Annambhatta: Tarkasamgraha Input by Takuya Ono TEXT IN PAUSA ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ AnTs_1ab nidhÃya h­di viÓveÓaæ vidhÃya guru-vandanam / AnTs_1cd bÃlÃnÃæ sukha-bodhÃya kriyate tarka-saægraha÷ // AnTs_2 dravya-guïa-karma-sÃmÃnya-viÓe«a-samavÃya-abhÃvÃ÷ sapta pada-arthÃ÷ // AnTs_3 tatra dravyÃïi p­thivy-ap-tejo-vÃyv-ÃkÃÓa-kÃla-dig-Ãtma-manÃæsi nava-eva // AnTs_4 rÆpa-rasa-gandha-sparÓa-saækhyÃ-parimÃïa-p­thaktva-saæyoga-vibhÃga-paratva-aparatva-gurutva-dravatva-sneha-Óabda-buddhi-sukha-du÷kha-icchÃ-dve«a-prayatna-dharma-adharma-saæskÃrÃÓ caturviæÓati guïÃ÷ // AnTs_5 utk«epaïa-avak«epaïa-Ãku¤cana-prasÃraïa-gamanÃni pa¤ca karmÃïi // AnTs_6 param aparaæ ca+iti dvividhaæ sÃmÃnyam // AnTs_7 nitya-dravya-v­ttayo viÓe«Ãs tv an-antà eva // AnTs_8 samavÃyas tv eka eva // AnTs_9 abhÃvaÓ caturvidha÷ / prÃg-abhÃva÷ pradhvaæsa-abhÃvo 'tyanta-abhÃvo 'nyonya-abhÃvaÓ ca+iti // AnTs_10 gandhavatÅ p­thivÅ / sà dvividhà nitya-anityà ca / nityà paramÃïu-rÆpà / anityà kÃrya-rÆpà / punas trividhà ÓarÅra-indriya-vi«aya-bhedÃt / ÓarÅram asmad-ÃdÅnÃm / indriyaæ gandha-grÃhakaæ ghrÃïaæ nÃsa-agravarti / vi«ayo m­t-pëÃïa-Ãdi÷ // AnTs_11 Óita-sparÓavatya Ãpa÷ / tà dvividhÃ÷ nityà anityÃÓ ca / ntyÃ÷ paramÃïu-rÆpÃ÷ / anityÃ÷ kÃrya-rÆpÃ÷. / punas trividhÃ÷. ÓarÅra-indriya-vi«aya-bhedÃt / ÓarÅraæ varuïa-loke / indriyaæ rasa-grÃhakaæ rasanaæ jihva-agravarti / vi«aya÷ sarit-samudra-Ãdi÷ // AnTs_12 u«ïa-sparÓavat teja÷ / tad dvividhaæ nityam anityaæ ca / niyyaæ paramÃïu-rÆpam / anityaæ kÃrya-rÆpam / punas trividhaæ ÓarÅra-indriya-vi«aya-bhedÃt / ÓarÅram Ãdityaloke / indriyaæ rÆpa-grÃhakaæ cak«u÷ k­«ïatÃra-agravarti / vi«ayaÓ caturvidha÷ / bhauma-divya-audarya-Ãkaraja-bhedÃt / bhaumaæ vahny-Ãdikam / abindhanaæ divyaæ vidyud-Ãdi / bhuktasya pariïÃma-hetur audaryam. Ãkarajaæ suvarïa-Ãdi // AnTs_13 rÆpa-rahita-sparÓavÃn vÃyu÷ / sa dvividho nityo 'nityaÓ ca / nitya÷ paramÃïu-rÆpa÷ / anitya÷ kÃrya-rÆpa÷ / punas trividha÷ ÓarÅra-indriya-vi«aya-bhedÃt / ÓarÅraæ vÃyu-loke / indriyaæ sparÓa-grÃhakaæ tvak-sarva-ÓarÅravarti / vi«ayo v­k«a-Ãdi-kampana-hetu÷ // ÓarÅra-anta÷saæcÃrÅ vÃyu÷ prÃïa÷ / sa ca+eko 'py upÃdhi-bhedÃt prÃïa-apÃna-Ãdi-saæj¤Ã labhate // AnTs_14 Óabda-guïam ÃkÃÓam / tac ca+ekaæ vibhu nityaæ ca // AnTs_15 atÅta-Ãdi-vyavahÃra-hetu÷ kÃla÷ / sa ca+eko vibhur nityaÓ ca // AnTs_16 prÃcya-Ãdi-vyavahÃra-hetur dik / sà ca+ekà vibhvÅ nityà ca // AnTs_17 j¤Ãna-adhikaraïam Ãtmà / sa dvividha÷ param-Ãtmà jÅva-Ãtmà ca / tatra+ÅÓvara÷ sarvaj¤a÷ param-ÃtmÃ-eka eva / jÅva-Ãtmà pratiÓarÅraæ bhinno vibhur nityaÓ ca // AnTs_18 sukha-Ãdy-upalabdhi-sÃdhanam indriyaæ mana÷ / tac ca pratyÃtma-niyatatvÃd anantaæ paramÃïu-rÆpaæ nityaæ ca // AnTs_19 cak«ur-mÃtra-grÃhyo guïo rÆpam / tac ca Óukla-nÅla-pÅta-rakta-harita-kapiÓa-citra-bhedÃt saptavidhaæ p­thivÅ-jala-tejo-v­tti / tatra p­thivyÃæ saptavidham / abhÃsvara-Óuklaæ jale / bhÃsvara-Óuklaæ tejasi // AnTs_20 rasana-grÃhyo guïo rasa÷ / sa ca madhu-rÃmla-lavaïa-kaÂu-ka«Ãya-tikta-bhedÃt «a¬vidha÷ / p­thivyÃæ «a¬vidha÷ / jale madhura eva // AnTs_21 ghrÃïa-grÃhyo guïo gandha÷ / sa ca dvividha÷ surabhir-asurabhiÓ ca / p­thivÅ-mÃtra-v­tti÷ / AnTs_22 tvag-indriya-mÃtra-grÃhyo guïo saparÓa÷ / sa ca trividha÷ Óita-u«ïa-anu«ïa-aÓÅta-bhedÃt / p­thivy-ap-tejo-vÃyu-v­tti÷ / tatra ÓÅto jale / u«ïas tejasi / anu«ïa-aÓÅta÷ p­thivÅ-vÃyvo÷ // AnTs_23 rÆpa-Ãdi-catu«Âayaæ p­thivyÃæ pÃkajam anityaæ ca / anyatra+apÃkajaæ nityam antyaæ ca / nityagataæ nityam / anityagatam anityam // AnTs_24 ekatva-Ãdi-vyavahÃra-hetu÷ saækhyà / nava-dravya-v­ttir ekatva-Ãdi-parÃrdha-paryantà / ekatvaæ nityam anityaæ ca / nityagataæ nityam anityagatam anityam / dvitva-Ãdikaæ tu sarvatra+a-nityam eva // AnTs_25 mÃna-vyavahÃra-kÃraïaæ parimÃïaæ / nava-dravya-v­tti / tac caturvidham / aïu mahad dÅrghaæ hrasvaæ ca+iti // AnTs_26 p­thag-vyavahÃra-kÃraïaæ p­thagtvaæ / sarvadravyav­tti // AnTs_27 saæyukta-vyavahÃra-hetu÷ saæyoga÷ / sarvadravyav­tti÷ // AnTs_28 saæyoga-nÃÓako guïo vibhÃga÷ / sarvadravyav­tti÷ // AnTs_29 para-apara-vyavahÃra-asÃdhÃraïa-kÃraïe paratva-aparatve / p­thivy-Ãdi-catu«Âaya-mano-v­tti+iti / te dvividhe dik-k­te kÃla-k­te ca / dÆra-sthe dik-k­taæ paratvam / samÅpasthe dik-k­tam aparatvam / jye«Âhe kÃla-k­thaæ paratvam / kani«Âhe kÃla-k­tam aparatvam // AnTs_30 Ãdya-patana-asamavÃyi-kÃraïaæ gurutvaæ / p­thivÅ-jala-v­tti // AnTs_31 Ãdya-syandana-asamavÃyi-kÃraïaæ dravatvaæ p­thivy-ap-tejo-v­tti / tad dvividhaæ sÃæsiddhikaæ naimittikaæ ca / sÃæsiddhikaæ jale naimittikaæ p­thivÅ-tejaso÷ / p­thivyÃæ gh­ta-ÃdÃv-agni-saæyogajanyaæ daravatvam / tejasi suvarïÃdau // AnTs_32 cÆrïa-Ãdi-piï¬Å-bhÃva-hetur guïa÷ sneha÷ / jala-mÃtra-v­tti÷ // AnTs_33 Órotra-grÃhyo guïa÷ Óabda÷ / ÃkÃÓa-mÃtra-v­tti÷ / sa dvividho dvany-Ãtmako varïa-ÃtmakaÓ ca+iti / dvany-Ãtmako bhery-Ãdau / varïa-Ãtmaka÷ saæsk­ta-bhëÃ-Ãdi-rÆpa÷ // AnTs_34 sarva-vyavahÃra-hetur buddhir j¤Ãnam / sà dvividhà sm­tir-anubhavaÓ ca / saæskÃra-mÃtra-janyaæ j¤Ãnaæ sm­ti÷ / tad-bhinnaæ j¤Ãnam anubhava÷ // AnTs_35 sa dvividho yathÃrtho 'yathÃrthaÓ ca / tad-vati tat-prakÃrako 'nubhavo yathÃrtha÷ / yathà rajata idaæ rajatam iti j¤Ãnam / sa eva pramÃ+ity ucyate / tad-abhÃva-vati tat-prakÃrako 'nubhavo 'yathÃrtha÷ / yathà ÓuktÃv idaæ rajatam iti j¤Ãnam // AnTs_36 yathÃrtha-anubhavaÓ caturvidha÷ pratyak«a-anumity-upamiti-Óabda-bhedÃt / tat-karaïam api caturvidhaæ pratyak«a-anumÃna-upamÃna-Óabda-bhedÃt // AnTs_37 asÃdhÃraïam kÃraïaæ karaïam / AnTs_38 kÃrya-niyata-pÆrva-v­tti kÃraïam / AnTs_39 kÃryaæ prÃg-abhÃva-pratiyogi / AnTs_40 kÃraïaæ trividhaæ samavÃyy-asamavÃyi-nimitta-bhedÃt / yat samavetaæ kÃryam utpadyate tat samavÃyikÃraïam / yathà tantava÷ paÂasya paÂaÓ ca khagata-rÆpÃde÷ / kÃryeïa kÃraïena và saha+ekasminn arthe samavetatve sati yat kÃraïaæ tad asamavÃyikÃraïam / yathà tantusaæyoga÷ paÂasya tanturÆpaæ paÂarÆpasya / tad-ubhaya-bhinnaæ kÃraïaæ nimittakÃraïam / yathà turÅ-vema-Ãdikaæ paÂasya / AnTs_41 tad etat-trividha-kÃraïa-madhye yad asÃdhÃraïaæ kÃraïaæ tad eva karaïam // AnTs_42 tatra pratyak«a-j¤Ãna-karaïaæ pratyak«am / indriya-artha-sannikar«a-janyaæ j¤Ãnaæ pratyak«am /tad dvividhaæ nirvikalpakaæ savikalpakaæ ca+iti / tatra nirvikalpakaæ j¤Ãnaæ nirvikalpakaæ yathÃ+idaæ kiæcit / saparakÃrakaæ j¤Ãnaæ savikalpakaæ yathà ¬ittho'yam brahmaïo'yaæ ÓyÃmo'yam iti // AnTs_43 pratyak«a-j¤Ãna-hetur indriya-artha-sannikar«a÷ «a¬vidha÷ / saæyoga÷ saæyukta-samavÃya÷ saæyukta-samaveta-samavÃya÷ samavÃya÷ samaveta-samavÃyo viÓe«aïa-viÓe«ya-bhÃvaÓ ca+iti / cak«u«Ã ghaÂa-pratyak«a-janane saæyoga÷ sannikar«a÷ / ghaÂa-rÆpa-pratyak«a-janane saæyukta-samavÃya÷ sannikar«a÷ cak«u÷saæyukte ghaÂe rÆpasya samavÃyÃt / rÆpatva-sÃmÃnyapratyak«e saæyukta-samaveta-samavÃya÷ sannikar«a÷ cak«u÷-saæyukte ghaÂe rÆpaæ samavetaæ tatra rÆpatvasya samavÃyÃt / Órotreïa Óabdasya+ÃkÃÓa-guïatvÃt guïa-guïinoÓ ca samavÃyÃt / Óabdatva-sÃk«ÃtkÃre samaveta-samavÃya÷ sannikar«a÷ Órotra-samavete Óabde Óabdatvasya samavÃyÃt / abhÃvaparatyak«e viÓe«aïa-viÓe«ya-bhÃva÷ sannikar«o ghaÂa-abhÃvavad bh­talam ity atra cak«u÷-saæyukte bhÆtale ghaÂa-abhÃvasya viÓe«aïatvÃt / evaæ snnikar«a-«aÂka-janyaæ j¤Ãnaæ pratyak«am / tatkaraïam indriyam / tasmÃd indriyaæ pratyak«a-pramÃïam iti siddham // AnTs_44 anumiti-karaïam anumÃnam / parÃmarÓajanyaæ j¤Ãnam anumiti÷ / vyÃpti-viÓi«Âa-pak«a-dharmatÃ-j¤Ãnaæ parÃmarÓa÷ / yathà vahni-vyÃpya-dhÆmavÃn ayaæ parvata iti j¤Ãnaæ parÃmarÓa÷ / taj janyaæ parvato vahnimÃn iti j¤Ãnam anumiti÷ / yatra yatra dhÆmas tatra+agnir iti sÃhacarya-niyamo vyÃpti÷ / vyÃpyasya parvata-Ãdi-v­ttitvaæ pak«adharmatà // AnTs_45 anumÃnaæ dvividhaæ sva-arthaæ para-arthaæ ca / tatra sva-arthaæ sva-anumiti-hetu÷ / tathà hi svayam eva bhÆyo darÓanena yatra dhÆmas tatra agnir iti mahÃnasÃdau vyÃptiæ g­hÅtvà parvatasamÅpaæ gatas tad-gate ca+agnau sandihÃna÷ parvate dhÆmaæ paÓyan vyÃptiæ smarati yatra dhÆmas tatra+agnir iti / tad-antaraæ vahni-vyÃpya-dhÆmavÃn ayaæ parvata iti j¤Ãnam utpadyate / ayam eva liÇgaparÃmar«aæ ity ucyate / tasmÃt parvato vahnimÃn iti j¤Ãnam anumitir utpadyate / tad etat sva-artha-anumÃnam / yat tu svayaæ dhÆmÃd agnim anumÃya para-pratipatty-arthaæ pa¤ca-avayava-vÃkyaæ prayukte tat para-artha-anumÃnam / yathà parvato vahnimÃn dhÆmavattvÃt / yo yo dhÆmavÃn sa vahnimÃn yathà mahÃnasa÷ / tathà ca-ayam / tasmÃt tathÃ+iti / anena pratipÃditÃl lingÃt paro'py agniæ pratipadyate // AnTs_46 pratij¤Ã-hetu-udÃharaïa-upanaya-nigamÃni pa¤ca-avayava÷ / parvato vahnimÃn iti pratij¤Ã / dhÆmavattvÃd iti hetu÷ / yo yo dhÆmavÃn sa so'gnimÃn yathà mahÃnasa ity udÃharaïam / tathà ca+ayam iti upanaya÷ / tasmÃt tathÃ+iti nigamanam // AnTs_47 sva-artha-anumiti-para-artha-anumityor liÇga-parÃmarÓa eva karaïam / tasmÃl liÇga-parÃmarÓÃ'numÃnam // AnTs_48 liÇgaæ trividham / anvaya-vyatireki kevala-anvayi kevala-vyatireki ca+iti / anvayena vyatirekeïa ca vyÃptimad anvaya-vyatireki / yathà vahnau sÃdhye dhÆmavattvam / yatra dhÆmas tatra+agnir yathà mahÃnasa ity anvaya-vyÃpti÷ / yatra vahnir na+asti tatra dhÆmo'pi na+asti yathà mahÃhrada iti vyatireka-vyÃpti÷ / anvaya-mÃtra-vyÃptikaæ kevala-anvayi yathà ghaÂo'bhidheya÷ prameyatvÃt paÂavat / atra prameyatva-abhidhyatvayor vyatirekavyÃptir na+asti sarvasya+api prameyatvÃd abhidheyatvÃc ca / vyatirekamÃtravyÃptikaæ kevala-vyatireki yathà p­thivÅ tarebhyo bhidyate gandhavattvÃt / yad itarebhyo na bhidyate na tad gandhavat / yathà jalam / na ca+iyaæ tathà / tasmÃn na tathÃ+iti atra yad gandhavat tad itara-bhinnam ity anvayad­«Âanto na+asti p­thivÅ-mÃtrasya pak«atvÃt // AnTs_49 saædigdha-sÃdhyavÃn pak«a÷ / yathà dhÆmavattve hetau parvata÷ // AnTs_50 niÓcita-sÃdhyavÃn sapak«a÷ / yathà tatra+eva mahÃnasa÷ // AnTs_51 niÓcita-sÃdhya-abhÃvavÃn vipak«a÷ / yathà tatra+eva mahÃhrada÷ // AnTs_52 savyabhicÃra-viruddha-satpak«a-asiddha-bÃdhitÃ÷ pa¤ca hetvÃbhÃsÃ÷ // AnTs_53 savyabhicÃro'naikÃntika÷ / sa trividha÷ / sÃdhÃraïa-asÃdhÃraïa-anupasaæhÃri-bhedÃt / tatra sÃdhya-abhÃvavad-v­tti÷ sÃdhÃraïo anaikÃntika÷ / yathà parvato vahnimÃn prameyatvÃd iti prameyatvasya vahny-abhÃvavati hrade vidyamÃnatvÃt / sarva-sapak«a-vipak«a-vyÃv­tto'sÃdhÃraïa÷ / yathà Óabdo nitya÷ ÓabdatvÃd iti / Óabdatvaæ sarvebhyo nityebhyo'ntyebhyaÓ ca vyÃv­ttaæ Óabda-mÃtra-v­tti / anvaya-vyatireka-d­«ÂÃnta-rahito'nupasaæhÃrÅ / yathà sarvam anityaæ prameyatvÃd iti / atra sarvasya+api pak«atvÃd d­«ÂÃnto na+asti // AnTs_54 sÃdhya-abhÃva-vyÃpto hetur viruddha÷ / yatra Óabdo nitya÷ k­takatvÃd iti / k­takatvaæ hi nityatva-abhÃvena+a-nityatvena vyÃptam // AnTs_55 yasya sÃdhya-bhÃva-sÃdhakaæ hetv-antaraæ vidyate sa satpratipak«a÷ / yathà Óabdo nitya÷ ÓrÃvaïatvÃc chabdatvavad iti / Óabdo'nitya÷ kÃryatvÃd ghaÂavad iti // AnTs_56 asiddhas trividha÷ / ÃÓraya-asiddha÷ svarÆpa-asiddho vyÃpyatva-asiddhaÓ ca+iti / ÃÓraya-asiddho yathà gagana-aravindaæ surabhy aravindatvÃt saro-ja-aravindavat / atra gagana-aravindam ÃÓraya÷ / sa ca na+asty eva / svarÆpa-asiddho yathà Óabdo guïaÓ cÃk«u«atvÃt / atra cÃk«u«atvaæ Óabde na+asti Óabdasya ÓrÃvaïatvÃt / sa-upÃdhiko vyÃpyatva-asiddha÷ / sÃdhya-vyÃpakatve sati sÃdhana-avyÃpaka upÃdhi÷ / sÃdhya-samÃna-adhikaraïa-atyanta-abhÃva-apratiyogitvaæ sÃdhya-vyÃpakatvam / sÃdhanavann i«Âa-atyanta-abhÃva-pratiyogitvaæ sÃdhÃraïa-avyapakatvam / parvato dhÆmavÃn vahnimattvÃd ity atra+Ãrdra-indhasaæyoga upÃdhi÷ / tathà hi / yatra dhÆmas tatra+Ãrdra-indhna-saæyoga iti sÃdhya-vyÃpakatà / yatra vahnis tatra+Ãrdra-indhana-saæyoga-abhÃvÃd iti sÃdhana-avyÃpakatà / evaæ sÃdhya-vyÃpakatve sati sÃdhana-avyÃpakatvÃd ardra-indhana-saæyoga upÃdhi÷ / sa-upÃdhikatvÃd vahnimattvaæ vyÃpyatva-asiddham // AnTs_57 yasya sÃdhya-abhÃva÷ pramÃïa-antareïa niÓcita÷ sa bÃdhita÷ / yathà vahnir anu«ïo dravyatvÃd iti / atra+anu«ïatvaæ sÃdhyaæ tad-abhÃva u«ïatvaæ spÃrÓana-pratyak«eïa g­hyata iti bÃdhitatvam // AnTs_58 upamiti-karaïam upamÃnam / saæj¤Ã-saæj¤i-saæbandha-j¤Ãnam upamiti÷ / tat-karaïaæ sÃd­Óya-j¤Ãnam / atideÓa-vÃkya-artha-smaraïam avÃntara-vyÃpÃra÷ / tathà hi kaÓ cid gavaya-Óabda-artham ajÃnan kutaÓ cid Ãraïyaka-puru«Ãd go-sad­Óo gavaya iti Órutvà vanaæ gato vÃkya-arthaæ smaran go-sad­«aæ piï¬aæ paÓyati / tad-anantaram asau gavaya-Óabda-vÃcya ity upamitir utpadyte // AnTs_59 Ãpta-vÃkyaæ Óabda÷ / Ãptas tu yathÃ+artha-vaktà / vÃkyaæ pada-samÆha÷ / yathà gÃm Ãnaya+iti / Óaktaæ padam / asmÃt padÃd ayam artho boddhavya iti+ÅÓvara-saæketa÷ Óakti÷ // AnTs_60 ÃkÃÇk«Ã yogyatà saænidhiÓ ca vÃkya-artha-j¤Ãna-hetu÷ / padasya pada-antara-vyatireka-prayukta-anvaya-ananubhÃvakatvam ÃkÃÇk«Ã / artha-abÃdho yogyatà / padÃnÃm-avilambena+uccÃraïaæ saænidhi÷ // AnTs_61 ÃkÃÇk«Ã-Ãdi-rahitaæ vÃkyam apramÃïam / yathà gaur aÓva÷ puru«o hastÅ+iti na pramÃïam ÃkÃÇk«Ã-virahÃt / agninà si¤ced iti na pramÃïaæ yogyatÃ-virahÃt / prahare prehare-'saha+uccÃritÃni gÃm Ãnaya+ity-Ãdi-padÃni na pramÃïaæ saænidhy-abhÃvÃt // AnTs_62 vÃkyaæ dvividham / vaidikaæ laukikaæ ca / vaidikam ÅÓvara-uktatvÃt sarvam eva pramÃïam / laukikaæ tv Ãpta-uktaæ pramÃïam / anyad apramÃïam // AnTs_63 vÃkya-artha-j¤Ãnaæ Óabda-j¤Ãnam / tat-karaïaæ Óabda÷ // AnTs_64 ayathÃ-artha-anubhavas trividha÷ saæÓaya-viparyaya-tarka-bhedÃt / ekasmin dharmini viruddha-nÃnÃ-dharma-vaiÓi«Âya-avagÃhi j¤Ãnaæ saæÓaya÷ / yathà sthÃïur và pur«o vÃ+iti / mithyÃ-j¤Ãnaæ viparyaya÷ / yathà ÓuktÃv idaæ rajatam iti / vyÃpya+Ãropeïa vyÃpaka-Ãropas tarka÷ yathà yadi vahnir na syÃt tarhi dhÆmo'pi na syÃd iti // AnTs_65 sm­tir api dvividhà / yathÃ-artha-ayathÃ-arthà ca pramÃ-janyà yathÃ-arthà / apramÃ-janyÃ+a-yathÃ-arthà // AnTs_66 sarveÓÃm anukÆlatayà vedanÅyaæ sukham // AnTs_67 sarveÓÃæ pratikÆlatayà vedanÅyaæ du÷kham // AnTs_68 icchà kÃma÷ // AnTs_69 krodho dve«a÷ // AnTs_70 k­ti÷ prayatna÷ // AnTs_71 vihita-karma-janyo dharma÷ // AnTs_72 ni«iddha-karma-janyas tv adharma÷ // AnTs_73 buddhy-Ãdayo'«ÂÃv Ãtma-mÃtraviÓe«a-guïÃ÷ // AnTs_74 buddhi-icchÃ-prayatnà dvividhÃ÷ / nityà anityÃÓ ca / nityà ÅÓvarasya / anityà jÅvasya // AnTs_75 saæskÃras trividha÷ / vego bhÃvanà sthiti-sthÃpakaÓ ca+iti / vega÷ p­thivy-Ãdi-catu«Âaya-mano-v­tti÷ / anubhava-janyà sm­ti-hetur bhÃvanÃ+Ãtma-mÃtra-v­tti÷ / anyathà k­tasya punas tad-avasthÃ-pÃdaka÷ sthiti-sthÃpaka÷ kaÂa-Ãdi-p­thivÅ-v­tti÷ // AnTs_76 calana-Ãtmakaæ karma / Ærdhva-deÓa-saæyoga-hetur utk«epaïam / adho-deÓa-saæyoga-hetur apak«epaïam / ÓarÅra-saænik­«Âa-saæyoga-hetur Ãku¤canam / viprak­«Âa-saæyoga-hetu÷ prasÃraïam / anyat sarvaæ gamanam / p­thivy-Ãdi-catu«Âaya-mano-mÃtra-v­tti // AnTs_77 nityam ekam aneka-anugataæ sÃmÃnyam / dravya-guïa-karma-v­tti / tad dvividhaæ para-apara-bhedÃt / paraæ sattà / aparaæ dravyatva-Ãdi÷ // AnTs_78 nitya-dravya-v­ttayo vyÃvartakà viÓe«Ã÷ // AnTs_79 nitya-saæbandha÷ samavÃya÷ / ayuta-siddha-v­tti÷ / yayor dvayor madhya ekam avinaÓyad-apara-ÃÓritam eva+avati«Âate tÃv ayutasiddau / yathÃ+avayava-avayavinau guïa-guïinau kriyÃ-kriyÃvantau jÃti-vyaktÅ viÓe«a-nitya-dravye ca+iti // AnTs_80 an-Ãdi÷ sa-anta÷ prÃg-abhÃva÷ / utpatte÷ pÆrvaæ kÃryasya / sa-Ãdir an-anta÷ pradhvaæsa÷ / utpatty-an-antaraæ kÃryasya / traikÃlika-saæsarga-avacchinna-pratiyogitÃko'tyanta-abhÃva÷ / yathà bhÆtale ghaÂo na+asti+iti / tÃdÃtmya-saæbandha-avacchinna-pratiyogitÃko'nyonya-abhÃva÷ yathà ghaÂa÷ paÂo na bhavati+iti // AnTs_81 sarve«Ãæ pada-arthÃnÃæ yathÃ-yatham ukte«v antarbhÃvÃt sapta+eva pada-arthà iti siddham // kÃïÃda-nyÃya-matayor bÃlÃ-vyutpatti-siddhaye / annaæbhaÂÂena vidu«Ã racitas tarkasaægraha÷ //