Vasubandhu: Bodhicittotpadasutrasastra Based on the ed. by Bhadanta Shantibhiksu: BodhicittotpÃda SÆtra ÓÃstra (1949; details of edition unknown) Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Version: 2009-03-31-2009-04-01 Proof Reader: Milan Shakya The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstra prathamo varga÷ adhye«aïotpÃda÷ namÃmyaparyantatathÃatÃn gatÃn jinÃnahaæ sÃmpratikÃnanÃgatÃn | nabha÷samÃk«obhyadhiyo 'parÃjitÃn janÃn paritrÃtumatho mahÃk­pÃn ||1|| 1 | asti mahÃvaipulyamanuttaraæ saddharmamÃt­kÃpiÂakaæ bodhisatvai rmahÃsattvairabhyastam | tathÃhi | (1) adhyepatantyabhisamboddhu manuttarÃæ bodhim | (2) prerayanti sattvÃn cittamutpÃdayituæ gambhÅrodÃram | (3) prati«ÂhÃpayanti praïidhÃnaæ parini«pannam | (4) uts­jantyÃtmabhÃvaæ dhanÃni ca nig­hïanti lobhaæ mÃtsarya ca | (5) Ãcaranti pacaskandhaÓÅlam | vinayanti cÃparÃdhina÷ | (6) bhÃvayanti paramÃæ k«Ãntiæ dve«ÃparaïanigrahÃya (7) janayanti voryotsÃhaæ sattvaprati«ÂhÃpanÃya (8) saæg­hïanti dhyÃnÃni sattvacittaparij¤ÃnÃya | (9) bhÃvayanti praj¤ÃmavidyÃnirodhÃya | (10) praviÓanti tathatÃdvÃramÃsaÇgaprahÃïÃya | (11) pradarÓayÃnti gaæbhÅratamÃmalak«aïÃæ ÓÆnyatÃcaryÃm | (12) anuÓaæsanti puïyaæ buddhabÅjÃnucchedÃya | ityevamÃdÅnaprameyÃnupÃyÃn bodhidharmasahÃyabhÆtÃni viÓuddhimukhÃni sarvebhyo 'nuttarakuÓalakÃmebhyo vibhajya darÓayÃmi sambodhayitumanuttarÃæ samyaksambodhim || 2 | buddhaputrà buddhamëitamudg­hïÃdbhi÷ sattvÃnÃmarthÃya dharma deÓyadbhi rbuddhaputrai÷ prathamaæ tÃvadanuÓaæsayitavyà buddhaguïà yäcchrutvà sattvÃÓcittamutpÃdayeyurgave«ayituæ buddhapraj¤Ãm | cittotpÃdahetorbuddhabÅjamanucchinnaæ bhavati | yadi bhik«ubhik«uïyuyÃsakopÃsikà anusmaranti buddhamanusmaranti dharmaæ punaranusmaranti yat tathÃgatà bodhisattvamÃrgasamprasthÃnakÃle dharma gave«ayitumasaækhyeyakalpaæ prayatnadu÷khamudvahantÅtyevamanusm­tyà bodhisattvà nÃmarthÃya deÓayanti dharma yÃvadekÃmapi gÃthÃæ yena dharmamimaæ Órutvà bodhisattvà hitÃæ deÓanÃmabhinandattyavaropayanti kuÓalamÆlÃnyÃcaranti buddhadharma prÃpruvantyanuttarÃæ samyaksambodhim || 3 | sattvÃnÃmaprameyÃïÃmanÃdijÃtimaraïadu÷khocchedÃya bodhisattvà mahasattvà abhila«antyaprameyÃïi kÃyacittÃni | Ãcaranti vÅryam | gambhÅramutpÃdayantimahÃpraïidhÃnaæ | anuti«Âhanti mahopÃyam | utpÃdayanti mahÃmaitrÅ mahÃkarÆïÃm | gave«ayanti mahÃpraj¤ÃmadÂa«Âo«ïÅ«alak«aïÃm || 4 | gave«ayanta evaævidhÃnmahato buddhadharmÃn j¤Ãtavyaæ yad dharmà aprameyà aparyantÃ÷ | dharmÃïÃmaprameyatvÃttatpuïyaphalavipÃko 'pyaprameya÷ | bhagavÃnavocat | bodhisattvÃÓcedÃdivodhicittamutpÃdayanti te«Ãæ tasya durbalasyÃpi k«aïasya puïyaphalavipÃka÷ kalpakoÂiÓatasahasrairapi vaktuæ na pÃryate kathaæ puarekadinamekamÃsamekavar«a yÃvacchatavar«aæ samprasthitasya cittasya puïyaphalavipÃko vaktuæ pÃryeta | tatkasya heto÷ | sarvÃnsattvÃnsthÃpayitumanutpÃdadharmak«ÃntÃvabhisaæbodhayiumanuttarÃæ samyaksambodhi÷ bodhisattvacaryÃyà anantatvÃt || 5 | buddhatmajà bodhisattvà ÃdibodhicittamutpÃdayanti | tathÃhi | mahÃsamudro yadÃdau samudeti j¤Ãtavya÷ so 'dhamamadhyamottamamÆlyÃnÃæ yÃvadmulyÃnÃæ cintÃmaïiratnamuktÃphalÃnÃmÃkaro bhavati | e«Ãæ ratnÃnÃæ mahÃsamudrÃdutpatte÷ | bodhisattvasya cittotpÃdà apyevam | yadÃdicittamutpadyate j¤Ãtavyaæ taddevamanu«yÃïÃæ ÓrÃvakapratyekabuddhabodhisattvÃnÃæ sarvakuÓaladharmÃïÃæ dhyÃnasya praj¤ÃyÃÓcotpatterÃkara÷ || 6 | punastathÃhi | trisÃhasramahÃsÃhasro lokadhÃturyadà samudeti j¤Ãtavyaæ tatra ye paæcaviæÓatirbhavà ste«u yÃvanta÷ sattvÃ÷ sarvÃnvahati sarve«ÃmÃÓrayo bhavatyÃvÃso bhavati | bodhisattvasya cittotpÃdà apyevam | yadà tatsamudeti sarve«ÃmÃÓrayo bhavatyaprameyÃïÃæ sattvÃnÃm | «a¬gati«u caturyoni«u ye samyagmithyÃdÂa«Âayo 'bhyastakuÓalÃbhyastÃkuÓalà rak«itaÓuddhaÓÅlak­tacaturgurupÃrÃjikÃ÷ satk­taratnatrayaninditasaddharmÃ÷ samalÃstairthikÃ÷ ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ k«atriyabrÃhmaïavaiÓyaÓÆdrÃstÃn sarvÃn vahati sarve«ÃmÃÓrayo bhavatyÃvÃso bhavati || 7 | punarboddhisattvo maitrÅ karuïÃæ ca purask­tya cittamutpÃdayÃti | maitrÅ bodhisattvasyÃparyantÃprameyà tasmÃdaparyantaÓcittotpÃda÷ sattvadhÃtusama÷ | tathÃhi | ÃkÃÓena na ki¤cidyadanÃv­tam | bodhisattvasya cittotpÃdà apyevamaprameyà aparyantà ak«ayÃ÷ | ÃkÃÓasvÃk«ayatvÃtsattvà ak«ayÃ÷ sattvÃnÃmak«ayatvÃd bodhisattvasya cittotpÃdà api sattvadhÃtusamÃ÷ || 8 | sattvadhÃtornÃsti paryanta iti buddhaÓÃsana manus­tya saæk«epata ucyate | pÆrvadikparyantaæ santi koÂisahasragaægÃnadÅvÃlukÃsamà asaækhyeyà buddhalokadhÃtava÷ | evaæ dak«iïapaÓcimottarÃsu dik«u catur«u vidik«Ærdhvamadha ekaikasyÃæ santi koÂisahasra gaægÃnadÅvÃlukÃsamà asaækhyeyà buddhalokadhÃtava÷ | akhilÃste cÆrïità rajÃæsi bhaveyu rnemÃni rajÃæsi mÃæsacak«urgocarÃïi syu÷ | koÂiÓatasahasra gaægÃnadÅvÃlukÃsame«vasaækhyeye«u trisÃhasramahÃsÃhasralokadhÃtu«uyÃvanta÷ sattvÃ÷ sarvete saægatà udg­hïÅyurekaæ raja÷ | dviguïitakoÂiÓatasahasra gaægÃnadivÃlukÃsame«vasaækhyeye«u trisÃhasramahÃsÃhasralokadhÃtu«u yÃvanta÷ sattvà g­hïÅyuste dve rajasÅ | evaæ viparivartanamÃnà udg­hïanto daÓadik«vekaikasyÃæ koÂisahasra gaægÃnadÅ bÃlukÃsame«va saækhyeye«u buddhalokadhÃtu«u yÃvatp­thivÅbh­tarajÃæsi paryantaæ nayeyustathÃpi na paryanta÷ sattavadhÃto÷ | tathÃhi | kaÓcitpuru«a÷ keÓamikaæ Óatadhà vibhajyaikena bhÃgena mahÃsamudjalÃjjalalavaæ g­hïÃti | mayà sattvÃnÃæ vi«aye bhëitaæ tadevamalpaæ yaÓcÃpi na mayà bhëitaæ tadyathà mahÃsamudrajalam | yadi nÃma buddho 'prameyamaparyantamasaækhyeyaæ kalpamavadÃnaæ vyÃkaroti tathÃpi na paryanta÷ | bodhisattvasya cittotpÃdà av­ïvantyevaæbhÆtÃnapi sattvÃn| tatkathaæ buddhaputrÃ÷ | syÃdbodhicittasya paryanta÷ || 9 | yadi bodhisattvà evaævidhaæ bhëitaæ Órutvà nottrasi«yanti na saætrasi«yanti na saætrÃsamÃpatsyante na vinivartipyante na bilayaæ gami«yanti j¤Ãtavyaæ te dhruvamutpÃdayi«yanti bodhicittamiti | yadi hi sarve 'premayà buddhà aprameyamasaækhyeyaæ kalpaæ yÃvadanuÓaæsanti tadguïÃn tathÃpi na paryanta÷ | tatkasya heto÷ | bodhicittasyÃparimitatvÃnna paryanta÷ | ityevamÃdÅnaprameyÃællÃbhÃn vyÃkuryÃdyena sattvÃ÷ sss­ïvantyÃcarantÆtpÃda yanti bodhicittam || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstre 'vye«aïotpÃdonÃma prathamo varga÷ ||) dvitÅyo varga÷ bodhicittotpÃda÷ 1 | bodhisattva÷ kathaæ bodhicittamutpÃdayati | kaiÓca pratyayai÷ bodhi samudÃgacchati | yadi bodhisattva÷ paricinoti kalyÃïamitrÃïi | pÆjayati buddhÃn saæg­hïÃti kuÓalamÆlÃni | gavepayati praïÅtadharmÃn | bhavati nityaæ suratacitta÷ | k«amate du÷khÃnyÃpatitÃni | bhavati maitra÷ kÃruïika ­jucitta÷ | bhavati samacittaÓaya÷ | ÓraddhayÃbhinandati mahÃyÃnam | gave«ayati buddhapraj¤Ãm | yadi puru«asya santime daÓadharmà utpÃdayatyanuttarasamyaksamboddicittam || 2 | punaÓcatvÃra÷pratyayà yaiÓcittamutpÃdayati saægrahÅtumanuttarÃæ bodhim | katame catbÃra÷ | anuvicintayanbuddhÃnbodhicittamutpÃdayatÅti prathama÷ | pratyavek«amÃïakÃyasyÃdÅnavÃn bodhicittamutpÃdayatÅti dvitÅya÷ | dayamÃna÷ sattve«u bodhicittamutpÃdayatÅti t­tÅya÷ | gave«ayannuttamaæ phalaæ bodhicittamutpÃdayatÅi caturtha÷ || 3 | buddhÃnuvicintanà puna÷ pa¤caprakÃrà | anuvicintayati yaddaÓadik«vatÅtÃnÃgatapratyutpannÃ÷ sarve buddhÃÓcittotpÃdÃrambhe 'dhunÃhamivÃsan kleÓasvabhÃvÃante cÃbhavansamyaksambuddhà anuttarà bhagavanta iti heto rbodhicittamutpÃdayÃmÅti prathamà | anuvicintayati yat sarve tri«vadhvasu buddhà mahotsÃhamudapÃdayan p­thakp­thagvÃptumanuttarÃæ bodhim | yadi bodhi÷ prÃptavyo dharmo mayÃpi prÃptavyetihetorutpÃdayÃmi bodhicittamiti dvitÅyà | anuvicintayati yatsarve tri«vadhvasu buddhà udapÃdayanmahÃpraj¤Ãæ pratyati«ÂhipannÃdyÃvaraïe varacittaæ saæcinvanto du«karacaryÃmudadÅdharannÃtmÃnamatyakrami«ustridhÃtum | ahamapyevamÃtmÃnamuddhareyamiti hetorutpÃdayÃmi bodhicittamiti t­tÅtà | anuvicintayati yatsarve tri«vadhvanu buddhà lokanÃyakÃ÷ pÃraægatà jÃtijarÃmaraïakleÓamahÃsamudÃt | ahamapi puru«a÷ pÃraæ brajeyamiti hetoratpÃdayÃmi bodhicittamiti caturthÅ | anuvicintayati yatsarve tripvadhvasu buddhà udapÃdayanmahÃvÅryamudas­jannÃtmabhÃvaæ jÅvitaæ dhanÃni cÃmÃrgayansarvaj¤atÃm | ahamapi sÃmpratamanusareyaæ buddhÃniti hetorutpÃdayÃmi bodhicittamiti paæcamÅ || 4 | kÃyasyÃdÅnavapratyavek«Ã bodhicittotpÃdÃya puna÷ paæcaprakÃrà | ÃtmÃnaæ pratyavek«ate yatkÃye 'sminnubhaye pa¤caskandhÃÓcaturmahÃbhÆtÃni kurvantyaprameyÃïyaÓubhakarmÃïÅtikÃmayate tatparityÃgamiti prathamà | ÃtmÃnaæ pratyavek«ate yatkÃye 'sminnavacchidrÃïi yebhya÷ sravanti durgandhimalÃmedhyÃnÅti kurute taæ pratyanÃdaramitidvitÅyà | ÃtmÃnaæ pratyavek«ate yatkÃye 'smillobhadve«amohà aprameyÃ÷ kleÓà nirdahanti kuÓalacittamiti kÃmayate nirvÃpayitumiti t­tÅyà | ÃtmÃnaæ pratyavek«ate yatkÃyo 'yaæ phenabudbudavatk«aïaæk«aïamutpadyate nirudhyate tena dharmÃ÷ prahÃtavyà iti kÃmayate prahÃtumiti caturthÅ | ÃtmÃnaæ pratyavek«ate yatkÃyo 'yamavidyÃv­tatayà sarvadà karityaÓubhakarmÃïi saæsarati «a¬gati«u na cÃsya lÃbha iti paæcamÅ | 5 | uttamaphalagave«aïà bodhicittotpÃdÃya puna÷ paæcaprakÃrà | paÓyati tathÃgatÃnÃæ bhÃsvaranirmalÃæ sallak«aïÃnuvya¤janani«pattiæ yÃæ saægacchata÷ kleÓà vyapagatà bhavantÅti saæg­hïatÅti prathamà | paÓyati tathÃgatÃnÃæ dharmakÃyaæ nityamavasthitaæ pariÓuddhaæ ni«kalaækamiti saæg­hïatÅti dvitÅyà | paÓyati tathÃgatÃnÃæ ÓÅlasamÃdhipraj¤Ãvimuktivimuktij¤ÃnadarÓanapariÓuddhadharmaskandhÃmiti saæg­hïatÅti t­tÅyà | paÓyati tathÃgatÃnÃæ daÓa balÃni catvÃri vaiÓaradyÃni mahÃkaruïÃæ trÅïi sm­tyupasthÃnÃnÅti saæg­hïatÅti caturthÅ | paÓyati tathÃgatÃnÃæ sarvaj¤atÃæ k­pÃæ sattve«u yanmaitrÅkaruïÃbhyÃæ samÃv­tya vibhrÃntÃnnayati sarvÃnsanmÃrgamiti saæg­hïatÅti pa¤camÅ || 6 | k­pà sattve«u bodhicittotpÃdÃya puna÷ pa¤caprakÃrà | paÓyati sattvÃnavidyayà vinibaddhÃniti prathamà | paÓyati satvÃnnÃnÃdu÷khaparyavasthitÃniti dvitÅyà | paÓyati sattvansaæg­hïato 'kuÓalakarmÃïÅti t­tÅyà | paÓyati sattvÃnkurvato gurutarÃïi duÓcaritÃnÅti caturthÅ | paÓyatisattvÃnanÃcarata÷ samyagdharmamiti pa¤camÅ || 7 | avidyÃbandhanaæ punaÓcatu÷prakÃram | paÓyati sattvÃnmoharÃgavibhrÃntÃnvedayato mahÃk­cchradu÷khÃnÅti prathamam | paÓyati sattvÃnaÓraddadhÃnÃnhetuphalayo÷ kurvato 'ÓubhakarmÃïÅti dvitÅyam | paÓyati sattvÃnuts­jata÷ samyagdharmaæ ÓraddadhÃnÃn m­«ÃmÃrgamiti t­tÅyam | paÓyati sattvÃnkleÓanadyÃæ majjataÓcatu÷pravÃhe«Ænmajjata iti caturtham || @ 8 | nÃnÃdu÷khaparyavasthÃnaæ punaÓcatu÷prakÃram | paÓyati sattvÃnbibhyato jÃtijarÃvyÃdhimaraïebhyo vimok«amagave«ayata÷ karmÃïi puna÷ kurvata iti prathamam | paÓyati sattväcchokaparidevadaurmanasyadu÷khitÃnnityamaviÓrÃntakarmaïa iti dvitÅyam | paÓyati sattvÃnpriyaviyogadu÷khamƬhÃnupÃyÃsaktÃniti t­tÅyam | paÓyati sattvÃnapriyasaæyogadu÷khitÃnnityamatikrÃntabheder«yÃnapi k­tÃpriyÃniti caturtham || 9 | akuÓalasaægraha÷punaÓcatu÷prakÃra÷ | paÓyati sattvÃnkÃmÃrÃgÃtkurvato 'ÓubhÃniti prathama÷ | paÓyati sattväjÃnato 'pi kÃmÃnÃæ du÷khotpÃdakatamanuts­jata÷ kÃmÃniti dvitÅya÷ | paÓyati sattvÃnsukhaæ kÃmayato 'pi ÓÅlapÃdavimukhÃniti t­tÅya÷ | paÓyati sattvÃndu÷khamanabhinandato 'pi carato 'virataæ du÷khÃyeti caturtha÷ || 10 | gurutarapÃpÃcÃra÷ punaÓcatu÷prakÃra÷ | paÓyati sattvÃnaparÃdhyatoguruÓÅlaæ bhaye 'pi pramÃdina iti prathama÷ | paÓyatisattvÃnkurvato 'tyantÃÓubhÃni pa¤cÃnantaryakarmÃïi drohÃv­tatvena notpÃdayato hriyamapatrapÃæceti dvitÅya÷ | paÓyati sattvÃnnindato mahÃyÃnavaipulyasaddharmÃnvÃlyaparig­hÅtÃnsamudgatamadamÃnÃniti t­tÅya÷ | paÓyati sattvÃnbuddhimato 'pyucchindata÷ kuÓalamÆlÃnyathÃpi mÃnino na kadÃpyanuÓocata iti caturtha÷ || 11 | samyagdharmÃnÃcaraïaæ punaÓcatu÷prakÃram | paÓyati sattvÃna«ÂÃk«aïe«u na Ó­ïvata÷ saddharmamajÃnataÓcarituæ kuÓalamiti prathamam | paÓyati sattvÃnbuddhotpÃde nÃpitaæ saddharmaæ Ó­ïvato 'pi na g­hïata iti dvitÅyam | paÓyati sattvÃnudg­hïata stairthikavÃdÃnkurvata ÃtmaklamathÃnuyogÃn nityamapagacchato vimok«Ãditi t­tÅyam | d­Óyati sattvÃællabdhaæ naivasaæj¤ÃnÃsaæj¤Ãæ nÃma samÃdhi nirvÃïamivodg­hïata÷ kuÓalavipÃkÃnte punaÓcyavatastis­ti«u durgati«viti caturtham || 12 | bodhisattva÷ paÓyati sattvÃnavidyayÃkarmÃïi kurvato dÅrgharÃtraæ vedayato du÷khÃni parityajata÷saddharmaæ vismarato ni÷saraïamÃrganityevaæ kÃraïÃdutpÃdayati mahÃmaitrÅæ karÆïÃæ pradÅptaÓirasrÃïavacca gave«ayatyanuttarÃæ samyagyambodhiæ sarvÃnsattvà keÓadu÷khitÃnahamuddharÃmi niravaÓe«amiti | buddhÃtmajÃ÷ saæk«epeïa meyadamuktam | vÃdikarmiko bodhisattva÷ sakÃraïaæ cittamutpÃdayatÅti | vistareïa ceducyeta na tasya parimÃïaæ na tasya paryanta÷ || (iti bodhicittotpÃdasutraÓÃstre bodhicittotpÃdo nÃma dvitÅyo varga÷ ||) t­tiyo varga÷ pratidhÃnam 1 | bodhisattva÷ kathamutpÃdayati bodhim | kayà karmacaryayà paripÆrayati bodhim | utpÃditacitto bodhisattva÷ ÓuvidarÓanÃbhÆmi madhi«Âhito dÂa¬hmÃdÃvutpÃdayati samyakpraïidhÃnaæ saægrahÅtuæ sarvÃnaprameyÃnsattvÃn | gave«ayÃmyahamanuttarÃæ bodhiæ pÃratrÃtuæ niravaÓepaæ prÃpayitumanupadhinirvÃïam | tasmÃccittotpÃdÃdarabhya mahÃkaruïÃyÃ÷ karuïÃcittenotpÃdayati daÓottaraïi samyakpraïidhÃnÃni || 2 | katamÃni daÓa | kÃmaye yanmayà purà janmanÅhacÃnena kÃyena yadavaropitaæ kuÓalamÆlaæ taduts­jÃmyaparmantebhya÷ sarvasattvebhya÷ | pariïÃmayÃmi ca sarvÃnanuttarÃyÃæ bodhau | k«aïaæ k«aïaæ praïidhÃnametanme saævarddheta jÃtau jÃtau ca jÃyeta nityaæ cittÃnubaddhaæ na kadÃpi vismriyeta dhÃraïyà ca parik«yeta | kÃmaye yadahaæ pariïÃmya mahÃbodhÃvanena kuÓalamÆlena sarvajÃtinivÃse«u nityaæ pÆjayeyaæ sarvabuddhÃnna kadÃpyabuddhak«etre«u saæbhaveyam | kÃmaye yadahamutpadya buddhak«etre «Æpagaccheyaæ buddhÃnupati«Âheyaæ buddhächÃyeva ÓarÅramanugata÷ k«aïamapi na dÆrÅbhaveyaæ buddhebhya÷ | kÃmaye yadahamupagato buddhÃæstai ryathÃkÃmaæ mamÃrthÃya deÓitena dharmeïa ni«pÃdayeyaæ bodhisattvapaæcÃbhij¤ÃnÃni | kÃmaye yadahaæ ni«pÃdya bodhisattvapaæcÃbhij¤ÃnÃni saæv­tisatyaæ vij¤aptipras­taæ pratibudhya paramÃrthasatyaæ bh­tasvamÃvaæ parij¤Ãya prÃpnuyÃæ samyagdharmaj¤Ãnam | kÃmaye yadahaæ prÃpya samyagdharmaj¤ÃnamaviÓrÃntacittena deÓayeyaæ sattvebhyo nidarÓayitumupadeÓahitÃn ababodhayituæ ca tÃnsarvÃn | kÃmaye yadahamababodhya sarvÃnsattvÃnbuddhÃnubhÃvena gaccheyaæ daÓadik«u niravaÓe«e«u lokadhÃtu«u pÆjatituæ buddhächrotuæ saddarmÃn saæparigrahÅtuæ sattvÃn | kÃmaye yadahaæ buddhak«etre«u saddharmamudg­hyÃnupravarteyaæ pariÓuddhaæ dharmacakram | daÓadi kathÃtu«u sarvesattvà mama deÓanÃæ Órutvà mama nÃmÃkarïya parityajantu sarvÃnkleÓÃnu dayantu bodhicittam | kÃmaye yadahaæ sarvasattve«u bodhicittamutpÃdya nityaæ paripÃluyituæ parihareyamalÃbhaæ prapaccheyamaprameyasukhÃnyuts­jeyaæ jÅvitaæ dhanÃnicoddhareyaæ sattvÃnudvaheyaæ saddharmam | kÃmaye yadahaæ saddharmamudƬhaya caritvÃpi saddharmaæ cittena nÃcareyam | yathà sattvà ÃcaritadharmÃïo 'pi nÃcaritadharmÃïo na ca nÃcaritadharmÃïa÷ | vinetuæ vÃnnots­jeyaæ samyakpraïidhÃnam | itÅme samutpÃditacittÃnÃæ bodhisattvÃnÃæ samyagmahÃpraïidhÃnÃni | imÃni daÓamahÃpraïidhÃnÃni sarvasattvadhÃtu«­dg­hïanti gaægÃnadÅbÃlakÃsamÃni praïidhÃnÃni | yadi ca sattvÃnÃæ samÃpti÷ syÃnmama dhÃnÃnÃmapi samÃptirbhavet | naca khalu sattvÃnÃæ samÃptistena mama praïidhÃnÃnÃmapi na samÃpti÷ || 3 | puna÷ khalu dÃnaæ bodhihetu÷ sarvasattvÃnugrÃhakatvÃt | ÓÅlaæ bodhihetu÷ daÓalaprÃptyà mÆlapraïihitaparipÆrakatvÃt | k«ÃntirbodhheturdvatrÅÓallak«aïÃÓÅtyanupya¤janasaæprÃpakatvÃt | vÅryaæ bodhihetu÷ kuÓalÃcÃravardhakatayà sotsÃhaæ sattvaparipÃcakatvÃt | dhyÃnaæ bodhiheturbodhisattvÃnÃæ samyagÃtmasaæyamanena sattvacittacaryÃvavodhakatvÃt | praj¤Ã bodhiheturniravaÓepaæ dharmabhÃvalak«aïÃvavodhakatvÃt | saæk«epata ucyate «a¬imÃ÷ pÃramità bodhe÷ samyaghetu÷ | catvÃro brahmavihÃrÃ÷ saptaviÓadbodhipÃk«ikà dharmà sahasraÓa÷ kuÓalÃcÃrÃ÷ sahakÃriïa÷ pÆrayitÃra÷ | yadi bodhisattva Ãcarati «a pÃramitÃstadanus­tya carati caryÃæ krameïopaityanuttarÃæ samyaksambodhim || 4 | buddhÃtmajà bodhi gave«ayadbhirna pramaditavyam | pramÃdÃcaraïena vinaÓyatikuÓalamÆlam | bodhisattvo damayati «a¬indriyÃïi na pramÃdyati cedÃcarituæ Óaknoti «a pÃramitÃ÷ | bodhisattvaÓcittamutpÃdya prati«ÂhÃpayati sthairyaæ saæprati«ÂhÃpayati dÂa¬haæ praïidhÃnam | praïihitaæ prati«ÂhÃpya na kadÃpi pramÃdyati na ca bhavati kusÅdo na ca dÅrghasÆtra÷ | tatkasya heto÷ | praïihitamadhi«Âhita÷ paæcavastÆnyudg­hïÃti | dÂa¬hayati cittamiti prathamam | atikrÃmyati kleÓÃniti dvitÅyam | niruïaddhi vicintya pramÃdacittamiti t­tÅyam | bhinatti paæcanÅvaraïÃnÅti caturtham | sotsÃhamÃcarati «a pÃramità iti paæcamam | tathÃcÃnuÓaæsitaæ bhagavatà tathÃgatai rmahÃprÃj¤ai rbhahÃprÃj¤ai rbhagavadbhi vyÃkhyÃte«u guïe«u k«Ãntipraj¤ÃpuïyavalÃnÃmadhigame«u praïidhÃnabalamuttamamiti || 5 | kathaæ prati«ÂhÃpayati praïidhÃnam | yadi kaÓcidÃyÃti bahubidhaæ yÃcituæ tadahaæ dadÃmi yÃvannotpÃdayÃmi k«aïamapi mÃtsaryacittam | k«aïamapinime«amapyutpÃdaya nnaÓubhacittaæ dÃnapratyayena cedgave«ayÃmi ÓubhavipÃkaæ tadahaæ pratÃrayÃmi daÓadik«u bhagavato 'prameyÃnÃparyantÃnasaækhyeyÃn pratputpannÃæstathÃgatÃn anÃgate 'Óvanyapi na pÆrayeyaæ dhruvamanuttarÃæ samyaksambodhim | yadyahaædhÃrayÃmi ÓÅlaæ yÃvaduts­jannapyÃtmabhÃvaæ (jÅvitaæ) prati«ÂhÃpayÃmi pariÓÆddhaæ cittaæ praïidadhÃmi yanna pratinivarte nÃnuÓocÃmi | yadyamÃcarÃmi k«Ãntiæ pareïÃkrÃnta÷ pratyaægaæ vibhajyamÃno 'pi cchidyamÃno 'pyutpÃdayÃmi nityaæ maitrÅæ praïidadhÃmi yannÃcareyaæ dve«am | yadyahamÃcarÃmi vÅryamupalabhya ÓÅto«ïarÃjadasyujalÃgnisiæhavyÃghrav­kanirjakÃntÃrÃn dÂa¬hikaromi cittaæ praïidadhÃmi yanna pratinivarte | yadyahaæ bhÃvayÃmi dhyÃnaæ bÃhyai rvastubhi÷ kliÓyamÃno 'pi vyÃkulacittau 'pyanubadhnÃmi sm­tiæ karmasthÃne | k«aïamapi na kadÃcidutpÃdayÃmyadharmyÃæ vik«epasaæj¤Ãm | yadyahaæ bhÃvayÃmi praj¤Ãæ sarvadharmÃstathatÃbhÆtÃnpaÓyanparig­hïapi | kuÓalÃkuÓale«u saæsk­tÃsaæsk­te«u jÃtimaraïanirvÃïe«u notpÃdayÃmi dvaitadÂa«Âim | yadyahaæ nime«amapi k«aïamapyanuÓocandvi«an pratinivartamÃna÷ saæj¤Ãæ vik«ipan dvaitadÂa«ÂimutpÃdaya¤chilak«ÃntivÅryadhyÃnapraj¤Ãbhi÷ ÓubhavipÃkaæ gave«ayÃmi tadahaæ pratÃrayÃmi daÓadiglokadhÃtu«vaprameyÃnaparyantÃnasaækhyeyÃn pratyutpannÃæstathÃgatÃn | anÃgate 'dhvanyapi na khalupÆrayeyamanuttarÃæ samyaksaæbodhim | 6 | bodhisattvo daÓamahÃpraïidhÃnai rg­hïÃti saddharmacaryÃm | «aïmahà praïidhÃnai rdamayati prÃmadacittam | sotsÃhaæ varati vÅryam | Ãcarati «at pÃramitÃ÷ paripÆrayatyanuttarÃæ samyaksaæbodhim || (iti bodhicittotpÃdasutraÓÃtre praïidhÃnaæ nÃma t­tÅyo varga÷ ||) caturtho varga÷ dÃnapÃramità 1 | bodhisattva÷ kathaæ dÃnaæ dadÃti | dÃnamÃtmaparobhayalÃbhÃya cedevaævidhaæ dÃnaæ ni«pÃdayati bodhimÃrgam | bodhisattva÷ kÃmayate vinetuæ sattvÃnaparhatuæ du÷khÃni dadÃti tasmÃddÃnam | dÃnamuts­jannityamutpÃdayatyÃtmavitte«u tyÃgacittam | yÃcake«u mÃtÃpit­gurukalyÃïamitre«vivotpÃdayatyÃdaracittam | janayati mÃtÃpit­gurukalyÃïamitrasaæj¤Ãm | putra ivotpÃdayati daridre«u hÅne«u karuïÃcittam | janayati putrasaæj¤Ãm | yathÃprÃrthitaæ vitaratyÃdareïa muditacittenetyucyate bodhisattvasyÃdidÃnacittam || 2 | dÃnacaryÃheto÷ prasarati yaÓa÷ | yatra va kacijjÃyate bhavantyasya prabh­tÃni dhanÃnÅtyasyÃtmalÃbha÷ | tarpayansattvÃnÃæ cittaæ Óik«ayati vinayati vidadhÃti tÃnavimatsarÃnitye«a paralÃbha÷ | vitarannalak«aïaæ mahÃdÃnaæ sattve«u pariïÃmyÃtmanà salÃbhina÷ karotÅtye«a ubhayalÃbha÷ | dÃnacaryÃheto÷ prÃpnoti vartipadam | upasaæg­hïÃtyaprameyÃnsarvasattvÃnyÃvadÃprÃpte rbuddhatvasyÃk«ayadharmakoÓabhyetyevaæ ni«pÃdayati bodhimÃrgam || 3 | dÃnaæ trividham | prathamaæ dharmadÃnaæ dvitÅyamabhayadÃnaæ t­tÅyamÃmipadÃnam | dharmadÃnamudbodhayati lokächÅlagrahaïÃya pravrajyÃcittacaraïÃya | mithyÃdÂa«Âe÷ prahÃïÃya deÓayati ÓÃÓvatocchedau, catura÷ viparyÃsÃn pÃpÃnÃmÃdÅnavaæ ca, vibhajya prakÃÓayati paramÃrtham anuÓaæsati vÅryaguïÃnbhëate pramÃdÃtyayapÃpamityucyate dharmadÃnam | yadi sattvo vibheti n­pÃtsaæhÃdvyÃbrÃdv­kÃjjalÃdagne rdasyoÓcaurÃdvà bodhisattvo d­«Âe tatparitrÃyat ityamayadÃnam | Ãtmano vittÃni yÃvad ratnaæ hastinamaÓvaæ rathaæ vasrÃïi dhÃnyaæ vÃsasÅ peyaæ khÃdyaæ yÃvatkavalamÃtramekasÆtraæ prabhÆtamalpaæ và vitaranna mÃtsaryaæ kurute | yathÃprÃrthitaæ tarpayati yÃcakÃnityÃmi«adÃnam || 4 | Ãmi«adÃnaæ puna÷ pa¤cavidham | prathamaæ saralacittadÃnaæ dvitÅyaæ Óraddhà cittadÃnaæ t­tÅyaæ yathÃkÃladÃnaæ caturthaæ svahastena dÃnaæ paæcamaæ yathÃdharmadÃnam || 5 | adÃtavyaæ dÃnaæ puna÷ paæcaprakÃram | adharmeïopÃrjitaæ dhanaæ na dÃtavyaæ syÃpariÓÆddhatvÃt | madyaæ na dÃtavyaæ parebhyo vi«aæ ca sattvÃnÃæ vik«epasattvÃt | m­gayopakaraïÃni na dÃtavyÃni parebhyassattvÃnÃæ kleÓakaratvÃt | na dÃtavyÃ÷ parebhyassattvÃnÃæ hisakatvÃt | gÅtaæ striyaÓca na dÃtavyÃ÷ parebhyaÓcittapavitratÃyà dÆ«akatvÃt | saæk«epata ucyate | yanna yathÃdharmaæ yacca vik«epakaraæ vik«epakaraæ sattvÃnÃæ tanna dÃtavyaæ parebhya÷ | Ói«Âaæ sarvaæ yatsukhayati sattvÃæstaducyate yathÃdharmadÃnam ||dÃnaricirlabhate paæcabidhaæ kÅrtikuÓalalÃbham | sÃmÅpyaæ labhate sarvasatÃmiti prathama÷ | sarve sattvÃstaæ dra«Âumabhila«antÅti dvitÅya÷ | janakÃyaæ pravi«Âa÷ satkriyate janairiti t­tÅya÷ | prasarannasya yaÓovarïa÷ ÓrÆyate daÓasu dik«viti caturtha÷ | bhavati bodhe÷ samyaguttamo heturiti paæcama÷ || 6 | bodhisattva÷ sarvadÃtetyucyate | sarvadÃnaæ na bahudhanaæ kintu dÃnacittam | yathÃdharmaæ dhanamupÃrjyopÃdÃya yaddadÃti taducyate sarvadÃnam pariÓuddhacittena yadaÓÃÂhayadÃnaæ taducyate sarvadÃnam | daridrÃndÂa«Ârà dayÃcittena yaddadÃti taducyate sarvadÃnam | du÷khitÃndÂa«Ârà karuïÃcittena yaddadÃti taducyate sarvadÃnam | daridro 'lpadhano 'pi yaddadÃti taducyate sarvadÃnam | sp­haïÅyÃni ratnajÃtÃnyudÃracittena yaddadÃti taducyate sarvadÃnam | apaÓya¤chÅlÃÓÅlaæ k«etrÃk«etraæ yaddadÃti taducyate sarvadÃnam apaÓyaz ïchilÃÓÅlaæ k«etÃk«etraæ yaddadÃti taducyate sarvadÃnam | agave«ayandevamÃnupakalyÃïasukhÃni yaddadÃti taducyate sarvadÃnam | gave«ayannanuttarÃæ bodhi yaddadÃti taducyate sarvadÃnam | ditsayà dÃnakÃle pradÃya yannÃnuÓocati taducyate sarvadÃnam || 7 | yadi pu«pÃïi dadÃti labhate dhÃraïÅsaptabodhipu«pÃïi | yadi gandhaæ dadÃti labhate ÓÅlasamÃdhipraj¤Ã÷ | (ÓÅlasamÃdhipraj¤ÃdhÆpaæ prajvÃlya) dhÆpayati cÃtmÃnam | yadi phalaæ dadÃti labhate pÆrayati cÃnÃsravaphalam | yadyÃhÃraæ dadÃtikÃyavÃgrÆ pavalasukhasampannobhavati | yadi vastrÃïi dadÃti labhate 'vadÃtaæ rÆpamapanayatyÃhrÅkyamanapatrÃpyam | yadi pradÅpaæ dadÃti buddhacak«urlabhate bhÃsvaraæ sarvadharmasvabhÃvÃnÃm | yadi hastyaÓvarathayÃnÃni dadÃti labhate 'nuttaraæ yÃnam­ddhiæca | yadyalaÇkÃrÃndadÃti labhate 'ÓÅtyanuvya¤janÃni | yadi ratnÃni dadÃti labhate dvÃtriæÓanmahÃpuru«alak«aïÃni | pariÓrameïa [sattva-]sevÃæ yadyÃcarati labhate daÓavalÃni caturvaiÓaradyÃni | saæk«epata ucyate | rëÂraæ nagaraæ dÃrÃnputrächira Ócak«ura hastapÃdau yÃvatsarvakÃyaæ dadÃtyantarà citramÃtsaryaæ prÃptamanuttarÃæ bodhiæ parinirvÃpayituæ sattvÃn | bodhisattvo mahÃsattva ÃcarandÃnacaryÃæ bhavatyavittadÂa«Âi rdÃnÃdÃnayoralak«aïatvÃttatasmÃtpÆrayati dÃnapÃramitÃm || (iti bodhicittotpÃdas­traÓÃstre dÃnapÃramità nÃma caturtho varga÷ ||) paæcamo varga÷ ÓÅlapÃramità 1 | bodhisattva÷ kathamÃcaratiÓÅlam | ÓÅlamÃtmaparobhayalÃbhÃya cedevaævidhaæ Óilaæ ni«pÃdayati bodhimÃrgam | bodhisattva÷ kÃmayatevinetuæ sattvÃnaparhatuæ du÷khÃnyÃcarati tasmÃcchÅlam | ÓÅlamÃcaransarvÃïi pavitrayati kÃyavÃÇmana÷karmÃïi | akuÓalacaryÃsu pariharati cittam | samyakprabhavati cÃvaj¤Ãpayituæ du«k­taæ ÓÅlavidhÃtaæ ca | k«udre«vapi pÃtake«u cittena vibheti nityamityucyate bodhisattvasyÃdiÓÅlacittam | 2 | ÓÅlÃcaraïaheto÷ sarvÃn parityajati pÃpÃtyayÃn kuÓalÃvÃsepÆtpadyate nityamityasyÃtmalÃbha÷ | Óik«ayati sattvÃnakartuæ du«k­tamiti paralÃbha÷ | caritvÃbodhaye ÓÅlaæ pariïÃmya sattve«vÃtmanà salÃbhina÷ karotityubhavalÃbha÷ | ÓÅlÃcaraïahetorlabhate vairÃgyaæ yÃvatk«apayatyÃsravÃnparipÆrayati cÃnuttarÃæ samyaksambodhimiti ni«yÃdayati bodhimÃrgam || 3 | ÓÅlaæ tÃvattrividham | prathamaæ kÃyaÓÅlaæ dvitÅyam vÃkÓÅlaæ t­tÅyaæ cittaÓÅlam | udg­hïankÃyaÓÅlaæ sÃkalyena pariharatihiæsÃstainyakÃmamithyÃcÃrÃn | virata÷ prÃïÃtipÃtÃdvirato 'dattÃdÃnÃdvirato 'brahmacaryÃnnapunarvidadhÃti prÃïÃtipÃtÃdÅnÃæ hetupratyÃyÃænste«ÃmupÃyÃæÓca na ca praharato sattvÃndaï¬ena këÂhene«Âikayà prastareïa và | parakÅyamarthajÃtaæ parakÅyaæ bhogyajÃtaæ yÃvatt­ïamÃtramapi patramÃtramapi nÃdattamÃdatte na ca khalu puna÷ kadÃcidapimohakaæ rÆpaæ nirik«ate | catur«u sÃdarÅbhavatÅryÃpathe«vityucyate kÃyaÓÅlam || 4 | udg­hïanvÃkÓÅlaæ sÃkalyena prajahÃti m­«ÃvÃdaæ paiÓunyaæ pÃru«yaæ sambhinnapralÃpam | na kadÃpi pratÃrayati na ca saægatÃnbhinatti nÃbhyÃkhyÃti na ca k­trimÃæ vÃcamudÃharati nÃpi lokÃprÃsÃdakamupÃyamÃracayati bhëate viÓvastaæ madhuramakapaÂaæ bhëate nityahitam | Óik«ayati kuÓalamÃcaritumityucyate vÃkÓÅlam || 5 | udg­hïaæÓcittaÓÅlaæ niruïaddhi lobhadve«amithyÃdÂa«ÂÅ÷ | nityaæ vidadhÃti m­ducittam | nÃtyayÃnÃcarati | ÓraddhadhÃti pÃpakarmaïÃmaÓÆbhaæ phalaæ bhavatÅti bhavanÃbalena nÃÓubhÃnyacarati | k«udre«vapi pÃre«u janayati gurutara (pÃpa)saæj¤Ãm | aj¤Ãnata÷ kurvanpÃpÃni vibheti paÓcÃttatpatte sattve«u notpÃdayati dve«am | dÂa«Âvà sattvÃnutpÃdayati snehacittam | k­taæ jÃnÃti pratyupakaropyavimatsaracitta÷ | puïyÃcaraïe chandaæ janayan nityaæ Óik«ayati janÃn | nityaæbhÃvayati maitrÅcittam | karuïÃyatesarve«vityucyate cittaÓÅlam || 6 | ete«Ãæ daÓakuÓalakarmapathÃnÃæ paæcÃkÃro lÃbha÷ nig­hyate duÓcaritamiti prathama÷ | utpadyate kuÓalacittamiti dvitÅya÷ | nirudhyante kleÓà iti t­tÅya÷ | paripÆryate viÓuddhacittamiti caturtha÷ | samedhate ÓÅlamiti paæcama÷ || 7 | kuÓalamacaranpuru«o na carati cetpramÃdamadhigacchati samyaksm­tim | vivinakti kuÓalÃkuÓalam | j¤Ãtavyamevaævidha÷ prabhavati puru«o dhruvamÃcarituæ daÓakuÓalakarmÃïi | caturaÓÅtisahasrÃïyamprameyÃïi ÓÅlÃÇgÃni daÓakuÓale«veva ÓÅle«vantarbhavanti | santÅmÃni daÓakuÓalaÓÅlÃni sarvakuÓalaÓÅlamÆlÃni | prahÃïÃtkÃyavÃkcittaÓÆbhÃnÃæ nirodhÃtsarvÃkuÓaladharmÃïÃmucyate ÓÅlamiti || 8 | ÓÅlaæ paæcavidham | prathamaæ prÃtimok«aÓÅlam | dvitÅyaæ dhyÃnasahacaraÓÅlam | t­tÅyamanÃsravaÓÅlam | caturthamindriyadamanaÓÅlam | paæcamamavij¤aptiÓÅlam | caturudÅritaj¤aptikarmaïopÃdhyÃdavÃptamucyate prÃtimok«aÓÅlam | caturmauladhyÃnacaturasamÃpattidhyÃnamucyate dhyÃnaÓÅlam | maulacaturdhyÃnaprathamadhyÃnÃsamÃpattirucyate 'nÃsravaÓÅlam | damannindriyÃïi vidadhÃti samyaksm­ticittam | paÓya¤ch­ïvanbudhya¤jÃnabrÆ paÓabdagandharasaspra«ÂavyÃni notpÃdayatyasaæprajanyamityucyata indriyadamanaÓÅlam | uts­jatyÃtmabhÃvamanÃgate 'dhvanyakartuæ punaraÓubhamityucyate 'vij¤aptiÓÅlam| 9 | bodhisattva Ãcarati ÓÅlaæ ÓrÃvakapratyekabuddhÃveïikam | aveïikatvÃducyate kuÓalaÓÅlagrahaïam | kuÓalaÓÅlagrahaïatvÃtkaroti sarvasattvÃællÃbhina÷ g­hïan maitrÅcittaÓÅlaæ paritrÃyate sukhayituæ sattvÃn | g­hïan karuïÃcittaÓÅlaæ k«amate sarvadu÷khÃnyuddhartuæ vipatti÷ | g­hïanmuditÃcittaÓÅlaæ nandatyakuÓÅdatvÃcca kuÓalÃnyÃcarati | g­hïannupek«ÃcittaÓÅlaæ Óavumitrayorbhavatiu sama÷ parihartuæ rÃgadve«am | g­hïÃti dÃnaÓÅlaæ Óik«ayituæ sÃntvayituæ ca sarvasattvÃt | g­hïan k«ÃntiÓÅlaæ bhavati nityaæ m­ducitto dve«ÃvaraïabaprahÅïatvÃt | g­hïanvÅryaÓÅlaæ vardhayati pratidinaæ kuÓalakarmÃïyapratinivartanÃt | g­hïanÓyÃnaÓÅlaæ prajahÃti rÃgamakuÓalaæ vardhayitudhyÃnÃÇþÃni | g­hïan praj¤ÃÓÅlaæ bahu Ó­ïoti kuÓalamÆlaæ (tatprati) at­pte÷ | g­hïÃti kalyÃïamitrasaægrahaÓÅlaæ paripÆrayituæ bodhimanuttaraæ mÃrgam | g­hïÃtyakalyÃïabhitraparityÃgaÓÅlaæ parityaktuæ trividhaæ duÓcaritama«Âau bhayasthÃnÃnÅ || 10 | bodhisattvo g­hïanpariÓuddhaÓÅlaæ na prati«Âhito bhavati kÃmadhÃtau na ca rÆpadhÃtau nÃpi ca prati«Âhito bhavatyarÆpadhÃtÃviti pariÓuddhaÓÅlam | pariharati rÃgarajÃsyapanayati dve«Ãvagïaæ niruïaddhyavidyÃvaraïamiti pariÓuddhaÓÅlam | parihÃrati dvÃvantau ÓÃÓvatam cocchedaæ cÃpratilaumahetupratyayeneti pariÓuddhaÓÅlam| na sp­Óati rÆpavedanÃsaæj¤ÃsaæskÃravij¤ÃnÃni praj¤aptilak«aïÃnÅti pariÓuddhaÓÅlam | na badhnÃti hetau notpÃdayati dÂa«ÂÅrna prati«ÂhÃpayati vicikitsÃkauk­tye iti pariÓuddhaÓÅlam | na prati«ÂhÃpayati rÃgadve«amohÃstrÅïyakuÓalamÆlÃnÅti pariÓuddhaÓÅlam | na prati«ÂhÃpayatyÃtmamÃnaæ madamÃnamabhimÃnaæ mÃnÃtimÃnaæ mahÃmÃnaæ m­du÷ kuÓalasnigdho bhavatÅti pariÓuddhaÓÅlam | ne¤jati lÃbhÃlÃbhanindÃpraÓaæsÃyaÓo 'yaÓasukhadu÷khe«u nÃnulipyate lokasatye ÓÆnye praj¤atau bhavati cÃnugata÷ paramÃrthasatyamiti pariÓuddhaÓÅlam | akleÓamaparitÃpaæ ÓÃntaæ vimuktilak«aïamidaæÓÅlam | saæk«epata ucyate kÃyajÅvita nirapek«o 'nityasaæj¤ÃdarÓanenotpÃdayati vairÃgyaæ sodyogaæ kuÓalamÆlaæ bhÃvayannabhyutsÃhena vÅryamÃcaratÅti pariÓÆddhaÓÅlam | bodhisattvasya ÓÅlamÃcarato na bhavati pariÓÆddhacittadÂa«Âi÷ saæj¤ÃvimuktihetoritÅyaæ ÓÅlapÃramità || (iti bodhicittÃtpÃdasuitraÓÃstre ÓÅlapÃramità nÃma paæcamo varga÷ ||) «a«Âho varga÷ k«ÃntipÃramità 1 | bodhisattva÷ kathamÃcarati k«Ãntim | k«ÃntirÃtmaparobhayalÃbhÃya cedevaævidhà k«Ãntirni«pÃdayati bodhimÃrgam | bodhisattva÷ kÃmayate vinetuæ sattvÃnaparhartuæ du÷khÃnyÃcarati tasmÃtk«Ãntim | k«ÃntimÃcarataÓcitaæ vinÅtaæ bhavati | sattvÃnÃmupek«ate balavanmadamÃnaæ (svayaæ) na cÃcarati | paÓyantudv­ttÃnutpÃdayati karuïÃm | m­dulamudÅrayandeÓayati kuÓalacaryÃm | vibhajya darÓayati yo dvepo yà ca k«ÃntiryaÓca tayorvipÃka itÅdaæ bodhisattvasyÃdik«Ãnticittam || 2 | k«ÃntyÃcaraïaheto÷ pÃpakaæ vidurÅ bhavati | kÃyacittaæ praÓÃntaæ bhavatÅtyasyÃtmalÃbha÷ | vinayati sattvÃnanuvartate sarvÃniti paralÃbha÷ | caritvà mahatÅmanuttarÃæ k«Ãnti sattve«u pariïÃmyÃtmanà salÃbhina÷ karotÅtyubhayalÃbha÷ | k«ÃnticaryÃhetorlabhate janamataæ yÃvallabhate buddhasya ÓobhanottamÃni lak«aïÃnuvya¤janÃnÅti ni«pÃdayati bodhimÃrgam || 3 | k«Ãntistrividhà | tadyathà kÃyak«ÃntirvÃkk«Ãnti rmana÷k«ÃntiÓceti | kà nÃma kÃyak«Ãnti÷ | yadi kaÓcanÃkroÓati nindati tìayati yÃvatÃharati tatsarvaæ k«amate | paÓyansattvÃnatrÃïe bhaye ca vyatiharati tairÃtmÃnaæ na ca ÓrÃmyatÅti kÃyak«Ãnti÷ || 4 | kà nÃma vÃkk«Ãnti÷ | ÃkroÓakaæ paÓyanna pratyÃkroÓati ni÷Óabdaæ k«amate | ÃkoÓakamakÃraïamapyupagataæ vilokayanmadhurayà girà sampratÅcchati | m­paiva dÆ«yamÃïo nirnimittamabhyÃkhyÃta÷ sarvaæ k«amata iti vÃkk«Ãnti÷ || 5 | kà nÃma mana÷k«Ãnti | dve«iïamavalokayannodg­hïÃti dvepacitaæ kopito na vikarotyÃtmacittam | nindÃpakÅrti«vati citte bhavati nivaira iti mana÷k«Ãnti || 6 | tìitaæ jagati dvividham | ucitamanucittaæ ca | satyaparÃdhe saædihÃnena kena cijjanena tìita÷ k«ametÃm­tamivodg­hïÅyÃdÃdaramutpÃdayettìayitari | kasmÃt | sÃdhu ÓÅlaæ Óik«ayanmÃæ cikitsati pÃpÃdapanayati | yadyanucitameva mÃmapakaroti mÃmapahanti tadà cintayenna k­to mayÃparÃdho 'tÅtakarmaïÃmevaitatkÃritaæ tena so¬havyameca | punarevaæ vibhÃvayedyatvÃri bhÆtÃnÅmÃni pa¤caskaæghapratyayairabhisaæhatÃni yÃni tìayante tìayanti ca | punarevaæ paÓyedyatsa puru«o 'j¤a ivonmatta iveti mayà karuïÃyitavyaæ kimuta na k«antavyam || 7 | ÃkroÓo dvividha÷ | ucito 'nucitaÓca | ucitamuktaæ cenmayÃpatraptavyam | anucitamuktaæ cenmavà na kiæcidapi kartavyam | dhavaniriva vÃyuriva cÃtigacchannÃpakaroti mÃmiti so¬havyam | dvi«Âo 'pyevameva so¬havya÷ | kupito mayi mayà so¬havya÷ | ahaæ cettaæ pratikupyeyaæ durgatimadhigaccheyamanÃgate 'dhvani vedayeyaæ mahÃdu÷kham | pratyayairebhirmama kÃyaÓcedbhidyeta viÓÅryeta mayà notpÃdanÅyo dvepa÷ | pratyayÃnÃmatÅtakarmaïÃmetaditi gambhÅraæ pratyavek«aïÅyam karÆïÃcaraïÅyà maitrÅ ca | karuïÃyitavyaæ sarve«u | yadyehaæ na prabhavÃmyevamalpamapi du÷khaæ so¬huæ na ca Óaknomi damayituæ svacittaæ tatkathamahaæ prabhavi«yÃmi vinetuæ sattvÃnvimocayituæ sarvÃnakuÓaladharmÃnpÆrayitumanuttaraæ phalam || 8 | yo hi dhÅmÃnsukhena k«ÃntimÃcarati labhate sa ÃkÃravaiÓi«Âyam | bahudhanau bhavati janÃstamavalokya mudità bhavanti sukhitÃÓca bhavanti sukhitÃÓca bhavanti mÃnayantyanu vartante ca | puru«aæ cedvikalÃÇgaæ paÓyedvÅbhatsadarÓanaæ vikalendriyamaki¤canaæ jÃniyÃttadidaæ dvepapratyayai÷ kÃritam | ebhi÷ pratyayai dhÅæmÃnÃcaredgambhÅrÃæ k«Ãntim || 9 | k«ÃntyutpÃdapratyayasya santÅmÃni daÓa vastÆni | Ãtmani nÃtmalak«aïaæ paÓyatÅti prathamam | na jÃtimedaæ manasi karotÅti dvitÅyam | pratinivartate madamÃnÃditi t­tÅyam | apakurvantaæ na pratyayakarotÅti caturtham | anityalak«aïaæ paÓyatÅti paæcamam | maitrÅ karuïà cÃcaratÅti «a«Âham | na cittena pramÃdyatÅti sanamam | upek«ate k«utpipÃsÃdu÷khadu÷khÃdÅnÅtya«Âamam | dvepaæ prajahÃtÅti navamam | praj¤Ã bhÃvayatÅti daÓamam | puru«aÓcedimÃni pÆrayati daÓa vast­mi j¤Ãtavyaæ Óaknoti sa puru«a÷ k«ÃntimÃcaritum || 10 | bodhisattvo mahÃsattva÷ pariÓuddhÃyÃæ yadÃcarati caramÃyÃæ k«Ãntau praviÓate ÓÆnyatÃmalak«aïamapraïihitamasaæsk­tam | na ca dÂa«Âij¤Ãnapraïihitasaæsk­tai÷ saæpari«vakto bhavati nÃpi ca ÓÆnyatÃlak«aïÃpraïihitÃsaæsk­te«u rajyati | d­«Âij¤Ãnapraïihitasaæsk­taæ sarvamevaÓÆnyamityevaævidhà k«Ãntiradvayalak«aïà pariÓuddhà caramà k«Ãntirityucyate | yadi viÓati saæyojanaparik«ayaæ yadi viÓati ÓÃntaæ nirvÃïamasaæp­ktajÃtimaraïaæ na cÃsya rÃgo bhavati saæyojanak«aye na ca ÓÃnte na nirvÃïe | saæyojanajÃtijarÃmaraïaæ sarvaæ ÓÆnyamityevaævidhà k«Ãntiradvayalak«aïà pariÓuddhà caramà k«Ãntirityucyate | bhÃvo na svato jÃyate na parato jÃyate na dvÃbhyÃæ jÃyate | api ca nÃstyupÃdo na cocchedo na ca vinÃÓo na cÃvinÃÓo na k«aya ityevaævidhà k«Ãntiradvayalak«aïà pariÓuddhà caramà k«Ãntirityucyate | na k­tÃk­taæ nÃsaægo na bhedo na ni«pattirna caryà notpÃdavÅryaæ na karaïotpÃda ityevaævidhà k«ÃntiranutpÃdak«Ãnti÷ | bodhisattvo yadÃcaratyevaævidhÃæ k«Ãnti labhate vyÃkaraïak«Ãntim | bodhisattva Ãcarati k«Ãntiæ bhÃvalak«aïaÓÆnyatÃæ sattvÃbhÃvahetaustata÷ pÆrayÃte k«ÃntipÃramitÃm || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstre k«ÃntipÃramità mÃna «a«Âho varga÷ ||) saptamo varga÷ vÅryapÃramità 1 | bodhisattva÷ kathamÃcarati vÅryam | vÅryamÃtmaparobhayalÃbhÃyacedevaævidhaæ vÅryaæ ni«pÃdayati bodhimÃrgam | bodhisattva÷ kÃmayate vinetuæ sattvÃnÃparhatuæ du÷khÃnyÃcarati tasmÃdvÅryam | vÅryamÃcaransarvÃdhvasu sarvadotsÃhacaryayà saæg­hïÃti pariÓÆddhaæ brahmacaryaæ pariharati kausÅdyaæ na ca cittena pramÃdyati | k­cchre«vahitÃpak«avastu«u sarvadÃsya vÅryavattayà cittaæ nÃntata÷ pratyÃvartata iti bodhisattvasyÃdi vÅryacittam || 2 | vÅryÃcaraïena labhate lokacaraæ lokottaramanuttaraæ saddharmamityasyÃtmalÃbha÷ | Óik«ayati sattvÃnyenÃcaraætyabhyutsÃhena kuÓalamiti paralÃbha÷ | caritvà bodhe÷ samyaghetuæ sattve«u pariïÃmyÃtmanà salÃbhina÷ karotÅtyubhayalÃbha÷ | vÅryacaryÃhetorlabhate paramapariÓuddhaæ satphalamatikramya ca bhÆmÅ ryÃvacchÅghraæ pÆrayati sambodhimiti ni«pÃdayati bodhimÃrgam || 3 | vÅryaæ dvividham | gavepayatyanuttaraæ mÃrgamiti prathamam | paritrÃtuæ du÷khÃdvipulÃbhilÃpeïa vÅryaæ janayatÅti dvitÅyam | pÆrayanbodhisattvo daÓÃnusm­tÅrutpÃdayati bodhicittam | Ãcarati vÅryam | kà daÓÃnusm­taya÷ | prathamà buddhÃnusm­tiraprameyapuïyà | dvitÅyà dharmÃnusm­tiracintyavimukti÷ | t­tÅyà saæghÃnusm­ti÷ pariÓuddhatayà ni«kalaækà | caturthÅ mahÃmaitryanusm­ti÷ sattvavyavasthÃpanÃya | paæcamÅmahÃkaruïÃnusm­tirdu÷khata÷ paritrÃïÃya | «a«ÂhÅ samyaksamÃdhiskandhÃnusm­tiranurocayituæ kuÓalÃcaraïÃya | saptamÅ mithyÃsamÃdhiskandhÃnusm­tiruddhartuæ (sattvÃn kuÓala-)mÆlaæ pratyÃnayanaya | a«ÂamÅ pretÃnusm­ti÷ k«utpipÃso«ïatÃkleÓamayÅ | navamÅ tiryaganusm­ti dÅrghadu÷khavedanÃtmikà | daÓamÅ narakÃnusm­tirdÃhanabharjanavedanÃtmikà | bodhisattva evaæ bhÃvayati daÓÃnusm­tÅstriratnapuïyÃni | bhÃvayeyamahaæ samyaksamÃdhi maitrÅ karuïÃæ (tatra) sattvÃnÃrocayeyamahaæ m­«Ã dhyÃyatastridurgatidu÷khÃduddhareyaæ nityamahaæ parirak«ayeyamityevaæ cintayati | saæcintayannavik«itaæ divÃnaktaæ bhÃvayati sotsÃhaæ na ca viÓrÃmyatÅti samyaksm­tità vÅryaæ samudeti || 4 | vÅryaæ puna rbodhisattvasya caturvidham | tathÃhi | catu÷samyakpradhÃna [prahÃïa]mÃrgamÃcarato 'nutpannÃnÃmakuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ punaranutpÃda÷ | utpannÃnÃæ punarakuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ ÓÅghraæ samprahÃïam | anutpannÃnÃæ kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃmupÃyena samutpÃda÷ | utpannÃnÃæ kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ paripÆraïaæ saævarddhanaæ ca | evaæ bodhisattva Ãcarati catvÃri samyakpradhÃnÃni na ca viÓrÃmyatÅtyucyate vÅryam | 5 | vÅryaæ k«apayati sarvakleÓadhÃtÆnsampravardhayati bodheranuttarÃyÃ÷ samyaghetum | kÃyacittamahÃdu÷khÃnyakhilÃnyapi sahamÃno bodhisattvo 'vasthÃpayitumamilapati sattvÃnna ca viÓrÃmyatÅtyucyate vÅryam || 6 | bodhisattva÷ vigatakalmapo 'cÃÂukuÂila÷ paryavasitamithyÃvÅrya Ãcarati samyagvÅryam | tathÃhi | Ãcarati ÓraddhÃæ dÃnaæ ÓÅlaæ k«Ãntiæ dhyÃnaæ praj¤Ãæ maitrÅ karuïÃæ muditÃmupek«Ãm | sÃbhilëaæ karogyakaravaæ kari«yÃmÅti viÓvastacitta÷ sarvadÃcarati vÅryam | nÃnutÃpo 'sya kuÓaladharme«u | pradÅptaÓira iva paritrÃyate sattvÃnna ca cittaæ parÃvartayatÅtyucyate vÅryam || 7 | kÃyajÅvitanirapek«o 'pi bodhisattva÷ paritrÃtuæ (sattvÃn) du÷khebhya÷ paripÃlayatuæ saddharmaæ kÃyamapek«ate nopek«ata ÅryÃpathaæ sarvadà bhÃvayituæ kuÓaladharmÃn | kuÓaladharmÃcaraïakÃle na cittena kusÅdo bhavati | kÃyajÅvitavidhÃte 'pi dharmaæ na parityajatÅti bodhisattvo bodhimÃrgaæ caransotsÃhamÃcarati vÅryam | kusÅda÷ puru«o 'samartho naikakÃlaæ sarvaæ dadÃti na ca ÓÅlamudg­ïÃyi na ca k«amate du÷khÃni na cÃcaratyabhyutsÃhena vÅryam | na ca samÃdhau sm­tisaæprajanyacitto bhavati na ca kuÓalÃkuÓalaæ vivinakti | tenocyate dhÅryamupÃdÃya «aÂpÃramitÃ÷ saæpravardhanta iti | bodhisattvo mahÃsattva÷ saæpravardhayati ced vÅryaæ labhate 'cirÃt samyaksaævodhim || 8 | bodhisattvo mahÃni«pattyutpÃdena punaÓcaturvidhaæ vÅryaæ janayati | tanna prathamamutpÃdayati mahÃni«pattiæ dvitÅyaæ saæg­hïÃti ÓÆraægamaæ t­tÅyamÃcarati kuÓalamÆlaæ caturthaæ vinayati sattvÃn | kathaæ bodhisattvomahÃni«pattimutpÃdayati | jÃtimaraïe«u k«amate 'sya cittaæ na ca gaïayati kalpasaækhyÃmaprameye«vaparyante«u niyutakoÂiÓatasahasragaægÃnadÅbÃlukÃvadasaækhyeye«u kalpe«u buddhamÃrgamudgrahÅ«yÃmyaklÃntacitta ityakusÅdasya [mahÃ]ni«pattivÅryam | bodhisattva÷ saæg­hïa¤chÆraægamaæ janayati vÅryam trisÃhasramahÃsÃhasro 'yaæ lokadhÃtu÷ paripÆrïo 'nnineti dra«Âuæ buddhaæ Órotuæ dharma sthÃpayituæ sattvÃnkuÓaladharme«vatikrÃmatyetamagniæ vinetuæ sattvÃn saæprati«ÂhÃpayati cittaæ mahÃkaruïÃyÃmiti ÓÆraægamavÅryam | bodhisattva ÃcarankuÓalaæmÆlaæ janayati vÅryam | utpÃditÃni sarvÃïi kuÓalamÆlÃni pariïÃmayatyanuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau paripÆrayituæ sarvaj¤atÃmiti kuÓalamÆlÃcaraïavÅryam | bodhisattva÷ vinayansattväjanayati vÅryam | aprameyÃ÷ sattvabhÃvà aparyantà ÃkÃÓadhÃtusamà aparisaækhyeyÃ÷ | bodhisattva÷ praïidadhÃti yannirvÃpayitavyÃnte yathà na kaÓcanÃvaÓi«yate | nirvÃpayituæ sotsÃhamÃcarati vÅryamiti [sattva-]vinayavÅryam || 9 | saæk«epata ucyate | bodhisattvo bhÃvayati mÃrgasahÃyÃæ puïyasahÃyÃmanuttarÃæ praj¤Ãm | saæg­hïanbuddhadharmÃnutpÃdayati vÅryam | aparyantà buddhaguïÃaprameyÃ÷ | bodhisattvasya mahÃsattvasya mahÃni«patyutpÃdena janitaæ vÅryamapye«amaparyantamaprameyam | bodhisattvo mahÃsattvo vÅryamÃcarannaviraktacittobhavatyuddhartuæ du÷khÃnÅti pÆrayati vÅryapÃramitÃm || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstre vÅryapÃramità mÃna saptamo varga÷ ||) a«Âamo varga÷ dhyÃmapÃramiatà 1 | bodhisattva÷ kathamÃvarati dhyÃnam | dhyÃnamÃtmaparobhayalÃbhÃya cedevaævidhaæ dhyÃnaæ ni«pÃdyati bodhimÃrgam | bodhisattva÷ kÃmayate vinetuæ sattvÃnaparhatuæ du÷khÃnyacarati tasmÃddhyÃnam | yogÃvacara÷ svacittaæ saæg­hïan sarvavik«epaikhyavahito gacchanti«Âhanni«Åda¤chayÃno và sm­timabhimukhÅmupasthÃpayati | paÓyatyanulobhaæ pratilobhaæ kapÃlaæ ÓÅr«a kaÓerukÃæ bÃhkurparamura÷ parÓakÃæ Óroïi kaÂaæ jÃnvadharaæ guïau | anusmaratyÃnapÃnamiti bodhisattvasyÃdidhyÃnacittam || 2 | dhyÃnacaryÃhetorna prÃpnotyakuÓalÃni sadÃsya nandati cittamityasyÃtmalÃbha÷ | vinayansattvÃnÃcÃrayati samyaksm­timiti paralÃbha÷ | caritvà pariÓuddhaæ samÃdhiæ vÅtÃkuÓalavitarkavicÃra÷ sattve«u pariïÃmyÃtmanà salÃbhina÷ karotÅtyubhayalÃbha÷ | dhyÃnacaryà hetorlabhate '«Âau vimok«ÃnyÃvacchraraægamavajasamÃdhimiti ni«pÃdayati bodhimÃrgam || 3 | dhyÃnaæ tribhirdharmairupajÃyate | ke vaya÷ | prathama÷ ÓrutamayÅ praj¤Ã | dvitÅyaÓcintÃmayÅ praj¤Ã | t­tÅyo bhÃvanÃmayÅ praj¤Ã | tribhirebhirdharmai÷ krameïopajÃyante sarvasamÃdhaya÷ || 4 | kà nÃma ÓrutamayÅ praj¤Ã | yathà yathà dharmäcaïoti tathà tathasya cittæ prÅtaæ bhavati sukhitam | punarevamanusmarati santyÃnantaryavimok«Ãdayo buddhadharmÃ÷ | ime dharmà bahuÓratenÃvÃpyante | evamanusmm­tya sarvadà dharmagave«aïÃkÃle 'syottarottasmutsÃha÷ saæpravardhate 'horÃtraæ dharmaÓravaïe 'syÃbhirucirbhavati na ca klÃntirnÃpyasyatuptiriti ÓrutamayÅ praj¤Ã | 5 | kà nÃma cintÃmayÅ praj¤Ã | cintayati sarve saæsk­tadharmÃstathatÃlak«aïÃ÷ | tathà hi | anityà du÷khÃ÷ ÓÆnyà anÃtmÃno 'Óucaya÷ k«aïaæ k«aïamutpadyante nirudhyante 'ciraæ pamohÃgninà jvalitÃ÷ saævarddhayanti paÓcimaæ du÷khamahÃskandham | mÃyÃvanm­«eva bhÃgha it sarve«u saæsk­tadharme«u janayati saævegam | samadhikotsÃhaæ gacchati buddhapraj¤Ãm | cinayati yattathÃgatÃpraj¤ÃcintyÃparimeyà mahÃbalÃparÃjità prÃptÃpagatabhayasparÓÃæ mahÃnagarÅ na ca punarÃvartate du÷khebhyo 'prameyebhya÷ sattvÃnaparitrÃyate | evaæ jÃnÃti buddhasyÃprameyÃæ praþyÃæ paÓyati saæsk­tadharmÃïÃmaparimeyadu| kÃmayate gave«ayitumanuttaraæ mahÃyÃnamiti cintÃmayÅ paj¤Ã || 6 | kà nÃma bhÃvanÃmayÅ praj¤etyucyate | tyajati rÃgamakuÓalÃæÓca dharmÃn | tenopajÃyante 'sya vitarkavicÃraprÅtisukhÃni viÓati prathamaæ dhyÃnam | k«apayato vitarkavicÃran prasannabhyantarastaikÃgracittasyÃvitarkavicÃra÷ samÃdhirasyopajÃyate saprÅti Óukhaæ viÓati dvitÅyaæ dhyÃnam | prÅti parityajyopek«ÃsaæskÃravÃn sm­tisaæprajanyacitta÷ kÃye Óukhaæ vedayak«ÃryÃbhilÃpepek«ÃrhÃæ nityamanusmaransukhÃæ vedanÃæ viÓati t­tÅyaæ dhyÃnam prajahÃti du÷khaæ prajahÃti Óukhaæ niruïaddhi Óokaæ prÅti viÓatyadu÷khamÓukhamupek«Ãsm­tipariÓÆddhaæ caturthaæ dhyÃnam | atyetisarvaæ rÆpalak«aïam | niruïaddhi sarvaæ pratighalak«aïaæ nÃnusmarati vi«abhÃgalak«aïaæ tena jÃnatyÃkÃÓamanantam | tata÷ praviÓatyakÃÓamarÆpadhyÃnÃyatanam | atyeti sarvamÃkÃÓalak«aïaæ tena jÃnÃti vij¤Ãnamanantam | tatapraviÓati vij¤ÃnamrÆpadhyÃnÃyatanam | atyeti sarvaæ vij¤Ãnalak«aïaæ tena jÃnÃtyÃkiæcanyam | tena jÃnan nevasaæj¤ÃnÃsæj¤ÃsparÓaæ tata÷ praviÓati naiva saæj¤ÃnÃsaæj¤Ãyatanam | sarvadharmÃnkevalamanusmara¤carati na ca rajyati gave«ayatyanuttaraæ mahÃyÃnam | pÆrayatyanuttarÃæ samyak sambodhimiti bhÃvanÃmayÅ praþyà | bodhisattva÷ Órutena cintayà bhÃvanayà ca saæg­hïÃti cittam | tata÷ pÆrayati [«a¬] abhij¤Ã[stisro] vidyÃ÷ samÃdhi dhyÃnapÃramitÃm || 7 | dhyÃyanbodhisattva÷ punarÃcarati daÓadharmächrÃvakapratyekabuddhÃveïikÃn | ke deÓa | dhyÃyannairÃtmyamavÃpnoti tathÃgatadhyÃnÃnÅti prathama÷ dhyÃnna ca sakto na ca rakto na ca bhavati kli«Âacitto na ca gave«ayatyÃtmasukhamiti dvitÅya÷ | dhyÃyannavÃpnotyuddhikarmÃïi pariþyÃtuæ sattvÃnÃæ cittacaryÃmiti t­tÅya÷ | dhyÃnprajÃnÃti janakÃyacittÃni paritrÃyate ca sarvasattvÃniti caturtha÷ | dhyÃyÃnnÃcarati mahÃkaruïÃæ chinatti sattvÃnÃæ kleÓagranthimiti paæcama÷ | dhyÃyandhyÃnasamÃdhiæ samyagjÃnÃti prameÓanirgamamatikrÃmyati tridhÃtumiti «a«Âa÷ | dhyÃyannityamulabhate vaÓitÃmavÃpnoti kuÓaladharmÃniti saptama÷ | dhyÃya¤citaæ ÓÃntaæbhavati nirv­ttaæ yÃnadvayasyÃtikrÃmyati sarvÃïi dhyÃnÃnÅtya«Âama÷ | dhyÃyannityaæ viÓati praj¤Ãæ lokamatikramyÃvapnoti tatpadamiti navama÷ | dhyÃyanprati«ÂhÃpayati saddharmaæ nirantaraæ saævarddhayati triratnaæ yena bhavatyanucchinnamiti daÓama÷ | bhavati caivaævidhaæ dhyÃaæ ÓrÃvakapratyekabudhÃvenÅkam || 8 | j¤Ãtuæ puna÷ sarvasattvÃnÃæ kli«ÂacittÃni saæg­hïÃti sarvadhyÃnasamÃdhidharmÃn cittasthairyaæ vidhÃtuæ | dhyÃyÃnprati«ÂhÃpayati cittasamatÃmityucyate dhyÃnam | evaæ samatà hyÃnaæ samaæ ÓÆnyatayÃk«aïatayÃpraïihitatayÃkriyayà | ÓÆnyatà khalvalak«aïÃpraïihitÃkriyÃbhi÷ samà tena sattvà api samÃ÷ | yata÷ sattvÃ÷ | yata÷ sattvÃ÷ samÃstena dharmà api samÃ÷ | iti viÓatyevaævidhÃæ samatÃmiti dhyÃnam || 9 | punarbodhisattvo lokamanucarannapi na ca bhavati lokasakta÷ prajahÃtya«Âau lokadharmÃnvinÃÓayati sarvagranthiæ tyajati janÃvÃsaæ rocate 'sya viviktÃyatanam | evaæ dhyÃnamÃcarataÓcittaæ saæprati«Âhitaæ bhavati prajahÃti saæsÃrakarmÃïi || 10 | punarbodhisattvasya dhyÃnamÃcarata ­ddhirbhavati praj¤opÃyo mati÷ kathaæ bhavaty­ddhi kathaæ praj¤Ã | paÓyati cedrÆpalak«aïam Ó­ïoti Óabdaæ jÃnÃti paracittaæ smaratyatÅtaæ prÃpnoti sarvabuddhalokadhÃtÆntadasyÃrddhi÷ | rÆpaæ jÃnÃti ced dharmasvabhÃvaæ jÃnÃti Óabdagaændharasaspra«ÂavyacittasaæskÃrÃ÷ svabhÃvÃlak«aïÃ÷ ÓÃntÃ÷parinirv­tÃstri«vadhvasu samà iti | ÃkÃÓalak«aïaæ jÃnÃti buddhalokadhÃtumapariprÃptanirodhamitipraj¤Ã | kathamupÃya÷ kaætha mati÷ | dhyÃnasamÃdhimanuviÓannutpÃdayati mahÃmaitrÅæ karuïÃæ na jahÃti prÃïidhÃnaæ vajramiva bhavati cÃsya cittamavalokayanbuddhalokadhÃtu ni«pÃdayati bodhimÃrgamityupÃya÷ | cittaæ sarvathÃsyabhavati ÓÃntam | na cÃtmÃna ca pudgala iti cintayati sarvadharmÃnmÆlasvabhÃvÃvik«epÃn | paÓyati buddhalokadhÃtumÃkÃÓalak«aïam yanni«pannaæ tatpaÓyati ÓÃntaæ nirvÃïamiti mati÷ | iti bositvaÓcarandhyÃnam­ddhi praj¤ÃmupÃyaæ mati ca vibhajya caturvastÆnyÃcaratyavÃptotyanuttarÃæ samyaksambodhim | bodhisattvo mahÃsattvo dhyÃnamÃcarannopalabhate 'kuÓalacittamak«omyadharmatayà paripÆrayati dhyÃnapÃramitÃm || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstre dhyÃnapÃramità nÃmëÂamo varga÷ |) navami varga÷ praj¤ÃpÃramità 1 | bodhisattva÷ kathaæ bhÃvayati praj¤Ãm | praj¤Ã hyÃtmaparÃbhayalÃbhÃyacedevaævidhà praj¤Ã ni«pÃdayati bodhimÃrgam | bodhisattva÷ kÃmayate vinetuæ sattvÃnaparhatuæ du÷khÃni bhÃvayati tasmÃtpraj¤Ãm | bhÃvayanpraj¤Ãæ Óik«ate sarvalokadhÃtuvastÆni | prajahÃti lobhadvepamohÃn prati«ÂhÃpayati mahÃmaitrÅm | karuïÃyamÃna upakaroti sattvÃn | nityaæ paritrÃtumicchaæste«Ãæ pariïÃyako bhavati | vibhajya deÓayati sadasanmÃrgaæ kuÓalÃkuÓalÃÓca vipÃkÃniti bodhisattvasyÃdipraj¤Ãcittam || 2 || praj¤ÃbhÃvanÃheto÷ prajahÃtyavidyÃm | apÃkurute kleÓÃvaraïaæ j¤eyÃvaraïamityasyÃtmalÃbha÷ | vinayansattvÃnparisÃntvayatÅti paralÃbha| carittvÃnuttarÃæ bodhiæ sattve«u pariïÃmyÃtmanà salÃbhina÷ karotÅtyubhayalÃbha÷ | praj¤ÃbhÃvanayà prÃpnoti prathamÃæ bhÆmi yÃvatsarvaj¤atÃmiti ni«pÃdayati bodhimÃrgam || 3 | praj¤Ãæ bhÃvayanbodhisattva÷krameïa prati«ÂhÃpayati viÓati cittÃni | kÃni viÓati÷ | (1) kuÓalakÃmÃnutpÃdayato 'sya kalyÃïamitrÃnutsargacittam | (2) madamÃnaæ parityajato 'syÃpramÃdacittam | (3) anucarata÷ sik«ÃpadÃni prÅtaæ dharmaÓravaïacittam | (4) dharmäch­ïvato 'viÓrÃntaæ kuÓalacintÃcittam | (5) bhÃvayataÓcaturi brahmavihÃrÃnsamyagj¤Ãnacittam | (6) paÓyato 'ÓÆcicaryÃæ tata÷ ÓrÃmyata÷ parityÃgacittam | (7) paÓyata ÃryasatyÃni po¬aÓÃkÃraæ cittam | (8) paÓyato dvÃdaÓÃÇgapratÅtyasamutpÃdaæ bhÃvayata÷ praj¤Ãcittam | (9) Ó­ïvata÷ pÃramitÃ÷ tatsaægrahakÃmacittam | (10) anityadu÷khÃnÃtmatÃæ paÓyata÷ ÓÃntaæ nirvÃïaæ cittam | (11) paÓyata÷ ÓÆnyamalak«aïamapraïihitaæ ni«kriyacittam | (12) paÓyata÷ skandhadhÃtvÃyatanÃni bhÆya ÃdÅnavacittam (13)kleÓäjayato 'sahacaracittam | (14) pÃlayata÷ kuÓaladharmÃnÃtmasahacaracitam | (15) nivÃrayato 'kuÓaladharmÃnprahÃïacittam | (16) Ãcarata÷ samyagdharmaæ vipulacittam | (17) Ãcarato yÃnadvayamapi nityamupek«Ãcittam | (18) Ó­ïvanbodhisattvapiÂakaæ pramodÃnusaraïacittam | (19) svalÃbhaparalÃbhÃvanusaævardhayata÷ sarvakuÓalakarmacittam | (20) g­hïata÷ sucaritaæ sarvabuddhadharmagave«aïÃcittam || 4 | puna÷khalu praj¤Ãæ bhavayato bodhisattvasya bhavanti daÓadharmÃ÷ kuÓalacintÃcittÃ÷ ÓrÃvakapratyekabuddhÃveïikÃ÷ | ke daÓa | (1)vibhajya cintayati samÃdhipraj¤ÃmÆlam | (2)cintayanna parityajati ÓÃÓvatocchedÃntadvayam | (3) cintayati pratÅtyasamutpÃdadharmÃn | (4) cintayati na sattvo nÃtmà na pudgalo na jÅva iti | (5) cintayati na santi tri«vadhsvÃtÅtÃnÃgatapratyutpannadharmÃ÷ | (6) cintayatyanutpannamapi karma nocchinatti hetuphalam | (7) cintayam dharmÃn ÓÆnyanapya kusÅdaÓcÃvaropayati kuÓalam | (8) cintayatyalak«aïaæ na ca pratinivartate nirvÃpayituæ sattvÃn | (9) cintayannapyapraïihitaæ na jahÃti gave«ayituæ bodhim | (10) cintayannapyak­taæ na pariharati prakÃÓayituæ sÃæbhogikaæ kÃyam || 5 | puna÷ khalu bodhisattvasya dvÃdaÓa bhavanti kuÓalÃvatÃradharmamukhÃni (1) ÓÆnyatÃdisamÃdhi«vavatÃrakuÓalo 'pi na (tÃn) g­hïÃti | (2) dhyÃnasamÃdhi«vavatÃrakuÓalo 'pi na yathÃdhyÃnaæ tatropapadyate | (3) ­ddhij¤Ãne«vavatÃrakuÓalo 'pi nÃnÃsravÃn dharmÃn labhate | (4) adhyÃtmaparyavek«aïadharme«vavatÃrakuÓalo 'pi na te«u niÓcayamanuprÃpnoti | (5) sarvasattvaÓÆnyatÃdÂa«ÂÃvavatÃrakuÓalo 'pi nopek«ate mahÃmaitrÅm | (6) sarvasattvÃnÃtmatÃdÂa«ÂavavatÃrakuÓalo 'pi nopek«ate mahÃkaruïÃm | (7) durgayupapattÃvatÃrakuÓalo 'pi na sa karmanimittaæ tatropapadyate| (8) vairÃgyÃvatÃrakuÓalo 'pi na vairÃgyadharmÃn pratilabhate | (9) kÃmasukhaparityÃgÃvatÃrakuÓalo 'pi nopek«ate dharmasukham | (10) prapaæcamatavÃdaparityÃgÃvatÃrakuÓalo 'pi nopek«ate upÃyadÂa«ÂÅ÷ | (11) bahvÃdÅnavÃ÷ saæsk­ta dharmà ityanucintanÃvatÃrakuÓalo 'pi nopek«ate saæsk­tam | (12) paramapariÓuddhe«vasaæsk­tadharme«vavatÃrakuÓalo 'pinÃsaæsk­te prati«Âhito bhavati | bodhisattvaÓcetsarvakuÓalÃvatÃradharmamukhÃnyÃcarati samyagjÃnÃti ÓÆnyatÃæ tri«vadhvasu ba kiciditi || 6 | yadi caivaæ paÓyati paÓyati tri«vadhvasu ÓÆnyatÃæ praj¤Ãbalaheto÷ | yadi cÃvaropitÃni tri«vadhvasu tathÃgatairaprameyÃïi puïyÃnyakhilaæ pariïÃmayatyanuttarÃyÃæ bodhau tadevaæ bodhisattva÷ saæpaÓyati tri«vadhvasÆpÃyam| punarapi paÓyannatÅtÃndharmÃnk«apitÃnanÃgatÃnnÃgatÃnsadaivÃcaratikuÓalaæ parÃkramate na ca kusado bhavati | anutpannÃnapi paÓyannagatÃndharmÃnparÃkramate kÃmayate bodhim | k«aïaæ k«aïaæ nirudhyamÃnÃnpaÓyannapi pratyutyannÃndharmÃn bodhimupagantuæ na cÃsya cittavism­tirityevaæ bodhisattva÷ paÓyati tri«vadhvasÆpÃyam | niruddhamatÅtaæ nÃgatamanÃgatamasthiraæ pratyutpannam | api ca paÓyandharmäcittacaittÃnutpadyamÃnÃnnirudhyamÃnÃnviÓÅryamÃïÃnpÆyamÃnÃnnopek«ate saægrahÅtuækuÓalamÆlÃni | upacarati bodhidharmÃnityevaæ bodhisattva÷ paÓyati tri«vadhvasÆpÃmam | 7 | puna÷ khalu bodhisattva÷ paÓyati sarvaæ kuÓalamakuÓalamÃtmÃnamanÃtmÃnaæ bhÆtamabhÆtaæ ÓÆnyamaÓÆnyaæ saæv­taæ paramÃrthaæ samyaksamÃdhi mithyÃsamÃdhi saæsk­tamasaæsk­taæ sÃsravamanÃsravaæ k­«ïadharmaæ Óukladharmaæ jÃtimaraïaæ nirvÃïaæ dharmadhÃtusvabhÃvamekalak«aïamalak«aïam | na ca tatra dharmà ityucyate 'lak«aïamiti | api nÃma kaÓcana dharmo yohyalak«aïo nÃmetyucyate sarvadharmamudrÃk«ayÃmudrà | Ãsu mudrÃsu na mudrÃlak«aïamityucyate satyaæ bhÆtaæ praj¤opÃya÷ praj¤ÃpÃramità | utpÃditabÃdhicettena bodhisattvenaivaæ Óik«iotavyamevaæ bhÃvayitavyam | evaæ bhÃvayannavÃpnotyanuttarÃæ samyaksambodhim | bodhisattvasya mahÃsattvasya praj¤Ãæ bhÃvayato na cittaæ carati dharmatÃyÃ÷ pariÓuddhatvÃt | evaæ paripÆrayati praj¤ÃpÃramitÃm || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstre praj¤ÃpÃramità nÃma navamo varga÷ || daÓamo varga÷ tathÃtÃdharmamukhaæ 1 | kulaputreïa kuladuhitrà và caratà «a pÃramità gave«ayatÃnuttarÃæ samyaksaæbodhiæ prahÃtavyÃ÷ sapta dharmÃ÷ | katame sapta | prathamaæ prajahÃtyakalpÃïamitrÃïi | akalyÃïamitrÃïi Óik«ayanti parihartamanuttarÃæ ÓraddhÃmudÃttaæ saækalpamanuttamaæ vÅryaæ samuccetuæ ca saækli«ÂÃcÃrÃn | dvitÅyaæ prajahÃti strÅrÆpaæ kÃmarÃgaæ p­thagjanairvivikto bhavatyasahacara÷ | t­tÅyaæ paÓyannÃtmÃnamÃbhÃsaæ prajahÃtyasadgrÃhaæ snehabahumÃnÃnurÃgÃæÓciraæ sthÃsyatÅti | caturthaæ prajahÃti dve«apratidhamauddhatyaæ mÃnamÅr«vÃmasÆyÃæ yato jayate kalaha÷ pratihanyate kuÓalacittam | pa¤camaæ prajahÃti pramÃdaæ madamÃnaæ kausÅdyaæ svakaæ parittakuÓalaæ ca yenÃvajÃnÃti parÃn | «a«Âhaæ prajahÃti tairthikÃgamaæ kÃvyÃni na cÃbuddhabhëitÃni praÓaæsati | saptamaæ nopagacchati mithyÃdÂa«ÂimasamyagdÂa«Âim | evamime saptadharmÃ÷ prahÃtavyÃ÷ | uktaæ bhagavatà na paÓyÃmi tathÃnyÃndharmÃnya Ãv­ïvanti buddhamÃrgaæ yatheme saptadharmÃ÷| ataeva bodhisattvena prahÃtavyÃ÷ || 2 | aciramanuttarÃæ sambodhimabhisamboddhukÃmenÃcaritavyÃ÷ saptadharmÃ÷ | ke sapta | prathamaæbodhisattvenopagantavyÃni kalpÃïa mitrÃïi | kalpÃïamitrÃïi buddhà bodhisattvÃÓca | ÓrÃvakà api bodhisattvaæ gambhÅradharmakoÓe pÃramitÃsu saæprati«ÂhÃpayanto bhavanti bodhisattvasya kalpÃïamitrÃïi | dvitÅyaæ bodhisattvenopacaritavyÃ÷ pravrajità ÃraïyakadharmÃÓca | mÃt­grÃma÷ prahÃtavya÷ kÃmarÃgaÓca | viviktena bhavitavyaæ p­thagjanairasahacareïa | t­tÅyaæ bodhisattvena dra«Âavya÷ kÃyo malabhÆmivadaÓucisaæÓraya÷ kevalaæ vÃtaÓle«mapittalohitakamarÃgÃrho dine dine maraïonmukho 'nÃdarabuddhyà parihartavya÷ sotsÃhaæ bhÃvayitavyo mÃrga÷ | caturthaæ bodhisattvena nityaæ caritavyà ÓÃnti÷ k«ÃntirgurukaraïÅyà m­dutÃca | Óik«ayitavyÃ÷ k«Ãntau sthÃpayitavyÃÓca janÃ÷ | paæcamaæ bodhisattvenÃcaritavyaæ vÅryamutpÃdayitavyà hrÅrapatrapà ca pÆjayitavya upÃdhyÃya÷ karuïÃyitavyà dÅnà du÷khitÃndÂa«Ârà svakÃyena parigrahÅtavyaæ taddu÷kham | «a«Âhaæ bodhisattvenabhÃvayitavyaæ vipulaæ mahÃyÃnabodhisattvapiÂakaæ grahÅtavyà dhÃrayitavyà vÃcayitavyà dharmmà buddhÃnuÓaæsitÃ÷ | saptamaæ bodhisattvenopagantavyaæ bhÃvayitavyaæ paramÃrthasatyam | tathÃhi | bhÆtalak«aïamekalak«aïamalak«aïam bodhisattvaÓcetkÃmayate ÓÅghramabhisambodhimabhyupagantavyà evamime sapta dharmÃ÷ | 3 | puna÷ khalu puru«a÷ prÃptihetorutpÃdayati ced bodhicittamaprameyamasaækhyeyaæ kalpaæ saæg­hïati maitrÅækaruïÃæ muditÃmupek«Ãæ dÃnaæ ÓÅlaæ k«Ãntiæ vÅryaæ dhyÃnaæ praj¤Ãm | j¤Ãtavyaæ na sa puru«a÷ praj¤ahÃti jÃtimaraïam | na ca gacchati bodhim | tatkasya heto÷ | [bodhi-]cittaprÃptirapyasti prÃptidÂa«Âi÷ skandhadhÃtvÃyatanadÂa«ÂirÃtmadÂa«Âi÷ pudgaladÂasÂi÷ sattvadÂa«Âi jÅrvadÂa«Âi maitrÅkaruïÃmuditopok«ÃdÃnaÓÅlak«ÃntivÅryadhyÃnapraj¤ÃdidÂa«Âi÷ | saæk«epata ucyate | buddhadharmasaæghadÂa«ÂirnirvÃïadÂa«Âirevaæ yatki¤catprÃptavyadÂa«Âi÷ sarvame«a ÃsaÇga | cittÃsaæga evocyate mithyÃdÂa«Âi÷ | kasmÃt | puru«Ã mithyÃdÂa«ÂayaÓcakavatparivartante trighÃtau sadaiva parihÅyante vimukte÷ | ayamepa Ãsaæga÷ | na caivaæ kadÃpi nirmucyate| na cÃpnuvantyayanuttarÃæ samyaksambodhim || 4 | puru«aÓcedutpÃdayati bodhicittaæ dra«Âavyaæ cittaæ ÓÆnyalak«aïam | kicittaæ kathaæ ca ÓÆnyalak«aïam | cittaæ nÃma manovij¤Ãnamevaæ vij¤Ãnaskandho mana Ãyatanaæ mano dhÃtu÷ | cittaæ ÓÆnyalak«aïaæ na cittaæ cittalak«aïaæ na ca kart­| kasmÃt | yà cittalak«aïaÓÆnyatà sà na ca kartrÅ na ca kÃrayitrÅ | yadi kaÓcitkarttaiva nÃsti na tarhi kart­lak«aïam | yadi bodhisattvo jÃnÃtyevaæ dharmÃnsarvadharme«vanÃsakto bhavati | anÃsaktiheto rna jÃnÃtikuÓalÃkuÓalaphalavipÃka iti ÃcaritÃyÃæ maintryÃæ jÃnÃti nÃstyÃtmà | acaritÃyÃæ karuïÃyÃæ na sattvÃ÷ | ÃcaritÃyÃæ muditÃyÃæ na jÅva÷ | ÃcaritÃyÃmupek«ÃyÃæ na pudgala÷ | Ãcarannapi dÃnaæ na paÓyati dÃnavastu | Ãcarannapi ÓÅlaæ na paÓyati cittaviÓuddhim | Ãcarannapi k«Ãntiæ na paÓyati sattvÃn | Ãcarannapi vÅryaæ na jahÃti rÃgacitam | Ãcarannapi dhyÃnaæ parityajati nÃkuÓalacittam | bhÃvayato 'pi praj¤Ãæ na ca kÃcicittabhÃvanà | sarvalaæbanà sarvapraj¤Ã na cÃsaÇgo 'sya praj¤ÃyÃm | na ca praj¤ÃvÃptirna ca praj¤Ã dÂa«Âi÷ | ya ÃcaratyevamÃcarati praj¤Ãæ | na catasyÃcaritaæ bhavati kiæcita na cÃpi nÃcaritaæ bhavati kiæcit | anta÷ pariÓuddho 'pi sa vinetuæ sattvanÃcarati «a pÃramitÃ÷ | ya acaratyevaæ bhÃvayati cittaæ k«aïamavaropitakuÓalasyÃpi tasya puïyaphalavipÃko 'prameyo 'paryanta÷ | asaækhyeyai÷ kalpakoÂiÓatasahasrairapi na tasyÃnta÷ | avÃpnoti so 'nÃyÃsenÃnuttarÃæ samyaksambodhim || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstretathatÃdharmamukhaæ nÃma daÓamo varga÷ ||) ekadaÓo varga÷ ÓÆnyÃlak«aïaæ 1 | ekasminsamaye bhagavÃnpurà viharati smaveïuvane kalandakanivÃpe mahatà [bhik«u]saæghena sÃrddhamaprameyeïa | atha bhagavÃndeÓayituæ saddharmamÃmantrayati sma mahÃsaægham | bhagavÃnavocat| sarvadharmà ni÷svabhÃvÃ÷ ÓÆnyà ni÷sÃrà aÓraddheyÃ÷ sarvalokai÷ | tatkasya heto÷ | rÆpaæ na bandho na mok«a÷ | vedanà saæj¤Ã saæskÃrÃvij¤Ãnaæ na bandho na mok«a÷ | rÆpalak«aïaæ tyajati ca lak«aïam vedanÃsaæj¤ÃsaæskÃravij¤Ãnanyalak«aïÃni tyajanti ca k«aïÃni | cak«ÆrÆpaÓrotraÓabdaghrÃïagandhajihvÃrasakÃyaspra«Âavyamanodharmà apyevam | na te grÃhyà nopek«yà na samalà na vimalà jagatà nÃnugatà na pratigatà nÃbhÃkharà na bhÃkharà na moho na praj¤Ã na caipo 'nto na so 'nta nÃpi ca madhyasrota iticocyate na bandha÷ || 2 | bandhÃbhÃvÃcchÆnyam | ÓÆnyamucyate 'lak«aïam | alak«aïamapi ÓÆnyamityucyate ÓÆnyam | ÓÆnyamucyate 'k«aïamak«aïamapi ÓÆnyamityucyate ÓÆnyam | ÓÆnyak«aïamapi ÓÆnyamityuccate ÓÆnyam | ÓÆnyatÃyÃæna kuÓakaæ na cà kuÓalaæ na cÃpi ÓÆnyalak«aïamityucyate ÓÆnyam | bodhisattvo yadyevaæ jÃnÃti skandhadhÃtvÃyatanasvabhÃvaæ na cag­hïÃtÅtyucyate dharmak«Ãnti÷ | bodhisattva evaævidhak«Ãntiheto÷ prÃpnot vyÃkaraïak«Ãntim || 3 | buddhaputrÃstathÃhi bodhisattvo likhatyÃkÃÓe tathÃgatasya dvÃdaÓaÇþapravacanÃni | atÅte«vaprameye«u kalpe«u parinirv­te«u buddhadharme«u puru«o dharmaæ gave«ayanna kicidapi paÓyati na ca Ó­ïoti sattvà viparivartante kurvanto 'prameyÃïyakuÓalÃni | punaranyata÷ pariÓuddhapraj¤ajanÃ÷ karuïÃyante satve«u gave«ayanti buddhadharmÃngatvà paÓyantyÃkÃÓe likhitÃni lekhaspa«ÂatayÃvagacchanti vÃcayanti g­hnanti dhÃrayanti yathÃbhëitamÃcaranti vibhajya prakÃÓayantyupakurvanti sattvÃn | yaÓca likhatyÃkÃÓe yaÓca jÃnÃtyÃkÃÓÃk«arÃïi sa nu cintayituæ Óakyo yaÓca và prakÃÓayati deÓayatyÃcarati g­hïÃti dhÃrayati nayÃte sattvÃnvimocayati vandham || 4 | buddhaputrà uktaæ bhagavatà | atÅte 'dhvani gave«ayanvodhimÃrgaæ mayà labdhÃni buddhakoÂitrayastriÓada«ÂÃnavatibuddhaÓatasahasrÃïi | sarve«Ãæ kÃle 'hamÃsaæ cakravarta sarve cÃrÃgitÃstepÆjitÃste buddhÃÓca buddhaputrÃÓca prÃptavyahetorna ca mayà prÃptaæ vyÃkaraïam | punarlabdhÃni pratyekabuddhakoÂicaturaÓÅtiÓatasahasrÃïi pratyekabuddhanavatiÓatasahasrÃïi ca | sava'pi caturbhi÷ pari«kÃrai ryÃvajjÅvaæ pÆjitÃ÷ | puna÷ khalu labdhÃni dvÃpa«ÂibuddhaÓatasahasrÃïi eka«apÂayuttaradvÃdaÓabuddhaÓatÃni ca | sarve«Ãæ kÃle 'hamÃsaæ cakavartÅ | ÃrÃgitÃÓcate yÃvajjivaæ pÆjitÃÓca te | parinirv­te«u te«u kÃritÃ÷ saptaratnamayÃ÷ stÆpà dh­tapÆjita [buddha]ÓarÅrÃ÷ | atha punarlokamÃgatà buddhà Ãmantrità mayÃdhyepitÃ÷ prÃvartayandharmacakram | pÆjitÃÓcaivaæ buddhÃnÃæ ÓatÃni sahasrÃïi ÓatasahasrÃïi ÓatasahasrÃïi koÂayaÓca | te ca tathÃgatÃ÷ ÓÆnyadharme«u dharmalak«aïamavocan | prÃptavyaheto rna mayà prÃptaæ vyÃkaraïam || 5 | evaæ viparivartamÃnasya me tÃvajjÃto dÅpaækarastathÃgata÷ | apaÓyaæ taæ bhagavantamaÓ­ïvaæ dharmam | labdhà ca sarvÃnutpÃdà dharmak«Ãntistadà labdhaæ vyÃkaraïam | dÅpaækareïa tathÃgatena ÓÆnyadharme«u bhëitaæ dharmalak«aïam | paritrÃtÃnyaprameyasattvasahasrÃïi na tathÃpi bhëitaæ ki¤cinna ca paritrÃta÷ kaÓcit | lokamÃgatena lokanÃyakamuninà satsvapi ÓÆnyadharme«u bhëitaæ lekhitaæ prakÃÓitaæ | lokamÃgatena lokanÃyakamuninà satsvapi ÓÆnyadharme«u bhëitaæ lekhitaæ prakÃÓitaæ Óik«itamÃmoditaæ sarvaÓca veditamÃcaritamapi ca na prakÃÓitaæ nÃpi veditaæ na cÃpyÃcaritam | evaæ dharmÃ÷ svabhÃvalak«aïena ÓÆnyÃ÷ lekhanamapi ÓÆnyam | yo 'bhijÃnÃti so 'pi ÓÆnya÷ | yo 'bhëata so 'pi ÓÆnya÷ | yaÓca janÃti so 'pi ÓÆnya÷ | Ãdi÷ ÓÆnyamanÃgataæ ÓÆnyaæ pratyutpannaæ ÓÆnyam | bodhisattva÷ saæg­hïandaÓa kuÓalopÃyavalasahasrÃïi sotsÃho 'kusÅdo puïyaparipÆrito labhate 'nuttarÃæ sanyaksambodhim || 6 | nÆnamasukaramacintyaæ yaducyate dharmÃbhÃve dharmÃbhÃve dharmalak«aïaæ prÃptavyÃbhÃve prÃptidharmÃ÷ | buddhagocaramidamevaævastvaprameyayaitabuddhapraj¤ayà kevalaæ j¤ÃtuæÓakyam | na ca j¤Ãtuæ Óakyaæ cintayà | acirotpÃditacitto bodhisattva÷ ÓraddhÃcittenÃnuÓaæsati bodhimÃrocayati ca | ÓraddhÃheto÷ krameïa buddhabhëite«u viÓati | kà nÃma Óraddhà | Óraddhayà paÓyati caturÃryasatyÃni niruïaddhi kleÓÃn mithyÃdÂa«ÂisaæyojanÃni | prÃpnotyarhatvam | paÓyati dvÃdaÓapratyayaæ dvÃdaÓÃÇþaæ pratÅtyasamutpÃdam | nirudhyante cÃsyÃvidyÃjanitÃ÷ saæskÃrà labhate pratyekabuddhatÃm | Óraddhayà carati caturo brahmacihÃrÃn «a pÃramitÃ÷ prÃpnotyanuttÃrÃæ samyaksambodhimityucyate ÓraddhÃk«Ãnti÷ || 7 | sattvà anÃdimati jÃtimaraïalak«aïe saktà na paÓyanti dharmasvabhÃvam | prathamaæ dra«Âavyaæ yadepa svakÃya÷ paæcaskandha÷ praj¤Ãyate sattva iti | tanna nÃtmà na sattva÷ tatkasyaheto÷ tatrÃtmà cedÃtmÃtmavaÓas ti«Âhet | sattvÃstu jÃtiharÃvyÃdhimaraïai÷ sadÃkrÃntà nÃtmavaÓÃs ti«Âhanti | j¤Ãtavyaæ tena nÃtmà | anÃtmatvÃnna kartà | akart­tvÃnnopÃdÃtà | dharmasvabhÃva÷ pariÓuddha÷ | nityaæ ti«Âhati bhÆtakoÂi÷ | evamaparipÆritapratyavek«aïocyate 'nvayak«Ãnti÷ | bodhisattvaÓcaritvà ÓraddhÃk«Ãnti manvayak«Ãnti cÃciraæ purayatyanuttarÃæ dharmak«Ãntim || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstre ÓÆnyÃlak«aïaæ nÃmaikÃdaÓo varga÷ ||) dvÃdaÓo varga÷ puïyaparigraha÷ 1 | bodhisattvasyÃlak«aïacittamÃcaritasyÃpi cittaæ na karmamu prati«Âhitaæ bhavati | karmalak«aïÃni jÃnannapi karoti karmÃïi | kuÓalamÆlamÃcarituæ bodhimamisamboddhuæ na parityajati saæsk­tam | satvÃrthaæ caranmahÃkaruïÃæ nÃdhiti«Âhatyasaæsk­tam | sarvabuddhasamyakpraj¤Ãrthaæ na parityajati jÃtimaraïaæ nirvÃpayitumaparyantÃnsattvÃnanupadhinirvÃïadhÃtau nÃdhiti«Âhati nirvÃïamityucyate bodhisattvasya mahÃsattvasya gambhÅraæ cittamabhisamboddhamanuttarÃæ samyaksambodhim || 2 | buddhaputrà bodhisattva÷ paripÆrati daÓa dharmÃnna ca pratyÃvartate 'nuttarÃyÃ÷ samyaksambodhe÷ | katame daÓa | pathamaæ bodhisattvo gambhÅramutpÃdayati bodhicittaæ sattvÃnapi Óik«ayatyutpÃdayituæ cittam | dvitÅyaæ nityamabhinandantathÃgataæ priyadÃnena pÆjayati gambhÅraæ cavaropayati kuÓalamÆlam | t­tÅyaæ dharmÃngave«ayituæ gauravacittena pÆjayati dharmagurÆndharma÷ Ó­ïvanna ca pariÓrÃgyati | caturthaæ paÓyanbhik«usaæghaæ bhinnaæ dvidhÃvibhaktaæ paramparaæ vivadamÃnaæ bhaï¬anaæ kurvÃïaæ gavepayatyupÃyaæ saægamayati ca | pa¤camaæ paÓyannëÂre vardhamÃnÃnyaÓubhÃni k«ÅyamÃïÃnbuddhadharmÃndeÓayati tathà vÃcayati yÃvadekÃmapi gÃthÃæ yenÃnucchinno bhavati dharma÷ | ekacittaæ paripÃlayati dharmaæ na ca gaïayati kÃyajÅvitam | «a«Âhaæ paritrÃyate sattvÃnpaÓyanmÅtÃndu÷khitÃndadÃti cÃbhayam | saptamaæ janayati caryotsÃhaæ gave«ayati caivaæ mahÃyÃanaæ vaipulyamatigambhÅraæ sÆtradharmaæ bodhisattvapiÂakam | a«Âamaæ labdhvemÃndharmÃndhÃrayati vÃcayati paryavÃpnotiyathÃbhëitamÃcarati yathÃbhëitamavati«Âhate | navamaæ dharmamadhiti«ÂhannutsÃhayati bahutarasattvÃnprave«Âuæ dharme | daÓamaæ dharme praveÓya prakÃÓayansaædarÓayaællÃbhaprÃmodyavavodhayati sattvÃn | bodhisattva÷ paripÆryemÃndÃÓadharmÃnanuttarÃyà bodhe rna pratinivartate || 3 | bodhisattvenÃcaritavyamevamidaæsÆtram | acintyaæ khalvevaævidhaæ sÆtraæ yajjanayati sarvamahÃmaitrÅkaruïÃbÅjam | idaæ sÆtraæ cittamutpÃdayituæ nayati cÃvabodhayati ca baddhasattvÃn | idaæ sÆtramutpÃdahetu rbodhimabhisaæprasthitÃnÃm | ida sÆtraæ paripÆrakaæ sarvabodhisattvÃnÃmak«omyacaryÃyÃ÷ | idaæ sÆtramatÅtÃnÃgatapratyutpannabuddhairanuparig­hÅtam | kulaputrÃ÷ kuladuhitaraÓcetkÃmayante saægrahÅtumanuttarÃæ bodhi deÓayitavyamevaæ rÆpaæ sÆtraæ | jaæbÆdvÅpe 'nucchedÃya [buddhadharmÃïÃæ] aprayeyà aparyantÃ÷ sattvÃ÷ Ó­ïvantvidaæ sÆtram | kulaputrÃ÷ kuladuhitaraÓcecch­ïvantÅdaæ sÆtraæ labhante 'cintyamatÅtÅk«ïaæ mahÃpraj¤ÃvyÆhamaprameyaæ ca puïyaphalavipÃkam | tat kasya heto÷ | idaæ sÆtraæ viv­ïotyaprameyaæ supariÓuddhaæ praj¤Ãnennaæ karoti buddhavijaæ nirantaramanucchinnam | paripÃlayati sattvÃnaprameyadu÷khadu÷khitÃn | avabhÃsayati sarvamavidyÃmohÃndhakÃram | bhinatti caturo mÃrÃnmÃrakarmÃïi ca | nÃÓÃyati sarva tÅrthikÃïÃæ mithyÃdÂa«Âim | nirvÃpayati sarvaæ kleÓamahÃjvanalam | apanayati [avidyÃ-]pratyayajanitÃnsaæskÃrÃn | chinatti lobhaæ mÃtsaryaæ ÓÅlabhedaæ dve«aæ kausÅdyaæ vik«epaæ mƬhatÃæ (ca) «a¬ guruvyÃdhÅn | apanayati karmÃvaraïaæ vipakÃvaraïaæ kleÓÃvaraïaæ dÂa«ÂyÃvaraïamavidyÃvaraïaæ j¤ÃnÃvaraïaæbhÃvÃnÃvaraïaæ | saæk«epata ucyate | idaæ sÆtraæ nirvÃpayati niravaÓe«aæ sarvÃkuÓaladharmÃn | samedhayati sarvakuÓaladharmÃgniskandham | kulaputrÃ÷ kuladuhitaraÓcetsÆtramidaæ ÓrutvÃrocayantyanumodayantyÃÓcaryacittamutpÃdayanti j¤Ãtavyaæ tai÷ pÆjità aprameyà buddhÃ÷ | gambhÅramavaropitaæ kuÓalamÆlam | tatkasya heto÷ asya sÆtrasya tri«vadhvasu buddhairÃcaritatvÃdya÷ khalu (mÃrgÃ-)vacara÷ Ó­ïoti cedaæ sÆtraæ svÃtmÃnaæ dhanyaæ manyate | labhate ca mahÃkuÓalalÃbham | ya÷ kaÓcillikhatÅdaæ vÃcayatÅdaæ sÆtraæ j¤Ãtavyaæ sa puru«a÷ prÃpnotyaprameyamaparyantaæ puïyaphalavipÃkam | tatkasya heto÷ | asya sÆtrasyÃparyantà lambanatvÃdapramayamahÃpraïidhÃnotpÃdakatvÃtsarvasattvÃnugrÃhakatvÃdanuttarasambodhini«pÃdakatvÃllabdha÷ puïyaphalavipÃko 'pyevayameya÷ | yadi kaÓcidavabudhyÃrthaæ tathÃcarati yathà sarvabuddhairasaækhyeye«u kalpe«vak«ayapraj¤ayà bhëitaæ tasya puïyaphalavipÃko 'pyak«ayo bhavati | yasminpradeÓe dharmaÓÃstà deÓayatÅdaæ sÆtraæ j¤Ãtavyaæ tasminpradeÓe stÆpa÷ kÃrayitavya÷ | kasmÃt | samyagdharmasya tatra janitatvÃt | edaæ sÆtraæ yasmindeÓe nagarai grÃme vihÃre kuÂayÃæ và bhavati j¤Ãtavyaæ tatra bhavati [3 tathÃgatasya] dharmakÃya÷ | yadi puru«a÷ pÆjayati gandhapu«pai÷ saægÅtena vitÃnena camaracchatrairgÅtai÷ stautrairnamaskÃrai÷ j¤Ãtavyaæ sa puru«a buddhabÅjaæ bahulikaroti ki punarvaktavyaæ yo niravaÓe«aæ g­hïati dhÃrayati sÆtramidam | sa puru«a÷ pÆrayati puïyapraj¤Ãni«pattimanÃgate 'dhvani labhate vyÃkaraïaæ prÃpnityanuttarÃæ samyaksambodhim || (iti bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstre puïyaparigraho nÃma dvÃdaÓo varga÷ ||) parini«Âhitaæ bodhicittotpÃdasÆtraÓÃstram ||