Prasastapada: Padarthadharmasamgraha (commentary on Kanada's Vaisesikasutra)

The Prasastapadabhasya with Commentary Nyayakandali of Sridhara.
Ed. by V. P. Dvivedin. Sri Garbi Dass Oriental Ser., 13, Delhi: Sri Satguru Publications.
[Reprint of the edition Benares 1895, Vizianagram Sanskrit Series ; 6]

Input by Muneo Tokunaga and Muroya 

[Compound is not analyzed into constiting words. Only word-boundary is marked by a dot.] 

[Page/line number of the edition in brackets; e.g., "(48.7)" = p. 48, line 7.]


ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿
³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   ³
³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³
³						   ³
³ Text converted to Classical Sanskrit Extended    ³
³ (CSX) encoding:				   ³
³ 						   ³
³ description             character  =	ASCII	   ³
³  						   ³
³ long a                  à             224	   ³
³ long A                  â             226	   ³
³ long i                  ã             227	   ³
³ long I                  ä             228	   ³
³ long u                  å             229	   ³
³ long U                  æ             230	   ³
³ vocalic r               ç             231	   ³
³ vocalic R               è             232	   ³
³ long vocalic r          é             233	   ³
³ vocalic l               ë             235	   ³
³ long vocalic l          í             237	   ³
³ velar n                 ï             239	   ³
³ velar N                 ð             240	   ³
³ palatal n               ¤             164	   ³
³ palatal N               ¥             165	   ³
³ retroflex t             ñ             241	   ³
³ retroflex T             ò             242	   ³
³ retroflex d             ó             243	   ³
³ retroflex D             ô             244	   ³
³ retroflex n             õ             245	   ³
³ retroflex N             ö             246	   ³
³ palatal s               ÷             247	   ³
³ palatal S               ø             248	   ³
³ retroflex s             ù             249	   ³
³ retroflex S             ú             250	   ³
³ anusvara                ü             252	   ³
³ anusvara (overdot)      §             167	   ³
³ capital anusvara        ý             253	   ³
³ visarga                 þ             254	   ³
³ (capital visarga                      255)	   ³
³ long e                  ¹             185	   ³
³ long o                  º             186	   ³
³ 						   ³
³ additional:					   ³
³ l underbar              ×             215	   ³
³ r underbar              Ÿ             159	   ³
³ n underbar              ­             173	   ³
³ k underbar              É             201	   ³
³ t underbar              Â             194	   ³
³ 						   ³
³ Other characters of the CSX encoding table are   ³
³ not included. Accents have been dropped in order ³
³ to facilitate word search.			   ³
ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ



Pdhs_0.0                      pra÷astapàdabhàùyam./

Pdhs_1.1ab                    praõamya.hetum.ã÷varam.munim.kaõàdam.anvataþ./
Pdhs_1.1cd                    padàrthadharmasaügrahaþ.pravakùyate.mahodayaþ.//

Pdhs_2.1(6)                   dravyaguõakarmasàmànyavi÷eùasamavàyànàm.ùaõõàm.padàrthànàm.sàdharmyavaidharmyatattvaj¤ànam.{5.-vaidharmyàbhyàm.tattva-}.nih÷reyasahetuþ.//
Pdhs_2.1(7)                   tac.ce÷varacodanàbhivyaktàd.dharmàd.eva.//

Pdhs_2.2(8)                   atha.ke.dravyàdayaþ.padàrthàþ.kim.ca.teùàm.sàdharmyam.vaidharmyam.ceti.//
Pdhs_2.2(8)                   tatra.dravyàõi.pçthivyaptejovàyvàkà÷akàladigàtmamanàüsi.sàmànyavi÷eùasaüj¤ayoktàni.{5.saüj¤oktàni}.navaiveti.{5.navaiva}./.tadvyatirekeõànyasya.saüj¤àn.abhidhànàt.{5.tadvyatirekeõa.saüj¤àntaràn.abhidhànàt}.//
Pdhs_2.2(10)                  guõà÷.ca.{5.guõàþ}.råparasagandhaspar÷asaükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvabuddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnà÷.ceti.kaõñhoktàþ.saptada÷a./.ca÷abdasamuccità÷.ca.gurutvadravatvasnehasaüskàràd.åùña÷abdàþ.saptaivety.evam.caturviü÷atir.guõàþ.{5.caturviü÷atiguõàþ}.//
Pdhs_2.2(11)                  utkùepaõàpakùepaõàku¤canaprasàraõagamanàni.pa¤caiva.karmàõi./.gamanagrahaõàd.bhramaõarecanasyandanordhvajvalanatiryakpavananamanonnamanàdayo.gamanavi÷eùà.na.jàtyantaràõi.//.
Pdhs_2.2(11)                  sàmànyam.dvividham.param.aparam.cànuvçttipratyayakàraõam./.tatra.param.sattà,.mahàviùayatvàt.sà.cànuvçtter.eva.hetutvàt.sàmànyam.eva./.dravyatvàdyaparam,.alpaviùayatvàt./.tac.ca.vyàvçtter.api.hetutvàt.sàmànyam.sadvi÷eùàkhyàm.api.labhate.//.
Pdhs_2.2(13)                  nityadravyavçttayo.'ntyà.vi÷eùàþ./.te.khalv.atyantavyàvçttihetutvàd.vi÷eùà.eva.//
Pdhs_2.2(14)                  ayutasiddhànàm.àdhàryàdhàrabhåtànàm.yaþ.sambandhaþ.`iha'-pratyayahetuþ.sa.samavàyaþ.//.
Pdhs_2.2(15)                  evam.dharmair.vinà.dharmiõàm.udde÷aþ.kçtaþ.//.

Pdhs_2.3(16)                  ùaõõàm.api.padàrthànàm.astitvàbhidheyatvaj¤eyatvàni.//.
Pdhs_2.3(16)                  à÷ritatvam.cànyatra.nityadravyebhyaþ.//
Pdhs_2.3(16)                  dravyàdãnàm.pa¤cànàm.samavàyitvam.anekatvam.ca.//.
Pdhs_2.3(16)                  guõàdãnàm.pa¤cànàm.api.nirguõatvaniùkriyatve.//.
Pdhs_2.3(17)                  dravyàdãnàm.trayàõàm.api.sattàsambandhah,.sàmànyavi÷eùavattvam,.svasamayàrtha÷abdàbhidheyatvam,.dharmàdharmakartçtvam.ca.//
Pdhs_2.3(17)                  kàryatvànityatve.kàraõavatàm.eva.//
Pdhs_2.3(18)                  kàraõatvam.cànyatra.pàrimàõóalyàdibhyaþ.//
Pdhs_2.3(18)                  dravyà÷ritatvam.cànyatra.nityadravyebhyaþ.//
Pdhs_2.3(19)                  sàmànyàdãnàm.trayàõàm.svàtmasattvam,.buddhilakùaõatvam,.akàryatvam,.akàraõatvam,.asàmànyavi÷eùavattvam,.nityatvam,.artha÷abdànabhidheyatvam.ceti.//

Pdhs_3(20)                    pçthivyàdãnàm.navànàm.api.dravyatvayogah,.svàtmany.àrambhakatvam.guõavattvam,.kàryakàraõavirodhitvam,.antyavi÷eùavattvam.//
Pdhs_3(21)                    anà÷ritatvanityatve.cànyatràvayavidravyebhyaþ.//.
Pdhs_3(21)                    pçthivyudakajvalanapavanàtmamanasàm.anekatvàparajàtimattve.//
Pdhs_3(21)                    kùitijalajyotir.anilamanasàm.kriyàvattvamårtatvaparatvàparatvavegavattvàni.//.
Pdhs_3(22)                    àkà÷akàladigàtmanàm.sarvagatatvam,.paramamahattvam,.sarvasamyogisamànadsatvam.ca.//
Pdhs_3(22)                    pçthivyàdãnàm.pa¤cànàm.api.bhåtatvendriyaprakçtitvabàhyaikendriyagràhyavi÷eùaguõavattvàni.//
Pdhs_3(24)                    caturõàm.dravyàrambhakatvaspar÷avattve.//
Pdhs_3(24)                    trayàõàm.pratyakùatvaråpavattvadravatvàni.//
Pdhs_3(24)                    dvayor.gurutvam.rasavattvam.ca.//
Pdhs_3(24)                    bhåtàtmanàm.vai÷eùikaguõavattvam.//.
Pdhs_3(25)                    kùityudakàtmanàm.caturda÷aguõavattvam.//.
Pdhs_3(25)                    àkà÷àtmanàm.kùaõikaikade÷avçttivi÷eùaguõavattvam.//
Pdhs_3(25)                    dikkàlayoþ.pa¤caguõavattvam.sarvotpattimatàm.nimittakàraõatvam.ca.//.
Pdhs_3(25)                    kùititejasor.naimittikadravatvayogaþ.//.
Pdhs_3(26)                    evam.sarvatra.sàdharmyam.viparyayàd.vaidharmyam.ca.vàcyam.iti.dravyàsaïkaraþ.//.

Pdhs_4.0(27)                  ihedànãm.ekaika÷o.vaidharmyam.ucyate.//.

Pdhs_4.1(27)                  pçthivãtvàbhisambandhàt.pçthivã./.råparasagandhaspar÷asaïkhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvagurutvadravatvasaüskàravatã./
Pdhs_4.1(27)                  ete.ca.guõavinive÷àdhikàre.råpàdayo.guõavi÷eùàþ.siddhàþ./.`càkùuùa'-vacanàt.saptasaïkhyàdayaþ./.patanopade÷àd.gurutvam./.`adbhiþ.sàmànya'-vacanàd.dravyatvam./.`uttarakarma'-vacanàt.saüskàraþ./
Pdhs_4.1(27)                  kùitàv.eva.gandhaþ./.råpam.anekaprakàram.÷uklàdi./.rasaþ.ùaóvidho.madhuràdiþ./.gandho.dvividhaþ.surabhir.asurabih÷.ca./.spar÷o.'syà.anuùõà÷ãtatve.sati.pàkajaþ./.
Pdhs_4.1(27)                  sà.tu.dvividhà./.nityà.cànityà.ca./.paramàõulakùaõà.nityà./.kàryalakùaõà.tv.anityà./.sà.ca.sthairyàdyavayavasannive÷avi÷iùñà.'parajàtibahutvopetà.÷ayanàsanàdyanekopakàrakarã.ca./.trividham.càsyàþ.kàryam./.÷arãrendriyaviùayasaüj¤akam.//.
Pdhs_4.1(27)                  ÷arãram.dvividham./.yonijam.ayonijam.ca./.tatràyonijam.anapekùya.÷ukra÷oõitam.devarùãõàm.dharmavi÷eùasahitebhyo.'õubhyo.jàyate./
Pdhs_4.1(28)                  kùudrajantånàm.yàtanà÷arãràõy.adharmavi÷eùasahitebhyo.'õubhyo.jàyante./.÷ukra÷oõitasannipàtajam.yonijam./.tad.vividham.jaràyujam.aõóajam.ca./.màõuùapa÷umçgàõàm.jaràyujam./.pakùisarãsçpàõàm.aõóajam.//.
Pdhs_4.1(28)                  indriyam.gandhavyaüjakam.sarvapràõinàm.jalàdyanabhibhåtaiþ.pàrthivàvayavair.àrabdham.ghràõam./
Pdhs_4.1(28)                  viùayas.tu.dvyaõukàdikrameõàrabdhas.trividho.mçtpàùàõasthàvaralakùaõaþ./.tatra.bhåprade÷àþ.pràkàreùñakàdayaþ.mçtprakàràþ./.pàùàõà.upalamaõivajràdayaþ./.sthàvaràs.tçõauùadhivçkùagulmalatàvatànavanaspataya.iti.//.

Pdhs_4.2(35)                  aptvàbhisambandhàd.àpaþ./.råparasaspar÷adravatvasnehasaïkhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvagurutvasaüskàravatyaþ./
Pdhs_4.2(35)                  pårvavad.eùàm.siddhiþ./
Pdhs_4.2(35)                  ÷uklamadhura÷ãtà.eva.råparasaspar÷àþ./.sneho.'mbhasy.eva.sàüsiddhikam.ca.dravatvam./
Pdhs_4.2(36)                  tà÷.ca.pårvavad.dvividhàþ./.nityànityabhàvàt./.tàsàm.tu.kàryam.trividham./.÷arãrendriyaviùayasaüj¤akam./
Pdhs_4.2(36)                  tatra.÷arãram.ayonijam.eva.varuõaloke,.pàrthivàvayavopaùñambhàc.copabhogasamartham./
Pdhs_4.2(36)                  indriyam.sarvapràõinàm.rasavyaüjakam.vijàtyanabhibhåtair.jalàvayavair.àrabdham.rasanam./
Pdhs_4.2(36)                  viùayas.tu.saritsamudrahimakarakàdiþ.//

Pdhs_4.3(38)                  tejastvàbhisambandhàt.tejaþ./.råpaspar÷asaïkhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvadravatvasaüskàravat./
Pdhs_4.3(39)                  pårvavad.eùàm.siddhiþ./
Pdhs_4.3(39)                  tatra.÷uklam.bhàsvaram.ca.råpam./.uùõa.eva.spar÷aþ./
Pdhs_4.3(39)                  tad.api.dvividham.aõukàryabhàvàt./.kàryam.ca.÷arãràditrayam./
Pdhs_4.3(39)                  ÷arãram.ayonijam.àdityaloke,.pàrthivàvayavopaùñambhàc.copabhogasamartham./
Pdhs_4.3(39)                  indriyam.sarvapràõinàm.råpavyaüjakam.anyàvayavànabhibhåtais.tejo.'vayavair.àrabdham.cakùuþ./
Pdhs_4.3(39)                  viùayasaüj¤akam.caturvidham./.bhaumam.divyam.udaryam.àkarajam.ca./.tatra.bhaumam.kàùñhendhanaprabhavam.årdhvajvalanasvabhàvam.pacanadahanasvedanàdisamartham.divyam.abindhanam.sauravidyudàdi.bhuktasyàhàrasya.rasàdipariõàmàrtham.udaryam.àkarajam.ca.suvarõàdi./
Pdhs_4.3(39)                  tatra.samyuktasamavàyàd.rasàdyupalabdhir.iti.//

Pdhs_4.4(44)                  vàyutvàbhisambandhàd.vàyuþ./.spar÷asaïkhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvasaüskàravàn./
Pdhs_4.4(44)                  spar÷o.'syànuùõà÷ãtatve.saty.apàkajaþ./.guõavinive÷àt.siddhaþ./.`aråpiùv.acàkùuùa'-vacanàt.sapta.saïkhyàdayaþ./.tçõakarmavacanàt.saüskàraþ./
Pdhs_4.4(44)                  sa.càyam.dvividho.'õukàryabhàvàt./
Pdhs_4.4(44)                  tatra.kàryalakùaõa÷.caturvidhaþ.÷arãram.indriyam.viùayaþ.pràõa.iti./
Pdhs_4.4(44)                  tatràyonijam.eva.÷arãram.marutàm.loke.pàrthivàvayavopaùñambhàc.copabhogasamartham./
Pdhs_4.4(44)                  indriyam.sarvapràõinàm.spar÷opalambhakam.pçthivyàdyanabhibhåtair.vàyvavayavair.àrabdham.sarva÷arãravyàpi.tvagindriyam./
Pdhs_4.4(44)                  viùayas.tåpalabhyamànaspar÷àdhiùñhànabhåtaþ.spar÷a÷abdadhçtikampaliïgas.tiryaggamanasvabhàvo.meghàdipreraõadhàraõàdisamarthaþ./
Pdhs_4.4(44)                  tasyàpratyakùasyàpi.nànàtvam.sammårcchanenànumãyate./.sammårcchanam.punaþ.samànajavayor.vàyvor.viruddhadikkriyayoþ.sannipàtaþ./.so.'pi.sàvayavinor.vàyvor.årdhvagamanenànumãyate;.tad.api.tçõàdigamaneneti.//
Pdhs_4.4(44)                  pràõo.'ntahserãre.rasamaladhàtånàm.preraõàdihetur.ekaþ.san.kriyàbhedàd.apànàdisaüj¤àm.labhate.//

Pdhs_5(48.7-)                 ihedànãm.caturõàm.mahàbhåtànàm.sçùñisaühàravidhir.ucyate./
Pdhs_5(48.8-)                 bràhmaõe.mànena.varùa÷atànte.{5..varùa÷atasyànte}.vartamànasya.brahmaõo.'pavargakàle.saüsàrakhinnànàm.{5.saüsàre.khinnànàm}.sarvapràõinàm.ni÷i.vi÷ràmàrtham.sakalabhuvanapater.mahe÷varasya.saüjihãrùàsamakàlam.÷arãrendriyamahàbhåtopanibandhakànàm.sarvàtmagatànàm.adçùñànàm.vçttinirodhe.sati.mahe÷varecchàtmàõusamyogajakarmabhyaþ.÷arãrendriyakàraõàõuvibhàgebhyas.tatsamyoganivçttau.teùàm.àparamàõvanto.vinà÷aþ.{Kir../.}
Pdhs_5(48.15-)                tathà.pçthivyudakajvalanapavanànàm.api.mahàbhåtànàm.anenaiva.krameõottarasminn.uttarasmin.{5.uttarasmiü÷.ca}.sati.pårvasya.pårvasya.{5.pårvapårvasya}.vinà÷aþ.tataþ.pravibhaktàþ.paramàõavovatiùñhante.dharmàdharmasaüskàrànuviddhà.àtmànas.{5.àtmàna÷.ca}.tàvantam.eva.kàlam./
Pdhs_5(48.19-)                tataþ.punaþ.pràõinàm.bhogabhåtaye.mahe÷varasisçkùànantaram.{5.mahe÷varasya.sisçkùànantaram}.sarvàtmagatavçttilabdhàdçùñàpekùebhyas.tatsamyogebhyaþ.pavanaparamàõuùu.karmotpattau.teùàm.parasparasamyogebhyo.dvyaõukàdiprakrameõa.mahàn.vàyuþ.samutpanno.nabhasi.dodhåyamànas.tiùñhati./
Pdhs_5(49.1-)                 tadanantaram.tasminn.eva.vàyàvàpy.ebhyaþ.paramàõubhyas.tenaiva.krameõa.mahàn.salilanidhir.utpannaþ.poplåyamànas.tiùñhati.tadanantaram.tasminn.eva.{5.tasminn.eva.jalanidho.}.pàrthivebhyaþ.paramàõubhyo.{?.dvyàõukàdiprakrameõotpanna.}.mahàpçthivã.{5.adds.samutpannà}.saühatàvatiùñhate./
Pdhs_5(49.5-)                 tadanantaram.tasminn.eva.mahodadhau.taijasebhyo.'õubhyo.dvyaõukàdiprakrameõotpanno.mahàüs.tejorà÷iþ.kenacid.anabhibhåtatvàd.dedãpyamànas.tiùñhati./
Pdhs_5(49.7-)                 evam.samutpannenùu.caturùu.mahàbhåteùu.mahe÷varasyàbhidhyànamàtràt.taijasebhyo.'õubhyaþ.{1.taijasàõubhyaþ}.pàrthivaparamàõusahitebhyo.{1.pàrthivàdiparamàõusahitebhyo}.mahadaõóam.àrabhyate.{5.utpadyate}.tasmiü÷.caturvadanakamalam.sarvalokapitàmaham.brahmàõam.sakalabhuvanasahitam.utpàdya.prajàsarge.viniyuïkte./
Pdhs_5(49.11-)                sa.ca.mahe÷vareõa.viniyukto.brahmàti÷ayaj¤ànavairàgyai÷varyasampannaþ.pràõinàm.karmavipàkam.viditvà.karmànuråpaj¤ànabhogàyuùaþ.{6.j¤ànavairàgyabhogàyuùaþ}.sutàn.prajàpatãn.mànasàn.maudevarùipitçgaõàn.mukhabàhårupàdata÷.caturo.varõànanyàni.coccàvacàni.bhåtàni.ca.sçùñvà÷ayàõuråpair.dharmaj¤ànavairàgyai÷varyaiþ.samyojayatãti.//

Pdhs_6.1(58.5-)               àkà÷akàladi÷àm.ekaikatvàd.parajàtyabhàve.{6.sàjàtyabhàve}.pàribhàùikyastisraþ.saüj¤à.bhavanti./.àkà÷aþ.{5.àkà÷am}.kàlo.dig.iti./.tatràkà÷asya.guõàþ.÷abdasaükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgàþ./
Pdhs_6.1(58)                  ÷abdaþ.{5.tatra.ityadhikam}.pratyakùatve.satyakàraõaguõapårvakatvàd.ayàvad.dravyabhàvitvàd.à÷rayàd.anyatropalabdhe÷.ca.na.spar÷avad.vi÷eùaguõaþ./.bàhyendriyapratyakùatvàd.àtmàntaragràhyatvàd.àtmany.asamavàyàd.ahaïkàreõa.vibhaktagrahaõàc.ca.nàtmaguõaþ./
Pdhs_6.1(58)                  ÷rotragràhyatvàd.vai÷eùikaguõabhàvàc.ca.na.dikkàlamanasàm./.pari÷eùàd.{6;4.pàri÷eùyàt}.guõo.bhåtvà.àkà÷asyàdhigame.liïgam./.÷abdaliïgàvi÷eùàd.{1.÷abdaliïgàvisùatvà}.ekatvam.siddham./
Pdhs_6.1(58)                  tad.anuvidhànàd.ekapçthaktvam.{5.vidhànàt.pçthaktvam;.2.vidhànàd.eva.pçthaktvam}./.vibhavavacanàt.paramamahatparimàõam.{1.mahatparimàõam}./.÷abdakàraõatvavacanàt.{5.÷abdakàraõavacanàt}.samyogavibhàgàv.iti./
Pdhs_6.1(58)                  ato.guõavattvàd.{6.guõavacanavatvà}.anà÷ritatvàc.ca.dravyam./.samànàsamànajàtoyakàraõàbhàvàc.ca.nityam./.sarvapràõinàm.ca.÷abdopalabdhau.nimittam.{5.÷abdopalambhekanimittam;.1.÷abdopalabdhinimittam}.÷rotrabhàvena./
Pdhs_6.1(58)                  ÷rotram.punaþ.÷ravaõavivarasaüj¤ako.nabhode÷aþ.{6.nabhahprade÷aþ}.÷abdanimittopabhogapràpakadharmàdharmopanibaddhas.tasya.ca.nityatve.saty.upanibandhakavaikalyàd.bàdhiryam.iti.//

Pdhs_6.2(63.15-)              kàlaþ.paràparavyatikarayaugapadyàyaugapadyacirakùiprapratyayaliïgam./.teùàm.viùayeùu.pårvapratyayavilakùaõànàm.{6.pratyayànàm.ity.adhikam}.utpattàv.anyanimittàbhàvàd.yad.{6.nimittàsambhavàd}.atra.nimittam.sa.kàlaþ./
Pdhs_6.2(63)                  sarvakàryàõàm.{5;6.sarvakàryàõàm.utpatti}.cotpattisthitivinà÷ahetus.tadvyapade÷àt./.kùaõalavanimeùakàùñhàkalàmuhårtayàmàhoràtràrdhamàsamàsartvayanasaüvatsarayugakalapamanvantarapralayamahàpralayavyavahàrahetuþ.{5.hetu÷.ca}./
Pdhs_6.2(63)                  tasya.guõàþ.saükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgàþ./.kàlaliïgàvi÷eùàd.ekatvam.siddham./.tad.anuvidhànàt.pçthaktvam./.kàraõe.kàla.itivacanàt.paramamahatparimàõam./.kàraõaparatvàdivacanàt.{5.kàraõamahattvà}.samyogaþ./
Pdhs_6.2(64)                  tadvinà÷akatvàd.vibhàga.iti./.tasyàkà÷avad.dravyatvanityatve.siddhe.{not.seen.in.1}.kàlaliïgàvi÷eùàd.aüjasaikatve[m.']pi.sarvakàryàõàm.{5.pårvabhåtakàryàõàm}.àrambhakriyàbhinirvçttisthitinirodhopapàdhibhedàn.maõivat.pàcakavad.và.nànàtvopacàra.iti.//

Pdhs_6.3(66.20-)              dik.pårvàparàdipratyayaliïgà./.mårtadravyam.avadhim.kçtvà.mårteùv.eva.dravyeùv.etasmàd.idam.{5.dravyeùu.tasmàd.idam}.pårveõa.dakùiõena.pa÷cimenottareõa.pårvadakùiõena.dakùiõàpareõa.aparottareõa.{5.dakùiõapa÷cimena.pa÷camottareõa}.uttarapårveõa.càdhastàd.upariùñàc.ceti.{5.upariùñàd.iti}.da÷a.pratyayà.yato.bhavanti.{5.pratyayàn.nà?.bhavati;.6.pratyayà.bhavanti.yataþ}.sà.dig.iti./
Pdhs_6.3(66)                  anyanimittàsambhavàt./.
Pdhs_6.3(67)                  tasyàs.tu.guõàþ.saükhyàyaparimàõapçthaktvasamyogavibhàgàþ.kàlavad.ete.siddhàþ./.dig.liïgàvi÷eùàd.aüjasaikatve.'pi.di÷aþ.paramamaharùibhiþ.{6.paramarùibhiþ.}.÷rutismçtilokasaüvyavahàràrtham.{5.lokavyavahàràrtham}.merum.pradakùiõam.àvartamànasya.bhagavataþ.savitur.ye.samyogavi÷eùàþ.lokapàlaparigçhãtadikprade÷ànàm.{5.samyogàs.teùàm.lokapàla-}.anvarthàþ.pràcyàdibhedena.da÷avidhàþ.saüj¤àþ.kçtàþ.ato.{5.tato}.bhaktyà.da÷a.di÷aþ.siddhàþ./
Pdhs_6.3(67)                  tàsàm.eva.devatàparigrahàt.{6.parigçhãtatvàt;.5.parigrahava÷àt}.punar.da÷a.saüj¤à.bhavanti./.{6.tadyathà}.màhendrã.vai÷vànarã.yàmyà.{5.yàmo}.nairçtã.vàruõã.vàyavyà.kauverã.{5.vàyavo.càndramasã}.ai÷ànã.bràhmã.nàgã.ceti./

Pdhs_6.4(69.6-)               àtmatvàbhisambandhàd.àtmà./.tasya.saukùmyàd.apratyakùatve.sati.{5.'pi}.karaõaiþ.÷abdàdyupalabdhyanumitaiþ.÷rotràdibhiþ.samadhigamaþ.kriyate./.vàsyàdãnàm.{6;7.vàsyàdãnàm.iva}.karaõànàm.kartçprayojyatvadar÷anàt.{1.prayojyatva}.÷abdàdiùu.prasiddhyà.ca.prasàdhako.'numãyate./
Pdhs_6.4(69)                  na.÷arãrendriyamanasàm.aj¤atvàt.{5.aj¤ànatvàt;.1.na.÷arãrendriyamanasàm.caitanyam.aj¤atvàt}./.na.÷arãrasya.caitanyam.ghañàdivad.bhåtakàryatvàt.mçte.càsambhavàt./.nendriyàõàm.karaõatvàt.upahateùu.viùayàsànnidhye.cànusmçtidar÷anàt.{1.càtra.smçti}./
Pdhs_6.4(69)                  nàpi.manasaþ.karaõàntarànapekùitve.yugapadàlocanasmçtiprasaïgàt.{5.yugapadàlocanànusmçti}.svayam.karaõabhàvàc.ca./.pari÷eùàd.{5;6.pàri÷eùyàd}.àtmakàryatvàt.{6.àtmakàryam.j¤ànam}.tenàtmà.samadhigamyate.÷arãrasamavàyinãbhyàm.ca.hitàhitapràptiparihàrayogyàbhyàm.pravçttinivçttibhyàm.{1.pravçttinivçttibhyàm.not.seen}.rathakarmaõà.sàrathivat.prayatnavàn.vigrahasyàdhiùñhàtànumãyate.pràõàdibhi÷.ceti./
Pdhs_6.4(69)                  katham.÷arãraparigçhãte.{5.vigçhãte}.vàyau.vikçtakarmadar÷anàd.bhastràdhmàpayiteva.nimeùonmeùakarmaõà.niyatena.dàruyantraprayokteva.dehasya.vçddhikùatabhagnasaürohaõàdinimittatvàt.{6.saürauhaõàbhyàm}.
Pdhs_6.4(70)                  gçhapatir.iva.abhimataviùayagràhakakaraõasambandhanimittena.manahkarmaõà.gçhakoõeùu.pelakapreraka.iva.{5.gçha?koõavyavasthitapelaka.iva.preraka.iva}.dàrakaþ.nayanaviùayàlocanànantaram.rasànusmçtikrameõa.rasanavikriyàdar÷anàd.anekagavàkùàntargataprekùakavad.{5.preraka}.ubhayadar÷ã.ka÷cid.eko.vij¤àyate./
Pdhs_6.4(70)                  sukhaduhkhecchàdveùaprayatnai÷.ca.guõair.guõyanumãyate.te.ca.na.÷arãrendriyaguõàþ.{5.vi÷eùaguõàþ}.kasmàd.ahaïkàreõaikavàkyatàbhàvàt.prade÷avçttitvàd.ayàvaddravyabhàvitvàd.bàhyendriyàpratyakùatvàc.{5.gràhyatvà}.ca.tathàhaü÷abdenàpi.pçth÷÷divyàdi÷abdavyatirekàd.iti./
Pdhs_6.4(70)                  tasya.guõàþ.buddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnadharmàdharmasaüskàrasaükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgàþ./.àtmaliïgàdhikàre.buddhyàdayaþ.prayatnàntàþ.siddhàþ.{6.prayatnàntà÷.ca.prasiddhàþ}./
Pdhs_6.4(70)                  dharmàdharmàv.àtmàntaraguõànàm.akàraõatvavacanàt.saüskàraþ.smçtyutpattau.kàraõavacanàt./.vyavasthàvacanàt.{5.vacanàbhisambandhàt}.saükhyà.pçthaktvam.apy.ata.eva.{1.mata.eva}.tathà.càtmetivacanàt.paramamahat.parimàõam./
Pdhs_6.4(70)                  .sannikarùajatvàt.sukhàdãnàm.samyogaþ./.tadvinà÷akatvàd.vibhàga.iti.//

Pdhs_6.5(89.8-)               manastvayogàn.manaþ./.saty.apy.àtmendriyàrthasànnidhye.j¤ànasukhàdãnàm.abhåtvotpattidar÷anàt.karaõàntaram.anumãyate./.÷rotràdyavyàpàre.smçtyutpattidar÷anàt.bàhyendriyair.agçhãtasukhàdigràhyàntarabhàvàc.càntahkaraõam./
Pdhs_6.5(89)                  tasya.guõàþ.saükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvasaüskàràþ./.prayatnaj¤ànàyaugapadyavacanàt.prati÷arãram.ekatvam.siddham./.pçthaktvam.apy.ata.eva./.tadabhàvavacanàd.aõuparimàõam./
Pdhs_6.5(89)                  apasarpaõopasarpaõavacanàt.samyogavibhàgau./.mårtatvàt.paratvàparatve.saüskàra÷.ca./.aspar÷avattvàd.dravyànàrambhakatvam./.kriyàvattvàn.mårtatvam./.sàdhàraõavigrahavattvaprasaïgàd.aj¤atvam./
Pdhs_6.5(89)                  karaõabhàvàt.paràrtham./.guõavattvàd.dravyam./.prayatnàdçùñaparigrahava÷àd.à÷usa¤càri.ceti.//

Pdhs_6.0(89)                  iti.pra÷astapàdabhàùye.dravyapadàrthaþ.//

**********************************************************************

Pdhs_7.0(94.5)                atha.guõapadàrthaniråpaõam./

Pdhs_7.0(94.6-)               råpàdãnàm.guõànàm.sarveùàm.guõatvàbhisambandho.dravyà÷ritatvam.nirguõatvam.niùkriyatvam.//

Pdhs_7.0(95.3-)               råparasagandhaspar÷aparatvàparatvagurutvadravatvasnehavegà.mårtaguõàþ.//

Pdhs_7.0(95.9-)               buddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnadharmàdharmabhàvanà÷abdà.amårtaguõàþ.//

Pdhs_7.0(95.13)               saükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgà.ubhayaguõàþ.//

Pdhs_7.0(95.15)               samyogavibhàgadvitvadvipçthaktvàdayo.'nekà÷ritàþ.//

Pdhs_7.0(95.21)               ÷eùàs.tv.ekaikadravyavçttayaþ.//

Pdhs_7.0(95.24-)              råparasagandhaspar÷asnehasàüsiddhikadravatvabuddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnadharmàdharmabhàvanà÷abdà.vai÷eùikaguõàþ.//

Pdhs_7.0(96.5-)               saükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvagurutvanaimitikadravatvavegàþ.sàmànyaguõàþ.//

Pdhs_7.0(96.11-)              ÷abdaspar÷aråparasagandhà.bàhyaikaikendriyagràhyàþ.//
Pdhs_7.0(96.14-)              saükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvadravatvasnehavegà.dvãndriyagràhyàþ.//

Pdhs_7.0(96.19-)              buddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnàs.tv.antahkaraõagràhyàþ.//

Pdhs_7.0(98.4)                gurutvadharmàdharmabhàvanà.hy.atãndriyàþ.//

Pdhs_7.0(98.7-)               apàkajaråparasagandhaspar÷aparimàõaikatvaikapçthaktvagurutvadravatvasnehavegàþ.kàraõaguõapårvakàþ.//

Pdhs_7.0(98.20-)              buddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnadharmàdharmabhàvanà÷abdà.akàraõaguõapårvakàþ.//

Pdhs_7.0(98.24-)              buddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnadharmàdharmabhàvanà÷abdatålaparimàõottarasamyoganaimittikadravatvaparatvàparatvàpàkajàþ.samyogajàþ.//

Pdhs_7.0(99.6)                samyogavibhàgavegàþ.karmajàþ.//

Pdhs_7.0(99.8)                ÷abdottaravibhàgau.vibhàgajau.//

Pdhs_7.0(99.11)               paratvàparatvadvitvadvipçthaktvàdayo.buddhyapekùàþ.//

Pdhs_7.0(99.14-)              råparasagandhànuùõaspar÷a÷abdaparimàõaikatvaikapçthaktvasnehàþ.samànajàtyàrambhakàþ.//

Pdhs_7.0(99.22)               sukhadåhkhecchàdveùaprayatnà÷.càsamànajàtyàrambhakàþ.//

Pdhs_7.0(100.3-)              samyogavibhàgasaükhyàgurutvadravatvoùõaspar÷aj¤ànadharmàdharmasaüskàràþ.samànàsamànajàtyàrambhakàþ.//

Pdhs_7.0(100.11-)             buddhisukhaduhkhecchàdveùabhàvanà÷abdàþ.svà÷rayasamavetàrambhakàþ.//

Pdhs_7.0(100.16)              råparasagandhaspar÷aparimàõasnehaprayatnàþ.paratràrambhakàþ.//

Pdhs_7.0(100.20-)             samyogavibhàgasaükhyaikapçthaktvagurutvadravatvavegadharmàdharmàs.tåbhayatràrambhakàþ.//

Pdhs_7.0(101.3-)              gurutvadravatvavegaprayatnadharmàdharmasamyogavi÷eùàþ.kriyàhetavaþ.//

Pdhs_7.0(101.9-)              råparasagandhànuùõaspar÷asaükhyàparimàõaikapçthaktvasaneha÷abdànàm.asamavàyikàraõatvam.//

Pdhs_7.0(102.1-)              buddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnadharmàdharmabhàvanànàm.nimittakàraõatvam.//

Pdhs_7.0(102.4-)              samyogavibhàgoùõaspar÷agurutvadravatvavegànàm.ubhayathà.kàraõatvam.//

Pdhs_7.0(102.12)              paratvàparatvadvitvadvipçthaktvàdãnàm.akàraõatvam.//

Pdhs_7.0(102.16-)             samyogavibhàga÷abdàtmavi÷eùaguõànàm.prade÷avçttitvam.//

Pdhs_7.0(103.8)               ÷eùàõàm.à÷rayavyàpitvam.//

Pdhs_7.0(103.11-)             apàkajaråparasagandhaspar÷aparimàõaikatvaikapçthaktvasàüsiddhikadravatvagurutvasnehànàm.yàvaddravyabhàvitvam.//

Pdhs_7.0(103.15)              ÷eùàõàm.ayàvaddravyabhàvitvam.ceti.//

Pdhs_8.1(103.18-)             råpàdãnàm.sarveùàm.guõànàm.pratyekam.aparasàmànyasambandhàd.råpàdisaüj¤à.bhavanti.//
Pdhs_8.1(104.1-)              tatra.råpam.cakùurgràhyam./.pçthivyudakajvalanavçtti.dravyàdyupalambhakam.nayanasahakàri.÷uklàdyanekaprakàram.salilàdiparamàõuùu.nityam.pàrthivaparamàõuùv.agnisamyogavirodhi.sarvakàryadravyeùu.kàraõaguõapårvakam.à÷rayavinà÷àd.eva.vina÷yatãti.//

Pdhs_8.2(105.8-)              raso.rasanagràhyaþ./.pçthivyudakavçttiþ.jãvanapuùñibalàrogyanimittam.rasanasahakàrã.madhuràülalavaõatiktakañukaùàyabhedabhinnaþ./.asyàpi.nityànityatvaniùpattayo.råpavat.//

Pdhs_8.3(105.23-)             gandho.ghràõagràhyaþ./.pçthivãvçttiþ.ghràõasahakàrã.surabhir.asurabhi÷.ca./.asyàpi.pårvavad.utpattyàdayo.vyàkhyàtàþ.//

Pdhs_8.4(106.8-)              spar÷as.tvagindriyagràhyaþ./.kùityudakajvalanapavanavçttiþ.tvakùahakàrã.råpànuvidhàyã.÷ãtoùõànuùõà÷ãtabhedàt.trividhaþ./.asyàpi.nityànityatvaniùpattayaþ.pårvavat.//

Pdhs_8.5(106.19-)             pàrthivaparamàõuråpàdãnàm.pàkajotpattividhànam./.ghañàder.àmadravyasyàgninà.sambaddhasyàgnyabhighàtàn.nodanàd.và.tadàrambhakeùv.aõuùu.karmàõy.utpadyante.tebhyo.vibhàgàþ.vibhàgebhyaþ.samyogavinà÷àþ.samyogavinà÷ebhya÷.ca.kàryadravyam.vina÷yati./
Pdhs_8.5(106)                 tasmin.vinaùñe.svatantreùu.paramàõuùv.agnisamyogàd.auùõyàpekùàc.chyàmàdãnàm.vinà÷aþ.punar.anyasmàd.agnisamyogàd.auùõyàpekùàt.pàkajà.jàyante./
Pdhs_8.5(107)                 tadanantaram.bhoginàm.adçùtàpekùàd.àtmàõusamyogàd.utpannapàkajeùv.aõuùu.karmotpattau.teùàm.parasparasamyogàd.dvyaõukàdikrameõa.kàryadravyam.utpadyate./.tatra.ca.kàraõaguõaprakrameõa.råpàdyutpattiþ./
Pdhs_8.5(107)                 na.ca.kàryadravya.eva.råpàdyutpattir.vinà÷o.và.sambhavati.sarvàvayaveùv.antar.bahi÷.ca.vartamànasyàgninà.vyàptyabhàvàd.aõuprave÷àd.api.ca.vyàptir.na.sambhavati.kàryadravyavinà÷àd.iti.//

Pdhs_8.6(111.3-)              ekàdivyavahàrahetuþ.saükhyà./.sà.punar.ekadravyà.cànekadravyà.ca./.tatraikadravyàyàþ.salilàdiparamàõuråpadãnàm.iva.nityànityatvaniùpattayaþ./.anekadravyà.tu.dvitvàdikà.paràrdhàntà./
Pdhs_8.6(111)                 tasyàþ.khalv.ekatvebhyo.'nekaviùayabuddhisahitebhyo.niùpattir.apekùàbuddhivinà÷àd.vinà÷a.iti./.katham./
Pdhs_8.6(111)                 yadà.boddhu÷.cakùuùà.samànàsamànajàtãyayor.dravyayoþ.sannikarùe.sati.tatsamyuktasamavetasamavetaikatvasàmànyaj¤ànotpattàv.ekatvasàmànyatas.sambandhaj¤ànebhya.ekaguõayor.anekaviùayiõy.ekà.buddhir.utpadyate.tadà.tàm.apkùyaikatvàbhyàm.svà÷rayayor.dvitvam.àrambhyate.tataþ.punas.tasmin.dvitvasàmànyaj¤ànam.utpadyate.tasmàd.dvitvasàmànyaj¤ànàd.apekùàbuddher.vina÷yattà.dvitvasàmànyatatsambandhatajj¤ànebhyo.dvitvaguõabuddher.utpadyamànatety.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.6(111)                 tata.idànãm.apekùàbuddhivinà÷àd.dvitvaguõasya.vina÷yattà.dvitvaguõaj¤ànam.dvitvasàmànyaj¤ànasya.vinà÷akàraõam.dvitvaguõatajj¤ànasambandhebhyo.dve.dravye.iti.dravyabuddher.utpadyamànatety.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.6(111)                 tadanantaram.dve.dravye.iti.dravyaj¤ànasyotpàdaþ.dvitvasya.vinà÷aþ.dvitvaguõabuddher.vina÷yat.tà.dravyaj¤ànàt.saüskàrasyotpadyamànatety.ekaþ.kàlaþ.tadanantaram.dravyaj¤ànàd.dvitvaguõabuddher.vinà÷o.dravyabuddher.api.saüskàràt./
Pdhs_8.6(112)                 etena.tritvàdyutpattir.api.vyàkhyàtà./.ekatvebhyo.'nekaviùayabuddhisahitebhyo.niùpattir.apekùàbuddhivinà÷àc.ca.vinà÷a.iti./.kvacic.cà÷rayavinà÷àd.iti./.katham./
Pdhs_8.6(112)                 yadaikatvàdhàràvayave.karmotpadyate.tadaivaikatvasàmànyaj¤ànam.utpadyate.karmaõà.càvayavàntaràd.vibhàgaþ.kriyate.apekùàbuddhe÷.cotpattiþ./
Pdhs_8.6(112)                 tato.yasminn.eva.kàle.vibhàgàt.samyogavinà÷as.tasminn.eva.kàle.dvitvam.utpadyate.samyogavinà÷àd.dravyavinà÷aþ.sàmànyabuddhe÷.cotpattiþ./
Pdhs_8.6(112)                 tato.yasminn.eva.kàle.sàmànyaj¤ànàd.apekùàbuddher.vinà÷aþ.tasminn.eva.kàle.à÷rayavinà÷àd.dvitvavinà÷a.iti.÷obhanam.etadvidhànam.badhyaghàtakapakùe.sahànavasthànalakùaõe.tu.virodhe.dravyaj¤ànànutpattiprasaïgaþ./.katham./
Pdhs_8.6(112)                 guõabuddhisamakàlam.apekùàbuddhivinà÷àd.dvitvavinà÷e.tadapekùasya.dve.dravye.iti.dravyaj¤ànasyànutpattiprasaïga.iti./.laiïgikavaj.j¤ànamàtràd.iti.cetasyàn.matam.yathà.'bhåtam.bhåtasyety.atra.liïgàbhàve.'pi.j¤ànamàtràd.anumànam.tathà.guõavinà÷e.'pi.guõabuddhimàtràd.dravyapratyayaþ.syàd.iti./
Pdhs_8.6(112)                 na./.vi÷eùyaj¤ànatvàt./.nahi.vi÷eùyaj¤ànam.sàråpyàd.vi÷eùaõasambandham.antareõa.bhavitum.arhati./.tathà.càha.såtrakàraþ.samavàyinaþ.÷vaityàc.chvaityabuddheþ.÷vete.buddhis.te.kàryakàraõabhåte.iti./
Pdhs_8.6(113.1-)              na.tu.laiïgikam.j¤ànam.abhedenotpadyate.tasmàd.viùamo.'yam.upanyàsaþ.na.à÷åtpatteþ.yathà.÷abdavad.àkà÷am.iti.atra.trãõi.j¤ànàny.à÷åtpadyante.tathà.dvitvàdij¤anotpattàv.ity.adoùaþ./
Pdhs_8.6(113)                 badhyaghàtakapakùe.'pi.samàno.doùa.iti.cet.syàn.matam./.nanu.badhyaghàtakapakùe.'pi.tarhi.dravyaj¤ànànutpatti.prasaïgaþ./.katham./.dvitvasàmànyabuddhisamakàlam.saüskàràd.apekùàbuddhivinà÷àd.iti./.na./
Pdhs_8.6(113)                 samåhaj¤ànasya.saüskàrahetutvàt.samåhaj¤ànm.eva.saüskàrakàraõam.nàlocanaj¤ànam.ity.adoùaþ./.j¤ànayaugapadyaprasaïga.iti.cet.syàn.matam.nanu.j¤ànànàm.badhyaghàtakavirodhe.j¤ànayaugapadyaprasaïga.iti./.na./
Pdhs_8.6(113)                 avina÷yator.avasthànapratiùedhàt./
Pdhs_8.6(113)                 j¤ànàyaugapdyavacanena.j¤ànayor.yugapad.utpattir.avina÷yato÷.ca.yugapadavasthànam.pratiùidhyate.nahi.badhyaghàtakavirodhe.j¤ànayor.yugapadutpattir.vina÷yato÷.ca.yugapadavasthànam.astãti.//

Pdhs_8.7(130.20-)             parimàõam.mànavyavahàrakàraõam./.tac.caturvidham.aõu.mahad.dãrgham.hrasvam.ceti./.tatra.mahad.dvividham..nityam.anityam.ca./.nityam.àkà÷akàladigàtmasu.paramamahattvam.anityam.tryaõukàdàv.eva./
Pdhs_8.7(130)                 tathà.càõv.api.dvividham.nityam.anityam.ca./.nityam.paramàõumanassu.tat.pàrimàõóaluyam./.anityam.dvyaõuka.eva./.kuvalayàmalakabilvàdiùu.mahatsv.api.tatprakarùabhàvàbhàvam.apekùya.bhàkto.'õutvavyavahàraþ./
Pdhs_8.7(131.2-)              dãrghatvahrasvatve.cotpàdye.mahadaõutvaikàrthasamavete./.samidikùuvaü÷àdiùv.aüjasà.dãrgheùv.api.tatprakarùabhàvàbhàvam.apekùya.bhàkto.hrasvatvavyavahàraþ./
Pdhs_8.7(131)                 anityam.caturvidham.api.saükhyàparimàõapracayayoni./.tatre÷varabuddhim.apekùyotpannà.paramàõudvyaõukeùu.bahutvasaükhyà.tair.àrabdhe.kàryadravye.tryaõukàdilakùaõe.råpàdyutpattisamakàlam.mahattvam.dãrghatvam.ca.karoti./
Pdhs_8.7(131)                 dvibahubhir.mahadbhi÷.càrabdhe.kàryadravye.kàraõamahattvàny.eva.mahattvam.àrabhante.na.bahutvam./.samànasaükhyai÷.càrabdhe.'ti÷ayadar÷anàt./
Pdhs_8.7(131)                 pracaya.tålapiõóayor.vartamànaþ.piõóàrambhakàvayavapra÷ithilasamyogàn.apekùamàõa.itaretarapiõóàvayavasamyogàpekùo.và.dvitålake.mahattvam.àrabhate.na.bahutvamahattvàni./
Pdhs_8.7(131)                 samànasaükhyàpalaparimàõair.àrabdhe.'ti÷ayadar÷anàt./.dvitvasaükhyà.càõvor.vartamànà.dvyaõuke.'õutvam.àrabhate./.mahattvavat.tryaõukàdau.kàraõabahutvamahattvasamànajàtãyapracayebhyo.dãrghatvasyopattiþ./
Pdhs_8.7(131)                 aõutvavad.dvyaõuke.dvitvasaükhyàto.hrasvatvasyotpattiþ./.atha.tryaõukàdiùu.vartamànayor.mahattvadãrghatvayoþ.parsparataþ.ko.vi÷eùaþ.dvyaõukeùu.càõutvahrasvatvayor.iti./
Pdhs_8.7(131)                 tatràsti.mahattvadãrghatvayoþ.parasparato.vi÷eùah,.mahatsu.dãrgham.ànãyatàm.dãrgheùu.ca.mahad.ànãyatàm.iti.vi÷iùñavyavahàradar÷anàd.iti./
Pdhs_8.7(132.2-)              aõutvahrasvatvayos.tu.parasparato.vi÷eùas.taddar÷inàm.pratyakùa.iti./.tac.caturvidham.api.parimàõam.utpàdyam.à÷rayavinà÷àd.eva.vina÷yatãti.//

Pdhs_8.8(138.5-)              pçthaktvam.apoddhàravyavahàrakàraõam./.tat.punar.ekadravyam.anekadravyam.ca./.tasya.tu.nityànityatvaniùpattayaþ.saükhyayà.vyàkhyàtàþ./.etàvàüs.tu.vi÷eùaþ.ekatvàdivad.ekapçthaktvàdiùv.aparasàmànyàbhàvaþ.saükhyayà.tu.vi÷iùyate.tadvi÷iùñavyavahàradar÷anàd.iti.//

Pdhs_8.9(139.13-)             samyogaþ.samyuktapratyayanimittam./.sa.ca.dravyaguõakarmahetuþ./.dravyàrambhe.nirapekùas.tathà.bhavatãti.sàpekùebhyo.nirapekùebhya÷.ceti.vacanàt./.guõakarmàrambhe.tu.sàpekùaþ.samyuktasamavàyàd.agner.vai÷eùikam.iti.vacanàt./
Pdhs_8.9(139)                 atha.kathaülakùaõaþ.katividha÷.ceti./.apràptayoþ.pràptiþ.samyogaþ.sa.ca.trividhaþ.anyatarakarmajaþ.ubhayakarmajaþ.samyogaja÷.ca./.tatrànyatarakarmajaþ.kriyàvatà.niùkriyasya./
Pdhs_8.9(139)                 yathà.sthàõoþ.÷yenenna.vibhånàm.ca.mårttaiþ./.ubhayakarmajo.viruddhadikkriyayoþ.sannipàtaþ./.yathà.mallayor.meùàyor.và./.
Pdhs_8.9(139)                 samyogajas.tåtpannamàtrasya.cirotpannasya.và.niùkriyasya.kàraõasamyogibhir.akàraõaiþ.kàraõàkàraõasamyogapårvakaþ.kàryàkàryagataþ.samyogaþ./
Pdhs_8.9(140.2-)              sa.caikasmàd.dvàbhyàm.bahubhya÷.ca.bhavati./.ekasmàt.tàvat.tantuvãraõasamyogàt.dvitantukavãraõasamyogaþ./.dvàbhyàm.tantvàkà÷asamyogàbhyàm.eko.dvitantukàkà÷asamyogaþ./.bahubhya÷.ca.tantturãsamyogebhya.ekaþ.pañaturãsamyogaþ./
Pdhs_8.9(140)                 ekasmàc.ca.dvayor.utpattiþ./.katham./.yadà.pàrthivàpyayor.aõvoþ.samyoge.saty.anyena.pàrthivena.pàrthivasyànyenàpyena.càpyasya.yugapatsamyogau.bhavatas.tadà.tàbhyàm.samyogàbhyàm.pàrhtivàpye.dvyaõuke.yugapad.àrabhyete./
Pdhs_8.9(140)                 tato.yasmin.kàle.dvyaõukayoþ.kàraõaguõapårvakrameõa.råpàdyutpattiþ.tasminn.eva.kàle.itaretarakàraõàkàraõagatàt.samyogàd.itaretarakàyàkàryagatau.samyogau.yugapad.utpadyete./.kim.kàraõam./
Pdhs_8.9(140)                 kàraõasàyoginà.hy.akàraõena.kàryam.ava÷yam.samyujyate.iti.nyàyaþ.ataþ.pàrthivam.dvyaõukam.kàraõasamyoginàpyenàõunà.sambaddhyate.àpyam.api.dvyaõukam.kàraõsamyoginà.pàrthiveneti./
Pdhs_8.9(140)                 atha.dvyaõukayor.itaretarakàraõàkàraõasambaddhayoþ.katham.parasparataþ.sambandha.iti./.tayor.api.samyogajàbhyàm.samyogàbhyàm.sambandha.iti./.nàstyajaþ.samyogo.nityaparimaõóalavat.pçthaganabhidhànàt./
Pdhs_8.9(140)                 yathà.caturvidham.parimàõam.utpàdyam.uktvàha.nityam.parimaõóalam.ity.evam.anyatarakarmajàdisamyogam.utpàdyam.uktvà.pçthaïnityam.bråyàn.na.tv.evam.abravãt.tasmàn.nàstyajaþ.samyogaþ./
Pdhs_8.9(141.3-)              paramàõubhir.àkà÷àdãnàm.prade÷avçttir.anyatarakarmajaþ.samyogaþ./.vibhånàm.tu.parasparataþ.samyogo.nàsti.yutasiddhyabhàvàt./
Pdhs_8.9(141)                 sà.punar.dvayor.anyatarasya.và.pçthaggatimattvam.pçthagà÷rayà÷rayitvam.ceti./.vinà÷as.tu.sarvasya.samyogasyaikàrthasamavetàd.vibhàgàt.kvacid.esrayavinà÷àd.api./.katham./
Pdhs_8.9(141)                 yadà.tantvoþ.samyoge.satyanyataratantvàrambhake.aü÷au.karmotpadyate.tena.karmaõà.aü÷vantataràd.vibhàgaþ.kriyate.vibhàgàc.ca.tantvàrambhakasamyogavinà÷aþ.samyogavinà÷àt.tantuvinà÷as.tadvinà÷e.tadà÷ritasya.tantvantarasamyogasya.vinà÷a.iti.//

Pdhs_8.10(151.4-)             vibhàgo.vibhaktapratyayanimittam./.÷abdavibhàgahetu÷.ca./.pràptipårvikà.'pràptir.vibhàgaþ./.sa.ca.trividhaþ./.anyatarakarmaja.ubhayakarmajo.vibhàgaja÷.ca.vibhàga.iti./
Pdhs_8.10(151)                tatrànyatarakarmajobhayakarmajau.samyogavat./.vibhàgajas.tu.dvividhaþ.kàraõavibhàgàt.kàraõàkàraõavibhàgàc.ca./.tatra.kàraõavibhàgàt.tàvat.kàryàviùñe.kàraõe.karmotpannam.yadà.tasyàvayavàntaràd.vibhàgam.karoti.na.tadàkà÷àdide÷àt.yadà.tv.àkà÷àdide÷àd.vibhàgam.karoti.na.tadàvayavàntaràd.iti.sthitiþ./
Pdhs_8.10(151)                ato.'vayavakarmàvayavàntaràd.eva.vibhàgam.àrabhate.tato.vibhàgàc.ca.dravyàrambhakasamyogavinà÷aþ.tasmin.vinaùñe.kàraõàbhàvàt.kàryàbhàva.ity.avayavivinà÷aþ.tadà.kàraõayor.vartamàno.vibhàgaþ.kàryavinà÷avi÷iùñam.kàlam.svatantram.vàvayavam.apekùya.sakriyasyaivàvayavasya.kàryasamyuktàd.àkà÷àdide÷àd.vibhàgam.àrabhate.na.niùkriyasya.kàraõàbhàvàd.uttarasamyogànutpattàv.anupabhogyatvaprasaïgaþ.na.tu.tadavayavakarmàkà÷àdide÷àd.vibhàgam.karoti.tadàrambhakàlàtãtatvàt.prade÷àntarasamyogam.tu.karoty.eva.akçtasamyogasya.karmaõaþ.kàlàtyayàbhàvàd.iti./
Pdhs_8.10(151)                kàraõàkàraõavibhàgàd.api.katham./
Pdhs_8.10(152.1-)             yadà.haste.karmotpannam.avayavàntaràd.vibhàgam.akurvadàkà÷àdide÷ebhyo.vibhàgàn.àrabhya.prade÷àntare.samyogàn.àrabhate.tadà.te.kàraõàkàraõavibhàgàþ.karma.yàm.di÷am.prati.kàryàrambhàbhimukham.tàm.apekùya.kàryàkàryavibhàgàn.àrabhante.tadanantaram.kàraõàkàraõasamyogàc.ca.kàryàkàryasamyogàn.iti./
Pdhs_8.10(152)                yadi.kàraõavibhàgànantaram.kàryavibhàgotpattiþ.kàraõasamyogànantaram.kàryasamyogotpattiþ.nanv.evam.avayavàvayavinor.yutasiddhidoùaprasaïgaþ.iti./.na./
Pdhs_8.10(152)                yutasiddhyaparij¤ànàt./.sà.punar.dvayor.anyatarasya.và.pçthaggatimattvam.iyantu.nityànàm.anityànàm.tu.yuteùv.à÷rayeùu.samavàyo.yutasiddhir.iti./
Pdhs_8.10(152)                tvagindriya÷arãrayoþ.pçthaggatimattvam.nàsti.yuteùv.à÷rayeùu.samavàyostãti.paraspareõa.samyogaþ.siddhaþ./.aõvàkà÷ayos.tv.à÷rayàntaràbhàvepy.anyatarasya.pçthaggatimattvàt.samyogavibhàgau.siddhau./
Pdhs_8.10(152)                tantupañayor.anityayor.à÷rayàntaràbhàvàt.parasparataþ.samyogavibhàgàbhàva.iti./.digàdãnàm.tu.pçthaggatimattvàbhàvàd.iti.paraspareõa.samyogavibhàgàbhàva.iti./
Pdhs_8.10(152)                vinà÷as.tu.sarvasya.vibhàgasya.kùaõikatvàd.uttarasamyogàvadhisadbhàvàd.kùaõika.iti./
Pdhs_8.10(152)                na.tu.samyogavidyayor.eva.vibhàgas.tayor.eva.samyogàd.vinà÷o.bhavati.kasmàt.samyuktapratyayavadvibhaktapratyayànuvçttyabhàvàt.tasmàd.uttarasamyogàvadhisadbhàvàt.kùaõika.iti./
Pdhs_8.10(153.3-)             kvacic.cà÷rayavinà÷àd.eva.vina÷yatãti./.katham./
Pdhs_8.10(153)                yadà.dvitantukakàraõàvayave.aü÷au.karmotpannam.aü÷vantaràd.vibhàgàm.àrabhate.tadaiva.tantvantare.'pi.karmotpadyate.vibhàgàc.ca.tantvàrambhakasamyogavinà÷aþ.tantukarmaõà.tantvantaràd.vibhàgaþ.kriyate.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.10(153)                tato.yasminn.eva.kàle.vibhàgàt.tantusamyogavinà÷aþ.tasminn.eva.kàle.samyogavinà÷àt.tantuvinà÷as.tasmin.vinaùñe.tadà÷ritasya.tantvantaravibhàgasya.vinà÷a.iti./.evam.tarhy.uttaravibhàgànutpattiprasaïgaþ./
Pdhs_8.10(153)                kàraõavibhàgàbhàvàt./.tataþ.prade÷àntarasamyogavati.samyogàbhàva.ity.ato.virodhiguõàsambhavàt.karmaõa÷.cirakàlàvasthàyitvam.nityadravyasamavetasya.ca.nityatvam.iti.doùaþ./.katham./
Pdhs_8.10(153)                yadàpyadvyaõukàrambhakaparamàõau.karmotpannam.aõvantaràd.vibhàgam.karoti.tadaivàõvantare.'pi.karma.tato.yasminn.eva.kàle.vibhàgàd.dravyàrambhakasamyogavinà÷aþ.tadaivàõvantarakarmaõà.dvyaõukàõvor.vibhàgaþ.kriyate.tato.yasminn.eva.kàle.vibhàgàt.dvyuaõukàõusamyogasya.vinà÷aþ.tasminn.eva.kàle.samyogavinà÷àt.dvyaõukasya.vinà÷aþ
Pdhs_8.10(154)                tasmin.vinaùñe.tadà÷ritasya.dvyaõukàõuvibhàgasya.vinà÷aþ.tata÷.ca.virodhiguõàsambhavàn.nityadravyasamavetakarmaõo.nityatvam.iti./
Pdhs_8.10(154)                tantvaü÷vantaravibhàgàd.vibhàga.ity.adoùaþ./.à÷rayavinà÷àt.tantvor.eva.vibhàgo.vinaùño.na.tantvaü÷vantaravibhàga.iti.etasmàd.uttaro.vibhàgo.jàyate.aïgulyàkà÷avibhàgàc.charãràkà÷avibhàgavat.tasminn.eva.kàle.karma.samyogam.kçtvà.vina÷yatãty.adoùaþ./
Pdhs_8.10(154)                athavà.aü÷vantaravibhàgotpattisamakàlam.tasminn.eva.tantau.karmotpadyate.tatoü÷vantaravibhàgàt.tantvàrambhakasamyogavinà÷aþ.tantukarmaõà.ca.tantvantaràd.vibhàgaþ.kriyate.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.10(154)                tataþ.samyogavinà÷àt.tantuvinà÷aþ.tadvinà÷àc.ca.tadà÷ritayor.vibhàgakarmaõor.yugapadvinà÷aþ./.tantuvãraõayor.và.samyoge.sati.dravyànutpattau.pårvoktena.vidhànenà÷rayavinà÷asamyogàbhyàm.tantuvãraõavibhàgavinà÷a.iti.//

Pdhs_8.11(164.3)              paratvam.aparatvam.ca.paràparàbhidhànapratyayanimittam./.tat.tu.dvividham.dikkçtam.kàlakçtam.ca./.tatra.dikkçtam.digvi÷eùapratyàyakam./
Pdhs_8.11(164)                kàlakçtam.ca.vayobhedapratyàyakam./.tatra.dikkçtasyotpattir.abhidhãyate./.katham./.ekasyàm.di÷y.avasthitayoþ.piõóayoþ.samyuktasamyogabahvalpabhàve.saty.ekasya.draùñuþ.sannikçùñam.avadhim.kçtvà.etasmàd.viprakçùño.'yam.iti.paratvàdhàre.'sannikçùñà.buddhir.utpadyate./
Pdhs_8.11(164)                tatas.tàm.apekùya.pareõa.dikprade÷ena.samyogàt.paratvasyotpattiþ./.tathà.viprakçùñam.càvadhim.kçtvà.etasmàt.sannikçùñoyam.ity.aparatvàdhàre.itarasmin.sannikçùñà.buddhir.utpadyate./
Pdhs_8.11(164)                tatas.tàm.apekùyàpareõa.dikprade÷ena.samyogàd.aparatvasyotpattiþ./.kàlakçtayor.api.katham./
Pdhs_8.11(164)                vartamànakàlayor.aniyatadigde÷asamyuktayor.yuvasthavirayo.råóha÷ma÷rukàrka÷yabalipalitàdisànnidhye.saty.ekasya.draùñur.yuvànam.avadhim.kçtvà.sthivire.viprakçùñà.buddhir.utpadyate./
Pdhs_8.11(164)                tatas.tàm.apekùya.pareõa.kàlaprade÷ena.samyogàt.paratvasyotpattiþ./.sthaviram.càvadhim.kçtvà.yåni.sannikçùñà.buddhir.utpadyate./.tatas.tàm.apekùyàpareõa.kàlaprade÷ena.samyogàd.aparatvasyotpattir.iti./
Pdhs_8.11(164)                vinà÷as.tv.apekùàbuddhisamyogadravyavinà÷àt./.apekùàbuddhivinà÷àt.tàvad.utpanne.paratve.yasmin.kàle.sàmànyabuddhir.utpannà.bhavati.tato.'pekùàbuddher.vina÷yattà.sàmànyaj¤ànatatsambandhebhyaþ.paratvaguõabuddher.utpadyamànatety.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.11(165.4)              tato.'pekùàbuddher.vinà÷o.guõabuddhe÷.cotpattiþ.tato.'pekùàbuddhivinà÷àd.guõasya.vina÷yattà.guõaj¤ànatatsambandhebhyo.dravyabuddher.utpadyamànatety.ekaþ.kàlaþ./.tato.dravyabuddher.utpattir.guõasya.vinà÷a.iti./
Pdhs_8.11(165)                samyogavinà÷àd.api.katham./.apekùàbuddhisamakàlam.eva.paratvàdhàre.karmotpadyate.tena.karmaõà.dikpiõóavibhàgaþ.kriyate.apekùàbuddhitaþ.paratvasyotpattir.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.11(165)                tataþ.sàmànyabuddhier.utpattiþ.dikpiõóasamyogasya.ca.vinà÷aþ.tato.yasmin.kàle.guõabuddhir.utpadyate.tasminn.eva.kàle.dikpiõóasamyogavinà÷àd.guõasya.vinà÷aþ./.dravyavinà÷àd.api.katham./
Pdhs_8.11(165)                paratvàdhàràvayave.karmotpannam.yasminn.eva.kàle.'vayavàntaràd.vibhàgam.karoti.tasminn.eva.kàle.'pekùàbuddhir.utpadyate.tato.vibhàgàd.yasminn.eva.kàle.samyogavinà÷aþ.tasminn.eva.kàle.paratvam.utpadyate.tataþ.samyogavinà÷àd.dravyavinà÷aþ.tadvinà÷àc.ca.tadà÷ritasya.guõasya.vinà÷aþ./
Pdhs_8.11(165)                dravyàpekùàbuddhor.yugapadvinà÷àd.api.katham./.yadà.paratvàdhàràvayave.karmotpadyate.tadaivàpekùàbuddhir.utpadyate.karmaõà.càvayavàntaràd.vibhàgaþ.kriyate.paratvasyotpattir.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.11(166.1)              tato.yasminn.eva.kàle.'vayavavibhàgàd.dravyàrambhakasamyogavinà÷as.tasminn.eva.kàle.sàmànyabuddhir.utpadyate.tadanantaram.samyogavinà÷àd.dravyavinà÷aþ.sàmànyabuddhe÷.càpekùàbuddhivinà÷a.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.11(166)                tato.dravyàpekùàbuddhor.vinà÷àt.paratvasya.vinà÷aþ./.dravyasamyogavinà÷àd.api.katham./
Pdhs_8.11(166)                yadà.paratvàdhàràvayave.karmotpannam.avayavàntaràd.vibhàgam.karoti.tasminn.eva.kàle.piõóakarmàpekùàbuddhor.yugapad.utpattiþ.tato.yasminn.eva.kàle.paratvasyotpattis.tasminn.eva.kàle.vibhàgàd.dravyàrambhakasamyogavinà÷aþ.piõóakarmaõà.dikpiõóasya.ca.vibhàgaþ.kriyate.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.11(166)                tato.yasminn.eva.kàle.sàmànyabuddhir.utpadyate.tasminn.eva.kàle.dravyàrambhakasamyogavinà÷àt.piõóavinà÷aþ.piõóavinà÷àc.ca.piõóasamyogavinà÷aþ.tato.guõabuddhisamakàlam.piõóadikpiõóasamyogavinà÷àt.paratvasya.vinà÷aþ./
Pdhs_8.11(166)                samyogàpekùàbuddhor.yugapadvinà÷àd.api.katham./.yadà.paratvam.utpadyate.tadà.paratvàdhàre.karma.tato.yasminn.eva.kàle.paratvasàmànyabuddhir.utpadyate.tasminn.eva.kàle.piõóakarmaõà.dikpiõóavibhàgaþ.kriyate.tataþ.sàmànyabuddhito.'pekùàbuddhivinà÷o.vibhàgàc.ca.dikpiõóasamyogavinà÷a.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.11(166)                tataþ.samyogàpekùàbuddhivinà÷àt.paratvasya.vinà÷aþ./
Pdhs_8.11(167.1)              trayàõàm.samavàyyasamavàyinimittakàraõànàm.yugapad.vinà÷àd.api.katham./.yadàpekùàbuddhir.utpadyate.tadà.piõóàvayave.karma.tato.yasminn.eva.kàle.karmaõàvayavàntaràd.vibhàgaþ.kriyate.'pekùàbuddheþ.paratvasya.cotpattis.tasminn.eva.kàle.piõóe.'pi.karma.tato.'vayavavibhàgàt.piõóàrambhakasamyogavinà÷aþ.piõóakarmaõà.ca.dikpiõóavibhàgaþ.kriyate.sàmànyabuddhe÷.cotpattir.ity.ekaþ.kàlaþ./
Pdhs_8.11(167)                tataþ.samyogavinà÷àt.piõóavinà÷aþ.vibhàgàc.ca.dikpiõóasamyogavinà÷aþ.sàmànyaj¤ànàd.apekùàbuddher.vinà÷a.ity.etat.sarvam.yugapat.trayàõàm.samavàyyasamavàyinimittakàraõànàm.vinà÷àt.paratvasya.vinà÷a.iti.//

Pdhs_8.12(171.16)             buddhir.upalabdhir.j¤ànam.pratyaya.iti.paryàyàþ.//
Pdhs_8.12(172.13)             sà.cànekaprakàràrthànantyàt.pratyarthaniyatatvàc.ca.//
Pdhs_8.12(172.19)             tasyàþ.saty.apy.anekavidhatve.samàsato.dve.vidhe.vidyà.càvidyà.ceti./.tatràvidyà.caturvidhà.saü÷ayaviparyayànadhyavasàyasvapnalakùaõà.//

Pdhs_8.12.1.1(174.20)         saü÷ayas.tàvat.prasiddhànekavi÷eùayoþ.sàdç÷yamàtradar÷anàd.ubhayavi÷eùànusmaraõàd.adharmàc.ca.kiüsvid.ity.ubhayàvalambã.vimarùaþ.saü÷ayaþ./
Pdhs_8.12.1.1(174)            sa.ca.dvividhaþ.antar.bahi÷.ca./.antas.tàvat.àde÷ikasya.samyaïmithyà..coddi÷ya.punar.àdi÷atas.triùu.kàleùu.saü÷ayo.bhavati.kin.nu.samyaïmithyà.veti./
Pdhs_8.12.1.1(174)            bahir.dvividhaþ.pratyakùaviùaye.càpratyakùaviùaye.ca./
Pdhs_8.12.1.1(175.1)          tatràpratyakùaviùaye.tàvat.sàdhàraõaliïgadar÷anàd.ubhayavi÷eùànusmaraõàd.adharmàc.ca.saü÷ayo.bhavati./.yathà.'ñavyàm.viùàõamàtradar÷anàd.gaur.gavayo.veti./
Pdhs_8.12.1.1(175)            pratyakùàviùaye.'pi.sthàõupuruùayor.årdhvatàmàtrasàdå÷yadar÷anàt.vakràdivi÷eùànupalabdhitaþ.sthàõutvàdisàmànyavi÷eùànabhivyaktàv.ubhayavi÷eùànusmaraõàd.ubhayatràkçùyamàõasyàtmanaþ.pratyayo.dolàyate.kim.nu.khalv.ayam.sthàõuþ.syàt.puruùo.veti.//

Pdhs_8.12.1.2(177.10)         viparyayopi.pratyakùànumànaviùaya.eva.bhavati./
Pdhs_8.12.1.2(177)            pratyakùaviùaye.tàvat.prasiddhànekavi÷eùayoþ.pittakaphànilopahatendriyasyàyathàrthàlocanàt.asannihitaviùayaj¤ànajasaüskàràpekùàd.àtmamanasoþ.samyogàd.adharmàc.càtasmiüs.tad.iti.pratyayo.viparyayaþ./
Pdhs_8.12.1.2(177)            yathà.gavyevà÷va.iti./.asaty.api.pratyakùe.pratyakùàbhimàno.bhavati.yathà.vyapagataghanapañalamacalajalanidhisadå÷ambaram.aüjanacårõapuüja÷yàam.÷àrvaram.tama.iti./
Pdhs_8.12.1.2(177)            anumànaviùaye.'pi.bàùpàdibhir.dhåmàbhimatair.vahyanumàõam.gavayaviùàõadar÷anàc.ca.gaur.iti./
Pdhs_8.12.1.2(177)            trayãdar÷anaviparãteùu.÷àkyàdidar÷aneùv.idam.÷reya.iti.mithyàpratyayaþ.viparyayaþ.÷arãrendriyamanas.svàtmàbhimànaþ.kçtakeùu.nityatvadar÷anam.kàraõavaikalye.kàryotpattij¤ànam.hitam.upadi÷atsv.ahitam.itij¤ànam.ahitam.upadi÷atsu.hitam.itij¤ànam.//

Pdhs_8.12.1.3(182.1)          anadhyavasàyopi.pratyakùànumànaviùaya.eva.saüjàyate./.tatra.pratyakùaviùaye.tàvat.prasiddhàrtheùv.aprasiddhàryeùu.và.vyàsaïgàd.arhtitvàd.và.kim.ity.àlocanamàtram.anadhyavasàyaþ./
Pdhs_8.12.1.3(182)            yathà.vàhãkasya.panasàdiùv.anadhyavasàyo.bhavati./.tatra.sattàdravyatvapçthvãtvavçkùatvaråpavattvàdi÷àkhàdyapekùo.'dhyavasàyo.bhavati./
Pdhs_8.12.1.3(182)            panasatvam.api.panaseùv.anuvçttam.àüràdibhyo.vyàvçttam.pratyakùam.eva.kevalam.tåpade÷àbhàvàd.vi÷eùasaüj¤àpratipattir.na.bhavati./
Pdhs_8.12.1.3(182)            anumànaviùaye.'pi.nàrikeladvãpavàsinaþ.sàsnàmàtradar÷anàt.konu.khalv.ayam.pràõã.syàd.ity.anadhyavasàyo.bhavati.//

Pdhs_8.12.1.4(183.13)         uparatendriyagràmasya.pralãnamanaskasyendriyadvàreõaiva.yad.anubhavanam.mànasam.tat.svapnaj¤ànam./.katham./
Pdhs_8.12.1.4(183)            yadà.buddhipårvàd.àtmanaþ.÷arãravyàpàràd.ahani.khinnànàm.pràõinàm.ni÷i.vi÷ramàrtham.àhàrapariõàmàrtham.vàdçùñakàritaprayatnàpekùàd.àtmàntahkaraõasambandhàn.manasi.kriyàprabandhàd.antarhçdaye.nirindriye.àtmaprade÷e.ni÷calam.manas.tiùñhati.tadà.pralãnamanaska.ity.àkhyàyate
Pdhs_8.12.1.4(183)            pralãne.ca.tasminn.uparatendriyagràmo.bhavati.tasyàmavasthàyàm.prabandhena.pràõàpànasantànapravçttàv.àtmamanahsamyogavi÷eùàt.svàpàkhyàt.saüskàràc.cendriyadvàreõaivàsatsu.viùayeùu.pratyakùàkàram.svapnaj¤ànam.utpadyate./
Pdhs_8.12.1.4(184.1)          tat.tu.trividham./.saüskàrapàñavàddhàtudoùàd.adçùñàc.ca./
Pdhs_8.12.1.4(184)            tatra.saüskàrapàñavàt.tàvat.kàmã.krudho.và.yadà.yamartham.àdåta÷.cintayan.svapiti.tadà.saiva.cintàsantatiþ.pratyakùàkàrà.saüjàyate./
Pdhs_8.12.1.4(184)            dhàtudoùàd.vàtaprakçtis.taddåùito.và.àkà÷agamanàdãn.pa÷yati./.pittaprakçtiþ.pittadåùito.vàgniprave÷akanakaparvatàdãn.pa÷yati./
Pdhs_8.12.1.4(184)            ÷leùmaprakçtiþ.÷leùmadåùito.và.saritsamudraprataraõahimaparvatàdãn.pa÷yati./.
Pdhs_8.12.1.4(184)            yat.svayam.anubhåteùv.ananubhåteùu.và.prasiddhàrtheùv.aprasiddhàrtheùu.và.yac.chubhàvedakam.gajàrohaõacchattralàbhàdi.tat.sarvam.sàüskàràdharmàbhyàm.bhavati.viparãtam.ca.tailàbhyaüjanakharoùñàrohaõàdi.tat.sarvam.adharmasaüskàràbhyàm.bhavati./
Pdhs_8.12.1.4(184)            atyantàprasiddhàrtheùv.adçùñàd.eveti./
Pdhs_8.12.1.4(184)            svapnàntikam.yady.apy.uparatendriyagràmasya.bhavati.tathàpy.atãtasya.j¤ànaprabandhasya.pratyavekùaõàt.smçtir.eveti.bhavaty.eùà.caturividhà.'vidyeti.//


Pdhs_8.12.2(186.6)            vidyàpi.caturvidhà./.pratyakùalaiïgikasmçtyàrùalakùaõà.//

Pdhs_8.12.2.1(186.12)         tatràkùam.akùam.pratãtyotpadyate.pratakùam.[.5:.pratãtya.yad.utpadyate.tat.pratyakùam.]./
Pdhs_8.12.2.1(186)            akùàõãndriyàõi.ghràõarasanacakùustvakchrotramanàüsi.ùañ./.tad.dhi.dravyàdiùu.padàrtheùåtpadyate./
Pdhs_8.12.2.1(186)            dravye.tàvad.dvividhe.mahaty.anekadravyavattvodbhåtaråpaprakà÷acatuùñayasannikarùàd.dharmàdisàmagrye.ca.svaråpàlocanamàtram./
Pdhs_8.12.2.1(186)            sàmànyavi÷eùadravyaguõakarmavi÷eùaõàpekùàd.àtmamanaþ.sannikarùàt.pratyakùam.utpadyate.sad.dravyam.pçthivã.viùàõã.÷uklo.gaur.gacchatãti./
Pdhs_8.12.2.1(186)            råparasagandhaspar÷eùv.anekadravyasamavàyàt.svagatavi÷eùàt.svà÷rayasannikarùàn.niyatendriyanimittam.utpadyate./.tenaivopalabdhiþ./
Pdhs_8.12.2.1(187.1)          saükhyàparimàõapçthaktvasamyogavibhàgaparatvàparatvasnehadravatvavegakarmaõàm.pratyakùadravyasamavàyàc.cakùuþ.spar÷anàbhyàm.grahaõam./
Pdhs_8.12.2.1(187)            buddhisukhaduhkhecchàdveùaprayatnànàm.dvayor.àtmamanasoþ.samyogàd.upalabdhiþ./.bhàvadravyatvaguõatvakarmatvàdãnàm.upalabhyàdhàrasamavetànàm.à÷rayagràhakair.indriyair.grahaõam.ity.etad.asmadàdãnàm.pratyakùam./
Pdhs_8.12.2.1(187)            asmadvi÷iùñànàm.tu.yoginàm.yuktànàm.yogajadharmànugçhãtena.manasà.svàtmàntaràkà÷adikkàlaparamaõuvàyumanasassu.tatsamavetaguõakarmasàmànyavi÷eùeùu.samavàye.càvitatham.svaråpadar÷anam.utpadyate./
Pdhs_8.12.2.1(187)            viyuktànàm.puna÷.catuùñayasannikarùàd.yogajadharmànugrahasàmarthayàt.såkùmavyavahitaviprakçùñeùu.pratyakùam.utpadyate./
Pdhs_8.12.2.1(187)            tatra.sàmànyavi÷eùeùu.svaråpàlocanamàtram.pratyakùam.pramàõam.prameyà.dravyàdayaþ.padàrthàþ.pramànàtmà.pramitir.dravyàdiviùayam.j¤ànam./
Pdhs_8.12.2.1(187)            sàmànyavi÷eùaj¤ànotpattàv.avibhaktam.àlocanamàtram.pratyakùam.pramàõam.asmin.nànyatpramàõàntaram.asti.aphalaråpatvàt./
Pdhs_8.12.2.1(187)            athavà.sarveùu.padàrtheùu.catuùñayasannikarùàd.avitatham.avyapade÷yam.yajj¤ànam.utpadyate.tatpratyakùam.pramàõam.prameyà.dravyàdayaþ.padàrthàþ.pramàtàtmà.pramitir.guõadoùamàdhyasthyadar÷anam.iti.//

Pdhs_8.12.2.2(200.4)          liïgadar÷anàt.saüjàyamànam.laiïgikam.//

Pdhs_8.12.2.2(200.18)         liïgam.punaþ
Pdhs_8.12.2.2(200)            yadanumeyena.sambaddham.prasiddham.ca.tadanvite./
Pdhs_8.12.2.2(200)            tadabhàve.ca.nàsty.eva.talliïgam.anumàpakam.//
Pdhs_8.12.2.2(200)            viparãtam.ato.yat.syàd.ekena.dvitayena.và./
Pdhs_8.12.2.2(200)            viruddhàsiddhasandigdham.aliïgam.kà÷yapo.'bravãt.//

Pdhs_8.12.2.2(201.18)         yadanumeyenàrthena.de÷avi÷eùe.kàlavi÷eùe.và.sahacaritam.anumeyadharmànvite.cànyatra.sarvasminn.ekade÷e.và.prasiddham.anumeyaviparãte.ca.sarvasmin.pramàõato.'sad.eva.tadaprasiddhàrthasyànumàpakam.liïgam.bhavatãti.//

Pdhs_8.12.2.2(205.10)         vidhis.tu.yatra.dhåmas.tatràgnir.agnyabhàve.dhåmo.'pi.na.bhavatãti./.evam.prasiddhasamayasyàsandigdhadhåmadar÷anàt.sàhacaryànusmaraõàt.tadanantaram.agnyadhyavasàyo.bhavatãti./
Pdhs_8.12.2.2(205)            evam.sarvatra.de÷akàlàvinàbhåtam.itarasya.liïgam./.÷àstre.kàryàdigrahaõam.nidar÷anàrtham.kçtam.nàvadhàraõàrtham.kasmàdyåtir.ekadar÷anàt./
Pdhs_8.12.2.2(205)            tadyathà.adhvaryur.oü÷ràvayan.vyavahitasya.hotur.liïgam.candrodayaþ.samudravçddheþ.kumudavikà÷asya.ca.÷aradi.jalaprasàdo.'gastyodayasyeti./
Pdhs_8.12.2.2(205)            evamàdi.tat.sarvam.asyedam.iti.sambandhamàtravacanàt.siddham./.tat.tu.dvividham./.dçùñam.sàmànyato.dçùñam.ca./
Pdhs_8.12.2.2(205)            tatra.dçùñam.prasiddhasàdhyayor.atyantajàtyabhede.'numànam./.yathà.gavy.eva.sàsnàmàtram.upalabhya.de÷àntare.'pi.sàsnàmàtradar÷anàd.gavi.pratipattiþ./
Pdhs_8.12.2.2(206.1)          prasiddhasàdhyayor.atyantajàtibhede.liïgànumeyadharmasàmànyànuvçttito.'numànam.sàmànyato.dçùñam./
Pdhs_8.12.2.2(206)            yathà.karùakavaõigràjapuruùàõàm.ca.pravçtteþ.phalavattvam.upalabhya.varõà÷ramiõàm.api.dçùñam.prayojanam.anuddi÷ya.pravartamànànàm.phalànumànam.iti./
Pdhs_8.12.2.2(206)            tatra.liïgadar÷anam.pramàõam.pramitir.agnij¤ànam./.athavàgnij¤ànam.eva.pramàõam.pramitir.agnau.guõadoùamàdhyasthyadar÷anam.ity.etat.svani÷citàrtham.anumànam./

Pdhs_8.12.2.2.A(213.12)       ÷abdàdãnàm.apy.anumàne.'ntarbhàvaþ.samànavidhitvàt./
Pdhs_8.12.2.2.A(213)          yathà.prasiddhasamayasyàsandigdhaliïgadar÷anaprasiddhyanusmaraõàbhyàm.atãndriye.'rthe.bhavaty.anumànam.evam.÷abdàdibhyo.'pãti./
Pdhs_8.12.2.2.A(213)          ÷rutismçtilakùaõo.'py.àmnàyovaktçpràmàõyàpekùaþ.tadvacanàd.àmnàyapràmàõyam.liïgàc.cànityo.buddhipårvà.vàkyakçtir.vede.buddhipårvo.dadàtir.ity.uktatvàt.//

Pdhs_8.12.2.2.A(220.10)       prasiddhàbhinayasya.ceùñayà.pratipattidar÷anàt.tad.apy.anumànam.eva.//

Pdhs_8.12.2.2.A(220.17)       àptenàprasiddhasya.gavayasya.gavà.gavayapratipàdanàd.upamànam.àptavacanam.eva.//

Pdhs_8.12.2.2.A(223.1)        dar÷anàrthàd.arthàpattir.virodhy.eva.÷ravaõàd.anumitànumànam.//

Pdhs_8.12.2.2.A(225.10)       sambhavo.'py.avinàbhàvitvàd.anumànam.eva.//

Pdhs_8.12.2.2.A(225.14)       abhàvo.'py.anumànam.eva.yathotpannam.kàryam.kàraõasadbhàve.liïgam./.evam.anutpannam.kàryam.kàraõàsadbhàve.liïgam.//

Pdhs_8.12.2.2.A(230.24)       tathaivaitihyam.apy.avitatham.àptopade÷a.eveti.//

Pdhs_8.12.2.2.B(231.3)        pa¤càvayavena.vàkyena.svani÷citàrthapratipàdanàm.paràrthànumànam./.pa¤càvayavenaiva.vàkyena.saü÷ayitaviparyas.tàvyutpannànàm.pareùàm.svani÷citàrthapratipàdanam.paràrthànumànam.vij¤eyam.//

Pdhs_8.12.2.2.B(233.24)       avayavàþ.punaþ.pratij¤àpade÷anidar÷anànusandhànapratyàmnàyàþ./

Pdhs_8.12.2.2.B.1(233.25)     tatrànumeyodde÷o.'virodhã.pratij¤à./
Pdhs_8.12.2.2.B.1(234.1)      pratipipàdayiùitadharmavi÷iùñasya.dharmiõopade÷aviùayam.àpàdayitum.udde÷amàtram.pratij¤à./.yathà.dravyam.vàyur.iti./
Pdhs_8.12.2.2.B.1(234)        avirodhigrahaõàt.pratyakùànumànàbhyupagatasva÷àstrasvavacanavirodhino.nirastà.bhavanti./
Pdhs_8.12.2.2.B.1(234)        yathà.'nuùõo.'gnir.iti.pratyakùavirodhã.ghanam.ambaram.ity.anumànavirodhã.bràhmaõena.surà.peyety.àgamavirodhã.vai÷eùikasya.satkàryam.itibruvataþ.sva÷àstravirodhã.na.÷abdo.'rthapratyàyaka.iti.svavacanavirodhã.//

Pdhs_8.12.2.2.B.2(237.16)     liïgavacanam.apade÷aþ./.yadanumeyena.sahacaritam.tatsamànajàtãye.sarvatra.sàmànyena.prasiddham.tadviparãte.ca.sarvasminn.asad.eva.talliïgam.uktam.tasya.vacanam.apade÷aþ./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(237)        yathà.kriyàvattvàd.guõavattvàc.ca.tathà.ca.tadanumeye.'sti.tatsamànajàtãye.ca.sarvasmin.guõavattvam.asàrvasmin.kriyàvattvam./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(237)        ubhayam.apy.etad.adravye.nàsty.eva.tasmàt.tasya.vacanam.apade÷a.iti.siddham.//

Pdhs_8.12.2.2.B.2(238.9)      etenàsiddhaviruddhasandigdhànadhyavasitavacanànàm.anapade÷atvam.uktam.bhavati./.tatràsiddha÷.caturvidhaþ./.ubhayàsiddho.'nyataràsiddhaþ.tadbhàvàsiddho.'numeyàsiddha÷.ceti./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(238)        tatrobhayàsiddhaþ.ubhayor.vàdiprativàdinor.asiddhaþ.yathà.'nityaþ.÷abdaþ.sàvayavatvàd.iti./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(238)        anyataràsiddhaþ.yathà.'nityaþ.÷abdaþ.kàryatvàd.iti./.tadbhàvàsiddho.yathà.dhåmabhàvenàgnyadhigatau.kartavyàyàm.upanyasyamàno.vàùpe.dhåmabhàvenàsiddha.iti./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(238)        anumeyàsiddho.yathà.pàrthivam.dravyam.tamaþ.kçùõaråpavattvàd.iti./.yo.hy.anumeye.'vidyamàno.'pi.tatsamànajàtãye.sarvasmin.nàsti.tadviparãte.càsti.sa.viparãtasàdhanàd.viruddhaþ.yathà.yasmàd.viùàõã.tasmàd.a÷va.iti./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(238)        yas.tu.sann.anumeye.tatsamànàsamànajàtãyayoþ.sàdhàraõaþ.sann.eva.sa.sandehajanakatvàt.sandigdhaþ.yathà.yasmàd.viùàõã.tasmàd.gaur.iti./.ekasmiü÷.ca.dvayor.hetvor.yathoktalakùaõayor.viruddhayoþ.sannipàte.sati.saü÷ayadar÷anàd.ayam.anyaþ.sandigdha.iti.kecit./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        yathà.mårtatvàmårtatvam.prati.manasaþ.kriyàvattvàspar÷avattvayor.iti./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        nanv.ayam.asàdhàraõa.evàcàkùuùatvapratyakùatvavat.saühatayor.anyatarapakùàsambhavàt.tata÷.cànadhyavasita.it.vakùyàmaþ./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        nanu.÷àstre.tatratatrobhayathà.dar÷anam.saü÷ayakàraõam.apadi÷yata.iti.na.saü÷ayo.viùayadvaitadar÷anàt./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        saü÷ayotpattau.viùayadvaitadar÷anam.kàraõam.tulyabalatve.ca.tayoþ.parasparavirodhàn.nirõayànutpàdakatvam.syàn.na.tu.saü÷ayahetutvam.na.ca.tayos.tulyabalavattvam.asti.anyatarasyànumeyodde÷asyàgamabàdhitatvàd.ayam.tu.viruddhabheda.eva./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        ya÷.cànumeye.vidyamànas.tatsamànàsamànajàtãyayor.asann.eva.so.'nyataràsiddho.'nadhyavasàyahetutvàd.anadhyavasitaþ.yathà.satkàryam.utpatter.iti./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        ayam.aprasiddho.'napade÷a.iti.vacanàd.avaruddhaþ./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        nanu.càyam.vi÷eùaþ.saü÷ayahetur.abhihitaþ.÷àstre.tulyajàtãyeùv.arthàntarabhåteùu.vi÷eùasyobhayathà.dçùñatvàd.iti.nànyàrthatvàc.chabde.vi÷eùadar÷anàt./
Pdhs_8.12.2.2.B.2(239)        saü÷ayànutpattir.ity.ukte.nàyam.dravyàdãnàm.anyatamasya.vi÷eùaþ.syàc.chràvaõatvam.kim.tu.sàmànyam.eva.sampadyate.kasmàt.tulyajàtãyeùv.arthàntarabhåteùu.dravyàdibhedànàm.ekaika÷o.vi÷eùasyobhayathà.dçùñatvàd.ity.uktam.na.saü÷ayakàraõam.anyathà.ùañsv.api.padàrtheùu.saü÷ayaprasaïgàt.tasmàt.sàmànyapratyayàd.eva.saü÷aya.iti.//

Pdhs_8.12.2.2.B.3(246.14)     dvividham.nidar÷anam.sàdharmyeõa.vaidharmyeõa.ca./.tatrànumeyasàmànyena.liïgasàmànyasyànuvidhànadar÷anam.sàdharmyanidar÷anam./
Pdhs_8.12.2.2.B.3(246)        tadyathà.yat.kriyàvat.tad.dravyam.dçùñam.yathà.÷ara.iti./.anumeyaviparyaye.ca.liïgasyàbhàvadar÷anam.vaidharmyanidar÷anam./.tadyathà.yad.adravyam.tat.kriyàvan.na.bhavati.yathà.satteti.//

Pdhs_8.12.2.2.B.3(247.1)      anena.nidar÷anàbhàsà.nirastà.bhavanti./
Pdhs_8.12.2.2.B.3(247)        tadyathà.nityaþ.÷abdo.'måratvàt.yad.amårtam.dçùñam.tan.nityam.yathà.paramàõur.yathà.karma.yathà.sthàlã.yathà.tamaþ.ambaravad.iti.yad.dravyam.tat.kriyàvad.dçùñam.iti.ca.liïgànumeyobhayà÷rayàsiddhànanugataviparãtànugatàþ.sàdharmyanidar÷anàbhàsàþ./
Pdhs_8.12.2.2.B.3(247)        yad.anityam.tan.måratam.dçùñam.yathà.karma.yathà.paramàõur.yathàkà÷am.yathà.tamaþ.ghañavat.yan.niùkriyam.tad.adravya¤.ceti.liïgànumeyobhayàvyàvçttà÷rayàsiddhàvyàvçttaviparãtavyàvçttà.vaidharmyanidar÷anàbhàsà.iti.//

Pdhs_8.12.2.2.B.4(249.7)      nidar÷ane.'numeyasàmànyena.saha.dçùñasysa.liïgasàmànyasyànumeye.'nvànayanam.anusandhànam./
Pdhs_8.12.2.2.B.4(249)        anumeyadharmàtratvenàbhitam.liïgasàmànyam.anupalabdha÷aktikam.nidar÷ane.sàdhyadharmasàmànyena.saha.dçùñam.anumeye.yena.vacanenànusandhãyate.tadanusandhànam./.tathà.ca.vàyuþ.kriyàvàn.iti./
Pdhs_8.12.2.2.B.4(249)        anumeyàbhàve.ca.tasyàsattvam.upalabhya.na.ca.tathà.vàyur.niùkriya.iti.//

Pdhs_8.12.2.2.B.5(250.25)     anumeyatvenoddiùñe.càni÷cite.ca.pareùàm.ni÷cayàpàdanàrtham.pratij¤àyàþ.punar.vacanam.praptyàmnàyaþ./
Pdhs_8.12.2.2.B.5(251.2)      pratipàdyatvenoddiùñe.càni÷cite.ca.pareùàm.hetvàdibhir.avayavair.àhita÷aktãnàm.parisamàptena.vàkyena.ni÷cayàpàdanàrtham.pratij¤àyàþ.punar.vacanam.pratyàmanàyaþ./.tasmàd.dravyam.eveti./
Pdhs_8.12.2.2.B.5(251)        na.hy.etasmin.na.sati.pareùàm.avayavànàm.samastànàm.vyastànàm.và.tadarthavàcakatvam.asti.gamyamànàrthatvàd.iti.cen.na.atiprasaïgàt./
Pdhs_8.12.2.2.B.5(251)        tathàhi.pratij¤ànantaram.hetumàtràbhidhànam.kartavyam.viduùàmanvayavyatirekasmaraõàt.tadarthàvagatir.bhaviùyatãti.tasmàd.atraivàrthaparisamàptiþ./
Pdhs_8.12.2.2.B.5(251)        katham.anityaþ.÷abda.ity.anenàni÷citànityatvamàtravi÷iùñaþ.÷abdaþ.kathyate.prayatnànantarãyakatvàd.ity.anenànityatvasàdhanadharmamàtram.abhidhãyate./
Pdhs_8.12.2.2.B.5(251)        iha.yat.prayatnànantarãyakam.tadanityam.dçùñam.yathà.ghaña.ity.anena.sàdhyasàmànyena.sàdhanasàmànyasyànugàmamàtram.ucyate./
Pdhs_8.12.2.2.B.5(251)        nityam.aprayatnànantarãyakam.dçùñam.yathàkà÷am.ity.anena.sàdhyàbhàvena.sàdhanasyàsattvam.pradar÷yate./
Pdhs_8.12.2.2.B.5(251)        tathà.ca.prayatnànantarãyakaþ.÷abdo.dçùño.na.ca.tathàkà÷avad.aprayatnànantarãyakaþ.÷abda.ity.anvayavyatirekàbhyàm.dçùñasàmarthyasya.sàdhanasàmànyasya.÷abde.'nusandhànam.gamyate.tasmàd.anityaþ.÷abda.ty.anenànitya.eva.÷abda.iti.pratipipàdayiùitàrthaparisamàptir.gamyate.tasmàt.pa¤càvayavenaiva.vàkyena.pareùàm.svani÷citàrthaprtipàdanam.kriyate.ity.etat.paràrthànumànam.siddham.iti.//

Pdhs_8.12.2.2.C(255.23)       vi÷eùadar÷anajam.avadhàraõaj¤ànam.saü÷ayavirodhã.nirõayaþ./.etad.eva.pratyakùam.anumànam.và./
Pdhs_8.12.2.2.C(255)          yad.vi÷eùadar÷anàt.saü÷ayavirodhy.utpadyate.sa.pratyakùanirõayaþ./
Pdhs_8.12.2.2.C(255)          yathà.sthàõupuruùayor.årdhvatàmàtrasàdç÷yàlocanàd.vi÷eùeùv.apratyakùeùåbhayavi÷eùànusmaraõàt.kim.ayam.sthàõupuruùo.veti.saü÷ayotpattau.÷irahpàõyàdidar÷anàt.puruùa.evàyam.ity.avadhàraõaj¤ànam.pratyakùanirõayaþ./
Pdhs_8.12.2.2.C(255)          viùàõamàtradar÷anàd.gaur.gavayo.veti.saü÷ayotpattau.sàsnàmàtradar÷anàd.gauru.evàyam.ity.avadhàraõaj¤ànam.anumànanirõaya.iti.//

Pdhs_8.12.2.3(256.17)         lïgadar÷anecchànusmaraõàdyapekùàd.àtmamanasoþ.samyogavi÷eùàt.pañvàbhyàsàdarapratyayajanitàc.ca.saüskàràd.dçùña÷rutànubhåteùv.artheùu.÷eùànuvyavasàyecchànusmaraõadveùahetur.atãtaviùayà.smçtir.iti.//

Pdhs_8.12.2.4(258.1)          àmnàyavidhàtqõàm.çùãõàm.atãtànàgatavartamàneùv.atãndriyeùv.artheùu.dharmàdiùu.granthopanibaddheùv.anupanibaddheùu.càtmamanasoþ.samyogàd.dharmavi÷eùàc.ca.yat.pràtibham.yathàrthanivedanam.j¤ànam.utpadyate.tadàrùam.ity.àcakùate./
Pdhs_8.12.2.4(258)            tat.tu.prastàreõa.devarùãõàm.kadàcid.eva.laukikànàm.yathà.kanyakà.bravãti.÷vo.me.bhàtà.''ganti.hçdayam.me.kathayatãti.//

Pdhs_8.12.2.5(258.21)         siddhadar÷anam.na.j¤ànàntaram.kasmàt.prayatnapårvakam.aüjanapàdalopakhaógagulikàdisiddhànàm.dç÷yadraùñqõàm.såkùmavyavahitaviprakçùñeùv.artheùu.yad.dar÷anam.tat.pratyakùam.eva./
Pdhs_8.12.2.5(259.1)          atha.divyàntarikùabhaumànàm.pràõinàm.grahanakùatrasa¤vàràdinimittam.dharmàdharmavipàkadar÷anam.iùñam.tad.apy.anumànam.eva./
Pdhs_8.12.2.5(259)            atha.liïgànapekùam.dhramàdiùu.dar÷anam.iùñam.tad.api.pratyakùàrùayor.anyatarasminn.atarbhåtam.ity.evam.buddhir.iti.//

Pdhs_8.13(259.15)             anugrahalakùaõam.sukham./.sragàdyabhipretaviùayasànnidhye.satãùñopalabdhãndriyàrthasannikarùàd.dharmàdyapekùàd.àtmamanasoþ.samyogàd.anugrahàbhiùvaïganayanàdiprasàdajanakam.utpadyate.tat.sukham./
Pdhs_8.13(259)                atãteùu.viùayeùu.smçtijam./.anàgateùu.saïkalpajam./.yat.tu.viduùàm.asatu.viùayànusmaraõechàsaïkalpeùv.àvirbhavati.tad.vidyà÷amasantoùadharmavi÷eùanimittam.iti.//

Pdhs_8.14(260.19)             upaghàtalakùaõam.duhkham./
Pdhs_8.14(260)                viùàdyanabhipretaviùayasànnidhye.satyaniùñopalabdhãndriyàrthasannikarùàd.adharmàdyapekùàd.àtmamanasoþ.samyogàd.yad.amarùopaghàtadainyanimittam.utpadyate.tad.duhkham./
Pdhs_8.14(260)                atãteùu.sarpavyàghràcauràdiùu.smçtijam./.anàgateùu.saïkalpajam.iti.//

Pdhs_8.15(261.6)              svàrtham.paràrtham.và.'praptapràrthanecchà./.sà.càtmamanasoþ.samyogàt.sukhàdyapekùàt.smçtyapekùàd.votpadyate./
Pdhs_8.15(261)                prayatnasmçtidhamàdharmahetuþ./.kàmo.'bhilàùaþ.ràgaþ.saïkalpaþ.kàruõyam.vairàgyam.upadhà.bhàva.ity.evam.àdaya.icchàbhedàþ./.maithunecchà.kàmaþ./
Pdhs_8.15(261)                abhyavahàrecchàbhilàùaþ./.punaþ.punar.viùayànuraüjanecchà.ràgaþ./.anàsannakriyecchà.saïkalpaþ./.svàrtham.anapekùya.paraduhkhaprahàõecchà.kàruõyam./
Pdhs_8.15(261)                doùadar÷anàd.viùayatyàgecchà.vairàgyam./.parava¤vanecchà.upadhà./.antarnigåóhecchà.bhàvaþ./.cikãrùàjihãrùety.àdikriyàbhedàd.icchàbhedà.bhavanti.//

Pdhs_8.16(262.14)             prajvalanàtmako.dveùaþ./.yasmin.sati.prajvalitam.ivàtmànam.manyate.sa.dveùaþ./.sa.càtammanasoþ.samyogàd.duhkhàpekùàt.smçtyapekùàd.votpadyate./
Pdhs_8.16(262)                prayatnasmçtidharmàdharmahetuþ./.krodho.drohaþ.manyur.akùam.àmarùa.iti.dveùabhedàþ.//

Pdhs_8.17(263.3)              prayatnaþ.saürambha.utsàha.iti.prayàyàþ./.sad.vividho.jãvanapårvaþ.icchàdveùapårvaka÷.ca./.tatra.jãvanapårvakh;.suptasya.pràõàpànasantànaprerakaþ.prabodhakàle.càntahkaraõasyendriyàntarapràptihetuþ./
Pdhs_8.17(263)                asya.jãvanapårvakasyàtmamanasoþ.samyogàd.dharmàdharmàpekùàd.utpattiþ./.itaras.tu.hitàhitapràptiparhihàrasamarthasya.vyàpàrasya.hetuþ.÷arãravidhàraka÷.ca./
Pdhs_8.17(263)                sa.càtammanasoþ.samyogàd.icchàpekùàd.dveùàpekùàd.votpadyate.//

Pdhs_8.18(263.25)             gurutvam.jalabhåmyoþ.patanakarmakàraõam./.apratyakùam.patanakarmànumeyam.samyogaprayatnasàüskàravirodhi./.asya.càbàdiparamàõuråpàdivan.nityànityatvaniùpattayaþ.//

Pdhs_8.19(264.23)             dravatvam.syandanakarmakàraõam./.tridravyavçtti./.tat.tu.dvividham.sàüsiddhakam.naimittikam.ca./.sàüsiddhikam.apàm.vi÷eùaguõaþ./.naimittikam.pçthivãtejasoþ.sàmànyaguõaþ./
Pdhs_8.19(264)                sàüsiddhikasya.gurutvavan.nityànityatvaniùpattayaþ./.saïghàtadar÷anàt.sàüsiddhikam.ayuktam.iti.cen.na./.
Pdhs_8.19(264)                divyena.tejasà.samyuktànàm.àpyànàm.paramàõånàm.parasparam.samyogo.dravyàrambhakaþ.saïghàtàkhyaþ.tena.paramàõudravatvapratibandhàt.kàrye.himakarakàdau.dravatvànupattiþ./
Pdhs_8.19(265.3)              naimittikam.ca.pçthivãtejasor.agnisamyogajam./
Pdhs_8.19(265)                katham.sarpir.jatumadhåcchiùñàdãnàm.kàraõeùu.paramàõuùv.agnisamyogàd.vegàpekùàt.karmotpattau.tajjebhyo.vibhàgebhyo.dravyàrambhakasamyogavinà÷àt.kàryadravyanivçttàv.agnisamyogàdauùõyàpekùàt.svatantreùu.paramàõuùu.dravatvam.utpadyate.tatas.teùu.bhoginàm.adçùñàpekùàd.àtmàõusamyogàt.karmotpattau.tajjebhyaþ.samyogebhyo.dyåõukàdiprakrameõa.kàryadravyam.utpadyate.tasmiü÷.ca.råpàdyutpattisamakàlam.kàraõaguõaprakrameõa.dravatvam.utpadyata.iti.//

Pdhs_8.20(266.16)             sneho.'pàm.vi÷eùaguõaþ./.up.to.here
                              saügrahamçjàdihetuþ./
                              asyàpi.gurutvavan.nityànityatvaniùpattayaþ.//
                              
Pdhs_8.21(266.23)             saüskàras.trividho.vego.bhàvanà.sthitisthàpaka÷.ca./
                              tatra.vego.mårtimatsu.pa¤vasu.dravyeùu.nimittavi÷eùàpekùàt.karmaõo.jàyate.niyatadikkriyàprabandhahetuþ.spar÷avad.dravyasamyogavi÷eùavirodhã.kvacit.kàraõaguõapårvakrameõotpadyate./
                              bhàvanàsaüj¤akas.tv.àtmaguõo.dçùña÷rutànubhåteùv.artheùu.smçtipratyabhij¤ànahetur.bhavati.j¤ànamad.aduhkhàdivirodhã./
                              pañvabhyàsàdarapratyayajaþ.pañupratyayàpekùàd.àtmamanasoþ.samyogàd.à÷carye.'rthe.pañuþ.saüskàràti÷ayo.jàyate./
                              yathà.dàkùiõàty.asyoùñradar÷anàd.iti./
                              vidyà÷ilpavyàyàmàdiùv.abhyasyamàneùu.tasminn.evàrthe.pårvapårvasaüskàram.apekùamàõàd.uttarottarasmàt.pratyayàd.àtmamanasoþ.samyogàt.saüskàràti÷ayo.jàyate./
                              prayatnena.mana÷.cakùuùi.sthàpayitvà.'pårvam.artham.didåkùamàõasya.vidyut.sampàtadar÷anavad.àdarapratyayaþ.tam.apekùamàõàd.àtmamanasoþ.samyogàt.saüskàràti÷ayo.jàyate./
                              yathà.devahraderàjatasauvarõapadmadar÷anàd.iti./
                              sthitisthàpakas.tu.spar÷avad.dravyeùu.vartamàno.ghanàvayavasannive÷avi÷iùñeùu.kàlàntaràvasthàyiùu.svà÷rayam.anyathàkçtam.yathàvasthitam.sthàpayati./
                              sthàvarajaïgamavikàreùu.dhanuh÷àkhà÷çïgadantàsthisåtravastràdiùu.bhugnasaüvartiteùu.sthitisthàpakasya.kàryam.saülakùyate./
                              nityànityatvaniùpattayosyàpi.gurutvavat.//
                              
Pdhs_8.22(272.8)              dharmaþ.puruùaguõaþ./
                              kartuþ.priyahitamokùahetuþ.atãndiryo.'ntyasukhasaüvij¤ànavirodhã.puruùàntahkaraõasamyogavi÷uddhàbhisandhijaþ.varõà÷ramiõàm.pratiniyatasàdhananimittaþ./
                              tasya.tu.sàdhanàni.÷rutismçtivihitàni.varõà÷ramiõàm.sàmànyavi÷eùabhàvenàvasthitàni.dravyaguõakarmàõi./
                              tatra.sàmànyàni.dharme.÷raddhà.ahiüsà.bhåtahitatvam.satyavacanam.asteyam.brahamacaryam.anupadhà.krodhavarjanam.abhiùecanam.÷icidravyasevanam.vi÷iùñadevatàbhaktir.upavàso.'pramàda÷.ca./
                              bràhmaõakùaciyavai÷yànàmijyàdhyayanadànàni.bràhmaõasya.vi÷iùñàni.pratigrahàdhyàpanayàjanàni.svavarõavihità÷.ca.saüskàràþ./
                              kùatriyasya.samyak.prajàpàlanam.asàdhunigraho.yuddheùv.anivartanam.svakãyà÷.ca.saüskàràþ./
                              vai÷yasya.kriyavikrayakçùipa÷upàlanàni.svakãyà÷.ca.saüskàràþ./
                              ÷ådrasya.pårvavarõapàratantryam.amantrikà÷.ca.kriyàþ./
                              à÷ramiõàm.tu.brahmacàriõo.gurukulanivàsinaþ.sva÷àstravihitàni.guru÷u÷råùàgnãndhanabhaikùyàcaraõàni.madhumàüsadivàsvapnàüjanàbhya¤ajanàdivarjanam.ca./
Pdhs_8.22(273.1)              vidyàvratasnàtakasya.kçtadàrasya.gçhasthasya.÷àlãnayàyàvaravçttyupàrjitair.arthair.bhåtamanuùyadevapitçbrahmàkhyànàm.pa¤vànàm.mahàyaj¤ànam.sàyampràtaranuùñhànam.ekàgnividhànena.pàkayaj¤asaüsthànàm.ca.nityànàm.÷aktau.vidyamànàyàm.agnyàdheyàdãnàm.ca.haviryaj¤asaüsthànàm.agniùñomàdãnàm.somayaj¤asaüsthànàm.ca./
                              çtvantareùu.brahmacaryam.apatyotpàdanam.ca./
                              brahmacàriõo.gçhasthasya.và.gràmàn.nirgatasya.vanavàso.valkakàjinake÷a÷ma÷runakharomadhàraõam.ca./
                              vanyahutàtithi÷eùabhojanàni.vànaprasthasya./
                              trayàõàm.anyatamasya.÷raddhàvataþ.sarvabhåtebhyo.nityam.abhayam.dattvà.samnyasya.svàni.karmàõi.yamaniyameùv.apramattasya.ùañpadàrthaprasaükhyànàd.yogaprasàdhanam.pravrajitasyeti./
                              dçùñam.prayojanam.anuddi÷yaitàni.sàdhanàni.bhàvaprasàdam.càpekùyàtmamanasoþ.samyogàd.dharmotpattir.iti.//
                              
Pdhs_8.23(280.4)              adharmo.'py.àtmaguõaþ./
                              kartur.ahitapratyavàyahetur.atãndriyo.'ntyaduhkhasaüvij¤ànavirodhã./
                              tasya.tu.sàdhanàni.÷àstre.pratiùiddhàni.dharmasàdhanaviparãtàni.hiüsànçtasteyàdãni.vihitàkaraõam.pramàda÷.caitàni.duùñàbhisandhim.càpekùyàtmamanasoþ.samyogàd.adharmasyotpattiþ.//
                              
Pdhs_8.24(280.20)             aviduùo.ràgadveùavataþ.pravartakàddharmàt.prakçùñàt.svalpàdharmasahitàt.brahmendraprajàpatipitçmanuùyalokeùv.à÷ayànuråpair.iùña÷arãrendriyaviùayasukhàdibhir.yogo.bhavati./
                              tathà.prakçùñàd.adharmàt.svalpadharmasahitàt.pretatiryagyonisthàneùv.aniùña÷arãrendriyaviùayaduhkhàbhir.yogo.bhavati./
Pdhs_8.24(281.1)              evam.pravçttilakùaõàd.dharmàd.adharmasahitàd.devamanuùyatiryaïnàrakeùu.punaþ.punaþ.saüsàrabandho.bhavati.//

Pdhs_8.24(281.19)             j¤ànapårvakàt.tu.kçtàd.asaükalpitaphalàd.vi÷uddhe.kule.jàtasya.duhkhavigamopàyajij¤àsor.àcàryam.upasaïgamyotpannaùañpadàrthatattvaj¤ànasyàj¤ànanivçttau.viraktasya.ràgadveùàdyabhàvàt.tajjayor.dharmàdharmayor.anutpattau.pårvasaïcitayo÷.copabhogàn.nirodhe.santoùasukham.÷arãraparicchedam.cotpadya.ràgàdinivçttau.nivçttilakùaõaþ.kevalo.dharmaþ.paramàrthadar÷anajam.sukham.kçtvà.nivartate./
                              tadà.nirodhàt.nirbãjasyàt.manaþ.÷arãràdinivçttiþ.punaþ.÷arãràdyanutpattau.dagdhendhanànalavadupa÷amo.mokùa.iti.//
                              
Pdhs_8.24(287.17)             ÷abdo.'mbaraguõaþ.÷rotragràhyaþ.kùaõikaþ.kàryakàraõobhayavirodhã.samyogavibhàga÷abdajaþ.prade÷avçttiþ.samànàsamànajàtãyakàraõaþ./
                              sa.dvividho.varõalakùaõo.dhvanilakùaõa÷.ca./
                              tatra.akàràdirvarõalakùaõaþ.÷aïkhàdinimitto.dhvanilakùaõa÷.ca./
                              tatra.varõalakùaõasyotpattir.àtmamanasoþ.samyogàt.smçtyapekùàd.varõoccàraõecchà.tadanantaram.prayatnas.tam.apekùamàõàd.àtmavàyusamyogàd.vàyau.karma.jàyate.sa.cordhvam.gacchan.kaõñhàdãn.abhihanti.tataþ.sthànavàyusamyogàpekùamàõàt.sthànàkà÷asamyogàt.varõotpattiþ./
Pdhs_8.24(288.2)              avarõalakùaõo.'pi.bherãdaõóasamyogàpekùàd.bheryàkà÷asamyogàd.utpadyate./
                              veõuparvavibhàgàd.veõvàkà÷avibhàgàc.ca.÷abdàc.ca.samyogavibhàganiùpannàdvãcãsantànavac.chabdasantàna.ity.evamõ.santànena.÷rotraprade÷am.àgatasya.grahaõam.÷rotra÷abdayor.gamanàgamanàbhàvàd.apràptasya.grahaõam.nàsti.prari÷eùàt.santànasiddhir.iti.//
                              
Pdhs_8.0(288.9)               pra÷astapàdabhàùye.guõapadàrthaþ.samàptaþ.//


*******************************************************************


Pdhs_9.0(290.1)               atha.karmapadàrthaniråpaõam./

Pdhs_9.1(290.2)               utkùepaõàdãnàm.pa¤cànàm.api.karmatvasambandhaþ./
                              ekadravyavattvam.kùaõikatvam.mårtadravyavçttitvam.aguõavattvam.gurutvadravatvaprayatnasamyogajatvam.svakàryasamyogavirodhitvam.samyogavibhàganirapekùakàraõatvam.asamavàyikàraõatvam.svaparà÷rayasamavetakàryàrambhakatvam.samànajàtãyànàrambhakatvam.dravyànàrambhakatvam.ca.pratiniyatajàtiyogitvam./
                              digvi÷iùñakàryàrambhakatvam.ca.vi÷eùaþ.//
                              
Pdhs_9.2.1(291.10)            tatrotkùepaõam.÷arãràvayaveùu.tat.sambaddheùu.ca.yad.årdhvabhàgibhiþ.prade÷aiþ.samyogakàraõam.adhobhàgbhi÷.ca.prade÷aiþ.vibhàgakàraõam.karmotpadyate.gurutvaprayatnasamyogebhyas.tad.utkùepaõam.//

Pdhs_9.2.1(291.17)            tad.viparãtasamyogavibhàgakàraõam.karmàpakùepaõam.//

Pdhs_9.2.2(291.21)            çjuno.dravyasyàgràvayvànàm.tad.de÷air.vibhàgaþ.samyoga÷.ca.målaprade÷air.yena.karmaõàvayavã.kuñilaþ.saüjàyate.tad.àku¤canam.//

Pdhs_9.2.2(292.3)             tadviprayayeõa.samyogavibhàgotpattau.yena.karmaõàvayavã.çjuþ.sampadyate.tat.prasàraõam.//

Pdhs_9.2.3(292.6)             yad.aniyatadikprade÷asamyogavibhàgakàraõam.tad.gamanam.iti.//

Pdhs_9.3(292.8)               etat.pa¤cavidham.api.karma.÷arãràvayaveùu.tat.sambaddheùu.ca.sat.pratyayam.asat.pratyayam.ca.yad.anyat.tad.apratyayam.eva.teùv.anyeùu.ca.tad.gamanam.iti./
                              karmaõàm.jàtipa¤cakatvam.ayuktaügamanàvi÷eùàt./
                              sarvam.hi.kùaõikam.karma.gamanamàtram.utpannam.svà÷rayasyordhvam.adhis.tiryag.vàpy.aõumàtraiþ.prade÷aiþ.samyogavibhàgàtn.karoti.sarvatra.gamanapratyayo.'vusiùñas.tasmàd.gamanam.eva.sarvam.iti./
                              na.varga÷aþ.pratyayànuvçttivyàvçttidar÷anàt.ihotkùepaõam.paratràpakùepaõam.ity.evam.àdi.sarvatra.varga÷aþ.pratyayànuvçttivyàvçttã.dçùñe.tad.dhetuþ.sàmànyavi÷eùabhedo.'vagamyate./
                              teùàm.udàdyupasargavi÷eùàt.pratiniyatadigvi÷iùñakàryàrambhatvàd.upalakùaõabhedo.'pi.siddhaþ./
                              evam.api.pa¤caivety.avadhàraõànupapattiþ./
                              niùkràmaõaprave÷anàdiùv.api.varga÷aþ.pratyayànuvçttivyàvçttidar÷anàt./
                              yady.utkùepaõàdiùu.sarvatra.varga÷aþ.pratyayànuvçttivyàvçttidar÷anàj.jàtibheda.iùyate.evam.ca.niùkramaõaprave÷anàdiùv.api./
                              kàryabhedàt.teùu.pratyayànuvçttivyàvçttã.iti.cet.na.utkùepaõàdiùv.api.kàryabhedàd.eva.pratyayànuvçttivyàvçttiprasaïgaþ./
                              atha.samàne.varga÷aþ.pratyayànuvçttivyàvçttisadbhàve.utkùepaõàdãnàm.eva.jàtibhedo.na.niùkramaõàdãnàm.ity.atra.vi÷eùahetur.astãti.na.jàtisaïkaraprasaïgàt./
                              niùkramaõàdãnàm.jàtibhedàt.pratyayànuvçttivyàvçttau.jàtisaïkaraþ.prasajyate./
                              katham.dvayor.draùñror.ekasmàd.apavarakàdapavarakàntaram.gacchato.yugapan.niùkramaõaprave÷anapratyayau.dçùñau.tathà.dvàraprade÷e.pravi÷ati.niùkràmatãti.ca./
                              yadà.tu.pratisãràdyapanãtam.bhavati.tadà.na.prave÷anapratyayo.nàpi.niùkramaõapratyayaþ.kin.tu.gamanapratyaya.eva.bhavati./
                              tathà.nàlikàyàm.vaü÷apattràdau.patati.bahånàm.draùñqõàm.yugapadbhramaõapatanaprave÷anapratyayà.dçùñà.iti.jàtisaïkaraprasaïgaþ./
                              na.caivam.utkùepaõàdiùu.pratyayasaïkaro.dçùñaþ.tasmàd.utkùepaõàdãnàm.eva.jàtibhedàt.pratyayànuvçttivyàvçttã.niùkramaõàdãnàm.tu.kàryabhedàd.iti./
                              katham.yugapat.prayayabheda.iti.cet./
                              atha.matam.yathà.jàtisaïkaro.nàsit.evam.anekakarmasamàve÷o.'pi.nàstãty.ekasmin.karmaõi.yugapad.draùñqõàm.bhramaõapatanaprave÷anapratyayàþ.katham.bhavantãti./
                              atra.bråmaþ.na.avayavàvayavinor.digvi÷iùñasamyogavibhàgànàm.bhedàt./
Pdhs_9.3(294.1)               yo.hi.draùñà.avayavànàm.pàr÷vataþ.paryàyeõa.dikprade÷aiþ.samyogavibhàgàn.pa÷yati.tasya.bhramaõapratyayo.bhavti.yo.hy.avayavini.årdhvaprade÷air.vibhàgam.adhaþ.samyogam.càvekùate.tasya.patanapratyayo.bhavati./
                              yaþ.punar.nàlikàntar.de÷e.samyogam.bahir.de÷e.ca.vibhàgam.pa÷yati.tasya.prave÷anapratyayo.bhavatãti.siddhaþ.kàryabhedàn.niùkramaõàdãnàm.pratyayabheda.iti./
                              bhavatåtkùepaõàdãnàm.jàtibhedàt.pratyayabhedaþ.niùkramaõàdãnàm.tu.kàryabhedàd.iti.//
                              
Pdhs_9.3(296.1)               atha.gamanatvam.kim.karmatvaparyàyaþ.àhosvid.aparam.sàmànyam.iti./
                              kutas.te.saü÷ayaþ./
                              samas.teùåtkùepaõàdiùu.karmapratyayavad.gamanapratyayàvi÷eùàt.karmatvaparyàya.iti.gamyate./
                              yatas.tåtkùepaõàdivad.vi÷eùasaüj¤ayàbhihitam.tasmàd.aparam.sàmànyam.syàd.iti./
                              na./
                              karmatvaparyàyatvàt./
                              àtmatvapuruùatvavat.karmatvaparyàya.eva.gamanatvam.iti./
                              atha.vi÷eùasaüj¤ayà.kim.artham.gamanagrahaõam.kçtam.iti.na.bhramaõàdyavarodhàrthatvàt./
                              utkùepaõàdi÷abdair.anavaruddhànàm.bhramaõapatanaspandanàdãnàm.avarodhàrtham.gamanagrahaõam.kçtam.iti./
                              anyathà.hi.yàny.eva.catvàri.vi÷eùasaüj¤ayoktàni.tàny.eva.sàmànyavi÷eùasaüj¤àviùayàõi.prasajyerann.iti./
                              athavà.astv.aparam.sàmànyam.gamanatvam.aniyatadigde÷asamyogavibhàgakàraõeùu.bhramaõàdiùv.eva.vartate.gamana÷abda÷.cotkùepaõàdiùu.bhàkto.draùñavyaþ.svà÷rayasamyogavibhàgakartçtvasàmànyàd.iti.//
                              
Pdhs_9.4(297.19)              sat.pratyayakarmavidhiþ./
                              katham.cikãrùiteùu.yaj¤àdhyayanadànakçùyàdiùu.yadà.hastam.utkùeptum.icchaty.apakùeptum.và.tadà.hastavaty.àtmaprade÷e.prayatnaþ.saüjàyate.tam.prayatnam.gurutvà.copekùamàõàd.àtmahastasamyogàd.dhaste.karma.bhavati.hastavat.sarva÷arãràvayaveùu.pàdàdiùu.÷arãre.ceti./
                              tat.sambaddheùv.api.katham.yadà.hastena.musalam.gçhãtvecchàm.karoti.utkùipàmi.hastena.musalam.iti.tadanantaram.prayatnas.tam.apekùamaõàd.àtmahastasamyogàd.yasminn.eva.kàle.haste.utkùepaõakarmotpadyate.tasminn.eva.kàle.tam.eva.prayatnam.apekùamàõàd.dhastamusalasamyogàt.musalae.'pi.karmeti./
Pdhs_9.4(298.4)               tato.dåram.utkùipte.musale.tadarthecchà.nivartate.punar.apy.apakùepaõecchotpadyate.tadanataram.prayatnas.tam.apekùamàõàd.yathoktàt.samyogàd.dhastamusalayor.yugapad.apakùepaõakarmaõã.bhavataþ.tato.'ntyena.musalakarmaõolåkhalamusalayor.abhighàtàkhyaþ.samyogaþ.kriyate.sa.samyogomusalagatavegam.apekùamàõo.'pratyayam.musale.utpatanakarma.karoti./
                              tat.karmàbhighàtàpekùam.musale.saüskàram.àrabhate.tam.apekùya.musalahastasamyogo.'prayayam.hate.'py.utpatanakarma.karoti./
                              yady.api.pràktanaþ.saüskàro.vinaùñaþ.tathàpi.musalolåkhalayoþ.samyogaþ.pañukarmotpàdakaþ.samyogavi÷eùabhàvàt.tasya.saüskàràrambhe.sàcivyasamartho.bhavati./
                              athavà.pràktana.eva.pañuþ.saüskàro.'bhighàtàd.avina÷yann.avasthita.iti./
                              ataþ.saüskàravati.punaþ.saüskàràrambho.nàsty.ato.yasmin.kàle.saüskàràpekùàd.abhighàtàd.aprayayam.musale.utpatanakarma.tasminn.eva.kàle.tam.eva.saüskàram.apekùamàõàt.musalahastasamyogàd.apratyayam.haste.'py.utpatanakarmeti.//
                              
Pdhs_9.4(300.12)              paõim.ukteùu.gamanavidhiþ./
                              katham.yadà.tomaram.hastena.gçhãtvotkùeptum.icchotpadyate.tadanantaram.prayatnaþ.tam.apekùamàõàd.yathoktàt.samyogadvayàt.tomarahastayor.yugapad.àkarùaõakarmaõã.bhavataþ./
                              prasàrite.ca.haste.tadàkarùaõàrthaþ.prayatno.nivartate.tadanantaram.tiryag.årdhva.dåram.àsannam.và.kùipàmãtãcchà.saüjàyate.tadanantaram.tadnuråpaþ.prayatnas.tam.apekùamàõas.tomarahastasamyogo.nodanàkhyaþ.tasmàt.tomare.karütopannam.nodanàpekùam.tasmin.saüskàram.àrabhate.tataþ.saüskàranodanàbhyàm.tàvat.karmàõi.bhavanti.yàvad.dhastatomaravibhàga.iti.tato.vibhàgàn.nodane.nivçtte.saüskàràd.årdhvam.tiryag.dåram.àsannam.và.prayatnànuråpàõi.karmàõi.bhavanty.àpatanàd.iti.//
                              
Pdhs_9.4(301.13)              tathà.yantram.ukteùu.gamanvidhiþ./
                              katham.yo.balavàn.kçtavyàyàmo.vàmena.kareõa.dhanur.viùñabhya.dakùiõena.÷aram.sandhàya.sa÷aràm.jyàm.muùñinà.gçhãtvà.àkarùaõecchàm.karoti.sajyeùv.àkarùayàmy.etad.dhanur.iti./
                              tadanantaram.prayatnas.tam.apekùamàõàd.àtmahastasamyogàd.àkarùaõakarma.haste.yadaivotpadyate.tadaiva.tam.eva.prayatnam.apekùamàõàd.dhastajyà÷arasamyogàd.jyàyàm.÷are.ca.karma.prayatnavi÷iùñahastajyà÷arasamyogam.apekùamàõàbhyàm.jyàkoñisamyogàbhyàm.karmaõã.bhavato.dhanuùkoñyor.ity.etat.sarvam.yugapat./
                              evam.àkarõàd.àkçùñe.dhanuùi.nàtaþ.param.anena.gantavyam.iti.yaj.j¤ànam.tatas.tad.àkar÷aõàrthasya.prayatnasya.vinà÷as.tataþ.punar.mokùaõecchà.saüjàyate.tadanantaram.prayatnas.tam.apekùamàõàd.àtmàïgulisamyogàd.aïgulikarma.tasmàj.jyàïgulivibhàgaþ.tato.vibhàgàt.samyogavinà÷aþ.tasmin.vinaùñe.pratibandhakàbhàvàd.yadà.dhaõuùi.vartamànaþ.sthitisthàpakaþ.saüskàro.maõóalãbhåtam.dhanur.yathàvasthitam.sthàpayati.tadà.tam.eva.saüskàram.apekùamàõàd.dhanur.jyàsamyogàj.jyàyàm.÷are.ca.karmotpadyate.tatsv.akàraõàpekùam.jyàyàm.saüskàram.karoti
                              tam.apekùamàõa.iùujyàsamyogo.nodanam.tasmàd.iùàvàdyam.karma.nodanàpekùam.iùau.saüskàram.àrabhate./
Pdhs_9.4(302.8)               tasmàt.saüskàràn.nodanasahàyàt.tàvat.karmàõi.bhavanti.yàvad.iùujyàvibhàgo.vibhàgàn.nivçtte.nodane.karmàõy.uttarottarànãùusaüskàràd.evàpatanàd.iti./
                              bahåni.karmàõi.krama÷aþ.kasmàt.samyogabahutvàt.ekas.tu.saüskàro.'ntaràle.karmaõo.'pekùàkàraõàbhàvàd.iti.//
                              
Pdhs_9.4(303.20)              evam.àtmàdhiùñhiteùu.satpratyayam.asatprayayam.ca.karmoktam./

Pdhs_9.5(303.21)              anadhiùñhiteùu.bàhyeùu.caturùu.mahàbhåteùv.apratyayam.karma.gamanam.eva.nodanàdibhyo.bhavati./
                              tatra.nodanam.gurutvadravatvavegaprayatnàn.samastavyas.tàn.apekùamàõo.yaþ.samyogavi÷eùo.nodanam.avibhàgahetor.ekasya.karmaõaþ.kàraõam.tasmàc.caturùv.api.mahàbhåteùu.karma.bhavati.//
                              
Pdhs_9.5(304.7)               yathà.païkàkhyàyàm.pçthivyàm./
                              vegàpekùo.yaþ.samyogavi÷eùà.vibhàgahetor.ekasya.karmaõaþ.kàraõam.so.'bhighàtaþ./
                              tasmàd.api.caturùu.mahàbhåteùu.karma.bhavati.yathà.pàùàõàdiùu.niùñhure.vastuny.abhipatiteùu.tathà.pàdàdibhir.nudyamànàyàm.abhihanyamànàyàm.và.païkàkhyàyàm.pçthivyàm.yaþ.samyogo.nodanàbhighàtayor.anyataràpekùa.ubhayàpekùo.và.sa.samyuktasamyogaþ.tasmàd.api.pçthivyàdiùu.karma.bhavati./
                              ye.ca.prade÷à.na.nudyante.nàpy.abhihanyante.teùv.api.karma.jàyate./
                              pçthivyudakayor.gurutvavidhàrakasamyogaprayatnavegàbhàve.sati.gurutvàd.yad.adhogamanam.tat.patanam./
                              yathà.musala÷arãràdiùåktam./
                              tatràdyam.gurutvàd.dvitãyàdãni.tu.gurutvasaüskàràbhyàm.//
                              
Pdhs_9.5(305.20)              srotobhåtànàm.apàm.sthalànnimnàbhisarpaõam.yat.tad.dravatvàt.syandanam./
                              katham.samantàd.rodhahsamyogenàvayavidravatvam.pratibaddham.avayavadravatvam.apy.ekàrthasamavetam.tenaiva.pratibaddham.uttarottaràvayavadravatvàni.samyuktasamyogaiþ.pratibaddhàni./
                              yadà.tu.màtrayà.setubhedaþ.kçto.bhavati.tadà.samantàt.pratibaddhatvàd.avayavidravatvasya.kàryàrambho.nàsti.setusamãpasthasyàvayavadravatvasyottarottareùàm.avayavadravatvànàm.pratibandhakàbhàvàd.vçttilàbhaþ./
                              tataþ.krama÷aþ.samyuktànàm.evàbhisarpaõam.tataþ.pårvadravyavinà÷e.sati.prabandhenàvasthitair.avayavir.dãrgham.dravyam.àrabhyate.tatra.ca.kàraõaguõapårvakrameõa.dravatvam.utpadyate.tatra.ca.kàraõànàm.samyuktànàm.prabandhena.gamane.yad.avayavini.karmotpadyate.tat.syandanàkhyam.iti.//
                              
Pdhs_9.5(307.10)              saüskàràt.karm.aiùvàdiùåktam./
                              tathà.cakràdiùv.avayavànàm.pàr÷vataþ.pratiniyatadigde÷asamyogavibhàgotpattau.yad.avayavinaþ.saüskàràd.aniyatadigde÷asamyogavibhàganimittam.karma.tad.bhramaõam.iti./
                              evam.àdayo.gamanavi÷eùàþ.//
                              
Pdhs_9.5(308.1)               pràõàkhye.tu.vàyau.karma.àtmavàyusamyogàdicchàdveùapårvakaprayatnàpekùàj.jàgrata.icchànuvidhànadar÷anàt.suptasya.tu.jãvanapårvakaprayatnàpekùàt./
                              àkà÷akàladigàtmanàm.saty.api.dravyabhàve.niùkriyatvam.sàmànyàdivad.amårtatvàt./
                              mårtir.asarvagatadravyaparimàõam.tad.anuvidhàyinã.ca.kriyà.sà.càkà÷àdiùu.nàsti.tasmàn.na.teùàm.kriyàsambandho.'stãti.//
                              
Pdhs_9.5(308.18)              savigrahe.manasãndriyàntarasambandhàrtham.jàgrataþ.karma.àtmamanahsamyogàd.icchàdveùapårvakaprayatnàpekùàt.anvabhipràyam.indriyàntareõa.viùayàntaropalabdhidar÷anàt./
                              suptasya.prabodhakàle.jãvanapårvakaprayatnàpekùàt./
                              apasarpaõakarmotpasarpaõakarma.càtmamanahsamyogàd.adçùñàpekùàt./
                              katham.yadà.jãvanasahakàrinor.dharmàdharmayor.upabhogàt.prakùayo.'nyonyàbhibhavo.và.tadà.jãvanasahàyayor.vaikalyàt.tatpårvakaprayatnavaikalyàt.pràõanirodhe.saty.anyàbhyàm.labdhavçttibhyàm.dharmàdharmàbhyàm.àtmamanahsamyogasahàyàbhyàm.mçta÷arãràd.vibhàgakàraõam.apasarpaõakarmotpadyate./
Pdhs_9.5(309.4)               tataþ.÷arãràd.vahir.apagatam.tàbhyàm.eva.dharmàdharmàbhyàm.samutpanenàtivàhika÷arãreõa.sambandhyate.tatsaïkràntam.ca.svargam.narakam.vàgatvà.à÷ayànuråpeõa.÷arãreõa.sambadhyate.tatsamyogàrtham.karmopasarpaõam.iti./
                              yoginàm.ca.bahir.udrecitasya.manaso.'bhipretade÷agamanam.pratyàgamanam.ca./
                              tathà.sargakàle.pratyagreõa.÷arãreõa.sambandhàrtham.karmàdçùñakàritam./
                              evam.anyad.api.mahàbhåteùu.yat.pratyakùànumànàbhyàm.anupalabhyamànakàraõam.upakàràpakàrasamartham.ca.bhavati.tad.apy.adçùñakàritam./
                              yathà.sargàdàv.aõukarma.agnivàyvor.årdhvatiryag.gamane.mahàbhåtànàm.prakùebhaõam./
                              abhiùiktànàm.maõãnàm.taskaram.prati.gamanam./
                              ayaso.'yaskàntàbhisarpaõam.ceti.//
                              
Pdhs_9.0(309)                 iti.pra÷astapàdabhàùye.karmapadàrthaþ.samàpataþ.//

Pdhs_10.0(311.13)             atha.sàmànyapadàrthaniråpaõam./

Pdhs_10(311.14)               sàmànyam.dvividham.param.aparam.ca./
                              svaviùayasarvagatam.abhinnàtmakam.anekavçtti.ekadvibahuùv.àtmasvaråpànugamapratyayakàri.svaråpàbhedenàdhàreùu.prabandhena.vartamànam.anuvçttipratyayakàraõam./
                              katham.pratipiõóam.sàmànyàpekùam.prabandhena.j¤ànotpattàv.abhyàsapratyayajanitàc.ca.saüskàràd.atãtaj¤ànaprabandhapratyavekùaõàd.yad.anugatam.asti.tat.sàmànyam.iti./
                              tatra.sattàsà{m.mà}nyam.param.anuvçttipratyayakàraõam.eva./
                              yathà.parasparavi÷iùñeùu.carmavastrakambalàdiùv.ekasmàniladravyàbhisambandhàt.nãlam.nilam.iti.pratyayànuvçttiþ.tathà.parasparavi÷iùñeùu.dravyaguõakarmasv.avi÷iùñà.sat.sad.iti.pratyayànuvçttiþ.sà.càrthàntaràd.bhavitum.arhatãti.yat.tad.arthànatarm.sà.satteti.siddhà./
Pdhs_10(312.3)                sattànusambandhàt.sat.sad.iti.pratyayànuvçttiþ.tasmàt.sà.sàmànyam.eva./
                              aparam.dravyatvaguõatvakarmatvàdi.anuvçttivyàvçttihetutvàt.sàmànyam.vi÷eùa÷.ca.bhavati./
                              tatra.dravyatvam.parasparavi÷iùñeùu.pçthivyàdiùv.anuvçttihetutvàt.sàmànyam.guõakarmabhyo.vyàvçttihetutvàt.vi÷eùaþ./
                              tathà.guõatvam.parasparavi÷iùñeùu.råpàdiùv.anuvçttihetutvàt.sàmànyam.dravyakarmabhyo.vyàvçttihetutvàt.vi÷eùaþ./
                              tathà.karmatvam.parasparavi÷iùteùåtkùepaõàdiùv.anuvçttipratyayahetutvàt.sàmànyam.dravyaguõebhyo.vyàvçttihetutvàd.vi÷eùaþ.evam.pçthivãtvaråpatvotkùepaõatvagotvaghañatvapañatvàdãnàm.api.pràõyapràõigatànàm.anuvçttivyàvçttihetutvàt.sàmànyavi÷eùabhàvaþ.siddhaþ./
                              etàni.tu.dravyatvàdãni.prabhåtaviùayatvàt.pràdhànyena.sàmànyàni.svà÷rayavi÷eùakatvàd.bhaktyà.vi÷eùàkhyànãti.//
                              
Pdhs_10(314.15)               lakùaõabhedàd.eùàm.dravyaguõakarmabhyaþ.padàrthàntaratvam.siddham./
                              ata.eva.ca.nityatvam./
                              dravyàdiùu.vçttiniyamàt.pratyayabhedàc.ca.parasparata÷.cànyatvam./
                              pratyekam.svà÷rayeùu.lakùaõàvi÷eùàd.vi÷eùalakùaõàbhàvàc.caikatvam./
                              yady.apy.aparicchinnade÷àni.sàmànyàni.bhavanti.tathàpy.upalakùaõaniyamàt.kàraõasàmagrãniyamàc.ca.svaviùayasarvagatàni./
                              antaràle.ca.samyogasamavàyavçttyabhàvàd.avyapade÷yànãti.//
                              
Pdhs_10.0(314.23)             iti.pra÷astapàdabhàùye.sàmànyapadàrthaþ.samàptaþ.//

Pdhs_11.0(321.11)             atha.vi÷eùapadàrthaniråpaõam./

Pdhs_11(321.12)               anteùu.bhavà.antyàþ.svà÷rayavi÷eùakatvàd.vi÷eùàþ./
                              vinà÷àrambharahiteùu.nityadravyeùv.aõvàkà÷akàladigàtmamanassu.pratidravyam.ekaika÷o.vartamànàþ.atyantavyàvçttibuddhihetavaþ./
                              yathàsmadãnàm.gavàdiùv.a÷vàdibhyas.tulyàkçtiguõakriyàvayavasamyoganimittà.pratyayavyàvçttir.dçùñà.gauþ.÷uklaþ.÷ãghragatiþ.pãnakakudmàn.mahàghaõña.iti./
                              tathàsmadvi÷iùñànàm.yoginàm.nityeùu.tulyàkçtiguõakriyeùu.paramàõuùu.muktàtmamanassu.ca.anyanimittàsambhavàd.yebhyo.nimittebhyaþ.pratyàdhàram.vilakùaõo.'yam.vilakùaõo.'yam.iti.pratyayavyàvçttiþ.de÷akàlaviprakarùe.ca.paramàõau.sa.evàyam.iti.pratyabhij¤ànam.ca.bhavati.te.'ntyà.vi÷eùàþ./
Pdhs_11(322.2)                yadi.punar.antyavi÷eùam.antareõa.yoginàm.yogajàd.dharmàt.pratyayavyàvçttiþ.pratyabhij¤ànam.ca.syàt.tataþ.kim.syàn.naivam.bhavati./
                              yathà.na.yogajàd.dharmàd.a÷ukle.÷uklapratyayaþ.saüjàyate.atyantàdçùñe.ca.pratyabhij¤ànam./
                              yadi.syàn.mithyà.bhavet.tathehàpy.antyavi÷eùam.antareõa.yoginàm.na.yogajàd.dharmàt.pratyayavyàvçttiþ.pratyabhij¤ànam.và.bhavitum.arhati./
                              athàntyavi÷eùeùv.iva.paramàõuùu.kasmàn.na.svataþ.pratyayavyàvçttiþ.kalpyate.iti.cen.na.tàdàtmyàt./
                              ihàtadàtmakeùv.anyanimittaþ.pratyayo.bhavati.yathà.ghañàdiùu.pradãpàt.na.tu.pradãpe.pradãpàntaràt./
                              yathà.gavà÷vamàüsàdãnàm.svata.evà÷ucitvam.tadyogàd.anyeùàm.tathehàpi.tàdàtmyàd.antyavi÷eùeùu.svata.eva.pratyayavyàvçttiþ.tadyogàt.paramàõvàdiùv.iti.//
                              
Pdhs_11.0(322.17)             iti.pra÷astapàdabhàùye.vi÷eùapadàrthaþ.samàptaþ.//

Pdhs_12.0(324.18)             atha.samavàyapadàrthaniråpaõam./

Pdhs_12(324.19)               ayutasiddhànàm.àdhàryàdhàrabhåtànàm.yaþ.sambandha.ihapratyayahetuþ.sa.samavàyaþ./
                              dravyaguõakarmasàmànyavi÷eùàõàm.kàryakàraõabhåtànàm.akàryakàraõabhåtànàm.vàyutasiddhànàm.àdhàryàdhàrabhàvenàvasthitànàm.ihedam.itibuddhir.yato.bhavati.yata÷.càsarvagatànàm.adhigatànyatvànàm.aviùvagbhàvaþ.sa.samavàyàkhyaþ.sambandhaþ./
                              katham.yatheha.kuõóe.dadhãtipratyayaþ.sambandhe.sati.dçùñas.tatheha.tantuùu.pañaþ.iha.vãraõeùu.kañaþ.iha.dravye.guõakaüraõã.iha.dravyaguõakarmasu.sattà.iha.dravye.dravyatvam.iha.guõe.guõatvam.iha.karmaõi.karmatvam.iha.nityadravye.'ntyà.vi÷eùà.itipratyayadar÷anàd.asty.eùàm.sambandha.iti.j¤àyate.//
                              
Pdhs_12(326.1)                na.càsau.samyogaþ.sam.bandhinàm.ayutasiddhatvàt.anyatarakarmàdinimittàsambhavàt.vibhàgàntatvàdar÷anàd.adhikaraõàdhikartavyayor.eva.bhàvàd.iti.//

Pdhs_12(326.12)               sa.ca.dravyàdibhyaþ.padàrthàntaram.bhàvaval.lakùaõabhedàt./
                              yathà.bhàvasya.dravyatvàdãnàm.svàdhàreùu.àtmànuråpapratyayakartçtvàt.svà÷rayàdibhyaþ.parasparata÷.càrthàntarabhàvaþ.tathà.samavàyasyàpi.pa¤casu.padàrtheùv.ihetipratyayadar÷anàt.tebhyaþ.padàrthàntaratvam.iti./
                              na.ca.samyogavan.nànàtvam.bhàvaval.liïgàvi÷eùàt.vi÷eùaliïgàbhàvàc.ca.tasmàd.bhàvavat.sarvatraikaþ.samavàya.iti.//
                              
Pdhs_12(327.9)                nanu.yady.ekaþ.samavàyo.dravyaguõakarmaõàm.dravyatvaguõatvakarmatvàdivi÷eùaõaiþ.saha.sambandhaikatvàt.padàrthasaïkaraprasaïga.iti.na.àdhàràdheyaniyamàt./
                              yady.apy.ekaþ.samavàyaþ.sarvatra.svatantraþ.tathàpy.àdhàràdheyaniyamo.'sti./
                              katham.dravyeùv.eva.dravyatvam.guõeùv.eva.guõatvam.karmasv.eva.karmatvam.iti./
                              evam.àdi.kasmàd.anvayavyatirekadar÷anàt./
                              ihetisamavàyanimittasya.j¤ànasyànvayadar÷anàt.sarvatraikaþ.samavàya.iti.gamyate./
                              dravyatvàdinimittànàm.vyatirekadar÷anàt.pratiniyamo.j¤àyate./
                              yathà.kuõóadadhnoþ.samyogaikatve.bhavaty.à÷rayà÷rayibhàvaniyamaþ./
                              tathà.dravyatvàdãnàm.api.samavàyaikatve.'pi.vyaïgyavyaüjaka÷aktibhedàd.àdhàràdheyaniyama.iti.//
                              
Pdhs_12(328.19)               sambandhanityatve.'pi.na.samyogavad.anityatvam.bhàvavad.akàraõatvàt./
                              yathà.pramàõataþ.kàraõànupalabdher.nityo.bhàva.ity.uktam.tathà.samavàyo.'pãti./
                              na.hy.asya.ki¤cit.kàraõam.pramàõata.upalabhyate.iti./
                              kayà.punar.vçttyà.dravyàdiùu.samavàyo.vartate./
                              na.samyogaþ.sambhavati.tasya.guõatvena.dravyà÷ritatvàt./
                              nàpi.samavàyas.tasyaikatvàt.na.cànyà.vçttir.astãti./
                              na./
                              tàdàtmyàt./
                              yathà.dravyaguõakarmaõàm.sadàtmakasya.bhàvasya.nànyaþ.sattàyogo.'sti./
                              evam.avibhàgino.vçttyàtmakasya.samavàyasya.nànyà.vçttir.asti.tasmàt.svàtmavçttiþ./
Pdhs_12(326.2)                ata.evàtãndriyaþ.sattàdãnàm.iva.pratyakùeùu.vçttyabhàvàt.svàtmagatasaüvedanàbhàvàc.ca./
                              tasmàd.ihabuddhyanumeyaþ.samavàya.iti.//
                              
Pdhs_12.0(326.5)              iti.pra÷astapàdabhàùye.samavàyapadàrthaþ.samàptaþ.//

Pdhs_0.0(326.7)               yogàcàravibhåtyà.yas.toùayitvà.mahe÷varam./
                              cakre.vai÷eùikam.÷àstram.tasmai.kaõabhuje.namaþ.//
                              
Pdhs_0.0(326.9)               iti.pra÷astapàdaviracitam.dravyàdiùañpadàrthabhàùyam.samàptam.//