Udayana: Nyayakusumanjali, Stavaka 2 Input by members of the Sansknet project (www.sansknet.org) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Consequently, word boundaries are not marked by spaces. The text is not proof-read. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ ÷rãþ nyàyakusumà¤jalau dvitãyastabakaþ // [ku.2.201] tadevaü sàmànyataþ (70)siddhe alaukike hatau- tatsàdhanenàva÷yaü bhavitavyam / na ca tacchakyamasmadàdibhirdraùñum / na càdçùñena vyavahàraþ- tato lokottaraþ sarvànubhàvã sambhàvyate / [ku.2.202] (71)nanu nityanirdeùavedadvàrako yogakarmasiddhasarvaj¤advàrako và dharmasampradàyaþ syàt / kiü parame÷varakalpanayeti cet- (72)atrocyate- pramàyàþ paratantratvàt sargapralayasambhavàt / (73)tadanyasminnanà÷vàsànna vidhàntarasambhavaþ //1 // [ku.2.203] tathà hi...pramàj¤ànahetvatiriktahetvadhãnà kàryatve sati tadvi÷eùatvàt apramàvat / yadi ca tàvanmàtràdhãnà bhavet, apramàpi pramaiva bhavet / asti hi tatra j¤ànahetuþ / anyathà j¤ànamapi sà na syàt / [ku.2.204] j¤ànatve 'pyatiriktadoùànuprave÷àdaprameti cet- evaü tarhi doùàbhàvamadhikamàsàdya pramàpi jàyeta; niyamena tadapekùaõàt / astu doùàbhàvo 'dhikaþ, bhàvastu neùyata iti cet- bhavedapyevam, yadi niyamena doùairbhàvaråpaireva bhavitavyam / na tvevam; vi÷eùàdar÷anàderabhàvasyàpi doùatvàt / kathamanyathà tataþ saü÷ayaviparyayau? tatastadabhàvo bhàva eveti kathaü sa neùyate? [ku.2.205] syàdetat- ÷abde tàvat vipralipsàdayo bhàvà eva doùàþ / tatastadabhàve svata eva ÷àbdã prameti cet- na- anumànàdau liïgaviparyàsàdãnàü (74)bhàvànàmapi doùatve tadabhàvamàtreõa pramànutpatteþ / "anyatra yathàtathàstu / ÷abde tu vipralipsàdyabhàve vaktçguõàpekùà nàstã'ti cenna- guõàbhàve tadapramàõyasya vaktçdoùàpekùà nàstãti viparyayasyàpi (75)tulyatvàt / apràmàõyaü prati doùàõàmanvayavyatirekau sta iti cenna- pràmàõyaü pratyapi guõànàü tayoþ sattvàt / [ku.2.206] pauruùeyaviùaye iyamastu vyavasthà / apauruùeye tu doùanivçttyaiva pràmàõyamiti cenna- guõanivçttyàpràmàõyasyàpi sambhavàt / tasyà apràmàõyaü prati sàmarthyaü nopalabdhamiti cet- doùanivçtteþ pràmàõyaü prati kva sàmarthyamupalabdham? "lokavacasã'ti cet- tulyam / tadapràmàõye doùà eva kàraõam; gumanivçttistvavarjanãyasiddhasannidhiriti cet- pràmàõyaü prati guõeùvapi tulyametat / guõànàü doùotsàraõaprayuktaþ sannidhiriti cet- doùàõàmapi guõotsàraõaprayukta ityastu / niþsvabhàvatvamevamapauruùeyasya vedasya syàditi cet- àtmànamupàlabhasva / tasmàt yathà- dveùaràgàbhàvàvinàbhàve 'pi ràgadveùayo (76)ranuvidhànaniyamàt pravçttinivçttiprayatnayo ràgadveùakàraõakatvam; na tu nivçttiprayatno dveùahetukaþ, pravçttiprayatnastu satyapi ràgànuvidhàne dveùàbhàvahetuka iti vibhago yujyate; vi÷eùàbhàvàt- tathà prakçte 'pi / [ku.2.207] tathàpi vedànàmapauruùeyatve siddhe apetavaktçdoùatvàdeva pràmàõyaü setsyati / tataþ siddhe pràmàõye guõàbhàve 'pi taditi doùàbhàva eva hetuþ; akàraõaü guõà iti cenna- apetavaktçguõatvena satpratipakùatvaprasaïgàt / "svata eva pràmàõyani÷cayaþ / kiü tu ÷aïkàmàtramanenàpanãyate; doùanibandhanatvàttasya tadabhàve 'bhàvàt / ato nedamanumànavat (anumànaü) satpratisàdhanãkartumucitamiti cet-na-guõanivçttinibandhanàyàþ÷aïkàyàþsulabhatvàt / tasyàþ kevalàyà apràmàõyaü pratyanaïgatvànna ÷aïketi cet- doùanivçtterapi kevalàyàþ pràmàõyaüpratyanaïgatvànna tayà ÷aïkànivçttiriti tulyamiti / [ku.2.208] evaü pràmàõyaü parato j¤àyate anabhyàsada÷àyàü sàü÷ayikatvàt apràmàõyavat / yadi tu svato j¤àyeta, kadàcidapi pràmàõyasaü÷ayo na syàt j¤ànatvasaü÷ayavat; ni÷cite tadanavakà÷àt / nahi sàdhakabàdhakapramà(sàdhakapramà)õàbhàvamavadhåya samànadharmàdi dar÷anàdevàsau; tathà sati tadanucchedaprasaïgàt / [ku.2.209] atha pramàõavadapramàõe 'pi tatpratyayadar÷anàt vi÷eùàdar÷anàt bhavati ÷aïketyabhipràyaþ- tat kiü pramàõaj¤ànopalambhe 'pi na tatpràmàõyamupalabdham, pramàõaj¤ànameva và nopalabdham? àdye kathaü svataþ pràmàõyagrahaþ; pratyayapratãtàvapi tadapratãteþ / dvitãye kathaü tatra ÷aïkà; dharmiõa evànupalabdheriti / [ku.2.210] yadapi jhañiti pracuratarasamarthapravçttyanyathànupapattyà svataþ pràmàõyamucyate- tadapi nàsti; anyathaivopapatteþ / jhañiti pravçttirhi jhañiti tatkàraõopanipàtamantareõànupapadyamànà tamàkùipet / pracurapravçttirapi svakàraõapràcuryam / icchà ca pravçtteþ kàraõam / tatkàraõamapãùñàbhyupàyatàj¤ànam / tadapi tajjàtãyatvaliïgànubhavaprabhavam / so 'pãndriyasannikarùàdijanmà / na tu pràmàõyagrahasya kvacidapyupayogaþ / upayoge và svata eveti kuta etat? tataþ samarthapravçttipràcuryamapi pràmàõyapràcuryàttadgrahaõapràcuryàdvà svatastvaü tu tasya kvopayujyate / na hi pipàsånàü jhañiti pracurà samarthà ca pravçttirambhasãti pipàsopa÷amana÷aktistasya pratyakùà syàt / [ku.2.211] syàdetat- pràmàõyagrahe sati sarvametadupapadyate / sa ca svato yadi na syàt, na syàdeva; parataþpakùasyànavasthàduþsthatvàditi- cet- na- tadagrahe 'pyarthasandehàdapi sarvasyopapatteþ / na cànavasthàvapi; pràmàõyasyàva÷yaj¤eyatvànabhyupagamàt / anyathà svataþpakùe 'pi sà syàt / [ku.2.212] liïgaü ni÷citameva ni÷càyakam / tatastanni÷cayàrthamava÷yaü liïgàntaràpekùàyàmanavastheti cet- tatkimanupapadyamànor'thaþ ani÷cita eva svopapàdakamàkùipati; yenànavasthà na syàt / pratyakùeõa tasya ni÷cayàttasya ca sattayaiva ni÷càyakatvànnaivamiti cet- mamàpi pratyakùeõa liïgani÷cayàt tasya ca sattayaiva ni÷càyakatvànnaivamiti tulyam / [ku.2.213] liïgaj¤ànasya pràmàõyàni÷caye kathaü tanni÷ca(liïganirõa)yaþsyàditi cet- anupapadyamànàrthaj¤ànapràmàõyàni÷caye kathaü tanni÷caya iti tulyam / na hi ni÷cayena svapràmàõyani÷cayena và viùayaü ni÷càyayati pratyakùam; api tu svasattayetyuktamiti cet- tulyam / [ku.2.214] tathàpi yadi tat liïgàbhàsaþ syàt, tadà kà vàrteti cet- anupapadyamàno 'pyartho yadyàbhàsaþ syàt, tadà kà vàrteti tulyam / so 'pi pràmàõyamàkùipatãtyutsargaþ / sa ca kvacidvàdhakenàpodyata iti cet- liïge 'pyevamiti tulyam / tarhi pràmàõyànumàne'pi ÷aïkà tadavasthaiveti niùphalaþ prayàsa iti cet- etadapi tàdçgeva / anupapadyamànor'tha evàsau tathàvidhaþ ka÷cit yaþ svapne 'pi nàbhàsaþ syàt / tato nà'÷aïketi cet- liïge 'pyevamiti samaþ samàdhiþ / [ku.2.215] kaþ punarasàvarthaþ, yaþ svapne 'pi nàbhàsaþ syàt? yadanupalambhe vibhramàvakà÷aþ, (77)yàdçgupalambhe ca tadbàdhavyavasthà / anyathà hi tathàbhåtasyàpi vyabhicàre sàpi na syàt / mà bhåditi cenna- bhavitavyaü hi tattvàtatvavibhàgena (tattvàtattvavyavasthà) anyathà vyàghàtàt / kathaü hi niyàmakaniþ÷eùavi÷eùopalambhe 'pi viparãtàropaþ? tathàbhàve và tadatiriktavi÷eùànupalambhe kathaü bàdhakam? tadabhàve tvabàdhasya kathaü bhràntatvamiti / [ku.2.216] syàdetat- parataþpràmàõye 'pi nityatvàdvedànàmanapekùatvam; mahàjanaparigrahàcca pràmàõyamiti ko virodhaþ? na; ubhayasyàpyasiddheþ / [ku.2.217] na hi varõà eva tàvànnityaþ / tathà hi- "idànãü ÷rutapårvo gakàro nàsti" (stãti) "nivçttaþ kolàhala" iti pratyakùeõaiva ÷abdadhvaüsaþ pratãyate / na hi ÷abda evànyatra gataþ; amårtatvàt / nàpyàvçtaþ; tata eva sambandhavicchedànupapatteþ / nàpyanavahitaþ ÷rotà; avadhàne 'pyanupalabdheþ / nàpãndriyaü duùñam; ÷abdàntaropalabdheþ / nàpisahakàryantaràbhàvaþ; anvayavyatirekavataþ(kataþ) tasyàsiddheþ / (78) nàpyatãndriyam; tatkalpanàyàü pramàõàbhàvàt / anyathà ghañàdàvapi tatkalpanàprasaïgàt / na ca ÷abda(sya) nityatvasiddhau tatkalpaneti yuktam; niràkariùyamàõatvàt / [ku.2.218] yattvekade÷ino naivamicchanti tàn pratyucyate- vivàdàdhyàsitaþ ÷abdapradhvaüsa indriyagràhyaþ aindriyikàbhàvatvàt ghañàbhàvavat / naitadevam; indriyàsannikçùñatvàdatãndriyàdhàratvàdveti cenna- idaü hyupàdhyudbhàvanaü và syàt, vyàpakànupalabdhyà satpratipakùatvaü và / na prathamaþ; svaråpayogyatàü prati (gyatàyàü)sahakàriyogyatàyà anupàdhitvàt / tasyàstàmapekùyaiva sarvadà vyavasthiteþ / nàpyaindriyikàdhàratvaprayuktamabhàvasya pratyakùatvam; dharmàdyabhàvasyàpi tathàtvaprasaïgàt / ata eva nobhayaprayuktam / [ku.2.219] nàpi dvitãyaþ; prathamasyàsiddheþ / asti hi ÷rotra÷abdàbhàvayoþ svàbhàviko vi÷eùaõavi÷eùyabhàvaþ / vi÷eùyasyàtãndriyatvàtkathamaindriyikavi÷iùñaj¤ànaviùayatvam? tathà vi÷eùyamavyavasthàpayata÷ca kathaü vi÷eùaõatvamiti cet- na; tathà vi÷eùyavyavasthàpanàyàþ phalatvàt / na tu tadeva vi÷eùaõatvam; àtmà÷rayaprasaïgàt- vi÷eùaõabhàvena samavàyàbhàvayorgrahaõam, tathà grahaõameva ca vi÷eùaõatvamiti / tasmàt sambandhàntaramantareõa tadupa÷liùñasvabhàvatvameva hi tayoþ / saiva ca vi÷iùñapratyayajananayogyatà vi÷eùaõatetyucyate / sà càtra durnivàrà / pratiyogyadhikaraõena svabhàvata evàbhàvasya militatvàt / [ku.2.220] tathàpi tayà tathaiva pratãtiþ kartavyeti cenna- gçhyamàõavi÷eùyatvàva(ùyàva)cchinnatvàdvyàpteþ / anyathà saüyuktasamavàyena råpàdau vi÷iùñavikalpadhãjananadar÷anàt gandhàdàvapi tathàtvaprasaïgàt / [ku.2.221] tathàpi nendriyavi÷eùaõatayà kasyacit grahaõaü dçùñam; api tvindriyasambaddhavi÷eùaõatayà; sà càto nivartata iti cenna- asya pratibandhasyendriyasannikçùñàrthapratisambandhiviùayatvàt / anyathà saüyuktasamavàyena gandhàdàvupalabdhidar÷anàt samavàyenàdar÷anàcchabdasyàgrahaõaprasaïgàt / [ku.2.222] nàpyabhàvatve sati atãndriyàdhàratvàtsatpratipakùatvam; yogyatàvirahaprayuktatvàdvyàpteþ / na càtãndriyàdhàratvameva tasya yogyatàvirahaþ; tadviparyayasyaiva yogyatàtvàpatteþ / na caivameva; dharmàdipradhvaüsagrahaõaprasaïgàt / dç÷yàdhàratvaü dç÷yapratiyogitàceti dvayamapyasya yogyateti cenna- ubhayaniråpaõãyatvaniyamànabhyupagamàt / pratiyogimàtraniråpaõãyo hyabhàvaþ / [ku.2.223] anyathà "iha bhåtale ghaño nàstã'tyeùàpi pratãtiþ pratyakùà na syàt / saüyogo hyatra niùidhyate / tadabhàva÷ca bhåtalavad ghañe 'pi vartate / tatra yadi pratyakùatayà bhåtalasyopayogaþ, ghañasyàpi tathaiva syàt / avi÷eùàt / atha ghañasyànyathopayogaþ; bhåtalasyàpyanyathaiva syàt, avi÷eùàt / kathamanyatheti cet- pratiyoginiråpaõàrthamabhàvasannikarùàrthaü ca / tatra pratiyoginiråpaõaü smaraõalakùaõamanupalabhyamànenàpãti, na tadarthamadhyakùagocaratvamapekùaõãyamanyatarasyàpi; kuta ubhayasya / sannikarùastu bhåtalaghañasaüyogàbhàvasyendriyeõa sàkùànnàsti / yenàsti, tenàpi yadãndriyaü na sannikçùyeta, kathamiva taü gamayet / na copalabdhopalabhyamànàbhyàmevendriyaü sannikçùyate; itaretarà÷rayaprasaïgàt / [ku.2.224] tasmàt sannikarùe sati yogyatvàt bhåtalamapyupalabhyate; na tu tasyopalabhyamànatvamabhàvopalabdheraïgamiti yuktamutpa÷yàmaþ / prakçte tu na pratiyoginiråpaõàrthaü tadupayogaþ tasya saüyogavat àdhàràniråpyatvàt / nàpi sannikarùàrtham; tadabhàvasya sàkùàdindriyasannikarùàditi / [ku.2.225] na cedevam; kuta eùà pratãtiþ, idànãü ÷rutapårvaþ ÷abdo nàstãti? "anumànà'diti cenna ÷abdasyaiva pakùãkaraõe (80)hetoranà÷rayatvàt / anityatvamàtrasàdhane 'bhàvasya niyatakàlatvàsiddheþ / àkà÷asya pakùatve tadvattayànupalabhyamànatvasya hetoranaikàntikatvàt / ÷abdasadbhàvakàle 'pi tasya sattvàt / evaü kàlapakùe 'pi doùàt / [ku.2.226] ahamidànãü niþ÷abda÷rotravàn ÷abdopalabdhirahitatvàt badhiravaditi cet-na-dçùñàntasya sàdhyavikalatvàt, vyàhatatvàcca; badhira÷ca ÷rotravàü÷ceti vyàhatam / tasyàpi ca ÷ravaso niþ÷abdatve pramàõaü nàsti / anupabhogyasyotpàdavaiyarthyaü pramàõamiti cet-na-àdyàdi÷abdavadupapatteþ / teùàü ÷abdàntaràrambhaü pratyupayogaþ; antyasya na tatheti cet-na-antyatvàsiddheþ / sarveùàü cotpàdavatàü prayojanatadabhàvayorasmàdç÷airanàkalanàt; suùuptyavasthàyàü ÷vàsapra÷vàsaprayojanavacca tadupapatteþ / àrambhe sati prayojanamava÷yamiti vyàpteþ / na tvàpàtataþ prayojanànupalambhamàtreõàrambhanivçttiþ; tathà sati karõa÷aùkulyavacchedotpàda eva nabhasastaü prati nivarteta; badhirasya tenànupayogàt / vivàdakàle badhirakarõaþ ÷abdavàn yogyade÷a(81)sthànàvçtakarõa÷aùkulãsuùiratvàt taditarakarõa÷aùkulãsuùiravaditi / [ku.2.227] niþ÷abdàþ paõavavãõàveõavaþ (82)tadekaj¤ànasaüsargayogyatve sati tadanupalambhe 'pyupalabhyamànatvàt / yat yadekaj¤ànasaüsarga(83)yogyaü(ya) tasyànupalambhe 'pyupalabhyate tat tadabhàvavat, yathàghañaü bhåtalamiti cet-na-ekaj¤ànasaüsargayogyatvàbhàvàt; ÷abdasya ÷rautatvàt, vãõàdãnàü càkùuùatvàt / abhimànamàtràditi cenna, tathàpi ÷abdapradhvaüsasyàtadde÷atvàt, atyantàbhàvasya ca kàlaniyamàt / [ku.2.228] syàdetat- ÷abdavadàkà÷opàdhayo hi bheryàdayaþ / tena teùu vidhãyamànaþ ÷abdaþ àkà÷a eva vihito bhavati; pratiùiddhyamàna÷ca tatraiva pratiùiddho bhavati, ÷arãre sukhàdivat iti cet na- tatra sopàdhàvàtmani pratyakùasiddhe sukhàdiniùedhasyàpi pratyakùàsiddhatvàt / na caivamihàpi; tadupahitasya nabhaso 'pratyakùatvàt / upàdhayastàvat pratyakùà iti cenna- tairabhàvàniråpaõàt / niråpaõe và pratyakùeõàpi grahaõaprasaïgàt / na caivaü sati pàramàrthikàdhikaraõaniråpaõãyatvamabhàvasya / na ca te 'pi pratyakùasiddhàþ (84) sarvatra; ÷abdakàraõavyavadhàne 'pyupalabdhasya ÷abdasya nàstitàpratãteþ / ànumànikaistaistathà vyavahàra iti cenna- hetostadvattayànupalabhyamànatvasyànaikàntikatvàt; abhàvapratãtikàle sandigdhà÷rayatvàcca / upalabhyamànavi÷eùyatvapakùe càsiddheþ; indriyavyavadhànàt, ÷abdaliïgasya cànupalambhàt / [ku.2.229] api ca naùñà÷rayàõàü dravyaguõakarmaõàü nà÷opalambhaþ katham? na katha¤ciditi cet- à÷rayanà÷àtkàryanà÷a iti kuta etat? anumànatastathopalambhàditi cet- na- tulyanyàyenoktottaratvàt / tantuùu naùñeùvapi yadi paño, na na÷yet, tadvadevopalabhyeteti cet- etasya tarkasyànugràhyamabhidhãyatàm / [ku.2.230] yadatropalabhyate na tat kàryaparamparàvat, yogyasya tathànupalabhyamànatve sati upalabhyamànatvàditi cet-na-tantvavayavànàü pañànàdhàratve sàdhye siddhasàdhanàt / pañapradhvaüsavattve sàdhye bàdhitatvàt tasya svapratiyogikàraõamàtrade÷atvàt / [ku.2.231] ye pañadhvaüsavantastantavaþ, tadabhàvavanta ete aü÷avaþ iti sàdhyamiti cenna- tantunà÷ottarakàle pañanà÷àttadvattànupapatteþ / yogyatàmàtrasàdhane ca pañapradhvaüsàsiddheþ; tasya nà÷ànà÷ayoþ samànatvàt / [ku.2.232] ananyagatikatayà vi÷iùñaniùedhe kçte vi÷eùaõànàmapyabhàvaþ pratãto bhavati; guõakriyàvatpañàdhàràstantavo na santi svàvayaveùviti hi pratyaya iti cet- tathàpi guõakarmaõàü pañasya ca pradhvaüsaþ kimadhikaraõaþ pratãyata iti vaktavyam / a÷vàdhikaraõa eveti cet- bhràntistarhãyam; tasyàtadde÷atvàt / à÷rayàvacchedakatayà teùàmapyadåraviprakarùeõa tadde÷atvam evaübhåtenàpi de÷ena tanniråpaõam; yogyatàyà avyabhicàràditi cet- na tarhi pratiyogisamavàyide÷enaiva pradhvaüsaniråpaõamiti niyamaþ; prakàràntareõàpi niråpaõàt / [ku.2.233] tasmàt yasya yàvatã grahaõasàmagrã, taü vihàya tasyàü satyàü tadabhàvo yatra kvacinniråpyo de÷e kàle và / iyàüstu vi÷eùaþ- sà satã cet, pratyakùeõa / asatyeva j¤àtà cet, (85)anumànàdineti sthitiþ / [ku.2.234] etena "sadbhyàmabhàvo niråpyate" ityàdi÷àstra(86)virodhaþ parihçto veditavyaþ; ubhayaniråpaõãyapratiyogiviùayatvàt anumànaviùayatvàcca / anyathà à÷rayàsiddhiprasaïgàt / tatràpi na graïaõe niyamaþ, j¤ànamàtraü tu vivakùitam; tàvanmàtrasyaiva tadupayogàt / kvacit grahaõasya sàmagrãsampàtàyàtatvàt / [ku.2.235] yadicàdhikaraõagrahe ÷àstrasya nirbharaþ syàt, "vahnerdàhyaü vinà÷yànuvinà÷avattadvinà÷aþ" iti nodàharet; asiddhatvàt / na hi vahnivinà÷astadavayavaparamparàsvakùa(87)niråpyaþ tàsàmaniråpaõàt / nàpyanyatra gamanàbhàvàdinà pàri÷eùyàdanumeyaþ; hetoreva niråpayituma÷akyatvàt; à÷rayànupalabdheþ / nàpi nimittavinà÷àt sarvamidamekavàreõa setsyatãti yuktama; tasyànaikàntikatvàt / tejasà vi÷eùitatvàdayamadoùa iti cenna- vyàptyasiddheþ / na hãndhanavinà÷àt tejodravyamava÷yaü vina÷yatãti kvacitsiddham; (88)pratyakùavçtteranabhyupagamàt / [ku.2.236] tasmàt yattyàgenànyatra gamanaü na sambhàvyate, tena nimittàdinàpi de÷ena pradhvaüso niråpyate ityakàmenàpi svãkaraõãyam; gatyantaràbhàvàt / ata eva tamasaþ pratyakùatve 'pyabhàvatvamàmanantyàcàryàþ / etena ÷abdapràgabhàvo vyàkhyàtaþ / [ku.2.237] evaü (89)vyavasthite anumànamapyucyate- ÷abdo 'nityaþ (90)utpattidharmakatvàt ghañavat / na cedaü pratyabhij¤ànabàdhitam; tasya jvàlàdipratyabhij¤ànenàvi÷eùàt / [ku.2.238] naivam; abàdhitasya tasya svataþ pramàõatvàditi cet- tulyam / "jvàlàyàü tannàsti; viruddhadharmàdhyàsena (91)bàdhitatvàt / anyathà bhedavyavahàravilopaprasaïgaþ / nimittàbhàvàt / àkasmikatve vàtiprasaïga" iti cet- tulyam,(92)÷abde 'pi tãvratãvrataratvamandamandataratvàderbhàvàt / [ku.2.239] tadiha na svàbhàvikamiti cenna- svàbhàvikatvàvadhàraõanyàyasya tatra tatra siddhasyàtràpi tulyatvàt / na hyapàü ÷aityadravatve svàbhàvike, tejaso và auùõyabhàsvaratve ityatrànyatpramàõamasti pratyakùàdvinà / "tattathaiva yujyate; anyasyopàdheranupalambhàt, niyamena tadgatatvena copalambhà'diti cet- tulyametat / [ku.2.240] tathàpyatãndriyànyadharmatva÷aïkà syàditi cet- etadapi tàdçgeva / tat kiü yadgatatvena yadupalabhyate, tasyaiva sa dharmaþ? nanvevaü pãtaþ ÷aïkhaþ, raktaþ sphañikaþ, nãlaþ paña ityapi tathà syàt; avi÷eùàt / na; pãtatvàdãnàmanyadharmatvasthitau ÷aïkhàdãnàü ca tadviruddhadharmatve sthite, japàkusumàdyanvayavyatirekànuvidhànàcca bàdhena bhràntatvàvadhàraõàt / na ceha tàra- tàrataratvàderanyadharmatvasthitiþ; nàpi ÷uka÷àrikàdigakàràõàü tadviruddhadharmatvam; nàpyanyasya taddharmiõo 'nvayavyatirekàvanuvidhatte / tathàpi ÷aïkàsyàditi cet- evamiyaü sarvatra / tathà ca na kvacit (93)kasyacit ki¤citkuta÷cit siddhyet / nacaitacchaïkitumapi ÷akyate; apratãte saüskàràbhàvàt; saüskàrànupanãtasya càropayituma÷akyatvàt / [ku.2.241] na ca dhvanidharmà eva gçhyante; spar÷àdyanantarbhàveõa bhàveùu tvagàdãnàmavyàpàràt na ca ÷ravaõenaiva tadgrahaõam; avàyavãyatvena tasya vàyudharmàgràhakatvàt cakùurvat / tàra-tàrataratvàdayo và na vàyudharmàþ ÷ràvaõatvàt kàdivat / vàyurvà na ÷ravaõagràhyadharmà mårtatvàt pçthivãvat / yadi ca naivam; kàdãnàmapi vàyavãyatvaprasaïgaþ / tataþ kim? avayaviguõatve 'nityatvam; paramàõuguõatve 'grahaõam / dvayamapyetadaniùñaü bhavataþ / ava÷yaü ca ÷ravasà gràhyajàtãyaguõavatà bhavitavyam, bahirindriyatvàt ghràõàdivat / [ku.2.242] santu dhvanayo 'pi nàbhàsàþ / tathà ca taddharmagrahaõaü ÷ravasopapatsyata iti cenna- tàrastàrataro vàyaü gakàra ityatra dhvanãnàmasphuraõàt / na ca vyaktyà vinà sàmànyasphuraõaü kàraõàbhàvàt / vyaktisphuraõasàmagrãniviùñà hi jàtisphuraõasàmagrã / kuta etat / anvayavyatirekàbhyàü tathàvagamàt; aindrikeùveva ghañàdiùu sàmànyagrahaõàt; atãndriyeùu ca manaþprabhçtiùvagrahaõàt / svaråpayogyataiva tatra nimittam; akàraõaü vyaktiyogyateti cet- evaü tarhi sattàdravyatvapàrthivatvàdãnàü svaråpayogyatve paramàõvàdiùvapi grahaõaprasaïgaþ; ayogyatve ghañàdiùvapi tadanupalambhàpattiriti duruttaraü vyasanam / tasmàdvyaktigrahaõayogyatàntargataiva jàtigrahaõayogyateti tadanupalambhe jàteranupalambha eva / [ku.2.243] tathà ca na tàratvàdãnàmàropasambhava iti svàbhàvikatvasthitau viruddhadharmàdhyàsena bhedasya pàramàrthikatvàtpratyabhij¤ànamapramàõamiti na tena bàdhaþ / [ku.2.244] nàpi satpratipakùatvam; mitho viruddhayorvàstavatulyabalatvàbhàvàt / ekasyànyatamàïgavaikalyacintàyàmasya vaikalye tasyaiva (94)vàcyatvàt / avaikalye, tvàdãyenaiva vikalena bhavitavyamiti hãnasya na satpratipakùatvam / tathàpi nityaþ ÷abdaþ (95)adravyadravyatvàdatyitràpi sàdhanada÷àyàü ki¤cidvàcya'miti cet- asiddhiþ / [ku.2.245] dravyaü ÷abdaþ sàkùàtsambandhena gçhyamàõatvàdghañavaditi siddhyatãti cenna- etasyàpyasiddheþ / na hi ÷rotraguõatve dravyatve vàsiddhe sàkùàtsambandhe ÷abdasya pramàõamasti / "pari÷eùo 'sti / tathà hi- sadàdyabhedena sàmànyàditrayavyàvçttau mårtadravyasamavàyaniùedhena karmatvaniùedhàt dravyaguõatvapari÷eùe saüyogasamavàyayoranyataraþ sambandhaþ" iti cenna- bàdhakabalena pari÷eùe dravyatvasyàpi niùedhàlliïgagràhakapramàõabàdhàpatteþ / bàdhake satyapi và dravyatvàpratiùedhe karmatvàdãnàmapyapratiùedhaprasaktau para÷eùàsiddheþ / tasmàdekade÷apari÷eùo na pramàõam / sandehasaïkocamàtrahetutvàt / atha dravyatve kiü bàdhakam? ucyate- ÷abdo na dravyaü bahirindriyavyavasthàhetutvàdråpàdivat / iti pari÷eùàdguõatvena (96)samavàyi(ya)siddhau liïgagràhakapramàõabàdhitatvànnàvyavahitasambandhagràhyatvena dravyatvasiddhaþ / ni càsiddhena satpratipakùatvam; asiddhasya hãnabalatvàt / [ku.2.246] nanu ÷abdastàvada(97)÷rotraguõo naiveti tvayaiva sàdhitaü prabandhena / na ca ÷rotraguõaþ; tena gçhyamàõatvàt / yad yenendriyeõa gçhyate, nàsau tasya guõaþ; yathà gçhyamàõo gandhàdiþ / ÷rotraü và na svavaguõagràhakam indriyatvàt ghràõavat iti na guõatvasiddhiriticet- tataþ kim? na caitadapi; ghràõàdisamavetagandhàdyagrahe svaguõatvasyàprayojakatvàt / (98)ayogyatvaü hi tatropàdhiþ / [ku.2.247] anyathà- sukhàdirnàtmaguõaþ tena gçhyamàõatvàt råpàdivat / na và tena gçhyate tatsamavetatvàdadçùñavat / àtmà và na tadgràhakaþ tadà÷rayatvàt gandhàdyà÷rayaghañàdivadityàdyapi ÷aïkyeta / tasmàt svaguõaþ paraguõe vàyogyo na gçhyate; gçhyate tu yogyo yogyona / tat kimatrànupapannam / [ku.2.248] ava÷yaü ca ÷rotreõa vi÷eùaguõagràhiõà bhavitavyam indriyatvàt / anyathà tannirmàõavaiyarthyàt / (99)tadanyasyendriyàntareõaiva grahaõàt / na ca dravyavi÷eùagrahaõe tadupayogaþ; (100)vi÷eùaguõayogyatàmà÷rityaivendriyasya dravyagràhakatvàt; na dravyasvaråpayogyatàmàtreõa / anyathà càndramasaü tejaþ svaråpeõa yogyamiti tadapyupalabhyeta; àtmà và mano gràhya iti suùuptyavasthàyàmapyupalabhyeta; anudbhåtaråpe 'pi và cakùuþ pravartate / tasmàt guõayogyatàmeva puraskçtyendriyàõi dravyamupàdadate; nàto 'nyatheti sthitiþ / ata eva nàkà÷àdaya÷càkùuùàþ / [ku.2.249] astu tarhi ÷abdo nityaþ nityàkà÷aika(101)guõatvàt tadgataparamamahat(102)parimàõavaditi pratyanumànamiti cenna- akàryatvasyopàdhervidyamànatvàt / anyathà- àtmavi÷eùaguõà nityàþ tadekaguõatvàttadgataparamamahattvavadityapi syàt / "asya pratyakùabàdhitatvàdahetutvamiti cenna- nirupàdherbàdhànavakà÷àt / svabhàvapratibaddhasya ca tatparityàge svabhàvaparityàgaprasaïgàt / tasmàdbàdhena vopàdhirunnãyate, anyathà veti na ka÷cidvi÷eùaþ / [ku.2.250] etena ÷ràvaõatvàcchabdatvavadityapi paràstam; atràpi tasyaivopàdhitvàt / anyathà gandharåparasaspar÷à api nityàþ prasajyeran; ghràõàdyekaikendriyagràhyatvàt gandhatvàdivadityapi prayogasaukaryàt / [ku.2.251] virodhavyabhicàràvasambhàvitàvevàtretyasiddhireva (103)÷iùyate / sàpi nàsti / tathà hi- ÷abdastàvat "pårvokta(104)nyàyena svàbhàvikatãvramandataratamàdibhàvena prakarùanikarùavànupalabhyate / iyaü ca prakarùanikarùavattà kàraõabhedànuvidhàyinã sarvatropalabdhà / akàraõakà hi nityàþ prakarùavanta eva bhavanti, yathà'kà÷àdayaþ; nikçùñà eva và , yathà paramàõvàdayaþ / na tu ki¤cadati÷ayànàþ kuta÷cidapakçùyante / tadiyaü nityebhyo vyàvartamànà kàraõavatsu (tàü) ca bhavantã jàyamànatàmàdàyaiva vi÷ràmyatãti pratibandhasiddhau prayujyate- ÷abdo jàyate, prakarùanikarùàbhyàmupatatvàt màdhuryàdivat / anyathà niyàmakamantareõa bhavantã nityeùvapi sà syàt (bhavatãti nitye 'pi syàt); niyamahetorabhàvàt / ÷abdàdanyatreyaü gatiriti cenna- sàdhyadharmiõaü vihàyeti pratyavasthànasya sarvànumànasulabhatvàt / na ceha (105) vya¤jakatàratamyàdvya¤janãyatàratamyam; asvàbhàvikatvaprasaïgàt / vyavasthitaü ca svàbhàvikatvam / na ca vya¤jakotpàdakàbhyàmanyasyànuvidhànamasti / na ca svàbhàvikatvaupàdhikatvàbhyàmanyaþ prakàraþ sambhavati / [ku.2.252] ñhasyàdetat / tathàpyutpatternityatvena ko virodhaþ? yena pratibandhasiddhiþ syàt / asiddhe ca tasmin, bhavatàü vyàpakatvàsiddhaþ, asmàkamaprayojakaþ saugatànàü sandigdhavipakùavçtti(vyàvçtti)rayamupakrànto hetuþ" iti cet- na / idaü hyutpattimattvaü vinà÷akàraõasannidhiviruddhebhyo nityebhyaþ svavyàpakanivçttau nivartamànaü vinà÷akasannidhimati vinà÷ini vi÷ràmyatãti / "vinà÷akàraõasannidhànenàva÷yaü jàyamànasya bhavitavyamiti kuto nirõãta'miti cet- na tadasannidhànaü hi na tàvadàkà÷àderiva svabhàvavirodhàt; utpattivinà÷a(÷aka)yoþ saüsargadar÷anàt / aviruddhayorasannidhistu de÷aviprakarùàddhimavadvindhyayoriva syàt / de÷ayorapi viprakarùo virodhàdvà hetvabhàvàdvà / pårvoktàdeva na prathamaþ / dvitãyastu pañakuïkumayoriva syàt, yadi kuïkumasamàgamàdarvàgiva pradhvaüsakasaüsargàdarvàgeva paño vina÷yet / yathà hivinà÷akàraõaü vinà na vinà÷aþ, tathà yadi kuïkumasamàgamaü vinà na vinà÷aþ pañasyeti syàt, kastayoþ saüsarga vàrayet / tasmàdaviruddhayorasaüsargaþ kàlaviprakarùaniyamena vyàptaþ / sa (106)càto nivartamànaþ svavyàpyamupàdàya nivartata iti pratibandhasiddhiþ / [ku.2.253] ñhasyàdetat / yadyevamàsthiraþ÷abdaþ, kathamarthena saïgatirasyopavabhyate" iti cet- yathaivàrthasyàsthirasya (107)tena / "jàtireva padàrthaþ, na vyaktiriti cenna- ÷abdàttadalàbhaprasaïgàt / àkùepata iti cet- kaþ khalvayamàkùepo nàma? tàvadanumànam; anantàbhiþsaha saïgativadavinàbhàvasyàpi grahãtuma÷akyatvàt / ÷akyatve và, saïgaterapi tathaiva sugrahatvàt vyaktimàtraråpeõàvinàbhàva" iti cenna- vyaktitvasya sàmànyasyàbhàvàt / bhàve và, tadàkùepe 'pi vi÷eùànàkùepàt / vàcyatvamapi và tathaivàstu? kimàkùepeõa; saïgateravirodhàditi / [ku.2.254] arthàpattiràkùepa iti cenna- vyaktyà[ktiü] vinà kimanupapannam? "jàti'riti cenna- tannà÷ànutpàdada÷àyàmapi sattvàt / "tathàpi na vyaktimàtraü vine'ti cenna- màtràrthàbhàvàt / "vyaktij¤ànamantareõa jàtij¤ànamanupapanna'miti cenna- tadabhàve 'pyutpàdàt / "vyaktiviùayatàü (tvaü)vinà jàtiviùayatà tasyànupa(tànupa)panne'ti cenna- evaü tarhyekaj¤ànagocaratàyàü kimanupapannaü (108)kiü pratipàdayediti / "jàtãnàmanvayànupapattyà vyaktiravasãyata" iti cenna- (109)parasparà÷rayaprasaïgàt / [ku.2.255] syàdetat- pratibandhaü vinàpi pakùadharmatàbalàt yathà liïgaü vi÷eùe paryavasyati, tathà saïgatiü vinàpi ÷abdaþ ÷aktivi÷eùàdvi÷eùe paryavasyati / sa evà'kùepa ityucyate iti cet- na tàvat pratãtiþ krameõa; apekùaõãyàbhàvena viramyavyàpàràyogàt / jàtipratyàyanamapekùata iti cet- kçtaü tarhi ÷abda÷aktika(ktibhedaka)lpanayà; tàvataiva tatsiddheþ / omiti cenna- vyaktyanàlambanàyà jàtipratãterasambhavàdityuktatvàt; pramàõàntaràpàtaprasaïgàcca / smaraõaü tadityayamadoùa iti cenna- ananubhåtànanvayaprasaïgàt / astvekaiva pratãtiriticet- kçtaü tarhi ÷aktibheda(dvaya)kalpanayà / [ku.2.256] evaü ca yathà sàmànyaviùayà ÷aktirekaiva tadvati paryavasyati, tathà sàmànyà÷rayàsaïgatistadvati paryavasyediti / na ca nityà api varõàþ svarànupårvyàdihãnàþ padàrthaiþ saïgamyante / na ca tadvi÷iùñatvamapi teùàü nityam / tasmàttattajjàtãyakroóaniviùñà eva padàrthàþ padàni ca sambadhyante, nàto 'nyatheti, naitadanurodhenàpi ÷abdasya nityatvamà÷aïkanãyamiti / [ku.2.257] yadà ca varõà eva na nityàþ, tadà kaiva kathà puruùavivakùàdhãnànupårvyàdivi÷iùñavarõasamåharåpàõàü padànàm? kutastaràü ca tatsamåharacanàvi÷eùasvabhàvasya vàkyasya? kutastamàü (màü ca?)tatsamåhasya vedasya? [ku.2.258] paratantrapuruùa (110)paramparàdhãnatayà pravàhàvicchedameva nityatàü bråma iti cet- etadapi nàsti; sargapralayasambhavàt / ahoràtrasyàhoràtrapårvakatvaniyamàt, karmaõàü viùamavipàkasamayatayà yugapadvçttinirodhànupapatteþ, varõàdivyavasthànupapatteþ, samayànupalabdhau(nupapattau)÷àbdavyavahàravilopaprasaïgàt, ghañà(ñapañà)disampradàyabhaïgaprasaïgàcca kathamevamiti cet- [ku.2.259] ucyate- varùàdivad bhavopàdhiþ vçttirodhaþ suùuptivat / udbhidvç÷cikavadvarõàþ màyàvatsamayàdayaþ //2 // tatpårvakatvamàtre siddhasàdhanàt(nam), anantaratatpårvakatve aprayojakatvàt; varùàdidinapårvakataddinaniyamabhaïgavadupapatteþ / rà÷yàdivi÷eùasaüsargaråpakàlopàdhiprayuktaü hi tat; tadabhàva eva vyàvçtteþ / tathehàpi sargànuvçttinimittabrahmàõóasthitiråpakàlopàdhinibandhana(dhiprayukta)tvàttasya, tadabhàva eva vyàvçttau ko doùaþ / na ca tadanutpannamana÷varaü và; avayavitvàt / [ku.2.260] vçttinirodhasyàpi suùuptyavasthàvadupapatteþ / na hi-"aniyatavipàkasamayàni karmàõã'ti tadànãü kçtsnànyeva bhogà(111)vimukhàni / na hyacetayataþ ka÷cidabhogo nàma; virodhàt / kastarhi tadànãü ÷arãrasyopayogaþ? taü prati na ka÷cit / tarhi kimarthamanuvartate? uttarabhogàrtham; cakùuràdivat / pràõiti kimarthaü? ÷vàsapra÷vàsasantànenà'yuùo 'vasthàbhedàrtham; tena bho(bhede bho)gavi÷eùasiddheþ / [ku.2.261] ekasyaiva tat katha¤cidupapadyate, na tu vi÷vasyeti cet- anantatayà aniyatavipàkasamayatayà upamardyepamardakasvabhàvatayà ca karmaõàm, vi÷vasya, ekasya và ko vi÷eùaþ, yena tanna bhavet / bhavati ca sarvasyaiva (112)susvàpaþ / krameõa, na tu yugapaditi cenna- kàraõakramàyattatvàtkàryakramasya / na ca svahetubalàyàtaiþ kàraõaiþ krameõaiva bhavitavyam; aniyatatvàdeva sarvagràsavat / grahàõàü hyanyadà samàgamàniyame 'pi, tathà kadàcit syàt, yathà kalàdyaniyame 'pi sarvamaõóaloparàgaþ syàt- tridoùasannipàtavadvà / yathà hi vàtapitta÷leùmaõàü cayaprakopapra÷amakramàniyame 'pi ekadà sannipàtaþ syàt, tadà dehasaühàraþ, tathà kàlànalapavanamahàrõavànàü sannipàte brahmàõóadehapralayàvasthàyàü yugapadeva bhogarahità÷cetanàþsyuriti ko virodhaþ? / tathàpi videhàþ karmiõa iti durghañamiti cet- kimatra durghañam; bhogavirodhavat ÷arãrendriyaviùayanimittanirodhàdeva tadupapatteþ / [ku.2.262] vç÷cikataõóulãya(113)kàdivat varõàdivyavasthàpyupapadyate / yathà hi vç÷cikapårvakatve 'pi vç÷cikasya, gomayàdàdyaþ; taõóulãyakapårvakatve 'pi taõóulãyakasya, taõóulakaõàdàdyaþ; vanhipårvakatve 'pi vanheþ, araõeràdyaþ; evaü kùãradadhighçtatailakadalã(114)kàõóàdayaþ tathà mànuùapa÷ugobràhmaõapårvakatve 'pi teùàm, pràthamikàstattatkarmopanibaddhabhåtabhedahetukà eva / sa eva hetuþ sarvatrànugata iti sarveùàü tatsàntànikànàü samànajàtãyatvamiti kimasaïgatam / gataü tarhi gopårvako 'yaü gotvàdityàdinà / na gatam; yonijeùveva vyavasthàpanàt / mànasàstvanyathàpãti / gomayavç÷cikàdivadidànãmapi kiü[api tathà kiü] na syàditi cenna- kàlavi÷eùaniyatatvàtkàryavi÷eùàõàm / na hi varùàsu gomayàcchàlåka iti hemante 'pi syà(pi kiü na syà)t / [ku.2.263] samayo 'pyekenaiva, màyàvineva, vyutpàdyavyutpàdakabhàvàvasthitanànàkàryàdhiùñhànàt vyavahàrata eva sukaraþ / yathà hi màyàvã såtrasa¤càràdhiùñhitaü dàruputrakam, "idamànaye'ti prayuïkte / sa ca dàruputrakastathà karoti / tadà cetanavyavahàràdiva (115)taddhar÷ã bàlo vyutpàdyate tathà- ihàpi syàt / kriyàvyutpattirapi tata eva kulàlakuvindàdãnàm / [ku.2.264] sargàdàveva kiü pramàõamiti cet vi÷vasantàno 'yaü dç÷yasantàna÷ånyaiþ samavàyibhiràrabdhaþ santànatvàt àraõeyasantànavat / vartamànabrahmàõóaparamàõavaþ pårvamutpàditasajàtãyasantànàntaràþ nityatve sati tadàrambhakatvàt pradãpaparamàõuvadityàdi / [ku.2.265] avayavànàmàvàpodvàpà(116)dutpattivinà÷au ca syàtàm, santànàviccheda÷ceti ko virodha iti cenna- evaü hi (117)pa(gha)ñàdisantànàvicchedo 'pi syàt / viparyayastu dç÷yate / kanthàdi (118) (kartràdi) bhogavi÷eùasampàdanaprayukto 'sàviti cenna- dvyaõukeùu tadabhàvàt / tathà ca tatrà(tada)vayavànàmapagamàbhàve 'nàditvaprasaïge dvyaõukatvavyàghàtaþ / tasmàt yatkàryaü yannibandhanasthitiþ, tadapagame tannivçttiþ / yat yaddhetukam, tadupagame tasyotpattiþ / na ca kàryasya sthitinibandhanaü nityameva; nityasthitiprasaïgàt / na ca nitya eva hetuþ;akàdàcitkatvaprasaïgàt / tat atinistaraïgametat / ãdç÷yàü ca vastusthitau bhogo 'pi karmabhirevameva vastusvabhàvànatikrameõa sampàdanãya iti dvyaõukavat pipãlikàõóàderbrahmàõóaparyantasyàpi vi÷vasyeyameva gatiriti pratibandhasiddhiþ / [ku.2.266] tathà ca brahmàõóe paramàõusàdbhavitari paramàõuùu ca svatantreùu pçthagàsãneùu tadantaþpàtinaþ pràõigaõàþ (119)kva vartantàm, kupitakapikapolàntargatodumbarama÷akasamåhavat, davadahanadahyamànadàrådaravighårõamànaghuõasaïghàtavat, pralayapavanollàsanãyaurvànalanipàtipotasàüyàtrikasàrthavadveti / [ku.2.267] (120)api ca- janmasaüskàravidyàdeþ ÷akteþ svàdhyàyakarmaõoþ / hràsadar÷anato hràsaþ sampradàyasya mãyatàm //3 // pårvaü hi mànasyaþ prajàþ samabhavan; tato 'patyaikaprayojanamaithunasambhavàþ; tataþ kàmà(là?)varjanãyasannidhijanmànaþ; idànãü de÷akàlàdyavasthayà pa÷udharmàdeva bhåyiùñhàþ / pårvaü caruprabhçtiùu saüskàràþ (121) samàdhàyiùata; tataþ kùetraprabhçtiùu; tato garbhàditaþ; idànãü tu jàteùulaukika(loka)vyavahàramà÷ritya / pårvaü sahasra÷àkho vedo 'dhyagàyi; tato vyastaþ; tataþ ùaóaïga ekaþ;t idànãü tu kvacidekà ÷àkheti / (122)pårvaü çtavçttayo bràhmaõàþ pràdyotiùata; tato 'mçtavçttayaþ; (123)tato mçtavçttayaþ; samprati pramçtasatyànçtakusãdapà÷upàlya÷vavçtti(124)vçttiyo bhåyàüsaþ / pårvaü duþkhana bràhmaõairatithayo 'labhyanta; tataþ kùatriyàtithayo 'pi saüvçttàþ; tato (125)vai÷yà've÷ino 'pi; samprati ÷ådrànnabhojino 'pi / (126)pårvamamçtabhujaþ; tato vighasabhujaþ; tato 'nnabhujaþ; sampratyaghabhuja eva / pårvaü catuùpàddharma (127)àsãt; tatastanåyamàne tapasi tripàt; tato mlàyati j¤àne dvipàt; samprati jãryati yaj¤e dànaikapàt / so 'pi pàdo (128)duràgatàdivipàdikà÷ataduþsthaþ a÷raddhàmalakalaïkitaþ kàmakrodhàdikaõñaka÷atajarjaraþ pratyahamapacãyamànavãryatayà itastataþ skhalannivopalambhate / [ku.2.268] ñhaidànãmiva sarvatra dçùñànnàdhikamiùyate" iti cenna- smçtyanuùñhànànumitànàü ÷àkhànàmucchedadar÷anàt / svàtantryeõa smçtãnàmàcàrasya ca pràmàõyànabhyupagamàt / manvàdãnàmatãndriyàrthadar÷ane pramàõàbhàvàt / àcàràt smçtiþ, smçte÷càcàra ityanàditàbhyupagame andhaparamparàprasaïgàt / [ku.2.269] àsaüsàramanàmnàtasya ca vedatvavyàghàtenànumànàyogàt / utpattito 'bhivyaktito 'bhipràyato vànavacchinnavarõamàtrasya nirthakatvàt / [ku.2.270] yadi ca ÷iùñàcàratvàdidaü hitasàdhanam, kartavyaü vetyanumitam, kiü vedànumànena; tadarthasyànumànata eva siddheþ / na ca dharmavedanatvàt idamevànumànam anumeyo vedaþ; pratyakùasiddhatvàt; a÷abdatvàcca / [ku.2.271] atha ÷iùñàcàratvàtpramàõamålo 'yamiti cet- tataþsiddhasàdhanam; pratyakùamålatvàbhyupagamàt; tadasambhave 'pyanumànasambhavàt / nityamaj¤àyamànatvàttat apratyàyakaü kathamanumànaü kathaü ca målamiti cet- vedaþ kimaj¤àyamànaþ pratyàyakaþ; apratyàyaka eva và målam; yena jaóatamatamàdriyase / anumitatvàt j¤àyamàna eveti cet- liïgamapyevamevàstu / anumeyapratãteþ pràktanã liïgapratãtirapekùità; kàraõatvàt; na tu pa÷càttanãti cet- ÷abdapratãtirapyevameva / [ku.2.272] àcàrasvaråpeõa ÷abdamålatvamanumãyate / tena tu ÷abdena kartavyatà pratãyata iti cenna- àcàrasvaråpasya pratyakùasiddhatvena målàntarànapekùaõàt / tasmàtkartavyatàyàü pratyakùàbhàvàt, apramitatayà ca ÷abdànumànànavakà÷àt, pratyakùa÷ruterasambhavàt, ÷iùñàcàratvenaiva kartavyatàmanumàya tayà måla÷abdànumànam / tathà ca kiü tena; tadarthasya pràgeva siddheþ / [ku.2.273] (129)ñhatathàpyàgamamålatvameva tasya; vyàpteþ" iti cet- ata eva tarhi tasya pratyakùànumànamålatvamanumeyam / àdimatastattvaü syàt; ayaü tvanàdiriti cet- àcàro 'pi (130) tarhãdamprathamastathà syàt, ayaü tvanàdirvinàpyàgamaü bhaviùyati / àcàrakartavyatànumànayorevamanàditvamastu; kiü na÷chinnamiti cet- prathamaü tàva"nnityànumeyo veda'iti; dvitãyaü ca "de÷anaiva dharme pramàõa'miti / [ku.2.274] (131)athàyamà÷ayaþ- vaidikà apyàcàràþ ràjasåyà÷vamedhàdayaþ samucchidyamànàþ dç÷yante; yata idànãü nànuùñhãyante / na caite pràgapi nànuùñhità eva; tadarthasya vedarà÷erapràmàõyaprasaïgàt samudrataraõopade÷avat / na caivamevàstu; dar÷àdyupade÷ena tulyayogakùematvàt / evam, punaþ sa ka÷cit kàlo bhavità, yatraite 'nuùñhàsyante / tathànye(thà cànye)pyàcàràþ samucchetsyante anuùñhàsyante ca, iti na vicchedaþ / tatastadvadàgamamålatà iti cet- evaü tarhi pravàhàdau liïgàbhàve kartavyatvàgamayorananumànàt, asatyàü pratyakùa÷rutau àcàrasaïkathàpi kathamiti sarvaviplavaþ / tasmàt pratyakùa÷rutireva målamàcàrasya; sà cedànãü nàstãti ÷àkhocchedaþ / [ku.2.275] adhunàpyasti sànyatreti cet- atra kathaü nàsti? kimupàdhyàyavaü÷ànàmanyatra gamanàt, teùàmevocchedàdvà, àhosvit svàdhyàyavicchedàt / na prathamadvitãyau; sarveùàmanyatra gamane ucchede và niyamena bhàratavarùe ÷iùñàcàrasyàpyucchedaprasaïgàt; tasyàdhyetçsamànakartçkatvàt / anyata àgatairàcàrapravartane adhyayanapravartanamapi syàt / na tçtãyaþ; àdhyàtmika(132)÷aktisampannànàmantevàsinàmavicchede tasyàsambhavàt / tasmà(133)dàyuràrogyabalavãrya÷raddhà÷amadamagrahaõadhàraõàdi÷akteraharaharapacãyamànatvàt svàdhyàyànuùñhàne ÷ãryamàõe katha¤cidanuvartete; vi÷vaparigrahàcca na sahasà sarvoccheda iti yuktamutpa÷yàmaþ / [ku.2.276] (134)gatànugatiko loka ityapràmàõika evàcàraþ, na tu ÷àkhocchedaþ; aneka÷àkhàgatetikartavyatàpåraõãyatvàdekasminnapi karmaõyanà÷vàsaprasaïgàditi cet- na- evaü hi (135)mahàjanaparigrahasyopaplavasambhave (plave) vedà api gatànugatikatayaiva lokaiþ parigçhyanta iti, na vedàþpramàõaü syuþ / tathà ca vç÷cikabhiyà palàyamànasyà÷ãviùamukhe nipàtaþ / (136) etameva ca kàlakramabhàvi÷àkhoccheda(137)bhàvinamanà÷vàsamà÷aïkamànairmaharùibhiþ prativihitam / ato noktadoùo 'pi / [ku.2.277] na càyamucchedo j¤ànakrameõa; yena ÷làghyaþ syàt / api tu pramàdamadamànà'lasyanàstikyaparipàkakrameõa / (138)tata÷cocchedàntaraü punaþ pravàhaþ, tadanantaraü ca punaruccheda iti sàrasvatamiva srotaþ; anyathà kçtahànaprasaïgàt / (139)tathà ca bhàvipravàhavad bhavannapyayamucchedapårvaka ityanumãyate / smarati ca bhagavànvyàso gãtàsu bhagavadvacanam- "yadà yadà hi dharmasya glànirbhavati bhàrata / abhyutthànamadharmasya tadà'tmànaü sçjàmyaham // paritràõàya sàdhånàü vinà÷àya ca duùkçtàm / dharmasaüsthàpanàrthàya sambhavàmi yuge yuge // " gã. (4.7.8) iti / [ku.2.278] kaþ punarayaü mahàjanaparigrahaþ? (140)hetudar÷ana÷ånyairgahaõadhàraõàrthànuùñhànàdiþ / sa hyatra na syàt çte nimittam / [ku.2.279] na hyatràlasyàdirnimittam; duþkhamayakarmapradhànatvàt / nàpyanyatra siddhapràmàõye 'bhyupàye 'nadhikàreõàsminnananyagatikatayànuprave÷aþ; paraiþ påjyànàmapyatrà(141)prave÷àt / nàpi bhakùyapeyàdyadvaitaràgaþ; tadvibhàgavyavasthàparatvàt / nàpi kutarkàbhyàsàhativyàmohaþ; àkumàraü pravçtteþ / nàpi sambhavadvipralambhapàùaõóasaüsargaþ; pitràdikrameõa pravartanàt / nàpi yogàbhyàsàbhimànenàvyagratàbhisandhiþ; pràthamikasya karmakàõóe (kàõóa eva) sutaràü vyagratvàt / nàpi jãvikà; pràguktena nyàyena dçùñaphalàbhàvàt / nàpi kuhakava¤canà; prakçte tadasambhavàt / [ku.2.280] sambhavati (142)tvete hetavo bauddhàdyàgamaparigrahe / (143)tathà hi, bhåyastatra karmalàghavamiti alasàþ- itaþ patitànàmapyanuprave÷a iti ananyagatikàþ- bhakùyàdyaniyama iti ràgiõaþ- svecchayà pari(yàrthapari)graha iti kutarkàbhyàsinaþ- pitràdikramàbhàvàt pravçttiriti pàùaõóasaüsargiõaþ- "ubhayorantaraü j¤àtvà kasya ÷aucaü vidhãyate" ityàdi ÷ravaõàdavyagratàbhimàninaþ- saptaghañikàbhojanàdisiddherjãviketi ayogyàþ- àdityastambhanam pàùàõapàñanam, ÷àkhàbhaïgaþ, bhåtàve÷aþ, pratimàjalpanam, dhàtuvàda ityàdi dhandhanàt (va¤canàt) kuhakava¤citàstàn (144)parigçõhantãti sambhàvyate / ato na te mahàjanaparigçgãtà iti vibhàgaþ / [ku.2.281] syàdetat- yadyevaü sarvakarmaõàü vçttivirodhaþ, na ki¤cidutpadyate, na ki¤cidvina÷yatãti stimitàkà÷akalpe jagati kuto vi÷eùàt punaþ sargaþ? prakçtipariõateriti sàïkhyànàü ÷obhate / brahmapariõateriti bhàskaragotre yujyate / vàsanàparipàkàditi saugatamatamanudhàvati / kàlavi÷eùàditi copàdhivi÷eùàbhàvàdayuktam / asatàü copalakùaõànàü na vi÷eùakatvam; sarvadà tulyaråpatvàt / na ca j¤ànadvàrà; anityasya tasya tadànãmabhàvàt; nityasya ca viùayataþ svaråpata÷càvi÷eùàditi cet- na- [ku.2.282] ÷arãrasaïkùobha÷ramajanitanidràõàü pràõinàmàyuþparipàkakramasampàdanaikaprayojana÷vàsasantànànuvçttivat mahàbhåtasamplavasaïkùobhalabdhasaüskàràõàü paramàõånàü mandataratamàdibhàvena kàlàvacchedaikaprayojanasya pracayàkhyasaüyogaparyantasya karmasantànasye÷varaniþ÷vasitasyànuvçtteþ / kiyànasàvityatra, avirodhàt àgamaprasiddhimanatikramya tàvantameva kàlamityanumanyate / brahmàõóàntaravyavahàro và kàlopàdhiþ / tadavacchinne kàle punaþ sargaþ / yathà khalvalàbulatàyàü vitatàni phalàni, tathà parame÷vara÷aktàvanusyåtàni sahasra÷o 'õóànãti ÷råyate / [ku.2.283] (145)evaü vicchedasambhave kasya kena parigrahaþ, yataþ pràmàõyaü syàt / j¤àpaka÷càyamarthaþ na kàrakaþ / tataþ kàrakàbhàvànnivartamànaü kàryaü j¤àpakàbhimataþ kathaïkàramàsthàpayet? [ku.2.284] syàdetat- (146)santi kapilàdaya eva sàkùàtkçtadharmàõaþ karmayogasiddhàþ / ta evaü saüsàràïgàreùu pacyamànàn pràõinaþ pa÷yantaþ paramakàruõikàþ priyahitopade÷enànugrahãùyanti; kçtaü parame÷vareõànapekùitakãñàdisaïkhyàparij¤ànavatà- iti-cenna- tadanya(to 'nya)sminnanà÷vàsàt / tathà hi- atãndriyàrthadar÷anopàyo màvanetyabhyupagame 'pi nàsau satyameva sàkùàtkàramutpàdayati; yataþ samà÷vasimaþ / pramàõàntarasaüvàdàditi cenna- ahiüsàdi / (147)hitasàdhanamityatra tadabhàvàt / àgamo 'stãti cenna- bhàvanàmàtramålatvena tasyàpyanà÷vàsaviùayatvàt / ekade÷asaüvàdenàpi pravçttiriti cenna- (148)svapnàkhyànavadanyathàpi sambhavàt / na cànupalabdhe bhàvanàpi / corasarpàdayo hyupalabdhà eva bhãrubhirbhàvyante / [ku.2.285] na ca karmayogayorhitasàdhanatvaü kuta÷cidupalabdham / na caita(ca ta)yoþ svaråpeõopalambhaþ kvacidupayujyate, bhàvanàsàdhyo và / na càsminnanvayavyatirekau sambhavataþ; dehàntarayogyatvàtphalasya; apratãtatayà tadanu(dananu?)ùñhàne (149)tadabhàvàcca / na ca kartçbhoktçråpobhayadehapratisandhànàdeva tadupapadyate; tadabhàvàt / na hyetasya pårvakarmaõaþ phalamidamanubhavàmãti ka÷citpratisandhatteþ / [ku.2.286] kecittathà bhaviùyantãti sambhàvanàmàtre 'pyanà÷vàsàt / vinigamanàyàü pramàõàbhàvàt / pratipanni÷ãthanidràõapràtaþpratibuddhasamastopàdhyàyavat anyonyasaüvàdàt kapilàdiùu samà÷vàsa iti cenna- ekajanmapratisandhànavat janmàntarapratisandhàne pramàõàbhavàt / (150)tathàpi càdhikàrivi÷eùeõa bràhmaõatvàdyapratisandhàne 'nuùñhànaråpasyà÷vàsasyàbhàvàt / na hi pårvajanmani màtàpitrorbràhmaõyàttaduttaratra bràhmaõyamiti niyamaþ; yena sargàdau varõàdidharmavyavasthà syàt / ã÷varavat adçùñavi÷eùopanibaddhabhåtavi÷eùà(tabhedà)nupalambhàt / atãndriyàrthadar÷itve cànà÷vàsasyoktatvàt / [ku.2.287] etena brahmàõóàntarasa¤càrivarõavyavasthayà sampradàyapravartanamapàstam- sa¤càra÷akterabhàvàt / varùàntarasa¤caraõameva hi duùkaram / kuto lokàntarasa¤càraþ? kutastaràü ca brahmàõóàntaragamanam? / "aõimàdisampatterevamapi syà'diti cenna- (151)atràpi pramàõàbhàvàt / sambhàvanàmàtreõa samà÷vàsànupapatteþ / (152)atha mahàjanaparigrahànyathànupapattirevàtra pramàõamiti cenna- (153)evambhåtaikakalpanayaivopapattau bhåyaþ kalpanàyà gauravaprasaïgàt / videhanirmàõa÷kteraõimàdivibhåte÷càva÷yàbhyupagantavyatvàt / astveka eveti cet- na tarhã÷varamantareõànyatra samà÷vàsa iti / [ku.2.267] (120)api ca- janmasaüskàravidyàdeþ ÷akteþ svàdhyàyakarmaõoþ / hràsadar÷anato hràsaþ sampradàyasya mãyatàm //3 // pårvaü hi mànasyaþ prajàþ samabhavan; tato 'patyaikaprayojanamaithunasambhavàþ; tataþ kàmà(là?)varjanãyasannidhijanmànaþ; idànãü de÷akàlàdyavasthayà pa÷udharmàdeva bhåyiùñhàþ / pårvaü caruprabhçtiùu saüskàràþ (121) samàdhàyiùata; tataþ kùetraprabhçtiùu; tato garbhàditaþ; idànãü tu jàteùulaukika(loka)vyavahàramà÷ritya / pårvaü sahasra÷àkho vedo 'dhyagàyi; tato vyastaþ; tataþ ùaóaïga ekaþ;tidànãü tu kvacidekà ÷àkheti / (122)pårvaü çtavçttayo bràhmaõàþ pràdyotiùata; tato 'mçtavçttayaþ; (123)tato mçtavçttayaþ; samprati pramçtasatyànçtakusãdapà÷upàlya÷vavçtti(124)vçttiyo bhåyàüsaþ / pårvaü duþkhana bràhmaõairatithayo 'labhyanta; tataþ kùatriyàtithayo 'pi saüvçttàþ; tato (125)vai÷yà've÷ino 'pi; samprati ÷ådrànnabhojino 'pi / (126)pårvamamçtabhujaþ; tato vighasabhujaþ; tato 'nnabhujaþ; sampratyaghabhuja eva / pårvaü catuùpàddharma (127)àsãt; tatastanåyamàne tapasi tripàt; tato mlàyati j¤àne dvipàt; samprati jãryati yaj¤e dànaikapàt / so 'pi pàdo (128)duràgatàdivipàdikà÷ataduþsthaþ a÷raddhàmalakalaïkitaþ kàmakrodhàdikaõñaka÷atajarjaraþ pratyahamapacãyamànavãryatayà itastataþ skhalannivopalambhate / [ku.2.268] ñhaidànãmiva sarvatra dçùñànnàdhikamiùyate" iti cenna- smçtyanuùñhànànumitànàü ÷àkhànàmucchedadar÷anàt / svàtantryeõa smçtãnàmàcàrasya ca pràmàõyànabhyupagamàt / manvàdãnàmatãndriyàrthadar÷ane pramàõàbhàvàt / àcàràt smçtiþ, smçte÷càcàra ityanàditàbhyupagame andhaparamparàprasaïgàt / [ku.2.269] àsaüsàramanàmnàtasya ca vedatvavyàghàtenànumànàyogàt / utpattito 'bhivyaktito 'bhipràyato vànavacchinnavarõamàtrasya nirthakatvàt / [ku.2.270] yadi ca ÷iùñàcàratvàdidaü hitasàdhanam, kartavyaü vetyanumitam, kiü vedànumànena; tadarthasyànumànata eva siddheþ / na ca dharmavedanatvàt idamevànumànam anumeyo vedaþ; pratyakùasiddhatvàt; a÷abdatvàcca / [ku.2.271] atha ÷iùñàcàratvàtpramàõamålo 'yamiti cet- tataþsiddhasàdhanam; pratyakùamålatvàbhyupagamàt; tadasambhave 'pyanumànasambhavàt / nityamaj¤àyamànatvàttat apratyàyakaü kathamanumànaü kathaü ca målamiti cet- vedaþ kimaj¤àyamànaþ pratyàyakaþ; apratyàyaka eva và målam; yena jaóatamatamàdriyase / anumitatvàt j¤àyamàna eveti cet- liïgamapyevamevàstu / anumeyapratãteþ pràktanã liïgapratãtirapekùità; kàraõatvàt; na tu pa÷càttanãti cet- ÷abdapratãtirapyevameva / [ku.2.272] àcàrasvaråpeõa ÷abdamålatvamanumãyate / tena tu ÷abdena kartavyatà pratãyata iti cenna- àcàrasvaråpasya pratyakùasiddhatvena målàntarànapekùaõàt / tasmàtkartavyatàyàü pratyakùàbhàvàt, apramitatayà ca ÷abdànumànànavakà÷àt, pratyakùa÷ruterasambhavàt, ÷iùñàcàratvenaiva kartavyatàmanumàya tayà måla÷abdànumànam / tathà ca kiü tena; tadarthasya pràgeva siddheþ / [ku.2.273] (129)ñhatathàpyàgamamålatvameva tasya; vyàpteþ" iti cet- ata eva tarhi tasya pratyakùànumànamålatvamanumeyam / àdimatastattvaü syàt; ayaü tvanàdiriti cet- àcàro 'pi (130) tarhãdamprathamastathà syàt, ayaü tvanàdirvinàpyàgamaü bhaviùyati / àcàrakartavyatànumànayorevamanàditvamastu; kiü na÷chinnamiti cet- prathamaü tàva"nnityànumeyo veda'iti; dvitãyaü ca "de÷anaiva dharme pramàõa'miti / [ku.2.274] (131)athàyamà÷ayaþ- vaidikà apyàcàràþ ràjasåyà÷vamedhàdayaþ samucchidyamànàþ dç÷yante; yata idànãü nànuùñhãyante / na caite pràgapi nànuùñhità eva; tadarthasya vedarà÷erapràmàõyaprasaïgàt samudrataraõopade÷avat / na caivamevàstu; dar÷àdyupade÷ena tulyayogakùematvàt / evam, punaþ sa ka÷cit kàlo bhavità, yatraite 'nuùñhàsyante / tathànye(thà cànye)pyàcàràþ samucchetsyante anuùñhàsyante ca, iti na vicchedaþ / tatastadvadàgamamålatà iti cet- evaü tarhi pravàhàdau liïgàbhàve kartavyatvàgamayorananumànàt, asatyàü pratyakùa÷rutau àcàrasaïkathàpi kathamiti sarvaviplavaþ / tasmàt pratyakùa÷rutireva målamàcàrasya; sà cedànãü nàstãti ÷àkhocchedaþ / [ku.2.275] adhunàpyasti sànyatreti cet- atra kathaü nàsti? kimupàdhyàyavaü÷ànàmanyatra gamanàt, teùàmevocchedàdvà, àhosvit svàdhyàyavicchedàt / na prathamadvitãyau; sarveùàmanyatra gamane ucchede và niyamena bhàratavarùe ÷iùñàcàrasyàpyucchedaprasaïgàt; tasyàdhyetçsamànakartçkatvàt / anyata àgatairàcàrapravartane adhyayanapravartanamapi syàt / na tçtãyaþ; àdhyàtmika(132)÷aktisampannànàmantevàsinàmavicchede tasyàsambhavàt / tasmà(133)dàyuràrogyabalavãrya÷raddhà÷amadamagrahaõadhàraõàdi÷akteraharaharapacãyamànatvàt svàdhyàyànuùñhàne ÷ãryamàõe katha¤cidanuvartete; vi÷vaparigrahàcca na sahasà sarvoccheda iti yuktamutpa÷yàmaþ / [ku.2.276] (134)gatànugatiko loka ityapràmàõika evàcàraþ, na tu ÷àkhocchedaþ; aneka÷àkhàgatetikartavyatàpåraõãyatvàdekasminnapi karmaõyanà÷vàsaprasaïgàditi cet- na- evaü hi (135)mahàjanaparigrahasyopaplavasambhave (plave) vedà api gatànugatikatayaiva lokaiþ parigçhyanta iti, na vedàþpramàõaü syuþ / tathà ca vç÷cikabhiyà palàyamànasyà÷ãviùamukhe nipàtaþ / (136) etameva ca kàlakramabhàvi÷àkhoccheda(137)bhàvinamanà÷vàsamà÷aïkamànairmaharùibhiþ prativihitam / ato noktadoùo 'pi / [ku.2.277] na càyamucchedo j¤ànakrameõa; yena ÷làghyaþ syàt / api tu pramàdamadamànà'lasyanàstikyaparipàkakrameõa / (138)tata÷cocchedàntaraü punaþ pravàhaþ, tadanantaraü ca punaruccheda iti sàrasvatamiva srotaþ; anyathà kçtahànaprasaïgàt / (139)tathà ca bhàvipravàhavad bhavannapyayamucchedapårvaka ityanumãyate / smarati ca bhagavànvyàso gãtàsu bhagavadvacanam- "yadà yadà hi dharmasya glànirbhavati bhàrata / abhyutthànamadharmasya tadà'tmànaü sçjàmyaham // paritràõàya sàdhånàü vinà÷àya ca duùkçtàm / dharmasaüsthàpanàrthàya sambhavàmi yuge yuge // " (gã.4.7.8) iti / [ku.2.278] kaþ punarayaü mahàjanaparigrahaþ? (140)hetudar÷ana÷ånyairgahaõadhàraõàrthànuùñhànàdiþ / sa hyatra na syàt çte nimittam / [ku.2.279] na hyatràlasyàdirnimittam; duþkhamayakarmapradhànatvàt / nàpyanyatra siddhapràmàõye 'bhyupàye 'nadhikàreõàsminnananyagatikatayànuprave÷aþ; paraiþ påjyànàmapyatrà(141)prave÷àt / nàpi bhakùyapeyàdyadvaitaràgaþ; tadvibhàgavyavasthàparatvàt / nàpi kutarkàbhyàsàhativyàmohaþ; àkumàraü pravçtteþ / nàpi sambhavadvipralambhapàùaõóasaüsargaþ; pitràdikrameõa pravartanàt / nàpi yogàbhyàsàbhimànenàvyagratàbhisandhiþ; pràthamikasya karmakàõóe (kàõóa eva) sutaràü vyagratvàt / nàpi jãvikà; pràguktena nyàyena dçùñaphalàbhàvàt / nàpi kuhakava¤canà; prakçte tadasambhavàt / [ku.2.280] sambhavati (142)tvete hetavo bauddhàdyàgamaparigrahe / (143)tathà hi, bhåyastatra karmalàghavamiti alasàþ- itaþ patitànàmapyanuprave÷a iti ananyagatikàþ- bhakùyàdyaniyama iti ràgiõaþ- svecchayà pari(yàrthapari)graha iti kutarkàbhyàsinaþ- pitràdikramàbhàvàt pravçttiriti pàùaõóasaüsargiõaþ- "ubhayorantaraü j¤àtvà kasya ÷aucaü vidhãyate" ityàdi ÷ravaõàdavyagratàbhimàninaþ- saptaghañikàbhojanàdisiddherjãviketi ayogyàþ- àdityastambhanam pàùàõapàñanam, ÷àkhàbhaïgaþ, bhåtàve÷aþ, pratimàjalpanam, dhàtuvàda ityàdi dhandhanàt (va¤canàt) kuhakava¤citàstàn (144)parigçõhantãti sambhàvyate / ato na te mahàjanaparigçgãtà iti vibhàgaþ / [ku.2.281] syàdetat- yadyevaü sarvakarmaõàü vçttivirodhaþ, na ki¤cidutpadyate, na ki¤cidvina÷yatãti stimitàkà÷akalpe jagati kuto vi÷eùàt punaþ sargaþ? prakçtipariõateriti sàïkhyànàü ÷obhate / brahmapariõateriti bhàskaragotre yujyate / vàsanàparipàkàditi saugatamatamanudhàvati / kàlavi÷eùàditi copàdhivi÷eùàbhàvàdayuktam / asatàü copalakùaõànàü na vi÷eùakatvam; sarvadà tulyaråpatvàt / na ca j¤ànadvàrà; anityasya tasya tadànãmabhàvàt; nityasya ca viùayataþ svaråpata÷càvi÷eùàditi cet- na- [ku.2.282] ÷arãrasaïkùobha÷ramajanitanidràõàü pràõinàmàyuþparipàkakramasampàdanaikaprayojana÷vàsasantànànuvçttivat mahàbhåtasamplavasaïkùobhalabdhasaüskàràõàü paramàõånàü mandataratamàdibhàvena kàlàvacchedaikaprayojanasya pracayàkhyasaüyogaparyantasya karmasantànasye÷varaniþ÷vasitasyànuvçtteþ / kiyànasàvityatra, avirodhàt àgamaprasiddhimanatikramya tàvantameva kàlamityanumanyate / brahmàõóàntaravyavahàro và kàlopàdhiþ / tadavacchinne kàle punaþ sargaþ / yathà khalvalàbulatàyàü vitatàni phalàni, tathà parame÷vara÷aktàvanusyåtàni sahasra÷o 'õóànãti ÷råyate / [ku.2.283] (145)evaü vicchedasambhave kasya kena parigrahaþ, yataþ pràmàõyaü syàt / j¤àpaka÷càyamarthaþ na kàrakaþ / tataþ kàrakàbhàvànnivartamànaü kàryaü j¤àpakàbhimataþ kathaïkàramàsthàpayet? [ku.2.284ñasyàdetat- (146)santi kapilàdaya eva sàkùàtkçtadharmàõaþ karmayogasiddhàþ / ta evaü saüsàràïgàreùu pacyamànàn pràõinaþ pa÷yantaþ paramakàruõikàþ priyahitopade÷enànugrahãùyanti; kçtaü parame÷vareõànapekùitakãñàdisaïkhyàparij¤ànavatà- iti-cenna- tadanya(to 'nya)sminnanà÷vàsàt / tathà hi- atãndriyàrthadar÷anopàyo màvanetyabhyupagame 'pi nàsau satyameva sàkùàtkàramutpàdayati; yataþ samà÷vasimaþ / pramàõàntarasaüvàdàditi cenna- ahiüsàdi / (147)hitasàdhanamityatra tadabhàvàt / àgamo 'stãti cenna- bhàvanàmàtramålatvena tasyàpyanà÷vàsaviùayatvàt / ekade÷asaüvàdenàpi pravçttiriti cenna- (148)svapnàkhyànavadanyathàpi sambhavàt / na cànupalabdhe bhàvanàpi / corasarpàdayo hyupalabdhà eva bhãrubhirbhàvyante / [ku.2.285] na ca karmayogayorhitasàdhanatvaü kuta÷cidupalabdham / na caita(ca ta)yoþ svaråpeõopalambhaþ kvacidupayujyate, bhàvanàsàdhyo và / na càsminnanvayavyatirekau sambhavataþ; dehàntarayogyatvàtphalasya; apratãtatayà tadanu(dananu?)ùñhàne (149)tadabhàvàcca / na ca kartçbhoktçråpobhayadehapratisandhànàdeva tadupapadyate; tadabhàvàt / na hyetasya pårvakarmaõaþ phalamidamanubhavàmãti ka÷citpratisandhatteþ / [ku.2.286] kecittathà bhaviùyantãti sambhàvanàmàtre 'pyanà÷vàsàt / vinigamanàyàü pramàõàbhàvàt / pratipanni÷ãthanidràõapràtaþpratibuddhasamastopàdhyàyavat anyonyasaüvàdàt kapilàdiùu samà÷vàsa iti cenna- ekajanmapratisandhànavat janmàntarapratisandhàne pramàõàbhavàt / (150)tathàpi càdhikàrivi÷eùeõa bràhmaõatvàdyapratisandhàne 'nuùñhànaråpasyà÷vàsasyàbhàvàt / na hi pårvajanmani màtàpitrorbràhmaõyàttaduttaratra bràhmaõyamiti niyamaþ; yena sargàdau varõàdidharmavyavasthà syàt / ã÷varavat adçùñavi÷eùopanibaddhabhåtavi÷eùà(tabhedà)nupalambhàt / atãndriyàrthadar÷itve cànà÷vàsasyoktatvàt / [ku.2.287] etena brahmàõóàntarasa¤càrivarõavyavasthayà sampradàyapravartanamapàstam- sa¤càra÷akterabhàvàt / varùàntarasa¤caraõameva hi duùkaram / kuto lokàntarasa¤càraþ? kutastaràü ca brahmàõóàntaragamanam? / "aõimàdisampatterevamapi syà'diti cenna- (151)atràpi pramàõàbhàvàt / sambhàvanàmàtreõa samà÷vàsànupapatteþ / (152)atha mahàjanaparigrahànyathànupapattirevàtra pramàõamiti cenna- (153)evambhåtaikakalpanayaivopapattau bhåyaþ kalpanàyà gauravaprasaïgàt / videhanirmàõa÷kteraõimàdivibhåte÷càva÷yàbhyupagantavyatvàt / astveka eveti cet- na tarhã÷varamantareõànyatra samà÷vàsa iti / [ku.2.288] kàraü kàramalaukikàdbhutamayaü màyàva÷àt saüharan / hàraü hàramapãndrajàlamiva yaþ kurvan jagatkrãóati // taü devaü niravagrahasphuradabhidhyànànubhàvaü bhavam / vi÷vàsaikabhuvaü ÷ivaü prati naman bhåyàsamantyeùvapi //4 // // iti nyàyakusumà¤jalau dvitãyastabakaþ //