Manusmrti
Typed, analyzed and proofread by M.YANO and Y.IKARI 
(May-June 1991, January-April1992, March-April 1996)


REVISED GRETIL VERSION with variants notes, analysis (see below)

 
K: Manusmrti with the Sanskrit Commentary Manvartha-Muktavali of Kulluka 
Bhatta, ed. J.L.Shastri 1983.  (Compared with the edition of 
Kashi Skt Series 114 ed. Haragovinda Sastri.)
M: Manusmrti with the commentary of Medhatithi, 2vols. Calcutta 1967
M: Manu-smrti with the "Manubhasya" of Medhatithi, ed. Gangaanaatha Jha, 
GOI 1932,1939 rep. 1992  
 
Text is based upon K, and M's variant is given at each pada-end.
There are verses which are found only in K or M. The difference of
the sloka-numbering of chapter between K and M is noticed. 

[M:] variants of Medhaatithi's 
Different numbering of verses between M and K is noted.


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________


ANALYTIC VERSION according to BHELA conventions:

Sandhi markers:
(. =short vowel, - =long vowel)

in word-sandhi:
1: . .  e.g.: veda+anta = vedÃ1nta
2: - .
3: . -
4: - -
 
in sentence-sandhi:
7: . .  e.g.: ca+api = cÃ7pi
8: . -
9: - .
0: - -


PADA MARKERS

For a four-pada verse:
........  $ ........  &
........  % ........  //

For a six-pada verse:
........  $ ........  &
........  % ........  \
........  # ........  //




<B 1>



manum ekÃgram ÃsÅnam  $ abhigamya mahar«aya÷  &
pratipÆjya yathÃnyÃyam  % idaæ vacanam abruvan  // Mn_1.1 //

bhagavan sarvavarïÃnÃæ  $ yathÃvad anupÆrvaÓa÷  &
antaraprabhavÃnÃæ ca  % dharmÃn no vaktum arhasi  // Mn_1.2 //

tvam eko hy asya sarvasya  $ vidhÃnasya svayaæbhuva÷  &
acintyasyÃ7prameyasya  % kÃryatattvÃrthavit prabho  // Mn_1.3 //

sa tai÷ p­«Âas tathà samyag  $ amitau1jà mahÃtmabhi÷  &
pratyuvÃcÃ7rcya tÃn sarvÃn  % mahar«Å¤ ÓrÆyatÃm iti  // Mn_1.4 //

ÃsÅd idaæ tamobhÆtam  $ apraj¤Ãtam alak«aïam  &
apratarkyam avij¤eyaæ  % prasuptam iva sarvata÷  // Mn_1.5 //

tata÷ svayaæbhÆr bhagavÃn  $ avyakto vya¤jayann idam  &
mahÃbhÆtÃdi v­ttau1jÃ÷  % prÃdur ÃsÅt tamonuda÷  // Mn_1.6 //

yo 'sÃv atÅndriyagrÃhya÷  $ sÆk«mo 'vyakta÷ sanÃtana÷  &
sarvabhÆtamayo 'cintya÷  % sa eva svayam udbabhau [M: sa e«a]  // Mn_1.7 //

so 'bhidhyÃya ÓarÅrÃt svÃt  $ sis­k«ur vividhÃ÷ prajÃ÷  &
apa eva sasarjÃ8dau  % tÃsu vÅryam avÃs­jat  // Mn_1.8 //

tad aï¬am abhavad dhaimaæ  $ sahasrÃæÓusama-prabham  &
tasmi¤ jaj¤e svayaæ  % brahmà sarvalokapitÃmaha÷  // Mn_1.9 //

Ãpo narà iti proktà  $ Ãpo vai narasÆnava÷  &
tà yad asyÃyanaæ pÆrvaæ  % tena nÃrÃyaïa÷ sm­ta÷  // Mn_1.10 //

yat tat kÃraïam avyaktaæ  $ nityaæ sad-asad-Ãtmakaæ  &
tad-vis­«Âa÷ sa puru«o  % loke brahme9ti kÅrtyate  // Mn_1.11 //



tasminn aï¬e sa bhagavÃn  $ u«itvà parivatsaram  &
svayam evÃtmano dhyÃnÃt  % tad aï¬am akarod dvidhà  // Mn_1.12 //

tÃbhyÃæ sa ÓakalÃbhyÃæ ca  $ divaæ bhÆmiæ ca nirmame  &
madhye vyoma diÓaÓ cÃ7«ÂÃv  % apÃæ sthÃnaæ ca ÓÃÓvataæ  // Mn_1.13 //

udbabarhÃ8tmanaÓ cai7va  $ mana÷ sad-asad-Ãtmakam  &
manasaÓ cÃ7py ahaækÃram  % abhimantÃram ÅÓvaram [M: ahaÇkÃram]  // Mn_1.14 //

mahÃntam eva cÃ8tmÃnaæ  $ sarvÃïi tri-guïÃni ca  &
vi«ayÃïÃæ grahÅtÌïi  % Óanai÷ pa¤ce1ndriyÃïi ca  // Mn_1.15 //

te«Ãæ tv avayavÃn sÆk«mÃn  $ «aïïÃm apy amitau1jasÃm  &
saæniveÓyÃ8tmamÃtrÃsu  % sarvabhÆtÃni nirmame [M: sanniveÓya]  // Mn_1.16 //

yan mÆrty-avayavÃ÷ sÆk«mÃs  $ tÃnÅ7mÃny ÃÓrayanti «a  &
tasmÃc charÅram ity Ãhus  % tasya mÆrtiæ manÅ«iïa÷  // Mn_1.17 //

tad ÃviÓanti bhÆtÃni  $ mahÃnti saha karmabhi÷  &
manaÓ cÃ7vayavai÷ sÆk«mai÷  % sarvabhÆtak­d avyayam  // Mn_1.18 //

te«Ãm idaæ tu saptÃnÃæ  $ puru«ÃïÃæ mahau2jasÃm  &
sÆk«mÃbhyo mÆrtimÃtrÃbhya÷  % saæbhavaty avyayÃd vyayam  // Mn_1.19 //

ÃdyÃdyasya guïaæ tv e«Ãm  $ avÃpnoti para÷ para÷  &
yo yo yÃvatithaÓ cai7«Ãæ  % sa sa tÃvad guïa÷ sm­ta÷  // Mn_1.20 //

sarve«Ãæ tu sa nÃmÃni  $ karmÃïi ca p­thak p­thak  &
vedaÓabdebhya evÃ8dau  % p­thak saæsthÃÓ ca nirmame  // Mn_1.21 //

karmÃtmanÃæ ca devÃnÃæ  $ so 's­jat prÃïinÃæ prabhu÷  &
sÃdhyÃnÃæ ca gaïaæ sÆk«maæ  % yaj¤aæ cai7va sanÃtanam  // Mn_1.22 //

agni-vÃyu-ravibhyas tu  $ trayaæ brahma sanÃtanam  &
dudoha yaj¤asiddhy-artham  % ­g-yaju÷-sÃma-lak«aïam  // Mn_1.23 //

kÃlaæ kÃlavibhaktÅÓ ca  $ nak«atrÃïi grahÃæs tathà  &
sarita÷ sÃgarä ÓailÃn  % samÃni vi«amÃni ca  // Mn_1.24 //

tapo vÃcaæ ratiæ cai7va  $ kÃmaæ ca krodham eva ca  &
s­«Âiæ sasarja cai7ve7mÃæ  % sra«Âum icchann imÃ÷ prajÃ÷  // Mn_1.25 //

karmaïÃæ ca vivekÃrthaæ  $ dharmÃ1dharmau vyavecayat [K:vivekÃya]  &
dvandvair ayojayac ce7mÃ÷  % sukha-du÷khÃdibhi÷ prajÃ÷  // Mn_1.26 //

aïvyo mÃtrà vinÃÓinyo  $ daÓÃrdhÃnÃæ tu yÃ÷ sm­tÃ÷  &
tÃbhi÷ sÃrdham idaæ sarvaæ  % saæbhavaty anupÆrvaÓa÷  // Mn_1.27 //

yaæ tu karmaïi yasmin sa  $ nyayuÇkta prathamaæ prabhu÷  &
sa tad eva svayaæ bheje  % s­jyamÃna÷ puna÷ puna÷  // Mn_1.28 //

hiæsrÃ1hiæsre m­du-krÆre  $ dharmÃ1dharmÃv ­tÃ1n­te  &
yad yasya so 'dadhÃt sarge  % tat tasya svayam ÃviÓat  // Mn_1.29 //

yathà rtu-liÇgÃny ­tava÷  $ svayam eva rtuparyaye  &
svÃni svÃny abhipadyante  % tathà karmÃïi dehina÷  // Mn_1.30 //

lokÃnÃæ tu viv­ddhy-arthaæ  $ mukha-bÃhÆ3ru-pÃdata÷  &
brÃhmaïaæ k«atriyaæ vaiÓyaæ  % ÓÆdraæ ca niravartayat  // Mn_1.31 //

dvidhà k­tvÃ0tmano deham  $ ardhena puru«o 'bhavat  &
ardhena nÃrÅ tasyÃæ sa  % virÃjam as­jat prabhu÷  // Mn_1.32 //

tapas taptvÃ9s­jad yaæ tu  $ sa svayaæ puru«o virÃÂ  &
taæ mÃæ vittÃ7sya sarvasya  % sra«ÂÃraæ dvijasattamÃ÷  // Mn_1.33 //

ahaæ prajÃ÷ sis­k«us tu  $ tapas taptvà su-duÓcaram  &
patÅn prajÃnÃm as­jaæ  % mahar«Ån Ãdito daÓa  // Mn_1.34 //

marÅcim atry-aÇgirasau  $ pulastyaæ pulahaæ kratum  &
pracetasaæ vasi«Âhaæ ca  % bh­guæ nÃradam eva ca  // Mn_1.35 //

ete manÆæs tu saptÃn yÃn  $ as­jan bhÆritejasa÷  &
devÃn devanikÃyÃæÓ ca  % mahar«ÅæÓ cÃ7mitau1jasa÷  // Mn_1.36 //

yak«a-rak«a÷-piÓÃcÃæÓ ca  $ gandharvÃ1psaraso 'surÃn  &
nÃgÃn sarpÃn suparïÃæÓ ca  % pitÌïÃæÓ ca p­thaggaïam [M: pitÌïÃæ]  // Mn_1.37 //

vidyuto 'Óani-meghÃæÓ ca  $ rohite1ndradhanÆæ«i ca  &
ulkÃnirghÃta-ketÆæÓ ca  % jyotÅæ«y uccÃvacÃni ca  // Mn_1.38 //

kinnarÃn vÃnarÃn matsyÃn  $ vividhÃæÓ ca vihaÇgamÃn  &
paÓÆn m­gÃn manu«yÃæÓ ca  % vyÃlÃæÓ co7bhayatodata÷  // Mn_1.39 //

k­mi-kÅÂa-pataÇgÃæÓ ca  $ yÆkÃ-mak«ika-matkuïam  &
sarvaæ ca daæÓa-maÓakaæ  % sthÃvaraæ ca p­thagvidham  // Mn_1.40 //

evam etair idaæ sarvaæ  $ man-niyogÃn mahÃtmabhi÷  &
yathÃkarma tapoyogÃt  % s­«Âaæ sthÃvara-jaÇgamam  // Mn_1.41 //

ye«Ãæ tu yÃd­«aæ karma  $ bhÆtÃnÃm iha kÅrtitam  &
tat tathà vo 'bhidhÃsyÃmi  % kramayogaæ ca janmani  // Mn_1.42 //

paÓavaÓ ca m­gÃÓ cai7va  $ vyÃlÃÓ co7bhayatodata÷  &
rak«Ãæsi ca piÓÃcÃÓ ca  % manu«yÃÓ ca jarÃyujÃ÷ [M: manu«ÃÓ ca]  // Mn_1.43 //

aï¬ÃjÃ÷ pak«iïa÷ sarpà  $ nakrà matsyÃÓ ca kacchapÃ÷  &
yÃni cai7vaM: prakÃrÃïi  % sthalajÃny audakÃni ca  // Mn_1.44 //

svedajaæ daæÓa-maÓakaæ  $ yÆkÃ-mak«ika-matkuïam  &
Æ«maïaÓ co7pajÃyante  % yac cÃ7nyat kiæ cid Åd­«am  // Mn_1.45 //

udbhijjÃ÷ sthÃvarÃ÷ sarve  $ bÅja-kÃï¬aprarohiïa÷  &
o«adhya÷ phalapÃkÃntà  % bahu-pu«pa-phalo1pagÃ÷  // Mn_1.46 //

apu«pÃ÷ phalavanto ye  $ te vanaspataya÷ sm­tÃ÷  &
pu«piïa÷ phalinaÓ cai7va  % v­k«Ãs tÆ7bhayata÷ sm­tÃ÷  // Mn_1.47 //

guccha-gulmaæ tu vividhaæ  $ tathai9va t­ïajÃtaya÷  &
bÅja-kÃï¬aruhÃïy eva  % pratÃnà vallya eva ca  // Mn_1.48 //

tamasà bahu-rÆpeïa  $ ve«ÂitÃ÷ karmahetunà  &
anta÷-saæj¤Ã bhavanty ete  % sukha-du÷kha-samanvitÃ÷  // Mn_1.49 //

etad-antÃs tu gatayo  $ brahmÃdyÃ÷ samudÃh­tÃ÷  &
ghore 'smin bhÆtasaæsÃre  % nityaæ satatayÃyini  // Mn_1.50 //

evaæ sarvaæ sa s­«Âve9daæ  $ mÃæ cÃ7cintya-parÃkrama÷  &
Ãtmany antardadhe bhÆya÷  % kÃlaæ kÃlena pŬayan  // Mn_1.51 //



yadà sa devo jÃgarti  $ tad evaæ ce«Âate jagat  &
yadà svapiti ÓÃntÃ3tmà  % tadà sarvaæ nimÅlati  // Mn_1.52 //

tasmin svapiti tu svasthe  $ karmÃ3tmÃna÷ ÓarÅriïa÷ [M: svapati]  &
svakarmabhyo nivartante  % manaÓ ca glÃnim ­cchati  // Mn_1.53 //

yugapat tu pralÅyante  $ yadà tasmin mahÃtmani  &
tadÃ9yaæ sarvabhÆtÃtmà  % sukhaæ svapiti nirv­ta÷  // Mn_1.54 //

tamo 'yaæ tu samÃÓritya  $ ciraæ ti«Âhati se1ndriya÷  &
na ca svaæ kurute karma  % tado9tkrÃmati mÆrtita÷  // Mn_1.55 //

yadÃ9ïumÃtriko bhÆtvà  $ bÅjaæ sthÃsnu cari«ïu ca  &
samÃviÓati saæs­«Âas  % tadà mÆrtiæ vimu¤cati  // Mn_1.56 //

evaæ sa jÃgrat-svapnÃbhyÃm  $ idaæ sarvaæ carÃ1caram  &
saæjÅvayati cÃ7jasraæ  % pramÃpayati cÃ7vyaya÷  // Mn_1.57 //

idaæ ÓÃstraæ tu k­tvÃ9sau  $ mÃm eva svayam Ãdita÷  &
vidhivad grÃhayÃm Ãsa  % marÅcy-ÃdÅæs tv ahaæ munÅn  // Mn_1.58 //

etad vo 'yaæ bh­gu÷ ÓÃstraæ  $ ÓrÃvayi«yaty aÓesata÷  &
etad dhi matto 'dhijage  % sarvam e«o 'khilaæ muni÷  // Mn_1.59 //

tatas tathà sa teno7kto  $ mahar«i-manunà bh­gu÷  &
tÃn abravÅd ­«Ån sarvÃn  % prÅtÃtmà ÓrÆyatÃm iti  // Mn_1.60 //

svÃyaæbhuvasyÃ7sya mano÷  $ «a¬vaæÓyà manavo 'pare  &
s­«Âavanta÷ prajÃ÷ svÃ÷ svà  % mahÃtmÃno mahau2jasa÷  // Mn_1.61 //

svÃroci«aÓ co7ttamaÓ ca  $ tÃmaso raivatas tathà  &
cÃk«u«aÓ ca mahÃtejà  % vivasvat-suta eva ca  // Mn_1.62 //

svÃyaæbhuvÃ3dyÃ÷ saptai7te  $ manavo bhÆritejasa÷  &
sve sve 'ntare sarvam idam  % utpÃdyÃ8puÓ carÃ1caram  // Mn_1.63 //

nime«Ã daÓa cÃ7«Âau ca  $ këÂhà triæÓat tu tÃ÷ kalà  &
triæÓat kalà muhÆrta÷ syÃd  % ahorÃtraæ tu tÃvata÷  // Mn_1.64 //

ahorÃtre vibhajate  $ sÆryo mÃnu«a-daivike  &
rÃtri÷ svapnÃya bhÆtÃnÃæ  % ce«ÂÃyai karmaïÃm aha÷  // Mn_1.65 //

pitrye rÃtry-ahanÅ mÃsa÷  $ pravibhÃgas tu pak«ayo÷  &
karma-ce«ÂÃsv aha÷ k­«ïa÷  % Óukla÷ svapnÃya ÓarvarÅ  // Mn_1.66 //

daive rÃtry-ahanÅ var«aæ  $ pravibhÃgas tayo÷ puna÷  &
ahas tatro7dagayanaæ  % rÃtri÷ syÃd dak«iïÃyanam  // Mn_1.67 //

brÃhmasya tu k«apÃhasya  $ yat pramÃïaæ samÃsata÷  &
ekaikaÓo yugÃnÃæ tu  % kramaÓas tan nibodhata  // Mn_1.68 //

catvÃry Ãhu÷ sahasrÃïi  $ varsÃïÃæ tat k­taæ yugam  &
tasya tÃvac chatÅ saædhyà  % saædhyÃæÓaÓ ca tathÃvidha÷  // Mn_1.69 //

itare«u sa-saædhye«u  $ sa-saædhyÃæÓe«u ca tri«u  &
ekÃpÃyena vartante  % sahasrÃïi ÓatÃni ca   // Mn_1.70 //

yad etat parisaækhyÃtam  $ ÃdÃv eva caturyugam  &
etad dvÃdaÓasÃhasraæ  % devÃnÃæ yugam ucyate  // Mn_1.71 //



daivikÃnÃæ yugÃnÃæ tu  $ sahasraæ parisaækhyayà  &
brÃhmam ekam ahar j¤eyaæ  % tÃvatÅæ rÃtrim eva ca [M: tÃvatÅ rÃtrir eva ca]  // Mn_1.72 //

tad vai yugasahasrÃntaæ  $ brÃhmaæ puïyam ahar vidu÷  &
rÃtriæ ca tÃvatÅm eva  % te 'horÃtravido janÃ÷  // Mn_1.73 //

tasya so 'har-niÓasyÃ7nte  $ prasupta÷ pratibudhyate  &
pratibuddhaÓ ca s­jati  % mana÷ sad-asad-Ãtmakam  // Mn_1.74 //

mana÷ s­«Âiæ vikurute  $ codyamÃnaæ sis­k«ayà  &
ÃkÃÓaæ jÃyate tasmÃt  % tasya Óabdaæ guïaæ vidu÷  // Mn_1.75 //

ÃkÃÓÃt tu vikurvÃïÃt  $ sarvagandhavaha÷ Óuci÷  &
balavä jÃyate vÃyu÷  % sa vai sparÓa-guïo mata÷  // Mn_1.76 //

vÃyor api vikurvÃïÃd  $ viroci«ïu tamonudam  &
jyotir utpadyate bhÃsvat  % tad rÆpa-guïam ucyate  // Mn_1.77 //

jyoti«aÓ ca vikurvÃïÃd  $ Ãpo rasa-guïÃ÷ sm­tÃ÷  &
adbhyo gandha-guïà bhÆmir  % ity e«Ã s­«Âir Ãdita÷  // Mn_1.78 //

yad prÃg dvÃdaÓasÃhasram  $ uditaæ daivikaæ yugam  &
tad ekasaptati-guïaæ  % manvantaram iho7cyate  // Mn_1.79 //

manvantarÃïy asaækhyÃni  $ sarga÷ saæhÃra eva ca  &
krŬann ivai7tat kurute  % parame«ÂhÅ puna÷ puna÷  // Mn_1.80 //

catu«pÃt sakalo dharma÷  $ satyaæ cai7va k­te yuge  &
nÃ7dharmeïÃ8gama÷ kaÓ cin  % manu«yÃn prati vartate [M: upavartate]  // Mn_1.81 //

itare«v ÃgamÃd dharma÷  $ pÃdaÓas tv avaropita÷  &
caurikÃ1n­ta-mÃyÃbhir  % dharmaÓ cÃ7paiti pÃdaÓa÷  // Mn_1.82 //

arogÃ÷ sarvasiddhÃrthÃÓ  $ caturvar«aÓatÃ3yu«a÷  &
k­te tretÃdi«u hy e«Ãæ  % Ãyur hrasati pÃdaÓa÷ [V. vayo hrasati]  // Mn_1.83 //

vedo1ktam Ãyur martyÃnÃm  $ ÃÓi«aÓ cai7va karmaïÃm  &
phalanty anuyugaæ loke  % prabhÃvaÓ ca ÓarÅriïÃm  // Mn_1.84 //

anye k­tayuge dharmÃs  $ tretÃyÃæ dvÃpare 'pare [M: pare]  &
anye kaliyuge nÌïÃæ  % yugahrÃsÃnurÆpata÷  // Mn_1.85 //

tapa÷ paraæ k­tayuge  $ tretÃyÃæ j¤Ãnam ucyate  &
dvÃpare yaj¤am evÃhur  % dÃnam ekaæ kalau yuge  // Mn_1.86 //

sarvasyÃ7sya tu sargasya  $ gupty-arthaæ sa mahÃ-dyuti÷  &
mukha-bÃhÆ3ru-pajjÃnÃæ  % p­thakkarmÃïy akalpayat  // Mn_1.87 //

adhyÃpanam adhyayanaæ  $ yajanaæ yÃjanaæ tathà  &
dÃnaæ pratigrahaæ cai7va  % brÃhmaïÃnÃm akalpayat  // Mn_1.88 //

prajÃnÃæ rak«aïaæ dÃnam  $ ijyÃ2dhyayanam eva ca  &
vi«aye«v aprasaktiÓ ca  % k«atriyasya samÃsata÷ [M: samÃdiÓat]  // Mn_1.89 //

paÓÆnÃæ rak«aïaæ dÃnam  $ ijyÃ2dhyayanam eva ca  &
vaïikpathaæ kusÅdaæ ca  % vaiÓyasya k­«im eva ca  // Mn_1.90 //

ekam eva tu ÓÆdrasya  $ prabhu÷ karma samÃdiÓat  &
ete«Ãm eva varïÃnÃæ  % ÓuÓrÆ«Ãm anasÆyayà  // Mn_1.91 //

Ærdhvaæ nÃbher medhyatara÷  $ puru«a÷ parikÅrtita÷  &
tasmÃn medhyatamaæ tv asya  % mukham uktaæ svayaæbhuvà  // Mn_1.92 //

uttamÃÇgo1dbhavÃj jye«ÂhyÃd  $ brahmaïaÓ cai7va dhÃraïÃt [M: jyai«ÂhyÃd]  &
sarvasyai7vÃ7sya sargasya  % dharmato brÃhmaïa÷ prabhu÷  // Mn_1.93 //

taæ hi svayaæbhÆ÷ svÃd  $ ÃsyÃt tapas taptvÃ0dito 's­jat  &
havya-kavyÃbhivÃhyÃya  % sarvasyÃ7sya ca guptaye  // Mn_1.94 //

yasyÃ8syena sadÃ9Ónanti  $ havyÃni tridivau1kasa÷  &
kavyÃni cai7va pitara÷  % kiæ bhÆtam adhikaæ tata÷  // Mn_1.95 //

bhÆtÃnÃæ prÃïina÷ Óre«ÂhÃ÷  $ prÃïinÃæ buddhijÅvina÷  &
buddhimatsu narÃ÷ Óre«Âhà  % nare«u brÃhmaïÃ÷ sm­tÃ÷  // Mn_1.96 //

brÃhmaïe«u ca vidvÃæso  $ vidvatsu k­ta-buddhaya÷  &
k­ta-buddhi«u kartÃra÷  % kart­«u brahmavedina÷  // Mn_1.97 //

utpattir eva viprasya  $ mÆrtir dharmasya ÓÃÓvatÅ  &
sa hi dharmÃrtham utpanno  % brahmabhÆyÃya kalpate  // Mn_1.98 //

brÃhmaïo jÃyamÃno hi  $ p­thivyÃm adhijÃyate  &
ÅÓvara÷ sarvabhÆtÃnÃæ  % dharmakoÓasya guptaye  // Mn_1.99 //

sarvaæ svaæ brÃhmaïasye7daæ  $ yat kiæ cij jagatÅgataæ  &
Órai«ÂhyenÃ7bhijanene7daæ  % sarvaæ vai brÃhmaïo 'rhati  // Mn_1.100 //

svam eva brÃhmaïo bhuÇkte  $ svaæ vaste svaæ dadÃti ca  &
Ãn­ÓaæsyÃd brÃhmaïasya  % bhu¤jate hÅ7tare janÃ÷  // Mn_1.101 //



tasya karmavivekÃ1rthaæ  $ Óe«ÃïÃm anupÆrvaÓa÷  &
svÃyaæbhuvo manur dhÅmÃn  % idaæ ÓÃstram akalpayat  // Mn_1.102 //

vidu«Ã brÃhmaïene7dam  $ adhyetavyaæ prayatnata÷  &
ÓiÓyebhyaÓ ca pravaktavyaæ  % samyaÇ nÃ7nyena kena cit  // Mn_1.103 //

idaæ ÓÃstram adhÅyÃno  $ brÃhmaïa÷ Óaæsita-vrata÷  &
mano-vÃg-gehajair nityaæ  % karmado«air na lipyate  // Mn_1.104 //

punÃti paÇktiæ vaæÓyÃæÓ ca  $ sapta-sapta parÃ1varÃn  &
p­thivÅm api cai7ve7mÃæ  % k­tsnÃm eko 'pi so 'rhati  // Mn_1.105 //

idaæ svastyayanaæ Óre«Âham  $ idaæ buddhivivardhanam  &
idaæ yaÓasyam Ãyu«yam idaæ  % ni÷Óreyasaæ param [M: idaæ yaÓasyaæ satatam]  // Mn_1.106 //

asmin dharmo 'khileno7kto  $ guïa-do«au ca karmaïÃm  &
caturïÃm api varïÃnÃm  % ÃcÃraÓ cai7va ÓÃÓvata÷  // Mn_1.107 //

ÃcÃra÷ paramo dharma÷  $ Óruty-ukta÷ smÃrta eva ca  &
tasmÃd asmin sadà yukto  % nityaæ syÃd ÃtmavÃn dvija÷  // Mn_1.108 //

ÃcÃrÃd vicyuto vipro  $ na vedaphalam aÓnute  &
ÃcÃreïa tu saæyukta÷  % sampÆrïaphalabhÃj bhavet [M: saæpÆrïaphalabhÃk sm­ta÷]  // Mn_1.109 //

evam ÃcÃrato d­«Âvà  $ dharmasya munayo gatiæ  &
sarvasya tapaso mÆlam  % ÃcÃraæ jag­hu÷ param  // Mn_1.110 //



jagataÓ ca samutpattiæ  $ saæskÃravidhim eva ca   &
vratacaryo2pacÃraæ ca  % snÃnasya ca paraæ vidhim  // Mn_1.111 //

dÃrÃdhigamanaæ cai7va  $ vivÃhÃnÃæ ca lak«aïam  &
mahÃyaj¤avidhÃnaæ ca  % ÓrÃddhakalpaæ ca ÓÃÓvatam  // Mn_1.112 //

v­ttÅnÃæ lak«aïaæ cai7va  $ snÃtakasya vratÃni ca  &
bhak«yÃ1bhak«yaæ ca Óaucaæ ca  % dravyÃïÃæ Óuddhim eva ca  // Mn_1.113 //

strÅdharma-yogaæ tÃpasyaæ  $ mok«aæ saænyÃsam eva ca  &
rÃj¤aÓ ca dharmam akhilaæ  % kÃryÃïÃæ ca vinirïayam  // Mn_1.114 //

sÃk«ipraÓna-vidhÃnaæ ca  $ dharmaæ strÅ-puæsayor api  &
vibhÃgadharmaæ dyÆtaæ ca  % kaïÂakÃnÃæ ca Óodhanam  // Mn_1.115 //

vaiÓya-ÓÆdro1pacÃraæ ca  $ saækÅrïÃnÃæ ca saæbhavam  &
Ãpad-dharmaæ ca varïÃnÃæ  % prÃyaÓcitta-vidhiæ tathà  // Mn_1.116 //

saæsÃragamanaæ cai7va  $ trividhaæ karma-saæbhavam  &
ni÷Óreyasaæ karmaïÃæ ca  % guïa-do«aparÅk«aïam  // Mn_1.117 //

deÓadharmä jÃtidharmÃn  $ kuladharmÃæÓ ca ÓÃÓvatÃn  &
pëaï¬a-gaïadharmÃæÓ ca  % ÓÃstre 'sminn uktavÃn manu÷  // Mn_1.118 //

yathe9dam uktavä ÓÃstraæ  $ purà p­«Âo manur mayà  &
tathe9daæ yÆyam apy adya  % mat-sakÃÓÃn nibodhata  // Mn_1.119 //





 <B 2> 



vidvadbhi÷ sevita÷ sadbhir  $ nityam adve«a-rÃgibhi÷  &
h­dayenÃ7bhyanuj¤Ãto  % yo dharmas taæ nibodhata  // Mn_2.1 //

kÃmÃtmatà na praÓastà  $ na cai7ve7hÃ7sty akÃmatà  &
kÃmyo hi vedÃdhigama÷  % karmayogaÓ ca vaidika÷  // Mn_2.2 //

saækalpa-mÆla÷ kÃmo vai  $ yaj¤Ã÷ saækalpa-saæbhavÃ÷  &
vratÃni yamadharmÃÓ ca  % sarve saækalpajÃ÷ sm­tÃ÷  // Mn_2.3 //

akÃmasya kriyà kà cid  $ d­Óyate ne7ha karhi cit  &
yad yad dhi kurute kiæ cit  % tat tat kÃmasya ce«Âitam  // Mn_2.4 //

te«u samyag vartamÃno  $ gacchaty amaralokatÃm  &
yathà saækalpitÃæÓ ce7ha  % sarvÃn kÃmÃn samaÓnute  // Mn_2.5 //

vedo 'khilo dharmamÆlaæ  $ sm­ti-ÓÅle ca tadvidÃm  &
ÃcÃraÓ cai7va sÃdhÆnÃm  % Ãtmanas tu«Âir eva ca  // Mn_2.6 //

ya÷ kaÓ cit kasya cid dharmo  $ manunà parikÅrtita÷  &
sa sarvo 'bhihito vede  % sarvaj¤Ãnamayo hi sa÷  // Mn_2.7 //

sarvaæ tu samavek«ye7daæ  $ nikhilaæ j¤Ãnacak«u«Ã  &
ÓrutiprÃmÃïyato vidvÃn  % svadharme niviÓeta vai  // Mn_2.8 //

Óruti-sm­ty-uditaæ dharmam  $ anuti«Âhan hi mÃnava÷  &
iha kÅrtim avÃpnoti  % pretya cÃ7nuttamaæ sukham  // Mn_2.9 //

Órutis tu vedo vij¤eyo  $ dharmaÓÃstraæ tu vai sm­ti÷  &
te sarvÃrthe«v amÅmÃæsye  % tÃbhyÃæ dharmo hi nirbabhau  // Mn_2.10 //

yo 'vamanyeta te mÆle  $ hetuÓÃstrÃÓrayÃd dvija÷  &
sa sÃdhubhir bahi«kÃryo  % nÃstiko vedanindaka÷  // Mn_2.11 //

veda÷ sm­ti÷ sadÃcÃra÷  $ svasya ca priyam Ãtmana÷  &
etac caturvidhaæ prÃhu÷  % sÃk«Ãd dharmasya lak«aïam  // Mn_2.12 //

artha-kÃme«v asaktÃnÃæ  $ dharmaj¤Ãnaæ vidhÅyate  &
dharmaæ jij¤ÃsamÃnÃnÃæ  % pramÃïaæ paramaæ Óruti÷  // Mn_2.13 //

Órutidvaidhaæ tu yatra syÃt  $ tatra dharmÃv ubhau sm­tau  &
ubhÃv api hi tau dharmau  % samyag uktau manÅ«ibhi÷  // Mn_2.14 //

udite 'nudite cai7va  $ samayÃdhyu«ite tathà  &
sarvathà vartate yaj¤a  % itÅ7yaæ vaidikÅ Óruti÷  // Mn_2.15 //

ni«ekÃ3di-ÓmaÓÃnÃ1nto  $ mantrair yasyo7dito vidhi÷  &
tasya ÓÃstre 'dhikÃro 'smi¤  % j¤eyo nÃ7nyasya kasya cit  // Mn_2.16 //

sarasvatÅ-d­Óadvatyor  $ devanadyor yad antaram  &
taæ devanirmitaæ deÓaæ  % brahmÃvartaæ pracak«ate  // Mn_2.17 //

tasmin deÓe ya ÃcÃra÷  $ pÃramparyakramÃgata÷  &
varïÃnÃæ sÃ1ntarÃlÃnÃæ  % sa sadÃcÃra ucyate  // Mn_2.18 //

kuruk«etraæ ca matsyÃÓ ca  $ pa¤cÃlÃ÷ ÓÆrasenakÃ÷  &
e«a brahmar«ideÓo vai  % brahmÃvartÃd anantara÷  // Mn_2.19 //

etad deÓaprasÆtasya  $ sakÃÓÃd agrajanmana÷  &
svaæ svaæ caritraæ Óik«eran  % p­thivyÃæ sarvamÃnavÃ÷  // Mn_2.20 //

himavad-vindhyayor madhyaæ  $ yat prÃg vinaÓanÃd api  &
pratyag eva prayÃgÃc ca  % madhyadeÓa÷ prakÅrtita÷  // Mn_2.21 //

à samudrÃt tu vai pÆrvÃd  $ à samudrÃc ca paÓcimÃt  &
tayor evÃ7ntaraæ giryor  % ÃryÃvartaæ vidur budhÃ÷  // Mn_2.22 //

k­«ïasÃras tu carati  $ m­go yatra svabhÃvata÷  &
sa j¤eyo yaj¤iyo deÓo  % mlecchadeÓas tv ata÷ para÷  // Mn_2.23 //

etÃï dvijÃtayo deÓÃn  $ saæÓrayeran prayatnata÷  &
ÓÆdras tu yasmin kasmin và  % nivased v­ttikarÓita÷ [M: yasmiæs tasmin vÃ]  // Mn_2.24 //

e«Ã dharmasya vo yoni÷  $ samÃsena prakÅrtità  &
saæbhavaÓ cÃ7sya sarvasya  % varïadharmÃn nibodhata  // Mn_2.25 //

vaidikai÷ karmabhi÷ puïyair  $ ni«ekÃdir dvijanmanÃm  &
kÃrya÷ ÓarÅrasaæskÃra÷  % pÃvana÷ pretya ce7ha ca  // Mn_2.26 //

gÃrbhair homair jÃtakarma-  $ cau¬a-mau¤jÅ-nibandhanai÷  &
baijikaæ gÃrbhikaæ cai7no  % dvijÃnÃm apam­jyate  // Mn_2.27 //

svÃdhyÃyena vratair homais  $ traividyene7jyayà sutai÷  &
mahÃyaj¤aiÓ ca yaj¤aiÓ ca  % brÃhmÅ9yaæ kriyate tanu÷  // Mn_2.28 //

prÃÇ nÃbhivardhanÃt puæso  $ jÃtakarma vidhÅyate  &
mantravat prÃÓanaæ cÃ7sya  % hiraïya-madhu-sarpi«Ãm  // Mn_2.29 //

nÃmadheyaæ daÓamyÃæ tu  $ dvÃdaÓyÃæ vÃ9sya kÃrayet  &
puïye tithau muhÆrte và  % nak«atre và guïÃnvite  // Mn_2.30 //

maÇgalyaæ brÃhmaïasya syÃt  $ k«atriyasya balÃnvitam  &
vaiÓyasya dhanasaæyuktaæ  % ÓÆdrasya tu jugupsitam  // Mn_2.31 //

Óarmavad brÃhmaïasya syÃd  $ rÃj¤o rak«Ãsamanvitam [M: rÃj¤Ã ?]  &
vaiÓyasya pu«Âi-saæyuktaæ  % ÓÆdrasya pre«yasaæyutam  // Mn_2.32 //

strÅïÃæ sukho1dyam akrÆraæ  $ vispa«ÂÃ1rthaæ manoharam  &
maÇgalyaæ dÅrghavarïÃ1ntam  % ÃÓÅrvÃdÃ1bhidhÃnavat  // Mn_2.33 //

caturthe mÃsi kartavyaæ  $ ÓiÓor ni«kramaïaæ g­hÃt  &
«a«Âhe 'nnaprÃÓanaæ mÃsi  % yad ve9«Âaæ maÇgalaæ kule  // Mn_2.34 //

cƬÃkarma dvijÃtÅnÃæ  $ sarve«Ãm eva dharmata÷  &
prathame 'bde t­tÅye và  % kartavyaæ ÓruticodanÃt [M: ÓrutinodanÃt]  // Mn_2.35 //

garbhëÂame 'bde kurvÅta  $ brÃhmaïasyo7panÃyanam  &
garbhÃd ekÃdaÓe rÃj¤o  % garbhÃt tu dvÃdaÓe viÓa÷  // Mn_2.36 //

brahmavarcasa-kÃmasya  $ kÃryo viprasya pa¤came  &
rÃj¤o balÃ1rthina÷ «a«Âhe  % vaiÓyasye7hÃ7rthino '«Âame  // Mn_2.37 //

à «odaÓÃd brÃhmaïasya  $ sÃvitrÅ nÃ7tivartate  &
à dvÃviæÓÃt k«atrabandhor  % à caturviæÓater viÓa÷  // Mn_2.38 //

ata Ærdhvaæ trayo 'py ete  $ yathÃkÃlam asaæsk­tÃ÷  &
sÃvitrÅpatità vrÃtyà  % bhavanty ÃryavigarhitÃ÷  // Mn_2.39 //

nai7tair apÆtair vidhivad  $ Ãpady api hi karhi cit  &
brÃhmÃn yaunÃæÓ ca saæbandhÃn  % nÃ8cared brÃhmaïa÷ saha [M: brÃhmaïai÷ saha]  // Mn_2.40 //

kÃr«ïa-raurava-bÃstÃni  $ carmÃïi brahmacÃriïa÷  &
vasÅrann ÃnupÆrvyeïa  % ÓÃïa-k«aumÃ3vikÃni ca  // Mn_2.41 //

mau¤jÅ triv­t samà Ólak«ïà  $ kÃryà viprasya mekhalà  &
k«atriyasya tu maurvÅ jyà  % vaiÓyasya ÓaïatÃntavÅ  // Mn_2.42 //

mu¤jÃlÃbhe tu kartavyÃ÷  $ kuÓÃ1Ómantaka-balvajai÷  &
triv­tà granthinai9kena  % tribhi÷ pa¤cabhir eva và  // Mn_2.43 //

kÃrpÃsam upavÅtaæ syÃd  $ viprasyo8rdhvav­taæ triv­t  &
Óaïa-sÆtramayaæ rÃj¤o  % vaiÓyasyÃ8vikasautrikam  // Mn_2.44 //

brÃhmaïo bailva-pÃlÃÓau  $ k«atriyo vÃÂa-khÃdirau  &
pailavÃ1udumbarau vaiÓyo  % daï¬Ãn arhanti dharmata÷  // Mn_2.45 //

keÓÃntiko brÃhmaïasya  $ daï¬a÷ kÃrya÷ pramÃïata÷  &
lalÃÂasammito rÃj¤a÷  % syÃt tu nÃsÃntiko viÓa÷  // Mn_2.46 //

­javas te tu sarve syur  $ avraïÃ÷ saumya-darÓanÃ÷  &
anudvegakarà nÌïÃæ  % sa-tvaco 'nagnidÆ«itÃ÷  // Mn_2.47 //

pratig­hye8psitaæ daï¬am  $ upasthÃya ca bhÃskaram  &
pradak«iïaæ parÅtyÃ7gniæ  % cared bhaik«aæ yathÃvidhi  // Mn_2.48 //

bhavat-pÆrvaæ cared bhaik«am  $ upanÅto dvijottama÷  &
bhavan-madhyaæ tu rÃjanyo  % vaiÓyas tu bhavad-uttaram  // Mn_2.49 //

mÃtaraæ và svasÃraæ và  $ mÃtur và bhaginÅæ nijÃm  &
bhik«eta bhik«Ãæ prathamaæ  % yà cai7naæ nÃ7vamÃnayet  // Mn_2.50 //

samÃh­tya tu tad bhaik«aæ  $ yÃvadannam amÃyayà [M: yÃvadartham]  &
nivedya gurave 'ÓnÅyÃd  % Ãcamya prÃÇmukha÷ Óuci÷  // Mn_2.51 //

Ãyu«yaæ prÃÇ-mukho bhuÇkte  $ yaÓasyaæ dak«iïÃ-mukha÷  &
Óriyaæ pratyaÇ-mukho bhuÇkte  % ­taæ bhuÇkte hy udaÇ-mukha÷  // Mn_2.52 //

upasp­Óya dvijo nityam  $ annam adyÃt samÃhita÷  &
bhuktvà co7pasp­Óet samyag  % adbhi÷ khÃni ca saæsp­Óet  // Mn_2.53 //

pÆjayed aÓanaæ nityam  $ adyÃc cai7tad akutsayan  &
d­«Âvà h­«yet prasÅdec ca  % pratinandec ca sarvaÓa÷  // Mn_2.54 //

pÆjitaæ hy aÓanaæ nityaæ  $ balam Ærjaæ ca yacchati  &
apÆjitaæ tu tad bhuktam  % ubhayaæ nÃÓayed idam  // Mn_2.55 //

no7cchi«Âaæ kasya cid dadyÃn  $ nÃ7dyÃd etat tathÃ9ntarà  &
na cai7vÃ7tyaÓanaæ kuryÃn  % na co7cchi«Âa÷ kva cid vrajet  // Mn_2.56 //

anÃrogyam anÃyu«yam  $ asvargyaæ cÃ7tibhojanam  &
apuïyaæ lokavidvi«Âaæ  % tasmÃt tat parivarjayet  // Mn_2.57 //

brÃhmeïa vipras tÅrthena  $ nityakÃlam upasp­Óet  &
kÃya-traidaÓikÃbhyÃæ và  % na pitryeïa kadà cana  // Mn_2.58 //

aÇgu«ÂhamÆlasya tale  $ brÃhmaæ tÅrthaæ pracak«ate  &
kÃyam aÇgulimÆle 'gre  % devaæ pitryaæ tayor adha÷  // Mn_2.59 //

trir ÃcÃmed apa÷ pÆrvaæ  $ dvi÷ pram­jyÃt tato mukham  &
khÃni cai7va sp­Óed adbhir  % ÃtmÃnaæ Óira eva ca  // Mn_2.60 //

anu«ïÃbhir aphenÃbhir  $ adbhis tÅrthena dharmavit  &
Óauce3psu÷ sarvadÃ0cÃmed  % ekÃnte prÃg-udaÇ-mukha÷  // Mn_2.61 //

h­dgÃbhi÷ pÆyate vipra÷  $ kaïÂhagÃbhis tu bhÆmipa÷  &
vaiÓyo 'dbhi÷ prÃÓitÃbhis tu  % ÓÆdra÷ sp­«ÂÃbhir antata÷  // Mn_2.62 //

uddh­te dak«ine pÃïÃv  $ upavÅty ucyate dvija÷  &
savye prÃcÅnÃvÅtÅ  % nivÅtÅ kaïÂhasajjane  // Mn_2.63 //

mekhalÃm ajinaæ daï¬am  $ upavÅtaæ kamaï¬alum  &
apsu prÃsya vina«ÂÃni  % g­hïÅtÃ7nyÃni mantravat  // Mn_2.64 //

keÓÃnta÷ «o¬aÓe var«e  $ brÃhmaïasya vidhÅyate  &
rÃjanyabandhor dvÃviæÓe  % vaiÓyasya dvyadhike mata÷  // Mn_2.65 //

amantrikà tu kÃrye9yaæ  $ strÅïÃm Ãv­d aÓe«ata÷  &
saæskÃrÃrthaæ ÓarÅrasya  % yathÃkÃlaæ yathÃkramam  // Mn_2.66 //

vaivÃhiko vidhi÷ strÅïÃæ  $ saæskÃro vaidika÷ sm­ta÷  &
patisevà gurau vÃso  % g­hÃrtho 'gni-parikriyà  // Mn_2.67 //

e«a prokto dvijÃtÅnÃm  $ aupanÃyaniko vidhi÷  &
utpatti-vya¤jaka÷ puïya÷  % karmayogaæ nibodhata  // Mn_2.68 //



upanÅya guru÷ Ói«yaæ  $ Óik«ayec chaucam Ãdita÷  &
ÃcÃram agnikÃryaæ ca  % saædhyo2pÃsanam eva ca  // Mn_2.69 //

adhye«yamÃïas tv ÃcÃnto  $ yathÃÓÃstram udaÇ-mukha÷  &
brahmäjali-k­to 'dhyÃpyo  % laghu-vÃsà jite1ndriya÷  // Mn_2.70 //

brahmÃrambhe 'vasÃne ca  $ pÃdau grÃhyau guro÷ sadà  &
saæhatya hastÃv adhyeyaæ  % sa hi brahmäjali÷ sm­ta÷  // Mn_2.71 //

vyatyasta-pÃïinà kÃryam  $ upasaægrahaïaæ guro÷  &
savyena savya÷ spra«Âavyo  % dak«iïena ca dak«iïa÷  // Mn_2.72 //

adhye«yamÃïaæ tu gurur  $ nityakÃlam atandrita÷  &
adhÅ«va bho iti brÆyÃd  % virÃmo 'stv iti cÃ8ramet  // Mn_2.73 //

brahmana÷ praïavaæ kuryÃd  $ ÃdÃv ante ca sarvadà  &
sravaty anoæk­taæ pÆrvaæ  % parastÃc ca viÓÅryati  // Mn_2.74 //

prÃk-kÆlÃn paryupÃsÅna÷  $ pavitraiÓ cai7va pÃvita÷  &
prÃïÃyÃmais tribhi÷ pÆtas  % tata oæ-kÃram arhati  // Mn_2.75 //

akÃraæ cÃ7py u-kÃraæ ca  $ ma-kÃraæ ca prajÃpati÷  &
vedatrayÃn niraduhad  % bhÆr bhuva÷ svar itÅ7ti ca  // Mn_2.76 //

tribhya eva tu vedebhya÷  $ pÃdaæ pÃdam adÆduhat  &
tad ity ­co 'syÃ÷ sÃvitryÃ÷  % parame«ÂhÅ prajÃpati÷  // Mn_2.77 //

etad ak«aram etÃæ ca  $ japan vyÃh­ti-pÆrvikÃm  &
saædhyayor vedavid vipro  % vedapuïyena yujyate  // Mn_2.78 //

sahasrak­tvas tv abhyasya  $ bahir etat trikaæ dvija÷  &
mahato 'py enaso mÃsÃt  % tvace9vÃ7hir vimucyate  // Mn_2.79 //

etayà rcà visaæyukta÷  $ kÃle ca kriyayà svayà  &
brahma-k«atriya-viÓ-yonir  % garhaïÃæ yÃti sÃdhu«u  // Mn_2.80 //

oæ-kÃra-pÆrvikÃs tisro  $ mahÃvyÃh­tayo 'vyayÃ÷ [M: oÇkÃra-]  &
tri-padà cai7va sÃvitrÅ  % vij¤eyaæ brahmaïo mukham  // Mn_2.81 //

yo 'dhÅte 'hany ahany etÃæ  $ trÅïi var«Ãïy atandrita÷  &
sa brahma param abhyeti  % vÃyubhÆta÷ kha-mÆrtimÃn  // Mn_2.82 //

ekÃk«araæ paraæ brahma  $ prÃïÃyÃma÷ paraæ tapa÷  &
sÃvitryÃs tu paraæ nÃ7sti  % maunÃt satyaæ viÓi«yate  // Mn_2.83 //

k«aranti sarvà vaidikyo  $ juhoti-yajati-kriyÃ÷  &
 ak«araæ du«karaæ j¤eyaæ  % brahma cai7va prajÃpati÷ [M: ak«araæ tv ak«araæ j¤eyaæ]  // Mn_2.84 //

vidhiyaj¤Ãj japayaj¤o  $ viÓi«Âo daÓabhir guïai÷  &
upÃæÓu÷ syÃc chataguïa÷  % sÃhasro mÃnasa÷ sm­ta÷  // Mn_2.85 //

ye pÃkayaj¤Ãs catvÃro  $ vidhiyaj¤asamanvitÃ÷  &
sarve te japayaj¤asya  % kalÃæ nÃ7rhanti «o¬aÓÅm  // Mn_2.86 //

japyenai7va tu saæsidhyed  $ brÃhmaïo nÃ7tra saæÓaya÷  &
kuryÃd anyan na và kuryÃn  % maitro brÃhmaïa ucyate  // Mn_2.87 //

indriyÃïÃæ vicaratÃæ  $ vi«aye«v apahÃri«u  &
saæyame yatnam Ãti«Âhed  % vidvÃn yante9va vÃjinÃm  // Mn_2.88 //

ekÃdaÓe7ndriyÃïy Ãhur  $ yÃni pÆrve manÅ«iïa÷  &
tÃni samyak pravak«yÃmi  % yathÃvad anupÆrvaÓa÷  // Mn_2.89 //

Órotraæ tvak cak«u«Å jihvà  $ nÃsikà cai7va pa¤camÅ  &
pÃyÆ1pasthaæ hasta-pÃdaæ  % vÃk cai7va daÓamÅ sm­tà  // Mn_2.90 //

buddhÅndriyÃïi pa¤cai7«Ãæ  $ ÓrotrÃdÅny anupÆrvaÓa÷  &
karme1ndriyÃïi pa¤cai7«Ãæ  % pÃyv-ÃdÅni pracak«ate  // Mn_2.91 //

ekÃdaÓaæ mano j¤eyaæ  $ svaguïeno7bhayÃ3tmakam  &
yasmin jite jitÃv etau  % bhavata÷ pa¤cakau gaïau  // Mn_2.92 //

indriyÃïÃæ prasaÇgena  $ do«am ­cchaty asaæÓayam  &
saæniyamya tu tÃny eva  % tata÷ siddhiæ nigacchati  // Mn_2.93 //

na jÃtu kÃma÷ kÃmÃnÃm  $ upabhogena ÓÃmyati  &
havi«Ã k­«ïavartme9va  % bhÆya evÃ7bhivardhate  // Mn_2.94 //

yaÓ cai7tÃn prÃpnuyÃt sarvÃn  $ yaÓ cai7tÃn kevalÃæs tyajet  &
prÃpaïÃt sarvakÃmÃnÃæ  % parityÃgo viÓi«yate  // Mn_2.95 //

na tathai9tÃni Óakyante  $ saæniyantum asevayà  &
vi«aye«u praju«ÂÃni  % yathà j¤Ãnena nityaÓa÷  // Mn_2.96 //

vedÃs tyÃgaÓ ca yaj¤ÃÓ ca  $ niyamÃÓ ca tapÃæsi ca  &
na vipradu«Âa-bhÃvasya  % siddhiæ gacchati karhi cit  // Mn_2.97 //

Órutvà sp­«Âvà ca d­«Âvà ca  $ bhuktvà ghrÃtvà ca yo nara÷  &
na h­«yati glÃyati và  % sa vij¤eyo jite1ndriya÷  // Mn_2.98 //

indriyÃïÃæ tu sarve«Ãæ  $ yady ekaæ k«aratÅ7ndriyam  &
tenÃ7sya k«arati praj¤Ã  % d­te÷ pÃdÃd ivo7dakam  // Mn_2.99 //

vaÓe k­tve9ndriyagrÃmaæ  $ saæyamya ca manas tathà  &
sarvÃn saæsÃdhayed arthÃn  % ak«iïvan yogatas tanum  // Mn_2.100 //

pÆrvÃæ saædhyÃæ japÃæs ti«Âhet  $ sÃvitrÅm Ã2rkadarÓanÃt  &
paÓcimÃæ tu samÃsÅna÷  % samyag ­k«avibhÃvanÃt [M: paÓcimÃæ tu sadÃsÅta]  // Mn_2.101 //



pÆrvÃæ saædhyÃæ japaæs ti«Âhan  $ naiÓam eno vyapohati  &
paÓcimÃæ tu samÃsÅno  % malaæ hanti divÃk­tam  // Mn_2.102 //

na ti«Âhati tu ya÷ pÆrvÃæ  $ no7pÃste yaÓ ca paÓcimÃm  &
sa ÓÆdravad bahi«kÃrya÷  % sarvasmÃd dvijakarmaïa÷  // Mn_2.103 //

apÃæ samÅpe niyato  $ naityakaæ vidhim Ãsthita÷  &
sÃvitrÅm apy adhÅyÅta  % gatvÃ9raïyaæ samÃhita÷  // Mn_2.104 //

vedo1pakaraïe cai7va  $ svÃdhyÃye cai7va naityake  &
nÃ7nurodho 'sty anadhyÃye  % homamantre«u cai7va hi  // Mn_2.105 //

naityake nÃ7sty anadhyÃyo  $ brahmasattraæ hi tat sm­tam  &
brahmÃhuti-hutaæ puïyam  % anadhyÃya-va«aÂk­tam  // Mn_2.106 //

ya÷ svÃdhyÃyam adhÅte 'bdaæ  $ vidhinà niyata÷ Óuci÷  &
tasya nityaæ k«araty e«a  % payo dadhi gh­taæ madhu  // Mn_2.107 //

agnÅndhanaæ bhaik«acaryÃm  $ adha÷ÓayyÃæ guror hitam  &
à samÃvartanÃt kuryÃt  % k­to1panayano dvija÷  // Mn_2.108 //

ÃcÃryaputra÷ ÓuÓrÆ«ur  $ j¤Ãnado dhÃrmika÷ Óuci÷  &
Ãpta÷ Óakto 'rthada÷ sÃdhu÷  % svo 'dhyÃpyà daÓa dharmata÷  // Mn_2.109 //

nÃ7p­«Âa÷ kasya cid brÆyÃn  $ na cÃ7nyÃyena p­cchata÷  &
jÃnann api hi medhÃvÅ  % ja¬aval loka Ãcaret  // Mn_2.110 //

adharmeïa ca ya÷ prÃha  $ yaÓ cÃ7dharmeïa p­cchati  &
tayor anyatara÷ praiti  % vidve«aæ vÃ9dhigacchati  // Mn_2.111 //

dharmÃ1rthau yatra na syÃtÃæ  $ ÓuÓrÆ«Ã vÃ9pi tadvidhà  &
tatra vidyà na vaptavyà  % Óubhaæ bÅjam ivo8«are  // Mn_2.112 //

vidyayai9va samaæ kÃmaæ  $ martavyaæ brahmavÃdinà  &
Ãpady api hi ghorÃyÃæ  % na tv enÃm iriïe vapet  // Mn_2.113 //

vidyà brÃhmaïam etyÃ8ha  $ Óevadhis te 'smi rak«a mÃm [M: Óevadhi« Âe]  &
asÆyakÃya mÃæ mÃdÃs  % tathà syÃæ vÅryavattamà  // Mn_2.114 //

yam eva tu Óuciæ vidyÃn  $ niyata-brahmacÃriïam [M: vidyà niyataæ brahmacÃriïam]  &
tasmai mÃæ brÆhi viprÃya  % nidhipÃyÃ7pramÃdine  // Mn_2.115 //

brahma yas tv ananuj¤Ãtam  $ adhÅyÃnÃd avÃpnuyÃt  &
sa brahmasteyasaæyukto  % narakaæ pratipadyate  // Mn_2.116 //

laukikaæ vaidikaæ vÃ9pi  $ tathÃ9dhyÃtmikam eva và  &
ÃdadÅta yato j¤Ãnaæ  % taæ pÆrvam abhivÃdayet  // Mn_2.117 //

sÃvitrÅmÃtra-sÃro 'pi  $ varaæ vipra÷ suyantrita÷  &
nÃ7yantritas trivedo 'pi  % sarvÃÓÅ sarvavikrayÅ  // Mn_2.118 //

ÓayyÃ4sane 'dhyÃcarite  $ Óreyasà na samÃviÓet  &
ÓayyÃ4sanasthaÓ cai7vai7naæ  % pratyutthÃyÃ7bhivÃdayet  // Mn_2.119 //

Ærdhvaæ prÃïà hy utkrÃmanti  $ yÆna÷ sthavira Ãyati  &
pratyutthÃnÃ1bhivÃdÃbhyÃæ  % punas tÃn pratipadyate  // Mn_2.120 //

abhivÃdana-ÓÅlasya  $ nityaæ v­ddho1pasevina÷  &
catvÃri tasya vardhante  % Ãyur dharmo yaÓo balam [M: catvÃri saæpravardhante]  // Mn_2.121 //

abhivÃdÃt paraæ vipro  $ jyÃyÃæsam abhivÃdayan  &
asau nÃmÃ7ham asmÅ7ti  % svaæ nÃma parikÅrtayet  // Mn_2.122 //

nÃmadheyasya ye ke cid  $ abhivÃdaæ na jÃnate  &
tÃn prÃj¤o 'ham iti brÆyÃt  % striya÷ sarvÃs tathai9va ca  // Mn_2.123 //

bho÷Óabdaæ kÅrtayed ante  $ svasya nÃmno 'bhivÃdane  &
nÃmnÃæ svarÆpa-bhÃvo hi  % bho-bhÃva ­«ibhi÷ sm­ta÷  // Mn_2.124 //

Ãyu«mÃn bhava saumye7ti  $ vÃcyo vipro 'bhivÃdane  &
akÃraÓ cÃ7sya nÃmno 'nte  % vÃcya÷ pÆrvÃk«ara÷ pluta÷  // Mn_2.125 //

yo na vetty abhivÃdasya  $ vipra÷ pratyabhivÃdanam  &
nÃ7bhivÃdya÷ sa vidu«Ã  % yathà ÓÆdras tathai9va sa÷  // Mn_2.126 //

brÃhmaïaæ kuÓalaæ p­cchet  $ k«atrabandhum anÃmayam  &
vaiÓyaæ k«emaæ samÃgamya  % ÓÆdram Ãrogyam eva ca  // Mn_2.127 //

avÃcyo dÅk«ito nÃmnà  $ yavÅyÃn api yo bhavet  &
bho-bhavat-pÆrvakaæ tv enam  % abhibhëeta dharmavit  // Mn_2.128 //

parapatnÅ tu yà strÅ syÃd  $ asaæbandhà ca yonita÷  &
tÃæ brÆyÃd bhavatÅ7ty evaæ  % subhage bhaginÅ7ti ca  // Mn_2.129 //

mÃtulÃæÓ ca pit­vyÃæÓ ca  $ ÓvaÓurÃn ­tvijo gurÆn  &
asÃv aham iti brÆyÃt  % pratyutthÃya yavÅyasa÷  // Mn_2.130 //

mÃt­Óvasà mÃtulÃnÅ  $ ÓvaÓrÆr atha pit­Óvasà  &
saæpÆjyà gurupatnÅvat  % samÃs tà gurubhÃryayà  // Mn_2.131 //

bhrÃtur bhÃryo9pasaægrÃhyà  $ sa-varïÃ9hany ahany api  &
vipro«ya tÆ7pasaægrÃhyà  % j¤Ãti-saæbandhi-yo«ita÷  // Mn_2.132 //

pitur bhaginyÃæ mÃtuÓ ca  $ jyÃyasyÃæ ca svasary api  &
mÃt­vad v­ttim Ãti«Âhen  % mÃtà tÃbhyo garÅyasÅ  // Mn_2.133 //

daÓÃbdÃ3khyaæ paurasakhyaæ  $ pa¤cÃbdÃ3khyaæ kalÃbh­tÃm  &
tryabdapÆrvaæ ÓrotriyÃïÃæ  % svalpenÃ7pi svayoni«u  // Mn_2.134 //

brÃhmaïaæ daÓavar«aæ tu  $ Óatavar«aæ tu bhÆmipam  &
pitÃ-putrau vijÃnÅyÃd  % brÃhmaïas tu tayo÷ pità  // Mn_2.135 //

vittaæ bandhur vaya÷ karma  $ vidyà bhavati pa¤camÅ  &
etÃni mÃnyasthÃnÃni  % garÅyo yad yad uttaram [M: mÃnasthÃnÃni]  // Mn_2.136 //

pa¤cÃnÃæ tri«u varïe«u  $ bhÆyÃæsi guïavanti ca  &
yatra syu÷ so 'tra mÃnÃ1rha÷  % ÓÆdro 'pi daÓamÅæ gata÷  // Mn_2.137 //

cakriïo daÓamÅsthasya  $ rogiïo bhÃriïa÷ striyÃ÷  &
snÃtakasya ca rÃj¤aÓ ca  % panthà deyo varasya ca  // Mn_2.138 //

te«Ãæ tu samÃvetÃnÃæ  $ mÃnyau snÃtaka-pÃrthivau  &
rÃja-snÃtakayoÓ cai7va  % snÃtako n­pamÃnabhÃk  // Mn_2.139 //

upanÅya tu ya÷ Ói«yaæ  $ vedam adhyÃpayed dvija÷  &
sa-kalpaæ sa-rahasyaæ ca  % tam ÃcÃryaæ pracak«ate  // Mn_2.140 //

ekadeÓaæ tu vedasya  $ vedÃÇgÃny api và puna÷  &
yo 'dhyÃpayati v­ttyartham  % upÃdhyÃya÷ sa ucyate  // Mn_2.141 //

ni«ekÃ3dÅni karmÃïi  $ ya÷ karoti yathÃvidhi  &
saæbhÃvayati cÃ7nnena  % sa vipro gurur ucyate  // Mn_2.142 //

agnyÃdheyaæ pÃkayaj¤Ãn  $ agni«ÂomÃ3dikÃn makhÃn  &
ya÷ karoti v­to yasya  % sa tasya rtvig iho7cyate  // Mn_2.143 //

ya Ãv­ïoty avitathaæ  $ brahmaïà ÓravaïÃv ubhau  &
sa mÃtà sa pità j¤eyas  % taæ na druhyet kadà cana  // Mn_2.144 //

upÃdhyÃyÃn daÓÃ8cÃrya  $ ÃcÃryÃïÃæ Óataæ pità  &
sahasraæ tu pitÌn mÃtà  % gauraveïÃ7tiricyate  // Mn_2.145 //

utpÃdaka-brahmadÃtror  $ garÅyÃn brahmada÷ pità  &
brahmajanma hi viprasya  % pretya ce7ha ca ÓÃÓvatam  // Mn_2.146 //

kÃmÃn mÃtà pità cai7naæ  $ yad utpÃdayato mitha÷  &
saæbhÆtiæ tasya tÃæ vidyÃd  % yad yonÃv abhijÃyate  // Mn_2.147 //

ÃcÃryas tv asya yÃæ jÃtiæ  $ vidhivad vedapÃraga÷  &
utpÃdayati sÃvitryà  % sà satyà sÃ9jarÃ9marà  // Mn_2.148 //

alpaæ và bahu và yasya  $ Órutasyo7pakaroti ya÷  &
tam apÅha guruæ vidyÃc  % chruto1pakriyayà tayà  // Mn_2.149 //

brÃhmasya janmana÷ kartà  $ svadharmasya ca ÓÃsità  &
bÃlo 'pi vipro v­ddhasya  % pità bhavati dharmata÷  // Mn_2.150 //

adhyÃpayÃm Ãsa pitÌn  $ ÓiÓur ÃÇgirasa÷ kavi÷  &
putrakà iti ho7vÃca  % j¤Ãnena parig­hya tÃn  // Mn_2.151 //

te tam artham ap­cchanta  $ devÃn Ãgata-manyava÷  &
devÃÓ cai7tÃn sametyo8cur  % nyÃyyaæ va÷ ÓiÓur uktavÃn  // Mn_2.152 //

aj¤o bhavati vai bÃla÷  $ pità bhavati mantrada÷  &
aj¤aæ hi bÃlam ity Ãhu÷  % pite9ty eva tu mantradam  // Mn_2.153 //

na hÃyanair na palitair  $ na vittena na bandhubhi÷  &
­«ayaÓ cakrire dharmaæ  % yo 'nÆcÃna÷ sa no mahÃn  // Mn_2.154 //

viprÃïÃæ j¤Ãnato jyai«Âhyaæ  $ k«atriyÃïÃæ tu vÅryata÷  &
vaiÓyÃnÃæ dhÃnyadhanata÷  % ÓÆdrÃïÃm eva janmata÷  // Mn_2.155 //

na tena v­ddho bhavati  $ yenÃ7sya palitaæ Óira÷  &
yo vai yuvÃ9py adhÅyÃnas  % taæ devÃ÷ sthaviraæ vidu÷  // Mn_2.156 //

yathà këÂhamayo hastÅ  $ yathà carmamayo m­ga÷  &
yaÓ ca vipro 'nadhÅyÃnas  % trayas te nÃma bibhrati  // Mn_2.157 //

yathà «aï¬ho 'phala÷ strÅ«u  $ yathà gaur gavi cÃ7phalà  &
yathà cÃ7j¤e 'phalaæ dÃnaæ  % tathà vipro 'n­co 'phala÷  // Mn_2.158 //

ahiæsayai9va bhÆtÃnÃæ  $ kÃryaæ Óreyo 'nuÓÃsanam  &
vÃk cai7va madhurà Ólak«ïà  % prayojyà dharmam icchatà  // Mn_2.159 //

yasya vÃÇ-ganasÅ Óuddhe  $ samyaggupte ca sarvadà  &
sa vai sarvam avÃpnoti  % vedÃnto1pagataæ phalam  // Mn_2.160 //

nÃ7ruætuda÷ syÃd Ãrto 'pi  $ na paradroha-karma-dhÅ÷  &
yayÃ9syo7dvijate vÃcà  % nÃ7lokyÃæ tÃm udÅrayet  // Mn_2.161 //

sammÃnÃd brÃhmaïo nityam  $ udvijeta vi«Ãd iva  &
am­tasye7va cÃ8kÃÇk«ed  % avamÃnasya sarvadà  // Mn_2.162 //

sukhaæ hy avamata÷ Óete  $ sukhaæ ca pratibudhyate  &
sukhaæ carati loke 'sminn  % avamantà vinaÓyati  // Mn_2.163 //

anena kramayogena  $ saæsk­tÃ3tmà dvija÷ Óanai÷  &
gurau vasan sa¤cinuyÃd  % brahmÃdhigamikaæ tapa÷  // Mn_2.164 //

tapo-viÓe«air vividhair  $ vrataiÓ ca vidhicoditai÷  &
veda÷ k­tsno 'dhigantavya÷  % sa-rahasyo dvijanmanà  // Mn_2.165 //

vedam eva sadÃ9bhyasyet  $ tapas tapsyan dvijottama÷  &
vedÃbhyÃso hi viprasya  % tapa÷ param iho7cyate  // Mn_2.166 //

à hai7va sa nakhÃgrebhya÷  $ paramaæ tapyate tapa÷  &
ya÷ sragvy api dvijo 'dhÅte  % svÃdhyÃyaæ Óaktito 'nvaham  // Mn_2.167 //

yo 'nadhÅtya dvijo vedam  $ anyatra kurute Óramam  &
sa jÅvann eva ÓÆdratvam  % ÃÓu gacchati sÃ1nvaya÷  // Mn_2.168 //

mÃtur agre 'dhijananaæ  $ dvitÅyaæ mau¤jibandhane  &
t­tÅyaæ yaj¤adÅk«ÃyÃæ  % dvijasya ÓruticodanÃt  // Mn_2.169 //

tatra yad brahmajanmÃ7sya  $ mau¤jÅbandhanacihnitam  &
tatrÃ7sya mÃtà sÃvitrÅ  % pità tv ÃcÃrya ucyate  // Mn_2.170 //

vedapradÃnÃd ÃcÃryaæ  $ pitaraæ paricak«ate  &
na hy asmin yujyate karma  % ki¤ cid à mau¤jibandhanÃt  // Mn_2.171 //

nÃ7bhivyÃhÃrayed brahma  $ svadhÃninayanÃd ­te  &
ÓÆdreïa hi samas tÃvad  % yÃvad vede na jÃyate  // Mn_2.172 //

k­to1panayanasyÃ7sya  $ vratÃdeÓanam i«yate  &
brahmaïo grahaïaæ cai7va  % krameïa vidhi-pÆrvakam  // Mn_2.173 //

yady asya vihitaæ carma  $ yat sÆtraæ yà ca mekhalà  &
yo daï¬o yac ca vasanaæ  % tat tad asya vrate«v api  // Mn_2.174 //

sevete7mÃæs tu niyamÃn  $ brahmacÃrÅ gurau vasan  &
sanniyamye7ndriyagrÃmaæ  % tapov­ddhy-artham Ãtmana÷  // Mn_2.175 //

nityaæ snÃtvà Óuci÷ kuryÃd  $ devar«i-pit­tarpaïam  &
devatÃbhyarcanaæ cai7va  % samidÃdhÃnam eva ca  // Mn_2.176 //

varjayen madhu mÃæsaæ ca  $ gandhaæ mÃlyaæ rasÃn striya÷  &
ÓuktÃni yÃni sarvÃïi  % prÃïinÃæ cai7va hiæsanam  // Mn_2.177 //

abhyaÇgam a¤janaæ cÃk«ïor  $ upÃnac-chatradhÃraïam  &
kÃmaæ krodhaæ ca lobhaæ ca  % nartanaæ gÅtavÃdanam  // Mn_2.178 //

dyÆtaæ ca janavÃdaæ ca  $ parivÃdaæ tathÃ9n­tam  &
strÅïÃæ ca prek«aïÃlambham  % upaghÃtaæ parasya ca (M: -ÃlambhÃav   // Mn_2.179 //

eka÷ ÓayÅta sarvatra  $ na reta÷ skandayet kva cit  &
kÃmÃd dhi skandayan reto  % hinasti vratam Ãtmana÷  // Mn_2.180 //

svapne siktvà brahmacÃrÅ  $ dvija÷ Óukram akÃmata÷  &
snÃtvÃ9rkam arcayitvà tri÷  % punar mÃm ity ­caæ japet  // Mn_2.181 //

udakumbhaæ sumanaso  $ goÓak­n-m­ttikÃ-kuÓÃn  &
Ãhared yÃvad arthÃni  % bhaik«aæ cÃ7har-ahaÓ caret  // Mn_2.182 //

veda-yaj¤air ahÅnÃnÃæ  $ praÓastÃnÃæ svakarmasu  &
brahmacÃry Ãhared bhaik«aæ  % g­hebhya÷ prayato 'nvaham  // Mn_2.183 //

guro÷ kule na bhik«eta  $ na j¤Ãti-kula-bandhu«u  &
alÃbhe tv anyagehÃnÃæ  % pÆrvaæ pÆrvaæ vivarjayet  // Mn_2.184 //

sarvaæ vÃpi cared grÃmaæ  $ pÆrvo1ktÃnÃm asaæbhave  &
niyamya prayato vÃcam  % abhiÓastÃæs tu varjayet  // Mn_2.185 //

dÆrÃd Ãh­tya samidha÷  $ sannidadhyÃd vihÃyasi  &
sÃyaM: prÃtaÓ ca juhuyÃt  % tÃbhir agnim atandrita÷  // Mn_2.186 //

ak­tvà bhaik«acaraïam  $ asamidhya ca pÃvakaæ  &
anÃtura÷ saptarÃtram  % avakÅrïivrataæ caret  // Mn_2.187 //

bhaik«eïa vartayen nityaæ  $ nai7kÃnnÃ1dÅ bhaved vratÅ  &
bhaik«eïa vratino v­ttir  % upavÃsa-samà sm­tà  // Mn_2.188 //

vratavad deva-daivatye  $ pitrye karmaïy atha r«ivat  &
kÃmam abhyarthito 'ÓnÅyÃd  % vratam asya na lupyate  // Mn_2.189 //

brÃhmaïasyai7va karmai7tad  $ upadi«Âaæ manÅ«ibhi÷  &
rÃjanya-vaiÓyayos tv evaæ  % nai7tat karma vidhÅyate  // Mn_2.190 //

codito guruïà nityam  $ apracodita eva và  &
kuryÃd adhyayane yatnam  % ÃcÃryasya hite«u ca [M: adhyayane yogam]  // Mn_2.191 //

ÓarÅraæ cai7va vÃcaæ ca  $ buddhÅndriya-manÃæsi ca  &
niyamya präjalis ti«Âhed  % vÅk«amÃïo guror mukham  // Mn_2.192 //

nityam uddh­ta-pÃïi÷ syÃt  $ sÃdhv-ÃcÃra÷ su-saæv­ta÷  &
ÃsyatÃm iti co7kta÷ sann  % ÃsÅtÃ7bhimukhaæ guro÷  // Mn_2.193 //

hÅnÃ1nna-vastra-ve«a÷ syÃt  $ sarvadà gurusannidhau  &
utti«Âhet prathamaæ cÃsya  % caramaæ cai7va saæviÓet  // Mn_2.194 //

pratiÓrÃvaïa-saæbhëe  $ ÓayÃno na samÃcaret  &
nÃ8sÅno na ca bhu¤jÃno  % na ti«Âhan na parÃÇ-mukha÷  // Mn_2.195 //

ÃsÅnasya sthita÷ kuryÃd  $ abhigacchaæs tu ti«Âhata÷  &
pratyudgamya tv Ãvrajata÷  % paÓcÃd dhÃvaæs tu dhÃvata÷  // Mn_2.196 //

parÃÇ-mukhasyÃ7bhimukho  $ dÆrasthasyai7tya cÃ1ntikam  &
praïamya tu ÓayÃnasya  % nideÓe cai7va ti«Âhata÷  // Mn_2.197 //

nÅcaæ ÓayyÃ4sanaæ cÃ1sya  $ nityaæ syÃd gurusannidhau  &
guros tu cak«urvi«aye  % na yathe2«ÂÃ3sano bhavet  // Mn_2.198 //

no7dÃhared asya nÃma  $ parok«am api kevalam  &
na cai7vÃ7syÃ1nukurvÅta  % gati-bhëita-ce«Âitam  // Mn_2.199 //

guror yatra parivÃdo  $ nindà vÃ2pi pravartate  &
karïau tatra pidhÃtavyau  % gantavyaæ và tato 'nyata÷  // Mn_2.200 //

parÅvÃdÃt kharo bhavati  $ Óvà vai bhavati nindaka÷  &
paribhoktà k­mir bhavati  % kÅÂo bhavati matsarÅ  // Mn_2.201 //

dÆrastho nÃ7rcayed enaæ  $ na kruddho nÃ7ntike striyÃ÷  &
yÃnÃ3sanasthaÓ cai7vai7nam  % avaruhyÃ7bhivÃdayet  // Mn_2.202 //

prativÃte 'nuvÃte ca  $ nÃ8sÅta guruïà saha [M: prativÃtÃnuvÃte]  &
asaæÓrave cai7va guror  % na kiæ cid api kÅrtayet  // Mn_2.203 //

go-'Óvo1«Âra-yÃna-prÃsÃda-  $ prastare«u kaÂe«u ca  &
ÃsÅta guruïà sÃrdhaæ  % ÓilÃ-phalaka-nau«u ca  // Mn_2.204 //

guror gurau sannihite  $ guruvad v­ttim Ãcaret  &
na cÃ7nis­«Âo guruïà  % svÃn gurÆn abhivÃdayet  // Mn_2.205 //

vidyÃguru«v evam eva  $ nityà v­tti÷ svayoni«u  &
prati«edhatsu cÃ7dharmÃd  % dhitaæ co7padiÓatsv api  // Mn_2.206 //

Óreya÷su guruvad v­ttiæ  $ nityam eva samÃcaret  &
guruputre«u cÃ8rye«u  % guroÓ cai7va svabandhu«u [M: guruputre tathÃcÃrye]  // Mn_2.207 //

bÃla÷ samÃna-janmà và  $ Ói«yo và yaj¤akarmaïi  &
adhyÃpayan gurusuto  % guruvan mÃnam arhati  // Mn_2.208 //

utsÃdanaæ ca gÃtrÃïÃæ  $ snÃpano1cchi«Âabhojane  &
na kuryÃd guruputrasya  % pÃdayoÓ cÃ7vanejanam  // Mn_2.209 //

guruvat pratipÆjyÃ÷ syu÷  $ sa-varïà guruyo«ita÷  &
asavarïÃs tu sampÆjyÃ÷  % pratyutthÃnÃ1bhivÃdanai÷  // Mn_2.210 //

abhya¤janaæ snÃpanaæ ca  $ gÃtro1tsÃdanam eva ca  &
gurupatnyà na kÃryÃïi  % keÓÃnÃæ ca prasÃdhanam  // Mn_2.211 //

gurupatnÅ tu yuvatir  $ nÃ7bhivÃdye9ha pÃdayo÷  &
pÆrïaviæÓativar«eïa  % guïa-do«au vijÃnatà  // Mn_2.212 //

svabhÃva e«a nÃrÅïÃæ  $ narÃïÃm iha dÆ«aïam  &
ato 'rthÃn na pramÃdyanti  % pramadÃsu vipaÓcita÷  // Mn_2.213 //

avidvÃæsam alaæ loke  $ vidvÃæsam api và puna÷  &
pramadà hy utpathaæ netuæ  % kÃma-krodhavaÓÃnugam  // Mn_2.214 //

mÃtrà svasrà duhitrà và  $ na viviktÃsano bhavet  &
balavÃn indriyagrÃmo  % vidvÃæsam api kar«ati  // Mn_2.215 //

kÃmaæ tu gurupatnÅnÃæ  $ yuvatÅnÃæ yuvà bhuvi  &
vidhivad vandanaæ kuryÃd  % asÃv aham iti bruvan  // Mn_2.216 //

vipro«ya pÃdagrahaïam  $ anvahaæ cÃ7bhivÃdanam  &
gurudÃre«u kurvÅta  % satÃæ dharmam anusmaran  // Mn_2.217 //

yathà khanan khanitreïa  $ naro vÃry adhigacchati  &
tathà gurugatÃæ vidyÃæ  % ÓuÓrÆ«ur adhigacchati  // Mn_2.218 //

muï¬o và jaÂilo và syÃd  $ atha và syÃc chikhÃ-jaÂa÷  &
nai7naæ grÃme 'bhinimlocet  % sÆryo nÃ7bhyudiyÃt kva cit  // Mn_2.219 //

taæ ced abhyudiyÃt sÆrya÷  $ ÓayÃnaæ kÃmacÃrata÷  &
nimloced vÃ9py avij¤ÃnÃj  % japann upavased dinam  // Mn_2.220 //

sÆryeïa hy abhinirmukta÷  $ ÓayÃno 'bhyuditaÓ ca ya÷ [M: abhinimlukta÷]  &
prÃyaÓcittam akurvÃïo  % yukta÷ syÃn mahatai9nasà  // Mn_2.221 //

Ãcamya prayato nityam  $ ubhe saædhye samÃhita÷  &
Óucau deÓe japa¤ japyam  % upÃsÅta yathÃvidhi  // Mn_2.222 //

yadi strÅ yady avaraja÷  $ Óreya÷ kiæ cit samÃcaret  &
tat sarvam Ãcared yukto  % yatra cÃ7sya ramen mana÷  // Mn_2.223 //

dharmÃ1rthÃv ucyate Óreya÷  $ kÃmÃ1rthau dharma eva ca  &
artha eve7ha và Óreyas  % trivarga iti tu sthiti÷  // Mn_2.224 //

ÃcÃryaÓ ca pità cai7va  $ mÃtà bhrÃtà ca pÆrvaja÷  &
nÃ8rtenÃ7py avamantavyà  % brÃhmaïena viÓe«ata÷  // Mn_2.225 //

ÃcÃryo brahmaïo mÆrti÷  $ pità mÆrti÷ prajÃpate÷  &
mÃtà p­thivyà mÆrtis tu  % bhrÃtà svo mÆrtir Ãtmana÷  // Mn_2.226 //

yaæ mÃtÃ-pitarau kleÓaæ  $ sahete saæbhave n­ïÃm  &
na tasya ni«k­ti÷ Óakyà  % kartuæ var«aÓatair api  // Mn_2.227 //

tayor nityaæ priyaæ kuryÃd  $ ÃcÃryasya ca sarvadà  &
te«v eva tri«u tu«Âe«u  % tapa÷ sarvaæ samÃpyate  // Mn_2.228 //

te«Ãæ trayÃïÃæ ÓuÓrÆ«Ã  $ paramaæ tapa ucyate  &
na tair anabhyanuj¤Ãto  % dharmam anyaæ samÃcaret  // Mn_2.229 //

ta eva hi trayo lokÃs  $ ta eva traya ÃÓramÃ÷  &
ta eva hi trayo vedÃs  % ta evo7ktÃs trayo 'gnaya÷  // Mn_2.230 //

pità vai gÃrhapatyo 'gnir  $ mÃtÃ9gnir dak«iïa÷ sm­ta÷  &
gurur ÃhavanÅyas tu  % sÃ9gnitretà garÅyasÅ  // Mn_2.231 //

tri«v apramÃdyann ete«u  $ trÅn lokÃn vijayed g­hÅ  &
dÅpyamÃna÷ svavapu«Ã  % devavad divi modate  // Mn_2.232 //

imaæ lokaæ mÃt­bhaktyà  $ pit­bhaktyà tu madhyamam  &
guruÓuÓrÆ«ayà tv evaæ  % brahmalokaæ samaÓnute  // Mn_2.233 //

sarve tasyÃ8d­tà dharmà  $ yasyai7te traya Ãd­tÃ÷  &
anÃd­tÃs tu yasyai7te  % sarvÃs tasyÃ7phalÃ÷ kriyÃ÷  // Mn_2.234 //

yÃvat trayas te jÅveyus  $ tÃvan nÃ7nyaæ samÃcaret  &
te«v eva nityaæ ÓuÓrÆ«Ãæ  % kuryÃt priyahite rata÷  // Mn_2.235 //

te«Ãm anuparodhena  $ pÃratryaæ yad yad Ãcaret  &
tat tan nivedayet tebhyo  % mano-vacana-karmabhi÷  // Mn_2.236 //

tri«v ete«v itik­tyaæ hi  $ puru«asya samÃpyate  &
e«a dharma÷ para÷ sÃk«Ãd  % upadharmo 'nya ucyate  // Mn_2.237 //

ÓraddadhÃna÷ ÓubhÃæ vidyÃm  $ ÃdadÅtÃ7varÃd api  &
anyÃd api paraæ dharmaæ  % strÅratnaæ du«kulÃd api  // Mn_2.238 //

vi«Ãd apy am­taæ grÃhyaæ  $ bÃlÃd api subhëitam  &
amitrÃd api sadv­ttam  % amedhyÃd api käcanam  // Mn_2.239 //

striyo ratnÃny atho vidyà  $ dharma÷ Óaucaæ subhëitam  &
vividhÃni ca ÓÅlpÃni  % samÃdeyÃni sarvata÷  // Mn_2.240 //

abrÃhmaïÃd adhyÃyanam  $ ÃpatkÃle vidhÅyate  &
anuvrajyà ca ÓuÓrÆ«Ã  % yÃvad adhyÃyanaæ guro÷  // Mn_2.241 //

nÃ7brÃhmaïe gurau Ói«yo  $ vÃsam Ãtyantikaæ vaset  &
brÃhmaïe vÃ9nanÆcÃne  % kÃÇk«an gatim anuttamÃm  // Mn_2.242 //

yadi tv Ãtyantikaæ vÃsaæ  $ rocayeta guro÷ kule  &
yukta÷ paricared enam  % à ÓarÅravimok«aïÃt  // Mn_2.243 //

à samÃpte÷ ÓarÅrasya  $ yas tu ÓuÓrÆ«ate gurum  &
sa gacchaty a¤jasà vipro  % brahmaïa÷ sadma ÓÃÓvatam  // Mn_2.244 //

na pÆrvaæ gurave kiæ cid  $ upakurvÅta dharmavit  &
snÃsyaæs tu guruïÃ0j¤apta÷  % Óaktyà gurv-artham Ãharet  // Mn_2.245 //

k«etraæ hiraïyaæ gÃm aÓvaæ  $ chatro1pÃnaham Ãsanam [M: chatropÃnaham antata÷]  &
dhÃnyaæ ÓÃkaæ ca vÃsÃæsi  % gurave prÅtim Ãvahet [M: dhÃnyaæ vÃsÃæsi ÓÃkaæ và gurave prÅtim Ãharan  // Mn_2.246 //

ÃcÃrye tu khalu prete  $ guruputre guïÃnvite  &
gurudÃre sapiï¬e và  % guruvad v­ttim Ãcaret  // Mn_2.247 //

ete«v avidyamÃne«u  $ sthÃnÃ3sana-vihÃravÃn  &
prayu¤jÃno 'gniÓuÓrÆ«Ãæ  % sÃdhayed deham Ãtmana÷  // Mn_2.248 //

evaæ carati yo vipro  $ brahmacaryam avipluta÷  &
sa gacchaty uttamasthÃnaæ  % na ce7ha jÃyate puna÷  // Mn_2.249 //



<B 3>



«aÂtriæÓad-Ãbdikaæ caryaæ  $ gurau traivedikaæ vratam  &
tadardhikaæ pÃdikaæ và  % grahaïÃntikam eva và  // Mn_3.1 //

vedÃn adhÅtya vedau và  $ vedaæ vÃ9pi yathÃkramam  &
avipluta-brahmacaryo  % g­hasthÃÓramam Ãvaset  // Mn_3.2 //

taæ pratÅtaæ svadharmeïa  $ brahmadÃyaharaæ pitu÷  &
sragviïaæ talpa ÃsÅnam  % arhayet prathamaæ gavà  // Mn_3.3 //

guruïÃnumata÷ snÃtvà  $ samÃv­tto yathÃvidhi  &
udvaheta dvijo bhÃryÃæ  % sa-varïÃæ lak«aïÃnvitÃm  // Mn_3.4 //

asapiï¬Ã ca yà mÃtur  $ asagotrà ca yà pitu÷  &
sà praÓastà dvijÃtÅnÃæ  % dÃrakarmaïi maithune [M: a-maithinÅ]  // Mn_3.5 //

mahÃnty api sam­ddhÃni  $ go-'jÃ1vi-dhana-dhÃnyata÷  &
strÅsaæbandhe daÓai7tÃni  % kulÃni parivarjayet  // Mn_3.6 //

hÅna-kriyaæ ni«-puru«aæ  $ niÓ-chando romaÓÃ1rÓasam  &
k«ayÃ3mayÃvy-apasmÃri-  % Óvitri-ku«Âhi-kulÃni ca  // Mn_3.7 //

no7dvahet kapilÃæ kanyÃæ  $ nÃ7dhikÃÇgÅæ na rogiïÅm  &
nÃ7lomikÃæ nÃ7ti-lomÃæ  % na vÃcÃÂÃæ na piÇgalÃm [M: vÃcÃlÃæ]  // Mn_3.8 //

na rk«a-v­k«a-nadÅ-nÃmnÅæ  $ nÃ7ntya-parvata-nÃmikÃm  &
na pak«y-ahi-pre«ya-nÃmnÅæ  % na ca bhÅ«ana-nÃmikÃm  // Mn_3.9 //

avyaÇgÃ1ÇgÅæ saumya-nÃmnÅæ  $ haæsa-vÃraïa-gÃminÅm  &
tanuloma-keÓa-daÓanÃæ  % m­dv-aÇgÅm udvahet striyam  // Mn_3.10 //

yasyÃs tu na bhaved bhrÃtà  $ na vij¤Ãyeta và pità [M: vai(và pitÃ]  &
no7payaccheta tÃæ prÃj¤a÷  % putrikÃ2dharmaÓaÇkayà  // Mn_3.11 //

savarïÃ9gre dvijÃtÅnÃæ  $ praÓastà dÃrakarmaïi  &
kÃmatas tu prav­ttÃnÃm  % imÃ÷ syu÷ kramaÓo 'varÃ÷  // Mn_3.12 //

ÓÆdrai9va bhÃryà ÓÆdrasya  $ sà ca svà ca viÓa÷ sm­te  &
te ca svà cai7va rÃj¤aÓ ca  % tÃÓ ca svà cÃ7gra-janmana÷  // Mn_3.13 //

na brÃhmaïa-k«atriyayor  $ Ãpady api hi ti«Âhato÷  &
kasmiæÓ cid api v­ttÃnte  % ÓÆdrà bhÃryo9padiÓyate  // Mn_3.14 //

hÅnajÃti-striyaæ mohÃd  $ udvahanto dvijÃtaya÷  &
kulÃny eva nayanty ÃÓu  % sa-santÃnÃni ÓÆdratÃm  // Mn_3.15 //

ÓÆdrÃvedÅ pataty atrer  $ utathyatanayasya ca  &
Óaunakasya suto1tpattyà  % tad-apatyatayà bh­go÷  // Mn_3.16 //

ÓÆdrÃæ Óayanam Ãropya  $ brÃhmaïo yÃty adhogatim  &
janayitvà sutaæ tasyÃæ  % brÃhmaïyÃd eva hÅyate  // Mn_3.17 //

daiva-pitryÃ3titheyÃni  $ tat-pradhÃnÃni yasya tu  &
nÃ7Ónanti pit­-devÃs tan  % na ca svargaæ sa gacchati  // Mn_3.18 //

v­«alÅphena-pÅtasya  $ ni÷ÓvÃso1pahatasya ca  &
tasyÃæ cai7va prasÆtasya  % ni«k­tir na vidhÅyate  // Mn_3.19 //

caturïÃm api varïÃnaæ  $ pretya ce7ha hitÃ1hitÃn  &
a«ÂÃv imÃn samÃsena  % strÅvivÃhÃn nibodhata  // Mn_3.20 //

brÃhmo daivas tathai9vÃ8r«a÷  $ prÃjÃpatyas tathÃ9sura÷  &
gÃndharvo rÃk«asaÓ cai7va  % paiÓÃcaÓ cÃ7«Âamo 'dhama÷  // Mn_3.21 //

yo yasya dharmyo varïasya  $ guïa-do«au ca yasya yau  &
tad va÷ sarvaæ pravak«yÃmi  % prasave ca guïÃ1guïÃn  // Mn_3.22 //

«a¬ ÃnupÆrvyà viprasya  $ k«atrasya caturo 'varÃn  &
viÂ-ÓÆdrayos tu tÃn eva  % vidyÃd dharmyÃn arÃk«asÃn [M: dharmyÃn na rÃk«asÃn]  // Mn_3.23 //

caturo brÃhmaïasyÃ8dyÃn  $ praÓastÃn kavayo vidu÷  &
rÃk«asaæ k«atriyasyai7kam  % Ãsuraæ vaiÓya-ÓÆdrayo÷  // Mn_3.24 //

pa¤cÃnÃæ tu trayo dharmyà  $ dvÃv adharmyau sm­tÃv iha  &
paiÓÃcaÓ cÃ7suraÓ cai7va  % na kartavyau kadà cana  // Mn_3.25 //

p­thak p­thag và miÓrau và  $ vivÃhau pÆrvacoditau  &
gÃndharvo rÃk«asaÓ cai7va  % dharmyau k«atrasya tau sm­tau  // Mn_3.26 //

ÃcchÃdya cÃ7rcayitvà ca  $ Óruta-ÓÅlavate svayam  &
ÃhÆya dÃnaæ kanyÃyà  % brÃhmo dharma÷ prakÅrtita÷  // Mn_3.27 //

yaj¤e tu vitate samyag  $ ­tvije karma kurvate  &
alaÇk­tya sutÃdÃnaæ  % daivaæ dharmaæ pracak«ate  // Mn_3.28 //

ekaæ gomithunaæ dve và  $ varÃd ÃdÃya dharmata÷  &
kanyÃpradÃnaæ vidhivad  % Ãr«o dharma÷ sa ucyate  // Mn_3.29 //

saho7bhau caratÃæ dharmam  $ iti vÃcÃ9nubhëya ca  &
kanyÃpradÃnam abhyarcya  % prÃjÃpatyo vidhi÷ sm­ta÷  // Mn_3.30 //

j¤Ãtibhyo draviïaæ dattvà  $ kanyÃyai cai7va Óaktita÷  &
kanyÃpradÃnaæ svÃcchandyÃd  % Ãsuro dharma ucyate  // Mn_3.31 //

icchayÃ9nyonyasaæyoga÷  $ kanyÃyÃÓ ca varasya ca  &
gÃndharva÷ sa tu vij¤eyo  % maithunya÷ kÃma-saæbhava÷  // Mn_3.32 //

hatvà chittvà ca bhittvà ca  $ kroÓantÅæ rudantÅæ g­hÃt  &
prasahya kanyÃharaïaæ  % rÃk«aso vidhir ucyate  // Mn_3.33 //

suptÃæ mattÃæ pramattÃæ và  $ raho yatro7pagacchati  &
sa pÃpi«Âho vivÃhÃnÃæ  % paiÓÃcaÓ cÃ7«Âamo 'dhama÷ [M: paiÓÃca÷ prathito 'dhama÷]  // Mn_3.34 //

adbhir eva dvijÃ1gryÃïÃæ  $ kanyÃdÃnaæ viÓi«yate  &
itare«Ãæ tu varïÃnÃm  % itaretarakÃmyayà  // Mn_3.35 //

yo yasyai7«Ãæ vivÃhÃnÃæ  $ manunà kÅrtito guïa÷  &
sarvaæ Ó­ïuta taæ viprÃ÷  % sarvaæ kÅrtayato mama [M: samyak kÅrtayato]  // Mn_3.36 //

daÓa pÆrvÃn parÃn vaæÓyÃn  $ ÃtmÃnaæ cai7kaviæÓakam  &
brÃhmÅputra÷ suk­tak­n  % mocayaty enasa÷ pitÌn  // Mn_3.37 //

daivo3¬hÃja÷ sutaÓ cai7va  $ sapta sapta parÃ1varÃn  &
Ãr«o3¬hÃja÷ sutas trÅæs trÅn  % «a «a kÃyo3¬haja÷ suta÷  // Mn_3.38 //

brÃhmÃ3di«u vivÃhe«u  $ catur«v evÃ7nupÆrvaÓa÷  &
brahmavarcasvina÷ putrà  % jÃyante Ói«ÂasammatÃ÷ [M: brahmavarcasina÷]  // Mn_3.39 //

rÆpa-sattva-guïo1petà  $ dhanavanto yaÓasvina÷  &
paryÃpta-bhogà dharmi«Âhà  % jÅvanti ca Óataæ samÃ÷  // Mn_3.40 //

itare«u tu Ói«Âe«u  $ n­ÓaæsÃ2n­tavÃdina÷  &
jÃyante durvivÃhe«u  % brahma-dharma-dvi«a÷ sutÃ÷  // Mn_3.41 //

aninditai÷ strÅvivÃhair  $ anindyà bhavati prajà  &
ninditair nindità nÌïÃæ  % tasmÃn nindyÃn vivarjayet  // Mn_3.42 //

pÃïigrahaïasaæskÃra÷  $ sa-varïÃsÆ7padiÓyate  &
asavarïÃsv ayaæ j¤eyo  % vidhir udvÃhakarmaïi  // Mn_3.43 //

Óara÷ k«atriyayà grÃhya÷  $ pratodo vaiÓyakanyayà  &
vasanasya daÓà grÃhyà  % ÓÆdrayo9tk­«Âavedane  // Mn_3.44 //

­tukÃlÃbhigÃmÅ syÃt  $ svadÃranirata÷ sadà  &
parvavarjaæ vrajec cai7nÃæ  % tad-vrato ratikÃmyayà  // Mn_3.45 //

­tu÷ svÃbhÃvika÷ strÅïÃæ  $ rÃtraya÷ «o¬aÓa sm­tÃ÷  &
caturbhir itarai÷ sÃrdham  % ahobhi÷ sadvigarhitai÷  // Mn_3.46 //

tÃsÃm ÃdyÃÓ catasras tu  $ ninditai9kÃdaÓÅ ca yà  &
trayodaÓÅ ca Óe«Ãs tu  % praÓastà daÓarÃtraya÷  // Mn_3.47 //

yugmÃsu putrà jÃyante  $ striyo 'yugmÃsu rÃtri«u  &
tasmÃd yugmÃsu putrÃrthÅ  % saæviÓed Ãrtave striyam  // Mn_3.48 //

pumÃn puæso 'dhike Óukre  $ strÅ bhavaty adhike striyÃ÷  &
same 'pumÃn puæ striyau và  % k«Åïe 'lpe ca viparyaya÷  // Mn_3.49 //

nindyÃsv a«ÂÃsu cÃ7nyÃsu  $ striyo rÃtri«u varjayan  &
brahmacÃry eva bhavati  % yatra tatrÃ8Órame vasan  // Mn_3.50 //

na kanyÃyÃ÷ pità vidvÃn  $ g­hïÅyÃc chulkam aïv api  &
g­hïa¤ Óulkaæ hi lobhena  % syÃn naro 'patyavikrayÅ  // Mn_3.51 //

strÅdhanÃni tu ye mohÃd  $ upajÅvanti bÃndhavÃ÷  &
nÃrÅ yÃnÃni vastraæ và  % te pÃpà yÃnty adhogatim  // Mn_3.52 //

Ãr«e gomithunaæ Óulkaæ  $ ke cid Ãhur m­«ai9va tat  &
alpo 'py evaæ mahÃn vÃ9pi  % vikrayas tÃvad eva sa÷ [M: tÃvÃn eva sa vikraya÷]  // Mn_3.53 //

yÃsÃæ nÃ8dadate Óulkaæ  $ j¤Ãtayo na sa vikraya÷  &
arhaïaæ tat kumÃrÅïÃm  % Ãn­Óaæsyaæ ca kevalam [M: na kevalam]  // Mn_3.54 //

pit­bhir bhrÃt­bhiÓ cai7tÃ÷  $ patibhir devarais tathà  &
pÆjyà bhÆ«ayitavyÃÓ ca  % bahukalyÃïam Åpsubhi÷  // Mn_3.55 //

yatra nÃryas tu pÆjyante  $ ramante tatra devatÃ÷  &
yatrai7tÃs tu na pÆjyante  % sarvÃs tatrÃ7phalÃ÷ kriyÃ÷  // Mn_3.56 //

[ Following ten verses are missing in M: ]

Óocanti jÃmayo yatra  $ vinaÓyaty ÃÓu tat kulam [not in M]  &
na Óocanti tu yatrai7tà  % vardhate tad dhi sarvadà [not in M]  // Mn_3.57 //

jÃmayo yÃni gehÃni  $ Óapanty apratipÆjitÃ÷ [not in M]  &
tÃni k­tyÃhatÃnÅ7va  % vinaÓyanti samantata÷ [not in M]  // Mn_3.58 //

tasmÃd etÃ÷ sadà pÆjyà  $ bhÆ«aïÃ3cchÃdanÃ1Óanai÷ [not in M]  &
bhÆti-kÃmair narair nityaæ  % satkare«Æ7tsave«u ca [not in M]  // Mn_3.59 //

saætu«Âo bhÃryayà bhartà  $ bhartrà bhÃryà tathai7va ca [not in M]  &
yasminn eva kule nityaæ  % kalyÃïaæ tatra vai dhruvam [not in M]  // Mn_3.60 //

yadi hi strÅ na roceta  $ pumÃæsaæ na pramodayet [not in M]  &
apramodÃt puna÷ puæsa÷  % prajanaæ na pravartate [not in M]  // Mn_3.61 //

striyÃæ tu rocamÃnÃyÃæ  $ sarvaæ tad rocate kulaæ [not in M]  &
tasyÃæ tv arocamÃnÃyÃæ  % sarvam eva na rocate  // Mn_3.62 //

ku-vivÃhai÷ kriyÃ-lopair  $ vedÃnadhyayanena ca [not in M]  &
kulÃny akulatÃæ yÃnti  % brÃhmaïÃtikrameïa ca [not in M]  // Mn_3.63 //

Óilpena vyavahÃreïa  $ ÓÆdrÃpatyaiÓ ca kevalai÷ [not in M]  &
gobhir aÓvaiÓ ca yÃnaiÓ ca  % k­«yà rÃjo1pasevayà [not in M]  // Mn_3.64 //

ayÃjyayÃjanaiÓ cai7va  $ nÃstikyena ca karmaïÃm [not in M]  &
kulÃny ÃÓu vinaÓyanti  % yÃni hÅnÃni mantrata÷ [not in M]  // Mn_3.65 //

mantratas tu sam­ddhÃni  $ kulÃny alpa-dhanÃny api [not in M]  &
kulasaækhyÃæ ca gacchanti  % kar«anti ca mahad yaÓa÷ [not in M]  // Mn_3.66 //



[Hereafter M's number is "-10"]

vaivÃhike 'gnau kurvÅta  $ g­hyaæ karma yathÃvidhi  &
pa¤cayaj¤avidhÃnaæ ca  % paktiæ cÃ7nvÃhikÅæ g­hÅ  // Mn_3.67[57M] //

pa¤ca sÆnà g­hasthasya  $ cullÅ pe«aïy upaskara÷  &
kaï¬anÅ co7dakumbhaÓ ca  % badhyate yÃs tu vÃhayan [M: vadhyate]  // Mn_3.68[58M] //

tÃsÃæ krameïa sarvÃsÃæ  $ ni«k­tyarthaæ mahar«ibhi÷  &
pa¤ca kÊptà mahÃyaj¤Ã÷  % pratyahaæ g­hamedhinÃm  // Mn_3.69[59M] //

adhyÃpanaæ brahmayaj¤a÷  $ pit­yaj¤as tu tarpaïam  &
homo daivo balir bhauto  % n­yaj¤o 'tithipÆjanam  // Mn_3.70[60M] //

pa¤cai7tÃn yo mahÃayaj¤Ãn  $ na hÃpayati Óaktita÷  &
sa g­he 'pi vasan nityaæ  % sÆnÃdo«air na lipyate  // Mn_3.71[61M] //

devatÃ2tithi-bh­tyÃnÃæ  $ pitÌïÃm ÃtmanaÓ ca ya÷  &
na nirvapati pa¤cÃnÃm  % ucchvasan na sa jÅvati  // Mn_3.72[62M] //

ahutaæ ca hutaæ cai7va  $ tathà prahutam eva ca  &
brÃhmyaæ hutaæ prÃÓitaæ ca  % pa¤cayaj¤Ãn pracak«ate  // Mn_3.73[63M] //

japo 'huto huto homa÷  $ prahuto bhautiko bali÷  &
brÃhmyaæ hutaæ dvijÃgryÃrcà  % prÃÓitaæ pit­tarpaïam  // Mn_3.74[64M] //

svÃdhyÃye nityayukta÷ syÃd  $ daive cai7ve7ha karmaïi  &
daivakarmaïi yukto hi  % bibhartÅ7daæ carÃ1caram  // Mn_3.75[65M] //

agnau prÃstÃ0huti÷ samyag  $ Ãdityam upati«Âhate  &
ÃdityÃj jÃyate v­«Âir  % v­«Âer annaæ tata÷ prajÃ÷  // Mn_3.76[66M] //

yathà vÃyuæ samÃÓritya  $ vartante sarvajantava÷ [M: sarve jÅvanti jantava÷]  &
tathà g­hastham ÃÓritya  % vartante sarva ÃÓramÃ÷ [M: vartanta itarÃÓrama÷]  // Mn_3.77[67M] //

yasmÃt trayo 'py ÃÓramiïo  $ j¤ÃnenÃ7nnena cÃ7nvaham  &
g­hasthenai7va dhÃryante  % tasmÃj jye«ÂhÃÓramo g­hÅ [K:g­ham]  // Mn_3.78[68M] //

sa saædhÃrya÷ prayatnena  $ svargam ak«ayam icchatà  &
sukhaæ ce7he7cchatÃ9tyantaæ  % yo 'dhÃryo durbale1ndriyai÷  // Mn_3.79[69M] //

­«aya÷ pitaro devà  $ bhÆtÃny atithayas tathà  &
ÃÓÃsate kuÂumbibhyas  % tebhya÷ kÃryaæ vijÃnatà  // Mn_3.80[70M] //

svÃdhyÃyenÃ7rcayeta r«Ån  $ homair devÃn yathÃvidhi  &
pit̤ ÓrÃddhaiÓ ca nÌn annair  % bhÆtÃni balikarmaïà  // Mn_3.81[71M] //

kuryÃd ahar-aha÷ ÓrÃddham  $ annÃdyeno7dakena và [M: dadyÃd ahar-aha÷]  &
payo-mÆla-phalair vÃ9pi  % pit­bhya÷ prÅtim Ãvahan  // Mn_3.82[72M] //

ekam apy ÃÓayed vipraæ  $ pitr-arthe päcayaj¤ike [M: pitr-arthaæ]  &
na cai7vÃ7trÃ8Óayet kiæ cid  % vaiÓvadevaæ prati dvijam  // Mn_3.83[73M] //

vaiÓvadevasya siddhasya  $ g­hye 'gnau vidhipÆrvakam  &
Ãbhya÷ kuryÃd devatÃbhyo  % brÃhmaïo homam anvaham  // Mn_3.84[74M] //

agne÷ somasya cai7vÃ8dau  $ tayoÓ cai7va samastayo÷  &
viÓvebhyaÓ cai7va devebhyo  % dhanvantaraya eva ca  // Mn_3.85[75M] //

kuhvai cai7vÃ7numatyai ca  $ prajÃpataya eva ca   &
saha dyÃvÃp­thivyoÓ ca  % tathà svi«Âak­te 'ntata÷  // Mn_3.86[76M] //

evaæ samyagg havir hutvà  $ sarvadik«u pradak«iïam  &
indrÃ1ntakÃ1ppatÅ1ndubhya÷  % sÃ1nugebhyo baliæ haret  // Mn_3.87[77M] //

marudbhya iti tu dvÃri  $ k«iped apsv adbhya ity api  &
vanaspatibhya ity evaæ  % musalo1lÆkhale haret  // Mn_3.88[78M] //

ucchÅr«ake Óriyai kuryÃd  $ bhadrakÃlyai ca pÃdata÷  &
brahma-vÃsto«patibhyÃæ tu  % vÃstumadhye baliæ haret  // Mn_3.89[79M] //

viÓvebhyaÓ cai7va devebhyo  $ balim ÃkÃÓa utk«ipet  &
divÃcarebhyo bhÆtebhyo  % naktaæcÃribhya eva ca  // Mn_3.90[80M] //

p­«ÂhavÃstuni kurvÅta  $ baliæ sarvÃtmabhÆtaye [M: sarvÃnnabhÆtaye]  &
pit­bhyo baliÓe«aæ tu  % sarvaæ dak«iïato haret  // Mn_3.91[81M] //

ÓÆnÃæ ca patitÃnÃæ ca  $ ÓvapacÃæ pÃpa-rogiïÃm  &
vayasÃnÃæ k­mÅïÃæ ca  % Óanakair nirvaped bhuvi [M: vayasÃæ ca]  // Mn_3.92[82M] //

evaæ ya÷ sarvabhÆtÃni  $ brÃhmaïo nityam arcati  &
sa gacchati paraæ sthÃnaæ  % tejomÆrti÷ pathà rjunà  // Mn_3.93[83M] //

k­tvai9tad balikarmai7vam  $ atithiæ pÆrvam ÃÓayet  &
bhik«Ãæ ca bhik«ave dadyÃd  % vidhivad brahmacÃriïe  // Mn_3.94[84M] //

yat puïyaphalam Ãpnoti  $ gÃæ dattvà vidhivad guro÷  &
tat puïyaphalam Ãpnoti  % bhik«Ãæ dattvà dvijo g­hÅ  // Mn_3.95[85M] //

bhik«Ãm apy udapÃtraæ và  $ satk­tya vidhipÆrvakam  &
vedatattvÃrthavidu«e  % brÃhmaïÃyo7papÃdayet  // Mn_3.96[86M] //

naÓyanti havya-kavyÃni  $ narÃïÃm avijÃnatÃm  &
bhasmÅbhÆte«u vipre«u  % mohÃd dattÃni dÃt­bhi÷ [M: bhasmabhÆte«u]  // Mn_3.97[87M] //

vidyÃ-tapa÷-sam­ddhe«u  $ hutaæ vipramukhÃgni«u  &
nistÃrayati durgÃc ca  % mahataÓ cai7va kilbi«Ãt  // Mn_3.98[88M] //

saæprÃptÃya tv atithaye  $ pradadyÃd Ãsano1dake  &
annaæ cai7va yathÃÓakti  % satk­tya vidhipÆrvakam [K:saæsk­tya]  // Mn_3.99[89M] //

ÓilÃn apy u¤chato nityaæ  $ pa¤cÃ1gnÅn api juhvata÷  &
sarvaæ suk­tam Ãdatte  % brÃhmaïo 'narcito vasan  // Mn_3.100[90M] //

t­ïÃni bhÆmir udakaæ  $ vÃk caturthÅ ca sÆn­tà  &
etÃny api satÃæ gehe  % no7cchidyante kadà cana  // Mn_3.101[91M] //

ekarÃtraæ tu nivasann  $ atithir brÃhmaïa÷ sm­ta÷  &
anityaæ hi sthito yasmÃt  % tasmÃd atithir ucyate  // Mn_3.102[92M] //

nai7kagrÃmÅïam atithiæ  $ vipraæ sÃÇgatikaæ tathà  &
upasthitaæ g­he vidyÃd  % bhÃryà yatrÃ7gnayo 'pi và  // Mn_3.103[93M] //

upÃsate ye g­hasthÃ÷  $ parapÃkam abuddhaya÷  &
tena te pretya paÓutÃæ  % vrajanty annÃdidÃyina÷  // Mn_3.104[94M] //

apraïodyo 'tithi÷ sÃyaæ  $ sÆryo3¬ho g­hamedhinà  &
kÃle prÃptas tv akÃle và  % nÃ7syÃ7naÓnan g­he vaset  // Mn_3.105[95M] //

na vai svayaæ tad aÓnÅyÃd  $ atithiæ yan na bhojayet  &
dhanyaæ yaÓasyam Ãyu«yaæ  % svargyaæ vÃ9tithipÆjanam  // Mn_3.106[96M] //

ÃsanÃ3vasathau ÓayyÃm  $ anuvrajyÃm upÃsanÃm  &
uttame«Æ7ttamaæ kuryÃd  % dhÅne hÅnaæ same samam  // Mn_3.107[97M] //

vaiÓvadeve tu nirv­tte  $ yady anyo 'tithir Ãvrajet  &
tasyÃ7py annaæ yathÃÓakti  % pradadyÃn na baliæ haret  // Mn_3.108[98M] //

na bhojanÃrthaæ sve vipra÷  $ kula-gotre nivedayet  &
bhojanÃrthaæ hi te Óaæsan  % vÃntÃÓÅ9ty ucyate budhai÷  // Mn_3.109[99M] //

na brÃhmaïasya tv atithir  $ g­he rÃjanya ucyate  &
vaiÓya-ÓÆdrau sakhà cai7va  % j¤Ãtayo gurur eva ca  // Mn_3.110[100M] //

yadi tv atithidharmeïa  $ k«atriyo g­ham Ãvrajet  &
bhuktavatsu ca vipre«u  % kÃmaæ tam api bhojayet  // Mn_3.111[101M] //

vaiÓya-ÓÆdrÃv api prÃptau  $ kuÂumbe 'tithi-dharmiïau  &
bhojayet saha bh­tyais tÃv  % Ãn­Óaæsyaæ prayojayan  // Mn_3.112[102M] //

itarÃn api sakhy-ÃdÅn  $ samprÅtyà g­ham ÃgatÃn  &
prak­tyÃ7nnaæ yathÃÓakti  % bhojayet saha bhÃryayà  // Mn_3.113[103M] //

suvÃsinÅ÷ kumÃrÅÓ ca  $ rogiïo garbhiïÅ÷ striya÷  &
atithibhyo 'gra evai7tÃn  % bhojayed avicÃrayan [M: atithibhyo 'nvag evai7tÃn]  // Mn_3.114[104M] //

adattvà tu ya etebhya÷  $ pÆrvaæ bhuÇkte 'vicak«aïa÷  &
sa bhu¤jÃno na jÃnÃti  % Óva-g­dhrair jagdhim Ãtmana÷  // Mn_3.115[105M] //

bhuktavatsv atha vipre«u  $ sve«u bh­tye«u cai7va hi  &
bhu¤jÅyÃtÃæ tata÷ paÓcÃd  % avaÓi«Âaæ tu dampatÅ  // Mn_3.116[106M] //

devÃn ­«Ån manu«yÃæÓ ca  $ pitÌn g­hyÃÓ ca devatÃ÷  &
pÆjayitvà tata÷ paÓcÃd  % g­hastha÷ Óe«abhug bhavet  // Mn_3.117[107M] //

aghaæ sa kevalaæ bhuÇkte  $ ya÷ pacaty ÃtmakÃraïÃt  &
yaj¤aÓi«ÂÃÓanaæ hy etat  % satÃm annaæ vidhÅyate  // Mn_3.118[108M] //

rÃjartvik-snÃtaka-gurÆn  $ priya-ÓvaÓura-mÃtulÃn  &
arhayen madhuparkeïa  % parisaævatsarÃt puna÷  // Mn_3.119[109M] //

rÃjà ca ÓrotriyaÓ cai7va  $ yaj¤akarmaïy upasthitau [M: upasthite]  &
madhuparkeïa saæpÆjyau  % na tv ayaj¤a iti sthiti÷  // Mn_3.120[110M] //

sÃyaæ tv annasya siddhasya  $ patny amantraæ baliæ haret  &
vaiÓvadevaæ hi nÃmai7tat  % sÃyaæ prÃtar vidhÅyate  // Mn_3.121[111M] //

pit­yaj¤aæ tu nirvartya  $ vipraÓ candrak«aye 'gnimÃn [K:ce7nduk«aye]  &
piï¬ÃnvÃhÃryakaæ ÓrÃddhaæ  % kuryÃn mÃsÃ1numÃsikam  // Mn_3.122[112M] //

pitÌïÃæ mÃsikaæ ÓrÃddham  $ anvÃhÃryaæ vidur budhÃ÷  &
tac cÃ8mi«eïà kartavyaæ  % praÓastena prayatnata÷  // Mn_3.123[113M] //

tatra ye bhojanÅyÃ÷ syur  $ ye ca varjyà dvijottamÃ÷  &
yÃvantaÓ cai7va yaiÓ cÃ7nnais  % tÃn pravak«yÃmy aÓe«ata÷  // Mn_3.124[114M] //

dvau daive pit­kÃrye trÅn  $ ekaikam ubhayatra và [M: pit­k­tye]  &
bhojayet su-sam­ddho 'pi  % na prasajjeta vistare [M: na pravarteta]  // Mn_3.125[115M] //

satkriyÃæ deÓa-kÃlau ca  $ Óaucaæ brÃhmaïasaæpada÷  &
pa¤cai7tÃn vistaro hanti  % tasmÃn ne8heta vistaram  // Mn_3.126[116M] //

prathità pretak­tyai9«Ã  $ pitryaæ nÃma vidhuk«aye  &
tasmin yuktasyai7ti nityaæ  % pretak­tyai9va laukikÅ  // Mn_3.127[117M] //

ÓrotriyÃyai7va deyÃni  $ havya-kavyÃni dÃt­bhi÷  &
arhattamÃya viprÃya  % tasmai dattaæ mahÃphalam  // Mn_3.128[118M] //

ekaikam api vidvÃæsaæ  $ daive pitrye ca bhojayet [M: bhojayan]  &
pu«kalaæ phalam Ãpnoti  % nÃ7mantraj¤Ãn bahÆn api  // Mn_3.129[119M] //

dÆrÃd eva parÅk«eta  $ brÃhmaïaæ vedapÃragam  &
tÅrthaæ tad dhavya-kavyÃnÃæ  % pradÃne so 'tithi÷ sm­ta÷  // Mn_3.130[120M] //

sahasraæ hi sahasrÃïÃm  $ an­cÃæ yatra bhu¤jate  &
ekas tÃn mantravit prÅta÷  % sarvÃn arhati dharmata÷  // Mn_3.131[121M] //

j¤Ãno1tk­«ÂÃya deyÃni  $ kavyÃni ca havÅæ«i ca  &
na hi hastÃv as­gdigdhau  % rudhireïai7va Óudhyata÷  // Mn_3.132[122M] //

yÃvato grasate grÃsÃn  $ havya-kavye«v amantravit  &
tÃvato grasate preto  % dÅptaÓÆlar«Ây-ayogu¬Ãn  // Mn_3.133[123M] //

j¤Ãnani«Âhà dvijÃ÷ ke cit  $ taponi«ÂhÃs tathÃ9pare  &
tapa÷-svÃdhyÃyani«ÂhÃÓ ca  % karmani«ÂhÃs tathÃ9pare  // Mn_3.134[124M] //

j¤Ãnani«Âhe«u kavyÃni  $ prati«ÂhÃpyÃni yatnata÷  &
havyÃni tu yathÃnyÃyaæ  % sarve«v eva catur«v api  // Mn_3.135[125M] //

aÓrotriya÷ pità yasya  $ putra÷ syÃd vedapÃraga÷  &
aÓrotriyo và putra÷ syÃt  % pità syÃd vedapÃraga÷  // Mn_3.136[126M] //

jyÃyÃæsam anayor vidyÃd  $ yasya syÃc chrotriya÷ pità  &
mantrasaæpÆjanÃrthaæ tu  % satkÃram itaro 'rhati  // Mn_3.137[127M] //

na ÓrÃddhe bhojayen mitraæ  $ dhanai÷ kÃryo 'sya saægraha÷  &
nÃriæ na mitraæ yaæ vidyÃt  % taæ ÓrÃddhe bhojayed dvijam  // Mn_3.138[128M] //

yasya mitra-pradhÃnÃni  $ ÓrÃddhÃni ca havÅæ«i ca  &
tasya pretya phalaæ nÃ7sti  % ÓrÃddhe«u ca havi÷«u ca  // Mn_3.139[129M] //

ya÷ saægatÃni kurute  $ mohÃc chrÃddhena mÃnava÷  &
sa svargÃc cyavate lokÃc  % chrÃddha-mitro dvijÃdhama÷  // Mn_3.140[130M] //

saæbhojÃni sÃ9bhihità  $ paiÓÃcÅ dak«iïà dvijai÷  &
ihai7vÃ8ste tu sà loke  % gaur andhe9vai7kaveÓmani  // Mn_3.141[131M] //

yathe9riïe bÅjam uptvà  $ na vaptà labhate phalam  &
tathÃ9n­ce havir dattvà  % na dÃtà labhate phalam  // Mn_3.142[132M] //

dÃtÌn pratigrahÅtÌæÓ ca  $ kurute phalabhÃgina÷  &
vidu«e dak«iïÃæ dattvà  % vidhivat pretya ce7ha ca  // Mn_3.143[133M] //

kÃmaæ ÓrÃddhe 'rcayen mitraæ  $ nÃ7bhirÆpam api tv arim  &
dvi«atà hi havir bhuktaæ  % bhavati pretya ni«-phalam  // Mn_3.144[134M] //

yatnena bhojayec chrÃddhe  $ bahv­caæ vedapÃragam  &
ÓÃkhÃntagam athÃ7dhvaryuæ  % chandogaæ tu samÃptikam  // Mn_3.145[135M] //

e«Ãm anyatamo yasya  $ bhu¤jÅta ÓrÃddham arcita÷  &
pitÌïÃæ tasya t­pti÷ syÃc  % chÃÓvatÅ sÃptapauru«Å  // Mn_3.146[136M] //

e«a vai prathama÷ kalpa÷  $ pradÃne havya-kavyayo÷  &
anukalpas tv ayaæ j¤eya÷  % sadà sadbhir anu«Âhita÷  // Mn_3.147[137M] //

mÃtÃmahaæ mÃtulaæ ca  $ svasrÅyaæ ÓvaÓuraæ gurum  &
dauhitraæ viÂpatiæ bandhum  % ­tvig yÃjyau ca bhojayet  // Mn_3.148[138M] //

na brÃhmaïaæ parÅk«eta  $ daive karmaïi dharmavit  &
pitrye karmaïi tu prÃpte  % parÅk«eta prayatnata÷  // Mn_3.149[139M] //

ye stena-patita-klÅbà  $ ye ca nÃstikav­ttaya÷  &
tÃn havya-kavyayor viprÃn  % anarhÃn manur abravÅt  // Mn_3.150[140M] //

jaÂilaæ cÃ7nadhÅyÃnaæ  $ durbÃlaæ kitavaæ tathà  &
yÃjayanti ca ye pÆgÃæs  % tÃæÓ ca ÓrÃddhe na bhojayet  // Mn_3.151[141M] //

cikitsakÃn devalakÃn  $ mÃæsavikrayiïas tathà [M: cikitsakÃdevalakÃmÃæsavikrayiïas tathÃ]  &
vipaïena ca jÅvanto  % varjyÃ÷ syur havya-kavyayo÷  // Mn_3.152[142M] //

pre«yo grÃmasya rÃj¤aÓ ca  $ kunakhÅ ÓyÃvadantaka÷  &
pratiroddhà guroÓ cai7va  % tyaktÃ1gnir vÃrdhu«is tathà  // Mn_3.153[143M] //

yak«mÅ ca paÓupÃlaÓ ca  $ parivettà nirÃk­ti÷  &
brahmadvi parivittiÓ ca  % gaïÃbhyantara eva ca  // Mn_3.154[144M] //

kuÓÅlavo 'vakÅrïÅ ca  $ v­«alÅpatir eva ca  &
paunarbhavaÓ ca kÃïaÓ ca  % yasya co7papatir g­he  // Mn_3.155[145M] //

bh­takÃdhyÃpako yaÓ ca  $ bh­takÃdhyÃpitas tathà  &
ÓÆdra-Ói«yo guruÓ cai7va  % vÃgdu«Âa÷ kuï¬a-golakau  // Mn_3.156[146M] //

akÃraïe parityaktà  $ mÃtÃ-pitror guros tathà [K:akÃraïaparityaktÃ]  &
brÃhmair yaunaiÓ ca saæbandhai÷  % saæyogaæ patitair gata÷  // Mn_3.157[147M] //

agÃradÃhÅ garada÷  $ kuï¬ÃÓÅ somavikrayÅ  &
samudrayÃyÅ bandÅ ca  % tailika÷ kÆÂakÃraka÷  // Mn_3.158[148M] //

pitrà vivadamÃnaÓ ca  $ kitavo madyapas tathà  &
pÃparogy abhiÓastaÓ ca  % dÃmbhiko rasavikrayÅ  // Mn_3.159[149M] //

dhanu÷-ÓarÃïÃæ kartà ca  $ yaÓ cÃ7gredidhi«Æpati÷  &
mitradhrug dyÆta-v­ttiÓ ca  % putrÃ3cÃryas tathai9va ca  // Mn_3.160[150M] //

bhrÃmarÅ gan¬amÃlÅ ca  $ Óvitry atho piÓunas tathà  &
unmatto 'ndhaÓ ca varjyÃ÷ syur  % vedanindaka eva ca  // Mn_3.161[151M] //

hasti-go-'Óvo1«Âradamako  $ nak«atrair yaÓ ca jÅvati  &
pak«iïÃæ po«ako yaÓ ca  % yuddhÃcÃryas tathai9va ca  // Mn_3.162[152M] //

srotasÃæ bhedako yaÓ ca  $ te«Ãæ cÃ8varaïe rata÷  &
g­hasaæveÓako dÆto  % v­k«Ãropaka eva ca  // Mn_3.163[153M] //

ÓvakrŬŠÓyenajÅvÅ ca  $ kanyÃdÆ«aka eva ca  &
hiæsro v­«ala-v­ttiÓ ca  % gaïÃnÃæ cai7va yÃjaka÷  // Mn_3.164[154M] //

ÃcÃra-hÅna÷ klÅbaÓ ca  $ nityaæ yÃcanakas tathà  &
k­«ijÅvÅ ÓlÅpadÅ ca  % sadbhir nindita eva ca  // Mn_3.165[155M] //

aurabhriko mÃhi«ika÷  $ parapÆrvÃpatis tathà  &
pretaniryÃpakaÓ cai7va  % varjanÅyÃ÷ prayatnata÷  // Mn_3.166[156M] //

etÃn vigarhitÃ3cÃrÃn  $ apÃÇkteyÃn dvijÃdhamÃn  &
dvijÃtipravaro vidvÃn  % ubhayatra vivarjayet  // Mn_3.167[157M] //

brÃhmaïo tv anadhÅyÃnas  $ t­ïÃgnir iva ÓÃmyati [M: brÃhmaïas hy anadhÅyÃnas]  &
tasmai havyaæ na dÃtavyaæ  % na hi bhasmani hÆyate  // Mn_3.168[158M] //

apÃÇktadÃne yo dÃtur  $ bhavaty Ærdhvaæ phalo1daya÷ [M: apaÇktyadÃne]  &
daive havi«i pitrye và  % taæ pravaksyÃmy aÓe«ata÷ [M: daive karmaïi]  // Mn_3.169[159M] //

avratair yad dvijair bhuktaæ  $ parivetr-Ãdibhis tathà  &
apÃÇkteyair yad anyaiÓ ca  % tad vai rak«Ãæsi bhu¤jate  // Mn_3.170[160M] //

dÃrÃgnihotrasaæyogaæ  $ kurute yo 'graje sthite  &
parivettà sa vij¤eya÷  % parivittis tu pÆrvaja÷  // Mn_3.171[161M] //

parivitti÷ parivettà  $ yayà ca parividyate  &
sarve te narakaæ yÃnti  % dÃt­yÃjaka-pa¤camÃ÷  // Mn_3.172[162M] //

bhrÃtur m­tasya bhÃryÃyÃæ  $ yo 'nurajyeta kÃmata÷  &
dharmeïÃ7pi niyuktÃyÃæ  % sa j¤eyo didhi«Æpati÷  // Mn_3.173[163M] //

paradÃre«u jÃyete  $ dvau sutau kuï¬a-golakau  &
patyau jÅvati kuï¬a÷ syÃn  % m­te bhartari golaka÷  // Mn_3.174[164M] //

tau tu jÃtau parak«etre  $ prÃïinau pretya ce7ha ca [M: te tu jÃtÃ÷ parak«etre prÃïina÷]  &
dattÃni havya-kavyÃni  % nÃÓayanti pradÃyinÃm  // Mn_3.175[165M] //

apÃÇktyo yÃvata÷ paÇktyÃn  $ bhu¤jÃnÃn anupaÓyati [M: a-paÇktyo yÃvata÷]  &
tÃvatÃæ na phalaæ tatra  % dÃtà prÃpnoti bÃliÓa÷  // Mn_3.176[166M] //

vÅk«yÃ7ndho navate÷ kÃïa÷  $ «a«Âe÷ ÓvitrÅ Óatasya tu [M: Óatasya ca]  &
pÃparogÅ sahasrasya  % dÃtur nÃÓayate phalam  // Mn_3.177[167M] //

yÃvata÷ saæsp­Óed aÇgair  $ brÃhmaïä ÓÆdrayÃjaka÷  &
tÃvatÃæ na bhaved dÃtu÷  % phalaæ dÃnasya paurtikam  // Mn_3.168[168M] //

vedavic cÃ7pi vipro 'sya  $ lobhÃt k­tvà pratigraham  &
vinÃÓaæ vrajati k«ipram  % ÃmapÃtram ivÃ7mbhasi  // Mn_3.179[169M] //

somavikrayiïe vi«Âhà  $ bhi«aje pÆya-Óoïitam  &
na«Âaæ devalake dattam  % aprati«Âhaæ tu vÃrdhu«au  // Mn_3.180[170M] //

yat tu vÃïijake dattaæ  $ ne7ha nÃ7mutra tad bhavet  &
bhasmanÅ7va hutaæ dravyaæ  % tathà paunarbhave dvije  // Mn_3.181[171M] //

itare«u tv apÃÇktye«u  $ yatho2ddi«Âe«v asÃdhu«u  &
medo-'s­Ç-mÃæsa-majjÃ2sthi  % vadanty annaæ manÅ«iïa÷  // Mn_3.182[172M] //

apÃÇktyo1pahatà paÇkti÷  $ pÃvyate yair dvijottamai÷ [M:a-paæktyo1pahatà paækti÷]  &
tÃn nibodhata kÃrtsnyena  % dvijÃgryÃn paÇktipÃvanÃn  // Mn_3.183[173M] //

agryÃ÷ sarve«u vede«u  $ sarvapravacane«u ca  &
ÓrotriyÃnvayajÃÓ cai7va  % vij¤eyÃ÷ paÇktipÃvanÃ÷  // Mn_3.184[174M] //

triïÃciketa÷ pa¤cÃ1gnis  $ trisuparïa÷ «a¬aÇgavit  &
brahmadeyÃtmasantÃno  % jye«ÂhasÃmaga eva ca [M: brahmadeyÃnusantÃno]  // Mn_3.185[175M] //

vedÃrtha-vit pravaktà ca  $ brahmacÃrÅ sahasrada÷  &
ÓatÃyuÓ cai7va vij¤eyà  % brÃhmaïÃ÷ paÇktipÃvanÃ÷  // Mn_3.186[176M] //

pÆrvedyur aparedyur và  $ ÓrÃddhakarmaïy upasthite  &
nimantrayeta try-avarÃn  % samyag viprÃn yatho2ditÃn [M: nimantrayÅta]  // Mn_3.187[177M] //

nimantrito dvija÷ pitrye  $ niyatÃtmà bhavet sadà  &
na ca chandÃæsy adhÅyÅta  % yasya ÓrÃddhaæ ca tad bhavet  // Mn_3.188[178M] //

nimantritÃn hi pitara  $ upati«Âhanti tÃn dvijÃn  &
vÃyuvac cÃ7nugacchanti  % tathÃ0sÅnÃn upÃsate  // Mn_3.189[179M] //

ketitas tu yathÃnyÃyaæ  $ havye kavye dvijottama÷  &
kathaæ cid apy atikrÃman  % pÃpa÷ sÆkaratÃæ vrajet  // Mn_3.190[180M] //

 Ãmantritas tu ya÷ ÓrÃddhe  $ v­Óalyà saha modate  &
dÃtur yad du«k­taæ kiæ cit  % tat sarvaæ pratipadyate  // Mn_3.191[181M] //

akrodhanÃ÷ Óauca-parÃ÷  $ satataæ brahmacÃriïa÷  &
nyasta-Óastrà mahÃ-bhÃgÃ÷  % pitara÷ pÆrvadevatÃ÷  // Mn_3.192[182M] //

yasmÃd utpattir ete«Ãæ  $ sarve«Ãm apy aÓe«ata÷  &
ye ca yair upacaryÃ÷ syur  % niyamais tÃn nibodhata  // Mn_3.193[183M] //

manor hairaïyagarbhasya  $ ye marÅcy-Ãdaya÷ sutÃ÷  &
te«Ãm ­«ÅïÃæ sarve«Ãæ  % putrÃ÷ pit­gaïÃ÷ sm­tÃ÷  // Mn_3.194[184M] //

virÃÂ-sutÃ÷ somasada÷  $ sÃdhyÃnÃæ pitara÷ sm­tÃ÷  &
agni«vÃttÃÓ ca devÃnÃæ  % mÃrÅcà lokaviÓrutÃ÷  // Mn_3.195[185M] //

daitya-dÃnava-yak«ÃïÃæ  $ gandharvo1raga-rak«asÃm  &
suparïa-kinnarÃïÃæ ca  % sm­tà barhi«ado 'trijÃ÷  // Mn_3.196[186M] //

somapà nÃma viprÃïÃæ  $ k«atriyÃïÃæ havirbhuja÷  &
vaiÓyÃnÃm Ãjyapà nÃma  % ÓÆdrÃïÃæ tu sukÃlina÷  // Mn_3.197[187M] //

somapÃs tu kave÷ putrà  $ havi«manto 'Çgira÷sutÃ÷  &
pulastyasyÃ8jyapÃ÷ putrà  % vasi«Âhasya sukÃlina÷  // Mn_3.198[188M] //

agnidagdhÃ1nagnidagdhÃn  $ kÃvyÃn barhi«adas tathà [M: anagnidagdhÃ1nagnidagdhÃn]  &
agni«vÃttÃæÓ ca saumyÃæÓ ca  % viprÃïÃm eva nirdiÓet  // Mn_3.199[189M] //

ya ete tu gaïà mukhyÃ÷  $ pitÌïÃæ parikÅrtitÃ÷  &
te«Ãm apÅ7ha vij¤eyaæ  % putra-pautram anantakam  // Mn_3.200[190M] //

­«ibhya÷ pitaro jÃtÃ÷  $ pit­bhyo deva-mÃnavÃ÷  &
devebhyas tu jagat sarvaæ  % caraæ sthÃïv anupÆrvaÓa÷  // Mn_3.201[191M] //

rÃjatair bhÃjanair e«Ãm  $ atho và rajatÃnvitai÷  &
vÃry api Óraddhayà dattam  % ak«ayÃyo7pakalpate  // Mn_3.202[192M] //

daivakÃryÃd dvijÃtÅnÃæ  $ pit­kÃryaæ viÓi«yate  &
daivaæ hi pit­kÃryasya  % pÆrvam ÃpyÃyanaæ sm­tam  // Mn_3.203[193M] //

te«Ãm Ãrak«abhÆtaæ tu  $ pÆrvaæ daivaæ niyojayet  &
raksÃæsi vipralumpanti  % ÓrÃddham Ãrak«avarjitam  // Mn_3.204[194M] //

daivÃ3dyantaæ tad Åheta  $ pitr-Ãdyantaæ na tad bhavet  &
pitr-Ãdyantaæ tv ÅhamÃna÷  % k«ipraæ naÓyati sÃ1nvaya÷  // Mn_3.205[195M] //

Óuciæ deÓaæ viviktaæ ca  $ gomayeno7palepayet  &
dak«inÃ-pravaïaæ cai7va  % prayatneno7papÃdayet  // Mn_3.206[196M] //

avakÃÓe«u cok«e«u  $ jalatÅre«u cai7va hi  &
vivikte«u ca tu«yanti  % dattena pitara÷ sadà  // Mn_3.207[197M] //

Ãsane«Æ7pakÊpte«u  $ barhi«matsu p­thak-p­thak  &
upasp­«Âo1dakÃn samyag  % viprÃæs tÃn upaveÓayet  // Mn_3.208[198M] //

upaveÓya tu tÃn viprÃn  $ Ãsane«v ajugupsitÃn  &
gandha-mÃlyai÷ surabhibhir  % arcayed daivapÆrvakam  // Mn_3.209[199M] //

te«Ãm udakam ÃnÅya  $ sa-pavitrÃæs tilÃn api  &
agnau kuryÃd anuj¤Ãto  % brÃhmaïo brÃhmaïai÷ saha  // Mn_3.210[200M] //

agne÷ soma-yamÃbhyÃæ ca  $ k­tvÃ0pyÃyanam Ãdita÷  &
havirdÃnena vidhivat  % paÓcÃt saætarpayet pitÌn  // Mn_3.211[201M] //

agny-abhÃve tu viprasya  $ pÃïÃv evo7papÃdayet  &
yo hy agni÷ sa dvijo viprair  % mantradarÓibhir ucyate  // Mn_3.212[202M] //

akrodhanÃn su-prasÃdÃn  $ vadanty etÃn purÃtanÃn  &
lokasyÃ8pyÃyane yuktÃn  % ÓrÃddha-devÃn dvijottamÃn [M: ÓrÃddhe devÃn dvijottamÃn]  // Mn_3.213[203M] //

apasavyam agnau k­tvà  $ sarvam Ãv­tya vikramam [M: Ãv­t-parikramam]  &
apasavyena hastena  % nirvaped udakaæ bhuvi  // Mn_3.214[204M] //

trÅæs tu tasmÃd dhavi÷Óe«Ãt  $ piï¬Ãn k­tvà samÃhita÷  &
audakenai7va vidhinà  % nirvaped dak«iïÃ-mukha÷  // Mn_3.215[205M] //

nyupya piï¬Ãæs tatas tÃæs tu  $ prayato vidhipÆrvakam  &
te«u darbhe«u taæ hastaæ  % nirm­jyÃl lepabhÃginÃm  // Mn_3.216[206M] //

Ãcamyo7dakparÃv­tya  $ trir Ãyamya Óanair asÆn  &
«a¬ ­tÆæÓ ca namaskuryÃt  % pitÌn eva ca mantravat  // Mn_3.217[207M] //

udakaæ ninayec che«aæ  $ Óanai÷ piï¬Ãntike puna÷  &
avajighrec ca tÃn piï¬Ãn  % yathÃnyuptÃn samÃhita÷  // Mn_3.218[208M] //

piï¬ebhyas tv alpikÃæ mÃtrÃæ  $ samÃdÃyÃ7nupÆrvaÓa÷ [M: piï¬ebhya÷ svalpikÃæ]  &
tÃn eva viprÃn ÃsÅnÃn  % vidhivat pÆrvam ÃÓayet  // Mn_3.219[209M] //

dhriyamÃïe tu pitari  $ pÆrve«Ãm eva nirvapet  &
vipravad vÃ9pi taæ ÓrÃddhe  % svakaæ pitaram ÃÓayet [M: ÓrÃddhaæ]  // Mn_3.220[210M] //

pità yasya niv­tta÷ syÃj  $ jÅvec cÃ7pi pitÃmaha÷ [M: pità yasya tu v­tta÷ syÃj]  &
pitu÷ sa nÃma saÇkÅrtya  % kÅrtayet prapitÃmaham  // Mn_3.221[211M] //

pitÃmaho và tac-chrÃddhaæ  $ bhu¤jÅte7ty abravÅn manu÷  &
kÃmaæ và samanuj¤Ãta÷  % svayam eva samÃcaret  // Mn_3.222[212M] //

te«Ãæ dattvà tu haste«u  $ sa-pavitraæ tilo1dakam  &
tatpiï¬Ãgraæ prayaccheta  % svadhai9«Ãm astv iti bruvan [M: prayacchet tu]  // Mn_3.223[213M] //

pÃïibhyÃæ tÆ7pasaæg­hya  $ svayam annasya vardhitam [M: varddhitam]  &
viprÃntike pitÌn dhyÃyan  % Óanakair upanik«ipet  // Mn_3.224[214M] //

ubhayor hastayor muktaæ  $ yad annam upanÅyate  &
tad vipralumpanty asurÃ÷  % sahasà du«Âa-cetasa÷  // Mn_3.225[215M] //

guïÃæÓ ca sÆpa-ÓÃkÃdyÃn  $ payo dadhi gh­taæ madhu  &
vinyaset prayata÷ pÆrvaæ  % bhÆmÃv eva samÃhita÷  // Mn_3.226[216M] //

bhak«yaæ bhojyaæ ca vividhaæ  $ mÆlÃni ca phalÃni ca  &
h­dyÃni cai7va mÃæsÃni  % pÃnÃni su-rabhÅïi ca  // Mn_3.227[217M] //

upanÅya tu tat sarvaæ  $ Óanakai÷ susamÃhita÷  &
parive«ayeta prayato  % guïÃn sarvÃn pracodayan  // Mn_3.228[218M] //

nÃ7sram ÃpÃtayej jÃtu  $ na kupyen nÃ7n­taæ vadet  &
na pÃdena sp­Óed annaæ  % na cai7tad avadhÆnayet  // Mn_3.229[219M] //

asraæ gamayati pretÃn  $ kopo 'rÅn an­taæ Óuna÷  &
pÃdasparÓas tu rak«Ãæsi  % du«k­tÅn avadhÆnanam  // Mn_3.230[220M] //

yad yad roceta viprebhyas  $ tat tad dadyÃd amatsara÷  &
brahmodyÃÓ ca kathÃ÷ kuryÃt  % pitÌïÃm etad Åpsitam  // Mn_3.231[221M] //

svÃdhyÃyaæ ÓrÃvayet pitrye  $ dharmaÓÃstrÃïi cai7va hi  &
ÃkhyÃnÃnÅ7tihÃsÃæÓ ca  % purÃïÃni khilÃni ca  // Mn_3.232[222M] //

har«ayed brÃhmaïÃæs tu«Âo  $ bhojayec ca Óanai÷-Óanai÷  &
annÃdyenÃ7sak­c cai7tÃn  % guïaiÓ ca paricodayet  // Mn_3.233[223M] //

vratastham api dauhitraæ  $ ÓrÃddhe yatnena bhojayet  &
kutapaæ cÃ3sanaæ dadyÃt  % tilaiÓ ca vikiren mahÅm  // Mn_3.234[224M] //

trÅïi ÓrÃddhe pavitrÃïi  $ dauhitra÷ kutapas tilÃ÷  &
trÅïi cÃ7tra praÓaæsanti  % Óaucam akrodham atvarÃm  // Mn_3.235[225M] //

atyu«ïaæ sarvam annaæ syÃd  $ bhu¤jÅraæs te ca vÃgyatÃ÷  &
na ca dvijÃtayo brÆyur  % dÃtrà p­«Âà havirguïÃn  // Mn_3.236[226M] //

yÃvad u«mà bhavaty annaæ  $ yÃvad aÓnanti vÃgyatÃ÷  &
pitaras tÃvad aÓnanti  % yÃvan no7ktà havirguïÃ÷  // Mn_3.237[227M] //

yad ve«Âita-Óirà bhuÇkte  $ yad bhuÇkte dak«iïÃ-mukha÷  &
so1pÃnatkaÓ ca yad bhuÇkte  % tad vai rak«Ãæsi bhu¤jate  // Mn_3.238[228M] //

cÃï¬ÃlaÓ ca varÃhaÓ ca  $ kukkuÂa÷ Óvà tathai9va ca  &
rajasvalà ca «aï¬haÓ ca  % ne8k«erann aÓnato dvijÃn  // Mn_3.239[229M] //

home pradÃne bhojye ca  $ yad ebhir abhivÅk«yate  &
daive havi«i pitrye và  % tad gacchaty ayathÃtatham  // Mn_3.240[230M] //

ghrÃïena sÆkaro hanti  $ pak«avÃtena kukkuÂa÷ [M: ÓÆkaro]  &
Óvà tu d­«ÂinipÃtena  % sparÓeïÃ7varavarïaja÷  // Mn_3.241[231M] //

kha¤jo và yadi và kÃïo  $ dÃtu÷ pre«yo 'pi và bhavet  &
hÅnÃ1tirikta-gÃtro và  % tam apy apanayet puna÷  // Mn_3.242[232M] //

brÃhmaïaæ bhik«ukaæ vÃ9pi  $ bhojanÃrtham upasthitam  &
brÃhmaïair abhyanuj¤Ãta÷  % Óaktita÷ pratipÆjayet  // Mn_3.243[233M] //

sÃrvavarïikam annÃdyaæ  $ saænÅyÃ8plÃvya vÃriïà  &
samuts­jed bhuktavatÃm  % agrato vikiran bhuvi  // Mn_3.244[234M] //

asaæsk­ta-pramÅtÃnÃæ  $ tyÃginÃæ kulayo«itÃm  &
ucchi«Âaæ bhÃgadheyaæ syÃd  % darbhe«u vikiraÓ ca ya÷  // Mn_3.245[235M] //

ucche«aïÃæ bhÆmigatam  $ ajihmasyÃ7ÓaÂhasya ca  &
dÃsavargasya tat pitrye  % bhÃgadheyaæ pracak«ate  // Mn_3.246[236M] //

Ã-sapiï¬akriyÃkarma  $ dvijÃte÷ saæsthitasya tu  &
adaivaæ bhojayec chrÃddhaæ  % piï¬am ekaæ ca nirvapet  // Mn_3.247[237M] //

sahapiï¬akriyÃyÃæ tu  $ k­tÃyÃm asya dharmata÷  &
anayai9vÃ8v­tà kÃryaæ  % piï¬anirvapanaæ sutai÷  // Mn_3.248[238M] //

ÓrÃddhaæ bhuktvà ya ucchi«Âaæ  $ v­«alÃya prayacchati  &
sa mƬho narakaæ yÃti  % kÃlasÆtram avÃkÓirÃ÷  // Mn_3.249[239M] //

ÓrÃddhabhug v­«alÅtalpaæ  $ tad ahar yo 'dhigacchati  &
tasyÃ÷ purÅ«e taæ mÃsaæ  % pitaras tasya Óerate  // Mn_3.250[240M] //

p­«Âvà svaditam ity evaæ  $ t­ptÃn ÃcÃmayet tata÷  &
ÃcÃntÃæÓ cÃ7nujÃnÅyÃd  % abhito ramyatÃm iti  // Mn_3.251[241M] //

svadhÃ9stv ity eva taæ brÆyur  $ brÃhmaïÃs tadanantaram  &
svadhÃkÃra÷ parà hy ëÅ÷  % sarve«u pit­karmasu  // Mn_3.252[242M] //

tato bhuktavatÃæ te«Ãm  $ annaÓe«aæ nivedayet  &
yathà brÆyus tathà kuryÃd  % anuj¤Ãtas tato dvijai÷  // Mn_3.253[243M] //

pitrye svaditam ity eva  $ vÃcyaæ go«Âhe tu suÓ­tam  &
saæpannam ity abhyudaye  % daive rucitam ity api [M: saæpannam]  // Mn_3.254[244M] //

aparÃhïas tathà darbhà  $ vÃstusaæpÃdanaæ tilÃ÷ [M: saæpÃdanaæ]  &
s­«Âir m­«Âir dvijÃÓ cÃ7gryÃ÷  % ÓrÃddhakarmasu saæpada÷  // Mn_3.255[245M] //

darbhÃ÷ pavitraæ pÆrvÃhïo  $ havi«yÃïi ca sarvaÓa÷  &
pavitraæ yac ca pÆrvo1ktaæ  % vij¤eyà havyasaæpada÷  // Mn_3.256[246M] //

muny-annÃni paya÷ somo  $ mÃæsaæ yac cÃ7nupask­tam  &
aksÃra-lavaïaæ cai7va  % prak­tyà havir ucyate  // Mn_3.257[247M] //

vis­jya brÃhmaïÃæs tÃæs tu  $ niyato vÃgyata÷ Óuci÷ [M: visarjya brÃhmanÃæs tÃæs tu prayato vidhipÆrvakam]  &
dak«iïÃæ diÓam ÃkÃÇk«an  % yÃcete7mÃn varÃn pitÌn  // Mn_3.258[248M] //

dÃtÃro no 'bhivardhantÃæ  $ vedÃ÷ saætatir eva ca  &
Óraddhà ca no mà vyagamad  % bahudeyaæ ca no 'stv iti  // Mn_3.259[249M] //

evaæ nirvapaïaæ k­tvà  $ piï¬Ãæs tÃæs tadanantaram  &
gÃæ vipram ajam agniæ và  % prÃÓayed apsu và k«ipet  // Mn_3.260[250M] //

piï¬anirvapaïaæ ke cit  $ parastÃd eva kurvate  &
vayobhi÷ khÃdayanty anye  % prak«ipanty anale 'psu và  // Mn_3.261[251M] //

pati-vratà dharmapatnÅ  $ pit­pÆjana-tatparà  &
madhyamaæ tu tata÷ piï¬am  % adyÃt samyak sutÃrthinÅ  // Mn_3.262[252M] //

Ãyu«mantaæ sutaæ sÆte  $ yaÓo-medhÃsamanvitam  &
dhanavantaæ prajÃvantaæ  % sÃttvikaæ dhÃrmikaæ tathà  // Mn_3.263[253M] //

praksÃlya hastÃv ÃcÃmya  $ j¤ÃtiprÃyaæ prakalpayet  &
j¤Ãtibhya÷ satk­taæ dattvà  % bÃndhavÃn api bhojayet [M: datvÃ]  // Mn_3.264[254M] //

ucche«aïaæ tu tat ti«Âhed  $ yÃvad viprà visarjitÃ÷ [K:yat ti«Âhed]  &
tato g­habaliæ kuryÃd  % iti dharmo vyavasthita÷  // Mn_3.265[255M] //

havir yac cirarÃtrÃya  $ yac cÃ8nantyÃya kalpate  &
pit­bhyo vidhivad dattaæ  % tat pravak«yÃmy aÓe«ata÷  // Mn_3.266[256M] //

tilair vrÅhi-yavair mëair  $ adbhir mÆla-phalena và  &
dattena mÃsaæ t­pyanti  % vidhivat pitaro n­nÃm  // Mn_3.267[257M] //

dvau mÃsau matsyamÃæsena  $ trÅn mÃsÃn hÃriïena tu  &
aurabhreïÃ7tha catura÷  % ÓÃkunenÃ7tha pa¤ca vai  // Mn_3.268[258M] //

«aïmÃsÃæÓ chÃgamÃæsena  $ pÃr«atena ca sapta vai  &
a«ÂÃv enasya mÃæsena  % rauraveïa navai7va tu [M: aiïeyamÃæsena]  // Mn_3.269[259M] //

daÓamÃsÃæs tu t­pyanti  $ varÃha-mahi«Ãmi«ai÷  &
ÓaÓa-kÆrmayos tu mÃæsena  % mÃsÃn ekÃdaÓai7va tu  // Mn_3.270[260M] //

saævatsaraæ tu gavyena  $ payasà pÃyasena ca [M: saævatsare]  &
vÃrdhrÅïasasya mÃæsena  % t­ptir dvÃdaÓavÃr«ikÅ  // Mn_3.271[261M] //

kÃlaÓÃkaæ mahÃÓalkÃ÷  $ khaÇga-lohÃmi«aæ madhu  &
ÃnantyÃyai7va kalpyante  % muny-annÃni ca sarvaÓa÷  // Mn_3.272[262M] //

yat kiæ cin madhunà miÓraæ  $ pradadyÃt tu trayodaÓÅm  &
tad apy ak«ayam eva syÃd  % var«Ãsu ca maghÃsu ca  // Mn_3.273[263M] //

api na÷ sa kule bhÆyÃd  $ yo no dadyÃt trayodaÓÅm  &
pÃyasaæ madhu-sarpirbhyÃæ  % prÃk chÃye ku¤jarasya ca  // Mn_3.274[264M] //

yad yad dadÃti vidhivat  $ samyak ÓraddhÃsamanvita÷  &
tat tat pitÌïÃæ bhavati  % paratrÃ7nantam ak«ayam  // Mn_3.275[265M] //

k­«ïapak«e daÓamyÃdau  $ varjayitvà caturdaÓÅm  &
ÓrÃddhe praÓastÃs tithayo  % yathai9tà na tathe9tarÃ÷  // Mn_3.276[266M] //

yuk«u kurvan dinark«e«u  $ sarvÃn kÃmÃn samaÓnute  &
ayuk«u tu pitÌn sarvÃn  % prajÃæ prÃpnoti pu«kalÃm  // Mn_3.277[267M] //

yathà cai7vÃ7para÷ pak«a÷  $ pÆrvapak«Ãd viÓi«yate  &
tathà ÓrÃddhasya pÆrvÃhïÃd  % aparÃhïo viÓi«yate  // Mn_3.278[268M] //

prÃcÅnÃvÅtinà samyag  $ apasavyam atandriïà  &
pitryam à nidhanÃt kÃryaæ  % vidhivad darbha-pÃïinà  // Mn_3.279[269M] //

rÃtrau ÓrÃddhaæ na kurvÅta  $ rÃk«asÅ kÅrtità hi sà  &
saædhyayor ubhayoÓ cai7va  % sÆrye cai7vÃ7ciro1dite  // Mn_3.280[270M] //

anena vidhinà ÓrÃddhaæ  $ trir abdasye7ha nirvapet  &
hemanta-grÅ«ma-var«Ãsu  % päcayaj¤ikam anvaham  // Mn_3.281[271M] //

na pait­yaj¤iyo homo  $ laukike 'gnau vidhÅyate  &
na darÓena vinà ÓrÃddham  % ÃhitÃ1gner dvijanmana÷  // Mn_3.282[272M] //

yad eva tarpayaty adbhi÷  $ pitÌn snÃtvà dvijottama÷  &
tenai7va k­tsnam Ãpnoti  % pit­yaj¤akriyÃphalam  // Mn_3.283[273M] //

vasÆn vadanti tu pitÌn  $ rudrÃæÓ cai7va pitÃmahÃn  &
prapitÃmahÃæs tathÃ0dityÃn  % Órutir e«Ã sanÃtanÅ  // Mn_3.284[274M] //

vighasÃÓÅ bhaven nityaæ  $ nityaæ vÃ9m­ta-bhojana÷  &
vighaso bhuktaÓe«aæ tu  % yaj¤aÓe«aæ tathÃ9m­tam  // Mn_3.285[275M] //

etad vo 'bhihitaæ sarvaæ  $ vidhÃnaæ päcayaj¤ikam  &
dvijÃtimukhyav­ttÅnÃæ  % vidhÃnaæ ÓrÆyatÃm iti  // Mn_3.286[276M] //




<B 4> 



caturtham Ãyu«o bhÃgam  $ u«itvÃ0dyaæ gurau dvijÃ÷   &
dvitÅyam Ãyu«o bhÃgaæ  % k­ta-dÃro g­he vaset  // Mn_4.1 //

adroheïai7va bhÆtÃnÃm  $ alpadroheïa và puna÷  &
yà v­ttis tÃæ samÃsthÃya  % vipro jÅved anÃpadi  // Mn_4.2 //

yÃtrÃmÃtraprasiddhy-arthaæ  $ svai÷ karmabhir agarhitai÷  &
akleÓena ÓarÅrasya  % kurvÅta dhanasaæcayam  // Mn_4.3 //

­tÃ1m­tÃbhyÃæ jÅvet tu  $ m­tena pram­tena và  &
satyÃ1n­tÃbhyÃm api và  % na Óvav­ttyà kadà cana  // Mn_4.4 //

­tam u¤cha-Óilaæ j¤eyam  $ am­taæ syÃd ayÃcitam  &
m­taæ tu yÃcitaæ bhaik«aæ  % pram­taæ kar«aïaæ sm­tam  // Mn_4.5 //

satyÃ1n­taæ tu vÃïijyaæ  $ tena cai7vÃ7pi jÅvyate  &
sevà Óvav­ttir ÃkhyÃtà  % tasmÃt tÃæ parivarjayet  // Mn_4.6 //

kusÆla-dhÃnyako và syÃt  $ kumbhÅ-dhÃnyaka eva và  &
tryahai1hiko vÃ9pi bhaved  % aÓvastanika eva và  // Mn_4.7 //

caturïÃm api cai7te«Ãæ  $ dvijÃnÃæ g­hamedhinÃm  &
jyÃyÃn para÷ paro j¤eyo  % dharmato lokajittama÷  // Mn_4.8 //

«aÂ-karmai7ko bhavaty e«Ãæ  $ tribhir anya÷ pravartate  &
dvÃbhyÃm ekaÓ caturthas tu  % brahmasattreïa jÅvati  // Mn_4.9 //

vartayaæÓ ca Óilo1¤chÃbhyÃm  $ agnihotra-parÃyaïa÷  &
i«ÂÅ÷ pÃrvÃyaïÃntÅyÃ÷  % kevalà nirvapet sadà  // Mn_4.10 //

na lokav­ttaæ varteta  $ v­ttiheto÷ kathaæ cana  &
ajihmÃm aÓathÃæ ÓuddhÃæ  % jÅved brÃhmaïajÅvikÃm  // Mn_4.11 //

saæto«aæ param ÃsthÃya  $ sukhÃrthÅ saæyato bhavet  &
saæto«a-mÆlaæ hi sukhaæ  % du÷kha-mÆlaæ viparyaya÷  // Mn_4.12 //



ato 'nyatamayà v­ttyà  $ jÅvaæs tu snÃtako dvija÷  &
svargÃ3yu«ya-yaÓasyÃni  % vratÃïÅ7mÃni dhÃrayet [M: svargyÃ3yu«ya-]  // Mn_4.13 //

vedo1ditaæ svakaæ karma  $ nityaæ kuryÃd atandrita÷  &
tad dhi kurvan yathÃÓakti  % prÃpnoti paramÃæ gatim  // Mn_4.14 //

ne8hetÃ7rthÃn prasaÇgena  $ na viruddhena karmaïà  &
na vidyamÃne«v arthe«u  % nÃ8rtyÃm api yatas tata÷ [M: na kalpamÃne«v arthe«u]  // Mn_4.15 //

indriyÃrthe«u sarve«u  $ na prasajyeta kÃmata÷  &
atiprasaktiæ cai7te«Ãæ  % manasà saænivartayet  // Mn_4.16 //

sarvÃn parityajed arthÃn  $ svÃdhyÃyasya virodhina÷  &
yathà tathÃ9dhyÃpayaæs tu  % sà hy asya k­tak­tyatà  // Mn_4.17 //

vayasa÷ karmaïo 'rthasya  $ ÓrutasyÃ7bhijanasya ca  &
ve«a-vÃg-buddhi-sÃrÆpyam  % Ãcaran vicared iha  // Mn_4.18 //

buddhi-v­ddhi-karÃïy ÃÓu  $ dhanyÃni ca hitÃni ca  &
nityaæ ÓÃstrÃïy avek«eta  % nigamÃæÓ cai7va vaidikÃn  // Mn_4.19 //

yathà yathà hi puru«a÷  $ ÓÃstraæ samadhigacchati  &
tathà tathà vijÃnÃti  % vij¤Ãnaæ cÃ7sya rocate  // Mn_4.20 //

­«iyaj¤aæ devayaj¤aæ  $ bhÆtayaj¤aæ ca sarvadà  &
n­yaj¤aæ pit­yaj¤aæ ca  % yathÃÓakti na hÃpayet  // Mn_4.21 //

etÃn eke mahÃyaj¤Ãn  $ yaj¤aÓÃstravido janÃ÷  &
anÅhamÃnÃ÷ satatam  % indriye«v eva juhvati  // Mn_4.22 //

vÃcy eke juhvati prÃïaæ  $ prÃïe vÃcaæ ca sarvadà  &
vÃci prÃïe ca paÓyanto  % yaj¤anirv­ttim ak«ayÃm  // Mn_4.23 //

j¤Ãnenai7vÃ7pare viprà  $ yajanty etair makhai÷ sadà [M: yajante tair makhai÷ sadÃ]  &
j¤Ãna-mÆlÃæ kriyÃm e«Ãæ  % paÓyanto j¤Ãnacak«u«Ã  // Mn_4.24 //

agnihotraæ ca juhuyÃd  $ Ãdy-ante dyu-niÓo÷ sadà  &
darÓena cÃ7rdhamÃsÃnte  % paurïÃmÃsena cai7va hi  // Mn_4.25 //

sasyÃnte navasasye1«Âyà  $ tathà rtv-ante dvijo 'dhvarai÷  &
paÓunà tv ayanasyÃ8dau  % samÃnte saumikair makhai÷ [M: ayanÃnte tu samÃæte]  // Mn_4.26 //

nÃ7ni«Âvà navasasye1«Âyà  $ paÓunà cÃ7gnimÃn dvija÷  &
navÃnnam adyÃn mÃæsaæ và  % dÅrgham Ãyur jijÅvi«u÷  // Mn_4.27 //

navenÃ7narcità hy asya  $ paÓuhavyena cÃ7gnaya÷  &
prÃïÃn evÃ7ttum icchanti  % navÃnnÃ3mi«agardhina÷  // Mn_4.28 //

ÃsanÃ1Óana-ÓayyÃbhir  $ adbhir mÆla-phalena và  &
nÃ7sya kaÓ cid vased gehe  % Óaktito 'narcito 'tithi÷  // Mn_4.29 //

pëÃï¬ino vikarmasthÃn  $ bai¬Ãla-vratikä ÓaÂhÃn  &
haitukÃn baka-v­ttÅæÓ ca  % vÃÇ-gÃtreïÃ7pi nÃ7rcayet  // Mn_4.30 //

vedavidyÃ-vrata-snÃtä  $ ÓrotriyÃn g­hamedhina÷  &
pÆjayed dhavya-kavyena  % viparÅtÃæÓ ca varjayet  // Mn_4.31 //

Óaktito 'pacamÃnebhyo  $ dÃtavyaæ g­hamedhinà  &
saævibhÃgaÓ ca bhÆtebhya÷  % kartavyo 'nuparodhata÷  // Mn_4.32 //

rÃjato dhanam anvicchet  $ saæsÅdan snÃtaka÷ k«udhà  &
yÃjyÃ1ntevÃsinor vÃ9pi  % na tv anyata iti sthiti÷  // Mn_4.33 //

na sÅdet snÃtako vipra÷  $ k«udhà Óakta÷ kathaæ cana  &
na jÅrïa-malavad-vÃsà  % bhavec ca vibhave sati  // Mn_4.34 //

kÊptakeÓa-nakha-ÓmaÓrur  $ dÃnta÷ ÓuklÃ1mbara÷ Óuci÷  &
svÃdhyÃye cai7va yukta÷ syÃn  % nityam Ãtmahite«u ca  // Mn_4.35 //

vaiïavÅæ dhÃrayed ya«Âiæ  $ so1dakaæ ca kamaï¬alum  &
yaj¤opavÅtaæ vedaæ ca  % Óubhaæ raukme ca kuï¬ale  // Mn_4.36 //

ne8k«eto7dyantam Ãdityaæ  $ nÃ7staæ yÃntaæ kadà cana  &
no7pas­«Âaæ na vÃristhaæ  % na madhyaæ nabhaso gatam  // Mn_4.37 //

na laÇghayed vatsatantrÅæ  $ na pradhÃvec ca var«ati  &
na co7dake nirÅk«eta  % svarÆpam iti dhÃraïà  // Mn_4.38 //

m­daæ gÃæ daivataæ vipraæ  $ gh­taæ madhu catu«patham  &
pradak«iïÃni kurvÅta  % praj¤ÃtÃæÓ ca vanaspatÅn  // Mn_4.39 //

no7pagacchet pramatto 'pi  $ striyam ÃrtavadarÓane  &
samÃnaÓayane cai7va  % na ÓayÅta tayà saha  // Mn_4.40 //

rajasÃ9bhiplutÃæ nÃrÅæ  $ narasya hy upagacchata÷  &
praj¤Ã tejo balaæ cak«ur  % ÃyuÓ cai7va prahÅyate  // Mn_4.41 //

tÃæ vivarjayatas tasya  $ rajasà samabhiplutÃm  &
praj¤Ã tejo balaæ cak«ur  % ÃyuÓ cai7va pravardhate  // Mn_4.42 //

nÃ7ÓnÅyÃd bhÃryayà sÃrdhaæ  $ nai7nÃm Åk«eta cÃ7ÓnatÅm  &
k«uvatÅæ j­mbhamÃïÃæ và  % na cÃ8sÅnÃæ yathÃsukham  // Mn_4.43 //

nÃ7¤jayantÅæ svake netre  $ na cÃ7bhyaktÃm anÃv­tÃm  &
na paÓyet prasavantÅæ ca  % tejas-kÃmo dvijottama÷  // Mn_4.44 //

nÃ7nnam adyÃd ekavÃsà  $ na nagna÷ snÃnam Ãcaret  &
na mÆtraæ pathi kurvÅta  % na bhasmani na govraje  // Mn_4.45 //

na phÃlak­«Âe na jale  $ na cityÃæ na ca parvate  &
na jÅrïadevÃyatane  % na valmÅke kadà cana  // Mn_4.46 //

na sa-sattve«u garte«u  $ na gacchann api na sthita÷  &
na nadÅtÅram ÃsÃdya  % na ca parvatamastake  // Mn_4.47 //

vÃyv-agni-vipram Ãdityam  $ apa÷ paÓyaæs tathai9va gÃ÷  &
na kadà cana kurvÅta  % viï-mÆtrasya visarjanam  // Mn_4.48 //

tirask­tyo7ccaret këÂha-  $ lo«Âha-patra-t­ïÃ3dinà [M: t­ïÃdi ca]  &
niyamya prayato vÃcaæ  % saævÅtÃÇgo 'vaguïÂhita÷  // Mn_K4.49[50M] //

mÆtro1ccÃra-samutsargaæ  $ divà kuryÃd udaÇ-mukha÷  &
dak«iïÃ2bhimukho rÃtrau  % saædhyÃyoÓ ca yathà divà  // Mn_K4.50[51M] //

chÃyÃyÃm andhakÃre và  $ rÃtrÃv ahani và dvija÷  &
yathÃsukha-mukha÷ kuryÃt  % prÃïabÃdha-bhaye«u ca  // Mn_K4.51[52M] //

praty-agniæ prati-sÆryaæ ca  $ prati-somo1daka-dvijam  &
prati-gu prati-vÃtaæ ca  % praj¤Ã naÓyati mehata÷ [K:prati-gÃæ prati-vÃtaæ]  // Mn_K4.52[49M] //

nÃ7gniæ mukheno7padhamen  $ nagnÃæ ne8k«eta ca striyam  &
nÃ7medhyaæ prak«iped agnau  % na ca pÃdau pratÃpayet  // Mn_4.53 //

adhastÃn no7padadhyÃc ca  $ na cai7nam abhilaÇghayet  &
na cai7naæ pÃdata÷ kuryÃn  % na prÃïÃ3bÃdham Ãcaret  // Mn_4.54 //

nÃ7ÓnÅyÃt saædhivelÃyÃæ  $ na gacchen nÃ7pi saæviÓet  &
na cai7va pralikhed bhÆmiæ  % nÃ8tmano 'paharet srajam  // Mn_4.55 //

nÃ7psu mÆtraæ purÅ«aæ và  $ «ÂhÅvanaæ và samuts­jet  &
amedhyaliptam anyad và  % lohitaæ và vi«Ãïi và  // Mn_4.56 //

nai7ka÷ supyÃc chÆnyagehe  $ na ÓreyÃæsaæ prabodhayet [ÓÆnyag­he svapyÃn]  &
no7dakyayÃ9bhibhëeta  % yaj¤aæ gacchen na cÃ7v­ta÷  // Mn_4.57 //

agnyagÃre gavÃæ go«Âhe  $ brÃhmaïÃnÃæ ca saænidhau  &
svÃdhyÃye bhojane cai7va  % dak«inaæ pÃïim uddharet  // Mn_4.58 //

na vÃrayed gÃæ dhayantÅæ  $ na cÃ8cak«Åta kasya cit  &
na divÅ7ndrÃyudhaæ d­«Âvà  % kasya cid darÓayed budha÷  // Mn_4.59 //

nÃ7dharmike vased grÃme  $ na vyÃdhi-bahule bh­Óam  &
nai7ka÷ prapadyetÃ7dhvÃnaæ  % na ciraæ parvate vaset  // Mn_4.60 //

na ÓÆdrarÃjye nivasen  $ nÃ7dhÃrmikajanÃv­te  &
na pëaï¬igaïÃkrÃnte  % no7pas«­Âe 'ntyajair n­bhi÷  // Mn_4.61 //

na bhu¤jÅto7ddh­ta-snehaæ  $ nÃ7tisauhityam Ãcaret  &
nÃ7tiprage nÃ7tisÃyaæ  % na sÃyaæ prÃtar-ÃÓita÷  // Mn_4.62 //

na kurvÅta v­thÃce«ÂÃæ  $ na vÃry a¤jalinà pibet  &
no7tsaÇge bhak«ayed bhak«yÃn  % na jÃtu syÃt kutÆhalÅ  // Mn_4.63 //

na n­tyed atha và gÃyen  $ na vÃditrÃïi vÃdayet] [M: na n­tyen nai7va gÃyec ca na vÃditrÃïi vÃdayet]  &
nÃ8sphoÂayen na ca k«ve¬en  % na ca rakto virÃvayet [M: na ca rakto virodhayet]  // Mn_4.64 //

na pÃdau dhÃvayet kÃæsye  $ kadà cid api bhÃjane  &
na bhinnabhÃï¬e bhu¤jÅta  % na bhÃvapratidÆ«ite  // Mn_4.65 //

upÃnahau ca vÃsaÓ ca  $ dh­tam anyair na dhÃrayet  &
upavÅtam alaÇkÃraæ  % srajaæ karakam eva ca  // Mn_4.66 //

nÃ7vinÅtair bhajed dhuryair  $ na ca k«udh-vyÃdhi-pŬitai÷ [M: nÃ7vinÅtair vrajed]  &
na bhinna-Ó­ÇgÃ1k«i-khurair  % na vÃladhivirÆpitai÷  // Mn_4.67 //

vinÅtais tu vrajen nityam  $ ÃÓugair lak«aïÃnvitai÷  &
varïa-rÆpo1pasaæpannai÷  % pratodenÃ8tudan bh­Óam [M: pratodenÃ8k«ipan]  // Mn_4.68 //

bÃlÃtapa÷ pretadhÆmo  $ varjyaæ bhinnaæ tathÃ0sanam  &
na chindyÃn nakha-romÃïi  % dantair no7tpÃÂayen nakhÃn [M: na cchindyÃn]  // Mn_4.69 //

na m­l-lo«Âhaæ ca m­dnÅyÃn  $ na chindyÃt karajais t­ïam [M: cchindyÃt]  &
na karma ni«phalaæ kuryÃn  % nÃ8yatyÃm asukho1dayam  // Mn_4.70 //

lo«ÂhamardÅ t­ïacchedÅ  $ nakhakhÃdÅ ca yo nara÷  &
sa vinÃÓaæ vrajaty ÃÓu  % sÆcakÃ9Óucir eva ca [M: sÆcako 'Óucir eva ca]  // Mn_4.71 //

na vigarhya kathÃæ kuryÃd  $ bahir mÃlyaæ na dhÃrayet [M: na vig­hya kathÃæ kuryÃd]  &
gavÃæ ca yÃnaæ p­«Âhena  % sarvathai9va vigarhitam  // Mn_4.72 //

advÃreïa ca nÃ7tÅyÃd  $ grÃmaæ và veÓma vÃ0v­tam  &
rÃtrau ca v­k«amÆlÃni  % dÆrata÷ parivarjayet  // Mn_4.73 //

nÃ7k«air dÅvyet kadà cit tu  $ svayaæ no7pÃnahau haret  &
Óayanastho na bhu¤jÅta  % na pÃïisthaæ na cÃ8sane  // Mn_4.74 //

sarvaæ ca tilasaæbaddhaæ  $ nÃ7dyÃd astam ite ravau  &
na ca nagna÷ ÓayÅte7ha  % na co7cchi«Âa÷ kva cid vrajet  // Mn_4.75 //

Ãrdra-pÃdas tu bhu¤jÅta  $ nÃ8rdra-pÃdas tu saæviÓet  &
Ãrdra-pÃdas tu bhu¤jÃno  % dÅrgham Ãyur avÃpnuyÃt  // Mn_4.76 //

acak«urvi«ayaæ durgaæ $ na prapadyeta karhi cit  &
na viï-mÆtram udÅk«eta  % na bÃhubhyÃæ nadÅæ taret  // Mn_4.77 //

adhiti«Âhen na keÓÃæs tu  $ na bhasmÃ1sthi-kapÃlikÃ÷  &
na kÃrpÃsÃ1sthi na tu«Ãn  % dÅrgham Ãyur jijÅvi«u÷  // Mn_4.78 //

na saævasec ca patitair  $ na cÃï¬Ãlair na pulkasai÷  &
na mÆrkhair nÃ7valiptaiÓ ca  % nÃ7ntyair nÃ7ntyÃvasÃyibhi÷  // Mn_4.79 //

na ÓÆdrÃya matiæ dadyÃn  $ no7cchi«Âaæ na havi«k­tam  &
na cÃ7syo7padiÓed dharmaæ  % na cÃ7sya vratam ÃdiÓet  // Mn_4.80 //

yo hy asya dharmam Ãca«Âe  $ yaÓ cai7vÃ8diÓati vratam  &
so 'saæv­taæ nÃma tama÷  % saha tenai7va majjati  // Mn_4.81 //

na saæhatÃbhyÃæ pÃïibhyÃæ  $ kaï¬Æyed Ãtmana÷ Óira÷  &
na sp­Óec cai7tad ucchi«Âo  % na ca snÃyÃd vinà tata÷  // Mn_4.82 //

keÓagrahÃn prahÃrÃæÓ ca  $ Óirasy etÃn vivarjayet  &
Óira÷snÃtaÓ ca tailena  % nÃ7Çgaæ kiæ cid api sp­Óet  // Mn_4.83 //

na rÃj¤a÷ pratig­hïÅyÃd  $ arÃjanyaprasÆtita÷  &
sÆnÃ-cakra-dhvajavatÃæ  % veÓenai7va ca jÅvatÃm  // Mn_4.84 //

daÓasÆnÃ-samaæ cakraæ  $ daÓacakra-samo dhvaja÷  &
daÓadhvaja-samo veÓo  % daÓaveÓa-samo n­pa÷  // Mn_4.85 //

daÓa sÆïÃsahasrÃïi  $ yo vÃhayati saunika÷  &
tena tulya÷ sm­to rÃjà  % ghoras tasya pratigraha÷  // Mn_4.86 //

yo rÃj¤a÷ pratig­hïÃti  $ lubdhasyo7cchÃstravartina÷  &
sa paryÃyeïa yÃtÅ7mÃn  % narakÃn ekaviæÓatim  // Mn_4.87 //

tÃmisram andhatÃmisraæ  $ mahÃraurava-rauravau  &
narakaæ kÃlasÆtraæ ca  % mahÃnarakam eva ca  // Mn_4.88 //

saæjÅvanaæ mahÃvÅciæ  $ tapanaæ saæpratÃpanam  &
saæhÃtaæ ca sa-kÃkolaæ  % ku¬malaæ pratimÆrtikam [M: pÆtim­ttikam]  // Mn_4.89 //

lohaÓaÇkum ­jÅ«aæ ca  $ panthÃnaæ ÓÃlmalÅæ nadÅm  &
asipatravanaæ cai7va  % lohadÃrakam eva ca  // Mn_4.90 //

etad vidanto vidvÃæso  $ brÃhmaïà brahmavÃdina÷  &
na rÃj¤a÷ pratig­hïanti  % pretya Óreyo 'bhikÃÇk«iïa÷  // Mn_4.91 //

brÃhme muhÆrte budhyeta  $ dharmÃ1rthau cÃ7nucintayet  &
kÃyakleÓÃæÓ ca tan-mÆlÃn  % vedatattvÃrtham eva ca  // Mn_4.92 //

utthÃyÃ8vaÓyakaæ k­tvà  $ k­ta-Óauca÷ samÃhita÷  &
pÆrvÃæ saædhyÃæ japaæs ti«Âhet  % svakÃle cÃ7parÃæ ciram  // Mn_4.93 //

­«ayo dÅrghasaædhyatvÃd  $ dÅrgham Ãyur avÃpnuyu÷  &
praj¤Ãæ yaÓaÓ ca kÅrtiæ ca  % brahmavarcasam eva ca  // Mn_4.94 //

ÓrÃvaïyÃæ prau«ÂhapadyÃæ vÃ9py  $ upÃk­tya yathÃvidhi  &
yuktaÓ chandÃæsy adhÅyÅta  % mÃsÃn vipro 'rdhapa¤camÃn  // Mn_4.95 //

pu«ye tu chandasÃæ kuryÃd  $ bahir utsarjanaæ dvija÷  &
mÃghaÓuklasya và prÃpte  % pÆrvÃhïe prathame 'hani  // Mn_4.96 //

yathÃÓÃstraæ tu k­tvai9vam  $ utsargaæ chandasÃæ bahi÷  &
viramet pak«iïÅæ rÃtriæ  % tad evai7kam ahar-niÓam  // Mn_4.97 //

ata Ærdhvaæ tu chandÃæsi  $ Óukle«u niyata÷ paÂhet  &
vedÃÇgÃni ca sarvÃïi  % k­«ïapak«e«u saæpaÂhet  // Mn_4.98 //

nÃ7vispa«Âam adhÅyÅta  $ na ÓÆdrajanasannidhau  &
na niÓÃnte pariÓrÃnto  % brahmÃ7dhÅtya puna÷ svapet  // Mn_4.99 //

yatho2ditena vidhinà nityaæ  $ chandask­taæ paÂhet  &
brahma chandask­taæ cai7va  % dvijo yukto hy anÃpadi  // Mn_4.100 //

imÃn nityam anadhyÃyÃn  $ adhÅyÃno vivarjayet  &
adhyÃpanaæ ca kurvÃïa÷  % Ói«yÃïÃæ vidhipÆrvakam  // Mn_4.101 //

karïaÓrave 'nile rÃtrau  $ divà pÃæsusamÆhane  &
etau var«Ãsv anadhyÃyÃv  % adhyÃyaj¤Ã÷ pracak«ate  // Mn_4.102 //

vidyut-stanita-var«e«u  $ maho2lkÃnÃæ ca saæplave  &
ÃkÃlikam anadhyÃyam  % ete«u manur abravÅt  // Mn_4.103 //

etÃæs tv abhyuditÃn vidyÃd  $ yadà prÃdu«k­tÃgni«u  &
tadà vidyÃd anadhyÃyam  % an­tau cÃ7bhradarÓane  // Mn_4.104 //

nirghÃte bhÆmicalane  $ jyoti«Ãæ co7pasarjane  &
etÃn ÃkÃlikÃn vidyÃd  % anadhyÃyÃn ­tÃv api  // Mn_4.105 //

prÃdu«k­te«v agni«u tu  $ vidyut-stanita-ni÷svane  &
sa-jyoti÷ syÃd anadhyÃya÷  % Óe«e rÃtrau yathà divà  // Mn_4.106 //

nityÃ1nadhyÃya eva syÃd  $ grÃme«u nagare«u ca  &
dharmanaipuïya-kÃmÃnÃæ  % pÆtigandhe ca sarvadà [M: sarvaÓa÷]  // Mn_4.107 //

antargata-Óave grÃme  $ v­«alasya ca sannidhau  &
anadhyÃyo rudyamÃne  % samavÃye janasya ca  // Mn_4.108 //

udake madhyarÃtre ca  $ viï-mÆtrasya visarjane  &
ucchi«Âa÷ ÓrÃddhabhuk cai7va  % manasÃ9pi na cintayet  // Mn_4.109 //

pratig­hya dvijo vidvÃn  $ ekoddi«Âasya ketanam] [M: ekoddi«Âa-niketanam]  &
tryahaæ na kÅrtayed brahma  % rÃj¤o rÃhoÓ ca sÆtake  // Mn_4.110 //

yÃvad ekÃnudi«Âasya  $ gandho lepaÓ ca ti«Âhati  &
viprasya vidu«o dehe  % tÃvad brahma na kÅrtayet  // Mn_4.111 //

ÓayÃna÷ prau¬ha-pÃdaÓ ca  $ k­tvà cai7vÃ7vasakthikÃm  &
nÃ7dhÅyÅtÃ8mi«aæ jagdhvà  % sÆtakÃnnÃdyam eva ca  // Mn_4.112 //

nÅhÃre bÃïaÓabde ca  $ saædhyayor eva co7bhayo÷  &
amÃvÃsyÃ-caturdaÓyo÷  % paurïamÃsy-a«ÂakÃsu ca  // Mn_4.113 //

amÃvÃsyà guruæ hanti  $ Ói«yaæ hanti caturdaÓÅ  &
brahmÃ7«Âaka-paurïamÃsyau  % tasmÃt tÃ÷ parivarjayet  // Mn_4.114 //

pÃæsuvar«e diÓÃæ dÃhe  $ gomÃyuvirute tathà  &
Óva-kharo1«Âre ca ruvati  % paÇktau ca na paÂhed dvija÷  // Mn_4.115 //

nÃ7dhÅyÅta ÓmaÓÃnÃnte  $ grÃmÃnte govraje 'pi và  &
vasitvà maithunaæ vÃsa÷  % ÓrÃddhikaæ pratig­hya ca  // Mn_4.116 //

prÃïi và yadi vÃ9prÃïi  $ yat kiæ cic chrÃddhikaæ bhavet  &
tad ÃlabhyÃ7py anadhyÃya÷  % pÃïy-Ãsyo hi dvija÷ sm­ta÷  // Mn_4.117 //

corair upadrute grÃme  $ saæbhrame cÃ7gnikÃrite [M: caurair upaplute, saæbhrame]  &
ÃkÃlikam anadhyÃyaæ  % vidyÃt sarvÃdbhute«u ca  // Mn_4.118 //

upÃkarmaïi co7tsarge  $ trirÃtraæ k«epaïaæ sm­tam  &
a«ÂakÃsu tv ahorÃtram  % ­tvantÃsu ca rÃtri«u  // Mn_4.119 //

nÃ7dhÅyÅtÃ7Óvam ÃrƬho  $ na v­k«aæ na ca hastinam  &
na nÃvaæ na kharaæ no7«Âraæ  % ne7riïastho na yÃnaga÷  // Mn_4.120 //

na vivÃde na kalahe  $ na senÃyÃæ na saægare  &
na bhuktamÃtre nÃ7jÅrïe  % na vamitvà na Óuktake  // Mn_4.121 //

atithiæ cÃ7nanuj¤Ãpya  $ mÃrute vÃti và bh­Óam  &
rudhire ca srute gÃtrÃc  % chastreïa ca parik«ate  // Mn_4.122 //

sÃmadhvanÃv ­g-yaju«Å  $ nÃ7dhÅyÅta kadà cana  &
vedasyÃ7dhÅtya vÃ9py antam  % Ãraïyakam adhÅtya ca  // Mn_4.123 //

­gvedo deva-daivatyo  $ yajurvedas tu mÃnu«a÷  &
sÃmaveda÷ sm­ta÷ pitryas  % tasmÃt tasyÃ7Óucir dhvani÷  // Mn_4.124 //

etad vidvanto vidvÃæsas  $ trayÅni«kar«am anvaham  &
kramata÷ pÆrvam abhyasya  % paÓcÃd vedam adhÅyate  // Mn_4.125 //

paÓu-maï¬Æka-mÃrjÃra-  $ Óva-sarpa-nakulÃ3khubhi÷  &
antarÃgamane vidyÃd  % anadhyÃyam ahar-niÓam  // Mn_4.126 //

dvÃv eva varjayen nityam  $ anadhyÃyau prayatnata÷  &
svÃdhyÃyabhÆmiæ cÃ7Óuddham  % ÃtmÃnaæ cÃ7Óuciæ dvija÷  // Mn_4.127 //

amÃvÃsyÃm a«ÂamÅæ ca  $ paurïamÃsÅæ caturdaÓÅm  &
brahmacÃrÅ bhaven nityam  % apy ­tau snÃtako dvija÷  // Mn_4.128 //

na snÃnam Ãcared bhuktvà  $ nÃ8turo na mahÃniÓi  &
na vÃsobhi÷ sahÃ7jasraæ  % nÃ7vij¤Ãte jalÃÓaye  // Mn_4.129 //

devatÃnÃæ guro rÃj¤a÷  $ snÃtakÃ3cÃryayos tathà  &
nÃ8krÃmet kÃmataÓ chÃyÃæ  % babhruïo dÅk«itasya ca  // Mn_4.130 //

madhyaædine 'rdharÃtre ca  $ ÓrÃddhaæ bhuktvà ca sÃ3mi«am  &
saædhyayor ubhayoÓ cai7va  % na seveta catu«patham  // Mn_4.131 //

udvartanam apasnÃnaæ  $ viï-mÆtre raktam eva ca  &
ÓleÓma-ni«ÂhyÆta-vÃntÃni  % nÃ7dhiti«Âhet tu kÃmata÷  // Mn_4.132 //

vairiïaæ no7paseveta  $ sahÃyaæ cai7va vairiïa÷  &
adhÃrmikaæ taskaraæ ca  % parasyai7va ca yo«itaæ  // Mn_4.133 //

na hÅ8d­Óam anÃyu«yaæ  $ loke kiæ cana vidyate  &
yÃd­Óaæ puru«asye7ha  % paradÃro1pasevanam  // Mn_4.134 //

k«atriyaæ cai7va sarpaæ ca  $ brÃhmaïaæ ca bahu-Órutam  &
nÃ7vamanyeta vai bhÆ«ïu÷  % k­ÓÃn api kadà cana  // Mn_4.135 //

etat trayaæ hi puru«aæ  $ nirdahed avamÃnitam  &
tasmÃd etat trayaæ nityaæ  % nÃ7vamanyeta buddhimÃn  // Mn_4.136 //

nÃ8tmÃnam avamanyeta  $ purvÃbhir asam­ddhibhi÷  &
à m­tyo÷ Óriyam anvicchen  % nai7nÃæ manyeta dur-labhÃm  // Mn_4.137 //

satyaæ brÆyÃt priyaæ brÆyÃn  $ na brÆyÃt satyam apriyam  &
priyaæ ca nÃ7n­taæ brÆyÃd  % e«a dharma÷ sanÃtana÷  // Mn_4.138 //

bhadraæ bhadram iti brÆyÃd  $ bhadram ity eva và vadet  &
Óu«ka-vairaæ vivÃdaæ ca  % na kuryÃt kena cit saha  // Mn_4.139 //

nÃ7tikalyaæ nÃ7tisÃyaæ  $ nÃ7timadhyaædine sthite  &
nÃ7j¤Ãtena samaæ gacchen  % nai7ko na v­«alai÷ saha  // Mn_4.140 //

 hÅnÃ1ÇgÃn atiriktÃ1ÇgÃn  $ vidyÃ-hÅnÃn vayo-'dhikÃn [M: vayo'atigÃn]  &
rÆpa-draviïa-hÅnÃæÓ ca  % jÃti-hÅnÃæÓ ca nÃ8k«ipet [M: rÆpadravya-hÅnÃæÓ ca]  // Mn_4.141 //

na sp­Óet pÃïino9cchi«Âo  $ vipro go-brÃhmaïÃ1nalÃï  &
na cÃ7pi paÓyed aÓuci÷  % sustho jyotirgaïÃn divà [M: svastho jyotirgaïÃn divi]  // Mn_4.142 //

sp­«Âvai9tÃn aÓucir nityam  $ adbhi÷ prÃïÃn upasp­Óet  &
gÃtrÃïi cai7va sarvÃïi  % nÃbhiæ pÃïitalena tu  // Mn_4.143 //

anÃtura÷ svÃni khÃni  $ na sp­Óed animittata÷  &
romÃïi ca rahasyÃni  % sarvÃïy eva vivarjayet  // Mn_4.144 //

maÇgalÃ3cÃrayukta÷ syÃt  $ prayatÃ3tmà jite1ndriya÷  &
japec ca juhuyÃc cai7va  % nityam agnim atandrita÷  // Mn_4.145 //

maÇgalÃ3cÃrayuktÃnÃæ  $ nityaæ ca prayatÃ3tmanÃm  &
japatÃæ juhvatÃæ cai7va  % vinipÃto na vidyate  // Mn_4.146 //

vedam evÃ7bhyasen nityaæ  $ yathÃkÃlam atandrita÷ [M: vedam eva japen]  &
taæ hy asyÃ8hu÷ paraæ dharmam  % upadharmo 'nya ucyate  // Mn_4.147 //

vedÃbhyÃsena satataæ  $ Óaucena tapasai9va ca  &
adroheïa ca bhÆtÃnÃæ  % jÃtiæ smarati paurvikÅm  // Mn_4.148 //

paurvikÅæ saæsmaran jÃtiæ  $ brahmai7vÃ7bhyasyate puna÷ [M: dvija÷]  &
brahmÃbhyÃsena cÃ7jasram  % anantaæ sukham aÓnute  // Mn_4.149 //

sÃviträ ÓÃntihomÃæÓ ca  $ kuryÃt parvasu nityaÓa÷ [M: sÃvitrÃn ÓÃntihomÃæÓ]  &
pitÌæÓ cai7vÃ7«ÂakÃsv arcen  % nityam anva«ÂakÃsu ca  // Mn_4.150 //

dÆrÃd ÃvasathÃn mÆtraæ  $ dÆrÃt pÃdÃvasecanam  &
ucchi«ÂÃnna-ni«ekaæ ca  % dÆrÃd eva samÃcaret  // Mn_4.151 //

maitraæ prasÃdhanaæ snÃnaæ  $ dantadhÃvanam a¤janam  &
pÆrvÃhïa eva kurvÅta  % devatÃnÃæ ca pÆjanam  // Mn_4.152 //

daivatÃny abhigacchet tu  $ dhÃrmikÃæÓ ca dvijottamÃn  &
ÅÓvaraæ cai7va rak«Ãrthaæ  % gurÆn eva ca parvasu  // Mn_4.153 //

abhivÃdayed v­ddhÃæÓ ca  $ dadyÃc cai7vÃ8sanaæ svakam  &
k­tÃ1¤jalir upÃsÅta  % gacchata÷ p­«Âhato 'nviyÃt  // Mn_4.154 //

Óruti-sm­ty-uditaæ samyaÇ  $ nibaddhaæ sve«u karmasu  &
dharmamÆlaæ ni«eveta  % sad-ÃcÃram atandrita÷  // Mn_4.155 //

ÃcÃrÃl labhate hy Ãyur  $ ÃcÃrÃd ÅpsitÃ÷ prajÃ÷  &
ÃcÃrÃd dhanam ak«ayyam  % ÃcÃro hanty alak«aïam  // Mn_4.156 //

dur-ÃcÃro hi puru«o  $ loke bhavati nindita÷  &
du÷khabhÃgÅ ca satataæ  % vyÃdhito 'lpÃ3yur eva ca  // Mn_4.157 //

sarvalak«aïa-hÅno 'pi  $ ya÷ sadÃcÃravÃn nara÷  &
ÓraddadhÃno 'nasÆyaÓ ca  % Óataæ var«Ãïi jÅvati  // Mn_4.158 //

yad yat paravaÓaæ karma  $ tat tad yatnena varjayet  &
yad yad ÃtmavaÓaæ tu syÃt  % tat tat seveta yatnata÷  // Mn_4.159 //

sarvaæ paravaÓaæ du÷khaæ  $ sarvam ÃtmavaÓaæ sukham  &
etad vidyÃt samÃsena  % lak«aïaæ sukha-du÷khayo÷  // Mn_4.160 //

yat karma kurvato 'sya syÃt  $ parito«o 'ntarÃtmana÷  &
tat prayatnena kurvÅta  % viparÅtaæ tu varjayet  // Mn_4.161 //

ÃcÃryaæ ca pravaktÃraæ  $ pitaraæ mÃtaraæ gurum  &
na hiæsyÃd brÃhmaïÃn gÃÓ ca  % sarvÃæÓ cai7va tapasvina÷  // Mn_4.162 //

nÃstikyaæ vedanindÃæ ca  $ devatÃnÃæ ca kutsanam  &
dve«aæ dambhaæ ca mÃnaæ ca  % krodhaæ taik«ïyaæ ca varjayet [M: dve«aæ stambhaæ ca]  // Mn_4.163 //

parasya daï¬aæ no7dyacchet  $ kruddho nai7naæ nipÃtayet  &
anyatra putrÃc chi«yÃd và  % Ói«Ây-arthaæ tìayet tu tau  // Mn_4.164 //

brÃhmaïÃyÃ7vaguryai7va  $ dvijÃtir vadhakÃmyayà  &
Óataæ var«Ãïi tÃmisre  % narake parivartate  // Mn_4.165 //

tìayitvà t­ïenÃ7pi  $ saærambhÃn matipÆrvakam  &
ekaviæÓatÅm ÃjÃtÅ÷  % pÃpayoni«u jÃyate  // Mn_4.166 //

ayudhyamÃnasyo7tpÃdya  $ brÃhmaïasyÃ7s­g aÇgata÷  &
du÷khaæ sumahad Ãpnoti  % pretyÃ7prÃj¤atayà nara÷  // Mn_4.167 //

Óoïitaæ yÃvata÷ pÃæsÆn  $ saæg­hïÃti mahÅtalÃt  &
tÃvato 'bdÃn amutrÃ7nyai÷  % Óoïito1tpÃdako 'dyate  // Mn_4.168 //

na kadà cid dvije tasmÃd  $ vidvÃn avagured api  &
na tìayet t­ïenÃ7pi  % na gÃtrÃt srÃvayed as­k  // Mn_4.169 //

adhÃrmiko naro yo hi  $ yasya cÃ7py an­taæ dhanam  &
hiæsÃrataÓ ca yo nityaæ  % ne7hÃ7sau sukham edhate [M: hiæsÃratiÓ]  // Mn_4.170 //

na sÅdann api dharmeïa  $ mano 'dharme niveÓayet  &
adhÃrmikÃnÃæ pÃpÃnÃm  % ÃÓu paÓyan viparyayam  // Mn_4.171 //

nÃ7dharmaÓ carito loke  $ sadya÷ phalati gaur iva  &
Óanair ÃvartyamÃnas tu  % kartur mÆlÃni k­ntati  // Mn_4.172 //

yadi nÃ8tmani putre«u  $ na cet putre«u napt­«u  &
na tv eva tu k­to 'dharma÷  % kartur bhavati ni«-phala÷ [M: k­to dharma÷?]  // Mn_4.173 //

adharmeïai7dhate tÃvat  $ tato bhadrÃïi paÓyati  &
tata÷ sapatnÃn jayati  % sa-mÆlas tu vinaÓyati  // Mn_4.174 //

satya-dharmÃ3ryav­tte«u  $ Óauce cai7vÃ8ramet sadà  &
Ói«yÃæÓ ca Ói«yÃd dharmeïa  % vÃg-bÃhÆ1dara-saæyata÷  // Mn_4.175 //

parityajed artha-kÃmau  $ yau syÃtÃæ dharmavarjitau  &
dharmaæ cÃ7py asukho1darkaæ  % lokasaækru«Âam eva ca  // Mn_4.176 //

na pÃïi-pÃda-capalo  $ na netra-capalo 'n­ju÷  &
na syÃd vÃk-capalaÓ cai7va  % na paradrohakarma-dhÅ÷  // Mn_4.177 //

yenÃ7sya pitaro yÃtà  $ yena yÃtÃ÷ pitÃmahÃ÷  &
tena yÃyÃt satÃæ mÃrgaæ  % tena gacchan na ri«yati  // Mn_4.178 //

­tvik-purohitÃ3cÃryair  $ mÃtulÃ1tithisaæÓritai÷  &
bÃla-v­ddhÃ3turair vaidyair  % j¤Ãti-saæbandhi-bÃndhavai÷  // Mn_4.179 //

mÃtÃ-pit­bhyÃæ jÃmÅbhir  $ bhrÃtrà putreïa bhÃryayà  &
duhitrà dÃsavargeïa  % vivÃdaæ na samÃcaret  // Mn_4.180 //

etair vivÃdÃn saætyajya  $ sarvapÃpai÷ pramucyate  &
etair jitaiÓ ca jayati  % sarvÃæl lokÃn imÃn g­hÅ  // Mn_4.181 //

ÃcÃryo brahmaloke3Óa÷  $ prÃjÃpatye pità prabhu÷  &
atithis tv indraloke3Óo  % devalokasya ca rtvija÷  // Mn_4.182 //

jÃmayo 'psarasÃæ loke  $ vaiÓvadevasya bÃndhavÃ÷  &
saæbandhino hy apÃæ loke  % p­thivyÃæ mÃt­-mÃtulau  // Mn_4.183 //

ÃkÃÓe3ÓÃs tu vij¤eyà  $ bÃla-v­ddha-k­ÓÃ3turÃ÷  &
bhrÃtà jye«Âha÷ sama÷ pitrà  % bhÃryà putra÷ svakà tanu÷  // Mn_4.184 //

chÃyà svo dÃsavargaÓ ca  $ duhità k­païaæ param  &
tasmÃd etair adhik«ipta÷  % sahetÃ7saæjvara÷ sadà  // Mn_4.185 //

pratigrahasamartho 'pi  $ prasaÇgaæ tatra varjayet  &
pratigraheïa hy asyÃ8Óu  % brÃhmaæ teja÷ praÓÃmyati  // Mn_4.186 //

na dravyÃïÃm avij¤Ãya  $ vidhiæ dharmyaæ pratigrahe  &
prÃj¤a÷ pratigrahaæ kuryÃd  % avasÅdann api k«udhà  // Mn_4.187 //

hiraïyaæ bhÆmim aÓvaæ gÃm  $ annaæ vÃsas tilÃn gh­tam  &
pratig­hïann avidvÃæs tu  % bhasmÅ-bhavati dÃruvat  // Mn_4.188 //

hiraïyam Ãyur annaæ ca  $ bhÆr gauÓ cÃ7py o«atas tanum  &
aÓvaÓ cak«us tvacaæ vÃso  % gh­taæ tejas tilÃh prajÃ÷  // Mn_4.189 //

atapÃs tv anadhÅyÃna÷  $ pratigraha-rucir dvija÷  &
ambhasy aÓmaplavene7va  % saha tenai7va majjati  // Mn_4.190 //

tasmÃd avidvÃn bibhiyÃd  $ yasmÃt tasmÃt pratigrahÃt  &
svalpakenÃ7py avidvÃn hi  % paÇke gaur iva sÅdati  // Mn_4.191 //

na vÃry api prayacchet tu  $ bai¬Ãlavratike dvije  &
na bakavratike pÃpe  % nÃ7vedavidi dharmavit  // Mn_4.192 //

tri«v apy ete«u dattaæ hi  $ vidhinÃ9py arjitaæ dhanam  &
dÃtur bhavaty anarthÃya  % paratrÃ8dÃtur eva ca  // Mn_4.193 //

yathà plavenÃ7upalena  $ nimajjaty udake taran  &
tathà nimajjato 'dhastÃd  % aj¤au dÃt­-pratÅcchakau  // Mn_4.194 //

dharmadhvajÅ sadà lubdhaÓ  $ chÃdmiko lokadambhaka÷  &
bai¬Ãlavratiko j¤eyo  % hiæsra÷ sarvÃbhisaædhaka÷  // Mn_4.195 //


[In the following numbering of æ, Jha's ed. have the same one with K.]

adho-d­«Âir nai«k­tika÷  $ svÃrthasÃdhana-tatpara÷  &
ÓaÂho mithyÃvinÅtaÓ ca  % bakavratacaro dvija÷  // Mn_4.196[197M] //

ye bakavratino viprà  $ ye ca mÃrjÃraliÇgina÷  &
te patanty andhatÃmisre  % tena pÃpena karmaïà  // Mn_4.197[198M] //

na dharmasyÃ7padeÓena  $ pÃpaæ k­tvà vrataæ caret  &
vratena pÃpaæ pracchÃdya  % kurvan strÅ-ÓÆdra-dambhanam  // Mn_4.198[199M] //

pretye7ha ce8d­Óà viprà  $ garhyante brahmavÃdibhi÷  &
chadmanà caritaæ yac ca  % vrataæ rak«Ãæsi gacchati  // Mn_4.199[200M] //

aliÇgÅ liÇgive«eïa  $ yo v­ttim upajÅvati  &
sa liÇginÃæ haraty enas  % tiryagyonau ca jÃyate  // Mn_4.200[201M] //

parakÅyanipÃne«u  $ na snÃyÃd dhi kadà cana [K:snÃyÃc ca kadà cana]  &
nipÃnakartu÷ snÃtvà tu  % du«k­tÃæÓena lipyate  // Mn_4.201[202M] //

yÃna-ÓayyÃ4sanÃny asya  $ kÆpo1dyÃna-g­hÃïi ca  &
adattÃny upayu¤jÃna  % enasa÷ syÃt turÅya-bhÃk  // Mn_4.202[203M] //

nadÅ«u devakhÃte«u  $ ta¬Ãge«u sara÷su ca  &
snÃnaæ samÃcaren nityaæ  % garta-prasravaïe«u ca  // Mn_4.203[204M] //

yamÃn seveta satataæ  $ na nityaæ niyamÃn budha÷  &
yamÃn pataty akurvÃïo  % niyamÃn kevalÃn bhajan  // Mn_4.204[205M] //

nÃ7Órotriyatate yaj¤e  $ grÃmayÃjik­te tathà  &
striyà klÅbena ca hute  % bhu¤jÅta brÃhmaïa÷ kva cit  // Mn_4.205[206M] //

aÓlÅkam etat sÃdhÆnÃæ  $ yatra juhvaty amÅ havi÷ [M: a-ÓlÅlam]  &
pratÅpam etad devÃnÃæ  % tasmÃt tat parivarjayet  // Mn_4.206[207M] //

matta-kruddhÃ3turÃïÃæ ca  $ na bhu¤jÅta kadà cana  &
keÓa-kÅÂÃvapannaæ ca  % padà sp­«Âaæ ca kÃmata÷  // Mn_4.207[208M] //

bhrÆïaghnÃ1vek«itaæ cai7va  $ saæsp­«Âaæ cÃ7py udakyayà  &
patatriïÃ1valŬhaæ ca  % Óunà saæsp­«Âam eva ca  // Mn_4.208[209M] //

gavà cÃ7nnam upaghrÃtaæ  $ ghu«ÂÃnnaæ ca viÓe«ata÷  &
gaïÃnnaæ gaïikÃnnaæ ca  % vidu«Ã ca jugupsitam  // Mn_4.209[210M] //

stena-gÃyanayoÓ cÃ7nnaæ  $ tak«ïo vÃrdhu«ikasya ca  &
dÅk«itasya kadaryasya  % baddhasya niga¬asya ca  // Mn_4.210[211M] //

abhiÓastasya «aï¬hasya  $ puæÓcalyà dÃmbhikasya ca  &
Óuktaæ paryu«itaæ cai7va  % ÓÆdrasyo7cchi«Âam eva ca  // Mn_4.211[212M] //

cikitsakasya m­gayo÷  $ krÆrasyo7cchi«Âa-bhojina÷  &
ugrÃnnaæ sÆtikÃnnaæ ca  % paryÃcÃntam anirdaÓam  // Mn_4.212[213M] //

anarcitaæ v­thÃmÃæsam  $ avÅrÃyÃÓ ca yo«ita÷  &
dvi«adannaæ nagary-annaæ  % patitÃnnam avak«utam  // Mn_4.213[214M] //

piÓunÃ1n­tinoÓ cÃ7nnaæ  $ kratuvikrayiïas tathà [M: kratuvikrayakasya ca]  &
ÓailÆ«a-tunnavÃyÃ1nnaæ  % k­taghnasyÃ7nnam eva ca  // Mn_4.214[215M] //

karmÃrasya ni«Ãdasya  $ raÇgÃvatÃrakasya ca  &
suvarïakartur veïasya  % Óastravikrayiïas tathà  // Mn_4.215[216M] //

ÓvavatÃæ Óauï¬ikÃnÃæ ca  $ caila-nirïejakasya ca  &
ra¤jakasya n­Óaæsasya  % yasya co7papatir g­he [M: rajakasya]  // Mn_4.216[217M] //

m­«yanti ye co7papatiæ  $ strÅjitÃnÃæ ca sarvaÓa÷  &
anirdaÓaæ ca pretÃnnam  % atu«Âikaram eva ca  // Mn_4.217[218M] //

rÃjÃnnaæ teja Ãdatte  $ ÓÆdrÃnnaæ brahmavarcasam  &
Ãyu÷ suvarïakÃrÃnnaæ  % yaÓaÓ carmÃvakartina÷  // Mn_4.218[219M] //

kÃrukÃnnaæ prajÃæ hanti  $ balaæ nirïejakasya ca  &
gaïÃnnaæ gaïikÃnnaæ ca  % lokebhya÷ parik­ntati  // Mn_4.219[220M] //

pÆyaæ cikitsakasyÃ7nnaæ  $ puæÓcalyÃs tv annam indriyam  &
vi«Âhà vÃrdhu«ikasyÃ7nnaæ  % Óastravikrayiïo malam  // Mn_4.220[221M] //

ya ete 'nye tv abhojyÃ1nnÃ÷  $ kramaÓa÷ parikÅrtitÃ÷  &
te«Ãæ tvag-asthi-romÃïi  % vadanty annaæ manÅ«iïa÷  // Mn_4.221[222M] //

bhuktvÃ9to 'nyatam asyÃ7nnam  $ amatyà k«apaïaæ tryaham  &
matyà bhuktvÃ0caret k­cchraæ  % reto-viï-mÆtram eva ca  // Mn_4.222[223M] //

nÃ7dyÃc chÆdrasya pakvÃnnaæ  $ vidvÃn aÓrÃddhino dvija÷  &
ÃdadÅtÃ8mam evÃ7smÃd  % av­ttÃv ekarÃtrikam  // Mn_4.223[224M] //

Órotriyasya kadaryasya  $ vadÃnyasya ca vÃrdhu«e÷  &
mÅmÃæsitvo9bhayaæ devÃ÷  % samam annam akalpayan  // Mn_4.224[225M] //

tÃn prajÃpatir Ãhai7tya  $ mà k­dhvaæ vi«amaæ samam  &
ÓraddhÃpÆtaæ vadÃnyasya  % hatam aÓraddhaye9tarat  // Mn_4.225[226M] //

Óraddhaye9«Âaæ ca pÆrtaæ ca  $ nityaæ kuryÃd atandrita÷  &
ÓraddhÃk­te hy ak«aye  % te bhavata÷ svÃgatair dhanai÷  // Mn_4.226[227M] //

dÃnadharmaæ ni«eveta  $ nityam ai«Âika-paurtikam  &
paritu«Âena bhÃvena  % pÃtram ÃsÃdya Óaktita÷  // Mn_4.227[228M] //

yat kiæ cid api dÃtavyaæ  $ yÃcitenÃ7nasÆyayà [M: anasÆyatÃ?]  &
utpatsyate hi tat pÃtraæ  % yat tÃrayati sarvata÷  // Mn_4.228[229M] //

vÃridas t­ptim Ãpnoti  $ sukham ak«ayyam annada÷ [M: ak«ayam]  &
tilaprada÷ prajÃm i«ÂÃæ  % dÅpadaÓ cak«ur uttamam  // Mn_4.229[230M] //

bhÆmido bhÆmim Ãpnoti  $ dÅrgham Ãyur hiraïyada÷  &
g­hado 'gryÃïi veÓmÃni  % rÆpyado rÆpam uttamam  // Mn_4.230[231M] //

vÃsodaÓ candrasÃlokyam  $ aÓvisÃlokyam aÓvada÷  &
ana¬uha÷ Óriyaæ pu«ÂÃæ  % godo bradhnasya vi«Âapam  // Mn_4.231[232M] //

yÃna-ÓayyÃprado bhÃryÃm  $ aiÓvaryam abhayaprada÷  &
dhÃnyada÷ ÓÃÓvataæ saukhyaæ  % brahmado brahmasÃr«ÂitÃm  // Mn_4.232[233M] //

sarve«Ãm eva dÃnÃnÃæ  $ brahmadÃnaæ viÓi«yate  &
vÃry-anna-go-mahÅ-vÃsas-  % tila-käcana-sarpi«Ãm  // Mn_4.233[234M] //

yena yena tu bhÃvena  $ yad yad dÃnaæ prayacchati  &
tat tat tenai7va bhÃvena  % prÃpnoti pratipÆjita÷  // Mn_4.234[235M] //

yo 'rcitaæ pratig­hïÃti  $ dadÃty arcitam eva và  &
tÃv ubhau gacchata÷ svargaæ  % narakaæ tu viparyaye  // Mn_4.235[236M] //

na vismayeta tapasà  $ vaded i«Âvà ca nÃ7n­tam  &
nÃ8rto 'py apavaded viprÃn  % na dattvà parikÅrtayet [M: datvÃ]  // Mn_4.236[237M] //

yaj¤o 'n­tena k«arati  $ tapa÷ k«arati vismayÃt  &
Ãyur viprÃpavÃdena  % dÃnaæ ca parikÅrtanÃt  // Mn_4.237[238M] //

dharmaæ Óanai÷ saæcinuyÃd  $ valmÅkam iva puttikÃ÷ [M: sa¤cinuyÃd]  &
paralokasahÃyÃrthaæ  % sarvabhÆtÃny apŬayan  // Mn_4.238[239M] //

nÃ7mutra hi sahÃyÃrthaæ  $ pità mÃtà ca ti«Âhata÷  &
na putradÃraæ na j¤Ãtir  % dharmas ti«Âhati kevala÷  // Mn_4.239[240M] //

eka÷ prajÃyate jantur  $ eka eva pralÅyate  &
eko 'nubhuÇkte suk­tam  % eka eva ca du«k­tam  // Mn_4.240[241M] //

m­taæ ÓarÅram uts­jya  $ këÂha-lo«Âasamaæ k«itau  &
vimukhà bÃndhavà yÃnti  % dharmas tam anugacchati  // Mn_4.241[242M] //

tasmÃd dharmaæ sahÃyÃrthaæ  $ nityaæ saæcinuyÃc chanai÷  &
dharmeïa hi sahÃyena  % tamas tarati dustaram  // Mn_4.242[243M] //

dharma-pradhÃnaæ puru«aæ  $ tapasà hata-kilbi«am  &
paralokaæ nayaty ÃÓu  % bhÃsvantaæ kha-ÓarÅriïam  // Mn_4.243[244M] //

uttamair uttamair nityaæ  $ saæbandhÃn Ãcaret saha [M: saæbhandhÃn]  &
ninÅ«u÷ kulam utkar«am  % adhamÃn adhamÃæs tyajet  // Mn_4.244[245M] //

uttamÃn uttamÃn eva  $ gacchan hÅnÃæs tu varjayan  &
brÃhmaïa÷ Óre«ÂhatÃm eti  % pratyavÃyena ÓÆdratÃm  // Mn_4.245[246M] //

d­¬hakÃrÅ m­dur dÃnta÷  $ krÆrÃ3cÃrair asaævasan  &
ahiæsro dama-dÃnÃbhyÃæ  % jayet svargaæ tathÃ-vrata÷  // Mn_4.246[247M] //

edho1dakaæ mÆla-phalam  $ annam abhyudyataæ ca yat  &
sarvata÷ pratig­hïÅyÃn  % madhv athÃ7bhayadak«iïÃm  // Mn_4.247[248M] //

Ãh­tÃ1bhyudyatÃæ bhik«Ãæ  $ purastÃd apracoditÃm  &
mene prajÃpatir grÃhyÃm  % api du«k­ta-karmaïa÷  // Mn_4.248[249M] //

nÃ7Ónanti pitaras tasya  $ daÓavar«Ãïi pa¤ca ca  &
na ca havyaæ vahaty agnir  % yas tÃm abhyavamanyate  // Mn_4.249[250M] //

ÓayyÃæ g­hÃn kuÓÃn gandhÃn  $ apa÷ pu«paæ maïÅn dadhi  &
dhÃnà matsyÃn payo mÃæsaæ  % ÓÃkaæ cai7va na nirïudet  // Mn_4.250[251M] //

gurÆn bh­tyÃæÓ co7jjihÅr«ann  $ arci«yan devatÃ2tithÅn  &
sarvata÷ pratig­hïÅyÃn  % na tu t­pyet svayaæ tata÷  // Mn_4.251[252M] //

guru«u tv abhyatÅte«u  $ vinà và tair g­he vasan  &
Ãtmano v­ttim anvicchan  % g­hïÅyÃt sÃdhuta÷ sadà  // Mn_4.252[253M] //

Ãrdhika÷ kulamitraæ ca  $ gopÃlo dÃsa-nÃpitau  &
ete ÓÆdre«u bhojyÃ1nnà  % yÃÓ cÃ8tmÃnaæ nivedayet  // Mn_4.253[254M] //

yÃd­Óo 'sya bhaved Ãtmà  $ yÃd­Óaæ ca cikÅr«itam  &
yathà co7pacared enaæ  % tathÃ0tmÃnaæ nivedayet  // Mn_4.254[255M] //

yo 'nyathà santam ÃtmÃnam  $ anyathà satsu bhëate  &
sa pÃpak­ttamo loke  % stena ÃtmÃ1pahÃraka÷  // Mn_4.255[256M] //

vÃcy arthà niyatÃ÷ sarve  $ vÃÇ-gÆlà vÃg-vini÷s­tÃ÷  &
tÃæs tu ya÷ stenayed vÃcaæ  % sa sarvasteyak­n nara÷ [M: tÃn tu?]  // Mn_4.256[257M] //

mahar«i-pit­-devÃnÃæ  $ gatvÃ0n­ïyaæ yathÃvidhi  &
putre sarvaæ samÃsajya  % vasen mÃdhyasthyam ÃÓrita÷ [M: Ãsthita÷]  // Mn_4.257[258M] //

ekÃkÅ cintayen nityaæ  $ vivikte hitam Ãtmana÷ [M: hitam Ãtmani]  &
ekÃkÅ cintayÃno hi  % paraæ Óreyo 'dhigacchati  // Mn_4.258[259M] //

e«o9dità g­hasthasya  $ v­ttir viprasya ÓÃÓvatÅ  &
snÃtakavratakalpaÓ ca  % sattvav­ddhikara÷ Óubha÷  // Mn_4.259[260M] //

anena vipro v­ttena  $ vartayan veda-ÓÃstravit  &
vyapeta-kalma«o nityaæ  % brahmaloke mahÅyate  // Mn_4.260[261M] //



<B 5> 



Órutvai9tÃn ­«ayo dharmÃn  $ snÃtakasya yatho2ditÃn  &
idam Æcur mahÃtmÃnam  % anala-prabhavaæ bh­gum  // Mn_5.1 //

evaæ yatho2ktaæ viprÃïÃæ  $ svadharmam anuti«ÂhatÃm  &
kathaæ m­tyu÷ prabhavati  % veda-ÓÃstravidÃæ prabho  // Mn_5.2 //

sa tÃn uvÃca dharmÃ3tmà  $ mahar«Ån mÃnavo bh­gu÷  &
ÓrÆyatÃæ yena do«eïa  % m­tyur viprÃn jighÃæsati  // Mn_5.3 //

anabhyÃsena vedÃnÃm  $ ÃcÃrasya ca varjanÃt  &
ÃlasyÃd annado«Ãc ca  % m­tyur viprä jighÃæsati [M: viprÃn]  // Mn_5.4 //

laÓunaæ g­¤janaæ cai7va  $ palÃï¬uæ kavakÃni ca  &
abhak«yÃïi dvijÃtÅnÃm  % amedhya-prabhavÃni ca  // Mn_5.5 //

lohitÃn v­k«aniryÃsÃn  $ v­Ócana-prabhavÃæs tathà [M: vraÓcana-prabhavÃæs]  &
Óeluæ gavyaæ ca peyÆ«aæ  % prayatnena vivarjayet [M: pÅyÆ«aæ]  // Mn_5.6 //

v­thà k­sara-saæyÃvaæ  $ pÃyasÃ1pÆpam eva ca  &
anupÃk­tamÃæsÃni  % devÃnnÃni havÅæ«i ca  // Mn_5.7 //

anirdaÓÃyà go÷ k«Åram  $ au«Âram aikaÓaphaæ tathà  &
Ãvikaæ saædhinÅk«Åraæ  % vi-vatsÃyÃÓ ca go÷ paya÷ [M: sandhinÅk«Åraæ]  // Mn_5.8 //

ÃraïyÃnÃæ ca sarve«Ãæ  $ m­gÃïÃæ mÃhi«aæ vinà  &
strÅk«Åraæ cai7va varjyÃni  % sarvaÓuktÃni cai7va hi  // Mn_5.9 //

dadhi bhak«yaæ ca Óukte«u  $ sarvaæ ca dadhi-saæbhavam [M: dadhi-saæbhavam]  &
yÃni cai7vÃ7bhi«Æyante  % pu«pa-mÆla-phalai÷ Óubhai÷  // Mn_5.10 //

kravyÃdä ÓakunÃn sarvÃæs  $ tathà grÃmanivÃsina÷ [M: kravyÃda÷ ÓakunÅn]  &
anirdi«ÂÃæÓ cai7kaÓaphÃæ«  % ÂiÂÂibhaæ ca vivarjayet  // Mn_5.11 //

kalaviÇkaæ plavaæ haæsaæ  $ cakrÃhvaæ grÃmakukkuÂam  &
sÃrasaæ rajjuvÃlaæ ca  % dÃtyÆhaæ Óuka-sÃrike [M: rajjudÃlaæ]  // Mn_5.12 //

pratudä jÃlapÃdÃæÓ ca  $ koya«Âi-nakhavi«kirÃn [M: pratudÃn]  &
nimajjataÓ ca matsyÃdÃn  % saunaæ vallÆram eva ca  // Mn_5.13 //

bakaæ cai7va balÃkÃæ ca  $ kÃkolaæ kha¤jarÅÂakam  &
matsyÃdÃn vi¬varÃhÃæÓ ca  % matsyÃn eva ca sarvaÓa÷  // Mn_5.14 //

yo yasya mÃæsam aÓnÃti  $ sa tanmÃæsÃda ucyate  &
matsyÃda÷ sarvamÃæsÃdas  % tasmÃn matsyÃn vivarjayet  // Mn_5.15 //

pÃÂhÅna-rohitÃv Ãdyau  $ niyuktau havya-kavyayo÷  &
rÃjÅvÃn siæhatuï¬ÃÓ ca  % sa-ÓalkÃÓ cai7va sarvaÓa÷ [M: rÃjÅvÃ÷]  // Mn_5.16 //

na bhak«ayed ekacarÃn  $ aj¤ÃtÃæÓ ca m­ga-dvijÃn  &
bhak«ye«v api samuddi«ÂÃn  % sarvÃn pa¤canakhÃæs tathà  // Mn_5.17 //

ÓvÃvidhaæ Óalyakaæ godhÃæ  $ kha¬ga-kÆrma-ÓaÓÃæs tathà  &
bhak«yÃn pa¤canakhe«v Ãhur  % anu«ÂrÃæÓ cai7katodatah  // Mn_5.18 //

chatrÃkaæ vi¬varÃhaæ ca  $ laÓunaæ grÃmakukkuÂam  &
palÃï¬uæ g­¤janaæ cai7va  % matyà jagdhvà pated dvija÷  // Mn_5.19 //

amatyai9tÃni «a¬ jagdhvà  $ k­cchraæ sÃntapanaæ caret  &
yaticÃndrÃyÃïaæ vÃ9pi  % Óe«e«Æ7pavased aha÷  // Mn_5.20 //

saævatsarasyai7kam api  $ caret k­cchraæ dvijottama÷  &
aj¤ÃtabhuktaÓuddhy-arthaæ  % j¤Ãtasya tu vi«eÓata÷  // Mn_5.21 //

yaj¤Ãrthaæ brÃhmaïair vadhyÃ÷  $ praÓastà m­ga-pak«iïa÷  &
bh­tyÃnÃæ cai7va v­tty-artham  % agastyo hy Ãcarat purà  // Mn_5.22 //

babhÆvur hi puro¬ÃÓà  $ bhak«yÃïÃæ m­ga-pak«iïÃm  &
purÃïe«v api yaj¤e«u  % brahma-k«atrasave«u ca [[M: purÃïe«v ­«iyaj¤e«u]  // Mn_5.23 //

yat kiæ cit snehasaæyuktaæ  $ bhak«yaæ bhojyam agarhitam  &
tat paryu«itam apy Ãdyaæ  % havi÷Óe«aæ ca yad bhavet  // Mn_5.24 //

cirasthitam api tv Ãdyam  $ asnehÃktaæ dvijÃtibhi÷  &
yava-godhÆmajaæ sarvaæ  % payasaÓ cai7va vikriyà  // Mn_5.25 //

etad uktaæ dvijÃtÅnÃæ  $ bhak«yÃ1bhak«yam aÓe«ata÷  &
mÃæsasyÃ7ta÷ pravak«yÃmi  % vidhiæ bhak«aïavarjane  // Mn_5.26 //

prok«itaæ bhak«ayen mÃæsaæ  $ brÃhmaïÃnÃæ ca kÃmyayà  &
yathÃvidhi niyuktas tu  % prÃïÃnÃm eva cÃ7tyaye  // Mn_5.27 //

prÃïasyÃ7nnam idaæ sarvaæ  $ prajÃpatir akalpayat  &
sthÃvaraæ jaÇgamaæ cai7va  % sarvaæ prÃïasya bhojanam  // Mn_5.28 //

carÃïÃm annam acarà  $ daæ«ÂriïÃm apy adaæ«Âriïa÷  &
ahastÃÓ ca sa-hastÃnÃæ  % ÓÆrÃïÃæ cai7va bhÅrava÷  // Mn_5.29 //

nÃ7ttà du«yaty adann ÃdyÃn  $ prÃïino 'hany-ahany api  &
dhÃtrai9va s­«ÂÃ hy ÃdyÃÓ ca  % prÃïino 'ttÃra eva ca  // Mn_5.30 //

yaj¤Ãya jagdhir mÃæsasye7ty  $ e«a daivo vidhi÷ sm­ta÷  &
ato 'nyathà prav­ttis tu  % rÃk«aso vidhir ucyate  // Mn_5.31 //

krÅtvà svayaæ vÃ9py utpÃdya  $ paro1pak­tam eva và  &
devÃn pitÌæÓ cÃ7rcayitvà  % khÃdan mÃæsaæ na du«yati  // Mn_5.32 //

nÃ7dyÃd avidhinà mÃæsaæ  $ vidhij¤o 'nÃpadi dvija÷  &
jagdhvà hy avidhinà mÃæsaæ  % pretas tair adyate 'vaÓa÷  // Mn_5.33 //

na tÃd­Óaæ bhavaty eno  $ m­gahantur dhanÃrthina÷  &
yÃd­Óaæ bhavati pretya  % v­thÃmÃæsÃni khÃdata÷  // Mn_5.34 //

niyuktas tu yathÃnyÃyaæ  $ yo mÃæsaæ nÃ7tti mÃnava÷  &
sa pretya paÓutÃæ yÃti  % saæbhavÃn ekaviæÓatim  // Mn_5.35 //

asaæsk­tÃn paÓÆn mantrair  $ nÃ7dyÃd vipra÷ kadà cana  &
mantrais tu saæsk­tÃn adyÃc  % chÃÓvataæ vidhim Ãsthita÷  // Mn_5.36 //

kuryÃd gh­tapaÓuæ saÇge  $ kuryÃt pi«ÂapaÓuæ tathà  &
na tv eva tu v­thà hantuæ  % paÓum icchet kadà cana  // Mn_5.37 //

yÃvanti paÓuromÃïi  $ tÃvatk­tvo ha mÃraïam  &
v­thÃpaÓughna÷ prÃpnoti  % pretya janmani janmani  // Mn_5.38 //

yaj¤Ãrthaæ paÓava÷ s­«ÂÃ÷  $ svayam eva svayaæbhuvà  &
yaj¤o 'sya bhÆtyai sarvasya  % tasmÃd yaj¤e vadho 'vadha÷  // Mn_5.39 //

o«adhya÷ paÓavo v­k«Ãs  $ tirya¤ca÷ pak«iïas tathà  &
yaj¤Ãrthaæ nidhanaæ prÃptÃ÷  % prÃpnuvanty uts­tÅ÷ puna÷ [M: ucchritÅ÷]  // Mn_5.40 //

madhuparke ca yaj¤e ca  $ pit­-daivatakarmaïi  &
atrai7va paÓavo hiæsyà  % nÃ7nyatre7ty abravÅn manu÷  // Mn_5.41 //

e«v arthe«u paÓÆn hiæsan  $ vedatattvÃrthavid dvija÷  &
ÃtmÃnaæ ca paÓuæ cai7va  % gamayaty uttamaæ gatim  // Mn_5.42 //

g­he gurÃv araïye và  $ nivasann ÃtmavÃn dvija÷  &
nÃ7vedavihitÃæ hiæsÃm  % Ãpady api samÃcaret  // Mn_5.43 //

yà vedavihità hiæsà  $ niyatÃ9smiæÓ carÃ1care  &
ahiæsÃm eva tÃæ vidyÃd  % vedÃd dharmo hi nirbabhau  // Mn_5.44 //

yo 'hiæsakÃni bhÆtÃni  $ hinasty Ãtmasukhe1cchayà  &
sa jÅvÃæÓ ca m­taÓ cai7va  % na kva cit sukham edhate  // Mn_5.45 //

yo bandhanavadhakleÓÃn  $ prÃïinÃæ na cikÅr«ati  &
sa sarvasya hitaprepsu÷  % sukham atyantam aÓnute  // Mn_5.46 //

yad dhyÃyati yat kurute  $ ratiæ badhnÃti yatra ca  &
tad avÃpnoty ayatnena  % yo hinasti na kiæ cana  // Mn_5.47 //

nÃ7k­tvà prÃïinÃæ hiæsÃæ  $ mÃæsam utpadyate kva cit  &
na ca prÃïivadha÷ svargyas  % tasmÃn mÃæsaæ vivarjayet  // Mn_5.48 //

samutpattiæ ca mÃæsasya  $ vadha-bandhau ca dehinÃm  &
prasamÅk«ya nivarteta  % sarvamÃæsasya bhak«aïÃt  // Mn_5.49 //

na bhak«ayati yo mÃæsaæ  $ vidhiæ hitvà piÓÃcavat  &
na loke priyatÃæ yÃti  % vyÃdhibhiÓ ca na pŬyate  // Mn_5.50 //

anumantà viÓasità  $ nihantà kraya-vikrayÅ  &
saæskartà co7pahartà ca  % khÃdakaÓ ce7ti ghÃtakÃ÷  // Mn_5.51 //

svamÃæsaæ paramÃæsena  $ yo vardhayitum icchati  &
anabhyarcya pitÌn devÃæs  % tato 'nyo nÃ7sty apuïyak­t  // Mn_5.52 //

var«e var«e 'Óvamedhena  $ yo yajeta Óataæ samÃ÷  &
mÃæsÃni ca na khÃded yas  % tayo÷ puïyaphalaæ samam  // Mn_5.53 //

phala-mÆlÃ1Óanair medhyair  $ muny-annÃnÃæ ca bhojanai÷  &
na tat phalam avÃpnoti  % yan mÃæsaparivarjanÃt  // Mn_5.54 //

mÃæ sa bhak«ayitÃ9mutra  $ yasya mÃæsam ihÃ7dmy aham  &
etan mÃæsasya mÃæsatvaæ  % pravadanti manÅ«iïa÷  // Mn_5.55 //

na mÃæsabhak«aïe do«o  $ na madye na ca maithune  &
prav­ttir e«Ã bhÆtÃnÃæ  % niv­ttis tu mahÃphalà  // Mn_5.56 //

pretaÓuddhiæ pravak«yÃmi  $ dravyaÓuddhiæ tathai9va ca  &
caturïÃm api varïÃnÃæ  % yathÃvad anupÆrvaÓa÷  // Mn_5.57 //

dantajÃte 'nujÃte ca  $ k­ta-cƬe ca saæsthite  &
aÓuddhà bÃndhavÃ÷ sarve  % sÆtake ca tatho9cyate  // Mn_5.58 //

daÓÃhaæ ÓÃvam ÃÓaucaæ  $ sapiï¬e«u vidhÅyate  &
arvÃk saæcayanÃd asthnÃæ  % tryaham ekÃham eva và  // Mn_5.59 //

sapiï¬atà tu puru«e  $ saptame vinivartate  &
samÃnodakabhÃvas tu  % janma-nÃmnor avedane  // Mn_5.60 //

yathe9daæ ÓÃvam ÃÓaucaæ  $ sapiï¬e«u vidhÅyate [not in M]  &
janane 'py evam eva syÃn  % nipuïaæ Óuddhim icchatÃm [not in M]  // Mn_5.61 //

sarve«Ãæ ÓÃvam ÃÓaucaæ  $ mÃtÃ-pitros tu sÆtakam [M: janane 'py evam eva syÃn mÃtÃ-pitros tu sÆtakam]  &
sÆtakaæ mÃtur eva syÃd  % upasp­Óya pità Óuci÷  // Mn_5.62[61M] //

nirasya tu pumä Óukram  $ upasp­syai7va Óudhyati  &
baijikÃd abhisaæbandhÃd  % anurundhyÃd aghaæ tryaham  // Mn_5.63[62M] //

ahnà cai7kena rÃtryà ca  $ trirÃtrair eva ca tribhi÷  &
Óava-sp­Óo viÓudhyanti  % tryahÃd udakadÃyina÷  // Mn_5.64[63M] //

guro÷ pretasya Ói«yas tu  $ pit­medhaæ samÃcaran  &
pretahÃrai÷ samaæ tatra  % daÓarÃtreïa Óudhyati [M: pretÃhÃrai÷]  // Mn_5.65[64M] //

rÃtribhir mÃsa-tulyÃbhir  $ garbhasrÃve viÓudhyati  &
rajasy uparate sÃdhvÅ  % snÃnena strÅ rajasvalà  // Mn_5.66[65M] //

n­ïÃm ak­tacƬÃnÃæ  $ viÓuddhir naiÓikÅ sm­tà  &
nirv­tta-cƬakÃnÃæ tu  % trirÃtrÃc chuddhir i«yate [M: nirv­tta-muï¬akÃnÃæ]  // Mn_5.67[66M] //

Æna-dvivÃr«ikaæ pretaæ  $ nidadhyur bÃndhavà bahi÷  &
alaæk­tya Óucau bhÆmÃv  % asthisaæcayanÃd ­te  // Mn_5.68[67M] //

nÃ7sya kÃryo 'gnisaæskÃro  $ na ca kÃryo9dakakriyà  &
araïye këÂhavat tyaktvà  % k«apeyus tryaham eva tu [M: k«apeta tryaham eva ca]  // Mn_5.69[68M] //

nÃ7trivar«asya kartavyà  $ bÃndhavair udakakriyà  &
jÃta-dantasya và kuryur  % nÃmni vÃ2pi k­te sati  // Mn_5.70[69M] //

sa-brahmacÃriïy ekÃham  $ atÅte k«apaïaæ sm­tam  &
janmany eko1dakÃnÃæ tu  % trirÃtrÃc chuddhir i«yate  // Mn_5.71[70M] //

strÅïÃm asaæsk­tÃnÃæ tu  $ tryahÃc chudhyanti bÃndhavÃ÷  &
yatho2ktenai7va kalpena  % Óudhyanti tu sa-nÃbhaya÷  // Mn_5.72[71M] //

a-k«Ãra-lavaïÃ1nnÃ÷ syur  $ nimajjeyuÓ ca te tryaham  &
mÃæsÃÓanaæ ca nÃ7ÓnÅyu÷  % ÓayÅraæÓ ca p­thak k«itau  // Mn_5.73[72M] //

saænidhÃv e«a vai kalpa÷  $ ÓÃvÃ3Óaucasya kÅrtita÷  &
asaænidhÃv ayaæ j¤eyo  % vidhi÷ saæbandhi-bÃndhavai÷  // Mn_5.74[73M] //

vigataæ tu videÓasthaæ  $ Ó­ïuyÃd yo hy anirdaÓam  &
yac che«aæ daÓarÃtrasya  % tÃvad evÃ7Óucir bhavet  // Mn_5.75[74M] //

atikrÃnte daÓÃhe ca  $ trirÃtram aÓucir bhavet  &
saævatsare vyatÅte tu  % sp­«Âvai9vÃ8po viÓudhyati  // Mn_5.76[75M] //

nirdaÓaæ j¤Ãtimaraïaæ  $ Órutvà putrasya janma ca  &
sa-vÃsà jalam Ãplutya  % Óuddho bhavati mÃnava÷  // Mn_5.77[76M] //

bÃle deÓÃntarasthe ca  $ p­thak-piï¬e ca saæsthite  &
sa-vÃsà jalam Ãplutya  % sadya eva viÓudhyati  // Mn_5.78[77M] //

antar-daÓÃhe syÃtÃæ cet  $ punar maraïa-janmanÅ [M: cet syÃtÃæ]  &
tÃvat syÃd aÓucir vipro  % yÃvat tat syÃd anirdaÓam  // Mn_5.79[78M] //

trirÃtram Ãhur ÃÓaucam  $ ÃcÃrye saæsthite sati  &
tasya putre ca patnyÃæ ca  % divÃ-rÃtram iti sthiti÷  // Mn_5.80[79M] //

Órotriye tÆ7pasaæpanne  $ trirÃtram aÓucir bhavet  &
mÃtule pak«iïÅæ rÃtriæ  % Ói«yartvig-bÃndhave«u ca  // Mn_5.81[80M] //

prete rÃjani sa-jyotir  $ yasya syÃd vi«aye sthita÷  &
aÓrotriye tv aha÷ k­tsnam  % anÆcÃne tathà gurau [M: k­tsnÃm]  // Mn_5.82[81M] //

Óuddhyed vipro daÓÃhena  $ dvÃdaÓÃhena bhÆmipa÷  &
vaiÓya÷ pa¤cadaÓÃhena  % ÓÆdro mÃsena Óudhyati  // Mn_5.83[82M] //

na vardhayed aghÃ1hÃni  $ pratyÆhen nÃ7gni«u kriyÃ÷  &
na ca tatkarma kurvÃïa÷  % sa-nÃbhyo 'py aÓucir bhavet  // Mn_5.84[83M] //

divÃkÅrtim udakyÃæ ca  $ patitaæ sÆtikÃæ tathà  &
Óavaæ tatsp­«Âinaæ cai7va  % sp­«Âvà snÃnena Óudhyati  // Mn_5.85[84M] //

Ãcamya prayato nityaæ  $ japed aÓucidarÓane  &
saurÃn mantrÃn yatho2tsÃhaæ  % pÃvamÃnÅÓ ca Óaktita÷  // Mn_5.86[85M] //

nÃraæ sp­«ÂvÃ9sthi sa-snehaæ  $ snÃtvà vipro viÓudhyati  &
Ãcamyai7va tu ni÷snehaæ  % gÃm ÃlabhyÃ7rkam Åk«ya và  // Mn_5.87[86M] //

Ãdi«ÂÅ no7dakaæ kuryÃd  $ Ã vratasya samÃpanÃt  &
samÃpte tÆ7dakaæ k­tvà  % trirÃtreïai7va Óudhyati  // Mn_5.88[87M] //

v­thÃ-saækara-jÃtÃnÃæ  $ pravrajyÃsu ca ti«ÂhatÃm  &
Ãtmanas tyÃginÃæ cai7va  % nivarteto7dakakriyà  // Mn_5.89[88M] //

pëaï¬am ÃÓritÃnÃæ ca  $ carantÅnÃæ ca kÃmata÷  &
garbha-bhart­-druhÃæ cai7va  % surÃpÅnÃæ ca yo«itÃm  // Mn_5.90[89M] //

ÃcÃryaæ svam upÃdhyÃyaæ  $ pitaraæ mÃtaraæ gurum  &
nirh­tya tu vratÅ pretÃn  % na vratena viyujyate  // Mn_5.91[90M] //

dak«iïena m­taæ ÓÆdraæ  $ puradvÃreïa nirharet  &
paÓcimo1ttara-pÆrvais tu  % yathÃyogaæ dvijanmana÷  // Mn_5.92[91M] //

na rÃj¤Ãm aghado«o 'sti  $ vratinÃæ na ca sattriïÃm  &
aindraæ sthÃnam upÃsÅnà  % brahmabhÆtà hi te sadà  // Mn_5.93[92M] //

rÃj¤o mahÃtmike sthÃne  $ sadya÷Óaucaæ vidhÅyate  &
prajÃnÃæ parirak«Ãrtham  % Ãsanaæ cÃ7tra kÃraïam  // Mn_5.94[93M] //

¬imbhÃ3hava-hatÃnÃæ ca  $ vidyutà pÃrthivena ca [M: ¬imbÃ3hava-hatÃnÃæ]  &
go-brÃhmaïasya cai7vÃ7rthe  % yasya ce7cchati pÃrthiva÷  // Mn_5.95[94M] //

somÃ1gny-arkÃ1nile1ndrÃïÃæ  $ vittÃ1ppatyor yamasya ca  &
a«ÂÃnÃæ lokapÃlÃnÃæ  % vapur dhÃrayate n­pa÷  // Mn_5.96[95M] //

lokeÓÃdhi«Âhito rÃjà  $ nÃ7syÃ8Óaucaæ vidhÅyate  &
ÓaucÃ3Óaucaæ hi martyÃnÃæ  % lokebhya÷ prabhavÃ1pyayau  // Mn_5.97[96M] //

udyatair Ãhave Óastrai÷  $ k«atradharmahatasya ca  &
sadya÷ saæti«Âhate yaj¤as  % tathÃ0Óaucam iti sthiti÷  // Mn_5.98[97M] //

vipra÷ Óudhyaty apa÷ sp­«Âvà  $ k«atriyo vÃhanÃ3yudham  &
vaiÓya÷ pratodaæ raÓmÅn và  % ya«Âiæ ÓÆdra÷ k­ta-kriya÷  // Mn_5.99[98M] //

etad vo 'bhihitaæ Óaucaæ  $ sapiï¬e«u dvijottamÃ÷  &
asapiï¬e«u sarve«u  % pretaÓuddhiæ nibodhata  // Mn_5.100[99M] //

asapiï¬aæ dvijaæ pretaæ  $ vipro nirh­tya bandhuvat  &
viÓudhyati trirÃtreïa  % mÃtur ÃptÃæÓ ca bÃndhavÃn  // Mn_5.101[100M] //

yady annam atti te«Ãæ tu  $ daÓÃhenai7va Óudhyati  &
anadann annam ahnai9va  % na cet tasmin g­he vaset  // Mn_5.102[101M] //

anugamye7cchayà pretaæ  $ j¤Ãtim aj¤Ãtim eva ca [M: aj¤Ãtim eva vÃ]  &
snÃtvà sa-caila÷ sp­«ÂvÃ9gniæ  % gh­taæ prÃÓya viÓudhyati [M: sa-cailaæ, viÓuddhyati]  // Mn_5.103[102M] //

na vipraæ sve«u ti«Âhatsu  $ m­taæ ÓÆdreïa nÃyayet  &
asvargyà hy Ãhuti÷ sà syÃc  % chÆdrasaæsparÓadÆ«ità  // Mn_5.104[103M] //

j¤Ãnaæ tapo 'gnir ÃhÃro  $ m­n mano vÃry upäjanam  &
vÃyu÷ karmÃ7rka-kÃlau ca  % Óuddhe÷ kartÌïi dehinÃm  // Mn_5.105[104M] //

sarve«Ãm eva ÓaucÃnÃm  $ arthaÓaucaæ paraæ sm­taæ  &
yo 'rthe Óucir hi sa Óucir  % na m­d-vÃri-Óuci÷ Óuci÷  // Mn_5.106[105M] //

k«Ãntyà Óudhyanti vidvÃæso  $ dÃnenÃ7kÃryakÃriïa÷ [M: Óuddhyanti]  &
pracchanna-pÃpà japyena  % tapasà vedavittamÃ÷  // Mn_5.107[106M] //

m­t-toyai÷ Óudhyate Óodhyaæ  $ nadÅ vegena Óudhyati  &
rajasà strÅ manodu«Âà  % saænyÃsena dvijottamÃ÷  // Mn_5.108[107M] //

adbhir gÃtrÃïi Óudhyanti  $ mana÷ satyena Óudhyati  &
vidyÃ-tapobhyÃæ bhÆtÃtmà  % buddhir j¤Ãnena Óudhyati [M: Óuddhyati]  // Mn_5.109[108M] //

e«a Óaucasya va÷ prokta÷  $ ÓarÅrasya vinirïaya÷  &
nÃnÃvidhÃnÃæ dravyÃïÃæ  % Óuddhe÷ Ó­ïuta nirïayam  // Mn_5.110[109M] //

taijasÃnÃæ maïÅnÃæ ca  $ sarvasyÃ7Ómamayasya ca  &
bhasmanÃ9dbhir m­dà cai7va  % Óuddhir uktà manÅ«ibhi÷  // Mn_5.111[110M] //

nirlepaæ käcanaæ bhÃï¬am  $ adbhir eva viÓudhyati [M: viÓuddhyati]  &
ab-jam aÓmamayaæ cai7va  % rÃjataæ cÃ7nupask­tam  // Mn_5.112[111M] //

apÃm agneÓ ca saæyogÃd  $ dhaimaæ raupyaæ ca nirbabhau  &
tasmÃt tayo÷ svayonyai9va  % nirïeko guïavattara÷  // Mn_5.113[112M] //

tÃmrÃ1ya÷-kÃæsya-raityÃnÃæ  $ trapuïa÷ sÅsakasya ca  &
Óaucaæ yathÃrhaæ kartavyaæ  % k«ÃrÃ1mlodaka-vÃribhi÷  // Mn_5.114[113M] //

dravÃïÃæ cai7va sarve«Ãæ  $ Óuddhir utpavanaæ sm­tam  &
prok«aïaæ saæhatÃnÃæ ca  % dÃravÃïÃæ ca tak«aïam  // Mn_5.115[114M] //

mÃrjanaæ yaj¤apÃtrÃïÃæ  $ pÃïinà yaj¤akarmaïi  &
camasÃnÃæ grahÃïÃæ ca  % Óuddhi÷ prak«Ãlanena tu  // Mn_5.116[115M] //

carÆïÃæ sruk-sruvÃïÃæ ca  $ Óuddhir u«ïena vÃriïà  &
sphya-ÓÆrpa-ÓakaÂÃnÃæ ca  % musalo1lÆkhalasya ca  // Mn_5.117[116M] //

adbhis tu prok«aïaæ Óaucaæ  $ bahÆnÃæ dhÃnya-vÃsasÃm  &
prak«Ãlanena tv alpÃnÃm  % adbhi÷ Óaucaæ vidhÅyate  // Mn_5.118[117M] //

cailavac carmaïÃæ Óuddhir  $ vaidalÃnÃæ tathai9va ca  &
ÓÃka-mÆla-phalÃnÃæ ca  % dhÃnyavac chuddhir i«yate [M: tu]  // Mn_5.119[118M] //

kauÓeyÃ3vikayor Æ«ai÷  $ kutapÃnÃm ari«Âakai÷  &
ÓrÅphalair aæÓupaÂÂÃnÃæ  % k«aumÃïÃæ gaurasar«apai÷  // Mn_5.120[119M] //

k«aumavac chaÇkha-Ó­ÇgÃïÃm  $ asthi-dantamayasya ca  &
Óuddhir vijÃnatà kÃryà  % go-mÆtreïo7dakena và  // Mn_5.121[120M] //

prok«aïÃt t­ïa-këÂhaæ ca  $ palÃlaæ cai7va Óudhyati  &
mÃrjano1päjanair veÓma  % puna÷pÃkena m­n-mayam  // Mn_5.122[121M] //

madyair mÆtrai÷ purÅ«air và  $ «ÂhÅvanaih pÆyaÓoïitai÷ [not in M]  &
saæsp­«Âaæ nai7va Óuddhyeta  % puna÷pÃkena m­n-mayam  // [Mn_5.123Kb not in M] //

saæmÃrjano1päjanena  $ sekeno7llekhanena ca  &
gavÃæ ca parivÃsena  % bhÆmi÷ Óudhyati pa¤cabhi÷ [M: Óuddhyati]  // Mn_5.124[122M] //

pak«i-jagdhaæ gavà ghrÃtam  $ avadhÆtam avak«utam  &
dÆ«itaæ keÓa-kÅÂaiÓ ca  % m­t-prak«epeïa Óudhyati  // Mn_5.125[123M] //

yÃvan nÃ7paity amedhyÃktÃd  $ gandho lepaÓ ca tat-k­ta÷  &
tÃvan m­d-vÃri cÃ8deyaæ  % sarvÃsu dravyaÓuddhi«u  // Mn_5.126[124M] //

trÅïi devÃ÷ pavitrÃïi  $ brÃhmaïÃnÃm akalpayan  &
ad­«Âam adbhir nirïiktaæ  % yac ca vÃcà praÓasyate  // Mn_5.127[125M] //

Ãpa÷ Óuddhà bhÆmigatà  $ vait­«ïyaæ yÃsu gor bhavet  &
avyÃptÃÓ ced amedhyena  % gandha-varïa-rasÃ1nvitÃ÷  // Mn_5.128[126M] //

nityaæ Óuddha÷ kÃru-hasta÷  $ païye yac ca prasÃritam [M: païyaæ]  &
brahmacÃrigataæ bhaik«yaæ  % nityaæ medhyam iti sthiti÷  // Mn_5.129[127M] //

nityam Ãsyaæ Óuci strÅïÃæ  $ Óakuni÷ phalapÃtane  &
prasrave ca Óucir vatsa÷  % Óvà m­gagrahaïe Óuci÷  // Mn_5.130[128M] //

Óvabhir hatasya yan mÃæsaæ  $ Óuci tan manur abravÅt  &
kravyÃdbhiÓ ca hatasyÃ7nyaiÓ  % caï¬ÃlÃdyaiÓ ca dasyubhi÷  // Mn_5.131[129M] //

Ærdhvaæ nÃbher yÃni khÃni  $ tÃni medhyÃni sarvaÓa÷  &
yÃny adhas tÃny amedhyÃni  % dehÃc cai7va malÃÓ cyutÃ÷  // Mn_5.132[130M] //

mak«ikà vipru«aÓ chÃyà  $ gaur aÓva÷ sÆryaraÓmaya÷  &
rajo bhÆr vÃyur agniÓ ca  % sparÓe medhyÃni nirdiÓet  // Mn_5.133[131M] //

viï-mÆtro1tsarga-Óuddhy-arthaæ  $ m­d-vÃry Ãdeyam arthavat  &
daihikÃnÃæ malÃnÃæ ca  % Óuddhi«u dvÃdaÓasv api  // Mn_5.134[132M] //

vasà Óukram as­Ç majjà  $ mÆtra-vi ghrÃïa-karïa-vi  &
ÓleÓma aÓru dÆ«ikà svedo  % dvÃdaÓai7te n­ïÃæ malÃ÷  // Mn_5.135[133M] //

ekà liÇge gude tisras  $ tathai9katra kare daÓa  &
ubhayo÷ sapta dÃtavyà  % m­da÷ Óuddhim abhÅpsatà  // Mn_5.136[134M] //

etac chaucaæ g­hasthÃnÃæ  $ dviguïaæ brahmacÃriïÃm  &
triguïaæ syÃd vanasthÃnÃæ  % yatÅnÃæ tu caturguïam  // Mn_5.137[135M] //

k­tvà mÆtraæ purÅ«aæ và  $ khÃny ÃcÃnta upasp­Óet  &
vedam adhye«yamÃïaÓ ca  % annam aÓnaæÓ ca sarvadà  // Mn_5.138[136M] //

trir ÃcÃmed apa÷ pÆrvaæ  $ dvi÷ pram­jyÃt tato mukham  &
ÓarÅraæ Óaucam icchan hi  % strÅ ÓÆdras tu sak­t sak­t  // Mn_5.139[137M] //

ÓÆdrÃïÃæ mÃsikaæ kÃryaæ  $ vapanaæ nyÃyavartinÃm  &
vaiÓyavac chaucakalpaÓ ca  % dvijo1cchi«Âaæ ca bhojanam  // Mn_5.140[138M] //

no7cchi«Âaæ kurvate mukhyà  $ vipru«o 'Çgaæ na yÃnti yÃ÷  &
na ÓmaÓrÆïi gatÃny Ãsyaæ  % na dantÃntar-adhi«Âhitam  // Mn_5.141[139M] //

sp­Óanti bindava÷ pÃdau  $ ya ÃcÃmayata÷ parÃn  &
bhaumikais te samà j¤eyà  % na tair Ãprayato bhavet [M: aprayato]  // Mn_5.142[140M] //

ucchi«Âena tu saæsp­«Âo  $ dravya-hasta÷ kathaæ cana  &
anidhÃyai7va tad dravyam  % ÃcÃnta÷ ÓucitÃm iyÃt  // Mn_5.143[141M] //

vÃnto virikta÷ snÃtvà tu  $ gh­taprÃÓanam Ãcaret  &
ÃcÃmed eva bhuktvÃ9nnaæ  % snÃnaæ maithunina÷ sm­tam  // Mn_5.144[142M] //

suptvà k«utvà ca bhuktvà ca  $ ni«ÂhÅvyo7ktvÃ9n­tÃni ca  &
pÅtvÃ9po 'dhye«yamÃïaÓ ca  % ÃcÃmet prayato 'pi san  // Mn_5.145[143M] //

e«Ãæ Óaucavidhi÷ k­tsno  $ dravyaÓuddhis tathai9va ca [M: e«a]  &
ukto va÷ sarvavarïÃnÃæ  % strÅïÃæ dharmÃn nibodhata  // Mn_5.146[144M] //

bÃlayà và yuvatyà và  $ v­ddhayà vÃ9pi yo«ità  &
na svÃtantryeïa kartavyaæ  % kiæ cid kÃryaæ g­he«v api  // Mn_5.147[145M] //

bÃlye pitur vaÓe ti«Âhet  $ pÃïigrÃhasya yauvane  &
putrÃïÃæ bhartari prete  % na bhajet strÅ svatantratÃm  // Mn_5.148[146M] //

pitrà bhartrà sutair vÃ9pi  $ ne7cched viraham Ãtmana÷  &
e«Ãæ hi viraheïa strÅ  % garhye kuryÃd ubhe kule  // Mn_5.149[147M] //

sadà prah­«Âayà bhÃvyaæ  $ g­hakÃrye ca dak«ayà  &
susaæsk­to1paskarayà  % vyaye cÃ7mukta-hastayà  // Mn_5.150[148M] //

yasmai dadyÃt pità tv enÃæ  $ bhrÃtà vÃ9numate pitu÷  &
taæ ÓuÓrÆ«eta jÅvantaæ  % saæsthitaæ ca na laÇghayet  // Mn_5.151[149M] //

maÇgalÃrthaæ svastyayanaæ  $ yaj¤aÓ cÃ8sÃæ prajÃpate÷  &
prayujyate vivÃhe tu  % pradÃnaæ svÃmya-kÃraïam  // Mn_5.152[150M] //

an­tÃv ­tukÃle ca  $ mantra-saæskÃrak­t pati÷  &
sukhasya nityaæ dÃte9ha  % paraloke ca yo«ita÷  // Mn_5.153[151M] //

vi-ÓÅla÷ kÃma-v­tto và  $ guïair và parivarjita÷  &
upacÃrya÷ striyà sÃdhvyà  % satataæ devavat pati÷  // Mn_5.154[152M] //

nÃ7sti strÅïÃæ p­thag yaj¤o  $ na vrataæ nÃ7py upo«aïam [M: upo«itam]  &
patiæ ÓuÓrÆ«ate yena  % tena svarge mahÅyate  // Mn_5.155[153M] //

pÃïigrÃhasya sÃdhvÅ strÅ  $ jÅvato và m­tasya và  &
patilokam abhÅpsantÅ  % nÃ8caret kiæ cid apriyam  // Mn_5.156[154M] //

kÃmaæ tu ksapayed dehaæ  $ pu«pa-mÆla-phalai÷ Óubhai÷  &
na tu nÃmÃ7pi g­hïÅyÃt  % patyau prete parasya tu  // Mn_5.157[155M] //

ÃsÅtÃ8 maraïÃt ksÃntà  $ niyatà brahmacÃriïÅ  &
yo dharma ekapatnÅnÃæ  % kÃÇk«antÅ tam anuttamam  // Mn_5.158[156M] //

anekÃni sahasrÃïi  $ kumÃra-brahmacÃriïÃm  &
divaæ gatÃni viprÃïÃm  % ak­tvà kulasaætatim  // Mn_5.159[157M] //

m­te bhartari sìhvÅ strÅ  $ brahmacarye vyavasthità  &
svargaæ gacchaty aputrÃ9pi  % yathà te brahmacÃriïa÷  // Mn_5.160[158M] //

apatyalobhÃd yà tu strÅ  $ bhartÃram ativartate  &
se9ha nindÃm avÃpnoti  % paralokÃc ca hÅyate  // Mn_5.161[159M] //

nÃ7nyo1tpannà prajÃ9stÅ7ha  $ na cÃ7py anyaparigrahe [M: na cÃ7nyasya parigrahe]  &
na dvitÅyaÓ ca sÃdhvÅnÃæ  % kva cid bharto9padiÓyate  // Mn_5.162[160M] //

patiæ hitvÃ9pak­«Âaæ svam  $ utk­«Âaæ yà ni«evate [M: hitvÃ9vak­«Âaæ]  &
nindyai9va sà bhavel loke  % para-pÆrve9ti co7cyate  // Mn_5.163[161M] //

vyabhicÃrÃt tu bhartu÷ strÅ  $ loke prÃpnoti nindyatÃm [M: vyabhicÃre tu]  &
Ó­gÃla-yoniæ prÃpnoti  % pÃpa-rogaiÓ ca pŬyate  // Mn_5.164[162M] //

patiæ yà nÃ7bhicarati  $ mano-vÃg-dehasaæyutà [M: -dehasaæyatÃ]  &
sà bhart­lokam Ãpnoti  % sadbhi÷ sÃdhvÅ9ti co7cyate  // Mn_5.165[163M] //

anena nÃrÅ v­ttena  $ mano-vÃg-dehasaæyatà  &
ihÃ7gryÃæ kÅrtim Ãpnoti  % patilokaæ paratra ca  // Mn_5.166[164M] //

evaæ v­ttÃæ sa-varïÃæ strÅæ  $ dvijÃti÷ pÆrvamÃriïÅm  &
dÃhayed agnihotreïa  % yaj¤apÃtraiÓ ca dharmavit  // Mn_5.167[165M] //

bhÃryÃyai pÆrvamÃriïyai  $ dattvÃ9gnÅn antyakarmaïi  &
punar dÃrakriyÃæ kuryÃt  % punar ÃdhÃnam eva ca  // Mn_5.168[166M] //

anena vidhinà nityaæ  $ pa¤cayaj¤Ãn na hÃpayet  &
dvitÅyam Ãyu«o bhÃgaæ  % k­ta-dÃro g­he vaset  // Mn_5.169[167M] //



<B 6>



evaæ g­hÃÓrame sthitvà  $ vidhivat snÃtako dvija÷  &
vane vaset tu niyato  % yathÃvad vijite1ndriya÷  // Mn_6.1 //

g­hasthas tu yathà paÓyed  $ valÅ-palitam Ãtmana÷  &
apatyasyai7va cÃ7patyaæ  % tadÃ9raïyaæ samÃÓrayet  // Mn_6.2 //

saætyajya grÃmyam ÃhÃraæ  $ sarvaæ cai7va paricchadam  &
putre«u bhÃryÃæ nik«ipya  % vanaæ gacchet sahai7va và  // Mn_6.3 //

agnihotraæ samÃdÃya  $ g­hyaæ cÃ7gniparicchadam  &
grÃmÃd araïyaæ ni÷s­tya  % nivasen niyate1ndriya÷ [M: ni«kramya]  // Mn_6.4 //

muny-annair vividhair medhyai÷  $ ÓÃka-mÆla-phalena và  &
etÃn eva mahÃyaj¤Ãn  % nirvaped vidhipÆrvakam  // Mn_6.5 //

vasÅta carma cÅraæ và  $ sÃyaæ snÃyÃt prage tathà  &
jaÂÃÓ ca bibh­yÃn nityaæ  % ÓmaÓru-loma-nakhÃni ca  // Mn_6.6 //

yad-bhak«yaæ syÃd tato dadyÃd  $ baliæ bhik«Ãæ ca Óaktita÷ [M: yadbhak«a÷]  &
am-mÆla-phala-bhik«Ãbhir  % arcayed ÃÓramÃgatÃn [M:ÃÓramÃgatam]  // Mn_6.7 //

svÃdhyÃye nityayukta÷ syÃd  $ dÃnto maitra÷ samÃhita÷  &
dÃtà nityam anÃdÃtà  % sarvabhÆtÃnukampaka÷  // Mn_6.8 //

vaitÃnikaæ ca juhuyÃd  $ agnihotraæ yathÃvidhi  &
darÓam askandayan parva  % paurïamÃsaæ ca yogata÷  // Mn_6.9 //

­k«e«Ây-Ãgrayaïaæ cai7va  $ cÃturmÃsyÃni cÃ8haret [M: darÓe«Ây-Ãgrayaïaæ]  &
turÃyaïaæ ca kramaÓo  % dak«asyÃyanam eva ca [KM: dÃk«asyÃyanam]  // Mn_6.10 //

vÃsanta-ÓÃradair medhyair  $ muny-annai÷ svayam Ãh­tai÷  &
puro¬ÃÓÃæÓ carÆæÓ cai7va  % vidhivan nirvapet p­thak  // Mn_6.11 //

devatÃbhyas tu tad dhutvà  $ vanyaæ medhyataraæ havi÷  &
Óe«am Ãtmani yu¤jÅta  % lavaïaæ ca svayaæ k­tam  // Mn_6.12 //

sthalajÃ1udakaÓÃkÃni  $ pu«pa-mÆla-phalÃni ca  &
medhyav­k«o1dbhavÃny adyÃt  % snehÃæÓ ca phala-saæbhavÃn  // Mn_6.13 //

varjayen madhu mÃæsaæ ca  $ bhaumÃni kavakÃni ca  &
bhÆst­ïaæ Óigrukaæ cai7va  % ÓleÓmÃtaka-phalÃni ca  // Mn_6.14 //

tyajed ÃÓvayuje mÃsi  $ muny-annaæ pÆrvasaæcitam  &
jÅrïÃni cai7va vÃsÃæsi  % ÓÃka-mÆla-phalÃni ca  // Mn_6.15 //

na phÃlak­«Âam aÓnÅyÃd  $ uts­«Âam api kena cit  &
na grÃmajÃtÃny Ãrto 'pi  % mÆlÃïi ca phalÃni ca [M: pu«pÃni ca phalÃni ca]  // Mn_6.16 //

agnipakvÃ1Óano và syÃt  $ kÃlapakvabhug eva và  &
aÓma-kuÂÂo bhaved vÃ9pi  % danto1lÆkhaliko 'pi và  // Mn_6.17 //

sadya÷ prak«Ãlako và syÃn  $ mÃsa-saæcayiko 'pi và  &
«aïmÃsa-nicayo và syÃt  % samÃ-nicaya eva và  // Mn_6.18 //

naktaæ cÃ7nnaæ samaÓnÅyÃd  $ divà vÃ0h­tya Óaktita÷  &
caturthakÃliko và syÃt  % syÃd vÃ9py a«Âama-kÃlika÷  // Mn_6.19 //

cÃndrÃyaïavidhÃnair và  $ Óukla-k­«ïe ca vartayet  &
pak«Ãntayor vÃ9py aÓnÅyÃd  % yavÃgÆæ kvathitÃæ sak­t  // Mn_6.20 //

pu«pa-mÆla-phalair vÃ9pi  $ kevalair vartayet sadà  &
kÃlapakvai÷ svayaæ ÓÅrïair  % vaikhÃnasamate sthita÷  // Mn_6.21 //

bhÆmau viparivarteta  $ ti«Âhed và prapadair dinam  &
sthÃnÃ3sanÃbhyÃæ viharet  % savane«Æ7payann apa÷  // Mn_6.22 //

grÅ«me pa¤ca-tapÃs tu syÃd  $ var«Ãsv abhrÃ1vakÃÓika÷  &
Ãrdra-vÃsÃs tu hemante  % kramaÓo vardhayaæs tapa÷  // Mn_6.23 //

upasp­Óaæs tri«avaïaæ  $ pitÌn devÃæÓ ca tarpayet  &
tapaÓ caraæÓ co7grataraæ  % Óo«ayed deham Ãtmana÷  // Mn_6.24 //

agnÅn Ãtmani vaitÃnÃn  $ samÃropya yathÃvidhi  &
anagnir aniketa÷ syÃn  % munir mÆla-phalÃ1Óana÷  // Mn_6.25 //

aprayatna÷ sukhÃrthe«u  $ brahmacÃrÅ dharÃ4Óaya÷  &
Óaraïe«v amamaÓ cai7va  % v­k«amÆla-niketana÷  // Mn_6.26 //

tÃpase«v eva vipre«u  $ yÃtrikaæ bhaik«am Ãharet  &
g­hamedhi«u cÃ7nye«u  % dvije«u vanavÃsi«u  // Mn_6.27 //

grÃmÃd Ãh­tya vÃ9ÓnÅyÃd  $ a«Âau grÃsÃn vane vasan  &
pratig­hya puÂenai7va  % pÃïinà Óakalena và  // Mn_6.28 //

etÃÓ cÃ7nyÃÓ ca seveta  $ dÅk«Ã vipro vane vasan  &
vividhÃÓ cÃ7upani«adÅr  % Ãtmasaæsiddhaye ÓrutÅ÷  // Mn_6.29 //

­«ibhir brÃhmaïaiÓ cai7va  $ g­hasthair eva sevitÃ÷  &
vidyÃ-tapo-viv­ddhyarthaæ  % ÓarÅrasya ca Óuddhaye  // Mn_6.30 //

aparÃjitÃæ vÃ0sthÃya  $ vrajed diÓam ajihmaga÷  &
à nipÃtÃc charÅrasya  % yukto vÃry-anilÃ1Óana÷  // Mn_6.31 //

ÃsÃæ mahar«icaryÃïÃæ  $ tyaktvÃ9nyatamayà tanum  &
vÅta-Óoka-bhayo vipro  % brahmaloke mahÅyate  // Mn_6.32 //

vane«u ca vih­tyai7vaæ  $ t­tÅyaæ bhÃgam Ãyu«a÷  &
caturtham Ãyu«o bhÃgaæ  % tyakvà saÇgÃn parivrajet  // Mn_6.33 //

ÃÓramÃd ÃÓramaæ gatvà  $ huta-homo jite1ndriya÷  &
bhik«Ã-bali-pariÓrÃnta÷  % pravrajan pretya vardhate  // Mn_6.34 //

­ïÃni trÅïy apÃk­tya  $ mano mok«e niveÓayet  &
anapÃk­tya mok«aæ tu  % sevamÃno vrajaty adha÷  // Mn_6.35 //

adhÅtya vidhivad vedÃn  $ putrÃæÓ co7tpÃdya dharmata÷  &
i«Âvà ca Óaktito yaj¤air  % mano mok«e niveÓayet  // Mn_6.36 //

anadhÅtya dvijo vedÃn  $ anutpÃdya tathà sutÃn [M: tathà prajÃm]  &
ani«Âvà cai7va yaj¤aiÓ ca  % mok«am icchan vrajaty adha÷  // Mn_6.37 //

prÃjÃpatyaæ nirupye7«Âiæ  $ sarvavedasa-dak«iïÃm [M: sÃrvavedasadak«iïÃm]  &
Ãtmany agnÅn samÃropya  % brÃhmaïa÷ pravrajed g­hÃt  // Mn_6.38 //

yo dattvà sarvabhÆtebhya÷  $ pravrajaty abhayaæ g­hÃt  &
tasya tejomayà lokà  % bhavanti brahmavÃdina÷  // Mn_6.39 //

yasmÃd aïv api bhÆtÃnÃæ  $ dvijÃn no7tpadyate bhayam  &
tasya dehÃd vimuktasya  % bhayaæ nÃ7sti kutaÓ cana  // Mn_6.40 //

agÃrÃd abhini«krÃnta÷  $ pavitro1pacito muni÷  &
samupo¬he«u kÃme«u  % nir-apek«a÷ parivrajet  // Mn_6.41 //

eka eva caren nityaæ  $ siddhyartham asahÃyavÃn  &
siddhim ekasya saæpaÓyan  % na jahÃti na hÅyate [M: siddham]  // Mn_6.42 //

anagnir aniketa÷ syÃd  $ grÃmam annÃrtham ÃÓrayet  &
upek«ako 'saækusuko  % munir bhÃvasamÃhita÷ [M: a-sÃækusuko]  // Mn_6.43 //

kapÃlaæ v­k«amÆlÃni  $ kucelam asahÃyatà [M: kucailam]  &
samatà cai7va sarvasminn  % etan muktasya lak«aïam  // Mn_6.44 //

nÃ7bhinandeta maraïaæ  $ nÃ7bhinandeta jÅvitam  &
kÃlam eva pratÅk«eta  % nirveÓaæ bh­tako yathà  // Mn_6.45 //

d­«ÂipÆtaæ nyaset pÃdaæ  $ vastrapÆtaæ jalaæ pibet  &
satyapÆtÃæ vaded vÃcaæ  % mana÷pÆtaæ samÃcaret  // Mn_6.46 //

ativÃdÃæs titik«eta  $ nÃ7vamanyeta kaæ cana  &
na ce7maæ deham ÃÓritya  % vairaæ kurvÅta kena cit  // Mn_6.47 //

kruddhyantaæ na pratikrudhyed  $ Ãkru«Âa÷ kuÓalaæ vadet  &
saptadvÃrÃvakÅrïÃæ ca  % na vÃcam an­tÃæ vadet  // Mn_6.48 //

adhyÃtma-ratir ÃsÅno  $ nir-apek«o nir-Ãmi«a÷  &
Ãtmanai9va sahÃyena  % sukhÃrthÅ vicared iha  // Mn_6.49 //

na co7tpÃta-nimittÃbhyÃæ  $ na nak«atrÃ1Çgavidyayà  &
nÃ7nuÓÃsana-vÃdÃbhyÃæ  % bhik«Ãæ lipseta karhi cit  // Mn_6.50 //

na tÃpasair brÃhmaïair và  $ vayobhir api và Óvabhi÷  &
ÃkÅrïaæ bhik«ukair vÃ9nyair  % agÃram upasaævrajet  // Mn_6.51 //

kÊpta-keÓa-nakha-ÓmaÓru÷  $ pÃtrÅ daï¬Å kusumbhavÃn  &
vicaren niyato nityaæ  % sarvabhÆtÃny apŬayan  // Mn_6.52 //

ataijasÃni pÃtrÃïi  $ tasya syur nir-vraïÃni ca  &
te«Ãm adbhi÷ sm­taæ Óaucaæ  % camasÃnÃm ivÃ7dhvare  // Mn_6.53 //

alÃbuæ dÃrupÃtraæ ca  $ m­ïmayaæ vaidalaæ tathà  &
etÃïi yatipÃtrÃïi  % manu÷ svÃyaæbhuvo 'bravÅt  // Mn_6.54 //

ekakÃlaæ cared bhaik«aæ  $ na prasajjeta vistare  &
bhaik«e prasakto hi yatir  % vi«aye«v api sajjati  // Mn_6.55 //

vi-dhÆme sanna-musale  $ vy-aÇgÃre bhuktavaj-jane  &
v­tte ÓarÃvasaæpÃte  % bhik«Ãæ nityaæ yatiÓ caret  // Mn_6.56 //

alÃbhe na vi«adÅ syÃl  $ lÃbhe cai7va na har«ayet  &
prÃïayÃtrika-mÃtra÷ syÃn  % mÃtrÃsaÇgÃd vinirgata÷  // Mn_6.57 //

abhipÆjitalÃbhÃæs tu  $ jugupsetai7va sarvaÓa÷  &
abhipÆjitalÃbhaiÓ ca  % yatir mukto 'pi badhyate  // Mn_6.58 //

alpÃnnÃbhyavahÃreïa  $ raha÷sthÃnÃ3sanena ca  &
hriyamÃïÃni vi«ayair  % indriyÃïi nivartayet  // Mn_6.59 //

indriyÃïÃæ nirodhena  $ rÃga-dveÓa-k«ayeïa ca  &
ahiæsayà ca bhÆtÃnÃm  % am­tatvÃya kalpate  // Mn_6.60 //

avek«eta gatÅr nÌïÃæ  $ karmado«a-samudbhavÃ÷  &
niraye cai7va patanaæ  % yÃtanÃÓ ca yamak«aye  // Mn_6.61 //

viprayogaæ priyaiÓ cai7va  $ saæyogaæ ca tathÃ9priyai÷  &
jarayà cÃ7bhibhavanaæ  % vyÃdhibhiÓ co7papŬanaæ  // Mn_6.62 //

dehÃd utkramaïaæ cÃ7«mÃt  $ punar garbhe ca saæbhavam  &
yonikoÂisahasre«u  % s­tÅÓ cÃ7syÃ7ntarÃtmana÷  // Mn_6.63 //

adharma-prabhavaæ cai7va  $ du÷khayogaæ ÓarÅriïÃm  &
dharmÃrtha-prabhavaæ cai7va  % sukhasaæyogam ak«ayam  // Mn_6.64 //

sÆk«matÃæ cÃ7nvavek«eta  $ yogena paramÃtmana÷  &
dehe«u ca samutpattim  % uttame«v adhame«u ca [M: dehe«u caivopapattim]  // Mn_6.65 //

dÆ«ito 'pi cared dharmaæ  $ yatra tatrÃ8Órame rata÷ [M: bhÆ«ito 'pi]  &
sama÷ sarve«u bhÆte«u  % na liÇgaæ dharmakÃraïam  // Mn_6.66 //

phalaæ katakav­k«asya  $ yady apy ambuprasÃdakam  &
na nÃmagrahaïÃd eva  % tasya vÃri prasÅdati  // Mn_6.67 //

saærak«aïÃrthaæ jantÆnÃæ  $ rÃtrÃv ahani và sadà  &
ÓarÅrasyÃ7tyaye cai7va  % samÅk«ya vasudhÃæ caret  // Mn_6.68 //

ahnà rÃtryà ca yä jantÆn  $ hinasty aj¤Ãnato yati÷  &
te«Ãæ snÃtvà viÓuddhyarthaæ  % prÃïÃyÃmÃn «a¬ Ãcaret  // Mn_6.69 //

prÃïÃyÃmà brÃhmaïasya  $ trayo 'pi vidhivat k­tÃ÷  &
vyÃh­ti-praïavair yuktà  % vij¤eyaæ paramaæ tapa÷  // Mn_6.70 //

dahyante dhmÃyamÃnÃnÃæ  $ dhÃtÆnÃæ hi yathà malÃ÷  &
tathe9ndriyÃïÃæ dahyante  % do«Ã÷ prÃïasya nigrahÃt  // Mn_6.71 //

prÃïÃyamair dahed do«Ãn  $ dhÃraïÃbhiÓ ca kilbi«am  &
pratyÃhÃreïa saæsargÃn  % dhyÃnenÃ7nÅÓvarÃn guïÃn  // Mn_6.72 //

uccÃvace«u bhÆte«u  $ durj¤eyÃm ak­tÃ3tmabhi÷  &
dhyÃnayogena saæpaÓyed  % gatim asyÃ7ntarÃtmana÷  // Mn_6.73 //

samyagdarÓanasaæpanna÷  $ karmabhir na nibadhyate  &
darÓanena vihÅnas tu  % saæsÃraæ pratipadyate  // Mn_6.74 //

ahiæsaye9ndriyÃ1saÇgair  $ vaidikaiÓ cai7va karmabhi÷  &
tapasaÓ caraïaiÓ co7grai÷  % sÃdhayantÅ7ha tatpadam  // Mn_6.75 //

asthi-sthÆïaæ snÃyuyutaæ  $ mÃæsa-Óoïita-lepanam  &
carmÃvanaddhaæ dur-gandhi  % pÆrïaæ mÆtra-purÅ«ayo÷  // Mn_6.76 //

jarÃ-ÓokasamÃvi«Âaæ  $ rogÃyatanam Ãturam  &
rajasvalam anityaæ ca  % bhÆtÃvÃsam imaæ tyajet  // Mn_6.77 //

nadÅkÆlaæ yathà v­k«o  $ v­k«aæ và Óakunir yathà  &
tathà tyajann imaæ dehaæ  % k­cchrÃd grÃhÃd vimucyate  // Mn_6.78 //

priye«u sve«u suk­tam  $ apriye«u ca du«k­tam  &
vis­jya dhyÃnayogena  % brahmÃ7bhyeti sanÃtanam  // Mn_6.79 //

yadà bhÃvena bhavati  $ sarvabhÃve«u ni÷sp­ha÷  &
tadà sukham avÃpnoti  % pretya ce7ha ca ÓÃÓvatam  // Mn_6.80 //

anena vidhinà sarvÃæs  $ tyaktvà saÇgä Óanai÷ Óanai÷  &
sarvadvandvavinirmukto  % brahmaïy evÃ7vati«Âhate  // Mn_6.81 //

dhyÃnikaæ sarvam evai7tad  $ yad etad abhiÓabditam  &
na hy anadhyÃtmavit kaÓ cit  % kriyÃphalam upÃÓnute  // Mn_6.82 //

adhiyaj¤aæ brahma japed  $ Ãdhidaivikam eva ca  &
ÃdhyÃtmikaæ ca satataæ  % vedÃntÃbhihitaæ ca yat  // Mn_6.83 //

idaæ Óaraïam aj¤ÃnÃm  $ idam eva vijÃnatÃm  &
idam anvicchatÃæ svargam  % idam Ãnantyam icchatÃm  // Mn_6.84 //

anena kramayogena  $ parivrajati yo dvija÷  &
sa vidhÆye7ha pÃpmÃnaæ  % paraæ brahmÃ7dhigacchati  // Mn_6.85 //



e«a dharmo 'nuÓi«Âo vo  $ yatÅnÃæ niyatÃ3tmanÃm  &
vedasaænyÃsikÃnÃæ tu  % karmayogaæ nibodhata  // Mn_6.86 //

brahmacÃrÅ g­hasthaÓ ca  $ vÃnaprastho yatis tathà  &
ete g­hastha-prabhavÃÓ  % catvÃra÷ p­thag ÃÓramÃ÷  // Mn_6.87 //

sarve 'pi kramaÓas tv ete  $ yathÃÓÃstraæ ni«evitÃ÷  &
yatho2kta-kÃriïaæ vipraæ  % nayanti paramÃæ gatim  // Mn_6.88 //

sarve«Ãm api cai7te«Ãæ  $ veda-sm­tividhÃnata÷ [M: veda-ÓrutividhÃnata÷]  &
g­hastha ucyate Óre«Âha÷  % sa trÅn etÃn bibharti hi  // Mn_6.89 //

yathà nadÅ-nadÃ÷ sarve  $ sÃgare yÃnti saæsthitim  &
tathai9vÃ8Óramiïa÷ sarve  % g­hasthe yÃnti saæsthitim  // Mn_6.90 //

caturbhir api cai7vai7tair  $ nityam ÃÓramibhir dvijai÷  &
daÓa-lak«aïako dharma÷  % sevitavya÷ prayatnata÷  // Mn_6.91 //

dh­ti÷ k«amà damo 'steyaæ  $ Óaucam indriyanigraha÷  &
dhÅr vidyà satyam akrodho  % daÓakaæ dharmalak«aïam  // Mn_6.92 //

daÓa lak«aïÃni dharmasya  $ ye viprÃ÷ samadhÅyate  &
adhÅtya cÃ7nuvartante  % te yÃnti paramÃæ gatim  // Mn_6.93 //

daÓa-lak«aïakaæ dharmam  $ anuti«Âhan samÃhita÷  &
vedÃntaæ vidhivac chrutvà  % saænyased an­ïo dvija÷  // Mn_6.94 //

saænyasya sarvakarmÃïi  $ karmado«Ãn apÃnudan  &
niyato vedam abhyasya  % putraiÓvarye sukhaæ vaset  // Mn_6.95 //

evaæ saænyasya karmÃïi  $ svakÃrya-paramo 'sp­ha÷  &
saænyÃsenÃ7pahatyai7na÷  % prÃpnoti paramaæ gatim  // Mn_6.96 //

e«a vo 'bhihito dharmo  $ brÃhmaïasya catur-vidha÷  &
puïyo 'k«aya-phala÷ pretya  % rÃj¤Ãæ dharmaæ nibodhata  // Mn_6.97 //


<B 7>

rÃjadharmÃn pravak«yÃmi  $ yathÃv­tto bhaven n­pa÷  &
saæbhavaÓ ca yathà tasya  % siddhiÓ ca paramà yathà  // Mn_7.1 //

brÃhmaæ prÃptena saæskÃraæ  $ k«atriyeïa yathÃvidhi  &
sarvasyÃ7sya yathÃnyÃyaæ  % kartavyaæ parirak«aïam  // Mn_7.2 //

arÃjake hi loke 'smin  $ sarvato vidruto bhayÃt  &
rak«Ãrtham asya sarvasya  % rÃjÃnam as­jat prabhu÷  // Mn_7.3 //

indrÃ1nila-yamÃ1rkÃïÃm  $ agneÓ ca varuïasya ca  &
candra-vitteÓayoÓ cai7va  % mÃtrà nirh­tya ÓÃÓvatÅ÷  // Mn_7.4 //

yasmÃd e«Ãæ surendrÃïÃæ  $ mÃtrÃbhyo nirmito n­pa÷  &
tasmÃd abhibhavaty e«a  % sarvabhÆtÃni tejasà  // Mn_7.5 //

tapaty Ãdityavac cai7«a  $ cak«Ææ«i ca manÃæsi ca  &
na cai7naæ bhuvi Óaknoti  % kaÓ cid apy abhivÅk«itum  // Mn_7.6 //

so 'gnir bhavati vÃyuÓ ca  $ so 'rka÷ soma÷ sa dharmarÃÂ  &
sa kubera÷ sa varuïa÷  % sa mahendra÷ prabhÃvata÷ [M: sa ce7ndra÷ svaprabhÃvata÷]  // Mn_7.7 //

bÃlo 'pi nÃ7vamÃntavyo  $ manu«ya iti bhÆmipa÷  &
mahatÅ devatà hy e«Ã  % nararÆpeïa ti«Âhati  // Mn_7.8 //

ekam eva dahaty agnir  $ naraæ durupasarpiïam  &
kulaæ dahati rÃjÃ9gni÷  % sa-paÓu-dravyasaæcayam  // Mn_7.9 //

kÃryaæ so 'vek«ya Óaktiæ ca  $ deÓa-kÃlau ca tattvata÷  &
kurute dharmasiddhyarthaæ  % viÓvarÆpaæ puna÷ puna÷  // Mn_7.10 //

yasya prasÃde padmà ÓrÅr  $ vijayaÓ ca parÃkrame  &
m­tyuÓ ca vasati krodhe  % sarvatejomayo hi sa÷  // Mn_7.11 //

taæ yas tu dve«Âi saæmohÃt  $ sa vinaÓyaty asaæÓayam  &
tasya hy ÃÓu vinÃÓÃya  % rÃjà prakurute mana÷  // Mn_7.12 //

tasmÃd dharmaæ yam i«Âe«u  $ sa vyavasyen narÃdhipa÷  &
ani«Âaæ cÃ7py ani«Âe«u  % taæ dharmaæ na vicÃlayet  // Mn_7.13 //



tasyÃrthe sarvabhÆtÃnÃæ  $ goptÃraæ dharmam Ãtmajam [M: tadarthaæ]  &
brahmatejomayaæ daï¬am  % as­jat pÆrvam ÅÓvara÷  // Mn_7.14 //

tasya sarvÃïi bhÆtÃni  $ sthÃvarÃïi carÃïi ca  &
bhayÃd bhogÃya kalpante  % svadharmÃn na calanti ca  // Mn_7.15 //

taæ deÓa-kÃlau Óaktiæ ca  $ vidyÃæ cÃ7vek«ya tattvata÷  &
yathÃrhata÷ saæpraïayen  % nare«v anyÃya-varti«u  // Mn_7.16 //

sa rÃjà puru«o daï¬a÷  $ sa netà ÓÃsità ca sa÷  &
caturïÃm ÃÓramÃïÃæ ca  % dharmasya pratibhÆ÷ sm­ta÷  // Mn_7.17 //

daï¬a÷ ÓÃsti prajÃ÷ sarvà  $ daï¬a evÃ7bhirak«ati  &
daï¬a÷ supte«u jÃgarti  % daï¬aæ dharmaæ vidur budhÃ÷  // Mn_7.18 //

samÅk«ya sa dh­ta÷ samyak  $ sarvà ra¤jayati prajÃ÷  &
asamÅk«ya praïÅtas tu  % vinÃÓayati sarvata÷  // Mn_7.19 //

yadi na praïayed rÃjà  $ daï¬aæ daï¬ye«v atandrita÷  &
ÓÆle matsyÃn ivÃ7pak«yan  % durbalÃn balavattarÃ÷  // Mn_7.20 //

adyÃt kÃka÷ puro¬ÃÓaæ  $ Óvà ca lihyÃd dhavis tathà [M: ÓvÃ9valihyÃdd]  &
svÃmyaæ ca na syÃt kasmiæÓ cit  % pravartetÃ7dharo1ttaram  // Mn_7.21 //

sarvo daï¬ajito loko  $ durlabho hi Óucir nara÷  &
daï¬asya hi bhayÃt sarvaæ  % jagad bhogÃya kalpate  // Mn_7.22 //

deva-dÃnava-gandharvà  $ rak«Ãæsi patago1ragÃ÷  &
te 'pi bhogÃya kalpante  % daï¬enai7va nipŬitÃ÷  // Mn_7.23 //

du«yeyu÷ sarvavarïÃÓ ca  $ bhidyeran sarvasetava÷  &
sarvalokaprakopaÓ ca  % bhaved daï¬asya vibhramÃt  // Mn_7.24 //

yatra ÓyÃmo lohitÃ1k«o  $ daï¬aÓ carati pÃpahà  &
prajÃs tatra na muhyanti  % netà cet sÃdhu paÓyati  // Mn_7.25 //

tasyÃ8hu÷ saæpraïetÃraæ  $ rÃjÃnaæ satyavÃdinam  &
samÅk«yakÃriïaæ prÃj¤aæ  % dharma-kÃmÃ1rtha-kovidam  // Mn_7.26 //

taæ rÃjà praïayan samyak  $ trivargeïÃ7bhivardhate  &
kÃmÃ3tmà vi«ama÷ k«udro  % daï¬enai7va nihanyate [M: kÃmÃ1ndho]  // Mn_7.27 //

daï¬o hi sumahat-tejo  $ durdharaÓ cÃ7k­tÃ3tmabhi÷  &
dharmÃd vicalitaæ hanti  % n­pam eva sa-bÃndhavam  // Mn_7.28 //

tato durgaæ ca rëÂraæ ca  $ lokaæ ca sa-carÃ1caram  &
antarik«agatÃæÓ cai7va  % munÅn devÃæÓ ca pŬayet  // Mn_7.29 //

so 'sahÃyena mƬhena  $ lubdhenÃ7k­ta-buddhinà  &
na Óakyo nyÃyato netuæ  % saktena vi«aye«u ca  // Mn_7.30 //

Óucinà satyasaædhena  $ yathÃÓÃstrÃ1nusÃriïà  &
praïetuæ Óakyate daï¬a÷  % susahÃyena dhÅmatà  // Mn_7.31 //

svarëÂre nyÃyav­tta÷ syÃd  $ bh­Óa-daï¬aÓ ca Óatru«u  &
suh­tsv ajihma÷ snigdhe«u  % brÃhmaïe«u k«amÃnvita÷  // Mn_7.32 //

evaæv­ttasya n­pate÷  $ Óilo2¤chenÃ7pi jÅvata÷  &
vistÅryate yaÓo loke  % tailabindur ivÃ7mbhasi  // Mn_7.33 //

atas tu viparÅtasya  $ n­pater ajitÃ3tmana÷  &
saæk«ipyate yaÓo loke  % gh­tabindur ivÃ7mbhasi  // Mn_7.34 //

sve sve dharme nivi«ÂÃnÃæ  $ sarve«Ãm anupÆrvaÓa÷  &
varïÃnÃm ÃÓramÃïÃæ ca  % rÃjà s­«Âo 'bhirak«ità  // Mn_7.35 //

tena yad yat sa-bh­tyena  $ kartavyaæ rak«atà prajÃ÷  &
tat tad vo 'haæ pravak«yÃmi  % yathÃvad anupÆrvaÓa÷  // Mn_7.36 //

brÃhmaïÃn paryupÃsÅta  $ prÃtar utthÃya pÃrthiva÷  &
traividyav­ddhÃn vidu«as  % ti«Âhet te«Ãæ ca ÓÃsane  // Mn_7.37 //

v­ddhÃæÓ ca nityaæ seveta  $ viprÃn vedavida÷ ÓucÅn  &
v­ddhasevÅ hi satataæ  % rak«obhir api pÆjyate  // Mn_7.38 //

tebhyo 'dhigacched vinayaæ  $ vinÅtÃ3tmÃ9pi nityaÓa÷  &
vinÅtÃ3tmà hi n­patir  % na vinaÓyati karhi cit  // Mn_7.39 //

bahavo 'vinayÃn na«Âà  $ rÃjÃna÷ sa-paricchadÃ÷ [M: sa-parigrahÃ÷]  &
vanasthà api rÃjyÃni  % vinayÃt pratipedire  // Mn_7.40 //

veno vina«Âo 'vinayÃn  $ nahu«aÓ cai7va pÃrthiva÷  &
sudÃ÷ paijavanaÓ cai7va  % sumukho nimir eva ca  // Mn_7.41 //

p­thus tu vinayÃd rÃjyaæ  $ prÃptavÃn manur eva ca  &
kuberaÓ ca dhanaiÓvaryaæ  % brÃhmaïyaæ cai7va gÃdhija÷  // Mn_7.42 //

traividyebhyas trayÅæ vidyÃæ  $ daï¬anÅtiæ ca ÓÃÓvatÅm [M: trayÅæ vidyÃt]  &
ÃnvÅk«ikÅæ cÃ8tmavidyÃæ  % vÃrtÃrambhÃæÓ ca lokata÷  // Mn_7.43 //

indriyÃïÃæ jaye yogaæ  $ samÃti«Âhed divÃ-niÓam  &
jite1ndriyo hi Óaknoti  % vaÓe sthÃpayituæ prajÃ÷  // Mn_7.44 //

daÓa kÃma-samutthÃni  $ tathÃ9«Âau krodhajÃni ca  &
vyasanÃni dur-antÃni  % prayatnena vivarjayet  // Mn_7.45 //

kÃmaje«u prasakto hi  $ vyasane«u mahÅpati÷  &
viyujyate 'rtha-dharmÃbhyÃæ  % krodhaje«v Ãtmanai9va tu  // Mn_7.46 //

m­gayÃ9k«o divÃsvapna÷  $ parivÃda÷ striyo mada÷  &
tauryatrikaæ v­thÃÂyà ca  % kÃmajo daÓako gaïa÷  // Mn_7.47 //

paiÓunyaæ sÃhasaæ droha  $ År«yÃ2sÆyÃ2rthadÆ«aïam  &
vÃgdaï¬ajaæ ca pÃru«yaæ  % krodhajo 'pi gaïo '«Âaka÷  // Mn_7.48 //

dvayor apy etayor mÆlaæ  $ yaæ sarve kavayo vidu÷  &
taæ yatnena jayel lobhaæ  % tajjÃv etÃv ubhau gaïau  // Mn_7.49 //

pÃnam ak«Ã÷ striyaÓ cai7va  $ m­gayà ca yathÃkramam  &
etat ka«Âatamaæ vidyÃc  % catu«kaæ kÃmaje gaïe  // Mn_7.50 //

daï¬asya pÃtanaæ cai7va  $ vÃkpÃru«yÃ1rthadÆ«aïe  &
krodhaje 'pi gaïe vidyÃt  % ka«Âam etat trikaæ sadà  // Mn_7.51 //

saptakasyÃ7sya vargasya  $ sarvatrai7vÃ7nu«aÇgiïa÷  &
pÆrvaæ pÆrvaæ gurutaraæ  % vidyÃd vyasanam ÃtmavÃn  // Mn_7.52 //

vyasanasya ca m­tyoÓ ca  $ vyasanaæ ka«Âam ucyate  &
vyasany adho 'dho vrajati  % svar yÃty avyasanÅ m­ta÷  // Mn_7.53 //

maulä ÓÃstravida÷ ÓÆrÃæl  $ labdha-lak«Ãn kulo1dbhavÃn [M: kulo1dgatÃn]  &
sacivÃn sapta cÃ7«Âau và  % prakurvÅta parÅk«itÃn [M: kurvÅta suparÅk«itÃn]  // Mn_7.54 //

api yat sukaraæ karma  $ tad apy ekena du«karam  &
viÓe«ato 'sahÃyena  % kiæ tu rÃjyaæ maho2dayam [M: kiæ nu]  // Mn_7.55 //

tai÷ sÃrdhaæ cintayen nityaæ  $ sÃmÃnyaæ saædhi-vigraham  &
sthÃnaæ samudayaæ guptiæ  % labdhapraÓamanÃni ca  // Mn_7.56 //

te«Ãæ svaæ svam abhiprÃyam  $ upalabhya p­thak p­thak  &
samastÃnÃæ ca kÃrye«u  % vidadhyÃd dhitam Ãtmana÷  // Mn_7.57 //

sarve«Ãæ tu viÓi«Âena  $ brÃhmaïena vipaÓcità  &
mantrayet paramaæ mantraæ  % rÃjà «Ã¬guïyasaæyutam  // Mn_7.58 //

nityaæ tasmin samÃÓvasta÷  $ sarvakÃryÃïi ni÷k«ipet [M: nik«ipet]  &
tena sÃrdhaæ viniÓcitya  % tata÷ karma samÃrabhet  // Mn_7.59 //

anyÃn api prakurvÅta  $ ÓucÅn prÃj¤Ãn avasthitÃn  &
samyag arthasamÃhartÌn  % amÃtyÃn suparÅk«itÃn  // Mn_7.60 //

nirvartetÃ7sya yÃvadbhir  $ itikartavyatà n­bhi÷  &
tÃvato 'tandritÃn dak«Ãn  % prakurvÅta vicak«aïÃn  // Mn_7.61 //

te«Ãm arthe niyu¤jÅta  $ ÓÆrÃn dak«Ãn kulo1dgatÃn  &
ÓucÅn Ãkara-karmÃnte  % bhÅrÆn antarniveÓane  // Mn_7.62 //

dÆtaæ cai7va prakurvÅta  $ sarvaÓÃstra-viÓÃradam  &
iÇgitÃ3kÃra-ce«Âaj¤aæ  % Óuciæ dak«aæ kulo1dgatam  // Mn_7.63 //

anurakta÷ Óucir dak«a÷  $ sm­timÃn deÓa-kÃlavit  &
vapu«mÃn vÅtabhÅr vÃgmÅ  % dÆto rÃj¤a÷ praÓasyate  // Mn_7.64 //

amÃtye daï¬a Ãyatto  $ daï¬e vainayikÅ kriyà  &
n­patau koÓa-rëÂre ca  % dÆte saædhi-viparyayau  // Mn_7.65 //

dÆta eva hi saædhatte  $ bhinatty eva ca saæhatÃn  &
dÆtas tat kurute karma  % bhidyante yena mÃnava÷  // Mn_7.66 //

sa vidyÃd asya k­tye«u  $ nirgƬhe1Çgita-ce«Âitai÷  &
ÃkÃram iÇgitaæ ce«ÂÃæ  % bh­tye«u ca cikÅr«itam  // Mn_7.67 //

buddhvà ca sarvaæ tattvena  $ pararÃjacikÅr«itam  &
tathà prayatnam Ãti«Âhed  % yathÃ0tmÃnaæ na pŬayet  // Mn_7.68 //

jÃÇgalaæ sasyasaæpannam  $ Ãrya-prÃyam anÃvilam  &
ramyam Ãnata-sÃmantaæ  % svÃjÅvyaæ deÓam Ãvaset  // Mn_7.69 //

dhanva-durgaæ mahÅ-durgam  $ ab-durgaæ vÃrk«am eva và  &
n­durgaæ giridurgaæ và  % samÃÓritya vaset puram  // Mn_7.70 //

sarveïa tu prayatnena  $ giridurgaæ samÃÓrayet  &
e«Ãæ hi bÃhuguïyena  % giridurgaæ viÓi«yate  // Mn_7.71 //

triïy ÃdyÃny ÃÓritÃs tv e«Ãæ  $ m­ga-gartÃÓrayÃ1pcarÃ÷  &
trÅïy uttarÃïi kramaÓa÷  % plavaægama-narÃ1marÃ÷  // Mn_7.72 //

yathà durgÃÓritÃn etÃn  $ no7pahiæsanti Óatrava÷  &
tathÃ9rayo na hiæsanti  % n­paæ durgasamÃÓritam  // Mn_7.73 //

eka÷ Óataæ yodhayati  $ prÃkÃrastho dhanurdhara÷  &
Óataæ daÓasahasrÃïi  % tasmÃd durgaæ vidhÅyate  // Mn_7.74 //

tat syÃd Ãyudhasaæpannaæ  $ dhana-dhÃnyena vÃhanai÷  &
brÃhmaïai÷ Óilpibhir yantrair  % yavaseno7dakena ca  // Mn_7.75 //

tasya madhye suparyÃptaæ  $ kÃrayed g­ham Ãtmana÷  &
guptaæ sarvartukaæ Óubhraæ  % jala-v­k«asamanvitam  // Mn_7.76 //

tad adhyÃsyo7dvahed bhÃryÃæ  $ sa-varïÃæ lak«aïÃnvitÃm  &
kule mahati saæbhÆtÃæ  % h­dyÃæ rÆpa-guïÃnvÅtÃm  // Mn_7.77 //

purohitaæ ca kurvÅta  $ v­ïuyÃd eva ca rtvija÷  &
te 'sya g­hyÃïi karmÃïi  % kuryur vaitÃnikÃni ca  // Mn_7.78 //

yajeta rÃjà kratubhir  $ vividhair Ãpta-dak«iïai÷  &
dharmÃrthaæ cai7va viprebhyo  % dadyÃd bhogÃn dhanÃni ca  // Mn_7.79 //

sÃævatsarikam ÃptaiÓ ca  $ rëÂrÃd ÃhÃrayed balim  &
syÃc cÃ8mnÃya-paro loke  % varteta pit­van n­«u  // Mn_7.80 //

adhyak«Ãn vividhÃn kuryÃt  $ tatra tatra vipaÓcita÷  &
te 'sya sarvÃïy avek«eran  % n­ïÃæ kÃryÃïi kurvatÃm  // Mn_7.81 //

Ãv­ttÃnÃæ gurukulÃd  $ viprÃïÃæ pÆjako bhavet  &
n­pÃïÃm ak«ayo hy e«a  % nidhir brÃhmo 'bhidhÅyate  // Mn_7.82 //

na taæ stenà na cÃ7mitrà  $ haranti na ca naÓyati  &
tasmÃd rÃj¤Ã nidhÃtavyo  % brÃhmaïe«v ak«ayo nidhi÷  // Mn_7.83 //

na skandate na vyathate  $ na vinaÓyati karhi cit [M: na skandati na cyavate]  &
vari«Âham agnihotrebhyo  % brÃhmaïasya mukhe hutam  // Mn_7.84 //

samam abrÃhmaïe dÃnaæ  $ dviguïaæ brÃhmaïabruve  &
prÃdhÅte ÓatasÃhasram  % anantaæ vedapÃrage [M: ÃcÃrye ÓatasÃhasram]] [¤: sahasraguïam  // Mn_7.85 //


pÃtrasya hi viÓe«eïa  $ ÓraddadhÃnatayai9va ca  &
alpaæ và bahu và pretya  % dÃnasya phalam aÓnute  // Mn_7.86 //

deÓa-kÃlavidhÃnena  $ dravyaæ ÓraddhÃsamanvitam [not in K]  &
pÃtre pradÅyate yat tu  % tad dharmasya prasÃdhanam [not in K]  // [Mn_7.87M //


samo1ttamÃ1dhamai rÃjà tv  $ ÃhÆta÷ pÃlayan prajÃ÷  &
na nivarteta saægrÃmÃt  % k«Ãtraæ dharmam anusmaran  // Mn_7.87[88M] //

saægrÃme«v anivartitvaæ  $ prajÃnÃæ cai7va pÃlanam  &
ÓuÓrÆ«Ã brÃhmaïÃnÃæ ca  % rÃj¤Ãæ Óreyaskaraæ param  // Mn_7.88[89M] //

Ãhave«u mitho 'nyonyaæ  $ jighÃæsanto mahÅk«ita÷  &
yudhyamÃnÃ÷ paraæ Óaktyà  % svargaæ yÃnty aparÃÇmukhÃ÷  // Mn_7.89[90M] //

na kÆÂair Ãyudhair hanyÃd  $ yudhyamÃno raïe ripÆn  &
na karïibhir nÃ7pi digdhair  % nÃ7gnijvalita-tejanai÷  // Mn_7.90[91M] //

na ca hanyÃt sthalÃrƬhaæ  $ na klÅbaæ na k­tÃ1¤jalim  &
na mukta-keÓaæ nÃ8sÅnaæ  % na tavÃ7smÅ7ti vÃdinam  // Mn_7.91[92M] //

na suptaæ na vi-saænÃhaæ  $ na nagnaæ na nir-Ãyudham  &
nÃ7yudhyamÃnaæ paÓyantaæ  % na pareïa samÃgatam  // Mn_7.92[93M] //

nÃ8yudhavyasanaprÃptaæ  $ nÃ8rtaæ nÃ7tiparik«ataæ  &
na bhÅtaæ na parÃv­ttaæ  % satÃæ dharmam anusmaran  // Mn_7.93[94M] //

yas tu bhÅta÷ parÃv­tta÷  $ saægrÃme hanyate parai÷  &
bhartur yad du«k­taæ kiæ cit  % tat sarvaæ pratipadyate  // Mn_7.94[95M] //

yac cÃ7sya suk­taæ kiæ cid  $ amutrÃrtham upÃrjitam  &
bhartà tat sarvam Ãdatte  % parÃv­ttahatasya tu  // Mn_7.95[96M] //

rathÃ1Óvaæ hastinaæ chatraæ  $ dhanaæ dhÃnyaæ paÓÆn striya÷  &
sarvadravyÃïi kupyaæ ca  % yo yaj jayati tasya tat  // Mn_7.96[97M] //

rÃj¤aÓ ca dadyur uddhÃram  $ ity e«Ã vaidikÅ Óruti÷  &
rÃj¤Ã ca sarvayodhebhyo  % dÃtavyam ap­thagjitam  // Mn_7.97[98M] //

e«o 'nupask­ta÷ prokto  $ yodhadharma÷ sanÃtana÷  &
asmÃd dharmÃn na cyaveta  % k«atriyo ghnan raïe ripÆn  // Mn_7.98[99M] //

alabdhaæ cai7va lipseta  $ labdhaæ rak«et prayatnata÷  &
rak«itaæ vardhayec cai7va  % v­ddhaæ pÃtre«u nik«ipet  // Mn_7.99[100M] //

etac caturvidhaæ vidyÃt  $ puru«Ãrthaprayojanam  &
asya nityam anu«ÂhÃnaæ  % samyak kuryÃd atandrita÷  // Mn_7.100[101M] //

alabdham icched daï¬ena  $ labdhaæ rak«ed avek«ayà  &
rak«itaæ vardhayed v­ddhyà  % v­ddhaæ pÃtre«u nik«ipet  // Mn_7.101[102M] //

nityam udyata-daï¬a÷ syÃn  $ nityaæ viv­ta-pauru«a÷  &
nityaæ saæv­ta-saævÃryo  % nityaæ chidrÃnusÃry are÷  // Mn_7.102[103M] //

nityam udyata-daï¬asya  $ k­tsnam udvijate jagat  &
tasmÃt sarvÃïi bhÆtÃni  % daï¬enai7va prasÃdhayet  // Mn_7.103[104M] //

amÃyayai9va varteta  $ na kathaæ cana mÃyayà  &
budhyetÃ7riprayuktÃæ ca  % mÃyÃæ nityaæ susaæv­ta÷  // Mn_7.104[105M] //

nÃ7sya chidraæ paro vidyÃd  $ vidyÃc chidraæ parasya ca  &
gÆhet kÆrma ivÃ7ÇgÃni  % rak«ed vivaram Ãtmana÷  // Mn_7.105[106M] //

bakavac cintayed arthÃn  $ siæhavac ca parÃkrame  &
v­kavac cÃ7valumpeta  % ÓaÓavac ca vini«patet  // Mn_7.106[107M] //

evaæ vijayamÃnasya  $ ye 'sya syu÷ paripanthina÷  &
tÃn Ãnayed vaÓaæ sarvÃn  % sÃmÃdibhir upakramai÷  // Mn_7.107[108M] //

yadi te tu na ti«Âheyur  $ upÃyai÷ prathamais tribhi÷  &
daï¬enai7va prasahyai7tä  % Óanakair vaÓam Ãnayet  // Mn_7.108[109M] //

sÃmÃ1dÅnÃm upÃyÃnÃæ  $ caturïÃm api paï¬itÃ÷  &
sÃma-daï¬au praÓaæsanti  % nityaæ rëÂrÃbhiv­ddhaye  // Mn_7.109[110M] //

yatho9ddharati nirdÃtà  $ kak«aæ dhÃnyaæ ca rak«ati  &
tathà rak«en n­po rëÂraæ  % hanyÃc ca paripanthina÷  // Mn_7.110[111M] //

mohÃd rÃjà svarëÂraæ  $ ya÷ kar«ayaty anavek«ayà  &
so 'cirÃd bhraÓyate rÃjyÃj  % jÅvitÃc ca sa-bÃndhava÷  // Mn_7.111[112M] //

ÓarÅrakar«aïÃt prÃïÃ÷  $ k«Åyante prÃïinÃæ yathà  &
tathà rÃj¤Ãm api prÃïÃ÷  % k«Åyante rëÂrakar«aïÃt  // Mn_7.112[113M] //

rëÂrasya saægrahe nityaæ  $ vidhÃnam idam Ãcaret  &
susaæg­hÅtarëÂre hi  % pÃrthiva÷ sukham edhate  // Mn_7.113[114M] //

dvayos trayÃïÃæ pa¤cÃnÃæ  $ madhye gulmam adhi«Âhitam  &
tathà grÃmaÓatÃnÃæ ca  % kuryÃd rëÂrasya saægraham  // Mn_7.114[115M] //

grÃmasyÃ7dhipatiæ kuryÃd  $ daÓagrÃmapatiæ tathà  &
viæÓatÅÓaæ Óate3Óaæ ca  % sahasrapatim eva ca  // Mn_7.115[116M] //

grÃmado«Ãn samutpannÃn  $ grÃmika÷ Óanakai÷ svayam  &
Óaæsed grÃmadaÓe3ÓÃya  % daÓe3Óo viæÓatÅÓine  // Mn_7.116[117M] //

viæÓatÅÓas tu tat sarvaæ  $ Óate3ÓÃya nivedayet  &
Óaæsed grÃmaÓate3Óas tu  % sahasrapataye svayam  // Mn_7.117[118M] //

yÃni rÃjapradeyÃni  $ pratyahaæ grÃmavÃsibhi÷  &
anna-pÃne1ndhanÃdÅni  % grÃmikas tÃny avÃpnuyÃt  // Mn_7.118[119M] //

daÓÅ kulaæ tu bhu¤jÅta  $ viæÓÅ pa¤ca kulÃni ca  &
grÃmaæ grÃmaÓatÃdhyak«a÷  % sahasrÃdhipati÷ puram  // Mn_7.119[120M] //

te«Ãæ grÃmyÃïi kÃryÃni  $ p­thakkÃryÃïi cai7va hi  &
rÃj¤o 'nya÷ saciva÷ snigdhas  % tÃni paÓyed atandrita÷  // Mn_7.120[121M] //

nagare nagare cai7kaæ  $ kuryÃt sarvÃrthacintakam  &
uccai÷sthÃnaæ ghorarÆpaæ  % nak«atrÃïÃm iva graham  // Mn_7.121[122M] //

sa tÃn anuparikrÃmet  $ sarvÃn eva sadà svayam  &
te«Ãæ v­ttaæ pariïayet  % samyag rëÂre«u tac-carai÷  // Mn_7.122[123M] //

rÃj¤o hi rak«Ãdhik­tÃ÷  $ parasvÃdÃyina÷ ÓaÂhÃ÷  &
bh­tyà bhavanti prÃyeïa  % tebhyo rak«ed imÃ÷ prajÃ÷  // Mn_7.123[124M] //

ye kÃryikebhyo 'rtham eva  $ g­hïÅyu÷ pÃpacetasa÷  &
te«Ãæ sarvasvam ÃdÃya  % rÃjà kuryÃt pravÃsanam  // Mn_7.124[125M] //

rÃjà karmasu yuktÃnÃæ  $ strÅïÃæ pre«yajanasya ca [M: rÃjakarmasu]   &
pratyahaæ kalpayed v­ttiæ  % sthÃnaæ karmÃnurÆpata÷ [M: sthÃna-karmÃnurÆpata÷]  // Mn_7.125[126M] //

païo deyo 'vak­«Âasya  $ «a¬ utk­«Âasya vetanam  &
«ÃïmÃsikas tathÃ0cchÃdo  % dhÃnyadroïas tu mÃsika÷  // Mn_7.126[127M] //

kraya-vikrayam adhvÃnaæ  $ bhaktaæ ca sa-parivyayam  &
yogak«emaæ ca saæprek«ya  % vaïijo dÃpayet karÃn  // Mn_7.127[128M] //

yathà phalena yujyeta  $ rÃjà kartà ca karmaïÃm  &
tathÃ9vek«ya n­po rëÂre  % kalpayet satataæ karÃn  // Mn_7.128[129M] //

yathÃ9lpÃlpam adanty Ãdyaæ  $ vÃryoko-vatsa-«aÂpadÃ÷  &
tathÃ9lpÃlpo grahÅtavyo  % rëÂrÃd rÃj¤Ãbdika÷ kara÷  // Mn_7.129[130M] //

pa¤cÃÓadbhÃga Ãdeyo  $ rÃj¤Ã paÓu-hiraïyayo÷  &
dhÃnyÃnÃm a«Âamo bhÃga÷  % «a«Âho dvÃdaÓa eva và  // Mn_7.130[131M] //

ÃdadÅtÃ7tha «a¬bhÃgaæ  $ dru-mÃæsa-madhu-sarpi«Ãm  &
gandhau1«adhi-rasÃnÃæ ca  % pu«pa-mÆla-phalasya ca  // Mn_7.131[132M] //

patra-ÓÃka-t­ïÃnÃæ ca  $ carmaïÃæ vaidalasya ca  &
m­nmayÃnÃæ ca bhÃï¬ÃnÃæ  % sarvasyÃ7Ómamayasya ca  // Mn_7.132[133M] //

mriyamÃïo 'py ÃdadÅta na  $ rÃjà ÓrotriyÃt karam  &
na ca k«udhÃ9sya saæsÅdec  % chrotriyo vi«aye vasan  // Mn_7.133[134M] //

yasya rÃj¤as tu vi«aye  $ Órotriya÷ sÅdati k«udhà  &
tasyÃ7pi tat k«udhà rëÂram  % acirenai7va sÅdati  // Mn_7.134[135M] //

Óruta-v­tte viditvÃ9sya  $ v­ttiæ dharmyÃæ prakalpayet  &
saærak«et sarvataÓ cai7naæ  % pità putram ivÃ7urasam  // Mn_7.135[136M] //

saærak«yamÃïo rÃj¤Ã yaæ]  $ kurute dharmam anvaham [M: rÃj¤Ã9yaæ]  &
tenÃ8yur vardhate rÃj¤o  % draviïaæ rëÂram eva ca  // Mn_7.136[137M] //

yat kiæ cid api var«asya  $ dÃpayet karasaæj¤itam  &
vyavahÃreïa jÅvantaæ  % rÃjà rëÂre p­thagjanam  // Mn_7.137[138M] //

kÃrukä ÓilpinaÓ cai7va  $ ÓÆdrÃæs cÃtmo1pajÅvina÷  &
ekaikaæ kÃrayet karma  % mÃsi mÃsi mahÅpati÷  // Mn_7.138[139M] //

no7cchindyÃd Ãtmano  $ mÆlaæ pare«Ãæ cÃ7tit­«ïayà  &
ucchindan hy Ãtmano  % mÆlam ÃÂmÃnaæ tÃæÓ ca pÅdayet  // Mn_7.139[140M] //

tÅk«ïaÓ cai7va m­duÓ ca syÃt  $ kÃryaæ vÅk«ya mahÅpati÷  &
tÅk«ïaÓ cai7va m­duÓ cai7va  % rÃja bhavati sammata÷  // Mn_7.140[141M] //

amÃtyamukhyaæ dharmaj¤aæ  $ prÃj¤aæ dÃntaæ kulo1dgatam  &
sthÃpayed Ãsane tasmin  % khinna÷ kÃrye3k«aïe n­ïÃm  // Mn_7.141[142M] //

evaæ sarvaæ vidhÃye7dam  $ itikartavyam Ãtmana÷  &
yuktaÓ cai7vÃ7pramattaÓ ca  % parirak«ed imÃ÷ prajÃ÷  // Mn_7.142[143M] //

vikroÓantyo yasya rëÂrÃd  $ hriyante dasyubhi÷ prajÃ÷  &
saæpaÓyata÷ sa-bh­tyasya  % m­ta÷ sa na tu jÅvati  // Mn_7.143[144M] //

k«atriyasya paro dharma÷  $ prÃjÃnÃm eva pÃlanam  &
nirdi«Âaphalabhoktà hi  % rÃjà dharmeïa yujyate  // Mn_7.144[145M] //

utthÃya paÓcime yÃme  $ k­ta-Óauca÷ samÃhita÷  &
hutÃgnir brÃhmaïÃæÓ cÃrcya  % praviÓet sa ÓubhÃæ sabhÃm  // Mn_7.145[146M] //

tatra sthita÷ prajÃ÷ sarvÃ÷  $ pratinandya visarjayet  &
vis­jya ca prajÃ÷ sarvà  % mantrayet saha mantribhi÷  // Mn_7.146[147M] //

girip­«Âhaæ samÃruhya  $ prasÃdaæ và rahogata÷  &
araïye ni÷-ÓalÃke và  % mantrayed avibhÃvita÷  // Mn_7.147[148M] //

yasya mantraæ na jÃnanti  $ samÃgamya p­thagjanÃ÷  &
sa k­tsnÃæ p­thivÅæ bhuÇkte  % koÓahÅno 'pi pÃrthiva÷  // Mn_7.148[149M] //

ja¬a-mÆkÃ1ndha-badhirÃæs  $ tairyagyonÃn vayo-'tigÃn  &
strÅ-mleccha-vyÃdhita-vyaÇgÃn  % mantrakÃle 'pasÃrayet  // Mn_7.149[150M] //

bhindanty avamatà mantraæ  $ tairyagyonÃs tathai9va ca  &
striyaÓ cai7va viÓe«eïa  % tasmÃt tatrÃd­to bhavet  // Mn_7.150[151M] //

madhyaædine 'rdharÃtre và  $ viÓrÃnto vigataklama÷  &
cintayed dharma-kÃmÃ1rthÃn  % sÃrdhaæ tair eka eva và [M: sÃrthaæ]  // Mn_7.151[152M] //

parasparaviruddhÃnÃæ  $ te«Ãæ ca samupÃrjanam  &
kanyÃnÃæ saæpradÃnaæ ca  % kumÃrÃïÃæ ca rak«aïaæ  // Mn_7.152[153M] //

dÆtasaæpre«aïaæ cai7va  $ kÃryaÓe«aæ tathai9va ca  &
anta÷purapracÃraæ ca  % praïidhÅnÃæ ca ce«Âitam  // Mn_7.153[154M] //

k­tsnaæ cÃ7«Âavidhaæ karma  $ pa¤cavargaæ ca tattvata÷  &
anurÃgÃ1parÃgau ca  % pracÃraæ maï¬alasya ca  // Mn_7.154[155M] //

madhyamasya pracÃraæ ca  $ vijÅgi«oÓ ca ce«Âitam  &
udÃsÅnapracÃraæ ca  % ÓatroÓ cai7va prayatnata÷  // Mn_7.155[156M] //

etÃ÷ prak­tayo mÆlaæ  $ maï¬alasya samÃsata÷  &
a«Âau cÃ7nyÃ÷ samÃkhyÃtà  % dvÃdaÓai7va tu tÃ÷ sm­tÃ÷  // Mn_7.156[157M] //

amÃtya-rëÂra-durgÃ1rtha-  $ daï¬ÃkhyÃ÷ pa¤ca cÃ7parÃ÷  &
pratyekaæ kathità hy etÃ÷  % saæk«epeïa dvisaptati÷  // Mn_7.157[158M] //

anantaram ariæ vidyÃd  $ arisevinam eva ca  &
arer anantaraæ mitram  % udÃsÅnaæ tayo÷ param  // Mn_7.158[159M] //

tÃn sarvÃn abhisaædadhyÃt  $ sÃmÃdibhir upakramai÷  &
vyastaiÓ cai7va samastaiÓ ca  % pauru«eïa nayena ca  // Mn_7.159[160M] //

saædhiæ ca vigrahaæ cai7va  $ yÃnam Ãsanam eva ca  &
dvaidhÅbhÃvaæ saæÓrayaæ ca  % «a¬guïÃæÓ cintayet sadà  // Mn_7.160[161M] //

Ãsanaæ cai7va yÃnaæ ca  $ saædhiæ vigraham eva ca  &
kÃryaæ vÅk«ya prayu¤jÅta  % dvaidhaæ saæÓrayam eva ca  // Mn_7.161[162M] //

saædhiæ tu dvividhaæ vidyÃd  $ rÃjà vigraham eva ca  &
ubhe yÃnÃ3sane cai7va  % dvividha÷ saæÓraya÷ sm­ta÷  // Mn_7.162[163M] //

samÃna-yÃnakarmà ca  $ viparÅtas tathai9va ca  &
tadà tv Ãyatisaæyukta÷  % saædhir j¤eyo dvilak«aïa÷  // Mn_7.163[164M] //

svayaæk­taÓ ca kÃryÃrtham  $ akÃle kÃla eva và  &
mitrasya cai7vÃ7pak­te  % dvividho vigraha÷ sm­ta÷  // Mn_7.164[165M] //

ekÃkinaÓ cÃ8tyayike  $ kÃrye prÃpte yad­cchayà  &
saæhatasya ca mitreïa  % dvividhaæ yÃnam ucyate  // Mn_7.165[166M] //

k«Åïasya cai7va kramaÓo  $ daivÃt pÆrvak­tena và  &
mitrasya cÃ7nurodhena  % dvividhaæ sm­tam Ãsanam  // Mn_7.166[167M] //

balasya svÃminaÓ cai7va  $ sthiti÷ kÃryÃrthasiddhaye  &
dvividhaæ kÅrtyate dvaidhaæ  % «Ã¬guïyaguïavedibhi÷  // Mn_7.167[168M] //

arthasaæpÃdanÃrthaæ ca  $ pŬyamÃnasya Óatrubhi÷  &
sÃdhu«u vyapadeÓaÓ ca  % dvividha÷ saæÓraya÷ sm­ta÷  // Mn_7.168[169M] //

yadÃ9vagacched ÃyatyÃm  $ Ãdhikyaæ dhruvam Ãtmana÷  &
tadÃtve cÃ7lpikÃæ pŬÃæ  % tadà saædhiæ samÃÓrayet  // Mn_7.169[170M] //

yadà prah­«Âà manyeta  $ sarvÃs tu prak­tÅr bh­Óam  &
atyucchritaæ tathÃtmÃnaæ  % tadà kurvÅta vigraham  // Mn_7.170[171M] //

yadà manyeta bhÃvena  $ h­«Âaæ pu«Âaæ balaæ svakam  &
parasya viparÅtaæ ca  % tadà yÃyÃd ripuæ prati  // Mn_7.171[172M] //

yadà tu syÃt parik«Åïo  $ vÃhanena balena ca  &
tadÃsÅta prayatnena  % Óanakai÷ sÃntvayann arÅn  // Mn_7.172[173M] //

manyetÃ7riæ yadà rÃjà  $ sarvathà balavattaram  &
tadà dvidhà balaæ k­tvà  % sÃdhayet kÃryam Ãtmana÷  // Mn_7.173[174M] //

yadà parabalÃnÃæ tu  $ gamanÅyatamo bhavet  &
tadà tu saæÓrayet k«ipraæ  % dhÃrmikaæ balinaæ n­pam  // Mn_7.174[175M] //

nigrahaæ prak­tÅnÃæ ca  $ kuryÃd yo 'ribalasya ca  &
upaseveta taæ nityaæ  % sarvayatnair guruæ yathà  // Mn_7.175[176M] //

yadi tatrÃ7pi saæpaÓyed  $ do«aæ saæÓrayakÃritam  &
suyuddham eva tatrÃ7pi  % nirviÓaÇka÷ samÃcaret  // Mn_7.176[177M] //

sarvo1pÃyais tathà kuryÃn  $ nÅtij¤a÷ p­thivÅpati÷  &
yathÃ9syÃ7bhyadhikà na syur  % mitro1dÃsÅna-Óatrava÷  // Mn_7.177[178M] //

Ãyatiæ sarvakÃryÃïÃæ  $ tadÃtvaæ ca vicÃrayet  &
atÅtÃnÃæ ca sarve«Ãæ  % guïa-do«au ca tattvata÷  // Mn_7.178[179M] //

ÃyatyÃæ guïa-do«aj¤as  $ tadÃtve k«ipra-niÓcaya÷  &
atÅte kÃryaÓe«aj¤a÷  % Óatrubhir nÃ7bhibhÆyate  // Mn_7.179[180M] //

yathai9naæ nÃ7bhisaædadhyur  $ mitro1dÃsÅna-Óatrava÷  &
tathà sarvaæ saævidadhyÃd  % e«a sÃmÃsiko naya÷  // Mn_7.180[181M] //

tadà tu yÃnam Ãti«Âhed  $ arirëÂraæ prati prabhu÷  &
tadÃnena vidhÃnena  % yÃyÃd aripuraæ Óanai÷  // Mn_7.181[182M] //

mÃrgaÓÅr«e Óubhe mÃsi  $ yÃyÃd yÃtrÃæ mahÅpati÷  &
phÃlgunaæ vÃtha caitraæ và  % mÃsau prati yathÃbalam  // Mn_7.182[183M] //

anye«v api tu kÃle«u  $ yadà paÓyed dhruvaæ jayam  &
tadà yÃyÃd vig­hyai7va  % vyasane co7tthite ripo÷  // Mn_7.183[184M] //

k­tvà vidhÃnaæ mÆle tu  $ yÃtrikaæ ca yathÃvidhi  &
upag­hyÃ8spadaæ cai7va  % cÃrÃn samyag vidhÃya ca  // Mn_7.184[185M] //

saæÓodhya trividhaæ mÃrgaæ  $ «a¬vidhaæ ca balaæ svakam  &
sÃæparÃyikakalpena  % yÃyÃd aripuraæ prati  // Mn_7.185[186M] //

Óatrusevini mitre ca  $ gƬhe yuktataro bhavet  &
gata-pratyÃgate cai7va  % sa hi ka«Âataro ripu÷  // Mn_7.186[187M] //

daï¬avyÆhena tan mÃrgaæ  $ yÃyÃt tu ÓakaÂena và  &
varÃha-makarÃbhyÃæ và  % sÆcyà và garu¬ena và  // Mn_7.187[188M] //

yataÓ ca bhayam ÃÓaÇket  $ tato vistÃrayed balam  &
padmena cai7va vyÆhena  % niviÓeta sadà svayam  // Mn_7.188[189M] //

senÃpati-balÃdhyak«au  $ sarvadik«u niveÓayet  &
yataÓ ca bhayam ÃÓaÇket  % prÃcÅæ tÃæ kalpayed diÓam  // Mn_7.189[190M] //

gulmÃæÓ ca sthÃpayed ÃptÃn  $ k­tasaæj¤Ãn samantata÷  &
sthÃne yuddhe ca kuÓalÃn  % abhÅrÆn avikÃriïa÷  // Mn_7.190[191M] //

saæhatÃn yodhayed alpÃn  $ kÃmaæ vistÃrayed bahÆn  &
sÆcyà vajreïa cai7vai7tÃn  % vyÆhena vyÆhya yodhayet  // Mn_7.191[192M] //

syandanÃ1Óvai÷ same yudhyed  $ anÆpe nau dvipais tathà  &
v­k«a-gulmÃv­te cÃpair  % asi-carmÃ3yudhai÷ sthale  // Mn_7.192[193M] //

kuruk«etrÃæÓ ca matsyÃæÓ ca  $ pa¤cÃlä ÓÆrasenajÃn [M:kaurak«etrÃæÓ ca]  &
dÅrghÃæl laghÆæÓ cai7va narÃn  % agrÃnÅke«u yojayet  // Mn_7.193[194M] //

prahar«ayed balaæ vyÆhya  $ tÃæÓ ca samyak parÅk«ayet [M: bh­Óaæ parÅk«ayet]  &
ce«ÂÃÓ cai7va vijÃnÅyÃd  % arÅn yodhayatÃm api  // Mn_7.194[195M] //

uparudhyÃ7rim ÃsÅta  $ rëÂraæ cÃsyo7papŬayet  &
dÆ«ayec cÃsya satataæ  % yavasÃ1nno1dake1ndhanam  // Mn_7.195[196M] //

bhindyÃc cai7va ta¬ÃgÃni  $ prÃkÃra-parikhÃs tathà  &
samavaskandayec cai7naæ  % rÃtrau vitrÃsayet tathà  // Mn_7.196[197M] //

upajapyÃn upajaped  $ budhyetai7va ca tatk­tam  &
yukte ca daive yudhyeta  % jayaprepsur apetabhÅ÷  // Mn_7.197[198M] //

sÃmnà dÃnena bhedena  $ samastair atha và p­thak  &
vijetuæ prayatetÃ7rÅn  % na yuddhena kadà cana [M-ariæ]  // Mn_7.198[199M] //

anityo vijayo yasmÃd  $ d­Óyate yudhyamÃnayo÷  &
parÃjayaÓ ca saægrÃme  % tasmÃd yuddhaæ vivarjayet  // Mn_7.199[200M] //

trayÃïÃm apy upÃyÃnÃæ  $ pÆrvo1ktÃnÃm asaæbhave  &
tathà yudhyeta saæpanno  % vijayeta ripÆn yathà  // Mn_7.200[201M] //

jitvà saæpÆjayed devÃn  $ brÃhmaïÃæÓ cai7va dhÃrmikÃn  &
pradadyÃt parihÃrÃrthaæ  % khyÃpayed abhayÃni ca  // Mn_7.201[202M] //

sarve«Ãæ tu viditvai9«Ãæ  $ samÃsena cikÅr«itam  &
sthÃpayet tatra tadvaæÓyaæ  % kuryÃc ca samayakriyÃm  // Mn_7.202[203M] //

pramÃïÃni ca kurvÅta  $ te«Ãæ dharmÃn yatho2ditÃn  &
ratnaiÓ ca pÆjayed enaæ  % pradhÃnapuru«ai÷ saha  // Mn_7.203[204M] //

ÃdÃnam apriyakaraæ  $ dÃnaæ ca priyakÃrakam  &
abhÅpsitÃnÃm arthÃnÃæ  % kÃle yuktaæ praÓasyate [M: kÃlayuktaæ]  // Mn_7.204[205M] //

sarvaæ karme7dam Ãyattaæ  $ vidhÃne daiva-mÃnu«e  &
tayor daivam acintyaæ tu  % mÃnu«e vidyate kriyà  // Mn_7.205[206M] //



[The following three Ólokas are found only in M:  
Jha's edition does not count them in its numbering of the text, 
although MedhÃtithi gives their commentary.]

daivena vidhinà yuktaæ  $ mÃnu«yaæ yat pravartate [not in K] [Jha 'ayuktaæ]  &
parikleÓena mahatà  % tadarthasya samÃdhakam [not in K]  // [Mn_7.207M //

saæyuktasyÃ7pi daivena  $ puru«akÃreïa varjitam [not in K]  &
vinà puru«akÃreïa  % phalaæ k«etraæ prayacchati [not in K]  // [Mn_7.208M //

candrÃrkÃ3dyà grahà vÃyur  $ agnir Ãpas tathai9va ca [not in K]  &
iha daivena sÃdhyante  % pauru«eïa prayatnata÷ [not in K]  // [Mn_7.209M //



saha vÃ9pi vrajed yukta÷  $ saædhiæ k­tvà prayatnata÷  &
mitraæ hiraïyaæ bhÆmiæ và  % saæpaÓyaæs trividhaæ phalam  // Mn_7.206[210M] //

pÃr«ïigrÃhaæ ca saæprek«ya  $ tathÃkrandaæ ca maï¬ale  &
mitrÃd athÃ7py amitrÃd và  % yÃtrÃphalam avÃpnuyÃt  // Mn_7.207[211M] //

hiraïya-bhÆmisaæprÃptyà  $ pÃrthivo na tathai7dhate  &
yathà mitraæ dhruvaæ labdhvà  % k­Óam apy Ãyatik«amam  // Mn_7.208[212M] //

dharmaj¤aæ ca k­taj¤aæ ca  $ tu«Âaprak­tim eva ca  &
anuraktaæ sthirÃrambhaæ  % laghumitraæ praÓasyate  // Mn_7.209[213M] //

prÃj¤aæ kulÅnaæ ÓÆraæ ca  $ dak«aæ dÃtÃram eva ca  &
k­taj¤aæ dh­timantaæ ca  % ka«Âam Ãhur ariæ budhÃ÷  // Mn_7.210[214M] //

Ãryatà puru«aj¤Ãnaæ  $ Óauryaæ karuïavedità  &
sthaulalak«yaæ ca satatam  % udÃsÅnaguïo1daya÷  // Mn_7.211[215M] //

ksemyÃæ sasyapradÃæ nityaæ  $ paÓuv­ddhikarÅm api  &
parityajen n­po bhÆmim  % ÃtmÃrtham avicÃrayan  // Mn_7.212[216M] //

Ãpadarthaæ dhanaæ rak«ed  $ dÃrÃn rak«ed dhanair api [M: Ãpadarthe]  &
ÃtmÃnaæ satataæ rak«ed  % dÃrair api dhanair api  // Mn_7.213[217M] //

saha sarvÃ÷ samutpannÃ÷  $ prasamÅk«yÃ8pado bh­Óam  &
saæyuktÃæÓ ca viyuktÃæÓ ca  % sarvo1pÃyÃn s­jed budha÷  // Mn_7.214[218M] //

upetÃram upeyaæ ca  $ sarvo1pÃyÃæÓ ca k­tsnaÓa÷  &
etat trayaæ samÃÓritya  % prayatetÃ7rthasiddhaye  // Mn_7.215[219M] //

evaæ sarvam idaæ rÃjà  $ saha sammantrya mantribhi÷  &
vyÃyamyÃ8plutya madhyÃhne  % bhoktum anta÷puraæ viÓet  // Mn_7.216[220M] //

tatrÃ8tmabhÆtai÷ kÃlaj¤air  $ ahÃryai÷ paricÃrakai÷  &
suparÅk«itam annÃdyam  % adyÃn mantrair vi«Ãpahai÷  // Mn_7.217[221M] //

vi«aghnair agadaiÓ cÃ7sya  $ sarvadravyÃïi yojayet [M: vi«aghnair udakaiÓ cÃ7sya sarvadravyÃïi Óodhayet]  &
vi«aghnÃni ca ratnÃni  % niyato dhÃrayet sadà  // Mn_7.218[222M] //

parÅk«itÃ÷ striyaÓ cai7naæ  $ vyajano1daka-dhÆpanai÷  &
ve«ÃbharaïasaæÓuddhÃ÷  % sp­Óeyu÷ susamÃhitÃ÷  // Mn_7.219[223M] //

evaæ prayatnaæ kurvÅta  $ yÃna-ÓayyÃ4sanÃ1Óane  &
snÃne prasÃdhane cai7va  % sarvÃlaÇkÃrake«u ca  // Mn_7.220[224M] //

bhuktavÃn viharec cai7va  $ strÅbhir anta÷pure saha  &
vih­tya tu yathÃkÃlaæ  % puna÷ kÃryÃïi cintayet  // Mn_7.221[225M] //

alaæk­taÓ ca saæpaÓyed  $ ÃyudhÅyaæ punar janam  &
vÃhanÃni ca sarvÃïi  % ÓastrÃïy ÃbharaïÃni ca  // Mn_7.222[226M] //

saædhyÃæ co7pÃsya Ó­ïuyÃd  $ antarveÓmani Óastrabh­t  &
rahasyÃ8khyÃyinÃæ cai7va  % praïidhÅnÃæ ca ce«Âitam  // Mn_7.223[227M] //

gatvà kak«Ãntaraæ tv anyat  $ samanuj¤Ãpya taæ janam  &
praviÓed bhojanÃrthaæ ca  % strÅv­to 'nta÷puraæ puna÷  // Mn_7.224[228M] //

tatra bhuktvà puna÷ kiæ cit  $ tÆryagho«ai÷ prahar«ita÷  &
saæviÓet taæ yathÃkÃlam  % utti«Âhec ca gataklama÷  // Mn_7.255[229M] //

etadvidhÃnam Ãti«Âhed  $ aroga÷ p­thivÅpati÷  &
asvastha÷ sarvam etat tu  % bh­tye«u viniyojayet  // Mn_7.226[230M] //





<B 8>



vyavahÃrÃn did­k«us tu  $ brÃhmaïai÷ saha pÃrthiva÷  &
mantraj¤air mantribhiÓ cai7va  % vinÅta÷ praviÓet sabhÃm  // Mn_8.1 //

tatrÃ8sÅna÷ sthito vÃ9pi  $ pÃïim udyamya dak«iïam  &
vinÅta-ve«Ã3bharaïa÷  % paÓyet kÃryÃïi kÃryiïÃm  // Mn_8.2 //

pratyahaæ deÓad­«ÂaiÓ ca  $ ÓÃstrad­«ÂaiÓ ca hetubhi÷  &
a«ÂÃdaÓasu mÃrge«u  % nibaddhÃni p­thak p­thak  // Mn_8.3 //

te«Ãm Ãdyam ­ïÃdÃnaæ  $ nik«epo 'svÃmivikraya÷  &
saæbhÆya ca samutthÃnaæ  % dattasyÃ7napakarma ca  // Mn_8.4 //

vetanasyai7va cÃdÃnaæ  $ saævidaÓ ca vyatikrama÷  &
kraya-vikrayÃnuÓayo  % vivÃda÷ svÃmi-pÃlayo÷  // Mn_8.5 //

sÅmÃvivÃdadharmaÓ ca  $ pÃru«ye daï¬avÃcike  &
steyaæ ca sÃhasaæ cai7va  % strÅsaægrahaïam eva ca  // Mn_8.6 //

strÅ-puædharmo vibhÃgaÓ ca  $ dyÆtam Ãhvaya eva ca  &
padÃny a«ÂÃdaÓai7tÃni  % vyavahÃrasthitÃv iha  // Mn_8.7 //

e«u sthÃne«u bhÆyi«Âhaæ  $ vivÃdaæ caratÃæ n­ïÃm  &
dharmaæ ÓÃÓvatam ÃÓritya  % kuryÃt kÃryavinirïayam  // Mn_8.8 //

yadà svayaæ na kuryÃt tu  $ n­pati÷ kÃryadarÓanam  &
tadà niyu¤jyÃd vidvÃæsaæ  % brÃhmaïaæ kÃryadarÓane  // Mn_8.9 //

so 'sya kÃryÃïi saæpaÓyet  $ sabhyair eva tribhir v­ta÷  &
sabhÃm eva praviÓyÃ7gryÃm  % ÃsÅna÷ sthita eva và  // Mn_8.10 //

yasmin deÓe ni«Ådanti  $ viprà vedavidas traya÷  &
rÃj¤aÓ cÃ7dhik­to vidvÃn  % brahmaïas tÃæ sabhÃæ vidu÷  // Mn_8.11 //

dharmo viddhas tv adharmeïa  $ sabhÃæ yatro7pati«Âhate  &
Óalyaæ cÃ7sya na k­ntanti  % viddhÃs tatra sabhÃsada÷  // Mn_8.12 //

sabhÃæ và na prave«Âavyaæ  $ vaktavyaæ và sama¤jasam [M: sabhà và na prave«ÂavyÃ]  &
abruvan vibruvan vÃ9pi  % naro bhavati kilbi«Å  // Mn_8.13 //

yatra dharmo hy adharmeïa  $ satyaæ yatrÃ7n­tena ca  &
hanyate prek«amÃïÃnÃæ  % hatÃs tatra sabhÃsada÷  // Mn_8.14 //

dharma eva hato hanti  $ dharmo rak«ati rak«ita÷  &
tasmÃd dharmo na hantavyo  % mà no dharmo hato 'vadhÅt [M: vadhÅt]  // Mn_8.15 //

v­«o hi bhagavÃn dharmas  $ tasya ya÷ kurute hy alam [M: tv alam]  &
v­«alaæ taæ vidur devÃs  % tasmÃd dharmaæ na lopayet  // Mn_8.16 //

eka eva suh­d dharmo  $ nidhÃne 'py anuyÃti ya÷  &
ÓarÅreïa samaæ nÃÓaæ  % sarvam anyad dhi gacchati  // Mn_8.17 //

pÃdo 'dharmasya kartÃraæ  $ pÃda÷ sÃk«iïam ­cchati  &
pÃda÷ sabhÃsada÷ sarvÃn  % pÃdo rÃjÃnam ­cchati  // Mn_8.18 //

rÃjà bhavaty anenÃs tu  $ mucyante ca sabhÃsada÷  &
eno gacchati kartÃraæ  % nindÃ2rho yatra nindyate  // Mn_8.19 //

jÃtimÃtro1pajÅvÅ và  $ kÃmaæ syÃd brÃhmaïabruva÷  &
dharmapravaktà n­pater  % na tu ÓÆdra÷ kathaæ cana  // Mn_8.20 //

yasya ÓÆdras tu kurute  $ rÃj¤o dharmavivecanam  &
tasya sÅdati tad rëÂraæ  % paÇke gaur iva paÓyata÷  // Mn_8.21 //

yad rëÂraæ ÓÆdra-bhÆyi«Âhaæ  $ nÃstikÃkrÃntam advijam  &
vinaÓyaty ÃÓu tat k­tsnaæ  % durbhik«a-vyÃdhipŬitam  // Mn_8.22 //

dharmÃsanam adhi«ÂhÃya  $ saævÅtÃ1Çga÷ samÃhita÷  &
praïamya lokapÃlebhya÷  % kÃryadarÓanam Ãrabhet  // Mn_8.23 //

arthÃ1narthÃv ubhau buddhvà  $ dharmÃ1dharmau ca kevalau  &
varïakrameïa sarvÃïi  % paÓyet kÃryÃïi kÃryiïÃm  // Mn_8.24 //

bÃhyair vibhÃvayel liÇgair  $ bhÃvam antargataæ n­ïÃm  &
svara-varïe1ÇgitÃ3kÃraiÓ  % cak«u«Ã ce«Âitena ca  // Mn_8.25 //

ÃkÃrair iÇgitair gatyà  $ ce«Âayà bhëitena ca  &
netra-vaktravikÃraiÓ ca  % g­hyate 'ntargataæ mana÷  // Mn_8.26 //

bÃladÃyÃ3dikaæ rikthaæ  $ tÃvad rÃjÃ9nupÃlayet  &
yÃvat sa syÃt samÃv­tto  % yÃvac cÃ7tÅta-ÓaiÓava÷ [M: yÃvad vÃ9tÅta-ÓaiÓava÷]  // Mn_8.27 //

vaÓÃ2putrÃsu cai7vaæ syÃd  $ rak«aïaæ ni«-kulÃsu ca  &
pati-vratÃsu ca strÅ«u  % vidhavÃsv ÃturÃsu ca  // Mn_8.28 //

jÅvantÅnÃæ tu tÃsÃæ ye  $ tad dhareyu÷ svabÃndhavÃ÷  &
tä Ói«yÃc cauradaï¬ena  % dhÃrmika÷ p­thivÅpati÷  // Mn_8.29 //

praïa«Âa-svÃmikaæ rikthaæ  $ rÃjà tryabdaæ nidhÃpayet  &
arvÃk tryabdÃd dharet svÃmÅ  % pareïa n­patir haret  // Mn_8.30 //

mame7dam iti yo brÆyÃt  $ so 'nuyojyo yathÃvidhi  &
saævÃdya rÆpa-saækhyÃdÅn  % svÃmÅ tad dravyam arhati  // Mn_8.31 //

avedayÃno na«Âasya  $ deÓaæ kÃlaæ ca tattvata÷  &
varïaæ rÆpaæ pramÃïaæ ca  % tatsamaæ daï¬am arhati  // Mn_8.32 //

ÃdadÅtÃ7tha «a¬bhÃgaæ  $ prana«ÂÃ1dhigatÃn n­pa÷  &
daÓamaæ dvÃdaÓaæ vÃ9pi  % satÃæ dharmam anusmaran  // Mn_8.33 //

prana«ÂÃ1dhigataæ dravyaæ  $ ti«Âhed yuktair adhi«Âhitam  &
yÃæs tatra caurÃn g­hïÅyÃt  % tÃn rÃje9bhena ghÃtayet  // Mn_8.34 //

mamÃyam iti yo brÆyÃn  $ nidhiæ satyena mÃnava÷  &
tasyÃdadÅta «a¬bhÃgaæ  % rÃjà dvÃdaÓam eva và  // Mn_8.35 //

an­taæ tu vadan daï¬ya÷  $ svavittasyÃ7æÓam a«Âamam  &
tasyai7va và nidhÃnasya  % saækhyayÃ9lpÅyasÅæ kalÃm  // Mn_8.36 //

vidvÃæs tu brÃhmaïo d­«Âvà  $ pÆrvo1panihitaæ nidhim  &
aÓe«ato 'py ÃdadÅta  % sarvasyÃ7dhipatir hi sa÷  // Mn_8.37 //

yaæ tu paÓyen nidhiæ rÃjà  $ purÃïaæ nihitaæ k«itau  &
tasmÃd dvijebhyo dattvÃ9rdham  % ardhaæ koÓe praveÓayet  // Mn_8.38 //

nidhÅnÃæ tu purÃïÃnÃæ  $ dhÃtÆnÃm eva ca k«itau  &
ardhabhÃg rak«aïÃd rÃjà  % bhÆmer adhipatir hi sa÷  // Mn_8.39 //



dÃtavyaæ sarvavarïebhyo  $ rÃj¤Ã caurair h­taæ dhanam  &
rÃjà tad upayu¤jÃnaÓ  % caurasyÃ8pnoti kilbi«am  // Mn_8.40 //



jÃti-jÃnapadÃn dharmÃn  $ ÓreïÅdharmÃæÓ ca dharmavit  &
samÅk«ya kuladharmÃæÓ ca  % svadharmaæ pratipÃdayet  // Mn_8.41 //

svÃni karmÃïi kurvÃïà  $ dÆre santo 'pi mÃnavÃ÷  &
priyà bhavanti lokasya  % sve sve karmaïy avasthitÃ÷  // Mn_8.42 //



no7tpÃdayet svayaæ kÃryaæ  $ rÃjà nÃ7py asya puru«a÷  &
na ca prÃpitam anyena  % grased arthaæ kathaæ cana [M: grasetÃ7rthaæ]  // Mn_8.43 //

yathà nayaty as­kpÃtair  $ m­gasya m­gayu÷ padam  &
nayet tathÃ9numÃnena  % dharmasya n­pati÷ padam  // Mn_8.44 //

satyam arthaæ ca saæpaÓyed  $ ÃtmÃnam atha sÃk«iïa÷ [M: sÃk«iïam]  &
deÓaæ rÆpaæ ca kÃlaæ ca  % vyavahÃravidhau sthita÷  // Mn_8.45 //

sadbhir Ãcaritaæ yat syÃd  $ dhÃrmikaiÓ ca dvijÃtibhi÷  &
tad deÓa-kula-jÃtÅnÃm  % aviruddhaæ prakalpayet  // Mn_8.46 //



adhamarïÃrthasiddhyartham  $ uttamarïena codita÷  &
dÃpayed dhanikasyÃ7rtham  % adhamarïÃd vibhÃvitam  // Mn_8.47 //

yair yair upÃyair arthaæ svaæ  $ prÃpnuyÃd uttamarïika÷  &
tair tair upÃyai÷ saæg­hya  % dÃpayed adhamarïikam  // Mn_8.48 //

dharmeïa vyavahÃreïa  $ chalenÃ8caritena ca  &
prayuktaæ sÃdhayed arthaæ  % pa¤camena balena ca  // Mn_8.49 //

ya÷ svayaæ sÃdhayed artham  $ uttamarïo 'dhamarïikÃt  &
na sa rÃj¤Ã9bhiyoktavya÷  % svakaæ saæsÃdhayan dhanam  // Mn_8.50 //

arthe 'pavyayamÃnaæ tu  $ karaïena vibhÃvitam  &
dÃpayed dhanikasyÃ7rthaæ  % daï¬aleÓaæ ca Óaktita÷  // Mn_8.51 //



apahnave 'dhamarïasya  $ dehÅ7ty uktasya saæsadi  &
abhiyoktà diÓed deÓyaæ  % karaïaæ vÃ9nyad uddiÓet  // Mn_8.52 //

adeÓyaæ yaÓ ca diÓati  $ nirdiÓyÃ7pahnute ca ya÷  &
yaÓ cÃ7dharo1ttarÃn arthÃn  % vigÅtÃn nÃ7vabudhyate  // Mn_8.53 //

apadiÓyÃ7padeÓyaæ ca  $ punar yas tv apadhÃvati [M: apadiÓyÃ7padeÓaæ]  &
samyak praïihitaæ cÃ7rthaæ  % p­«Âa÷ san nÃ7bhinandati  // Mn_8.54 //

asaæbhëye sÃk«ibhiÓ ca  $ deÓe saæbhëate mitha÷  &
nirucyamÃnaæ praÓnaæ ca  % ne7cched yaÓ cÃ7pi ni«patet  // Mn_8.55 //

brÆhÅ7ty uktaÓ ca na brÆyÃd  $ uktaæ ca na vibhÃvayet  &
na ca pÆrvÃ1paraæ vidyÃt  % tasmÃd arthÃt sa hÅyate  // Mn_8.56 //

sÃk«iïa÷ santi mety uktvà  $ diÓe7ty ukto diÓen na ya÷ [M: j¤ÃtÃra÷ santi mety*] *{mety < ma ity ?}  &
dharmastha÷ kÃraïair etair  % hÅnaæ tam api nirdiÓet [M: tam iti nirdiÓet  // Mn_8.57 //

abhiyoktà na ced brÆyÃd  $ badhyo daï¬yaÓ ca dharmata÷ [M: bandhyo daï¬yaÓ ca]  &
na cet tripak«Ãt prabrÆyÃd  % dharmaæ prati parÃjita÷  // Mn_8.58 //

yo yÃvan nihnuvÅtÃ7rthaæ  $ mithyà yÃvati và vadet  &
tau n­peïa hy adharmaj¤au  % dÃpyo taddviguïaæ damam  // Mn_8.59 //



p­«Âo 'pavyayamÃnas tu  $ k­tÃ1vastho dhanai1«iïà  &
tryavarai÷ sÃk«ibhir bhÃvyo  % n­pa-brÃhmaïasaænidhau  // Mn_8.60 //

yÃd­Óà dhanibhi÷ kÃryà  $ vyavahÃre«u sÃk«iïa÷  &
tÃd­ÓÃn saæpravak«yÃmi  % yathà vÃcyam ­taæ ca tai÷  // Mn_8.61 //

g­hiïa÷ putriïo maulÃ÷  $ k«atra-viÓ-ÓÆdra-yonaya÷  &
arthyuktÃ÷ sÃk«yam arhanti  % na ye ke cid anÃpadi  // Mn_8.62 //

ÃptÃ÷ sarve«u varïe«u  $ kÃryÃ÷ kÃrye«u sÃk«iïa÷  &
sarvadharmavido 'lubdhà  % viparÅtÃæs tu varjayet  // Mn_8.63 //

nÃ7rthasaæbandhino nÃ8ptà  $ na sahÃyà na vairiïa÷  &
na d­«Âado«Ã÷ kartavyà  % na vyÃdhyÃrtà na dÆ«itÃ÷  // Mn_8.64 //

na sÃk«Å n­pati÷ kÃryo  $ na kÃruka-kuÓÅlavau  &
na Órotriyo na liÇgastho  % na saÇgebhyo vinirgata÷  // Mn_8.65 //

nÃ7dhyadhÅno na vaktavyo  $ na dasyur na vikarmak­t  &
na v­ddho na ÓiÓur nai7ko  % nÃ7ntyo na vikale1ndriya÷  // Mn_8.66 //

nÃ8rto na matto no7nmatto  $ na k«ut-t­«ïo2papŬita÷  &
na ÓramÃrto na kÃmÃrto  % na kruddho nÃ7pi taskara÷  // Mn_8.67 //

strÅïÃæ sÃk«yaæ striya÷ kuryur  $ dvijÃnÃæ sad­Óà dvijÃ÷  &
ÓÆdrÃÓ ca santa÷ ÓÆdrÃïÃm  % antyÃnÃm antya-yonaya÷  // Mn_8.68 //

anubhÃvÅ tu ya÷ kaÓ cit  $ kuryÃt sÃk«yaæ vivÃdinÃm  &
antarveÓmany araïye và  % ÓarÅrasyÃ7pi cÃ7tyaye  // Mn_8.69 //

striyÃ9py asaæbhÃve kÃryaæ  $ bÃlena sthavireïa và  &
Ói«yeïa bandhunà vÃ9pi  % dÃsena bh­takena và  // Mn_8.70 //

bÃla-v­ddhÃ3turÃïÃæ ca  $ sÃk«ye«u vadatÃæ m­«Ã  &
jÃnÅyÃd asthirÃæ vÃcam  % utsikta-manasÃæ tathà  // Mn_8.71 //

sÃhase«u ca sarve«u  $ steya-saægrahaïe«u ca  &
vÃg-daï¬ayoÓ ca pÃru«ye  % na parÅk«eta sÃk«iïa÷  // Mn_8.72 //

bahutvaæ parig­hïÅyÃt  $ sÃk«idvaidhe narÃdhipa÷  &
same«u tu guïo1tk­«ÂÃn  % guïidvaidhe dvijottamÃn  // Mn_8.73 //

samak«adarÓanÃt sÃk«yaæ  $ ÓravaïÃc cai7va sidhyati  &
tatra satyaæ bruvan sÃk«Å  % dharmÃ1rthÃbhyÃæ na hÅyate  // Mn_8.74 //

sÃk«Å d­«Âa-ÓrutÃd anyad  $ vibruvann Ãryasaæsadi  &
avÃÇ narakam abhyeti  % pretya svargÃc ca hÅyate  // Mn_8.75 //

yatrÃ7nibaddho 'pÅk«eta  $ Ó­ïuyÃd vÃ9pi kiæ cana  &
p­«Âas tatrÃ7pi tad brÆyÃd  % yathÃd­«Âaæ yathÃÓrutam  // Mn_8.76 //

eko 'lubdhas tu sÃk«Å syÃd  $ bahvya÷ Óucyo 'pi na striya÷ [M: tv asÃk«Å]  &
strÅbuddher asthiratvÃt tu  % do«aiÓ cÃ7nye 'pi ye v­tÃ÷  // Mn_8.77 //

svabhÃvenai7va yad brÆyus  $ tad grÃhyaæ vyÃvahÃrikam  &
ato yad anyad vibrÆyur  % dharmÃrthaæ tad apÃrthakam  // Mn_8.78 //



sabhÃnta÷ sÃk«iïa÷ prÃptÃn  $ arthi-pratyarthi-saænidhau  &
prìvivÃko 'nuyu¤jÅta  % vidhinÃ9nena sÃntvayan  // Mn_8.79 //

yad dvayor anayor vettha  $ kÃrye 'smiæÓ ce«Âitaæ mitha÷  &
tad brÆta sarvaæ satyena  % yu«mÃkaæ hy atra sÃk«ità  // Mn_8.80 //

satyaæ sÃk«ye bruvan sÃk«Å  $ lokÃn Ãpnoti pu«kalÃn [M: Ãpnoty aninditÃn]  &
iha cÃ7nuttamÃæ kÅrtiæ  % vÃg e«Ã brahmapÆjità  // Mn_8.81 //

sÃk«ye 'n­taæ vadan pÃÓair  $ badhyate vÃruïair bh­Óam  &
vivaÓa÷ Óatam ÃjÃtÅs  % tasmÃt sÃk«yaæ vaded ­tam  // Mn_8.82 //

satyena pÆyate sÃk«Å  $ dharma÷ satyena vardhate  &
tasmÃt satyaæ hi vaktavyaæ  % sarvavarïe«u sÃk«ibhi÷  // Mn_8.83 //

Ãtmai9va hy Ãtmana÷ sÃk«Å  $ gatir Ãtmà tathÃ0tmana÷  &
mÃ9vamaæsthÃ÷ svam ÃtmÃnaæ  % n­ïÃæ sÃk«iïam uttamam  // Mn_8.84 //

manyante vai pÃpak­to  $ na kaÓ cit paÓyatÅ7ti na÷  &
tÃæs tu devÃ÷ prapaÓyanti  % svasyai7vÃ7ntarapÆru«a÷  // Mn_8.85 //

dyaur bhÆmir Ãpo h­dayaæ  $ candrÃ1rkÃ1gni-yamÃ1nilÃ÷  &
rÃtri÷ saædhye ca dharmaÓ ca  % v­ttaj¤Ã÷ sarvadehinÃm  // Mn_8.86 //

deva-brÃhmaïasÃænidhye  $ sÃk«yaæ p­cched ­taæ dvijÃn  &
udaÇ-mukhÃn prÃÇ-mukhÃn và  % pÆrvÃhïe vai Óuci÷ ÓucÅn  // Mn_8.87 //

brÆhÅ7ti brÃhmaïaæ p­cchet  $ satyaæ brÆhÅ7ti pÃrthivam  &
go-bÅja-käcanair vaiÓyaæ  % ÓÆdraæ sarvais tu pÃtakai÷  // Mn_8.88 //

brahmaghno ye sm­tà lokà  $ ye ca strÅ-bÃla-ghÃtina÷  &
mitradruha÷ k­ta-ghnasya  % te te syur bruvato m­«Ã  // Mn_8.89 //

janmaprabh­ti yat kiæ cit  $ puïyaæ bhadra tvayà k­tam  &
tat te sarvaæ Óuno gacched  % yadi brÆyÃs tvam anyathà  // Mn_8.90 //

eko 'ham asmÅ7ty ÃtmÃnaæ  $ yas tvaæ kalyÃïa manyase  &
nityaæ sthitas te h­dy e«a  % puïya-pÃpe3k«ità muni÷  // Mn_8.91 //

yamo vaivasvato devo yas  $ tavai7«a h­di sthita÷  &
tena ced avivÃdas te  % mà gaÇgÃæ mà kurÆn gama÷  // Mn_8.92 //

nagno muï¬a÷ kapÃlena ca  $ bhik«ÃrthÅ k«ut-pipÃsita÷ [M: kapÃlÅ]  &
andha÷ Óatrukulaæ gacched  % ya÷ sÃk«yam an­taæ vadet  // Mn_8.93 //

avÃk-ÓirÃs tamasy andhe  $ kilbi«Å narakaæ vrajet  &
ya÷ praÓnaæ vitathaæ brÆyÃt  % p­«Âa÷ san dharmaniÓcaye  // Mn_8.94 //

andho matsyÃn ivÃ7ÓnÃti  $ sa nara÷ kaïÂakai÷ saha  &
yo bhëate 'rthavaikalyam  % apratyak«aæ sabhÃæ gata÷  // Mn_8.95 //

yasya vidvÃn hi vadata÷  $ k«etraj¤o nÃ7bhiÓaÇkate [M: nÃ7tiÓaÇkate  &
tasmÃn na devÃ÷ ÓreyÃæsaæ  % loke 'nyaæ puru«aæ vidu÷  // Mn_8.96 //

yÃvato bÃndhavÃn yasmin  $ hanti sÃk«ye 'n­taæ vadan  &
tÃvata÷ saækhyayà tasmin  % Ó­ïu saumyÃ7nupÆrvaÓa÷  // Mn_8.97 //

pa¤ca paÓv-an­te hanti  $ daÓa hanti gavÃn­te  &
Óatam aÓvÃn­te hanti  % sahasraæ puru«Ãn­te  // Mn_8.98 //

hanti jÃtÃn ajÃtÃæÓ ca  $ hiraïyÃrthe 'n­taæ vadan  &
sarvaæ bhÆmy-an­te hanti  % mà sma bhÆmy-an­taæ vadÅ÷  // Mn_8.99 //

apsu bhÆmivad ity Ãhu÷  $ strÅïÃæ bhoge ca maithune  &
abje«u cai7va ratne«u  % sarve«v aÓmamaye«u ca  // Mn_8.100 //

etÃn do«Ãn avek«ya tvaæ  $ sarvÃn an­tabhëaïe  &
yathÃÓrutaæ yathÃd­«Âaæ  % sarvam evÃ7¤jasà vada  // Mn_8.101 //

gorak«akÃn vÃïijikÃæs  $ tathà kÃru-kuÓÅlavÃn [M: vÃïijakÃæs]  &
pre«yÃn vÃrdhu«ikÃæÓ cai7va  % viprÃn ÓÆdravad Ãcaret  // Mn_8.102 //



tad vadan dharmato 'rthe«u  $ jÃnann apy anythà nara÷  &
na svargÃc cyavate lokÃd  % daivÅæ vÃcaæ vadanti tÃm  // Mn_8.103 //

ÓÆdra-viÂ-k«atra-viprÃïÃæ  $ yatra rto1ktau bhaved vadha÷  &
tatra vaktavyam an­taæ  % tad dhi satyÃd viÓi«yate  // Mn_8.104 //

vÃg-gaivatyaiÓ ca carubhir  $ yajeraæs te sarasvatÅm  &
an­tasyai7nasas tasya  % kurvÃïà ni«k­tiæ parÃm  // Mn_8.105 //

kÆ«mÃï¬air vÃ9pi juhuyÃd  $ gh­tam agnau yathÃvidhi [TA10.3-5; VS20.14]  &
ud ity ­cà và vÃruïyà  % t­cenÃ7b-daivatena và [RS1.24.15; 10.9.1-3; VS12.2;VS12.50]  // Mn_8.106 //



tripak«Ãd abruvan sÃk«yam  $ ­ïÃdi«u naro 'gada÷  &
tad­ïaæ prÃpnuyÃt sarvaæ  % daÓabandhaæ ca sarvata÷  // Mn_8.107 //

yasya d­Óyeta saptÃhÃd  $ ukta-vÃkyasya sÃk«iïa÷  &
rogo 'gnir j¤Ãtimaraïam  % ­ïaæ dÃpyo damaæ ca sa÷  // Mn_8.108 //



asÃk«ike«u tv arthe«u  $ mitho vivÃdamÃnayo÷  &
avindaæs tattvata÷ satyaæ  % ÓapathenÃ7pi lambhayet  // Mn_8.109 //

mahar«ibhiÓ ca devaiÓ ca  $ kÃryÃrthaæ ÓapathÃ÷ k­tÃ÷  &
vasi«ÂhaÓ cÃ7pi Óapathaæ  % Óepe paijavane n­pe  // Mn_8.110 //

na v­thà Óapathaæ kuryÃt  $ svalpe 'py arthe naro budha÷  &
v­thà hi Óapathaæ kurvan  % pretya ce7ha ca naÓyati  // Mn_8.111 //

kÃminÅ«u vivÃhe«u  $ gavÃæ bhak«ye tathe9ndhane  &
brÃhmaïÃ1bhyupapattau ca  % Óapathe nÃ7sti pÃtakam  // Mn_8.112 //

satyena ÓÃpayed vipraæ  $ k«atriyaæ vÃhanÃ3yudhai÷  &
go-bÅja-käcanair vaiÓyaæ  % ÓÆdraæ sarvais tu pÃtakai÷  // Mn_8.113 //

agniæ vÃ0hÃrayed enam  $ apsu cai7naæ nimajjayet  &
putra-dÃrasya vÃ9py enaæ  % ÓirÃæsi sparÓayet p­thak  // Mn_8.114 //

yam iddho na dahaty agnir  $ Ãpo no7nmajjayanti ca  &
na cÃ8rtim ­cchati k«ipraæ  % sa j¤eya÷ Óapathe Óuci÷  // Mn_8.115 //

vatsasya hy abhiÓastasya  $ purà bhrÃtrà yavÅyasà  &
nÃ7gnir dadÃha romÃ7pi  % satyena jagata÷ spaÓa÷  // Mn_8.116 //



yasmin yasmin vivÃde tu  $ kauÂasÃk«yaæ k­taæ bhavet  &
tat tat kÃryaæ nivarteta  % k­taæ cÃ7py ak­taæ bhavet  // Mn_8.117 //

lobhÃn mohÃd bhayÃn maitrÃt  $ kÃmÃt krodhÃt tathai9va ca  &
aj¤ÃnÃd bÃlabhÃvÃc ca  % sÃk«yaæ vitatham ucyate  // Mn_8.118 //

e«Ãm anyatame sthÃne  $ ya÷ sÃk«yam an­taæ vadet  &
tasya daï¬aviÓe«Ãæs tu  % pravak«yÃmy anupÆrvaÓa÷  // Mn_8.119 //

lobhÃt sahasraæ daï¬yas tu  $ mohÃt pÆrvaæ tu sÃhasam  &
bhayÃd dvau madhyamau daï¬au  % maitrÃt pÆrvaæ caturguïam  // Mn_8.120 //

kÃmÃd daÓaguïaæ pÆrvaæ  $ krodhÃt tu triguïaæ param  &
aj¤ÃnÃd dve Óate pÆrïe  % bÃliÓyÃc chatam eva tu  // Mn_8.121 //

etÃn Ãhu÷ kauÂasÃk«ye  $ proktÃn daï¬Ãn manÅ«ibhi÷  &
dharmasyÃ7vyabhicÃrÃrtham  % adharmaniyamÃya ca  // Mn_8.122 //

kauÂasÃk«yaæ tu kurvÃïÃæs  $ trÅn varïÃn dhÃrmiko n­pa÷  &
pravÃsayed daï¬ayitvà  % brÃhmaïaæ tu vivÃsayet  // Mn_8.123 //



daÓa sthÃnÃni daï¬asya  $ manu÷ svayaæbhuvo 'bravÅt  &
tri«u varïe«u yÃni syur  % ak«ato brÃhmaïo vrajet  // Mn_8.124 //

upastham udaraæ jihvà  $ hastau pÃdau ca pa¤camam  &
cak«ur nÃsà ca karïau ca  % dhanaæ dehas tathai9va ca  // Mn_8.125 //

anubandhaæ parij¤Ãya  $ deÓa-kÃlau ca tattvata÷  &
sÃrÃ1parÃdho cÃ8lokya  % daï¬aæ daï¬ye«u pÃtayet  // Mn_8.126 //

adharmadaï¬anaæ loke  $ yaÓoghnaæ kÅrtinÃÓanam  &
asvargyaæ ca paratrÃ7pi  % tasmÃt tat parivarjayet  // Mn_8.127 //

adaï¬yÃn daï¬ayan rÃjà  $ daï¬yÃæÓ cai7vÃ7py adaï¬ayan  &
ayaÓo mahad Ãpnoti  % narakaæ cai7va gacchati  // Mn_8.128 //

vÃgdaï¬aæ prathamaæ kuryÃd  $ dhigdaï¬aæ tadanantaram  &
t­tÅyaæ dhanadaï¬aæ tu  % vadhadaï¬am ata÷ param  // Mn_8.129 //

vadhenÃ7pi yadà tv etÃn  $ nigrahÅtuæ na ÓaknuyÃt  &
tadai9«u sarvam apy etat  % prayu¤jÅta catu«Âayam  // Mn_8.130 //



lokasaævyavahÃrÃrthaæ  $ yÃ÷ saæj¤Ã÷ prathità bhuvi  &
tÃmra-rÆpya-suvarïÃnÃæ  % tÃ÷ pravak«yÃmy aÓe«ata÷  // Mn_8.131 //

jÃlÃntaragate bhÃnau  $ yat sÆk«maæ d­Óyate raja÷  &
prathamaæ tat pramÃïÃnÃæ  % trasareïuæ pracak«ate  // Mn_8.132 //

trasareïavo '«Âau vij¤eyà  $ lik«ai9kà parimÃïata÷  &
tà rÃjasar«apas tisras  % te trayo gaurasar«apa÷  // Mn_8.133 //

sar«apÃ÷ «a¬ yavo madhyas  $ triyavaæ tv ekak­«ïalam  &
pa¤cak­«ïalako mëas  % te suvarïas tu «o¬aÓa  // Mn_8.134 //

palaæ suvarïÃÓ catvÃra÷  $ palÃni dharaïaæ daÓa  &
dve k­«ïale samadh­te  % vij¤eyo raupyamëaka÷ [M: rÆpyamëaka÷]  // Mn_8.135 //

te «o¬aÓa syÃd dharaïaæ  $ purÃïaÓ cai7va rÃjata÷  &
kÃr«Ãpaïas tu vij¤eyas  % tÃmrika÷ kÃr«ika÷ païa÷  // Mn_8.136 //

dharaïÃni daÓa j¤eya÷  $ ÓatamÃnas tu rÃjata÷  &
catu÷sauvarïiko ni«ko  % vij¤eyas tu pramÃïata÷  // Mn_8.137 //


païÃnÃæ dve Óate sÃrdhe  $ prathama÷ sÃhasa÷ sm­ta÷  &
madhyama÷ pa¤ca vij¤eya÷  % sahasraæ tv eva co7ttama÷  // Mn_8.138 //

­ïe deye pratij¤Ãte  $ pa¤cakaæ Óatam arhati  &
apahnave taddviguïaæ  % tan manor anuÓÃsanam  // Mn_8.139 //



vasi«ÂhavihitÃæ v­ddhiæ  $ s­jed vittavivardhinÅm  &
aÓÅtibhÃgaæ g­hïÅyÃn  % mÃsÃd vÃrdhu«ika÷ Óate  // Mn_8.140 //

dvikaæ Óataæ và g­hïÅyÃt  $ satÃæ dharmam anusmaran  &
dvikaæ Óataæ hi g­hïÃno  % na bhavaty arthakilbi«Å  // Mn_8.141 //

dvikaæ trikaæ catu«kaæ ca  $ pa¤cakaæ ca Óataæ samam  &
mÃsasya v­ddhiæ g­hïÅyÃd  % varïÃnÃm anupÆrvaÓa÷  // Mn_8.142 //

na tv evÃ8dhau so1pakÃre  $ kausÅdÅæ v­ddhim ÃpnuyÃt  &
na cÃ8dhe÷ kÃlasaærodhÃn  % nisargo 'sti na vikraya÷  // Mn_8.143 //

na bhoktavyo balÃd Ãdhir  $ bhu¤jÃno v­ddhim uts­jet  &
mÆlyena to«ayec cai7nam  % Ãdhisteno 'nyathà bhavet  // Mn_8.144 //



ÃdhiÓ co7panidhiÓ co7bhau  $ na kÃlÃtyayam arhata÷  &
avahÃryau bhavetÃæ tau  % dÅrghakÃlam avasthitau  // Mn_8.145 //

saæprÅtyà bhujyamÃnÃni  $ na naÓyanti kadà cana  &
dhenur u«Âro vahann aÓvo  % yaÓ ca damya÷ prayujyate  // Mn_8.146 //

yat kiæ cid daÓavar«Ãïi  $ saænidhau prek«ate dhanÅ  &
bhujyamÃnaæ parais tÆ«ïÅæ  % na sa tal labdhum arhati  // Mn_8.147 //

aja¬aÓ ced apogaï¬o  $ vi«aye cÃ7sya bhujyate  &
bhagnaæ tad vyavahÃreïa  % bhoktà tad dravyam arhati [M: tad dhanam arhati]  // Mn_8.148 //

Ãdhi÷ sÅmà bÃladhanaæ  $ nik«epo1panidhi÷ striya÷ [M: nik«epo1panidhÅ]  &
rÃjasvaæ Órotriyasvaæ ca  % na bhogena praïaÓyati  // Mn_8.149 //



ya÷ svÃminÃ9nanuj¤Ãtam  $ Ãdhiæ bhÆÇkte 'vicak«aïa÷  &
tenÃ7rdhav­ddhir moktavyà  % tasya bhogasya ni«k­ti÷  // Mn_8.150 //

kusÅdav­ddhir dvaiguïyaæ  $ nÃ7tyeti sak­d Ãh­tà [M: sak­d ÃhitÃ]  &
dhÃnye sade lave vÃhye  % nÃ7tikrÃmati pa¤catÃm  // Mn_8.151 //

k­tÃnusÃrÃd adhikà  $ vyatiriktà na sidhyati  &
kusÅdapatham Ãhus taæ  % pa¤cakaæ Óatam arhati  // Mn_8.152 //

nÃ7ti-sÃævatsarÅæ v­ddhiæ  $ na cÃ7d­«ÂÃæ punar haret [M: vinirharet]  &
cakrav­ddhi÷ kÃlav­ddhi÷  % kÃrità kÃyikà ca yà  // Mn_8.153 //



­ïaæ dÃtum aÓakto ya÷  $ kartum icchet puna÷ kriyÃm  &
sa dattvà nirjitÃæ v­ddhiæ  % karaïaæ parivartayet  // Mn_8.154 //

adarÓayitvà tatrai7va  $ hiraïyaæ parivartayet  &
yÃvatÅ saæbhaved v­ddhis  % tÃvatÅæ dÃtum arhati  // Mn_8.155 //

cakrav­ddhiæ samÃrƬho  $ deÓa-kÃla-vyavasthita÷  &
atikrÃman deÓa-kÃlau  % na tat-phalam avÃpnuyÃt  // Mn_8.156 //

samudrayÃnakuÓalà  $ deÓa-kÃlÃ1rthadarÓina÷  &
sthÃpayanti tu yÃæ v­ddhiæ  % sà tatrÃ7dhigamaæ prati  // Mn_8.157 //



yo yasya pratibhÆs ti«Âhed  $ darÓanÃye7ha mÃnava÷  &
adarÓayan sa taæ tasya  % prayacchet svadhanÃd ­ïam [M: tasya yateta]  // Mn_8.158 //

prÃtibhÃvyaæ v­thÃdÃnam  $ Ãk«ikaæ saurikÃæ ca yat  &
daï¬a-ÓulkÃvaÓe«aæ ca  % na putro dÃtum arhati  // Mn_8.159 //

darÓanaprÃtibhÃvye tu  $ vidhi÷ syÃt pÆrvacodita÷  &
dÃnapratibhuvi prete  % dÃyÃdÃn api dÃpayet  // Mn_8.160 //

adÃtari punar dÃtà  $ vij¤Ãtaprak­tÃv ­ïam  &
paÓcÃt pratibhuvi prete  % parÅpset kena hetunà  // Mn_8.161 //

nirÃdi«ÂadhanaÓ cet tu  $ pratibhÆ÷ syÃd alaædhana÷  &
svadhanÃd eva tad dadyÃn  % nirÃdi«Âa iti sthiti÷  // Mn_8.162 //



matto1nmattÃ3rtÃ1dhyadhÅnair  $ bÃlena sthavireïa và  &
asaæbaddhak­taÓ cai7va  % vyÃvahÃro na sidhyati  // Mn_8.163 //

satyà na bhëà bhavati  $ yady api syÃt prati«Âhità  &
bahiÓ ced bhëyate dharmÃn  % niyatÃd vyavahÃrikÃt  // Mn_8.164 //

yogÃdhamanavikrÅtaæ  $ yogadÃnapratigraham  &
yatra vÃ9py upadhiæ paÓyet  % tat sarvaæ vinivartayet  // Mn_8.165 //



grahÅtà yadi na«Âa÷ syÃt  $ kuÂumbÃrthe k­to vyaya÷ [M: kuÂumbe ca]  &
dÃtavyaæ bÃndhavais tat syÃt  % pravibhaktair api svata÷  // Mn_8.166 //

kuÂumbÃrthe 'dhyadhÅno 'pi  $ vyavahÃraæ yam Ãcaret  &
svadeÓe và videÓe và  % taæ jyÃyÃn na vicÃlayet  // Mn_8.167 //



balÃd dattaæ balÃd bhuktaæ  $ balÃd yac cÃ7pi lekhitam  &
sarvÃn balak­tÃn arthÃn  % ak­tÃn manur abravÅt  // Mn_8.168 //

traya÷ parÃrthe kliÓyanti  $ sÃk«iïa÷ pratibhÆ÷ kulam  &
catvÃras tÆ7pacÅyante  % vipra ìhyo vaïiÇ n­pa÷  // Mn_8.169 //

anÃdeyaæ nÃ8dadÅta  $ parik«Åïo 'pi pÃrthiva÷  &
na cÃ8deyaæ sam­ddho 'pi  % sÆk«mam apy artham uts­jet  // Mn_8.170 //

anÃdeyasya cÃ8dÃnÃd  $ Ãdeyasya ca varjanÃt  &
daurbalyaæ khyÃpyate rÃj¤a÷  % sa pretye7ha ca naÓyati  // Mn_8.171 //

svÃdÃnÃd varïasaæsargÃt tv  $ abalÃnÃæ ca rak«aïÃt  &
balaæ saæjÃyate rÃj¤a÷  % sa pretye7ha ca vardhate  // Mn_8.172 //

tasmÃd yama iva svÃmÅ  $ svayaæ hitvà priyÃ1priye  &
varteta yÃmyayà v­ttyà  % jita-krodho jite1ndriya÷  // Mn_8.173 //

yas tv adharmeïa kÃryÃïi  $ mohÃt kuryÃn narÃdhipa÷  &
acirÃt taæ dur-ÃtmÃnaæ  % vaÓe kurvanti Óatrava÷  // Mn_8.174 //

kÃma-krodhau tu saæyamya  $ yo 'rthÃn dharmeïa paÓyati  &
prajÃs tam anuvartante  % samudram iva sindhava÷  // Mn_8.175 //


ya÷ sÃdhayantaæ chandena  $ vedayed dhanikaæ n­pe  &
sa rÃj¤Ã tac caturbhÃgaæ  % dÃpyas tasya ca tad dhanam  // Mn_8.176 //

karmaïÃ9pi samaæ kuryÃd  $ dhanikÃyÃ7dhamarïika÷  &
samo 'vak­«ÂajÃtis tu  % dadyÃc chreyÃæs tu tac chanai÷  // Mn_8.177 //

anena vidhinà rÃjà  $ mitho vivadatÃæ n­ïÃm  &
sÃk«ipratyayasiddhÃni  % kÃryÃïi samatÃæ nayet  // Mn_8.178 //



kulaje v­ttasaæpanne  $ dharmaj¤e satyavÃdini  &
mahÃpak«e dhaniny Ãrye  % nik«epaæ nik«iped budha÷  // Mn_8.179 //

yo yathà nik«iped dhaste  $ yam arthaæ yasya mÃnava÷  &
sa tathai9va grahÅtavyo  % yathà dÃyas tathà graha÷  // Mn_8.180 //

yo nik«epaæ yÃcyamÃno  $ nik«eptur na prayacchati  &
sa yÃcya÷ prìvivÃkena  % tan nik«eptur asaænidhau  // Mn_8.181 //

sÃk«y-abhÃve praïidhibhir  $ vayo-rÆpa-samanvitai÷  &
apadeÓaiÓ ca saænyasya  % hiraïyaæ tasya tattvata÷  // Mn_8.182 //

sa yadi pratipadyeta  $ yathÃnyastaæ yathÃk­tam  &
na tatra vidyate kiæ cid  % yat parair abhiyujyate  // Mn_8.183 //

te«Ãæ na dadyÃd yadi tu  $ tad dhiraïyaæ yathÃvidhi  &
ubhau nig­hya dÃpya÷ syÃd  % iti dharmasya dhÃraïà [M: sa nig­hyo7bhayaæ dÃpya iti  // Mn_8.184 //


nik«epo1panidhÅ nityaæ  $ na deyau pratyanantare  &
naÓyato vinipÃte tÃv  % anipÃte tv anÃÓinau  // Mn_8.185 //

svayam eva tu yau dadyÃn  $ m­tasya pratyanantare  &
na sa rÃj¤Ã9bhiyoktavyo  % na nik«eptuÓ ca bandhubhi÷  // Mn_8.186 //

acchalenai7va cÃ7nvicchet  $ tam arthaæ prÅtipÆrvakam  &
vicÃrya tasya và v­ttaæ  % sÃmnai9va parisÃdhayet  // Mn_8.187 //

nik«epe«v e«u sarve«u  $ vidhi÷ syÃt parisÃdhane  &
sa-mudre nÃ8pnuyÃt kiæ cid  % yadi tasmÃn na saæharet  // Mn_8.188 //

caurair h­taæ jaleno8¬ham  $ agninà dagdham eva và  &
na dadyÃd yadi tasmÃt sa  % na saæharati kiæ cana  // Mn_8.189 //

nik«epasyÃ7pahartÃram  $ anik«eptÃram eva ca  &
sarvair upÃyair anvicchec  % chapathaiÓ cai7va vaidikai÷  // Mn_8.190 //

yo nik«epaæ nÃ7rpayati  $ yaÓ cÃ7nik«ipya yÃcate  &
tÃv ubhau cauravac chÃsyau  % dÃpyau và tatsamaæ damam  // Mn_8.191 //

nik«epasyÃ7pahartÃraæ  $ tatsamaæ dÃpayed damam  &
tatho9panidhihartÃram  % aviÓe«eïa pÃrthiva÷  // Mn_8.192 //

upadhÃbhiÓ ca ya÷ kaÓ cit  $ paradravyaæ haren nara÷  &
sa-sahÃya÷ sa hantavya÷  % prakÃÓaæ vividhair vadhai÷  // Mn_8.193 //

nik«epo ya÷ k­to yena  $ yÃvÃæÓ ca kulasaænidhau  &
tÃvÃn eva sa vij¤eyo  % vibruvan daï¬am arhati  // Mn_8.194 //

mitho dÃya÷ k­to yena  $ g­hÅto mitha eva và  &
mitha eva pradÃtavyo  % yathà dÃyas tathà graha÷  // Mn_8.195 //

nik«iptasya dhanasyai7vaæ  $ prÅtyo9panihitasya ca  &
rÃjà vinirïayaæ kuryÃd  % ak«iïvan nyÃsadhÃriïam  // Mn_8.196 //


vikrÅïÅte parasya svaæ  $ yo 'svÃmÅ svÃmyasammata÷  &
na taæ nayeta sÃk«yaæ tu  % stenam astenamÃninam  // Mn_8.197 //

avahÃryo bhavec cai7va  $ sÃ1nvaya÷ «aÂÓataæ damam  &
nir-anvayo 'napasara÷  % prÃpta÷ syÃc caurakilbi«am  // Mn_8.198 //

asvÃminà k­to yas tu  $ dÃyo vikraya eva và  &
ak­ta÷ sa tu vij¤eyo  % vyavahÃre yathà sthiti÷  // Mn_8.199 //

saæbhogo d­Óyate yatra  $ na d­ÓyetÃ8gama÷ kva cit  &
Ãgama÷ kÃraïaæ tatra  % na saæbhoga iti sthiti÷  // Mn_8.200 //

vikrayÃd yo dhanaæ kiæ cid  $ g­hïÅyat kulasaænidhau  &
krayeïa sa viÓuddhaæ hi  % nyÃyato labhate dhanam  // Mn_8.201 //

atha mÆlam anÃhÃryaæ  $ prakÃÓakrayaÓodhita÷  &
adaï¬yo mucyate rÃj¤Ã  % nëÂiko labhate dhanam  // Mn_8.202 //

nÃ7nyad anyena saæs­«Âa-  $ rÆpaæ vikrayam arhati  &
na cÃ7sÃraæ na ca nyÆnaæ  % na dÆreïa tirohitam [M: na sÃvadyaæ na ca nyÆnaæ na dÆre]  // Mn_8.203 //


anyÃæ ced darÓayitvÃ9nyà  $ vo¬hu÷ kanyà pradÅyate  &
ubhe ta ekaÓulkena  % vahed ity abravÅn manu÷  // Mn_8.204 //

no7nmattÃyà na ku«Âhinyà  $ na ca yà sp­«Âa-maithunà  &
pÆrvaæ do«Ãn abhikhyÃpya  % pradÃtà daï¬am arhati  // Mn_8.205 //



­tvig yadi v­to yaj¤e  $ svakarma parihÃpayet  &
tasya karmÃnurÆpeïa  % deyo 'æÓa÷ sahakart­bhi÷  // Mn_8.206 //

dak«iïÃsu ca dattÃsu  $ svakarma parihÃpayan  &
k­tsnam eva labhetÃ7æÓam  % anyenai7va ca kÃrayet  // Mn_8.207 //

yasmin karmaïi yÃs tu syur  $ uktÃ÷ pratyaÇgadak«iïÃ÷  &
sa eva tà ÃdidÅta  % bhajeran sarva eva và  // Mn_8.208 //

rathaæ haret cÃ7dhvaryur  $ brahmÃ0dhÃne ca vÃjinam  &
hotà vÃ9pi hared aÓvam  % udgÃtà cÃ7py ana÷ kraye  // Mn_8.209 //

sarve«Ãm ardhino mukhyÃs  $ tadardhenÃ7rdhino 'pare  &
t­tÅyinas t­tÅyÃæÓÃÓ  % caturthÃæÓÃÓ ca pÃdina÷  // Mn_8.210 //

saæbhÆya svÃni karmÃïi  $ kurvadbhir iha mÃnavai÷  &
anena vidhiyogena  % kartavyÃ9æÓaprakalpanà  // Mn_8.211 //


dharmÃrthaæ yena dattaæ syÃt  $ kasmai cid yÃcate dhanam  &
paÓcÃc ca na tathà tat syÃn  % na deyaæ tasya tad bhavet  // Mn_8.212 //

yadi saæsÃdhayet tat tu  $ darpÃl lobhena và puna÷  &
rÃj¤Ã dÃpya÷ suvarïaæ syÃt  % tasya steyasya ni«k­ti÷  // Mn_8.213 //

dattasyai7«o9dità dharmyà  $ yathÃvad anapakriyà  &
ata Ærdhvaæ pravak«yÃmi  % vetanasyÃ7napakriyÃm  // Mn_8.214 //


bh­to nÃ8rto na kuryÃd yo  $ darpÃt karma yatho2ditam [M: anÃrto]  &
sa daï¬ya÷ k­«ïalÃny a«Âau  % na deyaæ cÃ7sya vetanam  // Mn_8.215 //

Ãrtas tu kuryÃt svastha÷ san  $ yathÃbhëitam Ãdita÷  &
sa dÅrghasyÃ7pi kÃlasya  % tal labhetai7va vetanam  // Mn_8.216 //

yatho2ktam Ãrta÷ sustho và  $ yas tat karma na kÃrayet  &
na tasya vetanaæ deyam  % alpo3nasyÃ7pi karmaïa÷  // Mn_8.217 //

e«a dharmo 'khileno7kto  $ vetanÃdÃnakarmaïa÷  &
ata Ærdhvaæ pravak«yÃmi  % dharmaæ samayabhedinÃm  // Mn_8.218 //



yo grÃma-deÓa-saæghÃnÃæ  $ k­tvà satyena saævidam  &
visaævaden naro lobhÃt  % taæ rëÂrÃd vipravÃsayet  // Mn_8.219 //

nig­hya dÃpayec cai7naæ  $ samayavyabhicÃriïam  &
catu÷suvarïÃn «aïni«kÃæÓ  % chatamÃnaæ ca rÃjakam  // Mn_8.220 //

etad daï¬avidhiæ kuryÃd  $ dhÃrmika÷ p­thivÅpati÷  &
grÃma-jÃti-samÆhe«u  % samayavyabhicÃriïÃm  // Mn_8.221 //



krÅtvà vikrÅya và kiæ cid  $ yasye7hÃnuÓayo bhavet  &
so 'ntar daÓÃhÃt tad dravyaæ  % dadyÃc cai7vÃdadÅta và  // Mn_8.222 //

pareïa tu daÓÃhasya  $ na dadyÃn nÃpi dÃpayet  &
ÃdadÃno dadat cai7va  % rÃj¤Ã daï¬yau ÓatÃni «a  // Mn_8.223 //

yas tu do«avatÅæ kanyÃm  $ anÃkhyÃya prayacchati  &
tasya kuryÃn n­po daï¬aæ  % svayaæ «aïïavatiæ païÃn  // Mn_8.224 //

akanye9ti tu ya÷ kanyÃæ  $ brÆyÃd dve«eïa mÃnava÷  &
sa Óataæ prÃpnuyÃd daï¬aæ  % tasyà do«am adarÓayan  // Mn_8.225 //

pÃïigrahaïikà mantrÃ÷  $ kanyÃsv eva prati«ÂhitÃ÷  &
nÃ7kanyÃsu kva cin nÌïÃæ  % lupta-dharmakriyà hi tÃ÷  // Mn_8.226 //

pÃïigrahaïikà mantrà  $ niyataæ dÃralak«aïam  &
te«Ãæ ni«Âhà tu vij¤eyà  % vidvadbhi÷ saptame pade  // Mn_8.227 //

yasmin yasmin k­te kÃrye  $ yasye7hÃnuÓayo bhavet  &
tam anena vidhÃnena  % dharmye pathi niveÓayet  // Mn_8.228 //


paÓu«u svÃminÃæ cai7va  $ pÃlÃnÃæ ca vyatikrame  &
vivÃdaæ saæpravak«yÃmi  % yathÃvad dharmatattvata÷  // Mn_8.229 //

divà vaktavyatà pÃle  $ rÃtrau svÃmini tadg­he  &
yogak«eme 'nyathà cet tu  % pÃlo vaktavyatÃm iyÃt  // Mn_8.230 //

gopa÷ k«Årabh­to yas tu  $ sa duhyÃd daÓato varÃm  &
gosvÃmyanumate bh­tya÷  % sà syÃt pÃle 'bh­te bh­ti÷  // Mn_8.231 //

na«Âaæ vina«Âaæ k­mibhi÷  $ Óvahataæ vi«ame m­tam  &
hÅnaæ puru«akÃreïa  % pradadyÃt pÃla eva tu  // Mn_8.232 //

vighu«ya tu h­taæ caurair  $ na pÃlo dÃtum arhati  &
yadi deÓe ca kÃle ca  % svÃmina÷ svasya Óaæsati  // Mn_8.233 //

karïau carma ca vÃlÃæÓ ca  $ bastiæ snÃyuæ ca rocanÃm  &
paÓu«u svÃminÃæ dadyÃn  % m­te«v aÇkÃni darÓayet [M: aÇkÃæÓ ca darÓayet]  // Mn_8.234 //

ajÃ1vike tu saæruddhe  $ v­kai÷ pÃle tv anÃyati  &
yÃæ prasahya v­ko hanyÃt  % pÃle tat kilbi«aæ bhavet  // Mn_8.235 //

tÃsÃæ ced avaruddhÃnÃæ  $ carantÅnÃæ mitho vane  &
yÃm utplutya v­ko hanyÃn  % na pÃlas tatra kilbi«Å  // Mn_8.236 //

dhanu÷Óataæ parÅhÃro  $ grÃmasya syÃt samantata÷  &
ÓamyÃpÃtÃs trayo vÃ9pi  % triguïo nagarasya tu  // Mn_8.237 //

tatrÃ7pariv­taæ dhÃnyaæ  $ vihiæsyu÷ paÓavo yadi  &
na tatra praïayed daï¬aæ  % n­pati÷ paÓurak«iïÃm  // Mn_8.238 //

v­tiæ tatra prakurvÅta  $ yÃm u«Âro na vilokayet  &
chidraæ ca vÃrayet sarvaæ  % Óva-sÆkaramukhÃnugam  // Mn_8.239 //

pathi k«etre pariv­te  $ grÃmÃntÅye 'tha và puna÷  &
sa-pÃla÷ Óatadaï¬Ã1rho  % vipÃlÃn vÃrayet paÓÆn  // Mn_8.240 //

k«etre«v anye«u tu paÓu÷  $ sa-pÃdaæ païam arhati  &
sarvatra tu sado deya÷  % k«etrikasye7ti dhÃraïà  // Mn_8.241 //

anirdaÓÃhÃæ gÃæ sÆtÃæ  $ v­«Ãn devapaÓÆæs tathà  &
sa-pÃlÃn và vi-pÃlÃn và  % na daï¬yÃn manur abravÅt  // Mn_8.242 //

k«etriyasyÃ7tyaye daï¬o  $ bhÃgÃd daÓaguïo bhavet [M: k«etrikasyÃ7tyaye]  &
tato 'rdhadaï¬o bh­tyÃnÃm  % aj¤ÃnÃt k«etrikasya tu  // Mn_8.243 //

etad vidhÃnam Ãti«Âhed  $ dhÃrmika÷ p­thivÅpati÷  &
svÃminÃæ ca paÓÆnÃæ ca  % pÃlÃnÃæ ca vyatikrame  // Mn_8.244 //



sÅmÃæ prati samutpanne  $ vivÃde grÃmayor dvayo÷  &
jye«Âhe mÃsi nayet sÅmÃæ  % su-prakÃÓe«u setu«u  // Mn_8.245 //

sÅæÃv­k«ÃæÓ ca kurvÅta  $ nyagrodhÃ1Óvattha-kiæÓukÃn  &
ÓÃlmalÅn sÃlatÃlÃæÓ ca  % k«ÅriïaÓ cai7va pÃdapÃn  // Mn_8.246 //

gulmÃn veïÆæÓ ca vividhÃn  $ ÓamÅ-vallÅ-sthalÃni ca  &
ÓarÃn kubjakagulmÃæÓ ca  % tathà sÅmà na naÓyati  // Mn_8.247 //

ta¬ÃgÃny udapÃnÃni  $ vÃpya÷ prasravaïÃni ca  &
sÅmÃsaædhi«u kÃryÃïi  % devatÃyatanÃni ca  // Mn_8.248[M250c] //

upachannÃni cÃnyÃni  $ sÅmÃliÇgÃni kÃrayet  &
sÅmÃj¤Ãne n­ïÃæ vÅk«ya  % nityaæ loke viparyayam  // Mn_8.249 //

aÓmano 'sthÅni govÃlÃæs  $ tu«Ãn bhasma kapÃlikÃ÷  &
karÅ«am i«ÂakÃ2ÇgÃrÃæÓ  % Óarkarà vÃlukÃs tathà  // Mn_8.250[M248] //

yÃni cai7vaæprakÃrÃïi  $ kÃlÃd bhÆmir na bhak«ayet  &
tÃni saædhi«u sÅmÃyÃm  % aprakÃÓÃni kÃrayet [M: sÅmÃyÃ]  // Mn_8.251 //

etair liÇgair nayet sÅmÃæ  $ rÃjà vivadamÃnayo÷  &
pÆrvabhuktyà ca satatam  % udakasyÃ8gamena ca  // Mn_8.252 //

yadi sæÓaya eva syÃl  $ liÇgÃnÃm api darÓane  &
sÃk«ipratyaya eva syÃt  % sÅmÃvÃdavinirïaya÷ [M: sÅmÃvÃdaviniÓcaya÷]  // Mn_8.253 //

grÃmÅyaka-kulÃnÃæ ca  $ samak«aæ sÅmni sÃk«iïa÷ [M: grÃmeyaka-]  &
pra«ÂavyÃ÷ sÅmaliÇgÃni  % tayoÓ cai7va vivÃdino÷ [M: sÅmÃliÇgÃni]  // Mn_8.254 //

te p­«ÂÃs tu yathà brÆyu÷  $ samastÃ÷ sÅmni niÓcayam  &
nibadhnÅyÃt tathà sÅmÃæ  % sarvÃæs tÃæÓ cai7va nÃmata÷  // Mn_8.255 //

Óirobhis te g­hÅtvo9rvÅæ  $ sragviïo rakta-vÃsasa÷  &
suk­tai÷ ÓÃpithÃ÷ svai÷  % svair nayeyus te sama¤jasam  // Mn_8.256 //

yatho2ktena nayantas te  $ pÆyante satyasÃk«iïa÷  &
viparÅtaæ nayantas tu  % dÃpyÃ÷ syur dviÓataæ damam  // Mn_8.257 //

sÃk«yabhÃve tu catvÃro  $ grÃmÃ÷ sÃmantavÃsina÷ [M: grÃmasÅmÃntavÃsina÷]  &
sÅmÃvinirïayaæ kuryu÷  % prayatà rÃjasaænidhau  // Mn_8.258 //

sÃmantÃnÃm abhÃve tu  $ maulÃnÃæ sÅmni sÃk«iïÃm  &
imÃn apy anuyu¤jÅta  % puru«Ãn vana-gocarÃn  // Mn_8.259 //

vyÃdhä ÓÃkunikÃn gopÃn  $ kaivartÃn mÆlakhÃnakÃn  &
vyÃlagrÃhÃn u¤chav­ttÅn  % anyÃæÓ ca vanacÃriïa÷  // Mn_8.260 //

te p­«ÂÃs tu yathà brÆyu÷  $ sÅmÃsaædhi«u lak«aïam  &
tat tathà sthÃpayed rÃjà  % dharmeïa grÃmayor dvayo÷  // Mn_8.261 //

k«etra-kÆpa-ta¬ÃgÃnÃm  $ ÃrÃmasya g­hasya ca  &
sÃmantapratyayo j¤eya÷  % sÅmÃsetuvinirïaya÷  // Mn_8.262 //

sÃmantÃÓ cen m­«Ã brÆyu÷  $ setau vivÃdatÃæ n­ïÃm  &
sarve p­thak p­thag daï¬yà  % rÃj¤Ã madhyamasÃhasam  // Mn_8.263 //

g­haæ ta¬Ãgam ÃrÃmaæ  $ k«etraæ và bhÅ«ayà haran  &
ÓatÃni pa¤ca daï¬ya÷ syÃd  % aj¤ÃnÃd dviÓato dama÷  // Mn_8.264 //

sÅmÃyÃm avi«ahyÃyÃæ  $ svayaæ rÃjai9va dharmavit  &
pradiÓed bhÆmim eke«Ãm  % upakÃrÃd iti sthiti÷  // Mn_8.265 //

e«o 'khilenÃ7bhihito  $ dharma÷ sÅmÃvinirïaye  &
ata Ærdhvaæ pravak«yÃmi  % vÃkpÃru«yavinirïayam  // Mn_8.266 //


Óataæ brÃhmaïam ÃkruÓya  $ k«atriyo daï¬am arhati  &
vaiÓyo 'py ardhaÓataæ dve và  % ÓÆdras tu vadham arhati  // Mn_8.267 //

pa¤cÃÓad brÃhmaïo daï¬ya÷  $ k«atriyasyÃ7bhiÓaæsane  &
vaiÓye syÃd ardhapa¤cÃÓac  % chÆdre dvÃdaÓako dama÷  // Mn_8.268 //

samavarïe dvijÃtÅnÃæ  $ dvÃdaÓai7va vyatikrame  &
vÃde«v avacanÅye«u  % tad eva dviguïaæ bhavet  // Mn_8.269 //

ekajÃtir dvijÃtÅæs tu  $ vÃcà dÃruïayà k«ipan  &
jihvÃyÃ÷ prÃpnuyÃc chedaæ  % jaghanya-prabhavo hi sa÷  // Mn_8.270 //

nÃma-jÃtigrahaæ tv e«Ãm  $ abhidroheïa kurvata÷  &
nik«epyo 'yomaya÷ ÓaÇkur  % jvalann Ãsye daÓÃÇgula÷  // Mn_8.271 //

dharmo1padeÓaæ darpeïa  $ viprÃïÃm asya kurvata÷  &
taptam Ãsecayet tailaæ  % vaktre Órotre ca pÃrthiva÷ [M: Órautre]  // Mn_8.272 //

Órutaæ deÓaæ ca jÃtiæ ca  $ karma ÓarÅram eva ca  &
vitathena bruvan darpÃd  % dÃpya÷ syÃd dviÓataæ damam  // Mn_8.273 //

kÃïaæ vÃ9py atha và kha¤jam  $ anyaæ vÃ9pi tathÃvidham  &
tathyenÃ7pi bruvan dÃpyo  % daï¬aæ kÃr«ÃpaïÃ1varam  // Mn_8.274 //

mÃtaraæ pitaraæ jÃyÃæ  $ bhrÃtaraæ tanayaæ gurum  &
Ãk«Ãraya¤ Óataæ dÃpya÷  % panthÃnaæ cÃ7dadad guro÷  // Mn_8.275 //

brÃhmaïa-k«atriyÃbhyÃæ tu  $ daï¬a÷ kÃryo vijÃnatà  &
brÃhmaïe sÃhasa÷ pÆrva÷  % k«atriye tv eva madhyama÷  // Mn_8.276 //

viÂ-ÓÆdrayor evam eva  $ svajÃtiæ prati tattvata÷  &
cheda-varjaæ praïayanaæ  % daï¬asye7ti viniÓcaya÷  // Mn_8.277 //

e«a daï¬avidhi÷ prokto  $ vÃkpÃru«yasya tattvata÷  &
ata Ærdhvaæ pravak«yÃmi  % daï¬apÃru«yanirïayam  // Mn_8.278 //


yena kena cid aÇgena  $ hiæsyÃc cec chre«Âham antyaja÷  &
chettavyaæ tad tad evÃ7sya  % tan manor anuÓÃsanam  // Mn_8.279 //

pÃïim udyamya daï¬aæ và  $ pÃïicchedanam arhati  &
pÃdena praharan kopÃt  % pÃdacchedanam arhati  // Mn_8.280 //

sahÃsanam abhiprepsur  $ utk­«ÂasyÃ7pak­«Âaja÷  &
kaÂyÃæ k­tÃ1Çko nirvÃsya÷  % sphicaæ vÃ9syÃ7vakartayet  // Mn_8.281 //

avani«ÂhÅvato darpÃd  $ dvÃv o«Âhau chedayen n­pa÷  &
avamÆtrayato me¬hram  % avaÓardhayato gudam  // Mn_8.282 //

keÓe«u g­hïato hastau  $ chedayed avicÃrayan  &
pÃdayor dìhikÃyÃæ ca  % grÅvÃyÃæ v­«aïe«u ca  // Mn_8.283 //

tvagbhedaka÷ Óataæ daï¬yo  $ lohitasya ca darÓaka÷  &
mÃæsabhettà tu «aï-ni«kÃn  % pravÃsyas tv asthibhedaka÷  // Mn_8.284 //

vanaspatÅnÃæ sarve«Ãm  $ upabhogo yathà yathà  &
yathà tathà dama÷ kÃryo  % hiæsÃyÃm iti dhÃraïà  // Mn_8.285 //

manu«yÃïÃæ paÓÆnÃæ ca  $ du÷khÃya prah­te sati  &
yathà yathà mahad du÷khaæ  % daï¬aæ kuryÃt tathà tathà  // Mn_8.286 //

aÇgÃvapŬanÃyÃæ ca  $ vraïa-Óonitayos tathà [M: prÃïa-Óonitayos]  &
samutthÃnavyayaæ dÃpya÷  % sarvadaï¬am athÃ7pi và  // Mn_8.287 //

dravyÃïi hiæsyÃd yo yasya  $ j¤Ãnato 'j¤Ãnato 'pi và  &
sa tasyo7tpÃdayet tu«Âiæ  % rÃj¤e dadyÃc ca tatsamam  // Mn_8.288 //

carma-cÃrmikabhÃï¬e«u  $ këÂha-lo«Âamaye«u  &
mÆlyÃt pa¤caguïo daï¬a÷  % pu«pa-mÆla-phale«u ca  // Mn_8.289 //

yÃnasya cai7va yÃtuÓ ca  $ yÃnasvÃmina eva ca  &
daÓÃtivartanÃny Ãhu÷  % Óe«e daï¬o vidhÅyate  // Mn_8.290 //

chinna-nÃsye bhagna-yuge  $ tiryak-pratimukhÃ3gate  &
ak«a-bhaÇge ca yÃnasya  % cakra-bhaÇge tathai9va ca  // Mn_8.291 //

chedane cai7va yantrÃïÃæ  $ yoktra-raÓmyos tathai9va ca  &
Ãkrande cÃ7py apaihÅ7ti  % na daï¬aæ manur abravÅt  // Mn_8.292 //

yatrÃ7pavartate yugyaæ  $ vaiguïyÃt prÃjakasya tu  &
tatra svÃmÅ bhaved daï¬yo  % hiæsÃyÃæ dviÓataæ damam  // Mn_8.293 //

prÃjakaÓ ced bhaved Ãpta÷  $ prÃjako daï¬am arhati  &
yugyasthÃ÷ prÃjake 'nÃpte  % sarve daï¬yÃ÷ Óataæ Óatam  // Mn_8.294 //

sa cet tu pathi saæruddha÷  $ paÓubhir và rathena và  &
pramÃpayet prÃïabh­tas  % tatra daï¬o 'vicÃrita÷  // Mn_8.295 //

manu«yamÃraïe k«ipraæ  $ cauravat kilbi«aæ bhavet  &
prÃïabh­tsu mahatsv ardhaæ  % go-gajo1«Âra-hayÃdi«u  // Mn_8.296 //

k«udrakÃïÃæ paÓÆnÃæ tu  $ hiæsÃyÃæ dviÓato dama÷  &
pa¤cÃÓat tu bhaved daï¬a÷  % Óubhe«u m­gapak«i«u  // Mn_8.297 //

gardhabhÃ1jÃ3vikÃnÃæ tu  $ daï¬a÷ syÃt pa¤camëika÷ [M: päcamëika÷]  &
mëikas tu bhaved daï¬a÷  % Óva-sÆkaranipÃtane  // Mn_8.298 //

bhÃryà putraÓ ca dÃsaÓ ca  $ pre«yo bhrÃtrà ca so1dara÷  &
prÃptÃ1parÃdhÃs tìyÃ÷ syÆ  % rajjvà veïudalena và  // Mn_8.299 //

p­«Âhatas tu ÓarÅrasya  $ no7ttamÃÇge kathaæ cana  &
ato 'nyathà tu praharan  % prÃpta÷ syÃc caurakilbi«am  // Mn_8.300 //

e«o 'khilenÃ7bhihito  $ daï¬apÃru«yanirïaya÷  &
stenasyÃ7ta÷ pravak«yÃmi  % vidhiæ daï¬avinirïaye  // Mn_8.301 //



paramaæ yatnam Ãti«Âhet  $ stenÃnÃæ nigrahe n­pa÷  &
stenÃnÃæ nigrahÃd asya  % yaÓo rëÂraæ ca vardhate  // Mn_8.302 //

abhayasya hi yo dÃtà  $ sa pÆjya÷ satataæ n­pa÷  &
sattraæ hi vardhate tasya  % sadai9vÃ7bhaya-dak«iïam  // Mn_8.303 //

sarvato dharma«a¬bhÃgo  $ rÃj¤o bhavati rak«ata÷  &
adharmÃd api «a¬bhÃgo  % bhavaty asya hy arak«ata÷  // Mn_8.304 //

yad adhÅte yad yajate  $ yad dadÃti yad arcati  &
tasya «a¬bhÃgabhÃg rÃjà  % samyag bhavati rak«aïÃt  // Mn_8.305 //

rak«an dharmeïa bhÆtÃni  $ rÃjà vadhyÃæÓ ca ghÃtayan  &
yajate 'har ahar yaj¤ai÷  % sahasraÓata-dak«iïai÷  // Mn_8.306 //

yo 'rak«an balim Ãdatte  $ karaæ Óulkaæ ca pÃrthiva÷  &
pratibhÃgaæ ca daï¬aæ ca  % sa sadyo narakaæ vrajet  // Mn_8.307 //

arak«itÃraæ rÃjÃnaæ  $ bali«a¬bhÃga-hÃriïam [K: arak«itÃraæ attÃraæ]  &
tam Ãhu÷ sarvalokasya  % samagramala-hÃrakam  // Mn_8.308 //

anapek«ita-maryÃdaæ  $ nÃstikaæ vipraluæpakam [M: anavek«ita-maryÃdaæ]  &
arak«itÃram attÃraæ  % n­paæ vidyÃd adho-gatim  // Mn_8.309 //

adhÃrmikaæ tribhir nyÃyair  $ nig­hïÅyÃt prayatnata÷  &
nirodhanena bandhena  % vividhena vadhena ca  // Mn_8.310 //

nigraheïa hi pÃpÃnÃæ  $ sÃdhÆnÃæ saægraheïa ca  &
dvijÃtaya ive7jyÃbhi÷  % pÆyante satataæ n­pÃ÷  // Mn_8.311 //

k«antavyaæ prabhuïà nityaæ  $ k«ipatÃæ kÃryiïÃæ n­ïÃm  &
bÃla-v­ddhÃ3turÃïÃæ ca  % kurvatà hitam Ãtmana÷  // Mn_8.312 //

ya÷ k«ipto mar«ayaty Ãrtais  $ tena svarge mahÅyate  &
yas tv aiÓvaryÃn na k«amate  % narakaæ tena gacchati  // Mn_8.313 //

rÃjà stenena gantavyo  $ mukta-keÓena dhÃvatà [M: dhÅmatÃ]  &
Ãcak«Ãïena tat steyam  % evaækarmÃ9smi ÓÃdhi mÃm  // Mn_8.314 //

skandhenÃ8dÃya musalaæ  $ lagu¬aæ vÃ9pi khÃdiram [M: muÓalaæ]  &
Óaktiæ co7bhayatas tÅk«ïÃm  % Ãyasaæ daï¬am eva và  // Mn_8.315 //

ÓÃsanÃd và vimok«Ãd và  $ stena÷ steyÃd vimucyate  &
aÓÃsitvà tu taæ rÃjà  % stenasyÃ8pnoti kilbi«am  // Mn_8.316 //

annÃde bhrÆïahà mÃr«Âi  $ patyau bhÃryÃ9pacÃriïÅ  &
gurau Ói«yaÓ ca yÃjyaÓ ca  % steno rÃjani kilbi«am  // Mn_8.317 //

rÃjabhi÷ k­tadaï¬Ãs tu  $ k­tvà pÃpÃni mÃnavÃ÷ [M: rÃjabhir dh­tadaï¬Ãs tu]  &
nir-malÃ÷ svargam ÃyÃnti  % santa÷ suk­tino yathà  // Mn_8.318 //

yas tu rajjuæ ghaÂaæ kÆpÃd  $ dhared bhindyÃc ca ya÷ prapÃm  &
sa daï¬aæ prÃpnuyÃn mëaæ  % tac ca tasmin samÃharet  // Mn_8.319 //

dhÃnyaæ daÓabhya÷ kumbhebhyo  $ harato 'bhyadhikaæ vadha÷  &
Óe«e 'py ekÃdaÓaguïaæ  % dÃpyas tasya ca tad dhanam  // Mn_8.320 //

tathà dharimameyÃnÃæ  $ ÓatÃd abhyadhike vadha÷  &
suvarïa-rajatÃdÅnÃm  % uttamÃnÃæ ca vÃsasÃm  // Mn_8.321 //

pa¤cÃÓatas tv abhyadhike  $ hastacchedanam i«yate  &
Óe«e tv ekÃdaÓaguïaæ  % mÆlyÃd daï¬aæ prakalpayet  // Mn_8.322 //

puru«ÃïÃæ kulÅnÃnÃæ  $ nÃrÅïÃæ ca viÓe«ata÷  &
mukhyÃnÃæ cai7va ratnÃnÃæ  % haraïe vadham arhati  // Mn_8.323 //

mahÃpaÓÆnÃæ haraïe  $ ÓastrÃïÃm au«adhasya ca  &
kÃlam ÃsÃdya kÃryaæ ca  % daï¬aæ rÃjà prakalpayet  // Mn_8.324 //

go«u brÃhmaïasaæsthÃsu  $ churikÃyÃÓ ca bhedane [M: kharikÃyÃÓ ca]  &
paÓÆnÃæ haraïe cai7va  % sadya÷ kÃryo 'rdhapÃdika÷  // Mn_8.325 //

sÆtra-kÃrpÃsa-kiïvÃnÃæ  $ gomayasya gu¬asya ca  &
dadhna÷ k«Årasya takrasya  % pÃnÅyasya t­ïasya ca  // Mn_8.326 //

veïuvaidalabhÃï¬ÃnÃæ  $ lavaïÃnÃæ tathai9va ca  &
m­ïmayÃnÃæ ca haraïe  % m­do bhasmana eva ca  // Mn_8.327 //

matsyÃnÃæ pak«iïÃæ cai7va  $ tailasya ca gh­tasya ca  &
mÃæsasya madhunaÓ cai7va  % yac cÃ7nyat paÓu-saæbhavam  // Mn_8.328 //

anye«Ãæ cai7vam-ÃdÅnÃæ  $ madyÃnÃm odanasya ca [M: cai7vamÃdÅnÃm adyÃnÃm]  &
pakvÃnnÃnÃæ ca sarve«Ãæ  % tanmulyÃd dviguïo dama÷  // Mn_8.329 //

pu«pe«u harite dhÃnye  $ gulma-vallÅ-nage«u ca  &
anye«v aparipÆte«u  % daï¬a÷ syÃt pa¤cak­«ïala÷  // Mn_8.330 //

paripÆte«u dhÃnye«u  $ ÓÃka-mÆla-phale«u ca  &
niranvaye Óataæ daï¬a÷  % sÃnvaye 'rdhaÓataæ dama÷  // Mn_8.331 //

syÃt sÃhasaæ tv anvayavat  $ prasabhaæ karma yat k­tam  &
niranvayaæ bhavet steyaæ  % h­tvÃ9pavyayate ca yat  // Mn_8.332 //

yas tv etÃny upakÊptÃni  $ dravyÃïi stenayen nara÷  &
tam Ãdyaæ daï¬ayed rÃjà  % yaÓ cÃgniæ corayed g­hÃt [M: taæ Óataæ]  // Mn_8.333 //

yena yena yathÃÇgena  $ steno n­«u vice«Âate  &
tat tad eva haret tasya  % pratyÃdeÓÃya pÃrthiva÷  // Mn_8.334 //

pitÃ0cÃrya÷ suh­n mÃtà  $ bhÃryà putra÷ purohita÷  &
nÃ7daï¬yo nÃma rÃj¤o 'sti  % ya÷ svadharme na ti«Âhati  // Mn_8.335 //

kÃr«Ãpaïaæ bhaved daï¬yo  $ yatrÃ7nya÷ prÃk­to jana÷  &
tatra rÃjà bhaved daï¬ya÷  % sahasram iti dhÃraïà  // Mn_8.336 //

a«ÂÃpÃdyaæ tu ÓÆdrasya  $ steye bhavati kilbi«am  &
«o¬aÓai7va tu vaiÓyasya  % dvÃtriæÓat k«atriyasya ca  // Mn_8.337 //

brÃhmaïasya catu÷«a«Âi÷  $ pÆrïaæ vÃ9pi Óataæ bhavet  &
dviguïà và catu÷«a«Âis  % taddo«aguïavid dhi sa÷  // Mn_8.338 //

vÃnaspatyaæ mÆla-phalaæ  $ dÃrv agny-arthaæ tathai9va ca  &
t­ïaæ ca gobhyo grÃsÃ1rtham  % asteyaæ manur abravÅt  // Mn_8.339 //

yo 'dattÃdÃyino hastÃl  $ lipseta brÃhmaïo dhanam  &
yÃjanÃ1dhyÃpanenÃ7pi  % yathà stenas tathai9va sa÷  // Mn_8.340 //

dvijo 'dhvaga÷ k«Åïa-v­ttir  $ dvÃv ik«Æ dve ca mÆlake  &
ÃdadÃna÷ parak«etrÃn  % na daï¬aæ dÃtum arhati  // Mn_8.341 //

asaæditÃnÃæ saædÃtà  $ saæditÃnÃæ ca mok«aka÷  &
dÃsÃ1Óva-rathahartà ca  % prÃpta÷ syÃc corakilbi«am  // Mn_8.342 //

anena vidhinà rÃjà  $ kurvÃïa÷ stenanigraham  &
yaÓo 'smin prÃpnuyÃl loke  % pretya cÃ7nuttamaæ sukham  // Mn_8.343 //

aindraæ sthÃnam abhiprepsur  $ yaÓaÓ cÃ7k«ayam avyayam  &
no7pek«eta k«aïam api  % rÃjà sÃhasikaæ naram  // Mn_8.344 //

vÃgdu«ÂÃt taskarÃc cai7va  $ daï¬enai7va ca hiæsata÷  &
sÃhasasya nara÷ kartà  % vij¤eya÷ pÃpak­ttama÷  // Mn_8.345 //

sÃhase vartamÃnaæ tu  $ yo mar«ayati pÃrthiva÷  &
sa vinÃÓaæ vrajaty ÃÓu  % vidve«aæ cÃ7dhigacchati  // Mn_8.346 //

na mitrakÃraïÃd rÃjà  $ vipulÃd và dhanÃgamÃt  &
samuts­jet sÃhasikÃn  % sarvabhÆtabhayÃvahÃn  // Mn_8.347 //

Óastraæ dvijÃtibhir grÃhyaæ  $ dharmo yatro7parudhyate  &
dvijÃtÅnÃæ ca varïÃnÃæ  % viplave kÃlakÃrite  // Mn_8.348 //

ÃtmanaÓ ca paritrÃïe  $ dak«iïÃnÃæ ca saægare  &
strÅ-viprÃbhyupapattau ca  % ghnan dharmeïa na du«yati  // Mn_8.349 //

guruæ và bÃla-v­ddhau và  $ brÃhmaïaæ và bahu-Órutam  &
ÃtatÃyinam ÃyÃntaæ  % hanyÃd evÃ7vicÃrayan  // Mn_8.350 //

nÃ8tatÃyivadhe do«o  $ hantur bhavati kaÓ cana  &
prakÃÓaæ vÃ9prakÃÓaæ và  % manyus taæ manyum ­cchati  // Mn_8.351 //

paradÃrÃbhimarÓe«u  $ prav­ttÃn nÌn mahÅpati÷  &
udvejanakarair daï¬aiÓ  % chinnayitvà pravÃsayet [M: cihnayitvÃ]  // Mn_8.352 //

tat-samuttho hi lokasya  $ jÃyate varïasaækara÷  &
yena mÆlaharo 'dharma÷  % sarvanÃÓÃya kalpate  // Mn_8.353 //

parasya patnyà puru«a÷  $ saæbhëÃæ yojayan raha÷  &
pÆrvam Ãk«Ãrito do«ai÷  % prÃpnuyÃt pÆrvasÃhasam  // Mn_8.354 //

yas tv anÃk«Ãrita÷ pÆrvam  $ abhibhëate kÃraïÃt  &
na do«aæ prÃpnuyÃt kiæ cin  % na hi tasya vyatikrama÷  // Mn_8.355 //

parastriyaæ yo 'bhivadet  $ tÅrthe 'raïye vane 'pi và  &
nadÅnÃæ vÃ9pi saæbhede  % sa saægrahaïam ÃpnuyÃt  // Mn_8.356 //

upacÃrakriyà keli÷  $ sparÓo bhÆ«aïa-vÃsasÃm [M: upakÃrakriyÃ]  &
saha khaÂvÃ0sanaæ cai7va  % sarvaæ saægrahaïaæ sm­tam  // Mn_8.357 //

striyaæ sp­Óed adeÓe ya÷  $ sp­«Âo và mar«ayet tayà  &
parasparasyÃ7numate  % sarvaæ saægrahaïaæ sm­tam  // Mn_8.358 //

abrÃhmaïa÷ saægrahaïe  $ prÃïÃntaæ daï¬am arhati  &
caturïÃm api varïÃnÃæ  % dÃrà rak«yatamÃ÷ sadà  // Mn_8.359 //

bhik«ukà bandinaÓ cai7va  $ dÅk«itÃ÷ kÃravas tathà  &
saæbhëanaæ saha strÅbhi÷  % kuryur aprativÃritÃ÷  // Mn_8.360 //

na saæbhëÃæ parastrÅbhi÷  $ prati«iddha÷ samÃcaret  &
ni«iddho bhëamÃïas tu  % suvarïaæ daï¬am arhati  // Mn_8.361 //

nai7«a cÃraïadÃre«u  $ vidhir nÃ8tmo1pajÅvi«u  &
sajjayanti hi te nÃrÅr  % nigƬhÃÓ cÃrayanti ca  // Mn_8.362 //

kiæ cid eva tu dÃpya÷ syÃt  $ saæbhëÃæ tÃbhir Ãcaran  &
prai«yÃsu cai7kabhaktÃsu  % raha÷ pravrajitÃsu ca [M: pre«yÃsu]  // Mn_8.363 //

yo 'kÃmÃæ dÆ«ayet kanyÃæ  $ sa sadyo vadham arhati  &
sa-kÃmÃæ dÆ«ayaæs tulyo  % na vadhaæ prÃpnuyÃn nara÷  // Mn_8.364 //

kanyÃæ bhajantÅm utk­«Âaæ  $ na kiæ cid api dÃpayet  &
jaghanyaæ sevamÃnÃæ tu  % saæyatÃæ vÃsayed g­he  // Mn_8.365 //

uttamÃæ sevamÃnas tu  $ jaghanyo vadham arhati  &
Óulkaæ dadyÃt sevamÃna÷  % samÃm icchet pità yadi  // Mn_8.366 //

abhi«ahya tu ya÷ kanyÃæ  $ kuryÃd darpeïa mÃnava÷  &
tasyÃ8Óu kartye aÇgulyau  % daï¬aæ cÃ7rhati «aÂÓatam [M: kartyà aÇgulyo]  // Mn_8.367 //

sa-kÃmÃæ dÆ«ayaæs tulyo  $ nÃ7Çguli-cchedam ÃpnuyÃt  &
dviÓataæ tu damaæ dÃpya÷  % prasaÇgaviniv­ttaye  // Mn_8.368 //

kanyai9va kanyÃæ yà kuryÃt  $ tasyÃ÷ syÃd dviÓato dama÷  &
Óulkaæ ca dviguïaæ dadyÃc  % chiphÃÓ cai7vÃ8pnuyÃd daÓa  // Mn_8.369 //

yà tu kanyÃæ prakuryÃt strÅ  $ sà sadyo mauï¬yam arhati  &
aÇgulyor eva và chedaæ  % khareïo7dvahanaæ tathà  // Mn_8.370 //

bhartÃraæ laÇghayed yà tu  $ strÅ j¤Ãti-guïadarpità  &
tÃæ Óvabhi÷ khÃdayed rÃjà  % saæsthÃne bahusaæsthite  // Mn_8.371 //

pumÃæsaæ dÃhayet pÃpaæ  $ Óayane tapta Ãyase  &
abhyÃdadhyuÓ ca këÂhÃni  % tatra dahyeta pÃpak­t  // Mn_8.372 //

saævatsarÃbhiÓastasya  $ du«Âasya dviguïo dama÷ [M: saævatsare 'bhiÓastasya]  &
vrÃtyayà saha saævÃse  % cÃï¬Ãlyà tÃvad eva tu  // Mn_8.373 //

ÓÆdro guptam aguptaæ và  $ dvaijÃtaæ varïam Ãvasan  &
aguptam aÇga-sarvasvair  % guptaæ sarveïa hÅyate [M: aÇga-sarvasvÅ]  // Mn_8.374 //

vaiÓya÷ sarvasva-daï¬a÷ syÃt  $ saævatsaranirodhata÷  &
sahasraæ k«atriyo daï¬yo  % mauï¬yaæ mÆtreïa cÃ7rhati  // Mn_8.375 //

brÃhmaïÅæ yady aguptÃæ tu  $ gacchetÃæ vaiÓya-pÃrthivau  &
vaiÓyaæ pa¤caÓataæ kuryÃt  % k«atriyaæ tu sahasriïam  // Mn_8.376 //

ubhÃv api tu tÃv eva  $ brÃhmaïyà guptayà saha  &
viplutau ÓÆdravad daï¬yau  % dagdhavyau và kaÂÃgninà  // Mn_8.377 //

sahasraæ brÃhmaïo daï¬yo  $ guptÃæ viprÃæ balÃd vrajan  &
ÓatÃni pa¤ca daï¬ya÷ syÃd  % icchantyà saha saægata÷  // Mn_8.378 //

mauï¬yaæ prÃïÃntikaæ daï¬o  $ brÃhmaïasya vidhÅyate [M: prÃïÃntako][M's com refers to the reading of "prÃïÃntika-"]  &
itare«Ãæ tu varïÃnÃæ  % daï¬a÷ prÃïÃntiko bhavet [M: prÃïÃntako]  // Mn_8.379 //

na jÃtu brÃhmaïaæ hanyÃt  $ sarvapÃpe«v api sthitam  &
rëÂrÃd enaæ bahi÷ kuryÃt  % samagra-dhanam ak«atam  // Mn_8.380 //

na brÃhmaïavadhÃd bhÆyÃn  $ adharmo vidyate bhuvi  &
tasmÃd asya vadhaæ rÃjà  % manasÃ9pi na cintayet  // Mn_8.381 //

vaiÓyaÓ cet k«atriyÃæ guptÃæ  $ vaiÓyÃæ và k«atriyo vrajet  &
yo brÃhmaïyÃm aguptÃyÃæ  % tÃv ubhau daï¬am arhata÷  // Mn_8.382 //

sahasraæ brÃhmaïo daï¬aæ  $ dÃpyo gupte tu te vrajan  &
ÓÆdrÃyÃæ k«atriya-viÓo÷  % sÃhasro vai bhaved dama÷ [M: ÓÆdrÃyÃ]  // Mn_8.383 //

k«atriyÃyÃm aguptÃyÃæ  $ vaiÓye pa¤caÓataæ dama÷  &
mÆtreïa mauï¬yam icchet tu  % k«atriyo daï¬am eva và [M: ­cchet tu]  // Mn_8.384 //

agupte k«atriyÃ-vaiÓye  $ ÓÆdrÃæ và brÃhmaïo vrajan  &
ÓatÃni pa¤ca daï¬ya÷ syÃt  % sahasraæ tv antyajastriyam  // Mn_8.385 //

yasya stena÷ pure nÃ7sti  $ nÃ7nyastrÅgo na du«Âa-vÃk  &
na sÃhasika-daï¬aghno  % sa rÃjà ÓakralokabhÃk  // Mn_8.386 //

ete«Ãæ nigraho rÃj¤a÷  $ pa¤cÃnÃæ vi«aye svake  &
sÃærÃjyak­t sajÃtye«u  % loke cai7va yaÓaskara÷  // Mn_8.387 //

­tvijaæ yas tyajed yÃjyo  $ yÃjyaæ ca rtvik tyajed yadi  &
Óaktaæ karmaïy adu«Âaæ ca  % tayor daï¬a÷ Óataæ Óatam  // Mn_8.388 //

na mÃtà na pità na strÅ  $ na putras tyÃgam arhati  &
tyajann apatitÃn etÃn  % rÃj¤Ã daï¬ya÷ ÓatÃni «a  // Mn_8.389 //

ÃÓrame«u dvijÃtÅnÃæ  $ kÃrye vivadatÃæ mitha÷  &
na vibrÆyÃn n­po dharmaæ  % cikÅr«an hitam Ãtmana÷  // Mn_8.390 //

yathÃrham etÃn abhyarcya  $ brÃhmaïai÷ saha pÃrthiva÷  &
sÃntvena praÓamayyÃ8dau  % svadharmaæ pratipÃdayet  // Mn_8.391 //

prativeÓyÃ1nuveÓyau ca  $ kalyÃïe viæÓatidvije  &
arhÃv abhojayan vipro  % daï¬am arhati mëakam  // Mn_8.392 //

Órotriya÷ Órotriyaæ sÃdhuæ  $ bhÆtik­tye«v abhojayan  &
tad-annaæ dviguïaæ dÃpyo  % hiraïyaæ cai7va mëakam [M: hairaïyaæ]  // Mn_8.393 //

andho ja¬a÷ pÅÂhasarpÅ  $ saptatyà sthaviraÓ ca ya÷  &
Órotriye«ÆpakurvaæÓ ca  % na dÃpyÃ÷ kena cit karam  // Mn_8.394 //

Órotriyaæ vyÃdhitÃ3rtau ca  $ bÃla-v­ddhÃv akiæcanam  &
mahÃkulÅnam Ãryaæ ca  % rÃjà saæpÆjayet sadà  // Mn_8.395 //

ÓÃlmalÅphalake Ólak«ïe  $ nenijyÃn nejaka÷ Óanai÷  &
na ca vÃsÃæsi vÃsobhir  % nirharen na ca vÃsayet  // Mn_8.396 //

tantuvÃyo daÓapalaæ  $ dadyÃd ekapalÃ1dhikam  &
ato 'nyathà vartamÃno  % dÃpyo dvÃdaÓakaæ damam  // Mn_8.397 //

ÓulkasthÃne«u kuÓalÃ÷  $ sarvapaïya-vicak«aïÃ÷  &
kuryur arghaæ yathÃpaïyaæ  % tato viæÓaæ n­po haret  // Mn_8.398 //

rÃj¤a÷ prakhyÃtabhÃï¬Ãni  $ prati«iddhÃni yÃni ca  &
tÃïi nirharato lobhÃt  % sarvahÃraæ haren n­pa÷  // Mn_8.399 //

ÓulkasthÃnaæ pariharann  $ akÃle kraya-vikrayÅ  &
mithyÃvÃdÅ ca saækhyÃne  % dÃpyo '«Âaguïam atyayam  // Mn_8.400 //

Ãgamaæ nirgamaæ sthÃnaæ  $ tathà v­ddhi-k«ayÃv ubhau  &
vicÃrya sarvapaïyÃnÃæ  % kÃrayet kraya-vikrayau  // Mn_8.401 //

pa¤carÃtre pa¤carÃtre  $ pak«e pak«e 'tha và gate  &
kurvÅta cai7«Ãæ pratyak«am  % arghasaæsthÃpanaæ n­pa÷  // Mn_8.402 //

tulÃmÃnaæ pratÅmÃnaæ  $ sarvaæ ca syÃt sulak«itam  &
«aÂsu «aÂsu ca mÃse«u  % punar eva parÅk«ayet  // Mn_8.403 //

païaæ yÃnaæ tare dÃpyaæ  $ pauru«o 'rdhapaïaæ tare  &
pÃdaæ paÓuÓ ca yo«ic ca  % pÃdÃrdhaæ riktaka÷ pumÃn [M: pÃde]  // Mn_8.404 //

bhÃï¬apÆrïÃni yÃnÃni  $ tÃryaæ dÃpyÃni sÃrata÷  &
riktabhÃï¬Ãni yat kiæ cit  % pumÃæsaÓ cÃ7paricchadÃ÷  // Mn_8.405 //

dÅrghÃdhvani yathÃdeÓaæ  $ yathÃkÃlaæ taro bhavet  &
nadÅtÅre«u tad vidyÃt  % samudre nÃ7sti lak«aïam  // Mn_8.406 //

garbhiïÅ tu dvimÃsÃdis  $ tathà pravrajito muni÷  &
brÃhmaïà liÇginaÓ cai7va  % na dÃpyÃs tÃrikaæ tare  // Mn_8.407 //

yan nÃvi kiæ cid dÃÓÃnÃæ  $ viÓÅryetÃ7parÃdhata÷  &
tad dÃÓair eva dÃtavyaæ  % samÃgamya svato 'æÓata÷  // Mn_8.408 //

e«a nauyÃyinÃm ukto  $ vyavahÃrasya nirïaya÷  &
dÃÓÃparÃdhatas toye  % daivike nÃ7sti nigraha÷  // Mn_8.409 //

vÃïijyaæ kÃrayed vaiÓyaæ  $ kusÅdaæ k­«im eva ca  &
paÓÆnÃæ rak«aïaæ cai7va  % dÃsyaæ ÓÆdraæ dvijanmanÃm  // Mn_8.410 //

k«atriyaæ cai7va vaiÓyaæ ca  $ brÃhmaïo v­ttikarÓitau  &
bibh­yÃd Ãn­Óaæsyena  % svÃni karmÃïi kÃrayet  // Mn_8.411 //

dÃsyaæ tu kÃrayaæl lobhÃd  $ brÃhmaïa÷ saæsk­tÃn dvijÃn  &
anicchata÷ prÃbhavatyÃd  % rÃj¤Ã daï¬ya÷ ÓatÃni «a  // Mn_8.412 //

ÓÆdraæ tu kÃrayed dÃsyaæ  $ krÅtam akrÅtam eva và  &
dÃsyÃyai7va hi s­«Âo 'sau  % brÃhmaïasya svayaæbhuvà  // Mn_8.413 //

na svÃminà nis­«Âo 'pi  $ ÓÆdro dÃsyÃd vimucyate  &
nisargajaæ hi tat tasya  % kas tasmÃt tad apohati  // Mn_8.414 //

dhvajÃh­to bhaktadÃso  $ g­haja÷ krÅta-dattrimau  &
paitriko daï¬adÃsaÓ ca  % saptai7te dÃsayonaya÷  // Mn_8.415 //

bhÃryà putraÓ ca dÃsaÓ ca  $ traya evÃ7dhanÃ÷ sm­tÃ÷  &
yat te samadhigacchanti  % yasya te tasya tad dhanam  // Mn_8.416 //

visrabdhaæ brÃhmaïa÷ ÓÆdrÃd  $ dravyo1pÃdÃnam Ãcaret  &
na hi tasyÃ7sti kiæ cit svaæ  % bhart­hÃrya-dhano hi sa÷  // Mn_8.417 //

vaiÓya-ÓÆdrau prayatnena  $ svÃni karmÃïi kÃrayet  &
tau hi cyutau svakarmabhya÷  % k«obhayetÃm idaæ jagat  // Mn_8.418 //

ahany ahany avek«eta  $ karmÃntÃn vÃhanÃni ca  &
Ãya-vyayau ca niyatÃv  % ÃkarÃn koÓam eva ca  // Mn_8.419 //

evaæ sarvÃn imÃn rÃjà  $ vyavahÃrÃn samÃpayan  &
vyapohya kilbi«aæ sarvaæ  % prÃpnoti paramÃæ gatim  // Mn_8.420 //


<B 9>

puru«asya striyÃÓ cai7va  $ dharme vartmani ti«Âhato÷ [M: dharmye]  &
saæyoge viprayoge ca  % dharmÃn vak«yÃmi ÓÃÓvatÃn  // Mn_9.1 //

asvatantrÃ÷ striya÷ kÃryÃ÷  $ puru«ai÷ svair divÃ-niÓam  &
vi«aye«u ca sajjantya÷  % saæsthÃpyà Ãtmano vaÓe  // Mn_9.2 //

pità rak«ati kaumÃre  $ bhartà rak«ati yauvane  &
rak«anti sthavire putrà  % na strÅ svÃtantryam arhati  // Mn_9.3 //

kÃle 'dÃtà pità vÃcyo  $ vÃcyaÓ cÃ7nupayan pati÷  &
m­te bhartari putras tu  % vÃcyo mÃtur arak«ità  // Mn_9.4 //

sÆk«mebhyo 'pi prasaÇgebhya÷  $ striyo rak«yà viÓe«ata÷ [M: striyÃ]  &
dvayor hi kulayo÷ Óokam  % Ãvaheyur arak«itÃ÷  // Mn_9.5 //

imaæ hi sarvavarïÃnÃæ  $ paÓyanto dharmam uttamam  &
yatante rak«ituæ bhÃryÃæ  % bhartÃro durbalà api  // Mn_9.6 //

svÃæ prasÆtiæ caritraæ ca  $ kulam ÃtmÃnam eva ca  &
svaæ ca dharmaæ prayatnena  % jÃyÃæ rak«an hi rak«ati  // Mn_9.7 //

patir bhÃryÃæ saæpraviÓya  $ garbho bhÆtve9ha jÃyate  &
jÃyÃyÃs tad dhi jÃyÃtvaæ  % yad asyÃæ jÃyate puna÷  // Mn_9.8 //

yÃd­Óaæ bhajate hi strÅ  $ sutaæ sÆte tathÃvidham  &
tasmÃt prajÃviÓuddhy-arthaæ  % striyaæ rak«et prayatnata÷  // Mn_9.9 //

na kaÓ cid yo«ita÷ Óakta÷  $ prasahya parirak«itum  &
etair upÃyayogais tu  % ÓakyÃs tÃ÷ parirak«itum  // Mn_9.10 //

arthasya saægrahe cai7nÃæ  $ vyaye cai7va niyojayet  &
Óauce dharme 'nnapaktyÃæ ca  % pÃriïÃhyasya vek«aïe  // Mn_9.11 //

arak«ità g­he ruddhÃ÷  $ puru«air ÃptakÃribhi÷  &
ÃtmÃnam Ãtmanà yÃs tu  % rak«eyus tÃ÷ surak«itÃ÷  // Mn_9.12 //

pÃnaæ durjanasaæsarga÷  $ patyà ca viraho 'Âanam  &
svapno 'nyagehavÃsaÓ ca  % nÃrÅsaædÆ«aïÃni «a  // Mn_9.13 //


nai7tà rÆpaæ parÅk«ante  $ nÃ8sÃæ vayasi saæsthiti÷  &
surÆpaæ và virÆpaæ và  % pumÃn ity eva bhu¤jate  // Mn_9.14 //

pauæÓcalyÃc calacittÃc ca  $ naisnehyÃc ca svabhÃvata÷ [M: nai÷snehyÃc]  &
rak«ità yatnato 'pÅ7ha  % bhart­«v età vikurvate  // Mn_9.15 //

evaæ svabhÃvaæ j¤ÃtvÃ0sÃæ  $ prajÃpatinisargajam  &
paramaæ yatnam Ãti«Âhet  % puru«o rak«aïaæ prati  // Mn_9.16 //

ÓayyÃ4sanam alaÇkÃraæ  $ kÃmaæ krodham anÃrjavam M:anÃryatÃm]  &
drohabhÃvaæ kucaryÃæ ca  % strÅbhyo manur akalpayat [M: drogdh­bhÃvaæ]  // Mn_9.17 //

nÃ7sti strÅïÃæ kriyà mantrair  $ iti dharme vyavasthiti÷  &
nir-indriyà hy amantrÃÓ ca  % strÅbhyo 'n­tam iti sthiti÷ [M: striyo]  // Mn_9.18 //

tathà ca Órutayo bahvyo  $ nigÅtà nigame«v api  &
svÃlak«aïyaparÅk«Ãrthaæ  % tÃsÃæ Ó­ïuta ni«k­tÅ÷  // Mn_9.19 //

yan me mÃtà pralulubhe  $ vicaranty apativratà  &
tan me reta÷ pità v­ÇktÃm  % ity asyai7tan nidarÓanam  // Mn_9.20 //

dhyÃyaty ani«Âaæ yat kiæ cit  $ pÃïigrÃhasya cetasà  &
tasyai7«a vyabhicÃrasya  % nihnava÷ samyag ucyate  // Mn_9.21 //

yÃd­g-guïena bhartrà strÅ  $ saæyujyeta yathÃvidhi  &
tÃd­g-guïà sà bhavati  % samudreïe7va nimnagà  // Mn_9.22 //

ak«amÃlà vasi«Âhena  $ saæyuktÃ9dhamayonijà  &
ÓÃraÇgÅ mandapÃlena  % jagÃmÃ7bhyarhaïÅyatÃm  // Mn_9.23 //

etÃÓ cÃ7nyÃÓ ca loke 'sminn  $ apak­«ÂaprasÆtaya÷ [M: avak­«ÂaprasÆtaya÷]  &
utkar«aæ yo«ita÷ prÃptÃ÷  % svai÷ svair bhart­guïai÷ Óubhai÷  // Mn_9.24 //


e«o9dità lokayÃtrà  $ nityaæ strÅ-puæsayo÷ Óubhà  &
pretye7ha ca sukho1darkÃn  % prajÃdharmÃn nibodhata  // Mn_9.25 //

prajanÃrthaæ mahÃ-bhÃgÃ÷  $ pÆjÃ1rhà g­hadÅptaya÷  &
striya÷ ÓriyaÓ ca gehe«u  % na viÓe«o 'sti kaÓ cana  // Mn_9.26 //

utpÃdanam apatyasya  $ jÃtasya paripÃlanam  &
pratyahaæ lokayÃtrÃyÃ÷  % pratyak«aæ strÅ nibandhanam [M: pratyarthaæ]  // Mn_9.27 //

apatyaæ dharmakÃryÃïi  $ ÓuÓrÆ«Ã ratir uttamà  &
dÃrÃ2dhÅnas tathà svarga÷  % pitÌïÃm ÃtmanaÓ ca ha  // Mn_9.28 //

patiæ yà nÃ7bhicarati  $ mano-vÃg-dehasaæyatà  &
sà bhart­lokÃn Ãpnoti  % sadbhi÷ sÃdhvÅ9ti co7cyate  // Mn_9.29 //

vyabhicÃrÃt tu bhartu÷ strÅ  $ loke prÃpnoti nindyatÃm  &
s­gÃlayoniæ cÃ8pnoti  % pÃparogaiÓ ca pŬyate [M: Ó­gÃlayoniæ]  // Mn_9.30 //


putraæ pratyuditaæ sadbhi÷  $ pÆrvajaiÓ ca mahar«ibhi÷  &
viÓvajanyam imaæ puïyam  % upanyÃsaæ nibodhata  // Mn_9.31 //

bhartari putraæ vijÃnanti  $ Órutidvaidhaæ tu kartari [M: bhartu÷]  &
Ãhur utpÃdakaæ ke cid  % apare k«etriïaæ vidu÷  // Mn_9.32 //

k«etrabhÆtà sm­tà nÃrÅ  $ bÅjabhÆta÷ sm­ta÷ pumÃn  &
k«etra-bÅjasamÃyogÃt  % saæbhava÷ sarvadehinÃm  // Mn_9.33 //

viÓi«Âaæ kutra cid bÅjaæ  $ strÅyonis tv eva kutra cit  &
ubhayaæ tu samaæ yatra  % sà prasÆti÷ praÓasyate  // Mn_9.34 //

bÅjasya cai7va yonyÃÓ ca  $ bÅjam utk­«Âam ucyate  &
sarvabhÆtaprasÆtir hi  % bÅjalak«aïalak«ità  // Mn_9.35 //

yÃd­Óaæ tÆ7pyate bÅjaæ  $ k«etre kÃlo1papÃdite  &
tÃd­g rohati tat tasmin  % bÅjaæ svair vya¤jitaæ guïai÷  // Mn_9.36 //

iyaæ bhÆmir hi bhÆtÃnÃæ  $ ÓÃÓvatÅ yonir ucyate  &
na ca yoniguïÃn kÃæÓ cid  % bÅjaæ pu«yati pu«Âi«u  // Mn_9.37 //

bhÆmÃv apy ekakedÃre  $ kÃlo1ptÃni k­«Åvalai÷  &
nÃnÃrÆpÃïi jÃyante  % bÅjÃnÅ7ha svabhÃvata÷  // Mn_9.38 //

vrÅhaya÷ ÓÃlayo mudgÃs  $ tilà mëÃs tathà yavÃ÷  &
yathÃbÅjaæ prarohanti  % laÓunÃnÅ7k«avas tathà  // Mn_9.39 //

anyad uptaæ jÃtam anyad  $ ity etan no7papadyate  &
upyate yad dhi yad bÅjaæ  % tat tad eva prarohati  // Mn_9.40 //

tat prÃj¤ena vinÅtena  $ j¤Ãna-vij¤Ãnavedinà  &
Ãyu«kÃmena vaptavyaæ  % na jÃtu parayo«iti  // Mn_9.41 //

atra gÃthà vÃyugÅtÃ÷  $ kÅrtayanti purÃvida÷  &
yathà bÅjaæ na vaptavyaæ  % puæsà paraparigrahe  // Mn_9.42 //

naÓyatÅ7«ur yathà viddha÷  $ khe viddham anuvidhyata÷  &
tathà naÓyati vai k«ipraæ  % bÅjaæ paraparigrahe [M: k«iptaæ]  // Mn_9.43 //

p­thor apÅ7mÃæ p­thivÅæ  $ bhÃryÃæ pÆrvavido vidu÷  &
sthÃïu-cchedasya kedÃram  % Ãhu÷ ÓÃlyavato m­gam  // Mn_9.44 //

etÃvÃn eva puru«o  $ yaj jÃyÃ0tmà praje9ti ha  &
viprÃ÷ prÃhus tathà cai7tad  % yo bhartà sà sm­tÃ1Çganà  // Mn_9.45 //

na ni«kraya-visargÃbhyÃæ  $ bhartur bhÃryà vimucyate  &
evaæ dharmaæ vijÃnÅma÷  % prÃk prajÃpatinirmitam  // Mn_9.46 //

sak­d aæÓo nipatati  $ sak­t kanyà pradÅyate  &
sak­d Ãha dadÃnÅ7ti trÅïy  % etÃni satÃæ sak­t [M: dadÃmÅ7ti]  // Mn_9.47 //

yathà go-'Óvo1«Âra-dÃsÅ«u  $ mahi«y ajÃ2vikÃsu ca  &
no7tpÃdaka÷ prajÃbhÃgÅ  % tathai9vÃ7nyÃÇganÃsv api  // Mn_9.48 //

ye 'k«etriïo bÅjavanta÷  $ parak«etrapravÃpiïa÷  &
te vai sasyasya jÃtasya  % na labhante phalaæ kva cit  // Mn_9.49 //

yad anyago«u v­«abho  $ vatsÃnÃæ janayec chatam  &
gominÃm eva te vatsà  % moghaæ skanditam Ãr«abham  // Mn_9.50 //

tathai9vÃ7k«etriïo bÅjaæ  $ parak«etrapravÃpiïa÷  &
kurvanti k«etriïÃm arthaæ  % na bÅjÅ labhate phalam  // Mn_9.51 //

phalaæ tv anabhisaædhÃya  $ k«etriïÃæ bÅjinÃæ tathà  &
pratyak«aæ k«etriïÃm artho  % bÅjÃd yonir galÅyasÅ [M: barÅyasÅ]  // Mn_9.52 //

kriyÃbhyupagamÃt tv etad  $ bÅjÃrthaæ yat pradÅyate  &
tasye7ha bhÃginau d­«Âau  % bÅjÅ k«etrika eva ca  // Mn_9.53 //

ogha-vÃtÃh­taæ bÅjaæ  $ yasya k«etre prarohati  &
k«etrikasyai7va tad bÅjaæ  % na vaptà labhate phalam [M: na bÅjÅ labhate phalam]  // Mn_9.54 //

e«a dharmo gavÃ1Óvasya  $ dÃsy-u«ÂrÃ1jÃ1vikasya ca  &
vihaæga-mahi«ÅïÃæ ca  % vij¤eya÷ prasavaæ prati  // Mn_9.55 //



etad va÷ sÃraphalgutvaæ  $ bÅja-yonyo÷ prakÅrtitam  &
ata÷ paraæ pravak«yÃmi  % yo«itÃæ dharmam Ãpadi  // Mn_9.56 //

bhrÃtur jye«Âhasya bhÃryà yà  $ gurupatny anujasya sà  &
yavÅyasas tu yà bhÃryà  % snu«Ã jye«Âhasya sà sm­tà  // Mn_9.57 //

jye«Âho yavÅyaso bhÃryÃæ  $ yavÅyÃn vÃ9grajastriyam  &
patitau bhavato gatvà  % niyuktÃv apy anÃpadi  // Mn_9.58 //

devarÃd và sapiï¬Ãd và  $ striyà samyaÇ niyuktayà  &
praje0psitÃÃ7dhigantavyà  % saætÃnasya parik«aye  // Mn_9.59 //

vidhavÃyÃæ niyuktas tu  $ gh­tÃkto vÃgyato niÓi  &
ekam utpÃdayet putraæ  % na dvitÅyaæ kathaæ cana  // Mn_9.60 //

dvitÅyam eke prajanaæ  $ manyante strÅ«u tadvida÷  &
anirv­taæ niyogÃrthaæ  % paÓyanto dharmatas tayo÷ [M: a-nirv­ttaæ]  // Mn_9.61 //

vidhavÃyÃæ niyogÃrthe  $ nirv­tte tu yathÃvidhi [M: niv­tte]  &
guruvac ca snu«Ãvac ca  % varteyÃtÃæ parasparam  // Mn_9.62 //

niyuktau yau vidhiæ hitvà  $ varteyÃtÃæ tu kÃmata÷  &
tÃv ubhau patitau syÃtÃæ  % snu«Ãga-gurutalpagau  // Mn_9.63 //

nÃ7nyasmin vidhavà nÃrÅ  $ niyoktavyà dvijÃtibhi÷  &
anyasmin hi niyu¤jÃnà  % dharmaæ hanyu÷ sanÃtanam  // Mn_9.64 //

no7dvÃhike«u mantre«u  $ niyoga÷ kÅrtyate kva cit  &
na vivÃhavidhÃv uktaæ  % vidhavÃvedanaæ puna÷  // Mn_9.65 //

ayaæ dvijair hi vidvadbhi÷  $ paÓudharmo vigarhita÷  &
manu«yÃïÃm api prokto  % vene rÃjyaæ praÓÃsati  // Mn_9.66 //

sa mahÅm akhilÃæ bhu¤jan  $ rÃjar«ipravara÷ purà  &
varïÃnÃæ saækaraæ cakre  % kÃmo1pahata-cetana÷  // Mn_9.67 //

tata÷ prabh­ti yo mohÃt  $ pramÅta-patikÃæ striyam  &
niyojayaty apatyÃrthaæ  % taæ vigarhanti sÃdhava÷  // Mn_9.68 //

yasyà mriyeta kanyÃyà  $ vÃcà satye k­te pati÷  &
tÃm anena vidhÃnena  % nijo vindeta devara÷  // Mn_9.69 //

yathÃvidhy adhigamyai7nÃæ  $ Óukla-vastrÃæ Óuci-vratÃm  &
mitho bhajetÃ8 prasavÃt  % sak­t-sak­d ­tÃv-­tau  // Mn_9.70 //


na dattvà kasya cit kanyÃæ  $ punar dadyÃd vicak«aïa÷  &
dattvà puna÷ prayacchan hi  % prÃpnoti puru«Ãn­tam  // Mn_9.71 //

vidhivat pratig­hyÃ7pi  $ tyajet kanyÃæ vigarhitÃm  &
vyÃdhitÃæ vipradu«ÂÃæ và  % chadmanà co7papÃditÃm  // Mn_9.72 //

yas tu do«avatÅæ kanyÃm  $ anÃkhyÃyo7papÃdayet  &
tasya tad vitathaæ kuryÃt  % kanyÃdÃtur durÃtmana÷  // Mn_9.73 //


vidhÃya v­ttiæ bhÃryÃyÃ÷  $ pravaset kÃryavÃn nara÷  &
av­ttikarÓità hi strÅ  % pradu«yet sthitimaty api  // Mn_9.74 //

vidhÃya pro«ite v­ttiæ  $ jÅven niyamam Ãsthità  &
pro«ite tv avidhÃyai7va  % jÅvec chilpair agarhitai÷  // Mn_9.75 //

pro«ito dharmakÃryÃrthaæ  $ pratÅk«yo '«Âau nara÷ samÃ÷  &
vidyÃrthaæ «a¬ yaÓo-'rthaæ và  % kÃmÃrthaæ trÅæs tu vatsarÃn  // Mn_9.76 //


saævatsaraæ pratÅk«eta  $ dvi«antÅæ yo«itaæ pati÷ [M: dvi«ÃïÃæ]  &
Ærdhvaæ saævatsarÃt tv enÃæ  % dÃyaæ h­tvà na saævaset  // Mn_9.77 //

atikrÃmet pramattaæ yà  $ mattaæ rogÃrtam eva và  &
sà trÅn mÃsÃn parityÃjyà  % vibhÆ«aïa-paricchadà  // Mn_9.78 //

unmattaæ patitaæ klÅbam  $ abÅjaæ pÃparogiïam  &
na tyÃgo 'sti dvi«antyÃÓ ca  % na ca dÃyÃpavartanam  // Mn_9.79 //

madyapÃ9sÃdhuv­ttà ca  $ pratikÆlà ca yà bhavet [M: madyapÃ1satyav­ttÃ]  &
vyÃdhità vÃ9dhivettavyà  % hiæsrÃ9rthaghnÅ ca sarvadà  // Mn_9.80 //

vandhyëÂame 'dhivedyÃ-'abde  $ daÓame tu m­ta-prajà  &
ekÃdaÓe strÅjananÅ  % sadyas tv apriyavÃdinÅ  // Mn_9.81 //

yà rogiïÅ syÃt tu hità  $ saæpannà cai7va ÓÅlata÷  &
sÃ9nuj¤ÃpyÃ7dhivettavyà  % nÃ7vamÃnyà ca karhi cit  // Mn_9.82 //

adhivinnà tu yà nÃrÅ  $ nirgacched ru«ità g­hÃt  &
sà sadya÷ saæniroddhavyà  % tyÃjyà và kulasaænidhau  // Mn_9.83 //

prati«iddhÃ9pi ced yà tu  $ madyam abhyudaye«v api [ M: prati«edhe pibed yà tu]  &
prek«Ã-samÃjaæ gacched và  % sà daï¬yà k­«ïalÃni «a  // Mn_9.84 //



yadi svÃÓ cÃ7parÃÓ cai7va  $ vinderan yo«ito dvijÃ÷  &
tÃsÃæ varïakrameïa syÃj  % jye«Âhyaæ pÆjà ca veÓma ca  // Mn_9.85 //

bhartu÷ ÓarÅraÓuÓrÆ«Ãæ  $ dharmakÃryaæ ca naityakam  &
svà cai7va kuryÃt sarve«Ãæ  % nÃ7svajÃti÷ kathaæ cana [M: svà svai9va]  // Mn_9.86 //

yas tu tat kÃrayen mohÃt  $ sa-jÃtyà sthitayÃ9nyayà  &
yathà brÃhmaïacÃï¬Ãla÷  % pÆrvad­«Âas tathai9va sa÷  // Mn_9.87 //



utk­«ÂÃyÃ7bhirÆpÃya  $ varÃya sad­ÓÃya ca  &
aprÃptÃm api tÃæ tasmai  % kanyÃæ dadyÃd yathÃvidhi  // Mn_9.88 //

kÃmam à maraïÃt ti«Âhed  $ g­he kanyà rtumaty api  &
na cai7vai7nÃæ prayaccet tu  % guïa-hÅnÃya karhi cit  // Mn_9.89 //

trÅïi var«Ãïy udÅk«eta  $ kumÃry ­tumatÅ satÅ  &
Ærdhvaæ tu kÃlÃd etasmÃd  % vindeta sad­Óaæ patim  // Mn_9.90 //

adÅyamÃnà bhartÃram  $ adhigacched yadi svayam  &
nai7na÷ kiæ cid avÃpnoti  % na ca yaæ sÃ9dhigacchati  // Mn_9.91 //

alaÇkÃraæ nÃ8dadÅta  $ pitryaæ kanyà svayaævarà  &
mÃt­kaæ bhrÃt­dattaæ và  % stenà syÃd yadi taæ haret  // Mn_9.92 //

pitre na dadyÃc chulkaæ tu  $ kanyÃm ­tumatÅæ haran  &
sa ca svÃmyÃd atikrÃmed  % ­tÆnÃæ pratirodhanÃt  // Mn_9.93 //

triæÓadvar«o vahet kanyÃæ  $ h­dyÃæ dvÃdaÓavÃr«ikÅm  &
trya«Âavar«o '«Âavar«Ãæ và  % dharme sÅdati satvara÷  // Mn_9.94 //

devadattÃæ patir bhÃryÃæ  $ vindate ne7cchayÃ0tmana÷  &
tÃæ sÃdhvÅæ bibh­yÃn nityaæ  % devÃnÃæ priyam Ãcaran  // Mn_9.95 //

prajanÃrthaæ striya÷ s­«ÂÃ÷  $ saætÃnÃrthaæ ca mÃnava÷  &
tasmÃt sÃdhÃraïo dharma÷  % Órutau patnyà saho1dita÷  // Mn_9.96 //

kanyÃyÃæ datta-ÓulkÃyÃæ  $ mriyeta yadi Óulkada÷  &
devarÃya pradÃtavyà  % yadi kanyÃ9numanyate  // Mn_9.97 //

ÃdadÅta na ÓÆdro 'pi  $ Óulkaæ duhitaraæ dadan  &
Óulkaæ hi g­hïan kurute  % channaæ duhit­vikrayam  // Mn_9.98 //

etat tu na pare cakrur  $ nÃ7pare jÃtu sÃdhava÷  &
yad anyasya pratij¤Ãya  % punar anyasya dÅyate  // Mn_9.99 //

nÃ7nuÓuÓruma jÃtv etat  $ pÆrve«v api hi janmasu  &
Óulka-saæj¤ena mÆlyena  % channaæ duhit­vikrayam  // Mn_9.100 //

anyonyasyÃ7vyabhicÃro  $ bhaved Ã-maraïÃntika÷  &
e«a dharma÷ samÃsena  % j¤eya÷ strÅ-puæsayo÷ para÷  // Mn_9.101 //

tathà nityaæ yateyÃtÃæ  $ strÅ-puæsau tu k­ta-kriyau  &
yathà nÃbhicaretÃæ tau  % viyuktÃv itaretaram [M: nÃ7ticaretÃæ]  // Mn_9.102 //

e«a strÅ-puæsayor ukto  $ dharmo vo ratisaæhita÷  &
Ãpady apatyaprÃptiÓ ca  % dÃyadharmaæ nibodhata  // Mn_9.103 //



Ærdhvaæ pituÓ ca mÃtuÓ ca  $ sametya bhrÃtara÷ samam  &
bhajeran pait­kaæ riktham  % anÅÓÃs te hi jÅvato÷  // Mn_9.104 //

jye«Âha eva tu g­hïÅyÃt  $ pitryaæ dhanam aÓe«ata÷  &
Óe«Ãs tam upajÅveyur  % yathai9va pitaraæ tathà  // Mn_9.105 //

jye«Âhena jÃtamÃtreïa  $ putrÅ bhavati mÃnava÷  &
pitÌïÃm an­ïaÓ cai7va  % sa tasmÃt sarvam arhati  // Mn_9.106 //

yasminn ­ïaæ saænayati  $ yena cÃ7nantyam aÓnute  &
sa eva dharmaja÷ putra÷  % kÃmajÃn itarÃn vidu÷  // Mn_9.107 //

pite9va pÃlayet pÆtrÃn  $ jye«Âho bhrÃtÌï yavÅyasa÷  &
putravac cÃ7pi varteran  % jye«Âhe bhrÃtari dharmata÷  // Mn_9.108 //

jye«Âha÷ kulaæ vardhayati  $ vinÃÓayati và puna÷  &
jye«Âha÷ pÆjyatamo loke  % jye«Âha÷ sadbhir agarhita÷  // Mn_9.109 //

yo jye«Âho jye«Âha-v­tti÷ syÃn  $ mÃte9va sa pite9va sa÷  &
ajye«Âhav­ttir yas tu syÃt  % sa saæpÆjyas tu bandhuvat  // Mn_9.110 //

evaæ saha vaseyur và  $ p­thag và dharmakÃmyayà  &
p­thag vivardhate dharmas  % tasmÃd dharmyà p­thakkriyà  // Mn_9.111 //

jye«Âhasya viæÓa uddhÃra÷  $ sarvadravyÃc ca yad varam  &
tato 'rdhaæ madhyamasya  % syÃt turÅyaæ tu yavÅyasa÷  // Mn_9.112 //

jye«ÂhaÓ cai7va kani«ÂhaÓ ca  $ saæharetÃæ yatho2ditam  &
ye 'nye jye«Âha-kani«ÂhÃbhyÃæ  % te«Ãæ syÃn madhyamaæ dhanam  // Mn_9.113 //

sarve«Ãæ dhanajÃtÃnÃm  $ ÃdadÅtÃ7gryam agraja÷  &
yac ca sÃtiÓayaæ kiæ cid  % daÓataÓ cÃ8pnuyÃd varam  // Mn_9.114 //

uddhÃro na daÓasv asti  $ saæpannÃnÃæ svakarmasu  &
yat kiæ cid eva deyaæ tu  % jyÃyase mÃna-vardhanam  // Mn_9.115 //

evaæ samuddh­to1ddhÃre  $ samÃn aæÓÃn prakalpayet  &
uddhÃre 'nuddh­te tv e«Ãm  % iyaæ syÃd aæÓakalpanà  // Mn_9.116 //

ekÃdhikaæ harej jye«Âha÷  $ putro 'dhyardhaæ tato 'nuja÷  &
aæÓam aæÓaæ yavÅyÃæsa  % iti dharmo vyavasthita÷  // Mn_9.117 //

svebhyo 'æÓebhyas tu kanyÃbhya÷  $ pradadyur bhrÃtara÷ p­thak [M: svÃbhya÷ svÃbhyas tu]  &
svÃt svÃd aæÓÃc caturbhÃgaæ  % patitÃ÷ syur aditsava÷  // Mn_9.118 //

ajÃ3vikaæ sai1kaÓaphaæ  $ na jÃtu vi«amaæ bhajet [M: ajÃ3vikaæ cai7kaÓaphaæ]  &
ajÃ3vikaæ tu vi«amaæ  % jye«Âhasyai7va vidhÅyate  // Mn_9.119 //

yavÅyä jye«ÂhabhÃryÃyÃæ  $ putram utpÃdayed yadi  &
samas tatra vibhÃga÷ syÃd  % iti dharmo vyavasthita÷  // Mn_9.120 //

upasarjanaæ pradhÃnasya  $ dharmato no7papadyate  &
pità pradhÃnaæ prajane  % tasmÃd dharmeïa taæ bhajet  // Mn_9.121 //

putra÷ kani«Âho jye«ÂhÃyÃæ  $ kani«ÂhÃyÃæ ca pÆrvaja÷  &
kathaæ tatra vibhÃga÷ syÃd  % iti cet saæÓayo bhavet  // Mn_9.122 //

ekaæ v­«abham uddhÃraæ  $ saæhareta sa pÆrvaja÷  &
tato 'pare jye«Âhav­«Ãs  % tad-ÆnÃnÃæ svamÃt­ta÷  // Mn_9.123 //

jye«Âhas tu jÃto jye«ÂhÃyÃæ  $ hared v­«abha-«o¬aÓÃ÷  &
tata÷ svamÃt­ta÷ Óe«Ã  % bhajerann iti dhÃraïà  // Mn_9.124 //

sad­ÓastrÅ«u jÃtÃnÃæ  $ putrÃïÃm aviÓe«ata÷  &
na mÃt­to jyai«Âhyam asti  % janmato jyai«Âhyam ucyate  // Mn_9.125 //

janmajye«Âhena cÃ8hvÃnaæ  $ subrahmaïyÃsv api sm­tam  &
yamayoÓ cai7va garbhe«u  % janmato jye«Âhatà sm­tà  // Mn_9.126 //



aputro 'nena vidhinà  $ sutÃæ kurvÅta putrikÃm  &
yad apatyaæ bhaved asyÃæ  % tan mama syÃt svadhÃkaram  // Mn_9.127 //

anena tu vidhÃnena  $ purà cakre 'tha putrikÃ÷  &
viv­ddhyarthaæ svavaæÓasya  % svayaæ dak«a÷ prajÃpati÷  // Mn_9.128 //

dadau sa daÓa dharmÃya  $ kaÓyapÃya trayodaÓa  &
somÃya rÃj¤e satk­tya  % prÅtÃ3tmà saptaviæÓatim  // Mn_9.129 //

yathai9vÃ8tmà tathà putra÷  $ putreïa duhità samà  &
tasyÃm Ãtmani ti«ÂhantyÃæ  % katham anyo dhanaæ haret  // Mn_9.130 //

mÃtus tu yautakaæ yat syÃt  $ kumÃrÅbhÃga eva sa÷  &
dauhitra eva ca hared  % aputrasyÃ7khilaæ dhanam  // Mn_9.131 //

dauhitro hy akhilaæ riktham  $ aputrasya pitur haret  &
sa eva dadyÃd dvau piï¬au  % pitre mÃtÃmahÃya ca  // Mn_9.132 //

pautra-dauhitrayor loke  $ na viÓe«o 'sti dharmata÷  &
tayor hi mÃtÃ-pitarau  % saæbhÆtau tasya dehata÷  // Mn_9.133 //

putrikÃyÃæ k­tÃyÃæ tu  $ yadi putro 'nujÃyate  &
samas tatra vibhÃga÷ syÃj  % jye«Âhatà nÃ7sti hi striyÃ÷  // Mn_9.134 //

aputrÃyÃæ m­tÃyÃæ tu  $ putrikÃyÃæ kathaæ cana  &
dhanaæ tat putrikÃbhartà  % haretai7vÃ7vicÃrayan  // Mn_9.135 //

ak­tà và k­tà vÃ9pi  $ yaæ vindet sad­ÓÃt sutam  &
pautrÅ mÃtÃmahas tena  % dadyÃt piï¬aæ hared dhanam  // Mn_9.136 //

putreïa lokä jayati  $ pautreïÃ8nantyam aÓnute  &
atha putrasya pautreïa  % bradhnasyÃ8pnoti vi«Âapam  // Mn_9.137 //

puæ-nÃmno narakÃd yasmÃt  $ trÃyate pitaraæ suta÷  &
tasmÃt putra iti prokta÷  % svayam eva svayaæbhuvà  // Mn_9.138 //

pautra-dauhitrayor loke  $ viÓe«o no7papadyate  &
dauhitro 'pi hy amutrai7naæ  % saætÃrayati pautravat  // Mn_9.139 //

mÃtu÷ prathamata÷ piï¬aæ  $ nirvapet putrikÃsuta÷  &
dvitÅyaæ tu pitus tasyÃs  % t­tÅyaæ tatpitu÷ pitu÷  // Mn_9.140 //



upapanno guïai÷ sarvai÷  $ putro yasya tu dattrima÷  &
sa haretai7va tadrikthaæ  % saæprÃpto 'py anyagotrata÷  // Mn_9.141 //

gotra-rikthe janayitur  $ na hared dattrima÷ kva cit  &
gotra-rikthÃnuga÷ piï¬o  % vyapaiti dadata÷ svadhà  // Mn_9.142 //



aniyuktÃsutaÓ cai7va  $ putriïyÃ0ptaÓ ca devarÃt  &
ubhau tau nÃ7rhato bhÃgaæ  % jÃrajÃtaka-kÃmajau  // Mn_9.143 //

niyuktÃyÃm api pumÃn  $ nÃryÃæ jÃto 'vidhÃnata÷  &
nai7vÃ7rha÷ pait­kaæ rikthaæ  % patito1tpÃdito hi sa÷  // Mn_9.144 //

haret tatra niyuktÃyÃæ  $ jÃta÷ putro yathÃ9urasa÷  &
k«etrikasya tu tad bÅjaæ  % dharmata÷ prasavaÓ ca sa÷  // Mn_9.145 //

dhanaæ yo bibh­yÃd bhrÃtur  $ m­tasya striyam eva ca  &
so 'patyaæ bhrÃtur utpÃdya  % dadyÃt tasyai7va taddhanam  // Mn_9.146 //

yà niyuktÃ9nyata÷ putraæ  $ devarÃd vÃ9py avÃpnuyÃt  &
taæ kÃmajam arikthÅyaæ  % v­tho2tpannaæ pracak«ate [M: mithyo2tpannaæ]  // Mn_9.147 //

etad vidhÃnaæ vij¤eyaæ  $ vibhÃgasyai7kayoni«u  &
bahvÅ«u cai7kajÃtÃnÃæ  % nÃnÃstrÅ«u nibodhata  // Mn_9.148 //



brÃhmaïasyÃ7nupÆrvyeïa  $ catasras tu yadi striya÷  &
tÃsÃæ putre«u jÃte«u  % vibhÃge 'yaæ vidhi÷ sm­ta÷  // Mn_9.149 //

kÅnÃÓo gov­«o yÃnam  $ alaÇkÃraÓ ca veÓma ca  &
viprasyÃ7uddhÃrikaæ deyam  % ekÃæÓaÓ ca pradhÃnata÷  // Mn_9.150 //

tryaæÓaæ dÃyÃd dhared vipro  $ dvÃv aæÓau k«atriyÃsuta÷  &
vaiÓyÃja÷ sÃ1rdham evÃ7æÓam  % aæÓaæ ÓÆdrÃsuto haret  // Mn_9.151 //

sarvaæ và rikthajÃtaæ tad  $ daÓadhà parikalpya ca  &
dharmyaæ vibhÃgaæ kurvÅta  % vidhinÃ9nena dharmavit  // Mn_9.152 //

caturo 'æÓÃn hared vipras  $ trÅn aæÓÃn k«atriyÃsuta÷  &
vaiÓyÃputro hared dvyaæÓaæ  % aæÓaæ ÓÆdrÃsuto haret  // Mn_9.153 //

yady api syÃt tu sat-putro 'py  $ asat-putro 'pi và bhavet [M: yady api syÃt tu sat-putro yady aputro 'pi và bhavet]  &
nÃ7dhikaæ daÓamÃd dadyÃc  % chÆdrÃputrÃya dharmata÷  // Mn_9.154 //

brÃhmaïa-k«atriya-viÓÃæ  $ ÓÆdrÃputro na rikthabhÃk  &
yad evÃ7sya pità dadyÃt  % tad evÃ7sya dhanaæ bhavet  // Mn_9.155 //

sama-varïÃsu và jÃtÃ÷  $ sarve putrà dvijanmanÃm  &
uddhÃraæ jyÃyase dattvà  % bhajerann itare samam  // Mn_9.156 //

ÓÆdrasya tu savarïai9va  $ nÃ7nyà bhÃryà vidhÅyate  &
tasyÃæ jÃtÃ÷ samÃ1æÓÃ÷ syur  % yadi putraÓataæ bhavet  // Mn_9.157 //


putrÃn dvÃdaÓa yÃn Ãha  $ nÌïÃæ svÃyaæbhuvo manu÷  &
te«Ãæ «a¬ bandhu-dÃyÃdÃ÷  % «a¬ adÃyÃda-bÃndhavÃ÷  // Mn_9.158 //

aurasa÷ k«etrajaÓ cai7va  $ datta÷ k­trima eva ca  &
gƬho1tpanno 'paviddhaÓ ca  % dÃyÃdà bÃndhavÃÓ ca «a  // Mn_9.159 //

kÃnÅnaÓ ca saho¬haÓ ca  $ krÅta÷ paunarbhavas tathà  &
svayaædattaÓ ca ÓaudraÓ ca  % «a¬ adÃyÃda-bÃndhavÃ÷  // Mn_9.160 //

yÃd­Óaæ phalam Ãpnoti  $ kuplavai÷ saætara¤ jalam  &
tÃd­Óaæ phalam Ãpnoti  % kuputrai÷ saætaraæs tama÷  // Mn_9.161 //

yady ekarikthinau syÃtÃm  $ aurasa-k«etrajau sutau  &
yasya yat pait­kaæ rikthaæ  % sa tad g­hïÅta ne7tara÷  // Mn_9.162 //

eka evÃ7urasa÷ putra÷  $ pitryasya vasuna÷ prabhu÷  &
Óe«ÃïÃm Ãn­ÓaæsyÃrthaæ  % pradadyÃt tu prajÅvanam  // Mn_9.163 //

«a«Âhaæ tu k«etrajasyÃ7æÓaæ  $ pradadyÃt pait­kÃd dhanÃt  &
auraso vibhajan dÃyaæ  % pitryaæ pa¤camam eva và  // Mn_9.164 //

aurasa-k«etrajau putrau  $ pit­-rikthasya bhÃginau  &
daÓÃ7pare tu kramaÓo  % gotra-rikthÃæÓabhÃgina÷  // Mn_9.165 //

svak«etre saæsk­tÃyÃæ tu  $ svayam utpÃdayed dhi yam  &
tam aurasaæ vijÃnÅyÃt  % putraæ prÃthamakalpikam  // Mn_9.166 //

yas talpaja÷ pramÅtasya  $ klÅbasya vyÃdhitasya và  &
svadharmeïa niyuktÃyÃæ  % sa putra÷ k«etraja÷ sm­ta÷  // Mn_9.167 //

mÃtà pità và dadyÃtÃæ  $ yam adbhi÷ putram Ãpadi  &
sad­Óaæ prÅtisaæyuktaæ  % sa j¤eyo dattrima÷ suta÷  // Mn_9.168 //

sad­Óaæ tu prakuryÃd yaæ  $ guïa-do«a-vicak«aïam  &
putraæ putraguïair yuktaæ  % sa vij¤eyaÓ ca k­trima÷  // Mn_9.169 //

utpadyate g­he yas tu  $ na ca j¤Ãyeta kasya sa÷  &
sa g­he gƬha utpannas  % tasya syÃd yasya talpaja÷  // Mn_9.170 //

mÃtÃ-pit­bhyÃm uts­«Âaæ  $ tayor anyatareïa và  &
yaæ putraæ parig­hïÅyÃd  % apaviddha÷ sa ucyate  // Mn_9.171 //

pit­veÓmani kanyà tu  $ yaæ putraæ janayed raha÷  &
taæ kÃnÅnaæ vaden nÃmnà  % vo¬hu÷ kanyÃ-samudbhavam  // Mn_9.172 //

yà garbhiïÅ saæskriyate  $ j¤ÃtÃ2j¤ÃtÃ9pi và satÅ  &
vo¬hu÷ sa garbho bhavati  % saho¬ha iti co7cyate  // Mn_9.173 //

krÅïÅyÃd yas tv apatyÃrthaæ  $ mÃtÃ-pitror yam antikÃt  &
sa krÅtaka÷ sutas tasya  % sad­Óo 'sad­Óo 'pi và  // Mn_9.174 //

yà patyà và parityaktà $ vidhavà và svaye9cchayà &
utpÃdayet punar bhÆtvà  % sa paunarbhava ucyate  // Mn_9.175 //

sà ced ak«ata-yoni÷ syÃd  $ gata-pratyÃgatÃ9pi và  &
paunarbhavena bhartrà sà  % puna÷ saæskÃram arhati  // Mn_9.176 //

mÃtÃ-pit­-vihÅno yas  $ tyakto và syÃd akÃraïÃt  &
ÃtmÃnam arpayed yasmai  % svayaædattas tu sa sm­ta÷  // Mn_9.177 //

yaæ brÃhmaïas tu ÓÆdrÃyÃæ  $ kÃmÃd utpÃdayet sutam  &
sa pÃrayann eva Óavas  % tasmÃt pÃraÓava÷ sm­ta÷  // Mn_9.178 //

dÃsyÃæ và dÃsadÃsyÃæ và  $ ya÷ ÓÆdrasya suto bhavet  &
so 'nuj¤Ãto hared aæÓam  % iti dharmo vyavasthita÷  // Mn_9.179 //

k«etrajÃ3dÅn sutÃn etÃn  $ ekÃdaÓa yatho2ditÃn  &
putrapratinidhÅn Ãhu÷  % kriyÃlopÃn manÅ«iïa÷  // Mn_9.180 //

ya ete 'bhihitÃ÷ putrÃ÷  $ prasaÇgÃd anyabÅjajÃ÷  &
yasya te bÅjato jÃtÃs  % tasya te ne7tarasya tu  // Mn_9.181 //

bhrÃtÌïÃm ekajÃtÃnÃm  $ ekaÓ cet putravÃn bhavet  &
sarvÃæs tÃæs tena putreïa  % putriïo manur abravÅt  // Mn_9.182 //

sarvÃsÃm eka-patnÅnÃm  $ ekà cet putriïÅ bhavet  &
sarvÃs tÃs tena putreïa  % prÃha putravatÅr manu÷  // Mn_9.183 //

Óreyasa÷ Óreyaso 'lÃbhe  $ pÃpÅyÃn riktham arhati  &
bahavaÓ cet tu sad­ÓÃ÷  % sarve rikthasya bhÃgina÷  // Mn_9.184 //

na bhrÃtaro na pitara÷  $ putrà rikthaharÃ÷ pitu÷  &
pità hared aputrasya  % rikthaæ bhrÃtara eva ca  // Mn_9.185 //

trayÃïÃm udakaæ kÃryaæ  $ tri«u piï¬a÷ pravartate  &
caturtha÷ saæpradÃtai9«Ãæ  % pa¤camo no7papadyate  // Mn_9.186 //



anantara÷ sapiï¬Ãd yas  $ tasya tasya dhanaæ bhavet  &
ata Ærdhvaæ sakulya÷ syÃd  % ÃcÃrya÷ Ói«ya eva và  // Mn_9.187 //

sarve«Ãm apy abhÃve tu  $ brÃhmaïà rikthabhÃgina÷  &
traividyÃ÷ Óucayo dÃntÃs  % tathà dharmo na hÅyate  // Mn_9.188 //

ahÃryaæ brÃhmaïadravyaæ  $ rÃj¤Ã nityam iti sthiti÷  &
itare«Ãæ tu varïÃnÃæ  % sarvÃ1bhÃve haren n­pa÷  // Mn_9.189 //

saæsthitasyÃ7napatyasya  $ sagotrÃt putram Ãharet  &
tatra yad rikthajÃtaæ syÃt  % tat tasmin pratipÃdayet  // Mn_9.190 //


dvau tu yau vivadeyÃtÃæ  $ dvÃbhyÃæ jÃtau striyà dhane  &
tayor yad yasya pitryaæ syÃt  % tat sa g­hïÅta ne7tara÷  // Mn_9.191 //

jananyÃæ saæsthitÃyÃæ tu  $ samaæ sarve saho1darÃ÷  &
bhajeran mÃt­kaæ rikthaæ  % bhaginyaÓ ca sa-nÃbhaya÷  // Mn_9.192 //

yÃs tÃsÃæ syur duhitaras  $ tÃsÃm api yathÃrhata÷ [H: tasyÃæ]  &
mÃtÃmahyà dhanÃt kiæ cit  % pradeyaæ prÅtipÆrvakam  // Mn_9.193 //

adhyagny-adhyÃvÃhanikaæ  $ dattaæ ca prÅtikarmaïi  &
bhrÃt­-mÃt­-pit­prÃptaæ  % «a¬vidhaæ strÅdhanaæ sm­tam  // Mn_9.194 //

anvÃdheyaæ ca yad dattaæ  $ patyà prÅtena cai7va yat  &
patyau jÅvati v­ttÃyÃ÷  % prajÃyÃs tad dhanaæ bhavet  // Mn_9.195 //

brÃhma-daivÃ3r«a-gÃndharva-  $ prÃjÃpatye«u yad vasu  &
aprajÃyÃm atÅtÃyÃæ  % bhartur eva tad i«yate  // Mn_9.196 //

yat tv asyÃ÷ syÃd dhanaæ dattaæ  $ vivÃhe«v ÃsurÃ3di«u  &
aprajÃyÃm atÅtÃyÃæ  % mÃtÃ-pitros tad i«yate  // Mn_9.197 //

striyÃæ tu yad bhaved vittaæ  $ pitrà dattaæ kathaæ cana  &
brÃhmaïÅ tad dharet kanyà  % tadapatyasya và bhavet  // Mn_9.198 //

na nirhÃraæ striya÷ kuryu÷  $ kuÂumbÃd bahumadhyagÃt  &
svakÃd api ca vittÃd dhi  % svasya bhartur anÃj¤ayà  // Mn_9.199 //

patyau jÅvati ya÷ strÅbhir  $ alaÇkÃro dh­to bhavet  &
na taæ bhajeran dÃyÃdà  % bhajamÃnÃ÷ patanti te  // Mn_9.200 //

anaæÓau klÅba-patitau  $ jÃtyandha-badhirau tathà  &
unmatta-ja¬a-mÆkÃÓ ca  % ye ca ke cin nir-indriyÃ÷  // Mn_9.201 //

sarve«Ãm api tu nyÃyyaæ  $ dÃtuæ Óaktyà manÅ«iïà  &
grÃsÃ3cchÃdanam atyantaæ  % patito hy adadad bhavet  // Mn_9.202 //

yady arthità tu dÃrai÷ syÃt  $ klÅbÃdÅnÃæ kathaæ cana  &
te«Ãm utpanna-tantÆnÃm  % apatyaæ dÃyam arhati  // Mn_9.203 //

yat kiæ cit pitari prete  $ dhanaæ jye«Âho 'dhigacchati  &
bhÃgo yavÅyasÃæ tatra  % yadi vidyÃnupÃlina÷  // Mn_9.204 //

avidyÃnÃæ tu sarve«Ãæ  $ ÅhÃtaÓ ced dhanaæ bhavet  &
samas tatra vibhÃga÷ syÃd  % apitrya iti dhÃraïà  // Mn_9.205 //

vidyÃdhanaæ tu yady asya  $ tat tasyai7va dhanaæ bhavet  &
maitryam audvÃhikaæ cai7va  % mÃdhuparkikam eva ca  // Mn_9.206 //

bhrÃtÌïÃæ yas tu ne8heta  $ dhanaæ Óakta÷ svakarmaïà  &
sa nirbhÃjya÷ svakÃd aæÓÃt  % kiæ cid dattvo9pajÅvanam  // Mn_9.207 //

anupaghnan pit­dravyaæ  $ Órameïa yad upÃrjitam  &
svayam Åhitalabdhaæ tan  % nÃ7kÃmo dÃtum arhati  // Mn_9.208 //

pait­kaæ tu pità dravyam  $ anavÃptaæ yad ÃpnuyÃt  &
na tat putrair bhajet sÃrdham  % akÃma÷ svayam arjitam  // Mn_9.209 //

vibhaktÃ÷ saha jÅvanto  $ vibhajeran punar yadi  &
samas tatra vibhÃga÷ syÃj  % jyai«Âhyaæ tatra na vidyate  // Mn_9.210 //

ye«Ãæ jye«Âha÷ kani«Âho và  $ hÅyetÃ7æÓapradÃnata÷  &
mriyetÃ7nyataro vÃ9pi  % tasya bhÃgo na lupyate  // Mn_9.211 //

sodaryà vibhajeraæs taæ  $ sametya sahitÃ÷ samam  &
bhrÃtaro ye ca saæs­«ÂÃ  % bhÃginyaÓ ca sa-nÃbhaya÷  // Mn_9.212 //

yo jye«Âho vinikurvÅta  $ lobhÃd bhrÃtÌn yavÅyasa÷  &
so 'jye«Âha÷ syÃd abhÃgaÓ ca  % niyantavyaÓ ca rÃjabhi÷  // Mn_9.213 //

sarva eva vikarmasthà  $ nÃ7rhanti bhrÃtaro dhanam  &
na cÃ7dattvà kani«Âhebhyo  % jye«Âha÷ kurvÅta yautakam  // Mn_9.214 //

bhrÃtÌïÃm avibhaktÃnÃæ  $ yady utthÃnaæ bhavet saha  &
na putrabhÃgaæ vi«amaæ  % pità dadyÃt kathaæ cana  // Mn_9.215 //

Ærdhvaæ vibhÃgÃj jÃtas tu  $ pitryam eva hared dhanam  &
saæs­«ÂÃs tena và ye syur  % vibhajeta sa tai÷ saha  // Mn_9.216 //

anapatyasya putrasya  $ mÃtà dÃyam avÃpnuyÃt  &
mÃtary api ca v­ttÃyÃæ  % pitur mÃtà hared dhanam  // Mn_9.217 //

­ïe dhane ca sarvasmin  $ pravibhakte yathÃvidhi  &
paÓcÃd d­Óyeta yat kiæ cit  % tat sarvaæ samatÃæ nayet  // Mn_9.218 //

vastraæ patram alaÇkÃraæ  $ k­tÃnnam udakaæ striya÷  &
yogak«emaæ pracÃraæ ca  % na vibhÃjyaæ pracak«ate  // Mn_9.219 //

ayam ukto vibhÃgo va÷  $ putrÃïÃæ ca kriyÃvidhi÷  &
kramaÓa÷ k«etrajÃdÅnÃæ  % dyÆtadharmaæ nibodhata  // Mn_9.220 //



dyÆtaæ samÃhvayaæ cai7va  $ rÃjà rëÂrÃn nivÃrayet  &
rÃjÃntakaraïÃv etau  % dvau do«au p­thivÅk«itÃm  // Mn_9.221 //

prakÃÓam etat tÃskaryaæ  $ yad devana-samÃhvayau  &
tayor nityaæ pratÅghÃte  % n­patir yatnavÃn bhavet  // Mn_9.222 //

aprÃïibhir yat kriyate  $ tal loke dyÆtam ucyate  &
prÃïibhi÷ kriyate yas tu  % sa vij¤eya÷ samÃhvaya÷  // Mn_9.223 //

dyÆtaæ samÃhvayaæ cai7va  $ ya÷ kuryÃt kÃrayeta và  &
tÃn sarvÃn ghÃtayed rÃjà  % ÓÆdrÃæÓ ca dvijaliÇgina÷  // Mn_9.224 //

kitavÃn kuÓÅlavÃn krÆrÃn  $ pëaï¬asthÃæÓ ca mÃnavÃn  &
vikarmasthÃn Óauï¬ikÃæÓ ca  % k«ipraæ nirvÃsayet purÃt  // Mn_9.225 //

ete rëÂre vartamÃnà  $ rÃj¤a÷ prachannataskarÃ÷  &
vikarmakriyayà nityaæ  % bÃdhante bhadrikÃ÷ prajÃ÷  // Mn_9.226 //

dyÆtam etat purà kalpe  $ d­«Âaæ vairakaraæ mahat  &
tasmÃd dyÆtaæ na seveta  % hÃsyÃrtham api buddhimÃn  // Mn_9.227 //

pracchannaæ và prakÃÓaæ và  $ tan ni«eveta yo nara÷  &
tasya daï¬avikalpa÷ syÃd  % yathe2«Âaæ n­pates tathà  // Mn_9.228 //



k«atra-viÂ-ÓÆdrayonis tu  $ daï¬aæ dÃtum aÓaknuvan  &
Ãn­ïyaæ karmaïà gacched  % vipro dadyÃc chanai÷ Óanai÷  // Mn_9.229 //

strÅ-bÃlo1nmatta-v­ddhÃnÃæ  $ daridrÃïÃæ ca rogiïÃm  &
ÓiphÃ-vidala-rajjv-Ãdyair  % vidadhyÃn n­patir damam  // Mn_9.230 //

ye niyuktÃs tu kÃrye«u  $ hanyu÷ kÃryÃïi kÃryiïÃm  &
dhano1«maïà pacyamÃnÃs  % tÃn ni÷-svÃn kÃrayen n­pa÷  // Mn_9.231 //

kÆÂaÓÃsanakartÌæÓ ca  $ prak­tÅnÃæ ca dÆ«akÃn  &
strÅ-bÃla-brÃhmaïaghnÃæÓ ca  % hanyÃd dviÂ-sevinas tathà  // Mn_9.232 //

tÅritaæ cÃ7nuÓi«Âaæ ca  $ yatra kva cana yad bhavet  &
k­taæ tad dharmato vidyÃn  % na tad bhÆyo nivartayet  // Mn_9.233 //

amÃtyÃ÷ prìvivÃko và  $ yat kuryu÷ kÃryam anyathà  &
tat svayaæ n­pati÷ kuryÃt  % tÃn sahasraæ ca daï¬ayet [M: taæ]  // Mn_9.234 //

brahmahà ca surÃpaÓ ca  $ steyÅ ca gurutalpaga÷ [M: taskaro gurutalpaga÷]  &
ete sarve p­thag j¤eyà  % mahÃpÃtakino narÃ÷  // Mn_9.235 //

caturïÃm api cai7te«Ãæ  $ prÃyaÓcittam akurvatÃm  &
ÓÃrÅraæ dhanasaæyuktaæ  % daï¬aæ dharmyaæ prakalpayet  // Mn_9.236 //

gurutalpe bhaga÷ kÃrya÷  $ surÃpÃne surÃdhvaja÷  &
steye ca Óvapadaæ kÃryaæ  % brahmahaïy aÓirÃ÷ pumÃn [M: taskare Óvapadaæ kÃryaæ]  // Mn_9.237 //

asaæbhojyà hy asaæyÃjyà  $ asaæpÃÂhyà 'vivÃhina÷  &
careyu÷ p­thivÅæ dÅnÃ÷  % sarvadharmabahi«k­tÃ÷  // Mn_9.238 //

j¤Ãti-saæbandhibhis tv ete  $ tyaktavyÃ÷ k­ta-lak«aïÃ÷  &
nir-dayà nir-namaskÃrÃs  % tan manor anuÓÃsanam  // Mn_9.239 //

prÃyaÓcittaæ tu kurvÃïÃ÷  $ sarvavarïà yatho3ditam [M: pÆrve varïà yatho2ditam]  &
nÃ7Çkyà rÃj¤Ã lalÃÂe syur  % dÃpyÃs tÆ7ttamasÃhasam  // Mn_9.240 //

Ãga÷su brÃhmaïasyai7va  $ kÃryo madhyamasÃhasa÷  &
vivÃsyo và bhaved rëÂrÃt  % sa-dravya÷ sa-paricchada÷  // Mn_9.241 //

itare k­tavantas tu  $ pÃpÃny etÃny akÃmata÷  &
sarvasvahÃram arhanti  % kÃmatas tu pravÃsanam  // Mn_9.242 //



nÃ8dadÅta n­pa÷ sÃdhur  $ mahÃpÃtakino dhanam  &
ÃdadÃnas tu tal lobhÃt  % tena do«eïa lipyate  // Mn_9.243 //

apsu praveÓya taæ daï¬aæ  $ varuïÃyo7papÃdayet  &
Óruta-v­tto1papanne và  % brÃhmaïe pratipÃdayet  // Mn_9.244 //

ÅÓo daï¬asya varuïo  $ rÃj¤Ãæ daï¬adharo hi sa÷  &
ÅÓa÷ sarvasya jagato  % brÃhmaïo vedapÃraga÷  // Mn_9.245 //

yatra varjayate rÃjà  $ pÃpak­dbhyo dhanÃgamam  &
tatra kÃlena jÃyante  % mÃnavà dÅrghajÅvina÷  // Mn_9.246 //

ni«padyante ca sasyÃni  $ yatho2ptÃni viÓÃæ p­thak  &
bÃlÃÓ ca na pramÅyante  % vik­taæ ca na jÃyate  // Mn_9.247 //

brÃhmaïÃn bÃdhamÃnaæ tu  $ kÃmÃd avaravarïajam  &
hanyÃc citrair vadho1pÃyair  % udvejanakarair n­pa÷  // Mn_9.248 //

yÃvÃn avadhyasya vadhe  $ tÃvÃn vadhyasya mok«aïe  &
adharmo n­pater d­«Âo  % dharmas tu viniyacchata÷  // Mn_9.249 //

udito 'yaæ vistaraÓo  $ mitho vivÃdamÃnayo÷  &
a«ÂÃdaÓasu mÃrge«u  % vyavahÃrasya nirïaya÷  // Mn_9.250 //



evaæ dharmyÃïi kÃryÃïi  $ samyak kurvan mahÅpati÷  &
deÓÃn alabdhÃæl lipseta  % labdhÃæÓ ca paripÃlayet  // Mn_9.251 //

samyaÇ nivi«Âa-deÓas tu  $ k­ta-durgaÓ ca ÓÃstrata÷  &
kaïÂako1ddharaïe nityam  % Ãti«Âhed yatnam uttamam  // Mn_9.252 //

rak«anÃd Ãryav­ttÃnÃæ  $ kaïÂakÃnÃæ ca ÓodhanÃt  &
narendrÃs tridivaæ yÃnti  % prajÃpÃlana-tatparÃ÷  // Mn_9.253 //

aÓÃsaæs taskarÃn yas tu  $ baliæ g­hïÃti pÃrthiva÷  &
tasya prak«ubhyate rëÂraæ  % svargÃc ca parihÅyate  // Mn_9.254 //

nirbhayaæ tu bhaved yasya  $ rëÂraæ bÃhu-balÃÓritam  &
tasya tad vardhate nityaæ  % sicyamÃna iva druma÷  // Mn_9.255 //

dvividhÃæs taskarÃn vidyÃt  $ paradravyÃpahÃrakÃn  &
prakÃÓÃæÓ cÃ7prakÃÓÃæÓ ca  % cÃra-cak«ur mahÅpati÷  // Mn_9.256 //

prakÃÓava¤cakÃs te«Ãæ  $ nÃnÃpaïyo7pajÅvina÷  &
pracchannava¤cakÃs tv ete  % ye stenÃ1ÂavikÃdaya÷  // Mn_9.257 //

utkocakÃÓ cÃ7upadhikà  $ va¤cakÃ÷ kitavÃs tathà  &
maÇgalÃdeÓa-v­ttÃÓ ca  % bhadrÃÓ ce8k«aïikai÷ saha [M: bhadraprek«aïikai÷ saha]  // Mn_9.258 //

asamyakkÃriïaÓ cai7va  $ mahÃmÃtrÃÓ cikitsakÃ÷  &
Óilpo1pacÃrayuktÃÓ ca  % nipuïÃ÷ païyayo«ita÷  // Mn_9.259 //

evamÃdÅn vijÃnÅyÃt  $ prakÃÓÃæl lokakaïÂakÃn [M: evamÃdyÃn]  &
nigƬhacÃriïaÓ cÃ7nyÃn  % anÃryÃn ÃryaliÇgina÷  // Mn_9.260 //

tÃn viditvà sucaritair  $ gƬhais tatkarmakÃribhi÷  &
cÃraiÓ cÃ7neka-saæsthÃnai÷  % protsÃdya vaÓam Ãnayet  // Mn_9.261 //

te«Ãæ do«Ãn abhikhyÃpya  $ sve sve karmaïi tattvata÷  &
kurvÅta ÓÃsanaæ rÃjà  % samyak sÃrÃ1parÃdhata÷  // Mn_9.262 //

na hi daï¬Ãd ­te Óakya÷  $ kartuæ pÃpa-vinigraha÷  &
stenÃnÃæ pÃpabuddhÅnÃæ  % nibh­taæ caratÃæ k«itau  // Mn_9.263 //

sabhÃ-prapÃ2pÆpa-ÓÃlÃ-  $ veÓa-madyÃ1nna-vikrayÃ÷  &
catu«pathÃæÓ caityav­k«Ã÷  % samÃjÃ÷ prek«aïÃni ca  // Mn_9.264 //

jÅrïo1dyÃnÃny araïyÃni  $ kÃrukÃveÓanÃni ca  &
ÓÆnyÃni cÃ7py agÃrÃïi  % vanÃny upavanÃni ca  // Mn_9.265 //

evaævidhÃn n­po deÓÃn  $ gulmai÷ sthÃvara-jaÇgamai÷  &
taskaraprati«edhÃrthaæ  % cÃraiÓ cÃ7py anucÃrayet  // Mn_9.266 //

tatsahÃyair anugatair  $ nÃnÃkarmapravedibhi÷  &
vidyÃd utsÃdayec cai7va  % nipuïai÷ pÆrvataskarai÷  // Mn_9.267 //

bhak«ya-bhojyo1padeÓaiÓ ca  $ brÃhmaïÃnÃæ ca darÓanai÷  &
ÓauryakarmÃpadeÓaiÓ ca  % kuryus te«Ãæ samÃgamam  // Mn_9.268 //

ye tatra no7pasarpeyur  $ mÆlapraïihitÃÓ ca ye  &
tÃn prasahya n­po hanyÃt  % sa-mitra-j¤Ãti-bÃndhavÃn  // Mn_9.269 //

na ho8¬hena vinà cauraæ  $ ghÃtayed dhÃrmiko n­pa÷  &
saho8¬haæ so1pakaraïaæ  % ghÃtayed avicÃrayan  // Mn_9.270 //

grÃme«v api ca ye ke cic  $ caurÃïÃæ bhaktadÃyakÃ÷  &
bhÃï¬Ã1vakÃÓadÃÓ cai7va  % sarvÃæs tÃn api ghÃtayet  // Mn_9.271 //

rëÂre«u rak«Ãdhik­tÃn  $ sÃmantÃæÓ cai7va coditÃn  &
abhyÃghÃte«u madhyasthä  % Ói«yÃc caurÃn iva drutam  // Mn_9.272 //

yaÓ cÃ7pi dharmasamayÃt  $ pracyuto dharma-jÅvana÷  &
daï¬enai7va tam apy o«et  % svakÃd dharmÃd dhi vicyutam  // Mn_9.273 //

grÃmaghÃte hitÃbhaÇge  $ pathi mo«ÃbhidarÓane  &
Óaktito nÃ7bhidhÃvanto  % nirvÃsyÃ÷ sa-paricchadÃ÷  // Mn_9.274 //

rÃj¤a÷ koÓÃpahartÌæÓ ca  $ pratikÆle«u ca sthitÃn [M: prÃtikÆlye«v avasthitÃn]  &
ghÃtayed vividhair daï¬air  % arÅïÃæ co7pajÃpakÃn  // Mn_9.275 //

 saædhiæ chittvà tu ye cauryaæ  $ rÃtrau kurvanti taskarÃ÷ [M: saædhiæ bhittvÃ]  &
te«Ãæ chittvà n­po hastau  % tÅk«ïe ÓÆle niveÓayet  // Mn_9.276 //

aÇgulÅr granthibhedasya  $ chedayet prathame grahe  &
dvitÅye hasta-caraïau  % t­tÅye vadham arhati  // Mn_9.277 //

agnidÃn bhaktadÃæÓ cai7va  $ tathà ÓastrÃ1vakÃÓadÃn  &
saænidhÃtÌæÓ ca mo«asya  % hanyÃc cauram ive8Óvara÷  // Mn_9.278 //

ta¬Ãgabhedakaæ hanyÃd  $ apsu Óuddhavadhena và  &
yad vÃ9pi pratisaæskuryÃd  % dÃpyas tÆ7ttamasÃhasam  // Mn_9.279 //

ko«ÂhÃgÃrÃ3yudhÃgÃra-  $ devatÃgÃra-bhedakÃn  &
hasty-aÓva-rathahartÌæÓ ca  % hanyÃd evÃ7vicÃrayan  // Mn_9.280 //

yas tu pÆrvanivi«Âasya  $ ta¬Ãgasyo7dakaæ haret  &
Ãgamaæ vÃ9py apÃæ bhindyÃt  % sa dÃpya÷ pÆrvasÃhasam  // Mn_9.281 //

samuts­jed rÃjamÃrge  $ yas tv amedhyam anÃpadi  &
sa dvau kÃr«Ãpaïau dadyÃd  % amedhyaæ cÃ8Óu Óodhayet  // Mn_9.282 //

Ãpadgato 'tha và v­ddhà  $ garbhiïÅ bÃla eva và  &
paribhëaïam arhanti  % tac ca Óodhyam iti sthiti÷  // Mn_9.283 //

cikitsakÃnÃæ sarve«Ãæ  $ mithyÃpracaratÃæ dama÷  &
amÃnu«e«u prathamo  % mÃnu«e«u tu madhyama÷  // Mn_9.284 //

saækrama-dhvaja-ya«ÂÅnÃæ  $ pratimÃnÃæ ca bhedaka÷  &
pratikuryÃc ca tat sarvaæ  % pa¤ca dadyÃc chatÃni ca  // Mn_9.285 //

adÆ«itÃnÃæ dravyÃïÃæ  $ dÆ«aïe bhedane tathà  &
maïÅnÃm apavedhe ca  % daï¬a÷ prathamasÃhasa÷  // Mn_9.286 //

samair hi vi«amaæ yas tu  $ cared vai mÆlyato 'pi và  &
samÃpnuyÃd damaæ pÆrvaæ  % naro madhyamam eva và  // Mn_9.287 //

bandhanÃni ca sarvÃïi  $ rÃjà mÃrge niveÓayet [M: rÃjamÃrge]  &
du÷khità yatra d­Óyeran  % vik­tÃ÷ pÃpakÃriïah  // Mn_9.288 //

prÃkÃrasya ca bhettÃraæ  $ parikhÃïÃæ ca pÆrakam  &
dvÃrÃïÃæ cai7va bhaÇktÃraæ  % k«ipram eva pravÃsayet  // Mn_9.289 //

abhicÃre«u sarve«u  $ kartavyo dviÓato dama÷  &
mÆlakarmaïi cÃ7nÃpte÷  % k­tyÃsu vividhÃsu ca [M: cÃ7nÃptai÷]  // Mn_9.290 //

abÅjavikrayÅ cai7va  $ bÅjo1tk­«ÂÃ tathai9va ca  &
maryÃdÃbhedakaÓ cai7va  % vik­taæ prÃpnuyÃd vadham  // Mn_9.291 //

sarvakaïÂakapÃpi«Âhaæ  $ hemakÃraæ tu pÃrthiva÷  &
pravartamÃnam anyÃye  % chedayel lavaÓa÷ k«urai÷ [M: chedayet khaï¬aÓa÷ k«urai÷]  // Mn_9.292 //

sÅtÃ-dravyÃpaharaïe  $ ÓastrÃïÃm au«adhasya ca  &
kÃlam ÃsÃdya kÃryaæ ca  % rÃjà daï¬aæ prakalpayet  // Mn_9.293 //



svÃmy-amÃtyau puraæ rëÂraæ  $ koÓa-daï¬au suh­t tathà  &
sapta prak­tayo hy etÃ÷  % saptÃÇgaæ rÃjyam ucyate  // Mn_9.294 //

saptÃnÃæ prak­tÅnÃæ tu  $ rÃjyasyÃ8sÃæ yathÃkramam  &
pÆrvaæ pÆrvaæ gurutaraæ  % jÃnÅyÃd vyasanaæ mahat  // Mn_9.295 //

saptÃ1Çgasye7ha rÃjyasya  $ vi«Âabdhasya tridaï¬avat  &
anyonyaguïavaiÓe«yÃn  % na kiæ cid atiricyate  // Mn_9.296 //

te«u te«u tu k­tye«u  $ tat tad aÇgaæ viÓi«yate  &
yena yat sÃdhyate kÃryaæ  % tat tasmi¤ Óre«Âham ucyate  // Mn_9.297 //


cÃreïo7tsÃhayogena  $ kriyayai9va ca karmaïÃm  &
svaÓaktiæ paraÓaktiæ ca  % nityaæ vidyÃn mahÅpati÷ [M: vidyÃt parÃ3tmano÷]  // Mn_9.298 //

pŬanÃni ca sarvÃïi  $ vyasanÃni tathai9va ca  &
Ãrabheta tata÷ kÃryaæ  % saæcintya guru-lÃghavam  // Mn_9.299 //

Ãrabhetai7va karmÃïi  $ ÓrÃnta÷ ÓrÃnta÷ puna÷ puna÷  &
karmÃïy ÃrabhamÃïaæ hi  % puru«aæ ÓrÅr ni«evate  // Mn_9.300 //

k­taæ tretÃyugaæ cai7va  $ dvÃparaæ kalir eva ca  &
rÃj¤o v­ttÃni sarvÃïi  % rÃjà hi yugam ucyate  // Mn_9.301 //

kali÷ prasupto bhavati  $ sa jÃgrad dvÃparaæ yugam  &
karmasv abhyudyatas tretà  % vicaraæs tu k­taæ yugam  // Mn_9.302 //

indrasyÃ7rkasya vÃyoÓ ca  $ yamasya varuïasya ca  &
candrasyÃ7gne÷ p­thivyÃÓ ca  % tejov­ttaæ n­paÓ caret  // Mn_9.303 //

vÃr«ikÃæÓ caturo mÃsÃn  $ yathe9ndro 'bhipravar«ati  &
tathÃ9bhivar«et svaæ rëÂraæ  % kÃmair indravrataæ caran  // Mn_9.304 //

a«Âau mÃsÃn yathÃ0dityas  $ toyaæ harati raÓmibhi÷  &
tathà haret karaæ rëÂrÃn  % nityam arkavrataæ hi tat  // Mn_9.305 //

praviÓya sarvabhÆtÃni  $ yathà carati mÃruta÷  &
tathà cÃrai÷ prave«Âavyaæ  % vratam etad dhi mÃrutam  // Mn_9.306 //

yathà yama÷ priya-dve«yau  $ prÃpte kÃle niyacchati  &
tathà rÃj¤Ã niyantavyÃ÷  % prajÃs tad dhi yamavratam  // Mn_9.307 //

varuïena yathà pÃÓair  $ baddha evÃ7bhid­Óyate  &
tathà pÃpÃn nig­hïÅyÃd  % vratam etad dhi vÃruïam  // Mn_9.308 //

paripÆrïaæ yathà candraæ  $ d­«Âvà h­«yanti mÃnavÃ÷  &
tathà prak­tayo yasmin  % sa cÃndravratiko n­pa÷  // Mn_9.309 //

pratÃpayuktas tejasvÅ  $ nityaæ syÃt pÃpakarmasu  &
du«ÂasÃmantahiæsraÓ ca  % tad Ãgneyaæ vrataæ sm­tam  // Mn_9.310 //

yathà sarvÃïi bhÆtÃni  $ dharà dhÃrayate samam  &
tathà sarvÃïi bhÆtÃni  % bibhrata÷ pÃrthivaæ vratam  // Mn_9.311 //

etair upÃyair anyaiÓ ca  $ yukto nityam atandrita÷  &
stenÃn rÃjà nig­hïÅyÃt  % svarëÂre para eva ca  // Mn_9.312 //



parÃm apy Ãpadaæ prÃpto  $ brÃhmaïÃn na prakopayet  &
te hy enaæ kupità hanyu÷  % sadya÷ sa-bala-vÃhanam  // Mn_9.313 //

yai÷ k­ta÷ sarvabhak«yo 'gnir  $ apeyaÓ ca mahodadhi÷ [M: sarvabhak«o]  &
k«ayÅ cÃ8pyÃyita÷ soma÷  % ko na naÓyet prakopya tÃn  // Mn_9.314 //

lokÃn anyÃn s­jeyur ye  $ lokapÃlÃæÓ ca kopitÃ÷  &
devÃn kuryur adevÃæÓ ca  % ka÷ k«iïvaæs tÃn sam­dhnuyÃt  // Mn_9.315 //

yÃn upÃÓritya ti«Âhanti  $ lokà devÃÓ ca sarvadà  &
brahma cai7va dhanaæ ye«Ãæ  % ko hiæsyÃt tä jijÅvi«u÷  // Mn_9.316 //

avidvÃæÓ cai7va vidvÃæÓ ca  $ brÃhmaïo daivataæ mahat  &
praïÅtaÓ cÃ7praïÅtaÓ ca  % yathÃ9gnir daivataæ mahat  // Mn_9.317 //

ÓmaÓÃne«v api tejasvÅ  $ pÃvako nai7va du«yati  &
hÆyamÃnaÓ ca yaj¤e«u  % bhÆya evÃ7bhivardhate  // Mn_9.318 //

evaæ yady apy ani«Âe«u  $ vartante sarvakarmasu  &
sarvathà brÃhmaïÃ÷ pÆjyÃ÷  % paramaæ daivataæ hi tat  // Mn_9.319 //

k«atrasyÃ7tiprav­ddhasya  $ brÃhmaïÃn prati sarvaÓa÷  &
brahmai7va saæniyant­ syÃt  % k«atraæ hi brahma-saæbhavam  // Mn_9.320 //

adbhyo 'gnir brahmata÷ k«atram  $ aÓmano loham utthitam  &
te«Ãæ sarvatragaæ teja÷  % svÃsu yoni«u ÓÃmyati  // Mn_9.321 //

nÃ7brahma k«atram ­dhnoti  $ nÃ7k«atraæ brahma vardhate  &
brahma k«atraæ ca saæp­ktam  % iha cÃ7mutra vardhate  // Mn_9.322 //

dattvà dhanaæ tu viprebhya÷  $ sarvadaï¬asamutthitam  &
putre rÃjyaæ samÃs­jya  % kurvÅta prÃyaïaæ raïe [M: samÃsÃdya]  // Mn_9.323 //

evaæ caran sadà yukto  $ rÃjadharme«u pÃrthiva÷  &
hite«u cai7va lokasya  % sarvÃn bh­tyÃn niyojayet [M: hite«u cai7va lokebhya÷]  // Mn_9.324 //

e«o 'khila÷ karmavidhir  $ ukto rÃj¤a÷ sanÃtana÷  &
imaæ karmavidhiæ vidyÃt  % kramaÓo vaiÓya-ÓÆdrayo÷  // Mn_9.325 //



vaiÓyas tu k­ta-saæskÃra÷  $ k­tvà dÃraparigraham  &
vÃrtÃyÃæ nityayukta÷ syÃt  % paÓÆnÃæ cai7va rak«aïe  // Mn_9.326 //

prajÃpatir hi vaiÓyÃya  $ s­«Âvà paridade paÓÆn  &
brÃhmaïÃya ca rÃj¤e ca  % sarvÃ÷ paridade prajÃ÷  // Mn_9.327 //

na ca vaiÓyasya kÃma÷ syÃn  $ na rak«eyaæ paÓÆn iti  &
vaiÓye ce7cchati nÃ7nyena  % rak«itavyÃ÷ kathaæ cana  // Mn_9.328 //

maïi-muktÃ-pravÃlÃnÃæ  $ lohÃnÃæ tÃntavasya ca  &
gandhÃnÃæ ca rasÃnÃæ ca  % vidyÃd argha-balÃ1balam  // Mn_9.329 //

bÅjÃnÃm uptivic ca syÃt  $ k«etrado«a-guïasya ca  &
mÃnayogaæ ca jÃnÅyÃt  % tulÃyogÃæÓ ca sarvaÓa÷  // Mn_9.330 //

sÃrÃ1sÃraæ ca bhÃï¬ÃnÃæ  $ deÓÃnÃæ ca guïÃ1guïÃn  &
lÃbhÃ1lÃbhaæ ca païyÃnÃæ  % paÓÆnÃæ parivardhanam  // Mn_9.331 //

bh­tyÃnÃæ ca bh­tiæ vidyÃd  $ bhëÃÓ ca vividhà n­ïÃæ  &
dravyÃïÃæ sthÃna-yogÃæÓ ca  % kraya-vikrayam eva ca  // Mn_9.332 //

dharmeïa ca dravyav­ddhÃv  $ Ãti«Âhed yatnam uttamam  &
dadyÃc ca sarvabhÆtÃnÃm  % annam eva prayatnata÷  // Mn_9.333 //



viprÃïÃæ vedavidu«Ãæ  $ g­hasthÃnÃæ yaÓasvinÃm  &
ÓuÓrÆ«ai9va tu ÓÆdrasya  % dharmo naiÓreyasa÷ para÷ [K: param]  // Mn_9.334 //

Óucir utk­«ÂaÓuÓrÆ«ur  $ m­du-vÃg anahaæk­ta÷  &
brÃhmaïÃdy-ÃÓrayo nityam  % utk­«ÂÃæ jÃtim aÓnute [M: brÃhmaïÃ1pÃÓrayo]  // Mn_9.335 //

e«o 'nÃpadi varïÃnÃm  $ ukta÷ karmavidhi÷ Óubha÷  &
Ãpady api hi yas te«Ãæ  % kramaÓas tan nibodhata  // Mn_9.336 //





<B 10>



adhÅyÅraæs trayo varïÃ÷  $ svakarmasthà dvijÃtaya÷  &
prabrÆyÃd brÃhmaïas tv e«Ãæ  % ne7tarÃv iti niÓcaya÷  // Mn_10.1 //

sarve«Ãæ brÃhmaïo vidyÃd  $ v­ttyupÃyÃn yathÃvidhi  &
prabrÆyÃd itarebhyaÓ ca  % svayaæ cai7va tathà bhavet  // Mn_10.2 //

vaiÓe«yÃt prak­tiÓrai«ÂhyÃn  $ niyamasya ca dhÃraïÃt  &
saæskÃrasya viÓe«Ãc ca  % varïÃnÃæ brÃhmaïa÷ prabhu÷  // Mn_10.3 //

brÃhmaïa÷ k«atriyo vaiÓyas  $ trayo varïà dvijÃtaya÷  &
caturtha ekajÃtis tu  % ÓÆdro nÃ7sti tu pa¤cama÷  // Mn_10.4 //

sarvavarïe«u tulyÃsu  $ patnÅ«v ak«ata-yoni«u  &
Ãnulomyena saæbhÆtà  % jÃtyà j¤eyÃs ta eva te  // Mn_10.5 //

strÅ«v anantarajÃtÃsu  $ dvijair utpÃditÃn sutÃn  &
sad­ÓÃn eva tÃn Ãhur  % mÃt­do«avigarhitÃn  // Mn_10.6 //

anantarÃsu jÃtÃnÃæ  $ vidhir e«a sanÃtana÷  &
dvy-ekÃntarÃsu jÃtÃnÃæ  % dharmyaæ vidyÃd imaæ vidhim  // Mn_10.7 //

brÃhmaïÃd vaiÓyakanyÃyÃm  $ amba«Âho nÃma jÃyate  &
ni«Ãda÷ ÓÆdrakanyÃyÃæ  % ya÷ pÃraÓava ucyate  // Mn_10.8 //

k«atriyÃc chÆdrakanyÃyÃæ  $ krÆrÃcÃravihÃravÃn  &
k«atra-ÓÆdra-vapur jantur  % ugro nÃma prajÃyate  // Mn_10.9 //

viprasya tri«u varïe«u  $ n­pater varïayor dvayo÷  &
vaiÓyasya varïe cai7kasmin  % «a¬ ete 'pasadÃ÷ sm­tÃ÷  // Mn_10.10 //

k«atriyÃd viprakanyÃyÃæ  $ sÆto bhavati jÃtita÷  &
vaiÓyÃn mÃgadha-vaidehau  % rÃja-viprÃ1ÇganÃsutau  // Mn_10.11 //

ÓÆdrÃd Ãyogava÷ k«attà  $ caï¬ÃlaÓ cÃ7dhamo n­ïÃm  &
vaiÓya-rÃjanya-viprÃsu  % jÃyante varïasaækarÃ÷  // Mn_10.12 //

ekÃntare tv ÃnulomyÃd  $ amba«Âho1grau yathà sm­tau  &
k«att­-vaidehakau tadvat  % prÃtilomye 'pi janmani  // Mn_10.13 //

putrà ye 'nantarastrÅjÃ÷  $ krameïo7ktà dvijanmanÃm  &
tÃn anantara-nÃmnas tu  % mÃt­do«Ãt pracak«ate  // Mn_10.14 //

brÃhmaïÃd ugrakanyÃyÃm  $ Ãv­to nÃma jÃyate  &
ÃbhÅro 'mba«ÂhakanyÃyÃm  % ÃyogavyÃæ tu dhigvaïa÷  // Mn_10.15 //

ÃyogavaÓ ca k«attà ca  $ caï¬ÃlaÓ cÃ7dhamo n­ïÃm  &
prÃtilomyena jÃyante  % ÓÆdrÃd apasadÃs traya÷  // Mn_10.16 //

vaiÓyÃn mÃgadha-vaidehau  $ k«atriyÃt sÆta eva tu  &
pratÅpam ete jÃyante  % pare 'py apasadÃs traya÷  // Mn_10.17 //

jÃto ni«ÃdÃc chÆdrÃyÃæ  $ jÃtyà bhavati pukkasa÷  &
ÓÆdrÃj jÃto ni«ÃdyÃæ tu  % sa vai kukkuÂaka÷ sm­ta÷  // Mn_10.18 //

k«attur jÃtas tatho9grÃyÃæ  $ ÓvapÃka iti kÅrtyate  &
vaidehakena tv amba«ÂhyÃm  % utpanno veïa ucyate  // Mn_10.19 //

dvijÃtaya÷ savarïÃsu  $ janayanty avratÃæs tu yÃn  &
tÃn sÃvitrÅparibhra«ÂÃn  % vrÃtyÃn iti vinirdiÓet  // Mn_10.20 //

vrÃtyÃt tu jÃyate viprÃt  $ pÃpÃ3tmà bhÆrjakaïÂaka÷ [M: bh­jjakaïÂaka÷]  &
Ãvantya-vÃÂadhÃnau ca  % pu«padha÷ Óaikha eva ca  // Mn_10.21 //

jhallo mallaÓ ca rÃjanyÃd  $ vrÃtyÃn nicchivir eva ca [M: vrÃtyÃl licchavir eva ca]  &
naÂaÓ ca karaïaÓ cai7va  % khaso dravi¬a eva ca  // Mn_10.22 //

vaiÓyÃt tu jÃyate vrÃtyÃt  $ sudhanvÃ0cÃrya eva ca  &
kÃru«aÓ ca vijanmà ca  % maitra÷ sÃtvata eva ca  // Mn_10.23 //

vyabhicÃreïa varïÃnÃm  $ avedyÃvedanena ca  &
svakarmaïÃæ ca tyÃgena  % jÃyante varïasaækarÃ÷  // Mn_10.24 //

saækÅrïa-yonayo ye tu  $ pratilomÃ1nuloma-jÃ÷  &
anyonyavyati«aktÃÓ ca  % tÃn pravak«yÃmy aÓe«ata÷  // Mn_10.25 //

sÆto vaidehakaÓ cai7va  $ caï¬ÃlaÓ ca narÃdhama÷  &
mÃgadha÷ tathÃ0yogava  % eva ca k«atrajÃtiÓ ca [M: k«att­jÃtiÓ ca]  // Mn_10.26 //

ete «a sad­ÓÃn varïä  $ janayanti svayoni«u  &
mÃt­jÃtyÃæ prasÆyante  % pravÃrÃsu ca yoni«u [M: mÃt­jÃtyÃ÷]  // Mn_10.27 //

yathà trayÃïÃæ varïÃnÃæ  $ dvayor ÃtmÃ9sya jÃyate  &
ÃnantaryÃt svayonyÃæ tu  % tathà bÃhye«v api kramÃt [M: krama÷]  // Mn_10.28 //

te cÃ7pi bÃhyÃn subahÆæs  $ tato 'py adhikadÆ«itÃn  &
parasparasya dÃre«u  % janayanti vigarhitÃn  // Mn_10.29 //

yathai9va ÓÆdro brÃhmaïyÃæ  $ bÃhyaæ jantuæ prasÆyate  &
tathà bÃhyataraæ bÃhyaÓ  % cÃturvarïye prasÆyate  // Mn_10.30 //

pratikÆlaæ vartamÃnà bÃhyà  $ bÃhyatarÃn puna÷  &
hÅnà hÅnÃn prasÆyante  % varïÃn pa¤cadaÓai7va tu  // Mn_10.31 //



prasÃdhano1pacÃraj¤am  $ adÃsaæ dÃsajÅvanam [M: dÃsyajÅvinam]  &
sairindhraæ vÃgurÃ-v­ttiæ  % sÆte dasyur ayogave [M: sairandhraæ]  // Mn_10.32 //

maitreyakaæ tu vaideho  $ mÃdhÆkaæ saæprasÆyate  &
nÌn praÓaæsaty ajasraæ  % yo ghaïÂÃtìo 'ruïo1daye  // Mn_10.33 //

ni«Ãdo mÃrgavaæ sÆte  $ dÃsaæ naukarmajÅvinam  &
kaivartam iti yaæ prÃhur  % ÃryÃvartanivÃsina÷  // Mn_10.34 //

m­tavastrabh­tsv nÃrÅ«u  $ garhitÃ1nnÃ1ÓanÃsu ca [M: anÃryëu]  &
bhavanty ÃyogavÅ«v ete  % jÃtihÅnÃ÷ p­thak traya÷  // Mn_10.35 //

kÃrÃvaro ni«ÃdÃt tu  $ carmakÃra÷ prasÆyate [M: carmakÃraæ]  &
vaidehikÃd andhra-medau  % bahirgrÃma-pratiÓrayau  // Mn_10.36 //

caï¬ÃlÃt pÃï¬usopÃkas  $ tvaksÃravyavahÃravÃn  &
Ãhiï¬iko ni«Ãdena  % vaidehyÃm eva jÃyate  // Mn_10.37 //

caï¬Ãlena tu sopÃko  $ mÆlavyasanav­ttimÃn  &
pukkasyÃæ jÃyate pÃpa÷  % sadà sajjanagarhita÷ [M: pulkasyÃæ]  // Mn_10.38 //

ni«ÃdastrÅ tu caï¬ÃlÃt  $ putram antyÃvasÃyinam  &
ÓmaÓÃna-gocaraæ sÆte  % bÃhyÃnÃm api garhitam  // Mn_10.39 //

saækare jÃtayas tv etÃ÷  $ pit­-mÃt­-pradarÓitÃ÷  &
prachannà và prakÃÓà và  % veditavyÃ÷ svakarmabhi÷  // Mn_10.40 //

svajÃtijÃ1nantarajÃ÷  $ «a sutà dvijadharmiïa÷  &
ÓÆdrÃïÃæ tu sa-dharmÃïa÷  % sarve 'padhvaæsajÃ÷ sm­tÃ÷  // Mn_10.41 //

tapo-bÅja-prabhÃvais tu  $ te gacchanti yuge yuge  &
utkar«aæ cÃ7pakar«aæ ca  % manu«ye«v iha janmata÷  // Mn_10.42 //

Óanakais tu kriyÃlopÃd  $ imÃ÷ k«atriya-jÃtaya÷  &
v­«alatvaæ gatà loke  % brÃhmaïÃdarÓanena ca [M: brÃhmaïÃtikrameïa ca]  // Mn_10.43 //

pauï¬rakÃÓ cau¬ra-dravi¬Ã÷  $ kÃmbojà yavanÃ÷ ÓakÃ÷ [M: puï¬rakÃÓ co¬a-dravi¬Ã÷]  &
pÃradÃ-pahlavÃÓ cÅnÃ÷  % kirÃtà daradÃ÷ khaÓÃ÷  // Mn_10.44 //

mukha-bÃhÆ3ru-paj-jÃnÃæ  $ yà loke jÃtayo bahi÷  &
mleccha-vÃcaÓ cÃ8rya-vÃca÷  % sarve te dasyava÷ sm­tÃ÷  // Mn_10.45 //

ye dvijÃnÃm apasadà  $ ye cÃ7padhvaæsajÃ÷ sm­tÃ÷  &
te ninditair vartayeyur  % dvijÃnÃm eva karmabhi÷  // Mn_10.46 //

sÆtÃnÃm aÓva-sÃrathyam  $ amba«ÂhÃnÃæ cikitsanam  &
vaidehakÃnÃæ strÅkÃryaæ  % mÃgadhÃnÃæ vaïikpatha÷  // Mn_10.47 //

matsyaghÃto ni«ÃdÃnÃæ  $ tva«Âis tv Ãyogavasya ca  &
medÃ1ndhra-cu¤cu-madgÆnÃm  % ÃraïyapaÓuhiæsanam  // Mn_10.48 //

k«attr-ugra-pukkasÃnÃæ tu  $ bilaukovadha-bandhanam  &
dhigvaïÃnÃæ carmakÃryaæ  % veïÃnÃæ bhÃï¬avÃdanam  // Mn_10.49 //

caityadruma-ÓmaÓÃne«u  $ Óaile«Æ7pavane«u ca  &
vaseyur ete vij¤Ãtà  % vartayanta÷ svakarmabhi÷  // Mn_10.50 //

caï¬Ãla-ÓvapacÃnÃæ tu  $ bahir grÃmÃt pratiÓraya÷  &
apapÃtrÃÓ ca kartavyà  % dhanam e«Ãæ Óva-gardabham  // Mn_10.51 //

vÃsÃæsi m­tacailÃni  $ bhinnabhÃï¬e«u bhojanam  &
kÃr«ïÃyasam alaÇkÃra÷  % parivrajyà ca nityaÓa÷  // Mn_10.52 //

na tai÷ samayam anvicchet  $ puru«o dharmam Ãcaran  &
vyavahÃro mithas te«Ãæ  % vivÃha÷ sad­Óai÷ saha  // Mn_10.53 //

annam e«Ãæ parÃdhÅnaæ  $ deyaæ syÃd bhinnabhÃjane  &
rÃtrau na vicareyus te  % grÃme«u nagare«u ca  // Mn_10.54 //

divà careyu÷ kÃryÃrthaæ  $ cihnità rÃjaÓÃsanai÷  &
abÃndhavaæ Óavaæ cai7va  % nirhareyur iti sthiti÷  // Mn_10.55 //

vadhyÃæÓ ca hanyu÷ satataæ  $ yathÃÓÃstraæ n­pÃj¤ayà  &
vadhyavÃsÃæsi g­hïÅyu÷  % ÓayyÃÓ cÃ8bharaïÃni ca  // Mn_10.56 //

varïÃpetam avij¤Ãtaæ  $ naraæ kalu«ayonijam  &
Ãrya-rÆpam ivÃ7nÃryaæ  % karmabhi÷ svair vibhÃvayet  // Mn_10.57 //

anÃryatà ni«Âhuratà  $ krÆratà ni«kriyÃtmatà  &
puru«aæ vya¤jayantÅ7ha  % loke kalu«ayonijam  // Mn_10.58 //

pitryaæ và bhajate ÓÅlaæ  $ mÃtur vo9bhayam eva và  &
na kathaæ cana duryoni÷  % prak­tiæ svÃæ niyacchati  // Mn_10.59 //

kule mukhye 'pi jÃtasya  $ yasya syÃd yonisaækara÷  &
saæÓrayaty eva tac-chÅlaæ  % naro 'lpam api và bahu  // Mn_10.60 //

yatra tv ete paridhvaæsÃj  $ jÃyante varïadÆ«akÃ÷  &
rëÂrikai÷ saha tad rëÂraæ  % k«ipram eva vinaÓyati [M: rëÂriyai÷]  // Mn_10.61 //

brÃhmaïÃrthe gavÃrthe và  $ dehatyÃgo 'nupask­ta÷  &
strÅ-bÃlÃbhyupapattau ca  % bÃhyÃnÃæ siddhikÃraïam [M: strÅ-bÃlÃbhyavapattau ca]  // Mn_10.62 //

ahiæsà satyam asteyaæ  $ Óaucam indriyanigraha÷  &
etaæ sÃmÃsikaæ dharmaæ  % cÃturvarïye 'bravÅn manu÷  // Mn_10.63 //



ÓÆdrÃyÃæ brÃhmaïÃj jÃta÷  $ Óreyasà cet prajÃyate  &
aÓreyÃn ÓreyasÅæ jÃtiæ  % gacchaty à saptamÃd yugÃt  // Mn_10.64 //

ÓÆdro brÃhmaïatÃm eti  $ brÃhmaïaÓ cai7ti ÓÆdratÃm  &
k«atriyÃj jÃtam evaæ tu  % vidyÃd vaiÓyÃt tathai9va ca  // Mn_10.65 //

anÃryÃyÃæ samutpanno  $ brÃhmaïÃt tu yad­cchayà  &
brÃhmaïyÃm apy anÃryÃt tu  % Óreyastvaæ kve7ti ced bhavet [M: kasya cid bhavet]  // Mn_10.66 //

jÃto nÃryÃm anÃryÃyÃm  $ ÃryÃd Ãryo bhaved guïai÷  &
jÃto 'py anÃryÃd ÃryÃyÃm  % anÃrya iti niÓcaya÷  // Mn_10.67 //

tÃv ubhÃv apy asaæskÃryÃv  $ iti dharmo vyavasthita÷  &
vaiguïyÃj janmana÷ pÆrva  % uttara÷ pratilomata÷ [M: janmata÷]  // Mn_10.68 //

subÅjaæ cai7va suk«etre  $ jÃtaæ saæpadyate yathà  &
tathÃ0ryÃj jÃta ÃryÃyÃæ  % sarvaæ saæskÃram arhati  // Mn_10.69 //

bÅjam eke praÓaæsanti  $ k«etram anye manÅ«iïa÷  &
bÅja-k«etre tathai9vÃ7nye  % tatre7yaæ tu vyavasthiti÷  // Mn_10.70 //

ak«etre bÅjam uts­«Âam  $ antarai9va vinaÓyati  &
abÅjakam api k«etraæ  % kevalaæ sthaï¬ilaæ bhavet  // Mn_10.71 //

yasmÃd bÅjaprabhÃveïa  $ tiryagjà ­«ayo 'bhavan  &
pÆjitÃÓ ca praÓastÃÓ ca  % tasmÃd bÅjaæ praÓasyate [M: viÓi«yate]  // Mn_10.72 //

anÃryam Ãrya-karmÃïam  $ Ãryaæ cÃ7nÃryakarmiïam  &
saæpradhÃryÃ7bravÅd dhÃtà  % na samau nÃ7samÃv iti  // Mn_10.73 //



brÃhmaïà brahmayonisthà  $ ye svakarmaïy avasthitÃ÷  &
te samyag upajÅveyu÷  % «a karmÃïi yathÃkramam  // Mn_10.74 //

adhyÃpanam adhyayanaæ  $ yajanaæ yÃjanaæ tathà  &
dÃnaæ pratigrahaÓ cai7va  % «a karmÃïy agrajanmana÷  // Mn_10.75 //

«aïïÃæ tu karmaïÃm asya  $ trÅïi karmÃïi jÅvikà  &
yÃjanÃ1dhyÃpane cai7va  % viÓuddhÃc ca pratigraha÷  // Mn_10.76 //

trayo dharmà nivartante  $ brÃhmaïÃt k«atriyaæ prati  &
adhyÃpanaæ yÃjanaæ ca  % t­tÅyaÓ ca pratigraha÷  // Mn_10.77 //

vaiÓyaæ prati tathai9vai7te  $ nivarterann iti sthiti÷  &
na tau prati hi tÃn dharmÃn  % manur Ãha prajÃpati÷ [M: prati hitÃn dharmÃn]  // Mn_10.78 //

ÓastrÃ1strabh­ttvaæ k«atrasya  $ vaïik-paÓu-k­«ir vi«a÷  &
ÃjÅvanÃrthaæ dharmas tu  % dÃnam adhyayanaæ yaji÷  // Mn_10.79 //

vedÃbhyÃso brÃhmaïasya  $ k«atriyasya ca rak«aïam  &
vÃrtÃkarmai7va vaiÓyasya  % viÓi«ÂÃni svakarmasu  // Mn_10.80 //



ajÅvaæs tu yatho2ktena  $ brÃhmaïa÷ svena karmaïà  &
jÅvet k«atriyadharmeïa  % sa hy asya praty anantara÷  // Mn_10.81 //

ubhÃbhyÃm apy ajÅvaæs tu  $ kathaæ syÃd iti ced bhavet  &
k­«i-gorak«am ÃsthÃya  % jÅved vaiÓyasya jÅvikÃm  // Mn_10.82 //

vaiÓyav­ttyÃ9pi jÅvaæs tu  $ brÃhmaïa÷ ksatriyo 'pi và  &
hiæsÃ-prÃyÃæ parÃdhÅnÃæ  % k­«iæ yatnena varjayet  // Mn_10.83 //

k­«iæ sÃdhv iti manyante  $ sà v­tti÷ sadvigarhitÃ÷  &
bhÆmiæ bhÆmiÓayÃæÓ cai7va  % hanti këÂham ayo-mukham  // Mn_10.84 //

idaæ tu v­ttivaikalyÃt  $ tyajato dharmanaipuïaæ  &
viÂ-païyam uddh­to1ddhÃraæ  % vikreyaæ vittavardhanam  // Mn_10.85 //

sarvÃn rasÃn apoheta  $ k­tÃnnaæ ca tilai÷ saha  &
aÓmano lavaïaæ cai7va  % paÓavo ye ca mÃnu«Ã÷  // Mn_10.86 //

sarvaæ ca tÃntavaæ raktaæ  $ ÓÃïa-k«aumÃ3vikÃni ca  &
api cet syur araktÃni  % phala-mÆle tathau9«adhÅ÷  // Mn_10.87 //

apa÷ Óastraæ vi«aæ mÃæsaæ  $ somaæ gandhÃæÓ ca sarvaÓa÷  &
k«Åraæ k«audraæ dadhi gh­taæ  % tailaæ madhu gu¬aæ kuÓÃn  // Mn_10.88 //

ÃraïyÃæÓ ca paÓÆn sarvÃn  $ daæ«ÂriïaÓ ca vayÃæsi ca  &
madyaæ nÅliæ ca lÃk«Ãæ ca  % sarvÃæÓ cai7ka-ÓaphÃæs tathà [M: nÅlÅæ]  // Mn_10.89 //

kÃmam utpÃdya k­«yÃæ tu  $ svayam eva k­«Åvala÷  &
vikrÅïÅta tilä ÓÆdrÃn  % dharmÃrtham acirasthitÃn [M: tilä ÓuddhÃn]  // Mn_10.90 //

bhojanÃ1bhya¤janÃd dÃnÃd  $ yad anyat kurute tilai÷  &
k­mibhÆta÷ Óvavi«ÂhÃyÃæ  % pit­bhi÷ saha majjati  // Mn_10.91 //

sadya÷ patati mÃæsena  $ lÃk«ayà lavaïena ca  &
tryaheïa ÓÆdro bhavati  % brÃhmaïa÷ k«ÅravikrayÃt  // Mn_10.92 //

itare«Ãæ tu païyÃnÃæ  $ vikrayÃd iha kÃmata÷  &
brÃhmaïa÷ saptarÃtreïa  % vaiÓyabhÃvaæ niyacchati  // Mn_10.93 //

rasà rasair nimÃtavyà  $ na tv eva lavaïaæ rasai÷  &
k­tÃnnaæ ca k­tÃnnena  % tilà dhÃnyena tatsamÃ÷  // Mn_10.94 //



jÅved etena rÃjanya÷  $ sarveïÃ7py anayaæ gata÷  &
na tv eva jyÃyaæsÅæ v­ttim  % abhimanyeta karhi cit  // Mn_10.95 //

yo lobhÃd adhamo jÃtyà  $ jÅved utk­«Âa-karmabhi÷  &
taæ rÃjà nirdhanaæ k­tvà  % k«ipram eva pravÃsayet  // Mn_10.96 //

varaæ svadharmo viguïo  $ na pÃrakya÷ svanu«Âhita÷ [M: viguïa÷ paradharmÃt svadhi«ÂhitÃt]  &
paradharmeïa jÅvan hi  % sadya÷ patati jÃtita÷  // Mn_10.97 //



vaiÓyo 'jÅvan svadharmeïa  $ ÓÆdrav­ttyÃ9pi vartayet  &
anÃcarann akÃryÃïi  % nivarteta ca ÓaktimÃn  // Mn_10.98 //

aÓaknuvaæs tu ÓuÓrÆ«Ãæ  $ ÓÆdra÷ kartuæ dvijanmanÃm  &
putra-dÃrÃtyayaæ prÃpto  % jÅvet kÃruka-karmabhi÷  // Mn_10.99 //

yai÷ karmabhi÷ pracaritai÷  $ ÓuÓrÆ«yante dvijÃtaya÷  &
tÃni kÃruka-karmÃïi  % ÓilpÃni vividhÃni ca  // Mn_10.100 //

vaiÓyav­ttim anÃti«Âhan  $ brÃhmaïa÷ sve pathi sthita÷  &
av­ttikar«ita÷ sÅdann  % imaæ dharmaæ samÃcaret  // Mn_10.101 //

sarvata÷ pratig­hïÅyÃd  $ brÃhmaïas tv anayaæ gata÷  &
pavitraæ du«yatÅ7ty etad  % dharmato no7papadyate  // Mn_10.102 //

nÃ7dhyÃpanÃd yÃjanÃd và  $ garhitÃd và pratigrahÃt  &
do«o bhavati viprÃïÃæ  % jvalanÃ1mbu-samà hi te  // Mn_10.103 //

jÅvitÃtyayam Ãpanno  $ yo 'nnam atti tatas tata÷  &
ÃkÃÓam iva paÇkena  % na sa pÃpena lipyate  // Mn_10.104 //

ajÅgarta÷ sutaæ hantum  $ upÃsarpad bubhuk«ita÷  &
na cÃ8lipyata pÃpena  % k«utpratÅkÃram Ãcaran  // Mn_10.105 //

ÓvamÃæsam icchan Ãrto 'ttuæ  $ dharmÃ1dharmavicak«aïa÷  &
prÃïÃnÃæ parirak«Ãrthaæ  % vÃmadevo na liptavÃn  // Mn_10.106 //

bharadvÃja÷ k«udhÃrtas tu  $ sa-putro vijane vane  &
bahvÅr gÃ÷ pratijagrÃha  % v­dhos tak«ïo mahÃtapÃ÷  // Mn_10.107 //

k«udhÃrtaÓ cÃ7ttum abhyÃgÃd  $ viÓvÃmitra÷ ÓvajÃghanÅm  &
caï¬ÃlahastÃd ÃdÃya  % dharmÃ1dharmavicak«aïa÷  // Mn_10.108 //

pratigrahÃd yÃjanÃd và  $ tathai9vÃ7dhyÃpanÃd api  &
pratigraha÷ pratyavara÷  % pretya viprasya garhita÷  // Mn_10.109 //

yÃjanÃ1dhyÃpane nityaæ  $ kriyete saæsk­tÃ3tmanÃm  &
pratigrahas tu kriyate  % ÓÆdrÃd apy antya-janmana÷  // Mn_10.110 //

japa-homair apaity eno  $ yÃjanÃ1dhyÃpanai÷ k­tam  &
pratigrahanimittaæ tu  % tyÃgena tapasai9va ca  // Mn_10.111 //

Óilo1¤cham apy ÃdadÅta  $ vipro 'jÅvan yatas tata÷  &
pratigrahÃc chila÷ ÓreyÃæs  % tato 'py u¤cha÷ praÓasyate  // Mn_10.112 //

sÅdadbhi÷ kupyam icchadbhir  $ dhane và p­thivÅpati÷ [M: dhanaæ vÃ]  &
yÃcya÷ syÃt snÃtakair viprair  % aditsaæs tyÃgam arhati  // Mn_10.113 //

ak­taæ ca k­tÃt k«etrÃd  $ gaur ajÃvikam eva ca  &
hiraïyaæ dhÃnyam annaæ ca  % pÆrvaæ pÆrvam ado«avat  // Mn_10.114 //

sapta vittÃgamà dharmyà  $ dÃyo lÃbha÷ krayo jaya÷  &
prayoga÷ karmayogaÓ ca  % satpratigraha eva ca  // Mn_10.115 //

vidyà Óilpaæ bh­ti÷ sevà  $ gorak«yaæ vipaïi÷ k­«i÷  &
dh­tir bhaik«aæ kusÅdaæ ca  % daÓa jÅvanahetava÷  // Mn_10.116 //

brÃhmaïa÷ k«atriyo vÃ9pi  $ v­ddhiæ nai7va prayojayet  &
kÃmaæ tu khalu dharmÃrthaæ  % dadyÃt pÃpÅyase 'lpikÃm  // Mn_10.117 //

caturtham ÃdadÃno 'pi  $ k«atriyo bhÃgam Ãpadi  &
prajà rak«an paraæ Óaktyà  % kilbi«Ãt pratimucyate  // Mn_10.118 //

svadharmo vijayas tasya  $ nÃ8have syÃt parÃÇ-mukha÷  &
Óastreïa vaiÓyÃn rak«itvà  % dharmyam ÃhÃrayed balim [M: vaiÓyÃd rak«itvÃ]  // Mn_10.119 //

dhÃnye '«Âamaæ viÓÃæ Óulkaæ  $ viæÓaæ kÃr«ÃpaïÃ1varam  &
karmo1pakaraïÃ÷ ÓÆdrÃ÷  % kÃrava÷ Óilpinas tathà  // Mn_10.120 //



ÓÆdras tu v­ttim ÃkÃÇk«an  $ k«atram ÃrÃdhayed yadi [M: ÃrÃdhayed iti]  &
dhaninaæ vÃ9py upÃrÃdhya  % vaiÓyaæ ÓÆdro jijÅvi«et  // Mn_10.121 //

svargÃrtham ubhayÃrthaæ và  $ viprÃn ÃrÃdhayet tu sa÷  &
jÃtabrÃhmaïa-Óabdasya  % sà hy asya k­tak­tyatà  // Mn_10.122 //

viprasevai9va ÓÆdrasya  $ viÓi«Âaæ karma kÅrtyate  &
yad ato 'nyad dhi kurute  % tad bhavaty asya ni«phalam  // Mn_10.123 //

prakalpyà tasya tair v­tti÷  $ svakuÂumbÃd yathÃrhata÷  &
Óaktiæ cÃ7vek«ya dÃk«yaæ ca  % bh­tyÃnÃæ ca parigraham  // Mn_10.124 //

ucchi«Âam annaæ dÃtavyaæ  $ jÅrïÃni vasanÃni ca  &
pulÃkÃÓ cai7va dhÃnyÃnÃæ  % jÅrïÃÓ cai7va paricchadÃ÷  // Mn_10.125 //

na ÓÆdre pÃtakaæ kiæ cin  $ na ca saæskÃram arhati  &
nÃ7syÃ7dhikÃro dharme 'sti  % na dharmÃt prati«edhanam  // Mn_10.126 //

dharme1psavas tu dharmaj¤Ã÷  $ satÃæ v­ttam anu«ÂhitÃ÷ [M: satÃæ dharmam]  &
mantravarjyaæ na du«yanti  % praÓaæsÃæ prÃpnuvanti ca [M: mantravarjaæ]  // Mn_10.127 //

yathà yathà hi sadv­ttam  $ Ãti«Âhaty anasÆyaka÷  &
tathà tathe9maæ cÃ7muæ ca  % lokaæ prÃpnoty anindita÷  // Mn_10.128 //

ÓaktenÃ7pi hi ÓÆdreïa  $ na kÃryo dhanasaæcaya÷  &
ÓÆdro hi dhanam ÃsÃdya  % brÃhmaïÃn eva bÃdhate  // Mn_10.129 //

ete caturïÃæ varïÃnÃm  $ ÃpaddharmÃ÷ prakÅrtitÃ÷  &
yÃn samyag anuti«Âhanto  % vrajanti paramaæ gatim  // Mn_10.130 //

e«a dharmavidhi÷ k­tsnaÓ  $ cÃturvarïyasya kÅrtita÷  &
ata÷ paraæ pravak«yÃmi  % prÃyaÓcittavidhiæ Óubham  // Mn_10.131 //





<B 11>



sÃntÃnikaæ yak«yamÃïam  $ adhvagaæ sÃrvavedasam  &
gurv-arthaæ pit­-mÃtr-arthaæ  % svÃdhyÃyÃrthy upatÃpina÷  // Mn_11.1 //

na vai tÃn snÃtakÃn vidyÃd  $ brÃhmaïÃn dharmabhik«ukÃn  &
ni÷svebhyo deyam etebhyo  % dÃnaæ vidyÃviÓe«ata÷  // Mn_11.2 //

etebhyo hi dvijÃgryebhyo  $ deyam annaæ sa-dak«iïam  &
itarebhyo bahirvedi  % k­tÃnnaæ deyam ucyate  // Mn_11.3 //

sarvaratnÃni rÃjà tu  $ yathÃrhaæ pratipÃdayet  &
brÃhmaïÃn vedavidu«o  % yaj¤Ãrthaæ cai7va dak«iïÃm  // Mn_11.4 //

k­ta-dÃro 'parÃn dÃrÃn  $ bhik«itvà yo 'dhigacchati  &
rati-mÃtraæ phalaæ tasya  % dravyadÃtus tu saætati÷  // Mn_11.5 //

dhanÃni tu yathÃÓakti  $ vipre«u pratipÃdayet [not in M]  &
vedavitsu vivikte«u  % pretya svargaæ samaÓnute [not in M]  // Mn_11.6 //

yasya traivÃr«ikaæ bhaktaæ  $ paryÃptaæ bh­tyav­ttaye  &
adhikaæ vÃ9pi vidyeta  % sa somaæ pÃtum arhati  // Mn_11.7[06M] //

ata÷ svalpÅyasi dravye  $ ya÷ somaæ pibati dvija÷  &
sa pÅtasoma-pÆrvo 'pi  % na tasyÃ8pnoti tatphalam  // Mn_11.8[07M] //

Óakta÷ parajane dÃtà  $ svajane du÷khajÅvini  &
madhv-ÃpÃto vi«Ã3svÃda÷  % sa dharma-pratirÆpaka÷  // Mn_11.9[08M] //

bh­tyÃnÃm uparodhena  $ yat karoty aurdhvadehikam  &
tad bhavaty asukho1darkaæ  % jÅvataÓ ca m­tasya ca  // Mn_11.10[09M] //

yaj¤aÓ cet pratiruddha÷ syÃd  $ ekenÃ7Çgena yajvana÷  &
brÃhmaïasya viÓe«ena  % dhÃrmike sati rÃjani  // Mn_11.11[10M] //

yo vaiÓya÷ syÃd bahupaÓur  $ hÅna-kratur asomapa÷  &
kuÂumbÃt tasya tad dravyam  % Ãhared yaj¤asiddhaye  // Mn_11.12[11M] //

Ãharet trÅïi và dve và  $ kÃmaæ ÓÆdrasya veÓmana÷  &
na hi ÓÆdrasya yaj¤e«u  % kaÓ cid asti parigraha÷  // Mn_11.13[12M] //

yo 'nÃhitÃ1gni÷ Óatagur  $ ayajvà ca sahasragu÷ [K:ayaj¤aÓ]  &
tayor api kuÂumbÃbhyÃm  % Ãhared avicÃrayan  // Mn_11.14[13M] //

ÃdÃna-nityÃc cÃ8dÃtur  $ Ãhared aprayacchata÷  &
tathà yaÓo 'sya prathate  % dharmaÓ cai7va pravardhate  // Mn_11.15[14M] //

tathÃai7va saptame bhakte  $ bhaktÃni «a¬ anaÓnatà  &
aÓvastanavidhÃnena  % hartavyaæ hÅna-karmaïa÷  // Mn_11.16[15M] //

khalÃt k«etrÃd agÃrÃd và  $ yato vÃ9py upalabhyate  &
ÃkhyÃtavyaæ tu tat tasmai  % p­cchate yadi p­cchati  // Mn_11.17[16M] //

brÃhmaïasvaæ na hartavyaæ  $ k«atriyeïa kadà cana  &
dasyu-ni«kriyayos tu svam  % ajÅvan hartum arhati  // Mn_11.18[17M] //

yo 'sÃdhubhyo 'rtham ÃdÃya  $ sÃdhubhya÷ saæprayacchati  &
sa k­tvà plavam ÃtmÃnaæ  % saætÃrayati tÃv ubhau  // Mn_11.19[18M] //

yad dhanaæ yaj¤aÓÅlÃnÃæ  $ devasvaæ tad vidur budhÃ÷  &
ayajvanÃæ tu yad vittam  % Ãsurasvaæ tad ucyate  // Mn_11.20[19M] //

na tasmin dhÃrayed daï¬aæ  $ dhÃrmika÷ p­thivÅpati÷  &
k«atriyasya hi bÃliÓyÃd  % brÃhmaïa÷ sÅdati k«udhà  // Mn_11.21[20M] //

tasya bh­tyajanaæ j¤Ãtvà  $ svakuÂumbÃn mahÅpati÷  &
Óruta-ÓÅle ca vij¤Ãya  % v­ttiæ dharmyÃæ prakalpayet  // Mn_11.22[21M] //

kalpayitvÃ9sya v­ttiæ ca  $ rak«ed enaæ samantata÷  &
rÃjà hi dharma«a¬bhÃgaæ  % tasmÃt prÃpnoti rak«itÃt  // Mn_11.23[22M] //

na yaj¤Ãrthaæ dhanaæ ÓÆdrÃd  $ vipro bhik«eta karhi cit  &
yajamÃno hi bhik«itvà  % caï¬Ãla÷ pretya jÃyate  // Mn_11.24[23M] //

yÃj¤Ãrtham arthaæ bhik«itvà  $ yo na sarvaæ prayacchati  &
sa yÃti bhÃsatÃæ vipra÷  % kÃkatÃæ và Óataæ samÃ÷  // Mn_11.25[24M] //

devasvaæ brÃhmaïasvaæ và  $ lobheno7pahinasti ya÷  &
sa pÃpÃ3tmà pare loke  % g­dhro1cchi«Âena jÅvati  // Mn_11.26[25M] //

i«Âiæ vaiÓvÃnarÅæ nityaæ  $ nirvaped abdaparyaye  &
kÊptÃnÃæ paÓu-somÃnÃæ  % ni«k­tyartham asaæbhave  // Mn_11.27[26M] //

Ãpatkalpena yo dharmaæ  $ kurute 'nÃpadi dvija÷  &
sa nÃ8pnoti phalaæ tasya  % paratre7ti vicÃritam  // Mn_11.28[27M] //

viÓvaiÓ ca devai÷ sÃdhyaiÓ ca  $ brÃhmaïaiÓ ca mahar«ibhi÷  &
Ãpatsu maraïÃd bhÅtair  % vidhe÷ pratinidhi÷ k­ta÷  // Mn_11.29[28M] //

prabhu÷ prathamakalpasya  $ yo 'nukalpena vartate  &
na sÃæparÃyikaæ tasya  % dur-mater vidyate phalam  // Mn_11.30[29M] //



na brÃhmaïo vedayeta  $ kiæ cid rÃjani dharmavit  &
svavÅryeïai7va tä Ói«yÃn  % mÃnavÃn apakÃriïa÷  // Mn_11.31[30M] //

svavÅryÃd rÃjavÅryÃc ca  $ svavÅryaæ balavattaram  &
tasmÃt svenai7va vÅryeïa  % nig­hïÅyÃd arÅn dvija÷  // Mn_11.32[31M] //

ÓrutÅr atharvÃÇgirasÅ÷  $ kuryÃd ity avicÃrayan  &
vÃkÓastraæ vai brÃhmaïasya  % tena hanyÃd arÅn dvija÷  // Mn_11.33[32M] //

k«atriyo bÃhuvÅryeïa  $ tared Ãpadam Ãtmana÷  &
dhanena vaiÓya-ÓÆdrau tu  % japa-homair dvijottama÷  // Mn_11.34[33M] //

vidhÃtà ÓÃsità vaktà  $ maitro brÃhmaïa ucyate  &
tasmai nÃ7kuÓalaæ brÆyÃn  % na Óu«kÃæ giram Årayet  // Mn_11.35[34M] //



na vai kanyà na yuvatir  $ nÃ7lpa-vidyo na bÃliÓa÷  &
hotà syÃd agnihotrasya  % nÃ8rto nÃ7saæsk­tas tathà  // Mn_11.36[35M] //

narake hi patanty ete  $ juhvanta÷ sa ca yasya tat [M: juhvata÷]  &
tasmÃd vaitÃnakuÓalo  % hotà syÃd vedapÃraga÷  // Mn_11.37[36M] //

prÃjÃpatyam adattvÃ9Óvam  $ agnyÃdheyasya dak«iïÃm  &
anÃhitÃgnir bhavati  % brÃhmaïo vibhave sati  // Mn_11.38[37M] //

puïyÃny anyÃni kurvÅta  $ ÓraddadhÃno jite1ndriya÷  &
na tv alpa-dak«iïair yaj¤air  % yajete7ha kathaæ cana  // Mn_11.39[38M] //

indriyÃïi yaÓa÷ svargam  $ Ãyu÷ kÅrtiæ prajÃ÷ paÓÆn  &
hanty alpa-dak«iïo yaj¤as  % tasmÃn nÃ7lpa-dhano yajet  // Mn_11.40[39M] //

agnihotry apavidhyÃ7gnÅn  $ brÃhmaïa÷ kÃmakÃrata÷  &
cÃndrÃyaïaæ caren mÃsaæ  % vÅrahatyÃsamaæ hi tat  // Mn_11.41[40M] //

ye ÓÆdrÃd adhigamyÃ7rtham  $ agnihotram upÃsate  &
­tvijas te hi ÓÆdrÃïÃæ  % brahmavÃdi«u garhitÃ÷  // Mn_11.42[41M] //

te«Ãæ satatam aj¤ÃnÃæ  $ v­«alÃgnyupasevinÃm  &
padà mastakam Ãkramya  % dÃtà durgÃïi saætaret  // Mn_11.43[42M] //



akurvan vihitaæ karma  $ ninditaæ ca samÃcaran  &
prasaktaÓ ce7ndriyÃrthe«u  % prÃyaÓcittÅyate nara÷ [M: prasajjan indriyÃrthe«u]  // Mn_11.44[43M] //

akÃmata÷ k­te pÃpe  $ prÃyaÓcittaæ vidur budhÃ÷  &
kÃmakÃrak­te 'py Ãhur  % eke ÓrutinidarÓanÃt  // Mn_11.45[44M] //

akÃmata÷ k­taæ pÃpaæ  $ vedÃbhyÃsena Óudhyati  &
kÃmatas tu k­taæ mohÃt  % prÃyaÓcittai÷ p­thagvidhai÷  // Mn_11.46[45M] //



prÃyaÓcittÅyatÃæ prÃpya  $ daivÃt pÆrvak­tena và  &
na saæsargaæ vrajet sadbhi÷  % prÃyaÓcitte 'k­te dvija÷  // Mn_11.47[46M] //

iha duÓcaritai÷ ke cit  $ ke cit pÆrvak­tais tathà  &
prÃpnuvanti dur-ÃtmÃno  % narà rÆpaviparyayam  // Mn_11.48[47M] //

suvarïacaura÷ kaunakhyaæ  $ surÃpa÷ ÓyÃvadantatÃm  &
brahmahà k«ayarogitvaæ  % dauÓcarmyaæ gurutalpaga÷  // Mn_11.49[48M] //

piÓuna÷ pautinÃsikyaæ  $ sÆcaka÷ pÆtivaktratÃm  &
dhÃnyacauro 'ÇgahÅnatvam  % Ãtiraikyaæ tu miÓraka÷  // Mn_11.50[49M] //

annahartÃ0mayÃvitvaæ  $ maukyaæ vÃgapahÃraka÷  &
vastrÃpahÃraka÷ Óvaitryaæ  % paÇgutÃm aÓvahÃraka÷  // Mn_11.51[50M] //

evaæ karmaviÓe«eïa  $ jÃyante sadvigarhitÃ÷  &
ja¬a-mÆkÃ1ndha-badhirà  % vik­tÃ3k­tayas tathà  // Mn_11.52[51M] //

caritavyam ato nityaæ  $ prÃyaÓcittaæ viÓuddhaye  &
nindyair hi lak«aïair yuktà  % jÃyante 'ni«k­tai1nasa÷  // Mn_11.53[52M] //



brahmahatyà surÃpÃnaæ  $ steyaæ gurvaÇganÃgama÷  &
mahÃnti pÃtakÃny Ãhu÷  % saæsargaÓ cÃ7pi tai÷ saha  // Mn_11.54[53M] //

an­taæ ca samutkar«e  $ rÃjagÃmi ca paiÓunam  &
guroÓ cÃlÅka-nirbandha÷  % samÃni brahmahatyayà  // Mn_11.55[54M] //

brahmo1jjhatà vedanindà  $ kauÂasÃk«yaæ suh­dvadha÷  &
garhitÃ1nÃdyayor jagdhi÷  % surÃpÃnasamÃni «a  // Mn_11.56[55M] //

nik«epasyÃ7paharaïaæ  $ narÃ1Óva-rajatasya ca  &
bhÆmi-vajra-maïÅnÃæ ca  % rukmasteyasamaæ sm­tam  // Mn_11.57[56M] //

reta÷seka÷ svayonÅ«u  $ kumÃrÅ«v antyajÃsu ca  &
sakhyu÷ putrasya ca strÅ«u  % gurutalpasamaæ vidu÷  // Mn_11.58[57M] //

govadho 'yÃjya-saæyÃjyaæ  $ pÃradÃryÃ3tmavikraya÷  &
guru-mÃt­-pit­-tyÃga÷  % svÃdhyÃyÃ1gnyo÷ sutasya ca  // Mn_11.59[58M] //

parivittitÃ9nuje 'nƬhe  $ parivedanam eva ca  &
tayor dÃnaæ ca kanyÃyÃs  % tayor eva ca yÃjanam  // Mn_11.60[59M] //

kanyÃyà dÆ«aïaæ cai7va  $ vÃrdhu«yaæ vratalopanam  &
ta¬ÃgÃ3rÃma-dÃrÃïÃm  % apatyasya ca vikraya÷  // Mn_11.61[60M] //

vrÃtyatà bÃndhavatyÃgo  $ bh­tyÃdhyÃpanam eva ca  &
bh­tyà cÃ7dhyayanÃdÃnam  % apaïyÃnÃæ ca vikraya÷ [M: bh­tÃc cÃ7dhyayanÃdÃnam]  // Mn_11.62[61M] //

sarvÃkÃre«v adhÅkÃro  $ mahÃyantrapravartanam  &
hiæsau9«adhÅnÃæ stry-ÃjÅvo  % 'bhicÃro mÆlakarma ca  // Mn_11.63[62M] //

indhanÃrtham aÓu«kÃïÃæ  $ drumÃïÃm avapÃtanam  &
ÃtmÃrthaæ ca kriyÃrambho  % ninditÃnnÃdanaæ tathà  // Mn_11.64[63M] //

anÃhitÃgnità steyam  $ ­ïÃnÃm anapakriyà  &
asac-chëÂrÃdhigamanaæ  % kauÓÅlavyasya ca kriyà  // Mn_11.65[64M] //

dhÃnya-kupya-paÓusteyaæ  $ madyapastrÅni«evaïam  &
strÅ-ÓÆdra-viÂ-k«atravadho  % nÃstikyaæ co7papÃtakam  // Mn_11.66[65M] //

brÃhmaïasya ruja÷ k­tvà  $ ghrÃtir aghreya-madyayo÷ [M: ruja÷k­tyaæ]  &
jaihmyaæ ca maithunaæ puæsi  % jÃtibhraæÓakaraæ sm­tam  // Mn_11.67[66M] //

kharÃ1Óvo1«Âra-m­ge1bhÃnÃm  $ ajÃ3vikavadhas tathà  &
saækarÅkaraïaæ j¤eyaæ  % mÅnÃ1hi-mahi«asya ca  // Mn_11.68[67M] //

ninditebhyo dhanÃdÃnaæ  $ vÃïijyaæ ÓÆdrasevanam  &
apÃtrÅkaraïaæ j¤eyam  % asatyasya ca bhëaïam  // Mn_11.69[68M] //

k­mi-kÅÂa-vayo-hatyà  $ madyÃnugatabhojanam  &
phalai1dha÷-kusuma-steyam  % adhairyaæ ca malÃvaham  // Mn_11.70[69M] //


etÃny enÃæsi sarvÃïi  $ yatho2ktÃni p­thak p­thak  &
yair yair vratair apohyante  % tÃni samyaÇ nibodhata  // Mn_11.71[70M] //

brahmahà dvÃdaÓa samÃ÷  $ kuÂÅæ k­tvà vane vaset  &
bhaik«ÃÓy ÃtmaviÓuddhyarthaæ  % k­tvà ÓavaÓiro dhvajam  // Mn_11.72[71M] //

lak«yaæ Óastrabh­tÃæ và syÃd  $ vidu«Ãm icchayÃ0tmana÷  &
prÃsyed ÃtmÃnam agnau và  % samiddhe trir avÃk-ÓirÃ÷  // Mn_11.73[72M] //

yajeta vÃ9Óvamedhena  $ svarjità gosavena và  &
abhijid-viÓvajidbhyÃæ và  % triv­tÃ9gni«ÂutÃ9pi và  // Mn_11.74[73M] //

japan vÃ9nyatamaæ vedaæ  $ yojanÃnÃæ Óataæ vrajet  &
brahmahatyÃpanodÃya  % mitabhuÇ niyate1ndriya÷  // Mn_11.75[74M] //

sarvasvaæ vedavidu«e  $ brÃhmaïÃyo7papÃdayet  &
dhanaæ hi jÅvanÃyÃ7laæ  % g­haæ và sa-paricchadam  // Mn_11.76[75M] //

havi«yabhug vÃ9nusaret  $ pratisrota÷ sarasvatÅm  &
japed và niyatÃ3hÃras  % trir vai vedasya saæhitÃm  // Mn_11.77[76M] //

k­ta-vÃpano nivased  $ grÃmÃnte govraje 'pi và  &
ÃÓrame v­k«amÆle và  % go-brÃhmaïahite rata÷  // Mn_11.78[77M] //

brÃhmaïÃrthe gavÃrthe và  $ sadya÷ prÃïÃn parityajet [M: saæyak prÃïÃn]  &
mucyate brahmahatyÃyà  % goptà gor brÃhmaïasya ca  // Mn_11.79[78M] //

trivÃraæ pratiroddhà và  $ sarvasvam avajitya và [M: tryavaraæ]  &
viprasya tannimitte và  % prÃïÃlÃbhe vimucyate [M: prÃïÃlÃbhe 'pi mucyate]  // Mn_11.80[79M] //

evaæ d­¬ha-vrato nityaæ  $ brahmacÃrÅ samÃhita÷  &
samÃpte dvÃdaÓe var«e  % brahmahatyÃæ vyapohati  // Mn_11.81[80M] //

Ói«Âvà và bhÆmidevÃnÃæ  $ naradevasamÃgame  &
svam eno 'vabh­thasnÃto  % hayamedhe vimucyate  // Mn_11.82[81M] //

dharmasya brÃhmaïo mÆlam  $ agraæ rÃjanya ucyate  &
tasmÃt samÃgame te«Ãm  % eno vikhyÃpya Óudhyati  // Mn_11.83[82M] //

brahmaïa÷ saæbhavenai7va  $ devÃnÃm api daivatam  &
pramÃïaæ cai7va lokasya  % brahmÃtrai7va hi kÃraïam  // Mn_11.84[83M] //

te«Ãæ vedavido brÆyus  $ trayo 'py ena÷ suni«k­tim  &
sà te«Ãæ pÃvanÃya syÃt  % pavitrà vidu«Ãæ hi vÃk [M: pavitraæ]  // Mn_11.85[84M] //

ato 'nyatamam ÃsthÃya  $ vidhiæ vipra÷ samÃhita÷  &
brahmahatyÃk­taæ pÃpaæ  % vyapohaty Ãtmavattayà  // Mn_11.86[85M] //

hatvà garbham avij¤Ãtam  $ etad eva vrataæ caret  &
rÃjanya-vaiÓyau ce8jÃnÃv  % ÃtreyÅm eva ca striyam  // Mn_11.87[86M] //

uktvà cai7vÃ7n­taæ sÃk«ye  $ pratirudhya guruæ tathà [M: pratirabhya]  &
apah­tya ca ni÷k«epaæ  % k­tvà ca strÅ-suh­d-vadham [M: nik«epaæ]  // Mn_11.88[87M] //

iyaæ viÓuddhir udità  $ pramÃpyÃ7kÃmato dvijam  &
kÃmato brÃhmaïavadhe  % ni«k­tir na vidhÅyate  // Mn_11.89[88M] //



surÃæ pÅtvà dvijo mohÃd  $ agni-varïÃæ surÃæ pibet  &
tayà sa kÃye nirdagdhe  % mucyate kilbi«Ãt tata÷  // Mn_11.90[89M] //

gomÆtram agni-varïaæ và  $ pibed udakam eva và  &
payo gh­taæ vÃ0 maraïÃd  % goÓak­drasam eva và  // Mn_11.91[90M] //

kaïÃn và bhak«ayed abdaæ  $ piïyÃkaæ và sak­n niÓi  &
surÃpÃnÃpanuttyarthaæ  % vÃlavÃsà jaÂÅ dhvajÅ  // Mn_11.92[91M] //

surà vai malam annÃnÃæ  $ pÃpmà ca malam ucyate  &
tasmÃd brÃhmaïa-rÃjanyau  % vaiÓyaÓ ca na surÃæ pibet  // Mn_11.93[92M] //

gau¬Å pai«ÂÅ ca mÃdhvÅ ca  $ vij¤eyà trividhà surà  &
yathai9vai7kà tathà sarvà  % na pÃtavyà dvijottamai÷  // Mn_11.94[93M] //

yak«a-rak«a÷-piÓÃcÃ1nnaæ  $ madyaæ mÃæsaæ surÃsavam  &
tad brÃhmaïena nÃ7ttavyaæ  % devÃnÃm aÓnatà havi÷  // Mn_11.95[94M] //

amedhye và paten matto  $ vaidikaæ vÃ9py udÃharet  &
akÃryam anyat kuryÃd và  % brÃhmaïo madamohita÷  // Mn_11.96[95M] //

yasya kÃyagataæ brahma  $ madyenÃ8plÃvyate sak­t  &
tasya vyapaiti brÃhmaïyaæ  % ÓÆdratvaæ ca sa gacchati  // Mn_11.97[96M] //

e«Ã vicitrÃbhihità  $ surÃpÃnasya ni«k­ti÷  &
ata Ærdhvaæ pravak«yÃmi  % suvarïasteyani«k­tim  // Mn_11.98[97M] //



suvarïasteyak­d vipro  $ rÃjÃnam abhigamya tu  &
svakarma khyÃpayan brÆyÃn  % mÃæ bhavÃn anuÓÃstv iti  // Mn_11.99[98M] //

g­hÅtvà musalaæ rÃjà  $ sak­d dhanyÃt tu taæ svayam  &
vadhena Óudhyati steno  % brÃhmaïas tapasai9va tu  // Mn_11.100[99M] //

tapasÃpanunutsus tu  $ suvarïasteyajaæ malam  &
cÅravÃsà dvijo 'raïye  % cared brahmahaïo vratam  // Mn_11.101[100M] //

etair vratair apoheta  $ pÃpaæ steyak­taæ dvija÷  &
gurustrÅgamanÅ9yaæ tu  % vratair ebhir apÃnudet  // Mn_11.102[101M] //



gurutalpy abhibhëyai7nas  $ tapte svapyÃd ayomaye [M: talpe svapyÃd]  &
sÆrmÅæ jvalantÅæ svÃÓli«yen  % m­tyunà sa viÓudhyati [M: vÃ0Óli«yen]  // Mn_11.103[102M] //

svayaæ và Ói«ïa-v­«aïÃv  $ utk­tyÃ8dhÃya cÃ7¤jalau  &
nair­tÅæ diÓam Ãti«Âhed  % Ã nipÃtÃd ajihmaga÷  // Mn_11.104[103M] //

khaÂvÃÇgÅ cÅra-vÃsà và  $ ÓmaÓrulo vijane vane  &
prÃjÃpatyaæ caret k­cchram  % abdam ekaæ samÃhita÷  // Mn_11.105[104M] //

cÃndrÃyaïaæ và trÅn mÃsÃn  $ abhyasyen niyate1ndriya÷  &
havi«yeïa yavÃgvà và  % gurutalpÃpanuttaye  // Mn_11.106[105M] //

etair vratair apoheyur  $ mahÃpÃtakino malam  &
upapÃtakinas tv evam  % ebhir nÃnÃvidhair vratai÷  // Mn_11.107[106M] //



upapÃtakasaæyukto  $ goghno mÃsaæ yavÃn pibet  &
k­ta-vÃpo vased go«Âhe  % carmaïà tena saæv­ta÷  // Mn_11.108[107M] //

caturthakÃlam aÓnÅyÃd  $ ak«Ãra-lavaïaæ mitam  &
gomÆtreïÃ8caret snÃnaæ  % dvau mÃsau niyate1ndriya÷  // Mn_11.109[108M] //

divÃ9nugacched gÃs tÃs tu  $ ti«Âhann Ærdhvaæ raja÷ pibet  &
ÓuÓrÆ«itvà namask­tya  % rÃtrau vÅrÃsanaæ vaset [M: vÅrÃsano]  // Mn_11.110[109M] //

ti«ÂhantÅ«v anuti«Âhet tu  $ vrajantÅ«v apy anuvrajet  &
ÃsÅnÃsu tathÃ0sÅno  % niyato vÅta-matsara÷  // Mn_11.111[110M] //

ÃturÃm abhiÓastÃæ và  $ caura-vyÃghrÃdibhir bhayai÷  &
patitÃæ paÇkalagnaæ và  % sarvo1pÃyair vimocayet [K:sarvaprÃïair]  // Mn_11.112[111M] //

u«ïe var«ati ÓÅte và  $ mÃrute vÃti và bh­Óam  &
na kurvÅtÃ8tmanas trÃïaæ  % gor ak­tvà tu Óaktita÷  // Mn_11.113[112M] //

Ãtmano yadi vÃ9nye«Ãæ  $ g­he k«etre 'tha và khale  &
bhak«ayantÅæ na kathayet  % pibantaæ cai7va vatsakam  // Mn_11.114[113M] //

anena vidhinà yas tu  $ goghno gÃm anugacchati  &
sa gohatyÃk­taæ pÃpaæ  % tribhir mÃsair vyapohati  // Mn_11.115[114M] //

v­«abhai1kÃdaÓÃ gÃÓ ca  $ dadyÃt sucarita-vrata÷  &
avidyamÃne sarvasvaæ  % vedavidbhyo nivedayet  // Mn_11.116[115M] //

etad eva vrataæ kuryur  $ upapÃtakino dvijÃ÷  &
avakÅrïivarjyaæ Óuddhyarthaæ  % cÃndrÃyaïam athÃ7pi và [M: avakÅrïivarjaæ]  // Mn_11.117[116M] //



avakÅrïÅ tu kÃïena  $ gardabhena catu«pathe  &
pÃkayaj¤avidhÃnena  % yajeta nir­tiæ niÓi  // Mn_11.118[117M] //

hutvÃ9gnau vidhivad dhomÃn  $ antataÓ ca same7ty ­cà  &
vÃte1ndra-guru-vahnÅnÃæ  % juhuyÃt sarpi«Ã0hutÅ÷  // Mn_11.119[118M] //

kÃmato retasa÷ sekaæ  $ vratasthasya dvijanmana÷  &
atikramaæ vratasyÃ8hur  % dharmaj¤Ã brahmavÃdina÷  // Mn_11.120[119M] //

mÃrutaæ puruhÆtaæ ca  $ guruæ pÃvakam eva ca  &
caturo vratino 'bhyeti  % brÃhmaæ tejo 'vakÅrïina÷  // Mn_11.121[120M] //

etasminn enasi prÃpte  $ vasitvà gardabhÃjinam  &
saptÃgÃrÃæÓ cared bhaik«aæ  % svakarma parikÅrtayan  // Mn_11.122[121M] //

tebhyo labdhena bhaik«eïa  $ vartayann ekakÃlikam  &
upasp­Óaæs tri«avaïaæ tv  % abdena sa viÓudhyati [M: tri«avaïam abdena]  // Mn_11.123[122M] //

jÃtibhraæÓakaraæ karma  $ k­tvÃ9nyatamam icchayà  &
caret sÃætapanaæ k­cchraæ  % prÃjÃpatyam anicchayà  // Mn_11.124[123M] //

saækarÃ1pÃtrak­tyÃsu  $ mÃsaæ Óodhanam aindavam [M: aindava÷]  &
malinÅkaraïÅye«u  % tapta÷ syÃd yÃvakais tryaham  // Mn_11.125[124M] //

turÅyo brahmahatyÃyÃ÷  $ k«atriyasya vadhe sm­ta÷  &
vaiÓye '«ÂamÃæÓo v­ttasthe  % ÓÆdre j¤eyas tu «o¬aÓa÷  // Mn_11.126[125M] //

akÃmatas tu rÃjanyaæ  $ vinipÃtya dvijottama÷  &
v­«abhai1kasahasrà gà  % dadyÃt sucarita-vrata÷  // Mn_11.127[126M] //

tryabdaæ cared và niyato  $ jaÂÅ brahmahaïo vratam  &
vasan dÆratare grÃmÃd  % v­k«amÆla-niketana÷  // Mn_11.128[127M] //

etad eva cared abdaæ  $ prÃyaÓcittaæ dvijottama÷  &
pramÃpya vaiÓyaæ v­ttasthaæ  % dadyÃc cai7kaÓataæ gavÃm [M: dadyÃd vai9kaÓataæ]  // Mn_11.129[128M] //

etad eva vrataæ k­tsnaæ  $ «aïmÃsä ÓÆdrahà caret  &
 v­«abhai1kÃdaÓà vÃ9pi  % dadyÃd viprÃya gÃ÷ sitÃ÷  // Mn_11.130[129M] //

mÃrjÃra-nakulau hatvà  $ cëaæ maï¬Ækam eva ca  &
Óva-godho2lÆka-kÃkÃæÓ ca  % ÓÆdrahatyÃvrataæ caret  // Mn_11.131[130M] //

paya÷ pibet trirÃtraæ và  $ yojanaæ vÃ9dhvano vrajet  &
upasp­Óet sravantyÃæ và  % sÆktaæ vÃ9b-daivataæ japet  // Mn_11.132[131M] //

abhriæ kÃr«ïÃyasÅæ dadyÃt  $ sarpaæ hatvà dvijottama÷  &
palÃlabhÃrakaæ «aï¬he  % saisakaæ cai7kamëakam  // Mn_11.133[132M] //

gh­takumbhaæ varÃhe tu  $ tiladroïaæ tu tittirau  &
Óuke dvihÃyanaæ vatsaæ  % krau¤caæ hatvà trihÃyanam  // Mn_11.134[133M] //

hatvà haæsaæ balÃkÃæ ca  $ bakaæ barhiïam eva ca  &
vÃnaraæ Óyena-bhÃsau ca  % sparÓayed brÃhmaïÃya gÃm  // Mn_11.135[134M] //

vÃso dadyÃd dhayaæ hatvà  $ pa¤ca nÅlÃn v­«Ãn gajam  &
aja-me«Ãv ana¬vÃhaæ  % kharaæ hatvai9kahÃyanam  // Mn_11.136[135M] //

kravyÃdÃæs tu m­gÃn hatvà  $ dhenuæ dadyÃt payasvinÅm  &
akravyÃdÃn vatsatarÅm  % u«Âraæ hatvà tu k­«ïalam  // Mn_11.137[136M] //

jÅna-kÃrmuka-bastÃ1vÅn  $ p­thag dadyÃd viÓuddhaye  &
caturïÃm api varïÃnÃæ  % nÃrÅr hatvÃ9navasthitÃ÷  // Mn_11.138[137M] //

dÃnena vadhanirïekaæ  $ sarpÃdÅnÃm aÓaknuvan  &
ekaikaÓaÓ caret k­cchraæ  % dvija÷ pÃpÃpanuttaye  // Mn_11.139[138M] //

asthimatÃæ tu sattvÃnÃæ  $ sahasrasya pramÃpaïe  &
pÆrïe cÃ7nasy anasthnÃæ tu  % ÓÆdrahatyÃvrataæ caret  // Mn_11.140[139M] //

kiæ cid eva tu viprÃya  $ dadyÃd asthimatÃæ vadhe  &
anasthnÃæ cai7va hiæsÃyÃæ  % prÃïÃyÃmena Óudhyati  // Mn_11.141[140M] //

phaladÃnÃæ tu v­k«ÃïÃæ  $ chedane japyam ­k-Óatam  &
gulma-vallÅ-latÃnÃæ ca  % pu«pitÃnÃæ ca vÅrudhÃm  // Mn_11.142[141M] //

annÃdyajÃnÃæ sattvÃnÃæ  $ rasajÃnÃæ ca sarvaÓa÷  &
phala-pu«po1dbhavÃnÃæ ca  % gh­taprÃÓo viÓodhanam  // Mn_11.143[142M] //

k­«ÂajÃnÃm o«adhÅnÃæ  $ jÃtÃnÃæ ca svayaæ vane  &
v­thÃlambhe 'nugacched gÃæ  % dinam ekaæ payo-vrata÷  // Mn_11.144[143M] //

etair vratair apohyaæ syÃd  $ eno hiæsÃ-samudbhavam  &
j¤ÃnÃ1j¤Ãnak­taæ k­tsnaæ  % Ó­ïutÃ7nÃdyabhak«aïe  // Mn_11.145[144M] //



aj¤ÃnÃd vÃruïÅæ pÅtvà  $ saæskÃreïai7va Óudhyati  &
matipÆrvam anirdeÓyaæ  % prÃïÃntikam iti sthiti÷  // Mn_11.146[145M] //

apa÷ surÃbhÃjanasthà  $ madyabhÃï¬asthitÃs tathà  &
pa¤carÃtraæ pibet pÅtvà  % ÓaÇkhapu«pÅÓ­taæ paya÷  // Mn_11.147[146M] //

sp­«Âva dattvà ca madirÃæ  $ vidhivat pratig­hya ca  &
ÓÆdro1cchi«ÂÃÓ ca pÅtvÃ9pa÷  % kuÓavÃri pibet tryaham  // Mn_11.148[147M] //

brÃhmaïas tu surÃpasya  $ gandham ÃghrÃya somapa÷  &
prÃïÃn apsu trir Ãyamya  % gh­taæ prÃÓya viÓudhyati  // Mn_11.149[148M] //

aj¤ÃnÃt prÃÓya viï-mÆtraæ  $ surÃsaæsp­«Âam eva ca  &
puna÷ saæskÃram arhanti  % trayo varïà dvijÃtaya÷  // Mn_11.150[149M] //

vapanaæ mekhalà daï¬o  $ bhaik«acaryà vratÃni ca [M: bhaik«yacaryÃ]  &
nivartante dvijÃtÅnÃæ  % puna÷saæskÃrakarmaïi  // Mn_11.151[150M] //

abhojyÃnÃæ tu bhuktvÃ9nnaæ  $ strÅ-ÓÆdro1cchi«Âam eva ca  &
jagdhvà mÃæsam abhak«yaæ ca  % saptarÃtraæ yavÃn pibet  // Mn_11.152[151M] //

ÓuktÃni ca ka«ÃyÃæÓ ca  $ pÅtvà medhyÃny api dvija÷  &
tÃvad bhavaty aprayato  % yÃvat tan na vrajaty adha÷  // Mn_11.153[152M] //

vi¬varÃha-kharo1«ÂrÃïÃæ  $ gomÃyo÷ kapi-kÃkayo÷  &
prÃÓya mÆtra-purÅ«Ãïi  % dvijaÓ cÃndrÃyaïaæ caret  // Mn_11.154[153M] //

Óu«kÃïi bhuktvà mÃæsÃni  $ bhaumÃni kavakÃni ca  &
aj¤Ãtaæ cai7va sÆnÃstham  % etad eva vrataæ caret  // Mn_11.155[154M] //

kravyÃda-sÆkaro1«ÂrÃïÃæ  $ kukkuÂÃnÃæ ca bhak«aïe  &
nara-kÃka-kharÃïÃæ ca  % taptak­cchraæ viÓodhanam  // Mn_11.156[155M] //

mÃsikÃnnaæ tu yo 'ÓnÅyÃd  $ asamÃvartako dvija÷  &
sa trÅïy ahÃny upavased  % ekÃhaæ co7dake vaset  // Mn_11.157[156M] //

brahmacÃrÅ tu yo 'ÓnÅyÃn  $ madhu mÃæsaæ kathaæ cana [M: vratacÃrÅ tu]  &
sa k­tvà prÃk­taæ k­cchraæ  % vrataÓe«aæ samÃpayet  // Mn_11.158[157M] //

bi¬Ãla-kÃkÃ3khÆ1cchi«Âaæ  $ jagdhvà Óva-nakulasya ca  &
keÓa-kÅÂÃvapannaæ ca  % pibed brahmasuvarcalÃm  // Mn_11.159[158M] //

abhojyam annaæ nÃ7ttavyam  $ Ãtmana÷ Óuddhim icchatà  &
aj¤Ãnabhuktaæ tÆ7ttÃryaæ  % Óodhyaæ vÃ9py ÃÓu Óodhanai÷  // Mn_11.160[159M] //

e«o 'nÃdyÃ1danasyo7kto  $ vratÃnÃæ vividho vidhi÷  &
steyado«ÃpahartÌïÃæ  % vratÃnÃæ ÓrÆyatÃæ vidhi÷  // Mn_11.161[160M] //

dhÃnyÃ1nna-dhanacauryÃïi  $ k­tvà kÃmÃd dvijottama÷  &
svajÃtÅyag­hÃd eva  % k­cchrÃbdena viÓudhyati  // Mn_11.162[161M] //

manu«yÃïÃæ tu haraïe  $ strÅïÃæ k«etra-g­hasya ca  &
kÆpa-vÃpÅjalÃnÃæ ca  % ÓuddhiÓ cÃndrÃyaïaæ sm­tam  // Mn_11.163[162M] //

dravyÃïÃm alpa-sÃrÃïÃæ  $ steyaæ k­tvÃ9nyaveÓmata÷ [M: k­tvÃ9nyaveÓmani]  &
caret sÃætapanaæ k­cchraæ  % tan niryÃty ÃtmaÓuddhaye  // Mn_11.164[163M] //

bhak«ya-bhojyÃpaharaïe  $ yÃna-ÓayyÃ4sanasya ca  &
pu«pa-mÆla-phalÃnÃæ ca  % pa¤cagavyaæ viÓodhanam  // Mn_11.165[164M] //

t­ïa-këÂha-drumÃïÃæ ca  $ Óu«kÃnnasya gu¬asya ca  &
cela-carmÃ3mi«ÃïÃæ ca  % trirÃtraæ syÃd abhojanam [M: caila-carmÃ3mik«ÃïÃæ]  // Mn_11.166[165M] //

maïi-muktÃ-pravÃlÃnÃæ  $ tÃmrasya rajatasya ca  &
aya÷-kÃæsyo1palÃnÃæ ca  % dvÃdaÓÃhaæ kaïÃnnatà  // Mn_11.167[166M] //

kÃrpÃsa-kÅÂajo3rïÃnÃæ  $ dviÓaphai1kaÓaphasya ca [M: dveÓaphai1kakhurasya ca]  &
pak«i-gandhau1«adhÅnÃæ ca  % rajjvÃÓ cai7va tryahaæ paya÷  // Mn_11.168[167M] //

etair vratair apoheta  $ pÃpaæ steyak­taæ dvija÷  &
agamyÃgamanÅyaæ tu  % vratair ebhir apÃnudet  // Mn_11.169[168M] //

gurutalpavrataæ kuryÃd  $ reta÷ siktvà svayoni«u  &
sakhyu÷ putrasya ca strÅ«u  % kumÃrÅ«v antyajÃsu ca  // Mn_11.170[169M] //

pait­svaseyÅæ bhaginÅæ  $ svasrÅyÃæ mÃtur eva ca  &
mÃtuÓ ca bhrÃtus tanayÃæ  % gatvà cÃndrÃyaïaæ caret [bhrÃtur Ãptasya gatvÃ]  // Mn_11.171[170M] //

etÃs tisras tu bhÃryÃrthe  $ no7payacchet tu buddhimÃn  &
j¤ÃtitvenÃ7nupeyÃs tÃ÷  % patati hy upayann adha÷  // Mn_11.172[171M] //

amÃnu«Å«Æ puru«a  $ udakyÃyÃm ayoni«u  &
reta÷ siktvà jale cai7va  % k­cchraæ sÃætapanaæ caret  // Mn_11.173[172M] //

maithunaæ tu samÃsevya  $ puæsi yo«iti và dvija÷  &
go-yÃne 'psu divà cai7va  % sa-vÃsÃ÷ snÃnam Ãcaret  // Mn_11.174[173M] //

caï¬ÃlÃ1ntyastriyo gatvà  $ bhuktvà ca pratig­hya ca  &
pataty aj¤Ãnato vipro  % j¤ÃnÃt sÃmyaæ tu gacchati  // Mn_11.175[174M] //

vipradu«ÂÃæ striyaæ bhartà  $ nirundhyÃd ekaveÓmani  &
yat puæsa÷ paradÃre«u  % tac cai7nÃæ cÃrayed vratam  // Mn_11.176[175M] //

sà cet puna÷ pradu«yet tu  $ sad­Óeno7pamantrità [K:sad­Óeno7payantritÃ?]  &
k­cchraæ cÃndrÃyaïaæ cai7va  % tad asyÃ÷ pÃvanaæ sm­tam  // Mn_11.177[176M] //

yat karoty ekarÃtreïa  $ v­«alÅsevanÃd dvija÷  &
tad bhaik«abhug japan nityaæ  % tribhir var«air vyapohati  // Mn_11.178[177M] //

e«Ã pÃpak­tÃm uktà  $ caturïÃm api ni«k­ti÷  &
patitai÷ saæprayuktÃnÃm  % imÃ÷ Ó­ïuta ni«k­tÅ÷  // Mn_11.179[178M] //



saævatsareïa patati  $ patitena sahÃ8caran  &
yÃjanÃ1dhyÃpanÃd yaunÃn  % na tu yÃnÃ3sanÃ1ÓanÃt  // Mn_11.180[179M] //

yo yena patitenai7«Ãæ  $ saæsargaæ yÃti mÃnava÷  &
sa tasyai7va vrataæ kuryÃt  % tatsaæsargaviÓuddhaye  // Mn_11.181[180M] //

patitasyo7dakaæ kÃryaæ  $ sapiï¬air bÃndhavair bahi÷  &
nindite 'hani sÃyÃhne  % j¤Ãti-rtvig-gurusaænidhau  // Mn_11.182[181M] //

dÃsÅ ghaÂam apÃæ pÆrïaæ  $ paryasyet pretavat padà  &
ahorÃtram upÃsÅrann  % aÓaucaæ bÃndhavai÷ saha  // Mn_11.183[182M] //

nivarteraæÓ ca tasmÃt tu  $ saæbhëaïa-sahÃsane  &
dÃyÃdyasya pradÃnaæ ca  % yÃtrà cai7va hi laukikÅ  // Mn_11.184[183M] //

jye«Âhatà ca nivarteta  $ jye«ÂhÃvÃpyaæ ca yad dhanam [M: yad vasu]  &
jye«ÂhÃæÓaæ prÃpnuyÃc cÃ7sya  % yavÅyÃn guïato 'dhika÷  // Mn_11.185[184M] //

prÃyaÓcitte tu carite  $ pÆrïakumbham apÃæ navam  &
tenai7va sÃrdhaæ prÃsyeyu÷  % snÃtvà puïye jalÃÓaye  // Mn_11.186[185M] //

sa tv apsu taæ ghaÂaæ prÃsya  $ praviÓya bhavanaæ svakam  &
sarvÃïi j¤ÃtikÃryÃïi  % yathÃpÆrvaæ samÃcaret  // Mn_11.187[186M] //

etad eva vidhiæ kuryÃd  $ yo«itsu patitÃsv api [M: etam eva vidhiæ]  &
vastrÃ1nna-pÃnaæ deyaæ tu  % vaseyuÓ ca g­hÃntike  // Mn_11.188[187M] //

enasvibhir anirïiktair  $ nÃ7rthaæ kiæ cit sahÃ8caret  &
k­tanirïejanÃæÓ cai7va  % na jugupseta karhi cit [M: k­tanirïejanÃæÓ cai7tÃn]  // Mn_11.189[188M] //

bÃlaghnÃæÓ ca k­taghnÃæÓ ca  $ viÓuddhÃn api dharmata÷  &
ÓaraïÃgatahantÌæÓ ca  % strÅhantÌæÓ ca na saævaset  // Mn_11.190[189M] //

ye«Ãæ dvijÃnÃæ sÃvitrÅ  $ nÃ7nÆcyeta yathÃvidhi  &
tÃæÓ cÃrayitvà trÅn k­cchrÃn  % yathÃvidhy upanÃyayet  // Mn_11.191[190M] //

prÃyaÓcittaæ cikÅr«anti  $ vikarmasthÃs tu ye dvijÃ÷  &
brahmaïà ca parityaktÃs  % te«Ãm apy etad ÃdiÓet  // Mn_11.192[191M] //

yad garhitenÃ7rjayanti  $ karmaïà brÃhmaïà dhanam  &
tasyo7tsargeïa Óudhyanti  % japyena tapasai9va ca  // Mn_11.193[192M] //

japitvà trÅïi sÃvitryÃ÷  $ sahasrÃïi samÃhita÷  &
mÃsaæ go«Âhe paya÷ pÅtvà  % mucyate 'satpratigrahÃt  // Mn_11.194[193M] //

upavÃsak­Óaæ taæ tu  $ govrajÃt punar Ãgatam  &
praïataæ prati p­ccheyu÷  % sÃmyaæ saumye7cchasÅ7ti kim  // Mn_11.195[194M] //

satyam uktvà tu vipre«u  $ vikired yavasaæ gavÃm  &
gobhi÷ pravartite tÅrthe  % kuryus tasya parigraham  // Mn_11.196[195M] //

vrÃtyÃnÃæ yÃjanaæ k­tvà  $ pare«Ãm antyakarma ca  &
abhicÃram ahÅnaæ ca  % tribhi÷ k­cchrair vyapohati  // Mn_11.197[196M] //

ÓaraïÃgataæ parityajya  $ vedaæ viplÃvya ca dvija÷  &
saævatsaraæ yavÃhÃras  % tat pÃpam apasedhati  // Mn_11.198[197M] //

Óva-Ó­gÃla-kharair da«Âo  $ grÃmyai÷ kravyÃdbhir eva ca  &
narÃ1Óvo1«Âra-varÃhaiÓ ca  % prÃïÃyÃmena Óudhyati   // Mn_11.199[198M] //

«a«ÂhÃnnakÃlatà mÃsaæ  $ saæhitÃjapa eva và  &
 homÃÓ ca sakalà nityam  % apÃÇktyÃnÃæ viÓodhanam [M: homÃÓ ca ÓÃkalÃ]  // Mn_11.200[199M] //

u«ÂrayÃnaæ samÃruhya  $ kharayÃnaæ tu kÃmata÷  &
snÃtvà tu vipro dig-vÃsÃ÷  % prÃïÃyÃmena Óudhyati  // Mn_11.201[200M] //

vinÃ9dbhir apsu vÃ9py Ãrta÷  $ ÓÃrÅraæ saæni«evya ca  &
sa-cailo bahir Ãplutya  % gÃm Ãlabhya viÓudhyati  // Mn_11.202[201M] //

vedo1ditÃnÃæ nityÃnÃæ  $ karmaïÃæ samatikrame  &
snÃtakavratalope ca  % prÃyaÓcittam abhojanam  // Mn_11.203[202M] //

huÇkÃraæ brÃhmaïasyo7ktvà  $ tvamkÃraæ ca garÅyasa÷  &
snÃtvÃ9naÓnann aha÷ Óe«am  % abhivÃdya prasÃdayet  // Mn_11.204[203M] //

tìayitvà t­ïenÃ7pi  $ kaïÂhe vÃ0badhya vÃsasà  &
vivÃde và vinirjitya  % praïipatya prasÃdayet  // Mn_11.205[204M] //

avagÆrya tv abdaÓataæ  $ sahasram abhihatya ca  &
jighÃæsayà brÃhmaïasya  % narakaæ pratipadyate  // Mn_11.206[205M] //

Óoïitaæ yÃvata÷ pÃæsÆn  $ saæg­hïÃti mahÅtale  &
tÃvanty abdasahasrÃïi  % tatkartà narake vaset [M: narake vrajet]  // Mn_11.207[206M] //

avagÆrya caret k­cchram  $ atik­cchraæ nipÃtane  &
k­cchrÃ1tik­cchrau kurvÅta  % viprasyo7tpÃdya Óoïitam  // Mn_11.208[207M] //

anuktani«k­tÅnÃæ tu  $ pÃpÃnÃm apanuttaye  &
Óaktiæ cÃ7vek«ya pÃpaæ ca  % prÃyaÓcittaæ prakalpayet  // Mn_11.209[208M] //



yair abhyupÃyair enÃæsi  $ mÃnavo vyapakar«ati  &
tÃn vo 'bhyupÃyÃn vak«yÃmi  % devar«i-pit­sevitÃn  // Mn_11.210[209M] //

tryahaæ prÃtas tryahaæ sÃyaæ  $ tryaham adyÃd ayÃcitam  &
tryahaæ paraæ ca nÃ7ÓnÅyÃt  % prÃjÃpatyaæ caran dvija÷  // Mn_11.211[210M] //

gomÆtraæ gomayaæ k«Åraæ  $ dadhi sarpi÷ kuÓo1dakam  &
ekarÃtro1pavÃsaÓ ca  % k­cchraæ sÃætapanaæ sm­tam  // Mn_11.212[211M] //

ekaikaæ grÃsam aÓnÅyÃt  $ tryahÃïi trÅïi pÆrvavat  &
tryahaæ co7pavased antyam  % atik­cchraæ caran dvija÷  // Mn_11.213[212M] //

taptak­cchraæ caran vipro  $ jala-k«Åra-gh­tÃ1nilÃn  &
prati-tryahaæ pibed u«ïÃn  % sak­tsnÃyÅ samÃhita÷  // Mn_11.214[213M] //

yatÃ3tmano 'pramattasya  $ dvÃdaÓÃham abhojanam  &
parÃko nÃma k­cchro 'yaæ  % sarvapÃpÃ1panodana÷  // Mn_11.215[214M] //

ekaikaæ hrÃsayet piï¬aæ  $ k­«ïe Óukle ca vardhayet  &
upasp­Óaæs tri«avaïam  % etac cÃïdrÃyaïaæ sm­tam  // Mn_11.216[215M] //

etam eva vidhiæ k­tsnam  $ Ãcared yavamadhyame  &
Óuklapak«ÃdiniyataÓ  % caraæÓ cÃndrÃyaïaæ vratam  // Mn_11.217[216M] //

a«ÂÃv a«Âau samaÓnÅyÃt  $ piï¬Ãn madhyaædine sthite  &
niyatÃ3tmà havi«yÃÓÅ  % yaticÃndrÃyaïaæ caran  // Mn_11.218[217M] //

catura÷ prÃtar aÓnÅyÃt  $ piï¬Ãn vipra÷ samÃhita÷  &
caturo 'stam ite sÆrye  % ÓiÓucÃndrÃyaïaæ sm­tam  // Mn_11.219[218M] //

yathà kathaæ cit piï¬ÃnÃæ  $ tisro 'ÓÅtÅ÷ samÃhita÷  &
mÃsenÃ7Ónan havi«yasya  % candrasyai7ti salokatÃm  // Mn_11.220[219M] //

etad rudrÃs tathÃ0dityà  $ vasavaÓ cÃ8caran vratam  &
sarvÃkuÓalamok«Ãya  % marutaÓ ca mahar«ibhi÷  // Mn_11.221[220M] //



mahÃvyÃh­tibhir homa÷  $ kartavya÷ svayam anvaham  &
ahiæsà satyam akrodham  % Ãrjavaæ ca samÃcaret  // Mn_11.222[221M] //

trir ahnas trir niÓÃyÃæ ca  $ sa-vÃsà jalam ÃviÓet  &
strÅ-ÓÆdra-patitÃæÓ cai7va  % nÃ7bhibhëeta karhi cit  // Mn_11.223[222M] //

sthÃnÃ3sanÃbhyÃæ vihared  $ aÓakto 'dha÷ ÓayÅta và  &
brahmacÃrÅ vratÅ ca syÃd  % guru-deva-dvijÃ1rcaka÷  // Mn_11.224[223M] //

sÃvitrÅæ ca japen nityaæ  $ pavitrÃïi ca Óaktita÷  &
sarve«v eva vrate«v evaæ  % prÃyaÓcittÃrtham Ãd­ta÷  // Mn_11.225[224M] //

etair dvijÃtaya÷ Óodhyà  $ vratair Ãvi«k­tai1nasa÷  &
anÃvi«k­ta-pÃpÃæs tu  % mantrair homaiÓ ca Óodhayet  // Mn_11.226[225M] //

khyÃpanenÃ1nutÃpena  $ tapasÃ9dhyayanena ca  &
pÃpak­n mucyate pÃpÃt  % tathà dÃnena cÃ8padi  // Mn_11.227[226M] //

yathà yathà naro 'dharmaæ  $ svayaæ k­tvÃ9nubhëate  &
tathà tathà tvace9vÃ7his  % tenÃ7dharmeïa mucyate  // Mn_11.228[227M] //


yathà yathà manas tasya  $ du«k­taæ karma garhati  &
tathà tathà ÓarÅraæ tat  % tenÃ7dharmeïa mucyate  // Mn_11.229[228M] //

k­tvà pÃpaæ hi saætapya  $ tasmÃt pÃpÃt pramucyate  &
nai7vaæ kuryÃæ punar iti  % niv­ttyà pÆyate tu sa÷  // Mn_11.230[229M] //

evaæ saæcintya manasà  $ pretya karmaphalo1dayam  &
mano-vÃÇ-gÆrtibhir nityaæ  % Óubhaæ karma samÃcaret  // Mn_11.231[230M] //

aj¤ÃnÃd yadi và j¤ÃnÃt  $ k­tvà karma vigarhitam  &
tasmÃd vimuktim anvicchan  % dvitÅyaæ na samÃcaret  // Mn_11.232[231M] //

yasmin karmaïy asya k­te  $ manasa÷ syÃd alÃghavam  &
tasmiæs tÃvat tapa÷ kuryÃd  % yÃvat tu«Âikaraæ bhavet  // Mn_11.233[232M] //

tapomÆlam idaæ sarvaæ  $ daiva-mÃnu«akaæ sukham  &
tapomadhyaæ budhai÷ proktaæ  % tapo-'ntaæ vedadarÓibhi÷  // Mn_11.234[233M] //

brÃhmaïasya tapo j¤Ãnaæ  $ tapa÷ k«atrasya rak«aïam  &
vaiÓyasya tu tapo vÃrtà  % tapa÷ ÓÆdrasya sevanam  // Mn_11.235[234M] //

­«aya÷ saæyatÃ3tmÃna÷  $ phala-mÆlÃ1nilÃ1ÓanÃ÷  &
tapasai9va prapaÓyanti  % trailokyaæ sa-carÃcaram  // Mn_11.236[235M] //

au«adhÃny agado vidyà  $ daivÅ ca vividhà sthiti÷  &
tapasai9va prasidhyanti  % tapas te«Ãæ hi sÃdhanam  // Mn_11.237[236M] //

yad dustaraæ yad durÃpaæ  $ yad durgaæ yac ca du«karam  &
sarvaæ tu tapasà sÃdhyaæ  % tapo hi duratikramam [M: sarvaæ tat tapasÃ]  // Mn_11.238[237M] //

mahÃpÃtakinaÓ cai7va  $ Óe«ÃÓ cÃ7kÃryakÃriïa÷  &
tapasai9va sutaptena  % mucyante kilbi«Ãt tata÷  // Mn_11.239[238M] //

kÅtÃÓ cÃ7hi-pataægÃÓ ca  $ paÓavaÓ ca vayÃæsi ca  &
sthÃvarÃïi ca bhÆtÃni  % divaæ yÃnti tapobalÃt  // Mn_11.240[239M] //

yat kiæ cid ena÷ kurvanti  $ mano-vÃÇ-gÆrtibhir janÃ÷ [M: mano-vÃk-karmabhir]  &
tat sarvaæ nirdahanty ÃÓu  % tapasai9va tapo-dhanÃ÷  // Mn_11.241[240M] //

tapasai9va viÓuddhasya  $ brÃhmaïasya divau1kasa÷  &
ijyÃÓ ca pratig­hïanti  % kÃmÃn saævardhayanti ca  // Mn_11.242[241M] //

prajÃpatir idaæ ÓÃstraæ  $ tapasai9vÃ7s­jat prabhu÷  &
tathai9va vedÃn ­«ayas  % tapasà pratipedire  // Mn_11.243[242M] //

ity etat tapaso devà  $ mahÃbhÃgyaæ pracak«ate [M: yad etat tapaso]  &
sarvasyÃ7sya prapaÓyantas  % tapasa÷ puïyam uttamam [M: puïyaæ udbhavam]  // Mn_11.244[243M] //

vedÃbhyÃso 'nvahaæ Óaktyà  $ mahÃyaj¤akriyà k«amà  &
nÃÓayanty ÃÓu pÃpÃni  % mahÃpÃtakajÃny api  // Mn_11.245[244M] //

yathai9dhas tejasà vahni÷  $ prÃptaæ nirdahati k«aïÃt  &
tathà j¤ÃnÃgninà pÃpaæ  % sarvaæ dahati vedavit  // Mn_11.246[245M] //

ity etad enasÃm uktaæ  $ prÃyaÓcittaæ yathÃvidhi  &
ata Ærdhvaæ rahasyÃ7nÃæ  % prÃyaÓcittaæ nibodhata  // Mn_11.247[246M] //



sa-vyÃh­ti-praïavakÃ÷  $ prÃïÃyÃmÃs tu «o¬aÓa  &
api bhrÆïahanaæ mÃsÃt  % punanty ahar aha÷ k­tÃ÷  // Mn_11.248[247M] //

kautsaæ japtvÃ9pa ity etad  $ vasi«Âhaæ ca pratÅ7ty ­cam  &
mÃhitraæ ÓuddhavatyaÓ ca  % surÃpo 'pi viÓudhyati  // Mn_11.249[248M] //

sak­j japtvÃ0syavÃmÅyaæ  $ Óivasaækalpam eva ca  &
apah­tya suvarïaæ tu  % k«aïÃd bhavati nir-mala÷  // Mn_11.250[249M] //

havi«pÃntÅyam abhyasya  $ na tamaæ ha itÅ7ti ca  &
japitvà pauru«aæ sÆktaæ  % mucyate gurutalpaga÷  // Mn_11.251[250M] //

enasÃæ sthÆla-sÆk«mÃïÃæ  $ cikÅr«ann apanodanam  &
ave7ty ­caæ japed abdaæ  % yat kiæ ce7dam itÅ7ti và  // Mn_11.252[251M] //

pratig­hyÃ7pratigrÃhyaæ  $ bhuktvà cÃ7nnaæ vigarhitam  &
japaæs taratsamandÅyaæ  % pÆyate mÃnavas tryahÃt  // Mn_11.253[252M] //

somÃraudraæ tu bahv-enÃ÷  $ mÃsam abhyasya Óudhyati [M: samÃm abhyasya]  &
sravantyÃm Ãcaran snÃnam  % aryamïÃm iti ca t­cam  // Mn_11.254[253M] //

abdÃrdham indram ity etad  $ enasvÅ saptakaæ japet  &
apraÓastaæ tu k­tvÃ9psu  % mÃsam ÃsÅta bhaik«abhuk  // Mn_11.255[254M] //

mantrai÷ ÓÃkalahomÅyair  $ abdaæ hutvà gh­taæ dvija÷  &
sugurv apy apahanty eno  % japtvà và nama ity ­cam  // Mn_11.256[255M] //

mahÃpÃtakasaæyukto  $ 'nugacched gÃ÷ samÃhita÷  &
abhyasyÃ7bdaæ pÃvamÃnÅr  % bhaik«Ã3hÃro viÓudhyati  // Mn_11.257[256M] //

araïye và trir abhyasya  $ prayato vedasaæhitÃm  &
mucyate pÃtakai÷ sarvai÷  % parÃkai÷ Óodhitas tribhi÷  // Mn_11.258[257M] //

tryahaæ tÆ7pavased yuktas  $ trir ahno 'bhyupayann apa÷  &
mucyate pÃtakai÷ sarvais  % trir japitvÃ9ghamar«aïam  // Mn_11.259[258M] //

yathÃ9Óvamedha÷ kraturÃÂ  $ sarvapÃpÃpa-nodana÷  &
tathÃ9ghamar«aïaæ sÆktaæ  % sarvapÃpÃpa-nodanam  // Mn_11.260[259M] //

hatvà lokÃn apÅ7mÃæs trÅn  $ aÓnann api yatas tata÷  &
­gvedaæ dhÃrayan vipro  % nai7na÷ prÃpnoti kiæ cana  // Mn_11.261[260M] //

­ksaæhitÃæ trir abhyasya  $ yaju«Ãæ và samÃhita÷  &
sÃmnÃæ và sa-rahasyÃnÃæ  % sarvapÃpai÷ pramucyate  // Mn_11.262[261M] //

yathà mahÃhradaæ prÃpya  $ k«iptaæ lo«Âaæ vinaÓyati  &
tathà duÓcaritaæ sarvaæ  % vede triv­ti majjati  // Mn_11.263[262M] //

­co yajÆæ«i cÃ7nyÃni  $ sÃmÃni vividhÃni ca  &
e«a j¤eyas triv­dvedo  % yo vedai7naæ sa vedavit  // Mn_11.264[263M] //

Ãdyaæ yat tryak«araæ brahma  $ trayÅ yasmin prati«Âhità  &
sa guhyo 'nyas triv­dvedo  % yas taæ veda sa vedavit  // Mn_11.265[264M] //



<B 12>



cÃturvarïyasya k­tsno 'yam  $ ukto dharmas tvayÃ9nagha÷  &
karmaïÃæ phalanirv­ttiæ  % Óaæsa nas tattvata÷ parÃm  // Mn_12.1 //

sa tÃn uvÃca dharmÃ3tmà  $ mahar«Ån mÃnavo bh­gu÷  &
asya sarvasya Ó­ïuta  % karmayogasya nirïayam  // Mn_12.2 //

ÓubhÃ1Óubha-phalaæ karma  $ mano-vÃg-deha-saæbhavam  &
karmajà gatayo nÌïÃm  % uttamÃ1dhama-madhyama÷  // Mn_12.3 //

tasye7ha trividhasyÃ7pi  $ tryadhi«ÂhÃnasya dehina÷  &
daÓalak«aïayuktasya  % mano vidyÃt pravartakam  // Mn_12.4 //

paradravye«v abhidhyÃnaæ  $ manasÃ9ni«Âacintanam  &
vitathÃbhiniveÓaÓ ca  % trividhaæ karma mÃnasam  // Mn_12.5 //

pÃru«yam an­taæ cai7va  $ paiÓunyaæ cÃ7pi sarvaÓa÷  &
asaæbaddhapralÃpaÓ ca  % vÃÇ-mayaæ syÃc caturvidham  // Mn_12.6 //

adattÃnÃm upÃdÃnaæ  $ hiæsà cai7vÃ7vidhÃnata÷  &
paradÃro1pasevà ca  % ÓÃrÅraæ trividhaæ sm­tam  // Mn_12.7 //

mÃnasaæ manasai9vÃ7yam  $ upabhuÇkte ÓubhÃ1Óubham  &
vÃcà vÃcà k­taæ karma  % kÃyenai7va ca kÃyikam  // Mn_12.8 //

ÓarÅrajai÷ karmado«air  $ yÃti sthÃvaratÃæ nara÷  &
vÃcikai÷ pak«i-m­gatÃæ  % mÃnasair antyajÃtitÃm  // Mn_12.9 //

vÃgdaï¬o 'tha manodaï¬a÷  $ kÃyadaï¬as tathai9va ca  &
yasyai7te nihità buddhau  % tridaï¬Å9ti sa ucyate  // Mn_12.10 //

tridaï¬am etan nik«ipya  $ sarvabhÆte«u mÃnava÷  &
kÃma-krodhau tu saæyamya  % tata÷ siddhiæ niyacchati [M: kÃma-krodhau susaæyamya tata÷ siddhiæ nigacchati]  // Mn_12.11 //

yo 'syÃ8tmana÷ kÃrayità  $ taæ k«etraj¤aæ pracak«ate  &
ya÷ karoti tu karmÃïi  % sa bhÆtÃtmo9cyate budhai÷  // Mn_12.12 //

jÅvasaæj¤o 'ntarÃtmÃ9nya÷  $ sahaja÷ sarvadehinÃm  &
yena vedayate sarvaæ  % sukhaæ du÷khaæ ca janmasu  // Mn_12.13 //

tÃv ubhau bhÆtasaæp­ktau  $ mahÃn k«etraj¤a eva ca  &
uccÃvace«u bhÆte«u  % sthitaæ taæ vyÃpya ti«Âhata÷  // Mn_12.14 //

asaækhyà mÆrtayas tasya  $ ni«patanti ÓarÅrata÷  &
uccÃvacÃni bhÆtÃni  % satataæ ce«Âayanti yÃ÷  // Mn_12.15 //

pa¤cabhya eva mÃtrÃbhya÷  $ pretya du«k­tinÃæ n­ïÃm [M: pa¤cabhya eva bhÆtebhya÷]  &
ÓarÅraæ yÃtanÃrthÅyam  % anyad utpadyate dhruvam  // Mn_12.16 //

tenÃ7nubhÆya tà yÃmÅ÷  $ ÓarÅreïe7ha yÃtanÃ÷  &
tÃsv eva bhÆtamÃtrÃsu  % pralÅyante vibhÃgaÓa÷  // Mn_12.17 //

so 'nubhÆyÃ7sukho1darkÃn  $ do«Ãn vi«ayasaÇgajÃn  &
vyapeta-kalma«o 'bhyeti  % tÃv evo7bhau mahau2jasau  // Mn_12.18 //

tau dharmaæ paÓyatas tasya  $ pÃpaæ cÃ7tandritau saha  &
yÃbhyÃæ prÃpnoti saæp­kta÷  % pretye7ha ca sukhÃ1sukham  // Mn_12.19 //

 yady Ãcarati dharmaæ sa  $ prÃyaÓo 'dharmam alpaÓa÷ [M: yathÃ8carati]  &
tair eva cÃ8v­to bhÆtai÷  % svarge sukham upÃÓnute  // Mn_12.20 //

yadi tu prÃyaÓo 'dharmaæ  $ sevate dharmam alpaÓa÷  &
tair bhÆtai÷ sa parityakto  % yÃmÅ÷ prÃpnoti yÃtanÃ÷  // Mn_12.21 //

yÃmÅs tà yÃtanÃ÷ prÃpya  $ sa jÅvo vÅta-kalma«a÷  &
tÃny eva pa¤ca bhÆtÃni  % punar apyeti bhÃgaÓa÷  // Mn_12.22 //

età d­«ÂvÃ9sya jÅvasya  $ gatÅ÷ svenai7va cetasà  &
dharmato 'dharmataÓ cai7va  % dharme dadhyÃt sadà mana÷  // Mn_12.23 //



sattvaæ rajas tamaÓ cai7va  $ trÅn vidyÃd Ãtmano guïÃn  &
yair vyÃpye7mÃn sthito bhÃvÃn  % mahÃn sarvÃn aÓe«ata÷  // Mn_12.24 //

yo yadai9«Ãæ guïo dehe  $ sÃkalyenÃ7tiricyate  &
sa tadà tadguïaprÃyaæ  % taæ karoti ÓarÅriïam  // Mn_12.25 //

sattvaæ j¤Ãnaæ tamo 'j¤Ãnaæ  $ rÃga-dve«au raja÷ sm­tam  &
etad vyÃptimad ete«Ãæ  % sarvabhÆtÃÓritaæ vapu÷  // Mn_12.26 //

tatra yat prÅtisaæyuktaæ  $ kiæ cid Ãtmani lak«ayet  &
praÓÃntam iva ÓuddhÃbhaæ  % sattvaæ tad upadhÃrayet  // Mn_12.27 //

yat tu du÷khasamÃyuktam  $ aprÅtikaram Ãtmana÷  &
tad rajo pratÅpaæ vidyÃt  % satataæ hÃri dehinÃm [M: hart­]  // Mn_12.28 //

yat tu syÃn mohasaæyuktam  $ avyaktaæ vi«ayÃtmakam  &
apratarkyam avij¤eyaæ  % tamas tad upadhÃrayet  // Mn_12.29 //

trayÃïÃm api cai7te«Ãæ  $ guïÃnÃæ ya÷ phalo1daya÷  &
agryo madhyo jaghanyaÓ ca  % taæ pravak«yÃmy aÓe«ata÷  // Mn_12.30 //

vedÃbhyÃsas tapo j¤Ãnaæ  $ Óaucam indriyanigraha÷  &
dharmakriyÃ0tmacintà ca  % sÃttvikaæ guïalak«aïam  // Mn_12.31 //

ÃrambharucitÃ9dhairyam  $ asatkÃrya-parigraha÷  &
vi«ayo1pasevà cÃ7jasraæ  % rÃjasaæ guïalak«aïam  // Mn_12.32 //

lobha÷ svapno 'dh­ti÷ krauryaæ  $ nÃstikyaæ bhinnav­ttità  &
yÃci«ïutà pramÃdaÓ ca  % tÃmasaæ guïalak«aïam  // Mn_12.33 //

trayÃïÃm api cai7te«Ãæ  $ guïÃnÃæ tri«u ti«ÂhatÃm  &
idaæ sÃmÃsikaæ j¤eyaæ  % kramaÓo guïalak«aïam  // Mn_12.34 //

yat karma k­tvà kurvaæÓ ca  $ kari«yaæÓ cai7va lajjati  &
taj j¤eyaæ vidu«Ã sarvaæ  % tÃmasaæ guïalak«aïam  // Mn_12.35 //

yenÃ7smin karmanà loke  $ khyÃtim icchati pu«kalÃm  &
na ca Óocaty asaæpattau  % tad vij¤eyaæ tu rÃjasam  // Mn_12.36 //

yat sarveïe7cchati j¤Ãtuæ  $ yan na lajjati cÃ8caran  &
yena tu«yati cÃ8tmÃ9sya  % tat sattvaguïalak«aïam  // Mn_12.37 //

tamaso lak«aïaæ kÃmo  $ rajasas tv artha ucyate  &
sattvasya lak«aïaæ dharma÷  % Órai«Âhyam e«Ãæ yatho2ttaram  // Mn_12.38 //



yena yas tu guïenai7«Ãæ  $ saæsarÃn pratipadyate [M: yena yÃæs tu]  &
tÃn samÃsena vak«yÃmi  % sarvasyÃ7sya yathÃkramam  // Mn_12.39 //

devatvaæ sÃttvikà yÃnti  $ manu«yatvaæ ca rÃjasÃ÷  &
tiryaktvaæ tÃmasà nityam  % ity e«Ã trividhà gati÷  // Mn_12.40 //

trividhà trividhai9«Ã tu  $ vij¤eyà gauïikÅ gati÷  &
adhamà madhyamÃ1gryà ca  % karma-vidyÃ-viÓe«ata÷  // Mn_12.41 //

sthÃvarÃ÷ k­mi-kÅÂÃÓ ca  $ matsyÃ÷ sarpÃ÷ sa-kacchapÃ÷  &
paÓavaÓ ca m­gÃÓ cai7va  % jaghanyà tÃmasÅ gati÷  // Mn_12.42 //

hastinaÓ ca turaÇgÃÓ ca  $ ÓÆdrà mlecchÃÓ ca garhitÃ÷  &
siæhà vyÃghrà varÃhÃÓ ca  % madhyamà tÃmasÅ gati÷  // Mn_12.43 //

cÃraïÃÓ ca suparïÃÓ ca  $ puru«ÃÓ cai7va dÃmbhikÃ÷  &
rak«Ãæsi ca piÓÃcÃÓ ca  % tÃmasÅ«Æ7ttamà gati÷  // Mn_12.44 //

jhallà mallà naÂÃÓ cai7va  $ puru«Ã÷ Óastra-v­ttaya÷  &
dyÆta-pÃna-prasaktÃÓ ca  % jaghanyà rÃjasÅ gati÷  // Mn_12.45 //

rÃjÃna÷ k«atriyÃÓ cai7va  $ rÃj¤Ãæ cai7va purohitÃ÷  &
vÃda-yuddha-pradhÃnÃÓ ca  % madhyamà rÃjasÅ gati÷  // Mn_12.46 //

gandharvà guhyakà yak«Ã  $ vibudhÃnucarÃÓ ca ye  &
tathai9vÃ7psarasa÷ sarvà  % rÃjasÅ«Æ7ttamà gati÷  // Mn_12.47 //

tÃpasà yatayo viprà  $ ye ca vaimÃnikà gaïÃ÷  &
nak«atrÃïi ca daityÃÓ ca  % prathamà sÃttvikÅ gati÷  // Mn_12.48 //

yajvÃna ­«ayo devà  $ vedà jyotÅæ«i vatsarÃ÷  &
pitaraÓ cai7va sÃdhyÃÓ ca  % dvitÅyà sÃttvikÅ gati÷  // Mn_12.49 //

brahmà viÓvas­jo dharmo  $ mahÃn avyaktam eva ca  &
uttamÃæ sÃttvikÅm etÃæ  % gatim Ãhur manÅ«iïa÷  // Mn_12.50 //

e«a sarva÷ samuddi«Âas  $ tri-prakÃrasya karmaïa÷ [M: tri«-prakÃrasya]  &
trividhas trividha÷ k­tsna÷  % saæsÃra÷ sÃrvabhautika÷  // Mn_12.51 //



indriyÃïÃæ prasaÇgena  $ dharmasyÃ7sevanena ca  &
pÃpÃn saæyÃnti saæsÃrÃn  % avidvÃæso narÃdhamÃ÷  // Mn_12.52 //

yÃæ yÃæ yoniæ tu jÅvo 'yaæ  $ yena yene7ha karmaïà  &
kramaÓo yÃti loke 'smiæs  % tat tat sarvaæ nibodhata  // Mn_12.53 //

bahÆn var«agaïÃn ghorÃn  $ narakÃn prÃpya tatk«ayÃt  &
saæsÃrÃn pratipadyante  % mahÃpÃtakinas tv imÃn  // Mn_12.54 //

Óva-sÆkara-kharo1«ÂrÃïÃæ  $ go-'jÃ1vi-m­ga-pak«iïÃæ  &
caï¬Ãla-pukkasÃnÃæ ca  % brahmahà yonim ­cchati  // Mn_12.55 //

k­mi-kÅÂa-pataÇgÃnÃæ  $ vi¬-bhujÃæ cai7va pak«iïÃm  &
hiæsrÃïÃæ cai7va sattvÃnÃæ  % surÃpo brÃhmaïo vrajet  // Mn_12.56 //

lÆtÃ2hi-saraÂÃnÃæ ca  $ tiraÓcÃæ cÃ7mbucÃriïÃm  &
hiæsrÃïÃæ ca piÓÃcÃnÃæ  % steno vipra÷ sahasraÓa÷  // Mn_12.57 //

t­ïa-gulma-latÃnÃæ ca  $ kravyÃdÃæ daæ«ÂriïÃm api  &
krÆrakarmak­tÃæ cai7va  % ÓataÓo gurutalpaga÷  // Mn_12.58 //

hiæsrà bhavanti kravyÃdÃ÷  $ k­mayo 'medhyabhak«iïa÷  &
parasparÃdina÷ stenÃ÷  % pretyÃ7ntyastrÅni«eviïa÷  // Mn_12.59 //

saæyogaæ patitair gatvà  $ parasyai7va ca yo«itam  &
apah­tya ca viprasvaæ  % bhavati brahmarÃk«asa÷  // Mn_12.60 //

maïi-muktÃ-pravÃlÃni  $ h­tvà lobhena mÃnava÷  &
vividhÃïi ca ratnÃni  % jÃyate hemakart­«u  // Mn_12.61 //

dhÃnyaæ h­tvà bhavaty Ãkhu÷  $ kÃæsyaæ haæso jalaæ plava÷  &
madhu daæÓa÷ paya÷ kÃko  % rasaæ Óvà nakulo gh­tam  // Mn_12.62 //

mÃæsaæ g­dhro vapÃæ madgus  $ tailaæ tailapaka÷ khaga÷  &
cÅrÅvÃkas tu lavaïaæ  % balÃkà Óakunir dadhi  // Mn_12.63 //

kauÓeyaæ tittirir h­tvà  $ k«aumaæ h­tvà tu dardura÷  &
kÃrpÃsatÃntavaæ krau¤co  % godhà gÃæ vÃggudo gu¬am  // Mn_12.64 //

chucchundari÷ ÓubhÃn gandhÃn  $ patraÓÃkaæ tu barhiïa÷ [M: chucchundarÅ÷]  &
ÓvÃvit k­tÃnnaæ vividham  % ak­tÃnnaæ tu Óalyaka÷  // Mn_12.65 //

bako bhavati h­tvÃ9gniæ  $ g­hakÃrÅ hy upaskaram  &
raktÃni h­tvà vÃsÃæsi  % jÃyate jÅvajÅvaka÷  // Mn_12.66 //

v­ko m­ge1bhaæ vyÃghro 'Óvaæ  $ phala-mÆlaæ tu markaÂa÷  &
strÅm ­k«a÷ stokako vÃri  % yÃnÃny u«Âra÷ paÓÆn aja÷  // Mn_12.67 //

yad và tad và paradravyam  $ apah­tya balÃn nara÷  &
avaÓyaæ yÃti tiryaktvaæ  % jagdhvà cai7vÃ7hutaæ havi÷  // Mn_12.68 //

striyo 'py etena kalpena  $ h­tvà do«am avÃpnuyu÷  &
ete«Ãm eva jantÆnÃæ  % bhÃryÃtvam upayÃnti tÃ÷  // Mn_12.69 //

svebhya÷ svebhyas tu karmabhyaÓ  $ cyutà varïà hy anÃpadi  &
pÃpÃn saæs­tya saæsÃrÃn  % pre«yatÃæ yÃnti Óatru«u [M: yÃnti dasyu«u]  // Mn_12.70 //

vÃntÃÓy ulkÃmukha÷ preto  $ vipro dharmÃt svakÃc cyuta÷  &
amedhya-kuïapÃÓÅ ca  % k«atriya÷ kaÂapÆtana÷ [M: kÆÂapÆtana÷]  // Mn_12.71 //

maitrÃk«ajyotika÷ preto  $ vaiÓyo bhavati pÆyabhuk [M: maitrÃk«ijyotika÷]  &
cailÃÓakaÓ ca bhavati  % ÓÆdro dharmÃt svakÃc cyuta÷  // Mn_12.72 //

yathà yathà ni«evante  $ vi«ayÃn vi«ayÃ3tmakÃ÷  &
tathà tathà kuÓalatà  % te«Ãæ te«Æ7pajÃyate  // Mn_12.73 //

te 'bhyÃsÃt karmaïÃæ te«Ãæ  $ pÃpÃnÃm alpa-buddhaya÷  &
saæprÃpnuvanti du÷khÃni  % tÃsu tÃsv iha yoni«u  // Mn_12.74 //

tÃmisrÃdi«u co7gre«u  $ narake«u vivartanam  &
asipatravanÃdÅni  % bandhana-chedanÃni ca  // Mn_12.75 //

vividhÃÓ cai7va saæpŬÃ÷  $ kÃko1lÆkaiÓ ca bhak«aïam  &
karambhavÃlukÃtÃpÃn  % kumbhÅpÃkÃæÓ ca dÃruïÃn  // Mn_12.76 //

saæbhavÃæÓ ca viyonÅ«u  $ du÷kha-prÃyÃsu nityaÓa÷  &
ÓÅtÃ3tapÃ1bhighÃtÃæÓ ca  % vividhÃni bhayÃni ca  // Mn_12.77 //

asak­d garbhavÃse«u  $ vÃsaæ janma ca dÃruïam  &
bandhanÃni ca këÂhÃni  % parapre«yatvam eva ca [M: ka«ÂÃni]  // Mn_12.78 //

bandhu-priya-viyogÃæÓ ca  $ saævÃsaæ cai7va durjanai÷  &
dravyÃrjanaæ ca nÃÓaæ ca  % mitrÃ1mitrasya cÃ7rjanam  // Mn_12.79 //

jarÃæ cai7vÃ7pratÅkÃrÃæ  $ vyÃdhibhiÓ co7papŬanam  &
kleÓÃæÓ ca vividhÃæs tÃæs tÃn  % m­tyum eva ca dur-jayam  // Mn_12.80 //

yÃd­Óena tu bhÃvena  $ yad yat karma ni«evate  &
tÃd­Óena ÓarÅreïa  % tat tat phalam upÃÓnute  // Mn_12.81 //

e«a sarva÷ samuddi«Âa÷  $ karmaïÃæ va÷ phalo1daya÷  &
nai÷Óreyasakaraæ karma  % viprasye7daæ nibodhata  // Mn_12.82 //


vedÃbhyÃsas tapo j¤Ãnam  $ indriyÃïÃæ ca saæyama÷  &
ahiæsà gurusevà ca  % ni÷Óreyasakaraæ param  // Mn_12.83 //

sarve«Ãm api cai7te«Ãæ  $ ÓubhÃnÃm iha karmaïÃm  &
kiæ cic chreyaskarataraæ  % karmo7ktaæ puru«aæ prati  // Mn_12.84 //

sarve«Ãm api cai7te«Ãm  $ Ãtmaj¤Ãnaæ paraæ sm­tam  &
tad dhy agryaæ sarvavidyÃnÃæ  % prÃpyate hy am­taæ tata÷  // Mn_12.85 //

«aïïÃm e«Ãæ tu sarve«Ãæ  $ karmaïÃæ pretya ce7ha ca  &
Óreyaskarataraæ j¤eyaæ  % sarvadà karma vaidikam  // Mn_12.86 //

vaidike karmayoge tu  $ sarvÃïy etÃny aÓe«ata÷  &
antarbhavanti kramaÓas  % tasmiæs tasmin kriyÃvidhau  // Mn_12.87 //

sukhÃbhyudayikaæ cai7va  $ nai÷Óreyasikam eva ca  &
prav­ttaæ ca niv­ttaæ ca  % dvividhaæ karma vaidikam  // Mn_12.88 //

iha cÃ7mutra và kÃmyaæ  $ prav­ttaæ karma kÅrtyate  &
ni«-kÃmaæ j¤ÃtapÆrvaæ tu  % niv­ttam upadiÓyate  // Mn_12.89 //

prav­ttaæ karma saæsevyaæ  $ devÃnÃm eti sÃmyatÃm  &
niv­ttaæ sevamÃnas tu  % bhÆtÃny atyeti pa¤ca vai  // Mn_12.90 //



sarvabhÆte«u cÃ8tmÃnaæ  $ sarvabhÆtÃni cÃ8tmani  &
samaæ paÓyann ÃtmayÃjÅ  % svÃrÃjyam adhigacchati  // Mn_12.91 //

yatho2ktÃny api karmÃïi  $ parihÃya dvijottama÷  &
Ãtmaj¤Ãne Óame ca syÃd  % vedÃbhyÃse ca yatnavÃn  // Mn_12.92 //

etad dhi janmasÃphalyaæ  $ brÃhmaïasya viÓe«ata÷  &
prÃpyai7tat k­ta-k­tyo hi  % dvijo bhavati nÃ7nyathà  // Mn_12.93 //

pit­-deva-manu«yÃïÃæ  $ vedaÓ cak«u÷ sanÃtanam  &
aÓakyaæ cÃ7prameyaæ ca  % vedaÓÃstram iti sthiti÷  // Mn_12.94 //

yà vedabÃhyÃ÷ sm­tayo  $ yÃÓ ca kÃÓ ca kud­«Âaya÷ [M: Órutayo]  &
sarvÃs tà ni«-phalÃ÷ pretya  % tamo-ni«Âhà hi tÃ÷ sm­tÃ÷  // Mn_12.95 //

utpadyante cyavante ca  $ yÃny ato 'nyÃni kÃni cit [M: utpadyante vinaÓyanti]  &
tÃny arvÃkkÃlikatayà  % ni«-phalÃny an­tÃni ca  // Mn_12.96 //

cÃturvarïyaæ trayo lokÃÓ  $ catvÃraÓ cÃ8ÓramÃ÷ p­thak  &
bhÆtaæ bhavyaæ bhavi«yaæ ca  % sarvaæ vedÃt prasidhyati [M: bhÆtaæ bhavad bhavi«yaæ ca]  // Mn_12.97 //

Óabda÷ sparÓaÓ ca rÆpaæ ca  $ raso gandhaÓ ca pa¤cama÷  &
vedÃd eva prasÆyante  % prasÆtir guïa-karmata÷  // Mn_12.98 //

bibharti sarvabhÆtÃni  $ vedaÓÃstraæ sanÃtanam  &
tasmÃd etat paraæ manye  % yaj jantor asya sÃdhanam  // Mn_12.99 //

senÃpatyaæ ca rÃjyaæ ca  $ daï¬anet­tvam eva ca [M: sainÃpatyaæ]  &
sarvalokÃdhipatyaæ ca  % vedaÓÃstravid arhati  // Mn_12.100 //

yathà jÃta-balo vahnir  $ dahaty ÃrdrÃn api drumÃn  &
tathà dahati vedaj¤a÷  % karmajaæ do«am Ãtmana÷  // Mn_12.101 //

vedaÓÃstrÃrthatattvaj¤o  $ yatra tatrÃ8Órame vasan  &
ihai7va loke ti«Âhan sa  % brahmabhÆyÃya kalpate  // Mn_12.102 //

aj¤ebhyo granthina÷ Óre«Âhà  $ granthibhyo dhÃriïo varÃ÷  &
dhÃribhyo j¤Ãnina÷ Óre«Âhà  % j¤Ãnibhyo vyavasÃyina÷  // Mn_12.103 //

tapo vidyà ca viprasya  $ ni÷Óreyasakaraæ param  &
tapasà kilbi«aæ hanti  % vidyayÃ9m­tam aÓnute  // Mn_12.104 //

pratyak«aæ cÃ7numÃnaæ ca  $ ÓÃstraæ ca vividhÃ4gamam  &
trayaæ suviditaæ kÃryaæ  % dharmaÓuddhim abhÅpsatà  // Mn_12.105 //

Ãr«aæ dharmo1padeÓaæ ca  $ vedaÓÃstrÃ1virodhinà  &
yas tarkeïÃ7nusaædhatte  % sa dharmaæ veda ne7tara÷  // Mn_12.106 //

nai÷Óreyasam idaæ karma  $ yatho2ditam aÓe«ata÷  &
mÃnavasyÃ7sya ÓÃstrasya  % rahasyam upadiÓyate [M: upadek«yate]  // Mn_12.107 //



anÃmnÃte«u dharme«u  $ kathaæ syÃd iti ced bhavet  &
yaæ Ói«Âà brÃhmaïà brÆyu÷  % sa dharma÷ syÃd aÓaÇkita÷  // Mn_12.108 //

dharmeïÃ7dhigato yais tu  $ veda÷ sa-parib­æhaïa÷  &
te Ói«Âà brÃhmaïà j¤eyÃ÷  % Óruti-pratyak«ahetava÷  // Mn_12.109 //

daÓÃ1varà và pari«ad  $ yaæ dharmaæ parikalpayet  &
try-avarà vÃ9pi v­ttasthà  % taæ dharmaæ na vicÃlayet  // Mn_12.110 //

traividyo hetukas tarkÅ  $ nairukto dharmapÃÂhaka÷  &
trayaÓ cÃ8Óramiïa÷ pÆrve  % pari«at syÃd daÓÃ1varà  // Mn_12.111 //

­gvedavid yajurvic ca  $ sÃmavedavid eva ca  &
try-avarà pari«aj j¤eyà  % dharmasaæÓayanirïaye  // Mn_12.112 //

eko 'pi vedavid dharmaæ  $ yaæ vyavasyed dvijottama÷  &
sa vij¤eya÷ paro dharmo  % nÃ7j¤ÃnÃm udito 'yutai÷  // Mn_12.113 //

avratÃnÃm amantrÃïÃæ  $ jÃtimÃtro1pajÅvinÃm  &
sahasraÓa÷ sametÃnÃæ  % pari«attvaæ na vidyate  // Mn_12.114 //

yaæ vadanti tamobhÆtà  $ mÆrkhà dharmam atadvida÷  &
tatpÃpaæ Óatadhà bhÆtvà  % tadvaktÌn anugacchati  // Mn_12.115 //

etad vo 'bhihitaæ sarvaæ  $ ni÷Óreyasakaraæ param  &
asmÃd apracyuto vipra÷  % prÃpnoti paramÃæ gatim  // Mn_12.116 //

evaæ sa bhagavÃn devo  $ lokÃnÃæ hitakÃmyayà  &
dharmasya paramaæ guhyaæ  % mame7daæ sarvam uktavÃn  // Mn_12.117 //

sarvam Ãtmani saæpaÓyet  $ sac cÃ7sac ca samÃhita÷  &
sarvaæ hy Ãtmani saæpaÓyan  % nÃ7dharme kurute mana÷ [M: matim]  // Mn_12.118 //

Ãtmai9va devatÃ÷ sarvÃ÷  $ sarvam Ãtmany avasthitam  &
Ãtmà hi janayaty e«Ãæ  % karmayogaæ ÓarÅriïÃm  // Mn_12.119 //

khaæ saæniveÓayet khe«u  $ ce«Âana-sparÓane 'nilam  &
pakti-d­«Âyo÷ paraæ teja÷  % snehe 'po gÃæ ca mÆrti«u  // Mn_12.120 //

manasÅ7nduæ diÓa÷ Órotre  $ krÃnte vi«ïuæ bale haram  &
vÃcy agniæ mitram utsarge  % prajane ca prajÃpatim  // Mn_12.121 //

praÓÃsitÃraæ sarve«Ãm  $ aïÅyÃæsam aïor api  &
rukmÃ3bhaæ svapnadhÅgamyaæ  % vidyÃt taæ puru«aæ param  // Mn_12.122 //

etam eke vadanty agniæ  $ manum anye prajÃpatim  &
indram eke pare prÃïam  % apare brahma ÓÃÓvatam  // Mn_12.123 //

e«a sarvÃïi bhÆtÃni  $ pa¤cabhir vyÃpya mÆrtibhi÷  &
janma-v­ddhi-k«ayair nityaæ  % saæsÃrayati cakravat  // Mn_12.124 //

evaæ ya÷ sarvabhÆte«u  $ paÓyaty ÃtmÃnam Ãtmanà  &
sa sarvasamatÃm etya  % brahmÃ7bhyeti paraæ padam  // Mn_12.125 //

ity etan mÃnavaæ ÓÃstraæ  $ bh­guproktaæ paÂhan dvija÷  &
bhavaty ÃcÃravÃn nityaæ  % yathe2«ÂÃæ prÃpnuyÃd gatim  // Mn_12.126 //



[samÃptaæ mÃnavaæ dharmaÓÃstram]