Visnusmrti Based on the edition by V. Krishnamacharya, Madras : The Adyar Library and Research Center, 1964 (in 2 parts). (The Adyar Library Series ; vol. 93,1 + 2) Input by I. Shima, and collated by T. Hayashi in August 1991. N.B. The part beginning with askerisk (*) is emended by us. The original reading of the Adyar Library edition is indicated in square brackets. Completely revised GRETIL version, 2002. ANALYTIC TEXT VERSION (BHELA conventions) ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ ANALYTIC VERSION according to BHELA conventions: Sandhi markers: (. =short vowel, - =long vowel) in word-sandhi: 1: . . e.g.: veda+anta = vedÃ1nta 2: - . 3: . - 4: - - in sentence-sandhi: 7: . . e.g.: ca+api = cÃ7pi 8: . - 9: - . 0: - - PADA MARKERS For a four-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ // For a six-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ \ ........ # ........ // -----Vi_1 brahma-rÃtryÃæ vyatÅtÃyÃæ $ prabuddhe padma-saæbhave & vi«ïu÷ sis­k«ur bhÆtÃni % j¤Ãtvà bhÆmiæ jalÃ1nugÃm // Vi_1.1 // jala-krŬÃ-ruci Óubhaæ $ kalpÃ3dhi«u yathà purà & vÃrÃham Ãsthito rÆpam % ujjahÃra vasuædharÃm // Vi_1.2 // veda-pÃdo yÆpa-daæ«Âra÷ $ kratu-dantaÓ citÅ-mukha÷ & agni-jihvo darbha-romà % brahma-ÓÅr«o mahÃ-tapÃ÷ // Vi_1.3 // aho-rÃtre3k«aïo divyo $ vedÃ1Çga-Óruti-bhÆ«aïa÷ & Ãjya-nÃsa÷ sruva-tuï¬a÷ % sÃma-gho«a-svano mahÃn // Vi_1.4 // dharma-satya-maya÷ ÓrÅmÃn $ krama-vikrama-satk­ta÷ & prÃyaÓcitta-mahÃ-ghoïa÷ % paÓu-jÃnur mahÃ-k­ti÷ // Vi_1.5 // udgÃtrÃ1ntro homa-liÇgo $ bÅjau1«adhi-mahÃ-phala÷ & vedy-antarÃ3tmà mantra-sphig- % vik­ta÷ soma-Óoïita÷ // Vi_1.6 // vedi-skandho havir gandho $ havya-kavyÃ3di-vega-vÃn & prÃgvaæ«a-kÃyo dyuti-mÃn % nÃnÃ-dÅk«Ãbhir anvita÷ // Vi_1.7 // dak«iïÃ-h­dayo yoga- $ mahÃ-mantra-mayo mahÃn & upÃkarmo1«Âha-rucira÷ % pravargyÃ3varta-bhÆ«aïa÷ // Vi_1.8 // nÃnÃ-cchando-gati-patho $ guhyo1pani«ad-Ãsana÷ & chÃyÃ-patnÅ-sahÃyo vai % maïi-Ó­Çga ivo7dita÷ // Vi_1.9 // mahÅæ sÃgara-paryantÃæ $ sa-Óaila-vana-kÃnanÃæ & ekÃ1rïava-jala-bhra«ÂÃm % ekÃ1rïava-gata÷ prabhu÷ // Vi_1.10 // daæ«ÂrÃ1greïa samuddh­tya $ lokÃnÃæ hita-kÃmyayà & Ãdi-devo mahÃ-yogÅ % cakÃra jagatÅæ puna÷ // Vi_1.11 // evaæ yaj¤a-varÃheïa $ bhÆtvà bhÆta-hitÃ1rthinà & uddh­tà p­thivÅ devÅ % rasÃtala-gatà purà // Vi_1.12 // uddh­tya niÓcale sthÃne $ sthÃpayitvà tathà svake & yathÃ-sthÃnaæ vibhajyÃ8pas % tad-gatà madhusÆdana÷ // Vi_1.13 // sÃmudryaÓ ca samudre«u $ nÃdeyÅÓ ca nadÅ«u ca & palvale«u ca pÃlvalya÷ % sara÷su ca saro-bhavÃ÷ // Vi_1.14 // pÃtÃla-saptakaæ cakre $ lokÃnÃæ saptakaæ tathà & dvÅpÃnÃm udadhÅnÃæ ca % sthÃnÃni vividhÃni ca // Vi_1.15 // sthÃna-pÃlÃn loka-pÃlÃn $ nadÅ÷ Óaila-vanaspatÅn & ­«ÅæÓ ca sapta dharma-j¤Ãn % vedÃn sÃ1nÇÃn surÃ1surÃn // Vi_1.16 // piÓÃco1raga-gandharva- $ yak«a-rÃk«asa-mÃnu«Ãn & paÓu-pak«i-m­gÃ3dyÃæÓ ca % bhÆta-grÃmaæ catur-vidham \ meghe1ndra-cÃpa-ÓampÃ4dyÃn # yaj¤ÃæÓ ca vividhÃæs tathà // Vi_1.17 // evaæ varÃho bhagavÃn $ k­tve9daæ sa-carÃ1caram & jagaj jagÃma lokÃnÃm % avij¤ÃtÃæ tadà gatim // Vi_1.18 // avij¤ÃtÃæ gatiæ yÃte $ deva-deve janÃrdane & vasudhà cintayÃm Ãsa % kà dh­tir me bhavi«yati // Vi_1.19 // p­cchÃmi kaÓyapaæ gatvà $ sa me vak«yaty asaæÓayam & madÅyÃæ vahate cintÃæ % nityam eva mahÃ-muni÷ // Vi_1.20 // evaæ sà niÓcayaæ k­tvà $ devÅ strÅ-rÆpa-dhÃriïÅ & jagÃma kaÓyapaæ dra«Âuæ % d­«ÂavÃæs tÃæ ca kaÓyapa÷ // Vi_1.21 // nÅla-paÇka-ja-patrÃ1k«Åæ $ ÓÃrade1ndu-nibhÃ3nanÃm & ali-saæghÃla-kÃæ ÓubhrÃæ % bandhu-jÅvÃ-dharÃæ ÓubhÃm // Vi_1.22 // su-bhrÆæ su-sÆk«ma-daÓanÃæ $ cÃru-nÃsÃæ nata-bhruvam & kambu-kaïÂhÅæ saæhato3rÆæ % pÅno3rujaghana-sthalÃm // Vi_1.23 // virejatu÷ stanau yasyÃ÷ $ samau pÅnau nirantarau & Óakre1bha-kumbha-saækÃÓau % ÓÃta-kumbha-sama-dyutÅ // Vi_1.24 // m­ïÃla-komalau bÃhÆ $ karau kisalayo1pamau & rukma-stambha-nibhÃv ÆrÆ % gƬhe Óli«Âe ca jÃnunÅ // Vi_1.25 // jaÇghe virome su-same $ pÃdÃv ati-mano-ramau & jaghanaæ ca ghanaæ madhyaæ % yathà kesariïa÷ ÓiÓo÷ // Vi_1.26 // prabhÃ-yutà nakhÃs tÃmrà $ rÆpaæ sarva-mano-haram & kurvÃïÃæ vÅk«itair nityaæ % nÅlo1tpala-yutà diÓa÷ // Vi_1.27 // kurvÃïÃæ prabhayà devÅæ $ tathà vitimirà diÓa÷ & su-sÆk«ma-Óukla-vasanÃæ % ratno1ttama-vibhÆ«itÃæ // Vi_1.28 // pada-nyÃsair vasu-matÅæ $ sa-padmÃm iva kurvatÅæ & rÆpa-yauvana-saæpannÃæ % vinÅta-vad upasthitÃm // Vi_1.29 // samÅpam ÃgatÃæ d­«Âvà $ pÆjayitvÃ9tha kaÓyapa÷ & uvÃca tÃæ varÃ3rohe % vij¤Ãtaæ h­d-gataæ mayà // Vi_1.30 // dhare tava viÓÃlÃ1k«i $ gaccha devi janÃrdanam & sa te vak«yaty aÓe«eïa % bhÃvinÅ te yathà dh­ti÷ // Vi_1.31 // k«Åro1de vasatis tasya $ mayà j¤Ãtà ÓubhÃ3nane & dhyÃna-yogena cÃrv-aÇgi % tvad-arthaæ tat-prasÃdata÷ // Vi_1.32 // ity evam uktà saæpÆjya $ kaÓyapaæ vasudhà tata÷ & prayayau keÓavaæ dra«Âuæ % k«Åro1dam atha sÃgaram // Vi_1.33 // sà dadarÓÃ7m­ta-nidhiæ $ candra-raÓmi-mano-haram & pavana-k«obha-saæjÃta- % vÅcÅ-Óata-samÃkulam // Vi_1.34 // himavac-chata-saækÃÓaæ $ bhÆ-maï¬alam ivÃ7param & vÅcÅ-hastai÷ pracalitair % ÃhvayÃnam iva k«itim // Vi_1.35 // tair eva ÓuklatÃæ candre $ vidadhÃnam ivÃ7niÓam & antara-sthena hariïà % vigatÃ1Óe«a-kalma«am // Vi_1.36 // yasmÃt tasmÃd dhÃrayantaæ $ su-ÓuklÃæ tanum ÆrjitÃm & pÃï¬uraæ kha-gamÃ1gamyam % adho-bhuvana-vartinam // Vi_1.37 // indra-nÅla-ka¬ÃrÃ3¬hyaæ $ viparÅtam ivÃ7mbaram & phalÃ3valÅ-samudbhÆta- % vana-saægham ivÃ8citam // Vi_1.38 // nirmokam iva Óe«Ã1her $ vistÅrïÃ1ntam atÅva hi & taæ d­«Âvà tatra madhya-sthaæ % da¬­Óe keÓavÃ3layam // Vi_1.39 // anirdeÓya-parÅmÃïam $ anirdeÓya-rddhi-saæyutam & Óe«a-paryaÇka-gaæ tasmin % dadarÓa madhu-sÆdanam // Vi_1.40 // Óe«Ã1hi-phaïa-ratnÃ1æÓu- $ dur-vibhÃvya-mukhÃ1mbujam & ÓaÓÃ1Çka-Óata-saækÃÓaæ % sÆryÃ1yuta-sama-prabham // Vi_1.41 // pÅta-vÃsa-sama-k«obhyaæ $ sarva-ratna-vibhÆ«itam [savaratna-] & mukuÂenÃ7rka-varïena % kuï¬alÃbhyÃæ virÃjitam // Vi_1.42 // saævÃhyamÃnÃ1Çghri-yugaæ $ lak«myà kara-talai÷ Óubhai÷ & ÓarÅra-dhÃribhi÷ Óastrai÷ % sevyamÃnaæ samantata÷ // Vi_1.43 // taæ d­«Âvà puï¬arÅkÃ1k«aæ $ vavande madhu-sÆdanam & jÃnubhyÃm avaniæ gatvà % vij¤Ãpayati cÃ7py atha // Vi_1.44 // uddh­tÃ9haæ tvayà deva $ rasÃtala-talaæ gatà & sva-sthÃne sthÃpità vi«ïo % lokÃnÃæ hita-kÃmyayà // Vi_1.45 // tatrÃ7dhunà hi deve3Óa $ kà dh­tir me bhavi«yati & evam uktas tayà devyà % devo vacanam abravÅt // Vi_1.46 // varïÃ3ÓramÃ3cÃra-ratÃ÷ $ santa÷ ÓÃstrai1ka-tat-parÃ÷ & tvÃæ dhare dhÃrayi«yanti % te«Ãæ tvad-bhÃra Ãhita÷ // Vi_1.47 // evam uktà vasu-matÅ $ deva-devam abhëata & varïÃnÃm ÃÓramÃïÃæ ca % dharmÃn vada sanÃtana // Vi_1.48 // tvatto 'ham Órotum icchÃmi $ tvaæ hi me paramà gati÷ & namas te deva-deve3Óa % devÃ1ri-bala-sÆdana // Vi_1.49 // nÃrÃyaïa jagan-nÃtha $ ÓaÇkha-cakra-gadÃ-dhara & padma-nÃbha h­«ÅkeÓa % mahÃ-bala-parÃkrama // Vi_1.50 // atÅ1ndriya su-du«-pÃra $ deva ÓÃrÇga-dhanur-dhara & varÃha bhÅma govinda % purÃïa puru«o1ttama // Vi_1.51 // hiraïya-keÓa viÓvÃ1k«a $ yaj¤a-mÆrte nir-a¤jana & k«etra-k«etra-j¤a-deve3Óa % salilÃ1rïava-ÓÃyaka // Vi_1.52 // mantra mantra-vahÃ7cintya $ veda-vedÃ1Çga-vigraha & jagato 'sya samagrasya % s­«Âi-saæhÃra-kÃraka // Vi_1.53 // dharmÃ1dharma-j¤a dharmÃ1Çga $ dharma-yone vara-prada & vi«vak-senÃ7m­ta vyoma % madhu-kaiÂabha-sÆdana // Vi_1.54 // b­hatÃæ b­æhaïÃ7j¤eya $ sarva sarvÃ1bhaya-prada & vareïyÃ7nagha jÅmÆta % jagan-nirmÃïa-kÃraka // Vi_1.55 // ÃpyÃyana apÃæ sthÃna $ caitanyÃ3dhÃra ni«kriya & sapta-ÓÅr«Ã1dhvara-guro % purÃïa-puru«o1ttama // Vi_1.56 // dhruvÃ7k«ara su-sÆk«me3Óa $ bhakta-vatsala pÃvana & tvaæ gati÷ sarva-devÃnÃæ % tvaæ gatir brahma-vÃdinÃm // Vi_1.57 // tathà vidita-vedyÃnÃæ $ gatis tvaæ puru«o1ttama & prapannÃ9smi jagan-nÃtha % dhruvaæ vÃcaspatiæ prabhum // Vi_1.58 // su-brahmaïyam anÃdh­«yaæ $ vasu-«eïaæ vasu-pradam & mahÃ-yoga-balo1petaæ % p­Óni-garbhaæ dh­tÃ1rci«am // Vi_1.59 // vÃsudevaæ mahÃ4tmÃnaæ $ puï¬arÅkÃ1k«aæ acyutam & surÃ1sura-guruæ devaæ % vibhuæ bhÆta-mahe4Óvaram // Vi_1.60 // eka-vyÆhaæ catur-bÃhuæ $ jagat-kÃraïa-kÃraïam & brÆhi me bhagavan dharmÃæÓ % cÃturvarïyasya ÓÃÓvatÃn // Vi_1.61 // ÃÓramÃ3cÃra-saæyuktÃn $ sa-rahasyÃn sa-saægrahÃn & evam uktas tu deve3Óa÷ % k«oïyà k«oïÅm abhëata // Vi_1.62 // Ó­ïu devi dhare dharmÃæÓ $ cÃturvarïyasya ÓÃÓvatÃn & ÃÓramÃ3cÃra-saæyuktÃn % sa-rahasyÃn sa-saægrahÃn // Vi_1.63 // ye tu tvÃæ dhÃrayi«yanti $ santas te«Ãæ parÃyaïÃn & ni«aïïà bhava vÃmo3ru % käcane 'smin varÃ3sane // Vi_1.64 // sukhÃ3sÅnà nibodha tvaæ $ dharmÃn nigadato mama & ÓuÓruve vai«ïavÃn dharmÃn % sukhÃ3sÅnà dharà tadà // Vi_1.65 // -----Vi_2 om | brÃhmaïa÷ k«atriyo vaiÓya÷ ÓÆdraÓ ce7ti varïÃÓ catvÃra÷ || Vi_2.1 || te«Ãm Ãdyà dvi-jÃtayas traya÷ || Vi_2.2 || te«Ãæ ni«ekÃ3dya÷ ÓmaÓÃnÃ1nto mantra-vat kriyÃ-samÆha÷ || Vi_2.3 || te«Ãæ ca dharmÃ÷ || Vi_2.4 || brÃhmaïasyÃ7dhyÃpanam || Vi_2.5 || k«atriyasya Óastra-nityatà || Vi_2.6 || vaiÓyasya paÓu-pÃlanam || Vi_2.7 || ÓÆdrasya dvi-jÃti-ÓuÓrÆ«Ã || Vi_2.8 || dvijÃnÃæ yajanÃ1dhyayane || Vi_2.9 || athai7te«Ãæ v­ttaya÷ || Vi_2.10 || brÃhmaïasya yÃjana-pratigrahau || Vi_2.11 || k«atriyasya k«iti-trÃïam || Vi_2.12 || k­«i-go-rak«a-vÃïijya-kusÅda-yoni-po«aïÃni vaiÓyasya || Vi_2.13 || ÓÆdrasya sarva-ÓilpÃni || Vi_2.14 || Ãpady anantarà v­tti÷ || Vi_2.15 || k«amà satyam dama÷ Óaucaæ $ dÃnam indriya-saæyama÷ & ahiæsà guru-ÓuÓrÆ«Ã % tÅrthÃ1nusaraïaæ dayà // Vi_2.16 // Ãrjavaæ lobha-ÓÆnyatvaæ $ deva-brÃhmaïa-pÆjanam & an-abhyasÆyà ca tathà % dharma÷ sÃmÃnya ucyate // Vi_2.17 // -----Vi_3 atha rÃja-dharmÃ÷ || Vi_3.1 || prajÃ-paripÃlanam || Vi_3.2 || varïÃ3ÓramÃïÃæ sve sve dharme vyavasthÃpanam || Vi_3.3 || rÃjà ca jÃÇgalaæ paÓavyaæ sasyo1petaæ deÓam ÃÓrayet || Vi_3.4 || vaiÓya-ÓÆdra-prÃyaæ ca || Vi_3.5 || tatra dhanva-n­-mahÅ-vÃri-v­k«a-giri-durgÃïÃm anyatamaæ durgam ÃÓrayet || Vi_3.6 || tatra-sthaÓ ca sva-sva-grÃmÃ1dhipÃn kuryÃt || Vi_3.7 || daÓÃ1dhyak«Ãn || Vi_3.8 || ÓatÃ1dhyak«Ãn || Vi_3.9 || deÓÃ1dhyak«ÃæÓ ca || Vi_3.10 || grÃma-do«ÃïÃæ grÃmÃ1dhyak«a÷ parihÃraæ kuryÃt || Vi_3.11 || aÓakto daÓa-grÃmÃ1dhyak«Ãya nivedayet || Vi_3.12 || so 'py aÓakta÷ ÓatÃ1dhyak«Ãya || Vi_3.13 || so 'py aÓakto deÓÃ1dhyak«Ãya || Vi_3.14 || deÓÃ1dhyak«o 'pi sarvÃ3tmanà do«am ucchindyÃt || Vi_3.15 || Ãkara-Óulka-tara-nÃga-vaneÓv ÃptÃn niyu¤jÅta || Vi_3.16 || dharmi«ÂhÃn dharma-kÃrye«u || Vi_3.17 || nipuïÃn artha-kÃrye«u || Vi_3.18 || ÓÆrÃn saægrÃma-karmasu || Vi_3.19 || ugrÃn ugre«u || Vi_3.20 || «aï¬hÃn strÅ«u || Vi_3.21 || prajÃbhyo baly-arthaæ saævatsareïa dhÃnyata÷ «a«Âham aæÓam ÃdadyÃt || Vi_3.22 || sarva-sasyebhyaÓ ca || Vi_3.23 || dvikaæ Óataæ paÓu-hiraïyebhyo vastrebhyaÓ ca || Vi_3.24 || mÃæsa-madhu-gh­tau1«adhi-gandha-pu«pa-mÆla-phala-rasa-dÃru-patrÃ1jina-m­d-bhÃï¬Ã1Óma-bhÃï¬a-vaidalebhya÷ «Ã«Âha-bhÃgaæ rÃjà || Vi_3.25 || brÃhmaïebhya÷ karÃ3dÃnaæ na kuryÃt || Vi_3.26 || te hi rÃj¤o dharma-karÃ÷ || Vi_3.27 || rÃjà ca prajÃbhya÷ su-k­ta-du«-k­tebhya÷ «a«ÂhÃ1æÓa-bhÃk || Vi_3.28 || sva-deÓa-païyÃc ca ÓulkÃ1æÓaæ daÓamam ÃdadyÃt || Vi_3.29 || para-deÓa-païyÃc ca viæÓatitamam || Vi_3.30 || Óulka-sthÃnÃd apÃkrÃman sarvÃ1pahÃram ÃpnuyÃt || Vi_3.31 || Óilpina÷ karma-jÅvinaÓ ca mÃsenai7kaæ rÃj¤a÷ karma kuryu÷ || Vi_3.32 || svÃmy-amÃtya-durga-koÓa-daï¬a-rëÂra-mitrÃïi prak­taya÷ || Vi_3.33 || tad-dÆ«akÃæÓ ca hanyÃt || Vi_3.34 || sva-rëÂra-para-rëÂrayoÓ ca cÃra-cak«u÷ syÃt || Vi_3.35 || sÃdhÆnÃæ pÆjanaæ kuryÃt || Vi_3.36 || du«ÂÃæÓ ca hanyÃt || Vi_3.37 || Óatru-mitro1dÃsÅna-madhyame«u sÃma-bheda-dÃna-daï¬Ãn yathÃ2rhaæ yathÃ-kÃlaæ prayu¤jÅta || Vi_3.38 || saædhi-vigraha-yÃnÃ3sana-saæÓraya-dvaidhÅ-bhÃvÃæÓ ca yathÃ-kÃlam ÃÓrayet || Vi_3.39 || caitre mÃrgaÓÅr«e và yÃtrÃæ yÃyÃt || Vi_3.40 || parasya vyasane và || Vi_3.41 || para-deÓÃ1vÃptau tad-deÓa-dharmÃn no7cchindyÃt || Vi_3.42 || pareïÃ7bhiyuktaÓ ca sarvÃ3tmanà sva-rëÂraæ gopÃyet || Vi_3.43 || nÃ7sti rÃj¤Ãæ samare tanu-tyÃga-sad­Óo dharma÷ || Vi_3.44 || go-brÃhmaïa-n­pa-mitra-dhana-dÃra-jÅvita-rak«aïÃt ye hatÃs te svarga-loka-bhÃja÷ || Vi_3.45 || varïa-saækara-rak«aïÃ1rthaæ ca || Vi_3.46 || rÃjà para-purÃ1vÃptau tatra tat-kulÅnam abhi«i¤cet || Vi_3.47 || na rÃja-kulam ucchindyÃt || Vi_3.48 || anyatrÃ7kulÅna-rÃja-kulÃt || Vi_3.49 || m­gayÃ2k«a-strÅ-pÃnÃ1bhiratiæ pariharet || Vi_3.50 || vÃk-pÃru«ya-daï¬a-pÃru«ye ca || Vi_3.51 || nÃ7rtha-dÆ«aïaæ kuryÃt || Vi_3.52 || Ãdya-dvÃrÃïi no7cchindyÃt || Vi_3.53 || nÃ7pÃtra-var«Å syÃt || Vi_3.54 || Ãkarebhya÷ sarvam ÃdadyÃt || Vi_3.55 || nidhiæ labdhvà tad-ardhaæ brÃhmaïebhyo dadyÃt || Vi_3.56 || dvitÅym ardhaæ koÓe praveÓayet || Vi_3.57 || nidhiæ brÃhmaïo labdhvà sarvam ÃdadyÃt || Vi_3.58 || k«atriyaÓ caturtham aæÓaæ rÃj¤e dadyÃt, caturtham aæÓaæ brÃhmaïebhya÷, ardham ÃdadyÃt || Vi_3.59 || vai«yas tu caturtham aæÓaæ rÃj¤e dadyÃt, brÃhmaïebhyo 'rdhaæ, caturtham aæÓam ÃdadyÃt || Vi_3.60 || ÓÆdraÓ cÃ7vÃptaæ dvÃdaÓadhà vibhajya pa¤cÃ1æÓÃn rÃj¤e dadyÃt, pa¤cÃ1æÓÃn brÃhmaïebhya÷, aæÓa-dvayam ÃdadyÃt || Vi_3.61 || anivedita-vij¤Ãtasya sarvam apaharet || Vi_3.62 || sva-nihitÃd rÃj¤e brÃhmaïa-varjaæ dvÃdaÓam aæÓaæ dadyu÷ || Vi_3.63 || para-nihitaæ sva-nihitam iti bruvaæs tat-samaæ daï¬am Ãvahet || Vi_3.64 || bÃlÃ1nÃtha-strÅ-dhanÃni rÃjà paripÃlayet || Vi_3.65 || caura-h­taæ dhanam avÃpya sarvam eva sarva-varïebhyo dadyÃt || Vi_3.66 || anavÃpya ca sva-koÓÃd eva dadyÃt || Vi_3.67 || ÓÃnti-svasty-ayano1pÃyair daivo1paghÃtÃn praÓamayet || Vi_3.68 || para-cakro1paghÃtÃæÓ ca Óastra-nityatayà || Vi_3.69 || vede1tihÃsa-dharma-ÓÃstrÃ1rtha-kuÓalaæ kulÅnam avyaÇgaæ tapasvinaæ purohitaæ ca varayet || Vi_3.70 || ÓucÅn alubdhÃn avahitÃn Óakti-saæpannÃn sarvÃ1rthe«u ca sahÃyÃn || Vi_3.71 || svayam eva vyavahÃrÃn paÓyed vidvadbhir brÃhmaïai÷ sÃ1rdham || Vi_3.72 || vyavahÃra-darÓane brÃhmaïaæ và niyu¤jyÃt || Vi_3.73 || janma-karma-vrato1petÃÓ ca rÃj¤Ã sabhÃ-sada÷ kÃryÃ÷, ripau mitre ca ye samÃ÷, kÃma-krodha-bhaya-lobhÃ3dibhi÷ kÃryÃ1rthabhir anÃhÃryÃ÷ || Vi_3.74 || rÃjà ca sarva-kÃrye«u sÃævatsarÃ1dhÅna÷ syÃt || Vi_3.75 || deva-brÃhmaïÃn satatam eva pÆjayet || Vi_3.76 || v­ddha-sevÅ bhavet || Vi_3.77 || yaj¤a-yÃjÅ ca || Vi_3.78 || na cÃ7sya vi«aye brÃhmaïa÷ k«udhÃ4rto 'vasÅdet || Vi_3.79 || na cÃ7nyo 'pi sat-karma-nirata÷ || Vi_3.80 || brÃhmaïebhyaÓ ca bhuvaæ pratipÃdayet || Vi_3.81 || ye«Ãæ ca pratipÃdayet te«Ãæ sva-vaæÓyÃn bhuva÷ parimÃïaæ dÃna-cchedo1pavarïanaæ ca paÂe tÃmrapaÂÂe và likhitaæ sva-mudrÃ2Çkitaæ cÃ8gÃmi-n­pati-vij¤ÃpanÃ1rthaæ dadyÃt || Vi_3.82 || para-dattÃæ ca bhuvaæ nÃ7paharet || Vi_3.83 || brÃhmaïebhya÷ sarva-dÃyÃn prayacchet || Vi_3.84 || sarvatas tv ÃtmÃnaæ gopÃyet || Vi_3.85 || su-darÓanaÓ ca syÃt || Vi_3.86 || vi«a-ghnÃ1gada-mantra-dhÃrÅ ca || Vi_3.87 || nÃ7parÅk«itam upayu¤jyÃt || Vi_3.88 || smita-pÆrvÃ1bhibhëŠsyÃt || Vi_3.89 || vadhye«v api na bhruækuÂÅm Ãcaret || Vi_3.90 || aparÃdhÃ1nurÆpaæ ca daï¬aæ daï¬ye«u dÃpayet || Vi_3.91 || samyag-daï¬a-praïayanaæ kuryÃt || Vi_3.92 || dvitÅyam aparÃdhaæ na sa kasya-cit k«ameta || Vi_3.93 || sva-dharmam apÃlayan nÃ7daï¬yo nÃmÃ7sti rÃj¤Ãm || Vi_3.94 || yatra ÓyÃmo lohitÃ1k«o $ daï¬aÓ carati nirbhaya÷ & prajÃs tatra vivardhante % netà cet sÃdhu paÓyati // Vi_3.95 // sva-rëÂro nyÃya-daï¬a÷ syÃd $ bh­Óa-daï¬aÓ ca Óatru«u & suh­tsv ajihma÷ snigdhe«u % brÃhmaïe«u k«amÃ1nvita÷ // Vi_3.96 // evaæ-v­ttasya n­pate÷ $ Óilo1¤chenÃ7pi jÅvata÷ & vistÅryate yaÓo loke % taila-bindur ivÃ7mbhasi // Vi_3.97 // prajÃ-sukhe sukhÅ rÃjà $ tad-du÷khe yaÓ ca du÷khita÷ & sa kÅrti-yukto loke 'smin % pretya svarge mahÅyate // Vi_3.98 // -----Vi_4 jÃla-sthÃ1rka-marÅci-gataæ raja÷ trasareïu-saæj¤akam || Vi_4.1 || tad-a«Âakaæ lik«Ã || Vi_4.2 || tat-trayaæ rÃja-sar«apa÷ || Vi_4.3 || tat-trayaæ gaura-sar«apa÷ || Vi_4.4 || tat-«aÂkaæ yava÷ || Vi_4.5 || tat-trayaæ k­«ïalam || Vi_4.6 || tat-pa¤cakaæ mëa÷ || Vi_4.7 || tad-dvÃdaÓakam ak«Ã1rdham || Vi_4.8 || ak«Ã1rdham eva sa-catur-mëakaæ suvarïa÷ || Vi_4.9 || catu÷-suvarïako ni«ka÷ || Vi_4.10 || dve k­«ïale sama-dh­te rÆpya-mëaka÷ || Vi_4.11 || tat-«o¬aÓakaæ dharaïam || Vi_4.12 || tÃmra-kÃr«ika÷ kÃr«Ãpaïa÷ || Vi_4.13 || païÃnÃæ dve Óate sÃ1rdhe $ prathama÷ sÃhasa÷ sm­ta÷ & madhyama÷ pa¤ca vij¤eya÷ % sahasraæ tv e«a co7ttama÷ // Vi_4.14 // -----Vi_5 atha mahÃ-pÃtakino brÃhmaïa-varjaæ sarve vadhyÃ÷ || Vi_5.1 || na ÓÃrÅro brÃhmaïasya daï¬a÷ || Vi_5.2 || sva-deÓÃt brÃhmaïaæ k­tÃ1Çkaæ vivÃsayet || Vi_5.3 || tasya ca brahma-hatyÃyÃm aÓiras-kaæ puru«aæ lalÃÂe kuryÃt || Vi_5.4 || surÃ-dhvajaæ surÃ-pÃne || Vi_5.5 || Óva-padaæ steye || Vi_5.6 || bhagaæ guru-talpa-gamane || Vi_5.7 || anyatrÃ7pi vadhya-karmaïi ti«Âhantaæ samagra-dhanam ak«ataæ vivÃsayet || Vi_5.8 || kÆÂa-ÓÃsana-kartÌæÓ ca rÃjà hanyÃt || Vi_5.9 || kÆÂa-lekhya-kÃrÃæÓ ca || Vi_5.10 || gara-dÃ1gni-da-prasahya-taskarÃn strÅ-bÃla-puru«a-ghÃtinaÓ ca || Vi_5.11 || ye ca dhÃnyaæ daÓabhya÷ kumbhebhyo 'dhikam apahareyu÷ || Vi_5.12 || dharima-meyÃnÃæ ÓatÃd abhyadhikam || Vi_5.13 || ye cÃ7kulÅnà rÃjyam abhikÃmayeyu÷ || Vi_5.14 || setu-bheda-kÃæÓ ca || Vi_5.15 || prasahya taskarÃïÃæ cÃ7vakÃÓa-bhakta-pradÃæÓ ca || Vi_5.16 || anyatra rÃjÃ1-Óakte÷ || Vi_5.17 || striyam aÓakta-bhart­-kÃæ tad-atikramaïÅæ ca || Vi_5.18 || hÅna-varïo 'dhika-varïasya yenÃ7ÇgenÃ7parÃdhaæ kuryÃt tad evÃ7sya ÓÃtayet || Vi_5.19 || ekÃ3sano1paveÓÅ kaÂyÃæ k­tÃ1Çko nirvÃsya÷ || Vi_5.20 || ni«ÂhÅvyau7«Âha-dvaya-vihÅna÷ kÃrya÷ || Vi_5.21 || avaÓardhayità ca guda-hÅna÷ || Vi_5.22 || ÃkroÓayità ca vi-jihva÷ || Vi_5.23 || darpeïa dharmo1padeÓa-kÃriïÃæ rÃjà taptam Ãsecayet tailam Ãsye || Vi_5.24 || droheïa ca nÃma-jÃti-grahaïe daÓÃ1Çgulo 'sya ÓaÇkur nikheya÷ || Vi_5.25 || Óruta-deÓa-jÃti-karmaïÃm anyathÃ-vÃdÅ kÃrÓÃpaïa-Óata-dvayaæ daï¬ya÷ || Vi_5.26 || kÃïa-kha¤jÃ3dÅnÃæ tathya-vÃdy api kÃrÓÃpaïa-dvayam || Vi_5.27 || gurÆn Ãk«ipan kÃrÓÃpaïa-Óata-dvayam || Vi_5.28 || parasya patanÅyÃ3k«epe k­te tÆ7ttama-sÃhasam || Vi_5.29 || upapÃtaka-yukte madhyamam || Vi_5.30 || trai-vidya-v­ddhÃnÃæ k«epe jÃti-pÆgÃnÃæ ca || Vi_5.31 || grÃma-deÓayoÓ ca prathama-sÃhasam || Vi_5.32 || nyaÇga-tÃ-yukte k«epe kÃrÓÃpaïa-Óatam || Vi_5.33 || mÃt­-yukte tÆ7ttamam || Vi_5.34 || sama-varïÃ3kroÓane dvÃdaÓa païÃn daï¬ya÷ || Vi_5.35 || hÅna-varïÃ3k­oÓane «a || Vi_5.36 || yathÃ-kÃlam uttama-varïÃ3k«epe tat-pramÃïo daï¬a÷ || Vi_5.37 || trayo và kÃr«ÃpaïÃ÷ || Vi_5.38 || Óukta-vÃkyÃ1bhidhÃne tv evam eva || Vi_5.39 || pÃrajÃyÅ sa-varïÃ-gamane tÆ7ttama-sÃhasaæ daï¬ya÷ || Vi_5.40 || hÅna-varïÃ-gamane madhyamam || Vi_5.41 || go-gamane ca || Vi_5.42 || antyÃ-gamane vadhya÷ || Vi_5.43 || paÓu-gamane kÃr«Ãpaïa-Óataæ daï¬ya÷ || Vi_5.44 || do«am anÃkhyÃya kanyÃæ prayacchaæÓ ca || Vi_5.45 || tÃæ ca bibh­yÃt || Vi_5.46 || adu«ÂÃæ du«ÂÃm iti bruvann uttama-sÃhasam || Vi_5.47 || gajÃ1Óvo1«Âra-go-ghÃtÅ tv eka-kara-pÃda÷ kÃrya÷ || Vi_5.48 || vi-mÃæsa-vikrayÅ ca || Vi_5.49 || grÃmya-paÓu-ghÃtÅ kÃr«Ãpaïa-Óataæ daï¬ya÷ || Vi_5.50 || paÓu-svÃmine tan-mÆlyaæ dadyÃt || Vi_5.51 || Ãraïya-paÓu-ghÃtÅ pa¤cÃÓataæ kÃr«ÃpaïÃn || Vi_5.52 || pak«i-ghÃtÅ matsya-ghÃtÅ ca daÓa kÃr«ÃpaïÃn || Vi_5.53 || kÅÂo1paghÃtÅ ca kÃr«Ãpaïam || Vi_5.54 || phalo1pagama-druma-cchedÅ tÆ7ttama-sÃhasam || Vi_5.55 || pu«po1pagama-druma-cchedÅ madhyamam || Vi_5.56 || vallÅ-gulma-latÃ-cchedÅ kÃr«Ãpaïa-Óatam || Vi_5.57 || t­ïa-cchedy ekam || Vi_5.58 || sarve ca tat-svÃminÃæ tad-utpattim || Vi_5.59 || hasteno7dgÆrayità daÓa-kÃr«Ãpaïam || Vi_5.60 || pÃdena viæÓatim || Vi_5.61 || këÂhena prathama-sÃhasam || Vi_5.62 || pëÃïena madhyamam || Vi_5.63 || Óastreïo7ttamam || Vi_5.64 || pÃda-keÓÃ1æÓuka-kara-lu¤cane daÓa païÃn || Vi_5.65 || Óoïitena vinà du÷kham utpÃdayità dvÃtriæÓat païÃn || Vi_5.66 || saha Óoïitena catu÷«a«Âim || Vi_5.67 || kara-pÃda-danta-bhaÇge karïa-nÃsÃ-vikartane madhyamam || Vi_5.68 || ce«ÂÃ-bhojana-vÃg-rodhe prahÃra-dÃne ca || Vi_5.69 || netra-kaædharÃ-bÃhu-sakthy-aæsa-bhaÇge co7ttamam || Vi_5.70 || ubhaya-netra-bhedinaæ rÃjà yÃvaj jÅvaæ bandhanÃn na mu¤cet || Vi_5.71 || tÃd­Óam eva và kuryÃt || Vi_5.72 || ekaæ bahÆnÃæ nighnatÃæ pratyekam uktÃd daï¬Ãd dvi-guïa÷ || Vi_5.73 || utkroÓantam anabhidhÃvatÃæ tat-samÅpa-vartinÃæ saæsaratÃæ ca || Vi_5.74 || sarve ca puru«a-pŬÃ-karÃs tad-utthÃna-vyayaæ dadyu÷ || Vi_5.75 || grÃmya-paÓu-pŬÃ-karÃÓ ca || Vi_5.76 || go-'Óvo1«Âra-gajÃ1pahÃry eka-kara-pÃda÷ kÃrya÷ || Vi_5.77 || ajÃ1vy-apahÃry eka-karaÓ ca || Vi_5.78 || dhÃnyÃ1pahÃry ekÃdaÓa-guïaæ daï¬ya÷ || Vi_5.79 || sasyÃ1pahÃrÅ ca || Vi_5.80 || suvarïa-rajata-vastrÃïÃæ pa¤cÃÓatas tv abhyadhikam apaharan vikara÷ || Vi_5.81 || tad-Ænam ekÃdaÓa-guïaæ daï¬ya÷ || Vi_5.82 || sÆtra-kÃrpÃsa-gomaya-gu¬a-dadhi-k«Åra-takra-t­ïa-lavaïa-m­d-bhasma-pak«i-matsya-gh­ta-taila-mÃæsa-madhu-vaidala-veïu-m­nmaya-loha-bhÃï¬ÃnÃm apahartà mÆlyÃt tri-guïaæ daï¬ya÷ || Vi_5.83 || pakvÃ1nnÃnÃæ ca || Vi_5.84 || pu«pa-harita-gulma-vallÅ-latÃ-parïÃnÃm apaharaïe pa¤ca-k­«ïalam || Vi_5.85 || ÓÃka-mÆla-phalÃnÃæ ca || Vi_5.86 || ratnÃ1pahÃry uttama-sÃhasam || Vi_5.87 || anukta-dravyÃïÃm apahartà mÆlya-samam || Vi_5.88 || stenÃ÷ sarvam apah­taæ dhanikasya dÃpyÃ÷ || Vi_5.89 || tatas te«Ãm abhihita-daï¬a-prayoga÷ || Vi_5.90 || ye«Ãæ deya÷ panthÃs te«Ãm apatha-dÃyÅ kÃr«Ãpaïa-pa¤caviæÓatiæ daï¬ya÷ || Vi_5.91 || ÃsanÃ1rhasyÃ8sanam adadac ca || Vi_5.92 || pÆjÃ2rham apÆjayaæÓ ca || Vi_5.93 || prÃtiveÓya-brÃhmaïa-nimantraïÃ1tikramaïe ca || Vi_5.94 || nimantrayitvà bhojanÃ1-dÃyinaÓ ca || Vi_5.95 || nimantritas tathe9ty uktvà cÃ7bhu¤jÃna÷ suvarïa-mëakam || Vi_5.96 || niketayituÓ ca dvi-guïam annam || Vi_5.97 || abhak«yeïa brÃhmaïasya dÆ«ayità «o¬aÓa suvarïÃn || Vi_5.98 || jÃty-apahÃriïà Óatam || Vi_5.99 || surayà vadhya÷ || Vi_5.100 || k«atriyaæ dÆ«ayitus tad-ardham || Vi_5.101 || vaiÓyaæ dÆ«ayitus tad-ardham api || Vi_5.102 || ÓÆdraæ dÆ«ayitu÷ prathama-sÃhasam || Vi_5.103 || asp­Óya÷ kÃma-kÃreïa sp­Óan sp­Óyaæ trai-varïikaæ vadhya÷ || Vi_5.104 || rajas-valÃæ ÓiphÃbhis tìayet || Vi_5.105 || pathy-udyÃno1daka-samÅpe 'py aÓuci-kÃrÅ païa-Óatam || Vi_5.106 || tac cÃ7pÃsyÃt || Vi_5.107 || g­ha-bhÆ-ku¬yÃ3dy-upabhettà madhyama-sÃhasam || Vi_5.108 || tac ca yojayet || Vi_5.109 || g­he pŬÃ-karaæ dravyaæ prak«ipan païa-Óatam || Vi_5.110 || sÃdhÃraïÃ1palÃpÅ ca || Vi_5.111 || pre«itasyÃ7pradÃtà ca || Vi_5.112 || pit­-putrÃ3cÃrya-yÃjya-rtvijÃm anyonyÃ1-patita-tyÃgÅ ca || Vi_5.113 || na ca tÃn jahyÃt || Vi_5.114 || ÓÆdra-pravrajitÃnÃæ daive pitrye bhojakÃÓ ca || Vi_5.115 || ayogya-karma-kÃrÅ ca || Vi_5.116 || samudra-g­ha-bhedakaÓ ca || Vi_5.117 || aniyukta÷ Óapatha-kÃrÅ || Vi_5.118 || paÓÆnÃæ puæs-tvo1paghÃta-kÃrÅ || Vi_5.119 || pitÃ-putra-virodhe sÃk«iïÃæ daÓa-païo daï¬a÷ || Vi_5.120 || yas tayoÓ cÃ7ntare syÃt tasyo7ttama-sÃhasa÷ || Vi_5.121 || tulÃ-mÃna-kÆÂa-kartuÓ ca || Vi_5.122 || tad-a-kÆÂe kÆÂa-vÃdinaÓ ca || Vi_5.123 || dravyÃïÃæ pratirÆpa-vikrayikasya ca || Vi_5.124 || saæbhÆya vaïijÃæ païyam anargheïÃ7varundhatÃm || Vi_5.125 || praty-ekaæ vikrÅïatÃæ ca || Vi_5.126 || g­hÅta-mÆlyaæ ya÷ païyaæ kretur nai7va dadyÃt, tasyÃ7sau so1dayaæ dÃpya÷ || Vi_5.127 || rÃj¤Ã ca païa-Óataæ daï¬ya÷ || Vi_5.128 || krÅtam akrÅïato yà hÃni÷ sà kretur eva syÃt || Vi_5.129 || rÃja-ni«iddhaæ vikrÅïatas tad-apahÃra÷ || Vi_5.130 || tarika÷ sthala-jaæ Óulkaæ g­hïan daÓa-païÃn daï¬ya÷ || Vi_5.131 || brahmacÃri-vÃnaprastha-bhik«u-gurviïÅ-tÅrthÃ1nusÃriïÃæ nÃvika÷ Óaulkika÷ Óulkam ÃdadÃnaÓ ca || Vi_5.132 || tac ca te«Ãæ dadyÃt || Vi_5.133 || dyÆte kÆÂÃ1k«a-devinÃæ kara-ccheda÷ || Vi_5.134 || upadhi-devinÃæ saædaæÓa-ccheda÷ || Vi_5.135 || granthi-bhedakÃnÃæ ca || Vi_5.136 || utk«epakÃnÃæ ca kara-ccheda÷ || Vi_5.137 || divà paÓÆnÃæ v­kÃ3dy-upaghÃte pÃle tv anÃyati pÃla-do«a÷ || Vi_5.138 || vina«Âa-paÓu-mÆlyaæ ca svÃmine dadyÃt || Vi_5.139 || ananuj¤ÃtÃæ duhan pa¤caviæÓatiæ kÃr«ÃpaïÃn || Vi_5.140 || mahi«Å cet sasya-nÃÓaæ kuryÃt, tat-pÃlas tv a«Âau mëÃn daï¬ya÷ || Vi_5.141 || apÃlÃyÃ÷ svÃmÅ || Vi_5.142 || aÓvas tÆ7«Âro gardabho và || Vi_5.143 || gauÓ cet tad-ardham || Vi_5.144 || tad-ardham ajÃ1vikam || Vi_5.145 || bhak«ayitvo9pavi«Âe«u dvi-guïam || Vi_5.146 || sarvatra svÃmine vina«Âa-sasya-mÆlyaæ ca || Vi_5.147 || pathi grÃme vivÅtÃ1nte na do«a÷ || Vi_5.148 || anÃv­te ca || Vi_5.149 || alpa-kÃlam || Vi_5.150 || uts­«Âa-v­«abha-sÆtikÃnÃæ ca || Vi_5.151 || yas tÆ7ttama-varïÃn dÃsye niyojayet tasyo7ttama-sÃhaso daï¬a÷ || Vi_5.152 || tyakta-pravrajyo rÃj¤o dÃsyaæ kuryÃt || Vi_5.153 || bh­takaÓ cÃ7pÆrïe kÃle bh­tiæ tyajan sakalam eva mÆlyaæ dadyÃt || Vi_5.154 || jÃj¤e ca païa-Óataæ dadyÃt || Vi_5.155 || tad-do«eïa yad vinaÓyet tat svÃmine || Vi_5.156 || anyatra daivo1paghÃtÃt || Vi_5.157 || svÃmÅ cet bh­takam apÆrïe kÃle jahyÃt, tasya sarvam eva mÆlyaæ dadyÃt || Vi_5.158 || païa-Óataæ ca rÃjani || Vi_5.159 || anyatra bh­taka-doÓÃt || Vi_5.160 || ya÷ kanyÃæ pÆrva-dattÃm anyasmai dadyÃt, sa caura-vac chÃsya÷ || Vi_5.161 || vara-do«aæ vinà || Vi_5.162 || nir-do«Ãæ parityajan || Vi_5.163 || patnÅæ ca || Vi_5.164 || ajÃnÃna÷ prakÃÓaæ ya÷ para-dravyaæ krÅïÅyÃt, tatra tasya na do«a÷ || Vi_5.165 || svÃmÅ dravyam ÃpnuyÃt || Vi_5.166 || yady aprakÃÓaæ hÅna-mÆlyaæ ca krÅïÅyÃt, tadà kretà vikretà ca caura-vac chÃsyau || Vi_5.167 || gaïa-dravyÃ1pahartà vivÃsya÷ || Vi_5.168 || tat-saævidaæ yaÓ ca laÇghayet || Vi_5.169 || nik«epÃ1pahÃry-artha-v­ddhi-sahitaæ dhanaæ dhanikasya dÃpya÷ || Vi_5.170 || rÃj¤Ã caura-vac chÃsya÷ || Vi_5.171 || yaÓ cÃ7nik«iptaæ nik«iptam iti brÆyÃt || Vi_5.172 || sÅmÃ-bhettÃram uttama-sÃhasaæ daï¬ayitvà puna÷ sÅmÃæ kÃrayet || Vi_5.173 || jÃti-bhraæÓa-karasyÃ7bhak«yasya bhak«ayità vivÃsya÷ || Vi_5.174 || abhak«yasyÃ7vikreyasya vikrayÅ deva-pratimÃ-bhedakaÓ co7ttama-sÃhasaæ daï¬anÅya÷ || Vi_5.175 || bhi«aÇ mithyÃ-carann uttame«u puru«e«u || Vi_5.176 || madhyame«u madhyamam || Vi_5.177 || tiryak«u prathamam || Vi_5.178 || pratiÓrutasyÃ7pradÃyÅ tad dÃpayitvà prathama-sÃhasaæ daï¬ya÷ || Vi_5.179 || kÆÂa-sÃk«iïÃæ sarva-svÃ1pahÃra÷ kÃrya÷ || Vi_5.180 || utkoco1pajÅvinÃæ sabhyÃnÃæ ca || Vi_5.181 || go-carma-mÃtrÃ1dhikÃæ bhuvam anyasyÃ8dhÅ-k­tÃæ tasmÃd anirmocyÃ7nyasya ya÷ prayacchet sa vadhya÷ || Vi_5.182 || ÆnÃæ cet «o¬aÓa suvarïÃn daï¬ya÷ || Vi_5.183 || eko 'ÓnÅyÃd yad utpannaæ $ nara÷ saævatsaraæ phalam & go-carma-mÃtrà sà k«oïÅ % stokà và yadi và bahu // Vi_5.184 // yayor nik«ipta Ãdhis tau $ vivadetÃæ yadà narau & yasya bhukti÷ phalaæ tasya % balÃt kÃraæ vinà k­tà // Vi_5.185 // sÃ3gamena tu bhogena $ bhuktaæ samyag yadà tu yat & Ãhartà labhate tatra % nÃ7pahÃryaæ tu tat kva-cit // Vi_5.186 // pitrà bhuktaæ tu yad dravyaæ $ bhukty-ÃcÃreïa dharmata÷ & tasmin prete na vÃcyo 'sau % bhuktyà prÃptaæ hi tasya tat // Vi_5.187 // tribhir eva tu yà bhuktà $ puru«air bhÆr yathÃ-vidhi & lekhyÃ1bhÃve 'pi tÃæ tatra % caturtha÷ samavÃpnuyÃt // Vi_5.188 // nakhinÃæ Ó­ÇgiïÃæ cai7va $ daæ«ÂriïÃm ÃtatÃyinÃm & hasty-aÓvÃnÃæ tathÃ9nye«Ãæ % vadhe hantà na do«a-bhÃk // Vi_5.189 // guruæ và bÃla-v­ddhau và $ brÃhmaïaæ và bahu-Órutam & ÃtatÃyinam ÃyÃntaæ % hanyÃd evÃ7vicÃrayan // Vi_5.190 // nÃ8tatÃyi-vadhe do«o $ hantur bhavati kaÓ-cana & prakÃÓaæ vÃ9prakÃÓaæ và % manyus tan manyum ­cchati // Vi_5.191 // udyatÃ1si-vi«Ã1gniæ ca $ ÓÃpo1dyata-karaæ tathà & Ãtharvaïena hantÃraæ % piÓunaæ cai7va rÃjasu // Vi_5.192 // bhÃryÃ2tikramiïaæ cai7va $ vidyÃt saptÃ3tatÃyina÷ & yaÓo-vitta-harÃn anyÃn % Ãhur dharmÃ1rtha-hÃrakÃn // Vi_5.193 // uddeÓatas te kathito $ dhare daï¬a-vidhir mayà & sarve«Ãm aparÃdhÃnÃæ % vistarÃd ativistara÷ // Vi_5.194 // aparÃdhe«u cÃ7nyesu $ j¤Ãtvà jÃtiæ dhanaæ vaya÷ & daï¬aæ prakalpayed rÃjà % saæmantrya brÃhmaïai÷ saha // Vi_5.195 // daï¬yaæ pramocayan daï¬yÃd $ dvi-guïaæ daï¬am Ãvahet & niyuktaÓ cÃ7py adaï¬yÃnÃæ % daï¬a-kÃrÅ narÃ1dhama÷ // Vi_5.196 // yasya caura÷ pure nÃ7sti $ nÃ7nya-strÅ-go na du«Âa-vÃk & na sÃhasika-daï¬a-ghnau % sa rÃjà Óakra-loka-bhÃk // Vi_5.197 // -----Vi_6 atho7ttama-rïo 'dhama-rïÃd yathÃ-dattam arthaæ g­hïÅyÃt || Vi_6.1 || dvikaæ trikaæ catu«kaæ pa¤cakaæ ca Óataæ varïÃ1nukrameïa pratimÃsam || Vi_6.2 || sarve varïà và sva-pratipannÃæ v­ddhiæ dadyu÷ || Vi_6.3 || ak­tÃm api vatsarÃ1tikrameïa yathÃ-vihitam || Vi_6.4 || Ãdhy-upabhoge v­ddhy-abhÃva÷ || Vi_6.5 || daiva-rÃjo1paghÃtÃd ­te vina«Âam Ãdhim uttama-rïo dadyÃt || Vi_6.6 || anta-v­ddhau pravi«ÂÃyÃm api || Vi_6.7 || na sthÃvaram Ãdhim ­te vacanÃt || Vi_6.8 || g­hÅta-dhana-praveÓÃ1rtham eva yat sthÃvaraæ dattaæ tat g­hÅta-dhana-praveÓe dadyÃt || Vi_6.9 || dÅyamÃnaæ prayuktam artham uttama-rïasyÃ7g­hïatas tata÷ paraæ na vardhate || Vi_6.10 || hiraïyasya parà v­ddhir dvi-guïà || Vi_6.11 || dhÃnyasya tri-guïà || Vi_6.12 || vastrasya catur-guïà || Vi_6.13 || rasasyÃ7«Âa-guïà || Vi_6.14 || saætati÷ strÅ-paÓÆnÃm || Vi_6.15 || kiïva-kÃrpÃsa-sÆtra-carmÃ3yudhe1«ÂakÃ2ÇgarÃïÃm ak«ayà || Vi_6.16 || anuktÃnÃæ dvi-guïà || Vi_6.17 || prayuktam arthaæ yathà kathaæ-cit sÃdhayan na rÃj¤o vÃcya÷ syÃt || Vi_6.18 || sÃdhyamÃnaÓ ced rÃjÃnam abhigacchet tat-samaæ daï¬ya÷ || Vi_6.19 || uttama-rïaÓ ced rÃjÃnam iyÃt, tad-vibhÃvito 'dhama-rïo rÃj¤e dhana-daÓa-bhÃga-saæmitaæ daï¬aæ dadyÃt || Vi_6.20 || prÃptÃ1rthaÓ co7ttama-rïo viæÓatitamam aæÓam || Vi_6.21 || sarvÃ1palÃpy eka-deÓa-vibhÃvito 'pi sarvaæ dadyÃt || Vi_6.22 || tasya ca bhÃvanÃs tisro bhavanti likhitaæ sÃk«iïa÷ samaya-kriyà ca || Vi_6.23 || sa-sÃk«ikam Ãptaæ sa-sÃk«ikam eva dadyÃt || Vi_6.24 || likhtÃ1rthe pravi«Âe likhitaæ pÃÂayet || Vi_6.25 || asamagra-dÃne lekhyÃ-saænidhÃne co7ttama-rïa÷ sva-likhitaæ dadyÃt || Vi_6.26 || dhana-grÃhiïi prete prevrajite dvidaÓÃ÷ samÃ÷ pravasite và tat-putra-pautrair dhanaæ deyam || Vi_6.27 || nÃ7ta÷ param anicchubhi÷ || Vi_6.28 || sa-putrasya vÃ9py aputrasya và riktha-grÃhÅ ­ïaæ dadyÃt || Vi_6.29 || nir-dhanasya strÅ-grÃhÅ || Vi_6.30 || na strÅ pati-putra-k­tam || Vi_6.31 || na strÅ-k­taæ pati-putrau || Vi_6.32 || na pità putra-k­tam || Vi_6.33 || avibhaktai÷ k­tam ­ïaæ yas ti«Âhet sa dadyÃt || Vi_6.34 || pait­kam ­ïam avibhaktÃnÃæ bhrÃtÌïÃæ ca || Vi_6.35 || vibhaktÃÓ ca dÃyÃ1nurÆpam aæÓam || Vi_6.36 || gopa-Óauï¬ika-ÓailÆ«a-rajaka-vyÃdha-strÅïÃæ patir dadyÃt || Vi_6.37 || vÃk-pratipannaæ nÃ8deyaæ kasya-cit || Vi_6.38 || kuÂumbÃ1rthe k­taæ ca || Vi_6.39 || yo g­hÅtvà ­ïaæ sarvaæ $ Óvo dÃsyÃmÅ7ti sÃmakam & na dadyÃl lobhata÷ paÓcÃt % tathà v­ddhim avÃpnuyÃt // Vi_6.40 // darÓane pratyaye dÃne $ prÃtibhÃvyaæ vidhÅyate & Ãdyau tu vitathe dÃpyÃv % itarasya sutà api // Vi_6 41 // bahavaÓ cet pratibhuvo $ dadyus te 'rthaæ yathÃ-k­tam & arthe 'viÓe«ite tv e«u % dhanika-cchandata÷ kriyà // Vi_6 42 // yam arthaæ pratibhÆr dadyÃd $ dhanikeno7papŬita÷ & ­ïikas taæ pratibhuve % dvi-guïaæ dÃtum arhati // Vi_6 43 // -----Vi_7 atha lekhyaæ tri-vidham || Vi_7.1 || rÃja-sÃk«ikaæ sa-sÃk«ikam asÃk«ikaæ ca || Vi_7.2 || rÃjÃ1dhikaraïe tan-niyukta-kÃya-stha-k­taæ tad-adhyak«a-kara-cihnitaæ rÃja-sÃk«ikam || Vi_7.3 || yatra kva-cana yena kena-cil likhitaæ sÃk«ibhi÷ sva-hasta-cihnitaæ sa-sÃk«ikam || Vi_7.4 || sva-hasta-likhitam asÃk«ikam || Vi_7.5 || tat balÃt kÃritam apramÃïam || Vi_7.6 || upadhi-k­tÃni sarvÃïy eva || Vi_7.7 || dÆ«ita-karma-du«Âa-sÃk«y-aÇkitaæ sa-sÃk«ikam api || Vi_7.8 || tÃd­g-vidhena lekhakena likhitaæ ca || Vi_7.9 || strÅ-bÃlÃ1-svatantra-matto1nmatta-bhÅta-tìita-k­taæ ca || Vi_7.10 || deÓÃ3cÃrÃ1viruddhaæ vyaktÃ1dhik­ta-lak«aïam alupta-prakramÃ1k«araæ pramÃïam || Vi_7.11 || varïaiÓ ca tat-k­taiÓ cihnai÷ $ patrair eva ca yuktibhi÷ & saædigdhaæ sÃdhayel lekhyaæ % tad-yukti-pratirÆpitai÷ // Vi_7.12 // yatra+­ïÅ dhaniko vÃ9pi $ sÃk«Å và lekhako 'pi và & mriyate tatra tal-lekhyaæ % tat-sva-hastai÷ prasÃdhayet // Vi_7.13 // -----Vi_8 athÃ7sÃk«iïa÷ || Vi_8.1 || na rÃja-Órotriya-pravrajita-kitava-taskara-parÃ1dhÅna-strÅ-bÃla-sÃhasikÃ1tiv­ddha-matto1nmatÃ1bhiÓasta-patita-k«ut-t­«ïÃ2rta-vyasani-rÃgÃ1ndhÃ÷ || Vi_8.2 || ripu-mitrÃ1rtha-saæbandhi-vikarma-d­«Âa-do«a-sahÃyÃÓ ca || Vi_8.3 || anirdi«Âas tu sÃk«itve yaÓ co7petya brÆyÃt || Vi_8.4 || ekaÓ cÃ7sÃk«Å || Vi_8.5 || steya-sÃhasa-vÃg-daï¬a-pÃru«ya-saægrahaïe«u sÃk«iïo na parÅk«yÃ÷ || Vi_8.6 || atha sÃk«iïa÷ || Vi_8.7 || kula-jà v­tta-vitta-saæpannà yajvÃnas tapasvina÷ putriïo dharma-j¤Ã adhÅyÃnÃ÷ satya-vantas trai-vidya-v­ddhÃÓ ca || Vi_8.8 || abhihita-guïa-saæpanna ubhayÃ1numata eko 'pi || Vi_8.9 || dvayor vivadamÃnayor yasya pÆrva-vÃdas tasya sÃk«iïa÷ pra«ÂavyÃ÷ || Vi_8.10 || Ãdharyaæ kÃrya-vaÓÃd yatra pÆrva-pak«asya bhavet tatra prativÃdino 'pi || Vi_8.11 || uddi«Âa-sÃk«iïi m­te deÓÃ1ntara-gate ca tad-abhihita-ÓrotÃra÷ pramÃïam || Vi_8.12 || samak«a-darÓanÃt sÃk«Å ÓravaïÃd và || Vi_8.13 || sÃk«iïaÓ ca satyena pÆyante || Vi_8.14 || varïinÃæ yatra vadhas tatrÃ7n­tena || Vi_8.15 || tat-pÃvanÃya kÆÓmÃï¬Åbhir dvijo 'gniæ gh­tena juhuyÃt || Vi_8.16 || ÓÆdra ekÃ1hikam go-daÓakasya grÃsaæ dadyÃt || Vi_8.17 || svabhÃva-vik­tau mukha-varïa-vinÃÓe 'saæbaddha-pralÃpe ca kÆÂa-sÃk«iïaæ vidyÃt || Vi_8.18 || sÃk«iïaÓ cÃ8hÆya Ãdityo1daye k­ta-ÓapathÃn p­cchet || Vi_8.19 || brÆhÅ7ti brÃhmaïaæ p­cchet || Vi_8.20 || satyaæ brÆhÅ7ti rÃjanyam || Vi_8.21 || go-bÅja-käcanair vaiÓyam || Vi_8.22 || sarva-mahÃ-pÃtakais tu ÓÆdram || Vi_8.23 || sÃk«iïaÓ ca ÓrÃvayet || Vi_8.24 || ye mahÃ-pÃtakinÃæ lokà ye co7papÃtakinÃæ te kÆÂa-sÃk«iïÃm api || Vi_8.25 || janana-maraïÃ1ntare k­ta-su-k­ta-hÃniÓ ca || Vi_8.26 || satyenÃ8dityas tapati || Vi_8.27 || satyena bhÃti candramÃ÷ || Vi_8.28 || satyena vÃti pavana÷ || Vi_8.29 || satyena bhÆr dhÃrayati || Vi_8.30 || satyenÃ7pas ti«Âhanti || Vi_8.31 || satyenÃ7gni÷ || Vi_8.32 || khaæ ca satyena || Vi_8.33 || satyena devÃ÷ || Vi_8.34 || satyena yaj¤Ã÷ || Vi_8.35 || aÓvamedha-sahasraæ ca $ satyaæ ca tulayà dh­tam & aÓvamedha-sahasrÃd dhi % satyam eva viÓi«yate // Vi_8.36 // jÃnanto 'pi hi ye sÃk«ye $ tÆ«ïÅæ-bhÆtà udÃsate & te kÆÂa-sÃk«iïÃæ pÃpais % tulyà daï¬ena cÃ7py atha // Vi_8.37 // evaæ hi sÃk«iïa÷ p­cched $ varïÃ1nukramato n­pa÷ // Vi_8.38 // yasyo8cu÷ sÃk«iïa÷ satyÃæ $ pratij¤Ãæ sa jayÅ bhavet & anyathà vÃdino yasya % dhruvas tasya parÃjaya÷ // Vi_8.39 // bahu-tvaæ pratig­hïÅyÃt $ sÃk«i-dvaidhe narÃ1dhipa÷ & same«u ca guïo1tk­«ÂÃn % guïi-dvaidhe dvijo1ttamÃn // Vi_8.40 // yasmin yasmin vivÃde tu $ kÆÂa-sÃk«y an­taæ vadet & tat-tat-kÃryaæ nivarteta % k­taæ cÃ7py ak­taæ bhavet // Vi_8.41 // -----Vi_9 atha samaya-kriyà || Vi_9.1 || rÃja-droha-sÃhase«u yathÃ-kÃmam || Vi_9.2 || nik«epa-steye«v artha-pramÃïaæ || Vi_9.3 || sarve«v evÃ7rtha-jÃte«u mÆlyaæ kanakaæ kalpayet || Vi_9.4 || tatra k­«ïalo3ne ÓÆdraæ dÆrvÃ-karaæ ÓÃpayet || Vi_9.5 || dvi-k­«ïalo3ne tila-karam || Vi_9.6 || tri-k­«ïalo3ne rajata-karam || Vi_9.7 || catu÷-k­«ïalo3ne suvarïa-karam || Vi_9.8 || pa¤ca-k­«ïalone sÅro1ddh­ta-mahÅ-karam || Vi_9.9 || suvarïÃ1rdho3ne koÓo deya÷ ÓÆdrasya || Vi_9.10 || tata÷ paraæ yathÃ2rhaæ dhaÂÃ1gny-udaka-vi«ÃïÃm anyatamam || Vi_9.11 || dvi-guïe 'rthe yathÃ2bhihitÃ÷ samaya-kriyà vaiÓyasya || Vi_9.12 || tri-guïe rÃjanyasya || Vi_9.13 || koÓa-varjaæ catur-guïe brÃhmaïasya || Vi_9.14 || na brÃhmaïasya koÓaæ dadyÃt || Vi_9.15 || anyatrÃ8gÃmi-kÃla-samaya-nibandhana-kriyÃta÷ || Vi_9.16 || koÓa-sthÃne brÃhmaïaæ sÅto1ddh­ta-mahÅ-karam eva ÓÃpayet || Vi_9.17 || prÃg-d­«Âa-do«e svalpe 'py arthe divyÃnÃm anyatamam eva kÃrayet || Vi_9.18 || satsu viditaæ sac caritaæ na mahaty arthe 'pi || Vi_9.19 || abhiyoktà vartayec chÅr«am || Vi_9.20 || abhiyuktaÓ ca divyaæ kuryÃt || Vi_9.21 || rÃja-droha-sÃhase«u vinÃ9pi ÓÅr«a-vartanÃt || Vi_9.22 || strÅ-brÃhmaïa-vikalÃ-samartha-rogiïÃæ tulà deyà || Vi_9.23 || sà ca na vÃti vÃyau || Vi_9.24 || na ku«Âhy-a-samartha-loha-kÃrÃïÃm agnir deya÷ || Vi_9.25 || Óarad-grÅ«mayoÓ ca || Vi_9.26 || na ku«Âhi-paittika-brÃhmaïÃnÃæ vi«aæ deyam || Vi_9.27 || prÃv­«i ca || Vi_9.28 || na Óle«ma-vyÃdhy-arditÃnÃæ bhÅrÆïÃæ ÓvÃsa-kÃsinÃm ambu-jÅvinÃæ co7dakam || Vi_9.29 || hemanta-ÓiÓirayoÓ ca || Vi_9.30 || na nÃstikebhya÷ koÓo deya÷ || Vi_9.31 || na deÓe vyÃdhi-marako1pas­«Âe ce || Vi_9.32 || sa-caila-snÃtam ÃhÆya $ sÆryo1daya upo«itam & kÃrayet sarva-divyÃni % deva-brÃhmaïa-saænidhau // Vi_9.33 // -----Vi_10 atha dhaÂa÷ || Vi_10.1 || catur-hasto1cchrito dvi-hastÃ3yata÷ || Vi_10.2 || tatra sÃra-v­k«o1dbhavà pa¤ca-hastÃ3yato1bhayata÷-Óikyà tulà || Vi_10.3 || tÃæ ca suvarïa-kÃra-kÃæsya-kÃrÃïÃm anyatamo bibh­yÃt || Vi_10.4 || tatra cai7kasmin Óikye puru«aæ divya-kÃriïam Ãropayet, dvitÅye pratimÃnaæ ÓilÃ4di || Vi_10.5 || pratimÃna-puru«au samadh­tau su-cihnitau k­tvà puru«am avatÃrayet || Vi_10.6 || dhaÂaæ ca samayena g­hïÅyÃt || Vi_10.7 || tulÃ-dhÃraæ ca || Vi_10.8 || brahma-ghnÃæ ye sm­tà lokà $ ye lokÃ÷ kÆÂa-sÃk«iïÃm & tulÃ-dhÃrasya te lokÃs % tulÃæ dhÃrayato m­«Ã // Vi_10.9 // dharma-paryÃya-vacanair $ dhaÂa ity abhidhÅyase & tvam eva dhaÂa jÃnÅ«e % na vidur yÃni mÃnu«Ã÷ // Vi_10.10 // vyavahÃrÃ1bhiÓasto 'yaæ $ mÃnu«as tolyate tvayi & tad enaæ saæÓayÃd asmÃd % dharmatas trÃtum arhasi // Vi_10.11 // tatas tv Ãropayec chikye $ bhÆya evÃ7tha taæ naram & tulito yadi vardheta % tata÷ Óuddha÷ sa dharmata÷ // Vi_10.12 // Óikya-cchedÃ1k«a-bhaÇge«u $ bhÆyas tv Ãropayen naram & evaæ ni÷saæÓayaæ j¤Ãnaæ % yato bhavati nirïaya÷ // Vi_10.13 // -----Vi_11 athÃ7gni÷ || Vi_11.1 || «o¬aÓÃ1Çgulaæ tÃvad antaraæ maï¬ala-saptakaæ kuryÃt || Vi_11.2 || tata÷ prÃÇ-mukhasya prasÃrita-bhuja-dvayasya saptÃ1Óvattha-patrÃïi karayor dadyÃt || Vi_11.3 || tÃni ca kara-dvaya-sahitÃni sÆtreïa ve«Âayet || Vi_11.4 || tatas tatrÃ7gni-varïaæ loha-piï¬aæ pa¤cÃÓat-palikaæ samaæ nyaset || Vi_11.5 || tam ÃdÃya nÃ1ti-drutaæ nÃ1ti-vilambitaæ maï¬ale«u pÃda-nyÃsaæ kurvan vrajet || Vi_11.6 || tata÷ saptamaæ maï¬alam atÅtya bhÆmau loha-piï¬aæ jahyÃt || Vi_11.7 || yo hastayo÷ kva-cid dagdhas $ tam aÓuddhaæ vinirdi«et & na dagdha÷ sarvathà yas tu % sa viÓuddho bhaven nara÷ // Vi_11.8 // bhayÃd và pÃtayed yas tu $ dagdho và na vibhÃvyate & punas taæ hÃrayel lohaæ % samayasyÃ7viÓodhanÃt // Vi_11.9 // karau vim­dita-vrÅhes $ tasyÃ8dÃv eva lak«ayet & abhimantryÃ7sya karayor % loha-piï¬aæ tato nyaset // Vi_11.10 // tvam agne sarva-bhÆtÃnÃm $ antaÓ carasi sÃk«ivat & tvam evÃ7gne vijÃnÅ«e % na vidur yÃni mÃnavÃ÷ // Vi_11.11 // vyavahÃrÃ1bhiÓasto 'yaæ $ mÃnu«a÷ Óuddhim icchati & tad enaæ saæÓayÃd asmÃd % dharmatas trÃtum arhasi // Vi_11.12 // -----Vi_12 atho7dakam || Vi_12.1 || paÇka-ÓaivÃla-du«Âa-grÃha-matsya-jalaukÃ4di-varjite 'mbhasi || Vi_12.2 || tatra ...-nÃbhi-magnasyÃ7roga-dve«iïa÷ puru«asyÃ7nyasya jÃnunÅ g­hÅtvÃ9bhimantritam ambha÷ praviÓet || Vi_12.3 || tat-sama-kÃlaæ ca nÃ1ti-krÆra-m­dunà dhanu«Ã puru«o 'para÷ Óara-k«epaæ kuryÃt || Vi_12.4 || taæ cÃ7para÷ puru«o javena Óaram Ãnayet || Vi_12.5 || tan-madhye yo na d­Óyeta $ sa Óuddha÷ parikÅrtita÷ & anyathà hy aviÓuddha÷ syÃd % ekÃ1ÇgasyÃ7pi darÓane // Vi_12.6 // tvam ambha÷ sarva-bhÆtÃnÃm $ antaÓ carasi sÃk«i-vat & tvam evÃ7mbho vijÃnÅ«e % na vidur yÃni mÃnu«Ã÷ // Vi_12.7 // vyavahÃrÃ1bhiÓato 'yaæ $ mÃnu«as tvayi majjati & tad enaæ saæÓayÃd asmÃd % dharmatas trÃtum arhasi // Vi_12.8 // -----Vi_13 atha vi«am || Vi_13.1 || vi«Ãny adeyÃni sÃrvÃïi || Vi_13.2 || ­te himÃ1calo1dbhavÃt ÓÃrÇgÃt || Vi_13.3 || tasya ca yava-saptakaæ gh­ta-plutam abhiÓastÃya dadyÃt || Vi_13.4 || vi«aæ vega-klamÃ1petaæ $ sukhena yadi jÅryate & viÓuddhaæ tam iti j¤Ãtvà % divasÃ1nte visarjayet // Vi_13.5 // vi«a-tvÃd vi«ama-tvÃc ca $ krÆraæ tvaæ sarva-dehinÃm & tvam eva vi«a jÃnÅ«e % na vidur yÃni mÃnu«Ã÷ // Vi_13.6 // vyavahÃrÃ1bhiÓasto 'yaæ $ mÃnu«a÷ Óuddhim icchati & tad enaæ saæÓayÃd asmÃd % dharmatas trÃtum arhasi // Vi_13.7 // -----Vi_14 atha koÓa÷ || Vi_14.1 || ugrÃn devÃn samabhyarcya tat-snÃno1dakÃt pras­ti-trayaæ pibet || Vi_14.2 || idaæ mayà na k­tam iti vadan sthÃpita-devatÃ2bhimukha÷ || Vi_14.3 || yasya paÓyed dvi-saptÃ1hÃt $ tri-saptÃ1hÃd athÃ7pi và & rogo 'gnir j¤Ãti-maraïaæ % rÃjÃ3taÇkaæ athÃ7pi và // Vi_14.4 // tam aÓuddhaæ vijÃnÅyÃt $ tathà Óuddhaæ viparyaye & divye ca Óuddhaæ puru«aæ % sat kuryÃd dhÃrmiko n­pa÷ // Vi_14.5 // -----Vi_15 atha dvÃdaÓa putrà bhavanti || Vi_15.1 || sva-k«etre saæsk­tÃyÃm utpÃdita÷ svayam aurasa÷ prathama÷ || Vi_15.2 || niyuktÃyÃæ sa-piï¬eno7ttama-varïena vo9tpÃdita÷ k«etra-jo dvitÅya÷ || Vi_15.3 || putrÅkÃ-putras t­tÅya÷ || Vi_15.4 || yas tv asyÃ÷ putra÷ sa me putro bhaved iti yà pitrà dattà sà putrikà || Vi_15.5 || putrikÃ-vidhiæ vinÃ9pi pratipÃdità bhrÃt­-vihÅnà putrikai9va || Vi_15.6 || paunarbhavaÓ caturtha÷ || Vi_15.7 || ak«atà bhÆya÷ saæsk­tà punar-bhÆ÷ || Vi_15.8 || bhÆyas tv asaæsk­tÃ9pi para-pÆrvà || Vi_15.9 || kÃnÅna÷ pa¤cama÷ || Vi_15.10 || pit­-g­he asaæsk­tayai9vo7tpÃdita÷ || Vi_15.11 || sa ca pÃïi-grÃhasya || Vi_15.12 || g­he ca gƬho1tpanna÷ «a«Âha÷ || Vi_15.13 || yasya talpa-jas tasyÃ7sau || Vi_15.14 || saho¬ha÷ saptama÷ || Vi_15.15 || yà garbhiïÅ saæskriyate tasyÃ÷ putra÷ || Vi_15.16 || sa ca pÃïi-grÃhasya || Vi_15.17 || dattakaÓ cÃ7«Âama÷ || Vi_15.18 || sa ca mÃtÃ-pit­bhyÃæ yasya datta÷ || Vi_15.19 || krÅtaÓ ca navama÷ || Vi_15.20 || sa ca yena krÅta÷ || Vi_15.21 || svayam upagato daÓama÷ || Vi_15.22 || sa ca yasyo7pagata÷ || Vi_15.23 || apaviddhas tv ekÃdaÓa÷ || Vi_15.24 || pitrà mÃtrà ca parityakta÷ || Vi_15.25 || sa ca yena g­hÅta÷ || Vi_15.26 || yatra kva-cano7tpÃditaÓ ca dvÃdaÓa÷ || Vi_15.27 || ete«Ãæ pÆrva÷ pÆrva÷ ÓreyÃn || Vi_15.28 || sa eva dÃya-hara÷ || Vi_15.29 || sa cÃ7nyÃn bibh­yÃt || Vi_15.30 || anƬhÃnÃæ sva-vittÃ1nurÆpeïa saæskÃraæ kuryÃt || Vi_15.31 || patita-klÅbÃ1-cikitsya-roga-vikalÃs tv abhÃga-hÃriïa÷ || Vi_15.32 || riktha-grÃhibhis te bhartavyÃ÷ || Vi_15.33 || te«Ãæ cau8rasÃ÷ putrà bhÃga-hÃriïa÷ || Vi_15.34 || na tu patitasya || Vi_15.35 || patanÅye karmaïi k­te tv anantaro1tpannÃ÷ || Vi_15.36 || pratilomÃsu strÅ«u co7tpannÃÓ cÃ7bhÃgina÷ || Vi_15.37 || tat-putrÃ÷ paitÃmahe 'py arthe || Vi_15.38 || aæÓa-grÃhibhis te bharaïÅyÃ÷ || Vi_15.39 || yaÓ cÃ7rtha-hara÷ sa piï¬a-dÃyÅ || Vi_15.40 || eko3¬hÃnÃm apy ekasyÃ÷ putra÷ sarvÃsÃæ putra eva || Vi_15.41 || bhrÃtÌïÃm eka-jÃtÃnÃæ ca || Vi_15.42 || putra÷ pit­-vittÃ1-lÃbhe 'pi piï¬aæ dadyÃt || Vi_15.43 || pun-nÃmno narakÃd yasmÃt $ pitaraæ trÃyate suta÷ & tasmÃt puttra iti prokta÷ % svayam eva svayaæbhuvà // Vi_15.44 // ­ïam asmin saænayaty $ am­ta-tvaæ ca gacchati & pità putrasya jÃtasya % paÓyec cej jÅvato mukham // Vi_15.45 // putreïa lokÃn jayati $ pautreïÃ7nantyam aÓnute & atha putrasya pautreïa % bradhnasyÃ8pnoti vi«Âapam // Vi_15.46 // pautra-dauhitrayor loke $ viÓe«o no7papadyate & dauhitro 'pi hy aputraæ % taæ saætÃrayati pautra-vat // Vi_15.47 // -----Vi_16 samÃna-varïÃsu putrÃ÷ sa-varïà bhavanti || Vi_16.1 || anulomÃsu mÃt­-sa-varïÃ÷ || Vi_16.2 || pratilomÃsv Ãrya-vigarhitÃ÷ || Vi_16.3 || tatra vaiÓyÃ-putra÷ ÓÆdreïÃ8yogava÷ || Vi_16.4 || pulkasa-mÃgadhau k«atriyÃ-putrau vaiÓya-ÓÆdrÃbhyÃm || Vi_16.5 || caï¬Ãla-vaidehaka-sÆtÃÓ ca brÃhmaïÅ-putrÃ÷ ÓÆdra-viÂ-k«atriyai÷ || Vi_16.6 || saækara-saækarÃÓ cÃ7saækhyeyÃ÷ || Vi_16.7 || raÇgÃ1vataraïam ÃyogavÃnÃm || Vi_16.8 || vyÃdha-tà pulkasÃnÃm || Vi_16.9 || stuti-kriyà mÃgadhÃnÃm || Vi_16.10 || vadhya-ghÃti-tvaæ caï¬ÃlÃnÃm || Vi_16.11 || strÅ-raksà taj-jÅvanaæ ca vaidehakÃnÃm || Vi_16.12 || aÓva-sÃrathyaæ sÆtÃnÃm || Vi_16.13 || caï¬ÃlÃnÃæ bahir grÃma-nivasanaæ m­ta-caila-dhÃraïam iti viÓe«a÷ || Vi_16.14 || sarve«Ãæ ca samÃna-jÃtibhir vivÃha÷ || Vi_16.15 || sva-pit­-vittÃ1nuharaïaæ ca || Vi_16.16 || saækare jÃtayas tv etÃ÷ $ pit­-mÃt­-pradarÓitÃ÷ & pracchannà và prakÃÓà và % veditavyÃ÷ sva-karmabhi÷ // Vi_16.17 // brÃhmaïÃ1rthe gavÃ1rthe và $ deha-tyÃgo 'n-upask­ta÷ & strÅ-bÃlÃ3dy-avapattau ca % bÃhyÃnÃæ siddhi-kÃraïam // Vi_16.18 // -----Vi_17 pità cet putrÃn vibhajet tasya sve1cchà svayam upÃrjite 'rthe || Vi_17.1 || paitÃmahe tv arthe pit­-putrayos tulyaæ svÃmi-tvam || Vi_17.2 || pit­-vibhaktà vibhÃgÃ1nantaro1tpannasya bhÃgaæ dadyu÷ || Vi_17.3 || aputra-dhanaæ patny-abhigÃmi || Vi_17.4 || tad-abhÃve duhit­-gÃmi || Vi_17.5 || tad-abhÃve pit­-gÃmi || Vi_17.6 || tad-abhÃve mÃt­-gÃmi || Vi_17.7 || tad-abhÃve bhrÃt­-gÃmi || Vi_17.8 || tad-abhÃve bhrÃt­-putra-gÃmi || Vi_17.9 || tad-abhÃve bandhu-gÃmi || Vi_17.10 || tad-abhÃve sa-kulya-gÃmi || Vi_17.11 || tad-abhÃve sahÃ1dhyÃyi-gÃmi || Vi_17.12 || tad-abhÃve brÃhmaïa-dhana-varjaæ rÃja-gÃmi || Vi_17.13 || brÃhmaïÃ1rtho brÃhmaïÃnÃm || Vi_17.14 || vÃnaprastha-dhanam ÃcÃryo g­hïÅyÃt || Vi_17.15 || Ói«yo và || Vi_17.16 || saæs­«Âinas tu saæs­«ÂÅ $ so1darasya tu so1dara÷ & dadyÃd apaharec cÃ7æÓaæ % jÃtasya ca m­tasya ca // Vi_17.17 // pit­-mÃt­-suta-bhrÃt­-dattam, adhyagny-upÃgatam, Ãdhivedanikaæ, bandhu-dattaæ, Óulkam, anvÃdheyakam iti strÅ-dhanam || Vi_17.18 || brÃhmÃ3di«u catur«u vivÃhe«v aprajÃyÃm atÅtÃyÃæ tad-bhartu÷ || Vi_17.19 || Óe«e«u ca pità haret || Vi_17.20 || sarve«v eva prasÆtÃyÃæ yad-dhanaæ tat duhit­-gÃmi || Vi_17.21 || patyau jÅvati ya÷ strÅbhir $ alaæ-kÃro dh­to bhavet & na taæ bhajeran dÃyÃ-dà % bhajamÃnÃ÷ patanti te // Vi_17.22 // aneka-pit­kÃïÃæ tu $ pit­to 'æÓa-prakalpanà & yasya yat pait­kaæ rikthaæ % sa tad g­hïÅta ne7tara÷ // Vi_17.23 // -----Vi_18 brÃhmaïasya catur«u varïe«u cet putrà bhaveyu÷, te pait­kaæ rikthaæ daÓadhà vibhajeyu÷ || Vi_18.1 || tatra brÃhmaïÅ-putraÓ caturo 'æÓÃn ÃdadyÃt || Vi_18.2 || k«atriyÃ-putras trÅn || Vi_18.3 || dvÃv aæÓau vaiÓyÃ-putra÷ || Vi_18.4 || ÓÆdrÃ-putras tv ekam || Vi_18.5 || atha cet ÓÆdra-varjaæ brÃhmaïasya putra-trayaæ bhavet, tadà tad-dhanaæ navadhà vibhajeyu÷ || Vi_18.6 || varnÃ1nukrameïa catus-tri-dvi-bhÃgÅ-k­tÃn aæÓÃn Ãdadyu÷ || Vi_18.7 || vaiÓya-varjam a«Âadhà k­taæ caturas trÅn ekaæ cÃ8dadyu÷ || Vi_18.8 || k«atriya-varjam saptadhà k­taæ caturo dvÃv ekaæ ca || Vi_18.9 || brÃhmaïa-varjaæ «a¬dhà k­taæ trÅn dvÃv ekaæ ca || Vi_18.10 || k«atriyasya k«atriyÃ-vaiÓyÃ-ÓÆdrÃ-putre«v ayam eva vibhÃga÷ || Vi_18.11 || atha brÃhmaïasya brÃhmaïa-k«atriyau putrau syÃtÃæ, tadà saptadhà k­tÃd dhanÃd brÃhmaïaÓ caturo 'æÓÃn ÃdadyÃt || Vi_18.12 || trÅn rÃjanya÷ || Vi_18.13 || atha brÃhmaïasya brÃhmaïa-vaiÓyau, tadà «a¬dhà vibhaktasya caturo 'æÓÃn brÃhmaïas tv ÃdadyÃt || Vi_18.14 || dvÃv aæÓau vaiÓya÷ || Vi_18.15 || atha brÃhmaïasya brÃhmaïa-ÓÆdrau putrau syÃtÃæ, tadà tad-dhanam pa¤cadhà vibhajeyÃtÃm || Vi_18.16 || caturo 'æÓÃn brÃhmaïas tv ÃdadyÃt || Vi_18.17 || ekaæ ÓÆdra÷ || Vi_18.18 || atha brÃhmaïasya k«atriyasya và k«atriya-vaiÓyau putrau syÃtÃæ, tadà tad-dhanaæ pa¤cadhà vibhajeyÃtÃm || Vi_18.19 || trÅn aæÓÃn k«atriyas tv ÃdadyÃt || Vi_18.20 || dvÃv aæÓau vaiÓya÷ || Vi_18.21 || atha brÃhmaïasya k«atriyasya và k«atriya-ÓÆdrau putrau syÃtÃæ, tadà tad-dhanaæ caturdhà vibhajeyÃtÃm || Vi_18.22 || trÅn aæÓÃn k«atriyas tv ÃdadyÃt || Vi_18.23 || ekaæ ÓÆdra÷ || Vi_18.24 || atha brÃhmaïasya k«atriyasya vaiÓyasya và vaiÓya-ÓÆdrau putrau syÃtÃæ, tadà tad-dhanaæ tridhà vibhajeyÃtÃm || Vi_18.25 || dvÃv aæÓau vaiÓyas tv ÃdadyÃt || Vi_18.26 || ekaæ ÓÆdra÷ || Vi_18.27 || athai7ka-putrà brÃhmaïasya brÃhmaïa-k«atriya-vaiÓyÃ÷ sarva-harÃ÷ || Vi_18.28 || k«atriyasya rÃjanya-vaiÓyau || Vi_18.29 || vaiÓyasya vaiÓya÷ || Vi_18.30 || ÓÆdra÷ ÓÆdrasya || Vi_18.31 || dvi-jÃtÅnÃæ ÓÆdras tv eka÷ putro 'rdha-hara÷ || Vi_18.32 || aputra-rikthasya yà gati÷, sÃ9trÃ7rdhasya dvitÅyasya || Vi_18.33 || mÃtara÷ putra-bhÃgÃ1nusÃreïa bhÃgÃ1pahÃriïya÷ || Vi_18.34 || anƬhÃÓ ca duhitara÷ || Vi_18.35 || samÃna-varïÃ÷ putrÃ÷ samÃn aæÓÃn Ãdadyu÷ || Vi_18.36 || jye«ÂhÃya Óre«Âham uddhÃraæ dadyu÷ || Vi_18.37 || yadi dvau brÃhmaïÅ-putrau syÃtÃm eka÷ ÓÆdrÃ-putra÷, tadà navadhà vibhaktasyÃ7rthasya brÃhmaïÅ-putrÃv a«Âau bhÃgÃn ÃdadyÃtÃm ekaæ ÓÆdrÃ-putra÷ || Vi_18.38 || atha ÓÆdrÃ-putrÃv ubhau syÃtÃm eko brÃhmaïÅ-putra÷, tadà «a¬dhà vibhaktasyÃ7rthasya caturo 'æÓÃn brÃhmaïas tv ÃdadyÃt, dvÃv aæÓau ÓÆdrÃ-putrau || Vi_18.39 || anena krameïÃ7nyatrÃ7py aæÓa-kalpanà bhavati || Vi_18.40 || vibhaktÃ÷ saha jÅvanto $ vibhajeran punar yadi & samas tatra vibhÃga÷ syÃj % jyai«Âhyaæ tatra na vidyate // Vi_18.41 // anupaghnan pit­-dravyaæ $ Órameïa yad upÃrjayet & svayam Åhita-labdhaæ tan % nÃ7kÃmo dÃtum arhati // Vi_18.42 // pait­kaæ tu yadà dravyam $ anavÃptaæ yad ÃpnuyÃt & na tat putrair bhajet sÃ1rdham % akÃma÷ svayam arjitam // Vi_18.43 // vastraæ patram alaækÃra÷ $ k­tÃ1nnam udakaæ striya÷ & yoga-k«emaæ pracÃraÓ ca % na vibhÃjyaæ ca pustakam // Vi_18.44 // -----Vi_19 m­taæ dvijaæ na ÓÆdreïa nirhÃrayet || Vi_19.1 || na ÓÆdraæ dvijena || Vi_19.2 || pitaraæ mÃtaraæ ca putrà nirhareyu÷ || Vi_19.3 || na dvijaæ pitaram api ÓÆdrÃ÷ || Vi_19.4 || brÃhmaïam anÃthaæ ye brÃhmaïà nirharanti te svarga-loka-bhÃja÷ || Vi_19.5 || nirh­tya ca bÃndhavaæ pretaæ saæ«k­tyÃ7pradak«iïena citÃm abhigamyÃ7psu sa-vÃsaso nimajjanaæ kuryu÷ || Vi_19.6 || pretasyo7daka-nirvapaïaæ k­tvai9kaæ piï¬aæ kuÓe«u dadyu÷ || Vi_19.7 || privartita-vÃsasaÓ ca nimba-patrÃïi vidaÓya dvÃry aÓmani pada-nyÃsaæ k­tvà g­haæ praviÓeyu÷ || Vi_19.8 || ak«atÃæÓ cÃ7gnau k«ipeyu÷ || Vi_19.9 || caturthe divase 'sthi-saæcayanaæ kuryu÷ || Vi_19.10 || te«Ãæ gaÇgÃ2mbhasi prak«epa÷ || Vi_19.11 || yÃvat saækhyam asthi puru«asya gaÇgÃ2mbhasi ti«Âhati, tÃvad var«a-sahasrÃïi svarga-lokam adhiti«Âhati || Vi_19.12 || yÃvad ÃÓaucaæ tÃvat pretasyo7dakaæ piï¬am ekaæ ca dadyu÷ || Vi_19.13 || krÅta-labdhÃ1ÓanÃÓ ca bhaveyu÷ || Vi_19.14 || amÃæsÃ1ÓanÃÓ ca || Vi_19.15 || sthaï¬ila-ÓÃyina÷ || Vi_19.16 || p­thak-ÓÃyinaÓ ca || Vi_19.17 || grÃmÃn ni«kramyÃ8ÓaucÃ1nte k­ta-ÓmaÓru-karmÃïas tila-kalkai÷ sar«apa-kalkair và snÃtÃ÷ parivartita-vÃsaso g­haæ praviÓeyu÷ || Vi_19.18 || tatra ÓÃntiæ k­tvà brÃhmaïÃnÃæ ca pÆjanaæ kuryu÷ || Vi_19.19 || devÃ÷ parok«a-devÃ÷, pratyak«a-devà brÃhmÃïÃ÷ || Vi_19.20 || brÃhmaïair lokà dhÃryante || Vi_19.21 || brÃhmaïÃnÃæ prasÃdena $ divi ti«Âhanti devatÃ÷ & brÃhmaïÃ1bhihitaæ vÃkyaæ % na mithyà jÃyate kva-cit // Vi_19.22 // yad brÃhmaïÃs tu«Âa-tamà vadanti $ tad devatÃ÷ pratyabhinandayanti & tu«Âe«u tu«ÂÃ÷ satataæ bhavanti % pratyak«a-deve«u parok«a-devÃ÷ // Vi_19.23 // du÷khÃ1nvitÃnÃæ m­ta-bÃndhavÃnÃm $ ÃÓvÃsanaæ kuryur adÅna-sattvÃ÷ & vÃkyais tu yair bhÆmi tavÃ7bhidhÃsye % vÃkyÃny ahaæ tÃni mano 'bhirÃme // Vi_19.24 // -----Vi_20 yad uttarÃ1yaïaæ tad ahar devÃnÃm || Vi_20.1 || dak«iïÃ1yanaæ rÃtri÷ || Vi_20.2 || saævatsaro 'ho-rÃtra÷ || Vi_20.3 || tat-triæÓatà mÃsÃ÷ || Vi_20.4 || mÃsà dvÃdaÓa var«am || Vi_20.5 || dvÃdaÓa var«a-ÓatÃni divyÃni kali-yugam || Vi_20.6 || dvi-guïÃni dvÃparam || Vi_20.7 || tri-guïÃni tretà || Vi_20.8 || catur-guïÃni k­ta-yugam || Vi_20.9 || dvÃdaÓa-var«a-sahasrÃïi divyÃni catur-yugam || Vi_20.10 || catur-yugÃïÃm eka-saptatir manv-antaram || Vi_20.11 || catur-yuga-sahasram ca kalpa÷ || Vi_20.12 || sa ca pitÃmahasyÃ7ha÷ || Vi_20.13 || tÃvatÅ cÃ7sya rÃtri÷ || Vi_20.14 || evaæ-vidhenÃ7ho-rÃtreïa mÃsa-var«a-gaïanayà sarvasyai7va brahmaïo var«a-Óatam Ãyu÷ || Vi_20.15 || brahmÃ3yu«Ã ca paricchinna÷ pauru«o divasa÷ || Vi_20.16 || tasyÃ7nte mahÃ-kalpa÷ || Vi_20.17 || tÃvaty evÃ7sya niÓà || Vi_20.18 || paurÆ«eyÃïÃm aho-rÃtrÃïÃm atÅtÃnÃæ saækhyai9va nÃ7sti || Vi_20.19 || na ca bhavi«yÃïÃm || Vi_20.20 || anÃdy-antatvÃt kÃlasya || Vi_20.21 || evam asmin nir-Ãlambe $ kÃle satata-yÃyini & na tad-bhÆtaæ prapaÓyÃmi % sthitir yasya bhaved dhruvà // Vi_20.22 // gaÇgÃyÃ÷ sikatà dhÃrÃs $ tathà var«ati vÃsave & Óakyà gaïayituæ loke % na vyatÅtÃ÷ pitÃmahÃ÷ // Vi_20.23 // caturdaÓa vinaÓyanti $ kalpe kalpe sure3ÓvarÃ÷ & sarva-loka-pradhÃnÃÓ ca % manavaÓ ca caturdaÓa // Vi_20.24 // bahÆnÅ7ndra-sahasrÃïi $ daitye1ndra-niyutÃni ca & vina«tÃnÅ7ha kÃlena % manuje«v atha kà kathà // Vi_20.25 // rÃja-r«ayaÓ ca bahava÷ $ sarvai÷ samudità guïai÷ & devà brahma-r«ayaÓ cai7va % kÃlena nidhanaæ gatÃ÷ // Vi_20.26 // ye samarthà jagaty asmin $ s­«Âi-saæhÃra-kÃraïe & te 'pi kÃlena nÅyante % kÃlo hi dur-atikrama÷ // Vi_20.27 // Ãkramya sarva÷ kÃlena $ para-lokaæ ca nÅyate & karma-pÃÓa-vaÓo jantus % tatra kà paridevanà // Vi_20.28 // jÃtasya hi dhruvo m­tyur $ dhruvaæ janma m­tasya ca & arthe du«-parihÃrye 'smin % nÃ7sti loke sahÃya-tà // Vi_20.29 // Óocanto no7pakurvanti $ m­tasye7ha janà yata÷ & ato na roditavyaæ hi % kriyà kÃryà sva-Óaktita÷ // Vi_20.30 // su-k­taæ du«-k­taæ co7bhau $ sahÃyau yasya gacchata÷ & bÃndhavais tasya kiæ kÃryaæ % Óocadbhir atha và na và // Vi_20.31 // bÃndhavÃnÃm aÓauce tu $ sthitiæ preto na vindati & atas tv abhyeti tÃn eva % piï¬a-toya-pradÃyina÷ // Vi_20.32 // arvÃk sa-piïdÅ-karaïÃt $ preto bhavati yo m­ta÷ & preta-loka-gatasyÃ7nnaæ % so1da-kumbhaæ prayacchata // Vi_20.33 // pit­-loka-gataÓ cÃ7nnaæ $ ÓrÃddhe bhuÇkte svadhÃ-samam & pit­-loka-gatasyÃ7sya % tasmÃc chrÃddhaæ prayacchata // Vi_20.34 // deva-tve yÃtanÃ-sthÃne $ tiryag-yonau tathai9va ca & mÃnu«ye ca tathÃ0pnoti % ÓrÃddhaæ dattaæ sva-bÃndhavai÷ // Vi_20.35 // pretasya ÓrÃddha-kartuÓ ca $ pu«Âi÷ ÓrÃddhe k­te dhruvam & tasmÃc chrÃddhaæ sadà kÃryaæ % Óokaæ tyaktvà nir-arthakam // Vi_20.36 // etÃvad eva kartavyaæ $ sadà pretasya bandhubhi÷ & no7pakuryÃn nara÷ Óocan % pretasyÃ8tmana eva ca // Vi_20.37 // d­«Âvà lokam anÃkrandaæ $ mriyamÃïÃæÓ ca bÃndhavÃn & dharmam ekaæ sahÃyÃ1rthaæ % varayadhvaæ sadà narÃ÷ // Vi_20.38 // m­to 'pi bÃndhava÷ Óakto $ nÃ7nugantuæ naraæ m­tam & jÃyÃ-varjaæ hi sarvasya % yÃmya÷ panthà virudhyate // Vi_20.39 // dharma eko 'nuyÃty enaæ $ yatra kva-cana gÃminam & nanv asÃre n­-loke 'smin % dharmaæ kuruta mà ciram // Vi_20.40 // Óva÷ kÃryam adya kurvÅta $ pÆrvÃ1hïe cÃ7parÃ1hïikam & na hi pratÅk«ate m­tyu÷ % k­taæ vÃ9sya na vÃ9k­tam // Vi_20.41 // k«etrÃ3païa-g­hÃ3saktam $ anyatra gata-mÃnasam & v­kÅ9vo7raïam ÃsÃdya % m­tyur ÃdÃya gacchati // Vi_20.42 // na kÃlasya priya÷ kaÓ-cid $ dve«yaÓ cÃ7sya na vidyate & Ãyu«ye karmaïi k«Åïe % prasahya harate janam // Vi_20.43 // nÃ7prÃpta-kÃlo mriyate $ viddha÷ Óara-Óatair api & kuÓÃ1greïÃ7pi saæ«p­«Âa÷ % prÃpta-kÃlo na jÅvati // Vi_20.44 // nau8ÓadhÃni na mantrÃÓ ca $ na homà na punar japÃ÷ & trÃyante m­tyuno9petaæ % jarayà vÃ9pi mÃnavam // Vi_20.45 // ÃgÃminam anarthaæ hi $ pravidhÃna-Óatair api & na nivÃrayituæ Óaktas % tatra kà paridevanà // Vi_20.46 // yathà dhenu-sahasre«u $ vatso vindati mÃtaram & tathà pÆrva-k­taæ karma % kartÃraæ vindate dhruvam // Vi_20.47 // avyaktÃ3dÅni bhÆtÃni $ vyakta-madhyÃni cÃ7py atha & avyakta-nidhanÃny eva % tatra kà paridevanà // Vi_20.48 // dehino 'smin yathà dehe $ kaumÃraæ yauvanaæ jarà & tahtà dehÃ1ntara-prÃptir % dhÅras tatra na muhyati // Vi_20.49 // g­hïÃtÅ7ha yathà vastraæ $ tyaktvà pÆrva-dh­taæ nara÷ & g­hïÃty evaæ navaæ dehÅ % dehaæ karma-nibandhanam // Vi_20.50 // nai7naæ chindanti ÓastrÃïi $ nai7naæ dahati pÃvaka÷ & na cai7naæ kledayanty Ãpo % na Óo«ayati mÃruta÷ // Vi_20.51 // acchedyo 'yam adÃhyo 'yam $ akledyo 'Óo«ya eva ca & nitya÷ satata-ga÷ sthÃïur % acalo 'yaæ sanÃtana÷ // Vi_20.52 // avyakto 'yam acintyo 'yam $ avikÃryo 'yam ucyate & tasmÃd evaæ viditvai9naæ % nÃ7nuÓocitum arhatha // Vi_20.53 // -----Vi_21 athÃ8Óauca-vyapagame su-snÃta÷ su-prak«Ãlita-pÃïi-pÃda÷ sv-ÃcÃntas tv evaæ-vidhÃn eva brÃhmaïÃn yathÃ-Óakti udaÇ-mukhÃn gandha-mÃlya-vastrÃ1laækÃrÃ3dibhi÷ pÆjitÃn bhojayet || Vi_21.1 || ekavan-mantrÃn Æhed eko1ddi«Âe || Vi_21.2 || ucchi«Âa-saænidhÃv ekam eva tan-nÃma-gotrÃbhyÃæ piï¬aæ nirvapet || Vi_21.3 || bhukta-vatsu brÃhmaïe«u dak«iïayÃ9bhipÆjite«u preta-nÃma-gotrÃbhyÃæ dattÃ1k«ayyo1daka÷ catur-aÇgula-p­thvÅ÷ tÃvad-antarÃ÷ tÃvad-adha÷-khÃtÃ÷ vitasty-ÃyatÃ÷ tisra÷ kar«Æ÷ kuryÃt || Vi_21.4 || kar«Æ-samÅpe cÃ7gni-trayam upasamÃdhÃya paristÅrya tatrai7kai1kasmin Ãhuti-trayaæ juhuyÃt || Vi_21.5 || somÃya pit­-mate svadhà nama÷ || Vi_21.6 || agnaye kavya-vÃhanÃya svathà nama÷ || Vi_21.7 || yamÃyÃ7Çgirase svadhà nama÷ || Vi_21.8 || sthÃna-traye ca prÃgvat piï¬a-nirvapaïaæ kuryÃt || Vi_21.9 || anna-dadhi-gh­ta-madhu-mÃæsai÷ kar«Æ-trayaæ pÆrayitvà etat ta iti japet || Vi_21.10 || evaæ m­tÃ1he prati-mÃsaæ kuryÃt || Vi_21.11 || saævatsarÃ1nte pretÃya tat-pitre tat-pitÃmahÃya tat-prapitÃmahÃya ca brÃhmaïÃn deva-pÆrvÃn bhojayet || Vi_21.12 || atrÃ7gnau-karaïam ÃvÃhanaæ pÃdyaæ ca kuryÃt || Vi_21.13 || saæs­jatu tvà p­thivÅ samÃnÅ ca iti ca preta-pÃdya-pÃtre pit­-pÃdya-pÃtra-traye yojayet || Vi_21.14 || ucchi«Âa-saænidhau piï¬a-catu«Âayaæ kuryÃt || Vi_21.15 || brÃhmaïÃæÓ ca svÃ3cÃ1ntÃn datta-dak«iïÃæÓ cÃ7nuvrajya visarjayet || Vi_21.16 || tata÷ preta-piï¬aæ pÃdya-pÃtro1daka-vat piï¬a-traye nidadhyÃt || Vi_21.17 || kar«Æ-traya-saænikr«e 'py evam eva || Vi_21.18 || sa-piï¬Å-karaïaæ mÃsikÃ1rtha-vat dvÃdaÓÃ1haæ ÓrÃddhaæ k­tvà trayodaÓe 'hni và kuryÃt || Vi_21.19 || mantra-varjaæ hi ÓÆdrÃïÃæ dvÃdaÓe 'hni || Vi_21.20 || saævatsarÃ1bhyantare yady adhimÃso bhavet, tadà mÃsikÃ1rthe dinam ekaæ vardhayet || Vi_21.21 || sa-piï¬Å-karaïaæ strÅïÃæ $ kÃryam evaæ tathà bhavet & yÃvaj jÅvaæ tathà kuryÃc % chrÃddhaæ tu prativatsaram // Vi_21.22 // arvÃk sa-piï¬Å-karaïaæ $ yasya saævatsarÃt k­taæ & tasyÃ7py annaæ so1da-kumbhaæ % dadyÃd var«aæ dvi-janmane // Vi_21.23 // -----Vi_22 brÃhmaïasya sa-piï¬ÃnÃæ janana-maraïayor daÓÃ1ham ÃÓaucam || Vi_22.1 || dvÃdaÓÃ1haæ rÃjanyasya || Vi_22.2 || pa¤cadaÓÃ1haæ vaiÓyasya || Vi_22.3 || mÃsaæ ÓÆdrasya || Vi_22.4 || sa-piï¬atà ca puru«e saptame vinivartate || Vi_22.5 || ÃÓauce homa-dÃna-pratigraha-svÃ1dhyÃyà nivartante || Vi_22.6 || nÃ8Óauce kasya-cid annam aÓnÅyÃt || Vi_22.7 || brÃhmaïÃ3dÅnÃm aÓauce ya÷ sak­d evÃ7nnam atti tasya tÃvad ÃÓaucaæ yÃvat te«Ãm || Vi_22.8 || ÃÓauÓÃ1pagame prÃyaÓcittaæ kuryÃt || Vi_22.9 || sa-varïasyÃ8Óauce dvijo bhuktvà sravantÅm ÃsÃdya tan-nimagnas trir-aghamar«aïaæ japtvo9ttÅrya gÃyatry-a«Âa-sahasraæ japet || Vi_22.10 || k«atriyÃ3Óauce brÃhmaïas tv etad evo7po«ita÷ k­tvà Óudhyati || Vi_22.11 || vaiÓyÃ3Óauce rÃjanyaÓ ca || Vi_22.12 || vaiÓyÃ3Óauce brÃhmaïas tri-rÃtro1po«itaÓ ca || Vi_22.13 || brÃhmaïÃ3Óauce rÃjanya÷ k«atriyÃ3Óauce vaiÓyaÓ ca sravantÅm ÃsÃdya gÃyatrÅ-Óata-pa¤cakaæ japet || Vi_22.14 || vaiÓyaÓ ca brÃhmaïÃ3Óauce gÃyatry-a«Âa-Óataæ japet || Vi_22.15 || ÓÆdrÃ3Óauce dvijo bhuktvà prÃjÃpatyaæ caret || Vi_22.16 || ÓÆdraÓ ca dvijÃ3Óauce snÃnam Ãcaret || Vi_22.17 || ÓÆdra÷ ÓÆdrÃ3Óauce snÃta÷ pa¤ca-gavyaæ pibet || Vi_22.18 || patnÅnÃæ dÃsÃnÃm Ãnulomyena svÃminas tulyam ÃÓaucam || Vi_22.19 || m­te svÃminy ÃtmÅyam || Vi_22.20 || hÅna-varïÃnÃm adhika-varïe«u sa-piï¬e«u tad-aÓauca-vyapagame Óuddhi÷ || Vi_22.21 || brÃhmaïasya k«atri-viÂ-ÓÆdre«u sa-piï¬e«u «a¬-rÃtra-tri-rÃtrai1ka-rÃtrai÷ || Vi_22.22 || k«atriyasya viÂ-ÓÆdrayo÷ «a¬-rÃtra-tri-rÃtrÃbhyÃm || Vi_22.23 || vaiÓyasya ÓÆdre«u «a¬-rÃtreïa || Vi_22.24 || mÃsa-tulyair aho-rÃtrair garbha-srÃve || Vi_22.25 || jÃta-m­te m­ta-jÃte và kulasya sadya÷ Óaucam || Vi_22.26 || adanta-jÃte bÃle prete sadya eva || Vi_22.27 || nÃ7syÃ7gni-saæskÃro no7daka-kriyà || Vi_22.28 || danta-jÃte tv ak­ta-cƬe tv aho-rÃtreïa || Vi_22.29 || k­ta-cƬe tv asaæsk­te tri-rÃtreïa || Vi_22.30 || tata÷ paraæ yatho9kta-kÃlena || Vi_22.31 || strÅïÃæ vivÃha÷ saæskÃra÷ || Vi_22.32 || saæsk­tÃsu strÅ«u nÃ8Óaucaæ pit­-pak«e || Vi_22.33 || tat-prasava-maraïe cet pit­-g­he syÃtÃæ , tadà eka-rÃtraæ tri-rÃtraæ ca || Vi_22.34 || jananÃ3Óauca-madhye yady aparaæ jananÃ3Óaucaæ syÃt , tadà pÆrvÃ3Óauca-vyapagame Óuddhi÷ || Vi_22.35 || rÃtri-Óe«e dina-dvayena || Vi_22.36 || prabhÃte dina-trayeïa || Vi_22.37 || maraïÃ3Óauca-madhye j¤Ãti-maraïe 'py evam || Vi_22.38 || Órutvà deÓÃ1ntara-stho janana-maraïe ÃÓauca-Óe«eïa Óudhyet || Vi_22.39 || vyatÅte 'Óauce saævatsarÃ1ntas tv eka-rÃtreïa || Vi_22.40 || tata÷ paraæ snÃnena || Vi_22.41 || ÃcÃrye mÃtÃmahe ca vyatÅte tri-rÃtreïa || Vi_22.42 || an-aurase«u putre«u $ jÃte«u ca m­te«u ca & para-pÆrvÃsu bhÃryÃsu % prasÆtÃsu m­tÃsu ca // Vi_22.43 // ÃcÃrya-patnÅ-putro1pÃdhyÃya-mÃtula-ÓvaÓura-ÓvaÓurya-sahÃdhyÃyi-Ói«ye«v atÅte«v eka-rÃtreïa || Vi_22.44 || sva-deÓa-rÃjani ca || Vi_22.45 || asapiï¬e sva-veÓmani m­te ca || Vi_22.46 || bh­gv-agny-anÃÓakÃ1mbu-saægrÃma-vidyun-n­pa-hatÃnÃæ nÃ8Óaucam || Vi_22.47 || na rÃj¤Ãæ raja-karmaïi || Vi_22.48 || na vratinÃæ vrate || Vi_22.49 || na satriïÃæ satre || Vi_22.50 || na kÃrÆïÃæ kÃru-karmaïi || Vi_22.51 || na rÃjÃ3j¤Ã-kÃriïÃæ tad-icchayà || Vi_22.52 || na deva-prati«ÂhÃ-vivÃhayo÷ pÆrva-saæbh­tayo÷ || Vi_22.53 || na deÓa-vibhrame || Vi_22.54 || Ãpady api ca ka«ÂÃyÃm || Vi_22.55 || Ãtma-tyÃgina÷ patitÃÓ ca nÃ8Óauco1daka-bhÃja÷ || Vi_22.56 || patitasya dÃsÅ m­te 'hni padà apÃæ ghaÂam apavarjayet || Vi_22.57 || udbandhana-m­tasya ya÷ pÃÓaæ chindyÃt sa tapta-k­cchreïa Óudhyati || Vi_22.58 || Ãtma-tyÃginÃæ saæskartà ca || Vi_22.59 || tad-aÓru-pÃta-kÃrÅ ca || Vi_22.60 || sarvasyai7va pretasya bÃndhavai÷ sahÃ1Óru-pÃtaæ k­tvà snÃnena || Vi_22.61 || ak­te 'sthi-saæcaye sa-caila-snÃnena || Vi_22.62 || dvija÷ ÓÆdra-pretÃ1nugamanaæ k­tvà sravantÅm ÃsÃdya tan-nimagna÷ trir-aghamar«aïaæ japtvo9ttÅrya gÃyatry-a«Âa-sahasraæ japet || Vi_22.63 || dvija-pretasyÃ7«Âa-Óatam || Vi_22.64 || ÓÆdra÷ pretÃ1nugamanaæ k­tvà snÃnam Ãcaret || Vi_22.65 || citÃ-dhÆma-sevane sarve varïÃ÷ snÃnam Ãcareyu÷ || Vi_22.66 || maithune du÷-svapne rudhiro1pagata-kaïÂhe vamana-virekayoÓ ca || Vi_22.67 || ÓmaÓru-karmaïi k­te ca || Vi_22.68 || Óava-sp­Óaæ ca sp­«Âvà rajasvalÃ-caï¬Ãla-yÆpÃæÓ ca || Vi_22.69 || bhak«ya-varjaæ pa¤ca-nakha-Óavaæ tad-asthi-snehaæ ca || Vi_22.70 || sarve«v ete«u snÃne«u vastraæ nÃ7prak«Ãlitaæ bibh­yÃt || Vi_22.71 || rajasvalà caturthe 'hni snÃnÃc chudhyati || Vi_22.72 || rajasvalà hÅna-varïÃæ rajasvalÃæ sp­«Âvà na tÃvad aÓnÅyÃt yÃvan na Óuddhà || Vi_22.73 || sa-varïÃm adhika-varïÃæ và sp­«Âvà sadya÷ snÃtvà Óudhyati || Vi_22.74 || k«utvà suptvà bhuktvà bhojanÃ1dhyayane3psu÷ pÅtvà snÃtvà ni«ÂhÅvya vÃsa÷ paridhÃya rathyÃm Ãkramya mÆtra-purÅ«aæ k­tvà pa¤ca-nakhÃ1sthy asnehaæ sp­«Âvà cÃ8camet || Vi_22.75 || caï¬Ãla-mleccha-saæbhëaïe ca || Vi_22.76 || nÃbher adhastÃt prabÃhu«u ca kÃyikair malai÷ surÃbhir madyaiÓ co7pahato m­t-toyais tad-aÇgaæ prak«Ãlya Óudhyet || Vi_22.77 || anyatro7pahato m­t-toyais tad-aÇgaæ prak«Ãlya snÃnena || Vi_22.78 || vaktro1pahatas tv upo«ya snÃtvà pa¤ca-gavyena || Vi_22.79 || daÓana-cchado1pahataÓ ca || Vi_22.80 || vasà Óukram as­Ç majjà $ mÆtraæ vi karïa-viï-nakhÃ÷ & Óle«mÃ1Óru dÆ«ikà svedo % dvÃdaÓai7te n­ïÃæ malÃ÷ // Vi_22.81 // gau¬Å mÃdhvÅ ca pai«ÂÅ ca $ vij¤eyà tri-vidhà surà & yathai9vai7kà tathà sarvà % na pÃtavyà dvijÃtibhi÷ // Vi_22.82 // mÃdhÆkam aik«avaæ ÂÃÇkaæ $ kaulaæ khÃrjÆra-pÃnase & m­dvÅkÃ-rasa-mÃdhvÅke % maireyaæ nÃrikela-jam // Vi_22.83 // amedhyÃni daÓai7tÃni $ madyÃni brÃhmaïasya ca & rÃjanyaÓ cai7va vaiÓyaÓ ca % sp­«Âvai9tÃni na du«yata÷ // Vi_22.84 // guro÷ pretasya Ói«yas tu $ pit­-medhaæ samÃcaran & pretÃ3hÃrai÷ samaæ tatra % daÓa-rÃtreïa Óudhyati // Vi_22.85 // ÃcÃryaæ svam upÃdhyÃyaæ $ pitaraæ mÃtaraæ gurum & nirh­tya tu vratÅ pretÃn % na vratena viyujyate // Vi_22.86 // Ãdi«ÂÅ no7dakaæ kuryÃd $ à vratasya samÃpanÃt & samÃpte tÆ7dakaæ k­tvà % tri-rÃtreïai7va Óudhyati // Vi_22.87 // j¤Ãnaæ tapo 'gnir ÃhÃro $ m­n-mano vÃry-upäjanam & vÃyu÷ karmÃ1rka-kÃlau ca % Óuddhi-kartÌïi dehinÃm // Vi_22.88 // sarve«Ãm eva ÓaucÃnÃm $ anna-Óaucaæ paraæ sm­tam & yo 'nne Óuci÷ sa hi Óucir % na m­d-vÃri-Óuci÷ Óuci÷ // Vi_22.89 // k«Ãntyà Óudhyanti vidvÃæso $ dÃnenÃ7kÃrya-kÃriïa÷ & pracchanna-pÃpà japyena % tapasà veda-vit-tamÃ÷ // Vi_22.90 // m­t-toyai÷ Óudhyate Óodhyaæ $ nadÅ vegena Óudhyati & rajasà strÅ mano-du«Âà % saænyÃsena dvijo1ttamÃ÷ // Vi_22.91 // adbhir gÃtrÃïi Óudhyanti $ mana÷ satyena Óudhyati & vidyÃ-tapobhyÃæ bhÆtÃ3tmà % buddhir j¤Ãnena Óudhyati // Vi_22.92 // e«a Óaucasya te prokta÷ $ ÓÃrÅrasya vinirïaya÷ & nÃnÃ-vidhÃnÃæ dravyÃïÃæ % Óuddhe÷ Ó­ïu vinirïayam // Vi_22.93 // -----Vi_23 ÓÃrÅrair malai÷ surÃbhir madyair và yad upahataæ tad atyanto1pahatam || Vi_23.1 || atyanto1pahataæ sarvaæ loha-bhÃï¬am agnau prak«iptaæ Óudhyet || Vi_23.2 || maïi-mayam aÓma-mayam abjaæ ca sapta-rÃtraæ mahÅ-nikhananena || Vi_23.3 || Ó­Çga-dantÃ1sthi-mayaæ tak«aïena || Vi_23.4 || dÃravaæ m­n-mayaæ ca jahyÃt || Vi_23.5 || atyanto1pahatasya vastrasya yat prak«Ãlitaæ sad virajyate tac chindyÃt || Vi_23.6 || sauvarïa-rÃjatÃ1bja-maïi-mayÃnÃæ nirlepÃnÃm adbhi÷ Óuddhi÷ || Vi_23.7 || aÓma-mayÃnÃæ camasÃnÃæ grahÃïÃæ ca || Vi_23.8 || caru-sruk-sruvÃïÃm u«ïenÃ7mbhasà || Vi_23.9 || yaj¤a-karmaïi yaj¤a-pÃtrÃïÃæ pÃïinà saæmÃrjanena || Vi_23.10 || sphya-ÓÆrpa-ÓakaÂa-musalo1lÆkhalÃnÃæ prok«aïena || Vi_23.11 || Óayana-yÃnÃ3sanÃnÃæ ca || Vi_23.12 || bahÆnÃæ ca || Vi_23.13 || dhÃnyÃ1jina-rajju-tÃntava-vaidala-sÆtra-kÃrpÃsa-vÃsasÃæ ca || Vi_23.14 || ÓÃka-mÆla-phala-pu«pÃïÃæ ca || Vi_23.15 || t­ïa-këÂha-Óu«ka-palÃÓÃnÃæ ca || Vi_23.16 || ete«Ãæ prak«Ãlanena || Vi_23.17 || alpÃnÃæ ca || Vi_23.18 || Æ«ai÷ kauÓeyÃ3vikayo÷ || Vi_23.19 || ari«Âakai÷ kutapÃnÃm || Vi_23.20 || ÓrÅ-phalair aæÓupaÂÂÃnÃm || Vi_23.21 || gaura-sar«apai÷ k«aumÃïÃm || Vi_23.22 || Ó­ÇgÃ1sthi-danta-mayÃnÃæ ca || Vi_23.23 || padmÃ1k«air m­ga-lomikÃnÃm || Vi_23.24 || tÃmra-rÅti-trapu-sÅsa-mayÃnÃm amlo1dakena || Vi_23.25 || bhasmanà kÃæsya-lohayo÷ || Vi_23.26 || tak«aïena dÃravÃïÃm || Vi_23.27 || go-vÃlai÷ phala-saæbhavÃnÃm || Vi_23.28 || prok«aïena saæhatÃnÃm || Vi_23.29 || utpavanena dravÃïÃm || Vi_23.30 || gu¬Ã3dÅnÃm ik«u-vikÃrÃïÃæ prabhÆtÃnÃæ g­ha-nihitÃnÃæ vÃry-agni-dÃnena || Vi_23.31 || sarva-lavaïÃnÃæ ca || Vi_23.32 || puna÷ pÃkena m­n-mayÃnÃm || Vi_23.33 || dravya-vat k­ta-ÓaucÃnÃæ devatÃ2rcÃnÃæ bhÆya÷ prati«ÂhÃpanena || Vi_23.34 || asiddhasyÃ7nnasya yan-mÃtram upahataæ tan-mÃtraæ parityajya Óe«asya kaï¬ana-prak«Ãlane kuryÃt || Vi_23.35 || droïÃ1bhyadhikam siddham annam upahataæ na du«yati || Vi_23.36 || tasyo7pahata-mÃtram apÃsya gÃyatryÃ9bhimantritaæ suvarïÃ1mbha÷ prak«ipet bastasya ca pradarÓayed agneÓ ca || Vi_23.37 || pak«i-jagdhaæ gavà ghrÃtam $ avadhÆtam avak«utam & dÆ«itaæ keÓa-kÅÂaiÓ ca % m­t-prak«epeïa Óudhyati // Vi_23.38 // yÃvan nÃ7paity amedhyÃ1ktÃd $ gandho lepaÓ ca tat-k­ta÷ & tÃvan m­d-vÃri deyaæ syÃt % sarvÃsu dravya-Óuddhi«u // Vi_23.39 // ajÃ1Óvaæ mukhato medhyaæ $ na gaur na nara-jà malÃ÷ & panthÃnaÓ ca viÓudhyanti % soma-sÆryÃ1æÓu-mÃrutai÷ // Vi_23.40 // rathyÃ-kardama-toyÃni $ sp­«ÂÃny antya-Óva-vÃyasai÷ & mÃrutenai7va Óudhyanti % pakve1«Âaka-citÃni ca // Vi_23.41 // prÃïinÃm atha sarve«Ãæ $ m­dbhir adbhiÓ ca kÃrayet & atyanto1pahatÃnÃæ ca % Óaucaæ nityam atandritam // Vi_23.42 // bhÆmi-«Âham udakaæ puïyaæ $ vait­«ïyaæ yatra gor bhavet & avyÃptaæ ced amedhyena % tad-vad eva ÓilÃ-gatam // Vi_23.43 // m­ta-pa¤ca-nakhÃt kÆpÃd $ atyanto1pahatÃt tathà & apa÷ samuddharet sarvÃ÷ % Óe«aæ vastreïa Óodhayet // Vi_23.44 // vahni-prajvÃlanaæ kuryÃt $ kÆpe pakve1«ÂakÃ-cite & pa¤ca-gavyaæ nyaset paÓcÃn % nava-toya-samudbhave // Vi_23.45 // jalÃ3Óaye«v athÃ7lpe«u $ sthÃvare«u vasuædhare & kÆpa-vat kathità Óuddhir % mahatsu ca na dÆ«aïam // Vi_23.46 // trÅïi devÃ÷ pavitrÃïi $ brÃhmaïÃnÃm akalpayan & ad­«Âam adbhir nirïiktaæ % yac ca vÃcà praÓasyate // Vi_23.47 // nityaæ Óuddha÷ kÃru-hasta÷ $ païyaæ yac ca prasÃritam & brÃhamaïÃ1ntaritaæ bhaik«yam % ÃkarÃ÷ sarva eva ca // Vi_23.48 // nityam Ãsyaæ Óuci strÅïÃæ $ Óakuni÷ phala-pÃtane & prasrave ca Óucir vatsa÷ % Óvà m­ga-grahaïe Óuci÷ // Vi_23.49 // Óvabhir hatasya yan mÃæsaæ $ Óuci tat parikÅrtitam & kravyÃ1dbhiÓ ca hatasyÃ7nyaiÓ % caï¬ÃlÃ3dyaiÓ ca dasyubhi÷ // Vi_23.50 // Ærdhvaæ nÃbher yÃni khÃni $ tÃni medhyÃni nirdiÓet & yÃny adhastÃny amedhyÃni % dehÃc cai7va malÃÓ cyutÃ÷ // Vi_23.51 // mak«ikà vipru«aÓ chÃyà $ gaur gajÃ1Óva-marÅcaya÷ & rajo bhÆr vÃyur agniÓ ca % mÃrjÃraÓ ca sadà Óuci÷ // Vi_23.52 // no7cchi«Âaæ kurvate mukhyà $ vipru«o 'Çge na yÃnti yÃ÷ & na ÓmaÓrÆïi gatÃny Ãsyaæ % na dantÃ1ntara-ve«Âitam // Vi_23.53 // sp­Óanti bindava÷ pÃdau $ ya ÃcÃmayata÷ parÃn & bhaumikais te samà j¤eyà % na tair aprayato bhavet // Vi_23.54 // ucchi«Âena tu saæsp­«Âo $ dravya-hasta÷ kathaæ-cana & anidhÃyai7va tad dravyam % ÃcÃnta÷ Óuci-tÃm iyÃt // Vi_23.55 // mÃrjano1päjanair veÓma $ prok«aïenai7va pustakam & saæmÃrjanenÃ8¤janena % sekeno7llekhanena ca // Vi_23.56 // dÃhena ca bhuva÷ Óuddhir $ vÃsenÃ7py atha và gavÃm & gÃva÷ pavitra-maÇgalyaæ % go«u lokÃ÷ prati«ÂhitÃ÷ // Vi_23.57 // gÃvo vitanvate yj¤aæ $ gÃva÷ sarvÃ1gha-sÆdanÃ÷ & go-mÆtraæ go-mayaæ sarpi÷ % k«Åraæ dadhi ca rocanà // Vi_23.58 // «a¬-aÇgam etat paramaæ $ maÇgalyaæ paramaæ gavÃm & Ó­Çgo1dakaæ gavÃæ puïyaæ % sarvÃ1gha-vini«Ædanam // Vi_23.59 // gavÃm kaï¬Æyanaæ cai7va $ sarva-kalma«a-nÃÓanam & gavÃæ grÃsa-pradÃnena % svarga-loke mahÅyate // Vi_23.60 // gavÃæ hi tÅrthe vasatÅ7ha gaÇgà $ pu«Âis tathÃ0sÃæ rajasi prav­ddhà & lak«mÅ÷ karÅ«e praïatau ca dharmas % tÃsÃæ praïÃmaæ satataæ ca kuryÃt // Vi_23.61 // -----Vi_24 atha brÃhmaïasya varïÃ1nukrameïa catasro bhÃryà bhavanti || Vi_24.1 || tisra÷ k«atriyasya || Vi_24.2 || dve vaiÓyasya || Vi_24.3 || ekà ÓÆdrasya || Vi_24.4 || tÃsÃæ savarïÃ3vedane pÃïir grÃhya÷ || Vi_24.5 || asavarïÃ3vedane Óara÷ k«atriya-kanyayà || Vi_24.6 || pratodo vaiÓya-kanyayà || Vi_24.7 || vasana-daÓÃnta÷ ÓÆdra-kanyayà || Vi_24.8 || na sa-gotrÃæ na samÃnÃ3r«a-pravarÃæ bhÃryÃæ vindeta || Vi_24.9 || mÃt­tas tv à pa¤camÃt puru«Ãt *pit­taÓ cÃ8 saptamÃt [pit­tÃÓ] || Vi_24.10 || nÃ7kulÅnÃm || Vi_24.11 || na ca vyÃdhitÃm || Vi_24.12 || nÃ7dhikÃ1ÇgÅm || Vi_24.13 || na hÅnÃ1ÇgÅm || Vi_24.14 || nÃ7tikapilÃm || Vi_24.15 || na vÃcÃÂÃm || Vi_24.16 || athÃ7«Âau vivÃhà bhavanti || Vi_24.17 || brÃhmo daiva Ãr«a÷ prÃjÃpatyo gÃndharva Ãsuro rÃk«asa÷ paiÓÃcaÓ ce7ti || Vi_24.18 || ÃhÆya guïavate kanyÃ-dÃnaæ brÃhma÷ || Vi_24.19 || yaj¤a-stha-rtvije daiva÷ || Vi_24.20 || go-mithuna-grahaïenÃ8r«a÷ || Vi_24.21 || prÃrthita-pradÃnena prÃjÃpatya÷ || Vi_24.22 || dvayo÷ sa-kÃmayor mÃtÃ-pit­-rahito yogo gÃndharva÷ || Vi_24.23 || krayeïÃ8sura÷ || Vi_24.24 || yuddha-haraïena rÃk«asa÷ || Vi_24.25 || supta-pramattÃ1bhigamanÃt *paiÓÃca÷ [paiÓaca÷] || Vi_24.26 || ete«v ÃdyÃÓ catvÃro dharmyÃ÷ || Vi_24.27 || gÃndharvo 'pi rÃjanyÃnÃm || Vi_24.28 || brÃhmÅ-putra÷ puru«Ãn ekaviæÓatiæ punÅte || Vi_24.29 || daivÅ-putraÓ caturdaÓa || Vi_24.30 || Ãr«Å-putraÓ ca sapta || Vi_24.31 || prÃjÃpatyaÓ catura÷ || Vi_24.32 || brÃhmeïa vivÃhena kanyÃæ dadat brahma-lokaæ gamayati || Vi_24.33 || daivena svargam || Vi_24.34 || Ãr«eïa vai«ïavam || Vi_24.35 || prÃjÃpatyena deva-lokam || Vi_24.36 || gÃndharveïa gandharva-lokaæ gacchati || Vi_24.37 || pità pitÃmaho bhrÃtà sa-kulyo mÃtÃmaho mÃtà ce7ti kanyÃ-pradÃ÷ || Vi_24.38 || pÆrvÃ1bhÃve prak­ti-stha÷ para÷ para iti || Vi_24.39 || ­tu-trayam upÃsyai7va $ kanyà kuryÃt svayaæ varam & ­tu-traye vyatÅte tu % prabhavaty Ãtmana÷ sadà // Vi_24.40 // pit­-veÓmani yà kanyà $ raja÷ paÓyaty asaæsk­tà & sà kanyà v­«alÅ j¤eyà % haraæs tÃæ na vidu«yati // Vi_24.41 // -----Vi_25 atha strÅïÃæ dharmÃ÷ || Vi_25.1 || bhartu÷ samÃna-vrata-cÃritvam || Vi_25.2 || ÓvaÓrÆ-ÓvaÓura-guru-devatÃ2tithi-pÆjanam || Vi_25.3 || su-saæsk­to1paskara-tà || Vi_25.4 || amukta-hasta-tà || Vi_25.5 || su-gupta-bhÃï¬a-tà || Vi_25.6 || mÆla-kriyÃsv anabhirati÷ || Vi_25.7 || maÇgalÃ3cÃra-tat-para-tà || Vi_25.8 || bhartari pravasite 'pratikarma-kriyà || Vi_25.9 || para-g­he«v anabhigamanam || Vi_25.10 || dvÃra-deÓa-gavÃ1k«e«v anavasthÃnam || Vi_25.11 || sarva-karmasv asvatantra-tà || Vi_25.12 || bÃlya-yauvana-vÃrdhake«v api pit­-bhart­-putrÃ1dhÅna-tà || Vi_25.13 || m­te bhartari brahma-caryaæ tad-anv Ãrohaïaæ và || Vi_25.14 || nÃ7sti strÅïÃæ p­thag-yaj¤o $ na vrataæ nÃ7py upo«itam & patiæ ÓuÓrÆ«ate yat tu % tena svarge mahÅyate // Vi_25.15 // patyau jÅvati yà yo«id $ upavÃsa-vrataæ caret & Ãyu÷ sà harate bhartur % narakaæ cai7va gacchati // Vi_25.16 // m­te bhartari sÃdhvÅ strÅ $ brahma-carye vyavasthità & svargaæ gacchaty aputrÃ9pi % yathà te brahma-cÃriïa÷ // Vi_25.17 // -----Vi_26 savarïÃsu bahu-bhÃryÃsu vidyamÃnÃsu *jye«Âhayà saha dharma-kÃryaæ kuryÃt [jye«ÂayÃ] || Vi_26.1 || miÓrÃsu ca kani«ÂhayÃ9pi samÃna-varïayà || Vi_26.2 || samÃna-varïÃyà abhÃve tv anantarayai9vÃ8pdi ca || Vi_26.3 || na tv eva dvija÷ ÓÆdrayà || Vi_26.4 || dvijasya bhÃryà ÓÆdrà tu $ dharmÃ1rthaæ na kva-cid bhavet & raty-artham eva sà tasya % rÃgÃ1ndhasya prakÅrtità // Vi_26.5 // hÅna-jÃtiæ striyaæ mohÃd $ udvahanto dvijÃtaya÷ & kulÃny eva nayanty ÃÓu % sa-saætÃnÃni ÓÆdra-tÃæ // Vi_26.6 // daiva-pitry-ÃthiteyÃni $ tat-pradhÃnÃni yasya tu & nÃ7Ónanti pit­-devÃs tu % na ca svargaæ sa gacchati // Vi_26.7 // -----Vi_27 garbhasya spa«ÂatÃ-j¤Ãne ni«eka-karma || Vi_27.1 || spandanÃt purà puæsavanam || Vi_27.2 || *«a«Âhe '«Âame và mÃsi sÅmanto1nnayanam [pa«Âhe] || Vi_27.3 || jÃte ca dÃrake jÃta-karma || Vi_27.4 || ÃÓauca-vyapagame nÃma-dheyam || Vi_27.5 || maÇgalyaæ brÃhamaïasya || Vi_27.6 || balavat k«atriyasya || Vi_27.7 || dhano1petaæ vaiÓyasya || Vi_27.8 || jugupsitaæ ÓÆdrasya || Vi_27.9 || caturthe mÃsy Ãditya-darÓanam || Vi_27.10 || «a«Âhe 'nna-prÃÓanam || Vi_27.11 || t­tÅye 'bde cƬÃ-karaïam || Vi_27.12 || età eva kriyÃ÷ strÅïÃm amantrakÃ÷ || Vi_27.13 || tÃsÃæ sa-mantrako vivÃha÷ || Vi_27.14 || garbhÃ1«Âame 'bde brÃhmaïasyo7panayanam || Vi_27.15 || garbhai1kÃdaÓe rÃj¤a÷ || Vi_27.16 || garbha-dvÃdaÓe viÓa÷ || Vi_27.17 || te«Ãæ mu¤ja-jyÃ-balbaja-mayyo mau¤jya÷ || Vi_27.18 || kÃrpÃsa-ÓÃïÃ2vikÃny upavÅtÃni vÃsÃæsi ca || Vi_27.19 || mÃrga-vaiyÃghra-bÃstÃni carmÃïi || Vi_27.20 || pÃlÃÓa-khÃdirau3dumbarà daï¬Ã÷ || Vi_27.21 || keÓÃ1nta-lalÃÂa-nÃsÃ-deÓa-tulyÃ÷ || Vi_27.22 || sarva eva và || Vi_27.23 || akuÂilÃ÷ satvacaÓ ca || Vi_27.24 || bhavad-Ãdyaæ bhavan-madhyaæ bhavad-antaæ ca bhaik«ya-caranam || Vi_27.25 || à «o¬aÓÃd brÃhmaïasya $ sÃvitrÅ nÃ7tivartate & à dvÃviæÓÃt k«atra-bandhor % à caturviæÓater viÓa÷ // Vi_27.26 // ata Ærdhvaæ trayo 'py ete $ yathÃ-kÃlam asaæsk­tÃ÷ & sÃvitrÅ-patità vrÃtyà % bhavanty Ãrya-vigarhitÃ÷ // Vi_27.27 // yady asya vihitaæ carma $ yat sÆtraæ yà ca mekhalà & yo daï¬o yac ca vasanaæ % tat tad asya vrate«v api // Vi_27.28 // mekhalÃm ajinaæ daï¬am $ upavÅtaæ kamaï¬alum & apsu prÃsya vina«ÂÃni % g­hïÅtÃ1nyÃni mantra-vat // Vi_27.29 // -----Vi_28 atha brahma-cariïÃæ guru-kula-vÃsa÷ || Vi_28.1 || saædhyÃ-dvayo1pÃsanam || Vi_28.2 || pÆrvÃæ saædhyÃæ japet ti«Âhan paÓcimÃm ÃsÅna÷ || Vi_28.3 || kÃla-dvayam abhi«ekÃ1gni-karma-karaïam || Vi_28.4 || apsu daï¬a-van majjanam || Vi_28.5 || ÃhÆtÃ1dhyayanam || Vi_28.6 || guro÷ priya-hitÃ3caraïam || Vi_28.7 || mekhalÃ-daï¬Ã1jino1pavÅta-dhÃraïam || Vi_28.8 || guru-kula-varjaæ guïa-vatsu bhaik«ya-caraïam || Vi_28.9 || gurv-anuj¤Ãtaæ bhaik«yÃ1bhyavaharaïam || Vi_28.10 || ÓrÃddha-k­ta-lavaïa-Óukta-paryu«ita-n­tya-gÅta-strÅ-madhu-mÃæsÃ1¤jano1cchi«Âa-prÃïi-hiæsÃ-ÓlÅla-parivarjanam || Vi_28.11 || adha÷ Óayyà || Vi_28.12 || guro÷ pÆrvo1tthÃnaæ caramaæ saæveÓanam || Vi_28.13 || k­ta-saædhyo2pÃsanaÓ ca gurv-abhivÃdanaæ kuryÃt || Vi_28.14 || tasya ca vyatyasta-kara÷ pÃdÃv upasp­Óet || Vi_28.15 || dak«iïaæ dak«iïene7taram itareïa || Vi_28.16 || svaæ ca nÃmÃ7syÃ7bhivÃdanÃ1nte bho÷-ÓabdÃ1ntaæ nivedayet || Vi_28.17 || ti«Âhann ÃsÅna÷ ÓayÃno bhu¤jÃna÷ parÃÇ-mukhaÓ ca nÃ7syÃ7bhibhëaïaæ kuryÃt || Vi_28.18 || ÃsÅnasya sthita÷ kuryÃd abhigacchaæs tu gacchata÷ | Ãgacchata÷ pratyudgamya paÓcÃd dhÃvaæs tu dhÃvata÷ || Vi_28.19 || parÃÇ-mukhasyÃ7bhimukha÷ || Vi_28.20 || dÆra-sthasyÃ7ntikam upetya || Vi_28.21 || ÓayÃnasya praïamya || Vi_28.22 || tasya ca cak«ur-vi«aye na yathe9«ÂÃ3sana÷ syÃt || Vi_28.23 || na cÃ7sya kevalaæ nÃma brÆyÃt || Vi_28.24 || gati-ce«ÂÃ-bhëitÃ3dyaæ nÃ7syÃ7nukuryÃt || Vi_28.25 || yatrÃ7sya nindÃ-parivÃdau syÃtÃæ na tatra ti«Âhet || Vi_28.26 || nÃ7syai7kÃ3sano bhavet || Vi_28.27 || ­te ÓilÃ-phalaka-nau-yÃnebhya÷ || Vi_28.28 || guror gurau saænihite guru-vad varteta || Vi_28.29 || anirdi«ÂaÓ ca guruïà svÃn gurun nÃ7bhivÃdayet || Vi_28.30 || bÃle samÃna-vayasi vÃ9dhyÃpake guru-putre guru-vad varteta || Vi_28.31 || nÃ7sya pÃdau prak«Ãlayet || Vi_28.32 || no7cchi«Âam aÓnÅyÃt || Vi_28.33 || evaæ vedaæ vedau vedÃn và svÅ-kuryÃt || Vi_28.34 || tato vedÃ1ÇgÃni || Vi_28.35 || yas tv anadhÅta-vedo 'nyatra Óramaæ kuryÃd asau sa-saætÃna÷ ÓÆdra-tvam eti || Vi_28.36 || mÃtur agre vijananaæ dvitÅyaæ mau¤ji-bandhanam || Vi_28.37 || tatrÃ7sya mÃtà sÃvitrÅ bhavati pità tv *ÃcÃrya÷ [ÃcÃrtha÷] || Vi_28.38 || etenai7va te«Ãæ dvija-tvam || Vi_28.39 || prÃÇ mau¤jÅ-bandhanÃd dvija÷ ÓÆdra-samo bhavati || Vi_28.40 || brahma-cÃriïà muï¬ena jaÂilena và bhÃvyam || Vi_28.41 || veda-svÅkaraïÃd Ærdhvaæ gurv-anuj¤Ãtas tasmai varaæ dattvà snÃyÃt || Vi_28.42 || tato guru-kula eva và janmana÷ Óe«aæ nayet || Vi_28.43 || tatrÃ8cÃrye prete guru-vat guru-putre varteta || Vi_28.44 || guru-dÃre«u sa-varïe«u và || Vi_28.45 || tad-abhÃve 'gni-ÓuÓrÆ«ur nai«Âhiko brahma-cÃrÅ syÃt || Vi_28.46 || evaæ carati yo vipro $ brahma-caryam atandrita÷ & sa gacchaty uttamaæ sthÃnaæ % na ce7hÃ8jÃyate puna÷ // Vi_28.47 // kÃmato retasa÷ sekaæ $ vrata-sthasya dvi-janmana÷ & atikramaæ vratasyÃ8hur % dharma-j¤Ã brahma-cÃriïa÷ // Vi_28.48 // etasminn enasi prÃpte $ vasitvà gardabhÃ1jinam & saptÃ3gÃraæ cared bhaik«aæ % sva-karma parikÅrtayan // Vi_28.49 // tebhyo labdhena bhaik«yeïa $ vartayann eka-kÃlikam & upasp­Óaæs tri-«avaïam % abdena sa viÓudhyati // Vi_28.50 // svapne siktvà brahma-cÃrÅ $ dvija÷ Óukram akÃmata÷ & snÃtvÃ9rkam arcayitvà tri÷ % punar mÃm ity ­caæ japet // Vi_28.51 // ak­tvà bhaik«a-caraïam $ asamiddhya ca pÃvakam & an-Ãtura÷ sapta-rÃtram % avakÅrïi-vrataæ caret // Vi_28.52 // taæ ced abhyudiyÃt sÆrya÷ $ ÓayÃnaæ kÃma-kÃrata÷ & nimloced vÃ9py+avij¤ÃnÃj % japann upavased dinam // Vi_28.53 // -----Vi_29 yas tÆ7panÅya vratÃ3deÓaæ k­tvà vedam adhyÃpayet tam ÃcÃryaæ vidyÃt || Vi_29.1 || yas tv enaæ mÆlyenÃ7dhyÃpayet tam upÃdhyÃyam eka-deÓaæ và || Vi_29.2 || yo yasya yaj¤na-karmÃïi kuryÃt tam ­tvijaæ vidyÃt || Vi_29.3 || nÃ7parÅk«itaæ yojayet || Vi_29.4 || nÃ7dhyÃpayet || Vi_29.5 || no7panayet || Vi_29.6 || adharmeïa ca ya÷ prÃha $ yaÓ cÃ7dharmeïa p­cchati & tayor anyatara÷ praiti % vidve«aæ vÃ9dhigacchati // Vi_29.7 // dharmÃ1rthau yatra na syÃtÃæ $ ÓuÓrÆ«Ã vÃ9pi tad-vidhà & tatra vidyà na vaktavyà % Óubhaæ bÅjam ivo8«are // Vi_29.8 // vidyà ha vai brahmaïam ÃjagÃma $ gopÃya mà Óevadhi«Âe 'ham asti & asÆyakÃyÃ7n-­jave 'yatÃya na % mÃæ brÆyà avÅrya-vatÅ tathà syÃm // Vi_29.9 // yam eva vidyÃ÷ Óucim apramattaæ $ medhÃvinaæ brahma-caryo1papannam & yas te na druhyet katamac ca nÃ8ha % tasmai mÃæ brÆyà nidhi-pÃya brahman // Vi_29.10 // -----Vi_30 ÓrÃvaïyÃæ prau«Âha-padyÃæ và chandÃæsy upÃk­tyÃ7rdha-pa¤camÃn mÃsÃn adhÅyÅta || Vi_30.1 || tatas te«Ãm utsargaæ bahi÷ kuryÃt || Vi_30.2 || utsarjano1pÃkarmaïor madhye vedÃ1ÇgÃ1dhyayanaæ kuryÃt || Vi_30.3 || nÃ7dhÅyÅtÃ7ho-rÃtraæ caturdaÓy-a«ÂamÅ«u ca || Vi_30.4 || na+­tv-antara-graha-sÆtake || Vi_30.5 || ne7ndra-prayÃïe || Vi_30.6 || na vÃti caï¬a-pavane || Vi_30.7 || nÃ7kÃla-var«a-vidyut-stanite«u || Vi_30.8 || na bhÆ-kaæpo1lkÃ-pÃta-dig-dÃhe«u || Vi_30.9 || nÃ7nta÷-Óave grÃme || Vi_30.10 || na ÓÃstra-saæpÃte || Vi_30.11 || na Óva-s­gÃla-gardabha-nirhrÃde«u || Vi_30.12 || na vÃditra-Óabde || Vi_30.13 || na ÓÆdra-patitayo÷ samÅpe || Vi_30.14 || na devatÃ4yatana-ÓmaÓÃna-catu«patha-rathyÃsu || Vi_30.15 || no7dakÃ1nta÷ || Vi_30.16 || na pÅÂho1pahita-pÃda÷ || Vi_30.17 || na hasty-aÓvo1«Âra-nau-go-yÃne«u || Vi_30.18 || na vÃnta÷ || Vi_30.19 || na virikta÷ || Vi_30.20 || nÃ7jÅrïÅ || Vi_30.21 || na pa¤ca-nakhÃ1ntarÃ-gamane || Vi_30.22 || na rÃja-Órotriya-go-brÃhmaïa-vyasane || Vi_30.23 || no7pÃkarmaïi || Vi_30.24 || no7tsarge || Vi_30.25 || na sÃma-dhvanÃv ­g-yaju«Å || Vi_30.26 || nÃ7para-rÃtram adhÅtya ÓayÅta || Vi_30.27 || abhiyukto 'py anadhyÃye«v adhyayanaæ pariharet || Vi_30.28 || yasmÃd anadhyÃyÃ1dhÅtaæ ne7hÃ1mutra phala-pradam || Vi_30.29 || tad-adhyayanenÃ8yu«a÷ k«ayo guru-Ói«yayoÓ ca || Vi_30.30 || tasmÃd anadhyÃya-varjaæ guruïà brahma-loka-kÃmena vidyà sat-Ói«ya-k«etre«u vaptavyà || Vi_30.31 || Ói«yeïa brahmÃ3rambhÃ1vasÃnayor guro÷ pÃdo1pasaægrahaïaæ kÃryam || Vi_30.32 || praïavaÓ ca vyÃhartavya÷ || Vi_30.33 || tatra ca yad ­co 'dhÅte tenÃ7syÃ8jyena pitÌïÃæ t­ptir bhavati || Vi_30.34 || yad yajÆæ«i tena madhunà || Vi_30.35 || yat sÃmÃni tena payasà || Vi_30.36 || yad Ãtharvaïaæ tena mÃæsena || Vi_30.37 || yat purÃïe1tihÃsa-vedÃ1Çga-dharma-ÓÃstrÃïy adhÅte tenÃ7syÃ7nnena || Vi_30.38 || yaÓ ca vidyÃm ÃsÃdyÃ7smin loke tayà jÅvet, na sà tasya para-loke phala-pradà bhavet || Vi_30.39 || yaÓ ca vidyayà yaÓa÷ pare«Ãæ hanti || Vi_30.40 || ananuj¤ÃtaÓ cÃ7nyasmÃd adhÅyÃnÃn na vidyÃm ÃdadyÃt || Vi_30.41 || tad-ÃdÃnam asya brahma-steyaæ narakÃya bhavati || Vi_30.42 || laukikaæ vaidikaæ vÃ9pi $ tathÃ9dhyÃtmikam eva và & ÃdadÅta yato j¤Ãnaæ % na taæ druhyet kadÃ-cana // Vi_30.43 // utpÃdaka-brahma-dÃtror $ garÅyÃn brahma-da÷ pità & brahma-janma hi viprasya % pretya ce7ha ca ÓÃÓvatam // Vi_30.44 // kÃmÃn mÃtà pità cai7naæ $ yad utpÃdayato mitha÷ & saæbhÆtiæ tasya tÃæ vidyÃd % yad yonÃv iha jÃyate // Vi_30.45 // ÃcÃryas tv asya yÃæ jÃtiæ $ vidhi-vad veda-pÃraga÷ & utpÃdayati sÃvitryà % sà satyà sÃ9jarÃ9marà // Vi_30.46 // ya Ãv­ïoty avitathena karïÃv $ adu÷khaæ kurvann am­taæ saæprayacchan & taæ manyeta pitaraæ mÃtaraæ ca % tasmai na druhyet k­tam asya jÃnan // Vi_30.47 // -----Vi_31 traya÷ puru«asyÃ7tiguravo bhavanti || Vi_31.1 || mÃtà pità ÃcÃryaÓ ca || Vi_31.2 || te«Ãæ nityam eva ÓuÓrÆ«uïà bhavitavyam || Vi_31.3 || yat te brÆyus tat kuryÃt || Vi_31.4 || te«Ãæ priya-hitam Ãcaret || Vi_31.5 || na tair ananuj¤Ãta÷ kiæ-cid api kuryÃt || Vi_31.6 || eta eva trayo vedà $ eta eva traya÷ surÃ÷ & eta eva trayo lokà % eta eva trayo 'gnaya÷ // Vi_31.7 // pità gÃrhaptyo 'gni÷ dak«inÃ1gnir mÃtà gurur ÃhavanÅya÷ || Vi_31.8 || sarve tasyÃ8d­tà dharmà $ yasyai7te traya Ãd­tÃ÷ & an-Ãd­tyÃs tu yasyai7te % sarvÃs tasyÃ7phalÃ÷ kriyÃ÷ // Vi_31.9 // imaæ lokaæ mÃt­-bhaktyà $ pit­-bhaktyà tu madhyamam & guru-ÓuÓrÆ«ayà tv eva % brahma-lokaæ samÃÓnute // Vi_31.10 // -----Vi_32 rÃja-rtvik-ÓrotriyÃ1dharma-prati«edhy-upÃdhyÃya-pit­vya-mÃtÃmaha-mÃtula-ÓvaÓura-jye«Âha-bhrÃt­-saæbandhinaÓ cÃ8cÃrya-vat || Vi_32.1 || patnya ete«Ãæ savarïÃ÷ || Vi_32.2 || mÃt­-«vasà pit­-«vasà jye«Âhà svasà ca || Vi_32.3 || ÓvaÓura-pit­vya-mÃtula-rtvijÃæ kanÅyasÃæ pratyutthÃnam evÃ7bhivÃdanam || Vi_32.4 || hÅna-varïÃnÃæ guru-patnÅnÃæ dÆrÃd abhivÃdanaæ na pÃdo1pasparÓanam || Vi_32.5 || guru-patnÅnÃæ gotro1tsÃdanÃ1¤jana-keÓa-saæyamana-pÃda-prak«ÃlanÃ3dÅni na kuryÃt || Vi_32.6 || asaæstutÃ9pi para-patnÅ bhaginÅ9ti vÃcyà putrÅ9ti mÃte9ti và || Vi_32.7 || na ca gurÆïÃæ tvam iti brÆyÃt || Vi_32.8 || tad-atikrame nir-ÃhÃro divasÃ1nte taæ prasÃdyÃ7ÓnÅyÃt || Vi_32.9 || na ca guruïà saha vig­hya kathÃ÷ kuryÃt || Vi_32.10 || na cai7vÃ7sya parÅvÃdam || Vi_32.11 || na cÃ7n-abhipretam || Vi_32.12 || guru-patnÅ tu yuvatir $ nÃ7bhivÃdye9ha pÃdayo÷ & pÆrïa-viæÓati-var«eïa % guïa-do«au vijÃnatà // Vi_32.13 // kÃmaæ tu guru-patnÅnÃæ $ yuvatÅnÃæ yuvà bhuvi & vidhi-vad vandanaæ kuryÃd % asÃv aham iti bruvan // Vi_32.14 // vipro«ya pÃda-grahaïam $ anvahaæ cÃ7bhivÃdanam & guru-dÃre«u kurvÅta % satÃæ dharmam anusmaran // Vi_32.15 // vittaæ bandhur vaya÷ karma $ vidyà bhavati pa¤camÅ & etÃni mÃna-sthÃnÃni % garÅyo yad yad uttaram // Vi_32.16 // brÃhmaïaæ daÓa-var«aæ ca $ Óata-var«aæ ca bhÆmi-pam & pitÃ-putrau vijÃnÅyÃd % brÃhmaïas tu tayo÷ pità // Vi_32.17 // viprÃïÃæ j¤Ãnato jyai«Âhyaæ $ k«atriyÃïÃæ tu vÅryata÷ & vaiÓyÃnÃæ dhÃnya-dhanata÷ % ÓÆdrÃïÃm eva janmata÷ // Vi_32.18 // [End of Part 1] -----Vi_33 atha puru«asya kÃma-krodha-lobhÃ3khyaæ ripu-trayaæ su-ghoraæ bhavati || Vi_33.1 || parigraha-prasaÇgÃd viÓe«eïa g­hÃ3Óramiïa÷ || Vi_33.2 || tenÃ7yam ÃkrÃnto 'tipÃtaka-mahÃpÃtakÃ1nupÃtako1papÃtake«u pravartate || Vi_33.3 || jÃti-bhraæÓa-kare«u saækarÅ-karaïe«V apÃtrÅ-karaïe«u || Vi_33.4 || malÃ3vahe«u prakÅrïake«u ca || Vi_33.5 || tri-vidhaæ narakasye7daæ $ dvÃraæ nÃÓanam Ãtmana÷ & kÃma÷ krodhas tathà lobhas % tasmÃd etat trayaæ jyayet // Vi_33.6 // -----Vi_34 mÃt­-gamanaæ duhit­-gamanaæ snu«Ã-gamanam ity atipÃtakÃni || Vi_34.1 || atipÃtakinas tv ete $ praviÓeyur hutÃ1Óanam & na hy anyà ni«k­tis te«Ãæ % vidyate hi kathaæ-cana // Vi_34.2 // -----Vi_35 brahma-hatyà surÃ-pÃnaæ brÃhmaïa-suvarïa-haraïaæ guru-dÃra-gamanam iti mahÃ-pÃtakÃni || Vi_35.1 || tat-saæyogaÓ ca || Vi_35.2 || saævatsareïa patati patitena sahÃ8caran || Vi_35.3 || eka-yÃna-bhojanÃ1Óana-Óayanai÷ || Vi_35.4 || yauna-srauva-mukhyai÷ saæbandhais tu sadya eva || Vi_35.5 || aÓvamedhena Óuddhyeyur $ mahÃpÃtakinas tv ime & p­thivyÃæ sarva-tÅrthÃnÃæ % tathÃ2nusaraïena ca // Vi_35.6 // -----Vi_36 yÃga-sthasya k«atriyasya vaiÓyasya ca rajasvalÃyÃÓ cÃ7ntar-vatnyÃÓ cÃ7tri-gotrÃyÃÓ cÃ7vij¤Ãtasya garbhasya ÓaraïÃ3gatasya ca ghÃtanaæ brahma-hatyÃ-samÃnÅ7ti || Vi_36.1 || kauÂa-sÃk«yaæ suh­d-vadha ity etau surÃ-pÃna-samau || Vi_36.2 || brÃhmaïasya bhÆmy-apaharaïaæ nik«epÃ1paharaïaæ suvarïa-steya-samam || Vi_36.3 || pit­vya-mÃtÃmaha-mÃtula-ÓvaÓura-n­pa-patny-abhigamanaæ guru-dÃra-gamana-samam || Vi_36.4 || pit­-«vas­-mÃt­-«vas­-svas­-gamanam ca || Vi_36.5 || Órotriya-rtvig-upÃdhyÃya-mitra-patny-abhigamanaæ ca || Vi_36.6 || svasu÷ sakhyÃ÷ sa-gotrÃya uttama-varïÃyÃ÷ kumÃryà antya-jÃyà rajasvalÃyÃ÷ ÓaraïÃ3gatÃyÃ÷ *pravrajitÃyà nik«iptÃyÃÓ ca [pravrajitÃyÃ÷ ni-] || Vi_36.7 || anupÃtakinas tv ete $ mahÃpÃtakino yathà & aÓvamedhena Óudhyanti % tÅrthÃ1nusaraïena và // Vi_36.8 // -----Vi_37 an­ta-vacanam utkar«e || Vi_37.1 || rÃja-gÃmi paiÓunyam || Vi_37.2 || guroÓ cÃ7lÅka-nirbandha÷ || Vi_37.3 || veda-nindà || Vi_37.4 || adhÅtasya ca tyÃga÷ || Vi_37.5 || agni-pit­-mÃt­-suta-dÃrÃïÃæ ca || Vi_37.6 || abhojyÃ1nnÃ1bhak«ya-bhak«aïam || Vi_37.7 || para-svÃ1paharaïam || Vi_37.8 || para-dÃrÃ2bhigamanam || Vi_37.9 || ayÃjya-yÃjanam || Vi_37.10 || vikarma-jÅvanam || Vi_37.11 || asat-pratigrahaÓ ca || Vi_37.12 || k«atra-viÂ-ÓÆdra-go-vadha÷ || Vi_37.13 || avikreya-vikraya÷ || Vi_37.14 || parivittitÃ2nujena jye«Âhasya || Vi_37.15 || parivedanam || Vi_37.16 || tasya ca kanyÃ-dÃnam || Vi_37.17 || yÃjanaæ ca || Vi_37.18 || vrÃtya-tà || Vi_37.19 || bh­takÃ1dhyÃpanam || Vi_37.20 || bh­takÃc cÃ7dhyayanÃ3dÃnam || Vi_37.21 || sarvÃ3kare«v adhÅkÃra÷ || Vi_37.22 || mahÃ-yantra-pravartanam || Vi_37.23 || druma-gulma-vallÅ-latau2«adhÅnÃæ hiæsà || Vi_37.24 || stryà jÅvanam || Vi_37.25 || abhicÃra-bala-karmasu ca prav­tti÷ || Vi_37.26 || ÃtmÃ1rthe kriyÃ4rambha÷ || Vi_37.27 || anÃhitÃ1gni-tà || Vi_37.28 || deva-r«i-pit­-­ïÃnÃm anapakriyà || Vi_37.29 || asat-ÓÃstrÃ1bhigamanam || Vi_37.30 || nÃstika-tà || Vi_37.31 || kuÓÅlavatà || Vi_37.32 || madya-pa-strÅ-ni«evaïam || Vi_37.33 || ity upapÃtakÃni || Vi_37.34 || upapÃtakinas tv ete $ kuryuÓ cÃndrÃyaïaæ narÃ÷ & parÃkaæ ca tathà kuryur % yajeyur go-savena và // Vi_37.36 // -----Vi_38 brÃhmaïasya ruja÷ karaïam || Vi_38.1 || aghreya-madyayor ghrÃti÷ || Vi_38.2 || jaihmyam || Vi_38.3 || paÓu«u maithunÃ3caraïam || Vi_38.4 || puæsi ca || Vi_38.5 || iti jÃti-bhraæÓa-karÃïi || Vi_38.6 || jÃti-bhraæÓa-karaæ karma $ k­tvÃ9nyatamam icchayà & caret sÃætapanaæ k­cchraæ % prÃjÃpatyam anicchayà // Vi_38.7 // -----Vi_39 grÃmyÃ1raïyÃnÃæ paÓÆnÃæ hiæsà saækarÅ-karaïam || Vi_39.1 || saækarÅ-karaïaæ k­tvà $ mÃsam aÓnÅta yÃvakam & k­cchrÃ1tik­cchram atha và % prÃyaÓcittaæ tu kÃrayet // Vi_39.2 // -----Vi_40 ninditebhyo ghanÃ3dÃnaæ vÃïijyaæ kusÅda-jÅvanam asatya-bhëaïaæ ÓÆdra-sevanam ity apÃtrÅ-karaïam || Vi_40.1 || apÃtrÅ-karaïaæ k­tvà $ tapta-k­cchreïa Óudhyati & ÓÅta-k­cchreïa và bhÆyo % mahÃ-sÃætapanena và // Vi_40.2 // -----Vi_41 pak«iïÃæ jala-carÃïÃæ jala-jÃnÃæ ca ghÃtanam || Vi_41.1 || krimi-kÅÂÃnÃæ ca || Vi_41.2 || madhyÃ1nugata-bhojanam || Vi_41.3 || iti malÃ3vahÃni || Vi_41.4 || malinÅ-karaïÅye«u $ tapta-k­cchraæ viÓodhanam & k­cchrÃ1ti-k­cchram atha và % prÃyaÓcittaæ viÓodhanam // Vi_41.5 // -----Vi_42 yad anuktaæ tat prakÅrïakam || Vi_42.1 || prakÅrïa-pÃtake j¤Ãtvà $ gurutvam atha lÃghavam & prÃyaÓcittaæ budha÷ kuryÃd % brÃhmaïÃ1numato yathà // Vi_42.2 // -----Vi_43 atha narakÃ÷ || Vi_43.1 || tÃmisram || Vi_43.2 || andha-tÃmisram || Vi_43.3 || rauravam || Vi_43.4 || mahÃ-rauravam || Vi_43.5 || kÃla-sÆtram || Vi_43.6 || mahÃ-narakam || Vi_43.7 || saæjÅvanam || Vi_43.8 || avÅci || Vi_43.9 || tapanam || Vi_43.10 || saæpratÃpanam || Vi_43.11 || saæghÃtakam || Vi_43.12 || kÃkolam || Vi_43.13 || ku¬malam || Vi_43.14 || pÆti-m­ttikam || Vi_43.15 || loha-ÓaÇku÷ || Vi_43.16 || ­bÅsam || Vi_43.17 || vi«ama-panthÃ÷ || Vi_43.18 || kaïÂaka-ÓÃlmali÷ || Vi_43.19 || dÅpa-nadÅ || Vi_43.20 || asi-patra-vanam || Vi_43.21 || loha-cÃrakam iti || Vi_43.22 || ete«v ak­ta-prÃyaÓcittà atipÃtakina÷ paryÃyeïa kalpaæ pacyante || Vi_43.23 || mahÃpÃtakino manv-antaram || Vi_43.24 || anupÃtakinaÓ ca || Vi_43.25 || upapÃtakinaÓ catur-yugam || Vi_43.26 || k­ta-saækarÅ-karaïÃÓ ca saævatsara-sahasram || Vi_43.27 || k­ta-jÃti-bhraæÓa-karaïÃÓ ca || Vi_43.28 || k­tÃ1pÃtrÅ-karaïÃÓ ca || Vi_43.29 || k­ta-malinÅ-karaïÃÓ ca || Vi_43.30 || prakÅrïa-pÃtakinaÓ ca bahÆn var«a-pÆgÃn || Vi_43.31 || k­ta-pÃtakina÷ pÃpÃ÷ $ prÃïa-tyÃgÃd anantaram & yÃmyaæ panthÃnam ÃsÃdya % du÷kham aÓnanti dÃruïam // Vi_43.32 // yamasya puru«air ghorai÷ $ k­«yamÃïà yatas tata÷ & sa-k­cchreïÃ7nukÃreïa % nÅyamÃnÃÓ ca te yathà // Vi_43.33 // Óvabhi÷ Ó­gÃlai÷ kravyÃ3dai÷ $ kÃka-kaÇka-bakÃ3dibhi÷ & agni-tuï¬air bhak«yamÃïà % bhujaÇgair v­Ócikais tathà // Vi_43.34 // agninà dahyamÃnÃÓ ca $ tudyamÃnÃÓ ca kaïÂakai÷ & krakacai÷ pÃÂyamÃnÃÓ ca % pŬyamÃnÃÓ ca t­«ïayà // Vi_43.35 // k«udhayà vyathamÃnÃÓ ca $ ghorair vyÃghra-gaïais tathà & pÆya-Óoïita-gandhena % mÆrchamÃnÃ÷ pade pade // Vi_43.36 // parÃ1nna-pÃnaæ lipsantas $ tÃdyamÃnÃÓ ca kiækarai÷ & kÃka-kaÇka-bakÃ3dÅnÃæ % bhÅmÃnÃæ sad­ÓÃ3nanai÷ // Vi_43.37 // kva-cit tailena kvÃthyante $ tìyante musalai÷ kva-cit & ÃyasÅ«u ca vaÂyante % ÓilÃsu ca tathà kva-cit // Vi_43.38 // kva-cid vÃntam athÃ7Ónanti $ kva-cit pÆyam as­k kva-cit & kva-cid vi«ÂhÃæ kva-cin mÃæsaæ % pÆya-gandhi su-dÃruïam // Vi_43.39 // andhakÃre«u ti«Âhanti $ dÃruïe«u tathà kva-cit & krimibhir bhak«yamÃïÃÓ ca % vahni-tuï¬ai÷ su-dÃruïai÷ // Vi_43.40 // kva-cic chÅtena bÃdhyante $ kva-cit cÃ7medhya-madhya-gÃ÷ & parasparam athÃ7Ónanti % kva-cit pretÃ÷ su-dÃruïÃ÷ // Vi_43.41 // kva-cid bhÆtena tìyante $ lambamÃnÃs tathà kva-cit & kva-cit k«ipyanti bÃnau1ghair % utk­tyante tathà kva-cit // Vi_43.42 // kaïÂe«u datta-pÃdÃÓ ca $ bhujaÇgÃ3bhoga-ve«ÂitÃ÷ & pŬyamÃnÃs tathà yantrai÷ % k­«yamÃïÃÓ ca jÃnubhi÷ // Vi_43.43 // bhagna-p­«Âha-Óiro-grÅvÃ÷ $ sÆcÅ-kaïÂhÃ÷ su-dÃruïÃ÷ & kÆÂÃ1gÃra-pramÃïaiÓ ca % ÓarÅrair yÃtanÃ1k«amai÷ // Vi_43.44 // evaæ pÃtakina÷ pÃpam $ anubhÆya su-du÷khitÃ÷ & tiryag-yonau prapadyante % du÷khÃni vividhÃni ca // Vi_43.45 // -----Vi_44 atha pÃpÃ3tmanÃæ narake«v anubhÆta-du÷khÃnÃæ tiryag-yonayo bhavanti || Vi_44.1 || atipÃtakinÃæ paryÃyeïa sarvÃ÷ sthÃvara-yonaya÷ || Vi_44.2 || mahÃpÃtakinÃæ ca krimi-yonaya÷ || Vi_44.3 || anupÃtakinÃæ pak«i-yonaya÷ || Vi_44.4 || upapÃtakinÃæ jalaja-yonaya÷ || Vi_44.5 || k­ta-jÃti-bhraæÓa-karÃïÃæ jala-cara-yonaya÷ || Vi_44.6 || k­ta-saækarÅ-karaïa-karmaïÃæ m­ga-yonaya÷ || Vi_44.7 || k­tÃ1pÃtrÅ-karaïa-karmaïÃæ paÓu-yonaya÷ || Vi_44.8 || k­ta-malinÅ-karaïa-karmaïÃæ manu«ye«v asp­Óya-yonaya÷ || Vi_44.9 || prakÅrïake«u prakÅrïà hiæsrÃ÷ kravyÃ1dà bhavanti || Vi_44.10 || abhojyÃ1nnÃ1-bhak«yÃ3ÓÅ krimi÷ || Vi_44.11 || stena÷ Óyena÷ || Vi_44.12 || prak­«Âa-vartmÃ1pahÃrÅ bileÓaya÷ || Vi_44.13 || Ãkhur dhÃnya-hÃrÅ || Vi_44.14 || haæsa÷ kÃæsyÃ1pahÃrÅ || Vi_44.15 || jala-h­j jalÃ1bhiplava÷ || Vi_44.16 || madhu daæÓa÷ || Vi_44.17 || paya÷ kÃka÷ || Vi_44.18 || rasaæ Óvà || Vi_44.19 || gh­taæ nakula÷ || Vi_44.20 || mÃæsaæ g­dhra÷ || Vi_44.21 || vasÃæ madgu÷ || Vi_44.22 || tailaæ taila-pÃyika÷ || Vi_44.23 || lavaïaæ cÅvi-vÃk || Vi_44.24 || dadhi balÃkà || Vi_44.25 || kauÓeyaæ h­tvà bhavati tittiri÷ || Vi_44.26 || k«aumaæ dardura÷ || Vi_44.27 || kÃrpÃsa-tÃntavaæ krau¤ca÷ || Vi_44.28 || godhà gÃm || Vi_44.29 || vÃlgudo gu¬am || Vi_44.30 || chuchundarir gandhÃn || Vi_44.31 || patra-ÓÃkaæ barhÅ || Vi_44.32 || k­tÃ1nnaæ sedhà || Vi_44.33 || ak­tÃ1nnaæ Óalyaka÷ || Vi_44.34 || agniæ baka÷ || Vi_44.35 || g­ha-kÃry upaskaram || Vi_44.36 || rakta-vÃsÃæsi jÅva-jÅvaka÷ || Vi_44.37 || gajaæ kÆrma÷ || Vi_44.38 || aÓvaæ vyÃghra÷ || Vi_44.39 || phalaæ pu«paæ và markaÂa÷ || Vi_44.40 || ­k«a÷ striyam || Vi_44.41 || yÃnam u«Âra÷ || Vi_44.42 || paÓÆn g­dhra÷ || Vi_44.43 || yad và tad và para-dravyam $ apah­tya balÃn nara÷ & avaÓyam yÃti tiryak-tvaæ % jagdhvà cai7vÃ7hutaæ havi÷ // Vi_44.44 // striyo 'py etena kalpena $ h­tvà do«am avÃpnuyu÷ & ete«Ãm eva jantÆnÃæ % bhÃryÃ-tvam upayÃnti tÃ÷ // Vi_44.45 // -----Vi_45 narakÃ1bhibhÆta-du÷khÃnÃæ tiryak-tvam uttÅrïÃnÃæ mÃnu«ye«u lak«aïÃni bhavanti || Vi_45.1 || ku«Âhy atipÃtakÅ || Vi_45.2 || brahma-hà yak«mÅ || Vi_45.3 || surÃ-pa÷ ÓyÃva-dantaka÷ || Vi_45.4 || suvarïa-hÃrÅ kunakhÅ || Vi_45.5 || guru-tarlpa-go duÓ-carmà || Vi_45.6 || pÆti-nÃsa÷ piÓuna÷ || Vi_45.7 || pÆti-vaktra÷ sÆcaka÷ || Vi_45.8 || dhÃnya-coro 'Çga-hÅna÷ || Vi_45.9 || miÓra-coro 'tiriktÃ1Çga÷ || Vi_45.10 || annÃ1pahÃrakas tv ÃmayÃvÅ || Vi_45.11 || vÃg-apahÃrako mÆka÷ || Vi_45.12 || vastrÃ1pahÃraka÷ ÓvitrÅ || Vi_45.13 || aÓvÃ1pahÃraka÷ paÇgu÷ || Vi_45.14 || deva-brÃhmaïÃ3kroÓako mÆka÷ || Vi_45.15 || lola-jihvo garada÷ || Vi_45.16 || unmatto 'gni-da÷ || Vi_45.17 || guro÷ pratikÆlo 'pasmÃrÅ || Vi_45.18 || go-ghnas tv andha÷ || Vi_45.19 || dÅpÃ1pahÃrakaÓ ca || Vi_45.20 || kÃïaÓ ca dÅpa-nirvÃpaka÷ || Vi_45.21 || trapu-cÃmara-sÅsaka-vikrayÅ rajaka÷ || Vi_45.22 || eka-Óapha-vikrayÅ m­ga-vyÃdha÷ || Vi_45.23 || kuï¬Ã3ÓÅ bhagÃsya÷ || Vi_45.24 || ghÃïÂika÷ stena÷ || Vi_45.25 || vÃrdhu«iko bhrÃmarÅ || Vi_45.26 || m­«ÂÃ3Óy ekÃkÅ vÃta-gulmÅ || Vi_45.27 || samaya-bhettà khalvÃÂa÷ || Vi_45.28 || ÓlÅpady avakÅrïÅ || Vi_45.29 || para-v­tti-ghno daridra÷ || Vi_45.30 || para-pŬÃ-karo dÅrgha-rogÅ || Vi_45.31 || evaæ karma-viÓe«eïa $ jÃyante lak«aïÃ1nvitÃ÷ & rogÃ1nvitÃs tathÃ9ndhÃÓ ca % kubja-kha¤jai1ka-locanÃ÷ // Vi_45.32 // vÃmanà badhirà mÆkà $ dur-balÃÓ ca tathÃ9pare & tasmÃt sarva-prayatnena % prÃyaÓcittaæ samÃcaret // Vi_45.33 // -----Vi_46 atha k­cchrÃïi bhavanti || Vi_46.1 || try-ahaæ nÃ7ÓnÅyÃt || Vi_46.2 || pratyahaæ ca tri-«avaïaæ snÃnam Ãcaret || Vi_46.3 || tri÷ pratisnÃnam apsu majjanam || Vi_46.4 || magnas trir aghamar«aïaæ japet || Vi_46.5 || divà sthitas ti«Âhet || Vi_46.6 || rÃtrÃv ÃsÅna÷ || Vi_46.7 || karmaïo 'nte payasvinÅæ dadyÃt || Vi_46.8 || ity aghmar«aïam || Vi_46.9 || try-ahaæ sÃyaæ try-ahaæ prÃtas try-aham ayÃcitam aÓnÅyÃt | e«a prÃjÃpatya÷ || Vi_46.10 || try-aham u«ïÃ÷ pibed apas try-aham u«ïaæ gh­taæ try-aham u«ïaæ payas try-ahaæ ca nÃ7ÓnÅyÃd e«a tapta-k­cchra÷ || Vi_46.11 || etair eva ÓÅtai÷ ÓÅta-k­cchra÷ || Vi_46.12 || k­cchrÃ1tik­cchra÷ payasà divasai1kaviæÓati-k«apaïam || Vi_46.13 || udaka-saktÆnÃæ mÃsÃ1bhyavahÃreïo7daka-k­cchra÷ || Vi_46.14 || bisÃ1bhyavahÃreïa mÆla-k­cchra÷ || Vi_46.15 || bilvÃ1bhyavahÃreïa ÓrÅ-phala-k­cchra÷ || Vi_46.16 || padmÃ1k«air và || Vi_46.17 || nir-ÃhÃrasya dvÃdaÓÃ1hena parÃka÷ || Vi_46.18 || go-mÆtraæ go-mayaæ k«Åraæ dadhi sarpi÷ kuÓo1dakÃny eka-divasam aÓnÅyÃt | dvitÅyam upavaset | etat sÃætapanam || Vi_46.19 || go-mÆtrÃ3dibhi÷ pratyaham abhyastair mahÃ-sÃætapanam || Vi_46.20 || try-ahÃ1bhyastaiÓ cÃ7tisÃætapanam || Vi_46.21 || piïyÃkÃ3cÃma-takro1daka-saktÆnÃm upavÃsÃ1ntarito 'bhyavahÃras tulÃ-puru«a÷ || Vi_46.22 || kuÓa-palÃÓo1dumbara-padma-ÓaÇkhapu«pÅ-vaÂa-brÃhmÅ-suvarcalÃ-patrai÷ kvathitasyÃ7mbhasa÷ pratyekaæ pÃnena parïa-k­cchra÷ || Vi_46.23 || k­cchrÃïy etÃni sarvÃïi $ kurvÅta k­ta-vÃpana÷ & nityaæ tri«avaïa-snÃyÅ % adha÷-ÓÃyÅ jite1ndriya÷ // Vi_46.24 // strÅ-ÓÆdra-patitÃnÃæ ca $ varjayec cÃ7tibhëaïam & pavitrÃïi japen nityaæ % juhuyÃc cai7va Óaktita÷ // Vi_46.25 // -----Vi_47 atha cÃndrÃyaïam || Vi_47.1 || grÃsÃn avikÃrÃn aÓnÅyÃt || Vi_47.2 || tÃæÓ candra-kalÃ2bhiv­ddhau vardhayet, hÃnau hrÃsayet, amÃvÃsyÃyÃæ nÃ7ÓnÅyÃt | e«a cÃndrÃyaïo yava-madhya÷ || Vi_47.3 || pipÅlikÃ-madhyo và || Vi_47.4 || yasyÃ7mÃvÃsyà madhye bhavati sa pipÅlikÃ-madhya÷ || Vi_47.5 || yasya paurïamÃsÅ sa yava-madhya÷ || Vi_47.6 || a«Âau grÃsÃn prati-divasaæ mÃsam aÓnÅyÃt sa yati-cÃndrÃyaïa÷ || Vi_47.7 || sÃyaæ prÃtaÓ caturaÓ catura÷ sa ÓiÓu-cÃndrÃyaïa÷ || Vi_47.8 || yathà kathaæ-cit «a«Âyo0nÃæ triÓatÅæ mÃsenÃ7ÓnÅyÃt sa sÃmÃnya-cÃndrÃyaïa÷ || Vi_47.9 || vratam etat purà bhÆmi $ k­tvà sapta-r«ayo 'malÃ÷ & prÃptavanta÷ paraæ sthÃnaæ % brahmà rudras tathai9va ca // Vi_47.10 // -----Vi_48 atha karmabhir Ãtma-k­tair gurum ÃtmÃnaæ manyetÃ8tmÃ1rthe pras­ti-yÃvakaæ Órapayet || Vi_48.1 || na tato 'gnau juhuyÃt || Vi_48.2 || na cÃ7tra bali-karma || Vi_48.3 || aÓ­taæ ÓrapyamÃïaæ Ó­taæ cÃ7bhimantrayet || Vi_48.4 || ÓrapyamÃïe rak«Ãæ kuryÃt || Vi_48.5 || brahmà devÃnÃæ padavÅ÷ kavÅnÃm $ ­«ir viprÃïÃæ mahi«o m­gÃïÃm & Óyeno g­dhrÃïÃæ sva-dhitir vanÃnÃæ % soma÷ pavitram atyeti rebhan // Vi_48.6 // iti darbhÃn badhnÃti || Vi_48.6 || Ó­taæ ca tam aÓnÅyÃt pÃtre ni«icya || Vi_48.7 || ye devà mano-jÃtà mono-ju«a÷ su-dak«Ã dak«a-pitaras te na÷ pÃntu te no 'vantu tebhyo namas tebhya÷ svÃhe9ty Ãtmani juhuyÃt || Vi_48.8 || athÃ8cÃ1nto nÃbhim Ãlabheta || Vi_48.9 || snÃtÃ÷ pÅtà bhavata yÆyam Ãpo 'smÃkam udare yavÃ÷, tà asmabhyam anamÅvà ayak«mà anÃgasa÷ santu devÅr am­tÃæ ­tÃv­dha iti || Vi_48.10 || tri-rÃtraæ medhÃ1rthÅ || Vi_48.11 || «a¬-rÃtraæ pÃpa-k­t || Vi_48.12 || sapta-rÃtraæ pÅtvà mahÃ-pÃtakinÃm anyatamaæ punÃti || Vi_48.13 || dvÃdaÓa-rÃtreïa pÆrva-puru«a-k­tam api pÃpaæ nirdahati || Vi_48.14 || mÃsaæ pÅtvà sarva-pÃpÃni || Vi_48.15 || go-nihÃra-muktÃnÃæ yavÃnÃm ekaviæÓati-rÃtraæ ca || Vi_48.16 || yavo 'si dhÃnya-rÃjo 'si $ vÃruïo madhu-saæyuta÷ & nirïoda÷ sarva-pÃpÃnÃæ % pavitram ­«ibhir dh­tam // Vi_48.17 // gh­taæ yavà madhu yavà $ Ãpo và am­taæ yavÃ÷ & sarve punÅta me pÃpaæ % yan me kiæ-cana du«k­tam // Vi_48.18 // vÃcà k­taæ karma-k­taæ $ manasà dur-vicintitam & alak«mÅæ kÃla-karïÅæ ca % nÃÓayadhvaæ yavà mama // Vi_48.19 // Óva-sÆkarÃ1valŬhaæ ca $ ucchi«Âo1pahataæ ca yat & mÃtÃ-pitror aÓuÓrÆ«Ãæ % tat punÅdhvaæ yavà mama // Vi_48.20 // gaïÃ1nnaæ gaïikÃ2nnaæ ca $ ÓÆdrÃ1nnaæ ÓrÃddha-sÆtakam & caurasyÃ7nnaæ nava-ÓrÃddhaæ % punÅdhvaæ ca yavà mama // Vi_48.21 // bÃla-dhÆrtam adharmaæ ca $ rÃja-dvÃra-k­taæ ca yat & suvarïa-stainyam avrÃtyam % ayÃjyasya ca yÃjanam \ brÃhmaïÃnÃæ parÅvÃdaæ # punÅdhvaæ ca yavà mama // Vi_48.22 // -----Vi_49 mÃrgaÓÅr«a-Óuklai1kÃdaÓyÃm upo«ito dvÃdaÓyÃæ bhagavantaæ ÓrÅ-vÃsudevam arcayet || Vi_49.1 || pu«pa-dhÆpÃ1nulepana-dÅpa-naivedyai÷ vahni-brÃhmaïa-tarpaïaiÓ ca || Vi_49.2 || vratam etat saævatsaraæ k­tvà pÃpebhya÷ pÆto bhavati || Vi_49.3 || yÃvaj jÅvaæ k­tvà Óveta-dvÅpam Ãpnoti || Vi_49.4 || ubhaya-pak«a-dvÃdaÓÅ«v evaæ saævatsareïa svarga-lokam Ãpnoti || Vi_49.5 || yÃvaj jÅvaæ k­tvà vi«ïu-lokam || Vi_49.6 || evam eva pa¤cadaÓÅ«v api || Vi_49.7 || brahma-bhÆtam amÃvÃsyÃæ $ paurïamÃsyÃæ tathai9va ca & yoga-bhÆtaæ paricaran % keÓavaæ mahad ÃpnuyÃt // Vi_49.8 // d­Óyete sahitau yasyÃæ $ divi candra-b­haspatÅ & paurïamÃsÅ tu mahatÅ % proktà saævatsare tu sà // Vi_49.9 // tasyÃæ dÃno1pavÃsÃ3dyam $ ak«ayaæ parikÅrtitam & tathai9va dvÃdaÓÅ Óuklà % yà syÃc chravaïa-saæyutà // Vi_49.10 // -----Vi_50 vane parïa-kuÂÅæ k­tvà vaset || Vi_50.1 || tri-«avaïaæ snÃyÃt || Vi_50.2 || sva-karma cÃ8cak«Ãïo grÃme grÃme bhaik«yam Ãcaret || Vi_50.3 || t­ïa-ÓÃyÅ ca syÃt || Vi_50.4 || etan mahÃ-vratam || Vi_50.5 || brÃhmaïaæ hatvà dvÃdaÓa-saævatsaraæ kuryÃt || Vi_50.6 || yÃga-sthaæ k«atriyaæ vaiÓyaæ và || Vi_50.7 || gurviïÅæ rajasvalÃæ và || Vi_50.8 || atri-gotrÃæ và nÃrÅm || Vi_50.9 || mitraæ và || Vi_50.10 || n­pati-vadhe mahÃ-vratam eva dvi-guïaæ kuryÃt || Vi_50.11 || pÃdo3naæ k«atriya-vadhe || Vi_50.12 || ardhaæ vaiÓya-vadhe || Vi_50.13 || tad-ardhaæ ÓÆdra-vadhe || Vi_50.14 || sarve«u Óava-Óiro-dhvajÅ syÃt || Vi_50.15 || mÃsam ekaæ k­ta-vÃpano gavÃm anugamanaæ kuryÃt || Vi_50.16 || tÃsv ÃsÅnÃsv ÃsÅta || Vi_50.17 || sthitÃsu sthitaÓ ca syÃt || Vi_50.18 || sannÃæ co7ddharet || Vi_50.19 || bhayebhyaÓ ca rak«et || Vi_50.20 || tÃsÃæ ÓÅtÃ3di-trÃïam ak­tvà nÃ8tmana÷ kuryÃt || Vi_50.21 || go-mÆtreïa snÃyÃt || Vi_50.22 || go-rasaiÓ ca varteta || Vi_50.23 || etad go-vrataæ go-vadhe kuryÃt || Vi_50.24 || gajaæ hatvà pa¤ca nÅla-v­«abhÃn dadyÃt || Vi_50.25 || turagaæ vÃsa÷ || Vi_50.26 || eka-hÃyanam ana¬vÃhaæ khara-vadhe || Vi_50.27 || me«Ã1ja-vadhe ca || Vi_50.28 || suvarïa-k­«ïalam u«Âra-vadhe || Vi_50.29 || ÓvÃnaæ hatvà tri-rÃtram upavaset || Vi_50.30 || hatvà mÆ«aka-mÃrjÃra-nakula-maï¬Æka-¬uï¬ubhÃ1jagarÃïÃm anyatamam upo«ita÷ k­saraæ brÃhmaïaæ bhojayitvà loha-daï¬aæ dak«iïÃæ dadyÃt || Vi_50.31 || godho2lÆka-kÃka-jha«a-vadhe tri-rÃtram upavaset || Vi_50.32 || haæsa-baka-balÃkÃ-madgu-vÃnara-Óyena-bhÃsa-cakravÃkÃnÃm anyatamaæ hatvà brÃhmaïÃya gÃæ dadyÃt || Vi_50.33 || sarpaæ hatvÃ9bhrÅæ kÃr«ïÃ1yasÅæ dadyÃt || Vi_50.34 || «aï¬haæ hatvà palÃla-bhÃrakam || Vi_50.35 || varÃhaæ hatvà gh­ta-kumbham || Vi_50.36 || tittiriæ tila-droïam || Vi_50.37 || Óukaæ dvi-hÃyana-vatsam || Vi_50.38 || krau¤caæ tri-hÃyanam || Vi_50.39 || kravyÃ1da-m­ga-vadhe payasvinÅæ gÃæ dadyÃt || Vi_50.40 || akravyÃ1da-m­ga-vadhe vatsatarÅm || Vi_50.41 || anukta-m­ga-vadhe tri-rÃtraæ payasà varteta || Vi_50.42 || pak«i-vadhe naktÃ3ÓÅ syÃt || Vi_50.43 || rÆpya-mëaæ và dadyÃt || Vi_50.44 || hatvà jala-caram upavaset || Vi_50.45 || asthan-vatÃæ tu sattvÃnÃæ $ sahasrasya pramÃpaïe & pÆrïe cÃ7nasy anasthnÃæ tu % ÓÆdra-hatyÃ-vrataæ caret // Vi_50.46 // kiæ-cid eva tu viprÃya $ dadyÃd asthi-matÃæ vadhe & an-ashthnÃæ cai7va hiæsÃyÃæ % prÃïÃ3yÃmena Óudhyati // Vi_50.47 // phala-dÃnÃæ tu v­k«ÃïÃæ $ chedane japyam ­k-Óatam & gulma-vallÅ-latÃnÃæ ca % pu«pitÃnÃæ ca vÅrudhÃm // Vi_50.48 // annÃ1dya-jÃnÃæ sattvÃnÃæ $ rasa-jÃnÃæ ca sarvaÓa÷ & phala-pu«po1dbhavÃnÃæ ca % gh­ta-prÃÓo viÓodhanam // Vi_50.49 // k­«Âa-jÃnÃm o«adhÅnÃæ $ jÃtÃnÃæ ca svayaæ vane & v­thÃ-lambhe 'nugacched gÃæ % dinam ekam payo-vrata÷ // Vi_50.50 // -----Vi_51 surÃ-pa÷ sarva-karma-varjita÷ kaïÃn var«am aÓnÅyÃt || Vi_51.1 || malÃnÃæ madyÃnÃæ cÃ7nyatamasya prÃÓane cÃndrÃyaïaæ kuryÃt || Vi_51.2 || laÓuna-palÃï¬u-g­¤janai1tad-gandhi-vi¬varÃha-grÃma-kukkuÂa-vÃnara-go-mÃæsa-bhak«aïe ca || Vi_51.3 || sarve«v ete«u dvijÃnÃæ prÃyaÓcittÃ1nte bhÆya÷ saæskÃraæ kuryÃt || Vi_51.4 || vapana-mekhalÃ-daï¬a-bhaik«ya-caryÃ-vratÃni puna÷-saæskÃra-karmaïi varjanÅyÃni || Vi_51.5 || ÓaÓaka-Óalyaka-godhÃ-kha¬ga-kÆrma-varjaæ pa¤ca-nakha-mÃæsÃ1Óane sapta-rÃtram upavaset || Vi_51.6 || gaïa-gaïikÃ-stena-gÃyanÃ1nnÃni bhuktvà sapta-rÃtraæ payasà varteta || Vi_51.7 || tak«akÃ1nnaæ carma-kartuÓ ca || Vi_51.8 || vÃrdhu«ika-kadarya-dÅk«ita-baddha-niga¬Ã1bhiÓasta-«aï¬hÃnÃæ ca || Vi_51.9 || puæÓcalÅ-dÃmbhika-cikitsaka-lubdhaka-krÆro1gro1cchi«Âa-bhojinÃæ ca || Vi_51.10 || avÅra-strÅ suvarïa-kÃra-sapatna-patitÃnÃæ ca || Vi_51.11 || piÓunÃ1n­ta-vÃdi-k«ata-dharmÃ3tma-rasa-vikrayiïÃæ ca || Vi_51.12 || ÓailÆ«a-tantuvÃya-k­ta-ghna-rajakÃnÃæ ca || Vi_51.13 || karma-kÃra-ni«Ãda-raÇgÃ1vatÃri-vaiïa-Óastra-vikrayiïÃæ ca || Vi_51.14 || Óva-jÅvi-Óauï¬ika-tailika-caila-nirïejakÃnÃæ ca || Vi_51.15 || rajasvalÃ-saho1papati-veÓmÃnÃæ ca || Vi_51.16 || bhrÆïa-ghnÃ1vek«itam udakyÃ-saæsp­«Âaæ patatriïÃ2valŬhaæ Óunà saæsp­«Âaæ gavÃ3ghrÃtaæ ca || Vi_51.17 || kÃmata÷ padà sp­«Âam avak«utam || Vi_51.18 || matta-kruddhÃ3turÃïÃæ ca || Vi_51.19 || anarcitaæ v­thà mÃæsaæ ca || Vi_51.20 || pÃÂhÅna-rohita-rÃjÅva-siæha-tuï¬a-Óakula-varjaæ sarva-matsya-mÃæsÃ1Óane tri-rÃtram upavaset || Vi_51.21 || sarva-jala-ja-mÃæsÃ1Óane ca || Vi_51.22 || Ãpa÷ surÃ-bhÃï¬a-sthÃ÷ pÅtvà sapta-rÃtraæ ÓaÇkha-pu«pÅÓ­taæ paya÷ pibet || Vi_51.23 || madya-bhÃï¬a-sthÃÓ ca pa¤ca-rÃtram || Vi_51.24 || soma-pa÷ surÃ-pasyÃ8ghrÃya gandham udaka-magnas trir aghamar«aïaæ japtvà gh­ta-prÃÓanam Ãcaret || Vi_51.25 || kharo3«Âra-kÃka-mÃæsÃ1Óane cÃndrÃyaïaæ kuryÃt || Vi_51.26 || prÃÓyÃ1j¤Ãtaæ sÆnÃ-sthaæ Óu«ka-mÃæsaæ ca || Vi_51.27 || kravyÃ1da-m­ga-pak«i-mÃæsÃ1Óane tapta-k­cchram || Vi_51.28 || kalaviÇka-plava-cakravÃka-haæsa-rajju-dÃla-sÃrasa-dÃtyÆha-Óuka-sÃrikÃ-baka-balÃkÃ-kokila-kha¤jarÅÂÃ1Óane tri-rÃtram upavaset || Vi_51.29 || eka-Óapho1bhaya-dantÃ1Óane ca || Vi_51.30 || tittiri-kapi¤jala-lÃvaka-vartikÃ-mayÆra-varjaæ sarva-pak«i-mÃæsÃ1Óane cÃ7ho-rÃtram || Vi_51.31 || kÅÂÃ1Óane dinam ekaæ brahma-suvarcalÃæ pibet || Vi_51.32 || ÓunÃæ mÃæsÃ1Óane ca || Vi_51.33 || chatrÃka-kavakÃ1Óane sÃætapanam || Vi_51.34 || yava-godhÆma-payo-vikÃraæ snehÃ1ktaæ Óuktaæ khÃï¬avaæ ca varjayitvà yat paryu«itaæ tat prÃÓyo7pavaset || Vi_51.35 || vraÓcanÃ1-medhya-prabhavÃn lohitÃæÓ ca v­k«a-niryÃsÃn || Vi_51.36 || ÓÃlÆka-v­thÃ-k­sara-saæyÃva-pÃyasÃ1pÆpa-Óa«kulÅ-devÃ1nnÃni havÅæ«i ca || Vi_51.37 || go-ajÃ-mahi«Å-varjaæ sarva-payÃæsi ca || Vi_51.38 || anir-daÓÃ1hÃni tÃny api || Vi_51.39 || syandinÅ-sandhinÅ-vi-vatsÃ-k«Åraæ ca || Vi_51.40 || amedhya-bhujaÓ ca || Vi_51.41 || dadhi-varjaæ kevalÃni ca ÓuktÃni || Vi_51.42 || brahma-caryÃ3ÓramÅ ÓrÃddha-bhojane tri-rÃtram upavaset || Vi_51.43 || dinam ekaæ co7dake vaset || Vi_51.44 || madhu-mÃæsÃ1Óane prÃjÃpatyam || Vi_51.45 || bi¬Ãla-kÃka-nakulÃ3khÆ1cchi«Âa-bhak«aïe brahmasuvarcalÃæ pibet || Vi_51.46 || Óvo1cchi«ÂÃ1Óane dinam ekam upo«ita÷ pa¤ca-gavyaæ pibet || Vi_51.47 || pa¤ca-nakhaviï-mÆtrÃ1Óane sapta-rÃtram || Vi_51.48 || Ãma-ÓrÃddhÃ1Óane tri-rÃtraæ payasà varteta || Vi_51.49 || brÃhmaïa÷ ÓÆdro1cchi«ÂÃ1Óane sapta-rÃtram || Vi_51.50 || vaiÓyo1cchi«ÂÃ1Óane pa¤ca-rÃtram || Vi_51.51 || rÃjanyo1cchi«ÂÃ1Óane tri-rÃtram || Vi_51.52 || brÃhmaïo1cchi«ÂÃ1Óane tv ekÃ1ham || Vi_51.53 || rÃjanya÷ ÓÆdro1cchi«ÂÃ3ÓÅ pa¤ca-rÃtram || Vi_51.54 || vaiÓyo1cchi«ÂÃ3ÓÅ tri-rÃtram || Vi_51.55 || vaiÓya÷ ÓÆdro1cchi«ÂÃ3ÓÅ ca || Vi_51.56 || caï¬ÃlÃ1nnaæ bhuktvà tri-rÃtram upavaset || Vi_51.57 || siddhaæ bhuktvà parÃka÷ || Vi_51.58 || asaæsk­tÃn paÓÆn mantrair $ nÃ7dyÃd vipra÷ kathaæ-cana & mantrais tu saæsk­tÃn adyÃc % chÃÓvataæ vidhim Ãsthita÷ // Vi_51.59 // yÃvanti paÓu-romÃïi $ tÃvat k­tve9ha mÃraïam & v­thà paÓu-ghna÷ prÃpnoti % pretya ce7ha ca ni«k­tim // Vi_51.60 // yaj¤Ã1rthaæ paÓava÷ s­«ÂÃ÷ $ svayam eva svayaæbhuvà & yaj¤o hi bhÆtyai sarvasya % tasmÃd yaj¤e vadho 'vadha÷ // Vi_51.61 // na tÃd­Óaæ bhavaty eno $ m­ga-hantur dhanÃ1rthina÷ & yÃd­Óaæ bhavati pretya % v­thà mÃæsÃni khÃdata÷ // Vi_51.62 // o«adhya÷ paÓavo v­k«Ãs $ tirya¤ca÷ pak«iïas tathà & yaj¤Ã1rthaæ nidhanam prÃptÃ÷ % prÃpnuvanty ucchritÅ÷ puna÷ // Vi_51.63 // madhu-parke ca yaj¤e ca $ pit­-daivata-karmaïi & atrai7va paÓavo hiæsyà % nÃ7nyatre7ti kathaæ-cana // Vi_51.64 // yaj¤Ã1rthe«u paÓÆn hiæsan $ veda-tattvÃ1rtha-vid dvija÷ & ÃtmÃnaæ ca paÓÆæÓ cai7va % gamayaty uttamÃæ gatim // Vi_51.65 // g­he gurÃv araïye và $ nivasann ÃtmavÃn dvija÷ & nÃ7veda-vihitÃæ hiæsÃm % Ãpady api samÃcaret // Vi_51.66 // yà veda-vihità hiæsà $ niyatÃ9smiæÓ carÃ1care & ahiæsÃm eva tÃæ vidyÃd % vedÃd dharmo hi nirbabhau // Vi_51.67 // yo 'hiæsakÃni bhÆtÃni $ hinasty Ãtma-sukhe1cchayà & sa jÅvaæÓ ca m­taÓ cai7va % na kva-cit sukham edhate // Vi_51.68 // yo bandhana-vadha-kleÓÃn $ prÃïinÃæ na cikÅr«ati & sa sarvasya hita-prepsu÷ % sukham atyantam aÓnute // Vi_51.69 // yad dhyÃyati yat kurute $ ratiæ badhnÃti yatra ca & tad evÃ8pnoty ayatnena % yo hinasti na kiæ-cana // Vi_51.70 // nÃ7k­tvà prÃïinÃæ hiæsÃæ $ mÃæsam utpadyate kva-cit & na ca prÃïi-vadha÷ svargyas % tasmÃn mÃæsaæ vivarjayet // Vi_51.71 // samutpattiæ ca mÃæsasya $ vadha-bandhau ca dehinÃm & prasamÅk«ya nivarteta % sarva-mÃæsasya bhak«aïÃt // Vi_51.72 // na bhak«ayati yo mÃæsaæ $ vidhiæ hitvà piÓÃca-vat & sa loke priyatÃæ yÃti % vyÃdhibhiÓ ca na pŬyate // Vi_51.73 // anumantà viÓasità $ nihantà kraya-vikrayÅ & saæskartà co7pahartà ca % khÃdakaÓ ce7ti ghÃtakÃ÷ // Vi_51.74 // sva-mÃæsaæ para-mÃæsena $ yo vardhayitum icchati & an-abhyarcya pitÌn devÃn % na tato 'nyo 'sty apuïya-k­t // Vi_51.75 // var«e var«e 'Óvamedhena $ yo yajeta Óataæ samÃ÷ & mÃæsÃni ca na khÃded yas % tayo÷ puïya-phalaæ samam // Vi_51.76 // phala-mÆlÃ1Óanair divyair $ muny-annÃnÃæ ca bhojanai÷ & na tat phalam avÃpnoti % yan mÃæsa-parivarjanÃt // Vi_51.77 // mÃæ sa bhak«ayitÃ9mutra $ yasya mÃæsam ihÃ7dmy aham & etan mÃæsasya mÃæsa-tvaæ % pravadanti manÅ«iïa÷ // Vi_51.78 // -----Vi_52 suvarïa-steya-k­d rÃj¤e karmÃ3cak«Ãïo musalam arpayet || Vi_52.1 || vadhÃt tyÃgÃd và prayato bhavati || Vi_52.2 || mahÃ-vrataæ dvÃdaÓÃ1bdÃni và kuryÃt || Vi_52.3 || nik«epÃ1pahÃrÅ ca || Vi_52.4 || dhÃnya-dhanÃ1pahÃrÅ ca k­cchram abdam || Vi_52.5 || manu«ya-strÅ-kÆpa-k«etra-vÃpÅnÃm apahÃre cÃndrÃyaïam || Vi_52.6 || dravyÃïÃm alpa-sÃrÃïÃæ sÃætapanam || Vi_52.7 || bhak«ya-bhojya-yÃna-ÓayyÃ4sana-pu«pa-mÆla-phalÃnÃæ pa¤ca-gavya-pÃnam || Vi_52.8 || t­ïa-këÂha-druma-Óu«kÃ1nna-gu¬a-vastra-carmÃ3mi«ÃïÃæ tri-rÃtram upavaset || Vi_52.9 || maïi-muktÃ-pravÃla-tÃmra-rajatÃ1ya÷-kÃæsyÃnÃæ dvÃdaÓÃ1haæ kaïÃn aÓnÅyÃt || Vi_52.10 || kÃrpÃsa-kÅÂa-jo3rïÃ4dy-apaharaïe tri-rÃtraæ payasà varteta || Vi_52.11 || dvi-Óaphai1ka-ÓaphÃ1paharaïe dvi-rÃtram upavaset || Vi_52.12 || pak«i-gandhau1«adhi-rajju-vaidalÃnÃm apaharaïe dinam upavaset || Vi_52.13 || dattvai9vÃ7pah­taæ dravyaæ $ dhanikasyÃ7py upÃyata÷ & prÃyaÓcittaæ tata÷ kuryÃt % kalma«asyÃ7panuttaye // Vi_52.14 // yad yat parebhyas tv ÃdadyÃt $ puru«as tu nir-aÇkuÓa÷ & tena tena vihÅna÷ syÃd % yatra yatrÃ7bhijÃyate // Vi_52.15 // jÅvitaæ dharma-kÃmau ca $ dhane yasmÃt prati«Âhitau & tasmÃt sarva-prayatnena % dhana-hiæsÃæ vivarjayet // Vi_52.16 // prÃïi-hiæsÃ-paro yas tu $ dhana-hiæsÃ-paras tathà & mahad du÷kham avÃpnoti % dhana-hiæsÃ-paras tayo÷ // Vi_52.17 // -----Vi_53 athÃ7gamyÃ-gamane mahÃ-vrata-vidhÃnenÃ7bdaæ cÅra-vÃsà vane prÃjÃpatyaæ kuryÃt || Vi_53.1 || para-dÃra-gamane ca || Vi_53.2 || go-vrataæ go-gamane ca || Vi_53.3 || puæsy ayonÃv ÃkÃÓe 'psu divà go-yÃne ca sa-vÃsÃ÷ snÃnam Ãcaret || Vi_53.4 || caï¬ÃlÅ-gamane tat-sÃmyam ÃpnuyÃt || Vi_53.5 || aj¤ÃnataÓ cÃndrÃyaïa-dvayaæ kuryÃt || Vi_53.6 || paÓu-veÓyÃ-gamane ca prÃjÃpatyam || Vi_53.7 || sak­d du«Âà ca strÅ yat puru«asya para-dÃre tad-vrataæ kuryÃt || Vi_53.8 || yat karoty eka-rÃtreïa $ v­«alÅ-sevanÃd dvija÷ & tad bhaik«ya-bhug japan nityaæ % tribhir var«air vyapohati // Vi_53.9 // -----Vi_54 ya÷ pÃpÃ3tmà yena saha saæyujyate sa tasyai7va prÃyaÓcittaæ kuryÃt || Vi_54.1 || m­ta-pa¤ca-nakhÃt kÆpÃd atyanto1pahatÃc co7dakaæ pÅtvà brÃhamaïas tri-rÃtram upavaset || Vi_54.2 || dvy-ahaæ rÃjanya÷ || Vi_54.3 || ekÃ1haæ vaiÓya÷ || Vi_54.4 || ÓÆdro naktam || Vi_54.5 || sarve cÃ7nte vratasya pa¤ca-gavyaæ pibeyu÷ || Vi_54.6 || pa¤ca-gavyaæ pibec chÆdro $ brÃhmaïas tu surÃæ pibet & ubhau tau narakaæ yÃto % mahÃ-raurava-saæj¤itam // Vi_54.7 // parvÃ1nÃrogya-varjam ­tÃv avagacchan patnÅæ tri-rÃtram upavaset || Vi_54.8 || kÆÂa-sÃk«Å brahma-hatyÃ-vrataæ caret || Vi_54.9 || anudaka-mÆtra-purÅ«a-karaïe sacailaæ snÃnaæ mahÃ-vyÃh­ti-homaÓ ca || Vi_54.10 || sÆryÃ1bhyudita-nirmukta÷ sacaila-snÃta÷ sÃvitry-a«ÂaÓatam Ãvartayet || Vi_54.11 || Óva-s­gÃla-vi¬varÃha-khara-vÃnara-vÃyasa-puæÓcalÅbhir da«Âa÷ sravantÅm ÃsÃdya «o¬aÓa prÃïÃ3yÃmÃn kuryÃt || Vi_54.12 || vedÃ1gny-utsÃdÅ tri-«avaïa-snÃyy adha÷-ÓÃyÅ saævatsaraæ sak­d-bhaik«yeïa varteta || Vi_54.13 || samutkar«Ã1n­te guroÓ cÃ7lÅka-nirbandhe tad-Ãk«epaïe ca mÃsaæ payasà varteta || Vi_54.14 || nÃstiko nÃstika-v­tti÷ k­ta-ghna÷ kÆÂa-vyavahÃrÅ brÃhmaïa-v­tti-ghnaÓ cai7te saævatsaraæ bhaik«yeïa varteran || Vi_54.15 || parivitti÷ parivettà ca yayà ca parividyate dÃtà yÃjakaÓ ca cÃndrÃyaïaæ kuryÃt || Vi_54.16 || prÃïi-bhÆ-puïya-soma-vikrayÅ tapta-k­cchram || Vi_54.17 || Ãrdrau1«adhi-gandha-pu«pa-phala-mÆla-carma-vetra-vidala-tu«a-kapÃla-keÓa-bhasmÃ1sthi-go-rasa-piïyÃka-tila-taila-vikrayÅ prÃjÃpatyam || Vi_54.18 || Ólai«ma-jatu-madhÆ1cchi«Âa-ÓaÇkha-Óukti-trapu-sÅsa-k­«ïa-lohau3dumbara-kha¬ga-pÃtra-vikrayÅ cÃndrÃyaïaæ kuryÃt || Vi_54.19 || rakta-vastra-raÇga-ratna-gandha-gu¬a-madhu-raso3rïÃ-vikrayÅ tri-rÃtram upavaset || Vi_54.20 || mÃæsa-lavaïa-lÃk«Ã-k«Åra-vikrayÅ cÃndrÃyaïaæ kuryÃt || Vi_54.21 || taæ ca bhÆyaÓ co7panayet || Vi_54.22 || u«Âreïa khareïa và gatvà nagna÷ snÃtvà suptvà bhuktvà prÃïÃyÃma-trayam kuryÃt || Vi_54.23 || japitvà trÅïi sÃvitryÃ÷ $ sahasrÃïi samÃhita÷ & mÃsaæ go-«Âhe paya÷ pÅtvà % mucyate 'sat-pratigrahÃt // Vi_54.24 // ayÃjya-yÃjanaæ k­tvà $ pare«Ãm antya-karma ca & abhicÃram ahÅnaæ ca % tribhi÷ k­cchrair vyapohati // Vi_54.25 // ye«Ãæ dvijÃnÃæ sÃvitrÅ $ nÃ7nÆcyeta yathÃ-vidhi & tÃæÓ cÃrayitvà trÅn k­cchrÃn % yathÃ-vidhy upanÃyayet // Vi_54.26 // prÃyaÓcittaæ cikÅr«anti $ vikarma-sthÃs tu ye dvijÃ÷ & brÃhmaïyÃc ca parityaktÃs % te«Ãm apy etad ÃdiÓet // Vi_54.27 // yad garhitenÃ7rjayanti $ karmaïà brÃhmaïà dhanam & tasyo7tsargeïa Óudhyanti % japyena tapasà tathà // Vi_54.28 // vedo1ditÃnÃæ nityÃnÃæ $ karmaïÃæ samatikrame & snÃtaka-vrata-lope ca % prÃyaÓcittam abhojanam // Vi_54.29 // avagÆrya caret k­cchram $ atik­cchraæ nipÃtane & *k­cchrÃ1tik­cchraæ kurvÅta % viprasyo7tpÃdya Óoïitam [kucchra-] // Vi_54.30 // enasvibhir nirïiktair $ nÃ7rthaæ kiæ-cit samÃcaret & k­ta-nirïejanÃæÓ cai7tÃn % na jugupseta dharma-vit // Vi_54.31 // bÃla-ghnÃæÓ ca k­ta-ghnÃæÓ ca $ viÓuddhÃn api dharmata÷ & ÓaraïÃ3gata-hantÌæÓ ca % strÅ-hantÌæÓ ca na saævaset // Vi_54.32 // aÓÅtir yasya var«Ãïi $ bÃlo vÃ9py Æna-«o¬aÓa÷ & prÃyaÓcittÃ1rdham arhanti % striyo rogiïa eva ca // Vi_54.33 // an-ukta-ni«k­tÅnÃæ tu $ pÃpÃnÃm apanuttaye & Óaktiæ cÃ7vek«ya pÃpaæ ca % prÃyaÓcittaæ prakalpyet // Vi_54.34 // -----Vi_55 atha rahasya-prÃyaÓcittÃni bhavanti || Vi_55.1 || sravantÅm ÃsÃdya snÃta÷ pratyahaæ «o¬aÓa prÃïÃyÃmÃn salak«aïÃn k­tvai9ka-kÃlaæ havi«yÃ3ÓÅ mÃsena brahma-hà pÆto bhavati || Vi_55.2 || karmaïo 'nte payasvinÅæ gÃæ dadyÃt || Vi_55.3 || vratenÃ7ghamar«aïena ca surÃ-pa÷ pÆto bhavati || Vi_55.4 || gÃyatrÅ-daÓasÃhasra-japena suvarïa-steya-k­t || Vi_55.5 || tri-rÃtro1po«ita÷ puru«a-sÆkta-japa-homÃbhyÃæ guru-talpa-ga÷ || Vi_55.6 || yathÃ9Óvamedha÷ kratu-rà$ sarva-pÃpÃ1panodaka÷ & tathÃ9ghamar«aïaæ sÆktaæ % sarva-pÃpÃ1panodakam // Vi_55.7 // prÃïÃyÃmaæ dvija÷ kuryÃt $ sarva-pÃpÃ1panuttaye & dahyante sarva-pÃpÃni % prÃïÃyÃmair dvijasya tu // Vi_55.8 // sa-vyÃh­tiæ sa-praïavÃæ $ gÃyatrÅæ Óirasà saha & tri÷ paÂhed Ãyata-prÃïa÷ % prÃïÃyÃma÷ sa ucyate // Vi_55.9 // akÃraæ cÃ7py u-kÃraæ ca $ ma-kÃraæ ca prajÃ-pati÷ & veda-trayÃn niraduhad % bhÆr bhuva÷ svar itÅ7ti ca // Vi_55.10 // tribhya eva tu vedebhya÷ $ pÃdaæ pÃdam adÆduhat & tad ity ­co 'syÃ÷ sÃvitryÃ÷ % parame-«ÂhÅ prajÃpati÷ // Vi_55.11 // etad ak«aram etÃæ ca $ japan vyÃh­ti-pÆrvikÃm & saædhyayor vedavid vipro % veda-puïyena yujyate // Vi_55.12 // sahasra-k­tvas tv abhyasya $ bahir etat trikaæ dvija÷ & mahato 'py enaso mÃsÃt % tvace9vÃ7hir vimucyate // Vi_55.13 // etat-traya-visaæyukta÷ $ kÃle ca kriyayà svayà & vipra-k«atriya-vi¬-jÃtir % garhaïÃæ yÃti sÃdhu«u // Vi_55.14 // oæ-kÃra-pÆrvikÃs tisro $ mahÃ-vyÃh­tayo 'vyayÃ÷ & tri-padà cai7va gÃyatrÅ % vij¤eyà brÃhmaïo mukham // Vi_55.15 // yo 'dhÅte 'hany ahany etÃæ $ trÅïi var«Ãïy atandrita÷ & sa brahma param abhyeti % vÃyu-bhÆta÷ kha-mÆrti-mÃn // Vi_55.16 // ekÃ1k«araæ paraæ brahma $ prÃïÃyÃmÃ÷ paraæ tapa÷ & sÃvitryÃs tu paraæ nÃ7nyan % maunÃt satyaæ viÓi«yate // Vi_55.17 // k«aranti sarvà vaidikyo $ juhoti-yajati-kriyÃ÷ & ak«araæ tv ak«araæ j¤eyaæ % brahmà cai7va prajÃpati÷ // Vi_55.18 // vidhi-yaj¤Ãj japa-yaj¤o $ viÓi«Âo daÓabhir guïai÷ & upÃæÓu÷ syÃc chata-guïa÷ % sahasro mÃnasa÷ sm­ta÷ // Vi_55.19 // ye pÃkayaj¤ÃÓ catvÃro $ vidhi-yaj¤a-samanvitÃ÷ & te sarve japa-yaj¤asya % kalÃæ nÃ7rhanti «o¬aÓÅm // Vi_55.20 // japyenai7va tu saæsidhyed $ brÃhmaïo nÃ7tra saæÓaya÷ & kuryÃd anyan na và kuryÃn % maitro brÃhmaïa ucyate // Vi_55.21 // -----Vi_56 athÃ7tha÷ sarva-veda-pavitrÃïi bhavanti || Vi_56.1 || ye«Ãæ japyaiÓ ca homaiÓ ca dvijÃtaya÷ pÃpebhya÷ pÆyante || Vi_56.2 || aghamar«aïam || Vi_56.3 || deva-k­tam || Vi_56.4 || Óuddhavatya÷ || Vi_56.5 || taratsamandÅyam || Vi_56.6 || kÆÓmÃï¬ya÷ || Vi_56.7 || pÃvamÃnya÷ || Vi_56.8 || durgÃ-sÃvitrÅ || Vi_56.9 || atÅ«aÇgÃ÷ || Vi_56.10 || pada-stomÃ÷ || Vi_56.11 || samÃni vyÃh­taya÷ || Vi_56.12 || bhÃruï¬Ãïi || Vi_56.13 || candra-sÃma || Vi_56.14 || puru«a-vrate sÃmanÅ || Vi_56.15 || ab-liÇgam || Vi_56.16 || bÃrhaspatyam || Vi_56.17 || go-sÆktam || Vi_56.18 || aÓva-sÆktam || Vi_56.19 || sÃmanÅ candra-sÆkte ca || Vi_56.20 || Óata-rudriyam || Vi_56.21 || atharva-Óira÷ || Vi_56.22 || tri-suparïam || Vi_56.23 || mahÃ-vratam || Vi_56.24 || nÃrÃyaïÅyam || Vi_56.25 || puru«a-sÆktaæ ca || Vi_56.26 || trÅïy Ãjya-dohÃni rathantaraæ ca $ agni-vrataæ vÃma-devyaæ b­hac ca & etÃni gÅtÃni punÃti jantÆn % jÃti-smaratvaæ labhate yadÅ7cchet // Vi_56.27 // -----Vi_57 atha tyÃjyÃ÷ || Vi_57.1 || vrÃtyÃ÷ || Vi_57.2 || patitÃ÷ || Vi_57.3 || tri-puru«aæ mÃt­ta÷ pit­taÓ cÃ7ÓuddhÃ÷ || Vi_57.4 || sarva evÃ7bhojyÃÓ cÃ7pratigrÃhyÃ÷ || Vi_57.5 || apratigrÃhyebhyaÓ ca pratigraha-prasaÇgaæ varjayet || Vi_57.6 || pratigraheïa brÃhmaïÃnÃæ brÃhmaæ teja÷ praïaÓyati || Vi_57.7 || dravyÃïÃæ vÃ9vij¤Ãya pratigraha-vidhiæ ya÷ pratigrahaæ kuryÃt sa dÃtrà saha nimajjati || Vi_57.8 || pratigraha-samarthaÓ ca ya÷ pratigrahaæ varjayet sa dÃt­-lokam avÃpnoti || Vi_57.9 || edho1daka-mÆla-phalÃ1bhayÃ3mi«a-madhu-ÓayyÃ4sana-g­ha-pu«pa-dadhi-ÓÃkaæÓ cÃ7bhyudyatÃn na nirïudet || Vi_57.10 || ÃhÆyÃ7bhyudyatÃæ bhik«Ãæ $ purastÃd anucoditÃm & grÃhyÃæ prajÃpatir mene % api du«k­ta-karmaïa÷ // Vi_57.11 // nÃ7Ónanti pitaras tasya $ daÓa var«Ãïi pa¤ca ca & na ca havyaæ vahaty agnir % yas tÃm abhyavamanyate // Vi_57.12 // gurÆn bh­tyÃn ujjihÅr«ur $ arci«yan pit­-devatÃ÷ & sarvata÷ pratig­hïÅyÃn % na tu t­pyet svayaæ tata÷ // Vi_57.13 // ete«v api ca kÃrye«u $ samarthas tat-pratigrahe & nÃ8dadyÃt kulaÂÃ-«aï¬ha- % patitebhyas tathà dvi«a÷ // Vi_57.14 // guru«u tv abhyatÅte«u $ vinà và tair g­he vasan & Ãtmano v­ttim anvicchan % g­hïÅyÃt sÃdhuta÷ sadà // Vi_57.15 // ardhika÷ kula-mitraæ ca $ dÃsa-gopÃla-nÃpitÃ÷ & ete ÓÆdre«u bhojyÃ1nnà % yaÓ cÃ8tmÃnaæ nivedayet // Vi_57.16 // -----Vi_58 atha g­hÃ3Óramiïas tri-vidho 'rtho bhavati || Vi_58.1 || Óukla÷ Óabalo 'sitaÓ ca || Vi_58.2 || ÓuklenÃ7rthena yad+aurdhva-dehikaæ karoti tenÃ7sya deva-tvam ÃsÃdayati || Vi_58.3 || yac chabalena tan mÃnu«yam || Vi_58.4 || yat k­«ïena tat tiryak-tvam || Vi_58.5 || sva-v­tty-upÃrjitaæ sarve«Ãæ Óuklam || Vi_58.6 || anantara-v­tty-upÃttaæ Óabalam || Vi_58.7 || ekÃ1ntarita-v­tty-upÃttaæ ca k­«ïam || Vi_58.8 || kramÃ3gataæ prÅti-dÃyaæ $ prÃptaæ ca saha bhÃryayà & aviÓe«eïa sarve«Ãæ % dhanaæ Óuklam udÃh­tam // Vi_58.9 // utkoca-Óulka-saæprÃptam $ avikreyasya vikrayai÷ & k­to1pakÃrÃd Ãptaæ ca % Óabalaæ samudÃh­tam // Vi_58.10 // pÃrÓvika-dyÆta-cauryÃ3pta- $ pratirÆpaka-sÃhasai÷ & vyÃjeno7pÃrjitaæ yac ca % tat k­«ïaæ samudÃh­tam // Vi_58.11 // yathÃ-vidhena dravyeïa $ yat kiæ-cit kurute nara÷ & tathÃ-vidham avÃpnoti % sa phalaæ pretya ce7ha ca // Vi_58.12 // -----Vi_59 g­hÃ3ÓramÅ vaivÃhikÃ1gnau pÃkayaj¤Ãn kuryÃt || Vi_59.1 || sÃyaæ prÃtaÓ cÃ7gnihotraæ || Vi_59.2 || *devatÃbhyo juhuyÃt [devÃtÃbhyo] || Vi_59.3 || candrÃ1rka-saænikar«a-viprakar«ayor darÓapÆrïamÃsÃbhyÃæ yajeta || Vi_59.4 || pratyayanaæ paÓunà || Vi_59.5 || Óarad-grÅ«mayoÓ ca Ãgrayaïena || Vi_59.6 || vrÅhi-yavayor và pÃke || Vi_59.7 || trai-vÃr«ikÃ1bhyadhikÃn na÷ || Vi_59.8 || pratyabdaæ somena || Vi_59.9 || vittÃ1bhÃve i«Âyà vaiÓvÃnaryà || Vi_59.10 || yaj¤Ã1rthaæ bhik«itam avÃptam arthaæ sakalam eva vitaret || Vi_59.11 || sÃyaæ prÃtar vaiÓvadevaæ juhuyÃt || Vi_59.12 || bhik«Ãæ ca bhik«ave dadyÃt || Vi_59.13 || arcita-bhik«Ã-dÃnena go-dÃna-phalam Ãpnoti || Vi_59.14 || bhik«v-abhÃve grÃsa-mÃtraæ gavÃæ dadyÃt || Vi_59.15 || vahnau và prak«ipet || Vi_59.16 || bhukte 'py anne vidyamÃne na bhik«ukaæ pratyÃcak«Åta || Vi_59.17 || kaï¬anÅ pe«aïÅ cullÅ uda-kumbha upaskara iti pa¤ca sÆnà g­ha-sthasya || Vi_59.18 || tan-ni«k­ty-arthaæ ca brahma-deva-bhÆta-pit­-nara-yaj¤Ãn kuryÃt || Vi_59.19 || svÃ1dhyÃyo brahma-yaj¤a÷ || Vi_59.20 || homo daiva÷ || Vi_59.21 || pit­-tarpaïaæ pitrya÷ || Vi_59.22 || balir bhauta÷ || Vi_59.23 || n­-yaj¤aÓ cÃ7tithi-pÆjanam || Vi_59.24 || devatÃ2tithi-bh­tyÃnÃæ $ pitÌïÃm ÃtmanaÓ ca ya÷ & na nirvapati pa¤cÃnÃm % ucchvasan na sa jÅvati // Vi_59.25 // brahma-cÃrÅ yatir bhik«ur $ jÅvanty ete g­hÃ3ÓramÃt & tasmÃd abhyÃgatÃn etÃn % g­ha-stho nÃ7vamÃnayet // Vi_59.26 // g­ha-stha eva yajate $ g­ha-sthas tapyate tapa÷ & pradadÃti g­ha-sthaÓ ca % tasmÃc chre«Âho g­hÃ3ÓramÅ // Vi_59.27 // ­«aya÷ pitaro devà $ bhÆtÃny atithayas tathà & ÃÓÃsate ku¬umbibhyas % tasmÃc chre«Âho g­hÃ3ÓramÅ // Vi_59.28 // tri-varga-sevÃæ satatÃ1nna-dÃnaæ $ surÃ1rcanaæ brÃhmaïa-pÆjanaæ ca & svÃ1dhyÃya-sevÃæ pit­-tarpaïaæ ca % k­tvà g­hÅ Óakra-padaæ prayÃti // Vi_59.29 // -----Vi_60 brÃhme muhÆrte utthÃya mÆtra-purÅ«o1tsargaæ kuryÃt || Vi_60.1 || dak«iïÃ1bhimukho rÃtrau divà co7daÇ-mukha÷ saædhyayoÓ ca || Vi_60.2 || nÃ7pracchÃditÃyÃæ bhÆmau || Vi_60.3 || na phÃla-k­«ÂÃyÃm || Vi_60.4 || na chÃyÃyÃm || Vi_60.5 || na co8«are || Vi_60.6 || na ÓÃdvale || Vi_60.7 || na sa-sattve || Vi_60.8 || na garte || Vi_60.9 || na valmÅke || Vi_60.10 || na pathi || Vi_60.11 || na rathyÃyÃm || Vi_60.12 || na parÃ3Óucau || Vi_60.13 || no7dyÃne || Vi_60.14 || no7dyÃno1dka-samÅpayo÷ || Vi_60.15 || na bhasmani || Vi_60.16 || nÃ7ÇgÃre || Vi_60.17 || na go-maye || Vi_60.18 || na go-vraje || Vi_60.19 || nÃ8kÃÓe || Vi_60.20 || no7dake || Vi_60.21 || na praty-anilÃ1nale1ndv-arka-strÅ-guru-brÃhmaïÃnÃm || Vi_60.22 || nai7vÃ7n-avaguïÂhita-ÓirÃ÷ || Vi_60.23 || lo«Âe1«ÂakÃ-parim­«Âa-gudo g­hÅta-ÓiÓnaÓ co7tthÃyÃ7dbhir m­dbhiÓ co7ddh­tÃbhir gandha-lepa-k«aya-karaæ Óaucaæ kuryÃt || Vi_60.24 || ekà liÇge gude tisras $ tathai9katra kare daÓa & ubhayo÷ sapta dÃtavyà % m­das tisras tu pÃdayo÷ // Vi_60.25 // etac chaucaæ g­ha-sthÃnÃæ $ dvi-guïaæ brahma-cÃriïÃm & tri-guïaæ tu vana-sthÃnÃæ % yatÅnÃæ tu catur-guïam // Vi_60.26 // -----Vi_61 atha pÃlÃÓaæ danta-dhÃvanaæ nÃ7dyÃt || Vi_61.1 || nai7va Óle«mÃtakÃ1ri«Âa-vibhÅtaka-dhava-dhanvana-jam || Vi_61.2 || na ca bandhÆka-nirguï¬Å-Óigru-tilva-tinduka-jam || Vi_61.3 || na ca kovidÃra-ÓamÅ-pÅlu-pippale1Çguda-guggulu-jam || Vi_61.4 || na pÃribhadrakÃ1mlikÃ-mocaka-ÓÃlmalÅ-Óaïa-jam || Vi_61.5 || na madhuram || Vi_61.6 || nÃ8mlam || Vi_61.7 || no8rdhva-Óu«kam || Vi_61.8 || na su«iram || Vi_61.9 || na pÆti-gandhi || Vi_61.10 || na picchilam || Vi_61.11 || na dak«iïÃ2parÃ2bhimukha÷ || Vi_61.12 || adyÃc co7daÇmukha÷ prÃÇmukho và || Vi_61.13 || vaÂÃ1sanÃ1rka-khadira-kara¤ja-badara-sarja-nimbÃ1rimedÃ1pÃmÃrga-mÃlatÅ-kakubha-bilvÃnÃm anyatamam || Vi_61.14 || ka«Ãyaæ tiktaæ kaÂukaæ ca || Vi_61.15 || kanÅny-agra-sama-sthaulyaæ $ sakÆrcaæ dvÃdaÓÃ1Çgulam & prÃtar-bhÆtvà ca yata-vÃg % bhak«ayed danta-dhÃvanam // Vi_61.16 // prak«Ãlya bhaÇktvà taj jahyÃc $ chucau deÓe prayatnata÷ & amÃvÃsyÃæ na cÃ7ÓnÅyÃd % danta-këÂhaæ kadÃ-cana // Vi_61.17 // -----Vi_62 atha dvijÃtÅnÃæ kanÅnikÃ-mÆle prÃjÃpatyaæ nÃma tÅrtham || Vi_62.1 || aÇgu«Âha-mÆle brÃhmam || Vi_62.2 || aÇguly-agre daivam || Vi_62.3 || tarjanÅ-mÆle pitryam || Vi_62.4 || anagny-u«ïÃbhir aphenilÃbhi÷ aÓÆdrai1ka-karÃ3varjitÃbhir ak«ÃrÃbhir adbhi÷ Óucau deÓe svÃ3sÅno 'ntar-jÃnu prÃÇ-mukhaÓ co7daÇ-mukho và tan-manÃ÷ su-manÃÓ cÃ8cÃmet || Vi_62.5 || brÃhmeïa tÅrthena trir ÃcÃmet || Vi_62.6 || dvi÷ pram­jyÃt || Vi_62.7 || khÃny adbhir mÆrdhÃnaæ h­dayaæ sp­Óet || Vi_62.8 || h­t-kaïÂha-tÃlu-gÃbhiÓ ca $ yathÃ-saækhyaæ dvijÃtaya÷ & Óudhyeran strÅ ca ÓÆdraÓ ca % sak­t sp­«ÂÃbhir antata÷ // Vi_62.9 // -----Vi_63 atha yoga-k«emÃ1rtham ÅÓvaram abhigacchet || Vi_63.1 || nai7ko 'dhvÃnaæ prapadyeta || Vi_63.2 || nÃ7dhÃrmikai÷ sÃrdham || Vi_63.3 || na v­«alai÷ || Vi_63.4 || na dvi«adbhi÷ || Vi_63.5 || nÃ7tipratyÆ«asi || Vi_63.6 || nÃ7tisÃyam || Vi_63.7 || na saædhyayo÷ || Vi_63.8 || na madhyÃ1hne || Vi_63.9 || na saænihita-pÃnÅyam || Vi_63.10 || nÃ7titÆrïam || Vi_63.11 || na satataæ bÃla-vyÃdhitÃ3rtair vÃhanai÷ || Vi_63.12 || na hÅnÃ1Çgai÷ || Vi_63.13 || na dÅnai÷ || Vi_63.14 || na gobhi÷ || Vi_63.15 || nÃ7dÃntai÷ || Vi_63.16 || yavaso1dake vÃhanÃnÃm adattvà Ãtmana÷ k«ut-t­«ïÃ1panodanaæ na kuryÃt || Vi_63.17 || na catu«-patham adhiti«Âhet || Vi_63.18 || na rÃtrau v­k«a-mÆle || Vi_63.19 || na ÓÆnyÃ3layam || Vi_63.20 || na t­ïam || Vi_63.21 || na paÓÆnÃæ bandhanÃ3gÃram || Vi_63.22 || na keÓa-tu«a-kapÃlÃ1sthi-bhasmÃ1ÇgÃrÃn || Vi_63.23 || na kÃrpÃsÃ1sthi || Vi_63.24 || catu«-pathaæ prakak«iïÅ-kuryÃt || Vi_63.25 || devatÃ2rcÃæ ca || Vi_63.26 || praj¤ÃtÃæÓ ca vanasptÅn || Vi_63.27 || agni-brÃhmaïa-gaïikÃ-pÆrïa-kumbhÃ3darÓa-cchatra-dhvaja-patÃkÃ-ÓrÅv­k«a-vardhamÃna-nandyÃvartÃæÓ ca || Vi_63.28 || tÃlav­nta-cÃmarÃ1Óva-gajÃ1ja-go-dadhi-k«Åra-madhu-siddhÃrthakÃæÓ ca || Vi_63.29 || vÅïÃ-candanÃ3yudhÃ3rdra-gomaya-phala-pu«pÃ3rdra-ÓÃka-gorocanÃ-dÆrvÃ-prarohÃæÓ ca || Vi_63.30 || u«ïÅ«Ã1laækÃra-maïi-kanaka-rajata-vastrÃ3sana-yÃnÃ3mi«ÃæÓ ca || Vi_63.31 || bh­ÇgÃro1ddh­to1rvarÃ-baddhai1ka-paÓu-kumÃrÅ-mÅnÃæÓ ca d­«Âvà prayÃyÃd iti || Vi_63.32 || atha matto1nmatta-vyaÇgÃn d­«Âvà nivarteta || Vi_63.33 || vÃnta-virikta-muï¬a-jaÂila-vÃmanÃæÓ ca || Vi_63.34 || këÃyi-pravrajita-malinÃæÓ ca || Vi_63.35 || taila-gu¬a-Óu«ka-gomaye1ndhana-t­ïa-palÃÓa-bhasmÃ1ÇgÃrÃæÓ ca || Vi_63.36 || lavaïa-klÅbÃ3sava-napuæsaka-kÃrpÃsa-rajju-niga¬a-mukta-keÓÃæÓ ca || Vi_63.37 || vÅnÃ-candanÃ3rdra-ÓÃko1«ïÅ«Ã1laækaraïa-kumÃrÅs tu prasthÃna-kÃle abhinandayed iti || Vi_63.38 || deva-brÃhmaïa-guru-babhru-dÅk«itÃnÃæ chÃyÃæ nÃ8krÃmet || Vi_63.39 || ni«ÂhyÆta-vÃnta-rudhira-viïmÆtra-snÃno1dakÃni ca || Vi_63.40 || na vatsa-tantrÅæ laÇghayet || Vi_63.41 || pravar«ati na dhÃvet || Vi_63.42 || na v­thà nadÅæ taret || Vi_63.43 || na devatÃbhya÷ pit­bhyaÓ co7dakam apradÃya || Vi_63.44 || na bÃhubhyÃm || Vi_63.45 || na bhinnayà nÃvà || Vi_63.46 || na kÆlam adhiti«Âhet || Vi_63.47 || na kÆpam avalokayet || Vi_63.48 || na laÇghayet || Vi_63.49 || v­ddha-bhÃri-n­pa-snÃta- $ strÅ-rogi-vara-cakriïÃm & panthà deyà n­pas tv e«Ãæ % mÃ9nya÷ snÃtaÓ ca bhÆ-pate÷ // Vi_63.50 // -----Vi_64 para-nipÃne«u na snÃnam Ãcaret || Vi_64.1 || Ãcaret pa¤ca piï¬Ãn uddh­tyÃ8pas tad Ãpadi || Vi_64.2 || nÃ7jÅrïe || Vi_64.3 || na cÃ8tura÷ || Vi_64.4 || na nagna÷ || Vi_64.5 || na rÃtrau || Vi_64.6 || rÃhu-darÓana-varjam || Vi_64.7 || na saædhyayo÷ || Vi_64.8 || prÃta÷-snÃna-ÓÅlo 'ruïa-tÃmrÃæ prÃcÅm Ãlokya snÃyÃt || Vi_64.9 || snÃta÷ Óiro nÃ7vadhunet || Vi_64.10 || nÃ7Çgebhyas toyam uddharet || Vi_64.11 || na tailavat saæsp­Óet || Vi_64.12 || nÃ7prak«Ãlitaæ pÆrva-dh­taæ vasanaæ bibh­yÃt || Vi_64.13 || snÃta eva so1«ïÅ«e dhaute vÃsasÅ bibh­yÃt || Vi_64.14 || na mlecchÃ1ntyaja-patitai÷ saha saæbhëaïaæ kuryÃt || Vi_64.15 || snÃyÃt prasravaïa-deva-khÃta-saro-vare«u || Vi_64.16 || uddh­tÃt bhÆmi-«Âham udakaæ puïyaæ, sthÃvarÃt prasravat, tasmÃn nÃ8deyaæ, tasmÃd api sÃdhu-parig­hÅtaæ, sarvata eva gÃÇgam || Vi_64.17 || m­t-toyai÷ k­ta-malÃ1paka­«o 'psu nimajjyo7paviÓyÃ8po hi «Âhe9ti tis­bhir hiraïya-varïe7ti catas­bhir idam Ãpa÷ pravahate7ti ca tÅrtham abhimantrayet || Vi_64.18 || tato 'psu nimagnas trir aghamar«aïaæ japet || Vi_64.19 || tad-vi«ïo÷ paramaæ padam iti và || Vi_64.20 || drupadÃæ sÃvitrÅæ ca || Vi_64.21 || yu¤jate mana ity anuvÃkaæ và || Vi_64.22 || puru«a-sÆktaæ và || Vi_64.23 || snÃtaÓ cÃ8rdra-vÃsà deva-pit­-tarpaïam ambha÷-stha eva kuryÃt || Vi_64.24 || parivartita-vÃsÃÓ cet tÅrtham uttÅrya || Vi_64.25 || ak­tvà deva-pit­-tarpaïaæ snÃna-ÓÃÂÅæ na pŬayet || Vi_64.26 || snÃtvÃ0camya vidhi-vad upasp­Óet || Vi_64.27 || puru«a-sÆktena praty­caæ puru«Ãya pu«pÃni dadyÃt || Vi_64.28 || udakÃ1¤jalÅæÓ ca || Vi_64.29 || ÃdÃv eva daivena tÅrthena devÃnÃæ tarpaïaæ kuryÃt || Vi_64.30 || tad-anantaraæ pitryeïa pitÌïÃm || Vi_64.31 || tatrÃ8dau sva-vaæÓyÃnÃæ tarpaïaæ kuryÃt || Vi_64.32 || tata÷ saæbandhi-bÃndhavÃnÃm || Vi_64.33 || tata÷ su-h­dÃm || Vi_64.34 || evaæ nitya-snÃyÅ syÃt || Vi_64.35 || snÃtaÓ ca pavitrÃïi yathÃ-Óakti japet || Vi_64.36 || viÓe«ata÷ sÃvitrÅm || Vi_64.37 || puru«a-sÆktaæ ca || Vi_64.38 || nai7tÃbhyÃm adhikam asti || Vi_64.39 || snÃto 'dhikÃrÅ bhavati $ daive pitrye ca karmaïi & pavitrÃïÃæ tathà japye % dÃne ca vidhi-bodhite // Vi_64.40 // alaksmÅ÷ kÃla-karïÅ ca $ du÷-svapnaæ dur-vicintitam & ab-mÃtreïÃ7bhi«iktasya % naÓyanta iti dhÃraïà // Vi_64.41 // yÃmyaæ hi yÃtanÃ-du÷khaæ $ nitya-snÃyÅ na paÓyati & nitya-snÃnena pÆyante % ye 'pi pÃpa-k­to narÃ÷ // Vi_64.42 // -----Vi_65 athÃ7ta÷ su-snÃta÷ su-prak«Ãlita-pÃïi-pÃda÷ sv-ÃcÃnto devatÃ2rcÃyÃæ sthale và bhagavantam anÃdi-nidhanaæ vÃsudevam abhyarcayet || Vi_65.1 || aÓvino÷ prÃïas tau ta iti jÅvÃ3dÃnaæ dattvà yu¤jate mana ity anuvÃkenÃ8vÃhanaæ k­tvà jÃnubhyÃæ pÃïibhyÃæ Óirasà ca namaskÃraæ kuryÃt || Vi_65.2 || Ãpo hi «Âhe9ti tis­bhir arghyaæ nivedayet || Vi_65.3 || hiraïya-varïà iti catas­bhi÷ pÃdyam || Vi_65.4 || Óaæ na Ãpo dhanvanyà ity ÃcamanÅyam || Vi_65.5 || idam Ãpa÷ pravahate7ti snÃnÅyam || Vi_65.6 || rathe ak«e«u vr«abhasya vÃje ity anulepanÃ1laækÃrau || Vi_65.7 || yuvà su-vÃsà iti vÃsa÷ || Vi_65.8 || pu«pÃvatÅr iti pu«pam || Vi_65.9 || dhÆr asi dhÆrve7ti dhÆpam || Vi_65.10 || tejo 'si Óukram iti dÅpam || Vi_65.11 || dadhi-krÃvïa iti madhu-parkam || Vi_65.12 || hiraïya-garbha ity a«ÂÃbhir naivedyam || Vi_65.13 || cÃmaraæ vyajanaæ mÃtrÃæ $ chatraæ yÃnÃ3sane tathà & sÃvitreïai7va tat sarvaæ % devÃya vinivedayet // Vi_65.14 // evam abhyarcya tu japet $ sÆktaæ vai pauru«aæ tata÷ & tenai7va cÃ8jyaæ juhuyÃd % yadÅ7cchec chÃÓvataæ padam // Vi_65.15 // -----Vi_66 na naktaæ g­hÅteno7dakena deva-pit­-karma kuryÃt || Vi_66.1 || cadana-m­ga-mada-dÃru-karpÆra-kuÇkuma-jÃtÅ-phala-varjam anulepanaæ na dadyÃt || Vi_66.2 || na vÃso nÅlÅ-raktam || Vi_66.3 || na maïi-suvarïayo÷ pratirÆpam alaækaraïam || Vi_66.4 || no7gra-ghandhi || Vi_66.5 || nÃ7gandhi || Vi_66.6 || na kaïÂaki-jam || Vi_66.7 || kaïÂaki-jam api Óuklaæ su-gandhikaæ tu dadyÃt || Vi_66.8 || raktam api kuÇkumaæ jala-jaæ ca dadyÃt || Vi_66.9 || na dhÆpÃ1rthe jÅva-jÃtam || Vi_66.10 || na gh­ta-tailaæ vinà kiæ-cana dÅpÃ1rthe || Vi_66.11 || nÃ7bhak«yaæ naivedyÃ1rthe || Vi_66.12 || na bhak«ye apy ajÃ-mahi«Å-k«Åre || Vi_66.13 || pa¤ca-nakha-matsya-varÃha-mÃæsÃni ca || Vi_66.14 || prayataÓ ca Óucir bhÆtvà $ sarvam eva nivedayet & tan-manÃ÷ su-manà bhÆtvà % tvarÃ-krodha-vivarjita÷ // Vi_66.16 // -----Vi_67 athÃ7gniæ parisamuhya paryuk«ya paristÅrya pari«icya sarvata÷ pÃkÃd agram uddh­tya juhuyÃt || Vi_67.1 || vÃsudevÃya saækar«aïÃya pradyumnÃyÃ7niruddhÃya puru«Ãya satyÃyÃ7cyutÃya vÃsudevÃya || Vi_67.2 || athÃ7gnaye, somÃya, mitrÃya, varuïÃya, indrÃya, indrÃ1gnibhyÃæ, viÓvebhyo devebhya÷, prajÃpataye, anumatyai, dhanvantaraye, vÃsto«pataye, agnaye svi«Âak­te ca || Vi_67.3 || tato 'nna-Óe«eïa balim upaharet || Vi_67.4 || bhak«o1pabhak«ÃbhyÃm || Vi_67.5 || abhita÷ pÆrveïÃ7gnim || Vi_67.6 || ambà nÃmÃ7sÅ7ti, dulà nÃmÃ7sÅ7ti, nitantÅ nÃmÃ7sÅ7ti, cupuïÅkà nÃmÃ7sÅ7ti sarvÃsÃm || Vi_67.7 || nandini subhage sumaÇgali bhadraækarÅ9ti svaÓri«v abhipradak«iïam || Vi_67.8 || sthÆïÃyÃæ dhruvÃyÃæ Óriyai hiraïyakeÓyai vanaspatibhyaÓ ca || Vi_67.9 || dharmÃ1dharmayor dvÃre m­tyave ca || Vi_67.10 || uda-dhÃne varuïÃya || Vi_67.11 || vi«ïava ity ulÆkhale || Vi_67.12 || marudbhya iti d­«adi || Vi_67.13 || upari Óaraïe vaiÓravaïÃya rÃj¤e bhÆtebhyaÓ ca || Vi_67.14 || indrÃye7ndra-puru«ebhyaÓ ce7ti pÆrvÃ1rdhe || Vi_67.15 || yamÃya yama-puru«ebhya iti dak«inÃ1rdhe || Vi_67.16 || varuïÃya varuïa-puru«ebhya iti paÓcÃ1rdhe || Vi_67.17 || somÃya soma-puru«ebhya ity uttarÃ1rdhe || Vi_67.18 || brahmaïe brahma-puru«ebhya iti madhye || Vi_67.19 || Ærdhvam ÃkÃÓÃya || Vi_67.20 || sthaï¬ile divÃ-carebhyo bhÆtebhya iti divà || Vi_67.21 || naktaæ-carebhya iti naktam || Vi_67.22 || tato *dak«iïÃ1gre«u darbhe«u pitre pitÃmahÃya prapitÃmahÃya mÃtre pitÃmahyai prapitÃmahyai nÃma-gotrÃbhyÃæ ca piï¬a-nirvÃpaïaæ kuryÃt [dak«iïagre«u] || Vi_67.23 || piï¬ÃnÃæ cÃ7nulepana-pu«pa-dhÆpa-naivedyÃ3di dadyÃt || Vi_67.24 || udaka-kalaÓam upanidhÃya svasty-ayanaæ vÃcayet || Vi_67.25 || Óva-kÃka-Óva-pacÃnÃæ bhuvi nirvapet || Vi_67.26 || bhik«Ãæ ca dadyÃt || Vi_67.27 || atithi-pÆjane ca paraæ yatnam Ãti«Âheta || Vi_67.28 || sÃyam atithiæ prÃptaæ prayatnenÃ7rcayet || Vi_67.29 || anÃÓitam atithiæ g­he na vÃsayet || Vi_67.30 || yathà varïÃnÃæ brÃhmaïa÷ prabhur yathà strÅïÃæ bhartà tathà g­hasthasyÃ7tithi÷ || Vi_67.31 || tat-pÆjayà svargam Ãpnoti || Vi_67.32 || atithir yasya bhagnÃ3Óo $ g­hÃt pratinivartate & tasmÃt su-k­tam ÃdÃya % du«k­taæ tu prayacchati // Vi_67.33 // eka-rÃtraæ hi nivasann $ atithir brÃhmaïa÷ sm­ta÷ & anityaæ hi sthito yasmÃt % tasmÃd atithir ucyate // Vi_67.34 // nai7ka-grÃmÅïam atithiæ $ vipraæ sÃægatikaæ tathà & upasthitaæ g­he vindyÃd % bhÃryà yatrÃ7gnayo 'pi và // Vi_67.35 // yadi tv atithi-dharmeïa $ k«atriyo g­ham Ãgata÷ & bhuktavatsu ca vipresu % kÃmaæ tam api bhojayet // Vi_67.36 // vaiÓya-ÓÆdrÃv api prÃptau $ kuÂumbe 'tithi-dharmiïau & bhojayet saha bh­tyais tÃv % Ãn­Óaæsyaæ prayojayan // Vi_67.37 // itarÃn api sakhy-ÃdÅn $ saæprÅtyà g­ham ÃgatÃn & prak­tÃ1nnaæ yathÃ-Óakti % bhojayet saha bhÃryayà // Vi_67.38 // sva-vÃsinÅæ kumÃrÅæ ca $ rogiïÅæ gurviïÅæ tathà & atithibhyo 'gra evai7tÃn % bhojayed avicÃrayan // Vi_67.39 // adattvà yas tu etebhya÷ $ pÆrvaæ bhuÇkte 'vicak«aïa÷ & bhu¤jÃno na sa jÃnÃti % Óva-g­dhrair jagdhim Ãtmana÷ // Vi_67.40 // bhuktavatsu ca vipre«u $ sve«u bh­tye«u cai7va hi & bhu¤jÅyÃtÃæ tata÷ paÓcÃd % avaÓi«Âaæ tu daæpatÅ // Vi_67.41 // devÃn pitÌn manu«yÃæÓ ca $ bh­tyÃn g­hyÃÓ ca devatÃ÷ & pÆjayitvà tata÷ paÓcÃd % g­hastha÷ Óe«a-bhug bhavet // Vi_67.42 // aghaæ sa kevalaæ bhuÇkte $ ya÷ pacaty Ãtma-kÃraïÃt & yaj¤a-Ói«ÂÃ1Óanaæ hy etat % satÃm annaæ vidhÅyate // Vi_67.43 // svÃ1dhyÃyenÃ7gnihotreïa $ yaj¤ena tapasà tathà & na cÃ8pnoti g­hÅ lokÃn % yathà tv atithi-pÆjanÃt // Vi_67.44 // sÃyaæ prÃtas tv atithaye $ pradadyÃd Ãsano1dake & annaæ cai7va yathÃ-Óaktyà % sat-k­tya vidhi-pÆrvakam // Vi_67.45 // pratiÓrayaæ tathà ÓayyÃæ $ pÃdÃ1bhyaÇgaæ sa-dÅpakam & pratyeka-dÃnenÃ8pnoti % go-pradÃna-samaæ phalam // Vi_67.46 // -----Vi_68 candrÃ1rko1parÃge nÃ7ÓnÅyÃt || Vi_68.1 || snÃtvà muktayor aÓnÅyÃt || Vi_68.2 || amuktayor astaæ gatayo÷ snÃtvà d­«Âvà cÃ7pare 'hni || Vi_68.3 || na go-brÃhmaïo1parÃge 'ÓnÅyÃt || Vi_68.4 || na rÃj¤o vyasane || Vi_68.5 || pravasitÃ1gnihotrÅ yadÃ9gnihotraæ k­taæ manyate tadÃ9ÓnÅyÃt || Vi_68.6 || yadà k­taæ manyeta vaiÓvadevam api || Vi_68.7 || parvaïi ca yadà k­taæ manyeta parva || Vi_68.8 || nÃ7ÓnÅyÃc cÃ7jÅrïe || Vi_68.9 || nÃ7rdha-rÃtre || Vi_68.10 || na madyÃ1hne || Vi_68.11 || na saædhyayo÷ || Vi_68.12 || nÃ8rdra-vÃsÃ÷ || Vi_68.13 || nai7ka-vÃsÃ÷ || Vi_68.14 || na nagna÷ || Vi_68.15 || no7dake || Vi_68.16 || no7tkuÂaka÷ || Vi_68.17 || na bhinnÃ3sana-gata÷ || Vi_68.18 || na ca Óayana-gata÷ || Vi_68.19 || na bhinna-bhojane || Vi_68.20 || no7tsaÇge || Vi_68.21 || na bhuvi || Vi_68.22 || na pÃïau || Vi_68.23 || lavaïaæ ca yatra dadyÃt tan nÃ7ÓnÅyÃt || Vi_68.24 || na bÃlakÃn nirbhatseyan || Vi_68.25 || nai7ko m­«Âam || Vi_68.26 || no7ddh­ta-sneham || Vi_68.27 || na divà dhÃnÃ÷ || Vi_68.28 || na rÃtrau tila-saæbandham || Vi_68.29 || na dadhi-saktÆn || Vi_68.30 || na kovidÃra-vaÂa-pippala-ÓÃïa-ÓÃkam || Vi_68.31 || nÃ7dattvà || Vi_68.32 || nÃ7hutvà || Vi_68.33 || nÃ7n-Ãrdra-pÃda÷ || Vi_68.34 || nÃ7n-Ãrdra-kara-mukhaÓ ca || Vi_68.35 || no7cchi«ÂaÓ ca gh­tam ÃdadyÃt || Vi_68.36 || na candrÃ1rka-tÃrakà nirÅk«eta || Vi_68.37 || na mÆrdhÃnaæ sp­Óet || Vi_68.38 || na brahma kÅrtayet || Vi_68.39 || prÃÇmukho 'ÓnÅyÃt || Vi_68.40 || dak«iïÃ-mukho và || Vi_68.41 || abhipÆjyÃ7nnam || Vi_68.42 || su-manÃ÷ srag-vyanuliptaÓ ca || Vi_68.43 || na ni÷Óe«a-k­t syÃt || Vi_68.44 || anyatra dadhi-madhu-sarpi÷-paya÷-saktu-pala-modakebhya÷ || Vi_68.45 || nÃ7ÓnÅyÃd bhÃryayà sÃrdhaæ $ nÃ8kÃÓe na tatho2tthita÷ & bahÆnÃæ prek«amÃïÃnÃæ % nai7kasmin bahavas tathà // Vi_68.46 // ÓÆnyÃ3laye vahni-g­he $ devÃ1gÃre kathaæ-cana & piben nÃ7¤jalinà toyaæ % nÃ7tisauhityam Ãcaret // Vi_68.47 // na t­tÅyam athÃ7ÓnÅta $ na cÃ7pathyaæ kathaæ-cana & nÃ7tiprage nÃ7tisÃyaæ % na sÃyaæ prÃtar ÃÓita÷ // Vi_68.48 // na bhÃva-du«Âam aÓnÅyÃn $ na bhÃï¬e bhÃva-dÆ«ite & ÓayÃna÷ prau¬ha-pÃdaÓ ca % k­tvà cai7vÃ7vasakthikÃm // Vi_68.49 // -----Vi_69 nÃ7«ÂamÅ-caturdaÓÅ-pa¤cadaÓÅ«u striyam upeyÃt || Vi_69.1 || na ÓrÃddhaæ bhuktvà || Vi_69.2 || na dattvà || Vi_69.3 || no7panimantrita÷ ÓrÃddhe || Vi_69.4 || na vratÅ || Vi_69.5 || na dÅk«ita÷ || Vi_69.6 || na devÃ3yatana-ÓmaÓÃna-ÓÆnyÃ3laye«u || Vi_69.7 || na v­k«a-mÆle«u || Vi_69.8 || na divà || Vi_69.9 || na saædhyayo÷ || Vi_69.10 || na malinÃm || Vi_69.11 || na malina÷ || Vi_69.12 || nÃ7bhyaktÃm || Vi_69.13 || nÃ7bhyakta÷ || Vi_69.14 || na rogÃ1rtÃm || Vi_69.15 || na rogÃ1rta÷ || Vi_69.16 || na hÅnÃ1ÇgÅæ nÃ7dhikÃ1ÇgÅæ $ tathai9va ca vayo 'dhikÃm & no7peyÃd gurviïÅæ nÃrÅæ % dÅrgham Ãyur jijÅvi«u÷ // Vi_69.17 // -----Vi_70 nÃ8rdra-pÃda÷ supyÃt || Vi_70.1 || no7ttarÃ1para-ÓirÃ÷ || Vi_70.2 || na nagna÷ || Vi_70.3 || nÃ7nuvaæÓam || Vi_70.4 || nÃ8kÃÓe || Vi_70.5 || na pÃlÃÓe Óayane || Vi_70.6 || na pa¤ca-dÃru-k­te || Vi_70.7 || na gaja-bhagna-k­te || Vi_70.8 || na vidyud-dagdha-k­te || Vi_70.9 || na bhinne || Vi_70.10 || nÃ7gni-p­«Âhe || Vi_70.11 || na ghaÂÃ3sikta-druma-je || Vi_70.12 || na ÓmaÓÃna-ÓÆnyÃ3laya-devatÃ4yatane«u || Vi_70.13 || na capala-madhye || Vi_70.14 || na nÃrÅ-madhye || Vi_70.15 || na dhÃnya-go-guru-hutÃÓana-surÃïÃm upari || Vi_70.16 || no7cchi«Âo na divà supyÃt $ saædhyayor na ca bhasmani & deÓe na ca aÓucau nÃ8rdre % na ca parvata-mastake // Vi_70.17 // -----Vi_71 atha na kaæ-canÃ7vamanyeta || Vi_71.1 || na ca hÅnÃ1dhikÃ1ÇgÃn mÆrkhÃn dhana-hÅnÃn avahaset || Vi_71.2 || na hÅnÃn seveta || Vi_71.3 || svÃ1dhyÃya-virodhi karma nÃ8caret || Vi_71.4 || vayo 'nurÆpaæ ve«aæ kuryÃt || Vi_71.5 || ÓrutasyÃ7bhijanasya dhanasya deÓasya ca || Vi_71.6 || no7ddhata÷ || Vi_71.7 || nityaæ ÓÃstrÃ3dy-avek«Å syÃt || Vi_71.8 || sati vibhave na jÅrïa-malavad-vÃsÃ÷ syÃt || Vi_71.9 || na nÃ7stÅ7ty abhibhëeta || Vi_71.10 || na nir-gandho1gra-gandhi raktaæ ca mÃlyaæ bibh­yÃt || Vi_71.11 || bibh­yÃj jala-jaæ raktam api || Vi_71.12 || ya«Âiæ ca vaiïavÅm || Vi_71.13 || kamaï¬aluæ ca so1dakam || Vi_71.14 || kÃrpÃsam upavÅtam || Vi_71.15 || raukme ca kuï¬ale || Vi_71.16 || nÃ8dityam udyantam Åk«eta || Vi_71.17 || nÃ7staæ yÃntam || Vi_71.18 || na vÃsasà tirohitam || Vi_71.19 || na cÃ8darÓa-jala-madhya-stham || Vi_71.20 || na madhyÃ1hne || Vi_71.21 || na kruddhasya guror mukham || Vi_71.22 || na tailo1dakayo÷ svÃæ chÃyÃm || Vi_71.23 || na malavaty ÃdarÓe || Vi_71.24 || na patnÅæ bhojana-samaye || Vi_71.25 || na striyaæ nagnÃm || Vi_71.26 || na kaæ-cana mehamÃnam || Vi_71.27 || na cÃ8lÃna-bhra«Âaæ ku¤jaram || Vi_71.28 || na ca vi«ama-stho v­«Ã3di-yuddham || Vi_71.29 || no7nmattam || Vi_71.30 || na mattam || Vi_71.31 || nÃ7medhyam agnau prak«ipet || Vi_71.32 || nÃ7s­k || Vi_71.33 || na vi«am || Vi_71.34 || ambhasyÃ7pi || Vi_71.35 || nÃ7gniæ laÇghayet || Vi_71.36 || na pÃdau pratÃpayet || Vi_71.37 || na kuÓe«u parim­jyÃt || Vi_71.38 || na kÃæsya-bhÃjane dhÃvayet || Vi_71.39 || na pÃdaæ pÃdena || Vi_71.40 || na bhuvam Ãlikhet || Vi_71.41 || na lo«Âa-mardÅ syÃt || Vi_71.42 || na t­ïa-cchedÅ syÃt || Vi_71.43 || na dantair nakha-lomÃni chindyÃt || Vi_71.44 || dyÆtaæ ca varjayet || Vi_71.45 || bÃlÃ3tapa-sevÃæ va || Vi_71.46 || vastro1pÃnaha-mÃlyo1pavÅtÃny anya-dh­tÃni na dhÃrayet || Vi_71.47 || na ÓÆdrÃya matiæ dadyÃt || Vi_71.48 || no7cchi«Âa-havi«Å || Vi_71.49 || na tilÃn || Vi_71.50 || na cÃ7syo7padiÓed dharmam || Vi_71.51 || na vratam || Vi_71.52 || na saæhatÃbhyÃæ pÃïibhyÃæ Óira udaraæ ca kaï¬Æyet || Vi_71.53 || na dadhi-sumanasÅ pratyÃcak«Åta || Vi_71.54 || nÃ8tmana÷ srajam apakar«et || Vi_71.55 || suptaæ na prabodhayet || Vi_71.56 || na raktaæ virÃgayet || Vi_71.57 || no7dakyÃm abhibhëeta || Vi_71.58 || na mlecchÃ1ntya-jÃn || Vi_71.59 || agni-deva-brÃhmaïa-saænidhau dak«iïaæ pÃïim uddharet || Vi_71.60 || na para-k«etre carantÅæ gÃm Ãcak«Åta || Vi_71.61 || na pibantaæ vatsakam || Vi_71.62 || no7ddhatÃn prahar«ayet || Vi_71.63 || na ÓÆdra-rÃjye nivaset || Vi_71.64 || nÃ7dhÃrmika-janÃ3kÅrïe || Vi_71.65 || na saævased vaidya-hÅne || Vi_71.66 || no7pas­«Âe || Vi_71.67 || na ciraæ parvate || Vi_71.68 || na v­thÃ-ce«ÂÃæ kuryÃt || Vi_71.69 || na n­tya-gÅte || Vi_71.70 || nÃ8sphoÂanam || Vi_71.71 || nÃ7ÓlÅlaæ kÅrtayet || Vi_71.72 || nÃ7n-­tam || Vi_71.73 || nÃ7priyam || Vi_71.74 || na kaæ-cin marmaïi sp­Óet || Vi_71.75 || nÃ8tmÃnam avajÃnÅyÃd dÅrgham Ãyur jijÅvi«u÷ || Vi_71.76 || ciraæ saædhyo2pÃsanaæ kuryÃt || Vi_71.77 || na sarpa-Óastrai÷ k­Å¬et || Vi_71.78 || animittata÷ khÃni na sp­Óet || Vi_71.79 || parasya daï¬aæ no7dyacchet || Vi_71.80 || ÓÃsyaæ ÓÃsanÃ1rthaæ tìayet || Vi_71.81 || taæ veïu-dalena rajjvà và p­«Âhe || Vi_71.82 || deva-brÃhmaïa-ÓÃstra-mahÃ4tmanÃæ parivÃdaæ pariharet || Vi_71.83 || dharma-viruddhau cÃ7rtha-kÃmau || Vi_71.84 || loka-vidvi«Âaæ ca dharmam api || Vi_71.85 || parvasu ca ÓÃnti-homÃn kuryÃt || Vi_71.86 || na t­ïam api chindyÃt || Vi_71.87 || alaæk­taÓ ca ti«Âhet || Vi_71.88 || evam ÃcÃra-sevÅ syÃt || Vi_71.89 || Óruti-sm­ty-uditaæ dharmyaæ $ sÃdhubhiÓ ca ni«evitam & tam ÃcÃraæ ni«eveta % dharma-kÃmo jite1ndriya÷ // Vi_71.90 // ÃcÃrÃl labhate cÃ8yur $ ÃcÃrÃd ÅpsitÃæ gatim & ÃcÃrÃd dhanam ak«ayyam % ÃcÃrÃd dhanty alak«aïam // Vi_71.91 // sarva-lak«ana-hÅno 'pi $ ya÷ sad-ÃcÃra-vÃn nara÷ & Óraddha-dhÃno 'nasÆyaÓ ca % Óataæ var«Ãïi jÅvati // Vi_71.93 // -----Vi_72 dama-yamena ti«Âhet || Vi_72.1 || damaÓ ce7ndriyÃïÃæ prakÅrtita÷ || Vi_72.2 || dÃntasyÃ7yaæ loka÷ paraÓ ca || Vi_72.3 || nÃ7dÃntasya kriyà kÃ-cit sam­dhyati || Vi_72.4 || dama÷ pavitraæ paramaæ $ maÇgalyaæ paramaæ dama÷ & damena sarvam Ãpnoti % yat kiæ-cin manase9cchati // Vi_72.5 // daÓÃ1rdha-yuktena rathena yÃto $ mano-vaÓenÃ8rya-pathÃ1nuvartinà & taæ ced rathaæ nÃ7paharanti vÃjinas % tathÃ0gataæ nÃ7vajayanti Óatrava÷ // Vi_72.6 // ÃpÆryamÃïam acala-prati«Âhaæ $ samudram Ãpa÷ praviÓanti yad-vat & tad-vat kÃmà yaæ praviÓanti sarve % sa ÓÃntim Ãpnoti na kÃma-kÃmÅ // Vi_72.7 // -----Vi_73 atha ÓrÃddhe3psu÷ pÆrvedyur brÃhmaïÃn Ãmantrayet || Vi_73.1 || dvitÅye 'hni Óukla-pak«asya pÆrvÃ1hïe k­«ïa-pak«asyÃ7parÃ1hïe viprÃn su-snÃtÃn sv-ÃcÃntÃn yathÃ-bhÆyo vaya÷-krameïa kuÓo1ttare«v Ãsane«Æ7paveÓayet || Vi_73.2 || dvau daive prÃÇmukhau trÅæÓ ca pitrye udaÇmukhÃn || Vi_73.3 || ekai1kam ubhayatra ve9ti || Vi_73.4 || Ãma-ÓrÃddhe«u kÃmye«u ca prathama-pa¤cakenÃ7gniæ hutvà || Vi_73.5 || paÓu-ÓrÃddhe«u madhyama-pa¤cakena || Vi_73.6 || amÃvÃsyÃsÆ7ttama-pa¤cakena || Vi_73.7 || ÃgrahÃyaïyà Ærdhvaæ k­«ïÃ1«ÂakÃsu ca krameïai7va prathama-madhyamo1ttama-pa¤cakai÷ || Vi_73.8 || anv-a«ÂakÃsu ca || Vi_73.9 || tato brÃhmaïÃ1nuj¤Ãta÷ pitÌn ÃvÃhayet || Vi_73.10 || apayantv asurà iti dvÃbhyÃæ tilai÷ yÃtudhÃnÃnÃæ visarjanaæ k­tvà || Vi_73.11 || eta pitara÷ sarvÃæs tÃn agra à me yantv etad va÷ pitara ity ÃvÃhanaæ k­tvÃ, kuÓa-tila-miÓreïa gandho1dakena yÃs ti«Âhanty am­tà vÃg iti yan me mÃte9ti ca pÃdyaæ nivedya, arghyaæ k­tvà nivedya cÃ7nulepanaæ k­tvà kuÓa-tila-vastra-pu«pÃ1laækÃra-dhÆpa-dÅpair yathÃ-Óaktyà viprÃn samabhyarcya gh­ta-plutam annam ÃdÃya Ãdityà rudrà vasava iti vÅk«ya, agnau karavÃïÅ9ty uktvà tac ca viprai÷ kurv ity ukte Ãhuti-trayaæ dadyÃt || Vi_73.12 || ye mÃmakÃ÷ pitara etad va÷ pitaro 'yaæ yaj¤a iti ca havir anumantraïaæ k­tvà yatho9papanne«u pÃtre«u viÓe«Ãd rajata-maye«v annaæ namo viÓvebhyo devebhya ity annam Ãdau prÃÇ-mukhayor nivedayet || Vi_73.13 || pitre pitÃmahÃya prapitÃmahÃya ca nÃma-gotrÃbhyÃm udaÇmukhe«u || Vi_73.14 || tad adatsu brÃhmaïe«u yan me prakÃmÃd aho-rÃtrair yad va÷ kravyÃd iti japet || Vi_73.15 || itihÃsa-purÃïa-dharma-ÓÃstrÃïi ce7ti || Vi_73.16 || ucchi«Âa-saænidhau dak«inÃ1gre«u kuÓe«u p­thivÅ darvir ak«ità ity ekaæ piï¬aæ pitre nidadhyÃt || Vi_73.17 || antarik«aæ darvir ak«ità ity dvitÅyaæ piï¬aæ pitÃmahÃya || Vi_73.18 || dyaur darvir ak«ità iti t­tÅyaæ prapitÃmahÃya || Vi_73.19 || ye atra pitara÷ pretà iti vÃso deyam || Vi_73.20 || vÅrÃ1nna÷ pitaro dhatta ity annam || Vi_73.21 || atra pitaro mÃdayadhvaæ yathÃ-bhÃgam iti darbha-mÆle karÃ1vaghar«aïam || Vi_73.22 || Ærjaæ vahantÅr ity anena so1dakena pradak«iïaæ piï¬ÃnÃæ vikiraïaæ k­tvà argha-pu«pa-dhÆpÃ3lepanÃ1nnÃ3di-bhak«ya-bhojyÃni nivedayet || Vi_73.23 || udaka-pÃtraæ madhu-gh­ta-tilai÷ saæyuktaæ ca || Vi_73.24 || bhuktavatsu brÃhmaïe«u t­ptim Ãgate«u, mà me k«e«the9ty annaæ sa-t­ïam abhyuk«yÃ7nna-vikiram ucchi«ÂÃ1grata÷ k­tvÃ, t­ptà bhavanta÷ saæpannam iti ca p­«Âvà udaÇ-mukhe«v Ãcamanam Ãdau dattvÃ, tata÷ prÃÇ-mukhe«u dattvÃ, tataÓ ca su-prok«itam iti ÓrÃddha-deÓaæ saæprok«ya, darbha-pÃïi÷ sarvaæ kuryÃt || Vi_73.25 || tata÷ prÃÇ-mukhÃ1grato yan me rÃma iti pradak«iïaæ k­tvà pratyetya ca, yathÃ-Óakti-dak«iïÃbhi÷ samabhyarcya, abhiramantu bhavanta ity uktvÃ, tair ukte 'bhiratÃ÷ sma iti, devÃÓ ca pitaraÓ ce7ty abhijapet || Vi_73.26 || ak«ayyo1dakaæ ca nÃma-gotrÃbhyÃæ dattvà viÓve devÃ÷ prÅyantÃm iti prÃÇ-mukhebhyas tata÷ präjalir idaæ tan-manÃ÷ su-manà yÃceta || Vi_73.27 || dÃtÃro no 'bhivardhantÃæ $ vedÃ÷ saætatir eva ca & Óraddhà ca no mà vyagamad % bahu deyaæ ca no 'stv iti // Vi_73.28 // tathÃ9stv iti brÆyu÷ || Vi_73.29 || annaæ ca no bahu bhaved $ atithÅæÓ ca labhemahi & yÃcitÃraÓ ca na÷ santu % mà ca yÃci«ma kaæ-cana // Vi_73.30 // ity etÃbhyÃm ÃÓi«a÷ pratig­hya || Vi_73.31 || vÃje vÃja ity ca tato $ brÃhmaïÃæÓ ca visarjayet & pÆjayitvà yathÃ-nyÃyam % anuvrajyÃ7bhivÃdya ca // Vi_73.32 // -----Vi_74 a«ÂakÃsu daiva-pÆrvaæ ÓÃka-mÃæsÃ1pÆpai÷ ÓrÃddhaæ k­tvÃ9nv-a«ÂakÃsv a«ÂakÃvad vahnau hutvà daiva-pÆrvam eva mÃtre pitÃmahyai prapitÃmahyai ca pÆrvavad brÃhmaïÃn bhojayitvà dak«iïÃbhiÓ cÃ7bhyarcyÃ7nuvrajya visarjayet || Vi_74.1 || tata÷ kar«Æ÷ kuryÃt || Vi_74.2 || tan-mÆle prÃg-udag-agny-upasamÃdhÃnaæ k­tvà piï¬a-nirvapaïam || Vi_74.3 || kar«Æ-traya-mÆle puru«ÃïÃæ kar«Æ-traya-mÆle strÅïÃm || Vi_74.4 || puru«a-kar«Æ-trayaæ sÃ1nneno7dakena pÆrayet || Vi_74.5 || strÅ-kar«Æ-trayaæ sÃ1nnena payasà || Vi_74.6 || dadhnà mÃæsena payasà pratyekaæ kar«Æ-trayam || Vi_74.7 || pÆrayitvà japed etad bhavadbhyo bhavatÅbyo 'stu cÃ7k«ayam || Vi_74.8 || -----Vi_75 pitari jÅvati ya÷ ÓrÃddhaæ kuryÃt, sa ye«Ãæ pità kuryÃt te«Ãæ kuryÃt || Vi_75.1 || pitari pitÃmahe ca jÅvati ye«Ãæ pitÃmaha÷ || Vi_75.2 || pitari pitÃmahe prapitÃmahe ca jÅvati nai7va kuryÃt || Vi_75.3 || yasya pità preta÷ syÃt sa pitre piï¬aæ nidhÃya pitÃmahÃt paraæ dvÃbhyÃæ dadyÃt || Vi_75.4 || yasya pità pitÃmahaÓ ca pretau syÃtÃæ sa tÃbhyÃæ piï¬au dattvà pitÃmaha-pitÃmahÃya dadyÃt || Vi_75.5 || yasya pitÃmaha÷ preta÷ syÃt sa tasmai piï¬aæ nidhÃya prapitÃmahÃt paraæ dvÃbhyÃæ dadyÃt || Vi_75.6 || mÃtÃmahÃnÃm apy evaæ $ ÓrÃddhaæ kuryÃd vicak«aïa÷ & mantro3heïa yathÃ-nyÃyaæ % Óe«ÃïÃæ mantra-varjitam // Vi_75.7 // -----Vi_76 amÃvÃsyÃs tisro '«ÂakÃs tisro 'nva«Âakà mÃghÅ prau«Âhapady Ærdhvaæ k­«ïa-trayodaÓÅ vrÅhi-yava-pÃkau ce7ti || Vi_76.1 || etÃæs tu ÓrÃddha-kÃlÃn vai $ nityÃn Ãha prajÃpati÷ & ÓrÃddham ete«v akurvÃïo % narakaæ pratipadyate // Vi_76.2 // -----Vi_77 Ãditya-saækramaïam || Vi_77.1 || vi«uvad-dvayam || Vi_77.2 || viÓe«eïÃ7yana-dvayam || Vi_77.3 || vyatÅpÃta÷ || Vi_77.4 || janma-rk«am || Vi_77.5 || abhyudayaÓ ca || Vi_77.6 || etÃæs tu ÓrÃddha-kÃlÃn vai $ kÃmyÃn Ãha prajÃpati÷ & ÓrÃddham ete«u yad dattaæ % tad ÃnantyÃya kalpate // Vi_77.7 // saædhyÃ-rÃtryor na kartavyaæ $ ÓrÃddhaæ khalu vicak«aïai÷ & tayor api ca kartavyaæ % yadi syÃd rÃhu-darÓanam // Vi_77.8 // rÃhu-darÓana-dattaæ hi $ ÓrÃddham Ã-candra-tÃrakam & guïavat-sarva-kÃmÅyaæ % pitÌïÃm upati«Âhate // Vi_77.9 // -----Vi_78 satatam Ãditye 'hni ÓrÃddhaæ kurvann Ãrogyam Ãpnoti || Vi_78.1 || saubhÃgyaæ cÃndre || Vi_78.2 || samara-vijayaæ kauje || Vi_78.3 || sarvÃn kÃmÃn baudhe || Vi_78.4 || vidyÃm abhÅ«ÂÃæ jaive || Vi_78.5 || dhanaæ Óaukre || Vi_78.6 || jÅvitaæ ÓanaiÓcare || Vi_78.7 || svargaæ k­ttikÃsu || Vi_78.8 || apatyaæ rohiïÅ«u || Vi_78.9 || brahma-varcasyaæ saumye || Vi_78.10 || karma-siddhiæ raudre || Vi_78.11 || bhuvaæ punarvasau || Vi_78.12 || pu«Âiæ pu«ye || Vi_78.13 || Óriyaæ sÃrpe || Vi_78.14 || sarvÃn kÃmÃn paitrye || Vi_78.15 || saubhÃgyaæ bhÃgye || Vi_78.16 || dhanam Ãyamaïe || Vi_78.17 || j¤Ãti-Órai«Âhyaæ haste || Vi_78.18 || rÆpavata÷ sutÃæs tvëÂre || Vi_78.19 || vÃïijya-siddhiæ svÃtau || Vi_78.20 || kanakaæ viÓÃkhÃsu || Vi_78.21 || mitrÃïi maitre || Vi_78.22 || rÃjyaæ ÓÃkre || Vi_78.23 || k­«iæ mÆle || Vi_78.24 || samudra-yÃna-siddhim Ãpye || Vi_78.25 || sarvÃn kÃmÃn vaiÓvadeve || Vi_78.26 || Órai«Âhyam abhijiti || Vi_78.27 || sarvÃn kÃmÃn Óravaïe || Vi_78.28 || lavaïaæ vÃsave || Vi_78.29 || Ãrogyaæ vÃruïe || Vi_78.30 || kupya-dravyam Ãje || Vi_78.31 || g­ha-mÃhir budhnye || Vi_78.32 || gÃ÷ pau«ïe || Vi_78.33 || turaÇgamÃn ÃÓvine || Vi_78.34 || jÅvitaæ yÃmye || Vi_78.35 || g­haæ su-rÆpÃ÷ striya÷ pratipadi || Vi_78.36 || kanyÃæ varadÃæ dvitÅyÃyÃm || Vi_78.37 || sarvÃn kÃmÃæs t­tÅyÃyÃm || Vi_78.38 || paÓÆæÓ caturthyÃm || Vi_78.39 || su-rÆpÃn sutÃn pa¤camyÃm || Vi_78.40 || dyÆta-vijayaæ «a«ÂhyÃm || Vi_78.41 || k­«iæ saptamyÃm || Vi_78.42 || vÃïijyam a«ÂamyÃm || Vi_78.43 || paÓÆn navamyÃm || Vi_78.44 || vÃjino daÓamyÃm || Vi_78.45 || putrÃn brahma-varcasvina ekÃdaÓyÃm || Vi_78.46 || kanaka-rajataæ dvÃdaÓyÃm || Vi_78.47 || sÃubhÃgyaæ trayodaÓyÃm || Vi_78.48 || sarvÃn kÃmÃn pa¤cadaÓyÃm || Vi_78.49 || Óastra-hatÃnÃæ ÓrÃddha-karmaïi caturdaÓÅ Óastà || Vi_78.50 || api pit­-gÅte gÃthe bhavata÷ || Vi_78.51 || api jÃyeta so 'smÃkaæ $ kule kaÓ-cin naro1ttama÷ & prÃv­Â-kÃle 'site pak«e % trayodaÓyÃæ samÃhita÷ // Vi_78.52 // madhÆ1tkaÂena ya÷ ÓrÃddhaæ $ pÃyasena samÃcaret & kÃrttikaæ sakalaæ mÃsaæ % prÃk-chÃye ku¤jarasya ca // Vi_78.53 // -----Vi_79 atha na naktaæ g­hÅteno7dakena ÓrÃddhaæ kuryÃt || Vi_79.1 || kuÓÃ1bhÃve kuÓa-sthÃne kÃÓÃn dÆrvÃæ và dadyÃt || Vi_79.2 || vÃso 'rthe kÃrpÃso1tthaæ sÆtram || Vi_79.3 || daÓÃæ visarjayet yady apy ahata-vastra-jà syÃt || Vi_79.4 || ugra-gandhÅny agandhÅni kaïÂaki-jÃni ca pu«pÃïi || Vi_79.5 || ÓuklÃni su-gandhÅni kaïÂaki-jÃny api jala-jÃni raktÃny api dadyÃt || Vi_79.6 || vasÃæ medaæ ca dÅpÃ1rthe na dadyÃt || Vi_79.7 || gh­taæ tailaæ và dadyÃt || Vi_79.8 || jÅva-jaæ sarvaæ dhÆpÃ1rthe na dadyÃt || Vi_79.9 || madhu-gh­ta-saæyuktaæ gugguluæ dadyÃt || Vi_79.10 || candana-kuÇkuma-karpÆrÃ1garu-padmakÃny anulepanÃ1rthe || Vi_79.11 || na pratyak«a-lavaïaæ dadyÃt || Vi_79.12 || hastena ca gh­ta-vya¤janÃ3di || Vi_79.13 || taijasÃni pÃtrÃïi dadyÃt || Vi_79.14 || viÓe«ato rÃjatÃni || Vi_79.15 || kha¬ga-kutapa-k­«ïÃ1jina-tila-siddhÃrthakÃ1k«atÃni ca pavitrÃïi rak«o-ghnÃni ca nidadhyÃt || Vi_79.16 || pippalÅ-mukundaka-bhÆst­ïa-Óigru-sar«apa-surasÃ-sarjaka-suvarcala-kÆÓmÃï¬Ã1lÃbu-vÃrtÃka-pÃlakyo2podakÅ-taï¬ulÅyaka-kusumbha-piï¬Ãluka-mahi«Å-k«ÅrÃïi varjayet || Vi_79.17 || rÃjamëa-masÆra-paryu«ita-k­ta-lavaïÃni ca || Vi_79.18 || kopaæ pariharet || Vi_79.19 || nÃ7Óru pÃtayet || Vi_79.20 || na tvarÃæ kuryÃt || Vi_79.21 || gh­tÃ3di-dÃne taijasÃni pÃtrÃïi kha¬ga-pÃtrÃïi phalgu-pÃtrÃïi ca praÓastÃni || Vi_79.22 || atra ca Óloko bhavati || Vi_79.23 || sauvarïa-rÃjatÃbhyÃæ ca $ kha¬genau8dumbareïa và & dattam ak«ayyatÃæ yÃti % phalgu-pÃtreïa cÃ7py atha // Vi_79.24 // -----Vi_80 tilair vrÅhi-yavair mëair adbhir mÆla-phalai÷ ÓÃkai÷ ÓyÃmÃkai÷ priyaÇgubhir nÅvÃrair mudgair godhÆmaiÓ ca mÃsaæ prÅyante || Vi_80.1 || dvau mÃsau matsya-mÃæsena || Vi_80.2 || trÅn hÃriïena || Vi_80.3 || caturaÓ cau8rabhreïa || Vi_80.4 || pa¤ca ÓÃkunena || Vi_80.5 || «a chÃgena || Vi_80.6 || sapta rauraveïa || Vi_80.7 || a«Âau pÃr«atena || Vi_80.8 || nava gÃvayena || Vi_80.9 || daÓa mÃhi«eïa || Vi_80.10 || ekÃdaÓa tÆpareïÃ7jena || Vi_80.11 || saævatsaraæ gavyena payasà tad-vikÃrair và || Vi_80.12 || atra pit­-gÅtà gÃthà bhavati || Vi_80.13 || kÃla-ÓÃkaæ mahÃ-Óalkaæ $ mÃæsaæ vÃrdhrÅïasasya ca & vi«Ãïa-varjyà ye kha¬gà % Ã-sÆryaæ tÃæs tu bhuÇk«mahe // Vi_80.14 // -----Vi_81 nÃ7nnam Ãsanam Ãropayet || Vi_81.1 || na padà sp­Óet || Vi_81.2 || nÃ7vak«utaæ kuryÃt || Vi_81.3 || tilai÷ sar«apair và yÃtu-dhÃnÃn visarjayet || Vi_81.4 || saæv­te ca ÓrÃddhaæ kuryÃt || Vi_81.5 || na rajasvalÃæ paÓyet || Vi_81.6 || na ÓvÃnam || Vi_81.7 || na vi¬-varÃham || Vi_81.8 || na grÃma-kukkuÂam || Vi_81.9 || prayatnÃt ÓrÃddham ajasya darÓayet || Vi_81.10 || aÓnÅyur brÃhmaïÃÓ ca vÃg-yatÃ÷ || Vi_81.11 || na ve«Âita-Óirasa÷ || Vi_81.12 || na sopÃnatkÃ÷ || Vi_81.13 || na pÅÂho1pahita-pÃdÃ÷ || Vi_81.14 || na hÅnÃ1Çgà adhikÃ1ÇgÃ÷ ÓrÃddhaæ paÓyeyu÷ || Vi_81.15 || na ÓÆdrÃ÷ || Vi_81.16 || na patitÃ÷ || Vi_81.17 || na mahÃ-rogiïa÷ || Vi_81.18 || tat-kÃlaæ brÃhmaïaæ brÃhmaïÃ1numatena bhik«ukaæ và pÆjayet || Vi_81.19 || havir guïÃn na brÃhmaïà brÆyur dÃtrà p­«ÂÃ÷ || Vi_81.20 || yÃvad Æ«mà bhavaty anne $ yÃvad aÓnanti vÃg-yatÃ÷ & tÃvad aÓnanti pitaro % yÃvan no7ktà havir guïÃ÷ // Vi_81.21 // sÃrva-varïikam annÃ3dyaæ $ saænÅyÃ8plÃvya vÃriïà & samuts­jed bhuktavatÃm % agrato vikiran bhuvi // Vi_81.22 // asaæsk­ta-pramÅtÃnÃæ $ tyÃginÃæ kula-yo«itÃm & ucchi«Âaæ bhÃga-dheyaæ syÃd % darbhe«u vikiraÓ ca ya÷ // Vi_81.23 // ucche«aïaæ bhÆmi-gatam $ ajihmasyÃ7ÓaÂhasya ca & dÃsa-vargasya tat pitrye % bhÃga-dheyaæ pracak«ate // Vi_81.24 // -----Vi_82 daive karmaïi brÃhmaïaæ na parÅk«eta || Vi_82.1 || prayatnÃt pitrye parÅk«eta || Vi_82.2 || hÅnÃ1dhikÃ1ÇgÃn vivarjayet || Vi_82.3 || vikarma-sthÃæÓ ca || Vi_82.4 || bai¬Ãla-vratikÃn || Vi_82.5 || v­thÃ-liÇgina÷ || Vi_82.6 || nak«atra-jÅvina÷ || Vi_82.7 || devalakÃæÓ ca || Vi_82.8 || cikitsakÃn || Vi_82.9 || anƬhÃ-putrÃn || Vi_82.10 || tat-putrÃn || Vi_82.11 || bahu-yÃjina÷ || Vi_82.12 || grÃma-yÃjina÷ || Vi_82.13 || ÓÆdra-yÃjina÷ || Vi_82.14 || ayÃjya-yÃjina÷ || Vi_82.15 || vrÃtyÃn || Vi_82.16 || tad-yÃjina÷ || Vi_82.17 || parva-kÃrÃn || Vi_82.18 || sÆcakÃn || Vi_82.19 || bh­takÃ1dhyÃpakÃn || Vi_82.20 || bh­takÃ1dhyÃpitÃn || Vi_82.21 || ÓÆdrÃ1nna-pu«ÂÃn || Vi_82.22 || patita-saæsargÃn || Vi_82.23 || anadhÅyÃnÃn || Vi_82.24 || saædhyo2pÃsana-bhra«ÂÃn || Vi_82.25 || rÃja-sevakÃn || Vi_82.26 || nagnÃn || Vi_82.27 || pitrà vivadamÃnÃn || Vi_82.28 || pit­-mÃt­-gurv-agni-svÃ1dhyÃya-tyÃginaÓ ca || Vi_82.29 || brÃhmaïÃ1paÓadà hy ete $ kathitÃ÷ paÇkti-dÆ«akÃ÷ & etÃn vivarjayed yatnÃc % chrÃddha-karmaïi paï¬ita÷ // Vi_82.30 // -----Vi_83 atha paÇkti-pÃvanÃ÷ || Vi_83.1 || triïÃciketa÷ || Vi_83.2 || pa¤cÃ1gni÷ || Vi_83.3 || jye«Âha-sÃma-ga÷ || Vi_83.4 || veda-pÃra-ga÷ || Vi_83.5 || vedÃ1ÇgasyÃ7py ekasya pÃra-ga÷ || Vi_83.6 || purÃïe1tihÃsa-vyÃkaraïa-pÃra-ga÷ || Vi_83.7 || dharma-ÓÃstrasyÃ7py ekasya pÃra-ga÷ || Vi_83.8 || tÅrtha-pÆta÷ || Vi_83.9 || yaj¤a-pÆta÷ || Vi_83.10 || tapa÷-pÆta÷ || Vi_83.11 || satya-pÆta÷ || Vi_83.12 || mantra-pÆta÷ || Vi_83.13 || gÃyatrÅ-japa-nirata÷ || Vi_83.14 || brahma-deyÃ1nusaætÃna÷ || Vi_83.15 || trisuparïa÷ || Vi_83.16 || jÃmÃtà || Vi_83.17 || dauhitraÓ ce7ti pÃtram || Vi_83.18 || viÓe«eïa ca yogina÷ || Vi_83.19 || atra pit­-gÅtà gÃthà bhavati || Vi_83.20 || api sa syÃt kule 'smÃkaæ $ bhojayed yas tu yoginam & vipraæ ÓrÃddhe prayatnena % yena t­pyÃmahe vayam // Vi_83.21 // -----Vi_84 na mleccha-vi«aye ÓrÃddhaæ kuryÃt || Vi_84.1 || na gacchen mleccha-vi«ayam || Vi_84.2 || para-nipÃne«v apa÷ pÅtvà tat-sÃmyam upagacchatÅ7ti || Vi_84.3 || cÃtur-varïya-vyavasthÃnaæ $ yasmin deÓe na vidyate & sa mleccha-deÓo jij¤eya % ÃryÃvartas tata÷ para÷ // Vi_84.4 // -----Vi_85 atha pu«kare«v ak«ayaæ ÓrÃddham || Vi_85.1 || japya-homa-tapÃæsi ca || Vi_85.2 || pu«kare snÃna-mÃtrÃt sarva-pÃpebhya÷ pÆto bhavati || Vi_85.3 || evam eva gayÃÓÅr«e || Vi_85.4 || vaÂe || Vi_85.5 || amarakaïÂaka-parvate || Vi_85.6 || varÃha-parvate || Vi_85.7 || yatra kva-cana narmadÃ-tÅre || Vi_85.8 || yamunÃ-tÅre || Vi_85.9 || gaÇgÃyÃæ viÓe«ata÷ || Vi_85.10 || kuÓÃvarte || Vi_85.11 || binduke || Vi_85.12 || nÅla-parvate || Vi_85.13 || kanakhale || Vi_85.14 || kubjÃmre || Vi_85.15 || bh­gutuÇge || Vi_85.16 || kedÃre || Vi_85.17 || mahÃlaye || Vi_85.18 || na¬antikÃyÃm || Vi_85.19 || sugandhÃyÃm || Vi_85.20 || ÓÃkaæbharyÃm || Vi_85.21 || phalgutÅrthe || Vi_85.22 || mahÃgaÇgÃyÃm || Vi_85.23 || trihalikÃgrÃme || Vi_85.24 || kumÃradhÃrÃyÃm || Vi_85.25 || prabhÃse || Vi_85.26 || yatra kva-cana sarasvatyÃæ viÓe«ata÷ || Vi_85.27 || gaÇgÃdvÃre || Vi_85.28 || prayÃge ca || Vi_85.29 || gaÇgÃ-sÃgara-saægame || Vi_85.30 || satataæ naimi«Ã1raïye || Vi_85.31 || vÃrÃïasyÃæ viÓe«ata÷ || Vi_85.32 || agastyÃ3Órame || Vi_85.33 || kaïVÃ3Órame || Vi_85.34 || kauÓikyÃm || Vi_85.35 || sarayÆ-tÅre || Vi_85.36 || Óoïasya jyoti«ÃyÃÓ ca saægame || Vi_85.37 || ÓrÅparvate || Vi_85.38 || kÃlodake || Vi_85.39 || uttaramÃnase || Vi_85.40 || ba¬abÃyÃm || Vi_85.41 || mataÇgavÃpyÃm || Vi_85.42 || saptÃr«e || Vi_85.43 || vi«ïupade || Vi_85.44 || svargamÃrgapade || Vi_85.45 || godÃvaryÃm || Vi_85.46 || gomatyÃm || Vi_85.47 || vetravatyÃm || Vi_85.48 || vipÃÓÃyÃm || Vi_85.49 || vitastÃyÃm || Vi_85.50 || ÓatadrÆ-tÅre || Vi_85.51 || candrabhÃgÃyÃm || Vi_85.52 || irÃvatyÃm || Vi_85.53 || sindhos tÅre || Vi_85.54 || dak«iïe pa¤canade || Vi_85.55 || ausaje || Vi_85.56 || evam-Ãdi«v athÃ7nye«u tÅrthe«u || Vi_85.57 || sarid-varÃsu || Vi_85.58 || sarve«v api sva-bhÃve«u || Vi_85.59 || puline«u || Vi_85.60 || prasravaïe«u || Vi_85.61 || parvate«u || Vi_85.62 || niku¤je«u || Vi_85.63 || vane«u || Vi_85.64 || upavane«u || Vi_85.65 || gomayeno7palipte«u g­he«u || Vi_85.66 || manoj¤e«u || Vi_85.67 || atra ca pit­-gÅtà gÃthà bhavanti || Vi_85.68 || kule 'smÃkaæ sa jantu÷ syÃd $ yo no dadyÃj jalÃ1¤jalÅn & nadÅ«u bahu-toyÃsu % ÓÅtalÃsu viÓe«ata÷ // Vi_85.69 // api jÃyeta so 'smÃkaæ $ kule kaÓ-cin naro1ttama÷ & gayÃÓÅr«e vaÂe ÓrÃddhaæ % yo na÷ kuryÃt samÃhita÷ // Vi_85.70 // e«Âavyà bahava÷ putrà $ yady eko 'pi gayÃæ vrajet & yajeta vÃ9Óvamedhena % nÅlaæ và v­«am uts­jet // Vi_85.71 // -----Vi_86 atha v­«o1tsarga÷ || Vi_86.1 || kÃrttikyÃm ÃÓvayujyÃæ và || Vi_86.2 || tatrÃ8dÃv eva v­«abhaæ parÅk«eta || Vi_86.3 || jÅvad-vatsÃyÃ÷ payasvinyÃ÷ putram || Vi_86.4 || sarva-lak«aïo1petam || Vi_86.5 || nÅlam || Vi_86.6 || lohitaæ và mukha-puccha-pÃda-Ó­Çga-Óuklam || Vi_86.7 || yÆthasyÃ8cchÃdakam || Vi_86.8 || tato gavÃæ madhye su-samiddham agniæ paristÅrya pau«ïaæ caruæ payasà Órapayitvà pÆ«Ã gà anvetu na iha ratir iti ca hutvà v­«am ayas-kÃras tv aÇkayet || Vi_86.9 || ekasmin pÃrÓve cakreïÃ7parasmin pÃrÓve ÓÆlena || Vi_86.10 || aÇkitaæ ca hiraïya-varïe9ti catas­bhi÷ Óaæ no devÅr iti ca snÃpayet || Vi_86.11 || snÃtam alaæk­taæ snÃtÃ1laæk­tÃbhiÓ catas­bhir vatsatarÅbhi÷ sÃrdham ÃnÅya rudrÃn puru«a-sÆktaæ kÆÓmÃï¬ÅÓ ca japet || Vi_86.12 || pità vatsÃnÃm iti v­«abhasya dak«iïe karïe paÂhet || Vi_86.13 || imaæ ca || Vi_86.14 || v­«o hi bhagavÃn dharmaÓ $ catu«-pÃda÷ prakÅrtita÷ & v­ïomi tam ahaæ bhaktyà % sa me rak«atu sarvata÷ // Vi_86.15 // etaæ yuvÃnaæ patiæ vo dadÃmy $ anena krŬantÅÓ carata priyeïa & mà hÃsmahi prajayà mà tanÆbhir % mà radhÃma dvi«ate soma rÃjan // Vi_86.16 // v­«aæ vatsatarÅ-yuktam $ aiÓÃnyÃæ kÃrayed diÓi & hotur vastra-yugaæ dadyÃt % suvarïaæ kÃæsyam eva ca // Vi_86.17 // ayas-kÃrasya dÃtavyaæ $ vetanaæ manase0psitam & bhojanaæ bahu-sarpi«kaæ % brÃhmaïÃæÓ cÃ7tra bhojayet // Vi_86.18 // uts­«Âo v­«abho yasmin $ pibaty atha jalÃ3Óaye & jalÃ3Óayaæ tat sakalaæ % pitÌæs tasyo7patisÂhati // Vi_86.19 // Ó­Çgeïo7llikhate bhÆmiæ $ yatra kva-cana darpita÷ & pitÌïÃm anna-pÃnaæ tat % prabhÆtam upati«Âhati // Vi_86.20 // -----Vi_87 atha vaiÓÃkhyÃæ paurïamÃsyÃæ k­«ïÃ1jinaæ sa-khuraæ sa-Ó­Çgaæ suvarïa-Ó­Çgaæ raupya-khuraæ mauktika-lÃÇgÆla-bhÆ«itaæ k­tvÃ0vike ca vastre prasÃrayet || Vi_87.1 || tatas tilai÷ pracchÃdayet || Vi_87.2 || suvarïa-nÃbhiæ ca kuryÃt || Vi_87.3 || ahatena vÃso-yugena pracchÃdayet || Vi_87.4 || sarva-gandha-ratnaiÓ cÃ7laæk­taæ kuryÃt || Vi_87.5 || catas­«u dik«u catvÃri taijasÃni pÃtrÃïi k«Åra-dadhi-madhu-gh­ta-pÆrïÃni nidhyÃyÃ8hitÃ1gnaye brÃhmaïÃyÃ7laæk­tÃya vÃso-yugena pracchÃditÃya dadyÃt || Vi_87.6 || atra ca gÃthà bhavanti || Vi_87.7 || yas tu k­«ïÃ1jinaæ dadyÃt $ sa-khuraæ Ó­Çga-saæyutam & tilai÷ pracchÃdya vÃsobhi÷ % sarva-ratnair alaæk­tam // Vi_87.8 // sa-samudra-guhà tena $ sa-Óaila-vana-kÃnanà & caturantà bhaved dattà % p­thivÅ nÃ7tra saæÓaya÷ // Vi_87.9 // k­«ïÃ1jine tilÃn k­tvà $ hiraïyaæ madhu-sarpi«Å & dadÃti yas tu viprÃya % sarvaæ tarati du«-k­tam // Vi_87.10 // -----Vi_88 atha prasÆyamÃnà gau÷ p­thivÅ bhavati || Vi_88.1 || tÃm alaæk­tÃæ brÃhmaïÃya dattvà p­thivÅ-dÃna-phalam Ãpnoti || Vi_88.2 || atra gÃthà bhavati || Vi_88.3 || sa-vatsÃ-roma-tulyÃni $ yugÃny ubhayato-mukhÅm & dattvà svargam avÃpnoti % ÓraddadhÃna÷ samÃhita÷ // Vi_88.4 // -----Vi_89 mÃsa÷ kÃrttiko 'gni-daivatya÷ || Vi_89.1 || agniÓ ca sarva-devÃnÃæ mukham || Vi_89.2 || tasmÃt tu kÃrttikaæ mÃsaæ bahi÷-snÃyÅ gÃyatrÅ-japa-nirata÷ sak­d eva havi«yÃ3ÓÅ saævatsara-k­tÃt pÃpÃt pÆto bhavati || Vi_89.3 || kÃrttikaæ sakalaæ mÃsaæ $ nitya-snÃyÅ jite1ndriya÷ & japan havi«ya-bhug-dÃnta÷ % sarva-pÃpai÷ pramucyate // Vi_89.4 // -----Vi_90 mÃrgaÓÅr«a-Óukla-pa¤cadaÓyÃæ m­ga-Óirasà yuktÃyÃæ cÆrïita-lavaïasya suvarïa-nÃbhaæ prastham ekaæ candro1daye brÃhmaïÃya pradÃpayet || Vi_90.1 || anena karmaïà rÆpa-saubhÃgyavÃn abhijÃyate || Vi_90.2 || pau«Å cet pu«ya-yuktà syÃt, tasyÃæ gaura-sar«apa-kalko1dvartita-ÓarÅro gavya-gh­ta-pÆrïa-kumbhenÃ7bhi«ikta÷ sarvau3«adhibhi÷ sarva-gandhai÷ sarva-bÅjaiÓ ca snÃto gh­tena bhagavantaæ vÃsudevaæ snÃpayitvà gandha-pu«pa-dhÆpa-dÅpa-naivedyÃ3dibhir abhyarcya vai«ïavai÷ ÓÃkrair bÃrhaspatyaiÓ ca mantrai÷ pÃvake hutvà sa-suvarïena gh­tena brÃhmaïÃn svasti vÃcayet || Vi_90.3 || vÃso-yugaæ kartre dadyÃt || Vi_90.4 || anena karmaïà pu«yate || Vi_90.5 || mÃghÅ maghÃ-yutà cet, tasyÃæ tilai÷ ÓrÃddhaæ k­tvà pÆto bhavati || Vi_90.6 || phÃlgunÅ phalgunÅ-yutà cet, tasyÃæ brÃhmaïÃya su-saæsk­taæ svÃstÅrïaæ Óayanaæ nivedya bhÃryÃæ mano-j¤Ãæ rÆpa-vatÅæ draviïa-vatÅæ cÃ8pnoti || Vi_90.7 || nÃry api bhartÃram || Vi_90.8 || caitrÅ citrÃ-yutà cet, tasyÃæ citra-vastra-pradÃnena saubhÃgyam Ãpnoti || Vi_90.9 || vaiÓÃkhÅ viÓÃkhÃ-yutà cet, tasyÃæ brÃhmaïa-saptakaæ k«audra-yuktais tilai÷ saætarpya dharma-rÃjÃnaæ prÅïayitvà pÃpebhya÷ pÆto bhavati || Vi_90.10 || jyai«ÂhÅ jye«ÂhÃ-yutà cet syÃt, tasyÃæ chatro1pÃnaha-pradÃnena gavÃ3dhipatyaæ prÃpnoti || Vi_90.11 || ëìhyÃm ëìhÃ-yuktÃyÃm anna-pÃna-dÃnena tad evÃ7k«ayyam Ãpnoti || Vi_90.12 || ÓrÃvaïyÃæ Óravaïa-yuktÃyÃæ jala-dhenuæ sÃ1nnÃæ vÃso-yugÃc chÃditÃæ dattvà svargam Ãpnoti || Vi_90.13 || prau«ÂhapadyÃæ pro«ÂhapadÃ-yuktÃyÃæ go-dÃnena sarva-pÃpa-vinirmukto bhavati || Vi_90.14 || ÃÓvayujyÃm aÓvinÅ-gate candramasi gh­ta-pÆrïaæ bhÃjanaæ suvarïa-yutaæ viprÃya dattvà dÅptÃ1gnir bhavati || Vi_90.15 || kÃrttikÅ k­ttikÃ-yutà cet syÃt, tasyÃæ sitam uk«Ãïam anya-varïaæ và ÓaÓÃ1Çko1dye sarva-sasya-ratna-gandho1petaæ dÅpa-madhye brÃhmaïÃya dattvà kÃntÃra-bhayaæ na paÓyati || Vi_90.16 || vaiÓÃkha-Óukla-t­tÅyÃyÃm upo«ito 'k«atai÷ ÓrÅ-vÃsudevam abhyarcya tÃn eva hutvà dattvà ca sarva-pÃpebhya÷ pÆto bhavati || Vi_90.17 || yac ca tasminn ahani prayacchati tad ak«ayyatÃm Ãpnoti || Vi_90.18 || pau«yÃæ samatÅtÃyÃæ k­«ïa-pak«a-dvÃdaÓyÃæ so1pavÃsas tilai÷ snÃtas tilo1kakaæ dattvà tilair vÃsudevam abhyarcya tÃn eva hutvà dattvà bhuktvà ca pÃpebhya÷ pÆto bhavati || Vi_90.19 || mÃghyÃæ samatÅtÃyÃæ k­«ïa-dvÃdaÓyÃæ so1pavÃsa÷ Óravaïaæ prÃpya ÓrÅ-vÃsudevÃ1grato mahÃ-varti-dvayena dÅpa-dvayaæ dadyÃt || Vi_90.20 || dak«iïa-pÃrÓve mahÃ-rajana-raktena samagreïa vÃsasà gh­ta-tulÃm a«ÂÃ1dhikÃæ dattvà || Vi_90.21 || vÃma-pÃrÓve tila-taila-yutÃæ sÃ1«ÂÃæ dattvà Óvetena samagreïa vÃsasà || Vi_90.22 || etat k­tvà yasmin rëÂre 'bhijÃyate yasmin deÓe yasmin kule tatro7jjvalo bhavati || Vi_90.23 || ÃÓvinaæ sakalaæ mÃsaæ brÃhmaïebhya÷ pratyahaæ gh­taæ pradÃyÃ7Óvinau prÅïayitvà rÆpa-bhÃg bhavati || Vi_90.24 || tasminn eva mÃsi pratyahaæ go-rasair brÃhmaïÃn bhojayitvà rÃjya-bhÃg bhavati || Vi_90.25 || prati-mÃsaæ revatÅ-yute candramasi madhu-gh­ta-yutaæ pÃyasaæ revatÅ-prÅtyai paramÃ1nnaæ brÃhmaïÃn bhojayitvà revatÅæ prÅïayitvà rÆpasya bhÃgÅ bhavati || Vi_90.26 || mÃghe mÃsy agniæ pratyahaæ tilair hutvà sa-gh­taæ kulmëaæ brÃhmaïÃn bhojayitvà dÅptÃ1gnir bhavati || Vi_90.27 || sarvÃæ caturdaÓÅæ nadÅ-jale snÃtvà dharma-rÃjÃnaæ pÆjayitvà sarva-pÃpebhya÷ pÆto bhavati || Vi_90.28 || yadÅ7cched vipulÃn bhogÃæÓ $ candra-sÆrya-graho1pagÃn & prÃta÷-snÃyÅ bhaven nityaæ % dvau mÃsau mÃgha-phÃlgunau // Vi_90.29 // -----Vi_91 atha kÆpa-kartus tat-prav­tte pÃnÅye du«-k­tasyÃ7rdhaæ vinaÓyati || Vi_91.1 || ta¬Ãga-k­n nitya-t­pto vÃruïaæ lokam aÓnute || Vi_91.2 || jala-prada÷ sadà t­pto bhavati || Vi_91.3 || v­k«Ã3ropayitur v­k«Ã÷ para-loke putrà bhavanti || Vi_91.4 || v­k«a-prado v­k«a-prasÆnair devÃn prÅïayati || Vi_91.5 || phalaiÓ cÃ7tithÅn || Vi_91.6 || chÃyayà cÃ7bhyÃgatÃn || Vi_91.7 || deve var«aty udakena pitÌn || Vi_91.8 || setu-k­t svargam Ãpnoti || Vi_91.9 || devÃ3yatana-kÃrÅ yasya devasyÃ8yatanaæ karoti tasyai7va lokam Ãpnoti || Vi_91.10 || sudhÃ-siktaæ k­tvà yaÓasà virÃjate || Vi_91.11 || vicitraæ k­tvà gandharva-lokam Ãpnoti || Vi_91.12 || pu«pa-pradÃnena ÓrÅmÃn bhavati || Vi_91.13 || anulepana-pradÃnena kÅrtimÃn || Vi_91.14 || dÅpa-pradÃnena cak«u«mÃn sarvatro7jjvalaÓ ca || Vi_91.15 || anna-pradÃnena balavÃn || Vi_91.16 || deva-nirmÃlyÃ1panayanÃt go-dÃna-phalam Ãpnoti || Vi_91.17 || deva-g­ha-mÃrjanÃt tad-upalepanÃt brÃhmaïo1cchi«Âa-mÃrjanÃt pÃda-ÓaucÃd akalya-paricaraïÃc ca || Vi_91.18 || kÆpÃ3rÃma-ta¬Ãge«u $ devatÃ4yatane«u ca & puna÷ saæskÃra-kartà ca % labhate maulikaæ phalam // Vi_91.19 // -----Vi_92 sarva-dÃnÃ1dhikam abhaya-pradÃnam || Vi_92.1 || tat-pradÃnenÃ7bhÅpsitaæ lokam Ãpnoti || Vi_92.2 || bhÆmi-dÃnena ca || Vi_92.3 || go-carma-mÃtrÃm api bhuvaæ pradÃya sarva-pÃpebhya÷ pÆto bhavati || Vi_92.4 || go-pradÃnena svarga-lokam Ãpnoti || Vi_92.5 || daÓa-dhenu-prado go-lokÃn || Vi_92.6 || Óata-dhenu-prado brahama-lokÃn || Vi_92.7 || suvarïa-Ó­ÇgÅæ raupya-khurÃæ muktÃ-lÃÇgÆlÃæ kÃæsyo1padohÃæ vastro1ttarÅyÃæ dattvà dhenu-roma-saækhyÃni var«Ãïi svarga-lokam Ãpnoti || Vi_92.8 || viÓe«ata÷ kapilÃm || Vi_92.9 || dÃntaæ dhuraæ-dharaæ dattvà daÓa-dhenu-prado bhavati || Vi_92.10 || aÓva-da÷ sÆrya-sÃlokyam Ãpnoti || Vi_92.11 || vÃso-daÓ candra-sÃlokyam || Vi_92.12 || suvarïa-dÃnenÃ7gni-sÃlokyam || Vi_92.13 || rÆpya-dÃnena rÆpam || Vi_92.14 || taijasÃnÃæ pÃtrÃïÃæ pradÃnena pÃtrÅ-bhavati sarva-kÃmÃnÃm || Vi_92.15 || gh­ta-madhu-taila-pradÃnenÃ8rogyam || Vi_92.16 || au«adha-pradÃnena || Vi_92.17 || lavaïa-dÃnena ca lÃvaïyam || Vi_92.18 || dhÃnya-pradÃnena t­ptim || Vi_92.19 || sasya-pradÃnena ca || Vi_92.20 || anna-da÷ sarvam || Vi_92.21 || dhÃnya-pradÃnena saubhÃgyam || Vi_92.22 || tila-prada÷ prajÃm i«ÂÃm || Vi_92.23 || indhana-pradÃnena dÅptÃ1gnir bhavati || Vi_92.24 || saægrÃme ca sarva-jayam Ãpnoti || Vi_92.25 || Ãsana-pradÃnena sthÃnam || Vi_92.26 || ÓayyÃ-pradÃnena bhÃryÃm || Vi_92.27 || upÃnat-pradÃnenÃ7Óva-tarÅ-yuktaæ ratham || Vi_92.28 || chatra-pradÃnena svargam || Vi_92.29 || tÃlav­nta-cÃmara-pradÃnenÃ7dhva-sukhi-tvam || Vi_92.30 || vÃstu-pradÃnena nagarÃ3dhipatyam || Vi_92.31 || yad yad i«Âa-tamaæ loke $ yac cÃ7sti dayitaæ g­he & tat tad guïa-vate deyaæ % tad evÃ7k«ayam icchatà // Vi_92.32 // -----Vi_93 abrÃhmaïe dattaæ tat-samam eva pÃra-laukikam || Vi_93.1 || dvi-guïaæ brÃhmaïa-bruve || Vi_93.2 || sahasra-guïaæ prÃdhÅte || Vi_93.3 || anantaæ veda-pÃra-ge || Vi_93.4 || purohitas tv Ãtmana eva pÃtram || Vi_93.5 || svasà duhit­-jÃmÃtaraÓ ca || Vi_93.6 || na vÃry api prayaccheta $ bai¬Ãla-vratike dvije & na baka-vratike pÃpe % nÃ7veda-vidi dharma-vit // Vi_93.7 // dharma-dhvajÅ sadà lubdhaÓ $ chÃdmiko loka-dÃmbhika÷ & bai¬Ãla-vratiko j¤eyo % hiæsra÷ sarvÃ1bhisaædhaka÷ // Vi_93.8 // adho-d­«Âir naik­tika÷ $ svÃ1rtha-sÃdhana-tat-para÷ & ÓaÂho mithyÃ-vinÅtaÓ ca % baka-vrata-paro dvija÷ // Vi_93.9 // ye baka-vratino loke $ ye ca mÃrjÃra-liÇgina÷ & te patanty andhatÃmisre % tena pÃpena karmaïà // Vi_93.10 // na dharmasyÃ7padeÓena $ pÃpaæ k­tvà vrataæ caret & vratena pÃpaæ pracchÃdya % kurvan strÅ-ÓÆdra-dambhanam // Vi_93.11 // pretye7ha ce8d­Óo vipro $ garhyate brahma-vÃdibhi÷ & chadmanÃ0caritaæ yac ca % vrataæ rak«Ãæsi gacchati // Vi_93.12 // aliÇgÅ liÇgi-ve«eïa $ yo v­ttim upajÅvati & sa liÇginÃæ haraty enas % tiryag-yonau prajÃyate // Vi_93.13 // na dÃnaæ yaÓase dadyÃn $ na bhayÃn no7pakÃriïe & na n­tya-gÅta-ÓÅlebhyo % dharmÃ1rtham iti niÓcitam // Vi_93.14 // -----Vi_94 g­hÅ valÅ-palita-darÓane vanÃ3Órayo bhavet || Vi_94.1 || apatyasya cÃ7patya-darÓane và || Vi_94.2 || putre«u bhÃryÃæ nik«ipya tayÃ9nugmyamÃno và || Vi_94.3 || tatrÃ7py agnÅn upacaret || Vi_94.4 || aphÃla-k­«Âena pa¤ca yaj¤Ãn na hÃpayet || Vi_94.5 || svÃ1dhyÃyaæ ca na jahyÃt || Vi_94.6 || brahma-caryaæ pÃlayet || Vi_94.7 || carma-cÅra-vÃsÃ÷ syÃt || Vi_94.8 || jaÂÃ-ÓmaÓru-loma-nakhÃæÓ ca bibh­yÃt || Vi_94.9 || tri-«avaïa-snÃyÅ syÃt || Vi_94.10 || kapota-v­ttir mÃsa-nicaya÷ saævatsara-nicayo và || Vi_94.11 || saævatsara-nicayÅ pÆrva-nicitam ÃÓvayujyÃæ jahyÃt || Vi_94.12 || grÃmÃd Ãh­tya vÃ9ÓnÅyÃd $ a«Âau grÃsÃn vane vasan & puÂenai7va palÃÓena % pÃïinà Óakalena và // Vi_94.13 // -----Vi_95 vÃnaprasthas tapasà ÓarÅraæ Óo«ayet || Vi_95.1 || grÅ«me pa¤ca-tapÃ÷ syÃt || Vi_95.2 || ÃkÃÓa-ÓÃyÅ prÃv­«i || Vi_95.3 || Ãrdra-vÃsà hemante || Vi_95.4 || naktÃ3ÓÅ syÃt || Vi_95.5 || ekÃ1ntara-dvy-antara-try-antarÃ3ÓÅ và syÃt || Vi_95.6 || pu«pÃ3ÓÅ || Vi_95.7 || phalÃ3ÓÅ || Vi_95.8 || ÓÃkÃ3ÓÅ || Vi_95.9 || parïÃ3ÓÅ và || Vi_95.10 || yavÃ1nnaæ pak«Ã1ntayor và sak­d aÓnÅyÃt || Vi_95.11 || cÃndrÃyaïair và varteta || Vi_95.12 || aÓma-kuÂÂa÷ || Vi_95.13 || danto1lÆkhaliko và || Vi_95.14 || tapo-mÆlam idaæ sarvaæ $ deva-mÃnu«ikaæ jagat & tapo-madhyaæ tapo 'ntaæ ca % tapasà ca tathà dh­tam // Vi_95.15 // yad du«-caraæ yad dur-Ãpaæ $ yad dÆraæ yac ca du«-karam & sarvaæ tat tapasà sÃdhyaæ % tapo hi dur-atikramam // Vi_95.16 // -----Vi_96 atha tri«v ÃÓrame«u pakva-ka«Ãya÷ prÃjÃpatyÃm i«Âiæ k­tvà sarva-vedasaæ dak«iïÃæ dattvà pravrajyÃ8ÓramÅ syÃt || Vi_96.1 || Ãtmany agnÅn Ãropya bhik«Ã2rthaæ grÃmam iyÃt || Vi_96.2 || saptÃ3gÃrikaæ bhaik«am Ãcaret || Vi_96.3 || alÃbhe na vyatheta || Vi_96.4 || na bhik«ukaæ bhik«eta || Vi_96.5 || bhukta-vati jane atÅte pÃtra-saæpÃte bhaik«am ÃdadyÃt || Vi_96.6 || m­n-maye dÃru-pÃtre 'lÃbu-pÃtre và || Vi_96.7 || te«Ãæ ca tasyÃ7dbhi÷ Óuddhi÷ syÃt || Vi_96.8 || abhipÆjita-lÃbhÃd udvijeta || Vi_96.9 || ÓÆnyÃ3gÃra-niketana÷ syÃt || Vi_96.10 || v­k«a-mÆla-niketano và || Vi_96.11 || na grÃme dvitÅyÃæ rÃtrim Ãvaset || Vi_96.12 || kaupÅnÃ3cchÃdana-mÃtram eva vasanam ÃdadyÃt || Vi_96.13 || d­«Âi-pÆtaæ nyaset pÃdam || Vi_96.14 || vastra-pÆtaæ jalam ÃdadyÃt || Vi_96.15 || satya-pÆtaæ vadet || Vi_96.16 || mana÷-pÆtam Ãcaret || Vi_96.17 || maraïaæ nÃ7bhikÃmayeta jÅvitaæ ca || Vi_96.18 || ativÃdÃæs titik«eta || Vi_96.19 || na kaæ-canÃ7vamanyeta || Vi_96.20 || nir-ÃÓÅ÷ syÃt || Vi_96.21 || nir-namaskÃra÷ || Vi_96.22 || vÃsyai9kaæ tak«ato bÃhuæ $ candanenai7kam uk«ata÷ & nÃ7kalyÃïaæ na kalyÃïaæ % tayor api ca cintayet // Vi_96.23 // prÃïÃyÃma-dhÃraïÃ1dhyÃna-nitya÷ syÃt || Vi_96.24 || saæsÃrasyÃ7nityatÃæ paÓyet || Vi_96.25 || ÓarÅrasyÃ7Óuci-bhÃvam || Vi_96.26 || jarayà rÆpa-viparyayam || Vi_96.27 || ÓÃrÅra-mÃnasÃ3gantuka-vyÃdhibhiÓ co7patÃpam || Vi_96.28 || saha-jaiÓ ca || Vi_96.29 || nityÃ1ndhakÃre garbhe vasatim || Vi_96.30 || mÆtra-purÅ«a-madhye ca || Vi_96.31 || tatra ca ÓÅto1«ïa-du÷khÃ1nubhavanam || Vi_96.32 || janma-samaye yoni-saækaÂa-nirgamanÃt mahad-du÷khÃ1nubhavanam || Vi_96.33 || bÃlye mohaæ guru-para-vaÓyatÃm || Vi_96.34 || adhyayanÃd aneka-kleÓam || Vi_96.35 || yauvane ca vi«ayÃ1-prÃptÃv amÃrgeïa tad-avÃptau vi«aya-sevanÃn narake patanam || Vi_96.36 || apriyair vasatiæ priyaiÓ ca viprayogam || Vi_96.37 || narake ca su-mahad-du÷kham || Vi_96.38 || saæsÃra-saæs­tau tiryag-yoni«u ca || Vi_96.39 || evam asmin satata-yÃyini saæsÃre na kiæ-cit sukham || Vi_96.40 || yad api kiæ-cit du÷khÃ1bhÃvÃ1pek«ayà sukha-saæj¤aæ tad apy anityam || Vi_96.41 || tat-sevÃ-ÓaktÃv alÃbhe và mahad-du÷kham || Vi_96.42 || ÓarÅraæ ce7daæ sapta-dhÃtukaæ paÓyet || Vi_96.43 || vasÃ-rudhira-mÃæsa-medo 'sthi-majjÃ-ÓukrÃ3tmakam || Vi_96.44 || carmÃ1vanaddham || Vi_96.45 || dur-gandhi ca || Vi_96.46 || malÃ3yatanam || Vi_96.47 || sukha-Óatair api v­taæ vikÃri || Vi_96.48 || prayatnÃd dh­tam api vinÃÓi || Vi_96.49 || kÃma-krodha-lobha-moha-mada-mÃtsarya-sthÃnam || Vi_96.50 || p­thivy-ap-tejo-vÃyv-ÃkÃÓÃ3tmakam || Vi_96.51 || asthi-sirÃ-dhamanÅ-snÃyu-yutam || Vi_96.52 || rajasvalam || Vi_96.53 || «aÂ-tvacam || Vi_96.54 || asthnÃæ tribhi÷ Óatai÷ «a«ty-adhikair dhÃryamÃïam || Vi_96.55 || te«Ãæ vibhÃga÷ || Vi_96.56 || sÆk«mai÷ saha catu÷-«a«Âir daÓanÃ÷ || Vi_96.57 || viæÓatir nakhÃ÷ || Vi_96.58 || pÃïi-pÃda-ÓalÃkÃÓ ca || Vi_96.59 || «a«Âir aÇgulÅnÃæ parvÃïi || Vi_96.60 || dve pÃr«ïyo÷ || Vi_96.61 || catu«Âayaæ gulphe«u || Vi_96.62 || catvÃry aratnyo÷ || Vi_96.63 || catvÃri jaÇghayo÷ || Vi_96.64 || dve dve jÃnu-kapolayo÷ || Vi_96.65 || Ærv-aæsayoh || Vi_96.66 || ak«a-tÃlÆ«aka-Óroïi-phalake«u || Vi_96.67 || bhagÃ1sthy-ekam || Vi_96.68 || p­«ÂhÃ1sthi pa¤ca-catvÃriæÓad bhÃgam || Vi_96.69 || pa¤ca-daÓÃ1sthÅni grÅvà || Vi_96.70 || jatrv-ekam || Vi_96.71 || tathà hanu÷ || Vi_96.72 || tan-mÆle ca dve || Vi_96.73 || dve lalÃÂÃ1k«i-gaï¬e || Vi_96.74 || nÃsà ghanÃ1sthikà || Vi_96.75 || arbudai÷ sthÃlakaiÓ ca sÃrdhaæ dvÃsaptati÷ pÃrÓvakÃ÷ || Vi_96.76 || ura÷ saptadaÓa || Vi_96.77 || dvau ÓaÇkhakau || Vi_96.78 || catvÃri kapÃlÃni ÓirasaÓ ce7ti || Vi_96.79 || ÓarÅre 'smin sapta sirÃ-ÓatÃni || Vi_96.80 || nava snÃyu-ÓatÃni || Vi_96.81 || dhamanÅ-Óate dve || Vi_96.82 || pa¤ca peÓÅ-ÓatÃni || Vi_96.83 || k«udra-dhamanÅnÃm ekonatriæÓal-lak«Ãïi nava-ÓatÃni «aÂ-pa¤cÃÓad-dhamanya÷ || Vi_96.84 || lak«a-trayaæ ÓmaÓru-keÓa-kÆpÃnÃm || Vi_96.85 || sapto1ttaraæ marma-Óatam || Vi_96.86 || saædhi-Óate dve || Vi_96.87 || catu«pa¤cÃÓad-roma-koÂya÷ sapta-«a«ÂiÓ ca lak«Ãïi || Vi_96.88 || nÃbhi-rÃjo gudaæ Óukraæ Óoïitaæ ÓaÇkhakau mÆrdhà kaïÂho h­dayaæ ce7ti prÃïÃ3yatanÃïi || Vi_96.89 || bÃhu-dvayaæ jaÇghÃ-dvayaæ madhyaæ ÓÅr«am iti «a¬-aÇgÃni || Vi_96.90 || vasà vapà avahananaæ nÃbhi÷ klomà yak­t plÅhà k«udrÃ1ntraæ v­kkakau basti÷ purÅ«Ã3dhÃnaæ ÃmÃ3Óaya÷ h­dayaæ sthÆlÃ1ntraæ gudam udaraæ guda-ko«Âham || Vi_96.91 || kanÅnike ak«i-kÆÂe Óa«kulÅ karïau karïa-patrakau gaï¬au bhruvau ÓaÇkhau danta-ve«Âau o«Âhau kakundare vaÇk«aïau v­«aïau v­kkau Óle«ma-saæghÃtikau stanau upajihvà sphicau bÃhÆ jaÇghe ÆrÆ piï¬ike tÃlÆ1daraæ basti-ÓÅr«au cibukaæ galaÓuï¬ike avaÂuÓ ce7ty asmin ÓarÅre sthÃnÃni || Vi_96.92 || Óabda-sparÓa-rÆpa-rasa-gandhÃÓ ca vi«ayÃ÷ || Vi_96.93 || nÃsikÃ-locana-tvag-jihvÃ-Órotram iti buddhÅ1ndriyÃïi || Vi_96.94 || hastau pÃdau pÃyÆ1pasthaæ jihve9ti karme1ndriyÃïi || Vi_96.95 || mano buddhir Ãtmà cÃ7vyaktam itÅ7ndriyÃ1tÅtÃ÷ || Vi_96.96 || idaæ ÓarÅraæ vasudhe $ k«etram ity abhidhÅyate & etad yo vetti taæ prÃhu÷ % k«etra-j¤am iti tad-vida÷ // Vi_96.97 // k«etra-j¤am api mÃæ viddhi $ sarva-k«etre«u bhÃvini & k«etra-k«etra-j¤a-vij¤Ãnaæ % j¤eyaæ nityaæ mumuk«uïà // Vi_96.98 // -----Vi_97 Æru-stho1ttÃna-caraïa÷ savye kare karam itaraæ nyasya tÃlu-sthÃ1cala-jihvo dantair dantÃn asaæsp­Óan svaæ nÃsikÃ2graæ paÓyan diÓaÓ cÃ7n-avalokayan vibhÅ÷ praÓÃntÃ3tmà caturviæÓatyà tattvair vyatÅtaæ cintayet || Vi_97.1 || nityam atÅ1ndriyam aguïaæ Óabda-sparÓa-rÆpa-rasa-gandhÃ1tÅtaæ sarva-j¤am ati-sthÆlam || Vi_97.2 || sarvagam ati-sÆk«mam || Vi_97.3 || sarvata÷-pÃïi-pÃdaæ sarvato 'k«i-Óiro-mukhaæ sarvata÷ sarve1ndriya-Óaktim || Vi_97.4 || evaæ dhyÃyet || Vi_97.5 || dhyÃna-niratasya ca saævatsareïa yogÃ3vir-bhÃvo bhavati || Vi_97.6 || atha nir-ÃkÃre lak«a-bandhaæ kartuæ na Óaknoti, tadà p­thivy-ap-tejo-vÃyv-ÃkÃÓa-mano-buddhy-ÃtmÃ1vyakta-puru«ÃïÃæ pÆrvaæ pÆrvaæ dhyÃtvà tatra labdha-lak«a÷ tat-parityajyÃ7param aparaæ dhyÃyet || Vi_97.7 || evaæ puru«a-dhyÃnam Ãrabheta || Vi_97.8 || tatrÃ7py asamartha÷ sva-h­daya-padmasya avÃÇ-mukhasya madhye dÅpa-vat puru«aæ dhyÃyet || Vi_97.9 || tatrÃ7py asamartho bhagavantaæ vÃsudevaæ kirÅÂinaæ kuï¬alinam aÇga-dinaæ ÓrÅ-vatsÃ1Çkaæ vana-mÃlÃ-vibhÆ«ito1raskaæ saumya-rÆpaæ catur-bhujaæ ÓaÇkha-cakra-gadÃ-padma-dharaæ caraïa-madhya-gata-bhuvaæ dhyÃyet || Vi_97.10 || yad dhyÃyati tad ÃpnotÅ7ti dhyÃna-guhyam || Vi_97.11 || tasmÃt sarvam eva k«araæ tyaktvà ak«aram eva dhyÃyet || Vi_97.12 || na ca puru«aæ vinà kiæ-cid apy ak«aram asti || Vi_97.13 || taæ prÃpya mukto bhavati || Vi_97.14 || puram Ãkramya sakalaæ $ Óete yasmÃn mahÃ-prabhu÷ & tasmÃt puru«a ity evaæ % procyate tattva-cintakai÷ // Vi_97.15 // prÃg-rÃtrÃ1para-rÃtre«u $ yogÅ nityam atandrita÷ & dhyÃyeta puru«aæ vi«ïuæ % nir-guïaæ pa¤caviæÓakam // Vi_97.16 // tattvÃ3tmÃnam agamyaæ ca $ sarva-tattva-vivarjitam & aÓaktaæ sarva-bh­c cai7va % nir-guïaæ guïa-bhokt­ ca // Vi_97.17 // bahir antaÓ ca bhÆtÃnÃm $ acaraæ caram eva ca & sÆk«matvÃt tad-avij¤eyaæ % dÆra-sthaæ cÃ7ntike ca tat // Vi_97.18 // avibhaktaæ ca bhÆtena $ vibhaktam iva ca sthitam & bhÆta-bhavya-bhavad-rÆpaæ % grasi«ïu prabhavi«ïu ca // Vi_97.19 // jyoti«Ãm api taj-jyotis $ tamasa÷ param ucyate & j¤Ãnaæ j¤eyaæ j¤Ãna-gamyaæ % h­di sarvasya dhi«Âhitam // Vi_97.20 // iti k«etraæ tathà j¤Ãnaæ $ j¤eyaæ co7ktaæ samÃsata÷ & mad-bhakta etad-vij¤Ãya % mad-bhÃvÃyo7papadyate // Vi_97.21 // -----Vi_98 ity evam uktà vasu-matÅ jÃnubhyÃæ Óirasà ca namaskÃraæ k­tvo9vÃca || Vi_98.1 || bhagavan, tvat-samÅpe satatam evaæ catvÃri bhÆtÃni k­tÃ3layÃni ÃkÃÓa÷ ÓaÇkha-rÆpÅ, vÃyuÓ cakra-rÆpÅ, tejaÓ ca gadÃ-rÆpi, ambho 'mbho-ruha-rÆpi | aham apy anenai7va rÆpeïa bhagavat-pÃda-madhye parivartinÅ bhavitum icchÃmi || Vi_98.2 || ity evam ukto bhagavÃæs tathe9ty uvÃca || Vi_98.3 || vasudhÃ9pi labdha-kÃmà tathà cakre || Vi_98.4 || deva-devaæ ca tu«ÂÃva || Vi_98.5 || oæ namas te || Vi_98.6 || deva-deva || Vi_98.7 || vÃsu-deva || Vi_98.8 || Ãdi-deva || Vi_98.9 || kÃma-deva || Vi_98.10 || kÃma-pÃla || Vi_98.11 || mahÅ-pÃla || Vi_98.12 || anÃdi-madhya-nidhana || Vi_98.13 || prajÃpate || Vi_98.14 || su-prajÃpate || Vi_98.15 || mahÃ-prajÃpate || Vi_98.16 || Ærjas-pate || Vi_98.17 || vÃcas-pate || Vi_98.18 || jagat-pate || Vi_98.19 || divas-pate || Vi_98.20 || vanas-pate || Vi_98.21 || payas-pate || Vi_98.22 || p­thivÅ-pate || Vi_98.23 || salila-pate || Vi_98.24 || dik-pate || Vi_98.25 || mahat-pate || Vi_98.26 || marut-pate || Vi_98.27 || lak«mÅ-pate || Vi_98.28 || brahma-rÆpa || Vi_98.29 || brÃhmaïa-priya || Vi_98.30 || sarva-ga || Vi_98.31 || acintya || Vi_98.32 || j¤Ãna-gamya || Vi_98.33 || puru-hÆta || Vi_98.34 || puru-«Âuta || Vi_98.35 || brahmaïya || Vi_98.36 || brahma-priya || Vi_98.37 || brahma-kÃyika || Vi_98.38 || mahÃ-kÃyika || Vi_98.39 || mahÃ-rÃjika || Vi_98.40 || catur-mahÃ-rÃjika || Vi_98.41 || bhÃsvara || Vi_98.42 || mahÃ-bhÃsvara || Vi_98.43 || sapta || Vi_98.44 || mahÃ-bhÃga || Vi_98.45 || svara || Vi_98.46 || tu«ita || Vi_98.47 || mahÃ-tu«ita || Vi_98.48 || pratardana || Vi_98.49 || parinirmita || Vi_98.50 || aparinirmita || Vi_98.51 || vaÓa-vartin || Vi_98.52 || yaj¤a || Vi_98.53 || mahÃ-yaj¤a || Vi_98.54 || yaj¤a-yoga || Vi_98.55 || yaj¤a-gamya || Vi_98.56 || yaj¤a-nidhana || Vi_98.57 || ajita || Vi_98.58 || vaikuïÂha || Vi_98.59 || apÃra || Vi_98.60 || para || Vi_98.61 || purÃïa || Vi_98.62 || lekhya || Vi_98.63 || prajÃ-dhara || Vi_98.64 || citra-Óikhaï¬a-dhara || Vi_98.65 || yaj¤a-bhÃga-hara || Vi_98.66 || puro¬ÃÓa-hara || Vi_98.67 || viÓve3Óvara || Vi_98.68 || viÓva-dhara || Vi_98.69 || Óuci-Órava÷ || Vi_98.70 || acyutÃ1rcana || Vi_98.71 || gh­tÃ1rci÷ || Vi_98.72 || khaï¬a-paraÓo || Vi_98.73 || padma-nÃbha || Vi_98.74 || padma-dhara || Vi_98.75 || padma-dhÃrÃ-dhara || Vi_98.76 || h­«ÅkeÓa (h­«Åke3Óa or h­«Å-keÓa ) || Vi_98.77 || eka-Ó­Çga || Vi_98.78 || mahÃ-varÃha || Vi_98.79 || druhiïa || Vi_98.80 || acyuta || Vi_98.81 || ananta || Vi_98.82 || puru«a || Vi_98.83 || mahÃ-puru«a || Vi_98.84 || kapila || Vi_98.85 || sÃækhyÃ3cÃrya || Vi_98.86 || vi«vak-sena || Vi_98.87 || dharma || Vi_98.88 || dharma-da || Vi_98.89 || dharmÃ1Çga || Vi_98.90 || dharma-vasu-prada || Vi_98.91 || vara-prada || Vi_98.92 || vi«ïo || Vi_98.93 || ji«ïo || Vi_98.94 || sahi«ïo || Vi_98.95 || k­«ïa || Vi_98.96 || puï¬arÅkÃ1k«a || Vi_98.97 || nÃrÃyaïa || Vi_98.98 || parÃ3yaïa || Vi_98.99 || jagat-parÃ3yana || Vi_98.100 || namo-nama iti || Vi_98.101 || stutvà tv evaæ prasannena $ manasà p­thivÅ tadà & uvÃca saæmukhaæ devÅæ % labdha-kÃmà vasuædharà // Vi_98.102 // -----Vi_99 d­«Âvà Óriyaæ deva-devasya vi«ïor $ g­hÅta-pÃdÃæ tapasà jvalantÅm & su-tapta-jÃmbÆnada-cÃru-varïÃæ % papraccha devÅæ vasudhà prah­«Âà // Vi_99.1 // unnidra-kokanada-cÃru-kare vareïye $ unnidra-kokanada-nÃbhi-g­hÅta-pÃde & unnidra-kokanada-sadma-sadÃ-sthitÅ1te % unnidra-kokanada-madhya-samÃna-varïe // Vi_99.2 // nÅlÃ1b-ja-netre tapanÅya-varïe $ ÓuklÃ1mbare ratna-vibhÆ«itÃ1Çgi & candrÃ3nane sÆrya-samÃna-bhÃse % mahÃ-prabhÃve jagata÷ pradhÃne // Vi_99.3 // tvam eva nidrà jagata÷ pradhÃnà $ lak«mÅr dh­ti÷ ÓrÅr viratir jayà ca & kÃnti÷ prabhà kÅrtir atho vibhÆti÷ % sarasvatÅ vÃg atha pÃvanÅ ca // Vi_99.4 // svadhà titik«Ã vasudhà prati«Âhà $ sthiti÷ su-dÅk«Ã ca tathà su-nÅti÷ & khyÃtir viÓÃlà ca tathÃ9nasÆyà % svÃhà ca medhà ca tathai9va buddhi÷ // Vi_99.5 // Ãkramya sarvaæ tu yathà tri-lokÅæ $ ti«Âhaty ayaæ deva-varo 'sitÃ1k«i & tathà sthità tvaæ varade tathÃ9pi % p­cchÃmy ahaæ te vasatiæ vibhÆte÷ // Vi_99.6 // ity evam uktà vasudhÃæ babhëe $ lak«mÅs tadà deva-varÃ1grata÷-sthà & sadà sthitÃ9haæ madhu-sÆdanasya % devasya pÃrÓve tapanÅya-varïe // Vi_99.7 // asyÃ8j¤ayà yaæ manasà smarÃmi $ Óriyà yutaæ taæ pravadanti santa÷ & saæsmÃraïe cÃ7py atha yatra cÃ7haæ % sthità sadà tac ch­ïu loka-dhÃtri // Vi_99.8 // vasÃmy athÃ7rke ca niÓÃ-kare ca $ tÃrÃ-gaïÃ3¬hye gagane vimeghe & meghe tathà lamba-payo-dhare ca % ÓakrÃ3yudhÃ3¬hye ca ta¬it-prakÃÓe // Vi_99.9 // tathà su-varïe vimale ca rÆpye $ ratne«u vastre«v amale«u bhÆme & prÃsÃda-mÃlÃsu ca pÃï¬urÃsu % devÃ3laye«u dhvaja-bhÆ«ite«u // Vi_99.10 // sadya÷ k­te cÃ7py atha go-maye ca $ matte gaje1ndre turage prah­«Âe & v­«e tathà darpa-samanvite ca % vipre tathai9vÃ7dhyayana-prapanne // Vi_99.11 // siæhÃ3sane cÃ8malake ca bilve $ chatre ca ÓaÇkhe ca tathai9va padme & dÅpte hutÃ1Óe vimale ca kh¬ga % ÃdarÓa-bimbe ca tathà sthitÃ9ham // Vi_99.12 // pÆrïo1da-kumbhe«u sa-cÃmare«u $ sa-tÃla-v­nte«u vibhÆ«ite«u & bh­ÇgÃra-pÃtre«u manohare«u % m­di sthitÃ9haæ ca navo1ddh­tÃyÃm // Vi_99.13 // k«Åre tathà sarpi«i ÓÃdbale ca $ k«audre tathà dadhni puraædhri-gÃtre & dehe kumÃryÃÓ ca tathà surÃïÃæ % tapasvinÃæ yaj¤a-hutÃæ ca dehe // Vi_99.14 // Óare ca saægrÃma-vinirgate ca $ sthità m­te svarga-sada÷-prayÃte & veda-dhvanau cÃ7py atha ÓaÇkha-Óabde % svÃhÃ-svadhÃyÃm atha vÃdya-Óabde // Vi_99.15 // rÃjyÃ1bhi«eke ca tathà vivÃhe $ yaj¤e vare snÃta-Óirasy athÃ7pi & pu«pe«u Óukle«u ca parvate«u % phale«u ramye«u sarid-varÃsu // Vi_99.16 // sara÷su pÆrïe«u tathà jale«u $ sa-ÓÃdvalÃyÃæ bhuvi padma-khaï¬e & vane ca vatse ca ÓiÓau prah­«Âe % sÃdhau nare dharma-parÃyaïe ca // Vi_99.17 // ÃcÃra-seviny atha ÓÃstra-nitye $ vinÅta-ve«e ca tathà su-ve«e & su-Óuddha-dÃnte mala-varjite ca % m­«ÂÃ1Óane cÃ7tithi-pÆjake ca // Vi_99.18 // svadÃra-tu«Âe nirate ca dharme $ dharmo1tkaÂe cÃ7tyaÓanÃd vimukte & sadà sa-pu«pe sa-su-gandhi-gÃtre % su-gandha-lipte ca vibhÆ«ite ca // Vi_99.19 // satye sthite bhÆta-hite nivi«Âe $ k«amÃ1nvite krodha-vivarjite ca & sva-kÃrya-dak«e para-kÃrya-dak«e % kalyÃïa-citte ca sadà vinÅte // Vi_99.20 // nÃrÅ«u nityaæ su-vibhÆ«itÃsu $ pati-vratÃsu priya-vÃdinÅ«u & amukta-hastÃsu sutÃ1nvitÃsu % su-gupta-bhÃï¬Ãsu bali-priyÃsu // Vi_99.21 // saæm­«Âa-veÓmÃsu jite1ndriyÃsu $ kali-vyapetÃsv avilolupÃsu & dharma-vyapek«Ãsu dayÃ2nvitÃsu % sthità sadÃ9haæ madhu-sÆdane ca // Vi_99.22 // nime«a-mÃtraæ ca vinà k­tÃ9haæ $ na jÃtu ti«Âhe puru«o1ttamena // Vi_99.23 // -----Vi_100 dharma-ÓÃstram idaæ Óre«Âhaæ $ svayaæ devena bhëitam & ye dvijà dhÃrayi«yanti % te«Ãæ svarge gati÷ parà // Vi_100.1 // idaæ pavitraæ maÇgalyaæ $ svargyam Ãyu«yam eva ca & j¤Ãnaæ cai7va yaÓasyaæ ca % dhana-saubhÃgya-vardhanam // Vi_100.2 // adhyetavyaæ dhÃraïÅyaæ $ ÓrÃvyaæ Órotavyam eva ca & ÓrÃddhe«u ÓrÃvaïÅyaæ ca % bhÆti-kÃmair narai÷ sadà // Vi_100.3 // ya idaæ paÂhate nityaæ $ bhÆti-kÃmo nara÷ sadà & idaæ rahasyaæ paramaæ % kathitaæ ca dhare tava // Vi_100.4 // mayà prasannena jagad-dhitÃ1rthaæ $ saubhÃgyam etat paramaæ yaÓasyam & du÷-svapna-nÃÓaæ bahu-puïya-yuktaæ % ÓivÃ3layaæ ÓÃÓvata-dharma-ÓÃstram // Vi_100.5 // [End of Part 2 = end of Vi«ïu.]