Bijaganita of Bhaskara (A.D. 1150) =================================================== Digitalized by T. Hayashi (-- June 1993) Based on V. G. Apate's edition (ASS 99, Poona 1930) =================================================== ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ [dhana-­ïa-«a«-vidham] BG_1a/ utpÃdakam yad pravadanti buddhes adhi«Âhitam sat-puru«eïa sÃækhyÃs/ BG_1c/ vyaktasya k­tsnasya tad eka-bÅjam avyaktam ÅÓam gaïitam ca vande//[upajÃti] BG_2a/ pÆrvam proktam vyaktam avyakta-bÅjam prÃyas praÓnÃs no vinà avyakta-yuktyÃ/ BG_2c/ j¤Ãtum ÓakyÃs manda-dhÅbhis nitÃntam yasmÃt tasmÃt vacmi bÅja-kriyÃm ca//[ÓÃlinÅ] BG_3/ yoge yutis syÃt k«ayayos svayos và dhana-­ïayos antaram eva yogas/ BG_4a/ rÆpa-trayam rÆpa-catu«Âayam ca k«ayam dhanam và sahitam vada ÃÓu//[upajÃti] BG_4c/ sva-­ïam k«ayam svam ca p­thak-p­thaktve dhana-­ïayos sækalanÃm avai«i//[upajÃti-ab; cd=7] BG_5/ atra rÆpÃïÃm avyaktÃnÃm ca Ãdya-ak«arÃïi upalak«aïa-artham lekhyÃni/ tathà yÃni Æna-gatÃni tÃni Ærdhva-bindÆni ca iti//[prose] BG_6/ evam bhinne«u api iti//[prose] BG_7/ saæÓodhyamÃnam svam ­ïatvam eti svatvam k«ayas tad-yutis uktavat ca//[upajÃti-cd; ab=4cd] BG_8/ trayÃt dvayam svÃt svam ­ïÃt ­ïam ca vyastam ca saæÓodhya vada ÃÓu Óe«am//[upajÃti-ab; cd=10] BG_9/ svayos asvayos svam vadhas sva-­ïa-ghÃte k«ayas//[bhujaÇgaprayÃta-a (+2ak«ara); b=11; cd=13] BG_10/ dhanam dhanena ­ïam ­ïena nighnam dvayam trayeïa svam ­ïena kim syÃt//[upajÃti-cd; ab=8] BG_11/ bhÃga-hÃre api ca evam niruktam//[bhujaÇgaprayÃta-b (-2ak«ara); a=9; cd=13] BG_12a/ rÆpa-a«Âakam rÆpa-catu«Âayena dhanam dhanena ­ïam ­ïena bhaktam/ BG_12c/ ­ïam dhanena svam ­ïena kim syÃt drutam vada idam yadi bobudhÅ«i//[upajÃti] BG_13/ k­tis sva-­ïayos svam sva-mÆle dhana-­ïe na mÆlam k«ayasya asti tasya ak­titvÃt//[bhujaÇgaprayÃta-cd; a=9; b=11] BG_14/ dhanasya rÆpa-tritayasya vargam k«ayasya ca brÆhi sakhe mama ÃÓu/ BG_15/ dhana-ÃtmakÃnÃm adhana-ÃtmakÃnÃm mÆlam navÃnÃm ca p­thak vada ÃÓu//[upajÃti] [ÓÆnya-«a«-vidham] BG_16/ kha-yoge viyoge dhana-­ïam tathà eva cyutam ÓÆnya-tas tad-viparyÃsam eti//[bhujaÇgaprayÃta-ab; cd=18] BG_17/ rÆoa-trayam svam k«aya-gam ca kham ca kim syÃt kha-yuktam vada kha-cyutam ca//[indravajrÃ-ab; cd=19] BG_18/ vadha-Ãdau viyat khasya kham khena ghÃte kha-hÃras bhavet khena bhaktas ca rÃÓis//[bhujaÇgaprayÃta-cd; ab=16] BG_19/ dvi-ghnam tri-h­t kham kha-h­tam trayam ca ÓÆnyasya vargam vada me padam ca//[indravajrÃ-cd; ab=17] BG_20a/ asmin vikÃras kha-hareïa rÃÓau api pravi«Âe«u api ni÷s­te«u/ BG_20c/ bahu«u api syÃt laya-s­«Âi-kÃle anante acyute bhbÆta0gaïe«u yad-vat//[upajÃti] [varïa-«a«-vidham] BG_21a/ yÃvattÃvat-kÃlakas nÅlakas anyas varïas pÅtas lohitas ca etad-ÃdyÃs/ BG_21c/ avyaktÃnÃm kalpitÃs mÃna-saæj¤Ãs tad-saækhyÃnam kartum ÃcÃrya-varyais//[ÓÃlinÅ] BG_22/ yogas antaram te«u samÃna-jÃtyos vibhinna-jÃtyos ca p­thak sthitis ca//[upajÃti-ab; cd=26ab] BG_23ab/ svam avyaktam ekam sakhe sa-eka-rÆpam dhana-avyakta-yugmam vi-rÆpa-a«Âakam ca/ BG_23cd/ yutau pak«ayos etayos kim dhana-­ïe viparyasya ca aikye bhavet kim vada ÃÓu//[bhujaÇgaprayÃta] BG_24/ dhana-avyakta-varga-trayam sa-tri-rÆpam k«aya-avyakta-yugmena yuktam ca kim syÃt//[bhujaÇgaprayÃta-ab; cd=25] BG_25/ dhana-avyakta-yugmÃt ­ïa-avyakta-«aÂkam sa-rÆpa-a«Âakam projjhya Óe«am vada ÃÓu//[bhujaÇgaprayÃta-cd; ab=24] BG_26a/ syÃt rÆpa-varïa-abhihatau tu varïas dvi-tri-ÃdikÃnÃm sama-jÃtikÃnÃm//[upajÃti-cd; ab=22] BG_26c/ vadhe tu tad-varga-ghana-Ãdayas syus tad-bhÃvitam ca asama-jÃti-ghÃte/ BG_26e/ bhÃga-Ãdikam rÆpa-vat eva Óe«am vyakte yad uktam gaïite tad atra//[upajÃti] BG_27a/ guïyas p­thak guïa-khaï¬a-samas niveÓyas tais khaï¬akais krama-hatas sahitas yathÃ-uktyÃ/ BG_27c/ avyakta-varga-karaïÅ-guïanÃsu cintyas vyakta-ukta-khaï¬a-guïanÃ-vidhis evam atra//[vasantatilakÃ] BG_28a/ yÃvattÃvat-pa¤cakam vi-eka-rÆpam yÃvattÃvadbhis tribhis sa-dvi-rÆpais/ BG_28c/ saæguïya drÃk brÆhi guïyam guïam và vyastam sva-­ïam kalpayitvà ca vidvan//[ÓÃlinÅ] BG_29a/ bhÃjyÃt chedas Óudhyati pracyutas san sve«u sthÃnake«u krameïa/ BG_29c/ yais yais varïais saæguïas yais ca rÆpais bhÃga-hÃre labdhayas tÃs syus atra//[ÓÃlinÅ] BG_30/ rÆpais «a¬bhis varjitÃnÃm caturïÃm avyaktÃnÃm brÆhi vargam sakhe me/[ÓÃlinÅ-ab] BG_31a/ k­tibhyas ÃdÃya padÃni te«Ãm dvayos dvayos ca abhihatim dvi-nighnÅm/ BG_31c/ Óe«Ãt tyajet rÆpa-padam g­hÅtvà ced santi rÆpÃïi tathà eva Óe«am//[upajÃti] BG_32a/ yÃvattÃvat-kÃlaka-nÅlaka-varïÃs tri-pa¤ca-sapta-dhanam/ BG_32c/ dvi-tri-eka-mitais k«aya-gais sahitÃs rahitÃs kati syus tais//[ÃryÃ] BG_33a/ yÃvattÃvat-trayam ­ïam ­ïam kÃlakau nÅlakas svam rÆpeïa ìhyÃs dvi-guïita-mitais tais tu tais eva nighnÃs/ BG_33c/ kim syÃt te«Ãm guïana-ja-phalam guïya-bhaktam ca kim syÃt guïyasya atha prakathaya k­tim mÆlam asyÃs k­tes ca//[mandÃkrÃntÃ] [karaïÅ-«a«-vidham] BG_34a/ yogam karaïyos mahatÅm prakalpya ghÃtasya mÆlam dvi-guïam laghum ca/ BG_34c/ yoga-antare rÆpa-vat etayos te vargeïa vargam guïayet bhajet ca//[indravajrÃ] BG_34e/ laghvyà h­tÃyÃs tu padam mahatyà sa-ekam nir-ekam sva-hatam laghu-ghnam/ BG_34g/ yoga-antare stas kramaÓas tayos và p­thak-sthitis syÃt yadi na asti mÆlam//[upajÃti] BG_35a/ dvika-a«Âa-mityos tri-bha-saækhyayos ca yoga-antare brÆhi sakhe karaïyos/ BH 35c/ tri-sapta-mityos ca ciram vicintya ced «a«-vidham vetsi sakhe karaïyÃs//[upajÃti] BG_36a/ dvi-tri-a«Âa-saækhyÃ-guïakas karaïyos guïyas tri-saækhyà ca sa-pa¤ca-rÆpÃ/ BG_36c/ vadham pracak«va ÃÓu vi-pa¤ca-rÆpe guïe atha và tri-arka-mite karaïyau//[upajÃti] BG_37a/ k«ayas bhavet ca k«aya-rÆpa-vargas ced sÃdhyate asau karaïÅtva-hetos/ BH 37c/ ­ïa-ÃtnikÃyÃs ca tathà karaïyÃs mÆlam k«ayas rÆpa-vidhÃna-hetos//[upajÃti] BG_38a/ dhana-­ïa-tÃ-vyatyayam ÅpsitÃyÃs chede karaïyÃs asak­t vidhÃya/ BG_38c/ tÃd­Ó chidà bhÃjya-harau nihanyÃt ekà eva yÃvat karaïÅ hare syÃt//[upajÃti] BG_38e/ bhÃjyÃs tayà bhÃjya-gatÃs karaïyas labdhÃs karaïyas yadi yoga-jÃs syus/ BH 38g/ viÓle«a-sÆtreïa p­thak ca kÃryà yathà tathà pra«Âus abhÅpsitÃs syus//[upajÃti] BG_39a/ vargeïa yoga-karaïÅ vih­tà viÓudhyet khaï¬Ãni tad-k­ti-padasya yathÃ-ÅpsitÃni/ BG_39c/ k­tvà tadÅya-k­tayas khalu pÆrva-labdhyà k«uïïÃs bhavanti p­thak evam imÃs karaïyas//[vasantatilakÃ] BG_40a/ dvika-tri-pa¤ca-pramitÃs karaïyas tÃsÃm k­tim dvi-trika-saækhyayos ca/ BG_40c/ «a«-pa¤caka-dvi-trika-saæmitÃnÃm p­thak p­thak me kathaya ÃÓu vidvan//[upajÃti] BG_40e/ a«ÂÃdaÓa-a«Âa-dvika-saæmitÃnÃm k­tÅ k­tÅnÃm ca sakhe padÃni//[upajÃti-ab; cd=43ab] BG_41a/ varge karaïyÃs yadi và karaïyos tulyÃni rÆpÃïi atha và bahÆnÃm/ BG_41c/ viÓodhayet rÆpa-k­tes padena Óe«asya rÆpÃïi yuta-ÆnitÃni//[upajÃti] BG_41e/ p­thak tad-ardhe karaïÅ-dvayam syÃt mÆle atha bahvÅ karaïÅ tayos yÃ/ BG_41g/ rÆpÃïi tÃni evam atas api bhÆyas Óe«Ãs karaïyas yadi santi varge//[upajÃti] BG_42a/ ­ïa-Ãtmikà ced karaïÅ k­tau syÃt dhana-ÃtmikÃm tÃm parikalpya sÃdhye/ BG_42c/ mÆle karaïyau anayos abhÅ«Âà k«aya-Ãtmikà ekà su-dhiyà avagamyÃ//[upajÃti] BG_43a/ tri-sapta-mityos vada me karaïyos viÓle«a-vargam k­titas padam ca/[upajÃti-cd; ab=40ef] BG_43c/ dvika-tri-pa¤ca-pramitÃs karaïyas sva-sva-­ïa-gÃs vyasta-dhana-­ïa-gÃs vÃ/ BG_43e/ tÃsÃm k­tim brÆhi k­tes padam ca ced «a«-vidham vetsi sakhe karaïyÃs//[upajÃti] BG_44a/ eka-Ãdi-saækalita-mita-karaïÅ-khaï¬Ãni varga-rÃÓau syus/ BG_44c/ varge karaïÅ-tritaye karaïÅ-dvitayasya tulya-rÆpÃïi//[gÅti] BG_44e/ karaïÅ-«aÂke tis­ïÃm daÓasu catas­ïÃm tithi«u ca pa¤cÃnÃm/ BG_44g/ rÆpa-k­tes projjhya padam grÃhyam ced anyathà na sat kva api//[gÅti] BG_44i/utpatsyamÃnayà evam mÆla-karaïyà alpayà catur-guïayÃ/ BG_44k/ yÃsÃm apavartas syÃt rÆpa-k­tes tÃs viÓodhyÃs syus//[ÃryÃ] BG_44m/ apavarte yÃs labdhÃs mÆla-karaïyas bhavanti tÃs ca api/ BG_44o/ Óe«a-vidhinà na yadi tÃs bhavanti mÆlam tadà tad asat//[ÃryÃ] BG_45a/ varge yatra karaïyas dantais 32 siddhais 24 gajais 8 mitÃs vidvan/ BG_45c/ rÆpais daÓabhis upetÃs kim mÆlam brÆhi tasya syÃt//[ÃryÃ] BG_46a/ varge yatra karaïyas tithi-viÓva-hutÃÓanais catur-guïitais/ BG_46c/ tulyÃs daÓa-rÆpa-ìhyÃs kim mÆlam brÆhi tasya syÃt//[ÃryÃ] BG_47a/ a«Âau «a« pa¤cÃÓat «a«Âis karaïÅ-trayam k­tau yatra/ BG_47c/ rÆpais daÓabhis upetam kim mÆlam brÆhi tasya syÃt//[ÃryÃ] BG_48a/ catur-guïÃs sÆrya-tithÅ«u rudra-nÃga-­tavas yatra k­tau karaïyas/ BG_48c/ sa-viÓava-rÆpÃs vada tad-padam te yadi asti bÅje paÂutÃ-abhimÃnas//[upajÃti] BG_49a/ catvÃriæÓat-aÓÅti-dviÓatÅ-tulyÃs karaïyas ced/ BG_49c/ saptadaÓa-rÆpa-yuktÃs tatra krtau kim padam brÆhi//[upagÅti] [kuÂÂaka-vivaraïam] BG_50a/ bhÃjyas hÃras k«epakas ca apavartyas kena api Ãdau saæbhave kuÂÂaka-artham/ BG_50c/ yena chinnau bhÃjya-hÃrau na tena k«epas ca etad du«Âam uddi«Âam eva//[ÓÃlinÅ] BG_51a/ parasparam bhÃjitayos yayos yas Óe«as tayos syÃt apavartanam sas/ BG_51c/ tena apavartena vibhÃjitau yau tau bhÃjya-hÃrau d­¬ha-saæj¤akau stas//[upajÃti] BG_51e/ mithas bhajet tau d­¬ha-bhÃjya-hÃrau yÃvat vibhÃjye bhavati iha rÆpam/ BG_51g/ phalÃni adhas adhas tad-adhas niveÓyas k«epas tathà ante kham upÃntimena//[upajÃti] BG_51i/ sva-Ærdhve hate antyena yute tad-antyam tyajet muhus syÃt iti rÃÓi-yugmam/ BG_51k/ Ærdhvas vibhÃjyena d­¬hena ta«Âas phalam guïas syÃt aparas hareïa//[upajÃti] BG_52a/ evam tadà eva atra yadà samÃs tÃs syus labdhayas ced vi«amÃs tadÃnÅm/ BG_52c/ yathà Ãgatau labdhi-guïau viÓodhyau sva-tak«aïÃt Óe«a-mitau tu tau stas//[upajÃti] BG_53a/ bhavati kuÂÂa-vidhes yuti-bhÃjyayos samapavartitayos api và guïas/ BG_53c/ bhavati yas yuti-bhÃjakayos punar sas ca bhavet apavartana-saæguïas//[drutavilambita] BG_54a/ yoga-je tak«aïÃt Óuddhe guïa-ÃptÅ stas viyoga-je/ BG_54c/ dhana-bhÃjya-udbhave tad-vat bhavetÃm ­ïa-bhÃjya-je//[anu«Âubh] BG_55/ guïa-labdhyos samam grÃhyam dhÅmatà tak«aïe phalam/ BG_56a/ hara-ta«Âe dhana-k«epe guïa-labdhÅ tu pÆrva-vat//[anu«Âubh] BG_56c/ k«epa-tak«aïa-lÃbha-ìhyà labdhis Óuddhau tu varjitÃ/ BG_57a/ atha và bhÃga-hÃreïa ta«Âayos k«epa-bhÃjyayos//[anu«Âubh] BG_57c/ guïas prÃk-vat tatas labdhis bhÃjyÃt hata-yuta-uddh­tÃt/ BG_58a/ k«epa=abhÃvas atha và yatra k«epas Óudhyet hara-uddh­tas//[anu«Âubh] BG_58c/ j¤eyas ÓÆnyam guïas tatra k«epas hara-h­tas phalam//[anu«Âubh-ab; cd=63ab] BG_59/ i«Âa-Ãhata-sva-sva-hareïa yukte te và bhavetÃm bahudhà guïa-ÃptÅ//[upajÃti-ab; cd=66ab] BG_60a/ ekaviæÓati-yutam Óata-dvayam yad-guïam gaïaka pa¤ca«a«Âi-yuj/ BG_60c/ pa¤ca-varjita-Óata-dvaya-uddh­tam Óuddhim eti guïakam vada ÃÓu tam//[rathoddhatÃ] BG_61a/ Óatam hatam yena yutam navatyà vivarjitam và vih­tam tri«a«ÂyÃ/ BG_61c/ nir-agrakam syÃt vada me guïam tam spa«Âam paÂÅyÃn yadi kuÂÂake asi//[upajÃti] BG_62a/ yad-guïà ak«aya-ga-«a«Âis anvità varjità ca yadi và tribhis tatas/ BG_62c/ syÃt trayodaÓa-h­tà nir-agrakà tam guïam gaïaka me p­thak vada//[rathoddhatÃ] BG_63a/ a«ÂÃdaÓa guïÃs kena daÓa-ìhyÃs và daÓa-ÆnitÃs//[anu«Âubh-cd; ab=58cd] BG_63c/ Óuddham bhÃgam prayacchanti k«aya-ga-ekÃdaÓa-uddh­tÃs/ BG_64a/ yena saæguïitÃs pa¤ca trayoviæÓati-saæyutÃs//[anu«Âubh] BG_64c/ varjitÃs và tribhis bhaktÃs nir-agrakÃs syus sas kas guïas//[anu«Âubh-ab; cd=73ab] BG_65a/ yena pa¤ca guïitÃs kha-saæyutÃs pa¤ca«a«Âi-sahitÃs ca te atha vÃ/ BG_65c/ syus trayodaÓa h­tà nir-agrakÃs tam guïam gaïaka kÅrtaya ÃÓu me//[rathoddhatÃ] BG_66a/ k«epam viÓuddhim parikalpya rÆpam p­thak tayos ye guïa-kÃra-labdhÅ//[upajÃti-cd; ab=59] BG_66c/ abhÅpsita-k«epa-viÓuddhi-nighne sva-hÃra-ta«Âe bhavatas tayos te/ BG_67a/ kaalpyà atha Óuddhis vikalÃ-avaÓe«am «a«Âis ca bhÃjyas ku-dinÃni hÃras//[upajÃti] BG_67c/ tad-jam phalam syus vikalÃs guïas tu liptÃ-agram asmÃt ca kalÃ-lava-agram/ BG_67e/ evam tad-Ærdhvam ca tathà adhimÃsa-avama-agrakÃbhyas divasÃs ravi-indvos//[upajÃti] BG_68a/ ekas haras ced guïakau vibhinnau tadà guïa-aikyam parikalpya bhÃjyam/ BG_68c/ agra-aikyam agram k­tas ukta-vat yas saæÓli«Âa-saæj¤as sphuÂa-kuÂÂakas asau//[upajÃti] BG_69a/ kas pa¤ca-nighnas vih­tas tri«a«Âyà sapta avaÓe«as atha sas eva rÃÓis/ BG_69c/ daÓa-Ãhatas syÃt vih­tas tri«a«Âyà caturdaÓa agras vada rÃÓim enam//[upajÃti] [varga-prak­tis] BG_70a/ i«Âam hrasvam tasya vargas prak­tyà k«uïïas yuktas varjitas và sas yena/ BG_70c/ mÆlam dadyÃt k«epakam tam dhana-­ïam mÆlam tad ca jye«Âha-mÆlam vadanti//[ÓÃlinÅ] BG_71a/ hrasva-jye«Âha-k«epakÃn nyasya te«Ãm tÃn anyÃn và adhas niveÓya krameïa/ BG_71c/ sÃdhyÃni ebhyas bhÃvanÃbhis bahÆni mÆlÃni e«Ãm bhÃvanà procyate atas//[ÓÃlinÅ] BG_71e/ vajra-abhyÃsau jye«Âha-laghvos tad-aikyam hrasvam laghvos Ãhatis ca prak­tyÃ/ BG_71g/ k«uïïà jye«Âha-abhyÃsa-yuj jye«Âha-mÆlam tatra abhyÃsas k«epayos k«epakas syÃt//[ÓÃlinÅ] BG_71i/ hrasvam vajra-abhyÃsayos antaram và laghvos ghÃtas yas prak­tyà vinighnas/ BH 71k/ ghÃtas yas ca jye«Âhayos tad-viyogas jye«Âham k«epas atra api ca k«epa-ghÃtas//[ÓÃlinÅ] BG_72a/ i«Âa-varga-hatas k«epas k«epas syÃt i«Âa-bhÃjite/ BG_72c/ mÆle te stas atha và k«epas k«uïïas k«uïïe tadà pade//[anu«Âubh] BG_73a/ i«Âa-varga-prak­tyos yad vivaram tena và bhajet/[anu«Âubh-cd; ab=64cd] BG_73c/ dvi-ghnam i«Âam kani«Âham tad padam syÃt eka-saæyutau/ BG_73e/ tatas jye«Âham iha Ãnantyam bhÃvanÃtas tathà i«Âatas//[anu«Âubh] BG_74a/ kas vargas a«Âa-hatas sa-ekas k­tis syÃt gaïaka ucyatÃm/ BG_74c/ ekÃdaÓa-guïas kas và vargas sa-ekas k­tis sakhe//[anu«Âubh] BG_75a/ hrasva-jye«Âha-pada-k«epÃn bhÃjya-prak«epa-bhÃjakÃn/ BG_75c/ k­tvà kalpyas guïas tatra tathà prak­titas cyute//[anu«Âubh] BG_75e/ guïa-varge prak­ti-Æne atha và alpam Óe«akam yathÃ/ BG_75g/ tat tu k«epa-h­tam k«epas vyastas prak­titas cyute//[anu«Âubh] BG_75i/ guïa-labdhis padam hrasvam tatas jye«Âham atas asak­t/ BG_75k/ tyaktvà pÆrva-pada-k«epÃn cakra-vÃlam idam jagus//[anu«Âubh] BG_75m/ catur-dvi-eka-yutau evam abhinne bhavatas pade/ BG_75o/ catur-dvi-k«epa-mÆlÃbhyÃm rÆpa-k«epa-artha-bhÃvanÃ//[anu«Âubh] BG_76a/ kà sapta«a«Âi-guïità k­tis eka-yutà kà ca eka«a«Âi-nihatà ca sakhe sa-rÆpÃ/ BG_76c/ syÃt mÆla-dà yadi k­ti-prak­tis nitÃntam tvad-cetasi pravada tÃta tatÃ-latÃ-vat//[vasantatilakÃ] BG_77/ rÆpa-Óuddhau khila uddi«Âam varga-yogas guïas na ced/ BG_78a/ akhile k­ti-mÆlÃbhyÃm dvidhà rÆpam vibhÃjitam//[anu«Âubh] BG_78c/ dvidhà hrasva-padam jye«Âham tatas rÆpa-viÓodhane/ BG_78e/ pÆrvavat và prasÃdhyete pade rÆpa-viÓodhane//[anu«Âubh] BG_79a/ trayodaÓa-guïas vargas nir-ekas kas k­tis bhavet/ BG_79c/ kas và a«Âa-guïitas vargas nir-ekas mÆla-das vada//[anu«Âubh] BG_80a/ kas vargas «a«-guïas tri-ìhyas dvÃdaÓa-ìhyas atha và k­tis/ BG_80c/ yutas và pa¤casaptatyà triÓatyà và k­tis bhavet//[anu«Âubh] BG_81a/ sva-buddhyà eva pade j¤eye bahu-k«epa-viÓodhane/ BG_81c/ tayos bhÃvanayà Ãnantyam rÆpa-k«epa-pada-utthayÃ//[anu«Âubh] BG_82/ varga-chinne guïe hrasvam tad-padena vibhÃjayet/ BG_83/ dvÃtriæÓat-guïitas vargas kas sa-ekas mÆla-das vada//[anu«Âubh] BG_84a/ i«Âa-bhaktas dvidhà k«epas i«Âa-Æna-ìhyas dalÅ-k­tas/ BG_84c/ guïa-mÆla-h­tas ca Ãdyas hrasva-jye«Âhe kramÃt pade//[anu«Âubh] BG_85a/ kà k­tis navabhis k«uïïà dvipa¤cÃÓat-yutà k­tis/ BG_85c/ kas và catur-guïas vargas trayastriæÓat-yutà k­tis//[anu«Âubh] BG_86a/ trayodaÓa-guïas vargas kas trayodaÓa-varjitas/ BG_86c/ trayodaÓa-yutas và syÃt vargas eva nigadyatÃm//[anu«Âubh] BG_87a/ ­ïa-gais pa¤cabhis k«uïïas kas vargas sa-ekaviæÓatis/ BG_87c/ vargas syÃt vada ced vetsi k«aya-ga-prak­tau vidhim//[anu«Âubh] BG_88a/ uktam bÅja-upayogÅ idam saæk«iptam gaïitam kila/ BG_88c/ atas bÅjam pravak«yÃmi gaïaka-Ãnanda-kÃrakam//[anu«Âubh] [eka-varïa-samÅ-karaïam] BG_89a/ yÃvattÃvat kalpyam avyakta-rÃÓes mÃnam tasmin kurvatà uddi«Âam eva/ BG_89c/ tulyau pak«au sÃdhanÅyau prayatnÃt tyaktvà k«iptvà và api saæguïya bhaktvÃ//[ÓÃlinÅ] BG_89e/ eka-avyaktam Óodhayet anya-pak«Ãt rÆpÃïi anyasya itarasmÃt ca pak«Ãt/ BG_89g/ Óe«a-avyakte na uddharet rÆpa-Óe«am vyaktam mÃnam jÃyate vyakta-rÃÓes//[ÓÃlinÅ] BG_89i/ avyaktÃnÃm dvi-ÃdikÃnÃm api iha yÃvattÃvat dvi-Ãdi-nighnam h­tam vÃ/ BG_89k/ yukta-Ænam và kalpayet Ãtma-buddhyà mÃnam kva api vyaktam evam viditvÃ//[ÓÃlinÅ] BG_90a/ ekasya rÆpa-triÓatÅ «a aÓvÃs aÓvÃs daÓa anyasya tu tulya-maulyÃs/ BG_90c/ ­ïam tathà rÆpa-Óatam ca yasya tau tulya-vittau ca kim aÓva-maulyam//[upajÃti] BG_91a/ yat Ãdya-vittasya dalam dvi-yuktam tad-tulya-vittas yadi và dvitÅyas/ BG_91c/ Ãdyas dhanena tri-guïas anyatas và p­thak p­thak me vada vÃji-maulyam//[upajÃti] BG_92a/ mÃïikya-amala-nÅla-mauktika-mitis pa¤ca a«Âa sapta kramÃt ekasya anyatarasya sapta nava «a tad-ratna-saækhyà sakhe/ BG_92c/ rÆpÃïÃm navatis dvi-«a«Âis anayos tau tulya-vittau tathà bÅja-j¤a prati-ratna-jÃni su-mate maulyÃni ÓÅghram vada//[ÓÃrdÆlavikrŬita] BG_93a/ ekas bravÅti mama dehi atam dhanena tvattas bhavÃmi hi sakhe dvi-guïas tatas anyas/ BG_93c/ brÆte daÓa arpayasi ced mama «a«-guïas aham tvattas tayos vada dhane mama kim-pramÃïe//[siæhoddhatÃ] BG_94a/ mÃïikya-a«Âakam indranÅla-daÓakam muktÃphalÃnÃm Óatam yat te karïa-vibhÆ«aïe sama-dhanam krÅtam tvad-arthe mayÃ/ BG_94c/ tad-ratna-traya-maulya-saæyuti-mitis tri-Ænam Óata-ardham priye maulyam brÆhi p­thak yadi iha gaïite kalpà asi kalyÃïini//[ÓÃrdÆlavikrŬita] BG_95a/ pa¤ca-aæÓas ali-kulÃt kadambam agamat tri-aæÓas ÓilÅndhram tayos viÓle«as tri-guïas m­ga-ak«i kuÂajam dolÃyamÃnas aparas/ BG_95c/ kÃnte ketaka-mÃlatÅ-parimala-prÃpta-eka-kÃla-priyÃt dÆta-ÃhÆtas itas tatas bhramati khe bh­Çgas ali-saækhyÃm vada//[ÓÃrdÆlavikrŬita] BG_96a/ pa¤caka-Óata-datta-dhanÃt phalasya vargam viÓodhya pariÓi«Âam/ BG_96c/ dattam daÓaka-Óatena tulyas kÃlas phalam ca tayos//[ÃryÃ] BG_97a/ eka-Óata-datta-dhanÃt phalasya vargam viÓodhya pariÓi«Âam/ BG_97c/ pa¤caka-Óatena dattam tulyas kÃlas phalam ca tayos//[ÃryÃ] BG_98a/ mÃïikya-a«Âakam indranÅla-daÓakam muktÃphalÃnÃm Óatam sat-vajrÃïi ca pa¤ca ratna-vaïijÃm ye«Ãm caturïÃm dhanam/ BG_98c/ saÇga-sneha-vaÓena te nija-dhanÃt dattvà ekam ekam mithas jÃtÃs tulya-dhanÃs p­thak vada sakhe tad-ratna-maulyÃni me//[ÓÃrdÆlavikrŬita] BG_99a/ pa¤caka-Óatena dattam mÆlam sa-kalÃntaram gate var«e/ BG_99c/ dvi-guïam «o¬aÓa-hÅnam labdham kim mÆlam Ãcak«va//[ÃryÃ] BG_100a/ yat pa¤caka-dvika-catu«ka-Óatena dattam khaï¬ais tribhis navati-yuj triÓatÅ dhanam tat/ BG_100c/ mÃse«u sapta-daÓa-pa¤casu tulyam Ãptam khaï¬a-traye api sa-phalam vada khaï¬a-saækhyÃm// [vasantatilakÃ] BG_101a/ pura-praveÓe daÓa-das dvi-saæguïam vidhÃya Óe«am daÓa-bhuk ca nirgame/ BG_101c/ dadau daÓa evam nagara-traye abhavat tri-nighnam Ãdyam vada tat kiyat dhanam// BG_102a/ sa=ardham tandula-mÃnaka-trayam aho drammeïa mÃna-a«Âakam mudgÃnÃm ca yadi trayodaÓa-mitÃs etÃs vaïik kÃkiïÅs/ BG_102c/ ÃdÃya arpaya tandula-aæÓa-yugalam mudga-eka-bhÃga-anvitam k«ipram k«ipra-bhujas vrajema hi yutas sa-arthas agratas yÃsyati// BG_103a/ sva-ardha-pa¤ca-aæÓa-navamais yuktÃs ke syus samÃs trayas/ BG_103c/ anya-aæÓa-dvaya-hÅnÃs ye «a«Âi-Óe«Ãs ca tÃn vada// BG_104a/ trayodaÓa tathà pa¤ca karaïyau bhujayos mitÅ/ BG_104c/ bhÆs aj¤Ãtà atra catvÃras phalam bhÆmim vada ÃÓu me// BG_105a/ daÓa-pa¤ca-karaïÅ-antaram ekas bÃhus paras ca «a karaïÅ/ BG_105c/ bhÆs a«ÂÃdaÓa karaïÅ rÆpa-Ænà lambam Ãcak«va// BG_106a/ asamÃna-sama-chedÃn rÃÓÅn tÃn caturas vada/ BG_106c/ yad-aikyam yad-ghana-aikyam và ye«Ãm varg-aikya-saæmitam// [ÃpaÂe: -dhana- < -ghana-] BG_107a/ tri-asra-k«etrasya yasya syÃt phalam karïena saæmitam/ BG_107c/ dos-koÂi-Óruti-ghÃtena samam yasya ca tad-vat// BG_108a/ yutau vargas antare vargas yayos ghÃte ghanas bhavet/ BG_108c/ tau rÃÓÅ ÓÅghram Ãcak«va dak«as asi gaïite yadi// BG_109a/ ghana-aikyam jÃyate vargas varga-aikyam ca yayos ghanas/ BG_109c/ tau ced vetsi tadà aham tvÃm manye bÅja-vidÃm varam// BG_110a/ yatra tri-asre k«etre dhÃtrÅ manu-saæmità sakhe bÃhÆ/ BG_110c/ ekas pa¤cadaÓa anyas trayodaÓa vada avalambakam tatra// BG_111a/ yadi sama-bhuvi veïus dvi-tri-pÃïi-pramÃïas gaïaka pavana-vegÃt eka-deÓe su-bhagnas/ BG_111c/ bhuvi n­pa-mita-haste«u aÇga lagnam tad-agram kathaya kati«u mÆlÃt e«as bhagnas kare«u// BG_112a/ cakra-krau¤ca-Ãkulita-salile kva api d­«Âam ta¬Ãge toyÃt Ærdhvam kamala-kalikÃ-agram vitasti-pramÃïam/ BG_112c/ mandam mandam calitam anilena Ãhatam hasta-yugme tasmin magnam gaïaka kathaya k«ipram ambu-pramÃïam// BG_113a/ v­k«Ãt hasta-Óata-ucchrayÃt Óata-yuge vÃpÅm kapis kas api agÃt uttÅrya atha paras drutam Óruti-pathÃt pro¬¬Åya kiæcit drumÃt/ [ÃpaÂe: kiæci < kiæcit] BG_113c/ jÃtà evam samatà tayos yadi gatau u¬¬Åya-mÃnam kiyat vidvan ced su-pariÓramas asti gaïite k«ipram tat Ãcak«va me// BG_114a/ pa¤cadaÓa-daÓa-kara-ucchrÃya-veïvos aj¤Ãta-madhya-bhÆmikayos/ BG_114c/ itaretara-mÆla-agra-ga-sÆtra-yutes lamba-mÃnam Ãcak«va// [madhyama-Ãharaïam] BG_115a/ avyakta-varga-Ãdi yadà avaÓe«am pak«au tadà i«Âena nihatya kiæcit/ BG_115c/ k«epyam tayos yena pada-pradas syÃt avyakta-pak«asya padena bhÆyas// BG_115e/ vyaktasya pak«asya sama-kriyà evam avyakta-mÃnam khalu labhyate tat/ BG_115g/ na nirvahas ced ghana-varga-varge«u evam tadà j¤eyam idam sva-buddhyÃ// BG_115i/avyakta-mÆla-­ïa-ga-rÆpatas alpam vyaktasya pak«asya padam yadi syÃt/ BG_115k/ ­ïam dhanam tat ca vidhÃya sÃdhyam avyakta-mÃnam dvi-vidham kvacit tat// BG_116a/ catur-Ãhata-varga-samais rÆpais pak«a-dvayam guïayet/ BG_116c/ pÆrva-avyaktasya k­tes sama-rÆpÃïi k«ipet tayos eva// BG_117a/ ali-kula-dala-mÆlam mÃlatÅm yÃtam a«Âau nikhila-navama-bhÃgÃs cÃlinÅ bh­Çgam ekam/ BG_117c/ niÓi parimala-lubdham padma-madhye niruddham pratiraïati raïantam brÆhi kÃnte ali-saækhyÃm// BG_118a/ pÃrthas karïa-vadhÃya mÃrgaïa-gaïam kruddhas raïe saædadhe tasya ardhena nivÃrya tad-Óara-gaïam mÆlais caturbhis hayÃn/ BG_118c/ Óalyam «a¬bhis atha i«ubhis tribhis api chatram dhvajam kÃrmukam ciccheda asya Óiras Óareïa kati te yÃn arjunas saædadhe// BG_119a/ vi-ekasya gacchasya dalam kila Ãdis Ãdes dalam tad-pracayas phalam ca/ BG_119c/ caya-Ãdi-gaccha-abhihatis sva-sapta-bhÃga-adhikà brÆhi caya-Ãdi-gacchÃn// BG_120a/ kas khena vih­tas rÃÓis koÂyà yuktas atha và Ænitas/ BG_120c/ vargitas sva-padena ìhyas kha-guïas navatis bhavet// BG_121a/ kas sva-ardha-sahitas rÃÓis kha-guïas vargitas yutas/ BG_121c/ sva-padÃbhyÃm sva-bhaktas ca jÃtas pa¤cadaÓa ucyatÃm// BG_122a/ rÃÓis dvÃdaÓa-nighnas rÃÓi-ghana-ìhyas ca kas samas yasya/ BG_122c/ rÃÓi-k­tis «a«-guïità pa¤catriæÓat-yutà vidvan// BG_123a/ kas rÃÓis dviÓatÅ-k«uïïas rÃÓi-varga-yutas hatas/ BG_123c/ dvÃbhyÃm tena Ænitas rÃÓi-varga-vargas ayutam 10000 bhavet/ BG_123e/ rÆpa-Ænam vada tam rÃÓim vetsi bÅja-kriyÃm yadi// BG_124a/ vana-antarÃle plavaga-a«Âa-bhÃgas saævargitas valgati jÃta-rÃgas/ BG_124c/ brÆt-kÃra-nÃda-pratinÃda-h­«ÂÃs d­«ÂÃs girau dvÃdaÓa te kiyantas// BG_125a/ yÆthÃt pa¤ca-aæÓakas tri-Ænas vargitas gahvaram gatas/ BG_125c/ d­«Âas ÓÃkhÃ-m­gas ÓÃkhÃm ÃrƬhas vada te kati/ BG_125e/ karïasya tri-lavena Ænà dvÃdaÓa-aÇgula-ÓaÇku-bhÃ/ BG_125g/ caturdaÓa-aÇgulà jÃtà gaïaka brÆhi tÃm drutam// BG_126a/ catvÃras rÃÓayas ke te mÆla-dÃs ye dvi-saæyutÃs BG_126c/ dvayos dvayos yathà Ãsanna-ghÃtÃs ca a«ÂÃdaÓa-anvitÃs/ BG_126e/ mÆla-dÃs sarva-mÆla-aikyÃt ekÃdaÓa-yutÃt padam/ BG_126g/ trayodaÓa sakhe jÃtam bÅja-j¤a vada tÃn mama// BG_127a/ rÃÓi-k«epÃt vadha-k«epas yad-guïas tat pada-uttaram/ BG_127c/ avyakta-rÃÓayas kalpyÃs vargitÃs k«epa-varjitÃs// BG_128a/ k«etre tithi-nakhais tulye dos-koÂÅ tatra kà Órutis/ BG_128c/ upapattis ca rƬhasya gaïitasya asya kathyatÃm// BG_129a/ dos-koÂi-antara-vargeïa dvi-ghnas ghÃtas samanvitas/ BG_129c/ varga-yoga-samas sas syÃt dvayos avyaktayos yathÃ// BG_130a/ bhujÃt tri-ÆnÃt padam vi-ekam koÂi-karïa-antaram sakhe/ BG_130c/ yatra tatra vada k«etre dos-koÂi-ÓravaïÃn mama// BG_131a/ varga-yogasya yad-rÃÓyos yuti-vargasya ca antaram/ BG_131c/ dvi-ghna-ghÃta-samÃnam syÃt dvayos avyaktayos yathÃ/ BG_131e/ catur-guïasya ghÃtasya yuti-vargasya ca antaram/ BG_131g/ rÃÓi-antara-k­tes tulyam dvayos avyaktayos yathÃ// BG_132a/ catvÃriæÓat yutis ye«Ãm dos-koÂi-ÓravasÃm vada/ BG_132c/ bhuja-koÂi-vadhas ye«u Óatam viæÓati-saæyutam// BG_133a/ yogas dos-koÂi-karïÃnÃm «aÂpa¤cÃÓat 56 vadhas tathÃ/ BG_133c/ «aÂÓatÅ saptabhis k«uïïà 4200 ye«Ãm tÃn me p­thak vada// [aneka-varïa-samÅkaraïam] BG_134a/ Ãdyam varïam Óodhayet anya-pak«Ãt anyÃn rÆpÃïi anyatas ca Ãdya-bhakte/ BG_134c/ pak«e anyasmin Ãdya-varïa-unmitis syÃt varïasya ekasya unmitÅnÃm bahutve// BG_134e/ samÅ-k­ta-cheda-game tu tÃbhyas tad-anya-varïa-unmitayas prasÃdhyÃs/ BG_134g/ antya-unmitau kuÂÂaka-vidhes guïa-ÃptÅ te bhÃjya-tad-bhÃjaka-varna-mÃne// BG_134i/ anye api bhÃjye yadi santi varïÃs tad-mÃnam i«Âam parikalpya sÃdhye/ BG_134k/ vilomaka-uttÃpana-tas anya-varïa-mÃnÃni bhinnam yadi mÃnam evam/ BG_134m/ bhÆyas kÃryas kuÂÂake atra antya-varïam tena utthÃpya utthÃpayet vyastam ÃdyÃt// BG_135a/ mÃïikya-amala-nÅla-mauktika-mitis pa¤ca a«Âa sapta kramÃt ekasya anyatarasya sapta nava «a tad-ratna-saækhyà sakhe/ BG_135c/ rÆpÃïÃm navatis dvi«a«Âis anayos tau tulya-vittau tathà bÅja-j¤a prati-ratna-jÃni sumate maulyÃni ÓÅghram vada// [ÓÃrdÆlavikrŬita] BG_136a/ ekas bravÅti mama dehi Óatam dhanena tvattas bhavÃmi hi sakhe dvi-guïas tatas anyas/ BG_136c/ brÆte daÓa arpayasi ced mama «a«-guïas aham tvattas tayos vada dhane mama kim-pramÃïe// BG_137a/ aÓvÃs pa¤ca-guïa-aÇga-maÇgala-mitÃs ye«Ãm caturïÃm dhanÃni u«ÂrÃs ca dvi-muni-Óruti-k«iti-mitÃs a«Âa-dvi-bhÆ-pÃvakÃs/ BG_137c/ te«Ãm aÓvatarÃs v­«Ãs muni-mahÅ-netra-indu-saækhyÃs kramÃt sarve tulya-dhanÃs ca te vada sapadi aÓva-Ãdi-maulyÃni me// BG_138a/ tribhis pÃrÃvatÃs pa¤ca pa¤cabhis sapta sÃrasÃs/ BG_138c/ saptabhis nava haæsÃs ca navabhis barhiïas trayas// BG_138e/ drammais avÃpyate dramma-Óatena Óatam Ãnaya/ BG_138g/ e«Ãm pÃrÃvata-ÃdÅnÃm vinoda-artham mahÅ-pates// BG_139a/ «a«-bhaktas pa¤ca-agras pa¤ca-vibhaktas bhavet catu«ka-agras/ BG_139c/ catur-uddh­tas trika-agras dvi-agras tri-samuddh­tas kas syÃt// BG_140a/ syus pa¤ca-sapta-navabhis k«uïïe«u h­te«u ke«u viæÓatyÃ/ BG_140c/ rÆpa-uttarÃïi Óe«Ãïi avÃptayas ca api Óe«a-samÃs// BG_141a/ eka-agras dvi-h­tas kas syÃt dvika-agras tri-samuddh­tas/ BG_141c/ trika-agras pa¤cabhis bhaktas tad-vat eva hi labdhayas// BG_142a/ kau rÃÓÅ vada pa¤ca-«aÂka-vih­tau eka-dvika-agrau yayos dvi-agram tri-uddh­tam antaram nava-h­tà pa¤ca-agrakà syÃt yutis/ BG_142c/ ghÃtas sapta-h­tas «a«-agras iti tau «aÂka-a«ÂakÃbhyÃm vinà vidvan kuÂÂaka-vedi-ku¤jara-ghaÂÃ-saæghaÂÂa-sæhas asi ced// BG_143a/ navabhis saptabhis k«uïïas kas rÃÓis triæÓatà h­tas/ BG_143c/ yat agra-aikyam phala-aikya-ìhyam bhavet «a¬viæÓates mitam// BG_144a/ kas tri-sapta-nava-k«uïïas rÃÓis triæÓat-vibhÃjitas/ BG_144c/ yat agra-aikyam api triæÓat-h­tam ekÃdaÓa-agrakam// BG_145a/ kas trayoviæÓati-k«uïïas «a«Âyà asÅtyà h­tas p­thak/ BG_145c/ yat agra-aikyam Óatam d­«Âam kuÂÂaka-j¤a vada ÃÓu tam// BG_146a/ atra adhikasya varïasya bhÃjyasthasya Åpsità mitis/ BG_146c/ bhÃga-labdhasya no kalpyà kriyà vyabhicaret tathÃ// BG_147a/ kas pa¤ca-guïitas rÃÓis trayodaÓa-vibhÃjitas/ BG_147c/ yat labdham rÃÓinà yuktam triæÓat jÃtam vada ÃÓu tam// BG_148a/ «a«-a«Âa-ÓatakÃs krÅtvà sama-ardhena phalÃni ye/ BG_148c/ vikrÅya ca punar Óe«am eka-ekam pa¤cabhis païais/ BG_148e/ jÃtÃs sama-païÃs te«Ãm kas krayas vikrayas ca kas// [aneka-varïa-samÅ-karaïa-antar-gatam madhyama-Ãharaïam] BG_149a/ varga-Ãdyam ced tulya-Óuddhau k­tÃyÃm pak«asya ekasya ukta-vat varga-mÆlam/ BG_149c/ varga-prak­tyà para-pak«a-mÆlam tayos samÅ-kÃra-vidhis punar ca/ BG_149e/ varga-prak­tyà vi«ayas na ced syÃt tadà anya-varïsya k­tes samam tam// BG_149g/ k­tvà aparam pak«am atha anya-mÃnam k­ti-prak­tyà Ãdya-mitis tathà ca/ BG_149i/ varga-prak­tyà vi«ayas yathà syÃt tathà sudhÅbhis bahudhà vicintyam// BG_150a/ bÅjam matis vividha-varïa-sahÃyinÅ hi manda-avabodhavidhaye vibudhais nija-Ãdyais/ BG_150c/ vistÃritÃ