Naradasmrti Based on the edition by Richard Lariviere: The Naradasmçti, Part One, Philadelphia 1989. 1. Matrka (Nar_M13) 2. Vyavahara (Nar_120) Input by Yasuke Ikari, Kyoto Revised GRETIL version PLAIN TEXT ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ long e ¹ 185 ³ ³ long o º 186 ³ ³ ³ ³ additional: ³ ³ l underbar × 215 ³ ³ r underbar Ÿ 159 ³ ³ n underbar ­ 173 ³ ³ k underbar É 201 ³ ³ t underbar  194 ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ màtçkà 1 [vyavahàraþ] dharmaikatànàþ puruùà yadàsan satyavàdinaþ / tadà na vyavahàro 'bhån na dveùo nàpi matsaraþ // Nar_M1.1 // naùñe dharme manuùyeùu vyavahàraþ pravartate / draùñà ca vyavahàràõàü ràjà daõóadharaþ kçtaþ // Nar_M1.2 // likhitaü sàkùiõa÷ càtra dvau vidhã saüprakãrtitau / saüdigdhàrthavi÷uddhyarthaü dvayor vivadamànayoþ // Nar_M1.3 // sottaro 'nuttara÷ caiva sa vij¤eyo dvilakùaõaþ / sottaro 'bhyadhiko yatra vilekhàpårvakaþ paõaþ // Nar_M1.4 // vivàde sottarapaõe dvayor yas tatra hãyate / sa paõaü svakçtaü dàpyo vinayaü ca paràjaye // Nar_M1.5 // sàras tu vyavahàràõàü pratij¤à samudàhçtà / taddhànau hãyate vàdã taraüs tàm uttaro bhavet // Nar_M1.6 // kulàni ÷reõaya÷ caiva gaõà÷ càdhikçto nçpaþ / pratiùñhà vyavahàràõàü gurvebhyas tåttarottaram // Nar_M1.7 // sa catuùpàc catuþsthàna÷ catuþsàdhana eva ca / caturhita÷ caturvyàpã catuùkàrã ca kãrtyate // Nar_M1.8 // aùñàïgo 'ùñàda÷apadaþ ÷ata÷àkhas tathaiva ca / triyonir dvyabhiyoga÷ ca dvidvàro dvigatis tathà // Nar_M1.9 // dharma÷ ca vyavahàra÷ ca caritraü ràja÷àsanam / catuùpàd vyavahàro 'yam uttaraþ pårvabàdhakaþ // Nar_M1.10 // tatra satye sthito dharmo vyavahàras tu sàkùiùu / caritraü pustakaraõe ràjàj¤àyàü tu ÷àsanam // Nar_M1.11 // sàmàdyupàyasàdhyatvàc catuþsàdhana ucyate / caturõàm à÷ramàõàü ca rakùaõàt sa caturhitaþ // Nar_M1.12 // kartén atho sàkùiõa÷ ca sabhyàn ràjànam eva ca / vyàpnoti pàda÷o yasmàc caturvyàpã tataþ smçtaþ // Nar_M1.13 // dharmasyàrthasya ya÷aso lokapaktes tathaiva ca / caturõàü karaõàd eùàü catuùkàrã prakãrtitaþ // Nar_M1.14 // ràjà sapuruùaþ sabhyàþ ÷àstraü gaõakalekhakau / hiraõyam agnir udakam aùñàïgaþ sa udàhçtaþ // Nar_M1.15 // çõàdànaü hy upanidhiþ saübhåyotthànam eva ca / dattasya punar àdànam a÷u÷råùàbhyupetya ca // Nar_M1.16 // vetanasyànapàkarma tathaivàsvàmivikrayaþ / vikrãyàsaüpradànaü ca krãtvànu÷aya eva ca // Nar_M1.17 // samayasyànapàkarma vivàdaþ kùetrajas tathà / strãpuüsayo÷ ca saübandho dàyabhàgo 'tha sàhasam // Nar_M1.18 // vàkpàruùyaü tathaivoktaü daõóapàruùyam eva ca / dyåtaü prakãrõakaü caivety aùñàda÷apadaþ smçtaþ // Nar_M1.19 // eùàm eva prabhedo 'nyaþ ÷atam aùñottaraü smçtam / kriyàbhedàn manuùyàõàü ÷ata÷àkho nigadyate // Nar_M1.20 // kàmàt krodhàc ca lobhàc ca tribhyo yasmàt pravartate / triyoniþ kãrtyate tena trayam etad vivàdakçt // Nar_M1.21 // dvyabhiyogas tu vij¤eyaþ ÷aïkàtattvàbhiyogataþ / ÷aïkàsatàü tu saüsargàt tattvaü hoóhàdidar÷anàt // Nar_M1.22 // pakùadvayàbhisaübandhàd dvidvàraþ samudàhçtaþ / pårvavàdas tayoþ pakùaþ pratipakùas taduttaram // Nar_M1.23 // bhåtacchalànusàritvàd dvigatiþ sa udàhçtaþ / bhåtaü tattvàrthasaüyuktaü pramàdàbhihitaü chalam // Nar_M1.24 // tatra ÷iùñaü chalaü ràjà marùayed dharmasàdhanaþ / bhåtam eva prapadyeta dharmamålà yataþ ÷riyaþ // Nar_M1.25 // dharmeõoddharato ràj¤o vyavahàràn kçtàtmanaþ / saübhavanti guõàþ sapta sapta vahner ivàrciùaþ // Nar_M1.26 // dharma÷ càrtha÷ ca kãrti÷ ca lokapaktir upagrahaþ / prajàbhyo bahumàna÷ ca svarge sthànaü ca ÷à÷vatam // Nar_M1.27 // tasmàd dharmàsanaü pràpya ràjà vigatamatsaraþ / samaþ syàt sarvabhåteùu bibhrad vaivasvataü vratam // Nar_M1.28 // dharma÷àstraü puraskçtya pràóvivàkamate sthitaþ / samàhitamatiþ pa÷yed vyavahàràn anukramàt // Nar_M1.29 // àgamaþ prathamaü kàryo vyavahàrapadaü tataþ / vivitsà nirõaya÷ caiva dar÷anaü syàc caturvidham // Nar_M1.30 // dharma÷àstràrtha÷àstràbhyàm avirodhena màrgataþ / samãkùamàõo nipuõaü vyavahàragatiü nayet // Nar_M1.31 // yathà mçgasya viddhasya vyàdho mçgapadaü nayet / kakùe ÷oõitale÷ena tathà dharmapadaü nayet // Nar_M1.32 // yatra vipratipattiþ syàd dharma÷àstràrtha÷àstrayoþ / artha÷àstroktam utsçjya dharma÷àstroktam àcàret // Nar_M1.33 // dharma÷àstravirodhe tu yuktiyukto 'pi dharmataþ / vyavahàro hi balavàn dharmas tenàvahãyate // Nar_M1.34 // såkùmo hi bhagavàn dharmaþ parokùo durvicàraõaþ / ataþ pratyakùamàrgeõa vyavahàragatiü nayet // Nar_M1.35 // yàty acauro 'pi cauratvaü caura÷ càyàty acauratàm / acaura÷ cauratàü pràpto màõóavyo vyavahàrataþ // Nar_M1.36 // strãùu ràtrau bahir gràmàd antarve÷many aràtiùu / vyavahàraþ kçto 'py eùu punaþ kartavyatàm iyàt // Nar_M1.37 // gahanatvàd vivàdànàm asàmarthyàt smçter api / çõàdiùu haret kàlaü kàmaü tattvabubhutsayà // Nar_M1.38 // gobhåhiraõyastrãsteya- pàruùyàtyayikeùu ca / sàhaseùv abhi÷àpe ca sadya eva vivàdayet // Nar_M1.39 // anàvedya tu yo ràj¤e saüdigdhe 'rthe pravartate / prasahya sa vineyaþ syàt sa càsyàrtho na sidhyati // Nar_M1.40 // vaktavye 'rthe na tiùñhantam utkràmantaü ca tadvacaþ / àsedhayed vivàdàrthã yàvad àhvànadar÷anam // Nar_M1.41 // sthànàsedhaþ kàlakçtaþ pravàsàt karmaõas tathà / caturvidhaþ syàd àsedho nàsiddhas taü vilaïghayet // Nar_M1.42 // nadãsaütàrakàntàra- durde÷opaplavàdiùu / àsiddhas taü paràsedham utkràman nàparàdhnuyàt // Nar_M1.43 // àsedhakàla àsiddha àsedham yo vyatikramet / sa vineyo 'nyathà kurvann àseddhà daõóabhàg bhavet // Nar_M1.44 // nirveùñukàmo rogàrto yiyakùur vyasane sthitaþ / abhiyuktas tathànyena ràjakàryodyatas tathà // Nar_M1.45 // gavàü pracàre gopàlàþ sasyabandhe kçùãvalàþ / ÷ilpinaþ càpi tatkàlam àyudhãyà÷ ca vigrahe // Nar_M1.46 // apràptavyavahàra÷ ca dåto dànonmukho vratã / viùamastha÷ ca nàsedhyo na cainàn àhvayen nçpaþ // Nar_M1.47 // nàbhiyukto 'bhiyu¤jãta tam atãrtvàrtham anyataþ / na càbhiyuktam anyena na viddhaü veddhum arhati // Nar_M1.48 // yam artham abhiyu¤jãta na taü viprakçtiü nayet / nànyat pakùàntaraü gacched gacchan pårvàt sa hãyate // Nar_M1.49 // na ca mithyàbhiyu¤jãta doùo mithyàbhiyoginaþ / yas tatra vinayaþ proktaþ so 'bhiyoktàram àvrajet // Nar_M1.50 // sàpade÷aü haran kàlam abruvaü÷ càpi saüsadi / uktvà vaco vibruvaü÷ ca hãyamànasya lakùaõam // Nar_M1.51 // palàyate ya àhåtaþ pràpta÷ ca vivaden na yaþ / vineyaþ sa bhaved ràj¤à hãna eva sa vàdataþ // Nar_M1.52 // nirõiktavyavahàreùu pramàõam aphalaü bhavet / likhitaü sàkùiõo vàpi pårvam àveditaü na cet // Nar_M1.53 // yathà pakveùu dhànyeùu niùphalàþ pràvçùo guõàþ / nirõiktavyavahàràõàü pramàõam aphalaü tathà // Nar_M1.54 // abhåtam apy abhihitaü pràptakàlaü parãkùyate / yat tu pramàdàn nocyeta tad bhåtam api hãyate // Nar_M1.55 // tãritaü cànu÷iùñaü ca yo manyeta vidharmataþ / dviguõaü daõóam àsthàya tat kàryaü punar uddharet // Nar_M1.56 // durdçùñe vyavahàre tu sabhyàs taü daõóam àpnuyuþ / na hi jàtu vinà daõóaü ka÷cin màrge 'vatiùñhate // Nar_M1.57 // ràgàd aj¤ànato vàpi lobhàd và yo 'nyathà vadet / sabhyo 'sabhyaþ sa vij¤eyas taü ràjà vinayed bhç÷am // Nar_M1.58 // kiütu ràj¤à vi÷eùeõa svadharmam anurakùatà / manuùyacittavaicitryàt parãkùyà sàdhvasàdhutà // Nar_M1.59 // puruùàþ santi ye lobhàt prabråyuþ sàkùyam anyathà / santi cànye duràtmànaþ kåñalekhyakçto janàþ // Nar_M1.60 // ataþ parãkùyam ubhayam etad ràj¤à vi÷eùataþ / lekhyàcàreõa likhitaü sàkùyàcàreõa sàkùiõaþ // Nar_M1.61 // asatyàþ satyasaükà÷àþ satyà÷ càsatyadar÷anàþ / dç÷yante vividhà bhàvàs tasmàd yuktaü parãkùaõam // Nar_M1.62 // talavad dç÷yate vyoma khadyoto havyavàó iva / na talaü vidyate vyomni na khadyote hutà÷anaþ // Nar_M1.63 // tasmàt pratyakùadçùño 'pi yuktam arthaþ parãkùitum / parãkùya j¤àpayan arthàn na dharmàt parihãyate // Nar_M1.64 // evaü pa÷yan sadà ràjà vyavahàràn samàhitaþ / vitatyeha ya÷o dãptaü bradhnasyàpnoti viùñapam // Nar_M1.65 // màtçkà 2 ( màtçkà 2 is found only in ms P. ) [The second chapter of the màtçkà included in Jolly's edition and translation is not to be part of the original Nàradasmçti (see the Introduction to the text). Its translation is given in the Appendix.] [bhàùà] suni÷citabalàdhànas tv arthã svàrthapracoditaþ / lekhayet pårvapakùaü tu kçtakàryavini÷cayaþ // Nar_M2.1 // pårvapakùa÷rutàrthas tu pratyarthã tadanantaram / pårvapakùàrthasaübandhaü pratipakùaü nive÷ayet // Nar_M2.2 // ÷vo lekhanaü và sa labhet tryahaü saptàham eva và / arthã tçtãyapàde tu yuktaü sadyo dhruvaü jayã // Nar_M2.3 // mithyà saüpratipattir và pratyavaskandam eva và / pràïnyàyavidhisàdhyaü và uttaraü syàc caturvidham // Nar_M2.4 // mithyaitan nàbhijànàmi tadà tatra na saünidhiþ / ajàta÷ càsmi tatkàla evaü mithyà caturvidhà // Nar_M2.5 // mithyà ca viparãtaü ca punaþ ÷abdasamàgamam / pårvapakùàrthasaübandham uttaraü syàc caturvidham // Nar_M2.6 // bhàùàyà uttaraü yàvat pratyarthã na nive÷ayet / arthã tu lekhayet tàvad yàvad vastu vivakùitam // Nar_M2.7 // anyàrtham arthahãnaü ca pramàõàgamavarjitam / lekhyaü hãnàdhikaü bhraùñaü bhàùàdoùàs tådàhçtàþ // Nar_M2.8 // labdhavyaü yena yad yasmàt sa tat tasmàd avàpnuyàt / na tv anyo 'nyad athànyasmàd ity anyàrtham idaü tridhà // Nar_M2.9 // manasàham api dhyàtas tvanmitreõeha ÷atruvat / ato 'nyathà mahàkùàntyà tvam ihàvedito mayà // Nar_M2.10 // dravyapramàõahãnaü yat phalopà÷rayavarjitam / pramàõavarjitaü nàma lekhyadoùaü tad utsçjet // Nar_M2.11 // àgamavarjitaü doùaü pårvapàde vivarjayet / ekasya bahubhiþ sàrdhaü puraràùñravirodhakam // Nar_M2.12 // bindumàtràpadavarõeùv ekàvidhiùñayà (?) / hãnàdhikà bhaved vyarthà tàü yatnena vivarjayet // Nar_M2.13 // bhraùñaü tu duþsthitaü yat syàj jalatailàdibhir hatam / bhàùàyàü tad api spaùñaü vispaùñàrthaü vivarjayet // Nar_M2.14 // satyà bhàùà na bhavati yady api syàt pratiùñhità / bahi÷ ced bhra÷yate dharmàn niyatàd vyavahàrikàt // Nar_M2.15 // gandhamàdanasaüsthasya mayàsyàsãt tad arpitam / vyavahàrikadharmasya bàhyam etan na sidhyati // Nar_M2.16 // anyàkùaranive÷ena anyàrthagamanena ca / àkulaü ca kriyàdànaü kriyà caivàkulà bhavet // Nar_M2.17 // ràgàdãnàü yad ekena kopitaþ karaõe vadet / tad àdau tu likhet sarvaü vàdinaþ phalakàdiùu // Nar_M2.18 // niràkulàvabodhàya dharmasthaiþ suvicàritam / tasmàd anyad vyapohyaü syàd vàdinaþ phalakàdiùu // Nar_M2.19 // vàdibhyàm abhyanuj¤àtaü ÷eùaü ca phalake sthitam / sasàkùikaü likheyus te pratipattiü ca vàdinoþ // Nar_M2.20 // vàdibhyàü likhitàc cheùaü yat punar vàdinà smçtam / tat pratyàkalitaü nàma svapàde tasya likhyate // Nar_M2.21 // arthinà saüniyukto và pratyarthiprahito 'pi và / yo yasyàrthe vivadate tayor jayaparàjayau // Nar_M2.22 // yo na bhràtà na ca pità na putro na niyogakçt / paràrthavàdã daõóyaþ syàd vyavahàre 'pi vibruvan // Nar_M2.23 // pårvavàdaü parityajya yo 'nyam àlambate punaþ / vàdasaükramaõàj j¤eyo hãnavàdã sa vai naraþ // Nar_M2.24 // sarveùv api vivàdeùu vàkchale nàpahãyate / pa÷ustrãbhåmyçõàdàne ÷àsyo 'py arthàn na hãyate // Nar_M2.25 // abhiyukto 'bhiyogasya yadi kuryàd apahnavam / abhiyoktà di÷ed de÷yaü pratyavaskandito na cet // Nar_M2.26 // pårvapàde hi likhitaü yathàkùaram a÷eùataþ / arthã tçtãyapàde tu kriyayà pratipàdayet // Nar_M2.27 // kriyàpi dvividhà proktà mànuùã daivikã tathà / mànuùã lekhyasàkùibhyàü dhañàdir daivikã smçtà // Nar_M2.28 // divà kçte kàryavidhau gràmeùu nagareùu và / saübhave sàkùiõàü caiva divyà na bhavati kriyà // Nar_M2.29 // araõye nirjane ràtràv antarve÷mani sàhase / nyàsasyàpahnave caiva divyà saübhavati kriyà // Nar_M2.30 // kàraõapratipattyà ca pårvapakùe virodhite / abhiyuktena vai bhàvyaü vij¤eyaü pårvapakùavat // Nar_M2.31 // palàyate ya àhåto maunã sàkùiparàjitaþ / svayam abhyupapanna÷ ca avasanna÷ caturvidhaþ // Nar_M2.32 // anyavàdã kriyàdveùã nopasthàtà niruttaraþ / àhåtaprapalàyã ca hãnaþ pa¤cavidhaþ smçtaþ // Nar_M2.33 // maõayaþ padmaràgàdyà dãnàràdi hiraõmayam / muktàvidruma÷aïkhàdyàþ praduùñàþ svàmigàminaþ // Nar_M2.34 // gandhamàlyam adattaü tu bhåùaõaü vàsa eva và / pàduketi ràjoktaü tad àkràman vadham arhati // Nar_M2.35 // paõyamålyaü bhçtir nyàso daõóo yac càvahàrakam / vçthàdànàkùikapaõà vardhante nàvivakùitàþ // Nar_M2.36 // mithyàbhiyogino ye syur dvijànàü ÷ådrayonayaþ / teùàü jihvàü samutkçtya ràjà ÷åle vidhàpayet // Nar_M2.37 // àj¤à lekhaþ paññakaþ ÷àsanaü và àdhiþ pattraü vikrayo và krayo và / ràj¤e kuryàt pårvam àvedanaü yas tasya j¤eyaþ pårvapakùaþ vidhij¤aiþ // Nar_M2.38 // sàkùikadåùaõe kàryaü pårvasàkùivi÷odhanam / ÷uddheùu sàkùiùu tataþ pa÷càt sàkùyaü vi÷odhayet // Nar_M2.39 // sàkùisabhyàvasannànàü dåùaõe dar÷anaü punaþ / svacaryàvasitànàü tu nàsti paunarbhavo vidhiþ // Nar_M2.40 // svayam abhyupapanno 'pi svacaryàvasito 'pi san / kriyàvasanno 'py arheta paraü sabhyàvadhàraõam // Nar_M2.41 // pakùàn utsàrya kàryas tu sabhyaiþ kàryavini÷cayaþ / anutsàritanirõikte virodhaþ pretya ceha ca // Nar_M2.42 // sabhair eva jitaþ pa÷càd ràj¤à ÷àsyaþ sva÷àstrataþ / jayine càpi deyaü syàd yathàvaj jayapatrakam // Nar_M2.43 // vyavahàramukhaü caitat pårvam uktaü svayaübhuvà / mukha÷uddhau hi ÷uddhiþ syàd vyavahàrasya nànyathà // Nar_M2.44 // màtçkà 3 [sabhà] niyuktena tu vaktavyam apakùapatitaü vacaþ // Nar_M3.1 // yuktaråpaü bruvan sabhyo nàpnuyàd dveùakilbiùe / bruvàõas tv anyathà sabhyas tad evobhayam àpnuyàt // Nar_M3.2 // ràjà tu dhàrmikàn sabhyàn niyu¤jyàt suparãkùitàn / vyavahàradhuraü voóhuü ye ÷aktàþ sadgavà iva // Nar_M3.3 // dharma÷àstràrthaku÷alàþ kulãnàþ satyavàdinaþ / samàþ ÷atrau ca mitre ca nçpateþ syuþ sabhàsadaþ // Nar_M3.4 // tatpratiùñhaþ smçto dharmo dharmamåla÷ ca pàrthivaþ / saha sadbhir ato ràjà vyavahàràn vi÷odhayet // Nar_M3.5 // ÷uddheùu vyavahàreùu ÷uddhiü yànti sabhàsadaþ / ÷uddhi÷ ca teùàü dharmàd dhi dharmam eva vadet tataþ // Nar_M3.6 // yatra dharmo hy adharmeõa satyaü yatrànçtena ca / hanyate prekùamàõànàü hatàs tatra sabhàsadaþ // Nar_M3.7 // viddho dharmo hy adharmeõa sabhàü yatropatiùñhate / na ced vi÷alyaþ kriyate viddhàs tatra sabhàsadaþ // Nar_M3.8 // sabhà và na praveùñavyà vaktavyaü và sama¤jasam / abruvan vibruvan vàpi naro bhavati kilbiùã // Nar_M3.9 // ye tu sabhyàþ sabhàü gatvà tåùõãü dhyàyanta àsate / yathàpràptaü na bruvate sarve te 'nçtavàdinaþ // Nar_M3.10 // pàdo 'dharmasya kartàraü pàdaþ sàkùiõam çcchati / pàdaþ sabhàsadaþ sarvàn pàdo ràjànam çcchati // Nar_M3.11 // ràjà bhavaty anenàs tu mucyante ca sabhàsadaþ / eno gacchati kartàraü nindàrho yatra nindyate // Nar_M3.12 // andho matsyàn ivà÷nàti nirapekùaþ sakaõñakàn / parokùam arthavaikalyàd bhàùate yaþ sabhàü gataþ // Nar_M3.13 // tasmàt sabhyaþ sabhàü pràpya ràgadveùavivarjitaþ / vacas tathàvidhaü bråyàd yathà na narakaü patet // Nar_M3.14 // yathà ÷alyaü bhiùag vidvàn uddhared yantrayuktitaþ / pràóvivàkas tathà ÷alyam uddhared vyavahàrataþ // Nar_M3.15 // yatra sabhyo janaþ sarvaþ sàdhv etad iti manyate / sa niþ÷alyo vivàdaþ syàt sa÷alyaþ syàd ato 'nyathà // Nar_M3.16 // na sà sabhà yatra na santi vçddhà vçddhà na te ye na vadanti dharmam / nàsau dharmo yatra na satyam asti na tat satyaü yac chalenànuviddham // Nar_M3.17 // vyavahàrapadàni 1. çõàdànam çõaü deyam adeyaü ca yena yatra yathà ca yat / dànagrahaõadharmàc ca çõàdànam iti smçtam // Nar_1.01 // pitary uparate putrà çõaü dadyur yathàü÷ataþ / vibhaktà hy avibhaktà và yas tàm udvahate dhuram // Nar_1.02 // pitçvyeõàvibhaktena bhràtrà và yad çõaü kçtam / màtrà và yat kuñumbàrthe dadyus tad rikthino 'khilam // Nar_1.03 // kramàd avyàhataü pràptaü putrair yan narõam uddhçtam / dadyuþ paitàmahaü pautràs tac caturthàn nivartate // Nar_1.04 // icchanti pitaraþ putràn svàrthahetor yatas tataþ / uttamarõàdhamarõebhyo màm ayaü mocayiùyati // Nar_1.05 // ataþ putreõa jàtena svàrtham utsçjya yatnataþ / pità mokùitavya çõàd yathà na narakaü patet // Nar_1.06 // tapasvã càgnihotrã ca çõavàn mriyate yadi / tapa÷ caivàgnihotraü ca sarvaü tad dhaninàü dhanam // Nar_1.07 // na putrarõaü pità dadyàd dadyàt putras tu paitçkam / kàmakrodhasuràdyåta- pràtibhàvyakçtaü vinà // Nar_1.08 // pitur eva niyogàd yat kuñumbabharaõàya ca / kçtaü và yad çõaü kçcchre dadyàt putrasya tat pità // Nar_1.09 // ÷iùyàntevàsidàsastrã- vaiyàvçttyakarai÷ ca yat / kuñumbahetor utkùiptaü voóhavyaü tat kuñumbinà // Nar_1.10 // nàrvàg viü÷atimàd varùàt pitari proùite sutaþ / çõaü dadyàt pitçvye và jyeùñhe bhràtary athàpi và // Nar_1.11 // dàpyaþ pararõam eko 'pi jãvatsv adhikçtaiþ kçtam / preteùu tu na tatputraþ pararõaü dàtum arhati // Nar_1.12 // na strã patikçtaü dadyàd çõaü putrakçtaü tathà / abhyupetàd çte yadvà saha patyà kçtaü bhavet // Nar_1.13 // dadyàd aputrà vidhavà niyuktà yà mumårùuõà / yo và tadriktham àdadyàd yato riktham çõaü tataþ // Nar_1.14 // na ca bhàryàkçtam çõaü kathaücit patyur àbhavet / àpatkçtàd çte puüsàü kuñumbàrtho hi vistaraþ // Nar_1.15 // anyatra rajakavyàdha- gopa÷auõóikayoùitàm / teùàü tatpratyayà vçttiþ kuñumbaü ca tadà÷rayam // Nar_1.16 // putriõã tu samutsçjya putraü strã yànyam à÷rayet / çkthaü tasyà haret sarvaü niþsvàyàþ putra eva tu // Nar_1.17 // yà tu sapradhanaiva strã sàpatyà cànyam à÷rayet / so 'syà dadyàd çõaü bhartur utsçjed và tathaiva tàm // Nar_1.18 // adhanasya hy aputrasya mçtasyopaiti yaþ striyam / çõaü voóhuþ sa bhajate tad evàsya dhanaü smçtam // Nar_1.19 // dhanastrãhàriputràõàm çõabhàg yo dhanaü haret / putro 'satoþ strãdhaninoþ strãhàrã dhaniputrayoþ // Nar_1.20 // uttamà svairiõã yà syàd uttamà ca punarbhuvàm / çõaü tayoþ patikçtaü dadyàd yas tàm upà÷nute // Nar_1.21 // strãkçtàny apramàõàni kàryàõy àhur anàpadi / vi÷eùato gçhakùetra- dànàdhamanavikrayàþ // Nar_1.22 // etàny api pramàõàni bhartà yady anumanyate / putraþ patyur abhàve và ràjà và patiputrayoþ // Nar_1.23 // bhartrà prãtena yad dattaü striyai tasmin mçte 'pi tat / sà yathàkàmam a÷nãyàd dadyàd và sthàvaràd çte // Nar_1.24 // tathà dàsakçtaü kàryam akçtaü paricakùate / anyatra svàmisaüde÷àn na dàsaþ prabhur àtmanaþ // Nar_1.25 // putreõa ca kçtaü kàryaü yat syàt pitur anicchataþ / tad apy akçtam evàhur dàsaþ putra÷ ca tau samau // Nar_1.26 // apràptavyavahàra÷ cet svatantro 'pi hi na rõabhàk / svàtantryaü tu smçtaü jyeùñhe jyaiùñhyaü guõavayaþkçtam // Nar_1.27 // trayaþ svatantrà loke 'smin ràjàcàryas tathaiva ca / prati prati ca varõànàü sarveùàü svagçhe gçhã // Nar_1.28 // asvatantràþ prajàþ sarvàþ svatantraþ pçthivãpatiþ / asvatantraþ smçtaþ ÷iùya àcàrye tu svatantratà // Nar_1.29 // asvatantràþ striyaþ putrà dàsà÷ ca saparigrahàþ / svatantras tatra tu gçhã yasya yat syàt kramàgatam // Nar_1.30 // garbhasthaiþ sadç÷o j¤eya à varùàd aùñamàc chiùuþ / bàla à ùoóa÷àj j¤eyaþ pogaõóa÷ càpi ÷abdyate // Nar_1.31 // parato vyavahàraj¤aþ svatantraþ pitarau vinà / jãvator asvatantraþ syàj jarayàpi samanvitaþ // Nar_1.32 // tayor api pità ÷reyàn bãjapràdhànyadar÷anàt / abhàve bãjino màtà tadabhàve tu pårvajaþ // Nar_1.33 // svatantràþ sarva evaite paratantreùu sarvadà / anu÷iùñau visarge ca vikraye ce÷varà matàþ // Nar_1.34 // yad bàlaþ kurute kàryam asvatantras tathaiva ca / akçtaü tad iti pràhuþ ÷àstre ÷àstravido janàþ // Nar_1.35 // svatantro 'pi hi yat kàryaü kuryàd aprakçtiü gataþ / tad apy akçtam evàhur asvatantraþ sa hetutaþ // Nar_1.36 // kàmakrodhàbhiyuktàrta- bhayavyasanapãóitàþ / ràgadveùaparãtà÷ ca j¤eyàs tv aprakçtiü gatàþ // Nar_1.37 // kule jyeùñhas tathà ÷reùñhaþ prakçtistha÷ ca yo bhavet / tatkçtaü syàt kçtaü kàryaü nàsvatantrakçtaü kçtam // Nar_1.38 // dhanamålàþ kriyàþ sarvà yatnas tatsàdhane mataþ / rakùaõaü vardhanaü bhoga iti tasya vidhiþ kramàt // Nar_1.39 // tat punas trividhaü j¤eyaü ÷uklaü ÷abalam eva ca / kçùõaü ca tasya vij¤eyaþ prabhedaþ saptadhà pçthak // Nar_1.40 // ÷ruta÷auryatapaþkanyà- ÷iùyayàjyànvayàgatam / dhanaü saptavidhaü ÷uklam udayo 'py asya tadvidhaþ // Nar_1.41 // kusãdakçùivàõijya- ÷ulka÷ilpànuvçttibhiþ / kçtopakàràd àptaü ca ÷abalaü samudàhçtam // Nar_1.42 // pàr÷vikadyåtadautyàrti- pratiråpakasàhasaiþ / vyàjenopàrjitaü yac ca tat kçùõaü samudàhçtam // Nar_1.43 // tena krayo vikraya÷ ca dànaü grahaõam eva ca / vividhà÷ ca pravartante kriyàþ saübhoga eva ca // Nar_1.44 // yathàvidhena dravyeõa yat kiücit kurute naraþ / tathàvidham avàpnoti sa phalaü pretya ceha ca // Nar_1.45 // tat punar dvàda÷avidhaü prativarõà÷rayàt smçtam / sàdhàraõaü syàt trividhaü ÷eùaü navavidhaü smçtam // Nar_1.46 // kramàgataü prãtidàyaþ pràptaü ca saha bhàryayà / avi÷eùeõa varõànàü sarveùàü trividhaü dhanam // Nar_1.47 // vai÷eùikaü dhanaü j¤eyaü bràhmaõasya trilakùaõam / pratigraheõa yallabdhaü yàjyataþ ÷iùyatas tathà // Nar_1.48 // trividhaü kùatriyasyàpi pràhur vai÷eùikaü dhanam / yuddhopalabdhaü kàra÷ ca daõóa÷ ca vyavahàrataþ // Nar_1.49 // vai÷eùikaü dhanaü j¤eyaü vai÷yasyàpi trilakùaõam / kçùigorakùavàõijyaiþ ÷ådrasyaibhyas tv anugrahàt // Nar_1.50 // sarveùàm eva varõànàm eùa dharmyo dhanàgamaþ / viparyayàd adharmyaþ syàn na ced àpad garãyasã // Nar_1.51 // àpatsv anantarà vçttir bràhmaõasya vidhãyate / vai÷yavçttis tata÷ coktà na jaghanyà kathaücana // Nar_1.52 // na kathaücana kurvãta bràhmaõaþ karma vàrùalam / vçùalaþ karma na bràhmaü patanãye hi te tayoþ // Nar_1.53 // utkçùñaü càpakçùñaü ca tayoþ karma na vidyate / madhyame karmaõã hitvà sarvasàdhàraõe hi te // Nar_1.54 // àpadaü bràhmaõas tãrtvà kùatravçttyà hçtair dhanaiþ / utsçjet kùatravçttiü tàü kçtvà pàvanam àtmanaþ // Nar_1.55 // tasyàm eva tu yo vçttau bràhmaõo ramate rasàt / kàõóapçùñha÷ cyuto màrgàt so 'pàïkteyaþ prakãrtitaþ // Nar_1.56 // vai÷yavçttàv avikreyaü bràhmaõasya payo dadhi / ghçtaü madhu madhåcchiùñaü làkùàkùàrarasàsavàþ // Nar_1.57 // màüsaudanatilakùauma- somapuùpaphalapalàþ / manuùyaviùa÷astràmbu- lavaõàpåpavãrudhaþ // Nar_1.58 // nãlãkauùeyacarmàsthi- kutapaika÷aphà mçdaþ / uda÷vitke÷apiõyàka- ÷àkàdyauùadhayas tathà // Nar_1.59 // bràhmaõasya tu vikreyaü ÷uùkaü dàru tçõàni ca / gandhadravyairakàvetra- tålamålatu÷àd çte // Nar_1.60 // svayaü ÷ãrõaü ca vidalaü phalànàü badareïgude / rajjuþ kàrpàsikaü såtraü tac ced avikçtaü bhavet // Nar_1.61 // a÷aktau bheùajasyàrthe yaj¤ahetos tathaiva ca / yady ava÷yaü tu vikreyàs tilà dhànyena tatsàmàþ // Nar_1.62 // avikreyàõi vikrãõan bràhmaõaþ pracyutaþ pathaþ / màrge punar avasthàpya ràj¤à daõóena bhåyasà // Nar_1.63 // pramàõàni pramàõasthaiþ paripàlyàni yatnataþ / sãdanti hi pramàõàni pramàõair avyavasthitaiþ // Nar_1.64 // likhitaü sàkùiõo bhuktiþ pramàõaü trividhaü smçtaü / dhanasvãkaraõe yena dhanã dhanam upà÷nute // Nar_1.65 // likhitaü balavan nityaü jãvantas tv eva sàkùiõaþ / kàlàtiharaõàd bhuktir iti ÷àstreùu ni÷cayaþ // Nar_1.66 // trividhasyàsya dçùñasya pramàõasya yathàkramam / pårvaü pårvaü guru j¤eyaü bhuktir ebhyo garãyasã // Nar_1.67 // vidyamàne 'pi likhite jãvatsv api hi sàkùiùu / vi÷eùataþ sthàvaràõàü yan na bhuktaü na tat sthiram // Nar_1.68 // bhujyamànàn parair arthàn yaþ svàn maurkhyàd upekùate / samakùaü jãvato 'py asya tàn bhuktiþ kurute va÷e // Nar_1.69 // yatkiücid da÷a varùàõi saünidhau prekùate dhanã / bhujyamànaü parais tåùõãü na sa tal labdhum arhati // Nar_1.70 // upekùàü kurvatas tasya tåùõãü bhåtasya tiùñhataþ / kàle 'tipanne pårvokte vyavahàro na sidhyati // Nar_1.71 // ajaóa÷ ced apogaõóo viùaye càsya bhujyate / bhuktaü tad vyavahàreõa bhoktà tad dhanam arhati // Nar_1.72 // àdhiþ sãmà bàladhanaü nikùepopanidhã striyaþ / ràjasvaü ÷rotriyasvaü ca nopabhogena jãryate // Nar_1.73 // pratyakùaparibhogàc ca svàmino dvida÷àþ samàþ / àdhyàdãny api jãryante strãnarendradhanàd çte // Nar_1.74 // strãdhanaü ca narendràõàü na kadàcana jãryate / anàgamaü bhujyamànaü vatsaràõàü ÷atair api // Nar_1.75 // nirbhogo yatra dç÷yeta na dç÷yetàgamaþ kvacit / àgamaþ kàraõaü tatra na bhogas tatra kàraõam // Nar_1.76 // anàgamaü bhujyate yan na tad bhogo 'tivartate / prete tu bhoktari dhanaü yàti tadvaü÷yabhogyatàm // Nar_1.77 // àhartaivàbhiyuktaþ sann arthànàm uddharet padam / bhuktir eva vi÷uddhiþ syàt pràptànàü pitçtaþ kramàt // Nar_1.78 // anvàhitaü hçtaü nyastaü balàvaùñabdhaü yàcitam / apratyakùaü ca yad bhuktaü ùaó etàny àgamaü vinà // Nar_1.79 // tathàråóhavivàdasya pretasya vyavahàriõaþ / putreõa so 'rthaþ saü÷odhyo na taü bhogo 'tivartate // Nar_1.80 // yad vinàgamam apy årdhvaü bhuktaü pårvais tribhir bhavet / na tac chakyam apàkartuü kramàt tripuruùàgatam // Nar_1.81 // santo 'pi na pramàõaü syur mçte dhanini sàkùiõaþ / anyatra ÷ràvitaü yat syàt svayam àsannamçtyunà // Nar_1.82 // na hi pratyarthini prete pramàõaü sàkùiõàü vacaþ / sàkùimat karaõaü tatra pramàõaü syàd vini÷caye // Nar_1.83 // ÷ràvitas tv àtureõàpi yas tv artho dharmasaühitaþ / mçte 'pi tatra sàkùã syàt ùañsu cànvàhitàdiùu // Nar_1.84 // kriya rõàdiùu sarveùu balavaty uttarottarà / pratigrahàdhikrãteùu pårvà pårvà garãyasã // Nar_1.85 // sthànalàbhanimittaü hi dànagrahaõam iùyate / tat kusãdam iti proktaü tena vçttiþ kusãdinàm // Nar_1.86 // kàyikà kàlikà caiva kàrità ca tathà smçtà / cakravçddhi÷ ca ÷àstreùu tasya vçddhi÷ caturvidhà // Nar_1.87 // kàyàvirodhinã ÷a÷vat paõapàdyà tu kàyikà / pratimàsaü sravati yà vçddhiþ sà kàlikà smçtà // Nar_1.88 // vçddhiþ sà kàrità nàma ya rõikena svayaükçtà / vçddher api punar vçddhi÷ cakravçddhir udàhçtà // Nar_1.89 // çõànàü sàrvabhaumo 'yaü vidhir vçddhikaraþ smçtaþ / de÷àcàravidhis tv anyo yatra rõam avatiùñhati // Nar_1.90 // dviguõaü triguõaü caiva tathànyasmiü÷ caturguõam / tathàùñaguõam anyasmin de÷e de÷e 'vatiùñhate // Nar_1.91 // hiraõyadhànyavastràõàü vçddhir dvitricaturguõà / ghçtasyàùñaguõà vçddhiþ strãpa÷ånàü ca saütatiþ // Nar_1.92 // såtrakarpàsakiõvànàü trapuùaþ sãsakasya ca / àyudhànàü ca sarveùàü carmaõas tàmralohayoþ // Nar_1.93 // anyeùàü caiva sarveùàm iùñakànàü tathaiva ca / akùayyà vçddhir eteùàü manur àha prajàpatiþ // Nar_1.94 // tailànàü caiva sarveùàü madyànàü madhusarpiùàm / vçddhir aùñaguõà j¤eyà guóasya lavaõasya ca // Nar_1.95 // na vçddhiþ prãtidattànàü syàd anàkàrità kvacit / anàkàritam apy årdhvaü vatsaràrdhàd vivardhate // Nar_1.96 // eùa vçddhividhiþ proktaþ prativçddhasya dharmataþ / vçddhis tu yoktà dhànyànàü vàrdhuùyaü tad udàhçtam // Nar_1.97 // àpadaü nistared vai÷yaþ kàmaü vàrdhuùakarmaõà / àpatsv api hi kaùñàsu bràhmaõasya na vàrdhuùam // Nar_1.98 // bràhmaõasya tu yad deyaü sànvayasya na càsti saþ / svakulyasyàsya nivapet tadabhàve 'sya bandhuùu // Nar_1.99 // yadà tu na svakulyàþ syur na ca saübandhibàndhavàþ / tadà dadyàt svajàtibhyas teùv asatsv apsu nikùipet // Nar_1.100 // gçhãtvopagataü dadyàd çõikàyodayaü dhanã / adadad yàcyamànas tu ÷eùahànim avàpnuyàt // Nar_1.101 // lekhyaü dadyàd çõe ÷uddhe tadabhàve prati÷ravam / dhanikarõikayor evaü vi÷uddhiþ syàt parasparam // Nar_1.102 // vi÷rambhahetå dvàv atra pratibhår àdhir eva ca / likhitaü sàkùiõa÷ ca dve pramàõe vyaktikàrake // Nar_1.103 // upasthànàya dànàya pratyayàya tathaiva ca / trividhaþ pratibhår dçùñas triùv evàrtheùu såribhiþ // Nar_1.104 // çõiùv apratikurvatsu pratyaye và vivàdite / pratibhås tad çõaü dadyàd anupasthàpayaüs tathà // Nar_1.105 // bahava÷ cet pratibhuvo dadyus te 'rthaü yathàkçtam / arthe 'vi÷eùite hy eùu dhanina÷ chandataþ kriyà // Nar_1.106 // yaü càrthaü pratibhår dadyàd dhanikenopapãóitaþ / çõikas taü pratibhuve dviguõaü pratipàdayet // Nar_1.107 // adhikriyata ity àdhiþ sa vij¤eyo dvilakùaõaþ / kçtakàlopaneya÷ ca yàvaddeyodyatas tathà // Nar_1.108 // sa punar dvividhaþ prokto gopyo bhogyas tathaiva ca / pratidànaü tathaivàsya làbhahànir viparyaye // Nar_1.109 // pramàdàd dhaninas tadvad àdhau vikçtim àgate / vinaùñe målanà÷aþ syàd daivaràjakçtàd çte // Nar_1.110 // rakùyamàõo 'pi yatràdhiþ kàleneyàd asàratàm / àdhir anyo 'dhikartavyo deyaü và dhanine dhanam // Nar_1.111 // atha ÷aktivihãnaþ syàd çõã kàlaviparyayàt / ÷akyaprekùam çõaü dàpyaþ kàle kàle yathodayam // Nar_1.112 // ÷akto và yadi dauràtmyàn na dadyàd dhanine dhanam / ràj¤à dàpayitavyaþ syàd gçhãtvàü÷aü tu viü÷akam // Nar_1.113 // na÷yed çõaparãmàõaü kàleneha rõikasya cet / jàtisaüj¤àdhivàsànàm àgamo lekhyataþ smçtaþ // Nar_1.114 // lekhyaü tu dvividhaü j¤eyaü svahastànyakçtaü tathà / asàkùimat sàkùimac ca siddhir de÷asthites tayoþ // Nar_1.115 // de÷àcàràviruddhaü yad vyaktàdhikçtalakùaõam / tat pramàõaü smçtaü lekhyam aviluptakramàkùaram // Nar_1.116 // mattàbhiyuktastrãbàla- balàtkàrakçtaü ca yat / tad apramàõakaraõaü bhãtopadhikçtaü tathà // Nar_1.117 // mçtàþ syuþ sàkùiõo yatra dhanikarõikalekhakàþ / tad apy apàrthaü likhitam çte tv àdheþ sthirà÷rayàt // Nar_1.118 // àdhir yo dvividhaþ prokto jaïgamaþ sthàvaras tathà / siddhir atrobhayasyàsya bhogo yady asti nànyathà // Nar_1.119 // dar÷itaü pratikàlaü yac chràvitaü ÷ràvitaü ca yat / lekhyaü sidhyati sarvatra mçteùv api hi sàkùiùu // Nar_1.120 // a÷rutàrtham adçùñàrthaü vyavahàràrtham eva ca / na lekhyaü siddhim àpnoti jãvatsv api hi sàkùiùu // Nar_1.121 // lekhye de÷àntaranyaste dagdhe durlikhite hçte / satas tatkàlakaraõam asato dçùñadar÷anam // Nar_1.122 // yasmin syàt saü÷ayo lekhye bhåtàbhåtakçte kvacit / tatsvahastakriyàcihna- pràptiyuktibhir uddharet // Nar_1.123 // lekhyaü yac cànyanàmàïkaü hetvantarakçtaü bhavet / vipratyaye parãkùyaü tat saübandhàgamahetubhiþ // Nar_1.124 // lekhyaü yac cànyanàmàïkaü hetvantarakçtaü bhavet / vipratyaye parãkùyaü tat saübandhàgamahetubhiþ // Nar_1.124*1 // likhitaü likhitenaiva sàkùimat sàkùibhir haret / sàkùibhyo likhitaü ÷reyo likhitena tu sàkùiõaþ // Nar_1.125 // chinnabhinnahçtonmçùña- naùñadurlikhiteùu ca / kartavyam anyal lekhyaü syàd eùa lekhyavidhiþ smçtaþ // Nar_1.126 // saüdigdheùu tu kàryeùu dvayor vivadamànayoþ / dçùña÷rutànubhåtatvàt sàkùibhyo vyaktidar÷anam // Nar_1.127 // samakùadar÷anàt sàkùã vij¤eyaþ ÷rotracakùuùoþ / ÷rotrasya yat paro bråte cakùuùaþ kàyakarma yat // Nar_1.128 // ekàda÷avidhaþ sàkùã sa tu dçùño manãùibhiþ / kçtaþ pa¤cavidhas teùàü ùaóvidho 'kçta ucyate // Nar_1.129 // likhitaþ smàrita÷ caiva yadçcchàbhij¤a eva ca / gåóha÷ cottarasàkùã ca sàkùã pa¤cavidhaþ smçtaþ // Nar_1.130 // akçtaþ ùaóvidha÷ càpi såribhiþ parikãrtitaþ / gràma÷ ca pràóvivàka÷ ca ràjà ca vyavahàriõàm // Nar_1.131 // kàryeùv abhyantaro yaþ syàd arthinà prahita÷ ca yaþ / kulaü kulavivàdeùu bhaveyus te 'pi sàkùiõaþ // Nar_1.132 // kulãnà çjavaþ ÷uddhà janmataþ karmato 'rthataþ / tryavaràþ sàkùiõo 'nindyàþ ÷ucayaþ syuþ subuddhayaþ // Nar_1.133 // bràhmaõàþ kùatriyà vai÷yàþ ÷ådrà ye càpy aninditàþ / prativarõaü bhaveyus te sarve sarveùu và punaþ // Nar_1.134 // ÷reõãùu ÷reõipuruùàþ sveùu vargeùu vargiõaþ / bahirvàsiùu bàhyà÷ ca striyaþ striùu ca sàkùiõaþ // Nar_1.135 // ÷reõyàdiùu tu vargeùu ka÷cic ced dveùyatàm iyàt / tebhya eva na sàkùã syàd dveùñàraþ sarva eva te // Nar_1.136 // asàkùy api hi ÷àstreùu dçùñaþ pa¤cavidho budhaiþ / vacanàd doùato bhedàt svayamukter mçtàntaraþ // Nar_1.137 // ÷rotriyàdyà vacanataþ stenàdyà doùadar÷anàt / bhedàd vipratipattiþ syàd vivàde yatra sàkùiõaþ // Nar_1.138 // svayamukter anirdiùñaþ svayam evaitya yo vadet / mçtàntaro 'rthini prete mumårùu÷ràvitàd çte // Nar_1.139 // ÷rotriyàs tàpasà vçddhà ye ca pravrajità naràþ / asàkùiõas te vacanàn nàtra hetur udàhçtaþ // Nar_1.140 // stenàþ sàhasikà÷ caõóàþ kitavà vadhakàs tathà / asàkùiõas te duùñatvàt teùu satyaü na vidyate // Nar_1.141 // ràj¤à parigçhãteùu sàkùiùv ekàrthani÷caye / vacanaü yatra bhidyate te syur bhedàd asàkùiõaþ // Nar_1.142 // anirdiùñas tu sàkùitve svayam evaitya yo vadet / såcãty uktaþ sa ÷àstreùu na sa sàkùitvam arhati // Nar_1.143 // yo 'rthaþ ÷ràvayitavyaþ syàt tasminn asati càrthini / kva tad vadatu sàkùitvam ity asàkùã mçtàntaraþ // Nar_1.144 // yo 'rthaþ ÷ràvayitavyaþ syàt tasminn asati càrthini / kva tad vadatu sàkùitvam ity asàkùã mçtàntaraþ // Nar_1.144*1 // dvayor vivadator arthe dvayoþ satsu ca sàkùiùu / pårvapakùo bhaved yasya bhaveyus tasya sàkùiõaþ // Nar_1.145 // àdharyaü pårvapakùasya yasminn arthe va÷àd bhavet / praùñavyàþ sàkùiõas tatra vivàde prativàdinaþ // Nar_1.146 // na pareõa samuddiùñam upeyàt sàkùiõaü rahaþ / bhedayet taü na cànyena hãyetaivaü samàcaran // Nar_1.147 // sàkùy uddiùño yadi preyàd gacched vàpi digantaram / tacchrotàraþ pramàõaü syuþ pramàõaü hy uttarakriyà // Nar_1.148 // sudãrgheõàpi kàlena likhitaü siddhim àpnuyàt / jànatà càtmanà lekhyaü ajànànas tu lekhayet // Nar_1.149 // siddhir uktàùñamàd varùàt smàritasyeha sàkùiõaþ / à pa¤camàt tathà siddhir yadçcchopagatasya tu // Nar_1.150 // à tçtãyàt tathà varùàt siddhir gåóhasya sàkùiõaþ / à vai saüvatsaràt siddhiü vadanty uttarasàkùiõaþ // Nar_1.151 // athavà kàlaniyamo na dçùñaþ sàkùiõaü prati / smçtyapekùaü hi sàkùitvam àhuþ ÷àstravido janàþ // Nar_1.152 // yasya nopahatà puüsaþ smçtiþ ÷rotraü ca nitya÷aþ / sudãrgheõàpi kàlena sa sàkùã sàkùyam arhati // Nar_1.153 // asàkùipratyayàs tv anye ùaóvivàdàþ prakãrtitàþ / lakùaõàny eva sàkùitvaü eùàm àhur manãùiõaþ // Nar_1.154 // ulkàhasto 'gnido j¤eyaþ ÷astrapàõis tu ghàtakaþ / ke÷àke÷igçhãta÷ ca yugapat pàradàrikaþ // Nar_1.155 // kuddàlapàõir vij¤eyaþ setubhettà samãpagaþ / tathà kuñhàrapàõi÷ ca vanachettà prakãrtitaþ // Nar_1.156 // abhyagracihno vij¤eyo daõóapàruùyakçn naraþ / asàkùipratyayà hy ete pàruùye tu parãkùaõam // Nar_1.157 // ka÷cit kçtvàtmana÷ cihnaü dveùàt param upadravet / hetvarthagatisàmarthyais tatra yuktaü parãkùaõam // Nar_1.158 // nàrthasaübandhino nàptà na sahàyà na vairiõaþ / na dçùñadoùàþ praùñavyà÷ na vyàdhyàrtà na dåùitàþ // Nar_1.159 // dàsanaikçtikà÷raddha- vçddhastrãbàlacàkrikàþ / mattonmattapramattàrta- kitavagràmayàjakàþ // Nar_1.160 // mahàpathikasàmudra- vaõikpravrajitàturàþ / lubdhaka÷rotriyàcàra- hãnaklãbaku÷ãlavàþ // Nar_1.161 // nàstikavràtyadàràgni- tyàgino 'yàjyayàjakàþ / ekasthàlãsahàyàri- caraj¤àtisanàbhayaþ // Nar_1.162 // pràgdçùñadoùa÷ailåùa viùajãvyahituõóikàþ / garadàgnidakãnà÷a- ÷ådràputropapàtikàþ // Nar_1.163 // klàntasàhasika÷rànta- nirdhanàntyàvasàyinaþ / bhinnavçttàsamàvçtta- jaóatailikamålikàþ // Nar_1.164 // bhåtàviùñançpadviùña varùanakùatrasåcakàþ / agha÷aüsyàtmavikretç- hãnàïgabhagavçttayaþ // Nar_1.165 // kunakhã ÷yàvadan ÷vitri- mitradhruk÷añha÷auõóikàþ / aindrajàlikalubdhogra ÷reõãgaõavirodhinaþ // Nar_1.166 // vadhakçccitrakçnmaïkhaþ patitaþ kåñakàrakaþ / kuhakaþ pratyavasitas taskaro ràjapåruùaþ // Nar_1.167 // manuùyaviùa÷astràmbu- lavaõàpåpavãrudhàm / vikretà bràhmaõa÷ caiva dvijo vàrdhuùika÷ ca yaþ // Nar_1.168 // cyutaþ svadharmàt kulikaþ stàvako hãnasevakaþ / pitrà vivadamàna÷ ca bhedakçc cety asàkùiõaþ // Nar_1.169 // asàkùiõo ye nirdiùñà dàsanaikçtikàdayaþ / kàryagauravam àsàdya bhaveyus te 'pi sàkùiõaþ // Nar_1.170 // sàhaseùu ca sarveùu steyasaügrahaõeùu ca / pàruùyayo÷ càpy ubhayor na parãkùeta sàkùiõaþ // Nar_1.171 // teùàm api na bàlaþ syàn naiko na strã na kåñakçt / na bàndhavo na càràtir bråyus te sàkùyam anyathà // Nar_1.172 // bàlo 'j¤ànàd asatyàt strã pàpàbhyàsàc ca kåñakçt / vibråyàd bàndhavaþ snehàd vairaniryàtanàd ariþ // Nar_1.173 // athavànumato yaþ syàd dvayor vivadamànayoþ / asàkùy eko 'pi sàkùitve praùñavyaþ syàt sa saüsadi // Nar_1.174 // yas tv àtmadoùabhinnatvàd asvastha iva lakùyate / sthànàt sthànàntaraü gacched ekaikaü copadhàvati // Nar_1.175 // kàsate 'nibhçto 'kasmàd abhãkùõaü ni÷vasaty api / bhåmiü likhati pàdàbhyàü bàhu vàso dhunoti ca // Nar_1.176 // bhidyate mukhavarõo 'sya lalàñaü svidyate tathà / ÷oùam àgacchata÷ coùñhàv årdhvaü tiryak ca vãkùate // Nar_1.177 // tvaramàõa ivàbaddham apçùño bahu bhàùate / kåñasàkùã sa vij¤eyas taü pàpaü vinayen nçpaþ // Nar_1.178 // ÷ràvayitvà ca yo 'nyebhyaþ sàkùitvaü tad vinihnute / sa vineyo bhç÷ataraü kåñasàkùyadhiko hi saþ // Nar_1.179 // àhåya sàkùiõaþ pçcchen niyamya ÷apathair bhç÷am / samastàn viditàcàràn vij¤àtàrthàn pçthak pçthak // Nar_1.180 // satyena ÷àpayed vipraü kùatriyaü vàhanàyudhaiþ / gobãjakà¤canair vai÷yaü ÷ådraü sarvais tu pàtakaiþ // Nar_1.181 // puràõair dharmavacanaiþ satyamàhàtmyakãrtanaiþ / ançtasyàpavàdai÷ ca bhç÷am uttràsya sàkùiõaþ // Nar_1.182 // nagno muõóaþ kapàlena bhikùàrthã kùutpipàsitaþ / dãnaþ ÷atrugçhaü gacched yaþ sàkùyam ançtaü vadet // Nar_1.183 // nagare pratiruddhaþ san bahirdvàre bubhukùitaþ / amitràn bhåya÷aþ pa÷yed yaþ sàkùyam ançtaü vadet // Nar_1.184 // yàü ràtrim adhivinnà strã yàü caivàkùaparàjitaþ / yàü ca bhàràbhitaptàïgo durvivaktà sa tàü vaset // Nar_1.185 // sàkùã sàkùyasamudde÷e gokarõa÷ithilaü caran / sahasraü vàruõàn pà÷àn àtmani pratimu¤cati // Nar_1.186 // tasya varùa÷ate pårõe pà÷am ekaü pramucyate / evaü sa bandhanàt tasmàn mucyate niyutàþ samàþ // Nar_1.187 // yàvato bàndhavàüs yasmin hanti sàkùye 'nçtaü vadan / tàvataþ saükhyayà tasmin ÷çõu saumyànupårva÷aþ // Nar_1.188 // pa¤ca pa÷vançte hanti da÷a hanti gavànçte / ÷atam a÷vànçte hanti sahasraü puruùànçte // Nar_1.189 // hanti jàtàn ajàtàü÷ ca hiraõyàrthe 'nçtaü vadan / sarvaü bhåmyançte hanti mà sma bhåmyançtaü vadãþ // Nar_1.190 // ekam evàdvitãyaü tat pràhuþ pàvanam àtmanaþ / satyaü svargasya sopànaü pàràvàrasya naur iva // Nar_1.191 // a÷vamedhasahasraü ca satyaü ca tulayà dhçtam / a÷vamedhasahasràd dhi satyam eva vi÷iùyate // Nar_1.192 // varaü kåpa÷atàd vàpi varaü vàpã÷atàt kratuþ / varaü kratu÷atàt putraþ satyaü putra÷atàd varam // Nar_1.193 // bhår dhàrayati satyena satyenodeti bhàskaraþ / satyena vàyuþ pavate satyenàpaþ sravanti ca // Nar_1.194 // satyam eva paraü dànaü satyam eva paraü tapaþ / satyam eva paro dharmo lokànàm iti naþ ÷rutam // Nar_1.195 // satyaü devàþ samàsena manuùyàs tv ançtaü smçtam / ihaiva tasya devatvaü yasya satye sthità matiþ // Nar_1.196 // satyaü bråhy ançtaü tyaktvà satyena svargam eùyasi / uktvànçtaü mahàghoraü narakaü pratipatsyate // Nar_1.197 // nirayeùu ca te ÷a÷vaj jihvàm utkçtya dàruõàþ / asibhiþ ÷àtayiùyanti balino yamakiükaràþ // Nar_1.198 // ÷ålair bhetsyanti càkruddhàþ kro÷antam aparàyaõam / avàk÷irasam utkùipya kùepsyanty agnihradeùu ca // Nar_1.199 // anubhåya ca duþkhàs tà÷ ciraü narakavedanàþ / iha yàsyasy abhavyàsu gçdhrakàkàdiyoniùu // Nar_1.200 // j¤àtvaitàn ançte doùठj¤àtvà satye ca sadguõàn / satyaü vadoddharàtmànaü màtmànaü pàtayiùyasi // Nar_1.201 // na bàndhavà na suhçdo na dhanàni mahànty api / alaü tàrayituü ÷aktàs tamasy ugre nimajjataþ // Nar_1.202 // pitaras tv avalambante tvayi sàkùitvam àgate / tàrayiùyati kiüvàsmàn àtmànaü pàtayiùyati // Nar_1.203 // satyam àtmà manuùyasya satye sarvaü pratiùñhitam / sarvathaivàtmanàtmànaü ÷reyasà yojayiùyasi // Nar_1.204 // yàü ca ràtrim ajaniùñhà yàü ràtriü ca mariùyasi / vçthà tadantaraü te syàt kuryà÷ cet satyam anyathà // Nar_1.205 // nàsti satyàt paro dharmo nànçtàt pàtakaü param / sàkùidharme vi÷eùeõa satyam eva vadet tataþ // Nar_1.206 // yaþ paràrthe praharati svàü vàcaü puruùàdhamaþ / àtmàrthe kiü na kuryàt sa pàpo narakanirbhayaþ // Nar_1.207 // arthà vai vàci niyatà vàïmålà vàgviniþsçtàþ / yo hy etàü stenayed vàcaü sa sarvasteyakçn naraþ // Nar_1.208 // sàkùivipratipattau tu pramàõaü bahavo yataþ / tatsàmye ÷ucayo gràhyàs tatsàmye smçtimattaràþ // Nar_1.209 // smçtimatsàkùisàmyaü tu vivàde yatra dç÷yate / såkùmatvàt sàkùidharmasya sàkùyaü vyàvartate punaþ // Nar_1.210 // nirdiùñeùv arthajàteùu sàkùã cet sàkùyam àgataþ / na bråyàd akùarasamaü na tan nigaditaü bhavet // Nar_1.211 // de÷akàlavayodravya- pramàõàkçtijàtiùu / yatra vipratipattiþ syàt sàkùyaü tad asad ucyate // Nar_1.212 // ånam abhyadhikaü càrthaü prabråyur yatra sàkùiõaþ / tad apy anuktaü vij¤eyam eùa sàkùyavidhiþ smçtaþ // Nar_1.213 // pramàdàd dhanino yatra na syàl lekhyaü na sàkùiõaþ / arthaü càpahnuyàd vàdã tatroktas trividho vidhiþ // Nar_1.214 // codanà pratikàlaü ca yuktile÷as tathaiva ca / tçtãyaþ ÷apatha÷ coktas tair evaü sàdhayet kramàt // Nar_1.215 // abhãkùõaü codyamàno yaþ pratihanyàn na tadvacaþ / tricatuþpa¤cakçtvo và parato 'rthaü tam àvahet // Nar_1.216 // codanàpratighàte tu yuktile÷ais tam anviyàt / de÷akàlàrthasaübandha- parimàõakriyàdibhiþ // Nar_1.217 // yuktiùv apy asamarthàsu ÷apathair enam ardayet / arthakàlabalàpekùam agnyambusukçtàdibhiþ // Nar_1.218 // dãptàgnir yaü na dahati yam antardhàrayanty àpaþ / sa taraty abhi÷àpaü taü kilbiùã syàd viparyaye // Nar_1.219 // strãõàü ÷ãlàbhiyogeùu steyasàhasayor api / eùa eva vidhir dçùñaþ sarvàrthàpahnaveùu ca // Nar_1.220 // ÷apathà hy api devànàm çùãõàm api ca smçtàþ / vasiùñhaþ ÷apathaü ÷epe yàtudhàne tu ÷aïkitaþ // Nar_1.221 // saptarùayas tathendràya puùkaràrthe samàgatàþ / ÷epuþ ÷apatham avyagràþ parasparavi÷uddhaye // Nar_1.222 // ayuktaü sàhasaü kçtvà pratyàpattiü bhajeta yaþ / bråyàt svayaü và sadasi tasyàrdhavinayaþ smçtaþ // Nar_1.223 // gåhamànas tu dauràtmyàd yadi pàpaü sa jãyate / sabhyà÷ càtra na tuùyanti tãvro daõóa÷ ca pàtyate // Nar_1.224 // 2.nikùipaþ svadravyaü yatra vi÷rambhàn nikùipaty avi÷aïkitaþ / nikùepo nàma tat proktaü vyavahàrapadaü budhaiþ // Nar_2.01 // anyadravyavyavahitaü dravyam avyàkçtaü ca yat / nikùipyate paragçhe tad aupanidhikaü smçtam // Nar_2.02 // sa punar dvividhaþ proktaþ sàkùimàn itaras tathà / pratidànaü tathaivàsya pratyayaþ syàd viparyaye // Nar_2.03 // yàcyamànas tu yo dàtrà nikùepaü na prayacchati / daõóyaþ sa ràj¤à dàpya÷ ca naùñe dàpya÷ ca tatsamam // Nar_2.04 // ya÷ càrthaü sàdhayet tena nikùeptur ananuj¤ayà / tatràpi daõóyaþ sa bhavet tac ca sodayam àvahet // Nar_2.05 // grahãtuþ saha yo 'rthena naùño naùñaþ sa dàyinaþ / daivaràjakçte tadvan na cet taj jihmakàritam // Nar_2.06 // eùa eva vidhir dçùño yàcitànvàhitàdiùu / ÷ilpiùåpanidhau nyàse pratinyàse tathaiva ca // Nar_2.07 // pratigçhõàti pogaõóaü ya÷ ca sapradhanaü naraþ / tasyàpy eùa bhaved dharmaþ ùaó ete vidhayaþ samàþ // Nar_2.08 // 3.saübhåyasamutthànam vaõikprabhçtayo yatra karma saübhåya kurvate / tat saübhåyasamutthànaü vyavahàrapadaü smçtam // Nar_3.01 // phalahetor upàyena karma saübhåya kurvatàm / àdhàrabhåtaþ prakùepas tenottiùñheyur aü÷ataþ // Nar_3.02 // samo 'tirikto hãno và yatràü÷o yasya yàdç÷aþ / kùayavyayau tathà vçddhis tasya tatra tathàvidhàþ // Nar_3.03 // bhàõóapiõóavyayoddhàra- bhàrasàrànvavekùaõam / kuryus te 'vyabhicàreõa samaye sve vyavasthitàþ // Nar_3.04 // pramàdàn nà÷itaü dàpyaþ pratiùiddhakçtaü ca yat / asaüdiùña÷ ca yat kuryàt sarvaiþ saübhåyakàribhiþ // Nar_3.05 // daivataskararàjotthe vyasane samupasthite / yas tat sva÷aktyà saürakùet tasyàü÷o da÷amaþ smçtaþ // Nar_3.06 // ekasya cet syàd vyasanaü dàyàdo 'sya tad àpnuyàt / anyo vàsati dàyàde ÷aktà÷ cet sarva eva và // Nar_3.07 // çtvijàü vyasane 'py evam anyas tat karma nistaret / labheta dakùiõàbhàgaü sa tasmàt saüprakalpitam // Nar_3.08 // çtvig yàjyam aduùñaü yas tyajed anapakàriõam / aduùñaü va rtvijaü yàjyo vineyau tàv ubhàv api // Nar_3.09 // çtvik tu trividho dçùñaþ pårvajuùñaþ svayaükçtaþ / yadçcchayà ca yaþ kuryàd àrtvijyaü prãtipårvakam // Nar_3.10 // kramàgateùv eùa dharmo vçteùv çtvikùu ca svayam / yàdçcchike tu saüyàjye tattyàge nàsti kilbiùam // Nar_3.11 // ÷ulkasthànaü vaõik pràptaþ ÷ulkaü dadyàd yathopagam / na tad vyatihared ràj¤àü balir eùa prakalpitaþ // Nar_3.12 // ÷ulkasthànaü pariharan na kàle krayavikrayã / mithyoktvà ca parãmàõaü dàpyo 'ùñaguõam atyayam // Nar_3.13 // ka÷cic cet saücaran de÷àt preyàd abhyàgato vaõik / ràjàsya bhàõóaü tad rakùet yàvad dàyàdadar÷anam // Nar_3.14 // dàyàde 'sati bandhubhyo j¤àtibhyo và tad arpayet / tadabhàve suguptaü tad dhàrayed da÷atãþ samàþ // Nar_3.15 // asvàmikam adàyàdaü da÷avarùasthitaü tataþ / ràjà tad àtmasàt kuryàd evaü dharmo na hãyate // Nar_3.16 // 4.dattàpradànikam dattvà dravyam asamyag yaþ punar àdàtum icchati / dattàpradànikaü nàma tad vivàdapadaü smçtam // Nar_4.01 // adeyam atha deyaü ca dattaü càdattam eva ca / vyavahàreùu vij¤eyo dànamàrga÷ caturvidhaþ // Nar_4.02 // tatra hyaùñàv adeyàni deyam ekavidhaü smçtam / dattaü saptavidhaü vidyàd adattaü ùoóa÷àtmakam // Nar_4.03 // anvàhitaü yàcitakam àdhiþ sàdhàraõaü ca yat / nikùepaþ putradàraü ca sarvasvaü cànvaye sati // Nar_4.04 // àpatsv api hi kaùñàsu vartamànena dehinà / adeyàny àhur àcàryà yac cànyasmai prati÷rutam // Nar_4.05 // kuñumbabharaõàd dravyaü yatkiücid atiricyate / tad deyam upahçtyànyad dadad doùam avàpnuyàt // Nar_4.06 // paõyamålyaü bhçtis tuùñyà snehàt pratyupakàrataþ / strã÷ulkànugrahàrthaü ca dattaü dànavido viduþ // Nar_4.07 // adattaü tu bhayakrodha- ÷okavegarujànvitaiþ / tathotkocaparãhàsa- vyatyàsacchalayogataþ // Nar_4.08 // bàlamåóhàsvatantràrta- mattonmattàpavarjitam / kartà mamàyaü karmeti pratilàbhecchayà ca yat // Nar_4.09 // apàtre pàtram ity ukte kàrye càdharmasaühite / yad dattaü syàd avij¤ànàd adattaü tad api smçtam // Nar_4.10 // gçhõàty adattaü yo lobhàd ya÷ càdeyaü prayacchati / adattàdàyako daõóyas tathàdeyasya dàyakaþ // Nar_4.11 // 5.abhyupetyà÷u÷råùà abhyupetya tu ÷u÷råùàü yas tàü na pratipadyate / a÷u÷råùàbhyupetyaitad vivàdapadam ucyate // Nar_5.01 // ÷u÷råùakaþ pa¤cavidhaþ ÷àstre dçùño manãùibhiþ / caturvidhaþ karmakaras teùàü dàsàs tripa¤cakàþ // Nar_5.02 // ÷iùyàntevàsibhçtakà÷ caturthas tv adhikarmakçt / ete karmakaràþ proktà dàsàs tu gçhajàdayaþ // Nar_5.03 // sàmànyam asvatantratvam eùàm àhur manãùiõaþ / jàtikarmakçtas tåkto vi÷eùo vçttir eva ca // Nar_5.04 // karmàpi dvividhaü j¤eyam a÷ubhaü ÷ubham eva ca / a÷ubhaü dàsakarmoktaü ÷ubhaü karmakçtàü smçtam // Nar_5.05 // gçhadvàrà÷ucisthàna- rathyàvaskara÷odhanam / guhyàïgaspar÷anocchiùña- viõmåtragrahaõojjhanam // Nar_5.06 // iùñataþ svàmina÷ càïgair upasthànam athàntataþ / a÷ubhaü karma vij¤eyaü ÷ubham anyad ataþ param // Nar_5.07 // à vidyàgrahaõàc chiùyaþ ÷u÷råùet prayato gurum / tadvçttir gurudàreùu guruputre tathaiva ca // Nar_5.08 // brahmacàrã cared bhaikùam adhaþ÷àyy analaïkçtaþ / jaghanya÷àyã sarveùàü pårvotthàyã guror gçhe // Nar_5.09 // nàsaüdiùñaþ pratiùñheta tiùñhed vàpi guruü kvacit / saüdiùñaþ karma kurvãta ÷akta÷ ced avicàrayan // Nar_5.10 // yathàkàlam adhãyãta yàvan na vimanà guruþ / àsãno 'dho guroþ kårce phalake và samàhitaþ // Nar_5.11 // anu÷àsya÷ ca guruõà na ced anuvidhãyate / avadhenàthavà hanyàt rajjvà veõudalena và // Nar_5.12 // bhç÷aü na tàóayed enaü nottamàïge na vakùasi / anu÷àsyàtha vi÷vàsyaþ ÷àsyo ràj¤ànyathà guruþ // Nar_5.13 // samàvçtta÷ ca gurave pradàya gurudakùiõàm / pratãyàt svagçhàn eùà ÷iùyavçttir udàhçtà // Nar_5.14 // sva÷ilpam icchann àhartuü bàndhavànàm anuj¤ayà / àcàryasya vased ante kàlaü kçtvà suni÷citam // Nar_5.15 // àcàryaþ ÷ikùayed enaü svagçhàd dattabhojanam / na cànyat kàrayet karma putravac cainam àcaret // Nar_5.16 // ÷ikùayantam aduùñaü ca yas tv àcàryaü parityajet / balàd vàsayitavyaþ syàd vadhabandhau ca so 'rhati // Nar_5.17 // ÷ikùito 'pi kçtaü kàlam antevàsã samàpnuyàt / tatra karma ca yat kuryàd àcàryasyaiva tatphalam // Nar_5.18 // gçhãta÷ilpaþ samaye kçtvàcàryaü pradakùiõam / ÷aktita÷ cànumànyainam antevàsã nivartayet // Nar_5.19 // bhçtakas trividho j¤eya uttamo madhyamo 'dhamaþ / ÷aktibhaktyanuråpà syàd eùàü karmà÷rayà bhçtiþ // Nar_5.20 // uttamas tv àyudhãyo 'tra madhyamas tu kçùãvalaþ / adhamo bhàravàhaþ syàd ity evaü trividho bhçtaþ // Nar_5.21 // artheùv adhikçto yaþ syàt kuñumbasya tathopari / so 'dhikarmakaro j¤eyaþ sa ca kauñumbikaþ smçtaþ // Nar_5.22 // ÷ubhakarmakaràs tv ete catvàraþ samudàhçtàþ / jaghanyakarmabhàjas tu ÷eùà dàsàs tripa¤cakàþ // Nar_5.23 // gçhajàtas tathà krãto labdho dàyàd upàgataþ / anàkàlabhçtas tadvad àdhattaþ svàminà ca yaþ // Nar_5.24 // mokùito mahata÷ carõàt pràpto yuddhàt paõe jitaþ / tavàham ity upagataþ pravrajyàvasitaþ kçtaþ // Nar_5.25 // bhaktadàsa÷ ca vij¤eyas tathaiva vaóavàbhçtaþ / vikretà càtmanaþ ÷àstre dàsàþ pa¤cada÷à smçtàþ // Nar_5.26 // tatra pårva÷ caturvargo dàsatvàn na vimucyate / prasàdàd svàmino 'nyatra dàsyam eùàü kramàgatam // Nar_5.27 // ya÷ caiùàü svàminaü ka÷cin mokùayet pràõasaü÷ayàt / dàsatvàt sa vimucyeta putrabhàgaü labheta ca // Nar_5.28 // anàkàlabhçto dàsyàn mucyate goyugaü dadat / saübhakùitaü yad durbhikùe na tac chudhyeta karmaõà // Nar_5.29 // àdhatto 'pi dhanaü dattvà svàmã yady enam uddharet / athopagamayed enaü sa vikrãtàd anantaraþ // Nar_5.30 // dattvà tu sodayam çõaü çõã dàsyàt pramucyate / kçtakàlàbhyupagamàt kçtako 'pi vimucyate // Nar_5.31 // tavàham ity upagato yuddhapràptaþ paõe jitaþ / prati÷ãrùapradànena mucyate tulyakarmaõà // Nar_5.32 // ràj¤a eva tu dàsaþ syàt pravrajyàvasito naraþ / na tasya pratimokùo 'sti na vi÷uddhiþ kathaücana // Nar_5.33 // bhaktasyopekùaõàt sadyo bhaktadàsaþ pramucyate / nigrahàd vaóavàyà÷ ca mucyate vaóavàbhçtaþ // Nar_5.34 // vikrãõãte ya àtmànaü svatantraþ san naràdhamaþ / sa jaghanyataras teùàü naiva dàsyàt pramucyate // Nar_5.35 // cauràpahçtavikrãtà ye ca dàsãkçtà balàt / ràj¤à mokùayitavyàs te dàsatvaü teùu neùyate // Nar_5.36 // varõànàü pràtilomyena dàsatvaü na vidhãyate / svadharmatyàgino 'nyatra dàravad dàsatà matà // Nar_5.37 // tavàham iti càtmànaü yo 'svatantraþ prayacchati / na sa taü pràpnuyàt kàmaü pårvasvàmã labheta tam // Nar_5.38 // adhanàs traya evoktà bhàryà dàsas tathà sutaþ / yat te samadhigacchanti yasya te tasya tad dhanam // Nar_5.39 // svadàsam icched yaþ kartum adàsaü prãtamànasaþ / skandhàd àdàya tasyàpi bhindyàt kumbhaü sahàmbhasà // Nar_5.40 // akùatàbhiþ sapuùpàbhir mårdhany enam avàkiret / adàsa iti coktvà triþ pràïmukhaü tam athotsçjet // Nar_5.41 // tataþprabhçti vaktavyaþ svàmyanugrahapàlitaþ / bhojyànnaþ pratigçhya÷ ca bhavaty abhimata÷ ca saþ // Nar_5.42 // 6.vetanasyànapàkarma bhçtànàü vetanasyokto dànàdànavidhikramaþ / vetanasyànapàkarma tad vivàdapadaü smçtam // Nar_6.1 // bhçtàya vetanaü dadyàt karmasvàmã yathàkramam / àdau madhye 'vasàne và karmaõo yad vini÷citam // Nar_6.2 // bhçtàvani÷citàyàü tu da÷abhàgaü samàpnuyuþ / làbhagobãjasasyànàü vaõiggopakçùãbalàþ // Nar_6.3 // karmopakaraõaü caiùàü kriyàü prati yad àhçtam / àptabhàvena kurvãta na jihmena samàcaret // Nar_6.4 // karmàkurvan prati÷rutya kàryo dattvà bhçtiü balàt / bhçtiü gçhãtvàkurvàõo dviguõàü bhçtim àvahet // Nar_6.5 // kàle 'pårõe tyajet karma bhçtinà÷o 'sya càrhati / svàmidoùàd apàkràman yàvat kçtam avàpnuyàt // Nar_6.6 // bhçtiùaóbhàgam àbhàùya pathi yugyakçtaü tyajan / adadat kàrayitvà tu karmaivaü sodayàü bhçtim // Nar_6.7 // anayan bhàñayitvà tu bhàõóavàn yànavàhane / dàpyo bhçticaturbhàgaü samam ardhapathe tyajan // Nar_6.8 // anayan vàhako 'py evaü bhçtihànim avàpnuyàt / dviguõàü tu bhçtiü dàpyaþ prasthàne vighnam àcaran // Nar_6.9 // bhàõóaü vyasanam àgacched yadi vàhakadoùataþ / dàpyo yat tatra naùñaü syàd daivaràjakçtàd çte // Nar_6.10 // gavàü ÷atàd vatsatarã dhenuþ syàd dvi÷atàd bhçtiþ / prati samvatsaraü gope sadoha÷ càùñame 'hani // Nar_6.11 // upànayet gà gopàya pratyahaü rajanãkùaye / cãçõàþ pãtà÷ ca tà gopaþ sàyàhne pratyupànayet // Nar_6.12 // syàc ced govyasanaü gopo vyàyacchet tatra ÷aktitaþ / a÷aktas tårõam àgamya svàmine tan nivedayet // Nar_6.13 // avyàyac channavikro÷an svàmine cànivedayan / voóhum arhati gopas tàü vinayaü càpi ràjani // Nar_6.14 // naùñavinaùñaü kçmibhiþ ÷vahataü viùame mçtam / hãnaü puruùakàreõa gopàyaiva nipàtayet // Nar_6.15 // ajàvike tathàruddhe vçkaiþ pàle tv anàyati / yat prasahya vçko hanyàt pàle tatkilbiùam bhavet // Nar_6.16 // tàsàü caivàniruddhànàü carantãnàü mitho vane / yàm utpatya vçko hanyàn na pàlas tatra kilbiùã // Nar_6.17 // vighuùya tu hçtaü caurair na pàlo dàtum arhati / yadi de÷e ca kàle ca svàminaþ svasya ÷aüsati // Nar_6.18 // etena sarvapàlànàü vivàdaþ samudàhçtaþ / mçteùu ca vi÷uddhiþ syàt pàlasyàïkàdidar÷anàt // Nar_6.19 // ÷ulkaü gçhãtvà paõyastrã necchantã dvis tad àvahet / aprayacchaüs tadà ÷ulkam anubhåya pumàn striyam // Nar_6.20 // ayonau kramate yas tu bahubhir vàpi vàsayet / ÷ulkam aùñaguõaü dàpyo vinayas tàvad eva ca // Nar_6.21 // paràjire gçhaü kçtvà stomaü dattvà vaset tu yaþ / sa tad gçhãtvà nirgacchet tçõakàùñheùñakàdikam // Nar_6.22 // stomavàhãni bhàõóàni pårõakàlàny upànayet / grahãtur àbhaved bhagnaü naùñaü cànyatra saüplavàt // Nar_6.23 // 7.asvàmivikrayaþ nikùiptaü và paradravyaü naùñaü labdhvàpahçtya và / vikrãyate 'samakùaü yad vij¤eyo 'svàmivikrayaþ // Nar_7.1 // dravyam asvàmivikrãtaü pràpya svàmã samàpnuyàt / prakà÷aü krayataþ ÷uddhiþ kretuþ steyaü rahaþ krayàt // Nar_7.2 // asvàmyanumatàd dàsàd asata÷ ca janàd rahaþ / hãnamålyam avelàyàü krãõaüs taddoùabhàg bhavet // Nar_7.3 // na gåhetàgamaü kretà ÷uddhis tasya tadàgamàt / viparyaye tulyadoùaþ steyadaõóaü ca so 'rhati // Nar_7.4 // vikretà svàmine 'rthaü ca kretur målyaü ca tatkçtam / dadyàd daõóaü tathà ràj¤e vidhir asvàmivikraye // Nar_7.5 // pareõa nihitaü labdhvà ràjany upaharen nidhim / ràjagàmã nidhiþ sarvaþ sarveùàü bràhmaõàd çte // Nar_7.6 // bràhmaõo 'pi nidhiü labdhvà kùipraü ràj¤e nivedayet / tena dattaü ca bhå¤jãta stenaþ syàd anivedayan // Nar_7.7 // svam apy arthaü tathà naùñaü labdhvà ràj¤e nivedayet / gçhõãyàt tatra taü ÷uddham a÷uddhaü syàt tato 'nyathà // Nar_7.8 // 8.krãtànu÷ayaþ vikrãya paõyaü målyena kretur yan na pradãyate / vikrãyàsaüpradànaü tad vivàdapadam ucyate // Nar_8.1 // loke 'smin dvividhaü dravyaü jaïgamaü sthàvaraü tathà / krayavikrayadharmeùu sarvaü tat paõyam ucyate // Nar_8.2 // ùaóvidhas tasya tu budhair dànàdànavidhiþ smçtaþ / gaõimaü tulimaü meyaü kriyayà råpataþ ÷riyà // Nar_8.3 // vikrãya paõyaü målyena kretur yo na prayacchati / sthàvarasya kùayaü dàpyo jaïgamasya kriyàphalam // Nar_8.4 // argha÷ ced apahãyeta sodayaü paõyam àvahet / sthàyinàm eùa niyamo diglàbho digvicàriõàm // Nar_8.5 // upahanyeta và paõyaü dahyetàpahriyeta và / vikretur eva so 'nartho vikrãyàsamprayacchataþ // Nar_8.6 // nirdoùaü dar÷ayitvà tu sadoùaü yaþ prayacchati / målyaü taddviguõaü dàpyo vinayaü tàvad eva ca // Nar_8.7 // tathànyahaste vikrãya yo 'nyasmai saüprayacchati / so 'pi taddviguõaü dàpyo vineyas tàvad eva ca // Nar_8.8 // dãyamànaü na gçhõàti krãtaü paõyaü ca yaþ krayã / vikrãõànas tad anyatra vikretà nàparàdhnuyàt // Nar_8.9 // dattamålyasya paõyasya vidhir eùa prakãrtitaþ / adatte 'nyatra samayàn na vikretur atikramaþ // Nar_8.10 // làbhàrthe vaõijàü sarva- paõyeùu krayavikrayaþ / sa ca làbho 'rgham àsàdya mahàn bhavati và na và // Nar_8.11 // tasmàd de÷e ca kàle ca vaõig arghaü paràkramet / na jihmena pravarteta ÷reyàn evaü vaõikpathaþ // Nar_8.12 // 9.vikrãyàsaüpradànam krãtvà målyena yaþ paõyaü kretà na bahu manyate / krãtvànu÷aya ity etad vivàdapadam ucyate // Nar_9.1 // krãtvà målyena yat paõyaü duùkrãtaü manyate krayã / vikretuþ pratideyaü tat tasminn evàhny avikùatam // Nar_9.2 // dvitãye 'hni dadat kretà målyàt triü÷àü÷am àvahet / dviguõaü tat tçtãye 'hni parataþ kretur eva tat // Nar_9.3 // kretà paõyaü parãkùeta pràk svayaü guõadoùataþ / parãkùyàbhimataü krãtaü vikretur na bhavet punaþ // Nar_9.4 // tryahàd dohyaü parãkùeta pa¤càhàd vàhyam eva tu / muktàvajrapravàlànàü saptàhaü syàt parãkùaõam // Nar_9.5 // dvipadàm ardhamàsaü syàt puüsàü taddviguõaü striyàþ / da÷àhaü sarvabãjànàm ekàhaü lohavàsasàm // Nar_9.6 // paribhuktaü ca yad vàsaþ kliùñaråpaü malãmasam / sadoùam api vikrãtaü vikretur na bhavet punaþ // Nar_9.7 // målyàùñabhàgo hãyeta sakçd dhautasya vàsasaþ / dviþ pàdas tris tribhàgas tu catuþkçtvo 'rdham eva ca // Nar_9.8 // ardhakùayàt tu parataþ pàdàü÷àpacayaþ kramàt / yàvat kùãõada÷aü jãrõaü jãrõasyàniyamaþ kùaye // Nar_9.9 // lohànàm api sarveùàü hetur agnikriyàvidhau / kùayaþ saüskriyamàõànàü teùàü dçùño 'gnisaügamàt // Nar_9.10 // suvarõasya kùayo nàsti rajate dvipalaü ÷atam / ÷atam aùñapalaü j¤eyaü kùayas syàt trapusãsayoþ // Nar_9.11 // tàmre pa¤capalaü vidyàd vikàrà ye ca tanmayàþ / taddhàtånàm anekatvàd ayaso 'niyamaþ kùaye // Nar_9.12 // tàntavasya ca saüskàre kùayavçddhã udàhçte / såtrakàrpàsikorõànàü vçddhir da÷apalaü ÷atam // Nar_9.13 // sthålasåtravatàü teùàü madhyànàü pa¤cakaü ÷atam / tripalaü tu susåkùmàõàm antaþkùaya udàhçtaþ // Nar_9.14 // triü÷àü÷o romaviddhasya kùayaþ karmakçtasya tu / kauùeyavalkalànàü tu naiva vçddhir na ca kùayaþ // Nar_9.15 // krãtvà nànu÷ayaü kuryàd vaõik paõyavicakùaõaþ / vçddhikùayau tu jànãyàt paõyànàm àgamaü tathà // Nar_9.16 // 10.samayasyànapàkarma pàùaõóanaigamàdãnàü sthitiþ samaya ucyate / samayasyànapàkarma tad vivàdapadaü smçtam // Nar_10.1 // pàùaõóanaigama÷reõã- pågavràtagaõàdiùu / saürakùet samayaü ràjà durge janapade tathà // Nar_10.2 // yo dharmaþ karma yac caiùàm upasthànavidhi÷ ca yaþ / yac caiùàü vçttyupàdànam anumanyeta tat tathà // Nar_10.3 // pratikålaü ca yad ràj¤aþ prakçtyavamataü ca yat / bàdhakaü ca yad arthànàü tat tebhyo vinivartayet // Nar_10.4 // mithaþ saüghàtakaraõam ahitaü ÷astradhàraõam / parasparopaghàtaü ca teùàü ràjà na marùayet // Nar_10.5 // pçthag gaõàü÷ ca ye bhindyus te vineyà vi÷eùataþ / àvaheyur bhayaü ghoraü vyàdhivat te hy upekùitàþ // Nar_10.6 // doùavat karaõaü yat syàd anàmnàyaprakalpitam / pravçttam api tad ràjà ÷reyaskàmo nivartayet // Nar_10.7 // 11.kùetrajavivàdaþ setukedàramaryàdà- vikçùñàkçùñani÷cayàþ / kùetràdhikàrà yatra syur vivàdaþ kùetrajas tu saþ // Nar_11.1 // kùetrasãmàvirodheùu sàmantebhyo vini÷cayaþ / nagaragràmagaõino ye ca vçddhatamà naràþ // Nar_11.2 // gràmasãmàsu ca bahir ye syus tatkçùijãvinaþ / gopa÷àkunikavyàdhà ye cànye vanagocaràþ // Nar_11.3 // samunnayeyus te sãmàü lakùaõair upalakùitàm / tuùàïgàrakapàlai÷ ca kumbhair àyatanair drumaiþ // Nar_11.4 // abhij¤àtai÷ ca valmãka- sthalanimnonnatàdibhiþ / kedàràràmamàrgai÷ ca puràõaiþ setubhis tathà // Nar_11.5 // nimnagàpahçtotsçùña- naùñacihnàsu bhåmiùu / tatprade÷ànumànàc ca pramàõair bhogadar÷anaiþ // Nar_11.6 // atha ced ançtaü bråyuþ sàmantàs tadvini÷caye / sarve pçthak pçthag daõóyà ràj¤à madhyamasàhasam // Nar_11.7 // gaõavçddhàdayas tv anye daõóaü dàpyàþ pçthak pçthak / vineyàþ prathamena syuþ sàhasenànçte sthitàþ // Nar_11.8 // naikaþ samunnayet sãmàü naraþ pratyayavàn api / gurutvàd asya dharmasya kriyaiùà bahuùu sthità // Nar_11.9 // eka÷ ced unnayet sãmàü sopavàsaþ samàhitaþ / raktamàlyàmbaradharaþ kùitim àropya mårdhani // Nar_11.10 // yadà ca na syur j¤àtàraþ sãmàyà na ca lakùaõam / tadà ràjà dvayoþ sãmàm uddhared iùñataþ svayam // Nar_11.11 // etenaiva gçhodyàna- nipànàyatanàdiùu / vivàdavidhir àkhyàtas tathà gràmàntareùu ca // Nar_11.12 // avaskarasthala÷vabhra- bhramasyandanikàdibhiþ / catuùpathasurasthàna- rathyàmàrgàn na rodhayet // Nar_11.13 // parakùetrasya madhye tu setur na pratiùidhyate / mahàguõo 'lpabàdha÷ ca vçddhir iùñà kùaye sati // Nar_11.14 // setus tu dvididho j¤eyaþ kheyo bandhyas tathaiva ca / toyapravartanàn kheyo bandhyaþ syàt tannivartanàt // Nar_11.15 // nàntareõodakaü sasyaü na÷yed abhyudakena tu / ya evànudake doùaþ sa evàbhyudake smçtaþ // Nar_11.16 // pårvapravçttam utsannam apçùñvà svàminaü tu yaþ / setuü pravartayet ka÷cin na sa tatphalabhàg bhavet // Nar_11.17 // mçte tu svàmini punas tadvaü÷ye vàpi mànave / ràjànam àmantrya tataþ prakuryàt setukarma tat // Nar_11.18 // ato 'nyathà kle÷abhàk syàn mçgavyàdhànudar÷anàt / iùavas tasya na÷yanti yo viddham anuvidhyati // Nar_11.19 // a÷aktapretanaùñeùu kùetrikeùv anivàritaþ / kùetraü ced vikçùet ka÷cid a÷nuvãta sa tatphalam // Nar_11.20 // vikçùyamàõe kùetre cet kùetrikaþ punar àvrajet / khilopacàraü tat sarvaü dattvà svakùetram àpnuyàt // Nar_11.21 // tadaùñabhàgàpacayàd yàvat sapta gatàþ samàþ / saüpràpte tv aùñame varùe bhuktaü kùetraü labheta saþ // Nar_11.22 // saüvatsareõàrdhakhilaü khilaü tad vatsarais tribhiþ / pa¤cavarùàvasannaü tu syàt kùetram añavãsamam // Nar_11.23 // kùetraü tripuruùaü yat syàd gçhaü và syàt kramàgatam / ràjaprasàdàd anyatra na tadbhogaþ paraü nayet // Nar_11.24 // utkramya tu vçtiü yatra sasyaghàto gavàdibhiþ / pàlaþ ÷àsyo bhavet tatra na cec chaktyà nivàrayet // Nar_11.25 // samålasasyanà÷e tu tatsvàmã samam àpnuyàt / vadhena pàlo mucyeta daõóaü svàmini pàtayet // Nar_11.26 // gauþ prasåtà da÷àhàt ca mahokùàjàviku¤jaràþ / nivàryàs tu prayatnena teùàü svàmã na daõóabhàk // Nar_11.27 // màùaü gàü dàpayed daõóaü dvau màùau mahiùãü tathà / ajàvike savatse tu daõóaþ syàd ardhamàùakaþ // Nar_11.28 // adaõóyà hastino '÷và÷ ca prajàpàlà hi te smçtàþ / adaõóyà garbhiõã gau÷ ca såtikà càbhisàriõã // Nar_11.29 // proktas tu dvir niùaõõànàü vasantyàü tu caturguõam / pratyakùacàrakàõàü tu cauradaõóaþ smçñas tathà // Nar_11.30 // yà naùñàþ pàladoùeõa gàvaþ kùetraü samà÷ritàþ / na tatra gomino daõóaþ pàlas taü daõóam arhati // Nar_11.31 // ràjagràhagçhãto và vajrà÷anihato 'pi và / atha sarpeõa daùño và giry agràt patito 'pi và // Nar_11.32 // siühavyàghrahato vàpi vyàdhibhiþ caiva pàtitaþ / na tatra doùaþ pàlasya na ca doùo 'sti gominàm // Nar_11.33 // gobhis tu bhakùitaü dhànyaü yo naraþ pratimàrgati / sàmantasya ÷ado deyo dhànyaü yat tatra vàpitam / gavatraü gomine deyaü dhànyaü tatkarùikasya tu // Nar_11.34 // gràmopànte ca yat kùetraü vivãtànte mahàpathe / anàvçte cet tannà÷e na pàlasya vyatikramaþ // Nar_11.35 // pathi kùetre vçtiþ kàryà yàm uùñro nàvalokayet / na laïghayet pa÷ur nà÷vo na bhidyàd yàü ca såkaraþ // Nar_11.36 // gçhaü kùetraü ca vij¤eyaü vàsahetuþ kuñumbinàm / tasmàt tan nàkùiped ràjà tad dhi målaü kuñumbinàm // Nar_11.37 // vçddhe janapade ràj¤o dharmaþ ko÷a÷ ca vardhate / hãyate hãyamàne ca vçddhihetum ataþ ÷rayet // Nar_11.38 // 12.strãpuüsayogaþ vivàhàdividhiþ strãõàü yatra puüsàü ca kãrtyate / strãpuüsayoganàmaitad vivàdapadam ucyate // Nar_12.1 // strãpuüsayos tu saübandhàd varaõaü pràg vidhãyate / varaõàd grahaõaü pàõeþ saüskàro 'tha dvilakùaõaþ // Nar_12.2 // tayor aniyataü proktaü varaõaü doùadar÷anàt / pàõigrahaõamantràbhyàü niyataü dàralakùaõam // Nar_12.3 // bràhmaõakùatriyavi÷àü ÷ådràõàü ca parigrahe / svajàtyà ÷reyasã bhàryà svajàtya÷ ca patiþ striyàþ // Nar_12.4 // bràhmaõasyànulomyena striyo 'nyàs tisra eva tu / ÷ådràyàþ pràtilomyena tathànye patayas trayaþ // Nar_12.5 // dve bhàrye kùatriyasyànye vai÷yasyaikà prakãrtità / vai÷yàyà dvau patã j¤eyàv eko 'nyaþ kùatriyàpatiþ // Nar_12.6 // à saptamàt pa¤camàd và bandhubhyaþ pitçmàtçtàþ / avivàhyàþ sagotràþ syuþ samànapravaràs tathà // Nar_12.7 // parãkùyaþ puruùaþ puüstve nijair evàïgalakùaõaiþ / pumàü÷ ced avikalpena sa kanyàü labdhum arhati // Nar_12.8 // subaddhajatrujànvasthiþ subaddhàüsa÷irodharaþ / sthålaghàñas tanårutvag avilagnagatisvaraþ // Nar_12.9 // viñ càsya plavate nàpsu hlàdi måtraü ca phenilam / pumàn syàül lakùaõair etair viparãtais tu paõóakaþ // Nar_12.10 // caturda÷avidhaþ ÷àstre sa tu dçùño manãùibhiþ / cikitsya÷ càcikitsya÷ ca teùàm ukto vidhiþ kramàt // Nar_12.11 // nisargapaõóo vadhri÷ ca pakùapaõóas tathaiva ca / abhi÷àpàd guro rogàd devakrodhàt tathaiva ca // Nar_12.12 // ãrùyàpaõóa÷ ca sevya÷ ca vàtaretà mukhebhagaþ / àkùipto moghabãja÷ ca ÷àlãno 'nyapatis tathà // Nar_12.13 // tatràdyàv apratãkarau pakùàkhyo màsam àcaret / anukramàt trayasyàsya kàlaþ saüvatsaraþ smçtaþ // Nar_12.14 // ãrùyàpaõóàdayo ye 'nye catvàraþ samudàhçtàþ / saütyaktavyàþ patitavat kùatayonyà api striyàþ // Nar_12.15 // àkùiptamoghabãjàbhyàm patyàv apratikarmaõi / patir anyaþ smçto nàryà vatsaraü saüpratãkùya tu // Nar_12.16 // ÷àlãnasyàpi dhçùñastrã- saüyogàd bhajyate dhvajaþ / taü hãnavegam anyastrã- bàlàdyàbhir upakramet // Nar_12.17 // anyasyàm yo manuùyaþ syàd amanuùyaþ svayoùiti / labheta sànyaü bhartàram etat kàryaü prajàpateþ // Nar_12.18 // apatyàrthaü striyaþ sçùñàþ strã kùetraü bãjinaþ prajàþ / kùetraü bãjavate deyaü nàbãjã kùetram arhati // Nar_12.19 // pità dadyàt svayaü kanyàm bhràtà vànumate pituþ / màtàmaho màtula÷ ca sakulyà bàndhavàs tathà // Nar_12.20 // màtàbhàve tu sarveùàü prakçtau yadi vartate / tasyàm aprakçtisthàyàü dadyuþ kanyàü svajàtayaþ // Nar_12.21 // yadà tu naiva ka÷cit syàt kanyà ràjànam àvrajet / anuj¤ayà tasya varaü pratãtya varayet svayam // Nar_12.22 // savarõam anuråpaü ca kularåpavayaþ÷rutaiþ / saha dharmaü caret tena putràü÷ cotpàdayet tataþ // Nar_12.23 // pratigçhya ca yaþ kanyàü naro de÷àntaraü vrajet / trãn çtån samatikramya kanyànyaü varayed varam // Nar_12.24 // kanyà nartum upekùeta bàndhavebhyo nivedayet / te cen na dadyus tàü bhartre te syur bhråõahabhiþ samàþ // Nar_12.25 // yàvanta÷ ca rtavas tasyàþ samatãtà patiü vinà / tàvatyo bhråõahatyàþ syus tasya yo na dadàti tàm // Nar_12.26 // ato 'pravçtte rajasi kanyàü dadyàt pità sakçt / mahad enaþ spç÷ed enam anyathaiùa vidhiþ satàm // Nar_12.27 // sakçd aü÷o nipatati sakçt kanyà pradãyate / sakçd àha dadànãti trãõy etàni sakçt sakçt // Nar_12.28 // bràhmàdiùu vivàheùu pa¤casv eùu vidhiþ smçtaþ / guõàpekùaü bhaved dànam àsuràdiùu ca triùu // Nar_12.29 // kanyàyàm pràpta÷ulkàyàü jyàyàü÷ ced vara àvrajet / dharmàrthakàmasaüyuktaü vàcyaü tatrànçtaü bhavet // Nar_12.30 // nàduùñàü dåùayet kanyàü nàduùñaü dåùayed varam / doùe tu sati nàgaþ syàd anyonyaü tyajatos tayoþ // Nar_12.31 // dattvà nyàyena yaþ kanyàü varàya na dadàti tàm / aduùña÷ ced varo ràj¤à sa daõóyas tatra coravat // Nar_12.32 // yas tu doùavatãü kanyàm anàkhyàya prayacchati / tasya kuryàn nçpo daõóaü pårvasàhasacoditam // Nar_12.33 // akanyeti tu yaþ kanyàü bråyàd dveùeõa mànavaþ / sa ÷ataü pràpnuyàd daõóaü tasyà doùam adar÷ayan // Nar_12.34 // pratigçhya tu yaþ kanyàm aduùñàm utsçjed varaþ / vineyaþ so 'py akàmo 'pi kanyàü tàm eva codvahet // Nar_12.35 // dãrghakutsitarogàrtà vyaïgà saüsçùñamaithunà / dhçùñànyagatabhàvà ca kanyàdoùàþ prakãrtitàþ // Nar_12.36 // unmattaþ patitaþ klãbo durbhagas tyaktabàndhavaþ / kanyàdoùau ca yau pårvau eùa doùagaõo vare // Nar_12.37 // aùñau vivàhà varõànàü saüskàràrthaü prakãrtitàþ / bràhmas tu prathamas teùàü pràjàpatyas tathaiva ca // Nar_12.38 // àrùa÷ caivàtha daiva÷ ca gàndharva÷ càsuras tathà / ràkùaso 'nantaras tasmàt pai÷àcas tv aùñamaþ smçtaþ // Nar_12.39 // satkçtyàhåya kanyàü tu bràhme dadyàd tv alaükçtàm / saha dharmaü carety uktvà pràjàpatyo vidhãyate // Nar_12.40 // vastragomithune dattvà vivàhas tv àrùa ucyate / antarvedyàü tu daivaþ syàd çtvije karma kurvate // Nar_12.41 // icchantãm icchate pràhur gàndharvo nàma pa¤camam / vivàhas tv àsuro j¤eyaþ ÷ulkasaüvyavahàrataþ // Nar_12.42 // prasahya haraõàd ukto vivàho ràkùasas tathà / suptamattopagamanàt pai÷àcas tv aùñamo 'dhamaþ // Nar_12.43 // eùàü tu dharmyàs catvàro bràhmàdyàþ samudàhçtàþ / sàdhàraõaþ syàd gàndharvas trayo 'dharmyàs tv ataþ pare // Nar_12.44 // parapårvàþ striyas tv anyàþ sapta proktà yathàkramam / punarbhås trividhà tàsàü svairiõã tu caturvidhà // Nar_12.45 // kanyaivàkùatayonir yà pàõigrahaõadåùità / punarbhåþ prathamà soktà punaþ saüskàram arhati // Nar_12.46 // kaumàraü patim utsçjya yànyaü puruùam à÷rità / punaþ patyur gçham yàyàt sà dvitãyà prakãrtità // Nar_12.47 // asatsu devareùu strã bàndhavair yà pradãyate / savarõàyàsapiõóàya sà tçtãyà prakãrtità // Nar_12.48 // strã prasåtàprasåtà và patyàv eva tu jãvati / kàmàt samà÷rayed anyaü prathamà svairiõã tu sà // Nar_12.49 // mçte bhartari yà pràptàn devaràn apy apàsya tu / upagacchet paraü kàmàt sà dvitãyà prakãrtità // Nar_12.50 // pràptà de÷àd dhanakrãtà kùutpipàsàturà ca yà / tavàham ity upagatà sà tçtãyà prakãrtità // Nar_12.51 // de÷adharmàn apekùya strã gurubhir yà pradãyate / utpannasàhasànyasmai sàntyà vai svairiõã smçtà // Nar_12.52 // punarbhuvàü eùa vidhiþ svairiõãnàü ca kãrtitaþ / pårvà pårvàjaghanyàsàü ÷reyasã tåttarottarà // Nar_12.53 // apatyam utpàdayitus tàsàü yà ÷ulkato hçtà / a÷ulkopanatàyàü tu kùetrikasyaiva tat phalam // Nar_12.54 // kùetrikasya yad aj¤àtaü kùetre bãjaü pradãyate / na tatra bãjino bhàgaþ kùetrikasyaiva tad bhavet // Nar_12.55 // oghavàtàhçtaü bãjaü kùetre yasya prarohati / phalabhug yasya tat kùetraü na bãjã phalabhàg bhavet // Nar_12.56 // mahokùo janayed vatsàn yasya goùu vraje caran / tasya te yasya tà gàvo moghaü syanditam àrùabham // Nar_12.57 // kùetrikànumataü bãjaü yasya kùetre pramucyate / tadapatyaü dvayor eva bãjikùetrikayor matam // Nar_12.58 // narte kùetraü bhavet sasyaü na ca bãjaü vinàsti tat / ato 'patyaü dvayor iùñaü pitur màtu÷ ca dharmataþ // Nar_12.59 // nàthavatyà paragçhe saüyuktasya striyà saha / dçùñaü saügrahaõaü tajj¤air nàgatàyàþ svayaü gçhe // Nar_12.60 // praduùñatyaktadàrasya klãbasya kùamakasya ca / svecchayopeyuùo dàràn na doùaþ sàhaso bhavet // Nar_12.61 // parastriyà sahàkàle 'de÷e và bhavato mithaþ / sthànasaübhàùaõàmodàs trayaþ saügrahaõakramàþ // Nar_12.62 // nadãnàü saügame tãrtheùv àràmeùu vaneùu ca / strã pumàü÷ ca sameyàtàü gràhyaü saügrahaõaü bhavet // Nar_12.63 // dåtãprasthàpanai÷ caiva lekhàsaüpreùaõair api / anyair api vyabhicàraiþ sarvaü saügrahaõaü smçtam // Nar_12.64 // striyaü spç÷ed ade÷e yaþ spçùño và mar÷ayet tathà / parasparasyànumate tac ca saügrahaõaü bhavet // Nar_12.65 // bhakùair và yadi và bhojyair vastrair màlyais tathaiva ca / saüpreùyamànair gandhai÷ ca sarvaü saügrahaõaü smçtam // Nar_12.66 // darpàd và yadi và mohàc chlàghayà và svayaü vadet / mameyaü bhuktapårveti sarvaü saügrahaõaü smçtam // Nar_12.67 // pàõau ya÷ ca nigçhõãyad veõyàü vastràntare 'pi và / tiùñha tiùñheti và bruyàt sarvaü saügrahaõaü smçtam // Nar_12.68 // svajàtyatikrame puüsàü uktam uttamasàhasam / viparyaye madhyamas tu pràtilome pramàpaõam // Nar_12.69 // kanyàyàm asakàmàyàü dvyàïgulasyàvakartanam / uttamàyàü vadhas tv eva sarvasvaharaõaü tathà // Nar_12.70 // sakàmàyàü tu kanyàyàü savarõe nàsty atikramaþ / kiütv alaükçtya satkçtya sa evainàü samudvahet // Nar_12.71 // màtà màtçùvasà ÷va÷rår màtulànã pitçùvasà / pitçvyasakhi÷iùyastrã bhaginã tatsakhã snuùà // Nar_12.72 // duhitàcàryabhàryà ca sagotrà ÷araõàgatà / ràj¤ã pravrajità dhàtrã sàdhvã varõottamà ca yà // Nar_12.73 // àsàm anyatamàü gatvà gurutalpaga ucyate / ÷i÷nasyotkartanaü daõóo nànyas tatra vidhãyate // Nar_12.74 // pa÷uyonyàm atikràman vineyaþ sa damaü ÷atam / madhyamaü sàhasaü goùu tad evàntyàvasàyiùu // Nar_12.75 // agamyàgàminaþ ÷àsti daõóo ràj¤à pracoditaþ / pràya÷cittavidhàv atra pràya÷cittaü vi÷odhanam // Nar_12.76 // svairiõy abràhmaõã ve÷yà dàsã niùkàsinã ca yà / gamyàþ syur ànulomyena striyo na pratilomataþ // Nar_12.77 // àsv eva tu bhujiùyàsu doùaþ syàt paradàravat / gamyà api hi nopeyàs tà÷ ced anyaparigrahàþ // Nar_12.78 // anutpannaprajàyàs tu patiþ preyàd yadi striyàþ / niyuktà gurubhir gacched devaraü putrakàmyayà // Nar_12.79 // sa ca tàü pratipadyeta tathaivà putrajanmataþ / putre jàte nivarteta viplavaþ syàd ato 'nyathà // Nar_12.80 // ghçtenàbhyajya gàtràõi tailenàvikçtena và / mukhàn mukhaü pariharan gàtrair gàtràõy asaüspç÷an // Nar_12.81 // striyaü putravatãü vandhyàü nãrajaskàm anicchantãm / na gacched garbhiõãü nindyàm aniyuktàü ca bandhubhiþ // Nar_12.82 // aniyuktà tu yà nàrã devaràj janayet sutam / jàrajàtam arikthãyaü tam àhur dharmavàdinaþ // Nar_12.83 // tathàniyukto bhàryàyàü yavãyठjyàyaso vrajet / yavãyaso và yo jyàyàn ubhau tau gurutalpagau // Nar_12.84 // kule tadava÷eùe tu saütànàrthaü na kàmataþ / niyukto gurubhir gacched bhràtçbhàryàü yavãyasaþ // Nar_12.85 // avidyamàne tu gurau ràj¤o vàcyaþ kulakùayaþ / tatas tadvacanàd gacched anu÷iùya striyà saha // Nar_12.86 // pårvoktenaiva vidhinà snàtàü puüsavane ÷uciþ / sakçd à garbhàdhànàd và kçte garbhe snuùaiva sà // Nar_12.87 // ato 'nyathà vartamànaþ pumàn strã vàpi kàmataþ / vineyau subhç÷aü ràj¤à kilbiùã syàd anigrahàt // Nar_12.88 // ãrùyàsåyasamutthe tu saürambhe ràgahetuke / dampatã vivadeyàtàü na j¤àtiùu na ràjani // Nar_12.89 // anyonyaü tyajator nàgaþ syàd anyonyaviruddhayoþ / strãpuüsayor nigåóhàyà vyabhicàràd çte striyàþ // Nar_12.90 // vyabhicàre striyà mauõóyam adhaþ÷ayanam eva ca / kadannaü và kuvàsa÷ ca karma càvaskaro¤jhanam // Nar_12.91 // strãdhanabhraùñasarvasvàü garbhavisraüsinãü tathà / bhartu÷ ca vadham icchantãü striyaü nirvàsayed gçhàt // Nar_12.92 // anartha÷ãlàü satataü tathaivàpriyavàdinãm / pårvà÷inãü ca yà bhartuþ striyaü nirvàsayed budhaþ // Nar_12.93 // vandhyàü strãjananãü nindyàü pratikulàü ca sarvadà / kàmato nàbhinandeta kurvann evaü sa doùabhàk // Nar_12.94 // anukålàm avàgduùñàü dakùàü sàdhvãü prajàvatãm / tyajan bhàryàm avasthàpyo ràj¤à daõóena bhåyasà // Nar_12.95 // aj¤àtadoùeõoóhà yà nirgatà nànyam à÷rità / bandhubhiþ sà niyoktavyà nirbandhuþ svayam à÷rayet // Nar_12.96 // naùñe mçte pravrajite klãbe ca patite patau / pa¤casv àpatsu nàrãõàü patir anyo vidhãyate // Nar_12.97 // aùñau varùàõy udãkùeta bràhmaõã proùitaü patim / aprasåtà tu catvàri parato 'nyaü samà÷rayet // Nar_12.98 // kùatriyà ùañ samàs tiùñhed aprasåtà samàtrayam / vai÷yà prasåtà catvàri dve same tv itarà vaset // Nar_12.99 // na ÷ådràyàþ smçtaþ kàlo na ca dharmavyatikramaþ / vi÷eùato 'prasåtàyàþ saüvatsaraparà sthitiþ // Nar_12.100 // apravçttau smçtaþ dharma eùa proùitayoùitàm / jãvati ÷råyamàõe tu syàd eùa dviguõo vidhiþ // Nar_12.101 // prajàpravçttau bhåtànàü sçùñir eùà prajàpateþ / ato 'nyagamane strãõàm evaü doùo na vidyate // Nar_12.102 // ànulomyena varõànàü yaj janma sa vidhiþ smçtaþ / pràtilomyena yaj janma sa j¤eyo varõasaükaraþ // Nar_12.103 // anantaraþ smçtaþ putraþ putra ekàntaras tathà / dvyantara÷ cànulomyena tathaiva pratilomataþ // Nar_12.104 // ugraþ pàra÷ava÷ caiva niùàda÷ cànulomataþ / uttamebhyas trayas tribhyaþ ÷ådràputràþ prakãrtitàþ // Nar_12.105 // bràhmaõyà api càõóàla- såtavaidehakà api / aparebhyas trayas tribhyà vij¤eyaþ pratilomataþ // Nar_12.106 // ambaùñho màgadha÷ caiva kùattà ca kùatriyàsutàþ / ànulomyena tatraiko dvau j¤eyau pratilomataþ // Nar_12.107 // vai÷yàputràs tu dauùùanta- yavanàyogavà api / pràtilomyena yatraiko dvau j¤eyau cànulomajau // Nar_12.108 // såtàdyàþ pratilomàs tu ye jàtipratilomajàþ / te saükaràþ ÷vapàkàdyàs teùàü triþ saptako gaõaþ // Nar_12.109 // savarõo bràhmaõãputraþ kùatriyàyàm anantaraþ / ambaùñhograu tathà putràv evaü kùatriyavai÷yayoþ // Nar_12.110 // ekàntaras tu dauùùanto vai÷yàyàü bràhmaõàt sutaþ / ÷ådràyàü kùatriyàt tadvan niùàdo nàma jàyate // Nar_12.111 // ÷ådrà pàra÷avaü såte bràhmaõàd uttaraü sutam / ànulomyena varõànàü putrà hy ete prakãrtitàþ // Nar_12.112 // såta÷ ca màgadha÷ caiva putràv àyogavas tathà / pràtilomyena varõànàü tadvad ete 'py anantaràþ // Nar_12.113 // anantaraþ smçtaþ såto bràhmaõyàü kùatriyàt sutaþ / màgadhàyogavau tadvad dvã putrau vai÷ya÷ådrayoþ // Nar_12.114 // bràhmaõy ekàntaraü vai÷yàt såte vaidehakaü sutam / kùattàraü kùatriyà ÷ådràt putram ekàntaraü tathà // Nar_12.115 // dvyantaraþ pràtilomyena pàpiùñhaþ sati saükare / càõóàlo jàyate ÷ådràd bràhmaõã yatra muhyati // Nar_12.116 // ràj¤à parãkùyaü na yathà jàyate varõasaükaraþ / tasmàd ràj¤à vi÷eùeõa trayã rakùyà tu saükaràt // Nar_12.117 // 13.dàyabhàgaþ vibhàgo 'rthasya pitryasya putrair yatra prakalpyate / dàyabhàga iti proktaü tad vivàdapadaü budhaiþ // Nar_13.1 // pitary årdhvaü mçte putrà vibhajeyur dhanaü pituþ / màtur duhitaro 'bhàve duhitàraü tadanvayaþ // Nar_13.2 // màtur nivçtte rajasi prattàsu bhaginãùu ca / niraùñe vàpy amaraõe pitary uparataspçhe // Nar_13.3 // pitaiva và svayaü putràn vibhajed vayasi sthitaþ / jyeùñhaü ÷reùñhavibhàgena yathà vàsya matir bhavet // Nar_13.4 // bibhçyàd vecchataþ sarvठjyeùñho bhràtà yathà pità / bhràtà ÷aktaþ kaniùñho và ÷aktyapekùaþ kule kriyà // Nar_13.5 // ÷auryabhàryàdhane hitvà yac ca vidyàdhanaü bhavet / trãõy etàny avibhàjyàni prasàdo ya÷ ca paitçkaþ // Nar_13.6 // màtrà ca svadhanaü dattaü yasmai syàt prãtipårvakam / tasyàpy eùa vidhir dçùño màtàpãùñe yathà pità // Nar_13.7 // adhyagnyadhyàvahanikaü bhartçdàyas tathaiva ca / bhràtçmàtçpitçbhya÷ ca ùaóvidhaü strãdhanaü smçtam // Nar_13.8 // strãdhanaü tadapatyànàü bhartçgàmy aprajàsu ca / bràhmàdiùu catuþùv àhuþ pitçgàmãtareùu tu // Nar_13.9 // kuñumbaü bibhçyàd bhràtur yo vidyàm adhigacchataþ / bhàgaü vidyàdhanàt tasmàt sa labhetà÷ruto 'pi san // Nar_13.10 // vaidyo 'vaidyàya nàkàmo dadyàd aü÷aü svato dhanàt / pitçdravyaü tad à÷ritya na cet tena tad àhçtam // Nar_13.11 // dvàv àü÷au pratipadyeta vibhajann àtmanaþ pità / samàü÷abhàginã màtà putràõàü syàn mçte patau // Nar_13.12 // jyeùñhàyàü÷o 'dhiko deyaþ jyeùñhàya tu varaþ smçtaþ / samàü÷abhàjaþ ÷eùàþ syur aprattà bhaginã tathà // Nar_13.13 // kùetrajeùv api putreùu tadvaj jàteùu dharmataþ / varõàvareùv aü÷ahànir åóhàjàteùv anukramàt // Nar_13.14 // pitraiva tu vibhaktà ye hãnàdhikasamair dhanaiþ / teùàü sa eva dharmaþ syàt sarvasya hi pità prabhuþ // Nar_13.15 // kànãna÷ ca sahoóha÷ ca gåóhàyàü ya÷ ca jàyate / teùàü voóhàpità j¤eyas te ca bhàgaharàþ smçtàþ // Nar_13.16 // aj¤àtapitçko ya÷ ca kànãno 'nåóhamàtçkaþ / màtàmahàya dadyàt sa piõóaü rikthaü hareta ca // Nar_13.17 // jàtà ye tv aniyuktàyàm ekena bahubhis tathà / arikthabhàjas te sarve bãjinàm eva te sutàþ // Nar_13.18 // dadyus te bãjine piõóaü màtà cec chulkato hçtà / a÷ulkopagatàyàü tu piõóadà voóhur eva te // Nar_13.19 // pitçdviñ patitaþ paõóo ya÷ ca syàd aupapàtikaþ / aurasà api naite 'ü÷aü labheran kùetrajàþ kutaþ // Nar_13.20 // dãrghatãvràmayagrastà jaóonmattàndhapaïgavaþ / bhartavyàþ syuþ kule caite tatputràs tv aü÷abhàginaþ // Nar_13.21 // dviràmuùyàyaõà dadyur dvàbhyàü piõóodake pçthak / rikthàd ardhàü÷am àdadyur bãjikùetrikayos tathà // Nar_13.22 // saüsçùñinàü tu yo bhàgas teùàm eva sa iùyate / ato 'nyathàü÷abhàjo hi nirbãjiùv itaràn iyàt // Nar_13.23 // bhràtàm aprajaþ preyàt ka÷cic cet pravrajet tu và / vibhajeyur dhanaü tasya ÷eùàs tu strãdhanaü vinà // Nar_13.24 // bharaõam càsya kurvãran strãõàm à jãvitakùayàt / rakùanti ÷ayyàü bhartu÷ ced àcchindyur itaràsu tu // Nar_13.25 // syàd yasya duhità tasyàþ pitraü÷o bharaõe mataþ / à saüskàràd bhajed enàü parato bibhçyàt patiþ // Nar_13.26 // mçte bhartary aputràyàþ patipakùaþ prabhuþ striyàþ / viniyogàtmarakùàsu bharaõe ca sa ã÷varaþ // Nar_13.27 // parikùãõe patikule nirmaõuùye nirà÷raye / tatsapiõóeùu vàsatsu pitçpakùaþ prabhuþ striyàþ // Nar_13.28 // pakùadvayàvasàne tu ràjà bhartà smçtaþ striyàþ / sa tasyà bharaõaü kuryàn nigçhõãyàt patha÷ cyutàm // Nar_13.29 // svàtantryàd vipraõa÷yanti kule jàtà api striyaþ / asvàtantryam atas tàsàü prajàpatir akalpayat // Nar_13.30 // pità rakùati kaumàre bhartà rakùati yauvane / putrà rakùanti vaidhavye na strã svàtantryam arhati // Nar_13.31 // yac chiùñaü pitçdàyebhyo dattva rõaü paitçkaü ca yat / bhràtçbhis tad vibhaktavyam çõã na syàd yathà pità // Nar_13.32 // yeùàü ca na kçtàþ pitrà saüskàravidhayaþ kramàt / kartavyà bhràtçbhis teùàü paitçkàd eva te dhanàt // Nar_13.33 // avidyamàne pitrye 'rthe svàü÷àd uddhçtya và punaþ / ava÷yakàryàþ saüskàrà bhràtaraü pårvasaüskçtaiþ // Nar_13.34 // kuñumbàrtheùu codyuktas tatkàryaü kurute ca yaþ / sa bhràtçbhir bçühaõãyo gràsàchàdanavàhanaiþ // Nar_13.35 // vibhàgadharmasaüdehe dàyàdànàü vinirõaye / j¤àtibhir bhàgalekhyai÷ ca pçthakkàryapravartanàt // Nar_13.36 // bhràtàm avibhaktànàm eko dharmaþ pravartate / vibhàge sati dharmo 'pi bhaved eùàü pçthak pçthak // Nar_13.37 // dànagrahaõapa÷vanna- gçhakùetraparigrahàþ / vibhaktànàü pçthag j¤eyàþ pàkadharmàgamavyayàþ // Nar_13.38 // sàkùitvaü pràtibhàvyaü ca dànaü grahaõam eva ca / vibhaktà bhràtaraþ kåryur nàvibhaktà parasparam // Nar_13.39 // yeùàm etàþ kriyà loke pravartante svarikthinàm / vibhaktàn avagaccheyur lekhyam apy antareõa tàn // Nar_13.40 // yady ekajàtà bahavaþ pçthagdharmàþ pçthakkriyàþ / pçthakkarmaguõopetà na te kçtyeùu saümatàþ // Nar_13.41 // svàn bhàgàn yadi dadyus te vikrãõãrann athàpi và / kuryur yatheùñaü tat sarvam ã÷ante svadhanasya te // Nar_13.42 // aurasaþ kùetraja÷ caiva putrikàputra eva ca / kànãna÷ ca sahoóha÷ ca gåóhotpannas tathaiva ca // Nar_13.43 // paunarbhavo 'paviddha÷ ca labdhaþ krãtaþ kçtas tathà / svayaü copagataþ putrà dvàda÷aita udàhçtàþ // Nar_13.44 // teùàü ùaó bandhudàyàdàþ ùaó adàyàdabàndhavàþ / pårvaþ pårvaþ smçtaþ ÷reyàj jaghanyo yo ya uttaraþ // Nar_13.45 // kramàd dhy ete prapadyeran mçte pitari taddhanam / jyàyaso jyàyaso 'bhàve jaghanyas tad avàpnuyàt // Nar_13.46 // putràbhàve tu duhità tulyasaütànadar÷anàt / putra÷ ca duhità coktau pituþ saütànakàrakau // Nar_13.47 // abhàve tu duhitéõàü sakulyà bàndhavàs tataþ / tataþ sajàtyàþ sarveùàm abhàve ràjagàmi tat // Nar_13.48 // anyatra bràhmaõàt kiütu ràjà dharmaparàyaõaþ / sa strãõàü jãvanaü dadyàd eùa dàyavidhiþ smçtaþ // Nar_13.49 // 14.sàhasam sahasà kriyate karma yatkiücid baladarpitaiþ / tat sàhasam iti proktaü saho balam ihocyate // Nar_14.1 // tat punas trividhaü j¤eyaü prathamaü madhyamaü tathà / uttamaü ceti ÷àstreùu tasyoktaü lakùaõaü pçthak // Nar_14.2 // phalamålodakàdãnàü kùetropakaraõasya ca / bhaïgàkùepopamardàdyaiþ prathamaü sàhasaü smçtam // Nar_14.3 // vàsaþpa÷vannapànànàm gçhopakaraõasya ca / etenaiva prakàreõa madhyamaü sàhasaü smçtam // Nar_14.4 // vyàpàdo viùa÷astràd yaiþ paradàrapradharùaõam / pràõoparodhi yac cànyad uktam uttamasàhasam // Nar_14.5 // tasya daõóaþ kriyàpekùaþ prathamasya ÷atàvaraþ / madhyamasya tu ÷àstraj¤air j¤eyaþ pa¤ca÷atàvaraþ // Nar_14.6 // vadhaþ sarvasvaharaõaü puràn nirvàsanàïkane / tadaïgaccheda ity ukto daõóa uttamasàhase // Nar_14.7 // avi÷eùeõa sarveùàm eùa daõóavidhiþ smçtaþ / vadhàd çte bràhmaõasya na vadhaü bràhmaõo 'rhati // Nar_14.8 // ÷iraso muõóanaü daõóas tasya nirvàsanaü puràt / lalàñe càbhi÷astàïkaþ prayàõaü gardabhena ca // Nar_14.9 // syàtàü saüvyavahàryau tau dhçtadaõóau tu pårvayoþ / dhçtadaõóo 'py asaübhojyo j¤eya uttamasàhase // Nar_14.10 // tasyaiva bhedaþ steyaü syàd vi÷eùas tatra cocyate / atisàhasam àkramya steyam àhu÷ chalena tu // Nar_14.11 // tad api trividhaü proktaü dravyàpekùaü manãùibhiþ / kùudramadhyottamànàü tu dravyàõàm apakarùaõàt // Nar_14.12 // mçdbhàõóàsanakhañvàsthi- dàrucarmatçõàdi yat / ÷amãdhànyamudgàdãni kùudradravyam udàhçtam // Nar_14.13 // vàsaþ kau÷eyavarjaü ca govarjaü pa÷avas tathà / hiraõyavarjaü lohaü ca madhyaü vrãhiyavà api // Nar_14.14 // hiraõyaratnakau÷eya- strãpuügogajavàjinaþ / devabràhmaõaràj¤àü ca dravyaü vij¤eyam uttamam // Nar_14.15 // upàyair vividhair eùàü chalayitvàpakarùaõam / suptapramattamattebhyaþ steyam àhur manãùiõaþ // Nar_14.16 // sahoóhagrahaõàt steyaü hoóhe 'saty upabhogataþ / ÷aïkà tv asajjanaikàrthyàd anàyavyayatas tathà // Nar_14.17 // bhaktàvakà÷adàtàraþ stenànàü ye prasarpatàm / ÷aktà÷ ca ya upekùante te 'pi taddoùabhàginaþ // Nar_14.18 // utkro÷atàü janànàü ca hriyamàõe dhane 'pi ca / ÷rutvà ye nàbhidhàvanti te 'pi taddoùabhàginaþ // Nar_14.19 // sàhaseùu ya evoktas triùu daõóo manãùibhiþ / sa eva daõóaþ steye 'pi dravyeùu triùv anukramàt // Nar_14.20 // gavàdiùu praõaùñeùu dravyeùv apahçteùu và / padenànveùaõaü kuryur à målàt tadvido janàþ // Nar_14.21 // gràme vraje vivãte và yatra saünipatet padam / voóhavyaü tad bhavet tena na cet so 'nyatra tan nayet // Nar_14.22 // pade pramåóhe bhagne và viùamatvàj janàntike / yas tv àsannataro gràmo vrajo và tatra pàtayet // Nar_14.23 // same 'dhvani dvayor yatra tena pràyo '÷ucir janaþ / pårvàpadànair dçùño và saüsçùño và duràtmabhiþ // Nar_14.24 // gràmeùv anveùaõaü kuryu÷ caõóàlavadhakàdayaþ / ràtrisaücàriõo ye ca bahiþ kuryur bahi÷caràþ // Nar_14.25 // steneùv alabhyamàneùu ràjà dadyàt svakàd dhanàt / upekùamàõo hy enasvã dharmàd arthàc ca hãyate // Nar_14.26 // 1516.vàgdaõóapàruùye de÷ajàtikulàdãnàm àkro÷anyaïgasaühitam / yad vacaþ pratikålàrthaü vàkpàruùyaü tad ucyate // Nar_1516.1 // niùñhurà÷lãlatãvratvàt tad api trividhaü smçtam / gauravànukramàd asya daõóo 'py atra kramàd guruþ // Nar_1516.2 // sàkùepaü niùñhuraü j¤eyam a÷lãlaü nyaïgasaüyutam / pàtanãyair upakro÷ais tãvram àhur manãùiõaþ // Nar_1516.3 // paragàtreùv abhidroho hastapàdàyudhàdibhiþ / bhasmàdibhi÷ copaghàto daõóapàruùyam ucyate // Nar_1516.4 // tasyàpi dçùñaü traividhyaü mçdumadhyottamaü kramàt / avagåraõaniþsaïga- pàtanakùatadar÷anaiþ // Nar_1516.5 // hãnamadhyottamànàü tu dravyàõàm samatikramàt / trãõy eva sàhasàny àhus tatra kaõñaka÷odhanam // Nar_1516.6 // vidhiþ pa¤cavidhas tåkta etayor ubhayor api / vi÷uddhir daõóabhàktvaü ca tatra saübadhyate yathà // Nar_1516.7 // pàruùye sati saürambhàd utpanne kùubdhayor dvayoþ / sa manyate yaþ kùamate daõóabhàg yo 'tivartate // Nar_1516.8 // pàruùyadoùàvçtayor yugapat saüpravçttayoþ / vi÷eùa÷ cen na dç÷yeta vinayaþ syàt samas tayoþ // Nar_1516.9 // pårvam àkùàrayed yas tu niyataü syàt sa doùabhàk / pa÷càd yaþ so 'py asatkàrã pårve tu vinayo guruþ // Nar_1516.10 // dvayor àpannayos tulyam anubadhnàti yaþ punaþ / sa tayor daõóam àpnoti pårvo và yadi vetaraþ // Nar_1516.11 // ÷vapàkapaõóacaõóàla- vyaïgeùu vadhavçttiùu / hastipavràtyadàreùu gurvàcàryàïganàsu ca // Nar_1516.12 // maryàdàtikrame sadyo ghàta evànu÷àsanam / na ca taddaõóapàruùye doùam àhur manãùiõaþ // Nar_1516.13 // yam eva hy ativarterann ete santaü janaü nçùu / sa eva vinayaü kuryàn na tadvinayabhàï nçpaþ // Nar_1516.14 // malà hy ete manuùyeùu dhanam eùàü malàtmakam / api tàn ghàtayed ràjà nàrthadaõóena daõóayet // Nar_1516.15 // ÷ataü bràhmaõam àkru÷ya kùatriyo daõóam arhati / vai÷yo 'dhyardhaü ÷ataü dve và ÷ådras tu vadham arhati // Nar_1516.16 // vipraþ pa¤cà÷ataü daõóyaþ kùatriyasyàbhi÷aüsane / vai÷ye syàd ardhapa¤cà÷ac chådre dvàda÷ako damaþ // Nar_1516.17 // samavarõadvijàtãnàü dvàda÷aiva vyatikrame / vàdeùv avacanãyeùu tad eva dviguõaü bhavet // Nar_1516.18 // kàõam apy athavà kha¤jam anyaü vàpi tathàvidham / tathyenàpi bruvan dàpyo ràj¤à kàrùàpaõàvaram // Nar_1516.19 // na kilbiùeõàpavadec chàstrataþ kçtapàvanam / na ràj¤à dhçtadaõóaü ca daõóabhàk tadvyatikramàt // Nar_1516.20 // loke 'smin dvàv avaktavyàv adaõóyau ca prakãrtitau / bràhmaõa÷ caiva ràjà ca tau hãdaü bibhçto jagat // Nar_1516.21 // patitaü patitety uktvà cauraü caureti và punaþ / vacanàt tulyadoùaþ syàn mithyà dvir doùatàü vrajet // Nar_1516.22 // nàmajàtigrahaü teùàm abhidroheõa kurvataþ / nikheyo 'yomayaþ ÷aïkuþ ÷ådrasyàùñàda÷àïgulaþ // Nar_1516.23 // dharmàpade÷aü darpeõa dvijànàm asya kurvataþ / taptam àsecayet tailaü vaktre ÷rotre ca pàrthivaþ // Nar_1516.24 // yenàïgenàvaro varõo bràhmaõasyàparàdhnuyàt / tad aïgaü tasya chettavyam evaü ÷uddhim avàpnuyàt // Nar_1516.25 // sahàsanam abhiprepsur utkçùñasyàvakçùñajaþ / kañyàü kçñàïko nirvàsyaþ sphigde÷aü vàsya kartayet // Nar_1516.26 // avaniùñhãvato darpàd dvàv oùñhau chedayen nçpaþ / avamåtrayataþ ÷i÷nam ava÷ardhayato gudam // Nar_1516.27 // ke÷eùu gçhõato hastau chedayed avicàrayan / pàdayor nàsikàyàü ca grãvàyàü vçùaõeùu ca // Nar_1516.28 // upakru÷ya tu ràjànaü vartmani sve vyavasthitam / jihvàchedàd bhavec chuddhiþ sarvasvaharaõena và // Nar_1516.29 // ràjani prahared yas tu kçtàgasy api durmatiþ / ÷åle tam agnau vipaced brahmahatyà÷atàdhikam // Nar_1516.30 // putràparàdhe na pità na ÷vavठ÷uni daõóabhàk / na markañe ca tatsvàmã tair eva prahito na cet // Nar_1516.31 // 17.dyåtasamàhvayam akùavardhra÷alàkàdyair devanaü jihmakàritam / paõakrãóà vayobhi÷ ca padaü dyåtasamàhvayam // Nar_17.1 // sabhikaþ kàrayed dyåtaü deyaü dadyàc ca tatkçtam / da÷akaü tu ÷ataü vçddhis tasya syàd dyåtakàrità // Nar_17.2 // dvirabhyastàþ patanty akùà glahe yasyàkùadevinaþ / jayaü tasyàparasyàhuþ kitavasya paràjayam // Nar_17.3 // kitaveùv eva tiùñheyuþ kitavàþ saü÷ayaü prati / ta eva tasya draùñàraþ syus ta eva ca sàkùiõaþ // Nar_17.4 // a÷uddhaþ kitavo nànyad à÷rayed dyåtamaõóalam / pratihanyàn na sabhikaü dàpayet tat svam iùñataþ // Nar_17.5 // kåñàkùadevinaþ pàpàn nirbhajed dyåtamaõóalàt / kaõñhe 'kùamàlàm àsajya sa hy eùàü vinayaþ smçtaþ // Nar_17.6 // 18.prakãrõakam prakãrõake punar j¤eyà vyavahàrà nçpà÷rayàþ / ràj¤àm àj¤àpratãghàtas tatkarmakaraõaü tathà // Nar_18.1 // purapradànaü saübhedaþ prakçtãnàü tathaiva ca / pàùaõóanaigama÷reõã- gaõadharmaviparyayàþ // Nar_18.2 // pitçputravivàda÷ ca pràya÷cittavyatikramaþ / pratigrahavilopa÷ ca kopa à÷ramiõàm api // Nar_18.3 // varõasaükaradoùa÷ ca tadvçttiniyamas tathà / na dçùñaü yac ca pårveùu tat sarvaü syàt prakãrõake // Nar_18.4 // ràjà tv avahitaþ sarvàn à÷ramàn paripàlayet / upàyaiþ ÷àstravihitai÷ caturbhiþ prakçtais tathà // Nar_18.5 // yo yo varõo 'vahãyeta yo vodrekam anuvrajet / taü taü dçùñvà svato màrgàt pracyutaü sthàpayet pathi // Nar_18.6 // a÷àstrokteùu cànyeùu pàpayukteùu karmasu / prasamãkùyàtmano ràjà daõóaü daõóyeùu pàtayet // Nar_18.7 // ÷rutismçtiviruddhaü ca janànàm ahitaü ca yat / na tat pravartayed ràjà pravçttaü ca nivartayet // Nar_18.8 // nyàyàpetaü yad anyena ràj¤àj¤ànakçtaü ca yat / tad apy anyàyavihitaü punar nyàye nive÷ayet // Nar_18.9 // ràj¤à pravartitàn dharmàn yo naro nànupàlayet / daõóyaþ sa pàpo vadhya÷ ca lopayan ràja÷àsanam // Nar_18.10 // àyudhàny àyudhãyànàü vàhyàdãn vàhyajãvinàm / ve÷yàstrãõàm alaükàraü vàdyàtodyàni tadvidàm // Nar_18.11 // yac ca yasyopakaraõaü yena jãvanti kàrukàþ / sarvasvaharaõe 'py etàn na ràjà hartum arhati // Nar_18.12 // anàdi÷ càpy ananta÷ ca dvipadàü pçthivãpatiþ / dãptimatvàc chucitvàc ca yadi na syàt patha÷ cyutaþ // Nar_18.13 // yadi ràjà na sarveùàü varõànàü daõóadhàraõam / kuryàt patho vyapetànàü vina÷yeyur imàþ prajàþ // Nar_18.14 // bràhmaõyaü bràhmaõo jahyàt kùatriyaþ kùàtram utsçjet / svakarma jahyàd vai÷yas tu ÷ådraþ sarvàn vi÷eùayet // Nar_18.15 // ràjàna÷ cen nàbhaviùyan pçthivyàü daõóadhàraõam / ÷åle matsyàn ivàpakùyan durbalàn balavattaràþ // Nar_18.16 // satàm anugraho nityam asatàü nigrahas tathà / eùa dharmaþ smçto ràj¤àm artha÷ càmitrapãóanàt // Nar_18.17 // na lipyate yathà vahnir daha¤ cha÷vad imàþ prajàþ / na lipyate tathà ràjà daõóaü daõóyeùu pàtayan // Nar_18.18 // àj¤à tejaþ pàrthivànàü sà ca vàci pratiùñhità / te yad bråyur asat sad và sa dharmo vyavahàriõàm // Nar_18.19 // ràjà nàma caraty eùa bhåmau sàkùàt sahasradçk / na tasyàj¤àm atikramya saütiùñheran prajàþ kvacit // Nar_18.20 // rakùàdhikàràd ã÷atvàd bhåtànugrahadar÷anàt / yad eva ràjà kurute tat pramàõam iti sthitiþ // Nar_18.21 // nirguõo 'pi yathà strãõàü påjya eva patiþ sadà / prajànàü viguõo 'py evaü påjya eva naràdhipaþ // Nar_18.22 // tapaþkrãtàþ prajà ràj¤à prabhur àsàü tato nçpaþ / tatas tadvacasi stheyaü vàrtà càsàü tadà÷rayà // Nar_18.23 // pa¤ca råpàõi ràjàno dhàrayanty amitaujasaþ / agner indrasya somasya yamasya dhanadasya ca // Nar_18.24 // kàraõàd animittaü và yadà krodhava÷aü gataþ / prajà dahati bhåpàlas tadàgnir abhidhãyate // Nar_18.25 // yadà tejaþ samàlambya vijigãùur udàyudhaþ / abhiyàti paràn ràjà tadendraþ sa udàhçtaþ // Nar_18.26 // vigatakrodhasaütàpo hçùñaråpo yadà nçpaþ / prajànàü dar÷anaü yàti soma ity ucyate tadà // Nar_18.27 // dharmàsanagataþ ÷rãmàn daõóaü dhatte yadà nçpaþ / samaþ sarveùu bhåteùu tadà vaivasvataþ yamaþ // Nar_18.28 // yadà tv arthigurupràj¤a- bhçtyàdãn avanãpatiþ / anugçhõàti dànena tadà sa dhanadaþ smçtaþ // Nar_18.29 // tasmàt taü nàvajànãyàn nàkro÷en na vi÷eùayet / àj¤àyàü càsya tiùñheta mçtyuþ syàt tadvyatikramàt // Nar_18.30 // tasya vçttiþ prajàrakùà vçddhapràj¤opasevanam / dar÷anaü vyavahàràõàm àtmana÷ càbhirakùaõam // Nar_18.31 // bràhmaõàn upaseveta nityaü ràjà samàhitaþ / saüyuktaü bràhmaõaiþ kùatraü målaü lokàbhirakùaõe // Nar_18.32 // bràhmaõasyàparãhàro ràjanyàsanam agrataþ / prathamaü dar÷anaü pràtaþ sarvebhya÷ càbhivàdanam // Nar_18.33 // agraü navebhyaþ sasyebhyo màrgadànaü ca gacchataþ / bhaikùahetoþ paràgàre prave÷as tv anivàritaþ // Nar_18.34 // samitpuùpodakàdàneùv asteyaü saparigrahàt / anàkùepaþ parebhya÷ ca saübhàùa÷ ca parastriyà // Nar_18.35 // nadãùv avetanas tàraþ pårvam uttaraõaü tathà / tareùv a÷ulkadànaü ca na ced vàõijyam asya tat // Nar_18.36 // vartamàno 'dhvani ÷rànto gçhõann anivasan svayam / bràhmaõo nàparàdhnoti dvàv ikùå pa¤ca målakàn // Nar_18.37 // nàbhi÷astàn na patitàn na dviùo na ca nàstikàt / na sopadhàn nànimittaü na dàtàraü prapãóya ca // Nar_18.38 // arthànàü bhåribhàvàc ca deyatvàc ca mahàtmanàm / ÷reyàn pratigraho ràj¤àü anyeùàü bràhmaõàd çte // Nar_18.39 // bràhmaõa÷ caiva ràjà ca dvàv apy etau dhçtavratau / naitayor antaraü kiücit prajàdharmàbhirakùaõàt // Nar_18.40 // dharmaj¤asya kçtaj¤asya rakùàrthaü ÷àsato '÷ucãn / medhyam eva dhanaü pràhus tãkùõasyàpi mahãpateþ // Nar_18.41 // ÷ucãnàm a÷ucãnàü ca saünipàto yathàmbhasàm / samudre samatàü yàti tadvad ràj¤o dhanàgamaþ // Nar_18.42 // yathà càgnau sthitaü dãpte ÷uddhim àyàti kà¤canam / evam evàgamà sarve ÷uddhim àyànti ràjasu // Nar_18.43 // ya eva ka÷cit svadravyaü bràhmaõebhyaþ prayacchati / tad ràj¤àpy anumantavyam eùa dharmaþ sanàtanaþ // Nar_18.44 // anyaprakàràd ucitàd bhåmeþ ùaóbhàgasaüj¤itàt / baliþ sa tasya vihitaþ prajàpàlanavetanam // Nar_18.45 // ÷akyaü tat punar àdàtuü yad abràhmaõasàtkçtam / bràhmaõàya tu yad dattaü na tasya haraõaü punaþ // Nar_18.46 // dànam adhyayanaü yaj¤as tasya karma trilakùaõam / yàjanàdhyàpane vçttis tçtãyas tu pratigrahaþ // Nar_18.47 // svakarmaõi dvijas tiùñhed vçttim àhàrayet kçtàm / nàsadbhyaþ pratigçhõãyàd varõebhyo niyame 'sati // Nar_18.48 // a÷ucir vacanàd yasya ÷ucir bhavati puruùaþ / ÷uci÷ caivà÷uciþ sadyaþ kathaü ràjà na daivatam // Nar_18.49 // vidur ya eva devatvaü ràj¤o hy amitatejasaþ / tasya te pratigçhõanto na lipyante dvijàtayaþ // Nar_18.50 // loke 'smin maïgalàny aùñau bràhmaõo gaur hutà÷anaþ / hiraõyaü sarpir àditya àpo ràjà tathàùñamaþ // Nar_18.51 // etàni satataü pa÷yen namasyed arcayec ca tàn / pradakùiõaü ca kurvãta tathà hy àyur na hãyate // Nar_18.52 // pari÷iùñam 19.steyam dvividhàs taskarà j¤eyàþ paradravyàpahàriõaþ / prakà÷à÷ càprakà÷à÷ ca tàn vidyàd àtmavàn nçpaþ // Nar_19.1 // prakà÷ava¤cakàs tatra kåñamànatulà÷ritàþ / utkoñakàþ sàhasikàþ kitavàþ paõyayoùitaþ // Nar_19.2 // pratiråpakarà÷ caiva maïgalodde÷avçttayaþ / ity evamàdayo j¤eyàþ prakà÷alokava¤cakàþ // Nar_19.3 // aprakà÷à÷ ca vij¤eyà bahirabhyantarà÷ritàþ / suptàn pramattàü÷ ca narà muùõanty àkramya caiva te // Nar_19.4 // de÷agràmagçhaghnà÷ ca pathighnà granthimocakàþ / ity evamàdayo j¤eyà aprakà÷à÷ ca taskaràþ // Nar_19.5 // tàn viditvà suku÷alai÷ càrais tatkarmakàribhiþ / anusçtya gçhãtavyà gåóhapraõihitair naraiþ // Nar_19.6 // sabhàprapàpåpa÷àlà- ve÷amadyànnavikrayàþ / catuùpathà÷ caityavçkùàþ samàjàþ prekùaõàni ca // Nar_19.7 // ÷ånyàgàràõy araõyàni devatàyatanàni ca / càrair vineyàny etàni cauragrahaõatatparaiþ // Nar_19.8 // tathaivànye praõihitàþ ÷raddheyà÷ citravàdinaþ / carà hy utsàhayeyus tàüs taskaràn pårvataskaràþ // Nar_19.9 // annapànasamàdànaiþ samàjotsavadar÷anaiþ / tathà cauryàpade÷ai÷ ca kuryus teùàü samàgamam // Nar_19.10 // ye tatra nopasarpanti sçtàþ praõihità api / te 'bhisàrya gçhãtavyàþ saputrapa÷ubàndhavàþ // Nar_19.11 // yàüs tatra cauràn gçhõãyàt tàn vitàóya vióambya ca / avaghuùya ca sarvatra vadhyà÷ citravadhena te // Nar_19.12 // na tv ahoóhànvità÷ caurà ràj¤à vadhyà hy anàgamàþ / sahoóhàn sopakaraõàn kùipraü cauràn pra÷àsayet // Nar_19.13 // svade÷aghàtino ye syus tathà panthàvarodhinaþ / teùàü sarvasvam àdàya bhåyo nindàü prakalpayet // Nar_19.14 // ahoóhàn vimç÷ec cauràn gçhãtàn pari÷aïkayà / bhayopadhàbhi÷ citràbhir bråyus tathà yathàkçtam // Nar_19.15 // de÷aü kàlaü di÷aü jàtiü nàma và saüprati÷rayam / kçtyaü karmakarà và syuþ praùñavyàs te vinigrahe // Nar_19.16 // varõasvaràkàrabhedàt sasaüdigdhanivedanàt / ade÷akàladçùñatvàd vàsasyàpy avi÷odhanàt // Nar_19.17 // asadvyayàt pårvacauryàd asatsaüsargakàraõàt / le÷air apy avagantavyà na hoóhenaiva kevalam // Nar_19.18 // dasyuvçtte yadi nare ÷aïkà syàt taskare 'pi và / yadi spç÷yeta le÷ena kàryaþ syàc chapathaþ tataþ // Nar_19.19 // cauràõàü bhaktadà ye syus tathàgnyudakadàyakàþ / àvàsadà de÷ikadàs tathaivottaradàyakàþ // Nar_19.20 // kretàra÷ caiva bhàõóànàü pratigràhiõa eva ca / samadaõóàþ smçtà hy ete ye ca pracchàdayanti tàn // Nar_19.21 // ràùñreùu ràùñràdhikçtàþ sàmantà÷ caiva coditàþ / abhyàghàteùu madhyasthà yathà cauràs tathaiva te // Nar_19.22 // gocare yasya muùyeta tena cauràþ prayatnataþ / mçgyà dàpyo 'nyathà moùaü padaü yadi na nirgatam // Nar_19.23 // nirgate tu pade tasmin naùñe 'nyatra nipàtite / sàmantàn màrgapàlàü÷ ca dikpàlàü÷ caiva dàpayet // Nar_19.24 // gçhe vai muùite ràjà cauragràhàüs tu dàpayet / àrakùakàn ràùñrikàü÷ ca yadi cauro na labhyate // Nar_19.25 // yadi và dàpyamànànàü tasmin moùe tu saü÷ayaþ / muùitaþ ÷apathaü ÷àpyo moùe vai÷odhyakàraõàt // Nar_19.26 // acaure dàpite moùaü cauryavai÷odhyakàraõàt / caure labdhe labheyus te dviguõaü pratipàditàþ // Nar_19.27 // caurahçtaü prayatnena saråpaü pratipàdayet / tadabhàve tu målyaü syàd daõóaü dàpya÷ ca tatsamam // Nar_19.28 // kàùñhakàõóatçõàdãnàü mçnmayànàü tathaiva ca / veõuvaiõavabhàõóànàü vetrasnàyvasthicarmaõàm // Nar_19.29 // ÷àkaharitamålànàü haraõe phalapuùpayoþ / gorasekùuvikàràõàü tathà lavaõatailayoþ // Nar_19.30 // pakvànnànàü kçtànnànàü madyànàm àmiùasya ca / sarveùàm alpamålyànàü målyàt pa¤caguõo damaþ // Nar_19.31 // tulàdharimameyànàü gaõimànàü ca sarva÷aþ / ebhyas tåtkçùñamålyànàü målyàd da÷aguõo damaþ // Nar_19.32 // dhànyaü da÷abhyaþ kumbhebhyo harato 'bhyadhikaü vadhaþ / nyånaü tv ekàda÷aguõaü daõóaü dàpyo 'bravãn manuþ // Nar_19.33 // suvarõarajatàdãnàm uttamànàü ca vàsasàm / ratnànàü caiva mukhyànàü ÷atàd abhyadhikaü vadhaþ // Nar_19.34 // puruùaü harataþ pàtyo daõóa uttamasàhasaþ / sarvasvaü strãü tu harataþ kanyàü tu harato vadhaþ // Nar_19.35 // mahàpa÷ån stenayato daõóa uttamasàhasaþ / madhyamo madhyamapa÷uü pårvaþ kùudrapa÷uü haran // Nar_19.36 // caturviü÷àvaraþ pårvaþ paraþ ùaõõavatir bhavet / ÷atàni pa¤ca tu paro madhyamo dvi÷atàvaraþ // Nar_19.37 // sahasraü tåttamo j¤eyaþ paraþ pa¤ca÷atàvaraþ / trividhaþ sàhaseùv eva daõóaþ proktaþ svayaübhuvà // Nar_19.38 // prathame granthibhedànàm aïgulyaïguùñhayor vadhaþ / dvitãye caiva taccheùaü daõóaþ pårva÷ ca sàhasaþ // Nar_19.39 // goùu bràhmaõasaüsthàsu sthåràyà÷ chedanaü bhavet / dàsãü tu harato nityam ardhapàdavikartanam // Nar_19.40 // yena yena vi÷eùeõa stenàïgena viceùñate / tat tad evàsya chettavyaü tan manor anu÷àsanam // Nar_19.41 // garãyasi garãyàüsam agarãyasi và punaþ / stene nipàtayed daõóaü na yathà prathame tathà // Nar_19.42 // da÷a sthànàni daõóasya manuþ svàyaübhuvo 'bravãt / triùu varõeùu yàni syur bràhmaõo rakùitaþ sadà // Nar_19.43 // upastham udaraü jihvà hastau pàdau ca pa¤camam / cakùur nàsà ca karõau ca dhanaü dehas tathaiva ca // Nar_19.44 // aparàdhaü parij¤àya de÷akàlau ca tattvataþ / sàrànubandhàv àlokya daõóàn etàn prakalpayet // Nar_19.45 // na mitrakàraõàd ràj¤à vipulàd và dhanàgamàt / utsraùñavyaþ sàhasikas tyaktàtmà manur abravãt // Nar_19.46 // yàvàn avadhyasya vadhe tàvàn vadhyasya mokùaõe / bhavaty adharmo nçpater dharmas tu viniyacchataþ // Nar_19.47 // na jàtu bràhmaõaü hanyàt sarvapàpeùv api sthitam / nirvàsaü kàrayet kàmam iti dharmo vyavasthitaþ // Nar_19.48 // sarvasvaü và hared ràjà caturthaü vàva÷eùayet / bhçtyebhyo 'nusmaran dharmaü pràjàpatyam iti sthitiþ // Nar_19.49 // bràhmaõasyàparàdhe tu catuþsv aïko vidhãyate / gurutalpe suràpàne steye bràhmaõahiüsane // Nar_19.50 // gurutalpe bhagaþ kàryaþ suràpàne dhvajaþ smçtaþ / steye tu ÷vapadaü kçtvà ÷ikhipittena kåñayet // Nar_19.51 // vi÷iràþ puruùaþ kàryo lalàñe bhråõaghàtinaþ / asaübhàùya÷ ca kartavyas tan manor anu÷àsanam // Nar_19.52 // ràjà stenena gantavyo muktake÷ena dhàvatà / àcakùàõena tatsteyam evaü kartàsmi ÷àdhi màm // Nar_19.53 // anenà bhavati stenaþ svakarmapratipàdanàt / ràjànaü tat spç÷ed ena utsçjantaü sakilbiùam // Nar_19.54 // ràjabhir dhçtadaõóàs tu kçtvà pàpàni mànavàþ / nirmalàþ svargam àyànti santaþ sukçtino yathà // Nar_19.55 // ÷àsanàd và vimokùàd và steno mucyate kilbiùàt / a÷àsanàt tu tad ràjà stenasyàpnoti kilbiùam // Nar_19.56 // gurur àtmavatàü ÷àstà ÷àstà ràjà duràtmanàm / atha pracchannapàpànàü ÷àstà vaivasvato yamaþ // Nar_19.57 // aùñàpàdyaü tu ÷ådrasya steye bhavati kilbiùam / dvir aùñàpàdyaü vai÷yasya dvàtriü÷at kùatriyasya tu // Nar_19.58 // bràhmaõasya catuþùaùñãty evaü svàyaübhuvo 'bravãt / tatràpi ca vi÷eùeõa vidvatsv abhyadhikaü bhavet // Nar_19.59 // ÷àrãra÷ càrthadaõóa÷ ca daõóas tu dvividhaþ smçtaþ / ÷àrãrà da÷adhà proktà arthadaõóàs tv anekadhà // Nar_19.60 // kàkaõyàdis tv arthadaõóaþ sarvasvàntas tathaiva ca / ÷àrãras tv avarodhàdir jãvitàntas tathaiva ca // Nar_19.61 // kàkaõyàdis tu yo daõóaþ sa tu màùàparaþ smçtaþ / màùàvaràdyo yaþ proktaþ kàrùàpaõaparas tu saþ // Nar_19.62 // kàrùàpaõàparàdyas tu catuþkàrùàpaõaþ paraþ / dvyavaro 'ùñàpara÷ cànyas tryavaro dvàda÷ottaraþ // Nar_19.63 // kàrùàpaõàdyà ye proktàþ sarve te syu÷ caturguõàþ / evam anye tu vij¤eyàþ pràk ca te pårvasàhasàt // Nar_19.64 // kàrùàpaõo dakùiõasyàü di÷i raupyaþ pravartate / paõair nibaddhaþ pårvasyàü ùoóa÷aiva paõàþ sa tu // Nar_19.65 // màùo viü÷atibhàgas tu j¤eyaþ kàrùàpaõasya tu / kàkaõã tu caturbhàgo màùasya ca paõasya ca // Nar_19.66 // pà¤canadyàþ prade÷e tu saüj¤à yà vyàvahàrikã / kàrùàpaõapramàõaü tu nibaddham iha vai tayà // Nar_19.67 // kàrùàpaõo 'õóikà j¤eyà÷ catasras tàs tu dhànakaþ / taddvàda÷a suvarõasya dãnàra÷ citrakaþ smçtaþ // Nar_19.68 // vàrttàü trayãü càpy atha daõóanãtim ràjànuvartet saütatàpramattaþ / hanyàd upàyair nipuõair gçhãtàn pure ca ràùñre nigçhõãyàt pàpàn // Nar_19.69 // 20.divyàni yadà sàkùã na vidyate vivàde vadatàü nçõàm / tadà divyaiþ parãkùeta ÷apathai÷ ca pçthagvidhaiþ // Nar_20.1 // satyaü vàhana÷astràõi gobãjarajatàni ca / devatàpitçpàdà÷ ca dattàni sukçtàni ca // Nar_20.2 // mahàparàdhe divyàni dàpayet tu mahãpatiþ / alpeùu ca naraþ ÷reùñhaþ ÷apathaiþ ÷àpayen naram // Nar_20.3 // ete hi ÷apathàþ proktàþ sukaràs svalpasaü÷aye / sàhaseùv abhi÷àpe ca vidhir divyaþ prakãrtitaþ // Nar_20.4 // saüdigdhe 'rthe 'bhiyuktànàü pracchanneùu vi÷eùataþ / divyaþ pa¤cavidho j¤eya ity àha bhagavàn manuþ // Nar_20.5 // dhaño 'gnir udakaü caiva viùaü ko÷a÷ ca pa¤camaþ / uktàny etàni divyàni dåùitànàü vi÷odhane // Nar_20.6 // saüdigdheùv abhiyuktànàü vi÷uddhyarthaü mahàtmanà / nàradena punaþ proktàþ satyànçtavibhàvanàþ / vàdino 'numatenainaü kàrayen nànyathà budhaþ // Nar_20.7 // [dhañaþ] caturhastau tulàpàdàv ucchrayeõa prakãrtitau / ùaóóhastaü tu tayor dçùñaü pramàõaü parimàõataþ // Nar_20.8 // pàdayor antaraü hastaü bhaved adhyardham eva ca / ÷ikyadvayaü samàsajya dhañe karkañake dçóhe // Nar_20.9 // tulayitvà naraü pårvaü cihnaü kuryàd dhañasya tu / kakùàsthànena taü tulyam avatàrya tato dhañàt // Nar_20.10 // samayaiþ parigçhyainaü punar àropayen naraþ / tasminn evaü kçte sà cet kakùe sthàpya suni÷calà // Nar_20.11 // tulito yadi vardheta ÷uddhaþ syàn nàtre saü÷ayaþ / samo và hãyamàno và na vi÷uddho bhaven naraþ // Nar_20.12 // dharmaparyàyavacanair dhaña ity abhidhãyase / tvaü vetsi sarvabhåtànàü pàpàni sukçtàni ca / tvam eva dhaña jànãùe na vidur yàni mànuùàþ // Nar_20.13 // vyavahàràbhi÷asto 'yaü mànuùas tulyate tathà / tad eva saü÷ayàpannaü dharmatas tràtum arhasi // Nar_20.14 // ata årdhvaü pravakùyàmi lohasya vidhim uttamam / dvàtriü÷adaïgulàni tu maõóalàn maõóalàntaram // Nar_20.15 // aùñàbhir maõóalair evam aïgulànàü ÷atadvayam / caturviü÷at samàkhyàtaü saükhyàtattvàrthadar÷ibhiþ // Nar_20.16 // kalpitair maõóalair evam uùitasya ÷ucer api / saptà÷vatthasya pattràõi såtreõàveùñya hastayoþ // Nar_20.17 // vidadhyàt taptalohasya pa¤cà÷atpalam saümitam / hastàbhyàü piõóam àdàya ÷anaiþ saptapadaü vrajet // Nar_20.18 // na maõóalam atikràmen nàpy arvàk pàdayet padam / na ca pàtayetàpràptaþ yàvadbhåmir prakalpità // Nar_20.19 // tãrtvànena vidhànena maõóalàni samàhitaþ / adagdhaþ sarvato yas tu sa vi÷uddho bhaven naraþ // Nar_20.20 // bhayàd và pàtayate yas tv adagdho yo vibhàvyate / punas taü hàrayel lohaü sthitir eùà puràtanã / anena vidhinà kàryo hutà÷asamayaþ smçtaþ // Nar_20.21 // tvam agne sarvabhåtànàm anta÷carasi sàkùivat / sukçtaü duþkçtaü loken(a) aj¤àtaü vidyate tvayà // Nar_20.22 // pracchannàni manuùyàõàü pàpàni sukçtàni ca / yathàvad eva jànãùe na vidur yàni mànuùàþ // Nar_20.23 // vyavahàràbhi÷asto 'yaü puruùaþ ÷uddhim icchati / tad enaü saü÷ayàpannaü dharmatas tràtum arhasi // Nar_20.24 // ataþ paraü pravakùyàmi toyasya vidhim uttamam / nàtikråreõa dhanuùà prerayet sàyakatrayam // Nar_20.25 // madhyamas tu ÷aro gràhyaþ puruùeõa yavãyasà / pratyànãtasya tasyàtha sa vi÷uddho bhaven naraþ // Nar_20.26 // anyathà na vi÷uddhaþ syàd ekàïgam api dar÷ayet / sthànàd anyatra và gacched yasmin pårvaü niveùitaþ // Nar_20.27 // striyas tu na balàt kàryà na pumàn api durbalaþ / bhãrutvàd yoùito mçtyuþ kç÷asyàpi balàt kuryàt / sahasà pràpnuyàt sarvàüs tasmàd etàn na majjayet // Nar_20.28 // toyamadhye manuùyasya gçhãtvorå susaüyataþ // Nar_20.29 // satyànçtavibhàgasya toyàgnã spaùñakçttamau / yata÷ càgnir abhåd asmàt tatas toyaü vi÷iùyate // Nar_20.30 // kriyate dharmatattvaj¤air dåùitànàü vi÷odhanam / tasmàt satyena bhagava¤ jale÷a tràtum arhasi // Nar_20.31 // ataþ paraü pravakùyàmi viùasya vidhim uttamam / tulayitvà viùaü pårvaü deyam etad dhimàgame // Nar_20.32 // na pårvàhõe na madhyàhne na saüdhyàyàü tu dharmavit / ÷aradgrãùmavasanteùu varùàsu ca na dàpayet // Nar_20.33 // bhagnaü ca dàritaü caiva dhåpitaü mi÷ritaü tathà / kàlakåñam alaübuü ca viùaü yatnena varjayet // Nar_20.34 // ÷àrïgahaimavataü ÷astaü gandhavarõarasànvitam / mahàdoùavate deyaü ràj¤à tattvabubhutsayà // Nar_20.35 // na bàlàturavçddheùu naiva svalpàparàdhiùu / viùasya tu yavàn sapta dadyàc chodye ghçtaplutàn // Nar_20.36 // viùasya palaùaóbhàgàd bhàgo viü÷atimas tu yaþ / tam aùñabhàgahãnaü tu ÷odhye dadyàd ghçtaplutam // Nar_20.37 // yathoktena vidhànena vipràn sprùñvànumoditaþ / sopavàsa÷ ca khàdeta devabràhmaõasaünidhau // Nar_20.38 // viùaü vegaklamàpetaü sukhena yadi jãryate / vi÷uddham iti taü j¤àtvà ràjà satkçtya mokùayet // Nar_20.39 // tvaü viùa brahmaõaþ putraþ satyadharmaratau sthitaþ / ÷odhayainaü naraü pàpàt satyenàsyàmçtãbhava // Nar_20.40 // ataþ paraü pravakùyàmi ko÷asya vidhim uttamam // Nar_20.41 // pårvàhõe sopavàsasya snàtasyàrdrapañasya ca / sa÷åkasyàvyasaninaþ ko÷apànaü vidhãyate // Nar_20.42 // yadbhaktaþ so 'bhiyuktaþ syàt taddaivatyaü tu pàyayet / saptàhàd yasya dç÷yate dvisaptàhena và punaþ / pratyàtmikaü tu yatkiücit saiva tasya vibhàvanà // Nar_20.43 // dvisaptàhàt paraü yasya mahad và vaikçtaü bhavet / nàbhiyojyaþ sa viduùàü kçtakàlavyatikramàt // Nar_20.44 // mahàparàdhe nirdharme kçtaghne klãbakutsite / nàstikavràtyadàseùu ko÷apànaü vivarjayet // Nar_20.45 // yathoktena prakàreõa pa¤ca divyàni dharmavit / dadyàd ràjàbhiyuktànàü pretya ceha ca nandati // Nar_20.46 // na viùaü bràhmaõe dadyàn na lohaü kùatriyo haret / na nimajjyàpsu vai÷ya÷ ca ÷ådraþ ko÷aü na pàyayet // Nar_20.47 // varùàsu na viùaü dadyàt hemante nàpsu majjayet / na lohaü hàrayed grãùme na ko÷aü pàyayen ni÷i // Nar_20.48 // nàradãyadharma÷àstraþ samàptaþ.