Samkhyasutravivarana,
a commentary on the Tattvasamàsa, an abstract of Sàükhya philosophy in (23-) 25 såtras.
Based on the ed. by Vindhyesvari Prasada Dvivedin in: Samkhyasangrahah
(Chowkhamba Sanskrit Series, 50,2 [fasc. 286], pp. 105-116)



Input by Dhaval Patel



#<...># = BOLD for Tattvasamàsa (added; not in the printed text)




_______________________________________________________________

PRELIMINARY NOTE:

The division of the Tattvasamàsa underlying the Sàükhyasåtravivaraõa is as follows
(for alternative divisions see other commentaries):

aùñau prakçtayaþ  || Tats_1  ||
ùoóa÷a vikàràþ  || Tats_2  ||
puruùaþ  || Tats_3  ||
traiguõyam  || Tats_4  ||
saücaraþ  || Tats_5  || pratisaücaraþ  || Tats_6  ||
adhyàtmam  || Tats_7 || adhibhåtam  || Tats_8 || adhidaivam  || Tats_9 ||
pa¤càbhibuddhayaþ  || Tats_10 ||
pa¤ca karmayonayaþ  || Tats_11 ||
pa¤ca vàyavaþ  || Tats_12 ||
pa¤ca karmàtmànaþ  || Tats_13 ||
pa¤caparvàvidyà  || Tats_14 ||
aùñaviü÷atidhà÷aktiþ  || Tats_15 ||
navadhà tuùñiþ  || Tats_16 ||  aùñadhà siddhiþ  || Tats_17 ||
da÷a målikàrthàþ  || Tats_18 ||
anugrahasargaþ  || Tats_19 ||
caturda÷avidho bhåtasargaþ  || Tats_20 ||
trividho bandhaþ  || Tats_21 ||
trividho mokùaþ  || Tats_22 ||
trividhaü pramàõam  || Tats_23 ||

_______________________________________________________________



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________




sàükhyasåtravivaraõam  |

÷rãkapilàya namaþ  |

prakçtiü puruùaü natvà sàükhyasåtre vidhãyate  /
saükùepato vivaraõamavivekàpanuttaye  //

iha khalu bhagavàn kapilo muniràsuraye 'nukampayà pa¤caviü÷atitattvànyupadi÷ya såtrayàmàsa  |


#<[aùñau prakçtayaþ  || Tats_1  ||]>#

aùñau prakçtaya ityàdi  / kàþ punastà ityucyante  / pradhànaü mahànahaükàrastanmàtràõi ca  / pradhànaü prakçtiravyaktamavyàkçtaü cetyanarthàntaram  / mahàn mahattatvaü buddhiradhyavasàyalakùaõam  / ahaükàro 'bhimànalakùaõo vaikçtikastaijaso bhåtàdi÷ceti trividhaþ  / tanmàtràõi tu pa¤ca ÷abdatanmàtramàkà÷ahetuþ  / spar÷atanmàtraü vàyuyoniþ  / råpatanmàtraü tejoyoniþ  / rasatanmàtramapprakçtiþ  / gandhatanmàtraü pçthivãhetuþ  / iti pa¤catanmàtràõi ityaùñau prakçtayaþ  /


#<[ùoóa÷a vikàràþ  || Tats_2  ||]>#

ke punarvikàràþ kati  |
ùoóa÷avikàràþ  |
ekàda÷endriyàõi pa¤ca mahàbhåtàni ca  |
tatra ÷rotratvakcakùårasanaghràõàkhyàni buddhãndriyàõi ÷abdaspar÷aråparasagandhàlocanavçttãni  |
vàkpàõipàdapàyåpasthàni karmendriyàõi vacanàdànaviharaõotsargànandavçttãni  |
j¤ànakriyà÷aktidvayàtmakaü saïkalpavikalpalakùaõaü mana ityekàda÷endriyàõi  |
bhåtàni càkà÷avàyutejaþsalilapçthivãlakùaõàni pa¤ceti ùoóa÷avikàràþ  ||


#<[puruùaþ  || Tats_3  ||]>#

atha kaþ puruùaþ ityucyate  |
puruùo 'nekastriguõarahito vivekã aviùayo 'sàdhàraõo 'prasavadharmà cetanaþ sàkùã kevalo madhyastho draùñà 'kartà ca  ||

atha ke punastrayo guõà ityucyante  |

#<[traiguõyam  || Tats_4  ||]>#

traiguõyaü sattvaü rajastama iti  |
traya eva guõàstraiguõyam  |
sattvaü nàma pàñavamàrdavalàghavaprasannatàbhisaïgaprãtituùñyanãhàsantoùàdilakùaõamanantabhedaü samàsataþ sukhàvaham  |
rajo nàma ÷okatàpakhedastambhodgamodvegaroùamànàdilakùaõamanantabhedaü samàsato duþkhàvaham  |
tamo nàmàcchàdanàvaraõabãbhatsadainyagauravàlasyanidràpramàdàdilakùaõamanantabhedaü samàsato mohàtmakaü etat traiguõyaü vyàkhyàtam  ||

sattvaü prakà÷akaü vindyàdrajo vindyàt pravartakam  /
vinà÷akaü tamo vindyàt traiguõyaü nàma sa¤j¤itam  //


#<[saücaraþ  || Tats_5  ||]>#

#<[pratisaücaraþ  || Tats_6  ||]>#

atràha kaþ sa¤caraþ pratisa¤cara÷ceti  |
ucyate  |
utpattiþ sa¤caraþ  |
pralayaþ pratisa¤caraþ  |
tatrotpattirnàmàvyaktàt samupadiùñàt sarvajagataþ pareõa råpeõàdhiùñhànàtmakàt mahàn mahato 'haükàraþ  |
sa ca trividhaþ  |
vaikçtiko bhåtàdistaijasa÷ceti  |
tatra vaikçtàdindriyàõyutpadyante bhåtàdestanmàtràõi taijasàdubhayam indriyàõi tanmàtràõi ceti  |
tanmàtrebhyo bhåtàni  |
ayaü sa¤caraþ  |
pratisa¤caro nàma bhåtàni tanmàtreùu lãyante  |
tanmàtràõãndriyàõi càhaükàre  |
ahaükàro buddhau  |
buddhiravyakte  |
tato 'vyaktaü tu kvacinna lãyate kasmàt anutpannatvàt  |
ityevaü pratisa¤caraþ  |
evametau sa¤carapratisa¤carau vyàkhyàtau  ||


#<[adhyàtmam  || Tats_7 ||]>#

#<[adhibhåtam  || Tats_8 ||]>#

#<[adhidaivam  || Tats_9 ||]>#

atràha kiüvidhamadhyàtmamadhibhåtamadhidaivataü ca  |
atrocyate  |
buddhiradhyàtmam  |
bodhayitavyamadhibhåtam  |
brahmà tatràdidaivatam  |
ahaükàro 'dhyàtmam  |
abhimantavyamadhibhåtam  |
rudrastatràdhidaivatam  |
manodhyàtmaü saükalpamadhibhåtam  |
candrastatràdidaivatam  |
÷rotramadhyàtmam  |
spar÷ayitavyamadhibhåtam  |
vàyustatràdhidaivatam  |
cakùuradhyàtmam  |
dar÷ayitavyamadhibhåtam  |
såryastatràdidaivatam  |
jihvàdhyàtmam  |
rasayitavyamadhibhåtam  |
varuõastatràdhidaivatam  |
nàsàdhyàtmam  |
ghràtavyamadhibhåtam  |
pçthivã tatràdhidaivatam  |
vàgadhyàtmam  |
vaktavyamadhibhåtam  |
agnistatràdhidaivatam  |
pàõiradhyàtmam  |
àdàtavyamadhibhåtam  |
indrastatràdhidaivatam  |
pàdàvadhyàtmam  |
gantavyamadhibhåtam  |
viùõustatràdhidaivatam  |
pàyuradhyàtmam  |
utsraùñàvyamadhibhåtam  |
mitrastatràdhidaivatam  |
upasthamadhyàtmam  |
ànandayitavyamadhibhåtam  |
prajàpatistatràdhidaivatam  |
evameva trayoda÷akaraõasyàdhyàtmamadhibhåtamadhidaivaü ca vyàkhyàtam  |
kàni catvàrãtyata àha ceti  |
trãõi guõaråpàõi caturthamadhidaivatamityarthaþ  ||

catvàri yo vedayate yathàvad guõasvaråpàõyadhidaivataü ca  /
vimuktapàpmà gatadoùasaïgo guõàüstu bhuïkte na guõaiþ sa bhujyate  //


#<[pa¤càbhibuddhayaþ  || Tats_10 ||]>#

atha kàstà abhibuddhaya ityucyante  |
pa¤càbhibuddhayaþ  |
buddhirabhimàna icchà kartavyaü tatkriyà ceti  |
abhimukhã buddhirabhibuddhiþ  |
idaü karaõãyametyetadadhyavasàyo buddhiþ kriyàtmaparàmar÷asvaråpapratyayaþ  |
abhimukho màno 'haü karomãtyahaükàro 'bhimànaþ  |
buddhikriyà icchà và¤chà  |
kartavyaü saükalpo manaso vçttiþ  |
kriyà etadvastusvaråpamiti kartavyàlocanaü yadbuddhãndriyàõàü sà kriyà  |
itthametat kartavyamiti yatpravçttiþ karmendriyàõàü sà kriyeti  |
evametàha pa¤càbhibuddhayo vyàkhyàtàþ  ||


#<[pa¤ca karmayonayaþ  || Tats_11 ||]>#

atha kàþ pa¤cakarmayonayaþ ucyante  |
dhçtiþ ÷raddhà sukhà avividiùà vividiùà ceti pa¤ca karmayonayaþ  |

vàci karmaõi kàye ca pratãtiryàbhirajyate  /
tanniùñhastatpratiùñha÷ca dhçteretaddhi lakùaõam  //
anasåyà brahmacaryaü yajanaü yàjanaü tapaþ  /
pratigraho 'trahoma÷ca ÷raddhàyà lakùaõaü smçtam  //
sukhàrthã yastu seveta vidyàkarmatapàüsi ca  /
pràya÷cittaparo nityaü sukheyaü parikãrtità  //

viùadhåmamårchitavadavividiùà  |
vividiùà dhyàyinàü praj¤àyoniþ  |

ekatvaü ca pçthaktvaü ca nityaü cedamacetanam  /
såkùmaü satkàryamakùobhyaü j¤eyà vividiùà hi sà  //

kàryakàraõakùamakarà vividiùà pràkçtikà vçttiþ  |
dhçtiþ ÷raddhà sukhà avividiùà catasro bandhàya vividiùaikà mokùàya iti pa¤ca karmayonayo vyàkhyàtàþ  ||


#<[pa¤ca vàyavaþ  || Tats_12 ||]>#

atràha ke te pa¤cavàyavaþ  |
ucyante  |
pràõo 'pànaþ samàna÷ca udàno vyàna eva ca  /
ityete vàyavaþ pa¤ca ÷arãreùu ÷arãriõàm  //

tatra pràõo nàma vàyuryo 'yaü mukhanàsikàdhiùñhànapràõanàt krameõànanàt pràõa ityabhidhãyate  |
apàno nàma vàyurnàbheradhiùñhàtà apanayanàdadhogamanàccàpàna ityabhidhãyate  |
samàno nàma vàyurhçdadhiùñhàtà samanàt samagamanàcca samàna ityabhidhãyate  |
udàno nàma vàyuþ kaõñhàdhiùñhàtà årdhvaü gamanàcca udàna ityabhidhãyate  |
vyàno nàma vàyuþ sandhyadhiùñhàtà pràõàdijçmbhaõàcca vyàna ityabhidhãyate  |
iti pa¤cavàyavo vyàkhyàtàþ  ||


#<[pa¤ca karmàtmànaþ  || Tats_13 ||]>#

àha ke te pa¤cakarmàtmànaþ ucyante  |
vaikàrikastaijaso bhåtàdi÷ca sànumàno niranumàna÷ceti  |
tatra vaikàrikaþ ÷ubhakarmakartà  |
taijaso '÷ubhakarmakartà  |
bhåtàdirmåóhakarmakartà  |
sànumànaþ ÷ubhamåóhakarmakartà  |
niranumàno '÷ubhamåóhakarmakartà  |
ityete pa¤cakarmakartàro vyàkhyàtàþ  ||


#<[pa¤caparvàvidyà  || Tats_14 ||]>#

àha kà sà pa¤caparvàvidyeti  |
ucyate  |
tamo moho mahàmohastàmisro 'ndhatàmisra÷ceti  |
tatra tamomohàvubhàvetàvaùñàtmàkau  |
mahàmoho da÷àtmakaþ  |
tàmisràndhatàmisrau càùñàda÷àtmàkau  |
tatra tamo nàmàùñàsu prakçtiùvavyaktabuddhyahaükàrapa¤catanmàtrasa¤j¤itàsu anàtmasvàtmaj¤ànàbhimànastama ityabhidhãyate  |
moho nàmàõimàdyaùñàguõai÷varyapràptaye yobhimàna utpadyate sa moha ityabhidhãyate  |
mahàmoho nàma dçùñànu÷ravikeùu viùayeùu da÷asu nivçtteùu mukto 'hamiti manyate sa mahàmoha ityabhidhãyate  |
tàmisro nàma aùñaguõai÷varye 'õimàdye da÷avidhe ca viùaye pratihatasya duþkhamutpadyate 'sau tàmisra ityabhidhãyate  |
andhatàmisro nàma aõimàdyaùñaguõai÷varye da÷avidhe ca viùaye siddhe maraõakàle ca yo viùàdaþ pratyapadyate so 'ndhatàmisra ityabhidhãyate  |
evameùà pa¤caparvà 'vidyà dviùaùñibhedà vyàkhyàtà  ||


#<[aùñaviü÷atidhà÷aktiþ  || Tats_15 ||]>#

atràha kàùñàviü÷atidhà÷aktiþ  |
atrocyate  |
ekàda÷endriyavadhàþ saptada÷abuddhivadhàþ  |
eùàùñàviü÷atidhà÷aktiþ  |
tatrendriyavadhàstàvat  |
badhirastvakbadhiraþ andhaþ jaóajihvaþ ajighraþ måkaþ kuõiþ païguþ napuüsakaþ årdhvavàyuyuktaþ amanàþ  |
taduktam  |

bàdhiryaü kuùñhitàndhastvaü jaóatà 'jighratà tathà  /
måkatà kauõyapaïgutvaü klaibyodàvartamattatàþ  //

etedindriyadvàrà buddhereva vadhàþ  |
sàkùàdbuddhivadhà yathà  |

#<[navadhà tuùñiþ  || Tats_16 ||]>#

#<[aùñadhà siddhiþ  || Tats_17 ||]>#

navavidhatuùñivaikalyàt aùñavidhàsiddhavaikalyàcca saptada÷abuddhivadhà ityaùñàviü÷atidhà÷aktiþ  ||
kà punarnavadhà tuùñiþ ucyate  |
catasra àdyàtmikyastuùñayaþ bàhyàþ pa¤ca  |
àdyàþ prakçtyupàdànakàlabhàgyàkhyàþ  |
prakçtyaiva muktiþ kiü punaþ sàdhanairiti tuùñiþ prakçtyàkhyà ambho nàma  |
sàdhanaiþ saünyàsàdibhirupàttaistuùñiþ sàdhànàkhyà salilaü nàma  |
kàlenaiva muktyàdikaü setsyati kiü duþkhaiþ saünyàsàdisàdhanairiti tuùñiþ kàlàkhyà 'gho nàma  |
yà tu bhàgyàdeva sarvaü setsyati kiü sàdhanàdidhyànàdikle÷airiti sà bhàgyàkhyà tuùñirnàma  |
bàhyàþ ÷abdàdiviùayavairàgyàstuùñayaþ arjanarakùaõakùayabhogahiüsàdoùadar÷anaü vairàgyahetuþ pa¤cavidhastadbhedena pa¤catuùñayaþ  ||
atha kàþ siddhayaþ ucyante  |
aùñau siddhayaþ  |
ucyante  |
adhyayanaü tàraü nàma siddhiþ  |
tato 'rthaj¤ànaü sutàraü nàma  |
tatastarkeõàrthaparãkùaõaü tàratàraü nàma siddhiþ  |
tataþ parãkùakasaüvàdanaü ramyakaü nàma  |
tato vivekakhyàtiþ sadàmuditaü nàma  |
etàþ pa¤ca gauõyaþ siddhayaþ  |
duþkhatrayavighàtàstàstrayo mukhyàþ siddhayaþ  |
pramodamuditamodanàmàkhyàþ phalamityaùñau siddhayaþ  |
tuùñisiddhãnàü viparyayàt saptada÷adhà vuddhivadhàþ  ||


#<[da÷a målikàrthàþ  || Tats_18 ||]>#

ke punarmaulikàrthàþ katidhà ucyante  |
da÷adhà maulikàrthàha  |
ekatvamarthavattvaü pàràrthyaü pradhànasya  |
anyatvamakartçtvaü bahutvaü puruùasya  |
astitvaü yogo viyoga÷cetyubhayayoþ  |
÷eùavçttiþ pari÷iùñatvaü pralaye tadubhayayoþ  |

taduktam
pradhànàstitvamekatvamarthavattvaü yathàrthatà  /
pàràrthyaü ca tathà naikyaü viyogo yoga eva ca  //
÷eùavçttirakartçtvaü maulikàrthàþ smçtà da÷a  //
iti  |


#<[anugrahasargaþ  || Tats_19 ||]>#

atràha ko 'nugrahasargaþ  |
anugçhõàti pratyayabhåtàdisargaü yaþ sargaþ so 'nugrahasargaþ  |
tanmàtrasarga evàsau vi÷eùàparanàmà  |
ke vi÷eùàþ kiyanta÷ca  |
ucyante  |
liïgadehàha sthåladehàþ sthålabhåtàni ca  |
tatra liïgaü sthåladehàt pårvamutpannamavyàhataü sthålanà÷e 'pyana÷varam  |
mahadahaükàrendriyatanmàtràtmakam  |
dharmàdharmaj¤ànàj¤ànavairàgyàvairàgyai÷varyànai÷varyàkhyabhàvavàsitaü saüsarati  |
sthålabhåtàni tu bhågolasamudravahni÷i÷umàrabrahmàõóaviràñàdãni  |
sthåladehàþ ke katividhà÷ceti ucyate  ||


#<[caturda÷avidho bhåtasargaþ  || Tats_20 ||]>#

caturda÷avidho bhåtasargaþ  |
tatràùñàvikalpo daivastairyagyonaþ pa¤cadhà mànuùya ekavidhaþ bràhmaþ pràjàpatyaþ paitre gàndharvo yàkùo ràkùasaþ pai÷àcà÷ca daivasargaþ pa÷umçgasarãsçpasthàvaràþ tira÷càü sargaþ  |
bràhmaõàdijàtibhede 'pi saüsthàne vi÷eùàbhàvàt ekavidho mànuùya iti caturda÷avidhàþ sthåladehàþ  |


#<[trividho bandhaþ  || Tats_21 ||]>#

kaþ punarbandhaþ katidhà ca  |
trividho bandhaþ  |
kàþ punastà vidhà ucyante  |
pràkçtiko vaikçtiko dàkùaõika÷ca bandhaþ  |
prakçtimàtmànaü j¤àtvà taccintanàt pràkçtikaþ atrocyate pårõavarùasahasraü tu tiùñhantyavyaktacintakà iti  |
mahadàdãnàtmatvena j¤àtvà taccintanàdvaikàrikaþ  |
atrocyate  |
da÷amanvantaràõãha tiùñhantãndriyacintakàþ  /
bhautikàstu ÷ataü pårõaü sahasraü càbhimànikàþ  //
bauddhà da÷asahasràõi tiùñhanti vigatajvaràþ  /

amã videhàþ  |
iùñàpårttã dakùiõà tannimitto dàkùaõikaþ atrocyate  /
svargasthà narakaü yànti nàrakà÷ca triviùñapamiti  /

gatàgataü kàmakàmà labhanta iti ca  |
ata eva hi triùvapi bandheùu ekaikàpàye tatastato mokùa iti  |


#<[trividho mokùaþ  || Tats_22 ||]>#

trividho mokùaþ  |
karmaõo vikàràt pràkçta÷ca mokùaþ  |
yaduktam  |

pràkçtena ca bandhena tathà vaikàrikeõa ca  /
dakùiõàbhistçtãyena vçddho nànyena mucyate  //
iti  |

atha kutastyànàü tattvànàü siddhiþ  |
pramàõàditi bråmaþ  |


#<[trividhaü pramàõam  || Tats_23 ||]>#

tatra pramàõaü kiü katividhama và ucyate trividhaü pramàõam  |
tisro vidhà yasyeti trividham  |
kàstà vidhàþ  |
ucyate  |
dçùñamanumànamàptavacanaü ca  |
arthasannikçùñendriyajo ni÷cayo dçùñam  |
indriyàõi pa¤ca cakùuràdãni mana÷ca  |
vyàptipakùadharmatàj¤ànapårvakamanumànam  |
tacca trividham  |
pårvavat ÷eùavat sàmànyato dçùñaü ca  |
pårvavadyathà kardamena pårvavçttavçùñyanumànam  |
÷eùavadyathà  |
samudràtapalamudakaü(?) kùàramupalabhya ÷eùasyàpi kùàratvànumànam  |
sàmànyato dçùñàü ca yathà  |
råpàdyupalabhya tadupalabdheþ kàraõasyànumànam  |
råpàdyupalabdhayaþ karaõasàdhyàþ kriyatvàt chidikriyàvat  |
àpta÷rutiràptavacanaü ca  |
yathàrthavàkyajàrthaviùayodhyavasàya iti yàvat  |
pràvàdukodbhàvitànàü tu upamànàrthàpattisambhavàbhàvaitihyapratibhànàmityukteùvevàntarbhàvaþ  |
yat tadyathà gaurgavayastatheti vàkyam  |
tadj¤ànanidhãràgama eva  |
gavayepi gosadç÷asya gavaya÷abdo vàcaka iti pratyayaþ soyamanumànametatsaïketagraharåpatvàt  |
yad gavayasya cakùuþsannikçùñagosàdç÷yaj¤ànaü tatpratyakùameva  |
ata eva smaryamàõàyàü gavi sàdç÷yaj¤ànaü pratyakùam  |
gogavayayoþ sàdç÷yasya gavayàntaravarttibhåyovayavasàmànyaråpasya yogaråpasyaikatvàdityupamànaü na mànàntaram  |
jãvato gçhàbhàvadar÷anena bahirbhàvakalpanàdityarthàpattiranumànameva  |
sambhavopi khàryàdau droõàóhakaprasthàdyavagamaråpo 'numànameva  |
iha bhåtale ghaño nàstãtyàdirabhàvàvagamo 'pi pratyakùameveti nàbhàvaþ pçthak pramàõam  |
anirdiùñapravaktçkaü pravàdamàtramaitihyamapãha vañe yakùaþ prativasatãtyapramàõameva  |
àptamålatve tvàgama eva  |
dvàravatã puõyabhåmiriti ÷ruteþ tatra vasataþ ÷reyàüsastatra gamane puõyaü bhavatãtyàdibuddhirjàyamànà pratibhà  |
yatrocyate  |
anuktamapyåhati paõóito jana iti  |
sà tu pràyeõa pramàõameva  |
àrùaü tu dar÷anaü pratyakùameva  |
yà pratibhà sàpyanumànameva  ||

trayoviü÷atisåtrairhi sarva÷àstràrthasaügrahaþ  /
kçto munivareõàtra yathàmati sacãvçtaþ(?)  //


iti sàükhyasåtravivaraõàkhyà kàpilasåtravçttiþ samàptà  ||