Salikanathamisra: Prakaranapancika, with Jayapuri Narayanabhatta's Nyayasiddhi: Prakarana 3 Input by members of the SANSKNET-project (www.sansknet.org) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Consequently, word boundaries may not always be marked by spaces. The text is not proof-read. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ ________________________________________ oæ ÓrÅmatprabhÃkaragurutantradhurandhareïa mahÃmahopÃdhyÃya-ÓÃlikanÃthamiÓreïa praïÅtà prakaraïapa¤cikà nyÃyasiddhyÃkhyayà vyÃkhyayà vi«amasthalaÂipparÃyà ca samalaÇk­tà ________________________________________ atha nayavÅthÅ nÃma t­tÅyaæ prakaraïam / prakaraïÃrthapratij¤Ã--- yathÃrthaæ37 sarvameveha vij¤Ãnamiti siddhaye / prabhÃkaragurorbhÃva÷ samÅcÅna÷ prakÃÓyate // 1 // tatra pÆrvapak«a÷--- tatra tÃvadidaæ kecidÆcire cÃrucetasa÷ / bhramasandehavij¤Ãne ayathÃrthe ubhe iti // 2 // idaæ rajatamitye«Ã ya ÓuktiÓakale mati÷ / sà cedyathÃrthà bhrÃntitvaæ tadà tasyÃstu kÅd­Óam // 3 // yathÃvasthitavastvÃbhamapi j¤Ãnaæ yadà bhrama÷ / pramÃïe«u tadÃ'pannà sarve«ur bhamarÆpatà // 4 // vivekÃgrahaïaæ bhrÃntiriti cennaitadÅd­Óam / su«upte 'pi bhramÃpatte÷ sarvabhedÃparigrahÃt // 5 // bhÆdÃgrahe g­hÅte ca yadi syÃd bhramarÆpatà / dÆrÃt sÃmÃnyamÃtrasya darÓanaæ syÃt bhramastadà // 6 // yathÃrthadarÓanatve ca bÃdhako 'pi na yujyate / aj¤Ãtabhedagrahaïairna bÃdhakamatirbhavet // 7 // yathÃrthatÃpi caitasyÃ÷ kathamityapi cintyatÃm / e«Ã hi rajatatvena ÓuktikÃmadhyavasyati // 8 // rajatatvaæ na ÓukteÓca rajatasya na Óuktità / tayoranyonyabhinnatvaæ pratyak«eïÃvadhÃritam // 9 // atheyaæ rajatatvena na Óuktimavalambate / sÃmÃnÃdhikaraïyena pratipattirvirudhyate // 10 // rÆpyÃrthina÷ prav­ttiÓca Óuktau syÃnnirnibandhanà / agraho 'pi na bhedasya prav­ttau kÃraïaæ yata÷ // 11 // rajatapratipattiÓca neyamandhasya jÃyate / teneyamindriyÃdhÅnà saæyukte cendriyaæ dhiyam // 12 // samarthamutpÃdayituæ Óuktisaæyogi cendriyam / tena saivendriyeïeha rajatatvena g­hyate // 13 // syÃnmataæ ÓuktikÃmÃtraminrdiyeïÃvasÅyate / tadeva sad­Óatvena rajatasm­tikÃraïam // 14 // sad­Óapratyayeneha saæskÃrodbodhahetunà / tadityullekharahità rajate bhavati sm­ti÷ // 15 // sm­tÃvasyÃæ manodo«Ãt tadityaæÓo 'vakhaï¬ita÷ / tenenrdiyÃnukÃritvamanyathÃsiddhamityasat // 16 // anubhÆte 'pi vi«aye tatparÃmarÓavarjitam / na bodhaæ sm­timicchanti dhÃrÃvÃhikabodhavat // 17 // aparok«apurovartisÃmÃnÃdhikaraïyata÷ / neyaæ sm­ti÷, kintu Óuktau bhrÃnto 'yaæ rajatagraha÷ // 18 // sm­tyudbodhanimittaæ ca svapne ki¤cinna vidyate / pÅtaÓaÇkhÃvabodhe ca dvicandragrahaïe tathà // 19 // diÇmohÃlÃtacakrÃdibhrÃntayaÓca kathaæ puna÷ / sm­titvÃÓrayaïenaità varïanÅyà yathÃrthata÷ // 20 // tenendriyÃdido«eïa jÃyante bhrÃntibuddhaya÷ / budhyamÃnà vasturÆpamanyathÃsthitamanyathà // 21 // sthÃïurvà puru«o veti sandeho yo 'pi jÃyate / abhÃvÃttad­Óo 'rthasya sa yathÃrtha÷ kathaæ bhavet? // 22 //38 // siddhÃnta÷--- atra brÆmo--ya evÃrtho yasyÃæ saævidi bhÃsate / vedya÷ sa eva nÃnyaddhi 39vidyÃdvedyasya lak«aïam // 23 // idaæ rajatamityatra rajata¤cÃvabhÃsate / tadeva tena vedyaæ syÃnna tu ÓuktiravedanÃt // 24 // tenÃnyasyÃnyathÃbhÃnaæ pratÅtyaiva parÃhatam / parasmin bhÃsamÃne hi na paraæ bhÃsate yata÷ // 25 // nanvevaæ rajatÃbhÃsa÷ kathame«a 40ghaÂi«yati / ucyate ÓuktiÓakalaæ g­hÅtaæ bhedavarjitam // 26 // ÓuktikÃyà viÓe«Ã ye rajatÃd bhedahetava÷ / te na j¤Ãtà abhibhavÃd j¤Ãtà sÃmÃnyarÆpatà // 27 // anantara¤ca rajate sm­tirjÃtà tathÃpi ca / manodo«Ãt 41tadityaæÓaparÃmarÓavivarjitam // 28 // rajataæ vi«ayÅk­tya naiva Óuktervivecitam / sm­tyÃto rajatÃbhÃsa upapanno bhavi«yati // 29 // dhÃrÃvÃhikavanneyaæ sm­tirityudita¤ca yat / ucyate 'nanyagatita÷ sm­tiratrÃvagamtaye // 30 // na hyasannihitaæ tÃvat pratyak«aæ rajataæ bhavet / liÇgÃdyabhÃvÃccÃnyasya pramÃïasya na gocara÷ // 31 // pariÓe«Ãt sm­tiriti niÓcayo jÃyate tata÷ / tasyÃ÷ kÃraïasadbhÃvÃt, dhÃrÃvÃhikadhÅ«u tu // 32 // pratyutpannendriyagrÃmasÃmagrÅgrahakÃraïam / grahaïasmaraïe ceme vivekÃnavabhÃsinÅ // 33 // samyagrajatabodhÃttu bhinne yadyapi tattvata÷ / tathÃpi bhinne nÃbhÃto bhedÃgrahasamatvata÷ // 34 // samyagrajatabodhaÓca samak«aikÃrthagocara÷ / tato bhinne abudhvà tu smaraïagrahaïe ime // 35 // samÃnenaiva rÆpeïa kevalaæ manyate jana÷ / aparok«Ãrthabodhena samÃnÃrthagraheïa ca // 36 // availak«aïyasaævittiriti tÃvat samarthitam / vyavahÃro 'pi tattulyastata eva pravartate // 37 // samatvena ca saævitterbhedasyÃgrahaïena ca / mithyÃbhÃvo 'pi tattulyavyavahÃrapravartanÃt // 38 // rajatavyavahÃrÃæÓe visaævÃdayato narÃn / bÃdhakapratyayasyÃpi bÃndhakatvamato matam // 39 // (42) prasajyamÃnarajatavyavahÃranivÃraïÃt // 40 // sannihitarajataÓakale rajatamatirbhavati yÃd­ÓÅ satyà / bhedÃnadhyavasÃyÃdiyamapi tÃd­k parisphurati // 41 // sÃdhÃraïaæ hi rÆpaæ tasyà asyÃÓca vidyate tena / tanmÃtrapratibhÃnÃt samÃnatÃmeva manyante // 42 // tattulyavyavahÃra÷43 prav­ttirapi yujyate cÃta÷ / tadvinivÃraïakaraïÃdbÃdhakatà bÃdhakasyÃpi // 43 // evaæ svapne 'pi vastÆni smaryamÃïÃni santyapi / anubhÆtÃæÓamo«eïa bhÃsante g­hyamÃïavat // 44 // grahaïasya viÓe«o hi g­hÅtagrahaïaæ sm­ti÷ / sà g­hÅtÃæÓamo«eïa g­hÅtiriva44 ti«Âhati // 45 // saæskÃrodbodhahetuÓca tatrÃd­«Âaæ prakalpyate / viparÅtakhyÃtipak«e 'pye«Ã tulyà hi kalpanà // 46 // ad­«Âasya ca hetutvÃjjÃgratastÃd­ÓÅ na dhÅ÷ / avasthÃpi hyad­«Âasya sÃmagrÅphalasambhave // 47 // pÅtaÓaÇkhÃvabodhe ca pittasyenrdiyavartina÷ / pÅtimà g­hyate dravyarahito 'psviva tigmatà // 48 // ÓaÇkhasyendriyado«eïa Óuklimà ca na g­hyate / kevalaæ dravyamÃtrantu prathate rÆpavarjitam // 49 // guïe dravyavyapek«a45 ca dravye ca guïakÃÇk«iïi / bhÃsamÃne tayorbuddhirasambandhaæ na budhyate // 50 // satyapÅtÃvabhÃsena same bhÃto matÅ ime / vyavahÃro 'pi tattulya÷, evamatrÃpi yujyate // 51 // yattu netragatasyÃpi kajjalasya na kÃlimà / g­hyate kÃraïaæ tatra tenendriyanirodhanam // 52 // atasÅpu«pasaækÃÓaæ yat tÃvannetramaï¬alam / tatrasthama¤janaæ yattat tejov­ttinirodhakam // 53 // maï¬alÃntarasaæsthantu yannÃma nayane '¤janam / tasyÃnÃrjavado«eïa nÅlimà nÃvagamyate // 54 // indriyoparibhÃge 'pi liptena svacchabhÃvata÷ / pittena nÃyanaæ teja÷ kÃceneva na ruddhyate // 55 // prasarannÃyanaæ tejo grÃhakaæ 46nÃnindriyasthitam / pittasyÃgrahaïaæ sauk«myÃt prabhÃyÃmiva tejasa÷ // 56 // madhure tiktadhÅrevaæ vyÃkhyÃtà pittavarjina÷ / taiktyasya rasahÅnasya gu¬asya ca parigrahÃt // 57 // tathà dvicandrabodhe 'pi bhinnaæ dvedhaindriyaæ maha÷ / bhinne janayati prakhye ekasminneva ÓÅtagau // 58 // samvittÅ te na bhidyete taddvitve sati manyate / bhinnÃrthabuddhitulyatvamatrÃpi khalu pÆrvavat // 59 // smarato 'pyekatÃæ tena bhramo 'yamupapadyate / na hi sm­tipramo«eïa sarvatraiva bhramo mata÷ // 60 // diÇmohe 'd­«ÂasÃmarthyÃd diksvarÆpÃnavagrahÃt / digantarasvarÆpasya smaraïÃcca bhramo mata÷ // 61 // alÃtacakre 'lÃtasya bhramata÷ sarvato 47drutam / nirantaraæ dhiyo jÃtÃÓcakrabuddhisamà matÃ÷ // 62 // kÃlabhedastu ÓÅghratvÃddhiyÃæ tÃsÃæ na lak«yate / cakradhÅvyavahÃraÓca tenÃsminnapi yujyate // 63 // 48// anenaiva prakÃreïa sarvabhrÃnti«u paï¬itai÷ / ÆhanÅyà hetubhedà yathÃrthaj¤Ãnasiddhaye // 64 // sthÃïurvà puru«o veti sandehe 'pi yadà dvayam / smaryate 'nyonyanirmuktaæ tadÃrthaviraha÷ kuta÷? // 69 // yadi cÃrthaæ parityajya kÃcidbuddhi÷ pravartate / vyabhicÃravatÅ svÃrthe kathaæ viÓvÃsakÃraïam? // 66 // nanvatrÃpyarajatadhÅtulyatÃÓaÇkayà sama÷ / aviÓvÃsastatra do«avirahÃcced vinirïaya÷ // 67 // samametad viparÅtakhyÃtipak«e 'pi d­Óyate / aho bata mahÃne«a pramÃdo dhÅmatÃmapi // 68 // j¤Ãnasya vyabhicÃre hi viÓvÃsa÷ kiænibandhana÷? / j¤Ãnasya vyabhicÃre 'pi j¤Ãtaæ yat satyameva tat // 69 // aj¤Ãnamapi kintvasti rÆpabhedanibandhanam / jij¤Ãsà jÃyate yeyaæ sÃpyanyena nivartate // 70 // yatnenÃnvi«yamÃïe 'pi rÆpaæ taccenna d­Óyate / tadà pÆrvaiva saævittista49 ttvenÃpyapadiÓyate // 71 // 50// ayathÃrthatvapak«e ca j¤Ãnaæ sÃkÃramÃpatet / ÃkÃro bhÃsate yo hi j¤Ãna evÃvati«Âhate // 72 // 51// ayathÃrthasya bodhasya notpattÃvasti kÃraïam / do«ÃÓcenna hi do«ÃïÃæ kÃryaÓaktivighÃtità // 73 // 52// bhasmakÃdi«u kÃryasya vighÃtÃdeva do«atà / agnerhi rasani«patti÷ kÃryaæ jaÂharavartina÷ // 74 // vidyamÃnavasturÆpagrahaïe pratibandh­tà / do«ÃïÃmupapanneti bhrÃntiragrahabandhanÃ53 // 75 // vi«ayÃvyabhicÃritvaæ sÃdhayituæ sarvasaævidÃme«Ã / niramÅyata nÅtividà ÓÃlikanÃthena nayavÅthÅ // 76 // miÓraÓÃlikanÃthena nayavÅthÅtisaæj¤itam / k­taæ lokahitÃrthÃya prabhÃkaramataæ yathà // 77 // iti ÓrÅmahÃmahopÃdhyÃya-ÓÃlikanÃthamiÓrapraïÅtÃyÃæ prakaraïapa¤cikÃyÃæ nÅtipatho nÃma t­tÅyaæ prakaraïaæ samÃptam //