Yamuna: Isvarasiddhi Input by Sadanori ISHITOBI PLAIN TEXT VERSION ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ tatra kasyacid ekasya vaÓe viÓvaæ pravartate | iti sÃdhayituæ pÆrvaæ pÆrvapak«aæ pracak«mahe || YIs_1 || tatra mÅmÃæsakÃ÷ prÃhu÷ nÃyaæ sarvÃrthadarÓanaÓaktisampanna÷ puru«o 'bhyupagamam arhati, atipatitasakalasÃdhakapramÃïasambhÃvanÃbhÆmitvÃt sphuÂavividhabÃdhakatvÃc ca / tathà hi asya pratyak«am anyad và sÃdhakaæ bhavet ? pratyak«am api laukikaæ yaugikaæ và ? vyavasthitamitasvÃrthaæ na tÃvad iha laukikam | sÃdhanaæ tena sarvÃrthatajj¤ÃnÃder asiddhita÷ || YIs_2 || sarvÃrthadarÓanaÓaktiÓÃlinam avagamayatà hi deÓakÃlasvabhÃvaviprakar«avyavadhÃnaju«a÷ sarva evÃrthÃs darÓanaæ ÓaktiÓ ca gocarayitavyÃni / na ca vidyamÃnendriyasannikar«ayogyakatipayavi«ayaniyatav­tter laukikapratyak«asya niravadhir ayaæ mahimà saæbhÃvanÃbhÆmir iti katham iva tad iha sÃdhanam iti manyemahi / nÃpi yogipratyak«am asya sÃdhakam; yata÷ pratyak«atve tad apy evaæ vidyamÃnaikagocaram | bhÆtÃdigocaraæ naiva pratyak«aæ pratibhÃdivat || YIs_3 || tat khalu yogivij¤Ãnam aindriyakaæ na và ? aindriyakam api bahirindriyasambhavam Ãntarakaraïajanitaæ và ? bahirindriyÃïi tÃvat samadhigatanijavi«ayasannikar«asahakÃrÅïi tadgocaraj¤ÃnajananÃnÅti jagati viditam / ato na rasanÃdibhir ajÃtÃtiv­ttavyavahitÃdisakalavi«ayavedanaprasaÇga÷ / na cÃvidyamÃnair ajÃtÃdibhi÷ saæbhavati sannikar«a÷; tasya hy ÃÓrayatvÃd ÃÓrayÃbhÃve tadasambhavÃt / ato 'pek«ito 'rthasannikar«a÷ / sahakÃrivirahe katham indriyÃïy atÅtÃdivi«ayasÃk«ÃtkÃrÃya kalperan ? / bhavati ca yad yatsahakÃri yatkÃryajananam, tat tadabhÃve na taj janayati ; yathà k«itisalilasahakÃri aÇkurakÃryajananabÅjaæ k«ityÃdyabhÃve 'Çkuram / arthasannikar«asahakÃrÅïi bahirindriyÃïi j¤ÃnajananÃnÅti tÃny api nÃtÅte 'nÃgate vÃrthe j¤Ãnaæ janayantÅti na tad upajanitaæ pratyak«aæ yathoktavi«ayaniyamam atikrÃmati / nÃpy antarakaraïasambhavam, Ãntaragocara eva sukhÃdau svÃntasvÃtantryÃt / bÃhyavi«ayamiti«u ca manaso niraÇkuÓakaraïatÃÇgÅkÃre hi k­taæ cak«urÃdibhi÷ / ataÓ ca kaÓcid andho badhiro và bhavet / bhavati cÃtra vimatipadaæ mano bahirindriyanirapek«aæ na bÃhyapratyak«agocare pravartate, tatra tattantrav­ttitvÃt / yady atra yattantrav­tti na tat tannirapek«aæ tatra pravartate, yathÃlokÃpek«aprav­tti cak«u÷ svagocare 'ndhatamasa iti / na ca siddhÃu«adhamantratapa÷samÃdhimahimasamÃsÃditÃtiÓayÃnÅndriyÃïi kadÃcid apajahati samadhigatavi«ayaniyamam iti sambhavati; sÃæsiddhikasÃmÃrthÃvirbhÃvaikaphalatvÃt te«Ãm, sÃmarthyasya ca pratiniyamÃt / na khalu suprayuktabhe«ajaÓatavihitasaæskÃram api Órotraæ rÆparasavibhÃvÃvagamÃya kalpate / bhavati ca vivÃdÃdhyÃsitabÃhyÃbhyantarakaraïapÃÂavÃtiÓayo 'nullaÇghitasÅmÃ, aindriyakaprakar«atvÃt, d­ÓyamÃnatatprakar«avad ity aindriyakaæ j¤Ãnaæ nÃtÅtÃdi gocarayati / bhÃvanÃprakar«aparyantajanmanas tu saty api viÓadanirbhÃsatve prÃcyÃnubhavagocarÃd anadhikam adhikaæ vÃdhyavasyata÷ sm­tivibhramasrotasor anyatarÃvartaparivartina÷ kuta÷ prÃmÃïyakÆlapratilabha÷ ? kutastarÃæ ca pratyak«atayottambhanam ? / pratyak«asya và sata÷ katham iva viditavi«ayaniyamavyatikrama÷ ? atikrÃmato và kuta÷ pratyak«atvam iti na viÓvÃnubhavÃiÓvaryaÓÃlini pratyak«aæ pramÃïam / nÃpi pramÃïÃntaram / tat khalv anumÃnam Ãgamo và ? anumÃnam api viÓe«ato d­«Âaæ sÃmÃnyato d­«Âaæ và ? tatra sakalapadavÅdavÅyasi bhavati na tÃvat svalak«aïasÃk«ÃtkÃrapÆrvakÃvinÃbhÃvÃvadhÃraïÃdhÅnodayatvÃd idam anumÃnam udetum alam / na hy anavagatacarahutabhujas tadavinÃbhÃvitayà dhÆmam anusandhÃtum ÅÓate / na ca sarvÃrthanirmÃïasÃk«ÃtkÃrapaÂÅyasi liÇgaæ sÃmÃnyato d­«Âam api ki¤cana labhate / nanv ekacetanÃdhÅnaæ vivÃdÃdhyÃsitaæ jagat | acetanenÃnÃrabdhatvÃd arogasvaÓarÅravat || YIs_4 || tathà sarvÃrthanirmÃïasÃk«ÃtkaraïakauÓalam | kÃryatvÃd eva jagatas tatkartur anumÅyatÃm || YIs_5 || sarvaæ hi kÃryam upÃdÃnopakaraïasampradÃnaprayojanasaævedicetanaracitam avagataæ ghaÂamaïikag­hÃdi / kÃryaæ ca vimatipadam avanigirimahÃrïavÃdÅti tad api tathÃvidhabuddhimaddhetukam adhyavasÅyate / na ca kÃryatvam asiddham iti vÃcyam, avayavasanniveÓÃdibhir hetubhis tatsiddhe÷ / iha cÃnyÃvayavibhya÷ prabh­ti Ãdvyaïukam akhilam avayavi kramanihÅyamÃnanÃnÃvayavavyati«aÇgaviÓe«ajanitam avagatam ity antata upÃdÃnaæ caturvidhÃ÷ paramÃïava÷ prapa¤casya / te«Ãm Ãdiparispandasya tadanuguïÃd­«ÂaviÓi«Âatattatk«etraj¤asaæyogÃsamavÃyikÃraïaka iti upakaraïam api samastak«etraj¤avartini dharmÃdharmalak«aïÃny ad­«ÂÃni / prayojanaæ punastadabhinirvartitavicitrÃrthakriyÃkÃraÓ cetanopakÃrapakÃrabhedo 'payanta÷ / tadupabhujasta eva k«etraj¤Ã÷ sampradÃnam / na cÃmÅ svasamavÃyinÃv api dharmÃdharmÃvalam avalokayitum iti tadatirekÅ nikhilabhuvananirmÃïanipuïo 'dhikaraïasiddhÃntasamadhigataniratiÓayasahajasakalavi«ayasaævidaiÓvaryaÓaktyatiÓaya÷ puru«adhaureyaka÷ kim iti na sÃmÃnyatod­«ÂaliÇgÃd anumÅyate ? tad idam aviditÃnumÃnav­ttasya svamatiracitataralatarkollasitam iti parihasanti mÅmÃæsakÃ÷ / tathà hi kim idam ekacetanÃdhÅnatvaæ nÃmÃbhipretaæ tanubhuvanÃde÷ ? / tadÃyattatvam iti cet; kim asya tasminn Ãyattaæ kiæ nu janmÃtha và sthiti÷ | prav­ttir vÃdyayos tÃvat sÃdhyahÅnaæ nidarÓanam || YIs_6 || na khalu ÓarÅram ekacetanÃdhÅnotpattisthiti / ye hi yaddehÃdhÅnasukhadu÷khopabhogabhÃgina÷, bhavati hi taducitÃd­«ÂaÓÃlinÃæ sarve«Ãm eva te«Ãæ taddehina iva tadutpattisthitinimittatvam / api ca ÓarÅrÃvayavina÷ svÃvayavasamavÃyalak«aïà sthitir avayavyati«aÇgaviÓe«Ãd ­te na cetayitÃraæ param apek«ate / yà punas tadapek«iïÅ prÃïanalak«aïà sthiti÷, na sà pak«Åk­te k«ityÃdau sambhavatÅti sthitim api naikarÆpÃæ pak«asapak«ÃnuyÃyinÅm udÅk«Ãmahe / ekacetanÃdhÅnaprav­ttitve tu prabalabahujanasarabhasaprayatnapracÃlyair upalatarurathÃdibhir vyabhicÃra÷ / ÃrabdhatvÃd eva caitatsÃdhyasiddhÃbadhikam idam upÃdÃnaviÓe«avacanam / cetanÃdhÅnatÃmÃtrasÃhdane siddhasÃdhyatà | cetanair bhokt­bhir bhogya÷ karmabhir janyate hi na÷ || YIs_7 || yuktaæ caitat yadubhayavÃdisiddhÃnÃm eva cetanÃnÃæ kart­tvÃbhyupagama÷; lÃghavÃt / na copÃdÃnÃdyanabhij¤atayà tatpratik«epa÷ / upÃdÃnaæ p­thivyÃdi yÃgadÃnÃdi sÃdhanam | sÃk«Ãtkartuæ k«amante yat sarva eva ca cetanÃ÷ || YIs_8 || adyavad eva viÓvambharÃdaya÷ kramaprÃptÃgantukopacayÃpacayaikadeÓaÓÃlino na yugapad eva niravaÓe«avilayajananabhÃgina ityantimaparamÃïusÃk«ÃtkÃro na kart­bhÃvopayogÅ / karmaïa÷ ÓaktirÆpaæ yadpÆrvÃdipadÃspadam | mà bhÆt pratyak«atà tasya Óaktimad dhy ak«agocara÷ || YIs_9 || na khalu kulÃlÃdaya÷ kumbhÃdikÃryam ÃrabhamÃïÃs tadupÃdÃnopakaraïabhÆtam­ddaï¬acakrÃdikÃryotpÃdanaÓaktiæ sÃk«Ãtk­tya tat tad Ãrabhante / yadi paraæ Óaktim avidu«Ãm abhila«itasÃdhane tadupÃdÃnÃdivyavahÃro 'nupapanna÷, iha tu ÃgamÃd avagamyante vicitrÃ÷ karmaÓaktaya÷ | tena karmabhir ÃtmÃna÷ sarvaæ nirmimatÃæ p­thak || YIs_10 || api ca tad eva cetanakarÂrkaæ jagati parid­Óyate, yad eva Óakyakriyaæ Óakyaj¤ÃnopÃdÃnÃdi ca / na ca tathà mahÅmahÅÓvaramahÃrïavÃdÅti katham iva tattatkÃryatvam ? kathantarÃæ ca tadupÃdÃnopakaraïÃde÷ sÃk«ÃtkÃragocaratà ? yÃd­Óaæ hi kÃryam upÃdÃnÃdyabhij¤apÆrvakam avagataæ ghaÂamaïikÃdi, tÃd­Óam eva hi tathÃvidhabuddhimaddhetukatvÃnumÃnÃya prabhavati / api cÃnÅÓvareïa parimitaÓaktij¤Ãnena vigrahavatÃnavÃptakÃmena k­tam avagataæ ghaÂÃdikÃryam iti tathÃvidhaæ boddhÃram upasthÃpayan hetur abhimatapuru«asÃrvaj¤yasarvÃiÓvaryÃdiviparyayasÃdhanÃdiviruddha÷ syÃt / na caivaæ sati sarvÃnumÃnavyavahÃrocchedaprasaÇga÷ ÓaÇkitavya÷ / pramÃïÃntaragocare hi liÇgini liÇgabalÃd Ãpatato viparÅtaviÓe«Ãæs tatpramÃïam eva pratiruïaddhi / iha punar atipatitasakalamÃnÃntarakarmabhÃve sarvanirmÃïanipuïe si«Ãdhayi«ite yÃvanto 'nvayavyatirekÃvadhÃritÃvinÃbhÃvabhÃjo dharmÃs tÃn apy aviÓe«eïopasthÃpayati / api ca svÃrthakÃruïyabhÃvena vyÃptÃ÷ prek«Ãvata÷ kriyÃ÷ | ÅÓvarasyobhayÃbhÃvÃj jagatsargo na yujyate || YIs_11 || avÃptakÃmatvÃn na tÃvad ÃtmÃrthe s­jati; pralayasamaye pralÅnasakalakaraïakalevarÃdibhogopakaraïatayà ca cetanÃnÃæ du÷khÃbhÃvÃd du÷khidarÓanajanitak­pÃprayuktir api nÃstÅti vyÃpakabhÆtasvÃrthakÃruïyaniv­tter vyÃpyabhÆtayà prek«Ãvatprav­ttyÃpi nivartitavyam / sukhaikatÃnaæ janayej jagatkaruïayà s­jan | tatkarmÃnuvidhÃyitve hÅyetÃsya svatantratà || YIs_12 || na copÃdÃnÃdisÃk«ÃtkÃriïi eva kart­tvam ity api niyama÷; upÃdÃnam upakaraïaæ cÃvidu«a evÃtmano j¤ÃnÃdi«u kart­tvÃt / ata÷ asiddhatvÃd viruddhatvÃd anaikÃntyÃc ca varïitÃt | kÃryatvahetor jagato na yathoditakart­tà || YIs_13 || prayogaÓ ca bhavati mahÅmahÅdharÃdi kÃryaæ na bhavati, prasiddhakÃryavilak«aïatvÃt, gaganavat; aÓakyadarÓanopÃdÃnopakaraïatvÃd vÃ, vyatirekeïa ghaÂÃdivat / paramÃïavo na pratyak«Ã÷ niratiÓayasÆk«madravyatvÃt, tathaiva ghaÂÃdivat / vimativi«aya÷ kÃle na lokaÓÆnya÷, kÃlatvÃd idÃnÅntanakÃlavat / tanubhuvanÃdÅÓvarakart­kaæ na bhavati kÃryatvÃt tadvad eva / ÅÓvara÷ kartà na bhavati prayojanarahitatvÃd aÓarÅratvÃd và muktÃtmavad iti / atra brÆmo na kÃryatvaæ k«ityÃdau Óakyanihnavam | sabhÃgatvÃt kriyÃvattvÃn mahattvena viÓe«itÃt || YIs_14 || tÃd­ÓÃd eva mÆrtatvÃd bÃhyapratyak«atÃnvitÃt | sasÃmÃnyaviÓe«atvÃd ityÃdibhyo ghaÂÃdivat || YIs_15 || na ced­Óa eva sanniveÓa÷ kÃrya÷, netara ity avayavasanniveÓaviÓe«apratiniyataæ rÆpabhedam udÅk«Ãmahe / yat tu Óakyakriyaæ Óakyaj¤ÃnopÃdÃnopakaraïaæ ca kriyata iti, tad astu nÃma / kin tu te kriyÃj¤ÃnaÓaktÅ kriyÃj¤ÃnÃbhyÃm eva samadhigamanÅye / te ca k«ityÃdi«u yathoktasÃdhanabalasamupasthÃpite iti na viÓe«a÷ prasiddhaprÃkÃragopurÃdikÃryebhyas tanubhuvanÃde÷ / na caitÃvÃn eva kriyÃgocara iti vi«ayaniyama÷ kaÓcit kriyÃyà d­«Âa÷; yenedam aÓakyakriyam adhyavasyema / siddhe ca kÃryatve tadupÃdÃnÃdisak«Ãtkaraïatadadhi«ÂhÃnatatpreraïanipuïa÷ puru«aviÓe«a÷ sidhyaty eva / adhi«ÂhÃnaæ ca tatprav­ttyanuguïasaÇkalpavadÅÓvarasannikar«a÷, k«etraj¤eneva svaÓarÅrÃdau / sa ca dravyai÷ saæyogalak«aïa÷, tadguïais tu saæyuktasamavÃyarÆpa÷ / prav­ttiÓ ca paramÃïÆnÃæ parispandalak«aïÃ; dharmÃdharmayos tu phalodayÃnukÆlatÃd­ÓadeÓakÃlÃdisahakÃrisahitatà / tÃbhyÃæ dharmÃdharmÃbhyÃm eva phalam, cetanÃnadhi«ÂhitÃnÃæ sarve«Ãm ete«Ãm acaitanyenÃki¤citkaratvÃt / na hi cetanena vardhakinÃnadhi«Âhità vÃsÅ deÓakÃlÃdisahakÃriÓatasamadhigame 'pi yÆpÃdÅny upÃdayitum alam / bÅjÃÇkurÃdayas tu pak«ÃntarbhÆtà iti tair vyabhicÃravacanam anabhij¤atayaiva ÓrotriyÃïÃm / etena sukhÃdibhir vyabhicÃro 'pi pratyukta÷ / na cobhayavÃdisiddhatÃmÃtreïa k«etraj¤ÃnÃm eved­ÓÃdhi«ÂhÃt­tvakalpanam ucitam; te«Ãæ sÆk«mavyavahitÃdidarÓanÃÓakter niÓcitatvÃt / d­«ÂÃnusÃriïÅ hi sarvatra kalpanÃ; na d­«ÂavirodhinÅ / na caivam ÅÓvarasyÃÓaktir niÓcitÃ; pramÃïÃntaratas tatsiddhe÷ / yathoditapramÃïabalena sidhyan sÃæsiddhikasarvÃrthadarÓanatatpreraïaÓaktisampanna eva sidhyati; kÃryatvasya samarthakart­pÆrvakatvena pratibandhÃt / yat tu parimitaÓaktij¤ÃnÃnaiÓvaryÃdyÃpÃdanÃd dharmaviÓe«aviparÅtasÃdhanatvam udbhÃvitam, tad atisthavÅya÷, aprayojakatvÃt te«Ãm / na hi ki¤cit kriyamÃïaæ kartur arthÃntaravi«ayam asÃmarthyam aj¤Ãnaæ và svotpattaye 'pek«ate; svasampÃdanasamarthakart­mÃtrÃk«epÃt kevalavyatirekÃsiddhe÷ / tÃvataivopapadyamÃne kÃryodaye sambandhino 'ki¤citkarasyÃrthÃntaravi«ayasyÃbhÃvasya hetutvakalpanÃnupapatte÷ / api ca kiæ taditarasamastavastuvi«ayam aj¤ÃnÃdi vyÃpakam, uta katipayagocaram iti vivecanÅyam / na tÃvad aÓe«avi«ayam, anupalabdhe÷ / na khalu kumbhakÃra÷ kumbhÃtireki kim api na vijÃnÃti / atha katipayavi«ayam ? tad api na, aniyatavi«ayatayà tasya tasya vyabhicÃradarÓanÃt / na cÃsti ki¤cidvyavasthitam, yad avidyÃdimÃn eva kart­tÃm anubhavati / na ca ÓarÅriïaiva kartrà bhÃvyam, ÓarÅragrahaïenaivÃnaikÃntyÃt / na khalu ÓarÅraviÓi«Âas sann evÃyam Ãtmà ÓarÅram upÃdatte, ayogino yugapadanekaÓarÅragrahaïÃyogÃt / pÆrvadehaparityÃgena dehÃntaraprÃpakakarmapreritaprÃïasahÃya eva dehÃntaraæ praviÓatÅty upapÃditam ÃtmacintÃyÃm / ki¤cid Ãtmà ÓarÅram adhiti«Âhato 'dhi«ÂhÃnakriyÃkarmabhÆtasya dehasyÃdhi«ÂhÃt­daÓa(deha?)anupraveÓo 'nupapanna÷, yugapad ekakriyÃyÃm ekasya karmakart­tvavirodhÃt / adhiti«ÂhÃsitadehasaæyogavata eva tatprav­ttyanuguïaprayatnayogalak«aïam adhi«ÂhÃnaæ d­«Âam iti cet; astv ekatattva(stva)sambaddhasyÃdhi«ÂhÃnÃnupapatte÷ preryavastusambandhinà prerakeïa bhavitavyam iti; na yato 'nyad apy adhi«ÂhÅyamÃnaæ mÃnadaï¬Ãdi svasambandhinaivÃdhi«ÂhÅyate / tenÃdhi«ÂhÃnakriyÃpek«itÃdhi«ÂheyapadÃrthasambandhamÃtrÃtirekeïa dehasambandho nÃmÃparo nÃdartavya÷ / asti ceÓvarasyÃpi jagadupÃdÃnopakaraïais sambandha ity uktam eva / atha svadehavyatirikte vastuni prav­ttiviÓe«akaratvaæ dehadvÃreïaiva / d­«Âaæ hi daï¬acakrÃdi«u karasaæyogÃdinà kulÃlÃde÷ pravartayit­tvam ity ucyeta; tad api na; abhidhyÃnamÃtreïaiva paraÓarÅragatagaranirasanac(v?)isÃraïadarÓanÃt / katham asati ÓarÅre parapreraïÃtmaka÷ saÇkalpa iti cet; kiæ ÓarÅraæ saÇkalpayati, yena tadabhÃve na bhavet ? / karaïam iti cen na; manasa÷ karaïatvÃt / kim asatÅÓvarasya mana÷ ? bìham / nanv evaæ vigrahadharmÃdharmÃnÃÓvaryÃdaya÷ sÃdhÃraïadharmÃ÷ prÃdu÷«yu÷ / maivam; kÃryatvÃk«iptasamarthakart­mattvÃd(ttvÃrtha?) dra¬himnaivÃpÃsatvÃt / manaso nityendriyatayà dehÃpagame 'pi sambandhÃbhyupagamÃd anaikÃntikaÓ ca / yÃvad dhi d­«ÂÃnuguïaæ vyÃptayupayogi, tÃvad anuj¤Ãyate / na cÃsmadÃder manasÃpy acintyaracanasyÃparyantavistÃrasya mahÃbhÆtabhautikaprapa¤casya prÃdeÓikaÓarÅraka÷ ki¤cijj¤a÷ puïyapÃpaparavaÓagatir alaæ nirmÃïÃyety aparimitaj¤ÃnÃiÓvaryaÓakti÷ ÓarÅrÃdyanapek«a÷ saÇkalpÃd eva sakalabhuvananirmÃïak«ama÷ kartà siddha÷ / Åd­Óena kartrà ghaÂÃdi«u kÃryatvasya sambandho na d­«Âa iti cet; atigahanagiritaÂÃdhi«ÂhÃnenÃtiprak­«ÂÃd­«Âacarendhananivahasambandhinà hutavahaviÓe«eïa mahÃnasÃdau dhÆmasya và kiæ sambandho d­«Âa÷ ? yena dhÆmaviÓe«adarÓanÃd giriÓikhare tathÃvidhÃgnir anumÅyate / yÃd­Óo dhÆmo yatrÃvagata÷ tatraiva tÃd­Óas tatsampÃdanasamartho d­«tÃntabhÆmÃv aparid­«Âo 'pi sÃmÃnyavyÃptibalena pak«adharmatÃvaÓÃt sidhyatÅti cet; tad idam asmÃbhir abhidhÅyamÃnaæ kim iti na h­dayam adhirohati bhavatÃm / ihÃpi kÃryatvaæ samarthakart­pÆrvakatvena ghaÂÃdi«u viditasambandhaniyamaæ k«tityÃdi«u d­ÓyamÃnaæ svasampÃdanasamartham ad­«ÂapÆrvam eva buddhimatkartÃram upasthÃpayati / yathaiva hi deÓakÃlendhanaparimÃïÃdiviÓe«ÃnÃdareïa dhÆmasya svodayÃnuguïahutavahamÃtreïa sambandhaniyama÷, tathaivÃnÅÓvaratvÃki¤cijj¤atvaÓarÅritvapuïyapÃpaparavaÓatvam anu«yatvÃdiviÓe«aprahÃïena kÃryasya svanirmÃïasamarthabuddhimatkart­mÃtreïa sambandhaniyamaniÓcaya iti na kaÓcidviÓe«a÷ / api ca vibhudravyasaæyogina÷ parispandavataÓ ca sarvatra sparÓavattvÃvyabhicÃre 'pi j¤ÃnasukhÃdinityadravyaviÓe«aguïÃnumitÃtmasaæyogino manasa÷ katham iva sparÓarahitatatvam ? kathaæ ca vÃyavÅyadravyasya mahimaguïaÓÃlino niyatÃdhi«ÂhÃnasparÓanatvaniyamadarÓane 'pi tvagindriye tadviparyaya÷ ? taijasasya và rÆpasparÓayor anyattarasya và prÃkaÂyaniyame 'pi rÆpopalambhasÃdhanatÃnumitataijasabhÃvasya cak«u«o niyamena tadubhayÃnudbhavÃbhyupagama÷ ? / atha kÃryadarÓanÃnumitasadbhÃvÃnÃæ taijasÃdibhÃve 'pi tattadviÓe«aïÃæ yogyÃnupalabdhibÃdhitatvÃt tadabhyupagame 'nekaniyamabhaÇgaprasaÇgÃc ca tathÃbhyupagama÷, hanta tarhi prak­tavi«aye 'pi prasa¤jitadharmaviÓe«ÃïÃm anupalambhabÃdhÃviÓe«Ãd anekaniyamadarÓanavighÃtaprasaÇgÃc ca tathÃbhyupagama iti sarvaæ samÃnam anyatrÃbhiniveÓÃt / d­Óyante hi nÅtaya÷ / yathà vivÃdÃspadaæ paramÃïvÃdi prek«Ãvatpreritaæ ce«Âate, acetanatvÃt; yad acetanaæ tat tathÃ, yathà tathÃvidhaæ kandukÃdi / tathà vivÃdÃdhyÃsità bÃhyÃbhyantaraprav­ttaya÷ prak­tyupakaraïapratyak«apÆrvikÃ÷ kÃryatvÃt tadvad eva | pratyak«aæ tat prameyatvÃt padÃrthatvÃd ghaÂÃdivat/ ekecchÃnuvidhÃyÅdam acaitanyÃt svadehavat || YIs_16 || ekenÃbhi«ÂhitÃ÷ kÃryaæ kurvate sarvacetanÃ÷ | dehasambandhasÃpek«akÃryak­ttvÃt tvagÃdivat || YIs_17 || ekapradhÃnapuru«aæ vivÃdÃdhyÃsitaæ jagat | cetanÃcetanÃtmatvÃd ekarÃjakadeÓavat || YIs_18 ||