Pururavas: Kadambarisvikaraõasutramanjari Input by Oliver Hellwig (hellwig7@gmx.de), Berlin, 2001/02 Commentary marked with asterisk and brackets. Der digitalisierte Text kann in jedem Rahmen ohne Einschraenkungen genutzt werden. Allerdings sollte ein Hinweis auf den Einleser enthalten sein. ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ long e ¹ 185 ³ ³ long o º 186 ³ ³ ³ ³ additional: ³ ³ l underbar × 215 ³ ³ r underbar Ÿ 159 ³ ³ n underbar ­ 173 ³ ³ k underbar É 201 ³ ³ t underbar  194 ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Kàdambarãsvãkaraõasåtrama¤jarã ananyajasaptatantau anutarùasvãkaraõasyàtyàva÷yakatvàt // 1 * [ * idànãm àtmabhuvà kriyamàõe saptatantau tatsàdhanatvenànirvacanãyasukhodbodhahetutvena vàruõãprà÷anam anudar÷ayati ananyajasaptatantàv iti || 1.1 * anutçùyanti anirvacanãyànandaü pràpnuvanti anenety anutarùaü kàdambaraü tasya svãkaraõam anuprà÷anaü tasya prà÷anasyàtyàva÷yakatvam atãva ãpsitatamatvam anirvacanãyànandapradàtçtvena retaþstambhakatvena hetunà karmànuùñhànàt pårvaü pracetasaþ kanyàyàþ svãkaraõaü kartavyam ity arthaþ || 1.2 * makaradhvaja àtmabhåþ ity amaraþ || 1.3 * saptatantur makhaþ kratur ity amaraþ || 1.4 * nanu anutarùasvãkaraõam adçùñaphalodbodhe upakàrakam àho svit dçùñaphalodbodhe upakàrakaü veti saü÷ayavàkyam upanyasya dçùñaphalodbodhe eva sàkùàd upakàrakaü na kiücit svargàdiphalavat ànu÷ravikavàkyaü kalpyam upakàrakam iti manasi ni÷citya pårvasåtrasya hetutvena dvitãyaü såtram anu÷àsti || 1.5] ratyànandasyodbodhe anirvacanãyànandasya kàraõabhåtatvàt // 2 * [ * ratyànandasyeti || 2.1 * anutarùasvãkaraõe kçte satãti j¤eyam || 2.2 * anena vàkyena anayoþ kàryakàraõasaügatiþ upapàdità bhavati tathà càyam arthaþ anutarùasvãkaraõe kçte sati nidhuvanavyàpàre ratyànando 'nirvacanãya utpadyate netarathà sàmudrikaõàmi÷ritasya såpa÷àkàdidravyasyeva nãrasaþ svàduþ pràdurbhåyate ity arthaþ || 2.3 * anyad apy anirvacanãyam upakàràntaraü tçtãyasåtreõa anu÷àsti saüpradar÷ayati || 2.4] uda¤jyabhyutthàne pracetasaþ kanyàyàþ svãkaraõasya paramakàraõatvam // 3 * [ * uda¤jyabhyutthàne iti || 3.1 * pà÷inaþ àtmajàyayà saha atiprãtyupacayena tàdàtmyabhàvaü gamite sati nimittakàraõasyàtyupakàrakatayà taddvàrà svakãyànandasyànirvacanãyàhlàde prayojakãbhåtaü bhavatãty arthaþ || 3.2 * anena vàkyenàtyàva÷yakatayà tàdçgvyàpàrasya purastàt tàdçïnirve÷anaü sampàdya tatpurastàt saptatantoþ karmàdhikàre 'dhikàrità itarathà nimittakàraõe utsàha÷aktibhraü÷àt sàkalyena narmavyàpàradhvaüso bhavatãty arthaþ || 3.3 * etasya såtrasya ràddhàntasåtraü dar÷ayati || 3.4] prayojyapràdhànyakartçtvàbhàve ratitantraü vidhàtum a÷akyatvàt // 4 * [ * prayojyapràdhànye iti || 4.1 * prayojyasyoda¤jeþ pràdhànyakartçtvam abhyutthàne sati sampadyate tadabhàve abhyutthànàbhàve nimittàpàye naimittikasyàpy apàya iti nyàyena ratitantraü lupyate kutaþ || 4.2 * nimittakàraõasyàbhàvàt yathà turãvemàdisattve pañakàryasyotpattir netarathà tathà abhyutthànasattve tantravidhànasyotpattiþ || 4.3 * anena vàkyenàtyàva÷yakatvenànutarùasvãkaraõaü sampàdya tatpurastàt nidhuvanavyàpàre pravçttir vidheyà iti bhàvaþ || 4.4 * idànãü såtracatuùñayasya sàkalyena kçtsnaü tàtparyàrthaü saügçhya avyabhicaritaü sarvasåtràõàü ràddhàntavàkyaü saüpradar÷ayati || 4.5] prayojye narmavyàpàravistàre abhyutthànavi÷iùñoda¤jyabhàve sarvàïgãõavyàpàropalakùitaü ratitantraü kartum adhikàràbhàvàt // 5 * [ * prayojye narmavyàpàravistàre iti || 5.1 * pårvasmin såtre vàhyatantre yat kiücid avacchedenàdhikàrikatvaü niråpitam asmin såtre tu prayojakasya sàkalyena narmapravçttinimittasyàbhàve jàyamàne sati prayojyavyàpàre 'pi atyantàbhàvasya vidhànaü nirvyavasàyenaiva pràptaü bhavati kiücid vi÷eùavidhànaü yatra nopalabhyata iti bhàvaþ || 5.2 * tasmàd anutarùasvãkaraõàd anantaram eva narmakarmàdhikàre àdhikàrikatvam iti pa¤casåtràõàm eka eva tàtparyàrthaþ || 5.3 * màghakiràtaraghuvaü÷eùu siddhàntitasya vàkyasyaivàyam anuvàdaþ na tv apårvavidhànaü svamanãùayà upakalpya proktam iti ÷aïkanãyam || 5.4 * kiü ca dvitãyàvasthàm atikràntasya diùñyàtmajàyayà saha asaüstutapremapràduùkaraõe saüyuktasya janasya saprakàrakarasotpattyanubhave tàdçïmanãùàyà abhàvàt sãdhusaügrahaõaü paramakàraõatvena nàbhimatam taditaràvasthàyàü tu andhasaþ ÷amalasya anirvacanãyànandaprakà÷ane svãkaraõatvena saügrahaõam atyàva÷yakatvenàbhimatam eva ãdçksaüvidà yàthàrthyaj¤ànaü parikalpya tàdçkkarmàdhikàre anutarùasvãkaraõam atyàva÷yakatamam iti narmavyàpàrakartõàm àptavàkyavat yathàrthopade÷am anu÷àsti || 5.5] ratitantravilàse anirvacanãyarasotpattau sãdhusaügrahaõasya paramakàraõatvam // 6 * [ * ratitantravilàse iti || 6.1 * ratitantravilàse narmavyàpàravilàse anirvacanãyarasotpattau ùaóvidharasàd atirikto yo rasaþ amçtàndhasàm upabhogayogya iti yàvat kàdambararasasya anuprà÷anasya paramakàraõatvam tàdçgrase sampãte sati nidhuvanavyàpàravistàre rasabhàvanàvi÷eùacaturàõàm anirvacanãyasukhodbodhaü janayatãty arthaþ || 6.2 * kiü cànyad apy anirvacanãyaü rasavi÷eùàntaraü sãdhuprà÷anenànudar÷ayati || 6.3] lalitavibhramabandhavilàse puùkaràdhipater àtmajàyàþ naisargikasvabhàvaþ // 7 * [ * lalitavibhramabandheti || 7.1 * puùkaraü sarvatomukham ity amaraþ || 7.2 * puùkaràdhipateþ àtmajàyàþ lalitavibhramabandhapràduùkaraõaü naisargikaþ svabhàva iti såtràrthaþ || 7.3 * atra puùkaràdhipati÷abdena pratãcyàþ kàùñhàyàþ adhipatir lakùyate tasya àtmajàyàþ vàruõyà anuprà÷ane kriyamàõe lalitavibhramabandhànàü prakañãkaraõe prayojikà bhavati netarathà kçtsnavàïmayasyàdhidaivikaråpatvàt nirvyavasàyenaiva antaþkaraõasyàhlàdakàþ rucikaraprabandhàþ atalaprade÷àt kamalaniþsaraõam iva prà÷anakartur mukhapadmanãóàt pràdurbhåyanta ity arthaþ || 7.4 * idam eva rasavi÷eùàntaraü saünipatyopakàrakanyàyena paramàpårvasàdhane prayojakãbhåtaü kàraõaü nirbandhavarõànàü ÷ravaõamàtreõa taddvàrà manasijodbodhe anirvacanãyasàdhanatvena paramakàraõatvam ayam eva tasyàþ naisargikasvabhàva iti || 7.5 * anyad apy upakàràntaram uttarasåtreõa saüpradar÷ayati || 7.6] upa÷yàmayà saha madhuvàra uda¤jidhàrùñye prayojakaþ // 8 * [ * upa÷yàmayeti || 8.1 * ÷yàmàvasthàyà upa samãpe vartate sà upa÷yàmà tayà caturda÷apa¤cada÷ahàyanàtmikayà yoùayà saha madhuvàrà madhupànàvçttiþ uda¤jidhàrùñye atyantadçóhataratve prayojako bhavati anena vàkyena parisaükhyàvidheþ svaråpaü prakà÷itaü bhavati || 8.2 * tathà càyam arthaþ atikràntàvasthayà saha madhuvàre jàyamàne uda¤jidhàrùñyaü naivotpadyate tayà saha tàdçgvyavasàyaþ vaiyarthyatàü pratipadyate nyubjaghañopari jalapåraõanyàyena tasmàt ratitantravilàse uda¤jidhàrùñye manãùàvatà puruùeõa galitayauvanayà saha madhuvàro naiva kartavya ity arthaþ || 8.3 * nirarthakaprayàse kasyàpi matir naivotpadyata iti nyàyàt || 8.4 * dhanvantaryàdãnàü matam anusçtya kàpi÷àyanasvãkaraõe 'nirvacanãyàhlàdadyotakam upakàràntaram anudar÷ayati || 8.5] ÷yàmayà saha nirve÷anaü yàmadvayasopalakùitadiùñàvadhiretaþstambhane paramakàraõam // 9 * [ * ÷yàmayà saheti || 9.1 * ùoóa÷avàrùikã ÷yàmeti vàtsyàyanasåtre prasiddhiþ tàdçgavasthayà yoùayà saha nive÷anaü pànaü patiùu nirvivi÷ur madam aïganà ity atra nirve÷ana÷abde pànaü lakùyate yàmapramàõaü yàmadvayasaü pramàõe dvayasaj iti såtreõa pramàõàrthe dvayasacpratyayaþ tàdçkpramàõopalakùite diùñe kàle kàlo diùñopyanehàpãti ko÷asmaraõàt tàvat kàlam abhivyàpyeti yàvat retaþstambhane paramakàraõam iti tayà saha kàpi÷àyanasya svãkaraõe kriyamàõe ekayàmaparyantaü varàïgopari vrãhikaõóanavat àghàtaü karotãty arthaþ || 9.2 * idànãü narmavyàpàravistàre 'paricitanarmasukhànandàya nidhuvanàt pårvaü kàpi÷àyanaprà÷anaü narmakhedàpanuttaye 'tyàva÷yakatvenànudar÷ayati || 9.3] nistanåruhavaràïgasambhede yoùàyà anuprà÷anasyàtyàva÷yakatvàt // 10 * [ * nistanåruhavaràïga iti || 10.1 * nirgataü tanåruhaü yasmàt tat nistanåruhaü tanåruhàõàü pràdurbhàveõa rahitaü tac ca tat varàïgaü ca tasya sambhedanaü svakãyenoda¤jinà mukhavidàraõaü tàdçkkarmaõi kriyamàõe aj¤àtanarmavyàpàràyai reyaprà÷anaü kàrayitavyam kçte aireyaprà÷ane manasijasadmavidãrõavyathà sambhedakàle nànubhåyate itarathà sadmavidãrõajanyavyathayà sadmani sthitànàü nàóãnàü viparyàsena vyànavàyau saükañavyathà atitaràm anubhåyate tadvyathànivàraõàrthaü nidhuvanàt pårvaü dvipalapramàõaü kàpi÷àyanaü pàyayitavyam ity arthaþ || 10.2 * tayà yoùayà kàpi÷àyane pãte sati uttarasåtreõa pànajanyaü yat sukhaü tad dar÷ayati || 10.3] kriyamàõe 'nuprà÷ane nirbhedavyathà nànubhåyate // 11 * [ * kriyamàõe 'nuprà÷ana iti || 11.1 * priyasakhãdvàrà kriyamàõe 'nuprà÷ane satãti j¤eyam madàvirbhàveõa anusaüdhànàbhàvàt nirbhedajanyà vyathà nànubhåyate ity arthaþ || 11.2 * uttarasmin ghasre upakàrakàntaram anudar÷ayati || 11.3] uttarasmin ghasre asaübheditam iva varàïgaü paridç÷yate // 12 * [ * uttarasmin ghasre iti || 12.1 * varàïgavidãrõàd anantaram uttarasmin ghasre dine asaübheditam iva avidãrõam iva paridç÷yate varàïgam idam eva upakàrakàntaram || 12.2 * yoùàyà anuprà÷anena taddvàrà uttararåpe phalavai÷iùñyaü saüpradar÷ayati || 12.3] kriyamàõe narmavyàpàre uda¤jer dhàrùñyasya phalegrahiþ paridç÷yate // 13 * [ * kriyamàõe narmavyàpàra iti || 13.1 * uttararåpeõa kriyamàõe narmavyàpàre nidhuvanavyàpàre uda¤jer dhàrùñyasya yaùñikàõóam iva atikañhinatàü sampràptasya meóhrasya phalegrahir avandhyasàmarthyaü paridç÷yate || 13.2 * etad uktaü bhavati kàpi÷àyanasya anuprà÷anamàtreõàtisaükucitatvaü pràptasya yoùàyàþ varàïgasya atidçóhatamasyàpy uda¤jeþ varàïgamukhavidãrõane sàmarthyàbhàvàt paràbhavaü pràpta evety arthaþ || 13.3 * saübhedite 'pi varàïge kàpi÷àyanaprà÷anena atisaükocaü pràptasya yoùàyàþ varàïgasya vivarakaraõe uda¤jau mahatã vyathà pràdurbhåyate iti bhàvaþ || 13.4 * anena vàkyena dvitãyavçttàv api punaþ yo 'nividãrõasukhaü puruùo 'nubhåyate iti tàtparyàrthaþ || 13.5 * ÷yàmayà saha nirve÷ane ratisukhodbodhanaü vãryastambhanaü kàlàvadhiü ca proktam upa÷yàmayà saha krãóane samupasthitau tatràpi aireyasvãkaraõasya atyàva÷yakatvenànuvidhànaü vidadhàti || 13.6] upa÷yàmayà saha vyànatàdibandhe samupasthitau pà÷ina àtmajàyàþ svãkaraõe anirvacanãyasukhànubhave hetuþ kàraõatvam // 14 * [ * upa÷yàmayà saheti || 14.1 * apràptayauvanàbhiþ saha bàhyatantre manãùàyàþ samupasthitau aõumàtraü tasyai prà÷ayitavyaü tàvanmàtreõaiva ubhayoþ ànandasukhànulabdheþ cumbanàdivyàpàre anuvidhãyamàne alpasvãkàramàtreõa ànandànubhavadar÷anàt na tatra àdhikyena pà÷inaþ || 14.2 * àtmajàyàþ svãkaraõam iti hetuvàdaü manasi nidhàya auttarãyaü såtram anu÷àsti || 14.3] apràptayauvanàbhiþ saha samprayoge aõumàtraprà÷anena caritàrthatvàt // 15 apràptayauvanàbhiþ saheti // 16 * [ * idànãm utkañayauvanàvasthàyàm aireyaprà÷anaü ratitantravilàse upadi÷yate netaràvasthàyàm upayogàbhàvàd anadhikàritvàd ity àlocya dvitãyàvasthàyàm atyàva÷yakatvam iti paurastyasåtreõànudar÷ayati || 16.1] tãyapratyayasya prakçtibhåtàyàm avasthàyàü ka÷yasvãkaraõasyàtyàva÷yakatvaü sati pårvaråpasaüyoge // 17 * [ * tãyapratyayasya prakçtibhåtàyàm iti || 17.1 * tãyapratyayasya prakçtibhåtàyàm avasthàyàü dvitãyàyàm avasthàyàü dves tãya ity anena dvi÷abdàt tãyapratyaye sati dvitãya÷abdo niùpadyate tasyàm avasthàyàü ka÷yasvãkaraõasyàtyàva÷yakatvam sati pårvaråpasaüyoge tàdçgavasthàvatyàþ yoùàyàþ saünidhàne satãti j¤eyam || 17.2 * nanu dçùñaprayojanam uddi÷ya svãkaraõaü vidhãyate và adçùñaphalam uddi÷ya và dçùñaprayojanasyaivàtràkàïkùitatvàn nàdçùñaprayojanam uddi÷yeti dçùñaprayojanaü tu uda¤jidàróhyapårvaråpasya dçùñaprayojanaü tu àsyorojàdyavayaveùu usràdhikyasyàtyàdhikyatvena saüdar÷anam etasya phalatritayasyànubhavàrthaü dvitãyàvasthàvatà puruùeõa yoùayà saha atyàva÷yakatvena sãdhugrahaõaü rativilàsakàle sarvathaiva kartavyam ity arthaþ || 17.3 * saüprasàraõavi÷iùñatãyapratyayasya prakçtibhåtàyàm avasthàyàü tu nàtyàva÷yakam ity àha || 17.4] taditaràvasthàyàü tu nàdhikàrakatvam // 18 * [ * taditaràvasthàyàm iti || 18.1 * diùñakanyayà vyàptàyàm avasthàyàm urojandhayàyàm avasthàyàü ca tasya prà÷ane nàdhikàrikatvam iti || 18.2 * ubhayatra hetutvena såtradvayaü pradar÷ayati || 18.3] ekatra parij¤ànàbhàvàt // 19 * [ * ekatra parij¤ànàbhàvàd iti || 19.1 * ekatra paugaõóavayasaþ puruùakalpasya uttarasmin kàle upa÷yàmayà samãkçte anehasi andhasaþ rasasya retasaþ paripakvatàyàþ abhàvàt tàdçkkarmàdhikàre nàdhikàrità || 19.2] itaratra pà¤cabhautikàvayavànàü kùãõataratvàc ca // 20 * [ * itaratreti || 20.1 * jãrõàvasthàyàm api tadànãü diùñakanyayà saha atinarmavyavasàyena sarvàsàm indriyavçttànàü svakãyapravçttau kùãõataratvasya dç÷yamànatvàn nàdhikàrakatvam || 20.2 * bàlasya tathà jaràvataþ puruùasya ubhayoþ narmakarmàdhikàre nàdhikàriteti såtradvayasya tàtparyàrthaþ || 20.3 * kàraõaråpopàdhau satyàü kàryaråpasyopàdheþ anudar÷anam iti nyàyena padmàyàþ anugraheõa paripåritànàü sàrvabhaumàdãnàm eva anayà puùpadhanuùaþ saraõyà anuvartanaü sàrvakàlikaü nityakarmàdhikàravat yuktataraü nànyeùàm iti prakaraõopasaühàram anudar÷ayati || 20.4] haripriyàvatàü janànàm etac chàkheõànuvartanam atyàva÷yakam // 21 * [ * haripriyàvatàü janànàm iti || 21.1 * nanu ekatra vidhàne niùedhavàkyaü kutra vidhãyate ity uktaü cet pårvoktajanapratiyogikeùu pravartate ity à÷ayenàha || 21.2] taditareùàm etacchàkhe pravçttir na vidhãyate // 22 * [ * taditareùàm iti || 22.1 * kùãrodajàyàþ vibhavena rahitànàm ity arthaþ || 22.2 * nanu atyàva÷yakatvena ãdçkkarmavidhànaü kutràbhivyàptam iti cet tat sthànaü saüpradar÷ayati || 22.3] pàri÷eùyàj jaladhisambhavayà yukteùv etac chàstrasya pravçttiþ // 23 * [ * pàri÷eùyàd iti || 23.1 * pari÷eùasya bhàvaþ pàri÷eùyaü tasmàt niùedhavyàptyà rahitàt pàràvàratanåjayà saüyukteùv eva kàpi ÷àyanasvãkaraõa÷àstrasya pravçttiþ anirvacanãyànandabodhàya pravartata ity arthaþ || 23.2 * matàntaram anudi÷ati || 23.3] gotràpatyaghasre anutarùasvãkaraõasyàtyàva÷yakatvam iti màrkaõóeyàdiþ // 24 * [ * gotràpatyaghasreùv iti || 24.1 * gotràyàþ apatyaü tasya ghasraü dinaü tasmin dine anutarùasvãkaraõam iti mçkaõóatanåjasya matam || 24.2 * taditareùàü matam uttarasåtreõànudar÷ayati || 24.3] kàvyaghasreùv atyàva÷yakatamam iti surathavai÷yau // 25 * [ * kàvyaghasreùv iti || 25.1 * ÷ukro daityaguruþ kàvya iti ko÷àbhidhànàt ghasro dinàhanã và tv ity amaraþ || 25.2 * surathàdaya iti àdi÷abdena vai÷yasya saügrahaþ || 25.3 * niyamavidheþ tàtparyàrthaü saüpradar÷ayati || 25.4] vàkyadvayasya ÷aktyupàsanàvatàü viniyogàt // 26 taditareùàü yathàkàlopade÷aþ // 27 * [ * vàkyadvayasyeti || 27.1 * ÷aktyupàsanàvatàm evàyaü niyamaþ yat ghasradvaye 'py anuvartanaü taditareùàü janànàü pralambaghnamatànuyàyinàü tu yathàkàlopade÷a iti na ghasradvaye parisaükhyànam ity arthaþ || 27.2 * kiüca || 27.3] dvitãyavarõe sàrvakàlikam abhyanuj¤ànam // 28 * [ * dvitãyavarõe iti || 28.1 * kùatrajàtau dvitãyavarõe kàpi÷àyanasvãkaraõavidhànaü sàrvakàlikaü tàmasãprakçteþ upàsanàdhikàravatàü nirantaraü kàdambarasvãkaraõaü kartavyatvenàbhimatam || 28.2 * aparokùànubhavena tatsvaråpànudar÷ane upàdànakàraõatvàt àtmabhuvaþ tanoþ upàsanàdhikàravat na ghasrayoþ anuvartanam || 28.3 * aupade÷ikavarõasya niyamavidhànaü vidadhàti || 28.4] yàgahetunà prathamavarõasya yathàvàcanikàbhyanuj¤ànam // 29 * [ * yàgahetuneti || 29.1 * vàjapeye suràgrahàn gçhõàti sautràmaõyàü suràgrahàn gçhõàtãti vàkyadvayena prathamavarõikasya yathàvàcanikam eva grahaõaprà÷aneùu àdhikàriko vidhiþ || 29.2 * tathà càyam arthaþ vàjapeye tu grahaõamàtrasyaivàbhyanuj¤ànaü prà÷anàbhyanuj¤ànaü tu tçtãyavarõasyaiva tathà cànu÷ravikavàkyaü vimàthaü kurvate vàjasçta iti || 29.3 * sautràmaõyàü tu yàgakartur eva prà÷anaü nigamavàkyenàbhidhãyate netareùàm çtvijàm tatràpy àghràõenaiva prà÷anapratipattir iti matàntaram iti çùyantaràõàü vacanam iti || 29.4 * sàrvakàlikàbhyanuj¤ànaü tu rasàdhipatãnàm eva nànyeùàü janànàm iti prakaraõàrtham upasaüharati || 29.5] khaõóamaõóalàdhipatyàdãnàm indiràvatàü janànàm api sãdhugrahaõasya vilàsaþ sàrvakàlikaþ // 30 * [ * khaõóamaõóalàdhipatyàdãnàm iti || 30.1 * alpaviùayasya ÷àsanakartõàü ràj¤àü lokamàtur anugraheõa paripåritànàü sãdhugrahaõena vilàsànubhavaþ vilàsànàm anubhavanaü sàrvakàlikam na surathavai÷yàdãnàü matam anusçtya pravartanam ity arthaþ || 30.2 * yuvatãnàü prà÷ane niyamavidhiü saüpradar÷ayati || 30.3] svakãyapriyasàhacaryeõa yuvatãnàm abhyanuj¤ànam // 31 * [ * svakãyapriyasàhacaryeõeti || 31.1 * nidhuvanakàle eva svapatibhiþ sàrdhaü kàdambarasvãkaraõasyàbhyanuj¤ànaü netaràvasthàyàü kutaþ upayogàbhàvàt niùphalaprayàse svãkaraõasya vaiyarthyàpatteþ || 31.2 * niyamavidhàv api kiücid vi÷eùàntaram anubadhnàti || 31.3] tatràpy ananyajamakheùv eva netaratra vidhànam // 32 * [ * tatràpi ananyajamakheùv eveti || 32.1 * ananyajena kriyamàõeùu makheùv eva atyàva÷yakatvena anutarùasvãkaraõavidhànaü netaratra tadatiriktakàleùv iti || 32.2 * yoùàyàþ atra yoùàsaügraheõa upa÷yàmàdãnàm eva saügrahaþ na vibhraü÷itadvitãyàvasthànàm àsyapadmena prà÷anaü tu atyutkçùñaphalavi÷eùàntaraü ni÷citya atyàva÷yakatvena prà÷anam anudar÷ayati || 32.3] yoùàyàþ àsyapadmena prà÷anaü bhàùàyàþ prabodhe avyabhicaritakàraõam // 33 * [ * yoùàyàþ àsyapadmeneti || 33.1 * yoùàyàþ àsyapadmena prà÷ane kriyamàõe yathecchikã bhàùàyàþ anusphurtir bhavatãty arthaþ || 33.2 * anena vàkyena ÷ravaõàdivyavasàyarahite 'pi jane niùprayàsenaiva trida÷ànàü gãþ svamukhàt pràdurbhåyata ity arthaþ || 33.3 * anyad apy utkçùñataraü phalavi÷eùàntaraü svãkàramàtreõa saüpradar÷ayati || 33.4] ÷yàmàyà àsyasahasrapattràd anuprà÷anam aparokùànubhavena målaprakçteþ svaråpasyànudar÷anam // 34 * [ * ÷yàmàyà àsyasahasrapattràd iti || 34.1 * ÷yàmàyàþ kamalaprasånàt anuprà÷anaü pratyakùànubhavena sàkùàt målaprakçteþ svaråpànudar÷ane hetuþ kàraõam iti tayà saha saüprà÷ane kriyamàõe kçtsnasya prapa¤casya kàraõabhåtàyàþ målaprakçteþ sàkaü saügato bhavati || 34.2 * yad và tatsvaråpaü sàkùàd avyavadhànena pa÷yatãty arthaþ || 34.3 * anena vàkyena sàyujyàdikaü phalam api niràyàsena pràpnotãty arthaþ || 34.4 * ratikàle sãdhupànaü kartavyaü vidhibodhitam || 34.5 * tat purastàt kàma÷àstre proktaü krãóànuvarõanam || 34.6 * tat sarvaü tu prakartavyaü yoùàyàþ sukhalabdhaye || 34.7 * svasyàpi sukhabodhàya apatyotpattihetave || 34.8 * phaladvayaü sa pràpnoti prajàü kàmasukhaü tathà || 34.9 * urva÷ãlokam àpnoti antakàle tu saþ pumàn || 34.10 * iti ÷rãmahàràjarùivaryeõa puråravasà viracitaü kàmijanànàü vinodàya rativilàsàïgabhåtaü kàdambarasvãkaraõasåtraü savyàkhyànaü samàptim agamat || 34.11]