Samkara: Upadesasahasri Based on the critical edition by Sengaku Mayeda: øaïkara's Upade÷asàhasrã, Volume I, Introduction, text & Indices. Delhi : Motilal Banarsidass, 2006. First edition: Tokyo : The Hokuseido Press, 1973. Input by Ivan Andrijanic [GRETIL-Version: 2017-08-04] ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ øaükara: Upade÷asàhasrã caitanyaü sarvagaü sarvaü sarvabhåtaguhà÷ayam / yat sarvaviùayàtãtaü tasmai sarvavide namaþ // SamUpad_I,1.1 // samàpayya kriyàþ sarvà dàràgnyàdhànapårvikàþ / brahmavidyàm athedànãü vaktuü vedaþ pracakrame // SamUpad_I,1.2 // karmàõi dehayogàrthaü dehayoge priyàpriye / dhruve syàtàü tato ràgo dveùa÷ caiva tataþ kriyàþ // SamUpad_I,1.3 // dharmàdharmau tato 'j¤asya dehayogas tathà punaþ evaü nityapravçtto 'yaü saüsàra÷ cakravad bhç÷am // SamUpad_I,1.4 // aj¤ànaü tasya målaü syàd iti taddhànam iùyate / brahmavidyàta àrabdhà tato niþ÷reyasaü bhavet // SamUpad_I,1.5 // vidyaivàj¤ànahànàya na karmàpratikålataþ / nàj¤ànasyàprahàõe hi ràgadveùakùayo bhavet // SamUpad_I,1.6 // ràgadveùakùayàbhàve karma doùodbhavaü dhruvam / tasmàn niþ÷reyasàrthàya vidyaivàtra vidhãyate // SamUpad_I,1.7 // nanu karma tathà nityaü kartavyaü jãvane sati / vidyàyàþ sahakàritvaü mokùaü prati hi tad vrajet // SamUpad_I,1.8 // yathà vidyà tathà karma coditatvàvi÷eùataþ / pratyavàyasmçte÷ caiva kàryaü karma mumukùubhiþ // SamUpad_I,1.9 // nanu dhruvaphalà vidyà nànyat kiücid apekùate / nàgniùñomo yathaivànyad dhruvakàryo 'py apekùate // SamUpad_I,1.10 // tathà dhruvaphalà vidyà karma nityam apekùate / ity evaü kecid icchanti na karma pratikålataþ // SamUpad_I,1.11 // vidyàyàþ pratikålaü hi karma syàt sàbhimànataþ / nirvikàràtmabuddhi÷ ca vidyetãha prakãrtità // SamUpad_I,1.12 // ahaü kartà mamedaü syàd iti karma pravartate / vastvadhãnà bhaved vidyà kartradhãno bhaved vidhiþ // SamUpad_I,1.13 // kàrakàõy upamçdnàti vidyàbbuddhim ivoùare / tatsatyamatim àdàya karma kartuü vyavasyati // SamUpad_I,1.14 // viruddhatvàd ataþ ÷akyaü karma kartuü na vidyayà / sahaivaü viduùà tasmàt karma heyaü mumukùuõà // SamUpad_I,1.15 // dehàdyair avi÷eùeõa dehino grahaõaü nijam / pràõinàü tad avidyotthaü tàvat karmavidhir bhavet // SamUpad_I,1.16 // neti netãti dehàdãn apohyàtmàva÷eùitaþ / avi÷eùàtmabodhàrthaü tenàvidyà nivartità // SamUpad_I,1.17 // nivçttà sà kathaü bhåyaþ prasåyeta pramàõataþ / asaty evàvi÷eùe hi pratyagàtmani kevale // SamUpad_I,1.18 // na ced bhåyaþ prasåyeta kartà bhokteti dhãþ katham / sad asmãti ca vij¤àne tasmàd vidyàsahàyikà // SamUpad_I,1.19 // atyarecayad ity ukto nyàsaþ ÷rutyàta eva hi / karmabhyo mànasàntebhya etàvad iti vàjinàm // SamUpad_I,1.20 // amçtatvaü ÷rutaü tasmàt tyàjyaü karma mumukùubhiþ / agniùñomavad ity uktaü tatredam abhidhãyate // SamUpad_I,1.21 // naikakàrakasàdhyatvàt phalànyatvàc ca karmaõaþ / vidyà tadviparãtàto dçùñànto viùamo bhavet // SamUpad_I,1.22 // kçùyàdivat phalàrthatvàd anyakarmopabçühaõam / agniùñomas tv apekùeta vidyànyat kim apekùate // SamUpad_I,1.23 // pratyavàyas tu tasyaiva yasyàhaükàra iùyate / ahaükàraphalàrthitve vidyete nàtmavedinaþ // SamUpad_I,1.24 // tasmàd aj¤ànahànàya saüsàravinivçttaye / brahmavidyàvidhànàya pràrabdhopaniùat tv iyam // SamUpad_I,1.25 // sader upanipårvasya kvipi copaniùad bhavet / mandãkaraõabhàvàc ca garbhàdeþ ÷àtanàt tathà // SamUpad_I,1.26 // iti caitanyaprakaraõam // SamUpad_I,1 // pratiùeddhum a÷akyatvàn neti netãti ÷eùitam / idaü nàham idaü nàham ity addhà pratipadyate // SamUpad_I,2,1 // idaüdhãr idamàtmotthà vàcàrambhaõagocarà / niùiddhàtmodbhavatvàt sà na punar mànatàü vrajet // SamUpad_I,2.2 // pårvabuddhim abàdhitvà nottarà jàyate matiþ / dç÷ir ekaþ svayaüsiddhaþ phalatvàt sa na bàdhyate // SamUpad_I,2.3 // idaüvanam atikramya ÷okamohàdidåùitam / vanàd gàndhàrako yadvat svam àtmànaü prapadyate // SamUpad_I,2.4 // iti pratiùedhaprakaraõam // SamUpad_I,2 // ã÷vara÷ ced anàtmà syàn nàsàv asmãti dhàrayet / àtmà ced ã÷varo 'smãti vidyà sànyanivartikà // SamUpad_I,3.1 // àtmano 'nyasya ced dharmà asthålatvàdayo matàþ / aj¤eyatve 'sya kiü taiþ syàd àtmatve tv anyadhãhnutiþ // SamUpad_I,3.2 // mithyàdhyàsaniùedhàrthaü tato 'sthålàdi gçhyatàm / paratra cen niùedhàrthaü ÷ånyatàvarõanaü hi tat // SamUpad_I,3.3 // bubhutsor yadi cànyatra pratyagàtmana iùyate / apràõo hy amanàþ ÷ubhra iti cànarthakaü vacaþ // SamUpad_I,3.4 // itã÷varaprakaraõam // SamUpad_I,3 // ahaüpratyayabãjaü yad ahaüpratyayavatsthitam / nàhaüpratyayavahnyuùñaü kathaü karma prarohati // SamUpad_I,4.1 // dçùñavac cet prarohaþ syàn nànyakarmà sa iùyate / tannirodhe kathaü tat syàt pçcchàmo vas tad ucyatàm // SamUpad_I,4.2 // dehàdyàrambhasàmarthyàj j¤ànaü sadviùayaü tvayi / abhibhåya phalaü kuryàt karmànte j¤ànam udbhavet // SamUpad_I,4.3 // àrabdhasya phale hy ete bhogo j¤ànaü ca karmaõaþ / avirodhas tayor yukto vaidharmyaü cetarasya tu // SamUpad_I,4.4 // dehàtmaj¤ànavaj j¤ànaü dehàtmaj¤ànabàdhakam / àtmany eya bhaved yasya sa necchann api mucyate // SamUpad_I,4.5 // [tataþ sarvam idaü siddhaü prayogo 'smàbhir ãritaþ // SamUpad_I,4.5 //] ity ahaüpratyayaprakaraõam // SamUpad_I,4 // måtrà÷aïko yathodaïko nàgrahãd amçtaü muniþ / karmanà÷abhayàj jantor àtmaj¤ànàgrahas tathà // SamUpad_I,5.1 // buddhistha÷ calatãvàtmà dhyàyatãva ca dç÷yate / naugatasya yathà vçkùàs tadvat saüsàravibhramaþ // SamUpad_I,5.2 // nausthasya pràtilomyena nagànàü gamanaü yathà / àtmanaþ saüsçtis tadvad dhyàyatãveti hi ÷rutiþ // SamUpad_I,5.3 // caitanyapratibimbena vyàpto bodho hi jàyate / buddheþ ÷abdàdinirbhàsas tena momuhyate jagat // SamUpad_I,5.4 // caitanyàbhàsatàhamas tàdarthyaü ca tad asya yat / idamaü÷aprahàõe na paraþ so 'nubhavo bhavet // SamUpad_I,5.5 // iti måtrà÷aïkaprakaraõam // SamUpad_I,5 // chittvà tyaktena hastena svayaü nàtmà vi÷eùyate / tathà ÷iùñena sarveõa yena yena vi÷eùyate // SamUpad_I,6.1 // tasmàt tyaktena hastena tulyaü sarvaü vi÷eùaõam / anàtmatvena tasmàj j¤o muktaþ sarvavi÷eùaõaiþ // SamUpad_I,6.2 // vi÷eùaõam idaü sarvaü sàdhvalaükaraõaü yathà / avidyàstam ataþ sarvaü j¤àta àtmany asad bhavet // SamUpad_I,6.3 // j¤àtaivàtmà sadà gràhyo j¤eyam utsçjya kevalaþ / aham ity api yad gràhyaü vyapetàïgasamaü hi tat // SamUpad_I,6.4 // yàvàn syàd idamaü÷o yaþ sa svato 'nyo vi÷eùaõam / vi÷eùaprakùayo yatra siddho j¤a÷ citragur yathà // SamUpad_I,6.5 // idam aü÷o 'ham ity atra tyàjyo nàtmeti paõóitaiþ / ahaü brahmeti ÷iùño 'ü÷o bhåtapårvagater bhavet // SamUpad_I,6.6 // iti chittvàprakaraõam // SamUpad_I,6 // buddhyàråóhaü sadà sarvaü dç÷yate yatra tatra và / mayà tasmàt paraü brahma sarvaj¤a÷ càsmi sarvagaþ // SamUpad_I,7.1 // yathàtmabuddhicàràõàü sàkùã tadvat pareùv api / naivàpoóhuü na vàdàtuü ÷akyas tasmàt paro hy aham // SamUpad_I,7.2 // vikàritvam a÷uddhatvaü bhautikatvaü na càtmanaþ / a÷eùabuddhisàkùitvàd buddhivac càlpavedanà // SamUpad_I,7.3 // maõau prakà÷yate yadvad raktàdyàkàratàtape / mayi saüdç÷yate sarvam àtapeneva tan mayà // SamUpad_I,7.4 // buddhau dç÷yaü bhaved buddhau satyàü nàsti viparyaye / draùñà yasmàt sadà draùñà tasmàd dvaitaü na vidyate // SamUpad_I,7.5 // avivekàt paràbhàvaü yathà buddhir avet tathà / vivekàt tu paràd anyaþ svayaü càpi na vidyate // SamUpad_I,7.6 // iti buddhyàråóhaprakaraõam // SamUpad_I,7 // citisvaråpaü svata eva me mate rasàdiyogas tava mohakàritaþ / ato na kiücit tava ceùñitena me phalaü bhavet sarvavi÷eùahànataþ // SamUpad_I,8.1 // vimucya màyàmayakàryatàm iha pra÷àntim àyàhy asadãhitàt sadà / ahaü paraü brahma sadà vimuktavat tathàjam ekaü dvayavarjitaü yataþ // SamUpad_I,8.2 // sadà ca bhåteùu samo 'smi kevalo yathà ca khaü sarvagam akùaraü ÷ivam / nirantaraü niùkalam akriyaü paraü tato na me 'stãha phalaü tavehitaiþ // SamUpad_I,8.3 // ahaü mamaiko na tadanyad iùyate tathà na kasyàpy aham asmy asaïgataþ / asaïgaråpo 'ham ato na me tvayà kçtena kàryaü tava càdvayatvataþ // SamUpad_I,8.4 // phale ca hetau ca jano viùaktavàn iti pracintyàham ato vimokùaõe / janasya saüvàdam imaü prakëptavàn svaråpatattvàrthavibodhakàraõam // SamUpad_I,8.5 // saüvàdam etaü yadi cintayen naro vimucyate 'j¤ànamahàbhayàgamàt / vimuktakàma÷ ca tathà janaþ sadà caraty a÷okaþ sama àtmavit sukhã // SamUpad_I,8.6 // iti citisvaråpaprakaraõam // SamUpad_I,8 // såkùmatàvyàpite j¤eye gandhàder uttarottaram / pratyagàtmàvasàneùu pårvapårvaprahàõataþ // SamUpad_I,9.1 // ÷àrãrà pçthivã tàvad yàvad bàhyà pramàõataþ / abàdãni ca tattvàni tàvaj j¤eyàni kçtsna÷aþ // SamUpad_I,9.2 // vàyvàdãnàü yathotpatteþ pårvaü khaü sarvagaü tathà / aham ekaþ sadà sarva÷ cinmàtraþ sarvago 'dvayaþ // SamUpad_I,9.3 // brahmàdyàþ sthàvaràntà ye pràõino mama påþ smçtàþ / kàmakrodhàdayo doùà jàyeran me kuto 'nyataþ // SamUpad_I,9.4 // bhåtadoùaiþ sadàspçùñaü sarvabhåtastham ã÷varam / nãlaü vyoma yathà bàlo duùñaü màü vãkùate janaþ // SamUpad_I,9.5 // maccaitanyàvabhàsyatvàt sarvapràõidhiyàü sadà / pår mama pràõinaþ sarve sarvaj¤asya vipàpmanaþ // SamUpad_I,9.6 // janimaj j¤ànavij¤eyaü svapnaj¤ànavad iùyate / nityaü nirviùayaü j¤ànaü tasmàd dvaitaü na vidyate // SamUpad_I,9.7 // j¤àtur j¤àtir hi nityoktà suùupte tv anya÷ånyataþ / jàgrajj¤àtis tv avidyàtas tad gràhyaü càsad iùyatàm // SamUpad_I,9.8 // råpavattvàdyasattvàn na dçùñyàdeþ karmatà yathà / evaü vij¤ànakarmatvaü bhåmno nàstãti gamyate // SamUpad_I,9.9 // iti såkùmatàprakaraõam // SamUpad_I,9 // dç÷isvaråpaü gaganopamaü paraü sakçdvibhàtaü tv ajam ekam akùaram / alepakaü sarvagataü yad advayaü tad eva càhaü satataü vimukta om // SamUpad_I,10.1 // dç÷is tu ÷uddho 'ham avikriyàtmako na me 'sti ka÷cid viùayaþ svabhàvataþ / puras tira÷ cordhvam adha÷ ca sarvataþ supårõabhåmà tv aja àtmani sthitaþ // SamUpad_I,10.2 // ajo 'mara÷ caiva tathàjaro 'mçtaþ svayaüprabhaþ sarvagato 'ham advayaþ / na kàraõaü kàryam atãva nirmalaþ sadaiva tçpta÷ ca tato vimukta om // SamUpad_I,10.3 // suùuptajàgratsvapata÷ ca dar÷anaü na me 'sti kiücit svam iveha mohanam / svata÷ ca teùàü parato 'py asattvatas turãya evàsmi sadà dçg advayaþ // SamUpad_I,10.4 // ÷arãrabuddhãndriyaduþkhasaütatir na me na càhaü mama nirvikàrataþ / asattvaheto÷ ca tathaiva saütater asattvam asyàþ svapato hi dç÷yavat // SamUpad_I,10.5 // idaü tu satyaü mama nàsti vikriyà vikàrahetur na hi me 'dvayatvataþ / na puõyapàpe na ca mokùabandhane na càsti varõà÷ramatà÷arãrataþ // SamUpad_I,10.6 // anàdito nirguõato na karma me phalaü ca tasmàt paramo 'ham advayaþ / yathà nabhaþ sarvagataü na lipyate tathà hy ahaü dehagato 'pi såkùmataþ // SamUpad_I,10.7 // sadà ca bhåteùu samo 'ham ã÷varaþ kùaràkùaràbhyàü paramo hy athottamaþ / paràtmatattva÷ ca tathàdvayo 'pi san viparyayeõàbhivçtas tv avidyayà // SamUpad_I,10.8 // avidyayà bhàvanayà ca karmabhir vivikta àtmàvyavadhiþ sunirmalaþ / dçgàdi÷aktipracito 'ham advayaþ sthitaþ svaråpe gaganaü yathàcalam // SamUpad_I,10.9 // ahaü paraü brahma vini÷cayàtmadçï na jàyate bhåya iti ÷ruter vacaþ / na caiva bãje tv asati prajàyate phalaü na janmàsti tato hy amohatà // SamUpad_I,10.10 // mamedam itthaü ca tavàda ãdç÷aü tathàham evaü na paro 'pi cànyathà / vimåóhataivàsya janasya kalpanà sadà same brahmaõi vàdvaye ÷ive // SamUpad_I,10.11 // yad advayaü j¤ànam atãva nirmalaü mahàtmanàü tatra na ÷okamohatà / tayor abhàve na hi karma janma và bhaved ayaü vedavidàü vini÷cayaþ // SamUpad_I,10.12 // suùuptavaj jàgrati yo na pa÷yati dvayaü tu pa÷yann api càdvayatvataþ / tathà ca kurvann api niùkriya÷ ca yaþ sa àtmavin nànya itãha ni÷cayaþ // SamUpad_I,10.13 // itãdam uktaü paramàrthadar÷anaü mayà hi vedàntavini÷citaü param / vimucyate 'smin yadi ni÷cito bhaven na lipyate vyomavad eva karmabhiþ // SamUpad_I,10.14 // iti dç÷iprakaraõam // SamUpad_I,10 // ãkùitçtvaü svataþsiddhaü jantånàü ca tato 'nyatà / aj¤ànàd ity ato 'nyatvaü sad asãti nivartyate // SamUpad_I,11.1 // etàvad dhy amçtatvaü na kiücid anyat sahàyakam / j¤ànasyeti bruvac chàstraü saliïgaü karma bàdhate // SamUpad_I,11.2 // sarveùàü manaso vçttam avi÷eùeõa pa÷yataþ / tasya me nirvikàrasya vi÷eùaþ syàt kathaücana // SamUpad_I,11.3 // manovçttaü mana÷ caiva svapnavaj jàgratãkùituþ / saüprasàde dvayàsattvàc cinmàtraþ sarvago 'dvayaþ // SamUpad_I,11.4 // svapnaþ satyo yathàbodhàd dehàtmatvaü tathaiva ca / pratyakùàdeþ pramàõatvaü jàgrat syàd àtmavedanàt // SamUpad_I,11.5 // vyomavat sarvabhåtastho bhåtadoùair vivarjitaþ / sàkùã cetàguõaþ ÷uddho brahmaivàsmãti kevalaþ // SamUpad_I,11.6 // nàmaråpakriyàbhyo 'nyo nityamuktasvaråpavàn / aham àtmà paraü brahma cinmàtro 'haü sadàdvayaþ // SamUpad_I,11.7 // ahaü brahmàsmi kartà ca bhoktà càsmãti ye viduþ / te naùñà j¤anakarmabhyàü nàstikàþ syur na saü÷ayaþ // SamUpad_I,11.8 // dharmàdharmaphalair yoga iùño 'dçùño yathàtmanaþ / ÷àstràd brahmatvam apy asya mokùo j¤ànàt tatheùyatàm // SamUpad_I,11.9 // yà màhàrajanàdyàs tà vàsanàþ svapnadar÷ibhiþ / anubhåyanta eveha tato 'nyaþ kevalo dç÷iþ // SamUpad_I,11.10 // ko÷àd iva viniùkçùñaþ kàryakàraõavarjitaþ / yathàsir dç÷yate svapne tadvad boddhà svayaüprabhaþ // SamUpad_I,11.11 // àpeùàt pratibuddhasya j¤asya svàbhàvikaü padam / uktaü netyàdivàkyena kalpitasyàpanetçõà // SamUpad_I,11.12 // mahàràjàdayo lokà mayi yadvat prakalpitàþ / svapne tadvad dvayaü vidyàd råpaü vàsanayà saha // SamUpad_I,11.13 // dehaliïgàtmanà kàryà vàsanàråpiõà kriyà / netinetyàtmaråpatvàn na me kàryà kriyà kvacit // SamUpad_I,11.14 // na tato 'mçtatà÷àsti karmaõo 'j¤ànahetutaþ / mokùasya j¤ànahetutvàn na tadanyad apekùate // SamUpad_I,11.15 // amçtaü càbhayaü nàrtaü netãtyàtmà priyo mama / viparãtam ato 'nyad yat tyajet tat sakriyaü tataþ // SamUpad_I,11.16 // itãkùitçtvaprakaraõam // SamUpad_I,11 // prakà÷asthaü yathà dehaü sàlokam abhimanyate / draùñràbhàsaü tathà cittaü draùñàham iti manyate // SamUpad_I,12.1 // yad eva dçùyate loke tenàbhinnatvam àtmanaþ / prapadyate tato måóhas tenàtmànaü na vindati // SamUpad_I,12.2 // da÷amasya navàtmatvapratipattivad àtmanaþ / dç÷yeùu tadvad evàyaü måóho loko na cànyathà // SamUpad_I,12.3 // tvaü kuru tvaü tad eveti pratyayàv ekakàlikau / ekanãóau kathaü syàtàü viruddhau nyàyato vada // SamUpad_I,12.4 // dehàbhimànino duþkhaü nàdehasya svabhàvataþ / svàpavat tatprahàõàya tat tvam ity ucyate dç÷eþ // SamUpad_I,12.5 // dç÷e÷ chàyà yadàråóhà mukhacchàyeva dar÷ane / pa÷yaüs taü pratyayaü yogã dçùña atmeti manyate // SamUpad_I,12.6 // taü ca måóhaü ca yady anyaü pratyayaü vetti no dç÷eþ / sa eva yoginàü ÷reùñho netaraþ syàn na saü÷ayaþ // SamUpad_I,12.7 // vij¤àter yas tu vij¤àtà sa tvam ity ucyate yataþ / sa syàd anubhavas tasya tato 'nyo 'nubhavo mçùà // SamUpad_I,12.8 // dç÷iråpe sadà nitye dar÷anàdar÷ane mayi / kathaü syàtàü tato nànya iùyate 'nubhavas tataþ // SamUpad_I,12.9 // yatsthas tàpo raver dehe dç÷eþ sa viùayo yathà / sattvasthas tadvad eveha dç÷eþ sa viùayas tathà // SamUpad_I,12.10 // pratiùiddhedamaü÷o j¤aþ kham ivaikaraso 'dvayaþ / nityamuktas tathà ÷uddhaþ so 'haü brahmàsmi kevalaþ // SamUpad_I,12.11 // vij¤àtur naiva vij¤àtà paro 'nyaþ saübhavaty ataþ / vij¤àtàhaü paro muktaþ sarvabhåteùu sarvadà // SamUpad_I,12.12 // yo vedàluptadçùñitvam àtmano 'kartçtàü tathà / brahmavittvaü tathà muktvà sa àtmaj¤o na cetaraþ // SamUpad_I,12.13 // j¤àtaivàham avij¤eyaþ ÷uddho muktaþ sadety api / vivekã pratyayo buddher dç÷yatvàn nà÷avattvataþ // SamUpad_I,12.14 // aluptà tv àtmano dçùñir notpàdyà kàrakair yataþ / dç÷yayà cànyayà dçùñyà janyatàsyàþ prakalpità // SamUpad_I,12.15 // dehàtmabuddhyapekùatvàd àtmanaþ kartçtà mçùà / naiva kiücit karomãti satyà buddhiþ pramàõajà // SamUpad_I,12.16 // kartçtvaü kàrakàpekùam akartçtvaü svabhàvataþ / kartà bhokteti vij¤ànaü mçùaiveti suni÷citam // SamUpad_I,12.17 // evaü ÷àstrànumànàbhyàü svaråpe 'vagate sati / niyojyo 'ham iti hy eùà satyà buddhiþ kathaü bhavet // SamUpad_I,12.18 // yathà sarvàntaraü vyoma vyomno 'py abhyantaro hy aham / nirvikàro 'calaþ ÷uddho 'jaro muktaþ sadàdvayaþ // SamUpad_I,12.19 // iti prakà÷asthaprakaraõam // SamUpad_I,12 // acakùuùñvàn na dçùñir me tathà÷rotrasya kà ÷rutiþ / avàktvàn na tu vaktiþ syàd amanastvàn matiþ kutaþ // SamUpad_I,13.1 // apràõasya na karmàsti buddhyabhàve na vedità / vidyàvidye tato na sta÷ cinmàtrajyotiùo mama // SamUpad_I,13.2 // nityamuktasya ÷uddhasya kåñasthasyàvicàlinaþ / amçtasyàkùarasyaivam a÷arãrasya sarvadà // SamUpad_I,13.3 // jighatsà và pipàsà và ÷okamohau jaràmçtã / na vidyante '÷arãratvàd vyomavad vyàpino mama // SamUpad_I,13.4 // aspar÷atvàn na me spçùñir nàjihvatvàd rasaj¤atà / nityavij¤ànaråpasya j¤ànàj¤àne na me sadà // SamUpad_I,13.5 // yà tu syàn mànasã vçtti÷ càkùuùkà råpara¤janà / nityam evàtmano dçùñyà nityayà dç÷yate hi sà // SamUpad_I,13.6 // tathànyendriyayuktà yà vçttayo viùayà¤janàþ / smçtã ràgàdiråpa ca kevalàntar manasy api // SamUpad_I,13.7 // mànasyas tadvad anyasya dç÷yante svapnavçttayaþ / draùñur dçùñis tato nityà ÷uddhànantà ca kevalà // SamUpad_I,13.8 // anityà sàvi÷uddheti gçhyate 'tràvivekataþ / sukhã duþkhã tathà càhaü dç÷yayopàdhibhåtayà // SamUpad_I,13.9 // måóhayà måóha ity evaü ÷uddhayà ÷uddha ity api / manyate sarvaloko 'yaü yena saüsàram çcchati // SamUpad_I,13.10 // acakùuùñvàdi÷àstroktaü sabàhyàbhyantaraü hy ajam / nityamuktam ihàtmànaü mumukùu÷ cet sadà smaret // SamUpad_I,13.11 // acakùuùñvàdi÷àstràc ca nendriyàõi sadà mama / apràõo hy amanàþ ÷ubhra iti càtharvaõe vacaþ // SamUpad_I,13.12 // ÷abdàdãnàm abhàva÷ ca ÷råyate mama kàñhake / apràõo hy amanà yasmàd avikàrã sadà hy aham // SamUpad_I,13.13 // vikùepo nàsti tasmàn me na samàdhis tato mama / vikùepo và samàdhir và manasaþ syàd vikàriõaþ // SamUpad_I,13.14 // amanaskasya ÷uddhasya kathaü tat syàd dvayaü mama / amanastvàvikàritve videhavyàpino mama // SamUpad_I,13.15 // ity etad yàvad aj¤ànaü tàvat kàryaü mamàbhavat / nityamuktasya ÷uddhasya buddhasya ca sadà mama // SamUpad_I,13.16 // samàdhir vàsamàdhir và kàryaü vànyat kuto bhavet / maü hi dhyàtvà ca buddhvà ca manyante kçtakçtyatàm // SamUpad_I,13.17 // ahaü brahmàsmi sarvo 'smi ÷uddho buddho 'sitaþ sadà / ajaþ sarvaga evàham ajara÷ càmçto 'kùayaþ // SamUpad_I,13.18 // madanyaþ sarvabhåteùu boddhà ka÷cin na vidyate / karmàdhyakùa÷ ca sàkùã ca cetà nityo 'guõo 'dvayaþ // SamUpad_I,13.19 // na sac càhaü na càsac ca nobhayaü kevalaþ ÷ivaþ / na me saüdhyà na ràtrir và nàhar và sarvadà dç÷eþ // SamUpad_I,13.20 // sarvamårtiviyuktaü yad yathà khaü såkùmam advayam / tenàpy asmi vinàbhåtaü brahmaivàhaü tathàdvayam // SamUpad_I,13.21 // mamàtmàsya ta àtmeti bhedo vyomno yathà bhavet / ekasya suùibhedena tathà mama vikalpitaþ // SamUpad_I,13.22 // bhedo 'bhedas tathà caiko nànà ceti vikalpitam / j¤eyaü j¤àtà gatir gantà mayy ekasmin kuto bhavet // SamUpad_I,13.23 // na me heyaü na càdeyam avikàrã yato hy aham / sadà muktas tathà ÷uddhaþ sadà buddho 'guõo 'dvayaþ // SamUpad_I,13.24 // ity evaü sarvadàtmànaü vidyàt sarvaü samàhitaþ / viditvà màü svadehastham çùir mukto dhruvo bhavet // SamUpad_I,13.25 // kçtakçtya÷ ca siddha÷ ca yogã bràhmaõa eva ca / yadaivaü veda tattvàrtham anyathà hy àtmahà bhavet // SamUpad_I,13.26 // vedàrtho ni÷cito hy eùa samàsena mayoditaþ / saünyàsibhyaþ pravaktavyaþ ÷àntebhyaþ ÷iùñabuddhinà // SamUpad_I,13.27 // ity acakùuùñvaprakaraõam // SamUpad_I,13 // svapnasmçtyor ghañàder hi råpàbhàsaþ pradç÷yate / purà nånaü tadàkarà dhãr dçùñety anumãyate // SamUpad_I,14.1 // bhikùàm añan yathà svapne dçùño deho na sa svayam / jàgraddç÷yàt tathà dehàd draùñçtvàd anya eva saþ // SamUpad_I,14.2 // måùàsiktaü yathà tàmraü tannibhaü jàyate tathà / råpàdãn vyàpnuvac cittaü tannibhaü dç÷yate dhruvam // SamUpad_I,14.3 // vya¤jako và yathàloko vyaïgyasyàkàratàm iyàt / sarvàrthavya¤jakatvàd dhãr arthàkarà pradç÷yate // SamUpad_I,14.4 // dhir evàrthasvaråpà hi puüsà dçùñà puràpi ca / na cet svapne kathaü pa÷yet smarato vàkçtiþ kutaþ // SamUpad_I,14.5 // vya¤jakatvaü tad evàsya råpàdyàkàradç÷yatà / draùñçtvaü ca dç÷es tadvad vyàptiþ syàd dhiya udbhave // SamUpad_I,14.6 // cinmàtrajyotiùà sarvaþ sarvadeheùu buddhayaþ / mayà yasmàt prakà÷yante sarvasyàtmà tato hy aham // SamUpad_I,14.7 // karaõaü karma kartà ca kriyà svapne phalaü ca dhãþ / jàgraty evaü yato dçùñà draùñà tasmàt tato 'nyathà // SamUpad_I,14.8 // buddhyàdãnàm anàtmatvaü heyopàdeyaråpataþ / hànopàdànakartàtmà na tyàjyo na ca gçhyate // SamUpad_I,14.9 // sabàhyàbhyantare ÷uddhe praj¤ànaikarase ghane / bàhyam àbhyantaraü cànyat kathaü heyaü prakalpyate // SamUpad_I,14.10 // ya àtmà neti netãti paràpohena ÷eùitaþ / sa ced brahmavidàtmeùño yatetàtaþ paraü katham // SamUpad_I,14.11 // a÷anàyàdyatikràntaü brahmaivàsmi nirantaram / kàryavàn syàü kathaü càhaü vimç÷ed evam a¤jasà // SamUpad_I,14.12 // pàragas tu yathà nadyàs tatsthaþ paraü yiyàsati / àtmaj¤a÷ cet tathà kàryaü kartum anyad ihecchati // SamUpad_I,14.13 // àtmaj¤asyàpi yasya syàd dhànopàdànatà yadi / na mokùàrhaþ sa vij¤eyo vànto 'sau brahmaõà dhruvam // SamUpad_I,14.14 // sàdityaü hi jagat pràõas tasmàn nàhar ni÷aiva và / pràõaj¤asyàpi na syàtàü kuto brahmavido 'dvaye // SamUpad_I,14.15 // na smaraty àtmano hy àtmà vismared vàpy aluptacit / mano 'pi smaratãty etaj j¤ànam aj¤ànahetujam // SamUpad_I,14.16 // j¤àtur j¤eyaþ paro hy àtmà so 'vidyàkalpitaþ smçtaþ / apoóhe vidyayà tasmin rajjvàü sarpa ivàdvayaþ // SamUpad_I,14.17 // kartçkarmaphalàbhàvàt sabàhyàbhyantaraü hy ajam / mamàhaü ceti yo bhàvas tasmin kasya kuto bhavet // SamUpad_I,14.18 // àtmà hy àtmãya ity eùa bhàvo 'vidyàprakalpitaþ / àtmaikatve hy asau nàsti bãjabhàve kutaþ phalam // SamUpad_I,14.19 // draùñç srotç tathà mantç vij¤àtç eva tad akùaram / draùñràdyanyan na tad yasmàt tasmàd draùñàham akùaram // SamUpad_I,14.20 // sthàvaraü jaïgamaü caiva draùñçtvàdikriyàyutam / sarvam akùaram evàtaþ sarvasyàtmàkùaraü tv aham // SamUpad_I,14.21 // akàrya÷eùam àtmànam akriyàtmakriyàphalam / nirmamaü nirahaükàraü yaþ pa÷yati sa pa÷yati // SamUpad_I,14.22 // mamàhaükàrayatnecchàþ ÷ånyà eva svabhàvataþ / àtmanãti yadi j¤àtam àdhvaü svasthàþ kim ãhitaiþ // SamUpad_I,14.23 // yo 'haükartàram àtmànaü tathà vettàram eva yaþ / vetty anàtmaj¤a evàsau yo 'nyathàj¤aþ sa àtmavit // SamUpad_I,14.24 // yathànyatve 'pi tàdàtmyaü dehàdiùv àtmano matam / tathàkartur avij¤ànàt phalakarmàtmatàtmanaþ // SamUpad_I,14.25 // dçùñiþ ÷rutir matir j¤àtiþ svapne dçùñà janaiþ sadà / tàsàm àtmasvaråpatvàd ataþ pratyakùatàtmanaþ // SamUpad_I,14.26 // paralokabhayaü yasya nàsti mçtyubhayaü tathà / tasyàtmaj¤asya ÷ocyaþ syuþ sabrahmendrà apã÷varàþ // SamUpad_I,14.27 // ã÷varatvena kiü tasya brahmendratvena và punaþ / tçùõà cet sarvata÷ chinnà sarvadainyodbhavà÷ubhà // SamUpad_I,14.28 // aham ity àtmadhãr yà ca mamety àtmãyadhãr api / artha÷ånye yadà yasya sa àtmaj¤o bhavet tadà // SamUpad_I,14.29 // buddhyàdau saty upàdhau ca tathàsaty avi÷eùatà / yasya ced àtmano j¤àtà tasya kàryaü kathaü bhavet // SamUpad_I,14.30 // prasanne vimale vyomni praj¤ànaikarase 'dvaye / utpannàtmadhiyo bråta kim anyat kàryam iùyate // SamUpad_I,14.31 // àtmànaü sarvabhåtastham amitraü càtmano 'pi yaþ / pa÷yann icchaty asau nånaü ÷ãtãkartuü vibhàvasum // SamUpad_I,14.32 // praj¤àpràõànukàry àtmà chàyevàkùàdigocaraþ / dhyàyatãveti cokto hi ÷uddho muktaþ svato hi saþ // SamUpad_I,14.33 // apràõasyàmanaskasya tathàsaüsargiõo dç÷eþ / vyomavad vyàpino hy asya kathaü kàryaü bhaven mama // SamUpad_I,14.34 // asamàdhiü na pa÷yàmi nirvikàrasya sarvadà / brahmaõo me vi÷uddhasya ÷odhyaü cànyad vipàpmanaþ // SamUpad_I,14.35 // gantavyaü ca tathaivàhaü sarvagasyàcalasya ca / nordhvaü nàdhas tiro vàpi niùkalasyàguõatvataþ // SamUpad_I,14.36 // cinmàtrajyotiùo nityaü tamas tasmin na vidyate / kathaü kàryaü mamaivàdya nityamuktasya ÷iùyate // SamUpad_I,14.37 // amanaskasya kà cintà kriyà vànindriyasya kà / apràõo hy amanàþ ÷ubhra iti satyaü ÷ruter vacaþ // SamUpad_I,14.38 // akàlatvàd ade÷atvàd adiktvàd animittataþ / àtmano naiva kàlàder apekùà dhyàyataþ sadà // SamUpad_I,14.39 // yasmin devà÷ ca vedà÷ ca pavitraü kçtsnam ekatàm / vrajet tan mànasaü tãrthaü yasmin snàtvàmçto bhavet // SamUpad_I,14.40 // na càsti ÷abdàdir ananyavedanaþ paraspareõàpi na caiva dç÷yate / pareõa dç÷yàs tu yathà rasàdayas tathaiva dç÷yatvata eva daihikàþ // SamUpad_I,14.41 // ahaü mamety eùaõayatnavikriyàþ sukhàdayas tadvad iha pradç÷yataþ / dç÷yatvayogàc ca paraspareõa te na dç÷yatàü yànti tataþ paro bhavet // SamUpad_I,14.42 // ahaükriyàdyà hi samastavikriyà sakartçkà karmaphalena saühità / citisvaråpeõa samantato 'rkavat prakà÷yamànàsitatàtmano hy ataþ // SamUpad_I,14.43 // dç÷isvaråpeõa hi sarvadehinàü viyad yathà vyàpya manàüsy avasthitaþ / ato na tasmàd aparo 'sti vedità paro 'pi tasmàd ata eka ã÷varaþ // SamUpad_I,14.44 // ÷arãrabuddhyor yadi cànyadç÷yatà niràtmavàdàþ suniràkçñà mayà / para÷ ca siddho hy avi÷uddhikarmataþ sunirmalaþ sarvagato 'sito 'dvayaþ // SamUpad_I,14.45 // ghañàdiråpaü yadi te na gçhyate manaþ pravçttaü bahudhà svavçttibhiþ / a÷uddhyacidråpavikàradoùatà mater yathà vàrayituü na pàryate // SamUpad_I,14.46 // yathà vi÷uddhaü gaganaü nirantaraü na sajjate nàpi ca lipyate tathà / samastabhåteùu sadaiva teùv ayaü samaþ sadàtmà hy ajaro 'maro 'bhayaþ // SamUpad_I,14.47 // amårtamårtàni ca karmavàsanà dç÷isvaråpasya bahiþ prakalpitàþ / avidyayà hy àtmani måóhadçùñibhir apohya netãty ava÷eùito dç÷iþ // SamUpad_I,14.48 // prabodharåpaü manaso 'rthayogajaü smçtau ca suptasya ca dç÷yate 'rthavat / tathaiva dehapratimànataþ pçthag dç÷eþ ÷arãraü ca mana÷ ca dç÷yataþ // SamUpad_I,14.49 // svabhàva÷uddhe gagane ghanàdike male 'payàte sati càvi÷eùatà / yathà ca tadvac chrutivàritadvaye sadàvi÷eùo gaganopame dç÷au // SamUpad_I,14.50 // iti svapnasmçtiprakaraõam // SamUpad_I,14 // nànyad anyad bhaved yasmàn nànyat kiücid vicintayet / anyasyànyatvabhàve hi nà÷as tasya dhruvo bhavet // SamUpad_I,15.1 // smarato dç÷yate dçùñaü pañe citram ivàrpitam / yatra yena ca tau j¤eyau sattvakùetraj¤asaüj¤akau // SamUpad_I,15.2 // phalàntaü cànubhåtaü yad yuktaü kartràdikàrakaiþ / smaryamàõaü hi karmasthaü pårvaü karmaiva tat tataþ // SamUpad_I,15.3 // draùñu÷ cànyad bhaved dç÷yaü dç÷yatvàd ghañavat sadà / dç÷yàd draùñàsajàtãyo na dhãvat sàkùitànyathà // SamUpad_I,15.4 // svàtmabuddhim apekùyàsau vidhãnàü syàt prayojakaþ / jàtyàdiþ ÷avavat tena tadvan nànàtmatànyathà // SamUpad_I,15.5 // na priyàpriya ity ukter nàdehatvaü kriyàphalam / dehayogaþ kriyàhetus tasmàd vidvàn kriyàs tyajet // SamUpad_I,15.6 // karmasv àtmà svatantra÷ cen nivçttau ca tatheùyatàm / adehatve phale 'kàrye j¤àte kuryàt kathaü kriyàþ // SamUpad_I,15.7 // jàtyàdin saüparityajya nimittaü karmaõàü budhaþ / karmahetuviruddhaü yat svaråpaü ÷àstrataþ smaret // SamUpad_I,15.8 // àtmaikaþ sarvabhåteùu tàni tasmiü÷ ca khe yathà / paryagàd vyomavat sarvaü ÷ukraü dãptimad iùyate // SamUpad_I,15.9 // vraõasnàyvor abhàvena sthålaü dehaü nivàrayet / ÷uddhàpàpatayà lepaü liïgaü càkàyam ity uta // SamUpad_I,15.10 // vàsudevo yathà÷vatthe svadehe càbravit samam / tadvad vetti ya àtmànaü samaü sa brahmavittamaþ // SamUpad_I,15.11 // yathà hy anya÷arãreùu mamàhantà na ceùyate / asmiü÷ càpi tathà dehe dhãsàkùitvàvi÷eùataþ // SamUpad_I,15.12 // råpasaüskàratulyàdhi ràgadveùau bhayaü ca yat / gçhyate dhã÷rayaü tasmàj j¤àtà ÷uddho 'bhayaþ sadà // SamUpad_I,15.13 // yanmanàs tanmayo 'nyatve nàtmatvàptau kriyàtmani / àtmatve cànapekùatvàt sàpekùaü hi na tat svayam // SamUpad_I,15.14 // kham ivaikarasà j¤aptir avibhaktàjaràmalà / cakùuràdyupadhànàt sà viparãtà vibhàvyate // SamUpad_I,15.15 // dç÷yatvàd aham ity eùa nàtmadharmo ghañàdivat / tathànye pratyayà j¤eyà doùà÷ càtmàmalo hy ataþ // SamUpad_I,15.16 // sarvapratyayasàkùitvàd avikàrã ca sarvagaþ / vikriyeta yadi draùñà buddhyàdãvàlpavid bhavet // SamUpad_I,15.17 // na dçùñir lupyate draùñu÷ cakùuràder yathaiva tu / nahi draùñur iti hy uktaü tasmàd draùñà sadaiva bhuk // SamUpad_I,15.18 // saüghàto vàsmi bhåtànàü karaõànàü tathaiva ca / vyastaü vànyatamo vàsmi ko àsmãti vicàrayet // SamUpad_I,15.19 // vyastaü nàhaü samastaü và bhåtam indriyam eva và / j¤eyatvàt karaõatvàc ca j¤àtànyo 'smàd ghañàdivat // SamUpad_I,15.20 // àtmàgner indhanà buddhir avidyàkàmakarmabhiþ / dãpità prajvalaty eùa dvàraiþ ÷rotràdibhiþ sadà // SamUpad_I,15.21 // dakùiõàkùipradhàneùu yadà buddhir viceùñate / viùayair haviùà dãptà àtmàgniþ sthålabhuk tadà // SamUpad_I,15.22 // håyante tu havãüùãti råpàdigrahaõe smaran / aràgadveùa àtmàgnau jàgraddoùair na lipyate // SamUpad_I,15.23 // mànase tu gçhe vyaktà avidyàkarmavàsanàþ / pa÷yaüs taijasa àtmoktaþ svayaüjyotiþprakà÷itàþ // SamUpad_I,15.24 // viùayà vàsanà vàpi codyante naiva karmabhiþ / yadà buddhau tadà j¤eyaþ pràj¤a àtmà hy ananyadçk // SamUpad_I,15.25 // manobuddhãndriyàõàü yà avasthàþ karmacoditàþ / caitanyenaiva bhàsyante raviõeva ghañàdayaþ // SamUpad_I,15.26 // tatraivaü sati buddhãr j¤a àtmabhàsàvabhàsayan / kartà tàsàü yadarthàs tà måóhair evàbhidhãyate // SamUpad_I,15.27 // sarvaj¤o 'py ata eva syàt svena bhàsàvabhàsayan / sarvaü sarvakriyàhetoþ sarvakçttvaü tathàtmanaþ // SamUpad_I,15.28 // sopàdhi÷ caivam àtmokto nirupàkhyo 'nupàdhikaþ / niùkalo nirguõaþ ÷uddhas taü mano vàk ca nàpnutaþ // SamUpad_I,15.29 // cetano 'cetano vàpi kartàkartà gato 'gataþ / baddho muktas tathà caiko naikaþ ÷uddho 'nyatheti và // SamUpad_I,15.30 // apràpyaiva nivartante vàco dhãbhiþ sahaiva tu / nirguõatvàt kriyàbhàvàd vi÷eùàõàü hy abhàvataþ // SamUpad_I,15.31 // vyàpakaü sarvato vyoma mårtaiþ sarvair viyojitam / yathà tadvad ihàtmànaü vidyàc chuddhaü paraü padam // SamUpad_I,15.32 // dçùñaü hitvà smçtiü tasmin sarvagra÷ ca tamas tyajet / sarvadçg jyotiùà yukto dinakçc chàrvaraü yathà // SamUpad_I,15.33 // råpasmçtyandhakàràrthàþ pratyayà yasya gocaràþ / sa evàtmà samo draùñà sarvabhåteùu sarvagaþ // SamUpad_I,15.34 // àtmabuddhimana÷cakùurviùayàlokasaügamàt / vicitro jàyate buddheþ pratyayo 'j¤ànalakùaõaþ // SamUpad_I,15.35 // vivicyàsmàt svam àtmànaü vidyàc chuddhaü paraü padam / draùñàraü sarvabhåtasthaü samaü sarvabhayàtigam // SamUpad_I,15.36 // samastaü sarvagaü ÷àntaü vimalaü vyomavat sthitam / niùkalaü niùkriyaü sarvaü nityaü dvandvair vivarjitam // SamUpad_I,15.37 // sarvapratyayasàkùã j¤aþ kathaü j¤eyo mayety uta / vimç÷yaivaü vijànãyàj j¤àtaü brahma na veti và // SamUpad_I,15.38 // adçùñaü draùñr avij¤àtaü dabhram ityàdi÷àsanàt / naiva j¤eyaü mayànyair và paraü brahma kathaücana // SamUpad_I,15.39 // svaråpàvyavadhànàbhyàü j¤ànàlokasvabhàvataþ / anyaj¤ànànapekùatvàj j¤àtaü caiva sadà mayà // SamUpad_I,15.40 // nànyena jyotiùà kàryaü raver àtmaprakà÷ane / svabodhàn nànyabodhecchà bodhasyàtmaprakà÷ane // SamUpad_I,15.41 // na tasyaivànyato 'pekùà svaråpaü yasya yad bhavet / prakà÷àntaradç÷yo na prakà÷o hy asti ka÷cana // SamUpad_I,15.42 // vyaktiþ syàd aprakà÷asya prakà÷àtmasamàgamàt / prakà÷as tv arkakàryaþ syàd iti mithya vaco hy ataþ // SamUpad_I,15.43 // yato 'bhåtvà bhaved yac ca tasya tat kàryam iùyate / svaråpatvàd abhåtvà na prakà÷o jàyate raveþ // SamUpad_I,15.44 // sattàmàtre prakà÷asya kartàdityàdir iùyate / ghañàdivyaktito yadvat tadvad bodhàtmanãùyatàm // SamUpad_I,15.45 // bilàt sarpasya niryàõe såryo yadvat prakà÷akaþ / prayatnena vinà tadvaj j¤àtàtmà bodharåpataþ // SamUpad_I,15.46 // dagdhaivam uùõaþ sattàyàü tadvad bodhàtmanãùyatàm / saty eva yad upàdhau tu j¤àte sarpa ivotthite // SamUpad_I,15.47 // j¤àtàyatno 'pi tadvaj j¤aþ kartà bhràmakavad bhavet / svaråpeõa svayaü nàtmà j¤eyo 'j¤eyo 'thavà tataþ // SamUpad_I,15.48 // viditàviditàbhyàü tad anyad eveti ÷àsanàt / bandhamokùàdayo bhàvàs tadvad àtmani kalpitàþ // SamUpad_I,15.49 // nàhoràtre yathà sårye prabhàråpàvi÷eùataþ / bodharåpàvi÷eùàn na bodhàbodhau tathàtmani // SamUpad_I,15.50 // yathoktaü brahma yo veda hànopàdànavarjitam / yathoktena vidhànena sa satyaü naiva jàyate // SamUpad_I,15.51 // janmamçtyupravàheùu patito naiva ÷aknuyàt / ita uddhartum àtmànaü j¤ànàd anyena kenacit // SamUpad_I,15.52 // "bhidyate hçdayagranthi÷ chidyante sarvasaü÷ayàþ / kùãyante càsya karmàõi tasmin dçùña" iti ÷ruteþ // SamUpad_I,15.53 // mamàham ity etad apohya sarvato vimuktadehaü padam ambaropamam / sudçùña÷àstrànumitibhya ãritaü vimucyate 'smin yadi ni÷cito naraþ // SamUpad_I,15.54 // iti nànyadanyatprakaraõam // SamUpad_I,15 // pàrthivaþ kañhino dhàtur dravo dehe smçto 'mmayaþ / pakticeùñàvakà÷àþ syur vahnivàyvambarodbhavàþ // SamUpad_I,16.1 // ghràõàdãni tadarthà÷ ca pçthivyàdiguõàþ kramàt / råpàlokavad iùñaü hi sajàtãyàrtham indriyam // SamUpad_I,16.2 // buddhyarthàny àhur etàni vàkpàõyàdãni karmaõe / tadvikalpàrtham antasthaü mana ekàda÷aü bhavet // SamUpad_I,16.3 // ni÷cayàrthà bhaved buddhis tàü sarvàrthànubhàvinãm / j¤àtàtmoktaþ svaråpeõa jyotiùà vya¤jayan sadà // SamUpad_I,16.4 // vya¤jakas tu yathàloko vyaïgyasyàkàratàü gataþ / vyatikãrõo 'py asaükãrõas tadvaj j¤aþ pratyayaiþ sadà // SamUpad_I,16.5 // sthito dãpo yathàyatnaþ pràptaü sarvaü prakà÷ayet / ÷abdàdyàkàrabuddhãr j¤aþ pràptàs tadvat prapa÷yati // SamUpad_I,16.6 // ÷arãrendriyasaüghàta àtmatvena gatàü dhiyam / nityàtmajyotiùà dãptàü vi÷iüùanti sukhàdayaþ // SamUpad_I,16.7 // ÷iroduþkhàdinàtmànaü duþkhy asmãti hi pa÷yati / draùñànyo duþkhino dç÷yàd draùñçtvac ca na duþkhy asau // SamUpad_I,16.8 // duþkhã syàd duþkhyahaümànàd duþkhino dar÷anàn na và / saühate 'ïgàdibhir draùñà duþkhã duþkhasya naiva saþ // SamUpad_I,16.9 // cakùurvat karmakartçtvaü syàc cen nànekam eva tat / saühataü ca tato nàtmà draùñçtvàt karmatàü vrajet // SamUpad_I,16.10 // j¤ànayatnàdyanekatvam àtmano 'pi mataü yadi / naikaj¤ànaguõatvàt tu jyotirvat tasya karmatà // SamUpad_I,16.11 // jyotiùo dyotakatve 'pi yadvan nàtmaprakà÷anam / bhede 'py evaü samatvàj j¤a àtmànaü naiva pa÷yati // SamUpad_I,16.12 // yaddharmà yaþ padàrtho na tasyaiveyàt sa karmatàm / na hy àtmànaü dahaty agnis tathà naiva prakà÷ayet // SamUpad_I,16.13 // etenaivàtmanàtmano graho buddher niràkçtaþ / aü÷o 'py evaü samatvàd dhi nirbhedatvàn na yujyate // SamUpad_I,16.14 // ÷ånyatàpi na yuktaivaü buddher anyena dç÷yatà / uktàto ghañavat tasyàþ pràk siddhe÷ ca vikalpataþ // SamUpad_I,16.15 // avikalpaü tad asty eva yat pårvaü syàd vikalpataþ / vikalpotpattihetutvàd yady asyaiva ca kàraõam // SamUpad_I,16.16 // aj¤ànaü kalpanàmålaü saüsàrasya niyàmakam / hitvàtmànaü paraü brahma vidyàn muktaü sadàbhayam // SamUpad_I,16.17 // jàgratsvapnau tayor bãjaü suùuptàkhyaü tamomayam / anyonyasminn asattvàc ca nàstãty etat trayaü tyajet // SamUpad_I,16.18 // àtmabuddhimana÷cakùuràlokàrthàdisaükaràt bhràntiþ syàd àtmakarmeti kriyàõàü saünipàtataþ // SamUpad_I,16.19 // nimãlonmãlane sthàne vàyavye te na cakùuùaþ / prakà÷atvàn manasy evaü buddhau na staþ prakà÷ataþ // SamUpad_I,16.20 // saükalpàdhyavasàyau tu manobuddhyor yathàkramàt / netaretaradharmatvaü sarvaü càtmani kalpitam // SamUpad_I,16.21 // sthànàvacchedadçùñiþ syàd indriyàõàü tadàtmatàm / gatà dhãs taü hi pa÷ya¤ j¤o dehamàtra ivekùyate // SamUpad_I,16.22 // kùaõikaü hi tad atyarthaü dharmamàtraü nirantaram / sàdç÷yàd dãpavat taddhãs tacchàntiþ puruùàrthatà // SamUpad_I,16.23 // svàkàrànyàvabhàsaü ca yeùàü råpàdi vidyate / yeùàü nàsti tata÷ cànyat pårvàsaügatir ucyate // SamUpad_I,16.24 // bàhyàkàratvato j¤apteþ smçtyabhàvaþ sadà kùaõàt / kùaõikatvàc ca saüskàraü naivàdhatte kvacit tu dhiþ // SamUpad_I,16.25 // àdhàrasyàpy asattvàc ca tulyatànirnimittataþ / sthàne và kùaõikatvasya hànaü syàn na tad iùyate // SamUpad_I,16.26 // ÷ànte÷ càyatnasiddhatvàt sàdhanoktir anarthikà / ekaikasmin samàptatvàc chànter anyànapekùatà // SamUpad_I,16.27 // apekùà yadi bhinne 'pi parasaütàna iùyatàm / sarvàrthe kùaõike kasmiüs tathàpy anyànapekùatà // SamUpad_I,16.28 // tulyakàlasamudbhåtàv itaretarayoginau / yogàc ca saüskçto yas tu so 'nyaü hãkùitum arhati // SamUpad_I,16.29 // mçùàdhyàsas tu yatra syàt tannà÷as tatra no mataþ / sarvanà÷o bhaved yasya mokùaþ kasya phalaü vada // SamUpad_I,16.30 // asti tàvat svayaü nàma j¤ànaü vàtmànyad eva và / bhàvàbhàvaj¤atas tasya nàbhàvas tv adhigamyate // SamUpad_I,16.31 // yenàdhigamyate 'bhàvas tat sat syàt tan na ced bhavet / bhàvàbhàvànabhij¤atvaü lokasya syàn na ceùyate // SamUpad_I,16.32 // sad asat sadasac ceti vikalpàt pràg yad iùyate / tad advaitaü samatvàt tu nityaü cànyad vikalpitàt // SamUpad_I,16.33 // vikalpodbhavato 'sattvaü svapnadç÷yavad iùyatàm / dvaitasya pràg asattvàc ca sadasattvàdikalpanàt // SamUpad_I,16.34 // vàcàrambhaõa÷àstràc ca vikàràõàü hy abhàvatà / mçtyoþ sa mçtyum ityàder mama màyeti ca smçteþ // SamUpad_I,16.35 // vi÷uddhi÷ càta evàsya vikalpàc ca vilakùaõàt / upàdeyo na heyo 'ta àtmà nànyair akalpitaþ // SamUpad_I,16.36 // aprakà÷o yathàditye nàsti jyotiþsvabhàvataþ / nityabodhasvaråpatvàn nàj¤ànaü tadvad àtmani // SamUpad_I,16.37 // tathàvikriyaråpatvàn nàvasthàntaram àtmanaþ / avasthàntaravattve hi nà÷o 'sya syàn na saü÷ayaþ // SamUpad_I,16.38 // mokùo 'vasthàntaraü yasya kçtakaþ sa calo hy ataþ / na saüyogo viyogo và mokùo yuktaþ kathaücana // SamUpad_I,16.39 // saüyogasyàpy anityatvàd viyogasya tathaiva ca / gamanàgamane caiva svaråpaü tu na hãyate // SamUpad_I,16.40 // svaråpasyànimittatvàt sanimittà hi càpare / anupàttaü svaråpaü hi svenàtyaktaü tathaiva ca // SamUpad_I,16.41 // svaråpatvàn na sarvasya tyaktuü ÷akyo hy ananyataþ / gçhãtuü và tato nityo 'viùayatvàpçthaktvataþ // SamUpad_I,16.42 // àtmàrthatvàc ca sarvasya nitya àtmaiva kevalaþ / tyajet tasmàt kriyàþ sarvàþ sàdhanaiþ saha mokùavit // SamUpad_I,16.43 // àtmalàbhaþ paro làbha iti ÷àstropapattayaþ / alàbho 'nyàtmalàbhas tu tyajet tasmàd anàtmatàm // SamUpad_I,16.44 // guõànàü samabhàvasya bhraü÷o na hy upapadyate / avidyàdeþ prasuptatvàn na cànyo hetur iùyate // SamUpad_I,16.45 // itaretarahetutve pravçttiþ syàt sadà na và / niyamo na pravçttãnàü guõeùv àtmani và bhavet // SamUpad_I,16.46 // vi÷eùo muktabaddhànàü tàdarthye ca na yujyate / arthàrthino÷ ca saübandho nàrthã j¤o netaro 'pi và // SamUpad_I,16.47 // pradhànasya ca pàràrthyaü puruùasyàvikàrataþ / na yuktaü sàükhya÷àstre 'pi vikàre 'pi na yujyate // SamUpad_I,16.48 // saübandhànupapatte÷ ca prakçteþ puruùasya ca / mitho 'yuktaü tadarthatvaü pradhànasyàcititvataþ // SamUpad_I,16.49 // kriyotpattau vinà÷itvaü j¤ànamàtre ca pårvavat / nirnimitte tv anirmokùaþ pradhànasya prasajyate // SamUpad_I,16.50 // na prakà÷yaü yathoùõatvaü j¤ànenaivaü sukhàdayaþ / ekanãóatvato 'gràhyàþ syuþ kaõàdàdivartmanàm // SamUpad_I,16.51 // yugapac càsametatvàt sukhavij¤ànayor api / manoyogaikahetutvàd agràhyatvaü sukhasya ca // SamUpad_I,16.52 // tathànyeùàü ca bhinnatvàd yugapajjanma neùyate / guõànàü samavetatvaü j¤ànaü cen na vi÷eùaõàt // SamUpad_I,16.53 // j¤ànenaiva vi÷eùyatvàj j¤ànàpyatvaü smçtes tathà / sukhaü j¤àtaü mayety evaü tavàj¤ànàtmakatvataþ // SamUpad_I,16.54 // sukhàder nàtmadharmatvam àtmanas te 'vikàrataþ / bhedàd anyasya kasmàn na manaso vàvi÷eùataþ // SamUpad_I,16.55 // syàn màlàparihàryà tu j¤ànaü cej j¤eyatàü vrajet / yugapad vàpi cotpattir abhyupete 'nta iùyate // SamUpad_I,16.56 // anavasthàntaratvàc ca bandho nàtmani vidyate / nà÷uddhi÷ càpy asaïgatvàd asaïgo hãti ca ÷ruteþ // SamUpad_I,16.57 // såkùmaikàgocarebhya÷ ca na lipyata iti ÷ruteþ / evaü tarhi na mokùo 'sti bandhàbhàvàt kathaücana // SamUpad_I,16.58 // ÷àstrànarthakyam evaü syàn na buddher bhràntir iùyate / bandho mokùa÷ ca tannà÷aþ sa yathokto na cànyathà // SamUpad_I,16.59 // bodhàtmajyotiùà dãptà bodham àtmani manyate / buddhir nànyo 'sti boddheti seyaü bhràntir hi dhãgatà // SamUpad_I,16.60 // bodhasyàtmasvaråpatvàn nityaü tatropacaryate / aviveko 'py anàdyo 'yaü saüsàro nànya iùyate // SamUpad_I,16.61 // mokùas tannà÷a eva syàn nànyathànupapattitaþ / yeùàü vastvantaràpattir mokùo nà÷as tu tair mataþ // SamUpad_I,16.62 // avasthàntaram apy evam avikàràn na yujyate / vikàre 'vayavitvaü syàt tato nà÷o ghañàdivat // SamUpad_I,16.63 // tasmàd bhràntir ato 'nyà hi bandhamokùàdikalpanàþ / sàükhyakàõàdabauddhànàü mãmàüsàhatakalpanàþ // SamUpad_I,16.64 // ÷àstrayuktivirodhàt tà nàdartavyàþ kadàcana / ÷akyante ÷ata÷o vaktuü doùàs tàsàü sahasra÷aþ // SamUpad_I,16.65 // api nindopapatte÷ ca yàny ato 'nyàni cety ataþ / tyaktvàto hy anya÷àstroktãr matiü kuryàd dçóhàü budhaþ // SamUpad_I,16.66 // ÷raddhàbhaktã puraskçtya hitvà sarvam anàrjavam / vedàntasyaiva tattvàrthe vyàsasyàpi matau tathà // SamUpad_I,16.67 // iti praõunnà dvayavàdakalpanà niràtmavàdà÷ ca tathà hi yuktitaþ / vyapeta÷aïkàþ paravàdataþ sthirà mumukùavo j¤ànapathe syur ity uta // SamUpad_I,16.63 // svasàkùikaü j¤ànam atãva nirmalaü vikalpanàbhyo viparãtam advayam / avàpya samyag yadi ni÷cito bhaven niranvayo nirvçtim eti ÷à÷vatãm // SamUpad_I,16.69 // idaü rahasyaü paramaü paràyaõaü vyapetadoùair abhimànavarjitaiþ / samãkùya kàryà matir àrjave sadà na tattvadçk svànyamatir hi ka÷cana // SamUpad_I,16.70 // anekajanmàntarasaücitair naro vimucyate 'j¤ànanimittapàtakaiþ / idaü viditvà paramaü hi pàvanaü na lipyate vyoma iveha karmabhiþ // SamUpad_I,16.71 // pra÷àntacittàya jitendriyàya ca prahãõadoùàya yathoktakàriõe / guõànvitàyànugatàya sarvadà pradeyam etat satataü mumukùave // SamUpad_I,16.72 // parasya dehe na yathàbhimànità parasya tadvat paramàrtham ãkùya ca / idaü hi vij¤ànam atãva nirmalaü saüpràpya mukto 'tha bhavec ca sarvataþ // SamUpad_I,16.73 // na hãha làbho 'bhyadhiko 'sti ka÷cana svaråpalàbhàt sa ita hi nànyataþ / na deyam aindràd api ràjyato 'dhikaü svaråpalàbhaü tv aparãkùya yatnataþ // SamUpad_I,16.74 // iti pàrthivaprakaraõam // SamUpad_I,16 // àtmà j¤eyaþ paro hy àtmà yasmàd anyan na vidyate / sarvaj¤aþ sarvadçk ÷uddhas tasmai j¤eyàtmane namaþ // SamUpad_I,17.1 // padavàkyapramàõaj¤air dãpabhåtaiþ prakà÷itam / brahma vedarahasyaü yais tàn nityaü praõato 'smy aham // SamUpad_I,17.2 // yadvàksåryàü÷usaüpàtapraõaùñadhvàntakalmaùaþ / praõamya tàn gurån vakùye brahmavidyàvini÷cayam // SamUpad_I,17.3 // àtmalàbhàt paro nànyo làbhaþ ka÷cana vidyate / yadarthà vedavàdà÷ ca smàrtà÷ càpi tu yàþ kriyàþ // SamUpad_I,4 // àtmàrtho 'pi hi yo làbhaþ sukhàyeùño viparyayaþ / àtmalàbhaþ paraþ prokto nityatvàd brahmavedibhiþ // SamUpad_I,17.5 // svayaü labdhasvabhàvatvàl làbhas tasya na cànyataþ / anyàpekùas tu yo làbhaþ so 'nyadçùñisamudbhavaþ // SamUpad_I,17.6 // anyadçùñis tv avidyà syàt tannà÷o mokùa ucyate / j¤ànenaiva tu so 'pi syàd virodhitvàn na karmaõà // SamUpad_I,17.7 // karmakàryas tv anityaþ syàd avidyàkàmakàraõaþ / pramàõaü veda evàtra j¤ànasyàdhigame smçtaþ // SamUpad_I,17.8 // j¤ànaikàrthaparatvàt taü vàkyam ekaü tato viduþ / ekatvaü hy àtmano j¤eyaü vàkyàrthapratipattitaþ // SamUpad_I,17.9 // vàcyabhedàt tu tadbhedaþ kalpyo vàcyo 'pi tacchruteþ / trayaü tv etat tataþ proktaü råpaü nàma ca karma ca // SamUpad_I,17.10 // asad etat trayaü tasmàd anyonyena hi kalpitam / kçto varõo yathà ÷abdàc chruto 'nyatra dhiyà bahiþ // SamUpad_I,17.11 // dçùñaü càpi yathà råpaü buddheþ ÷abdàya kalpate / evam etaj jagat sarvaü bhràntibuddhivikalpitam // SamUpad_I,17.12 // asad etat tato yuktaü saccinmàtraü na kalpitam / veda÷ càpi sa evàdyo vedya÷ cànyas tu kalpitaþ // SamUpad_I,17.13 // yena vetti sa vedaþ syàt svapne sarvaü tu màyayà / yena pa÷yati tac cakùuþ ÷çõoti ÷rotram ucyate // SamUpad_I,17.14 // yena svapnagato vakti sà vàg ghràõaü tathaiva ca / rasanaspar÷ane caiva mana÷ cànyat tathendriyam // SamUpad_I,17.15 // kalpyopàdhibhir evaitad bhinnaü j¤ànam anekadhà / àdhibhedàd yathà bhedo maõer ekasya jàyate // SamUpad_I,17.16 // jàgrata÷ ca tathà bhedo j¤ànasyàsya vikalpitaþ / buddhisthaü vyàkaroty arthaü bhràntyà tçùõodbhavakriyaþ // SamUpad_I,17.17 // svapne yadvat prabodhe ca bahi÷ càntas tathaiva ca / àlekhyàdhyayane yadvat tad anyonyadhiyodbhavam // SamUpad_I,17.18 // yadàyaü kalpayed bhedaü tatkàmaþ san yathàkratuþ / yatkàmas tatkratur bhåtvà kçtaü yat tat prapadyate // SamUpad_I,17.19 // avidyàprabhavaü sarvam asat tasmàd idaü jagat / tadvatà dç÷yate yasmàt suùupte na ca gçhyate // SamUpad_I,17.20 // vidyàvidye ÷rutiprokte ekatvànyadhiyau hi naþ / tasmàt sarvaprayatnena ÷àstre vidyà vidhãyate // SamUpad_I,17.21 // citte hy àdar÷avad yasmàc chuddhe vidyà prakà÷ate / yamair nityai÷ ca yaj¤ai÷ ca tapobhis tasya ÷odhanam // SamUpad_I,17.22 // ÷àrãràditapaþ kuryàt tadvi÷uddhyartham uttamam / manaàdisamàdhànaü tattaddehavi÷oùaõam // SamUpad_I,17.23 // dçùñaü jàgaritaü vidyàt smçtaü svapnaü tad eva tu / suùuptaü tadabhavaü ca svam àtmànaü paraü padam // SamUpad_I,17.24 // suùuptàkhyaü tamo 'j¤ànaü bãjaü svapnaprabodhayoþ / svàtmabodhapradagdhaü syàd bãjaü dagdhaü yathàbhavam // SamUpad_I,17.25 // tad evaikaü tridhà j¤eyaü màyàbãjaü punaþ kramàt / màyàvy àtmàvikàro 'pi bahudhaiko jalàrkavat // SamUpad_I,17.26 // bãjaü caikaü yathà bhinnaü pràõasvapnàdibhis tathà / svapnajàgraccharãreùu tadvac càtmà jalenduvat // SamUpad_I,17.27 // màyàhastinam àruhya màyàvy eko yathà vrajet / àgacchaüs tadvad evàtmà pràõasvapnàdigo 'calaþ // SamUpad_I,17.28 // na hastã na tadàråóho màyàvy anyo yathà sthitaþ / na pràõàdi na taddraùñà tathà j¤o 'nyaþ sadà dç÷iþ // SamUpad_I,17.29 // abaddhacakùuùo nàsti màyà màyàvino 'pi và / baddhàkùasyaiva sà màyàmàyàvy eva tato bhavet // SamUpad_I,17.30 // sàkùàd eva sa vij¤eyaþ sàkùàd àtmeti ca ÷ruteþ / bhidyate hçdayagranthir na ced ityàditaþ ÷ruteþ // SamUpad_I,17.31 // a÷abdàditvato nàsya grahaõaü cendriyair bhavet / sukhàdibhyas tathànyatvàd buddhyà vàpi kathaü bhavet // SamUpad_I,17.32 // adç÷yo 'pi yathà ràhu÷ candre bimbaü yathàmbhasi / sarvago 'pi tathaivàtmà buddhàv eva sa gçhyate // SamUpad_I,17.33 // bhànor bimbaü yathà cauùõyaü jale dçùñaü na càmbhasaþ / buddhau bodho na taddharmas tathaiva syàd vidharmataþ // SamUpad_I,17.34 // cakùuryuktà dhiyo vçttir yà tàü pa÷yann aluptadçk / dçùñer draùñà bhaved àtmà ÷ruteþ ÷rotà tathà ÷ruteþ // SamUpad_I,17.35 // kevalàü manaso vçttiü pa÷yan mantà mater ajaþ / vij¤àtàlupta÷aktitvàt tathà ÷àstraü na hãty ataþ // SamUpad_I,17.36 // dhyàyatãty avikàritvaü tathà lelàyatãty api / atra steneti ÷uddhatvaü tathànanvàgataü ÷ruteþ // SamUpad_I,17.37 // ÷aktyalopàt suùupte j¤as tathà bodhe 'vikàrataþ / j¤eyasyaiva vi÷eùas tu yatra veti ÷ruter mataþ // SamUpad_I,17.38 // vyavadhànàd dhi pàrokùyaü lokadçùñer anàtmanaþ / dçùñer àtmasvaråpatvàt pratyakùaü brahma tat smçtam // SamUpad_I,17.39 // na hi dãpàntaràpekùà yadvad dãpaprakà÷ane / bodhasyàtmasvaråpatvàn na bodho 'nyas tatheùyate // SamUpad_I,17.40 // viùayatvaü vikàritvaü nànàtvaü và na hãùyate / na heyo nàpy upàdeya àtmà nànyena và tataþ // SamUpad_I,17.41 // sabàhyàbhyantaro 'jãrõo janmamçtyujaràtigaþ / aham àtmeti yo vetti kuto nv eva bibheti saþ // SamUpad_I,17.42 // pràg evaitadvidheþ karma varõitvàder apohanàt / tad asthålàdi÷àstrebhyas tat tvam eveti ni÷cayàt // SamUpad_I,17.43 // pårvadehaparityàge jàtyàdãnàü prahàõataþ / dehasyaiva tu jàtyàdis tasyàpy evaü hy anàtmatà // SamUpad_I,17.44 // mamàhaü cety ato 'vidyà ÷arãràdiùv anàtmasu / àtmaj¤ànena heyà syàd asuràõàm iti ÷ruteþ // SamUpad_I,17.45 // da÷àhà÷aucakàryàõàü pàrivràjye nivartanam / yathà j¤ànasya saüpràptau tadvaj jàtyàdikarmaõàm // SamUpad_I,17.46 // yatkàmas tatkratur bhåtvà kçtaü tv aj¤aþ prapadyate / yadà svàtmadç÷aþ kàmàþ pramucyante 'mçtas tadà // SamUpad_I,17.47 // àtmaråpavidheþ kàryaü kriyàdibhyo nivartanam / na sàdhyaü sàdhanaü vàtmà nityatçptaþ ÷ruter mataþ // SamUpad_I,17.48 // utpàdyàpyavikàryàõi saüskàryaü ca kriyàphalam / nàto 'nyat karmaõaþ kàryaü tyajet tasmàt sasàdhanam // SamUpad_I,17.49 // tàpàntatvàd anityatvàd àtmàrthatvàc ca yà bahiþ / saühçtyàtmani tàü prãtiü satyàrthã gurum à÷rayet // SamUpad_I,17.50 // ÷àntaü pràj¤aü tathà muktaü niùkriyaü brahmaõi sthitam / ÷ruter àcàryavàn veda tad viddhãti smçtes tathà // SamUpad_I,17.51 // sa gurus tàrayed yuktaü ÷iùyaü ÷iùyaguõànvitam / brahmavidyàplavenà÷u svàntadhvàntamahodadhim // SamUpad_I,17.52 // dçùñiþ spçùñiþ ÷rutir ghràtir matir vij¤àtir eva ca / ÷aktayo 'nyà÷ ca bhidyante cidråpatve 'py upàdhibhiþ // SamUpad_I,17.53 // apàyodbhåtihãnàbhir nityaü dãpyan ravir yathà / sarvagaþ sarvadçk ÷uddhaþ sarvaü jànàti sarvadà // SamUpad_I,17.54 // anyadçùñiþ ÷arãrasthas tàvanmàtro hy avidyayà / jalendvàdyupamàbhis tu taddharmà ca vibhàvyate // SamUpad_I,17.55 // dçùñvà bàhyaü nimãlyàtha smçtvà tat pravihàya ca / athonmãlyàtmano dçùñiü brahma pràpnoty anadhvagaþ // SamUpad_I,17.56 // pràõàdy evaü trikaü hitvà tãrõo 'j¤ànamahodadhim / svàtmastho nirguõaþ ÷uddho buddho muktaþ svato hi saþ // SamUpad_I,17.57 // ajo 'haü càmaro 'mçtyur ajaro 'bhaya eva ca / sarvaj¤aþ sarvadçk ÷uddha iti buddho na jàyate // SamUpad_I,17.58 // pårvoktaü yat tamobãjaü tan nàstãti vini÷cayaþ / tadabhàve kuto janma brahmaikatvaü vijànataþ // SamUpad_I,17.59 // kùãràt sarpir yathoddhçtya kùiptaü tasmin na pårvavat / buddhyàder j¤as tathàsatyàn na dehã pårvavad bhavet // SamUpad_I,17.60 // satyaü j¤ànam anantaü ca rasàdeþ pa¤cakàt param / syàm adç÷yàdi÷àstroktam ahaü brahmeti nirbhayaþ // SamUpad_I,17.61 // yasmàd bhãtàþ pravartante vàïmanaþpàvakàdayaþ / tadàtmànandatattvaj¤o na bibheti kuta÷cana // SamUpad_I,17.62 // nàmàdibhyaþ pare bhåmni svàràjye cet sthito 'dvaye / praõamet kaü tadàtmaj¤o na kàryaü karmaõà tadà // SamUpad_I,17.63 // viràó vai÷vànaro bàhyaþ smarann antaþ prajàpatiþ / pravilãne tu sarvasmin pràj¤o 'vyàkçtam ucyate // SamUpad_I,17.64 // vàcàrambhaõamàtratvàt suùuptàditrikaü tv asat / satyo j¤a÷ càham ity evaü satyasandho vimucyate // SamUpad_I,17.65 // bhàråpatvàd yathà bhànor nàhoràtre tathaiva tu / j¤ànàj¤àne na me syàtàü cidråpatvàvi÷eùataþ // SamUpad_I,17.66 // ÷àstrasyànati÷aïkyatvàd brahmaiva syàm ahaü sadà / brahmaõo me na heyaü syàd gràhyaü veti ca saüsmaret // SamUpad_I,17.67 // aham eva ca bhåteùu sarveùv eko nabho yathà / mayi sarvàõi bhåtàni pa÷yann evaü na jàyate // SamUpad_I,17.68 // na bàhyaü madhyato vàntar vidyate 'nyat svataþ kvacit / abàhyàntaþ÷ruteþ kiücit tasmàc chuddhaþ svayaüprabhaþ // SamUpad_I,17.69 // netinetyàdi÷àstrebhyaþ prapa¤copa÷amo 'dvayaþ / avij¤àtàdi÷àstràc ca naiva j¤eyo hy ato 'nyathà // SamUpad_I,17.70 // sarvasyàtmàham eveti brahma ced viditaü param / sa àtmà sarvabhåtànàm àtmà hy eùàm iti ÷ruteþ // SamUpad_I,17.71 // jãva÷ cet param àtmànaü svàtmànaü devam a¤jasà / devopàsyaþ sa devànàü pa÷utvàc ca nivartate // SamUpad_I,17.72 // aham eva sadàtmaj¤aþ ÷ånyas tv anyair yathàmbaram / ity evaü satyasaüdhatvàd asaddhàtà na badhyate // SamUpad_I,17.73 // kçpaõàs te 'nyathaivàto vidur brahma paraü hi ye / svaràó yo 'nanyadçk svasthas tasya devà asan va÷e // SamUpad_I,17.74 // hitvà jàtyàdisaübandhaü vàco 'nyàþ saha karmabhiþ / om ity evaü svam àtmànaü sarvaü ÷uddhaü prapadyatha // SamUpad_I,17.75 // setuü sarvavyavasthànàm ahoràtràdivarjitam / tiryag årdhvam adhaþ sarvaü sakçjjyotir anàmayam // SamUpad_I,17.76 // dharmàdharmavinirmuktaü bhåtabhavyàt kçtàkçtàt / svam àtmànaü paraü vidyàd vimuktaü sarvabandhanaiþ // SamUpad_I,17.77 // akurvan sarvakçc chuddhas tiùñhann atyeti dhàvataþ / màyayà sarva÷aktitvàd ajaþ san bahudhà mataþ // SamUpad_I,17.78 // ràjavat sàkùimàtratvàt saünidhyàd bhràmako yathà / bhràmaya¤ jagad àtmàhaü niùkriyo 'kàrako 'dvayaþ // SamUpad_I,17.79 // nirguõaü niùkriyaü nityaü nirdvandvaü yan niràmayam / ÷uddhaü buddhaü tathà muktaü tad brahmàsmãti dhàrayet // SamUpad_I,17.80 // bandhaü mokùaü ca sarvaü yata idam ubhayaü heyam ekaü dvayaü ca / j¤eyàj¤eyàbhyatãtaü paramam adhigataü tattvam ekaü vi÷uddham / vij¤àyaitad yathàvac chrutimunigaditaü ÷okamohàv atãtaþ / sarvaj¤aþ sarvakçt syàd bhavabhayarahito bràhmaõo 'vàptakçtyaþ // SamUpad_I,17.81 // na svayaü svasya nànya÷ ca nànyasyàtmà ca heyagaþ / upàdeyo na càpy evam iti samyaïmatiþ smçtà // SamUpad_I,17.82 // àtmapratyàyikà hy eùà sarvavedàntagocarà / j¤àtvaitàü hi vimucyante sarvasaüsàrabandhanaiþ // SamUpad_I,17.83 // rahasyaü sarvavedànàü devànàü càpi yat param / pavitraü paramaü hy etat tad etat saüprakà÷itam // SamUpad_I,17.84 // naitad deyam a÷àntàya rahasyaü j¤ànam uttamam / viraktàya pradàtavyaü ÷iùyàyànugatàya ca // SamUpad_I,17.85 // dadata÷ càtmano j¤ànaü niùkriyo 'nyo na vidyate / j¤ànam icchan bhavet tasmàd yuktaþ ÷iùyaguõaiþ sadà // SamUpad_I,17.86 // j¤ànaü j¤eyaü tathà j¤àtà yasmàd anyan na vidyate / sarvaj¤aþ sarva÷aktir yas tasmai j¤ànàtmane namaþ // SamUpad_I,17.87 // vidyayà tàritàþ smo yair janmamçtyumahodadhim / sarvaj¤ebhyo namas tebhyo gurubhyo 'j¤ànasaükulam // SamUpad_I,17.88 // iti samyaïmatiprakaraõam // SamUpad_I,17 // yenàtmanà vilãyanta udbhavanti ca vçttayaþ / nityàvagataye tasmai namo dhãpratyayàtmane // SamUpad_I,18.1 // pramathya vajropamayuktisaübhçtaiþ ÷ruter aràti¤ ÷ata÷o vaco 'sibhiþ / rarakùa vedàrthanidhiü vi÷àladhãr namo yatãndràya guror garãyase // SamUpad_I,18.2 // nityamuktaþ sad evàsmãty evaü cen na bhaven matiþ / kimarthaü ÷ràvayaty evaü màtçvac chrutir àdçtà // SamUpad_I,18.3 // siddhàd evàham ity asmàd yuùmaddharmo niùidhyate / rajjvàm ivàhidhãr yuktyà tat tvam ityàdi÷àsanaiþ // SamUpad_I,18.4 // ÷àstrapràmàõyato j¤eyà dharmàder astità yathà / viùàpoho yathà dhyànàd dhnutiþ syàt pàpmanas tathà // SamUpad_I,18.5 // sad brahmàhaü karomãti pratyayàv àtmasàkùikau / tayor aj¤ànajasyaiva tyàgo yuktataro mataþ // SamUpad_I,18.6 // sad asmãti pramàõotthà dhãr anyà tannibhodbhavà / pratyakùàdinibhà vàpi bàdhyate digbhramàdivat // SamUpad_I,18.7 // kartà bhokteti yac chàstraü lokabuddhyanuvàdi tat / sad asmãti ÷ruter jàtà bàdhyate 'nyaitayaiva dhãþ // SamUpad_I,18.8 // sad eva tvam asãty ukte nàtmano muktatàü sthiràm / prapadyate prasaücakùàm ato yuktyànucintayet // SamUpad_I,18.9 // sakçd uktaü na gçhõàti vàkyàrthaj¤o 'pi yo bhavet / apekùate 'ta evànyad avocàma dvayaü hi tat // SamUpad_I,18.10 // niyogo 'pratipannatvàt karmaõàü sa yathà bhavet / aviruddho bhavet tàvad yàvat saüvedyatàdçóhà // SamUpad_I,18.11 // ceùñitaü ca tathà mithyà svacchandaþ pratipadyate / prasaükhyànam ataþ kàryaü yàvad àtmànubhåyate // SamUpad_I,18.12 // sad asmãti ca vij¤ànam akùajo bàdhate dhruvam / ÷abdotthaü dçóhasaüskàro doùai÷ càkrùyate bahiþ // SamUpad_I,18.13 // ÷rutànumànajanmànau sàmànyaviùayau yataþ / pratyayàv akùajo 'va÷yaü vi÷eùàrtho nivàrayet // SamUpad_I,18.14 // vàkyàrthapratyayi ka÷cin nirduþkho nopalabhyate / yadi và dç÷yate ka÷cid vàkyàrtha÷rutimàtrataþ // SamUpad_I,18.15 // nirduþkho 'tãtadeheùu kçtabhàvo 'numãyate / caryà no '÷àstrasaüvedyà syàd aniùñaü tathà sati // SamUpad_I,18.16 // sad asãti phalaü coktvà vidheyaü sàdhanaü yataþ / na tad anyat prasaükhyànàt prasiddhàrtham iheùyate // SamUpad_I,18.17 // tasmàd anubhavàyaiva prasaücakùãta yatnataþ / tyajan sàdhanatatsàdhyaviruddhaü ÷amanàdimàn // SamUpad_I,18.18 // naitad evaü rahasyànàü netinetyavasànataþ / kriyàsàdhyaü purà ÷ràvyaü na mokùo nityasiddhataþ // SamUpad_I,18.19 // putraduþkhaü yathàdhyastaü pitràduþkhe sva àtmani / ahaükartrà tathàdhyastaü nityàduþkhe sva àtmani // SamUpad_I,18.20 // so 'dhyàso neti netãti pràptavat pratiùidhyate / bhåyo 'dhyàsavidhiþ ka÷cit kuta÷cin nopapadyate // SamUpad_I,18.21 // àtmanãha yathàdhyàsaþ pratiùedhas tathaiva ca / malàdhyàsaniùedhau khe kriyete ca yathàbudhaiþ // SamUpad_I,18.22 // pràpta÷ cet pratiùidhyeta mokùo 'nityo bhaved dhruvam / ato 'pràptaniùedho 'yaü divy agnicayanàdivat // SamUpad_I,18.23 // saübhàvyo gocare ÷abdaþ pratyayo và na cànyathà / na saübhàvyau tadàtmatvàd ahaükartus tathaiva ca // SamUpad_I,18.24 // ahaükartràtmani nyastaü caitanye kartçtàdi yat / neti netãti tat sarvaü sàhaükartrà niùidhyate // SamUpad_I,18.25 // upalabdhiþ svayaüjyotir dç÷iþ pratyaksadakriyaþ / sàkùàt sarvàntaraþ sàkùã cetà nityo 'guõo 'dvayaþ // SamUpad_I,18.26 // saünidhau sarvadà tasya syàt tadàbho 'bhimànakçt / àtmàtmãyaü dvayaü càtaþ syàd ahaümamagocaraþ // SamUpad_I,18.27 // jàtikarmàdimattvàd dhi tasmi¤ ÷abdàs tv ahaükçti / na ka÷cid vartate ÷abdas tadabhàvàt sva àtmani // SamUpad_I,18.28 // àbhàso yatra tatraiva ÷abdàþ pratyagdç÷iü sthitàþ / lakùayeyur na sàkùàt tam abhidadhyuþ kathaücana // SamUpad_I,18.29 // nahy ajàtyàdimàn ka÷cid arthaþ ÷abdair niråpyate / àtmàbhàso yato 'haükçd àtma÷abdais tathocyate // SamUpad_I,18.30 // ulmukàdau yathàgnyarthàþ paràrthatvàn na cà¤jasà / mukhàd anyo mukhàbhàso yathàdar÷ànukàrataþ // SamUpad_I,18.31 // àbhàsàn mukham apy evam àdar÷ànanuvartanàt / ahaükçty àtmanirbhàso mukhàbhàsavad iùyate // SamUpad_I,18.32 // mukhavat sthita àtmànyo 'viviktau tau tathaiva ca / saüsàrã ca sa ity eka àbhàso yas tv ahaükçti // SamUpad_I,18.33 // vastu cchàyà smçter anyan màdhuryàdi ca kàraõam / j¤aikade÷o vikàro và tadàbhàsà÷rayaþ pare // SamUpad_I,18.34 // ahaükartaiva saüsàrã svatantra iti kecana / ahaükàràdisaütànaþ saüsàrã nànvayi pçthak // SamUpad_I,18.35 // ity evaü saugatà àhus tatra nyàyo vicàryatàm / saüsàriõàü kathà tv àstàü prakçtaü tv adhunocyate // SamUpad_I,18.36 // mukhàbhàso ya àdar÷e dharmo nànyatarasya saþ / dvayor ekasya ced dharmo viyukte 'nyatare bhavet // SamUpad_I,18.37 // mukhena vyapade÷àt sa mukhasyaiveti cen matam / nàdar÷ànuvidhànàc ca mukhe saty avibhàvataþ // SamUpad_I,18.38 // dvayor eveti cet tan na dvayor evàpy adar÷anàt / adçùñasya sato dçùñiþ syàd ràho÷ candrasåryayoþ // SamUpad_I,18.39 // ràhoþ pràg eva vastutvaü siddhaü ÷àstrapramàõataþ / chàyàpakùe tv avastutvaü tasya syàt pårvayuktitaþ // SamUpad_I,18.40 // chàyàkrànter niùedho 'yaü na tu vastutvasàdhakaþ / na hy arthàntaraniùñhaü sad vàkyam arthàntaraü vadet // SamUpad_I,18.41 // màdhuryàdi ca yat kàryam uùõadravyàdyasevanàt / chàyàyà na tv adçùñatvàd apàm eva ca dar÷anàt // SamUpad_I,18.42 // àtmàbhàsà÷rayà÷ caivaü mukhàbhàsà÷rayà yathà / gamyate ÷àstrayuktibhyàm àbhàsàsattvam eva ca // SamUpad_I,18.43 // na dç÷er avikàritvàd àbhàsasyàpy avastutaþ / nàcititvàd ahaükartuþ kasya saüsàrità bhavet // SamUpad_I,18.44 // avidyàmàtra evàtaþ saüsàro 'stv avivekataþ / kåñasthenàtmanà nityam àtmavàn àtmanãva saþ // SamUpad_I,18.45 // rajjusarpo yathà rajjvà sàtmakaþ pràg vivekataþ / avastusann api hy eùa kåñasthenàtmanà tathà // SamUpad_I,18.46 // àtmàbhàsà÷raya÷ càtmà pratyayaiþ svair vikàravàn / sukhã duþkhã ca saüsàrã nitya eveti kecana // SamUpad_I,18.47 // àtmàbhàsàparij¤ànàd yàthàtmyena vimohitàþ / ahaükartàram àtmeti manyante te niràgamàþ // SamUpad_I,18.48 // saüsàro vastusaüs teùàü kartçbhoktçtvalakùaõaþ / àtmàbhàsà÷rayàj¤ànàt saüsaranty avivekataþ // SamUpad_I,18.49 // caitanyàbhàsatà buddher àtmanas tatsvaråpatà / syàc cet taü j¤àna÷abdai÷ ca vedaþ ÷àstãti yujyate // SamUpad_I,18.50 // prakçtipratyayàrthau yau bhinnàv ekà÷rayau yathà / karoti gacchatãtyàdau dçùñau lokaprasiddhitaþ // SamUpad_I,18.51 // nànayor dvyà÷rayatvaü tu loke dçùñaü smçtau tathà / jànàtyartheùu ko hetur dvyà÷rayatve nigadyatàm // SamUpad_I,18.52 // àtmàbhàsas tu tiïvàcyo dhàtvartha÷ ca dhiyaþ kriyà / ubhayaü càvivekena jànàtãty ucyate mçùà // SamUpad_I,18.53 // na buddher avabodho 'sti nàtmano vidyate kriyà / ato nànyatarasyàpi jànàtãti ca yujyate // SamUpad_I,18.54 // nàpy ato bhàva÷abdena j¤aptir ity api yujyate / na hy àtmà vikriyàmàtro nitya àtmeti÷àsanàt // SamUpad_I,18.55 // na buddher buddhivàcyatvaü karaõaü na hy akartçkam / nàpi j¤àyata ity evaü karma÷abdair nirucyate // SamUpad_I,18.56 // na yeùàm eka evàtmà nirduþkho 'vikriyaþ sadà / teùàü syàc chabdavàcyatvaü j¤eyatvaü càtmanaþ sadà // SamUpad_I,18.57 // yadàhaükartur àtmatvaü tadà ÷abdàrthamukhyatà / nà÷anàyàdimattvàt tu ÷rutau tasyàtmateùyate // SamUpad_I,18.58 // hanta tarhi na mukhyàrtho nàpi gauõaþ kathaücana / jànàtãtyàdi÷abdasya gatir vàcyà tathàpi tu // SamUpad_I,18.59 // ÷abdànàm ayathàrthatve vedasyàpy apramàõatà / sà ca neùñà tato gràhyà gatir asya prasiddhitaþ // SamUpad_I,18.60 // prasiddhir måóhalokasya yadi gràhyà niràtmatà / lokàyatikasiddhàntaþ sa càniùñaþ prasajyate // SamUpad_I,18.61 // abhiyuktaprasiddhi÷ cet pårvavad durvivekatà / gati÷ånyaü na vedo 'yaü pramàõaü saüvadaty uta // SamUpad_I,18.62 // àdar÷amukhasàmànyaü mukhasyeùñaü hi mànavaiþ / mukhasya pratibimbo hi mukhàkàreõa dç÷yate // SamUpad_I,18.63 // yatra yasyàvabhàsas tu tayor evàvivekataþ / jànàtãti kriyàü sarvo loko vakti svabhavataþ // SamUpad_I,18.64 // buddheþ kartçtvam adhyasya jànàtãti j¤a ucyate / tathà caitanyam adhyasya j¤atvaü buddher ihocyate // SamUpad_I,18.65 // svaråpaü càtmano j¤ànaü nityaü jyotiþ ÷ruter yataþ / na buddhyà kriyate tasmàn nàtmanànyena và sadà // SamUpad_I,18.66 // dehe 'haüpratyayo yadvaj jànàtãti ca laukikàþ / vadanti j¤ànakartçtvaü tadvad buddhes tathàtmanaþ // SamUpad_I,18.67 // bauddhais tu pratyayair evaü kriyamàõai÷ ca cinnibhaiþ / mohitàþ kriyate j¤ànam ity àhus tàrkikà janàþ // SamUpad_I,18.68 // tasmàj j¤àbhàsabuddhãnàm avivekàt pravartitàþ / jànàtãtyàdi÷abda÷ ca pratyayo yà ca tatsmçtiþ // SamUpad_I,18.69 // àdar÷ànuvidhàyitvaü chàyàyà asyate mukhe / buddhidharmànukàritvaü j¤àbhàsasya tatheùyate // SamUpad_I,18.70 // buddhes tu pratyayàs tasmàd àtmàbhàsena dãpitàþ / gràhakà iva bhàsante dahantãvolmukàdayaþ // SamUpad_I,18.71 // svayam evàvabhàsyante gràhakàþ svayam eva ca / ity evaü gràhakàstitvaü pratiùedhanti saugatàþ // SamUpad_I,18.72 // yady evaü nànyadç÷yàs te kiü tadvàraõam ucyatàm / bhàvàbhàvau hi teùàü yau nànyagràhyau sadà yadi // SamUpad_I,18.73 // anvayã gràhakas teùàm ity etad api tatsamam / acititvasya tulyatvàd anyasmin gràhake sati // SamUpad_I,18.74 // adhyakùasya samãpe tu siddhiþ syàd iti cen matam / nàdhyakùe 'nupakàritvàd anyatràpi prasaïgataþ // SamUpad_I,18.75 // arthã duþkhã ca yaþ ÷rotà sa tv adhyakùo 'thavetaraþ / adhyakùasya ca duþkhitvam arthitvaü ca na te matam // SamUpad_I,18.76 // kartàdhyakùaü sad asmãti naiva sadgraham arhati / sad evàsãti mithyoktiþ ÷ruter api na yujyate // SamUpad_I,18.77 // avivicyobhayaü vakti ÷ruti÷ cet syàd grahas tathà / asmadas tu vivicyaiva tvam eveti vaded yadi // SamUpad_I,18.78 // pratyayànvayiniùñhatvam ukto doùaþ prasajyate / tvam ity adhyakùaniùñha÷ ced ahamadhyakùayoþ katham // SamUpad_I,18.79 // saübandho vàcya evàtra yena tvam iti lakùayet / draùñçdç÷yatvasaübandho yady adhyakùe 'kriye katham // SamUpad_I,18.80 // akriyatve 'pi tàdàtmyam adhyakùasya bhaved yadi / àtmàdhyakùo mamàstãti saübandhàgrahaõe na dhãþ // SamUpad_I,18.81 // saübandhagrahaõaü ÷àstràd iti cen manyase na hi / pårvoktàþ syus tridhà doùà graho và syàn mameti ca // SamUpad_I,18.82 // adç÷ir dç÷iråpeõa bhàti buddhir yadà sadà / pratyayà api tasyàþ syus taptàyovisphuliïgavat // SamUpad_I,18.83 // àbhàsas tadabhàva÷ ca dç÷eþ sãmno na cànyathà / lokasya yuktitaþ syàtàü tadgraha÷ ca tathà sati // SamUpad_I,18.84 // nanv evaü dç÷isaükràntir ayaþpiõóe 'gnivad bhavet / mukhàbhàsavad ity etad àdar÷e tan niràkçtam // SamUpad_I,18.85 // kçùõàyo rohitàbhàsam ity etad dçùñam ucyate / dçùñadàrùñàntatulyatvaü na tu sarvàtmanà kvacit // SamUpad_I,18.86 // tathaiva cetanàbhàsaü cittaü caitanyavad bhavet / mukhàbhàso yathàdar÷a àbhàsa÷ codito mçùà // SamUpad_I,18.87 // cittaü cetanam ity etac chàstrayuktivivarjitam / dehasyàpi prasaïgaþ syàc cakùuràdes tathaiva ca // SamUpad_I,18.88 // tad apy astv iti cet tan na lokàyatikasaügateþ / na ca dhãr dç÷ir asmãti yady àbhàso na cetasi // SamUpad_I,18.89 // sad asmãti dhiyo 'bhàve vyarthaü syàt tat tvam asy api / yuùmadasmadvivekaj¤e syàd arthavad idaü vacaþ // SamUpad_I,18.90 // mamedaüpratyayau j¤eyau yuùmady eva na saü÷ayaþ / aham ity asmadãùñaþ syàd ayam asmãti cobhayoþ // SamUpad_I,18.91 // anyonyàpekùayà teùàü pradhànaguõateùyate / vi÷eùaõavi÷eùyatvaü tathà gràhyaü hi yuktitaþ // SamUpad_I,18.92 // mamedaü dvayam apy etan madhyamasya vi÷eùaõam / dhanã gomàn yathà tadvad deho 'haükartur eva ca // SamUpad_I,18.93 // buddhyàråóhaü sadà sarvaü sàhaükartrà ca sàkùiõaþ / tasmàt sarvàvabhàso j¤aþ kiücid apy aspç÷an sadà // SamUpad_I,18.94 // pratilomam idaü sarvaü yathoktaü lokabuddhitaþ / avivekadhiyàm asti nàsti sarvaü vivekinàm // SamUpad_I,18.95 // anvayavyatirekau hi padàrthasya padasya ca / syàd etad aham ity atra yuktir evàvadhàraõe // SamUpad_I,18.96 // nàdràkùam aham iti asmin suùupte 'nyan manàg api / na vàrayati dçùñiü svàü pratyayaü tu niùedhati // SamUpad_I,18.97 // svayaüjyotir na hi draùñur ity evaü saüvido 'stitàm / kauñasthyaü ca tathà tasyàþ pratyayasya ca luptatàm / svayam evàbravãc chàstraü pratyayàvagatã pçthak // SamUpad_I,18.98 // evaü vij¤àtavàkyàrthe ÷rutilokaprasiddhitaþ / ÷rutis tat tvam asãty àha ÷rotur mohàpanuttaye // SamUpad_I,18.99 // brahmà dà÷arather yadvad uktyaivàpànudat tamaþ / tasya viùõutvasaübodhe na yatnàntaram åcivàn // SamUpad_I,18.100 // ahaü÷abdasya yà niùñhà jyotiùi pratyagàtmani / saivoktà sad asãty evaü phalaü tatra vimuktatà // SamUpad_I,18.101 // ÷rutamàtre na cet tat syàt kàryaü tatra bhaved dhruvam / vyavahàràt puràpãùñaþ sadbhàvaþ svayam àtmanaþ // SamUpad_I,18.102 // a÷anàyàdinirmuktyai tatkàlà jàyate pramà / tattvamasyàdivàkyàrthe triùu kàleùv asaü÷ayaþ // SamUpad_I,18.103 // pratibandhavihãnatvàt svayaü cànubhavàtmanaþ / jàyetaiva pramà tatra svàtmany eva na saü÷ayaþ // SamUpad_I,18.104 // kiü sad evàham asmãti kiü vànyat pratipadyate / sad eva ced ahaü÷abdaþ satà mukhyàrtha iùyatàm // SamUpad_I,18.105 // anyac cet sadahaügràhapratipattir mçùaiva sà / tasmàn mukhyagrahe nàsti vàraõàvagater iha // SamUpad_I,18.106 // pratyayã pratyaya÷ caiva yadàbhàsau tadarthatà / tayor acitimattvàc ca caitanye kalpyate phalam // SamUpad_I,18.107 // kåñasthe 'pi phalaü yogyaü ràjanãva jayàdikam / tadanàtmatvahetubhyàü kriyàyàþ pratyayasya ca // SamUpad_I,18.108 // àdar÷as tu yadàbhàso mukhàkàraþ sa eva saþ / yathaivaü pratyayàdar÷o yadàbhàsas tadà hy aham // SamUpad_I,18.109 // ity evaü pratipattiþ syàt sad asmãti ca nànyathà / tat tvam ity upade÷o 'pi dvàràbhàvàd anarthakaþ // SamUpad_I,18.110 // ÷rotuþ syàd upade÷a÷ ced arthavattvaü tathà bhavet / adhyakùasya na ced iùñaü ÷rotçtvaü kasya tad bhavet // SamUpad_I,18.111 // adhyakùasya samãpe buddher eveti cen matam / na tatkçtopakàro 'sti kàùñhàd yadvan na kalpyate // SamUpad_I,18.112 // buddhau cet tatkçtaþ ka÷cin nanv evaü pariõàmità / àbhàse 'pi ca ko doùaþ sati ÷rutyàdyanugrahe // SamUpad_I,18.113 // àbhàse pariõàma÷ cen na rajjvàdinibhatvavat / sarpàde÷ ca tathàvocam àdar÷e ca mukhatvavat // SamUpad_I,18.114 // nàtmàbhàsatvasiddhi÷ ced àtmano grahaõàt pçthak / mukhàdes tu pçthaksiddhir iha tv anyonyasaü÷rayaþ // SamUpad_I,18.115 // adhyakùasya pçthaksiddhàv àbhàsasya tadãyatà / àbhàsasya tadãyatve hy adhyakùavyatiriktatà // SamUpad_I,18.116 // naivaü svapne pçthaksiddheþ pratyayasya dç÷es tathà / rathàdes tatra ÷ånyatvàt pratyayasyàtmanà grahaþ // SamUpad_I,18.117 // avagatyà hi saüvyàptaþ pratyayo viùayàkçtiþ / jàyate sa yadàkàraþ sa bàhyo viùayo mataþ // SamUpad_I,18.118 // karmepsitatamatvàt sa tadvàn kàrye niyujyate / àkàro yatra càrpyeta karaõaü tad ihocyate // SamUpad_I,18.119 // yadàbhàsena saüvyàptaþ sa j¤àteti nigadyate / trayam etad vivicyàtra yo jànàti sa àtmavit // SamUpad_I,18.120 // samyaksaü÷ayamithyoktàþ pratyayà vyabhicàriõaþ / ekaivàvagatis teùu bhedas tu pratyayàrpitaþ // SamUpad_I,18.121 // àdhibhedàd yathà bhedo maõer avagates tathà / a÷uddhiþ pariõàma÷ ca sarvaü pratyayasaü÷rayàt // SamUpad_I,18.122 // prathanaü grahaõaü siddhiþ pratyayànàm ihànyataþ / àparokùyàt tad evoktam anumànaü pradãpavat // SamUpad_I,18.123 // kim aj¤aü gràhayet ka÷cit pramàõena tu kenacit / vinaiva tu pramàõena nivçttyànyasya ÷eùataþ // SamUpad_I,18.124 // ÷abdenaiva pramàõena nivçtti÷ ced ihocyate / adhyakùasyàprasiddhatvàc chånyataiva prasajyate // SamUpad_I,18.125 // cetanas tvaü kathaü deha iti cen nàprasiddhitaþ / cetanasyànyatàsiddhàv evaü syàd anyahànataþ // SamUpad_I,18.126 // adhyakùaþ svayam asty eva cetanasyàparokùataþ / tulya evaü prabodhaþ syàd aj¤asyàsattvavàdinà // SamUpad_I,18.127 // aham aj¤àsiùaü cedam iti lokasmçter iha / karaõaü karma kartà ca siddhàs tv ekakùaõe kila // SamUpad_I,18.128 // pràmàõye 'pi smçteþ ÷aighryàd yaugapadyaü vibhàvyate / krameõa grahaõaü pårvaü smçteþ pa÷càt tathaiva ca // SamUpad_I,18.129 // aj¤àsiùam idaü màü cety apekùà jàyate dhruvam / vi÷eùo 'pekùyate yatra tatra naivaikakàlatà // SamUpad_I,18.130 // àtmano grahaõe càpi trayàõàm iha saübhavàt / àtmany àsaktakartçtvaü na syàt karaõakarmaõoþ // SamUpad_I,18.131 // vyàptum iùñaü ca yat kartuþ kriyayà karma tat smçtam / ato hi kartçtantratvaü tasyeùñaü nànyatantratà // SamUpad_I,18.132 // ÷abdàd vànumiter vàpi pramàõàd và tato 'nyataþ / siddhiþ sarvapadàrthànàü syàd aj¤aü prati nànyathà // SamUpad_I,18.133 // adhyakùasyàpi siddhiþ syàt pramàõena vinaiva và / vinà svasya prasiddhis tu nàj¤aü praty upayujyate // SamUpad_I,18.134 // tasyaivàj¤atvam iùñaü cej j¤àtatve 'nyà mitir bhavet / anyasyaivàj¤atàyàü ca tadvij¤àne dhruvà bhavet // SamUpad_I,18.135 // j¤àtatà svàtmalàbho và siddhiþ syàd anyad eva và / j¤àtatve 'nantaroktau tvaü pakùau saüsmartum arhasi // SamUpad_I,18.136 // siddhiþ syàt svàtmalàbha÷ ced yatnas tatra nirarthakaþ / sarvalokaprasiddhatvàt svahetubhyas tu vastunaþ // SamUpad_I,18.137 // j¤ànaj¤eyàdivàde 'taþ siddhir j¤àtatvam ucyate / adhyakùàdhyakùyayoþ siddhir j¤eyatvaü nàtmalàbhatà // SamUpad_I,18.138 // spaùñatvaü karmakartràdeþ siddhatà yadi kalpyate / spaùñatàspaùñate syàtàm anyasyaiva na càtmanaþ // SamUpad_I,18.139 // adraùñur naiva càndhasya spaùñãbhàvo ghañasya tu / kartràdeþ spaùñateùñà ced draùñçtàdhyakùakartçkà // SamUpad_I,18.140 // anubhåteþ kim antasmin syàt tavàpekùayà vada / anubhavitarãùñà syàt so 'py anubhåtir eva naþ // SamUpad_I,18.141 // "abhinno 'pi hi buddhyàtmà viparyàsitadar÷anaiþ / gràhyagràhakasaüvittibhedavàn iva lakùyate" // SamUpad_I,18.142 // [bhåtir yeùàü kriyà saiva kàrakaü saiva cocyate / ] sattvaü nà÷itvam asyà÷ cet sakartçtvaü tatheùyatàm / na ka÷cic ceùyate dharma iti cet pakùahànatà // SamUpad_I,18.143 // nanv astitvàdayo dharmà nàstitvàdinivçttayaþ / na bhåtes tarhi nà÷itvaü svàlakùaõyaü hi te // SamUpad_I,18.144 // svalakùaõàvadhir nà÷o nà÷o 'nà÷anivçttità / agor asattvaü gotvaü te na tu tad goþ svalakùaõam // SamUpad_I,18.145 // kùaõavàcyo 'pi yo 'rthaþ syàt so 'py anyàbhàva eva te / bhedàbhàve 'py abhàvasya bhedo nàmabhir iùyate // SamUpad_I,18.146 // nàmabhedair anekatvam ekasya syàt kathaü tava / apoho yadi bhinnànàü vçttis tasya kathaü gavi // SamUpad_I,18.147 // nàbhàvà bhedakàþ sarve vi÷eùà và kadàcana / nàmajàtyàdayo yadvat saüvidas te 'vi÷eùataþ // SamUpad_I,18.148 // pratyakùam anumànaü và vyavahàre yadãcchasi / kriyàkàrakabhedais tad abhyupeyaü dhruvaü bhavet // SamUpad_I,18.149 // tasmàn nãlaü tathà pãtaü ghañàdir và vi÷eùaõam / saüvidas tad upetyaü syàd yena càpy anubhåyate // SamUpad_I,18.150 // råpàdãnàü yathànyaþ syàd gràhyatvàd gràhakas tathà / pratyayasya tathànyaü syàd vya¤jakatvàc ca dãpavat // SamUpad_I,18.151 // adhyakùasya dç÷eþ kãdçk saübandhaþ saübhaviùyati / adhyakùyeõa tu dç÷yena muktvànyo draùñçdç÷yatàm // SamUpad_I,18.152 // adhyakùeõa kçtà dçùñir dç÷yaü vyàpnoty athàpi và / nityàdhyakùakçtaþ ka÷cid upakàro bhaved dhiyàm // SamUpad_I,18.153 // sa coktas tannibhatvaü pràk saüvyàpti÷ ca ghañàdiùu / yathàlokàdisaüvyàptir vya¤jakatvàd dhiyas tathà // SamUpad_I,18.154 // àlokastho ghaño yadvad buddhyàråóho bhavet tathà / dhãvyàptiþ syàd ghañàroho dhiyo vyàptau kramo bhavet // SamUpad_I,18.155 // pårvaü syàt pratyayavyàptis tato 'nugraha àtmanaþ / kçtsnàdhyakùasya so 'yuktaþ kàlàkà÷àdivat kramaþ // SamUpad_I,18.156 // viùayagrahaõaü yasya kàraõàpekùayà bhavet / saty eva gràhya÷eùe ca pariõàmã sa cittavat // SamUpad_I,18.157 // adhyakùo 'ham iti j¤ànaü buddher eva vini÷cayaþ / nàdhyakùasyàvi÷eùatvàn na tasyàsti paro yataþ // SamUpad_I,18.158 // kartrà ced aham ity evam anubhåyeta muktatà / sukhaduþkhavinirmoko nàhaükartari yujyate // SamUpad_I,18.159 // dehàdàv abhimànottho duþkhãti pratyayo dhruvam / kuõóalipratyayo yadvat pratyagàtmàbhimàninà // SamUpad_I,18.160 // bàdhyate pratyayeneha vivekenàvivekavàn / viparyaye 'sadantaü syàt pramàõasyàpramàõataþ // SamUpad_I,18.161 // dàhacchedavinà÷eùu duþkhitvaü nànyathàtmanaþ / naiva hy anyasya dàhàdàv anyo duþkhã bhavet kvacit // SamUpad_I,18.162 // aspar÷atvàd adehatvàn nàhaü dàhyo yataþ sadà / tasmàn mithyàbhimànotthaü mçte putre mçtir yathà // SamUpad_I,18.163 // kuõóaly aham iti hy etad bàdhyetaiva vivekinà / duþkhãti pratyayas tadvat kevalàhaüdhiyà sadà // SamUpad_I,18.164 // siddhe suþkhitva iùñaü syàt taccaktitvaü sadàtmanaþ / mithyàbhimànato duþkhã tenàrthàpàdanakùayaþ // SamUpad_I,18.165 // aspar÷o 'pi yathà spar÷am acala÷ calanàdi ca / avivekàt tathà duþkhaü mànasaü càtmanãkùate // SamUpad_I,18.166 // vivekàtmadhiyà duþkhaü nudyate calanàdivat / avivekasvabhàvena mano gacchaty anicchataþ // SamUpad_I,18.167 // tadànudç÷yate duþkhaü nai÷calye naiva tasya tat / pratyagàtmani tasmàt tad duþkhaü naivopapadyate // SamUpad_I,18.168 // tvaüsatos tulyanãóatvàn nãlà÷vavad idaü bhavet / nirduþkhavàcinà yogàt tvaü÷abdasya tadarthatà // SamUpad_I,18.169 // pratyagàtmàbhidhànena tacchabdasya yutes tathà / da÷amas tvam asãty evaü vàkyaü syàt pratyagàtmani // SamUpad_I,18.170 // svàrthasya hy aprahàõena vi÷iùñàrthasamarpakau / pratyagàtmàvagatyantau nànyo 'rtho 'rthàd virodhy ataþ // SamUpad_I,18.171 // navabuddhyapahàràd dhi svàtmànaü da÷apåraõam / apa÷ya¤ j¤àtum evecchet svam àtmànaü janas tathà // SamUpad_I,18.172 // avidyàbaddhacakùuùñvàt kàmàpahçtadhãþ sadà / viviktaü dç÷im àtmànaü nekùate da÷amaü yathà // SamUpad_I,18.173 // da÷amas tvam asãty evaü tattvamasyàdivàkyataþ / svam àtmànaü vijànàti kçtsnàntaþkaraõekùaõam // SamUpad_I,18.174 // idaü pårvam idaü pa÷càt padaü vàkye bhaved iti / niyamo naiva vede 'sti padasàügatyam arthataþ // SamUpad_I,18.175 // vàkye hi ÷råyamàõànàü padànàm arthasaüsmçtiþ / anvayavyatirekàbhyàü tato vàkyàrthabodhanam // SamUpad_I,18.176 // yadà nityeùu vàkyeùu padàrthas tu vivicyate / vàkyàrthaj¤ànasaükràntyai tadà pra÷no na yujyate // SamUpad_I,18.177 // anvayavyatirekoktiþ padàrthasmaraõàya tu / smçtyabhàve na vàkyàrtho j¤àtuü ÷akyo bi kenacit // SamUpad_I,18.178 // tattvamasyàdivàkyeùu tvaüpadàrthàvivekataþ / vyajyate naiva vàkyàrtho nityamukto 'ham ity ataþ // SamUpad_I,18.179 // anvayavyatirekoktis tadvivekàya nànyathà / tvaüpadàrthaviveke hi pàõàv arpitavilvavat // SamUpad_I,18.180 // vàkyàrtho vyajyate caivaü kevalo 'haüpadàrthataþ / duþkhãty etadapohena pratyagàtmavini÷cayàt // SamUpad_I,18.181 // tatraivaü saübhavaty arthe ÷rutahànà÷rutàrthadhãþ / naivaü kalpayituü yuktà padavàkyàrthakovidaiþ // SamUpad_I,18.182 // pratyakùàdãni bàdheran kçùõalàdiùu pàkavat / akùajàdinibhair etaiþ kathaü syàd vàkyabàdhanam // SamUpad_I,18.183 // duþkhy asmãti sati j¤àne nirduþkhãti na jàyate / pratyakùàdinibhatve 'pi vàkyàn na vyabhicàrataþ // SamUpad_I,18.184 // svapne duþkhy aham adyàsaü dàhacchedàdihetutaþ / tatkàlabhàvibhir vàkyair na bàdhaþ kriyate yadi // SamUpad_I,18.185 // samàptes tarhi duþkhasya pràk ca tadbàdha iùyatàm / na hi duþkhasya saütàno bhrànter và dç÷yate kvacit // SamUpad_I,18.186 // pratyagàtmana àtmatvaü duþkhy asmãty asya bàdhayà / da÷amaü navam asyeva veda ced aviruddhatà // SamUpad_I,18.187 // nityamuktatvavij¤ànaü vàkyàd bhavati nànyataþ / vàkyàrthasyàpi vij¤ànaü padàrthasmçtipårvakam // SamUpad_I,18.188 // anvayavyatirekàbhyàü padàrthaþ smaryate dhruvam / evaü nirduþkham àtmànam akriyaü pratipadyate // SamUpad_I,18.189 // sad evetyàdivàkyebhyaþ pramà sphuñatarà bhavet / da÷amas tvam asãty asmàd yathaivaü pratyagàtmani // SamUpad_I,18.190 // prabodhena yathà svàpnaü sarvaü duþkhaü nivartate / pratyagàtmadhiyà tadvad duþkhitvaü sarvadàtmanaþ // SamUpad_I,18.191 // kçùõalàdau pramàjanma tadanyàrthàmçdutvataþ / tattvamasyàdivàkyeùu na tv evam avirodhataþ // SamUpad_I,18.192 // vàkye tat tvam asãty asmi¤ j¤àtàrthaü tadasidvayam / tvamarthasmçtyasàhàyyàd vàkyaü notpàdayet pramàm // SamUpad_I,18.193 // tattvamos tulyanãóàrtham asãty etat padaü bhavet / tacchabdaþ pratyagàtmàrthas tacchabdàrthas tvamas tathà // SamUpad_I,18.194 // duþkhitvàpratyagàtmatvaü vàrayetàm ubhàv api / evaü ca netinetyarthaü gamayetàü parasparam // SamUpad_I,18.195 // evaü tat tvam asãty asya gamyamàne phale katham / apramàõatvam asyoktvà kriyàpekùatvam ucyate // SamUpad_I,18.196 // tasmàd àdyantamadhyeùu kurv ity etad virodhy ataþ / na kalpyam a÷rutatvàc ca ÷rutatyàgo 'py anarthakaþ // SamUpad_I,18.197 // yathànubhåyate tçptir bhujer vàkyàn na gamyate / vàkyasya vidhçtis tadvad go÷akçtpàyasãkriyà // SamUpad_I,18.198 // satyam evam anàtmàrthe vàkyàt pàrokùyabodhanam / pratyagàtmani na tv evaü saükhyàpràptivad adhruvam // SamUpad_I,18.199 // svasaüvedyatvaparyàyaþ / svapramàõaka iùyatàm / nivçttàv ahamaþ siddhaþ svàtmano 'nubhava÷ ca naþ // SamUpad_I,18.200 // buddhãnàü viùayo duþkhaü tà yasya viùayà matàþ / kuto 'sya duþkhasaübandho dç÷eþ syàt pratyagàtmanaþ // SamUpad_I,18.201 // dç÷ir evànubhåyeta svenaivànubhavàtmanà / tadàbhàsatayà janma dhiyo 'syànubhavaþ smçtaþ // SamUpad_I,18.202 // a÷anàyàdinirmuktaþ siddho mokùas tvam eva saþ / ÷rotavyàdi tavety etad viruddhaü katham ucyate // SamUpad_I,18.203 // setsyatãty eva cet tat syàc chravaõàdi tadà bhavet / mokùasyànityataivaü syàd virodhy evànyathà vacaþ // SamUpad_I,18.204 // ÷rotç÷rotavyayor bhedo yadãùñaþ syàd bhaved idam / iùñàrthakopa evaü syàn na yuktaü sarvathà vacaþ // SamUpad_I,18.205 // siddho mokùo 'ham ity evaü j¤àtvàtmànaü bhaved yadi / cikãrùur yaþ sa måóhàtmà ÷àstraü codghàñayaty api // SamUpad_I,18.206 // na hi siddhasya kartavyaü sakàryasya na siddhatà / ubhayàlambanaü kurvann àtmànaü va¤cayaty asau // SamUpad_I,18.207 // siddho mokùas tvam ity etad vastumàtraü pradar÷yate / ÷rotus tathàtvavij¤àne pravçttiþ syàt kathaü tv iti // SamUpad_I,18.208 // kartà duþkhy aham asmãti pratyakùeõànubhåyate / kartà duþkhã ca mà bhåvam iti yatno bhavet tataþ // SamUpad_I,18.209 // tadvij¤ànàya yuktyàdi kartavyaü ÷rutir abravãt / kartçtvàdyanuvàdena siddhatvànubhavàya tu // SamUpad_I,18.210 // nirduþkho niùkriyo 'kàmaþ siddho mokùo 'ham ity api / gçhãtvaiva viruddhàrtham àdadhyàt katham eva saþ // SamUpad_I,18.211 // sakàmaþ sakriyo 'siddha iti me 'nubhavaþ katham / ato me viparãtasya tad bhavàn vaktum arhati // SamUpad_I,18.212 // ihaiva ghañate pra÷no na muktatvànubhåtaye / pramàõena virodhã yaþ so 'tràrthaþ pra÷nam arhati // SamUpad_I,18.213 // ahaü nirmukta ity eùa sad asãty anyamànajaþ / pratyakùàbhàsajanyatvàd duþkhitvaü pra÷nam arhati // SamUpad_I,18.214 // pçùñam àkàïkùitaü vàcyaü duþkhàbhàvam abhãpsitam / kathaü hãdaü nivarteta duþkhaü sarvàtmanà mama // SamUpad_I,18.215 // iti pra÷nànuråpaü yad vàcyaü duþkhanivartakam / ÷ruteþ svàtmani nà÷aïkà pràmàõye sati vidyate // SamUpad_I,18.216 // tasmàd àtmavimuktatvaü pratyàyayati tadvacaþ / vaktavyaü tu tathàrthaü syàd virodhe 'sati kenacit // SamUpad_I,18.217 // ito 'nyo 'nubhavaþ ka÷cid àtmano nopapadyate / avij¤àtaü vijànatàü vij¤àtàram iti ÷ruteþ // SamUpad_I,18.218 // tvaüpadàrthavivekàya saünyàsaþ sarvakarmaõàm / sàdhanatvaü vrajaty eva ÷ànto dàntàdi÷àsanàt // SamUpad_I,18.219 // tvamarthaü pratyagàtmànaü pa÷yed àtmànam àtmani / vàkyàrthaü tata àtmànaü sarvaü pa÷yati kevalam // SamUpad_I,18.220 // sarvam àtmeti vàkyàrthe vij¤àte 'sya pramàõataþ / asattve hy anyamànasya vidhis taü yojayet katham // SamUpad_I,18.221 // tasmàd vàkyàrthavij¤ànàn nordhvaü karmavidhir bhavet / na hi brahmàsmi karteti viruddhe bhavato dhiyau // SamUpad_I,18.222 // brahmàsmãti hi vidyeyaü naiva karteti bàdhyate / sakàmo baddha ity evaü pramàõàbhàsajàtayà // SamUpad_I,18.223 // ÷àstràd brahmàsmi nànyo 'ham iti buddhir bhaved dçóhà / yadàyuktà tadaivaü dhãr yathà dehàtmadhãr iti // SamUpad_I,18.224 // sabhayàd abhayaü pràptas tadarthaü yatate ca yaþ / sa punaþ sabhayaü gantuü svatantra÷ cen na hãcchati // SamUpad_I,18.225 // yatheùñàcaraõapràptiþ saünyàsàdividhau kutaþ / padàrthàj¤ànabuddhasya vàkyàrthànubhavàrthinaþ // SamUpad_I,18.226 // ataþ sarvam idaü siddhaü yat pràg asmàbhir ãritam // SamUpad_I,18.227 // yo hi yasmàd viraktaþ syàn nàsau tasmai pravartate / lokatrayàd viraktatvàn mumukùuþ kim itãhate // SamUpad_I,18.228 // kùudhayà pãóyamàno 'pi na viùaü hy attum icchati / miùñànnadhvastatçó jànan nàmåóhas taj jighatsati // SamUpad_I,18.229 // vedàntavàkyapuùpebhyo j¤ànàmçtamadhåttamam / ujjahàràlivad yo nas tasmai sadgurave namaþ // SamUpad_I,18.230 // iti tattvamasiprakaraõam // SamUpad_I,18 // prayujya tçùõàjvaranà÷akàraõaü cikitsitaü j¤ànaviràgabheùajam / na yàti kàmajvarasannipàtajàü ÷arãramàlà÷atayogaduþkhitàm // SamUpad_I,19.1 // ahaü mameti tvam anartham ãhase paràrtham icchanti tavànya ãhitam / na te 'rthabodho na hi me 'sti càrthità tata÷ ca yuktaþ ÷ama eva te manaþ // SamUpad_I,19.2 // yato na cànyaþ paramàt sanàtanàt sadaiva tçpto 'ham ato na me 'rthità / sadaiva mukta÷ ca na kàmaye hitaü yatasva cetaþ pra÷amàya te 'dhikam // SamUpad_I,19.3 // ùaóårmimàlàbhyativçtta eva yaþ sa eva càtmà jagata÷ ca naþ ÷ruteþ / pramàõata÷ càpi mayà pravedyate mudhaiva tasmàc ca manas tavehitam // SamUpad_I,19.4 // tvayi pra÷ànte na hi sàsti bhedadhãr yato jagan moham upaiti màyayà / graho hi màyàprabhavasya kàraõaü grahàd vimoke na hi sàsti kasyacit // SamUpad_I,19.5 // na me 'sti mohas tava ceùñitena hi prabuddhatattvas tv asito hy avikriyaþ / na pårvatattvottarabhedatà hi no vçthaiva tasmàc ca manas tavehitam // SamUpad_I,19.6 // yata÷ ca nityo 'ham ato na cànyathà vikàrayoge hi bhaved anityatà / sadà prabhàto 'ham ato hi càdvayo vikalpitaü càpy asad ity avasthitam // SamUpad_I,19.7 // abhàvaråpaü tvam asãha he mano nirãkùyamàõe na hi yuktito 'stità / sato hy anà÷àd asato 'py ajanmato dvayaü ca te 'tas tava nàstiteùyate // SamUpad_I,19.8 // draùñà ca dç÷yaü ca tathà ca dar÷anaü bhramaþ sa sarvas tava kalpito hi saþ / dç÷e÷ ca bhinnaü na hi dç÷yam ãkùyate svapan vibodhe ca tathà na bhidyate // SamUpad_I,19.9 // vikalpanà càpi tathàdvayà bhaved avastuyogàt tad alàtacakravat / na ÷aktibhedo 'sti yato na càtmanàü tato 'dvayatvaü ÷rutito 'vasãyate // SamUpad_I,19.10 // mitha÷ ca bhinnà yadi te hi cetanàþ kùayas tu teùàü parimàõayogataþ / dhruvo bhaved bhedavatàü hi dçùñato jagatkùaya÷ càpi samastamokùataþ // SamUpad_I,19.11 // na me 'sti ka÷cin na ca so 'smi kasyacid yato 'dvayo 'haü na hi càsti kalpitam / akalpita÷ càsmi purà prasiddhito vikalpanàyà dvayam eva kalpitam // SamUpad_I,19.12 // vikalpanà càpy abhave na vidyate sad anyad ity evam ato na nàstità / yataþ pravçttà tava càpi kalpanà purà prasiddher na ca tad vikalpitam // SamUpad_I,19.13 // asad dvayaü te 'pi hi yad yad ãkùyate na dçùñam ity eva na caiva nàstità / yataþ pravçttà sadasadvikalpanà vicàravac càpi tathàdvayaü ca sat // SamUpad_I,19.14 // sad abhyupetaü bhavatopakalpitaü vicàrahetor yadi tasya nàstità / vicàrahànàc ca tathaiva saüsthitaü na cet tad iùñaü nitaràü sad iùyate // SamUpad_I,19.15 // asatsamaü caiva sad ity apãti ced anarthavattvàt khara÷çïgatulyataþ / anarthavattvaü tv asati hy akàraõaü na caiva tasmàn na viparyaye 'nyathà // SamUpad_I,19.16 // asiddhata÷ càpi vicàrakàraõàd dvayaü ca tasmàt prasçtaü hi màyayà / ÷ruteþ smçte÷ càpi tathà hi yuktitaþ prasiddhyatãtthaü na tu yujyate 'nyathà // SamUpad_I,19.17 // vikalpanàc càpi vidharmakaü ÷ruteþ purà prasiddhe÷ ca vikalpato 'dvayam / na ceti netãti tathà vikalpitaü niùidhyate 'tràpy ava÷eùasiddhaye // SamUpad_I,19.18 // akalpite 'py evam ajàdvayàkùare vikalpayantaþ sad asac ca janmabhiþ / svacittamàyàprabhavaü ca te bhavaü jaràü ca mçtyuü ca niyànti saütatam // SamUpad_I,19.19 // bhavàbhavatvaü tu na ced avasthitir na tasya cànyas tv iti janma nànyathà / sato hy asattvàd asata÷ ca sattvato na ca kriyà kàrakam ity ato 'py ajam // SamUpad_I,19.20 // akurvad iùñaü yadi vàsya kàrakaü na kiücid anyan nanu nàsty akàrakam / sato 'vi÷eùàd asata÷ ca saccyutau tulàntayor yadvad ani÷cayàn na hi // SamUpad_I,19.21 // na cet sa iùñaþ sadasadviparyayaþ kathaü bhavaþ syàt sadasadvyavasthitau / vibhaktam etad dvayam apy avasthitaü na janma tasmàc ca mano hi kasyacit // SamUpad_I,19.22 // athàbhyupetyàpi bhavaü tavecchato bravãmi nàrthas tava ceùñitena me / na hànavçddhã na yataþ svato 'sato bhavo 'nyato và yadi vàstità tayoþ // SamUpad_I,19.23 // dhruvà hy anityà÷ ca na cànyayogino mitha÷ ca kàryaü na ca teùu yujyate / ato na kasyàpi hi kiücid iùyate svayaü hi tattvaü na niruktigocaram // SamUpad_I,19.24 // samaü tu tasmàt satataü vibhàtavad dvayàd vimuktaü sadasadvikalpitàt / nirãkùya yuktyà ÷rutita÷ ca buddhimàn a÷eùanirvàõam upaiti dãpavat // SamUpad_I,19.25 // avedyam ekaü yad ananyavedinàü kutàrkikàõàü ca suvedyam anyathà / nirãkùya cetthaü tv aguõagraho 'guõaü na yàti mohaü grahadoùamuktitaþ // SamUpad_I,19.26 // ato 'nyathà na grahanà÷a iùyate vimohabuddher graha eva kàraõam / graho 'py ahetur hy analas tv anindhano yathà pra÷àntiü paramàü tathà vrajet // SamUpad_I,19.27 // vimathya vedodadhitaþ samuddhçtaü surair mahàbdhes tu yathà mahàtmabhiþ / tathàmçtaü j¤ànam idaü hi yaiþ purà namo gurubhyaþ param ãkùitaü ca yaiþ // SamUpad_I,19.28 // iti jvaranà÷aprakaraõam // SamUpad_I,19 // II. GADYABANDHA atha mokùasàdhanopade÷avidhiü vyàkhyàsyàmo mumukùåõàü ÷raddadhànànàm arthinàm arthàya // SamUpad_II,1.1 // tad idaü mokùasàdhanaü j¤ànaü sàdhanasàdhyàd anityàt sarvasmàd viraktàya tyaktaputravittalokaiùaõàya pratipannaparamahaüsapàrivràjyàya ÷amadamadayàdiyuktàya ÷àstraprasiddha÷iùyaguõasampannàya ÷ucaye bràhmaõàya vidhivad upasannàya ÷iùyàya jàtikarmavçttavidyàbhijanaiþ parãkùitàya bråyat punaþ punar yàvad grahaõaü dçóhãbhavati // SamUpad_II,1.2 // ÷ruti÷ ca -- "parãkùya ... tattvato brahmavidyàm" iti / dçóhagçhãtà hi vidyàtmanaþ ÷reyase santatyai ca bhavati / vidyàsantati÷ ca pràõyanugrahàya bhavati naur iva nadãü titãrùoþ / ÷àstraü ca -- "yady apy asmà imàm adbhiþ parigçhãtàü dhanasya pårõàü dadyàd etad eva tato bhåyaþ" iti / anyathà ca j¤ànapràptyabhàvàt -- "àcàryavàn puruùo veda", "àcàryàd dhaiva vidyà vidità [sàdhiùñhaü pràpat]", "àcàryaþ plàvayità tasya [samyag]j¤ànaü plava ihocyate" ityàdi÷rutibhyaþ smçtibhya÷ ca // SamUpad_II,1.3 // ÷iùyasya j¤ànàgrahaõaü ca liïgair buddhvà tadagrahaõahetån adharmalaukikapramàdanityànitya[vastu]vivekaviùayàsaüjàtadçóhapårva÷rutatvalokacintàvekùaõajàtyàdyabhimànàdãüs tatpratipakùaiþ ÷rutismçtivihitair apanayed akrodhàdibhir ahiüsàdibhi÷ ca yamair j¤ànàviruddhai÷ ca niyamaiþ // SamUpad_II,1.4 // amànitvàdiguõaü ca j¤ànopàyaü samyag gràhayet // SamUpad_II,1.5 // àcàrya÷ cohàpohagrahaõadhàraõa÷amadamadayànugrahàdisampanno labdhàgamo dçùñàdçùñabhogeùv anàsaktas tyaktasarvakarmasàdhano brahmavid brahmaõi sthito 'bhinnavçtto dambhadarpakuhaka÷àñhyamàyàmàtsaryànçtàhaükàramamatvàdidoùavarjitaþ kevalaparànugrahaprayojano vidyopayogàrthã pårvam upadi÷et -- "sad eva somyedam agra àsãd ekam evàdvitãyam", "yatra nànyat pa÷yati", "àtmaivedaü sarvam", brahmaivedaü sarvam", "àtmà và idam eka evàgra àsãt", "sarvaü khalv idaü brahma" ity[àdyàþ] àtmaikatvapratipàdanaparàþ ÷rutiþ // SamUpad_II,1.6 // upadi÷ya ca gràhayed brahmaõo lakùaõam -- "ya àtmàpahatapàpmà", "yat sàkùàd aparokùàd brahma", "yo '÷anàyàpipàse", "neti neti", "asthålam anaõu", "sa eùa neti neti", "adçùñaü draùñç", "vij¤ànam ànandam", "satyaü j¤ànam anantam", "adç÷ye 'nàtmye", "sa và eùaþ", "apràõo hy amanàþ", "sabàhyàbhyantaro hy ajaþ", "vij¤ànaghana eva", "anantaram abàhyam", "anyad eva tad viditàd atho aviditàt", "àkà÷o vai nàma" ityàdi÷rutibhiþ // SamUpad_II,1.7 // smçtibhi÷ ca -- "na jàyate mriyate và", "nàdatte kasyacit pàpam", "yathàkà÷asthito nityam", "kùetraj¤àü càpi màü viddhi", "na sat tan nàsad ucyate", "anàditvàn nirguõatvat", "samaü sarveùu bhåteùu", "uttamaþ puruùaþ" ityàdibhiþ ÷rutyuktalakùaõàviruddhàbhiþ paramàtmàsaüsàritvapratipàdanaparàbhis tasya sarveõànanyatvapratipàdanaparàbhi÷ ca // SamUpad_II,1.8 // evaü ÷rutismçtibhir gçhãtaparamàtmalakùaõaü ÷iùyaü saüsàrasàgaràd uttitãrùuü pçcchet -- kas tvam asi somyeti // SamUpad_II,1.9 // sa yadi bråyàt -- bràhmaõaputro 'donvayo brahmacàry àsaü gçhastho vedànãm asmi paramahaüsaparivràñ saüsàrasàgaràj janmamçtyumahàgràhàd uttitãrùur iti // SamUpad_II,1.10 // àcàryo bråyad -- ihaiva te somya mçtasya ÷arãraü vayobhir adyate mçdbhàvaü vàpadyate, tatra kathaü saüsàrasàgaràd uttartum icchasãti / nahi nadyà avare kåle bhasmãbhåto nadyàþ pàraü tariùyasãti // SamUpad_II,1.11 // sa yadi bråyàt -- anyo 'haü ÷arãràt / ÷arãraü tu jàyate mriyate, vayobhir adyate mçdbhàvam àpadyate, ÷astràgnyàdibhi÷ ca vinà÷yate, vyàdhyàdibhi÷ ca yujyate / tasminn ahaü svakçtadharmàdharmava÷àt pakùã nãóam iva praviùñaþ punaþ punaþ ÷arãravinà÷e dharmàdharmava÷àc charãràntaraü yàsyàmi, pårvanãóavinà÷e pakùãva nãóàntaram / evam evàham anàdau saüsàre devatiryaïmanuùyanirayasthàneùu svakarmava÷àd upàttam upàttaü ÷arãraü tyajan, navaü navaü cànyad upàdadàno, janmamaraõaprabandhacakre ghañãyantravat svakarmaõà bhràmyamàõaþ krameõedaü ÷arãram àsàdya saüsàracakrabhramaõàd asmàn nirviõõo bhagavantam upasanno 'smi saüsàracakrabhramaõapra÷amàyeti / tasmàn nitya evàhaü ÷arãràd anyaþ / ÷arãràõy àgacchanty apagacchanti ca vàsàüùãva puruùasyeti // SamUpad_II,1.12 // àcàryo bråyat -- sàdhv avàdiþ samyak pa÷yasi / kathaü mçùàvàdãr bràhmaõaputro 'donvayo brahmacàry àsam, gçhastho và, idànãm asmi paramahaüsaparivràó iti // SamUpad_II,1.13 // sa yadi bråyàt -- bhagavan, katham ahaü mçùàvàdiùam iti // SamUpad_II,1.14 // taü prati bråyàd àcàryaþ -- yatas tvaü bhinnajàtyanvayasaüskàraü ÷arãraü jàtyanvayasaüskàravarjitasyàtmanaþ pratyaj¤àsãr bràhmaõaputro 'donvaya ityàdinà vàkyeneti // SamUpad_II,1.15 // sa yadi pçcchet -- kathaü bhinnajàtyanvayasaüskàraü ÷arãram, kathaü vàhaü jàtyanvayasaüskàravarjita iti // SamUpad_II,1.16 // àcàryo bråyat -- ÷çõu somya yathedaü ÷arãraü tvatto bhinnaü bhinnajàtyanvayasaüskàraü tvaü ca jàtyanvayasaüskàravarjita ity uktvà taü smàrayet -- smartum arhasi somya, paramàtmànaü sarvàtmànaü yathoktalakùaõaü ÷ràvito 'si "sad eva somyedam" ityàdi[bhiþ] ÷rutibhiþ smçtibhi÷ ca / lakùaõaü ca tasya ÷rutibhiþ smçtibhi÷ ca // SamUpad_II,1.17 // labdhaparamàtmalakùaõasmçtaye bråyàt -- yo 'sàv àkà÷anàmà nàmaråpàbhyàm arthàntarabhåto '÷arãro 'sthålàdilakùaõo 'pahatapàpmatvàdilakùaõa÷ ca sarvaiþ saüsàradharmair anàgandhitaþ "yat sàkùàd aparokùàd brahma ... eùa ta àtmà sarvàntaraþ", "adçùño draùñà, a÷rutaþ ÷rotà, amato mantà, avij¤àto vij¤àta" nityavij¤ànasvaråpo 'nantaro 'bàhyaþ, "vij¤ànaghana eva", paripårõa àkà÷avat, ananta÷aktiþ, àtmà sarvasya, a÷anàyàdivarjitaþ, àvirbhàvatirobhàvavarjita÷ ca svàtmavilakùaõayor nàmaråpayor jagadbãjabhåtayoþ svàtmasthayoþ tattvànyatvàbhyàm anirvacanãyayoþ svasaüvedyayoþ sadbhàvamàtreõàcintya÷aktitvàd vyàkartàvyàkçtayoþ // SamUpad_II,1.18 // te nàmaråpe 'vyàkçte satã vyàkriyamàõe tasmàd etasmàd àtmana àkà÷anàmàkçtã saüvçtte / tac càkà÷akhyaü bhåtam anena prakàreõa paramàtmanaþ sambhåtaü prasannàt salilàn malam iva phenam / na salilaü na ca salilàd atyantabhinnaü phenam / salilavyatirekeõàdar÷anàt / salilaü tu svaccham anyat phenàn malaråpàt / evaü paramàtmà nàmaråpàbhyàm anyaþ phenasthànãyàbhyàü ÷uddhaþ prasannas tadvilakùaõaþ / te nàmaråpe 'vyàkçte satã vyàkriyamàõe phenasthànãye àkà÷anàmàkçtã saüvçtte // SamUpad_II,1.19 // tato 'pi sthålabhàvam àpadyamàne nàmaråpe vyàkriyamàõe vàyubhàvam àpadyete, tato 'py agnibhàvam, agner abhàvam, tataþ pçthvãbhàvam ity evaükrameõa pårvapårvo[ttaro]ttarànuprave÷ena pa¤camahàbhåtàni pçthivyantàny utpannàni / tataþ pa¤camahàbhåtaguõavi÷iùñà pçth[i]vã / pçth[i]vyà÷ ca pa¤càtmakyo vrãhiyavàdyà oùadhayo jàyante / tàbhyo bhakùitàbhyo lohitaü ÷ukraü ca strãpuüsa÷arãrasaübandhi jàyate / tad ubhayam çtukàle 'vidyàprayuktakàmakhajanirmathanodbhåtaü mantrasaüskçtaü garbhà÷aye niùicyate / tat svayonirasànuprave÷ena vivardhamànaü garbhãbhåtaü da÷ame navame và màsi sa¤jàyate // SamUpad_II,1.20 // taj jàtaü labdhanàmàkçtikaü jàtakarmàdibhir mantrasaüskçtaü punar upanayanasaüskàrayogena brahmacàrisaüj¤aü bhavati / tad eva ÷arãraü patnãsaüyogasaüskàrayogena gçhasthasaüj¤aü bhavati / tad eva vanasthasaüskàreõa tàpasasaüj¤aü bhavati / tad eva kriyàvinivçttinimittasaüskàreõa parivràñsaüj¤aü bhavati / ity evaü tvatto bhinnaü bhinnajàtyanvayasaüskàraü ÷arãram // SamUpad_II,1.21 // mana÷ cendriyàõi ca nàmaråpàtmakàny eva "annamayaü hi somya manaþ" ityàdi÷rutibhyaþ // SamUpad_II,1.22 // kathaü càhaü bhinnajàtyanvayasaüskàravarjita ity etac chçõu / yo 'sau nàmaråpayor vyàkartà nàmaråpadharmavilakùaõaþ sa eva nàmaråpe vyàkurvan sçùñvedaü ÷arãraü svayaü saüskàradharmavarjito nàmaråpa iha praviùño 'nyair adçùñaþ svayaü pa÷yaüs tathà÷rutaþ ÷çõvann amato manvàno 'vij¤àto vijànan -- "sarvàõi råpàõi vicitya dhãro nàmàni kçtvàbhivadan yad àste" iti / asminn arthe ÷rutayaþ sahasra÷aþ "tat sçùñvà tad evànupràviùat". "antaþ praviùñaþ ÷àstà janànàm", "sa eùa iha praviùñaþ", "eùa ta àtmà", "sa etam eva sãmànaü vidàryaitayà dvàrà pràpadyata", "eùa sarveùu bhåteùu gåóho 'tmà", "seyaü devataikùata hantàham imàs tisro devatàþ", "a÷arãraü ÷arãreùu" ityàdyàþ // SamUpad_II,1.23 // smçtayo 'pi "àtmaiva devatàþ sarvàþ", "navadvàre pure dehã", "kùetraj¤aü càpi màü viddhi", "samaü sarveùu bhåteùu", "upadraùñànumantà ca", "uttamaþ puruùas tv anyaþ" ityàdyàþ / tasmàj jàtyanvayasaüskàravarjitas tvam iti siddham // SamUpad_II,1.24 // sa yadi bråyàt -- anya evàham aj¤aþ sukhã duþkhã baddhaþ saüsàrã, anyo 'sau madvilakùaõo 'saüsàrã devaþ, tam ahaü balyupahàranamaskàràdibhir varõà÷ramakarmabhi÷ càràdhya saüsàrasàgaràd uttitãrùur asmi, katham ahaü sa eveti // SamUpad_II,1.25 // àcàryo bråyat -- naivaü somya pratipattum arhasi, pratiùiddhatvàd bhedapratipatteþ / kathaü pratiùiddhà bhedapratipattir ity ata àha -- "anyo 'sàv anyo 'ham asmãti na sa veda", "brahma taü paràdàd yo 'nyatràtmano brahma veda", mçtyoþ sa mçtyum àpnoti ya iha nàneva pa÷yati" ityevamàdyàþ // SamUpad_II,1.26 // età eva ÷rutayo bhedapratipatteþ saüsàragamanaü dar÷ayanti // SamUpad_II,1.27 // abhedapratipatte÷ ca mokùaü dar÷ayanti sahasra÷aþ -- "sa àtmà tat tvam asi" iti paramàtmabhàvaü vidhàya "àcàryavàn puruùo veda" ity uktvà "tasya tàvad eva ciram" iti mokùaü dar÷ayanty abhedavij¤ànàd eva satyasandhasyàtaskarasyeva dàhàdyabhàvadçùñàntena saüsàràbhàvaü dar÷ayanti, bhedadar÷anàd asatyàbhisandhasya saüsàragamanaü dar÷ayanti taskarasyeva dàhàdidçùñàntena // SamUpad_II,1.28 // "ta iha vyàghro và" ityàdinà càbhedadar÷anàt "[sa] sarvàó bhavati" ity uktvà tadviparãtena bhedadar÷anena saüsàragamanaü dar÷ayanti -- "atha ye 'nyathàto vidur anyaràjànas te kùayyalokà bhavanti" iti prati÷àkham / tasmàn mçùaivàvàdãþ -- bràhmaõaputro 'donvayaþ saüsàrã paramàtmavilakùaõa iti // SamUpad_II,1.29 // tasmàt pratiùiddhatvàd bhedadar÷anasya, bhedaviùayatvàc ca karmopàdànasya, karmasàdhanatvàc ca yaj¤opavãtàdeþ karmasàdhanopàdànasya paramàtmàbhedapratipattyà pratiùedhaþ kçto veditavyaþ / karmaõàü tatsàdhanànàü ca yaj¤opavãtàdãnàü paramàtmàbhedapratipattiviruddhatvàt / saüsàriõo hi karmàõi vidhãyante tatsàdhanàni ca yaj¤opavãtàdãni, na paramàtmano 'bhedadar÷inaþ / bhedadar÷anamàtreõa ca tato 'nyatvam // SamUpad_II,1.30 // yadi ca karmàõi kartavyàni na nivartayiùitàni karmasàdhanàsambandhinaþ karmanimittajàtyà÷ramàdyasambandhina÷ ca paramàtmana àtmanaivàbhedapratipattiü nàvakùyat "sa àtmà tat tvam asi" ityevamàdibhir ni÷citaråpair vàkyaiþ, bhedapratipattinindàü ca nàbhyadhàsyat "eùa nityo mahimà bràhmaõasya", "ananvàgataü puõyenànanvàgataü pàpena", "atra steno 'stenaþ" ityàdinà // SamUpad_II,1.31 // karmàsambandharåpatvaü karmanimittavarõàdyasambandharåpatàü [ca] nàbhyadhàsyat, karmàõi [ca] karmasàdhanàni [ca] yaj¤opavãtàdãni yady aparitityàjayiùitàni / tasmàt sasàdhanaü karma parityaktavyaü mumukùuõà paramàtmàbhedadar÷anavirodhàt / àtmà ca para eveti pratipattavyo yathà÷rutyuktalakùaõaþ // SamUpad_II,1.32 // sa yadi bråyàt -- bhagavan, dahyamàne chidyamàne và dehe pratyakùà vedanà, a÷anàyàdinimittaü ca pratyakùaü duþkhaü mama / para÷ càtmà "apahatapàpmà vijaro vimçtyur vi÷oko vijighatso 'pipàsaþ" sarvasaüsàradharmavivarjitaþ ÷råyate sarva÷rutiùu smçtiùu ca / kathaü tadvilakùaõo 'nekasaüsàradharmasaüyuktaþ paramàtmànam àtmatvena màü ca saüsàriõaü paramàtmatvenàgnim iva ÷ãtatvena pratipadyeyam / saüsàrã ca san sarvàbhyudayaniþ÷reyasasàdhane 'dhikçto 'bhyudayaniþ÷reyasasàdhanàni karmàõi tatsàdhanàni ca yaj¤opavãtàdãni kathaü parityajeyam iti // SamUpad_II,1.33 // taü prati bråyàt -- yad avoco dahyamàne chidyamàne và dehe pratyakùà vedanopalabhyate mameti tad asat / kasmat / dahyamàne chidyamàna iva vrkùa upalabdhur upalabhyamàne karmaõi ÷arãre dàhacchedavedanàyà upalabhyamànatvàd dàhàdisamànà÷rayaiva vedanà / yatra hi dàha÷ chedo và kriyate tatraiva vyapadi÷ati dàhàdivedanàü loko na dàhàdyupalabdharãti / katham / kva te vedaneti pçùñaþ ÷irasi me vedanorasy udara iti yatra dàhàdis tatra vyapadi÷ati, nopalabdharãti / yady upalabdhari vedanà syàd vedanànimittaü và dàhacchedàdi, vedanà÷rayatvenopadi÷ed dàhàdyà÷rayàvat // SamUpad_II,1.34 // svayaü ca nopalabhyeta cakùurgataråpavat / tasmàd dàhacchedàdisamànà÷rayatvenopalabhyamànatvàd dàhàdivat karmabhåtaiva vedanà / bhàvaråpatvàc ca sà÷rayà taõóulapàkavat / vedanàsamànà÷raya eva tatsaüskàraþ / smçtisamànakàla evopalabhyamànatvàt / vedanàviùayas tannimittaviùaya÷ ca dveùo 'pi saüskàrasamànà÷raya eva / tathà coktam -- "råpasaüskàratulyàdhã ràgadveùau bhayaü ca yat / gçhyate dhã÷rayaü tasmàj j¤àtà ÷uddho 'bhayaþ sadà" // SamUpad_II,1.35 // kimà÷rayaþ punà råpàdisaüskàràdaya iti / ucyate / yatra kàmàdàyaþ / kva punas te kàmàdayaþ / "kàmaþ saïkalpo vicikitsà" ityàdi÷ruter buddhàv eva / tatraiva råpàdisaüskàradayo 'pi, "kasmin nu råpàõi pratiùñhitànãti hçdaye" iti ÷ruteþ / "kàmà ye 'sya hçdi ÷ritàþ", "tãrõo hi ", "asaïgo hy ayam", "tad và asyaitad aticchandàþ" ityàdi÷ruti÷atebhyaþ, "avikàryo 'yam ucyate", "anàditvàn nirguõatvàt" ityàdi -- icchàdveùàdi ca kùetrasyaiva viùayasya dharmo nàtmana iti -- smçtibhya÷ ca karmasthaivà÷uddhir nàtmasthà iti // SamUpad_II,1.36 // ato råpàdisaüskàràdya÷uddhisaübandhàbhàvàn na parasmàd àtmano vilakùaõas tvam iti pratyakùàdivirodhàbhàvàd yuktaü para evàtmàham iti pratipattum -- "tad àtmànam evàved [ahaü brahmàsmi]", "ekadhaivànudraùñavyam", "aham evàdhastàt", "àtmaivàdhastàt", "sarvam àtmànaü pa÷yet", "yatra tv asya sarvam àtmaiva", "idaü sarvaü yad ayam àtma", "sa eùo ['kalaþ ]", "anantaram abàhyam", "sabàhyàbhyantaro hy ajaþ", "brahmaivedam", "etayà dvàrà pràpadyata", "praj¤ànasya nàmadheyàni", "satyaü j¤ànam anantaü brahma", "tasmàd và", "tat sçùñvà tad evànupràvi÷at", "eko devaþ sarvabhåteùu gåóhaþ", "a÷arãraü ÷arãreùu", "na jàyate mriyate", "svapnàntaü jàgaritàntam", "sa ma àtmeti vidyàt", "yas tu sarvàõi bhåtàni", "tad ejati tan naijati", "venas tat pa÷yan", "tad evàgniþ", "aham, manur abhavam sårya÷ ca" "antaþ praviùñaþ ÷àstà janànàm", "sad eva somya", "tat satyaü sa àtmà tat tvam asi" ityàdi÷rutibhyaþ // SamUpad_II,1.37 // smçtibhya÷ ca -- "påþ pràõinaþ ... guhà÷ayasya", "àtmaiva devatàþ", "navadvàre pure", "samaü sarveùu bhåteùu", "vidyàvinayasaüpanne", "avibhaktaüvibhakteùu ", "vàsudevaþ sarvam" ityàdibhyaþ, eka evàtmà paraü brahma [sarva]saüsàradharmavinirmuktas tvam iti siddham // SamUpad_II,1.38 // sa yadi bråyàt -- yadi bhagavan "anantaro 'bàhyaþ", "sabàhyàbhyantaro hy ajaþ", "kçtsnaþ praj¤ànaghana eva" saindhavaghanavad àtmà sarvamårtibhedavarjita àkà÷avad ekarasaþ, kim idaü dç÷yate ÷råyate và sadhyaü sàdhanaü [và] sàdhaka÷ ceti ÷rutismçtilokaprasiddhaü vàdi÷atavipratipattiviùaya iti // SamUpad_II,1.39 // àcàryo bråyàt -- avidyàkçtam etad yad idaü dç÷yate ÷råyate và, paramàrthatas tv eka evàtmà avidyàdrùñer anekavad avàbhàsate, timiradçùñyànekacandravat / "yatra vànyad iva syàt", "yatra hi dvaitam iva bhavati tad itara itaraü pa÷yati", "mçtyoþ sa mçtyum àpnoti", "atha yatrànyat pa÷yaty anyac chçõoty anyad vijànàti tad alpam, ... atha yad alpaü tan martyam", iti, "vàcàrambhaõaü vikàro nàmadheyam", ["ançtam",] "anyo 'sàv anyo 'ham" iti bhedadar÷ananindopapatter avidyàkçtaü dvaitam "ekam evàdvitãyam", "yatra tv asya", "ko mohaþ kaþ ÷okaþ" ityàdyekatvavidhi÷rutibhya÷ ceti // SamUpad_II,1.40 // yady evaü bhagavan, kimarthaü ÷rutyà sàdhyasàdhanàdibheda ucyate utpattiþ pralaya÷ ceti // SamUpad_II,1.41 // atrocyate -- avidyàvata upàtta÷arãràdibhedasyeùñàniùñayoginam àtmànaü manyamànasya sàdhanair eveùñàniùñapràptiparihàropàyavivekam ajànata iùñapràptiü càniùñaparihàraü cecchataþ ÷anais tadviùayam aj¤ànaü nivartayati ÷àstraü na sàdhyasàdhanàdibhedaü vidhatte / aniùñaråpaþ saüsàro hi sa iti tad bhedadçùñim evàvidyàü saüsàramålam unmålayati utpattipralayàdyekatvopapattipradar÷anena // SamUpad_II,1.42 // avidyàyàm unmålitàyàü ÷rutismçtinyàyebhyaþ "anantaram abàhyam", "sabàhyàbhyantaro hy ajaþ" saindhavaghanavat "praj¤ànaghana eva", ekarasa àtmà àkà÷avat paripårõa ity atraivaikà praj¤à pratiùñhità paramàrthadar÷ino bhavati, na sàdhyasàdhanotpattipralayàdibhedenà÷uddhigandho 'py upapadyate // SamUpad_II,1.43 // tac caitat paramàrthadar÷anaü pratipattum icchatà varõà÷ramàdyabhimànakçtapàïktaråpaputravittalokaiùaõàdibhyo vyutthànaü kartavyam / samyakpratyayavirodhàt tadabhimànasya bhedadar÷anapratiùedhàrthopapatti÷ copapadyate / na hy ekasminn àtmany asaüsàritvabuddhau ÷àstranyàyotpàditàyàü tadviparãtà buddhir bhavati / na hy agnau ÷ãtatvabuddhiþ, ÷arãre vàjaràmaraõabuddhiþ / tasmàd avidyàkàryatvàt sarvakarmaõàü tatsàdhanànàü ca yaj¤opavãtàdãnàü paramàrthadar÷ananiùñhena tyàgaþ kartavyaþ // SamUpad_II,1.44 // iti ÷iùyapratibodhana[vidhi]prakaraõam // SamUpad_II,1 // sukham àsãnaü bràhmaõaü brahmaniùñhaü ka÷cid brahmacàrã janmamaraõalakùaõàt saüsàràn nirviõõo mumukùur vidhivad upasannaþ papraccha -- bhagavan, katham ahaü saüsàràn mokùiùye / ÷arãrendriyaviùayavedanàvàn jàgarite duþkham anubhavàmi tathà svapne 'nubhavàmi punaþ punaþ suùuptipratipattyà vi÷ramya / kim ayam eva mama svabhàvaþ, kiü vànyasvabhàvasya sato naimittika iti / yadi svabhàvo na me mokùà÷à svabhàvasyàvarjanãyatvàt / atha naimittiko nimittaparihàre syàn mokùopapattiþ // SamUpad_II,2.45 // taü gurur uvàca -- ÷çõu vatsa, na tavàyaü svabhàvaþ / naimittikaþ // SamUpad_II,2.46 // ity uktaþ ÷iùya uvàca -- kiü nimittam, kiü và tasya nivartakam, ko và mama svabhàvaþ, yasmin nimitte nivartite naimittikàbhàvo roganimittanivçttàv iva rogã svabhàvaü pratipadyeyeti // SamUpad_II,2.47 // gurur uvàca -- avidyà nimittam, vidyà tasyà nivartikà, avidyàyàü nivçttàyàü tannimittàbhàvàn mokùyase janmamaraõalakùaõàt saüsàràt, svapnajàgradduþkhaü ca nànubhaviùyasãti // SamUpad_II,2.48 // ÷iùya uvàca -- kà sàvidyà, kiüviùayà và, vidyà ca kàvidyànivartikà yayà svabhàvaü pratipadyeyeti // SamUpad_II,2.49 // gurur uvàca-- tvaü paramàtmànaü santam asaüsàriõaü saüsàry aham asmãti viparãtaü pratipadyase, akartàraü santaü karteti, abhoktàraü santaü bhokteti, vidyamànaü càvidyamànam iti, iyam avidyà // SamUpad_II,2.50 // ÷iùya uvàca -- yady apy ahaü vidyamànas tathàpi na paramàtmà / kartçtvabhoktçtvalakùaõaþ saüsàro mama svabhàvaþ, pratyakùàdibhiþ pramàõair anubhåyamànatvàt / nàvidyànimittaþ, avidyàyàþ svàtmaviùayatvànupapatteþ / avidyà nàmànyasminn anyadharmàdhyàropaõà / yathà prasiddhaü rajataü prasiddhàyàü ÷uktikàyàm, yathà prasiddhaü puruùaü sthàõàv adhyàropayati, prasiddhaü và sthàõuü puruùe / nàprasiddhaü prasiddhe, prasiddhaü vàprasiddhe / na càtmany anàtmànam adhyàropayati, àtmano 'prasiddhatvàt / tathàtmànam anàtmani, àtmano 'prasiddhatvàd eva // SamUpad_II,2.51 // taü gurur uvàca -- na, vyabhicàràt / na hi vatsa, prasiddhaü prasiddha evàdhyàropayatãti niyantuü ÷akyam / àtmany adhyàropaõadar÷anàt / gauro 'haü kçùõo 'ham iti dehadharmasyàhaüpratyayaviùaya àtmany ahaüpratyayaviùayasya ca dehe 'yam aham asmãti // SamUpad_II,2.52 // ÷iùya àha -- prasiddha eva tarhy àtmàhaüpratyayaviùayatayà deha÷ càyam iti / tatraivaü sati prasiddhayor eva dehàtmanor itaretaràdhyàropaõà[t] sthàõupuruùayoþ ÷uktikàrajatayor iva / tatra kaü viseùam à÷ritya bhagavatoktaü prasiddhayor itaretaràdhyàropaõeti niyantuü na ÷akyata iti // SamUpad_II,2.53 // gurur uvàca -- ÷çõu / satyaü prasiddhau dehàtmànau na tu sthàõupuruùàv iva viviktapratyayaviùayatayà sarvalokaprasiddhau / kathaü tarhi / nityam eva nirantaràviviktapratyayaviùayatayà / na hy ayaü deho 'yam àtmeti viviktàbhyàü pratyayàbhyàü dehàtmànau gçhõàti yataþ ka÷cit / ata eva hi momuhyate loka àtmànàtmaviùaye, evam àtmà naivam àtmeti / imaü vi÷eùam à÷rityàvocaü naivaü ÷akyam iti // SamUpad_II,2.54 // nanv avidyàdhyàropitaü [yatra] yat tad asat [tatra] dçùñam, yathà rajataü ÷uktikàyàm, sthàõau puruùaþ, rajjvàü sarpaþ, àkà÷e talamalinatvam ityàdi / tathà dehàtmanor api nityam evo nirantaràviviktapratyayatayetaretaràdhyàropaõà kçtà syàt, tad itaretarayor nityam evàsattvaü syàt / yathà ÷uktikàdiùv avidyàdhyàropitànàü rajatàdãnàü nityam evàtyantàsattvam, tadviparãtànàü ca viparãteùu, tadvad dehàtmanor avidyayaivetaretaràdhyàropaõà kçtà syàt / tatraivaü sati dehàtmanor asattvaü prasajyeta / tac càniùñam, vainà÷ikapakùatvàt / atha tadviparyayeõa deha àtmany avidyayàdhyàropitaþ, dehasyàtmani sati asattvaü prasajyeta / tac càniùñam, pratyakùàdivirodhàt / tasmàd dehàtmànau nàvidyayetaretarasminn adhyàropitau / kathaü tarhi / vaü÷astambhavan nityasaüyuktau // SamUpad_II,2.55 // na / anityatvaparàrthatvaprasaïgàt / saühatatvàt [paràrthatvam anityatvaü ca] vaü÷astambhàdivad eva / kiü ca yas tu parair dehena saühataþ kalpita àtmà sa saühatatvàt paràrthaþ / tenàsaühataþ paro 'nyo nityaþ siddhas tàvat // SamUpad_II,2.56 // tasyàsaühatasya dehe dehamàtratayàdhyàropitatvenàsattvànityatvàdidoùaprasaïgo bhavati / tatra niràtmako deha iti vainà÷ikapakùapràptidoùaþ syàt // SamUpad_II,2.57 // na / svata evàtmana àkà÷asyevàsaühatatvàbhyupagamàt / sarveõàsaühataþ sann àtmeti na niràtmako dehàdiþ sarvaþ syàt / yathà càkà÷aü sarveõàsaühatam iti sarvaü na niràkà÷aü bhavati, evam / tasmàn na vainà÷ikapakùapràptidoùaþ syàt // SamUpad_II,2.58 // yat punar uktam, dehasyàtmany asattve pratyakùàdivirodhaþ syàd iti / tan na / pratyakùàdibhir àtmani dehasya sattvànupalabdheþ / na hy àtmani, kuõóe badaram, kùãre sarpiþ, tile tailam, bhittau citram iva ca, pratyakùàdibhir deha upalabhyate / tasmàn na pratyakùàdivirodhaþ // SamUpad_II,2.59 // kathaü tarhi pratyakùàdyaprasiddhàtmani dehàdhyàropaõa, dehe càtmàropaõà // SamUpad_II,2.60 // nàyaü doùaþ / svabhàva[pra]siddhatvàd àtmanaþ / na hi kàdàcitkasiddhàv evàdhyàropaõà na nityasiddhàv iti niyantuü ÷akyam, àkà÷e talamalàdyadhyàropaõadar÷anàt // SamUpad_II,2.61 // kiü bhagavan, dehàtmanor itaretaràdhyàropaõà dehàdisaüghàñakçtàthavàtmakçteti // SamUpad_II,2.62 // gurur uvàca -- yadi dehàdisaüghàtakçtà, yadi vàtmakçtà, kiü tava syàt // SamUpad_II,2.63 // ity uktaþ ÷iùya àha -- yady ahaü dehàdisaüghàtamàtraþ, tato mamàcetanatvàt paràrthatvam iti na matkçtà dehàtmanor itaretaràdhyàropaõà / athàham àtmà paro 'nyaþ saüghàtàt, citimattvàt svàrtha iti mayaiva citimatàtmany adhyàropaõà kriyate sarvànarthabãjabhåtà // SamUpad_II,2.64 // ity ukto gurur uvàca -- anarthabãjabhåtàü cen mithyàdhyàropaõàü jànãùe, mà kàrùãs tarhi // SamUpad_II,2.65 // naiva bhagavan, ÷aknomi na kartum / anyena kenacit prayukto 'haü na svatantra iti // SamUpad_II,2.66 // na tarhy acitimattvàt svàrthas tvam / yena prayukto 'svatantraþ pravartase, sa citimàn svàrthaþ, saüghàña eva tvam // SamUpad_II,2.67 // yady acetano 'ham, kathaü sukhaduþkhavedanàü bhavaduktaü ca jànàmi // SamUpad_II,2.68 // gurur uvàca -- kiü sukhaduþkhavedanàyà maduktàc cànyas tvaü kiü vànanya eveti // SamUpad_II,2.69 // ÷iùya uvàca -- nàhaü tàvad ananyaþ / kasmàt / yasmàt tadubhayaü karmabhåtaü gañàdim iva jànàmi / yadi ananyo 'ham, tena tadubhayaü na jànãyàm, kiü tu jànàmi, tasmàd anyaþ / sukhaduþkhavedanàvikriyà ca svàrthaiva pràpnoti, tvaduktaü ca syàt, ananyatve, na ca tayoþ svàrthatà yuktà / na hi candanakaõñakakçte sukhaduþkhe candanakaõñakàrthe, ghañopayogo và ghañàrthaþ / tasmàt tadvij¤àtur mama candanàdikçto 'rthaþ / ahaü hi tato 'nyaþ samastam arthaü jànàmi buddhyàråóham // SamUpad_II,2.70 // taü gurur uvàca -- evaü tarhi svàrthas tvaü citimattvàn na pareõa prayujyase / na hi citimàn paratantraþ pareõa prayujyate, citimata÷ citimadarthatvànupapatteþ, samatvàt, prakà÷ayor iva / nàpy acitimadarthatvaü citimato bhavati, acitimato 'citimattvàd eva svàrthasaübandhànupapatteþ / nàpy acitimator anyonyàrthatvaü dçùñam / na hi kàùñhakuóye 'nyonyàrthaü kurvàte // SamUpad_II,2.71 // nanu citimattve same 'pi bhçtyasvàminor anyonyàrthatvaü dçùñam // SamUpad_II,2.72 // naivam, agner uùõaprakà÷avat tava citimattvasya vivakùitatvàt / dar÷ita÷ ca dçùñàntaþ prakà÷ayor iveti / tatraivaü sati svabuddhyàråóham eva sarvam upalabhase 'gnyuùõaprakà÷atulyena kåñasthanityacaitanyasvaråpeõa / yadi caivam àtmanaþ sarvadà nirvi÷eùatvam abhyupagacchasi / kim ity åcivàn, suùupte vi÷ramya vi÷ramya jàgratsvapnayor duþkham anubhavàmi / kim ayam eva mama svabhàvaþ, kiü và naimittika iti ca / kim asau vyàmoho 'pagataþ, kiü và na // SamUpad_II,2.73 // ity uktaþ ÷iùya uvàca -- bhagavan, apagatas tvatprasàdàd vyàmohaþ, kiü tu mama kåñasthatàyàü saü÷ayaþ / katham / ÷abdàdãnàü svataþsiddhir nàsti, acetanatvàt / ÷abdàdyàkàrapratyayotpattes tu teùàm / pratyayànàm itaretaravyàvçttavi÷eùaõànàü nãlapãtàdyàkàravatàü svataþsiddhyasaübhavàt / tasmàd bàhyàkàranimittatvaü gamyata iti bàhyàkàravacchabdàdyàkàratvasiddhiþ / tathà pratyayànàm apy ahaüpratyayàlambanavastubhedànàü saühatatvàd acaitanyopapatteþ svàrthatvàsaübhavàt svaråpavyatiriktagràhakagràhyatvena siddhiþ ÷abdàdivad eva / asaühatatve sati caitanyàtmakatvàt svàrtho 'py ahaü pratyayànàü nãlapãtàdyàkàràõàm upalabdheti vikriyàvàn eva, kåñastha iti saü÷ayaþ // SamUpad_II,2.74 // taü gurur uvàca -- na yuktas tava saü÷ayaþ / yatas teùàü pratyayànàü niyamenà÷eùata upalabdher evàpariõàmitvàt kåñasthatvasiddhau ni÷cayahetum evà÷eùacittapracàropalabdhiü saü÷ayahetum àttha / yadi hi tava pariõàmitvaü syàt, a÷eùasvaviùayacittapracàropalabdhir na syàt, cittasyeva svaviùaye yathà cendriyàõàü svaviùayeùu / na ca tathàtmanas tava svaviùayaikade÷opalabdhiþ / ataþ kåñasthataiva taveti // SamUpad_II,2.75 // tatràha -- upalabdhir nàma dhàtvartho vikriyaiva, upalabdhuþ kåñasth[àtm]atà ceti viruddham // SamUpad_II,2.76 // na / dhàtvarthavikriyàyàm upalabdhyupacàràt / yo hi bauddhaþ pratyayaþ sa dhàtvartho vikriyàtmaka àtmana upalabdhyàbhàsaphalàvasàna ity upalabdhi÷abdenopacaryate / yathà chidikriyà dvaidhãbhàvaphalàvasàneti dhàtvarthatvenopacaryate, tadvat // SamUpad_II,2.77 // ity uktaþ ÷iùya àha -- nanu bhagavan, mama kåñasthatvapratipàdanaü praty asamartho dçùñàntaþ / katham / chidi÷ chedyavikriyàvasànopacaryate yathà dhàtvarthatvena, tathopalabdhi÷abdopacarito 'pi dhàtvartho bauddhapratyaya àtmana upalabdhivikriyàvasàna÷ cen nàtmanaþ kåñasthatàü pratipàdayituü samarthaþ // SamUpad_II,2.78 // gurur uvàca -- satyam evaü syàt, yady upalabdhyupalabdhror vi÷eùaþ / nityopalabdhimàtra eva hy upalabdhà / na tu tàrkikasamaya ivànyopalabdhir anya ca upalabdhà ca // SamUpad_II,2.79 // nanåpalabdhiphalàvasàno dhàtvarthaþ katham iti // SamUpad_II,2.80 // ucyate -- ÷çõu, upalabdhyàbhàsaphalàvasàna ity uktam, kiü na ÷rutaü tvayà / na tv àtmano vikriyotpàdanàvasàna iti mayoktam // SamUpad_II,2.81 // ÷iùya àha -- kathaü tarhi kåñasthe mayy a÷eùasvaviùayacittapracàropalabdhçtvam ity àttha // SamUpad_II,2.82 // taü gurur uvàca -- satyam evàvocam, tenaiva kåñasthatàm abruvaü tava // SamUpad_II,2.83 // yady evaü bhagavan, kåñasthanityopalabdhisvaråpe mayi ÷abdàdyàkàrabauddhapratyayeùu matsvaråpopalabdhyàbhàsaphalàvasànavatsåtpadyàmaneùu, kas tv aparàdho mama // SamUpad_II,2.84 // satyam, nàsty aparàdhaþ, kiü tv avidyàmàtras tu aparàdha iti pràg evàvocam // SamUpad_II,2.85 // yadi bhagavan, suùupta iva mama vikriyà nàsti, kathaü svapnajàgarite // SamUpad_II,2.86 // taü gurur uvàca -- kiü tv anubhåyete tvayà sa[n]tatam // SamUpad_II,2.87 // bàóham anubhavàmi, kiü tu vicchidya vicchidya na tu santatam // SamUpad_II,2.88 // [taü] gurur uvàca -- àgantuke tv ete na tavàtmabhåte / yadi tavàtmabhåte caitanyasvaråpavat svataþsiddhe santate eva syàtàm / kiü ca svapnajàgarite na tavàtmabhåte, vyabhicàritvàt, vastràdivat / na hi yasya yat svaråpaü tat tadvyabhicàri dçùñam / svapnajàgarite tu caitanyamàtratvàd vyabhicarataþ / suùupte cet svaråpaü vyabhicaret, tan naùñaü nàstãti và bàdhyam eva syàt, àgantukànàm ataddharmàõàm ubhayàtmakatvadar÷anàt, yathà dhanavastràdãnàü nà÷o dçùñaþ, svapnabhràntilabdhànàü tv abhàvo dçùñaþ // SamUpad_II,2.89 // nanv evaü bhagavan, caitanyasvaråpam apy àgantukaü pràptam, svapnajàgaritayor iva suùupte 'nupalabdheþ / acaitanyasvaråpo và syàm aham // SamUpad_II,2.90 // na, pa÷ya, tadanupapatteþ / caitanyasvaråpaü ced àgantukaü pa÷yasi, pa÷ya / naitad var÷a÷atenàpy upapattyà kalpayituü ÷aknumo vayam, anyo vàcaitanyo 'pi / [tasya] saühatatvàt pàràrthyam anekatvaü nà÷itvaü ca na kenacid upapattyà vàrayituü ÷akyam / asvàrthasya svataþsiddhyabhàvàd ity avocàma / caitanyasvaråpasya tv àtmanaþ svataþsiddher anyànapekùatvaü na kenacid vàrayituü ÷akyam, avyabhicàràt // SamUpad_II,2.91 // nanu vyabhicàro dar÷ito mayà suùupte na pa÷yàmãti // SamUpad_II,2.92 // na / vyàhatatvàt / kathaü vyàghàtaþ / pa÷yatas tava na pa÷yàmãti vyàhataü vacanam / na hi kadàcid bhagavan, suùupte mayà caitanyam anyad và kiücid dçùñam / pa÷yaüs tarhi suùupte tvam / yasmàd dçùñam eva pratiùedhasi, na dçùñim / yà tava dçùñis tac caitanyam iti mayoktam / yayà tvaü vidyamànayà na kiücid dçùñam iti pratiùedhasi, sà dçùñis tac caitanyam / tarhi sarvatràvyabhicàràt kåñasthanityatvaü siddhaü svata eva, na pramàõàpekùam / svataþsiddhasya hi pramàtur anyasya prameyasya paricchittiü prati pramàõàpekùà / yà tv anyà nityà paricchittir apekùyate 'nyasyàparicchittiråpasya paricchedàya, sà hi nityaiva kåñasthà svayaüjyotiþsvabhàvà / àtmani pramàõatve pramàtçtve và na tàü prati pramàõàpekùà, tatsvabhàvatvàt / yathà prakà÷anam uùõatvaü và lohodakàdiùu parato 'pekùyate 'gnyàdityàdibhyaþ, atatsvabhàvatvàt, nàgnyàdityàdãnàü tadapekùà, sarvadà tatsvabhàvatvàt // SamUpad_II,2.93 // anityatva eva pramà syàn na nityatva iti cet // SamUpad_II,2.94 // na / avagater nityatvànityatvayor vi÷eùànupapatteþ / na hy avagateþ pramàtve 'nityàvagatiþ pramà na nityeti vi÷eùo 'vagamyate // SamUpad_II,2.95 // nityàyàü pramàtur apekùàbhàvaþ / anityàyàü tu yatnàntaritatvàd avagatir apekùyata iti vi÷eùaü syàd iti cet // SamUpad_II,2.96 // siddhà tarhy àtmanaþ pramàtuþ svataþsiddhiþ, pranàõanirapekùatayaiveti // SamUpad_II,2.97 // abhàve 'py apekùàbhàvaþ, nityatvàd iti cet / na / avagater evàtmani sadbhàvàd iti parihçtam etat // SamUpad_II,2.98 // pramàtu÷ cet pramàõàpekùàsiddhiþ, kasya pramitsà syàt / yasya pramitsà sa eva pramàtàbhyupagamyate / tadãyà ca pramitsà prameyaviùayaiva, na pramàtçviùayà / pramàtçviùayatve 'navasthàprasaïgàt pramàtus tadicchàyà÷ ca, tasyàpy anyaþ pramàtà, tasyàpy anya iti / evam evecchàyàþ pramàtçviùayatve / pramàtur àtmano 'vyavahitatvàc ca prameyatvanupapattiþ / loke hi prameyaü nàma pramàtur icchàsmçtiprayatnapramàõajanmavyavahitaü siddhyati, nànyathàvagatiþ prameyaviùayà dçùñà / na ca pramàtuþ pramàtà svasya svayam eva kenacid vyavahitaþ kalpayituü ÷akya icchàdãnàm anyatamenàpi / smçti÷ ca smartavyaviùayà, na smartçviùayà / tathecchàyà iùñaviùayatvam eva, necchàvadviùayatvam / smartricchàvadviùayatve 'pi hy ubhayor anavasthà pårvavad aparihàryà syàt // SamUpad_II,2.99 // nanu pramàtçviùayàvagatyanutpattàv anavagata eva pramàtà syàd iti cet // SamUpad_II,2.100 // na, avagantur avagater avagantavyaviùayatvàt / avagantçviùayatve cànavasthà pårvavat syàt / avagati÷ càtmani kåñasthanityàtmajyotir anyato 'napekùaiva siddhà, agnyàdityàdyuùõaprakà÷avad iti pårvam eva prasàdhitam / avagate÷ caitanyàtmajyotiùaþ svàtmany anityatva àtmanaþ svàrthatànupapattiþ, kàryakaraõa[saüghàta]vat saühatatvàt pàràrthyaü doùavattvaü càvocàma / katham / caitanyàtmajyotiùaþ svàtmany anityatve smçtyàdivyavadhànàt saühatatvam / tata÷ ca tasya caitanyajyotiùaþ pràg utpatteþ pradhvaüsàc cordhvam àtmany evàbhàvàt, cakùuràdãnàm iva saühatatvàt, pàràrthyaü syàt / yadà ca tad utpannam àtmani vidyate, na tadàtmanaþ svàrthatvam / tadbhàvàbhàvàpekùà hy àtmànàtmanoþ svàrthatvaparàrthatvasiddhiþ / tasmàd àtmano 'nyanirapekùam eva nityacaitanyajyotiùñvaü siddham // SamUpad_II,2.101 // nanv evaü sati, asati pramàtçtve kathaü pramàtuþ pramàtçtvam // SamUpad_II,2.102 // ucyate -- pramàyà nityatve 'nityatve ca råpavi÷eùàbhàvàt / avagatir hi pramà / tasyàþ smçtãcchàdipårvikàyà anityàyaþ kåñasthanityàyà và, na [sva]råpavi÷eùo vidyate / yathà dhàtvarthasya tiùñhatyàdeþ phalasya gatyàdipårvakasyànityasyàpårvasya nityasya và, råpavi÷eùo nàstãti tulyo vyapade÷o dçùñaþ -- tiùñhanti manuùyàþ, tiùñhanti parvatà ityàdi / tathà nityàvagatisvaråpe 'pi pramàtari pramàtçtvavyapade÷o na virudhyate, phalasàmànyàd iti // SamUpad_II,2.103 // atràha ÷iùyaþ -- nityàvagatisvaråpasyàtmano 'vikriyatvàt kàryakaraõair asaühatya, takùàdãnàm iva vàsyàdibhiþ, kartçtvaü nopapadyate, asaühatasvabhàvasya ca kàryakaraõopàdàne 'navasthà prasajyeta / takùàdãnàü tu kàryakaraõair nityam eva saühatatvam iti vàsyàdyupàdàne nànavasthà syàd iti // SamUpad_II,2.104 // iha tv asaühatasvabhàvasya karaõànupàdàne kartçtvaü nopapadyata iti karaõam upàdeyam, tadupàdànam api vikriyaiveti tatkartçtve karaõàntaram upàdeyam, tadupàdàne 'py anyad iti pramàtuþ svàtantrye 'navasthàparihàryà syàt / na ca kriyaivàtmànaü kàrayati, anirvartitàyàþ svaråpàbhàvàt / athànyad àtmànam upetya kriyàü kàrayatãti cet / na / anyasya svataþsiddhatvàviùayatvàdyanupapatteþ / na hy àtmano 'nyad acetanaü vastu svapramàõakaü dçùñam / ÷abdàdisarvam evàvagatiphalàvasànapratyayapramitaü siddhaü syàt / avagati÷ ced àtmano 'nyasya syàt, so 'py àtmaivàsaühataþ svàrthaþ syàn na paràrthaþ / na ca dehendriyaviùayàõàü svàrthatàm avagantuü ÷aknumo 'vagatyavasànapratyayàpekùasiddhidar÷anàt // SamUpad_II,2.105 // nanu dehasyàvagatau na ka÷cit pratyakùàdipratyayàntaram apekùate // SamUpad_II,2.106 // bàóham, jàgraty evaü syàt / mçtisuùuptyos tu dehasyàpi pratyakùàdipramàõàpekùayaiva siddhiþ / tathaivendriyàõàm / bàhyà eva hi ÷abdàdayo dehendriyàkàrapariõatà iti pratyakùàdipramàõàpekùayaiva [hi] siddhiþ / siddhir iti ca pramàõaphalam avagatim avocàma, sà càvagatiþ kåñasthà svayaüsiddhàtmajyotiþsvaråpeti ca // SamUpad_II,2.107 // atràha codakaþ -- avagatiþ pramàõànàü phalaü kåñasthanityàtmajyotiþsvaråpeti ca vipratiùiddham / ity uktavantam àha -- na vipratiùiddham / kathaü tarhi / kåñasthanityàpi satã pratyakùàdipratyayànte lakùyate, tàdarthyàt / pratyakùàdipratyayasyànityatve 'nityeva bhavati / tena pramàõànàü phalam ity upacaryate // SamUpad_II,2.108 // yady evaü bhagavan, kåñasthanityàvagatir àtmajyatiþsvaråpaiva svayaüsiddhà, àtmani pramàõanirapekùatvàt, tato 'nyad acetanaü saühatyakàritvàt paràrtham / yena ca sukhaduþkhamohapratyayàvagatiråpeõa pàràrthyaü tenaiva svaråpeõànàtmano 'stitvaü nànyena råpàntareõa, ato nàstitvam eva paramàrthataþ / yathà hi loke rajjusarpamarãcyudakàdãnàü tadavagativyatirekeõàbhàvo dçùñaþ, evaü jàgratsvapnadvaitabhàvasyàpi tadavagativyatirekeõàbhàvo yuktaþ / evam eva, bhagavan, avagater àtmajyotiùo nairantaryabhàvàt kåñasthanityatà, advaitabhàva÷ ca sarvapratyayabhedeùv avyabhicàràt / pratyabhedàs tv avagatiü vyabhicaranti / yathà svapne nãlapãtàdyàkàrabhedaråpàþ pratyayàs tadavagatiü vyabhicarantaþ paramàrthato na santãty ucyante, evaü jàgraty api nãlapãtàdipratyayabhedàs tàm evàvagatiü vyabhicaranto 'satyaråpà bhavitum arhanti / tasyà÷ càvagater anyo 'vagantà nàstãti na svena svaråpeõa svayam upàdàtuü hàtuü và ÷akyate, anyasya càbhàvàt // SamUpad_II,2.109 // tathaiveti / eùàvidyà, yannimittaþ saüsàro jàgratsvapnalakùaõaþ / tasyà avidyàyà vidyà nivartikà / ityevaü tvam abhayaü pràpto 'si / nàtaþparaü jàgratsvapnaduþkham anubhaviùyasi, saüsàraduþkhàn mukto 'sãti // SamUpad_II,2.110 // om iti // SamUpad_II,2.111 // iti avagatiprakaraõam // SamUpad_II,2 // mumukùåõàm upàttapuõyàpuõyakùapaõaparàõàm apårvànupacayàrthinàü parisaükhyànam idam ucyate / avidyàhetavo doùà vàïmanaõkàyapravçttihetavaþ, pravçtte÷ ceùñàniùñami÷raphalàni karmàõy upacãyanta iti tanmokùàrtham // SamUpad_II,3.112 // tatra ÷abdaspar÷aråparasagandhànàü viùayàõàü ÷rotràdigràhyatvàt svàtmani pareùu và vij¤ànàbhàvaþ, teùàm eva pariõatànàü yathà loùñàdãnàm / ÷rotràdidvàrai÷ ca j¤àyante / yena ca j¤àyante sa j¤àtçtvàd atajjàtãyaþ / te hi ÷abdàdayo 'nyonyasaüsargitvàj janmavçddhi[vi]pariõàmàpakùayanà÷asaüyogaviyogàvirbhàvatirobhàvavikàravikàrikùetrabãjàdyanekadharmàõaþ, sàmànyena ca sukhaduþkhàdyanekadharmàõaþ / tadvij¤àtçtvàd eva tadvij¤àtà sarva÷abdàdidharmavilakùaõaþ // SamUpad_II,3.113 // tatra ÷abdàdibhir upalabhyamànaiþ pãóyamàno vidvàn evaü parisaücakùãta // SamUpad_II,3.114 // ÷abdas tu dhvanisàmànyamàtreõa vi÷eùadharmair và ùaójàdibhiþ priyaiþ, stutyàdibhir iùñaiþ, aniùñai÷ càsatyabãbhatsaparibhavàkro÷àdibhir vacanaiþ, màü dçksvabhàvam asaüsargiõam avikriyam acalam anidhanam abhayam atyantasåkùmam aviùayaü gocarãkçtya spraùñuü naivàrhaty asaüsargitvàd eva mama / ata eva na ÷abdanimittà hànir vçddhir và / ato màü kiü kariùyati stutinindàdipriyàpriyatvàdilakùaõaþ ÷abdaþ / avivekinaü hi ÷abdam àtmatvena gataü priyaþ ÷abdo vardhayed apriya÷ ca kùapayet, avivekitvàn na tu mama vivekino vàlàgramàtram api kartum utsahata iti / evam eva spar÷asàmànyena tadvi÷eùai÷ ca ÷ãtoùõamçdukarka÷àdijvarodara÷ålàdilakùaõai÷ càpriyaiþ, priyai÷ ca kai÷cic charãrasamavàyibhir bàhyàgantukanimittai÷ ca, na mama kàcid vikriyà vçddhihànilakùaõà aspar÷atvàt kriyate, vyomna iva muùñighàñàdibhiþ / tathà råpasàmànyena tadvi÷eùai÷ ca priyàpriyaiþ strãvya¤janàdilakùaõaiþ, aråpatvàn na mama kàcid dhànir vçddhir và kriyate / tathà rasasàmànyena tadvi÷eùai÷ ca [priyàpriyaiþ] madhuràmlalavaõakañutiktakaùàyair måóhabuddhibhiþ parigçhãtaiþ, arasàtmakasya na mama kàcid dhànir vçddhir và kriyate / tathà gandhasàmànyena tadvi÷eùaiþ priyàpriyaiþ puùpàdyanulepanàdilakùaõaiþ, agandhàtmakasya na mama kàcid dhànir vçddhir và kriyate / "a÷abdam aspar÷am aråpam avyayaü tathàrasaü nityam agandhavac ca yat" iti ÷ruteþ // SamUpad_II,3.115 // kiü ca ya eva bàhyaþ ÷abdàdayas te ÷arãràkàreõa saüsthitàþ, tadgràhakai÷ ca ÷rotràdyàkàrair antaþkaraõadvayatadviùayàkàreõa ca, anyonyasaüsargitvàt saühatatvàc ca sarvakriyàsu / tatraivaü sati viduùo mama na ka÷cic chatrur mitram udàsãno vàsti / tatra yadi [ka÷cin]mithyàj¤ànàbhimànena priyam apriyaü và prayuyuïkùeta kriyàphalalakùaõam, tan mçùaiva prayuyuïkùati saþ / tasyàviùayatvàn mama -- "avyakto 'yam acintyo 'yam" iti smçteþ / tathà [sarveùàü] pa¤cànàm api bhåtànàm avikàryaþ, aviùayatvàt / "acchedyo 'yam adàhyo 'yam" iti smçteþ / yàpi ÷arãrendriyasaüsthànamàtram upalakùya madbhaktànàü viparãtànàü ca priyàpriyàdiprayuyuïkùà, tajjà ca dharmàdharmàdipràptiþ, sà teùàm eva, na tu mayy ajare 'mçte 'bhaye, "nainaü kçtàkçte tapataþ", "na karmaõà vardhate no kanãyàn", "sabàhyàbhyantaro hy ajaþ", "na lipyate lokaduþkhena bàhyah" ityàdi÷rutismçtibhyaþ / anàtmavastuna÷ càsattvàd iti paramo hetuþ / àtmana÷ càdvayatvaviùayàõi, dvayasyàsattvàt, yàni sarvàõy upaniùadvàkyàni, vistara÷aþ samãkùitavyàni samãkùitavyànãti // SamUpad_II,3.116 // iti parisaükhyànaprakaraõam // SamUpad_II,3 // iti ÷rãmatparamahaüsaparivràjakàcàrya÷rãgovindabhagavatpàdapåjya÷iùyasya ÷rã÷aükarabhagavataþ kçtiþ sakalavedopaniùatsàropade÷asàhasrã samàptà