Annambhatta: Tarkasamgraha Input by Takuya Ono PLAIN TEXT VERSION ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ AnTs_1ab nidhàya hçdi vi÷ve÷aü vidhàya guruvandanam / AnTs_1cd bàlànàü sukhabodhàya kriyate tarkasaügrahaþ // AnTs_2 dravyaguõakarmasàmànyavi÷eùasamavàyàbhàvàþ sapta padàrthàþ // AnTs_3 tatra dravyàõi pçthivyaptejovàyvàkà÷akàladigàtmamanàüsi navaiva // AnTs_4 råparasagandhaspar÷asaükhyàparimàõapçthaktvasaüyogavibhàgaparatvàparatvagurutvadravatvasneha÷abdabuddhisukhaduþkhecchàdveùaprayatnadharmàdharmasaüskàrà÷ caturviü÷ati guõàþ // AnTs_5 utkùepaõàvakùepaõàku¤canaprasàraõagamanàni pa¤ca karmàõi // AnTs_6 param aparaü ceti dvividhaü sàmànyam // AnTs_7 nityadravyavçttayo vi÷eùàs tv anantà eva // AnTs_8 samavàyas tv eka eva // AnTs_9 abhàva÷ caturvidhaþ / pràgabhàvaþ pradhvaüsàbhàvo 'tyantàbhàvo 'nyonyàbhàva÷ ceti // AnTs_10 gandhavatã pçthivã / sà dvividhà nityànityà ca / nityà paramàõuråpà / anityà kàryaråpà / punas trividhà ÷arãrendriyaviùayabhedàt / ÷arãram asmadàdãnàm / indriyaü gandhagràhakaü ghràõaü nàsàgravarti / viùayo mçtpàùàõàdiþ // AnTs_11 ÷itaspar÷avatya àpaþ / tà dvividhàþ nityà anityà÷ ca / ntyàþ paramàõuråpàþ / anityàþ kàryaråpàþ. / punas trividhàþ. ÷arãrendriyaviùayabhedàt / ÷arãraü varuõaloke / indriyaü rasagràhakaü rasanaü jihvàgravarti / viùayaþ saritsamudràdiþ // AnTs_12 uùõaspar÷avat tejaþ / tad dvividhaü nityam anityaü ca / niyyaü paramàõuråpam / anityaü kàryaråpam / punas trividhaü ÷arãrendriyaviùayabhedàt / ÷arãram àdityaloke / indriyaü råpagràhakaü cakùuþ kçùõatàràgravarti / viùaya÷ caturvidhaþ / bhaumadivyaudaryàkarajabhedàt / bhaumaü vahnyàdikam / abindhanaü divyaü vidyudàdi / bhuktasya pariõàmahetur audaryam. àkarajaü suvarõàdi // AnTs_13 råparahitaspar÷avàn vàyuþ / sa dvividho nityo 'nitya÷ ca / nityaþ paramàõuråpaþ / anityaþ kàryaråpaþ / punas trividhaþ ÷arãrendriyaviùayabhedàt / ÷arãraü vàyuloke / indriyaü spar÷agràhakaü tvaksarva÷arãravarti / viùayo vçkùàdikampanahetuþ // ÷arãràntaþsaücàrã vàyuþ pràõaþ / sa caiko 'py upàdhibhedàt pràõàpànàdisaüj¤à labhate // AnTs_14 ÷abdaguõam àkà÷am / tac caikaü vibhu nityaü ca // AnTs_15 atãtàdivyavahàrahetuþ kàlaþ / sa caiko vibhur nitya÷ ca // AnTs_16 pràcyàdivyavahàrahetur dik / sà caikà vibhvã nityà ca // AnTs_17 j¤ànàdhikaraõam àtmà / sa dvividhaþ paramàtmà jãvàtmà ca / tatre÷varaþ sarvaj¤aþ paramàtmaika eva / jãvàtmà prati÷arãraü bhinno vibhur nitya÷ ca // AnTs_18 sukhàdyupalabdhisàdhanam indriyaü manaþ / tac ca pratyàtmaniyatatvàd anantaü paramàõuråpaü nityaü ca // AnTs_19 cakùurmàtragràhyo guõo råpam / tac ca ÷uklanãlapãtaraktaharitakapi÷acitrabhedàt saptavidhaü pçthivãjalatejovçtti / tatra pçthivyàü saptavidham / abhàsvara÷uklaü jale / bhàsvara÷uklaü tejasi // AnTs_20 rasanagràhyo guõo rasaþ / sa ca madhuràmlalavaõakañukaùàyatiktabhedàt ùaóvidhaþ / pçthivyàü ùaóvidhaþ / jale madhura eva // AnTs_21 ghràõagràhyo guõo gandhaþ / sa ca dvividhaþ surabhirasurabhi÷ ca / pçthivãmàtravçttiþ / AnTs_22 tvagindriyamàtragràhyo guõo sapar÷aþ / sa ca trividhaþ ÷itoùõànuùõà÷ãtabhedàt / pçthivyaptejovàyuvçttiþ / tatra ÷ãto jale / uùõas tejasi / anuùõà÷ãtaþ pçthivãvàyvoþ // AnTs_23 råpàdicatuùñayaü pçthivyàü pàkajam anityaü ca / anyatràpàkajaü nityam antyaü ca / nityagataü nityam / anityagatam anityam // AnTs_24 ekatvàdivyavahàrahetuþ saükhyà / navadravyavçttir ekatvàdiparàrdhaparyantà / ekatvaü nityam anityaü ca / nityagataü nityam anityagatam anityam / dvitvàdikaü tu sarvatrànityam eva // AnTs_25 mànavyavahàrakàraõaü parimàõaü / navadravyavçtti / tac caturvidham / aõu mahad dãrghaü hrasvaü ceti // AnTs_26 pçthagvyavahàrakàraõaü pçthagtvaü / sarvadravyavçtti // AnTs_27 saüyuktavyavahàrahetuþ saüyogaþ / sarvadravyavçttiþ // AnTs_28 saüyoganà÷ako guõo vibhàgaþ / sarvadravyavçttiþ // AnTs_29 paràparavyavahàràsàdhàraõakàraõe paratvàparatve / pçthivyàdicatuùñayamanovçttãti / te dvividhe dikkçte kàlakçte ca / dårasthe dikkçtaü paratvam / samãpasthe dikkçtam aparatvam / jyeùñhe kàlakçthaü paratvam / kaniùñhe kàlakçtam aparatvam // AnTs_30 àdyapatanàsamavàyikàraõaü gurutvaü / pçthivãjalavçtti // AnTs_31 àdyasyandanàsamavàyikàraõaü dravatvaü pçthivyaptejovçtti / tad dvividhaü sàüsiddhikaü naimittikaü ca / sàüsiddhikaü jale naimittikaü pçthivãtejasoþ / pçthivyàü ghçtàdàvagnisaüyogajanyaü daravatvam / tejasi suvarõàdau // AnTs_32 cårõàdipiõóãbhàvahetur guõaþ snehaþ / jalamàtravçttiþ // AnTs_33 ÷rotragràhyo guõaþ ÷abdaþ / àkà÷amàtravçttiþ / sa dvividho dvanyàtmako varõàtmaka÷ ceti / dvanyàtmako bheryàdau / varõàtmakaþ saüskçtabhàùàdiråpaþ // AnTs_34 sarvavyavahàrahetur buddhir j¤ànam / sà dvividhà smçtiranubhava÷ ca / saüskàramàtrajanyaü j¤ànaü smçtiþ / tadbhinnaü j¤ànam anubhavaþ // AnTs_35 sa dvividho yathàrtho 'yathàrtha÷ ca / tadvati tatprakàrako 'nubhavo yathàrthaþ / yathà rajata idaü rajatam iti j¤ànam / sa eva pramety ucyate / tadabhàvavati tatprakàrako 'nubhavo 'yathàrthaþ / yathà ÷uktàv idaü rajatam iti j¤ànam // AnTs_36 yathàrthànubhava÷ caturvidhaþ pratyakùànumityupamiti÷abdabhedàt / tatkaraõam api caturvidhaü pratyakùànumànopamàna÷abdabhedàt // AnTs_37 asàdhàraõam kàraõaü karaõam / AnTs_38 kàryaniyatapårvavçtti kàraõam / AnTs_39 kàryaü pràgabhàvapratiyogi / AnTs_40 kàraõaü trividhaü samavàyyasamavàyinimittabhedàt / yat samavetaü kàryam utpadyate tat samavàyikàraõam / yathà tantavaþ pañasya paña÷ ca khagataråpàdeþ / kàryeõa kàraõena và sahaikasminn arthe samavetatve sati yat kàraõaü tad asamavàyikàraõam / yathà tantusaüyogaþ pañasya tanturåpaü pañaråpasya / tadubhayabhinnaü kàraõaü nimittakàraõam / yathà turãvemàdikaü pañasya / AnTs_41 tad etattrividhakàraõamadhye yad asàdhàraõaü kàraõaü tad eva karaõam // AnTs_42 tatra pratyakùaj¤ànakaraõaü pratyakùam / indriyàrthasannikarùajanyaü j¤ànaü pratyakùam /tad dvividhaü nirvikalpakaü savikalpakaü ceti / tatra nirvikalpakaü j¤ànaü nirvikalpakaü yathedaü kiücit / saparakàrakaü j¤ànaü savikalpakaü yathà óittho'yam brahmaõo'yaü ÷yàmo'yam iti // AnTs_43 pratyakùaj¤ànahetur indriyàrthasannikarùaþ ùaóvidhaþ / saüyogaþ saüyuktasamavàyaþ saüyuktasamavetasamavàyaþ samavàyaþ samavetasamavàyo vi÷eùaõavi÷eùyabhàva÷ ceti / cakùuùà ghañapratyakùajanane saüyogaþ sannikarùaþ / ghañaråpapratyakùajanane saüyuktasamavàyaþ sannikarùaþ cakùuþsaüyukte ghañe råpasya samavàyàt / råpatvasàmànyapratyakùe saüyuktasamavetasamavàyaþ sannikarùaþ cakùuþsaüyukte ghañe råpaü samavetaü tatra råpatvasya samavàyàt / ÷rotreõa ÷abdasyàkà÷aguõatvàt guõaguõino÷ ca samavàyàt / ÷abdatvasàkùàtkàre samavetasamavàyaþ sannikarùaþ ÷rotrasamavete ÷abde ÷abdatvasya samavàyàt / abhàvaparatyakùe vi÷eùaõavi÷eùyabhàvaþ sannikarùo ghañàbhàvavad bhçtalam ity atra cakùuþsaüyukte bhåtale ghañàbhàvasya vi÷eùaõatvàt / evaü snnikarùaùañkajanyaü j¤ànaü pratyakùam / tatkaraõam indriyam / tasmàd indriyaü pratyakùapramàõam iti siddham // AnTs_44 anumitikaraõam anumànam / paràmar÷ajanyaü j¤ànam anumitiþ / vyàptivi÷iùñapakùadharmatàj¤ànaü paràmar÷aþ / yathà vahnivyàpyadhåmavàn ayaü parvata iti j¤ànaü paràmar÷aþ / taj janyaü parvato vahnimàn iti j¤ànam anumitiþ / yatra yatra dhåmas tatràgnir iti sàhacaryaniyamo vyàptiþ / vyàpyasya parvatàdivçttitvaü pakùadharmatà // AnTs_45 anumànaü dvividhaü svàrthaü paràrthaü ca / tatra svàrthaü svànumitihetuþ / tathà hi svayam eva bhåyo dar÷anena yatra dhåmas tatra agnir iti mahànasàdau vyàptiü gçhãtvà parvatasamãpaü gatas tadgate càgnau sandihànaþ parvate dhåmaü pa÷yan vyàptiü smarati yatra dhåmas tatràgnir iti / tadantaraü vahnivyàpyadhåmavàn ayaü parvata iti j¤ànam utpadyate / ayam eva liïgaparàmarùaü ity ucyate / tasmàt parvato vahnimàn iti j¤ànam anumitir utpadyate / tad etat svàrthànumànam / yat tu svayaü dhåmàd agnim anumàya parapratipattyarthaü pa¤càvayavavàkyaü prayukte tat paràrthànumànam / yathà parvato vahnimàn dhåmavattvàt / yo yo dhåmavàn sa vahnimàn yathà mahànasaþ / tathà càyam / tasmàt tatheti / anena pratipàditàl lingàt paro'py agniü pratipadyate // AnTs_46 pratij¤àhetådàharaõopanayanigamàni pa¤càvayavaþ / parvato vahnimàn iti pratij¤à / dhåmavattvàd iti hetuþ / yo yo dhåmavàn sa so'gnimàn yathà mahànasa ity udàharaõam / tathà càyam iti upanayaþ / tasmàt tatheti nigamanam // AnTs_47 svàrthànumitiparàrthànumityor liïgaparàmar÷a eva karaõam / tasmàl liïgaparàmar÷à'numànam // AnTs_48 liïgaü trividham / anvayavyatireki kevalànvayi kevalavyatireki ceti / anvayena vyatirekeõa ca vyàptimad anvayavyatireki / yathà vahnau sàdhye dhåmavattvam / yatra dhåmas tatràgnir yathà mahànasa ity anvayavyàptiþ / yatra vahnir nàsti tatra dhåmo'pi nàsti yathà mahàhrada iti vyatirekavyàptiþ / anvayamàtravyàptikaü kevalànvayi yathà ghaño'bhidheyaþ prameyatvàt pañavat / atra prameyatvàbhidhyatvayor vyatirekavyàptir nàsti sarvasyàpi prameyatvàd abhidheyatvàc ca / vyatirekamàtravyàptikaü kevalavyatireki yathà pçthivã tarebhyo bhidyate gandhavattvàt / yad itarebhyo na bhidyate na tad gandhavat / yathà jalam / na ceyaü tathà / tasmàn na tatheti atra yad gandhavat tad itarabhinnam ity anvayadçùñanto nàsti pçthivãmàtrasya pakùatvàt // AnTs_49 saüdigdhasàdhyavàn pakùaþ / yathà dhåmavattve hetau parvataþ // AnTs_50 ni÷citasàdhyavàn sapakùaþ / yathà tatraiva mahànasaþ // AnTs_51 ni÷citasàdhyàbhàvavàn vipakùaþ / yathà tatraiva mahàhradaþ // AnTs_52 savyabhicàraviruddhasatpakùàsiddhabàdhitàþ pa¤ca hetvàbhàsàþ // AnTs_53 savyabhicàro'naikàntikaþ / sa trividhaþ / sàdhàraõàsàdhàraõànupasaühàribhedàt / tatra sàdhyàbhàvavadvçttiþ sàdhàraõo anaikàntikaþ / yathà parvato vahnimàn prameyatvàd iti prameyatvasya vahnyabhàvavati hrade vidyamànatvàt / sarvasapakùavipakùavyàvçtto'sàdhàraõaþ / yathà ÷abdo nityaþ ÷abdatvàd iti / ÷abdatvaü sarvebhyo nityebhyo'ntyebhya÷ ca vyàvçttaü ÷abdamàtravçtti / anvayavyatirekadçùñàntarahito'nupasaühàrã / yathà sarvam anityaü prameyatvàd iti / atra sarvasyàpi pakùatvàd dçùñànto nàsti // AnTs_54 sàdhyàbhàvavyàpto hetur viruddhaþ / yatra ÷abdo nityaþ kçtakatvàd iti / kçtakatvaü hi nityatvàbhàvenànityatvena vyàptam // AnTs_55 yasya sàdhyabhàvasàdhakaü hetvantaraü vidyate sa satpratipakùaþ / yathà ÷abdo nityaþ ÷ràvaõatvàc chabdatvavad iti / ÷abdo'nityaþ kàryatvàd ghañavad iti // AnTs_56 asiddhas trividhaþ / à÷rayàsiddhaþ svaråpàsiddho vyàpyatvàsiddha÷ ceti / à÷rayàsiddho yathà gaganàravindaü surabhy aravindatvàt sarojàravindavat / atra gaganàravindam à÷rayaþ / sa ca nàsty eva / svaråpàsiddho yathà ÷abdo guõa÷ càkùuùatvàt / atra càkùuùatvaü ÷abde nàsti ÷abdasya ÷ràvaõatvàt / sopàdhiko vyàpyatvàsiddhaþ / sàdhyavyàpakatve sati sàdhanàvyàpaka upàdhiþ / sàdhyasamànàdhikaraõàtyantàbhàvàpratiyogitvaü sàdhyavyàpakatvam / sàdhanavann iùñàtyantàbhàvapratiyogitvaü sàdhàraõàvyapakatvam / parvato dhåmavàn vahnimattvàd ity atràrdrendhasaüyoga upàdhiþ / tathà hi / yatra dhåmas tatràrdrendhnasaüyoga iti sàdhyavyàpakatà / yatra vahnis tatràrdrendhanasaüyogàbhàvàd iti sàdhanàvyàpakatà / evaü sàdhyavyàpakatve sati sàdhanàvyàpakatvàd ardrendhanasaüyoga upàdhiþ / sopàdhikatvàd vahnimattvaü vyàpyatvàsiddham // AnTs_57 yasya sàdhyàbhàvaþ pramàõàntareõa ni÷citaþ sa bàdhitaþ / yathà vahnir anuùõo dravyatvàd iti / atrànuùõatvaü sàdhyaü tadabhàva uùõatvaü spàr÷anapratyakùeõa gçhyata iti bàdhitatvam // AnTs_58 upamitikaraõam upamànam / saüj¤àsaüj¤isaübandhaj¤ànam upamitiþ / tatkaraõaü sàdç÷yaj¤ànam / atide÷avàkyàrthasmaraõam avàntaravyàpàraþ / tathà hi ka÷ cid gavaya÷abdàrtham ajànan kuta÷ cid àraõyakapuruùàd gosadç÷o gavaya iti ÷rutvà vanaü gato vàkyàrthaü smaran gosadçùaü piõóaü pa÷yati / tadanantaram asau gavaya÷abdavàcya ity upamitir utpadyte // AnTs_59 àptavàkyaü ÷abdaþ / àptas tu yathàrthavaktà / vàkyaü padasamåhaþ / yathà gàm ànayeti / ÷aktaü padam / asmàt padàd ayam artho boddhavya itã÷varasaüketaþ ÷aktiþ // AnTs_60 àkàïkùà yogyatà saünidhi÷ ca vàkyàrthaj¤ànahetuþ / padasya padàntaravyatirekaprayuktànvayànanubhàvakatvam àkàïkùà / arthàbàdho yogyatà / padànàmavilambenoccàraõaü saünidhiþ // AnTs_61 àkàïkùàdirahitaü vàkyam apramàõam / yathà gaur a÷vaþ puruùo hastãti na pramàõam àkàïkùàvirahàt / agninà si¤ced iti na pramàõaü yogyatàvirahàt / prahare prehare'sahoccàritàni gàm ànayetyàdipadàni na pramàõaü saünidhyabhàvàt // AnTs_62 vàkyaü dvividham / vaidikaü laukikaü ca / vaidikam ã÷varoktatvàt sarvam eva pramàõam / laukikaü tv àptoktaü pramàõam / anyad apramàõam // AnTs_63 vàkyàrthaj¤ànaü ÷abdaj¤ànam / tatkaraõaü ÷abdaþ // AnTs_64 ayathàrthànubhavas trividhaþ saü÷ayaviparyayatarkabhedàt / ekasmin dharmini viruddhanànàdharmavai÷iùñyàvagàhi j¤ànaü saü÷ayaþ / yathà sthàõur và purùo veti / mithyàj¤ànaü viparyayaþ / yathà ÷uktàv idaü rajatam iti / vyàpyàropeõa vyàpakàropas tarkaþ yathà yadi vahnir na syàt tarhi dhåmo'pi na syàd iti // AnTs_65 smçtir api dvividhà / yathàrthàyathàrthà ca pramàjanyà yathàrthà / apramàjanyàyathàrthà // AnTs_66 sarve÷àm anukålatayà vedanãyaü sukham // AnTs_67 sarve÷àü pratikålatayà vedanãyaü duþkham // AnTs_68 icchà kàmaþ // AnTs_69 krodho dveùaþ // AnTs_70 kçtiþ prayatnaþ // AnTs_71 vihitakarmajanyo dharmaþ // AnTs_72 niùiddhakarmajanyas tv adharmaþ // AnTs_73 buddhyàdayo'ùñàv àtmamàtravi÷eùaguõàþ // AnTs_74 buddhãcchàprayatnà dvividhàþ / nityà anityà÷ ca / nityà ã÷varasya / anityà jãvasya // AnTs_75 saüskàras trividhaþ / vego bhàvanà sthitisthàpaka÷ ceti / vegaþ pçthivyàdicatuùñayamanovçttiþ / anubhavajanyà smçtihetur bhàvanàtmamàtravçttiþ / anyathà kçtasya punas tadavasthàpàdakaþ sthitisthàpakaþ kañàdipçthivãvçttiþ // AnTs_76 calanàtmakaü karma / årdhvade÷asaüyogahetur utkùepaõam / adhode÷asaüyogahetur apakùepaõam / ÷arãrasaünikçùñasaüyogahetur àku¤canam / viprakçùñasaüyogahetuþ prasàraõam / anyat sarvaü gamanam / pçthivyàdicatuùñayamanomàtravçtti // AnTs_77 nityam ekam anekànugataü sàmànyam / dravyaguõakarmavçtti / tad dvividhaü paràparabhedàt / paraü sattà / aparaü dravyatvàdiþ // AnTs_78 nityadravyavçttayo vyàvartakà vi÷eùàþ // AnTs_79 nityasaübandhaþ samavàyaþ / ayutasiddhavçttiþ / yayor dvayor madhya ekam avina÷yadaparà÷ritam evàvatiùñate tàv ayutasiddau / yathàvayavàvayavinau guõaguõinau kriyàkriyàvantau jàtivyaktã vi÷eùanityadravye ceti // AnTs_80 anàdiþ sàntaþ pràgabhàvaþ / utpatteþ pårvaü kàryasya / sàdir anantaþ pradhvaüsaþ / utpattyanantaraü kàryasya / traikàlikasaüsargàvacchinnapratiyogitàko'tyantàbhàvaþ / yathà bhåtale ghaño nàstãti / tàdàtmyasaübandhàvacchinnapratiyogitàko'nyonyàbhàvaþ yathà ghañaþ paño na bhavatãti // AnTs_81 sarveùàü padàrthànàü yathàyatham ukteùv antarbhàvàt saptaiva padàrthà iti siddham // kàõàdanyàyamatayor bàlàvyutpattisiddhaye / annaübhaññena viduùà racitas tarkasaügrahaþ //