Somadeva: Rasendracudamani, chapters 3-5, 7-16 Based on the ed. by Siddhinandan Misra, Benares : Chaukhamba Orientalia, 1999 Input by Oliver Hellwig ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Rcåm, 3 rasa÷àlàü prakurvãta sarvabàdhàvivarjite / sarvauùadhamaye de÷e ramye kåpasamanvite // Rcåm_3.1 // yakùaràjasahasràkùadigvibhàge su÷obhane / nànopakaraõopetàü pràkàreõa su÷obhitàm // Rcåm_3.2 // {ras÷àlà meü kahàü kyà kareü?} ÷àlàyàþ pårvadigbhàge sthàpayedrasabhairavam / vahnikarmàõi càgneye yàmye pàùàõakarma ca // Rcåm_3.3 // nairçtye ÷astrakarmàõi vàruõe kùàlanàdikam / ÷oùaõaü vàyukoõe ca vedhakarmottare tathà // Rcåm_3.4 // sthàpanaü siddhavastånàü prakuryàd ã÷akoõake / padàrthasaügrahaþ kàryo rasasàdhanahetukaþ // Rcåm_3.5 // {ras÷àlà meü saügrahaõã upakaraõ} sattvapàtanakoùñhãü ca gàrakoùñhãü su÷obhanàm / bhåmikoùñhãü calatkoùñhãü jaladroõãsvaneka÷aþ // Rcåm_3.6 // bhastrikàyugalaü tadvannalike vaü÷alauhayoþ / svarõàyoghoùa÷ulbà÷makuõóya÷carmakçtàü tathà // Rcåm_3.7 // karaõàni vicitràõi sarvàõyapi samàharet / manthànaþ peùaõã khalvà droõãråpà÷ca vartulàþ // Rcåm_3.8 // àyasàstaptakhalvà÷ca mardakà÷ca tathàvidhàþ / såkùmachidrasahasràóhyà dravyacàlanahetave // Rcåm_3.9 // càlanã ca kañatràõã ÷ilà laulã ca kaõóanã / måùàmçttuùakàrpàsavanopalapiùñakam // Rcåm_3.10 // trividhaü bheùajaü dhàtujãvamålamayaü tathà / ÷ikhitrà govaraü caiva ÷arkarà ca sitopalà // Rcåm_3.11 // kàcàyomçdvaràñànàü kåpikà÷caùakàõi ca / ÷årpàdiveõupàtràõi kùudrakùiprà÷ca ÷aïkhakàþ // Rcåm_3.12 // kùuraprà÷ca tathà pàlyo yaccànyattatra yujyate / pàlikà karõikà caiva ÷àkacchedana÷astrikà // Rcåm_3.13 // ÷àlàsammàrjanàrthaü hi rasapàkàntakarma yat / tatropayogi yaccànyattatsarvaü paravidyayà // Rcåm_3.14 // ÷rãrasàïku÷ayà sarvaü mantrayitvà samàharet / anyathà tadgataü tejaþ parigçhõàti bhairavaþ // Rcåm_3.15 // {càlinã} càlinã trividhà proktà tatsvaråpaü ca kathyate / vaiõavãbhiþ ÷alàkàbhinirmità grathità guõaiþ // Rcåm_3.16 // kãrtità sà sadà sthåladravyàõàü gàlane hità / cårõacàlanaheto÷ca càlanyanyàpi vaü÷ajà // Rcåm_3.17 // karõikàrasya ÷àlmalyàþ pàrijàtasya kambayà / caturaïgulavistàrayuktyà nirmità ÷ubhà // Rcåm_3.18 // kuõóalyaratnivistàrà chàgacarmàbhaveùñità / vàjivàlàmbarànaddhatalà càlanikà parà // Rcåm_3.19 // tayà pracàlanaü kuryàddhartuü såkùmataraü rajaþ / {aïgàra} ÷ikhitràþ pàvakocchiùñà aïgàràþ kokilàþ matàþ // Rcåm_3.20 // kokilà÷ceti te'ïgàràþ nirvàõàþ payasà vinà / {upala} piùñakaü chagaõaü chàõamupalaü cotpalaü tathà // Rcåm_3.21 // karaõóopalasàrã ca saü÷uùkachagaõàbhidhàþ / {bottle} kåpikà champikà siddhà golà caiva karaõóikà // Rcåm_3.22 // {caùaka} caùakà ca kañorã ca vàñikà ghoñikà tathà / kacolã gràhikà ceti nàmànyekàrthakàni hi // Rcåm_3.23 // {raskarm meü kaisà vaidy ko rakhe} rasasaühitayor vaidyàþ nighaõñuj¤à÷ca vàrttikàþ / sarvade÷ajabhàùàj¤àþ saügràhyàste'pi sàdhakaiþ // Rcåm_3.24 // dharmiùñhaþ satyavàg vidvàn ÷ivake÷avapåjakaþ / sadayaþ padmahasta÷ca saüyojyo rasavaidyake // Rcåm_3.25 // patàkàkumbhapàthojamatsyacàpàïkapàõikaþ / anàmàdhaþ stharesvàïkaþ sa syàdamçtahastavàn // Rcåm_3.26 // {alchemist:: bad variant} ade÷ikaþ kçpàmukto lubdho yuktivivarjitaþ / kçùõarekhàkaro vaidyo dagdhahasto vivarjitaþ // Rcåm_3.27 // rasapàkàvasàne hi sadàghoraü ca jàpayet / {assistant} sodyamàþ ÷ucayaþ ÷åràþ baliùñhàþ paricàrakàþ // Rcåm_3.28 // bhåtavigrahamantraj¤àste yojyà nidhisàdhane / baliùñhàþ sattvavanta÷ca raktàkùàþ kçùõavigrahàþ // Rcåm_3.29 // bhåtatràsanavidyà÷ca te yojyàþ balisàdhane / nirlobhàþ satyavaktàro devabràhmaõapåjakàþ // Rcåm_3.30 // yaminaþ pathyabhoktàro yojanãyà rasàyane / dhanavanto vadànyà÷ca sarvopaskarasaüyutàþ // Rcåm_3.31 // guruvàkyaratà nityaü dhàtuvàdeùu te ÷ubhàþ / {collectors of drugs} tattadauùadhanàmaj¤àþ ÷ucayo va¤canojjhitàþ // Rcåm_3.32 // nànàviùayabhàùàj¤àste matà bheùajàhçtau / ÷ucãnàü satyavàkyànàmàstikànàü manasvinàm // Rcåm_3.33 // sandehojjhitacittànàü rasaþ sidhyati nànyathà / da÷àùñakriyayà siddhe rase 'sau sàdhakottamaþ // Rcåm_3.34 // mahàraso 'yam ityuktvà sevetànyatra taü rasaü / rasasiddho bhavenmartyo dàtà bhoktà na yàcakaþ / jaràmukto jagatpåjyo divyakàntiþ sadà sukhã // Rcåm_3.35 // Rcåm, 4 kathyate somadevena mugdhavaidyaprabuddhaye / paribhàùà rasendrasya ÷àstraiþ siddhai÷ca bhàùità // Rcåm_4.1 // {dhànvantarabhàga} ardhaü siddharasasya tailaghçtayorlehasya bhàgo'ùñamaþ saüsiddhàkhilalohacårõavañakàdãnàü tathà saptamaþ / yo dãyeta bhiùagvaràya gadibhirnirdi÷ya dhanvantariü sarvàrogyasukhàptaye nigadito bhàgaþ sa dhànvantaraþ // Rcåm_4.2 // {rudrabhàga} bhaiùajyakrãõitadravyabhàga÷caikàda÷o hi yaþ / vaõigbhyo gçhyate vaidyai rudrabhàgaþ sa ucyate // Rcåm_4.3 // pragçhyàdhikarudràü÷aü yo'samãcãnamauùadham / dàpayellubdhadhãrvaidyaþ sa syàdvi÷vàsaghàtakaþ // Rcåm_4.4 // ÷àstreùu vihità ÷uddhirbrahmahatyàkçtàmapi / vi÷vàsaghàtinàü puüsàü na ÷uddhirmaraõaü vinà // Rcåm_4.5 // {kajjalã} dhàtubhir gandhakàdyai÷ca nirdravairmardito rasaþ / su÷lakùõaþ kajjalàbhàsaþ kajjalãtyabhidhãyate // Rcåm_4.6 // {rasapaïka} sadravà mardità saiva rasapaïka iti smçtaþ // Rcåm_4.7 // {navanãtapiùñã} arkàü÷atulyàdrasato'tha gandhànniùkàrdhatulyàttruñi÷o 'bhikhalve / arkàtape tãvratare sagharme piùñã bhavetsà navanãtaråpà // Rcåm_4.8 // {piùñã} khalve vimardya gandhena dugdhena saha pàradam / peùaõàt piùñatàü yàti sàpi piùñã matà paraiþ // Rcåm_4.9 // {pàtanapiùñã} caturthàü÷asuvarõena rasena kçtapiùñikà / bhavetpàtanapiùñã sà rasasyottamasiddhidà // Rcåm_4.10 // {hematàrayoþ kçùñã} råpyaü và jàtaråpaü và rasagandhàdibhirhatam / samutthitaü hi bahu÷aþ sà kçùñã hematàrayoþ // Rcåm_4.11 // {svarõakçùñã} kçùñã kùiptà suvarõàntarna varõo hãyate tayà / svarõakçùñyà kçtaü bãjaü rasasya parira¤janam // Rcåm_4.12 // {varalohaka} tàmraü tãkùõasamàyuktaü drutaü nikùipya bhåri÷aþ / sagandhe lakucadràve nirgataü varalohakam // Rcåm_4.13 // {svarõaraktã} tena raktãkçtaü svarõaü svarõaraktãtyudàhçtam / nikùiptà sà drute svarõe varõotkarùavidhàyinã / tàrasya ra¤janã càpi bãjaràgavidhàyinã // Rcåm_4.14 // {tàraraktã} evameva prakartavyà tàraraktã manoharà / ra¤janã khalu råpyasya bãjànàmapi ra¤janã // Rcåm_4.15 // {candrànalayor dalam} mçtena và baddharasena vànyallohena và sàdhitamanyaloham / sitatvapãtatvamupàgataü taddalaü hi candrànalayoþ prasiddham // Rcåm_4.16 // {sitapãtadala} àbhàsakçtabaddhena rasena saha yojitam / sàdhitaü cànyalohena sitaü pãtaü hi taddalam // Rcåm_4.17 // {ayonàga} tàpyena nihataü kàntaü saptavàraü samutthitam / ÷ilayàpyàhataü nàgaü vàraü vàraü samutthitam // Rcåm_4.18 // tad dvayaü dvipalaü càtha tàpyabhasma paladvayam / sarvaü nikùipya måùàyàü saptavàraü dhamed dçóham // Rcåm_4.19 // tad ayonàgamityuktaü sàdhakaü dehalohayoþ / rasena sàraõàyantre tadãyà guñikà kçtà // Rcåm_4.20 // sà dhçtà vadane hanti mehavyåhama÷eùataþ / kurute dantadàróhyaü ca dçùñiü gçdhradç÷àviva / tathànyàn netrajàn rogàn rogàn jatrårdhvasambhavàn // Rcåm_4.21 // {÷ulbanàga} màkùikeõa hataü tàmraü da÷avàraü samutthitam / tadvadvi÷uddhanàgaü hi dvitayaü taccatuùpalam // Rcåm_4.22 // nãlà¤janahataü bhåyaþ saptavàraü samutthitam / iti saüsiddhametaddhi ÷ulbanàgaü prakãrtyate // Rcåm_4.23 // sàritastena såtendro vadane vidhçto nçõàm / nihanti màsamàtreõa mehavyåhama÷eùataþ // Rcåm_4.24 // pathyà÷anasya varùeõa palitaü valibhiþ saha / gçdhradçùñirlasatpuùñiþ sarvàrogyasamanvitaþ // Rcåm_4.25 // {pi¤jarã} lohaü lohàntare kùiptaü dhmàtaü nirvàpitaü drave / pàõóupãtaprabhaü jàtaü pi¤jarãtyabhidhãyate // Rcåm_4.26 // {candràrka} bhàgàþ ùoóa÷a tàrasya tathà dvàda÷a bhàskaraþ / ekatràvartitàstena candràrkamiti kathyate // Rcåm_4.27 // {nirvàhaõa/nirvàpaõa} sàdhyalohe'nyalohaü cet prakùiptaü vaïkanàlataþ / nirvàpaõaü tu yatproktaü vaidyairnirvàhaõaü khalu // Rcåm_4.28 // kùepyaü nirvàhaõaü dravyaü nirvàhye samabhàgikam / àvàpyaü vàpanãye ca bhàge diùñe ca diùñavat // Rcåm_4.29 // {vàritara} mçtaü tarati tattoye lohaü vàritaraü hi tat // Rcåm_4.30 // {rekhàpårõa} aïguùñhatarjanãghçùñaü tattadrekhàntare vi÷et / mçtaü lohaü taduddiùñaü rekhàpårõàbhidhànataþ // Rcåm_4.31 // {apunarbhava} guóagu¤jàsukhaspar÷amadhvàjyaiþ saha yojitam / nàyàti prakçtiü dhmànàdapunarbhavamucyate // Rcåm_4.32 // {niruttha} råpyeõa saha saüyuktaü dhmàtaü råpyeõa no laget / tadà nirutthamityuktaü lohaü tadapunarbhavam // Rcåm_4.33 // evaü råpyaü sanàgaü ced dhmàtaü tàmre lagenna hi / tadà nirutthaü mantavyaü ra¤janaü ca bhiùagvaraiþ // Rcåm_4.34 // {bãja} nirvàhaõavi÷eùeõa tattadvarõaü bhavedyadà / mçdulaü citrasaüskàraü tadbãjamiti kathyate // Rcåm_4.35 // idameva vinirdiùñaü vaidyairuttaraõaü khalu / {tàóana} saüsçùñalohayor ekalohasya parinà÷anam / pradhmànàd vaïkanàlena tattàóanamudàhçtam // Rcåm_4.36 // {dhànyàbhra} cårõàbhraü ÷àlisaüyuktaü vastre baddhaü tu kà¤jike / niryàtaü mardanàdvastràddhànyàbhramiti kathyate // Rcåm_4.37 // {sattva} kùàràmladràvakairyuktaü dhmàtamàkarakoùñhake / yastato nirgataþ sàraþ sattvamityabhidhãyate // Rcåm_4.38 // {ekakoli÷ikha} koùñhikà ÷ikharàpårõaiþ koli÷airdhmànayogataþ / måùàkaõñhamanupràptair ekakoli÷ikho mataþ // Rcåm_4.39 // {charcoal (syn.)} ÷ikhitràþ pàvakocchiùñà mçtàïgàrà÷ca kokilàþ / kçùõàïgàþ koli÷à÷ceti paryàyàste parasparam // Rcåm_4.40 // dràvaõe sattvapàte ca màdhukàþ khàdiràþ ÷ubhàþ / uddràve vaü÷ajàste tu svedane bàdaràþ ÷ubhàþ // Rcåm_4.41 // {hiïgulàkçùña} vidyàdharàkhyayantrasthàdàrdrakadràvamarditàt / samàkçùño raso yo'sau hiïgulàkçùña ucyate // Rcåm_4.42 // {ghoùàkçùña} svalpatàlayutaü kàüsyaü vaïkanàlena tàóitam / muktavaïgaü hi tattàmraü ghoùàkçùñam udàhçtam // Rcåm_4.43 // {guhyanàga} palaviü÷ati nàgasya ÷uddhasya kçtacakrikam / råpikàdugdhasampiùña÷ilayà parilepitam // Rcåm_4.44 // ÷aràvasampuñe ruddhvà pacet kroóapuñena tam / tàvadvàraü pacedyatnàdyàvadbhasma prajàyate // Rcåm_4.45 // guóaguggulugu¤jàjyasàraghaiþ parimardya tat / måùàmadhye nirudhyàtha dhmànàdutthàpitaü punaþ // Rcåm_4.46 // cakràntena punaþ kçtvà palapramitapàradaiþ / liptvà limpetsitàrkasya payasà ÷ilayàpi ca // Rcåm_4.47 // pacedgajapuñairenaü vàràõàü khalu viü÷atiþ / puñe puñe hi nàgasya kuryàdutthànaü khalu // Rcåm_4.48 // nãlajyotirdravaiþ samyag da÷avàràõi óhàlayet / iti siddhaü tataþ sãsaü karùamàtràva÷eùitam // Rcåm_4.49 // guhyanàgàkhyayà proktaü ÷reùñhaü rasarasàyanam / {guhyanàga:: gràsa of gold} niùkamàtre tu nàge 'smin lohakhàryàü drute sati // Rcåm_4.50 // svato lakùaguõàü haimãü ÷alàkàü grasati dhruvam / kusumbhatailataptaü tat svarõam udgariti dhruvam // Rcåm_4.51 // guhyamàrgo 'yamuddiùño vakti svacchandabhairavaþ / {varanàga} tãkùõaü nãlà¤janopetaü dhmàtaü hi bahu÷o dçóham // Rcåm_4.52 // mçdu kçùõaü drutadràvi varanàgaü taducyate / {utthàpana (def.)} mçtasya punarudbhåtiþ sà coktotthàpanàkhyayà // Rcåm_4.53 // {óhàlana} drutadravyasya nikùepo drave taóóhàlanaü matam / {nàgasaübhåtacapala} triü÷atpalamitaü nàgaü bhànudugdhena marditam // Rcåm_4.54 // vimardya puñayettàvadyàvat karùàva÷eùitam / na tatpuñasahasreõa kùayamàyàti sarvadà // Rcåm_4.55 // capalo'yaü samuddiùño vàrttikairnàgasambhavaþ / {vaïgasaübhåta÷ capalaþ} itthaü ca capalaþ kàryo vaïgasyàpi na saü÷ayaþ // Rcåm_4.56 // tatspçùñahastasaüspçùñaþ kevalo badhyate rasaþ / sa raso dhàtuvàdeùu ÷asyate na rasàyane // Rcåm_4.57 // ayaü hi kharpaõàkhyena lokanàthena kãrtitaþ / {capala:: preparation} bhràmakà÷marajaþ såkùmaü pa¤camàü÷arasànvitam // Rcåm_4.58 // kumàrãmålatoyena mardayedekavàsaram / càïgerãsvarasenàpi dinamekamanàratam // Rcåm_4.59 // evaü bhånàgadhautena mardayeddivasatrayam / athaikapalanàgena tàvatà trapuõàpi ca // Rcåm_4.60 // da÷aniùkarasendreõa ÷lakùõàü piùñãü samàcaret / yojayitvàtha kalkena yathàpårvaü vimardayet // Rcåm_4.61 // tataþ sàrarasendreõa sattvena rasakasya ca / piùñãü kçtvà tu pårveõa pårvakalkena yojayet // Rcåm_4.62 // agniü prajvàlya soùõena kà¤jikena pra÷oùayet / palàrdhaü ÷uddhasasyena bhçùñagu¤jàrasena ca // Rcåm_4.63 // vimardya kà¤jikaiþ kuryànmaricapramità vañãþ / nirudhya vajramåùàyàü saüdhibandhaü vidhàya ca // Rcåm_4.64 // ÷ikhitrairnavabhiþ samyagbhastràbhyàü ca dhametkhalu / tato måùàgataü sattvaü samàdàya samantataþ // Rcåm_4.65 // dhamet prakañamåùàyàü vaïkanàlena ÷uddhaye / da÷a÷àõaü hi tatsattvaü bhasmanà lavaõena ca // Rcåm_4.66 // sakà¤jikena saüveùñya puñayogena ÷oùayet / dviniùkapramite tasmin pårvaproktena bhasmanà // Rcåm_4.67 // a÷ãtiguõitaü nàgaü dhmàtvà nirvàhayet khalu / iyatà pårvasåto'sau jàryate na kathaücana // Rcåm_4.68 // capalo'yaü samuddiùño lokanàthena ÷ambhunà / anenàpi rasaþ ÷ãghraü badhyate pårvavat sukham // Rcåm_4.69 // kàravallãjañàcårõairda÷adhà puñito hi sa / bhavennàgavinirmukto gràsaü gçhõàtya÷eùataþ // Rcåm_4.70 // mukhaü prakañamåùàyàü bhaveccàtiguõottaram / jãrõagràso raso hyeùa dehalohakaro bhavet / so'yaü ÷rãsomadevena kathito'tãva ni÷citam // Rcåm_4.71 // {dhauta} bhåbhujaüga÷akçttoyaiþ prakùàlyàpahçtaü rajaþ / kçùõavarõaü hi tatproktaü dhautàkhyaü rasavàdibhiþ // Rcåm_4.72 // {dvaüdvana} dravyayormelanaü dhmànàd dvaüdvanaü parikãrtitam / {??} bhàgàdråpyàdike kùepamanuvarõasuvarõake // Rcåm_4.73 // {bha¤jinã} dalair và varõikàhràso bha¤jinã vàdibhirmatà / {pataïgã} pataügikalkato jàtà lohe tàratvahematà // Rcåm_4.74 // {palikà} dinàni katicit sthitvà yàtyasau palikà matà / {pataïgãràga} ra¤jita÷ca rasàllohàd dhmànàdvà cirakàlataþ / viniryàti sa nirdiùñaþ pataïgãràgasaüj¤ikaþ // Rcåm_4.75 // {àvàpa, pratãvàpa, àcchàdana} drute dravyàntare kùepo lohàdyaiþ kriyate hi yaþ / sa àvàpaþ pratãvàpaþ sa evàcchàdanaü matam // Rcåm_4.76 // {abhiùeka} drute vahnisthite lauhe viramyàùñanimeùakam / salilasya parikùepaþ so'bhiùeka itãritaþ // Rcåm_4.77 // {nirvàpa} taptasyàpsu vinikùepo nirvàpaþ snapanaü ca tat / {Zeit für pratãvàpa usw.} pratãvàpàdikaü kàryaü drutalohe sunirmale // Rcåm_4.78 // {÷uddhàvarta} yadà hutà÷o dãptàrciþ ÷uklotthànasamanvitaþ / ÷uddhàvartastadà j¤eyaþ sa kàlaþ sattvanirgame // Rcåm_4.79 // {bãjàvarta} dràvyadravyanibhà jvàlà dç÷yate dhamane yadà / dràvasyonmukhatà seyaü bãjàvartaþ sa ucyate // Rcåm_4.80 // {svàïga÷ãtala} vahnisthameva ÷ãtaü yat taduktaü svàïga÷ãtalam / {bahiþ÷ãtala} agneràkçùña÷ãtaü ca tadbahiþ÷ãtamãritam // Rcåm_4.81 // {svedana} kùàràmlairauùadhair vàpi dolàyantre sthitasya hi / pacanaü svedanàkhyaü syànmala÷aithilyakàrakam // Rcåm_4.82 // {mardana} uddiùñairauùadhaiþ sàrdhaü sarvàmlaiþ kà¤jikairapi / peùaõaü mardanàkhyaü syàdbahirmalavinà÷anam // Rcåm_4.83 // {mårchana} mardanoddiùñabhaiùajyairnaùñapiùñatvakàrakam / tanmårchanaü hi vaïgàdribhåjaka¤cukanà÷anam // Rcåm_4.84 // {naùñapiùña} svaråpasya vinà÷ena piùñatàpàdanaü hi yat / vidvadbhirnirjitaþ såto naùñapiùñaþ sa ucyate // Rcåm_4.85 // {utthàpana} svedàtapàdiyogena svaråpàpàdanaü hi yat / tadutthàpanamityuktaü mårchàvyàpattinà÷anam // Rcåm_4.86 // {pàtana} uktauùadhairmarditapàradasya yantrasthitasyordhvamadha÷ca tiryak / niryàtanaü pàtanasaüj¤ayoktaü vaïgàhisamparkajaka¤cukaghnam // Rcåm_4.87 // {rodhana} jalasaindhavayuktasya rasasya divasatrayam / sthitiràsthàpanã kumbhe yàsau rodhanamucyate // Rcåm_4.88 // {niyamana} rodhanàllabdhavãryasya capalatvanivçttaye / kriyate yo ghañe svedaþ proktaü niyamanaü hi tat // Rcåm_4.89 // {dãpana} dhàtupàùàõamålàdyaiþ saüyukto ghañamadhyagaþ / gràsàrthaü tridinaü svedo dãpanaü tanmataü budhaiþ // Rcåm_4.90 // {gràsamàna} iyanmànasya såtasya gràsadravyàtmikà mitiþ / iyatãtyucyate yàsau gràsamànamitãritam // Rcåm_4.91 // {jàraõà} gràsasya càraõaü garbhe dràvaõaü jàraõaü tathà / iti triråpà nirdiùñà jàraõà varavàrttikaiþ // Rcåm_4.92 // gràsaþ piõóaþ parãõàmaþ tisra÷càkhyàþ paràþ smçtàþ / samukhà nirmukhà ceti jàraõà dvividhà punaþ // Rcåm_4.93 // {jàraõa:: nirmukhajàraõà} nirmukhà jàraõà proktà bãjàdànena bhàgataþ / {bãja (-> jàraõà)} ÷uddhaü svarõaü ca råpyaü ca bãjamityabhidhãyate // Rcåm_4.94 // {mukha/samukhajàraõà} catuþùaùñyaü÷ato bãjaprakùepo mukhamucyate / {samukharasa} evaü kçte raso gràsalolupo mukhavànbhavet // Rcåm_4.95 // kañhinànyapi lohàni bhakùituü bhavati kùamaþ / iyaü hi samukhà proktà jàraõà mçgacàriõà // Rcåm_4.96 // {ràkùasamukha} divyauùadhisamàyogàtsthitaþ prakañakoùñhiùu / bhuïkte nikhilalohàdyaü yo'sau ràkùasavaktravàn // Rcåm_4.97 // {càraõà} rasasya vadane gràsakùepaõaü càraõà matà / {garbhadruti} grastasya dràvaõaü garbhe garbhadrutirudàhçtà // Rcåm_4.98 // {bàhyadruti} bahireva drutãkçtya ghanasattvàdikaü khalu / jàraõàya rasendrasya sà bàhyà drutirucyate // Rcåm_4.99 // {druti (substance)} nirlepatvaü dravatvaü ca tejastvaü laghutà tathà / drutaü yoga÷ca såtena pa¤cadhà drutilakùaõam // Rcåm_4.100 // {druti (process)} tuùadhànyàdiyogena lohadhàtvàdikaü sadà / saütiùñhate dravàkàraü sà drutiþ parikãrtità // Rcåm_4.101 // {jàraõà} drutagràsaparãõàmo vióayantràdiyogataþ / jàraõetyucyate tasyàþ prakàràþ santi koñi÷aþ // Rcåm_4.102 // {vióa (def.)} kùàrairamlai÷ca gandhàdyairmåtrai÷ca pañubhistathà / rasagràsasya jãrõàrthaü tadvióaü parikãrtitam // Rcåm_4.103 // {ra¤jana} susiddhabãjadhàtvàdijàraõena rasasya hi / pãtàdiràgajananaü ra¤janaü parikãrtitam // Rcåm_4.104 // {sàraõà} såte satailayantrasthe svarõàdikùepaõaü hi yat / vedhàdhikyakaraü lohe sàraõà sà prakãrtità // Rcåm_4.105 // {vedha} vyavàyibheùajopeto dravye kùipto rasaþ khalu / vedha ityucyate tajj¤aiþ sa cànekavidhaþ smçtaþ // Rcåm_4.106 // {vedhabhedàþ} lepaþ kùepa÷ca kunta÷ca dhåmàkhyaþ ÷abdasaüj¤akaþ / {lepavedha} lepena kurute lohaü svarõaü và rajataü tathà // Rcåm_4.107 // lepavedhaþ sa vij¤eyaþ puñamatra ca saukaram / {kùepavedha} prakùepaõaü drute lohe vedhaþ syàt kùepasaüj¤itaþ // Rcåm_4.108 // {kuntavedha} saüdaü÷adhçtasåtena drutadravyàhçti÷ca yà / suvarõatvàdikaraõã kuntavedhaþ sa kathyate // Rcåm_4.109 // {dhåmavedha} vahnau dhåmàyamàne'ntaþ prakùiptarasadhåmataþ / svarõàdyàpàdanaü lohe dhåmavedhaþ sa ucyate // Rcåm_4.110 // {÷abdavedha} mukhasthitarasenàlpalohasya dhamanàtkhalu / svarõaråpyatvajananaü ÷abdavedhaþ prakãrtitaþ // Rcåm_4.111 // {udghàñana} viddhadravyasya såtena kàluùyàdinivàraõam / prakà÷anaü ca varõasya tadudghàñanamãritam // Rcåm_4.112 // {svedana} kùàràmlairauùadhaiþ sàrdhaü bhàõóe ruddhvàtiyatnataþ / bhåmau nikhanyate yattatsvedanaü saüprakãrtitam // Rcåm_4.113 // {saünyàsa} rasasyauùadhayuktasya bhàõóaü ruddhvàtiyatnataþ / sadàgniyutacullyantaþ kùepaþ saünyàsa ucyate // Rcåm_4.114 // {svedanasaünyàsaguõàþ} dvàvetau svedasaünyàsau rasaràjasya ni÷citam / guõaprabhàvajananau ÷ãghravyàptikarau tathà // Rcåm_4.115 // rasanigamamahàbdheþ somadevaþ samantàtsphuñataraparibhàùà nàma ratnàni hçtvà / vyaracayadatiyatnàttair imàü kaõñhamàlàü kalayati bhiùagagryo maõóanàrthaü sabhàyàm // Rcåm_4.116 // pañhet pañhitapàñho'yamadhyàyo rasavàdinaþ / rasakarmàõi kurvàõo na sa muhyati kutracit // Rcåm_4.117 // Rcåm, 5 atha yantràõi vakùyante rasatantràõyaneka÷aþ / samàlokya samàsena somadevena sàmpratam // Rcåm_5.1 // svedàdikarma nirmàtuü vàrttikendraiþ prayatnataþ / yantryate pàrado yasmàttasmàdyantramitãritam // Rcåm_5.2 // {dolàyantra} vibandhya sauùadhaü såtaü sabhårje triguõàmbare / rasapoññalikàü kàùñhe dçóhaü baddhvà guõena hi // Rcåm_5.3 // saüdhànapårõakumbhàntaþ pralambanagatisthitàm / adhastàjjvàlayedagniü tattaduktakrameõa hi / dolàyantramidaü proktaü svedanàkhyaü tadeva hi // Rcåm_5.4 // {khalvayantra} khalvayantraü tridhà proktaü mardanàdikakarmaõi / nirudgàrà÷maja÷ caikastadanyo lohasambhavaþ // Rcåm_5.5 // {ardhacandràkçtikhalva} utsedhena da÷àïgulaþ khalu kalàtulyàïgulàyàmavàn / vistàreõa navàïgulo rasamitairnimnastathaivàïgulaiþ // Rcåm_5.6 // kaõñho dvyaïgulavistçto 'timasçõo droõyardhacandràkçtiþ / gharùa÷caiva da÷àïgulastu yadidaü khalvàkhyayantraü smçtam // Rcåm_5.7 // asminpa¤capalaþ såto mardanãyo vi÷uddhaye / tattadaucityayogena khalveùvanyeùu ÷odhayet // Rcåm_5.8 // {vartulakhalva} dvàda÷àïgulivistàraþ khalvo bhavati vartulaþ / caturaïgulanimna÷ca madhye 'timasçõãkçtaþ // Rcåm_5.9 // mardaka÷cipiño'dhastàt sugraha÷ca ÷ikhopari / {taptakhalva} lauho navàïgulaþ khalvo nimnatvena ùaóaïgulaþ // Rcåm_5.10 // mardako'ùñàïgula÷caiva taptakhalvàbhidho hy ayam / kçtvà khalvàkçtiü cullãmaïgàraiþ paripåryatàm // Rcåm_5.11 // tasyàü nive÷itaü khalvaü pàr÷ve bhastrikayà dhamet / tasminvimardità piùñã kùàrairamlai÷ca saüyutà // Rcåm_5.12 // pradravatyativegena svedato nàtra saü÷ayaþ / kçtaþ kàntàyasà so 'yaü bhavetkoñiguõottaraþ // Rcåm_5.13 // {valabhãyantra} yatra lohamaye pàtre pàr÷vayorvalayadvayam / tàdçksvalpataraü pàtraü valayaprotakoùñhakam // Rcåm_5.14 // pårvapàtropari nyasya svalpapàtre parikùipet / rasaü saümårchitaü sthålapàtramàpårya kà¤jikaiþ // Rcåm_5.15 // dviyàmaü svedayedevaü rasotthàpanahetave / etatsyàdvalabhãyantraü rasasàdguõyakàraõam // Rcåm_5.16 // såkùmakàntamaye pàtre rasaþ syàdguõavattaraþ / {årdhvapàtanayantra} aùñàïgulamità samyak vartulà cipañã tale // Rcåm_5.17 // caturaïgulataþ kaõñhàdadho droõyà samanvità / caturaïgulavistàranimnayà dçóhabaddhayà // Rcåm_5.18 // tatpidhànaghañã måle ùoóa÷àïgulavistarà / navàïgulakavistàrakaõñhena ca samanvità // Rcåm_5.19 // pårvaghañyàü rasaü kùiptvà nyubjàü dadyàt paràü ghañãm / sordhvaü nimnaü ca parito dçóhapàlikayànvitàm // Rcåm_5.20 // pàlyàü droõyàü kùipettoyaü pàvakaü jvàlayedadhaþ / årdhvapàtanayantraü hi nandinà parikãrtitam // Rcåm_5.21 // {adhaþpàtanayantra} uparyadhastanasthàlyàü kùipedanyàmadhomukhãm / sthàlikàü cipañãbhåtatalàntarliptapàradàm // Rcåm_5.22 // kùiptvà tàü païkile garte jvàlayenmårdhni pàvakam / adhaþpàtanayantraü hi tadaitat parikãrtitam // Rcåm_5.23 // {tiryakpàtanayantra} kùipedrasaü ghañe dãrghanatàdhonàlasaüyute / tannàlaü nikùipedanyat ghañakukùyantare khalu // Rcåm_5.24 // tatra ruddhvà mçdà samyagvadane ghañayoratha / adhastàdrasakumbhasya jvàlayettãvrapàvakam // Rcåm_5.25 // itarasmin ghañe toyaü prakùipet svàdu ÷ãtalam / tiryakpàtanayantraü hi vàrttikair abhidhãyate // Rcåm_5.26 // {pàtanàyantras:: use} pàtanàtritayaü proktaü yantràõàü tritayaü khalu / pàtanai÷ca vinà såto na taràü doùamujhati // Rcåm_5.27 // tribhirevordhvapàtai÷ca kasmàddoùànna mucyate / vibhàgena vipàke tu dravyeõànyena yogataþ // Rcåm_5.28 // pàtràntaraparikùepàt guõàþ syur vividhàþ khalu / khaõóanyulåkhalàmbhobhis taõóulàþ syur malojhitàþ // Rcåm_5.29 // pàtenaiva mahà÷uddhirnandinà parikãrtità / {kacchapayantra} vi÷àlavadane bhàõóe toyapårõe nive÷ayet // Rcåm_5.30 // kharparaü pçthukaü samyak prasare tasya madhyame / àlavàlaü vióaiþ kçtvà tanmadhye pàradaü kùipet // Rcåm_5.31 // årdhvàdha÷ca vióaü dattvà mallenàrudhya yatnataþ / puñamaucityayogena dãyate tannigadyate // Rcåm_5.32 // yantraü kacchapasaüj¤aü hi taduktaü rasajàraõe / {antaràlikayantra} kçtvà lohamayãü måùàü vçntàkàkàradhàriõãm // Rcåm_5.33 // vitastyà saümitàü kàntalohena parinirmitàm / muõóalohodbhavàü vàpi kaõñhàdho dvyaïgulàdadhaþ // Rcåm_5.34 // dvyaïgulaü valayaü dadyàt madhyade÷ena kaõñhataþ / pidhànadhàrakaü ci¤càpattravistãrõakaïkaõam // Rcåm_5.35 // pidhànam antaràviùñaü sa÷ikhaü ÷liùñasaüdhikam / tale pravihitacchidraü bhàõóaü kçtvà hy adhomukham // Rcåm_5.36 // tatrainàü lambayenmårdhni nirudhya ca vi÷oùya ca / sthàlãkaõñhaü tato dadyàt puñamagnividhàyakam // Rcåm_5.37 // evaüråpaü bhavedyantramantaràlikasaüj¤akam / anena kàrayedgandhadrutiü garbhadrutiü tathà // Rcåm_5.38 // {tàpikàyantra} tàpãü måùàü mçdà kçtvà dçóhàü càratnimàtrikàm / sudçóhàü madhyade÷e ca dvyaïgulacchidrasaüyutàm // Rcåm_5.39 // kàntalohamayãü khàrãü dadyàd gandhasya copari / tàpikàü pårayecchuddhasikatàbhiþ samantataþ // Rcåm_5.40 // tàü ca cullyàü samàropya kùepaü kùepaü vióadravam / pàdàïguùñhamitajvàlaü jvàlayedanalaü tataþ // Rcåm_5.41 // lohàbhrakàdikaü sarvaü rasasya parijàrayet / tàpikàyantramityuktaü sukaraü rasajàraõe // Rcåm_5.42 // {pratigarbhayantra} sthàlyàü vinikùipya rasàdi vastu svarõàdi khàryà prapidhàya bhåyaþ / amlena cordhve lavaõàdi vastu cullyàü pacettat pratigarbhayantram // Rcåm_5.43 // {garbhayantra} khàrãü mallàntarasthàlãü nirundhyàdatiyatnataþ / sthàlyàü mçdo'thavà khàryàü kùiptvà vastu nirudhya ca // Rcåm_5.44 // kùiptvà càmlàdikaü ruddhvà pàkaþ syàdgarbhayantrake / {pàlikàyantra} caùakaü vartulaü lauhaü vinatàgrordhvadaõóakam // Rcåm_5.45 // etaddhi pàlikàyantraü balijàraõahetave / {ghañayantra} catuþprasthajalàdhàraü caturaïgulakànanam // Rcåm_5.46 // ghañayantramiti proktaü tadàpyàyanake matam / {iùñikàyantra} vidhàya vartulaü gartaü mallamatra nidhàya ca // Rcåm_5.47 // vinidhàyeùñikàü tatra madhye gartavatãü ÷ubhàm / gartasya paritaþ kuryàt pàlikàmaïgulocchrayàm // Rcåm_5.48 // garte såtaü vinikùipya gartàsye vasanaü kùipet / nikùipya gandhakaü tatra mallenàsyaü nirudhya ca // Rcåm_5.49 // mallapàlikayormadhye mçdà samyaïnirudhya ca / vanopalaiþ puñaü deyaü kapotàkhyaü na càdhikam // Rcåm_5.50 // iùñikàyantrametaddhi gandhakaü tena jàrayet / {vidyàdharayantra} sthàlikopari vinyasya sthàlãü samyaïnirudhya ca // Rcåm_5.51 // årdhvasthàlyàü jalaü kùiptvà vahniü prajvàlayedadhaþ / etadvidyàdharaü yantraü hiïgulàkçùñihetave // Rcåm_5.52 // {óamaruyantra} yatra sthàlyupari sthàlãü nyubjàü dattvà nirudhya ca / yantraü óamarukàkhyaü tadrasabhasmakçte hitam // Rcåm_5.53 // {nàbhiyantra} mallamadhye caredgartaü tatra såtaü sagandhakam / gartasya paritaþ kuóyaü prakuryàd dvyaïgulocchrayam // Rcåm_5.54 // tata÷càcchàdayetsamyaggostanàkàramåùayà / samyak toyamçdà ruddhvà samyaggartoccamànayà // Rcåm_5.55 // tato jalaü vinikùipya vahniü prajvàlayedadhaþ / nàbhiyantramidaü proktaü nandinà sarvavedinà // Rcåm_5.56 // anena jãryate såto nirdhåmaþ ÷uddhagandhakaþ / {toyamçttikà} lehavat kçtabarbårakvàthena parimarditam // Rcåm_5.57 // jãrõakiññarajaþ såkùmaü guóacårõasamanvitam / iyaü hi jalamçtproktà durbhedyà salilaiþ khalu // Rcåm_5.58 // {vahnimçtsnà} khañikàpañukiññai÷ca mahiùãdugdhamarditaiþ / vahnimçtsnà bhavedghoravahnitàpasahà khalu // Rcåm_5.59 // etayà mçtsnayà ruddho na gantuü kùamate rasaþ / vidagdhavanitàprauóhapremõà baddhaþ pumàniva // Rcåm_5.60 // nandã nàgàrjuna÷caiva brahmajyotirmunã÷varaþ / vetti ÷rãsomadeva÷ca nàparaþ pçthivãtale // Rcåm_5.61 // {grastayantra} måùàü måùodaràviùñàm àdyantasamavartulàm / cipiñàü ca tale proktaü grastayantraü manãùibhiþ // Rcåm_5.62 // såtendrabandhanàrthaü hi rasavidbhirudãritam / {tulàyantra} vçntàkàkàramåùe dve tayoþ kaõñhàdadhaþ khalu // Rcåm_5.63 // pràde÷amàtranalikà mçdàliptasusaüdhikà / tatraikasyàü kùipet såtam anyasyàü gandhacårõakam // Rcåm_5.64 // nirudhya måùayor vaktraü vàlukàyantrake kùipet / adho'gniü jvàlayedetattulàyantramudàhçtam // Rcåm_5.65 // ÷ilàtàlakagandhà÷majàraõàya prakãrtitam / {sthàlãyantra} sthàlyàü tàmràdi nikùipya mallenàsyaü nirudhya ca // Rcåm_5.66 // pacyate sthàlikàsaüsthaü sthàlãyantramitãritam / {koùñhikàyantra} sthålabhàõóodarasyàntar vàlukàü nikùipecchubhàm // Rcåm_5.67 // vitastipramitotsedhàü tatastatra nive÷ayet / apakvàü mçnmayãü koùñhãü dvàda÷àïgulakocchrayàm // Rcåm_5.68 // ùaóaïgulakavistãrõàü madhye 'timasçõãkçtàm / pa¤càïgulapidhànaü ca tãkùõàgraü mukuñàkçtim // Rcåm_5.69 // na nyånà nàdhikà koùñhã kaõñhato masçõà bahiþ / koùñhyàü ca nikùipedgandhaü ùañpalaü ÷lakùõacårõitam // Rcåm_5.70 // tatastripàdikàü lauhãü vinive÷ya sthirãkçtàm / tasyàü ca vinyaset khàrãü lauhãü và kàntalohajàm // Rcåm_5.71 // tasyàü såtaü kùipecchuddhaü palaviü÷atimànataþ / jãrõagandhakasåtaü ca bhàvayella÷unadravaiþ // Rcåm_5.72 // adhaþ÷ikhena pårvoktapidhànena pidhàya ca / saüdhibandhaü prakurvãta sudhàmçtsnàguóàdibhiþ // Rcåm_5.73 // saüdhibandhe vi÷uùke ca kùipedupari vàlukàþ / bhàõóavaktraü nirudhyàtha jvàlayettadadho'nalam // Rcåm_5.74 // kharaü yàmatrayaü yàvattato gandhakasambhavaþ / pidhànalagnadhåmo 'sau galitvà nipatedrase // Rcåm_5.75 // evaü hi ùaóguõaü gandhaü bhuktvà såto guõã bhavet / karoti kalpanirdiùñànvi÷iùñàn sakalàn guõàn // Rcåm_5.76 // koùñhikàyantrametaddhi nandinà parikãrtitam / {vàlukàyantra} pa¤càóhavàlukàpårõe bhàõóe nikùipya yatnataþ // Rcåm_5.77 // pacyate rasagolàdyaü vàlukàyantramãritam / {lavaõayantra} evaü lavaõanikùepàt proktaü lavaõayantrakam // Rcåm_5.78 // {dhåpayantra} vidhàyàùñàïgulaü pàtraü lauhamaùñàïgulocchrayam / kaõñhàdho dvyaïgule de÷e jalàdhàraü hi tatra ca // Rcåm_5.79 // tiryagloha÷alàkà÷ca tanvãstiryag vinikùipet / tanåni svarõapattràõi tàsàmupari vinyaset // Rcåm_5.80 // pàtràdho nikùiped dhåmaü vakùyamàõamihaiva hi / tatpàtraü nyubjapàtreõa chàdayedapareõa hi // Rcåm_5.81 // mçdà vilipya saüdhiü ca vahniü prajvàlayedadhaþ / tena kçùõàni pattràõi hatànyuktavidhànataþ // Rcåm_5.82 // rasa÷carati vegena drutiü garbhadrutiü tathà / gandhàlaka÷ilànàü hi kajjalyà và mçtàhinà // Rcåm_5.83 // dhåpanaü svarõapattràõàü paramaü parikãrtitam / tàràrthaü tàrapattràõi mçtavaïgena dhåpayet // Rcåm_5.84 // dhåpayecca yathàyogyai rasairuparasairapi / dhåpayantramiti proktaü jàraõàdravyavàhane // Rcåm_5.85 // {kuõóakayantra = kandukayantra} sthålasthàlyàü dravaü kùiptvà vàso baddhvà mukhe dçóham / tatra svedyaü vinikùipya pidhànyà prapidhàya ca // Rcåm_5.86 // adho'gniü jvàlayettatra tatsyàtkuõóakayantrakam / svedanaü yantramityetatpràhuranye manãùiõaþ // Rcåm_5.87 // {kuõóayantra (2)} yadvà sthàlyàü jalaü kùiptvà tçõaü dattvà mukhopari / svedyadravyaü vinikùipya pidhànyà prapidhàya ca // Rcåm_5.88 // adhastàjjvàlayed agnimetadvà kuõóayantrakam / {óekãyantra} bhàõóakaõñhàdadha÷chidre veõunàlaü vinikùipet // Rcåm_5.89 // kàüsyapàtradvayaü kùiptvà sampuñaü jalagarbhitam / nàlàsyaü tatra saüyojya dçóhaü taccàpi kàrayet // Rcåm_5.90 // uktadravyairvinikùiptaþ pårvaü tatra ghañe rasaþ / agninà tàpito nàlàt toye tasmin patatyadhaþ // Rcåm_5.91 // yàvaduùõaü bhavetsarvaü bhàjanaü kiücideva hi / jàyate rasasaüdhànaü óhekãyantram idaü bhavet // Rcåm_5.92 // {somànalayantra} årdhvaü vahnir adha÷càpo madhye tu rasasaügrahaþ / somànalam idaü proktaü jàrayed gaganàdikam // Rcåm_5.93 // {nàlikàyantra} lohanàlagataü såtaü bhàõóe lavaõapårite / niruddhaü vipacetpràj¤o nàlikàyantramãritam // Rcåm_5.94 // {måùà} atha måùàbhidhà mçtsnà saüsthànaü vividhàkçtiþ / vidhinà viniyoga÷ca somadevena kãrtyate // Rcåm_5.95 // {crucible:: synonyms} måùà hi koùñhikà proktà kumudã karahàrikà / pàtanã vahnimitrà ca rasavàdibhir ãryate // Rcåm_5.96 // {crucible:: nirukti} muùõàti doùànmåùeyànsà måùeti nigadyate / upàdànaü bhavettasyà mçttikà lohameva ca // Rcåm_5.97 // måùàmukhaviniùkràntà varamekàpi kàkiõã / durjanapraõipàtena dhig lakùamapi màninàm // Rcåm_5.98 // {saüdhilepa} måùàpidhànayor bandhe bandhanaü saüdhilepanam / andhraõaü randhraõaü caiva saü÷liùñaü saüdhibandhanam // Rcåm_5.99 // {clay:: ÷arkarà} mçttikà pàõóurasthålà ÷arkarà ÷oõapàõóurà / ciràdhmànasahà sà hi måùàrthamati ÷asyate / tadabhàve ca vàlmãkã kaulàlã samudãryate // Rcåm_5.100 // yà mçttikà dagdhatuùaiþ ÷aõena ÷ikhitrakairvà hayaladdinà ca / lauhena daõóena ca kuññità sà sàdhàraõà syàtkhalu måùikàrthe // Rcåm_5.101 // ÷vetà÷mànastuùà dagdhàþ ÷ikhitràþ ÷aõakarpañe / laddiþ kiññaü yathàyogyaü saüyojyà måùikàmçdi // Rcåm_5.102 // {vajramåùà} mçdastribhàgaü ÷aõaladdibhàgau bhàga÷ca nirdagdhatuùopalàdeþ / kiññàrdhabhàgaü parikhaõóya vajramåùàü vidadhyàtkhalu sattvapàte // Rcåm_5.103 // {yogamåùà} dagdhàïgàratuùopetà mçtsnà valmãkasambhavà / tattadvióasamàyuktà tattadvióavilepità // Rcåm_5.104 // tayà yà vihità måùà yogamåùeti kathyate / anayà sàdhitaþ såto jàyate guõavattaraþ // Rcåm_5.105 // {vajradràvaõamåùà} gàrabhånàgadhautàbhyàü ÷aõairdagdhatuùairapi / samaiþ samà ca måùà mçnmahiùãdugdhamardità // Rcåm_5.106 // kothità pakùamàtraü hi bahudhà parivartità / tayà viracità måùà vajradràvaõikerità // Rcåm_5.107 // {gàramåùà} dagdhaùaóguõagàràóhyà kiññàïgàra÷aõànvità / kçùõamçdbhiþ kçtà måùà gàramåùetyudàhçtà // Rcåm_5.108 // yàmayugmam atidhmànànnàsau dravati vahninà / {varamåùà} vastràïgàratuùàstulyàstaccaturguõamçttikà // Rcåm_5.109 // gàra÷ca mçttikàtulyaþ sarvairetair vimardità / varamåùeti nirdiùñà yàmaü vahniü saheta ca // Rcåm_5.110 // {varõamåùà} raktavargarajoyuktà raktavargàmbubhàvità / mçt tayà lepità måùà kùitikhecaralepità // Rcåm_5.111 // varõamåùeti sà proktà varõotkarùe niyujyate / {råpyamåùà} evaü hi ÷vetavargeõa råpyamåùà prakãrtità // Rcåm_5.112 // {vióamåùà} tattadvióamçdodbhåtà tattadvióavilepità / dehalohàrthayogàrthaü vióamåùetyudàhçtà // Rcåm_5.113 // {vajradràvanàmuùà (II)} gàrabhånàgadhautàbhyàü tuùamaùyà ÷aõena ca / samaiþ samà ca måùà mçnmahiùãdugdhamardità // Rcåm_5.114 // kothità pakùamàtraü hi bahudhà parikãrtità / tayà viracità måùà liptà matkuõa÷oõitaiþ // Rcåm_5.115 // balàbdadhàvanãmålair vajradràvaõakrau¤cikà / sahate'gniü caturyàmaü dràvaõe vyayità satã // Rcåm_5.116 // {måùàpyàyana} dravãbhàvamupeyuþ syànmåùàyà dhmànayogataþ / kùaõamuddharaõaü yat tanmåùàpyàyanam ucyate // Rcåm_5.117 // {vçntàkamåùà} vçntàkàramåùàyàü nàlaü dattvà da÷àïgulam / dhattårapuùpavaccordhvaü sudçóhaü ÷liùñapuùpavat // Rcåm_5.118 // aùñàïgulaü ca sacchidraü sà syàdvçntàkamåùikà / anayà kharparàdãnàü mçdånàü sattvamàharet // Rcåm_5.119 // {gostanãmåùà} måùà yà gostanàkàrà ÷ikhàyuktapidhànakà / sattvànàü dràvaõe ÷uddhau sà måùà gostanã bhavet // Rcåm_5.120 // {mallamåùà} nirdiùñà mallamåùà yà malladvitayasampuñàt / parpañyàdirasàdãnàü svedanàya prakãrtità // Rcåm_5.121 // {pakvamåùà} kulàlabhàõóaråpà yà dçóhà ca paripàcità / pakvamåùeti sà proktà poñalyàdivipàcane // Rcåm_5.122 // {golamåùà} nirvaktragolakàkàrà puñanadravyagarbhiõã / golamåùeti sà proktà satvaraü dravyarodhinã // Rcåm_5.123 // {mahàmåùà} tale yà kårparàkàrà kramàd upari vistçtà / sthålavçntàkavatsthålà mahàmåùetyasau matà / sà càyo'bhrakasattvàdeþ puñàya dràvaõàya ca // Rcåm_5.124 // {ma¤jåùamåùà} ma¤jåùàkàramåùà yà nimnatàyàmavistarà / ùaóaïgulapramàõena måùà ma¤jåùasaüj¤ità / bhåmau nikhanya tàü måùàü dadyàtpuñamathopari // Rcåm_5.125 // {må÷alamåùà} måùà yà cipiñà måle vartulàùñàïgulocchrayà / måùà sà mu÷alàkhyà syàccakrãbaddharase hità // Rcåm_5.126 // {koùñhã (intr.)} sattvànàü pàtanàrthàya pàtitànàü vi÷uddhaye / koùñhikà vividhàkàràstàsàü lakùaõamucyate // Rcåm_5.127 // {aïgàrakoùñhikà} ràjahastasamutsedhà tadardhàyàmavistarà / caturasrà ca kuóyena veùñità mçnmayena hi // Rcåm_5.128 // ekabhittau caredgartaü vitastyàbhogasaümitam / dvàraü sàrdhavitastyà ca saümitaü sudçóhaü ÷ubham // Rcåm_5.129 // dehalyadho vidhàtavyaü dhamanàya yathocitam / pràde÷apramità bhittiruttaraïgasya cordhvataþ // Rcåm_5.130 // dvàraü copari kartavyaü pràde÷apramitaü khalu / tata÷ceùñikayà ruddhvà dvàrasaüdhiü vilipya ca // Rcåm_5.131 // ÷ikhitraistàü samàpårya dhamedbhastràdvayena tu / ÷ikhitràn dhamanadravyam årdhvadvàreõa nikùipet // Rcåm_5.132 // sattvapàtanagolàü÷ca pa¤ca pa¤ca punaþ punaþ / bhavedaïgàrakoùñhãyaü kharàõàü sattvapàtinã // Rcåm_5.133 // {pàtàlakoùñhikà} dçóhabhåmau caredgartaü vitastyà saümitaü ÷ubham / vartulaü càtha tanmadhye gartamanyaü prakalpayet // Rcåm_5.134 // caturaïgulavistàranimnatvena samanvitam / gartàddharaõiparyantaü tiryaïnàlasamanvitam // Rcåm_5.135 // kiücitsamunnataü bàhye gartàbhimukhanimnakam / mçccakraü pa¤carandhràóhyaü garbhagartopari kùipet // Rcåm_5.136 // àpårya kokilaiþ koùñhãü pradhamed ekabhastrayà / pàtàlakoùñhikà hy eùà dhàtånàü sattvapàtinã // Rcåm_5.137 // dhmànasàdhyapadàrthànàü nandinà parikãrtità / {gàrakoùñhã} dvàda÷àïgulanimnà yà pràde÷apramità tathà // Rcåm_5.138 // caturaïgulata÷cordhvaü valayena samanvità / bhårichidravatãü cakrãü valayopari nikùipet // Rcåm_5.139 // ÷ikhitràüstatra nikùipya pradhamedvaïkanàlataþ / gàrakoùñhãyamuddiùñà mçùñalohavinà÷inã // Rcåm_5.140 // {vaïkanàla} kåpãmçdbhir vidhàtavyam aratnipramitaü dçóham / adhomukhaü ca tadvaktre nàlaü pa¤càïgulaü tathà // Rcåm_5.141 // vaïkanàlamiti proktaü dçóhadhmànàya kãrtitam / {tiryakpradhamakoùñhã} koùñhã tadvadrasàdãnàü vidhànàya vidhãyate // Rcåm_5.142 // dvàda÷àïgulakotsedhà sà budhne caturaïgulà / tiryakpradhamanàkhyà ca mçdudravyavi÷odhinã // Rcåm_5.143 // {puña (def.)} rasàdidravyapàkànàü màraõaj¤àpanaü puñam / neùño nyånàdhikaþ pàkaþ supàkaü hitamauùadham // Rcåm_5.144 // lohàderapunarbhàvo guõàdhikyaü tato'gratà / anapsumajjanaü rekhàpårõatà puñato bhavet // Rcåm_5.145 // puñàdràgo laghutvaü ca ÷ãghravyàpti÷ca dãpanam / jàritàdapi såtendràllohànàm adhiko guõaþ // Rcåm_5.146 // yathà÷mani vi÷edvahnir bahiþsthaþ puñayogataþ / cårõatvàdiguõàvàptistathà loheùu ni÷citam // Rcåm_5.147 // {mahàpuña} nimne vistarataþ kuõóe dvihaste caturasrake / vanopalasahasreõa pårite puñanauùadham // Rcåm_5.148 // krau¤cyàü ruddhaü prayatnena piùñakopari nikùipet / vanopalasahasràrdhaü krau¤cikopari vinyaset // Rcåm_5.149 // vahniü prajvàlayettatra mahàpuñamidaü smçtam / {gajapuña} ràjahastapramàõena caturasraü ca nimnakam // Rcåm_5.150 // pårõaü copalasàhasraiþ kaõñhàvadhyatha nikùipet / vinyaset kumudãü tatra puñanadravyapåritàm // Rcåm_5.151 // pårvacchagaõato'rdhàni giriõóàni vinikùipet / etadgajapuñaü proktaü mahàguõavidhàyakam // Rcåm_5.152 // {vàràhapuña} itthaü càratnike kuõóe puñaü vàràhamucyate // Rcåm_5.153 // {kukkuñapuña} puñaü bhåmitale yattadvitastidvitayocchrayam / tàvacca talavistãrõaü tatsyàtkukkuñakaü puñam // Rcåm_5.154 // {kapotapuña} yatpuñaü dãyate bhåmàvaùñasaükhyairvanopalaiþ / tad bàlasåtabhasmàrthaü kapotapuñamucyate // Rcåm_5.155 // {govara (def.; a kind of cowdung)} goùñhàntargokhurakùuõõaü ÷uùkaü cårõitagomayam / govaraü tatsamàdiùñaü variùñhaü rasasàdhane // Rcåm_5.156 // {govarapuña} govarairvà tuùairvàpi puñaü yatra pradãyate / tadgovarapuñaü proktaü rasabhasmaprasiddhaye // Rcåm_5.157 // {bhàõóapuña} sthålabhàõóe tuùàpårõe madhye måùàsamanvite / vahninà vihite pàke tadbhàõóapuñamucyate // Rcåm_5.158 // {vàlukàpuña} adhastàdupariùñàcca krau¤cikàcchàdyate khalu / vàlukàbhiþ prataptàbhiryatra tadvàlukàpuñam // Rcåm_5.159 // {bhådharapuña} vahnimitràü kùitau samyaï nikhanyàd dvyaïgulàdadhaþ / upariùñàtpuñaü yatra puñaü tadbhådharàhvayam // Rcåm_5.160 // {làvakapuña} årdhvaü ùoóa÷ikàmàtraistuùairvà govaraiþ puñam / yatra tallàvakàkhyaü syàt sumçdudravyasàdhane // Rcåm_5.161 // {anuktapuña} anuktapuñamàne tu sàdhyadravyabalàbalàt / puñaü vij¤àya dàtavyamåhàpohavicakùaõaiþ // Rcåm_5.162 // {synonyms for dried cowdung} piùñakaü chagaõaü chàõamupalaü cotpalaü tathà / giriõóopalasàñhã ca navàrã chagaõàbhidhaþ // Rcåm_5.163 // {upasaühàra} yaþ somadevairvihitaü prakãrõamadhyàyam enaü prakaroti pàñhe / nàsau samãheta guråpade÷aü rasendravaidye'pi ca dhàtuvàde // Rcåm_5.164 // Rcåm, 7 kathyante somadevena sàmprataü dar÷ino rasàþ / ÷rãkaõñhàgamanirdiùñà vi÷iùñà rasasàdhane // Rcåm_7.1 // {68 prakàr kã rasauùadhiyàü} jalotpalasamaïgà ca rasà ca jalapippalã / sthalaprasàriõã ci¤cã jàlinã jalamålakà // Rcåm_7.2 // candrodakàrdhacandrà ca jalàpàmàrgatiktakà / tuùàmbu kàkamàcã ca jalakumbhã tathà ÷añã // Rcåm_7.3 // uttamà hemapuùpã ca durgandhà sitagandhinã / màõóåkã mohinã màüsã pàùàõã càtha ÷ã÷ikà // Rcåm_7.4 // sàrivàlambuùà meghanàdã ca ÷ukanàsikà / potakã hãriõã vajrakandikà càparàjità // Rcåm_7.5 // vanamàlà vidàrã ca kukkuñà halinã÷varã / vàràhã bçhatã mårvà sarpàkùã sadacitrikà // Rcåm_7.6 // màlàrjuna÷ca gojihvà garuóã haüsapàdikà / nandinã ÷ikhipàdã ca kà÷marã tulasã tathà // Rcåm_7.7 // vanakåùmàõóavallã ca vç÷cikàlã ca veõukà / mu÷alã citrapàdã ca karmasphoñã tathà viùà // Rcåm_7.8 // ajamàrã pàñalà ca pañolã dhanvayàsakaþ / bhàrïgã viùaghnã guóåcã vàsà bhçïgã ca pàgavaþ // Rcåm_7.9 // aùñaùaùñiriti proktà rasauùadhyo mahàbalàþ / bandhane màraõe tadvajjàraõe ca niyàmane / bandhàdàne ca såtasya sarvadoùàpakarmaõi // Rcåm_7.10 // vindhyàdrau himaparvate ca malaye gomantake ÷rãgirau sahyàdràvatha pàriyàtrakagirau kiùkindhanàmàlaye / màhendre'pyatha màlyavatkùitidhare tadråpanàmàdhikaü gopàbhãrakasiddhavaidyamukhato vaidyaiþ samàvedyatàm // Rcåm_7.11 // Rcåm, 8 {sarpàkùyàdigaõaþ} sarpàkùã vandhyakarkoñã jalabimbã ca jambukã / punarnavà ca matsyàkùã bhçïgaràjaþ ÷atàvarã // Rcåm_8.1 // ÷arapuïkhà ca maõóåkaparõikà brahmadaõóikà / anantà kukkuñã jaïghà kàkamàcã ÷ikhaõóinã // Rcåm_8.2 // sahadevã kapotã ca viùõukràntà kuraõñakaþ / mahàbalà nàgabalà mårvà ràsnà kuriïginã // Rcåm_8.3 // phaõirnãlã prapunnàñaþ samaïgàmalakã tathà / jvàlinã meghanàda÷ca gojihvà padmacàriõã // Rcåm_8.4 // pàñhà ca kokilàkùa÷ca tripattrà càkhukarõikà / ekaparõã dviparõã ca triparõã kùãriõã tathà // Rcåm_8.5 // tittióã meùa÷çïgã ca tulasã ÷yàmaparõikà / ÷vetàdriparõikà ceti sarpàkùyàdigaõo mataþ // Rcåm_8.6 // ùañcatvàriü÷ako nàma pàradasya niyàmakaþ / ihauùadhãnàü pa¤càïgã gçhãtavyà vidhànataþ // Rcåm_8.7 // rasàdisvedane måùànayane ÷odhane tathà / aùñopari yathàlàbhaü gràhyà prokteùu karmasu // Rcåm_8.8 // aùñakàdhikamàdhikyaü guõànàü kurute dhruvam / {vyàghrikàdigaõaþ} vyàghrikà ràkùasã vahni÷càõóàlã gajakarõikà // Rcåm_8.9 // ùañkàrã ÷aïkhapuùpã ca bçhatã hilamocakaþ / ÷çgàlajihvikà vahnirmadanã làïgalã tathà // Rcåm_8.10 // cakrikà vajriõã vyàghrã kaïkatã putrajãvikà / ka¤cukã caiva karkoñã kumàrã padmacàriõã // Rcåm_8.11 // ekavãrà rudantã ca lakùmã narakasà tathà / uccañà raktacitrà ca nàginã nàgavallikà // Rcåm_8.12 // saktukà saktu÷çïgã ca raktasnug yaj¤avallikà / ÷àkhoño meùa÷çïgã ca hemalã vyàghrapàdikà // Rcåm_8.13 // ÷amã vyàghranakhã somavallarã càrkapuùpikà / ke÷inã kàsamàrã ca vçkùaràjo'jamàrikà // Rcåm_8.14 // koñaràkùã hanåmantã narajãvàïganàyakã / màlikà kàkatuõóã ca meghapuùpã ca kaïguõã // Rcåm_8.15 // anyà tuvaravallã ca jagatã haüsapàdikà / kumbhinã vahnimàrã ca såryabhaktà ca vàkucã // Rcåm_8.16 // rasanirjãvakàrã ca bhå÷uõóã kañutumbikà / devadàlã vi÷àlà ca kàrpàsã brahmara¤jakam // Rcåm_8.17 // kçùõàkùãvaü tathà kçùõadhattåro vanapãlukam / ÷vetàrko yavaci¤cà ca kàravellã ca dantikà // Rcåm_8.18 // gojihvà kàkajaïghà ca ÷vetagu¤jà ca ÷ambarà / mahàkàlã sitàïkolo màyåra÷ca pañolikà // Rcåm_8.19 // vyàghrikàdigaõaþ so'yaü rasabhasmakaraþ paraþ / atroktauùadhibãjeùu jãryate pàradaþ pçthak // Rcåm_8.20 // {raktasnuhyàdigaõaþ} raktasnuhã rudantã ca raktàgniþ somavallikà / vçddhadàru ca ÷àkhoñã mohinyaïgàravallikà // Rcåm_8.21 // barhikà kùãramàrjàrã tri÷ålà kùãrakukkuñã / jãmåtaþ kàkamàcã ca nãlikà ÷aïkhapuùpikà // Rcåm_8.22 // nàgavallãdalàkàrapatrayuktàlpakandinã / ÷rã÷ailotthà ca vajraghnã nàgakarõãti sà smçtà // Rcåm_8.23 // jyotiùmatã drumajyotistçõajyotirathoccañà / udumbarã tridaõóã ca nãlajyotistathàparà // Rcåm_8.24 // hemavallarikà tàmravallarã cukra eva ca / tridaõóã brahmadaõóã ca krau¤cikà sthalapadminã // Rcåm_8.25 // varà vartulaparõà ca nàgakaõñhã ca làïgalã / nàgajihvàrkapatrã ca kàùñhodumbarikà tathà // Rcåm_8.26 // kàladaõóã triparõã ca raktasnuhyàdiko gaõaþ / rasabandhe vadhe ÷uddhau vihitaþ ÷ambhunà svayam // Rcåm_8.27 // dravyai÷ca sthàvarair upaspar÷agandharasànvitaiþ / ÷odhito marditaþ såto mriyate badhyate sukham // Rcåm_8.28 // {kadalyàdigaõaþ} kadalã såryabhakta÷ca kañukoùàtakã tathà / dràviõã kàkamàcã ca ÷igrukà kùãraka¤cukã // Rcåm_8.29 // nãrapippalikà ceti kadalyàdigaõas tvayam / dràvaõaþ sarvalohànàü rasàdãnàü ca ni÷citam // Rcåm_8.30 // {kàkamàcyàdigaõaþ} kàkamàcyarkapatrã ca kàsamardaþ kçtà¤jaliþ / lakùmaõà haüsapàdã ca nàginã kùãranàlikà // Rcåm_8.31 // tàmbålã vyàlikà bràhmã kàravallyarjunã carà / vàràhakarõikà meghadhvani÷ca sahadevikà // Rcåm_8.32 // tathà kuruvaka÷ceti kàkamàcyàdiko gaõaþ / kràmaõàya vinirdiùñà dehe lohe rasasya hi // Rcåm_8.33 // ekavãrà mahàvãrà prayogo hemadaõóikà / caturbhedamidaü proktaü ni÷citaü rasabandhane // Rcåm_8.34 // dehalohakaraü sarvaü mahàrogàpakarùaõam / dhanyaü putrapradaü vçùyaü dar÷anaspar÷anàdibhiþ // Rcåm_8.35 // {ekavãrà} ÷avapattrà bhavedvallã pàte caikaphalànvità / ekavãreti sà proktà rasabandhakarã param // Rcåm_8.36 // {mahàvãrà} ekamekaü phalaü yasyàþ pare patre prajàyate / pravàlasadç÷ãcchàyà mahàvãreti sà matà // Rcåm_8.37 // {prayogakanda} trikandastri÷ikha÷caiva vçntalagnaphaladvayaþ / veõuparõasadçkparõaiþ gajavindhyàcalodbhavaþ // Rcåm_8.38 // tasya madhyamakando hi prayogo nàma ràkùasaþ / tena saümarditaþ såto mriyate badhyate sukham // Rcåm_8.39 // {hemavallã} tàmbålãpattravatpatrà svarõavarõapayasvinã / phalapuùpàdihãnà ca hemavallãti sà matà // Rcåm_8.40 // sambandhasevità yena tanmåtrairbaddhapàradaþ / saüvatsaradhçto vaktre pradhatte khecaràü gatim // Rcåm_8.41 // {vajradaõóàdivarga} vajrala÷unadaõóa÷ca lohadaõóa÷ca te trayaþ / brahmaviùõu÷ivàtmàno jagattritayarakùakàþ // Rcåm_8.42 // pathyà ÷uõñhã ÷ilà muõóã nirguõóã ca vióaïgakam / citrakastrikañurhema màkùikaü vimalaü tathà // Rcåm_8.43 // vajradaõóàdivargo'yaü ÷reùñho'tãva rasàyane / sarvavyàdhiharaþ ÷reùñho jaràmçtyuvinà÷anaþ // Rcåm_8.44 // {bhåpàñalyàdivargaþ} bhåpàñalã pañolã ca yogàrã siühavallikà / ÷åkarã hemavallã ca nàgadhàrã ca màrkavaþ // Rcåm_8.45 // bhåpàñalyàdivargo'yaü rasabandhavidhàyakaþ / {pa¤caratnakagaõaþ} pàñalendãvarã caiva mantrasiühàsanã tathà // Rcåm_8.46 // ni÷àcarã ca kaïkàlakhecarã pa¤caratnakam / dehalohakaraü såtavadhabandhavidhàyakam / valãpalitavidhvaüsi sarvavyàdhiharaü param // Rcåm_8.47 // Rcåm, 9 {madhuratraya} ghçtaü khaõóo màkùikaü ca vij¤eyaü madhuratrayam / {måtravargaþ} måtràõi hastikarabhamahiùãkharavàjinàm // Rcåm_9.1 // go'jàvãnàü striyaþ puüsàü puùpaü bãjaü ca yojayet / {pa¤camçttikà} iùñikà gairikaü loõaü bhasma valmãkamçttikà // Rcåm_9.2 // rasaprayogaku÷alaiþ kãrtitàþ pa¤camçttikàþ / {kùàratraya} ñaïkaõaü ca yavakùàraþ sarjikùàrastçtãyakaþ // Rcåm_9.3 // {kùàravargaþ} palà÷akadalã÷igrutilàpàmàrgamokùakàþ / målakas tintióãbodhiraktaràjagiris tathà // Rcåm_9.4 // kambalo'parakuóyàni kùàra÷caiùàü pçthagvidhaþ / kùàravarga iti proktaþ dãpana÷ca mahàbalaþ // Rcåm_9.5 // ratnàdijàraõa÷càpi sarvalohàdijàraõaþ / {amlavargaþ} amlavetasajambãranimbukaü ràjanimbukam // Rcåm_9.6 // badaraü bãjapåraü ca tintióã cukrikà tathà / caõàmlaü kà¤jikaü tadvadamlikà càmladàóimam // Rcåm_9.7 // karamardaü ca kolàmlamamlavargo'yamucyate / rasàdãnàü vi÷uddhyarthaü dràvaõe jàraõe hitaþ // Rcåm_9.8 // {lavaõavargaþ} sàmudraü sindhusaüjàtaü kàcotthaü vióasaüj¤itam / sauvarcalamatho raumaü cullikaü ca gaóàdi ca // Rcåm_9.9 // lavaõànàmayaü vargo rucyaþ pàcanadãpanaþ / dràvaõaþ ÷odhanaþ sarvalohànàü bhasmanàmapi // Rcåm_9.10 // {viùavargaþ} ÷çïgikaü kàlakåñaü ca vatsanàbhaü ca saktukam / pãtaü ca viùavargo'yaü sa varaþ parikãrtitaþ // Rcåm_9.11 // {viùavarga:: medic. properties} rasakarmaõi ÷asto'yaü tadbandhanavadhe'pi ca / ayuktyà sevita÷càyaü màrayatyeva ni÷citam // Rcåm_9.12 // {upaviùavargaþ} làïgalã viùamuùñi÷ca karavãra÷ ca jayà tathà / nãlakaþ kanako'rka÷ca vargo hyupaviùàtmakaþ // Rcåm_9.13 // {upaviùa:: medic. properties} dãpanaþ pàcano bhedã rase kvàpi ca yujyate / viùeùu jaïgamàdyeùu viùaü sarpasya nàparam // Rcåm_9.14 // {tailavargaþ} tilàtasãkusumbhànàü nimbasya karajasya ca / ràjyàþ siddhàrthakasyàpi gu¤jàkaïguõibãjayoþ // Rcåm_9.15 // madhåkasya ca tailai÷ca tailavargo rase hitaþ / {dugdhavargaþ} hastya÷vavanitàdhenugardabhãchàgikàvikàþ // Rcåm_9.16 // uùñrikodumbarà÷vatthabhànunyagrodhatilvakaþ / dugdhikà snuggaõaü caitattathaivottamakarõikà // Rcåm_9.17 // eùàü dugdhair vinirdiùño dugdhavargo rasàdiùu / {pittavargaþ} mahiùakroóamatsyànàü chàgasya ca ÷ikhaõóinaþ // Rcåm_9.18 // kçùõàhirohitànàü ca màrjàrasya ca màyubhiþ / proktaþ pittagaõaþ såtavadhabandhanabhàvane // Rcåm_9.19 // {vasàvargaþ} bhekakårmavaràhàhinaramàüsasamutthayà / vasayà ca vasàvargo rasakarmaõi ÷asyate // Rcåm_9.20 // {viógaõaþ} pàràvatasya càùasya kapotasya kalàpinaþ / gçdhrasya kukkuñasyàpi vinirdiùño hi viógaõaþ // Rcåm_9.21 // ÷odhanaþ sarvalohànàü puñanàllepanàt khalu / {raktavargaþ} kusumbhakhadiro làkùà ma¤jiùñhà raktacandanam // Rcåm_9.22 // adrã ca bandhujãvaü ca tathà karpåragandhinã / màkùikaü ceti vij¤eyo raktavargo 'tira¤janaþ // Rcåm_9.23 // {pãtavargaþ} kiü÷ukaþ karõikàra÷ca haridràdvitayaü tathà / pãtavargo'yamuddiùño rasaràjasya karmaõi // Rcåm_9.24 // {÷vetavargaþ} tagaraþ kuñajaü kundo gu¤jà jãvantikà tathà / sito'mbhoruhakanda÷ca ÷vetavarga udàhçtaþ // Rcåm_9.25 // {kçùõavargaþ} kadalã kråravallã ca triphalà nãlikà nalaþ / païkaþ kàsãsabàlàmraü kçùõavarga udàhçtaþ // Rcåm_9.26 // raktavargàdivargai÷ca dravyaü yajjàraõàtmakam / bhàvanãyaü prayatnena tàdçgràgàptaye khalu // Rcåm_9.27 // {÷odhanãyagaõaþ} kàcañaïkaõa÷ipràbhiþ ÷odhanãyo gaõo mataþ / sattvànàü baddhasåtasya lohànàü malanà÷anaþ / kàpàlikàgaõadhvaüsã rasavàdibhirucyate // Rcåm_9.28 // {mçdukaravargaþ} mahiùãmeùa÷çïgo'tra kaliïgodbhavabãjayuk / ÷a÷àsthãni ca yogo'yaü lohakàñhinyanà÷anaþ // Rcåm_9.29 // {dràvakavargaþ} guóaguggulugu¤jàjyasàraghaiùñaïkaõànvitaiþ / durdràvàkhilalohàder dràvaõe'yaü gaõo mataþ // Rcåm_9.30 // kùàràþ sarve malaü hanyuramlaü ÷odhanajàraõam / màndyaü viùàõi nighnanti snaigdhyaü snehàþ prakurvate // Rcåm_9.31 // Rcåm, 10 {mahàrasàþ} mahàrasàþ syur ghanaràjàvartavaikràntasasyàþ vimalàdrijàte / tutthaü ca tàpyaü ca rasàyanàste sattvàni teùàm amçtopamàni // Rcåm_10.1 // {abhraka:: medic. properties} gaurãtejaþ paramam amçtaü vàtapittakùayaghnaü praj¤odbodhi pra÷amitarujaü vçùyam àyuùyam agryam / balyaü snigdhaü rucidam akaphaü dãpanaü ÷ãtavãryaü tattadyogaiþ sakalagadahçd vyoma såtendrabandhi // Rcåm_10.2 // ràjahastàd adhastàdyatsamànãtaü ghanaü khaneþ / bhavettaduktaphaladaü niþsattvaü niùphalaü param // Rcåm_10.3 // {abhrakabhedàþ} pinàkanàgamaõóåkavajram ityabhrakaü matam / ÷vetàdivarõabhedena pratyekaü taccaturvidham // Rcåm_10.4 // {abhra:: pinàka} pinàkaü pàvakottaptaü vimu¤cati daloccayam / tatsevitaü malaü baddhvà màrayatyeva mànavam // Rcåm_10.5 // {abhra:: nàga} nàgàbhraü nàgavatkuryàt dhvaniü pàvakasaüsthitam / tadbhuktaü kurute kuùñhaü maõóalàkhyaü na saü÷ayaþ // Rcåm_10.6 // {abhra:: maõóåka} utplutyotplutya maõóåkaü dhmàtaü patati càbhrakam / tatkuryàda÷marãrogamasàdhyaü ÷astrato'nyathà // Rcåm_10.7 // {abhra:: vajra} vajràbhraü vahnisaütaptaü nirmuktà÷eùavaikçtam / dehalohakaraü tattu sarvarogaharaü param // Rcåm_10.8 // {abhra:: subtypes:: colour} ÷vetaü raktaü ca pãtaü ca kçùõamevaü caturvidham / ÷vetaü ÷vetakriyàsåktaü raktàdyaü pãtakarmaõi // Rcåm_10.9 // caturvidhaü varaü vyoma yadyapyuktaü rasàyane / tathàpi kçùõavarõàbhaü koñikoñiguõàdhikam // Rcåm_10.10 // {abhra:: phys. properties} snigdhaü pçthudalaü vahnisahaü syàdbhàrato'dhikam / sukhanirmocyapatraü ca tadabhraü ÷astam ãritam // Rcåm_10.11 // {abhra:: bad types} sacandraü kàcakiññàbhaü vyoma na gràsayedrasam / gràsita÷cenna yojyo'sau lohe caiva rasàyane // Rcåm_10.12 // ni÷candrikaü mçtaü vyoma sevyaü sarvagadeùu ca / sevitaü candrikàyuktaü mehaü mandànalaü caret // Rcåm_10.13 // yairuktaü yuktinirmuktaiþ patràbhrakarasàyanam / tairdiùñaü kàlakåñàkhyaü viùaü jãvanahetave // Rcåm_10.14 // sattvàrthaü sevanàrthaü ca yojayecchodhitàbhrakam / anyathà tvaguõaü kçtvà vikarotyeva ni÷citam // Rcåm_10.15 // {abhra:: ÷odhana} prataptaü saptavàràõi nikùiptaü kà¤jike'bhrakam / nirdoùaü jàyate nånaü nikùiptaü vàpi gojale // Rcåm_10.16 // triphalàkvathite vàpi gavàü dugdhe vi÷eùataþ / {abhra:: màraõa} tato dhànyàbhrakaü kçtvà piùñvà matsyàkùikàrasaiþ // Rcåm_10.17 // cakrãü kçtvà vi÷oùyàtha puñedardhebhake puñe / puñedevaü hi ùaóvàraü paunarnavarasaiþ saha // Rcåm_10.18 // abhràü÷añaïkaõenàpi saümardya kçtacakrikam / ardhebhàkhyaiþ puñaistadvatsaptavàraü puñet khalu // Rcåm_10.19 // evaü vàsàrasenàpi taõóulãyarasena ca / prapuñetsaptavàràõi pårvaproktavidhànataþ // Rcåm_10.20 // evaü siddhaü ghanaü sarvayogeùu viniyojayet / {abhra:: màraõa} pàdàü÷añaïkaõopetaü matsyàkùãrasamarditam // Rcåm_10.21 // rundhyàt koùñhyàü dçóhaü dhmàtaü sattvaråpaü bhaved ghanam / pañacårõaü vidhàyàtha goghçtena pariplutam // Rcåm_10.22 // bharjayetsaptavàràõi cullãsaüsthitakharpare / agnivarõaü bhavedyàvad vàraü vàraü ca cårõayet // Rcåm_10.23 // tçõaü kùiptaü dahedyàvattàvadvà bharjanaü caret / tataþ sagandhakaü piùñvà vañamålakaùàyataþ // Rcåm_10.24 // puñedviü÷ativàràõi vàràhena puñena hi / punarviü÷ativàràõi triphalotthakaùàyataþ // Rcåm_10.25 // triphalàmuõóikàbhçïgapathyànãlãsumålakaiþ / bhàvayitvà prayoktavyaü sarvarogeùu màtrayà // Rcåm_10.26 // sattvàbhràt kiücid avaraü nirvikàraü guõàdhikam / evaü cecchatavàràõi puñapàkena sàdhitam // Rcåm_10.27 // guõavajjàyate'tyarthaü paraü pàcanadãpanam / kùudhaü karoti càtyarthaü gu¤jàrdhamiti sevayà / tattadrogaharair yogaiþ sarvaroganikçntanam // Rcåm_10.28 // {abhra:: màraõa} dhànyàbhraü kàsamardasya rasena parimarditam / puñettacchatavàràõi mriyate nàtra saü÷ayaþ // Rcåm_10.29 // {abhra:: màraõa} tadvanmustàrasenàpi taõóulãyarasena ca / ÷ivàmalakasaubhàgyapiùñaü cakrãkçtàbhrakam // Rcåm_10.30 // puñettat ùaùñivàràõi sindåràbhaü prajàyate / kùayàdyanantarogaghnaü bhavedyogànupànataþ // Rcåm_10.31 // {abhra:: màraõa} vañamålatvacaþ kvàthe tàmbålapatrasàrataþ / vàsàmatsyàkùikãbhyàü và matsyàkùyà sakañhillayà // Rcåm_10.32 // payasà vañavçkùasya marditaü puñitaü ghanam / bhaved viü÷ativàreõa sindårasadç÷aü ghanam // Rcåm_10.33 // {abhrakabhasman (6)} sañaïkaõaü gavàü dugdhaiþ piùñaü prapuñitaü ghanam / ni÷candrikaü bhaved vàrais triü÷adbhirguõavattaram // Rcåm_10.34 // evaü siddhàni càbhràõi tàlena puñitàni cet / bhavantyatãva tãvràõi rasàdapyadhikàni ca // Rcåm_10.35 // {abhra:: bhasman:: phys. properties} raukùyaü saukùmyaü jalaplàvaþ ÷oõavarõasamudbhavaþ / vicitraguõadãpti÷ca jàyate bahubhiþ puñaiþ // Rcåm_10.36 // {abhra:: sattva:: pàtana} kàsamardaghanadhvanivàsànàü ca punarbhuvaþ / matsyàkùyàþ kàravellyà÷ca haüsapàdyà rasaiþ pçthak // Rcåm_10.37 // piùñvà piùñvà prayatnena ÷oùayedgharmayogataþ / khaliü godhåmacårõaü ca kùudramatsyàü÷ca ñaïkaõam // Rcåm_10.38 // pratyekamabhrakàü÷ena dattvà caiva vimardayet / mardane mardane samyak ÷oùayedravira÷mibhiþ // Rcåm_10.39 // pa¤càjaü pa¤cagavyaü ca pa¤camàhiùameva ca / kùiptvà golàn prakurvãta kiücit tindukasaümitàn // Rcåm_10.40 // {pa¤càïga} payo dadhi ghçtaü måtraü viñ ca pa¤càïgam ucyate / adhaþpàtanakoùñhyàü hi dhmàtvà sattvaü nipàtayet // Rcåm_10.41 // {abhra:: sattva:: pàtana:: separating kiñña and sattva} koùñhyàþ kiññaü samàhçtya vicårõya ravakàn haret / tatkiññaü svalpañaïkena gomayena vimardayet // Rcåm_10.42 // golànvidhàya saü÷oùya dhamed bhåyo'pi pårvavat / bhåyaþ kiññaü samàhçtya mçditvà sattvamàharet // Rcåm_10.43 // evameva punaþ kiññaü dhmàtvà sattvaü samàharet / {abhrakasattva÷odhanam} atha sattvakaõàüstàüstu kvàthayitvàmlakà¤jikaiþ // Rcåm_10.44 // ÷odhanãyagaõopetaü måùàmadhye nirudhya ca / samyag drutaü samàhçtya dvivàraü pradhamet punaþ // Rcåm_10.45 // iti siddhaü bhavetsattvaü yojyaü rasarasàyane / {abhrakasattvamçdukaraõam} madhutailavasàjyeùu dràvitaü parivàpitam // Rcåm_10.46 // mçdu syàdda÷avàreõa sattvaü lohàdikaü kharam / {abhra:: sattva:: formulation} sattvasya golakaü taptaü sasyasaüyuktakà¤jike // Rcåm_10.47 // nirvàpya tatkùaõenaiva kaõóayellohapàrayà / sampratàpya ghanasthålàn kaõànkùiptvà ca kà¤jike // Rcåm_10.48 // tatkùaõena samàhçtya khaõóayitvà raja÷caret / goghçtena ca taccårõaü bharjayet pårvavattridhà // Rcåm_10.49 // dhàtrãphalarasais tadvaddhàtrãpatrarasena và / bharjane bharjane kàryaü ÷ilàpaññena peùaõam // Rcåm_10.50 // tataþ punarnavàvàsàrasaiþ kà¤jikami÷ritaiþ / prapuñedda÷avàràõi da÷avàràõi gandhakaiþ // Rcåm_10.51 // evaü saüsàdhitaü vyomasattvaü sarvaguõottaram / yatheùñaü viniyoktavyaü jàraõe ca rasàyane // Rcåm_10.52 // vellavyoùasamanvitaü ghçtayutaü vallonmitaü sevitaü divyàbhraü kùayapàõóuruggrahaõikàþ ÷ålàmakoùñhàmayam / jårtiü ÷vàsagadaü pramehamaruciü kàsàmayaü durdharaü mandàgniü jañharavyathàü vijayate yogaira÷eùàmayàn // Rcåm_10.53 // {abhrakadrutiþ} drutayo naiva nirdiùñàþ ÷àstre dçùñà api dhruvam / vinà ÷ambhoþ prasàdena na sidhyanti katha¤cana // Rcåm_10.54 // {ràjàvartaþ:: parãkùà} ràjàvartto'lparakto 'runãlimàmi÷ritaprabhaþ / guru÷ca masçõaþ ÷reùñhastadanyo madhyamaþ smçtaþ // Rcåm_10.55 // {ràjàvarta:: medic. properties} pramehakùayadurnàmapàõóu÷leùmànilàpahaþ / dãpanaþ pàcano vçùyo ràjàvartto rasàyanaþ // Rcåm_10.56 // {ràjàvarta:: ÷odhanam} nimbudravaiþ sagomåtraiþ sakùàraiþ sveditàþ khalu / dvitrivàreõa ÷udhyanti ràjàvarttàdidhàtavaþ // Rcåm_10.57 // {ràjàvarta:: màraõa} bhçïgàmbho gandhakopeto ràjàvartto vicårõitaþ / puñanàtsaptaràtreõa ràjàvartto mçto bhavet // Rcåm_10.58 // {dhàtu (gen.):: ÷odhana} såryàvarttakavajrakandakadalãkoùàtakã÷igrukàþ / vandhyà nãrakaõà ghanà nçpa÷amã dhvàükùã kumàrã varà / àsàm ekarasena sàmlapuñanàcchudhyanti dhàtvàdayaþ / svedakledavadhànvrajanti ca punardhmàtà÷ca sattvàni te // Rcåm_10.59 // ayaü yogo hi niþ÷eùadhàtumalavi÷odhanaþ / {ràjàvarta (?):: sattvapàtanam} kùàrai÷ca lavaõair gehadhåmagu¤jàni÷àphalaiþ / etairyuktàþ ÷ilà÷mànaþ sattvaü mu¤cantya÷eùataþ // Rcåm_10.60 // {vaikrànta:: phys. properties} aùñàsra÷ càùñaphalakaþ ùañkoõo masçõo guruþ / ÷uddhami÷ritavarõai÷ca yukto vaikrànta ucyate // Rcåm_10.61 // {vaikrànta:: subtypes:: colour} ÷veto rakta÷ca pãta÷ca nãlaþ pàràvatacchaviþ / ÷yàmalaþ kçùõavarõa÷ca karbura÷càùñadhà hi saþ // Rcåm_10.62 // {vaikrànta:: medic. properties} àyuþprada÷ca balavarõakaro'tivçùyaþ praj¤àpradaþ sakaladoùagadàpahàrã / dãptàgnikçt pavisamànaguõas tarasvã vaikràntakaþ khalu vapurbalalohakàrã // Rcåm_10.63 // rasàyaneùu sarveùu pårvagaõyaþ pratàpavàn / vajrasthàne niyoktavyo vaikràntaþ sarvarogahà // Rcåm_10.64 // {vaikrànta:: ÷odhana} kulatthakvàthasaüsvinno vaikràntaþ pari÷udhyati / {vaikrànta:: màraõa} mriyate'ùñapuñair gandhanimbåkadravasaüyutaþ // Rcåm_10.65 // {vaikrànta:: sattvapàtana} sattvapàtanayogena mardita÷ca vañãkçtaþ / måùàstho ghañikàdhmàto vaikràntaþ sattvamutsçjet // Rcåm_10.66 // {vaikrànta:: formulation} bhasmatvaü samupàgato vikçtako hemnà mçtenànvitaþ pàdàü÷ena kaõàjyavellasahito vallonmitaþ sevitaþ / yakùmàõaü kùaraõaü ca pàõóugudajaü ÷vàsaü ca kàsàmayaü duùñàü ca grahaõãm uraþkùatamukhàn rogà¤jayeddehakçt // Rcåm_10.67 // {vaikrànta:: formulation} såtabhasmàrdhasaüyuktaü nãlavaikràntabhasmakam / mçtàbhrasattvamubhayostulitaü parimarditam // Rcåm_10.68 // kùaudràjyasaüsçtaü pràtaþ gu¤jàmàtraü niùevitam / rasàyanavidhànena jãveccandràrkatàrakam // Rcåm_10.69 // tattadrogànupànena yavamàtraü niùevitam / nihanti sakalànrogàndustarànanyabheùajaiþ // Rcåm_10.70 // trisaptadivasair nþõàü gaïgàmbha iva pàtakam / {sasyaka:: myth. origin} pãtvà hàlàhalaü vàntaü pãtàmçtagarutmatà // Rcåm_10.71 // viùeõàmçtayuktena girau ca marutàhvaye / tadvàntaü hi ghanãbhåtaü saüjàtaü sasyakaü khalu // Rcåm_10.72 // {sasya:: parãkùà:: good quality} mayårakaõñhasacchàyaü bhàràóhyamati÷asyate / viùaü dravyayutaü yadvad dravyàdhikaguõaü bhavet / hàlàhalaü sudhàyuktaü sudhàdhikaguõaü tathà // Rcåm_10.73 // {sasyaka:: medic. properties} niþ÷eùadoùaviùahçd guda÷åla÷åladuùñàmlapittakavibandhaharaü hitaü ca / ràsàyanaü vamanarekakaraü garaghnaü ÷vitràpahaü gaditamatra mayåratuttham // Rcåm_10.74 // {sasyaka/tuttha:: ÷odhana} dolàyantreõa susvinnaü sasyakaü praharatrayam / nçmahiùyajagomåtraiþ ÷udhyatyevaü ca sasyakam // Rcåm_10.75 // {sasyaka:: màraõa} lakucadravagandhà÷mañaïkaõena samanvitam / nirudhya måùikàmadhye mriyate kaukkuñaiþ puñaiþ // Rcåm_10.76 // {sasyaka:: sattvapàtana} nimbudravàlpañaïkàbhyàü måùàmadhye nirudhya ca / tàmraråpaü paridhmàtaü sattvaü mu¤cati sasyakam // Rcåm_10.77 // {sasyaka:: sattvapàtana} ÷uddhaü sasyaü ÷ikhikràntaü pårvabheùajasaüyutam / nalikàdhmànayogena sattvaü mu¤cati ni÷citam // Rcåm_10.78 // {sasyaka:: sattva:: ring} sattvametatsamàdàya varabhånàgasattvayuk / tanmudrikà kçtaspar÷à ÷ålaghnã tatkùaõàdbhavet // Rcåm_10.79 // caràcaraü viùaü bhåtaü óàkinãü dçggataü jayet / ràmavat somasenànã mudriketi tathàkùaram // Rcåm_10.80 // mudrikeyaü vidhàtavyà dçùñapratyayakàrikà / himàlayottare pàr÷ve a÷vakarõo mahàdrumaþ // Rcåm_10.81 // tatra ÷ålaü samutpannaü tatraiva nidhanaü gataþ / mantreõànena mudràmbho nipãtaü saptamantritam // Rcåm_10.82 // sadyaþ ÷ålaharaü proktam iti bhàlukibhàùitam / anayà mudrayà taptaü tailamagnau suni÷citam // Rcåm_10.83 // lepitaü hanti vegena ÷ålaü yatra kvacidbhavam / sadyaþ såtikaraü nàryàþ sadyo netrarujàpaham // Rcåm_10.84 // {vimala:: subtypes} vimalastrividhaþ prokto hemàdyastàrapårvakaþ / tçtãyaþ kàüsyavimalastattatkàntyà sa lakùyate // Rcåm_10.85 // {vimala:: phys. properties} vartulaþ koõasaüyuktaþ snigdha÷ca phalakànvitaþ / {vimala:: medic. properties} marutpittaharo vçùyo vimalo'tirasàyanaþ // Rcåm_10.86 // {vimala:: subtypes:: use} pårvo hemakriyàsåkto dvitãyo råpyakçnmataþ / tçtãyo bheùaje teùu pårvaþ pårvaguõottaraþ // Rcåm_10.87 // {vimala:: ÷odhana} àñaråùajalasvinno vimalo vimalo bhavet / {vimala:: màraõa} gandhà÷malakucàbhyàü sa mriyate da÷abhiþ puñaiþ // Rcåm_10.88 // {vimala:: sattva:: pàtana} sañaïkalakucadràvair meùa÷çïgasya bhasmanà / piùño måùodare liptaþ saü÷oùya ca nirudhya ca // Rcåm_10.89 // ùañprasthakokilair dhmàto vimalaþ sãsasannibham / sattvaü mu¤cati tadyukto rasaþ syàttu rasàyanaþ // Rcåm_10.90 // {vimala:: sattva:: medic. use} etatsattvaü såtasaüyuktaü piùñãkçtvà sumarditam / vilãne gandhake kùiptvà jàrayet triguõàlakam // Rcåm_10.91 // ÷ilàü pa¤caguõàü càpi nàlikàyantrake khalu / tàrabhasma da÷àü÷ena tàvadvaikràntakaü mçtam // Rcåm_10.92 // sarvamekatra saücårõya pañena parigàlya ca / nikùipya kåpikàmadhye paripårya prayatnataþ // Rcåm_10.93 // lãóho vyoùavarànvito vimalako yukto ghçtaiþ sevito hanyàd durbhagakçjjvaràn ÷vayathukaü pàõóupramehàrucim / målàrtiü grahaõãü ca ÷ålamatulaü yakùmàmayàn kàmalàü sarvànpittamarudgadàn kimaparaü yogaira÷eùàn gadàn // Rcåm_10.94 // {÷ilàjatu:: subtypes} ÷ilàdhàturdvidhà prokto gomåtràdyo rasàyanaþ / karpårapårvaka÷cànyastatràdyo dvividhaþ punaþ // Rcåm_10.95 // sasattva÷caiva niþsattvastayoþ pårvo guõàdhikaþ / {÷ilàjatu:: origin from heated rocks} grãùme tãvràrkataptebhyaþ pàdebhyo himabhåbhçtaþ // Rcåm_10.96 // svarõaråpyàrkagarbhebhyaþ ÷ilàdhàtur viniþsaret / {÷ilàjatu:: from gold} svarõagarbhagirerjàtaü japàpuùpanibhaü guru // Rcåm_10.97 // sa svalpatiktaü susvàdu paramaü tadrasàyanam / {÷ilàjatu:: from silver} råpyagarbhagirerjàtaü madhuraü pàõóuraü guru // Rcåm_10.98 // ÷ilàjaü pittarogaghnaü vi÷eùàt pàõóurogahçt / {÷ilàjatu:: from copper} tàmragarbhagirerjàtaü nãlavarõaü ghanaü guru // Rcåm_10.99 // ÷ilàjaü kaphavàtaghnaü tiktoùõaü kùayaroganut / {÷ilàjatu:: testing for purity} vahnau kùiptaü bhavedyattu liïgàkàraü hyadhåmakam / salile'tha vilãnaü ca tacchuddhaü hi ÷ilàjatu // Rcåm_10.100 // {÷ilàjatu:: medic. properties} nånaü sajvarapàõóu÷opha÷amanaü mehàgnimàndyàpahaü meda÷chedakaraü ca yakùma÷amanaü måtràmayonmålanam / gulmaplãhavinà÷anaü jañharahçcchålaghnam àmàpahaü sarvatvaggadanà÷anaü kimaparaü dehe ca lohe hitam // Rcåm_10.101 // {÷ilàjatu:: possesses properties of other substances} rasoparasasåtendraratnaloheùu ye guõàþ / vasanti te ÷ilàdhàtau jaràmçtyujigãùayà // Rcåm_10.102 // {÷ilàjatu:: ÷odhana} kùàràmlairguggulåpetaiþ svedanãyantramadhyagaiþ / sveditaü ghañikàmànàcchilàdhàtur vi÷udhyati // Rcåm_10.103 // {÷ilàjatu:: màraõa} ÷ilayà gandhatàlàbhyàü màtuluïgarasena ca / puñitaü hi ÷ilàdhàtur mriyate 'ùñagiriõóakaiþ // Rcåm_10.104 // {÷ilàjatu:: mçta:: medic. use} bhasmãbhåta÷ilodbhavaü samatulaü kàntaü ca vaikràntakaü yukta÷ca triphalàkañutrayaghçtairvallena tulyaü bhajet / pàõóau yakùmagude tathàgnisadane maheùu måtràmaye gulmaplãhamahodare bahuvidhe ÷åle ca yonyàmaye // Rcåm_10.105 // seveta yadi ùaõmàsaü rasàyanavidhànataþ / valãpalitanirmukto jãvedvarùa÷ataü sukhã // Rcåm_10.106 // {÷ilàjatu:: sattva:: pàtana} piùñaü dràvaõavargeõa sàmlena girisambhavam / liptvà måùodare ruddhvà gàóhairdhmàtaü hi kokilaiþ // Rcåm_10.107 // sattvaü mu¤cecchilàdhàtuþ svakhanerlohasannibham / {karpåra÷ilàjatu:: phys. properties} pàõóuraü sikatàkàraü karpåràdyaü ÷ilàjatu // Rcåm_10.108 // {karpåra÷ilàjatu:: medic. properties} måtrakçcchrà÷marãmehakàmalàpàõóunà÷anam / {karpåra÷ilàjatu:: ÷odhana} elàtoyena saüsvinnaü ÷uùkaü ÷uddhimupaiti tat // Rcåm_10.109 // naitasya màraõaü sattvapàtanaü vihitaü budhaiþ / {rasaka:: subtypes} rasako dvividhaþ prokto darduraþ kàravellakaþ // Rcåm_10.110 // sadalo darduraþ prokto nirdalaþ kàravellakaþ / sattvapàte ÷ubhaþ pårvo dvitãya÷cauùadhàdiùu // Rcåm_10.111 // {rasaka:: medic. properties} rasakaþ sarvamehaghnaþ kaphapittavinà÷anaþ / netrarogakùayaghna÷ca lohapàradara¤janaþ // Rcåm_10.112 // {rasaka:: high quality} nàgàrjunena nirdiùñau rasa÷ca rasakàvubhau / ÷reùñhau siddharasau syàtàü dehalohakarau parau // Rcåm_10.113 // rasa÷ca rasaka÷cobhau yenàgnisahanau kçtau / dehalohamayã siddhirdàsã tasya na saü÷ayaþ // Rcåm_10.114 // {rasaka:: ÷odhana} kharparaþ parisaütaptaþ saptavàraü nimajjitaþ / bãjapårarasasyàntarnirmalatvaü sama÷nute // Rcåm_10.115 // {rasaka:: ÷odhana} nçmåtre meùamåtre và takre và kà¤jike tathà / pratàpya majjitaü samyak kharparaü pari÷udhyati // Rcåm_10.116 // {rasaka:: ra¤jana with ~} naramåtre sthito màsaü rasako ra¤jayed dhruvam / ÷uddhaü tàmraü rasaü tàraü ÷uddhaü svarõaprabhaü tathà // Rcåm_10.117 // {rasakasattvapàtana (1)} haridràtriphalàràlasindhudhåmaiþ sañaïkaõaiþ / sàruùkarai÷ca pàdàü÷aiþ sàmlaiþ saümardya kharparam // Rcåm_10.118 // liptaü vçntàkamåùàyàü ÷oùayitvà nirudhya ca / måùàmukhopari nyasya kharparaü pradhamettataþ // Rcåm_10.119 // kharpare'pahçte jvàlà bhavennãlà sità yadi / tadà sandaü÷ato måùàü dhçtvà kçtvà hyadhomukhãm // Rcåm_10.120 // ÷anairàsphàlayed bhåmau yathà nàlaü na bhajyate / vaïgàbhaü patitaü sattvaü tadàdàya niyojayet // Rcåm_10.121 // evaü hi tricaturvàraiþ sarvaü sattvaü viniþsaret / {rasakasattvapàtana (2)} yadvà jalayutàü sthàlãü nikhanet koùñhikodare // Rcåm_10.122 // sacchidraü tanmukhe mallaü tanmukhe'dhomukhãü kùipet / måùopari ÷ikhitràü÷ca prakùipya pradhamed dçóham // Rcåm_10.123 // patitaü sthàlikànãre sattvamàdàya yojayet / {rasaka:: sattva:: màraõam} tatsattvaü tàlakopetaü nikùipya khalu kharpare // Rcåm_10.124 // bharjayellohadaõóena bhasmãbhavati ni÷citam / {rasaka:: sattva:: mçta:: medic. use} tadbhasma mçtakàntena samena saha yojitam // Rcåm_10.125 // aùñagu¤jàmitaü cårõaü triphalàkvàthasaüyutam / kàntapàtrasthitaü ràtrau tilajaprativàpakam // Rcåm_10.126 // niùevitaü nihantyà÷u madhumehamapi dhruvam / paittaü kùayaü ca pàõóuü ca ÷vayathuü gulmameva ca // Rcåm_10.127 // raktagulmaü ca nàrãõàü pradaraü somarogakam / yonirogàna÷eùàü÷ca viùamàü÷ca jvarànapi / rajaþ÷ålaü ca nàrãõàü kàsaü ÷vàsaü ca hidhmikàm // Rcåm_10.128 // {màkùika} màkùiko dvividho hemamàkùikastàramàkùikaþ / {svarõamàkùika:: origin} tatràdyaü màkùikaü kànyakubjotthaü svarõasannibham // Rcåm_10.129 // {tàramàkùika:: origin} tapatãtãrasambhåtaü pa¤cavarõasuvarõavat / pàùàõabahulaþ proktastàpyàkhyo'sau guõàlpakaþ // Rcåm_10.130 // {màkùika:: medic. properties} màkùãkadhàtuþ sakalàmayaghnaþ pràõo rasendrasya paraü hi vçùyaþ / durmelalohadvayamelaka÷ca guõottaraþ sarvarasàyanàgryaþ // Rcåm_10.131 // {màkùika:: ÷odhanam} eraõóatailaluïgàmbusiddhe ÷udhyati màkùikam / {màkùika:: ÷odhana} siddhaü ca kadalãkandatoye ca ghañikàdvayam // Rcåm_10.132 // {màkùika:: ÷odhana} taptaü kùiptaü varàkvàthe ÷uddhimàyàti màkùikam / {màkùika:: màraõa} màtuluïgàmbugandhàbhyàü piùñaü måùodare sthitam // Rcåm_10.133 // pa¤cakroóapuñairdagdhaü mriyate màkùikaü khalu / {màkùika:: màraõa} eraõóatailagavyàjyairmàtuluïgarasena ca // Rcåm_10.134 // kharparasthaü dçóhaü pakvaü jàyate dhàtusannibham / evaü mçtaü rase yojyaü rasàyanavidhàvapi // Rcåm_10.135 // {màkùika:: sattvapàtana} triü÷àü÷anàgasaüyuktaü kùàrairamlai÷ca vartitam / dhmàtaü prakañamåùàyàü sattvaü mu¤cati màkùikam // Rcåm_10.136 // {màkùika:: sattva:: ÷odhana} saptavàraü paridràvya kùiptaü nirguõóikàrase / màkùãkasattvasammi÷raü nàgaü na÷yati ni÷citam // Rcåm_10.137 // gu¤jàbãjasamacchàyaü drutadràvaü ca sãsavat / tàpyasattvaü vi÷uddhaü tu dehalohakaraü param // Rcåm_10.138 // {màkùikarasàyana (1)} màkùãkasattvena rasasya piùñãü kçtvà vilãne ca baliü nidhàya / saümi÷rya saümardya ca khalvamadhye nikùipya sattvaü drutamabhrakasya ca // Rcåm_10.139 // vidhàya golaü lavaõàkhyayantre paceddinàrdhaü mçduvahninà ca / svataþ su÷ãtaü paricårõya samyag vallonmitaü khaõóavióaïgayuktam // Rcåm_10.140 // saüsevitaü kùaudrayutaü nihanti jaràü sarogàm apamçtyumeva / duþsàdhyarogànapi saptavàrairnaitena tulyo'sti sudhàraso'pi // Rcåm_10.141 // {màkùikarasàyana (2)} mçtamàkùãkapàùàõas tadardhaü mçtamabhrakam / tadardhaü kàntalohaü ca tadardhaü tàmrabhasmakam // Rcåm_10.142 // sarvamekatra saümelya samagandhena yojayet / nimbudraveõa saümardya prapuñedda÷avàrakam // Rcåm_10.143 // vanotpala÷atenaiva bhàvayet paricårõya tat / vyoùabàhlãkatoyena vàràõàmekaviü÷atim // Rcåm_10.144 // bhaveddhi mçtamàkùãkaü sarvavyàdhivinà÷anam / kùayaü pàõóuü ca kuùñhàni grahaõãü gudajàü rujaþ // Rcåm_10.145 // mandàgniü kàmalàü ÷oùaü svarabhaïgamarocakam / nànàråpàn jvaràn ugràn àmadoùaü visåcikàm // Rcåm_10.146 // vàtapittakaphodbhåtàüstattadrogàn a÷eùataþ / tattadaucityayogena prayuktairanupànakaiþ / mahàraseùu sarveùu tàpyameva varaü matam // Rcåm_10.147 // Rcåm, 11 {uparasàþ} gandhà÷matàlatuvarãkunañãsauvãrakaïkuùñhakhecaragairikanàmadheyàþ / uktà budhairuparasà÷ca rasàyanàste tairbaddhapàradavaro na rasàyanaþ syàt // Rcåm_11.1 // {sulfur:: subtypes} caturdhà gandhako j¤eyo varõaiþ ÷vetàdibhiþ khalu / {sulfur:: white} ÷veto'tra khañikà prokto lepane lohamàraõe // Rcåm_11.2 // {sulfur:: yellow} tathà càmalasàraþ syàd yo bhavetpãtavarõavàn / ÷ukapicchaþ sa eva syàcchreùñho rasarasàyane // Rcåm_11.3 // {sulfur:: red} rakta÷ca ÷ukatuõóàkhyo dhàtuvàdavidhau varaþ / {sulfur:: black} durlabhaþ kçùõavarõa÷ca sa jaràmçtyunà÷anaþ // Rcåm_11.4 // {sulfur:: medic. properties} gandhà÷màtirasàyanaþ samadhuraþ pàke kañåùõànvitaþ kaõóåkuùñhavisarpadadrudamano dãptànalaþ pàcanaþ / àmonmocana÷oùaõo viùaharaþ såtendravãryaprado gaurãpuùpabhavastathà krimiharaþ sattvàtmakaþ såtajit // Rcåm_11.5 // {sulfur:: myth. origin} balinà sevitaþ pårvaü prabhåtabalahetave / vàsukiü karùatastasya tanmukhajvàlayà drutà // Rcåm_11.6 // vasà gandhakagandhàóhyà sarvato niþsçtà tanoþ / gandhakatvaü ca sà pràptà gandho'bhåtsaviùastataþ // Rcåm_11.7 // tasmàd balivasetyukto gandhako'timanoharaþ / {sulfur:: ÷odhana} payaþsvinno ghañãmàtraü vàridhauto hi gandhakaþ // Rcåm_11.8 // gavyàjyairvidruto vastragàlitaþ ÷uddhimçcchati / evaü saü÷odhitaþ so'yaü pàùàõànambare tyajet // Rcåm_11.9 // ghçte viùaü tuùàkàraü svayaü piõóatvameti ca / iti ÷uddho hi gandhà÷mà nàgajàü vikçtiü tyajet // Rcåm_11.10 // apathyàdanyathà hanyàt pãtaü hàlàhalaü yathà / {sulfur:: ÷odhana} gandhako dràvito bhçïgarase kùipto vi÷udhyati // Rcåm_11.11 // tadrasaiþ saptadhà svinno gandhakaþ pari÷udhyati / {gandhaka÷odhanam (3)} sthàlyàü dugdhaü vinikùipya mukhe vastraü nibadhya ca // Rcåm_11.12 // gandhakaü tatra nikùipya cårõitaü sikatàkçtim / chàdayet pçthudãrgheõa kharpareõaiva gandhakam // Rcåm_11.13 // jvàlayet kharparasyordhvaü vanacchàõaistathopalaiþ / dugdhe nipatito gandho galitvà pari÷udhyati // Rcåm_11.14 // itthaü vi÷uddhas triphalàjyabhçïgamadhvanvitaþ ÷àõamito hi lãóhaþ / gçdhràkùitulyaü kurute'kùiyugmaü karoti rogojjhitadãrghamàyuþ // Rcåm_11.15 // {sulfur:: druti} kalàü÷avyoùasaüyuktaü gandhakaü ÷lakùõacårõitam / aratnimàtre vastre tadviprakãrya viveùñya tat // Rcåm_11.16 // såtreõa veùñayitvàtha yàmaü taile nimajjayet / dhçtvà saüdaü÷ato vartiü sarvàü prajvàlayettataþ // Rcåm_11.17 // druto vinipatedgandho bindu÷aþ kàcabhàjane / tàü drutiü prakùipetpatre nàgavallyàstribindukàm // Rcåm_11.18 // vallena pramitaü ÷uddhaü rasendraü ca pramardayet / aïgulyàtha sapatràü tàü drutiü såtaü ca bhakùayet // Rcåm_11.19 // karoti dãpanaü tãvraü kùayaü pàõóuü ca nà÷ayet / kàsaü ÷vàsaü ca ÷ålàrtiü grahaõãmatidustaràm // Rcåm_11.20 // àmaü vinà÷ayatyà÷u laghutvaü prakaroti ca / {sulfur:: ÷uddha:: medic. use} ghçtàkte lohapàtre tu vidrutaü ÷uddhagandhakam // Rcåm_11.21 // ghçtàktadarvikàkùiptaü dviniùkapramitaü bhajet / hanti kùayamukhànrogànkuùñharogaü vi÷eùataþ // Rcåm_11.22 // kùàràmlatailasauvãravidàhidvidalaü tathà / ÷uddhagandhakasevàyàü tyajedrogahitena hi // Rcåm_11.23 // {sulfur:: medic. use (kuùñha)} gandhakastulyamaricaþ ùaóguõastriphalànvitaþ / ghçùñaþ ÷ampàkamålena pãta÷càkhilakuùñhahà // Rcåm_11.24 // tanmålaü salile piùñaü lepayetpratyahaü tanau / dçùñapratyayayogo'yaü sarvatràprativãryavàn // Rcåm_11.25 // ÷rãmatà somadevena samyagatra prakãrtitaþ / {sulfur:: medic. use (skin diseases)} dviniùkapramitaü gandhaü pãtvà tailena saüyutam // Rcåm_11.26 // athàpàmàrgatoyena satailamaricena ca / vilipya sakalaü dehaü tiùñhed gharme tataþ param // Rcåm_11.27 // takrabhaktaü ca bhu¤jãta tçtãye prahare khalu / bhajedràtrau tathà vahniü samutthàya tataþ prage // Rcåm_11.28 // mahiùãchagaõairliptvà snàyàcchãtena vàriõà / tato'bhyajya ghçtairdehaü snàyàt pathyoùõavàriõà // Rcåm_11.29 // amunà kramayogena vina÷yatyativegataþ / durjayà bahukàlãnà pàmà kaõóåþ suni÷citam // Rcåm_11.30 // gandhakasya prayogàõàü sahasraü tanna kãrtitam / granthavistarabhãtena somadevamahãbhujà // Rcåm_11.31 // {haritàlam:: subtypes} haritàlaü dvidhà proktaü patràkhyaü piõóasaüj¤itam / {pattratàlaka:: phys. properties} svarõavarõaü guru snigdhaü tanupatraü ca bhàsuram // Rcåm_11.32 // tatpatratàlakaü proktaü bahupatraü rasàyanam / {piõóatàlaka:: phys. properties} niùpatraü piõóasadç÷aü svalpasattvaü tathà guru / strãpuùpaharaõaü tattu guõàlpaü piõóatàlakam // Rcåm_11.33 // {haritàla:: medic. properties} ÷leùmavàtaviùaraktabhåtanut kevalaü ca khalu puùpahçtstriyaþ / snigdham uùõakañukaü ca dãpanaü kuùñhahàri haritàlamucyate // Rcåm_11.34 // {haritàla:: ÷odhanam} svinnaü kåùmàõóatoye và tilakùàrajale'pi và / toye và cårõasaüyukte dolàyantreõa ÷udhyati // Rcåm_11.35 // {haritàla:: sattva:: pàtana} kulatthakvàthasaubhàgyamahiùyàjyadadhiplutam / sthàlyàü kùiptvà pidadhyàcca mallena chidrayoginà // Rcåm_11.36 // samyaïnirudhya ÷ikhinaü jvàlayet kramavardhitam / ekapraharamàtraü hi randhramàcchàdya gomayaiþ // Rcåm_11.37 // yàmànte chidramudghàñya dçùñe dhåme ca pàõóure / ÷ãtàü sthàlãü samuttàrya sattvamutkçùya càharet // Rcåm_11.38 // sarvapàùàõasattvànàü prakàràþ santi koñi÷aþ / granthavistàrabhãtyà te likhità na mayà khalu // Rcåm_11.39 // sarvatra sukaraü yacca sulabhaü phaladàyakam / rasoparasaloheùu tadevàtra nigadyate // Rcåm_11.40 // {pattratàla:: sattva:: pàtana} pattràlakaü raverdugdhairdinamekaü vimardayet / kùiptvà ùoóa÷ikàü taile mi÷rayitvà tataþ pacet // Rcåm_11.41 // anàvçte prade÷e ca saptayàmàvadhi dhruvam / svàïga÷ãtamadhaþsthaü ca sattvaü ÷vetaü samàharet // Rcåm_11.42 // {haritàla:: sattva:: pàtana} chàgalasyàtha bàlasya malena ca samanvitam / tàlakaü divasadvandvaü mardayitvà prayatnataþ // Rcåm_11.43 // yuktaü dràvaõavargeõa kàcakåpyàü vinikùipet / tridhà tàü ca mçdà liptvà pari÷oùya kharàtape // Rcåm_11.44 // tataþ kharparakacchidre tàmardhàü caiva kåpikàm / prave÷ya jvàlayedagniü dvàda÷apraharàvadhim // Rcåm_11.45 // kåpãkaõñhe sthitaü sattvaü ÷ubhraü ÷ãte samàharet / {haritàla:: sattva:: pàtana} palàrdhapramitaü tàlaü baddhvà vastre site dçóhe // Rcåm_11.46 // balinàlipya yatnena trivàraü pari÷oùayet / dràvite tripale tàmre kùipettàlakapoññalãm // Rcåm_11.47 // bhasmanàcchàdayecchãghraü tàmreõàveùñitaü sitam / mçdulaü sattvamàdadyàt proktaü rasarasàyane // Rcåm_11.48 // {tuvarã:: origin} sauràùñrakhanisambhåtà mçtsnà yà tuvarã matà / vastreùu lipyate yàsau ma¤jiùñhàràgabandhinã // Rcåm_11.49 // {tuvarã:: subtypes} phañikà phullikà ceti dvividhà parikãrtità / {phañikà:: phys., medic. properties} ãùatpãtà gurusnigdhà pãtikà viùanà÷inã // Rcåm_11.50 // vraõakuùñhaharà sarvakuùñhaghnã ca vi÷eùataþ / {phullikà:: phys., medic. properties} nirbhàrà ÷ubhravarõà ca snigdhà sàmlà parà matà / sà phullatuvarã proktà lepàcchãghraü caredayaþ // Rcåm_11.51 // {tuvarã:: medic. properties} kàïkùã kaùàyà kañukàmlakaõñhyà ke÷yà vraõaghnã viùanà÷inã ca / ÷vitràpahà netrahità tridoùa÷àntipradà pàradajàriõã ca // Rcåm_11.52 // {tuvarã÷odhana} tuvarã kà¤jike kùiptà tridinàcchuddhim çcchati / {tuvarã:: sattva:: pàtana} kùàràmlairmardità dhmàtà sattvaü mu¤cati ni÷citam // Rcåm_11.53 // {manaþ÷ilà:: subtypes} manaþ÷ilà tridhà proktà ÷yàmàïgã kaõavãrikà / khaõóàkhyà ceti tadråpaü vivicya parikathyate // Rcåm_11.54 // {÷yàmàïgã:: phys. properties} ÷yàmà raktà sagaurà ca bhàràóhyà ÷yàmikà matà / {kaõavãrikà:: phys. properties} tejasvinã ca nirgaurà tàmràbhà kaõavãrikà // Rcåm_11.55 // {khaõóa:: phys. properties} cårõãbhåtàtiraktàïgã sabhàrà khaõóapårvikà / uttarottarataþ ÷reùñhà bhårisattvà prakãrtità // Rcåm_11.56 // {manaþ÷ilà:: medic. properties} manaþ÷ilà sarvarasàyanàgryà tiktà kañåùõà kaphavàtahantrã / sattvàtmikà bhåtaviùàgnimàndyakaõóåtikoñhakùayahàriõã ca // Rcåm_11.57 // {manaþ÷ilà:: ÷odhana} agastyapatratoyena bhàvità saptavàrakam / ÷çïgaverarasairvàpi vi÷udhyati manaþ÷ilà // Rcåm_11.58 // {manaþ÷ilà:: sattva:: pàtana} aùñamàü÷ena kiññena guóaguggulusarpiùà / koùñhyàü ruddhvà dçóhaü dhmàtà sattvaü mu¤cenmanaþ÷ilà // Rcåm_11.59 // {manaþ÷ilà:: sattva:: pàtana} bhånàgadhautasaubhàgyamadanai÷ca vimarditaiþ / kàravellãdalàmbhobhirmåùàü kçtvàtra nikùipet // Rcåm_11.60 // ÷ilàü kùàràmlaniùpiùñàü pradhamet tadanantaram / ghañikàdvayamàtraü hi dhmàtà sattvaü tyajatyasau // Rcåm_11.61 // {a¤jana:: subtypes} sauvãram a¤janaü proktaü rasà¤janamataþ param / sroto'¤janaü tadanyacca puùpà¤janakameva ca / nãlà¤janaü hi teùàü ca svaråpamiha varõyate // Rcåm_11.62 // {sauvãra:: phys. properties} sauvãrama¤janaü dhåmraü raktapittaharaü himam / vamihidhmàkùirogaghnaü vraõa÷odhanaropaõam // Rcåm_11.63 // {rasà¤jana:: phys., medic. properties} rasà¤janaü ca pãtàbhaü viùaraktagadàpaham / ÷vàsahidhmàpahaü varõyaü vàtapittàsranà÷anam // Rcåm_11.64 // {sroto¤jana:: medic. properties} sroto'¤janaü himaü snigdhaü kaùàyaü svàdu lekhanam / netryaü hidhmàviùacchardikaphapittàsrakopanut // Rcåm_11.65 // {puùpà¤jana:: medic. properties} puùpà¤janaü sitaü snigdhaü himaü sarvàkùiroganut / atidurdharahidhmàghnaü viùajvaragadàpaham // Rcåm_11.66 // {nãlà¤jana:: medic. properties} nãlà¤janaü guru snigdhaü netryaü doùatrayàpaham / rasàyanaü suvarõaghnaü lohamàrdavakàrakam // Rcåm_11.67 // {a¤jana:: ÷odhana} a¤janàni vi÷udhyanti bhçïgaràjadaladravaiþ / {a¤jana:: sattva:: pàtana} manohvàsattvavat sattvama¤janànàü samàharet // Rcåm_11.68 // {kaïkuùñha:: place of discovery} himavatpàda÷ikhare kaïkuùñhamupajàyate / {kaïkuùñha:: subtypes} tatraikaü nalikàkhyaü hi tadanyadreõukaü matam // Rcåm_11.69 // {nalikà:: phys. properties} pãtaprabhaü guru snigdhaü ÷reùñhaü kaïkuùñhamàdimam / {reõuka:: phys. properties} ÷yàmaü pãtaü laghu tyaktasattvaü neùñaü hi reõukam // Rcåm_11.70 // {kaïkuùñha:: origin from feces} kecidvadanti kaïkuùñhaü sadyo jàtasya dantinaþ / varcaþ sa ÷yàmapãtàbhaü recanaü parikathyate // Rcåm_11.71 // katicit tejivàhànàü nàlaü kaïkuùñhasaüj¤akam / vadanti ÷vetapãtàbhaü tadatãva virecanam // Rcåm_11.72 // {kaïkuùñha:: medic. properties} rase rasàyane ÷reùñhaü niþsattvaü bahuvaikçtam / kaïkuùñhaü tiktakañukaü vãryoùõaü càtirecanam // Rcåm_11.73 // vraõodàvartta÷ålàrttigulmaplãhagudàrttihçt / {kaïkuùñha:: ÷odhana} kaïkuùñhaü ÷uddhimàyàti tridhà ÷reùñhàmbubhàvitam // Rcåm_11.74 // {kaïkuùñha:: sattva:: pàtana} sattvàkarùo'sya na prokto yasmàtsattvamayaü hi tat / {kaïkuùñha:: medic. use} bhajedenaü virekàrthaü gràhibhiryavamàtrayà // Rcåm_11.75 // nà÷ayedàmapårtiü ca viricya kùaõamàtrataþ / bhakùitaþ saha tàmbålairvirecyà÷u vinà÷ayet // Rcåm_11.76 // barbårãmålikàkvàthajãrasaubhàgyakaü samam / kaïkuùñhaviùanà÷àya bhåyo bhåyaþ pibennaraþ // Rcåm_11.77 // {kàsãsa:: subtypes} kàsãsaü vàlukàdyekaü puùpapårvamathàparam / {vàlukàkàsãsa:: medic. properties} kùàràmlaü guru dhåmàbhaü soùõavãryaü viùàpaham / vàlukàpårvakàsãsaü ÷vitraghnaü ke÷ara¤janam // Rcåm_11.78 // {puùpakàsãsa:: medic. properties} puùpàdikàsãsam atiprasiddhaü soùõaü kaùàyàmlamatãva netryam / viùànila÷leùmagadavraõaghnaü ÷vitrakùayaghnaü kacara¤janaü ca // Rcåm_11.79 // {kàsãsa:: ÷odhana} sakçd bhçïgàmbunà klinnaü kàsãsaü nirmalaü bhavet / {kàsãsa:: sattva:: pàtanam} tuvarãsattvavat sattvametasyàpi samàharet // Rcåm_11.80 // {kàsãsasevanam} balinà hatakàsãsaü kàntaü kàsãsamàritam / ubhayaü samabhàgaü hi triphalàvellasaüyutam // Rcåm_11.81 // viùamàü÷aghçtakùaudraplutaü ÷àõamitaü prage / sevitaü hanti vegena ÷vitrapàõóukùayàmayàn // Rcåm_11.82 // gulmaplãhagadaü ÷ålaü måtrarogama÷eùataþ / rasàyanavidhànena sevitaü vatsaràvadhi // Rcåm_11.83 // àmasaü÷oùaõaü ÷reùñhaü mandàgniparidãpanam / palitaü valibhiþ sàrdhaü vinà÷ayati ni÷citam // Rcåm_11.84 // {gairika:: subtypes} pàùàõagairikaü caikaü dvitãyaü svarõagairikam / {pàùàõagairika:: phys. properties} pàùàõagairikaü proktaü kañhinaü tàmravarõakam // Rcåm_11.85 // {pàùàõagairika:: medic. properties} svàdu snigdhaü himaü netryaü kaùàyaü raktapittanut // Rcåm_11.86 // {svarõagairika:: medic. properties} hidhmàvamiviùaghnaü ca raktaghnaü svarõagairikam / pàùàõagairikaü cànyat pårvasmàdalpakaü guõaiþ // Rcåm_11.87 // {gairika:: ÷odhana} gairikaü hi gavàü dugdhairbhàvitaü ÷uddhim çcchati / {gairika:: sattva:: pàtana} gairikaü sattvaråpaü hi nandinà parikãrtitam // Rcåm_11.88 // kairapyuktaü patetsattvaü kùàràmlasvinnagairikàt / upatiùñhati såtendram ekatvaü guõavattaram // Rcåm_11.89 // {sàdhàraõarasàþ} kampilla÷càparo gaurãpàùàõo navasàrakaþ / kapardo vahnijàra÷ca girisindårahiïgulau // Rcåm_11.90 // boddàra÷çïgamityaùñau sàdhàraõarasà matàþ / rasasiddhikaràþ proktà nàgàrjunapuraþsaraiþ // Rcåm_11.91 // {kampilla:: phys. properties, place of discovery} iùñikàcårõasaükà÷a÷candrikàóhyo'tirecanaþ / sauràùñrade÷asambhåtaþ sa hi kampillako mataþ // Rcåm_11.92 // {kampilla:: medic. properties} pittavraõàdhmànavibandhanighnaþ ÷leùmodaràrttikçmigulmavairã / målàma÷ålajvara÷ophahàrã kampillako recyagadàpahàrã // Rcåm_11.93 // {gaurãpàùàõa:: phys. properties} gaurãpàùàõakaþ pãto vikaño hatacårõakaþ / {gaurãpàùàõa:: medic. properties} rasabandhakaraþ snigdho doùaghno rasavãryakçt // Rcåm_11.94 // {navasàra:: production} karãrapãlukàùñheùu pacyamàneùu codbhavaþ / kùàro'sau navasàraþ syàccålikàlavaõàbhidhaþ // Rcåm_11.95 // iùñikàdahane jàtaü pàõóuraü lavaõaü laghu / taduktaü navasàràkhyaü cålikàlavaõaü ca tat // Rcåm_11.96 // {navasàra:: medic. properties} rasendrajàraõaü lohadràvaõaü jañharàgnikçt / gulmaplãhàsya÷oùaghnaü bhuktamàüsàdijàraõam / vióàkhyaü ca tridoùaghnaü cålikàlavaõaü matam // Rcåm_11.97 // {money cowrie:: phys. properties} pãtàbhà granthilà pçùñhe dãrghavçntà varàñikà / rasavaidyairvinirdiùñà sà caràcarasaüj¤ikà // Rcåm_11.98 // {money cowrie:: parãkùà} sàrdhaniùkamità ÷reùñhà niùkabhàrà ca madhyamà / pàdonaniùkabhàrà ca kaniùñhà parikãrtità // Rcåm_11.99 // {money cowrie:: medic. properties} pariõàmàdi÷ålaghnã grahaõãkùayanà÷inã / kañåùõà dãpanã vçùyà netryà vàtakaphàpahà // Rcåm_11.100 // rasendrajàraõe proktà bióadravyeùu ÷asyate / {cowries (gen.):: medic. properties} tadanye tu varàñàþ syur guravaþ ÷leùmapittalàþ // Rcåm_11.101 // hatvà hatvà guõàn bhåyo vikàràn kurvate na hi / {money cowrie:: ÷odhana} varàñàþ kà¤jike svinnà yàmàcchuddhimavàpnuyuþ // Rcåm_11.102 // {agnijàra:: origin} samudreõàgninakrasya jaràyur bahirujjhitaþ / saü÷uùko bhànutàpena so'gnijàra iti smçtaþ // Rcåm_11.103 // {agnijàra:: ÷odhana} tadabdhikùàrasaü÷uddhaü tasmàcchuddhirna hãùyate / {agnijàra:: medic. properties} agnijàras tridoùaghno dhanurvàtàdivàtanut / vardhano rasavãryasya dãpano jàraõastathà // Rcåm_11.104 // {girisindåra:: origin} mahagiriùu càlpãyaþ pàùàõàntaþ sthito rasaþ / ÷uùkaþ ÷oõaþ sa nirdiùño rasasindårasaüj¤ayà // Rcåm_11.105 // {girisindåra:: medic. properties} tridoùa÷amanaü bhedi rasabandhanamagrimam / dehalohakaraü netryaü girisindåramãritam // Rcåm_11.106 // {hiïgula:: subtypes} hiïgulaþ ÷ukatuõóàkhyo haüsapàkastathàparaþ / {÷ukatuõóa:: properties} prathamo'lpaguõastatra carmàraþ sa nigadyate // Rcåm_11.107 // {haüsapàka:: phys. properties} ÷vetarekhaþ pravàlàbho haüsapàkaþ sa ãritaþ / {darada:: medic. properties} hiïgulaþ sarvadoùaghno dãpano'tirasàyanaþ // Rcåm_11.108 // sarvarogaharo vçùyo jàraõàyàti÷asyate / {hiïgulàkçùña} etasmàdàhçtaþ såto jãrõagandhasamo guõaiþ // Rcåm_11.109 // {darada:: ÷odhana} saptakçtvàrdrakadràvairlakucasyàmbunàpi và / ÷oùito bhàvayitvà ca nirdoùo jàyate khalu // Rcåm_11.110 // {boddàra÷çïga:: place of discovery} sadalaü pãtavarõaü ca bhavedgurjaramaõóale / arbudasya gireþ pàr÷ve jàtaü boddàra÷çïgakam // Rcåm_11.111 // {udàra÷çïga:: medic. properties} sãsasattvaü marucchleùma÷amanaü puügadàpaham / rasabandhanamutkçùñaü ke÷ara¤janamuttamam // Rcåm_11.112 // {sàdhàraõarasa:: ÷odhana} sàdhàraõarasàþ sarve màtuluïgadravàmbunà / trivàraü bhàvitàþ ÷uùkà bhaveyurdoùavarjitàþ // Rcåm_11.113 // {sàdhàraõarasa:: sattva:: ÷odhana} yàni kàni ca sattvàni tàni ÷udhyantya÷eùataþ / dhmàtàni ÷uddhivargeõa milanti ca parasparam // Rcåm_11.114 // Rcåm, 12 {jewels} màõikyamuktàphalavidrumàõi tàrkùyaü ca puùpaü bhiduraü ca nãlam / gomedakaü càtha vidårakaü ca krameõa ratnàni navagrahàõàm // Rcåm_12.1 // grahànumaitryà kuruvindapuùpapravàlamuktàphalatàrkùyavajram / nãlàkhyagomedavidårakaü ca krameõa mudràdhçtamiùñasiddhyai // Rcåm_12.2 // rase rasàyane dàne dhàraõe ca devatàrcane / sulakùmàõi sujàtãni ratnànyuktàni siddhaye // Rcåm_12.3 // {ruby:: subtypes} màõikyaü padmaràgàkhyaü dvitãyaü nãlagandhi ca / {ruby:: parãkùà:: good quality} ÷ãtaü ku÷e÷ayacchàyaü svacchaü snigdhaü guru sphuñam // Rcåm_12.4 // vçttàyattaü samagàtraü màõikyaü ÷reùñhamucyate / {nãlagandhi:: parãkùà} nãlaü gaïgàmbusambhåtaü nãlagarbhàruõacchavi / pårvamàõikyavacchreùñhaü màõikyaü nãlagandhi tat // Rcåm_12.5 // {ruby:: parãkùà:: bad quality} randhrakàrka÷yamàlinyaraukùyavai÷adyasaüyutam / cipiñaü laghu vakraü ca màõikyaü duùñam aùñadhà // Rcåm_12.6 // {ruby:: medic. properties} màõikyaü dãpanaü vçùyaü kaphavàtakùayàrtihçt / bhåtavaitàlapàpaghnaü karmajavyàdhinà÷anam // Rcåm_12.7 // {mauktika:: parãkùà:: good quality} hlàdi ÷vetaü laghu snigdhaü ra÷mivannirmalaü mahat / khyàtaü toyaprabhaü vçttaü mauktikaü navadhà ÷ubham // Rcåm_12.8 // {mauktika:: parãkùà:: bad quality} råkùàïgaü nirjalaü ÷yàmaü tàmràbhaü lavaõopamam / ardha÷ubhraü ca vikañaü granthilaü mauktikaü tyajet // Rcåm_12.9 // {pearl:: medic. properties} kaphapittakùayadhvaüsi kàsa÷vàsàgnimàndyanut / puùñidaü vçùyamàyuùyaü dàhaghnaü mauktikaü matam // Rcåm_12.10 // {coral:: parãkùà:: good quality} pakvabimbaphalacchàyaü vçttàyattam avakrakam / snigdham avraõakaü sthålaü pravàlaü saptadhà matam // Rcåm_12.11 // {coral:: parãkùà:: bad quality} pàõóuraü dhåsaraü råkùaü savraõaü koñarànvitam / nirbhàraü ÷ubhravarõaü ca pravàlaü neùyate'ùñadhà // Rcåm_12.12 // {coral:: medic. properties} kùayapittàsrakàsaghnaü dãpanaü pàcanaü laghu / viùabhåtàdi÷amanaü vidrumaü netraroganut // Rcåm_12.13 // {emerald:: parãkùà:: good quality} haridvarõaü guru snigdhaü sphuradra÷micayaü ÷ubham / masçõaü bhàsuraü tàrkùyaü gàtraü saptaguõaü matam // Rcåm_12.14 // {emerald:: parãkùà:: bad quality} kapi÷aü karka÷aü nãlaü pàõóu kçùõaü salàghavam / cipiñaü vikañaü kçùõaü råkùaü tàrkùyaü na ÷asyate // Rcåm_12.15 // {emerald:: medic. properties} jvarachardiviùa÷vàsasannipàtàgnimàndyanut / durnàmapàõóu÷ophaghnaü tàrkùyamojovivardhanam // Rcåm_12.16 // {puùparàga:: parãkùà:: good quality} puùparàgaü guru snigdhaü svacchaü sthålaü samaü mçdu / karõikàraprasånàbhaü masçõaü ÷ubhamaùñadhà // Rcåm_12.17 // {puùparàga:: parãkùà:: bad quality} niùprabhaü karka÷aü råkùaü pãtaü ÷yàmaü natonnatam / kapilaü kapi÷aü pàõóu puùparàgaü parityajet // Rcåm_12.18 // {puùparàga:: medic. properties} puùparàgaü viùachardikaphavàtàgnimàndyanut / dàhakuùñhapra÷amanaü dãpanaü laghu pàcanam // Rcåm_12.19 // {vajra:: subtypes:: gender} vajraü ca trividhaü proktaü naro nàrã napuüsakam / pårvaü pårvaü mahà÷reùñhaü rasavãryavipàkataþ // Rcåm_12.20 // {vajra:: puüvajra} aùñàsraü càùñaphalakaü ùañkoõam atibhàsuram / ambudendradhanurvàri naraü puüvajramucyate // Rcåm_12.21 // {strãvajra} tadeva cipiñàkàraü strãvajraü varttulàyatam / {napuüsaka} varttulaü kuõñhakoõàgraü kiücidguru napuüsakam // Rcåm_12.22 // strãpuünapuüsakaü vajraü yojyaü strãpuünapuüsake / vyatyàsànnaiva phaladaü puüvajreõa vinà kvacit // Rcåm_12.23 // {vajra:: subtypes:: colour} ÷vetàdivarõabhedena tadekaikaü caturvidham / brahmakùatriyaviñ÷ådraü svasvavarõaphalapradam // Rcåm_12.24 // uttamottamavarõaü hi nãcavarõe phalapradam / nyàyo'yaü bhairaveõoktaü padàrtheùvakhileùvapi // Rcåm_12.25 // {vajra:: medic. properties} àyuùpradaü jhañiti sadguõadaü ca vçùyaü doùatrayapra÷amanaü sakalàmayaghnam / såtendrabandhavadhasadguõakçt pradãpi mçtyuü jayed amçtopamayeva vajram // Rcåm_12.26 // {jewels:: pa¤cadoùa} gràsastràsa÷ca bindu÷ca rekhà ca jalagarbhatà / sarvaratneùvamã pa¤ca doùàþ sàdhàraõà matàþ // Rcåm_12.27 // kùetratoyabhavà doùà ratneùu na laganti ca / bhairavastu punaþ pràha doùo doùe'sti sarvathà // Rcåm_12.28 // {vajra:: ÷odhana} kulatthakvàthake svinnaü kodravakvathitena và / ekayàmàvadhi svinnaü vajraü ÷udhyati ni÷citam // Rcåm_12.29 // {vajra:: màraõa} vajraü matkuõarakteõa caturvàraü vibhàvitam / sugandhamåùikàmàüsair vartitaiþ pariveùñya ca // Rcåm_12.30 // puñet puñairvaràhàkhyaistriü÷advàraü tataþ param / dhmàtvà dhmàtvà ÷ataü vàràn kulatthakvàthake kùipet // Rcåm_12.31 // anyairuktaü ÷ataü vàràn kartavyo'yaü vidhikramaþ / {vajra:: màraõa:: vàritara} kulatthakvàthasaüyuktalakucadravapiùñayà // Rcåm_12.32 // ÷ilayà liptamåùàyàü vajraü kùiptvà nirudhya ca / aùñavàraü puñet samyagvi÷uùkair vanakotpalaiþ // Rcåm_12.33 // ÷atavàraü tato dhmàtvà nikùiptaü ÷uddhapàrade / ni÷citaü mriyate vajraü bhasma vàritaraü bhavet // Rcåm_12.34 // satyavàk somasenànãr etadvajrasya màraõam / dçùñapratyayasaüyuktamuktavàn rasakautukã // Rcåm_12.35 // {vajra:: màraõa} viliptaü matkuõasyàsraiþ saptavàraü vi÷oùitam / kàsamardarasàpårõalohapàtre nive÷itam // Rcåm_12.36 // saptavàraü paridhmàtaü vajrabhasma bhavet khalu / brahmajyotirmunãndreõa kramo'yaü parikãrtitaþ // Rcåm_12.37 // {vajra:: màraõa} nãlajyotirlatàkande ghçùñaü gharme vi÷oùitam / vajraü bhasmatvamàyàti karmavajj¤ànavahninà // Rcåm_12.38 // {vajra:: màraõa} madanasya phalodbhåtarasena kùoõinàgakaiþ / kçtakalkena saülipya puñed viü÷ativàrakam // Rcåm_12.39 // tadvajraü cårõayitvàtha kiüciñ ñaïkaõasaüyutam // Rcåm_12.40 // kharabhånàgasattvena viü÷enàvartayed dhruvam / tulyasvarõena taddhmàtaü yojanãyaü rasàdiùu // Rcåm_12.41 // triguõena rasenaiva vimardya guñikãkçtam / mukhe dhçtaü karotyà÷u caladantavibandhanam // Rcåm_12.42 // {vajra:: mçta:: medic. use} triü÷adbhàgamitaü hi vajrabhasitaü svarõaü kalàbhàgikaü tàraü càùñaguõaü ÷ivàmçtavaraü rudràü÷akaü càbhrakam / pàdàü÷aü khalu tàpyakaü vasuguõaü vaikràntakaü ùaóguõaü bhàgo'pyuktarasàdraso'yamuditaþ ùàóguõyasaüsiddhaye // Rcåm_12.43 // {sapphire:: subtpyes} jalanãlendranãlaü ca ÷akranãlaü tayorvaram / {jalanãla:: parãkùà} ÷vaityagarbhitanãlàbhaü laghu tajjalanãlakam / {indranãla:: parãkùà} kàrùõyagarbhitanãlàbhaü sabhàraü ÷akranãlakam // Rcåm_12.44 // {sapphire:: parãkùà:: good quality} ekacchàyaü guru snigdhaü svacchaü piõóitavigraham / mçdu madhyollasajjyotiþ saptadhà nãlamuttamam // Rcåm_12.45 // {jalanãla:: parãkùà} komalaü vihitaü varõaü nirbhàraü raktagandhi ca / cipiñàbhaü saråkùaü ca jalanãlaü ca saptadhà // Rcåm_12.46 // {sapphire:: medic. properties} kàsa÷vàsaharaü vçùyaü tridoùaghnaü sudãpanam / viùamajvaradurnàmapàpaghnaü nãlamãritam // Rcåm_12.47 // {gomeda:: nirukti} gomedaþsamaràgatvàd gomedaü ratnamucyate / {gomeda:: parãkùà:: good quality} susvacchagojalacchàyaü svacchaü snigdhaü samaü guru / nirdalaü masçõaü dãptaü ÷astaü gomedamaùñadhà // Rcåm_12.48 // {gomeda:: parãkùà:: bad quality} vicchàyaü laghu råkùàïgaü cipiñaü pañalànvitam / niùprabhaü pãtakàcàbhaü gomedaü na ÷ubhàvaham // Rcåm_12.49 // {gomeda:: medic. properties} gomedaü kaphapittaghnaü kùayapàõóukùayaükaram / dãpanaü pàcanaü rucyaü tvacyaü buddhiprabodhanam // Rcåm_12.50 // {vaióårya:: parãkùà:: good quality} vaióåryaü ÷yàma÷ubhràbhaü samaü svacchaü guru sphuñam / bhramacchubhrottarãyeõa garbhitaü ÷ubhamãritam // Rcåm_12.51 // {vaióårya:: parãkùà:: bad quality} ÷yàmaü toyasamacchàyaü cipiñaü laghu karka÷am / raktagarbhottarãyaü ca vaióåryaü naiva ÷asyate // Rcåm_12.52 // {vaióårya:: medic. properties} vaióåryaü raktapittaghnaü praj¤àyurbalavardhanam / pittapradhànarogaghnaü dãpanaü malamocanam // Rcåm_12.53 // {jewels:: ÷odhana} ÷udhyatyamlena màõikyaü jayantyà mauktikaü tathà / vidrumaü kùàravargeõa tàrkùyaü godugdhatastathà // Rcåm_12.54 // puùparàgaü ca dhànyàmlaiþ kulatthakvàthasaüyutaiþ / taõóulãyajalairvajraü nãlaü nãlãrasena ca / rocanàbhi÷ca gomedaü vaióåryaü triphalàjalaiþ // Rcåm_12.55 // {jewels:: màraõa} lakucadràvasampiùñaiþ ÷ilàgandhakatàlakaiþ / vajraü vinànyaratnàni mriyante'ùñapuñaiþ khalu // Rcåm_12.56 // {jewels:: druti} ràmañhaü pa¤calavaõaü kùàràõàü tritayaü tathà / màüsadràvyamlaveta÷ca cålikàlavaõaü tathà // Rcåm_12.57 // sthalakumbhãphalaü pakvaü tathà jvàlàmukhã ÷ubhà / dravantã ca rudantã ca payasyà citramålakam // Rcåm_12.58 // dugdhaü snuhyàstathàrkasya sarvaü saümardyaü yatnataþ / golaü vidhàya tanmadhye prakùipettadanantaram // Rcåm_12.59 // guõavantyeva ratnàni jàtimanti ÷ubhàni ca / bhårje taü golakaü kçtvà såtreõàveùñya yatnataþ // Rcåm_12.60 // punarvastreõa saüveùñya dolàyantre nidhàya ca / sarvàmlayuktasaüdhànaparipårõaghañodare // Rcåm_12.61 // ahoràtratrayaü yàvatsvedayettãvravahninà / tasmàdàhçtya saükùàlya ratnajàü drutimàharet // Rcåm_12.62 // ratnatulyaprabhà laghvã dehalohakarã ÷ubhà / durmelà rasaràjena naikatvaü yàti tena sà // Rcåm_12.63 // ràmañhàdikavargeõa pramilati na saü÷ayaþ / suprasanne mahàdeve drutiþ kasya na sidhyati // Rcåm_12.64 // durlabhà vaiùõavã bhaktirdurlabhaü rasabandhanam / durlabhàtra drutirloke svalpabhàgyavatàü nçõàm // Rcåm_12.65 // såryàdigrahanigrahàpaharaõaü dãrghàyuràrogyadaü saubhàgyodayabhàgyava÷yavibhavotsàhapradaü dhairyakçt / duþchàyàücaladhålisaïgatibhavàlakùmãharaü sarvadà ratnànàü paridhàraõaü nigaditaü bhåtàdinirõà÷anam // Rcåm_12.66 // ratnànàm guõagràmaü samagraü càgraõãþ satàm / suratnamabravãt somo neti yadguõitaü guõã // Rcåm_12.67 // varõalakùasaüjàtiyuktaü ratnaü phalapradam / rase rasàyane dàne dhàraõe cànyathànyathà // Rcåm_12.68 // Rcåm, 13 {màõikyarasàyana} sujàtiguõamàõikyabhasma karùamitaü ÷ubham / kanakàbhrakatàmràõàü kàntasya bhasitaü pçthak // Rcåm_13.1 // triguõatvena saüvçddhaü mardayet samagandhakaiþ / puñedvanagiriõóai÷ca pa¤cavàràõi yatnataþ // Rcåm_13.2 // evaü ÷ilàlakàbhyàü ca puñennãlà¤janena ca / tulyagandhà÷masåtàbhyàü vihitàü kajjalãü ÷ubhàm // Rcåm_13.3 // tatastàü kajjalãü yatnàd gçhãtvà tadanantaram / lohapàtre paridràvya bàdareõàlpavahninà // Rcåm_13.4 // màõikyàdãni bhasmàni kùiptvà tatra vimi÷rayet / athàrdrakarasaistàü tu mardayitvàtha kajjalãm // Rcåm_13.5 // samyak ÷uùkaü vicårõyàtha kùipedramyakaraõóake / vyoùàjyasammitaü hyetanmàõikyàdyaü rasàyanam // Rcåm_13.6 // vyoùàjyasahitaü lãóhaü ùaõmàsaü pathyabhojinà / nihanti sakalàn rogàn jaràpalitasaüyutàn // Rcåm_13.7 // jãvedvarùa÷ataü caiva trivàrakçtabhojanaþ / kùayàdijàn gadàn sarvàüstattadrogànupànataþ // Rcåm_13.8 // {mauktikarasàyanam} jayantãrasaniùpiùñaü ÷ukapicchena màritam / mauktikaü rasamàtraü hi dviguõaü svarõabhasmakam // Rcåm_13.9 // triguõaü kàntajaü bhasma vyomasattvaü caturguõam / dattvà ca gandhasaubhàgyaü ÷çïgavereõa bhàvitam // Rcåm_13.10 // puñed viü÷ativàràõi vidràvya pañagàlitam / sarvatulyena balinà rasena kçtakajjalãm // Rcåm_13.11 // vidràvya pårvavad bhasma muktàdãnàü parikùipet / vimi÷rya nikùipettatra kùãraü chàgãsamudbhavam // Rcåm_13.12 // saü÷oùitaü vicårõyàtha kàcakåpyàü vinikùipet / pippalãmadhunà sàrdhaü sevitaü vallamàtrayà // Rcåm_13.13 // rasàyanavidhànena kurute vatsareõa hi / valãpalitanirmuktaü vàrdhakyena vivarjitam // Rcåm_13.14 // ÷rotradantàdisampannaü ÷atàyuùkaü sacakùuùam / mattadantibalopetaü vivàde vijayànvitam // Rcåm_13.15 // lãóhaü madhvàjyatailai÷ca kaõopetà÷vagandhayà / kùayarogaü nihantyeva maõóalàrdhena ni÷citam // Rcåm_13.16 // tattadrogànupànai÷ca nihanti sakalàmayàn / vandhyàputrapradaü hyetat såtikàmayanà÷anam // Rcåm_13.17 // bàlànàü paramaü pathyaü vçùyamàyuùyamuttamam / nàgodaropaviùñaü ca hanti strãõàü ca vegataþ // Rcåm_13.18 // haiyaïgavãnasaüyuktaü tavaràjena saüyutam / garbhiõãsarvarogeùu pra÷astaü parikãrtitam // Rcåm_13.19 // {pravàlarasayana} catuùpalaü pravàlasya bhasmano mçtatàrakam / tatsamaü dviguõaü tàmraü pravàlàdardhamàkùikam // Rcåm_13.20 // triü÷advibhàgikaü vajraü ùoóa÷àü÷aü ca nãlakam / vyomasattvaü samaü sarvaistàlakaü sarvataþ samam // Rcåm_13.21 // vimardya luïgatoyena yàvaddinacatuùñayam / sarvàrdha÷uddhasåtena tasmàd dviguõagandhakaiþ // Rcåm_13.22 // vihitàü kajjalãü samyak dràvayitvà yathà purà / pravàlàdãni bhasmàni vinikùipya vimi÷rya ca // Rcåm_13.23 // nirvàpya goghçte samyag dvàda÷àbdapuràtane / ÷aràvasampuñe ruddhvà ghçtàktaü svedayecchanaiþ // Rcåm_13.24 // vicårõya bhàvayedbhçïgarasairvàràõi sapta ca / vyoùàjyasahitaü hanti jårtirogaü dinaistribhiþ // Rcåm_13.25 // kùayaü ca maõóalàrdhena grahaõãü pàõóukàmale / kumbhakàmalikàrogam udàvartaü mahodaram // Rcåm_13.26 // pramehaü medaso vçddhiü vàtavyàdhiü kaphàmayam / gudarogaü ca mandàgniü måtravàtama÷eùataþ // Rcåm_13.27 // smaramandirajavyàdhiü vandhyàrogàüs tvagàmayàn / vyoùàjyacitratoyai÷ca hyanupànama÷eùataþ // Rcåm_13.28 // bhåyo bhåyo visåcyartir dehino yasya jàyate / raso'yaü tasya dàtavyo maõóalànàü trayaü khalu / àmaroge ca dàtavyo bhiùagbhirvatsaràvadhi // Rcåm_13.29 // {tàrkùyarasàyana} tàrkùyabhasma tu ÷àõaikaü vajrabhasma tadardhakam / mçtasvarõàrkakàntànàü niùkadvayamitaü pçthak // Rcåm_13.30 // lohabhasma mçtaü såtaü sarvamekatra mardayet / puñedviü÷ativàràõi puñaiþ kukkuñasaüj¤akaiþ // Rcåm_13.31 // amçtàmbusamàyuktaiþ ÷ilàgandhakatàlakaiþ / saptavàraü dravaiþ sàrdhaü da÷abhiþ piùñakaiþ puñet // Rcåm_13.32 // evaü siddhaü prabhàvàóhyaü tàrkùyaü nàma rasàyanam / citrakàrdrakarasopetaü pãtaü ràjikayà mitam // Rcåm_13.33 // tridoùajàn gadànsarvàn kaphavàtodbhavànapi / asàdhyàn sarvavaidyànàü bheùajànàü ca koñibhiþ / karoti kùudhamatyarthaü bhuktaü jarayati kùaõàt // Rcåm_13.34 // {puùparàgarasàyana} puùparàgodbhavaü bhasma palàrdhapramitaü ÷ubham / tadardhaü pãtakàcaü ca tadardhaü tàmrabhasmakam // Rcåm_13.35 // tàmrasyàrdhaü ca rajataü jàtaråpaü tadardhakam / vajrabhasma tadardhaü ca sarvatulyaü mçtàbhrakam // Rcåm_13.36 // tatsamaü såryakàntaü ca màritaü balinà saha / tulyena balinà sàrdhaü da÷avàraü puñet khalu // Rcåm_13.37 // nãlà¤janàlatàpyànàü pçthak tàni puñàni ca / iti siddhamidaü proktaü puùparàgarasàyanam // Rcåm_13.38 // kùayàdisarvarogaghnaü kuùñhavyàdhiharaü param / gudagulmàrtti÷amanaü putrãyaü vçùyamuttamam // Rcåm_13.39 // rasàyanaü tathà caitat kùipraü gulmaharaü striyàþ / dãpanaü paramaü proktaü kàmalàpàõóunà÷anam / bahunàtra kimuktena sarvarogavinà÷anam // Rcåm_13.40 // {vajrarasàyana} ekakarùaü mçtaü vajraü tàvadbhånàgasattvakam / tata÷ca dviguõaü svarõaü svarõatulyaü khasattvakam // Rcåm_13.41 // tàvanmàtraü ca kàntàyaþ sarvaü vàritaraü kçtam / aùñamàü÷a÷ca såtasya sarvebhyaþ parikãrtitaþ // Rcåm_13.42 // ÷ukapicchaþ samaþ sarvair mardayeccaõakàmlakaiþ / vidhàya golakaü ramyaü chàyà÷uùkaü samàcaret // Rcåm_13.43 // tato bhånàgasattvaü hi gandhakena samaü kùipet / puñitaü ÷atavàràõi ÷ataü vàràõi tàpyakaiþ // Rcåm_13.44 // såryaparõai÷ca dugdhairvà vàràõàü viü÷atiü tataþ / gu¤jàñaïkaõasikthai÷ca bhånàgasya rajovçtam // Rcåm_13.45 // vartayitvà tu taü golaü kalkenànena lepayet / ardhàïguladalenàtha pari÷oùya kharàtape // Rcåm_13.46 // nikùiped vàlukàyantre prapaceddinapa¤cakam / tatastrikoõagaõóãradugdhairgandhakasaüyutaiþ // Rcåm_13.47 // mardayitvà tu taü golaü puñedvàràõi viü÷atim / pañacårõaü tataþ kçtvà kùipedantaþkaraõóake // Rcåm_13.48 // gu¤jàmitaü bhajedenaü ramyaü vajrarasàyanam / j¤àtàj¤àteùu sarveùu gadeùu vividheùu ca // Rcåm_13.49 // tattadrogànupànena dàtavyaü bhiùajà khalu / na so'sti rogo loke'sminyo hyanena na ÷àmyati // Rcåm_13.50 // rasàyanaprakàreõa sevito maõóalatrayam / dehasiddhiü karotyeva vi÷vavismayakàriõãm / bilvamekaü vinà sarvaü pathyamatra prakãrtitam // Rcåm_13.51 // {nãlarasàyana} nãlaratnakçtaü bhasma palamàtraü ca hãrakam / svarõaü raupyaü ca kàntaü ca tàpyakaü nçpavartakam // Rcåm_13.52 // samàü÷aü sarvametat syàt sarvatulyaü ca ÷ulvakam / sarvametanmçtaü gràhyaü samagandhakasaüyutam // Rcåm_13.53 // mardayet kaïguõãtailairyàvatsyàddivasàùñakam / årdhvàdho gandhakaü dattvà puñedvàràõi viü÷atim // Rcåm_13.54 // ÷vetamuõóãrasaiþ pa÷càdbhàvayet saptavàrakam / iti siddhaü prabhàvàóhyaü ramyaü nãlarasàyanam // Rcåm_13.55 // nihanti sakalànrogàngu¤jàmàtraü niùevitam / jvaraü pàõóuü kùayaü kàsaü ÷ålamar÷a÷ca gulmakam // Rcåm_13.56 // udaraü kuùñharogaü ca ÷vàsaü pa¤cavidhaü tathà / tattadbhaiùajyayogena tattadroganibarhaõam // Rcåm_13.57 // {gomedarasàyana} gomedaü gandhayogena lakucadravayoginà / puñitvà da÷avàrai÷ca jàtaü bhasma palonmitam // Rcåm_13.58 // suvarõaü rajataü kàntaü sarvamauùadhamàritam / kràmaõaü pàdapàdena prasitaü cålikàmbunà // Rcåm_13.59 // tàpyaü gandharvatailena puñitaü da÷avàrakam / nirutthaü jàyate bhasma sarvathaiva guõàdhikam // Rcåm_13.60 // tadardhasåtagandhàbhyàü kçtakajjalikàdrutau / pårvabhasmatrayaü kùiptvà vimi÷rya ca samàharet // Rcåm_13.61 // vicårõya muõóikàdràvairbhàvayet saptavàrakam / pañacårõaü vidhàyàtha kùipedantaþkaraõóake // Rcåm_13.62 // idaü hi paramaü ÷reùñhaü gomedakarasàyanam / yojyaü sarveùu rogeùu tattadrogànupànataþ // Rcåm_13.63 // karoti dãpanaü tãvraü sarvàrhaü ca priyaükaram / dadàti paramàü puùñiü balaü bhãmabalopamam / paramaü vçùyamàyuùyaü netryaü mukhagadàpaham // Rcåm_13.64 // {vaidåryarasàyana} kàntakalkena vaidåryaü saha gandhena màritam / tadbhasmanàùña÷àõena tadardhaü mçtahema ca // Rcåm_13.65 // tayoþ samaü tãkùõarajo mçtaü råpyaü ca tatsamam / mçtaü ca vimalaü sarvaiþ samaü sarvaü vimarditam // Rcåm_13.66 // militaü mocasàreõa golãkçtya vi÷oùayet / aïgulàrdhadalenaiva ÷ilàjena vimardayet // Rcåm_13.67 // vàlukàyantramadhyasthaü pakùàrdhaü ÷anakaiþ pacet / svataþ ÷ãtaü samàhçtya kumàrãmålasàrataþ // Rcåm_13.68 // mardayitvà vi÷oùyàtha pãlumålajalaistathà / tathaiva citramålàdbhiþ kanthàrãmålasàrataþ // Rcåm_13.69 // cirabilvabhavaistoyair vi÷oùya ca vicårõya ca / mçtasaüjãvanaü hyetad vaidåryakarasàyanam // Rcåm_13.70 // àrdrakadravasaüyuktaü gu¤jàmàtraü rasàyanam / dàtavyaü citratoyairvà sannipàte visaüj¤ake // Rcåm_13.71 // dantabandhe tu saüjàte vallamàtramamuü rasam / pàdayorgharùayedyatnàt tata÷ceùñàmavàpnuyàt // Rcåm_13.72 // jàtaceùñasya salilaü mårdhni ÷ãtaü vinikùipet / ÷atakumbhamitaü svàdu tãvrà kùujjàyate tataþ // Rcåm_13.73 // yat kiücid yàcate tasmai tattaddeyamabhãpsitam / àyuùye vidyamàne sa sukhã jãvati mànavaþ // Rcåm_13.74 // tridoùajàtarogeùu dàtavyaü taõóulonmitam / palàrdhasitayà yuktamanyathà hanti rogiõam // Rcåm_13.75 // ekadoùodbhave roge saüsargajanite tathà / na dàtavyaü hi bhiùajà vaidåryakarasàyanam // Rcåm_13.76 // dhçtàni và tàni samarcitàni sujàtiyuktàni ca saüstutàni / haranti ratnànyakhilaü duriùñaü kurvantyabhãùñaü satataü yatheùñam // Rcåm_13.77 // harantyalakùmãü satataü samastàn duùkarmajàtàn iha sarvarogàn / àyuùyakàrãõi hitàni sarvaratnaprasåtàni rasàyanàni // Rcåm_13.78 // Rcåm, 14 {vargas of metals} ÷uddhaü lohaü kanakarajataü bhànulohà÷masàraü påtãlohaü dvitayamuditaü nàgavaïgàbhidhànam / mi÷raü lohaü tritayamuditaü pittalaü kàüsyavartaü dhàtur lohe luha iti mataþ so'pi kaùàrthavàcã // Rcåm_14.1 // {gold:: subtypes} pràkçtaü sahajaü vahnisambhåtaü khanisambhavam / rasendravedhasaüjàtaü svarõaü pa¤cavidhaü smçtam // Rcåm_14.2 // {pràkçta} brahmàõóaü saüvçtaü yena rajoguõabhuvà khalu / tatpràkçtamiti proktaü devànàmapi durlabham // Rcåm_14.3 // {sahaja} brahmà yenàvçto jàtaþ suvarõena jaràyuõà / tanmeruråpatàü jàtaü suvarõaü sahajaü hi tat // Rcåm_14.4 // {vahnisambhava} visçùñamagninà ÷aivaü tejaþ pãtaü suduþsaham / abhåtsvarõaü taduddiùñaü suvarõaü vahnisaübhavam // Rcåm_14.5 // etat svarõatrayaü divyaü varõaiþ ùoóa÷abhiryutam / dhàraõàdeva tat kuryàccharãram ajaràmaram // Rcåm_14.6 // {khanija} tatra tatra girãõàü hi jàtaü khaniùu yadbhavet / taccaturda÷avarõàóhyaü bhakùitaü sarvarogahçt // Rcåm_14.7 // {vedhaja} rasendravedhasambhåtaü tadvedhajamudàhçtam / rasàyanaü mahà÷reùñhaü pàpaghnaü vedhajaü hi tat // Rcåm_14.8 // tàràrkarãtãtaralohaku¤jaraü vaïgàbhrakaü màkùikavaïgapàradam / yattàrajaü hi pravadanti ràgataþ svarõaü kalàvarõacaturguõaü hi // Rcåm_14.9 // {gold:: parãkùà:: good quality} ghçùñaü varõe ghusçõasadç÷aü raktavarõaü ca dàhe chede kiücit sitam akapilaü nirdalaü bhåribhàram / snigdhaü svarõaü ravivirahitaü styànaraktaprabhàóhyaü ÷reùñhaü diùñam atulitalasaccàruvarõaü ca svarõam // Rcåm_14.10 // {gold:: parãkùà:: bad quality} råkùaü vivarõaü malinaü kañhoraü kçùõaü ca dàhe nikaùe ca pàõóu / sthålàïgakaü nirbharakaü kaóàraü sphuñatsuvarõaü da÷adhà na ÷astam // Rcåm_14.11 // {mi÷raloha:: production} svarõaråpyàdisaüyogànmi÷ralohaü prajàyate / {÷odhana:: use of ~} svarõakàryaü na tena syàttasmàt ÷uddhir vidhãyate / ÷odhyaü na kevalaü svarõaü lohànyanyàni ÷odhayet // Rcåm_14.12 // {gold:: refreshing its colour (?)} karùapramàõaü tu suvarõapatraü ÷aràvaruddhaü pañudhàtuyuktam / aïgàrasaüsthaü praharàrdhamànaü dhmàtena tatsyànnanu pårõavarõam // Rcåm_14.13 // {metals:: màraõa:: types} lohànàü màraõaü ÷reùñhaü sarveùàü rasabhasmanà / målãbhirmadhyamaü pràhurnikçùñaü gandhakàdibhiþ // Rcåm_14.14 // arilohena lohasya màraõaü durguõapradam / {gold:: màraõa} kçtvà kaõñakavedhyàni svarõapatràõi lepayet // Rcåm_14.15 // luïgàmbubhasmasåtena mriyante da÷abhiþ puñaiþ / {gold:: màraõa} drute vinikùipet svarõe lohamànaü mçtaü rasam // Rcåm_14.16 // vicårõya luïgatoyena daradena samanvitam / jàyate kuïkumacchàyaü svarõaü dvàda÷abhiþ puñaiþ // Rcåm_14.17 // {gold:: màraõa:: apunarbhava} ÷leùmàntakàõóena sakà¤canàrajañàpuñaiþ kukkuñanàmadheyaiþ / triü÷atpramàõair apunarbhavaü syànniþ÷eùayogeùu ca yojanãyam // Rcåm_14.18 // {gold:: màraõa} såtena piùñikàü kçtvà svarõaü ruddhvà ÷aràvake / svalpanãlà¤janopetaü dagdhaü svalpairvanotpalaiþ // Rcåm_14.19 // kuïkumàbhaü bhavedbhasma yojyaü rasarasàyane / {gold:: màraõa} snugdugdhahiïguhiïgåla÷ilàsindårakàmlakaiþ // Rcåm_14.20 // puñitaü da÷avàreõa nirjãvaü hema jàyate / rase rasàyane lohara¤jane càti÷asyate // Rcåm_14.21 // {gold:: mçta:: medic. properties} snigdhaü medhyaü viùagaraharaü bçühaõaü vçùyamagryaü yakùmonmàdapra÷amanaparaü deharogapramàthi / medhàbuddhismçtisukhakaraü sarvadoùàmayaghnaü rucyaü dãpi pra÷amitajaraü svàdupàkaü suvarõam // Rcåm_14.22 // {gold:: mçta:: medic. use} etadbhasma suvarõajaü kañughçtopetaü dvigu¤jonmitaü lãóhaü hanti nçõàü kùayàgnisadanaü ÷vàsaü sakàsàrucim / ojodhàtuvivardhanaü balakaraü pàõóvàmayadhvaüsanaü vçùyaü sarvaviùàpahaü garaharaü duùñagrahaõyàdinut // Rcåm_14.23 // niþ÷eùarogavidhvaüsi bhåtapretabhayàpaham / bandhanaü bhàvirogàõàü viùatrayabhayàpaham // Rcåm_14.24 // vinà bilvaphalaü càtra sarvamanyat pra÷asyate / da÷àbdasevitaü svarõaü svecchàhàravihàriõam / na ka÷cidbàdhate vyàdhiryàvadàyurna saü÷ayaþ // Rcåm_14.25 // {silver:: subtypes} sahajaü khanisaüjàtaü kçtrimaü ca tridhà matam / rajataü pårvapårvaü hi svaguõairuttamottamam // Rcåm_14.26 // {silver:: sahaja} kailàsàdyadrisambhåtaü rajataü sahajaü bhavet / tatspçùñaü hi mahàvyàdhinà÷anaü dehinàü bhavet // Rcåm_14.27 // {silver:: khanija} himàcalàdrikåñeùu yad råpyaü jàyate hi tat / khanijaü kathyate tajj¤aiþ paramaü hi rasàyanam // Rcåm_14.28 // {silver:: pàdaråpya} ÷rãràmapàdukànyastaü vaïgaü yadråpyatàü gatam / tat pàdaråpyam ityuktaü kçtrimaü sarvaroganut // Rcåm_14.29 // {silver:: parãkùà:: good quality} ghanaü snigdhaü mçdu svacchaü dàhe chede sitaü guru / ÷aïkhàbhaü masçõaü sphoñarahitaü rajataü ÷ubham // Rcåm_14.30 // {silver:: parãkùà:: bad quality} dàhe raktaü ca pãtaü ca kçùõaü råkùaü sphuñaü laghu / sthålàïgaü karka÷àïgaü ca rajataü tyàjyam aùñadhà // Rcåm_14.31 // {silver:: ÷odhana} kharpare bhasmacårõàbhyàü paritaþ pàlikàü caret / tatra råpyaü vinikùipya samasãsasamanvitam // Rcåm_14.32 // jàtasãsakùayaü yàvaddhamettàvat punaþ punaþ / svacchaü saü÷odhitaü råpyaü yojanãyaü rasàdiùu // Rcåm_14.33 // {silver:: màraõa} lakucadravasåtàbhyàü tàrapiùñãü prakalpayet / årdhvàdho gandhakaü dattvà måùàgarbhe nirudhya ca // Rcåm_14.34 // svedayed vàlukàyantre dinamekaü dçóhàgninà / svàïga÷ãtàü ca tàü piùñãü sàmlatàlena marditàm // Rcåm_14.35 // puñed dvàda÷avàràõi bhasmãbhavati råpyakam / {silver:: màraõa} màkùãkacårõaluïgàmlamarditaü puñitaü ÷anaiþ // Rcåm_14.36 // triü÷advàreõa tattàraü bhasma saüjàyatetaràm / {effect of màraõa of a bhasman} ràgaþ syàt sarvalohànàü puñàdhikye na saü÷ayaþ / ra¤jayanti ca raktàni dehalohobhayàrthakçt // Rcåm_14.37 // {silver:: mçta:: medic. properties} råpyaü vipàkamadhuraü tuvaràmlasàraü ÷ãtaü saraü paramalekhanakaü ca rucyam / snigdhaü ca vàtakaphajijjañharàgnidãpi balyapradaü sthiravayaskaraõaü ca vçùyam // Rcåm_14.38 // {silver:: mçta:: medic. use} bhasmãbhåtaü rajatamamalaü tatsamau vyomabhànå sarvaistulyaü trikañukalitaü sàraghàjyena yuktam / lãóhaü pràtaþ kùapayatitaràü yakùmapàõóådaràr÷aþ kàsaü ÷vàsaü nayanajarujaþ pittarogàna÷eùàn // Rcåm_14.39 // {copper:: subtypes} mlecchaü nepàlakaü ceti tayornepàlamuttamam / nepàlàdanyakhanyutthaü mlecchamityabhidhãyate // Rcåm_14.40 // {mlecchatàmra:: phys. properties} sitakçùõàruõacchàyaü vàmi bhedi kañhorakam / kùàlitaü ca punaþ kçùõametanmlecchakatàmrakam // Rcåm_14.41 // {nepàlatàmra:: phys. properties} susnigdhaü mçdulaü ÷oõaü ghanàghàtakùamaü guru / nirvikàraü guõaiþ ÷reùñhaü tàmraü nepàlamucyate // Rcåm_14.42 // {copper:: parãkùà:: bad quality} pàõóuraü kçùõa÷oõaü ca laghusphuñanasaüyutam / råkùàïgaü sadalaü tàmraü neùyate rasakarmaõi // Rcåm_14.43 // {copper:: a÷uddha:: doùa} utkledamohabhramadàhabhedàstàmrasya doùàþ khalu durdharàste / vi÷odhanàt tad vigatasvadoùaü sudhàmayaü syàdrasavãryapàke // Rcåm_14.44 // {copper:: ÷odhana} tàmraü kùàràmlasaüyuktaü dràvitaü dattagairikam / nikùiptaü mahiùãtakre chagaõe saptavàrakam // Rcåm_14.45 // pa¤cadoùavinirmuktaü bhasmayogyaü ca jàyate / {tàmra÷odhanam} tàmranirdalapatràõi viliptàni tu sindhunà // Rcåm_14.46 // dhmàtvà sauvãrake kùepàd vi÷udhyantyaùñavàrataþ / {copper:: ÷odhana} nimbàmbupañuliptàni tàpitànyaùñavàrakam // Rcåm_14.47 // vi÷udhyantyarkapatràõi nirguõóyà rasamajjanàt / {copper:: ÷odhana} tàlapatrasamàbhàni tàmrapatràõi kàrayet // Rcåm_14.48 // niùkvàthya kà¤jike yàmaü bhasmanà pari÷odhya ca / yàmaü kùãreõa niùkvàthya tatraiva sthàpayeddinam // Rcåm_14.49 // dinaikaü lavaõopetaü tintióãphalakardame / jambãranãraniùpiùñapañunà pariveùñya ca // Rcåm_14.50 // dhmàtvàjàmåtramadhye tu sakçdeva nimajjayet / tàmrasyàrdhaü sasindhåtthaiþ pakvanimbukavàribhiþ // Rcåm_14.51 // liptvà dhmàtvà kùipettakre mahiùãchagaõànvite / tattàmraü tulyabhàgena hemamàkùikasaüyutam // Rcåm_14.52 // dhamed atidçóhàïgàrai÷ caikavàramataþ param / vinà tàpyaistrivàraü ca cakrikàü kalpayettataþ // Rcåm_14.53 // tatastrikañukakvàthe tridinaü sthàpayettataþ / utkvàthya bhasmanà mçjya jalaiþ prakùàlya sàraghaiþ // Rcåm_14.54 // vilipya sàraghopetasitayà ca trivàrakam / puñed vanotpalaistàmraü bhavet svarõasamaü guõaiþ // Rcåm_14.55 // kumàrãpatramadhye tu ÷ulbapatraü nive÷itam / puñitaü doùanirmuktaü pàõóuraü ca prajàyate // Rcåm_14.56 // itthaü vi÷odhitaü tàmraü sarvadoùavivarjitam / bhavedrasàyane yogyaü dehalohakaraü param // Rcåm_14.57 // imàü ÷uddhiü vijànàti ÷ivo và nandike÷varaþ / sarvalokà÷rayaþ ÷rãmàn somadevo na càparaþ // Rcåm_14.58 // {copper:: màraõa} balinà nihataü tàmraü saptavàraü samutthitam / sarvadoùavinirmuktaü bhavedamçtasannibham // Rcåm_14.59 // vilipya lakucadràvapiùñagandhà÷mapaïkataþ / tàmrapatràõi saüsthàpya sthàlãmadhye nirudhya ca // Rcåm_14.60 // yàmamàtraü pacet samyak mçtànyàkçùya cårõayet / {copper:: mçta:: medic. use} tadbhasma vallamàtraü hi tàmbålãdalaveùñitam // Rcåm_14.61 // bhakùitaü vàmayitvàtha recayitvà dviyàmataþ / jvaraü vinà÷ayennþõàü ÷ålàdhmànasamanvitam // Rcåm_14.62 // viùaü garaü ca vegena vàmayatyeva ni÷citam / pathyamatra pradàtavyaü gotakraü bhaktasaüyutam // Rcåm_14.63 // atireke 'tivàntau ca santàpe càtimàtrake / tattadaucityayogena kuryàcchãtàü pratikriyàm // Rcåm_14.64 // ativàntau bhajedbhçùñamikùukhaõóaü tu ÷ãtalam / yadvà bilvabhavaü kvàthaü sitayà saha pàyayet // Rcåm_14.65 // barbåratvagrasaþ peyo vireke takrasaüyutam / {copper:: màraõa} ÷ulbatulyena såtena balinà tatsamena ca // Rcåm_14.66 // tadardhàü÷ena tàlena ÷ilayà ca tadardhayà / vidhàya kajjalãü ÷lakùõàü bhinnakajjalasannibhàm // Rcåm_14.67 // yantràdhyàyavinirdiùñagarbhayantrodaràntare / kajjalãü tàmrapatràõi paryàyeõa vinikùipet / prapacedyàmaparyantaü svàïga÷ãtaü pracårõayet // Rcåm_14.68 // {copper:: mçta:: medic. properties} tàmraü tiktakaùàyakaü ca madhuraü pàke ca vãryoùõakaü sàmlaü pittakaphàpahaü jañhararukkuùñhàmajårttyantakçt / årdhvàdhaþ pari÷odhanaü viùayakçtsthaulyàpahaü kùutkaraü durnàmakùayapàõóuroga÷amanaü netryaü paraü lekhanam // Rcåm_14.69 // tattadrogaharànupànasahitaü tàmraü dvivallonmitaü saülãóhaü pariõàma÷ålamudaraü ÷ålaü ca pàõóuü jvaram / gulmaplãhayakçtkùayàgnisadanaü mehaü ca målàmayaü duùñàü ca grahaõãü hared dhruvamidaü tatsomanàthàbhidham // Rcåm_14.70 // etattàmrasamaü nànyanmadhuraü doùavarjitam / nànyanniþ÷eùadoùaghnaü vçùyaü svasthocitaü nþõàm // Rcåm_14.71 // {copper:: màraõa} balinà palamàtreõa taddravye rajasaümitaiþ / viùatindvagni÷amyàkavatsanàbhapañåttamaiþ // Rcåm_14.72 // kalihàri÷ilàvyoùatàlapågakara¤jakaiþ / kçtvà cårõaü hi jambãradraveõàtidravãkçtam // Rcåm_14.73 // tatsarvaü khalvake bhàõóe vinikùipya tataþ param / kçtakaõñakavedhyàni palatàmradalànyatha / liptapàdàü÷asåtàni tasmin kalke nigåhayet // Rcåm_14.74 // etat sarvaguõàóhyatàprabhavitaü ÷rãsomadevoditaü gu¤jàyugmamitaü kaõàjyasahitaü saüsevitaü hanti vai / gulmaplãhayakçdvibandhajañharaü ÷ålàgnimàndyàmayaü vàta÷leùmasa÷oùapàõóunivahaü jårttyàmayaü bhakùitam // Rcåm_14.75 // pathyaü rogocitaü deyaü rasamamlaü vivarjayet / etatsàtmyãkçtaü yena tena mçtyur vinirjitaþ // Rcåm_14.76 // {iron:: subtypes} muõóaü tãkùõaü ca kàntaü ca triþprakàramayaþ smçtam / {muõóa:: subtypes} mçdu kuõñhaü kaóàraü ca trividhaü muõóamucyate // Rcåm_14.77 // {mçdu:: phys. properties} drutadràvam avisphoñaü cikkaõaü mçdulaü ÷ubham / {kuõñha:: phys. properties} hataü yatprasaredduþkhaü tanmuõóaü madhyamaü smçtam / {kaóàra:: phys. properties} yanmuõóaü bhajyate bhaïge kçùõaü syàttatkaóàrakam // Rcåm_14.78 // {muõóa:: mçdu:: medic. properties} muõóaü paraü mçdulakaü kaphavàta÷ålamålàmamehagadakàmalapàõóuhàri / gulmàmavàtajañharàrttiharaü pradãpi ÷ophàpahaü rudhirakçt khalu koùñha÷odhi // Rcåm_14.79 // {tãkùõaloha:: subtypes} kharaü sàraü ca honnàlaü tàràpaññaü ca bhàjaram / kàlalohàbhidhànaü ca ùaóvidhaü tãkùõamucyate // Rcåm_14.80 // {kharaloha:: phys. properties} paruùaü pogaronmuktaü bhaïge pàradasacchaviþ / namate bhaïguraü yattat kharaloham udàhçtam // Rcåm_14.81 // {sàra:: phys. properties} vegabhaïguradhàraü yatsàralohaü tadãritam / yogaràbhàsakaü pàõóu bhåmikaü sàramãritam // Rcåm_14.82 // {honnàla:: phys. properties} kçùõapàõóuvapu÷ca¤cubãjatulyoruyogaram / chedane càtiparuùaü honnàlam iti kathyate // Rcåm_14.83 // {bhàjara:: phys. properties} yogarair vajrasaïkà÷aiþ såkùmarekhai÷ca sàndrakaiþ / nicitaü ÷yàmalàïgaü ca bhàjaraü tat prakãrtitam // Rcåm_14.84 // {kàlaloha:: phys. properties} nãlakçùõaprabhaü sàndraü masçõaü guru bhàsuram / lohàghàte'pyabhagnàtmadhàraü kàlàyasaü matam // Rcåm_14.85 // kharalohàt paraü sarvamekaikasmàcchatottaram // Rcåm_14.86 // {kharaloha:: medic. properties} råkùaü syàt kharalohakaü sumadhuraü pàke ca vãrye himaü tiktoùõaü kaphapittakuùñhajañharaplãhàmapàõóvartinut / sadyaþ ÷ålayakçdgadakùayajaràmehàmavàtàpahaü dãptaü càtirasàyanaü balakaraü durnàmamedo'paham // Rcåm_14.87 // {kàntaloha:: subtypes} kàntalohaü caturdhoktaü romakaü bhràmakaü tathà / cumbakaü dràvakaü ceti teùu ÷reùñhaü paraü param // Rcåm_14.88 // {romaka:: origin} khanyamànàd yataþ kàntapàùàõànniþsaranti hi / satejàüsi hi romàõi kàntaü tadromakaü matam // Rcåm_14.89 // {bhràmaka:: origin} kvàpi kvàpi giri÷reùñhe sulabho bhràmakopalaþ / tanmukhe kùepaõàllohaü cakravad bhramati dhruvam // Rcåm_14.90 // {cumbaka:: origin} vindhyàdrau cumbakà÷màna÷cumbantyàyasakãlakam / kùipraü samàharatyeva yånàü cittamivàïganà // Rcåm_14.91 // {dràvaka:: origin} yatspçùñvà dràvayellohaü suvarõàdyama÷eùataþ / labhyate tanmahàduþkhàttuùàradharaparvate // Rcåm_14.92 // {kàntaloha:: parãkùà} pàtre yasya prasarati jale tailabindurna lipto hiïgurgandhaü visçjati nijaü tiktatàü nimbakalkaþ / pàcyaü dugdhaü bhavati ÷ikharàkàrakaü naiti bhåmau kàntaü lohaü tadidamuditaü lakùaõoktaü na cànyat // Rcåm_14.93 // {kàntaloha:: medic. properties} kàntàyo 'tirasàyanottarataraü svasthe ciràyuþpradaü snigdhaü mehaharaü tridoùa÷amanaü ÷ålàmamålàpaham / gulmaplãhayakçtkùayàmayaharaü pàõóådaravyàdhinut tiktoùõaü himavãryakaü kimaparaü yogena sarvàrtinut // Rcåm_14.94 // lakùottaraguõaü sarvaü lohaü syàd uttarottaram / kàntaü koñiguõaü tatra tadapyevaü guõottaram // Rcåm_14.95 // {iron:: ÷odhana} ÷a÷akùatajasaüliptaü trivàraü paritàpitam / muõóàdisakalaü lohaü sarvadoùàn vimu¤cati // Rcåm_14.96 // {loha÷odhana (2)} sàmudralavaõopetaü taptaü nirvàpitaü khalu / triphalàkvathite nånaü giridoùam ayastyajet // Rcåm_14.97 // {loha÷odhana (3)} ci¤càphaladalakvàthàdayo doùamudasyati / {loha÷odhana (4)} yadvà phalatrayopetaü gomåtre kvathitaü kùaõam // Rcåm_14.98 // {iron:: màraõa:: vàritara} retitaü ghçtasaüsiktaü kùiptvàyaþ kharpare pacet / càlayan lohadaõóena yàvat kùiptaü tçõaü dahet // Rcåm_14.99 // piùñvà piùñvà pacedevaü pa¤cavàramataþ param / dhàtrãpatrarasairyadvà triphalàkvathitodakaiþ // Rcåm_14.100 // puñellohaü caturvàraü bhavedvàritaraü khalu / {tãkùõaloha:: màraõa} tãkùõalohasya patràõi nirdalàni dçóhànale // Rcåm_14.101 // dhmàtvà kùiptvà jale sadyaþ pàùàõolåkhalodare / kaõóayedatinirghàtaiþ sthålayà lohapàrayà // Rcåm_14.102 // tanmadhyàt sthålakhaõóàni ruddhvà malladvayàntare / dhmàtvà siktvà jalaiþ samyak pårvavat kaõóayet khalu // Rcåm_14.103 // taccårõaü guóagandhàbhyàü puñed viü÷ativàrakam / puñe puñe vidhàtavyaü peùaõaü dçóhavattaram // Rcåm_14.104 // evaü bhasmãkçtaü lohaü tattadrogeùu yojayet / {tãkùõaloha:: màraõa} atha pårvoditaü tãkùõaü vasubhallakavàsayoþ // Rcåm_14.105 // puñitaü patratoyena triü÷advàràõi yatnataþ / ÷oõitaü jàyate bhasma kçtasindåravibhramam // Rcåm_14.106 // {lohabhasma} yadvà tãkùõadalodbhåtaü rajas tat triphalàjalaiþ / piùñvà dattvaudanaü kiüciccakrikàü pravidhàya ca // Rcåm_14.107 // ÷oùayitvàtiyatnena prapacet pa¤cabhiþ puñaiþ / raktavarõaü hi tadbhasma yojanãyaü yathàyatham // Rcåm_14.108 // {iron:: màraõa:: niruttha} matsyàkùãgandhavàhlãkair lakucadravapeùitaiþ / vilipya sakalaü lohaü matsyàkùãkalkagopitam // Rcåm_14.109 // bhastràbhyàü sudçóhaü dhmàtvà tri÷ålãnirgamàvadhi / athoddhçtya kùipetkvàthe triphalàgojalàtmake // Rcåm_14.110 // tasmàdàhçtya saütàóya mçtamàdàya lohakam / puna÷ca pårvavad dhmàtvà màrayedakhilàyasam // Rcåm_14.111 // kaõóayitvà tato gandhaguóatriphalayà saha / puñed viü÷ativàreõa nirutthaü jàyate dhruvam // Rcåm_14.112 // {lohabhasma} samagandham aya÷cårõaü kumàrãvàrimarditam / pu¤jãkçtaü kiyatkàlaü chàyàsthaü mriyate hyayaþ // Rcåm_14.113 // {iron:: mçta:: medic. use} etatsyàdapunarbhavaü hi bhasitaü lohasya divyàmçtaü samyak siddharasàyanaü trikañukãvellàjyamadhvanvitam / hanyànniùkamitaü jaràü ca maraõaü vyàdhãü÷ca satputradaü diùñaü ÷rãgiri÷ena kàlayavanodbhåtyai purà tatpituþ // Rcåm_14.114 // etatsaüsevamànànàü na bhavantyàmayoccayàþ / jàyate ca sutaþ ÷rãmàn dhãdhairyyabalasaüyutaþ // Rcåm_14.115 // {kàlaloha, kàntaloha:: high quality of bhasman} kàlalohena kàntena bhasmaitatparikalpayet / anyalohakçtaü bhasma naitàdç÷aguõàtmakam // Rcåm_14.116 // {iron:: màraõa} matsyàkùãkùãragandhà÷mapiùñaü veti tadàyasam / viü÷atiþ puñitaü vàrànnirutthaü bhasma jàyate // Rcåm_14.117 // {iron:: mçta:: medic. use} tadaùñapalikaü bhasma måtrair aùñaguõair gavàm / pacellohamaye pàtre lohadarvyà vighaññayet // Rcåm_14.118 // itthaü siddhamidaü lohaü valladvitayasaümitam / nihanti sakalànrogàüstattaddoùasamudbhavàn // Rcåm_14.119 // kùayaü pàõóugadaü gulmaü ÷ålaü målàmayaü tathà / mehaü medo'gnimàndyaü ca yakçtplãhaü ca kàmalàm // Rcåm_14.120 // ÷vàsaü kàsaü ca kuùñhaü ca jvaraü ÷ålànvitaü tathà // Rcåm_14.121 // {kàntaloha:: medic. use} kàntaü tulyàbhrasattvaü caraõaparimitaü hema tattulyamarkaü vaikràntaü tàpyaråpyaü krimiripukañukais tulyabhàgaiþ sametam / lãóhaü devadrutailaiþ pravitarati nçõàü dehasiddhiü samçddhàü pathyaü pårvoktavat taddharati ca sakalaü rogapågaü javena // Rcåm_14.122 // tadetatsarvarogaghnaü ramyaü kàntarasàyanam / balyaü vçùyaü suputrãyaü maïgalyaü dãpanaü param // Rcåm_14.123 // {iron:: màraõa} palàrdhaü retitaü lohaü bàlabilvaphalàmbunà / piùñvà piùñvà pacetkùipraü bhasmasàjjàyate khalu // Rcåm_14.124 // tathà liïgãphalàmbhobhir dhàtrãphalarasena ca / pårvavanmàrayellohaü jàyate guõavattaram // Rcåm_14.125 // {iron:: mçta:: medic. use} punarbhåsindhvapàmàrgavajriõãtintióãtvacàm / kùàraiþ sarvàyasàü bhasma sevitaü ÷àõamàtrataþ // Rcåm_14.126 // kvàthaü triphalàsaüyuktaü pratimàsaü pibennaraþ / {maõóåra} lohakiññavi÷uddhyarthaü jàyate cànyathà÷marã // Rcåm_14.127 // avi÷odhitalohànàü viùavadvamanaü matam / nandinà tu vi÷uddhyarthaü lohaü proktaü sudhàsamam // Rcåm_14.128 // {iron (?):: medic. use} ràtrau kànta÷aràvake sthitavaràmitràjalaiþ svàdubhiþ pràtarmuùñimitaü khalu pratidinaü ùaõmàsam àsevitam / hanyàtpittakaphàmayàn bahuvidhànkuùñhapramehàüstathà pàõóuü yakùmagadaü ca kàmalagadaü målàmayaü vàtajàn // Rcåm_14.129 // {iron:: a÷uddha:: medic. properties} a÷odhitàyaþ sapunarbhavaü tadguõaü pradar÷yàlpamatha prakuryàt / àmàgnimàndyàrucigulma÷ophavióbhedam àlasyam urovibandham // Rcåm_14.130 // {tin:: subtypes} khurakaü mi÷rakaü ceti dvividhaü vaïgamucyate / khuraü tatra guõaiþ ÷reùñhaü mi÷rakaü na hitaü matam // Rcåm_14.131 // {khuraka:: phys. properties} dhavalaü ca mçdu snigdhaü drutadràvaü sagauravam / {mi÷raka:: phys. properties} niþ÷abdaü khuravaïgaü syàn mi÷rakaü ÷yàma÷ubhrakam // Rcåm_14.132 // {tin:: medic. properties} vaïgaü tiktoùõakaü råkùamãùadvàtaprakopaõam / medaþ÷leùmàmayaghnaü ca krimighnaü mehanà÷anam // Rcåm_14.133 // {khura:: ÷odhana} dràvayitvà ni÷àyukte kùiptaü nirguõóikàrase / vi÷udhyati trivàreõa khuravaïgaü na saü÷ayaþ // Rcåm_14.134 // {mi÷raka:: ÷odhana} amlatakraviniùpiùñavarùàbhåviùasindhubhiþ / kañvalàbugataü vaïgaü dvitãyaü pari÷udhyati // Rcåm_14.135 // {vaïgamàraõam} satàlenàrkadugdhena liptvà vaïgadalànyatha / bodhici¤càtvacàü kùàrairdadyàllaghupuñàni ca // Rcåm_14.136 // mardayitvà caredbhasma tadrasàdiùu ÷asyate / {vaïgamàraõam (2)} pradràvya kharpare vaïgaü ùoóa÷àü÷aü rasaü kùipet // Rcåm_14.137 // svalpasvalpàlakaü dattvà bhàradvàjasya kàùñhataþ / mardayitvà caredbhasma tadrasàdiùu kãrtitam // Rcåm_14.138 // {tin:: mçta:: medic. use} vaïgabhasmasamaü kàntaü vyomabhasma ca tatsamam / mardayetkanyakàmbhobhir nimbapatrarasair api // Rcåm_14.139 // bhåpàlàvartabhasmàtha vinikùipya samàü÷akam / gomåtraka÷ilàdhàtujalaiþ samyagvimardayet // Rcåm_14.140 // tato guggulutoyena mardayitvà dinàùñakam / vi÷oùya paricårõyàtha samabhàgena yojayet // Rcåm_14.141 // bhçùñabarbåraniryàsair vàkucãbãjacårõakaiþ / tataþ kùipetkaraõóàntarvidhàya pañagàlitam // Rcåm_14.142 // gotakrapiùñarajanãsàreõa saha pàyayet / caturbhirvallakaistulyaü ramyaü vaïgarasàyanam // Rcåm_14.143 // ni÷citaü tena na÷yanti mehà viü÷atibhedakàþ / ÷àlayo mudgasåpaü ca navanãtaü tilodbhavam / pañolaü tiktatuõóãraü takraü pathyaü pra÷asyate // Rcåm_14.144 // {lead:: ÷uddha:: parãkùà} drutadràvaü mahàbhàraü chede kçùõaü samujjvalam / påtigandhaü bahiþkçùõaü ÷uddhaü sãsamato'nyathà // Rcåm_14.145 // {lead:: medic. properties} atyuùõaü sãsakaü snigdhaü tiktaü vàtàpaham / pramehatoyadoùaghnaü dãpanaü càmavàtanut // Rcåm_14.146 // {sãùa÷odhana} sinduvàrajañàkvàthe haridràcårõakaü kùipet / drutaü nàgaü ca nirguõóyàstrivàraü nikùipedrase // Rcåm_14.147 // nàgaþ ÷uddho bhavedevaü mårcchàsphoñàdi nàcaret / {bhràùñrayantra} tiryagàkàracullyàü tu tiryagvaktraü ghañaü kùipet / taü ca vaktraü vinà sarvaü gopayedyatnato mçdà / bhràùñrayantràbhidhaü caitannàgamàraõam uttamam // Rcåm_14.148 // {sãsamàraõam} bhràùñrayantràbhidhe tasminyantre sãsaü vinikùipet / palaviü÷atikaü nàgamadhastãvrànalaü kùipet // Rcåm_14.149 // drute nàge kùipetsåtaü ÷uddhaü karùamitaü ÷ubham / vighaññya nikùipet kùàramekaikaü hi palaü palam // Rcåm_14.150 // arjunàkhyasya vçkùasya mahàràjagirerapi / dàóimasya mayårasya kùiptvà kùàraü pçthak pçthak // Rcåm_14.151 // evaü viü÷atiràtràõi pacettãvreõa vahninà / vighaññayan dçóhaü dorbhyàü darvyà càtha prayatnataþ // Rcåm_14.152 // raktaü tajjàyate bhasma kapotacchàyameva ca / nàgaü doùavinirmuktaü jàyate tu rasàyanam // Rcåm_14.153 // {lead:: màraõa:: niruttha (?)} hatamutthàpitaü sãsaü da÷avàreõa sidhyati / tanmçtaü sãsakaü sarvadoùamuktaü rasàyanam // Rcåm_14.154 // {lead:: mçta:: medic. use} evaü nàgodbhavaü bhasma tàpyabhasmàrdhabhàgikam / pàdaü pàdaü kùipedbhasma ÷ulbasya rajatasya ca // Rcåm_14.155 // kàntàbhrasattvayo÷ càpi sphañikasya pçthak pçthak / sarvamekatra saücårõya puñet triphalavàriõà // Rcåm_14.156 // triü÷advanagiriõóai÷ca triü÷advàraü vicårõya tat / vyoùavellakacårõai÷ca samàü÷aiþ saha yojayet // Rcåm_14.157 // madhvàjyasahitaü hanti pralãóhaü vallamàtrayà / a÷ãtiü vàtajàn rogàn dhanurvàtàn vi÷eùataþ // Rcåm_14.158 // kapharogàna÷eùàü÷ca måtrarogàü÷ca sarva÷aþ / ÷vàsaü kàsaü kùayaü pàõóuü ÷vayathuü ÷ãtakaü jvaram // Rcåm_14.159 // grahaõãmàmadoùaü ca vahnimàndyaü ca durjayam / sarvàn gudajadoùàü÷ca tattadrogànupànataþ // Rcåm_14.160 // {pittala} rãtikà kàkatuõóãti dvividhaü pittalaü bhavet / {rãtikà:: parãkùà} saütaptà kà¤jike kùiptà tàmràbhà rãtikà matà / {ràjarãti:: parãkùà} evaü prajàyate kçùõà kàkatuõóãti sà matà // Rcåm_14.161 // {rãtikà:: parãkùà:: good quality} gurvã mçdvã ca pãtàbhà sàràïgã tàóanakùamà / susnigdhà masçõàïgã ca rãtikà tàdç÷ã ÷ubhà // Rcåm_14.162 // {rãtikà:: parãkùà:: bad quality} pàõóuràbhà kharà råkùà barbarà ghaññanàkùamà / påtigandhà tathà laghvã rãtirneùñà rasàdiùu // Rcåm_14.163 // {rãtikà:: medic. properties} rãtistiktarasà råkùà jantughnã sàsrapittanut / krimikuùñhaharà yogàt soùõavãryà ca ÷ãtalà // Rcåm_14.164 // {ràjarãti:: medic. properties} kàkatuõóã gatasnehà tiktoùõà kaphapittanut / yakçtplãhaharà ÷ãtavãryà ca parikãrtità // Rcåm_14.165 // {rãtikà:: ÷odhana} taptà kùiptà ca nirguõóãrase ÷yàmàrajo'nvite / pa¤cavàreõa saü÷uddhiü rãtiràyàti ni÷citam // Rcåm_14.166 // {rãtimàraõam} nimbårasa÷ilàgandhaveùñità puñitàùñadhà / rãtiràyàti bhasmatvaü tato yojyà yathàyatham // Rcåm_14.167 // {rãtikà:: production of druti} suvarõarãtikàcårõaü bhakùitaü viùñhitaü punaþ / chàgena kçùõavarõena mattena taruõena ca // Rcåm_14.168 // talliptaü kharpare dagdhaü drutiü mu¤cati ÷obhanàm / caturda÷alasadvarõasuvarõasadç÷acchaviþ // Rcåm_14.169 // dehalohakarã proktà yuktà rasarasàyane / {brass:: mçta:: medic. use} mçtàrakåñakaü kàntaü vyomasattvaü ca màritam // Rcåm_14.170 // trayaü samàü÷akaü tulyavyoùajantughnasaüyutam / brahmabãjàjamodàgnibhallàtatilasaüyutam // Rcåm_14.171 // sevitaü niùkamàtraü hi jantughnaü kuùñhanà÷anam / vi÷eùàcchvetakuùñhaghnaü dãpanaü pàcanaü hitam // Rcåm_14.172 // {bronze:: production} aùñabhàgena tàmreõa dvibhàgakuñilena ca / vidrutena bhavet kàüsyaü tat sauràùñrabhavaü ÷ubham // Rcåm_14.173 // {bronze:: parãkùà:: good quality} tãkùõa÷abdaü mçdu snigdhamãùacchyàmala÷ubhrakam / nirmalaü dàharaktaü ca ùoóhà kàüsyaü pra÷asyate // Rcåm_14.174 // {bronze:: parãkùà:: bad quality} yatpãtaü dahane tàmraü kharaü råkùaü ghanàsaham / mandanàdaü gatajyotiþ saptadhà kàüsyamutsçjet // Rcåm_14.175 // {bronze:: medic. properties} kàüsyaü laghu ca tiktoùõaü lekhanaü dçkprasàdanam / krimikoñiharaü vàtapittaghnaü bhàjane hitam // Rcåm_14.176 // {bronze:: suitable for vessels} ghçtamekaü vinà cànyatsarvaü kàüsyagataü nçõàm / bhuktam àrogyasukhadaü hitaü sàtmyakaraü tathà // Rcåm_14.177 // {kàüsya÷odhanam} taptaü kàüsyaü gavàü måtre vàpitaü pari÷udhyati / {bronze:: màraõa:: niruttha} mriyate gandhatàlàbhyàü nirutthaü pa¤cabhiþ puñaiþ // Rcåm_14.178 // {vartaloha:: production} kàüsyàrkarãtilohàhijàtaü tadvarttalohakam / tadeva pa¤calohàkhyaü lohavidbhirudàhçtam // Rcåm_14.179 // {vartaloha:: medic. properties} himàmlakañukaü råkùaü kaphapittavinà÷anam / rucyaü tvacyaü krimighnaü ca netryaü malavi÷odhanam // Rcåm_14.180 // {vartaloha:: vessels made of ~} tadbhàõóasàdhitaü sarvam annavya¤janasåpakam / amlena varjitaü càpi dãpanaü pàcanaü ÷ubham // Rcåm_14.181 // {vartaloha÷odhanam} drutama÷vajale kùiptaü varttalohaü vi÷udhyati / {vartalohamàraõam} mriyate gandhatàlàbhyàü puñitaü varttalohakam // Rcåm_14.182 // teùu teùviha yogeùu yojanãyaü yathàvidhi / jàtimadbhirvi÷uddhai÷ca vidhinà parisàdhitaiþ / rasoparasalohàdyaiþ såtaþ sidhyati nànyathà // Rcåm_14.183 // {??} ratnàni lohàni varàña÷uktipàùàõajàtaü khura÷çïga÷alyam / mahàrasàdyeùu kañhoradehaü bhasmãkçtaü tatkhalu såtayogyam // Rcåm_14.184 // {bhånàga:: sattva:: used for dràvaõa} vajràõàü dràvaõàrthàya sattvaü bhånàgajaü bruve / sadeva paramaü tejaþ såtaràjendravajrayoþ // Rcåm_14.185 // {bhånàga:: sattva:: pàtana} dhautaü bhånàgasambhåtaü mardayed bhçïgajai rasaiþ / nimbudravai÷ca nirguõóyàþ svarasaistridinaü pçthak // Rcåm_14.186 // tad dràvaõagaõopetaü saümardya vañakãkçtam / nirudhya dçóhamåùàyàü dvidaõóaü pradhamed dçóham // Rcåm_14.187 // svataþ ÷ãtaü samàhçtya paññake vinive÷ya yat / ravakàn ràjikàtulyàn reõånapi bharànvitàn // Rcåm_14.188 // dvàda÷àü÷àrkasaüyuktàn dhamitvà ravakàü÷caret / vajràdidràvaõaü tena prakurvãta yathepsitam // Rcåm_14.189 // kharasattvamidaü proktaü rasàyanamanuttamam / dvitrimåùàsu caikasyàü sattvaü bhavati ni÷citam // Rcåm_14.190 // {bhånàga:: sattva:: pàtana} suvarõaråpyatàmràyaþkàntasambhåtabhåmijàn / bhujaïgamàn upàdàya catuþprasthasamanvitàn // Rcåm_14.191 // prakùàlya rajanãtoyaiþ ÷ãtalai÷ca jalairapi / upoùitaü mayåraü và ÷åraü và caraõàyudham // Rcåm_14.192 // krameõa càrayitvàtha tadviùñhàü samupàharet / kùàràmlaiþ saha saüpeùya vi÷oùya ca kharàtape // Rcåm_14.193 // tataþ kharparake kùiptvà bharjayitvà maùãü caret / maùãü dràvaõavargeõa saüyuktàü saüpramarditàm // Rcåm_14.194 // nirudhya koùñhikàmadhye pradhamed ghañikàdvayam / ÷ãtalãbhåtamåùàyàþ khoñamuddhçtya peùayet // Rcåm_14.195 // prakùàlya ravakànà÷u samàdàya prayatnataþ / suvarõamànavad dhmàtvà ravaü kçtvà niyojayet // Rcåm_14.196 // {bhånàga:: sattva:: ring of ~} bhånàgodbhavasattvam uttamatamaü ÷rãsomadevoditaü dattaü pàdamitaü dvi÷àõakanake kurvãta tenormikàm / taddhautàmbuvilepanaü sthiracarodbhåtaü viùaü netraruk ÷ålaü målagadaü ca karõajarujo hanyàt prasåtigraham // Rcåm_14.197 // {aïkolatailapàtanam (1)} kathyate'ïkolatailaü ca rasabhasmàdinirmitau / puõya÷lokamahàmàtyaiþ ÷rãmadbhirdevasånubhiþ // Rcåm_14.198 // puràõàïkolabãjànàü peùaü kçtvà tu durghanam / àóhakapramitaü kumbhe vinidhàya nirudhya ca // Rcåm_14.199 // kumbhasya ca talacchidre ÷alàkàmàyasãü kùipet / sàrdhahastapravistàre nimne garte sugarttake // Rcåm_14.200 // tatra pràde÷ike gartte sãsapàtraü nidhàya ca / pañaü ca paribaddhvà tu sandhibandhaü samàcaret // Rcåm_14.201 // laddibhiþ pårayed gartaü kaõñhàvadhi tataþ param / ùaõmàsàt sãsapàtrasthaü tattailaü samupàharet // Rcåm_14.202 // {aïkola:: oil:: (medic.) use} tena tailena saüklinnàþ pàùàõà ye bhuvartikàþ / kåpe prakùàlitàþ kùiptà jvalanti ni÷i te ciram // Rcåm_14.203 // tena liptaü tathaivoktaü bãjamudbhavati dhruvam / vadhyate mriyate såtastailenànena ni÷citam // Rcåm_14.204 // tattaile màsamàtraü hi sthità dàli÷caõodbhavà / bhakùitàsyàccaturthàü÷à ùaùñivàraü virecayet // Rcåm_14.205 // takraü bhaktaü tataþ pathyaü dàtavyaü reka÷àntaye / pakùànte dàlikàrdhena pårvavadrecayet khalu // Rcåm_14.206 // tato dàlã tripàdena cårõàrdhena tataþ param / pakùe pakùe virekeõa sarvaü kuùñhaü vina÷yati // Rcåm_14.207 // rekasàdhyagadàþ sarve vina÷yanti na saü÷ayaþ / rekasàdhyagadàþ sarve ÷vetakuùñhaü vi÷eùataþ // Rcåm_14.208 // {aïkola:: oil:: medic. use} bindumàtreõa tailena ÷uddho gu¤jàmito rasaþ / mardito'hilatàpatre patreõa saha bhakùitaþ // Rcåm_14.209 // tatkùaõàd eva kurute hyanalaü dãptamuddhatam / saüsevinaü naraü càpi vçkasyevàti bhojinam // Rcåm_14.210 // aïkolatailametaddhi dehalohavidhàyakam / etattailavilepena ÷vetakuùñhaü vina÷yati // Rcåm_14.211 // etadaïkolakaü tailaü mahatsattvamudàhçtam / ghçtavajjàyate styànaü tatsarvamiti kathyate // Rcåm_14.212 // {aïkolatailapàtanavidhiþ (2)} nistvacàïkolabãjàni kiücijjarjaritàni ca / ruddhvà vidyàdhare yantre daõóàrdhaü prapacecchanaiþ // Rcåm_14.213 // årdhvasthàlãgataü tailaü nàgavallãdale kùipet / {aïkola:: oil:: medic. use} tasmingu¤jàmitaü såtaü vimardya sadalaü graset // Rcåm_14.214 // kuryàd dãpanam uddhataü gurutaradravyàdisaücårõanaü hanyàdaùñavidhaü ca gulmam aruciü plãhàmayaü svàmayam / ÷vitràdyaü sakalaü ca kuùñhamaciràtpàõóvàmayaü ca jvaraü ÷ålaü målagadaü tathà ÷vayathukaü ÷vàsaü ca kàsaü nçõàm // Rcåm_14.215 // {aïkolatailapàtanavidhiþ (3)} nirasthyaïkolabãjàni såkùmàõyuùõena vàriõà / goõyàü nikùipya nistva¤ci vidhàya tadanantaram // Rcåm_14.216 // bhàõóasthite tataþ kùàre prakùipetsalile khalu / tilaparõãjañàü kùuõõàü nikùipettatra màtrayà // Rcåm_14.217 // dviràtramuùitaü tatra bhàjane'nye vinikùipet / ÷uùke tu nirgataü tailaü kùipennàgakaraõóake // Rcåm_14.218 // caõànàü dàlayastatra sthità màsatrayaü tataþ / tatràdye pàdamàtraü hi pradadyàtkuùñharogiõe // Rcåm_14.219 // tenà÷u recitastriü÷advàràõi tadanantaram / sasaübhaktaü tathà pathyaü dàtavyaü ÷àkavarjitam // Rcåm_14.220 // evaü virecito nånaü satataü da÷abhirdinaiþ / sarvakuùñhair vimucyeta vàraiþ ùañsaptabhiþ khalu // Rcåm_14.221 // pårvaproktena tailena guõaistulyaü prakãrtitam / {aïkolatailapàtanavidhiþ (4)} målànyuttaravàruõyà jarjarãkçtya kà¤jikaiþ // Rcåm_14.222 // kùipedaïkolabãjànàü peùikàü jarjarãkçtàm / tattailaü ghçtavatstyànaü paraü gràhyaü yathàvidhi // Rcåm_14.223 // {aïkolatailapàtanavidhiþ (5)} sampiùyottaravàruõyà peñakàryà dalànyatha / kà¤jikena tatastena kalkena parimardayet // Rcåm_14.224 // raja÷càïkolabãjànàü tadbaddhvà viralàmbare / tadvilambyàtape tãvre tasyàdha÷caùakaü nyaset // Rcåm_14.225 // tatra nipatitaü tailamàdeyaü ÷vitranà÷anam / {aïkolatailapàtanavidhiþ (6)} aïkolabãjasambhåtaü cårõaü saümardya kà¤jikaiþ // Rcåm_14.226 // ekaràtroùitaü tattu piõóãkçtya tataþ param / svedayet kanduke yantre ghañikàdvitayaü tataþ // Rcåm_14.227 // tàü ca piõóãü dçóhe vastre baddhvà niùpãóya kàùñhataþ / adhaþ pàtrasthitaü tailaü samàhçtya niyojayet / evaü kandukayantreõa sarvatailànyupàharet // Rcåm_14.228 // Rcåm, 15 rasapàthodhibhiþ kiücinniþ÷eùaü na prakà÷itam / da÷àùñabhiþ kriyàü vakùye rasaràjasya sàmpratam // Rcåm_15.1 // sudhàdisarvabhaiùajyasàraþ såte pratiùñhitaþ / amartyà bhavituü martyà niùevadhvaü mitho yutam // Rcåm_15.2 // {mercury:: properties} àyurvajraü vitarati nçõàm aïgavarõaü suvarõaü sattvaü vyomno madakaribalaü tàmram ugràü kùudhàü ca / màyoþ ÷àntiü rajatamamalaü kàntametatsamastaü ÷rãmàn såtaþ sakalagadahçd dehalohe tu siddhaþ // Rcåm_15.3 // {mercury:: myth. origin} kalpàdau ÷ivayoþ prãtyà parasparajigãùayà / sampravçtte tu sambhoge trilokãkùobhakàriõi // Rcåm_15.4 // devaiþ saüpreùito vahniþ surataü vinivàritum / kàïkùayà tatsutodbhåter nihantuü tàrakàsuram // Rcåm_15.5 // kapotaråpiõaü pràptaü himavatkandare'nalam / apakùibhàvasaükùubdhaü smarasmeràvalokitam // Rcåm_15.6 // taü vãkùya lajjitaþ ÷ambhurviramya suratàttadà / srutamàtmagataü tejaþ so'grahãdekapàõinà // Rcåm_15.7 // nikùiptaü vadane vahner gaïgàyàm apatacca tat / gaïgayà ca bahiþkùiptaü nitaràü dahyamànayà // Rcåm_15.8 // ato'dhikaguõà jàtà dhàtavo hi sudhàsamàþ / ÷ivahastacyutaü yattat samabhåt khalu pàradaþ // Rcåm_15.9 // amartyà nirjaràstena saüjàtàs trida÷ottamàþ / tattanmalena saüjàtà dhàtava÷càùñasaükhyayà // Rcåm_15.10 // pàvakàsyàccyutaü yattu rasastatsamabhåt khalu / sevitaþ sa hi nàgendrair jaràmçtyujigãùayà // Rcåm_15.11 // pãyamànaü tu nàgàsyàtpatitaü gauraveõa yat / ÷atayojananimne'sau nyapatatkåpake khalu // Rcåm_15.12 // ãùat pãtàntaro råkùaþ sa såto dehalohakçt / {Gewinnung von Hg mit nackten Frauen} snàtàmàdyarajasvalàü hayagatàü pràptàü jighçkùu÷ca tàü so'pyàgacchati yojanaü hi paritaþ pratyeti kåpaü punaþ / tanmàrge kçtagarttake ca bahu÷aþ saütiùñhate såtaràñ so'yaü tatra nivàsibhiþ khalu janairevaü samànãyate // Rcåm_15.13 // {mercury:: extraction from earth} nãyamànastu gaïgàyà vàyunà gauravena yat / apatad dårade÷e vai sa de÷aþ pàradaþ smçtaþ // Rcåm_15.14 // tattato mçdgataþ såtaþ pàtanàvidhinà khalu / ànãyate sa vij¤eyaþ pàrado gadapàradaþ // Rcåm_15.15 // evaü caturvidhaü jàtaü ÷aükaraü ÷àïkaraü mahaþ / itthaü såtodbhavaü j¤àtvà na rogair bàdhyate naraþ // Rcåm_15.16 // rasendra÷ca rasa÷caiva syàtàü siddharasàvubhau / sàdhyàvanyau ciràjjàtau bhåmyàder de÷ayogataþ // Rcåm_15.17 // {mercury:: nirukti} jaràpamçtyudaurgatyavyàdhãnàü rasanàdrasaþ / rasàsvàdana ityasya dhàtorarthatayà khalu // Rcåm_15.18 // dehalohamayãü siddhiü såte såtastato mataþ / rogàbdhiü pàrayedyasmàttasmàt pàrada ucyate // Rcåm_15.19 // pàtanaiþ ÷odhyamànasya yasya pàdo'va÷iùyate / tripàdã ca kùayaü yàti tena pàdarasaþ smçtaþ // Rcåm_15.20 // {mercury:: doùa:: myth. origin} itthaü bhåtasya såtasya martyamçtyugadacchidaþ / prabhàvànmànuùàn dçùñvà devatulyabalàyuùaþ // Rcåm_15.21 // indreõàbhyarthito rudro rasaü dvàda÷adåùaõaiþ / yojayàmàsa taü pårvaü vinà ÷uddhyàpi siddhidam // Rcåm_15.22 // {pàradadoùàþ} doùo malo viùaü vahnir mado darpa÷ca tatphalam / mårcchà mçtyuþ sadàdàho visphoña÷ca ÷irobhramaþ // Rcåm_15.23 // {mercury:: ka¤cukàþ} bhå÷ailajalatàmràyonàgavaïgasamudbhavàþ / ka¤cukàþ sapta såtasya tàbhiþ såto viùopamaþ // Rcåm_15.24 // kuùñhaü jàóyaü ca vàtàrtiü dàhaü càvçtakaõñhatàm / unmàdaü ca mahà÷ålaü kramàtkurvanti ka¤cukàþ // Rcåm_15.25 // etàn såtagatàn doùàn pa¤ca sapta ca ka¤cukàþ / anapàkçtya yo dadyàt sa vaidyo brahmahà bhavet // Rcåm_15.26 // dvàda÷aitàn mahàdoùàn apanãya rasaü dadet / sa labheta mahatpuõyam agaõyaü ca mahadya÷aþ // Rcåm_15.27 // {18 saüskàras} såte 'ùñàda÷asaüskriyà nigaditàþ syuþ svedanaü mardanaü mårcchotthàpanapàtarodhaniyamàþ proddãpanaü gràsajam / mànaü càraõagarbhabàhyajanitadruti÷ca tajjàraõà ràgaþ sàraõakaü parikramavidhir vedhastataþ sevanam // Rcåm_15.28 // atha nandipradiùñena vidhànena prakà÷yate / doùàõàü ka¤cukànàü ca yathàvatpari÷odhanam // Rcåm_15.29 // såtaþ pa¤capalànnyånaþ ÷odhito 'lpaphalo bhavet / årdhvaü da÷apalàü÷ena ÷uddhimàpnotya÷eùataþ // Rcåm_15.30 // {mercury:: ÷odhana} svedamardanamårcchàbhiþ saptavàrordhvapàtanaiþ / sarvadoùavinirmukto rasaràjaþ prajàyate // Rcåm_15.31 // svedanaü mardanaü tadvatsaptavàràn vimårcchanam / sa hi siddhikaraü pràha guõakàri ca bhàskaraþ // Rcåm_15.32 // mardanasvedasaünyàsaiþ ÷udhyatãti dine÷varaþ / årdhvàdhaþpàtanàbhyàü hi vi÷uddhirbhàlukermatà // Rcåm_15.33 // svedanaü mardanaü mårcchà pratyutthànaü ca pàtanam / nirodho niyama÷ceti ÷uciþ saptavidhà matà / govindabhagavàn påjyaiþ såtaràjasya ni÷cità // Rcåm_15.34 // atha ÷rãnandinà proktaprakàreõa vi÷odhanam / rasaràjasya niþ÷eùadoùaghnaü parikãrtyate // Rcåm_15.35 // {1. svedanasaüskàra} målakàgnipañuràjikàrdrakaiþ vyoùakai÷ca rasaùoóa÷àü÷akaiþ / sveditastridivasaü hi dolayà kà¤jikena malamuktaye rasaþ // Rcåm_15.36 // {2. mardanasaüskàra} dagdhorõàgçhadhåmàbjasarùapaiþ saguóeùñakaiþ / mardyo rasaþ ùoóa÷àü÷ais tryahaü tadvahni÷àntaye // Rcåm_15.37 // jãrõe jãrõe sadàgràse mardanãyo rasaþ khalu / etairevauùadhairyasmàdràgàn gçhõàti nirmalaþ // Rcåm_15.38 // {3. mårchana} vyoùasaubhàgyasaüyuktalakucadràvamardanàt / mårchitastridinaü såto madaü mu¤cati durdharam // Rcåm_15.39 // {removal of viùadoùa} saubhàgyatriphalà÷yàmàñaïkaõaiþ saha kà¤jikaiþ / tridinaü saüsthitaþ såto viùaü saütyajati svakam // Rcåm_15.40 // {removal of darpadoùa} sarpàkùikàkamàvyoùarasair utkvathitotthitaþ / darpaü mu¤cati ca kùipramiti doùavi÷odhanam // Rcåm_15.41 // kùàràmlaiþ soùõatoyena nivàtasthànasaüsthitaþ / rasasya kurute vãrya÷aityaü tadvãryanà÷anam // Rcåm_15.42 // {removal of bhåka¤cuka} kàükùãkàsãsaluïgàmbumarditaþ pàrado dinam / kùàlitaþ kà¤jikaiþ piùñastyajati kùoõika¤cukam // Rcåm_15.43 // {adrika¤cuka} girikarõyà jayantyà÷ca svarasairbhàvito rasaþ / tribhirvàraistyajatyeva girijàm àtmaka¤cukàm // Rcåm_15.44 // {jalaka¤cuka} guóaguggulunimbànàü kvàthena kvathitastryaham / tyajatyambubhavàü såtaþ ka¤cukàü bahudoùadàm // Rcåm_15.45 // {tàmraka¤cuka} sitàsàrdrakatakrai÷ca mardayitvà tathotthitaþ / dhauta÷coùõair gavàü måtraistyajettàmrajaka¤cukam // Rcåm_15.46 // {ayaþka¤cuka} kàravellyà÷ca karkoñyà rasaiþ saümardito rasaþ / ka¤cukàmàyasãü mu¤ceccapalaþ sauhçdaü yathà // Rcåm_15.47 // {nàga-, vaïgaka¤cuka} tàmrapiùñãkçtaþ såtaþ pàtanàyantrapàtitaþ / mu¤cet ka¤culikàü ÷ãghraü nàgavaïgasamudbhavàm // Rcåm_15.48 // {vaïgaka¤cuka} såtaü varàgnipañu÷igrukaràjikà¤janaiþ piùñairvilipya paripàtanakordhvabhàge / bhàõóodare bhçtajale parito vimu¤cenmçdvagninà tyajati ka¤culikàü hi vàïgãm // Rcåm_15.49 // itthaü nipàtitaþ såta÷ caladvidyullatàprabhaþ / nàgavaïgavinirmuktaþ tata÷caitat prajàyate // Rcåm_15.50 // yadà yadà bhavetsåto gràsàjãrõena bàdhitaþ / anenaiva prakàreõa pàtanãyastadà tadà // Rcåm_15.51 // {mercury:: àpyàyana} svedanàdyaiþ pàtanànte ÷odhanaiþ sa kadarthitaþ / mandavãryo bhavetsåtastasmàdàpyàyanaü caret // Rcåm_15.52 // sodake saindhave såtaþ sthitas tridivasàvadhiþ / punar àpyàyanaü pràpya na syàt ùaõóho bhavedbalã // Rcåm_15.53 // {svedanavidhi} bhàlukiþ svedasaünyàsau diùñavànniyamàt param / bhakùituü sarvalohàni mukhaü kartuü vini÷citam // Rcåm_15.54 // aïgàrasthàpite pàtre rasaü kùiptvà prajàrayet / ùoóa÷àü÷ena citràü tu tadatra svedanaü matam // Rcåm_15.55 // sarvarogàn haredeva ÷aktiyukto guõàdhikaþ / vegena phaladàyitvaü jàyate nàtra saü÷ayaþ // Rcåm_15.56 // {saünyàsavidhi} kùàràmlalavaõaiþ sàrddhaü saünyàsàjjàyate tathà / caturthàdhyàyanirdiùñaprakàreõa rase khalu // Rcåm_15.57 // bubhukùà vyàpakatvaü ca tãvratà vegakàrità / sarvavyàdhiharatvaü ca tyaktadoùatvameva ca // Rcåm_15.58 // {dãpanasaüskàra} maricàbjàsurã caiva ÷igrubhåkhagañaïkaõaiþ / sasaüdhànais tryahaü svedàd bhavetsåtasya dãpanam // Rcåm_15.59 // navamàdhyàyanirdiùñadãpanãyagaõena ca / rasasya dãpanaü kuryàt tad atyantaguõàvaham // Rcåm_15.60 // {mukhakaraõa} svedito'ùñàda÷àü÷ena hemayukto hi pàradaþ / kùàrairamlairadoùai÷ca bhoktumàsyaü prajàyate // Rcåm_15.61 // {ràkùasavaktra} kalàü÷atàpyasattvena svarõena dviguõena ca / yuktaü yuktaü hi cukreõa cålikàlavaõena ca // Rcåm_15.62 // caõakakùàratoyena ràjanimbukavàriõà / mardayet taptakhalvàntarbalena mahatà khalu // Rcåm_15.63 // ekaviü÷atyaho yàvadyàmaü yàmaü dine dine / evaü ràkùasavaktraþ syàtsarvà÷ã ca na saü÷ayaþ // Rcåm_15.64 // aùñàda÷akriyà nçõàü na sidhyanti rasasya hi / vinà bhàgyena tapasà prasàdene÷varasya ca // Rcåm_15.65 // sarvairyuktà vividhavidhibhiþ saüskçtãbhiþ suramyaiþ såto mu¤catyakhilavikçtãn ÷vitrarogapramàthã / tàvacchuddhiü kçtabahuguõàü nandinoktàü susàdhyàü pathyàyuktàü puravarapatiþ somadevo'bhidhatte // Rcåm_15.66 // {removing doùas} trikùàraiþ pañupa¤cakàmlasahitaiþ saükhalvasåtastryahaü bàhlãkàsurivi÷vapiõóajañhare ruddhvàtha saüve÷ayet / sandhàne tridinaü hi manda÷ikhinà dolàkhyayantre paceddoùonmuktarasaþ sudhàrasasamaþ pathyair vinà siddhidaþ // Rcåm_15.67 // kiütvatra ràjikà vi÷vahiïgånàü mànasaüsthitiþ / guråpade÷ato neyà nànyathà phalavàhinã // Rcåm_15.68 // {nàga, vaïga:: removal} nàgavaïgau mahàdoùau durjayau ÷uddhakoñibhiþ / pàtanà ÷odhayedyasmànmahà÷uddharaso mataþ // Rcåm_15.69 // da÷abhiþ pàtanàbhi÷ca nàgavaïgasamudbhavaþ / gandho vinà÷amàyàti rasaþ syànnaiva durguõaþ // Rcåm_15.70 // da÷avàràt paraü nàrvàk ÷atavàraü ca pàtanàþ / mahàguõakaràþ proktàþ yathàvidhi kçtà rase // Rcåm_15.71 // mahàguõatvaü ÷ikhinaþ sakhitvaü svalpeùu rogeùu ca tulyavãryam / rasàyanatvaü ca mahàprabhàvo bhavedrasendrasya ca pàtanàbhiþ // Rcåm_15.72 // Rcåm, 16 athàto jàraõà puõyà rasasiddhividhàyinã / sukarà sulabhadravyà kçtapårvà nigadyate // Rcåm_16.1 // {abhra:: jàraõà} iha niùpattrakagràsaü yo rasàya prayacchati / toùitastena gaurã÷o jagattritayadànataþ // Rcåm_16.2 // {pakùaccheda => bandhana} pakùacchedamakçtvà yo rasabandhaü samãhate / bãjaiþ sa viùayàsaktyà muktimicchati duùñadhãþ // Rcåm_16.3 // {abhra:: sattva:: for pakùaccheda} ghanasattvaü vinà nànyatsåtapakùanikçntanam / kçttapakùo niruddhàdhvà rajyate badhyate rasaþ // Rcåm_16.4 // ni÷candramapi patràbhraü jàritaü khalu pàrade / taccaretsaptadhà bhinnaü cãrõaü càpi samudgiret // Rcåm_16.5 // jãrõapàdàü÷asattvo'pi tattadyogeùu yojitaþ / tattadroge phalaü ÷ãghraü raso dhatte'dhikaü yataþ // Rcåm_16.6 // yatra sattvaü drutaü bãjaü rasajàraõakarmaõi / utkçùñaü càpi taddiùñaü guõairaùñaguõaü tathà // Rcåm_16.7 // ÷ivayo÷caramo dhàturabhrakaü pàradastathà / etayor melanàn nþõàü kva mçtyuþ kva daridratà // Rcåm_16.8 // {mercury:: verzehrt kein reines abhrasattva} kevalàbhrakasattvaü hi grasatyeva na pàradaþ / grastamapyatiduþkhena sarvàïgavyàpi no bhavet // Rcåm_16.9 // tasmàllohàntaropetaü yuktaü ca dhàtusattvakaiþ / abhrakakùàrayoþ siddhaþ kevalaü vapuþsiddhidaþ // Rcåm_16.10 // abhreõaikatvakaraõaü lohànàü parikathyate // Rcåm_16.11 // {dvandvamelàpaka for metals} kàntasya làkùàguóasarjarasaiþ sadhàtakãgugguluñaïkaõai÷ca / strãstanyapiùñaiþ samabhàgikai÷ca durmelalohànyapi melayanti // Rcåm_16.12 // {dvandvamelàpaka for metals} tàpyacårõasamàyuktaü lohadvandvaü mileddhruvam / dvitrivàraü paridhmànàtkùãre'kùãramiva dhruvam // Rcåm_16.13 // {preparation of abhrasattva for jàraõa} abhrasattvaü hi tulyàü÷atàpyasattvasamanvitam / abhra÷eùaü kçtaü dhmànàdbhavetsukarajàraõam // Rcåm_16.14 // {preparation of abhrasattva for jàraõa} yadvà dviguõitaü tàpyaü nirvyåóhaü ghanasattvake / tadantarjàritaü ÷ãghraü rasasiddhividhàyakam // Rcåm_16.15 // {preparation of abhrasattva for càraõa with lead and tin} evaü vaïgena nàgena ghanasattvaü caredrasaþ / tatsattvaü dhàtuvàdàryaü dehasiddhau vininditam // Rcåm_16.16 // etau påtã mahàdoùau nàgavaïgau niruttamau / rogàü÷ca tanutaþ ÷ãghraü sevyamànau paraü khalu // Rcåm_16.17 // {garbhadruti} tatsattvaü gàlayitvà ca vàsasà ravakànvitam / da÷àü÷atàmrapàtrastharase÷varavimarditam // Rcåm_16.18 // taccatuþùaùñibhàgena sametaü ÷uddhapàradam / kùàràmlalavaõopetaü taptaü khalve dinatrayam // Rcåm_16.19 // kùàlayitvoùõasandhànaiþ kùiptvà kàcakaraõóake / tadårdhvàdho vióaü dattvà rasasyàùñamabhàgataþ // Rcåm_16.20 // tanmukhe bhårjamàdhàya veùñayedekasåtrataþ / karaõóaü vàsasàveùñya dolàyantravidhànataþ // Rcåm_16.21 // sarvàmlagojalopetakà¤jikaiþ svedayettryaham / tato nikùipya lohà÷makambånàmeva bhàjane // Rcåm_16.22 // kùàlayitvoùõasandhànairvastreõoddhçtya taü dravam / vi÷oùya lagnaü hastena mardayitvà kùaõaü rasam // Rcåm_16.23 // vastre caturguõe kùiptvà gàóhaniùpãóanàdrasaþ / sarvo'pi yadi nirgacched garbhe gràsastathà drutaþ // Rcåm_16.24 // {garbhadruti:: failure:: repetition} sàva÷eùe punargràse savióaü svedayetpunaþ / evaü gràsatrayaü bhåyaþ sampradàya prayatnataþ // Rcåm_16.25 // ùaùñigràseùu ÷eùeùu garbhadràvaõataþ param / pa¤camàdhyàyanirdiùñe yantre kacchapasaüj¤ake // Rcåm_16.26 // vióena saüyutaü såtaü puñenmçdvagninopalaiþ / yantràduddhçtya bhåyo'pi kùàlayitvoùõakà¤jikaiþ // Rcåm_16.27 // mardanoktavidhànena yàmamàtraü vimardayet / nirmalatvavidhànàya ràgàn gçhõàti nirmalaþ // Rcåm_16.28 // tasmànmardyo raso yatnàd gràsaü gràse puñe puñe / saümardito bhavedvàpi roganà÷ana÷aktimàn // Rcåm_16.29 // {mercury:: càraõa} bhåsarjikàlavaõavargasametakà¤cãsaüyuktakà¤jikayutaü paricàryavastu / {mercury:: càraõa} sattvopalàdisakalaü varatàmrapatrairjuùñaü ca hyamlamuditaü rasacàraõàya // Rcåm_16.30 // {jàraõa} rambhàpañutriphalalàïgalikàni÷àrdha÷obhà¤janàïghrikharama¤jarikàïghrisaükhyaiþ / saptàhakaü parivibhàvitakà¤jiko'sau klinnaü hi lohanivahaü grasatãha såtaþ // Rcåm_16.31 // {bióa for garbhadruti} kùàrai÷caturbhir lavaõai÷ca ùaóbhir dravàmlami÷rair da÷adhà vibhàvitaiþ / svarõàdilohàbhrakasattvagarbhadrutiprahãtyai bióa eùa diùñaþ // Rcåm_16.32 // {daõóadhàrã} vãthãtulye gatamalarasaþ pa¤ca÷àõapramàõaü bhuktvà sattvaü gaganajanitaü ùaùñikàkùàravahnau / tattvaü hyetad vrajati sa javàtsàradhåmàyanàni tattulyo'sau munibhirudito daõóadhàrã ca nàmnà // Rcåm_16.33 // {daõóadhàrin:: test for ~} garbhadrutiyute såte tçõaü kùiptaü pratiùñhate / årdhvadaõóadharaþ so'yaü daõóadhàrã raso mataþ // Rcåm_16.34 // {mercury:: abhrajãrõa:: medic. use} yadi bhajati hi martyastulyajãrõàbhrasåtaü pratidinamiha gu¤jàmàtrayà màsamàtram / ÷a÷adharaparipàñyà gràsayogena sa syàt sasukhahita÷atàyurmuktavàrdhakyadoùaþ // Rcåm_16.35 // valipalitavihãnaþ so'pi rogàdvihãnaþ // Rcåm_16.36 // tena tena hi yogena yojanãyo mahàrasaþ / {abhra:: sattva:: medic. properties} khasattvaþ kurute tãvràü kùudhaü rogagaõaü haret // Rcåm_16.37 // {dvitãyo gràsaþ = mercury:: dviguõàbhrajãrõa~} aùñamàü÷aprakàreõa deyaü gràsaü dvitãyakam / càraõaü dràvaõaü caivaü yathàpårvaü prakalpyate // Rcåm_16.38 // jàraõaü càpi kartavyaü kårmanàmani yantrake / pa¤camàdhyàyamadhye ca nirdiùñaü kårmayantrakam // Rcåm_16.39 // {??} ghanodbhåtaü sattvaü palaparimitaü viü÷atipuñe rase catvàriü÷at parikalitacàraü ca jaritam / payaþpaïkapràyaü dviguõajaritàbhre vararase yadà tadvikùiptaü rasitarasaråpaü saninadam // Rcåm_16.40 // {mercury:: dviguõàbhrajãrõa:: medic. properties} dviguõagaganajãrõaþ sevitaþ såtaràjaþ pratidinamiha gu¤jàmàtrayà varùamàtram / vidadhati varakalpaü sindhukandarpatulyaü da÷a÷atamitavarùapràptadãrghàyuùaü ca // Rcåm_16.41 // gu¤jàmàtro rasendro'yam arkavàriniùevitam / kùayàdyàn akhilàn rogàn duþsàdhyànapi sàdhayet // Rcåm_16.42 // {mercury:: triguõàbhrajãrõa~} amunà kramayogena gràso deyastçtãyakaþ / pa¤camàdhyàyanirdiùñe yantre caivàntaràlike / nirudhya jàraõàü kuryàt dravyasya vàrttikaþ // Rcåm_16.43 // {3. gràsa => jalaukà(bandha?) => årdhvapàtana => pakùaccheda} pariphalaghanayuktas triü÷atà tulyavàrair grasati yadi rasendro yo jalaukàkçtiþ saþ / nikhilanihitamårtiþ niùpatedudgato'sau punarapi nijapàtre chinnapakùaþ sa såtaþ // Rcåm_16.44 // {mercury:: triguõàbhrajãrõa~:: medic. use} jàtaþ såtas triguõagaganagràsasaüpuùñamårtir bhasmãbhåtaü yavaparimitaü vajrabhasmàdiyuktam / taü cenmartyo bhajati hi sadà jàyate divyadeho jãvet kalpatrida÷a÷atikàn vatsaràõàü prakàmam // Rcåm_16.45 // siddhàrthadvayamànena mårchitas tàpyabhasmanà / hinasti sakalàn rogàn saptavàreõa rogiõam // Rcåm_16.46 // {caturtho gràsaþ} baddho và bhasmatàü nãtaþ siddhàrthapramito naraiþ / vyoùavellamadhåpetaþ caturmàsaniùevitaþ // Rcåm_16.47 // valãpalitanirmuktaü manuùyaü kurute dhruvam / pramattadvipadarpàóhyaü kandarpa iva råpiõam // Rcåm_16.48 // kandarpadarpajidråpe pàpasantàpavarjitaþ / jãvet triü÷acchatànyaùñànãha varùàõi mànavaþ / sevanàdramate càsàvaïganànàü ÷ataü tathà // Rcåm_16.49 // varàü lohasamàü sthålàü spar÷amàtreõa lãlayà / raso'sau bandhamàyàto modayatyeva ni÷citam // Rcåm_16.50 // mçtamutthàpayenmartya÷cakùuùoþ kùepamàtrataþ / nihanti sakalànrogànghràtaþ ÷ãghraü na saü÷ayaþ // Rcåm_16.51 // {pa¤camo gràsaþ} evaü ca pa¤camo gràsaþ pradàtavyo'ùñamàü÷ataþ / sa pàtrastho'gnisaütapto na gacchati katha¤cana // Rcåm_16.52 // sa pakùacchinna ityuktaþ sa mukto'khiladurguõaiþ / so'yaü niùevitaþ såtastrimàsaü ràjikàmitaþ // Rcåm_16.53 // vióaïgatriphalàkùaudraiþ khe devaiþ saha saïgamam / ghràõamàtreõa såtendraþ sarvaroganikçntanaþ // Rcåm_16.54 // guõà ete vinirdiùñà rasasya rasavàdibhiþ / sakalàste guõàþ satyà bhairaveõa prakãrtitàþ // Rcåm_16.55 // {ùaùñho gràsaþ} palai÷caturbhirdàtavyo gràsaþ ùaùñho'pi pårvavat / ùaóguõàbhrakajãrõo'sau sudhàtulyo guõodayaþ // Rcåm_16.56 // sarùapapramito màsaü khaõóopalakasaüyuktaþ / màsena kurute dehaü tacchatàyuùajãvinam // Rcåm_16.57 // baddho'yaü kurute caiva mukhasthaþ khecarãü gatim / vàrayatyapi ÷astràõi divyànyapi sahasra÷aþ // Rcåm_16.58 // da÷adantibalaþ ÷rãmàn sarvalokeùu påjitaþ / ra¤jitaþ sàritaþ samyak kràmaõena samanvitaþ / koñivedhã bhavatyeva abaddhaþ kuntavedhakaþ // Rcåm_16.59 // samartho na rasasyàsya guõàn vaktuü mahãtale / ko'pi ÷rãsomadevo và prabhàvaü vetti ÷aïkaraþ // Rcåm_16.60 // {saptamo gràsaþ} gràsastu saptamo deyo vàradvitayayogataþ / dràvaõaü jàraõaü tasya yathàpårvaü prakalpayet // Rcåm_16.61 // ayaü bhasmãkçtaþ såto likùàmàtreõa sevitaþ / triphalàmallakhaõóàbhyàü màsasyàrdhena mànavam // Rcåm_16.62 // koñikandarparåpàóhyaü ÷akratulyaparàkramam / påjitaü sarvadevai÷ca vedakalpayugàyuùam // Rcåm_16.63 // vij¤ànavantaü kàlaü ca trikàlaj¤ànasaüyutam / ÷àpànugrahaõe ÷aktaü divyastrã÷atara¤janam / kurute nàtra sandeho nandino vacanaü yataþ // Rcåm_16.64 // ra¤jitaþ sàritaþ so'yaü kràmaõena samanvitaþ / dhåmavedhã bhavennånaü nàtra kàryà vicàraõà // Rcåm_16.65 // {aùñamo gràsaþ} tata÷caivàùñamo gràso dàtavyaþ samabhàgataþ / jãrõàùñaguõasattvàbhro rasendro bhastrikà÷ataiþ // Rcåm_16.66 // pradhmàto'pi na yàtyeva naiva kiücitprahãyate / so'yamagnisaho nàmnà saükhyàtãtaguõodayaþ // Rcåm_16.67 // saükhyàtãtaprabhàóhya÷ca citravãryo mahàbalaþ / likùàmàtro rasendro'yaü sevitaþ sitayà saha // Rcåm_16.68 // prakarotyekavàreõa naraü sarvàïgasundaram / rudratulyaü mahai÷varyaü viùõutulyaü paràkramam // Rcåm_16.69 // ÷a÷àïkatulyaü satkàntiü såryatulyapratàpinam / caturmukhasamàyuùyaü netre tàrkùyadç÷àviva // Rcåm_16.70 // ra¤jitaþ sàritaþ samyak kràmaõena samanvitaþ / ÷abdavedhã bhavetso'yaü ÷ivavat sarvatomukhaþ // Rcåm_16.71 // manthànabhairavàdyai÷ca ÷atakoñipravistaraiþ / koñibhi÷càpi kàrtsnyena rasasyàsya mahàguõaiþ / ÷akyaü tenaiva saüstotuü taraïgà iva sàgare // Rcåm_16.72 // sàdhakasyàlpabhàvena ÷aïkarasyàprasàdataþ / yathàvadauùadhàj¤ànàd ayathàhçtabhaiùajaiþ // Rcåm_16.73 // gandhavatyaparij¤ànàdayathàvacca sàdhanàt / na sidhyati kalau såtaþ saü÷ayena prakurvatàm // Rcåm_16.74 // {chinnapakùalakùaõa} årdhvàdhaþpatane'÷akto niruddhàdhvà na kuchaviþ / jãrõàbhrako bhavetsåtaþ chinnapakùaþ sa ucyate // Rcåm_16.75 // {mercury:: "age" according to abhra} samàbhrajãrõe bàlaþ syàt ki÷oro dviguõàbhrakaþ / yuvà caturguõàbhrà÷ã ùaóguõàbhrakajãrõavàn // Rcåm_16.76 // vçddha÷caivàtivçddha÷ca bhavedaùñaguõàbhrakaþ / bàlastu kalpanãyena dehalohavidhàyakaþ // Rcåm_16.77 // kumàraþ piùñatàü pràpto dehalohakaro bhavet / svarõena sàritasåto yuvà siddhividhàyakaþ // Rcåm_16.78 // dehalohakaro vçddho bhavedbhasmatvamàgataþ / ativçddho raso vçddho vaktrasthaþ sarvasiddhidaþ // Rcåm_16.79 // tatra bàlaþ kumàra÷ca neùyate tu rasàyane / taruõo roganà÷àrthaü deharakùàkarastathà // Rcåm_16.80 // vçddha÷caivàtivçddha÷ca dehalohakaràvubhau / {mercury:: influence of jãrõàbhra on phys. properties} kiücid agnisahasàbho bhavettulyàbhrajàritaþ // Rcåm_16.81 // dviguõàbhrakajãrõastu dhåmatvaü naiva gacchati / dadhivadbandhamàyàti såtendraþ triguõàbhrakaþ // Rcåm_16.82 // dehasiddhikaraþ såto vyomni jãrõe caturguõe / jãrõaùaùñhaguõàbhrastu brahmàyuùyaprado rasaþ // Rcåm_16.83 // jãrõasaptaguõàbhrastu dadyàdàyuþ savikramaþ / pradatte ÷aïkaràyuùyaü jàrite'ùñaguõe'bhrake / {measures against gràsàjãrõa} gràsàjãrõarasaü pàtya punaþ saüdãpya jàrayet // Rcåm_16.84 // tataþ ÷ulbasya tãkùõasya kàntasya rajatasya ca / suvarõasya ca bãjàni vidhàya parijàrayet // Rcåm_16.85 // {mercury:: jàraõa:: with copper} abhrakoktaprakàreõa dràvaõaü jàraõaü tathà / rasasya ra¤janã proktà tãkùõakàntàrkajàraõà // Rcåm_16.86 // tattatkùàràmlakasvedair yatnato vihita÷caret / ÷atadhà daradavyåóhaü tàmraü hi triguõaü rase // Rcåm_16.87 // jàraõàjjàyate tena drutamàõikyasannibhaþ / tàmreõa balavànsåtaþ såryatulyaparàkramaþ // Rcåm_16.88 // tridoùaiþ kçtaniþ÷eùaü raso'yaü jãvayatyalam / sevito'yaü raso màsaü gu¤jayà tulito'nvaham / kuryàdbhãmasamaü martyaü mukte ca bhuji vikramam // Rcåm_16.89 // {mercury:: jàraõa:: with tãkùõaloha} kràmaõaü jàraõaü vedho ra¤janaü vegakàrità / hiïgula÷atanirvyåóhàt tãkùõagràsàd rase bhavet // Rcåm_16.90 // samàü÷ato jàritatãkùõasåto niùevitaþ pàdamito dvimàsam / karoti martyaü gatamçtyubhãtiü mahàbalaü dhvastarujaü suputram // Rcåm_16.91 // såto dvitricatuþpa¤caguõastãkùõena jàritaþ / uttarottaratastasya guõaþ keneha varõyate / {mercury:: jàraõa:: with kàntaloha} kàntajãrõarasa÷ caivaü guõaiþ koñiguõaü bhavet // Rcåm_16.92 // dviguõajaritakànto vyàdhibàdhàü hinasti harati ca rasa uccairvyàdhivakraü kùaõena / valipalitavikàraü duþkhadàridryamçtyuü janayati varaputraü saccaritraü rasendraþ // Rcåm_16.93 // {mercury:: jàraõa:: with gold} pàdàü÷enàrdhabhàgena tripàdena samàü÷ataþ / dviguõatriguõàü÷àbhyàü tathà pa¤caguõàü÷ataþ // Rcåm_16.94 // ÷atanirvyåóhamàkùãkasvarõajãrõo mahàrasaþ / jàyate trijagatpåjya÷ cintàmaõisamodayaþ // Rcåm_16.95 // {vióa:: for jàraõa of mercury with gold} pa¤càïgamålakakùàrakùiptakùàlitagojalaiþ / ÷atabhàvitagandhà÷ma bióaü hemàdijàraõam // Rcåm_16.96 // {mercury:: samasvarõajãrõa:: medic. properties} samajaritasuvarõaü sarva÷aktyàtipåjyà dinakaradinamàtraü sevito màùamàtram / bahuvidhagadamuktaü hanti vàrdhakyamuccaiþ vçkajañharadçóhà÷auddàmam agniü ca kuryàt // Rcåm_16.97 // vandhyarogam asàdhyatvaü puruùasya samantataþ / vinihanti na sandehaþ kuryàcchatadhanaü naram // Rcåm_16.98 //