Vasubandhu: Abhidharmakosa, Karikas only
Source unknown; cf. the edition by P. Pradhan. Vasubandhu, AbhidharmakoÓabhëya, rev. 2nd ed. with introduction and indices by A. Haldar, Patna 1975 (Tibetan Sanskrit Works Series, 8),
and G.V. Gokhale, The Text of the AbhidharmakoÓakÃrikà of Vasubandhu, Journal of the Bombay Branch of the Royal Asiatic Society, New Series, vol. 22 (1946), pp. 73-102.

(For Karikas with Bhasya see separate GRETIL file.)


Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project.
With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project
of Nagarjuna Institute, Nepal
and University of the West, Rosemead, California, USA
(www.uwest.edu/sanskritcanon)
Sastra section



The transliteration emulates the conventions of Nagari script.
Therefore, many word boundaries are not marked by blanks.



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________






AbhidharmakoÓabhëyam

prathamaæ koÓasthÃnam

om namo buddhÃya

ya÷ sarvathÃsarvahatÃndhakÃra÷ saæsÃrapaÇkÃjjagadujjahÃra /
tasmai namask­tya yathÃrthaÓÃstre ÓÃstraæ pravak«yÃmyabhidharmakoÓam // VAkK_1.1 //
praj¤Ãmalà sÃnucarÃbhidharma÷ tatprÃptaye yÃpi ca yacca ÓÃstram /
tasyÃrthato 'smin samanupraveÓÃt sa cà Órayo 'syetyabhidharmakoÓam // VAkK_1.2 //
dharmÃïÃæ pravicayamantareïa nÃsti kleÓÃnÃæ yata upaÓÃntaye 'bhyupÃya÷ /
kleÓaiÓca bhramati bhavÃrïave 'tra lokastaddhetorata udita÷ kilai«a ÓÃstrà // VAkK_1.3 //
sÃsravÃnÃsravà dharmÃ÷ saæsk­tà mÃrgavarjitÃ÷ /
sÃsravÃ÷ ÃsravÃste«u yasmÃtsamanuÓerate // VAkK_1.4 //
anÃsravà mÃrgasatyaæ trividhaæ cÃpyasaæsk­tam /
ÃkÃÓaæ dvau nirodhau ca tatrÃkÃÓamanÃv­ti÷ // VAkK_1.5 //
pratisaækhyÃnirodho yo visaæyoga÷ p­thak p­thak /
utpÃdÃtyantavighno 'nyo nirodho 'pratisaækhyayà // VAkK_1.6 //
te puna÷ saæsk­tà dharmà rÆpÃdiskandhapa¤cakam /
sa evÃdhvà kathÃvastu sani÷sÃrÃ÷ savastukÃ÷ // VAkK_1.7 //
ye sÃsravà upÃdÃnaskandhÃste saraïà api /
du÷khaæ samudayo loko d­«ÂisthÃnaæ bhavaÓca te // VAkK_1.8 //
rÆpaæ pa¤cendriyÃïyarthÃ÷ pa¤cÃvij¤aptireva ca /
tadvij¤ÃnÃÓrayà rÆpaprasÃdÃÓcak«urÃdaya÷ // VAkK_1.9 //
rÆpaæ dvidhà viæÓatidhà Óabdastva«Âavidha÷ rasa÷ /
«o¬hà caturvidho gandha÷ sp­ÓyamekÃdaÓÃtmakam // VAkK_1.10 //
vik«iptÃcittakasyÃpi yo 'nubandha÷ ÓubhÃÓubha÷ /
mahÃbhÆtÃnyupÃdÃya sa hyavij¤aptirucyate // VAkK_1.11 //
bhÆtÃni p­thividhÃturaptejovÃyudhÃtava÷ /
dh­tyÃdikarmasaæsiddhà kharasneho«ïateraïÃ÷ // VAkK_1.12 //
p­thivÅ varïasaæsthÃnamucyate lokasaæj¤ayà /
ÃpastejaÓca vÃyustu dhÃtureva tathÃpi ca // VAkK_1.13 //
indriyÃrthÃsta eve«ÂÃ daÓÃyatanadhÃtava÷ /
vedanÃnubhava÷ saæj¤Ã nimittodgrahaïÃtmikà // VAkK_1.14 //
caturbhyo 'nye tu saæskÃraskandha÷ ete punastraya÷ /
dharmÃyatanadhÃtvÃkhyÃ÷ sahÃvij¤aptyasaæsk­tai // VAkK_1.15 //
vij¤Ãnaæ prativij¤apti÷ mana Ãyatanaæ ca tat /
dhÃtava÷ sapta ca matÃ÷ «a¬ vij¤ÃnÃnyatho maha÷ // VAkK_1.16 //
«aïïÃmanantarÃtÅtaæ vij¤Ãnaæ yaddhi tanmana÷ /
«a«ÂhÃÓrayaprasiddhayarthaæ dhatavo '«ÂÃdaÓa sm­tÃ÷ // VAkK_1.17 //
sarvasaægraha ekena skandhenÃyatanena ca /
dhÃtunà ca svabhÃvena parabhÃvaviyogata÷ // VAkK_1.18 //
jÃtigocaravij¤ÃnasÃmÃnyÃdekadhÃtutà /
dvitve 'pi cak«urÃdÅnÃæ ÓobhÃrtha tu dvayodbhava÷ // VAkK_1.19 //
rÃÓyÃyadvÃragotrÃrthÃ÷ skandhÃyatanadhÃtava÷ /
mohendriyarÆcitraidhÃttistra÷ skandhÃdideÓanÃ÷ // VAkK_1.20 //
vivÃdamÆlasaæsÃrahetutvÃt kramakÃraïÃt /
caittebhyo vedanÃsaæj¤e p­thakskandhau niveÓitau // VAkK_1.21 //
skandhe«va saæsk­taæ noktamarthÃyogÃt krama÷ puna÷ /
yathaudÃrikasaæklesabhÃjanÃdyarthadhÃtuta÷ // VAkK_1.22 //
prÃk pa¤ca vÃrttamÃnÃrthyÃt bhautikÃrthyÃccatu«Âayam /
dÆrÃÓutarav­ttyÃnyat yathÃsthÃnaæ kramo 'thavà // VAkK_1.23 //
viÓe«aïÃrthaæ prÃdhÃnyabdahudharmÃgrasaægrahÃt /
ekamÃyatanaæ rÆpamekaæ dharmÃkhyamucyate // VAkK_1.24 //
dharmaskandhasahasrÃïi yÃnyaÓÅtiæ jagau muni÷ /
tÃni vÃÇnÃma vetye«Ãæ rÆpasaæskÃrasaægraha÷ // VAkK_1.25 //
ÓÃstrapramÃïà ityeke skandhÃdÅnÃæ kathaikaÓa÷ /
caritapratipak«astu dharmaskandho 'nuvarïita÷ // VAkK_1.26 //
tathÃnye 'pi yathÃyogaæ skandhÃyatanadhÃtava÷ /
pratipÃdyà yathokte«u saæpradhÃrya svalak«aïam // VAkK_1.27 //
chidramÃkÃÓadhÃtvÃkhyam ÃlokatamasÅ kila /
vij¤ÃnadhÃturvij¤Ãnaæ sÃsravaæ janmaniÓrayÃ÷ // VAkK_1.28 //
sanidarÓana eko 'tra rÆpaæ sapratighà daÓa /
rÆpiïa÷ avyÃk­tà a«Âau ta evÃrÆpaÓabdakÃ÷ // VAkK_1.29 //
tridhÃnye kÃmadhÃtvÃptÃ÷ sarve rÆpe caturdaÓa /
vinà gandharasaghrÃïajivhÃvij¤ÃnadhÃtubhi÷ // VAkK_1.30 //
ÃrÆpyÃptà manodharmamanovij¤ÃnadhÃtava÷ /
sÃsravÃnÃsravà ete traya÷ Óe«Ãstu sÃsravÃ÷ // VAkK_1.31 //
savitarkavicÃrà hi pa¤ca vij¤ÃnadhÃtava÷ /
antyÃstrayastriprakÃrÃ÷ Óe«Ã ubhayavarjitÃ÷ // VAkK_1.32 //
nirÆpaïÃnusmaraïavikalpenÃvikalpakÃ÷ /
tau praj¤ÃmÃnasÅ vyagrà sm­ti÷ sarvaiva mÃnasÅ // VAkK_1.33 //
sapta sÃlambanÃÓcittadhÃtava÷ ardhaæ ca dharmata÷ /
navÃnupÃttà te cëÂau ÓabdaÓca anye nava dvidhà // VAkK_1.34 //
spra«Âavyaæ dvividhaæ Óe«Ã rÆpiïo nava bhautikÃ÷ /
dharmadhÃtvekadeÓaÓca saæcità daÓa rÆpiïa÷ // VAkK_1.35 //
chinatti chidyate caiva bÃhyaæ dhÃtu catu«Âayam /
dahyate tulayatyevaæ vivÃdo dagdh­tulyayo÷ // VAkK_1.36 //
vipÃkajaupacayikÃ÷ pa¤cÃdhyÃtmaæ vipÃkaja÷ /
na Óabda÷ apratighà a«Âau nai÷«yandika vipÃkajÃ÷ // VAkK_1.37 //
tridhÃnye dravyavÃneka÷ k«aïikÃ÷ paÓcimÃstraya÷ /
cak«urvij¤ÃnadhÃtvo÷ syÃt p­thak lÃbha÷ sahÃpi ca // VAkK_1.38 //
dvÃdaÓÃdhyÃtmikÃ÷ hitvà rÆpÃdÅn dharmasaæj¤aka÷ /
sabhÃga÷ tatsabhÃgÃÓca Óe«Ã÷ yo na svakarmak­t // VAkK_1.39 //
daÓa bhÃvanayà heyÃ÷ pa¤ca ca antyÃstrayastridhà /
na d­«Âiheyamakli«Âaæ na rÆpaæ nÃpya«a«Âhajam // VAkK_1.40 //
cak«uÓca dharmadhÃtoÓca pradeÓau d­«Âi÷ a«Âadhà /
pa¤cavij¤Ãnasahajà dhÅrna d­«ÂiratÅraïÃt // VAkK_1.41 //
cak«u÷ paÓyati rÆpÃïi sabhÃgaæ na tadÃÓritam /
vij¤Ãnaæ d­Óyate rÆpaæ na kilÃntaritaæ yata÷ // VAkK_1.42 //
ubhÃbhyÃmapi cak«urbhyÃæ paÓyati vyaktadarÓanÃt /
cak«u÷Órotramano 'prÃptavi«ayaæ trayamanyathà // VAkK_1.43 //
tribhirghrÃïÃdibhistulyavi«ayagrahaïaæ matam /
caramasyÃÓrayo 'tÅta÷ pa¤cÃnÃæ sahajaÓca tai÷ // VAkK_1.44 //
tadvikÃravikÃritvÃdÃÓrayÃÓcak«urÃdaya÷ /
ato 'sÃdhÃraïatvÃddhi vij¤Ãnaæ tairnirucyate // VAkK_1.45 //
na kÃyasyÃdharaæ cak«u÷ Ærdhvaæ rÆpaæ na cak«u«a÷ /
vij¤Ãnaæ ca asya rÆpaæ tu kÃyasyobhe ca sarvata÷ // VAkK_1.46 //
tathà Órotraæ trayÃïÃæ tu sarvameva svabhÆmikam /
kÃyavij¤ÃnamadharasvabhÆmi aniyataæ mana÷ // VAkK_1.47 //
pa¤ca bÃhyà divij¤eyÃ÷ nityà dharmà asaæsk­tÃ÷ /
dharmÃrdhamindriyaæ ye ca dvÃdaÓÃdhyÃtmikÃ÷ sm­tÃ÷ // VAkK_1.48 //

abhidharmakoÓabhëye dhÃtunirdeÓo nÃma prathamaæ koÓasthÃnaæ samÃptamiti /

ye dharmà hetuprabhavà hetuste«Ãæ tathÃgato hyavadat /
te«Ãæ ca yo nirodha evaævÃdÅ mahÃÓramaïa÷ //

likhÃpitamidaæ ÓrÅlÃmÃvÃkeneti /


dvitÅyaæ koÓasthÃnam

catur«varthe«u pa¤cÃnÃmÃdhipatyaæ dvayo÷ kila /
caturïïÃæ pa¤cakëÂÃnÃæ saækleÓavyavadÃnayo÷ // VAkK_2.1 //
svÃrthopalabdhyÃdhipatyÃt sarvasya ca «a¬indriyam /
strÅtvapuæstvÃdhipatyÃttu kÃyÃt strÅpuru«endriye // VAkK_2.2 //
nikÃyasthitisaækleÓavyavadÃnÃdhipatyata÷ /
jÅvitaæ vedanÃ÷ pa¤ca ÓraddhÃdyÃÓcendriyaæ matÃ÷ // VAkK_2.3 //
Ãj¤ÃsyÃmyÃkhyamÃj¤ÃkhyamÃj¤ÃtÃvÅndriyaæ tathà /
uttarottarasaæprÃptinirvÃïÃdyÃdhipatyata÷ // VAkK_2.4 //
cittÃÓrayastadvikalpa÷ sthiti÷ saækleÓa eva ca /
saæbhÃro vyavadÃnaæ ca yÃvatà tÃvadindriyam // VAkK_2.5 //
prav­tterÃÓrayotpattisthitipratyupabhogata÷ /
caturdaÓa tathÃnyÃni niv­tterindriyÃïi và // VAkK_2.6 //
du÷khendriyamaÓÃtà yà kÃyikÅ vedanà sukham /
ÓÃtà dhyÃne t­tÅye tu caitasÅ sà sukhendriyam // VAkK_2.7 //
anyatra sà saumanasyaæ aÓÃtà caitasÅ puna÷ /
daurmanasyamupek«Ã tu madhyà ubhayÅ avikalpanÃt // VAkK_2.8 //
d­gbhÃvanÃÓaik«apathe nava trÅïi amalaæ trayam /
rÆpÅïi jÅvitaæ du÷khe sÃsravÃïi dvidhà nava // VAkK_2.9 //
vipÃko jÅvitaæ dvedhà dvÃdaÓa antyëÂakÃd­te /
daurmanasyÃcca tattvekaæ savipÃkaæ daÓa dvidhà // VAkK_2.10 //
mano 'nyavittiÓraddhÃdÅni a«Âakaæ kuÓalaæ dvidhà /
daurmanasyaæ mano 'nyà ca vittistredhà anyadekadhà // VAkK_2.11 //
kÃmÃptamamalaæ hitvà rÆpÃptaæ strÅpumindriye /
du÷khe ca hitvà ÃrÆpyÃptaæ sukhe cÃpohya rÆpi ca // VAkK_2.12 //
manovittitrayaæ tredhà dviheyà durmanaskatà /
nava bhavanayà pa¤ca tvaheyÃnyapi na trayam // VAkK_2.13 //
kÃme«vÃdau vipÃko dve labhyate nopapÃdukai÷ /
te÷ «a¬ và sapta và a«Âau và «a¬ rÆpe«u ekamuttare // VAkK_2.14 //
nirodhayatyuparamÃnnÃrÆpye jÅvitaæ mana÷ /
upek«Ãæ caiva rÆpe '«Âau kÃme daÓa navëÂau và // VAkK_2.15 //
kramam­tyau tu catvÃri Óubhe sarvatra pa¤ca ca /
navÃptirantyaphalayo÷ saptëÂanavabhirdvayo÷ // VAkK_2.16 //
ekÃdaÓabhirarhattvamuktaæ tvekasya saæbhavÃt /
upek«ajÅvitamanoyukto 'vaÓyaæ trayÃnvita÷ // VAkK_2.17 //
caturbhi÷ sukhakÃyÃbhyÃæ pa¤cabhiÓcak«urÃdimÃn /
saumanasyÅ ca du÷khÅ tu saptabhi÷ strÅndriyÃdimÃn // VAkK_2.18 //
a«ÂÃbhi÷ ekÃdaÓabhistvÃj¤Ãj¤Ãte ndriyÃnvita÷ /
Ãj¤ÃsyÃmÅndriyopetastrayodaÓabhiranvita÷ // VAkK_2.19 //
sarvÃlpairni÷Óubho '«ÂÃbhirvinmana÷kÃyajÅvitai÷ /
yukta÷ bÃlastathÃrÆpye upek«Ãyurmana÷Óubhai÷ // VAkK_2.20 //
bahubhiryukta ekÃnnaviæÓatyÃmalavarjitai÷ /
dviliÇga÷ Ãryo rÃgÅ ekaliÇgadvayamalavarjitai÷ // VAkK_2.21 //
kÃme '«Âadravyako 'Óabda÷ paramÃïuranindriya÷ /
kÃyendriyÅ navadravya÷ daÓadravyo 'parendriya÷ // VAkK_2.22 //
cittaæ caittÃ÷ sahÃvaÓyaæ sarva saæsk­talak«aïai÷ /
prÃptyà và pa¤cadhà caittà mahÃbhÆmyÃdibhedata÷ // VAkK_2.23 //
vedanà cetanà saæj¤Ã cchanda÷ sparÓo mati÷ sm­ti÷ /
manaskÃro 'dhimok«aÓca samÃdhi÷ sarvacetasi // VAkK_2.24 //
ÓraddhÃpramÃda÷ praÓrabdhirupek«Ã hrÅrapatrapà /
mÆladvayamahiæsà ca vÅryaæ ca kuÓale sadà // VAkK_2.25 //
moha÷ pramÃda÷ kauÓÅdyamÃÓraddhayaæ styÃnamuddhava÷ /
kli«Âe sadaiva akuÓale tvÃhrÅkyamanapatrapà // VAkK_2.26 //
krodhopanÃhaÓÃÂhyer«yÃpradÃsamrak«amatsarÃ÷ /
mÃyÃmadavihiæsÃÓca parÅttakleÓabhÆmikÃ÷ // VAkK_2.27 //
savitarkavicÃratvÃt kuÓale kÃmacetasi /
dvÃæviæÓatiÓcaitasikÃ÷ kauk­tyamadhikaæ kvacit // VAkK_2.28 //
Ãveïike tvakuÓale d­«Âiyukte ca viæÓati÷ /
kleÓaiÓcaturbhi÷ krodhÃdyai÷ kauk­tyenaikaviæÓati÷ // VAkK_2.29 //
niv­te '«ÂÃdaÓa anyatra dvÃdaÓÃvyÃk­te matÃ÷ /
middhaæ sarvÃvirodhitvÃdyatra syÃdadhikaæ hi tat // VAkK_2.30 //
kauk­tyamiddhÃkuÓalÃnyÃdye dhyÃne na santyata÷ /
dhyÃnÃntare vitarkaÓca vicÃraÓcÃpyata÷ param // VAkK_2.31 //
ahrÅragurutà avadye bhayÃdarÓitva matrapà /
prema Óraddhà gurutvaæ hrÅ÷ te puna÷ kÃmarÆpayo÷ // VAkK_2.33 //
vitarkacÃrà vaudÃryasÆk«mate mÃna unnati÷ /
mada÷ svadharme raktasya paryÃdÃnaæ tu cetasa÷ // VAkK_2.33 //
cittaæ mano 'tha vij¤ÃnamekÃrthaæ cittacaitasÃ÷ /
sÃÓrayà lambanÃkÃrÃ÷ saæprayuktÃÓca pa¤cadhà // VAkK_2.34 //
viprayuktÃstu saæskÃrÃ÷ prÃptyaprÃptÅ sabhÃgatà /
Ãsaæj¤ikaæ samÃpattÅ jÅvitaæ lak«aïÃni ca // VAkK_2.35 //
nÃmakÃyÃdayaÓceti prÃptirlÃbha÷ samanvaya÷ /
prÃptyaprÃptÅ svasaætÃna patitÃnÃæ nirodhayo÷ // VAkK_2.36 //
traiyadhvikÃnÃæ trividhà ÓubhÃdÅnÃæ ÓubhÃdikà /
svadhÃtukà tadÃptÃnÃæ anÃptÃnÃæ caturvidhà // VAkK_2.37 //
tridhà naÓaik«ÃÓaik«ÃïÃæ aheyÃnÃæ dvidhà matà /
avyÃk­tÃpti÷ sahajà abhij¤ÃnairmÃïikÃd­te // VAkK_2.38 //
niv­tasya ca rÆpasya kÃme rÆpasya nÃgrajà /
akli«ÂÃvyÃk­tÃprÃpti÷ sÃtÅtÃjÃtayostridhà // VAkK_2.39 //
kÃmÃdyÃptÃmalÃnÃæ ca mÃrgasyÃprÃptiri«yate /
p­thagjanatvam tatprÃptibhÆsaæcÃrÃd vihÅyate // VAkK_2.40 //
sabhÃgatà sattvasÃmyaæ Ãsaæj¤ikamasaæj¤i«u /
nirodhaÓcittacaittÃnÃæ vipÃka÷ te b­hatphalÃ÷ // VAkK_2.41 //
tathÃsaæj¤isamÃpatti÷ dhyÃne 'ntye ni÷s­tÅcchayà /
Óubhà upapadyavedyaiva nÃryasya ekÃdhvikÃpyate // VAkK_2.42 //
nirodhÃkhyà tathaiveyaæ vihÃrÃrthaæ bhavÃgrajà /
Óubhà dvivedyÃniyatà ca Ãryasya Ãpyà prayogata÷ // VAkK_2.43 //
bodhilabhyà mune÷ na prÃk catustriæÓatk«aïÃptita÷ /
kÃmarÆpÃÓraye bhÆte nirodhÃkhyÃdito n­«u // VAkK_2.44 //
ÃyurjÅvitam ÃdhÃra Æ«mavij¤Ãyorhi ya÷ /
lak«aïÃni punarjÃtirjarà sthitiranityatà // VAkK_2.45 //
jÃtijÃtyÃdayaste«Ãæ te '«Âadharmaikav­ttaya÷ /
janyasya janikà jÃtirna hetupratyayairvinà // VAkK_2.46 //
nÃmakÃyÃdaya÷ saæj¤ÃvÃkyÃk«arasamuktaya÷ /
kÃmarÆpÃptasattvÃkhyà ni÷«yandÃvyÃk­tÃ÷ tathà // VAkK_2.47 //
sabhÃgatà sà tu punarvipÃko 'pi Ãptayo dvidhà /
lak«aïÃni ca ni÷«yandÃ÷ samÃpattya samanvayÃ÷ // VAkK_2.48 //
kÃraïaæ sahabhÆÓcaiva sabhÃga÷ saæprayuktaka÷ /
sarvatrago vipÃkÃkhya÷ «a¬vidho heturi«yate // VAkK_2.49 //
svato 'nye kÃraïaæ hetu÷ sahabhÆrye mitha÷phalÃ÷ /
bhÆtavaccittacittÃnuvartilak«aïalak«yavat // VAkK_2.50 //
caittà dvau saævarau te«Ãæ cetaso lak«aïÃni ca /
cittÃnuvarttina÷ kÃlaphalÃdiÓubhatÃdibhi÷ // VAkK_2.51 //
sabhÃgahetu÷ sad­ÓÃ÷ svanikÃyabhuva÷ agrajÃ÷ /
anyo 'nyaæ navabhÆmistu mÃrga÷ samaviÓi«Âayo÷ // VAkK_2.52 //
prayogajÃstayoreva ÓrutacintÃmayÃdikÃ÷ /
saæprayuktakahetustu cittacaittÃ÷ samÃÓrayÃ÷ // VAkK_2.53 //
sarvatragÃkhya÷ kli«ÂÃnÃæ svabhÆmau pÆrvasarvagÃ÷ /
vipÃkaheturaÓubhÃ÷ kuÓalÃÓcaiva sÃsravÃ÷ // VAkK_2.54 //
sarvatraga÷ sabhÃgaÓca dvayadhvagau tryadhvagÃstraya÷ /
saæsk­taæ savisaæyoga phalaæ nÃsaæsk­tasya te // VAkK_2.55 //
vipÃkaphalamantyasya pÆrvasyÃdhipataæ phalam /
sabhÃga sarvatragayorni«yanda÷ pauru«aæ dvayo÷ // VAkK_2.56 //
vipÃko 'vyÃk­to dharma÷ sattvÃkhya÷ vyÃk­todbhava÷ /
ni÷«yando hetusad­Óa÷ visaæyoga÷ k«ayo dhiyà // VAkK_2.57 //
yadvalÃjjÃyate yattatphalaæ puru«akÃrajam /
apÆrva÷ saæsk­tasyaiva saæsk­to 'dhipate÷ phalam // VAkK_2.58 //
varttamÃnÃ÷ phalaæ pa¤ca g­ïhanti dvau prayacchata÷ /
varttamÃnÃbhyatÅtau dvau eko 'tÅta÷ prayacchati // VAkK_2.59 //
kli«Âà vipÃkajÃ÷ Óe«Ã÷ prathamÃryà yathÃkramam /
vipÃkaæ sarvagaæ hitvà tau sabhÃgaæ ca Óe«ajÃ÷ // VAkK_2.60 //
cittacaitÃ÷ tathÃnye 'pi saæprayuktakavarjitÃ÷ /
catvÃra÷ pratyayà uktÃ÷ hetvÃkhya÷ pa¤ca hetava÷ // VAkK_2.61 //
cittacaittà acaramà utpannÃ÷ samanantara÷ /
Ãlambanaæ sarvadharmÃ÷ kÃraïÃkhyo 'dhipa÷ sm­ta÷ // VAkK_2.62 //
nirudhyamÃne kÃritraæ dvau hetÆ kuruta÷ traya÷ /
jÃyamÃne tato 'nyau tu pratyayau tadviparyayÃt // VAkK_2.63 //
caturbhiÓcattacaittà hi samÃpattidvayaæ tribhi÷ /
dvÃbhyÃmanye tu jÃyante neÓvarÃde÷ kramÃdibhi÷ // VAkK_2.64 //
dvidhà bhÆtÃni taddhetu÷ bhautikasya tu pa¤cadhà /
tridhà bhautikamanyonyaæ bhÆtÃnÃmekadhaiva tat // VAkK_2.65 //
kuÓalÃkuÓalaæ kÃme niv­tÃniv­taæ mana÷ /
rÆpÃrÆpye«vakuÓalÃdanyatra anÃsravaæ dvidhà // VAkK_2.66 //
kÃme nava ÓubhÃccittÃccittÃni a«ÂÃbhya eva tat /
daÓabhyo 'kuÓalaæ tasmÃccatvÃri niv­taæ tathà // VAkK_2.67 //
pa¤cabhyo 'niv­taæ tasmÃtsapta cittÃnyanantaram /
rÆpe daÓaikaæ ca ÓubhÃt navabhyastadanantaram // VAkK_2.68 //
a«ÂÃbhyo niv­taæ tasmÃt «a tribhyo 'niv­taæ puna÷ /
tasmÃt «a evÃmÃrÆpye tasya nÅti÷ ÓubhÃtpuna÷ // VAkK_2.69 //
nava cittÃni tat «aïïÃæ niv­tÃtsapta tattathà /
caturbhya÷ Óaik«am asmÃttu pa¤ca aÓaik«aæ tu pa¤cakÃt // VAkK_2.70 //
tasmÃccatvÃri cittÃni dvÃdaÓaitÃni viæÓati÷ /
prÃyogikopapattyÃptaæ Óubhaæ bhittvà tri«u dvidhà // VAkK_2.71 //
vipÃkajairyÃpathikaÓailpasthÃnikanairmitam /
caturdhÃvyÃk­taæ kÃme rÆpe Óilpavivarjitam // VAkK_2.72 //
kli«Âe traidhÃtuke lÃbha÷ «aïïÃæ «aïïÃæ dvayo÷ Óubhe /
trayÃïÃæ rÆpaje Óaik«e caturïÃæ tasya Óe«ite // VAkK_2.73 //

abhidharmakoÓe indriyanirddeÓo nÃma dvitÅyaæ koÓasthÃnaæ samÃptamiti /
ÓrÅlÃmÃvÃkasya


t­tÅyaæ koÓasthÃnam

oæ namo buddhÃya /

narakapretatirya¤co manu«yÃ÷ «a¬ divaukasa÷ /
kÃmadhÃtu÷ sa narakadvÅpabhedena viæÓati÷ // VAkK_3.1 //
Ærdhvaæ saptadaÓasthÃno rÆpadhÃtu÷ p­thak p­thak /
dhyÃnaæ tribhÆmikaæ tatra caturthaæ tva«ÂabhÆmikam // VAkK_3.2 //
ÃrÆpyadhÃturasthÃna÷ upapattyà caturvidha÷ /
nikÃyaæ jÅvitaæ cÃtra niÓrità cittasantati÷ // VAkK_3.3 //
narakÃdisvanÃmoktà gataya÷ pa¤ca te«u tÃ÷ /
akli«ÂÃvyÃk­tà eva sattvÃkhyà nÃntarÃbhava÷ // VAkK_3.4 //
nÃnÃtvakÃyasaæj¤ÃÓca nÃnÃkÃyaikasaæj¤ina÷ /
viparyayÃccaikakÃyasaæj¤ÃÓcÃrÆpiïasraya÷ // VAkK_3.5 //
vij¤Ãnasthitaya÷ sapta Óe«aæ tatparibhedavat /
bhavÃgrÃsaæj¤isattvÃÓca sattvÃvÃsà nava sm­tÃ÷ // VAkK_3.6 //
anicchÃvasanÃnnÃnye catasra÷ sthitaya÷ puna÷ /
catvÃra÷ sÃsravÃ÷ skandhÃ÷ svabhÆmÃveva kevalam // VAkK_3.7 //
vij¤Ãnaæ na sthiti÷ proktaæ catu«koÂi tu saægrahe /
catasro yonayastatra sattvÃnÃmaï¬ajÃdaya÷ // VAkK_3.8 //
caturdhà nara tirya¤ca÷ nÃrakà upapÃdukÃ÷ /
antarÃbhavadevÃÓca pretà api jarÃyujÃ÷ // VAkK_3.9 //
m­tyupapattibhavayorantarà bhavatÅha ya÷ /
gamyadeÓÃnupetatvÃnnopapanno 'ntarÃbhava÷ // VAkK_3.10 //
vrÅhisantÃnasÃdharmyÃdavicchinnabhavodbhava÷ /
pratibimbamasiddhatvÃdasÃmyÃccÃnidarÓanam // VAkK_3.11 //
sahaikatra dvayÃbhÃvÃt asantÃnÃd dvayodayÃt /
kaïÂhokteÓcÃsti gandharvÃt pa¤cokte÷ gatisÆtrata÷ // VAkK_3.12 //
ekÃk«epÃdasÃvai«yatpÆrvakÃlabhavÃk­ti÷ /
sa punarmaraïÃtpÆrva upapattik«aïÃtpara÷ // VAkK_3.13 //
sajÃtiÓuddhadivyÃk«id­Óya÷ karmarddhivegavÃn /
sakalÃk«a÷ apratighavÃn anivartya÷ sa gandhabhuk // VAkK_3.14 //
viparyastamatiryÃti gatideÓaæ riraæsayà /
gandhasthÃnÃbhikÃmo 'nya÷ ÆrdhvapÃdastu nÃraka÷ // VAkK_3.15 //
saæprajÃnan viÓatyeka÷ ti«Âhatyapyapara÷ apara÷ /
ni«krÃmatyapi sarvÃïi mƬho 'nya÷ nityamaï¬aja÷ // VAkK_3.16 //
garbhÃvakrÃntayastisraÓcakravarttisvayaæbhuvÃm /
karmaj¤Ãnobhaye«Ãæ và viÓadatvÃd yathÃkramam // VAkK_3.17 //
nÃtmÃsti skandhamÃtraæ tu kleÓakarmÃbhisaæsk­tam /
antarÃbhavasaætatyà kuk«imeti pradÅpavat // VAkK_3.18 //
yathÃk«epaæ kramÃdv­ddha÷ santÃna÷ kleÓakarmabhi÷ /
paralokaæ punaryÃti ityanÃdibhavacakrakam // VAkK_3.19 //
sa pratÅtyasamutpÃdo dvÃdaÓÃÇgastrikÃï¬aka÷ /
pÆrvÃparÃntayordve dve madhye '«Âau paripÆriïa÷ // VAkK_3.20 //
pÆrvakleÓà daÓÃvidyà saæskÃrÃ÷ pÆrvakarmaïa÷ /
saædhiskandhÃstu vij¤Ãnaæ nÃmarÆpamata÷ param // VAkK_3.21 //
prÃk «a¬ÃyatanotpÃdÃt tatpÆrvaæ trikasaægamÃt /
sparÓa÷ prÃksukhadu÷khÃdikÃraïaj¤ÃnaÓaktita÷ // VAkK_3.22 //
vitti÷ prÃk maithunÃt t­«ïà bhogamaithunarÃgiïa÷ /
upÃdÃnaæ tu bhogÃnÃæ prÃptaye paridhÃvata÷ // VAkK_3.23 //
sa bhavi«yat bhavaphalaæ kurute karma tat bhava÷ /
pratisaædhi÷ punarjÃti÷ jarÃmaraïamà vida÷ // VAkK_3.24 //
Ãvasthika÷ kile«Âo 'yaæ prÃdhÃnyà ttvaÇgakÅrtanam /
pÆrvÃparÃntamadhye«u saæmohaviniv­ttaye // VAkK_3.25 //
kleÓÃstrÅïi dvayaæ karma sapta vastu phalaæ tathà /
phalahetvabhisaæk«epo dvayormadhyÃnumÃnata÷ // VAkK_3.26 //
kleÓÃt kleÓa÷ kriyà caiva tato vastu tata÷ puna÷ /
vastu kleÓÃÓca jÃyante bhavÃÇgÃnÃmayaæ naya÷ // VAkK_3.27 //
heturatra samutpÃda÷ samutpanna÷ phalaæ matam /
vidyÃvipak«o dharmo 'nyo 'vidyÃmitrÃn­tÃdivat // VAkK_3.28 //
saæyojanÃdivacanÃt kupraj¤Ã cenna darÓanÃt /
d­«ÂestatsaæprayuktatvÃt praj¤opakleÓadeÓanÃt // VAkK_3.29 //
nÃma tvarÆpiïa÷ skandhÃ÷ sparÓÃ÷ «a saænipÃtajÃ÷ /
pa¤capratighasaæsparÓa÷ «a«Âho 'dhivacanÃvhaya // VAkK_3.30 //
vidyÃvidyetarasparÓÃ÷ amalakli«ÂaÓe«itÃ÷ /
vyÃpÃdÃnunayasparÓau sukhavedyÃdayastraya÷ // VAkK_3.31 //
tajjÃ÷ «a¬vedanÃ÷ pa¤ca kÃyikÅ caitasÅ parà /
punaÓcëÂÃdaÓavidhà sà manopavicÃrata÷ // VAkK_3.32 //
kÃme svÃlambanÃ÷ sarve rÆpÅ dvÃdaÓagocara÷ /
trayÃïÃmuttara÷ dhyÃnadvaye dvÃdaÓa kÃmagÃ÷ // VAkK_3.33 //
svo '«ÂÃlambanam ÃrÆpyo dvayo÷ dhyÃnadvaye tu «a /
kÃmÃ÷ «aïïÃæ caturïà sva÷ ekasyÃlambanaæ para÷ // VAkK_3.34 //
catvÃro 'rÆpisÃmante rÆpagÃ÷ eka Ærdhvaga÷ /
eko maule svavi«aya÷ sarve '«ÂÃdaÓa sÃsravÃ÷ // VAkK_3.35 //
uktaæ ca vak«yate cÃnyat atra tu kleÓÃ i«yate /
bÅjavannÃgavanmÆlav­k«avattu«avattathà // VAkK_3.36 //
tu«itaï¬ulavat karma tathaivau«adhi pu«pavat /
siddhÃnnapÃnavadvastu tasmin bhavacatu«Âaye // VAkK_3.37 //
upapattibhava÷ kli«Âa÷ sarvakleÓai÷ svabhÆmikai÷ /
tridhÃnye traya ÃrÆpye ÃhÃrasthitikaæ jagat // VAkK_3.38 //
kava¬ÅkÃra ÃhÃra÷ kÃme tryÃyatanÃtmaka÷ /
na rÆpÃyatanaæ tena svÃk«amuktÃnanugrahÃt // VAkK_3.39 //
sparÓaæcetanÃvij¤Ã ÃhÃrÃ÷ sÃsravÃstri«u /
manomaya÷ saæbhavai«Å gandharvaÓcÃntarÃbhava÷ // VAkK_3.40 //
nirv­ttiÓca iha pu«ÂyarthamÃÓrayÃÓritayordvayam /
dvayamanyabhavÃk«epaniv­ttyartha yathÃkramam // VAkK_3.41 //
chedasaædhÃna vairÃgyahÃnicyutyupapattaya÷ /
manovij¤Ãna eve«ÂÃ÷ upek«ÃyÃæ cyutodbhavau // VAkK_3.42 //
naikÃgrÃcittayoretau nirvÃtyavyÃk­tadvaye /
kramacyutau pÃdanÃbhih­daye«u manaÓcyuti÷ // VAkK_3.43 //
adhon­suragÃjÃnÃæ marmacchedastvabÃdibhi÷ /
samyaÇ mithyÃtvaniyatà ÃryÃnantaryakÃriïa÷ // VAkK_3.44 //
tatra bhÃjanalokasya saæniveÓamuÓantyadha÷ /
lak«a«o¬aÓakodvedhamasaækhyaæ vÃyumaï¬alam // VAkK_3.45 //
apÃmekÃdaÓodvedhaæ sahasrÃïi ca viæÓati÷ /
a«Âalak«aucchrayaæ paÓcÃcche«aæ bhavati käcanam // VAkK_3.46 //
tiryak trÅïi sahasrÃïi sÃrdhaæ Óatacatu«Âayam /
lak«advÃdaÓakaæ caiva jalakäcanamaï¬alam // VAkK_3.47 //
samantatastu triguïaæ tatra merÆryugandhara÷ /
ÅÓÃdhÃra÷ khadiraka÷ sudarÓanagiristathà // VAkK_3.48 //
aÓvakarïo vinitako nimindharagiri÷ tata÷ /
dvÅpÃ÷ bahiÓcakravìa÷ sapta haimÃ÷ sa Ãyasa÷ // VAkK_3.49 //
catÆratnamayo meru÷ jale 'ÓÅtisahasrake /
magnÃ÷ Ærdhva jalÃt merurbhÆyo 'ÓÅtisahasraka÷ // VAkK_3.50 //
ardhÃrdhahÃnira«ÂÃsu samocchrÃyaghanÃÓca te /
ÓÅtÃ÷ saptÃntarÃïye«Ãæ ÃdyÃÓÅtisahasrikà // VAkK_3.51 //
Ãbhyantara÷ samudro 'sau triguïa÷ sa tu pÃrÓvata÷ /
ardhÃrdhenÃparÃ÷ ÓÅtÃ÷ Óe«aæ bÃhyo mahodadhe÷ // VAkK_3.52 //
lak«atrayaæ sahasrÃïi viæÓatirdve ca tatra tu /
jambÆdvÅpo dvisÃhasrastripÃrÓva÷ ÓakaÂÃk­ti÷ // VAkK_3.53 //
sÃrdhatriyojanaæ tvekaæ prÃgvideho 'rdhacandravat /
pÃrÓvatrayaæ tathÃsya ekaæ sÃrdhaæ triÓatayojanam // VAkK_3.54 //
godÃnÅya÷ sahasrÃïi sapta sÃrdhÃni maï¬ala÷ /
sÃrdhe dve madhyamasya a«Âau caturasra÷ kuru÷ sama÷ // VAkK_3.55 //
dehà videhÃ÷ kurava÷ kauravÃÓcÃmarÃvarÃ÷ /
a«Âau tadantaradvÅpà gÃÂhà uttaramantriïa÷ // VAkK_3.56 //
ihottareïa kÅÂÃdri navakÃddhimavÃn tata÷ /
pa¤cÃÓadvist­tÃyÃmaæ saro 'rvÃggandhamÃdanÃt // VAkK_3.57 //
adha÷ sahasrairviÓatyà tanmÃtro 'vÅcirasya hi /
tadÆrdhvaæ sapta narakÃ÷ sarve '«Âau «o¬aÓotsadÃ÷ // VAkK_3.58 //
kukÆlaæ kuïapaæ cÃtha k«uramÃrgÃdikaæ nadÅ /
te«Ãæ caturdiÓaæ ÓÅtà anye '«ÂÃvarvudÃdaya÷ // VAkK_3.59 //
ardhena meroÓcandrÃrkau pa¤cÃÓatsaikayojanau /
ardharÃtro 'staægamanaæ madhyÃnha udaya÷ sak­ta // VAkK_3.60 //
prÃv­ïmÃse dvitÅye 'ntyanavamyÃæ vardhate niÓÃ /
hemantÃnÃæ caturthe tu hÅyate aharviparyayÃt // VAkK_3.61 //
lavaÓo rÃtryaharv­ddhÅ dak«iïottarage ravau /
svacchÃyayÃrkasÃmÅpyÃdvikalendusamÅk«aïam // VAkK_3.62 //
pari«aï¬ÃÓcatasro 'sya daÓasÃhasrikÃntarÃ÷ /
«o¬aÓëÂau sahasrÃïi catvÃri dve ca nirgatÃ÷ // VAkK_3.63 //
karoÂapÃïayastÃsu mÃlÃdhÃrÃssadÃmadÃ÷ /
mahÃrÃjikadevÃÓca parvate«vapi saptasu // VAkK_3.64 //
merumÆrdhni trayastriæÓÃ÷ sa cÃÓÅtisahasradik /
vidik«u kÆÂÃÓcatvÃra u«ità vajrapÃïibhi÷ // VAkK_3.65 //
madhye sÃrdhadvisÃhasrapÃrÓvamadhyardhayojanam /
puraæ sudarÓanaæ nÃma haimaæ citratalaæ m­du // VAkK_3.66 //
sÃrdhadviÓatapÃrÓvo 'tra vaijayanta÷ bahi÷ puna÷ /
taccaitrarathapÃru«yamiÓranandanabhÆ«itam // VAkK_3.67 //
viæÓatyantaritÃnye«Ãæ subhÆmÅni caturdiÓam /
pÆrvottare pÃrijÃta÷ sudharmà dak«iïÃvare // VAkK_3.68 //
tata Ærdhva vimÃne«u devÃ÷ kÃmabhujastu «a /
dvaædvÃliæÇganapÃïyÃptivasitek«itamaithunÃ÷ // VAkK_3.69 //
pa¤cavar«opamo yÃvat daÓavar«opama÷ ÓiÓu÷ /
saæbhavatye«u saæpÆrïÃ÷ savastrÃÓcaiva rÆpiïa÷ // VAkK_3.70 //
kÃmopapattayastistra÷ kÃmadevÃ÷ samÃnu«Ã÷ /
sukhopapattayastistro navatridhyÃnabhÆmaya÷ // VAkK_3.71 //
sthÃnÃt sthÃnadadho yÃvattÃvadÆrdhvaæ tatastata÷ /
nordhva darÓanamastye«ÃmanyatrarddhiparÃÓrayÃt // VAkK_3.72 //
caturdvÅpakacandrÃrkamerukÃmadivaukasÃm /
brahmalokasahasraæ ca sÃhasraÓcƬiko mata÷ // VAkK_3.73 //
tatsahasraæ dvisÃhasro lokadhÃtustu madhyama÷ /
tatsahasraæ trisÃhasra÷ samasaævartasaæbhava÷ // VAkK_3.74 //
jÃmbÆdvÅpÃ÷ pramÃïena catu÷sÃrdhatrihastakÃ÷ /
dviguïottarav­ddhayà tu purvagodottarÃvhayÃ÷ // VAkK_3.75 //
pÃdab­ddhayà tanuryÃva tsÃrdhakroÓo divaukasÃm /
kÃminÃæ rÆpiïÃæ tvÃdau yojanÃrdhaæ tata÷ param // VAkK_3.76 //
ardhÃrdhav­ddhi Ærdhva tu parÅttÃbhebhya ÃÓraya÷ /
dviguïadviguïà hitvÃnabhrakebhya striyojanam // VAkK_3.77 //
sahasrÃmÃyu÷ kuru«u dvayorardhÃrdhavarjitam /
ihÃniyatam ante tu daÓÃbdÃ÷ Ãdito 'mitam // VAkK_3.78 //
n­ïÃæ var«Ãïi pa¤cÃÓadahorÃtro divaukasÃm /
kÃme 'dharÃïÃæ tenÃyu÷ pa¤cavar«aÓatÃni tu // VAkK_3.79 //
dviguïottaramurdhvÃnÃmubhayaæ rÆpiïÃæ puna÷ /
nÃstyahorÃtramÃyustu kalpai÷ svÃÓrayasaæmitai÷ // VAkK_3.80 //
ÃrÆpye viæÓati÷ kalpasahasrÃïya dhikÃdhikam /
mahÃkalpa÷ parÅttÃbhÃt prabh­tyadharmadhastata÷ // VAkK_3.81 //
kÃmedevÃyu«Ã tulyà ahorÃtrà yathÃkramam /
saæjÅvÃdi«u «aÂsu Ãyustaiste«Ãæ kÃmadevavat // VAkK_3.82 //
ardhaæ pratÃpane avÅcÃvanta÷kalpaæ paraæ puna÷ /
kalpaæ tiraÓcÃæ pretÃnÃæ mÃsÃnhà Óatapa¤cakam // VAkK_3.83 //
vÃhÃdvar«aÓatenaikatiloddhÃrak«ayÃyu«a÷ /
arvudà dviæÓatiguïaprativ­ddhayÃyu«a÷ pare // VAkK_3.84 //
kurubÃhyo 'ntarÃm­tyu÷ paramÃïvak«arak«aïÃ÷ /
rÆpanÃmÃdhvaparyantÃ÷ paramÃïuraïustathà // VAkK_3.85 //
lohÃpÓaÓà vigocchidrarajolik«ÃstadudbhavÃ÷ /
yavastathÃÇgulÅparva j¤eyaæ saptaguïottaram // VAkK_3.86 //
caturviÓatiraÇgulyo hasto hastacatu«Âayam /
dhanu÷ pa¤caÓatÃnye«Ãæ kroÓo raïyaæ ca tanmatam // VAkK_3.87 //
te '«Âau yojanamityÃhu÷ viæÓaæ k«aïaÓataæ puna÷ /
tatk«aïa÷ te puna÷ «a«Âirlava÷ triæÓad guïottarÃ÷ // VAkK_3.88 //
trayo muhÆrttÃhorÃtramÃsÃ÷ dvÃdaÓamÃsaka÷ /
saævatsara÷ sonarÃtra÷ kalpo bahuvidha÷ sm­ta÷ // VAkK_3.89 //
saævarttakalpo narakasaæbhavÃt bhÃjanak«aya÷ /
vivartakalpa÷ prÃgvÃyoryÃvannaraka saæbhava÷ // VAkK_3.90 //
anta÷ kalpo 'mitÃt yavaddaÓavar«Ãyu«a÷ tata÷ /
utkar«Ã apakar«ÃÓca kalpà a«Âà daÓÃpare // VAkK_3.91 //
utkar«a eka÷ te 'ÓÅtisahasrÃdyÃvadÃyu«a÷ /
iti loko viv­tto 'yaæ kalpÃæsti«Âhati viæÓatim // VAkK_3.92 //
vivartate 'tha saæv­tta Ãste saævartate samam /
te hyaÓÅtirmahÃkalpa÷ tadasaækhyatrayodbhavam // VAkK_3.93 //
buddhatvam apakar«e hi ÓatÃdyÃvattadudbhava÷ /
dvayo÷ pratyekabuddhÃnÃæ kha¬ga÷ kalpaÓatÃnvaya÷ // VAkK_3.94 //
cakravartisamutpattirnÃdho 'ÓÅtisahasrakÃt /
suvarïarÆpyatÃmrÃyaÓcakriïa÷ te 'dharakramÃt // VAkK_3.95 //
ekadvitricaturdvÅpÃ÷ na ca dvau saha buddhavat /
pratyudyÃnasvayaæyÃna kalahÃstrajita÷ avadhÃ÷ // VAkK_3.96 //
deÓasthottaptapÆrïatvairlak«aïÃtiÓayo mune÷ /
prÃgÃsan rÆpivat sattvÃ÷ rasarÃgÃttata÷ Óanai÷ // VAkK_3.97 //
ÃlasyÃtsaænidhiæ k­tvà sÃgrahai÷ k«etrapo bh­ta÷ /
tata÷ karmapathÃdhikyÃdapahrÃse daÓÃyu«a÷ // VAkK_3.98 //
kalpasya ÓastrarogÃbhyÃæ durbhik«eïa ca nirgama÷ /
divasÃn sapta mÃsÃæÓca var«Ãïi ca yathÃkramam // VAkK_3.99 //
saævartanya÷ punastistro bhavantyagnyambuvÃyubhi÷ /
dhyÃnatrayaæ dvitÅyÃdi ÓÅr«a tÃsÃæ yathÃkramam // VAkK_3.100 //
tadapak«ÃlasÃdharmyÃt na caturthe 'styani¤janÃt /
na nityaæ saha sattvena tadvimÃnodayavyayÃt // VAkK_3.101 //
saptÃgninà adbhirekà evaæ gate 'dbhi÷ saptake puna÷ /
tejasà saptaka÷ paÓcÃdvÃyusaævartanÅ tata÷ // VAkK_3.102 //

abhidharmakoÓabhëye lokanirdeÓo nÃma t­tÅyaæ koÓasthÃnam samÃptamiti /

ÓrÅlÃmÃvÃkasya yadatra puïyam /


caturthaæ koÓasthÃnam

oæ namo buddhÃya /

karmajaæ lokavaicitryaæ cetanà tatk­taæ ca tat /
cetanà mÃnasaæ karma tajjaæ vÃkkÃyakarmaïÅ // VAkK_4.1 //
te tu vij¤aptyavij¤aptÅ kÃyavij¤aptiri«yate /
saæsthÃnaæ na gatiryasmÃtsaæsk­taæ k«aïikaæ vyayÃt // VAkK_4.2 //
na kasyacidaheto÷ syÃt hetu÷ syÃcca vinÃÓaka÷ /
dvigrÃhyaæ syÃt na cÃïau tat vÃgvij¤aptistu vÃgdhvani÷ // VAkK_4.3 //
trividhÃmalarÆpoktiv­ddhayakurvatpathÃdibhi÷ /
k«aïÃdÆrdhvamavij¤apti÷ kÃmÃptÃtÅtabhÆtajà // VAkK_4.4 //
svÃni bhÆtÃnyupÃdÃya kÃyavÃkkarma sÃsravam /
anÃsravaæ yatra jÃta÷ avij¤aptiranupÃttikà // VAkK_4.5 //
nai÷«yandikÅ ca sattvÃkhyà ni«yandopÃttabhÆtajà /
samÃdhijau pacayikÃnupÃttÃbhinnabhÆtajà // VAkK_4.6 //
nÃvyÃk­tÃstyavij¤apti÷ tridhÃnvyat aÓubhaæ puna÷ /
kÃme rÆpe 'pyavij¤apti÷ vij¤apti÷ savicÃrayo÷ // VAkK_4.7 //
kÃme 'pi niv­tà nÃsti samutthÃnamasadyata÷ /
paramÃrthaÓubho mok«a÷ svato mÆlahyrapatrapÃ÷ // VAkK_4.8 //
saæprayogeïa tadyuktÃ÷ samutthà nÃt kriyÃdaya÷ /
viparyayeïÃkuÓalaæ paramÃvyÃk­te dhruve // VAkK_4.9 //
samutthÃnaæ dvidhà hetutatk«aïotthÃnasaæj¤itam /
pravartakaæ tayorÃdyaæ dvitÅyamanuvartakam // VAkK_4.10 //
pravartakaæ d­«Âiheyaæ vij¤Ãnam ubhayaæ puna÷ /
mÃnasaæ bhÃvanÃheyaæ pa¤cakaæ tvanuvartakam // VAkK_4.11 //
pravartake ÓubhÃdau hi syÃttridhÃpyanuvartakam /
tulyaæ mune÷ Óubhaæ yÃvat nobhayaæ tu vipÃkajam // VAkK_4.12 //
avij¤aptistridhà j¤eyà saævarÃsaævaretarà /
saævara÷ prÃtimok«Ãkhyo dhyÃnajo 'nÃsravastathà // VAkK_4.13 //
a«Âadhà prÃtimok«Ãkhya÷ dravyatastu caturvidha÷ /
liÇgato nÃmasaæcÃrÃt p­thak te cÃvirodhina÷ // VAkK_4.14 //
pa¤cëÂadaÓasarvebhyo varjyebhyo viratigrahÃt /
upÃsakopavÃsasthaÓramaïoddeÓabhik«utà // VAkK_4.15 //
ÓÅlaæ sucaritaæ karma saævaraÓcocyate puna÷ /
Ãdye vij¤aptyavij¤apto prÃtimok«akriyÃpatha÷ // VAkK_4.16 //
prÃtimok«Ãnvità a«Âau dhyÃnajena tadanvita÷ /
anÃsraveïÃryasattvÃ÷ antyau cittÃnuvartinau // VAkK_4.17 //
anÃgamye prahÃïÃkhyau tÃvÃnantaryamÃrgajau /
saæpraj¤Ãnasm­tÅ dve tu manaindriyasaævarau // VAkK_4.18 //
prÃtimok«asthito nityamatyÃgà dvartamÃnayà /
avij¤aptyÃnvita÷ pÆrvÃt k«aïÃdÆrdhvamatÅtayà // VAkK_4.19 //
tathaivÃsaævarastho 'pi dhyÃnasaævaravÃn sadà /
atÅtÃjÃtayà Ãryastu prathame nÃbhyatÅtayà // VAkK_4.20 //
samÃhÅtÃryamÃrgasthau tau yuktau vartamÃnayà /
madhyasthasyÃsti cedÃdau madhyayà Ærdhvaæ dvikÃlayà // VAkK_4.21 //
asaævarastha÷ ÓubhayÃÓubhayà saævare sthita÷ /
avij¤aptyÃnvito yÃvat prasÃdakleÓavegavÃn // VAkK_4.22 //
vij¤aptyà tu puna÷ sarve kurvanto madhyayÃnvitÃ÷ /
atÅtayà k«aïÃdÆrdhvamÃtyÃgÃt nÃstyajÃtayà // VAkK_4.23 //
niv­tÃniv­tÃbhyÃæ ca nÃtÅtÃbhyÃæ samanvita÷ /
asaævaro duÓcaritaæ dau÷ÓÅlyaæ karma tatpatha÷ // VAkK_4.24 //
vij¤aptyaivÃnvita÷ kurvanmadhyastho m­ducetana÷ /
tyaktÃnutpannavij¤aptiravij¤aptyÃryapudgala÷ // VAkK_4.25 //
dhyÃnajo dhyÃnabhÆmyaiva labhyate anÃsravastayà /
Ãryayà prÃtimok«Ãkhya÷ paravij¤apanÃdibhi÷ // VAkK_4.26 //
yÃvajjÅvaæ samÃdÃnamahorÃtraæ ca saæv­te÷ /
nÃsaævaro 'styahorÃtraæ na kilaivaæ prag­hyate // VAkK_4.27 //
kÃlyaæ grÃhyo 'nyato nÅcai÷ sthitenoktÃnuvÃdità /
upavÃsa÷ samagrÃÇgo nirbhÆ«eïÃniÓÃk«ayÃt // VAkK_4.28 //
ÓÅlÃÇgÃnyapramÃdÃÇgaæ vratÃÇgÃni yathÃkramam /
catvÃryekaæ tathà trÅïi sm­tinÃÓo madaÓca tai÷ // VAkK_4.29 //
anyasyÃpyupavÃso 'sti Óaraïaæ tvagatasya na /
upÃsakatvopagamÃtsaæv­t uktistu bhik«uvat // VAkK_4.30 //
sarve cet saæv­tà ekadeÓakÃryÃdaya÷ katham /
tatpalanÃt kila proktÃ÷ m­dvÃditvaæ yathà mana÷ // VAkK_4.31 //
buddhasaæghakarÃndharmÃnaÓaik«ÃnubhayÃæÓca sa÷ /
nirvÃïaæ ceti Óaraïaæ yo yÃti Óaraïatrayam // VAkK_4.32 //
mithyÃcÃrÃtigarhyatvÃtsaukaryÃdÃkriyÃptita÷ /
yathÃbhyupagamaæ lÃbha÷ saævarasya na saætate // VAkK_4.33 //
m­«ÃvÃdaprasaÇgÃcca sarvaÓik«Ãvyatikrame /
pratik«epaïasÃvadyÃnmadyÃdeva anyuguptaye // VAkK_4.34 //
sarvobhayebhya÷ kÃmÃpto vartamÃnebhya Ãpyate /
maulebhya÷ sarvakÃlebhyo dhyÃnÃnÃsrava saævarau // VAkK_4.35 //
saævara÷ sarvasattvebhyo vibhëà tvaÇgakÃraïai÷ /
asaævarastu sarvebhya÷ sarvÃÇgebhyo na kÃraïai÷ // VAkK_4.36 //
asaævarasya kriyayà lÃbho 'bhyupagamena và /
Óe«Ãvij¤aptilÃbhastu k«etrÃdÃnÃdarehanÃt // VAkK_4.37 //
prÃtimok«adamatyÃga÷ Óik«Ãnik«epaïÃccyute÷ /
ubhayavya¤janotpattermÆlacchedÃnniÓÃtyayÃt // VAkK_4.38 //
patanÅyena cetyeke saddharmÃntadhito 'pare /
dhanarïavattu kÃÓmÅrairÃpannasye«yate dvayam // VAkK_4.39 //
bhÆmisaæcÃrahÃnibhyÃæ dhyÃnÃptaæ tyajyate Óubham /
tathÃrÆpyÃptamÃryaæ tu phalÃptyuttaptihÃnibhi÷ // VAkK_4.40 //
asaævara÷ saævarÃptim­tyudvivya¤janodayai÷ /
vegÃdÃnakriyÃrthÃyurmÆlacchedaistu madhyamà // VAkK_4.41 //
kÃmÃptaæ kuÓalÃrÆpaæ mÆlacchedordhvajanmata÷ /
pratipak«odayÃt kli«ÂamarÆpaæ tu vihÅyate // VAkK_4.42 //
n­ïÃmasaævaro hitvà Óaï¬ha paï¬advidhÃk­tÅn /
kurÆæÓca saævaro 'pyevaæ devÃnÃæ ca n­ïÃæ traya÷ // VAkK_4.43 //
kÃmarÆpajadevÃnÃæ dhyÃnaja÷ anÃsrava÷ puna÷ /
dhyÃnÃntarÃsaæj¤isattvavarjyÃnÃmapyarÆpiïÃm // VAkK_4.44 //
k«emÃk«emetaratkarma kuÓalÃkuÓaletarat /
puïyÃpuïyamani¤jaæ ca sukhevedyÃdi ca trayam // VAkK_4.45 //
kÃmadhÃtau Óubhaæ karma puïyamÃne¤jamÆrdhvajam /
tadbhÆmi«u yata÷ karmavipÃkaæ prati ne¤jati // VAkK_4.46 //
sukhavedyaæ Óubhaæ dhyÃnÃdÃt­tÅyÃt ata÷ param /
adu÷khÃsukhavedyaæ tu du÷khavedyamihÃÓubham // VAkK_4.47 //
adho 'pi madhyamastyeke dhyÃnÃntaravipÃkata÷ /
apÆrvÃcarama÷ pÃkastrayÃïÃæ ce«yate yata÷ // VAkK_4.48 //
svabhÃvasaæprayogÃbhyÃmÃlambanavipÃkata÷ /
saæmukhÅbhÃvataÓceti pa¤cadhà vedanÅyatà // VAkK_4.49 //
niyatÃniyataæ tacca niyataæ trividhaæ puna÷ /
d­«ÂadharmÃdivedyatvÃt pa¤cadhà karma kecana // VAkK_4.50 //
catu«koÂikamityanye nikÃyÃk«epaïaæ tribhi÷ /
sarvatra caturÃk«epa÷ Óubhasya narake tridhà // VAkK_4.51 //
yadvirakta÷ sthiro bÃlastatra notpadyavedyak­t /
nÃnyavedyak­dapyÃrya÷ kÃme 'gre vÃsthiro 'pi na // VAkK_4.52 //
dvÃviæÓatividhaæ kÃme«vÃk«ipatyantarÃbhava÷ /
d­«Âadharmaphalaæ tacca nikÃyo hyeka eva sa÷ // VAkK_4.53 //
tÅvrakleÓaprasÃdena sÃtatyena ca yatk­tam /
guïak«etre ca niyataæ tatpitrorghÃtakaæ ca yat // VAkK_4.54 //
d­«Âadharmaphalaæ karma k«etrÃÓayaviÓe«ata÷ /
tadbhÆmyatyantavairÃgyÃt vipÃke niyataæ hi yat // VAkK_4.55 //
ye nirodhÃraïÃmaitrÅdarÓanÃrhatphalotthitÃ÷ /
te«u kÃrÃpakÃrÃsya phalaæ sadyo 'nubhÆyate // VAkK_4.56 //
kuÓalasyÃvitarkasya karmaïo vedanà matà /
vipÃkaÓcaitasikyeva kÃyikyevÃÓubhasya tu // VAkK_4.57 //
cittak«epo manaÓcitte sa ca karmavipÃkaja÷ /
bhayopaghÃtavai«amyaÓokaiÓca akurukÃminÃm // VAkK_4.58 //
vaÇkado«aka«Ãyokti÷ ÓÃÂhyadve«ajarÃgaje /
k­«ïaÓuklÃdibhedena puna÷ karma caturvidham // VAkK_4.59 //
aÓubhaæ rÆpakÃmÃptaæ Óubhaæ caiva yathÃkramam /
k­«ïaÓuklobhayaæ karma tatk«ayÃya nirÃsravam // VAkK_4.60 //
dharmak«Ãnti«u vairÃgye cÃnantaryapathëÂake /
yà cetanà dvÃdaÓadhà karma k­«ïak«ayÃya tat // VAkK_4.61 //
navame cetanà yà sà k­«ïaÓuklak«ayÃya ca /
Óuklasya dhyÃnavairÃgye«vantyÃnantaryamÃrgajà // VAkK_4.62 //
anye narakavedyÃnyakÃmavedyaæ dvayaæ vidu÷ /
d­gdheyaæ k­«ïamanye anyatk­«ïaÓuklaæ tu kÃmajam // VAkK_4.63 //
aÓaik«aæ kÃyavÃkkarma manaÓcaiva yathÃkramam /
maunatrayam tridhà Óaucaæ sarva sucaritatrayam // VAkK_4.64 //
aÓubhaæ kÃyakarmÃdi mataæ duÓcarita trayam /
akarmÃpi tvabhidhyÃdimanoduÓcaritaæ tridhà // VAkK_4.65 //
viparyayÃtsucaritam tadaudÃrikasaægrahÃt /
daÓa karmapathà uktà yathÃyogaæ ÓubhÃÓubhÃ÷ // VAkK_4.66 //
aÓubhÃ÷ «a¬avij¤apti÷ dvidhaika÷ te 'pi kurvata÷ /
dvividhÃ÷ sapta kuÓalÃ÷ avij¤apti÷ samÃdhijÃ÷ // VAkK_4.67 //
sÃmantakÃstu vij¤apti÷ avij¤aptirbhavenna và /
viparyayeïa p­«ÂhÃni prayogastu trimÆlaja÷ // VAkK_4.68 //
tadanantarasaæbhÆterabhidhyÃdyÃstrimÆlajÃ÷ /
kuÓalÃ÷ saprayogÃntà alobhadve«amohajÃ÷ // VAkK_4.69 //
vadhavyÃpÃdapÃru«yani«Âhà dve«eïa lobhata÷ /
parastrÅgamanÃbhidhyÃdattÃdÃnasamÃpanam // VAkK_4.70 //
mithyÃd­«Âestu mohena Óe«ÃïÃæ tribhiri«yate /
sattvabhogÃvadhi«ÂhÃnaæ nÃmarÆpaæ ca nÃma ca // VAkK_4.71 //
samaæ prÃk ca m­tasyÃsti na maula÷ anyÃÓrayodayÃt /
senÃdi«vekakÃryatvÃt sarve kartt­vadanvitÃ÷ // VAkK_4.72 //
prÃïÃtipÃta÷ saæcintya parasyÃbhrÃntimÃraïam /
adattÃdÃnamanyasvasvÅkriyà balacauryata÷ // VAkK_4.73 //
agamyagamanaæ kÃmamithyÃcÃraÓcaturvidha÷ /
anyathÃsaæj¤ino vÃkyamarthÃbhij¤e m­«Ãvaca÷ // VAkK_4.74 //
cak«u÷ ÓrotamanaÓcittairanubhÆtaæ tribhiÓca yat /
tadda«ÂaÓrutavij¤Ãtaæ mataæ coktaæ yathÃkramam // VAkK_4.75 //
paiÓunyaæ kli«Âacittasya vacanaæ parabhedane /
pÃrÆ«yamapriyaæ sarva kli«Âaæ bhinna pralÃpità // VAkK_4.76 //
ato 'nyat kli«Âamityanye lapanÃgÅtanÃÂyavat /
kuÓÃstavacca abhidhyà tu parasvavi«amasp­hà // VAkK_4.77 //
vyÃpÃda÷ sattvavidve«a÷ nÃstid­«Âi÷ ÓubhÃÓubhe /
mithyÃd­«Âi÷ trayo hyatra panthÃna÷ sapta karma ca // VAkK_4.78 //
mÆlacchedastvasadd­«Âayà kÃmÃptotpattilÃbhinÃm /
phalahetvapavÃdinyà sarvathà kramaÓa÷ n­«u // VAkK_4.79 //
chinatti strÅ pumÃn d­«Âicarita÷ so 'samanvaya÷ /
saædhi÷ kÃÇk«Ãstid­«ÂibhyÃæ nehÃnantaryakÃriïa÷ // VAkK_4.80 //
yugapadyÃvada«ÂÃbhiraÓubhai÷ saha vartate /
cetanà daÓabhiryÃvacchubhai÷ naikëÂapa¤cabhi÷ // VAkK_4.81 //
bhinnapralÃpapÃrÆ«yavyÃpÃdà narake dvidhà /
samanvÃgamato 'bhidhyÃmithyÃd­«ÂÅ kurau traya÷ // VAkK_4.82 //
saptama÷ svayamapyatra kÃme 'nyatra daÓÃÓubhÃ÷ /
ÓubhÃstrayastu sarvatra saæmukhÅbhÃvalÃbhata÷ // VAkK_4.83 //
ÃrÆpyÃsaæj¤isattve«u lÃbhata÷ sapta Óe«ite /
saæmukhÅbhÃvataÓcÃpi hitvà sanarakÃn kurÆn // VAkK_4.84 //
sarve 'dhipatini«yandavipÃkaphaladà matÃ÷ /
du÷khanÃnmÃraïÃdojonÃÓanÃttrividhaæ phalam // VAkK_4.85 //
lobhajaæ kÃyavÃkkarma mithyÃjÅva÷ p­thak k­ta÷ /
du÷ÓodhatvÃt pari«kÃralobhotthaæ cet na sÆtrata÷ // VAkK_4.86 //
prahÃïamÃrge samale saphalaæ karma pa¤cabhi÷ /
caturbhiramale anyacca sÃsravaæ yacchubhÃÓubham // VAkK_4.87 //
anÃsravaæ puna÷ Óe«aæ tribhiravyÃk­taæ ca yat /
catvÃri dve tathà trÅïi kuÓalasya ÓubhÃdaya÷ // VAkK_4.88 //
aÓubhasya ÓubhÃdyà dve trÅïi catvÃryanukramam /
avyÃk­tasya dve trÅïi trÅïÅ caite ÓubhÃdaya÷ // VAkK_4.89 //
sarve 'tÅtasya catvÃri madhyamasyÃpyanÃgatÃ÷ /
madhyamà dve ajÃtasya phalÃni trÅïyanÃgatÃ÷ // VAkK_4.90 //
svabhÆmidharmÃÓcatvÃri trÅïi dve vÃnyabhÆmikÃ÷ /
Óaik«asya trÅïi Óaik«ÃdyÃ÷ aÓaik«asya tu karmaïa÷ // VAkK_4.91 //
dharmÃ÷ Óaik«Ãdikà ekaæ phalaæ trÅïyapi ca dvayam /
tÃbhyÃmanyasya Óaik«Ãdyà dve dve pa¤ca phalÃni ca // VAkK_4.92 //
trÅïi catvÃri caikaæ ca d­ggheyasya tadÃdaya÷ /
te dve catvÃryatha trÅïi bhÃvanÃheyakarmaïa÷ // VAkK_4.93 //
apraheyasya te tvekaæ dve catvÃri yathÃkramam /
ayogavihitaæ kli«Âaæ vidhibhra«Âaæ ca kecana // VAkK_4.94 //
ekaæ janmÃk«ipatyekam anekaæ paripÆrakam /
nÃk«epike samÃpattÅ acitte prÃptayo na ca // VAkK_4.95 //
ÃnantaryÃïi karmÃïi tÅvrakleÓo 'tha durgati÷ /
kauravÃsaæj¤ittvÃÓca matamÃvaraïatrayam // VAkK_4.96 //
tri«u dvipe«vÃnantarya Óaï¬hà dÅnÃæ tu ne«yate /
alpopakÃrÃlajjitvÃt Óe«e gati«u pa¤casu // VAkK_4.97 //
saæghabhedastvasÃmagrÅsvabhÃvo viprayuktaka÷ /
akli«ÂÃvyÃk­to dharma÷ saæghastena samanvita÷ // VAkK_4.98 //
tadavadya m­«ÃvÃdastena bhettà samanvita÷ /
avÅcau pacyate kalpam adhikairadhikà ruja÷ // VAkK_4.99 //
bhik«urd­k carito v­ttÅ bhinatti anyatra bÃliÓÃn /
ÓÃst­mÃrgÃntarak«Ãntau bhinna÷ na vivasatyasau // VAkK_4.100 //
cakrabheda÷ sa ca mata÷ jambÆdvÅpe navÃdibhi÷ /
karmabhedastri«u dvipe«u a«ÂabhiradhikaiÓca sa÷ // VAkK_4.101 //
ÃdÃvante 'rbudÃt pÆrvaæ yugÃccoparate munau /
sÅmÃyÃæ cÃpyabaddhÃyÃæ cakrabhedo na jÃyate // VAkK_4.102 //
upakÃriguïak«etranirÃk­tivipÃdanÃt /
vya¤janÃntarito 'pi syÃt mÃtà yacchoïitodbhava÷ // VAkK_4.103 //
buddhe na tìanecchasya prahÃrÃnnordhvamarhati /
nÃnantaryaprayuktasya vairÃgyaphalasaæbhava÷ // VAkK_4.104 //
saæghabhede m­«ÃvÃdo mahÃvadyatamo mata÷ /
bhavÃgracetanà loke mahÃphalatamà Óubhe // VAkK_4.105 //
dÆ«aïaæ mÃturarhantyà niyatisthasya mÃraïam /
bodhisattvasya Óaik«asya saæghÃyadvÃrahÃrikà // VAkK_4.106 //
ÃnantaryasabhÃgÃni pa¤camaæ stÆpabhedanam /
k«ÃntyanÃgÃmitÃrhattvaprÃptau karmÃtivighnak­t // VAkK_4.107 //
bodhisattva÷ kuto yÃvat yato lak«aïa karmak­t /
sugati÷ kulajo 'vyak«a÷ pumÃn jÃtismaro 'niv­t // VAkK_4.108 //
jambÆdvÅpe pumÃneva saæmukhaæ buddhacetana÷ /
cintÃmayaæ kalpaÓate Óe«a Ãk«ipate hi tat // VAkK_4.109 //
ekaikaæ puïyaÓatajam asaækhyeyatrayÃntyajÃ÷ /
vipaÓyÅ dÅpak­datnaÓikhÅ ÓÃkyamuni÷ purà // VAkK_4.110 //
sarvatra sarva dadata÷ kÃrÆïyÃddÃnapÆraïam /
aÇgacchede 'pyakopÃttu rÃgiïa÷ k«ÃntiÓÅlayo÷ // VAkK_4.111 //
ti«yastotreïa vÅryasya dhÅsamÃdhyoranantaram /
puïyaæ kriyÃtha tadvastu trayaæ karmapathà yathà // VAkK_4.112 //
dÅyate yena taddÃnaæ pÆjÃnugrahakÃmyayà /
kÃyavÃkkarma sotthÃnaæ mahÃbhogyaphalaæ ca tat // VAkK_4.113 //
svaparÃrthobhayÃrthÃya nobhayÃrthÃya dÅyate /
tadviÓe«a÷ punardÃt­vastuk«etraviÓe«ata÷ // VAkK_4.114 //
dÃtà viÓi«Âa÷ ÓraddhÃdyai÷ satk­tyÃdi dadÃti ata÷ /
satkÃrodÃrarucità kÃlÃnÃcchedyalÃbhità // VAkK_4.115 //
varïÃdisampadà vastu surÆpatvaæ yaÓasvi và /
priyatà sukumÃrartusukhasparÓÃÇgatà tata÷ // VAkK_4.116 //
gatidu÷khopakÃritvaguïai÷ k«etraæ viÓi«yate /
agraæ muktasya muktÃya bodhisattvasya ca a«Âamam // VAkK_4.117 //
mÃt­pit­glÃnadhÃrmakathikebhyo 'ntyajanmane /
bodhisattvÃya cÃmeyà anÃryebhyo 'pi dak«iïà // VAkK_4.118 //
p­«Âhaæ k«etramadhi«ÂhÃnaæ prayogaÓcetanÃÓaya÷ /
e«Ãæ m­dvadhimÃtratvÃt karmam­dvadhimÃtratà // VAkK_4.119 //
saæcetanasamÃptibhyÃæ ni«krauk­tya vipak«ata÷ /
parivÃrÃdvipÃkÃcca karmopacittamucyate // VAkK_4.120 //
caitye tyÃgÃnvayaæ puïyaæ maitryÃdivadag­ïhati /
kuk«etre 'pÅ«Âaphalatà phalabÅjÃviparyayÃt // VAkK_4.121 //
dau÷ÓÅlyamaÓubhaæ rÆpaæ ÓÅlaæ tadvirati÷ dvidhà /
pratik«iptÃcca buddhena viÓuddhaæ tu caturguïam // VAkK_4.122 //
dau÷ÓÅlyataddhetvahataæ tadvipak«aÓamÃÓritam /
samÃhitaæ tu kuÓalaæ bhÃvanà cittavÃsanÃt // VAkK_4.123 //
svargÃya ÓÅlaæ prÃdhÃnyÃt visaæyogÃya bhÃvanà /
caturïÃæ brÃhmapuïyatvaæ kalpaæ svarge«u modanÃt // VAkK_4.124 //
dharmadÃnaæ yathÃbhÆta sÆtrÃdyakli«ÂadeÓanà /
puïyanirvÃïanirvedhabhÃgÅyaæ kuÓalaæ tridhà // VAkK_4.125 //
yogapravartitaæ karma sasamutthÃpakaæ tridhà /
lipimudre sagaïanaæ kÃvyaæ saækhyà yathÃkramam // VAkK_4.126 //
sÃvadyà niv­tà hÅnÃ÷ kli«ÂÃ÷ dharmÃ÷ ÓubhÃmalÃ÷ /
praïÅtÃ÷ saæsk­taÓubhà sevyÃ÷ mok«astvanuttara÷ // VAkK_4.127 //

abhidharmakoÓe karmanirddeÓo nÃma caturtha koÓasthÃnamiti //


pa¤camaæ koÓasthÃnam

om namo buddhÃya

mÆlaæ bhavasyÃnuÓayÃ÷ «a¬rÃga÷ pratighastathà /
mÃno 'vidyà ca d­«ÂiÓca vicikitsà ca te puna÷ // VAkK_5.1 //
«a¬rÃgabhedÃtsaptoktÃ÷ bhavarÃgo dvidhÃtuja÷ /
antarmukhatvÃttanmok«asaæj¤ÃvyÃv­ttaye k­ta÷ // VAkK_5.2 //
d­«Âaya÷ pa¤ca satkÃyamithyÃntagrahad­«Âaya÷ /
d­«ÂiÓÅlavrataparÃmarÓÃviti punardaÓa÷ // VAkK_5.3 //
daÓaite saptÃsaptëÂau tridvid­«ÂivivarjitÃ÷ /
yathÃkramaæ prahÅyante kÃme du÷khÃdidarÓanai÷ // VAkK_5.4 //
catvÃro bhÃvanÃheyÃ÷ ta evÃpratighÃ÷ puna÷ /
rÆpadhÃtau tathÃrÆpye itya«ÂÃnavatirmatÃ÷ // VAkK_5.5 //
bhavÃgrajÃ÷ k«Ãntivadhya d­ggheyà eva Óe«ajÃ÷ /
d­gbhÃvanÃbhyÃm ak«Ãntivadhyà bhÃvanayaiva tu // VAkK_5.6 //
ÃtmÃtmÅyadhruvocchedanÃstihÅnà gradÌ«Âaya÷ /
ahetvamÃrge tadd­«ÂiretÃstÃ÷ pa¤ca d­«Âaya÷ // VAkK_5.7 //
ÅÓvarÃdi«u nityÃtmaviparyÃsÃt pravartate /
kÃraïÃbhiniveÓo 'to dÆ÷khad­ggheya eva sa÷ // VAkK_5.8 //
d­«ÂitrayÃdviparyÃsacatu«kaæ viparÅtata÷ /
nitÅraïÃt samÃropÃt saæj¤Ãcitte tu tadvaÓÃt // VAkK_5.9 //
sapta mÃnÃ÷ navavidhÃstribhya÷ d­gbhÃvanÃk«ayÃ÷ /
vadhÃdiparyavasthÃnaæ heyaæ bhÃvanayà tathà // VAkK_5.10 //
vibhavecchà na cÃryasya saæbhavanti vidhÃdaya÷ /
nÃsmità d­«Âipu«ÂatvÃt kauk­tyaæ nÃpi cÃÓubham // VAkK_5.11 //
sarvatragà du÷khahetud­ggheyà d­«Âayastathà /
vimati÷ saha tÃbhiÓca yÃvidyÃveïikÅ ca yà // VAkK_5.12 //
navordhvÃlambanà e«Ãæ d­«ÂidvayavivarjitÃ÷ /
prÃptivarjyÃ÷ sahabhuvo ye 'pyebhiste 'pi sarvagÃ÷ // VAkK_5.13 //
mithyÃd­gvimatÅ tÃbhyÃæ yuktÃvidyÃtha kevalà /
nirodhamÃrgad­ggheyÃ÷ «a¬anÃsravagocarÃ÷ // VAkK_5.14 //
svabhÆmyuparamo mÃrga÷ «a¬bhÆminavabhÆmika÷ /
tadgocarÃïÃæ vi«ayo mÃrgo hyanyo 'nyahetuka÷ // VAkK_5.15 //
na rÃgastasya varjyatvÃt na dve«o 'napakÃrata÷ /
na mÃno na parÃmarÓau ÓÃntaÓuddhyagrabhÃvata÷ // VAkK_5.16 //
sarvatragà anuÓayÃ÷ sakalÃmanuÓerate /
svabhÆmimÃlambanata÷ svanikÃyamasarvagÃ÷ // VAkK_5.17 //
nÃnÃsravordhvavi«ayÃ÷ asvÅkÃrÃdvipak«ata÷ /
yena ya÷ saæprayuktastu sa tasmin saæprayogata÷ // VAkK_5.18 //
ÆrdhvamavyÃk­tÃ÷ sarve kÃme satkÃyadarÓanam /
antagrÃha÷ sahÃbhyÃæ ca moha÷ Óe«ÃstvihÃÓubhÃ÷ // VAkK_5.19 //
kÃme 'kuÓalamÆlÃni rÃgapratighamƬhaya÷ /
trÅïyakuÓalamÆlÃni t­«ïÃvidyà matiÓca sà // VAkK_5.20 //
dvidhordhvav­tternÃto 'nyau catvÃryeveti bÃhyakÃ÷ /
t­«ïÃd­ÇmÃnamohÃste dhyÃyitritvÃdavidyayà // VAkK_5.21 //
ekÃæÓato vyÃkaraïaæ vibhajya parip­cchya ca /
sthÃpyaæ ca maraïotpatti viÓi«ÂÃtmÃnyatÃdivat // VAkK_5.22 //
rÃgapratighamÃnai÷ syadatÅtapratyupasthitai÷ /
yatrotpannÃprahÅïÃste tasmin vastuni saæyuta÷ // VAkK_5.23 //
sarvatrÃnÃgatairebhirmÃnasai÷ svÃdhvike parai÷ /
ajai÷ sarvatra Óe«aistu sarvai÷ sarvatra saæyuta÷ // VAkK_5.24 //
sarvakÃlÃstità uktatvÃt dvayÃt sadvi«ayÃt phalÃt /
tadastivÃdÃt sarvÃstivÃdà i«ÂÃ÷ caturvidhÃ÷ // VAkK_5.25 //
te bhÃvalak«aïÃvasthÃnyathÃnyathikasaæj¤itÃ÷ /
t­tÅya÷ Óobhana÷ adhvÃna÷ kÃritreïa vyavasthitÃ÷ // VAkK_5.26 //
kiæ vighnaæ tatkathaæ nÃnyat adhvÃyoga÷ tathà sata÷ /
ajÃtana«Âatà kena gambhÅrà khalu dharmatà // VAkK_5.27 //
prahÅïe du÷khad­ggheye saæyukta÷ Óe«asarvagai÷ /
prÃk prahÅïe prakare ca Óe«aistadvi«ayairmalai÷ // VAkK_5.28 //
du÷khahetud­gabhyÃsapraheyÃ÷ kÃmadhÃtujÃ÷ /
svakatrayaikarÆpÃptÃmalavij¤ÃnagocarÃ÷ // VAkK_5.29 //
svakÃdharatrayordhvaikÃmalÃnÃæ rÆpadhÃtujÃ÷ /
ÃrÆpyajÃstridhÃtvÃtpatrayÃnÃsravagocarÃ÷ // VAkK_5.30 //
nirodhamÃrgad­ggheyÃ÷ sarve svÃdhikagocarÃ÷ /
anÃsravÃstridhÃtvantyatrayÃnÃsravagocarÃ÷ // VAkK_5.31 //
dvidhà sÃnuÓayaæ kli«Âamakli«ÂamanuÓÃyakai÷ /
mohÃkÃÇk«Ã tato mithyÃd­«Âi÷ satkÃyad­ktata÷ // VAkK_5.32 //
tato 'ntagrahaïaæ tasmÃcchÅlÃmarÓa÷ tato d­Óa÷ /
rÃga÷ svad­«Âau mÃnaÓca dve«o 'nyatra ityanukrama÷ // VAkK_5.33 //
aprahÅïÃdanuÓayÃdvi«ayÃt pratyupasthitÃt /
ayoniÓo manaskÃrÃt kleÓa÷ saæpÆrïakÃraïa÷ // VAkK_5.34 //
kÃme saparyavasthÃnÃ÷ kleÓÃ÷ kÃmasravo vinà /
mohena anuÓayà eva rÆpÃrÆpye bhavÃsrava÷ // VAkK_5.35 //
avyÃk­tÃntarmukhà hi te samÃhitabhÆmikÃ÷ /
ata ekÅk­tÃ÷ mÆlamavidyetyÃsrava÷ p­thak // VAkK_5.36 //
tathaughayogà d­«ÂÅnÃæ p­thagbhÃvastu pÃÂavÃt /
nÃsrave«vasahÃyÃnÃæ na kilÃsyÃnukÆlatà // VAkK_5.37 //
yathoktà eva sÃvidyà dvidhà d­«ÂivivecanÃt /
upÃdÃnÃni avidyà tu grÃhikà ne ti miÓrità // VAkK_5.38 //
aïavo 'nugatÃÓcaite dvidhà cÃpyanuÓerate /
anubadhnanti yasmÃcca tasmÃdanuÓayÃ÷ sm­tÃ÷ // VAkK_5.39 //
ÃsayantyÃsravantyete haranti Óle«ayantyatha /
upag­hïanti cetye«ÃmÃsravÃdiniruktaya÷ // VAkK_5.40 //
saæyojanÃdibhedena punaste pa¤cadhoditÃ÷ /
dravyÃmarÓana sÃmÃnyadd­«ÂÅ saæyojanÃntaram // VAkK_5.41 //
ekÃntÃkuÓalaæ yasmÃt svatantraæ cobhayaæ yata÷ /
År«yÃmÃtsaryame«Æktaæ p­thak saæyojanadvayam // VAkK_5.42 //
pa¤cadhÃvarabhÃgÅyaæ dvÃbhyÃæ kÃmÃnatikrama÷ /
tribhistu punarÃv­tti÷ mukhamÆlagrahÃttrayam // VAkK_5.43 //
agantukÃmatÃmÃrgavibhramo mÃrgasaæÓaya÷ /
ityantarÃyà mok«asya gamane 'tastrideÓanà // VAkK_5.44 //
pa¤cadhaivordhvabhÃgÅyaæ dvau rÃgau rÆpyarÆpijau /
auddhatyamÃnamohÃÓca vidvaÓÃd bandhanatrayam // VAkK_5.45 //
ye 'pyanye caitasÃ÷ kli«ÂÃ÷ saæskÃraskandhasaæj¤itÃ÷ /
kleÓebhyaste 'pyupakleÓÃste tu na kleÓasaæj¤itÃ÷ // VAkK_5.46 //
ÃhrÅkyamanapatrapyamÅr«yÃmÃtsaryamuddhava÷ /
kauk­tyaæ styÃnamiddhaæ ca paryavasthÃnama«Âadhà // VAkK_5.47 //
krodhamrak«au ca rÃgotthà ÃhrÅkyauddhatyamatsarÃ÷ /
mrak«e vivÃda÷ avidyÃta÷ styÃnamiddhÃnapatrapÃ÷ // VAkK_5.48 //
kauk­tyaæ vicikitsÃta÷ kodher«ye pratighÃnvaye /
anye ca «aÂkleÓamalÃ÷ mÃyà ÓÃÂhyaæ madastathà // VAkK_5.49 //
pradÃÓa upanÃhaÓca vihiæsà ceti rÃgajau /
mÃyÃmadau pratighaje upanÃhavihiæsane // VAkK_5.50 //
d­«ÂyÃmarÓÃt pradÃÓastu ÓÃÂhyaæ d­«Âisamutthitam /
tatrÃhrÅkyÃnapatrÃpyastyÃnÃmiddhoddhavà dvidhà // VAkK_5.51 //
tadanye bhÃvanÃheyÃ÷ svatantrÃÓca tathà malÃ÷ /
kÃme 'ÓubhÃ÷ trayo dvidhà pareïÃvyÃk­tÃstata÷ // VAkK_5.52 //
mÃyà ÓÃÂhyaæ ca kÃmÃdyadhyÃnayo÷ brahmava¤canÃt /
styÃnauddhatyamadà dhÃtutraye anye kÃmadhÃtujÃ÷ // VAkK_5.53 //
samÃnasiddhà d­ggheyà manovij¤ÃnabhÆmikÃ÷ /
upakleÓÃ÷ svatantrÃÓca «a¬ vij¤ÃnÃÓrayÃ÷ pare // VAkK_5.54 //
sukhÃbhyÃæ saæprayukto hi rÃga÷ dve«o viparyayÃt /
moha÷ sarvai÷ asadd­«Âirmanodu÷khasukhena tu // VAkK_5.55 //
daurmanasyena kÃÇk«Ã anye saumanasyena kÃmajÃ÷ /
sarve 'pyupek«ayà svai÷ svairyathÃbhÆmyÆrdhvabhÆmikÃ÷ // VAkK_5.56 //
daurmanasyena kauk­tyamÅr«yà krodho vihiæsanam /
upanÃha÷ pradÃÓaÓca mÃtsaryaæ tu viparyayÃt // VAkK_5.57 //
mÃyà ÓÃÂhyamatho mrak«o middhaæ cobhayathà mada÷ /
sukhÃbhyÃm sarvagopek«Ã catvÃryanyÃni pa¤cabhi÷ // VAkK_5.58 //
kÃme nivaraïÃni ekavipak«ÃhÃrak­tyata÷ /
dvayaketà pa¤catà skandhavighÃtavicikitsanÃt // VAkK_5.59 //
Ãlambanaparij¤ÃnÃttadÃlambanasaæk«ayÃt /
ÃlambanaprahÃïÃcca pratipak«odayÃt k«aya÷ // VAkK_5.60 //
prahÃïÃdhÃrabhÆtattva dÆ«aïÃkhyaÓcaturvidha÷ /
pratipak«a÷ prahÃtavya÷ kleÓa ÃlambanÃt mata÷ // VAkK_5.61 //
vailak«aïyÃdvipak«atvÃddeÓavicchedakÃlata÷ /
bhÆtaÓÅlapradeÓÃdhvadvayÃnÃmiva dÆratà // VAkK_5.62 //
sak­t k«aya÷ visaæyogalÃbhaste«Ãæ puna÷ pÆna÷ /
pratipak«odayaphalaprÃptÅndriyaviv­ddhi«u // VAkK_5.63 //
parij¤Ã nava kÃmÃdyaprakÃradvayasaæk«aya÷ /
ekà dvayo÷ k«aye dve te tathordhvaæ tisra eva tÃ÷ // VAkK_5.64 //
anyà avarabhÃgÅyarÆpasarvÃsravak«ayÃ÷ /
tisra÷ parij¤Ã÷ «a k«Ãntiphalaæ j¤Ãnasya Óe«itÃ÷ // VAkK_5.65 //
anÃgamyaphalaæ sarvà dhyÃnÃnÃæ pa¤ca vÃthavà /
a«Âau sÃmantakasyaikà maulÃrÆpyatrayasya ca // VAkK_5.66 //
ÃryamÃrgasya sarvÃ÷ dve laukikasya anvayasya ca /
dharmaj¤Ãnasya tisrastu «a tatpak«asya pa¤ca ca // VAkK_5.67 //
anÃsravaviyogÃpterbhavÃgravikalÅk­te÷ /
hetudvayasamudghÃtÃt parij¤Ã dhÃtvatikramÃt // VAkK_5.68 //
naikayà pa¤cabhiryÃvaddarÓanastha÷ samanvita÷ /
bhÃvanÃstha÷ puna÷ «a¬ibharekayà và dvayena và // VAkK_5.69 //
tÃsÃæ saækalanaæ dhÃtuvairÃgyaphalalÃbhata÷ /
ekÃæ dve pa¤ca «a kaÓcijjahÃtyÃpnoti pa¤ca na // VAkK_5.70 //
samÃpta÷ parij¤ÃprasaÇga÷ //


abhidharmakoÓe 'nuÓayanirddeÓo nÃma pa¤camaæ koÓasthÃnaæ samÃptamiti //

ÓrÅlÃmÃvÃkasya yadatra puïyam /


«a«Âhaæ koÓasthÃnam

om namo buddhÃya //

kleÓaprahÃïÃmÃkhyÃtaæ satyadarÓanabhÃvanÃt /
dvividho bhÃvanÃmÃrgo darÓanÃkhyastvanÃsrava÷ // VAkK_6.1 //
satyÃnyuktÃni catvÃri du÷khaæ samudayastathà /
nirodhamÃrga iti e«Ãæ yathÃbhisamayaæ krama÷ // VAkK_6.2 //
du÷khà stridÆ÷khatÃyogÃdyathÃyogamaÓe«ata÷ /
manÃpà amanÃpÃÓca tadanye caiva sÃsravÃ÷ // VAkK_6.3 //
yatra bhinnena tadbuddhiranyÃpohe dhiyà ca tat /
ghaÂÃrthavatsaæv­tisat paramÃrthasadanyathà // VAkK_6.4 //
v­ttastha÷ ÓrutacintÃvÃnbhÃvanÃyÃæ prayujyate /
nÃmobhayÃrthavi«ayà ÓrutamayyÃdikà dhiya÷ // VAkK_6.5 //
vyapakar«advayavata÷ nÃsaætu«Âamahecchayo÷ /
labdhe bhÆya÷sp­hÃtu«Âiralabdhecchà mahecchatà // VAkK_6.6 //
viparyÃsÃttadvipak«au tridhÃtvÃptÃmalau ca tau /
alobha÷ ÃryavaæÓÃÓca te«Ãæ tu«ÂayÃtmakÃstraya÷ // VAkK_6.7 //
karmÃntena tribhirv­tti÷ t­«ïotpÃdavipak«ata÷ /
mamÃha kÃravastvicchÃtatkÃlÃtyantaÓÃntaye // VAkK_6.8 //
tatrÃvatÃro 'Óubhayà cÃnÃpÃnasm­tena ca /
adhirÃgavitarkÃïÃm Óaækalà sarvÃrÃgiïÃm // VAkK_6.9 //
ÃsamudrÃsthivistÃrasaæk«epÃdÃdikarmika÷ /
pÃdÃsthna ÃkapÃlÃrdhatyÃgÃt k­tajaya÷ sm­ta÷ // VAkK_6.10 //
atikrÃntamanaskÃro bhrÆmadhye cittadhÃraïÃt /
alobho daÓabhÆ÷ kÃmad­ÓyÃlambà n­jÃÓubhà // VAkK_6.11 //
ÃnÃpÃnasm­ti÷ praj¤Ã pa¤cabhÆrvÃyurgÅcarà /
kÃmÃÓrayà na bÃhyÃnÃm «a¬ vidhà gaïanÃdibhi÷ // VAkK_6.12 //
ÃnÃpÃnau yata÷ kÃya÷ sattvÃkhyau anupÃttakau /
nai÷«yandikau nÃdhareïa lak«yete manasà ca tau // VAkK_6.13 //
ni«prannaÓamatha÷ kuryÃt sm­tyupasthÃnabhÃvanÃm /
kÃyaviccittadharmÃïÃæ dvilak«aïaparÅk«aïÃt // VAkK_6.14 //
praj¤Ã ÓrutÃdimayÅ anye saæsargÃlambanÃ÷ krama÷ /
yathotpatti catu«kaæ tu viparyÃsavipak«ata÷ // VAkK_6.15 //
sa dharmasm­tyupasthÃne samastÃlambane sthita÷ /
Ãnityadu÷khata÷ ÓÆnyÃnÃtmatastÃnvipaÓyati // VAkK_6.16 //
tata Æ«magatotpatti÷ taccatu÷satyagocaram /
«o¬aÓÃkÃram Æ«mabhyo mÆrdhÃna÷ te 'pi tÃd­ÓÃ÷ // VAkK_6.17 //
ubhayÃkaraïaæ dharmeïa anyairapi tu vardhanam /
tebhya÷ k«Ãnti÷ dvidhà tadvat k«Ãntyà dharmeïa vardhanam // VAkK_6.18 //
kÃmÃptadu÷khavi«ayà tvadhimÃtrà k«aïaæ ca sà /
tathÃgradharmÃ÷ sarve tu pa¤caskandhÃ÷ vinÃptibhi÷ // VAkK_6.19 //
iti nirvedhabhÃgÅyaæ caturdhà bhÃvanÃmayam /
anÃgamyà ntaradhyÃnabhÆmikam dve tvadho 'pi và // VAkK_6.20 //
kÃmÃÓrayÃïi agradharmÃn dvayÃÓrayÃn labhate 'Çganà /
bhÆmityÃgÃttyajatyÃryastÃni anÃryastu m­tyunà // VAkK_6.21 //
Ãdye dve parihÃïyà ca maulestatraiva satyad­k /
apÆrvÃptirvihÅne«u hÃnÅ dve asamanviti÷ // VAkK_6.22 //
mÆrdhalÃbhÅ na mÆlacchit k«ÃntilÃbhyanapÃyaga÷ /
Ói«yagotrà nnivartya dve buddha÷ syÃt trÅïyapÅtara÷ // VAkK_6.23 //
Ãbodhe÷ sarvamekatra dhyÃnÃntye ÓÃst­kha¬gayo÷ /
prÃktebhyo mok«abhÃgÅyaæ k«ipraæ mok«astribhirbhavai÷ // VAkK_6.24 //
ÓrutacintÃmayaæ trÅïi karmÃïi Ãk«ipyate n­«u /
laukikebhyo 'gradharmebhyo dharmak«ÃntiranÃsravà // VAkK_6.25 //
kÃmadu÷khe tato 'traiva dharmaj¤Ãnaæ tathà puna÷ /
Óe«e du÷khe 'nvayak«Ãntij¤Ãne satyatraye tathà // VAkK_6.26 //
iti «o¬aÓacitto 'yaæ satyÃbhisamaya÷ tridhà /
darÓanÃlambakÃryÃkhya÷ so 'gradharmaikabhÆmika÷ // VAkK_6.27 //
k«Ãntij¤ÃnÃnyanantarya muktimÃrgà yathÃkramam /
ad­«Âad­«Âerd­ÇgmÃrgastatra pa¤cadaÓa k«aïÃ÷ // VAkK_6.28 //
m­dutÅk«ïendriyau te«u ÓraddhÃdharmÃnusÃriïau /
ahÅnabhÃvanÃheyau phalÃdyuapratipannakau // VAkK_6.29 //
yÃvat pa¤caprakÃraghnau dvÅtÅye 'rvÃÇnavak«ayÃt /
kÃmÃdviraktÃvÆrdhvaæ và t­tÅyapratipannakau // VAkK_6.30 //
«o¬aÓe tu phalasthau tau yatra ya÷ pratipannaka÷ /
ÓraddhÃdhimuktad­«ÂyÃptau m­dutÅk«ïendriyau tadà // VAkK_6.31 //
phale phalaviÓi«Âasya lÃbho mÃrgasya nÃstyata÷ /
nÃprayukto viÓe«Ãya phalastha÷ pratipannaka÷ // VAkK_6.32 //
navaprakÃrà do«Ã hi bhÆmau bhÆmau tathà guïÃ÷ /
m­dumadhyÃdhimÃtrÃïÃæ punarm­dvÃdibhedata÷ // VAkK_6.33 //
ak«ÅïabhÃvanÃheya÷ phalastha÷ saptak­tpara÷ /
tricaturvidhamuktastu dvitrijanmà kulaækula÷ // VAkK_6.34 //
Ãpa¤camaprakÃraghno dvitÅyapratipannaka÷ /
k«Åïa«a«ÂhaprakÃrastu sak­dÃgÃmyasau puna÷ // VAkK_6.35 //
k«ÅïasaptëÂado«ÃæÓa ekajanmaikavÅcika÷ /
t­tÅyapratipannaÓca so 'nÃgÃmi navak«ayÃt // VAkK_6.36 //
so 'ntarotpannasaæskÃrÃsaæskÃraparinirv­ti÷ /
ÆrdhvastrotÃÓca sa dhyÃne vyavakÅrïo 'kani«Âhaga÷ // VAkK_6.37 //
sa pluto 'rdhapluta÷ sarvacyutaÓca anyo bhavÃgraga÷ /
ÃrÆpyagaÓcaturdhÃnya÷ iha nirvÃpako 'para÷ // VAkK_6.38 //
punastrÅæstrividhÃn k­tvà nava rÆpopagÃ÷ sm­tÃ÷ /
tadviÓe«a÷ puna÷ karmakleÓendriyaviÓe«ata÷ // VAkK_6.39 //
Ærdhvastroturabhedena sapta sadgatayo matÃ÷ /
sadasadv­ttyav­ttibhyÃæ gatÃpratyÃgateÓca tÃ÷ // VAkK_6.40 //
na parÃv­ttajanmÃrya÷ kÃme dhÃtvantaropaga÷ /
sa cordhvajaÓca naivÃk«asaæcÃraparihÃïibhÃk // VAkK_6.41 //
ÃkÅryate caturtha prÃk ni«patti k«aïamiÓraïÃt /
upapattivihÃrÃrtha kleÓabhÅrutayÃpi ca // VAkK_6.42 //
tatpäcavidhyÃtpa¤caiva ÓuddhÃvÃsopapattaya÷ /
nirodhalÃbhyanÃgÃmÅ kÃyasÃk«Å punarmata÷ // VAkK_6.43 //
ÃbhavÃgrëÂabhÃgak«idarhattve pratipannaka÷ /
navamasyÃpyÃnantaryapathe vajropamaÓca sa÷ // VAkK_6.44 //
tatk«ayÃptyà k«ayaj¤Ãnaæ ÃÓaik«o 'rhannasau tadà /
lokottareïa vairÃgyaæ bhavÃgrÃt anyato dvidhà // VAkK_6.45 //
laukikenÃryavairÃgye visaæyogÃptayo dvidhà /
lokottareïa cetyeke tyakte kleÓÃsamanvayÃt // VAkK_6.46 //
bhavÃgrÃdhavimuktordhvajÃtavattvasamanvaya÷ /
anÃsraveïa vairÃgyamanÃgÃmyena sarvata÷ // VAkK_6.47 //
dhyÃnÃtsÃmantakÃdvÃntyo mukti mÃrgastribhÆjaye /
nordhvaæ sÃmantakÃt Ãryaira«ÂÃbhi÷ svordhvabhÆjaya÷ // VAkK_6.48 //
vimuktyÃnantaryapathà laukikÃstu yathÃkramam /
ÓÃntÃdyudÃrÃdyÃkÃrÃ÷ uttarÃdharagocarÃ÷ // VAkK_6.49 //
yadyakopya÷ k«ayaj¤ÃnÃdanutpÃdamati÷ na cet /
k«ayaj¤ÃnamaÓaik«o và d­«Âi÷ sarvasya sÃrhata÷ // VAkK_6.50 //
ÓrÃmaïyamamalo mÃrga÷ saæsk­tÃsaæsk­taæ phalam /
ekÃnnavatistÃni muktimÃrgÃ÷ saha k«ayai÷ // VAkK_6.51 //
catu«phalavyavasthà tu pa¤cakÃraïasaæbhavÃt /
pÆrvatyÃgo 'nyamÃrgÃpti÷ k«ayasaækalanaæ phale // VAkK_6.52 //
j¤ÃnëÂakasya lÃbho 'tha «o¬aÓÃkÃrabhÃvanà /
laukikÃptaæ tu miÓratvÃnÃsravÃpti÷ dh­te÷ phalam // VAkK_6.53 //
brÃhmaïyaæ brahmacakraæ ca tadeva brahmavartanÃt /
dharmacakraæ tu d­ÇmÃrga÷ ÃÓugatvÃdyarÃdibhi÷ // VAkK_6.54 //
kÃme trayÃpti÷ antyasya tri«u nordhva hi d­kpatha÷ /
asaævegÃdiha vidhà tatra ni«Âheti cÃgamÃt // VAkK_6.55 //
«a¬arhanto matÃ÷ te«Ãæ pa¤ca ÓraddhÃdhimuktijÃ÷ /
vimukti÷ sÃmayikye«Ãm akopyÃkopyadharmaïa÷ // VAkK_6.56 //
ato 'samayamukto 'sau d­«ÂiprÃptÃnvayaÓca sa÷ /
tadgotrà Ãdita÷ kecitkeciduttÃpanÃgatÃ÷ // VAkK_6.57 //
gotrÃccaturïÃæ pa¤cÃnÃæ phalÃddhÃni÷ na pÆrvakÃt /
Óaik«ÃnÃryÃÓca «a¬gotrÃ÷ saæcÃro nÃsti darÓane // VAkK_6.58 //
parihÃïistridhà j¤eyà prÃptÃprÃptopabhogata÷ /
antyà ÓÃsturakopyasya madhyà cÃnyasya tu tridhà // VAkK_6.59 //
mriyate na phalabhra«Âa÷ tadakÃrya karoti na /
vimuktyÃnantaryapathà navÃkopye atisevanÃt // VAkK_6.60 //
d­«ÂayÃptatÃyÃmekaika÷ anÃsravÃ÷ n­«u vardhanam /
aÓaik«o nava niÓritya bhÆmÅ÷ Óaik«astu «a yata÷ // VAkK_6.61 //
saviÓe«aæ phalaæ tyaktvà phalamÃpnoti vardhayan /
dvau buddhau ÓrÃvakÃ÷ sapta navaite navadhendriyÃ÷ // VAkK_6.62 //
prayogÃk«asamÃpattivimuktyubhayata÷ k­tÃ÷ /
pudgalÃ÷ sapta «a tvete dvau dvau mÃrgatraye yata÷ // VAkK_6.63 //
nirodhalÃbhyubhayatovimukta÷ praj¤ayetara÷ /
samÃpattÅndriyaphalai÷ pÆrïa÷ Óaik«o 'bhidhÅyate // VAkK_6.64 //
aÓaik«aparipÆrïatvaæ dvÃbhyÃm mÃrga÷ samÃsata÷ /
viÓe«amuktyÃnantaryaprayogÃkhya Ócaturvidha÷ // VAkK_6.65 //
dhyÃne«u mÃrga÷ pratipatsukhà du÷khÃnyabhÆmi«u /
dhanyÃbhij¤Ã m­dumate÷ k«iprÃbhij¤etarasya tu // VAkK_6.66 //
anutpÃdak«ayaj¤Ãne bodhi÷ tÃdanulomyata÷ /
saptatriæÓattu tatpak«yÃ÷ nÃmato dravyato daÓa // VAkK_6.67 //
Óraddhà vÅryaæ sm­ti÷ praj¤Ã samÃdhi÷ prÅtyupek«aïe /
praÓrabdhiÓÅlasaækalpÃ÷ praj¤Ã hi sm­tyupasthiti÷ // VAkK_6.68 //
vÅryaæ samyakprahÃïÃkhyam­ddhipÃdÃ÷ samÃdhaya÷ /
pradhÃnagrahaïaæ sarve guïÃ÷ prÃyogikÃstu te // VAkK_6.69 //
ÃdikarmikanirvedhabhÃgÅye«u prabhÃvitÃ÷ /
bhÃvane darÓane caiva sapta vargà yathÃkramam // VAkK_6.70 //
anÃsravÃïi bodhyaÇgamÃrgÃÇgÃni dvidhetare /
sakalÃ÷ prathame dhyÃne anÃgamye prÅtivarjitÃ÷ // VAkK_6.71 //
dvitÅye 'nyatra saækalpÃt dvayostaddvayavarjitÃ÷ /
dhyÃnÃntare ca ÓÅlÃÇgaistÃbhyÃæ ca tri«varÆpi«u // VAkK_6.72 //
kÃmadhÃtau bhavÃgre ca bodhimÃrgÃÇgavarjitÃ÷ /
trisatyadarÓane ÓÅladharmÃvetyaprasÃdayo÷ // VAkK_6.73 //
lÃbho mÃrgÃbhisamaye buddhatatsaæghayorapi /
dharma÷ satyatrayaæ bodhisattvapratyekabuddhayo÷ // VAkK_6.74 //
mÃrgaÓca dravyatastu dve Óraddhà ÓÅlaæ ca nirmalÃ÷ /
noktà vimukti÷ Óaik«ÃÇgaæ baddhatvÃt sà punardvidhà // VAkK_6.75 //
asaæsk­tà kleÓahÃnamadhimuktastu saæsk­tà /
sÃÇga÷ saiva vimuktÅ dve j¤Ãnaæ bodhiryathodità // VAkK_6.76 //
vimucyate jÃyamÃnasaÓaik«aæ cittamÃv­te÷ /
nirudhyamÃno mÃrgastu prajahÃti tadÃv­tim // VAkK_6.77 //
asaæsk­taiva dhÃtvÃkhyà virÃgo rÃgasaæk«aya÷ /
prahÃïadhÃturanye«Ãæ nirodhÃkhyastu vastuna÷ // VAkK_6.78 //
nirvidyate du÷khahetuk«Ãntij¤Ãnai÷ virajyate /
sarvairjahÃti yai÷ evaæ catu«koÂikasaæbhava÷ // VAkK_6.79 //

abhidharmakoÓe mÃrgapudgalanirdeÓo nÃma «a«Âhaæ koÓasthÃnaæ samÃptamiti //


saptamaæ koÓasthÃnam

namo buddhÃya //

nÃmalà k«Ãntayo j¤Ãnaæ k«ayÃnutpÃdadhÅrna dak /
tadanyobhayathÃryà dhÅ÷ anyà j¤Ãnaæ d­ÓaÓca «a // VAkK_7.1 //
sÃsravÃnÃsravaæ j¤Ãnaæ Ãdyaæ saæv­tij¤Ãpakam /
anÃsravaæ dvidhà dharmaj¤Ãnamanvayameva ca // VAkK_7.2 //
sÃæv­taæ sarvavi«ayaæ kÃmadu÷khÃdigocaram /
dharmÃkhyam anvayaj¤Ãnaæ tÆrdhvadu÷khÃdigocaram // VAkK_7.3 //
te eva satyabhedena catvÃri ete caturvidhe /
anutpÃdak«ayaj¤Ãne te puna÷ prathamodite // VAkK_7.4 //
du÷khahetvanvayaj¤Ãne caturbhya÷ paracittavit /
bhÆmyak«apudgalotkrÃntaæ na«ÂÃjÃtaæ na vetti tat // VAkK_7.5 //
ta dharmÃnvayadhÅpak«yamanyo 'nyaæ darÓanak«aïau /
ÓrÃvako vetti khaÇgastrÅn sarvÃnbuddho 'prayogata÷ // VAkK_7.6 //
k«ayaj¤Ãnaæ hi satye«u parij¤ÃtÃdiniÓcaya÷ /
na parij¤eyamityÃdiranutpÃdamatirmatà // VAkK_7.7 //
svabhÃvapratipak«ÃbhyÃmÃkÃrÃkÃragocarÃt /
prayogak­tak­tyatvahetÆpacayato daÓa // VAkK_7.8 //
dharmaj¤Ãnanirodhe yanmÃrge và bhÃvanÃpathe /
tridhÃtupratipak«astat kÃmadhÃto 'stu nÃnvayam // VAkK_7.9 //
dharmaj¤ÃnÃnvayaj¤Ãnaæ «o¬aÓÃkÃram anyathà /
tathà ca sÃæv­taæ svai÷ svai÷ satyÃkÃraiÓcatu«Âayam // VAkK_7.10 //
tathà paramanoj¤Ãnaæ nirmalaæ samalaæ puna÷ /
j¤eyasvalak«aïÃkÃraæ ekaikadravyagocaram // VAkK_7.11 //
Óe«e caturdaÓÃkÃre ÓÆnyÃnÃtmavivarjite /
nÃmala÷ «o¬aÓabhyo 'nya ÃkÃra÷ anye 'sti ÓÃstrata÷ // VAkK_7.12 //
dravyata÷ «o¬aÓÃkÃrÃ÷ praj¤ÃkÃra÷ tayà saha /
ÃkÃrayanti sÃlambÃ÷ sarvamÃkÃryate tu sat // VAkK_7.13 //
tridhÃdyaæ kuÓalÃnyanyÃni Ãdyaæ sarvÃsu bhÆmi«u /
dharmÃkhyaæ «aÂsu navasu tvanvayÃkhyaæ tathaiva «a // VAkK_7.14 //
dhyÃne«vanyamanoj¤Ãnaæ kÃmarÆpÃÓrayaæ ca tat /
kÃmÃÓrayaæ tu dharmÃkhyam anyattraidhÃtukÃÓrayam // VAkK_7.15 //
sm­tyupasthÃnamekaæ dhÅrnirodhe paracittadhÅ÷ /
trÅïi catvÃri Óe«Ãïi dharmadhÅgocaro nava // VAkK_7.16 //
nava mÃrgÃnvayadhiyo÷ du÷khahetudhiyordvayam /
caturïÃæ daÓa naikasya yojyà dharmÃ÷ punardaÓa // VAkK_7.17 //
traidhÃtukÃmalà dharmà ak­tÃÓca dvidhà dvidhà /
sÃæv­taæ svakalÃpÃnyadekaæ vidyÃdanÃtmata÷ // VAkK_7.18 //
ekaj¤ÃnÃnvito rÃgÅ prathame 'nÃsravak«aïe /
dvitÅye tribhi÷ Ærdhvastu catur«vekaikav­ddhimÃn // VAkK_7.19 //
yathotpannÃni bhÃvyante k«Ãntij¤ÃnÃni darÓane /
anÃgatÃni tatraiva sÃæv­taæ cÃnvayatraye // VAkK_7.20 //
ato 'bhisamayÃntyÃkhyaæ tadÃnutpattidharmakam /
svÃdhobhÆmi nirodhe 'ntyaæ svasatyÃkÃraæ yÃtnikam // VAkK_7.21 //
«o¬aÓe «a sarÃgasya vÅtarÃgasya sapta tu /
sarÃgabhÃvanà mÃrge tadÆrdhvaæ saptabhÃvanà // VAkK_7.22 //
saptabhÆmijayÃbhij¤ÃkopyÃptyÃkÅrïabhÃvite
Ãnantaryapathe«Ærdhvaæ muktimÃrgëÂake 'pi ca // VAkK_7.23 //
Óaik«ottÃpanamuktau và «a saptaj¤ÃnabhÃvanà /
Ãnantaryapathe «aïïÃæ bhavÃgravijaye tathà // VAkK_7.24 //
navÃnÃæ tu k«ayaj¤Ãne akopyasya daÓa bhÃvanà /
tatsaæcare 'ntyamuktau ca proktaÓe«e '«ÂabhÃvanà // VAkK_7.25 //
yadvairÃgyÃya yallÃbhastatra cÃdhaÓca bhÃvyate /
sÃsravÃÓca k«ayaj¤Ãne labdhapÆrvaæ na bhÃvyate // VAkK_7.26 //
pratilambhani«evÃkhye Óubhasaæsk­tabhÃvane /
pratipak«avinirdhÃvabhÃvane sÃsravasya tu // VAkK_7.27 //
a«ÂÃdaÓÃveïikÃstu buddhadharmà balÃdaya÷ /
sthÃnÃsthÃne daÓa j¤ÃnÃni a«Âau karmaphale nava // VAkK_7.28 //
dhyÃnÃdyak«Ãdhimok«e«u dhÃtau ca pratipatsu tu /
daÓa và saæv­tij¤Ãnaæ dvayo÷ «a daÓa và k«aye // VAkK_7.29 //
prÃÇinavisacyutotpÃdabaladhyÃne«u Óe«itam /
sarvabhÆmi«u kenÃsya balamavyÃhataæ yata÷ // VAkK_7.30 //
nÃrÃyaïabalaæ kÃye saædhi«vanye daÓÃdhikam /
hastyÃdisaptakabalam spra«ÂavyÃyatanaæ ca tat // VAkK_7.31 //
vaiÓÃradyaæ caturdhà tu yathÃdyadaÓame bale /
dvitÅyasaptame caiva sm­tipraj¤Ãtmakaæ trayam // VAkK_7.32 //
mahÃk­pà saæv­tidhÅ÷ saæbhÃrÃkÃragocarai÷ /
samatvÃdÃdhimÃtryÃcca nÃnÃkaraïama«Âadhà // VAkK_7.33 //
saæbhÃradharmakÃyÃbhyÃæ jagataÓcÃrthacaryayà /
samatà sarvabuddhÃnÃæ nÃyurjÃtipramÃïata÷ // VAkK_7.34 //
Ói«yasÃdhÃraïà anye dharmÃ÷ kecit p­thagjanai÷ /
araïÃpraïidhij¤ÃnapratisaævidguïÃdaya÷ // VAkK_7.35 //
saæv­tij¤Ãnamaraïà dhyÃne 'ntye akopyadharmaïa÷ /
n­jà anutpannakÃmÃptasavastukleÓagocarÃ÷ // VAkK_7.36 //
tathaiva praïidhij¤Ãnaæ sarvÃlambaæ tu tat tathà /
dharmÃrthayorniruktau ca pratibhÃne ca saævida÷ // VAkK_7.37 //
tisro nÃmÃthavÃgj¤Ãnamavivartyaæ yathÃkramam /
caturthÅyuktamuktÃbhilÃpamÃrgavaÓitvayo÷ // VAkK_7.38 //
vÃÇmÃrgÃlambanà cÃsau nava j¤ÃnÃni sarvabhÆ÷ /
daÓa «a¬vÃrthasaævit sà sarvatra anye tu sÃæv­tam // VAkK_7.39 //
kÃmadhyÃne«u dharme vit vÃci prathamakÃmayo÷ /
vikalÃbhirna tallÃbhÅ «a¬ete prÃntakoÂikÃ÷ // VAkK_7.40 //
tat«a¬ vidhaæ sarvabhÆmyanulomitam /
v­ddhikëÂhÃgataæ tacca buddhÃnyasya prayogajÃ÷ // VAkK_7.41 //
­ddhiÓrotramana÷pÆrvajanmacyutyudayak«aye /
j¤Ãta sÃk«ÅkriyÃbhij¤Ã «a¬ vidhà muktimÃrgadhÅ÷ // VAkK_7.42 //
catasra÷ saæv­tij¤Ãnaæ cetasi j¤Ãnapa¤cakam /
k«ayÃbhij¤Ã balaæ yadvat pa¤ca dhyÃnacatu«Âaye // VAkK_7.43 //
svÃdhobhÆvi«ayÃ÷ labhyà ucitÃstu virÃgata÷ /
t­tÅyà trÅpyupasthÃnÃni Ãdyaæ Órotraddhircak«u«i // VAkK_7.44 //
avyÃk­te Órotracak«urabhij¤e itarÃ÷ ÓubhÃ÷ /
tisro vidyÃ÷ avidyÃyÃ÷ pÆrvÃntÃdau nivarttanÃt // VAkK_7.45 //
aÓaik«yantyà tadÃkhye dve tatsaætÃnamudbhavÃt /
i«Âe Óaik«asya nokte tu vidye sÃvidyasaætate÷ // VAkK_7.46 //
Ãdyà t­tÅyà «a«ÂhÅ ca prÃtihÃryÃïi ÓÃsanam /
agyram avyabhicÃritvÃddhite«ÂaphalayojanÃt // VAkK_7.47 //
­ddhi÷ samÃdhi÷ gamanaæ nirmÃïaæ ca gatistridhà /
ÓÃsturmanojavà anye«Ãæ vÃhinyapyÃdhimok«ikÅ // VAkK_7.48 //
kÃmÃptaæ nirmitaæ bÃhyaæ caturÃyatanaæ dvidhà /
rÆpÃptaæ dve tu nirmÃïacittaistÃni caturdaÓa // VAkK_7.49 //
yathÃkramaæ dhyÃnaphalaæ dve yÃvat pa¤ca nordhvajam /
tallÃbho dhyÃnavat ÓuddhÃttatsvataÓca tato 'pi te // VAkK_7.50 //
svabhÆmikena nirmÃïaæ bhëaïaæ tvadhareïa ca /
nirmÃtraiva sahÃÓÃstu÷ adhi«ÂhÃyÃnyavarttanÃt // VAkK_7.51 //
m­tasyÃpyastyadhi«ÂhÃnaæ nÃsthirasya apare tu na /
ÃdÃvekamanekena jitÃyÃæ tu viparyayÃt // VAkK_7.52 //
avyÃk­taæ bhÃvanÃjaæ trividhaæ tÆpapattijam /
­ddhirmantrau«adhÃbhyÃæ ca karmajà ceti pa¤cadhà // VAkK_7.53 //
divyaÓrotrÃk«iïÅ rÆpaprasÃdau dhyÃnabhÆmikau /
sabhÃgÃvikale nityaæ dÆrasÆk«mÃdigocare // VAkK_7.54 //
durasthamÃv­taæ sÆk«maæ sarvataÓca na paÓyati /
mÃæsacak«uryato rÆpamato divyaæ d­gi«yate //
dvitrisÃhasrakÃsaækhyad­Óo 'rhatkha¬gadaiÓikÃ÷ /
anyadapyupapattyÃptaæ tadd­Óyo nÃntarÅbhava÷ // VAkK_7.55 //
cetoj¤Ãnaæ tu tattredhà tarkavidyÃk­taæ ca yat /
jÃnate nÃrakà Ãdau n­ïÃæ notpattilabhikam // VAkK_7.56 //

abhidharmakoÓe j¤ÃnanirdeÓo nÃma saptamaæ koÓasthÃnam //


a«Âamaæ koÓasthÃnam

oæ namo buddhÃya //

dvidhà dhyÃnÃni catvÃri proktÃstadupapattaya÷ /
samÃpatti÷ ÓubhaikÃgyraæ pa¤caskandhÃstu sÃnugam // VAkK_8.1 //
vicÃraprÅtisukhavat pÆrvapÆrvÃÇgavarjitam /
tathÃrÆpyÃ÷ catuskandhÃ÷ adhobhÆmivivekajÃ÷ // VAkK_8.2 //
vibhÆtarÆpasaæj¤ÃkhyÃ÷ saha sÃmantakaistribhi÷ /
nÃrÆpye rÆpasadbhÃva÷ rÆpotpattistu cittata÷ // VAkK_8.3 //
ÃkÃÓÃnantyavij¤ÃnanatyÃkiæcanyasaæj¤akÃ÷ /
tathÃprayogÃt mÃndyÃttu nasaæj¤ÃnÃpyasaæj¤aka÷ // VAkK_8.4 //
iti maulaæ samÃpattidravyama«Âavidhaæ tridhà /
sapta ÃsvÃdanavacchuddhÃnÃsravÃïi a«Âamaæ dvidhà // VAkK_8.5 //
ÃsvÃdanÃsaæprayuktaæ sat­«ïaæ laukikaæ Óubham /
Óuddhakaæ tattadÃsvÃdyaæ lokattaramanÃsravam // VAkK_8.6 //
pa¤cÃdye tarkacÃrau ca prÅtisaukhyasamÃdhaya÷ /
prÅtyÃdaya÷ prasÃdaÓca dvitÅye 'Çgacatu«Âayam // VAkK_8.7 //
t­tÅye pa¤ca tÆpek«Ã sm­ti÷ praj¤Ã sukhaæ sthiti÷ /
catvÃryante 'sukhÃdu÷khopek«Ãsm­tisamÃdhaya÷ // VAkK_8.8 //
dravyato daÓa caikaæ ca prasrabdhi sukhamÃdyayo÷ /
Óraddhà prasÃda÷ prÅtistu saumanasyaæ dvidhÃgamÃt // VAkK_8.9 //
kli«Âe«va satprÅtisukhaæ prasÃda÷ saæpradhÅ÷ sm­ti÷ /
upek«Ãsm­tiÓuddhiÓca kecit prasrabdhyupek«aïe // VAkK_8.10 //
a«ÂÃpak«ÃlamuktatvÃdÃni¤jaæ tu caturthakam /
vitarkacÃrau ÓvÃsau ca sukhÃdi ca catu«Âayam // VAkK_8.11 //
saumanasyasukhopek«Ã upek«Ãsumanaskate /
sukhopek«e upek«Ã pravido dhyÃnopapatti«u // VAkK_8.12 //
kÃyÃk«iÓrotravij¤Ãnaæ vij¤aptyutthÃpakaæ ca yat /
dvitÅyÃdau tadÃdyÃptaæ akli«ÂÃvyÃk­taæ ca tat // VAkK_8.13 //
atadvÃn labhate Óuddhaæ vairÃgyeïopapattita÷ /
anÃsravaæ tu vairÃgyÃt kli«Âaæ hÃnyupapattita÷ // VAkK_8.14 //
t­tÅyÃdyÃvadÆrdhvÃdho 'nÃsravÃnantaraæ Óubham /
utpadyate tathà ÓuddhÃt kliÂaæ cÃpi svabhÆmikam // VAkK_8.15 //
kli«ÂÃt svaæ Óuddakaæ kli«Âaæ evaæ cÃdharaÓuddhakam /
cyutau tu ÓuddhakÃt kli«Âaæ sarvaæ kli«ÂÃttu nottaram // VAkK_8.16 //
caturdhà Óuddhakaæ hÃnabhÃgÅyÃdi yathÃkramam /
kleÓotpattisvabhÆmyÆrdhvÃnÃsravÃnuguïaæ hi tat // VAkK_8.17 //
dve trÅïi trÅïi caikaæ ca hÃna bhÃgÃdyanantaram /
gatvÃgamya dvidhà bhÆmÅra«Âau Óli«Âai kalaÇghitÃ÷ // VAkK_8.18 //
vyutkrÃntakasamÃpattirvisabhÃgat­tÅyagà /
svÃdhobhÆmyÃÓrayà eva dhyÃnÃrÆpyÃ÷ v­thÃdharam // VAkK_8.19 //
ÃryÃkiæcanyasÃæmukhyÃt bhavÃgre tvÃsravak«aya÷ /
sat­«ïÃ÷ svabhavÃlambÃ÷ dhyÃnaæ sadvi«ayaæ Óubham // VAkK_8.20 //
na maulÃ÷ kuÓalÃrÆpyÃ÷ sÃsravÃdharagocarÃ÷ /
anÃsraveïa hÅyante kleÓÃ÷ sÃmantakena ca // VAkK_8.21 //
a«Âau sÃmantakÃnye«Ãæ ÓuddhÃdu÷khÃsukhÃni hi /
Ãrya cÃdyaæ tridhà kecit atarka dhyÃnamantaram // VAkK_8.22 //
tridhà adu÷khÃsukhaætacca mahÃbrahmaphalaæ ca tat /
savitarkavicÃro 'dha÷samÃdhi÷ parato 'dvaya÷ // VAkK_8.23 //
Ãnimitta÷ samÃkÃrai÷ ÓÆnyatÃnÃtmaÓÆnyata÷ /
pravartate apraïihita÷ satyÃkÃrairata÷ parai÷ // VAkK_8.24 //
ÓuddhÃmalÃ÷ nirmalÃstu te vimok«amukhatrayam /
ÓÆnyatÃÓunyatÃdyÃkhyÃstrayo 'parasamÃdhaya÷ // VAkK_8.25 //
Ãlambete aÓaik«aæ dvau ÓÆnyataÓcÃpyanityata÷ /
ÃnimittÃnimittastu ÓÃntato 'saækhyayà k«ayam // VAkK_8.26 //
sÃsravÃ÷ n­«u akopyasya saptasÃmantavarjitÃ÷ /
samÃdhibhÃvanà dhyÃnaæ subhamÃdyaæ sukhÃya hi // VAkK_8.27 //
darÓanÃyÃk«yabhij¤e«Âà dhÅbhedÃya prayogajÃ÷ /
vajropamo 'ntye yo dhyÃne sÃsravak«ayabhÃvanà // VAkK_8.28 //
apramÃïÃni catvÃri vyÃpÃdÃdivipak«ata÷ /
maitryadve«a÷ api karuïà mudità sumanaskatà // VAkK_8.29 //
upek«Ãlobha÷ ÃkÃra÷ sukhità du÷khità vata /
modantÃmiti sattvÃcca kÃmasattvÃstu gocara÷ // VAkK_8.30 //
dhyÃnayormudità anyÃni «a su kecittu pa¤casu /
na tai÷ prahÃïaæ n­«veva janyante tryanvito dhruvam // VAkK_8.31 //
a«Âau vimok«Ã÷ prathamÃvaÓubhà dhyÃnayordvayo÷ /
t­tÅyo 'ntye sa cÃlobha÷ ÓubhÃrÆpyÃ÷ samÃhitÃ÷ // VAkK_8.32 //
nirodhastu samÃpatti÷ sÆk«masÆk«mÃdanantaram /
svaÓuddhakÃdharÃryeïa vyutthÃnaæ cetasà tata÷ // VAkK_8.33 //
kÃmÃptad­Óyavi«ayÃ÷ prathamÃ÷ ye tvarÆpiïa÷ /
te 'nvayaj¤Ãnapak«ordhvasvabhÆdu÷khÃdigocarÃ÷ // VAkK_8.34 //
abhibhvÃyatanÃnya«Âau dvayamÃdyavimok«avat /
dve dvitÅyavat anyÃni puna÷ Óubhavimok«avat // VAkK_8.35 //
daÓa k­tsnÃni alobhëÂau dhyÃne 'ntye gocara÷ puna÷ /
kÃmÃ÷ dve ÓuddhÃkÃrÆpye svacatu÷skandhagocare // VAkK_8.36 //
nirodha ukta÷ vairÃgyaprayogÃptaæ tu Óe«itam /
tridhÃtvÃÓrayamÃrÆpyasaæj¤aæ Óe«aæ manu«yajam // VAkK_8.37 //
hetukarmabÃlÃddhÃtvorÃrupyotpÃdanaæ dvayo÷ /
dhyÃnÃnÃæ rÆpadhÃtau tu tÃbhyÃæ dharmatayÃpi ca // VAkK_8.38 //
saddharmo dvividha÷ ÓÃsturÃgamÃdhigamÃtmaka÷ /
dhÃtÃrastasya vaktÃra÷ pratipattÃra eva ca // VAkK_8.39 //
kÃÓmÅravaibhëikanÅtisiddha÷ prÃyo mayÃyaæ kathito 'bhidharma÷ /
yaddurguhÅtaæ tadihÃsmadÃga÷ saddharmanÅtau munaya÷ pramÃïam // VAkK_8.40 //
nimÅlite ÓÃstari lokacak«u«i k«ayaæ gate sÃk«ijane ca bhÆyasà /
ad­«Âatattvairniravagrahai÷ k­taæ kutÃrkikai÷ ÓÃsanametadÃkulam // VAkK_8.41 //
gate 'tha ÓÃntiæ paramÃæ svayaæbhuvi svayaæbhuva÷ ÓÃsanadhÆrdhare«u ca /
jagatyanÃthe gaïaghÃtibhirmatai÷ niraÇkuÓai÷ svairamihÃdya caryate // VAkK_8.42 //
iti kaïÂhagataprÃïaæ viditvà ÓÃsanaæ mune÷ /
balakÃlaæ malÃnÃæ ca na pramÃdyaæ mumuk«ubhi÷ // VAkK_8.43 //

abhidharmakoÓe samÃpattinirdeÓo nÃmëÂamakoÓasthÃnamiti //