Vasubandhu: Vimsatika vijnaptimatratasiddhi (= Vvs)
Based on the edition by S. L‚vi: Vij¤aptimàtratàsiddhi þ Deux trait‚s de Vasubandhu: Viü÷atikà (La Vingtaine) accompagn‚e d'une explication en prose et Triü÷ikà (La trentaine) avec le commentaire de Sthiramati, Paris 1925,

and the correction by Hakuju Ui: Shiyaku-taisyþ Yuisiki nijå-ron Kenkyå (Daijþ-bukkyþ Kenkyå 4) [*Comparative Study of the Viü÷atikà vij¤aptimàtratàsiddhi with Four Translations (Studies of the Mahàyàna Buddhism, 4)], Tokyo 1953, pp. 20-21.


Input by Takamichi Fukita


#<...># = BOLD for kàrikàs and references to the printed edition



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________




(#<Vvs_3>#)
màhàyàne traidhàtukaü vij¤aptimàtraü vyavasthàpyate | cittamàtraü bho jinaputrà yad uta traidhàtukam iti såtràt | cittaü mano vij¤ànaü vij¤apti÷ ceti paryàyàþ | cittam atra sasaüprayogam abhipretaü | matram ity arthapratiùedhàrthaü |

#<vij¤aptimàtram evedam asadarthàvabhàsanàt |
yadvat taimirikasyàsat ke÷oõóukàdidar÷anaü || 1 ||>#

atra codyate | ka÷cid artho nàsti /

#<na de÷akàlaniyamaþ saütànàniyamo na ca |
na ca kçtyakriyà yuktà vij¤aptir yadi nàrthataþ || 2 ||>#

kim uktaü bhavati | yadi vinà råpàdyarthena råpàdivij¤aptir utpadyate na råpàdyarthàt | kasmàt kvacid de÷a utpadyate na sarvatra | tatraiva ca de÷e kadàcid utpadyate na sarvadà | tadde÷akàlapratiùñhitànàü sarveùàü saütànàniyama utpadyate na kevalam ekasya | yathà taimirikàõàü saütàne ke÷àdyàbhàso nànyeùàü | kasmàd yat taimirikaiþ ke÷abhramaràdi dç÷yate tena ke÷àdikriyà na kriyate na ca tad anyair na kriyate | yad annapànavastraviùàyudhàdi svapne dç÷yate tenànnàdikriyà na kriyate na ca tad anyair na kriyate | gandharvanagareõàsattvàn nagarakriyà na kriyate na ca tad anyair na kriyate | tasmàd asadabhàvàvabhàsane de÷akàlaniyamaþ saütànàniyamaþ kçtyakriyà ca na yujyate | na khalu na yujyate | yasmàt |

#<de÷àdiniyamaþ siddhaþ svapnavat>#

svapna iva svapnavat | kathaü tàvat | svapne vinàpy arthena kvacid eva de÷e kiücid bhramaràràmastrãpuråùàdikaü dç÷yate na sarvatra | tatraiva ca de÷e kadàcid dç÷yate na sarvakàlam iti siddho vinàpy arthena de÷akàlaniyamaþ |

#<pretavat punaþ |
saütànàniyamaþ>#

(#<Vvs_4>#)
siddha iti vartate | pretànàm iva pretavat | kathaü siddhaþ samaü |

#<sarvaiþ påyanadyàdidar÷ane || 3 ||>#

påyapårõà nadã påyanadã | ghçtaghañavat | tulyakarmavipàkàvasthà hi pretàþ sarve 'pi påyapårõàü nadãü pa÷yanti naika eva | yathà påyapårõàm evaü måtrapurãùàdipårõàü daõóàsidharai÷ ca puruùair adhiùñhitàm ity àdigrahaõena | evaü saütànàniyamo vij¤aptinàm asaty apy arthe siddhaþ ||

#<svapnopaghàtavat kçtyakriyà>#

siddha iti veditavyaü | yathà svapne dvayasamàpattim antareõa ÷ukravisargalakùaõaþ svapnopaghàtaþ | evaü tàvad anyànyair dçùñàntair de÷akàlaniyamàdicatuùñayaü siddhaü |

#<narakavat punaþ |
sarvaü>#

siddham iti veditavyaü | narakeùv iva narakavat | kathaü siddhaü |

#<narakapàlàdidar÷ane tai÷ ca bàdhane || 4 ||>#

yathà hi narakeùu nàrakàõàü narakapàlàdidar÷anaü de÷akàlaniyamena siddhaü | ÷vavàyasàyasaparvatàdyàgamanagamanadar÷anaü cety àdigrahaõena | sarveùàü ca naikasyaiva tai÷ ca tadbàdhanaü siddham asatsv api narakapàlàdiùu samànasvakarmavipàkàdhipatyàt | tathànyatràpi sarvam etad de÷akàlaniyamàdicatuùtayaü siddham iti veditavyaü ||

kiü punaþ kàraõaü narakapàlàs te ca ÷vàno vàyasà÷ ca sattvà neùyante | ayogàt | na hi te nàrakà yujyante | tathaiva tadduþkhàpratisaüvedanàt | parasparaü yàtayatàm ime nàrakà ime narakapàlà iti vyavasthà na syàt | tulyàkçtipramàõabalànàü ca parasparaü yàtayatàü na tathà bhayaü syàt | dàhaduþkhaü ca pradãptàyàm ayomayyàü bhåmàv asahamànàþ kathaü tatra paràn yàtayeyuþ | anàrakàõàü và narake kutaþ saübhavaþ | kathaü tàvat tira÷càü svargasaübhavaþ | evaü narakeùu tiryakpretavi÷eùàõàü narakapàlàdãnàü saübhavaþ syàt |

#<tira÷càü saübhavaþ svarge yathà na narake tathà |
na pretànàü yatas tajjaü duþkhaü nànubhavanti te || 5 ||>#

ye hi tirya¤caþ svarge saübhavanti te tadbhàjanalokasukhasaüvartanãyena karmaõà tatra saübhåtàs tajjaü sukhaü pratyanubhavanti | na caiva narakapàlàdayo nàrakaü duþkhaü pratyanubhavanti | tasmàn na tira÷càü saübhavo yukto nàpi pretànàü ||

teùàü tarhi (#<Vvs_5>#) nàrakàõàü karmabhis tatra bhåtavi÷eùàþ saübhavanti varõàkçtipramàõabalavi÷iùñà ye narakapàlàdisaüj¤àü pratilabhante | tathà ca pariõamanti | yad dvidhàü hastavikùepàdikriyàü kurvanto dç÷yante bhayotpàdanàrthaü | yathà meùàkçtayaþ parvatà àgacchanto gacchanto 'yaþ÷àlmalãvane ca kaõñakà adhomukhãbhavanta årddhvamukhãbhavanta÷ ceti | na te na saübhavanty eva |

#<yadi tatkarmabhis tatra bhåtànàü saübhavas tathà |
iùyate pariõàma÷ ca kiü vij¤ànasya neùyate || 6 ||>#

vij¤ànasyaiva tatkarmabhis tathà pariõàmaþ kasmàn neùyate kiü punar bhåtàni kalpyante ||
api ca |

#<karmaõo vàsanànyatra phalam anyatra kalpyate |
tatraiva neùyate yatra vàsanà kiü nu kàraõaü || 7 ||>#

yena hi karmaõà nàrakàõàü tatra tàdç÷o bhåtànàü saübhavaþ kalpyate pariõàma÷ ca tasya karmaõo vàsanà teùàü vij¤ànasaütànasaüniviùñà nànyatra | yatraiva ca vàsanà tatraiva tasyàþ phalaü tàdç÷o vij¤ànapariõàmaþ kiü neùyate | yatra vàsanà nàsti tatra tasyàþ phalaü kalpyata iti kim atra kàraõaü ||

àgamaþ kàraõaü | yadi vij¤ànam eva råpàdipratibhàsaü syàn na råpàdiko 'rthas tadà råpàdyàyatanàstitvaü bhagavatà noktaü syàt | akàraõam etad yasmàt |

#<råpàdyàyatanàstitvaü tadvineyajanaü prati |
abhipràyava÷àd uktam upapàdukasattvavat || 8 ||>#

yathàsti sattva upapàduka ity uktaü bhagavatà abhipràyava÷àc cittasaütatyanucchedam àyatyàm abhipretya |

#<nàstãha sattva àtmà và dharmàs tv ete sahetukàþ>#

iti vacanàt | evaü råpàdyàyatanàstitvam apy uktaü bhagavatà tadde÷anàvineyajanam adhikçtyety àbhipràyikaü tad vacanaü ||

ko 'tra abhipràyaþ |

#<yataþ svabãjàd vij¤aptir yadàbhàsà pravartate |
dvividhàyatanatvena te tasyà munir abravãt || 9 ||>#

kim uktaü bhavati | råpapratibhàsà vij¤aptir yataþ svabãjàt pariõàmavi÷eùapràptàd utpadyate tac ca bãjaü yat pratibhàsà ca sà te tasyà vij¤apte÷ cakùåråpàyatanatvena (#<Vvs_6>#) yathàkramaü bhagavàn abravãt | evaü yàvat spraùñavyapratibhàsà vij¤aptir yataþ svabãjàt pariõàmavi÷eùapràptàd utpadyate tac ca bãjaü yat pratibhàsà ca sà te tasyà kàyaspraùñavyàyatanatvena yathàkranaü bhagavàn abravãd ity ayam abhipràyaþ ||

evaü punar abhipràyava÷ena de÷ayitvà ko guõàþ |

#<tathà pudgalanairàtmyaprave÷o hi>#

tathà hi de÷yamàne pudgalanairàtmyaü pravi÷anti | dvayàd vij¤ànaùañkaü pravartate | na tu ka÷cid eko draùñàsti na yàvan mantety evaü viditvà ye pudgalanairàtmyade÷anàvineyàs te pudgalanairàtmyaü pravi÷anti |

#<anyathà punaþ |
de÷anà dharmanairàtmyaprave÷aþ>#

anyatheti vij¤aptimàtrade÷anà | kathaü dharmanairàtmyaprave÷aþ | vij¤aptimàtram idaü råpàdidharmapratibhàsam utpadyate na tu råpàdilakùaõo dharmaþ ko 'py astãti viditvà | yadi tarhi sarvathà dharmo nàsti tad api vij¤aptimàtraü nàstãti kathaü tarhi vyavasthàpyate | na khalu sarvathà dharmo nàstãty evaü dharmanairàtmyaprave÷o bhavati | api tu |

#<kalpitàtmanà || 10 ||>#

yo bàlair dharmàõàü svabhàvo gràhyagràhakàdiþ parikalpatas tena kalpitenàtmanà teùàü nairàtmyaü na tv anabhilàpyenàtmanà yo buddhànàü viùaya iti | evaü vij¤aptimàtrasyàpi vij¤aptyantaraparikalpitenàtmanà nairàtmyaprave÷àt vij¤aptimàtravyavasthàpanayà sarvadharmàõàü nairàtmyaprave÷o bhavati na tu tadastitvàpavàdàt | itarathà hi vij¤apter api vij¤aptyantaram arthaþ syàd iti vij¤aptimàtratvaü na sidhyetàrthavatãtvàd vij¤aptãnàü ||

kathaü punar idaü pratyetavyam anenàbhipràyeõa bhagavatà råpàdyàyatanàstitvam uktaü na punaþ santy eva tàni yàni råpàdivij¤aptãnàü pratyekaü viùayãbhavanti iti | yasmàt |

#<na tad ekaü na cànekaü viùayaþ paramàõu÷aþ |
na ca te saühatà yasmàt paramàõur na sidhyati || 11 ||>#

iti | kim uktaü bhavati | yat tadråpàdikam àyatanaü råpàdivij¤aptãnàü pratyekaü viùayaþ syàt tad ekaü và syàd yathàvayaviråpaü kalpyate vai÷eùikaiþ | anekaü và paramàõu÷aþ | saühatà và ta eva paramàõavaþ | na tàvad ekaü viùayo bhavaty avayavebhyo 'nyasyàvayaviråpasya kvacid apy agrahaõàt | nàpy anekaü paramàõånàü (#<Vvs_7>#) pratyekam agrahaõàt | nàpi te saühatà viùayãbhavanti | yasmàt paramàõur ekaü dravyaü na sidhyati ||

kathaü na sidhyati | yasmàt |

#<ùañkena yugapad yogàt paramàõoþ ùaóaü÷atà |>#

ùaóbhyo digbhyaþ ùaóbhiþ paramàõubhir yugapad yoge sati paramàõoþ ùaóaü÷atà pràpnoti | ekasya yo de÷as tatrànyasyàsaübhavàt |

#<ùaõõàü samànade÷atvàt piõóaþ syàd
aõumàtrakaþ || 12 ||>#

atha ya evaikasya paramàõor de÷aþ sa eva ùaõõàü | tena sarveùàü samànade÷atvàt sarvaþ piõóaþ paramàõumàtraþ syàt parasparàvyatirekàd iti na ka÷cit piõóo dç÷yaþ syàt ||

naiva hi paramàõavaþ saüyujyante niravayavatvàt | mà bhåd eùa doùaprasaïgaþ | saühatàs tu parasparaü saüyujyanta iti kà÷mãravaibhàùikàs ta idaü praùñavyàþ | yaþ paramàõånàü saüghàto na sa tebhyo 'rthàntaram iti |

#<paramàõor asaüyogàt tatsaüghàte 'sti kasya saþ |>#

saüyoga iti vartate |

#<na cànavayavatvena tatsaüyogo na sidhyati || 13 ||>#

atha saüghàtà apy anyonyaü na saüyujyante | na tarhi paramàõånàü niravayavatvàt saüyogo na sidhyatãti vaktavyaü | sàvayavasyàpi hi saüghàtasya saüyogànabhyupagamàt | tasmàt paramàõur ekaü dravyaü na sidhyati | yadi ca paramàõoþ saüyoga iùyate yadi và neùyate |

#<digbhàgabhedã yasyàsti tasyaikatvaü na yujyate |>#

anyo hi paramàõoþ pårvadigbhàgo yàvad adhodigbhàga iti digbhàgabhede sati kathaü tadàtmakasya paramàõor ekatvaü yokùyate |

#<chàyàvçtã katha và>#

yady ekaikasya paramàõor digbhàgabhedo na syàd àdityodaye katham anyatra chàyà bhavaty anyatràtapaþ | na hi tasyànyaþ prade÷o 'sti yatràtapo na syàt | àvaraõaü ca kathaü bhavati paramàõoþ paramàõvantareõa yadi digbhàgabhedo neùyate | na hi ka÷cid api paramàõoþ parabhàgo 'sti yatràgamanàd anyenànyasya pratighàtaþ syàt | asati ca pratighàte sarveùàü samànade÷atvàt sarvaþ saüghàtaþ (#<Vvs_8>#) paramàõumàtraþ syàd ity uktaü | kim evaü neùyate piõóasya te chàyàvçtã na paramàõor iti | kiü khalu paramàõubhyo 'nyaþ piõóa iùyate yasya te syàtàü | nety àha |

#<anyo na piõóa÷ cen na tasya te || 14 ||>#

yadi nànyaþ paramàõubhyaþ piõóa iùyate na te tasyeti siddhaü bhavati | saünive÷aparikalpa eùaþ paramàõuþ saüghàta iti và ||

kim anayà cintayà lakùaõaü / tu råpàdi yadi na pratiùidhyate | kiü punas teùàü lakùaõaü | cakùuràdiviùayatvaü nãlàditvaü ca | tad evedaü saüpradhàryate | yat tac cakùuràdãnàü viùayo nãlapãtàdikam iùyate kiü tad ekaü dravyam atha và tad anekam iti | kiü càtaþ | anekatve doùa uktaü |

#<ekatve na krameõetir yugapan na grahàgrahau |
vicchinnànekavçtti÷ ca såkùmànãkùà ca no bhavet || 15 ||>#

yadi yàvad vicchinnaü nànekaü cakùuùo viùayas tad ekaü dravyaü kalpyate pçthivyàü krameõetir na syàd gamanam ity arthaþ | sakçtpàdakùepeõa sarvasya gatatvàt | arvàgbhàgasya ca grahaõaü parabhàgasya càgrahaõaü yugapan na syàt | na hi tasyaiva tadànãü grahaõaü càgrahaõaü ca yuktam | vicchinnasya cànekasya hastya÷vàdikasyaikatra vçttir na syàd yatraiva hy ekaü tatraivàparam iti kathaü tayor viccheda iùyate | kathaü và tad ekaü yat pràptaü ca tàbhyàü na ca pràptam antaràle tac chånyagrahaõàt | såkùmàõàü caudakajantånàü sthålaiþ samànaråpàõàm anãkùaõaü na syàd | yadi lakùaõabhedàd eva dravyàntaratvaü kalpyate nànyathà | tasmàd ava÷yaü paramàõu÷o bhedaþ kalpayitavyaþ | sa caiko na sidhyati | tasyàsiddhau råpàdãnàü cakùuràdiviùayatvam asiddham iti siddhaü vij¤aptimàtraü bhavatãti ||

pramàõava÷àd astitvaü nàstitvaü và nirdhàryate sarveùàü ca pramàõànàü pratyakùaü pramàõaü gariùñam ity asaty arthe katham iyaü buddhir bhavati pratyakùam iti |

#<pratyakùabuddhiþ svapnàdau yathà>#

vinàpy artheneti pårvam eva j¤àpitaü

#<sà ca yadà tadà |
na so 'rtho dç÷yate tasya pratyakùatvaü kathaü mataü || 16 ||>#

yadà ca sà pratyakùabuddhir bhavatãdaü me pratyakùam iti tadà na so 'rtho dç÷yate manovij¤ànenaiva paricchedàc cakùurvij¤ànasya ca tadà niruddhatvàd iti kathaü tasya pratyakùatvam iùñaü | vi÷eùeõa tu kùaõikasya viùayasya tadànãü (#<Vvs_9>#) niruddham evaü tad råpaü rasàdikaü và ||

nànanubhåtaü manovij¤ànena smaryata ity ava÷yam arthànubhavena bhavitavyaü tac ca dar÷anam ity evaü tadviùayasya råpàdeþ pratyakùatvaü mataü | asiddham idam anubhåtasyàrthasya smaraõaü bhavatãti | yasmàt |

#<uktaü yathà tadàbhàsà vij¤aptiþ>#

vinàpy arthena yathàrthàbhàsà cakùurvij¤ànàdikà vij¤aptir utpadyate tathoktaü |

#<smaraõaü tataþ |>#

tato hi vij¤apteþ smçtisaüprayuktà tatpratibhàsaiva råpàdivikalpikà manovij¤aptir utpadyata iti na smçtyutpàdàd arthànubhavaþ sidhyati | yadi yathà svapne vij¤aptir abhåtàrthaviùayà tathà jàgrato 'pi syàt tathaiva tadabhàvaü lokaþ svayam avagacchet | na caivaü bhavati | tasmàn na svapna ivàrthopalabdhiþ sarvà nirarthikà | idam aj¤àpakaü | yasmàt |

#<svapnadçgviùayàbhàvaü nàprabuddho 'vigacchati || 17 ||>#

evaü vitathavikalpàbhyàsavàsanànidrayà prasupto lokaþ svapna ivàbhåtam arthaü pa÷yan na prabuddhas tadabhàvaü yathàvan nàvagacchati | yadà tu tatpratipakùalokottaranirvikalpaj¤ànalàbhàt prabuddho bhavati tadà tatpçùñhalabdha÷uddhalaukikaj¤ànasaümukhãbhàvàd viùayàbhàvaü yathàvad avagacchatãti samànam etat ||

yadi svasaütànapariõàmavi÷eùàd eva satvànàm arthapratibhàsà vij¤aptaya utpadyante nàrthavi÷eùàt | tadà ya eùa pàpakalyàõamitrasaüparkàt sadasaddharma÷ravaõàc ca vij¤aptiniyamaþ sattvànàü sa kathaü sidhyati asati sadasatsaüparke tadde÷anàyàü ca |

#<anyonyàdhipatitvena vij¤aptiniyamo mithaþ |>#

sarveùàü hi sattvànàm anyonyavij¤aptyàdhipatyena mitho vij¤apter niyamo bhavati yathàyogaü | mitha iti parasparataþ | ataþ saütànàntaravij¤aptivi÷eùàt saütànàntare vij¤aptivi÷eùa utpadyate nàrthavi÷eùàt | yadi yathà svapne nirarthikà vij¤aptir evaü jàgrato 'pi syàt kasmàt ku÷alàku÷alasamudàcàro suptàsuptayos tulyaü phalam iùñàniùñam àyatyàü na bhavati | yasmàt |

#<middhenopahataü cittaü svapne tenàsamaü phalaü || 18 ||>#

idam atra kàraõàü na tv arthasadbhàvaþ ||

yadi vij¤àptimàtram evedaü na kasyacit kàyo 'sti na vàk ||

katham upakramyamàõànàm aurabhrikàdibhir urabhràdãnàü (#<Vvs_10>#) maraõaü bhavti | atatkçte và tanmaraõe katham aurabhrikàdãnàü pràõàtipàtàvadyena yogo bhavati |

#<maraõam paravij¤aptivi÷eùàd vikriyà yathà |
smçtilopàdikànyeùàü pi÷àcàdimanova÷àt || 19 ||>#

yathà hi pi÷àcàdimanova÷àd anyeùàü smçtilopasvapnadar÷anabhåtagrahàve÷avikàrà bhavanti | çddhivan manova÷àc ca | yathà sàraõasyàryamahàkàtyàyanàdhiùñhànàt svapnadar÷anaü | àraõyakarùimanaþpradoùàc ca vemacitraparàjayaþ | tathà paravij¤aptivi÷eùàdhipatyàt pareùàü jãvitendriyavirodhinã kàcid vikriyotpadyate yayà sabhàgasaütativicchedàkhyaü maraõaü bhavatãti veditavyaü ||

#<kathaü và daõóakàraõya÷ånyatvam çùikopataþ |>#

yadi paravij¤aptivi÷eùàdhipatyàt sattvànàü maraõaü neùyate | manodaõóasya hi mahàsàvadyatvaü sàdhayatà bhagavatopàlir gçhapatiþ pçùñaþ | kaccit te gçhapate ÷rutaü kena tàni daõóakàraõyàni màtaïgàraõyàni kaliïgàraõyàni ÷ånyàni medhyãbhåtàni | tenoktaü | ÷rutaü me bho gautama çùãõàü manaþpradoùeõeti |

#<manodaõóo mahàvadyaþ kathaü và tena sidhyati || 20 ||>#

yady evaü kalpyate | tadabhiprasannair amànuùais tadvàsinaþ sattvà utsàdità na tv çùãõàü manaþpradoùàn mçtà ity evaü sati kathaü tena karmaõà manodaõóaþ kàyavàgdaõóàbhyàü mahàvadyatamaþ siddho bhavati | tanmanaþpradoùamàtreõa tàvatàü sattvànàü maraõàt sidhyati ||

yadi vij¤aptimàtram evedaü paracittavidaþ kiü paracittaü jànanty atha na | kiü càtaþ | yadi na jànanti kathaü paracittavido bhavanti | atha jànanti |

#<paracittavidàü j¤ànam ayathàrthaü kathaü yathà |
svacittaj¤ànaü>#

tad api katham ayathàrtha |

#<aj¤ànàd yathà buddhasya gocaraþ || 21 ||>#

yathà tannirabhilàpyenàtmanà buddhànàü gocaraþ | tathà tadaj¤ànàt tadubhayaü na yathàrthaü vitathapratibhàsatayà gràhyagràhakavikalpasyàprahãõatvàt ||

anantavini÷cayaprabhedàgàmbhãryàyàü vij¤aptimàtratàyàü |

#<vij¤aptimàtratàsiddhiþ sva÷aktisadç÷ã mayà |
kçteyaü sarvathà sà tu na cintyà>#

(#<Vvs_11>#)
sarvaprakàrà tu sà màdç÷ai÷ cintayituü na ÷akyate | tarkàviùayatvàt | kasya punaþ sà sarvathà gocara ity àha |

#<buddhagocaraþ || 22 ||>#

buddhànàü hi sà bhagavatàü sarvaprakàraü gocaraþ sarvàkàrasarvaj¤eyaj¤ànàvighàtàd iti ||

viü÷atikà vij¤aptimàtratàsiddhiþ |
kçtir iyam àcàryavasubandhoþ |