Vasubandhu: Bodhicittotpadasutrasastra Based on the ed. by Bhadanta Shantibhiksu: Bodhicittotpàda Såtra ÷àstra (1949; details of edition unknown) Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Version: 2009-03-31-2009-04-01 Proof Reader: Milan Shakya The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ bodhicittotpàdasåtra÷àstra prathamo vargaþ adhyeùaõotpàdaþ namàmyaparyantatathàatàn gatàn jinànahaü sàmpratikànanàgatàn | nabhaþsamàkùobhyadhiyo 'paràjitàn janàn paritràtumatho mahàkçpàn ||1|| 1 | asti mahàvaipulyamanuttaraü saddharmamàtçkàpiñakaü bodhisatvai rmahàsattvairabhyastam | tathàhi | (1) adhyepatantyabhisamboddhu manuttaràü bodhim | (2) prerayanti sattvàn cittamutpàdayituü gambhãrodàram | (3) pratiùñhàpayanti praõidhànaü pariniùpannam | (4) utsçjantyàtmabhàvaü dhanàni ca nigçhõanti lobhaü màtsarya ca | (5) àcaranti pacaskandha÷ãlam | vinayanti càparàdhinaþ | (6) bhàvayanti paramàü kùàntiü dveùàparaõanigrahàya (7) janayanti voryotsàhaü sattvapratiùñhàpanàya (8) saügçhõanti dhyànàni sattvacittaparij¤ànàya | (9) bhàvayanti praj¤àmavidyànirodhàya | (10) pravi÷anti tathatàdvàramàsaïgaprahàõàya | (11) pradar÷ayànti gaübhãratamàmalakùaõàü ÷ånyatàcaryàm | (12) anu÷aüsanti puõyaü buddhabãjànucchedàya | ityevamàdãnaprameyànupàyàn bodhidharmasahàyabhåtàni vi÷uddhimukhàni sarvebhyo 'nuttaraku÷alakàmebhyo vibhajya dar÷ayàmi sambodhayitumanuttaràü samyaksambodhim || 2 | buddhaputrà buddhamàùitamudgçhõàdbhiþ sattvànàmarthàya dharma de÷yadbhi rbuddhaputraiþ prathamaü tàvadanu÷aüsayitavyà buddhaguõà yà¤cchrutvà sattvà÷cittamutpàdayeyurgaveùayituü buddhapraj¤àm | cittotpàdahetorbuddhabãjamanucchinnaü bhavati | yadi bhikùubhikùuõyuyàsakopàsikà anusmaranti buddhamanusmaranti dharmaü punaranusmaranti yat tathàgatà bodhisattvamàrgasamprasthànakàle dharma gaveùayitumasaükhyeyakalpaü prayatnaduþkhamudvahantãtyevamanusmçtyà bodhisattvà nàmarthàya de÷ayanti dharma yàvadekàmapi gàthàü yena dharmamimaü ÷rutvà bodhisattvà hitàü de÷anàmabhinandattyavaropayanti ku÷alamålànyàcaranti buddhadharma pràpruvantyanuttaràü samyaksambodhim || 3 | sattvànàmaprameyàõàmanàdijàtimaraõaduþkhocchedàya bodhisattvà mahasattvà abhilaùantyaprameyàõi kàyacittàni | àcaranti vãryam | gambhãramutpàdayantimahàpraõidhànaü | anutiùñhanti mahopàyam | utpàdayanti mahàmaitrã mahàkaråõàm | gaveùayanti mahàpraj¤àmadñaùñoùõãùalakùaõàm || 4 | gaveùayanta evaüvidhànmahato buddhadharmàn j¤àtavyaü yad dharmà aprameyà aparyantàþ | dharmàõàmaprameyatvàttatpuõyaphalavipàko 'pyaprameyaþ | bhagavànavocat | bodhisattvà÷cedàdivodhicittamutpàdayanti teùàü tasya durbalasyàpi kùaõasya puõyaphalavipàkaþ kalpakoñi÷atasahasrairapi vaktuü na pàryate kathaü puarekadinamekamàsamekavarùa yàvacchatavarùaü samprasthitasya cittasya puõyaphalavipàko vaktuü pàryeta | tatkasya hetoþ | sarvànsattvànsthàpayitumanutpàdadharmakùàntàvabhisaübodhayiumanuttaràü samyaksambodhiþ bodhisattvacaryàyà anantatvàt || 5 | buddhatmajà bodhisattvà àdibodhicittamutpàdayanti | tathàhi | mahàsamudro yadàdau samudeti j¤àtavyaþ so 'dhamamadhyamottamamålyànàü yàvadmulyànàü cintàmaõiratnamuktàphalànàmàkaro bhavati | eùàü ratnànàü mahàsamudràdutpatteþ | bodhisattvasya cittotpàdà apyevam | yadàdicittamutpadyate j¤àtavyaü taddevamanuùyàõàü ÷ràvakapratyekabuddhabodhisattvànàü sarvaku÷aladharmàõàü dhyànasya praj¤àyà÷cotpatteràkaraþ || 6 | punastathàhi | trisàhasramahàsàhasro lokadhàturyadà samudeti j¤àtavyaü tatra ye paücaviü÷atirbhavà steùu yàvantaþ sattvàþ sarvànvahati sarveùàmà÷rayo bhavatyàvàso bhavati | bodhisattvasya cittotpàdà apyevam | yadà tatsamudeti sarveùàmà÷rayo bhavatyaprameyàõàü sattvànàm | ùaógatiùu caturyoniùu ye samyagmithyàdñaùñayo 'bhyastaku÷alàbhyastàku÷alà rakùita÷uddha÷ãlakçtacaturgurupàràjikàþ satkçtaratnatrayaninditasaddharmàþ samalàstairthikàþ ÷ramaõabràhmaõàþ kùatriyabràhmaõavai÷ya÷ådràstàn sarvàn vahati sarveùàmà÷rayo bhavatyàvàso bhavati || 7 | punarboddhisattvo maitrã karuõàü ca puraskçtya cittamutpàdayàti | maitrã bodhisattvasyàparyantàprameyà tasmàdaparyanta÷cittotpàdaþ sattvadhàtusamaþ | tathàhi | àkà÷ena na ki¤cidyadanàvçtam | bodhisattvasya cittotpàdà apyevamaprameyà aparyantà akùayàþ | àkà÷asvàkùayatvàtsattvà akùayàþ sattvànàmakùayatvàd bodhisattvasya cittotpàdà api sattvadhàtusamàþ || 8 | sattvadhàtornàsti paryanta iti buddha÷àsana manusçtya saükùepata ucyate | pårvadikparyantaü santi koñisahasragaügànadãvàlukàsamà asaükhyeyà buddhalokadhàtavaþ | evaü dakùiõapa÷cimottaràsu dikùu caturùu vidikùårdhvamadha ekaikasyàü santi koñisahasra gaügànadãvàlukàsamà asaükhyeyà buddhalokadhàtavaþ | akhilàste cårõità rajàüsi bhaveyu rnemàni rajàüsi màüsacakùurgocaràõi syuþ | koñi÷atasahasra gaügànadãvàlukàsameùvasaükhyeyeùu trisàhasramahàsàhasralokadhàtuùuyàvantaþ sattvàþ sarvete saügatà udgçhõãyurekaü rajaþ | dviguõitakoñi÷atasahasra gaügànadivàlukàsameùvasaükhyeyeùu trisàhasramahàsàhasralokadhàtuùu yàvantaþ sattvà gçhõãyuste dve rajasã | evaü viparivartanamànà udgçhõanto da÷adikùvekaikasyàü koñisahasra gaügànadã bàlukàsameùva saükhyeyeùu buddhalokadhàtuùu yàvatpçthivãbhçtarajàüsi paryantaü nayeyustathàpi na paryantaþ sattavadhàtoþ | tathàhi | ka÷citpuruùaþ ke÷amikaü ÷atadhà vibhajyaikena bhàgena mahàsamudjalàjjalalavaü gçhõàti | mayà sattvànàü viùaye bhàùitaü tadevamalpaü ya÷càpi na mayà bhàùitaü tadyathà mahàsamudrajalam | yadi nàma buddho 'prameyamaparyantamasaükhyeyaü kalpamavadànaü vyàkaroti tathàpi na paryantaþ | bodhisattvasya cittotpàdà avçõvantyevaübhåtànapi sattvàn| tatkathaü buddhaputràþ | syàdbodhicittasya paryantaþ || 9 | yadi bodhisattvà evaüvidhaü bhàùitaü ÷rutvà nottrasiùyanti na saütrasiùyanti na saütràsamàpatsyante na vinivartipyante na bilayaü gamiùyanti j¤àtavyaü te dhruvamutpàdayiùyanti bodhicittamiti | yadi hi sarve 'premayà buddhà aprameyamasaükhyeyaü kalpaü yàvadanu÷aüsanti tadguõàn tathàpi na paryantaþ | tatkasya hetoþ | bodhicittasyàparimitatvànna paryantaþ | ityevamàdãnaprameyàüllàbhàn vyàkuryàdyena sattvàþ sssçõvantyàcarantåtpàda yanti bodhicittam || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstre 'vyeùaõotpàdonàma prathamo vargaþ ||) dvitãyo vargaþ bodhicittotpàdaþ 1 | bodhisattvaþ kathaü bodhicittamutpàdayati | kai÷ca pratyayaiþ bodhi samudàgacchati | yadi bodhisattvaþ paricinoti kalyàõamitràõi | påjayati buddhàn saügçhõàti ku÷alamålàni | gavepayati praõãtadharmàn | bhavati nityaü suratacittaþ | kùamate duþkhànyàpatitàni | bhavati maitraþ kàruõika çjucittaþ | bhavati samacitta÷ayaþ | ÷raddhayàbhinandati mahàyànam | gaveùayati buddhapraj¤àm | yadi puruùasya santime da÷adharmà utpàdayatyanuttarasamyaksamboddicittam || 2 | puna÷catvàraþpratyayà yai÷cittamutpàdayati saügrahãtumanuttaràü bodhim | katame catbàraþ | anuvicintayanbuddhànbodhicittamutpàdayatãti prathamaþ | pratyavekùamàõakàyasyàdãnavàn bodhicittamutpàdayatãti dvitãyaþ | dayamànaþ sattveùu bodhicittamutpàdayatãti tçtãyaþ | gaveùayannuttamaü phalaü bodhicittamutpàdayatãi caturthaþ || 3 | buddhànuvicintanà punaþ pa¤caprakàrà | anuvicintayati yadda÷adikùvatãtànàgatapratyutpannàþ sarve buddhà÷cittotpàdàrambhe 'dhunàhamivàsan kle÷asvabhàvàante càbhavansamyaksambuddhà anuttarà bhagavanta iti heto rbodhicittamutpàdayàmãti prathamà | anuvicintayati yat sarve triùvadhvasu buddhà mahotsàhamudapàdayan pçthakpçthagvàptumanuttaràü bodhim | yadi bodhiþ pràptavyo dharmo mayàpi pràptavyetihetorutpàdayàmi bodhicittamiti dvitãyà | anuvicintayati yatsarve triùvadhvasu buddhà udapàdayanmahàpraj¤àü pratyatiùñhipannàdyàvaraõe varacittaü saücinvanto duùkaracaryàmudadãdharannàtmànamatyakramiùustridhàtum | ahamapyevamàtmànamuddhareyamiti hetorutpàdayàmi bodhicittamiti tçtãtà | anuvicintayati yatsarve triùvadhvanu buddhà lokanàyakàþ pàraügatà jàtijaràmaraõakle÷amahàsamudàt | ahamapi puruùaþ pàraü brajeyamiti hetoratpàdayàmi bodhicittamiti caturthã | anuvicintayati yatsarve tripvadhvasu buddhà udapàdayanmahàvãryamudasçjannàtmabhàvaü jãvitaü dhanàni càmàrgayansarvaj¤atàm | ahamapi sàmpratamanusareyaü buddhàniti hetorutpàdayàmi bodhicittamiti paücamã || 4 | kàyasyàdãnavapratyavekùà bodhicittotpàdàya punaþ paücaprakàrà | àtmànaü pratyavekùate yatkàye 'sminnubhaye pa¤caskandhà÷caturmahàbhåtàni kurvantyaprameyàõya÷ubhakarmàõãtikàmayate tatparityàgamiti prathamà | àtmànaü pratyavekùate yatkàye 'sminnavacchidràõi yebhyaþ sravanti durgandhimalàmedhyànãti kurute taü pratyanàdaramitidvitãyà | àtmànaü pratyavekùate yatkàye 'smillobhadveùamohà aprameyàþ kle÷à nirdahanti ku÷alacittamiti kàmayate nirvàpayitumiti tçtãyà | àtmànaü pratyavekùate yatkàyo 'yaü phenabudbudavatkùaõaükùaõamutpadyate nirudhyate tena dharmàþ prahàtavyà iti kàmayate prahàtumiti caturthã | àtmànaü pratyavekùate yatkàyo 'yamavidyàvçtatayà sarvadà karitya÷ubhakarmàõi saüsarati ùaógatiùu na càsya làbha iti paücamã | 5 | uttamaphalagaveùaõà bodhicittotpàdàya punaþ paücaprakàrà | pa÷yati tathàgatànàü bhàsvaranirmalàü sallakùaõànuvya¤jananiùpattiü yàü saügacchataþ kle÷à vyapagatà bhavantãti saügçhõatãti prathamà | pa÷yati tathàgatànàü dharmakàyaü nityamavasthitaü pari÷uddhaü niùkalaükamiti saügçhõatãti dvitãyà | pa÷yati tathàgatànàü ÷ãlasamàdhipraj¤àvimuktivimuktij¤ànadar÷anapari÷uddhadharmaskandhàmiti saügçhõatãti tçtãyà | pa÷yati tathàgatànàü da÷a balàni catvàri vai÷aradyàni mahàkaruõàü trãõi smçtyupasthànànãti saügçhõatãti caturthã | pa÷yati tathàgatànàü sarvaj¤atàü kçpàü sattveùu yanmaitrãkaruõàbhyàü samàvçtya vibhràntànnayati sarvànsanmàrgamiti saügçhõatãti pa¤camã || 6 | kçpà sattveùu bodhicittotpàdàya punaþ pa¤caprakàrà | pa÷yati sattvànavidyayà vinibaddhàniti prathamà | pa÷yati satvànnànàduþkhaparyavasthitàniti dvitãyà | pa÷yati sattvansaügçhõato 'ku÷alakarmàõãti tçtãyà | pa÷yati sattvànkurvato gurutaràõi du÷caritànãti caturthã | pa÷yatisattvànanàcarataþ samyagdharmamiti pa¤camã || 7 | avidyàbandhanaü puna÷catuþprakàram | pa÷yati sattvànmoharàgavibhràntànvedayato mahàkçcchraduþkhànãti prathamam | pa÷yati sattvàna÷raddadhànànhetuphalayoþ kurvato '÷ubhakarmàõãti dvitãyam | pa÷yati sattvànutsçjataþ samyagdharmaü ÷raddadhànàn mçùàmàrgamiti tçtãyam | pa÷yati sattvànkle÷anadyàü majjata÷catuþpravàheùånmajjata iti caturtham || @ 8 | nànàduþkhaparyavasthànaü puna÷catuþprakàram | pa÷yati sattvànbibhyato jàtijaràvyàdhimaraõebhyo vimokùamagaveùayataþ karmàõi punaþ kurvata iti prathamam | pa÷yati sattvà¤cchokaparidevadaurmanasyaduþkhitànnityamavi÷ràntakarmaõa iti dvitãyam | pa÷yati sattvànpriyaviyogaduþkhamåóhànupàyàsaktàniti tçtãyam | pa÷yati sattvànapriyasaüyogaduþkhitànnityamatikràntabhederùyànapi kçtàpriyàniti caturtham || 9 | aku÷alasaügrahaþpuna÷catuþprakàraþ | pa÷yati sattvànkàmàràgàtkurvato '÷ubhàniti prathamaþ | pa÷yati sattvà¤jànato 'pi kàmànàü duþkhotpàdakatamanutsçjataþ kàmàniti dvitãyaþ | pa÷yati sattvànsukhaü kàmayato 'pi ÷ãlapàdavimukhàniti tçtãyaþ | pa÷yati sattvànduþkhamanabhinandato 'pi carato 'virataü duþkhàyeti caturthaþ || 10 | gurutarapàpàcàraþ puna÷catuþprakàraþ | pa÷yati sattvànaparàdhyatoguru÷ãlaü bhaye 'pi pramàdina iti prathamaþ | pa÷yatisattvànkurvato 'tyantà÷ubhàni pa¤cànantaryakarmàõi drohàvçtatvena notpàdayato hriyamapatrapàüceti dvitãyaþ | pa÷yati sattvànnindato mahàyànavaipulyasaddharmànvàlyaparigçhãtànsamudgatamadamànàniti tçtãyaþ | pa÷yati sattvànbuddhimato 'pyucchindataþ ku÷alamålànyathàpi mànino na kadàpyanu÷ocata iti caturthaþ || 11 | samyagdharmànàcaraõaü puna÷catuþprakàram | pa÷yati sattvànaùñàkùaõeùu na ÷çõvataþ saddharmamajànata÷carituü ku÷alamiti prathamam | pa÷yati sattvànbuddhotpàde nàpitaü saddharmaü ÷çõvato 'pi na gçhõata iti dvitãyam | pa÷yati sattvànudgçhõata stairthikavàdànkurvata àtmaklamathànuyogàn nityamapagacchato vimokùàditi tçtãyam | dç÷yati sattvàüllabdhaü naivasaüj¤ànàsaüj¤àü nàma samàdhi nirvàõamivodgçhõataþ ku÷alavipàkànte puna÷cyavatastisçtiùu durgatiùviti caturtham || 12 | bodhisattvaþ pa÷yati sattvànavidyayàkarmàõi kurvato dãrgharàtraü vedayato duþkhàni parityajataþsaddharmaü vismarato niþsaraõamàrganityevaü kàraõàdutpàdayati mahàmaitrãü karåõàü pradãpta÷irasràõavacca gaveùayatyanuttaràü samyagyambodhiü sarvànsattvà ke÷aduþkhitànahamuddharàmi nirava÷eùamiti | buddhàtmajàþ saükùepeõa meyadamuktam | vàdikarmiko bodhisattvaþ sakàraõaü cittamutpàdayatãti | vistareõa ceducyeta na tasya parimàõaü na tasya paryantaþ || (iti bodhicittotpàdasutra÷àstre bodhicittotpàdo nàma dvitãyo vargaþ ||) tçtiyo vargaþ pratidhànam 1 | bodhisattvaþ kathamutpàdayati bodhim | kayà karmacaryayà paripårayati bodhim | utpàditacitto bodhisattvaþ ÷uvidar÷anàbhåmi madhiùñhito dñaóhmàdàvutpàdayati samyakpraõidhànaü saügrahãtuü sarvànaprameyànsattvàn | gaveùayàmyahamanuttaràü bodhiü pàratràtuü nirava÷epaü pràpayitumanupadhinirvàõam | tasmàccittotpàdàdarabhya mahàkaruõàyàþ karuõàcittenotpàdayati da÷ottaraõi samyakpraõidhànàni || 2 | katamàni da÷a | kàmaye yanmayà purà janmanãhacànena kàyena yadavaropitaü ku÷alamålaü tadutsçjàmyaparmantebhyaþ sarvasattvebhyaþ | pariõàmayàmi ca sarvànanuttaràyàü bodhau | kùaõaü kùaõaü praõidhànametanme saüvarddheta jàtau jàtau ca jàyeta nityaü cittànubaddhaü na kadàpi vismriyeta dhàraõyà ca parikùyeta | kàmaye yadahaü pariõàmya mahàbodhàvanena ku÷alamålena sarvajàtinivàseùu nityaü påjayeyaü sarvabuddhànna kadàpyabuddhakùetreùu saübhaveyam | kàmaye yadahamutpadya buddhakùetre ùåpagaccheyaü buddhànupatiùñheyaü buddhà¤chàyeva ÷arãramanugataþ kùaõamapi na dårãbhaveyaü buddhebhyaþ | kàmaye yadahamupagato buddhàüstai ryathàkàmaü mamàrthàya de÷itena dharmeõa niùpàdayeyaü bodhisattvapaücàbhij¤ànàni | kàmaye yadahaü niùpàdya bodhisattvapaücàbhij¤ànàni saüvçtisatyaü vij¤aptiprasçtaü pratibudhya paramàrthasatyaü bhçtasvamàvaü parij¤àya pràpnuyàü samyagdharmaj¤ànam | kàmaye yadahaü pràpya samyagdharmaj¤ànamavi÷ràntacittena de÷ayeyaü sattvebhyo nidar÷ayitumupade÷ahitàn ababodhayituü ca tànsarvàn | kàmaye yadahamababodhya sarvànsattvànbuddhànubhàvena gaccheyaü da÷adikùu nirava÷eùeùu lokadhàtuùu påjatituü buddhà¤chrotuü saddarmàn saüparigrahãtuü sattvàn | kàmaye yadahaü buddhakùetreùu saddharmamudgçhyànupravarteyaü pari÷uddhaü dharmacakram | da÷adi kathàtuùu sarvesattvà mama de÷anàü ÷rutvà mama nàmàkarõya parityajantu sarvànkle÷ànu dayantu bodhicittam | kàmaye yadahaü sarvasattveùu bodhicittamutpàdya nityaü paripàluyituü parihareyamalàbhaü prapaccheyamaprameyasukhànyutsçjeyaü jãvitaü dhanànicoddhareyaü sattvànudvaheyaü saddharmam | kàmaye yadahaü saddharmamudåóhaya caritvàpi saddharmaü cittena nàcareyam | yathà sattvà àcaritadharmàõo 'pi nàcaritadharmàõo na ca nàcaritadharmàõaþ | vinetuü vànnotsçjeyaü samyakpraõidhànam | itãme samutpàditacittànàü bodhisattvànàü samyagmahàpraõidhànàni | imàni da÷amahàpraõidhànàni sarvasattvadhàtuùçdgçhõanti gaügànadãbàlakàsamàni praõidhànàni | yadi ca sattvànàü samàptiþ syànmama dhànànàmapi samàptirbhavet | naca khalu sattvànàü samàptistena mama praõidhànànàmapi na samàptiþ || 3 | punaþ khalu dànaü bodhihetuþ sarvasattvànugràhakatvàt | ÷ãlaü bodhihetuþ da÷alapràptyà målapraõihitaparipårakatvàt | kùàntirbodhheturdvatrã÷allakùaõà÷ãtyanupya¤janasaüpràpakatvàt | vãryaü bodhihetuþ ku÷alàcàravardhakatayà sotsàhaü sattvaparipàcakatvàt | dhyànaü bodhiheturbodhisattvànàü samyagàtmasaüyamanena sattvacittacaryàvavodhakatvàt | praj¤à bodhiheturnirava÷epaü dharmabhàvalakùaõàvavodhakatvàt | saükùepata ucyate ùaóimàþ pàramità bodheþ samyaghetuþ | catvàro brahmavihàràþ saptavi÷adbodhipàkùikà dharmà sahasra÷aþ ku÷alàcàràþ sahakàriõaþ pårayitàraþ | yadi bodhisattva àcarati ùañ pàramitàstadanusçtya carati caryàü krameõopaityanuttaràü samyaksambodhim || 4 | buddhàtmajà bodhi gaveùayadbhirna pramaditavyam | pramàdàcaraõena vina÷yatiku÷alamålam | bodhisattvo damayati ùaóindriyàõi na pramàdyati cedàcarituü ÷aknoti ùañ pàramitàþ | bodhisattva÷cittamutpàdya pratiùñhàpayati sthairyaü saüpratiùñhàpayati dñaóhaü praõidhànam | praõihitaü pratiùñhàpya na kadàpi pramàdyati na ca bhavati kusãdo na ca dãrghasåtraþ | tatkasya hetoþ | praõihitamadhiùñhitaþ paücavastånyudgçhõàti | dñaóhayati cittamiti prathamam | atikràmyati kle÷àniti dvitãyam | niruõaddhi vicintya pramàdacittamiti tçtãyam | bhinatti paücanãvaraõànãti caturtham | sotsàhamàcarati ùañ pàramità iti paücamam | tathàcànu÷aüsitaü bhagavatà tathàgatai rmahàpràj¤ai rbhahàpràj¤ai rbhagavadbhi vyàkhyàteùu guõeùu kùàntipraj¤àpuõyavalànàmadhigameùu praõidhànabalamuttamamiti || 5 | kathaü pratiùñhàpayati praõidhànam | yadi ka÷cidàyàti bahubidhaü yàcituü tadahaü dadàmi yàvannotpàdayàmi kùaõamapi màtsaryacittam | kùaõamapinimeùamapyutpàdaya nna÷ubhacittaü dànapratyayena cedgaveùayàmi ÷ubhavipàkaü tadahaü pratàrayàmi da÷adikùu bhagavato 'prameyànàparyantànasaükhyeyàn pratputpannàüstathàgatàn anàgate '÷vanyapi na pårayeyaü dhruvamanuttaràü samyaksambodhim | yadyahaüdhàrayàmi ÷ãlaü yàvadutsçjannapyàtmabhàvaü (jãvitaü) pratiùñhàpayàmi pari÷åddhaü cittaü praõidadhàmi yanna pratinivarte nànu÷ocàmi | yadyamàcaràmi kùàntiü pareõàkràntaþ pratyaügaü vibhajyamàno 'pi cchidyamàno 'pyutpàdayàmi nityaü maitrãü praõidadhàmi yannàcareyaü dveùam | yadyahamàcaràmi vãryamupalabhya ÷ãtoùõaràjadasyujalàgnisiühavyàghravçkanirjakàntàràn dñaóhikaromi cittaü praõidadhàmi yanna pratinivarte | yadyahaü bhàvayàmi dhyànaü bàhyai rvastubhiþ kli÷yamàno 'pi vyàkulacittau 'pyanubadhnàmi smçtiü karmasthàne | kùaõamapi na kadàcidutpàdayàmyadharmyàü vikùepasaüj¤àm | yadyahaü bhàvayàmi praj¤àü sarvadharmàstathatàbhåtànpa÷yanparigçhõapi | ku÷alàku÷aleùu saüskçtàsaüskçteùu jàtimaraõanirvàõeùu notpàdayàmi dvaitadñaùñim | yadyahaü nimeùamapi kùaõamapyanu÷ocandviùan pratinivartamànaþ saüj¤àü vikùipan dvaitadñaùñimutpàdaya¤chilakùàntivãryadhyànapraj¤àbhiþ ÷ubhavipàkaü gaveùayàmi tadahaü pratàrayàmi da÷adiglokadhàtuùvaprameyànaparyantànasaükhyeyàn pratyutpannàüstathàgatàn | anàgate 'dhvanyapi na khalupårayeyamanuttaràü samyaksaübodhim | 6 | bodhisattvo da÷amahàpraõidhànai rgçhõàti saddharmacaryàm | ùaõmahà praõidhànai rdamayati pràmadacittam | sotsàhaü varati vãryam | àcarati ùat pàramitàþ paripårayatyanuttaràü samyaksaübodhim || (iti bodhicittotpàdasutra÷àtre praõidhànaü nàma tçtãyo vargaþ ||) caturtho vargaþ dànapàramità 1 | bodhisattvaþ kathaü dànaü dadàti | dànamàtmaparobhayalàbhàya cedevaüvidhaü dànaü niùpàdayati bodhimàrgam | bodhisattvaþ kàmayate vinetuü sattvànaparhatuü duþkhàni dadàti tasmàddànam | dànamutsçjannityamutpàdayatyàtmavitteùu tyàgacittam | yàcakeùu màtàpitçgurukalyàõamitreùvivotpàdayatyàdaracittam | janayati màtàpitçgurukalyàõamitrasaüj¤àm | putra ivotpàdayati daridreùu hãneùu karuõàcittam | janayati putrasaüj¤àm | yathàpràrthitaü vitaratyàdareõa muditacittenetyucyate bodhisattvasyàdidànacittam || 2 | dànacaryàhetoþ prasarati ya÷aþ | yatra va kacijjàyate bhavantyasya prabhçtàni dhanànãtyasyàtmalàbhaþ | tarpayansattvànàü cittaü ÷ikùayati vinayati vidadhàti tànavimatsarànityeùa paralàbhaþ | vitarannalakùaõaü mahàdànaü sattveùu pariõàmyàtmanà salàbhinaþ karotãtyeùa ubhayalàbhaþ | dànacaryàhetoþ pràpnoti vartipadam | upasaügçhõàtyaprameyànsarvasattvànyàvadàpràpte rbuddhatvasyàkùayadharmako÷abhyetyevaü niùpàdayati bodhimàrgam || 3 | dànaü trividham | prathamaü dharmadànaü dvitãyamabhayadànaü tçtãyamàmipadànam | dharmadànamudbodhayati lokà¤chãlagrahaõàya pravrajyàcittacaraõàya | mithyàdñaùñeþ prahàõàya de÷ayati ÷à÷vatocchedau, caturaþ viparyàsàn pàpànàmàdãnavaü ca, vibhajya prakà÷ayati paramàrtham anu÷aüsati vãryaguõànbhàùate pramàdàtyayapàpamityucyate dharmadànam | yadi sattvo vibheti nçpàtsaühàdvyàbràdvçkàjjalàdagne rdasyo÷cauràdvà bodhisattvo dçùñe tatparitràyat ityamayadànam | àtmano vittàni yàvad ratnaü hastinama÷vaü rathaü vasràõi dhànyaü vàsasã peyaü khàdyaü yàvatkavalamàtramekasåtraü prabhåtamalpaü và vitaranna màtsaryaü kurute | yathàpràrthitaü tarpayati yàcakànityàmiùadànam || 4 | àmiùadànaü punaþ pa¤cavidham | prathamaü saralacittadànaü dvitãyaü ÷raddhà cittadànaü tçtãyaü yathàkàladànaü caturthaü svahastena dànaü paücamaü yathàdharmadànam || 5 | adàtavyaü dànaü punaþ paücaprakàram | adharmeõopàrjitaü dhanaü na dàtavyaü syàpari÷åddhatvàt | madyaü na dàtavyaü parebhyo viùaü ca sattvànàü vikùepasattvàt | mçgayopakaraõàni na dàtavyàni parebhyassattvànàü kle÷akaratvàt | na dàtavyàþ parebhyassattvànàü hisakatvàt | gãtaü striya÷ca na dàtavyàþ parebhya÷cittapavitratàyà dåùakatvàt | saükùepata ucyate | yanna yathàdharmaü yacca vikùepakaraü vikùepakaraü sattvànàü tanna dàtavyaü parebhyaþ | ÷iùñaü sarvaü yatsukhayati sattvàüstaducyate yathàdharmadànam ||dànaricirlabhate paücabidhaü kãrtiku÷alalàbham | sàmãpyaü labhate sarvasatàmiti prathamaþ | sarve sattvàstaü draùñumabhilaùantãti dvitãyaþ | janakàyaü praviùñaþ satkriyate janairiti tçtãyaþ | prasarannasya ya÷ovarõaþ ÷råyate da÷asu dikùviti caturthaþ | bhavati bodheþ samyaguttamo heturiti paücamaþ || 6 | bodhisattvaþ sarvadàtetyucyate | sarvadànaü na bahudhanaü kintu dànacittam | yathàdharmaü dhanamupàrjyopàdàya yaddadàti taducyate sarvadànam pari÷uddhacittena yada÷àñhayadànaü taducyate sarvadànam | daridràndñaùñrà dayàcittena yaddadàti taducyate sarvadànam | duþkhitàndñaùñrà karuõàcittena yaddadàti taducyate sarvadànam | daridro 'lpadhano 'pi yaddadàti taducyate sarvadànam | spçhaõãyàni ratnajàtànyudàracittena yaddadàti taducyate sarvadànam | apa÷ya¤chãlà÷ãlaü kùetràkùetraü yaddadàti taducyate sarvadànam apa÷yaz õchilà÷ãlaü kùetàkùetraü yaddadàti taducyate sarvadànam | agaveùayandevamànupakalyàõasukhàni yaddadàti taducyate sarvadànam | gaveùayannanuttaràü bodhi yaddadàti taducyate sarvadànam | ditsayà dànakàle pradàya yannànu÷ocati taducyate sarvadànam || 7 | yadi puùpàõi dadàti labhate dhàraõãsaptabodhipuùpàõi | yadi gandhaü dadàti labhate ÷ãlasamàdhipraj¤àþ | (÷ãlasamàdhipraj¤àdhåpaü prajvàlya) dhåpayati càtmànam | yadi phalaü dadàti labhate pårayati cànàsravaphalam | yadyàhàraü dadàtikàyavàgrå pavalasukhasampannobhavati | yadi vastràõi dadàti labhate 'vadàtaü råpamapanayatyàhrãkyamanapatràpyam | yadi pradãpaü dadàti buddhacakùurlabhate bhàsvaraü sarvadharmasvabhàvànàm | yadi hastya÷varathayànàni dadàti labhate 'nuttaraü yànamçddhiüca | yadyalaïkàràndadàti labhate '÷ãtyanuvya¤janàni | yadi ratnàni dadàti labhate dvàtriü÷anmahàpuruùalakùaõàni | pari÷rameõa [sattva-]sevàü yadyàcarati labhate da÷avalàni caturvai÷aradyàni | saükùepata ucyate | ràùñraü nagaraü dàrànputrà¤chira ÷cakùura hastapàdau yàvatsarvakàyaü dadàtyantarà citramàtsaryaü pràptamanuttaràü bodhiü parinirvàpayituü sattvàn | bodhisattvo mahàsattva àcarandànacaryàü bhavatyavittadñaùñi rdànàdànayoralakùaõatvàttatasmàtpårayati dànapàramitàm || (iti bodhicittotpàdasçtra÷àstre dànapàramità nàma caturtho vargaþ ||) paücamo vargaþ ÷ãlapàramità 1 | bodhisattvaþ kathamàcarati÷ãlam | ÷ãlamàtmaparobhayalàbhàya cedevaüvidhaü ÷ilaü niùpàdayati bodhimàrgam | bodhisattvaþ kàmayatevinetuü sattvànaparhatuü duþkhànyàcarati tasmàcchãlam | ÷ãlamàcaransarvàõi pavitrayati kàyavàïmanaþkarmàõi | aku÷alacaryàsu pariharati cittam | samyakprabhavati càvaj¤àpayituü duùkçtaü ÷ãlavidhàtaü ca | kùudreùvapi pàtakeùu cittena vibheti nityamityucyate bodhisattvasyàdi÷ãlacittam | 2 | ÷ãlàcaraõahetoþ sarvàn parityajati pàpàtyayàn ku÷alàvàsepåtpadyate nityamityasyàtmalàbhaþ | ÷ikùayati sattvànakartuü duùkçtamiti paralàbhaþ | caritvàbodhaye ÷ãlaü pariõàmya sattveùvàtmanà salàbhinaþ karotityubhavalàbhaþ | ÷ãlàcaraõahetorlabhate vairàgyaü yàvatkùapayatyàsravànparipårayati cànuttaràü samyaksambodhimiti niùyàdayati bodhimàrgam || 3 | ÷ãlaü tàvattrividham | prathamaü kàya÷ãlaü dvitãyam vàk÷ãlaü tçtãyaü citta÷ãlam | udgçhõankàya÷ãlaü sàkalyena pariharatihiüsàstainyakàmamithyàcàràn | virataþ pràõàtipàtàdvirato 'dattàdànàdvirato 'brahmacaryànnapunarvidadhàti pràõàtipàtàdãnàü hetupratyàyàünsteùàmupàyàü÷ca na ca praharato sattvàndaõóena kàùñheneùñikayà prastareõa và | parakãyamarthajàtaü parakãyaü bhogyajàtaü yàvattçõamàtramapi patramàtramapi nàdattamàdatte na ca khalu punaþ kadàcidapimohakaü råpaü nirikùate | caturùu sàdarãbhavatãryàpatheùvityucyate kàya÷ãlam || 4 | udgçhõanvàk÷ãlaü sàkalyena prajahàti mçùàvàdaü pai÷unyaü pàruùyaü sambhinnapralàpam | na kadàpi pratàrayati na ca saügatànbhinatti nàbhyàkhyàti na ca kçtrimàü vàcamudàharati nàpi lokàpràsàdakamupàyamàracayati bhàùate vi÷vastaü madhuramakapañaü bhàùate nityahitam | ÷ikùayati ku÷alamàcaritumityucyate vàk÷ãlam || 5 | udgçhõaü÷citta÷ãlaü niruõaddhi lobhadveùamithyàdñaùñãþ | nityaü vidadhàti mçducittam | nàtyayànàcarati | ÷raddhadhàti pàpakarmaõàma÷åbhaü phalaü bhavatãti bhavanàbalena nà÷ubhànyacarati | kùudreùvapi pàreùu janayati gurutara (pàpa)saüj¤àm | aj¤ànataþ kurvanpàpàni vibheti pa÷càttatpatte sattveùu notpàdayati dveùam | dñaùñvà sattvànutpàdayati snehacittam | kçtaü jànàti pratyupakaropyavimatsaracittaþ | puõyàcaraõe chandaü janayan nityaü ÷ikùayati janàn | nityaübhàvayati maitrãcittam | karuõàyatesarveùvityucyate citta÷ãlam || 6 | eteùàü da÷aku÷alakarmapathànàü paücàkàro làbhaþ nigçhyate du÷caritamiti prathamaþ | utpadyate ku÷alacittamiti dvitãyaþ | nirudhyante kle÷à iti tçtãyaþ | paripåryate vi÷uddhacittamiti caturthaþ | samedhate ÷ãlamiti paücamaþ || 7 | ku÷alamacaranpuruùo na carati cetpramàdamadhigacchati samyaksmçtim | vivinakti ku÷alàku÷alam | j¤àtavyamevaüvidhaþ prabhavati puruùo dhruvamàcarituü da÷aku÷alakarmàõi | catura÷ãtisahasràõyamprameyàõi ÷ãlàïgàni da÷aku÷aleùveva ÷ãleùvantarbhavanti | santãmàni da÷aku÷ala÷ãlàni sarvaku÷ala÷ãlamålàni | prahàõàtkàyavàkcitta÷åbhànàü nirodhàtsarvàku÷aladharmàõàmucyate ÷ãlamiti || 8 | ÷ãlaü paücavidham | prathamaü pràtimokùa÷ãlam | dvitãyaü dhyànasahacara÷ãlam | tçtãyamanàsrava÷ãlam | caturthamindriyadamana÷ãlam | paücamamavij¤apti÷ãlam | caturudãritaj¤aptikarmaõopàdhyàdavàptamucyate pràtimokùa÷ãlam | caturmauladhyànacaturasamàpattidhyànamucyate dhyàna÷ãlam | maulacaturdhyànaprathamadhyànàsamàpattirucyate 'nàsrava÷ãlam | damannindriyàõi vidadhàti samyaksmçticittam | pa÷ya¤chçõvanbudhya¤jànabrå pa÷abdagandharasaspraùñavyàni notpàdayatyasaüprajanyamityucyata indriyadamana÷ãlam | utsçjatyàtmabhàvamanàgate 'dhvanyakartuü punara÷ubhamityucyate 'vij¤apti÷ãlam| 9 | bodhisattva àcarati ÷ãlaü ÷ràvakapratyekabuddhàveõikam | aveõikatvàducyate ku÷ala÷ãlagrahaõam | ku÷ala÷ãlagrahaõatvàtkaroti sarvasattvàüllàbhinaþ gçhõan maitrãcitta÷ãlaü paritràyate sukhayituü sattvàn | gçhõan karuõàcitta÷ãlaü kùamate sarvaduþkhànyuddhartuü vipattiþ | gçhõanmuditàcitta÷ãlaü nandatyaku÷ãdatvàcca ku÷alànyàcarati | gçhõannupekùàcitta÷ãlaü ÷avumitrayorbhavatiu samaþ parihartuü ràgadveùam | gçhõàti dàna÷ãlaü ÷ikùayituü sàntvayituü ca sarvasattvàt | gçhõan kùànti÷ãlaü bhavati nityaü mçducitto dveùàvaraõabaprahãõatvàt | gçhõanvãrya÷ãlaü vardhayati pratidinaü ku÷alakarmàõyapratinivartanàt | gçhõan÷yàna÷ãlaü prajahàti ràgamaku÷alaü vardhayitudhyànàïþàni | gçhõan praj¤à÷ãlaü bahu ÷çõoti ku÷alamålaü (tatprati) atçpteþ | gçhõàti kalyàõamitrasaügraha÷ãlaü paripårayituü bodhimanuttaraü màrgam | gçhõàtyakalyàõabhitraparityàga÷ãlaü parityaktuü trividhaü du÷caritamaùñau bhayasthànànã || 10 | bodhisattvo gçhõanpari÷uddha÷ãlaü na pratiùñhito bhavati kàmadhàtau na ca råpadhàtau nàpi ca pratiùñhito bhavatyaråpadhàtàviti pari÷uddha÷ãlam | pariharati ràgarajàsyapanayati dveùàvagõaü niruõaddhyavidyàvaraõamiti pari÷uddha÷ãlam | parihàrati dvàvantau ÷à÷vatam cocchedaü càpratilaumahetupratyayeneti pari÷uddha÷ãlam| na spç÷ati råpavedanàsaüj¤àsaüskàravij¤ànàni praj¤aptilakùaõànãti pari÷uddha÷ãlam | na badhnàti hetau notpàdayati dñaùñãrna pratiùñhàpayati vicikitsàkaukçtye iti pari÷uddha÷ãlam | na pratiùñhàpayati ràgadveùamohàstrãõyaku÷alamålànãti pari÷uddha÷ãlam | na pratiùñhàpayatyàtmamànaü madamànamabhimànaü mànàtimànaü mahàmànaü mçduþ ku÷alasnigdho bhavatãti pari÷uddha÷ãlam | ne¤jati làbhàlàbhanindàpra÷aüsàya÷o 'ya÷asukhaduþkheùu nànulipyate lokasatye ÷ånye praj¤atau bhavati cànugataþ paramàrthasatyamiti pari÷uddha÷ãlam | akle÷amaparitàpaü ÷àntaü vimuktilakùaõamidaü÷ãlam | saükùepata ucyate kàyajãvita nirapekùo 'nityasaüj¤àdar÷anenotpàdayati vairàgyaü sodyogaü ku÷alamålaü bhàvayannabhyutsàhena vãryamàcaratãti pari÷åddha÷ãlam | bodhisattvasya ÷ãlamàcarato na bhavati pari÷åddhacittadñaùñiþ saüj¤àvimuktihetoritãyaü ÷ãlapàramità || (iti bodhicittàtpàdasuitra÷àstre ÷ãlapàramità nàma paücamo vargaþ ||) ùaùñho vargaþ kùàntipàramità 1 | bodhisattvaþ kathamàcarati kùàntim | kùàntiràtmaparobhayalàbhàya cedevaüvidhà kùàntirniùpàdayati bodhimàrgam | bodhisattvaþ kàmayate vinetuü sattvànaparhartuü duþkhànyàcarati tasmàtkùàntim | kùàntimàcarata÷citaü vinãtaü bhavati | sattvànàmupekùate balavanmadamànaü (svayaü) na càcarati | pa÷yantudvçttànutpàdayati karuõàm | mçdulamudãrayande÷ayati ku÷alacaryàm | vibhajya dar÷ayati yo dvepo yà ca kùàntirya÷ca tayorvipàka itãdaü bodhisattvasyàdikùànticittam || 2 | kùàntyàcaraõahetoþ pàpakaü vidurã bhavati | kàyacittaü pra÷àntaü bhavatãtyasyàtmalàbhaþ | vinayati sattvànanuvartate sarvàniti paralàbhaþ | caritvà mahatãmanuttaràü kùànti sattveùu pariõàmyàtmanà salàbhinaþ karotãtyubhayalàbhaþ | kùànticaryàhetorlabhate janamataü yàvallabhate buddhasya ÷obhanottamàni lakùaõànuvya¤janànãti niùpàdayati bodhimàrgam || 3 | kùàntistrividhà | tadyathà kàyakùàntirvàkkùànti rmanaþkùànti÷ceti | kà nàma kàyakùàntiþ | yadi ka÷canàkro÷ati nindati tàóayati yàvatàharati tatsarvaü kùamate | pa÷yansattvànatràõe bhaye ca vyatiharati tairàtmànaü na ca ÷ràmyatãti kàyakùàntiþ || 4 | kà nàma vàkkùàntiþ | àkro÷akaü pa÷yanna pratyàkro÷ati niþ÷abdaü kùamate | àko÷akamakàraõamapyupagataü vilokayanmadhurayà girà sampratãcchati | mçpaiva dåùyamàõo nirnimittamabhyàkhyàtaþ sarvaü kùamata iti vàkkùàntiþ || 5 | kà nàma manaþkùànti | dveùiõamavalokayannodgçhõàti dvepacitaü kopito na vikarotyàtmacittam | nindàpakãrtiùvati citte bhavati nivaira iti manaþkùànti || 6 | tàóitaü jagati dvividham | ucitamanucittaü ca | satyaparàdhe saüdihànena kena cijjanena tàóitaþ kùametàmçtamivodgçhõãyàdàdaramutpàdayettàóayitari | kasmàt | sàdhu ÷ãlaü ÷ikùayanmàü cikitsati pàpàdapanayati | yadyanucitameva màmapakaroti màmapahanti tadà cintayenna kçto mayàparàdho 'tãtakarmaõàmevaitatkàritaü tena soóhavyameca | punarevaü vibhàvayedyatvàri bhåtànãmàni pa¤caskaüghapratyayairabhisaühatàni yàni tàóayante tàóayanti ca | punarevaü pa÷yedyatsa puruùo 'j¤a ivonmatta iveti mayà karuõàyitavyaü kimuta na kùantavyam || 7 | àkro÷o dvividhaþ | ucito 'nucita÷ca | ucitamuktaü cenmayàpatraptavyam | anucitamuktaü cenmavà na kiücidapi kartavyam | dhavaniriva vàyuriva càtigacchannàpakaroti màmiti soóhavyam | dviùño 'pyevameva soóhavyaþ | kupito mayi mayà soóhavyaþ | ahaü cettaü pratikupyeyaü durgatimadhigaccheyamanàgate 'dhvani vedayeyaü mahàduþkham | pratyayairebhirmama kàya÷cedbhidyeta vi÷ãryeta mayà notpàdanãyo dvepaþ | pratyayànàmatãtakarmaõàmetaditi gambhãraü pratyavekùaõãyam karåõàcaraõãyà maitrã ca | karuõàyitavyaü sarveùu | yadyehaü na prabhavàmyevamalpamapi duþkhaü soóhuü na ca ÷aknomi damayituü svacittaü tatkathamahaü prabhaviùyàmi vinetuü sattvànvimocayituü sarvànaku÷aladharmànpårayitumanuttaraü phalam || 8 | yo hi dhãmànsukhena kùàntimàcarati labhate sa àkàravai÷iùñyam | bahudhanau bhavati janàstamavalokya mudità bhavanti sukhità÷ca bhavanti sukhità÷ca bhavanti mànayantyanu vartante ca | puruùaü cedvikalàïgaü pa÷yedvãbhatsadar÷anaü vikalendriyamaki¤canaü jàniyàttadidaü dvepapratyayaiþ kàritam | ebhiþ pratyayai dhãümànàcaredgambhãràü kùàntim || 9 | kùàntyutpàdapratyayasya santãmàni da÷a vaståni | àtmani nàtmalakùaõaü pa÷yatãti prathamam | na jàtimedaü manasi karotãti dvitãyam | pratinivartate madamànàditi tçtãyam | apakurvantaü na pratyayakarotãti caturtham | anityalakùaõaü pa÷yatãti paücamam | maitrã karuõà càcaratãti ùaùñham | na cittena pramàdyatãti sanamam | upekùate kùutpipàsàduþkhaduþkhàdãnãtyaùñamam | dvepaü prajahàtãti navamam | praj¤à bhàvayatãti da÷amam | puruùa÷cedimàni pårayati da÷a vastçmi j¤àtavyaü ÷aknoti sa puruùaþ kùàntimàcaritum || 10 | bodhisattvo mahàsattvaþ pari÷uddhàyàü yadàcarati caramàyàü kùàntau pravi÷ate ÷ånyatàmalakùaõamapraõihitamasaüskçtam | na ca dñaùñij¤ànapraõihitasaüskçtaiþ saüpariùvakto bhavati nàpi ca ÷ånyatàlakùaõàpraõihitàsaüskçteùu rajyati | dçùñij¤ànapraõihitasaüskçtaü sarvameva÷ånyamityevaüvidhà kùàntiradvayalakùaõà pari÷uddhà caramà kùàntirityucyate | yadi vi÷ati saüyojanaparikùayaü yadi vi÷ati ÷àntaü nirvàõamasaüpçktajàtimaraõaü na càsya ràgo bhavati saüyojanakùaye na ca ÷ànte na nirvàõe | saüyojanajàtijaràmaraõaü sarvaü ÷ånyamityevaüvidhà kùàntiradvayalakùaõà pari÷uddhà caramà kùàntirityucyate | bhàvo na svato jàyate na parato jàyate na dvàbhyàü jàyate | api ca nàstyupàdo na cocchedo na ca vinà÷o na càvinà÷o na kùaya ityevaüvidhà kùàntiradvayalakùaõà pari÷uddhà caramà kùàntirityucyate | na kçtàkçtaü nàsaügo na bhedo na niùpattirna caryà notpàdavãryaü na karaõotpàda ityevaüvidhà kùàntiranutpàdakùàntiþ | bodhisattvo yadàcaratyevaüvidhàü kùànti labhate vyàkaraõakùàntim | bodhisattva àcarati kùàntiü bhàvalakùaõa÷ånyatàü sattvàbhàvahetaustataþ pårayàte kùàntipàramitàm || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstre kùàntipàramità màna ùaùñho vargaþ ||) saptamo vargaþ vãryapàramità 1 | bodhisattvaþ kathamàcarati vãryam | vãryamàtmaparobhayalàbhàyacedevaüvidhaü vãryaü niùpàdayati bodhimàrgam | bodhisattvaþ kàmayate vinetuü sattvànàparhatuü duþkhànyàcarati tasmàdvãryam | vãryamàcaransarvàdhvasu sarvadotsàhacaryayà saügçhõàti pari÷åddhaü brahmacaryaü pariharati kausãdyaü na ca cittena pramàdyati | kçcchreùvahitàpakùavastuùu sarvadàsya vãryavattayà cittaü nàntataþ pratyàvartata iti bodhisattvasyàdi vãryacittam || 2 | vãryàcaraõena labhate lokacaraü lokottaramanuttaraü saddharmamityasyàtmalàbhaþ | ÷ikùayati sattvànyenàcaraütyabhyutsàhena ku÷alamiti paralàbhaþ | caritvà bodheþ samyaghetuü sattveùu pariõàmyàtmanà salàbhinaþ karotãtyubhayalàbhaþ | vãryacaryàhetorlabhate paramapari÷uddhaü satphalamatikramya ca bhåmã ryàvacchãghraü pårayati sambodhimiti niùpàdayati bodhimàrgam || 3 | vãryaü dvividham | gavepayatyanuttaraü màrgamiti prathamam | paritràtuü duþkhàdvipulàbhilàpeõa vãryaü janayatãti dvitãyam | pårayanbodhisattvo da÷ànusmçtãrutpàdayati bodhicittam | àcarati vãryam | kà da÷ànusmçtayaþ | prathamà buddhànusmçtiraprameyapuõyà | dvitãyà dharmànusmçtiracintyavimuktiþ | tçtãyà saüghànusmçtiþ pari÷uddhatayà niùkalaükà | caturthã mahàmaitryanusmçtiþ sattvavyavasthàpanàya | paücamãmahàkaruõànusmçtirduþkhataþ paritràõàya | ùaùñhã samyaksamàdhiskandhànusmçtiranurocayituü ku÷alàcaraõàya | saptamã mithyàsamàdhiskandhànusmçtiruddhartuü (sattvàn ku÷ala-)målaü pratyànayanaya | aùñamã pretànusmçtiþ kùutpipàsoùõatàkle÷amayã | navamã tiryaganusmçti dãrghaduþkhavedanàtmikà | da÷amã narakànusmçtirdàhanabharjanavedanàtmikà | bodhisattva evaü bhàvayati da÷ànusmçtãstriratnapuõyàni | bhàvayeyamahaü samyaksamàdhi maitrã karuõàü (tatra) sattvànàrocayeyamahaü mçùà dhyàyatastridurgatiduþkhàduddhareyaü nityamahaü parirakùayeyamityevaü cintayati | saücintayannavikùitaü divànaktaü bhàvayati sotsàhaü na ca vi÷ràmyatãti samyaksmçtità vãryaü samudeti || 4 | vãryaü puna rbodhisattvasya caturvidham | tathàhi | catuþsamyakpradhàna [prahàõa]màrgamàcarato 'nutpannànàmaku÷alànàü dharmàõàü punaranutpàdaþ | utpannànàü punaraku÷alànàü dharmàõàü ÷ãghraü samprahàõam | anutpannànàü ku÷alànàü dharmàõàmupàyena samutpàdaþ | utpannànàü ku÷alànàü dharmàõàü paripåraõaü saüvarddhanaü ca | evaü bodhisattva àcarati catvàri samyakpradhànàni na ca vi÷ràmyatãtyucyate vãryam | 5 | vãryaü kùapayati sarvakle÷adhàtånsampravardhayati bodheranuttaràyàþ samyaghetum | kàyacittamahàduþkhànyakhilànyapi sahamàno bodhisattvo 'vasthàpayitumamilapati sattvànna ca vi÷ràmyatãtyucyate vãryam || 6 | bodhisattvaþ vigatakalmapo 'càñukuñilaþ paryavasitamithyàvãrya àcarati samyagvãryam | tathàhi | àcarati ÷raddhàü dànaü ÷ãlaü kùàntiü dhyànaü praj¤àü maitrã karuõàü muditàmupekùàm | sàbhilàùaü karogyakaravaü kariùyàmãti vi÷vastacittaþ sarvadàcarati vãryam | nànutàpo 'sya ku÷aladharmeùu | pradãpta÷ira iva paritràyate sattvànna ca cittaü paràvartayatãtyucyate vãryam || 7 | kàyajãvitanirapekùo 'pi bodhisattvaþ paritràtuü (sattvàn) duþkhebhyaþ paripàlayatuü saddharmaü kàyamapekùate nopekùata ãryàpathaü sarvadà bhàvayituü ku÷aladharmàn | ku÷aladharmàcaraõakàle na cittena kusãdo bhavati | kàyajãvitavidhàte 'pi dharmaü na parityajatãti bodhisattvo bodhimàrgaü caransotsàhamàcarati vãryam | kusãdaþ puruùo 'samartho naikakàlaü sarvaü dadàti na ca ÷ãlamudgçõàyi na ca kùamate duþkhàni na càcaratyabhyutsàhena vãryam | na ca samàdhau smçtisaüprajanyacitto bhavati na ca ku÷alàku÷alaü vivinakti | tenocyate dhãryamupàdàya ùañpàramitàþ saüpravardhanta iti | bodhisattvo mahàsattvaþ saüpravardhayati ced vãryaü labhate 'ciràt samyaksaüvodhim || 8 | bodhisattvo mahàniùpattyutpàdena puna÷caturvidhaü vãryaü janayati | tanna prathamamutpàdayati mahàniùpattiü dvitãyaü saügçhõàti ÷åraügamaü tçtãyamàcarati ku÷alamålaü caturthaü vinayati sattvàn | kathaü bodhisattvomahàniùpattimutpàdayati | jàtimaraõeùu kùamate 'sya cittaü na ca gaõayati kalpasaükhyàmaprameyeùvaparyanteùu niyutakoñi÷atasahasragaügànadãbàlukàvadasaükhyeyeùu kalpeùu buddhamàrgamudgrahãùyàmyaklàntacitta ityakusãdasya [mahà]niùpattivãryam | bodhisattvaþ saügçhõa¤chåraügamaü janayati vãryam trisàhasramahàsàhasro 'yaü lokadhàtuþ paripårõo 'nnineti draùñuü buddhaü ÷rotuü dharma sthàpayituü sattvànku÷aladharmeùvatikràmatyetamagniü vinetuü sattvàn saüpratiùñhàpayati cittaü mahàkaruõàyàmiti ÷åraügamavãryam | bodhisattva àcaranku÷alaümålaü janayati vãryam | utpàditàni sarvàõi ku÷alamålàni pariõàmayatyanuttaràyàü samyaksaübodhau paripårayituü sarvaj¤atàmiti ku÷alamålàcaraõavãryam | bodhisattvaþ vinayansattvà¤janayati vãryam | aprameyàþ sattvabhàvà aparyantà àkà÷adhàtusamà aparisaükhyeyàþ | bodhisattvaþ praõidadhàti yannirvàpayitavyànte yathà na ka÷canàva÷iùyate | nirvàpayituü sotsàhamàcarati vãryamiti [sattva-]vinayavãryam || 9 | saükùepata ucyate | bodhisattvo bhàvayati màrgasahàyàü puõyasahàyàmanuttaràü praj¤àm | saügçhõanbuddhadharmànutpàdayati vãryam | aparyantà buddhaguõàaprameyàþ | bodhisattvasya mahàsattvasya mahàniùpatyutpàdena janitaü vãryamapyeùamaparyantamaprameyam | bodhisattvo mahàsattvo vãryamàcarannaviraktacittobhavatyuddhartuü duþkhànãti pårayati vãryapàramitàm || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstre vãryapàramità màna saptamo vargaþ ||) aùñamo vargaþ dhyàmapàramiatà 1 | bodhisattvaþ kathamàvarati dhyànam | dhyànamàtmaparobhayalàbhàya cedevaüvidhaü dhyànaü niùpàdyati bodhimàrgam | bodhisattvaþ kàmayate vinetuü sattvànaparhatuü duþkhànyacarati tasmàddhyànam | yogàvacaraþ svacittaü saügçhõan sarvavikùepaikhyavahito gacchantiùñhanniùãda¤chayàno và smçtimabhimukhãmupasthàpayati | pa÷yatyanulobhaü pratilobhaü kapàlaü ÷ãrùa ka÷erukàü bàhkurparamuraþ par÷akàü ÷roõi kañaü jànvadharaü guõau | anusmaratyànapànamiti bodhisattvasyàdidhyànacittam || 2 | dhyànacaryàhetorna pràpnotyaku÷alàni sadàsya nandati cittamityasyàtmalàbhaþ | vinayansattvànàcàrayati samyaksmçtimiti paralàbhaþ | caritvà pari÷uddhaü samàdhiü vãtàku÷alavitarkavicàraþ sattveùu pariõàmyàtmanà salàbhinaþ karotãtyubhayalàbhaþ | dhyànacaryà hetorlabhate 'ùñau vimokùànyàvacchraraügamavajasamàdhimiti niùpàdayati bodhimàrgam || 3 | dhyànaü tribhirdharmairupajàyate | ke vayaþ | prathamaþ ÷rutamayã praj¤à | dvitãya÷cintàmayã praj¤à | tçtãyo bhàvanàmayã praj¤à | tribhirebhirdharmaiþ krameõopajàyante sarvasamàdhayaþ || 4 | kà nàma ÷rutamayã praj¤à | yathà yathà dharmà¤caõoti tathà tathasya cittü prãtaü bhavati sukhitam | punarevamanusmarati santyànantaryavimokùàdayo buddhadharmàþ | ime dharmà bahu÷ratenàvàpyante | evamanusmmçtya sarvadà dharmagaveùaõàkàle 'syottarottasmutsàhaþ saüpravardhate 'horàtraü dharma÷ravaõe 'syàbhirucirbhavati na ca klàntirnàpyasyatuptiriti ÷rutamayã praj¤à | 5 | kà nàma cintàmayã praj¤à | cintayati sarve saüskçtadharmàstathatàlakùaõàþ | tathà hi | anityà duþkhàþ ÷ånyà anàtmàno '÷ucayaþ kùaõaü kùaõamutpadyante nirudhyante 'ciraü pamohàgninà jvalitàþ saüvarddhayanti pa÷cimaü duþkhamahàskandham | màyàvanmçùeva bhàgha it sarveùu saüskçtadharmeùu janayati saüvegam | samadhikotsàhaü gacchati buddhapraj¤àm | cinayati yattathàgatàpraj¤àcintyàparimeyà mahàbalàparàjità pràptàpagatabhayaspar÷àü mahànagarã na ca punaràvartate duþkhebhyo 'prameyebhyaþ sattvànaparitràyate | evaü jànàti buddhasyàprameyàü praþyàü pa÷yati saüskçtadharmàõàmaparimeyadu| kàmayate gaveùayitumanuttaraü mahàyànamiti cintàmayã paj¤à || 6 | kà nàma bhàvanàmayã praj¤etyucyate | tyajati ràgamaku÷alàü÷ca dharmàn | tenopajàyante 'sya vitarkavicàraprãtisukhàni vi÷ati prathamaü dhyànam | kùapayato vitarkavicàran prasannabhyantarastaikàgracittasyàvitarkavicàraþ samàdhirasyopajàyate saprãti ÷ukhaü vi÷ati dvitãyaü dhyànam | prãti parityajyopekùàsaüskàravàn smçtisaüprajanyacittaþ kàye ÷ukhaü vedayakùàryàbhilàpepekùàrhàü nityamanusmaransukhàü vedanàü vi÷ati tçtãyaü dhyànam prajahàti duþkhaü prajahàti ÷ukhaü niruõaddhi ÷okaü prãti vi÷atyaduþkham÷ukhamupekùàsmçtipari÷åddhaü caturthaü dhyànam | atyetisarvaü råpalakùaõam | niruõaddhi sarvaü pratighalakùaõaü nànusmarati viùabhàgalakùaõaü tena jànatyàkà÷amanantam | tataþ pravi÷atyakà÷amaråpadhyànàyatanam | atyeti sarvamàkà÷alakùaõaü tena jànàti vij¤ànamanantam | tatapravi÷ati vij¤ànamråpadhyànàyatanam | atyeti sarvaü vij¤ànalakùaõaü tena jànàtyàkiücanyam | tena jànan nevasaüj¤ànàsüj¤àspar÷aü tataþ pravi÷ati naiva saüj¤ànàsaüj¤àyatanam | sarvadharmànkevalamanusmara¤carati na ca rajyati gaveùayatyanuttaraü mahàyànam | pårayatyanuttaràü samyak sambodhimiti bhàvanàmayã praþyà | bodhisattvaþ ÷rutena cintayà bhàvanayà ca saügçhõàti cittam | tataþ pårayati [ùaó] abhij¤à[stisro] vidyàþ samàdhi dhyànapàramitàm || 7 | dhyàyanbodhisattvaþ punaràcarati da÷adharmà¤chràvakapratyekabuddhàveõikàn | ke de÷a | dhyàyannairàtmyamavàpnoti tathàgatadhyànànãti prathamaþ dhyànna ca sakto na ca rakto na ca bhavati kliùñacitto na ca gaveùayatyàtmasukhamiti dvitãyaþ | dhyàyannavàpnotyuddhikarmàõi pariþyàtuü sattvànàü cittacaryàmiti tçtãyaþ | dhyànprajànàti janakàyacittàni paritràyate ca sarvasattvàniti caturthaþ | dhyàyànnàcarati mahàkaruõàü chinatti sattvànàü kle÷agranthimiti paücamaþ | dhyàyandhyànasamàdhiü samyagjànàti prame÷anirgamamatikràmyati tridhàtumiti ùaùñaþ | dhyàyannityamulabhate va÷itàmavàpnoti ku÷aladharmàniti saptamaþ | dhyàya¤citaü ÷àntaübhavati nirvçttaü yànadvayasyàtikràmyati sarvàõi dhyànànãtyaùñamaþ | dhyàyannityaü vi÷ati praj¤àü lokamatikramyàvapnoti tatpadamiti navamaþ | dhyàyanpratiùñhàpayati saddharmaü nirantaraü saüvarddhayati triratnaü yena bhavatyanucchinnamiti da÷amaþ | bhavati caivaüvidhaü dhyàaü ÷ràvakapratyekabudhàvenãkam || 8 | j¤àtuü punaþ sarvasattvànàü kliùñacittàni saügçhõàti sarvadhyànasamàdhidharmàn cittasthairyaü vidhàtuü | dhyàyànpratiùñhàpayati cittasamatàmityucyate dhyànam | evaü samatà hyànaü samaü ÷ånyatayàkùaõatayàpraõihitatayàkriyayà | ÷ånyatà khalvalakùaõàpraõihitàkriyàbhiþ samà tena sattvà api samàþ | yataþ sattvàþ | yataþ sattvàþ samàstena dharmà api samàþ | iti vi÷atyevaüvidhàü samatàmiti dhyànam || 9 | punarbodhisattvo lokamanucarannapi na ca bhavati lokasaktaþ prajahàtyaùñau lokadharmànvinà÷ayati sarvagranthiü tyajati janàvàsaü rocate 'sya viviktàyatanam | evaü dhyànamàcarata÷cittaü saüpratiùñhitaü bhavati prajahàti saüsàrakarmàõi || 10 | punarbodhisattvasya dhyànamàcarata çddhirbhavati praj¤opàyo matiþ kathaü bhavatyçddhi kathaü praj¤à | pa÷yati cedråpalakùaõam ÷çõoti ÷abdaü jànàti paracittaü smaratyatãtaü pràpnoti sarvabuddhalokadhàtåntadasyàrddhiþ | råpaü jànàti ced dharmasvabhàvaü jànàti ÷abdagaündharasaspraùñavyacittasaüskàràþ svabhàvàlakùaõàþ ÷àntàþparinirvçtàstriùvadhvasu samà iti | àkà÷alakùaõaü jànàti buddhalokadhàtumaparipràptanirodhamitipraj¤à | kathamupàyaþ kaütha matiþ | dhyànasamàdhimanuvi÷annutpàdayati mahàmaitrãü karuõàü na jahàti pràõidhànaü vajramiva bhavati càsya cittamavalokayanbuddhalokadhàtu niùpàdayati bodhimàrgamityupàyaþ | cittaü sarvathàsyabhavati ÷àntam | na càtmàna ca pudgala iti cintayati sarvadharmànmålasvabhàvàvikùepàn | pa÷yati buddhalokadhàtumàkà÷alakùaõam yanniùpannaü tatpa÷yati ÷àntaü nirvàõamiti matiþ | iti bositva÷carandhyànamçddhi praj¤àmupàyaü mati ca vibhajya caturvastånyàcaratyavàptotyanuttaràü samyaksambodhim | bodhisattvo mahàsattvo dhyànamàcarannopalabhate 'ku÷alacittamakùomyadharmatayà paripårayati dhyànapàramitàm || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstre dhyànapàramità nàmàùñamo vargaþ |) navami vargaþ praj¤àpàramità 1 | bodhisattvaþ kathaü bhàvayati praj¤àm | praj¤à hyàtmaparàbhayalàbhàyacedevaüvidhà praj¤à niùpàdayati bodhimàrgam | bodhisattvaþ kàmayate vinetuü sattvànaparhatuü duþkhàni bhàvayati tasmàtpraj¤àm | bhàvayanpraj¤àü ÷ikùate sarvalokadhàtuvaståni | prajahàti lobhadvepamohàn pratiùñhàpayati mahàmaitrãm | karuõàyamàna upakaroti sattvàn | nityaü paritràtumicchaüsteùàü pariõàyako bhavati | vibhajya de÷ayati sadasanmàrgaü ku÷alàku÷alà÷ca vipàkàniti bodhisattvasyàdipraj¤àcittam || 2 || praj¤àbhàvanàhetoþ prajahàtyavidyàm | apàkurute kle÷àvaraõaü j¤eyàvaraõamityasyàtmalàbhaþ | vinayansattvànparisàntvayatãti paralàbha| carittvànuttaràü bodhiü sattveùu pariõàmyàtmanà salàbhinaþ karotãtyubhayalàbhaþ | praj¤àbhàvanayà pràpnoti prathamàü bhåmi yàvatsarvaj¤atàmiti niùpàdayati bodhimàrgam || 3 | praj¤àü bhàvayanbodhisattvaþkrameõa pratiùñhàpayati vi÷ati cittàni | kàni vi÷atiþ | (1) ku÷alakàmànutpàdayato 'sya kalyàõamitrànutsargacittam | (2) madamànaü parityajato 'syàpramàdacittam | (3) anucarataþ sikùàpadàni prãtaü dharma÷ravaõacittam | (4) dharmà¤chçõvato 'vi÷ràntaü ku÷alacintàcittam | (5) bhàvayata÷caturi brahmavihàrànsamyagj¤ànacittam | (6) pa÷yato '÷åcicaryàü tataþ ÷ràmyataþ parityàgacittam | (7) pa÷yata àryasatyàni poóa÷àkàraü cittam | (8) pa÷yato dvàda÷àïgapratãtyasamutpàdaü bhàvayataþ praj¤àcittam | (9) ÷çõvataþ pàramitàþ tatsaügrahakàmacittam | (10) anityaduþkhànàtmatàü pa÷yataþ ÷àntaü nirvàõaü cittam | (11) pa÷yataþ ÷ånyamalakùaõamapraõihitaü niùkriyacittam | (12) pa÷yataþ skandhadhàtvàyatanàni bhåya àdãnavacittam (13)kle÷à¤jayato 'sahacaracittam | (14) pàlayataþ ku÷aladharmànàtmasahacaracitam | (15) nivàrayato 'ku÷aladharmànprahàõacittam | (16) àcarataþ samyagdharmaü vipulacittam | (17) àcarato yànadvayamapi nityamupekùàcittam | (18) ÷çõvanbodhisattvapiñakaü pramodànusaraõacittam | (19) svalàbhaparalàbhàvanusaüvardhayataþ sarvaku÷alakarmacittam | (20) gçhõataþ sucaritaü sarvabuddhadharmagaveùaõàcittam || 4 | punaþkhalu praj¤àü bhavayato bodhisattvasya bhavanti da÷adharmàþ ku÷alacintàcittàþ ÷ràvakapratyekabuddhàveõikàþ | ke da÷a | (1)vibhajya cintayati samàdhipraj¤àmålam | (2)cintayanna parityajati ÷à÷vatocchedàntadvayam | (3) cintayati pratãtyasamutpàdadharmàn | (4) cintayati na sattvo nàtmà na pudgalo na jãva iti | (5) cintayati na santi triùvadhsvàtãtànàgatapratyutpannadharmàþ | (6) cintayatyanutpannamapi karma nocchinatti hetuphalam | (7) cintayam dharmàn ÷ånyanapya kusãda÷càvaropayati ku÷alam | (8) cintayatyalakùaõaü na ca pratinivartate nirvàpayituü sattvàn | (9) cintayannapyapraõihitaü na jahàti gaveùayituü bodhim | (10) cintayannapyakçtaü na pariharati prakà÷ayituü sàübhogikaü kàyam || 5 | punaþ khalu bodhisattvasya dvàda÷a bhavanti ku÷alàvatàradharmamukhàni (1) ÷ånyatàdisamàdhiùvavatàraku÷alo 'pi na (tàn) gçhõàti | (2) dhyànasamàdhiùvavatàraku÷alo 'pi na yathàdhyànaü tatropapadyate | (3) çddhij¤àneùvavatàraku÷alo 'pi nànàsravàn dharmàn labhate | (4) adhyàtmaparyavekùaõadharmeùvavatàraku÷alo 'pi na teùu ni÷cayamanupràpnoti | (5) sarvasattva÷ånyatàdñaùñàvavatàraku÷alo 'pi nopekùate mahàmaitrãm | (6) sarvasattvànàtmatàdñaùñavavatàraku÷alo 'pi nopekùate mahàkaruõàm | (7) durgayupapattàvatàraku÷alo 'pi na sa karmanimittaü tatropapadyate| (8) vairàgyàvatàraku÷alo 'pi na vairàgyadharmàn pratilabhate | (9) kàmasukhaparityàgàvatàraku÷alo 'pi nopekùate dharmasukham | (10) prapaücamatavàdaparityàgàvatàraku÷alo 'pi nopekùate upàyadñaùñãþ | (11) bahvàdãnavàþ saüskçta dharmà ityanucintanàvatàraku÷alo 'pi nopekùate saüskçtam | (12) paramapari÷uddheùvasaüskçtadharmeùvavatàraku÷alo 'pinàsaüskçte pratiùñhito bhavati | bodhisattva÷cetsarvaku÷alàvatàradharmamukhànyàcarati samyagjànàti ÷ånyatàü triùvadhvasu ba kiciditi || 6 | yadi caivaü pa÷yati pa÷yati triùvadhvasu ÷ånyatàü praj¤àbalahetoþ | yadi càvaropitàni triùvadhvasu tathàgatairaprameyàõi puõyànyakhilaü pariõàmayatyanuttaràyàü bodhau tadevaü bodhisattvaþ saüpa÷yati triùvadhvasåpàyam| punarapi pa÷yannatãtàndharmànkùapitànanàgatànnàgatànsadaivàcaratiku÷alaü paràkramate na ca kusado bhavati | anutpannànapi pa÷yannagatàndharmànparàkramate kàmayate bodhim | kùaõaü kùaõaü nirudhyamànànpa÷yannapi pratyutyannàndharmàn bodhimupagantuü na càsya cittavismçtirityevaü bodhisattvaþ pa÷yati triùvadhvasåpàyam | niruddhamatãtaü nàgatamanàgatamasthiraü pratyutpannam | api ca pa÷yandharmà¤cittacaittànutpadyamànànnirudhyamànànvi÷ãryamàõànpåyamànànnopekùate saügrahãtuüku÷alamålàni | upacarati bodhidharmànityevaü bodhisattvaþ pa÷yati triùvadhvasåpàmam | 7 | punaþ khalu bodhisattvaþ pa÷yati sarvaü ku÷alamaku÷alamàtmànamanàtmànaü bhåtamabhåtaü ÷ånyama÷ånyaü saüvçtaü paramàrthaü samyaksamàdhi mithyàsamàdhi saüskçtamasaüskçtaü sàsravamanàsravaü kçùõadharmaü ÷ukladharmaü jàtimaraõaü nirvàõaü dharmadhàtusvabhàvamekalakùaõamalakùaõam | na ca tatra dharmà ityucyate 'lakùaõamiti | api nàma ka÷cana dharmo yohyalakùaõo nàmetyucyate sarvadharmamudràkùayàmudrà | àsu mudràsu na mudràlakùaõamityucyate satyaü bhåtaü praj¤opàyaþ praj¤àpàramità | utpàditabàdhicettena bodhisattvenaivaü ÷ikùiotavyamevaü bhàvayitavyam | evaü bhàvayannavàpnotyanuttaràü samyaksambodhim | bodhisattvasya mahàsattvasya praj¤àü bhàvayato na cittaü carati dharmatàyàþ pari÷uddhatvàt | evaü paripårayati praj¤àpàramitàm || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstre praj¤àpàramità nàma navamo vargaþ || da÷amo vargaþ tathàtàdharmamukhaü 1 | kulaputreõa kuladuhitrà và caratà ùañ pàramità gaveùayatànuttaràü samyaksaübodhiü prahàtavyàþ sapta dharmàþ | katame sapta | prathamaü prajahàtyakalpàõamitràõi | akalyàõamitràõi ÷ikùayanti parihartamanuttaràü ÷raddhàmudàttaü saükalpamanuttamaü vãryaü samuccetuü ca saükliùñàcàràn | dvitãyaü prajahàti strãråpaü kàmaràgaü pçthagjanairvivikto bhavatyasahacaraþ | tçtãyaü pa÷yannàtmànamàbhàsaü prajahàtyasadgràhaü snehabahumànànuràgàü÷ciraü sthàsyatãti | caturthaü prajahàti dveùapratidhamauddhatyaü mànamãrùvàmasåyàü yato jayate kalahaþ pratihanyate ku÷alacittam | pa¤camaü prajahàti pramàdaü madamànaü kausãdyaü svakaü parittaku÷alaü ca yenàvajànàti paràn | ùaùñhaü prajahàti tairthikàgamaü kàvyàni na càbuddhabhàùitàni pra÷aüsati | saptamaü nopagacchati mithyàdñaùñimasamyagdñaùñim | evamime saptadharmàþ prahàtavyàþ | uktaü bhagavatà na pa÷yàmi tathànyàndharmànya àvçõvanti buddhamàrgaü yatheme saptadharmàþ| ataeva bodhisattvena prahàtavyàþ || 2 | aciramanuttaràü sambodhimabhisamboddhukàmenàcaritavyàþ saptadharmàþ | ke sapta | prathamaübodhisattvenopagantavyàni kalpàõa mitràõi | kalpàõamitràõi buddhà bodhisattvà÷ca | ÷ràvakà api bodhisattvaü gambhãradharmako÷e pàramitàsu saüpratiùñhàpayanto bhavanti bodhisattvasya kalpàõamitràõi | dvitãyaü bodhisattvenopacaritavyàþ pravrajità àraõyakadharmà÷ca | màtçgràmaþ prahàtavyaþ kàmaràga÷ca | viviktena bhavitavyaü pçthagjanairasahacareõa | tçtãyaü bodhisattvena draùñavyaþ kàyo malabhåmivada÷ucisaü÷rayaþ kevalaü vàta÷leùmapittalohitakamaràgàrho dine dine maraõonmukho 'nàdarabuddhyà parihartavyaþ sotsàhaü bhàvayitavyo màrgaþ | caturthaü bodhisattvena nityaü caritavyà ÷àntiþ kùàntirgurukaraõãyà mçdutàca | ÷ikùayitavyàþ kùàntau sthàpayitavyà÷ca janàþ | paücamaü bodhisattvenàcaritavyaü vãryamutpàdayitavyà hrãrapatrapà ca påjayitavya upàdhyàyaþ karuõàyitavyà dãnà duþkhitàndñaùñrà svakàyena parigrahãtavyaü tadduþkham | ùaùñhaü bodhisattvenabhàvayitavyaü vipulaü mahàyànabodhisattvapiñakaü grahãtavyà dhàrayitavyà vàcayitavyà dharmmà buddhànu÷aüsitàþ | saptamaü bodhisattvenopagantavyaü bhàvayitavyaü paramàrthasatyam | tathàhi | bhåtalakùaõamekalakùaõamalakùaõam bodhisattva÷cetkàmayate ÷ãghramabhisambodhimabhyupagantavyà evamime sapta dharmàþ | 3 | punaþ khalu puruùaþ pràptihetorutpàdayati ced bodhicittamaprameyamasaükhyeyaü kalpaü saügçhõati maitrãükaruõàü muditàmupekùàü dànaü ÷ãlaü kùàntiü vãryaü dhyànaü praj¤àm | j¤àtavyaü na sa puruùaþ praj¤ahàti jàtimaraõam | na ca gacchati bodhim | tatkasya hetoþ | [bodhi-]cittapràptirapyasti pràptidñaùñiþ skandhadhàtvàyatanadñaùñiràtmadñaùñiþ pudgaladñasñiþ sattvadñaùñi jãrvadñaùñi maitrãkaruõàmuditopokùàdàna÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àdidñaùñiþ | saükùepata ucyate | buddhadharmasaüghadñaùñirnirvàõadñaùñirevaü yatki¤catpràptavyadñaùñiþ sarvameùa àsaïga | cittàsaüga evocyate mithyàdñaùñiþ | kasmàt | puruùà mithyàdñaùñaya÷cakavatparivartante trighàtau sadaiva parihãyante vimukteþ | ayamepa àsaügaþ | na caivaü kadàpi nirmucyate| na càpnuvantyayanuttaràü samyaksambodhim || 4 | puruùa÷cedutpàdayati bodhicittaü draùñavyaü cittaü ÷ånyalakùaõam | kicittaü kathaü ca ÷ånyalakùaõam | cittaü nàma manovij¤ànamevaü vij¤ànaskandho mana àyatanaü mano dhàtuþ | cittaü ÷ånyalakùaõaü na cittaü cittalakùaõaü na ca kartç| kasmàt | yà cittalakùaõa÷ånyatà sà na ca kartrã na ca kàrayitrã | yadi ka÷citkarttaiva nàsti na tarhi kartçlakùaõam | yadi bodhisattvo jànàtyevaü dharmànsarvadharmeùvanàsakto bhavati | anàsaktiheto rna jànàtiku÷alàku÷alaphalavipàka iti àcaritàyàü maintryàü jànàti nàstyàtmà | acaritàyàü karuõàyàü na sattvàþ | àcaritàyàü muditàyàü na jãvaþ | àcaritàyàmupekùàyàü na pudgalaþ | àcarannapi dànaü na pa÷yati dànavastu | àcarannapi ÷ãlaü na pa÷yati cittavi÷uddhim | àcarannapi kùàntiü na pa÷yati sattvàn | àcarannapi vãryaü na jahàti ràgacitam | àcarannapi dhyànaü parityajati nàku÷alacittam | bhàvayato 'pi praj¤àü na ca kàcicittabhàvanà | sarvalaübanà sarvapraj¤à na càsaïgo 'sya praj¤àyàm | na ca praj¤àvàptirna ca praj¤à dñaùñiþ | ya àcaratyevamàcarati praj¤àü | na catasyàcaritaü bhavati kiücita na càpi nàcaritaü bhavati kiücit | antaþ pari÷uddho 'pi sa vinetuü sattvanàcarati ùañ pàramitàþ | ya acaratyevaü bhàvayati cittaü kùaõamavaropitaku÷alasyàpi tasya puõyaphalavipàko 'prameyo 'paryantaþ | asaükhyeyaiþ kalpakoñi÷atasahasrairapi na tasyàntaþ | avàpnoti so 'nàyàsenànuttaràü samyaksambodhim || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstretathatàdharmamukhaü nàma da÷amo vargaþ ||) ekada÷o vargaþ ÷ånyàlakùaõaü 1 | ekasminsamaye bhagavànpurà viharati smaveõuvane kalandakanivàpe mahatà [bhikùu]saüghena sàrddhamaprameyeõa | atha bhagavànde÷ayituü saddharmamàmantrayati sma mahàsaügham | bhagavànavocat| sarvadharmà niþsvabhàvàþ ÷ånyà niþsàrà a÷raddheyàþ sarvalokaiþ | tatkasya hetoþ | råpaü na bandho na mokùaþ | vedanà saüj¤à saüskàràvij¤ànaü na bandho na mokùaþ | råpalakùaõaü tyajati ca lakùaõam vedanàsaüj¤àsaüskàravij¤ànanyalakùaõàni tyajanti ca kùaõàni | cakùåråpa÷rotra÷abdaghràõagandhajihvàrasakàyaspraùñavyamanodharmà apyevam | na te gràhyà nopekùyà na samalà na vimalà jagatà nànugatà na pratigatà nàbhàkharà na bhàkharà na moho na praj¤à na caipo 'nto na so 'nta nàpi ca madhyasrota iticocyate na bandhaþ || 2 | bandhàbhàvàcchånyam | ÷ånyamucyate 'lakùaõam | alakùaõamapi ÷ånyamityucyate ÷ånyam | ÷ånyamucyate 'kùaõamakùaõamapi ÷ånyamityucyate ÷ånyam | ÷ånyakùaõamapi ÷ånyamityuccate ÷ånyam | ÷ånyatàyàüna ku÷akaü na cà ku÷alaü na càpi ÷ånyalakùaõamityucyate ÷ånyam | bodhisattvo yadyevaü jànàti skandhadhàtvàyatanasvabhàvaü na cagçhõàtãtyucyate dharmakùàntiþ | bodhisattva evaüvidhakùàntihetoþ pràpnot vyàkaraõakùàntim || 3 | buddhaputràstathàhi bodhisattvo likhatyàkà÷e tathàgatasya dvàda÷aïþapravacanàni | atãteùvaprameyeùu kalpeùu parinirvçteùu buddhadharmeùu puruùo dharmaü gaveùayanna kicidapi pa÷yati na ca ÷çõoti sattvà viparivartante kurvanto 'prameyàõyaku÷alàni | punaranyataþ pari÷uddhapraj¤ajanàþ karuõàyante satveùu gaveùayanti buddhadharmàngatvà pa÷yantyàkà÷e likhitàni lekhaspaùñatayàvagacchanti vàcayanti gçhnanti dhàrayanti yathàbhàùitamàcaranti vibhajya prakà÷ayantyupakurvanti sattvàn | ya÷ca likhatyàkà÷e ya÷ca jànàtyàkà÷àkùaràõi sa nu cintayituü ÷akyo ya÷ca và prakà÷ayati de÷ayatyàcarati gçhõàti dhàrayati nayàte sattvànvimocayati vandham || 4 | buddhaputrà uktaü bhagavatà | atãte 'dhvani gaveùayanvodhimàrgaü mayà labdhàni buddhakoñitrayastri÷adaùñànavatibuddha÷atasahasràõi | sarveùàü kàle 'hamàsaü cakravarta sarve càràgitàstepåjitàste buddhà÷ca buddhaputrà÷ca pràptavyahetorna ca mayà pràptaü vyàkaraõam | punarlabdhàni pratyekabuddhakoñicatura÷ãti÷atasahasràõi pratyekabuddhanavati÷atasahasràõi ca | sava'pi caturbhiþ pariùkàrai ryàvajjãvaü påjitàþ | punaþ khalu labdhàni dvàpaùñibuddha÷atasahasràõi ekaùapñayuttaradvàda÷abuddha÷atàni ca | sarveùàü kàle 'hamàsaü cakavartã | àràgità÷cate yàvajjivaü påjità÷ca te | parinirvçteùu teùu kàritàþ saptaratnamayàþ ståpà dhçtapåjita [buddha]÷arãràþ | atha punarlokamàgatà buddhà àmantrità mayàdhyepitàþ pràvartayandharmacakram | påjità÷caivaü buddhànàü ÷atàni sahasràõi ÷atasahasràõi ÷atasahasràõi koñaya÷ca | te ca tathàgatàþ ÷ånyadharmeùu dharmalakùaõamavocan | pràptavyaheto rna mayà pràptaü vyàkaraõam || 5 | evaü viparivartamànasya me tàvajjàto dãpaükarastathàgataþ | apa÷yaü taü bhagavantama÷çõvaü dharmam | labdhà ca sarvànutpàdà dharmakùàntistadà labdhaü vyàkaraõam | dãpaükareõa tathàgatena ÷ånyadharmeùu bhàùitaü dharmalakùaõam | paritràtànyaprameyasattvasahasràõi na tathàpi bhàùitaü ki¤cinna ca paritràtaþ ka÷cit | lokamàgatena lokanàyakamuninà satsvapi ÷ånyadharmeùu bhàùitaü lekhitaü prakà÷itaü | lokamàgatena lokanàyakamuninà satsvapi ÷ånyadharmeùu bhàùitaü lekhitaü prakà÷itaü ÷ikùitamàmoditaü sarva÷ca veditamàcaritamapi ca na prakà÷itaü nàpi veditaü na càpyàcaritam | evaü dharmàþ svabhàvalakùaõena ÷ånyàþ lekhanamapi ÷ånyam | yo 'bhijànàti so 'pi ÷ånyaþ | yo 'bhàùata so 'pi ÷ånyaþ | ya÷ca janàti so 'pi ÷ånyaþ | àdiþ ÷ånyamanàgataü ÷ånyaü pratyutpannaü ÷ånyam | bodhisattvaþ saügçhõanda÷a ku÷alopàyavalasahasràõi sotsàho 'kusãdo puõyaparipårito labhate 'nuttaràü sanyaksambodhim || 6 | nånamasukaramacintyaü yaducyate dharmàbhàve dharmàbhàve dharmalakùaõaü pràptavyàbhàve pràptidharmàþ | buddhagocaramidamevaüvastvaprameyayaitabuddhapraj¤ayà kevalaü j¤àtuü÷akyam | na ca j¤àtuü ÷akyaü cintayà | acirotpàditacitto bodhisattvaþ ÷raddhàcittenànu÷aüsati bodhimàrocayati ca | ÷raddhàhetoþ krameõa buddhabhàùiteùu vi÷ati | kà nàma ÷raddhà | ÷raddhayà pa÷yati caturàryasatyàni niruõaddhi kle÷àn mithyàdñaùñisaüyojanàni | pràpnotyarhatvam | pa÷yati dvàda÷apratyayaü dvàda÷àïþaü pratãtyasamutpàdam | nirudhyante càsyàvidyàjanitàþ saüskàrà labhate pratyekabuddhatàm | ÷raddhayà carati caturo brahmacihàràn ùañ pàramitàþ pràpnotyanuttàràü samyaksambodhimityucyate ÷raddhàkùàntiþ || 7 | sattvà anàdimati jàtimaraõalakùaõe saktà na pa÷yanti dharmasvabhàvam | prathamaü draùñavyaü yadepa svakàyaþ paücaskandhaþ praj¤àyate sattva iti | tanna nàtmà na sattvaþ tatkasyahetoþ tatràtmà cedàtmàtmava÷as tiùñhet | sattvàstu jàtiharàvyàdhimaraõaiþ sadàkràntà nàtmava÷às tiùñhanti | j¤àtavyaü tena nàtmà | anàtmatvànna kartà | akartçtvànnopàdàtà | dharmasvabhàvaþ pari÷uddhaþ | nityaü tiùñhati bhåtakoñiþ | evamaparipåritapratyavekùaõocyate 'nvayakùàntiþ | bodhisattva÷caritvà ÷raddhàkùànti manvayakùànti càciraü purayatyanuttaràü dharmakùàntim || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstre ÷ånyàlakùaõaü nàmaikàda÷o vargaþ ||) dvàda÷o vargaþ puõyaparigrahaþ 1 | bodhisattvasyàlakùaõacittamàcaritasyàpi cittaü na karmamu pratiùñhitaü bhavati | karmalakùaõàni jànannapi karoti karmàõi | ku÷alamålamàcarituü bodhimamisamboddhuü na parityajati saüskçtam | satvàrthaü caranmahàkaruõàü nàdhitiùñhatyasaüskçtam | sarvabuddhasamyakpraj¤àrthaü na parityajati jàtimaraõaü nirvàpayitumaparyantànsattvànanupadhinirvàõadhàtau nàdhitiùñhati nirvàõamityucyate bodhisattvasya mahàsattvasya gambhãraü cittamabhisamboddhamanuttaràü samyaksambodhim || 2 | buddhaputrà bodhisattvaþ paripårati da÷a dharmànna ca pratyàvartate 'nuttaràyàþ samyaksambodheþ | katame da÷a | pathamaü bodhisattvo gambhãramutpàdayati bodhicittaü sattvànapi ÷ikùayatyutpàdayituü cittam | dvitãyaü nityamabhinandantathàgataü priyadànena påjayati gambhãraü cavaropayati ku÷alamålam | tçtãyaü dharmàngaveùayituü gauravacittena påjayati dharmaguråndharmaþ ÷çõvanna ca pari÷ràgyati | caturthaü pa÷yanbhikùusaüghaü bhinnaü dvidhàvibhaktaü paramparaü vivadamànaü bhaõóanaü kurvàõaü gavepayatyupàyaü saügamayati ca | pa¤camaü pa÷yannàùñre vardhamànànya÷ubhàni kùãyamàõànbuddhadharmànde÷ayati tathà vàcayati yàvadekàmapi gàthàü yenànucchinno bhavati dharmaþ | ekacittaü paripàlayati dharmaü na ca gaõayati kàyajãvitam | ùaùñhaü paritràyate sattvànpa÷yanmãtànduþkhitàndadàti càbhayam | saptamaü janayati caryotsàhaü gaveùayati caivaü mahàyàanaü vaipulyamatigambhãraü såtradharmaü bodhisattvapiñakam | aùñamaü labdhvemàndharmàndhàrayati vàcayati paryavàpnotiyathàbhàùitamàcarati yathàbhàùitamavatiùñhate | navamaü dharmamadhitiùñhannutsàhayati bahutarasattvànpraveùñuü dharme | da÷amaü dharme prave÷ya prakà÷ayansaüdar÷ayaüllàbhapràmodyavavodhayati sattvàn | bodhisattvaþ paripåryemàndà÷adharmànanuttaràyà bodhe rna pratinivartate || 3 | bodhisattvenàcaritavyamevamidaüsåtram | acintyaü khalvevaüvidhaü såtraü yajjanayati sarvamahàmaitrãkaruõàbãjam | idaü såtraü cittamutpàdayituü nayati càvabodhayati ca baddhasattvàn | idaü såtramutpàdahetu rbodhimabhisaüprasthitànàm | ida såtraü paripårakaü sarvabodhisattvànàmakùomyacaryàyàþ | idaü såtramatãtànàgatapratyutpannabuddhairanuparigçhãtam | kulaputràþ kuladuhitara÷cetkàmayante saügrahãtumanuttaràü bodhi de÷ayitavyamevaü råpaü såtraü | jaübådvãpe 'nucchedàya [buddhadharmàõàü] aprayeyà aparyantàþ sattvàþ ÷çõvantvidaü såtram | kulaputràþ kuladuhitara÷cecchçõvantãdaü såtraü labhante 'cintyamatãtãkùõaü mahàpraj¤àvyåhamaprameyaü ca puõyaphalavipàkam | tat kasya hetoþ | idaü såtraü vivçõotyaprameyaü supari÷uddhaü praj¤ànennaü karoti buddhavijaü nirantaramanucchinnam | paripàlayati sattvànaprameyaduþkhaduþkhitàn | avabhàsayati sarvamavidyàmohàndhakàram | bhinatti caturo màrànmàrakarmàõi ca | nà÷àyati sarva tãrthikàõàü mithyàdñaùñim | nirvàpayati sarvaü kle÷amahàjvanalam | apanayati [avidyà-]pratyayajanitànsaüskàràn | chinatti lobhaü màtsaryaü ÷ãlabhedaü dveùaü kausãdyaü vikùepaü måóhatàü (ca) ùaó guruvyàdhãn | apanayati karmàvaraõaü vipakàvaraõaü kle÷àvaraõaü dñaùñyàvaraõamavidyàvaraõaü j¤ànàvaraõaübhàvànàvaraõaü | saükùepata ucyate | idaü såtraü nirvàpayati nirava÷eùaü sarvàku÷aladharmàn | samedhayati sarvaku÷aladharmàgniskandham | kulaputràþ kuladuhitara÷cetsåtramidaü ÷rutvàrocayantyanumodayantyà÷caryacittamutpàdayanti j¤àtavyaü taiþ påjità aprameyà buddhàþ | gambhãramavaropitaü ku÷alamålam | tatkasya hetoþ asya såtrasya triùvadhvasu buddhairàcaritatvàdyaþ khalu (màrgà-)vacaraþ ÷çõoti cedaü såtraü svàtmànaü dhanyaü manyate | labhate ca mahàku÷alalàbham | yaþ ka÷cillikhatãdaü vàcayatãdaü såtraü j¤àtavyaü sa puruùaþ pràpnotyaprameyamaparyantaü puõyaphalavipàkam | tatkasya hetoþ | asya såtrasyàparyantà lambanatvàdapramayamahàpraõidhànotpàdakatvàtsarvasattvànugràhakatvàdanuttarasambodhiniùpàdakatvàllabdhaþ puõyaphalavipàko 'pyevayameyaþ | yadi ka÷cidavabudhyàrthaü tathàcarati yathà sarvabuddhairasaükhyeyeùu kalpeùvakùayapraj¤ayà bhàùitaü tasya puõyaphalavipàko 'pyakùayo bhavati | yasminprade÷e dharma÷àstà de÷ayatãdaü såtraü j¤àtavyaü tasminprade÷e ståpaþ kàrayitavyaþ | kasmàt | samyagdharmasya tatra janitatvàt | edaü såtraü yasminde÷e nagarai gràme vihàre kuñayàü và bhavati j¤àtavyaü tatra bhavati [3 tathàgatasya] dharmakàyaþ | yadi puruùaþ påjayati gandhapuùpaiþ saügãtena vitànena camaracchatrairgãtaiþ stautrairnamaskàraiþ j¤àtavyaü sa puruùa buddhabãjaü bahulikaroti ki punarvaktavyaü yo nirava÷eùaü gçhõati dhàrayati såtramidam | sa puruùaþ pårayati puõyapraj¤àniùpattimanàgate 'dhvani labhate vyàkaraõaü pràpnityanuttaràü samyaksambodhim || (iti bodhicittotpàdasåtra÷àstre puõyaparigraho nàma dvàda÷o vargaþ ||) pariniùñhitaü bodhicittotpàdasåtra÷àstram ||