Vinaya-Pitaka, Vol. 1: Mahavagga Based on the edition by Hermann Oldenberg, London : Pali Text Society 1879 (Reprinted 1929, 1964, 1997) Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 [GRETIL-Version vom 3.12.2014] NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. VERSION IN PTS LAYOUT NOTE: Oldenberg's "Various Readings" (pp. 361-396) are not included in this electronic text. #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS \<...>\ = REDLINE ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Vinayapiñaka Vol. I Mahàvagga. #<[page 001]># %< 1>% VINAYAPIòAKAý MAHâVAGGA. Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa. I. Tena samayena buddho bhagavà Uruvelàyaü viharati najjà Nera¤jaràya tãre bodhirukkhamåle pañhamàbhisam- buddho. atha kho bhagavà bodhirukkhamåle sattàhaü eka- pallaïkena nisãdi vimuttisukhapañisaüvedã. ||1|| atha kho bhagavà rattiyà pañhamaü yàmaü pañiccasamuppàdaü anulomapañilomaü manas' àkàsi: avijjàpaccayà saükhàrà, saükhàrapaccayà vi¤¤àõaü, vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü, nàmaråpapaccayà saëàyatanaü, saëàyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà, taõhàpaccayà upàdànaü, upàdànapaccayà bhavo, bhavapaccayà jàti, jàti- paccayà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà sambhavanti. evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. avijjàya tv eva asesaviràganirodhà saükhà- ranirodho, saükhàranirodhà vi¤¤àõanirodho, vi¤¤àõanirodhà nàmaråpanirodho, nàmaråpanirodhà saëàyatananirodho, saëà- yatananirodhà phassanirodho, phassanirodhà vedanànirodho, vedanànirodhà taõhànirodho, taõhànirodhà upàdànanirodho, upàdànanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jàtinirodho, jàti- nirodhà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà nirujjhanti. evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa #<[page 002]># %<2 MAHâVAGGA. [I. 1. 2-2. 2.>% nirodho hotãti. ||2|| atha kho bhagavà etam atthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: yadà have pàtubhavanti dhammà àtàpino jhàyato bràh- maõassa ath' assa kaïkhà vapayanti sabbà yato pajànàti sahetu- dhamman ti. ||3|| atha kho bhagavà rattiyà majjhimaü yàmaü pañicca- samuppàdaü anulomapañilomaü manas' àkàsi: avijjàpaccayà saükhàrà, saükhàrapaccayà vi¤¤àõaü, vi¤¤àõapaccayà nà- maråpaü --la-- evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti --pa-- nirodho hotãti. ||4|| atha kho bhagavà etam atthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: yadà have pàtubhavanti dhammà àtàpino jhàyato bràh- maõassa ath' assa kaïkhà vapayanti sabbà yato khayaü paccayà- naü avedãti. ||5|| atha kho bhagavà rattiyà pacchimaü yàmaü pañicca- samuppàdaü anulomapañilomaü manas' àkàsi: avijjàpaccayà saükhàrà, saükhàrapaccayà vi¤¤àõaü --gha-- evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti --pa-- nirodho hotãti. ||6|| atha kho bhagavà etam atthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: yadà have pàtubhavanti dhammà àtàpino jhàyato bràh- maõassa vidhåpayaü tiññhati Màrasenaü suriyo 'va obhàsayam antalikkhan ti. ||7|| bodhikathà niññhità. ||1|| atha kho bhagavà sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà bodhirukkhamålà yena Ajapàlanigrodho ten' upasaükami, upasaükamitvà Ajapàlanigrodharukkhamåle sattàhaü ekapallaïkena nisãdi vimuttisukhapañisaüvedã. ||1|| atha kho a¤¤ataro huhuïkajàtiko bràhmaõo yena bha- gavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavatà saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàraõãyaü vãtisàretvà ekam- antaü aññhàsi, ekamantaü ñhito kho so bràhmaõo bhaga- #<[page 003]># %% vantaü etad avoca: kittàvatà nu kho bho Gotama bràh- maõo hoti katame ca pana bràhmaõakaraõà dhammà 'ti. ||2|| atha kho bhagavà etam atthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: yo bràhmaõo bàhitapàpadhammo nihuhuïko nikasàvo yatatto vedantagå vusitabrahmacariyo, dhammena so bràhmaõo brahmavàdaü vadeyya, yass' ussadà n' atthi kuhi¤ci loke 'ti. ||3|| Ajapàlakathà niññhità. ||2|| atha kho bhagavà sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà Ajapàlanigrodhamålà yena Mucalindo ten' upasaükami, upasaükamitvà Mucalindamåle sattàhaü eka- pallaïkena nisãdi {vimuttisukhapañisaüvedã.} ||1|| tena kho pana samayena mahàakàlamegho udapàdi sattàhavaddalikà sãtavàtaduddinã. atha kho Mucalindo nàgaràjà sakabhavanà nikkhamitvà bhagavato kàyaü sattakkhattuü bhogehi pa- rikkhipitvà upari muddhani mahantaü phaõaü karitvà aññhàsi: mà bhagavantaü sãtaü, mà bhagavantaü uõhaü, mà bhagavantaü óaüsamakasavàtàtapasiriüsapasamphasso 'ti. ||2|| atha kho Mucalindo nàgaràjà sattàhassa accayena viddhaü vigatavalàhakaü devaü viditvà bhagavato kàyà bhoge viniveñhetvà sakavaõõaü pañisaüharitvà màõavaka- vaõõaü abhinimminitvà bhagavato purato aññhàsi a¤jaliko bhagavantaü namassamàno. ||3|| atha kho bhagavà etam atthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: sukho viveko tuññhassa sutadhammassa passato, avyàpajjhaü sukhaü loke pàõabhåtesu saüyamo. | sukhà viràgatà loke kàmànaü samatikkamo, asmimànassa yo vinayo etaü ve paramaü sukhan ti. ||4|| Mucalindakathà niññhità. ||3|| atha kho bhagavà sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà Mucalindamålà yena Ràjàyatanaü ten' upa- saükami, upasaükamitvà Ràjàyatanamåle sattàhaü eka- pallaïkena nisãdi vimuttisukhapañisaüvedã. ||1|| tena kho #<[page 004]># %<4 MAHâVAGGA. [I. 4. 2-5. 2.>% pana samayena Tapussabhallikà vàõijà Ukkalà taü desaü addhànamaggapañipannà honti. atha kho Tapussa- bhallikànaü vàõijànaü ¤àti sàlohità devatà Tapussabhallike vàõije etad avoca: ayaü màrisà bhagavà Ràjàyatanamåle viharati pañhamàbhisambuddho, gacchatha taü bhaga- vantaü manthena ca madhupiõóikàya ca pañimànetha, taü vo bhavissati dãgharattaü hitàya sukhàyà 'ti. ||2|| atha kho Tapussabhallikà vàõijà mantha¤ ca madhupiõóika¤ ca àdàya yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhaga- vantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu, ekamantaü ñhità kho Tapussabhallikà vàõijà bhagavantaü etad avocuü: pañi- gaõhàtu no bhante bhagavà mantha¤ ca madhupiõóika¤ ca yaü amhàkaü assa dãgharattaü hitàya sukhàyà 'ti. ||3|| atha kho bhagavato etad ahosi: na kho tathàgatà hatthesu pañigaõhanti. kimhi nu kho ahaü pañigaõheyyaü mantha¤ ca madhupiõóika¤ cà 'ti. atha kho cattàro Mahàràjàno bhagavato cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya catuddisà cattàro selamaye patte bhagavato upanàmesuü: idha bhante bhagavà pañigaõhàtu mantha¤ ca madhupiõóika¤ cà 'ti. pañiggahesi bhagavà paccagghe selamaye patte mantha¤ ca madhupiõói- ka¤ ca pañiggahetvà ca paribhu¤ji. ||4|| atha kho Tapussa- bhallikà vàõijà bhagavantaü onãtapattapàõiü viditvà bhaga- vato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avocuü: ete mayaü bhante bhagavantaü saraõaü gacchàma dhamma¤ ca, upàsake no bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupete saraõaü gate 'ti. teva loke pañhamaü upàsakà ahesuü dvevà- cikà. ||5|| Ràjàyatanakathà niññhità. ||4|| atha kho bhagavà sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà Ràjàyatanamålà yena Ajapàlanigrodho ten' upasaükami, upasaükamitvà tatra sudaü bhagavà Ajapàlani- grodhamåle viharati. ||1|| atha kho bhagavato rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: adhigato kho my àyaü dhammo gambhãro duddaso duranubodho santo paõãto atakkàvacaro nipuõo paõóitavedanãyo. àlayaràmà kho panàyaü pajà àlayaratà àlayasammudità. àlayaràmàya kho pana pajàya àlayaratàya àlayasammuditàya duddasaü idaü #<[page 005]># %% ñhànaü yad idaü idappaccayatà pañiccasamuppàdo, idam pi kho ñhànaü sududdasaü yad idaü sabbasaükhàrasamatho sabbåpadhipañinissaggo taõhakkhayo viràgo nirodho nibbà- naü. aha¤ ceva kho pana dhammaü deseyyaü pare ca me na àjàneyyuü, so mam' assa kilamatho, sà mam' assa vihesà 'ti. ||2|| api 'ssu bhagavantaü imà anacchariyà gàthàyo pañibhaüsu pubbe assutapubbà: kicchena me adhigataü halaü dàni pakàsituü, ràgadosaparetehi nàyaü dhammo susambudho. | pañisotagàmi nipuõaü gambhãraü duddasaü aõuü ràgarattà na dakkhanti tamokhandhena àvuñà 'ti. ||3|| iti ha bhagavato pañisa¤cikkhato appossukkatàya cittaü namati no dhammadesanàya. atha kho Brahmuno Saham- patissa bhagavato cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya etad ahosi: nassati vata bho loko, vinassati vata bho loko, yatra hi nàma tathàgatassa arahato sammàsambuddhassa appossukkatàya cittaü namati no dhammadesanàyà 'ti. ||4|| atha kho Brahmà Sahampati, seyyathàpi nàma balavà puriso sam- mi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi- ¤jeyya, evam eva Brahmaloke antarahito bhagavato purato pàturahosi. ||5|| atha kho Brahmà Sahampati ekaüsaü utta- ràsaïgaü karitvà dakkhiõa¤ jànumaõóalaü pañhaviyaü ni- hantvà yena bhagavà ten' a¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etad avoca: desetu bhante bhagavà dhammaü, desetu sugato dhammaü, santi sattà apparajakkhajàtikà assavanatà dham- massa parihàyanti, bhavissanti dhammassa a¤¤àtàro 'ti. ||6|| idaü avoca Brahmà Sahampati, idaü vatvà athàparaü etad avoca: pàturahosi Magadhesu pubbe dhammo asuddho samalehi cintito, apàpur' etaü amatassa dvàraü suõantu dhammaü vima- lenànubuddhaü | sele yathà pabbatamuddhini ñhito yathàpi passe janataü samantato, tath' åpamaü dhammamayaü sumedha pàsàdam àruyha samantacakkhu #<[page 006]># %<6 MAHâVAGGA. [I. 5. 7-12.>% sokàvatiõõa¤ janataü apetasoko avekkhassu jàtijaràbhi- bhåtaü. | uññhehi vãra vijitasaügàma satthavàha anaõa vicara loke, desetu bhagavà dhammaü a¤¤àtàro bhavissantãti. ||7|| evaü vutte bhagavà Brahmànaü Sahampatiü etad avoca: mayhaü kho Brahme etad ahosi: adhigato kho my àyaü dhammo gambhãro duddaso duranubodho . . . sà mam' assa vihesà 'ti. api 'ssu maü Brahme imà anacchariyà gàthàyo pañibhaüsu pubbe me assutapubbà . . . àvuñà 'ti. iti ha me Brahme pañisa¤cikkhato appossukkatàya cittaü namati no dhammadesanàyà 'ti. ||8|| dutiyam pi kho Brahmà Sahampati bhagavantaü etad avoca: desetu bhante bhagavà dhammaü . . . a¤¤àtàro bhavissantãti. dutiyam pi kho bhagavà Brahmànaü Saham- patiü etad avoca: mayham pi kho Brahme etad ahosi: adhigato kho my àyaü dhammo gambhãro duddaso duranu- bodho . . . sà mam' assa vihesà 'ti. api 'ssu maü Brahme imà anacchariyà gàthàyo pañibhaüsu pubbe me assutapubbà . . . àvuñà 'ti. iti ha me Brahme pañisa¤cikkhato appossu- kkatàya cittaü namati no dhammadesanàyà 'ti. ||9|| tatiyam pi kho Brahmà Sahampati bhagavantaü etad avoca: desetu bhante bhagavà dhammaü . . . a¤¤àtàro bhavissantãti. atha kho bhagavà Brahmuno ca ajjhesanaü viditvà sattesu ca kàru¤¤ataü pañicca buddhacakkhunà lo- kaü volokesi. addasa kho bhagavà buddhacakkhunà lokaü volokento satte apparajakkhe mahàrajakkhe tikkhindriye mudindriye svàkàre dvàkàre suvi¤¤àpaye duvi¤¤àpaye appe- kacce paralokavajjabhayadassàvino viharante. ||10|| seyya- thàpi nàma uppaliniyaü và paduminiyaü và puõóarãkiniyaü và appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaóóhàni udakànuggatàni antoni- muggaposãni, appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarã- kàni và udake jàtàni udake saüvaóóhàni samodakaõ ñhitàni, appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaóóhàni udakà accuggamma ñhitàni anupa- littàni udakena, ||11|| evam eva bhagavà buddhacakkhunà lokaü volokento addasa satte apparajakkhe mahàrajakkhe #<[page 007]># %% tikkhindriye mudindriye svàkàre dvàkàre suvi¤¤àpaye duvi- ¤¤àpaye appekacce paralokavajjabhayadassàvino viharante, disvàna Brahmànaü Sahampatiü gàthàya ajjhabhàsi: apàrutà tesaü amatassa dvàrà ye sotavanto, pamu¤cantu saddhaü. vihiüsasa¤¤ã paguõaü na bhàsi dhammaü paõãtaü manu- jesu Brahme 'ti. ||12|| atha kho Brahmà Sahampati katàvakàso kho 'mhi bhagavatà dhammadesanàyà 'ti bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà tatth' ev' antaradhàyi. ||13|| Brahmayàcanakathà niññhità. ||5|| atha kho bhagavato etad ahosi: kassa nu kho ahaü pañha- maü dhammaü deseyyaü, ko imaü dhammaü khippam eva àjànissatãti. atha kho bhagavato etad ahosi: ayaü kho âëàro Kàlàmo paõóito vyatto medhàvã dãgharattaü appa- rajakkhajàtiko. yaü nånàhaü âëàrassa Kàlàmassa pañha- maü dhammaü deseyyaü, so imaü dhammaü khippam eva àjànissatãti. ||1|| atha kho antarahità devatà bhagavato àro- cesi: sattàhakàlaükato bhante âëàro Kàlàmo 'ti. bhaga- vato pi kho ¤àõaü udapàdi sattàhakàlaü kato âëàro Kàlàmo 'ti. atha kho bhagavato etad ahosi: mahàjàniyo kho âëàro Kàlàmo, sace hi so imaü dhammaü suõeyya, khippam eva àjàneyyà 'ti. ||2|| atha kho bhagavato etad ahosi: kassa nu kho ahaü pañhamaü dhammaü deseyyaü, ko imaü dham- maü khippam eva àjànissatãti. atha kho bhagavato etad ahosi: ayaü kho Uddako Ràmaputto paõóito vyatto medhàvã dãgharattaü apparajakkhajàtiko. yaü nånàhaü Uddakassa Ràmaputtassa pañhamaü dhammaü deseyyaü, so imaü dhammaü khippam eva àjànissatãti. ||3|| atha kho antarahità devatà bhagavato àrocesi: abhidosakàlaükato bhante Uddako Ràmaputto 'ti. bhagavato pi kho ¤àõaü udapàdi abhidosakàlaükato Uddako Ràmaputto 'ti. atha kho bhagavato etad ahosi: mahàjàniyo kho Uddako Ràma- putto, sace hi so imaü dhammaü suõeyya, khippam eva àjàneyyà 'ti. ||4|| atha kho bhagavato etad ahosi: kassa nu kho ahaü pañhamaü dhammaü deseyyaü, ko imaü dham- #<[page 008]># %<8 MAHâVAGGA. [I. 6. 5-10.>% maü khippam eva àjànissatãti. atha kho bhagavato etad ahosi: bahåpakàrà kho 'me pa¤cavaggiyà bhikkhå, ye maü padhànapahitattaü upaññhahiüsu. yaü nånàhaü pa¤- cavaggiyànaü bhikkhånaü pañhamaü dhammaü deseyyan ti. ||5|| atha kho bhagavato etad ahosi: kahaü nu kho etarahi pa¤cavaggiyà bhikkhå viharantãti. addasa kho bha- gavà dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena pa¤cavaggiye bhikkhå Bàràõasiyaü viharante Isipatane mi- gadàye. atha kho bhagavà Uruvelàyaü yathàbhirantaü vi- haritvà yena Bàràõasã tena càrikaü pakkàmi. ||6|| addasa kho Upako àjãviko bhagavantaü antarà ca Gayaü antarà ca bodhiü addhànamaggapañipannaü, disvàna bhagavantaü etad avoca: vippasannàni kho te àvuso indriyàni, parisuddho chavivaõõo pariyodàto. kaü 'si tvaü àvuso uddissa pabba- jito, ko và te satthà, kassa và tvaü dhammaü rocesãti. ||7|| evaü vutte bhagavà Upakaü àjãvikaü gàthàhi ajjhabhàsi: sabbàbhibhå sabbavidå 'ham asmi sabbesu dhammesu anu- palitto sabba¤jaho taõhakkhaye vimutto, sayaü abhi¤¤àya kam uddiseyyaü. | na me àcariyo atthi, sadiso me na vijjati, sadevakasmiü lokasmiü n' atthi me pañipuggalo. | ahaü hi arahà loke, ahaü satthà anuttaro, eko 'mhi sammàsambuddho, sãtibhåto 'smi nibbuto. | dhammacakkaü pavattetuü gacchàmi Kàsinaü puraü, andhabhåtasmi lokasmiü àha¤hi amatadudrabhin ti. ||8|| yathà kho tvaü àvuso pañijànàsi arah' asi anantajino 'ti: màdisà ve jinà honti ye pattà àsavakkhayaü, jità me pàpakà dhammà tasmàham Upaka jino 'ti. evaü vutte Upako àjãviko hupeyya àvuso 'ti vatvà sãsaü okampetvà ummaggaü gahetvà pakkàmi. ||9|| atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Bàràõasã Isipatanamigadàyo yena pa¤cavaggiyà bhikkhå ten' upa- saükami. addasaüsu kho pa¤cavaggiyà bhikkhå bhaga- vantaü dårato 'va àgacchantaü, disvàna a¤¤ama¤¤aü saõ- ñhapesuü: ayaü àvuso samaõo Gotamo àgacchati bàhulliko #<[page 009]># %% padhànavibbhanto àvatto bàhullàya. so n' eva abhivàde- tabbo na paccuññhàtabbo nàssa pattacãvaraü pañiggaheta- bbaü, api ca kho àsanaü ñhapetabbaü, sace àkaïkhissati nisãdissatãti. ||10|| yathà-yathà kho bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå upasaükamati, tathà-tathà te pa¤cavaggiyà bhi- kkhå sakàya katikàya asaõñhahantà bhagavantaü paccu- ggantvà eko bhagavato pattacãvaraü pañiggahesi, eko àsa- naü pa¤¤àpesi, eko pàdodakaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü upanikkhipi. nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane, nisajja kho bhagavà pàde pakkhàlesi. api 'ssu bhagavantaü nàmena ca àvusovàdena ca samudàcaranti. ||11|| evaü vutte bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå etad avoca: mà bhikkhave tathà- gataü nàmena ca àvusovàdena ca samudàcaratha. arahaü bhikkhave tathàgato sammàsambuddho. odahatha bhikkha- ve sotaü, amataü adhigataü, ahaü anusàsàmi, ahaü dham- maü desemi. yathànusiññhaü tathà pañipajjamànà na cirass' eva yass' atthàya kulaputtà sammad eva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tad anuttaraü brahmacariyapariyo- sànam diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upa- sampajja viharissathà 'ti. ||12|| evaü vutte pa¤cavaggiyà bhikkhå bhagavantaü etad avocuü: tàya pi kho tvaü àvuso Gotama cariyàya tàya pañipadàya tàya dukkarakàrikàya n' ev' ajjhagà uttarimanussadhammaü alamariya¤àõadassana- visesaü, kim pana tvaü etarahi bàhulliko padhànavibbhanto àvatto bàhullàya adhigamissasi uttarimanussadhammaü ala- mariya¤àõadassanavisesan ti. ||13|| evaü vutte bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå etad avoca: na bhikkhave tathàgato bàhulliko, na padhànavibbhanto, na àvatto bàhullàya. ara- haü bhikkhave tathàgato sammàsambuddho. odahatha bhi- kkhave sotaü, amataü adhigataü, ahaü anusàsàmi, ahaü dhammaü desemi. yathànusiññham tathà pañipajjamànà na cirass' eva yass' atthàya kulaputtà sammad eva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tad anuttaraü brahmacariyapariyosà- naü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasam- pajja viharissathà 'ti. ||14|| dutiyam pi kho pa¤cavaggiyà bhikkhå bhagavantaü etad avocuü --pa--, dutiyam pi kho bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå etad avoca --pa--, tatiyam pi kho pa¤cavaggiyà bhikkhå bhagavantaü etad avocuü: tàya #<[page 010]># %<10 MAHâVAGGA. [I. 6. 15-22.>% pi kho tvaü àvuso Gotama cariyàya tàya pañipadàya . . . alamariya¤àõadassanavisesan ti. ||15|| evaü vutte bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå etad avoca: abhijànàtha me no tumhe bhikkhave ito pubbe evaråpaü bhàsitaü etan ti. no h' etaü bhante 'ti. arahaü bhikkhave tathàgato sammàsam- buddho. odahatha . . . viharissathà 'ti. asakkhi kho bha- gavà pa¤cavaggiye bhikkhå sa¤¤àpetuü. atha kho pa¤ca- vaggiyà bhikkhå bhagavantaü puna sussåsiüsu sotaü oda- hiüsu a¤¤àcittaü upaññhàpesuü. ||16|| atha kho bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå àmantesi: dve 'me bhikkhave antà pabbajitena na sevitabbà. katame dve. yo càyaü kàmesu kàmasukhallikànuyogo hãno gammo po- thujjaniko anariyo anatthasaühito, yo càyaü attakilamathà- nuyogo dukkho anariyo anatthasaühito, ete kho bhikkhave ubho ante anupagamma majjhimà pañipadà tathàgatena abhi- sambuddhà cakkhukaraõã ¤àõakaraõã upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. ||17|| katamà ca sà {bhi- kkhave} majjhimà pañipadà tathàgatena abhisambuddhà ca- kkhukaraõã ¤àõakaraõã upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. ayam eva ariyo aññhaïgiko maggo, seyyath' ãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sam- màsamàdhi. ayaü kho sà bhikkhave majjhimà pañipadà ta- thàgatena abhisambuddhà cakkhukaraõã ¤àõakaraõã upasa- màya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. ||18|| idaü kho pana bhikkhave dukkhaü ariyasaccaü, jàti pi dukkhà, jaràpi dukkhà, vyàdhi pi dukkhà, maraõam pi dukk- haü, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yam p' icchaü na labhati tam pi dukkhaü, saükhittena pa¤c' upàdànakkhandhàpi dukkhà. ||19|| idaü kho pana bhi- kkhave dukkhasamudayaü ariyasaccaü, yàyaü taõhà po- nobbhavikà nandiràgasahagatà tatratatràbhinandinã, seyyath' ãdaü: kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà. ||20|| idaü kho pana bhikkhave dukkhanirodhaü ariyasaccam, yo tassà yeva taõhàya asesaviràganirodho càgo pañinissaggo mutti anà- layo. ||21|| idaü kho pana bhikkhave dukkhanirodhagà- minã pañipadà ariyasaccaü, ayam eva ariyo aññhaïgiko maggo, seyyath' ãdaü: sammàdiññhi . . . sammàsamàdhi. ||22|| #<[page 011]># %% idaü dukkhaü ariyasaccan ti me bhikkhave pubbe ana- nussutesu dhammesu cakkhuü udapàdi, ¤àõaü udapàdi, pa¤- ¤à udapàdi, vijjà udapàdi, àloko udapàdi. taü kho pan' idaü dukkhaü ariyasaccaü pari¤¤eyyan ti me bhikkhave --la-- pari¤¤àtan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuü udapàdi, ¤àõaü udapàdi, pa¤¤à udapàdi, vijjà udapàdi, àloko udapàdi. ||23|| idaü dukkhasamudayaü ariyasaccan ti me bhikkhave . . . àloko udapàdi. taü kho pan' idaü dukkhasamudayaü ariyasaccaü pahàtabban ti me bhikkhave --la-- pahãnan ti me bhikkhave . . . àloko uda- pàdi. ||24|| idaü dukkhanirodhaü ariyasaccan ti me bhikkha- ve . . . àloko udapàdi. taü kho pan' idaü dukkhanirodhaü ariyasaccaü sacchikàtabban ti me bhikkhave --la-- sacchika- tan ti me bhikkhave . . . àloko udapàdi. ||25|| idaü dukkha- nirodhagàminã pañipadà ariyasaccan ti me bhikkhave . . . àloko udapàdi. taü kho pan' idaü dukkhanirodhagàminã pañipadà ariyasaccaü bhàvetabban ti me bhikkhave -- la -- bhàvitan ti me bhikkhave . . . àloko udapàdi. ||26|| yàva kãva¤ ca me bhikkhave imesu catusu ariyasaccesu evaü tiparivaññaü dvàdasàkàraü yathàbhåtaü ¤àõadassanaü na suvisuddhaü ahosi, n' eva tàvàhaü bhikkhave sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadeva- manussàya anuttaraü sammàsambodhiü abhisambuddho 'ti pacca¤¤àsiü. ||27|| yato ca kho me bhikkhave imesu catusu ariyasaccesu evaü tiparivaññaü dvàdasàkàraü yathàbhåtaü ¤àõadassanaü suvisuddhaü ahosi, athàhaü bhikkhave sa- devake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pa- jàya sadevamanussàya anuttaraü sammàsambodhiü abhisam- buddho 'ti pacca¤¤àsiü. ||28|| ¤àõa¤ ca pana me dassanaü udapàdi: akuppà me cetovimutti, ayaü antimà jàti, n' atthi dàni punabbhavo 'ti. idaü avoca bhagavà, attamanà pa¤ca- vaggiyà bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandanti. ima- smi¤ ca pana veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne àyasmato Koõóa¤¤assa virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü uda- pàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodha- dhamman ti. ||29|| pavattite ca bhagavatà dhammacakke bhummà devà sa- ddaü anussàvesuü: evaü bhagavatà Bàràõasiyaü Isipatane #<[page 012]># %<12 MAHâVAGGA. [I. 6. 30 34.>% migadàye anuttaraü dhammacakkaü pavattitaü appañivat- tiyaü samaõena và bràhmaõena và devena và Màrena và Brahmunà và kenaci và lokasmin ti. bhummànaü devànaü saddaü sutvà Càtumahàràjikà devà saddaü anussàvesuü --la-- Càtumahàràjikànaü devànaü saddaü sutvà Tàvatiüsà devà --la-- Yàmà devà --la-- Tusità devà --la-- Nimmànaratã devà --la-- Paranimmitavasavattã devà --la-- Brahmakàyi- kà devà saddaü anussàvesuü: evaü bhagavatà Bàràõasiyaü Isipatane migadàye anuttaraü dhammacakkaü pavattitaü appañivattiyaü samaõena và bràhmaõena và devena và Màrena và Brahmunà và kenaci và lokasmin ti. ||30|| iti ha tena khaõena tena layena tena muhuttena yàva Brahmalokà saddo abbhuggacchi, aya¤ ca kho dasasahassilokadhàtu saü- kampi sampakampi sampavedhi, appamàõo ca uëàro obhàso loke pàturahosi atikkamma devànaü devànubhàvaü. atha kho bhagavà imaü udànaü udànesi: a¤¤àsi vata bho Koõ- óa¤¤o a¤¤àsi vata bho Koõóa¤¤o 'ti. iti h' idaü àyasmato Koõóa¤¤assa A¤¤àtakoõóa¤¤o tv eva nàmaü ahosi. ||31|| atha kho àyasmà A¤¤àtakoõóa¤¤o diññhadhammo patta- dhammo viditadhammo pariyogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaükatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthu sà- sane bhagavantaü etad avoca: labheyyàhaü bhante bhaga- vato santike pabbajjaü, labheyyaü upasampadan ti. ehi bhikkhå 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, cara brahma- cariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tassa àyasmato upasampadà ahosi. ||32|| atha kho bhagavà tadavasese bhikkhå dhammiyà kathàya ovadi anusàsi. atha kho àyasmato ca Vappassa àyasmato ca Bhaddiyassa bhagavatà dhammiyà kathàya ovadiya- mànànaü anusàsiyamànànaü virajaü vãtamalaü dhamma- cakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadhamman ti. ||33|| te diññhadhammà patta- dhammà viditadhammà pariyogàëhadhammà tiõõavicikicchà vigatakathaükathà vesàrajjappattà aparappaccayà satthu sà- sane bhagavantaü etad avocuü: labheyyàma mayaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labheyyàma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, cara- #<[page 013]># %% tha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upasampadà ahosi. ||34|| atha kho bhagavà tadavasese bhikkhå nãhàrabhatto iminà nihàrena dhammiyà kathàya ovadi anusàsi: yaü tayo bhik- khå piõóàya caritvà àharanti, tena chabbaggo yàpeti. ||35|| atha kho àyasmato ca Mahànàmassa àyasmato ca Assajissa bhagavatà dhammiyà kathàya ovadiyamànànaü anusàsiyamànànaü virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü ni- rodhadhamman ti. ||36|| te diññhadhammà pattadhammà viditadhammà pariyogàëhadhammà tiõõavicikicchà vigata- kathaükathà vesàrajjappattà aparappaccayà satthu sàsane bhagavantaü etad avocuü: labheyyàma mayaü bhante bha- gavato santike pabbajjaü, labheyyàma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upasampadà ahosi. ||37|| atha kho bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå àmantesi: rå- paü bhikkhave anattà, råpa¤ ca h' idaü bhikkhave attà abhavissa, na yidaü råpaü àbàdhàya saüvatteyya, labbhetha ca råpe evaü me råpaü hotu, evaü me råpaü mà ahosãti. yasmà ca kho bhikkhave råpaü anattà, tasmà råpaü àbàdhà- ya saüvattati, na ca labbhati råpe evaü me råpaü hotu, evaü me råpaü mà ahosãti. ||38|| vedanà anattà, vedanà ca h' idaü bhikkhave attà abhavissa, na yidaü vedanà àbàdhàya saüvatteyya, labbhetha ca vedanàya evaü me vedanà hotu, evaü me vedanà mà ahosãti. yasmà ca kho bhikkhave vedanà anattà, tasmà vedanà àbàdhàya saüvattati, na ca labbhati vedanàya evaü me vedanà hotu, evaü me vedanà mà ahosãti. ||39|| sa¤¤à anattà --la-- saükhàrà anattà, saükhàrà ca h' idaü bhikkhave attà abhavissaüsu, na yidaü saükhàrà àbàdhàya saüvatteyyuü, labbhetha ca saükhà- resu evaü me saükhàrà hontu, evaü me saükhàrà mà ahesun ti. yasmà ca kho bhikkhave saükhàrà anattà, tasmà saükhàrà àbàdhàya saüvattanti, na ca labbhati saü- khàresu evaü me saükhàrà hontu, evaü me saükhàrà mà ahesun ti. ||40|| vi¤¤àõaü anattà, vi¤¤àõa¤ ca h' idaü bhi- kkhave attà abhavissa, na yidaü vi¤¤àõaü àbàdhàya saü- #<[page 014]># %<14 MAHâVAGGA. [I. 6. 41-47.>% vatteyya, labbhetha ca vi¤¤àõe evaü me vi¤¤àõaü hotu, evaü me vi¤¤àõaü mà ahosãti. yasmà ca kho bhikkhave vi¤¤àõaü anattà, tasmà vi¤¤àõaü àbàdhàya saüvattati, na ca labbhati vi¤¤àõe evaü me vi¤¤àõaü hotu, evaü me vi¤¤àõaü mà ahosãti. ||41|| taü kiü ma¤¤atha bhikkhave, råpaü niccaü và aniccaü và 'ti. aniccaü bhante. yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và 'ti. dukkhaü bhante. yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü etaü mama, eso 'ham asmi, eso me attà 'ti. no h' etaü bhante. ||42|| vedanà -- la -- sa¤¤à --la-- saükhàrà --la-- vi¤¤àõaü niccaü và aniccaü và 'ti. aniccaü bhante. yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và 'ti. dukkhaü bhante. yaü panàniccaü duk- khaü vipariõàmadhammam, kallaü nu taü samanupassituü etaü mama, eso 'ham asmi, eso me attà 'ti. no h' etaü bhante. ||43|| tasmàt iha bhikkhave yaü ki¤ci råpaü atãtà- nàgatapaccuppannaü ajjhattaü va bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre và santike và, sabbaü råpaü n' etaü mama, n' eso 'ham asmi, na me so attà 'ti evaü etaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññha- bbaü. ||44|| yà kàci vedanà --la-- yà kàci sa¤¤à --la-- ye keci saükhàrà --la-- yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccu- ppannaü ajjhattaü và bahiddhà {và} oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre và santike và sabbaü vi¤¤àõaü n' etaü mama, n' eso 'ham asmi, na {m' eso} attà 'ti evaü etaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. ||45|| evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako råpasmim pi nibbindati, vedanàya pi nibbindati, sa¤¤àya pi nibbindati, saükhàresu pi nibbindati, vi¤¤àõasmim pi nibbindati, nib- bindaü virajjati, viràgà vimuccati, vimuttasmiü vimutt' amhãti ¤àõaü hoti, khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, ka- taü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà 'ti pajànàtãti. ||46|| idaü avoca bhagavà, attamanà pa¤cavaggiyà bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandanti. imasmi¤ ca pana veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne pa¤cavaggiyànaü bhikkhånaü anupàdàya àsa- vehi {cittàni} vimucciüsu. tena kho pana samayena cha loke arahanto {honti.} ||47||6|| pañhamabhàõavàraü. #<[page 015]># %% tena kho pana samayena Bàràõasiyaü Yaso nàma kula- putto seññhiputto sukhumàlo hoti, tassa tayo pàsàdà honti, eko hemantiko, eko gimhiko, eko vassiko. so vassike pàsàde cattàro màse nippurisehi turiyehi paricàriyamàno na heññhà pàsàdà orohati. atha kho Yasassa kulaputtassa pa¤cahi kà- maguõehi samappitassa samaïgibhåtassa paricàriyamànassa pañigacc 'eva niddà okkami, parijanassàpi pacchà niddà okka- mi, sabbarattiyo ca telappadãpo jhàyati. ||1|| atha kho Yaso kulaputto pañigacc 'eva pañibujjhitvà addasa sakaü parijanaü supantaü, a¤¤issà kacche vãõaü, a¤¤issà kaõñhe mutiïgaü, a¤¤issà kacche àlambaraü, a¤¤aü vikesikaü, a¤¤aü vikkhe- ëikaü, vippalapantiyo, hatthappattaü susànaü ma¤¤e. dis- vàn' assa àdãnavo pàturahosi, nibbidàya cittaü saõñhàsi. atha kho Yaso kulaputto udànaü udànesi: upaddutaü vata bho, upassaññhaü vata bho 'ti. ||2|| atha kho Yaso kulaputto suvaõõapàdukàyo àrohitvà yena nivesanadvàraü ten' upa- saükami, amanussà dvàraü vivariüsu mà Yasassa kula- puttassa koci antaràyaü akàsi agàrasmà anagàriyaü pabba- jjàyà 'ti. atha kho Yaso kulaputto yena nagaradvàraü ten' upasaükami, amanussà dvàraü vivariüsu mà Yasassa kula- puttassa koci antaràyaü akàsi agàrasmà anagàriyaü pabba- jjàyà 'ti. atha kho Yaso kulaputto yena Isipatanaü mi- gadàyo ten' upasaükami. ||3|| tena kho pana samayena bhagavà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya ajjhokàse caïkamati. addasa kho bhagavà Yasaü kulaputtaü dårato 'va àgacchantaü, disvàna caïkamà orohitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. atha kho Yaso kulaputto bhagavato avidåre udànaü udànesi: upaddutaü vata bho, upassaññhaü vata bho 'ti. atha kho bhagavà Yasaü kulaputtaü etad avoca: idaü kho Yasa anupaddutaü, idaü anupassaññhaü. ehi Yasa nisãda, dhammaü te desessàmãti. ||4|| atha kho Yaso kulaputto idaü kira anupaddutaü, idaü anupassaññhan ti haññho uda- ggo suvaõõapàdukàhi orohitvà yena bhagavà ten' upasaüka- mi, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnassa kho Yasassa kulaputtassa bha- gavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okàraü saüki- lesaü nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi. ||5|| yadà bhagavà #<[page 016]># %<16 MAHâVAGGA. [I. 7. 6-10.>% तàsi Yasaü kulaputtaü kallacittaü muducittaü vinãva- raõacittaü udaggacittaü pasannacittaü, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà taü pakàsesi, dukkhaü samu- dayaü nirodhaü maggaü. seyyathàpi nàma suddhaü {va- tthaü} apagatakàëakaü sammad eva rajanaü pañigaõheyya, evam eva Yasassa kulaputtassa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudaya- dhammaü sabbaü taü nirodhadhamman ti. ||6|| atha kho Yasassa kulaputtassa màtà pàsàdaü abhiråhitvà Yasaü kula- puttaü apassantã yena seññhi gahapati ten' upasaükami, upasaükamitvà seññhiü gahapatiü etad avoca: putto te ga- hapati Yaso na dissatãti. atha kho seññhi gahapati catuddisà assadåte uyyojetvà sàmaü yeva yena Isipatanaü migadàyo ten' upasaükami. addasa kho seññhi gahapati suvaõõapà- dukànaü nikkhepaü, disvàna taü yeva anugamàsi. ||7|| addasa kho bhagavà seññhiü gahapatiü dårato 'va àgacchan- taü, disvàna bhagavato etad ahosi: yaü nånàhaü tathà- råpaü iddhàbhisaükhàraü abhisaükhàreyyaü, yathà seññhi gahapati idha nisinno idha nisinnaü Yasaü kulaputtaü na passeyyà 'ti. atha kho bhagavà tathàråpaü iddhàbhisaü- khàraü abhisaükhàresi. ||8|| atha kho seññhi gahapati yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü etad avoca: api bhante bhagavà Yasaü kulaputtaü passeyyà 'ti. tena hi gahapati nisãda. app eva nàma idha nisinno idha nisinnaü Yasaü kulaputtaü passeyyàsãti. atha kho seññhi gahapati idh' eva kiràhaü nisinno idha nisinnaü Yasaü kulaputtaü passissàmãti haññho udaggo bhagavantaü abhivà- detvà ekamantaü nisãdi. ||9|| ekamantaü nisinnassa kho seññhissa gahapatissa bhagavà anupubbikathaü kathesi -- la -- aparappaccayo satthu sàsane bhagavantaü etad avoca: abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante, seyyathàpi bhante nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, må- ëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintãti, evam eva bhaga- vatà anekapariyàyena dhammo pakàsito. es' àhaü bhante bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ ca bhikkhusaü- gha¤ ca, upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupe- taü saraõaü gatan ti. so 'va loke pañhamaü upàsako ahosi #<[page 017]># %% tevàciko. ||10|| atha kho Yasassa kulaputtassa pituno dham- me desiyamàne yathàdiññhaü yathàviditaü bhåmiü pacca- vekkhantassa anupàdàya àsavehi cittaü vimucci. atha kho bhagavato etad ahosi: Yasassa kulaputtassa pituno dhamme desiyamàne yathàdiññhaü yathàviditaü bhåmiü paccave- kkhantassa anupàdàya àsavehi cittaü vimuttaü. abhabbo kho Yaso kulaputto hãnàyàvattitvà kàme paribhu¤jituü sey- yathàpi pubbe agàrikabhåto. yaü nånàhaü taü iddhà- bhisaükhàraü pañippassambheyyan ti. atha kho bhagavà taü iddhàbhisaükhàraü pañippassambhesi. ||11|| addasa kho seññhi gahapati Yasaü kulaputtaü nisinnaü, disvàna Yasaü kulaputtaü etad avoca: màtà tetàta Yasa parideva- sokasampannà, dehi màtu jãvitan ti. ||12|| atha kho Yaso kulaputto bhagavantaü ullokesi. atha kho bhagavà seññhiü gahapatiü etad avoca: taü kiü ma¤¤asi gahapati, Yasassa sekhena ¤àõena sekhena dassanena dhammo diññho seyyathàpi tayà. tassa yathàdiññhaü yathàviditaü bhåmiü paccave- kkhantassa anupàdàya àsavehi cittaü vimuttaü. bhabbo nu kho Yaso gahapati hãnàyàvattitvà kàme paribhu¤jituü seyya- thàpi pubbe agàrikabhåto 'ti. no h' etaü bhante. Yasassa kho gahapati kulaputtassa sekhena ¤àõena sekhena dassanena dhammo diññho seyyathàpi tayà. tassa yathàdiññhaü yathà- viditaü bhåmiü paccavekkhantassa anupàdàya àsavehi cit- taü vimuttaü. abhabbo kho gahapati Yaso kulaputto hãnà- yàvattitvà kàme paribhu¤jituü seyyathàpi pubbe agàrika- bhåto 'ti. ||13|| làbhà bhante Yasassa kulaputtassa, sulad- dhaü bhante Yasassa kulaputtassa, yathà Yasassa kulaput- tassa anupàdàya àsavehi cittaü vimuttaü. adhivàsetu me bhante bhagavà ajjatanàya bhattaü Yasena kulaputtena pacchàsamaõenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho seññhi gahapati bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhà- yàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkà- mi. ||14|| atha kho Yaso kulaputto acirappakkante seññhi- mhi gahapatimhi bhagavantaü etad avoca: labheyyàhaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, {labheyyaü} upasampa- dan ti. ehi bhikkhå 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, cara brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà #<[page 018]># %<18 MAHâVAGGA. [I. 7. 15-9. 1.>% 'va tassa àyasmato upasampadà ahosi. tena kho pana sama- yena satta loke arahanto honti. ||15|| Yasapabbajjà niññhità. ||7|| atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãva- raü àdàya àyasmatà Yasena pacchàsamaõena yena seññhissa gahapatissa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. atha kho àyasmato Yasassa màtà ca puràõadutiyikà ca yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upa- saükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantam {nisãdiü- su.} ||1|| tàsaü bhagavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü kàmànaü àdã- navaü okàraü saükilesaü nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi. yadà tà bhagavà a¤¤àsi kallacittà muducittà vinãvaraõacittà uddaggacittà pasannacittà, atha yà buddhànaü sàmukkaüsi- kà dhammadesanà taü pakàsesi, dukkhaü samudayaü ni- rodhaü maggaü. seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apa- gatakàëakaü sammad eva rajanaü pañigaõheyya, evam eva tàsaü tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammaca- kkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadhamman ti. ||2|| tà diññhadhammà pattadhammà viditadhammà pariyogàëhadhammà tiõõavicikicchà vigataka- thaükathà vesàrajjappattà aparappaccayà satthu sàsane bha- gavantaü etad avocuü: abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante --la-- età mayaü bhante bhagavantaü saraõaü ga- cchàma dhamma¤ ca bhikkhusaügha¤ ca, upàsikàyo no bha- gavà dhàretu ajjatagge pàõupetà saraõaü gatà 'ti. tà 'va loke pañhamaü upàsikà ahesuü tevàcikà. ||3|| atha kho àyasmato Yasassa màtà ca pità ca puràõadutiyikà ca bhaga- vanta¤ ca àyasmanta¤ ca Yasaü paõãtena khàdaniyena bho- janiyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdiüsu. atha kho bhagavà àyasmato Yasassa màtara¤ ca pitara¤ ca puràõa- dutiyika¤ ca dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||4||8|| assosuü kho àyasmato Yasassa cattàro gihisahàyakà Bàràõasiyaü seññhànuseññhãnaü kulànaü puttà Vimalo #<[page 019]># %% Subàhu Puõõaji Gavampati: Yaso kira kulaputto kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agà- rasmà anagàriyaü pabbajito 'ti. sutvàna nesaü etad ahosi: na hi nåna so orako dhammavinayo, na sà orakà pabbajjà, yattha Yaso kulaputto kesamassuü ohàretvà kà- sàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabba- jito 'ti. ||1|| te cattàro janà yenàyasmà Yaso ten' upa- saükamiüsu, upasaükamitvà àyasmantaü Yasaü abhi- vàdetvà ekamantaü aññhaüsu. atha kho àyasmà Yaso te cattàro gihisahàyake àdàya yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà Yaso bhagavantaü etad avoca: ime me bhante cattàro gihisahàyakà Bàràõasiyaü seññhànuseññhãnaü kulànaü puttà Vimalo Subàhu Puõõaji Gavampati, ime cattàro bhagavà ovadatu anusàsatå 'ti. ||2|| tesaü bhagavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dà- nakathaü sãlakathaü saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okà- raü saükilesaü nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi. yadà te bhagavà a¤¤àsi kallacitte muducitte vinãvaraõacitte udagga- citte pasannacitte, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dham- madesanà taü pakàsesi, dukkhaü samudayaü nirodhaü mag- gaü. seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammad eva rajanaü pañigaõheyya, evam eva tesaü tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadham- man ti. ||3|| te diññhadhammà pattadhammà viditadhammà {pariyogàëhadhammà} tiõõavicikicchà vigatakathaükathà vesà- rajjappattà aparappaccayà satthu sàsane bhagavantaü etad avocuü: labheyyàma mayaü bhante bhagavato santike pab- bajjaü, labheyyàma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasman- tànaü upasampadà ahosi. atha kho bhagavà te {bhikkhå} dhammiyà kathàya ovadi anusàsi. tesaü bhagavatà dham- miyà kathàya ovadiyamànànaü anusàsiyamànànaü anupà- dàya àsavehi cittàni vimucciüsu. tena kho pana samayena ekàdasa loke arahanto honti. ||4|| Catugihipabbajjà niññhità. ||9|| #<[page 020]># %<20 MAHâVAGGA. [I. 10-11. 1.>% assosuü kho àyasmato Yasassa pa¤¤àsamattà gihisahàyakà janapadà pubbànupubbakànaü kulànaü puttà: Yaso kira kulaputto kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajito 'ti. sutvàna nesaü etad ahosi: na hi nåna so orako dhammavinayo, na sà orakà pabbajjà, yattha Yaso kulaputto kesamassuü ohàretvà kàsà- yàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajito 'ti. ||1|| te yenàyasmà Yaso ten' upasaükamiüsu, upasaü- kamitvà àyasmantaü Yasaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaü- su. atha kho àyasmà Yaso te pa¤¤àsamatte gihisahàyake àdàya yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bha- gavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü ni- sinno kho àyasmà Yaso bhagavantaü etad avoca: ime me bhante pa¤¤àsamattà gihisahàyakà janapadà pubbànupubba- kànaü kulànaü puttà, ime bhagavà ovadatu anusàsatå 'ti. ||2|| tesaü bhagavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi --pa-- dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü. seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammad eva rajanaü pa- ñigaõheyya, evam eva tesaü tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudaya- dhammaü sabbaü taü nirodhadhamman ti. ||3|| te diññha- dhammà pattadhammà viditadhammà pariyogàëhadhammà tiõõavicikicchà vigatakathaükathà vesàrajjappattà aparappa- ccayà satthu sàsane bhagavantaü etad avocuü: labheyyàma mayaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labheyyàma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàk- khàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upasampadà ahosi. atha kho bhagavà te bhikkhå dhammiyà kathàya ova- di anusàsi. tesaü bhagavatà dhammiyà kathàya ovadiya- mànànaü anusàsiyamànànaü anupàdàya àsavehi cittàni vi- mucciüsu. tena kho pana samayena ekasaññhi loke arahanto honti. ||4||10|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: mutt' àhaü bhik- khave sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà. tumhe pi bhik- #<[page 021]># %% khave muttà sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà. caratha bhikkhave càrikaü bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànu- kampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü. mà ekena dve agamittha. desetha bhikkhave dhammaü àdika- lyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sa- vya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàsetha. santi sattà apparajakkhajàtikà assavanatà dham- massa parihàyanti, bhavissanti dhammassa a¤¤àtàro. aham pi bhikkhave yena Uruvelà yena Senàninigamo ten' upa- saükamissàmi dhammadesanàyà 'ti. ||1|| atha kho Màro pàpimà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bha- gavantaü gàthàya ajjhabhàsi: baddho 'si sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà, mahàbandhanabaddho 'si, na me samaõa mokkhasãti. | mutt' àhaü sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà, mahàbandhanamutto 'mhi, nihato tvam asi Antakà 'ti. | antalikkhacaro pàso yv' àyaü carati mànaso tena taü bàdhayissàmi, na me samaõa mokkhasãti. | råpà saddà gandhà rasà phoññhabbà ca manoramà ettha me vigato chando, nihato tvam asi Antakà 'ti. atha kho Màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü su- gato 'ti dukkhã dummano tatth' ev' antaradhàyãti. ||2|| Màrakathà niññhità. ||11|| tena kho pana samayena bhikkhå nànàdisà nànàjanapadà pabbajjàpekkhe ca upasampadàpekkhe ca ànenti bhagavà ne pabbàjessati upasampàdessatãti, tattha bhikkhå c' eva kila- manti pabbajjàpekkhà ca upasampadàpekkhà ca. atha kho bhagavato rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitak- ko udapàdi: etarahi kho bhikkhå nànàdisà nànàjanapadà pabbajjàpekkhe ca upasampadàpekkhe ca ànenti bhagavà ne pabbàjessati upasampàdessatãti, tattha bhikkhå c' eva kila- manti pabbajjàpekkhà ca upasampadàpekkhà ca. yaü nånà- haü bhikkhånaü anujàneyyaü tumheva dàni bhikkhave tàsu-tàsu disàsu tesu-tesu janapadesu pabbàjetha upasam- pàdethà 'ti. ||1|| atha kho bhagavà sàyaõhasamayaü pañi- sallànà vuññhito etasmiü nidàne --pa-- dhammiü kathaü katvà #<[page 022]># %<22 MAHâVAGGA. [I. 12. 2-13. 2.>% bhikkhå àmantesi: idha mayhaü bhikkhave rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: etarahi kho bhikkhå nànàdisà nànàjanapadà pabbajjàpekkhe ca upa- sampadàpekkhe ca ànenti bhagavà ne pabbàjessati upasampà- dessatãti, tattha bhikkhå c' eva kilamanti pabbajjàpekkhà ca upasampadàpekkhà ca. yaü nånàhaü bhikkhånaü anujà- neyyaü tumheva dàni bhikkhave tàsu-tàsu disàsu tesu-tesu janapadesu pabbàjetha upasampàdethà 'ti. ||2|| anujànàmi bhikkhave tumheva dàni tàsu-tàsu disàsu tesu-tesu janapadesu pabbàjetha upasampàdetha. eva¤ ca pana bhikkhave pabbàjetabbo upasampàdetabbo: pañhamaü kesamas- suü ohàràpetvà, kàsàyàni vatthàni acchàdàpetvà, ekaüsaü uttaràsaïgaü kàràpetvà, bhikkhånaü pàde vandàpetvà, uk- kuñikaü nisãdàpetvà, a¤jaliü paggaõhàpetvà evaü vadehãti vattabbo: ||3|| buddhaü saraõaü gacchàmi, dhammaü sa- raõaü gacchàmi, saüghaü saraõaü gacchàmi, dutiyam pi buddhaü saraõaü gacchàmi, dutiyam pi dhammaü saraõaü gacchàmi, dutiyam pi saüghaü saraõaü gacchàmi, tatiyam pi buddhaü saraõaü gacchàmi, tatiyam pi dhammaü sa- raõaü gacchàmi, tatiyam pi saüghaü saraõaü gacchàmãti. anujànàmi bhikkhave imehi tãhi saraõagamanehi pabbajjaü upasampadan ti. ||4|| tãhisaraõagamanehi upasampadàkathà niññhità. ||12|| atha kho bhagavà vassaü vuttho bhikkhå àmantesi: mayhaü kho bhikkhave yonisomanasikàrà yonisosammappadhànà anu- ttarà vimutti anuppattà anuttarà vimutti sacchikatà. tumhe pi bhikkhave yonisomanasikàrà yonisosammappadhànà anutta- raü vimuttiü anupàpuõàtha anuttaraü vimuttiü sacchikaro- thà 'ti. ||1|| atha kho Màro pàpimà yena bhagavà ten' upa- saükami, upasaükamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi: baddho 'si Màrapàsehi ye dibbà ye ca mànusà, mahàbandhanabaddho 'si, na me samaõa mokkhasãti. | mutt' àhaü Màrapàsehi ye dibbà ye ca mànusà, mahàbandhanamutto 'mhi nihato tvam asi Antakà 'ti. | atha kho Màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugato 'ti dukkhã dummano tatth' ev' antaradhàyi. ||2||13|| #<[page 023]># %<1. 14. 1-5.] MAHâVAGGA. 23>% atha kho bhagavà Bàràõasiyaü yathàbhirantaü viharitvà yena Uruvelà tena càrikaü pakkàmi. atha kho bhagavà maggà okkamma yena a¤¤ataro vanasaõóo ten' upasaükami, upasaükamitvà taü vanasaõóaü ajjhogàhetvà a¤¤atarasmiü rukkhamåle nisãdi. tena kho pana samayena tiüsamattà Bhaddavaggiyà sahàyakà sapajàpatikà tasmiü yeva vana- saõóe paricàrenti. ekassa pajàpati nàhosi, tass' atthàya vesã ànãtà ahosi. atha kho sà vesã tesu pamattesu paricàrentesu bhaõóaü àdàya palàyittha. ||1|| atha kho te sahàyakà sahà- yakassa veyyàvaccaü karontà taü itthiü gavesantà taü va- nasaõóaü àhiõóantà addasaüsu bhagavantaü a¤¤atarasmiü rukkhamåle nisinnaü, disvàna yena bhagavà ten' upasaü- kamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü etad avocuü: api bhante bhagavà ekaü itthiü passeyyà 'ti. kiü pana vo kumàrà itthiyà 'ti. idha mayaü bhante tiüsamattà Bhaddavaggiyà sahàyakà sapajàpatikà imasmiü vanasaõóe paricàrayimhà, ekassa pajàpati nàhosi, tass' atthàya vesã ànãtà ahosi. atha kho sà bhante vesã amhesu pamattesu paricàrentesu bhaõóaü àdàya palàyittha. tena mayaü bhante sahàyakà sahàyakassa veyyàvaccaü karontà taü itthiü gavesantà imaü vanasaõ- óaü àhiõóàmà 'ti. ||2|| taü kiü ma¤¤atha vo kumàrà, ka- tamaü nu kho tumhàkaü varaü, yaü và tumhe itthiü ga- veseyyàtha yaü và attànaü gaveseyyàthà 'ti. etad eva bhante amhàkaü varaü yaü mayaü attànaü gaveseyyàmà 'ti. tena hi vo kumàrà nisãdatha, dhammaü vo desessàmãti. evaü bhante 'ti kho te Bhaddavaggiyà sahàyakà bhagavan- taü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. ||3|| tesaü bhagavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü sãla- kathaü saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi. yadà te bhagavà a¤¤àsi kallacitte muducitte vinãvaraõacitte udaggacitte pasannacitte, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà, taü pa- kàsesi, dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü. seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammad eva rajanaü pañigaõheyya, evam eva tesaü tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudaya- dhammaü sabbaü taü nirodhadhammaü ti. ||4|| te diññha- dhammà pattadhammà viditadhammà pariyogàëhadhammà #<[page 024]># %<24 MAHâVAGGA. [I. 14. 5-15. 3.>% tiõõavicikicchà vigatakathaükathà vesàrajjappattà aparap- paccayà satthu sàsane bhagavantaü etad avocuü: labheyyà- ma mayaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labheyyàma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàk- khàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upasampadà ahosi. ||5|| Bhaddavaggiyasahàyakànaü vatthuü niññhi- taü ||14|| dutiyakabhàõavàraü. atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Uruvelà tad avasari. tena kho pana samayena Uruvelà- yaü tayo jañilà pañivasanti Uruvelakassapo Nadãkassa- po Gayàkassapo 'ti. tesu Uruvelakassapo jañilo pa¤cannaü jañilasatànaü nàyako hoti vinàyako aggo pamukho pàmok- kho, Nadãkassapo jañilo tiõõaü jañilasatànaü nàyako hoti vinàyako aggo pamukho pàmokkho, Gayàkassapo jañilo dvin- naü jañilasatànaü nàyako hoti vinàyako aggo pamukho pà- mokkho. ||1|| atha kho bhagavà yena Uruvelakassapassa jañilassa assamo ten' upasaükami, upasaükamitvà Uruvela- kassapaü jañilaü etad avoca: sace te Kassapa agaru, vasey- yàma ekarattaü agyàgàre 'ti. na kho me mahàsamaõa garu, caõó' ettha nàgaràjà iddhimà àsiviso ghoraviso, so taü mà viheñhesãti. dutiyam pi kho bhagavà Uruvelakassapaü jañi- laü etad avoca: sace te Kassapa agaru, vaseyyàma ekarattaü agyàgàre 'ti. na kho me mahàsamaõa garu, caõó' ettha nàgaràjà iddhimà àsiviso ghoraviso, so taü mà viheñhesãti. tatiyam pi kho bhagavà Uruvelakassapaü jañilaü etad avoca: sace te Kassapa agaru, vaseyyàma ekarattaü agyàgàre 'ti. na kho me mahàsamaõa garu, caõó' ettha nàgaràjà iddhimà àsiviso ghoraviso, so taü mà viheñhesãti. app eva maü na viheñheyya, iïgha tvaü Kassapa anujànàhi agyàgàran ti. vihara mahàsamaõa yathàsukhan ti. ||2|| atha kho bhagavà agyàgàraü pavisitvà tiõasantharakaü pa¤¤àpetvà nisãdi pal- laïkaü àbhu¤jitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü sa- tiü upaññhàpetvà. atha kho so nàgo bhagavantaü paviññhaü addasa, disvàna dukkhã dummano padhåpàsi. atha kho bha- gavato etad ahosi: yaü nånàhaü imassa nàgassa anupahacca #<[page 025]># %% chavi¤ ca camma¤ ca maüsa¤ ca nhàru¤ ca aññhi¤ ca aññhi- mi¤ja¤ ca tejasà tejaü pariyàdiyeyyan ti. ||3|| atha kho bhagavà tathàråpaü iddhàbhisaükhàraü abhisaükharitvà padhåpàsi. atha kho so nàgo makkhaü asahamàno pajjali. bhagavàpi tejodhàtuü samàpajjitvà pajjali. ubhinnaü sajo- tibhåtànaü agyàgàraü àdittaü viya hoti sampajjalitaü sajo- tibhåtaü. atha kho te jañilà agyàgàraü parivàretvà evaü àhaüsu: abhiråpo vata bho mahàsamaõo, nàgena viheñhiyis- satãti. ||4|| atha kho bhagavà tassà rattiyà accayena tassa nàgassa anupahacca chavi¤ ca camma¤ ca maüsa¤ ca nhàru¤ ca aññhi¤ ca aññhimi¤ja¤ ca tejasà tejaü pariyàdiyitvà patte pakkhipitvà Uruvelakassapassa jañilassa dassesi: ayaü te Kassapa nàgo, pariyàdinno assa tejasà tejo 'ti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho ma- hàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma caõóassa nàgaràjassa iddhimato àsivisassa ghoravisassa tejasà tejaü pariyàdiyissa- ti, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. ||5|| Nera¤jaràyaü bhagavà Uruvelakassapaü jañilam avoca: sace te Kassapa agaru, viharemu ajjuõho aggisàlamhãti. na kho me mahàsamaõa gara, phàsukàmo 'va taü nivàremi, caõó' ettha nàgaràjà iddhimà àsiviso ghoraviso, so taü mà viheñhe- sãti. app eva maü na viheñheyya, iïgha tvaü Kassapa anujà- nàhi agyàgàran ti. dinnan ti naü viditvà asambhãto pàvisi bhayamatãto. disvà isiü paviññhaü ahinàgo dummano padhå- pàsi. sumànaso avimano manussanàgo pi tattha padhåpàsi. makkha¤ ca asahamàno ahinàgo pàvako va pajjali. tejodhà- tusukusalo manussanàgo pi tattha pajjali. ubhinnaü sajoti- bhåtànaü agyàgàraü udiccare jañilà: abhiråpo vata bho mahàsamaõo nàgena viheñhiyissatãti bhaõanti. ||6|| atha kho tassà rattiyà accayena hatà nàgassa acciyo honti, iddhimato pana ñhità anekavaõõà acciyo honti, nãlà atha lohitikà ma¤- jeññhà pãtakà phalikavaõõàyo Aïgirasassa kàye anekavaõõà acciyo honti. pattamhi odahitvà ahinàgaü bràhmaõassa dassesi: ayaü te Kassapa nàgo, pariyàdinno assa tejasà tejo 'ti. atha kho Uruvelakassapo jañilo bhagavato iminà iddhi- pàñihàriyena abhippasanno bhagavantaü etad avoca: idh' eva mahàsamaõa vihara, ahan te dhuvabhattenà 'ti. ||7|| pañhamaü pàñihàriyaü. ||15|| #<[page 026]># %<26 MAHâVAGGA. [I. 16-17. 2.>% atha kho bhagavà Uruvelakassapassa jañilassa assamassa avidåre a¤¤atarasmiü vanasaõóe vihàsi. atha kho cattàro Mahàràjàno abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà keva- lakappaü vanasaõóaü obhàsetvà yena bhagavà ten' upasaü- kamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà catud- disà aññhaüsu seyyathàpi mahantà aggikkhandhà. ||1|| atha kho Uruvelakassapo jañilo tassà rattiyà accayena yena bha- gavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü etad avoca: kàlo mahàsamaõa niññhitaü bhattaü. ke nu kho te mahàsamaõa abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevala- kappaü vanasaõóaü obhàsetvà yena tvaü ten' upasaüka- miüsu, upasaükamitvà taü abhivàdetvà catuddisà aññhaüsu seyyathàpi mahantà aggikkhandhà 'ti. ete kho Kassapa cattàro Mahàràjàno yenàhaü ten' upasaükamiüsu dhamma- savanàyà 'ti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhavo, yatra hi nàma cattàro pi Mahàràjàno upasaükamissanti dhamma- savanàya, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapassa jañilassa bhattaü bhu¤jitvà tas- miü yeva vanasaõóe vihàsi. ||2|| dutiyakapàñihàriyaü. ||16|| atha kho Sakko devànam indo abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevalakappaü vanasaõóaü obhàsetvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi seyyathàpi mahà aggikkhan- dho, pårimàhi vaõõanibhàhi abhikkantataro ca paõãtataro ca. ||1|| atha kho Uruvelakassapo jañilo tassà rattiyà acca- yena yena bhagavà ten' upasàmi, upasaükamitvà bhaga- vantaü etad avoca: kàlo mahàsamaõa niññhitaü bhattaü. ko nu kho so mahàsamaõa abhikkantàya rattiyà abhikkanta- vaõõà kevalakappaü vanasaõóaü obhàsetvà yena tvaü ten' upasaükami, upasaükamitvà taü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi seyyathàpi mahà aggikkhandho purimàhi vaõõani- bhàhi abhikkantataro ca paõãtataro cà 'ti. eso kho Kassapa Sakko devànam indo yenàhaü ten' upasaükami dhammasa- vanàyà 'ti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma #<[page 027]># %% Sakko pi devànam indo upasaükamissati dhammasavanàya, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapassa jañilassa bhattaü bhu¤jitvà tasmiü yeva vanasaõóe vihàsi. ||2|| tatiyakapàñihàriyaü. ||17|| atha kho Brahmà Sahaüpati abhikkantàya rattiyà abhi- kkantavaõõà kevalakappaü vanasaõóaü obhàsetvà yena bha- gavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhi- vàdetvà ekamantaü aññhàsi seyyathàpi mahà aggikkhandho purimàhi vaõõanibhàhi abhikkantataro ca paõãtataro ca. ||1|| atha kho Uruvelakassapo jañilo tassà rattiyà accayena yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü etad avoca: kàlo mahàsamaõa niññhitaü bhattaü. ko nu kho so mahàsamaõa abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevala- kappaü vanasaõóaü obhàsetvà yena tvaü ten' upasaükami, upasaükamitvà taü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi seyya- thàpi mahà aggikkhandho purimàhi vaõõanibhàhi abhik- kantataro ca paõãtataro cà 'ti. eso kho Kassapa Brahmà Sahaüpati yenàhaü ten' upasaükami dhammasavanàyà 'ti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma Brahmàpi Sahaüpati upasaükamissati dhammasavanàya, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. atha kho bhagavà Uruvelakassa- passa jañilassa bhattaü bhu¤jitvà tasmiü yeva vanasaõóe vihàsi. ||2|| catutthapàtihàriyaü. ||18|| tena kho pana samayena Uruvelakassapassa jañilassa mahà- ya¤¤o paccupaññhito hoti kevalakappà ca Aïgamagadhà pahåtaü khàdaniyaü bhojaniyaü àdàya abhikkamitukàmà honti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: etarahi kho me mahàya¤¤o paccupaññhito kevalakappà ca Aïgamagadhà pahåtaü khàdaniyaü bhojaniyaü àdàya abhikkamissanti. sace mahàsamaõo mahàjanakàye iddhipà- ñihàriyaü karissati, mahàsamaõassa làbhasakkàro abhivaó- óhissati, mama làbhasakkàro parihàyissati. aho nåna mahà- samaõo svàtanàya nàgaccheyyà 'ti. ||1|| atha kho bhagavà #<[page 028]># %<28 MAHâVAGGA. [I. 19. 2-20. 2.>% Uruvelakassapassa jañilassa cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya Uttarakuruü gantvà tato piõóapàtaü àharitvà Anotatta- dahe paribhu¤jitvà tatth' eva divàvihàraü akàsi. atha kho Uruvelakassapo jañilo tassà rattiyà accayena yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü etad avoca: kàlo mahàsamaõa, niññhitaü bhattaü. kiü nu kho mahàsamaõa hiyyo nàgamàsi. api ca mayaü taü saràma kiü nu kho mahàsamaõo nàgacchatãti, khàdaniyassa ca bhojaniyassa ca te pañiviso ñhapito 'ti. ||2|| nanu te Kassapa etad ahosi: etara- hi kho me mahàya¤¤o paccupaññhito kevalakappà ca Aïga- magadhà pahåtaü khàdaniyaü bhojaniyaü àdàya abhikka- missanti. sace mahàsamaõo mahàjanakàye iddhipàñihàriyaü karissati, mahàsamaõassa làbhasakkàro abhivaóóhissati, ma- ma làbhasakkàro parihàyissati. aho nåna mahàsamaõo svà- tanàya nàgaccheyyà 'ti. ||3|| so kho ahaü Kassapa tava cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya Uttarakuruü gantvà tato piõóapàtaü àharitvà Anotattadahe paribhu¤jitvà tatth' eva divàvihàraü akàsin ti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma cetasàpi cittaü pajànissati, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapassa jañilassa bhattaü paribhu¤jitvà tasmiü yeva vanasaõóe vi- hàsi. ||4|| pa¤camaü pañihàriyaü. ||19|| tena kho pana samayena bhagavato paüsukålaü uppannaü hoti. atha kho bhagavato etad ahosi: kattha nu kho ahaü paüsukålaü dhoveyyan ti. atha kho Sakko devànam indo bhagavato cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya pàõinà pokkhara- õiü khanitvà bhagavantaü etad avoca: idha bhante bhagavà paüsukålaü dhovatå 'ti. atha kho bhagavato etad ahosi: kimhi nu kho ahaü paüsukålaü parimaddeyyan ti. atha kho Sakko devànam indo bhagavato cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya mahatiü silaü upanikkhipi idha bhante bhagavà paüsukålaü parimaddatå 'ti. ||1|| atha kho bhagavato etad ahosi: kimhi nu kho ahaü àlambitvà uttareyyan ti. atha kho kakudhe adhivatthà devatà bhagavato cetasà cetopari- vitakkaü a¤¤àya sàkhaü onamesi idha bhante bhagavà #<[page 029]># %% àlambitvà uttaratå 'ti. atha kho bhagavato etad ahosi: kimhi nu kho ahaü paüsukålaü vissajjeyyan ti. atha kho Sakko devànam indo bhagavato cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya mahatiü silaü upanikkhipi idha bhante bhagavà paüsukålaü vissajjetå 'ti. ||2|| atha kho Uruvelakassapo jañilo tassà rattiyà accayena yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü etad avoca: kàlo mahàsamaõa, niññhitaü bhattaü. kiü nu kho mahàsamaõa nàyaü pubbe idha pokkharaõã, sàyaü idha pokkharaõã, na yimà silà pubbe upanikkhittà, ken' imà silà upanikkhittà, na yimassa kaku- dhassa pubbe sàkhà onatà, sàyaü sàkhà onatà 'ti. ||3|| idha me Kassapa paüsukålaü uppannaü ahosi, tassa mayhaü Kassapa etad ahosi: kattha nu kho ahaü paüsukålaü dho- veyyan ti. atha kho Kassapa Sakko devànam indo mama cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya pàõinà pokkharaõiü kha- nitvà maü etad avoca: idha bhante bhagavà paüsukålaü dhovatå 'ti. sàyaü amanussena pàõinà khanità pokkharaõã. tassa mayhaü Kassapa etad ahosi: kimhi nu kho ahaü paüsukålaü parimaddeyyan ti. atha kho Kassapa Sakko devànam indo mama cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya maha- tiü silaü upanikkhipi idha bhante paüsukålaü parimaddatå 'ti. sàyaü amanussena nikkhittà silà. ||4|| tassa mayhaü Kassapa etad ahosi: kimhi nu kho ahaü àlambitvà utta- reyyan ti. atha kho Kassapa kakudhe adhivatthà devatà mama cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya sàkhaü onamesi idha bhante bhagavà àlambitvà uttaratå 'ti. sv àyaü àharahattho kakudho. tassa mayhaü Kassapa etad ahosi: kimhi nu kho ahaü paüsukålaü vissajjeyyan ti. atha kho Sakko devànam indo mama cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya mahatiü silaü upanikkhipi idha bhante bhagavà paüsukålaü vissajjetå 'ti. sàyaü amanussena nikkhittà silà 'ti. ||5|| atha kho Uruvela- kassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma Sakko devànam indo veyyà- vaccaü karissati, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapassa jañilassa bhattaü bhu¤jitvà tasmiü yeva vanasaõóe vihàsi. ||6|| atha kho Uruvelakassapo jañilo tassà rattiyà accayena yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhaga- #<[page 030]># %<30 MAHâVAGGA. [I. 20. 7-11.>% vato kàlaü àrocesi: kàlo mahàsamaõa niññhitaü bhattan ti. gaccha tvaü Kassapa, àyàm' ahan ti Uruvelakassa- paü jañilaü uyyojetvà yàya jambuyàyaü Jambudãpo pa¤¤àyati, tato phalaü gahetvà pañhamataraü àgantvà agyàgàre nisãdi. ||7|| addasa kho Uruvelakassapo jañilo bhagavantaü agyàgàre nisinnaü, disvàna bhagavantaü etad avoca: katamena tvaü mahàsamaõa maggena àgato. ahaü tayà pañhamataraü pakkanto, so tvaü pañhama- taraü àgantvà agyàgàre nisinno 'ti. ||8|| idhàhaü Kassa- pa taü uyyojetvà yàya jambuyàyaü Jambudãpo pa¤¤à- yati, tato phalaü gahetvà pañhamataraü àgantvà agyà- gàre nisinno. idaü kho Kassapa jambuphalaü vaõõa- sampannaü gandhasampannaü rasasampannaü, sace àkaï- khasi, paribhu¤jà 'ti. alaü mahàsamaõa, tvaü yev' etaü arahasi, tvaü yev' etaü paribhu¤jàhãti. atha kho Uruvela- kassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma maü pañhamataraü uyyojetvà yàya jambuyàyaü Jambådipo pa¤¤àyati, tato phalaü gahetvà pañhamataraü àgantvà agyàgàre nisãdissati, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapassa jañilassa bhattaü bhu¤jitvà tasmiü yeva vanasaõóe vihàsi. ||9|| atha kho Uruvelakassapo jañilo tassà rattiyà accayena yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavato kàlaü àrocesi: kàlo mahàsamaõa niññhitaü bhattan ti. gaccha tvaü Kassapa, àyàm' ahan ti Uruvelakassapaü jañilaü uyyo- jetvà yàya jambuyàyaü Jambudãpo pa¤¤àyati, tassà avidåre ambo --gha-- tassà avidåre àmalakã --la-- tassà avidåre harã- takã --la-- Tàvatiüsaü gantvà pàricchattakapupphaü gahe- tvà pañhamataraü àgantvà agyàgàre nisãdi. addasa kho Uruvelakassapo jañilo bhagavantaü agyàgàre nisinnaü, dis- vàna bhagavantaü etad avoca: katamena tvaü mahàsamaõa maggena àgato. ahaü tayà pañhamataraü pakkanto, so tvaü pañhamataraü àgantvà agyàgàre nisinno 'ti. ||10|| idhàhaü Kassapa taü uyyojetvà Tàvatiüsaü gantvà pàric- chattakapupphaü gahetvà pañhamataraü àgantvà agyàgàre nisinno. idaü kho Kassapa pàricchattakapupphaü vaõõa- sampannaü gandhasampannaü, sace àkaïkhasi, gaõhà 'ti. alaü mahàsamaõa, tvaü yev' etaü arahasi, tvaü yev' etaü #<[page 031]># %% gaõhà 'ti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma maü pañhamataraü uyyojetvà Tàvatiüsaü gantvà pàric- chattakapupphaü gahetvà pañhamataraü àgantvà agyàgàre nisãdissati, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. ||11|| tena kho pana samayena te jañilà aggã paricaritukàmà na sakkonti kaññhàni phàletuü. atha kho tesaü jañilànaü etad ahosi: nissaüsayaü kho mahàsamaõassa iddhànubhàvo, ya- thà mayaü na sakkoma kaññhàni phàletun ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapaü jañilaü etad avoca: phàliyantu Kassapa kaññhànãti. phàliyantu mahàsamaõà 'ti. sakid eva pa¤cakaññhasatàni phàliyiüsu. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahà- nubhàvo, yatra hi nàma kaññhàni pi phàliyissanti, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. ||12|| tena kho pana samayena te jañilà aggã paricaritukàmà na sakkonti aggã ujjaletuü. atha kho tesaü jañilànaü etad ahosi: nissaüsayaü kho mahàsamaõassa iddhànubhàvo, yathà mayaü na sakkoma aggã ujjaletun ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapaü jañi- laü etad avoca: ujjaliyantu Kassapa aggãti. ujjaliyantu mahàsamaõà 'ti. sakid eva pa¤ca aggisatàni ujjaliüsu. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma aggã pi ujjaliyis- santi, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. ||13|| tena kho pana samayena te jañilà aggã paricaritvà na sakkonti aggã vijjhàpetuü. atha kho tesaü jañilànaü etad ahosi: nissaü- sayaü kho mahàsamaõassa iddhànubhàvo, yathà mayaü na sakkoma aggã vijjhàpetun ti. atha kho bhagavà Uruvela- kassapaü jañilaü etad avoca: vijjhàyantu Kassapa aggãti. vijjhàyantu mahàsamaõà 'ti. sakid eva pa¤ca aggisatàni vijjhàyiüsu. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma aggã pi vijjhàyissanti, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. ||14|| tena kho pana samayena te jañilà sãtàsu hemantikàsu rattisu antaraññhakàsu himapàtasamaye najjà Nera¤jaràyaü nimujjanti pi, ummujjanti pi, ummujjani- mujjam pi karonti. atha kho bhagavà pa¤camattàni man- dàmukhisatàni abhinimmini, yattha te jañilà uttaritvà visib- #<[page 032]># %<32 MAHâVAGGA. [I. 20. 15-18.>% besuü. atha kho tesaü jañilànaü etad ahosi: nissaüsayaü kho mahàsamaõassa iddhànubhàvo, yathà h' imà mandà- mukhiyo nimmità 'ti. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma mahàmandàmukhiyo abhinimminissati, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. ||15|| tena kho pana sa- mayena mahàakàlamegho vassi, mahàudakavàhako sa¤jàyi. yasmiü padese bhagavà viharati, so padeso udakena anuot- thaño hoti. atha kho bhagavato etad ahosi: yaü nånàhaü samantà udakaü ussàretvà majjhe reõuhatàya bhåmiyà caï- kameyyan ti. atha kho bhagavà samantà udakaü ussàretvà majjhe reõuhatàya bhåmiyà caïkami. atha kho Uruvela- kassapo jañilo mà h' eva kho mahàsamaõo udakena vuëho ahosãti nàvàya sambahulehi jañilehi saddhiü yasmiü padese bhagavà viharati taü padesaü agamàsi. addasa kho Uru- velakassapo jañilo bhagavantaü samantà udakaü ussàretvà majjhe reõuhatàya bhåmiyà caïkamantaü, disvàna bhaga- vantaü etad avoca: idha nu tvaü mahàsamaõà 'ti. ayam ah' asmi Kassapà 'ti bhagavà vehàsaü abbhuggantvà nàvàya paccuññhàsi. atha kho Uruvelakassapassa jañilassa etad ahosi: mahiddhiko kho mahàsamaõo mahànubhàvo, yatra hi nàma udakam pi na pavahissati, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. ||16|| atha kho bhagavato etad ahosi: ciram pi kho imassa moghapurisassa evaü bhavissati: mahiddhiko kho mahà- samaõo mahànubhàvo, na tv eva ca kho arahà yathà ahan ti. yaü nånàhaü imaü jañilaü saüvejeyyan ti. atha kho bhagavà Uruvelakassapaü {jañilaü} etad avoca: n' eva kho tvaü Kassapa arahà, na pi arahattamaggaü samàpanno, sà pi te pañipadà n' atthi, yàya tvaü arahà và assa arahatta- maggaü và samàpanno 'ti. atha kho Uruvelakassapo jañilo bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avoca: labheyyàhaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labhe- yyaü upasampadan ti. ||17|| tvaü kho 'si Kassapa pa¤- cannaü jañilasatànaü nàyako vinàyako aggo pamukho pà- mokkho, te pi tàva apalokehi, yathà te ma¤¤issanti tathà karissantãti. atha kho Uruvelakassapo jañilo yena te jañilà ten' upasaükami, upasaükamitvà te jañile etad avoca: icchàm' #<[page 033]># %% ahaü bho mahàsamaõe brahmacariyaü carituü, yathà bha- vanto ma¤¤anti tathà karontå 'ti. cirapañikà mayaü bho mahàsamaõe abhippasannà, sace bhavaü mahàsamaõe brah- macariyaü carissati, sabbeva mayaü mahàsamaõe brahma- cariyaü carissàmà 'ti. ||18|| atha kho te jañilà kesamissaü jañàmissaü khàrikàjamissaü aggihuttamissaü udake pavà- hetvà yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avocuü: labheyyàma mayaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labheyyàma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upasampadà ahosi. ||19|| addasa kho Nadãkassapo jañilo kesamissaü jañàmissaü khàrikàjamissaü aggihuttamissaü udake vuyhamàne, disvàn' assa etad ahosi: mà h' eva me bhàtuno upasaggo ahosãti, jañile pàhesi gacchatha me bhàtaraü jànàthà 'ti, sàma¤ ca tãhi jañilasatehi saddhiü yenàyasmà Uruvelakassapo ten' upa- saükami, upasaükamitvà àyasmantaü Uruvelakassapaü etad avoca: idaü nu kho Kassapa seyyo 'ti. àmàvuso idaü seyyo 'ti. ||20|| atha kho te jañilà kesamissaü jañàmissaü khàri- kàjamissaü aggihuttamissaü udake pavàhetvà yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavato pàdesu si- rasà nipatitvà bhagavantaü etad avocuü: labheyyàma ma- yaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labheyyàma upa- sampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiri- yàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upasampadà ahosi. ||21|| addasa kho Gayàkassapo jañilo kesamissaü jañàmissaü khàrikàjamissaü aggihuttamissaü udake vuyhamàne, disvàn' assa etad ahosi: mà h' eva me bhàtånaü upasaggo ahosãti, jañile pàhesi gacchatha me bhàtaro jànàthà 'ti, sàma¤ ca dvãhi jañilasatehi saddhiü yenàyasmà Uruvelakassapo ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü Uruvelakassapaü etad avoca: idaü nu kho Kassapa seyyo 'ti. àmàvuso idaü seyyo 'ti. ||22|| atha kho te jañilà kesamissaü jañàmissaü khàrikàjamissaü aggihuttamissaü udake pavàhetvà yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavato #<[page 034]># %<34 MAHâVAGGA. [I. 20. 23-21 4.>% pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avocuü: labhey- yàma mayaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labheyyà- ma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svàkkhàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà du- kkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upa- sampadà ahosi. ||23|| bhagavato adhiññhànena pa¤ca kaññhasatàni na phàliyiüsu, phàliyiüsu, aggã na ujjaliüsu, ujjaliüsu, na vijjhàyiüsu, vijjhàyiüsu, pa¤ca mandàmukhisatàni abhinimmini. etena nayena aóóhuóóhapàñihàriyasahassàni honti. ||24||20|| atha kho bhagavà Uruvelàyaü yathàbhirantaü viharitvà yena Gayàsãsaü tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhu- saüghena saddhiü bhikkhusahassena sabbeh' eva puràõa- jañilehi. tatra sudaü bhagavà Gayàyaü viharati Gayà- sãse saddhiü bhikkhusahassena. ||1|| tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: sabbaü bhikkhave àdittaü. ki¤ ca bhikkhave sabbaü àdittaü. cakkhuü bhikkhave àdittaü, råpà àdittà, cakkhuvi¤¤àõaü àdittaü, cakkhusamphasso àditto, yad idaü cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayi- taü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tam pi àdittaü. kena àdittaü, ràgagginà dosagginà mohagginà àdittaü, jàtiyà jaràya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upàyàsehi àdittan ti vadàmi. ||2|| sotaü àdittaü, saddà àdittà, --la-- ghànaü àdittaü, gandhà àdittà, jivhà àdittà, rasà àdittà, kàyo àditto, phoññhabbà àdittà, mano àditto, dhammà àdittà, manovi¤¤àõaü àdittaü, manosam- phasso àditto, yad idaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tam pi àdittaü. kena àdittaü, ràgagginà dosagginà moha- gginà àdittaü, jàtiyà jaràya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upàyàsehi àdittan ti vadàmi. ||3|| evam passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako cakkhusmiü pi nibbindati, råpesu pi nibbindati, cakkhuvi¤¤àõe pi nibbinda- ti, cakkhusamphasse pi nibbindati, yad idaü cakkhusam- phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmiü pi nibbindati. sotasmiü pi nibbindati, saddesu pi nibbindati, ghànasmiü pi nibbin- #<[page 035]># %% dati, gandhesu pi nibbindati, jivhàya pi nibbindati, ra- sesu pi nibbindati, kàyasmiü pi nibbindati, phoññhabbesu pi nibbindati, manasmiü pi nibbindati, dhammesu pi nibbindati, manovi¤¤àõe pi nibbindati, manosamphasse pi nibbindati, yad idaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmiü pi nibbindati, nibbindaü virajjati, viràgà vi- muccati, vimuttasmiü vimutt' amhãti ¤àõaü hoti, khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà 'ti pajànàtãti. imasmiü ca pana veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne tassa bhikkhusahassassa anupàdàya àsavehi cittàni vimucciüsu. ||4|| àdittapariyàyaü niññhitaü. ||21|| Uruvelapàñihàriyaü tatiyakabhàõavàraü niññhitaü. atha kho bhagavà Gayàsãse yathàbhirantaü viharitvà yena Ràjagahaü tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaü- ghena saddhiü bhikkhusahassena sabbeh' eva puràõajañilehi. atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Ràja- gahaü tad avasari. tatra sudaü bhagavà Ràjagahe viharati Laññhivanuyyàne Supatiññhe cetiye. ||1|| assosi kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro: samaõo khalu bho Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito Ràjagahaü anu- ppatto Ràjagahe viharati Laññhivanuyyàne Supatiññhe cetiye. taü kho pana bhagavantaü Gotamaü evaü kalyàõo kitti- saddo abbhuggato iti pi, so bhagavà arahaü sammàsam- buddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro puri- sadammasàrathi satthà devamanussànaü buddho bhagavà, so imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassa- maõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti, so dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhe- kalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü savya¤janaü keva- laparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. sàdhu kho pana tathàråpànaü arahataü dassanaü hotãti. ||2|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro dvàdasanahutehi Màga- dhikehi bràhmaõagahapatikehi parivuto yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü nisãdi. te pi kho dvàdasanahutà Màgadhikà bràh- #<[page 036]># %<36 MAHâVAGGA. [I. 22. 3-7.>% maõagahapatikà appekacce bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü nisãdiüsu, appekacce bhagavatà saddhiü sammo- diüsu, sammodanãyaü kathaü sàraõãyaü vãtisàretvà ekam- antaü nisãdiüsu, appekacce yena bhagavà ten' a¤jaliü paõàmetvà ekamantaü nisãdiüsu, appekacce bhagavato san- tike nàmagottaü sàvetvà ekamantam nisãdiüsu, {appekacce} tuõhibhåtà ekamantaü nisãdiüsu. ||3|| atha kho tesaü dvà- dasanahutànaü Màgadhikànaü bràhmaõagahapatikànaü etad ahosi: kiü nu kho mahàsamaõo Uruvelakassape brah- macariyaü carati, udàhu Uruvelakassapo mahàsamaõe brah- macariyaü caratãti. atha kho bhagavà tesaü dvàdasanahu- tànaü Màgadhikànaü bràhmaõagahapatikànaü cetasà ceto- parivitakkaü a¤¤àya àyasmantaü Uruvelakassapaü gàthàya ajjhabhàsi: kim eva disvà Uruvelavàsi pahàsi aggiü kisako vadàno. pucchàmi taü Kassapa etam atthaü, kathaü pahãnaü tava aggihuttan ti. | råpe ca sadde ca atho rase ca kàmitthiyo càbhivadanti ya¤¤à. etaü malan ti upadhãsu ¤atvà, tasmà na yiññhe na hute ara¤jin ti. ||4|| ettha ca te mano na ramittha Kassapà 'ti bhagavà avoca, råpesu saddesu atho rasesu atha ko carahi devamanussaloke rato mano Kassapa bråhi me tan ti. | disvà padaü santam anupadhãkaü aki¤canaü kàmabhave asattaü ana¤¤athàbhàviü ana¤¤aneyyaü, tasmà na yiññhe na hute ara¤jin ti. ||5|| atha kho àyasmà Uruvelakassapo uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bha- gavantaü etad avoca: satthà me bhante bhagavà, sàvako 'ham asmi, satthà me bhante bhagavà, sàvako 'ham asmãti. atha kho tesaü dvàdasanahutànaü Màgadhikànaü bràhma- õagahapatikànaü etad ahosi: Uruvelakassapo mahàsamaõe brahmacariyaü caratãti. ||6|| atha kho bhagavà tesaü dvà- dasanahutànaü Màgadhikànaü bràhmaõagahapatikànaü ce- #<[page 037]># %% tasà cetoparivitakkaü a¤¤àya anupubbikathaü kathesi se- yyath' ãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü nekkhamme ànisaüsaü pakà- sesi. yadà te bhagavà a¤¤àsi kallacitte muducitte vinãvaraõa- citte udaggacitte pasannacitte, atha yà buddhànaü sàmu- kkaüsikà dhammadesanà, taü pakàsesi, dukkhaü samuda- yaü nirodhaü maggaü. ||7|| seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammad eva rajanaü pañigaõheyya, evam eva ekàdasanahutànaü Màgadhikànaü bràhmaõagaha- patikànaü Bimbisàrapamukhànaü tasmiü yeva àsane vira- jaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samuda- yadhammaü sabbaü taü nirodhadhamman ti, ekanahutaü upàsakattaü pañivedesi. ||8|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pari- yogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaükatho vesà- rajjappatto aparappaccayo satthu sàsane bhagavantaü etad avoca: pubbe me bhante kumàrassa sato pa¤ca assàsakà ahesuü, te me etarahi samiddhà. pubbe me bhante kumàrassa sato etad ahosi: aho vata maü rajje abhisi¤ceyyun ti, ayaü kho me bhante pañhamo assàsako ahosi, so me etarahi samiddho. tassa ca me vijitaü arahaü sammàsambuddho okkameyyà 'ti, ayaü kho me bhante dutiyo assàsako ahosi, so me etarahi samiddho. ||9|| ta¤ càhaü bhagavantaü payirupàseyyan ti, ayaü kho me bhante tatiyo assàsako ahosi, so me etarahi samiddho. so ca me bhagavà dhammaü deseyyà 'ti, ayaü kho me bhante catuttho assàsako ahosi, so me etarahi samiddho. tassa càhaü bhagavato dhammaü àjàneyyan ti, ayaü kho me bhante pa¤camo assàsako ahosi, so me etarahi samiddho. pubbe me bhante kumàrassa sato ime pa¤ca assàsakà ahesuü, te me etarahi samiddhà. ||10|| abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante, seyyathàpi bhante nikkujjitaü và. ukkujjeyya pañicchannaü và vivareyya måëhassa và maggaü àcikkheyya andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintãti, evam eva bhaga- vatà anekapariyàyena dhammo pakàsito. es' àhaü bhante bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ ca bhikkhusaü- gha¤ ca, upàsakaü maü bhante bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatan ti, adhivàsetu ca me bhante #<[page 038]># %<38 MAHâVAGGA. [I. 22. 11-16.>% bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tunhibhàvena. ||11|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdà- petvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya Ràjagahaü pàvisi mahatà bhikkhusaü- ghena saddhiü bhikkhusahassena sabbeh' eva puràõajañi- lehi. ||12|| tena kho pana samayena Sakko devànam indo màõavakavaõõaü abhinimminitvà buddhapamukhassa bhikkhusaüghassa purato-purato gacchati imà gàthàyo gãya- màno: danto dantehi saha puràõajañilehi vippamutto vippamuttehi siïgãnikkhasuvaõõo Ràjagahaü pàvisi bhagavà. | mutto muttehi saha puràõajañilehi vippamutto vippa- muttehi siïgãnikkhasuvaõõo Ràjagahaü pàvisi bhagavà. | tiõõo tiõõehi saha puràõajañilehi vippamutto vippamuttehi siïgãnikkhasuvaõõo Ràjagahaü pàvisi bhagavà. | dasavàso dasabalo dasadhammavidå dasabhi c' upeto so dasasataparivàro Ràjagahaü pàvisi bhagavà 'ti. ||13|| manussà Sakkaü devànam indaü passitvà evaü àhaüsu: abhiråpo vatàyaü màõavako, dassanãyo vatàyaü màõavako, pàsàdiko vatàyaü màõavako. kassa nu kho ayaü màõavako 'ti. evaü vutte Sakko devànam indo te manusse gàthàya ajjhabhàsi: yo dhãro sabbadhã danto buddho appañipuggalo arahaü sugato loke tassàhaü paricàrako 'ti. ||14|| atha kho bhagavà yena ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaüghena. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena sa- hatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. ||15|| ekamantaü ni- #<[page 039]># %% sinnassa kho ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa etad ahosi: kattha nu kho bhagavà vihareyya, yaü assa gàmato n' eva avidåre na accàsanne gamanàgamana- sampannaü atthikànaü-atthikànaü manussànaü abhikka- manãyaü, divà appàkiõõaü rattiü appasaddaü appani- gghosaü vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü pañisallànasà- ruppan ti. ||16|| atha kho ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa etad ahosi: idaü kho amhàkaü Veëuvanaü uyyànaü gàmato n' eva avidåre na accàsanne gamanàgama- nasampannaü atthikànaü-atthikànaü manussànaü abhikka- manãyaü, divà appàkiõõaü, rattiü appasaddaü appaniggho- saü vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü pañisallànasàruppaü. yaü nånàhaü Veëuvanaü uyyànaü buddhapamukhassa bhikkhusaüghassa dadeyyan ti. ||17|| atha kho ràjà Màga- dho Seniyo Bimbisàro sovaõõamayaü bhiïkàraü gahetvà bhagavato onojesi etàhaü bhante Veëuvanaü uyyànaü buddhapamukhassa bhikkhusaüghassa dammãti. pañiggahesi bhagavà àràmaü. atha kho bhagavà ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü dhammiyà kathàya sandassetvà samà- dapetvà samuttejetvà saüpahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhi- kkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave àràman ti. ||18||22|| tena kho pana samayena Sa¤jayo paribbàjako Ràjagahe pañivasati mahatiyà paribbàjakaparisàya saddhiü aóóha- teyyehi paribbàjakasatehi. tena kho pana samayena Sàri- puttamoggallànà Sa¤jaye paribbàjake brahmacariyaü caranti, tehi katikà katà hoti: yo pañhamaü amataü adhi- gacchati so àrocetå 'ti. ||1|| atha kho àyasmà Assaji pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya Ràjagahaü piõóàya pàvisi pàsàdikena abhikkantena pañikkantena àloki- tena vilokitena sammi¤jitena pasàritena okkhittacakkhu iriyàpathasampanno. addasa kho Sàriputto paribbàjako àyasmantaü Assajiü Ràjagahe piõóàya carantaü pàsàdikena abhikkantena pañikkantena àlokitena vilokitena sammi¤jitena pasàritena okkhittacakkhuü iriyàpathasampannaü, disvàn' assa etad ahosi: ye vata loke arahanto và arahattamaggaü và samàpannà, ayaü tesaü bhikkhånaü a¤¤ataro, yaü nånà- #<[page 040]># %<40 MAHâVAGGA. [I. 23. 2-6.>% haü imaü bhikkhuü upasaükamitvà puccheyyaü: kaü 'si tvaü àvuso uddissa pabbajito, ko và te satthà, kassa và tvaü dhammaü rocesãti. ||2|| atha kho Sàriputtassa paribbàja- kassa etad ahosi: akàlo kho imaü bhikkhuü pucchituü, antaragharaü paviññho piõóàya carati. yaü nånàhaü imaü bhikkhuü piññhito-piññhito anubandheyyaü atthikehi upa- ¤¤àtaü maggan ti. atha kho àyasmà Assaji Ràjagahe piõóàya caritvà piõóapàtaü àdàya pañikkami. atha kho Sàriputto paribbàjako yenàyasmà Assaji ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmatà Assajinà saddhiü sammodi, sam- modanãyaü kathaü sàraõãyaü vãtisàretvà ekamantaü aññhà- si, ekamantaü ñhito kho Sàriputto paribbàjako àyasmantaü Assajiü etad avoca: vippasannàni kho te àvuso indriyàni, parisuddho chavivaõõo pariyodàto, kaü 'si tvaü àvuso uddissa pabbajito, ko và te satthà, kassa và tvaü dhammaü rocesãti. ||3|| atth' àvuso mahàsamaõo Sakyaputto Sakya- kulà pabbajito, tàhaü bhagavantaü uddissa pabbajito, so ca me bhagavà satthà, tassa càhaü bhagavato dhammaü roce- mãti. kiüvàdã panàyasmato satthà kimakkhàyãti. ahaü kho àvuso navo acirapabbajito adhunàgato imaü dhamma- vinayaü, na t' àhaü sakkomi vitthàrena dhammaü desetuü, api ca te saükhittena atthaü vakkhàmãti. atha kho Sàri- putto paribbàjako àyasmantaü Assajiü etad avoca: hotu àvuso, appaü và bahuü và bhàsassu, atthaü yeva me bråhi, atthen' eva me attho, kiü kàhasi vya¤janaü bahun ti. ||4|| atha kho àyasmà Assaji Sàriputtassa paribbàjakassa imaü dhammapariyàyaü abhàsi: ye dhammà hetuppabhavà tesaü hetuü tathàgato àha tesa¤ ca yo nirodho evaüvàdã mahàsamaõo 'ti. atha kho Sàriputtassa paribbàjakassa imaü dhammapariyà- yaü sutvà virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadham- man ti. es' eva dhammo yadi tàvad eva paccavyathà padam asokaü adiññhaü {abbhatãtaü} bahukehi kappanahutehãti. ||5|| atha kho Sàriputto paribbàjako yena Moggallàno paribbàjako ten' upasaükami. addasa kho Moggallàno paribbàjako Sàri- puttaü paribbàjakaü dårato 'va àgacchantaü, disvàna Sàri- #<[page 041]># %% puttaü paribbàjakaü etad avoca: vippasannàni kho te àvuso indriyàni, parisuddho chavivaõõo pariyodàto, kacci nu tvaü àvuso amataü adhigato 'ti. àmàvuso amataü adhigato 'ti. yathà kathaü pana tvaü àvuso amataü adhigato 'ti. ||6|| idhàhaü àvuso addasaü Assajiü bhikkhuü Ràja- gahe piõóàya carantaü pàsàdikena abhikkantena pañikkan- tena àlokitena vilokitena sammi¤jitena pasàritena okkhitta- cakkhuü iriyàpathasampannaü, disvàna me etad ahosi: ye vata loke arahanto và arahattamaggaü và samàpannà, ayaü tesaü bhikkhånaü a¤¤ataro, yaü nånàhaü imaü bhikkhuü upasaükamitvà puccheyyaü: kaü 'si tvaü àvuso uddissa pabbajito, ko và te satthà, kassa và tvaü dhammaü roce- sãti. ||7|| tassa mayhaü àvuso etad ahosi: akàlo kho imaü bhikkhuü pucchituü, antaragharaü paviññho piõóàya carati. yaü nånàhaü imaü bhikkhuü piññhito-piññhito anubandhe- yyaü atthikehi upa¤¤àtaü maggan ti. atha kho àvuso Assaji {bhikkhu} Ràjagahe piõóàya caritvà piõóapàtaü àdàya pañikkami. atha khv' àhaü avuso yena Assaji bhikkhu ten' upasaükamiü, upasaükamitvà Assajinà bhikkhunà saddhiü sammodiü, sammodanãyaü kathaü sàraõãyaü vã- tisàretvà ekamantaü aññhàsiü, ekamantaü ñhito kho ahaü àvuso Assajiü bhikkhuü etad avocaü: vippasannàni kho te àvuso indriyàni, parisuddho chavivaõõo pariyodàto, kaü 'si tvaü àvuso uddissa pabbajito, ko và te satthà, kassa và tvaü dhammaü rocesãti. ||8|| atth' àvuso mahàsamaõo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito, tàhaü bhagavantaü uddissa pabbajito, so ca me bhagavà satthà, tassa càhaü bhagavato dhammaü rocemãti. kiüvàdã panàyasmato satthà kimakkhà- yãti. ahaü kho àvuso navo acirapabbajito adhunàgato imaü dhammavinayaü, na t' àhaü sakkomi vitthàrena dhammaü desetuü, api ca te saükhittena atthaü vakkhàmãti. appaü và bahuü và bhàsassu, atthaü yeva me bråhi, atthen' eva me attho, kiü kàhasi vya¤janaü bahun ti. ||9|| atha kho àvuso Assaji bhikkhu imaü dhammapariyàyaü abhàsi: ye dhammà hetuppabhavà tesaü hetuü tathàgato àha tesa¤ ca yo nirodho evaüvàdã mahàsamaõo 'ti. atha kho Moggallànassa paribbàjakassa imaü dhammapari- #<[page 042]># %<42 MAHâVAGGA. [I. 23. 10 -24. 4.>% yàyaü sutvà virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadha- mman ti. es' eva dhammo yadi tàvad eva paccavyathà padam asokaü adiññhaü {abbhatãtaü} bahukehi kappanahute- hãti. ||10||23|| atha kho Moggallàno paribbàjako Sàriputtaü pa- ribbàjakaü etad avoca: gacchàma mayaü àvuso bhagavato santike, so no bhagavà satthà 'ti. imàni kho àvuso aóóha- teyyàni paribbàjakasatàni amhe nissàya amhe sampassantà idha viharanti, te pi tàva apalokàma, yathà te ma¤¤issanti, tathà karissantãti. atha kho Sàriputtamoggallànà yena te paribbàjakà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà te paribbà- jake etad avocuü: gacchàma mayaü àvuso bhagavato san- tike, so no bhagavà satthà 'ti. mayaü àyasmante nissàya àyasmante sampassantà idha viharàma, sace àyasmantà ma- hàsamaõe brahmacariyaü carissanti, sabbeva mayaü mahà- samaõe brahmacariyaü carissàmà 'ti. ||1|| atha kho Sàri- puttamoggallànà yena Sa¤jayo paribbàjako ten' upasaüka- miüsu, upasaükamitvà Sa¤jayaü paribbàjakaü etad avocuü: gacchàma mayaü àvuso bhagavato santike, so no bhagavà satthà 'ti. alaü àvuso mà agamittha, sabbeva tayo imaü gaõaü pariharissàmà 'ti. dutiyam pi kho --la-- tatiyam pi kho Sàriputtamoggallànà Sa¤jayaü paribbàjakaü etad avocuü: gacchàma mayaü àvuso bhagavato santike, so no bhagavà satthà 'ti. alaü avuso mà agamittha, sabbeva tayo imaü gaõaü pariharissàmà 'ti. ||2|| atha kho Sàriputta- moggallànà tàni aóóhateyyàni paribbàjakasatàni àdàya yena Veëuvanaü ten' upasaükamiüsu, Sa¤jayassa pana paribbàja- kassa tatth' eva uõhaü lohitaü mukhato uggacchi. addasa kho bhagavà te Sàriputtamoggallàne dårato 'va àgacchante, disvàna bhikkhå àmantesi: ete bhikkhave dve sahàyakà àgacchanti Kolito Upatisso ca, etaü me sàvakayugaü bhavissati aggaü bhaddayugan ti. gambhãre ¤àõavisaye anuttare upadhisaükhaye vimutte anuppatte Veëuvanaü atha ne satthà vyàkàsi: ete dve sahàyakà àgacchanti Kolito Upatisso ca, etaü me sàvakayugaü bhavissati aggaü bhadda- yugan ti. ||3|| atha kho Sàriputtamoggallànà yena bhagavà #<[page 043]># %% ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avocuü: labheyyàma mayaü bhante bhagavato santike pabbajjaü, labheyyàma upasampadan ti. etha bhikkhavo 'ti bhagavà avoca, svà- kkhàto dhammo, caratha brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. sà 'va tesaü àyasmantànaü upasampadà ahosi. ||4|| tena kho pana samayena abhi¤¤àtà-abhi¤¤àtà Màgadhikà kulaputtà bhagavati brahmacariyaü caranti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: aputtakatàya pañi- panno samaõo Gotamo, vedhavyàya pañipanno samaõo Gota- mo, kulupacchedàya pañipanno samaõo Gotamo. idàni anena jañilasahassaü pabbàjitaü, imàni ca aóóhateyyàni paribbàja- kasatàni Sa¤jayàni pabbàjitàni, ime ca abhi¤¤àtà-abhi¤¤àtà Màgadhikà kulaputtà samaõe Gotame brahmacariyaü ca- rantãti. api 'ssu bhikkhå disvà imàya gàthàya codenti: àgato kho mahàsamaõo Magadhànaü Giribbajaü sabbe Sa¤jaye netvàna, kaü su dàni nayissatãti. ||5|| assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave so saddo ciraü bha- vissati, sattàham eva bhavissati, sattàhassa accayena antara- dhàyissati. tena hi bhikkhave ye tumhe imàya gàthàya codenti: àgato kho mahàsamaõo Magadhànaü Giribbajaü sabbe Sa¤jaye netvàna, kaü su dàni nayissatãti, te tumhe imàya gàthàya pañicodetha: nayanti ve mahàvãrà saddhammena tathàgatà, dhammena nayamànànaü kà usuyyà vijànatan ti. ||6|| tena kho pana samayena manussà bhikkhå disvà imàya gà- thàya codenti: àgato kho mahàsamaõo Magadhànaü Giribbajaü sabbe Sa¤jaye netvàna, kaü su dàni nayissatãti. bhikkhå te manusse imàya gàthàya pañicodenti: nayanti ve mahàvãrà saddhammena tathàgatà, dhammena nayamànànaü kà usuyyà vijànatan ti. #<[page 044]># %<44 MAHâVAGGA. [I. 24. 7-25. 4.>% manussà dhammena kira samaõà Sakyaputtiyà nenti no adhammenà 'ti sattàham eva so saddo ahosi, sattàhassa acca- yena antaradhàyi. ||7|| Sàriputtamoggallànapabbajjà niññhità. ||24|| catutthakabhàõavàraü niññhitaü. tena kho pana samayena bhikkhå anupajjhàyakà anova- diyamànà ananusàsiyamànà dunnivatthà duppàrutà anàkappa- sampannà piõóàya caranti. te manussànaü bhu¤jamànànaü upari bhojane pi uttiññhapattaü upanàmenti, upari khàdaniye pi uttiññhapattaü upanàmenti, upari sàyaniye pi uttiññha- pattaü upanàmenti, upari pàniye pi uttiññhapattaü upanà- menti, sàmaü såpam pi odanam pi vi¤¤àpetvà bhu¤janti, bhattagge pi uccàsaddà mahàsaddà viharanti. ||1|| manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà dunnivatthà duppàrutà anàkappasampannà piõóàya carissanti, manussànaü bhu¤jamànànaü upari bho- jane pi uttiññhapattaü upanàmessanti, upari khàdaniye pi uttiññhapattaü upanàmessanti, upari sàyaniye pi uttiññha- pattaü upanàmessanti, upari pàniye pi uttiññhapattaü upanà- messanti, sàmaü såpam pi odanam pi vi¤¤àpetvà bhu¤ji- ssanti, bhattagge pi uccàsaddà mahàsaddà viharissanti, seyya- thàpi bràhmaõà bràhmaõabhojane 'ti. ||2|| assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. ye te bhikkhå appicchà santuññhà lajjino kukkuccakà sikkhàkàmà, te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhikkhå dunnivatthà duppàrutà anàkappa- sampannà piõóàya carissanti, manussànaü bhu¤jamànànaü upari bhojane pi uttiññhapattaü upanàmessanti, upari khàda- niye pi uttiññhapattaü upanàmessanti, upari sàyaniye pi utti- ññhapattaü upanàmessanti, upari pàniye pi uttiññhapattaü upanàmessanti, sàmaü såpam pi odanam pi vi¤¤àpetvà bhu¤jissanti, bhattagge pi uccàsaddà mahàsaddà viharissantã- ti. ||3|| atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àroce- suü. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaüghaü sannipàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: saccaü kira bhikkhave bhikkhå dunnivatthà duppàrutà anàkappa- sampannà piõóàya caranti manussànaü bhu¤jamànànaü #<[page 045]># %% upari bhojane pi uttiññhapattaü upanàmenti, upari khàdaniye pi uttiññhapattaü upanàmenti, upari sàyaniye pi uttiññhapa- ttaü upanàmenti, upari pàniye pi uttiññhapattaü upanàmenti, sàmaü såpam pi odanam pi vi¤¤àpetvà bhu¤janti, bhattagge pi uccàsaddà mahàsaddà viharantãti. saccaü bhagavà. ||4|| vigarahi buddho bhagavà: ananucchaviyaü bhikkhave tesaü moghapurisànaü ananulomikaü appañiråpaü assàmaõakaü akappiyaü akaraõãyaü. kathaü hi nàma te bhikkhave moghapurisà dunnivatthà duppàrutà anàkappasampannà piõóàya carissanti, manussànaü bhu¤jamànànaü upari bho- jane pi uttiññhapattaü upanàmessanti upari khàdaniye pi uttiññhapattaü upanàmessanti, upari sàyaniye pi uttiññha- pattaü upanàmessanti, upari pàniye pi uttiññhapattaü upanà- messanti, sàmaü såpam pi odanam pi vi¤¤àpetvà bhu¤jis- santi, bhattagge pi uccàsaddà mahàsaddà viharissanti. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya, atha kho taü bhikkhave appasannàna¤ c' eva appasàdàya, pasannàna¤ ca ekaccànaü a¤¤athattàyà 'ti. ||5|| atha kho bhagavà te bhikkhå anekapariyàyena viga- rahitvà dubbharatàya dupposatàya mahicchatàya asantuññhiyà saügaõikàya kosajjassa avaõõaü bhàsitvà anekapariyàyena subharatàya suposatàya appicchassa santuññhassa sallekhassa dhutassa pàsàdikassa apacayassa viriyàrambhassa vaõõaü bhàsitvà bhikkhånaü tadanucchavikaü tadanulomikaü dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhi- kkhave upajjhàyaü. upajjhàyo bhikkhave saddhivihà- rikamhi puttacittaü upaññhàpessati, saddhivihàriko upajjhà- yamhi pitucittaü upaññhàpessati. evaü te a¤¤ama¤¤aü sagàravà sappatissà sabhàgavuttino viharantà imasmiü dhammavinaye vuóóhiü viråëhiü vepullaü àpajjissanti. ||6|| eva¤ ca pana bhikkhave upajjhàyo gahetabbo: ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà pàde vanditvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: upajjhàyo me bhante hohi, upajjhàyo me bhante hohi, {upajjhàyo} me bhante hohãti. sàhå 'ti và, lahå 'ti và, opàyikan ti và, pañiråpan ti và, pàsàdikena sampàdehãti và kàyena vi¤¤à- peti, vàcàya vi¤¤àpeti, kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, gahito hoti upajjhàyo, na kàyena vi¤¤àpeti, na vàcàya vi¤¤à- #<[page 046]># %<46 MAHâVAGGA. [I. 25. 7-11.>% peti, na kàyenavàcàya vi¤¤àpeti, na gahito hoti upajjhà- yo. ||7|| saddhivihàrikena bhikkhave upajjhàyamhi sammàvatti- tabbaü, tatràyaü sammàvattanà: kàlass' eva uññhàya upàhanà omu¤citvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà danta- kaññhaü dàtabbaü, mukhodakaü dàtabbaü, àsanaü pa¤¤à- petabbaü. sace yàgu hoti, bhàjanaü dhovitvà yàgu upanà- metabbà. yàguü pãtassa udakaü datvà bhàjanaü pañigga- hetvà nãcaü katvà sàdhukaü aparighaüsantena dhovitvà pañisàmetabbaü. upajjhàyamhi vuññhite àsanaü uddhari- tabbaü. sace so deso uklàpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||8|| sace upajjhàyo gàmaü pavisitukàmo hoti, nivàsanaü dà- tabbaü, pañinivàsanaü pañiggahetabbaü, kàyabandhanaü dàtabbaü, saguõaü katvà saüghàñiyo dàtabbà, dhovitvà patto saudako dàtabbo. sace upajjhàyo pacchàsamaõaü àkaï- khati, timaõóalaü pañicchàdentena parimaõóalaü nivàsetvà kàyabandhanaü bandhitvà saguõaü katvà saüghàñiyo pàrupitvà gaõñhikaü pañimu¤citvà dhovitvà pattaü gahetvà upajjhàyassa pacchàsamaõena hotabbaü. nàtidåre ganta- bbaü, na accàsanne gantabbaü. pattapariyàpannaü pa- ñiggahetabbaü. ||9|| na upajjhàyassa bhaõamànassa anta- rantarà kathà opàtetabbà. upajjhàyo àpattisàmantà bhaõa- màno nivàretabbo. nivattantena pañhamataraü àgantvà àsanaü pa¤¤àpetabbaü, pàdodakaü pàdapãñhaü pàdaka- thalikaü upanikkhipitabbaü, paccuggantvà pattacãvaraü pañiggahetabbaü, pañinivàsanaü dàtabbaü, nivàsanaü pañi- ggahetabbaü. sace cãvaraü sinnaü hoti, muhuttaü uõhe otàpetabbaü, na ca uõhe cãvaraü nidahitabbaü. cãva- raü saüharitabbaü. cãvaraü saüharantena caturaïgulaü kaõõaü ussàretvà cãvaraü saüharitabbaü mà majjhe bhaïgo ahosãti. obhoge kàyabandhanaü kàtabbaü. sace piõóapàto hoti upajjhàyo ca bhu¤jitukàmo hoti, udakaü datvà piõóa- pàto upanàmetabbo. ||10|| upajjhàyo pàniyena pucchitabbo. bhuttàvissa udakaü datvà pattaü pañiggahetvà nãcaü katvà sàdhukaü aparighaüsantena dhovitvà vodakaü katvà mu- huttaü uõhe otàpetabbo, na ca uõhe patto nidahitabbo. pattacãvaraü nikkhipitabbaü. pattaü nikkhipantena ekena hatthena pattaü gahetvà ekena hatthena heññhàma¤caü và #<[page 047]># %% heññhàpãñhaü và paràmasitvà patto nikkhipitabbo, na ca anantarahitàya bhåmiyà patto nikkhipitabbo. cãvaraü ni- kkhipantena ekena hatthena cãvaraü gahetvà ekena hatthena cãvaravaüsaü và cãvararajjuü và pamajjitvà pàrato antaü orato bhogaü katvà cãvaraü nikkhipitabbaü. upajjhàyamhi vuññhite àsanaü uddharitabbaü, pàdodakaü pàdapãñhaü pà- dakathalikaü pañisàmetabbaü. sace so deso uklàpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||11|| sace upajjhàyo {nahàyitukàmo} hoti, nahànaü pañiyàdetabbaü. sace sãtena attho hoti, sãtaü pañiyàdetabbaü. sace uõhena attho hoti, uõhaü pañiyàde- tabbaü. sace upajjhàyo jantàgharaü pavisitukàmo hoti, cuõõaü sannetabbaü, mattikà temetabbà, jantàgharapãñhaü àdàya upajjhàyassa piññhito-piññhito gantvà jantàgharapã- ñhaü datvà cãvaraü pañiggahetvà ekamantaü nikkhipi- tabbaü, cuõõaü dàtabbaü, mattikà dàtabbà. sace ussahati, jantàgharaü pavisitabbaü. jantàgharaü pavisantena matti- kàya mukhaü makkhetvà purato ca pacchato ca pañicchà- detvà jantàgharaü pavisitabbaü. ||12|| na there bhikkhå anupakhajja nisãditabbaü, na navà bhikkhå àsanena pañi- bàhetabbà. jantàghare upajjhàyassa parikammaü kàtabbaü. jantàgharà nikkhamantena jantàgharapãñhaü àdàya purato ca pacchato ca pañicchàdetvà jantàgharà nikkhamitabbaü. udake pi upajjhàyassa parikammaü kàtabbaü. nahàtena pa- ñhamataraü uttaritvà attano gattaü vodakaü katvà nivàsetvà upajjhàyassa gattato udakaü pamajjitabbaü, nivàsanaü dà- tabbaü, saüghàñi dàtabbà, jantàgharapãñhaü àdàya pañha- mataraü àgantvà àsanaü pa¤¤àpetabbaü, pàdodakaü pà- dapãñhaü pàdakathalikaü upanikkhipitabbaü. upajjhàyo pàniyena pucchitabbo. ||13|| sace uddisàpetukàmo hoti, uddisàpetabbo. sace paripucchitukàmo hoti, paripucchi- tabbo. yasmiü vihàre upajjhàyo viharati, sace so vihàro uklàpo hoti, sace ussahati, sodhetabbo. vihàraü sodhentena pañhamaü pattacãvaraü nãharitvà ekamantaü nikkhipi- tabbaü. nisãdanapaccattharaõaü nãharitvà ekamantaü ni- kkhipitabbaü. bhisibimbohanaü nãharitvà ekamantaü ni- kkhipitabbaü. ||14|| ma¤co nãcaü katvà sàdhukaü apari- ghaüsantena asaüghaññantena kavàñapiññhaü nãharitvà eka- mantaü nikkhipitabbo. pãñhaü nãcaü katvà sàdhukaü #<[page 048]># %<48 MAHâVAGGA. I. 25. 15-18.>% aparighaüsantena asaüghaññantena kavàñapiññhaü nãharitvà ekamantaü nikkhipitabbaü. ma¤capañipàdakà nãharitvà ekamantaü nikkhipitabbà. kheëamallako nãharitvà ekam- antaü nikkhipitabbo. apassenaphalakaü nãharitvà ekam- antaü nikkhipitabbaü. bhummattharaõaü yathàpa¤¤a- ttaü sallakkhetvà nãharitvà ekamantaü nikkhipitabbaü. sace vihàre santànakaü hoti, ullokà pañhamaü ohàretabbaü. àlokasandhikaõõabhàgà pamajjitabbà. sace gerukaparikam- makatà bhitti kaõõakità hoti, coëakaü temetvà pãëetvà pa- majjitabbà. sace kàëavaõõakatà bhåmi kaõõakità hoti, coëakaü temetvà pãëetvà pamajjitabbà. sace akatà hoti bhåmi, udakena parippositvà sammajjitabbà mà vihàro rajena åha¤¤ãti. saükàraü vicinitvà ekamantaü chaóóetabbaü. ||15|| bhummattharaõaü otàpetvà sodhetvà pappoñhetvà ati- haritvà yathàpa¤¤attaü pa¤¤àpetabbaü. ma¤capañipàda- kà otàpetvà pamajjitvà atiharitvà yathàññhàne ñhapetabbà. ma¤co otàpetvà sodhetvà pappoñhetvà nãcaü katvà sàdhukaü aparighaüsantena asaüghaññantena kavàñapiññhaü atiharitvà yathàpa¤¤attaü pa¤¤àpetabbo. pãñhaü otàpetvà sodhetvà pappoñhetvà nãcaü katvà sàdhukaü aparighaüsantena asaü- ghaññantena kavàñapiññhaü atiharitvà yathàpa¤¤attaü pa¤¤à- petabbaü. bhisibimbohanaü otàpetvà sodhetvà pappoñhetvà atiharitvà yathàpa¤¤attaü pa¤¤àpetabbaü. nisãdanapacca- ttharaõaü otàpetvà sodhetvà pappoñhetvà atiharitvà yathà- pa¤¤attaü pa¤¤àpetabbaü. kheëamallako otàpetvà pamajji- tvà atiharitvà yathàññhàne ñhapetabbo. apassenaphalakaü otàpetvà pamajjitvà atiharitvà yathàññhàne ñhapetabbaü. ||16|| pattacãvaraü nikkhipitabbaü. pattaü nikkhipantena ekena hatthena pattaü gahetvà ekena hatthena heññhàma¤caü và heññhàpãñhaü và paràmasitvà patto nikkhipitabbo, na ca anantarahitàya bhåmiyà patto nikkhipitabbo. cãvaraü ni- kkhipantena ekena hatthena cãvaraü gahetvà ekena hatthena cãvaravaüsaü và cãvararajjuü và pamajjitvà pàrato antaü orato bhogaü katvà cãvaraü nikkhipitabbaü. ||17|| sace puratthimà sarajà vàtà vàyanti, puratthimà vàtapànà thake- tabbà. sace pacchimà sarajà vàtà vàyanti, pacchimà vàtapànà thaketabbà. sace uttarà sarajà vàtà vàyanti, uttarà vàtapànà thaketabbà. sace dakkhiõà sarajà vàtà vàyanti, dakkhiõà và- #<[page 049]># %% tapànà thaketabbà. sace sãtakàlo hoti, divà vàtapànà vivari- tabbà, rattiü thaketabbà. sace uõhakàlo hoti, divà vàtapànà thaketabbà, rattiü vivaritabbà. ||18|| sace pariveõaü uklà- paü hoti, pariveõaü sammajjitabbaü. sace koññhako uklàpo hoti, koññhako sammajjitabbo. sace upaññhànasàlà uklàpà hoti, upaññhànasàlà sammajjitabbà. sace aggisàlà uklàpà hoti, aggisàlà sammajjitabbà. sace vaccakuñã uklàpà hoti, vaccakuñã sammajjitabbà. sace pàniyaü na hoti, pàniyaü upaññhàpetabbaü. sace paribhojaniyaü na hoti, paribhoja- niyaü upaññhàpetabbaü. sace àcamanakumbhiyà udakaü na hoti, àcamanakumbhiyà udakaü àsi¤citabbaü. ||19|| sace upajjhàyassa anabhirati uppannà hoti, saddhivihàrikena vå- pakàsetabbà våpakàsàpetabbà dhammakathà vàssa kàtabbà. sace upajjhàyassa kukkuccaü uppannaü hoti, saddhivihàri- kena vinodetabbaü vinodàpetabbaü dhammakathà vàssa kàtabbà. sace upajjhàyassa diññhigataü uppannaü hoti, saddhivihàrikena vivecetabbaü vivecàpetabbaü dhammaka- thà vàssa kàtabbà. ||20|| sace upajjhàyo garudhammaü ajjhàpanno hoti parivàsàraho, saddhivihàrikena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho upajjhàyassa parivàsaü dadeyyà 'ti. sace upajjhàyo målàya pañikassanàraho hoti, saddhivihàrikena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho upajjhàyaü målàya pañikasseyyà 'ti. sace upajjhàyo mà- nattàraho hoti, saddhivihàrikena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho upajjhàyassa mànattaü dadeyyà 'ti. sace upajjhàyo abbhànàraho hoti, saddhivihàrikena ussukkaü kà- tabbaü kin ti nu kho saügho upajjhàyaü abbheyyà 'ti. ||21|| sace saügho upajjhàyassa kammaü kattukàmo hoti tajjani- yaü và nissayaü và pabbàjaniyaü và pañisàraõiyaü và ukkhepaniyaü và, saddhivihàrikena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho upajjhàyassa kammaü na kareyya lahu- kàya và pariõàmeyyà 'ti. kataü và pan' assa hoti saüghena kammaü tajjaniyaü và nissayaü và pabbàjaniyaü và pañi- sàraõiyaü và ukkhepaniyaü và, saddhivihàrikena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho upajjhàyo sammàvatteyya lomaü pàteyya netthàraü vatteyya, saügho taü kammaü pañi- ppassambheyyà 'ti. ||22|| sace upajjhàyassa cãvaraü dhovi- tabbaü hoti, saddhivihàrikena dhovitabbaü ussukkaü và #<[page 050]># %<50 MAHâVAGGA. [I. 25. 23-26. 1.>% kàtabbaü kin ti nu kho upajjhàyassa cãvaraü dhoviyethà 'ti. sace upajjhàyassa cãvaraü kàtabbaü hoti, saddhivihà- rikena kàtabbaü ussukkaü và katabbaü kin ti nu kho upajjhàyassa cãvaraü kariyethà 'ti. sace upajjhàyassa raja- naü pacitabbaü hoti, saddhivihàrikena pacitabbaü ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho upajjhàyassa rajanaü paciyethà 'ti. sace upajjhàyassa cãvaraü rajitabbaü hoti, saddhivihà- rikena rajitabbaü ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho upajjhàyassa cãvaraü rajiyethà 'ti. cãvaraü rajantena sà- dhukaü saüparivattakaü-saüparivattakaü rajitabbaü na ca acchinne theve pakkamitabbaü. ||23|| na upajjhàyaü anà- pucchà ekaccassa patto dàtabbo, na ekaccassa patto pañigga- hetabbo, na ekaccassa cãvaraü dàtabbaü, na ekaccassa cãva- raü pañiggahetabbaü, na ekaccassa parikkhàro dàtabbo, na ekaccassa parikkhàro pañiggahetabbo, na ekaccassa kesà che- dàtabbà, na ekaccena kesà chedàpetabbà, na ekaccassa pari- kammaü kàtabbaü, na ekaccena parikammaü kàràpetabbaü, na ekaccassa veyyàvacco kàtabbo, na ekaccena veyyàvacco kàràpetabbo, na ekaccassa pacchàsamaõena hotabbaü, na ekacco pacchàsamaõo àdàtabbo, na ekaccassa piõóapàto nã- haritabbo, na ekaccena piõóapàto nãharàpetabbo. na upa- jjhàyaü anàpucchà gàmo pavisitabbo, na susànaü ganta- bbaü, na disà pakkamitabbà. sace upajjhàyo gilàno hoti, yàvajãvaü upaññhàtabbo, vuññhànassa àgametabban ti. ||24|| upajjhàyavattaü niññhitaü. ||25|| upajjhàyena bhikkhave saddhivihàrikamhi sammàvatti- tabbaü, tatràyaü sammàvattanà: upajjhàyena bhikkhave saddhivihàriko saügahetabbo anuggahetabbo uddesena pari- pucchàya ovàdena anusàsaniyà. sace upajjhàyassa patto hoti, saddhivihàrikassa patto na hoti, upajjhàyena saddhivihàri- kassa patto dàtabbo ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho saddhivihàrikassa patto uppajjiyethà 'ti. sace upajjhàyassa cãvaraü hoti, saddhivihàrikassa cãvaraü na hoti, upajjhà- yena saddhivihàrikassa cãvaraü dàtabbaü ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho saddhivihàrikassa cãvaraü uppajji- yethà 'ti. sace upajjhàyassa parikkhàro hoti, saddhivihàri- kassa parikkhàro na hoti, upajjhàyena saddhivihàrikassa #<[page 051]># %% parikkhàro dàtabbo ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho saddhivihàrikassa parikkhàro uppajjiyethà 'ti. ||1|| sace saddhivihàriko gilàno hoti, kàlass' eva uññhàya dantakaññhaü dàtabbaü, mukhodakaü dàtabbaü, àsanaü pa¤¤àpetabbaü. sace yàgu hoti, bhàjanaü dhovitvà yàgu upanàmetabbà. yàguü pãtassa udakaü datvà bhàjanaü pañiggahetvà nãcaü katvà sàdhukaü aparighaüsantena dhovitvà pañisàme- tabbaü. saddhivihàrikamhi vuññhite àsanaü uddharitabbaü. sace so deso uklàpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||2|| sace saddhivihàriko gàmaü pavisitukàmo hoti, nivàsanaü dà- tabbaü, pañinivàsanaü pañiggahetabbaü, kàyabandhanaü dàtabbaü, saguõaü katvà {saüghàñiyo} dàtabbà, dhovitvà patto saudako dàtabbo. ettàvatà nivattissatãti àsanaü pa¤¤à- petabbaü, pàdodakaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü upani- kkhipitabbaü, paccuggantvà pattacãvaraü pañiggahetabbaü, pañinivàsanaü dàtabbaü, nivàsanaü pañiggahetabbaü. sace cãvaraü sinnaü hoti, muhuttaü uõhe otàpetabbaü, na ca uõhe cãvaraü nidahitabbaü. cãvaraü saüharitabbaü. cãva- raü saüharantena caturaïgulaü kaõõaü ussàretvà cãvaraü saüharitabbaü mà majjhe bhaïgo ahosãti. obhoge kàya- bandhanaü kàtabbaü. sace piõóapàto hoti saddhivihàriko ca bhu¤jitukàmo hoti, udakaü datvà piõóapàto upanàme- tabbo. ||3|| saddhivihàriko pàniyena pucchitabbo. bhuttà- vissa udakaü datvà pattaü pañiggahetvà nãcaü katvà sàdhu- kaü aparighaüsantena dhovitvà vodakaü katvà muhuttaü uõhe otàpetabbo, na ca uõhe patto nidahitabbo. pattacãva- raü nikkhipitabbaü. pattaü nikkhipantena ekena hatthena pattaü gahetvà ekena hatthena heññhàma¤caü và heññhà- pãñhaü và paràmasitvà patto nikkhipitabbo, na ca ananta- rahitàya bhåmiyà patto nikkhipitabbo. cãvaraü nikkhi- pantena ekena hatthena cãvaraü gahetvà ekena hatthena cãvaravaüsaü và cãvararajjuü và pamajjitvà pàrato antaü orato bhogaü katvà cãvaraü nikkhipitabbaü. saddhivihà- rikamhi vuññhite àsanaü uddharitabbaü, pàdodakaü pàda- pãñhaü pàdakathalikaü pañisàmetabbaü. sace so deso uklàpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||4|| sace saddhivihàriko nahà- yitukàmo hoti, nahànaü pañiyàdetabbaü. sace sãtena attho hoti, sãtaü pañiyàdetabbaü. sace uõhena attho hoti, uõhaü #<[page 052]># %<52 MAHâVAGGA. [I. 26. 5-9.>% pañiyàdetabbaü. sace saddhivihàriko jantàgharaü pavisitu- kàmo hoti, cuõõaü sannetabbaü, mattikà temetabbà, jantà- gharapãñhaü àdàya gantvà jantàgharapãñhaü datvà cãvaraü pañiggahetvà ekamantaü nikkhipitabbaü, cuõõaü dàtabbaü, mattikà dàtabbà. sace ussahati, jantàgharaü pavisitabbaü. jantàgharaü pavisantena mattikàya mukhaü makkhetvà purato ca pacchato ca pañicchàdetvà jantàgharaü pavisi- tabbam. ||5|| na there bhikkhå anupakhajja nisãditabbaü, na navà bhikkhå àsanena pañibàhetabbà. jantàghare saddhi- vihàrikassa parikammaü kàtabbaü. jantàgharà nikkha- mantena jantàgharapãñhaü àdàya purato ca pacchato ca pañicchàdetvà jantàgharà nikkhamitabbaü. udake pi saddhi- vihàrikassa parikammaü kàtabbaü. nahàtena pañhamataraü uttaritvà attano gattaü vodakaü katvà nivàsetvà saddhivi- hàrikassa gattato udakaü pamajjitabbaü, nivàsanaü dàta- bbaü, saüghàñi dàtabbà, jantàgharapãñhaü àdàya pañhama- taraü àgantvà àsanaü pa¤¤àpetabbaü, pàdodakaü padapã- ñhaü pàdakathalikaü upanikkhipitabbaü. saddhivihàriko pàniyena pucchitabbo. ||6|| yasmiü vihàre saddhivihàriko viharati, sace so vihàro uklàpo hoti, sace ussahati, sodhe- tabbo. vihàraü sodhentena pañhamaü pattacãvaraü nãha- ritvà ekamantaü nikkhipitabbaü . . . (= I.25,14-19) . . . sace àcamanakumbhiyà udakaü na hoti, àcamanakumbhiyà udakaü àsi¤citabbaü. ||7|| sace saddhivihàrikassa anabhi- rati uppannà hoti, upajjhàyena våpakàsetabbà våpakàsàpe- tabbà dhammakathà vàssa kàtabbà. sace saddhivihàrikassa kukkuccaü uppannaü hoti, upajjhàyena vinodetabbaü vino- dàpetabbaü dhammakathà vàssa kàtabbà. sace saddhivihà- rikassa diññhigataü uppannaü hoti, upajjhàyena vivece- tabbaü vivecàpetabbaü dhammakathà vàssa kàtabbà. ||8|| sace saddhivihàriko garudhammaü ajjhàpanno hoti parivàsà- raho, upajjhàyena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho saddhivihàrikassa parivàsaü dadeyyà 'ti. sace saddhivihà- riko målàya pañikassanàraho hoti, upajjhàyena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho saddhivihàrikaü målàya pañikasseyyà 'ti. sace saddhivihàriko mànattàraho hoti, upajjhàyena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho saddhivihàrikassa mànattaü dadeyyà 'ti. sace saddhivihà- #<[page 053]># %% riko abbhànàraho hoti, upajjhàyena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho saddhivihàrikaü abbheyyà 'ti. ||9|| sace saügho saddhivihàrikassa kammaü kattukàmo hoti tajjaniyaü và nissayaü và pabbàjaniyaü và pañisàraõiyaü và ukkhepaniyaü và, upajjhàyena ussukkaü kàtabbaü kin ti nu kho saügho saddhivihàrikassa kammaü na kareyya lahukàya và pariõàmeyyà 'ti. kataü và pan' assa hoti saüghena kammaü tajjaniyaü và nissayaü và pabbàjaniyaü và pañisàraõiyaü và ukkhepaniyaü và, upajjhàyena ussu- kkaü kàtabbaü kin ti nu kho saddhivihàriko sammàvatteyya lomaü pàteyya netthàraü vatteyya, saügho taü kammaü pañippassambheyyà 'ti. ||10|| sace saddhivihàrikassa cãvaraü dhovitabbaü hoti, upajjhàyena àcikkhitabbaü evaü dho- veyyàsãti, ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho saddhivihà- rikassa cãvaraü dhoviyethà 'ti. sace saddhivihàrikassa cãvaraü kàtabbaü hoti, upajjhàyena àcikkhitabbaü evaü kareyyàsãti, ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho saddhivi- hàrikassa cãvaraü kariyethà 'ti. sace saddhivihàrikassa rajanaü pacitabbaü hoti, upajjhàyena àcikkhitabbaü evaü paceyyàsãti, ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho saddhivi- hàrikassa rajanaü paciyethà 'ti. sace saddhivihàrikassa cãvaraü rajitabbaü hoti, upajjhàyena àcikkhitabbaü evaü rajeyyàsãti, ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho saddhivi- hàrikassa cãvaraü rajiyethà 'ti. cãvaraü rajantena sàdhukaü saüparivattakaü-saüparivattakaü rajitabbaü na ca acchi- nne theve pakkamitabbaü. sace saddhivihàriko gilàno hoti, yàvajãvaü upaññhàtabbo, vuññhànassa àgametabban ti. ||11|| saddhivihàrikavattaü niññhitaü. ||26|| tena kho pana samayena saddhivihàrikà upajjhàyesu na sammàvattanti. ye te bhikkhå appicchà, te ujjhàyanti khã- yanti vipàcenti: kathaü hi nàma saddhivihàrikà upajjhàyesu na sammàvattissantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave saddhivihàrikà upajjhàyesu na sammàvattantãti. saccaü bhagavà. viga- rahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma bhikkhave saddhi- vihàrikà upajjhàyesu na sammàvattissantãti. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave #<[page 054]># %<54 MAHâVAGGA. [I. 27. 1-7.>% saddhivihàrikena upajjhàyamhi na sammàvattitabbaü. yo na sammàvatteyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1|| n' eva sammà- vattanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave asammàvattantaü paõàmetum. eva¤ ca pana bhikkhave paõàmetabbo: paõàmemi tan ti và, mà yidha pañikkamãti và, nãhara te pattacãvaran ti và, nàhaü ta- yà upaññhàtabbo 'ti và kàyena vi¤¤àpeti, vàcàya vi¤¤à- peti, kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, paõàmito hoti saddhivihà- riko. na kàyena vi¤¤àpeti, na vàcàya vi¤¤àpeti, na kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, na paõàmito hoti saddhivihàriko 'ti. ||2|| tena kho pana samayena saddhivihàrikà paõàmità na kha- màpenti. bhagavato, etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave khamàpetun ti. n' eva khamàpenti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave paõàmitena na khamàpetabbo. yo na khamàpeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena upajjhàyà khamàpi- yamànà na khamanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave khamitun ti. n' eva khamanti. saddhi- vihàrikà pakkamanti pi, vibbhamanti pi, titthiyesu pi saüka- manti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave khamàpiyamànena na khamitabbaü. yo na khameyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4|| tena kho pana samayena upajjhàyà sa- mmàvattantaü paõàmenti, asammàvattantaü na paõàmenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sammà- vattanto paõàmetabbo. yo paõàmeyya, àpatti dukkañassa. na ca bhikkhave asammàvattanto na paõàmetabbo. yo na paõà- meyya, àpatti dukkañassa. ||5|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgato saddhivihàriko paõàmetabbo: upajjhàyamhi nàdhimattaü pemaü hoti, nàdhimatto pasàdo hoti, nàdhi- mattà hirã hoti, nàdhimatto gàravo hoti, nàdhimattà bhà- vanà hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannà- gato saddhivihàriko paõàmetabbo. pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgato saddhivihàriko na paõàmetabbo: upa- jjhàyamhi adhimattaü pemaü hoti, adhimatto pasàdo hoti, adhimattà hirã hoti, adhimatto gàravo hoti, adhimattà bhàva- nà hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgato saddhivihàriko na paõàmetabbo. ||6|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgato saddhivihàriko alaü paõàmetuü: upa- #<[page 055]># %% jjhàyamhi nàdhimattaü pemaü hoti . . . nàdhimattà bhà- vanà hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannà- gato saddhivihàriko alaü paõàmetuü. pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgato saddhivihàriko nàlaü paõàmetuü: upa- jjhàyamhi adhimattaü pemaü hoti . . . adhimattà bhàvanà hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgato saddhivihàriko nàlaü paõàmetuü. ||7|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgataü saddhivihàrikaü apaõàmento upajjhà- yo sàtisàro hoti, paõàmento anatisàro hoti: upajjhàyamhi nàdhimattaü pemaü hoti . . . nàdhimattà bhàvanà hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgataü saddhi- vihàrikaü apaõàmento upajjhàyo sàtisàro hoti, paõàmento anatisàro hoti. pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgataü saddhivihàrikaü paõàmento upajjhàyo sàtisàro hoti, apaõà- mento anatisàro hoti: upajjhàyamhi adhimattaü pemaü hoti . . . adhimattà bhàvanà hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgataü saddhivihàrikaü paõàmento upajjhàyo sàtisàro hoti, apaõàmento anatisàro hotãti. ||8||27|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bràhmaõo bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàci, taü bhikkhå na icchiüsu pabbàjetuü, so bhikkhåsu pabbajjaü alabhamàno kiso ahosi låkho dubbaõõo uppaõóuppaõóukajàto dhamanisanthatagatto. addasa kho bhagavà taü bràhmaõaü kisaü låkhaü du- bbaõõaü uppaõóuppaõóukajàtaü dhamanisanthatagattaü, disvàna bhikkhå àmantesi: kiü nu kho so bhikkhave bràh- maõo kiso låkho dubbaõõo uppaõóuppaõóukajàto dhamani- santhatagatto 'ti. eso bhante bràhmaõo bhikkhå upasaüka- mitvà pabbajjaü yàci, taü bhikkhå na icchiüsu pabbàjetuü, so bhikkhåsu pabbajjaü alabhamàno kiso låkho dubbaõõo uppaõóuppaõóukajàto dhamanisanthatagatto 'ti. ||1|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: ko nu kho bhikkhave tassa bràhmaõassa adhikàraü saratãti. evaü vutte àyasmà Sàri- putto bhagavantaü etad avoca: ahaü kho bhante tassa bràhmaõassa adhikàraü saràmãti. kiü pana tvaü Sàriputta tassa bràhmaõassa adhikàraü sarasãti. idha me bhante so bràhmaõo Ràjagahe piõóàya carantassa kañacchubhi- kkhaü dàpesi, imaü kho ahaü bhante tassa bràhmaõassa #<[page 056]># %<56 MAHâVAGGA. [I. 28. 2-29.1>% adhikàraü saràmãti. ||2|| sàdhu sàdhu Sàriputta, kata¤¤uno hi Sàriputta sappurisà katavedino. tena hi tvaü Sàriputta taü bràhmaõaü pabbàjehi upasampàdehãti. kathàhaü bhante taü bràhmaõaü pabbàjemi upasampàdemãti. atha kho bha- gavà etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: yà sà bhikkhave mayà tãhi saraõagamanehi upa- sampadà anu¤¤àtà, tàhaü ajjatagge pañikkhipàmi. anujànà- mi bhikkhave ¤atticatutthena kammena upasampà- detuü. ||3|| eva¤ ca pana bhikkhave upasampàdetabbo: vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyas- mato upasampadàpekkho. yadi saüghassa pattakallaü, saügho itthannàmaü upasampàdeyya itthannàmena upajjhà- yena. esà ¤atti. ||4|| suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho. saügho itthannàmaü upasampàdeti itthannàmena upajjhà- yena. yassàyasmato khamati itthannàmassa upasampadà itthannàmena upajjhàyena, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. dutiyaü pi etam atthaü vadàmi: suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho. saügho itthannàmaü upasampàdeti itthannàmena upajjhàyena. yassàyasmato khamati itthan- nàmassa upasampadà itthannàmena upajjhàyena, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. ||5|| tatiyam pi etam atthaü vadàmi: suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannà- mo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho. saügho itthannàmaü upasampàdeti itthannàmena upajjhàyena. yas- sàyasmato khamati itthannàmassa upasampadà itthannàmena upajjhàyena, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. upasampanno saüghena itthannàmo itthannàmena upajjhà- yena. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evam etaü dhàra- yàmãti. ||6||28|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu upasampanna- samanantarà anàcàraü àcarati. bhikkhå evaü àhaüsu: mà àvuso evaråpaü akàsi, n' etaü kappatãti. so evaü àha: n' evàhaü àyasmante yàciü upasampàdetha man ti, kissa maü tumhe ayàcità upasampàditthà 'ti. bhagavato etam atthaü #<[page 057]># %% àrocesuü. na bhikkhave ayàcitena upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave yàcitena upasampàdetuü. ||1|| eva¤ ca pana bhikkhave yàcitabbo. tena upasampadàpekkhena saüghaü upasaüka- mitvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà bhikkhånaü pàde vanditvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: saüghaü bhante upasampadaü yàcàmi, ullumpa- tu maü bhante saügho anukampaü upàdàya, dutiyam pi yàcitabbo --la-- tatiyam pi yàcitabbo --la--. ||2|| vyatte- na bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyasmato upa- sampadàpekkho. itthannàmo saüghaü upasampadaü yàcati itthannàmena upajjhàyena. yadi saüghassa pattakallaü, saügho itthannàmaü upasampàdeyya itthannàmena upajjhà- yena. esà ¤atti. ||3|| suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho. itthannàmo saüghaü upasampadaü yàcati itthannàmena upajjhàyena. saügho itthannàmaü upasampàdeti itthannà- mena upajjhàyena. yassàyasmato khamati itthannàmassa upasampadà itthannàmena upajjhàyena, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. dutiyam pi etam atthaü vadàmi --la-- tatiyam pi etam atthaü vadàmi --la--. upasam- panno saüghena itthannàmo itthannàmena upajjhàyena. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evam etaü dhàrayà- mãti. ||4||29|| tena kho pana samayena Ràjagahe paõãtànaü bhattà- naü bhattapañipàñi adhiññhità hoti. atha kho a¤¤atarassa bràhmaõassa etad ahosi: ime kho samaõà Sakyaputtiyà su- khasãlà sukhasamàcàrà, subhojanàni bhu¤jitvà nivàtesu sa- yanesu sayanti. yaü nånàhaü samaõesu Sakyaputtiyesu pabbajeyyan ti. atha kho so bràhmaõo bhikkhå upa- saükamitvà pabbajjaü yàci, taü bhikkhå pabbàjesuü upa- sampàdesuü. ||1|| tasmiü pabbajite bhattapañipàñi khãyittha. bhikkhå evaü àhaüsu: ehi dàni àvuso piõóàya carissàmà 'ti. so evaü àha: nàhaü àvuso etaükàraõà pabbajito piõóà- ya carissàmãti, sace me dassatha bhu¤jissàmi, no ce me dassa- tha vibbhamissàmãti. kiü pana tvaü àvuso udarassa kàraõà #<[page 058]># %<58 MAHâVAGGA. [I. 30. 2-31. 2.>% pabbajito 'ti. evaü àvuso 'ti. ||2|| ye te bhikkhå appicchà, te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhikkhu evaü svàkkhàte dhammavinaye udarassa kàraõà pabbajissa- tãti. te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira tvaü bhikkhu udarassa kàraõà pabbajito 'ti. saccaü bhagavà. vigarahi buddho bhagavà. kathaü hi nàma tvaü moghapurisa evaü svàkkhàte dhammavinaye udarassa kà- raõà pabbajissasi. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà {bhikkhå} àmantesi: ||3|| anujànàmi bhikkhave upasampàdentena cattàro nissaye àcikkhituü: piõóiyàlopabhojanaü nissàya pabbajjà, tattha te yàva- jãvaü ussàho karaõãyo. atirekalàbho saüghabhattaü uddesa- bhattaü nimantanaü salàkabhattaü pakkhikaü uposathikaü pàñipadikaü. paüsukålacãvaraü nissàya pabbajjà, ta- ttha te yàvajãvaü ussàho karaõãyo. atirekalàbho khomaü kappàsikaü koseyyaü kambalaü sàõaü bhaïgaü. ruk- khamålasenàsanaü nissàya pabbajjà, tattha te yàvajãvaü ussàho karaõãyo. atirekalàbho vihàro aóóhayogo pàsàdo hammiyaü guhà. påtimuttabhesajjaü nissàya pabbajjà, tattha te yàvajãvaü ussàho karaõãyo. atirekalàbho sappi navanãtaü telaü madhu phàõitan ti. ||4||30|| upajjhàya- vattabhàõavàraü niññhitaü pa¤camaü. tena kho pana samayena a¤¤ataro màõavako bhikkhå upa- saükamitvà pabbajjaü yàci. tassa bhikkhå pañigacc' eva nissaye àcikkhiüsu. so evaü àha: sace me bhante pabbajite nissaye àcikkheyyàtha abhirameyyaü sv àhaü, na dàn' àhaü bhante pabbajissàmi, jegucchà me nissayà pañikålà 'ti. bhi- kkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave pañigacc' eva nissayà àcikkhitabbà. yo àcikkheyya, à- patti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave upasampannasam- anantarà nissaye àcikkhitun ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå duvaggena pi tivaggena pi gaõena upa- sampàdenti. bhagavato etam atthaü àrocesum. na bhi- kkhave ånadasavaggena gaõena upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave dasavaggena và atirekadasavaggena và gaõena upasampà- #<[page 059]># %% detun ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhå eka- vassàpi duvassàpi saddhivihàrikaü upasampàdenti. àyas- màpi Upaseno Vaïgantaputto ekavasso saddhivi- hàrikaü upasampàdesi. so vassaü vuttho duvasso ekavas- saü saddhivihàrikaü àdàya yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. àciõõaü kho pan' etaü buddhànaü bhagavantànaü àgantu- kehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodituü. ||3|| atha kho bhagavà àyasmantaü Upasenaü Vaïgantaputtaü etad avo- ca: kacci bhikkhu khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci 'ttha appakilamathena addhànaü àgatà 'ti. khamanãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà, appakilamathena mayaü bhante addhànaü àgatà 'ti. jànantàpi tathàgatà pucchanti, jànantàpi na pucchanti, kàlaü viditvà pucchanti, kàlaü vi- ditvà na pucchanti, atthasaühitaü tathàgatà pucchanti no anatthasaühitaü, anatthasaühite setughàto tathàgatànaü. dvãhi àkàrehi buddhà bhagavanto bhikkhå pañipucchanti, dhammaü và desessàma, sàvakànaü và sikkhàpadaü pa¤¤à- pessàmà 'ti. ||4|| atha kho bhagavà àyasmantaü Upasenaü Vaïgantaputtaü etad avoca: kativasso 'si tvaü bhikkhå 'ti. duvasso 'haü bhagavà 'ti. ayaü pana bhikkhu kativasso 'ti. ekavasso bhagavà 'ti. kiü t' àyaü bhikkhu hotãti. saddhi- vihàriko me bhagavà 'ti. vigarahi buddho bhagavà: an- anucchaviyaü moghapurisa ananulomikaü appañiråpaü assà- maõakaü akappiyaü akaraõãyaü. kathaü hi nàma tvaü moghapurisa a¤¤ehi ovadiyo anusàsiyo a¤¤aü ovadituü anu- sàsituü ma¤¤issasi. atilahuü kho tvaü moghapurisa bà- hullàya àvatto yad idaü gaõabandhikaü. n' etaü mogha- purisa appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyo- bhàvàyà 'ti. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave ånadasavassena upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassa. {anujànàmi} bhikkhave dasavassena và atirekadasavassena và upasampà- detun ti. ||5|| tena kho pana samayena bhikkhå dasavass' àa dasavass' amhà 'ti bàlà avyattà upasampàdenti, dissanti upajjhàyà bàlà, saddhivihàrikà paõóità, dissanti upajjhàyà avyattà, saddhivihàrikà vyattà, dissanti upajjhàyà appassutà, saddhivihàrikà bahussutà, dissanti upajjhàyà duppa¤¤à, sa- #<[page 060]># %<60 MAHâVAGGA. [I. 31. 6-32. 2.>% ddhivihàrikà pa¤¤avanto, a¤¤ataro pi a¤¤atitthiyapubbo upajjhàyena sahadhammikaü vuccamàno upajjhàyassa và- daü àropetvà taü yeva titthàyatanaü saükami. ||6|| ye te bhikkhå appicchà, te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhikkhå dasavass' amhà dasavass' amhà 'ti bàlà avya- ttà upasampàdessanti, dissanti upajjhàyà bàlà . . . saddhivihà- rikà pa¤¤avanto 'ti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave bhikkhå dasavass' amhà dasavass' amhà 'ti bàlà avyattà upasampàdenti, dissanti upajjhàyà bàlà . . . saddhivihàrikà pa¤¤avanto 'ti. saccaü bhagavà. ||7|| vigarahi buddho bhagavà. kathaü hi nàma te bhikkhave moghapurisà dasavass' amhà dasavass' amhà 'ti bàlà avyattà upasampàdessanti, dissanti upajjhàyà bàlà . . . saddhivihàrikà pa¤¤avanto. n' etaü bhikkhave appasannà- naü và pasàdàya --la--, vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave bàlena avyattena upa- sampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave vyattena bhikkhunà pañibalena dasa- vassena và atirekadasavassena và upasampàdetun ti. ||8||31|| tena kho pana samayena bhikkhå upajjhàyesu pakkantesu pi vibbhamantesu pi kàlaükatesu pi pakkhasaükantesu pi anàcariyakà anovadiyamànà ananusàsiyamànà dunnivatthà duppàrutà anàkappasampannà piõóàya caranti, manussànaü bhu¤jamànànaü . . . (I.25.1-4) . . . saccaü bhagavà. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anu- jànàmi bhikkhave àcariyaü. àcariyo bhikkhave antevàsi- kamhi puttacittaü upaññhàpessati, antevàsiko àcariyamhi pitucittaü upaññhàpessati. evaü te a¤¤ama¤¤aü sagàravà sappatissà sabhàgavuttino viharantà imasmiü dhammavinaye vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjissanti. anujànàmi bhi- kkhave dasa vassàni nissàya vatthuü, dasavassena nissayaü dàtuü. ||1|| eva¤ ca pana bhikkhave àcariyo gahetabbo: ekaü- saü uttaràsaïgaü karitvà pàde vanditvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: àcariyo me bhante hohi, àyasmato nissàya vacchàmi, àcariyo me bhante hohi, àyasmato nissàya vacchàmi, àcariyo me bhante hohi, àyas- #<[page 061]># %% mato nissàya vacchàmãti. sàhå 'ti và, lahå 'ti và, opàyikan ti và, pañiråpan ti và, pàsàdikena sampàdehãti và kàyena vi¤¤àpeti, vàcàya vi¤¤àpeti, kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, gahito hoti àcariyo, na kàyena vi¤¤àpeti, na vàcàya vi¤¤àpeti, na kà- yena vàcàya vi¤¤àpeti, na gahito hoti àcariyo. ||2|| antevà- sikena bhikkhave àcariyamhi sammàvattitabbaü, tatràyaü sammàvattanà: kàlass' eva uññhàya upàhanà omu¤citvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà dantakaññhaü dàtabbaü, mu- khodakaü dàtabbaü, àsanaü pa¤¤àpetabbaü. sace yàgu hoti, bhàjanaü dhovitvà yàgu upanàmetabbà. yàguü pã- tassa udakaü datvà bhàjanaü pañiggahetvà nãcaü katvà sàdhukaü aparighaüsantena dhovitvà pañisàmetabbaü . . . (= I.25.8-24; instead of upajjhàyo, upajjhàyaü, etc., read àcariyo, àcariyaü, etc.; instead of saddhivihàrikena read ante- vàsikena) . . . sace àcariyo gilàno hoti, yàvajãvaü upaññhà- tabbo, vuññhànassa àgametabban ti. ||3|| àcariyavattaü niññhitaü. ||32|| àcariyena bhikkhave antevàsikamhi sammàvattitabbaü, tatràyaü sammàvattanà: àcariyena bhikkhave antevàsi- ko saügahetabbo anuggahetabbo uddesena paripucchàya ovàdena anusàsaniyà. sace àcariyassa patto hoti, antevàsi- kassa patto na hoti, àcariyena antevàsikassa patto dàtabbo ussukkaü và kàtabbaü kin ti nu kho antevàsikassa patto uppajjiyethà 'ti. sace àcariyassa cãvaraü . . . (= I.26.1-11; instead of upajjhàyo, etc., read àcariyo; instead of saddhivihà- riko, etc., read antevàsiko) . . . sace antevàsiko gilàno hoti, yàvajãvaü upaññhàtabbo, vuññhànassa àgametabban ti. ||1|| antevàsikavattaü. ||33|| chaññhaü bhàõavàraü. tena kho pana samayena antevàsikà àcariyesu na sammà- vattanti . . . (= I.27.1-8; instead of àcariyo, etc., read as above) . . . apaõàmento anatisàro hotãti. ||1||34|| tena kho pana samayena bhikkhå dasavass' amhà dasavass' amhà 'ti bàlà avyattà nissayaü denti, dissanti àcariyà bàlà, antevàsikà paõóità, dissanti àcariyà avyattà, antevàsikà vyattà, dissanti àcariyà appassutà, antevàsikà bahussutà, dissanti àca- riyà duppa¤¤à, antevàsikà pa¤¤avanto. ye te bhikkhå appi- #<[page 062]># %<62 MAHâVAGGA. I. 35. 1-36. 3.>% cchà, te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhi- kkhå dasavass' amhà dasavass' amhà 'ti bàlà avyattà nissayaü dassanti, dissanti àcariyà bàlà . . . antevàsikà pa¤¤avanto 'ti. ||1|| atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àro- cesuü. saccaü kira bhikkhave dasavass' amhà dasavass' amhà 'ti bàlà avyattà nissayaü dentãti. saccaü bhagavà. vigarahi buddho bhagavà. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave bàlena avyattena nissayo dàtabbo. yo dadeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave vyattena bhikkhunà pañibalena dasavassena và atirekadasavassena và nissayaü dàtun ti. ||2||35|| tena kho pana samayena bhikkhå àcariyupajjhàyesu pa- kkantesu pi vibbhamantesu pi kàlaükatesu pi pakkhasaü- kantesu pi nissayapañippassaddhiyo na jànanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. pa¤c' imà {bhikkhave} nissayapañi- ppassaddhiyo upajjhàyamhà: upajjhàyo pakkanto và hoti vibbhamanto và kàlaükato và pakkhasaükanto và, àõatti yeva pa¤camã. imà kho bhikkhave pa¤ca nissayapañippassa- ddhiyo upajjhàyamhà. cha yimà bhikkhave nissayapañippa- ssaddhiyo àcariyamhà: àcariyo pakkanto và hoti vibbhamanto và kàlaükato và pakkhasaükanto và, àõatti yeva pa¤camã, upajjhàyena và samodhànaü gato hoti. imà kho bhikkhave cha nissayapañippassaddhiyo àcariyamhà. ||1|| pa¤cahi bhi- kkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàde- tabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: na asekhena sãlakkhandhena samannàgato hoti, na ase- khena samàdhikkhandhena samannàgato hoti, na asekhena pa¤¤àkkhandhena samannàgato hoti, na asekhena vimutti- kkhandhena samannàgato hoti, na asekhena vimutti¤àõa- dassanakkhandhena samannàgato hoti. imehi kho bhi- kkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upa- sampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhà- petabbo. ||2|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: asekhena sãlakkhandhena samannàgato hoti, . . . asekhena vimutti¤àõadassanakkhandhena samannàgato hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena #<[page 063]># %% bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. ||3|| aparehi pi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: attanà na asekhena sãlakkhandhena samannàgato hoti, na paraü asekhe sãla- kkhandhe samàdapetà, . . . attanà na asekhena vimutti¤àõa- dassanakkhandhena samannàgato hoti, na paraü asekhe vimutti¤àõadassanakkhandhe samàdapetà. imehi kho bhi- kkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upa- sampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhà- petabbo. ||4|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: attanà asekhena sãlakkhandhena samannà- gato hoti, paraü asekhe sãlakkhandhe samàdapetà, . . . attanà asekhena vimutti¤àõadassanakkhandhena samannàgato hoti, paraü asekhe vimutti¤àõadassanakkhandhe samàdapetà. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhi- kkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upa- ññhàpetabbo. ||5|| aparehi pi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: assaddho hoti, ahiriko hoti, anottappã hoti, kusãto hoti, muññhassati hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upa- ññhàpetabbo. ||6|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàga- tena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàma- õero upaññhàpetabbo: saddho hoti, hirimà hoti, ottappã hoti, àraddhaviriyo hoti, upaññhitasati hoti. imehi kho bhi- kkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampà- detabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. ||7|| aparehi pi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhi- kkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: adhisãle sãlavipanno hoti, ajjhà- càre àcàravipanno hoti, atidiññhiyà diññhivipanno hoti, appa- ssuto hoti, duppa¤¤o hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||8|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàde- #<[page 064]># %<64 MAHâVAGGA. [I. 36. 9-13.>% tabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: na adhi- sãle sãlavipanno hoti, na ajjhàcàre àcàravipanno hoti, na atidiññhiyà diññhivipanno hoti, bahussuto hoti, pतavà hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhi- kkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upa- ññhàpetabbo. ||9|| aparehi pi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: na pañibalo hoti ante- vàsiü và saddhivihàriü và gilànaü upaññhàtuü và upaññhà- petuü và, uppannaü anabhiratiü våpakàsetuü và våpakà- sàpetuü và, uppannaü kukkuccaü dhammato vinodetuü và vinodàpetuü và, àpattiü na jànàti, àpattiyà vuññhànaü na jànàti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàga- tena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||10|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, ni- ssayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: pañibalo hoti ante- vàsiü và saddhivihàriü và gilànaü upaññhàtuü và upaññhà- petuü và, uppannaü anabhiratiü våpakàsetuü và våpa- kàsàpetuü và, uppannaü kukkuccaü dhammato vinodetuü và vinodàpetuü và, àpattiü jànàti, àpattiyà vuññhànaü jànati. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhi- kkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upa- ññhàpetabbo. ||11|| aparehi pi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: na pañibalo hoti ante- vàsiü và saddhivihàriü và abhisamàcàrikàya sikkhàya si- kkhàpetuü, àdibrahmacariyikàya sikkhàya vinetuü, abhi- dhamme vinetuü, abhivinaye vinetuü, uppannaü diññhiga- taü dhammato vivecetuü vivecàpetuü. imehi kho bhi- kkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upa- ññhàpetabbo. ||12|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannà- gatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: pañibalo hoti antevàsiü và sa- ddhivihàriü và abhisamàcàrikàya sikkhàya sikkhàpetuü, àdibrahmacariyikàya sikkhàya vinetuü, abhidhamme vi- netuü, abhivinaye vinetuü, uppannaü diññhigataü dham- #<[page 065]># %% mato vivecetuü vivecàpetuü. imehi kho {bhikkhave} pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissa- yo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. ||13|| aparehi pi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upa- ññhàpetabbo: àpattiü na jànàti, anàpattiü na jànàti, lahukaü àpattiü na jànàti, garukaü àpattiü na jànàti, ubhayàni kho pan' assa pàtimokkhàni vitthàrena na svàgatàni honti, na suvibhattàni, na suppavattãni, na suvinicchitàni suttato anu- vya¤janaso. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannà- gatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dà- tabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||14|| pa¤cahi bhi- kkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàde- tabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: àpattiü jànàti, anàpattiü jànàti, lahukaü àpattiü jànàti, garukaü àpattiü jànàti, ubhayàni kho pan' assa pàtimokkhàni vitthà- rena svàgatàni honti suvibhattàni suppavattãni suvinicchitàni suttato anuvya¤janaso. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïge- hi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. ||15|| aparehi pi bhi- kkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upa- sampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpe- tabbo: àpattiü na jànàti, anàpattiü na jànàti, lahukaü àpattiü na jànàti, garukaü àpattiü na jànàti, ånadasavasso hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||16|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dà- tabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: àpattiü jànàti, anàpattiü jànàti, lahukaü àpattiü jànàti, garukaü àpattiü jànàti, da- savasso và hoti atirekadasavasso và. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàde- tabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo 'ti. ||17|| upasampàdetabbapa¤cakaü soëasavàraü niññhitaü. ||36|| chahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upa- #<[page 066]># %<66 MAHâVAGGA. [I. 37 1-6.>% ññhàpetabbo: na asekhena sãlakkhandhena samannàgato hoti, na asekhena samàdhikkhandhena s. h., na asekhena pa¤¤à- kkhandhena s. h., na asekhena vimuttikkhandhena s. h., na asekhena vimutti¤àõadassanakkhandhena s. h., ånadasavasso hoti. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo,na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||1|| chahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dà- tabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: asekhena sãlakkhandhena samannàgato hoti, . . . {asekhena} vimutti¤àõadassanakkhan- dhena s. h., dasavasso và hoti atirekadasavasso và. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà upa- sampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. ||2|| aparehi pi bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: attanà na asekhena sãlakkhandhe- na samannàgato hoti, na paraü asekhe sãlakkhandhe samà- dapetà, . . . attanà na asekhena vimutti¤àõadassanakkhandhe- na s. h., na paraü asekhe vimutti¤àõadassanakkhandhe samàdapetà, ånadasavasso hoti. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||3|| chahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàde- tabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: attanà asekhena sãlakkhandhena samannàgato hoti, paraü asekhe sãlakkhandhe samàdapetà, . . . attanà asekhena vimutti¤àõa- dassanakkhandhena samannàgato hoti, paraü asekhe vimutti- ¤àõadassanakkhandhe samàdapetà, dasavasso và hoti atire- kadasavasso và. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi sam- annàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dà- tabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. ||4|| aparehi pi bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàde- tabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: assaddho hoti, ahiriko hoti, anottappã hoti, kusãto hoti, muññhassati hoti, ånadasavasso hoti. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàde- tabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||5|| chahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà #<[page 067]># %% upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpe- tabbo: saddho hoti, hirimà hoti, ottappã hoti, àraddhaviriyo hoti, upaññhitasati hoti, dasavasso và hoti atirekadasavasso và. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhi- kkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upa- ññhàpetabbo. ||6|| aparehi pi bhikkhave chah' aïgehi sam- annàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: adhisãle sãlavipanno hoti, ajjhàcàre àcàravipanno hoti, atidiññhiyà diññhivipanno hoti, {appassuto} hoti, duppa¤¤o hoti, ånadasavasso hoti. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhu- nà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||7|| chahi bhikkhave aïgehi samannàga- tena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàma- õero upaññhàpetabbo: na adhisãle sãlavipanno hoti, na ajjhà- càre àcàravipanno hoti, na atidiññhiyà diññhivipanno hoti, bahussuto hoti, pa¤¤avà hoti, dasavasso và hoti atirekadasa- vasso và. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. ||8|| aparehi pi bhikkhave chah' aïgehi sammannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: na pañibalo hoti antevàsiü và saddhivihàriü và gilànaü upaññhàtuü và upaññhàpetuü và, uppannaü anabhiratiü våpakàsetuü và våpakàsàpetuü và, uppannaü kukkuccaü dhammato vino- detuü và vinodàpetuü và, àpattiü na jànàti, àpattiyà vuññhà- naü na jànàti, ånadasavasso hoti. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàde- tabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||9|| chahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasam- pàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: pañi- balo hoti antevàsiü và saddhivihàriü và gilànaü upaññhàtuü và upaññàpetuü và, uppannaü anabhiratiü våpakàsetuü và våpakàsàpetuü và, uppannaü kukkuccaü dhammato vino- detuü và vinodàpetuü và, àpattiü jànàti, àpattiyà vuññhà- naü jànàti, dasavasso và hoti atirekadasavasso và. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà upa- sampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo. #<[page 068]># %<68 MAHâVAGGA. [I. 37. 10-14.>% ||10|| aparehi pi bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: na pañibalo hoti antevàsiü và saddhivihàriü và abhisamàcàrikàya sikkhàya sikkhàpetuü, àdibrahmacariyikàya sikkhàya vinetuü, abhidhamme vine- tuü, abhivinaye vinetuü, uppannaü diññhigataü dhamma- to vivecetuü, ånadasavasso hoti. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbam, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||11|| chahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàde- tabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: pañi- balo hoti antevàsiü và saddhivihàriü và abhisamàcàrikàya sikkhàya sikkhàpetuü, àdibrahmacariyikàya sikkhàya vine- tuü, abhidhamme vinetuü, abhivinaye vinetuü, uppannaü diññhigataü dhammato vivecetuü, dasavasso và hoti atireka- dasavasso và. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannà- gatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sa- maõero upaññhàpetabbo. ||12|| aparehi pi bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo: àpattiü na jànàti, anàpattiü na jànàti, lahukaü àpattiü na jànàti, garu- kaü àpattiü na jànàti, ubhayàni kho pan' assa pàtimokkhàni vitthàrena na svàgatàni honti, na suvibhattàni, na suppa- vattãni, na suvinicchitàni suttato anuvya¤janaso, ånadasa- vasso hoti. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannà- gatena bhikkhunà na upasampàdetabbaü, na nissayo dàtabbo, na sàmaõero upaññhàpetabbo. ||13|| chahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dà- tabbo, sàmaõero upaññhàpetabbo: àpattiü jànàti, anàpattiü jànàti, lahukaü àpattiü jànàti, garukaü àpattiü jànàti, ubhayàni kho pan' assa pàtimokkhàni vitthàrena svàgatàni honti suvibhattàni suppavattãni suvinicchitàni suttato anu- vya¤janaso, dasavasso và hoti atirekadasavasso và. imehi kho bhikkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà upasampàdetabbaü, nissayo dàtabbo, sàmaõero upaññhàpe- tabbo 'ti. ||14|| upasampàdetabbachakkaü soëasavàraü niññhitaü. ||37|| #<[page 069]># %% tena kho pana samayena yo so a¤¤atitthiyapubbo upa- jjhàyena sahadhammikaü vuccamàno upajjhàyassa vàdaü àropetvà taü yeva titthàyatanaü saükami, so puna paccà- gantvà bhikkhå upasampadaü yàci. bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. yo so bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo upa- jjhàyena sahadhammikaü vuccamàno upajjhàyassa vàdaü àropetvà taü yeva titthàyatanaü saükanto, so àgato na upa- sampàdetabbo. yo bhikkhave a¤¤o pi a¤¤atitthiyapubbo imasmiü dhammavinaye àkaïkhati pabbajjaü, àkaïkhati upa- sampadaü, tassa cattàro màse parivàso dàtabbo. ||1|| eva¤ ca pana bhikkhave dàtabbo: pañhamaü kesamassuü ohàrà- petvà kàsàyàni vatthàni acchàdàpetvà ekaüsaü uttarà- saïgaü kàràpetvà bhikkhånaü pàde vandàpetvà ukkuñikaü nisãdàpetvà a¤jaliü paggaõhàpetvà evaü vadehãti vattabbo: buddhaü saraõaü gacchàmi, dhammaü saraõaü gacchàmi, saüghaü saraõaü gacchàmi, dutiyam pi . . . tatiyam pi buddhaü saraõaü gacchàmi, tatiyam pi dhammaü saraõaü gacchàmi, tatiyam pi saüghaü saraõaü gacchàmãti. ||2|| tena kho bhikkhave a¤¤atitthiyapubbena saüghaü upasaü- kamitvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà bhikkhånaü pàde vanditvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: ahaü bhante itthannàmo a¤¤atitthiyapubbo ima- smiü dhammavinaye àkaïkhàmi upasampadaü. so 'haü bhante saüghaü cattàro màse parivàsaü yàcàmãti. dutiyam pi yàcitabbo. tatiyam pi yàcitabbo. vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo a¤¤atitthiyapubbo imasmiü dhammavinaye àkaïkhati upasampadaü. so saüghaü cattàro màse parivà- saü yàcati. yadi saüghassa pattakallaü, saügho itthannà- massa a¤¤atitthiyapubbassa cattàro màse parivàsaü dadeyya. esà ¤atti. ||3|| suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannà- mo a¤¤atitthiyapubbo imasmiü dhammavinaye àkaïkhati upasampadaü. so saüghaü cattàro màse parivàsaü yàcati. saügho itthannàmassa a¤¤atitthiyapubbassa cattàro màse pa- rivàsaü deti. yassàyasmato khamati itthannàmassa a¤¤a- titthiyapubbassa cattàro màse parivàsassa dànaü, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. dinno saüghena itthannàmassa a¤¤atitthiyapubbassa cattàro màse parivàso. #<[page 070]># %<70 MAHâVAGGA. [I. 38. 4-8.>% khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evam etaü dhàrayàmãti. ||4|| evaü kho bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àràdhako hoti, evaü anàràdhako. katha¤ ca bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo anàràdhako hoti. idha bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo atikà- lena gàmaü pavisati, atidivà pañikkamati. evam pi bhi- kkhave a¤¤atitthiyapubbo anàràdhako hoti. puna ca paraü bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo vesiyàgocaro và hoti, vidhavà- gocaro và hoti, thullakumàrikagocaro và hoti, paõóakagocaro và hoti, bhikkhunãgocaro và hoti. evam pi bhikkhave a¤¤a- titthiyapubbo anàràdhako hoti. ||5|| puna ca paraü bhi- kkhave a¤¤atitthiyapubbo yàni tàni sabrahmacàrãnaü uccà- vacàni karaõãyàni, tattha na dakkho hoti, na analaso, na tatrupàyàya vãmaüsàya samannàgato, na alaü kàtuü, na alaü saüvidhàtuü. evam pi bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo anàràdhako hoti. puna ca paraü bhikkhave a¤¤atitthiya- pubbo na tibbacchando hoti uddese paripucchàya adhisãle adhicitte adhipa¤¤àya. evam pi bhikkhave a¤¤atitthiya- pubbo anàràdhako hoti. ||6|| puna ca paraü bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo yassa titthàyatanà saükanto hoti, tassa satthuno tassa diññhiyà tassa khantiyà tassa ruciyà tassa àdà- yassa avaõõe bha¤¤amàne kupito hoti anattamano anabhi- raddho, buddhassa và dhammassa và saüghassa và avaõõe bha¤¤amàne attamano hoti udaggo abhiraddho, yassa và pana titthàyatanà saükanto hoti, tassa satthuno tassa diññhi- yà tassa khantiyà tassa ruciyà tassa àdàyassa vaõõe bha¤¤a- màne attamano hoti udaggo abhiraddho, buddhassa và dham- massa và saüghassa và vaõõe bha¤¤amàne kupito hoti anattamano anabhiraddho, idaü bhikkhave saüghàtanikaü a¤¤atitthiyapubbassa anàràdhanãyasmiü. evaü kho bhi- kkhave a¤¤atitthiyapubbo anàràdhako hoti, evaü anàràdha- ko kho bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àgato na upasampàde- tabbo. ||7|| katha¤ ca bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àrà- dhako hoti. idha bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo nàtikàlena gàmaü pavisati, nàtidivà pañikkamati. evam pi bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àràdhako hoti. puna ca paraü bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo na vesiyàgocaro hoti, na vidhavàgo- caro hoti, na thullakumàrikagocaro hoti, na paõóakagocaro hoti, na bhikkhunãgocaro hoti. evam pi bhikkhave a¤¤a- #<[page 071]># %% titthiyapubbo àràdhako hoti. ||8|| puna ca paraü bhi- kkhave a¤¤atitthiyapubbo yàni tàni sabrahmacàrãnaü uccà- vacàni karaõãyàni, tattha dakkho hoti analaso tatrupàyàya vãmaüsàya samannàgato, alaü kàtuü, alaü saüvidhàtuü. evam pi bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àràdhako hoti. puna ca paraü bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo tibbacchando hoti uddese paripucchàya adhisãle adhicitte adhipa¤¤àya. evam pi bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àràdhako hoti. ||9|| puna ca paraü bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo yassa titthàyatanà saükanto hoti, tassa satthuno tassa diññhiyà tassa khantiyà tassa ruciyà tassa àdàyassa avaõõe bha¤¤amàne attamano hoti udaggo abhiraddho, buddhassa và dhammassa và saü- ghassa và avaõõe bha¤¤amàne kupito hoti anattamano an- abhiraddho, yassa và pana titthàyatanà saükanto hoti, tassa satthuno tassa diññhiyà tassa khantiyà tassa ruciyà tassa àdà- yassa vaõõe bha¤¤amàne kupito hoti anattamano anabhi- raddho, buddhassa và dhammassa và saüghassa và vaõõe bha¤¤amàne attamano hoti udaggo abhiraddho. idaü bhi- kkhave saüghàtanikaü a¤¤atitthiyapubbassa àràdhanãya- smiü. evaü kho bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àràdhako hoti. evaü àràdhako kho bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo àga- to upasampàdetabbo. ||10|| sace bhikkhave a¤¤atitthiya- pubbo naggo àgacchati, upajjhàyamålakaü cãvaraü pariye- sitabbaü. sace acchinnakeso àgacchati, saügho apaloke- tabbo bhaõóukammàya. ye te bhikkhave aggikà jañi- lakà, te àgatà upasampàdetabbà, na tesaü parivàso dàtabbo. taü kissa hetu. kammavàdino ete bhikkhave kiriyavàdino. sace bhikkhave jàtiyà Sàkiyo a¤¤atitthiyapubbo àgacchati, so àgato upasampàdetabbo, na tassa parivàso dàtabbo. imàhaü bhikkhave ¤àtãnaü àveõiyaü parihàraü dammãti. ||11|| a¤¤atitthiyapubbakathà. ||38|| sattamaü bhàõavàraü. tena kho pana samayena Magadhesu pa¤ca àbàdhà ussannà honti kuññhaü gaõóo kilàso soso apamàro. manussà pa¤cahi àbàdhehi phuññhà Jãvakaü Komàrabhaccaü upasaükamitvà evaü vadanti: sàdhu no àcariya tikicchàhãti. ahaü kho 'yyo bahukicco bahukaraõãyo, ràjà ca me Màgadho #<[page 072]># %<72 MAHâVAGGA. [I. 39. 1-5.>% Seniyo Bimbisàro upaññhàtabbo itthàgàra¤ ca buddhapa- mukho ca bhikkhusaügho, nàhaü sakkomi tikicchitun ti. sabbaü sàpateyya¤ ca te àcariya hotu, maya¤ ca te dàsà, sàdhu no àcariya tikicchàhãti. ahaü kho 'yyo bahukicco bahukaraõãyo, ràjà ca me Màgadho Seniyo Bimbisàro upa- ññhàtabbo itthàgàra¤ ca buddhapamukho ca bhikkhusaügho, nàhaü sakkomi tikicchitun ti. ||1|| atha kho tesaü ma- nussànaü etad ahosi: ime kho samaõà Sakyaputtiyà sukha- sãlà sukhasamàcàrà subhojanàni bhu¤jitvà nivàtesu sayanesu sayanti. yaü nåna mayaü samaõesu Sakyaputtiyesu pabba- jeyyàma, tattha bhikkhå c' eva upaññhahissanti Jãvako ca Komàrabhacco tikicchissatãti. atha kho te manussà bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàciüsu, te bhikkhå pabbàjesuü upasampàdesuü, te bhikkhå c' eva upaññhahiüsu Jãvako ca Komàrabhacco tikicchi. ||2|| tena kho pana samayena bhi- kkhå bahå gilàne bhikkhå upaññhahantà yàcanabahulà vi- ¤¤attibahulà viharanti gilànabhattaü detha, gilànupaññhà- kabhattaü detha, gilànabhesajjaü dethà 'ti. Jãvako pi Komàrabhacco bahå gilàne bhikkhå tikicchanto a¤¤ataraü ràjakiccaü parihàpesi. ||3|| a¤¤ataro puriso pa¤cahi àbà- dhehi phuññho Jãvakaü Komàrabhaccaü upasaükamitvà etad avoca: sàdhu maü àcariya tikicchàhãti. ahaü kho 'yyo bahukicco bahukaraõãyo, ràjà ca me Màgadho Seniyo Bimbi- sàro upaññhàtabbo itthàgàra¤ ca buddhapamukho ca bhikkhu- saügho, nàhaü sakkomi tikicchitun ti. sabbaü sàpateyya¤ ca te àcariya hotu, aha¤ ca te dàso, sàdhu maü àcariya ti- kicchàhãti. ahaü kho 'yyo bahukicco bahukaraõãyo, ràjà ca me Màgadho Seniyo Bimbisàro upaññhàtabbo itthàgàra¤ ca buddhapamukho ca bhikkhusaügho, nàhaü sakkomi tikicchi- tun ti. ||4|| atha kho tassa purisassa etad ahosi: ime kho samaõà Sakyaputtiyà sukhasãlà sukhasamàcàrà subhojanàni bhu¤jitvà nivàtesu sayanesu sayanti. yaü nånàhaü sama- õesu Sakyaputtiyesu pabbajeyyaü, tattha bhikkhå c' eva upaññhahissanti, Jãvako ca Komàrabhacco tikicchissati, so 'haü arogo vibbhamissàmãti. atha kho so puriso bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàci, taü bhikkhå pabbàjesuü upasampàdesuü, taü bhikkhå c' eva upaññhahiüsu Jãvako ca Komàrabhacco tikicchi, so arogo vibbhami. addasa kho #<[page 073]># %% Jãvako Komàrabhacco taü purisaü vibbhamantaü, disvàna taü purisaü etad avoca: nanu tvaü ayyo bhikkhåsu pabba- jito ahosãti. evaü àcariyà 'ti. kissa pana tvaü ayyo evarå- paü akàsãti. atha kho so puriso Jãvakassa Komàrabhaccassa etam atthaü àrocesi. ||5|| Jãvako Komàrabhacco ujjhàyati khãyati vipàceti: kathaü hi nàma bhaddantà pa¤cahi àbà- dhehi phuññhaü pabbàjessantãti. atha kho Jãvako Komàra- bhacco yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bha- gavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisin- no kho Jãvako Komàrabhacco bhagavantaü etad avoca: sàdhu bhante ayyà pa¤cahi àbàdhehi phuññhaü na pabbà- jeyyun ti. ||6|| atha kho bhagavà Jãvakaü Komàrabhaccaü dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampa- haüsesi. atha kho Jãvako Komàrabhacco bhagavatà dham- miyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsi- to uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pa- karaõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhi- kkhave pa¤cahi àbàdhehi phuññho pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||7||39|| tena kho pana samayena ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa paccanto kupito hoti. atha kho ràjà Mà- gadho Seniyo Bimbisàro senànàyake mahàmatte àõàpesi: gacchatha bhaõe paccantaü uccinathà 'ti. evaü devà 'ti kho senànàyakà mahàmattà ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa paccassosuü. ||1|| atha kho abhi¤¤àtànaü -abhi¤¤àtànaü yodhànaü etad ahosi: mayaü kho yuddhà- bhinandino gacchantà pàpa¤ ca karoma bahu¤ ca apu¤¤aü pasavàma. kena nu kho mayaü upàyena pàpà ca virameyyà- ma kalyàõa¤ ca kareyyàmà 'ti. atha kho tesaü yodhànaü etad ahosi: ime kho samaõà Sakyaputtiyà dhammacàrino samacàrino brahmacàrino saccavàdino sãlavanto kalyàõa- dhammà. sace kho mayaü samaõesu Sakyaputtiyesu pabba- jeyyàma, evaü mayaü pàpà ca virameyyàma kalyàõa¤ ca kareyyàmà 'ti. atha kho te yodhà bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàciüsu. te bhikkhå pabbàjesuü upasampàde- suü. ||2|| senànàyakà mahàmattà ràjabhañe pucchiüsu: kiü #<[page 074]># %<74 MAHâVAGGA. [I. 40. 3-42. 1.>% nu kho bhaõe itthannàmo ca itthannàmo ca yodhà na di- ssantãti. itthannàmo ca itthannàmo ca sàmi yodhà bhikkhåsu pabbajità 'ti. senànàyakà mahàmattà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà ràjabhañaü pabbàjessantãti. senànàyakà mahàmattà ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa etam atthaü àrocesuü. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro vohàrike mahàmatte pucchi: yo bhaõe ràjabhañaü pabbàjeti, kiü so pasavatãti. upajjhà- yassa deva sãsaü chedetabbaü, anussàvakassa jivhà uddhari- tabbà, gaõassa upaóóhaphàsukà bha¤jitabbà 'ti. ||3|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro yena bhagavà ten' upa- saükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro bhagavantaü etad avoca: santi bhante ràjàno assaddhà appasannà, te appamattakena pi bhikkhå viheñhe- yyuü. sàdhu bhante ayyà ràjabhañaü na pabbàjeyyun ti. atha kho bhagavà ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampa- haüsesi. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro bhaga- vatà dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà pa- dakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave ràjabhaño pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4||40|| tena kho pana samayena coro aïgulimàlo bhikkhåsu pabbajito hoti. manussà passitvà ubbijjanti pi uttasanti pi palàyanti pi a¤¤ena pi gacchanti a¤¤ena pi mukhaü karonti dvàram pi thakenti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà dhajabaddhaü coraü pabbàjessantãti. assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. bhagavà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave dhajabaddho coro pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||41|| tena kho pana samayena ra¤¤à Màgadhena Seniyena #<[page 075]># %% Bimbisàrena anu¤¤àtaü hoti: ye samaõesu Sakyaputti- yesu pabbajanti, na te labbhà ki¤ci kàtuü, svàkkhàto dha- mmo, carantu brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. tena kho pana samayena a¤¤ataro puriso corikaü katvà kàràya baddho hoti, so kàraü bhinditvà palàyitvà bhikkhåsu pabbajito hoti. ||1|| manussà passitvà evaü àhaüsu: ayaü so kàrabhedako coro, handa naü nemà 'ti. ekacce evaü àhaüsu: màyyo evaü avacuttha, anu¤¤àtaü ra¤¤à Màga- dhena Seniyena Bimbisàrena: ye samaõesu Sakyaputtiyesu pabbajanti, na te labbhà ki¤ci kàtuü, svàkkhàto dhammo, carantu brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: abhayåvarà ime sa- maõà Sakyaputtiyà, na yime labbhà ki¤ci kàtuü. kathaü hi nàma kàrabhedakaü coraü pabbàjessantãti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave kàrabhedako coro pabhàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2||42|| tena kho pana samayena a¤¤ataro puriso corikaü katvà palàyitvà bhikkhåsu pabbajito hoti. so ca ra¤¤o antepure likhito hoti yattha passitabbo tattha hantabbo 'ti. manussà passitvà evaü àhaüsu: ayaü so likhitako coro, handa naü hanàmà 'ti. ekacce evaü àhaüsu: màyyo evaü avacuttha, anu¤¤àtaü . . . antakiriyàyà 'ti. manussà ujjhàyanti khã- yanti vipàcenti: abhayåvarà ime samaõà Sakyaputtiyà, na yime labbhà ki¤ci kàtuü. kathaü hi nàma likhitakaü coraü pabbàjessantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave likhitako coro pabbàjetabbo. yo pabbà- jeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||43|| tena kho pana samayena a¤¤ataro puriso kasàhato kata- daõóakammo bhikkhåsu pabbajito hoti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà kasàhataü katadaõóakammaü pabbàjessantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave kasàhato kata- daõóakammo pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukka- ñassà 'ti. ||1||44|| #<[page 076]># %<76 MAHâVAGGA. [I. 45. 1-48. 2.>% tena kho pana samayena a¤¤ataro puriso lakkhaõàhato katadaõóakammo bhikkhåsu pabbajito hoti. manussà ujjhà- yanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakya- puttiyà lakkhaõàhataü katadaõóakammaü pabbàjessantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave lakkha- õàhato katadaõóakammo pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||45|| tena kho pana samayena a¤¤ataro puriso iõàyiko palàyitvà bhikkhåsu pabbajito hoti. dhaniyà passitvà evaü àhaüsu: ayaü so amhàkaü iõàyiko, handa naü nemà 'ti. ekacce evaü àhaüsu: màyyo evaü avacuttha, anu¤¤àtaü ra¤¤à Màga- dhena Seniyena Bimbisàrena: ye samaõesu Sakyaputtiyesu pabbajanti, na te labbhà ki¤ci kàtuü, svàkkhàto dhammo, carantu brahmacariyaü sammà dukkhassa antakiriyàyà 'ti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: abhayåvarà ime sa- maõà Sakyaputtiyà, na yime labbhà ki¤ci kàtuü. kathaü hi {nàma} iõàyikaü pabbàjessantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave iõàyiko pabbàjetabbo. yo pabbà- jeyya, apatti dukkañassà 'ti. ||1||46|| tena kho pana samayena a¤¤ataro dàso palàyitvà bhikkhå- su pabbajito hoti. ayyikà passitvà evaü àhaüsu: ayaü so amhàkaü dàso, handa naü nemà 'ti. ekacce evaü àhaüsu: màyyo . . . antakiriyàyà 'ti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: abhayåvarà ime samaõà Sakyaputtiyà, na yime labbhà ki¤ci kàtuü. kathaü hi nàma dàsaü pabbàjessantã- ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave dàso pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||47|| tena kho pana samayena a¤¤ataro kammàrabhaõóu màtàpitåhi saddhiü bhaõóitvà àràmaü gantvà bhikkhåsu pabbajito hoti. atha kho tassa kammàrabhaõóussa màtàpi- taro taü kammàrabhaõóuü vicinantà àràmam gantvà bhi- kkhå pucchiüsu: api bhante evaråpaü dàrakaü passeyyà- thà 'ti. bhikkhå ajànaü yeva àhaüsu: na jànàmà 'ti, apas- saü yeva àhaüsu na passàmà 'ti. ||1|| atha kho tassa kammàrabhaõóussa màtàpitaro taü kammàrabhaõóuü vi- #<[page 077]># %% cinantà bhikkhåsu pabbajitaü disvà ujjhàyanti khãyanti vi- pàcenti: alajjino ime samaõà Sakyaputtiyà dussãlà musàvà- dino, jànaü yeva àhaüsu: na jànàmà 'ti, passaü yeva àhaüsu: na passàmà 'ti, ayaü dàrako bhikkhåsu pabbajito 'ti. assosuü kho bhikkhå tassa kammàrabhaõóussa màtàpi- tunnaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànà- mi bhikkhave saüghaü apaloketuü bhaõóukammàyà 'ti. ||2||48|| tena kho pana samayena Ràjagahe sattarasavaggiyà dàrakà sahàyakà honti, Upàli dàrako tesaü pàmokkho hoti. atha kho Upàlissa màtàpitunnaü etad ahosi: kena nu kho upàyena Upàli amhàkaü accayena sukha¤ ca jãveyya na ca kilameyyà 'ti. atha kho Upàlissa màtàpitunnaü etad ahosi: sace kho Upàli lekhaü sikkheyya, evaü kho Upàli amhàkaü accayena sukha¤ ca jãveyya na ca kilameyyà 'ti. atha kho Upàlissa màtàpitunnaü etad ahosi: sace kho Upàli lekhaü sikkhissati, aïguliyo dukkhà bhavissanti. sace kho Upàli gaõanaü sikkheyya, evaü kho Upàli amhàkaü acca- yena sukha¤ ca jãveyya na ca kilameyyà 'ti. ||1|| atha kho Upàlissa màtàpitunnaü etad ahosi: sace kho Upàli gaõanaü sikkhissati, urassa dukkho bhavissati. sace kho Upàli råpaü sikkheyya, evaü kho Upàli amhàkaü accayena sukha¤ ca jãveyya na ca kilameyyà 'ti. atha kho Upàlissa màtàpi- tunnaü etad ahosi: sace kho Upàli råpaü sikkhissati, akkhã- ni dukkhà bhavissanti. ime kho samaõà Sakyaputtiyà su- khasãlà sukhasamàcàrà subhojanàni bhu¤jitvà nivàtesu saya- nesu sayanti. sace kho Upàli samaõesu Sakyaputtiyesu pabbajeyya, evaü kho Upàli amhàkaü accayena sukha¤ ca jãveyya na ca kilameyyà 'ti. ||2|| assosi kho Upàli dàrako màtàpitunnaü imaü kathàsallàpaü. atha kho Upàli dàrako yena te dàrakà ten' upasaükami, upasaükamitvà te dàrake etad avoca: etha mayaü ayyo samaõesu Sakyaputtiyesu pabbajissàmà 'ti. sace kho tvaü ayyo pabbajissasi, evaü mayam pi pabbajissàmà 'ti. atha kho te dàrakà ekamekassa màtàpitaro upasaükamitvà etad avocuü: anujànàtha maü agàrasmà anagàriyaü pabbajjàyà 'ti. atha kho tesaü dàra- #<[page 078]># %<78 MAHâVAGGA. [I. 49. 3-50. 1.>% kànaü màtàpitaro sabbe p' ime dàrakà samànacchandà kalyà- õàdhippàyà 'ti anujàniüsu. te bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàciüsu. te bhikkhå pabbàjesuü upasampàde- suü. ||3|| te rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya rodanti: yàguü detha, bhattaü detha, khàdaniyaü dethà 'ti. bhi- kkhå evaü àhaüsu: àgametha àvuso yàva vibhàyati. sace yàgu bhavissati, pivissatha, sace bhattaü bhavissati, bhu¤ji- ssatha, sace khàdaniyaü bhavissati, khàdissatha, no ce bha- vissati yàgu và bhattaü và khàdaniyaü và, piõóàya caritvà bhu¤jissathà 'ti. evam pi kho te bhikkhå bhikkhåhi vucca- mànà rodant' eva: yàguü detha, bhattaü detha, khàdani- yaü dethà 'ti, senàsanaü åhananti pi ummihanti pi. ||4|| assosi kho bhagavà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya dà- rakasaddaü, sutvàna àyasmantaü ânandaü àmantesi: kiü nu kho so ânanda dàrakassa saddo 'ti. atha kho àyasmà ânando bhagavato etam atthaü àrocesi. saccaü kira bhi- kkhave bhikkhå jànaü ånavãsativassaü puggalaü upasampà- dentãti. saccaü bhagavà. vigarahi buddho bhagavà: ka- thaü hi nàma te bhikkhave moghapurisà jànaü ånavãsati- vassaü puggalaü upasampàdessanti. ||5|| ånavãsativasso bhikkhave puggalo akkhamo hoti sãtassa uõhassa jighacchàya pipàsàya óaüsamakasavàtàtapasiriüsapasamphassànaü dur- uttànaü duràgatànaü vacanapathànaü uppannànaü sàrãri- kànaü vedanànaü dukkhànaü tibbànaü kharànaü kañu- kànaü asàtànaü amanàpànaü pàõaharànaü anadhivàsaka- jàtiko hoti. vãsativasso kho bhikkhave puggalo khamo hoti sãtassa uõhassa . . . pàõaharànaü adhivàsakajàtiko hoti. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave jànaü ånavãsativasso puggalo upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, yathàdhammo kàre- tabbo 'ti. ||6||49|| tena kho pana samayena a¤¤ataraü kulaü ahivàtakaro- gena kàlaükataü hoti, tassa pitàputtakà sesà honti, te bhi- kkhåsu pabbajitvà ekato 'va piõóàya caranti. atha kho so dàrako pituno bhikkhàya dinnàya upadhàvitvà etad avoca: mayham pi tàta dehi, mayham pi tàta dehãti. manussà #<[page 079]># %% ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: abrahmacàrino ime samaõà Sakyaputtiyà, ayaü dàrako bhikkhuniyà jàto 'ti. assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave ånapannarasavasso dàrako pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||50|| tena kho pana samayena àyasmato ânandassa upaññhà- kakulaü saddhaü pasannaü ahivàtakarogena kàlaükataü hoti, dve ca dàrakà sesà honti, te poràõakena àciõõakappena bhikkhå passitvà upadhàvanti, bhikkhå apasàdenti. te bhi- kkhåhi apasàdiyamànà rodanti. atha kho àyasmato ânan- dassa etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na ånapannarasa- vasso dàrako pabbàjetabbo 'ti, ime ca dàrakà ånapannarasa- vassà. kena nu kho upàyena ime dàrakà na vinasseyyun ti. atha kho àyasmà ânando bhagavato etam atthaü àrocesi. ussahanti pana te ânanda dàrakà kàke uññepetun ti. ussa- hanti bhagavà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànami bhikkhave ånapannarasavassaü dàrakaü kàkuññepakaü pabbàjetun ti. ||1||51|| tena kho pana samayena àyasmato Upanandassa Sakya- puttassa dve sàmaõerà honti Kaõóako ca Mahako ca, te a¤¤ama¤¤aü dåsesuü. bhikkhå ujjhàyanti khãyanti vipà- centi: kathaü hi nàma sàmaõerà evaråpaü anàcàraü àca- rissantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave ekena dve sàmaõerà upaññhàpetabbà. yo upaññhàpeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||52|| tena kho pana samayena bhagavà tatth' eva Ràjagahe vassaü vasi, tattha hemantaü, tattha gimhaü. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: àhundarikà samaõànaü Sa- kyaputtiyànaü disà andhakàrà, na imesaü disà pakkhàyantã- ti. assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. ||1|| atha kho bhagavà àya- smantaü ânandaü àmantesi: gacchànanda apàpuraõaü àdà- #<[page 080]># %<80 MAHâVAGGA. [I. 53. 2-6.>% ya anupariveõiyaü bhikkhånaü àrocehi: icchat' àvuso bhagavà Dakkhiõàgiriü càrikaü pakkamituü. yassà- yasmato attho, so àgacchatå 'ti. evaü bhante 'ti kho àyasmà ânando bhagavato pañissutvà apàpuraõaü àdàya anuparive- õiyaü bhikkhånaü àrocesi: icchat' àvuso bhagavà Dakkhi- õàgiriü càrikaü pakkamituü. yassàyasmato attho, so àga- cchatå 'ti. ||2|| bhikkhå evam àhaüsu: bhagavatà àvuso ânanda pa¤¤attaü dasa vassàni nissàya vatthuü, dasa- vassena nissayaü dàtuü. tattha ca no gantabbaü bha- vissati, nissayo ca gahetabbo bhavissati, ittaro ca vàso bhavissati, puna ca paccàgantabbaü bhavissati, puna ca nissayo gahetabbo bhavissati. sace amhàkaü àcariyu- pajjhàyà gamissanti, mayam pi gamissàma, no ce amhà- kaü àcariyupajjhàyà gamissanti, mayam pi na gamissàma. lahucittakatà no àvuso ânanda pa¤¤àyissatãti. ||3|| atha kho bhagavà ogaõena bhikkhusaüghena Dakkhiõàgiriü cà- rikaü pakkàmi. atha kho bhagavà Dakkhiõàgirismiü ya- thàbhirantaü viharitvà punad eva Ràjagahaü paccàgacchi. atha kho bhagavà àyasmantaü ânandaü àmantesi: kiü nu kho ânanda tathàgato ogaõena bhikkhusaüghena Dakkhi- õàgiriü càrikaü pakkanto 'ti. atha kho àyasmà ânando bhagavato etam atthaü àrocesi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave vyattena bhikkhunà pañi- balena pa¤ca vassàni nissàya vatthuü, avyattena yàvajãvaü. ||4|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgatena bhikkhunà na anissitena vatthabbaü: na asekhena sãla- kkhandhena samannàgato hoti . . . (= I.36,2) . . . imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na anissitena vatthabbaü. pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannà- gatena bhikkhunà anissitena vatthabbaü: asekhena . . . (= I.36,3) . . . imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi sa- mannàgatena bhikkhunà anissitena vatthabbaü. ||5|| aparehi pi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na anissitena vatthabbaü: assaddho hoti . . . (= I.36,6) . . . imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhi- kkhunà na anissitena vatthabbaü. pa¤cahi bhikkhave aïge- hi samannàgatena {bhikkhunà} anissitena vatthabbaü: saddho #<[page 081]># %% hoti . . . (= I.36,7) . . . imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà anissitena vatthabbaü. ||6|| aparehi pi . . . na anissitena vatthabbaü: adhisãle . . . (= I.36,8) . . . imehi kho . . . na anissitena va- tthabbaü. pa¤cahi . . . anissitena vatthabbaü: na adhisãle . . . (= I.36,9) . . . imehi kho . . . anissitena vatthabbaü. ||7|| aparehi pi . . . na anissitena vatthabbaü: àpattiü . . . (= I.36,14) . . . imehi kho . . . na anissitena vattha- bbaü. pa¤cahi . . . anissitena vatthabbaü: àpattiü . . . (= I.36,15) . . . imehi kho . . . anissitena vatthabbaü. ||8|| aparehi pi . . . na anissitena vatthabbaü: àpattiü . . . (= I.36,16) . . . ånapa¤cavasso hoti. imehi kho . . . na anissitena vatthabbaü. pa¤cahi . . . anissitena vatthabbaü: àpattiü . . . (= I.36,17) . . . pa¤cavasso và hoti ati- rekapa¤cavasso và. imehi kho . . . anissitena vatthabbaü. ||9|| chahi . . . na anissitena vatthabbaü: na asekhena . . . (= I.37,1) . . . ånapa¤cavasso hoti. imehi kho bhi- kkhave chah' aïgehi samannàgatena bhikkhunà na anissite- na vatthabbaü. chahi . . . anissitena vatthabbaü: asekhe- na . . . (= I.37,2) . . . pa¤cavasso và hoti atirekapa¤ca- vasso và. imehi kho . . . anissitena vatthabbaü. ||10|| aparehi pi bhikkhave chah' aïgehi . . . na anissitena va- tthabbaü: assaddho . . . (= I.37,5) . . . ånapa¤cavasso hoti. imehi kho . . . na anissitena vatthabbaü. chahi . . . anissitena vatthabbaü: saddho . . . (= I.37,6) . . . pa¤cavasso và hoti atirekapa¤cavasso và. imehi kho . . . anissitena vatthabbaü. ||11|| aparehi pi . . . na anissitena vatthabbaü: adhisãle . . . (= I.37,7) . . . ånapa¤cavasso hoti. imehi kho . . . na anissitena vatthabbaü. chahi . . . anissitena vatthabbaü: na adhisãle . . . (= I.37,8) . . . pa¤- cavasso và hoti atirekapa¤cavasso và. imehi kho . . . anissi- tena vatthabbaü. ||12|| aparehi pi . . . na anissitena va- tthabbaü: àpattiü . . . (= I.37,13) . . . ånapa¤cavasso hoti. imehi kho . . . na anissitena vatthabbaü. chahi . . . anissitena vatthabbaü: àpattiü . . . (= I.37,14) . . . pa¤cavasso và hoti atirekapa¤cavasso và. imehi kho . . . anissitena vatthabban ti. ||13||53|| abhayåvarabhàõavàraü niññhitaü. #<[page 082]># %<82 MAHâVAGGA. [I. 54. 1-5.>% atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Kapilavatthu tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càrikaü caramàno yena Kapilavatthu tad avasari. tatra sudaü bhagavà Sakkesu viharati Kapilavatthusmiü Nigrodhàràme. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü ni- vàsetvà pattacãvaraü àdàya yena Suddhodanassa Sa- kkassa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà pa- ¤¤atte àsane nisãdi. atha kho Ràhulamàtà devã Ràhula- kumàraü etad avoca: eso te Ràhula pità, gacchassu dàyajjaü yàcàhãti. ||1|| atha kho Ràhulo kumàro yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavato purato aññhàsi su- khà te samaõa chàyà 'ti. atha kho bhagavà uññhàyàsanà pakkàmi. atha kho Ràhulo kumàro bhagavantaü piññhito -piññhito anubandhi dàyajjaü me samaõa dehi, dàyajjaü me samaõa dehãti. atha kho bhagavà àyasmantaü Sàri- puttaü àmantesi: tena hi tvaü Sàriputta Ràhulakumàraü pabbàjehãti. kathàhaü bhante Ràhulakumàraü pabbàjemã- ti. ||2|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhi- kkhave tãhi saraõagamanehi sàmaõerapabbajjaü. eva¤ ca pana bhikkhave pabbàjetabbo: pañhamaü kesamassuü ohàràpetvà kàsàyàni vatthàni acchàdàpetvà ekaüsaü uttarà- saïgaü kàràpetvà bhikkhånaü pàde vandàpetvà ukkuñikaü nisãdàpetvà a¤jaliü paggaõhàpetvà evaü vadehãti vattabbo: buddhaü saraõaü gacchàmi, dhammaü saraõaü gacchàmi, saüghaü saraõaü gacchàmi, dutiyam pi . . . tatiyam pi buddhaü saraõaü gacchàmi, tatiyam pi dhammaü saraõaü gacchàmi, tatiyam pi saüghaü saraõaü gacchàmãti. anujà- nàmi bhikkhave imehi tãhi saraõagamanehi sàmaõerapabba- jjan ti. ||3|| atha kho àyasmà Sàriputto Ràhulakumàraü pabbàjesi. atha kho Suddhodano Sakko yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho Suddhodano Sakko bhagavantaü etad avoca: ekàhaü bhante bhaga- vantaü varaü yàcàmãti. atikkantavarà kho Gotama tathà- gatà 'ti. ya¤ ca bhante kappati ya¤ ca anavajjan ti. vadehi Gotamà 'ti. ||4|| bhagavati me bhante pabbajite anappakaü dukkhaü ahosi, tathà Nande, adhimattaü Ràhule. putta- #<[page 083]># %% pemaü bhante chaviü chindati, chaviü chetvà cammaü chindati, cammaü chetvà maüsaü chindati, maüsaü chetvà nhàruü chindati, nhàruü chetvà aññhiü chindati, aññhiü chetvà aññhimi¤jaü àhacca tiññhati. sàdhu bhante ayyà ana- nu¤¤àtaü màtàpitåhi puttaü na pabbàjeyyun ti. ||5|| atha kho bhagavà Suddhodanaü Sakkaü dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. atha kho Suddhodano Sakko bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito uññhàyàsanà bhaga- vantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà {bhikkhå} àmantesi: na bhikkhave ananu¤¤àto mà- tàpitåhi putto pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti du- kkañassà 'ti. ||6||54|| atha kho bhagavà Kapilavatthusmiü yathàbhirantaü vi- haritvà yena Sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. anupubbe- na càrikaü caramàno yena Sàvatthi tad avasari. tatra sudaü bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàtha- piõóikassa àràme. tena kho pana samayena àyasmato Sàriputtassa upaññhàkakulaü àyasmato Sàriputtassa san- tike dàrakaü pàhesi imaü dàrakaü thero pabbàjetå 'ti. atha kho àyasmato Sàriputtassa etad ahosi: bhagavatà sikkhà- padaü pa¤¤attaü na ekena dve sàmaõerà upaññhàpetabbà 'ti, aya¤ ca me Ràhulo sàmaõero. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesi. anujà- nàmi bhikkhave vyattena bhikkhunà pañibalena ekena dve sàmaõere upaññhàpetuü, yàvatake và pana ussahati ovadituü anusàsituü, tàvatake upaññhàpetun ti. ||1||55|| atha kho sàmaõerànaü etad ahosi: kati nu kho amhàkaü sikkhàpadàni, kattha ca amhehi sikkhitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sàmaõerànaü dasa sikkhàpadàni, tesu ca sàmaõerehi sikkhituü: pàõà- tipàtà veramaõã, adinnàdànà veramaõã, abrahmacari- yà veramaõã, musàvàdà veramaõã, suràmerayamajja- pamàdaññhànà veramaõã, vikàlabhojanà veramaõã, naccagãtavàditavisåkadassanà veramaõã, màlà- gandhavilepanadhàraõamaõóanavibhåsanaññhànà #<[page 084]># %<84 MAHâVAGGA. [I. 56. 1-58. 1.>% veramaõã, uccàsayanamahàsayanà veramaõã, jàtarå- parajatapañiggahaõà veramaõã. anujànàmi {bhikkhave} sàmaõerànaü imàni dasa sikkhàpadàni, imesu ca sàmaõerehi sikkhitun ti. ||1||56|| tena kho pana samayena sàmaõerà bhikkhåsu agàravà appatissà asabhàgavuttino viharanti. bhikkhå ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma sàmaõerà bhikkhåsu agàravà appatissà asabhàgavuttino viharissantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pa¤cah' aïge- hi samannàgatassa sàmaõerassa daõóakammaü kàtuü: bhikkhånaü alàbhàya parisakkati, bhikkhånaü anatthàya parisakkati, bhikkhånaü avàsàya parisakkati, bhikkhå akko- sati paribhàsati, bhikkhå bhikkhåhi bhedeti. anujànàmi bhikkhave imehi pa¤cah' aïgehi samannàgatassa sàmaõe- rassa daõóakammaü kàtun ti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kiü nu kho daõóakammaü kàtabban ti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave àva- raõaü kàtun ti. tena kho pana samayena bhikkhå sàma- õerànaü sabbaü saüghàràmaü àvaraõaü karonti. sàmaõe- rà àràmaü pavisituü alabhamànà pakkamanti pi vibbhamanti pi titthiyesu pi saükamanti. bhagavato etam atthaü àroce- suü. na bhikkhave sabbo saüghàràmo àvaraõaü kàtabbo. yo kareyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave yattha và vasati, yattha và pañikkamati, tattha àvaraõaü kàtun ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhå sàmaõerànaü mu- khadvàrakaü àhàraü àvaraõaü karonti. manussà yàgupà- nam pi saüghabhattam pi karontà sàmaõere evaü vadanti: etha bhante yàguü pivatha, etha bhante bhattaü bhu¤jathà 'ti. sàmaõerà evaü vadanti: nàvuso labbhà, bhikkhåhi àvaraõaü katan ti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti. kathaü hi nàma bhaddantà sàmaõerànaü mukhadvàrakaü àhàraü àvaraõaü karissantãti. bhagavato etam atthaü aro- cesuü. na bhikkhave mukhadvàrako àhàro àvàraõaü kà- tabbo. yo kareyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| daõóakammavatthuü niññhitaü. ||57|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå upa- #<[page 085]># %% jjhàye anàpucchà sàmaõerànaü àvaraõaü karonti. upajjhà- yà gavesanti kathaü nu kho amhàkaü sàmaõerà na dissantã- ti. bhikkhå evam àhaüsu: chabbaggiyehi àvuso bhikkhåhi àvaraõaü katan ti. upajjhàyà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå amhe anàpucchà amhàkaü sàmaõerànaü àvaraõaü karissantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave upajjhàye anàpucchà àvaraõaü kàtabbaü. yo kareyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||58|| tena kho pana samayena chabbagiyà bhikkhå therànaü bhikkhånaü sàmaõere apalàëenti. therà sàmaü danta- kaññham pi mukhodakam pi gaõhantà kilamanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave a¤¤assa parisà apa- làëetabbà. yo apalàëeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||59|| tena kho pana samayena àyasmato Upanandassa Sa- kyaputtassa Kaõóako nàma sàmaõero Kaõóakaü nà- ma bhikkhuniü dåsesi. bhikkhå ujjhàyanti khãyanti vipà- centi: kathaü hi nàma sàmaõero evaråpaü anàcàraü àca- rissatãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave dasah' aïgehi {samannàgataü} sàmaõeraü nàse- tuü: pàõàtipàtã hoti, adinnàdàyã hoti, abrahmacàrã hoti, musàvàdã hoti, majjapàyã hoti, buddhassa avaõõaü bhàsati, dhammassa avaõõaü bhàsati, saüghassa avaõõaü bhàsati, micchàdiññhiko hoti, bhikkhunãdåsako hoti. anujànàmi bhi- kkhave imehi dasah' aïgehi samannàgataü sàmaõeraü nà- setun ti. ||1||60|| tena kho pana samayena a¤¤ataro paõóako bhikkhåsu pabbajito hoti, so dahare-dahare bhikkhå upasaükamitvà evaü vadeti: etha maü àyasmanto dåsethà 'ti. bhikkhå apasàdenti: nassa paõóaka, vinassa paõóaka, ko tayà attho 'ti. so bhikkhåhi apasàdito mahante-mahante moligalle sà- maõere upasaükamitvà evaü vadeti: etha maü àvuso dåsethà 'ti. sàmaõerà apasàdenti: nassa paõóaka, vinassa paõóaka, ko tayà attho 'ti. so sàmaõerehi apasàdito hatthi- bhaõóe assabhaõóe upasaükamitvà evaü vadeti: etha maü #<[page 086]># %<86 MAHâVAGGA. [I. 61. 1-63. 1.>% àvuso dåsethà 'ti. hatthibhaõóà assabhaõóà dåsesuü. ||1|| te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: paõóakà ime samaõà Sa- kyaputtiyà, ye pi imesaü na paõóakà, te pi paõóake dåsenti. evaü ime sabbeva abrahmacàrino 'ti. assosuü kho bhi- kkhå hatthibhaõóànaü assabhaõóànaü ujjhàyantànaü khã- yantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. paõóako bhikkhave anupasam- panno na upasampàdetabbo, upasampanno nàsetabbo 'ti. ||2||61|| tena kho pana samayena a¤¤ataro puràõakulaputto khãõa- kola¤¤o sukhumàlo hoti. atha kho tassa puràõakulaputtassa khãõakola¤¤assa etad ahosi: ahaü kho sukhumàlo na pañi- balo anadhigataü và bhogaü adhigantuü adhigataü và bhogaü phàtikàtuü. kena nu kho ahaü upàyena sukha¤ ca jãveyyaü na ca kilameyyan ti. atha kho tassa puràõaku- laputtassa khãõakola¤¤assa etad ahosi: ime kho samaõà Sakyaputtiyà sukhasãlà sukhasamàcàrà subhojanàni bhu¤jitvà nivàtesu sayanesu sayanti. yaü nånàhaü sàmaü pattacã- varaü pañiyàdetvà kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà àràmaü gantvà bhikkhåhi saddhiü saüvaseyyan ti. ||1|| atha kho so puràõakulaputto khãõakola¤¤o sàmaü pattacãvaraü pañiyàdetvà kesamassuü ohàretvà kàsàyàni va- tthàni acchàdetvà àràmaü gantvà bhikkhå abhivàdeti. bhi- kkhå evaü àhaüsu: kativasso 'si tvaü àvuso 'ti. kiü etaü àvuso kativasso nàmà 'ti. ko pana te àvuso upajjhàyo 'ti. kiü etaü àvuso upajjhàyo nàmà 'ti. bhikkhå àyasmantaü Upàliü etad avocum: iïghàvuso Upàli imaü pabbajitaü anuyu¤jàhãti. ||2|| atha kho so puràõakulaputto khãõako- la¤¤o àyasmatà Upàlinà anuyu¤jiyamàno etam atthaü àro- cesi. àyasmà Upàli bhikkhånaü etam atthaü àrocesi. bhi- kkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. theyyasaüvà- sako bhikkhave anupasampanno na upasampàdetabbo, upa- sampanno nàsetabbo. titthiyapakkantako bhikkhave anupasampanno na upasampàdetabbo, upasampanno nàse- tabbo 'ti. ||3||62|| tena kho pana samayena a¤¤ataro nàgo nàgayoniyà aññi- #<[page 087]># %% yati haràyati jigucchati. atha kho tassa nàgassa etad ahosi: kena nu kho ahaü upàyena nàgayoniyà ca parimucceyyaü khippa¤ ca manussattaü pañilabheyyan ti. atha kho tassa nàgassa etad ahosi: ime kho samaõà Sakyaputtiyà dhamma- càrino samacàrino brahmacàrino saccavàdino sãlavanto kalyà- õadhammà. sace kho ahaü samaõesu Sakyaputtiyesu pabba- jeyyaü, evàhaü nàgayoniyà ca parimucceyyaü khippa¤ ca manussattaü pañilabheyyan ti. ||1|| atha kho so nàgo màõa- vakavaõõena bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàci. taü bhikkhå pabbàjesuü upasampàdesuü. tena kho pana sama- yena so nàgo a¤¤atarena bhikkhunà saddhiü paccantime vihàre pañivasati. atha kho so bhikkhu rattiyà paccåsasama- yaü paccuññhàya ajjhokàse caïkamati. atha kho so nàgo tassa bhikkhuno nikkhante vissaññho niddaü okkami. sabbo vihàro ahinà puõõo, vàtapànehi bhogà nikkhantà honti. ||2|| atha kho so bhikkhu vihàraü pavisissàmãti kavàñaü paõà- mento addasa sabbaü vihàraü ahinà puõõaü, vàtapànehi bhoge nikkhante. disvàna bhãto vissaraü akàsi. bhikkhå upadhàvitvà taü bhikkhuü etad avocuü: kissa tvaü àvuso vissaraü akàsãti. ayaü àvuso sabbo vihàro ahinà puõõo, vàtapànehi bhogà nikkhantà 'ti. atha kho so nàgo tena saddena pañibujjhitvà sake àsane nisãdi. bhikkhå evaü àhaüsu: ko 'si tvaü àvuso 'ti. ahaü bhante nàgo 'ti. kissa pana tvaü àvuso evaråpaü akàsãti. atha kho so nàgo bhi- kkhånaü etam atthaü àrocesi. bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||3|| atha kho bhagavà etasmiü ni- dàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaüghaü sannipàtàpetvà taü nàgaü etad avoca: tumhe khv' attha nàgà aviråëhi- dhammà imasmiü dhammavinaye. gaccha tvaü nàga tatth' eva càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa uposa- thaü upavasa, evaü tvaü nàgayoniyà ca parimuccissasi khippa¤ ca manussattaü pañilabhissasãti. atha kho so nàgo aviråëhidhammo kiràhaü imasmiü dhammavinaye 'ti dukkhã dummano assåni pavattayamàno vissaraü karitvà pakkàmi. ||4|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: dve 'me bhi- kkhave paccayà nàgassa sabhàvapàtukammàya, yadà ca sajà- tiyà methunaü dhammaü pañisevati, yadà ca vissaññho ni- ddaü okkamati. ime kho bhikkhave dve paccayà nàgassa #<[page 088]># %<88 MAHâVAGGA. [I. 63. 5-66. 2.>% sabhàvapàtukammàya. tiracchànagato bhikkhave an- upasampanno na upasampàdetabbo, upasampanno nàsetabbo 'ti. ||5||63|| tena kho pana samayena a¤¤ataro màõavako màtaraü jãvità voropesi. so tena pàpakena kammena aññiyati harà- yati jigucchati. atha kho tassa màõavakassa etad ahosi: kena nu kho ahaü upàyena imassa pàpassa kammassa ni- kkhantiü kareyyan ti. atha kho tassa màõavakassa etad ahosi: ime kho samaõà Sakyaputtiyà dhammacàrino sama- càrino brahmacàrino saccavàdino sãlavanto kalyàõadhammà. sace kho ahaü samaõesu Sakyaputtiyesu pabbajeyyaü, evà- haü imassa pàpassa kammassa nikkhantiü kareyyan ti. ||1|| atha kho so màõavako bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàci. bhikkhå àyasmantaü Upàliü etad avocuü: pubbe pi kho àvuso Upàli nàgo màõavakavaõõena bhikkhåsu pabbajito, iïghàvuso Upàli imaü màõavakaü anuyu¤jàhãti. atha kho so màõavako àyasmatà Upàlinà anuyu¤jiyamàno etam atthaü àrocesi. àyasmà Upàli bhikkhånaü etam atthaü àrocesi. bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. màtughàtako bhikkhave anupasampanno na upasampàde- tabbo, upasampanno nàsetabbo 'ti. ||2||64|| tena kho pana samayena a¤¤ataro màõavako pitaraü jãvità voropesi. so tena pàpakena kammena . . . (= I.64,1,2) . . . bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. pitughà- tako bhikkhave anupasampanno na upasampàdetabbo, upa- sampanno nàsetabbo 'ti. ||1||65|| tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå Sàketà Sàvatthiü addhànamaggapañipannà honti. antarà magge corà nikkhamitvà ekacce bhikkhå acchindiüsu, ekacce bhi- kkhå haniüsu. Sàvatthiyà ràjabhañà nikkhamitvà ekacce core aggahesuü, ekacce corà palàyiüsu. ye te palàyiüsu, te bhikkhåsu pabbajiüsu, ye te gahità, te vadhàya onãyanti. ||1|| addasaüsu kho te pabbajità te core vadhàya onãya- màne, disvàna evaü àhaüsu: sàdhu kho mayaü palàyimhà, sacàca mayaü gayheyyàma, mayam pi evam eva ha¤¤eyyà- #<[page 089]># %% mà 'ti. bhikkhå evaü àhaüsu: kim pana tumhe àvuso akatthà 'ti. atha kho te pabbajità bhikkhånaü etam atthaü àrocesuü. bhikkhå bhagavato etam atthaü àro- cesuü. arahanto ete bhikkhave bhikkhå. arahantaghà- tako bhikkhave anupasampanno na upasampàdetabbo, upa- sampanno nàsetabbo 'ti. ||2||66|| tena kho pana samayena sambahulà bhikkhuniyo Sàketà Sàvatthiü addhànamaggapañipannà honti. antarà magge corà nikkhamitvà ekaccà bhikkhuniyo acchindiüsu, ekaccà bhikkhuniyo dåsesuü. Sàvatthiyà ràjabhañà . . . (I,66, 1.2) . . . bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. bhi- kkhunãdåsako {bhikkhave} anupasampanno na upasampà- detabbo, upasampanno nàsetabbo. saüghabhedako bhi- kkhave anupasampanno na upasampàdetabbo, upasampanno nàsetabbo. lohituppàdako bhikkhave anupasampanno na upasampàdetabbo, upasampanno nàsetabbo 'ti. ||1||67|| tena kho pana samayena a¤¤ataro ubhatovya¤janako bhi- kkhåsu pabbajito hoti, so karoti pi kàràpeti pi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ubhatovya¤janako bhikkhave anupasampanno na upasampàdetabbo, upasampanno nàse- tabbo 'ti. ||1||68|| tena kho pana samayena bhikkhå anupajjhàyakaü upa- sampàdenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave anupajjhàyako upasampàdetabbo. yo upasampà- deyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå saüghena upajjhàyena upasampàdenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave saüghena upa- jjhàyena upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhå ga- õena upajjhàyena upasampàdenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave gaõena upajjhàyena upasampà- detabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena bhikkhå paõóakupajjhàyena upasampà- denti --gha--, theyyasaüvàsakupajjhàyena upasampàden- ti, titthiyapakkantakupajjhàyena up., tiracchànagatupajjhà- #<[page 090]># %<90 MAHâVAGGA. [I. 69. 4-70. 6.>% yena up., {màtughàtakupajjhàyena} up., pitughàtakupajjhàyena up., arahantaghàtakupajjhàyena up., bhikkhunãdåsakupa- jjhàyena up., saüghabhedakupajjhàyena up., lohituppàdaku- pajjhàyena up. ubhatovya¤janakupajjhàyena upasampàdenti. bhagavato etam atthaü àrocesum. na bhikkhave paõóa- kupajjhàyena upasampàdetabbo, na theyyasaüvàsa- kupajjhàyena upasampàdetabbo . . . na ubhatovya¤ja- nakupajjhàyena upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4||69|| tena kho pana samayena bhikkhå apattakaü upasampà- denti. hatthesu piõóàya caranti. manussà ujjhàyanti khã- yanti vipàcenti: seyyathàpi titthiyà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave apattako upasampàde- tabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå acãvarakaü upasampàdenti. naggà piõóàya caranti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipà- centi: seyyathàpi titthiyà 'ti. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. na bhikkhave acãvarako upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhå apattacãvarakaü upasampàdenti. naggà hatthesu piõóàya caranti. manussà ujjhàyanti khãyanti vi- pàcenti: seyyathàpi titthiyà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave apattacãvarako upasampàde- tabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena bhikkhå yàcitakena pattena upasampà- denti. upasampanne pattaü pañiharanti, hatthesu piõóàya caranti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi titthiyà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesum. na bhi- kkhave yàcitakena pattena upasampàdetabbo. yo upa- sampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4|| tena kho pana samayena bhikkhå yàcitakena cãvarena upasampàdenti. upa- sampanne cãvaraü pañiharanti, naggà piõóàya caranti, ma- nussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi titthiyà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave yàcita- kena cãvarena upasampàdetabbo. yo upasampàdeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||5|| tena kho pana samayena bhikkhå yàcitakena pattacãvarena upasampàdenti. upasampanne pa- #<[page 091]># %% ttacãvaraü pañiharanti, naggà hatthesu piõóàya caranti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi titthiyà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave yàci- takena pattacãvarena upasampàdetabbo. yo upasampà- deyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||6||70|| naupasampàde- tabbakavãsativàraü niññhitaü. tena kho pana samayena bhikkhå hatthacchinnaü pabbà- jenti --gha--, pàdacchinnaü pabbàjenti, hatthapàdacchi- nnaü p., kaõõacchinnaü p., nàsacchinnaü p., kaõõanà- sacchinnaü p., aïgulicchinnaü p., aëacchinnaü p., kaõóa- racchinnaü p., phaõahatthakaü p., khujjaü p., vàmanaü p., galagaõóiü p., lakkhaõàhataü p., kasàhataü p., likhitakaü p., sãpadiü p., pàparogiü p., parisadåsakaü p., kàõaü p., kuõiü p., kha¤jaü p., pakkhahataü p., chinniriyàpathaü p., jaràdubbalaü p., andhaü p., mågaü p., badhiraü p., andhamågaü p., andhabadhiraü p., mågabadhiraü p., andhamågabadhiraü pabbàjenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||1|| na bhikkhave hatthacchinno pabbàje- tabbo, na pàdacchinno pabbàjetabbo . . . na andhamå- gabadhiro pabbàjetabbo. yo pabbàjeyya, àpatti dukka- ñassà 'ti. ||2|| napabbàjetabbadvattiüsavàraü ni- ññhitaü. ||71|| dàyajjabhàõavàraü niññhitaü navamaü. tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå alajjã- naü nissayaü denti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave alajjãnaü nissayo dàtabbo. yo dadeyya, àpatti dukkañassà 'ti. tena kho pana samayena bhikkhå alajjãnaü nissàya vasanti, te pi na cirass' eva alajjino honti pàpa- bhikkhå. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave alajjãnaü nissàya vatthabbaü. yo vaseyya, àpatti du- kkañassà 'ti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: bhaga- vatà pa¤¤attaü na alajjãnaü nissayo dàtabbo, na alajjãnaü nissàya vatthabban ti. kathaü nu kho mayaü jàneyyàma lajjiü và alajjiü và 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave catåhapa¤càhaü àgametuü yàva bhi- kkhusabhàgataü jànàmãti. ||2||72|| #<[page 092]># %<92 MAHâVAGGA. [I. 73. 1-74 1.>% tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu Kosalesu janapadesu addhànamaggapañipanno hoti. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na anissitena vatthabban ti, aha¤ c' amhi nissayakaraõãyo addhànamagga- pañipanno. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave addhà- namaggapañipannena bhikkhunà nissayaü alabhamà- nena anissitena vatthun ti. ||1|| tena kho pana samayena dve bhikkhå Kosalesu janapadesu addhànamaggapañipannà honti, te a¤¤ataraü àvàsaü upagacchiüsu, tattha eko bhi- kkhu gilàno hoti. atha kho tassa gilànassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na anissitena vatthabban ti, aha¤ c' amhi nissayakaraõãyo gilàno. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave gilànena bhikkhunà nissayaü alabha- mànena anissitena vatthun ti. ||2|| atha kho tassa gilànu- paññhàkassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na anissitena vatthabban ti, aha¤ c' amhi nissayakaraõãyo, aya¤ ca bhikkhu gilàno. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave gilànupaññhàkena bhikkhunà nissayaü alabhamànena yàciyamànena anissitena vatthun ti. ||3|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu ara¤¤e viharati, tassa ca tasmiü senàsane phàsu hoti. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na anissitena vatthabban ti, aha¤ c' amhi nissayakaraõãyo, ara¤¤e viharàmi, mayha¤ ca imasmiü senàsane phàsu hoti. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhi- kkhave àra¤¤akena bhikkhunà phàsuvihàraü salla- kkhentena nissayaü alabhamànena anissitena vatthuü yadà pañiråpo nissayadàyako àgacchissati, tassa nissàya va- sissàmãti. ||4||73|| tena kho pana samayena àyasmato Mahàkassapassa upasampadàpekkho hoti. atha kho àyasmà Mahàkassapo àyasmato ânandassa santike dåtaü pàhesi: àgacchatu ânando imaü anussàvessatãti. àyasmà ânando evaü àha: nàhaü ussahàmi therassa nàmaü gahetuü, garu me thero #<[page 093]># %% 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhi- kkhave gottena pi anussàvetun ti. ||1|| tena kho pana samayena àyasmato Mahàkassapassa dve upasampadà- pekkhà honti, te vivadanti: ahaü pañhamaü upasampajjissà- mi, ahaü pañhamaü upasampajjissàmãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave dve ekànussàvane kàtun ti. ||2|| tena kho pana samayena sambahulànaü the- rànaü upasampadàpekkhà honti, te vivadanti: ahaü pañha- maü upasampajjissàmi, ahaü pañhamaü upasampajjissàmãti. therà evaü àhaüsu: handa mayaü àvuso sabbeva ekà- nussàvane karomà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave dve tayo ekànussàvane kàtuü, ta¤ ca kho ekena upajjhàyena, na tv eva nànupajjhàyenà 'ti. ||3||74|| tena kho pana samayena àyasmà Kumàrakassapo ga- bbhavãso upasampanno hoti. atha kho àyasmato Kumàra- kassapassa etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na ånavãsati- vasso puggalo upasampàdetabbo 'ti, aha¤ c' amhi gabbhavãso. upasampanno nu kho 'mhi na nu kho upasampanno 'ti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. yaü bhikkhave màtu ku- cchismiü pañhamaü cittaü uppannaü, pañhamam vi¤¤àõaü pàtubhåtaü, tadupàdàya sà 'v' assa jàti. anujànàmi bhi- kkhave gabbhavãsaü upasampàdetun ti. ||1||75|| tena kho pana samayena upasampannà dissanti kuññhikàpi gaõóikàpi kilàsikàpi sosikàpi apamàrikàpi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave upasampàdentena tassa antaràyike dhamme pucchituü. eva¤ ca pana bhikkhave pucchitabbo: santi te evaråpà àbàdhà kuññhaü gaõóo kilàso soso apamàro, manusso 'si, puriso 'si, bhujisso 'si, anaõo 'si, na 'si ràjabhaño, anu¤¤àto 'si màtàpitåhi, pari- puõõavãsativasso 'si, paripuõõan te pattacãvaraü, kiünàmo 'si, konàmo te upajjhàyo 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå ananusiññhe upasampadàpekkhe antaràyike dhamme pucchanti. upasampadàpekkhà vitthàyanti, maïkå honti, na sakkonti vissajjetuü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pañhamaü anusàsitvà pacchà antaràyi- #<[page 094]># %<94 MAHâVAGGA. [I. 76. 2-8.>% ke dhamme pucchitun ti. ||2|| tatth' eva saüghamajjhe anu- sàsanti, upasampadàpekkhà tath' eva vitthàyanti, maïkå honti, na sakkonti vissajjetuü. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. anujànàmi bhikkhave ekamantaü anusàsitvà saügha- majjhe antaràyike dhamme pucchituü. eva¤ ca pana bhi- kkhave anusàsitabbo: pañhamaü upajjhaü gàhàpetabbo, upajjhaü gàhàpetvà pattacãvaraü àcikkhitabbaü, ayan te patto, ayaü saüghàñi, ayaü uttaràsaïgo, ayaü antaravàsako, gaccha amumhi okàse tiññhàhãti. ||3|| bàlà avyattà anusà- santi, anusiññhà upasampadàpekkhà vitthàyanti, maïkå honti, na sakkonti vissajjetuü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave bàlena avyattena anusàsitabbo. yo anusà- seyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave vyattena bhikkhunà pañibalena anusàsitun ti. ||4|| asammatà anusà- santi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave asammatena anusàsitabbo. yo anusàseyya, àpatti dukkañassà 'ti. anujànàmi bhikkhave sammatena anusàsituü. eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbo: attanà và attànaü sam- mannitabbaü parena và paro sammannitabbo. katha¤ ca attanà và attànaü sammannitabbaü. vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho. yadi saüghassa pattakallaü, ahaü itthannàmaü anusà- seyyan ti. evaü attanà và attànaü sammannitabbaü. ||5|| katha¤ ca parena paro sammannitabbo. vyattena bhikkhu- nà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho. yadi saüghassa pattakallaü, itthannàmo itthannàmaü anu- sàseyyà 'ti. evaü parena paro sammannitabbo. ||6|| tena sammatena bhikkhunà upasampadàpekkho upasaükamitvà evam assa vacanãyo: suõasi itthannàma. ayaü te saccakàlo bhåtakàlo. yaü jàtaü taü saüghamajjhe pucchante santaü atthãti vattabbaü, asantaü n' atthãti vattabbaü. mà kho vitthàsi, mà kho maïku ahosi. evan taü pucchissan ti: santi te evaråpà àbàdhà . . . konàmo te upajjhàyo 'ti. ||7|| ekato àgacchanti. na ekato àgantabbaü. anusàsakena pañha- mataraü àgantvà saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadà- #<[page 095]># %% pekkho. anusiññho so mayà. yadi saüghassa pattakallaü, itthannàmo àgaccheyyà 'ti. àgacchàhãti vattabbo. ekaüsaü uttaràsaïgaü kàràpetvà bhikkhånaü pàde vandàpetvà ukku- ñikaü nisãdàpetvà a¤jaliü paggaõhàpetvà upasampadaü yà- càpetabbo: saüghaü bhante upasampadaü yàcàmi, ullum- patu maü bhante saügho anukampaü upàdàya, dutiyam pi bhante . . ., tatiyam pi bhante saüghaü upasampadaü yà- càmi, ullumpatu maü bhante saügho anukampaü upàdàyà 'ti. ||8|| vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho. yadi saüghassa pattakallaü, ahaü itthannàmaü antaràyike dhamme puccheyyan ti. su- õasi itthannàma. ayaü te saccakàlo bhåtakàlo. yaü jàtaü taü pucchàmi. santaü atthãti vattabbaü, asantaü n' atthã- ti vattabbaü. santi te evaråpà àbàdhà . . . konàmo te upajjhàyo 'ti. ||9|| vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho, parisuddho an- taràyikehi dhammehi, paripuõõ' assa pattacãvaraü. itthan- nàmo saüghaü upasampadaü yàcati itthannàmena upajjhà- yena. yadi saüghassa pattakallaü, saügho itthannàmaü upasampàdeyya itthannàmena upajjhàyena. esà ¤atti. ||10|| suõàtu me bhante saügho. ayaü itthannàmo itthannàmassa àyasmato upasampadàpekkho, parisuddho antaràyikehi dha- mmehi, paripuõõ' assa pattacãvaraü. itthannàmo saüghaü upasampadaü yàcati itthannàmena upajjhàyena. saügho itthannàmaü upasampàdeti itthannàmena upajjhàyena. yass- àyasmato khamati itthannàmassa upasampadà itthannàme- na upajjhàyena, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhà- seyya. ||11|| dutiyam pi etam atthaü vadàmi: suõàtu me . . . tatiyam pi etam atthaü vadàmi: suõàtu me . . . yassa na kkhamati, so bhàseyya. upasampanno saüghena itthan- nàmo itthannàmena upajjhàyena. khamati saüghassa, ta- smà tuõhã, evam etaü dhàrayàmãti. ||12||76|| upasampa- dàkammaü niññhitaü. tàvad eva chàyà metabbà, utupamàõaü àcikkhi- tabbaü, divasabhàgo àcikkhitabbo, saügãti àcikkhi- #<[page 096]># %<96 MAHâVAGGA. [I. 77. 1-78. 3.>% tabbà, cattàro nissayà àcikkhitabbà: piõóiyàlopabho- janaü nissàya pabbajjà, tattha te yàvajãvaü ussàho kara- õãyo, atirekalàbho saüghabhattaü uddesabhattaü nimanta- naü salàkabhattaü pakkhikaü uposathikaü pàñipadikaü. paüsukålacãvaraü nissàya pabbajjà, tattha te yàvajãvaü ussàho karaõãyo. atirekalàbho khomaü kappàsikaü kose- yyaü kambalaü sàõaü bhaïgaü. rukkhamålasenàsa- naü nissàya pabbajjà, tattha te yàvajãvaü ussàho karaõãyo. atirekalàbho vihàro aóóhayogo pàsàdo hammiyaü guhà. påtimuttabhesajjaü nissàya pabbajjà, tattha te yàvajã- vaü ussàho karaõãyo. atirekalàbho sappi navanãtaü telaü madhu phàõitan ti. ||1||77|| cattàro nissayà niññhità. tena kho pana samayena bhikkhå a¤¤ataraü bhikkhuü upasampàdetvà ekakaü ohàya pakkamiüsu. so pacchà eka- ko àgacchanto antarà magge puràõadutiyikàya samàgacchi. sà evaü àha: kiü dàni pabbajito 'sãti. àma pabbajito 'mhã- ti. dullabho kho pabbajitànaü methuno dhammo, ehi me- thunaü dhammaü pañisevà 'ti. so tassà methunaü dham- maü pañisevitvà cirena àgamàsi. bhikkhå evaü àhaüsu: kissa tvaü àvuso evaü ciraü akàsãti. ||1|| atha kho so bhi- kkhu bhikkhånaü etam atthaü àrocesi. bhikkhå bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave upasam- pàdetvà dutiyaü dàtuü cattàri ca akaraõãyàni àci- kkhituü: upasampannena bhikkhunà methuno dhammo na pañisevitabbo antamaso tiracchànagatàya pi. yo bhikkhu methunaü dhammaü pañisevati, assamaõo hoti asakyaputti- yo. seyyathàpi nàma puriso sãsacchinno abhabbo tena sarã- rabandhanena jãvituü, evam eva bhikkhu methunaü dham- maü pañisevitvà assamaõo hoti asakyaputtiyo, taü te yàvajãvaü akaraõãyaü. ||2|| upasampannena bhikkhunà adinnaü theyyasaükhàtaü na àdàtabbaü antamaso tiõa- salàkaü upàdàya. yo bhikkhu pàdaü và pàdàrahaü và atirekapàdaü và adinnaü theyyasaükhàtaü àdiyati, assa- maõo hoti asakyaputtiyo. seyyathàpi nàma paõóupalàso bandhanà pamutto abhabbo haritattàya, evam eva bhikkhu pàdaü và pàdàrahaü và atirekapàdaü và adinnaü theyya- saükhàtaü àdiyitvà assamaõo hoti asakyaputtiyo, taü te #<[page 097]># %% yàvajãvaü akaraõãyaü. ||3|| upasampannena bhikkhunà sa¤cicca pàõo jãvità no voropetabbo antamaso kuntha- kipillikaü upàdàya. yo bhikkhu sa¤cicca manussaviggahaü jãvità voropeti antamaso gabbhapàtanaü upàdàya, assamaõo hoti asakyaputtiyo. seyyathàpi nàma puthusilà dvedhà bhinnà appañisandhikà hoti, evam eva bhikkhu sa¤cicca ma- nussaviggahaü jãvità voropetvà assamaõo hoti asakyaputtiyo, taü te yàvajãvaü akaraõãyaü. ||4|| upasampannena bhi- kkhunà uttarimanussadhammo na ullapitabbo anta- maso su¤¤àgàre abhiramàmãti. yo bhikkhu pàpiccho icchà- pakato asantaü abhåtaü uttarimanussadhammaü ullapati jhànaü và vimokkhaü và samàdhiü và samàpattiü và maggaü và phalaü và, assamaõo hoti asakyaputtiyo. seyya- thàpi nàma tàlo matthakacchinno abhabbo punaviråëhiyà, evam eva bhikkhu pàpiccho icchàpakato asantaü abhåtaü uttarimanussadhammaü ullapitvà assamaõo hoti asakyaputti- yo, taü te yàvajãvaü akaraõãyan ti. ||5|| cattàri akaraõãyàni niññhitàni. ||78|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu àpattiyà ada- ssane ukkhittako vibbhami, so puna paccàgantvà bhikkhå upasampadaü yàci. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiyà adassane ukkhittako vi- bbhamati, so puna paccàgantvà bhikkhå upasampadaü yà- cati. so evam assa vacanãyo: passissasi taü àpattin ti. sac' àhaü passissàmãti pabbàjetabbo, sac' àhaü na passissà- mãti na pabbàjetabbo. ||1|| pabbàjetvà vattabbo passissasi taü àpattin ti. sac' àhaü passissàmãti upasampàdetabbo, sac' àhaü na passissàmãti na upasampàdetabbo. upasampà- detvà vattabbo passissasi taü àpattin ti. sac' àhaü passi- ssàmãti osàretabbo, sac' àhaü na passissàmãti na osàretabbo. osàretvà vattabbo passasi taü àpattin ti. sace passati, icc etaü kusalaü, no ce passati, labbhamànàya sàmaggiyà puna ukkhipitabbo, alabbhamànàya sàmaggiyà anàpatti sambhoge saüvàse. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiyà appañi- kamme ukkhittako vibbhamati, so puna paccàgantvà bhi- kkhå upasampadaü yàcati. so evam assa vacanãyo: pañika- rissasi taü àpattin ti. sac' àhaü pañikarissàmãti pabbàje- #<[page 098]># %<98 MAHâVAGGA. [I. 79. 3-4.>% tabbo, sac' àhaü na pañikarissàmãti na pabbàjetabbo. pa- bbàjetvà vattabbo pañikarissasi taü àpattin ti. sac' àhaü pañikarissàmãti upasampàdetabbo, sac' àhaü na pañikarissà- mãti na upasampàdetabbo. upasampàdetvà vattabbo pañika- rissasi taü àpattin ti. sac' àhaü pañikarissàmãti osàretabbo, sac' àhaü na pañikarissàmãti na osàretabbo. osàretvà va- ttabbo pañikarohi taü àpattin ti. sace pañikaroti, icc etaü kusalaü, no ce pañikaroti, labbhamànàya sàmaggiyà puna ukkhipitabbo, alabbhamànàya sàmaggiyà anàpatti sambhoge saüvàse. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhu pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhittako vibbhamati, so puna paccà- gantvà bhikkhå upasampadaü yàcati. so evam assa vàca- nãyo: pañinissajjissasi taü pàpikaü diññhin ti. sac' àhaü pañinissajjissàmãti pabbàjetabbo, sac' àhaü na pañinissajjissà- mãti na pabbàjetabbo. pabbàjetvà vattabbo pañinissajjissa- si taü pàpikaü diññhin ti. sac' àhaü pañinissajjissàmãti upasampàdetabbo, sac' àhaü na pañinissajjissàmãti na upasampàdetabbo. upasampàdetvà vattabbo pañinissajjissa- si taü pàpikaü diññhin ti. sac' àhaü pañinissajjissàmãti osàretabbo, sac' àhaü na pañinissajjissàmãti na osàretabbo. osàretvà vattabbo pañinissajjàhi taü pàpikaü diññhin ti. sace pañinissajjati, icc etaü kusalaü, no ce pañinissa- jjati, labbhamànàya sàmaggiyà puna ukkhipitabbo, ala- bbhamànàya sàmaggiyà anàpatti sambhoge saüvàse 'ti. ||4||79|| Mahàkhandhako pañhamo. ---------------------------------- vinayamhi mahatthesu pesalànaü sukhàvahe niggahe ca pàpicchànaü lajjãnaü paggahesu ca | sàsanàdhàraõe c' eva sabba¤¤ujinagocare ana¤¤avisaye kheme supa¤¤atte asaüsaye | khandhake vinaye c' eva parivàre ca màtike yathatthakàrã kusalo pañipajjati yoniso. | yo gavaü na vijànàti na so rakkhati gogaõaü, evaü sãlaü ajànanto kiü so rakkheyya saüvaraü. | pamuññhamhi ca suttante abhidhamme ca tàvade #<[page 099]># %< MAHâVAGGA. 99>% 5 vinaye avinaññhamhi puna tiññhati sàsanaü. | tasmà saügahaõahetu uddànaü anupubbaso pavakkhàmi yathà¤àõaü, suõàtha mama bhàsato. | vatthu nidànaü àpatti nayà peyyàlam eva ca dukkaraü taü asesetum, nayato taü vijànàthà 'ti. | bodhi ca, Ràjàyatanaü, Ajapàlo, Sahampati Brahmà, âëàro, Uddako, bhikkhå ca, Upako isi, | Koõóa¤¤o, Vappo, Bhaddiyo, Mahànàmo ca, Assaji, Yaso, cattàro, pa¤¤àsaü, sabbe, pesesi so, disà, | vatthuü, Màrehi, tiüsà ca, Uruvelaü, tayo jañã, 10 agyàgàraü, Mahàràjà, Sakko, Brahmà ca, kevalà, | paüsukålaü, pokkharaõã, silà ca, kakudho, silà, jambu, ambo ca, àmalako, pàricchattapuppham àhari, | phàliyantu, ujjalantu, vijjhàyantu ca Kassapa, nimujjanti, mukhã, megho, Gayà, laññhi ca, Màgadho, | Upatisso, Kolito ca, abhi¤¤àtà ca, pabbajjaü, dunnivatthà, paõàmanà, kiso låkho ca bràhmaõo, | anàcàraü àcarati, udaraü, màõavo, gaõo, vassaü, bàlehi, pakkanto, dasa vassàni, nissayo, | na vattanti, paõàmetuü, bàlà, passaddhi, pa¤ca, cha, 15 yo so a¤¤o ca, naggo ca, acchinnaü, jañi, Sàkiyo, | Magadhesu pa¤ca àbàdhà, eko, coro ca aïguli, Màgadho ca anu¤¤àsi, kàrà, likhi, kasàhato, | lakkhaõà, iõà, dàso ca, Bhaõóuko, Upàli, ahi, saddhakulaü, Kaõóako ca, àhundarikam eva ca, | vatthumhi, dàrako, sikkhà, viharanti ca, kiü nu kho, sabbaü, mukhaü, upajjhàye, apalàëana-Kaõóako, | paõóako, theyya-pakkanto, ahi ca, màtari, pità, arahanta-bhikkhunã, bhedà, ruhirena ca, vya¤janaü, | anupajjhàya- saüghena, gaõa-paõóakà-'pattako, 20 acãvaraü, tadubhayaü, yàcitena pi ye tayo, | hatthà, pàdà, hatthapàdà, kaõõà, nàsà, tadubhayaü, aïguli, aëa-kaõóaraü, phaõaü, khujja¤ ca, vàmanaü, | galagaõói, lakkhaõà c' eva, kasà, likhita-sãpadi, pàpa-parisadåsa¤ ca, kàõaü, kuõiü tath' eva ca, | #<[page 100]># %<100 MAHâVAGGA.>% kha¤ja-pakkhahata¤ c' eva, sacchinnairiyàpathaü, jaràndha-måga-badhiraü, andhamåga¤ ca yaü tahiü, | andhabadhiraü yaü vuttaü, mågabadhiram eva ca, andhamågabadhira¤ ca, alajjãna¤ ca {nissayaü,} | vatthabba¤ ca, kataddhànaü, yàcamànena, pekkhanà, 25 àgacchantaü, vivadenti, ekupajjhàyena, Kassapo, | dissanti upasampannà àbàdhehi ca pãëità, ananusiññhà vitthàyanti, tatth' eva anusàsanà, | saüghe pi ca, atho bàlo, asammato ca, ekato, ullumpatupasampadà, nissayo, ekako, tayo 'ti. | imamhi khandhake vatthu ekasataü bàsattati. | Mahàkhandhake uddànaü niññhitaü pañhamaü. #<[page 101]># %< 101>% MAHâVAGGA. II. Tena samayena buddho bhagavà Ràjagahe viharati Gijjhakåñe pabbate. tena kho pana samayena a¤¤a- titthiyà paribbàjakà càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa sannipatitvà dhammaü bhàsanti. te manussà upasaükamanti dhammasavanàya. te labhanti a¤¤atitthi- yesu paribbàjakesu pemaü, labhanti pasàdaü, labhanti a¤¤a- titthiyà paribbàjakà pakkhaü. ||1|| atha kho ra¤¤o Mà- gadhassa Seniyassa Bimbisàrassa rahogatassa pañi- sallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: etarahi kho a¤¤atitthiyà paribbàjakà càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa sannipatitvà dhammaü bhàsanti. te manussà upasaükamanti dhammasavanàya. te labhanti a¤¤atitthi- yesu paribbàjakesu pemaü, labhanti pasàdaü, labhanti a¤¤a- titthiyà paribbàjakà pakkhaü. yaü nåna ayyàpi càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa sannipateyyun ti. ||2|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro bhagavantaü etad avoca: idha mayhaü bhante rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: etarahi kho a¤¤atitthiyà paribbàjakà . . . aññha- miyà ca pakkhassa sannipateyyun ti. sàdhu bhante ayyàpi càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa sannipateyyun ti. ||3|| atha kho bhagavà ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi sam- uttejesi sampahaüsesi. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito samàda- pito samuttejito sampahaüsito uññhàyàsanà bhagavantaü #<[page 102]># %<102 MAHâVAGGA. [II. 1. 4-3. 3.>% abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho bhaga- và etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave càtuddase pa- nnarase aññhamiyà ca pakkhassa sannipatitun ti. ||4||1|| tena kho pana samayena bhikkhå bhagavatà anu¤¤àtaü càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa sannipatitun ti te càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa sannipatitvà tuõhã nisãdanti. te manussà upasaükamanti dhammasavanà- ya. te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà càtuddase pannarase aññhamiyà ca pa- kkhassa sannipatitvà tuõhã nisãdissanti seyyathàpi mågaså- karà. nanu nàma sannipatitehi dhammo bhàsitabbo 'ti. assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave càtuddase pannarase aññha- miyà ca pakkhassa sannipatitvà dhammaü bhàsitun ti. ||1||2|| atha kho bhagavato rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: yaü nånàhaü yàni mayà bhikkhånaü pa¤¤attàni sikkhàpadàni tàni nesaü pàtimokkhuddesaü anu- jàneyyaü, so nesaü bhavissati uposathakamman ti. ||1|| atha kho bhagavà sàyaõhasamayaü pañisallànà vuññhito etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: idha mayhaü bhikkhave rahogatassa pañisallã- nassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: yaü nånàhaü yàni mayà bhikkhånaü pa¤¤attàni sikkhàpadàni tàni nesaü pàti- mokkhuddesaü anujàneyyaü, so nesaü bhavissati uposatha- kamman ti. anujànàmi bhikkhave pàtimokkhaü uddisi- tuü. ||2|| eva¤ ca pana bhikkhave uddisitabbaü: vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ajj' uposatho pannaraso. yadi saüghassa patta- kallaü, saügho uposathaü kareyya pàtimokkhaü uddi- seyya. kiü saüghassa pubbakiccaü. pàrisuddhiü àyasmanto #<[page 103]># %% àrocetha. pàtimokkhaü uddisissàmi, taü sabbeva santà sà- dhukaü suõoma manasikaroma. yassa siyà àpatti, so àvi- kareyya, asantiyà àpattiyà tuõhã bhavitabbaü, tuõhibhàvena kho panàyasmante parisuddhà 'ti vedissàmi. yathà kho pana paccekapuññhassa veyyàkaraõaü hoti, evaü eva evaråpàya parisàya yàvatatiyaü anussàvitaü hoti. yo pana bhikkhu yàvatatiyaü anussàviyamàne saramàno santiü àpattiü nà- vikareyya, sampajànamusàvàd' assa hoti. sampajànamusà- vàdo kho panàyasmanto antaràyiko dhammo vutto bhagavatà. tasmà saramànena bhikkhunà àpannena visuddhàpekkhena santã àpatti àvikàtabbà, àvikatà hi 'ssa phàsu hotãti. ||3|| pàtimokkhan ti àdiü etaü, mukhaü etaü, pamukhaü etaü kusalànaü dhammànaü, tena vuccati pàtimokkhan ti. àya- smanto 'ti piyavacanaü etaü, garuvacanaü etaü, sagàrava- sappatissàdhivacanaü etaü àyasmanto 'ti. uddisissàmãti àcikkhissàmi desessàmi pa¤¤àpessàmi paññhapessàmi viva- rissàmi vibhajissàmi uttànikarissàmi pakàsessàmi. tan ti pàtimokkhaü vuccati. sabbeva santà 'ti yàvatikà tassà pa- risàya therà ca navà ca majjhimà ca, ete vuccanti sabbeva santà 'ti. sàdhukaü suõomà 'ti aññhikatvà manasikatvà sabbaü cetasà samannàharàma. manasikaromà 'ti ekagga- città avikkhittacittà avisàhañacittà nisàmema. ||4|| yassa siyà àpattãti therassa và navassa và majjhimassa và pa¤ca- nnaü và àpattikkhandhànaü a¤¤atarà àpatti sattannaü và àpattikkhandhànaü a¤¤atarà àpatti. so àvikareyyà 'ti so deseyya, so vivareyya, so uttànikareyya, so pakàseyya saü- ghamajjhe và gaõamajjhe và ekapuggale và. asantã nàma àpatti anajjhàpannà và hoti àpajjitvà và vuññhità. tuõhã bhavitabban ti adhivàsetabbaü, na vyàhàtabbaü, parisu- ddhà 'ti vedissàmãti jànissàmi dhàressàmi. ||5|| yathà kho pana paccekapuññhassa veyyàkaraõaü hotãti yathà ekena eko puññho vyàkareyya, evaü eva tassà parisàya jànitabbaü maü pucchatãti. evaråpà nàma parisà bhikkhuparisà vuccati. yàvatatiyaü anussàvitaü hotãti sakim pi anussàvitaü hoti dutiyam pi anussàvitaü hoti tatiyam pi anussàvitaü hoti. saramàno 'ti jànamàno sa¤jànamàno. santã nàma àpatti ajjhàpannà và hoti àpajjitvà và avuññhità. nàvikareyyà 'ti na deseyya na vivareyya na uttànikareyya na pakàseyya #<[page 104]># %<104 MAHâVAGGA. [II. 3. 6-5. 1.>% saüghamajjhe và gaõamajjhe và ekapuggale và. ||6|| sampa- jànamusàvàd' assa hotãti, sampajànamusàvàdo kiü hoti. dukkañaü hoti, antaràyiko dhammo vutto bhagavatà 'ti. kissa antaràyiko. pañhamassa jhànassa adhigamàya anta- ràyiko, dutiyassa jhànassa adhigamàya antaràyiko, tati- yassa jhànassa adhigamàya antaràyiko, catutthassa jhà- nassa adhigamàya antaràyiko, jhànànaü vimokkhànaü sam- àdhãnaü samàpattãnaü nekkhammànaü nissaraõànaü pa- vivekànaü kusalànaü dhammànaü adhigamàya antaràyiko. tasmà 'ti taükàraõà. saramànenà 'ti jànamànena sa¤jàna- mànena. visuddhàpekkhenà 'ti vuññhàtukàmena visujjhitu- kàmena. ||7|| santã nàma àpatti ajjhàpannà và hoti àpajjitvà và avuññhità. àvikàtabbà 'ti àvikàtabbà saüghamajjhe và gaõamajjhe và ekapuggale và. àvikatà hi 'ssa phàsu hotãti, kissa phàsu hoti. pañhamassa jhànassa adhigamàya phàsu hoti, dutiyassa jhànassa adhigamàya phàsu hoti, tatiyassa jhànassa adhigamàya phàsu hoti, catutthassa jhànassa adhi- gamàya phàsu hoti, jhànànaü vimokkhànaü samàdhãnaü samàpattãnaü nekkhammànaü nissaraõànaü pavivekànaü kusalànaü dhammànaü adhigamàya phàsu hotãti. ||8||3|| tena kho pana samayena bhikkhå bhagavatà pàtimokkh- uddeso anu¤¤àto 'ti devasikaü pàtimokkhaü uddisanti. bha- gavato etaü atthaü àrocesuü. na bhikkhave devasikaü pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukka- ñassa. anujànàmi bhikkhave uposathe pàtimokkhaü uddisitun ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå bha- gavatà uposathe pàtimokkhuddeso anu¤¤àto 'ti pakkhassa tikkhattuü pàtimokkhaü uddisanti càtuddase pannarase aññhamiyà ca pakkhassa. bhagavato etaü atthaü àrocesuü. na bhikkhave pakkhassa tikkhattuü pàtimokkhaü uddisi- tabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhi- kkhave sakiü pakkhassa càtuddase và pannarase và pàtimokkhaü uddisitun ti. ||2||4|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå yathà- parisàya pàtimokkhaü uddisanti sakàya-sakàya parisàya. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave yathàpa- #<[page 105]># %% risàya pàtimokkhaü uddisitabbaü sakàya-sakàya parisàya. yo uddiseyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave sam- aggànaü uposathakamman ti. ||1|| atha kho bhi- kkhånaü etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü samaggànaü uposathakamman ti. kittàvatà nu kho sàmaggã hoti, yàvatà ekàvàso udàhu sabbà pañhavãti. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. anujànàmi bhikkhave ettàvatà sàmaggã yàvatà ekà- vàso 'ti. ||2|| tena kho pana samayena àyasmà Mahàkappino Ràjagahe viharati Maddakucchismiü migadàye. atha kho àyasmato Mahàkappinassa rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: gaccheyyaü vàhaü upo- sathaü na và gaccheyyaü, gaccheyyaü và saüghakammaü na và gaccheyyaü, atha khv àhaü visuddho paramàya vi- suddhiyà 'ti. ||3|| atha kho bhagavà àyasmato Mahàkappi- nassa cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya seyyathàpi nàma bala- và puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam eva Gijjhakåñe pabbate antarahi- to Maddakucchismiü migadàye àyasmato Mahàkappinassa pamukhe pàturahosi. nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane, àyas- màpi kho Mahàkappino bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ||4|| ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü Mahà- kappinaü bhagavà etad avoca: nanu te Kappina rahoga- tassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: gacche- yyaü vàhaü uposathaü na và gaccheyyaü, gaccheyyaü và saüghakammaü na và gaccheyyaü, atha khv àhaü vi- suddho paramàya visuddhiyà 'ti. evaü bhante. tumhe ce bràhmaõà uposathaü na sakkarissatha, na garukarissatha, na mànessatha, na påjessatha, atha ko carahi uposathaü sakka- rissati garukarissati mànessati påjessati. gaccha tvaü bràh- maõa uposathaü, mà no agamàsi, gacch' eva saügha- kammaü, mà no agamàsãti. evaü bhante 'ti kho àyasmà Mahàkappino bhagavato paccassosi. ||5|| atha kho bhagavà àyasmantaü Mahakappinaü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam eva Maddakucchismiü migadàye àyasmato Mahàkappinassa pamukhe antarahito Gijjhakåñe pabbate pàturahosi. ||6||5|| #<[page 106]># %<106 MAHâVAGGA. [II. 6. 1-8. 1.>% atha kho bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü ettàvatà sàmaggã yàvatà ekàvàso 'ti. kittàvatà nu kho ekàvàso hotãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkha- ve sãmaü sammannituü. eva¤ ca pana bhikkhave sam- mannitabbà: pañhamaü nimittà kittetabbà, pabbatanimi- ttaü, pàsàõanimittaü, vananimittaü, rukkhanimittaü, ma- gganimittaü, vammikanimittaü, nadãnimittaü, udakanimi- ttaü. nimitte kittetvà vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yàvatà samantà nimittà kittità, yadi saüghassa pattakallaü, saügho etehi nimittehi sãmaü sammanneyya samànasaüvàsaü ekuposa- thaü. esà ¤atti. ||1|| suõàtu me bhante saügho. yàvatà samantà nimittà kittità, saügho etehi nimittehi sãmaü sam- mannati samànasaüvàsaü ekuposathaü. yassàyasmato khamati etehi nimittehi sãmàya sammuti samànasaüvàsàya ekuposathàya, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. sammatà sãmà saüghena etehi nimittehi samànasaüvàsà eku- posathà. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhà- rayàmãti. ||2||6|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå bhaga- vatà sãmàsammuti anu¤¤àtà 'ti atimahatiyo sãmàyo samma- nnanti catuyojanikàpi pa¤cayojanikàpi chayojanikàpi. bhi- kkhå uposathaü àgacchantà uddissamàne pi pàtimokkhe àgacchanti uddiññhamatte pi àgacchanti antaràpi parivasanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave atimahatã sãmà sammannitabbà catuyojanikà và pa¤cayojanikà và cha- yojanikà và. yo sammanneyya, àpatti dukkañassa. anujà- nàmi bhikkhave tiyojanaparamaü sãmaü sammanni- tun ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiyà {bhi- kkhå} nadãpàraü sãmaü sammannanti. uposathaü àgacchantà bhikkhå pi vuyhanti pattàpi vuyhanti cãvaràni pi vuyhanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave nadãpàrà sãmà sammannitabbà. yo sammanneyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave yatth' assa dhuvanàvà và dhuvasetu và, evaråpaü nadãpàraü sãmaü sammannitun ti. ||2||7|| tena kho pana samayena bhikkhå anupariveõiyaü pàti- #<[page 107]># %% mokkhaü uddisanti asaüketena. àgantukà bhikkhå na jànanti kattha và ajj' uposatho kariyissatãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave anupariveõiyaü pà- timokkhaü uddisitabbaü asaüketena. yo uddiseyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave uposathàgàraü sam- mannitvà uposathaü kàtuü yaü saügho àkaïkhati vihàraü và aóóhayogaü và pàsàdaü và hammiyaü và guhaü và. eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbaü: ||1|| vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü, saügho itthannàmaü vihàraü uposathàgàraü sammanneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. saügho itthannàmaü vihàraü uposa- thàgàraü sammannati. yassàyasmato khamati itthannà- massa vihàrassa uposathàgàrassa sammuti, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. sammato saüghena itthan- nàmo vihàro uposathàgàraü. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||2|| tena kho pana samaye- na a¤¤atarasmiü àvàse dve uposathàgàràni sammatàni honti. bhikkhå ubhayattha sannipatanti idha uposatho kariyissati idha uposatho kariyissatãti. bhagavato etam atthaü arocesuü. na bhikkhave ekasmiü àvàse dve uposathàgàràni samman- nitabbàni. yo sammanneyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave ekaü samåhanitvà ekattha uposathaü kàtuü. ||3|| eva¤ ca pana bhikkhave samåhantabbaü: vyattena bhi- kkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü, saügho itthannàmaü uposathàgàraü samåhaneyya. esà ¤atti. {suõàtu} me bhante saügho. saügho itthannàmaü uposathàgàraü samåhanati. yassàyasmato khamati itthannàmassa uposathàgàrassa sam- ugghàto, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. samåhataü saüghena itthannàmaü uposathàgàraü. kha- mati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||4||8|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse atikhudda- kaü uposathàgàraü sammataü hoti. tadah' uposathe mahà bhikkhusaügho sannipatito hoti. bhikkhå asammatàya bhå- miyà nisinnà pàtimokkhaü assosuü. atha kho tesaü bhi- kkhånaü etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü uposathàgàraü #<[page 108]># %<108 MAHâVAGGA. [II. 9. 1-11. 1.>% sammannitvà uposatho kàtabbo 'ti, maya¤ ca asammatàya bhåmiyà nisinnà pàtimokkhaü assosumhà. kato nu kho amhàkaü uposatho akato nu kho 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. sammatàya và bhikkhave bhåmiyà nisinnà asam- matàya và, yato pàtimokkhaü suõàti, kato 'v' ass' upo- satho. ||1|| tena hi bhikkhave saügho yàvamahantaü upo- sathapamukhaü àkaïkhati, tàvamahantaü uposathapa- mukhaü sammannatu. eva¤ ca pana bhikkhave sammanni- tabbaü: pañhamaü nimittà kittetabbà. nimitte kittetvà vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yàvatà samantà nimittà kittità, yadi saü- ghassa pattakallaü, saügho etehi nimittehi uposathapamu- khaü sammanneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. yàvatà samantà nimittà kittità, saügho etehi nimittehi upo- sathapamukhaü sammannati. yassàyasmato khamati etehi nimittehi uposathapamukhassa sammuti, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. sammataü saüghena etehi ni- mittehi uposathapamukhaü. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||2||9|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' upo- sathe navakà bhikkhå pañhamataraü sannipatitvà na tàva therà àgacchantãti pakkamiüsu. uposatho vikàle ahosi. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave tadah' uposathe therehi bhikkhåhi pañhamataraü sannipa- titun ti. ||1||10|| tena kho pana samayena Ràjagahe sambahulà àvàsà sa- mànasãmà honti. tattha bhikkhå vivadanti amhàkaü àvàse uposatho kariyatu amhàkaü àvàse uposatho kariyatå 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave sambahulà àvàsà samànasãmà honti, tattha bhikkhå vivadanti amhàkaü àvàse uposatho kariyatu amhàkaü àvàse uposatho kariyatå 'ti. tehi bhikkhave bhikkhåhi sabbeh' eva eka- jjhaü sannipatitvà uposatho kàtabbo, yattha và pana thero bhikkhu viharati tattha sannipatitvà uposatho kàtabbo. na tv eva vaggena saüghena uposatho kàtabbo. yo kareyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||11|| #<[page 109]># %% tena kho pana samayena àyasmà Mahàkassapo Andha- kavindà Ràjagahaü uposathaü àgacchanto antarà magge nadiü taranto manaü vuëho ahosi, cãvaràni 'ssa allàni. bhi- kkhå àyasmantaü Mahàkassapaü etad avocuü: kissa te àvuso cãvaràni allànãti. idhàhaü àvuso Andhakavindà Ràja- gahaü uposathaü àgacchanto antarà magge nadiü taranto man' amhi vuëho, tena me cãvaràni allànãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. yà sà bhikkhave saüghena sãmà sammatà samànasaüvàsà ekuposathà, saügho taü sãmaü ticãvarena avippavàsaü sammannatu. ||1|| eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbà: vyattena bhikkhunà pañi- balena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yà sà saüghena sãmà sammatà samànasaüvàsà ekuposathà, yadi saüghassa pattakallaü, saügho taü sãmaü ticãvarena avi- ppavàsaü sammanneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. yà sà saüghena sãmà sammatà samànasaüvàsà ekuposathà, saügho taü sãmaü ticãvarena avippavàsaü sam- mannati. yassàyasmato khamati etissà sãmàya ticãvarena avippavàsàya sammuti, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. sammatà sà sãmà saüghena ticãvarena avippavà- sà. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmã- ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhå bhagavatà ticãva- rena avippavàsasammuti anu¤¤àtà 'ti antaraghare cãvaràni nikkhipanti. tàni cãvaràni nassanti pi óayhanti pi undurehi pi khajjanti, bhikkhå duccolà honti låkhacãvarà. {bhikkhå} evaü àhaüsu: kissa tumhe àvuso duccolà låkhacãvarà 'ti. idha mayaü àvuso bhagavatà ticãvarena avippavàsasammuti anu¤¤àtà 'ti antaraghare cãvaràni nikkhipimhà, tàni cã- varàni naññhàni pi daóóhàni pi undurehi pi khàyitàni. tena mayaü duccolà låkhacãvarà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. yà sà bhikkhave saüghena sãmà sammatà samà- nasaüvàsà ekuposathà, saügho taü sãmaü ticãvarena avippavàsaü sammannatu ñhapetvà gàma¤ ca gàmå- pacàra¤ ca. ||3|| eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbà: vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yà sà saüghena sãmà sammatà samàna- saüvàsà ekuposathà, yadi saüghassa pattakallaü, saügho taü sãmaü ticãvarena avippavàsaü sammanneyya ñhapetvà #<[page 110]># %<110 MAHâVAGGA. [II. 12. 4-7.>% gàma¤ ca gàmåpacàra¤ ca. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. yà sà saüghena sãmà sammatà samànasaüvàsà ekuposathà, saügho taü sãmaü ticãvarena avippavàsaü sam- mannati ñhapetvà gàma¤ ca gàmåpacàra¤ ca. yassàyasma- to khamati etissà sãmàya ticãvarena avippavàsàya sammuti ñhapetvà gàma¤ ca gàmåpacàra¤ ca, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. sammatà sà sãmà saüghena ticãva- rena avippavàsà ñhapetvà gàma¤ ca gàmåpacàra¤ ca. kha- mati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||4|| sãmaü bhikkhave sammannantena pañhamaü samàna- saüvàsasãmà sammannitabbà, pacchà ticãvarena avippavàso sammannitabbo. sãmaü bhikkhave samåhanantena pañhamaü ticãvarena avippavàso samåhantabbo, pacchà samànasaü- vàsasãmà samåhantabbà. eva¤ ca pana bhikkhave ticãvarena avippavàso samåhantabbo: vyattena bhikkhunà pañiba- lena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yo so saüghena ticãvarena avippavàso sammato, yadi saüghassa pattakallaü, saügho taü ticãvarena avippavàsaü samåhane- yya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. yo so saüghena ticãvarena avippavàso sammato, saügho taü ticãvarena avi- ppavàsaü samåhanati. yassàyasmato khamati etassa ticãva- rena avippavàsassa samugghàto, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. samåhato so saüghena ticãvarena avippavàso. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||5|| eva¤ ca pana bhikkhave sãmà samåhan- tabbà: vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yà sà saüghena sãmà sammatà samànasaüvàsà ekuposathà, yadi saüghassa pattakallaü, saügho taü sãmaü samåhaneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. yà sà saüghena sãmà sammatà samàna- saüvàsà ekuposathà, saügho taü sãmaü samåhanati. yassà- yasmato khamati etissà sãmàya samànasaüvàsàya ekuposa- thàya samugghàto, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. samåhatà sà sãmà saüghena samànasaüvàsà eku- posathà. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàra- yàmãti. ||6|| asammatàya bhikkhave sãmàya aññhapitàya yaü gàmaü và nigamaü và upanissàya viharati, yà tassa và gà- massa gàmasãmà nigamassa và nigamasãmà, ayaü tattha #<[page 111]># %% samànasaüvàsà ekuposathà. agàmake ce bhikkhave ara¤¤e, samantà sattabbhantarà ayaü tattha samànasaüvàsà ekupo- sathà. sabbà bhikkhave nadã asãmà, sabbo samuddo asãmo, sabbo jàtassaro asãmo. nadiyà và bhikkhave samudde và jàtassare và yaü majjhimassa purisassa samantà udakukkhe- pà, ayaü tattha samànasaüvàsà ekuposathà 'ti. ||7||12|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sãmàya sãmaü sambhindanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. yesaü bhikkhave sãmà pañhamaü sammatà, tesaü taü ka- mmaü dhammikaü akuppaü ñhànàrahaü. yesaü bhi- kkhave sãmà pacchà sammatà, tesaü taü kammaü adhammi- kaü kuppaü aññhànàrahaü. na bhikkhave sãmàya sãmà sambhinditabbà. yo sambhindeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sã- màya sãmaü ajjhottharanti. bhagavato etam atthaü aro- cesuü. yesaü bhikkhave sãmà pañhamaü sammatà, tesaü taü kammaü dhammikaü akuppaü ñhànàrahaü. yesaü bhikkhave sãmà pacchà sammatà, tesaü taü kammaü adha- mmikaü kuppaü aññhànàrahaü. na bhikkhave sãmàya sãmà ajjhottharitabbà. yo ajjhotthareyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave sãmaü sammannantena sãmantari- kaü ñhapetvà sãmaü sammannitun ti. ||2||13|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kati nu kho upo- sathà 'ti. bhagavato etam atthaü arocesuü. dve 'me bhikkhave uposathà càtuddasiko ca pannarasiko ca, ime kho bhikkhave dve uposathà 'ti. ||1|| atha kho bhi- kkhånaü etad ahosi: kati nu kho uposathakammànãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. cattàr' imàni bhikkha- ve uposathakammàni, adhammena vaggaü uposathaka- mmaü, adhammena samaggaü uposathakammaü, dhamme- na vaggaü uposathakammaü, dhammena samaggaü upo- sathakamman ti. tatra bhikkhave yam idaü adhammena vaggaü uposathakammaü, na bhikkhave evaråpaü upo- sathakammaü kàtabbaü na ca mayà evaråpaü uposatha- kammaü anu¤¤àtaü. ||2|| tatra bhikkhave yam idaü adhammena samaggaü uposathakammaü, na bhikkhave #<[page 112]># %<112 MAHâVAGGA. [II. 14. 3-15. 4.>% evaråpaü . . . anu¤¤àtaü. tatra bhikkhave yam idaü dhammena vaggaü uposathakammaü, na bhikkhave evaråpaü . . . anu¤¤àtaü. tatra bhikkhave yam idaü dhammena samaggaü uposathakammaü, evaråpaü bhi- kkhave uposathakammaü kàtabbaü evaråpa¤ ca mayà upo- sathakammaü anu¤¤àtaü. tasmàt iha bhikkhave evaråpaü uposathakammaü karissàma yad idaü dhammena samaggan ti, eva¤ hi vo bhikkhave sikkhitabban ti. ||3||14|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kati nu kho pàti- mokkhuddesà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. pa¤c' ime bhikkhave pàtimokkhuddesà: nidànaü uddisitvà avasesaü sutena sàvetabbaü, ayaü pañhamo pàtimokkhudde- so. nidànaü uddisitvà cattàri pàràjikàni uddisitvà avasesaü sutena sàvetabbaü, ayaü dutiyo {pàtimokkhuddeso.} nidànaü uddisitvà cattàri pàràjikàni uddisitvà terasa saüghàdisese uddisitvà avasesaü sutena sàvetabbaü, ayaü tatiyo pàtimo- kkhuddeso. nidànaü uddisitvà cattàri pàràjikàni uddisitvà terasa saüghàdisese uddisitvà dve aniyate uddisitvà avasesaü sutena sàvetabbaü, ayaü catuttho pàtimokkhuddeso. vitthà- ren' eva pa¤camo. ime kho bhikkhave pa¤ca pàtimokkhud- desà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå bhagavatà saükhittena pàtimokkhuddeso anu¤¤àto 'ti sabbakàlaü saü- khittena pàtimokkhaü uddisanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave saükhittena pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2|| te- na kho pana samayena Kosalesu janapadesu a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe savarabhayaü ahosi. bhikkhå nàsa- kkhiüsu vitthàrena pàtimokkhaü uddisituü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sati antaràye saükhittena pàtimokkhaü uddisitun ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå asati pi antaràye saükhittena pàtimokkhaü uddisanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave asati antaràye saükhitte- na pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti du- kkañassa. anujànàmi bhikkhave sati antaràye saükhittena pàtimokkhaü uddisituü. tatr' ime antaràyà: ràjantarà- yo corantaràyo agyantaràyo udakantaràyo manussantaràyo #<[page 113]># %% amanussantaràyo vàëantaràyo siriüsapantaràyo jãvitantaràyo brahmacariyantaràyo. anujànàmi bhikkhave evaråpesu anta- ràyesu saükhittena pàtimokkhaü uddisituü, asati antaràye vitthàrenà 'ti. ||4|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå saüghamajjhe anajjhiññhà dhammaü bhàsanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave saügha- majjhe anajjhiññhena dhammo bhàsitabbo. yo bhà- seyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave therena bhikkhunà sàmaü và dhammaü bhàsituü paraü và ajjhe- situn ti. ||5|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhi- kkhå saüghamajjhe asammatà vinayaü pucchanti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave saüghamajjhe asammatena vinayo pucchitabbo. yo puccheyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave saüghamajjhe sam- matena vinayaü pucchituü. eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbo: attanà và attànaü sammannitabbaü parena và paro sammannitabbo. ||6|| katha¤ ca attanà và attànaü sammannitabbaü. vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saü- ghassa pattakallaü, ahaü itthannàmaü vinayaü puccheyyan ti. evaü attanà và attànaü sammannitabbaü. katha¤ ca parena paro sammannitabbo. vyattena bhikkhunà pañiba- lena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü, itthannàmo itthannàmaü vinayaü puccheyyà 'ti. evaü parena paro sammannitabbo 'ti. ||7|| tena kho pana samayena pesalà bhikkhå saüghamajjhe sam- matà vinayaü pucchanti. chabbaggiyà bhikkhå la- bhanti àghàtaü, labhanti appaccayaü, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave saüghamajjhe sammatena pi parisaü oloketvà puggalaü tu- layitvà vinayaü pucchitun ti. ||8|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå saüghamajjhe asammatà vinayaü vissajjenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave saüghamajjhe asammatena vinayo vissajje- tabbo. yo vissajjeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhi- kkhave saüghamajjhe sammatena vinayaü vissajjetuü. eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbo: attanà và attànaü sam- mannitabbaü parena và paro sammannitabbo. ||9|| katha¤ #<[page 114]># %<114 MAHâVAGGA. [II. 15. 10-16. 4.>% ca attanà và attànaü sammannitabbaü. vyattena bhikkhu- nà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü, ahaü itthannàmena vinayaü puññho vissajjeyyan ti. evaü attanà và attànaü sammanni- tabbaü. katha¤ ca parena paro sammannitabbo. vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü, itthannàmo itthannà- mena vinayaü puññho vissajjeyyà 'ti. evaü parena paro sammannitabbo 'ti. ||10|| tena kho pana samayena pesalà bhikkhå saüghamajjhe sammatà vinayaü vissajjenti. cha- bbaggiyà bhikkhå labhanti àghàtaü, labhanti appacca- yaü, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave saüghamajjhe sammatena pi parisaü oloketvà puggalaü tulayitvà vinayaü vissajjetun ti. ||11||15|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå anokà- sakataü bhikkhuü àpattiyà codenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave anokàsakato bhikkhu àpattiyà co- detabbo. yo codeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhi- kkhave okàsaü kàràpetvà àpattiyà codetuü karotu àyasmà okàsaü ahaü taü vattukàmo 'ti. ||1|| tena kho pana sama- yena pesalà bhikkhå chabbaggiye bhikkhå okàsaü kàrà- petvà àpattiyà codenti. chabbaggiyà bhikkhå labhanti àghà- taü, labhanti appaccayaü, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave kate pi okàse puggalaü tulayitvà àpattiyà codetun ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå pur' amhàkaü pesalà bhikkhå okàsaü kàràpentãti pañigacc' eva suddhànaü bhi- kkhånaü anàpattikànaü avatthusmiü akàraõe okàsaü kàrà- penti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave suddhànaü bhikkhånaü anàpattikànaü avatthusmiü akà- raõe okàso kàràpetabbo. yo kàràpeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave puggalaü tulayitvà okàsaü kàràpetun ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå saüghamajjhe adhammakammaü karonti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave saüghamajjhe adha- mmakammaü kàtabbaü. yo kareyya, àpatti dukkañassà 'ti. karonti yeva adhammakammaü. bhagavato etam atthaü #<[page 115]># %% àrocesuü. anujànàmi bhikkhave adhammakamme kayira- màne pañikkositun ti. ||4|| tena kho pana samayena pesalà bhikkhå chabbaggiyehi {bhikkhåhi} adhammakamme kayi- ramàne pañikkosanti. chabbaggiyà bhikkhå labhanti àghà- taü, labhanti appaccayaü, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave diññhim pi àvikàtun ti. tesaü yeva santike diññhiü àvikaronti. cha- bbaggiyà bhikkhå labhanti àghàtaü, labhanti appaccayaü, vadhena tajjenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave catuhi pa¤cahi pañikkosituü, dvãhi tãhi diññhiü àvikàtuü, ekena adhiññhàtuü na me taü khamatãti. ||5|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå saüghamajjhe pàtimokkhaü uddisamànà sa¤cicca na sà- venti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave pàtimokkhuddesakena sa¤cicca na sàvetabbaü. yo na sà- veyya, apatti dukkatassà 'ti. ||6|| tena kho pana samayena àyasmà Udàyi saüghassa pàtimokkhuddesako hoti kàkassa- rako. atha kho àyasmato Udàyissa etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü pàtimokkhuddesakena sàvetabban ti, aha¤ c' amhi kàkassarako. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pàti- mokkhuddesakena vàyamituü kathaü sàveyyan ti, vàya- mantassa anàpattãti. ||7|| tena kho pana samayena Deva- datto sagahaññhàya parisàya pàtimokkhaü uddisati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sagaha- ññhàya parisàya pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||8|| tena kho pana samayena cha- bbaggiyà bhikkhå saüghamajjhe anajjhiññhà pàtimokkham uddisanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave saüghamajjhe anajjhiññhena pàtimokkhaü uddi- sitabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave theràdhikaü pàtimokkhan ti. ||9||16|| a¤¤atitthiyabhàõavàraü niññhitaü. atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Codanàvatthu tena càrikaü pakkàmi. anupubbe- na càrikaü caramàno yena Codanàvatthu tad avasari. tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse sambahulà bhikkhå #<[page 116]># %<116 MAHâVAGGA. [II. 17. 1-6.>% viharanti, tattha thero bhikkhu bàlo hoti avyatto, so na jànàti uposathaü và uposathakammaü và pàtimokkhaü và pàtimokkhuddesaü và. ||1|| atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü theràdhikaü pàtimokkhan ti, aya¤ ca amhàkaü thero bàlo avyatto, na jànàti uposathaü và . . . pàtimokkhuddesaü và. kathaü nu kho amhehi pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave yo tattha bhikkhu vyatto pañibalo tassà- dheyyaü pàtimokkhan ti. ||2|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sambahulà bhikkhå viharanti bàlà avyattà, te na jànanti uposathaü và uposatha- kammaü và pàtimokkhaü và pàtimokkhuddesaü và. te theraü ajjhesiüsu uddisatu bhante thero pàtimokkhan ti. so evaü àha: na me àvuso vattatãti. dutiyatheraü ajjhe- siüsu uddisatu bhante thero pàtimokkhan ti. so pi evaü àha: na me àvuso vattatãti. tatiyatheraü ajjhesiüsu uddi- satu bhante thero pàtimokkhan ti. so pi evaü àha: na me àvuso vattatãti. eten' eva upàyena yàva saüghanavakaü ajjhesiüsu uddisatu àyasmà pàtimokkhan ti. so pi evaü àha: na me bhante vattatãti. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. ||3|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse ta- dah' uposathe sambahulà bhikkhå viharanti bàlà avyattà, te na jànanti uposathaü và . . . pàtimokkhuddesaü và. te theraü ajjhesanti uddisatu bhante thero pàtimokkhan ti. so evaü vadeti: na me àvuso vattatãti. dutiyatheraü ajjhesan- ti uddisatu bhante thero pàtimokkhan ti. so pi evaü va- deti: na me àvuso vattatãti. ||4|| tatiyatheraü ajjhesanti uddisatu bhante thero pàtimokkhan ti. so pi evaü vadeti: na me àvuso vattatãti. eten' eva upàyena yàva saüghana- vakaü ajjhesanti uddisatu àyasmà pàtimokkhan ti. so pi evaü vadeti: na me bhante vattatãti. tehi bhikkhave bhi- kkhåhi eko bhikkhu sàmantà àvàsà sajjukaü pàhetabbo gàcchàvuso saükhittena và vitthàrena và pàtimokkhaü pa- riyàpuõitvà àgacchà 'ti. ||5|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho pàhetabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave therena bhikkhunà navaü bhikkhuü àõàpetun ti. therena àõattà navà bhikkhå na gacchanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave #<[page 117]># %% therena àõattena agilànena na gantabbaü. yo na gacche- yya, àpatti dukkañassà 'ti. ||6||17|| atha kho bhagavà Codanàvatthusmiü yathàbhirantaü viharitvà punad eva Ràjagahaü paccàgacchi. tena kho pana samayena manussà bhikkhå piõóàya carante pucchanti: katimã bhante pakkhassà 'ti. bhikkhå evaü àhaüsu: na kho mayaü àvuso jànàmà 'ti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: pakkhagaõanamattam p' ime samaõà Sakyaputti- yà na jànanti, kiü pan' ime a¤¤aü ki¤ci kalyàõaü jàni- ssantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pakkhagaõanaü uggahetun ti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho pakkhagaõanà ugga- hetabbà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sabbeh' eva pakkhagaõanaü uggahetun ti. ||2|| tena kho pana samayena manussà bhikkhå piõóàya carante pucchanti: kãvatikà bhante bhikkhå 'ti. bhikkhå evaü àhaüsu: na kho mayaü àvuso jànàmà 'ti. manussà ujjhà- yanti khãyanti vipàcenti: a¤¤ama¤¤am p' ime samaõà Sa- kyaputtiyà na jànanti, kiü pan' ime a¤¤aü ki¤ci kalyàõaü jànissantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave bhikkhå gaõetun ti. ||3|| atha kho bhikkhå- naü etad ahosi: kadà nu kho bhikkhå gaõetabbà 'ti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave tadah' uposathe gaõamaggena và gaõetuü salàkaü và ga- hetun ti. ||4||18|| tena kho pana samayena bhikkhå ajànantà ajj' uposatho 'ti dåraü gàmaü piõóàya caranti. te uddissamàne pi pàti- mokkhe àgacchanti uddiññhamatte pi àgacchanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave àrocetuü ajj' uposatho 'ti. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho àrocetabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave therena bhikkhunà kàlavato àrocetun ti. tena kho pana samayena a¤¤ataro thero kàlavato na ssarati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave bhattakàle pi àrocetun ti. bhattakàle pi na ssari. bhagava- to etam atthaü arocesuü. anujànàmi {bhikkhave} yaü kàlaü sarati, taü kàlaü àrocetun ti. ||1||19|| #<[page 118]># %<118 MAHâVAGGA. [II. 20. 1-5.>% tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse uposathàgà- raü uklàpaü hoti. àgantukà bhikkhå ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhikkhå uposathàgàraü na sammajjissantãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujà- nàmi bhikkhave uposathàgàraü sammajjitun ti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho uposathà- gàraü sammajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àroce- suü. anujànàmi bhikkhave therena bhikkhunà navaü bhi- kkhuü àõàpetun ti. therena àõattà navà bhikkhå na sammajjanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave therena àõattena agilànena na sammajjitabbaü. yo na sammajjeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena uposathàgàre àsanaü apa¤¤attaü hoti. bhikkhå chamàyaü nisãdanti. gattàni pi cãvaràni pi paüsukitàni honti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhi- kkhave uposathàgàre àsanaü pa¤¤àpetun ti. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho uposathàgàre àsanaü pa¤¤àpetabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave therena bhikkhunà navaü bhikkhuü àõà- petun ti. therena àõattà navà bhikkhå na pa¤¤àpenti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave therena àõa- ttena agilànena na pa¤¤àpetabbaü. yo na pa¤¤àpeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena uposa- thàgàre padãpo na hoti. bhikkhå andhakàre kàyam pi cãvaram pi akkamanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave uposathàgàre padãpaü kàtun ti. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho uposathà- gàre padãpo kàtabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave therena bhikkhunà navaü bhikkhuü àõàpetun ti. therena àõattà navà bhikkhå na padãpenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave therena àõattena agilànena na padãpetabbo. yo na padãpeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse àvàsikà bhikkhå n' eva pàniyaü upaññhàpenti na pari- bhojaniyaü upaññhàpenti. àgantukà bhikkhå ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma àvàsikà bhikkhå n' eva pàniyaü upaññhàpessanti na paribhojaniyaü upaññhàpessantã- ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkha- #<[page 119]># %% ve pàniyaü paribhojaniyaü upaññhàpetun ti. ||5|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho pàniyaü paribhojaniyaü upaññhàpetabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave therena bhikkhunà navaü bhikkhuü àõàpetun ti. therena àõattà navà bhikkhå na upaññhàpenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave therena àõattena agilànena na upaññhàpetabbaü. yo na upaññhàpeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||6||20|| tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå bàlà avyattà disaügamikà àcariyupajjhàye na àpucchiüsu. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave sambahulà bhikkhå bàlà avyattà disaügamikà àcariyupajjhàye na àpu- cchanti. tehi bhikkhave àcariyupajjhàyehi pucchitabbà: kahaü gamissatha, kena saddhiü gamissathà 'ti. te ce bhi- kkhave bàlà avyattà a¤¤e bàle avyatte apadiseyyuü, na bhikkhave àcariyupajjhàyehi anujànitabbà. anujàneyyuü ce, àpatti dukkañassa. te ce bhikkhave bàlà avyattà an- anu¤¤àtà àcariyupajjhàyehi gaccheyyuü, àpatti dukkañassa. ||1|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse sambahulà bhikkhå viharanti bàlà avyattà. te na jànanti uposathaü và uposathakammaü và pàtimokkhaü và pàtimokkhuddesaü và. tattha a¤¤o bhikkhu àgacchati bahussuto àgatàgamo dhammadharo vinayadharo màtikàdharo paõóito vyatto me- dhàvã lajjã kukkuccako sikkhàkàmo. tehi bhikkhave bhi- kkhåhi so bhikkhu saügahetabbo anuggahetabbo upalàpe- tabbo upaññhàpetabbo cuõõena mattikàya dantakaññhena mu- khodakena. no ce saügaõheyyuü anugaõheyyuü upalà- peyyuü upaññhàpeyyuü cuõõena mattikàya dantakaññhena mukhodakena, àpatti dukkañassa. ||2|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sambahulà bhikkhå viharanti bàlà avyattà. te na jànanti uposathaü và . . . pàtimokkhuddesaü và. tehi bhikkhave bhikkhåhi eko bhi- kkhu sàmantà àvàsà sajjukaü pàhetabbo gacchàvuso saükhittena và vitthàrena và pàtimokkhaü pariyàpuõitvà àgacchà 'ti. evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü. no ce labhetha, tehi bhikkhave bhikkhåhi sabbeh' eva yattha jà- nanti uposathaü và . . . pàtimokkhuddesaü và, so àvàso #<[page 120]># %<120 MAHâVAGGA. [II. 21. 3-22. 3.>% gantabbo. no ce gaccheyyuü, àpatti dukkañassa. ||3|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse sambahulà bhikkhå vassaü vasanti bàlà avyattà. te na jànanti uposathaü và . . . pàtimokkhuddesaü và. tehi bhikkhave bhikkhåhi eko bhikkhu sàmantà àvàsà sajjukaü pàhetabbo gacchàvuso saükhittena và vitthàrena và pàtimokkhaü pariyàpuõitvà àgacchà 'ti. evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü. no ce labhetha, eko bhikkhu sattàhakàlikaü pàhetabbo gacchà- vuso saükhittena và vitthàrena và pàtimokkhaü pariyàpu- õitvà àgacchà 'ti. evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü. no ce labhetha, na bhikkhave tehi bhikkhåhi tasmiü àvàse vassaü vasitabbaü. vaseyyuü ce, àpatti dukkañassà 'ti. ||4||21|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: sannipatatha bhikkhave, saügho uposathaü karissatãti. evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etad avoca: atthi bhante bhikkhu gilàno, so anàgato 'ti. anujànàmi bhikkhave gi- lànena bhikkhunà pàrisuddhiü dàtuü. eva¤ ca pana bhikkhave dàtabbà: tena gilànena bhikkhunà ekaü bhi- kkhuü upasaükamitvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukku- ñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: pà- risuddhiü dammi, pàrisuddhiü me hara, pàrisuddhiü me àrocehãti kàyena vi¤¤àpeti, vàcàya vi¤¤àpeti, kàyena và- càya vi¤¤àpeti, dinnà hoti pàrisuddhi, na kàyena vi¤¤àpeti, na vàcàyà vi¤¤àpeti, na kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, na dinnà hoti pàrisuddhi. ||1|| evaü ce taü labhetha, icc etaü kusa- laü. no ce labhetha, so bhikkhave gilàno bhikkhu ma¤cena và pãñhena và saüghamajjhe ànetvà uposatho kàtabbo. sace bhikkhave gilànupaññhàkànaü bhikkhånaü evaü hoti: sace kho mayaü gilànaü ñhànà càvessàma, àbàdho và abhivaóóhi- ssati kàlaükiriyà và bhavissatãti, na bhikkhave gilàno ñhànà càvetabbo, saüghena tattha gantvà uposatho kàtabbo, na tv eva vaggena saüghena uposatho kàtabbo. kareyya ce, àpatti dukkañassa. ||2|| pàrisuddhihàrako ce bhikkhave di- nnàya pàrisuddhiyà tatth' eva pakkamati, a¤¤assa dàtabbà pàrisuddhi. pàrisuddhihàrako ce bhikkhave dinnàya pàri- suddhiyà tatth' eva vibbhamati, kàlaü karoti, sàmaõero #<[page 121]># %% pañijànàti, sikkhaü paccakkhàtako pañijànàti, antimavatthuü ajjhàpannako pañijànàti, ummattako p., khittacitto p., veda- nañño p., àpattiyà adassane ukkhittako p., àpattiyà appa- ñikamme ukkhittako p., pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhittako p., paõóako p., theyyasaüvàsako p., titthiya- pakkantako p., tiracchànagato p., màtughàtako p., pitughà- tako p., arahantaghàtako p., bhikkhunãdåsako p., saügha- bhedako p., lohituppàdako p., ubhatovya¤janako pañijànàti, a¤¤assa dàtabbà pàrisuddhi. ||3|| pàrisuddhihàrako ce bhi- kkhave dinnàya pàrisuddhiyà antarà magge pakkamati, anàhañà hoti pàrisuddhi. pàrisuddhihàrako ce bhikkhave dinnàya pàrisuddhiyà antarà magge vibbhamati, kàlaü karoti --pa-- ubhatovya¤janako pañijànàti, anàhañà hoti pàrisuddhi. pàrisuddhihàrako ce bhikkhave dinnàya pàri- suddhiyà saüghappatto pakkamati, àhañà hoti pàrisuddhi. pàrisuddhihàrako ce bhikkhave dinnàya pàrisuddhiyà saü- ghappatto vibbhamati, kàlaü karoti --la-- ubhatovya¤ja- nako pañijànàti, àhañà hoti pàrisuddhi. pàrisuddhihàrako ce bhikkhave dinnàya pàrisuddhiyà saüghappatto sutto na àro- ceti, pamatto na àroceti, samàpanno na àroceti, àhañà hoti pàrisuddhi, pàrisuddhihàrakassa anàpatti. pàrisuddhihàrako ce bhikkhave dinnàya pàrisuddhiyà saüghappatto sa¤cicca na àroceti, àhañà hoti pàrisuddhi, pàrisuddhihàrakassa àpatti dukkañassà 'ti. ||4||22|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: sannipatatha bhi- kkhave, saügho kammaü karissatãti. evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etad avoca: atthi bhante bhikkhu gilàno, so anàgato 'ti. anujànàmi bhikkhave gilànena bhikkhunà chandaü dàtuü. eva¤ ca pana bhikkhave dàtabbo: tena gilànena bhikkhunà ekaü bhikkhuü upa- saükamitvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisã- ditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: chandaü dammi, chandaü me hara, chandaü me àrocehãti kàyena vi¤¤àpeti, vàcàya vi¤¤àpeti, kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, dinno hoti chando, na kàyena vi¤¤àpeti, na vàcàya vi¤¤àpeti, na kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, na dinno hoti chando. ||1|| evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü. no ce labhetha, so bhi- #<[page 122]># %<122 MAHâVAGGA. [II. 23. 3-24. 3.>% kkhave gilàno bhikkhu ma¤cena và pãñhena và saügha- majjhe ànetvà kammaü kàtabbaü. sace bhikkhave gilànu- paññhàkànaü bhikkhånaü evaü hoti: sace kho mayaü gilànaü ñhànà càvessàma, àbàdho và abhivaóóhissati kàlaü- kiriyà và bhavissatãti, na bhikkhave gilàno ñhànà càvetabbo, saüghena tattha gantvà kammaü kàtabbaü, na tv eva vaggena saüghena kammaü kàtabbaü. kareyya ce, àpatti dukkañassa. ||2|| chandahàrako ce bhikkhave dinne chande tatth' eva pakkamati, a¤¤assa dàtabbo chando. chandahàrako ce bhikkhave dinne chande tatth' eva vibbhamati, kàlaü ka- roti . . . ubhatovya¤janako pañijànàti, a¤¤assa dàtabbo chando. chandahàrako ce bhikkhave dinne chande antarà magge pakkamati, anàhaño hoti chando. chandahàrako ce . . . (comp. II.22.4) . . . chandahàrakassa àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave tadah' uposathe pàrisuddhiü dentena chandam pi dàtuü santi saüghassa karaõãyan ti. ||3||23|| tena kho pana samayena a¤¤ataraü bhikkhuü tadah' upo- sathe ¤àtakà gaõhiüsu. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave bhikkhuü tadah' uposathe ¤àtakà gaõhanti. te ¤àtakà bhikkhåhi evam assu vacanãyà: iïgha tumhe àyasmanto imaü bhikkhuü muhuttaü mu¤catha yà- vàyaü bhikkhu uposathaü karotãti. ||1|| evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü, no ce labhetha, te ¤àtakà bhi- kkhåhi evam assu vacanãyà: iïgha tumhe àyasmanto mu- huttaü ekamantaü hotha yàvàyaü bhikkhu pàrisuddhiü detãti. evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü. no ce labhetha, te ¤àtakà bhikkhåhi evam assu vacanãyà: iïgha tumhe àyasmanto imaü bhikkhuü muhuttaü nissãmaü ne- tha yàva saügho uposathaü karotãti. evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü, no ce labhetha, na tv eva vaggena saü- ghena uposatho kàtabbo. kareyya ce, àpatti dukkañassa. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhuü tadah' uposathe ràjàno gaõhanti --la-- corà gaõhanti, dhuttà gaõhanti, bhikkhå paccatthikà gaõhanti. te bhikkhå paccatthikà bhikkhåhi evam assu {vacanãyà:} iïgha . . . (comp. 1.2.) . . . na tv eva vaggena saüghena uposatho kàtabbo. kareyya ce, àpatti dukkañassà 'ti. ||3||24|| #<[page 123]># %% atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: sannipatatha bhi- kkhave, atthi saüghassa karaõãyan ti. evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etad avoca: atthi bhante Gaggo nà- ma bhikkhu ummattako, so anàgato 'ti. dve 'me bhi- kkhave ummattakà: atthi bhikkhu ummattako sarati pi uposathaü na pi sarati, sarati pi saüghakammaü na pi sarati, atthi n' eva sarati, àgacchati pi uposathaü na pi àga- cchati, àgacchati pi saüghakammaü na pi àgacchati, atthi n' eva àgacchati. ||1|| tatra bhikkhave yv' àyaü ummattako sarati pi uposathaü na pi sarati, sarati pi saüghakammaü na pi sarati, àgacchati pi uposathaü na pi àgacchati, àga- cchati pi saüghakammaü na pi àgacchati, anujànàmi bhi- kkhave evaråpassa ummattakassa ummattakasammutiü dàtuü. ||2|| eva¤ ca pana bhikkhave dàtabbà: vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. Gaggo bhikkhu ummattako sarati pi uposathaü na pi sarati, sarati pi saüghakammaü na pi sarati, àgacchati pi uposathaü na pi àgacchati, àgacchati pi saüghakammaü na pi àgacchati. yadi saüghassa pattakallaü, saügho Ga- ggassa bhikkhuno ummattakassa ummattakasammutiü da- deyya sareyya và Gaggo bhikkhu uposathaü na và sareyya, sareyya và saüghakammaü na và sareyya, àgaccheyya và upo- sathaü na và àgaccheyya, àgaccheyya và saüghakammaü na và àgaccheyya, saügho saha và Gaggena vinà và Gaggena uposatham kareyya saüghakammaü kareyya. esà ¤atti. ||3|| suõàtu me bhante saügho. Gaggo bhikkhu ummattako sa- rati pi uposathaü . . . na pi àgacchati. saügho Gaggassa bhikkhuno ummattakassa ummattakasammutiü deti sareyya và Gaggo . . . na và àgaccheyya, saügho saha và Gaggena vinà và Gaggena uposathaü karissati saüghakammaü ka- rissati. yassàyasmato khamati Gaggassa bhikkhuno umma- ttakassa ummattakasammutiyà dànaü sareyya và . . . saüghakammaü karissati, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. dinnà saüghena Gaggassa bhikkhuno ummatta- kassa ummattakasammuti sareyya và . . . saüghakammaü karissati. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||4||25|| #<[page 124]># %<124 MAHâVAGGA. [II. 26. 1-6.>% tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' upo- sathe cattàro bhikkhå viharanti. atha kho tesaü bhi- kkhånaü etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü uposatho kà- tabbo 'ti, maya¤ c' amhà cattàro janà. kathaü nu kho amhehi uposatho kàtabbo 'ti. bhagavato etam atthaü aro- cesuü. anujànàmi bhikkhave catunnaü pàtimokkhaü uddi- situn ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe tayo bhikkhå viharanti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà anu¤¤àtaü catunnaü pàtimokkhaü uddisituü, maya¤ c' amhà tayo janà. kathaü nu kho amhehi uposatho kàtabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave tiõõaü pàri- suddhiuposathaü kàtuü. ||2|| eva¤ ca pana bhikkhave kàtabbo: vyattena bhikkhunà pañibalena te bhikkhå ¤àpe- tabbà: suõantu me àyasmanto. ajj' uposatho pannaraso. yad' àyasmantànaü pattakallaü, mayaü a¤¤ama¤¤aü pà- risuddhiuposathaü kareyyàmà 'ti. therena bhikkhunà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà te bhikkhå evam assu vacanãyà: parisuddho ahaü àvuso, parisuddho 'ti maü dhàretha, parisuddho ahaü àvuso, parisuddho 'ti maü dhàretha, parisuddho ahaü àvuso, parisuddho 'ti maü dhàrethà 'ti. ||3|| navakena bhikkhunà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà te bhikkhå evam assu vacanãyà: parisuddho ahaü bhante, parisuddho 'ti maü dhàretha, parisuddho ahaü bhante, parisuddho 'ti maü dhàretha, parisuddho ahaü bhante, parisuddho 'ti maü dhàrethà 'ti. ||4|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe dve bhikkhå viharanti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad aho- si: bhagavatà anu¤¤àtaü catunnaü pàtimokkhaü uddisituü, tiõõannaü pàrisuddhiuposathaü kàtuü, maya¤ c' amhà dve janà. kathaü nu kho amhehi uposatho kàtabbo 'ti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave dvinnaü pàrisuddhiuposathaü kàtuü. ||5|| eva¤ ca pana bhi- kkhave kàtabbo: therena bhikkhunà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà navo bhi- kkhu evam assa vacanãyo: parisuddho ahaü àvuso, pari- suddho 'ti maü dhàrehi, parisuddho ahaü àvuso, parisuddho #<[page 125]># %% 'ti maü dhàrehi, parisuddho ahaü àvuso, parisuddho 'ti maü dhàrehãti. ||6|| navakena bhikkhunà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà thero bhi- kkhu evam assa vacanãyo: parisuddho ahaü bhante, pari- suddho 'ti maü dhàretha, parisuddho ahaü bhante, pari- suddho 'ti maü dhàretha, parisuddho ahaü bhante, pari- suddho 'ti maü dhàrethà 'ti. ||7|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe eko bhikkhu viharati. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà anu¤¤àtaü catunnaü pàtimokkhaü uddisituü, tiõõannaü pàrisuddhi- uposathaü kàtuü, dvinnaü pàrisuddhiuposathaü kàtuü, aha¤ c' amhi ekako. kathaü nu kho mayà uposatho kàtabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||8|| idha pana bhi- kkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe eko bhikkhu vi- harati. tena bhikkhave bhikkhunà yattha bhikkhå pañi- kkamanti upaññhànasàlàya và maõóape và rukkhamåle và, so deso sammajjitvà pàniyaü paribhojaniyaü upaññhàpetvà àsa- naü pa¤¤àpetvà padãpaü katvà nisãditabbaü. sace a¤¤e bhikkhå àgacchanti, tehi saddhiü uposatho kàtabbo, no ce àgacchanti, ajja me uposatho 'ti adhiññhàtabbaü. no ce adhiññhaheyya, àpatti dukkañassa. ||9|| tatra bhikkhave yattha cattàro bhikkhå viharanti, na ekassa pàrisuddhiü àharitvà tãhi pàtimokkhaü uddisitabbaü. uddiseyyuü ce, àpatti dukkañassa. tatra bhikkhave yattha tayo bhikkhå viharanti, na ekassa pàrisuddhiü àharitvà dvãhi pàrisuddhi- uposatho kàtabbo. kareyyuü ce, àpatti dukkañassa. tatra bhikkhave yattha dve bhikkhå viharanti, na ekassa pàri- suddhiü àharitvà ekena adhiññhàtabbaü. adhiññhaheyya ce, àpatti dukkañassà 'ti. ||10||26|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu tadah' uposathe àpattiü àpanno hoti. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na sàpattikena uposatho kà- tabbo 'ti, aha¤ c' amhi àpattiü àpanno. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave bhikkhu tadah' uposathe àpattiü àpanno hoti. tena bhikkhave bhikkhunà ekaü bhikkhuü upasaükamitvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü #<[page 126]># %<126 MAHâVAGGA. [II. 27. 1-6.>% nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: ahaü àvuso itthannàmaü àpattiü àpanno, taü pañidesemãti. tena vattabbo: passasãti. àma passàmãti. àyatiü saüvareyyàsã- ti. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu tadah' uposathe àpattiyà vematiko hoti. tena bhikkhave bhikkhunà ekaü bhikkhuü upasaükamitvà ekaüsaü . . . evam assa vacanãyo: ahaü àvuso itthannàmàya àpattiyà vematiko, yadà nibbematiko bhavissàmi, tadà taü àpattiü pañikarissàmãti vatvà uposatho kàtabbo pàtimokkhaü sotabbaü, na tv eva tappaccayà uposathassa antaràyo kàtabbo 'ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sabhàgaü àpattiü desenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sabhàgà àpatti desetabbà. yo deseyya, àpatti dukkañassà 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sa- bhàgaü àpattiü pañigaõhanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sabhàgà àpatti pañiggahetabbà. yo pañigaõheyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu pàtimokkhe uddissamàne àpattiü sarati. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na sàpattikena uposatho kàtabbo 'ti, aha¤ c' amhi àpattiü àpanno. kathaü nu kho mayà pañi- pajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave bhikkhu pàtimokkhe uddissamàne àpattiü sarati. tena bhikkhave bhikkhunà sàmantà bhikkhu evam assa vacanãyo: ahaü àvuso itthannàmaü àpattiü àpanno, ito vuññhahitvà taü àpattiü pañikarissàmãti vatvà uposatho kàtabbo pàtimokkhaü sotabbaü, na tv eva tappaccayà uposathassa antaràyo kàtabbo. ||4|| idha pana bhikkhave bhikkhu pàtimokkhe uddissamàne àpattiyà vemati- ko hoti. tena bhikkhave bhikkhunà sàmantà bhikkhu evam assa vacanãyo: ahaü àvuso itthannàmàya àpattiyà vematiko, yadà nibbematiko bhavissàmi, tadà taü àpattiü pañikarissàmãti vatvà uposatho kàtabbo pàtimokkhaü so- tabbaü, na tv eva tappaccayà uposathassa antaràyo kàtabbo 'ti. ||5|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sabbo saügho sabhàgaü àpattiü àpanno hoti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà pa¤¤a- ttaü na sabhàgà àpatti desetabbà, na sabhàgà àpatti pañigga- #<[page 127]># %% hetabbà 'ti, aya¤ ca sabbo saügho sabhàgaü àpattiü àpanno. kathaü nu kho amhehi pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sabbo saügho sabhàgaü àpattiü àpanno ho- ti. tehi bhikkhave bhikkhåhi eko bhikkhu sàmantà àvàsà sajjukaü pàhetabbo gacchàvuso taü àpattiü pañikaritvà àgaccha, mayaü te santike àpattiü pañikarissàmà 'ti. ||6|| eva¤ ce taü labhetha, icc etaü kusalaü, no ce labhetha, vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü sabbo saügho sabhàgaü àpattiü àpanno. yadà a¤¤aü bhikkhuü suddhaü anàpattikaü pa- ssissati, tadà tassa santike taü àpattiü pañikarissatãti vatvà uposatho kàtabbo pàtimokkhaü uddisitabbaü, na tv eva tappaccayà uposathassa antaràyo kàtabbo. ||7|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sabbo saügho sabhàgàya àpattiyà vematiko hoti. vyattena bhi- kkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü sabbo saügho sabhàgàya àpattiyà vematiko. yadà nibbematiko bhavissati, tadà taü àpattiü pañikarissatã- ti vatvà uposatho kàtabbo pàtimokkhaü uddisitabbaü, na tv eva tappaccayà uposathassa antaràyo kàtabbo. ||8|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse vassupagato saügho sabhàgaü àpattiü àpanno hoti. tehi bhikkhave bhi- kkhåhi eko bhikkhu . . . (= 6.7) . . . no ce labhetha, eko bhikkhu sattàhakàlikaü pàhetabbo gacchàvuso taü àpa- ttiü pañikaritvà àgaccha, mayaü te santike taü àpattiü pañikarissàmà 'ti. ||9|| tena kho pana samayena a¤¤atara- smiü àvàse sabbo saügho sabhàgaü àpattiü àpanno hoti, so na jànàti tassà àpattiyà nàmaü gottaü. tatth' a¤¤o bhikkhu àgacchati bahussuto àgatàgamo dhammadharo vina- yadharo màtikàdharo paõóito vyatto medhàvã lajjã kukkucca- ko sikkhàkàmo, tam enaü a¤¤ataro bhikkhu yena so bhikkhu ten' upasaükami, upasaükamitvà taü bhikkhuü etad avoca: yo nu kho àvuso eva¤ c' eva¤ ca karoti, kiü nàma so àpattiü àpajjatãti. ||10|| so evaü àha: yo kho àvuso eva¤ c' eva¤ ca karoti, imaü nàma so àpattiü àpajjati. imaü nàma tvaü àvuso àpattiü àpanno pañikarohi taü àpattin ti. so evaü àha: na kho ahaü àvuso eko 'va imaü àpattiü àpanno, ayaü #<[page 128]># %<128 MAHâVAGGA. [II. 27 11-28. 1.>% sabbo saügho imaü àpattiü àpanno 'ti. so evaü àha: kin te àvuso karissati paro àpanno và anàpanno và. iïgha tvaü àvuso sakàya àpattiyà vuññhahà 'ti. ||11|| atha kho so bhi- kkhu tassa bhikkhuno vacanena taü àpattiü pañikaritvà yena te bhikkhå ten' upasaükami, upasaükamitvà te bhi- kkhå etad avoca: yo kira àvuso eva¤ c' eva¤ ca karoti, imaü nàma so àpattiü àpajjati. imaü nàma tumhe àvuso àpattiü àpannà pañikarotha taü àpattin ti. atha kho te bhikkhå na icchiüsu tassa bhikkhuno vacanena taü àpattiü pañikàtuü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||12|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse sabbo saügho sabhàgaü àpattiü àpanno hoti, so na jànàti tassà àpattiyà nàmaü gottaü. tatth' a¤¤o bhikkhu àgacchati bahussuto . . . sikkhà- kàmo, tam enaü a¤¤ataro bhikkhu yena so bhikkhu ten' upasaükami, upasaükamitvà taü bhikkhuü evaü vadeti: yo nu kho àvuso eva¤ c' eva¤ ca karoti kiü nàma so àpattiü àpajjatãti. ||13|| so evaü vadeti: yo kho àvuso eva¤ c' eva¤ ca karoti, imaü nàma so àpattiü àpajjati. imaü nàma tvaü àvuso àpattiü àpanno pañikarohi taü àpattin ti. so evaü vadeti: na kho ahaü àvuso eko 'va imaü àpattiü àpanno, ayaü sabbo saügho imaü àpattiü àpanno 'ti. so evaü vadeti: kin te àvuso karissati paro àpanno và anàpanno và. iïgha tvaü àvuso sakàya àpattiyà vuññhahà 'ti. ||14|| so ce bhikkhave bhikkhu tassa bhikkhuno vacanena taü àpattiü pañikaritvà yena te bhikkhå ten' upasaükami, upa- saükamitvà te bhikkhå evaü vadeti: yo kira àvuso eva¤ c' eva¤ ca karoti, imaü nàma so àpattiü àpajjati, imaü nàma tumhe àvuso àpattiü àpannà pañikarotha taü àpattin ti, te ce bhikkhave bhikkhå tassa bhikkhuno vacanena taü àpattiü pañikareyyuü, icc etaü kusalaü, no ce pañikareyyuü, na te bhikkhave bhikkhå tena bhikkhunà akàmà vacanãyà 'ti. ||15||27|| Codanàvatthubhàõavàraü niññhitaü. tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadah' upo- sathe sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatiüsu cattàro và atirekà và, te na jàniüsu atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà #<[page 129]># %% 'ti. te dhammasa¤¤ino vinayasa¤¤ino vaggà samaggasa¤¤i- no uposathaü akaüsu pàtimokkhaü uddisiüsu. tehi uddi- ssamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchiüsu bahutarà. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||1|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe samba- hulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti cattàro và atirekà và, te na jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te dhammasa¤¤ino vinayasa¤¤ino vaggà samaggasa¤¤ino upo- sathaü karonti pàtimokkhaü uddisanti. tehi uddissa- màne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pàtimokkhaü uddisitabbaü, uddesakànaü anàpatti. ||2|| idha pana bhi- kkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . (= 2) . . . tehi uddissamàne {pàtimokkhe} ath' a¤¤e àvàsikà bhi- kkhå àgacchanti samasamà. uddiññhaü suddiññhaü, ava- sesaü sotabbaü, uddesakànaü anàpatti. idha pana bhi- kkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . (= 2) . . . tehi uddissamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti thokatarà. uddiññhaü suddiññhaü, avasesaü sotabbaü, uddesakànaü anàpatti. ||3|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . tehi uddiññha- matte pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pàtimokkhaü uddisitabbaü, uddesakànaü anàpatti. idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . tehi uddiññha- matte pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti samasamà. uddiññhaü suddiññhaü, tesaü santike pàri- suddhi àrocetabbà, uddesakànaü anàpatti. idha pana bhi- kkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . tehi uddi- ññhamatte pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå {àgac- chanti} thokatarà. uddiññhaü suddiññhaü, tesaü santike pàrisuddhi àrocetabbà, uddesakànaü anàpatti. ||4|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . tehi uddi- ññhamatte pàtimokkhe avuññhitàya parisàya ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhi- kkhåhi puna pàtimokkhaü uddisitabbaü, uddesakànaü anà- patti. idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' upo- sathe . . . tehi uddiññhamatte pàtimokkhe avuññhi- #<[page 130]># %<130 MAHâVAGGA. [II. 28. 5-29. 3.>% tàya parisàya ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå {àgacchanti} sama- samà. uddiññhaü suddiññhaü, tesaü santike pàrisuddhi àrocetabbà, uddesakànaü anàpatti. idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . tehi uddiññha- matte pàtimokkhe avuññhitàya parisàya ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti thokatarà. uddiññhaü suddiññhaü, tesaü santike pàrisuddhi àrocetabbà, uddesakànaü anàpatti. ||5|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' upo- sathe . . . tehi uddiññhamatte pàtimokkhe ekaccàya vuññhitàya parisàya ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave . . . (= 5) . . ., . . . eka- ccàya vuññhitàya parisàya . . . samasamà . . ., . . . ekaccà- ya vuññhitàya parisàya . . . thokatarà . . . ||6|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . tehi uddiññhamatte pàtimokkhe sabbàya vuññhitàya pari- sàya ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà . . . samasamà . . . thokatarà . . . (= 6) . . . ||7|| anàpattipannarasakaü niññhitaü. ||28|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti cattàro và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te dhammasa¤¤ino vinayasa¤¤ino vaggà vaggasa¤¤ino uposa- thaü karonti pàtimokkhaü uddisanti. tehi uddissamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahu- tarà. tehi bhikkhave {bhikkhåhi} puna pàtimokkhaü uddisi- tabbaü, uddesakànaü àpatti dukkañassa. ||1|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . (= 1) . . . tehi uddissamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhi- kkhå àgacchanti samasamà. uddiññhaü suddiññhaü, ava- sesaü sotabbaü, uddesakànaü àpatti dukkañassa. idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . (= 1) . . . tehi uddissamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhi- kkhå àgacchanti thokatarà. uddiññhaü suddiññhaü, avase- saü sotabbaü, uddesakànaü àpatti dukkañassa. ||2|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe . . . tehi uddiññhamatte pàtimokkhe --gha-- avuññhitàya pari- sàya --la-- ekaccàya vuññhitàya parisàya --la-- sabbàya #<[page 131]># %% vuññhitàya parisàya ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà --la-- samasamà --la-- thokatarà. uddiññhaü suddiññhaü, tesaü santike pàrisuddhi àrocetabbà, uddesakà- naü àpatti dukkañassa. ||3|| vaggàvaggasa¤¤inopannarasakaü niññhitaü. ||29|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti cattàro và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te kappati nu kho amhàkaü uposatho kàtuü na nu kho kappa- tãti vematikà uposathaü karonti pàtimokkhaü uddisanti. tehi uddissamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pàtimokkhaü uddisitabbaü, uddesakànaü àpatti dukkañassa. ||1|| idha pana . . . (comp. II.29.2.3) . . . uddesakànaü àpatti dukkañassa. ||2|| vematikàpannarasakaü niññhitaü. ||30|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti cattàro và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te kappat' eva amhàkaü uposatho kàtuü, n' amhàkaü na kappatãti kukkuccapakatà uposathaü karonti pàtimo- kkhaü uddisanti. tehi uddissamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhi- kkhave bhikkhåhi puna pàtimokkhaü uddisitabbaü, udde- sakànaü àpatti dukkañassa. ||1|| idha pana . . . (comp. II. 29.2.3) . . . uddesakànaü àpatti dukkañassa. ||2|| kukkuccapakatàpannarasakaü niññhitaü. ||31|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti cattàro và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te nassante te vinassante te ko tehi attho 'ti bhedapure- kkhàrà uposathaü karonti pàtimokkhaü uddisanti. tehi uddissamàne pàtimokkhe ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àga- cchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pàti- mokkhaü uddisitabbaü, uddesakànaü àpatti thullacca- #<[page 132]># %<132 MAHâVAGGA. [II. 32. 1-34. 4.>% yassa. ||1|| idha pana . . . (comp. II.29.2,3; instead of àpatti dukkañassa read àpatti thullaccayassa) . . . àpatti thu- llaccayassa. ||2|| bhedapurekkhàràpannarasakaü niññhitaü. ||32|| pa¤casattatikaü niññhitaü. idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadah' uposathe sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti cattàro và atirekà và, te jànanti a¤¤e àvàsikà bhikkhå antosãmaü okka- mantãti. te jànanti a¤¤e àvàsikà bhikkhå antosãmaü okkantà 'ti. te passanti a¤¤e àvàsike bhikkhå antosã- maü okkamante. te passanti a¤¤e àvàsike bhikkhå antosãmaü okkante. te suõanti a¤¤e àvàsikà bhikkhå antosãmaü okkamantãti. te suõanti a¤¤e àvàsikà bhi- kkhå antosãmaü okkantà 'ti. àvàsikena àvàsikà ekasa- tapa¤casattati tikanayato, àvàsikena àgantukà, àgantukena àvàsikà, àgantukena àgantukà, peyyàlamukhena satta tikasa- tàni honti. ||1||33|| idha pana bhikkhave àvàsikànaü bhikkhånaü càtuddaso hoti, àgantukànaü pannaraso. sace àvàsikà bahutarà honti, àgantukehi àvàsikànaü anuvattitabbaü. sace samasamà honti, àgantukehi àvàsikànaü anuvattitabbaü. sace àgantu- kà bahutarà honti, àvàsikehi àgantukànaü anuvattitabbaü. ||1|| idha pana bhikkhave àvàsikànaü bhikkhånaü panna- raso hoti, àgantukànaü càtuddaso. sace àvàsikà bahu- tarà honti, àgantukehi àvàsikànaü anuvattitabbaü. sace samasamà honti, àgantukehi àvàsikànaü anuvattitabbaü. sace àgantukà bahutarà honti, àvàsikehi àgantukànaü anu- vattitabbaü. ||2|| idha pana bhikkhave àvàsikànaü bhi- kkhånaü pàñipado hoti, àgantukànaü pannaraso. sace àvàsikà bahutarà honti, àvàsikehi àgantukànaü nàkàmà dà- tabbà sàmaggã, àgantukehi nissãmaü gantvà uposatho kà- tabbo. sace samasamà honti, àvàsikehi àgantukànaü nàkàmà dàtabbà sàmaggã, àgantukehi nissãmaü gantvà uposatho kà- tabbo. sace àgantukà bahutarà honti, àvàsikehi àgantukà- naü sàmaggã và dàtabbà nissãmaü và gantabbaü. ||3|| idha pana bhikkhave àvàsikànaü bhikkhånaü pannaraso hoti, #<[page 133]># %% àgantukànaü pàñipado. sace àvàsikà bahutarà honti, àgantukehi àvàsikànaü sàmaggã và dàtabbà nissãmaü và gantabbaü. sace samasamà honti, àgantukehi àvàsikànaü sàmaggã và dàtabbà nissãmaü và gantabbaü. sace àgantukà bahutarà honti, àgantukehi àvàsikànaü nàkàmà dàtabbà sà- maggã, àvàsikehi nissãmaü gantvà uposatho kàtabbo. ||4|| idha pana bhikkhave àgantukà bhikkhå passanti àvàsikà- naü bhikkhånaü àvàsikàkàraü àvàsikaliïgaü àvàsikani- mittaü àvàsikuddesaü supa¤¤attaü ma¤capãñhaü bhisibim- bohanaü pàniyaü paribhojaniyaü såpatiññhitaü pariveõaü susammaññhaü, passitvà vematikà honti atthi nu kho àvà- sikà bhikkhå n' atthi nu kho 'ti. ||5|| te vematikà na vici- nanti, avicinitvà uposathaü karonti, àpatti dukkañassa. te vematikà vicinanti, vicinitvà na passanti, apassitvà uposa- thaü karonti, anàpatti. te vematikà vicinanti, vicinitvà passanti, passitvà ekato uposathaü karonti, anàpatti. te ve- matikà vicinanti, vicinitvà passanti, passitvà pàñekkaü upo- sathaü karonti, àpatti dukkañassa. te vematikà vicinanti, vicinitvà passanti, passitvà nassante te vinassante te ko tehi attho 'ti bhedapurekkhàrà uposathaü karonti, àpatti thulla- ccayassa. ||6|| idha pana bhikkhave àgantukà bhikkhå su- õanti àvàsikànaü bhikkhånaü àvàsikàkàraü àvàsikaliïgaü àvàsikanimittaü àvàsikuddesaü caïkamantànaü padasaddaü sajjhàyasaddaü ukkàsitasaddaü khipitasaddaü, sutvà vema- tikà honti atthi nu kho àvàsikà bhikkhå n' atthi nu kho 'ti. te . . . (= 6) . . . àpatti thullaccayassa. ||7|| idha pana bhikkhave àvàsikà bhikkhå passanti àgantukànaü bhikkhånaü àgantukàkàraü àgantukaliïgaü àgantukani- mittaü àgantukuddesaü a¤¤àtakaü pattaü a¤¤àtakaü cãva- raü a¤¤àtakaü nisãdanaü pàdànaü dhotaü udakanissekaü, passitvà vematikà honti atthi nu kho àgantukà bhikkhå n' atthi nu kho 'ti. te . . . (= 6) . . . àppati thullacca- yassa. ||8|| idha pana bhikkhave àvàsikà bhikkhå suõanti àgantukànaü bhikkhånaü àgantukàkàraü àgantukaliïgaü àgantukanimittaü àgantukuddesaü àgacchantànaü pada- saddaü upàhanapappoñhanasaddaü ukkàsitasaddaü khipita- saddaü, sutvà vematikà honti atthi nu kho àgantukà bhikkhå n' atthi nu kho 'ti. te . . . (= 6) . . . àpatti #<[page 134]># %<134 MAHâVAGGA. [II. 34. 9-35. 3.>% thullaccayassa. ||9|| idha pana bhikkhave àgantukà bhikkhå passanti àvàsike bhikkhå nànàsaüvàsake. te samàna- saüvàsakadiññhiü pañilabhanti, samànasaüvàsakadiññhiü pañilabhitvà na pucchanti, apucchitvà ekato uposathaü ka- ronti, anàpatti. te pucchanti, pucchitvà nàbhivitaranti, an- abhivitaritvà ekato uposathaü karonti, àpatti dukkañassa. te pucchanti, pucchitvà nàbhivitaranti, anabhivitaritvà pàñe- kkaü uposathaü karonti, anàpatti. ||10|| idha pana bhi- kkhave àgantukà bhikkhå passanti àvàsike bhikkhå samà- nasaüvàsake. te nànàsaüvàsakadiññhiü pañila- bhanti, nànàsaüvàsakadiññhiü pañilabhitvà na pucchanti, apucchitvà ekato uposathaü karonti, àpatti dukkañassa. te pucchanti, pucchitvà abhivitaranti, abhivitaritvà pàñekkaü uposathaü karonti, àpatti dukkañassa. te pucchanti, pucchi- tvà abhivitaranti, abhivitaritvà ekato uposathaü karonti, anàpatti. ||11|| idha pana bhikkhave àvàsikà bhikkhå pas- santi àgantuke bhikkhå nànàsaüvàsake. te {samàna- saüvàsakadiññhiü} pañilabhanti . . . (= 10) . . . anà- patti. ||12|| idha pana bhikkhave àvàsikà bhikkhå passanti àgantuke bhikkhå samànasaüvàsake. te nànàsaüvà- sakadiññhiü pañilabhanti . . . (= 11) . . . anàpatti. ||13||34|| no bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà abhi- kkhuko àvàso gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤atra antaràyà. na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà abhikkhu- ko anàvàso gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤atra antaràyà. na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà abhikkhu- ko àvàso và anàvàso và gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤atra antaràyà. ||1|| na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà anàvàsà abhikkhuko àvàso gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤a- tra antaràyà. na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà anàvàsà abhikkhuko anàvàso gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤atra antaràyà. na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhu- kà anàvàsà abhikkhuko àvàso và anàvàso và gantabbo a¤¤a- tra saüghena a¤¤atra antaràyà. ||2|| na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà và anàvàsà và abhikkhuko àvà- so gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤atra antaràyà. na bhi- #<[page 135]># %% kkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà và anàvàsà và abhikkhuko anàvàso gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤atra an- taràyà. na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà và anàvàsà và abhikkhuko àvàso và anàvàso và gantabbo a¤¤atra saüghena a¤¤atra antaràyà. ||3|| na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà sabhikkhuko àvàso gantabbo yatth' assu bhikkhå nànàsaüvàsakà a¤¤atra saüghena a¤¤a- tra antaràyà. na {bhikkhave} tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà sabhikkhuko anàvàso gantabbo yatth' assu bhikkhå nànà- saüvàsakà a¤¤atra saüghena annatra antaràyà. na bhi- kkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà sabhikkhuko àvà- so và anàvàso và . . . (comp. 1,2,3) . . . na bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà và anàvàsà và sabhikkhu- ko àvàso và anàvàso và gantabbo yatth' assu bhikkhå nànà- saüvàsakà a¤¤atra saüghena a¤¤atra antaràyà. ||4|| gan- tabbo bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà sabhikkhuko àvàso yatth' assu bhikkhå samànasaüvàsakà, yaü ja¤¤à sakkomi ajj' eva gantun ti. gantabbo bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà sabhikkhuko anàvàso yatth' assu bhikkhå samànasaüvàsakà, yaü ja¤¤à sakkomi ajj' eva gantun ti . . . gantabbo bhikkhave tadah' uposathe sabhikkhukà àvàsà và anàvàsà và sabhikkhuko àvàso và anà- vàso và yatth' assu bhikkhå samànasaüvàsakà, yaü ja¤¤à sakkomi ajj' eva gantun ti. ||5||35|| na bhikkhave bhikkhuniyà nisinnaparisàya pàtimo- kkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukkañassa. --la-- na bhikkhave sikkhamànàya, na sàmaõerassa, na sàmaõeriyà, na sikkhaü paccakkhàtakassa, na antimavatthuü ajjhàpannakassa nisinnaparisàya pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukkañassa. ||1|| na àpattiyà adassane ukkhittakassa nisinnaparisàya pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, yathàdhammo kàretabbo. na àpattiyà appañi- kamme ukkhittakassa nisinnaparisàya, na pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhittakassa nisinnaparisàya pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, yathàdhammo kàretabbo. ||2|| na paõóakassa nisinnaparisàya pàtimokkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti dukkañassa. na theyyasaüvàsakassa #<[page 136]># %<136 MAHâVAGGA. [II. 36. 3-4.>% --la-- na titthiyapakkantakassa, na tiracchànagatassa, na màtughàtakassa, na pitughàtakassa, na arahantaghàtakassa, na bhikkhunãdåsakassa, na saüghabhedakassa, na lohituppà- dakassa, na ubhatovya¤janakassa nisinnaparisàya pàtimo- kkhaü uddisitabbaü. yo uddiseyya, àpatti {dukkañassa.} ||3|| na bhikkhave pàrivàsikassa pàrisuddhidànena uposatho kàtabbo a¤¤atra avuññhitàya parisàya. na ca bhikkhave anuposathe uposatho kàtabbo a¤¤atra saüghasàmaggiyà 'ti. ||4||36|| uposathakkhandhake tatiyaü bhàõavàraü. imasmiü khandhake vatthu chàsãti. tassa uddànaü: titthiyà Bimbisàro ca, sannipatanti tuõhikà, dhammaü, raho, pàtimokkhaü, devasikaü, tadà sakiü, | yathàparisàya, samaggaü, sàmaggã, Maddakucchi ca, sãmà, mahatã, nadiyà, anu, dve, khuddakàni ca, | navà, Ràjagahe c' eva, sãmà avippavàsanà, sammanne pañhamaü sãmaü pacchà sãmaü samåhane, | asammatà gàmasãmà, nadiyà samudde sare udakukkhepo, bhindanti, tath' ev' ajjhottharanti ca, | kati, kammàni, uddeso, savarà, asati pi ca, 5 dhammaü, vinayaü, tajjenti, puna vinaya-tajjanà, | codanà, kate okàse, adhamma-pañikkosanà, catupa¤caparà, àvi, sa¤cicca, ce pi vàyame, | sagahaññhà, anajjhiññhà, Codanamhi, na jànati, sambahulà na jànanti, sajjukaü, na ca gacchare, | katimã, kãvatikà, dåre àrocetu¤ ca, na ssari, uklàpaü, àsanaü, padãpo, disà, a¤¤o bahussuto, | sajjukaü, vassuposatho, suddhikamma¤ ca, ¤àtakà, Gaggo, catu-tayo, dve-'ko, àpatti, sabhàgà, sari, | sabbo saügho, vematiko, na jànanti, bahussuto, 10 bahå, samasamà, thokà, parisàya avuññhitàya ca, | ekaccà vuññhità, sabbà, jànanti ca, vematikà, kappat' evà 'ti kukkuccà, jànaü, passaü, suõanti ca, | àvàsikena àgantu, càtupannaraso puna, pàñipado pannaraso, liïgasaüvàsakà ubho, | pàrivàsànuposatho, a¤¤atra saüghasàmaggiyà. ete vibhattà uddànà vatthuvibhåtakàraõà ti. | #<[page 137]># %< 137>% MAHâVAGGA. III. Tena samayena buddho bhagavà Ràjagahe viharati Ve- ëuvane Kalandakanivàpe. tena kho pana samayena bhagavatà bhikkhånaü vassàvàso apa¤¤atto hoti. te 'dha bhikkhå hemantam pi gimham pi vassam pi càrikaü caranti. ||1|| manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà hemantam pi gimham pi vassam pi càrikaü carissanti haritàni tiõàni sammaddantà ekindri- yaü jãvaü viheñhentà bahå khuddake pàõe saüghàtaü àpà- dentà. ime hi nàma a¤¤atitthiyà durakkhàtadhammà vassà- vàsaü alliyissanti saükàpayissanti, ime hi nàma sakuntakà rukkhaggesu kulàvakàni karitvà vassàvàsaü alliyissanti saü- kàpayissanti, ime pana samaõà Sakyaputtiyà hemantam pi gimham pi vassam pi càrikaü caranti haritàni tiõàni samma- ddantà ekindriyaü jãvaü viheñhentà bahå khuddake pàõe saüghàtaü àpàdentà 'ti. ||2|| assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü ka- thaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave va- ssaü upagantun ti. ||3||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kadà nu kho vassaü upagantabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave vassàne vassaü upagantun ti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kati nu kho vassupanàyikà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. dve 'mà bhikkhave va- ssupanàyikà purimikà pacchimikà 'ti. aparajjugatàya àsàëhiyà purimikà upagantabbà, màsagatàya àsàëhiyà pacchi- mikà upagantabbà. imà kho bhikkhave dve vassupanàyikà 'ti. ||2||2|| #<[page 138]># %<138 MAHâVAGGA. [III. 3. 1-4.>% tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå vassaü upagantvà antarà vassaü càrikaü caranti. manussà ujjhà- yanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakya- puttiyà hemantam pi gimham pi vassam pi càrikaü cari- ssanti haritàni tiõàni sammaddantà ekindriyaü jãvaü vihe- ñhentà bahå khuddake pàõe saüghàtaü àpàdentà. ime hi nàma a¤¤atitthiyà durakkhàtadhammà vassàvàsaü alliyis- santi saükàpayissanti, ime hi nàma sakuntakà rukkhaggesu kulàvakàni karitvà vassàvàsaü alliyissanti saükàpayissanti, ime pana samaõà Sakyaputtiyà hemantam pi gimham pi vassam pi càrikaü caranti haritàni tiõàni sammaddantà ekindriyaü jãvaü viheñhentà bahå khuddake pàõe saüghà- taü àpàdentà 'ti. ||1|| assosuü kho bhikkhå tesaü manussà- naü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. ye te bhi- kkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå vassaü upagantvà antarà vassaü càrikaü carissantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etas- miü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave vassaü upagantvà purimaü và temàsaü pacchimaü và temàsaü avasitvà càrikà pakkamitabbà. yo pakkameyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2||3|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå na icchanti vassaü upagantuü. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. {na} bhikkhave vassaü na upagantabbaü. yo na upagaccheyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå tadahu vassupanàyikàya vassaü anupagantukàmà sa¤cicca àvàsaü atikkamanti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave tadahu vassupa- nàyikàya vassaü anupagantukàmena sa¤cicca àvàso atikka- mitabbo. yo atikkameyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro vassaü ukkaóóhitukàmo bhikkhånaü santike dåtaü pàhesi, yadi pan' ayyà àgame juõhe vassaü upagaccheyyun ti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü: anujànàmi bhikkhave ràjå- naü anuvattitun ti. ||3||4|| #<[page 139]># %% atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càri- kaü caramàno yena Sàvatthi tad avasari. tatra sudaü bha- gavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena Kosalesu janapadesu Udenena upàsakena saüghaü uddissa viharo kàràpito hoti. so bhikkhånaü santike dåtaü pàhesi, àgacchantu bhaddantà, icchàmi dàna¤ ca dàtuü dhamma¤ ca sotuü bhi- kkhå ca passitun ti. ||1|| bhikkhå evaü àhaüsu: bhaga- vatà àvuso pa¤¤attaü na vassaü upagantvà purimaü và temàsaü pacchimaü và temàsaü avasitvà càrikà pakkami- tabbà 'ti. àgametu Udeno upàsako yàva bhikkhå vassaü vasanti, vassaü vutthà gamissanti. sace pan' assa accàyikaü karaõãyaü, tatth' eva àvàsikànaü bhikkhånaü santike vihà- raü patiññhàpetå 'ti. ||2|| Udeno upàsako ujjhàyati khãyati vipàceti: kathaü hi nàma bhaddantà mayà pahite na àga- cchissanti, ahaü hi dàyako kàrako saüghupaññhàko 'ti. asso- suü kho bhikkhå Udenassa upàsakassa ujjhàyantassa khã- yantassa vipàcentassa. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||3|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhi- kkhave sattannaü sattàhakaraõãyena pahite gantuü, na tv eva appahite, bhikkhussa bhikkhuniyà sikkhamànàya sà- maõerassa sàmaõeriyà upàsakassa upàsikàya. anujànàmi bhikkhave imesaü sattannaü sattàhakaraõãyena pahite gan- tuü, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||4|| idha pana bhikkhave upàsakena saüghaü uddissa vihàro kàràpito hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu bhaddantà, icchàmi dàna¤ ca dàtuü dhamma¤ ca sotuü bhikkhå ca passitun ti, gantabbaü bhikkhave sattàha- karaõãyena pahite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||5|| idha pana bhikkhave upàsakena saüghaü uddissa aóóhayogo kàràpito hoti, pàsàdo kàràpito hoti, hammi- yaü kàràpitaü h., guhà kàràpità h., pariveõaü kàràpitaü h., koññhako kàràpito h., upaññhànasàlà kàràpità h., aggisàlà kàràpità h., kappiyakuñã kàràpità h., vaccakuñã kàràpità h., caïkamo kàràpito h., caïkamanasàlà kàràpità h., udapàno kàràpito h., udapànasàlà kàràpità h., jantàgharaü kàràpi- #<[page 140]># %<140 MAHâVAGGA. [III. 5. 6-9.>% taü h., jantàgharasàlà kàràpità h., pokkharaõã kàràpità h., maõóapo kàràpito h., àràmo kàràpito h., àràmavatthuü kà- ràpitaü hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu bhaddantà, icchàmi dàna¤ ca dàtuü dhamma¤ ca sotuü bhikkhå ca passitun ti, gantabbaü bhikkhave sattàha- karaõãyena pahite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||6|| idha pana bhikkhave upàsakena samba- hule bhikkhå uddissa --la-- ekaü bhikkhuü uddi- ssa vihàro kàràpito h., aóóhayogo k. h., pàsàdo k. h., . . . (= 6) . . . sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||7|| idha pana bhikkhave upàsakena bhikkhunãsaüghaü uddissa --la-- sambahulà bhikkhuniyo uddissa --la-- ekaü bhikkhuniü uddissa --la-- sambahulà sikkhamànà- yo uddissa --la-- ekaü sikkhamànaü uddissa -- la -- sambahule sàmaõere uddissa --la-- ekaü sàmaõe- ram uddissa --la-- sambahulà sàmaõeriyo uddissa --la-- ekaü sàmaõeriü uddissa vihàro kàràpito hoti, aóóhayogo k. h., pàsàdo k. h., hammiyaü k. h., guhà k. h., pariveõaü k. h., koññhako k. h., upaññhànasàlà k. h., aggisà- là k. h., kappiyakuñã k. h., caïkamo k. h., caïkamanasàlà k. h., udapàno k. h., udapànasàlà k. h., pokkharaõã k. h., maõóapo k. h., àràmo k. h., àràmavatthuü k. hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu bha- ddantà, icchàmi dàna¤ ca dàtuü dhamma¤ ca sotuü bhikkhå ca passitun ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena pa- hite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||8|| idha pana bhikkhave upàsakena attano atthàya nivesa- naü kàràpitaü hoti --la-- sayanigharaü k. h., uddosito k. h., añño k. h., màlo k. h., àpaõo k. h., àpaõasàlà k. h., pà- sàdo k. h., hammiyaü k. h., guhà k. h., pariveõaü k. h., koññhako k. h., upaññhànasàlà k. h., aggisàlà k. h., rasavatã k. h., vaccakuñã k. h., caïkamo k. h., caïkamanasàlà k. h., udapàno k. h., udapànasàlà k. h., jantàgharaü k. h., jantà- gharasàlà k. h., pokkharaõã k. h., maõóapo k. h., àràmo k. h., àràmavatthuü k. h., puttassa và vàreyyaü hoti, dhãtuyà và vàreyyaü hoti, gilàno và hoti, abhi¤¤àtaü và suttantaü bha- õati. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu bhaddantà imaü suttantaü pariyàpuõissanti pur' àyaü su- #<[page 141]># %% ttanto palujjatãti. a¤¤ataraü và pan' assa kiccaü hoti kara- õãyaü và. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu bhaddantà, icchàmi dàna¤ ca dàtuü dhamma¤ ca sotuü bhikkhå ca passitun ti, gantabbaü bhikkhave sattàha- karaõãyena pahite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||9|| idha pana bhikkhave upàsikàya saüghaü uddisa vihàro kàràpito hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu ayyà, icchàmi dàna¤ ca dàtuü dhamma¤ ca sotuü bhikkhå ca passitun ti, gantabbaü bhi- kkhave sattàhakaraõãyena pahite, na tv eva appahite. sattà- haü sannivañño kàtabbo. ||10|| idha pana bhikkhave upà- sikàya saüghaü uddissa aóóhayogo kàràpito . . . (= 6) . . . àràmavatthuü kàràpitaü hoti. sà ce bhikkhånaü . . . (= 10) . . . sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||11|| idha pana bhikkhave upàsikàya sambahule bhikkhå uddissa -- la -- ekaü bhikkhuü uddissa --la-- bhikkhunãsaüghaü uddissa --la-- sambahulà bhikkhuniyo uddissa --la-- ekaü bhi- kkhuniü uddissa --la-- sambahulà sikkhamànàyo uddissa, ekaü sikkhamànaü uddissa, sambahule sàmaõere uddissa, ekaü sàmaõeraü uddissa, sambahulà sàmaõeriyo uddissa, ekaü sàmaõeriü uddissa --la-- attano atthàya nivesanaü kàràpitaü hoti --la-- sayanigharaü kàràpitaü hoti . . . (= 9) . . . gilànà và hoti, abhi¤¤àtaü và suttantaü bha- õati. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àga- cchantu ayyà imaü suttantaü pariyàpuõissanti pur' àyaü suttanto palujjatãti. a¤¤ataraü và pan' assà kiccaü hoti karaõãyaü và. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu ayyà, icchàmi dàna¤ ca dàtuü dhamma¤ ca so- tuü bhikkhå ca passitun ti, gantabbaü bhikkhave sattàha- karaõãyena pahite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||12|| idha pana bhikkhave bhikkhunà saüghaü uddissa, bhikkhuniyà saüghaü uddissa, sikkhamànà- ya saüghaü uddissa, sàmaõerena saüghaü uddissa, sà- maõeriyà saüghaü uddissa, sambahule bhikkhå uddissa, ekam bhikkhuü uddissa, bhikkhunãsaüghaü uddissa, samba- hulà bhikkhuniyo uddissa, ekaü bhikkhuniü uddissa, samba- hulà sikkhamànàyo uddissa, ekaü sikkhamànaü uddissa, sambahule sàmaõere uddissa, ekaü sàmaõeraü uddissa, #<[page 142]># %<142 MAHâVAGGA. [III. 5. 13-6. 5.>% sambahulà sàmaõeriyo uddissa, ekaü sàmaõeriü uddissa, attano atthàya vihàro kàràpito hoti . . . (= 8) . . . àrà- màvatthuü kàràpitaü hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, àgacchantu ayyà, icchàmi dàna¤ ca dà- tuü dhamma¤ ca sotuü bhikkhå ca passitun ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena pahite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo 'ti. ||13||5|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu gilàno hoti. so {bhikkhånaü} santike dåtaü pàhesi, ahaü hi gilàno, àga- cchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti. bhagava- to etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pa¤cannaü sattàhakaraõãyena appahite pi gantuü, pag eva pahite, bhikkhussa bhikkhuniyà sikkhamànàya sàmaõerassa sàmaõe- riyà. anujànàmi bhikkhave imesaü pa¤cannaü sattàhaka- raõãyena appahite pi gantuü, pag eva pahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu gilàno hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahi- õeyya, ahaü hi gilàno, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhi- kkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõã- yena appahite pi, pag eva pahite, gilànabhattaü và pari- yesissàmi, gilànupaññhàkabhattaü và pariyesissàmi, gilàna- bhesajjaü và pariyesissàmi, pucchissàmi và, upaññhahissàmi và 'ti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhussa anabhirati uppannà hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, anabhirati me uppa- nnà, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, anabhiratiü våpakàsessàmi và våpakàsàpessàmi và dhammakathaü vàssa karissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhussa kukkuccaü uppannaü hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahi- õeyya, kukkuccaü me uppannaü, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattà- hakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, kukkuccaü vino- dessàmi và vinodàpessàmi và dhammakathaü vàssa karissà- mãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||4|| idha pana bhi- kkhave bhikkhussa diññhigataü uppannaü hoti. so ce #<[page 143]># %% bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, diññhigataü me uppa- nnaü, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, diññhigataü vivecessàmi và vivecàpessàmi và dhammakathaü vàssa karissàmãti. sattàhaü sannivañño kà- tabbo. ||5|| idha pana bhikkhave bhikkhu garudham- maü ajjhàpanno hoti parivàsàraho. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi garudhammaü ajjhàpanno parivàsàraho, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àga- tan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, parivàsadànaü ussukkaü karissàmi và, anu- ssàvessàmi và, gaõapårako và bhavissàmãti. sattàhaü sanni- vañño kàtabbo. ||6|| idha pana bhikkhave bhikkhu målàya pañikassanàraho hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi målàya pañikassanàraho, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhi- kkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, målàya pañikassanaü ussukkaü karissàmi và, anussàvessàmi và, gaõapårako và bhavissàmãti. sattàhaü sannivañño kà- tabbo. ||7|| idha pana bhikkhave bhikkhu mànattàraho hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi mànattàraho, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àga- tan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, mànattadànaü ussukkaü karissàmi và, anu- ssàvessàmi và, gaõapårako và bhavissàmãti. sattàhaü sanni- vañño kàtabbo. ||8|| idha pana bhikkhave bhikkhu abbhà- nàraho hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi abbhànàraho, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhi- kkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, abbhànaü ussukkaü karissà- mi và, anussàvessàmi và, gaõapårako và bhavissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||9|| idha pana bhikkhave bhikkhussa saügho kammaü kattukàmo hoti tajjani- yaü và nissayaü và pabbàjaniyaü và pañisàraõiyaü và ukkhepaniyaü và. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, saügho me kammaü kattukàmo, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhi- kkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, kin ti #<[page 144]># %<144 MAHâVAGGA. [III. 6. 10-16.>% nu kho saügho kammaü na kareyya lahukàya và pariõà- meyyà 'ti. sattàham sannivañño kàtabbo. ||10|| kataü và pan' assa hoti saüghena kammaü tajjaniyaü và . . . ukkhepaniyaü và. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahi- õeyya, saügho me kammaü akàsi, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattà- hakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, kin ti nu kho sa- mmàvatteyya lomaü pàteyya netthàraü vatteyya, saügho taü kammaü pañippassambheyyà 'ti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||11|| idha pana bhikkhave bhikkhunã gilà- nà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilànà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àga- tan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, gilànabhattaü và pariyesissàmi, gilà- nupaññhàkabhattaü và pariyesissàmi, gilànabhesajjaü và pariyesissàmi, {pucchissàmi} và, upaññhahissàmi và 'ti. sattà- haü sannivañño kàtabbo. ||12|| idha pana bhikkhave bhi- kkhuniyà anabhirati uppannà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, anabhirati me uppannà, àga- cchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, anabhiratiü våpakàsessàmi và våpakàsàpessàmi và dhamma- kathaü vàssà karissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||13|| idha pana bhikkhave bhikkhuniyà kukkuccaü uppannaü hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, kukku- ccaü me uppannaü, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, kukkuccaü vinodessàmi và vinodàpessàmi và dhammakathaü vàssà karissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||14|| idha pana bhikkhave bhikkhuniyà diññhi- gataü uppannaü hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, diññhigataü me uppannaü, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhaka- raõãyena appahite pi, pag eva pahite, diññhigataü vivecessà- mi và vivecàpessàmi và dhammakathaü vàssà karissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||15|| idha pana bhikkhave bhikkhunã garudhammaü ajjhàpannà hoti mànattà- rahà. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi #<[page 145]># %% garudhammaü ajjhàpannà mànattàrahà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàha- karaõãyena appahite pi, pag eva pahite, mànattadànaü ussu- kkaü karissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||16|| idha pana bhikkhave bhikkhunã målàya pañikassanàrahà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi målàya pañikassanàrahà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, målàya pañikassanaü ussukkaü karissà- mãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||17|| idha pana bhi- kkhave bhikkhunã abbhànàrahà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi abbhànàrahà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, abbhànaü ussukkaü karissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||18|| idha pana bhikkhave bhikkhuniyà saügho kammaü kattukàmo hoti tajjaniyaü và nissayaü và pabbà- janiyaü và pañisàraõiyaü và ukkhepaniyaü và. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, saügho me kammaü kattukàmo, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, kin ti nu kho saügho kammaü na ka- reyya lahukàya và pariõàmeyyà 'ti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||19|| kataü và pan' assà hoti saüghena kam- maü tajjaniyaü và . . . ukkhepaniyaü và. sà ce bhi- kkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, saügho me kammaü akàsi, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, ganta- bbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pa- hite, kin ti nu kho sammàvatteyya lomaü pàteyya netthàraü vatteyya, saügho taü kammaü pañippassambheyyà 'ti. sa- ttàhaü sannivañño kàtabbo. ||20|| idha pana bhikkhave sikkhamànà gilànà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilànà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena apahite pi, pag eva pahite, gilànabhattaü và pariyesissàmi gilànupaññhàkabhattaü và pariyesissàmi, gilànabhesajjaü và pariyesissàmi, pucchissàmi và, upaññhahissàmi và 'ti. sattà- haü sannivañño kàtabbo. ||21|| idha pana bhikkhave sikkha- #<[page 146]># %<146 MAHâVAGGA. [III. 6. 22-27.>% mànàya anabhirati uppannà hoti --la-- sikkhamànàya kukkuccaü uppannaü hoti, sikkhamànàya diññhigataü uppannaü hoti, {sikkhamànàya} sikkhà kupità hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, sikkhà me kupità, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, sikkhàsamàdànaü ussukkaü karissàmãti. sattàhaü sanni- vañño kàtabbo. ||22|| idha pana bhikkhave sikkhamànà upa- sampajjitukàmà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi upasampajjitukàmà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàha- karaõãyena appahite pi, pag eva pahite, upasampadaü ussu- kkaü karissàmi và, anussàvessàmi và, gaõapårako và bha- vissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||23|| idha pana bhikkhave sàmaõero gilàno hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilàno, àgacchantu bhi- kkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, gilànabhattaü và pariyesissàmi, gilànupaññhàkabhattaü và pariyesissàmi, gilànabhesajjaü và pariyesissàmi, pucchissàmi và, upaññha- hissàmi và 'ti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||24|| idha pana bhikkhave sàmaõerassa anabhirati uppannà hoti --la-- sàmaõerassa kukkuccaü uppannaü hoti, sàmaõe- rassa diññhigataü uppannaü hoti, sàmaõero vassaü pucchitukàmo hoti, so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi vassaü pucchitukàmo, àgacchantu bhi- kkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, pucchissàmi và àcikkhissàmi và 'ti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||25|| idha pana bhikkhave sàmaõero upasampajjitukàmo hoti. so ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi upa- sampajjitukàmo, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, upasampadaü ussukkaü karissàmi và, anussàvessàmi và, gaõapårako và bhavissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||26|| idha pana bhikkhave sàmaõerã gilànà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilànà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan #<[page 147]># %% ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, gilànabhattaü và pariyesissàmi, gilànupaññhàka- bhattaü và pariyesissàmi, gilànabhesajjaü và pariyesissàmi, pucchissàmi và, upaññhahissàmi và 'ti. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||27|| idha pana bhikkhave sàmaõeriyà anabhi- rati uppannà hoti --la-- sàmaõeriyà kukkuccaü uppa- nnaü hoti, sàmaõeriyà diññhigataü uppannaü hoti, sà- maõerã vassaü pucchitukàmà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi vassaü pucchitukàmà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, pucchissàmi và àcikkhissàmi và 'ti. sattàhaü sannivañño kà- tabbo. ||28|| idha pana bhikkhave sàmaõerã sikkhaü sa- màdiyitukàmà hoti. sà ce bhikkhånaü santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi sikkhaü samàdiyitukàmà, àgacchantu ayyà, icchàmi ayyànaü àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena appahite pi, pag eva pahite, sikkhàsamà- dànaü ussukkaü karissàmãti. sattàhaü sannivañño kàtabbo 'ti. ||29||6|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno màtà gilànà hoti. sà puttassa santike dåtaü pàhesi, ahaü hi gilànà, àgacchatu me putto, icchàmi puttassa àgatan ti. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü sattannaü sattàhakaraõãyena pahite gantuü, na tv eva appa- hite, pa¤cannaü sattàhakaraõãyena appahite pi gantuü, pag eva pahite, aya¤ ca me màtà gilànà sà ca anupàsikà. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||1|| anujànàmi bhikkhave sattannaü sattàha- karaõãyena appahite pi gantuü, pag eva pahite, bhi- kkhussa bhikkhuniyà sikkhamànàya sàmaõerassa sàmaõeriyà màtuyà ca pitussa ca. anujànàmi bhikkhave imesaü {sattan- naü} sattàhakaraõãyena appahite pi gantuü, pag eva pahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhussa màtà gilànà hoti. sà ce puttassa santike då- taü pahiõeyya, ahaü hi gilànà, àgacchatu me putto, icchàmi puttassa àgatan ti, gantabbaü . . . (= III.6.2) . . . sattà- haü sannivañño kàtabbo. ||3|| idha pana bhikkhave bhi- #<[page 148]># %<148 MAHâVAGGA. [III. 7. 4-9. 1.>% kkhussa pità gilàno hoti. so ce puttassa santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilàno, àgacchatu me putto, icchàmi puttassa àgatan ti, gantabbaü . . . (= III.6.2) . . . sattà- haü sannivañño kàtabbo. ||4|| idha pana bhikkhave bhi- kkhussa bhàtà gilàno hoti. so ce bhàtuno santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilàno, àgacchatu me bhàtà, icchàmi bhàtuno àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena pahite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||5|| idha pana bhikkhave bhikkhussa bhaginã gilànà hoti. sà ce bhàtuno santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilànà, àgacchatu . . . (= 5) . . . sattàhaü sannivañño kà- tabbo. ||6|| idha pana bhikkhave bhikkhussa ¤àtako gilà- no hoti. so ce bhikkhussa santike dåtaü pahiõeyya, ahaü hi gilàno, àgacchatu bhaddanto, icchàmi bhaddantassa àgatan ti, gantabbaü bhikkhave sattàhakaraõãyena pahite, na tv eva appahite. sattàhaü sannivañño kàtabbo. ||7|| idha pana bhikkhave bhikkhugatiko gilàno hoti. so ce bhikkhå- naü santike dåtam pahiõeyya, ahaü hi gilàno, àgacchantu bhikkhå, icchàmi bhikkhånaü àgatan ti, gantabbaü bhi- kkhave sattàhakaraõãyena pahite, na tv eva appahite. sattà- haü sannivañño kàtabbo 'ti. ||8||7|| tena kho pana samayena saüghassa vihàro udriyati. a¤¤a- tarena upàsakena ara¤¤e bhaõóaü chedàpitaü hoti. so bhi- kkhånaü santike dåtaü pàhesi, sace bhaddantà taü bhaõóaü avahareyyuü, dajjàhaü taü bhaõóan ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave saüghakaraõã- yena gantuü. sattàhaü sannivañño kàtabbo 'ti. ||1||8|| vassàvàsabhàõavàraü niññhitaü. tena kho pana samayena Kosalesu janapadesu a¤¤ata- rasmiü àvàse vassupagatà bhikkhå vàëehi ubbàëhà honti, gaõhiüsu pi paripàtiüsu pi. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. idha pana bhikkhave vassupagatà bhikkhå vàëehi ubbàëhà honti, gaõhanti pi paripàtenti pi. es' eva antaràyo 'ti pakkamitabbaü. anàpatti vassacchedassa. idha pana bhikkhave vassupagatà bhikkhå siriüsapehi ubbàëhà honti, óasanti pi paripàtenti pi. es' eva . . . vassacche- #<[page 149]># %% dassa. ||1|| idha pana bhikkhave vassupagatà bhikkhå corehi ubbàlha honti, vilumpanti pi àkoñenti pi. es' eva . . . vassacchedassa. idha pana bhikkhave vassupagatà bhi- kkhå pisàcehi ubbàëhà honti, àvisanti pi ojam pi haranti. es' eva . . . vassacchedassa. ||2|| idha pana bhikkhave vassu- pagatànaü {bhikkhånaü} gàmo agginà daóóho hoti, bhi- kkhå piõóakena kilamanti. es' eva . . . vassacchedassa. idha pana bhikkhave vassupagatànaü bhikkhånaü senà- sanaü agginà daóóhaü hoti, bhikkhå senàsanena kila- manti. es' eva . . . vassacchedassa. ||3|| idha pana bhi- kkhave vassupagatànaü bhikkhånaü gàmo udakena vuëho hoti, bhikkhå piõóakena kilamanti. es' eva . . . vassacchedassa. idha pana bhikkhave vassupagatànaü bhi- kkhånaü senàsanaü udakena vuëhaü hoti, bhikkhå senàsanena kilamanti. es' eva . . . vassacchedassà 'ti. ||4||9|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse vassupaga- tànaü bhikkhånaü gàmo corehi vuññhàsi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave yena gàmo tena gantun ti. gàmo dvedhà bhijjittha. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave yena bahu- tarà tena gantun ti. bahutarà assaddhà honti appasannà. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave ye- na saddhà pasannà tena gantun ti. ||1||10|| tena kho pana samayena Kosalesu janapadesu a¤¤ata- rasmiü àvàse vassupagatà bhikkhå na labhiüsu låkhassa và pàõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave vassupagatà bhikkhå na labhanti låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. es' eva antaràyo 'ti pakkami- tabbaü. anàpatti vassacchedassa. idha pana bhikkhave vassupagatà bhikkhå labhanti låkhassa và paõãtassa và bho- janassa yàvadatthaü pàripåriü, na labhanti sappàyàni bho- janàni. es' eva . . . vassacchedassa. ||1|| idha pana bhi- kkhave vassupagatà bhikkhå labhanti låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü, labhanti sappàyàni #<[page 150]># %<150 MAHâVAGGA. [III. 11. 2-7.>% bhojanàni, na labhanti sappàyàni bhesajjàni. es' eva . . . vassacchedassa. idha pana bhikkhave vassupagatà bhikkhå labhanti låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pà- ripåriü, labhanti sappàyàni bhojanàni, labhanti sappàyàni bhesajjàni, na labhanti pañiråpaü upaññhàkaü. es' eva . . . vassacchedassa. ||2|| idha pana bhikkhave vassupaga- taü bhikkhuü itthi nimanteti: ehi bhante hira¤¤aü và te demi, suvaõõaü và te demi, khettaü và t. d., vatthuü và t. d., gàvuü và t. d., gàviü và t. d., dàsaü và t. d., dàsiü và t. d., dhãtaraü và t. d. bhariyatthàya, ahaü và te bhariyà homi, a¤¤aü và te bhariyaü ànemãti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: lahuparivattaü kho cittaü vuttaü bhagavatà, siyàpi me brahmacariyassa antaràyo 'ti, pakkamitabbaü. anàpatti vassacchedassa. ||3|| idha pana bhikkhave vassupa- gataü bhikkhuü vesã nimanteti --la-- thullakumàrã ni- manteti, paõóako nimanteti, ¤àtakà nimantenti, ràjàno ni- mantenti, corà nimantenti, dhuttà nimantenti: ehi bhante hira¤¤aü và te dema . . . dhãtaraü và te dema bhariyatthà- ya, a¤¤aü và te bhariyaü ànessàmà 'ti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: lahuparivattaü . . . vassacchedassa. idha pana bhikkhave vassupagato bhikkhu asàmikaü nidhiü passa- ti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: lahuparivattaü . . . vassa- cchedassa. ||4|| idha pana bhikkhave vassupagato bhikkhu passati sambahule bhikkhå saüghabhedàya parakka- mante. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: garuko kho saügha- bhedo vutto bhagavatà, mà mayi sammukhãbhåte saügho bhijjãti, pakkamitabbaü. anàpatti vassacchedassa. idha pa- na bhikkhave vassupagato bhikkhu suõàti: sambahulà kira bhikkhå saüghabhedàya parakkamantãti. tatra ce . . . vassacchedassa. ||5|| idha pana bhikkhave vassupagato bhi- kkhu suõàti: amukasmiü kira àvàse sambahulà bhikkhå saüghabhedàya parakkamantãti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: te kho me bhikkhå mittà, ty àhaü vakkhàmi: garuko kho àvuso saüghabhedo vutto bhagavatà, màyasmantànaü saüghabhedo ruccitthà 'ti, karissanti me {vacanaü} sussåsi- ssanti sotaü odahissantãti, pakkamitabbaü. anàpatti vassa- cchedassa. ||6|| idha pana bhikkhave vassupagato bhikkhu saõàti: amukasmiü kira àvàse sambahulà bhikkhå saügha- #<[page 151]># %% bhedàya parakkamantãti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: te kho me bhikkhå na mittà, api ca ye tesaü mittà te me mittà, ty àhaü vakkhàmi, te vuttà te vakkhanti: garuko . . . (= 6) . . . vassacchedassa. ||7|| idha pana bhikkhave va- ssupagato bhikkhu suõàti: amukasmiü kira àvàse sambahu- lehi bhikkhåhi saügho bhinno 'ti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: te kho me bhikkhå mittà, ty àhaü vakkhàmi: garuko . . . (= 6) . . . vassacchedassa. ||8|| idha pana bhi- kkhave vassupagato bhikkhu suõàti: amukasmiü kira àvàse sambahulehi bhikkhåhi saügho bhinno 'ti. tatra ce bhi- kkhuno evaü hoti: te kho me bhikkhå na mittà, api ca ye tesaü mittà te me mittà, ty àhaü vakkhàmi, te vuttà te va- kkhanti: garuko . . . (= 6) . . . vassacchedassa. ||9|| idha pana bhikkhave vassupagato bhikkhu suõàti: amukas- miü kira àvàse sambahulà bhikkhuniyo saüghabhedàya pa- rakkamantãti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: tà kho me bhikkhuniyo mittà, tàhaü vakkhàmi: garuko kho bhaginiyo saüghabhedo vutto bhagavatà, mà bhaginãnaü saüghabhedo ruccitthà 'ti, karissanti me vacanaü sussåsissanti sotaü oda- hissantãti, pakkamitabbaü. anàpatti vassacchedassa. ||10|| idha pana bhikkhave vassupagato bhikkhu suõàti: amu- kasmiü kira àvàse sambahulà bhikkhuniyo saüghabhedàya parakkamantãti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: tà kho me bhikkhuniyo na mittà, api ca yà tàsaü mittà tà me mittà, tàhaü vakkhàmi, tà vuttà tà vakkhanti: garuko . . . (= 10) . . . vassacchedassa. ||11|| idha pana bhikkhave vassupagato bhikkhu suõàti: amukasmiü kira àvàse samba- hulàhi bhikkhunãhi saügho bhinno 'ti. tatra ce {bhikkhuno} evaü hoti: tà kho me bhikkhuniyo mittà, tàhaü vakkhàmi: garuko . . . (= 10) . . . vassacchedassa. ||12|| idha pana bhikkhave vassupagato bhikkhu suõàti: amukasmiü kira àvàse sambahulàhi bhikkhunãhi saügho bhinno 'ti. tatra ce bhikkhuno evaü hoti: tà kho me bhikkhuniyo na mittà, api ca yà tàsaü mittà tà me mittà, tàhaü vakkhàmi, tà vuttà tà vakkhanti: garuko . . . (= 10) . . . vassacchedassa. ||13||11|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu vaje vassaü #<[page 152]># %<152 MAHâVAGGA. [III. 12. 1-8.>% upagantukàmo hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave vaje vassaü upagantun ti. vajo vuññhàsi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànà- mi bhikkhave yena vajo tena gantum ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu upakaññhàya vassu- panàyikàya satthena gantukàmo hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave satthe vassaü upagantun ti. tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu upakaññhàya vassupanàyikàya nàvàya gantukàmo hoti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave nà- vàya vassaü upagantun ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhå rukkhasusire vassaü upagacchanti. manussà ujjhà- yanti khãyanti vipàcenti, seyyathàpi pisàcillikà 'ti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave rukkhasusire vassaü upagantabbaü. yo upagaccheyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena bhikkhå rukkhaviñabhiyà vassaü upagacchanti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipà- centi, seyyathàpi migaluddakà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave rukkhaviñabhiyà vassaü upa- gantabbaü. yo upagaccheyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4|| tena kho pana samayena bhikkhå ajjhokàse vassaü upa- gacchanti, deve vassante rukkhamålam pi nimbakosam pi upadhàvanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave ajjhokàse vassaü upagantabbaü. yo upagacche- yya, àpatti dukkañassà 'ti. ||5|| tena kho pana samayena bhikkhå asenàsanakà vassaü upagacchanti, sãtena pi kila- manti uõhena pi kilamanti. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. na bhikkhave asenàsanakena vassaü upaganta- bbaü. yo upagaccheyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||6|| tena kho pana samayena bhikkhå chavakuñikàya vassaü upa- gacchanti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti, seyya- thàpi chavaóàhakà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave chavakuñikàya vassaü upagantabbaü. yo upagaccheyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||7|| tena kho pana samayena bhikkhå chatte vassaü upagacchanti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti, seyyathàpi gopàlakà 'ti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave chatte vas- saü upagantabbaü. yo upagaccheyya, àpatti dukkañassà 'ti. #<[page 153]># %% ||8|| tena kho pana samayena bhikkhå càñiyà vassaü upa- gacchanti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti, seyyathà- pi titthiyà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave càñiyà vassaü upagantabbaü. yo upagaccheyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||9||12|| tena kho pana samayena Sàvatthiyà saüghena ka- tikà katà hoti antarà vassaü na pabbàjetabban ti. Visà- khàya Migàramàtuyà nattà bhikkhå upasaükamitvà pabbajjaü yàci. bhikkhå evaü àhaüsu: saüghena kho àvuso kàtikà katà antarà vassaü na pabbàjetabban ti, àgame- hi àvuso yàva bhikkhå vassaü vasanti, vassaü vutthà pabbà- jessantãti. atha kho te bhikkhå vassaü vutthà Visàkhàya Migàramàtuyà nattàraü etad avocuü: ehi dàni àvuso pabba- jàhãti. so evaü àha: sac' àhaü bhante pabbajito assaü, abhirameyyàm' àhaü, na dàn' àhaü bhante pabbajissàmãti. ||1|| Visàkhà Migàramàtà ujjhàyati khãyati vipàceti: katha¤ hi nàma ayyà evaråpaü katikaü karissanti na antarà vassaü pabbàjetabban ti, kaü kàlaü dhammo na caritabbo 'ti. assosuü kho bhikkhå Visàkhàya Migàramàtuyà ujjhàyantiyà khãyantiyà vipàcentiyà. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave evaråpà katikà kà- tabbà antarà vassaü na pabbàjetabban ti. yo kareyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2||13|| tena kho pana samayena àyasmatà Upanandena Sakya- puttena ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa vassàvàso pañi- ssuto hoti purimikàya. so taü àvàsaü gacchanto addasa antarà magge dve àvàse bahucãvarake, tassa etad ahosi: yaü nånàhaü imesu dvãsu àvàsesu vassaü vaseyyaü, evaü me bahu cãvaraü uppajjissatãti. so tesu dvãsu àvàsesu vassaü vasi. ràjà Pasenadi Kosalo ujjhàyati khãyati vipàceti: ka- tha¤ hi nàma ayyo Upanando Sakyaputto amhàkaü vassàvà- saü pañisuõitvà visaüvàdessati. nanu bhagavatà anekapari- yàyena musàvàdo garahito, musàvàdà veramaõã pasatthà 'ti. ||1|| assosuü kho bhikkhå ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa ujjhàyantassa khãyantassa vipàcentassa. ye te bhikkhå appicchà, te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma #<[page 154]># %<154 MAHâVAGGA. [III. 14. 2-6.>% àyasmà Upanando Sakyaputto ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa vassàvàsaü pañisuõitvà visaüvàdessati. nanu bhagavatà ane- kapariyàyena musàvàdo garahito, musàvàdà veramaõã pasa- tthà 'ti. ||2|| atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. atha kho bhagavà etasmiü nidàne bhikkhusaü- ghaü sannipàtàpetvà àyasmantaü Upanandaü Sakyaputtaü pañipucchi: saccaü kira tvaü Upananda ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa vassàvàsaü pañisuõitvà visaüvàdesãti. saccaü bhagavà. vigarahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma tvaü moghapurisa ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa vassàvàsaü pañi- suõitvà visaüvàdessasi. nanu mayà moghapurisa anekapari- yàyena musàvàdo garahito musàvàdà veramaõã pasatthà. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya --la-- viga- rahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhunà vassàvàso pañissuto hoti purimikàyà. so taü àvàsaü gacchanto passati antarà magge dve àvàse bahucãvarake, tassa evaü hoti: yaü nånà- haü imesu dvãsu àvàsesu vassaü vaseyyaü, evaü me bahuü cãvaraü uppajjissatãti. so tesu dvãsu àvàsesu vassaü vasati. tassa bhikkhave bhikkhuno purimikà ca na pa¤¤àyati pañi- ssave ca àpatti dukkañassa. ||4|| idha pana bhikkhave bhi- kkhunà vassàvàso pañissuto hoti purimikàya. so taü àvàsaü gacchanto bahiddhà uposathaü karoti, pàñipadena vihàraü upeti senàsanaü pa¤¤àpeti pàniyaü paribhojaniyaü upaññhà- peti pariveõaü sammajjati, so tadah' eva akaraõãyo pakkamati. tassa bhikkhave bhikkhuno purimikà ca na pa¤¤àyati pañissa- ve ca àpatti dukkañassa. idha pana . . . (= 5) . . . so tadah' eva sakaraõãyo pakkamati. tassa bhikkhave bhikkhuno purimi- kà ca na pa¤¤àyati pañissave ca àpatti dukkañassa. ||5|| idha pana . . . so dvãhatãhaü vasitvà akaraõãyo pakkamati. tassa bhikkhave bhikkhuno purimikà ca na {pa¤¤àyati} pañissave ca àpatti dukkañassa. idhapana . . . so dvãhatãhaü vasitvà sakara- õãyo pakkamati. tassa bhikkhave bhikkhuno purimikà ca na pa¤¤àyati pañissave ca àpatti dukkañassa. idha pana . . . so dvã- hatãhaü vasitvà sattàhakaraõãyena pakkamati. so taü sattà- haü bahiddhà vãtinàmeti. tassa bhikkhave bhikkhuno puri- mikà ca na pa¤¤àyati pañissave ca àpatti dukkañassa. idha pana . . . so dvãhatãhaü vasitvà sattàhakaraõãyena pakka- #<[page 155]># %% mati. so taü sattàhaü anto sannivaññaü karoti. tassa bhikkhave bhikkhuno purimikà ca pa¤¤àyati pañissave ca anàpatti. ||6|| idha pana . . . so sattàhaü anàgatàya pavà- raõàya sakaraõãyo pakkamati. àgaccheyya và so bhikkhave bhikkhu taü àvàsaü na và àgaccheyya, tassa bhikkhave bhi- kkhuno purimikà ca pa¤¤àyati pañissave ca anàpatti. ||7|| idha pana bhikkhave bhikkhunà vassàvàso pañissuto hoti purimikàya. so taü àvàsaü gantvà uposathaü karoti, pàñi- padena vihàraü upeti senàsanaü pa¤¤àpeti pàniyaü pari- bhojaniyaü upaññhàpeti pariveõaü sammajjati. so tadah' eva akaraõãyo pakkamati. tassa bhikkhave bhikkhuno puri- mikà ca na pa¤¤àyati pañissave ca àpatti dukkañassa. ||8|| idha pana . . . (= 8) . . . so tadah' eva sakaraõãyo pa- kkamati --la-- so dvãhatãhaü vasitvà akaraõãyo pakkamati --la-- so dvãhatãhaü vasitvà sakaraõãyo pakkamati -- la -- so dvãhatãhaü vasitvà sattàhakaraõãyena pakkamati. so taü sattàham bahiddhà vãtinàmeti. tassa bhikkhave bhikkhuno purimikà ca na pa¤¤àyati pañissave ca àpatti dukkañassa. ||9|| so dvãhatãhaü vasitvà sattàhakaraõãyena pakkamati. so taü sattàhaü anto sannivaññaü karoti. tassa bhikkhave bhi- kkhuno purimikà ca pa¤¤àyati pañissave ca anàpatti. so sattàhaü anàgatàya . . . (= 7) . . . anàpatti. ||10|| idha pana bhikkhave bhikkhunà vassàvàso pañissuto hoti pacchi- mikàya. so taü àvàsaü gacchanto bahiddhà uposathaü karoti, pàñipadena vihàraü upeti senàsanaü pa¤¤àpeti pàni- yaü paribhojaniyaü upaññhàpeti pariveõaü sammajjati. so tadah' eva akaraõãyo pakkamati. tassa bhikkhave bhikkhuno pacchimikà ca na pa¤¤àyati pañissave ca àpatti dukkañassa. idha pana . . . (the whole passage is identical with 5-10; read instead of purimikà and purimikàya: pacchimikà and pacchimikàya, instead of anàgatàya pavàraõàya: anàga- tàya komudiyà càtumàsiniyà) . . . pañissave ca anàpattã- ti. ||11||14|| vassupanàyikakkhandhako tatiyo. tassa uddànaü: upagantuü, kadà c' eva, kati, antarà vassa ca, na icchanti ca, sa¤cicca, ukkaóóhituü, upàsako, | #<[page 156]># %<156 MAHâVAGGA.>% gilàno, màtà ca, pità, bhàtà ca, atha ¤àtako, bhikkhugatiko, vihàro, vàëà càpi, siriüsapà, | corà c' eva, pisàcà ca, daóóho, tadubhayena ca, vuëho dakena, vuññhàsi, bahutarà ca, dàyakà, | låkhapaõãtasappàya-bhesajj'-upaññhakena ca, itthi, vesã, kumàrã ca, paõóako, ¤àtakena ca, | ràjà, corà, dhuttà, nidhi, bhedà, aññhavidhena ca, 5 vajà, satthà ca, nàvà ca, susire, viñabhàya ca, | ajjhokàse vassàvàso, asenàsanakena ca, chavakuñikà, chatte ca, càñiyà ca upenti te, | katikà, pañisuõitvà, bahiddhà ca uposathà, purimikà, pacchimikà, yathànayena yojaye, | akaraõãyo pakkamati, sakaraõãyo tath' eva ca, dvãhatãhà ca puna, sattàhakaraõãyena ca, | sattàhanàgatà c' eva, àgaccheyya na eyya và, vatthuddàne antarikà tantimaggaü nisàmaye 'ti. | imamhi khandhake vatthu dvepaõõàsa. #<[page 157]># %< 157>% MAHâVAGGA. IV. Tena samayena buddho bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana sa- mayena sambahulà sandiññhà sambhattà bhikkhå Kosalesu janapadesu a¤¤atarasmiü àvàse vassaü upagacchiüsu. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: kena nu kho mayaü upàyena samaggà sammodamànà avivadamànà phàsukaü vassaü vaseyyàma na ca piõóakena kilameyyàmà 'ti. ||1|| atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: sace kho mayaü a¤¤ama¤¤aü n' eva àlapeyyàma na sallapeyyàma, yo pañha- maü gàmato piõóàya pañikkameyya, so àsanaü pa¤¤àpeyya, pàdodakaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü upanikkhipeyya, avakkàrapàtiü dhovitvà upaññhàpeyya, pàniyaü paribhoja- niyaü upaññhàpeyya, ||2|| yo pacchà gàmato piõóàya pañi- kkameyya, sac' assa bhuttàvaseso, sace àkaïkheyya, bhu¤je- yya, no ce àkaïkheyya, appaharite và chaóóeyya appàõake và udake opilàpeyya, so àsanaü uddhareyya, pàdodakaü pà- dapãñhaü pàdakathalikaü pañisàmeyya, avakkàrapàtiü dho- vitvà pañisàmeyya, pàniyaü paribhojaniyaü pañisàmeyya, bhattaggaü sammajjeyya, ||3|| yo passeyya pàniyaghañaü và paribhojaniyaghañaü và vaccaghañaü và rittaü tucchaü, so upaññhàpeyya, sac' assa avisayhaü hatthavikàrena, duti- yaü àmantetvà hatthavilaïghakena upaññhàpeyya, na tv eva tappaccayà vàcaü bhindeyya, evaü kho mayaü samaggà sammodamànà avivadamànà phàsukaü vassaü vaseyyàma na ca piõóakena kilameyyàmà 'ti. ||4|| atha kho te bhikkhå a¤¤ama¤¤aü n' eva àlapiüsu na sallapiüsu. yo pañhamaü gàmato piõóàya pañikkamati, so àsanaü pa¤¤àpeti, pàdoda- kaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü upanikkhipati, avakkàra- pàtiü dhovitvà upaññhàpeti, pàniyaü paribhojaniyaü upa- #<[page 158]># %<158 MAHâVAGGA. [IV. 1. 5-11.>% ññhàpeti. ||5|| yo pacchà gàmato piõóàya pañikkamati, sace hoti bhuttàvaseso, sace àkaïkhati, bhu¤jati, no ce àkaïkhati, appaharite và chaóóeti appàõake và udake opilàpeti, so àsa- naü uddharati pàdodakaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü pañi- sàmeti, avakkàrapàtiü dhovitvà pañisàmeti, pàniyaü pari- bhojaniyaü pañisàmeti, bhattaggaü sammajjati. ||6|| yo passati pàniyaghañaü và paribhojaniyaghañaü và vaccagha- ñaü và rittaü tucchaü, so upaññhàpeti. sac' assa hoti avi- sayhaü hatthavikàrena, dutiyaü àmantetvà hatthavilaïgha- kena upaññhàpeti, na tv eva tappaccayà vàcaü bhindati. ||7|| àciõõaü kho pan' etaü vassaü vutthànaü bhikkhånaü bha- gavantaü dassanàya upasaükamituü. atha kho te bhikkhå vassaü vutthà temàsaccayena senàsanaü saüsàmetvà pattacã- varaü àdàya yena Sàvatthã tena pakkamiüsu. anupubbena yena Sàvatthã Jetavanaü Anàthapiõóikassa àràmo, yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. àciõõaü kho pan' etaü buddhànaü bhagavantànaü àgantukehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodituü. ||8|| atha kho bhagavà te bhi- kkhå etad avoca: kacci bhikkhave khamanãyaü, kacci yà- panãyaü, kacci samaggà sammodamànà avivadamànà phàsu- kaü vassaü vasittha na ca piõóakena kilamitthà 'ti. kha- manãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà, samaggà ca mayaü bhante sammodamànà avivadamànà phàsukaü vassaü va- simhà na ca piõóakena kilamimhà 'ti. ||9|| jànantàpi tathà- gatà pucchanti, jànantàpi na pucchanti, kàlaü viditvà pu- cchanti, kalaü viditvà {na} pucchanti, atthasaühitaü tathàgatà pucchanti no anatthasaühitaü, anatthasaühite setughàto tathàgatànaü. dvãhi àkàrehi buddhà bhagavanto bhikkhå pañipucchanti, dhammaü và desessàma, {sàvakànaü} và si- kkhàpadaü pa¤¤àpessàmà 'ti. atha kho bhagavà te bhikkhå etad avoca: yathàkathaü pana tumhe bhikkhave samaggà sammodamànà avivadamànà phàsukaü vassaü vasittha na ca piõóakena kilamitthà 'ti. ||10|| idha mayaü bhante samba- hulà sandiññhà sambhattà bhikkhå Kosalesu janapadesu a¤¤a- tarasmiü àvàse vassaü upagacchimhà. tesaü no bhante amhàkaü etad ahosi: kena nu kho mayaü upàyena samaggà sammodamànà avivadamànà phàsukaü vassaü vaseyyàma na #<[page 159]># %% ca piõóakena kilameyyàmà 'ti. tesaü no bhante amhàkaü etad ahosi: sace kho mayam . . . evaü kho mayaü sam- aggà sammodamànà avivadamànà phàsukaü vassaü va- seyyàma na ca piõóakena kilameyyàmà 'ti. atha kho mayaü bhante a¤¤ama¤¤aü n' eva àlapimhà na sallapimhà. yo pañhamaü gàmato piõóàya pañikkamati, so àsanaü pa¤¤à- peti, pàdodakaü . . . vàcaü bhindati. evaü kho mayaü bhante samaggà sammodamànà avivadamànà phàsukaü vas- saü vasimhà na ca piõóakena kilamimhà 'ti. ||11|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: aphàsu¤ ¤eva kira 'me bhi- kkhave moghapurisà vutthà samànà phàsu ' mha vutthà 'ti pañijànanti, pasusaüvàsa¤ ¤eva kira 'me bhikkhave mogha- purisà vutthà samànà phàsu 'mha vutthà 'ti pañijànanti, eëa- kasaüvàsa¤ ¤eva kira 'me bhikkhave moghapurisà vutthà samànà phàsu ' mha vutthà 'ti pañijànanti, pamattasaüvàsa¤ ¤eva kira 'me bhikkhave moghapurisà vutthà samànà phàsu 'mha vutthà 'ti pañijànanti. kathaü hi nàm' ime bhikkhave moghapurisà mågabbataü titthiyasamàdànaü samàdiyissan- ti. ||12|| n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave mågabbataü titthiyasamàdànaü samàdiyitabbaü. yo samàdiyeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave vassaü vutthànaü bhikkhånaü tãhi ñhànehi pavàretuü diññhena và sutena và parisaïkàya và. sà vo bhavissati a¤¤am- a¤¤ànulomatà àpattivuññhànatà vinayapurekkhàratà. ||13|| eva¤ ca pana bhikkhave pavàretabbaü. vyattena bhi- kkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ajja pavàraõà. yadi saüghassa pattakallaü saü- gho pavàreyyà 'ti. therena bhikkhunà ekaüsaü uttarà- saïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanãyo: saüghaü àvuso pavàremi diññhena và sutena và parisaïkàya và, vadantu maü àyasmanto anu- kampaü upàdàya, passanto pañikarissàmi. dutiyam pi . . . tatiyam pi àvuso saüghaü pavàremi diññhena và sutena và parisaïkàya và, vadantu maü àyasmanto anukampaü upà- dàya, passanto pañikarissàmãti. navakena bhikkhunà ekaü- saü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü pa- ggahetvà evam assa vacanãyo: saüghaü bhante pavàremi #<[page 160]># %<160 MAHâVAGGA. [IV. 1. 14-3. 3.>% diññhena và . . . dutiyam pi . . . tatiyam pi . . . passanto pañikarissàmãti. ||14||1|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå there- su bhikkhåsu ukkuñikaü nisinnesu pavàrayamànesu àsanesu acchanti. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå theresu bhikkhåsu ukkuñikaü nisinnesu pavàrayamànesu àsanesu acchissantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave chabbaggiyà bhikkhå theresu . . . acchantãti. saccaü bhagavà. vigarahi bu- ddho bhagavà: kathaü hi nàma te bhikkhave moghapurisà theresu . . . acchissanti. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave theresu bhikkhåsu ukkuñikaü ni- sinnesu pavàrayamànesu àsanesu acchitabbaü. yo accheyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave sabbeh' eva ukkuñikaü nisinnehi pavàretun ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤ataro thero jaràdubbalo yàva sabbe pavà- rentãti ukkuñikaü nisinno àgamayamàno mucchito papati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave tadantarà ukkuñikaü nisãdituü yàva pavàreti, pavàretvà àsane nisãditun ti. ||2||2|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kati nu kho pavàraõà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. dve 'mà bhikkhave pavàraõà càtuddasikà pannarasikà ca. imà kho bhikkhave dve pavàraõà 'ti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kati nu kho pavàraõakammànãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. cattàr' imàni bhikkhave pavàraõakammà- ni, adhammena vaggaü pavàraõakammaü . . . (= II.14. 2,3. Read pavàraõakammaü instead of uposathakammaü) . . . sikkhitabban ti. ||2|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: sannipatatha bhikkhave, saügho pavàressatãti. evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etad avoca: atthi bhante bhikkhu gilàno, so anàgato 'ti. anujànàmi bhikkhave gilànena bhikkhunà pavàraõaü dàtuü. eva¤ ca pana bhikkhave dàtabbà. tena gilànena bhikkhunà ekaü #<[page 161]># %% bhikkhuü upasaükamitvà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà evam assa vacanã- yo: pavàraõaü dammi, pavàraõaü me hara, mam' atthàya pavàrehãti. kàyena vi¤¤àpeti, vàcàya vi¤¤àpeti, kàyena và- càya vi¤¤àpeti, dinnà hoti pavàraõà. na kàyena vi¤¤àpeti, na vàcàya vi¤¤àpeti, na kàyena vàcàya vi¤¤àpeti, na dinnà hoti pavàraõà. ||3|| evaü ce taü labhetha, icc etaü kusa- laü. no ce labhetha, so bhikkhave gilàno bhikkhu ma¤cena và pãñhena và saüghamajjhe ànetvà pavàretabbaü. sace bhikkhave gilànupaññhàkànaü bhikkhånaü evaü hoti: sace kho mayaü gilànaü ñhànà càvessàma, àbàdho và abhiva- óóhissati kàlaükiriyà và bhavissatãti, na bhikkhave gilàno ñhànà càvetabbo, saüghena tattha gantvà pavàretabbaü, na tv eva vaggena saüghena pavàretabbaü. pavàreyya ce, àpatti dukkañassa. ||4|| pavàraõàhàrako ce bhikkhave di- nnàya pavàraõàya . . . (= II.22.3,4. Read pavàraõà, pavàraõàya, pavàraõàhàrako instead of pàrisuddhi, pàri- suddhiyà, pàrisuddhihàrako) . . . pavàraõàhàrakassa àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave tadahu pavàraõàya pavà- raõaü dentena chandam pi dàtuü santi saüghassa karaõãyan ti. ||5||3|| tena kho pana samayena a¤¤ataraü bhikkhuü tadahu pa- vàraõàya ¤àtakà gaõhiüsu. bhagavato etam atthaü aro- cesuü. idha pana bhikkhave bhikkhuü tadahu pavàraõàya ¤àtakà gaõhanti. te ¤àtakà bhikkhåhi evam assu vacanãyà: iïgha tumhe àyasmanto imaü bhikkhuü muhuttaü mu¤ca- tha yàvàyaü bhikkhu pavàretãti. ||1|| evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü, no ce labhetha, te ¤àtakà bhikkhåhi evam assu vacanãyà: iïgha tumhe àyasmanto muhuttaü ekam- antaü hotha yàvàyaü bhikkhu pavàraõaü detãti. evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü, no ce labhetha, te ¤àta- kà bhikkhåhi evam assu vacanãyà: iïgha tumhe àyasmanto imaü bhikkhuü muhuttaü nissãmaü netha yàva saügho pavàretãti. evaü ce taü labhetha, icc etaü kusalaü, no ce labhetha, na tv eva vaggena saüghena pavàretabbaü. pa- vàreyya ce, àpatti dukkañassa. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhuü tadahu pavàraõàya ràjàno gaõhanti, corà gaõ- #<[page 162]># %<162 MAHâVAGGA. [IV. 4. 3-5. 4.>% hanti, dhuttà gaõhanti, bhikkhå paccatthikà gaõhanti. te bhikkhå paccatthikà bhikkhåhi evam assu vacanãyà: iïgha . . . (comp. 1.2) . . . na tv eva vaggena saüghena pavà- retabbaü. pavàreyya ce, àpatti dukkañassà 'ti. ||3||4|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavà- raõàya pa¤ca bhikkhå viharanti. atha kho tesaü bhi- kkhånaü etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü saüghena pavà- retabban ti, maya¤ c' amhà pa¤ca janà. kathaü nu kho amhehi pavàretabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pa¤cannaü saüghe pavàretun ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavà- raõàya cattàro bhikkhå viharanti. atha kho tesaü bhi- kkhånaü etad ahosi: bhagavatà anu¤¤àtaü pa¤cannaü saüghe pavàretuü, maya¤ c' amhà cattàro janà. kathaü nu kho amhehi pavàretabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave catunnaü a¤¤ama¤¤aü pavàretuü. ||2|| eva¤ ca pana bhikkhave pavàretabbaü: vyattena bhikkhunà pañibalena te bhikkhå ¤àpetabbà: su- õantu me àyasmanto. ajja pavàraõà. yad' àyasmantànaü pattakallaü mayaü a¤¤ama¤¤aü pavàreyyàmà 'ti. therena bhikkhunà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà ukkuñikaü nisã- ditvà a¤jaliü paggahetvà te bhikkhå evam assu vacanãyà: ahaü àvuso àyasmante pavàremi diññhena và sutena và pa- risaïkàya và, vadantu maü àyasmanto anukampaü upàdàya, passanto pañikarissàmi. dutiyam pi . . . tatiyam pi àvuso . . . pañikarissàmãti. navakena bhikkhunà ekaüsaü uttarà- saïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà te bhikkhå evam assu vacanãyà: ahaü bhante àyasmante pavà- remi diññhena và . . . dutiyam pi . . . tatiyam pi . . . pa- ñikarissàmãti. ||3|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya tayo bhikkhå viharanti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà anu¤¤àtaü pa¤cannaü saüghe pavàretuü, catunnaü a¤¤ama¤¤aü pa- vàretuü, maya¤ c' amhà tayo janà. kathaü nu kho amhehi pavàretabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujà- nàmi bhikkhave tiõõannaü a¤¤ama¤¤aü pavàretuü. eva¤ ca pana bhikkhave pavàretabbaü. vyattena . . . (= 3) #<[page 163]># %% . . . pañikarissàmãti. ||4|| tena kho pana samayena a¤¤ata- rasmiü àvàse tadahu pavàraõàya dve bhikkhå viharanti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà anu¤¤à- taü pa¤cannaü saüghe pavàretuü, catunnaü a¤¤ama¤¤aü pavàretuü, tiõõannaü a¤¤ama¤¤aü pavàretuü, maya¤ c' amhà dve janà. kathaü nu kho amhehi pavàretabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave dvinnaü a¤¤ama¤¤aü pavàretuü. ||5|| eva¤ ca pana bhi- kkhave pavàretabbaü. therena bhikkhunà ekaüsaü uttarà- saïgaü karitvà ukkuñikaü nisãditvà a¤jaliü paggahetvà navo bhikkhu evam assa vacanãyo: ahaü àvuso àyas- mantaü pavàremi diññhena và sutena và parisaïkàya và, vadatu maü àyasmà anukampaü upàdàya, passanto pañika- rissàmi. dutiyam pi . . . tatiyam pi àvuso . . . pañikarissà- mãti. navakena bhikkhunà ekaüsaü . . . paggahetvà thero bhikkhu evam assa vacanãyo: ahaü bhante àyasmantaü pa- vàremi diññhena và . . . dutiyam pi . . . tatiyam pi . . . pañikarissàmãti. ||6|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya eko bhikkhu viharati. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà anu¤¤àtaü pa¤ca- nnaü saüghe pavàretuü, catunnaü a¤¤ama¤¤aü pavàre- tuü, tiõõannaü a¤¤ama¤¤aü pavàretuü, dvinnaü a¤¤am- a¤¤aü pavàretuü, aha¤ c' amhi ekako. kathaü nu kho mayà pavàretabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||7|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavà- raõàya eko bhikkhu viharati. tena bhikkhave bhikkhunà yattha bhikkhå pañikkamanti upaññhànasàlàya và maõóape và rukkhamåle và, sa deso sammajjitvà pàniyaü paribhojani- yaü upaññhàpetvà àsanaü pa¤¤àpetvà padãpaü katvà nisãdi- tabbaü. sace a¤¤e bhikkhå àgacchanti, tehi saddhiü pavà- retabbaü, no ce àgacchanti, ajja me pavàraõà 'ti adhiññhà- tabbaü. no ce adhiññhaheyya, àpatti dukkañassa. ||8|| tatra bhikkhave yattha pa¤ca bhikkhå viharanti, na ekassa pavàraõaü àharitvà catåhi saüghe pavàretabbaü. pavà- reyyuü ce, àpatti dukkañassa. tatra bhikkhave yattha cattàro bhikkhå viharanti, na ekassa pavàraõaü àharitvà tãhi a¤¤ama¤¤aü pavàretabbaü. pavàreyyuü ce, àpatti dukkañassa. tatra bhikkhave yattha tayo bhikkhå viharanti, #<[page 164]># %<164 MAHâVAGGA. [IV. 5. 9-7. 2.>% na ekassa pavàraõaü àharitvà dvãhi a¤¤ama¤¤aü pavàre- tabbaü. pavàreyyuü ce, àpatti dukkañassa. tatra bhi- kkhave yattha dve bhikkhå viharanti, na ekassa pavàraõaü àharitvà ekena adhiññhàtabbaü. adhiññhaheyya ce, àpatti dukkañassà 'ti. ||9||5|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu tadahu pavà- raõàya àpattiü àpanno hoti. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na sàpattikena pavàre- tabban ti, aha¤ c' amhi àpattiü àpanno. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana . . . (comp. II.27.1,2. Read tadahu pavàraõàya instead of tadah' uposathe) . . . pañikarissàmãti vatvà pavà- retabbaü, na tv eva tappaccayà pavàraõàya antaràyo kàtabbo 'ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu pavàra- yamàno àpattiü sarati. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na sàpattikena pavàretabban ti, aha¤ c' amhi àpattiü àpanno. kathaü nu kho mayà pañi- pajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. idha pana bhikkhave bhikkhu pavàrayamàno àpattiü sarati. tena bhikkhave bhikkhunà sàmantà bhikkhu evam assa vacanãyo: ahaü àvuso itthannàmaü àpattiü àpanno, ito vuññhahitvà taü àpattiü pañikarissàmãti vatvà pavàretabbaü, na tv eva tappaccayà pavàraõàya antaràyo kàtabbo. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu pavàrayamàno àpattiyà vematiko hoti. tena bhikkhave bhikkhunà . . . (comp. II.27.4-8) . . . pañikarissatãti vatvà pavàretabbaü, na tv eva tappacca- yà pavàraõàya antaràyo kàtabbo 'ti. ||3||6|| pañhamabhàõavàraü niññhitaü. tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavà- raõàya sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatiüsu pa¤ca và atirekà và, te na jàniüsu atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàga- tà 'ti. te dhammasa¤¤ino vinayasa¤¤ino vaggà samagga- sa¤¤ino pavàresuü. tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchiüsu bahutarà. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. ||1|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tad- ahu pavàraõàya sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti #<[page 165]># %% pa¤ca và atirekà và, te na jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te dhammasa¤¤ino vinayasa¤¤ino vaggà samaggasa¤¤ino pavàrenti. tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhi- kkhave bhikkhåhi puna pavàretabbaü, pavàritànaü anàpatti. ||2|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavà- raõàya . . . tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti samasamà. pavàrità supavàrità, avasesehi pavà- retabbaü, pavàritànaü anàpatti. idha pana bhikkhave a¤¤a- tarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya . . . tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti thokatarà. pavà- ritàsupavàrità, avasesehi pavàretabbaü, pavàritànaü anàpatti. ||3|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pa- vàraõàya . . . tehi pavàritamatte ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pavàretabbaü, pavàritànaü anàpatti. idha pana . . . tehi pavàritamatte ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti samasamà. pavàrità supavàrità, tesaü santike pavàre- tabbaü, pavàritànaü anàpatti. idha pana . . . tehi pavà- ritamatte ath' a¤¤e àvasikà bhikkhå àgacchanti thoka- tarà. pavàrità supavàrità, tesaü santike pavàretabbaü, pavàritànaü anàpatti. ||4|| idha pana . . . tehi pavàri- tamatte avuññhitàya parisàya ath' a¤¤e . . . (= 4) . . . pavàritànaü anàpatti. idha pana . . . tehi pavàri- tamatte ekaccàya vuññhitàya parisàya . . . (= 4) . . . pavàritànaü anàpatti. idha pana . . . tehi pavàri- tamatte sabbàya vuññhitàya parisàya . . . (= 4) . . . pavàritànaü anàpatti. ||5|| anàpattipannarasakaü niññhitaü. ||7|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavà- raõàya sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti pa¤ca và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te dhammasa¤¤ino vinayasa¤¤ino vaggà vaggasa¤¤ino pavàrenti. tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhi- kkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukkañassa. ||1|| idha pana . . . tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà #<[page 166]># %<166 MAHâVAGGA. [IV. 8. 2-11. 1.>% bhikkhå àgacchanti samasamà. pavàrità supavàrità, ava- sesehi pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukkañassa. idha pana . . . tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti thokatarà. pavàrità supavàrità, avasesehi pa- vàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukkañassa. ||2|| idha pana . . . tehi pavàritamatte --la-- avuññhitàya parisàya -- la -- ekaccàya vuññhitàya parisàya --la-- sabbàya vuññhitàya parisàya ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà --la-- samasamà --la-- thokatarà. pavàrità supavàrità, tesaü santike pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukka- ñassa. ||3|| vaggàvaggasa¤¤inopannarasakaü niññhitaü. ||8|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàra- õàya sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti pa¤ca và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te kappati nu kho amhàkaü pavàretuü na nu kho kappatãti vematikà pavàrenti. tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhi- kkhave bhikkhåhi puna pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukkañassa. ||1|| idha pana . . . (comp. IV.8.2,3) . . . tesaü santike pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukka- ñassa. ||2|| vematikàpannarasakaü niññhitaü. ||9|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàra- õàya sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti pa¤ca và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te kappat' eva amhàkaü pavàretuü, n' amhàkaü na kappatãti kukkuccapakatà pavàrenti. tehi pavàriya- màne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukkañassa. ||1|| idha pana . . . (comp. IV.8.2,3) . . . tesaü santike pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti dukka- ñassa. ||2|| kukkuccapakatàpannarasakaü niññhitaü. ||10|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavà- #<[page 167]># %% raõàya sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti pa¤ca và atirekà và, te jànanti atth' a¤¤e àvàsikà bhikkhå anàgatà 'ti. te nassante te vinassante te ko tehi attho 'ti bheda- purekkhàrà pavàrenti. tehi pavàriyamàne ath' a¤¤e àvàsikà bhikkhå àgacchanti bahutarà. tehi bhikkhave bhikkhåhi puna pavàretabbaü, pavàritànaü apatti thullacca- yassa. ||1|| idha pana . . . (comp. IV.8.2,3. Read àpatti thullaccayassa instead of àpatti dukkañassa; in the case of àgacchanti samasamà read pavàrità supavàrità, avasesehi pa- vàretabbaü) . . . tesaü santike pavàretabbaü, pavàritànaü àpatti thullaccayassa. ||2|| bhedapurekkhàràpannarasakaü niññhitaü. ||11|| pa¤casattatikaü niññhitaü. idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàra- õàya sambahulà àvàsikà bhikkhå sannipatanti pa¤ca và atirekà và, te jànanti a¤¤e àvàsikà bhikkhå antosãmaü okkamantãti. te jànanti a¤¤e àvàsikà bhikkhå antosã- maü okkantà 'ti. te passanti a¤¤e àvàsike bhikkhå antosãmaü okkamante. te passanti a¤¤e àvàsike bhi- kkhå antosãmaü okkante. te suõanti a¤¤e àvàsikà bhi- kkhå antosãmaü okkamantãti. te suõanti a¤¤e àvàsikà bhikkhå antosãmaü okkantà 'ti. àvàsikena àvàsikà eka- satapa¤casattati tikanayato, àvàsikena àgantukà, àgantukena àvàsikà, àgantukena àgantukà, peyyàlamukhena satta tikasa- tàni honti. ||1||12|| idha pana bhikkhave àvàsikànaü bhikkhånaü càtudda- so hoti, àgantukànaü pannaraso . . . (= II.34.1-35,5. Read pavàretabbaü, pavàrenti, tadahu pavàraõàya instead of uposatho kàtabbo, uposathaü karonti, tadah' uposathe) . . . ajj' eva gantun ti. ||1||13|| na bhikkhave bhikkhuniyà nisinnaparisàya pavàre- tabbaü. yo pavàreyya, àpatti dukkañassa. na bhikkhave sikkhamànàya, na sàmaõerassa, na sàmaõeriyà, na sikkhaü paccakkhàtakassa, na antimavatthuü ajjhàpannakassa ni- sinnaparisàya pavàretabbaü. yo pavàreyya, àpatti dukka- #<[page 168]># %<168 MAHâVAGGA. [IV. 14. 1-15. 3.>% ñassa. ||1|| na àpattiyà adassane ukkhittakassa nisinnapari- sàya pavàretabbaü. yo pavàreyya, yathàdhammo kàretabbo. na àpattiyà appañikamme ukkhittakassa, na pàpikàya diññhi- yà appañinissagge ukkhittakassa nisinnaparisàya pavàre- tabbaü. yo pavàreyya, yathàdhammo kàretabbo. ||2|| na paõóakassa nisinnaparisàya pavàretabbaü. yo pavàreyya, àpatti dukkañassa. na theyyasaüvàsakassa, na titthiyapa- kkantakassa, na tiracchànagatassa, na màtughàtakassa, na pitughàtakassa, na arahantaghàtakassa, na bhikkhunãdåsa- kassa, na saüghabhedakassa, na lohituppàdakassa, na ubhato- vya¤janakassa nisinnaparisàya pavàretabbaü. yo pavàreyya, àpatti dukkañassa. ||3|| na bhikkhave pàrivàsikassa pavàra- õàdànena pavàretabbaü a¤¤atra avuññhitàya parisàya. na ca bhikkhave apavàraõàya pavàretabbaü a¤¤atra saügha- sàmaggiyà 'ti. ||4||14|| tena kho pana samayena Kosalesu janapadesu a¤¤ata- rasmiü àvàse tadahu pavàraõàya savarabhayakaü ahosi. bhikkhå nàsakkhiüsu tevàcikaü pavàretuü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave dvevàci- kaü pavàretun ti. bàëhataraü savarabhayakaü ahosi. bhikkhå nàsakkhiüsu dvevàcikaü pavàretuü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave ekavàci- kaü pavàretun ti. bàëhataraü savarabhayakaü ahosi. bhikkhå nàsakkhiüsu ekavàcikaü pavàretuü. bhagavato etam atthaü àrocesum. anujànàmi bhikkhave samàna- vassikaü pavàretun ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya manussehi dànaü dentehi yebhuyyena ratti khepità hoti. atha kho tesaü bhi- kkhånaü etad ahosi: manussehi dànaü dentehi yebhuyyena ratti khepità. sace saügho tevàcikaü pavàressati, apavàrito 'va saügho bhavissati, athàyaü ratti vibhàyissati. kathaü nu kho amhehi pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||2|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya manussehi dànaü dentehi yebhuyyena ratti khepità hoti. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ma- nussehi . . . vibhàyissatãti, vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. manussehi #<[page 169]># %% dànaü dentehi yebhuyyena ratti khepità. sace saügho te- vàcikaü pavàressati, apavàrito 'va saügho bhavissati, athà- yaü ratti vibhàyissati. yadi saüghassa pattakallaü, saügho dvevàcikaü ekavàcikaü samànavassikaü pavàreyyà 'ti. ||3|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõà- ya bhikkhåhi dhammaü bhaõantehi suttantikehi suttantaü saügàyantehi vinayadharehi vinayaü vinicchinantehi dha- mmakathikehi dhammaü sàkacchantehi bhikkhåhi kalahaü karontehi yebhuyyena ratti khepità hoti. tatra ce bhikkhå- naü evaü hoti: bhikkhåhi kalahaü karontehi yebhuyyena ratti khepità. sace saügho tevàcikaü pavàressati, apavàrito 'va saügho bhavissati, athàyaü ratti vibhàyissatãti, vyatte- na bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. bhikkhåhi kalahaü . . . khepità. sace saügho tevàcikaü pavàressati, apavàrito 'va saügho bha- vissati, athàyaü ratti vibhàyissati. yadi saüghassa patta- kallaü, saügho dvevàcikaü ekavàcikaü samànavassikaü pa- vàreyyà 'ti. ||4|| tena kho pana samayena Kosalesu janapadesu a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya mahà bhikkhusaügho sannipatito hoti paritta¤ ca anovassikaü hoti mahà ca megho uggato hoti. atha kho tesaü bhikkhå- naü etad ahosi: ayaü kho mahà bhikkhusaügho sannipatito paritta¤ ca anovassikaü mahà ca megho uggato. sace saügho tevàcikaü pavàressati, apavàrito 'va saügho bha- vissati, athàyaü megho pavassissati. kathaü nu kho amhe- hi pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||5|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya mahà bhikkhusaügho sannipatito hoti paritta¤ ca anovassi- kaü hoti mahà ca megho uggato hoti. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho mahà . . . (= 5) . . . pavassissatãti, vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü mahà . . . pavassissati. yadi saüghassa pattakallaü, saügho dvevàcikaü ekavàcikaü samànavassi- kaü pavàreyyà 'ti. ||6|| idha pana bhikkhave a¤¤atarasmiü àvàse tadahu pavàraõàya ràjantaràyo hoti --la-- corantarà- yo h., agyantaràyo h., udakant. h., manussant. h., amanussant. h., vàëant. h., siriüsapant. h., jãvitant. h., brahmacariyanta- ràyo hoti. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho brah- #<[page 170]># %<170 MAHâVAGGA. [IV. 15. 7-16. 4.>% macariyantaràyo. sace saügho tevàcikaü pavàressati, apa- vàrito 'va saügho bhavissati, athàyaü brahmacariyantaràyo bhavissatãti, vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpe- tabbo: suõàtu me bhante saügho. ayaü brahmacariyanta- ràyo. sace saügho tevàcikaü pavàressati, apavàrito 'va saügho bhavissati, athàyaü brahmacariyantaràyo bhavissa- ti. yadi saüghassa pattakallaü, saügho dvevàcikaü eka- vàcikaü samànavassikaü pavàreyyà 'ti. ||7||15|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sà- pattikà pavàrenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sàpattikena pavàretabbaü. yo pavà- reyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave yo sàpa- ttiko pavàreti, tassa okàsaü kàràpetvà àpattiyà codetun ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhi- kkhå okàsaü kàràpiyamànà na icchanti okàsaü kàtuü. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave okàsaü akarontassa pavàraõaü ñhapetuü. eva¤ ca pana bhikkhave ñhapetabbà. tadahu pavàraõàya càtuddase và pannarase và tasmiü puggale sammukhãbhåte saügha- majjhe udàharitabbaü: suõàtu me bhante saügho. itthan- nàmo puggalo sàpattiko, tassa pavàraõaü ñhapemi, na tasmiü sammukhãbhåte pavàretabban ti ñhapità hoti pavà- raõà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhi- kkhå pur' amhàkaü pesalà bhikkhå pavàraõaü ñhapentã- ti pañigacc' eva suddhànaü bhikkhånaü anàpattikànaü avatthusmiü akàraõe pavàraõaü ñhapenti pavàritànam pi pavàraõaü ñhapenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave suddhànaü bhikkhånaü anàpattikànaü ava- tthusmiü akàraõe pavàraõà ñhapetabbà. yo ñhapeyya, àpatti dukkañassa. na bhikkhave pavàritànam pi pavàraõà ñhape- tabbà. yo ñhapeyya, àpatti dukkañassa. ||3|| evaü kho bhi- kkhave ñhapità hoti pavàraõà, evaü aññhapità. katha¤ ca bhikkhave aññhapità hoti pavàraõà. tevàcikàya ce bhikkhave pavàraõàya bhàsitàya lapitàya pariyositàya pavàraõaü ñha- peti, aññhapità hoti pavàraõà. dvevàcikàya ce bhikkhave, ekavàcikàya ce bhikkhave, samànavassikàya ce bhikkhave pa- vàraõàya bhàsitàya lapitàya pariyositàya pavàraõaü ñhapeti, #<[page 171]># %% aññhapità hoti pavàraõà. evaü kho bhikkhave aññhapità hoti pavàraõà. ||4|| katha¤ ca bhikkhave ñhapità hoti pavà- raõà. tevàcikàya ce bhikkhave pavàraõàya bhàsitàya lapità- ya apariyositàya pavàraõaü ñhapeti, ñhapità hoti pavàraõà. dvevàcikàya ce bhikkhave, ekavàcikàya ce bhikkhave, samà- navassikàya ce bhikkhave pavàraõàya bhàsitàya lapitàya apariyositàya pavàraõaü ñhapeti, ñhapità hoti pavàraõà. evaü kho bhikkhave ñhapità hoti pavàraõà. ||5|| idha pana bhikkhave tadahu pavàraõàya bhikkhu bhikkhussa pavà- raõaü ñhapeti. taü ce bhikkhuü a¤¤e bhikkhå jànanti ayaü kho àyasmà aparisuddhakàyasamàcàro aparisuddhava- cãsamàcàro aparisuddhàajãvo bàlo avyatto na pañibalo anu- yu¤jiyamàno anuyogaü dàtun ti, alaü bhikkhu, mà bhaõóa- naü mà kalahaü mà viggahaü mà vivàdan ti omadditvà saüghena pavàretabbaü. ||6|| idha pana bhikkhave tadahu pavàraõàya bhikkhu bhikkhussa pavàraõaü ñhapeti. taü ce bhikkhuü a¤¤e bhikkhå jànanti ayaü kho àyasmà pari- suddhakàyasamàcàro aparisuddhavacãsamàcàro aparisuddha- àjãvo bàlo avyatto na pañibalo anuyu¤jiyamàno anuyogaü dàtun ti, alaü bhikkhu . . . pavàretabbaü. ||7|| idha pana bhikkhave tadahu pavàraõàya bhikkhu bhikkhussa pavàra- õaü ñhapeti. taü ce bhikkhuü a¤¤e bhikkhå jànanti ayaü kho àyasmà parisuddhakàyasamàcàro parisuddhavacãsamà- càro aparisuddhàajãvo bàlo avyatto na pañibalo anuyu¤jiya- màno anuyogaü dàtun ti, alaü bhikkhu . . . pavàretabbaü. ||8|| idha pana bhikkhave tadahu pavàraõàya bhikkhu bhi- kkhussa pavàraõaü ñhapeti. taü ce bhikkhuü a¤¤e bhi- kkhå jànanti ayaü kho àyasmà parisuddhakàyasamàcàro parisuddhavacãsamàcàro parisuddhàajãvo bàlo avyatto na pañibalo anuyu¤jiyamàno anuyogaü dàtun ti, alaü bhi- kkhu . . . pavàretabbaü. ||9|| idha pana bhikkhave tad- ahu pavàraõàya bhikkhu bhikkhussa pavàraõaü ñhape- ti. taü ce bhikkhuü a¤¤e bhikkhå jànanti ayaü kho àyasmà parisuddhakàyasamàcàro parisuddhavacãsamàcàro pa- risuddhàajãvo paõóito vyatto pañibalo anuyu¤jiyamàno anuyogaü dàtun ti, so evam assa vacanãyo: yaü kho tvaü àvuso imassa bhikkhuno pavàraõaü ñhapesi, kimhi naü ñhapesi, sãlavipattiyà ñhapesi, àcàravipattiyà ñhapesi, #<[page 172]># %<172 MAHâVAGGA. [IV. 16. 10-15.>% diññhivipattiyà ñhapesãti. ||10|| so ce evaü vadeyya: sã- lavipattiyà ñhapemi, àcàravip. ñh., diññhivip. ñhapemãti, so evam assa vacanãyo: jànàti panàyasmà sãlavipattiü, jànàti àcàravipattiü, jànàti diññhivipattin ti. so ce evaü vadeyya: jànàmi kho ahaü àvuso sãlavipattiü, jànàmi àcà- ravipattiü, jànàmi diññhivipattin ti, so evam assa vacanã- yo: katamà panàvuso sãlavipatti, katamà àcàravipatti, katamà diññhivipattãti. ||11|| so ce evaü vadeyya: cattàri ca pàràji- kàni terasa saüghàdisesà ayaü sãlavipatti, thullaccayaü pà- cittiyaü pàñidesanãyaü dukkañaü dubbhàsitaü ayaü àcàra- vipatti, micchàdiññhi antaggàhikà diññhi ayaü diññhivipattãti, so evam assa vacanãyo: yaü kho tvaü àvuso imassa bhi- kkhuno pavàraõaü ñhapesi, diññhena ñhapesi, sutena ñhapesi, parisaïkàya ñhapesãti. ||12|| so ce evaü vadeyya: diññhena và ñhapemi, sutena và ñhapemi, parisaïkàya và ñhapemãti, so evam assa vacanãyo: yaü kho tvaü àvuso imassa bhikkhu- no diññhena pavàraõaü ñhapesi, kiü te diññhaü, kinti te diññhaü, kadà te diññhaü, kattha te diññhaü, pàràjikaü ajjhà- pajjanto diññho, saüghàdisesaü ajjhàpajjanto diññho, thulla- ccayaü pàcittiyaü pàñidesanãyaü dukkañaü dubbhàsitaü ajjhàpajjanto diññho, kattha ca tvaü ahosi, kattha càyaü bhikkhu ahosi, kiü ca tvaü karosi, kiü càyaü bhikkhu karotãti. ||13|| so ce evaü vadeyya: na kho ahaü àvuso imassa bhikkhuno diññhena pavàraõaü ñhapemi, api ca su- tena pavàraõaü ñhapemãti, so evam assa vacanãyo: yaü kho tvaü àvuso imassa bhikkhuno sutena pavàraõaü ñhapesi, kiü te sutaü, kinti te sutaü, kadà te sutaü, kattha te sutaü, pàràjikaü ajjhàpanno 'ti sutaü, saüghàdisesaü ajjhàpanno 'ti sutaü, thullaccayaü pàcittiyaü pàñidesanãyaü {dukkañaü} dubbhàsitaü ajjhàpanno 'ti sutaü, bhikkhussa sutaü, bhi- kkhuniyà s., sikkhamànàya s., sàmaõerassa s., sàmaõeriyà s., upàsakassa s., upàsikàya s., ràjånaü s., ràjamahàmattànaü s., titthiyànaü s., titthiyasàvakànaü sutan ti. ||14|| so ce evaü vadeyya: na kho ahaü àvuso imassa bhikkhuno sute- na pavàraõaü ñhapemi, api ca parisaïkàya pavàraõaü ñha- pemãti, so evam assa vacanãyo: yaü kho tvaü àvuso imassa bhikkhuno parisaïkàya pavàraõaü ñhapesi, kiü parisaïkasi, kinti parisaïkasi, kadà parisaïkasi, kattha parisaïkasi, pàrà- #<[page 173]># %% jikaü ajjhàpanno 'ti parisaïkasi, saüghàdisesaü ajjhàpanno 'ti parisaïkasi, thullaccayaü pàcittiyaü pàñidesanãyaü du- kkañaü dubbhàsitaü ajjhàpanno 'ti parisaïkasi, bhikkhussa sutvà parisaïkasi . . . titthiyasàvakànaü sutvà parisaïka- sãti. ||15|| so ce evaü vadeyya: na kho ahaü àvuso imassa bhikkhuno parisaïkàya pavàraõaü ñhapemi, api ca ahaü na jànàmi kena ahaü imassa bhikkhuno pavàraõaü ñhapemãti, so ce bhikkhave codako bhikkhu anuyogena vi¤¤ånaü sa- brahmacàrãnaü cittaü na àràdheti ananuvàdo cudito bhi- kkhå 'ti alaü vacanàya. so ce bhikkhave codako bhikkhu anuyogena vi¤¤ånaü {sabrahmacàrãnaü} cittaü àràdheti sà- nuvàdo cudito bhikkhå 'ti alaü vacanàya. ||16|| so ce bhi- kkhave codako bhikkhu amålakena pàràjikena anuddhaüsi- taü pañijànàti, saüghàdisesaü ropetvà saüghena pavàre- tabbaü. so ce bhikkhave codako bhikkhu amålakena saü- ghàdisesena anuddhaüsitaü pañijànàti, yathàdhammaü kàrà- petvà saüghena pavàretabbaü. so ce bhikkhave codako bhikkhu amålakena thullaccayena pàcittiyena pàñidesanãyena dukkañena dubbhàsitena anuddhaüsitaü pañijànàti, yathà- dhammaü kàràpetvà saüghena pavàretabbaü. ||17|| so ce bhikkhave cudito bhikkhu pàràjikaü ajjhàpanno 'ti pañijànà- ti, nàsetvà saüghena pavàretabbaü. so ce bhikkhave cudito bhikkhu saüghàdisesaü ajjhàpanno 'ti pañijànàti, saüghàdi- sesaü ropetvà saüghena pavàretabbaü. so ce bhikkhave cudito bhikkhu thullaccayaü pàcittiyaü pàñidesanãyaü dukkañaü dubbhàsitaü ajjhàpanno 'ti pañijànàti, yathà- dhammaü kàràpetvà saüghena pavàretabbaü. ||18|| idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavàraõàya thullaccayaü ajjhàpanno hoti. ekacce bhikkhå thullaccayadiññhino honti, ekacce bhikkhå saüghàdisesadiññhino honti. ye te bhi- kkhave bhikkhå thullaccayadiññhino, tehi so bhikkhave bhikkhu ekamantaü apanetvà yathàdhammaü kàràpetvà saüghaü upasaükamitvà evam assa vacanãyo: yaü kho so àvuso bhikkhu àpattiü àpanno, sàssa yathàdhammaü pañika- tà. yadi saüghassa pattakallaü, saügho pavàreyyà 'ti. ||19|| idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavàraõàya thullacca- yaü ajjhàpanno hoti. ekacce bhikkhå thullaccayadiññhino honti, ekacce bhikkhå pàcittiyadiññhino honti. ekacce bhi- #<[page 174]># %<174 MAHâVAGGA. [IV. 16. 20-26.>% kkhå thullaccayadiññhino honti, ekacce bhikkhå pàñidesanã- yadiññhino honti. ek. bh. thullaccayad. h., ek. bh. dukka- ñad. h., ek. bh. thullaccayad. h., ek. bh. dubbhàsitad. h. ye te bhikkhave bhikkhå thullaccayadiññhino, tehi . . . (= 19) . . . saügho pavàreyyà 'ti. ||20|| idha pana bhi- kkhave bhikkhu tadahu pavàraõàya pàcittiyaü ajjhàpanno hoti, pàñidesanãyaü ajjhàp. hoti, dukkañaü ajjhàp. hoti, dubbhàsitaü ajjhàp. hoti. ekacce bhikkhå dubbhàsitadiññhi- no honti, ekacce bhikkhå saüghàdisesadiññhino honti. ye te bhikkhave bhikkhå dubbhàsitadiññhino, tehi . . . (= 19) . . . saügho pavàreyyà 'ti. ||21|| idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavàraõàya dubbhàsitaü ajjhàpanno hoti. ekacce bhikkhå dubbhàsitadiññhino honti, ek. bh. thullacca- yad. h., ek. bh. dubbhàsitad. h., ek. bh. pàcittiyad. h., ek. bh. dubbhàsitad. h., ek. bh. pàñidesanãyad. h., ek. bh. du- bbhàsitad. h., ek. bh. dukkañad. honti. ye te bhikkhave bhi- kkhå dubbhàsitadiññhino, tehi . . . saügho pavàreyyà 'ti. ||22|| idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavàraõàya saügha- majjhe udàhareyya: suõàtu me bhante saügho. idaü vatthuü pa¤¤àyati na puggalo. yadi saüghassa patta- kallaü, vatthuü ñhapetvà saügho pavàreyyà 'ti. so evam assa vacanãyo: bhagavatà kho àvuso visuddhànaü pavàraõà pa¤¤attà. sace vatthuü pa¤¤àyati na puggalo, idàn' eva naü vadehãti. ||23|| idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavàraõàya saüghamajjhe udàhareyya: suõàtu me bhante saügho. ayaü puggalo pa¤¤àyati na vatthuü. yadi saü- ghassa pattakallaü, puggalaü ñhapetvà saügho pavàreyyà 'ti. so evam assa vacanãyo: bhagavatà kho àvuso samaggà- naü pavàraõà pa¤¤attà. sace puggalo pa¤¤àyati na vatthuü, idàn' eva naü vadehãti. ||24|| idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavàraõàya saüghamajjhe udàhareyya: suõàtu me bhante saügho. idaü vatthu¤ ca puggalo ca pa¤¤àyati. yadi saüghassa pattakallaü, vatthu¤ ca puggala¤ ca ñhapetvà saügho pavàreyyà 'ti. so evam assa vacanãyo: bhagavatà kho àvuso visuddhàna¤ ca samaggàna¤ ca pavàraõà pa¤¤attà. sace vatthu¤ ca puggalo ca pa¤¤àyati, idàn' eva naü vadehã- ti. ||25|| pubbe ce bhikkhave pavàraõàya vatthuü pa¤¤àya- ti, pacchà puggalo, kallaü vacanàya. pubbe ce bhikkhave #<[page 175]># %% pavàraõàya puggalo pa¤¤àyati, pacchà vatthuü, kallaü va- canàya. pubbe ce bhikkhave pavàraõàya vatthu¤ ca pugga- lo ca pa¤¤àyati, taü ce katàya pavàraõàya ukkoñeti, ukkoña- nakaü pàcittiyan ti. ||26||16|| tena kho pana samayena sambahulà sandiññhà sambhattà bhikkhå Kosalesu janapadesu a¤¤atarasmiü àvàse vassaü upagacchiüsu. tesaü sàmantà a¤¤e bhikkhå bhaõóana- kàrakà kalahakàrakà vivàdakàrakà bhassakàrakà saüghe adhikaraõakàrakà vassaü upagacchiüsu mayaü tesaü bhi- kkhånaü vassaü vutthànaü pavàraõàya pavàraõaü ñha- pessàmà 'ti. assosuü kho te bhikkhå: amhàkaü kira sàmantà a¤¤e bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . adhika- raõakàrakà vassaü upagatà mayaü . . . ñhapessàmà 'ti. kathaü nu kho amhehi pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||1|| idha pana bhikkhave sam- bahulà sandiññhà sambhattà bhikkhå a¤¤atarasmiü àvàse vassaü upagacchanti. tesaü sàmantà a¤¤e bhikkhå bhaõóa- nakàrakà . . . adhikaraõakàrakà vassaü upagacchanti ma- yaü . . . ñhapessàmà 'ti. anujànàmi bhikkhave tehi bhi- kkhåhi dve tayo uposathe càtuddasike kàtuü kathaü mayaü tehi bhikkhåhi pañhamataraü pavàreyyàmà 'ti. te ce bhi- kkhave bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . adhikaraõakàrakà àvàsaü àgacchanti, tehi bhikkhave àvàsikehi bhikkhåhi la- huü-lahuü sannipatitvà pavàretabbaü, pavàretvà vattabbà: pavàrità kho mayaü àvuso, yathàyasmantà ma¤¤anti tathà karontå 'ti. ||2|| te ce bhikkhave bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . adhikaraõakàrakà asaüvihità taü àvàsaü àgacchanti, tehi bhikkhave àvàsikehi bhikkhåhi àsanaü pa¤¤àpetabbaü, pàdodakaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü upanikkhipitabbaü, paccuggantvà pattacãvaraü pañiggahetabbaü, pàniyena pu- cchitabbà, tesaü vikkhitvà nissãmaü gantvà pavàretabbaü, pavàretvà vattabbà: pavàrità kho mayaü àvuso, yathà- yasmantà ma¤¤anti tathà karontå 'ti. ||3|| eva¤ ce taü labhetha, icc etaü kusalaü, no ce labhetha, àvàsikena bhi- kkhunà vyattena pañibalena àvàsikà bhikkhå ¤àpetabbà: su- õantu me àyasmantà àvàsikà. yad' àyasmantànaü patta- kallaü, idàni uposathaü kareyyàma pàtimokkhaü uddiseyyà- #<[page 176]># %<176 MAHâVAGGA. [IV. 17. 4-I8. 1.>% ma, àgame kàëe pavàreyyàmà 'ti. te ce bhikkhave bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . adhikaraõakàrakà te bhikkhå evaü vadeyyuü: sàdh' àvuso idàn' eva no pavàrethà 'ti, te evaü assu vacanãyà: anissarà kho tumhe àvuso amhàkaü pavàra- õàya, na tàva mayaü pavàressàmà 'ti. ||4|| te ce bhikkhave bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . adhikaraõakàrakà taü kàëaü anuvaseyyuü, àvàsikena bhikkhave bhikkhunà vyattena pañibalena àvàsikà bhikkhå ¤àpetabbà: suõantu me àyas- mantà . . . uddiseyyàma, àgame juõhe pavàreyyàmà 'ti. te ce bhikkhave bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . adhikaraõakà- rakà te bhikkhå evaü vadeyyuü: sàdh' àvuso idàn' eva no pavàrethà 'ti, te evaü assu vacanãyà: anissarà kho tumhe àvuso amhàkaü pavàraõàya, na tàva mayaü pavàressàmà 'ti. ||5|| te ce bhikkhave bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . adhi- karaõakàrakà tam pi juõhaü anuvaseyyuü, tehi bhikkhave bhikkhåhi sabbeh' eva àgame juõhe komudiyà càtumàsiniyà akàmà pavàretabbaü. ||6|| tehi ce bhikkhave bhikkhåhi pavàriyamàne gilàno agilànassa pavàraõaü ñhapeti, so evam assa vacanãyo: àyasmà kho gilàno, gilàno ca ananuyogakkha- mo vutto bhagavatà. àgamehi àvuso yàva àrogo hosi, àrogo àkaïkhamàno codessasãti. evaü ce vuccamàno codeti, anàda- riye pàcittiyaü. ||7|| tehi ce bhikkhave bhikkhåhi pavàriya- màne agilàno gilànassa pavàraõaü ñhapeti, so evam assa va- canãyo: ayaü kho àvuso bhikkhu gilàno, gilàno ca ananuyo- gakkhamo vutto bhagavatà. àgamehi àvuso yàvàyaü bhi- kkhu àrogo hoti, àrogaü àkaïkhamàno codessasãti. evaü ce vuccamàno codeti, anàdariye pàcittiyaü. ||8|| tehi ce bhi- kkhave bhikkhåhi pavàriyamàne gilàno gilànassa pavàraõaü ñhapeti, so evam assa vacanãyo: àyasmantà kho gilànà, gilà- no ca ananuyogakkhamo vutto bhagavatà. àgamehi àvuso yàva àrogà hotha, àrogaü àkaïkhamàno codessasãti. evaü ce vuccamàno codeti, anàdariye pacittiyaü. ||9|| tehi ce bhi- kkhave bhikkhåhi pavàriyamàne agilàno agilànassa pavà- raõaü ñhapeti, ubho saüghena samanuyu¤jitvà samanuggà- hitvà yathàdhammaü kàràpetvà saüghena pavàretabban ti. ||10||17|| tena kho pana samayena sambahulà sandiññhà sambhattà #<[page 177]># %% bhikkhå Kosalesu janapadesu a¤¤atarasmiü àvàse vassaü upagacchiüsu. tesaü samaggànaü sammodamànànaü avi- vadamànànaü viharataü a¤¤ataro phàsuvihàro adhigato hoti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: amhà- kaü kho samaggànaü . . . adhigato. sace mayaü idàni pavàressàma, siyàpi bhikkhå pavàretvà càrikaü pakkame- yyuü, evaü mayaü imamhà phàsuvihàrà paribàhirà bha- vissàma. kathaü nu kho amhehi pañipajjitabban ti. bhagava- to etam atthaü àrocesuü. ||1|| idha pana bhikkhave samba- hulà sandiññhà sambhattà bhikkhå a¤¤atarasmiü àvàse vassaü upagacchanti. tesaü samaggànaü . . . adhigato hoti. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: amhàkaü kho samaggànaü . . . paribàhirà bhavissàmà 'ti. anujànàmi bhikkhave tehi bhi- kkhåhi pavàraõàsaügahaü kàtuü. ||2|| eva¤ ca pana bhikkhave kàtabbo. sabbeh' eva ekajjhaü sannipatitabbaü, sannipatitvà vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpe- tabbo: suõàtu me bhante saügho. amhàkaü samaggànaü sammodamànànaü avivadamànànaü viharataü a¤¤ataro phà- suvihàro adhigato. sace mayaü idàni pavàressàma, siyàpi bhikkhå pavàretvà càrikaü pakkameyyuü, evaü mayaü imamhà phàsuvihàrà paribàhirà bhavissàma. yadi saüghassa pattakallaü, saügho pavàraõàsaügahaü kareyya, idàni upo- sathaü kareyya pàtimokkhaü uddiseyya, àgame komudiyà càtumàsiniyà saügho pavàreyya. esà ¤atti. ||3|| suõàtu me bhante saügho. amhàkaü samaggànaü . . . paribàhirà bha- vissàma. saügho pavàraõàsaügahaü karoti, idàni uposa- thaü karissati pàtimokkhaü uddisissati, àgame komudiyà càtumàsiniyà pavàressati. yassàyasmato khamati pavàraõà- saügahassa karaõaü idàni uposathaü karissati pàtimokkhaü uddisissati, àgame komudiyà càtumàsiniyà pavàressati, so tuõh' assa. yassa na kkhamati, so bhàseyya. kato {saüghe- na} pavàraõàsaügaho idàni uposathaü karissati pàtimokkhaü uddisissati, àgame komudiyà càtumàsiniyà pavàressati. kha- mati saüghassa, tasmà tuõhã, evam etaü dhàrayàmãti. ||4|| tehi ce bhikkhave bhikkhåhi kate pavàraõàsaügahe a¤¤a- taro bhikkhu evaü vadeyya: icchàm' ahaü àvuso janapa- dacàrikaü pakkamituü, atthi me janapade karaõãyan ti, so evam assa vacanãyo: sàdh' àvuso pavàretvà gacchàhãti. so #<[page 178]># %<178 MAHâVAGGA. [IV. 18. 5-6.>% ce bhikkhave bhikkhu pavàrayamàno a¤¤atarassa bhikkhuno pavàraõaü ñhapeti, so evam assa vacanãyo: anissaro kho me tvaü àvuso pavàraõàya, na tàvàhaü pavàressàmãti. tassa ce bhikkhave bhikkhuno pavàrayamànassa a¤¤ataro bhikkhu tassa bhikkhuno pavàraõaü ñhapeti, ubho saüghena samanu- yu¤jitvà samanuggàhitvà yathàdhammaü kàràpetabbà. ||5|| so ce bhikkhave bhikkhu janapade taü karaõãyaü tãretvà punad eva anto komudiyà càtumàsiniyà taü àvàsaü àgaccha- ti, tehi ce bhikkhave bhikkhåhi pavàriyamàne a¤¤ataro bhi- kkhu tassa bhikkhuno pavàraõaü ñhapeti, so evam assa va- canãyo: anissaro kho me tvaü àvuso pavàraõàya, pavàrito ahan ti. tehi ce bhikkhave bhikkhåhi pavàriyamàne so bhikkhu a¤¤atarassa bhikkhuno pavàraõaü ñhapeti, ubho saüghena samanuyu¤jitvà samanuggàhitvà yathàdhammaü kàràpetvà saüghena pavàretabban ti. ||6||18|| pavàraõakkhandhakaü catutthaü. imamhi khandhake vatthu chacattàrisà. tassa uddànaü: vassaü vutthà Kosalesu agamuü satthu dassanaü aphàsupasusaüvàsaü a¤¤ama¤¤ànulomatà, | pavàrentàpaõà, dve ca, kammaü, gilàna-¤àtakà, ràjà, corà ca, dhuttà ca, bhikkhå paccatthikà tathà, | pa¤ca, catu, tayo, dve,'ko, àpanno, vemati, sari, sabbo saügho, vematiko, bahå samà ca thokikà, | àvàsikà, càtuddasà, liïga-saüvàsakà ubho, gantabbaü, na nisinnàya, chandadàn', apavàraõà, | savarehi, khepità, megho, antarà ca, pavàraõà, | 5 na karonti, pur' amhàkaü, aññhapità ca, bhikkhuno, | kimhi và 'ti katama¤ ca diññhena sutasaïkàya, codako cuditako ca, thullaccaya-vatthu-bhaõóanaü, | pavàraõàsaügaho ca, anissaro, pavàraye 'ti. #<[page 179]># %< 179>% MAHâVAGGA. V. Tena samayena buddho bhagavà Ràjagahe viharati Gijjhakåñe pabbate. tena kho pana samayena ràjà Mà- gadho Seniyo Bimbisàro asãtiyà gàmasahassesu issarà- dhipaccaü rajjaü kàreti. tena kho pana samayena Campà- yaü Soõo nàma Koëiviso seññhiputto sukhumàlo hoti, tassa pàdatalesu lomàni jàtàni honti. atha kho ràjà Màga- dho Seniyo Bimbisàro tàni asãtiü gàmikasahassàni sannipà- tàpetvà kenacid eva karaõãyena Soõassa Koëivisassa santike dåtaü pàhesi, àgacchatu Soõo icchàmi Soõassa àgatan ti. ||1|| atha kho Soõassa Koëivisassa màtàpitaro Soõaü Koëivisaü etad avocuü: ràjà te tàta Soõa pàde dakkhitukàmo. mà kho tvaü tàta Soõa yena ràjà tena pàde abhippasàreyyàsi, ra¤¤o purato pallaïkena nisãda, nisinnassa te ràjà pàde dakkhissatãti. atha kho Soõaü Koëivisaü sivikàya ànesuü. atha kho Soõo Koëiviso yena ràjà Màgadho Seniyo Bimbisà- ro ten' upasaükami, upasaükamitvà ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü abhivàdetvà ra¤¤o purato pallaïkena nisãdi. addasa kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro Soõassa Koëivisassa pàdatalesu lomàni jàtàni. ||2|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro tàni asãtiü gàmikasahassàni diññhadhammike atthe anusàsitvà uyyojesi: tumhe khv' attha bhaõe mayà diññhadhammike atthe anusàsità, gacchatha taü bhagavantaü payirupàsatha, so no bhagavà samparàyike atthe anusàsissatãti. atha kho tàni asãti gàmikasahassàni yena Gijjhakåño pabbato ten' upasaükamiüsu. ||3|| tena kho pana samayena àyasmà Sàgato bhagavato upaññhàko hoti. atha kho tàni asãti gàmikasahassàni yenàyasmà Sàgato ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà àyasmantaü Sàgataü #<[page 180]># %<180 MAHâVAGGA. [V. 1. 4-9.>% etad avocuü: imàni bhante asãti gàmikasahassàni idh' upasaükantàni bhagavantaü dassanàya. sàdhu mayaü bhante labheyyàma bhagavantaü dassanàyà 'ti. tena hi tumhe àyasmanto muhuttaü idh' eva tàva hotha yàvàhaü bhagavantaü pañivedemãti. ||4|| atha kho àyasmà Sàgato tesaü asãtiyà gàmikasahassànaü purato pekkhamànànaü pà- ñikàya nimujjitvà bhagavato purato ummujjitvà bhagavantaü etad avoca: imàni bhante asãti gàmikasahassàni idh' upa- saükantàni bhagavantaü dassanàya, yassa dàni bhante bha- gavà kàlaü ma¤¤atãti. tena hi tvaü Sàgata vihàrapacchà- yàyaü àsanaü pa¤¤àpehãti. ||5|| evaü bhante 'ti kho àyasmà Sàgato bhagavato pañisuõitvà pãñhaü gahetvà bha- gavato purato nimujjitvà tesaü asãtiyà gàmikasahassànaü purato pekkhamànànaü pàñikàya ummujjitvà vihàrapacchà- yàyaü àsanaü pa¤¤àpesi. atha kho bhagavà vihàrà nikkha- mitvà vihàrapacchàyàyaü pa¤¤atte àsane nisãdi. ||6|| atha kho tàni asãti gàmikasahassàni yena bhagavà ten' upa- saükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü {nisãdiüsu}. atha kho tàni asãti gàmikasahassàni àyasmantaü yeva Sàgataü samannàharanti, no tathà bhaga- vantaü. atha kho bhagavà tesaü àsãtiyà gàmikasahassànaü cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya àyasmantaü Sàgataü àman- tesi: tena hi tvaü Sàgata bhiyyosomattàya uttarimanussa- dhammaü iddhipàñihàriyaü dassehãti. evaü bhante 'ti kho àyasmà Sàgato bhagavato pañisuõitvà vehàsaü abbhuggantvà àkàse antalikkhe caïkamati pi tiññhati pi nisãdati pi seyyam pi kappeti dhåpàyati pi pajjalati pi antaradhàyati pi. ||7|| atha kho àyasmà Sàgato àkàse antalikkhe anekavihitaü utta- rimanussadhammaü iddhipàñihàriyaü dassetvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avoca: satthà me bhante bhagavà, sàvako 'ham asmi, satthà me bhante bha- gavà, sàvako 'ham asmãti. atha kho tàni asãti gàmikasa- hassàni acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, sàvako pi nàma evaü mahiddhiko bhavissati evaü mahànubhàvo, aho nåna satthà 'ti bhagavantaü yeva samannàharanti, no tathà àyasmantaü Sàgataü. ||8|| atha kho bhagavà tesaü asãtiyà gàmikasahassànaü cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya anu- pubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü sãlakathaü #<[page 181]># %% saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü ne- kkhamme ànisaüsaü pakàsesi. yadà te bhagavà a¤¤àsi kallacitte muducitte vinãvaraõacitte udaggacitte pasannacitte, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà taü pa- kàsesi, dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü. seyyathà- pi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammad eva rajanaü {pañigaõheyya,} evam eva tesaü asãtiyà gàmikasa- hassànaü tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhamma- cakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadhamman ti. ||9|| te diññhadhammà patta- dhammà viditadhammà pariyogàëhadhammà tiõõavicikicchà vigatakathaükathà vesàrajjappattà aparappaccayà satthu sà- sane bhagavantaü etad avocuü: abhikkantaü bhante, abhi- kkantaü bhante, seyyathàpi bhante nikkujjitaü và ukku- jjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhu- manto råpàni dakkhintãti, evam eva bhagavatà anekapariyà- yena dhammo pakàsito. ete mayaü bhante bhagavantaü saraõaü gacchàma dhamma¤ ca bhikkhusaügha¤ ca, upà- sake no bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupete saraõaü gate 'ti. ||10|| atha kho Soõassa Koëivisassa etad ahosi: yathà -yathà kho ahaü bhagavatà dhammaü desitaü àjànàmi, na yidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekan- taparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. yaü nånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyyan ti. atha kho tàni asãti gàmikasahassàni bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumo- ditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkamiüsu. ||11|| atha kho Soõo Koëiviso acirapa- kkantesu tesu asãtiyà gàmikasahassesu yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho Soõo Koëiviso bha- gavantaü etad avoca: yathà-yathàhaü bhante bhagavatà dhammaü desitaü . . . brahmacariyaü carituü. icchàm' ahaü bhante kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchà- detvà agàrasmà anagàriyaü pabbajituü, pabbàjetu maü bhante bhagavà 'ti. alattha kho Soõo Koëiviso bhagavato santike pabbajjaü, alattha upasampadaü. aciråpasampanno #<[page 182]># %<182 MAHâVAGGA. [V. 1. 12-16.>% ca panàyasmà Soõo Sãtavane viharati. ||12|| tassa accàra- ddhaviriyassa caïkamato pàdà bhijjiüsu, caïkamo lohitena phuño hoti seyyathàpi gavàghàtanaü. atha kho àyasmato Soõassa rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: ye kho keci bhagavato sàvakà àraddhaviriyà viha- ranti, ahaü tesaü a¤¤ataro, atha ca pana me nànupàdàya àsavehi cittaü vimuccati, saüvijjanti kho pana me kule bho- gà. sakkà bhoge ca bhu¤jituü pu¤¤àni ca kàtuü. yaü nånàhaü hãnàyàvattitvà bhoge ca bhu¤jeyyaü pu¤¤àni ca kareyyan ti. ||13|| atha kho bhagavà àyasmato Soõassa ce- tasà cetoparivitakkaü a¤¤àya seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam eva Gijjhakåñe pabbate antarahito Sãta- vane pàturahosi. atha kho bhagavà sambahulehi bhikkhåhi saddhiü senàsanacàrikaü àhiõóanto yenàyasmato Soõassa caïkamo ten' upasaükami. addasa kho bhagavà àyasmato Soõassa caïkamaü lohitena phuñaü, disvàna bhikkhå àman- tesi: kassa nv àyaü bhikkhave caïkamo lohitena phuño seyyathàpi gavàghàtanan ti. àyasmato bhante Soõassa accà- raddhaviriyassa caïkamato pàdà bhijjiüsu, tassàyaü caïka- mo lohitena phuño seyyathàpi {gavàghàtanan} ti. ||14|| atha kho bhagavà yenàyasmato Soõassa vihàro ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. àyasmàpi kho Soõo bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü Soõaü bhagavà etad avoca: nanu te Soõa rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: ye kho keci . . . pu¤¤àni ca kareyyan ti. evaü bhante 'ti. taü kiü ma¤¤asi Soõa, kusalo tvaü pubbe agà- rikabhåto vãõàya tantissare 'ti. evaü bhante. taü kiü ma¤¤asi Soõa, yadà te vãõàya tantiyo accàyatà honti, api nu te vãõà tasmiü samaye saravatã và hoti kamma¤¤à và 'ti. no h' etaü bhante. ||15|| taü kiü ma¤¤asi Soõa, yadà te vãõàya tantiyo atisithilà honti, api nu te vãõà tasmiü samaye {saravatã} và hoti kamma¤¤à và 'ti. no h' etaü bhante. taü kiü ma¤¤asi Soõa, yadà te vãõàya tantiyo n' eva accàyatà honti nàtisithilà same guõe patiññhità, api nu te vãõà tasmiü samaye saravatã va hoti kamma¤¤à và 'ti. evaü bhante. evam eva kho Soõa accàraddhaviriyaü uddhaccàya saüvatta- #<[page 183]># %% ti, atilãnaviriyaü kosajjàya saüvattati. ||16|| tasmàt iha tvaü Soõa viriyasamataü adhiññhaha indriyànaü ca sa- mataü pañivijjha tattha ca nimittaü gaõhàhãti. evaü bhante 'ti kho àyasmà Soõo bhagavato paccassosi. atha kho bhagavà àyasmantaü Soõaü iminà ovàdena ovaditvà seyya- thàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam eva Sãtavane àyasma- to Soõassa sammukhe antarahito Gijjhakåñe pabbate pàtur- ahosi. ||17|| atha kho àyasmà Soõo aparena samayena vi- riyasamataü adhiññhàsi indriyànaü ca samataü pañivijjhi tattha ca nimittaü aggahesi. atha kho àyasmà Soõo eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto viharanto na cirass' eva yass' atthàya kulaputtà sammad eva agàrasmà anagàri- yaü pabbajanti, tad anuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi, khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà 'ti abbha¤¤àsi, a¤¤ataro ca panàyasmà Soõo arahataü ahosi. ||18|| atha kho àyasmato Soõassa ara- hattaü pattassa etad ahosi: yaü nånàhaü bhagavato santike a¤¤aü vyàkareyyan ti. atha kho àyasmà Soõo yena bhaga- và ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivà- detvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho àyasmà Soõo bhagavantam etad avoca: ||19|| yo so bhante bhikkhu arahaü khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppa- ttasadattho parikkhãõabhavasaüyojano sammada¤¤àvimutto, so cha ññhànàni adhimutto hoti: nekkhammàdhimutto hoti, pavivekàdhimutto hoti, avyàpajjhàdhimutto hoti, upàdàna- kkhayàdhimutto hoti, taõhakkhayàdhimutto hoti, asammohà- dhimutto hoti. ||20|| siyà kho pana bhante idh' ekaccassa àyasmato evam assa: kevalaü saddhàmattakaü nåna ayam àyasmà nissàya nekkhammàdhimutto 'ti. na kho pan' etaü bhante evaü daññhabbaü. khãõàsavo bhante bhikkhu vusi- tavà katakaraõãyo karaõãyam attànaü asamanupassanto ka- tassa và pañicayaü khayà ràgassa vãtaràgattà nekkhammà- dhimutto hoti, khayà dosassa vãtadosattà nekkhammàdhi- mutto hoti, khayà mohassa vãtamohattà nekkhammàdhimutto hoti. ||21|| siyà kho pana bhante idh' ekaccassa àyasmato evam assa: làbhasakkàrasilokaü nåna ayam àyasmà nikà- #<[page 184]># %<184 MAHâVAGGA. [V. 1. 22-27.>% mayamàno pavivekàdhimutto 'ti. na kho pan' etaü . . . khayà ràgassa vãtaràgattà pavivekàdhimutto hoti, khayà do- sassa vãtadosattà pavivekàdhimutto hoti, khayà mohassa vã- tamohattà pavivekàdhimutto hoti. ||22|| siyà kho pana bhante idh' ekaccassa àyasmato evam assa: sãlabbataparà- màsaü nåna ayam àyasmà sàrato paccàgacchanto avyàpajjhà- dhimutto 'ti. na kho pan' etaü . . . khayà ràgassa vãtarà- gattà avyàpajjhàdhimutto hoti, khayà dosassa vãtadosattà avyàpajjhàdhimutto hoti, khayà mohassa vãtamohattà avyà- pajjhàdhimutto hoti, ||23|| khayà ràgassa vãtaràgattà upàdànakkhayàdhimutto hoti, khayà dosassa vãtadosattà upàdànakkhayàdhimutto hoti, khayà mohassa vãtamohattà upàdànakkhayàdhimutto hoti, khayà ràgassa vãtaràgattà taõhakkhayàdhimutto hoti, khayà dosassa vãtadosattà taõha- kkhayàdhimutto hoti, khayà mohassa vãtamohattà taõhakkha- yàdhimutto hoti, khayà ràgassa vãtaràgattà asammohàdhi- mutto hoti, khayà dosassa vãtadosattà asammohàdhimutto hoti, khayà mohassa vãtamohattà asammohàdhimutto hoti. ||24|| evaü sammàvimuttacittassa bhante bhikkhuno bhusà ce pi cakkhuvi¤¤eyyà råpà cakkhussa àpàthaü àgacchanti, n' ev' assa cittaü pariyàdiyanti, amissikatam ev' assa cittaü hoti ñhitaü ànejjappattaü vaya¤ c' assànupassati. bhusà ce pi sotavi¤¤eyyà saddà, ghànavi¤¤eyyà gandhà, {jivhàvi¤¤eyyà} rasà, {kàyavi¤¤eyyà} phoññhabbà, manovi¤¤eyyà dhammà ma- nassa àpàthaü àgacchanti, n' ev' assa cittaü pariyàdiyanti, amissikatam ev' assa cittaü hoti ñhitaü ànejjappattaü vaya¤ c' assànupassati. ||25|| seyyathàpi bhante selo pabba- to acchiddo asusiro ekaghano puratthimàya ce pi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi, n' eva naü saükampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, pacchimàya ce pi disàya --la-- uttaràya ce pi disàya --la-- dakkhiõàya ce pi disà- ya . . . na sampavedheyya, evam eva kho bhante evaü sammàvimuttacittassa bhikkhuno bhusà ce pi cakkhuvi¤¤e- yyà råpà . . . {manovi¤¤eyyà} dhammà manassa àpàthaü àgacchanti, n' ev' assa cittam . . . vaya¤ c' assànupassa- tãti. ||26|| nekkhammaü adhimuttassa paviveka¤ ca cetaso avyàpajjhàdhimuttassa upàdànakkhayassa ca | #<[page 185]># %% taõhakkhayàdhimuttassa asammoha¤ ca cetaso disvà àyatanuppàdaü sammà cittaü vimuccati. | tassa sammàvimuttassa santacittassa bhikkhuno katassa pañicayo n' atthi karaõãya¤ ca na vijjati. | selo yathà ekaghano vàtena na samãrati, evaü råpà rasà saddà gandhà phassà ca kevalà | iññhà dhammà aniññhà ca na pavedhenti tàdino. ñhitaü cittaü vippamuttaü vaya¤ c' assànupassatãti. ||27|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: evaü kho bhikkhave kulaputtà a¤¤aü vyàkaronti. attho ca vutto attà ca anupanãto. atha ca pan' idh' ekacce moghapurisà hasamànakaü ma¤¤e a¤¤aü vyàkaronti, te pacchà vighàtaü àpajjantãti. ||28|| atha kho bhagavà àyasmantaü Soõaü àmantesi: tvaü kho 'si Soõa sukhumàlo. anujànàmi te Soõa ekapalàsikaü upàhanan ti. ahaü kho bhante asãtisakañavàhe hira¤¤aü ohàya agà- rasmà anagàriyaü pabbajito sattahatthika¤ ca anãkaü. tassa me bhavissanti vattàro: Soõo Koëiviso asãtisakañavàhe hira¤¤aü ohàya agàrasmà anagàriyaü pabbajito sattahatthi- ka¤ ca anãkaü, so dàn' àyaü ekapalàsikàsu upàhanàsu satto 'ti. ||29|| sace bhagavà bhikkhusaüghassa anujànissati, aham pi paribhu¤jissàmi, no ce bhagavà bhikkhusaüghassa anujànissati, aham pi na paribhu¤jissàmãti. atha kho bha- gavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àman- tesi: anujànàmi bhikkhave ekapalàsikaü upàhanaü. na bhikkhave diguõà upàhanà dhàretabbà, na tiguõà upàhanà dhàretabbà, na gaõaügaõåpàhanà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||30||1|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sabba- nãlikà upàhanàyo dhàrenti --la-- sabbapãtikà upàhanàyo dhàrenti, sabbalohitikà up. dh., sabbama¤jeññhikà up. dh., sabbakaõhà up. dh., sabbamahàraïgarattà up. dh., sabbama- hànàmarattà up. dhàrenti. manussà ujjhàyanti khãyanti vi- pàcenti: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sabbanãlikà upàhanà dhà- retabbà, na sabbapãtikà upàhanà dhàretabbà . . . na sabba- mahànàmarattà upàhanà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggi- #<[page 186]># %<186 MAHâVAGGA. [V. 2. 2-3. 2.>% yà bhikkhå nãlakavaññikà upàhanàyo dhàrenti, pãtakavaññikà up. dh., lohitakavaññikà up. dh., ma¤jeññhakavaññikà up. dh., kaõhavaññikà up. dh., mahàraïgarattavaññikà up. dh., mahà- nàmarattavaññikà up. dhàrenti. manussà ujjhàyanti khã- yanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave nãlakavaññikà upàhanà dhàretabbà . . . na mahànàmarattavaññikà upàhanà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå khallakabaddhà upàhanàyo dhàrenti, puñabaddhà up. dhàrenti, pàliguõñhimà up. dh., tålapuõõikà up. dh., tittirapattikà up. dh., meõóavi- sàõabandhikà up. dh., ajavisàõabandhikà up. dh., vicchikàlikà up. dh., morapicchaparisibbità up. dh., citrà up. dhàrenti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikà- mabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave khallakabaddhà upàhanà dhàretabbà . . . na citrà upàhanà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sãha- cammaparikkhañà upàhanàyo dhàrenti, vyagghacammapari- kkhañà up. dh., dãpicammap. up. dh., ajinacammap. up. dh., uddacammap. up. dh., majjàricammap. up. dh., kàëaka- cammap. up. dh., ulåkacammap. up. dhàrenti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sã- hacammaparikkhañà upàhanà dhàretabbà . . . na ulåka- cammap. up. dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4||2|| atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãva- raü àdàya Ràjagahaü piõóàya pàvisi a¤¤atarena bhikkhu- nà pacchàsamaõena. atha kho so bhikkhu kha¤jamàno bha- gavantaü piññhito-piññhito anubandhi. addasa kho a¤¤ataro upàsako gaõaügaõåpàhanaü àrohitvà bhagavantaü dårato 'va àgacchantaü, disvà upàhanà orohitvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà yena so bhikkhu ten' upasaükami, upasaükamitvà taü bhikkhuü abhivàdetvà etad avoca: ||1|| kissa bhante ayyo kha¤jatãti. pàdà me àvuso phàlità 'ti. handa bhante upàhanàyo 'ti. #<[page 187]># %% alaü àvuso pañikkhittà bhagavatà gaõaügaõåpàhanà 'ti. gaõhàh' età bhikkhu upàhanàyo 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave omukkaü gaõaügaõåpàhanaü. na bhikkhave navà gaõaügaõåpàhanà dhàretabbà. yo dhà- reyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2||3|| tena kho pana samayena bhagavà ajjhokàse anupà- hano caïkamati. satthà anupàhano caïkamatãti theràpi bhikkhå anupàhanà caïkamanti. chabbaggiyà bhikkhå satthari anupàhane caïkamamàne theresu pi bhikkhåsu anupàhanesu caïkamamànesu saupàhanà caïkamanti. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå satthari anupà- hane caïkamamàne theresu pi bhikkhåsu anupàhanesu caïkamamànesu saupàhanà caïkamissantãti. ||1|| atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave chabbaggiyà bhikkhå satthari . . . saupàha- nà caïkamantãti. saccaü bhagavà 'ti. vigarahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma te bhikkhave moghapurisà sattha- ri . . . saupàhanà caïkamissanti. ime hi nàma bhikkhave gihã odàtavasanà abhijãvanikassa sippassa kàraõà àcariyesu sa- gàravà sappatissà sabhàgavuttikà viharissanti. ||2|| idha kho taü bhikkhave sobhetha yaü tumhe evaü svàkkhàte dhammavinaye pabbajità samànà àcariyesu àcariyamattesu upajjhàyesu upajjhàyamattesu sagàravà sappatissà sabhàga- vuttikà vihareyyàtha. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya --la-- vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave àcariyesu àcariyamattesu upajjhà- yesu upajjhàyamattesu anupàhanesu caïkamamànesu sau- pàhanena caïkamitabbaü. yo caïkameyya, àpatti dukkañassa. na ca bhikkhave ajjhàràme upàhanà dhàre- tabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3||4|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno pàdakhã- làbàdho hoti. taü bhikkhuü pariggahetvà uccàram pi passàvam pi nikkhàmenti. addasa kho bhagavà senàsana- càrikaü àhiõóanto te bhikkhå taü bhikkhuü pariggahetvà #<[page 188]># %<188 MAHâVAGGA. [V. 5. 1-6. 4.>% uccàram pi passàvam pi nikkhàmente, disvàna yena te bhi- kkhå ten' upasaükami, upasaükamitvà te bhikkhå etad avoca: ||1|| kiü imassa bhikkhave bhikkhuno àbàdho 'ti. imassa bhante àyasmato pàdakhãlàbàdho, imaü mayaü pa- riggahetvà uccàram pi passàvam pi nikkhàmemà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave yassa pàdà và dukkhà pàdà và phàlità pàdakhãlà và àbàdho upàhanaü dhàretun ti. ||2||5|| tena kho pana samayena bhikkhå adhotehi pàdehi ma¤cam pi pãñham pi abhiråhanti, cãvaram pi senàsanam pi dussati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave idàni ma¤caü và pãñhaü và abhiråhissàmãti upàhanaü dhàretun ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå rattiyà uposathaggam pi sannisajjam pi gacchantà andhakàre khà- num pi kaõñakam pi akkamanti, pàdà dukkhà honti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave ajjhà- ràme upàhanaü dhàretuü ukkaü padãpaü kattaradaõóan ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya kaññhapàdukàyo abhi- råhitvà ajjhokàse caïkamanti uccàsaddà mahàsaddà khaña- khañasaddà anekavihitaü tiracchànakathaü kathentà seyyath' ãdaü: ràjakathaü, corakathaü, mahàmattak., senàk., bha- yak., yuddhak., annak., pànak., vatthak., sayanak., màlàk., gandhak., ¤àtik., yànak., gàmak., nigamak., nagarak., jana- padak., itthik., sårak., visikhàk., kumbhaññhànak., pubbape- tak., nànatthak., lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibha- vàbhavakathaü iti và kãñakam pi akkamitvà màrenti bhikkhå pi samàdhimhà càventi. ||3|| ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya kaññhapàdukà- yo abhiråhitvà ajjhokàse caïkamissanti uccàsaddà . . . akka- mitvà màressanti bhikkhå pi samàdhimhà càvessantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave chabbaggiyà bhikkhå rattiyà paccåsasam- ayaü paccuññhàya kaññhapàdukàyo abhiråhitvà ajjhokàse caïkamanti uccàsaddà . . . akkamitvà màrenti bhikkhå pi #<[page 189]># %% samàdhimhà càventãti. saccaü bhagavà. vigarahitvà dha- mmikathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave ka- ññhapàdukà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4||6|| atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Bàràõasã tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càri- kaü caramàno yena Bàràõasã tad avasari. tatra sudaü bha- gavà Bàràõasiyaü viharati Isipatane migadàye. tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå bhagavatà kaññhapàdukà pañikkhittà 'ti tàlataruõe chedàpetvà tàlapatta- pàdukàyo dhàrenti, tàni tàlataruõàni chinnàni milàyanti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma sa- maõà Sakyaputtiyà tàlataruõe chedàpetvà tàlapattapàdukàyo dhàressanti, tàni tàlataruõàni chinnàni milàyanti. ekindri- yaü samaõà Sakyaputtiyà jãvaü viheñhentãti. ||1|| assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantà- naü vipàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave chabbaggiyà bhi- kkhå tàlataruõe chedàpetvà tàlapattapàdukàyo dhàrenti, tàni tàlataruõàni chinnàni milàyantãti. saccaü bhagavà. viga- rahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma te bhikkhave mogha- purisà tàlataruõe chedàpetvà tàlapattapàdukàyo dhàressanti, tàni tàlataruõàni chinnàni milàyanti. jãvasa¤¤ino hi bhi- kkhave manussà rukkhasmiü. n' etaü bhikkhave appa- sannànaü và pasàdàya --la-- vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave tàlapattapàdukà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå bhagavatà tà- lapattapàdukà pañikkhittà 'ti veëutaruõe chedàpetvà veëu- pattapàdukàyo dhàrenti, tàni . . . (= 1.2. Read veëu- instead of tàla-) . . . na bhikkhave veëupattapàdukà dhàre- tabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3||7|| atha kho bhagavà Bàràõasiyaü yathàbhirantaü viha- ritvà yena Bhaddiyaü tena càrikaü pakkàmi. anupubbe- na càrikaü caramàno yena Bhaddiyaü tad avasari. tatra sudaü bhagavà Bhaddiye viharati Jàtiyàvane. tena #<[page 190]># %<190 MAHâVAGGA. [V. 8. 1-9. 1.>% kho pana samayena Bhaddiyà bhikkhå anekavihitaü pàdu- kaü maõóanànuyogam anuyuttà viharanti, tiõapàdukaü ka- ronti pi kàràpenti pi, mu¤japàd. k. pi k. pi, babbajapàd. k. pi k. pi, hintàlapàd. k. pi k. pi, kamalapàd. k. pi k. pi, kambalapàd. k. pi k. pi, ri¤canti uddesaü paripucchaü adhisãlaü adhicittaü adhipa¤¤aü. ||1|| ye te bhikkhå appi- cchà, te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma Bhaddiyà bhikkhå anekavihitaü pàdukaü maõóanànuyogam anuyuttà viharissanti, tiõapàdukaü karissanti pi kàràpessanti pi . . . ri¤cissanti uddesaü paripucchaü adhisãlaü adhi- cittaü adhipa¤¤an ti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave Bhaddiyà bhikkhå anekavihitaü pàdukaü maõóanànuyogam anuyuttà viha- ranti, tiõapàdukaü karonti pi kàràpenti pi --la-- ri¤canti uddesaü . . . adhipa¤¤an ti. saccaü bhagavà. vigarahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma te bhikkhave moghapu- risà anekavihitaü pàdukaü maõóanànuyogam anuyuttà vi- harissanti, tiõapàdukaü karissanti pi kàràpessanti pi -- la -- ri¤cissanti uddesaü paripucchaü adhisãlaü adhicittaü adhi- pa¤¤aü. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya. ||2|| vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave tiõapàdukà dhàretabbà, na mu¤japàdukà dhàre- tabbà, na babbajap. dh., na hintàlap. dh., na kamalap. dh., na kambalap. dh., na sovaõõamayà p. dh., na råpiyamayà p. dh., na maõimayà p. dh., na veëuriyamayà p. dh., na phali- kamayà p. dh., na kaüsamayà p. dh., na kàcamayà p. dh., na tipumayà p. dh., na sãsamayà p. dh., na tambalohamayà p. dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. na ca bhi- kkhave kàci saükamanãyà pàdukà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave tisso pàdukàyo dhuvaññhàniyà asaükamanãyàyo, vaccapàdukaü, passàvapà- dukaü, àcamanapàdukan ti. ||3||8|| atha kho bhagavà Bhaddiye yathàbhirantaü viharitvà yena Sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càri- kaü caramàno yena Sàvatthi tad avasari. tatra sudaü bha- gavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàthapiõói- kassa àràme. tena kho pana samayena chabbaggiyà #<[page 191]># %% bhikkhå Aciravatiyà nadiyà gàvãnaü tarantãnaü visàõesu pi gaõhanti, kaõõesu pi gaõhanti, gãvàya pi gaõhanti, cheppà- ya pi gaõhanti, piññhim pi abhiråhanti, rattacittàpi aïgajà- taü chupanti, vacchatarã pi ogàhetvà màrenti. ||1|| manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà gàvãnaü tarantãnaü visàõesu pi gahessanti --gha-- seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vi- pàcentànaü. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave --la-- saccaü bhagavà. ||2|| vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave gàvãnaü visàõesu gahetabbaü, na kaõõesu ga- hetabbaü, na gãvàya gahetabbaü, na cheppàya gahetabbaü, na piññhã abhiråhitabbà. yo abhiråheyya, àpatti dukkañassa. na ca bhikkhave rattacittena aïgajàtaü chupitabbaü. yo chupeyya, àpatti thullaccayassa. na vacchatarã màretabbà. yo màreyya, yathàdhammo kàretabbo 'ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå yànena yàyanti, itthiyuttena pi purisantarena, purisayuttena pi itthantarena. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi Gaïgà- mahiyàyà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave yànena yàyitabbaü. yo yàyeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||4||9|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu Kosalesu janapadesu Sàvatthiü gacchanto bhagavantaü dassanàya antarà magge gilàno hoti. atha kho so bhikkhu maggà okkamma a¤¤atarasmiü rukkhamåle nisãdi. manussà taü bhikkhuü disvà etad avocuü: kahaü ayyo bhante gamissa- tãti. Sàvatthiü kho ahaü àvuso gamissàmi bhagavantaü dassanàyà 'ti. ||1|| ehi bhante gamissàmà 'ti. nàhaü àvuso sakkomi, gilàno 'mhãti. ehi bhante yànaü abhiråhà 'ti. alaü àvuso pañikkhittaü bhagavatà yànan ti kukkuccàyanto yà- naü nàbhiråhi. atha kho so bhikkhu Sàvatthiü gantvà bhikkhånaü etam atthaü àrocesi. bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave gilànassa yànan ti. ||2|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: itthiyuttaü nu kho purisayuttaü nu kho 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. #<[page 192]># %<192 MAHâVAGGA. [V. 10. 3-7.>% anujànàmi bhikkhave purisayuttaü hatthavaññakan ti. tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno yànugghàtena bàëhataraü aphàsu ahosi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sivikaü pàñaïkin ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå uccàsayanamahàsaya- nàni dhàrenti seyyath' ãdaü: àsandiü, pallaïkaü, {goõakaü,} cittakaü, pañikaü, pañalikaü, tålikaü, vikatikaü, uddhalo- miü, ekantalomiü, kaññhissaü, koseyyaü, kuttakaü, hattha- ttharaü, assattharaü, rathattharaü, ajinappaveõiü, kadali- migapavarapaccattharaõaü, sauttaracchadaü, ubhatolohita- kåpadhànaü. manussà vihàracàrikaü àhiõóantà passitvà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||4|| na bhikkhave uccàsayanamahàsayanàni dhàretabbàni seyyath' ãdaü: àsandi, pallaïko, goõako, cittakà, pañikà, pañalikà, tålikà, vi- katikà, uddhalomã, ekantalomã, kaññhissaü, koseyyaü, ku- ttakaü, hatthattharaü, assattharaü, rathattharaü, aji- nappaveõi, kadalimigapavarapaccattharaõaü, sauttaraccha- daü, ubhatolohitakåpadhànaü. yo dhàreyya, àpatti dukka- ñassà 'ti. ||5|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå bhagavatà uccàsayanamahàsayanàni pañikkhittànãti mahàcammàni dhàrenti, sãhacammaü, vyagghacammaü, dã- picammaü. tàni ma¤cappamàõena pi chinnàni honti, pã- ñhappamàõena pi chinnàni honti, anto pi ma¤ce pa¤¤attàni honti, bahi pi ma¤ce pa¤¤attàni honti, anto pi pãñhe pa¤¤a- ttàni honti, bahi pi pãñhe pa¤¤attàni honti. manussà vihà- racàrikaü àhiõóantà passitvà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave mahàcammàni dhàretabbàni, sã- hacammaü, vyagghacammaü, dãpicammaü. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||6|| tena kho pana samayena cha- bbaggiyà bhikkhå bhagavatà mahàcammàni pañikkhittà- nãti gocammàni dhàrenti. tàni ma¤cappamàõena pi chinnà- ni honti . . . bahi pi pãñhe pa¤¤attàni honti. a¤¤ataro pàpabhikkhu a¤¤atarassa pàpupàsakassa kulåpako hoti. atha kho so pàpabhikkhu pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãva- raü àdàya yena tassa {pàpupàsakassa} nivesanaü ten' upa- saükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. atha kho #<[page 193]># %% so pàpupàsako yena so pàpabhikkhu ten' upasaükami, upa- saükamitvà taü pàpabhikkhuü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ||7|| tena kho pana samayena tassa {pàpupàsakassa} vacchako hoti taruõako abhiråpo dassanãyo pàsàdiko citro seyyathàpi dãpicchàpo. atha kho so pàpabhikkhu taü va- cchakaü sakkaccaü upanijjhàyati. atha kho so pàpupàsako taü pàpabhikkhuü etad avoca: kissa bhante ayyo imaü va- cchakaü sakkaccaü upanijjhàyatãti. attho me àvuso imassa vacchakassa cammenà 'ti. atha kho so pàpupàsako taü vacchakaü vadhitvà cammaü vidhånitvà tassa pàpabhi- kkhuno pàdàsi. atha kho so pàpabhikkhu taü cammaü saüghàñiyà pañicchàdetvà agamàsi. ||8|| atha kho sà gàvã vacchagiddhinã taü pàpabhikkhuü piññhito-piññhito anu- bandhi. bhikkhå evam àhaüsu: kissa ty àyaü àvuso gàvã piññhito-piññhito anubaddhà 'ti. aham pi kho àvuso na jànà- mi kena my àyaü gàvã piññhito-piññhito anubaddhà 'ti. tena kho pana samayena tassa pàpabhikkhuno saüghàñã lohitena makkhità hoti. bhikkhå evam àhaüsu: ayaü pana te avuso saüghàñã kiü katà 'ti. atha kho so pàpabhikkhu bhikkhå- naü etam atthaü àrocesi. kiü pana tvaü àvuso pàõàtipàte samàdapesãti. evaü àvuso 'ti. ye te bhikkhå appicchà, te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhikkhu pàõàtipàte samàdapessati. nanu bhagavatà anekapariyàyena pàõàtipàto garahito pàõàtipàtà veramaõã pasatthà 'ti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||9|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhu- saüghaü sannipàtàpetvà taü pàpabhikkhuü pañipucchi: saccaü kira tvaü bhikkhu pàõàtipàte samàdapesãti. saccaü bhagavà. kathaü hi nàma tvaü moghapurisa pàõàtipàte samàdapessasi. nanu mayà moghapurisa anekapariyàye- na pàõàtipàto garahito, pàõàtipàtà veramaõã pasatthà. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya. vigara- hitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhi- kkhave pàõàtipàte samàdapetabbaü. yo samàdapeyya, ya- thàdhammo kàretabbo. na bhikkhave gocammaü dhàre- tabbaü. yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. na ca bhikkhave ki¤ci cammaü dhàretabbaü. yo dhàreyya, àpatti dukka- ñassà 'ti. ||10||10|| #<[page 194]># %<194 MAHâVAGGA. [V. 11. 1-13. 2.>% tena kho pana samayena manussànaü ma¤cam pi pãñham pi cammonaddhàni honti cammavinaddhàni. bhikkhå ku- kkuccàyantà nàbhinisãdanti. bhagavato etam atthaü àroce- suü. anujànàmi bhikkhave gihivikataü abhinisãdituü, na tv eva abhinipajjitun ti. tena kho pana samayena vihàrà cammabandhehi ogumphiyanti. bhikkhå kukkuccàyantà nà- bhinisãdanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave bandhanamattaü abhinisãditun ti. ||1||11|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå saupà- hanà gàmaü pavisanti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipà- centi: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave saupàhanena gàmo pavisi- tabbo. yo paviseyya, àpatti dukkañassà 'ti. tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu gilàno hoti, na sakkoti upàhane- na vinà gàmaü pavisituü. bhagavato etam atthaü àroce- suü. anujànàmi bhikkhave gilànena bhikkhunà saupàha- nena gàmaü pavisitun ti. ||1||12|| tena kho pana samayena àyasmà Mahàkaccàno Avantã- su viharati Kuraraghare Papàte pabbate. tena kho pana samayena Soõo upàsako Kuñikaõõo àyasmato Mahàkaccà- nassa upaññhàko hoti. atha kho Soõo upàsako Kuñikaõõo yenàyasmà Mahàkaccàno ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü Mahàkaccànaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho Soõo upàsako Kuñikaõõo àyasmantaü Mahàkaccànaü etad avoca: yathà-yathàhaü bhante ayyena Mahàkaccànena dhammaü desitaü àjànàmi, na yidaü su- karaü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantapari- suddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. icchàm' ahaü bhante kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchà- detvà agàrasmà anagàriyaü pabbajituü, pabbàjetu maü bhante ayyo Mahàkaccàno 'ti. ||1|| dukkaraü kho Soõa yà- vajãvaü ekaseyyaü ekabhattaü brahmacariyaü, iïgha tvaü Soõa tatth' eva agàrikabhåto buddhànaü sàsanaü anuyu¤ja kàlayuttaü ekaseyyaü ekabhattaü brahmacariyan ti. atha kho Soõassa upàsakassa Kuñikaõõassa yo ahosi pabbajjàbhi- saükhàro so pañippassambhi. dutiyam pi kho Soõo upàsako #<[page 195]># %% Kuñikaõõo --la-- tatiyam pi kho Soõo up. Kuñ. yenàyasmà Mahàkaccàno ten' upasaükami . . . pabbàjetu maü bhante ayyo Mahàkaccàno 'ti. atha kho àyasmà Mahàkaccàno Soõaü upàsakaü Kuñikaõõaü pabbàjesi. tena kho pana samayena Avantidakkhiõàpatho appabhikkhuko hoti. atha kho àyasmà Mahàkaccàno tiõõaü vassànaü accayena kicche- na kasirena tato-tato dasavaggaü bhikkhusaüghaü sannipà- tàpetvà àyasmantaü Soõaü upasampàdesi. ||2|| atha kho àyasmato Soõassa vassaü vutthassa rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivatakko udapàdi: suto yeva kho me so bha- gavà ediso ca ediso cà 'ti na ca mayà sammukhà diññho. ga- ccheyyàhaü taü bhagavantaü dassanàya arahantaü sammà- sambuddhaü sace maü upajjhàyo anujàneyyà 'ti. atha kho àyasmà Soõo sàyaõhasamayaü pañisallànà vuññhito yenà- yasmà Mahàkaccàno ten' upasaükami, upasaükamitvà ayas- mantaü Mahàkaccànaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekam- antaü nisinno kho àyasmà Soõo àyasmantaü Mahàkaccà- naü etad avoca: ||3|| idha mayhaü bhante rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: suto yeva kho me so bhagavà ediso ca ediso cà 'ti, na ca mayà sammu- khà diññho. gaccheyyàhaü taü bhagavantaü dassanàya arahantaü sammàsambuddhaü sace maü upajjhàyo anujàne- yyà 'ti. gaccheyyàhaü bhante taü bhagavantaü dassanàya arahantaü sammàsambuddhaü sace maü upajjhàyo anujànà- tãti. sàdhu sàdhu Soõa, gaccha tvaü Soõa taü bhagavantaü dassanàya arahantaü sammàsambuddhaü. ||4|| dakkhissasi tvaü Soõa taü bhagavantaü pàsàdikaü pasàdanãyaü santin- driyaü santamànasaü uttamadamathasamathaü anuppattaü dantaü guttaü yatindriyaü nàgaü. tena hi tvaü Soõa mama vacanena bhagavato pàde sirasà vanda upajjhàyo me bhante àyasmà Mahàkaccàno bhagavato pàde sirasà vandatã- ti, eva¤ ca vadehi: Avantidakkhiõàpatho bhante appa- bhikkhuko, tiõõaü me vassànaü accayena kicchena kasirena tato-tato dasavaggaü bhikkhusaüghaü sannipàtàpetvà upa- sampadaü alatthaü. app eva nàma bhagavà Avantidakkhi- õàpathe appatarena gaõena upasampadaü anujàneyya. ||5|| Avantidakkhiõàpathe bhante kaõhuttarà bhåmi kharà go- kaõñakahatà. app eva nàma bhagavà Avantidakkhiõàpa- #<[page 196]># %<196 MAHâVAGGA. [V. 13. 6-9.>% the gaõaügaõåpàhanaü anujàneyya. Avantidakkhiõàpathe bhante nahànagarukà manussà udakasuddhikà. app eva nà- ma bhagavà Avantidakkhiõàpathe dhuvanahànaü anujà- neyya. Avantidakkhiõàpathe bhante cammàni attharaõàni eëakacammaü ajacammaü migacammaü. seyyathàpi bhante majjhimesu janapadesu eragu moragu majjhàru jantu, evam eva kho bhante Avantidakkhiõàpathe cammàni attharaõàni eëakacammaü ajacammaü migacammaü. app eva nàma bhagavà Avantidakkhiõàpathe cammàni attharaõàni anujà- neyya eëakacammaü ajacammaü migacammaü. ||6|| etarahi bhante manussà nissãmagatànaü bhikkhånaü cãvaraü denti imaü cãvaraü itthannàmassa demà 'ti, te àgantvà àrocenti itthannàmehi te àvuso manussehi cãvaraü dinnan ti, te ku- kkuccàyantà na sàdiyanti mà no nissaggiyaü ahosãti. app eva nàma bhagavà cãvare pariyàyaü àcikkheyyà 'ti. evaü bhante 'ti kho àyasmà Soõo àyasmato Mahàkaccànassa pañi- suõitvà uññhàyàsanà àyasmantaü Mahàkaccànaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaraü àdàya yena Sàvatthi tena pakkàmi. ||7|| anupubbena yena Sàvatthi Jetavanaü Anàthapiõóikassa àràmo yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. atha kho bhagavà àyasman- taü ânandaü àmantesi: imassànanda àgantukassa bhi- kkhuno senàsanaü pa¤¤àpehãti. atha kho àyasmà ânando yassa kho maü bhagavà àõàpeti imassa ânanda àgantukassa bhikkhuno senàsanaü pa¤¤àpehãti, icchati bhagavà tena bhi- kkhunà saddhiü ekavihàre vatthuü, icchati bhagavà àyas- matà Soõena saddhiü ekavihàre vatthun ti yasmiü vihàre bhagavà viharati tasmiü vihàre àyasmato Soõassa senàsanaü pa¤¤àpesi. ||8|| atha kho bhagavà bahud eva rattiü ajjho- kàse vãtinàmetvà vihàraü pàvisi. àyasmàpi kho Soõo bahud eva rattiü ajjhokàse vãtinàmetvà vihàraü pàvisi. atha kho bhagavà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya àyasmantaü Soõaü ajjhesi: pañibhàtu taü bhikkhu dhammo bhàsitun ti. evaü bhante 'ti kho àyasmà Soõo bhagavato pañisuõitvà sabbàn' eva aññhakavaggikàni sarena abhàsi. atha kho bha- gavà àyasmato Soõassa sarabha¤¤apariyosàne abbhanumodi: sàdhu sàdhu bhikkhu suggahitàni kho te bhikkhu aññhaka- #<[page 197]># %% vaggikàni sumanasikatàni såpadhàritàni kalyàõiyàpi 'si và- càya samannàgato vissaññhàya aneëagalàya atthassa vi¤¤àpa- niyà. kativasso si tvaü bhikkhå 'ti. ekavasso ahaü bhagavà 'ti. ||9|| kissa pana tvaü bhikkhu evaü ciraü akàsãti. ci- raü diññho me bhante kàmesu àdãnavo, api ca sambàdhà gha- ràvàsà bahukiccà bahukaraõãyà 'ti. atha kho bhagavà etam atthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: disvà àdãnavaü loke ¤atvà dhammaü niråpadhi ariyo na ramati pàpe sàsane ramati sucãti. ||10|| atha kho àyasmà Soõo pañisammodati kho maü bhagavà, ayaü khv assa kàlo yaü me upajjhàyo paridassãti uññhàyàsa- nà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avoca: upajjhàyo me bhante àyasmà Mahàkaccàno bhagavato pàde sirasà vandati eva¤ ca vadati: Avantidakkhiõàpatho . . . pariyàyaü àcikkheyyà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: Avantidakkhi- õàpatho bhikkhave appabhikkhuko. anujànàmi bhikkhave sabbapaccantimesu janapadesu vinayadharapa¤came- na gaõena upasampadaü. ||11|| tatr' ime paccantimà janapadà: puratthimàya disàya Kajaïgalaü nàma ni- gamo, tassa parena Mahàsàlà, tato parà paccantimà ja- napadà, orato majjhe. puratthimadakkhiõàya disàya Salla- vatã nàma nadã, tato parà paccantimà janapadà, orato majjhe. dakkhiõàya disàya Setakaõõikaü nàma nigamo, tato parà paccantimà janapadà, orato majjhe. pacchimàya disàya Thånaü nàma bràhmaõagàmo, tato parà paccanti- mà janapadà, orato majjhe. uttaràya disàya Usãraddhajo nàma pabbato, tato parà paccantimà janapadà, orato majjhe. anujànàmi bhikkhave evaråpesu paccantimesu janapadesu vinayadharapa¤camena gaõena upasampadaü. ||12|| Avanti- dakkhiõàpathe bhikkhave kaõhuttarà bhåmi kharà gokaõña- kahatà. anujànàmi bhikkhave sabbapaccantimesu janapade- su gaõaügaõåpàhanaü. Avantidakkhiõàpathe bhikkhave nahànagarukà manussà udakasuddhikà. anujànàmi bhikkha- ve sabbapaccantimesu janapadesu dhuvanahànaü. Avanti- dakkhiõàpathe bhikkhave cammàni attharaõàni eëakacammaü #<[page 198]># %<198 MAHâVAGGA. [V. 13. 13.>% ajacammaü migacammaü. seyyathàpi bhikkhave majjhi- mesu janapadesu eragu moragu majjhàru jantu, evam eva kho bhikkhave Avantidakkhiõàpathe cammàni attharaõàni eëakacammaü ajacammaü migacammaü. anujànàmi bhi- kkhave sabbapaccantimesu janapadesu cammàni attharaõàni eëakacammaü ajacammaü migacammaü. idha pana bhi- kkhave manussà nissãmagatànaü bhikkhånaü cãvaraü denti imaü cãvaraü itthannàmassa demà 'ti. anujànàmi bhi- kkhave sàdituü. na tàva taü gaõanåpagaü yàva na ha- tthaü gacchatãti. ||13||13|| cammakkhandhakaü pa¤camaü. imamhi khandhake vatthu tesaññhi. tass' uddànaü: ràjà Màgadho Soõo ca asãtisahassissaro Sàgato Gijjhakåñasmiü bahuü dassesi uttariü | pabbajjàraddha-bhijjiüsu vãõaü ekapalàsikaü, nãlà, pãtà, lohitikà, ma¤jeññhà, kaõham eva ca, | mahàraïga-mahànàmà vaññikà ca pañikkhipi, khallakà, puña-pàlã ca, tåla-tittira-meõó'-ajà, | vicchikà mora-citrà ca, sãha-vyagghà ca, dãpikà, ajin'-uddà, majjàrã ca, kàëa-luvaparikkhañà, | {phàlit'-upàhanà,} khãlà,'dhota-khànu-khañakhañà, 5 tàla-veëu-tiõaü c' eva, mu¤ja-babbaja-hintalà, | kamala-kambala-sovaõõà, råpikà, maõi, veëuriyà, phalikà, kaüsa-kàcà ca, tipu-sãsa¤ ca, tambakà, | gàvã, yànaü, gilàno ca, purisayutta-sivikà, sayanàni, mahàcammà, gocammehi ca pàpako, | gihãnaü, cammabaddhehi, pavisanti, gilàyano, Mahàkaccàyano Soõo saren' aññhakavaggikaü | upasampadaü pa¤cagaõaü gaõaügaõà dhuvasinà cammattharaõànu¤¤àsi na tàva gaõanåpagaü adàs' ime vare pa¤ca Soõattherassa nàyako 'ti. #<[page 199]># %< 199>% MAHâVAGGA. VI. Tena samayena buddho bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana sam- ayena bhikkhånaü sàradikena àbàdhena phuññhànaü yàgu pi pãtà uggacchati bhattam pi bhuttaü uggacchati, te tena kisà honti låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà {dhamani-} santhatagattà. addasa kho bhagavà te bhikkhå kise låkhe dubbaõõe uppaõóuppaõóukajàte {dhamanisanthatagatte,} disvàna àyasmantaü ânandaü àmantesi: kiü nu kho ânanda etarahi bhikkhå kisà låkhà . . . dhamanisanthata- gatte 'ti. etarahi bhante bhikkhånaü sàradikena àbàdhena phuññhànaü yàgu pi pãtà uggacchati bhattam pi bhuttaü uggacchati, te tena kisà låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóuka- jàtà dhamanisanthatagattà 'ti. ||1|| atha kho bhagavato ra- hogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: etarahi kho bhikkhånaü sàradikena àbàdhena phuññhànaü --la-- dhamanisanthatagattà. kiü nu kho ahaü bhikkhå- naü bhesajjaü anujàneyyaü, yaü bhesajja¤ c' eva assa bhe- sajjasammata¤ ca lokassa àhàratta¤ ca phareyya na ca oëàriko àhàro pa¤¤àyeyyà 'ti. atha kho bhagavato etad ahosi: imàni kho pa¤ca bhesajjàni seyyath' ãdaü sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü bhesajjàni c' eva bhesajjasammatàni ca lokassa àhàratta¤ ca pharanti na ca oëàriko àhàro pa¤¤à- yati. yaü nånàhaü bhikkhånaü imàni pa¤ca bhesajjàni anujàneyyaü kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤jitun ti. ||2|| atha kho bhagavà sàyaõhasamayaü pañisallànà vuññhito etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: idha mayhaü bhikkhave rahogatassa . . . pa¤¤àyeyyà 'ti. tassa mayhaü bhikkhave etad ahosi: imàni kho pa¤ca bhe- #<[page 200]># %<200 MAHâVAGGA. [VI. 1. 3-3. 1.>% sajjàni --la-- yaü nånàhaü bhikkhånaü imàni pa¤ca bhesajjàni anujàneyyaü kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤ji- tun ti. anujànàmi bhikkhave tàni pa¤ca bhesajjàni kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤jitun ti. ||3|| tena kho pana sam- ayena bhikkhå tàni pa¤ca bhesajjàni kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤janti. tesaü yàni pi tàni pàkatikàni låkhàni bhojanàni tàni pi na cchàdenti, pag eva senesikàni. te tena c' eva sàradikena àbàdhena phuññhà iminà ca bhattàcchanda- kena tadubhayena bhiyyosomattàya kisà honti låkhà du- bbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà. addasa kho bhagavà te bhikkhå bhiyyosomattàya --la-- dhama- nisanthatagatte, disvàna àyasmantaü ânandaü àmantesi: kiü nu kho ânanda etarahi bhikkhå bhiyyosomattàya kisà --la-- dhamanisanthatagattà 'ti. ||4|| etarahi bhante bhikkhå tàni ca pa¤ca bhesajjàni kàle . . . tadubhayena bhiyyosomattàya kisà låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhi- kkhave tàni pa¤ca bhesajjàni pañiggahetvà kàle pi vikàle pi paribhu¤jitun ti. ||5||1|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü vasehi bhesajjehi attho hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave vasàni bhesajjàni acchavasaü maccha- vasaü susukàvasaü såkaravasaü gadrabhavasaü kàle pa- ñiggahitaü kàle nipakkaü kàle saüsaññhaü telaparibhogena paribhu¤jituü. ||1|| vikàle ce bhikkhave pañiggahitaü, vi- kàle nipakkaü, vikàle saüsaññhaü, taü ce paribhu¤jeyya, àpatti tiõõaü dukkañànaü. kàle ce bhikkhave pañiggahi- taü, vikàle nipakkaü, vikàle saüsaññhaü, taü ce pari- bhu¤jeyya, àpatti dvinnaü dukkañànaü. kàle ce bhikkhave pañiggahitaü, kàle nipakkaü, vikàle saüsaññhaü, taü ce paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. kàle ce bhikkhave pa- ñiggahitaü, kàle nipakkaü, kàle saüsaññhaü, taü ce pari- bhu¤jeyya, anàpattãti. ||2||2|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü målehi bhesajjehi attho hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. #<[page 201]># %% anujànàmi bhikkhave målàni bhesajjàni haliddaü siïgi- veraü vacaü vacatthaü ativisaü kañukarohiõiü usãraü bhaddamuttakaü yàni và pan' a¤¤àni pi atthi målàni bhe- sajjàni, n' eva khàdaniye khàdaniyattaü pharanti, na bho- janiye bhojaniyattaü pharanti, tàni pañiggahetvà yàvajãvaü pariharituü, sati paccaye paribhu¤jituü. asati paccaye pa- ribhu¤jantassa àpatti dukkañassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü målehi bhesajjehi piññhehi attho hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave nisadaü nisadapotan ti. ||2||3|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü kasàvehi bhesajjehi attho hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave kasàvàni bhesajjàni nimbakasàvaü kuñajak. pakkavak. nattamàlak. yàni và pan' a¤¤àni pi atthi kasàvabhesajjàni, n' eva khàdaniye khàdaniyattaü pharanti na bhojaniye bhojaniyattaü pharanti, tàni pañiggahetvà yà- vajãvaü pariharituü, sati paccaye paribhu¤jituü. asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà 'ti. ||1||4|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü paõõehi bhesajjehi attho hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave paõõàni bhesajjàni nimbapaõõaü kuñajap. pañolap. sulasip. kappàsikap. yàni và pan' a¤¤àni pi atthi paõõàni bhesajjàni, n' eva khàdaniye khàdaniyattaü pharanti na bhojaniye bhojaniyattaü pharanti -- la --. ||1||5|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü phalehi bhesajjehi attho hoti --la-- anujànàmi bhikkhave phalàni bhesajjàni vilaïgaü pippalaü maricaü harãtakaü vibhãta- kaü àmalakaü goñhaphalaü yàni và pan' a¤¤àni pi atthi phalàni bhesajjàni, n' eva khàdaniye khàdaniyattaü pha- ranti, na bhojaniye bhojaniyattaü pharanti --la--. ||1||6|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü jatåhi bhesajjehi attho hoti --la-- anujànàmi bhikkhave jatåni bhesajjàni hiïgu hiïgujatu hiïgusipàñikaü takaü takapattiü #<[page 202]># %<202 MAHâVAGGA. [VI. 7. 1-10. 2.>% takapaõõiü sajjulasaü yàni và pan' a¤¤àni pi atthi jatåni bhesajjàni, n' eva khàdaniye khàdaniyattaü pharanti -- la --. ||1||7|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü loõehi bhesajjehi attho hoti --la-- anujànàmi bhikkhave loõàni bhesajjàni sàmuddaü kàëaloõaü sindhavaü ubbhidaü bilaü yàni và pan' a¤¤àni pi atthi loõàni bhesajjàni, n' eva khà- daniye khàdaniyattaü pharanti, na bhojaniye bhojaniyattaü pharanti, tàni {pañiggahetvà} yàvajãvaü pariharituü, sati pa- ccaye paribhu¤jituü. asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà 'ti. ||1||8|| tena kho pana samayena àyasmato ânandassa upajjhà- yassa àyasmato Belaññhasãsassa thullakacchàbàdho hoti. tassa lasikàya cãvaràni kàye lagganti. tàni bhikkhå uda- kena temetvà-temetvà apakaóóhanti. addasa kho bhagavà senàsanacàrikaü àhiõóanto te bhikkhå tàni cãvaràni uda- kena temetvà-temetvà apakaóóhante, disvàna yena te bhi- kkhå ten' upasaükami, upasaükamitvà te bhikkhå etad avoca: kiü imassa bhikkhave bhikkhuno àbàdho 'ti. imassa bhante àyasmato thullakacchàbàdho, lasikàya cãvaràni kàye lagganti, tàni mayaü udakena temetvà-temetvà apakaóóhà- mà 'ti. ||1|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammi- kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave yassa kaõóu và piëakà và assàvo và thullakacchà và àbàdho kàyo và duggandho, cuõõàni bhesajjàni, agilànassa cha- kanaü mattikaü rajananipakkaü. anujànàmi bhikkhave udukkhalaü musalan ti. ||2||9|| tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü cuõõehi bhesajjehi càlitehi attho hoti --la-- anujànàmi bhikkhave cuõõacàlanin ti. saõhehi attho hoti. anujànàmi bhikkhave dussacàlanin ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno amanussikàbàdho hoti. taü àcariyupajjhàyà upaññhahantà nàsakkhiüsu àrogaü kàtuü. so såkarasånaü gantvà àmakamaüsaü khàdi àmakalohitaü pivi, tassa so amanussikàbàdho pañippassambhi. bhagavato etam atthaü #<[page 203]># %% àrocesuü. anujànàmi bhikkhave amanussikàbàdhe àmaka- maüsaü àmakalohitan ti. ||2||10|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno cakkhu- rogàbàdho hoti. taü bhikkhuü pariggahetvà uccàram pi passàvam pi nikkhàmenti. addasa kho bhagavà senàsana- càrikaü àhiõóanto te bhikkhå taü bhikkhuü pariggahetvà uccàram pi passàvam pi nikkhàmente, disvàna yena te bhi- kkhå ten' upasaükami, upasaükamitvà te bhikkhå etad avoca: kiü imassa bhikkhave bhikkhuno àbàdho 'ti. ||1|| imassa bhante àyasmato cakkhurogàbàdho, imaü mayaü pariggahetvà uccàram pi passàvam pi nikkhàmemà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave a¤janaü kàëa¤janaü ra- sa¤janaü sota¤janaü gerukaü kapallan ti. a¤janupapisanehi attho hoti --gha-- anujànàmi bhikkhave candanaü taga- raü kàëànusàriyaü tàlãsaü bhaddamuttakan ti. ||2||11|| tena kho pana samayena bhikkhå piññhàni a¤janàni thàli- kesu pi saràvakesu pi nikkhipanti. tiõacuõõehi pi paüsu- kehi pi okiriyanti --gha-- anujànàmi bhikkhave a¤janin ti. tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå uccà- vacà a¤janiyo dhàrenti sovaõõamayaü råpiyamayaü. ma- nussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàma- bhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhi- kkhave uccàvacà a¤janã dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave aññhimayaü dantamayaü visàõamayaü naëamayaü veëumayaü kaññhamayaü jatuma- yaü phalamayaü lohamayaü saïkhanàbhimayan ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤janã apàrutà honti. tiõacuõõehi pi paüsukehi pi okiriyanti --la-- anujànàmi bhikkhave apidhànan ti. apidhànaü nipatati. anujànàmi bhikkhave suttakena bandhitvà a¤janiyà bandhitun ti. a¤janã nipatati. anujànàmi bhikkhave suttakena sibbetun ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhå aïguliyà a¤janti. akkhãni dukkhà- ni honti --la-- anujànàmi bhikkhave a¤janisalàkan ti. tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå uccàvacà a¤janisalàkàyo dhàrenti sovaõõamayaü råpiyamayaü. ma- #<[page 204]># %<204 MAHâVAGGA. [VI. 12. 3-14. 1.>% nussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàma- bhogino 'ti --la-- na bhikkhave uccàvacà a¤janisalàkà dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhi- kkhave aññhimayaü --la-- saïkhanàbhimayan ti. ||3|| tena kho pana samayena a¤janisalàkà bhåmiyaü patità pharusà hoti --la-- anujànàmi bhikkhave salàkodhàniyan ti. tenakho pana samayena bhikkhå a¤janim pi a¤janisalàkam pi hatthena pariharanti --la-- anujànàmi bhikkhave a¤jani- thavikan ti. aüsabandhako na hoti --la-- anujànàmi bhi- kkhave aüsabandhakaü bandhanasuttakan ti. ||4||12|| tena kho pana samayena àyasmato Pilindavacchassa sãsàbhitàpo hoti --la-- anujànàmi bhikkhave muddhani telakan ti. na kkhamanãyo hoti --la-- anujànàmi bhi- kkhave natthukamman ti. natthu galati --la-- anu- jànàmi bhikkhave natthukaraõin ti. tena kho pana sam- ayena chabbaggiyà bhikkhå uccàvacà natthukaraõiyo dhàrenti sovaõõamayaü råpiyamayaü. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. na bhikkhave uccàvacà natthukaraõã dhàretabbà. yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave aññhimayaü -- la -- saïkhanàbhimayan ti. ||1|| natthuü visamaü àsi¤canti. anujànàmi bhikkhave yamakanatthukaraõin ti. na kkhamanãyo hoti. anujànàmi bhikkhave dhåmaü pàtun ti. ta¤ ¤eva vaññiü àlimpetvà pivanti. kaõñhaü dahati --la-- anujànàmi bhikkhave dhåmanettan ti. tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå uccàvacàni dhå- manettàni dhàrenti . . . (comp. 1.) . . . saïkhanàbhima- yan ti. tena kho pana samayena dhåmanettàni apàrutàni honti, pàõakà pavisanti --la-- anujànàmi bhikkhave api- dhànan ti. tena kho pana samayena bhikkhå dhåmanettàni hatthena pariharanti. anujànàmi bhikkhave dhåmanetta- thavikan ti. ekato ghaüsiyanti --la-- anujànàmi bhi- kkhave yamakathavikan ti. aüsabandhako na hoti --la-- anujànàmi bhikkhave aüsabandhakaü bandha- nasuttakan ti. ||2||13|| tena kho pana samayena àyasmato Pilindavacchassa #<[page 205]># %% vàtàbàdho hoti. vejjà evaü àhaüsu: telaü pacitabban ti. anujànàmi bhikkhave telapàkan ti. tasmiü kho pana te- lapàke majjaü pakkhipitabbaü hoti. anujànàmi bhikkhave telapàke majjaü pakkhipitun ti. tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå atipakkhittamajjàni telàni pacanti. tàni pivitvà majjanti. na bhikkhave atipakkhittamajjaü te- laü pàtabbaü. yo piveyya, yathàdhammo kàretabbo. anu- jànàmi bhikkhave yasmiü telapàke majjassa na vaõõo na gandho na raso pa¤¤àyati, evaråpaü majjapakkhittaü telaü pàtun ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhånaü bahuü atipakkhittamajjaü telaü pakkaü hoti. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kathaü nu kho atipakkhittamajje tele pañipajji- tabban ti. anujànàmi bhikkhave abbha¤janaü adhiññhà- tun ti. tena kho pana samayena àyasmato Pilinda- vacchassa bahutaraü telaü pakkaü hoti, telabhàjanaü na saüvijjati. anujànàmi bhikkhave tãõi tumbàni lohatumbaü kaññhatumbaü phalatumban ti. ||2|| tena kho pana sam- ayena àyasmato Pilindavacchassa aïgavàto hoti. anu- jànàmi bhikkhave sedakamman ti. na kkhamanãyo hoti. anujànàmi bhikkhave sambhàrasedan ti. na kkhamanãyo hoti. anujànàmi bhikkhave mahàsedan ti. na kkhama- nãyo hoti. anujànàmi bhikkhave bhaïgodakan ti. na kkhamanãyo hoti. anujànàmi bhikkhave udakakoññhakan ti. ||3|| tena kho pana samayena àyasmato Pilindavacchassa pabbavàto hoti. anujànàmi bhikkhave lohitaü mocetun ti. na kkhamanãyo hoti. anujànàmi bhikkhave lohitaü mocetvà visàõena gahetun ti. tena kho pana samayena àyasmato Pilindavacchassa pàdà phàlità honti. anujà- nàmi bhikkhave pàdabbha¤janan ti. na kkhamanãyo hoti. anujànàmi bhikkhave pajjaü abhisaükharitun ti. tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno gaõóàbàdho hoti. anujànàmi bhikkhave satthakammaü. kasàvodakena attho hoti. anujànàmi bhikkhave kasàvodakan ti. tilakakke- na attho hoti. anujànàmi bhikkhave tilakakkan ti. ||4|| kabaëikàya attho hoti. anujànàmi bhikkhave kabaëikan ti. vaõabandhanacolena attho hoti. anujànàmi bhikkhave vaõabandhanacolan ti. vaõo kaõóuvati. anujànàmi bhikkhave sàsapakuññena phositun ti. vaõo kilijjittha. #<[page 206]># %<206 MAHâVAGGA. [VI. 14. 5-15. 1.>% anujànàmi bhikkhave dhåmaü kàtun ti. vaõamaüsaü vuññhàti. anujànàmi bhikkhave loõasakkharikàya chinditun ti. vaõo na råhati. anujànàmi bhikkhave va- õatelan ti. telaü galati. bhagavato etam atthaü àroce- suü. anujànàmi bhikkhave vikàsikaü sabbaü vaõapañi- kamman ti. ||5|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu ahinà daññho hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave cattàri mahàvikañàni dàtuü gåthaü muttaü chàrikaü mattikan ti. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: appañiggahitàni nu kho udàhu pañiggahetabbànãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sati kappiyakàrake pañiggahàpetuü, asati kappiyakàrake sàmaü gahetvà paribhu¤jitun ti. tena kho pana samayena a¤¤atarena bhikkhunà visaü pãtaü hoti. anujànàmi bhi- kkhave gåthaü pàyetun ti. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: appañiggahito nu kho udàhu pañiggahàpetabbo 'ti. anujànàmi bhikkhave yaü karonto pañiggaõhàti sv eva pañiggaho kato, na puna pañiggahàpetabbo 'ti. ||6|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno gharadinnakà- bàdho hoti. anujànàmi bhikkhave sãtàloëiü pàyetun ti. tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu duññhagahaõiko hoti. anujànàmi bhikkhave àmisakhàraü pàyetun ti. tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno paõóuro- gàbàdho hoti. anujànàmi bhikkhave muttaharãtakaü pàyetun ti. tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno chavidosàbàdho hoti. anujànàmi bhikkhave gandhàlepaü kàtun ti. tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu abhi- sannakàyo hoti. anujànàmi bhikkhave virecanaü pàtun ti. acchaka¤jiyà attho hoti. anujànàmi bhikkhave accha- ka¤jikan ti. akañayåsena attho hoti. anujànàmi bhi- kkhave akañayåsan ti. kañàkañena attho hoti. anujànàmi bhikkhave kañàkañan ti. pañicchàdaniyena attho hoti. anujànàmi bhikkhave pañicchàdaniyan ti. ||7||14|| tena kho pana samayena àyasmà Pilindavaccho Ràja- gahe pabbhàraü sodhàpeti leõaü kattukàmo. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro yenàyasmà Pilinda- vaccho ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü Pilin- #<[page 207]># %% davacchaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro àyasmantaü Pilindavacchaü etad avoca: kiü bhante thero kàràpetãti. pabbhàraü mahàràja sodhàpemi leõaü kattukàmo 'ti. attho bhante ayyassa àràmikenà 'ti. na kho mahàràja bhagavatà àràmiko anu¤¤àto 'ti. tena hi bhante bhagavantaü pañi- pucchitvà mama àroceyyàthà 'ti. evaü mahàràjà 'ti kho àyasmà Pilindavaccho ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbi- sàrassa paccassosi. ||1|| atha kho àyasmà Pilindavaccho ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro àyasmatà Pilindavacchena dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampa- haüsito uññhàyàsanà àyasmantaü Pilindavacchaü abhivà- detvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho àyasmà Pilindavaccho bhagavato santike dåtaü pàhesi: ràjà bhante Màgadho Seniyo Bimbisàro àràmikaü dàtukàmo. kathaü nu kho bhante pañipajjitabban ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave àràmikan ti. ||2|| dutiyam pi kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro yenàyasmà Pilindavaccho ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü Pilindava- cchaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro àyasmantaü Pilinda- vacchaü etad avoca: anu¤¤àto bhante bhagavatà àràmiko 'ti. evaü mahàràjà 'ti. tena hi bhante ayyassa àràmikaü dammãti. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro àyasma- to Pilindavacchassa àràmikaü pañisuõitvà vissaritvà cirena satiü pañilabhitvà a¤¤ataraü sabbatthakaü mahàmattaü àmantesi: yo mayà bhaõe ayyassa àràmiko pañissuto dinno so àràmiko 'ti. na kho deva ayyassa àràmiko dinno 'ti. kãvaciraü nu kho bhaõe ito hitaü hotãti. ||3|| atha kho so mahàmatto rattiyo vigaõetvà ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü etad avoca: pa¤ca deva rattisatànãti. tena hi bhaõe ayyassa pa¤ca àràmikasatàni dethà 'ti. evaü devà 'ti kho so mahàmatto ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa pañisuõitvà àyasmato Pilindavacchassa pa¤ca àràmikasatàni pàdàsi, pàñiyekko gàmo nivisi. âràmikagàmo 'ti pi naü #<[page 208]># %<208 MAHâVAGGA. [VI. 15. 4-7.>% àhaüsu, Pilindagàmo 'ti pi naü àhaüsu. tena kho pana samayena àyasmà Pilindavaccho tasmiü gàmake kulåpako hoti. atha kho àyasmà Pilindavaccho {pubbaõhasamayaü} nivàsetvà pattacãvaraü àdàya Pilindagàmaü piõóàya pàvisi. ||4|| tena kho pana samayena tasmiü gàmake ussavo hoti, dàrikà alaükatà màlàkità kãëanti. atha kho àyasmà Pilinda- vaccho Pilindagàmake sapadànaü piõóàya caramàno yena a¤¤atarassa àràmikassa nivesanaü ten' upasaükami, upa- saükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. tena kho pana samayena tassà àràmikiniyà dhãtà a¤¤e dàrake alaükate màlàkite passitvà rodati: màlaü me detha, alaükàraü me dethà 'ti. atha kho àyasmà Pilindavaccho taü àràmikiniü etad avoca: kissàyaü dàrikà rodatãti. ayaü bhante dàrikà a¤¤e dàrake alaükate màlàkite passitvà rodati: màlaü me detha, alaükàraü me dethà 'ti. kuto amhàkaü duggatànaü màlà, kuto alaükàro 'ti. ||5|| atha kho àyasmà Pilindavaccho a¤¤ataraü tiõaõóu- pakaü gahetvà taü àràmikiniü etad avoca: hand' imaü tiõaõóupakaü tassà dàrikàya sãse pañimu¤cà 'ti. atha kho sà àràmikinã taü {tiõaõóupakaü} gahetvà tassà dàrikàya sãse pañimu¤ci. sà ahosi suvaõõamàlà abhiråpà dassanãyà pàsà- dikà, n' atthi tàdisà ra¤¤o pi antepure suvaõõamàlà. ma- nussà ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa àrocesuü: amukassa deva àràmikassa ghare suvaõõamàlà abhiråpà dassanãyà pàsàdikà, n' atthi tàdisà devassa pi antepure su- vaõõamàlà. kuto tassa duggatassa. nissaüsayaü corikàya àbhatà 'ti. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro taü àràmikakulaü bandhàpesi. ||6|| dutiyam pi kho àyasmà Pi- lindavaccho pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaram àdàya Pilindagàmaü piõóàya pàvisi. Pilindagàmake sapadànaü piõóàya caramàno yena tassa àràmikassa nivesanaü ten' upa- saükami, upasaükamitvà pañivissake pucchi: kahaü imaü àràmikakulaü gatan ti. etissà bhante suvaõõamàlàya kàra- õà ra¤¤à bandhàpitan ti. atha kho àyasmà Pilindavaccho ye- na ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro yenàyasmà Pilindavaccho ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü Pilindava- cchaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü #<[page 209]># %% kho ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü àyasmà Pi- lindavaccho etad avoca: ||7|| kissa mahàràja àràmikakulaü bandhàpitan ti. tassa bhante àràmikassa ghare suvaõõamàlà abhiråpà dassanãyà pàsàdikà, n' atthi tàdisà amhàkam pi antepure suvaõõamàlà. kuto tassa duggatassa. nissaüsayaü corikàya àbhatà 'ti. atha kho àyasmà Pilindavaccho ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa pàsàdaü suvaõõan ti adhimucci, so ahosi sabbo sovaõõamayo. idaü pana te ma- hàràja tàvabahuü suvaõõaü kuto 'ti. a¤¤àtaü bhante, ayyassa eso iddhànubhàvo 'ti taü àràmikakulaü mu¤càpesi. ||8|| manussà ayyena kira Pilindavacchena saràjikàya pari- sàya uttarimanussadhammaü iddhipàñihàriyaü dassitan ti attamanà abhippasannà àyasmato Pilindavacchassa pa¤ca bhesajjàni abhihariüsu seyyath' ãdaü: sappiü navanãtaü telaü madhuü phàõitan ti. pakatiyàpi ca àyasmà Pilinda- vaccho làbhã hoti, pa¤cannaü bhesajjànaü laddhaü-laddhaü parisàya vissajjesi. parisà c' assa hoti bàhullikà, laddhaü -laddhaü kolambe pi ghañe pi påretvà pañisàmeti, parissàva- nàni pi thavikàyo pi påretvà vàtapànesu lagganti, tàni olãna- vilãnàni tiññhanti, undurehi pi vihàrà okiõõavikiõõà honti. manussà vihàracàrikaü àhiõóantà passitvà ujjhàyanti khã- yanti vipàcenti: antokoññhàgàrikà ime samaõà Sakyaputtiyà seyyathàpi ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro 'ti. ||9|| assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantà- naü vipàcentànaü. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhikkhå evaråpàya bà- hullàya cetessantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave bhikkhå evarå- pàya bàhullàya cetentãti. saccaü bhagavà. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: yàni kho pana tàni gilànànaü bhikkhånaü pañisàyaniyàni bhesajjàni seyyath' ãdaü: sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü, tà- ni pañiggahetvà sattàhaparamaü sannidhikàrakaü paribhu¤jitabbàni, taü atikkàmayato yathàdhammo kà- retabbo 'ti. ||10||15|| bhesajjànu¤¤àtabhàõavàraü pañhamaü. atha kho bhagavà Sàvatthiyaü yathàbhirantaü viha- #<[page 210]># %<210 MAHâVAGGA. [VI. 16. 1-17. 2.>% ritvà yena Ràjagahaü tena càrikaü pakkàmi. addasa kho àyasmà Kaïkhàrevato antarà magge guëakaraõaü okka- mitvà guëe piññham pi chàrikam pi pakkhipante, disvàna akappiyo guëo sàmiso, na kappati guëo vikàle paribhu¤jitun ti kukkuccàyanto sapariso guëaü na paribhu¤jati, ye pi 'ssa sotabbaü ma¤¤anti, te pi guëaü na paribhu¤janti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. kimatthiyà bhikkhave guëe piññham pi chàrikam pi pakkhipantãti. thaddhanatthàya bhagavà 'ti. sace bhikkhave thaddhanatthàya guëe piññham pi chàrikam pi pakkhipanti so ca guëo tv eva saükhaü gacchati, anujànàmi bhikkhave yathàsukhaü guëaü pari- bhu¤jitun ti. ||1|| addasa kho àyasmà Kaïkhàrevato antarà magge vacce muggaü jàtaü, passitvà akappiyà muggà, pakkàpi muggà jàyantãti kukkuccàyanto sapariso muggaü na paribhu¤jati, ye pi 'ssa sotabbaü ma¤¤anti, te pi muggaü na paribhu¤janti. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. sace bhikkhave pakkàpi muggà jàyanti, anujànàmi bhikkhave yathàsukhaü muggaü paribhu¤jitun ti. ||2|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno udaravàtà- bàdho hoti, so loõasovãrakaü apàyi, tassa so udaravàtàbàdho pañippassambhi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujà- nàmi bhikkhave gilànassa loõasovãrakaü, agilànassa udakasambhinnaü pànaparibhogena paribhu¤jitun ti. ||3||16|| atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Ràjagahaü tad avasari. tatra sudaü bhagavà Ràjagahe viharati Veëuvane Kalandakanivàpe. tena kho pana samayena bhagavato udaravàtàbàdho hoti. atha kho àyasmà ânando pubbe pi bhagavato udaravàtàbàdho tekañulàya yàguyà phàsu hotãti sàmaü tilam pi taõóulam pi muggam pi pa¤¤àpetvà anto vàsetvà anto sàmaü pacitvà bhagavato upanàmesi pivatu bhagavà tekañulayàgun ti. ||1|| jànantàpi tathàgatà pucchanti, jànantàpi na pucchanti, kàlaü viditvà pucchanti, kàlaü viditvà na pucchanti, atthasaühitaü tathà- gatà pucchanti no anatthasaühitaü, anatthasaühite setu- ghàto tathàgatànaü. dvãhi àkàrehi buddhà bhagavanto bhikkhå pañipucchanti, dhammaü và desessàma, sàvakànaü và sikkhàpadaü pa¤¤àpessàmà 'ti. atha kho bhagavà àyas- #<[page 211]># %% mantaü ânandaü àmantesi: kut' àyaü ânanda yàgå 'ti. atha kho àyasmà ânando bhagavato etam atthaü àrocesi. ||2|| vigarahi buddho bhagavà: ananucchaviyaü ânanda ananulomikaü appañiråpaü assàmaõakaü akappiyaü aka- raõãyaü. kathaü hi nàma tvaü ânanda evaråpàya bàhullàya cetessasi. yad api ânanda anto vutthaü tad api akappiyaü, yad api anto pakkaü tad api akappiyaü, yad api sàmaü pakkaü tad api akappiyaü. n' etaü ânanda appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü paribhu¤jitabbaü. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. ||3|| anto ce bhikkhave vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, àpatti tiõõaü dukkañànaü. anto ce bhikkhave vutthaü anto pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, àpatti dvinnaü dukkañànaü. anto ce bhikkhave vutthaü bahi pakkaü sàmaü pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, àpatti dvinnaü dukka- ñànaü. ||4|| bahi ce bhikkhave vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, àpatti dvinnaü dukka- ñànaü. anto ce bhikkhave vutthaü bahi pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. bahi ce bhikkhave vutthaü anto pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. bahi ce bhikkhave vu- tthaü bahi pakkaü sàmaü pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. bahi ce bhikkhave vutthaü bahi pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ ce paribhu¤jeyya, anàpattãti. ||5|| tena kho pana samayena bhikkhå bhagavatà sàmaüpàko pañi- kkhitto 'ti punapàke kukkuccàyanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave punapàkaü pacitun ti. ||6|| tena kho pana samayena Ràjagahaü dubbhikkhaü ho- ti. manussà loõam pi telam pi taõóulam pi khàdaniyam pi àràmaü àharanti, tàni bhikkhå bahi vàsenti, ukkapiõóakàpi khàdanti coràpi haranti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave anto vàsetun ti. anto vàsetvà bahi pàcenti, damakà parivàrenti. bhikkhå avissatthà pari- bhu¤janti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave anto pacitun ti. dubbhikkhe kappiyakàrakà bahutaraü haranti, appataraü bhikkhånaü denti. bhaga- #<[page 212]># %<212 MAHâVAGGA. [VI. 17. 7-18. 1.>% vato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sàmaü pacituü. anujànàmi bhikkhave anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkan ti. ||7|| tena kho pana sama- yena sambahulà bhikkhå Kàsãsu vassaü vutthà Ràjaga- haü gacchantà bhagavantaü dassanàya antarà magge na labhiüsu låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü, bahu¤ ca phalakhàdaniyaü ahosi, kappiyakàrako ca na ahosi. atha kho te bhikkhå kilantaråpà yena Ràja- gahaü Veëuvanaü Kalandakanivàpo yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivà- detvà ekamantaü nisãdiüsu. àciõõaü kho pan' etaü buddhà- naü bhagavantànaü àgantukehi bhikkhåhi saddhiü pañi- sammodituü. atha kho bhagavà te bhikkhå etad avoca: kacci bhikkhave khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci 'ttha appakilamathena addhànaü àgatà, kuto ca tumhe bhikkhave àgacchathà 'ti. ||8|| khamanãyam bhagavà, idha mayaü bhante Kàsãsu vassaü vutthà Ràjagahaü àgacchantà bha- gavantaü dassanàya antarà magge na labhimhà låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü, bahu¤ ca phalakhàdaniyaü ahosi, kappiyakàrako ca na ahosi, tena mayaü kilantaråpà addhànaü àgatà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave yattha phalakhàdaniyaü passati kappi- yakàrako ca na hoti, sàmaü gahetvà haritvà kappiya- kàrakaü passitvà bhåmiyaü nikkhipitvà pañiggahàpetvà paribhu¤jituü. anujànàmi bhikkhave uggahitaü pa- ñiggahitun ti. ||9||17|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bràhmaõassa navà ca tilà nava¤ ca madhuü uppannà honti. atha kho tassa bràhmaõassa etad ahosi: yaü nånàhaü nave ca tile nava¤ ca madhuü buddhapamukhassa bhikkhusaüghassa dadeyyan ti. atha kho so bràhmaõo yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. sammodanã- yaü kathaü sàraõãyaü vãtisàretvà ekamantaü aññhàsi, ekam- antaü ñhito kho so bràhmaõo bhagavantaü etad avoca: adhivàsetu me bhante bhavaü Gotamo svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhi- #<[page 213]># %% bhàvena. atha kho so bràhmaõo bhagavato adhivàsanaü viditvà pakkàmi. ||1|| atha kho so bràhmaõo tassà rattiyà accayena paõãtam khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bho Gotama, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena tassa bràhmaõassa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaüghena. atha kho so bràhmaõo buddhapamu- khaü bhikkhusaüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho taü bràhmaõaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pa- kkàmi. ||2|| atha kho tassa bràhmaõassa acirapakkantassa bhagavato etad ahosi: yesaü kho mayà atthàya buddhapa- mukho bhikkhusaügho nimantito nave ca tile nava¤ ca madhuü dassàmãti, te mayà pamuññhà dàtuü. yaü nånà- haü nave ca tile nava¤ ca madhuü kolambehi ca ghañehi ca àràmaü haràpeyyan ti. atha kho so bràhmaõo nave ca tile nava¤ ca madhuü kolambehi ca ghañehi ca àràmaü àharàpetvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà ekamantaü aññhàsi, ekamantaü ñhito kho so bràhmaõo bha- gavantaü etad avoca: ||3|| yesaü kho mayà bho Gotama atthàya buddhapamukho bhikkhusaügho nimantito nave ca tile nava¤ ca madhuü dassàmãti, te mayà pamuññhà dàtuü. pañigaõhàtu me bhavaü Gotamo nave ca tile nava¤ ca madhun ti. tena hi bràhmaõa bhikkhånaü dehãti. tena kho pana samayena bhikkhå dubbhikkhe appamattake pi pavàrenti pañisaükhàpi pañikkhipanti, sabbo ca saügho pa- vàrito hoti, bhikkhå kukkuccàyantà na pañigaõhanti. pañi- gaõhatha bhikkhave paribhu¤jatha. anujànàmi bhikkhave tato nãhataü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü pari- bhu¤jitun ti. ||4||18|| tena kho pana samayena àyasmato Upanandassa Sa- kyaputtassa upaññhàkakulaü saüghass' atthàya khàdani- yaü pàhesi: ayyassa Upanandassa dassetvà saüghassa dà- tabban ti. tena kho pana samayena àyasmà Upanando #<[page 214]># %<214 MAHâVAGGA. [VI. 19. 1-20. 2.>% Sakyaputto gàmaü piõóàya paviññho hoti. atha kho te ma- nussà àràmaü gantvà bhikkhå pucchiüsu: kahaü bhante ayyo Upanando 'ti. esàvuso àyasmà Upanando Sakyaputto gàmaü piõóàya paviññho 'ti. idaü bhante khàdaniyaü ayyassa Upanandassa dassetvà saüghassa dàtabban ti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. tena hi bhikkhave pañigga- hetvà nikkhipatha yàva Upanando àgacchatãti. ||1|| atha kho àyasmà Upanando Sakyaputto purebhattaü kulàni pa- yirupàsitvà divà àgacchi. tena kho pana samayena bhikkhå dubbhikkhe appamattake pi pavàrenti pañisaükhàpi pañi- kkhipanti, sabbo ca saügho pavàrito hoti, bhikkhå kukku- ccàyantà na pañigaõhanti. pañigaõhatha bhikkhave pari- bhu¤jatha. anujànàmi bhikkhave purebhattaü pañi- ggahitaü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü paribhu¤jitun ti. ||2||19|| atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càrikaü caramàno yena Sàvatthi tad avasari. tatra sudaü bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena àyasmato Sàriputtassa kàyaóàhàbàdho hoti. atha kho àyasmà Mahàmoggallà- no yenàyasmà Sàriputto ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü Sàriputtaü etad avoca: pubbe te àvuso Sàri- putta kàyaóàhàbàdho kena phàsu hotãti. bhisehi ca me àvuso muëàlikàhi cà 'ti. atha kho àyasmà Mahàmoggallàno seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasà- reyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam eva Jetavane antarahito Mandàkiniyà pokkharaõiyà tãre pàturahosi. ||1|| addasa kho a¤¤ataro nàgo àyasmantaü Mahàmoggallà- naü dårato 'va àgacchantaü, disvàna àyasmantaü Mahà- moggallànaü etad avoca: etu kho bhante ayyo Mahàmogga- llàno, svàgataü bhante ayyassa Mahàmoggallànassa, kena bhante ayyassa attho, kiü dammãti. bhisehi ca me àvuso attho muëàlikàhi cà 'ti. atha kho so nàgo a¤¤ataraü nàgaü àõàpesi: tena hi bhaõe ayyassa bhise ca muëàlikàyo ca yàvad- atthaü dehãti. atha kho so nàgo Mandàkiniü pokkhara- õiü ogàhetvà soõóàya bhisa¤ ca muëàli¤ ca abbàhitvà suvi- #<[page 215]># %% kkhàlitaü vikkhàletvà bhaõóikaü bandhitvà yenàyasmà Ma- hàmoggallàno ten' upasaükami. ||2|| atha kho àyasmà Mahàmoggallàno seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤ji- taü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam eva Mandàkiniyà pokkharaõiyà tãre antarahito Jeta- vane pàturahosi, so pi kho nàgo Mandàkiniyà pokkharaõiyà tãre antarahito Jetavane pàturahosi. atha kho so nàgo àyasmato Mahàmoggallànassa bhise ca muëàlikàyo ca pa- ñiggahàpetvà Jetavane antarahito Mandàkiniyà pokkhara- õiyà tãre pàturahosi. atha kho àyasmà Mahàmoggallàno àyasmato Sàriputtassa bhise ca muëàlikàyo ca upanàmesi. atha kho àyasmato Sàriputtassa bhise ca muëàlikàyo ca pa- ribhuttassa kàyaóàhàbàdho pañippassambhi. bahå bhisà ca muëàlikàyo ca avasiññhà honti. ||3|| tena kho pana samayena bhikkhå dubbhikkhe appamattake pi pavàrenti pañisaükhàpi pañikkhipanti, sabbo ca saügho pavàrito hoti, bhikkhå ku- kkuccàyantà na pañigaõhanti. pañigaõhatha bhikkhave pari- bhu¤jatha. anujànàmi bhikkhave vanaññhaü pokkha- raññhaü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü paribhu¤jitun ti. ||4||20|| tena kho pana samayena Sàvatthiyaü bahuü phalakhà- daniyaü ussannaü hoti kappiyakàrako ca na hoti. bhikkhå kukkuccàyantà phalaü na paribhu¤janti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave abãjaü nibbatta- bãjaü akatakappaü phalaü paribhu¤jitun ti. ||1||21|| atha kho bhagavà Sàvatthiyaü yathàbhirantaü viha- ritvà yena Ràjagahaü tena càrikaü pakkàmi. anupubbe- na càrikaü caramàno yena Ràjagahaü tad avasari. tatra sudaü bhagavà Ràjagahe viharati Veëuvane Kalanda- kanivàpe. tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno bhagandalàbàdho hoti. âkàsagotto vejjo satthakammaü karoti. atha kho bhagavà senàsanacàrikaü àhiõóanto yena tassa bhikkhuno vihàro ten' upasaükami. ||1|| addasa kho âkàsagotto vejjo bhagavantaü dårato 'va àgacchantaü, dis- vàna bhagavantaü etad avoca: àgacchatu bhavaü Gotamo imassa bhikkhuno vaccamaggaü passatu seyyathàpi godhà- #<[page 216]># %<216 MAHâVAGGA. [VI. 22. 2-23. 2.>% mukhan ti. atha kho bhagavà mamaü khv' àyaü moghapuri- so uppaõóetãti tuõhibhåto 'va pañinivattitvà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaüghaü sannipàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: atthi kira bhikkhave amukasmiü vihàre bhikkhu gilàno 'ti. atthi bhagavà 'ti. kiü tassa bhikkhave bhikkhuno àbàdho 'ti. tassa bhante àyasmato bhagandalàbàdho, âkà- sagotto vejjo satthakammaü karotãti. ||2|| vigarahi buddho bhagavà: ananucchaviyaü bhikkhave tassa moghapurisassa ananulomikaü appañiråpaü assàmaõakaü akappiyaü aka- raõãyaü. kathaü hi nàma so bhikkhave moghapuriso sambàdhe satthakammaü kàràpessatãti. sambàdhe bhikkha- ve sukhumà chavi, duropayo vaõo, dupparihàraü satthaü. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya. vigara- hitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhi- kkhave sambàdhe satthakammaü kàràpetabbaü. yo kàràpeyya, àpatti thullaccayassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå bhagavatà sattha- kammaü pañikkhittan ti vatthikammaü kàràpenti. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå vatthikammaü kàrà- pessantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave chabbaggiyà bhikkhå vatthikammaü kàràpentãti. saccaü bhagavà. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave sambàdhassa sàmantà dvaïgulà satthakammaü và vatthikammaü và kàràpetabbaü. yo kàràpeyya, àpatti thullaccayassà 'ti. ||4||22|| atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Bàràõasã tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càri- kaü caramàno yena Bàràõasã tad avasari. tatra sudaü bha- gavà Bàràõasiyaü viharati Isipatane migadàye. tena kho pana samayena Bàràõasiyaü Suppiyo ca upàsako Suppiyà ca upàsikà ubhatopasannà honti dàyakà kàrakà saüghupaññhàkà. atha kho Suppiyà upàsikà àràmaü gantvà vihàrena vihàraü pariveõena pariveõaü upasaükamitvà bhi- kkhå pucchati: ko bhante gilàno, kassa kiü àhariyyatå 'ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤atarena bhikkhunà #<[page 217]># %% virecanaü pãtaü hoti. atha kho so bhikkhu Suppiyaü upàsikaü etad avoca: mayà kho bhagini virecanaü pãtaü, attho me pañicchàdaniyenà 'ti. suññhu ayya àhariyissatãti gharaü gantvà antevàsiü àõàpesi: gaccha bhaõe pavatta- maüsaü jànàhãti. evaü ayye 'ti kho so puriso Suppiyàya upàsikàya pañisuõitvà kevalakappaü Bàràõasiü àhiõóanto na addasa pavattamaüsaü. atha kho so puriso yena Suppiyà upàsikà ten' upasaükami, upasaükamitvà Suppiyaü upàsi- kaü etad avoca: n' atth' ayye pavattamaüsaü, màghàto ajjà 'ti. ||2|| atha kho Suppiyàya upàsikàya etad ahosi: tassa kho gilànassa bhikkhuno pañicchàdaniyaü alabhantassa àbàdho và abhivaóóhissati kàlaükiriyà và bhavissati, na kho me taü pañiråpaü yàhaü pañisuõitvà na haràpeyyan ti po- tthanikaü gahetvà årumaüsaü ukkantitvà dàsiyà adàsi: handa je imaü maüsaü sampàdetvà amukasmiü vihàre bhi- kkhu gilàno tassa dajjehi, yo ca maü pucchati gilànà 'ti pañi- vedehãti uttaràsaïgena åruü veñhetvà ovarakaü pavisitvà ma¤cake nipajji. ||3|| atha kho Suppiyo upàsako gharaü gan- tvà dàsiü pucchi: kahaü Suppiyà 'ti. esàyya ovarake nipannà 'ti. atha kho Suppiyo upàsako yena Suppiyà upàsikà ten' upasaükami, upasaükamitvà Suppiyaü upàsikaü etad avoca: kissa nipannàsãti. gilàn' amhãti. kin te àbàdho 'ti. atha kho Suppiyà upàsikà Suppiyassa upàsakassa etam atthaü àrocesi. atha kho Suppiyo upàsako acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho yàva saddhàyaü Suppiyà pasannà, yatra hi nàma attano pi maüsàni pariccattàni, kim pana imàya a¤¤aü ki¤ci adeyyaü bhavissatãti haññho udaggo yena bha- gavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhi- vàdetvà ekamantaü nisãdi. ||4|| ekamantaü nisinno kho Suppiyo upàsako bhagavantaü etad avoca: adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaü- ghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho Suppiyo upàsako bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho Suppiyo upàsako tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante niññhitaü bhattan ti. atha kho bha- gavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena #<[page 218]># %<218 MAHâVAGGA. [VI. 23. 5-10.>% Suppiyassa upàsakassa nivesanaü ten' upasaükami, upa- saükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaüghena. ||5|| atha kho Suppiyo upàsako yena bhagavà ten' upa- saükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü aññhàsi. ekamantaü ñhitaü kho Suppiyaü upàsakaü bhagavà etad avoca: kahaü Suppiyà 'ti. gilànà bhagavà 'ti. tena hi àgacchatå 'ti. na bhagavà ussahatãti. tena hi pariggahetvàpi ànethà 'ti. atha kho Suppiyo upàsako Suppi- yaü upàsikaü pariggahetvà ànesi. tassà saha dassanena bhagavato tàvamahà vaõo råëho ahosi succhavi lomajàto. ||6|| atha kho Suppiyo ca upàsako Suppiyà ca upàsikà acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho tathàgatassa mahi- ddhikatà mahànubhàvatà, yatra hi nàma saha dassanena bhagavato tàvamahà vaõo råëho bhavissati succhavi loma- jàto 'ti haññhà udaggà buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekam- antaü nisãdiüsu. atha kho bhagavà Suppiyaü upàsakaü Suppiya¤ ca upàsikaü dhammiyà kathàya sandassetvà samà- dapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||7|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaüghaü sannipàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: ko bhikkhave Suppiyaü upàsikaü maüsaü vi¤¤àpesãti. evaü vutte so bhikkhu bhagavantaü etad avoca: ahaü kho bhante Suppiyaü upàsikaü maüsaü vi¤¤àpesin ti. àhari- yittha bhikkhå 'ti. àhariyittha bhagavà 'ti. paribhu¤ji tvaü bhikkhå 'ti. paribhu¤j' àhaü bhagavà 'ti. pañivekkhi tvaü bhikkhå 'ti. nàhaü bhagavà pañivekkhin ti. ||8|| vigarahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma tvaü moghapurisa appañi- vekkhitvà maüsaü paribhu¤jissasi. {manussamaüsaü} kho ta- yà moghapurisa paribhuttaü. n' etaü moghapurisa appa- sannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhi- kkhå àmantesi: santi bhikkhave manussà saddhà pasannà, te- hi attano pi maüsàni pariccattàni. na bhikkhave manussa- maüsaü paribhu¤jitabbaü. yo paribhu¤jeyya, àpatti thullaccayassa. na ca bhikkhave appañivekkhitvà maü- saü paribhu¤jitabbaü. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukka- ñassà 'ti. ||9|| tena kho pana samayena ra¤¤o hatthã ma- #<[page 219]># %% ranti. manussà dubbhikkhe hatthimaüsaü paribhu¤janti, bhikkhånaü piõóàya carantànaü hatthimaüsaü denti, bhi- kkhå hatthimaüsaü paribhu¤janti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà hatthimaüsaü paribhu¤jissanti. ràjaïgaü hatthã, sace ràjà jàneyya, na nesaü attamano assà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave hatthimaüsaü paribhu¤ji- tabbaü. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||10|| tena kho pana samayena ra¤¤o assà maranti. manussà dubbhikkhe assamaüsaü paribhu¤janti, bhikkhånaü piõóà- ya carantànaü assamaüsaü denti, bhikkhå assamaüsaü paribhu¤janti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà assamaüsaü pari- bhu¤jissanti. ràjaïgaü assà, sace ràjà jàneyya, na nesaü attamano assà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave assamaüsaü paribhu¤jitabbaü. yo pari- bhu¤jeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||11|| tena kho pana samayena manussà dubbhikkhe sunakhamaüsaü paribhu¤- janti, bhikkhånaü piõóàya carantànaü sunakhamaüsaü denti, bhikkhå sunakhamaüsaü paribhu¤janti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà sunakhamaüsaü paribhu¤jissanti, jeguccho sunakho pañikkålo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sunakhamaüsaü paribhu¤jitabbaü. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||12|| tena kho pana samayena manussà dubbhikkhe ahimaüsaü paribhu¤- janti, bhikkhånaü piõóàya carantànaü ahimaüsaü denti, bhikkhå ahimaüsaü paribhu¤janti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà ahimaüsaü paribhu¤jissanti, jeguccho ahi pañikkålo 'ti. Supasso pi nàgaràjà yena bhagavà ten' upasaükami, upa- saükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. ekamantaü ñhito kho Supasso nàgaràjà bhagavantaü etad avoca: santi bhante nàgà assaddhà appasannà, te appamattake pi bhikkhå viheñheyyuü. sàdhu bhante ayyà ahimaüsaü na paribhu¤jeyyun ti. atha kho bhagavà Supassaü nàgarà- jànaü dhammiyà kathàya sandassesi --la-- padakkhi- õaü katvà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne #<[page 220]># %<220 MAHâVAGGA. [VI.23.13-24.3.>% dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave ahimaüsaü paribhu¤jitabbaü. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||13|| tena kho pana samayena luddakà sãhaü hantvà maüsaü paribhu¤janti, bhikkhånaü piõóàya carantànaü sãhamaüsaü denti. bhikkhå sãhamaüsaü pari- bhu¤jitvà ara¤¤e viharanti, sãhà sãhamaüsagandhena bhi- kkhå paripàtenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sãhamaüsaü paribhu¤jitabbaü. yo pari- bhu¤jeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||14|| tena kho pana sama- yena luddakà vyagghaü hantvà, dãpiü hantvà, acchaü hantvà, taracchaü hantvà maüsaü paribhu¤janti, bhikkhå- naü piõóàya carantànaü taracchamaüsaü denti. bhikkhå taracchamaüsaü paribhu¤jitvà ara¤¤e viharanti, taracchà taracchamaüsagandhena bhikkhå paripàtenti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave taracchamaüsaü paribhu¤jitabbam. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||15||23|| atha kho bhagavà Bàràõasiyaü yathàbhirantaü viha- ritvà yena Andhakavindaü tena càrikaü pakkàmi ma- hatà bhikkhusaüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehi. tena kho pana samayena jànapadà manussà bahuü loõam pi te- lam pi taõóulam pi khadaniyam pi sakañesu àropetvà buddha- pamukhassa bhikkhusaüghassa piññhito-piññhito anubaddhà honti yadà pañipàñiü labhissàma tadà bhattaü karissàmà 'ti, pa¤camattàni ca vighàsàdasatàni. atha kho bhagavà anupu- bbena càrikaü caramàno yena Andhakavindaü tad avasari. ||1|| atha kho a¤¤atarassa bràhmaõassa pañipàñiü alabhan- tassa etad ahosi: atãtàni kho me dve màsàni buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü anubaddhassa yadà pañipàñiü labhissàmi tadà bhattaü karissàmãti, na ca me pañipàñi labbhati, aha¤ c' amhi ekako, bahu ca me gharàvàsattho hàyati. yaü nånàhaü bhattaggaü olokeyyaü, yaü bhattagge na addasaü taü pañiyàdeyyan ti. atha kho so bràhmaõo bhattaggaü olokento dve nàddasa yàgu¤ ca madhugoëaka¤ ca. ||2|| atha kho so bràhmaõo yenàyasmà ânando ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü ânandaü etad avoca: idha me bho ânanda pañipàñiü alabhantassa etad ahosi: atãtàni kho #<[page 221]># %% me dve màsàni buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü anuba- ddhassa yadà pañipàñiü labhissàmi tadà bhattaü karissàmãti, na ca me pañipàñi labbhati, aha¤ c' amhi ekako, bahu ca me gharàvàsattho hàyati. yaü nånàhaü bhattaggaü olokeyyaü, yaü bhattagge na addasaü taü pañiyàdeyyan ti. so kho ahaü bho ânanda bhattaggaü olokento dve na addasaü yàgu¤ ca madhugoëaka¤ ca. sac' àhaü bho ânanda pañi- yàdeyyaü yàgu¤ ca madhugoëaka¤ ca, pañigaõheyya me bhavaü Gotamo 'ti. tena hi bràhmaõa bhagavantaü pu- cchissàmãti. ||3|| atha kho àyasmà ânando bhagavato etam atthaü àrocesi. tena h' ânanda pañiyàdetå 'ti. tena hi bràhmaõa pañiyàdehãti. atha kho so bràhmaõo tassà rattiyà accayena pahåtaü yàgu¤ ca madhugoëaka¤ ca pañiyàdàpetvà bhagavato upanàmesi: pañigaõhàtu me bhavaü Gotamo yàgu¤ ca madhugoëaka¤ cà 'ti. tena hi bràhmaõa bhikkhå- naü dehãti. bhikkhå kukkuccàyantà na pañigaõhanti. pa- ñigaõhatha bhikkhave paribhu¤jathà 'ti. atha kho so bràh- maõo buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü pahåtàya yàguyà ca madhugoëakena ca sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü dhotahatthaü onãtapattapàõiü ekamantaü ni- sãdi. ||4|| ekamantaü nisinnaü kho taü bràhmaõaü bhaga- và etad avoca: das' ime bràhmaõa ànisaüsà yàguyà, katame dasa. yaguü dento àyuü deti, vaõõaü deti, sukhaü deti, ba- laü deti, pañibhànaü deti, yàgu pãtà khudaü pañihanati, pi- pàsaü vinodeti, vàtaü anulometi, vatthiü sodheti, àmàvase- saü pàceti. ime kho bràhmaõa dasànisaüsà yàguyà 'ti. ||5|| yo sa¤¤atànaü paradattabhojinaü kàlena sakkaccaü dadàti yàguü das' assa ñhànàni {anuppavecchati:} àyu¤ ca vaõõa¤ ca sukhaü bala¤ ca, | pañibhànam assa {upajàyati} tato, khudaü pipàsa¤ ca vyapa- neti vàtaü, sodheti vatthiü, pariõàmeti bhattaü. bhesajjam etaü sugatena vaõõitaü. | tasmà hi yàguü alam eva dàtum niccaü manussena sukhatthikena dibbàni và patthayatà sukhàni manussasobhàgyataü icchatà và 'ti. ||6|| #<[page 222]># %<222 MAHâVAGGA. [V. 24. 7-25. 4.>% atha kho bhagavà taü bràhmaõaü imàhi gàthàhi anumo- ditvà uññhàyàsanà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave yàgu¤ ca madhugoëaka¤ cà 'ti. ||7||24|| assosuü kho manussà: bhagavatà kira yàgu anu¤¤àtà madhugoëaka¤ cà 'ti. te kàlass' eva bhojjayàguü pañiyàdenti madhugoëaka¤ ca. bhikkhå kàlass' eva bhojjayàguyà dhàtà madhugoëakena ca bhattagge na cittaråpaü bhu¤janti. tena kho pana samayena a¤¤atarena taruõapasannena mahàmatte- na svàtanàya buddhapamukho bhikkhusaügho nimantito hoti. atha kho tassa taruõapasannassa mahàmattassa etad ahosi: yaü nånàhaü aóóhatelasannaü bhikkhusatànaü aóóhatelasàni maüsapàtãsatàni pañiyàdeyyaü ekamekassa bhikkhuno ekamekaü maüsapàtiü upanàmeyyan ti. ||1|| atha kho so taruõapasanno mahàmatto tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà aóóhatela- sàni ca maüsapàtãsatàni bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõha- samayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena tassa taruõapa- sannassa mahàmattassa nivesanaü ten' upasaükami, upasaü- kamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaüghena. ||2|| atha kho so taruõapasanno mahàmatto bhattagge bhikkhå pa- rivisati. bhikkhå evaü àhaüsu: thokaü àvuso dehi thokaü àvuso dehãti. mà kho tumhe bhante ayaü taruõapasanno ma- hàmatto 'ti thokaü-thokaü pañigaõhatha. bahuü me khàdani- yaü bhojaniyaü pañiyattaü aóóhatelasàni ca maüsapàtãsatà- ni, ekamekassa bhikkhuno ekamekaü maüsapàtiü upanàme- ssàmãti. pañigaõhatha bhante yàvadatthan ti. na kho mayaü àvuso etaükàraõà thokaü-thokaü pañigaõhàma, api ca mayaü kàlass' eva bhojjayàguyà dhàtà madhugoëakena ca, tena mayaü thokaü-thokaü pañigaõhàmà 'ti. ||3|| atha kho so taruõapa- sanno mahàmatto ujjhàyati khãyati vipàceti: kathaü hi nàma bhaddantà mayà nimantità a¤¤assa bhojjayàguü pa- ribhu¤jissanti, na càhaü na pañibalo yàvadatthaü dàtun ti kupito anattamano àsàdanàpekkho bhikkhånaü patte pårento agamàsi bhu¤jatha và haratha và 'ti. atha kho so taruõa- pasanno mahàmatto buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü pa- #<[page 223]># %% õãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santappetvà sampa- vàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho taruõapasannaü mahà- mattaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||4|| atha kho tassa taruõapasannassa mahàmattassa acirapakkantassa bhagavato ahud eva kukkuccaü ahu vippañisàro: alàbhà vata me, na vata me làbhà, dulladdhaü vata me, na vata me su- laddhaü, yo 'haü kupito anattamano àsàdanàpekkho bhi- kkhånaü patte pårento agamàsiü bhu¤jatha và haratha và 'ti. kiü nu kho mayà bahuü pasåtaü pu¤¤aü và apu¤¤aü và 'ti. atha kho so taruõapasanno mahàmatto yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho so taruõapa- sanno mahàmatto bhagavantaü etad avoca: idha mayhaü bhante acirapakkantassa bhagavato ahud eva kukkuccaü ahu vippañisàro: alàbhà vata me, na vata me làbhà, dulla- ddhaü vata me, na vata me suladdhaü, yo 'haü kupito anattamano àsàdanàpekkho bhikkhånaü patte pårento aga- màsiü bhu¤jatha và haratha và 'ti. kiü nu kho mayà bahuü pasåtaü pu¤¤aü và apu¤¤aü và 'ti. kiü nu kho mayà bhante bahuü pasåtaü pu¤¤aü và apu¤¤aü và 'ti. ||5|| yadaggena tayà àvuso svàtanàya buddhapamukho bhikkhu- saügho nimantito, tadaggena te bahuü pu¤¤aü paså- taü, yadaggena te ekamekena bhikkhunà ekamekaü si- tthaü pañiggahitaü, tadaggena te bahuü pu¤¤aü paså- taü, saggà te àraddhà 'ti. atha kho so taruõapasanno mahàmatto làbhà kira me, suladdhaü kira me, bahuü kira mayà pu¤¤aü pasåtaü, saggà kira me àraddhà 'ti haññho udaggo uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. ||6|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaüghaü sannipàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: saccaü kira bhikkhave bhikkhå a¤¤atra ni- mantità a¤¤assa bhojjayàguü paribhu¤jantãti. saccaü bha- gavà. vigarahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma te bhi- kkhave moghapurisà a¤¤atra nimantità a¤¤assa bhojjayàguü paribhu¤jissanti. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pa- sàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmante- #<[page 224]># %<224 MAHâVAGGA. [VI. 25. 7-26. 4.>% si: na bhikkhave a¤¤atra nimantitena a¤¤assa bho- jjayàgu paribhu¤jitabbà. yo paribhu¤jeyya, yathà- dhammo kàretabbo 'ti. ||7||25|| atha kho bhagavà Andhakavinde yathàbhirantaü vi- haritvà yena Ràjagahaü tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehi. te- na kho pana samayena Belaññho Kaccàno Ràjagahà Andhakavindaü addhànamaggapañipanno hoti pa¤ca- mattehi sakañasatehi sabbeh' eva guëakumbhapårehi. addasa kho bhagavà Belaññhaü Kaccànaü dårato 'va àgacchantaü, disvàna maggà okkamma a¤¤atarasmiü rukkhamåle nisãdi. ||1|| atha kho Belaññho Kaccàno yena bhagavà ten' upa- saükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü aññhàsi. ekamantaü ñhito kho Belaññho Kaccàno bhagavantaü etad avoca: icchàm' ahaü bhante ekamekassa bhikkhuno ekamekaü guëakumbhaü dàtun ti. tena hi tvaü Kaccàna ekaü yeva guëakumbhaü àharà 'ti. evaü bhante 'ti kho Belaññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà ekaü yeva guëakumbhaü àdàya yena bhagavà ten' upasaükami, upa- saükamitvà bhagavantaü etad avoca: àhaño bhante guëa- kumbho, kathàhaü bhante pañipajjàmãti. tena hi tvaü Kaccàna bhikkhånaü guëaü dehãti. ||2|| evaü bhante 'ti kho Belaññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà bhikkhånaü guëaü datvà bhagavantaü etad avoca: dinno bhante bhi- kkhånaü guëo bahu càyaü guëo avasiññho, kathàhaü bhante pañipajjàmãti. tena hi tvaü Kaccàna bhikkhånaü guëaü yàvadatthaü dehãti. evaü bhante 'ti kho Belaññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà bhikkhånaü guëaü yàvadatthaü da- tvà bhagavantaü etad avoca: dinno bhante bhikkhånaü guëo yàvadattho bahu càyaü guëo avasiññho, kathàhaü bhante pañipajjàmãti. tena hi tvaü Kaccàna bhikkhå guëehi santa- ppehãti. evaü bhante 'ti kho Belaññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà bhikkhå guëehi santappesi. ekacce bhikkhå patte pi påresuü parissàvanàni pi thavikàyo pi påresuü. ||3|| atha kho Belaññho Kaccàno bhikkhå guëehi santappetvà bha- gavantaü etad avoca: santappità bhante bhikkhå guëehi bahu càyaü guëo avasiññho, kathàhaü bhante pañipajjàmãti. tena #<[page 225]># %% hi tvaü Kaccàna vighàsàdànaü guëaü dehãti. evaü bhante 'ti kho Belaññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà vighàsàdà- naü guëaü datvà bhagavantaü etad avoca: dinno bhante vighàsàdànaü guëo bahu càyaü guëo avasiññho, kathàhaü bhante pañipajjàmãti. tena hi tvaü Kaccàna vighàsàdànaü yàvadatthaü guëaü dehãti. ||4|| evaü bhante 'ti kho Be- laññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà vighàsàdànaü yàvad- atthaü guëaü datvà bhagavantaü etad avoca: dinno bhante vighàsàdànaü guëo yàvadattho bahu càyaü guëo avasiññho, kathàhaü bhante pañipajjàmãti. tena hi tvaü Kaccàna vi- ghàsàde guëehi santappehãti. evaü bhante 'ti kho Belaññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà vighàsàde guëehi santappesi. ekacce vighàsàdà kolambe pi ghañe pi påresuü piñakàni pi ucchaïge pi påresuü. ||5|| atha kho Belaññho Kaccàno vi- ghàsàde guëehi santappetvà bhagavantaü etad avoca: santa- ppità bhante vighàsàdà guëehi bahu càyaü guëo avasiññho, kathàhaü bhante pañipajjàmãti. nàhaü taü Kaccàna passà- mi sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõi- yà pajàya sadevamanussàya yassa so guëo paribhutto sammà pariõàmaü gaccheyya a¤¤atra tathàgatassa và tathàgatasà- vakassa và. tena hi tvaü Kaccàna taü guëaü appaharite và chaóóehi appàõake và udake opilàpehãti. evaü bhante 'ti kho Belaññho Kaccàno bhagavato pañisuõitvà taü guëaü appàõake udake opilàpesi. ||6|| atha kho so guëo udake pa- kkhitto cicciñàyati ciñiciñàyati saüdhåpàyati sampadhåpàya- ti. seyyathàpi nàma phàlo divasaü santatto udake pakkhitto cicciñàyati ciñiciñàyati saüdhåpàyati sampadhåpàyati, evam eva so guëo udake pakkhitto cicciñàyati ciñiciñàyati saüdhå- pàyati sampadhåpàyati. atha kho Belaññho Kaccàno saü- viggo lomahaññhajàto yena bhagavà ten' upasaükami, upa- saükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ||7|| ekamantaü nisinnassa kho Belaññhassa Kaccànassa bhagavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü sãlaka- thaü saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi. yadà bhagavà a¤¤àsi Be- laññhaü Kaccànaü kallacittaü muducittaü vinãvaraõacittaü udaggacittaü pasannacittaü, atha yà buddhànaü sàmukkaü- sikà dhammadesanà taü pakàsesi --la-- evam eva Bela- #<[page 226]># %<226 MAHâVAGGA. [VI. 26. 8-28. 2>% ññhassa Kaccànassa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadhamman ti. ||8|| atha kho Belaññho Kaccàno diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyo- gàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaükatho vesàrajja- ppatto aparappaccayo satthu sàsane bhagavantaü etad avoca: abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante, seyyathàpi bhante nikkujjitaü và ukkujjeyya --la-- evam eva bhagavatà ane- kapariyàyena dhammo pakàsito. es' àhaü bhante bhaga- vantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ ca bhikkhusaügha¤ ca, upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü sara- õaü gatan ti. ||9||26|| atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Ràjagahaü tad avasari. tatra sudaü bhagavà Ràjagahe viharati Veëuvane Kalandakanivàpe. tena kho pana samayena Ràjagahe guëo ussanno hoti. bhikkhå gilànass' eva bhagavatà guëo anu¤¤àto no agilànassà 'ti kukkuccà- yantà guëaü na bhu¤janti. bhagavato etam atthaü àroce- suü. anujànàmi bhikkhave gilànassa guëaü, agilànassa guëodakan ti. ||1||27|| atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Pàñaligàmo tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhu- saüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehi. atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Pàñaligàmo tad avasari. assosuü kho Pàñaligàmikà upàsakà: bhagavà kira Pàñaligàmaü anuppatto 'ti. atha kho Pàñaligàmikà upàsakà yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinne kho Pàñaligàmike upàsake bhagavà dhammiyà ka- thàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. ||1|| atha kho Pàñaligàmikà upàsakà bhagavatà dhammiyà kathà- ya sandassità samàdapità samuttejità sampahaüsità bhaga- vantaü etad avocuü: adhivàsetu no bhante bhagavà àvasa- thàgàraü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho Pàñaligàmikà upàsakà bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà #<[page 227]># %% padakkhiõaü katvà yena àvasathàgàraü ten' upasaükamiü- su, upasaükamitvà sabbasanthariü santhataü àvasathàgàraü santharitvà àsanàni pa¤¤àpetvà udakamaõikaü patiññhàpetvà telapadãpaü àropetvà yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. ||2|| ekamantaü ñhità kho Pàñaligàmikà upàsakà bhagavantaü etad avocuü: sabbasanthariü santhataü bhante àvasathàgàraü, àsanàni pa¤¤attàni, udakamaõiko patiññhàpi- to, telapadãpo àropito, yassa dàni bhante bhagavà kàlaü ma¤¤atãti. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya saddhiü bhikkhusaüghena yena àvasa- thàgàraü ten' upasaükami, upasaükamitvà pàde pakkhà- letvà àvasathàgàraü pavisitvà majjhimaü thambhaü nissàya puratthimàbhimukho nisãdi. bhikkhusaügho pi kho pàde pakkhàletvà àvasathàgàraü pavisitvà pacchimaü bhittiü nissàya puratthimàbhimukho nisãdi bhagavantaü yeva pura- kkhatvà. Pàñaligàmikàpi kho upàsakà pàde pakkhàletvà àvasathàgàraü pavisitvà puratthimaü bhittiü nissàya pa- cchimàbhimukhà nisãdiüsu bhagavantaü yeva purakkha- tvà. ||3|| atha kho bhagavà Pàñaligàmike upàsake àmantesi: pa¤c' ime gahapatayo àdãnavà dussãlassa sãlavipattiyà. katame pa¤ca. idha gahapatayo dussãlo sãlavipanno pamàdàdhikara- õaü mahatiü bhogajàniü nigacchati, ayaü pañhamo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. puna ca paraü gahapatayo dussã- lassa sãlavipannassa pàpako kittisaddo abbhuggacchati, ayaü dutiyo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. puna ca paraü ga- hapatayo dussãlo sãlavipanno ya¤ ¤ad eva parisaü upasaüka- mati yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gaha- patiparisaü yadi samaõaparisaü avisàrado upasaükamati maïkubhåto, ayaü tatiyo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. puna ca paraü gahapatayo dussãlo sãlavipanno sammåëho kàlaü karoti, ayaü catuttho àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. puna ca paraü gahapatayo dussãlo sãlavipanno kàyassa bhedà paraü maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upa- pajjati, ayaü pa¤camo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. ime kho gahapatayo pa¤ca àdãnavà dussãlassa sãlavipattiyà. ||4|| pa¤c' ime gahapatayo ànisaüsà sãlavato sãlasampadàya. #<[page 228]># %<228 MAHâVAGGA. [VI. 28. 5-8.>% katame pa¤ca. idha gahapatayo sãlavà sãlasampanno appa- màdàdhikaraõaü mahantaü bhogakkhandhaü adhigacchati, ayaü pañhamo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. puna ca paraü gahapatayo sãlavato sãlasampannassa kalyàõo kittisaddo abbhuggacchati, ayaü dutiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadà- ya. puna ca paraü gahapatayo sãlavà sãlasampanno ya¤ ¤ad eva parisaü upasaükamati yadi khattiyaparisaü yadi bràh- maõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü visà- rado upasaükamati amaïkubhåto, ayaü tatiyo ànisaüso sã- lavato sãlasampadàya. puna ca paraü gahapatayo sãlavà sãlasampanno asammåëho kàlaü karoti, ayaü catuttho àni- saüso sãlavato sãlasampadàya. puna ca paraü gahapatayo sãlavà sãlasampanno kàyassa bhedà paraü maraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, ayaü pa¤camo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. ime kho gahapatayo pa¤ca ànisaüsà sãlavato sãlasampadàyà 'ti. ||5|| atha kho bhagavà Pàñaligàmike upàsake bahud eva rattiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uyyojesi: abhikkantà kho gahapatayo ratti, yassa dàni kàlaü ma¤¤athà 'ti. evaü bhante 'ti kho Pàñali- gàmikà upàsakà bhagavato pañisuõitvà uññhàyàsanà bhaga- vantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkamiüsu. ||6|| atha kho bhagavà acirapakkantesu Pàñaligàmikesu upàsa- kesu su¤¤àgàraü pàvisi. tena kho pana samayena Suni- dhavassakàrà Magadhamahàmattà Pàñaligàme na- garaü màpenti Vajjãnaü pañibàhàya. addasa kho bhagavà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya dibbena cakkhunà vi- suddhena atikkantamànusakena sambahulà devatàyo Pàñali- gàme vatthåni parigaõhantiyo. yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni parigaõhanti, mahesakkhànaü tattha ràjå- naü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü, yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni parigaõhanti, majjhimànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni na- manti nivesanàni màpetuü, yasmiü padese nãcà devatà vatthåni parigaõhanti, nãcànaü tattha ràjånaü ràjamahà- mattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. ||7|| atha kho bhagavà àyasmantaü ânandaü àmantesi: ke nu kho te ânanda Pàñaligàme nagaraü màpentãti. Sunidhavassakà- #<[page 229]># %% rà bhante Magadhamahàmattà Pàñaligàme nagaraü màpenti Vajjãnaü pañibàhàyà 'ti. seyyathàpi ânanda devehi Tàva- tiüsehi saddhiü mantetvà evam eva kho ânanda Sunidha- vassakàrà Magadhamahàmattà Pàñaligàme nagaraü màpenti Vajjãnaü pañibàhàya. idhàhaü ânanda rattiyà paccåsasam- ayaü paccuññhàya addasaü dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena sambahulà devatàyo . . . nãcànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanà- ni màpetuü. yàvatà ânanda ariyaü àyatanaü yàvatà va- õippatho idaü agganagaraü bhavissati Pàñaliputtaü puña- bhedanaü. Pàñaliputtassa kho ânanda tayo antaràyà bha- vissanti, aggito và udakato và abbhantarato và mithubhedà 'ti. ||8|| atha kho Sunidhavassakàrà Magadhamahàmattà yena bha- gavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavatà sa- ddhiü sammodiüsu, sammodanãyaü kathaü sàraõãyaü vãti- sàretvà ekamantaü aññhaüsu, ekamantaü ñhità kho Sunidha- vassakàrà Magadhamahàmattà bhagavantaü etad avocuü: adhivàsetu no bhavaü Gotamo ajjatanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho Sunidhavassakàrà Magadhamahàmattà bhagavato adhivàsanaü viditvà pakkamiüsu. ||9|| atha kho Sunidha- vassakàrà Magadhamahàmattà paõãtaü khàdaniyaü bhojani- yaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesuü: kàlo bho Gotama, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõha- samayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena Sunidhavassa- kàrànaü Magadhamahàmattànaü parivesanà ten' upasaüka- mi, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhu- saüghena. atha kho Sunidhavassakàrà Magadhamahàmattà buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdiüsu, ekaman- taü nisinne kho Sunidhavassakàre Magadhamahàmatte bha- gavà imàhi gàthàhi anumodi: ||10|| yasmiü padese kappeti vàsaü paõóitajàtiyo, sãlavantettha bhojetvà sa¤¤ate brahmacariye | yà tattha devatà àsuü tàsaü dakkhiõam àdise, tà påjità påjayanti, mànità mànayanti naü, | #<[page 230]># %<230 MAHâVAGGA. [VI. 28. 11-29. 2.>% tato naü anukampanti màtà puttaü va orasaü. devatànukampito poso sadà bhadràni passatãti. atha kho bhagavà Sunidhavassakàre Magadhamahàmatte imàhi gàthàhi anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||11|| tena kho pana samayena Sunidhavassakàrà Magadhamahàmattà bhagavantaü piññhito-piññhito anubaddhà honti, yen' ajja sa- maõo Gotamo dvàrena nikkhamissati taü Gotamadvàraü nàma bhavissati, yena titthena Gaïgaü nadiü uttarissati taü Gotamatitthaü nàma bhavissatãti. atha kho bhaga- và yena dvàrena nikkhami taü Gotamadvàraü nàma ahosi. atha kho bhagavà yena Gaïgà nadã ten' upasaükami. tena kho pana samayena Gaïgà nadã pårà hoti samatitthikà kàka- peyyà. manussà a¤¤e nàvaü pariyesanti a¤¤e uëumpaü pariyesanti a¤¤e kullaü bandhanti orà pàraü gantukàmà. ||12|| addasa kho bhagavà te manusse a¤¤e nàvaü pariye- sante a¤¤e uëumpaü pariyesante a¤¤e kullaü bandhante orà pàraü gantukàme, disvàna seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü samm- i¤jeyya, evam eva Gaïgàya nadiyà orimatãre antarahito pà- rimatãre paccuññhàsi saddhiü bhikkhusaüghena. atha kho bhagavà etam atthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: ye taranti aõõavaü saraü setuü katvàna vissajja pallalàni, kullaü hi jano bandhati, tiõõà medhàvino janà 'ti. ||13||28|| atha kho bhagavà yena Koñigàmo ten' upasaükami. tatra sudaü bhagavà Koñigàme viharati. tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: catunnaü bhikkhave ariyasaccànaü an- anubodhà appañivedhà evam idaü dãgham addhànaü sandhà- vitaü saüsaritaü mama¤ c' eva tumhàka¤ ca. katamesaü catunnaü. dukkhassa bhikkhave ariyasaccassa ananubodhà appañivedhà evam idaü dãghaü addhànaü sandhàvitaü saü- saritaü mama¤ c' eva tumhàka¤ ca. dukkhasamudayassa ari- yasaccassa, dukkhanirodhassa ariyasaccassa, dukkhanirodha- gàminipañipadàariyasaccassa ananubodhà appañivedhà evam idaü dãgham addhànaü sandhàvitaü saüsaritaü mama¤ c' eva tumhàka¤ ca. ||1|| tayidaü bhikkhave dukkhaü ariya- #<[page 231]># %% saccaü anubuddhaü pañividdhaü, dukkhasamudayaü ariya- saccaü anubuddhaü pañividdhaü, dukkhanirodhaü ariya- saccaü anubuddhaü pañividdhaü, dukkhanirodhagàminã {pañipadà} ariyasaccaü anubuddhaü pañividdhaü, ucchinnà bhavataõhà, khãõà bhavanetti, n' atthi dàni punabbhavo 'ti. catunnaü ariyasaccànaü yathàbhåtaü adassanà saüsitaü dãgham addhànaü tàsu-tàsv eva jàtisu. | tàni etàni diññhàni, bhavanetti samåhatà, ucchinnaü målaü dukkhassa, n' atthi dàni punabbhavo 'ti. ||2||29|| assosi kho Ambapàlã gaõikà: bhagavà kira Koñigà- maü anuppatto 'ti. atha kho Ambapàlã gaõikà bhadràni -bhadràni yànàni yojàpetvà bhadraü yànaü abhiråhitvà bhadrehi-bhadrehi yànehi Vesàliyà niyyàsi bhagavantaü dassanàya. yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattikà 'va yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ||1|| ekamantaü nisinnaü kho Ambapàliü gaõikaü bha- gavà dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. atha kho Ambapàlã gaõikà bhagavatà dha- mmiyà kathàya sandassità samàdapità samuttejità sampa- haüsità bhagavantaü etad avoca: adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho Ambapàlã gaõi- kà bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. ||2|| assosuü kho Vesàlikà Licchavã: bhagavà kira Koñigàmaü anuppatto 'ti. atha kho Vesàlikà Licchavã bhadràni-bhadràni yànàni yojàpetvà bhadraü-bhadraü yànaü abhiråhitvà bhadrehi -bhadrehi yànehi Vesàliyà niyyàsuü bhagavantaü dassanàya. appekacce Licchavã nãlà honti nãlavaõõà nãlavatthà nãlàlaü- kàrà, appekacce Licchavã pãtà honti pãtavaõõà pãtavatthà pã- tàlaükàrà, appekacce Licchavã lohitakà honti lohitvaõõà lohitavatthà lohitàlaükàrà, appekacce Licchavã odàtà honti odàtavaõõà odàtavatthà odàtàlaükàrà. atha kho Ambapàlã gaõikà daharànaü-daharànaü Licchavãnaü ãsàya ãsaü yuge- na yugaü cakkena cakkaü akkhena akkhaü pañivaññesi. ||3|| #<[page 232]># %<232 MAHâVAGGA. [VI. 30. 4-6.>% atha kho te Licchavã Ambapàliü gaõikaü etad avocuü: kissa je Ambapàli daharànaü-daharànaü Licchavãnaü ãsàya ãsaü yugena yugaü cakkena cakkaü akkhena akkhaü pañivaññesãti. tathà hi pana mayà ayyaputtà svàtanàya buddhapamukho bhikkhusaügho nimantito 'ti. dehi je Ambapàli amhàkaü etaü bhattaü satasahassenà 'ti. sace pi ayyaputtà Vesàliü sàhàraü dajjeyyàtha, n' eva dajjàhaü taü bhattan ti. atha kho te Licchavã aïgulã poñhesuü: jit' amhà vata bho ambakàya, paràjit' amhà vata bho ambakàyà 'ti. ||4|| atha kho te Licchavã yena bhagavà ten' upasaükamiüsu. addasa kho bhagavà te Licchavã då- rato 'va àgacchante, disvàna bhikkhå àmantesi: yehi bhi- kkhave bhikkhåhi devà Tàvatiüsà adiññhapubbà, oloketha bhikkhave Licchaviparisaü apaloketha bhikkhave Licchavi- parisaü upasaüharatha bhikkhave Licchaviparisaü Tàvatiü- saparisan ti. atha kho te Licchavã yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattikà 'va yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivà- detvà ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinne kho te Licchavã bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. atha kho te Licchavã bhagavatà dhammiyà kathàya sandassità samàdapità samuttejità sampa- haüsità bhagavantaü etad avocuü: adhivàsetu no bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivuttho 'mhi Licchavã svàtanàya Ambapàliyà gaõikàya bhattan ti. atha kho te Licchavã aïgulã poñhesuü: jit' amhà vata kho ambakàya, paràjit' amhà vata bho ambakàyà 'ti. atha kho te Licchavã bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhi- õaü katvà pakkamiüsu. ||5|| atha kho bhagavà Koñigàme yathàbhirantaü viharitvà yena Nàtikà ten' upasaükami. tatra sudaü bhagavà ¥àtike viharati Gi¤jakàvasathe. atha kho Ambapàlã gaõikà tassà rattiyà accayena sake àràme paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaram àdà- ya yena Ambapàliyà gaõikàya parivesanà ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhu- #<[page 233]># %% saüghena. atha kho Ambapàlã gaõikà buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena saha- tthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onã- tapattapàõiü ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnà kho Ambapàlã gaõikà bhagavantaü etad avoca: imàhaü bhante Ambapàlivanaü buddhapamukhassa bhikkhusaüghassa dammãti. pañiggahesi bhagavà àràmaü. atha kho bhagavà Ambapàliü gaõikaü dhammiyà kathàya sandassetvà . . . sampahaüsetvà uññhàyàsanà yena Mahàvanaü ten' upa- saükami. tatra sudaü bhagavà Vesàliyaü viharati Ma- hàvane Kåñàgàrasàlàyaü. ||6||30|| Licchavibhàõavàraü niññhitaü. tena kho pana samayena abhi¤¤àtà-abhi¤¤àtà Licchavã santhàgàre sannisinnà sannipatità anekapariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti, dhammassa vaõõaü bhàsanti, saüghassa vaõõaü bhàsanti. tena kho pana samayena Sãho senàpati nigaõñhasàvako tassaü parisàyaü nisinno hoti. atha kho Sãhassa senàpatissa etad ahosi: nissaüsayaü kho so bhagavà arahaü sammàsambuddho bhavissati, tathà h' ime abhi¤¤àtà -abhi¤¤àtà Licchavã santhàgàre sannisinnà sannipatità aneka- pariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti, dhammassa vaõõaü bhàsanti, saüghassa vaõõaü bhàsanti. yaü nånàhaü taü bhagavantaü dassanàya upasaükameyyaü arahantaü sa- mmàsambuddhan ti. ||1|| atha kho Sãho senàpati yena nigaõñho Nàtaputto ten' upasaükami, upasaükamitvà nigaõñhaü Nàtaputtaü etad avoca: icchàm' ahaü bhante samaõaü Gotamaü dassanàya upasaükamitun ti. kiü pana tvaü Sãha kiriyavàdo samàno akiriyavàdaü samaõaü Gotamaü dassanàya upasaükamissasi. samaõo hi Sãha Gotamo akiri- yavàdo akiriyàya dhammaü deseti tena ca sàvake vinetãti. atha kho Sãhassa senàpatissa yo ahosi gamikàbhisaükhàro bhagavantaü dassanàya so pañippassambhi. ||2|| dutiyam pi kho abhi¤¤àtà-abhi¤¤àtà Licchavã santhàgàre sannisinnà sannipatità anekapariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti, dhammassa vaõõaü bhàsanti, saüghassa vaõõaü bhàsanti. dutiyam pi kho Sãhassa senàpatissa etad ahosi: nissaüsayaü . . . sammàsambuddhan ti. dutiyam pi kho Sãho senàpati #<[page 234]># %<234 MAHâVAGGA. [VI. 31. 3-6.>% yena nigaõñho Nàtaputto . . . vineti. dutiyam pi kho Sã- hassa senàpatissa . . . pañippassambhi. tatiyam pi kho abhi¤¤àtà . . . vaõõaü bhàsanti. tatiyam pi kho Sãhassa senàpatissa etad ahosi: nissaüsayaü . . . saüghassa vaõõaü bhàsanti. kiü hi me karissanti nigaõñhà apalokità và an- apalokitvà và. yaü nånàhaü anapaloketvà 'va nigaõñhe taü bhagavantaü dassanàya upasaükameyyaü arahantaü sammà- sambuddhan ti. ||3|| atha kho Sãho senàpati pa¤cahi ratha- satehi divàdivassa Vesàliyà niyyàsi bhagavantaü dassanà- ya. yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccoro- hitvà pattiko 'va yena bhagavà ten' upasaükami, upasaüka- mitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekam- antaü nisinno kho Sãho senàpati bhagavantaü etad avoca: sutaü metaü bhante: akiriyavàdo samaõo Gotamo, akiriyàya dhammaü deseti tena ca sàvake vinetãti. ye te bhante evam àhaüsu: akiriyavàdo samaõo Gotamo, akiriyàya dhammaü deseti tena ca sàvake vinetãti, kacci te bhante bhagavato vuttavàdã na ca bhagavantaü abhåtena abbhàcikkhanti dhammassa ca anudhammaü vyàkaronti. na ca koci saha- dhammiko vàdànuvàdo gàrayhaññhànaü àgacchati, anabbha- kkhàtukàmà hi mayaü bhante bhagavantan ti. ||4|| atthi Sãha pariyàyo yena maü pariyàyena sammà vadamà- no vadeyya: akiriyavàdo samaõo Gotamo, akiriyàya dha- mmaü deseti tena ca sàvake vinetãti. atthi Sãha pariyàyo yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: kiriyavàdo sa- maõo {Gotamo,} kiriyàya . . . vinetãti. atthi Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: ucchedavàdo samaõo Gotamo, ucchedàya . . . vinetãti. atthi Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: jegucchã samaõo Gotamo, jegucchitàya . . . vinetãti. atthi Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: ve- nayiko samaõo Gotamo, vinayàya . . . vinetãti. atthi Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: tapassã samaõo Gotamo, tapassitàya . . . vinetãti. atthi Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: apagabbho samaõo Gotamo, apagabbhatàya . . . vinetãti. atthi Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: assattho samaõo Gotamo, assàsàya . . . vinetãti. ||5|| kata- mo ca Sãha pariyàyo yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: akiriyavàdo samaõo Gotamo, akiriyàya dhammaü #<[page 235]># %% deseti tena ca sàvake vinetãti. ahaü hi Sãha akiriyaü vadà- mi kàyaduccaritassa vacãduccaritassa manoduccaritassa ane- kavihitànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü akiriyaü vadàmi. ayaü kho Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: akiriyavàdo samaõo Gotamo, akiriyàya . . . vinetãti. kata- mo ca Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: kiriyavàdo samaõo Gotamo, kiriyàya . . . vinetãti. ahaü hi Sãha kiri- yaü vadàmi kàyasucaritassa vacãsucaritassa manosucaritassa anekavihitànaü kusalànaü dhammànaü kiriyaü vadàmi. ayaü kho Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: kiriyavà- do samaõo Gotamo, kiriyàya . . . vinetãti. ||6|| katamo ca Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: ucchedavàdo sama- õo Gotamo, ucchedàya . . . vinetãti. ahaü hi Sãha ucche- daü vadàmi ràgassa dosassa mohassa anekavihitànaü pàpa- kànaü akusalànaü dhammànaü ucchedaü vadàmi. ayaü kho Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: ucchedavàdo samaõo {Gotamo,} ucchedàya . . . vinetãti. katamo ca Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: jegucchã samaõo Gotamo, jegucchitàya . . . vinetãti. ahaü hi Sãha jigucchàmi kàya- duccaritena vacãduccaritena manoduccaritena anekavihitànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà jegucchità- ya dhammaü desemi. ayaü kho Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: jegucchã samaõo Gotamo, jegucchitàya . . . vinetãti. ||7|| katamo ca Sãha pariyàyo yena maü . . . va- deyya: venayiko samaõo Gotamo, vinayàya . . . vinetãti. ahaü hi Sãha vinayàya dhammaü desemi ràgassa dosassa mo- hassa anekavihitànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü vinayàya dhammaü desemi. ayaü kho Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: venayiko samaõo Gotamo, vinayàya . . . vinetãti. katamo ca Sãha pariyàyo yena maü . . . va- deyya: tapassã samaõo Gotamo, tapassitàya . . . vinetãti. tapanãy' àhaü Sãha pàpake akusale dhamme vadàmi kàya- duccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritaü. yassa kho Sãha tapanãyà pàpakà akusalà dhammà pahãnà ucchinnamålà tà- là vatthukatà anabhàvaü gatà àyatiü anuppàdadhammà taü ahaü tapassãti vadàmi. tathàgatassa kho Sãha tapanãyà pà- pakà akusalà dhammà . . . anuppàdadhammà. ayaü kho Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: tapassã samaõo #<[page 236]># %<236 MAHâVAGGA. [VI. 31. 8-11.>% Gotamo, tapassitàya . . . vinetãti. ||8|| katamo ca Sãha pa- riyàyo yena maü . . . vadeyya: apagabbho samaõo Gotamo, apagabbhatàya . . . vinetãti. yassa kho Sãha àyatiü gabbha- seyyà punabbhavàbhinibbatti pahãnà ucchinnamålà tàlà va- tthukatà anabhàvaü gatà àyatiü anuppàdadhammà, tam ahaü apagabbho 'ti vadàmi. tathàgatassa kho Sãha àyatiü gabbhaseyyà . . . anuppàdadhammà. ayaü kho Sãha pari- yàyo yena maü . . . vadeyya: apagabbho samaõo Gotamo, apagabbhatàya . . . vinetãti. katamo ca Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: assattho samaõo Gotamo, assàsàya . . . vinetãti. ahaü hi Sãha assattho paramena assàsena assàsàya ca dhammaü desemi tena ca sàvake vinemi. ayaü kho Sãha pariyàyo yena maü . . . vadeyya: assattho samaõo Gotamo, assàsàya dhammaü deseti tena ca sàvake vinetãti. ||9|| evaü vutte Sãho senàpati bhagavantaü etad avoca: abhikkantaü bhante --la-- upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatan ti. anuvijjakàraü kho Sãha karo- hi, anuvijjakàro tumhàdisànaü ¤àtamanussànaü sàdhu hotã- ti. iminà p' àhaü bhante bhagavato bhiyyosomattàya atta- mano abhiraddho yaü maü bhagavà evam àha: anuvijjakà- raü kho Sãha karohi, anuvijjakàro tumhàdisànaü ¤àtamanussà- naü sàdhu hotãti. mamaü hi bhante a¤¤atitthiyà sàvakaü labhitvà kevalakappaü Vesàliü patàkaü parihareyyuü Sãho amhàkaü senàpati sàvakattaü upagato 'ti. atha ca pana maü bhagavà evam àha: anuvijjakàraü kho Sãha karohi, anuvijjakàro tumhàdisànaü ¤àtamanussànaü sàdhu hotãti. es' àhaü bhante dutiyam pi bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ ca bhikkhusaügha¤ ca, upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatan ti. ||10|| dãgha- rattaü kho te Sãha nigaõñhànaü opànabhåtaü kulaü yena nesaü upagatànaü piõóapàtaü dàtabbaü ma¤¤eyyàsãti. iminà p' àhaü bhante bhagavato bhiyyosomattàya attamano abhiraddho yaü maü bhagavà evam àha: dãgharattaü kho te Sãha nigaõñhànaü opànabhåtaü kulaü yena nesaü upa- gatànaü piõóapàtaü dàtabbaü ma¤¤eyyàsãti. sutaü metaü bhante: samaõo Gotamo evam àha: mayham eva dànaü dàtabbaü, na a¤¤esaü dànaü dàtabbaü, mayham eva sàva- kànaü dànaü dàtabbaü, na a¤¤esaü sàvakànaü dànaü dà- #<[page 237]># %% tabbaü, mayham eva dinnaü mahapphalaü, na a¤¤esaü dinnaü mahapphalaü, mayham eva sàvakànaü dinnaü ma- happhalaü, na a¤¤esaü sàvakànaü dinnaü mahapphalan ti. atha ca pana maü bhagavà nigaõñhesu pi dàne samàdapeti. api ca bhante mayam ettha kàlaü jànissàma. es' àhaü bhante tatiyam pi bhagavantaü saraõaü gacchàmi . . . sa- raõaü gatan ti. ||11|| atha kho bhagavà Sãhassa senàpatissa anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü -- la -- aparappaccayo satthu sàsane bhagavantaü etad avoca: adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü sa- ddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhà- vena. atha kho Sãho senàpati bhagavato adhivàsanaü vi- ditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho Sãho senàpati a¤¤ataraü purisaü àõàpesi: gaccha bhaõe pavattamaüsaü jànàhãti. atha kho Sãho senàpati tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõha- samayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena Sãhassa senàpa- tissa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaüghena. ||12|| tena kho pana samayena sambahulà nigaõñhà Vesàliyaü rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü bàhà paggayha kandan- ti: ajja Sãhena senàpatinà thullaü pasuü vadhitvà sama- õassa Gotamassa bhattaü kataü, taü samaõo Gotamo jànaü uddissakataü maüsaü paribhu¤jati pañiccakamman ti. atha kho a¤¤ataro puriso yena Sãho senàpati ten' {upasaüka- mi}, upasaükamitvà Sãhassa senàpatissa upakaõõake àrocesi: yagghe bhante jàneyyàsi, ete sambahulà nigaõñhà Vesàliyaü rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü bàhà paggay- ha kandanti: ajja . . . uddissakataü maüsaü paribhu¤jati pañiccakamman ti. alaü ayyo dãgharattam pi te àyasmantà avaõõakàmà buddhassa avaõõakàmà dhammassa avaõõakàmà saüghassa, na ca pana te àyasmantà jãranti taü bhagavantaü asatà tucchà musà 'va abhåtena abbhàcikkhantà, na ca ma- yaü jãvitahetu pi sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyàmà 'ti. ||13|| atha kho Sãho senàpati buddhapamukhaü bhikkhu- saüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santa- #<[page 238]># %<238 MAHâVAGGA. [VI. 31. 14-33. 1.>% ppetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapà- õiü ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinnaü kho Sãhaü senàpatiü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà . . . sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave jànaü uddissakataü maüsaü paribhu¤ji- tabbam. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. anujànàmi bhikkhave tikoñiparisuddhaü macchamaüsaü adiññhaü asutaü aparisaïkitan ti. ||14||31|| tena kho pana samayena Vesàlã subhikkhà hoti susassà sulabhapiõóà sukarà u¤chena paggahena yàpetuü. atha kho bhagavato rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso pa- rivitakko udapàdi: yàni tàni mayà bhikkhånaü anu¤¤à- tàni dubbhikkhe dussasse dullabhapiõóe anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü uggahitapañiggahitakaü tato nãha- taü purebhattaü pañiggahitaü vanaññhaü pokkharaññhaü, ajjàpi nu kho tàni bhikkhå paribhu¤jantãti. atha kho bhagavà sàyaõhasamayaü pañisallànà vuññhito àyasmantaü ânandaü àmantesi: yàni tàni ânanda mayà bhikkhå- naü anu¤¤àtàni . . . paribhu¤jantãti. paribhu¤janti bha- gavà 'ti. ||1|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: yàni tàni bhikkhave mayà bhikkhånaü anu¤¤àtàni dubbhikkhe dussasse dullabhapiõóe anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pa- kkaü uggahitapañiggahitakaü tato nãhataü purebhattaü pa- ñiggahitaü vanaññhaü pokkharaññhaü, tàn' àhaü ajjatagge pañikkhipàmi. na bhikkhave anto vutthaü anto pakkaü sà- maü pakkaü uggahitapañiggahitakaü paribhu¤jitabbaü. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. na ca bhikkhave tato nã- hataü purebhattaü pañiggahitaü vanaññhaü pokkharaññhaü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü paribhu¤jitabbaü. yo paribhu¤jeyya, yathàdhammo kàretabbo 'ti. ||2||32|| tena kho pana samayena jànapadà manussà bahuü loõam pi telam pi taõóulam pi khàdaniyam pi sakañesu àropetvà bahàràmakoññhake sakañaparivaññaü karitvà acchanti yadà {pañipàñiü} labhissàma tadà bhattaü karissàmà 'ti, mahà ca #<[page 239]># %% megho uggato hoti. atha kho te manussà yenàyasmà ânando ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà àyasmantaü ânandaü etad avocuü: idha bhante ânanda bahuü loõam pi telam pi taõóulam pi khàdaniyam pi sakañesu àropetvà tiññhanti mahà ca megho uggato. kathaü nu kho bhante ânanda pañipajjitabban ti. atha kho àyasmà ânando bhagava- to etam atthaü àrocesi. ||1|| tena h' ânanda saügho paccanti- maü vihàraü kappiyabhåmiü sammannitvà tattha vàse- tu yaü saügho àkaïkhati vihàraü và aóóhayogaü và pàsà- daü và hammiyaü và guhaü và. eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbo: vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤à- petabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa patta- kallaü, saügho itthannàmaü vihàraü kappiyabhåmiü sam- manneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. saügho itthannàmaü vihàraü kappiyabhåmiü sammannati. yassà- yasmato khamati itthannàmassa vihàrassa kappiyabhåmiyà sammuti, so tuõh' assa, yassa na kkhamati, so bhàseyya. sammato saüghena itthannàmo vihàro kappiyabhåmi. kha- mati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||2|| tena kho pana samayena manussà tatth' eva sammutiyà ka- ppiyabhåmiyà yàguyo pacanti bhattàni pacanti såpàni sampà- denti maüsàni koññenti kaññhàni phàlenti. assosi kho bha- gavà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya uccàsaddaü mahà- saddaü kàkoravasaddaü, sutvàna àyasmantaü ânandaü àmantesi: kiü nu kho so ânanda uccàsaddo mahàsaddo kàkoravasaddo 'ti. ||3|| etarahi bhante manussà tatth' eva sammutiyà kappiyabhåmiyà yàguyo pacanti bhattàni pacanti såpàni sampàdenti maüsàni koññenti kaññhàni phàlenti, so eso bhagavà uccàsaddo mahàsaddo kàkoravasaddo 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave sammutã kappiyabhåmipari- bhu¤jitabbà. yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. anujà- nàmi bhikkhave tisso kappiyabhåmiyo ussàvanantikaü gonisàdikaü gahapatin ti. ||4|| tena kho pana samayena àyasmà Yasojo gilàno hoti, tass' atthàya bhesajjàni àhari- yyanti, tàni bhikkhå bahi ññhapenti. ukkapiõóakàpi khàdanti coràpi haranti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sammutiü kappiyabhåmiü pa- #<[page 240]># %<240 MAHâVAGGA. [V. 33. 5-34. 5.>% ribhu¤jituü. anujànàmi bhikkhave catasso kappiya- bhåmiyo ussàvanantikaü gonisàdikaü gahapatiü sammu- tin ti. ||5||33|| catuvãsatibhàõavàraü niññhitaü. tena kho pana samayena Bhaddiyanagare Meõóako gahapati pañivasati, tassa evaråpo iddhànubhàvo hoti: sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sammajjàpetvà bahidvàre 'va nisã- dati, antalikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü på- reti. bhariyàya evaråpo iddhànubhàvo hoti: eka¤ ¤eva àëhakathàlikaü upanisãditvà eka¤ ca såpavya¤janakaü dàsa- kammakaraporisaü bhattena parivisati, na tàva taü khãyati yàva sà na vuññhàti. puttassa evaråpo iddhànubhàvo hoti: eka¤ ¤eva sahassatthavikaü gahetvà dàsakammakaraporisassa chammàsikaü vetanaü deti, na tàva taü khãyati yàv' assa hatthagatà. ||1|| suõisàya evaråpo iddhànubhàvo hoti: eka¤ ¤eva catudoõikaü piñakaü upanisãditvà dàsakammakarapori- sassa chammàsikaü bhattaü deti, na tàva taü khãyati yàva sà na vuññhàti. dàsassa evaråpo iddhànubhàvo hoti: ekena naïgalena kasantassa satta sãtàyo gacchanti. ||2|| assosi kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro: amhàkaü kira vijite Bhaddiyanagare Meõóako gahapati pañivasati, tassa evaråpo iddhànubhàvo: sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sammajjàpetvà bahidvàre nisãdati, antalikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü påreti. bhariyàya evaråpo iddhànubhàvo: eka¤ ¤eva àëhakathàlikaü upanisãditvà eka¤ ca såpavya¤ja- nakaü dàsakammakaraporisaü bhattena parivisati, na tàva taü khãyati yàva sà na vuññhàti. puttassa evaråpo iddhànu- bhàvo: eka¤ ¤eva sahassatthavikaü gahetvà dàsakammaka- raporisassa chammàsikaü vetanaü deti, na tàva taü khãyati yàv' assa hatthagatà. ||3|| suõisàya evaråpo iddhànubhàvo: eka¤ ¤eva catudoõikaü piñakaü upanisãditvà dàsakammaka- raporisassa chammàsikaü bhattaü deti, na tàva taü khãyati yàva sà na vuññhàti. dàsassa evaråpo iddhànubhàvo: ekena naïgalena kasantassa satta sãtàyo gacchantãti. ||4|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro a¤¤ataraü sabbatthakaü mahàmattaü àmantesi: amhàkaü kira bhaõe vijite Bhaddi- yanagare Meõóako gahapati pañivasati, tassa evaråpo iddhà- #<[page 241]># %% nubhàvo: sãsaü . . . satta sãtàyo gacchanti. gaccha bhaõe jànàhi, yathà mayà sàmaü diññho evaü tava diññho bhavissa- tãti. evaü devà 'ti kho so mahàmatto ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa pañisuõitvà caturaïginiyà senàya ye- na Bhaddiyaü tena pàyàsi. ||5|| anupubbena yena Bhaddi- yaü yena Meõóako gahapati ten' upasaükami, upasaüka- mitvà Meõóakaü gahapatiü etad avoca: ahaü hi gahapati ra¤¤à àõatto: amhàkaü kira bhaõe vijite . . . diññho bha- vissatãti. passàma te gahapati iddhànubhàvan ti. atha kho Meõóako gahapati sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sammajjà- petvà bahidvàre nisãdi, antalikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü påresi. diññho te gahapati iddhànubhàvo, bhariyàya te iddhànubhàvaü passissàmà 'ti. ||6|| atha kho Meõóako gahapati bhariyaü àõàpesi: tena hi caturaïginiü senaü bhattena parivisàhãti. atha kho Meõóakassa gahapa- tissa bhariyà eka¤ ¤eva àëhakathàlikaü upanisãditvà eka¤ ca såpavya¤janakaü caturaïginiü senaü bhattena parivisi, na tàva taü khãyati yàva sà na vuññhàti. diññho te gahapati bhariyàya pi iddhànubhàvo, puttassa te iddhànubhàvaü pa- ssissàmà 'ti. ||7|| atha kho Meõóako gahapati puttaü àõàpe- si: tena hi tàta caturaïginiyà senàya chammàsikaü vetanaü dehãti. atha kho Meõóakassa gahapatissa putto eka¤ ¤eva sahassatthavikaü gahetvà caturaïginiyà senàya chammàsi- kaü vetanaü adàsi, na tàva taü khãyati yàv' assa hattha- gatà. diññho te gahapati puttassa pi iddhànubhavo, su- õisàya te iddhànubhàvaü passissàmà 'ti. ||8|| atha kho Meõóako gahapati suõisaü àõàpesi: tena hi caturaïginiyà senàya chammàsikaü bhattaü dehãti. atha kho Meõóakassa gahapatissa suõisà eka¤ ¤eva catudoõikaü piñakaü upanisã- ditvà caturaïginiyà senàya chammàsikaü bhattaü adàsi, na tàva taü khãyati yàva sà na vuññhàti. diññho te gahapati su- õisàya pi iddhànubhàvo, dàsassa te iddhànubhàvaü passissà- mà 'ti. mayhaü kho sàmi dàsassa iddhànubhàvo khette passitabbo 'ti. alaü gahapati diññho te dàsassa pi iddhànu- bhàvo 'ti. atha kho so mahàmatto caturaïginiyà senàya pu- nad eva Ràjagahaü paccàgacchi, yena ràjà Màgadho Seni- yo Bimbisàro ten' upasaükami, upasaükamitvà ra¤¤o Màga- dhassa Seniyassa Bimbisàrassa etam atthaü àrocesi. ||9|| #<[page 242]># %<242 MAHâVAGGA. [VI. 34. 10-13.>% atha kho bhagavà Vesàliyaü yathàbhirantaü viharitvà yena Bhaddiyaü tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhu- saüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehi. atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Bhaddiyaü tad avasari. tatra sudaü bhagavà Bhaddiye viharati Jàtiyàvane. ||10|| assosi kho Meõóako gahapati: sa- maõo khalu bho Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito Bhaddiyaü anuppatto Bhaddiye viharati Jàtiyàvane. taü kho pana bhagavantaü Gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato iti pi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadamma- sàrathi satthà devamanussànaü buddho bhagavà, so imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràh- maõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti, so dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhe kalyàõaü pariyosànakalyàõaü satthaü savya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. sàdhu kho pana ta- thàråpànaü arahataü dassanaü hotãti. ||11|| atha kho Meõóako gahapati bhadràni-bhadràni yànàni yojàpetvà bha- draü yànaü abhiråhitvà bhadrehi-bhadrehi yànehi Bhaddiyà niyyàsi bhagavantaü dassanàya. addasaüsu kho sambahulà titthiyà Meõóakaü gahapatiü dårato 'va àgacchantaü, dis- vàna Meõóakaü gahapatiü etad avocuü: kahaü tvaü ga- hapati gacchasãti. gacchàm' ahaü bhante bhagavantaü sa- maõaü Gotamaü dassanàyà 'ti. kiü pana tvaü gahapati kiriyavàdo samàno akiriyavàdaü samaõaü Gotamaü dassa- nàya upasaükamissasi, samaõo hi gahapati Gotamo akiriyavà- do akiriyàya dhammaü deseti tena ca sàvake vinetãti. ||12|| atha kho Meõóakassa gahapatissa etad ahosi: nissaüsayaü kho so bhagavà arahaü sammàsambuddho bhavissati yathà yime titthiyà usuyyantãti, yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattiko 'va yena bhagavà ten' upa- saükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü nisãdi. ekamantaü nisinnassa kho Meõóakassa ga- hapatissa bhagavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü --la-- aparappaccayo satthu sàsane bhaga- vantaü etad avoca: abhikkantaü bhante --gha-- upàsa- kaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü #<[page 243]># %% gatan ti, adhivàsetu ca me bhante bhagavà svàtanàya bha- ttaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. ||13|| atha kho Meõóako gahapati bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho Meõóako gahapati tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañi- yàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena Meõóakassa gahapatissa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi sa- ddhiü bhikkhusaüghena. ||14|| atha kho Meõóakassa gaha- patissa bhariyà ca putto ca suõisà ca dàso ca yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivà- detvà ekamantaü nisãdiüsu. tesaü bhagavà anupubbika- thaü kathesi --la-- aparappaccayà satthu sàsane bhaga- vantaü etad avocuü:--gha-- ete mayaü bhante bhaga- vantaü saraõaü gacchàma dhamma¤ ca bhikkhusaügha¤ ca, upàsake no bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupete saraõaü gate 'ti. ||15|| atha kho Meõóako gahapati buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena saha- tthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onã- tapattapàõiü ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho Meõóako gahapati bhagavantaü etad avoca: yàva bhante bhagavà Bhaddiye viharati, tàva ahaü buddhapamukhassa bhikkhusaüghassa dhuvabhattenà 'ti. atha kho bhagavà Meõóakaü gahapatiü dhammiyà kathàya sandassetvà . . . sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||16|| atha kho bhagavà Bhaddiye yathàbhirantaü viharitvà Meõóakaü gahapatiü anàpucchà yena Aïguttaràpo tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaüghena saddhiü aóóha- telasehi bhikkhusatehi. assosi kho Meõóako gahapati: bha- gavà kira yena Aïguttaràpo tena càrikaü pakkanto mahatà . . . bhikkhusatehãti. atha kho Meõóako gahapati dàse ca kammakare ca àõàpesi: tena hi bhaõe bahuü loõam pi telam pi taõóulam pi khàdaniyam pi sakañesu àropetvà àgacchatha, aóóhatelasàni ca gopàlakasatàni aóóhatelasàni dhenusatàni àdàya àgacchantu, yattha bhagavantaü passissàma tattha taruõena khãrena bhojessàmà 'ti. ||17|| atha kho Meõóako #<[page 244]># %<244 MAHâVAGGA. [VI. 34. 18-21.>% gahapati bhagavantaü antarà magge kantàre sambhàvesi. atha kho Meõóako gahapati yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhà- si. ekamantaü ñhito kho Meõóako gahapati bhagavantaü etad avoca: adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bha- ttaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho Meõóako gahapati bhagavato adhivàsanaü viditvà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho Meõóako gahapati tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante, niññhitaü bhattan ti. ||18|| atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena Meõóakassa gahapatissa parivesanà ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi sa- ddhiü bhikkhusaüghena. atha kho Meõóako gahapati aóóha- telasàni gopàlakasatàni àõàpesi: tena hi bhaõe ekamekaü dhenuü gahetvà ekamekassa bhikkhuno upatiññhatha taruõe- na khãrena bhojessàmà 'ti. atha kho Meõóako gahapati buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santappesi sampavàresi taruõena ca khãrena. bhikkhå kukkuccàyantà khãraü na pañigaõhanti. pañigaõhatha bhikkhave paribhu¤jathà 'ti. ||19|| atha kho Meõóako gahapati buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü pa- õãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santappetvà sampa- vàretvà taruõena ca khãrena bhagavantaü bhuttàviü onãta- pattapàõiü ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho Meõóako gahapati bhagavantaü etad avoca: santi bhante maggà kantàrà appodakà appabhakkhà na sukarà apàtheyye- na gantuü. sàdhu bhante bhagavà bhikkhånaü pàtheyyaü anujànàtå 'ti. atha kho bhagavà Meõóakaü gahapatiü dhammiyà kathàya sandassetvà . . . sampahaüsetvà uññhà- yàsanà pakkàmi. ||20|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhi- kkhave pa¤ca gorase khãraü dadhiü takkaü navanãtaü sappiü. santi bhikkhave maggà kantàrà appodakà appa- bhakkhà na sukarà apàtheyyena gantuü. anujànàmi bhi- kkhave pàtheyyaü pariyesituü, taõóulo taõóulatthikena, muggo muggatthikena, màso màsatthikena, loõaü loõatthi- #<[page 245]># %% kena, guëo guëatthikena, telaü telatthikena, sappi sappitthi- kena. santi bhikkhave manussà saddhà pasannà, te kappiya- kàrakànaü hatthe hira¤¤aü upanikkhipanti iminà ayyassa yaü kappiyaü taü dethà 'ti. anujànàmi bhikkhave yaü tato kappiyaü taü sàdituü. na tv evàhaü bhikkhave kena- ci pariyàyena jàtaråparajataü sàditabbaü pariyesitabban ti vadàmãti. ||21||34|| atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena âpaõaü tad avasari. assosi kho Keniyo jañilo: samaõo khalu bho Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito âpaõaü anuppatto âpaõe viharati. taü kho pana bhagavantaü Gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato --la-- sàdhu kho pana tathàråpànaü arahataü dassanaü hotãti. atha kho Keniyassa jañilassa etad ahosi: kiü nu kho ahaü sama- õassa Gotamassa haràpeyyan ti. ||1|| atha kho Keniyassa jañilassa etad ahosi: ye pi kho te bràhmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro yesam idaü etarahi bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samihitaü tad anugàyanti tad anubhàsanti bhàsitaü anubhà- santi vàcitam anuvàcenti, seyyath' ãdaü: Aññhako Vàma- ko Vàmadevo Vessàmitto Yamataggi Aïgiraso Bhàradvàjo Vàseññho Kassapo Bhagu, rattåparatà viratà vikàlabhojanà, te evaråpàni pànàni sàdiyiüsu, ||2|| samaõo pi Gotamo rattåparato virato vikàlabhojanà, arahati samaõo pi Gotamo evaråpàni pànàni saditun ti, pahåtaü pà- naü pañiyàdàpetvà kàjehi gàhàpetvà yena bhagavà ten' {upa- saükami,} upasaükamitvà bhagavatà saddhiü sammodi, sam- modanãyaü kathaü sàraõãyaü vãtisàretvà ekamantaü aññhàsi. ekamantaü ñhito kho Keniyo jañilo bhagavantaü etad avoca: pañigaõhàtu me bhavaü Gotamo pànan ti. tena hi Keniya bhikkhånaü dehãti. bhikkhå kukkuccàyantà na pañigaõhanti. pañigaõhatha bhikkhave paribhu¤jathà 'ti. ||3|| atha kho Keniyo jañilo buddhapamukhaü bhikkhu- saüghaü pahåtehi pànehi sahatthà santappetvà sampavà- retvà bhagavantaü dhotahatthaü onãtapattapàõiü ekaman- taü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho Keniyaü jañilaü bha- gavà dhammiyà kathàya sandassesi . . . sampahaüsesi. atha #<[page 246]># %<246 MAHâVAGGA. [VI. 35. 4-8.>% kho Keniyo jañilo bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito . . . sampahaüsito bhagavantaü etad avoca: adhivàsetu me bhavaü Gotamo svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaüghe- nà 'ti. ||4|| mahà kho Keniya bhikkhusaügho aóóhatelasàni bhikkhusatàni tva¤ ca bràhmaõesu abhippasanno 'ti. duti- yam pi kho Keniyo jañilo bhagavantaü etad avoca: ki¤ càpi bho Gotama mahà bhikkhusaügho aóóhatelasàni bhikkhusa- tàni aha¤ ca bràhmaõesu abhippasanno. adhivàsetu me . . . bhikkhusaüghenà 'ti. mahà kho . . . abhippasanno 'ti. tatiyam pi kho Keniyo jañilo bhagavantaü etad avoca: ki¤ càpi . . . saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhaga- và tuõhibhàvena. atha kho Keniyo jañilo bhagavato adhivà- sanaü viditvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||5|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave aññha pànàni: ambapànaü jambupà- naü {cocapànaü} mocapànaü madhup. muddikàp. sàlukap. phàrusakapànaü. anujànàmi bhikkhave sabbaü phalara- saü ñhapetvà dha¤¤aphalarasaü. anujànàmi bhikkhave sabbaü pattarasaü ñhapetvà óàkarasaü. anujànàmi bhi- kkhave sabbaü puppharasaü ñhapetvà madhukapuppha- rasaü. anujànàmi bhikkhave ucchurasan ti. ||6|| atha kho Keniyo jañilo tassà rattiyà accayena sake assame paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bho Gotama, niññhitaü bhattan ti. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena Keniyassa jañilassa assamo ten' upasaükami, upa- saükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaüghe- na. atha kho Keniyo jañilo buddhapamukhaü bhikkhu- saüghaü paõãtena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santa- ppetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapà- õiü ekamantaü nisãdi. ||7|| ekamantaü nisinnaü kho Keniyaü jañilaü bhagavà imàhi gàthàhi anumodi: aggihuttamukhà ya¤¤à, sàvitthã chandaso mukhaü, ràjà mukhaü manussànaü, nadãnaü sàgaro mukhaü, | nakkhattànaü mukhaü cando, àdicco tapataü mukhaü, pu¤¤aü àkaïkhamànànaü saügho ve jayataü mukhan ti. atha kho bhagavà Keniyaü jañilaü imàhi gàthàhi anumodi- tvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||8||35|| #<[page 247]># %% atha kho bhagavà âpaõe yathàbhirantaü viharitvà yena Kusinàrà tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehi. assosuü kho Kosi- nàrakà Mallà: bhagavà kira Kusinàraü {àgacchati} mahatà bhikkhusaüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehãti. te saügaraü akaüsu: yo bhagavato paccuggamanaü na ka- rissati pa¤ca satàni daõóo 'ti. tena kho pana samayena Rojo Mallo àyasmato ânandassa sahàyo hoti. atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Kusinàrà tad avasari. ||1|| atha kho Kosinàrakà Mallà bhagavato paccu- ggamanaü akaüsu. atha kho Rojo Mallo bhagavato paccu- ggamanaü karitvà yenàyasmà ânando ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantam ânandaü abhivàdetvà ekaman- taü aññhàsi. ekamantaü ñhitaü kho Rojaü Mallaü àyasmà ânando etad avoca: uëàraü kho te idaü àvuso Roja yaü tvaü bhagavato paccuggamanaü akàsãti. nàhaü bhante ânanda bahukato buddhena và dhammena và saüghena và, api ca ¤àtãhi saügaro kato yo bhagavato paccuggamanaü na karissati pa¤ca satàni daõóo 'ti. sa kho ahaü bhante ânanda ¤àtãnaü daõóabhayà evàhaü bhagavato paccuggamanaü akàsin ti. atha kho àyasmà ânando anattamano ahosi: ka- thaü hi nàma Rojo Mallo evaü vakkhatãti. ||2|| atha kho àyasmà ânando yena bhagavà ten' upasaükami, upasaüka- mitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekam- antaü nisinno kho àyasmà ânando bhagavantaü etad avoca: ayaü bhante Rojo Mallo abhi¤¤àto ¤àtamanusso. mahiddhi- yo kho pana evaråpànaü ¤àtamanussànaü imasmiü dha- mmavinaye pasàdo. sàdhu bhante bhagavà tathà karotu yathà Rojo Mallo imasmiü dhammavinaye pasãdeyyà 'ti. na kho taü ânanda dukkaraü tathàgatena yathà Rojo Mallo ima- smiü dhammavinaye pasãdeyyà 'ti. ||3|| atha kho bhagavà Rojaü Mallaü mettena cittena pharitvà uññhàyàsanà vihàraü pàvisi. atha kho Rojo Mallo bhagavatà mettena cittena phuññho seyyathàpi nàma gàvã taruõavacchà evam eva vihà- rena vihàraü pariveõena pariveõaü upasaükamitvà bhikkhå pucchati: kahaü nu kho bhante etarahi so bhagavà viharati arahaü sammàsambuddho, dassanakàmà hi mayaü taü bha- gavantaü arahantaü sammàsambuddhan ti. es' àvuso Roja #<[page 248]># %<248 MAHâVAGGA. [VI. 36. 4-7.>% vihàro saüvutadvàro, tena appasaddo upasaükamitvà atara- màno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggaëaü àkoñehi, viva- rissati te bhagavà dvàran ti. ||4|| atha kho Rojo Mallo yena so vihàro saüvutadvàro tena appasaddo upasaükamitvà ata- ramàno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggaëaü àkoñesi, vivari bhagavà dvàraü. atha kho Rojo Mallo vihàraü pavisitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnassa kho Rojassa Mallassa bhagavà anupubbikathaü kathesi seyyath' ãdaü: dànakathaü --la-- aparappaccayo satthu sàsane bhagavantaü etad avoca: sàdhu bhante ayyà mama¤ ¤eva pañigaõheyyuü cãvarapiõóapàtasenàsanagilàna- paccayabhesajjaparikkhàraü no a¤¤esan ti. yesaü kho Roja sekhena ¤àõena sekhena dassanena dhammo diññho seyyathà- pi tayà tesam pi evaü hoti: aho nåna ayyà amhàka¤ ¤eva pañigaõheyyuü cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesa- jjaparikkhàraü no a¤¤esan ti. tena hi Roja tava c' eva pa- ñigaõhissanti a¤¤esa¤ cà 'ti. ||5|| tena kho pana samayena Kusinàràyaü paõãtànaü bha- ttànaü bhattapañipàñi adhiññhità hoti. atha kho Rojassa Mallassa pañipàñiü alabhantassa etad ahosi: yaü nånàhaü bhattaggaü olokeyyaü, yaü bhattagge nàddasaü taü pa- ñiyàdeyyan ti. atha kho Rojo Mallo bhattaggaü olokento dve nàddasa óàka¤ ca piññhakhàdaniya¤ ca. atha kho Rojo Mallo yenàyasmà ânando ten' upasaükami, upa- saükamitvà àyasmantaü ânandaü etad avoca: idha me bhante ânanda pañipàñiü alabhantassa etad ahosi: yaü nånàhaü bhattaggaü olokeyyaü, yaü bhattagge nàddasaü taü pañiyàdeyyan ti. so kho ahaü bhante ânanda bhatta- ggaü olokento dve nàddasaü óàka¤ ca piññhakhàdaniya¤ ca. sac' àhaü bhante ânanda pañiyàdeyyaü óàka¤ ca piññhakhà- daniya¤ ca, pañigaõheyya me bhagavà 'ti. tena hi Roja bhagavantaü pañipucchissàmãti. ||6|| atha kho àyasmà ânando bhagavato etam atthaü àrocesi. tena h' ânanda pañiyàdetå 'ti. tena hi Roja pañiyàdehãti. atha kho Rojo Mallo tassà rattiyà accayena pahåtaü óàka¤ ca piññhakhàda- niya¤ ca pañiyàdàpetvà bhagavato upanàmesi pañigaõhàtu me bhante bhagavà óàka¤ ca piññhakhàdaniya¤ cà 'ti. tena hi Roja bhikkhånaü dehãti. bhikkhå kukkuccàyantà na pa- #<[page 249]># %% ñigaõhanti. pañigaõhatha bhikkhave paribhu¤jathà.'ti ||7|| atha kho Rojo Mallo buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü pahåtehi óàkehi ca piññhakhàdaniyehi ca sahatthà santappe- tvà sampavàretvà bhagavantaü dhotahatthaü onãtapattapà- õiü ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho Rojaü Mallaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà . . . sampa- haüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave sabba¤ ca óàkam sabba¤ ca piññhakhàdani- yan ti. ||8||36|| atha kho bhagavà Kusinàràyaü yathàbhirantaü viha- ritvà yena âtumà tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhu- saüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehi. tena kho pana samayena a¤¤ataro vuóóhapabbajito âtumàyaü pañiva- sati nahàpitapubbo, tassa dve dàrakà honti ma¤jukà pañi- bhàneyyakà dakkhà pariyodàtasippà sake àcariyake nahàpi- takamme. ||1|| assosi kho so vuóóhapabbajito: bhagavà kira âtumaü àgacchati mahatà bhikkhusaüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusatehãti. atha kho so vuóóhapabbajito te dàrake etad avoca: bhagavà kira tàta âtumaü àgacchati mahatà bhikkhusaüghena saddhiü aóóhatelasehi bhikkhusa- tehi. gacchatha tumhe tàta khurabhaõóaü àdàya nàëiyà- vàpakena anugharakaü-anugharakaü àhiõóatha loõam pi telam pi taõóulam pi khàdaniyam pi saüharatha, bhagavato àgatassa yàgupànaü karissàmà 'ti. ||2|| evaü tàtà 'ti kho te dàrakà tassa vuóóhapabbajitassa pañisuõitvà khurabhaõóaü àdàya nàëiyàvàpakena anugharakaü-anugharakaü àhiõóanti loõam pi telam pi taõóulam pi khàdaniyam pi saüharantà. manussà te dàrake ma¤juke pañibhàneyyake passitvà ye pi na kàràpetukàmà te pi kàràpenti kàràpetvàpi bahuü denti. atha kho te dàrakà bahuü loõam pi telam pi taõóulam pi khàdaniyam pi saühariüsu. ||3|| atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena âtumà tad avasari. tatra sudaü bhagavà âtumàyaü vi- harati Bhåsàgàre. atha kho so vuóóhapabbajito tassà rattiyà accayena pahåtaü yàguü pañiyàdàpetvà bhagavato upanàmesi pañigaõhàtu me bhante bhagavà yàgun ti. jà- #<[page 250]># %<250 MAHâVAGGA. [VI. 37. 4-40 1.>% nantàpi tathàgatà pucchanti --la-- sàvakànaü và sikkhà- padaü pa¤¤àpessàmà 'ti. atha kho bhagavà taü vuóóha- pabbajitaü etad avoca: kut' àyaü bhikkhu yàgå 'ti. atha kho so vuóóhapabbajito bhagavato etam atthaü àrocesi. ||4|| vigarahi buddho bhagavà: ananucchaviyaü moghapurisa ana- nulomikaü appañiråpaü assàmaõakaü akappiyaü akaraõã- yaü. kathaü hi nàma tvaü moghapurisa pabbajito akappi- ye samàdapessasi. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àman- tesi: na bhikkhave pabbajitena akappiye samàdape- tabbaü. yo samàdapeyya, àpatti dukkañassa. na ca bhi- kkhave nahàpitapubbena khurabhaõóaü pariharitabbaü. yo parihareyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||5||37|| atha kho bhagavà âtumàyaü yathàbhirantaü vihari- tvà yena Sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càrikaü caramàno yena Sàvatthi tad avasari. tatra sudaü bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàtha- piõóikassa àràme. tena kho pana samayena Sàvatthiyaü bahuü phalakhàdaniyaü ussannaü hoti. atha kho bhikkhå- naü etad ahosi: kiü nu kho bhagavatà phalakhàdaniyaü anu¤¤àtaü kiü ananu¤¤àtan ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sabbaü phalakhàdani- yan ti. ||1||38|| tena kho pana samayena saüghikàni bãjàni puggalikàya bhåmiyà ropiyanti, puggalikàni bãjàni saüghikàya bhåmi- yà ropiyanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. saüghi- kàni bhikkhave bãjàni puggalikàya bhåmiyà ropitàni bhàgaü datvà paribhu¤jitabbàni, puggalikàni bãjàni saüghikàya bhåmiyà ropitàni bhàgaü datvà paribhu¤ji- tabbànãti. ||1||39|| tena kho pana samayena bhikkhånaü kismi¤ci-kismi¤ci ñhàne kukkuccaü uppajjati: kiü nu kho bhagavatà anu¤¤à- taü kiü ananu¤¤àtan ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. yaü bhikkhave mayà idaü na kappatãti appañikkhittaü, ta¤ ce akappiyaü anulometi kappiyaü pañibàhati, taü vo na kappati. yaü bhikkhave mayà idaü na kappatãti appa- #<[page 251]># %% ñikkhittaü, {ta¤} ce kappiyaü anulometi akappiyaü pañibàha- ti, taü vo kappati. ya¤ ca bhikkhave mayà idaü kappatãti ananu¤¤àtaü, ta¤ ce akappiyaü anulometi kappiyaü pañibà- hati, taü vo na kappati. yaü bhikkhave mayà idaü kappatãti ananu¤¤àtaü, ta¤ ce kappiyaü anulometi akappi- yaü pañibàhati, taü vo kappatãti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kappati nu kho yà- vakàlikena yàmakàlikaü na nu kho kappati. kappati nu kho yàvakàlikena sattàhakàlikaü na nu kho kappati. ka- ppati nu kho yàvakàlikena yàvajãvikaü na nu kho kappati. kappati nu kho yàmakàlikena sattàhakàlikaü na nu kho kappati. kappati nu kho yàmakàlikena yàvajãvikaü na nu kho kappati. kappati nu kho sattàhakàlikena yàvajãvikaü na nu kho kappatãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||2|| yàvakàlikena bhikkhave yàmakàlikaü tadahu pañiggahi- taü kàle kappati vikàle na kappati. yàvakàlikena bhi- kkhave sattàhakàlikaü tadahu pañiggahitaü kàle kappati vikàle na kappati. yàvakàlikena bhikkhave yàvajãvikaü tadahu pañiggahitaü kàle kappati vikàle na kappati. yàmakàlikena bhikkhave sattàhakàlikaü t. p. yàme kappati yàmàtikkante na kappati. yàmakàlikena bhikk- have yàvajãvikaü t. p. yàme kappati yàmàtikkante na kappati. sattàhakàlikena bhikkhave yàvajãvikaü sattà- haü kappati sattàhàtikkante na kappatãti. ||3||40|| bhesajjakkhandhakaü chaññhaü. imamhi khandhake vatthuü ekasataü chavatthuü. tassa uddànaü: sàradike, vikàle pi, vasaü, måle, piññhehi ca, kasàvehi, paõõa-phalaü, jatu-loõaü, chakanaü ca, | cuõõaü, càlinã, {maüsa¤} ca, a¤janaü, upapisanaü, a¤janã, ucca-parutà, salàkà, salàkodhani, | thavikaü, bandhakaü, suttaü, muddhani telaü, natthu ca, natthukaraõã, dhåma¤ ca, netta¤, cà,'pidhànaü, thavi, | telapàkesu, majja¤ ca, atikkhitta-abbha¤janaü, tumbaü, sedaü, sambhàra¤ ca, mahà-bhaïgodakaü tathà, | dakakoññhaü, lohita¤ ca, visàõaü, pàdabbha¤janaü, 5 pajjaü, satthaü, kasàva¤ ca, tilakakka-kabaëikaü, | #<[page 252]># %<252 MAHâVAGGA.>% colaü, sàsapakuñña¤ ca, dhåma-sakkharikàya ca, vaõatelaü, vikàsikaü, vikata¤ ca, pañiggahaü, | gåthaü, karonto, loëi¤ ca, khàraü, muttaharãtakã, gandhà, virecana¤ c' eva, acchà,'kaña-kañàkañaü, | pañicchàdani-pabbhàrà, àràmi, sattahena ca, guëaü, muggaü, sovãra¤ ca, sàmapàkà, punà pace, | punànu¤¤àsi, dubbhikkhe, phala¤ ca, tila-khàdani, purebhattaü, kàyaóàho, nibbatta¤ ca, bhagandalaü, | vatthikamma¤ ca, Suppi ca, manussamaüsam eva ca, 10 hatthi, assà,sunakho ca, ahi, sãha-vyaggha-dãpikaü, | accha-taracchamaüsa¤ ca, pañipàñi ca, yàgu ca, taruõaü a¤¤atra, guëaü, Sunidh'-àvasathàgàraü, | Ambapàlã ca, Licchavã, Gaïgà, Koñi saccakathà, uddissakataü, subhikkhaü punad eva pañikkhipi, | megho, Yasojo, Meõóako ca, gorasaü pàtheyyakena ca, Keni, ambo, jambu, coca-moca-madhu,muddikà, sàlukaü, | phàrusakà, óàka-piññhaü, âtumàyaü nahàpito, Sàvatthiyaü phala-bãjaü, kasmiü ñhàne ca, kàliko 'ti. #<[page 253]># %< 253>% MAHâVAGGA. VII. Tena samayena buddho bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena tiüsamattà Pàñheyyakà bhikkhå sabbe àra- ¤¤akà sabbe piõóapàtikà sabbe paüsukålikà sabbe tecãvarikà Sàvatthiü gacchantà bhagavantaü dassanàya upakaññhàya vassåpanàyikàya nàsakkhiüsu Sàvatthiyaü vassåpanàyikaü sambhàvetuü, antarà magge Sàkete vassaü upagacchiüsu. te ukkaõñhitaråpà vassaü vasiüsu: àsanneva no bhagavà vi- harati ito chasu yojanesu na ca mayaü labhàma bhaga- vantaü dassanàyà 'ti. atha kho te bhikkhå vassaü vutthà temàsaccayena katàya pavàraõàya deve vassante udakasaüga- he udakacikkhalle okapuõõehi cãvarehi kilantaråpà yena Sà- vatthi Jetavanaü Anàthapiõóikassa àràmo yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivà- detvà ekamantaü nisãdiüsu. ||1|| àciõõaü kho pan' etaü buddhànaü bhagavantànaü àgantukehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodituü. atha kho bhagavà te bhikkhå etad avoca: kacci bhikkhave khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci sam- aggà sammodamànà avivadamànà phàsukaü vassaü va- sittha na ca piõóakena kilamitthà 'ti. khamanãyaü bha- gavà, yàpanãyaü bhagavà, samaggà ca mayaü bhante sam- modamànà avivadamànà vassaü vasimhà na ca piõóakena kilamimhà. idha mayaü bhante tiüsamattà Pàñheyyakà bhikkhå Sàvatthiü àgacchantà bhagavantaü dassanàya upa- kaññhàya vassåpanàyikàya nàsakkhimhà Sàvatthiyaü vasså- panàyikaü sambhàvetuü, antarà magge Sàkete vassaü upa- gacchimhà. te mayaü bhante ukkaõñhitaråpà vassaü va- #<[page 254]># %<254 MAHâVAGGA. [VII. 1. 2-5.>% simhà: àsanneva no bhagavà viharati ito chasu yojanesu na ca mayaü labhàma bhagavantaü dassanàyà 'ti. atha kho mayaü bhante vassaü vutthà temàsaccayena katàya pavàra- õàya deve vassante udakasaügahe udakacikkhalle okapuõõe- hi cãvarehi kilantaråpà addhànaü àgatà 'ti. ||2|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave vassaü vutthànaü bhikkhå- naü kañhinaü attharituü. atthatakañhinànaü vo bhi- kkhave pa¤ca kappissanti anàmantacàro asamàdànacàro gaõa- bhojanaü yàvadatthacãvaraü yo ca tattha cãvaruppàdo so nesaü bhavissati. atthatakañhinànaü vo bhikkhave imàni pa¤ca kappissanti. eva¤ ca pana bhikkhave kañhinaü attha- ritabbaü: ||3|| vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤à- petabbo: suõàtu me bhante saügho. idaü saüghassa kañhi- nadussaü uppannaü. yadi saüghassa pattakallaü, saügho imaü kañhinadussaü itthannàmassa bhikkhuno dadeyya ka- ñhinaü attharituü. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. idaü saüghassa kañhinadussaü uppannaü. saügho imaü kañhinadussaü itthannàmassa bhikkhuno deti kañhinaü attharituü. yassàyasmato khamati imassa kañhinadussassa itthannàmassa bhikkhuno dànaü kañhinaü attharituü so tuõh' assa. yassa na kkhamati so bhàseyya. dinnaü idaü saüghena kañhinadussaü itthannàmassa bhikkhuno kañhinaü attharituü. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||4|| evaü kho bhikkhave atthataü hoti kañhi- naü, evaü anatthataü. katha¤ ca bhikkhave anatthataü hoti kañhinaü. na ullikhitamattena atthataü hoti kañhi- naü, na dhovanamattena atthataü hoti kañhinaü, na cãvara- vicàraõamattena atth. h. kañh., na cchedanamattena atth. h. k., na bandhanamattena atth. h. k., na ovaññikakaraõama- ttena atth. h. k., na kaõóusakaraõamattena atth. h. k., na daëhikammakaraõamattena atth. h. k., na anuvàtakaraõa- mattena atth. h. k., na paribhaõóakaraõamattena atth. h. k., na ovaddheyyakaraõamattena atth. h. k., na kambalamadda- namattena atth. h. k., na nimittakatena atth. h. k., na pari- kathàkatena atth. h. k., na kukkukatena atth. h. k., na sannidhikatena atth. h. k., na nissaggiyena atth. h. k., na akappakatena atth. h. k., na a¤¤atra saüghàñiya atth. h. k., #<[page 255]># %% na a¤¤atra uttaràsaïgena atth. h. k., na a¤¤atra antaravàsa- kena atth. h. k., na a¤¤atra pa¤cakena và atirekapa¤cakena và tadah' eva sa¤chinnena samaõóalãkatena atth. h. k., na a¤¤atra puggalassa atthàrà atth. h. kañhinaü. sammà c' eva atthataü hoti kañhinaü ta¤ ce nissãmaññho anumodati evam pi anatthataü hoti kañhinaü. evaü kho bhikkhave anattha- taü hoti kañhinaü. ||5|| katha¤ ca bhikkhave atthataü hoti kañhinaü. ahatena atthataü hoti kañhinaü, ahatakappena atth. h. k., pilotikàya atth. h. k., paüsukålena atth. h. k., pàpaõikena atth. h. k., animittakatena atth. h. k., aparika- thàkatena atth. h. k., akukkukatena atth. h. k., asannidhika- tena atth. h. k., anissaggiyena atth. h. k., kappakatena atth. h. k., saüghàñiyà atth. h. k., uttaràsaïgena atth. h. k., anta- ravàsakena atth. h. k., pa¤cakena và atirekapa¤cakena và tadah' eva sa¤chinnena samaõóalãkatena atth. h. k., pugga- lassa atthàrà atth. h. k., sammà c' eva atthataü hoti kañhi- naü ta¤ ce sãmaññho anumodati evam pi atthataü hoti kañhi- naü. evaü kho bhikkhave atthataü hoti kañhinaü. ||6|| katha¤ ca bhikkhave ubbhataü hoti kañhinaü. aññh' imà bhikkhave màtikà kañhinassa ubbhàràya pakkamananti- kà niññhànantikà sanniññhànantikà nàsanantikà savanantikà àsàvacchedikà sãmàtikkantikà sahubbhàrà 'ti. ||7||1|| bhikkhu atthatakañhino katacãvaraü àdàya pakkamati na paccessan ti. tassa bhikkhuno pakkamanantiko kañhinu- ddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kà- ressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhi- kkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthataka- ñhino cãvaraü àdàya pakkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino cãvaraü àdàya pakkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassa- ti. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. ||1|| bhi- kkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro suõàti: #<[page 256]># %<256 MAHâVAGGA. [VII. 2. 2-3. 2.>% ubbhataü kira tasmiü àvàse kañhinan ti. tassa bhikkhuno savanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãva- raü àdàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti bahi- ddhà kañhinuddhàraü vãtinàmeti. tassa bhikkhuno sãmà- tikkantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti sambhuõàti ka- ñhinuddhàraü. tassa bhikkhuno saha bhikkhåhi kañhinu- ddhàro. ||2||2|| àdàyasattakaü niññhitaü. bhikkhu atthatakañhino katacãvaraü samàdàya pakkamati na paccessan ti. tassa bhikkhuno pakkamanantiko kañhinud- dhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü samàdàya pakka- mati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãva- raü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthata- kañhino cãvaraü samàdàya pakkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü samàdàya pakkamati, tassa bahisã- magatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhin- uddhàro. ||1|| bhikkhu atthatakañhino cãvaraü samàdàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro suõàti: ubbhataü kira tasmiü àvàse kañhinan ti. tassa bhikkhuno savanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü samàdàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti bahiddhà kañhinuddhàraü vãtinàmeti. tassa bhikkhuno sãmàtikkantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino cãvaraü samàdàya pakkamati paccessan ti, so ba- hisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti sambhuõàti kañhinuddhàraü. tassa bhikkhuno saha bhikkhåhi kañhinuddhàro. ||2||3|| samàdàyasattakaü niññhitaü. #<[page 257]># %% bhikkhu atthatakañhino vippakatacãvaraü àdàya pakka- mati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko . . . (= ch.2; read vippaka- tacãvaraü àdàya instead of cãvaraü àdàya; the pakkaman- antiko kañhinuddhàro is omitted.) . . . saha bhikkhåhi kañhinuddhàro. ||1||4|| àdàyachakkaü niññhitaü. bhikkhu atthatakañhino vippakatacãvaraü samàdàya pa- kkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko . . . (= ch.3; read vippaka- tacãvaraü samàdàya instead of cãvaraü samàdàya; the pakka- manantiko kañhinuddhàro is omitted.) . . . saha bhikkhåhi kañhinuddhàro. ||1||5|| samàdàyachakkaü. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãva- raü àdàya pakkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhi- kkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthata- kañhino cãvaraü àdàya pakkamati, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. ||1|| bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati na pa- ccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãva- raü àdàya pakkamati na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressan ti. tassa bhi- kkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthata- kañhino cãvaraü àdàya pakkamati na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressan #<[page 258]># %<258 MAHâVAGGA. [VII. 6. 2-4.>% ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. ||2|| bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati anadhi- ññhitena, n' ev' assa hoti paccessan ti, na pan' assa hoti na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati anadhiññhitena, n' ev' assa hoti paccessan ti, na pan' assa hoti na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pa- kkamati anadhiññhitena, n' ev' assa hoti paccessan ti, na pan' assa hoti na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãva- raü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. ||3|| bhikkhu atthata- kañhino cãvaraü àdàya pakkamati paccessan ti, tassa bahisã- magatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhàn- antiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakkamati paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino cãvaraü àdàya pakkamati paccessan ti, tassa bahisã- magatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhi- nuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaraü àdàya pakka- mati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro suõàti: ubbhataü kira tasmiü àvàse kañhinan ti. tassa bhikkhuno savanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino cãvaraü àdàya pakkamati paccessan ti, so bahisã- magato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti bahiddhà kañhinuddhàraü vãtinàmeti. tassa bhikkhuno sãmàtikkantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cã- varaü àdàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti sambhu- #<[page 259]># %% õàti kañhinuddhàraü. tassa bhikkhuno saha bhikkhåhi kañhinuddhàro. ||4||6|| bhikkhu atthatakañhino cãvaraü samàdàya pakkamati --pa-- àdàyapakkamanavàrasadisaü evaü vitthàretabbaü --la-- bhikkhu atthatakañhino vippakatacãvaraü àdàya pakkamati --la-- samàdàyapakkamanavàrasadisaü evaü vitthàretabbaü --la-- bhikkhu atthatakañhino vippakata- cãvaraü samàdàya pakkamati . . . (= ch.6; read vippaka- tacãvaraü samàdàya instead of cãvaraü àdàya.) . . . saha bhikkhåhi kañhinuddhàro. ||1||7|| àdàyabhàõavàraü niññhitaü. bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakkamati, so bahisãma- gato taü cãvaràsaü payirupàsati anàsàya labhati àsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhàn- antiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na pa- ccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na pa- ccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramà- naü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhi- kkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakkamati, tassa bahisãmaga- tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupàsissaü na paccessan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||1|| bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakkamati na pa- ccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaràsaü payirupàsati anàsàya labhati àsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthata- kañhino . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino cãvaràsàya pakkamati na paccessan ti, tassa bahisã- #<[page 260]># %<260 MAHâVAGGA. [VII. 8. 2-9. 2.>% magatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupàsissan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchi- jjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||2|| bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakkamati anadhiññhitena, n' ev' assa hoti paccessan ti, na pan' assa hoti na paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaràsaü payirupàsati anàsàya labhati àsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino cãvaràsàya pakkamati anadhiññhitena, n' ev' assa hoti paccessan ti, na pan' assa hoti na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payir- upàsissaü na paccessan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||3||8|| anàsàdoëasakaü niññhitaü. bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaràsaü payirupàsati àsàya labhati anàsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressan na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino cãvaràsàya pakkamati paccessan ti, tassa bahisã- magatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupà- sissaü na paccessan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||1|| bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato suõàti: ubbhataü #<[page 261]># %% kira tasmiü àvàse kañhinanti, tassa evaü hoti: yato tasmiü àvàse ubbhataü kañhinaü idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupà- sissan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati àsàya labhati anàsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhàn- antiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanni- ññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthataka- ñhino cãvaràsàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato suõàti: ubbhataü kira tasmiü àvàse kañhinan ti, tassa evaü hoti: yato tasmiü àvàse ubbhataü kañhinaü idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupàsissaü na paccessan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||2|| bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaràsaü payirupàsati àsàya labhati anàsàya na labhati, so taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro suõàti: ubbhataü kira tasmiü àvàse kañhinan ti. tassa bhikkhuno savanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvaràsàya pakka- mati paccessan ti, tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupàsissaü na paccessan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. bhikkhu atthata- kañhino cãvaràsàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvaràsaü payirupàsati àsàya labhati anàsàya na labhati, so taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti bahiddhà kañhinuddhàraü vãtinàmeti. tassa bhikkhuno sã- màtikkantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino cãvar- àsàya pakkamati paccessan ti, so bahisãmagato taü cãvarà- saü payirupàsati àsàya labhati anàsàya na labhati, so taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti sambhu- õàti kañhinuddhàraü. tassa bhikkhuno saha bhikkhåhi kañhinuddhàro. ||3||9|| àsàdoëasakaü niññhitaü. #<[page 262]># %<262 MAHâVAGGA. [VII. 10. 1-3.>% bhikkhu atthatakañhino kenacid eva karaõãyena pakkamati, tassa bahisãmagatassa cãvaràsà uppajjati, so taü cãvaràsaü payirupàsati anàsàya labhati àsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhi- nuddhàro . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàre- ssaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino kenacid eva kara- õãyena pakkamati, tassa bahisãmagatassa cãvaràsà uppajjati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupàsissaü na paccessan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||1|| bhikkhu atthatakañhino kenacid eva karaõãyena pa- kkamati na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa cãvaràsà uppajjati, so taü cãvaràsaü payirupàsati anàsàya labhati àsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa bhikkhuno niññhàn- antiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãva- raü kàressan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinu- ddhàro . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhi- kkhu atthatakañhino kenacid eva karaõãyena pakkamati na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa cãvaràsà uppajjati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupàsissan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||2|| bhikkhu atthatakañhino kenacid eva karaõãyena pakkamati anadhiññhi- tena, n' ev' assa hoti paccessan ti, na pan' assa hoti na pacce- ssan ti, tassa bahisãmagatassa cãvaràsà uppajjati, so taü cãvaràsaü payirupàsati anàsàya labhati àsàya na labhati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na pacce- ssan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànan- tiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanni- #<[page 263]># %% ññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhi- kkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino kenacid eva karaõãyena pakkamati anadhiññhitena, n' ev' assa hoti paccessan ti, na pan' assa hoti na paccessan ti, tassa bahisãmagatassa cãvaràsà uppajjati, tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaràsaü payirupàsissaü na paccessan ti, so taü cãvaràsaü payirupàsati, tassa sà cãvaràsà upacchijjati. tassa bhikkhuno àsàvacchediko kañhinuddhàro. ||3||10|| karaõãyadoëasakaü niññhitaü. bhikkhu atthatakañhino disaügamiko pakkamati cãvara- pañivisaü apacinayamàno, tam enaü disaügataü bhikkhå pucchanti: kahaü tvaü àvuso vassaü vuttho kattha ca te cãvarapañiviso 'ti. so evaü vadeti: amukasmiü àvàse vassaü vuttho 'mhi tattha ca me cãvarapañiviso ti. te evaü vadanti: gacchàvuso taü cãvaraü àhara, mayan te idha cãvaraü ka- rissàmà 'ti. so taü àvàsaü gantvà bhikkhå pucchati: kahaü me àvuso cãvarapañiviso 'ti. te evaü vadanti: ayan te àvuso cãvarapañiviso, kahaü gamissasãti. so evaü vadeti: amukaü nàma àvàsaü gamissàmi tattha me bhikkhå cãvaraü karissantãti. te evaü vadanti: alaü àvuso mà agamàsi, mayan te idha cãvaraü karissàmà 'ti: tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro. bhi- kkhu atthatakañhino disaügamiko pakkamati --la-- tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino disaügamiko pakkamati --la-- tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. ||1|| bhikkhu atthatakañhino disaügamiko pakkamati cãvarapañivisaü apacinayamàno . . . ayan te àvuso cãvarapañiviso 'ti. so taü cãvaraü àdàya taü àvàsaü gacchati, tam enaü antarà magge bhikkhå pucch- anti: àvuso kahaü gamissasãti. so evaü vadeti: amukaü nàma àvàsaü gamissàmi, tattha me bhikkhå cãvaraü ka- rissantãti. te evaü vadanti: alaü àvuso mà agamàsi, mayan te idha cãvaraü karissàmà 'ti. tassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. #<[page 264]># %<264 MAHâVAGGA. [VII. 11. 2-12. 1.>% tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhinuddhàro . . . tassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro . . . idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaram kayiramànaü nassati. tassa bhi- kkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. ||2|| bhikkhu atthata- kañhino disaügamiko pakkamati cãvaraü apacinayamàno . . . ayan te àvuso cãvarapañiviso 'ti. so taü cãvaraü àdàya taü àvàsaü gacchati, tassa taü àvàsaü gacchantassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhin- uddhàro . . . n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanniññhànantiko kañhinuddhàro . . . idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhi- kkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. ||3||11|| apacinanavakaü niññhitaü. bhikkhu atthatakañhino phàsuvihàriko cãvaraü àdàya pakkamati amukaü nàma àvàsaü gamissàmi, tattha me phàsu bhavissati vasissàmi, no ce me phàsu bhavissati amu- kaü nàma àvàsaü gamissàmi, tattha me phàsu bhavissati vasissàmi, no ce me phàsu bhavissati amukaü nàma àvàsaü gamissàmi, tattha me phàsu bhavissati vasissàmi, no ce me phàsu bhavissati paccessan ti. tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti. tassa bhikkhuno niññhànantiko kañhin- uddhàro. bhikkhu atthatakañhino phàsuvihàriko . . . pa- ccessan ti. tassa bahisãmagatassa evaü hoti: n' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti. tassa bhikkhuno sanni- ññhànantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino phàsu- vihàriko . . . paccessan ti. tassa bahisãmagatassa evaü hoti: idh' ev' imaü cãvaraü kàressaü na paccessan ti, so taü cãvaraü kàreti, tassa taü cãvaraü kayiramànaü nassati. tassa bhikkhuno nàsanantiko kañhinuddhàro. bhikkhu attha- takañhino phàsuvihàriko . . . paccessan ti. so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti bahiddhà kañhinuddhàraü vãtinàmeti. tassa bhikkhuno sã- #<[page 265]># %% màtikkantiko kañhinuddhàro. bhikkhu atthatakañhino phà- suvihàriko . . . paccessan ti. so bahisãmagato taü cãvaraü kàreti, so katacãvaro paccessaü paccessan ti sambhuõàti kañhinuddhàraü. tassa bhikkhuno saha bhikkhåhi kañhin- uddhàro. ||1||12|| phàsuvihàrapa¤cakaü niññhitaü. dve 'me bhikkhave kañhinassa palibodhà dve apalibodhà. katame ca bhikkhave dve kañhinassa palibodhà. àvàsapali- bodho ca cãvarapalibodho ca. katha¤ ca bhikkhave àvàsa- palibodho hoti. idha bhikkhave bhikkhu vassati vàtasmiü àvàse sàpekkho và pakkamati paccessan ti. evaü kho bhikkhave àvàsapalibodho hoti. katha¤ ca bhikkhave cãvara- palibodho hoti. idha bhikkhave bhikkhuno cãvaraü akataü và hoti vippakataü và cãvaràsà và anupacchinnà. evaü kho bhikkhave cãvarapalibodho hoti. ime kho bhikkhave dve kañhinassa palibodhà. ||1|| katame ca bhikkhave dve kañhi- nassa apalibodhà. àvàsàpalibodho hoti. idha bhikkhave katha¤ ca bhikkhave àvàsàpalibodho hoti. idha bhikkhave bhikkhu pakkamati tamhà àvàsà cattena vantena muttena anape kkhena na paccessan ti. evaü kho bhikkhave àvàsa- apalibodho hoti. katha¤ ca bhikkhave cãvaràpalibodho hoti. idha bhikkhave bhikkhuno cãvaraü kataü và hoti naññhaü và vinaññhaü và daóóhaü và cãvaràsà và upacchi- nnà. evaü kho bhikkhave cãvaràpalibodho hoti. ime kho bhikkhave dve kañhinassa apalibodhà 'ti. ||2||13|| kañhinakkhandhakaü sattamaü. imamhi khandhake vatthu doëasa, peyyàlamukhàni ekasa- taü aññhàrasa. tassa uddànaü: tiüsa Pàñheyyakà bhikkhå Sàket' ukkaõñhità vasuü vassaü vutth' okapuõõehi agamuü jinadassanaü. | idaü vatthuü kañhinassa, kappiyan ti ca pa¤cakà: anàmantà asamàcàrà tath' eva gaõabhojanaü | yàvadattha¤ ca uppàdo atthatànaü bhavissati. ¤atti ev' atthata¤ c' eva, eva¤ c' eva anatthataü. | ullikhi dhovanà c' eva vicàraõaü ca chedanaü bandhan' ovaññi kaõóu ca daëhikamm'-ànuvàtikà | #<[page 266]># %<266 MAHâVAGGA.>% paribhaõóaü ovaññeyyaü maddanà nimitta-kathà 5 kukku sannidhi nissaggi n' akapp' a¤¤atra te tayo | a¤¤atra pa¤càtireke sa¤chinnena samaõóalã na a¤¤atra puggalà, sammà nissãmaññho anumodati, | kañhinaü anatthataü hoti evaü buddhena desitaü. ahat'-àkappa-piloti-paüsu-pàpaõikàya ca | animitt'-àparikathà akukku asannidhi ca anissaggi kappakate tathà ticãvarena ca | pa¤cake vàtireke và chinna-samaõóalãkate puggalass' atthàrà, sammà sãmaññho anumodati. | evaü kañhinattharaõaü. ubbhàrass' aññha màtikà: 10 pakkamananti niññhànaü sanniññhàna¤ ca nàsanaü | savanaü àsàvacchedi sãmà saubbhàr' aññhamã. katacãvaram àdàya na paccessan ti gacchati, | tassa taü kañhinuddhàro hoti pakkamanantiko. àdàya cãvaraü yàti nissãme idha cintayi | kàressaü na paccessan ti niññhàne kañhinuddhàro. àdàya nissãmaü n' eva na paccessan timànaso | tassa taü kañhinuddhàro sanniññhànantiko bhave. àdàya cãvaraü yàti nissãme idha cintayi | kàressaü na paccessan ti kayiraü tassa nassati, 15 tassa taü kañhinuddhàro bhavati nàsanantiko. | àdàya yàti paccessaü bahi kàreti cãvaraü cãvarakato suõàti ubbhataü kañhinaü tahiü, | tassa taü kañhinuddhàro bhavati savanantiko. àdàya yàti paccessaü bahi kàreti cãvaraü | katacãvaro bahiddhà nàmeti kañhinuddhàraü, tassa taü kañhinuddhàro sãmàtikkantiko bhave. | àdàya yàti paccessaü bahi kàreti cãvaraü katacãvaro paccessaü sambhoti kañhinuddhàraü, | tassa taü kañhinuddhàro saha bhikkhåhi jàyati. 20 àdàya samàdàya ca sattasattavidhi gati. | pakkamanantikà n' atthi chaccà vippakatà gati. àdàya nissãmagataü kàressaü iti jàyati | niññhànaü sanniññhàna¤ ca nàsana¤ ca ime tayo. àdàya na paccessan ti bahisãme karomiti | niññhànaü sanniññhànam pi nàsanam pi idaü tayo. anadhiññhitena n' ev' assa heññhà {tãõi} nayà vidhi. | #<[page 267]># %< MAHâVAGGA. 267>% àdàya yàti paccessaü bahisãme karomiti na paccessan ti kàreti, niññhàne kañhinuddhàro | sanniññhànaü nàsana¤ ca savana-sãmàtikkamà 25 saha bhikkhåhi jàyetha, evaü pannarasaü gati. | samàdàya, vippakatà, samàdàya punà tathà, ime te caturo vàrà sabbe pannarasa vidhi. | anàsàya ca, àsàya, karaõãyo ca te tayo, nayato taü vijàneyya tayo dvàdasa-dvàdasa. | apacinanà nav' ettha, phàsu pa¤cavidhà tahiü, palibodh'-àpalibodhà, uddànaü nayato katan ti. #<[page 268]># %< 268>% MAHâVAGGA. VIII. Tena samayena buddho bhagavà Ràjagahe viharati Veëuvane Kalandakanivàpe. tena kho pana samayena Vesàlã iddhà c' eva hoti phãtà ca bahujanà àkiõõamanussà subhikkhà ca, satta ca pàsàdasahassàni satta ca pàsàdasatàni satta ca pàsàdà satta ca kåñàgàrasahassàni satta ca kåñàgà- rasatàni satta ca kåñàgàràni satta ca àràmasahassàni sata ca àràmasatàni satta ca àràmà satta ca pokkharaõãsahassàni sata ca pokkharaõãsatàni satta ca pokkharaõiyo. Ambapàlikà gaõikà abhiråpà hoti dassanãyà pàsàdikà paramàya vaõõa- pokkharatàya samannàgatà padakkhiõà nacce ca gãte ca vàdite ca abhisañà atthikànaü-atthikànaü manussànaü pa¤¤àsàya ca rattiü gacchati tàya ca Vesàlã bhiyyosoma- ttàya upasobhati. ||1|| atha kho Ràjagahako negamo Vesà- liü agamàsi kenacid eva karaõãyena. addasa kho Ràjagahako negamo Vesàliü iddhaü ca phãtaü ca bahujanaü àkiõõama- nussaü subhikkhaü ca satta ca pàsàdasahassàni . . . satta ca pokkharaõiyo Ambapàliü ca gaõikaü abhiråpaü dassanãyaü pàsàdikaü . . . upasobhitan ti. atha kho Ràjagahako ne- gamo Vesàliyaü taü karaõãyaü tãretvà punad eva Ràjaga- haü paccàgacchi, yena ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro ten' upasaükami, upasaükamitvà ràjànaü Màgadhaü Seni- yaü Bimbisàraü etad avoca: Vesàlã deva iddhà ca phãtà ca . . . upasobhati. sàdhu deva mayam pi gaõikaü vuññhà- peyyàmà 'ti. tena hi bhaõe tàdisiü kumàriü jànàhi yaü tumhe gaõikaü vuññhàpeyyàthà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena Ràjagahe Sàlavatã nàma kumàrã abhiråpà hoti dassanãyà pàsàdikà paramàya vaõõapokkharatàya sama- nnàgatà. atha kho Ràjagahako negamo Sàlavatiü kumàriü #<[page 269]># %% gaõikaü vuññhàpesi. atha kho Sàlavatã gaõikà na cirass' eva padakkhiõà ahosi nacce ca gãte ca vàdite ca abhisañà atthikà- naü-atthikànaü manussànaü pañisatena ca rattiü gacchati. atha kho Sàlavatã gaõikà na cirass' eva gabbhinã ahosi. atha kho Sàlavatiyà gaõikàya etad ahosi: itthi kho gabbhinã purisà- naü amanàpà. sace maü koci jànissati Sàlavatã gaõikà gabbhinãti sabbo me sakkàro parihàyissati. yaü nånàhaü gilànà 'ti pañivedeyyan ti. atha kho Sàlavatã gaõikà dovà- rikaü àõàpesi: mà bhaõe dovàrika koci puriso pàvisi, yo ca maü pucchati gilànà 'ti pañivedehãti. evaü ayye 'ti kho so dovàriko Sàlavatiyà gaõikàya paccassosi. ||3|| atha kho Sàlavatã gaõikà tassa gabbhassa paripàkaü anvàya puttaü vijàyi. atha kho Sàlavatã gaõikà dàsiü àõàpesi: handa je imaü dàrakaü kattarasuppe pakkhipitvà nãharitvà saükàra- kåñe chaóóehãti. evaü ayye 'ti kho sà dàsã Sàlavatiyà gaõikàya pañisuõitvà taü dàrakaü kattarasuppe pakkhipitvà nãharitvà saükàrakåñe chaóóesi. tena kho pana samayena Abhayo nàma ràjakumàro kàlass' eva ràjupaññhànaü gacchanto addasa taü dàrakaü kàkehi samparikiõõaü, dis- vàna manusse pucchi kiü etaü bhaõe kàkehi samparikiõõan ti. dàrako devà 'ti. jãvati bhaõe 'ti. jãvati devà 'ti. tena hi bhaõe taü dàrakaü amhàkaü antepuraü netvà dhàtãnaü detha posetun ti. evaü devà 'ti kho te manussà Abhayassa ràja- kumàrassa pañisuõitvà taü dàrakaü Abhayassa ràjakumàrassa antepuraü netvà dhàtãnaü adaüsu posethà 'ti. tassa jãvatãti Jãvako 'ti nàmaü akaüsu, kumàrena posàpito 'ti Komàra- bhacco 'ti nàmaü akaüsu. ||4|| atha kho Jãvako Komàrabhacco na cirass' eva vi¤¤u- taü pàpuõi. atha kho Jãvako Komàrabhacco yena Abhayo ràjakumàro ten' upasaükami, upasaükamitvà Abhayaü ràjakumàraü etad avoca: kà me deva màtà ko pità 'ti. aham pi kho te bhaõe Jãvaka màtaraü na jànàmi, api càhaü te pità, mayàpi posàpito 'ti. atha kho Jãvakassa Komàrabhaccassa etad ahosi: imàni kho ràjakulàni na sukaràni asippena upajãvituü. yaü nånàhaü sippaü sikkheyyan ti. tena kho pana samayena Takkasilàyaü disàpàmokkho vejjo pañivasati. ||5|| atha kho Jãvako Komà- rabhacco Abhayaü ràjakumàraü anàpucchà yena Takkasilà #<[page 270]># %<270 MAHâVAGGA. [VIII. 1. 6-8.>% tena pakkàmi, anupubbena yena Takkasilà yena so vejjo ten' upasaükami, upasaükamitvà taü vejjaü etad avoca: icchàm' ahaü àcariya sippaü sikkhitun ti. tena hi bhaõe Jãvaka sikkhasså 'ti. atha kho Jãvako Komàrabhacco bahuü ca gaõhàti lahuü ca gaõhàti suññhuü ca upadhàreti gahitaü c' assa na pamussati. atha kho Jãvakassa Komàrabhaccassa sattannaü vassànaü accayena etad ahosi: ahaü kho bahuü ca gaõhàmi lahuü ca gaõhàmi suññhuü ca upadhàremi ga- hitaü ca me na pamussati satta ca me vassàni adhãyantassa na yimassa sippassa anto pa¤¤àyati, kadà imassa sippassa anto pa¤¤àyissatãti. ||6|| atha kho Jãvako Komàrabhacco yena so vejjo ten' upasaükami, upasaükamitvà taü vejjaü etad avoca: ahaü kho àcariya bahuü ca gaõhàmi lahuü ca gaõhàmi suññhuü ca upadhàremi gahitaü ca me na pamussati satta ca me vassàni adhãyantassa na yimassa sippassa anto pa¤¤àyati, kadà imassa sippassa anto pa¤¤àyissatãti. tena hi bhaõe Jãvaka khanittiü àdàya Takkasilàya samantà yojanaü àhiõóanto yaü ki¤ci abhesajjaü passeyyàsi taü àharà 'ti. evaü àcariyà 'ti kho Jãvako Komàrabhacco tassa vejjassa pañisuõitvà khanittiü àdàya Takkasilàya samantà yojanaü àhiõóanto na ki¤ci abhesajjaü addasa. atha kho Jãvako Komàrabhacco yena so vejjo ten' upasaükami, upa- saükamitvà taü vejjaü etad avoca: àhiõóanto 'mhi àcariya Takkasilàya samantà yojanaü, na ki¤ci abhesajjaü addasan ti. sikkhito 'si bhaõe Jãvaka, alan te ettakaü jãvikàyà 'ti Jãvakassa Komàrabhaccassa parittaü pàtheyyaü pàdàsi. ||7|| atha kho Jãvako Komàrabhacco taü parittaü pàtheyyaü àdàya yena Ràjagahaü tena pakkàmi. atha kho Jãvakassa Komàrabhaccassa taü parittaü pàtheyyaü antarà magge Sàkete parikkhayaü agamàsi. atha kho Jãvakassa Komà- rabhaccassa etad ahosi: ime kho maggà kantàrà appodakà appabhakkhà na sukarà apàtheyyena gantuü, yaü nånàhaü pàtheyyaü pariyeseyyan ti. tena kho pana samayena Sàkete seññhibhariyàya sattavassiko sãsàbàdho hoti, bahå mahantà -mahantà disàpàmokkhà vejjà àgantvà nàsakkhiüsu àrogaü kàtuü, bahuü hira¤¤aü àdàya agamaüsu. atha kho Jãvako Komàrabhacco Sàketaü pavisitvà manusse pucchi: ko bhaõe gilàno kaü tikicchàmãti. etissà àcariya seññhibhariyàya #<[page 271]># %% sattavassiko sãsàbàdho, gaccha àcariya seññhibhariyaü tiki- cchàhãti. ||8|| atha kho Jãvako Komàrabhacco yena seññhissa gahapatissa nivesanaü ten' upasaükami, upasaükamitvà dovàrikaü àõàpesi: gaccha bhaõe dovàrika, seññhibhariyàya pàvada, vejjo ayye àgato so taü daññhukàmo 'ti. evaü àcariyà 'ti kho so dovàriko Jãvakassa Komàrabhaccassa pañi- suõitvà yena {seññhibhariyà} ten' upasaükami, upasaükamitvà seññhibhariyaü etad avoca: vejjo ayye àgato so taü daññhu- kàmo 'ti. kãdiso bhaõe dovàrika vejjo 'ti. daharako ayye 'ti. alaü bhaõe dovàrika, kiü me daharako vejjo karissati. bahå mahantà-mahantà disàpàmokkhà vejjà àgantvà nàsa- kkhiüsu àrogaü kàtuü, bahuü hira¤¤aü àdàya agamaüså 'ti. ||9|| atha kho so dovàriko yena Jãvako Komàrabhacco ten' upasaükami, upasaükamitvà Jãvakaü Komàrabhaccaü etad avoca: seññhibhariyà àcariya evaü àha: alaü bhaõe dovàrika . . . agamaüså 'ti. gaccha bhaõe dovàrika, seññhibhariyàya pàvada: vejjo ayye evaü àha: mà kir' ayye pure ki¤ci adàsi, yadà àrogà ahosi, tadà yaü iccheyyàsi taü dajjeyyàsãti. evaü àcariyà 'ti kho so dovàriko Jãvakassa Komàrabhaccassa pañisuõitvà yena seññhibhariyà ten' upasaükami, upasaü- kamitvà seññhibhariyaü etad avoca: vejjo ayye evaü àha . . . taü dajjeyyàsãti. tena hi bhaõe dovàrika vejjo àgacch- atå 'ti. evaü ayye 'ti kho so dovàriko seññhibhariyàya pañisuõitvà yena Jãvako Komàrabhacco ten' upasaükami, upasaükamitvà Jãvakaü Komàrabhaccaü etad avoca: seññhi- bhariyà taü àcariya pakkosatãti. ||10|| atha kho Jãvako Komàrabhacco yena seññhibhariyà ten' upasaükami, upasaü- kamitvà seññhibhariyàya vikàraü sallakkhetvà seññhibhariyaü etad avoca: pasatena ayye sappinà attho 'ti. atha kho seññhibhariyà Jãvakassa Komàrabhaccassa pasataü sappiü dàpesi. atha kho Jãvako Komàrabhacco taü pasataü sappiü nànàbhesajjehi nippacitvà seññhibhariyaü ma¤cake uttànaü nipajjàpetvà natthuto adàsi. atha kho taü sappi natthuto dinnaü mukhato uggacchi. atha kho seññhibhariyà pañiggahe nuññhuhitvà dàsiü àõàpesi: handa je imaü sappiü picunà gaõhàhãti. ||11|| atha kho Jãvakassa Komàrabhaccassa etad ahosi: acchariyaü yàva låkhàyaü gharaõã yatra hi nàma imaü chaóóanãyadhammaü sappiü picunà gàhàpessati, bahu- #<[page 272]># %<272 MAHâVAGGA. [VIII. 1. 12-14.>% kàni ca me mahagghàni-mahagghàni bhesajjàni upagatàni, kim pi m' àyaü ki¤ci deyyadhammaü dassatãti. atha kho seññhibhariyà Jãvakassa Komàrabhaccassa vikàraü salla- kkhetvà Jãvakaü Komàrabhaccaü etad avoca: kissa tvaü àcariya vimano 'sãti. idha me etad ahosi: acchariyaü yàva . . . dassatãti. mayaü kho àcariya agàrikà nàma upajànàm' etassa saüyamassa, varaü etaü sappi dàsànaü và kamma- karànaü và pàdabbha¤janaü và padãpakaraõe và àsittaü. mà tvaü àcariya vimano ahosi, na te deyyadhammo hàyissa- tãti. ||12|| atha kho Jãvako Komàrabhacco seññhibhariyàya sattavassikaü sãsàbàdhaü eken' eva natthukammena apa- kaóóhi. atha kho seññhibhariyà àrogà samànà Jãvakassa Komàrabhaccassa cattàri sahassàni pàdàsi, putto màtà me àrogà ñhità 'ti cattàri sahassàni pàdàsi, suõisà sasså me àrogà ñhità 'ti cattàri sahassàni pàdàsi, seññhi gahapati bhariyà me àrogà ñhità 'ti cattàri sahassàni pàdàsi dàsaü ca dàsiü ca assarathaü ca. atha kho Jãvako Komàrabhacco tàni soëasa sahassàni àdàya dàsaü ca dàsiü ca assarathaü ca yena Ràjagahaü tena pakkàmi, anupubbena yena Ràjagahaü yena Abhayo ràjakumàro ten' upasaükami, upasaükamitvà Abhayaü ràjakumàraü etad avoca: idaü me deva pañhama- kammaü soëasa sahassàni dàso ca dàsã ca assaratho ca, pañi- gaõhàtu me devo posàvanikan ti. alaü bhaõe Jãvaka tuyh' eva hotu, amhàka¤ ¤eva antepure nivesanaü màpehãti. evaü devà 'ti kho Jãvako Komàrabhacco Abhayassa ràjakumàrassa pañisuõitvà Abhayassa ràjakumàrassa antepure nivesanaü màpesi. ||13|| tena kho pana samayena ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa bhagandalàbàdho hoti, sàñakà lohitena makkhiyanti. deviyo disvà uppaõóenti utunã dàni devo, pupphaü devassa uppannaü, na cirass' eva devo vijà- yissatãti. tena ràjà maïku hoti. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro Abhayaü ràjakumàraü etad avoca: mayhaü kho bhaõe Abhaya tàdiso àbàdho: sàñakà lohitena makkhiyanti, deviyo maü disvà uppaõóenti . . . vijàyissatãti. iïgha bhaõe Abhaya tàdisaü vejjaü jànàhi yo maü tiki- ccheyyà 'ti. ayaü deva amhàkaü Jãvako vejjo taruõo bhadrako, so devaü tikicchissatãti. tena hi bhaõe Abhaya #<[page 273]># %% Jãvakaü vejjaü àõàpehi, so maü tikicchissatãti. ||14|| atha kho Abhayo ràjakumàro Jãvakaü Komàrabhaccaü àõàpesi: gaccha bhaõe Jãvaka ràjànaü tikicchàhãti. evaü devà 'ti kho Jãvako Komàrabhacco Abhayassa ràjakumàrassa pañisu- õitvà nakhena bhesajjaü àdàya yena ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro ten' upasaükami, upasaükamitvà ràjànaü Mà- gadhaü Seniyaü Bimbisàraü etad avoca: àbàdhaü deva passàmà 'ti. atha kho Jãvako Komàrabhacco ra¤¤o Màgadh- assa Seniyassa Bimbisàrassa bhagandalàbàdhaü eken' eva àlepena apakaóóhi. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbi- sàro àrogo samàno pa¤ca itthisatàni sabbàlaükàraü bhåsà- petvà omu¤càpetvà pu¤jaü kàràpetvà Jãvakaü Komàra- bhaccaü etad avoca: etaü bhaõe Jãvaka pa¤cannaü itthisa- tànaü sabbàlaükàraü tuyhaü hotå 'ti. alaü deva adhikàraü me devo saratå 'ti. tena hi bhaõe Jãvaka maü upaññhaha itthàgàraü ca buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü cà 'ti. evaü devà 'ti kho Jãvako Komàrabhacco ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa paccassosi. ||15|| tena kho pana samayena Ràjagahakassa seññhissa satta- vassiko sãsàbàdho hoti, bahå mahantà-mahantà disàpàmokkhà vejjà àgantvà nàsakkhiüsu àrogaü kàtuü, bahuü hira¤¤aü àdàya agamaüsu. api ca vejjehi paccakkhàto hoti, ekacce vejjà evaü àhaüsu: pa¤camaü divasaü seññhi gahapati kà- laü karissatãti, ekacce vejjà evaü àhaüsu: sattamaü divasaü seññhi gahapati kàlaü karissatãti. atha kho Rà- jagahakassa negamassa etad ahosi: ayaü kho seññhi gahapati bahåpakàro ra¤¤o c' eva negamassa ca, api ca vejjehi paccakkhàto, ekacce vejjà evaü àhaüsu: pa¤camaü divasaü seññhi gahapati kàlaü karissatãti, ekacce vejjà evaü àhaüsu: sattamaü divasaü seññhi gahapati kàlaü karissatãti, ayaü ca ra¤¤o Jãvako vejjo taruõo bhadrako, yaü nåna mayaü ràjànaü Jãvakaü vejjaü yàceyyàma seññhiü gaha- patiü tikicchitun ti. ||16|| atha kho Ràjagahako negamo yena ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro ten' upasaükami, upasaükamitvà ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisàraü etad avoca: ayaü deva seññhi gahapati bahåpakàro devassa c' eva negamassa ca, api ca vejjehi paccakkhàto . . . karissa- tãti. sàdhu devo Jãvakaü vejjaü àõàpetu seññhiü gahapatiü #<[page 274]># %<274 MAHâVAGGA. [VIII. 1. 17-19.>% tikicchitun ti. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro Jãvakaü Komàrabhaccaü àõàpesi: gaccha bhaõe Jãvaka seññhiü gahapatiü tikicchàhãti. evaü devà 'ti kho Jãvako Komàrabhacco ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa pañisuõitvà yena seññhi gahapati ten' upasaükami, upasaüka- mitvà seññhissa gahapatissa vikàraü sallakkhetvà seññhiü gahapatiü etad avoca: sac' àhaü taü gahapati àrogàpeyyaü kiü me assa deyyadhammo 'ti. sabbaü sàpateyyaü ca te àcariya hotu ahaü ca te dàso 'ti. ||17|| sakkhissasi pana tvaü gahapati ekena passena satta màse nipajjitun ti. sakkom' ahaü àcariya ekena passena satta màse nipajjitun ti. sakkhissasi pana tvaü gahapati dutiyena passena satta màse nipajjitun ti. sakkom' ahaü àcariya dutiyena passena satta màse nipajjitun ti. sakkhissasi pana tvaü gahapati uttàno satta màse nipajjitun ti. sakkom' ahaü àcariya uttàno satta màse nipajjitun ti. atha kho Jãvako Komàrabhacco seññhiü gahapatiü ma¤cake nipajjàpetvà ma¤cake sambandhitvà sãsacchaviü upphàletvà sibbiniü vinàmetvà dve pàõake nãha- ritvà janassa dassesi: passath' ayyo ime dve pàõake ekaü khuddakaü ekaü mahallakaü. ye te àcariyà evaü àhaüsu: pa¤camaü divasaü seññhi gahapati kàlaü karissatãti teh' àyaü mahallako pàõako diññho, pa¤camaü divasaü seññhissa gahapatissa matthaluïgaü pariyàdiyissati, matthaluïgassa pariyàdànà seññhi gahapati kàlaü karissati, sudiññho tehi àcariyehi. ye te àcariyà evaü àhaüsu: sattamaü divasaü seññhi gahapati kàlaü karissatãti teh' àyaü khuddako pàõako diññho, sattamaü divasaü seññhissa gahapatissa matthaluïgaü pariyàdiyissati, matthaluïgassa pariyàdànà seññhi gahapati kàlaü karissati, sudiññho tehi àcariyehãti, sibbiniü sampañi- pàdetvà sãsacchaviü sibbetvà àlepaü adàsi. ||18|| atha kho seññhi gahapati sattàhassa accayena Jãvakaü Komàrabhaccaü etad avoca: nàhaü àcariya sakkomi ekena passena satta màse nipajjitun ti. nanu me tvaü gahapati pañisuõi sakkom' ahaü àcariya ekena passena satta màse nipajjitun ti. saccà- haü àcariya pañisuõiü, ap' àhaü marissàmi, nàhaü sakkomi ekena passena satta màse nipajjitun ti. tena hi tvaü gaha- pati dutiyena passena satta màse nipajjàhãti. atha kho seññhi gahapati sattàhassa accayena Jãvakaü Komàrabhaccaü etad #<[page 275]># %% avoca: nàhaü àcariya sakkomi dutiyena passena satta màse nipajjitun ti. nanu me tvaü gahapati pañisuõi sakkom' ahaü àcariya dutiyena passena satta màse nipajjitun ti. saccàhaü àcariya pañisuõiü, ap' àhaü marissàmi, nàhaü àcariya sakkomi dutiyena passena satta màse nipajjitun ti. tena hi tvaü gahapati uttàno satta màse nipajjàhãti. atha kho seññhi gahapati sattàhassa accayena Jãvakaü Komàrabhaccaü etad evoca: nàhaü àcariya sakkomi uttàno satta màse nipajjitun ti. nanu me tvaü gahapati pañisuõi sakkom' ahaü àcariya uttàno satta màse nipajjitun ti. saccàhaü àcariya pañisuõiü, ap' àhaü marissàmi, nàhaü sakkomi uttàno satta màse nipajjitun ti. ||19|| ahaü ce taü gahapati na va- deyyaü ettakam pi tvaü na nipajjeyyàsi, api ca pañigacc' eva mayà ¤àto tãhi sattàhehi seññhi gahapati àrogo bhavissa- tãti. uññhehi gahapati àrogo 'si, jànàhi kiü me deyya- dhammo 'ti. sabbaü sàpateyyaü ca te àcariya hotu ahaü ca te dàso 'ti. alaü gahapati mà me tvaü sabbaü sàpateyyaü adàsi mà ca me dàso, ra¤¤o satasahassaü dehi mayhaü sata- sahassan ti. atha kho seññhi gahapati àrogo samàno ra¤¤o satasahassaü adàsi Jãvakassa Komàrabhaccassa satasaha- ssaü. ||20|| tena kho pana samayena Bàràõaseyyakassa seññhi- puttassa mokkhacikàya kãëantassa antagaõñhàbàdho hoti yena yàgu pi pãtà na sammàpariõàmaü gacchati bhattam pi bhuttaü na sammàpariõàmaü gacchati uccàro pi passàvo pi na paguõo. so tena kiso hoti låkho dubbaõõo uppaõóuppa- õóukajàto dhamanisanthatagatto. atha kho Bàràõaseyya- kassa seññhissa etad ahosi: mayhaü kho puttassa kãdiso àbàdho. yàgu pi pãtà na sammàpariõàmaü gacchati bhattam pi bhuttaü na sammàpariõàmaü gacchati uccàro pi passàvo pi na paguõo, so tena kiso låkho dubbaõõo uppaõóuppaõóu- kajàto dhamanisanthatagatto. yaü nånàhaü Ràjagahaü gantvà ràjànaü Jãvakaü vejjaü yàceyyaü puttaü me tiki- cchitun ti. atha kho Bàràõaseyyako seññhi Ràjagahaü gantvà yena ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro ten' upasaü- kami, upasaükamitvà ràjànaü Màgadhaü Seniyaü Bimbisà- raü etad avoca: mayhaü kho deva puttassa tàdiso àbàdho: yàgu pi . . . dhamanisanthatagatto. sàdhu devo Jãvakaü #<[page 276]># %<276 MAHâVAGGA. [VIII. 1. 21-24.>% vejjaü àõàpetu puttaü me tikicchitun ti. ||21|| atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro Jãvakaü Komàrabhaccaü àõàpesi: gaccha bhaõe Jãvaka Bàràõasiü gantvà Bàràõa- seyyakaü seññhiputtaü tikicchàhãti. evaü devà 'ti kho Jãvako Komàrabhacco ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbi- sàrassa pañisuõitvà Bàràõasiü gantvà yena Bàràõaseyyako seññhiputto ten' upasaükami, upasaükamitvà Bàràõaseyya- kassa seññhiputtassa vikàraü sallakkhetvà janaü ussàretvà tirokaraõiyaü parikkhipitvà thambhe ubbandhitvà bhariyaü purato ñhapetvà udaracchaviü upphàletvà antagaõñhiü nãha- ritvà bhariyàya dassesi passa te sàmikassa àbàdhaü, iminà yàgu pi pãtà na sammàpariõàmaü gacchati bhattam pi bhuttaü na sammàpariõàmaü gacchati uccàro pi passàvo pi na paguõo, iminàyaü kiso låkho dubbaõõo uppaõóuppaõóu- kajàto dhamanisanthatagatto 'ti, antagaõñhiü viniveñhetvà antàni pañipavesetvà udaracchaviü sibbetvà àlepaü adàsi. atha kho Bàràõaseyyako seññhiputto na cirass' eva àrogo ahosi. atha kho Bàràõaseyyako seññhi putto me àrogo ñhito 'ti Jãvakassa Komàrabhaccassa soëasa sahassàni pàdàsi. atha kho Jãvako Komàrabhacco tàni soëasa sahassàni àdàya punad eva Ràjagahaü paccàgacchi. ||22|| tena kho pana samayena ra¤¤o Pajjotassa paõóuro- gàbàdho hoti. bahå mahantà-mahantà disàpàmokkhà vejjà àgantvà nàsakkhiüsu àrogaü kàtuü, bahuü hira¤¤aü àdàya agamaüsu. atha kho ràjà Pajjoto ra¤¤o Màga- dhassa Seniyassa Bimbisàrassa santike dåtaü pàhesi: mayhaü kho tàdiso àbàdho, sàdhu devo Jãvakaü vejjaü àõàpetu, so maü tikicchissatãti. atha kho ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro Jãvakaü Komàrabhaccaü àõàpesi: gaccha bhaõe Jãvaka Ujjeniü gantvà ràjànaü Pajjotaü tikicchàhãti. evaü devà 'ti kho Jãvako Komàra- bhacco ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bimbisàrassa pañisuõitvà Ujjeniü gantvà yena ràjà Pajjoto ten' upasaükami, upasaü- kamitvà ra¤¤o Pajjotassa vikàraü sallakkhetvà ràjànaü Pajjotaü etad avoca: ||23|| sappiü deva nippacissàmi, taü devo pivissatãti. alaü bhaõe Jãvaka yaü te sakkà vinà sappinà àrogaü kàtuü taü karohi, jegucchaü me sappi pañikkålan ti. atha kho Jãvakassa Komàrabhaccassa etad #<[page 277]># %% ahosi: imassa kho ra¤¤o tàdiso àbàdho na sakkà vinà sappinà àrogaü kàtuü. yaü nånàhaü sappiü nippaceyyaü kasà- vavaõõaü kasàvagandhaü kasàvarasan ti. atha kho Jãvako Komàrabhacco nànàbhesajjehi sappiü nippaci kasàvavaõõaü kasàvagandhaü kasàvarasaü. atha kho Jãvakassa Komàra- bhaccassa etad ahosi: imassa kho ra¤¤o sappi pãtaü pariõà- mentaü uddekaü dassati. caõó' àyaü ràjà ghàtàpeyyàsi maü. yaü nånàhaü pañigacc' eva àpuccheyyan ti. atha kho Jãvako Komàrabhacco yena ràjà Pajjoto ten' upasaükami, upasaükamitvà ràjànaü Pajjotaü etad avoca: ||24|| mayaü kho deva vejjà nàma tàdisena muhuttena målàni uddharàma bhesajjàni saüharàma. sàdhu devo vàhanàgàresu ca dvàresu ca àõàpetu: yena vàhanena Jãvako icchati tena vàhanena gacchatu, yena dvàrena icchati tena dvàrena gacchatu, yaü kàlaü icchati taü kàlaü gacchatu, yaü kàlaü icchati taü kàlaü pavisatå 'ti. atha kho ràjà Pajjoto vàhanàgàresu ca dvàresu ca àõàpesi: yena vàhanena Jãvako icchati tena vàhanena gacchatu, yena dvàrena icchati tena dvàrena ga- cchatu, yaü kàlaü icchati taü kàlaü gacchatu, yaü kàlaü icchati taü kàlaü pavisatå 'ti. tena kho pana samayena ra¤¤o Pajjotassa Bhaddavatikà nàma hatthinikà pa¤¤àsayo- janikà hoti. atha kho Jãvako Komàrabhacco ra¤¤o Pajjotassa sappiü upanàmesi kasàvaü devo pivatå 'ti. atha kho Jãvako Komàrabhacco ràjànaü Pajjotaü sappiü pàyetvà hatthisàlaü gantvà Bhaddavatikàya hatthinikàya nagaramhà nippati. ||25|| atha kho ra¤¤o Pajjotassa taü sappi pãtaü pariõàmentaü uddekaü adàsi. atha kho ràjà Pajjoto manusse etad avoca: duññhena bhaõe Jãvakena sappiü pàyito 'mhi. tena hi bhaõe Jãvakaü vejjaü vicinathà 'ti. Bhadda- vatikàya deva hatthinikàya nagaramhà nippatito 'ti. tena kho pana samayena ra¤¤o Pajjotassa Kàko nàma dàso saññhiyojaniko hoti amanussena pañicca jàto. atha kho ràjà Pajjoto Kàkaü dàsam àõàpesi: gaccha bhaõe Kàka Jãvakaü vejjaü nivattehi ràjà taü àcariya nivattàpetãti. ete kho bhaõe Kàka vejjà nàma bahumàyà, mà c' assa ki¤ci pañigga- hesãti. ||26|| atha kho Kàko dàso Jãvakaü Komàrabhaccaü antarà magge Kosambiyaü sambhàvesi pàtaràsaü karon- taü. atha kho Kàko dàso Jãvakaü Komàrabhaccaü etad #<[page 278]># %<278 MAHâVAGGA. [VIII. 1. 27-30.>% avoca: ràjà taü àcariya nivattàpetãti. àgamehi bhaõe Kàka yàva bhu¤jàma, handa bhaõe Kàka bhu¤jasså 'ti. alaü àcariya ra¤¤' amhi àõatto: ete kho bhaõe Kàka vejjà nàma bahumàyà mà c' assa ki¤ci pañiggahesãti. tena kho pana samayena Jãvako Komàrabhacco nakhena bhesajjaü olum- petvà àmalakaü ca khàdati pàniyaü ca pivati. atha kho Jãvako Komàrabhacco Kàkaü dàsaü etad avoca: handa bhaõe Kàka àmalakaü ca khàda pàniyaü ca pivasså 'ti. ||27|| atha kho Kàko dàso ayaü kho vejjo àmalakaü ca khàdati pàniyaü ca pivati, na arahati ki¤ci pàpakaü hotun ti upaóóhàmalakaü ca khàdi pàniyaü ca apàyi. tassa taü upaóóhàmalakaü khàdayitaü tatth' eva nicchàresi. atha kho Kàko dàso Jãvakaü Komàrabhaccaü etad avoca: atthi me àcariya jãvitan ti. mà bhaõe Kàka bhàyi, tvaü c' eva àrogo bhavissasi, ràjà ca caõóo, so ràjà ghàtàpeyyàsi maü, tenàhaü na nivattàmãti Bhaddavatikaü hatthinikaü Kàkassa niyyàdetvà yena Ràjagahaü tena pakkàmi, anupubbena yena Ràjagahaü yena ràjà Màgadho Seniyo Bimbisàro ten' upa- saükami, upasaükamitvà ra¤¤o Màgadhassa Seniyassa Bim- bisàrassa etam atthaü àrocesi. suññhu bhaõe Jãvaka akàsi yam pi na nivatto, caõóo so ràjà ghàtàpeyyàsi tan ti. ||28|| atha kho ràjà Pajjoto àrogo samàno Jãvakassa Komàrabhaccassa santike dåtaü pàhesi, àgacchatu Jãvako varaü dassàmã- ti. alaü ayyo adhikàraü me devo saratå 'ti. tena kho pana samayena ra¤¤o Pajjotassa Siveyyakaü dussayugaü uppannaü hoti bahunnaü dussànaü bahunnaü dussayugànaü bahunnaü dussayugasatànaü bahunnaü dussayugasahassà- naü bahunnaü dussayugasatasahassànaü aggaü ca seññhaü ca mokkhaü ca uttamaü ca pavaraü ca. atha kho ràjà Pajjoto taü Siveyyakaü dussayugaü Jãvakassa Komàra- bhaccassa pàhesi. atha kho Jãvakassa Komàrabhaccassa etad ahosi: idaü kho me Siveyyakaü dussayugaü ra¤¤à Pajjotena pahitaü bahunnaü dussànaü . . . pavaraü ca, na yimaü a¤¤o koci paccàrahati a¤¤atra tena bhagavatà arahatà sammà- sambuddhena ra¤¤à và Màgadhena Seniyena Bimbisàrenà 'ti.þ ||29|| tena kho pana samayena bhagavato kàyo dosàbhisanno hoti. atha kho bhagavà àyasmantaü ânandaü àmantesi: #<[page 279]># %% dosàbhisanno kho ânanda tathàgatassa kàyo, icchati tathàgato virecanaü pàtun ti. atha kho àyasmà ânando yena Jãvako Komàrabhacco ten' upasaükami, upasaükamitvà Jãvakaü Komàrabhaccaü etad avoca: dosàbhisanno kho àvuso Jãvaka tathàgatassa kàyo, icchati tathàgato virecanaü pàtun ti. tena hi bhante ânanda bhagavato kàyaü katipàhaü sine- hethà 'ti. atha kho àyasmà ânando bhagavato kàyaü katipàhaü sinehetvà yena Jãvako Komàrabhacco ten' upa- saükami, upasaükamitvà Jãvakaü Komàrabhaccaü etad avoca: siniddho kho àvuso Jãvaka tathàgatassa kàyo, yassa dàni kàlaü ma¤¤asãti. ||30|| atha kho Jãvakassa Komàra- bhaccassa etad ahosi: na kho me taü pañiråpaü yo 'haü bhagavato oëàrikaü virecanaü dadeyyan ti, tãõi uppala- hatthàni nànàbhesajjehi paribhàvetvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà ekaü uppalahatthaü bhagavato upanàmesi imaü bhante bhagavà pañhamaü uppalahatthaü upasiïghatu, idaü bhagavantaü dasakkhattuü virecessatãti. dutiyam pi uppalahatthaü bhagavato upanàmesi imaü bhante bhagavà dutiyaü uppalahatthaü upasiïghatu, idaü bhaga- vantaü dasakkhattuü virecessatãti. tatiyam pi uppalaha- tthaü bhagavato upanàmesi imaü bhante bhagavà tatiyaü uppalahatthaü upasiïghatu, idaü bhagavantaü dasakkha- ttuü virecessatãti, evaü bhagavato samatiüsàya virecanaü bhavissatãti. atha kho Jãvako Komàrabhacco bhagavato sama- tiüsàya virecanaü datvà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhi- õaü katvà pakkàmi. ||31|| atha kho Jãvakassa Komàra- bhaccassa bahi dvàrakoññhakà nikkhantassa etad ahosi: mayà kho bhagavato samatiüsàya virecanaü dinnaü. dosàbhisanno tathàgatassa kàyo, na bhagavantaü samatiüsakkhattuü vire- cessati, ekånatiüsakkhattuü bhagavantaü virecessati, api ca bhagavà viritto nahàyissati, nahàtaü bhagavantaü sakiü virecessati, evaü bhagavato samatiüsàya virecanaü bhavissa- tãti. atha kho bhagavà Jãvakassa Komàrabhaccassa cetasà cetoparivitakkaü a¤¤àya àyasmantaü ânandaü àmantesi: idhànanda Jãvakassa Komàrabhaccassa bahi dvàrakoññhakà nikkhantassa etad ahosi: mayà kho bhagavato . . . bhavissa- tãti. tena h' ânanda uõhodakaü pañiyàdethà 'ti. evaü bhante 'ti kho àyasmà ânando bhagavato pañisuõitvà uõho- #<[page 280]># %<280 MAHâVAGGA. [VIII. 1. 32-35.>% dakaü pañiyàdesi. ||32|| atha kho Jãvako Komàrabhacco yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavan- taü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho Jãvako Komàrabhacco bhagavantaü etad avoca: viritto bhante bhagavà 'ti. viritto 'mhi Jãvakà 'ti. idha mayhaü bhante bahi dvàrakoññhakà nikkhantassa etad ahosi: mayà kho bhagavato . . . bhavissatãti. nahàyatu bhante bhagavà, nahàyatu sugato 'ti. atha kho bhagavà uõhodakaü nahàyi, nahàtaü bhagavantaü sakiü virecesi, evaü bhagavato sama- tiüsàya virecanaü ahosi. atha kho Jãvako Komàrabhacco bhagavantaü etad avoca: yàva bhante bhagavato kàyo pakatatto hoti, alaü yåsapiõóapàtenà 'ti. atha kho bhaga- vato kàyo na cirass' eva pakatatto ahosi. ||33|| atha kho Jãvako Komàrabhacco taü Siveyyakaü dussayu- gaü àdàya yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho Jãvako Komàrabhacco bhagavantaü etad avoca: ekàhaü bhante bhagavantaü varaü yàcàmãti. atikkantavarà kho Jãvaka tathàgatà 'ti. yaü ca bhante kappati yaü ca anavajjan ti. vadehi Jãvakà 'ti. bhagavà bhante paüsukå- liko bhikkhusaügho ca. idaü me bhante Siveyyakaü dussayugaü ra¤¤à Pajjotena pahitaü bahunnaü dussànaü bahunnaü dussayugànaü bahunnaü dussayugasatànaü ba- hunnaü dussayugasahassànaü bahunnaü dussayugasatasa- hassànaü aggaü ca seññhaü ca mokkhaü ca uttamaü ca pavaraü ca. pañigaõhàtu me bhante bhagavà Siveyyakaü dussayugaü bhikkhusaüghassa ca gahapaticãvaraü anujà- nàtå 'ti. pañiggahesi bhagavà Siveyyakaü dussayugaü. atha kho bhagavà Jãvakam Komàrabhaccaü dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. atha kho Jãvako Komàrabhacco bhagavatà dhammiyà ka- thàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito uññhàyà- sanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. ||34|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave gahapati- cãvaraü. yo icchati paüsukåliko hotu, yo icchati gahapati- cãvaraü sàdiyatu. itarãtarena p' àhaü bhikkhave santuññhiü vaõõemãti. assosuü kho Ràjagahe manussà bhagavatà #<[page 281]># %% kira bhikkhånaü gahapaticãvaraü anu¤¤àtan ti, te ca manussà haññhà ahesuü udaggà, idàni kho mayaü dànàni dassàma pu¤¤àni karissàma yato bhagavatà bhikkhånaü gahapaticãvaraü anu¤¤àtan ti, ekàhen' eva Ràjagahe bahåni cãvarasahassàni uppajjiüsu. assosuü kho jànapadà manussà bhagavatà kira bhikkhånaü gahapaticãvaraü anu¤¤àtan ti, te ca manussà haññhà ahesuü udaggà, idàni kho mayaü dànàni dassàma pu¤¤àni karissàma yato bhagavatà bhikkhå- naü gahapaticãvaraü anu¤¤àtan ti, janapade pi ekàhen' eva bahåni cãvarasahassàni uppajjiüsu. ||35|| tena kho pana samayena saüghassa pàvàro uppanno hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pàvàran ti. ko- seyyapàvàro uppanno hoti. anujànàmi bhikkhave koseyya- pàvàran ti. kojavaü uppannaü hoti. anujànàmi bhikkhave kojavan ti. ||36||1|| pañhamakabhàõavàraü niññhitaü. tena kho pana samayena Kàsikaràjà Jãvakassa Ko- màrabhaccassa aóóhakàsikaü kambalaü pàhesi upaóóha- kàsinaü khamamànaü. atha kho Jãvako Komàrabhacco taü aóóhakàsikaü kambalaü àdàya yena bhagavà ten' upasaü- kami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho Jãvako Komàrabhacco bha- gavantaü etad avoca: ayaü me bhante aóóhakàsiko kambalo Kàsira¤¤à pahito upaóóhakàsinaü khamamàno. pañigaõhàtu me bhante bhagavà kambalaü yaü mama assa dãgharattaü hitàya sukhàyà 'ti. pañiggahesi bhagavà kambalaü. atha kho bhagavà Jãvakaü Komàrabhaccaü dhammiyà kathàya sandassesi --la-- padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave kambalan ti. ||1||2|| tena kho pana samayena saüghassa uccàvacàni cãvaràni uppajjanti. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kiü nu kho bhagavatà cãvaraü anu¤¤àtaü kiü ananu¤¤àtan ti bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave cha cãvaràni khomaü kappàsikaü koseyyaü kambalaü sàõaü bhaïgan ti. ||1|| tena kho pana samayena te bhikkhå gaha- #<[page 282]># %<282 MAHâVAGGA. [VIII. 3. 2-4. 4.>% paticãvaraü sàdiyanti, te kukkuccàyantà paüsukålaü na sàdiyanti ekaü yeva bhagavatà cãvaraü anu¤¤àtaü na dve 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkha- ve gahapaticãvaraü sàdiyantena paüsukålam pi sàdituü, tad- ubhayena p' àhaü bhikkhave santuññhiü vaõõemãti. ||2||3|| tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå Kosalesu janapadesu addhànamaggapañipannà honti. ekacce bhikkhå susànaü okkamiüsu paüsukålàya, ekacce bhikkhå nàga- mesuü. ye te bhikkhå susànaü okkamiüsu paüsukålàya te paüsukålàni labhiüsu, ye te bhikkhå nàgamesuü te evaü àhaüsu: amhàkam pi àvuso bhàgaü dethà 'ti. te evaü àhaüsu: na mayaü àvuso tumhàkaü bhàgaü dassàma, kissa tumhe nàgamitthà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave nàgamentànaü nàkàmà bhàgaü dàtun ti. ||1|| tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå Kosalesu janapadesu addhànamaggapañipannà honti. ekacce bhikkhå susànaü okkamiüsu paüsukålàya, ekacce bhikkhå àga- mesuü. ye te bhikkhå susànaü okkamiüsu paüsukålàya te paüsukålàni labhiüsu, ye te bhikkhå àgamesuü te evaü àhaüsu: amhàkam pi àvuso bhàgaü dethà 'ti. te evaü àhaüsu: na mayaü àvuso tumhàkaü bhàgaü dassàma, kissa tumhe na okkamitthà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave àgamentànaü akàmà bhàgaü dàtun ti. ||2|| tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå Kosa- lesu janapadesu addhànamaggapañipannà honti. ekacce bhikkhå pañhamaü susànaü okkamiüsu paüsukålàya, ekacce bhikkhå pacchà okkamiüsu. ye te bhikkhå pañhamaü susànaü okkamiüsu paüsukålàya te paüsukålàni labhiüsu, ye te bhikkhå pacchà okkamiüsu te na labhiüsu, te evaü àhaüsu: amhàkam pi àvuso bhàgaü dethà 'ti. te evaü àhaüsu: na mayaü àvuso tumhàkaü bhàgaü dassàma, kissa tumhe pacchà okkamitthà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pacchà okkantànaü nà- kàmà bhàgaü dàtun ti. ||3|| tena kho pana samayena samba- hulà bhikkhå Kosalesu janapadesu addhànamaggapañi- pannà honti. te sadisà susànaü okkamiüsu paüsukålàya, ekacce bhikkhå paüsukålàni labhiüsu, ekacce bhikkhå na #<[page 283]># %% labhiüsu. ye te bhikkhå na labhiüsu te evaü àhaüsu: amhàkam pi àvuso bhàgaü dethà 'ti. te evaü àhaüsu: na mayaü àvuso tumhàkaü bhàgaü dassàma, kissa tumhe na labhitthà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sadisànaü okkantànaü akàmà bhàgaü dàtun ti. ||4|| tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå Kosalesu janapadesu addhànamaggapañipannà honti. te katikaü katvà susànaü okkamiüsu paüsukålàya, ekacce bhikkhå paüsukå- làni labhiüsu, ekacce bhikkhå na labhiüsu. ye te bhikkhå na labhiüsu te evaü àhaüsu: amhàkam pi àvuso bhàgaü dethà 'ti. te evaü àhaüsu: na mayaü àvuso tumhàkaü bhàgaü dassàma, kissa tumhe na labhitthà 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave katikaü katvà okkantànaü akàmà bhàgaü dàtun ti. ||5||4|| tena kho pana samayena manussà cãvaraü àdàya àràmaü àgacchanti, te pañiggàhakaü alabhamànà pañi- haranti, cãvaraü parittaü uppajjati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgataü bhikkhuü cãvarapañiggàhakaü samma- nnituü: yo na chandàgatiü gaccheyya, na dosàgatiü gaccheyya, na mohàgatiü gaccheyya, na bhayàgatiü gaccheyya, gahitàgahitaü ca jàneyya. ||1|| evaü ca pana bhikkhave sammannitabbo: pañhamaü bhikkhu yàcitabbo, yàcitvà vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü saügho itthannàmaü bhikkhuü cãvarapañiggàhakaü samma- nneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. saügho itthannàmaü bhikkhuü cãvarapañiggàhakaü sammannati. yassàyasmato khamati itthannàmassa bhikkhuno cãvara- pañiggàhakassa sammuti, so tuõh' assa, yassa na kkhamati so bhàseyya. sammato saüghena itthannàmo bhikkhu cã- varapañiggàhako. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||2||5|| tena kho pana samayena cãvarapañiggàhakà bhikkhå cãva- raü pañiggahetvà tatth' eva ujjhitvà pakkamanti, cãvaraü nassati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi #<[page 284]># %<284 MAHâVAGGA. [VIII. 6. 1-8. 1.>% bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgataü bhikkhuü cãva- ranidàhakaü sammannituü: yo na chandàgatiü gaccheyya . . . na bhayàgatiü gaccheyya nihitànihitaü ca jàneyya. ||1|| evaü ca pana bhikkhave sammannitabbo: pañhamaü bhikkhu yàcitabbo, yàcitvà vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü saügho itthannàmaü bhikkhuü cãvaranidà- hakaü sammanneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. saügho itthannàmaü bhikkhuü cãvaranidàhakaü samma- nnati. yassàyasmato khamati itthannàmassa bhikkhuno cãvaranidàhakassa sammuti so tuõh' assa, yassa na kkhamati so bhàseyya. sammato saüghena itthannàmo bhikkhu cãvaranidàhako. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||2||6|| tena kho pana samayena cãvaranidàhakà bhikkhå maõóape pi rukkhamåle pi nimbakose pi cãvaraü nidahanti, undurehi pi upacikàhi pi khajjanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave bhaõóàgàraü sammannituü yaü saügho àkaïkhati vihàraü và aóóhayogaü và pàsàdaü và hammiyaü và guhaü và. ||1|| evaü ca pana bhikkhave sammannitabbo: vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yadi saüghassa pattakallaü saügho itthannàmaü vihàraü bhaõóàgàraü sammanneyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. saügho itthannàmaü vihàraü bhaõóàgàraü sammannati. yassàyas- mato khamati itthannàmassa vihàrassa bhaõóàgàrassa sammuti so tuõh' assa, yassa na kkhamati so bhàseyya. sammato saüghena itthannàmo vihàro bhaõóàgàraü. khamati saü- ghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||2||7|| tena kho pana samayena saüghassa bhaõóàgàre cãvaraü aguttaü hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujà- nàmi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgataü bhikkhuü bhaõóàgàrikaü sammannituü: yo na chandàgatiü ga- ccheyya . . . na bhayàgatiü gaccheyya guttàguttaü ca jàneyya. evaü ca pana bhikkhave sammannitabbo -- la -- sammato saüghena itthannàmo bhikkhu bhaõóàgàriko. #<[page 285]># %% khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå bhaõóàgàrikaü vuññhàpenti. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. na bhikkhave bhaõóàgàriko vuññhàpetabbo. yo vuññhàpeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2||8|| tena kho pana samayena saüghassa bhaõóàgàre cãvaraü ussannaü hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujà- nàmi bhikkhave sammukhãbhåtena saüghena bhàjetun ti. tena kho pana samayena sabbo saügho cãvaraü bhàjento kolàhalaü akàsi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujà- nàmi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgataü bhikkhuü cãvarabhàjakaü sammannituü yo na chandàgatiü ga- ccheyya . . . na bhayàgatiü gaccheyya bhàjitàbhàjitaü ca jàneyya. evaü ca pana bhikkhave sammannitabbo -- la -- sammato saüghena itthannàmo bhikkhu cãvarabhàjako. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evam etaü dhàrayàmãti. ||1|| atha kho cãvarabhàjakànaü bhikkhånaü etad ahosi: kathaü nu kho cãvaraü bhàjetabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pañhamaü uccinitvà tulayitvà vaõõàvaõõaü katvà bhikkhå gaõetvà vaggaü bandhitvà cãvarapañivisaü ñhapetun ti. atha kho cãvara- bhàjakànaü bhikkhånaü etad ahosi: kathaü nu kho sàma- õerànaü cãvarapañiviso dàtabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sàmaõerànaü upa- óóhapañivisaü dàtun ti. ||2|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu sakena bhàgena uttaritukàmo hoti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave utta- rantassa sakaü bhàgaü dàtun ti. tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu atirekabhàgena uttaritukàmo hoti. bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave anukkhepe dinne atirekabhàgaü dàtun ti. ||3|| atha kho cãvarabhàja- kànaü bhikkhånaü etad ahosi: kathaü nu kho cãvarapañi- viso dàtabbo àgatapañipàñiyà nu kho udàhu yathàvuóóhan ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave vikalake tosetvà kusapàtaü kàtun ti. ||4||9|| tena kho pana samayena bhikkhå chakanena pi paõóu- #<[page 286]># %<286 MAHâVAGGA. [VIII. 10. 1-11. 2.>% mattikàya pi cãvaraü rajanti, cãvaraü dubbaõõaü hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave cha rajanàni målarajanaü khandharajanaü tacarajanaü patta- rajanaü puppharajanaü phalarajanan ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå sãtunnakàya cãvaraü rajanti, cãvaraü duggandhaü hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave rajanaü pacituü cullarajanakumbhin ti. rajanaü uttariyati. anujànàmi bhikkhave uttaràëumpaü bandhitun ti. tena kho pana samayena bhikkhå na jànanti rajanaü pakkaü và apakkaü và. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave udake và nakhapiññhikàya và thevakaü dàtun ti. ||2|| tena kho pana samayena bhi- kkhå rajanaü oropentà kumbhiü àvajjanti, kumbhã bhijjati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave rajanauëuïkaü daõóakathàlikan ti. tena kho pana sama- yena bhikkhånaü rajanabhàjanaü na saüvijjati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave rajanako- lambaü rajanaghañan ti. tena kho pana samayena bhikkhå pàtiyàpi patte pi cãvaraü sammaddanti, cãvaraü paribhijjati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave rajanadoõikan ti. ||3||10|| tena kho pana samayena bhikkhå chamàya cãvaraü pattha- ranti, cãvaraü paüsukitaü hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave tiõasanthàrakan ti. tiõa- santhàrako upacikàhi khajjati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave cãvaravaüsaü cãvararajjun ti. majjhena laggenti, rajanaü ubhato galati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave kaõõe bandhi- tun ti. kaõõo jirati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave kaõõasuttakan ti. rajanaü ekato galati. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave samparivattakaü-samparivattakaü rajetuü na ca acchinne theve pakkamitun ti. ||1|| tena kho pana sama- yena cãvaraü patthinnaü hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave udake osàretun ti. tena kho pana samayena cãvaraü pharusaü hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave pàõinà àko- #<[page 287]># %% ñetun ti. tena kho pana samayena bhikkhå acchinnakàni dhàrenti dantakàsàvàni. manussà ujjhàyanti khãyanti vipà- centi: seyyathàpi nàma gihikàmabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave acchinnakàni cãvaràni dhàretabbàni. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2||11|| atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Dakkhiõàgiri tena càrikaü pakkàmi. addasa kho bhagavà Magadhakhettaü accibandhaü pàlibandhaü mariyàdabandhaü siïghàñakabandhaü, disvàna àyasmantaü ânandaü àmantesi: passasi no tvaü ânanda Magadha- khettaü accibandhaü . . . siïghàñakabandhan ti. evaü bhante. ussahasi tvaü ânanda bhikkhånaü evaråpàni cãvaràni saüvidahitun ti. ussahàmi bhagavà 'ti. atha kho bhagavà Dakkhiõàgirismiü yathàbhirantaü viharitvà punad eva Ràjagahaü paccàgacchi. atha kho àyasmà ânando sambahulànaü bhikkhånaü cãvaràni saüvidahitvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü etad avoca: passatu me bhante bhagavà cãvaràni saüvida- hitànãti. ||1|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammi- kathaü katvà bhikkhå àmantesi: paõóito bhikkhave ânando, mahàpa¤¤o bhikkhave ânando, yatra hi nàma mayà saükhi- ttena bhàsitassa vitthàrena atthaü àjànissati, kusim pi nàma karissati aóóhakusim pi nàma karissati maõóalam pi n. k. aóóhamaõóalam pi n. k. vivaññam pi n. k. anuvi- vaññam pi n. k. gãveyyakam pi n. k. jaïgheyyakam pi n. k. bàhantam pi n. k. chinnakaü ca bhavissati sattalåkhaü samaõasàruppaü paccatthikànaü ca anabhijjhitaü. anujà- nàmi bhikkhave chinnakaü saüghàñiü chinnakaü uttarà- saïgaü chinnakaü antaravàsakan ti. ||2||12|| atha kho bhagavà Ràjagahe yathàbhirantaü viharitvà yena Vesàlã tena càrikaü pakkàmi. addasa kho bhagavà antarà ca Ràjagahaü antarà ca Vesàliü addhànamaggapañi- panno sambahule bhikkhå cãvarehi ubbhaõóite sãse pi cãvarabhisiü karitvà khandhe pi cãvarabhisiü karitvà ka- ñiyàpi cãvarabhisiü karitvà àgacchante, disvàna bhagavato etad ahosi: atilahuü kho ime moghapurisà cãvare bàhullàya #<[page 288]># %<288 MAHâVAGGA. [VIII. 13. 1-5.>% àvattà, yaü nånàhaü bhikkhånaü cãvare sãmaü bandhe- yyaü mariyàdaü ñhapeyyan ti. ||1|| atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena Vesàlã tad avasari. tatra sudaü bhagavà Vesàliyaü viharati Gotamake cetiye. tena kho pana samayena bhagavà sãtàsu hemantikàsu rattãsu antaraññhakàsu himapàtasamaye rattiü ajjhokàse ekacãvaro nisãdi, na bhagavantaü sãtaü ahosi. nikkhante pañhame yàme sãtaü bhagavantaü ahosi. dutiyaü bhagavà cãvaraü pàrupi, na bhagavantaü sãtaü ahosi. nikkhante majjhime yàme sãtaü bhagavantaü ahosi. tatiyaü bhagavà cãvaraü pàrupi, na bhagavantaü sãtaü ahosi. nikkhante pacchime yàme uddhate aruõe nandimukhiyà rattiyà sãtaü bhagavantaü ahosi. catutthaü bhagavà cãvaraü pàrupi, na bhagavantaü sãtaü ahosi. ||2|| atha kho bhagavato etad ahosi: ye pi kho te kulaputtà imasmiü dhammavinaye sãtàlukà sãtabhãrukà te pi sakkonti ticãvarena yàpetuü. yaü nånàhaü bhikkhånaü cãvare sãmaü bandheyyaü mariyàdaü ñhapeyyaü ticãvaraü anujàneyyan ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: ||3|| idhàhaü bhikkhave antarà ca Ràjagahaü antarà ca Vesàliü addhànamaggapañipanno addasaü sambahule bhi- kkhå cãvarehi ubbhaõóite sãse pi cãvarabhisiü karitvà khandhe pi cãvarabhisiü karitvà kañiyàpi cãvarabhisiü karitvà àgacchante, disvàna me etad ahosi: atilahuü kho ime moghapurisà cãvare bahullàya àvattà, yaü nånàhaü bhikkhånaü cãvare sãmaü bandheyyaü mariyàdaü ñha- peyyan ti. ||4|| idhàhaü bhikkhave sãtàsu hemantikàsu rattãsu antaraññhakàsu himapàtasamaye rattiü ajjhokàse ekacãvaro nisãdiü, na maü sãtaü ahosi. nikkhante pañhame yàme sãtaü maü ahosi. dutiyàhaü cãvaraü pàrupiü na maü sãtaü ahosi. nikkhante majjhime yàme sãtaü maü ahosi. tatiyàhaü cãvaraü pàrupiü, na maü sãtaü ahosi. nikkhante pacchime yàme uddhate aruõe nandimukhiyà rattiyà sãtaü maü ahosi. catutthàhaü cãvaraü pàrupiü, na maü sãtaü ahosi. tassa mayhaü bhikkhave etad ahosi: ye pi kho te kulaputtà imasmiü dhammavinaye sãtàlukà sãtabhã- rukà te pi sakkonti ticãvarena yàpetuü. yaü nånàhaü bhikkhånaü cãvare sãmaü bandheyyaü mariyàdaü ñhape- #<[page 289]># %% yyaü ticãvaraü anujàneyyan ti. anujànàmi bhikkhave ticãvaraü diguõaü saüghàñiü ekacciyaü uttaràsaïgaü ekacciyaü antaravàsakan ti. ||5|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå bhagavatà ticãvaraü anu¤¤àtan ti a¤¤en' eva ticãvarena gàmaü pavisanti, a¤¤ena ticãvarena àràme acchanti, a¤¤ena ticãvarena nahànaü otaranti. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå atirekacãvaraü dhàressantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave atirekacãvaraü dhàre- tabbaü. yo dhàreyya, yathàdhammo kàretabbo 'ti. ||6|| tena kho pana samayena àyasmato ânandassa atirekacãva- raü uppannaü hoti àyasmà ca ânando taü cãvaraü àyasmato Sàriputtassa dàtukàmo hoti àyasmà ca Sàri- putto Sàkete viharati. atha kho àyasmato ânandassa etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü na atirekacãvaraü dhàretabban ti, idaü ca me atirekacãvaraü uppannaü ahaü ca imaü cãvaraü àyasmato Sàriputtassa dàtukàmo àyasmà ca Sàriputto Sàkete viharati. kathaü nu kho mayà pañipajjitabban ti. atha kho àyasmà ânando bhagavato etam atthaü àrocesi: kãvaciraü panànanda Sàriputto àgacchissatãti. navamaü và bhagavà divasaü dasamaü và 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave dasàhaparamaü atirekacãvaraü dhà- retun ti. ||7|| tena kho pana samayena bhikkhånaü atirekacãvaraü uppajjati. atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kathaü nu kho atirekacãvare pañipajjitabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave atirekacãva- raü vikappetun ti. ||8||13|| atha kho bhagavà Vesàliyaü yathàbhirantaü viharitvà yena Bàràõasã tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càri- kaü caramàno yena Bàràõasã tad avasari. tatra sudaü bhagavà Bàràõasiyaü viharati Isipatane migadàye. tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno antaravàsako chiddo hoti. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhaga- vatà ticãvaraü anu¤¤àtaü diguõà saüghàñã ekacciyo uttarà- #<[page 290]># %<290 MAHâVAGGA. [VIII. 14. 1-15. 2.>% saïgo ekacciyo antaravàsako, ayaü ca me antaravàsako chiddo. yaü nånàhaü aggaëaü acchupeyyaü samantato dupattaü bhavissati majjhe ekacciyan ti. ||1|| atha kho so bhikkhu aggaëam acchupesi. addasa kho bhagavà senàsana- càrikaü àhiõóanto taü bhikkhuü aggaëaü acchupentaü, disvàna yena so bhikkhu ten' upasaükami, upasaükamitvà tam bhikkhuü etad avoca: kiü tvaü bhikkhu karosãti. aggaëam bhagavà acchupemãti. sàdhu sàdhu bhikkhu, sàdhu kho tvaü bhikkhu aggaëaü acchupesãti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave ahatànaü dussànaü ahatakappànaü diguõaü saüghàñiü ekacciyaü uttaràsaïgaü ekacciyaü antaravàsakaü, utuddhañànaü dussànaü catuguõaü saüghà- ñiü diguõaü uttaràsaïgaü diguõaü antaravàsakaü. paüsu- kåle yàvadatthaü pàpaõike ussàho karaõãyo. anujànàmi bhikkhave aggaëaü tunnaü ovaññikaü kaõóusakaü daëhi- kamman ti. ||2||14|| atha kho bhagavà Bàràõasiyaü yathàbhirantaü viha- ritvà yena Sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càrikaü caramàno yena Sàvatthi tad avasari. tatra sudaü bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàthapiõói- kassa àràme. atha kho Visàkhà Migàramàtà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho Visàkhaü Migàramàtaraü bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi . . . sampahaüsesi. atha kho Visàkhà Migàra- màtà bhagavatà dhammiyà kathàya sandassità . . . sampa- haüsità bhagavantaü etad avoca: adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaüghenà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho Visàkhà Migàramàtà bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. ||1|| tena kho pana samayena tassà rattiyà accayena càtuddãpiko mahàmegho pàvassi. atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: yathà bhikkhave Jetavane vassati evaü catåsu dãpesu vassati, ovassàpetha bhikkhave kàyaü, ayaü pacchimako càtuddãpiko mahàmegho 'ti. evaü bhante 'ti kho te bhikkhå bhagavato #<[page 291]># %% pañisuõitvà nikkhittacãvarà kàyaü ovassàpenti. ||2|| atha kho Visàkhà Migàramàtà paõãtaü khàdaniyaü bhojaniyaü pañiyàdàpetvà dàsiü àõàpesi: gaccha je àràmaü gantvà kàlaü àrocehi kàlo bhante niññhitaü bhattan ti. evaü ayye 'ti kho sà dàsã Visàkhàya Migàramàtuyà pañisuõitvà àràmaü gantvà addasa bhikkhå nikkhittacãvare kàyaü ovassàpente, disvàna n' atthi àràme bhikkhå, àjãvakà kàyaü ovassàpentãti yena Visàkhà Migàramàtà ten' upasaükami, upasaükamitvà Visàkhaü Migàramàtaraü etad avoca: n' atth' ayye àràme bhikkhå, àjãvakà kàyaü ovassàpentãti. atha kho Visàkhàya Migàramàtuyà paõóitàya viyattàya medhàviniyà etad ahosi: nissaüsayaü kho ayyà nikkhittacãvarà kàyaü ovassàpentãti, sàyaü bàlà ma¤¤ittha n' atthi àràme bhikkhå, àjàvakà kàyaü ovassàpentãti, dàsiü àõàpesi: gaccha je àràmaü gantvà kàlaü àrocehi kàlo bhante niññhitaü bhattan ti. ||3|| atha kho te bhikkhå gattàni sãtikaritvà kallakàyà cãvaràni ga- hetvà yathàvihàraü pavisiüsu. atha kho sà dàsã àràmaü gantvà bhikkhå apassantã n' atthi àràme bhikkhå, su¤¤o àràmo 'ti yena Visàkhà Migàramàtà ten' upasaükami, upa- saükamitvà Visàkhaü Migàramàtaraü etad avoca: n' atth' ayye àràme bhikkhå, su¤¤o àràmo 'ti. atha kho Visàkhàya Migàramàtuyà paõóitàya viyattàya medhàviniyà etad ahosi: nissaüsayaü kho ayyà gattàni sãtikaritvà kallakàyà cãvaràni gahetvà yathàvihàraü paviññhà, sàyaü bàlà ma¤¤ittha n' atthi àràme bhikkhå, su¤¤o àràmo 'ti dàsiü àõàpesi: gaccha je àràmaü gantvà kàlaü àrocehi kàlo bhante niññhitaü bhattan ti. ||4|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: sannahatha bhikkhave pattacãvaraü, kàlo bhattassà 'ti. evaü bhante ti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bà- haü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya evam eva Jetavane antarahito Visàkhàya Migàramàtuyà koññhake pà- turahosi. nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane saddhiü bhikkhu- saüghena. ||5|| atha kho Visàkhà Migàramàtà acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà, yatra hi nàma jannukamattesu pi oghesu pavattamànesu kañimattesu pi oghesu pavattamànesu na hi #<[page 292]># %<292 MAHâVAGGA. [VIII. 15. 6 9.>% nàma ekabhikkhussa pi pàdà và cãvaràni và allàni bhavissan- tãti haññhà udaggà buddhapamukhaü bhikkhusaüghaü paõã- tena khàdaniyena bhojaniyena sahatthà santappetvà sampa- vàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnà kho Visàkhà Migàramàtà bha- gavantam etad avoca: aññhàhaü bhante bhagavantaü varàni yàcàmãti. atikkantavarà kho Visàkhe tathàgatà 'ti. yàni ca bhante kappiyàni yàni ca anavajjànãti. vadehi Visàkhe 'ti. ||6|| icchàm' ahaü bhante saüghassa yàvajãvaü vassika- sàñikaü dàtuü, àgantukabhattaü dàtuü, gamikabhattaü dàtuü, gilànabhattaü dàtuü, gilànupaññhàkabhattaü dàtuü, gilànabhesajjaü dàtuü, dhuvayàguü dàtuü, bhikkhunã- saüghassa udakasàñikaü dàtun ti. kiü pana tvaü Visàkhe atthavasaü sampassamànà tathàgataü aññha varàni yàcasãti. idhàhaü bhante dàsiü àõàpesiü: gaccha je àràmaü gantvà kàlaü àrocehi kàlo bhante niññhitaü bhattan ti, atha kho sà bhante dàsã àràmaü gantvà addasa bhikkhå nikkhittacãvare kàyaü ovassàpente, disvàna n' atthi àràme bhikkhå, àjãvakà kàyaü ovassàpentãti yenàhaü ten' upasaükami, upasaüka- mitvà maü etad avoca n' atth' ayye àràme bhikkhå, àjãvakà kàyaü ovassàpentãti. asuci bhante naggiyaü pañikkålaü. imàhaü bhante atthavasaü sampassamànà icchàmi saüghassa yàvajãvaü vassikasàñikaü dàtuü. ||7|| puna ca paraü bhante àgantuko bhikkhu na vãthikusalo na gocarakusalo kilanto piõóàya carati. so me àgantukabhattaü bhu¤jitvà vãthikusalo gocarakusalo akilanto piõóàya carissati. imàhaü bhante atthavasaü sampassamànà icchàmi saüghassa yàva- jãvaü àgantukabhattaü dàtuü. puna ca paraü bhante gamiko bhikkhu attano bhattaü pariyesamàno satthà và vihàyissati, yattha và vàsaü gantukàmo bhavissati tattha vikàle upagacchissati kilanto addhànaü gamissati. so me gamikabhattaü bhu¤jitvà satthà na vihàyissati, yattha vàsaü gantukàmo bhavissati tattha kàlena upagacchissati akilanto addhànaü gamissati. imàhaü bhante atthavasaü sampassamànà icchàmi saüghassa yàvajãvaü gamikabhattaü dàtuü. ||8|| puna ca paraü bhante gilànassa bhikkhuno sappàyàni bhojanàni alabhantassa àbàdho và abhivaóóhissati kàlaükiriyà và bhavissati. tassa me gilànabhattaü bhuttassa #<[page 293]># %% àbàdho na abhivaóóhissati kàlaükiriyà na bhavissati. imà- haü bhante atthavasaü sampassamànà icchàmi saüghassa yàvajãvaü gilànabhattaü dàtuü. puna ca paraü bhante gilànupaññhàko bhikkhu attano bhattaü pariyesamàno gilà- nassa ussåre bhattaü nãharissati bhattacchedaü karissati. so me gilànupaññhàkabhattaü bhu¤jitvà gilànassa kàlena bhattaü nãharissati bhattacchedaü na karissati. imàhaü bhante atthavasaü sampassamànà icchàmi saüghassa yàva- jãvaü gilànupaññhàkabhattaü dàtuü. ||9|| puna ca paraü bhante gilànassa bhikkhuno sappàyàni bhesajjàni alabhan- tassa àbàdho và abhivaóóhissati kàlaükiriyà và bhavissati. tassa me gilànabhesajjaü paribhuttassa àbàdho na abhi- vaóóhissati kàlaükiriyà na bhavissati. imàhaü bhante atthavasaü sampassamànà icchàmi saüghassa yàvajã- vaü gilànabhesajjaü dàtuü. puna ca paraü bhante bhagavatà Andhakavinde dasànisaüse sampassamànena yàgu anu¤¤àtà. ty àhaü bhante ànisaüse sampassamànà icchàmi saüghassa yàvajãvaü dhuvayàguü dàtuü. ||10|| idha bhante bhikkhuniyo Aciravatiyà nadiyà vesiyàhi saddhiü naggà ekatitthe nahàyanti. tà bhante vesiyà bhikkhuniyo uppaõóesuü: kiü nu kho nàma tumhàkaü ayye daharànaü brahmacariyaü ciõõena, nanu nàma kàmà paribhu¤jitabbà, yadà jiõõà bhavissanti tadà brahmacariyaü carissatha, evaü tumhàkaü ubho antà pariggahità bha- vissantãti. tà bhante bhikkhuniyo vesiyàhi uppaõóiyamànà maïkå ahesuü. asuci bhante màtugàmassa naggiyaü jegucchaü pañikkålaü. imàhaü bhante atthavasaü sam- passamànà icchàmi bhikkhunãsaüghassa yàvajãvaü udaka- sàñikaü dàtun ti. ||11|| kiü pana tvaü Visàkhe ànisaüsam sampassamànà tathàgataü aññha varàni yàcasãti. idha bhante disàsu vassaü vutthà bhikkhå Sàvatthiü àgacchi- ssanti bhagavantaü dassanàya, te bhagavantaü upasaüka- mitvà pucchissanti: itthannàmo bhante bhikkhu kàlaükato, tassa kà gati ko abhisamparàyo 'ti. taü bhagavà vyà- karissati sotàpattiphale và sakadàgàmiphale và anàgàmiphale và arahattaphale và. ty àhaü upasaükamitvà pucchissàmi: àgatapubbà nu kho bhante tena ayyena Sàvatthãti. ||12|| sace 'me vakkhanti àgatapubbà tena bhikkhunà Sàvatthãti, #<[page 294]># %<294 MAHâVAGGA. [VIII. 15. 13-16. 1.>% niññhaü ettha gacchissàmi nissaüsayaü paribhuttaü tena ayyena vassikasàñikà và àgantukabhattaü và gamikabhattaü và gilànabhattaü và gilànupaññhàkabhattaü và gilànabhe- sajjaü và dhuvayàgu và 'ti. tassà me tad anussarantiyà pàmujjaü jàyissati, pamuditàya pãti jàyissati, pãtimanàya kàyo passambhissati, passaddhakàyà sukhaü vedayissàmi, sukhiniyà cittaü samàdhiyissati, sà me bhavissati indriya- bhàvanà balabhàvanà bojjhaïgabhàvanà. imàhaü bhante ànisaüsaü sampassamànà tathàgataü aññha varàni yàcàmãti. ||13|| sàdhu sàdhu Visàkhe, sàdhu kho tvaü Visàkhe imaü ànisaüsaü sampassamànà tathàgataü aññha varàni yàcasi. anujànàmi te Visàkhe aññha varànãti. atha kho bhagavà Visàkhaü Migàramàtaraü imàhi gàthàhi anumodi: yà annapànaü atipamodità sãlåpapannà sugatassa sàvikà dadàti dànaü abhibhuyya maccheraü sovaggikaü soka- nudaü sukhàvahaü, | dibbaü sà labhate àyuü àgamma maggaü virajaü anaïga- naü, sà pu¤¤akàmà sukhinã anàmayà saggamhi kàyamhi ciraü pamodatãti. atha kho bhagavà Visàkhaü Migàramàtaraü imàhi gàthàhi anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||14|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave vassikasàñikaü àgantukabha- ttaü gamikabhattaü gilànabhattaü gilànu- paññhàkabhattaü gilànabhesajjaü dhuvayàguü bhikkhunãsaüghassa udakasàñikan ti. ||15||15|| Visàkhàbhàõavàraü. tena kho pana samayena bhikkhå paõãtàni bhojanàni bhu¤jitvà muññhassatã asampajànà niddaü okkamenti, tesaü muññhassatãnaü asampajànànaü niddaü okkamantànaü supi- nantena asuci muccati, senàsanaü asucinà makkhiyati. atha kho bhagavà àyasmatà ânandena pacchàsamaõena senàsa- nacàrikaü àhiõóanto addasa senàsanaü asucinà makkhitaü, disvàna àyasmantaü ânandaü àmantesi: kiü etaü ânanda senàsanaü makkhitan ti. etarahi bhante bhikkhå paõãtàni #<[page 295]># %% bhojanàni bhu¤jitvà muññhassatã asampajànà niddaü okka- menti, tesaü . . . asuci muccati, tayidaü bhagavà senàsanaü asucinà makkhitan ti. ||1|| evam etaü ânanda evam etaü ânanda, muccati hi ânanda muññhassatãnaü asampajànànaü niddaü okkamantànaü supinantena asuci. ye te ânanda bhikkhå upaññhitasatã sampajànà niddaü okkamenti tesaü asuci na muccati, ye pi te ânanda puthujjanà kàmesu vãta- ràgà tesam pi asuci na muccati. aññhànam etaü ânanda anavakàso yaü arahato asuci mucceyyà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: idhàhaü bhikkhave ânandena pacchàsamaõena senàsanacàri- kaü àhiõóanto addasaü senàsanaü asucinà makkhitaü, disvàna ânandaü àmantesiü: kiü etaü ânanda . . . (= 1,2) . . . arahato asuci mucceyyà 'ti. ||2|| pa¤c' ime bhikkhave àdãnavà muññhassatissa asampajànassa niddaü okkamayato: dukkhaü supati, dukkhaü pañibujjhati, pàpa- kaü supinaü passati, devatà na rakkhanti, asuci muccati. ime kho bhikkhave pa¤ca àdãnavà muññhassatissa asampajà- nassa niddaü okkamayato. pa¤c' ime bhikkhave ànisaüsà upaññhitasatissa sampajànassa niddaü okkamayato: sukhaü supati, sukhaü pañibujjhati, na pàpakaü supinaü passati, devatà rakkhanti, asuci na muccati. ime kho bhikkhave pa¤ca ànisaüsà upaññhitasatissa sampajànassa niddaü okka- mayato. anujànàmi bhikkhave kàyaguttiyà cãvaraguttiyà senàsanaguttiyà nisãdanan ti. ||3|| tena kho pana sama- yena atikhuddakaü nisãdanaü na sabbaü senàsanaü gopeti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave yàvamahantaü paccattharaõaü àkaïkhati tàvamahantaü paccattharaõaü kàtun ti. ||4||16|| tena kho pana samayena àyasmato ânandassa upajjhà- yassa àyasmato Belaññhasãsassa thullakacchàbàdho hoti. tassa lasikàya cãvaràni kàye lagganti, tàni bhikkhå udakena temetvà-temetvà apakaóóhanti. addasa kho bhagavà senà- sanacàrikaü àhiõóanto te bhikkhå tàni cãvaràni udakena temetvà-temetvà apakaóóhante, disvàna yena te bhikkhå ten' upasaükami, upasaükamitvà te bhikkhå etad avoca: kiü imassa bhikkhave bhikkhuno àbàdho 'ti. imassa bhante #<[page 296]># %<296 MAHâVAGGA. [VIII. 17. 1-20. 2.>% àyasmato thullakacchàbàdho, lasikàya cãvaràni kàye lagganti, tàni mayaü udakena temetvà-temetvà apakaóóhàmà 'ti. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave yassa kaõóu và piëakà và assàvo và thullakacchu và àbàdho kaõóupañicchàdin ti. ||1||17|| atha kho Visàkhà Migàramàtà mukhapu¤chanacola- kaü àdàya yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinnà kho Visàkhà Migàramàtà bhagavantaü etad avoca: pañigaõhàtu me bhante bhagavà mukhapu¤chanacolakaü yaü mama assa dãgharattaü hitàya sukhàyà 'ti. pañiggahesi bhagavà mukhapu¤chanacolakaü. atha kho bhagavà Visà- khaü Migàramàtaraü dhammiyà kathàya sandassesi . . . sampahaüsesi. atha kho Visàkhà Migàramàtà bhagavatà dhammiyà kathàya sandassità . . . sampahaüsità uññhàyà- sanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. atha kho bhagavà etasmiü nidàne dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: anujànàmi bhikkhave mukhapu¤cha- nacolakan ti. ||1||18|| tena kho pana samayena Rojo Mallo àyasmato ânan- dassa sahàyo hoti. Rojassa Mallassa khomapilotikà àyasmato ânandassa hatthe nikkhittà hoti àyasmato ca ânandassa khomapilotikàya attho hoti. bhagavato etam atthaü àroce- suü. anujànàmi bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgatassa vissàsaü gahetuü: sandiññho ca hoti sambhatto ca àlapito ca jãvati ca jànàti gahite me attamano bhavissatãti. anujà- nàmi bhikkhave imehi pa¤cah' aïgehi samannàgatassa vissà- saü gahetun ti. ||1||19|| tena kho pana samayena bhikkhånaü paripuõõaü hoti ticãvaraü attho ca hoti parissàvanehi pi thavikàhi pi. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave parikkhàracolakan ti. ||1|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: yàni tàni bhagavatà anu¤¤àtàni ticãvaran ti và vassi- kasàñikà 'ti và nisãdanan ti và paccattharaõan ti và kaõóupa- #<[page 297]># %% ñicchàdãti và mukhapu¤chanacolakan ti và parikkhàracolakan ti và, sabbàni tàni adhiññhàtabbàni nu kho udàhu vikappe- tabbànãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave ticãvaraü adhiññhàtuü na vikappetuü, vassika- sàñikaü vassànaü càtumàsaü adhiññhàtuü tato paraü vikappetuü, nisãdanaü adhiññhàtuü na vikappetuü, pacca- ttharaõaü adhiññhàtuü na vikappetuü, kaõóupañicchàdiü yàva àbàdhà adhiññhàtuü tato paraü vikappetuü, mukha- pu¤chanacolakaü adhiññhàtuü na vikappetuü, parikkhàra- colakaü adhiññhàtuü na vikappetun ti. ||2||20|| atha kho bhikkhånaü etad ahosi: kittakaü pacchimaü nu kho cãvaraü vikappetabban ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave àyàmena aññhaïgulaü sugataïgulena caturaïgulaü vitthataü pacchimaü cãvaraü vikappetun ti. tena kho pana samayena àyasmato Mahà- kassapassa paüsukålakato garuko hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave suttalåkhaü kàtun ti. vikaõõo hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anu- jànàmi bhikkhave vikaõõaü uddharitun ti. suttà okiri- yanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkh- ave anuvàtaü paribhaõóaü àropetun ti. tena kho pana samayena saüghàñiyà pattà lujjanti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave aññhapadakaü kàtun ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkh- uno ticãvare kayiramàne sabbaü chinnakaü na ppahoti. anujànàmi bhikkhave dve chinnakàni ekaü acchinnakan ti. dve chinnakàni ekaü achinnakaü na ppahoti. anujànàmi bhikkhave dve acchinnakàni ekaü chinnakan ti. dve acchinnakàni ekaü chinnakaü na ppahoti. anujànàmi bhikkhave anvàdhikam pi àropetuü. na ca bhikkhave sabbaü acchinnakaü dhàretabbaü. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||2||21|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno bahuü cãvaraü uppannaü hoti so ca taü cãvaraü màtàpitunnaü dàtukàmo hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. màtà- pitaro hi kho bhikkhave dadamàne kiü vadeyyàma. anujà- #<[page 298]># %<298 MAHâVAGGA. [VIII. 22. 1-24. 1.>% nàmi bhikkhave màtàpitunnaü dàtuü. na ca bhikkhave saddhàdeyyaü vinipàtetabbaü. yo vinipàteyya, àpatti dukka- ñassà 'ti. ||1||22|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu Andhavane cãvaraü nikkhipitvà santaruttarena gàmaü piõóàya pàvisi. corà taü cãvaraü avahariüsu. so bhikkhu duccolo hoti låkhacãvaro. bhikkhå evaü àhaüsu: kissa tvaü àvuso duccolo låkhacãvaro 'ti. idhàhaü àvuso Andhavane cãvaraü nikkhipitvà santaruttarena gàmaü piõóàya pàvisiü, corà taü cãvaraü avahariüsu, tenàhaü duccolo låkhacãvaro 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave santar- uttarena gàmo pavisitabbo. yo paviseyya, àpatti dukka- ñassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena àyasmà ânando asatiyà santaruttarena gàmaü piõóàya pàvisi. bhikkhå àyasmantaü ânandaü etad avocuü: nanu kho àvuso ânanda bhagavatà pa¤¤attaü na santaruttarena gàmo pavisitabbo 'ti. kissa tvaü àvuso santaruttarena gàmaü paviññho 'ti. saccaü àvuso bhagavatà pa¤¤attaü na santaruttarena gàmo pavisi- tabbo 'ti, api càhaü asatiyà paviññho 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||2|| pa¤c' ime bhikkhave paccayà saüghà- ñiyà nikkhepàya: gilàno và hoti, vassikasaüketaü và hoti, nadãpàraü gantuü và hoti, aggaëagutti vihàro và hoti, attha- takañhinaü và hoti. ime kho bhikkhave pa¤ca paccayà saüghàñiyà nikkhepàya. pa¤c' ime bhikkhave paccayà uttaràsaïgassa antaravàsakassa nikkhepàya: gilàno và . . . atthatakañhinaü và hoti. ime kho bhikkhave pa¤ca paccayà uttaràsaïgassa antaravàsakassa nikkhepàya. pa¤c' ime bhi- kkhave paccayà vassikasàñikàya nikkhepàya: gilàno và hoti, nissãmaü gantuü và hoti, nadãpàraü gantuü và hoti, aggaëagutti vihàro và hoti, vassikasàñikà akatà và hoti vippa- katà và. ime kho bhikkhave pa¤ca paccayà vassikasàñikàya nikkhepàyà 'ti. ||3||23|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu eko vassaü vasi. tattha manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni adaüsu. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü catuvaggo pacchimo saügho 'ti, ahaü c' amhi ekako, ime ca #<[page 299]># %% manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni adaüsu. yaü nånàhaü imàni saüghikàni cãvaràni Sàvatthiü hareyyan ti. atha kho so bhikkhu tàni cãvaràni àdàya Sàvatthiü gantvà bhaga- vato etam atthaü àrocesi. tuyh' eva bhikkhu tàni cãvaràni yàva kañhinassa ubbhàràyà 'ti. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu eko vassaü vasati. tattha manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni denti. anujànàmi bhikkhave tass' eva tàni cãvaràni yàva kañhinassa ubbhàràyà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu utukàlaü eko vasi. tattha manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni adaüsu. atha kho tassa bhikkhuno etad ahosi: bhagavatà pa¤¤attaü catuvaggo pacchimo saügho 'ti, ahaü c' amhi ekako, ime ca manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni adaüsu. yaü nånàhaü imàni saüghikàni cãvaràni Sàvatthiü hareyyan ti. atha kho so bhikkhå tàni cãvaràni àdàya Sàvatthiü gantvà bhikkhå- naü etam atthaü àrocesi. bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. anujànàmi bhikkhave sammukhãbhåtena saü- ghena bhàjetuü. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhu utukàlaü eko vasati. tattha manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni denti. anujànàmi bhikkhave tena bhikkhunà tàni cãvaràni adhiññhàtuü mayh' imàni cãvarànãti. tassa ce bhikkhave bhikkhuno taü cãvaraü anadhiññhitena a¤¤o bhikkhu àga- cchati, samako dàtabbo bhàgo. tehi ce bhikkhave bhikkhåhi taü cãvaraü bhàjiyamàne apàtite kuse a¤¤o bhikkhu àga- cchati, samako dàtabbo bhàgo. tehi ce bhikkhave bhikkhåhi taü cãvaraü bhàjiyamàne pàtite kuse a¤¤o bhikkhu àga- cchati, nàkàmà dàtabbo bhàgo 'ti. ||4|| tena kho pana sama- yena dve bhàtukà therà àyasmà ca Isidàso àyasmà ca Isibhatto Sàvatthiyaü vassaü vutthà a¤¤ataraü gàmak- àvàsaü agamaüsu. manussà cirassàpi therà àgatà 'ti sacã- varàni bhattàni adaüsu. àvàsikà bhikkhå there pucchiüsu: imàni bhante saüghikàni cãvaràni there àgamma uppannàni, sàdiyissanti therà bhàgan ti. therà evaü àhaüsu: yathà kho mayaü àvuso bhagavatà dhammaü desitaü àjànàma tumhàkaü yeva tàni cãvaràni yàva kañhinassa ubbhàràyà 'ti. ||5|| tena kho pana samayena tayo bhikkhå Ràjagahe vassaü vasanti. tattha manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni denti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà #<[page 300]># %<300 MAHâVAGGA. [VIII. 24. 6-25. 2.>% pa¤¤attaü catuvaggo pacchimo saügho 'ti, mayaü c' amhà tayo janà, ime ca manussà saüghassa demà 'ti cãvaràni denti. kathaü nu kho amhehi pañipajjitabban ti. tena kho pana samayena sambahulà therà àyasmà ca Nilavàsã àyasmà ca Sàõavàsã àyasmà ca Gopako àyasmà ca Bhagu àyasmà ca Phalikasandàno Pàñaliputte viharanti Kukkuñàràme. atha kho te bhikkhå Pàñaliputtaü gantvà there pucchiüsu. therà evaü àhaüsu: yathà kho mayaü àvuso bhagavatà dhammaü desitaü àjànàma tumhà- kaü yeva tàni cãvaràni yàva kañhinassa ubbhàràyà 'ti. ||6||24|| tena kho pana samayena àyasmà Upanando Sakya- putto Sàvatthiyaü vassaü vuttho a¤¤ataraü gàmak- àvàsaü agamàsi. tattha bhikkhå civaraü bhàjetukàmà sannipatiüsu. te evaü àhaüsu: imàni kho àvuso saüghi- kàni cãvaràni bhàjiyissanti, sàdiyissasi bhàgan ti. àmàvuso sàdiyissàmãti tato cãvarabhàgaü gahetvà a¤¤aü àvàsaü agamàsi. tattha pi bhikkhå cãvaraü bhàjetukàmà sanni- patiüsu. te pi evaü àhaüsu: imàni kho àvuso saüghikàni cãvaràni bhàjiyissanti, sàdiyissasi bhàgan ti. àmàvuso sàdiyissàmãti tato pi cãvarabhàgaü gahetvà a¤¤aü àvàsaü agamàsi. tattha pi bhikkhå cãvaraü bhàjetukàmà sanni- patiüsu. te pi evaü àhaüsu: imàni kho àvuso saüghikàni cãvaràni bhàjiyissanti, sàdiyissasi bhàgan ti. àmàvuso sàdi- yissàmãti tato pi cãvarabhàgaü gahetvà mahantaü cãvara- bhaõóikaü àdàya punad eva Sàvatthiü paccàgacchi. ||1|| bhikkhå evaü àhaüsu: mahàpu¤¤o 'si tvaü àvuso Upananda, bahuü te cãvaraü uppannan ti. kuto me àvuso pu¤¤aü, idhàhaü àvuso Sàvatthiyaü vassaü vuttho a¤¤ataraü gàmak- àvàsaü agamàsiü, tattha bhikkhå cãvaraü bhàjetukàmà sannipatiüsu, te maü evaü àhaüsu: imàni kho àvuso saüghikàni cãvaràni bhàjiyissanti, sàdiyissasi bhàgan ti. àmàvuso sàdiyissàmãti tato cãvarabhàgaü gahetvà a¤¤aü àvàsaü agamàsiü, tattha pi bhikkhå cãvaraü bhàjetukàmà sannipatiüsu, te pi maü evaü àhaüsu: imàni kho àvuso saüghikàni cãvaràni bhàjiyissanti, sàdiyissasi bhàgan ti, àmàvuso sàdiyissàmãti tato pi cãvarabhàgaü gahetvà a¤¤aü #<[page 301]># %% àvàsaü agamàsiü, tattha pi bhikkhå cãvaraü bhàjetukàmà sannipatiüsu, te pi maü evaü àhaüsu: imàni . . . sàdi- yissàmãti tato pi cãvarabhàgaü aggahesiü, evaü me bahuü cãvaraü uppannan ti. ||2|| kiü pana tvaü àvuso Upananda a¤¤atra vassaü vuttho a¤¤atra cãvarabhàgaü sàdiyissasãti. evaü àvuso 'ti. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khã- yanti vipàcenti: kathaü hi nàma àyasmà Upanando Sakya- putto a¤¤atra vassaü vuttho a¤¤atra cãvarabhàgaü sàdi- yissatãti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira tvaü Upananda a¤¤atra vassaü vuttho a¤¤atra cãvarabhàgaü sàdiyãti. saccaü bhagavà. vigarahi buddho bhagavà: kathaü hi nàma tvaü moghapurisa a¤¤atra vassaü vuttho a¤¤atra cãvarabhàgaü sàdiyissasi. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhà- vàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave a¤¤atra vassaü vutthena a¤¤atra cãvarabhàgo sàditabbo. yo sàdiyeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3|| tena kho pana samayena àyasmà Upanando Sakyaputto eko dvãsu àvàsesu vassaü vasi evaü me bahuü cãvaraü uppajji- ssatãti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: kathaü nu kho àyasmato Upanandassa Sakyaputtassa cãvarapañiviso dàtabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. detha bhikkhave moghapurisassa ekàdhippàyaü. idha pana bhikkhave bhikkhu eko dvãsu àvàsesu vassaü vasati evaü me bahuü cãvaraü uppajjissatãti. sace amutra upaóóhaü amutra upaóóhaü vasati, amutra upaóóho amutra upaóóho cãvarapañiviso dàtabbo, yattha và pana bahutaraü vasati tato cãvarapañiviso dàtabbo 'ti. ||4||25|| tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno kucchi- vikàràbàdho hoti, so sake muttakarãse palipanno seti. atha kho bhagavà àyasmatà ânandena pacchàsamaõena senà- sanacàrikaü àhiõóanto yena tassa bhikkhuno vihàro ten' upasaükami. addasa kho bhagavà taü bhikkhuü sake muttakarãse palipannaü sayamànaü, disvàna yena so bhi- kkhu ten' upasaükami, upasaükamitvà taü bhikkhuü etad avoca: kiü te bhikkhu àbàdho 'ti. kucchivikàro me bhagavà 'ti. atthi pana te bhikkhu upaññhàko 'ti. n' atthi bhagavà #<[page 302]># %<302 MAHâVAGGA. [VIII. 26. 1-6.>% 'ti. kissa taü bhikkhå na upaññhentãti. ahaü kho bhante bhikkhånaü akàrako, tena maü bhikkhå na upaññhentãti. ||1|| atha kho bhagavà àyasmantaü ânandaü àmantesi: gacchànanda udakaü àhara, imaü bhikkhuü nahàpessàmà 'ti. evaü bhante 'ti kho àyasmà ânando bhagavato pañisu- õitvà udakaü àharitvà bhagavà udakaü àsi¤ci àyasmà ânando paridhovi, bhagavà sãsato aggahesi àyasmà ânando pàdato uccàretvà ma¤cake nipàtesuü. ||2|| atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaüghaü sanni- pàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: atthi bhikkhave amukasmiü vihàre bhikkhu gilàno 'ti. atthi bhagavà 'ti. kiü tassa bhikkhave bhikkhuno àbàdho 'ti. tassa bhante àyasmato kucchivikàràbàdho 'ti. atthi pana bhikkhave tassa bhi- kkhuno upaññhàko 'ti. n' atthi bhagavà 'ti. kissa taü bhikkhå na upaññhentãti. eso bhante bhikkhu {bhikkhånaü} akàrako, tena taü bhikkhå na upaññhentãti. n' atthi te bhikkhave màtà n' atthi pità ye te upaññhaheyyuü. tumhe ce bhi- kkhave a¤¤ama¤¤aü na upaññhahissatha atha ko carahi upaññhahissati. yo bhikkhave maü upaññhaheyya so gilànaü upaññhaheyya. ||3|| sace upajjhàyo hoti upajjhàyena yàvajã- vaü upaññhàtabbo, vuññhànassa àgametabbaü. sace àcariyo hoti àcariyena yàvajãvaü upaññhàtabbo, vuññhànassa àgametabbaü. sace saddhivihàriko hoti . . . sace antevà- siko hoti . . . sace samànupajjhàyako hoti . . . sace samànà- cariyako hoti samànàcariyakena yàvajãvaü upaññhàtabbo, vuññhànassa àgametabbaü. sace na hoti upajjhàyo và àcariyo và saddhivihàriko và antevàsiko và samànupajjhàyako và samànàcariyako và saüghena upaññhàtabbo. no ce upaññha- heyya, àpatti dukkañassa. ||4|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgato gilàno dupaññhàko hoti: asappàyakàrã hoti, sappàye mattaü na jànàti, bhesajjaü na pañisevità hoti, atthakàmassa gilànupaññhàkassa yathàbhåtaü àbàdhaü nàvi- kattà hoti abhikkamantaü và abhikkamatãti pañikka- mantaü và pañikkamatãti ñhitaü và ñhito 'ti, uppannànaü sàrãrikànaü vedanànaü dukkhànaü tibbànaü kharànaü kañukànaü asàtànaü amanàpànaü pàõaharànaü anadhi- vàsakajàtiko hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgato gilàno dupaññhàko hoti. ||5|| pa¤cahi #<[page 303]># %% bhikkhave aïgehi samannàgato gilàno supaññhàko hoti: sappàyakàrã hoti, sappàye mattaü jànàti, bhesajjaü pañi- sevità hoti, atthakàmassa gilànupaññhàkassa yathàbhåtaü àbàdhaü àvikattà hoti abhikkamantaü và abhikkamatãti pañikkamantaü và pañikkamatãti ñhitaü và ñhito 'ti, uppannà- naü sàrãrikànaü vedanànaü dukkhànaü tibbànaü kharànaü kañukànaü asàtànaü amanàpànaü pàõaharànaü adhivà- sakajàtiko hoti. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgato gilàno supaññhàko hoti. ||6|| pa¤cahi bhi- kkhave aïgehi samannàgato gilànupaññhàko nàlaü gilànaü upaññhàtuü: na pañibalo hoti bhesajjaü vidhàtuü, sappàyà- sappàyaü na jànàti asappàyaü upanàmeti sappàyaü apanà- meti, àmisantaro gilànaü upaññhàti no mettacitto, jegucchi hoti uccàraü và passàvaü và kheëaü và vantaü và nãhàtuü, na pañibalo hoti gilànaü kàlena kàlaü dhammiyà kathàya sandassetuü . . . sampahaüsetuü. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgato gilànupaññhàko nàlaü gilànaü upaññhàtuü. ||7|| pa¤cahi bhikkhave aïgehi samannàgato gilànupaññhàko alaü gilànaü upaññhàtuü: pañibalo hoti bhesajjaü saüvidhàtuü, sappàyàsappàyaü jànàti asappàyaü apanàmeti sappàyaü upanàmeti, mettacitto gilànaü upaññhàti no àmisantaro, ajegucchi hoti uccàraü và passàvaü và khe- ëaü và vantaü và nãhàtuü, pañibalo hoti gilànaü kàlena kàlaü dhammiyà kathàya sandassetuü . . . sampahaü- setuü. imehi kho bhikkhave pa¤cah' aïgehi samannàgato gilànupaññhàko alaü gilànaü upaññhàtun ti. ||8||26|| tena kho pana samayena dve bhikkhå Kosalesu jana- padesu addhànamaggapañipannà honti. te a¤¤ataraü àvàsaü upagacchiüsu, tattha a¤¤ataro bhikkhu gilàno hoti. atha kho tesaü bhikkhånaü etad ahosi: bhagavatà kho àvuso gilànupaññhànaü vaõõitaü, handa mayaü àvuso imaü bhikkhuü upaññhahemà 'ti, te taü upaññhahiüsu. so tehi upaññhahiyamàno kàlam akàsi. atha kho te bhikkhå tassa bhikkhuno pattacãvaraü àdàya Sàvatthiü gantvà bhaga- vato etam atthaü àrocesuü. ||1|| bhikkhussa bhikkhave kàlaü kate saügho sàmã pattacãvare. api ca gilànupaññhàkà bahåpakàrà. anujànàmi bhikkhave saüghena ticãvaraü #<[page 304]># %<304 MAHâVAGGA. [VIII. 27. 2-4.>% ca pattaü ca gilànupaññhàkànaü dàtuü. evaü ca pana bhikkhave dàtabbaü: tena gilànupaññhàkena bhikkhunà saüghaü upasaükamitvà evam assa vacanãyo: itthannàmo bhante bhikkhu kàlaü kato, idaü tassa ticãvaraü ca patto cà 'ti. vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. itthannàmo bhikkhu kàlaü kato, idaü tassa ticãvaraü ca patto ca. yadi saüghassa patta- kallaü saügho imaü ticãvaraü ca pattaü ca gilànupaññhà- kànaü dadeyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. itthannàmo bhikkhu kàlaü kato, idaü tassa ticãvaraü ca patto ca. saügho imaü ticãvaraü ca pattaü ca gilànupaññhà- kànaü deti. yassàyasmato khamati imassa ticãvarassa ca pattassa ca gilànupaññhàkànaü dànaü so tuõh' assa, yassa na kkhamati so bhàseyya. dinnaü idaü saüghena ticãvaraü ca patto ca gilànupaññhàkànaü khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||2|| tena kho pana samayena a¤¤ataro sàmaõero kàlaü kato hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. sàmaõerassa bhikkhave kàlaü kate saügho sàmã pattacãvare. api ca gilànupaññhàkà bahåpakàrà. anujànàmi bhikkhave saüghena cãvaraü ca pattaü ca gilànupaññhà- kànaü dàtuü. evaü ca pana bhikkhave dàtabbaü: tena gilànupaññhàkena bhikkhunà saüghaü upasaükamitvà evam assa vacanãyo: itthannàmo bhante sàmaõero kàlaü kato, idaü tassa cãvaraü ca patto cà 'ti. vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. itthannàmo sàmaõero kàlaü kato, idaü tassa cãvaraü ca patto ca. yadi saüghassa pattakallaü, saügho imaü cãvaraü ca pattaü ca gilànupaññhàkànaü dadeyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. itthannàmo sàmaõero kàlaü kato, idaü tassa cãvaraü ca patto ca. saügho imaü cãvaraü ca pattaü ca gilànupaññhàkànaü deti. yassàyasmato khamati imassa cãvarassa ca pattassa ca gilànupaññhàkànaü dànaü so tuõh' assa, yassa na kkhamati so bhàseyya. dinnaü idaü saüghena cãvaraü ca patto ca gilànupaññhàkànaü. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. ||3|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu ca sàmaõero ca gilànaü upaññhahiüsu. so tehi upaññhahiyamàno kàlam akàsi. atha kho tassa gilànupaññhàkassa bhikkhuno etad #<[page 305]># %% ahosi: kathaü nu kho gilànupaññhàkassa sàmaõerassa cãvarapañiviso dàtabbo 'ti. bhagavato etam atthaü àro- cesuü. anujànàmi bhikkhave gilànupaññhàkassa sàmaõe- rassa samakaü pañivisaü dàtun ti. ||4|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu bahubhaõóo bahuparikkhà- ro kàlaü kato hoti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. bhikkhussa bhikkhave kàlaü kate saügho sàmã pattacã- vare. api ca gilànupaññhàkà bahåpakàrà. anujànàmi bhikkhave saüghena ticãvaraü ca pattaü ca gilànu- paññhàkànaü dàtuü, yaü tattha lahubhaõóaü lahupari- kkhàraü taü sammukhãbhåtena saüghena bhàjetuü, yaü tattha garubhaõóaü garuparikkhàraü taü àgatànàga- tassa càtuddisassa saüghassa avissajjikaü avebhaïgikan ti. ||5||27|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu naggo hutvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavan- taü etad avoca: bhagavà hi bhante anekapariyàyena appi- cchassa santuññhassa sallekhassa dhutassa pàsàdikassa apaca- yassa viriyàrambhassa vaõõavàdã. idaü bhante naggiyaü anekapariyàyena appicchatàya santuññhiyà sallekhàya dhu- tattàya pàsàdikatàya apacayàya viriyàrambhàya saüvattati. sàdhu bhante bhagavà bhikkhånaü naggiyaü anujànàtå 'ti. vigarahi buddho bhagavà: ananucchaviyaü moghapurisa ananulomikaü appañiråpaü assàmaõakaü akappiyaü akara- õãyaü. kathaü hi nàma tvaü moghapurisa naggiyaü titthiyasamàdànaü samàdiyissasi. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave naggiyaü titthi- yasamàdànaü samàdiyitabbaü. yo samàdiyeyya, àpatti thullaccayassà 'ti. ||1|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu kusacãraü nivàsetvà --la-- vàkacãraü nivàsetvà, phalakacãraü nivàsetvà, kesakambalaü nivàsetvà, vàlakamba- laü nivàsetvà, ulåkapakkhaü nivàsetvà --la-- ajinakkhi- paü nivàsetvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaüka- mitvà bhagavantaü etad avoca: bhagavà bhante anekapari- yàyena appicchassa . . . vaõõavàdã. idaü bhante ajinakkhi- paü anekapariyàyena appicchatàya . . . saüvattati. sàdhu #<[page 306]># %<306 MAHâVAGGA. [VIII. 28. 2-30. 1.>% bhante bhagavà bhikkhånaü ajinakkhipaü anujànàtå 'ti. vigarahi . . . akaraõãyaü. kathaü hi nàma tvaü mogha- purisa ajinakkhipaü titthiyadhajaü dhàressasi. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya. {vigarahitvà} dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave ajinakkhipaü titthiyadhajaü dhàretabbaü. yo dhàreyya, àpatti thullaccayassà 'ti. ||2|| tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu akkanàlaü nivàsetvà --la-- potthakaü nivàsetvà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükami- tvà bhagavantaü etad avoca: bhagavà bhante aneka- pariyàyena appicchassa . . . vaõõavàdã. ayaü bhante potthako anekapariyàyena appicchatàya . . . saüvatta- ti. sàdhu bhante bhagavà bhikkhånaü potthakaü anu- jànàtå 'ti. vigarahi . . . akaraõãyaü. kathaü hi nà- ma tvaü moghapurisa potthakaü nivàsessasi. n' etaü moghapurisa appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave potthako nivàsetabbo. yo nivàseyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||3||28|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå sabbanã- lakàni cãvaràni dhàrenti, sabbapãtakàni cãvaràni dhàrenti, sabbalohitakàni cãvaràni dhàrenti, sabbama¤jeññhakàni cãva- ràni dhàrenti, sabbakaõhàni cãvaràni dhàrenti, sabbamahà- raïgarattàni cãvaràni dhàrenti, sabbamahànàmarattàni cãva- ràni dhàrenti, acchinnadasàni cãvaràni dhàrenti, dãghadasàni cãvaràni dhàrenti, pupphadasàni cãvaràni dhàrenti, phaõada- sàni cãvaràni dhàrenti, ka¤cukaü dhàrenti, tirãñakaü dhà- renti, veñhanaü dhàrenti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: seyyathàpi gihikàmabhogino 'ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. na bhikkhave sabbanãlakàni cãva- ràni dhàretabbàni, na sabbapãtakàni cãvaràni dhàretabbàni . . . na ka¤cukaü dhàretabbaü, na tirãñakaü dhàretabbaü, na veñhanaü dhàretabbaü. yo dhàreyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||1||29|| tena kho pana samayena vassaü vutthà bhikkhå anuppanne #<[page 307]># %% cãvare pakkamanti pi, vibbhamanti pi, kàlam pi karonti, sà- maõeràpi pañijànanti, sikkhaü paccakkhàtakàpi pañijànanti, antimavatthuü ajjhàpannakàpi pañijànanti, ummattakàpi p., khittacittàpi p., vedanaññàpi p., àpattiyà adassane ukkhitta- kàpi p., àpattiyà appañikamme ukkhittakàpi p., pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhittakàpi p., paõóakàpi p., theyyasaüvàsakàpi p., titthiyapakkantakàpi p., tiracchàna- gatàpi p., màtughàtakàpi p., pitughàtakàpi p., arahantaghà- takàpi p., bhikkhunãdåsakàpi p., saüghabhedakàpi p., lohituppàdakàpi p., ubhatovya¤janakàpi pañijànanti. bha- gavato etam atthaü àrocesuü. ||1|| idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu anuppanne cãvare pakkamati. sante pañiråpe gàhake dàtabbaü. idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu anuppanne cãvare vibbhamati, kàlaü karoti, sàmaõero pañijànàti, sikkhaü paccakkhàtako pañijànàti, anti- mavatthuü ajjhàpannako pañijànàti. saügho sàmã. idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu anuppanne cãvare ummattako pañijànàti, . . . pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhittako pañijànàti. sante pañiråpe gàhake dàtabbaü. idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu anuppanne cãvare paõóako pañijànàti, . . . ubhatovya¤janako pañijànàti. saügho sàmã. ||2|| idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu uppanne cãvare abhàjite pakkamati. sante pañiråpe gàhake dàtabbaü. idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu uppanne cãvare abhàjite vibbhamati, . . . antima- vatthuü ajjhàpannako pañijànàti. saügho sàmã. idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu uppanne cãvare abhàjite ummattako pañijànàti, . . . pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhittako pañijànàti. sante pañiråpe gàhake dàtabbaü. idha pana bhikkhave vassaü vuttho bhikkhu uppanne cãvare abhàjite paõóako pañijànàti . . . ubhatovya¤janako pañijà- nàti. saügho sàmã. ||3|| idha pana bhikkhave vassaü vutthànaü bhikkhånaü anuppanne cãvare saügho bhijjati. tattha manussà ekasmiü pakkhe udakaü denti ekasmiü pakkhe cãvaraü denti saüghassa demà 'ti. saüghass' ev' etaü. idha pana bhikkhave vassaü vutthànaü bhikkhånaü anuppanne cãvare saügho bhijjati. tattha manussà ekasmiü pakkhe udakaü denti, tasmiü yeva pakkhe cãvaraü denti #<[page 308]># %<308 MAHâVAGGA. [VIII. 30. 4-31. 2.>% saüghassa demà 'ti. saüghass' ev' etaü. ||4|| idha pana bhikkhave vassaü vutthànaü bhikkhånaü anuppanne cãvare saügho bhijjati. tattha manussà ekasmiü pakkhe udakaü denti ekasmiü pakkhe cãvaraü denti pakkhassa demà 'ti. pakkhass' ev' etaü. idha pana bhikkhave vassaü vutthànaü bhikkhånaü anuppanne cãvare saügho bhijjati. tattha ma- nussà ekasmiü pakkhe udakaü denti, tasmiü yeva pakkhe cãvaraü denti pakkhassa demà 'ti. pakkhass' ev' etaü. ||5|| idha pana bhikkhave vassaü vutthànaü bhikkhånaü up- panne cãvare abhàjite saügho bhijjati. sabbesaü samakaü bhàjetabban ti. ||6||30|| tena kho pana samayena àyasmà Revato a¤¤atarassa bhikkhuno hatthe àyasmato Sàriputtassa cãvaraü pàhesi imaü cãvaraü therassa dehãti. atha kho so bhikkhu antarà magge àyasmato Revatassa vissàsà taü cãvaraü aggahesi. atha kho àyasmà Revato àyasmatà Sàriputtena samàgantvà pucchi: ahaü bhante therassa cãvaraü pàhesiü, sampattaü taü cãvaran ti. nàhaü taü àvuso cãvaraü passàmãti. atha kho àyasmà Revato taü bhikkhuü etad avoca: ahaü àvuso àyasmato hatthe therassa cãvaraü pàhesiü, kahaü taü cãvaran ti. ahaü bhante àyasmato vissàsà taü cãvaraü aggahesin ti. bhagavato etam atthaü àrocesuü. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhikkhussa hatthe cãvaraü pahiõati imaü cãvaraü itthannàmassa dehãti. so antarà magge yo pahiõati tassa vissàsà gaõhàti, suggahitaü. yassa pahiyyati tassa vissàsà gaõhàti, duggahitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu bhikkhussa hatthe cãvaraü pahiõati imaü cãvaraü itthannàmassa dehãti. so antarà magge yassa pahiyyati tassa vissàsà gaõhàti, duggahitaü. yo pahiõati tassa vissàsà gaõhàti, suggahitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . dehãti. so antarà magge suõàti yo pahiõati so kàlaü kato 'ti. tassa matakacãvaraü adhiññhàti, svàdhiññhitaü. yassa pahiyyati tassa vissàsà gaõhàti, duggahitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . dehãti. so antarà magge suõàti yassa pahiyyati so kàlaü kato 'ti. tassa matakacãvaraü adhiññhàti, dvàdhiññhitaü. yo pahiõati tassa vissàsà gaõhàti, suggahitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . dehãti. #<[page 309]># %% so antarà magge suõàti ubho kàlaü katà 'ti. yo pahiõati tassa matakacãvaraü adhiññhàti, svàdhiññhitaü. yassa pahi- yyati tassa matakacãvaraü adhiññhàti, dvàdhiññhitaü. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhikkhussa hatthe cãvaraü pahiõati imaü cãvaraü itthannàmassa dammãti. so antarà magge yo pahiõati tassa vissàsà gaõhàti, duggahitaü. yassa pahiyyati tassa vissàsà gaõhàti, suggahitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . dammãti. so antarà magge yassa pahiyyati tassa vissàsà gaõhàti, suggahitaü. yo pahiõati tassa vissàsà gaõhàti, duggahitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . dammãti. so antarà magge suõàti yo pahi- õati so kàlaü kato 'ti. tassa matakacãvaraü adhiññhàti, dvàdhiññhitaü. yassa pahiyyati tassa vissàsà gaõhàti, sugga- hitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . dammãti. so antarà magge suõàti yassa pahiyyati so kàlaü kato 'ti. tassa matakacãvaraü adhiññhàti, svàdhiññhitaü. yo pahiõati tassa vissàsà gaõhàti, duggahitaü. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . dammãti. so antarà magge suõàti ubho kàlaü katà 'ti. yo pahiõati tassa matakacãvaraü adhiññhàti, dvàdhiññhitaü. yassa pahiyyati tassa matakacãvaraü adhiññhàti, svàdhiññhi- taü. ||3||31|| aññh' imà bhikkhave màtikà cãvarassa uppàdà- ya: sãmàya deti, katikàya deti, bhikkhàpa¤¤attiyà deti, saüghassa deti, ubhatosaüghassa deti, vassaü vutthasaü- ghassa deti, àdissa deti, puggalassa deti. sãmàya deti: yàvatikà bhikkhå antosãmagatà tehi bhàjetabbaü. katikàya deti: sambahulà àvàsà samànalàbhà honti, ekasmiü àvàse dinne sabbattha dinnaü hoti. bhikkhàpa¤¤attiyà deti: yattha saüghassa dhuvakàrà kariyanti tattha demà 'ti. saüghassa deti: sammukhãbhåtena saüghena bhàjetabbaü. ubhatosaüghassa deti: bahukàpi bhikkhå honti ekà bhi- kkhunã hoti, upaóóhaü dàtabbaü. bahukàpi bhikkhu- niyo honti eko bhikkhu hoti, upaóóhaü dàtabbaü. vassaü vutthasaüghassa deti: yàvatikà bhikkhå tasmiü àvà- se vassaü vutthà tehi bhàjetabbaü. àdissa deti: yàguyà và bhatte và khàdaniye và cãvare và senàsane và bhesajje #<[page 310]># %<310 MAHâVAGGA. [VIII. 32. 1.>% và. puggalassa deti: imaü cãvaraü itthannàmassa dammã- ti. ||1||32|| cãvarakkhandhakaü aññhamaü. imamhi khandhake vatthu channavuti. tassa uddànaü: Ràjagahako negamo disvà Vesàliyaü gaõi puna Ràjagahaü gantvà ra¤¤o taü pañivedayi. | putto Sàlavatikàya Abhayassa hi atrajo jãvatãti kumàrena saükhàto Jãvako iti. | so hi Takkasilaü gantvà uggahetvà mahàbhiso sattavassikàabàdhaü natthukammena nàsayi, | ra¤¤o bhagandalàbàdhaü àlepena apàkaóóhi, mamaü ca itthàgàraü ca buddhasaüghaü c' upaññhaha. | Ràjagahako ca seññhi, antagaõñhitikicchitaü, 5 Pajjotassa mahàrogaü ghatapànena nàsayi. | adhikàraü ca, Siveyyaü, abhisannaü sinehati, tãõi uppalahatthena samatiüsavirecanaü. | pakatattaü varaü yàci, Siveyyaü ca pañiggahi, cãvaraü ca gihidànaü anu¤¤àsi tathàgato. | Ràjagahe janapade bahuü uppajji cãvaraü. pàvàro, kosikaü c' eva, kojavo, aóóhakàsikaü, | uccàvacà ca, santuññhi, nàgames' àgamesu ca, pañhamaü pacchà, sadisà, katikà ca, pañiharuü, | bhaõóàgàraü, aguttaü ca, vuññhàpenti tath' eva ca, 10 ussannaü, kolàhalaü ca, kathaü bhàje, kathaü dade, | sak'-àtirekabhàgena, pañiviso kathaü dade, chakanena, sãtuõhi ca, uttarituü, na jànare, | oropento, bhàjanaü ca, pàtiyà ca, chamàya ca, upacikà, majjhe, jiranti, ekato, patthinnena ca, | pharus'-àchinn'-accibandhà, addasàsi ubhaõóite, vãmaüsitvà Sakyamuni anu¤¤àsi ticãvaraü, | a¤¤ena atirekena, uppajji, chiddam eva ca, càtuddãpo, varaü yàci dàtuü vassikasàñikaü | àgantu-gami-gilànaü upaññhàkaü ca bhesajjaü 15 dhuvaü udakasàñiü ca, paõãtaü, atikhuddakaü, | thullakacchu, mukhaü, khomaü, paripuõõaü, adhiññhà- naü, pacchimaü, kato garuko, vikaõõo, suttam okiri, | #<[page 311]># %< MAHâVAGGA. 311>% lujjanti, na ppahonti ca, anvàdhikaü, bahåni ca, Andhavane, asatiyà, eko vassaü, utumhi ca, | dve bhàtukà, Ràjagahe, Upanando, puna dvisu, kucchivikàro, gilàno ubho c' eva, gilàyanà, | naggà, kusà, vàkacãraü, phalako, kesakambalaü, vàla-ulåkapakkhaü ca, ajinaü, akkanàlaü ca, | potthakaü, nãla-pãtaü ca, lohitaü, ma¤jeññhena ca, 20 kaõhà, mahàraïga-nàma, acchinnadasikà tathà, | dãgha-puppha-phaõadasà, ka¤cu-tirãña-veñhanaü, anuppanne pakkamati, saügho bhijjati tàvade, | pakkhe dadanti, saüghassa, àyasmà Revato pahi, vissàsagàh', àdhiññhàti, aññha cãvaramàtikà 'ti. #<[page 312]># %< 312>% MAHâVAGGA. IX. Tena samayena buddho bhagavà Campàyaü viharati Gaggaràya pokkharaõiyà tãre. tena kho pana samayena Kàsãsu janapadesu Vàsabhagàmo nàma hoti, tattha Kassapagotto nàma bhikkhu àvàsiko hoti tantibaddho ussukkaü àpanno kinti anàgatà ca pesalà bhikkhå àgacche- yyuü àgatà ca pesalà bhikkhå phàsu vihareyyuü ayaü ca àvàso vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyyà 'ti. tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå Kàsãsu càrikaü caramànà yena Vàsabhagàmo tad avasaruü. addasa kho Kassapagotto bhikkhu te bhikkhå dårato 'va àgacchante, disvàna àsanaü pa¤¤àpesi pàdodakaü pàdapãñhaü pàdakathali- kaü upanikkhipi paccuggantvà pattacãvaraü pañiggahesi pàniyena àpucchi nahàne ussukkaü akàsi ussukkam pi akàsi yàguyà khàdaniye bhattasmiü. atha kho tesaü àgantukànaü bhikkhånaü etad ahosi: bhaddako kho ayaü àvuso àvàsiko bhikkhu, nahàne ussukkaü karoti ussukkam pi karoti yàguyà khàdaniye bhattasmiü, handa mayaü àvuso idh' eva Vàsabhagàme nivàsaü kappemà 'ti. atha kho te àgantukà bhikkhå tatth' eva Vàsabhagàme nivàsaü kappe- suü. ||1|| atha kho Kassapagottassa bhikkhuno etad ahosi: yo kho imesaü àgantukànaü bhikkhånaü àgantukakilamatho so pañippassaddho, ye p' ime gocare appakata¤¤uno te dàn' ime gocare pakata¤¤uno. dukkaraü kho pana para- kulesu yàvajãvaü ussukkaü kàtuü vi¤¤atti ca manussànaü amanàpà. yaü nånàhaü na ussukkaü kareyyaü yàguyà khàdaniye bhattasmin ti. so na ussukkaü akàsi yàguyà khàdaniye bhattasmiü. atha kho tesaü àgantukànaü bhi- #<[page 313]># %% kkhånaü etad ahosi: pubbe khv' àyaü àvuso àvàsiko bhikkhu nahàne ussukkaü akàsi ussukkam pi akàsi yàguyà khà- daniye bhattasmiü, so dàn' àyaü na ussukkaü karoti yàguyà khàdaniye bhattasmiü. duññho dàn' àyaü àvuso àvàsiko bhikkhu, handa mayaü àvuso àvàsikaü bhikkhuü ukkhipàmà 'ti. ||2|| atha kho te àgantukà bhikkhå sannipatitvà Kassa- pagottaü bhikkhuü etad avocuü: pubbe kho tvaü àvuso nahàne ussukkaü karosi ussukkam pi karosi yàguyà khà- daniye bhattasmiü, so dàni tvaü na ussukkaü karosi yàguyà khàdaniye bhattasmiü. àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattin ti. n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyan ti. atha kho te àgantukà bhikkhå Kassapagottaü bhikkhuü àpattiyà adassane ukkhipiüsu. atha kho Kassa- pagottassa bhikkhuno etad ahosi: ahaü kho etaü na jànàmi àpatti và esà anàpatti và àpanno c' amhi anàpanno và ukkhitto c' amhi anukkhitto và dhammikena và adhammi- kena và kuppena và akuppena và ñhànàrahena và aññhànà- rahena và. yaü nånàhaü Campaü gantvà bhagavantaü etaü atthaü puccheyyan ti. ||3|| atha kho Kassapagotto bhikkhu senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaraü àdàya yena Campà tena pakkàmi, anupubbena yena Campà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. àciõõaü kho pan' etaü buddhànaü bhagavantànaü àgantukehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodi- tuü. atha kho bhagavà Kassapagottaü bhikkhuü etad avoca: kacci bhikkhu khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci appakilamathena addhànaü àgato, kuto ca tvaü bhikkhu àgacchasãti. khamanãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà, appakilamathena càhaü bhante addhànaü àgato. ||4|| atthi bhante Kàsãsu janapadesu Vàsabhagàmo nàma, tatthàhaü bhagavà àvàsiko tantibaddho ussukkaü àpanno kinti anà- gatà ca pesalà bhikkhå àgaccheyyuü àgatà ca pesalà bhikkhå phàsu vihareyyuü ayaü ca àvàso vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyyà 'ti. atha kho bhante sambahulà bhikkhå Kàsãsu càrikaü caramànà yena Vàsabhagàmo tad avasaruü. adda- saü kho ahaü bhante bhikkhå dårato 'va àgacchante, disvàna àsanaü pa¤¤àpesiü . . . atha kho tesaü bhante àgantukànaü bhikkhånaü etad ahosi: bhaddako . . . atha #<[page 314]># %<314 MAHâVAGGA. [IX. 1. 5-8.>% kho te bhante àgantukà bhikkhå tatth' eva Vàsabhagàme nivàsaü kappesuü. tassa mayhaü bhante etad ahosi: yo kho . . . bhattasmin ti. so kho ahaü bhante na ussukkaü akàsiü . . . atha kho tesaü bhante àgantukànaü . . . nahàne ussukkaü karoti ussukkam pi karoti yàguyà khà- daniye bhattasmiü, so dàn' àyaü na ussukkaü karoti . . . atha kho te bhante àgantukà bhikkhå sannipatitvà maü etad avocuü: pubbe kho . . . passeyyan ti. atha kho te bhante àgantukà bhikkhå maü àpattiyà adassane ukkhipiüsu. tassa mayhaü bhante etad ahosi: ahaü kho . . . puccheyyan ti. tato ahaü bhagavà àgacchàmãti. ||5|| anàpatti esà bhikkhu n' esà àpatti, anàpanno 'si na 'si àpanno, anukkhitto 'si na 'si ukkhitto, adhammikena 'si kammena ukkhitto kuppena aññhà- nàrahena. gaccha tvaü bhikkhu tatth' eva Vàsabhagàme nivàsaü kappehãti. evaü bhante 'ti kho Kassapagotto bhikkhu bhagavato pañisuõitvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena Vàsabhagàmo tena pakkàmi. ||6|| atha kho tesaü àgantukànaü bhikkhånaü ahud eva kukkuccaü ahu vippañisàro: alàbhà vata no na vata no làbhà, dulladdhaü vata no na vata no suladdhaü, ye mayaü suddhaü bhikkhuü anàpattikaü avatthusmiü akà- raõe ukkhipimhà. handa mayaü àvuso Campaü gantvà bhagavato santike accayaü accayato desemà 'ti. atha kho te àgantukà bhikkhå senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaraü àdàya yena Campà tena pakkamiüsu, anupubbena yena Campà yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhaga- vantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. àciõõaü kho . . . pañisammodituü. atha kho bhagavà te bhikkhå etad avoca: kacci bhikkhave khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci appakilamathena addhànaü àgatà, kuto ca tumhe bhikkhave àgacchathà 'ti. khamanãyaü bhagavà, yàpanã- yaü bhagavà, appakilamathena ca mayaü bhante addhà- naü àgatà. atthi bhante Kàsãsu janapadesu Vàsabha- gàmo nàma, tato mayaü bhagavà àgacchàmà 'ti. ||7|| tumhe bhikkhave àvàsikaü bhikkhuü ukkhipitthà 'ti. evaü bhante 'ti. kismiü bhikkhave vatthusmiü kà- raõe 'ti. avatthusmiü bhagavà akàraõe 'ti. vigarahi buddho bhagavà: ananucchaviyaü bhikkhave ananulomi- #<[page 315]># %% kaü . . . akaraõãyaü. kathaü hi nàma tumhe mogha- purisà suddhaü bhikkhuü anàpattikaü avatthusmiü akà- raõe ukkhipissatha. n' etaü moghapurisà appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: na bhikkhave suddho bhikkhu anàpattiko ava- tthusmiü akàraõe ukkhipitabbo. yo ukkhipeyya, àpatti dukkañassà 'ti. ||8|| atha kho te bhikkhå uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etad avocuü: accayo no bhante accagamà yathà bàle yathà måëhe yathà akusale ye mayaü suddhaü bhikkhuü anàpattikaü avatthusmiü akàraõe ukkhi- pimhà, tesaü no bhante bhagavà accayaü accayato pañi- gaõhàtu àyatiü saüvaràyà 'ti. taggha tumhe bhikkhave accayo accagamà yathà bàle yathà måëhe yathà akusale ye tumhe suddhaü bhikkhuü anàpattikaü avatthusmiü akà- raõe ukkhipittha. yato ca kho tumhe bhikkhave accayaü accayato disvà yathàdhammaü pañikarotha taü vo mayaü pañigaõhàma, vuddhi h' esà bhikkhave ariyassa vinaye yo accayaü accayato disvà yathàdhammaü pañikaroti àyatiü saüvaraü àpajjatãti. ||9||1|| tena kho pana samayena Campàyaü bhikkhå evaråpàni kammàni karonti: adhammena vaggakammaü karonti, adhammena samaggakammaü karonti, dhammena vaggak. k., dhammapañiråpakena vaggak. k., dhammapañiråpakena samaggak. k., eko pi ekaü ukkhipati, eko pi dve ukkhipati, eko pi sambahule ukkhipati, eko pi saüghaü ukkh., dve pi ekaü ukkhipanti, dve pi dve ukkh., dve pi sambahule ukkh., dve pi saüghaü ukkh., sambahulàpi ekaü ukkh., sambahu- làpi dve ukkh., sambahulàpi sambahule ukkh., sambahulàpi saüghaü ukkh., saügho pi saüghaü ukkhipati. ||1|| ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma Campàyaü bhikkhå evaråpàni kammàni karissanti: adhammena vaggakammaü karissanti, . . . dhammapañirå- pakena samaggakammaü karissanti, eko pi ekaü ukkhipissati . . . saügho pi saüghaü ukkhipissatãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü arocesuü. saccaü kira bhikkhave Campàyaü bhikkhå evaråpàni kammàni karonti: #<[page 316]># %<316 MAHâVAGGA. [IX. 2. 2-3. 1.>% adhammena vaggakammaü karonti . . . saügho pi saüghaü ukkhipatãti. saccaü bhagavà. vigarahi buddho bhagavà: ananucchaviyaü bhikkhave tesaü moghapurisànaü ananu- lomikaü . . . akaraõãyaü. kathaü hi nàma te bhikkhave moghapurisà evaråpàni kammàni karissanti: adhammena vaggakammaü karissanti . . . saügho pi saüghaü ukkhi- pissati. n' etaü bhikkhave appasannànaü và pasàdàya. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi. ||2|| adhammena ce bhikkhave vaggakammaü akammaü na ca karaõãyaü. adhammena samaggakammaü akammaü na ca karaõãyaü . . . dhammapañiråpakena samaggakammaü akammaü na ca karaõãyaü, eko pi ekaü ukkhipati akammaü na ca karaõãyaü . . . saügho pi saüghaü ukkhipati aka- mmaü na ca karaõãyaü. ||3|| cattàr' imàni bhikkhave kammàni: adhammena vaggakammaü, adhammena sam- aggakammaü, dhammena vaggakammaü, dhammena sam- aggakammaü. tatra bhikkhave yam idaü adhammena vaggakammaü idaü bhikkhave kammaü adhammattà vaggattà kuppaü aññhànàrahaü. na bhikkhave evaråpaü kammaü kàtabbaü na ca mayà evaråpaü kammaü anu¤¤à- taü. tatra bhikkhave yam idaü adhammena samagga- kammaü idaü bhikkhave kammaü adhammattà kuppaü . . . anu¤¤àtaü. tatra bhikkhave yam idaü dhammena vaggakammaü idaü bhikkhave kammaü vaggattà kuppaü . . . anu¤¤àtaü. tatra bhikkhave yam idaü dhammena samaggakammaü idaü bhikkhave kammaü dhammattà samaggattà akuppaü ñhànàrahaü. evaråpaü bhikkhave kammaü kàtabbaü evaråpaü ca mayà kammaü anu¤¤àtaü. tasmàt iha bhikkhave evaråpaü kammaü karissàma yad idaü dhammena samaggan ti, eva¤ hi vo bhikkhave sikkhitabban ti. ||4||2|| tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå evarå- pàni kammàni karonti: adhammena vaggakammaü karonti, adhammena samaggakammaü k., dhammena vaggak. k., dhammapañiråpakena vaggak. k., dhammap. samaggak. k., ¤attivipannam pi kammaü karonti anussàvanasampannaü, anussàvanavipannam pi kammaü karonti ¤attisampannaü, #<[page 317]># %% ¤attivipannam pi anussàvanavipannam pi kammaü karonti, a¤¤atràpi dhammà kammaü karonti a¤¤atràpi vinayà k. k., a¤¤atràpi satthu sàsanà k. k., pañikuññhakatam pi kammaü karonti adhammikaü kuppaü aññhànàrahaü. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå evaråpàni kammàni karissanti: adhammena vaggakammaü karissanti . . . pañikuññhakatam pi kammaü karissanti adh. kup. aññhànàrahan ti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave chabbaggiyà bhikkhå evaråpàni kammàni karonti: adhammena vaggakammaü karonti --la-- pañikuññhakatam pi kammaü karonti adhammikaü kuppaü aññhànàrahan ti. saccaü bhagavà. --la-- vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: ||1|| adhammena ce bhikkhave vagga- kammaü akammaü na ca karaõãyaü . . . dhammapañirå- pakena samaggakammaü akammaü na ca karaõãyaü, ¤atti- vipannaü ce bhikkhave kammaü anussàvanasampannaü akammaü na ca karaõãyaü, anussàvanavipannaü ce bhikkh- ave kammaü ¤attisampannaü ak. na ca k., ¤attivipannaü ce bhikkhave kammaü anussàvanavipannaü ak. na ca k., a¤¤atràpi dhammà kammaü ak. na ca k., annatràpi vinayà kammaü ak. na ca k., a¤¤atràpi satthu sàsanà kammaü ak. na ca k., pañikuññhakataü ce bhikkhave kammaü adhammi- kaü kuppaü aññhànàrahaü akammaü na ca karaõãyaü. ||2|| cha yimàni bhikkhave kammàni: adhammakammaü vagga- kammaü samaggakammaü dhammapañiråpakena vagga- kammaü dhammapañiråpakena samaggakammaü dhammena samaggakammaü. katamaü ca bhikkhave adhamma- kammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme ekàya ¤attiyà kammaü karoti na ca kammavàcaü anussàveti, adhamma- kammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme dvãhi ¤attãhi kammaü karoti na ca kammavàcaü anussàveti, adhamma- kammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme ekàya kamma- vàcàya kammaü karoti na ca ¤attiü ñhapeti, adhamma- kammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme dvãhi kamma- vàcàhi kammaü karoti na ca ¤attiü ñhapeti, adhamma- kammaü. ||3|| ¤atticatutthe ce bhikkhave kamme ekàya ¤attiyà kammaü karoti na ca kammavàcaü anussàveti, #<[page 318]># %<318 MAHâVAGGA. [IX. 3. 4-7.>% adhammakammaü. ¤atticatutthe ce bhikkhave kamme dvãhi ¤attãhi kammaü karoti . . . tãhi ¤attãhi kammaü karoti . . . catåhi ¤attãhi kammaü karoti na ca kammavàcaü anussàveti, adhammakammaü. ¤atticatutthe ce bhikkhave kamme ekàya kammavàcàya kammaü karoti . . . dvãhi kammavàcàhi kammaü karoti . . . tãhi kammavàcàhi kammaü karoti . . . catåhi kammavàcàhi kammaü karoti na ca ¤attiü ñhapeti, adhammakammaü. idaü vuccati bhikkhave adhamma- kammaü. ||4|| katamaü ca bhikkhave vaggakammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme yàvatikà bhikkhå kamma- ppattà te anàgatà honti, chandàrahànaü chando anàhaño hoti, sammukhãbhåtà pañikkosanti, vaggakammaü. ¤atti- dutiye ce bhikkhave kamme yàvatikà bhikkhå kammappattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando anàhaño hoti, sammukhãbhåtà pañikkosanti, vaggakammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme yàvatikà bhikkhå kammappattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando àhaño hoti, sammukhã- bhåtà pañikkosanti, vaggakammaü. ¤atticatutthe ce . . . (the same three cases are repeated here) . . . vaggakammaü. idaü vuccati bhikkhave vaggakammaü. ||5|| katamaü ca bhikkhave samaggakammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme yàvatikà bhikkhå kammappattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando àhaño hoti, sammukhãbhåtà na pañikkosanti, samaggakammaü. ¤atticatutthe ce . . . na pañikkosanti, samaggakammaü. idaü vuccati bhikkhave samaggakammaü. ||6|| katamaü ca bhikkhave dhamma- pañiråpakena vaggakammaü. ¤attidutiye ce bhikkh- ave kamme pañhamaü kammavàcaü anussàveti, pacchà ¤attiü ñhapeti, yàvatikà bhikkhå kammappattà te anàgatà honti, chandàrahànaü chando anàhaño hoti, sammukhãbhåtà pañikkosanti, dhammapañiråpakena vaggakammaü. ¤atti- dutiye ce bhikkhave kamme pañhamaü kammavàcaü anussà- veti, pacchà ¤attiü ñhapeti, yàvatikà bhikkhå kammappattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando anàhaño hoti, sammu- khãbhåtà pañikkosanti, dhammapañiråpakena vaggakammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme pañhamaü kammavàcaü anussàveti, pacchà ¤attiü ñhapeti, yàvatikà bhikkhå kamma- ppattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando àhaño hoti, #<[page 319]># %% sammukhãbhåtà pañikkosanti, dhammapañiråpakena vagga- kammaü. ¤atticatutthe ce bhikkhave kamme . . . (the same three cases are repeated here) . . . dhammapañiråpakena vaggakammaü. idaü vuccati bhikkhave dhammapañiråpa- kena vaggakammaü. ||7|| katamaü ca bhikkhave dhamma- pañiråpakena samaggakammaü. ¤attidutiye ce bhi- kkhave kamme pañhamaü kammavàcaü anussàveti, pacchà ¤attiü ñhapeti, yàvatikà bhikkhå kammappattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando àhaño hoti, sammukhãbhåtà na pañikkosanti, dhammapañiråpakena samaggakammaü. ¤atti- catutthe ce . . . na pañikkosanti, dhammapañiråpakena sam- aggakammaü. idaü vuccati bhikkhave dhammapañirå- pakena samaggakammaü. ||8|| katamaü ca bhikkhave dhammena samaggakammaü. ¤attidutiye ce bhikkhave kamme pañhamaü ¤attiü ñhapeti, pacchà ekàya kammavàcàya kammaü karoti, yàvatikà bhikkhå kammappattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando àhaño hoti, sammukhãbhåtà na pañikkosanti, dhammena samaggakammaü. ¤atticatutthe ce bhikkhave kamme pañhamaü ¤attiü ñhapeti, pacchà tãhi kammavàcàhi kammaü karoti, yàvatikà bhikkhå kamma- ppattà te àgatà honti, chandàrahànaü chando àhaño hoti, sammukhãbhåtà na pañikkosanti, dhammena samagga- kammaü. idaü vuccati bh. dh. sam. ||9||3|| pa¤ca saüghà: catuvaggo bhikkhusaügho, pa¤cavaggo bhikkhusaügho, dasavaggo bhikkhusaügho, vãsativaggo bhikkhusaügho, atirekavãsativaggo bhikkhusaügho. tatra bhikkhave yv' àyaü catuvaggo bhikkhusaügho, ñha- petvà tãõi kammàni upasampadaü pavàraõaü abbhànaü dhammena samaggo sabbakammesu kammappatto. tatra bhikkhave yv' àyaü pa¤cavaggo bhikkhusaügho, ñhapetvà dve kammàni majjhimesu janapadesu upasampadaü abbhà- naü dhammena samaggo sabbakammesu kammappatto. tatra bhikkhave yv' àyaü dasavaggo bhikkhusaügho, ñhapetvà ekaü kammaü abbhànaü dhammena samaggo sabbakammesu kammappatto. tatra bhikkhave yv' àyaü vãsativaggo bhikkhusaügho, dhammena samaggo sabbakammesu kamma- ppatto. tatra bhikkhave yv' àyaü atirekavãsativaggo #<[page 320]># %<320 MAHâVAGGA. [IX. 4. 1-6.>% bhikkhusaügho, dhammena samaggo sabbakammesu kamma- ppatto. ||1|| catuvaggakaraõaü ce bhikkhave kammaü bhikkhunãcatuttho kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyaü. catuvaggakaraõaü ce bhikkhave kammaü sikkhamànàcatuttho . . . sàmaõeracatuttho . . . sàmaõerã- catuttho . . . sikkhaü paccakkhàtakacatuttho . . . antima- vatthuü ajjhàpannakacatuttho . . . àpattiyà adassane ukkhittakacatuttho . . . àpattiyà appañikamme ukkhitta- kacatuttho . . . pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhitta- kacatuttho . . . paõóakacatuttho . . . theyyasaüvàsakaca- tuttho . . . titthiyapakkantakacatuttho . . . tiracchànagata- catuttho . . . màtughàtakacatuttho . . . pitughàtakacatuttho . . . arahantaghàtakacatuttho . . . bhikkhunãdåsakacatuttho . . . saüghabhedakacatuttho . . . lohituppàdakacatuttho . . . ubhatovya¤janakacatuttho . . . nànàsaüvàsakacatuttho . . . nànàsãmàya ñhitacatuttho . . . iddhiyà vehàse ñhita- catuttho . . . yassa saügho kammaü karoti taücatuttho kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyam. ||2|| catu- vaggakaraõaü. pa¤cavaggakaraõaü ce bhikkhave kammaü bhikkhunã- pa¤camo kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyaü . . . yassa saügho kammaü karoti taüpa¤camo kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyaü. ||3|| pa¤cavaggakaraõaü. dasavaggakaraõaü ce bhikkhave kammaü bhikkhunãda- samo kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyaü . . . yassa saügho kammaü karoti taüdasamo kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyaü. ||4|| dasavaggakaraõaü. vãsativaggakaraõaü ce bhikkhave kammaü bhikkhunãvãso kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyaü . . . yassa saügho kammaü karoti taüvãso kammaü kareyya, akammaü na ca karaõãyaü. ||5|| vãsativaggakaraõaü. pàrivàsikacatuttho ce bhikkhave parivàsaü dadeyya må- làya {pañikasseyya} mànattaü dadeyya, taüvãso abbheyya, akammaü na ca karaõãyaü. målàya pañikassanàrahaca- tuttho ce bhikkhave parivàsaü dadeyya målàya pañikasseyya mànattaü dadeyya, taüvãso abbheyya, akammaü na ca karaõãyaü. mànattàrahacatuttho ce bhikkhave parivàsaü dadeyya målàya pañikasseyya mànattaü dadeyya, taüvãso #<[page 321]># %% abbheyya, akammaü na ca karaõãyaü. mànattacàrikaca- tuttho ce bhikkhave parivàsaü dadeyya målàya pañikasseyya mànattaü dadeyya, taüvãso abbheyya, akammaü na ca karaõãyaü. abbhànàrahacatuttho ce bhikkhave parivàsaü dadeyya målàya pañikasseyya mànattaü dadeyya, taüvãso abbheyya, akammaü na ca karaõãyaü. ||6|| ekaccassa bhikkhave saüghamajjhe pañikkosanà rå- hati, ekaccassa na råhati. kassa ca bhikkhave saüghamajjhe pañikkosanà na råhati. bhikkhuniyà bhikkhave saügha- majjhe pañikkosanà na råhati, sikkhamànàya bhikkhave --la-- sàmaõerassa bh., sàmaõeriyà bh., sikkhaü paccakkhà- takassa bh., antimavatthuü ajjhàpannakassa bh., ummatta- kassa bh., khittacittassa bh., vedanaññassa bh., àpattiyà adassane ukkhittakassa bh., àpattiyà appañikamme ukkhitta- kassa bh., pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhittakassa bh., paõóakassa bh., theyyasaüvàsakassa bh., titthiyapakkan- takassa bh., tiracchànagatassa bh., màtughàtakassa bh., pitu- ghàtakassa bh., arahantaghàtakassa bh., bhikkhunãdåsakassa bh., saüghabhedakassa bh., lohituppàdakassa bh., ubhato- vya¤janakassa bh., nànàsaüvàsakassa bh., nànàsãmàya ñhitassa bh., iddhiyà vehàse ñhitassa bh., yassa saügho kammaü karoti tassa bhikkhave saüghamajjhe pañikkosanà na råhati. imesaü kho bhikkhave saüghamajjhe pañikkosanà na råhati. ||7|| kassa ca bhikkhave saüghamajjhe pañikkosanà råhati. bhikkhussa bhikkhave pakatattassa samànasaüvàsakassa sa- mànasãmàya ñhitassa antamaso ànantarikassàpi bhikkhuno vi¤¤àpentassa saüghamajjhe pañikkosanà råhati. imassa kho bhikkhave saüghamajjhe pañikkosanà råhati. ||8|| dve 'mà bhikkhave nissàraõà. atthi bhikkhave puggalo appatto nissàraõaü, taü ce saügho nissàreti ekacco sunissà- rito ekacco dunnissàrito. katamo ca bhikkhave puggalo appatto nissàraõaü taü ce saügho nissàreti dunnissàrito. idha pana bhikkhave bhikkhu suddho hoti anàpattiko, taü ce saügho nissàreti dunnissàrito. ayaü vuccati bhikkhave puggalo appatto nissàraõaü taü ce saügho nissàreti dunni- ssàrito. katamo ca bhikkhave puggalo appatto nissàraõaü taü ce saügho nissàreti sunissàrito. idha pana bhikkhave bhikkhu bàlo hoti avyatto àpattibahulo anapadàno gihi- #<[page 322]># %<322 MAHâVAGGA. [IX. 4. 9-5. 1.>% saüsaññho viharati ananulomikehi gihisaüsaggehi, taü ce saügho nissàreti sunissàrito. ayaü vuccati bhikkhave puggalo appatto nissàraõaü taü ce saügho nissàreti sunissà- rito. ||9|| dve 'mà bhikkhave osàraõà. atthi bhikkhave puggalo appatto osàraõaü, taü ce saügho osàreti ekacco sosàrito ekacco dosàrito. katamo ca bhikkhave puggalo appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti dosàrito. paõóako bhikkh- ave appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti dosàrito. theyyasaüvàsako bhikkhave . . . titthiyapakkantako bhikkh- ave, tiracchànagato bh., màtughàtako bh., pitughàtako bh., arahantaghàtako bh., bhikkhunãdåsako bh., saüghabhedako bh., lohituppàdako bh., ubhatovya¤janako bhikkhave appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti dosàrito. ayaü vuccati bhikkhave puggalo appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti dosàrito. ime vuccanti bhikkhave puggalà appattà osàraõaü taü ce saügho osàreti dosàrità. ||10|| katamo ca bhikkhave puggalo appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti sosàrito. hatthacchinno bhikkhave appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti sosàrito. pàdacchinno bhikkhave, hatthapàdacchinno bh., kaõõacchinno bh., nàsacchinno bh., kaõõanàsacchinno bh., aïgulicchinno bh., aëacchinno bh., kaõóaracchinno bh., phaõahatthako bh., khujjo bh., vàmano bh., galagaõói bh., lakkhaõàhato bh., kasàhato bh., likhitako bh., sãpadiko bh., pàparogã bh., parisadåsako bh., kàõo bh., kuõi bh., kha¤jo bh., pakkhahato bh., chinniriyàpatho bh., jaràdubbalo bh., andho bh., mågo bh., badhiro bh., andhamågo bh., andha- badhiro bh., mågabadhiro bh., andhamågabadhiro bhikkhave appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti sosàrito. ayaü vuccati bhikkhave puggalo appatto osàraõaü taü ce saügho osàreti sosàrito. ime vuccanti bhikkhave puggalà appattà osàraõaü taü ce saügho osàreti sosàrità. ||11||4|| Vàsabhagàmabhàõavàraü pañhamaü. idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti àpatti daññhabbà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyan ti. #<[page 323]># %% taü saügho àpattiyà adassane ukkhipati, adhammakammaü. idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti àpatti pañikàtabbà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, pañikarohi taü àpattin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü pañika- reyyan ti. taü saügho àpattiyà appañikamme ukkhipati, adhammakammaü. idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: pàpikà te àvuso diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü diññhin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso pàpikà diññhi yam ahaü pañinissajjeyyan ti. taü saügho pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhipati, adha- mmakammaü. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti àpatti daññhabbà na hoti àpatti pañikàtabbà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattiü, pañikarohi taü àpattin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyaü, n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü pañikareyyan ti. taü saügho adassane và appañikamme và ukkhipati, adhamma- kammaü. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti àpatti daññhabbà na hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattiü, pàpikà te diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü diññhin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyaü, n' atthi me pàpikà diññhi yam ahaü pañinissajjeyyan ti. taü saügho adassane và appañinissagge và ukkhipati, adhamma- kammaü. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti àpatti pañikàtabbà na hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, pañikaroh' etaü àpattiü, pàpikà te diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü diññhin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü pañikareyyaü, n' atthi me pàpikà diññhi yam ahaü pañinissajjeyyan ti. taü saügho appañikamme và appañinissagge và ukkhipati, adhamma- kammaü. ||4|| idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti àpatti daññhabbà na hoti àpatti pañikàtabbà na hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà #<[page 324]># %<324 MAHâVAGGA. [IX. 5. 5-8.>% và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattiü, pañikarohi taü àpattiü, pàpikà te diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü diññhin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyaü, n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü pañikareyyaü, n' atthi me pàpikà diññhi yam ahaü pañinissajjeyyan ti. tam saügho adassane và appañikamme và appañinissagge và ukkhipati, adhamma- kammaü. ||5|| idha pana bhikkhave bhikkhussa hoti àpatti daññhabbà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattin ti. so evaü vadeti: àmàvuso passàmãti. taü saügho àpattiyà adassane ukkhipati, adhammakammaü. idha pana bhikkh- ave bhikkhussa hoti àpatti pañikàtabbà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, pañikarohi taü àpattin ti. so evaü vadeti: àmàvuso pañikarissàmãti. taü saügho àpattiyà appañikamme ukkhipati, adhammakammaü. idha pana bhikkhave bhikkh- ussa hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: pàpikà te àvuso diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü diññhin ti. so evaü vadeti: àmàvuso pañinissajjissàmãti. taü saügho pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhipati, adhammakammaü. ||6|| idha pana bhikkhave bhikkhussa hoti àpatti daññhabbà hoti àpatti pañikàtabbà --la-- hoti àpatti daññhabbà hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà, hoti àpatti pañikàtabbà hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà, hoti àpatti daññhabbà hoti àpatti pañikàtabbà hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattiü, pañikarohi taü àpattiü, pàpikà te diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü diññhin ti. so evaü vadeti: àmàvuso passàmi, àma pañikarissàmi, àma pañinissajjissàmãti. taü saügho adassane và appañikamme và appañinissagge và ukkhipati, adhammakammaü. ||7|| idha pana bhikkhave bhikkhussa hoti àpatti daññhabbà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyan ti. #<[page 325]># %% taü saügho adassane ukkhipati, dhammakammaü. idha pana bhikkhave bhikkhussa hoti àpatti pañikàtabbà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, pañikarohi taü àpattin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü pañikareyyan ti. taü saügho appañikamme ukkhipati, dhammakammaü. idha pana bhikkhave bhikkhussa hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: pàpikà te àvuso diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü diññhin ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso pàpikà diññhi yam ahaü pañinissajjeyyan ti. taü saügho pàpikàya diññhiyà appa- ñinissagge ukkhipati, dhammakammaü. ||8|| idha pana bhikkhave bhikkhussa hoti àpatti daññhabbà hoti àpatti pañikàtabbà, hoti àpatti daññhabbà hoti pàpikà diññhi pañi- nissajjetà, hoti àpatti pañikàtabbà hoti pàpikà diññhi pañi- nissajjetà, hoti àpatti daññhabbà hoti àpatti pañikàtabbà hoti pàpikà diññhi pañinissajjetà. tam enaü codeti saügho và sambahulà và ekapuggalo và: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattiü, pañikarohi taü àpattiü, pàpikà te diññhi, pañinissajj' etaü pàpikaü {diññhin} ti. so evaü vadeti: n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyaü, n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü pañikareyyaü, n' atthi me pàpikà diññhi yam ahaü pañinissajjeyyan ti. taü saügho adassane và appañikamme và appañinissagge và ukkhipati, dhamma- kamman ti. ||9||5|| atha kho àyasmà Upàli yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà Upàli bhagavantaü etad avoca: yo nu kho bhante samaggo saügho sammukhàkara- õãyaü kammaü asammukhà karoti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. adhammakammaü taü Upàli avinayakammaü. ||1|| yo nu kho bhante samaggo saügho pañipucchàkaraõãyaü kammaü appañipucchà karoti, pañi¤¤à- yakaraõãyaü kammaü appañi¤¤àya karoti, sativinayàrahassa amåëhavinayaü deti, amåëhavinayàrahassa tassapàpiyyasikà- kammaü karoti, {tassapàpiyyasikàkammàrahassa} tajjaniya- kammaü karoti, tajjaniyakammàrahassa nissayakammaü k., #<[page 326]># %<326 MAHâVAGGA. [IX. 6. 2-5.>% nissayakammàrahassa pabbàjaniyakammaü k., pabbàjaniya- kammàrahassa pañisàraõiyakammaü k., pañisàraõiyakammà- rahassa ukkhepaniyakammaü k., ukkhepaniyakammàrahassa parivàsaü deti, parivàsàrahaü målàya pañikassati, målàya pañikassanàrahassa mànattaü deti, mànattàrahaü abbheti, abbhànàrahaü upasampàdeti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. ||2|| adhammakammaü taü Upàli avinayakammaü. yo kho Upàli samaggo saügho sammu- khàkaraõãyaü kammaü asammukhà karoti, evaü kho Upàli adhammakammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hoti. yo kho Upàli samaggo saügho pañi- pucchàkaraõãyaü kammaü appañipucchà karoti, pañi¤¤àya- karaõãyaü . . . abbhànàrahaü upasampàdeti, evaü kho Upàli adhammakammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hotãti. ||3|| yo nu kho bhante samaggo saügho sammukhàkaraõãyaü kammaü sammukhà karoti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. dhammakammaü taü Upàli vinayakammaü. yo nu kho bhante samaggo saügho pañi- pucchàkaraõãyaü kammaü pañipucchà karoti, pañi¤¤àya- karaõãyaü kammaü pañi¤¤àya karoti, sativinayàrahassa sativinayaü deti . . . abbhànàrahaü abbheti, upasampadà- rahaü upasampàdeti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. dhammakammaü taü Upàli vinaya- kammaü. yo kho Upàli samaggo saügho sammukhàkara- õãyaü kammaü sammukhà karoti, evaü kho Upàli dhamma- kammaü hoti vinayakammaü eva¤ ca pana saügho anati- sàro hoti. yo kho Upàli samaggo saügho pañipucchàkaraõãyaü kammaü pañipucchà karoti . . . upasampadàrahaü upasam- pàdeti, evaü kho Upàli dhammakammaü hoti vinayakammaü eva¤ ca pana saügho anatisàro hotãti. ||4|| yo nu kho bhante samaggo saügho sativinayàrahassa amåëhavinayaü deti amåëhavinayàrahassa sativinayaü deti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. adhammakammaü taü Upàli avinayakammaü. yo nu kho bhante samaggo saügho amåëhavinayàrahassa tassapàpiyya- sikàkammaü karoti tassapàpiyyasikàkammàrahassa amåëha- vinayaü deti, tassapàpiyyasikàkammàrahassa tajjaniya- #<[page 327]># %% kammaü karoti tajjaniyakammàrahassa tassapàpiyyasikà- kammaü karoti, tajjaniyakammàrahassa nissayakammaü karoti nissayakammàrahassa tajjaniyakammaü karoti, nissa- yakammàrahassa pabbàjaniyakammaü karoti pabbàjaniya- kammàrahassa nissayakammaü karoti, pabbàjaniyakammà- rahassa pañisàraõiyakammaü karoti pañisàraõiyakammàra- hassa pabbàjaniyakammaü karoti, pañisàraõiyakammàrahassa ukkhepaniyakammaü karoti ukkhepaniyakammàrahassa pañi- sàraõiyakammaü karoti, ukkhepaniyakammàrahassa pari- vàsaü deti parivàsàrahassa ukkhepaniyakammaü karoti, parivàsàrahaü målàya pañikassati målàya pañikassanàrahassa parivàsaü deti, målàya pañikassanàrahassa mànattaü deti mànattàrahaü målàya pañikassati, mànattàrahaü abbheti abbhànàrahassa mànattaü deti, abbhànàrahaü upasampàdeti upasampadàrahaü abbheti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. ||5|| adhammakammaü taü Upàli avinayakammaü. yo kho Upàli samaggo saügho sativinayà- rahassa amåëhavinayaü deti amåëhavinayàrahassa sativina- yaü deti, evaü kho Upàli adhammakammaü hoti avinaya- kammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hoti. yo kho Upàli samaggo saügho amåëhavinayàrahassa tassapàpiyyasikà- kammaü karoti . . . upasampadàrahaü abbheti, evaü kho Upàli adhammakammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hotãti. ||6|| yo nu kho bhante samaggo saügho sativinayàrahassa sativinayaü deti amåëhavinayàrahassa amåëhavinayaü deti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. dhammakammaü taü Upàli vinayakammaü. yo nu kho bhante samaggo saügho amåëhavinayàrahassa amå- ëhavinayaü deti, tassapàpiyyasikàkammàrahassa tassapà- piyyasikàkammaü karoti . . . abbhànàrahaü abbheti, upasampadàrahaü upasampàdeti, dhammakammaü nu kho taü bhante vinayakamman ti. ||7|| dhammakammaü taü Upàli vinayakammaü. yo kho Upàli samaggo saügho sativinayàrahassa sativinayaü deti amåëhavinayàrahassa amåëhavinayaü deti, evaü kho Upàli dhammakammaü hoti vinayakammaü eva¤ ca pana saügho anatisàro hoti. yo kho Upàli samaggo saügho amåëhavinayàrahassa amåëhavinayaü #<[page 328]># %<328 MAHâVAGGA. [IX. 6. 8-7. 1.>% deti . . . upasampadàrahaü upasampàdeti, evaü kho Upàli dhammakammaü hoti vinayakammaü eva¤ ca pana saügho anatisàro hotãti. ||8|| atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: yo kho bhikkhave samaggo saügho sativinayàrahassa amåëhavinayaü deti, evaü kho bhikkhave adhammakammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hoti. yo kho bhikkhave samaggo saügho sativinayàrahassa tassapàpiyyasikàkammaü karoti, sativinayàrahassa tajjaniyakammaü karoti . . . sativinayà- rahaü upasampàdeti, evaü kho bhikkhave adhammakammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hoti. yo kho bhikkhave samaggo saügho amåëhavinayàrahassa tassapàpiyyasikàkammaü karoti, evaü kho bhikkhave adha- mmakammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hoti. yo kho bhikkhave samaggo saügho amåëha- vinayàrahassa tajjaniyakammaü karoti . . . amåëhavinayà- rahaü upasampàdeti, amåëhavinayàrahassa sativinayaü deti, evaü kho bhikkhave adhammakammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hoti. yo kho bhikkhave samaggo saügho tassapàpiyyasikàkammàrahassa . . . upa- sampadàrahaü abbheti, evaü kho bhikkhave adhamma- kammaü hoti avinayakammaü eva¤ ca pana saügho sàtisàro hotãti. ||9||6|| Upàlipucchàbhàõavàraü dutiyaü. idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakàrako hoti kalahakàrako vivàdakàrako bhassakàrako saüghe adhikara- õakàrako. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bhaõóanakàrako --la-- saüghe adhikara- õakàrako, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü karonti adhammena vaggà. so tamhà àvàsà a¤¤aü àvàsaü gacchati, tattha bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu saüghena tajjaniya- kammaü kato adhammena vaggehi, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü karonti adhammena samaggà. so tamhàpi àvàsà a¤¤aü àvàsaü gacchati, tattha pi bhikkhånaü . . . tajjaniya- kammaü kato adhammena samaggehi, hand' assa mayaü #<[page 329]># %% tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü karonti dhammena vaggà. so tamhàpi àvàsà a¤¤aü . . . tajjaniyakammaü kato dhammena vaggehi, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniya- kammaü karonti dhammapañiråpakena vaggà. so tamhàpi àvàsà a¤¤aü . . . tajjaniyakammaü kato dhammapañirå- pakena vaggehi, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü karonti dhammapañiråpakena samaggà. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakà- rako hoti . . . saüghe adhikaraõakàrako. tatra ce bhikkhå- naü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bhaõóanakàrako . . . saüghe adhikaraõakàrako, hand' assa mayaü tajjani- yakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü karonti adhammena samaggà. so tamhà àvàsà a¤¤aü àvàsaü gacchati, tattha bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu saüghena tajjaniyakammaü kato adhammena samaggehi, hand' assa mayaü . . . dhammena vaggà. so tamhàpi àvàsà . . . dhammapañiråpakena vaggà. so tamhàpi àvàsà . . . dhammapañiråpakena samaggà. so tamhàpi àvàsà . . . adhammena vaggà. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakàrako hoti . . . saüghe adhikaraõakà- rako. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bhaõóanakàrako . . . saüghe adhikaraõakàrako, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajja- niyakammaü karonti dhammena vaggà . . . dhammapañirå- pakena vaggà . . . dhammapañiråpakena samaggà . . . adha- mmena vaggà . . . adhammena samaggà. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakàrako hoti . . . saüghe adhikaraõakàrako. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bhaõóanakàrako . . . saüghe adhikaraõakà- rako, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü karonti dhammapañiråpakena vaggà . . . dhammapañiråpakena samaggà . . . adhammena vaggà . . . adhammena samaggà . . . dhammena vaggà. ||4|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakàrako hoti . . . saüghe adhi- karaõakàrako. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bhaõóanakàrako . . . saüghe adhikaraõakà- rako, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te #<[page 330]># %<330 MAHâVAGGA. [IX. 7. 5-10.>% tassa tajjaniyakammaü karonti dhammapañiråpakena sam- aggà . . . adhammena vaggà . . . adhammena samaggà . . . dhammena vaggà . . . dhammapañiråpakena vaggà. ||5|| idha pana bhikkhave bhikkhu bàlo hoti avyatto àpattiba- hulo anapadàno gihisaüsaññho viharati ananulomikehi gihisaüsaggehi. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bàlo avyatto . . . gihisaüsaggehi, hand' assa mayaü nissayakammaü karomà 'ti, te tassa nissayakammaü karonti adhammena vaggà. so tamhà àvàsà a¤¤aü àvàsaü gacchati, tattha bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu saüghena nissayakammaü kato adhammena vaggehi, hand' assa mayaü nissayakammaü karomà 'ti, te tassa nissayakammaü karonti adhammena samaggà --la-- dhammena vaggà, dhammapañiråpakena vaggà, dhammapañiråpakena samaggà. yathà heññhà tathà cakkaü kàtabbaü --la--. ||6|| idha pana bhikkhave bhikkhu kuladåsako hoti pàpasamàcàro. tatra ce bhikkhå- naü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu kuladåsako pàpasamàcàro, hand' assa mayaü pabbàjaniyakammaü karomà 'ti te tassa pabbàjaniyakammaü karonti adhammena vaggà . . . (comp. 6) . . . dhammapañiråpakena samaggà. cakkaü kàtabbaü. ||7|| idha pana bhikkhave bhikkhu gihã akkosati paribhàsati. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu gihã akkosati paribhàsati, hand' assa mayaü pañisàraõiyakammaü karomà 'ti, te tassa pañisàraõiya- kammaü karonti adhammena vaggà . . . (comp. 6) . . . dhammapañiråpakena samaggà. cakkaü kàtabbaü. ||8|| idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiü àpajjitvà na icchati àpattiü passituü. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu àpattiü àpajjitvà na icchati àpattiü passituü, hand' assa mayaü àpattiyà adassane ukkhepaniyakammaü karomà 'ti, te tassa àpattiyà adassane ukkhepaniyakammaü karonti adhammena vaggà . . . dhammapañiråpakena sam- aggà. cakkaü kàtabbaü. ||9|| idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiü àpajjitvà na icchati àpattiü pañikàtuü. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu àpattiü àpajjitvà na icchati àpattiü pañikàtuü, hand' assa mayaü àpattiyà appañikamme ukkhepaniyakammaü karomà #<[page 331]># %% 'ti, te tassa àpattiyà appañikamme ukkhepaniyakammaü karonti adhammena vaggà . . . dhammapañiråpakena sam- aggà. cakkaü kàtabbaü. ||10|| idha pana bhikkhave bhikkhu na icchati pàpikaü diññhiü pañinissajjituü. tatra ce bhi- kkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu na icchati pàpikaü diññhiü pañinissajjituü, hand' assa mayaü pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhepaniyakammaü karomà 'ti, te tassa pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhepaniya- kammaü karonti adhammena vaggà . . . dhammapañirå- pakena samaggà. cakkaü kàtabbaü. ||11|| idha pana bhikkhave bhikkhu saüghena tajjaniyakammaü kato sammàvattati lomaü pàteti netthàraü vattati tajjani- yassa kammassa pañippassaddhiü yàcati. tatra ce bhikkhå- naü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu saüghena tajjani- yakammaü kato sammàvattati . . . pañippassaddhiü yàcati, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü pañippassambhemà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü pañippassambhenti adhammena vaggà. so tamhà àvàsà a¤¤aü àvàsaü gacchati, tattha bhikkhånaü evaü hoti: imassa kho àvuso bhikkhuno saüghena tajjaniyakammaü pañippassaddhaü adhammena vaggehi, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü pañippassam- bhemà 'ti. te tassa tajjaniyakammaü pañippassambhenti adhammena samaggà . . . dhammena vaggà . . . dhamma- pañiråpakena vaggà . . . dhammapañiråpakena samaggà. ||12|| idha pana bhikkhave bhikkhu saüghena tajjaniyakammaü kato sammàvattati lomaü pàteti netthàraü vattati tajjani- yassa kammassa pañippassaddhiü yàcati. tatra ce bhikkhå- naü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu . . . yàcati, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü pañippassambhemà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü pañippassambhenti adhammena samaggà . . . (comp. 2-5) . . . dhammapañiråpakena vaggà. ||13|| idha pana bhikkhave bhikkhu saüghena nissayakammaü kato sammàvattati lomaü pàteti netthàraü vattati nissayassa kammassa pañippassaddhiü yàcati . . . (comp. 12-13) . . . idha pana bhikkhave bhikkhu saüghena pabbàjani- yakammaü kato . . . pañisàraõiyakammaü kato . . . àpatti- yà adassane ukkhepaniyakammaü kato . . . àpattiyà appañi- kamme ukkhepaniyakammaü kato . . . pàpikàya diññhiyà #<[page 332]># %<332 MAHâVAGGA. [IX. 7. 14-18.>% appañinissagge ukkhepaniyakammaü kato . . . cakkaü kàtabbaü. ||14|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakàrako hoti . . . saüghe adhikaraõakàrako. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bhaõóanakàrako --la-- saüghe adhikaraõakàrako, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü karomà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü karonti adhammena vaggà. tatraññho saügho vivadati adhammena vaggakammaü adhammena samaggakammaü dhammena vaggakammaü dhammapañiråpakena vaggakammaü dhammapañiråpakena samaggakammaü akataü kammaü dukkañaü kammaü puna kàtabbaü kamman ti. tatra bhikkhave ye te bhikkhå evam àhaüsu adhammena vaggakamman ti, ye ca te bhikkhå evam àhaüsu akataü kammaü dukkañaü kammaü puna kàtabbaü kamman ti, ime tattha bhikkhå dhammavàdino. ||15|| idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakàrako hoti . . . te tassa tajjaniyakammaü karonti adhammena samaggà. tatraññho . . . tatra bhikkhave ye te bhikkhå evam àhaüsu adhammena samaggakamman ti ye ca te bhikkhå evam àhaüsu akataü kammaü dukkañaü kammaü puna kàtabbaü kamman ti, ime tattha bhikkhå dhammavàdino. idha pana bhikkhave bhikkhu bhaõóanakàrako hoti . . . dhammena vaggà . . . dhammapañiråpakena vaggà . . . dhammapañi- råpakena samaggà . . . ime tattha bhikkhå dhammavà- dino. ||16|| idha pana bhikkhave bhikkhu bàlo hoti avyatto àpattiba- hulo anapadàno gihisaüsaññho viharati ananulomikehi gihi- saüsaggehi. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu bàlo avyatto . . . gihisaüsaggehi, hand' assa mayaü nissayakammaü karomà 'ti, te tassa nissayakammaü karonti adhammena vaggà --la-- adhammena samaggà, dhammena vaggà, dhammapañiråpakena vaggà, dhammapañi- råpakena samaggà. tatraññho saügho vivadati . . . ime tattha bhikkhå dhammavàdino. ime pa¤ca vàrà saükhittà. ||17|| idha pana bhikkhave bhikkhu kuladåsako hoti pàpasamàcàro. tatra ce . . . pabbàjaniyakammaü karomà 'ti . . . ime pa¤ca vàrà saükhittà. idha pana bhikkhave bhikkhu gihã akkosati paribhàsati. tatra ce . . . pañisàraõi- #<[page 333]># %% yakammaü karomà 'ti . . . ime pa¤ca vàrà saükhittà. idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiü àpajjitvà na icchati àpattiü passituü. tatra ce . . . àpattiyà adassane ukkhe- paniyakammaü karomà 'ti . . . ime pa¤ca vàrà saükhittà. idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiü àpajjitvà na icchati àpattiü pañikàtuü. tatra ce . . . àpattiyà appañikamme ukkhepaniyakammaü karomà 'ti . . . ime pa¤ca vàrà saükhittà. idha pana bhikkhave bhikkhu na icchati pà- pikaü diññhiü pañinissajjituü. tatra ce . . . pàpikàya diññhiyà appañinissagge ukkhepaniyakammaü karomà 'ti . . . ime pa¤ca vàrà saükhittà. ||18|| idha pana bhikkhave bhikkhu saüghena tajjaniyakammaü kato sammàvattati lomaü pàteti netthàraü vattati tajjaniyassa kammassa pañippassaddhiü yàcati. tatra ce bhikkhånaü evaü hoti: ayaü kho àvuso bhikkhu saüghena tajjaniya- kammaü kato sammàvattati . . . pañippassaddhiü yàcati, hand' assa mayaü tajjaniyakammaü pañippassambhemà 'ti, te tassa tajjaniyakammaü pañippassambhenti adhammena vaggà. tatraññho saügho vivadati . . . ime tattha bhikkhå dhammavàdino. idha pana bhikkhave bhikkhu saüghena tajjaniyakammaü kato sammàvattati . . . te tassa tajjaniya- kammaü pañippassambhenti adhammena samaggà . . . dhammena vaggà . . . dhammapañiråpakena vaggà . . . dhammapañiråpakena samaggà . . . ime tattha bhikkhå dhammavàdino. ||19|| idha pana bhikkhave bhikkhu saü- ghena nissayakammaü kato . . . pabbàjaniyakammaü kato . . . {pañisàraõiyakammaü} kato . . . àpattiyà adassane ukkhepaniyakammaü kato . . . àpattiyà appañikamme ukkhepaniyakammaü kato . . . pàpikàya diññhiyà appañi- nissagge ukkhepaniyakammaü kato . . . ime tattha bhikkhå dhammavàdino 'ti. ||20||7|| Campeyyakkhandhakaü navamaü. imamhi khandhake vatthåni chattiüsànãti. tassa uddànaü: Campàyaü bhagavà àsi, vatthu Vàsabhagàmake, àgantukànaü ussukkaü akàsi icchitabbake, | pakata¤¤uno 'ti ¤atvà ussukkaü na kari tadà, ukkhitto na karotãti agamà jinasantike. | #<[page 334]># %<334 MAHâVAGGA.>% adhammena vaggakammaü samaggaü adhammena ca dhammena vaggakammaü ca pañiråpakena vaggikaü | pañiråpakena samaggaü, eko ukkhipat' ekakaü eko ca dve sambahule saüghaü ukkhipat' ekato, | duve pi, sambahulàpi, saügho saüghaü ca ukkhipi. 5 sabba¤¤u pavaro sutvà adhamman ti pañikkhipi. | ¤attivipannaü yaü kammaü sampannaü anussàva- naü anussàvanavipannaü sampannaü ¤attiyà ca yaü | ubhayena vipannaü ca a¤¤atradhammam eva ca vinà satthu pañikuññhaü kuppaü aññhànàrahikaü. | adhamma-vaggaü samaggaü pañiråpàni ye duve, dhammen' eva ca sàmaggiü anu¤¤àsi tathàgato. | catuvaggo pa¤cavaggo dasavaggo ca vãsati parovãsativaggo ca saügho pa¤cavidho tathà. | ñhapetvà upasampadaü yaü ca kammaü pavàraõaü 10 abbhànakammena saha catuvaggehi kammiko. | duve kamme ñhapetvàna majjhadesupasampadà abbhànaü pa¤cavaggiko sabbakammesu kammiko. | abbhàn' ekaü ñhapetvàna ye bhikkhå dasavaggikà. sabbakammakaro saügho vãso sabbatthakammiko. | bhikkhunã sikkhamànà ca sàmaõero sàmaõerikà paccakkhàt'-antimavatthuü ukkhitt' àpattàdassane | appañikamme diññhiyà paõóaka-theyyasaüvàsakaü titthiya-tiracchànagataü màtu pitu ca ghàtakaü | arahaü bhikkhunãdåsiü bhedakaü lohituppàdaü vya¤ja- naü 15 nànàsaüvàsako c' eva nànàsãmàya iddhiyà | yassa saügho kare kammaü hont' ete catuvãsati, sambuddhena pañikkhittà na h' ete gaõapårakà. | pàrivàsikacatuttho parivàsaü dadeyya và målà-mànattaü abbheyya akammaü na ca karaõaü. | målà-araha-mànattà abbhànàraham eva ca na kammakàrakà pa¤ca sambuddhena pakàsità. | bhikkhunã sikkhamànà ca sàmaõero sàmaõerikà paccakkh'-antima-ummattà khitta-vedan'-adassane | appañikamme diññhiyà paõóakàpi ca vya¤janà 20 nànàsaüvàsakà sãmà vehàsaü yassa kamma ca | #<[page 335]># %< MAHâVAGGA. 335>% aññhàrasannaü etesaü pañikkosa na råhati, bhikkhussa pakatattassa råhati pañikkosanà. | suddh' assa dunnisàrito, bàlo hi sunissàrito. paõóako theyyasaüvàsaü pakkanto tiracchànagato | màtu pitu arahanta-dåsako saüghabhedako lohituppàdako c' eva ubhatovya¤jano ca yo | ekàdasannaü etesaü osàraõaü na yujjati. hattha-pàdà tadubhayaü kaõõa-nàsà tadubhayà | aïguli aëa-kaõóaraü phaõaü khujjo ca vàmano 25 gaõói lakkhaõa-kasà ca likhitako ca sãpadi | pàpa-parisa-kàõo ca kuõi kha¤jo hato pi ca iriyàpatha-dubbalo andho mågo ca badhiro | andhamåga-badhiro ca mågabadhiram eva ca andhabadhiramågo ca dvattiüs' ete anånakà, | tesaü osàraõaü hoti sambuddhena pakàsitaü. daññhabbà pañikàtabbà nissajjetaü na vijjati, | tassa ukkhepanà kammà satta honti adhammikà, àpannaü anuvattantaü satta te pi adhammikà, | àpannaü nànuvattantaü sattakammesu dhammikà. 30 sammukhà pañipucchà ca pañi¤¤àya ca kàrakà | sati-amåëha-pàpikà tajjaniyavasena ca pabbàjaniya-pañisàro ukkhepa-parivàsa ca | måla-mànatta-abbhànà tath' eva upasampadà: a¤¤aü kareyya a¤¤assa soëas' ete adhammikà, | taü taü kareyya taü tassa soëas' ete sudhammikà, paccàropeyya a¤¤a¤¤o soëas' ete adhammikà, | dvedvetamålakan tassa, te pi soëasa dhammikà, ekekamålakaü cakkaü adhamman ti jino 'bravi. | akàsi tajjaniyakammaü saügho bhaõóanakàrako 35 adhammena vaggakammaü, a¤¤aü àvàsa gacchi so, | tattha dhammena samaggà tassa tajjaniyaü karuü, a¤¤attha vaggadhammena tassa tajjaniyaü karuü, | pañiråpakena vaggàpi samaggàpi tathà karuü. adhammena samaggà ca, dhammena vaggam eva ca, | pañiråpakena vaggà ca, samaggà ca, ime padà, ekekamålakaü katvà cakka bandhe vicakkhaõo. | bàlàvyattassa nissayaü, pabbàje kuladåsakaü, pañisàraõiyakammaü kare akkosakassa ca, | #<[page 336]># %<336 MAHâVAGGA.>% adassanàpañikamme yo ca diññhiü na nissaje 40 tesaü ukkhepaniyakammaü satthavàhena bhàsitaü. | ukkhepaniyakammànaü pa¤¤o tajjaniyaü naye. tesaü yeva anulomaü sammàvattantayàcite | passaddhi tesaü kammànaü heññhàkammanayena ca. tasmiü-tasmiü tu kammesu tatraññho ca vivadati | akataü dukkañaü c' eva puna kàtabbakan ti ca kamme passaddhiyà càpi te bhikkhå dhammavàdino. | vipattivyàdhite disvà kammappatte mahàmuni pañippassaddhim akkhàsi sallakatto va osadhan ti. #<[page 337]># %< 337>% MAHâVAGGA. X. Tena samayena buddho bhagavà Kosambiyaü viharati Ghositàràme. tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu àpattiü àpanno hoti, so tassà àpattiyà àpattidiññhi hoti, a¤¤e bhikkhå tassà àpattiyà anàpattidiññhino honti. so aparena samayena tassà àpattiyà anàpattidiññhi hoti, a¤¤e bhikkhå tassà àpattiyà àpattidiññhino honti. atha kho te bhikkhå taü bhikkhuü etad avocuü: àpattiü tvaü àvuso àpanno, passas' etaü àpattin ti. n' atthi me àvuso àpatti yam ahaü passeyyan ti. atha kho te bhikkhå sàmaggiü labhitvà taü bhikkhuü àpattiyà adassane ukkhipiüsu. ||1|| so ca bhikkhu bahussuto hoti àgatàgamo dhammadharo vinayadharo màtikàdharo paõóito vyatto medhàvã lajjã kukkuccako sikkhàkàmo. atha kho so bhikkhu sandiññhe sambhatte bhikkhå upasaükamitvà etad avoca: anàpatti esà àvuso n' esà àpatti, anàpanno 'mhi n' amhi àpanno, anukkhitto 'mhi n' amhi ukkhitto, adha- mmiken' amhi kammena ukkhitto kuppena aññhànàrahena, hotha me àyasmanto dhammato vinayato pakkhà 'ti. alabhi kho so bhikkhu sandiññhe sambhatte bhikkhå pakkhe. jànapadànam pi sandiññhànaü sambhattànaü bhi- kkhånaü santike dåtaü pàhesi: anàpatti esà àvuso . . . aññhà- nàrahena, hontu me àyasmanto dhammato vinayato pakkhà 'ti. alabhi kho so bhikkhu jànapade pi sandiññhe sambhatte bhikkhå pakkhe. ||2|| atha kho te ukkhittànuvattakà bhikkhå yena ukkhepakà bhikkhå ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà ukkhepake bhikkhå etad avocuü: anàpatti esà àvuso n' esà àpatti, anàpanno eso bhikkhu n' eso bhikkhu àpanno, anukkhitto eso bhikkhu n' eso bhikkhu #<[page 338]># %<338 MAHâVAGGA. [X. 1. 3-6.>% ukkhitto, adhammikena kammena ukkhitto kuppena aññhànà- rahenà 'ti. evaü vutte ukkhepakà bhikkhå ukkhittànu- vattake bhikkhå etad avocuü: àpatti esà àvuso n' esà anàpatti, àpanno eso bhikkhu n' eso bhikkhu anàpanno, ukkhitto eso bhikkhu n' eso bhikkhu anukkhitto, dhammi- kena kammena ukkhitto akuppena ñhànàrahena, mà kho tumhe àyasmanto etaü ukkhittakaü bhikkhuü anuvattittha anuparivàrethà 'ti. evam pi kho te ukkhittànuvattakà bhikkhå ukkhepakehi bhikkhåhi vuccamànà tath' eva taü ukkhittakaü bhikkhuü anuvattiüsu anuparivàresuü. ||3|| atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho so bhikkhu bhagavantaü etad avoca: idha bhante a¤¤ataro bhikkhu àpattiü àpanno ahosi, so tassà àpattiyà àpattidiññhi ahosi, a¤¤e bhikkhå tassà àpattiyà anàpattidiññhino ahesuü. so aparena samayena tassà àpattiyà anàpattidiññhi ahosi, a¤¤e bhikkhå tassà àpattiyà àpatti- diññhino ahesuü. atha kho te bhante bhikkhå . . . (= 1) . . . passeyyanti. atha kho te bhante bhikkhå . . . ukkhi- piüsu. so ca bhante bhikkhu bahussuto àgatàgamo . . . sikkhàkàmo. atha kho so bhante bhikkhu . . . alabhi kho so bhante bhikkhu sandiññhe . . . alabhi kho so bhante bhikkhu jànapade pi . . . atha kho te bhante ukkhittànuvattakà . . . evaü vutte bhante ukkhepakà . . . evam pi kho te bhante ukkhittànuvattakà bhikkhå ukkhepakehi bhikkhåhi vucca- mànà tath' eva taü ukkhittakaü bhikkhuü anuvattanti anuparivàrentãti. ||4|| atha kho bhagavà bhinno bhikkhu- saügho bhinno bhikkhusaügho 'ti uññhàyàsanà yena ukkhe- pakà bhikkhå ten' {upasaükami,} upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. nisajja kho bhagavà ukkhepake bhikkhå etad avoca: mà kho tumhe bhikkhave pañibhàti no pañibhàti no 'ti yasmiü và tasmiü và bhikkhuü ukkhipitabbaü ma¤¤ittha. ||5|| idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiü àpanno hoti, so tassà àpattiyà anàpattidiññhi hoti, a¤¤e bhikkhå tassà àpattiyà àpattidiññhino honti. te ce bhikkhave bhikkhå taü bhi- kkhuü evaü jànanti: ayaü kho àyasmà bahussuto àgatà- gamo . . . sikkhàkàmo, sace mayaü imaü bhikkhuü àpattiyà adassane ukkhipissàma na mayaü iminà bhikkhunà #<[page 339]># %% saddhiü uposathaü karissàma vinà iminà bhikkhunà uposa- thaü karissàma, bhavissati saüghassa tatonidànaü bhaõóa- naü kalaho viggaho vivàdo saüghabhedo saügharàji saügha- vavatthànaü saüghanànàkaraõan ti, bhedagarukehi bhikkh- ave bhikkhåhi na so bhikkhu àpattiyà adassane ukkhipitabbo. ||6|| idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiü àpanno hoti, so tassà . . . ukkhipissàma na mayaü iminà bhikkhunà saddhiü pavàressàma vinà iminà bhikkhunà pavàressàma, na mayaü iminà bhikkhunà saddhiü saüghakammaü karissàma vinà iminà bhikkhunà saüghakammaü karissàma, na mayaü iminà bhikkhunà saddhiü àsane nisãdissàma vinà iminà bhikkhunà àsane nisãdissàma, na mayaü iminà bhikkhunà saddhiü yàgupàne nisãdissàma vinà iminà bhikkhunà yàgu- pàne nisãdissàma, na mayaü iminà bhikkhunà saddhiü bhattagge nisãdissàma vinà iminà bhikkhunà bhattagge nisã- dissàma, na mayaü iminà bhikkhunà saddhiü ekacchanne vasissàma vinà iminà bhikkhunà ekacchanne vasissàma, na mayaü iminà bhikkhunà saddhiü yathàvuóóhaü abhivàda- naü paccuññhànaü a¤jalikammaü sàmãcikammaü karissàma vinà iminà bhikkhunà yathàvuóóhaü . . . sàmãcikammaü karissàma, bhavissati saüghassa tatonidànaü bhaõóanaü kalaho viggaho vivàdo saüghabhedo saügharàji saüghava- vatthànaü saüghanànàkaraõan ti, bhedagarukehi bhikkhave bhikkhåhi na so bhikkhu àpattiyà adassane ukkhipitabbo 'ti. ||7|| atha kho bhagavà ukkhepakànaü bhikkhånaü etam atthaü bhàsitvà uññhàyàsanà yena ukkhittànuvattakà bhi- kkhå ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. nisajja kho bhagavà ukkhittànuvattake bhikkhå etad avoca: mà kho tumhe bhikkhave àpattiü àpajjitvà n' amhà àpannà 'ti àpattiü na pañikàtabbaü ma¤¤ittha. idha pana bhikkhave bhikkhu àpattiü àpanno hoti, so tassà àpattiyà anàpattidiññhi hoti, a¤¤e bhikkhå tassà àpattiyà àpattidiññhino honti. so ce bhikkhave bhikkhu te bhikkhå evaü jànàti: ime kho àyasmantà bahussutà àgatàgamà dhammadharà vinayadharà màtikàdharà paõóità vyattà medhàvino lajjino kukkuccakà sikkhàkàmà, nàlaü mamaü và kàraõà a¤¤esaü và kàraõà chandà dosà mohà bhayà agatiü gantuü, sace maü ime bhikkhå àpattiyà adassane #<[page 340]># %<340 MAHâVAGGA. [X. 1. 8-10.>% ukkhipissanti na mayà saddhiü uposathaü karissanti vinà mayà uposathaü karissanti, . . . na mayà saddhiü pavà- ressanti vinà mayà pavàressanti . . . vinà mayà yathà- vuóóhaü abhivàdanaü paccuññhànaü a¤jalikammaü sàmã- cikammaü karissanti, bhavissati saüghassa tatonidànaü bhaõóanaü kalaho viggaho vivàdo saüghabhedo saügharàji saüghavavatthànaü saüghanànàkaraõan ti, bhedagarukena bhikkhave bhikkhunà paresam pi saddhàya àpatti desetabbà 'ti. atha kho bhagavà ukkhittànuvattakànaü bhikkhånaü etam atthaü bhàsitvà uññhàyàsanà pakkàmi. ||8|| tena kho pana samayena ukkhittànuvattakà bhikkhå tatth' eva anto sãmàya uposathaü karonti saüghakammaü karonti, ukkhepakà pana bhikkhå nissãmaü gantvà uposathaü ka- ronti saüghakammaü karonti. atha kho a¤¤ataro ukkhe- pako bhikkhu yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho so bhikkhu bhagavantaü etad avoca: te bhante ukkhittànuvattakà bhikkhå tatth' eva anto sãmàya uposathaü karonti saüghakammaü karonti, mayam pana ukkhepakà bhikkhå nissãmaü gantvà uposathaü karoma saüghakammaü karomà 'ti. te ce bhikkhu ukkhittànuvattakà bhikkhå tatth' eva anto sãmàya uposathaü karissanti saüghakammaü ka- rissanti yathà mayà ¤atti ca anussàvanà ca pa¤¤attà, tesaü tàni kammàni dhammikàni bhavissanti akuppàni ñhànàrahàni. tumhe ce bhikkhu ukkhepakà bhikkhå tatth' eva anto sãmàya uposathaü karissatha saüghakammaü karissatha yathà mayà ¤atti ca anussàvanà ca pa¤¤attà, tumhàkam pi tàni kammàni dhammikàni bhavissanti akuppàni ñhànàrahàni. ||9|| taü kissa hetu. nànàsaüvàsakà ete bhikkhå tumhehi tumhe ca tehi nànàsaüvàsakà. dve 'mà bhikkhu nànàsaüvàsakabhå- miyo: attanà và attànaü nànàsaüvàsakaü karoti samaggo và naü saügho ukkhipati adassane và appañikamme và appañinissagge và. imà kho bhikkhu dve nànàsaüvàsaka- bhåmiyo. dve 'mà bhikkhu samànasaüvàsakabhåmiyo: attanà và attànaü samànasaüvàsakaü karoti samaggo và naü saügho ukkhittaü osàreti adassane và appañikamme và appañinissagge và. imà kho bhikkhu dve samànasaüvàsaka- bhåmiyo 'ti. ||10||1|| #<[page 341]># %% tena kho pana samayena bhikkhå bhattagge antaraghare bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü ananu- lomikaü kàyakammaü vacãkammaü upadaüsenti hattha- paràmàsaü karonti. manussà ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: kathaü hi nàma samaõà Sakyaputtiyà bhattagge antaraghare . . . upadaüsessanti hatthaparàmàsaü karissantãti. assosuü kho bhikkhå tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti khã- yanti vipàcenti: kathaü hi nàma bhikkhå bhattagge antara- ghare . . . upadaüsessanti hatthaparàmàsaü karissantãti. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü àrocesuü. saccaü kira bhikkhave --la-- saccaü bhagavà. vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: bhinne bhikkhave saüghe adhammiyamàne asammodikàya vattamànàya ettà- vatà na a¤¤ama¤¤aü ananulomikaü kàyakammaü vacã- kammaü upadaüsessàma hatthaparàmàsaü karissàmà 'ti àsane nisãditabbaü. bhinne bhikkhave saüghe dhammiya- màne sammodikàya vattamànàya àsanantarikàya nisãditabban ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhå saüghamajjhe bhaõóanajàtà . . . vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti, te na sakkonti taü adhikaraõaü våpa- sametuü. atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekam- antaü aññhàsi. ekamantaü ñhito kho so bhikkhu bhaga- vantaü etad avoca: idha bhante bhikkhå saüghamajjhe . . . våpasametuü. sàdhu bhante bhagavà yena te bhikkhå ten' upasaükamatu anukampaü upàdàyà 'ti. adhivàsesi bhagavà tuõhibhàvena. atha kho bhagavà yena te bhikkhå ten' upasaükami, upasaükamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. nisajja kho bhagavà te bhikkhå etad avoca: alaü bhikkhave mà bhaõóanaü mà kalahaü mà viggahaü mà vivàdan ti. evaü vutte a¤¤ataro adhammavàdã bhikkhu bhagavantaü etad avoca: àgametu bhante bhagavà dhammasàmã, appossukko bhante bhagavà diññhadhammasukhavihàraü anuyutto viha- ratu, mayaü etena bhaõóanena kalahena viggahena vivàdena pa¤¤àyissàmà 'ti. dutiyam pi kho bhagavà te bhikkhå etad avoca: alaü bhikkhave . . . mà vivàdan ti. dutiyam pi kho so adhammavàdã bhikkhu bhagavantaü etad avoca: #<[page 342]># %<342 MAHâVAGGA. [X. 2. 2-5.>% àgametu bhante . . . pa¤¤àyissàmà 'ti. atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: ||2|| bhåtapubbaü bhikkhave Bàràõasiyaü Brahmadatto nàma Kàsiràjà ahosi aóóho mahaddhano mahàbhogo ma- habbalo mahàvàhano mahàvijito paripuõõakosakoññhàgàro. Dãghãti nàma Kosalaràjà ahosi daliddo appadhano appa- bhogo appabalo appavàhano appavijito aparipuõõakosakoññhà- gàro. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà caturaïgi- niü senaü sannayhitvà Dãghãtiü Kosalaràjànaü abbhuyyàsi. assosi kho bhikkhave Dãghãti Kosalaràjà: Brahmadatto kira Kàsiràjà caturaïginiü senaü sannayhitvà mama abbhuyyàto 'ti. atha kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o etad ahosi: Brahmadatto kho Kàsiràjà aóóho . . . paripuõõakosakoññhà- gàro, ahaü pan' amhi daliddo . . . aparipuõõakosakoññhàgàro, nàhaü pañibalo Brahmadattena Kàsira¤¤à ekasaüghàtam pi sahituü. yaü nånàhaü pañigacc' eva nagaramhà nippa- teyyan ti. atha kho bhikkhave Dãghãti Kosalaràjà mahesiü àdàya pañigacc' eva nagaramhà nippati. atha kho bhi- kkhave Brahmadatto Kàsiràjà Dãghãtissa Kosalara¤¤o bala¤ ca vàhana¤ ca janapada¤ ca kosa¤ ca koññhàgàra¤ ca abhivijiya ajjhàvasati. atha kho bhikkhave Dãghãti Kosa- laràjà sapajàpatiko yena Bàràõasã tena pakkàmi. anu- pubbena yena Bàràõasã tad avasari. tatra sudaü bhi- kkhave Dãghãti Kosalaràjà sapajàpatiko Bàràõasiyaü a¤¤atarasmiü paccantime okàse kumbhakàranivesane a¤¤à- takavesena paribbàjakacchannena pañivasati. ||3|| atha kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o mahesã na cirass' eva gabbhinã ahosi. tassà evaråpo dohaëo hoti: icchati suriyassa uggamanakàle caturaïginiü senaü sannaddhaü vammikaü subhummiyaü ñhitaü passituü khaggàna¤ ca dhovanaü pàtuü. atha kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o mahesã Dãghãtiü Kosalaràjànaü etad avoca: gabbhini 'mhi deva, tassà me evaråpo dohaëo uppanno: icchàmi suriyassa . . . pàtun ti. kuto devi amhàkaü duggatànaü caturaïginã senà sannaddhà vammikà subhummiyaü ñhità khaggàna¤ ca dhovanan ti. sac' àhaü deva na labhissàmi marissàmãti. ||4|| tena kho pana samayena bhikkhave Brahmadattassa Kàsi- ra¤¤o purohito bràhmaõo Dãghãtissa Kosalara¤¤o sahàyo #<[page 343]># %% hoti. atha kho bhikkhave Dãghãti Kosalaràjà yena Brahma- dattassa Kàsira¤¤o purohito bràhmaõo ten' upasaükami, upa- saükamitvà Brahmadattassa Kàsira¤¤o purohitaü bràhma- õaü etad avoca: sakhã te samma gabbhinã, tassà evaråpo dohaëo uppanno: icchati suriyassa . . . pàtun ti. tena hi devamayam pi deviü passàmà 'ti. atha kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o mahesã yena Brahmadattassa Kàsi- ra¤¤o purohito bràhmaõo ten' upasaükami. addasa kho bhikkhave Brahmadattassa Kàsira¤¤o purohito bràhmaõo Dãghãtissa Kosalara¤¤o mahesiü dårato 'va àgacchantiü, disvàna uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà yena Dãghãtissa Kosalara¤¤o mahesã ten' a¤jaliü paõàmetvà tikkhattuü udànaü udànesi: Kosalaràjà vata bho kucchigato, Kosalaràjà vata bho kucchigato 'ti. avimanà devi hohi, lacchasi suriyassa uggamanakàle caturaïginiü senaü sannaddhaü vammikaü subhummiyaü ñhitaü passituü khaggàna¤ ca dhovanaü pàtun ti. ||5|| atha kho bhikkhave Brahmadattassa Kàsira¤¤o purohito bràhmaõo yena Brahma- datto Kàsiràjà ten' upasaükami, upasaükamitvà Brahma- dattaü Kàsiràjànaü etad avoca: tathà deva nimittàni dissanti, sve suriyuggamanakàle caturaïginã senà sannaddhà vammikà subhummiyaü tiññhatu khaggà ca dhoviyantå 'ti. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà manusse àõàpesi: yathà bhaõe purohito bràhmaõo àha tathà karothà 'ti. alabhi kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o mahesã suriyassa uggamanakàle caturaïginiü senaü sannaddhaü vammikaü subhummiyaü ñhitaü passituü khaggàna¤ ca dhovanaü pàtuü. atha kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o mahesã tassa gabbhassa paripàkaü anvàya puttaü vijàyi, tassa Dãghàvå 'ti nàmaü akaüsu. atha kho bhikkhave Dãghà- vukumàro na cirass' eva vi¤¤utaü pàpuõi. ||6|| atha kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o etad ahosi: ayaü kho Brahmadatto Kàsiràjà bahuno amhàkaü anatthassa kàrako, iminà amhàkaü bala¤ ca vàhana¤ ca janapado ca koso ca koññhàgàra¤ ca acchinnaü. sac' àyaü amhe jànissati sabbeva tayo ghàtàpessati. yaü nånàhaü Dãghàvukumàraü bahi nagare vàseyyan ti. atha kho bhikkhave Dãghãti Kosalaràjà Dãghàvukumàraü bahi nagare vàsesi. atha kho bhikkhave #<[page 344]># %<344 MAHâVAGGA. [X. 2. 7-10.>% Dãghàvukumàro bahi nagare pañivasanto na cirass' eva sabba- sippàni sikkhi. ||7|| tena kho pana samayena bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o kappako Brahmadatte Kàsira¤¤e pañivasati. addasa kho bhikkhave Dãghãtissa Kosalara¤¤o kappako Dãghãtiü Kosalaràjànaü sapajàpatikaü Bàràõasi- yaü a¤¤atarasmiü paccantime okàse kumbhakàranivesane a¤¤àtakavesena paribbàjakacchannena pañivasantaü, disvàna yena Brahmadatto Kàsiràjà ten' upasaükami, upasaükamitvà Brahmadattaü Kàsiràjànaü etad avoca: Dãghãti deva Kosala- ràjà sapajàpatiko Bàràõasiyaü a¤¤atarasmiü paccantime okàse kumbhakàranivesane a¤¤àtakavesena paribbàjakaccha- nnena pañivasatãti. ||8|| atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà manusse àõàpesi: tena hi bhaõe Dãghãtiü Kosala- ràjànaü sapajàpatikaü ànethà 'ti. evaü devà 'ti kho bhikkhave te manussà Brahmadattassa Kàsira¤¤o pañissutvà Dãghãtiü Kosalaràjànaü sapajàpatikaü ànesuü. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà manusse àõàpesi: tena hi bhaõe Dãghãtiü Kosalaràjànaü sapajàpatikaü daëhàya rajjuyà pacchàbàhaü gàëhabandhanaü bandhitvà khura- muõóaü karitvà kharassarena paõavena rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü parinetvà dakkhiõena dvàrena nikkhàmetvà dakkhiõato nagarassa catudhà chinditvà ca- tuddisà bilàni nikkhipathà 'ti. evaü devà 'ti kho bhikkhave te manussà Brahmadattassa Kàsira¤¤o pañissutvà Dãghãtiü Kosalaràjànaü sapajàpatikaü daëhàya rajjuyà pacchàbàhaü gàëhabandhanaü bandhitvà khuramuõóaü karitvà kharassa- rena paõavena rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü parinenti. ||9|| atha kho bhikkhave Dãghàvussa kumàrassa etad ahosi: ciradiññhà kho me màtàpitaro. yaü nånàhaü màtàpitaro passeyyan ti. atha kho bhikkhave Dãghàvu- kumàro Bàràõasiü pavisitvà addasa màtàpitaro daëhàya rajjuyà pacchàbàhaü gàëhabandhanaü bandhitvà khura- muõóaü karitvà kharassarena paõavena rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü parinente, disvàna yena màtàpi- taro ten' upasaükami. addasa kho bhikkhave Dãghãti Kosalaràjà Dãghàvukumàraü dårato 'va àgacchantaü, disvàna Dãghàvukumàraü etad avoca: mà kho tvaü tàta Dãghàvu dãghaü passa mà rassaü, na hi tàta Dãghàvu #<[page 345]># %% verena verà sammanti, averena hi tàta Dãghàvu verà sammantãti. ||10|| evaü vutte bhikkhave te manussà Dã- ghãtiü Kosalaràjànaü etad avocuü: ummattako ayaü Dãghãti Kosalaràjà vippalapati, ko imassa Dãghàvu, kaü ayaü evam àha: mà kho tvaü tàta Dãghàvu dãghaü passa mà rassaü, na hi tàta Dãghàvu verena verà sammanti, ave- rena hi tàta Dãghàvu verà sammantãti. nàhaü bhaõe ummattako vippalapàmi, api ca yo vi¤¤å so vibhàvessatãti. dutiyam pi kho bhikkhave --la-- tatiyam pi kho bhikkhave Dãghãti Kosalaràjà Dãghàvukumàraü etad avoca: mà kho . . . sammantãti. tatiyam pi kho bhikkhave te manussà Dãghãtiü Kosalaràjànaü etad avocuü: ummattako . . . so vibhàvessatãti. atha kho bhikkhave te manussà Dãghãtiü Kosalaràjànaü sapajàpatikaü rathiyàya rathiyaü {siïghàña- kena} siïghàñakaü parinetvà dakkhiõena dvàrena nikkhà- metvà dakkhiõato nagarassa catudhà chinditvà catuddisà bilàni nikkhipitvà gumbaü ñhapetvà pakkamiüsu. ||11|| atha kho bhikkhave Dãghàvukumàro Bàràõasiü pavisitvà suraü nãharitvà gumbiye pàyesi. yadà te mattà ahesuü patità atha kaññhàni saükaóóhitvà citakaü karitvà màtàpi- tunnaü sarãraü citakaü àropetvà aggiü datvà pa¤jaliko tikkhattuü citakaü padakkhiõaü akàsi. tena kho pana samayena bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà uparipàsàdava- ragato hoti. addasa kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà Dãghàvukumàraü pa¤jalikaü tikkhattuü citakaü padakkhi- õaü karontaü, disvàn' assa etad ahosi: nissaüsayaü kho so manusso Dãghãtissa Kosalara¤¤o ¤àti và sàlohito và. aho me anatthako, na hi nàma me koci àrocessatãti. ||12|| atha kho bhikkhave Dãghàvukumàro ara¤¤aü gantvà yàvadatthaü kanditvà roditvà vappaü pu¤chitvà Bàràõasiü pavisitvà ante- purassa sàmantà hatthisàlaü gantvà hatthàcariyaü etad avoca: icchàm' ahaü àcariya sippaü sikkhitun ti. tena hi bhaõe màõavaka sikkhasså 'ti. atha kho bhikkhave Dãghà- vukumàro rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya hatthisàlà- yaü ma¤junà sarena gàyi vãõa¤ ca vàdesi. assosi kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya hatthisàlàyaü ma¤junà sarena gãtaü vãõa¤ ca vàditaü, sutvàna manusse pucchi: ko bhaõe rattiyà paccåsa- #<[page 346]># %<346 MAHâVAGGA. [X. 2. 13-16.>% samayaü paccuññhàya hatthisàlàyaü ma¤junà sarena gàyi vãõa¤ ca vàdesãti. ||13|| amukassa deva hatthàcariyassa ante- vàsã màõavako rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya hatthisà- làyaü ma¤junà sarena gàyi vãõa¤ ca vàdesãti. tena hi bhaõe taü màõavakaü ànethà 'ti. evaü devà 'ti kho bhikkhave te manussà Brahmadattassa Kàsira¤¤o pañissutvà Dãghàvu- kumàraü ànesuü. tvaü bhaõe màõavaka rattiyà paccåsa- samayaü paccuññhàya hatthisàlàyaü ma¤junà sarena gàyi vãõa¤ ca vàdesãti. evaü devà 'ti. tena hi tvaü bhaõe màõavaka gàyassu vãõa¤ ca vàdehãti. evaü devà 'ti kho bhikkhave Dãghàvukumàro Brahmadattassa Kàsira¤¤o pañi- ssutvà àràdhàpekho ma¤junà sarena gàyi vãõa¤ ca vàdesi. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà Dãghàvukumàraü etad avoca: tvaü bhaõe màõavaka maü upaññhahà 'ti. evaü devà 'ti kho bhikkhave Dãghàvukumàro Brahma- dattassa Kàsira¤¤o paccassosi. atha kho bhikkhave Dãghà- vukumàro Brahmadattassa Kàsira¤¤o pubbuññhayã ahosi pacchànipàtã kiükàrapañissàvã manàpacàrã piyavàdã. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà Dãghàvukumàraü na cirass' eva abbhantarike vissàsikaññhàne ñhapesi. ||14|| atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà Dãghàvukumàraü etad avoca: tena hi bhaõe màõavaka rathaü yojehi migavaü gamissàmãti. evaü devà 'ti kho bhikkhave Dãghàvukumàro Brahmadattassa Kàsira¤¤o pañissutvà rathaü yojetvà Brahma- dattaü Kàsiràjànaü etad avoca: yutto kho te deva ratho, yassa dàni kàlaü ma¤¤asãti. atha kho bhikkhave Brahma- datto Kàsiràjà rathaü abhiråhi, Dãghàvukumàro rathaü pesesi, tathà-tathà rathaü pesesi yathà-yathà a¤¤en' eva senà agamàsi a¤¤en' eva ratho. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà dåraü gantvà Dãghàvukumàraü etad avoca: tena hi bhaõe màõavaka rathaü mu¤cassu, kilanto 'mhi nipajjissà- mãti. evaü devà 'ti kho bhikkhave Dãghàvukumàro Brahma- dattassa Kàsira¤¤o pañissutvà rathaü mu¤citvà pañhaviyaü pallaïkena nisãdi. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsi- ràjà Dãghàvukumàrassa ucchaïge sãsaü katvà seyyaü kappesi, tassa kilantassa muhuttaken' eva niddaü okkami. ||15|| atha kho bhikkhave Dãghàvussa kumàrassa etad ahosi: ayaü kho Brahmadatto Kàsiràjà bahuno amhàkaü #<[page 347]># %% anatthassa kàrako, iminà amhàkaü bala¤ ca vàhana¤ ca janapado ca koso ca koññhàgàra¤ ca acchinnaü iminà ca me màtàpitaro hatà. ayaü khv assa kàlo yo 'haü veraü appeyyan ti kosiyà khaggaü nibbàhi. atha kho bhikkhave Dãghàvussa kumàrassa etad ahosi: pità kho maü mara- õakàle avaca: mà kho tvaü tàta Dãghàvu dãghaü passa mà rassaü, na hi tàta Dãghàvu verena verà sammanti, averena hi tàta Dãghàvu verà sammantãti. na kho me taü pañiråpaü yo 'haü pitu vacanaü atikkameyyan ti kosiyà khaggaü pavesesi. dutiyam pi kho bhikkhave Dãghàvussa kumàrassa etad ahosi: ayaü kho Brahmadatto . . . nibbàhi. dutiyam pi kho bhikkhave Dãghàvussa kumàrassa etad ahosi: pità . . . atikkameyyan ti, punad eva kosiyà khaggaü pavesesi. tatiyam pi kho . . . nibbàhi. tatiyam pi kho . . . pavesesi. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà bhãto ubbiggo ussaïkã utrasso sahasà vuññhàsi. atha kho bhikkhave Dãghàvukumàro Brahmadattaü Kàsiràjànaü etad avoca: kissa tvaü deva bhãto . . . vuññhàsãti. idha maü bhaõe màõavaka Dãghãtissa Kosalara¤¤o putto Dãghàvukumàro supinantena khaggena paripàtesi tenàhaü bhãto ubbiggo ussaïkã utrasso sahasà vuññhàsin ti. ||16|| atha kho bhikkh- ave Dãghàvukumàro vàmena hatthena Brahmadattassa Kàsi- ra¤¤o sãsaü paràmasitvà dakkhiõena hatthena khaggaü nibbàhetvà Brahmadattaü {Kàsiràjànaü} etad avoca: ahaü kho so deva Dãghãtissa Kosalara¤¤o putto Dãghàvukumàro. bahuno tvaü amhàkaü anatthassa kàrako, tayà amhàkaü bala¤ ca vàhana¤ ca janapado ca koso ca koññhàgàra¤ ca acchinnaü tayà ca me màtàpitaro hatà. ayaü khv assa kàlo yv' àhaü veraü appeyyan ti. atha kho bhikkhave Brahma- datto Kàsiràjà Dãghàvussa kumàrassa pàdesu sirasà nipatitvà Dãghàvukumàraü etad avoca: jãvitaü me tàta Dãghàvu dehi, jãvitaü me tàta Dãghàvu dehãti. ky àhaü ussahàmi devassa jãvitaü dàtuü, devo kho me jãvitaü dadeyyà 'ti. tena hi tàta Dãghàvu tva¤ c' eva me jãvitaü dehi aha¤ ca te jãvitaü dammãti. atha kho bhikkhave Brahmadatto ca Kàsiràjà Dãghàvu ca kumàro a¤¤ama¤¤assa jãvitaü adaüsu pàõi¤ ca aggahesuü sapatha¤ ca akaüsu adråbhàya. atha kho bhi- kkhave Brahmadatto Kàsiràjà Dãghàvukumàraü etad avoca: #<[page 348]># %<348 MAHâVAGGA. [X. 2. 17-20.>% tena hi tàta Dãghàvu rathaü yojehi gamissàmà 'ti. evaü devà 'ti kho bhikkhave Dãghàvukumàro Brahmadattassa Kàsira¤¤o pañissutvà rathaü yojetvà Brahmadattaü Kàsirà- jànaü etad avoca: yutto kho te deva ratho, yassa dàni kàlaü ma¤¤asãti. atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsi- ràjà rathaü abhiråhi, Dãghàvukumàro rathaü pesesi, tathà -tathà rathaü pesesi yathà-yathà na cirass' eva senàya samà- gacchi. ||17|| atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà Bàràõasiü pavisitvà amacce pàrisajje sannipàtàpetvà etad avoca: sace bhaõe Dãghãtissa Kosalara¤¤o puttaü Dãghàvu- kumàraü passeyyàtha kinti naü kareyyàthà 'ti. ekacce evaü àhaüsu: mayaü deva hatthe chindeyyàma, mayaü deva pàde chindeyyàma, mayaü deva hatthapàde chindeyyà- ma, mayaü deva kaõõe chindeyyàma, mayaü deva nàsaü chindeyyàma, mayaü deva kaõõanàsaü chindeyyàma, mayaü deva sãsaü chindeyyàmà 'ti. ayaü kho bhaõe Dãghãtissa Kosalara¤¤o putto Dãghàvukumàro, nàyaü labbhà ki¤ci kàtuü, iminà ca me jãvitaü dinnaü mayà ca imassa jãvitaü dinnan ti. ||18|| atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà Dãghàvukumàraü etad avoca: yaü kho te tàta Dãghàvu pità maraõakàle avaca: mà kho tvaü tàta Dãghàvu dãghaü passa mà rassaü, na hi tàta Dãghàvu verena verà sammanti, averena hi tàta Dãghàvu verà sammantãti, kin te pità sandhàya avacà 'ti. yaü kho me deva pità maraõakàle avaca mà dãghan ti, mà ciraü veraü akàsãti, imaü kho me deva pità maraõakàle avaca mà dãghan ti. yaü kho me deva pità maraõakàle avaca mà rassan ti, mà khippaü mittehi bhijjitthà 'ti, imaü kho me deva pità maraõakàle avaca mà rassan ti. yaü kho me deva pità maraõakàle avaca na hi tàta Dãghàvu verena verà sammanti, averena hi tàta Dãghàvu verà sammantãti, devena me màtàpitaro hatà 'ti, sac' àhaü devaü jãvità voropeyyaü ye devassa atthakàmà te maü jãvità voropeyyuü, ye me atthakàmà te te jãvità voropeyyuü, evaü taü veraü verena na våpasameyya. idàni ca pana me devena jãvitaü dinnaü mayà ca devassa jãvitaü dinnaü, evaü veraü averena våpasantaü. imaü kho me deva pità maraõakàle avaca: na hi tàta . . . sammantãti. ||19|| atha kho bhikkhave Brahmadatto Kàsiràjà acchari- #<[page 349]># %% yaü vata bho abbhutaü vata bho, yàva paõóito ayaü Dãghàvukumàro, yatra hi nàma pituno saükhittena bhàsi- tassa vitthàrena atthaü àjànissatãti, pettikaü bala¤ ca vàhana¤ ca janapada¤ ca kosa¤ ca koññhàgàra¤ ca pañipàdesi dhãtara¤ ca adàsi. tesaü hi nàma bhikkhave ràjånaü àdinnadaõóànaü àdinnasatthànaü evaråpaü khantisoraccaü bhavissatãti, idha kho pana taü bhikkhave sobhetha yaü tumhe evaü svàkkhàte dhammavinaye pabbajità samànà khamà ca bhaveyyàtha soratà cà 'ti. tatiyam pi kho bha- gavà te bhikkhå etad avoca: alaü bhikkhave mà bhaõóa- naü mà kalahaü mà viggahaü mà vivàdan ti. tatiyam pi kho so adhammavàdã bhikkhu bhagavantaü etad avoca: àgametu bhante bhagavà dhammasàmã, appossukko bhante bhagavà diññhadhammasukhavihàraü anuyutto viharatu, mayaü etena bhaõóanena kalahena viggahena vivàdena pa¤¤àyissàmà 'ti. atha kho bhagavà pariyàdinnaråpà kho ime moghapurisà, na yime sukarà sa¤¤àpetun ti uññhà- yàsanà pakkàmi. ||20||2|| Dãghàvubhàõavàraü pañhamaü. atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacã- varaü àdàya Kosambiü piõóàya pàvisi, Kosambiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto senàsa- naü saüsàmetvà pattacãvaraü àdàya saüghamajjhe ñhitako 'va imà gàthàyo abhàsi: puthusaddo samajano na bàlo koci ma¤¤atha saüghasmiü bhijjamànasmiü, n' a¤¤aü bhiyyo ama¤¤a- ruü. | parimuññhà paõóità bhàsà vàcàgocarabhàõino, yàv' icchanti mukhàyàmaü, yena nãtà na taü vidå. | akkocchi maü, avadhi maü, ajini maü, ahàsi me, ye taü upanayhanti, veraü tesaü na sammati. | akkocchi maü, avadhi maü, ajini maü, ahàsi me, ye taü na upanayhanti, veraü tes' åpasammati. | na hi verena veràni sammant' idha kudàcanaü, 5 averena ca sammanti, esa dhammo sanantano. | pare ca na vijànanti mayam ettha yamàmase, ye ca tattha vijànanti, tato sammanti medhagà. | #<[page 350]># %<350 MAHâVAGGA. [X. 3. 1-4. 2.>% aññhicchinnà pàõaharà gavàssadhanahàrino raññhaü vilumpamànànaü tesam pi hoti saügati. kasmà tumhàkaü no siyà. | sace labhetha nipakaü sahàyaü saddhi¤caraü sàdhuvi- hàri dhãraü, abhibhuyya sabbàni parissayàni careyya ten' attamano satimà. | no ce labhetha nipakaü sahàyaü saddhi¤caraü sàdhuvi- hàri dhãraü ràjà va raññhaü vijitaü pahàya eko care màtaïgara¤¤e va nàgo. | ekassa caritaü seyyo, n' atthi bàle sahàyatà. eko care na ca pàpàni kayirà appossukko màtaïgara¤¤e 10 va nàgo 'ti. ||1||3|| atha kho bhagavà saüghamajjhe ñhitako 'va imà gàthàyo bhàsitvà yena Bàlakaloõakàragàmo ten' upasaükami. tena kho pana samayena àyasmà Bhagu Bàlakaloõakàra- gàme viharati. addasa kho àyasmà Bhagu bhagavantaü dårato 'va àgacchantaü, disvàna àsanaü pa¤¤àpesi pàdoda- kaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü upanikkhipi, paccuggantvà pattacãvaraü pañiggahesi. nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane, nisajja pàde pakkhàlesi. àyasmàpi kho Bhagu bhagavantam abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü Bhaguü bhagavà etad avoca: kacci bhikkhu khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci piõóakena na kilama- sãti. khamanãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà, na càhaü bhante piõóakena kilamàmãti. atha kho bhagavà àyasmantaü Bhaguü dhammiyà kathàya sandassetvà . . . sampahaüsetvà uññhàyàsanà yena Pàcãnavaüsadàyo ten' upasaükami. ||1|| tena kho pana samayena àyasmà ca Anuruddho àyasmà ca Nandiyo àyasmà ca Kimbilo Pàcãnavaüsadàye viharanti. addasa kho dàyapàlo bhagavantaü dãrato 'va àgacchantaü, disvàna bhagavantaü etad avoca: mà samaõa etaü dàyaü pàvisi, sant' ettha tayo kulaputtà attakàmaråpà viharanti, mà tesaü aphàsum akàsãti. assosi kho àyasmà Anuruddho dàyapàlassa bhagavatà saddhiü mantayamànassa, sutvà dàyapàlaü etad avoca: màvuso dàyapàla bhagavantaü #<[page 351]># %% vàresi, satthà no bhagavà anuppatto 'ti. atha kho àyasmà Anuruddho yenàyasmà ca Nandiyo àyasmà ca Kimbilo ten' upasaükami, upasaükamitvà àyasmantaü ca Nandiyaü àyasmantaü ca Kimbilaü etad avoca: abhikkama- thàyasmanto abhikkamathàyasmanto, satthà no bhagavà anuppatto 'ti. ||2|| atha kho àyasmà ca Anuruddho àyasmà ca Nandiyo àyasmà ca Kimbilo bhagavantaü paccuggantvà eko bhagavato pattacãvaraü pañiggahesi, eko àsanaü pa¤¤àpesi, eko pàdodakaü pàdapãñhaü pàda- kathalikaü upanikkhipi. nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane, nisajja pàde pakkhàlesi. te pi kho àyasmantà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü Anuruddhaü bhagavà etad avoca: kacci vo Anuruddhà khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci piõóa- kena na kilamathà 'ti. khamanãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà, na ca mayaü bhante piõóakena kilamàmà 'ti. kacci pana vo Anuruddhà samaggà sammodamànà avivada- mànà khãrodakibhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhi sampa- ssantà viharathà 'ti. taggha mayaü bhante samaggà sammodamànà avivadamànà khãrodakibhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhi sampassantà viharàmà 'ti. yathàkathaü pana tumhe Anuruddhà samaggà sammodamànà . . . sampassantà viharathà 'ti. ||3|| idha mayhaü bhante evaü hoti: làbhà vata me, suladdhaü vata me yo 'haü evaråpehi sabrahma- càrãhi saddhiü viharàmãti. tassa mayhaü bhante imesu àyasmantesu mettaü kàyakammaü paccupaññhitaü àvi c' eva raho ca, mettaü vacãkammaü, mettaü manokammaü paccupaññhitaü àvi c' eva raho ca. tassa mayhaü bhante evaü hoti: yaü nånàhaü sakaü cittaü nikkhipitvà imesaü yeva àyasmantànaü cittassa vasena vatteyyan ti. so kho ahaü bhante sakaü cittaü nikkhipitvà imesaü yeva àyasmantànaü cittassa vasena vattàmi, nànà hi kho no bhante kàyà eka¤ ca pana ma¤¤e cittan ti. àyasmàpi kho Nandiyo, àyasmàpi kho Kimbilo bhagavantaü etad avoca: mayham pi kho bhante evaü hoti: làbhà . . . ma¤¤e cittan ti. evaü kho mayaü bhante samaggà sammodamànà aviva- damànà khãrodakibhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhi sampa- ssantà viharàmà 'ti. ||4|| kacci pana vo Anuruddhà appa- #<[page 352]># %<352 MAHâVAGGA. [X. 4. 5-6.>% mattà àtàpino pahitattà viharathà 'ti. taggha mayaü bhante appamattà àtàpino pahitattà viharàmà 'ti. yathàkathaü pana tumhe Anuruddhà appamattà àtàpino pahitattà viha- rathà 'ti. idha bhante amhàkaü yo pañhamaü gàmato piõ- óàya pañikkamati, so àsanaü pa¤¤àpeti, pàdodakaü pàda- pãñhaü pàdakathalikaü upanikkhipati, avakkàrapàtiü dho- vitvà upaññhàpeti, pàniyaü paribhojaniyaü upaññhàpeti. yo pacchà gàmato piõóàya pañikkamati, sace hoti bhuttàvaseso, sace àkaïkhati, bhu¤jati, no ce àkaïkhati, appaharite và chaóóeti appàõake và udake opilàpeti, so àsanaü uddharati, pàdodakaü pàdapãñhaü pàdakathalikaü pañisàmeti, avakkà- rapàtiü dhovitvà pañisàmeti, pàniyaü paribhojaniyaü pañi- sàmeti, bhattaggaü sammajjati. yo passati pàniyaghañaü và paribhojaniyaghañaü và vaccaghañaü và rittaü tucchaü so upaññhàpeti. sac' assa hoti avisayhaü hatthavikàrena, dutiyaü àmantetvà hatthavilaïghakena upaññhàpema, na tv eva mayaü bhante tappaccayà vàcaü bhindàma. pa¤càhikaü kho pana mayaü bhante sabbarattiyà dhammiyà kathàya sannisãdàma. evaü kho mayaü bhante appamattà àtàpino pahitattà viharàmà 'ti. ||5|| atha kho bhagavà àyasmantaü ca Anuruddhaü àyasmantaü ca Nandiyaü àyasmantaü ca Kimbilaü dhammiyà kathàya sandassetvà . . . sampahaüsetvà uññhàyàsanà yena Pàri- leyyakaü tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càrikaü caramàno yena Pàrileyyakaü tad avasari. tatra sudaü bhagavà Pàrileyyake viharati Rakkhitavanasaõóe Bhaddasàlamåle. atha kho bhagavato rahogatassa pañi- sallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: ahaü kho pubbe àkiõõo na phàsu vihàsiü tehi Kosambakehi bhikkhåhi bhaõóanakàrakehi kalahakàrakehi vivàdakàrakehi bhassakà- rakehi saüghe adhikaraõakàrakehi, so 'mhi etarahi eko adutiyo sukhaü phàsu viharàmi a¤¤atr' eva tehi Kosamba- kehi bhikkhåhi kalahakàrakehi . . . adhikaraõakàrakehãti. a¤¤ataro pi kho hatthinàgo àkiõõo viharati hatthãhi hatthi- nãhi hatthikaëabhehi hatthicchàpakehi, chinnaggàni c' eva tiõàni khàdati, obhaggobhagga¤ c' assa sàkhàbhaïgaü khà- danti, àvilàni ca pàniyàni pivati, ogàhantassa otiõõassa hatthiniyo kàyaü upanighaüsantiyo gacchanti. atha kho #<[page 353]># %% tassa hatthinàgassa etad ahosi: ahaü kho àkiõõo viharàmi hatthãhi hatthinãhi hatthikaëabhehi hatthicchàpakehi, chinna- ggàni c' eva tiõàni khàdàmi, obhaggobhagga¤ ca me sàkhà- bhaïgaü khàdanti, àvilàni ca pàniyàni pivàmi, ogàhantassa me otiõõassa hatthiniyo kàyaü upanighaüsantiyo gacchanti. yaü nånàhaü eko 'va gaõasmà våpakaññho vihareyyan ti. ||6|| atha kho so hatthinàgo yåthà apakkamma yena Pàri- leyyakaü Rakkhitavanasaõóo Bhaddasàlamålaü yena bha- gavà ten' upasaükami, upasaükamitvà soõóàya bhagavato pàniyaü paribhojaniyaü upaññhàpeti appaharita¤ ca karoti. atha kho tassa hatthinàgassa etad ahosi: ahaü kho pubbe àkiõõo na phàsu vihàsiü hatthãhi hatthinãhi hatthikaëabhehi hatthicchàpakehi, chinnaggàni c' eva tiõàni khàdiü, obhaggo- bhagga¤ ca me sàkhàbhaïgaü khàdiüsu, àvilàni ca pàniyàni apàyiü, ogàhantassa ca me otiõõassa hatthiniyo kàyaü upa- nighaüsantiyo agamaüsu, so 'mhi etarahi eko adutiyo sukhaü phàsu viharàmi a¤¤atr' eva hatthãhi hatthinãhi hatthikaëabhehi hatthicchàpehãti. atha kho bhagavà attano ca pavivekaü viditvà tassa ca hatthinàgassa cetasà cetopari- vitakkaü a¤¤àya tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: evaü nàgassa nàgena ãsàdantassa hatthino sameti cittaü cittena yad eko ramati vane 'ti. ||7||4|| atha kho bhagavà Pàrileyyake yathàbhirantaü viharitvà yena Sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. anupubbena càri- kaü caramàno yena Sàvatthi tad avasari. tatra sudaü bhagavà Sàvatthiyaü viharati Jetavane Anàtha- piõóikassa àràme. atha kho Kosambakà upàsakà ime kho ayyà Kosambakà bhikkhå bahuno amhàkaü anatthassa kàrakà, imehi ubbàëho bhagavà pakkanto, handa mayaü ayye Kosambake bhikkhå n' eva abhivàdeyyàma na paccuññheyyà- ma na a¤jalikammaü sàmãcikammaü kareyyàma na sakka- reyyàma na garukareyyàma na màneyyàma na påjeyyàma upagatànam pi piõóapàtaü na dajjeyyàma, evaü ime amhehi asakkariyamànà agarukariyamànà amàniyamànà apåjiyamànà asakkàrapakatà pakkamissanti và vibbhamissanti và bhaga- vantaü và pasàdessantãti. ||1|| atha kho Kosambakà upàsakà Kosambake bhikkhå n' eva abhivàdesuü na paccuññhesuü na #<[page 354]># %<354 MAHâVAGGA. [X. 5. 2-5.>% a¤jalikammaü sàmãcikammaü akaüsu na sakkariüsu na garukariüsu na mànesuü na påjesuü upagatànam pi piõóa- pàtaü na adaüsu. atha kho Kosambakà bhikkhå Kosamba- kehi upàsakehi asakkariyamànà . . . asakkàrapakatà evaü àhaüsu: handa mayaü àvuso Sàvatthiü gantvà bhaga- vato santike imaü adhikaraõaü våpasamemà 'ti. atha kho Kosambakà bhikkhå senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaraü àdàya yena Sàvatthi ten' upasaükamiüsu. ||2|| assosi kho àyasmà Sàriputto: te kira Kosambakà bhi- kkhå bhaõóanakàrakà . . . saüghe adhikaraõakàrakà Sà- vatthiü àgacchantãti. atha kho àyasmà Sàriputto yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà Sàriputto bhagavantaü etad avoca: te kira bhante Kosambakà bhikkhå bhaõóanakàrakà . . . saüghe adhika- raõakàrakà Sàvatthiü àgacchanti. kathàhaü bhante tesu bhikkhåsu pañipajjàmãti. tena hi tvaü Sàriputta yathà- dhammo tathà tiññhàhãti. kathàhaü bhante jàneyyaü dhammaü và adhammaü và 'ti. ||3|| aññhàrasahi kho Sàriputta vatthåhi adhammavàdã jàni- tabbo. idha Sàriputta bhikkhu adhammaü dhammo 'ti dãpeti, dhammaü adhammo 'ti dãpeti, avinayaü vinayo 'ti d., vinayaü avinayo 'ti d., abhàsitaü alapitaü tathàgatena bhàsitaü lapitaü tathàgatenà 'ti d., bhàsitaü lapitaü tathà- gatena abhàsitaü alapitaü tathàgatenà 'ti d., anàciõõaü tathàgatena àciõõaü tathàgatenà 'ti d., àciõõaü tathàga- tena anàciõõaü tathàgatenà 'ti d., appa¤¤attaü tathàgatena pa¤¤attaü tathàgatenà 'ti d., pa¤¤attaü tathàgatena appa- ¤¤attaü tathàgatenà 'ti d., anàpattiü àpattãti d., àpattiü anàpattãti d., lahukaü àpattiü garukà àpattãti d., garukaü àpattiü lahukà àpattãti d., sàvasesaü àpattiü anavasesà àpattãti d., anavasesaü àpattiü sàvasesà àpattãti d., duññhu- llaü àpattiü aduññhullà àpattãti d., aduññhullaü àpattiü duññhullà àpattãti dãpeti. imehi kho Sàriputta aññhàrasahi vatthåhi adhammavàdã jànitabbo. ||4|| aññhàrasahi ca kho Sàriputta vatthåhi dhammavàdã jànitabbo. idha Sàriputta bhikkhu adhammaü adhammo 'ti dãpeti, dhammaü dhammo 'ti d., avinayaü . . ., vinayaü . . ., abhàsitaü alapitaü #<[page 355]># %% tathàgatena . . ., bhàsitaü lapitaü tathàgatena . . ., anà- ciõõaü tathàgatena . . ., àciõõaü tathàgatena . . ., appa¤¤attaü tathàgatena . . ., pa¤¤attaü tathàgatena . . ., àpattiü . . ., anàpattiü . . ., lahukaü àpattiü . . ., garu- kaü àpattiü . . ., sàvasesaü àpattiü . . ., anavasesaü àpattiü . . ., duññhullaü àpattiü . . ., aduññhullaü àpattiü aduññhullà àpattãti dãpeti. imehi kho Sàriputta aññhàrasehi vatthåhi dhammavàdã jànitabbo 'ti. ||5|| assosi kho àyasmà Mahàmoggallàno --la-- assosi kho àyasmà Mahàkassapo, assosi kho àyasmà Mahàkaccàno, assosi kho àyasmà Mahàkoññhito, assosi kho àyasmà Ma- hàkappino, assosi kho àyasmà Mahàcundo, assosi kho àyasmà Anuruddho, assosi kho àyasmà Revato, assosi kho àyasmà Upàli, assosi kho àyasmà ânando, assosi kho àyasmà Ràhulo: te kira Kosambakà bhikkhå . . . (= 3-5. Read Ràhula instead of Sàriputta) . . . dhammavàdã jàni- tabbo 'ti. ||6|| assosi kho Mahàpajàpatã Gotamã: te kira Kobakà bhikkhå . . . àgacchantãti. atha kho Mahàpajàpatã Gotamã yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavan- taü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. ekamantaü ñhità kho Mahàpajàpatã Gotamã bhagavantaü etad avoca: te kira bhante . . . pañipajjàmãti. tena hi tvaü Gotami ubhayattha dhammaü suõa, ubhayattha dhammaü sutvà ye tattha bhi- kkhå dhammavàdino tesaü diññhi¤ ca khanti¤ ca ruci¤ ca àdàya¤ ca rocehi, ya¤ ca ki¤ci bhikkhunãsaüghena bhikkhu- saüghato paccàsiüsitabbaü sabban taü dhammavàdito 'va paccàsiüsitabban ti. ||7|| assosi kho Anàthapiõóiko ga- hapati: te kira Kosambakà bhikkhå . . . àgacchantãti. atha kho Anàthapiõóiko gahapati yena bhagavà ten' upa- saükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekaman- taü nisãdi, ekamantaü nisinno kho Anàthapiõóiko gahapati bhagavantaü etad avoca: te kira bhante . . . pañipajjà- mãti. tena hi tvaü gahapati ubhayattha dànaü dehi, ubha- yattha dànaü datvà ubhayattha dhammaü suõa, ubhayattha dhammaü sutvà ye tattha bhikkhå dhammavàdino tesaü diññhi¤ ca khanti¤ ca ruci¤ ca àdàya¤ ca rocehãti. ||8|| assosi kho Visàkhà Migàramàtà: te kira Kosambakà bhikkhå #<[page 356]># %<356 MAHâVAGGA. [X. 5. 9-12.>% . . . àgacchantãti. atha kho Visàkhà Migàramàtà yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnà kho Visàkhà Migàramàtà bhagavantaü etad avoca: te kira bhante . . . pañipajjàmãti. tena hi tvaü Visàkhe ubha- yattha dànaü dehi . . . rocehãti. ||9|| atha kho Kosambakà bhikkhå anupubbena yena Sàvatthi tad avasaruü. atha kho àyasmà Sàriputto yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà Sàriputto bhagavantaü etad avoca: te kira bhante Kosambakà bhi- kkhå bhaõóanakàrakà . . . saüghe adhikaraõakàrakà Sà- vatthiü anuppattà. kathaü nu kho bhante tesu bhikkhåsu senàsane pañipajjitabban ti. tena hi Sàriputta vivittaü senà- sanaü dàtabban ti. sace pana bhante vivittaü na hoti kathaü pañipajjitabban ti. tena hi Sàriputta vivittaü katvàpi dàtabbaü. na tv evàhaü Sàriputta kenaci pariyà- yena vuóóhatarassa bhikkhuno senàsanaü pañibàhitabban ti vadàmi. yo pañibàheyya, àpatti dukkañassà 'ti. àmise pana bhante kathaü pañipajjitabban ti. àmisaü kho Sàriputta sabbesaü samakaü bhàjetabban ti. ||10|| atha kho tassa ukkhittakassa bhikkhuno dhamma¤ ca vinaya¤ ca paccavekkhantassa etad ahosi: àpatti esà n' esà anàpatti, àpanno 'mhi n' amhi anàpanno, ukkhitto 'mhi n' amhi anukkhitto, dhammiken' amhi kammena ukkhitto akuppena ñhànàrahenà 'ti. atha kho so ukkhittako bhikkhu yena ukkhittànuvattakà bhikkhå ten' upasaükami, upa- saükamitvà ukkhittànuvattake bhikkhå etad avoca: àpatti esà àvuso n' esà anàpatti . . . ñhànàrahena. etha maü àyasmanto osàrethà 'ti. ||11|| atha kho te ukkhittànuvattakà bhikkhå taü ukkhittakaü bhikkhuü àdàya yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etad avocuü: ayaü bhante ukkhittako bhikkhu evaü àha: àpatti esà àvuso n' esà anàpatti . . . osàrethà 'ti. kathaü nu kho tehi bhante pañipajjitabban ti. àpatti esà bhikkhave n' esà anàpatti, àpanno eso bhikkhu n' eso bhikkhu anàpanno, ukkhitto eso bhikkhu n' eso bhikkhu #<[page 357]># %% anukkhitto, dhammikena kammena ukkhitto akuppena ñhànàrahena. yato ca kho so bhikkhave bhikkhu àpanno ca ukkhitto ca passati ca tena hi bhikkhave taü bhikkhuü osàrethà 'ti. ||12|| atha kho te ukkhittànuvattakà bhikkhå taü ukkhittakaü bhikkhuü osàretvà yena ukkhepakà bhi- kkhå ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà ukkhepake bhikkhå etad avocuü: yasmiü àvuso vatthusmiü ahosi saüghassa bhaõóanaü kalaho viggaho vivàdo saüghabhedo saügharàji saüghavavatthànaü saüghanànàkaraõaü so eso bhikkhu àpanno ca ukkhitto ca passi ca osàrito ca. handa mayaü àvuso tassa vatthussa våpasamàya saüghasàmaggiü karomà 'ti. atha kho te ukkhepakà bhikkhå yena bhagavà ten' upasaükamiüsu, upasaükamitvà bhagavantaü abhivà- detvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etad avocuü: te bhante ukkhittà- nuvattakà bhikkhå evaü àhaüsu: yasmiü àvuso vatthus- miü ahosi . . . saüghasàmaggiü karomà 'ti. kathaü nu kho bhante pañipajjitabban ti. ||13|| yato ca kho so bhi- kkhave bhikkhu àpanno ca ukkhitto ca passi ca osàrito ca tena hi bhikkhave saügho tassa vatthussa våpasamàya saüghasàmaggiü karotu. eva¤ ca pana bhikkhave kàtabbà. sabbeh' eva ekajjhaü sannipatitabbaü gilànehi ca agilànehi ca, na kehici chando dàtabbo. sannipatitvà vyattena bhikkhunà pañibalena saügho ¤àpetabbo: suõàtu me bhante saügho. yasmiü vatthusmiü ahosi saüghassa bhaõóanaü kalaho viggaho vivàdo saüghabhedo saügharàji saügha- vavatthànaü saüghanànàkaraõaü so eso bhikkhu àpanno ca ukkhitto ca passi ca osàrito ca. yadi saüghassa pattakallaü saügho tassa vatthussa våpasamàya saügha- sàmaggiü kareyya. esà ¤atti. suõàtu me bhante saügho. yasmiü vatthusmiü . . . osàrito ca. saügho tassa vatthussa våpasamàya saüghasàmaggiü karoti. yassà- yasmato khamati tassa vatthussa våpasamàya saüghasàm- aggiyà karaõaü so tuõh' assa, yassa na kkhamati so bhàseyya. katà saüghena tassa vatthussa våpasamàya saüghasàmaggã nihatà saügharàji nihato saüghabhedo. khamati saüghassa, tasmà tuõhã, evaü etaü dhàrayàmãti. tàvad eva uposatho kàtabbo pàtimokkhaü uddisitabban ti. ||14||5|| #<[page 358]># %<358 MAHâVAGGA. [X. 6. 1-3.>% atha kho àyasmà Upàli yena bhagavà ten' upasaükami, upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho àyasmà Upàli bhagavantaü etad avoca: yasmiü bhante vatthusmiü hoti saüghassa bhaõóa- naü . . . saüghanànàkaraõaü, saügho taü vatthuü avinicchinitvà amålà målaü gantvà saüghasàmaggiü ka- roti, dhammikà nu kho sà bhante saüghasàmaggãti. yas- miü Upàli vatthusmiü hoti . . . saügho taü vatthuü avinicchinitvà amålà målaü gantvà saüghasàmaggiü karoti, adhammikà sà Upàli saüghasàmaggãti. yasmiü pana bhante vatthusmiü hoti . . . saügho taü vatthuü vinicchinitvà målà målaü gantvà saüghasàmaggiü karoti, dhammikà nu kho sà bhante saüghasàmaggãti. yasmiü Upàli vatthusmiü hoti . . . saügho taü vatthuü vinicchinitvà målà målaü gantvà saüghasàmaggiü karoti, dhammikà sà Upàli saügha- sàmaggãti. ||1|| kati nu kho bhante saüghasàmaggiyo 'ti. dve 'mà Upàli saüghasàmaggiyo. atth' Upàli saüghasàmaggã atthàpetà vya¤janupetà, atth' Upàli saüghasàmaggã atthupetà ca vya¤- janupetà ca. katamà ca Upàli saüghasàmaggã atthupetà vya¤janupetà. yasmiü Upàli vatthusmiü hoti saüghassa bhaõóanaü . . . saüghanànàkaraõaü, saügho taü vatthuü avinicchinitvà amålà målaü gantvà saüghasàmaggiü karoti. ayaü vuccati Upàli saüghasàmaggã atthàpetà vya¤janupetà. katamà ca Upàli saüghasàmaggã atthupetà ca vya¤janupetà ca. yasmiü Upàli vatthusmiü hoti saüghassa bhaõóanaü . . . saüghanànàkaraõaü, saügho taü vatthuü vinicchi- nitvà målà målaü gantvà saüghasàmaggiü karoti. ayaü vuccati Upàli saüghasàmaggã atthupetà ca vya¤janupetà ca. imà kho Upàli dve saüghasàmaggiyo ti. ||2|| atha kho àyasmà Upàli uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaï- gaü karitvà yena bhagavà ten' a¤jaliü paõàmetvà bhaga- vantaü gàthàya ajjhabhàsi: saüghassa kiccesu ca mantanàsu ca atthesu jàtesu viniccha- yesu ca kathaüpakàro idha naro mahatthiko bhikkhu kathaü hoti idha paggahàraho 'ti. | #<[page 359]># %% anànuvajjo pañhamena sãlato avekkhitàcàro susaüvu- tindriyo, paccatthikà na upavadanti dhammato, na hi 'ssa taü hoti vadeyyuü yena naü. | so tàdiso sãlavisuddhiyà ñhito visàrado hoti visayha bhàsati, na cchambhati parisagato na vedhati, atthaü na hàpeti anuyyutaü bhaõaü, | tath' eva pa¤haü parisàsu pucchito na c' eva pajjhàyati na maïku hoti. so kàlàgataü vyàkaraõàrahaü vaco ra¤jeti vi¤¤åparisaü vicakkhaõo, | sagàravo vuóóhataresu bhikkhåsu àcerakamhi ca sake visàrado, alaü pametuü, paguõo kathetave, paccatthikàna¤ ca 5 viraddhikovido, | paccatthikà yena vajanti niggahaü mahàjano pa¤¤àpana¤ ca gacchati, saka¤ ca àdàyam ayaü na ri¤cati vyàkaraõapa¤ham anu- paghàtikaü, | dåteyyakammesu alaü samuggaho saüghassa kiccesu ca àhunaü yathà, karaüvaco bhikkhugaõena pesito ahaü karomãti na tena ma¤¤ati, | àpajjati yàvatakesu vatthusu, àpatti yà hoti yathà ca vuññhàti, ete vibhaïgà ubhay'assa sàgatà, àpattivuññhànapadassa kovido, | nissàraõaü gacchati yàni càcaraü, nissàrito hoti yathà ca vatthunà, osàraõan taüvusitassa jantuno etam pi jànàti vibhaïga- kovido, | sagàvaro vuóóhataresu bhikkhusu navesu theresu ca majjhimesu ca, mahàjanass' atthacaro 'dha paõóito, so tàdiso bhikkhu 10 idha paggahàraho 'ti. ||3||6|| Kosambakkhandhako dasamo. #<[page 360]># %<360 MAHâVAGGA.>% tassa uddànaü: Kosambiyaü jinavaro, vivàd' àpattidassane, ukkhipeyya yasmiü tasmiü, tassa yàpatti desaye. | anto sãmàyaü, tatth' eva, pa¤c', eka¤ c' eva, sampadà, Pàrileyyà ca, Sàvatthi, Sàriputto ca, Kolito, | Mahàkassapa-Kaccàno, Koññhito, Kappinena ca, Mahàcundo ca, Anuruddho, Revato, Upàlivhayo, | ânando, Ràhulo c' eva, Gotamã,'nàthapiõóiko, Visàkhà Migàramàtà ca, senàsanaü vivittaü ca, àmisaü samakam pi ca, | na kena chando dàtabbo, Upàli paripucchito, 5 anupavajji visãlena, sàmaggã jinasàsane 'ti. MAHâVAGGAý SAMATTAý.