Patanjali: Yogasutra Based on the edition by KÃÓinÃtha ÁÃstrÅ ùgÃÓe: VÃcaspatimiÓraviracitaÂÅkÃsaævalitavyÃsabhëyasametÃni PÃta¤jalayogasÆtrÃïi, tathà bhojadevaviracitarÃjamÃrtaï¬Ãbhidhav­ttisametÃni pÃta¤jalayogasÆtrÃïi. sÆtrapÃÂhasÆtravarïÃnukramasÆcÅbhyÃæ ca sanÃthÅk­tÃni ... Pune : ùnandÃÓramamudraïÃlaya 1904 (ùnandÃÓrama Sanskrit Series, 47). Input and proof reading by Philipp A. Maas Sutras extracted from the commented version (see separate file) ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ atha yogÃnuÓÃsanam || YS_1.1 || yogaÓ cittav­ttinirodha÷ || YS_1.2 || tadà dra«Âu÷ svarÆpe 'vasthÃnam || YS_1.3 || v­ttisÃrÆpyam itaratra || YS_1.4 || v­ttaya÷ pa¤catayya÷ kli«ÂÃkli«ÂÃ÷ || YS_1.5 || pramÃïaviparyayavikalpanidrÃsm­taya÷ || YS_1.6 || pratyak«ÃnumÃnÃgamÃ÷ pramÃïÃni || YS_1.7 || viparyayo mithyÃj¤Ãnam atadrÆpaprati«Âham || YS_1.8 || Óabdaj¤ÃnÃnupÃtÅ vastuÓÆnyo vikalpa÷ || YS_1.9 || abhÃvapratyayÃlambanà v­ttir nidrà || YS_1.10 || anubhÆtavi«ayÃsaæpramo«a÷ sm­ti÷ || YS_1.11 || abhyÃsavairÃgyÃbhyÃæ tannirodha÷ || YS_1.12 || tatra sthitau yatno 'bhyÃsa÷ || YS_1.13 || sa tu dÅrghakÃlanairantaryasatkÃrÃsevito d­¬habhÆmi÷ || YS_1.14 || d­«ÂÃnuÓravikavi«ayavit­«ïasya vaÓÅkÃrasaæj¤Ã vairÃgyam || YS_1.15 || tat paraæ puru«akhyÃter guïavait­«ïyam || YS_1.16 || vitarkavicÃrÃnandÃsmitÃrÆpÃnugamÃt saæpraj¤Ãta÷ || YS_1.17 || virÃmapratyayÃbhyÃsapÆrva÷ saæskÃraÓe«o 'nya÷ || YS_1.18 || bhavapratyayo videhaprak­tilayÃnÃm || YS_1.19 || ÓraddhÃvÅryasm­tisamÃdhipraj¤ÃpÆrvaka itare«Ãm || YS_1.20 || tÅvrasaævegÃnÃm Ãsanna÷ || YS_1.21 || m­dumadhyÃdhimÃtratvÃt tato 'pi viÓe«a÷ || YS_1.22 || ÅÓvarapraïidhÃnÃd và || YS_1.23 || kleÓakarmavipÃkÃÓayair aparÃm­«Âa÷ puru«aviÓe«a ÅÓvara÷ || YS_1.24 || tatra niratiÓayaæ sarvaj¤abÅjam || YS_1.25 || pÆrve«Ãm api guru÷ kÃlenÃnavacchedÃt || YS_1.26 || tasya vÃcaka÷ praïava÷ || YS_1.27 || tajjapas tadarthabhÃvanam || YS_1.28 || tata÷ pratyakcetanÃdhigamo 'py antarÃyÃbhÃvaÓ ca || YS_1.29 || vyÃdhistyÃnasaæÓayapramÃdÃlasyÃviratibhrÃntidarÓanÃlabdhabhÆmikatvÃnavasthitatvÃni cittavik«epÃs te 'ntarÃyÃ÷ || YS_1.30 || du÷khadaurmanasyÃÇgamejayatvaÓvÃsapraÓvÃsà vik«epasahabhuva÷ || YS_1.31 || tatprati«edhÃrtham ekatattvÃbhyÃsa÷ || YS_1.32 || maitrÅkaruïÃmuditopek«ÃïÃæ sukhadu÷khapuïyÃpuïyavi«ayÃïÃæ bhÃvanÃtaÓ cittaprasÃdanam || YS_1.33 || pracchardanavidhÃraïÃbhyÃæ và prÃïasya || YS_1.34 || vi«ayavatÅ và prav­ttir utpannà manasa÷ sthitinibandhanÅ || YS_1.35 || viÓokà và jyoti«matÅ || YS_1.36 || vÅtarÃgavi«ayaæ và cittam || YS_1.37 || svapnanidrÃj¤ÃnÃlambanaæ và || YS_1.38 || yathÃbhimatadhyÃnÃd và || YS_1.39 || paramÃïuparamamahattvÃnto 'sya vaÓÅkÃra÷ || YS_1.40 || k«Åïav­tter abhijÃtasyeva maïer grahÅt­grahaïagrÃhye«u tatsthatada¤janatà samÃpatti÷ || YS_1.41 || tatra ÓabdÃrthaj¤Ãnavikalpai÷ saækÅrïà savitarkà samÃpatti÷ || YS_1.42 || sm­tipariÓuddhau svarÆpaÓÆnyevÃrthamÃtranirbhÃsà nirvitarkà || YS_1.43 || etayaiva savicÃrà nirvicÃrà ca sÆk«mavi«ayà vyÃkhyÃtà || YS_1.44 || sÆk«mavi«ayatvaæ cÃliÇgaparyavasÃnam || YS_1.45 || tà eva sabÅja÷ samÃdhi÷ || YS_1.46 || nirvicÃravaiÓÃradye 'dhyÃtmaprasÃda÷ || YS_1.47 || ­taæbharà tatra praj¤Ã || YS_1.48 || ÓrutÃnumÃnapraj¤ÃbhyÃm anyavi«ayà viÓe«ÃrthatvÃt || YS_1.49 || tajja÷ saæskÃro 'nyasaæskÃrapratibandhÅ || YS_1.50 || tasyÃpi nirodhe sarvanirodhÃn nirbÅja÷ samÃdhi÷ || YS_1.51 || tapa÷svÃdhyÃyeÓvarapraïidhÃnÃni kriyÃyoga÷ || YS_2.1 || samÃdhibhÃvanÃrtha÷ kleÓatanÆkaraïÃrthaÓ ca || YS_2.2 || avidyÃsmitÃrÃgadve«ÃbhiniveÓÃ÷ kleÓÃ÷ || YS_2.3 || avidyà k«etram uttare«Ãæ prasuptatanuvicchinnodÃrÃïÃm || YS_2.4 || anityÃÓucidu÷khÃnÃtmasu nityaÓucisukhÃtmakhyÃtir avidyà || YS_2.5 || d­gdarÓanaÓaktyor ekÃtmatevÃsmità || YS_2.6 || sukhÃnuÓayÅ rÃga÷ || YS_2.7 || du÷khÃnuÓayÅ dve«a÷ || YS_2.8 || svarasavÃhÅ vidu«o 'pi tathà rƬho 'bhiniveÓa÷ || YS_2.9 || te pratiprasavaheyÃ÷ sÆk«mÃ÷ || YS_2.10 || dhyÃnaheyÃs tadv­ttaya÷ || YS_2.11 || kleÓamÆla÷ karmÃÓayo d­«ÂÃd­«ÂajanmavedanÅya÷ || YS_2.12 || sati mÆle tadvipÃko jÃtyÃyurbhogÃ÷ || YS_2.13 || te hlÃdaparitÃpaphalÃ÷ puïyÃpuïyahetutvÃt || YS_2.14 || pariïÃmatÃpasaæskÃradu÷khair guïav­ttivirodhÃc ca du÷kham eva sarvaæ vivekina÷ || YS_2.15 || heyaæ du÷kham anÃgatam || YS_2.16 || dra«Â­d­Óyayo÷ saæyogo heyahetu÷ || YS_2.17 || prakÃÓakriyÃsthitiÓÅlaæ bhÆtendriyÃtmakaæ bhogÃpavargÃrthaæ d­Óyam || YS_2.18 || viÓe«ÃviÓe«aliÇgamÃtrÃliÇgÃni guïaparvÃïi || YS_2.19 || dra«Âà d­ÓimÃtra÷ Óuddho 'pi pratyayÃnupaÓya÷ || YS_2.20 || tadartha eva d­ÓyasyÃtmà || YS_2.21 || k­tÃrthaæ prati na«Âam apy ana«Âaæ tadanyasÃdhÃraïatvÃt || YS_2.22 || svasvÃmiÓaktyo÷ svarÆpopalabdhihetu÷ saæyoga÷ || YS_2.23 || tasya hetur avidyà || YS_2.24 || tadabhÃvÃt saæyogÃbhÃvo hÃnaæ tadd­Óe÷ kaivalyam || YS_2.25 || vivekakhyÃtir aviplavà hÃnopÃya÷ || YS_2.26 || tasya saptadhà prÃntabhÆmi÷ praj¤Ã || YS_2.27 || yogÃÇgÃnu«ÂhÃnÃd aÓuddhik«aye j¤ÃnadÅptir à vivekakhyÃte÷ || YS_2.28 || yamaniyamÃsanaprÃïÃyÃmapratyÃhÃradhÃraïÃdhyÃnasamÃdhayo '«ÂÃv aÇgÃni || YS_2.29 || ahiæsÃsatyÃsteyabrahmacaryÃparigrahà yamÃ÷ || YS_2.30 || jÃtideÓakÃlasamayÃnavacchinnÃ÷ sÃrvabhaumà mahÃvratam || YS_2.31 || Óaucasaæto«atapa÷svÃdhyÃyeÓvarapraïidhÃnÃni niyamÃ÷ || YS_2.32 || vitarkabÃdhane pratipak«abhÃvanam || YS_2.33 || vitarkà hiæsÃdaya÷ k­takÃritÃnumodità lobhakrodhamohapÆrvakà m­dumadhyÃdhimÃtrà du÷khÃj¤ÃnÃnantaphalà iti pratipak«abhÃvanam || YS_2.34 || ahiæsÃprati«ÂhÃyÃæ tatsaænidhau vairatyÃga÷ || YS_2.35 || satyaprati«ÂhÃyÃæ kriyÃphalÃÓrayatvam || YS_2.36 || asteyaprati«ÂhÃyÃæ sarvaratnopasthÃnam || YS_2.37 || brahmacaryaprati«ÂhÃyÃæ vÅryalÃbha÷ || YS_2.38 || aparigrahasthairye janmakathaætÃsaæbodha÷ || YS_2.39 || ÓaucÃt svÃÇgajugupsà parair asaæsarga÷ || YS_2.40 || sattvaÓuddhisaumanasyaikÃgryendriyajayÃtmadarÓanayogyatvÃni ca || YS_2.41 || saæto«Ãd anuttama÷ sukhalÃbha÷ || YS_2.42 || kÃyendriyasiddhir aÓuddhik«ayÃt tapasa÷ || YS_2.43 || svÃdhyÃyÃd i«ÂadevatÃsaæprayoga÷ || YS_2.44 || samÃdhisiddhir ÅÓvarapraïidhÃnÃt || YS_2.45 || sthirasukham Ãsanam || YS_2.46 || prayatnaÓaithilyÃnantasamÃpattibhyÃm || YS_2.47 || tato dvandvÃnabhighÃta÷ || YS_2.48 || tasmin sati ÓvÃsapraÓvÃsayor gativiccheda÷ prÃïÃyÃma÷ || YS_2.49 || bÃhyÃbhyantarastambhav­ttir deÓakÃlasaækhyÃbhi÷ parid­«Âo dÅrghasÆk«ma÷ || YS_2.50 || bÃhyÃbhyantaravi«ayÃk«epÅ caturtha÷ || YS_2.51 || tata÷ k«Åyate prakÃÓÃvaraïam || YS_2.52 || dhÃraïÃsu ca yogyatà manasa÷ || YS_2.53 || svavi«ayÃsaæprayoge cittasvarÆpÃnukÃra ivendriyÃïÃæ pratyÃhÃra÷ || YS_2.54 || tata÷ paramà vaÓyatendriyÃïÃm || YS_2.55 || deÓabandhaÓ cittasya dhÃraïà || YS_3.1 || tatra pratyayaikatÃnatà dhyÃnam || YS_3.2 || tad evÃrthamÃtranirbhÃsaæ svarÆpaÓÆnyam iva samÃdhi÷ || YS_3.3 || trayam ekatra saæyama÷ || YS_3.4 || tajjayÃt praj¤Ãloka÷ || YS_3.5 || tasya bhÆmi«u viniyoga÷ || YS_3.6 || trayam antaraÇgaæ pÆrvebhya÷ || YS_3.7 || tad api bahiraÇgaæ nirbÅjasya || YS_3.8 || vyutthÃnanirodhasaæskÃrayor abhibhavaprÃdurbhÃvau nirodhak«aïacittÃnvayo nirodhapariïÃma÷ || YS_3.9 || tasya praÓÃntavÃhità saæskÃrÃt || YS_3.10 || sarvÃrthataikÃgratayo÷ k«ayodayau cittasya samÃdhipariïÃma÷ || YS_3.11 || tata÷ puna÷ ÓÃntoditau tulyapratyayau cittasyaikÃgratÃpariïÃma÷ || YS_3.12 || etena bhÆtendriye«u dharmalak«aïÃvasthÃpariïÃmà vyÃkhyÃtÃ÷ || YS_3.13 || ÓÃntoditÃvyapadeÓyadharmÃnupÃtÅ dharmÅ || YS_3.14 || kramÃnyatvaæ pariïÃmÃnyatve hetu÷ || YS_3.15 || pariïÃmatrayasaæyamÃd atÅtÃnÃgataj¤Ãnam || YS_3.16 || ÓabdÃrthapratyayÃnÃm itaretarÃdhyÃsÃt saækaras tatpravibhÃgasaæyamÃt sarvabhÆtarutaj¤Ãnam || YS_3.17 || saæskÃrasÃk«ÃtkaraïÃt pÆrvajÃtij¤Ãnam || YS_3.18 || pratyayasya paracittaj¤Ãnam || YS_3.19 || na ca tat sÃlambanaæ tasyÃvi«ayÅbhÆtatvÃt || YS_3.20 || kÃyarÆpasaæyamÃt tadgrÃhyaÓaktistambhe cak«u÷prakÃÓÃsaæprayoge 'ntardhÃnam || YS_3.21 || sopakramaæ nirupakramaæ ca karma tatsaæyamÃd aparÃntaj¤Ãnam ari«Âebhyo và || YS_3.22 || maitryÃdi«u balÃni || YS_3.23 || bale«u hastibalÃdÅni || YS_3.24 || prav­ttyÃlokanyÃsÃt sÆk«mavyavahitaviprak­«Âaj¤Ãnam || YS_3.25 || bhuvanaj¤Ãnaæ sÆrye saæyamÃt || YS_3.26 || candre tÃrÃvyÆhaj¤Ãnam || YS_3.27 || dhruve tadgatij¤Ãnam || YS_3.28 || nÃbhicakre kÃyavyÆhaj¤Ãnam || YS_3.29 || kaïÂhakÆpe k«utpipÃsÃniv­tti÷ || YS_3.30 || kÆrmanìyÃæ sthairyam || YS_3.31 || mÆrdhajyoti«i siddhadarÓanam || YS_3.32 || prÃtibhÃd và sarvam || YS_3.33 || h­daye cittasaævit || YS_3.34 || sattvapuru«ayor atyantÃsaækÅrïayo÷ pratyayÃviÓe«o bhoga÷ parÃrthÃt svÃrthasaæyamÃt puru«aj¤Ãnam || YS_3.35 || tata÷ prÃtibhaÓrÃvaïavedanÃdarÓÃsvÃdavÃrtà jÃyante || YS_3.36 || te samÃdhÃv upasargà vyutthÃne siddhaya÷ || YS_3.37 || bandhakÃraïaÓaithilyÃt pracÃrasaævedanÃc ca cittasya paraÓarÅrÃveÓa÷ || YS_3.38 || udÃnajayÃj jalapaÇkakaïÂakÃdi«v asaÇga utkrÃntiÓ ca || YS_3.39 || samÃnajayÃj jvalanam || YS_3.40 || ÓrotrÃkÃÓayo÷ saæbandhasaæyamÃd divyaæ Órotram || YS_3.41 || kÃyÃkÃÓayo÷ saæbandhasaæyamÃl laghutÆlasamÃpatteÓ cÃkÃÓagamanam || YS_3.42 || bahir akalpità v­ttir mahÃvidehà tata÷ prakÃÓÃvaraïak«aya÷ || YS_3.43 || sthÆlasvarÆpasÆk«mÃnvayÃrthavattvasaæyamÃd bhÆtajaya÷ || YS_3.44 || tato 'ïimÃdiprÃdurbhÃva÷ kÃyasaæpat taddharmÃnabhighÃtaÓ ca || YS_3.45 || rÆpalÃvaïyabalavajrasaæhananatvÃni kÃyasaæpat || YS_3.46 || grahaïasvarÆpÃsmitÃnvayÃrthavattvasaæyamÃd indriyajaya÷ || YS_3.47 || tato manojavitvaæ vikaraïabhÃva÷ pradhÃnajayaÓ ca || YS_3.48 || sattvapuru«ÃnyatÃkhyÃtimÃtrasya sarvabhÃvÃdhi«ÂhÃt­tvaæ sarvaj¤Ãt­tvaæ ca || YS_3.49 || tadvairÃgyÃd api do«abÅjak«aye kaivalyam || YS_3.50 || sthÃnyupanimantraïe saÇgasmayÃkaraïaæ punar ani«ÂaprasaÇgÃt || YS_3.51 || k«aïatatkramayo÷ saæyamÃd vivekajaæ j¤Ãnam || YS_3.52 || jÃtilak«aïadeÓair anyatÃnavacchedÃt tulyayos tata÷ pratipatti÷ || YS_3.53 || tÃrakaæ sarvavi«ayaæ sarvathÃvi«ayam akramaæ ceti vivekajaæ j¤Ãnam || YS_3.54 || sattvapuru«ayo÷ ÓuddhisÃmye kaivalyam iti || YS_3.55 || janmau«adhimantratapa÷samÃdhijÃ÷ siddhaya÷ || YS_4.1 || jÃtyantarapariïÃma÷ prak­tyÃpÆrÃt || YS_4.2 || nimittam aprayojakaæ prak­tÅnÃæ varaïabhedas tu tata÷ k«etrikavat || YS_4.3 || nirmÃïacittÃny asmitÃmÃtrÃt || YS_4.4 || prav­ttibhede prayojakaæ cittam ekam aneke«Ãm || YS_4.5 || tatra dhyÃnajam anÃÓayam || YS_4.6 || karmÃÓuklÃk­«ïaæ yoginas trividham itare«Ãm || YS_4.7 || tatas tadvipÃkÃnuguïÃnÃm evÃbhivyaktir vÃsanÃnÃm || YS_4.8 || jÃtideÓakÃlavyavahitÃnÃm apy Ãnantaryaæ sm­tisaæskÃrayor ekarÆpatvÃt || YS_4.9 || tÃsÃm anÃditvaæ cÃÓi«o nityatvÃt || YS_4.10 || hetuphalÃÓrayÃlambanai÷ saæg­hÅtatvÃd e«Ãm abhÃve tadabhÃva÷ || YS_4.11 || atÅtÃnÃgataæ svarÆpato 'sty adhvabhedÃd dharmÃïÃm || YS_4.12 || te vyaktasÆk«mà guïÃtmÃna÷ || YS_4.13 || pariïÃmaikatvÃd vastutattvam || YS_4.14 || vastusÃmye cittabhedÃt tayor vibhakta÷ panthÃ÷ || YS_4.15 || na caikacittatantraæ vastu tadapramÃïakaæ tadà kiæ syÃt || YS_4.16 || taduparÃgÃpek«itvÃc cittasya vastu j¤ÃtÃj¤Ãtam || YS_4.17 || sadà j¤ÃtÃÓ cittav­ttayas tatprabho÷ puru«asyÃpariïÃmitvÃt || YS_4.18 || na tat svÃbhÃsaæ d­ÓyatvÃt || YS_4.19 || ekasamaye cobhayÃnavadhÃraïam || YS_4.20 || cittÃntarad­Óye buddhibuddher atiprasaÇga÷ sm­tisaækaraÓ ca || YS_4.21 || citer apratisaækramÃyÃs tadÃkÃrÃpattau svabuddhisaævedanam || YS_4.22 || dra«Â­d­Óyoparaktaæ cittaæ sarvÃrtham || YS_4.23 || tad asaækhyeyavÃsanÃbhiÓ citram api parÃrthaæ saæhatyakÃritvÃt || YS_4.24 || viÓe«adarÓina ÃtmabhÃvabhÃvanÃniv­tti÷ || YS_4.25 || tadà vivekanimnaæ kaivalyaprÃgbhÃraæ cittam || YS_4.26 || tacchidre«u pratyayÃntarÃïi saæskÃrebhya÷ || YS_4.27 || hÃnam e«Ãæ kleÓavad uktam || YS_4.28 || prasaækhyÃne 'py akusÅdasya sarvathà vivekakhyÃter dharmamegha÷ samÃdhi÷ || YS_4.29 || tata÷ kleÓakarmaniv­tti÷ || YS_4.30 || tadà sarvÃvaraïamalÃpetasya j¤ÃnasyÃnantyÃj j¤eyam alpam || YS_4.31 || tata÷ k­tÃrthÃnÃæ pariïÃmakramasamÃptir guïÃnÃm || YS_4.32 || k«aïapratiyogÅ pariïÃmÃparÃntanirgrÃhya÷ krama÷ || YS_4.33 || puru«ÃrthaÓÆnyÃnÃæ guïÃnÃæ pratiprasava÷ kaivalyaæ svarÆpaprati«Âhà và citiÓaktir iti || YS_4.34 ||