Udayana: Nyayakusumanjali, Stavaka 1 Input by members of the Sansknet project (www.sansknet.org) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Consequently, word boundaries are not marked by spaces. The text is not proof-read. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ nyàyakusumà¤jaliþ // prathamastabakaþ / [ku.1.101] satpakùaprasaraþsatàü parimalaprodbodhabaddhotsavaþ / vimlàno na vimardane 'mçtarasa(1)prasyandamàdhvãkabhåþ // ã÷asyaiùa nive÷itaþ padayuge bhçïgàyamàõaü bhramat / ceto me ramayatvavighnamanagho(ghaü)(2)(gha)nyàyaprasånà¤jaliþ //1 // svargàpavargayormàrgamàmananti manãùãõaþ / yadupàstimasàvatra paramàtmà niråpyate //2 // [ku.1.102] iha yadyapi yaü kamapi puruùàrthamarthayamànàþ- ÷uddhabuddhasvabhàva ityaupaniùadàþ, àdividvàn siddha iti kàpilàþ, kle÷akarmavipàkà'÷ayairaparàmçùño nirmàõakàyamadhiùñhàya sampradàyapradyota(3)(varta)ko 'nugràhaka÷ceti pàta¤jalàþ, lokavedaviruddhairapi nirlepaþ svatantra÷ceti mahàpà÷upatàþ, ÷iva iti ÷aivàþ, puruùottama iti vaiùõavàþ, pitàmaha iti pauràõikàþ, yaj¤apuruùa iti yàj¤ikàþ, (4)sarvatra iti saugatàþ, nivàraõa iti digambaràþ, upàsyatvena de÷ita (nodita) iti mãmàüsakàþ, lokavyavahàrasiddha iti càrvàkàþ,(5) yàvaduktopapanna iti naiyàyikàþ, kiü bahunà- kàravo 'pi yaü vi÷vakarmeti upàsate, tasminneva jàtigotrapravaracaraõakuladharmàdivadàsaüsàraü prasiddhànubhà(bha)ve bhagavati bhave sandeha eva kutaþ? kiü niråpaõãyam?- [ku.1.103] tathàpi- nyàyacarceyamã÷asya mananavyapade÷abhàk / upàsanaiva kriyate ÷ravaõànantaràgatà //3 // ÷ruto hi bhagavàn bahu÷aþ ÷rutismçtãtihàsapuràõeùvidànãü mantavyo bhavatiþ, "÷rotavyo mantavya" iti ÷ruteþ; "àgamenànumànena dhyànàbhyàsarasena ca / tridhà prakalpayan praj¤àü labhate yogamuttam" // iti smçte÷ca / [ku.1.104] tadiha saïkùepataþ pa¤catayã vipratipattiþ- alaukikasya paralokasàdhanasyàbhàvàt ; anyathàpi paralokasàdhanànuùñhànasambhavàt ; tadabhàvà'vedakapramàõasadbhàvàt ; sattve 'pi tasyàpramàõatvàt ; tatsàdhakapramàõàbhàvàcceti // [ku.1.105] tatra na(6) prathamaþ kalpaþ- yataþ- (7)sàpekùatvàdanàditvàdvaicitryàdvi÷vavçttitaþ / pratyàtmaniyamàdbhukterasti heturalaukikaþ //4 // [ku.1.106] na hyayaü saüsàraþ (8) aneka(naika)vidha(vidho)dukhamayo nirapekùo bhavitumarhati / tadà hi- syàdeva, na syàdeva và- na tu kadàcit syàt // akasmàdeva bhavatãti cenna- hetubhåtiniùedho na svànupàkhyavidhirna ca / svabhàvavarõanà naivamavadherniyatatvataþ //5 // [ku.1.107] hetuniùedhe bhavanasyànapekùatvena (9) sarvadà bhavanam, avi÷eùàt / bhavanapratiùedhe, pràgiva pa÷càdapyabhavanam, avi÷eùàt / utpatteþ pårvaü svayamasataþ svotpattàvaprabhutvena svasmàditi pakùànupapatteþ / paurvàparya(10) niyama÷ca kàryakàraõabhàvaþ / na caikaü pårvamaparaü ca,tattvasya bhedàdhiùñhànatvàt / anupàkhyasya hetutve pràgiti satvaprasaktau punaþ sadàtanatvàpatteþ / [ku.1.108] syàdetat- na akasmàditi kàraõaniùedhamàtraü và bhavanapratiùedho và svàtmahetukatvaü và nirupàkhyahetukatvaü vàbhidhitsitam / api tvanapekùa eva ka÷cinniyatade÷a(11)svabhàvavanniyatakàlasvabhàva iti bråmaþ- (12)na, niravadhitve aniyatàvadhikatve và kàdàcitkatvavyàghàtàt / na hyuttarakàlasiddhitvamàtraü kàdàcitkatm; kiü tu pràgasatve sati / sàvadhãtve tu sa eva pràcyo heturityucyate / [ku.1.109] astu pràgabhàva evàvadhiriti cenna, anyeùàmapi tatkàle satvàt anyathà tasyaiva niråpaõànupapatteþ / tathà ca na tadekàvadhitvamavi÷eùàt / itaranirapekùasya pràgabhàvasyàvadhitve pràgapi tadavadheþ(13) kàryasya sattvaprasaïgàt / [ku.1.110] santu ye kecidavadhayaþ, na tu te 'pekùyanta iti svabhàvàrtha iti cet-"nàpekùyanta" iti kor'thaþ? kiü na niyatàþ, àhosvinniyatà apyanupakàrakàþ? prathame dhåmo dahanavat gardabhamapyavadhãkuryàt, niyàmakàbhàvàt / dvitãye tu kimupakàràntareõa, niyamasyaivàpekùàrthatvàt, tasyaiva ca kàraõàtmatvàt, ãdç÷asya ca svabhàvavàdasyeùñatvàt / [ku.1.111] ñhanityasvabhàvaniyamavadetat / na hyàkà÷asya tattvamàkasmikamiti sarvasya kiü na syàditi vaktumucitam" iti cenna, sarvasya bhavataþ svabhàvatvànupapatteþ / na hyekamanekasvabhàvaü (vo)(14)nàma, vyàghàtàt / nanvevamihàpi sarvadà bhavataþ kàdàcitkatvasvabhàvavyàghàta iti tulyaþ parihàraþ- na tulyaþ- niravadhitve aniyatàvadhitve và kàdàcitkatvavyàghàtàt niyatàvadhitve hetuvàdàbhyupagamàt / [ku.1.112] syàdetat- uttarasya pårvaþ, pårvasyottaro madhyamasyobhayamavadhirastu; dar÷anasya durapahnavatvàt / tvayàpyetadabhyupagantavyam / na hi bhàvavadabhàve 'pyubhayàvadhitvamasti / tadvadbhàveùvapyanupalambhamànaikaikakoñiùu syàt- na syàt, anàditvàt / [ku.1.113] pravàho nàdimàneùa na vijàtyeka÷aktimàn / tattve yatnavatà bhàvyamanvayavyatirekayoþ //6 // [ku.1.114] pràgabhàvo hyuttarakàlàvadhiranàdiþ, evaü bhàvo 'pi ghañàdiþ syàt / anupalabhyamànapràkkoñikaghañàdiviùayaü nedamaniùñamiti cenna- tàvanmàtràvadhisvabhàvatve tadaharvat pårvedyurapi tamavadhãkçtya taduttarasya satvaprasaïgàt; apekùaõãyàntaràbhavàt / evaü pårvapårvamapi / bhàve, tadeva sadàtanatvàt / tadaharevànena bhavitavyamiti asya svabhàva iti cenna-tasyàpyahnaþ pårvanyàyena pårvamapi satvaprasaïgàt / tasmàttasyàpi tatpårvakatvaü, evaü tatpårvasyàpãtyanàditvameva jyàyaþ / na tvapårvànutpàdeþ kasyacidapårvasya sambhava iti / [ku.1.115] tathàpi vyaktyapekùayà niyamo 'stu, na jàtyapekùayeti cenna, niyatajàtãyasvabhàvatàvyàghàtàt / (15) yadi hi yataþ kuta÷cidbhavanneva tajjàtãyasvabhàvaþsyàt, sarvasya sarvajàtãyatvamekajàtãyatvaü và syàt / evaü (yadi) tajjàtãyena yataþ kuta÷cidbhavitavyamiti asya svabhàvaþ, tada'pi sarvasmàtsarvajàtãyamekajàtãyaü và syàt / [ku.1.116] kathaü tarhi tçõàraõimaõibhyo bhavannà÷u÷ukùaõirekajàtãyaþ? (16) eka÷aktimatvàditi cenna; yadi hi vijàtãyeùvapyekajàtãya(17)kàryakaraõa÷aktiþ samaveyàt, na kàryàtkàraõavi÷eùaþ kvàpyanumãyeta; kàraõavyàvçtyà ca na tajjàtãyasyaiva kàryasya vyàvçttiravasãyeta / tadabhàve 'pi tajjàtãya÷aktimato 'nyasmàdapi tadutpattisambhavàt / yàvaddar÷anaü vyavasthà bhaviùyatãti cenna, nimittasyàdar÷anàt, dçùñasya cànimittatvàt / etena (18) såkùmajàtãyà(såkùmàdekajàtãyatvà)diti nirastam, avahnerapi tatsaukùmyàt dhåmotpattyàpatteþ / [ku.1.117] kàryajàtibhedàbhedayoþ samavàyibhedàbhedàveva tantram, na nimittàsamavàyinã iti cenna; tayorakàraõatvaprasaïgàt / na hi sati bhàvamàtraü tat; kiü tu satyeva bhàvaþ / na ca jàtiniyame samavàyikàraõamàtraü nibandhanam, api tu sàmagrã / anyathà dravyaguõakarmaõàmekopàdànakatve vijàtãyatvaü (19)na syàt / na ca kàryadravyasyaiùà rãtiriti yuktam; àrabdhadugdhairevàvayavairdadhyàrambhadar÷anàt / [ku.1.118] etenàpohavàde niyamo nirastaþ;"kàryakàraõabhàvadve"(20)tyàdiviplavaprasaïgàt / tasmànniyatajàtãyatàsvabhàva(21)bhaïgena vyaktyapekùayaiva niyama iti- [ku.1.119] (22)na; phåtkàreõa tçõàdereva, nirmanthanenàraõereva pratiphalitataraõikiraõairmaõereveti prakàraniyamavat tenaiva vyajyamànasya kàryajàtibhedasya bhàvàt / dç÷yate ca pàvakatvàvi÷eùe 'pi pradãpaþ pràsàdodaravyàpakamàlokamàrabhate; na tathà jvàlàjàlajañilo 'pi dàrudahanaþ , na tarà¤cakàrãùaþ / yastu taü nàkalayet, sa kàryasàmànyena kàraõamàtramanuminuyàditi kimanupannam / [ku.1.120] evaü tarhi dhåmàdàvapi ka÷cidanupalakùaõãyo vi÷eùaþ syàt, yasya dahanàpekùeti, na dhåmàdisàmànyàdvahnisàmànyàdisiddhiþ / etena vyatireko vyàkhyàtaþ / tathà ca kàryànupalabdhiliïgabhaïge svabhàvasyàpyasiddher(23)gatamanumàneneti cet-(24)na / pratyakùànupalambhagocaro jàtibhedo na kàryaprayojaka iti vadato bauddhasya ÷irasyeùa prahàraþ / asmàkaü tu yatsàmànyàkràntayoryayoranvayavyatirekavattà, tayostathaiva hetuhetumadbhàvani÷cayaþ / tathà càvàntaravi÷eùasadbhàve 'pi na no virodhaþ / [ku.1.121] kiü punastàrõàdau dahanasàmànyasya prayojakam; tçõàdãnàü vi÷eùa eva niyatatvàditi cet-(25) na / tejomàtrotpattau pavano nimittam; avayavasaüyogo 'samavàyã; tejo 'vayavàþsamavàyinaþ / iyameva sàmagrã gurutvavaddravyasahità piõóitasya / iyameva tejogatamudbhåtaspar÷amapekùya dahanaü, tatràpi jalaü pràpya divyaü, pàrthivaü pràpya bhaumam, ubhayaü pràpyodaryamàrabhata iti svayamåhanãyam / [ku.1.122] tathàpyekamekajàtãyameva và ki¤citkàraõamastu kçtaü vicitreõa / dç÷yate hyavilakùaõamapi vilakùaõànekakàryakàri / yathà- pradãpa eka eva timiràpahàrã vartivikàrakàrã råpàntaravyavahàrakàrãti cenna- vaicitryàt kàryasya / ekasya na kramaþ kvàpi vaicitryaü ca samasya na / ÷aktibhedo na càbhinnaþ svabhàvo duratikramaþ //7 // [ku.1.123] na tàvadekasmàdanapekùàdanekam, akramàt kramavatkàryànupapatteþ / kramavattàvatkàrya(ka)kàraõasvabhàvatvàttasya, tat tathà; yaugapadyavaditi cet- (26)ayamapi ca kùaõabhaïge parihàro na tu sahakàrivàde / pårvapårvànapekùàyàü kramasyaiva vyàhateþ / kramaniyame tvanapekùànupapatteþ / [ku.1.124] nàpyanekamavicitram / (27)yadi hyanyånamanatiriktaü và dahanakàraõamadahanasyàpi hetuþ, nàsàvadahano dahano và syàt; ubhayàtmako và syàt / na caivam / ÷aktibhedàdayamadoùa iti cenna- dharmibhedàbhedàbhyàü tasyànupapatteþ / asaïkãrõobhayajananasvabhàvatvàdayamadoùa iti cenna- / na hi svàdhãnamasyàdahanatvam; api tu tajjanakasvabhàvàdhãnam / tathà ca tadàyattatvàddahanasyàpi tattvaü kena vàraõãyam / na hi tasmin janayitavye nàsau tatsvabhàvaþ / tasmàdvicitratvàt kàryasya kàraõenàpi vicitreõa bhavitavyam / na ca tat svabhàvatastathà / tataþ sahakàrivaicitryànuprave÷aþ / na tu(ca)(28)kùaõo 'pi tadanapekùastathà bhavitumarhatãti / [ku.1.125] astu dçùñameva sahakàricakram; kimapårvakalpanayeti cenna- vi÷vavçttitaþ / viphalà vi÷vavçttirno na duþkhaikaphalàpi và / dçùñalàbhaphalà nàpi vipralambho 'pi nedç÷aþ //8 // yad.i hi pårvapårvabhåtapariõatiparamparàmàtramevottarottaranibandhanam, na paralokàrthã ka÷cidiùñàpårtayoþ pravarteta / na hi niùphale duþkhaikaphale và ka÷cideko 'pi prekùàpårvakàrã ghañeta; pràgeva jagat / [ku.1.126] làbhapåjàkhyàtyarthamiti cet- làbhàdaya eva kinnibandhanàþ? na hãyaü pravçttiþ svaråpata eva taddhetuþ / yato vànena labdhavyaü yovainaü påjayiùyati, sa kimartham? khyàtyarthamanuràgàrthaü ca / jano dàtari mànayitari ca rajyate / "janànuràgaprabhavà hi sampadaþ" / iti cenna- nãtinarmasaciveùveva tadarthaü dànàdivyavasthàpanàt / traividyatapasvino dhårtavakàþ eveti cenna- teùàü dçùñasampadaü pratyanupayogàt / [ku.1.127] sukhàrthaü tathà karotãti cenna- nàstikairapi tathà karaõaprasaïgàt, sambhogavat / lokavyavahàrasiddhatvàdaphalamapi kriyate, vedavyavahàrasiddhatvàtsandhyopàsanavaditi cet- gurumatametat, na gurormatam / tato nedamanavasara eva vaktumucitam / [ku.1.128] vçddhairvipralabdhatvàdbàlànàmiti cenna- vçddhànàmapi pravçtteþ / na ca vipralambhakàþ svàtmànamapi vipralabhante / te 'pi vçddhatarairityevamanàdiriti cet- na tarhi vipralipsuþ ka÷cidatra, yataþ pratàraõa÷aïkà syàt / idaü prathama eva ka÷cidanuùñhàyàpi dhårtaþ paràn anuùñhàpayatãti cet- kimasau sarvalokottara eva; yaþ sarvasvadakùiõayà sarvabandhuparityàgena sarvasukhavimukho brahmacaryeõa tapasà ÷raddhayà và kevalaparava¤cana(29)kutåhalã yàvajjãvamàtmànamavasàdayati / kathaü cainamekaü prekùà (30)pårvakàriõo 'pyanuvidadhyuþ? kena và cinhenàyamãdç÷astvayà lokottarapraj¤ena pratàraka iti nirõãtaþ? na hyetàvato duþkharà÷eþ pratàraõasukhaü garãyaþ / (31)yataþ pàkhaõóàbhimateùvapyevaü dç÷yata iti cenna- hetudar÷anàdar÷anàbhyàü vi÷eùàt / anàdau caivambhåte 'nuùñhàne pratàyamàne prakàràntaramà÷rityàpi bahuvittavyayàyàsopade÷amàtreõa pratàraõà syàt; (32)natvanuùñhànàgocareõa karmaõà / anyathà pramàõavirodhamantareõa pàkhaõóitvaprasiddhirapi na syàt / [ku.1.129] astu dànàdhyayanàdireva vicitro heturjagadvaicitryasyeti cenna- kùaõikatvàt / apekùitasya kàlàntarabhàvitvàt / ciradhvastaü phalàyàlaü na karmàti÷ayaü vinà / (33)sambhogo nirvi÷eùàõàü na bhåtaiþ saüskçtairapi //9 // tasmàdastyati÷ayaþ ka÷cit / ãdç÷ànyevaitàni svahetubalà'yàtàni, yena niyatabhogasàdhanànãti cet- tadidamamãùàmatãndriyaü råpaü sahakàribhedo và? na tàvat aindriyakasyàtãndriyaü råpam, vyàghàtàt / dvitãye tvapårvasiddhiþ / [ku.1.130] siddhyatu bhåtadharma eva gurutvàdivadatãndriyaþ / ava÷yaü tvayàpyetadaïgãkaraõãyam / kathamanyathà mantràdibhiþ pritibandhaþ / tathà hi- karatalànalasaüyogàt yàdç÷àdevadàho dçùñaþ, tàdç÷àdeva mantràdipratibandhe sati dàho na jàyate; asati tu jàyate / tatra na dçùñavaiguõyamupalabhàmahe / nàpi dçùñasàdguõye 'dçùñavaiguõyaü sambhàvanãyam; tasyaitàvanmàtràrthatvàt / anyathà, karmaõyapi vibhàgaþ kadàcinna jàyeta / na ca pratibandhakàbhàvavi÷iùñà sàmagrã kàraõam; abhàvasyàkàraõatvàt / tuccho hyasau / pratibandhakottambhakaprayogakàle ca tena vinàpi kàryotpatteþ / pràkpradhvaüsàdivikalpena càniyatahetukatvàpàtàt / aki¤citkarasya pratibandhakatvàyogàt; ki¤citkaratve càtãndriya÷akteþ svãkàràt / mantràdiprayoge cetaretaràbhàvasya sattve 'pi kàryànudayàt / ato 'tãndrãyaü ki¤ciddàhànuguõamanugràhakamagnerunnãyate, yasyàpakurvatàü pratibandhakatvamupapadyate; yasminnavikale kàryaü jàyate (34)yasyaikajàtãyatvàdaniyatahetukatvaü nirasyata iti / [ku.1.131] atrocyate- bhàvo yathàtathàbhàvaþ kàraõaü kàryavanmataþ / pratibandho visàmagrã taddhetuþ pratibandhakaþ //10 // n.a hyabhàvasyàkàraõatve pramàõamasti / na hi vidhiråpeõàsau tuccha iti svaråpeõàpi tathà; niùedharåpàbhàve vidherapi(reva) tucchatvaprasaïgàt / kàraõatvasya bhàvatvena vyàptatvàttannivçttau tadapi nivartata iti cenna- parivartaprasaïgàt / anvayavyatirekànuvidhànasya ca kàraõatvani÷cayahetorbhàvavadabhàve 'pi tulyatvàt / abhàvasyàvarjanãyatayàsannidhiþ na tu hetutveneti cet- tulyam / pratiyoginamutsàrayatastasyànyaprayuktaþsannidhiriti cet- tulyam / bhàvasyàbhàvotsàraõaü svaråpameveti cet- abhàvasyàpi bhàvotsàraõaü svaråpànnàtiricyate / tasmàt yathà "bhàvasyaiva bhàvo janaka" iti niyamo 'nupapannaþ, tathà "bhàva eva janaka" ityapi / ko hyanayorvi÷eùaþ / [ku.1.132] pratibandhakottambhakaprayogakàle tu vyabhicàrastadà syàt; yadi yàdç÷e sati kàryànudayaþ, tàdç÷a eva sati utpàdaþ syàt / na tvevam; tadàpi pratipakùasyàbhàvàt / asatpratipakùo hi (35)pratibandhakàbhimato mantraþ pratipakùaþ / sa ca tàdç÷o nàstyeva / yastvasti, nàsau pratipakùaþ / tathàpi vi÷eùye satyeva vi÷eùaõamàtràbhàvastatra; sa cottambhakamantra evetyanyaiva sàmagrãti cet- na, vi÷iùñasyàpyabhàvàt / na hi daõóini sati adaõóànàmanyeùàü nàbhàvaþ, kintu daõóàbhàvasyaiva kevalasyeti yuktam / yathà hi kevaladaõóasadbhàve, ubhayasadbhàve, dvayàbhàve và kevalapuruùàbhàvaþ sarvatràvi÷iùñaþ, tathà kevalottambhakasadbhàve, pratibandhakottambhakasadbhàve, dvayàbhàve và kevapratibandhakàbhàvo 'vi÷iùña ityavadhàryatàm / athaivambhåtasàmagrãtrayameva kiü neùyate? kàryasya tadvyabhicàràt; jàtibhedakalpanàyàü ca pramàõàbhàvàt; yathoktenaivopapatteþ / bhàve và kàmamasàvastu; kà no hàniþ / [ku.1.133] pràkpradhvaüsavikalpo 'pi nàniyatahetukatvàpàdakaþ, yasmin sati kàryaü na jàyate, tasminnasatyeva jàyata iti, atra saüsargàbhàvasyaiva prayojakatvàt / yastu saüsargàbhàvatàdàtmyaniùedhayorvi÷eùamanàkalayannitaretaràbhàvena pratyavatiùñhate, sa pratibodhanãyaþ / tathàpyabhàveùu jàterabhàvàt kathaü trayàõàmupagrahaþ syàt; anupagçhãtànàü ca kathaü kàraõatvàvadhàraõamiti cet- mà bhåjjàtiþ / na hi tadupagçgãtànàmeva vyavahàràïgatvam / sarvatropàdhimadvyavahàravilopaprasaïgàt / [ku.1.134] ete(ane)na pratibandhake satyapi tajjàtãyànyasyàbhàvasambhavàt kàryotpàdaprasaïgaþ, anutpàde và tato 'pyadhikaü ki¤cidapekùaõãyamastãti nirastam / yathà hi "tajjàtãye sati kàryaü jàyate, arthàt asati na jàyate" iti sthite tadbhàve 'pi tajjàtãyàntaràbhàvànna bhavitavyaü kàryeõeti (36)na tathaitadapi; anukålavat pratikåle 'pi sati tajjàtãyàntaràbhàvànàmaki¤citkaratvàditi / [ku.1.135] yattu "aki¤citkarasye'ti- tadapyasat / sàmagrãvaikalyaü pratibandhyapadàrtho mukhyaþ / sa càtra mantràdireva / na tvasau pratibandhakaþ / tataþ kiü tasyàki¤citkaratvena? tatprayoktàrastu pratibandhàraþ, te ca ki¤citkarà eveti kimasama¤jasam / ye tu vyutpàdayanti; "kàryànutpàda eva pratibandha" iti- taiþ (37)"pratibandhamakurvanta eva pratibandhakàþ" ityuktaü bhavati / tathà hi- kàryasyànutpàdaþ pràgabhàvo và syàt, tasya kàlàntarapràptirvà / na pårvaþ, tasyànutpàdyatvàt / na dvitãyaþ, kàlasya svaråpato 'bhedàt / tadupàdhestu mantramantareõàpi svakàraõàdhãnatvàt / pràgabhàvàvacchedakakàlopàdhistadapekùa iti cenna- mantràtpårvamapi tasya bhàvàt / tasmàt sàmagrãtatkàryayoþ paurvàparyaniyamàttadabhàvayorapi pårvàparabhàva upacaryate; vastutastu tulyakàlatvameveti nàyaü panthàþ / [ku.1.136] na cedevaü ÷aktisvãkàre 'pi kaþ pratãkàraþ ? tathà hi pratibandhakena ÷aktirvà vinà÷yate, taddharmo và, dharmàntaro và janyate, na janyate và kimapãti pakùàþ / tatràki¤citkarasya pratibandhakatvànupapatteþ viparãtadharmàntarajanane, tadabhàve satyeva kàryamityabhàvasya kàraõatvasvãkàraþ, pràgabhàvàdivikalpàvakà÷a÷ca / tadvinà÷e taddharmavinà÷e và punaruttambhakena tajjanane 'niyatahetukatvam; pårvaü svaråpotpàdakàt idànãmuttambhakàdutpatteþ / na ca samàna÷aktikatayà tulyajàtãyatvànnaivamiti sàmpratam; vijàtãyeùu samàna÷aktiniùedhàt / na ca pratibandhaka÷aktimevottambhako viruõaddhi, na tu bhàva÷aktimutpàdayatãti sàmpratam; tadanutpàdaprasaïgàt / kàlavi÷eùàttadutpàde tadevàniyatahetukatvamiti / [ku.1.137] syàdetat- mà bhåtsahaja÷aktiþ; àdheya÷aktistu syàt / dç÷yate hi prokùaõàdinà vrãhyàderabhisaüskàraþ / kathamanyathà kàlàntare tàdç÷ànàmeva kàryavi÷eùopayogaþ / na ca mantràdãneva sahakàriõaþ pràpya te kàryakàriõa iti sàmpratam- teùu ciradhvasteùvapi kàryotpàdàt / nàpi pradhvaüsasahàyàste tathà; evaü hi yàgàdipradhvaüsà eva svargàdãnutpàdayantu; kçtamapårvakalpanayà / teùàmanantatvàdanantaphalapravàhaþ prasajyata iti cet- apårvepi kalpite tàvàneva phalapravàha iti kutaþ ? apårvasvàbhàvyàditi cet- tulyamihàpi / tàvatàpi tatpradhvaüso na vina÷yatãti vi÷eùaþ / [ki.1.138] syàdetat-"upalakùaõaü prokùaõàdayaþ; na tu vi÷eùaõam / tathà càvidyamànairapi tairupalakùità vrãhyàdayastatra tatropayokùyante, yathà guruõà ñãkà; kuruõà kùetram- iti cet- tadasat / na hi svaråpavyàpàrayorabhàve 'pyupalakùaõasya kàraõatvaü ka÷cidicchati; atiprasaïgàt / vyavahàramàtraü tu tajj¤ànasàdhyam, na tu tatsàdhyam / tajj¤ànamapi svakàraõàdhãnam / na tu tena niranvayadhvastena janyate / (astu tàvat) astu và tatràpyati÷ayakalpanà; kinna÷chinnam ? yadvà yàgàderapyupalakùaõatvamastu / tadupalakùitaþ kàlo yajvà và svargàdi sàdhayiùyati kçtamapårveõa / [ku.1.139] na ca devadattasya svaguõàkçùñàþ ÷arãràdayo bhogàya, tadbhogasàdhanatvàt sragàdivaditya(numànà)nvayivalàdapårvasiddhernàvi÷eùa iti sàmpratam; icchàprayatnaj¤ànairyathàyogaü siddhasàdhanàt / na ca tadrahitànàmapi bhoga iti yuktimat, yena tato 'pyadhikaü siddhyet / nàpisvaguõotpàdità iti sàdhyàrthaþ, manasànaikàntikatvàt / nàpi kàryatve satãti vi÷eùaõàyo hetuþ; tathàpyupalakùaõaireva siddhasàdhanàt / asatàü teùàü kathamutpàdakatvamiti cet- tadetadabhimantraõàdiùvapi tulyam / [ku.1.140] tasmàdbhàvabhåtamati÷ayaü janayanta eva prokùaõàdayaþ kàlàntarabhàvine phalàya kalpante / pramàõatastadarthamupàdãyamànatvàt yàgakçùicikitsàvaditi / anyathà kçùyàdayo durghañàþ prasajyeran; bãjàdãnàmàparamàõvantabhaïgàt teùu càvàntarajàterabhàvànniyatajàtãyakàryàrambhànupapatteþ / atrocyate-[ku.1.141] saüskàraþ puüsa eveùñaþ prokùaõàbhyukùaõàdibhiþ / svaguõàþ paramàõånàü vi÷eùàþ pàkajadayaþ //11 // yathà hi devatàvi÷eùodde÷ena hutà÷ane haviràhutayaþ samantràþ prayuktàþ puruùamabhisaüskurvate, na vanhiü, nàpi devatàþ; tathà vrãhyàdyudde÷ena prayujyamànaþ prokùaõàdiþ puruùameva saüskurute, na tam / tathà ca kàrãrãjanitasaüskàràdhàrapuruùasaüyogàjjalamucàü sa¤caraõajalakùaraõaråpà kriyà, tathà vrãhyàdãnàü tattaduttarakriyàvi÷eùàþ / yathà caikatra kartçkarmasàdhanavaiguõyàtphalàbhàvastathà paratràpi; àgamikatvasyobhayatràpi tulyatvàt / [ku.1.142] na tarhi barhiùa iva vrãhyàdeþ punarupayogàntaraü syàt / upayoge và tajjàtãyàntaramapyupàdãyeta; avi÷eùàt / na / vicitrà hyabhisaüskàràþ / kecidvyàpriyamàõodde÷yasahakàriõa eva kàrye upayujyante / kimatra kriyatàm? vidherdurlaïghatvàt / yathàcàbhicàrasaüskàro yaü dehamuddi÷ya prayuktastadapekùa eva tatsambaddhasyaiva duþkhamupajanayati nànyasya; na và tadanapekùaþ / evamabhimantraõàdisaüskàrà api bhavanto na manàgapi nopayujyante / kathaü tarhi vrãhyàdãnàü saüskàryakarmateti cet- prokùaõàdiphalasambandhàdeva / [ku.1.143] nanu yadudde÷ena yatkriyate tattatra ki¤citkaram, yathà putreùñipitçyaj¤au / tathà càbhimantraõàdayo vrãhyàdyudde÷ena pravçttàþ ityanumànamiti cet- tanna- havistyàgàdibhiranaikàntikatvàt / na hi te kàlàntarabhàviphalànuguõaü ki¤cit hutà÷anàdau janayanti / kiü và na dçùñamindriyaliïga÷abdavyàpàràþ prameyodda÷ena pravçttàþ pramàtaryeva ki¤cijjanayanti, na prameye iti / [ku.1.144] kçùicikitse apyevameva syàtàmiti cenna- dçùñenaiva pàkajaråpàdi (38)pariõatibhedenopapattàvadçùñakalpanàyàü pramàõàbhàvàt / (39)tathà ca làkùàrasàvasekàdayo (40)vyàkhyàtàþ / ata eva bãjavi÷eùasya àparamàõvantabhaïge 'pi, paramàõånàmavàntarajàtyabhàve 'pi, pràcãnapàkajavi÷eùaireva (41)vi÷iùñàþ paramàõavastaü taü kàryavi÷eùamàrabhante / yathà hi kalamabãjaü yavàdeþ, narabãjaü vànaràdeþ, gokùãraü mahiùàdeþ jàtyà vyàvartate; tathà tatparamàõavo 'pi målabhåtàþ pàkajaireva vyàvartante / na hyasti sambhavo gokùãraü surabhimadhuraü ÷ãtam; tatparamàõava÷ca viparãtàþ / (42)tasmàttathàbhåtapàkajà eva paramàõavaþ; yathàbhåtairevàdyàti÷ayo 'ntyàti÷ayo (và)(43)'ïkuràdirveti kimatra ÷aktikalpanayà / [ku.1.145] kalpàdàvapyevameva / idànãü bãjàdisannaviùñànàmasmadàdibhirupasampàdanam / tadànãü tu vibhaktànàmadçùñàdeva (44)kevalànmithaþ saüsarga iti vi÷eùaþ / na ca vàcyamidànãmapi tathaiva kiü na syàt; yataþ kçùyàdikarmocchede tatsàdhyànàü bhogànàmucchedaprasaïgàdavyavasthàbhayàccàdçùñàni (45)(karmàõi) dçùñakarmavyavasthayaiva bhogasàdhanànãtyunnãyate / [ku.1.146] tasmàtpàkajavi÷eùaiþ saüsthànavi÷eùai÷ca vi÷iùñàþ paramàõavaþ kàryavi÷eùamàrabhante / te ca tejo 'nilatoyasaüsargavi÷eùaiþ; te ca kriyayà; sà ca nodanàbhighàtagurutvavegadravatvàdçùñavadàtmasaüyogebhyo yathàyathamiti na ki¤cidanupapannam / nimittabhedà÷ca pàke bhavanti / tadyathà- hàrãtamàüsaü haridràjalàvasiktaü (46)haridràgnipluùñam upayogàt sadyo vyàpàdayati / "da÷aràtroùitaü kàüsye ghçtaü càpi viùàyate" / tàmràpàtre paryuùitaü kùãramapi tiktàyata ityàdi / [ku.1.147] yatra tarhi toye tejasi vàyau và na pàkajo vi÷eùaþ, tatra kathamudbhavànudbhavadravatvakañhinatvàdayo vi÷eùàþ? kathaü và (ca) pàrthive pratimàdau pratiùñhàdinà saüskçte 'pi vi÷eùàbhàvàt påjanàdinà dharmo vyatikrame tvadharmaþ apratiùñhite tu na ki¤cit / na ca tatra yajamànadharmeõànyasya sàhàyakamàcaraõãyam; anyadharmasyànyaü pratyanupayogàt upayoge và sàdhàraõyaprasaïgàt / atrocyate- nimittabhedasaüsargàdudbhavànudbhavàdayaþ / devatà(47)sannidhànena pratyabhij¤ànato 'pi và //12 // [ku.1.148] upanàyakàdçùñavi÷eùasahàyà hi paramàõavo dravyavi÷eùamàrabhante / teùàü vi÷eùàdudbhåtà(48)nudbhåtabhedàþ pràdurbhavanti / tathà svabhàvadravà apyàpo nimittabhedapratibaddhadravatvàþ kañhinaü karakàdyàrabhante ityàdi svayamåhanãyam / pratimàdayastu tena tena vidhinà sannidhàpitarudropendramahendràdyabhimànidevatàbhedàstatra tatràràdhanãyatàmàsàdayanti; daùñamårcchitaü ràja÷arãramiva viùàpanayanavidhinà'pàditacaitanyam / sannidhànaü ca tatra teùàmahaïkàramamakàrau, citràdàviva svasàdç÷yadar÷ino ràj¤a iti no dar÷anam / anyeùàü tu pårvapårvapåjitapratyabhij¤ànaviùayasya pratiùñhitapratyabhij¤ànaviùayasya ca tathàtvamavaseyam / etenàbhimantritapayaþpallavàdayo vyàkhyàtàþ / [ku.1.149] ghañàdiùu kà vàrtà ? ku÷alaiveti cenna- na hi sàmagrãdçùñaü vighañayati; nàpyadçùñam; j¤àpakatvàt / nàpyadçùñamutpàdayati; dharmajanane sarvadà vijayaprasaïgàt; viparyaye sarvadà bhaïgaprasaïgàt- atrocyate-[ku.1.150] jayetaranimittasya vçttilàbhàya kevalam / parãkùya samavetasya parãkùàvidhayo matàþ //13 // yadyapi "dharmàdyabhimànidevatàsannidhiratràpi kriyate; tà÷ca karmavibhavànuråpaü liïgamabhivya¤jayantã'tyasmàkaü siddhàntaþ- tathàpi paravipratipatteranyathocyate / tenàpi hi vidhinà tadeva jayasya paràjayasya và nimittamabhivyaktaü (49)tadvibhàvakaü kàryamunmãlayati / karmaõa÷càbhivyaktiþ sahakàrilàbha eva / tacca sahakàri "so 'hamanena vidhinà tulàmadhiråóhaþ, yo 'haü pàpakàrã niùpàpo ve'ti pratyabhij¤ànam / yadàhuþ- "tàüstu devàþ prapa÷yanti svasyaivàntarapåruùaþ" / atha và pratij¤ànuråpàü vi÷uddhimapekùya tena dharmo janyate, nimittato vidhànàdvijayaphala÷rute÷ca / avi÷uddhiü càpekùyàdharmaþ / paràjayalakùaõànapekùitaphalopadar÷anena phalato (50)niùedhàt / [ku.1.151] atha ÷aktiniùedhe kiü pramàõam? na ki¤cit / tatkimastyeva? bàóham / na hi no dar÷ane ÷aktipadàrtha eva nàsti / ko 'sau tarhi? kàraõatvam / kiü tat? pårvakàlaniyatajàtãyatvam, sahakàrivaikalyaprayuktakàryàbhàvavattvaü veti / tato 'dhikaniùedhe kà vàrtà? na kàcit / tat kiü vidhireva? so 'pi (51)nàsti; pramàõàbhàvàt / sandehastarhi kathamevaü bhaviùyati; anupalabdhacaratvàt / (52)vivàdastarhi, kutra? anugràhakatvasàmyàtsahakàriùvapi ÷aktipadaprayogàt sahakàribhede / tatràpi- dahanàderanugràhako 'dhiko 'styeva, yaþ pratibandhakairapanãyata iti yadi, tadà na vivadàmahe / asmadabhipretasya càbhàvàderanugràhakatvamaïgãkçtya niþsàdhanà mãmàsaükà api na vipratipattumarhanti / tataþ- abhàvàdiranugràhaka ityeke, netyapare, iti vivàdakàùñhàyàü vyutpàditaü caitasyànugràhakatvam / kimaparamava÷iùyate, yatra pramàõamabhidhànãyamityalamativistareõa / [ku.1.152] tathàpi cetana evàyaü saüskriyate, na bhåtànãti kuto nirõaya iti cet- ucyate / bhoktçõàü nityavibhånàü sarvadehapràptàvavi÷iùñàyàü vi÷iùñairapi bhåtairniyàmakàbhàvàtpratiniyatabhagàsiddheþ / na hi taccharãraü tanmanastànãndriyàõi vi÷iùñànyapi tasyaiveti niyamaþ;niyàmakàbhàvàt (vi÷eùàbhàvàt) / tathà ca sàdhàraõavigrahavattvaprasaïgaþ / na ca bhåtadharma eva (53)ka¤ciccetanaü pratyasàdhàraõaþ; viparyayadar÷anàt / dvitvàdivaditi cenna- tasyàpi ÷arãràditulyatayà pakùatvàt / niyatacetanaguõopagraheõaiva tasyàpi niyamaþ, na tu tajjanyatàmàtreõa; svayamavi÷eùàt / [ku.1.153] tathàpi tajjanyatayaiva niyamopapattau vipakùe bàdhakaü kimiti ceta- kàryakàraõabhàvabhaïgaprasaïgaþ; ÷arãràdãnàü cetanadharmopagraheõaiva taddharmajananopalabdheþ / tadyathà- icchopagraheõa prayatnaþ, j¤ànopagraheõecchàdayaþ, tadupagraheõa sukhàdaya ityàdi / prakçte 'pi cetanagatà eva buddhyàdayo niyàmakàþ syuriti cenna; ÷arãràdeþ pràk teùàmasattvàt / tathà ca nirati÷ayà÷cetanàþ sàdhàraõàni bhåtànãti na bhuktiniyama upapadyate / [ku.1.154] etena sàïkhyamatamapàstam / evaü hi tat / akàraõamakàryaþ kåñasthacaitanyasvaråpaþ puruùaþ / àdikàraõaü prakçtiracetanà pariõàminã / tato mahadàdisargaþ / na hi citireva viùayabandhanasvabhàvà; anirmokùaprasaïgàt / nàpi prakçtireva tadãyasvabhàvà; tathàpi nityatvenànirmokùaprasaïgàt / nàpi ghañàdirevàhatya tadãyaþ; dçùñàdçùñatvànupapatteþ / nàpãndriyamàtrapraõàóikayà; vyàsaïgàyogàt / nàpãndriyamanodvàrà; svapnada÷àyàü varàhavyàghràdyabhimànino narasyàpi naratvenàtmo(54)padhànàyogàt / nàpyahaïkàraparyantavyàpàreõa; suùuptyavasthàyàü tadvyàpàraviràme 'pi ÷vàsaprayatnasantànàvasthànàt / tad yadetàsvavasthàsu savyàpàramekamanuvartate, yadà÷rayà cànubhavavàsanà, tadantaþkaraõamupàråóhor'thaþ puruùasyopadhànã bhavati / bhedàgràhàcca niùkriye 'pi tasmin puruùe kartçtvàbhimànaþ, tasminnacetane 'pi cetanàbhamànaþ tatraiva karmàvasànà / puruùastu puùkarapalà÷avat (55)sarvathà nirlepaþ / [ku.1.155] àlocanaü vyàpàra indriyàõàm; vikalpastu manasaþ; abhimàno 'haïkàrasya; kçtyadhyavasàyo buddheþ / sà hi buddhiraü÷atrayavatã; puruùoparàgo viùayoparàgo vyàpàràve÷a÷cetyaü÷àþ / bhavati hi mayedaü kartavyamiti / tatra mayeti cetanoparàgo darpaõasyeva mukhoparàgo bhedàgrahàdatàttvikaþ / idamiti viùayoparàga indriyapraõàóikayà pariõatibhedo darpaõasyeva ni÷vàsàbhihatasya malinimà pàramàrthikaþ / etadubhayàyatto vyàpàrave÷o 'pi / tatraivaüråpavyàpàralakùaõàyà buddherviùayoparàgalakùaõaü j¤ànam / tena saha yaþ puruùoparàgasyàtàtvikasya sambandho darpaõapratibimbitasya mukhasyeva malinimnà, sopalabdhiriti / tadevamaùñàvapi dharmàdayo bhàvà buddhereva; tatsàmànàdhikaraõyenàdhyavasãyamànatvàt / na ca buddhireva svabhàvata÷cetaneti yuktam- pariõàmitvàt; puruùasya tu kåñasthànityatvàditi / [ku.1.156] tadetadapi pràgeva nirastam / tathà hi- kartçdharmà niyantàraþ cetità ca sa eva naþ / anyathànapavargaþ syàdasaüsàro 'thavà dhruvaþ //14 // kçtisàmànàdhikaraõyavyavasthitàstàvaddharmàdayo niyàmakà iti vyavasthitam / cetano 'pi kartaiva; kçticaitanyayoþ sàmànàdhikaraõyenànubhavàt / na càyaü (nàyaü) bhramaþ; bàdhakàbhàvàt / paraõàmitvàdghañavaditi bàdhakamiti cenna- kartçtve 'pi samànatvàt / tathà ca kçtirapi (56)(svà)bhàvikã mahato na syàt / dçùñatvàdayamadoùa iti cet tulyam / (57)acetanàkàryatvaü bàdhakam, kàryakàraõayostàdàtmyàditi cenna- asiddheþ / na hi kartuþ kàryatve pramàõamasti / pratyuta "vãtaràgajanmàdar÷anà'(nyà-3.1.25.)diti nyàyàdanàditaiva siddhyati / yadyacca kàrye råpaü dç÷yate tasya tasya kàraõàtmakatve ràgàdayo 'pi prakçtau svãkartavyàþ syuþ / tathà ca saiva buddhiþ, na prakçtiþ; bhàvàùñakasampannatvàt / sthålatàmapahàya såkùma(råpa)tayà te tatra santãti cet caitanyamapi tathà bhaviùyati / tathàpyasiddho hetuþ / tathà sati ghañàdãnàmapi caitanyaprasaïgaþ, tàdàtmyàditi cet- ràgàdimattvaprasaïgo 'pi durvàraþ / saukùmyaü ca samànamiti / tasmàt yajjàtãyàt kàraõàdyajjàtãyaü kàryaü dç÷yate, tathà bhåtàttathàbhåtamàtramanumàtavyam; na tu yàvaddharmakaü kàraõaü tàvaddharmakaü kàryam, vyabhicàràditi kimanenàprastutena / [ku.1.157] yadi ca buddhirnityà; anirmokùaprasaïgaþ / puüsaþ sarvadà sopàdhitve svaråpeõànavasthànàt / atha vilãyate, tato nànàdervilaya ityàdimattve, tadanutpattida÷àyàü ko niyantà? prakçteþ sàdhàraõyàt / tathà càsaüsàraþ / pårvapårvabuddhivàsanànuvçtteþ sàdhàraõye 'pyasàdhàraõãti cet- buddhinivçttàvapi taddharmavàsanànuvçttirityapadar÷anam / saukùmyànna doùa iti cet- muktàvapi punaþpravçttiprasaïgaþ / niradhakàratvànnaivamiti cet- tarhi sàdhikàrà (58)prasuptasvabhàvà buddhireva prakçtirastu, kçtamantarà prakçtyahaïkàramanaþ÷abdànàmarthàntarakalpanayà / saiva hi tattadvyàpàra(59)yogàttena tena ÷abdena vyapadi÷yate ÷àrãravàyuvaditi àgamo 'pi saïgacchate ityato 'pi heturasiddhaþ / adhikàranivçttyà buddherapravçttirapavargaþ / vàsanàyoga÷càdhikàraþ / tataþ saüsàraþ / [ku.1.158] dharmadharmiõoratyantabhede ca kauñasthyàvirodhaþ / bheda÷ca viruddhadharmàdhyàsalakùaõo ghañapañàdivat pratyakùasiddhaþ / na ca sàmànàdhikaraõyàdabhedo 'pi / taddhi samàna÷abdavàcyatvam, ekaj¤ànagocaratvam, ekàdhikaraõatvam, àdhàràdheyabhàvaþ, vi÷eùyatvam, sambandhamàtraü và bhede eva bhede 'pi cacopapadyamànam, nàbhedaü spç÷atãti sarvamavadàtam / [ku.1.159] syàdetat / nityavibhubhoktçsadbhàve sarvametadevaü syàt / sa eva kutaþ? bhåtànàmeva cetanatvàt / kàyàkàrapariõatàni (bhå) tàni tathà; anvayavyatirekàbhyàü tathopalabdheþ / karmaj¤ànavàsane tu sarvatra pratibhåtaniyate anuvartiùyete, yato bhogapratisandhànaniyama iti cet- ucyate / nànyadçùñaü smaratyanyo naikaü bhåtamapakramàt / vàsanàsaïkramo nàsti na ca gatyantaraü sthire //15 // n.a hi bhåtànàü samudàyaparyavasitaü caitanyam; pratidinaü tasyànyatve pårvapårvadivasànubhåtasyàsmaraõaprasaïgàt / nàpi pratyekaparyavasitam; karacaraõàdyavayavàpàye tadanubhåtasya smaraõàyogàt / nàpi mçgamadavàsaneva vastràdiùu, saüsargàdanyavàsanànyatra saïkràmati; màtrànubhåtasya garbhasthena bhråõena smaraõaprasaïgàt / na copàdànopàdeyabhàvaniyamo gatiþ; sthirapakùe paramàõånàü tadabhàvàt / khaõóàvayavinaü prati ca vicchinnànàmanupàdànatvàt / pårvasiddhasya càvayavino vinà÷àt / [ku.1.160] astu tarhi kùaõabhaïgaþ / na càti÷ayo (60) vyatiricyate; kiü tu sàdç÷yatiraskçtatvàt dràgeva na vikalpyate / kàryadar÷anàdadhyavasãyate antyàti÷ayavat / tathà ca bhåtànyeva tathà tathotpadyante, yathà yathà pratisandhànaniyamàdayo 'pyupapadyante / kùaõikatvasiddhàvevametat / tadeva tvanyatra vistareõa pratiùiddham / api ca-[ku.1.161] na vaijàtyaü vinà tatsyànna tasminnanumà bhavet / vinà tena na tatsiddhirnàdhyakùaü ni÷cayaü vinà //16 // n.a hi, "karaõàkaraõayostajjàtãyasya sataþ sahakàrilàbhàlàbhau tantra'mityabhyupagame kùaõikatvasiddhiþ; tathaikavyaktàvapyavirodhàt / tadvà tàdçgveti na ka÷cidvi÷eùa iti nyàyàt / tatastàvanàdçtya vaijàtyamapràmàõikamevàbhyupeya(gantavya)m / [ku.1.162] evaü ca, "kàraõavat kàrye 'pi ki¤cidvaijàtyaü syàt yasya kàraõàpekùà, na tu dçùñajàtãyasya" iti ÷aïkayà na tadutpattisiddhiþ / dçùñajàtãyamàkasmikaü syàditi cenna- tatràpi ki¤cidanyadeva prayojakaü bhaviùyatãtyaviredhàt / "na kàryasya vi÷eùastatprayuktatayopalabhyate; nàpi kàryasàmànyasyànyaprayojakaü dç÷yate" iti cet- tat kiü kàraõasya vi÷eùaþ svagatastatprayojakatayopalabdhaþ, kàraõasàmànyasya vànyatprayojyàntaraü dç÷yate; yato vivakùitasiddhiþ syàt / ÷aïkà tåbhayatràpi sulabheti / kàryajanmàjanmabhyàmunnãyata iti cenna- sahakàrilàbhàlàbhàbhyàmevopapatteþ / unnãyatàü và; kàryeùu ÷aïkiùyate; niùedhakàbhàvàt / na hi dhåmasya vi÷eùaü dahanaprayojyaü pratiùeddhuü svabhàvànupalabdhiþ prabhavati / kàryaikani÷ceyasya tadanupalabdherevàni÷cayopapatteþ / kàryasya càtãndriyasyàpi sambhavàt; ata evànupalabdhyantaramapi niravakà÷amiti / [ku.1.163] evaü vidhiråpayorvyàvçttiråpayorvà jàtyorvirodhe sati na samàve÷aþ / samàviùñayo÷ca paràparabhàvaniyamaþ; anyånànatiriktavçttijàtidvayakalpanàyàü pramàõàbhàvàt / vyàvartyabhedàbhàvena virodhànavakà÷e bhedànupapatteþ / parasparaparihàravatyo÷ca samàve÷e gotvà÷vatvayorapitathà bhàvaprasaïgàt / sàmagrãvirodhànnaivamiti cet- (61)kuta etat? parasparaparihàreõa sarvadà vyavasthiteriti cet- nedamapyadhyakùam / ekade÷asamàve÷ena tu sàmagrãsamàve÷o 'pyunnãyate (62)yàvat / (63)tatkàryayoþ parasparaparihçtisvabhàvatvàditi cettarhi kampa÷iü÷apayoþ parasparaparihàravatyorna samàve÷aþ syàt / dç÷yate tàvadidamiti cet- gotvà÷vatvayorapi na dçkùyata iti kà pratyà÷à? tathà ca gatamanupalabdhiliïgenàpi, kvacidapi virodhàsiddheþ / [ku.1.164] tato vipakùe bàdhakàbhàvàt svabhàvaheturapyapàstaþ / nanu- asti tat / tathà hi- vçkùajanakapatrakàõóàdyantarbhåtà ÷iü÷apàsàmagrã / sà vçkùamatipatya bhavantã svakàraõamevàtipatet / evaü ÷àkhàdimanmàtrànubandhã vçkùavyavahàraþ; tadvi÷eùànubandhã ca ÷iü÷apàvyavahàraþ / sa kathaü tamatipatyàtmànamàsàdayediti- cet- evaü tarhi ÷iü÷apàsàmagryantarbhåtà calanasàmagrã / tatastàmatipatya calanàdiråpatà bhavantã svakàraõamevàtipatet / tathà ÷àkhàdimadvi÷eùànubandhã ÷iü÷apàvyavahàraþ, tadvi÷eùànubandhã ca calanavyavahàraþ / sa kathaü tamatipatyàtmànamàsàdayediti tulyam / [ku.1.165] nodanàdyàgantukanibandhanaü calanatvam, na tu tadvi÷eùamàtràdhãnamiti cet- yadi nodanàdayaþ svabhàvabhåtàþ; tatastadvi÷eùà eva / athàsvabhàvabhåtàþ; tataþ sahakàriõa eva / tataþ (tathà ca) tànàsàdya nirvi÷eùaiva ÷iü÷apàcalanasvabhà(vatvamà)(vàn à)vamàrabhata iti / tathà ca kutaþ kùaõikatvasiddhiþ? [ku.1.166] svabhàvabhåtà evàgantukasahakàryanuprave÷àdbhavantãti cet- evaü tarhi vçkùasàmagryàmàgantukasahakàryanuprave÷àdeva ÷iü÷apàpi jàyata iti na ka÷cidvi÷eùaþ / [ku.1.167] evametat / kintu ÷iü÷apàjanakàstarusàmagrãmupàdàyaiva calanajanakàstu na tàmeva; kiü tu mårtamàtram; tathà dar÷anàditi cenmaivam; kampajanakàþ ÷iü÷apàjanakavi÷eùà api santastànatipatanti; na tu vçkùajanakavi÷eùàþ ÷iü÷apàjanakàstàniti niyàmakàbhàvàt / [ku.1.168] ÷iü÷apàjanakàstadvi÷eùà eva / kampakàriõastu na tathà; kintvàgantavaþ[ntuka] sahakàriõa iti cet- evaü tarhi tànàsàdya sadç÷aråpà api kecit kampakàriõaþ, anàsàditasahakàriõastu na tathà / tathà ca tadvà tàdçgveti na ka÷cidvi÷eùa (64) iti syàt / [ku.1.169] tasmàdviruddhayorasamàve÷a eva / samàviùñayo÷ca paràparabhàva eva / anevaübhåtànàü dravyaguõakarmàdibhàvenopàdhitvamàtram / teùàü tu viruddhànàü na samàve÷o vyaktibhedàt / jàtãnàü ca bhinnà÷rayatvàt / tathà ca kutaþ kùaõikatm? vaijàtyàbhyupagame ca kuto 'numànavàrtà / [ku.1.170] mà bhådanumànamiti cenna- tena hi vinà (65)na tat siddhyet / na hi kùaõikatve pratyakùamasti; tathà ni÷cayàbhàvàt / gçhãtani÷cita evàrthe tasya pràmàõyàt / anyathàtiprasaïgàt / [ku.1.171] nanu vartamànaþ kùaõo 'dhyakùagocaraþ / na càsau (66) pårvàparakùaõàtmà / tato vartamànatvani÷caya eva bhedani÷caya iti cet- kimatra tadabhi[pi] matamàyuùmataþ? yadi dharmyeva nãlàdiþ, na ki¤cidanupapannam; tasya sthairyàsthairyasàdhàraõyàt / atha dharmaþ "tadbhedani÷caye 'pi dharmiõaþ kimàyàtam? tasya tato 'nyatvàt / vartamànàvartamànatvamekasya viruddhamiti cet- yadi sadasattvaü tat" tanna; anabhyupagamàt / tàdråpyeõaiva pratyabhij¤ànàt / sadasatsambandha÷cet- kimasaïgatam? j¤ànavattadupapatteþ / krameõànekasambhandha ekasyànupapanna iti cet- astitàvadato niråpaõãyam kùaõapratyayastu bhrànto 'pi nàstãti vi÷eùaþ / [ku.1.172ñasyàdetat / mà bhådadhyakùa(67)manumànaü và kùaõikatve; tathàpi sandeho 'stu / etàvatàpi siddhaü samãhitaü càrvàkasyeti cet- ucyate / sthairyadçùñyorna sandeho na pràmàõye virodhataþ / ekatàni÷cayo yena kùaõe, tena sthire mataþ //17 // n.a hi sthire taddar÷ane và svarasavàhã sandehaþ; pratyabhij¤ànasya durapahnavatvàt / nàpi tatpràmàõye; sa hi na tàvatsàrvatrikaþ; vyàghàtàt / tathà hi- pràmàõyàsiddhau sandeho 'pi na siddhyet; tatsiddhau và tadapi siddhyet / (68)ni÷cayasya tadadhãnatvàt koñidvayasya càdçùñasyànupasthàne kaþ sandehàrthaþ? taddar÷ane ca kathaü sarvathà tadasiddhiþ / etenàpràmàõikastadvyavahàra iti nirastam; sarvathà pràmàõyàsiddhau tasyàpyasiddheþ? [ku.1.173] prakçte pràmàõyasandehaþ, lånapunarjàtake÷àdau vyabhicàradar÷anàditi cet- na ekatvani÷cayasya tvayàpãùñatvàt / aniùñau và na ki¤citsiddhyet / siddhyatu, yatra viruddhadharmaviraha iti cet- tenaiva sthiratvamapi ni÷cãyate / sa iha sandihyata iti cet- tulyametat / kvacinni÷cayo 'pi katha¤ciditi cet- samaþ samàdhiþ / [ku.1.174] nanvetat kàraõatvaü yadi svabhàvo bhàvasya, nãlàdivat, tadà sarvasàdhàraõaü syàt / na hi nãlaü (69) ka¤citpratyanãlam / athaupàdhikam; tadopàdherapi svàbhàvikatve tathàtvaprasaïgaþ / aupàdhikatve tvanavasthà / athàsàdhàraõatvamapyasya svabhàva eva; tata utpatteràrabhya kuryàt; sthirasyaikasvabhàvatvàditi cet- ucyate-[ku.1.175] hetu÷aktimanàdçtya nãlàdyapi na vastusat / tadyuktaü tatra tat ÷aktamiti sàdhàraõaü na kim //18 // sarvasàdhàraõanãlàdivaidharmyeõ.a kàlpanikatvaü kàryakàraõabhàvasya vyutpàdayatà nãlàdi pàramàrthikamevàbhyupagantavyam, anyathà tadvaidharmyaiõa hetuphalabhàvasyàpàramàrthikatvànupapatteþ / na ca kàryakàraõabhàvasyàpàramàrthikatve nãlàdi pàramàrthikaü bhavitumarhati, nityatvaprasaïgàt / tasmàdasya pàramàrthikatve 'paramapi tathà, navobhayamapãti / [ku.1.176] ñhakathamekamanekaü parasparaviruddhaü kàryaü kuryàt / tatsvabhàvatvàditi yadi, tadotpatteràrabhya kuryàdavi÷eùàt" ityapi na yuktam; tattatsahakàrisàcivye tattatkàryaü karotãti svabhàvavyavasthàpanàt (svabhàvavyavahàrasthàpanàt) / idaü ca sàdhàraõameva, sarvairapi tathopalambhàt / na hi nãlàderapyanyat sàdhàraõyamiti / [ku.1.177] syàdetat / astu sthiram; tathàpi nityavibhorna kàraõatvamupapadyate / tathà hi- anvayavyatirekàbhyàü kàraõatvamavadhàryate, nànvayamàtreõa; atiprasaïgàt / na ca nityavibhånàü vyatirekasambhavaþ / na ca sopàdhirasàvastyeveti sàmpratam; tathàbhåtasyopàdhisambandhe 'pyanadhikàràt / janito hi tena sa tasya syàt, nityo và / na prathamaþ, pårvavat / nàpi dvitãyaþ, pårvavadeva / tathàpi copàdhireva vyatirekaþ; na tasya; avi÷eùàt / tadvata iti cet- (na tasya / avi÷eùàttadvata iti cet-) na; sa copàdhi÷cetyato 'nyasya tadvatpadàrthasyàbhàvàt / bhàve và sa eva kàraõaü syàt / atrocyate-[ku.1.178] pårvabhàvo hi hetutvaü mãyate yena kenacit / vyàpakasyàpi nityasya dharmidhãranyathà na hi //19 // bhavedeva.m, yadyanvayavyatirekàveva kàraõatvam; kiü tu kàryànniyataþ pårvabhàvaþ / sa ca kvacidanvayavyatirekàbhyàmavasãyate, kvaciddharmigràhakàtpramàõàt / anyathà kàryàt kàraõànumànaü kvàpi na syàt; tena tasyànuvidhànànupalambhàt upalambhe và kàryaliïgànavakà÷àt / pratyakùata eva tatsiddheþ / tajjàtãyànuvidhànadar÷anàtsiddhiranyatràpi na vàryate / [ku.1.179] tathàpi koùñhagatyànuvihitànvayavyatirekameva kàryàt kàraõaü siddhyet; anyatra tathà dar÷anàditi cenna- bàdhena saïkocàt; vipakùe bàdhakàbhàvena càvyàpteþ / dar÷anamàtreõa cotkarùasamatvàt / asya ce÷vare vistaro vakùyate / sarvavyàpakànàü sarvàn pratyanvayamàtravi÷eùe kàraõatvaprasaïgo bàdhakamiti cenna- anvayavyatirekavajjàtãyatayà vipakùe bàdhakena ca vi÷eùe 'natiprasaïgàt / tathà hi- kàryaü samavàyikàraõavad dçùñamityadçùñà÷rayamapi tajjàtãyakàraõakam- à÷rayàbhàve kiü pratyàsannam asamavàyikàraõaü syàt / tadabhàve nimittamapi kimupakuryàt / tathà cànutpattiþ satatotpattirvà sarvatrotpattirvà syàt evamapi nimittasya sàmarthyàdeva niyatade÷otpàde sa eva de÷o 'va÷yàpekùaõãyaþ syàt / tathà ca sàmànyato de÷asiddhau itarapçthivyàdibàdhe tadatiriktasiddhiü ko vàrayet / evamasamavàyinimitte cohanãye / [ku.1.180] ityeùà sahakàri÷aktirasamà màyà durunnãtitaþ målatvàtprakçtiþ prabodhabhayato 'vidyeti yasyodità / devo 'sau virataprapa¤caracanàkallolakolàhalaþ sàkùàtsàkùitayà manasyabhiratiü badhnàtu ÷ànto mama //20 // iti ÷rãnyàyakusumà¤jalau prathamaþ stabakaþ //