Vasubandhu: Abhidharmakosa, Karikas only
Source unknown; cf. the edition by P. Pradhan. Vasubandhu, Abhidharmako÷abhàùya, rev. 2nd ed. with introduction and indices by A. Haldar, Patna 1975 (Tibetan Sanskrit Works Series, 8),
and G.V. Gokhale, The Text of the Abhidharmako÷akàrikà of Vasubandhu, Journal of the Bombay Branch of the Royal Asiatic Society, New Series, vol. 22 (1946), pp. 73-102.

(For Karikas with Bhasya see separate GRETIL file.)


Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project.
With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project
of Nagarjuna Institute, Nepal
and University of the West, Rosemead, California, USA
(www.uwest.edu/sanskritcanon)
Sastra section



The transliteration emulates the conventions of Nagari script.
Therefore, many word boundaries are not marked by blanks.



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________




Abhidharmako÷abhàùyam

prathamaü ko÷asthànam

om namo buddhàya

yaþ sarvathàsarvahatàndhakàraþ saüsàrapaïkàjjagadujjahàra /
tasmai namaskçtya yathàrtha÷àstre ÷àstraü pravakùyàmyabhidharmako÷am // VAkK_1.1 //
praj¤àmalà sànucaràbhidharmaþ tatpràptaye yàpi ca yacca ÷àstram /
tasyàrthato 'smin samanuprave÷àt sa cà ÷rayo 'syetyabhidharmako÷am // VAkK_1.2 //
dharmàõàü pravicayamantareõa nàsti kle÷ànàü yata upa÷àntaye 'bhyupàyaþ /
kle÷ai÷ca bhramati bhavàrõave 'tra lokastaddhetorata uditaþ kilaiùa ÷àstrà // VAkK_1.3 //
sàsravànàsravà dharmàþ saüskçtà màrgavarjitàþ /
sàsravàþ àsravàsteùu yasmàtsamanu÷erate // VAkK_1.4 //
anàsravà màrgasatyaü trividhaü càpyasaüskçtam /
àkà÷aü dvau nirodhau ca tatràkà÷amanàvçtiþ // VAkK_1.5 //
pratisaükhyànirodho yo visaüyogaþ pçthak pçthak /
utpàdàtyantavighno 'nyo nirodho 'pratisaükhyayà // VAkK_1.6 //
te punaþ saüskçtà dharmà råpàdiskandhapa¤cakam /
sa evàdhvà kathàvastu saniþsàràþ savastukàþ // VAkK_1.7 //
ye sàsravà upàdànaskandhàste saraõà api /
duþkhaü samudayo loko dçùñisthànaü bhava÷ca te // VAkK_1.8 //
råpaü pa¤cendriyàõyarthàþ pa¤càvij¤aptireva ca /
tadvij¤ànà÷rayà råpaprasàdà÷cakùuràdayaþ // VAkK_1.9 //
råpaü dvidhà viü÷atidhà ÷abdastvaùñavidhaþ rasaþ /
ùoóhà caturvidho gandhaþ spç÷yamekàda÷àtmakam // VAkK_1.10 //
vikùiptàcittakasyàpi yo 'nubandhaþ ÷ubhà÷ubhaþ /
mahàbhåtànyupàdàya sa hyavij¤aptirucyate // VAkK_1.11 //
bhåtàni pçthividhàturaptejovàyudhàtavaþ /
dhçtyàdikarmasaüsiddhà kharasnehoùõateraõàþ // VAkK_1.12 //
pçthivã varõasaüsthànamucyate lokasaüj¤ayà /
àpasteja÷ca vàyustu dhàtureva tathàpi ca // VAkK_1.13 //
indriyàrthàsta eveùñà da÷àyatanadhàtavaþ /
vedanànubhavaþ saüj¤à nimittodgrahaõàtmikà // VAkK_1.14 //
caturbhyo 'nye tu saüskàraskandhaþ ete punastrayaþ /
dharmàyatanadhàtvàkhyàþ sahàvij¤aptyasaüskçtai // VAkK_1.15 //
vij¤ànaü prativij¤aptiþ mana àyatanaü ca tat /
dhàtavaþ sapta ca matàþ ùaó vij¤ànànyatho mahaþ // VAkK_1.16 //
ùaõõàmanantaràtãtaü vij¤ànaü yaddhi tanmanaþ /
ùaùñhà÷rayaprasiddhayarthaü dhatavo 'ùñàda÷a smçtàþ // VAkK_1.17 //
sarvasaügraha ekena skandhenàyatanena ca /
dhàtunà ca svabhàvena parabhàvaviyogataþ // VAkK_1.18 //
jàtigocaravij¤ànasàmànyàdekadhàtutà /
dvitve 'pi cakùuràdãnàü ÷obhàrtha tu dvayodbhavaþ // VAkK_1.19 //
rà÷yàyadvàragotràrthàþ skandhàyatanadhàtavaþ /
mohendriyaråcitraidhàttistraþ skandhàdide÷anàþ // VAkK_1.20 //
vivàdamålasaüsàrahetutvàt kramakàraõàt /
caittebhyo vedanàsaüj¤e pçthakskandhau nive÷itau // VAkK_1.21 //
skandheùva saüskçtaü noktamarthàyogàt kramaþ punaþ /
yathaudàrikasaüklesabhàjanàdyarthadhàtutaþ // VAkK_1.22 //
pràk pa¤ca vàrttamànàrthyàt bhautikàrthyàccatuùñayam /
dårà÷utaravçttyànyat yathàsthànaü kramo 'thavà // VAkK_1.23 //
vi÷eùaõàrthaü pràdhànyabdahudharmàgrasaügrahàt /
ekamàyatanaü råpamekaü dharmàkhyamucyate // VAkK_1.24 //
dharmaskandhasahasràõi yànya÷ãtiü jagau muniþ /
tàni vàïnàma vetyeùàü råpasaüskàrasaügrahaþ // VAkK_1.25 //
÷àstrapramàõà ityeke skandhàdãnàü kathaika÷aþ /
caritapratipakùastu dharmaskandho 'nuvarõitaþ // VAkK_1.26 //
tathànye 'pi yathàyogaü skandhàyatanadhàtavaþ /
pratipàdyà yathokteùu saüpradhàrya svalakùaõam // VAkK_1.27 //
chidramàkà÷adhàtvàkhyam àlokatamasã kila /
vij¤ànadhàturvij¤ànaü sàsravaü janmani÷rayàþ // VAkK_1.28 //
sanidar÷ana eko 'tra råpaü sapratighà da÷a /
råpiõaþ avyàkçtà aùñau ta evàråpa÷abdakàþ // VAkK_1.29 //
tridhànye kàmadhàtvàptàþ sarve råpe caturda÷a /
vinà gandharasaghràõajivhàvij¤ànadhàtubhiþ // VAkK_1.30 //
àråpyàptà manodharmamanovij¤ànadhàtavaþ /
sàsravànàsravà ete trayaþ ÷eùàstu sàsravàþ // VAkK_1.31 //
savitarkavicàrà hi pa¤ca vij¤ànadhàtavaþ /
antyàstrayastriprakàràþ ÷eùà ubhayavarjitàþ // VAkK_1.32 //
niråpaõànusmaraõavikalpenàvikalpakàþ /
tau praj¤àmànasã vyagrà smçtiþ sarvaiva mànasã // VAkK_1.33 //
sapta sàlambanà÷cittadhàtavaþ ardhaü ca dharmataþ /
navànupàttà te càùñau ÷abda÷ca anye nava dvidhà // VAkK_1.34 //
spraùñavyaü dvividhaü ÷eùà råpiõo nava bhautikàþ /
dharmadhàtvekade÷a÷ca saücità da÷a råpiõaþ // VAkK_1.35 //
chinatti chidyate caiva bàhyaü dhàtu catuùñayam /
dahyate tulayatyevaü vivàdo dagdhçtulyayoþ // VAkK_1.36 //
vipàkajaupacayikàþ pa¤càdhyàtmaü vipàkajaþ /
na ÷abdaþ apratighà aùñau naiþùyandika vipàkajàþ // VAkK_1.37 //
tridhànye dravyavànekaþ kùaõikàþ pa÷cimàstrayaþ /
cakùurvij¤ànadhàtvoþ syàt pçthak làbhaþ sahàpi ca // VAkK_1.38 //
dvàda÷àdhyàtmikàþ hitvà råpàdãn dharmasaüj¤akaþ /
sabhàgaþ tatsabhàgà÷ca ÷eùàþ yo na svakarmakçt // VAkK_1.39 //
da÷a bhàvanayà heyàþ pa¤ca ca antyàstrayastridhà /
na dçùñiheyamakliùñaü na råpaü nàpyaùaùñhajam // VAkK_1.40 //
cakùu÷ca dharmadhàto÷ca prade÷au dçùñiþ aùñadhà /
pa¤cavij¤ànasahajà dhãrna dçùñiratãraõàt // VAkK_1.41 //
cakùuþ pa÷yati råpàõi sabhàgaü na tadà÷ritam /
vij¤ànaü dç÷yate råpaü na kilàntaritaü yataþ // VAkK_1.42 //
ubhàbhyàmapi cakùurbhyàü pa÷yati vyaktadar÷anàt /
cakùuþ÷rotramano 'pràptaviùayaü trayamanyathà // VAkK_1.43 //
tribhirghràõàdibhistulyaviùayagrahaõaü matam /
caramasyà÷rayo 'tãtaþ pa¤cànàü sahaja÷ca taiþ // VAkK_1.44 //
tadvikàravikàritvàdà÷rayà÷cakùuràdayaþ /
ato 'sàdhàraõatvàddhi vij¤ànaü tairnirucyate // VAkK_1.45 //
na kàyasyàdharaü cakùuþ årdhvaü råpaü na cakùuùaþ /
vij¤ànaü ca asya råpaü tu kàyasyobhe ca sarvataþ // VAkK_1.46 //
tathà ÷rotraü trayàõàü tu sarvameva svabhåmikam /
kàyavij¤ànamadharasvabhåmi aniyataü manaþ // VAkK_1.47 //
pa¤ca bàhyà divij¤eyàþ nityà dharmà asaüskçtàþ /
dharmàrdhamindriyaü ye ca dvàda÷àdhyàtmikàþ smçtàþ // VAkK_1.48 //

abhidharmako÷abhàùye dhàtunirde÷o nàma prathamaü ko÷asthànaü samàptamiti /

ye dharmà hetuprabhavà hetusteùàü tathàgato hyavadat /
teùàü ca yo nirodha evaüvàdã mahà÷ramaõaþ //

likhàpitamidaü ÷rãlàmàvàkeneti /


dvitãyaü ko÷asthànam

caturùvartheùu pa¤cànàmàdhipatyaü dvayoþ kila /
caturõõàü pa¤cakàùñànàü saükle÷avyavadànayoþ // VAkK_2.1 //
svàrthopalabdhyàdhipatyàt sarvasya ca ùaóindriyam /
strãtvapuüstvàdhipatyàttu kàyàt strãpuruùendriye // VAkK_2.2 //
nikàyasthitisaükle÷avyavadànàdhipatyataþ /
jãvitaü vedanàþ pa¤ca ÷raddhàdyà÷cendriyaü matàþ // VAkK_2.3 //
àj¤àsyàmyàkhyamàj¤àkhyamàj¤àtàvãndriyaü tathà /
uttarottarasaüpràptinirvàõàdyàdhipatyataþ // VAkK_2.4 //
città÷rayastadvikalpaþ sthitiþ saükle÷a eva ca /
saübhàro vyavadànaü ca yàvatà tàvadindriyam // VAkK_2.5 //
pravçtterà÷rayotpattisthitipratyupabhogataþ /
caturda÷a tathànyàni nivçtterindriyàõi và // VAkK_2.6 //
duþkhendriyama÷àtà yà kàyikã vedanà sukham /
÷àtà dhyàne tçtãye tu caitasã sà sukhendriyam // VAkK_2.7 //
anyatra sà saumanasyaü a÷àtà caitasã punaþ /
daurmanasyamupekùà tu madhyà ubhayã avikalpanàt // VAkK_2.8 //
dçgbhàvanà÷aikùapathe nava trãõi amalaü trayam /
råpãõi jãvitaü duþkhe sàsravàõi dvidhà nava // VAkK_2.9 //
vipàko jãvitaü dvedhà dvàda÷a antyàùñakàdçte /
daurmanasyàcca tattvekaü savipàkaü da÷a dvidhà // VAkK_2.10 //
mano 'nyavitti÷raddhàdãni aùñakaü ku÷alaü dvidhà /
daurmanasyaü mano 'nyà ca vittistredhà anyadekadhà // VAkK_2.11 //
kàmàptamamalaü hitvà råpàptaü strãpumindriye /
duþkhe ca hitvà àråpyàptaü sukhe càpohya råpi ca // VAkK_2.12 //
manovittitrayaü tredhà dviheyà durmanaskatà /
nava bhavanayà pa¤ca tvaheyànyapi na trayam // VAkK_2.13 //
kàmeùvàdau vipàko dve labhyate nopapàdukaiþ /
teþ ùaó và sapta và aùñau và ùaó råpeùu ekamuttare // VAkK_2.14 //
nirodhayatyuparamànnàråpye jãvitaü manaþ /
upekùàü caiva råpe 'ùñau kàme da÷a navàùñau và // VAkK_2.15 //
kramamçtyau tu catvàri ÷ubhe sarvatra pa¤ca ca /
navàptirantyaphalayoþ saptàùñanavabhirdvayoþ // VAkK_2.16 //
ekàda÷abhirarhattvamuktaü tvekasya saübhavàt /
upekùajãvitamanoyukto 'va÷yaü trayànvitaþ // VAkK_2.17 //
caturbhiþ sukhakàyàbhyàü pa¤cabhi÷cakùuràdimàn /
saumanasyã ca duþkhã tu saptabhiþ strãndriyàdimàn // VAkK_2.18 //
aùñàbhiþ ekàda÷abhistvàj¤àj¤àte ndriyànvitaþ /
àj¤àsyàmãndriyopetastrayoda÷abhiranvitaþ // VAkK_2.19 //
sarvàlpairniþ÷ubho 'ùñàbhirvinmanaþkàyajãvitaiþ /
yuktaþ bàlastathàråpye upekùàyurmanaþ÷ubhaiþ // VAkK_2.20 //
bahubhiryukta ekànnaviü÷atyàmalavarjitaiþ /
dviliïgaþ àryo ràgã ekaliïgadvayamalavarjitaiþ // VAkK_2.21 //
kàme 'ùñadravyako '÷abdaþ paramàõuranindriyaþ /
kàyendriyã navadravyaþ da÷adravyo 'parendriyaþ // VAkK_2.22 //
cittaü caittàþ sahàva÷yaü sarva saüskçtalakùaõaiþ /
pràptyà và pa¤cadhà caittà mahàbhåmyàdibhedataþ // VAkK_2.23 //
vedanà cetanà saüj¤à cchandaþ spar÷o matiþ smçtiþ /
manaskàro 'dhimokùa÷ca samàdhiþ sarvacetasi // VAkK_2.24 //
÷raddhàpramàdaþ pra÷rabdhirupekùà hrãrapatrapà /
måladvayamahiüsà ca vãryaü ca ku÷ale sadà // VAkK_2.25 //
mohaþ pramàdaþ kau÷ãdyamà÷raddhayaü styànamuddhavaþ /
kliùñe sadaiva aku÷ale tvàhrãkyamanapatrapà // VAkK_2.26 //
krodhopanàha÷àñhyerùyàpradàsamrakùamatsaràþ /
màyàmadavihiüsà÷ca parãttakle÷abhåmikàþ // VAkK_2.27 //
savitarkavicàratvàt ku÷ale kàmacetasi /
dvàüviü÷ati÷caitasikàþ kaukçtyamadhikaü kvacit // VAkK_2.28 //
àveõike tvaku÷ale dçùñiyukte ca viü÷atiþ /
kle÷ai÷caturbhiþ krodhàdyaiþ kaukçtyenaikaviü÷atiþ // VAkK_2.29 //
nivçte 'ùñàda÷a anyatra dvàda÷àvyàkçte matàþ /
middhaü sarvàvirodhitvàdyatra syàdadhikaü hi tat // VAkK_2.30 //
kaukçtyamiddhàku÷alànyàdye dhyàne na santyataþ /
dhyànàntare vitarka÷ca vicàra÷càpyataþ param // VAkK_2.31 //
ahrãragurutà avadye bhayàdar÷itva matrapà /
prema ÷raddhà gurutvaü hrãþ te punaþ kàmaråpayoþ // VAkK_2.33 //
vitarkacàrà vaudàryasåkùmate màna unnatiþ /
madaþ svadharme raktasya paryàdànaü tu cetasaþ // VAkK_2.33 //
cittaü mano 'tha vij¤ànamekàrthaü cittacaitasàþ /
sà÷rayà lambanàkàràþ saüprayuktà÷ca pa¤cadhà // VAkK_2.34 //
viprayuktàstu saüskàràþ pràptyapràptã sabhàgatà /
àsaüj¤ikaü samàpattã jãvitaü lakùaõàni ca // VAkK_2.35 //
nàmakàyàdaya÷ceti pràptirlàbhaþ samanvayaþ /
pràptyapràptã svasaütàna patitànàü nirodhayoþ // VAkK_2.36 //
traiyadhvikànàü trividhà ÷ubhàdãnàü ÷ubhàdikà /
svadhàtukà tadàptànàü anàptànàü caturvidhà // VAkK_2.37 //
tridhà na÷aikùà÷aikùàõàü aheyànàü dvidhà matà /
avyàkçtàptiþ sahajà abhij¤ànairmàõikàdçte // VAkK_2.38 //
nivçtasya ca råpasya kàme råpasya nàgrajà /
akliùñàvyàkçtàpràptiþ sàtãtàjàtayostridhà // VAkK_2.39 //
kàmàdyàptàmalànàü ca màrgasyàpràptiriùyate /
pçthagjanatvam tatpràptibhåsaücàràd vihãyate // VAkK_2.40 //
sabhàgatà sattvasàmyaü àsaüj¤ikamasaüj¤iùu /
nirodha÷cittacaittànàü vipàkaþ te bçhatphalàþ // VAkK_2.41 //
tathàsaüj¤isamàpattiþ dhyàne 'ntye niþsçtãcchayà /
÷ubhà upapadyavedyaiva nàryasya ekàdhvikàpyate // VAkK_2.42 //
nirodhàkhyà tathaiveyaü vihàràrthaü bhavàgrajà /
÷ubhà dvivedyàniyatà ca àryasya àpyà prayogataþ // VAkK_2.43 //
bodhilabhyà muneþ na pràk catustriü÷atkùaõàptitaþ /
kàmaråpà÷raye bhåte nirodhàkhyàdito nçùu // VAkK_2.44 //
àyurjãvitam àdhàra åùmavij¤àyorhi yaþ /
lakùaõàni punarjàtirjarà sthitiranityatà // VAkK_2.45 //
jàtijàtyàdayasteùàü te 'ùñadharmaikavçttayaþ /
janyasya janikà jàtirna hetupratyayairvinà // VAkK_2.46 //
nàmakàyàdayaþ saüj¤àvàkyàkùarasamuktayaþ /
kàmaråpàptasattvàkhyà niþùyandàvyàkçtàþ tathà // VAkK_2.47 //
sabhàgatà sà tu punarvipàko 'pi àptayo dvidhà /
lakùaõàni ca niþùyandàþ samàpattya samanvayàþ // VAkK_2.48 //
kàraõaü sahabhå÷caiva sabhàgaþ saüprayuktakaþ /
sarvatrago vipàkàkhyaþ ùaóvidho heturiùyate // VAkK_2.49 //
svato 'nye kàraõaü hetuþ sahabhårye mithaþphalàþ /
bhåtavaccittacittànuvartilakùaõalakùyavat // VAkK_2.50 //
caittà dvau saüvarau teùàü cetaso lakùaõàni ca /
cittànuvarttinaþ kàlaphalàdi÷ubhatàdibhiþ // VAkK_2.51 //
sabhàgahetuþ sadç÷àþ svanikàyabhuvaþ agrajàþ /
anyo 'nyaü navabhåmistu màrgaþ samavi÷iùñayoþ // VAkK_2.52 //
prayogajàstayoreva ÷rutacintàmayàdikàþ /
saüprayuktakahetustu cittacaittàþ samà÷rayàþ // VAkK_2.53 //
sarvatragàkhyaþ kliùñànàü svabhåmau pårvasarvagàþ /
vipàkahetura÷ubhàþ ku÷alà÷caiva sàsravàþ // VAkK_2.54 //
sarvatragaþ sabhàga÷ca dvayadhvagau tryadhvagàstrayaþ /
saüskçtaü savisaüyoga phalaü nàsaüskçtasya te // VAkK_2.55 //
vipàkaphalamantyasya pårvasyàdhipataü phalam /
sabhàga sarvatragayorniùyandaþ pauruùaü dvayoþ // VAkK_2.56 //
vipàko 'vyàkçto dharmaþ sattvàkhyaþ vyàkçtodbhavaþ /
niþùyando hetusadç÷aþ visaüyogaþ kùayo dhiyà // VAkK_2.57 //
yadvalàjjàyate yattatphalaü puruùakàrajam /
apårvaþ saüskçtasyaiva saüskçto 'dhipateþ phalam // VAkK_2.58 //
varttamànàþ phalaü pa¤ca gçõhanti dvau prayacchataþ /
varttamànàbhyatãtau dvau eko 'tãtaþ prayacchati // VAkK_2.59 //
kliùñà vipàkajàþ ÷eùàþ prathamàryà yathàkramam /
vipàkaü sarvagaü hitvà tau sabhàgaü ca ÷eùajàþ // VAkK_2.60 //
cittacaitàþ tathànye 'pi saüprayuktakavarjitàþ /
catvàraþ pratyayà uktàþ hetvàkhyaþ pa¤ca hetavaþ // VAkK_2.61 //
cittacaittà acaramà utpannàþ samanantaraþ /
àlambanaü sarvadharmàþ kàraõàkhyo 'dhipaþ smçtaþ // VAkK_2.62 //
nirudhyamàne kàritraü dvau hetå kurutaþ trayaþ /
jàyamàne tato 'nyau tu pratyayau tadviparyayàt // VAkK_2.63 //
caturbhi÷cattacaittà hi samàpattidvayaü tribhiþ /
dvàbhyàmanye tu jàyante ne÷varàdeþ kramàdibhiþ // VAkK_2.64 //
dvidhà bhåtàni taddhetuþ bhautikasya tu pa¤cadhà /
tridhà bhautikamanyonyaü bhåtànàmekadhaiva tat // VAkK_2.65 //
ku÷alàku÷alaü kàme nivçtànivçtaü manaþ /
råpàråpyeùvaku÷alàdanyatra anàsravaü dvidhà // VAkK_2.66 //
kàme nava ÷ubhàccittàccittàni aùñàbhya eva tat /
da÷abhyo 'ku÷alaü tasmàccatvàri nivçtaü tathà // VAkK_2.67 //
pa¤cabhyo 'nivçtaü tasmàtsapta cittànyanantaram /
råpe da÷aikaü ca ÷ubhàt navabhyastadanantaram // VAkK_2.68 //
aùñàbhyo nivçtaü tasmàt ùañ tribhyo 'nivçtaü punaþ /
tasmàt ùañ evàmàråpye tasya nãtiþ ÷ubhàtpunaþ // VAkK_2.69 //
nava cittàni tat ùaõõàü nivçtàtsapta tattathà /
caturbhyaþ ÷aikùam asmàttu pa¤ca a÷aikùaü tu pa¤cakàt // VAkK_2.70 //
tasmàccatvàri cittàni dvàda÷aitàni viü÷atiþ /
pràyogikopapattyàptaü ÷ubhaü bhittvà triùu dvidhà // VAkK_2.71 //
vipàkajairyàpathika÷ailpasthànikanairmitam /
caturdhàvyàkçtaü kàme råpe ÷ilpavivarjitam // VAkK_2.72 //
kliùñe traidhàtuke làbhaþ ùaõõàü ùaõõàü dvayoþ ÷ubhe /
trayàõàü råpaje ÷aikùe caturõàü tasya ÷eùite // VAkK_2.73 //

abhidharmako÷e indriyanirdde÷o nàma dvitãyaü ko÷asthànaü samàptamiti /
÷rãlàmàvàkasya


tçtãyaü ko÷asthànam

oü namo buddhàya /

narakapretatirya¤co manuùyàþ ùaó divaukasaþ /
kàmadhàtuþ sa narakadvãpabhedena viü÷atiþ // VAkK_3.1 //
årdhvaü saptada÷asthàno råpadhàtuþ pçthak pçthak /
dhyànaü tribhåmikaü tatra caturthaü tvaùñabhåmikam // VAkK_3.2 //
àråpyadhàturasthànaþ upapattyà caturvidhaþ /
nikàyaü jãvitaü càtra ni÷rità cittasantatiþ // VAkK_3.3 //
narakàdisvanàmoktà gatayaþ pa¤ca teùu tàþ /
akliùñàvyàkçtà eva sattvàkhyà nàntaràbhavaþ // VAkK_3.4 //
nànàtvakàyasaüj¤à÷ca nànàkàyaikasaüj¤inaþ /
viparyayàccaikakàyasaüj¤à÷càråpiõasrayaþ // VAkK_3.5 //
vij¤ànasthitayaþ sapta ÷eùaü tatparibhedavat /
bhavàgràsaüj¤isattvà÷ca sattvàvàsà nava smçtàþ // VAkK_3.6 //
anicchàvasanànnànye catasraþ sthitayaþ punaþ /
catvàraþ sàsravàþ skandhàþ svabhåmàveva kevalam // VAkK_3.7 //
vij¤ànaü na sthitiþ proktaü catuùkoñi tu saügrahe /
catasro yonayastatra sattvànàmaõóajàdayaþ // VAkK_3.8 //
caturdhà nara tirya¤caþ nàrakà upapàdukàþ /
antaràbhavadevà÷ca pretà api jaràyujàþ // VAkK_3.9 //
mçtyupapattibhavayorantarà bhavatãha yaþ /
gamyade÷ànupetatvànnopapanno 'ntaràbhavaþ // VAkK_3.10 //
vrãhisantànasàdharmyàdavicchinnabhavodbhavaþ /
pratibimbamasiddhatvàdasàmyàccànidar÷anam // VAkK_3.11 //
sahaikatra dvayàbhàvàt asantànàd dvayodayàt /
kaõñhokte÷càsti gandharvàt pa¤cokteþ gatisåtrataþ // VAkK_3.12 //
ekàkùepàdasàvaiùyatpårvakàlabhavàkçtiþ /
sa punarmaraõàtpårva upapattikùaõàtparaþ // VAkK_3.13 //
sajàti÷uddhadivyàkùidç÷yaþ karmarddhivegavàn /
sakalàkùaþ apratighavàn anivartyaþ sa gandhabhuk // VAkK_3.14 //
viparyastamatiryàti gatide÷aü riraüsayà /
gandhasthànàbhikàmo 'nyaþ årdhvapàdastu nàrakaþ // VAkK_3.15 //
saüprajànan vi÷atyekaþ tiùñhatyapyaparaþ aparaþ /
niùkràmatyapi sarvàõi måóho 'nyaþ nityamaõóajaþ // VAkK_3.16 //
garbhàvakràntayastisra÷cakravarttisvayaübhuvàm /
karmaj¤ànobhayeùàü và vi÷adatvàd yathàkramam // VAkK_3.17 //
nàtmàsti skandhamàtraü tu kle÷akarmàbhisaüskçtam /
antaràbhavasaütatyà kukùimeti pradãpavat // VAkK_3.18 //
yathàkùepaü kramàdvçddhaþ santànaþ kle÷akarmabhiþ /
paralokaü punaryàti ityanàdibhavacakrakam // VAkK_3.19 //
sa pratãtyasamutpàdo dvàda÷àïgastrikàõóakaþ /
pårvàparàntayordve dve madhye 'ùñau paripåriõaþ // VAkK_3.20 //
pårvakle÷à da÷àvidyà saüskàràþ pårvakarmaõaþ /
saüdhiskandhàstu vij¤ànaü nàmaråpamataþ param // VAkK_3.21 //
pràk ùaóàyatanotpàdàt tatpårvaü trikasaügamàt /
spar÷aþ pràksukhaduþkhàdikàraõaj¤àna÷aktitaþ // VAkK_3.22 //
vittiþ pràk maithunàt tçùõà bhogamaithunaràgiõaþ /
upàdànaü tu bhogànàü pràptaye paridhàvataþ // VAkK_3.23 //
sa bhaviùyat bhavaphalaü kurute karma tat bhavaþ /
pratisaüdhiþ punarjàtiþ jaràmaraõamà vidaþ // VAkK_3.24 //
àvasthikaþ kileùño 'yaü pràdhànyà ttvaïgakãrtanam /
pårvàparàntamadhyeùu saümohavinivçttaye // VAkK_3.25 //
kle÷àstrãõi dvayaü karma sapta vastu phalaü tathà /
phalahetvabhisaükùepo dvayormadhyànumànataþ // VAkK_3.26 //
kle÷àt kle÷aþ kriyà caiva tato vastu tataþ punaþ /
vastu kle÷à÷ca jàyante bhavàïgànàmayaü nayaþ // VAkK_3.27 //
heturatra samutpàdaþ samutpannaþ phalaü matam /
vidyàvipakùo dharmo 'nyo 'vidyàmitrànçtàdivat // VAkK_3.28 //
saüyojanàdivacanàt kupraj¤à cenna dar÷anàt /
dçùñestatsaüprayuktatvàt praj¤opakle÷ade÷anàt // VAkK_3.29 //
nàma tvaråpiõaþ skandhàþ spar÷àþ ùañ saünipàtajàþ /
pa¤capratighasaüspar÷aþ ùaùñho 'dhivacanàvhaya // VAkK_3.30 //
vidyàvidyetaraspar÷àþ amalakliùña÷eùitàþ /
vyàpàdànunayaspar÷au sukhavedyàdayastrayaþ // VAkK_3.31 //
tajjàþ ùaóvedanàþ pa¤ca kàyikã caitasã parà /
puna÷càùñàda÷avidhà sà manopavicàrataþ // VAkK_3.32 //
kàme svàlambanàþ sarve råpã dvàda÷agocaraþ /
trayàõàmuttaraþ dhyànadvaye dvàda÷a kàmagàþ // VAkK_3.33 //
svo 'ùñàlambanam àråpyo dvayoþ dhyànadvaye tu ùañ /
kàmàþ ùaõõàü caturõà svaþ ekasyàlambanaü paraþ // VAkK_3.34 //
catvàro 'råpisàmante råpagàþ eka årdhvagaþ /
eko maule svaviùayaþ sarve 'ùñàda÷a sàsravàþ // VAkK_3.35 //
uktaü ca vakùyate cànyat atra tu kle÷à iùyate /
bãjavannàgavanmålavçkùavattuùavattathà // VAkK_3.36 //
tuùitaõóulavat karma tathaivauùadhi puùpavat /
siddhànnapànavadvastu tasmin bhavacatuùñaye // VAkK_3.37 //
upapattibhavaþ kliùñaþ sarvakle÷aiþ svabhåmikaiþ /
tridhànye traya àråpye àhàrasthitikaü jagat // VAkK_3.38 //
kavaóãkàra àhàraþ kàme tryàyatanàtmakaþ /
na råpàyatanaü tena svàkùamuktànanugrahàt // VAkK_3.39 //
spar÷aücetanàvij¤à àhàràþ sàsravàstriùu /
manomayaþ saübhavaiùã gandharva÷càntaràbhavaþ // VAkK_3.40 //
nirvçtti÷ca iha puùñyarthamà÷rayà÷ritayordvayam /
dvayamanyabhavàkùepanivçttyartha yathàkramam // VAkK_3.41 //
chedasaüdhàna vairàgyahànicyutyupapattayaþ /
manovij¤àna eveùñàþ upekùàyàü cyutodbhavau // VAkK_3.42 //
naikàgràcittayoretau nirvàtyavyàkçtadvaye /
kramacyutau pàdanàbhihçdayeùu mana÷cyutiþ // VAkK_3.43 //
adhonçsuragàjànàü marmacchedastvabàdibhiþ /
samyaï mithyàtvaniyatà àryànantaryakàriõaþ // VAkK_3.44 //
tatra bhàjanalokasya saünive÷amu÷antyadhaþ /
lakùaùoóa÷akodvedhamasaükhyaü vàyumaõóalam // VAkK_3.45 //
apàmekàda÷odvedhaü sahasràõi ca viü÷atiþ /
aùñalakùaucchrayaü pa÷càccheùaü bhavati kà¤canam // VAkK_3.46 //
tiryak trãõi sahasràõi sàrdhaü ÷atacatuùñayam /
lakùadvàda÷akaü caiva jalakà¤canamaõóalam // VAkK_3.47 //
samantatastu triguõaü tatra meråryugandharaþ /
ã÷àdhàraþ khadirakaþ sudar÷anagiristathà // VAkK_3.48 //
a÷vakarõo vinitako nimindharagiriþ tataþ /
dvãpàþ bahi÷cakravàóaþ sapta haimàþ sa àyasaþ // VAkK_3.49 //
catåratnamayo meruþ jale '÷ãtisahasrake /
magnàþ årdhva jalàt merurbhåyo '÷ãtisahasrakaþ // VAkK_3.50 //
ardhàrdhahàniraùñàsu samocchràyaghanà÷ca te /
÷ãtàþ saptàntaràõyeùàü àdyà÷ãtisahasrikà // VAkK_3.51 //
àbhyantaraþ samudro 'sau triguõaþ sa tu pàr÷vataþ /
ardhàrdhenàparàþ ÷ãtàþ ÷eùaü bàhyo mahodadheþ // VAkK_3.52 //
lakùatrayaü sahasràõi viü÷atirdve ca tatra tu /
jambådvãpo dvisàhasrastripàr÷vaþ ÷akañàkçtiþ // VAkK_3.53 //
sàrdhatriyojanaü tvekaü pràgvideho 'rdhacandravat /
pàr÷vatrayaü tathàsya ekaü sàrdhaü tri÷atayojanam // VAkK_3.54 //
godànãyaþ sahasràõi sapta sàrdhàni maõóalaþ /
sàrdhe dve madhyamasya aùñau caturasraþ kuruþ samaþ // VAkK_3.55 //
dehà videhàþ kuravaþ kauravà÷càmaràvaràþ /
aùñau tadantaradvãpà gàñhà uttaramantriõaþ // VAkK_3.56 //
ihottareõa kãñàdri navakàddhimavàn tataþ /
pa¤cà÷advistçtàyàmaü saro 'rvàggandhamàdanàt // VAkK_3.57 //
adhaþ sahasrairvi÷atyà tanmàtro 'vãcirasya hi /
tadårdhvaü sapta narakàþ sarve 'ùñau ùoóa÷otsadàþ // VAkK_3.58 //
kukålaü kuõapaü càtha kùuramàrgàdikaü nadã /
teùàü caturdi÷aü ÷ãtà anye 'ùñàvarvudàdayaþ // VAkK_3.59 //
ardhena mero÷candràrkau pa¤cà÷atsaikayojanau /
ardharàtro 'staügamanaü madhyànha udayaþ sakçta // VAkK_3.60 //
pràvçõmàse dvitãye 'ntyanavamyàü vardhate ni÷à /
hemantànàü caturthe tu hãyate aharviparyayàt // VAkK_3.61 //
lava÷o ràtryaharvçddhã dakùiõottarage ravau /
svacchàyayàrkasàmãpyàdvikalendusamãkùaõam // VAkK_3.62 //
pariùaõóà÷catasro 'sya da÷asàhasrikàntaràþ /
ùoóa÷àùñau sahasràõi catvàri dve ca nirgatàþ // VAkK_3.63 //
karoñapàõayastàsu màlàdhàràssadàmadàþ /
mahàràjikadevà÷ca parvateùvapi saptasu // VAkK_3.64 //
merumårdhni trayastriü÷àþ sa cà÷ãtisahasradik /
vidikùu kåñà÷catvàra uùità vajrapàõibhiþ // VAkK_3.65 //
madhye sàrdhadvisàhasrapàr÷vamadhyardhayojanam /
puraü sudar÷anaü nàma haimaü citratalaü mçdu // VAkK_3.66 //
sàrdhadvi÷atapàr÷vo 'tra vaijayantaþ bahiþ punaþ /
taccaitrarathapàruùyami÷ranandanabhåùitam // VAkK_3.67 //
viü÷atyantaritànyeùàü subhåmãni caturdi÷am /
pårvottare pàrijàtaþ sudharmà dakùiõàvare // VAkK_3.68 //
tata årdhva vimàneùu devàþ kàmabhujastu ùañ /
dvaüdvàliüïganapàõyàptivasitekùitamaithunàþ // VAkK_3.69 //
pa¤cavarùopamo yàvat da÷avarùopamaþ ÷i÷uþ /
saübhavatyeùu saüpårõàþ savastrà÷caiva råpiõaþ // VAkK_3.70 //
kàmopapattayastistraþ kàmadevàþ samànuùàþ /
sukhopapattayastistro navatridhyànabhåmayaþ // VAkK_3.71 //
sthànàt sthànadadho yàvattàvadårdhvaü tatastataþ /
nordhva dar÷anamastyeùàmanyatrarddhiparà÷rayàt // VAkK_3.72 //
caturdvãpakacandràrkamerukàmadivaukasàm /
brahmalokasahasraü ca sàhasra÷cåóiko mataþ // VAkK_3.73 //
tatsahasraü dvisàhasro lokadhàtustu madhyamaþ /
tatsahasraü trisàhasraþ samasaüvartasaübhavaþ // VAkK_3.74 //
jàmbådvãpàþ pramàõena catuþsàrdhatrihastakàþ /
dviguõottaravçddhayà tu purvagodottaràvhayàþ // VAkK_3.75 //
pàdabçddhayà tanuryàva tsàrdhakro÷o divaukasàm /
kàminàü råpiõàü tvàdau yojanàrdhaü tataþ param // VAkK_3.76 //
ardhàrdhavçddhi årdhva tu parãttàbhebhya à÷rayaþ /
dviguõadviguõà hitvànabhrakebhya striyojanam // VAkK_3.77 //
sahasràmàyuþ kuruùu dvayorardhàrdhavarjitam /
ihàniyatam ante tu da÷àbdàþ àdito 'mitam // VAkK_3.78 //
nçõàü varùàõi pa¤cà÷adahoràtro divaukasàm /
kàme 'dharàõàü tenàyuþ pa¤cavarùa÷atàni tu // VAkK_3.79 //
dviguõottaramurdhvànàmubhayaü råpiõàü punaþ /
nàstyahoràtramàyustu kalpaiþ svà÷rayasaümitaiþ // VAkK_3.80 //
àråpye viü÷atiþ kalpasahasràõya dhikàdhikam /
mahàkalpaþ parãttàbhàt prabhçtyadharmadhastataþ // VAkK_3.81 //
kàmedevàyuùà tulyà ahoràtrà yathàkramam /
saüjãvàdiùu ùañsu àyustaisteùàü kàmadevavat // VAkK_3.82 //
ardhaü pratàpane avãcàvantaþkalpaü paraü punaþ /
kalpaü tira÷càü pretànàü màsànhà ÷atapa¤cakam // VAkK_3.83 //
vàhàdvarùa÷atenaikatiloddhàrakùayàyuùaþ /
arvudà dviü÷atiguõaprativçddhayàyuùaþ pare // VAkK_3.84 //
kurubàhyo 'ntaràmçtyuþ paramàõvakùarakùaõàþ /
råpanàmàdhvaparyantàþ paramàõuraõustathà // VAkK_3.85 //
lohàp÷a÷à vigocchidrarajolikùàstadudbhavàþ /
yavastathàïgulãparva j¤eyaü saptaguõottaram // VAkK_3.86 //
caturvi÷atiraïgulyo hasto hastacatuùñayam /
dhanuþ pa¤ca÷atànyeùàü kro÷o raõyaü ca tanmatam // VAkK_3.87 //
te 'ùñau yojanamityàhuþ viü÷aü kùaõa÷ataü punaþ /
tatkùaõaþ te punaþ ùaùñirlavaþ triü÷ad guõottaràþ // VAkK_3.88 //
trayo muhårttàhoràtramàsàþ dvàda÷amàsakaþ /
saüvatsaraþ sonaràtraþ kalpo bahuvidhaþ smçtaþ // VAkK_3.89 //
saüvarttakalpo narakasaübhavàt bhàjanakùayaþ /
vivartakalpaþ pràgvàyoryàvannaraka saübhavaþ // VAkK_3.90 //
antaþ kalpo 'mitàt yavadda÷avarùàyuùaþ tataþ /
utkarùà apakarùà÷ca kalpà aùñà da÷àpare // VAkK_3.91 //
utkarùa ekaþ te '÷ãtisahasràdyàvadàyuùaþ /
iti loko vivçtto 'yaü kalpàüstiùñhati viü÷atim // VAkK_3.92 //
vivartate 'tha saüvçtta àste saüvartate samam /
te hya÷ãtirmahàkalpaþ tadasaükhyatrayodbhavam // VAkK_3.93 //
buddhatvam apakarùe hi ÷atàdyàvattadudbhavaþ /
dvayoþ pratyekabuddhànàü khaógaþ kalpa÷atànvayaþ // VAkK_3.94 //
cakravartisamutpattirnàdho '÷ãtisahasrakàt /
suvarõaråpyatàmràya÷cakriõaþ te 'dharakramàt // VAkK_3.95 //
ekadvitricaturdvãpàþ na ca dvau saha buddhavat /
pratyudyànasvayaüyàna kalahàstrajitaþ avadhàþ // VAkK_3.96 //
de÷asthottaptapårõatvairlakùaõàti÷ayo muneþ /
pràgàsan råpivat sattvàþ rasaràgàttataþ ÷anaiþ // VAkK_3.97 //
àlasyàtsaünidhiü kçtvà sàgrahaiþ kùetrapo bhçtaþ /
tataþ karmapathàdhikyàdapahràse da÷àyuùaþ // VAkK_3.98 //
kalpasya ÷astrarogàbhyàü durbhikùeõa ca nirgamaþ /
divasàn sapta màsàü÷ca varùàõi ca yathàkramam // VAkK_3.99 //
saüvartanyaþ punastistro bhavantyagnyambuvàyubhiþ /
dhyànatrayaü dvitãyàdi ÷ãrùa tàsàü yathàkramam // VAkK_3.100 //
tadapakùàlasàdharmyàt na caturthe 'styani¤janàt /
na nityaü saha sattvena tadvimànodayavyayàt // VAkK_3.101 //
saptàgninà adbhirekà evaü gate 'dbhiþ saptake punaþ /
tejasà saptakaþ pa÷càdvàyusaüvartanã tataþ // VAkK_3.102 //

abhidharmako÷abhàùye lokanirde÷o nàma tçtãyaü ko÷asthànam samàptamiti /

÷rãlàmàvàkasya yadatra puõyam /


caturthaü ko÷asthànam

oü namo buddhàya /

karmajaü lokavaicitryaü cetanà tatkçtaü ca tat /
cetanà mànasaü karma tajjaü vàkkàyakarmaõã // VAkK_4.1 //
te tu vij¤aptyavij¤aptã kàyavij¤aptiriùyate /
saüsthànaü na gatiryasmàtsaüskçtaü kùaõikaü vyayàt // VAkK_4.2 //
na kasyacidahetoþ syàt hetuþ syàcca vinà÷akaþ /
dvigràhyaü syàt na càõau tat vàgvij¤aptistu vàgdhvaniþ // VAkK_4.3 //
trividhàmalaråpoktivçddhayakurvatpathàdibhiþ /
kùaõàdårdhvamavij¤aptiþ kàmàptàtãtabhåtajà // VAkK_4.4 //
svàni bhåtànyupàdàya kàyavàkkarma sàsravam /
anàsravaü yatra jàtaþ avij¤aptiranupàttikà // VAkK_4.5 //
naiþùyandikã ca sattvàkhyà niùyandopàttabhåtajà /
samàdhijau pacayikànupàttàbhinnabhåtajà // VAkK_4.6 //
nàvyàkçtàstyavij¤aptiþ tridhànvyat a÷ubhaü punaþ /
kàme råpe 'pyavij¤aptiþ vij¤aptiþ savicàrayoþ // VAkK_4.7 //
kàme 'pi nivçtà nàsti samutthànamasadyataþ /
paramàrtha÷ubho mokùaþ svato målahyrapatrapàþ // VAkK_4.8 //
saüprayogeõa tadyuktàþ samutthà nàt kriyàdayaþ /
viparyayeõàku÷alaü paramàvyàkçte dhruve // VAkK_4.9 //
samutthànaü dvidhà hetutatkùaõotthànasaüj¤itam /
pravartakaü tayoràdyaü dvitãyamanuvartakam // VAkK_4.10 //
pravartakaü dçùñiheyaü vij¤ànam ubhayaü punaþ /
mànasaü bhàvanàheyaü pa¤cakaü tvanuvartakam // VAkK_4.11 //
pravartake ÷ubhàdau hi syàttridhàpyanuvartakam /
tulyaü muneþ ÷ubhaü yàvat nobhayaü tu vipàkajam // VAkK_4.12 //
avij¤aptistridhà j¤eyà saüvaràsaüvaretarà /
saüvaraþ pràtimokùàkhyo dhyànajo 'nàsravastathà // VAkK_4.13 //
aùñadhà pràtimokùàkhyaþ dravyatastu caturvidhaþ /
liïgato nàmasaücàràt pçthak te càvirodhinaþ // VAkK_4.14 //
pa¤càùñada÷asarvebhyo varjyebhyo viratigrahàt /
upàsakopavàsastha÷ramaõodde÷abhikùutà // VAkK_4.15 //
÷ãlaü sucaritaü karma saüvara÷cocyate punaþ /
àdye vij¤aptyavij¤apto pràtimokùakriyàpathaþ // VAkK_4.16 //
pràtimokùànvità aùñau dhyànajena tadanvitaþ /
anàsraveõàryasattvàþ antyau cittànuvartinau // VAkK_4.17 //
anàgamye prahàõàkhyau tàvànantaryamàrgajau /
saüpraj¤ànasmçtã dve tu manaindriyasaüvarau // VAkK_4.18 //
pràtimokùasthito nityamatyàgà dvartamànayà /
avij¤aptyànvitaþ pårvàt kùaõàdårdhvamatãtayà // VAkK_4.19 //
tathaivàsaüvarastho 'pi dhyànasaüvaravàn sadà /
atãtàjàtayà àryastu prathame nàbhyatãtayà // VAkK_4.20 //
samàhãtàryamàrgasthau tau yuktau vartamànayà /
madhyasthasyàsti cedàdau madhyayà årdhvaü dvikàlayà // VAkK_4.21 //
asaüvarasthaþ ÷ubhayà÷ubhayà saüvare sthitaþ /
avij¤aptyànvito yàvat prasàdakle÷avegavàn // VAkK_4.22 //
vij¤aptyà tu punaþ sarve kurvanto madhyayànvitàþ /
atãtayà kùaõàdårdhvamàtyàgàt nàstyajàtayà // VAkK_4.23 //
nivçtànivçtàbhyàü ca nàtãtàbhyàü samanvitaþ /
asaüvaro du÷caritaü dauþ÷ãlyaü karma tatpathaþ // VAkK_4.24 //
vij¤aptyaivànvitaþ kurvanmadhyastho mçducetanaþ /
tyaktànutpannavij¤aptiravij¤aptyàryapudgalaþ // VAkK_4.25 //
dhyànajo dhyànabhåmyaiva labhyate anàsravastayà /
àryayà pràtimokùàkhyaþ paravij¤apanàdibhiþ // VAkK_4.26 //
yàvajjãvaü samàdànamahoràtraü ca saüvçteþ /
nàsaüvaro 'styahoràtraü na kilaivaü pragçhyate // VAkK_4.27 //
kàlyaü gràhyo 'nyato nãcaiþ sthitenoktànuvàdità /
upavàsaþ samagràïgo nirbhåùeõàni÷àkùayàt // VAkK_4.28 //
÷ãlàïgànyapramàdàïgaü vratàïgàni yathàkramam /
catvàryekaü tathà trãõi smçtinà÷o mada÷ca taiþ // VAkK_4.29 //
anyasyàpyupavàso 'sti ÷araõaü tvagatasya na /
upàsakatvopagamàtsaüvçt uktistu bhikùuvat // VAkK_4.30 //
sarve cet saüvçtà ekade÷akàryàdayaþ katham /
tatpalanàt kila proktàþ mçdvàditvaü yathà manaþ // VAkK_4.31 //
buddhasaüghakaràndharmàna÷aikùànubhayàü÷ca saþ /
nirvàõaü ceti ÷araõaü yo yàti ÷araõatrayam // VAkK_4.32 //
mithyàcàràtigarhyatvàtsaukaryàdàkriyàptitaþ /
yathàbhyupagamaü làbhaþ saüvarasya na saütate // VAkK_4.33 //
mçùàvàdaprasaïgàcca sarva÷ikùàvyatikrame /
pratikùepaõasàvadyànmadyàdeva anyuguptaye // VAkK_4.34 //
sarvobhayebhyaþ kàmàpto vartamànebhya àpyate /
maulebhyaþ sarvakàlebhyo dhyànànàsrava saüvarau // VAkK_4.35 //
saüvaraþ sarvasattvebhyo vibhàùà tvaïgakàraõaiþ /
asaüvarastu sarvebhyaþ sarvàïgebhyo na kàraõaiþ // VAkK_4.36 //
asaüvarasya kriyayà làbho 'bhyupagamena và /
÷eùàvij¤aptilàbhastu kùetràdànàdarehanàt // VAkK_4.37 //
pràtimokùadamatyàgaþ ÷ikùànikùepaõàccyuteþ /
ubhayavya¤janotpattermålacchedànni÷àtyayàt // VAkK_4.38 //
patanãyena cetyeke saddharmàntadhito 'pare /
dhanarõavattu kà÷mãrairàpannasyeùyate dvayam // VAkK_4.39 //
bhåmisaücàrahànibhyàü dhyànàptaü tyajyate ÷ubham /
tathàråpyàptamàryaü tu phalàptyuttaptihànibhiþ // VAkK_4.40 //
asaüvaraþ saüvaràptimçtyudvivya¤janodayaiþ /
vegàdànakriyàrthàyurmålacchedaistu madhyamà // VAkK_4.41 //
kàmàptaü ku÷alàråpaü målacchedordhvajanmataþ /
pratipakùodayàt kliùñamaråpaü tu vihãyate // VAkK_4.42 //
nçõàmasaüvaro hitvà ÷aõóha paõóadvidhàkçtãn /
kuråü÷ca saüvaro 'pyevaü devànàü ca nçõàü trayaþ // VAkK_4.43 //
kàmaråpajadevànàü dhyànajaþ anàsravaþ punaþ /
dhyànàntaràsaüj¤isattvavarjyànàmapyaråpiõàm // VAkK_4.44 //
kùemàkùemetaratkarma ku÷alàku÷aletarat /
puõyàpuõyamani¤jaü ca sukhevedyàdi ca trayam // VAkK_4.45 //
kàmadhàtau ÷ubhaü karma puõyamàne¤jamårdhvajam /
tadbhåmiùu yataþ karmavipàkaü prati ne¤jati // VAkK_4.46 //
sukhavedyaü ÷ubhaü dhyànàdàtçtãyàt ataþ param /
aduþkhàsukhavedyaü tu duþkhavedyamihà÷ubham // VAkK_4.47 //
adho 'pi madhyamastyeke dhyànàntaravipàkataþ /
apårvàcaramaþ pàkastrayàõàü ceùyate yataþ // VAkK_4.48 //
svabhàvasaüprayogàbhyàmàlambanavipàkataþ /
saümukhãbhàvata÷ceti pa¤cadhà vedanãyatà // VAkK_4.49 //
niyatàniyataü tacca niyataü trividhaü punaþ /
dçùñadharmàdivedyatvàt pa¤cadhà karma kecana // VAkK_4.50 //
catuùkoñikamityanye nikàyàkùepaõaü tribhiþ /
sarvatra caturàkùepaþ ÷ubhasya narake tridhà // VAkK_4.51 //
yadviraktaþ sthiro bàlastatra notpadyavedyakçt /
nànyavedyakçdapyàryaþ kàme 'gre vàsthiro 'pi na // VAkK_4.52 //
dvàviü÷atividhaü kàmeùvàkùipatyantaràbhavaþ /
dçùñadharmaphalaü tacca nikàyo hyeka eva saþ // VAkK_4.53 //
tãvrakle÷aprasàdena sàtatyena ca yatkçtam /
guõakùetre ca niyataü tatpitrorghàtakaü ca yat // VAkK_4.54 //
dçùñadharmaphalaü karma kùetrà÷ayavi÷eùataþ /
tadbhåmyatyantavairàgyàt vipàke niyataü hi yat // VAkK_4.55 //
ye nirodhàraõàmaitrãdar÷anàrhatphalotthitàþ /
teùu kàràpakàràsya phalaü sadyo 'nubhåyate // VAkK_4.56 //
ku÷alasyàvitarkasya karmaõo vedanà matà /
vipàka÷caitasikyeva kàyikyevà÷ubhasya tu // VAkK_4.57 //
cittakùepo mana÷citte sa ca karmavipàkajaþ /
bhayopaghàtavaiùamya÷okai÷ca akurukàminàm // VAkK_4.58 //
vaïkadoùakaùàyoktiþ ÷àñhyadveùajaràgaje /
kçùõa÷uklàdibhedena punaþ karma caturvidham // VAkK_4.59 //
a÷ubhaü råpakàmàptaü ÷ubhaü caiva yathàkramam /
kçùõa÷uklobhayaü karma tatkùayàya niràsravam // VAkK_4.60 //
dharmakùàntiùu vairàgye cànantaryapathàùñake /
yà cetanà dvàda÷adhà karma kçùõakùayàya tat // VAkK_4.61 //
navame cetanà yà sà kçùõa÷uklakùayàya ca /
÷uklasya dhyànavairàgyeùvantyànantaryamàrgajà // VAkK_4.62 //
anye narakavedyànyakàmavedyaü dvayaü viduþ /
dçgdheyaü kçùõamanye anyatkçùõa÷uklaü tu kàmajam // VAkK_4.63 //
a÷aikùaü kàyavàkkarma mana÷caiva yathàkramam /
maunatrayam tridhà ÷aucaü sarva sucaritatrayam // VAkK_4.64 //
a÷ubhaü kàyakarmàdi mataü du÷carita trayam /
akarmàpi tvabhidhyàdimanodu÷caritaü tridhà // VAkK_4.65 //
viparyayàtsucaritam tadaudàrikasaügrahàt /
da÷a karmapathà uktà yathàyogaü ÷ubhà÷ubhàþ // VAkK_4.66 //
a÷ubhàþ ùaóavij¤aptiþ dvidhaikaþ te 'pi kurvataþ /
dvividhàþ sapta ku÷alàþ avij¤aptiþ samàdhijàþ // VAkK_4.67 //
sàmantakàstu vij¤aptiþ avij¤aptirbhavenna và /
viparyayeõa pçùñhàni prayogastu trimålajaþ // VAkK_4.68 //
tadanantarasaübhåterabhidhyàdyàstrimålajàþ /
ku÷alàþ saprayogàntà alobhadveùamohajàþ // VAkK_4.69 //
vadhavyàpàdapàruùyaniùñhà dveùeõa lobhataþ /
parastrãgamanàbhidhyàdattàdànasamàpanam // VAkK_4.70 //
mithyàdçùñestu mohena ÷eùàõàü tribhiriùyate /
sattvabhogàvadhiùñhànaü nàmaråpaü ca nàma ca // VAkK_4.71 //
samaü pràk ca mçtasyàsti na maulaþ anyà÷rayodayàt /
senàdiùvekakàryatvàt sarve karttçvadanvitàþ // VAkK_4.72 //
pràõàtipàtaþ saücintya parasyàbhràntimàraõam /
adattàdànamanyasvasvãkriyà balacauryataþ // VAkK_4.73 //
agamyagamanaü kàmamithyàcàra÷caturvidhaþ /
anyathàsaüj¤ino vàkyamarthàbhij¤e mçùàvacaþ // VAkK_4.74 //
cakùuþ ÷rotamana÷cittairanubhåtaü tribhi÷ca yat /
taddaùña÷rutavij¤àtaü mataü coktaü yathàkramam // VAkK_4.75 //
pai÷unyaü kliùñacittasya vacanaü parabhedane /
pàråùyamapriyaü sarva kliùñaü bhinna pralàpità // VAkK_4.76 //
ato 'nyat kliùñamityanye lapanàgãtanàñyavat /
ku÷àstavacca abhidhyà tu parasvaviùamaspçhà // VAkK_4.77 //
vyàpàdaþ sattvavidveùaþ nàstidçùñiþ ÷ubhà÷ubhe /
mithyàdçùñiþ trayo hyatra panthànaþ sapta karma ca // VAkK_4.78 //
målacchedastvasaddçùñayà kàmàptotpattilàbhinàm /
phalahetvapavàdinyà sarvathà krama÷aþ nçùu // VAkK_4.79 //
chinatti strã pumàn dçùñicaritaþ so 'samanvayaþ /
saüdhiþ kàïkùàstidçùñibhyàü nehànantaryakàriõaþ // VAkK_4.80 //
yugapadyàvadaùñàbhira÷ubhaiþ saha vartate /
cetanà da÷abhiryàvacchubhaiþ naikàùñapa¤cabhiþ // VAkK_4.81 //
bhinnapralàpapàråùyavyàpàdà narake dvidhà /
samanvàgamato 'bhidhyàmithyàdçùñã kurau trayaþ // VAkK_4.82 //
saptamaþ svayamapyatra kàme 'nyatra da÷à÷ubhàþ /
÷ubhàstrayastu sarvatra saümukhãbhàvalàbhataþ // VAkK_4.83 //
àråpyàsaüj¤isattveùu làbhataþ sapta ÷eùite /
saümukhãbhàvata÷càpi hitvà sanarakàn kurån // VAkK_4.84 //
sarve 'dhipatiniùyandavipàkaphaladà matàþ /
duþkhanànmàraõàdojonà÷anàttrividhaü phalam // VAkK_4.85 //
lobhajaü kàyavàkkarma mithyàjãvaþ pçthak kçtaþ /
duþ÷odhatvàt pariùkàralobhotthaü cet na såtrataþ // VAkK_4.86 //
prahàõamàrge samale saphalaü karma pa¤cabhiþ /
caturbhiramale anyacca sàsravaü yacchubhà÷ubham // VAkK_4.87 //
anàsravaü punaþ ÷eùaü tribhiravyàkçtaü ca yat /
catvàri dve tathà trãõi ku÷alasya ÷ubhàdayaþ // VAkK_4.88 //
a÷ubhasya ÷ubhàdyà dve trãõi catvàryanukramam /
avyàkçtasya dve trãõi trãõã caite ÷ubhàdayaþ // VAkK_4.89 //
sarve 'tãtasya catvàri madhyamasyàpyanàgatàþ /
madhyamà dve ajàtasya phalàni trãõyanàgatàþ // VAkK_4.90 //
svabhåmidharmà÷catvàri trãõi dve vànyabhåmikàþ /
÷aikùasya trãõi ÷aikùàdyàþ a÷aikùasya tu karmaõaþ // VAkK_4.91 //
dharmàþ ÷aikùàdikà ekaü phalaü trãõyapi ca dvayam /
tàbhyàmanyasya ÷aikùàdyà dve dve pa¤ca phalàni ca // VAkK_4.92 //
trãõi catvàri caikaü ca dçggheyasya tadàdayaþ /
te dve catvàryatha trãõi bhàvanàheyakarmaõaþ // VAkK_4.93 //
apraheyasya te tvekaü dve catvàri yathàkramam /
ayogavihitaü kliùñaü vidhibhraùñaü ca kecana // VAkK_4.94 //
ekaü janmàkùipatyekam anekaü paripårakam /
nàkùepike samàpattã acitte pràptayo na ca // VAkK_4.95 //
ànantaryàõi karmàõi tãvrakle÷o 'tha durgatiþ /
kauravàsaüj¤ittvà÷ca matamàvaraõatrayam // VAkK_4.96 //
triùu dvipeùvànantarya ÷aõóhà dãnàü tu neùyate /
alpopakàràlajjitvàt ÷eùe gatiùu pa¤casu // VAkK_4.97 //
saüghabhedastvasàmagrãsvabhàvo viprayuktakaþ /
akliùñàvyàkçto dharmaþ saüghastena samanvitaþ // VAkK_4.98 //
tadavadya mçùàvàdastena bhettà samanvitaþ /
avãcau pacyate kalpam adhikairadhikà rujaþ // VAkK_4.99 //
bhikùurdçk carito vçttã bhinatti anyatra bàli÷àn /
÷àstçmàrgàntarakùàntau bhinnaþ na vivasatyasau // VAkK_4.100 //
cakrabhedaþ sa ca mataþ jambådvãpe navàdibhiþ /
karmabhedastriùu dvipeùu aùñabhiradhikai÷ca saþ // VAkK_4.101 //
àdàvante 'rbudàt pårvaü yugàccoparate munau /
sãmàyàü càpyabaddhàyàü cakrabhedo na jàyate // VAkK_4.102 //
upakàriguõakùetraniràkçtivipàdanàt /
vya¤janàntarito 'pi syàt màtà yacchoõitodbhavaþ // VAkK_4.103 //
buddhe na tàóanecchasya prahàrànnordhvamarhati /
nànantaryaprayuktasya vairàgyaphalasaübhavaþ // VAkK_4.104 //
saüghabhede mçùàvàdo mahàvadyatamo mataþ /
bhavàgracetanà loke mahàphalatamà ÷ubhe // VAkK_4.105 //
dåùaõaü màturarhantyà niyatisthasya màraõam /
bodhisattvasya ÷aikùasya saüghàyadvàrahàrikà // VAkK_4.106 //
ànantaryasabhàgàni pa¤camaü ståpabhedanam /
kùàntyanàgàmitàrhattvapràptau karmàtivighnakçt // VAkK_4.107 //
bodhisattvaþ kuto yàvat yato lakùaõa karmakçt /
sugatiþ kulajo 'vyakùaþ pumàn jàtismaro 'nivçt // VAkK_4.108 //
jambådvãpe pumàneva saümukhaü buddhacetanaþ /
cintàmayaü kalpa÷ate ÷eùa àkùipate hi tat // VAkK_4.109 //
ekaikaü puõya÷atajam asaükhyeyatrayàntyajàþ /
vipa÷yã dãpakçdatna÷ikhã ÷àkyamuniþ purà // VAkK_4.110 //
sarvatra sarva dadataþ kàråõyàddànapåraõam /
aïgacchede 'pyakopàttu ràgiõaþ kùànti÷ãlayoþ // VAkK_4.111 //
tiùyastotreõa vãryasya dhãsamàdhyoranantaram /
puõyaü kriyàtha tadvastu trayaü karmapathà yathà // VAkK_4.112 //
dãyate yena taddànaü påjànugrahakàmyayà /
kàyavàkkarma sotthànaü mahàbhogyaphalaü ca tat // VAkK_4.113 //
svaparàrthobhayàrthàya nobhayàrthàya dãyate /
tadvi÷eùaþ punardàtçvastukùetravi÷eùataþ // VAkK_4.114 //
dàtà vi÷iùñaþ ÷raddhàdyaiþ satkçtyàdi dadàti ataþ /
satkàrodàrarucità kàlànàcchedyalàbhità // VAkK_4.115 //
varõàdisampadà vastu suråpatvaü ya÷asvi và /
priyatà sukumàrartusukhaspar÷àïgatà tataþ // VAkK_4.116 //
gatiduþkhopakàritvaguõaiþ kùetraü vi÷iùyate /
agraü muktasya muktàya bodhisattvasya ca aùñamam // VAkK_4.117 //
màtçpitçglànadhàrmakathikebhyo 'ntyajanmane /
bodhisattvàya càmeyà anàryebhyo 'pi dakùiõà // VAkK_4.118 //
pçùñhaü kùetramadhiùñhànaü prayoga÷cetanà÷ayaþ /
eùàü mçdvadhimàtratvàt karmamçdvadhimàtratà // VAkK_4.119 //
saücetanasamàptibhyàü niùkraukçtya vipakùataþ /
parivàràdvipàkàcca karmopacittamucyate // VAkK_4.120 //
caitye tyàgànvayaü puõyaü maitryàdivadagçõhati /
kukùetre 'pãùñaphalatà phalabãjàviparyayàt // VAkK_4.121 //
dauþ÷ãlyama÷ubhaü råpaü ÷ãlaü tadviratiþ dvidhà /
pratikùiptàcca buddhena vi÷uddhaü tu caturguõam // VAkK_4.122 //
dauþ÷ãlyataddhetvahataü tadvipakùa÷amà÷ritam /
samàhitaü tu ku÷alaü bhàvanà cittavàsanàt // VAkK_4.123 //
svargàya ÷ãlaü pràdhànyàt visaüyogàya bhàvanà /
caturõàü bràhmapuõyatvaü kalpaü svargeùu modanàt // VAkK_4.124 //
dharmadànaü yathàbhåta såtràdyakliùñade÷anà /
puõyanirvàõanirvedhabhàgãyaü ku÷alaü tridhà // VAkK_4.125 //
yogapravartitaü karma sasamutthàpakaü tridhà /
lipimudre sagaõanaü kàvyaü saükhyà yathàkramam // VAkK_4.126 //
sàvadyà nivçtà hãnàþ kliùñàþ dharmàþ ÷ubhàmalàþ /
praõãtàþ saüskçta÷ubhà sevyàþ mokùastvanuttaraþ // VAkK_4.127 //

abhidharmako÷e karmanirdde÷o nàma caturtha ko÷asthànamiti //


pa¤camaü ko÷asthànam

om namo buddhàya

målaü bhavasyànu÷ayàþ ùaóràgaþ pratighastathà /
màno 'vidyà ca dçùñi÷ca vicikitsà ca te punaþ // VAkK_5.1 //
ùaóràgabhedàtsaptoktàþ bhavaràgo dvidhàtujaþ /
antarmukhatvàttanmokùasaüj¤àvyàvçttaye kçtaþ // VAkK_5.2 //
dçùñayaþ pa¤ca satkàyamithyàntagrahadçùñayaþ /
dçùñi÷ãlavrataparàmar÷àviti punarda÷aþ // VAkK_5.3 //
da÷aite saptàsaptàùñau tridvidçùñivivarjitàþ /
yathàkramaü prahãyante kàme duþkhàdidar÷anaiþ // VAkK_5.4 //
catvàro bhàvanàheyàþ ta evàpratighàþ punaþ /
råpadhàtau tathàråpye ityaùñànavatirmatàþ // VAkK_5.5 //
bhavàgrajàþ kùàntivadhya dçggheyà eva ÷eùajàþ /
dçgbhàvanàbhyàm akùàntivadhyà bhàvanayaiva tu // VAkK_5.6 //
àtmàtmãyadhruvocchedanàstihãnà gradéùñayaþ /
ahetvamàrge taddçùñiretàstàþ pa¤ca dçùñayaþ // VAkK_5.7 //
ã÷varàdiùu nityàtmaviparyàsàt pravartate /
kàraõàbhinive÷o 'to dåþkhadçggheya eva saþ // VAkK_5.8 //
dçùñitrayàdviparyàsacatuùkaü viparãtataþ /
nitãraõàt samàropàt saüj¤àcitte tu tadva÷àt // VAkK_5.9 //
sapta mànàþ navavidhàstribhyaþ dçgbhàvanàkùayàþ /
vadhàdiparyavasthànaü heyaü bhàvanayà tathà // VAkK_5.10 //
vibhavecchà na càryasya saübhavanti vidhàdayaþ /
nàsmità dçùñipuùñatvàt kaukçtyaü nàpi cà÷ubham // VAkK_5.11 //
sarvatragà duþkhahetudçggheyà dçùñayastathà /
vimatiþ saha tàbhi÷ca yàvidyàveõikã ca yà // VAkK_5.12 //
navordhvàlambanà eùàü dçùñidvayavivarjitàþ /
pràptivarjyàþ sahabhuvo ye 'pyebhiste 'pi sarvagàþ // VAkK_5.13 //
mithyàdçgvimatã tàbhyàü yuktàvidyàtha kevalà /
nirodhamàrgadçggheyàþ ùaóanàsravagocaràþ // VAkK_5.14 //
svabhåmyuparamo màrgaþ ùaóbhåminavabhåmikaþ /
tadgocaràõàü viùayo màrgo hyanyo 'nyahetukaþ // VAkK_5.15 //
na ràgastasya varjyatvàt na dveùo 'napakàrataþ /
na màno na paràmar÷au ÷ànta÷uddhyagrabhàvataþ // VAkK_5.16 //
sarvatragà anu÷ayàþ sakalàmanu÷erate /
svabhåmimàlambanataþ svanikàyamasarvagàþ // VAkK_5.17 //
nànàsravordhvaviùayàþ asvãkàràdvipakùataþ /
yena yaþ saüprayuktastu sa tasmin saüprayogataþ // VAkK_5.18 //
årdhvamavyàkçtàþ sarve kàme satkàyadar÷anam /
antagràhaþ sahàbhyàü ca mohaþ ÷eùàstvihà÷ubhàþ // VAkK_5.19 //
kàme 'ku÷alamålàni ràgapratighamåóhayaþ /
trãõyaku÷alamålàni tçùõàvidyà mati÷ca sà // VAkK_5.20 //
dvidhordhvavçtternàto 'nyau catvàryeveti bàhyakàþ /
tçùõàdçïmànamohàste dhyàyitritvàdavidyayà // VAkK_5.21 //
ekàü÷ato vyàkaraõaü vibhajya paripçcchya ca /
sthàpyaü ca maraõotpatti vi÷iùñàtmànyatàdivat // VAkK_5.22 //
ràgapratighamànaiþ syadatãtapratyupasthitaiþ /
yatrotpannàprahãõàste tasmin vastuni saüyutaþ // VAkK_5.23 //
sarvatrànàgatairebhirmànasaiþ svàdhvike paraiþ /
ajaiþ sarvatra ÷eùaistu sarvaiþ sarvatra saüyutaþ // VAkK_5.24 //
sarvakàlàstità uktatvàt dvayàt sadviùayàt phalàt /
tadastivàdàt sarvàstivàdà iùñàþ caturvidhàþ // VAkK_5.25 //
te bhàvalakùaõàvasthànyathànyathikasaüj¤itàþ /
tçtãyaþ ÷obhanaþ adhvànaþ kàritreõa vyavasthitàþ // VAkK_5.26 //
kiü vighnaü tatkathaü nànyat adhvàyogaþ tathà sataþ /
ajàtanaùñatà kena gambhãrà khalu dharmatà // VAkK_5.27 //
prahãõe duþkhadçggheye saüyuktaþ ÷eùasarvagaiþ /
pràk prahãõe prakare ca ÷eùaistadviùayairmalaiþ // VAkK_5.28 //
duþkhahetudçgabhyàsapraheyàþ kàmadhàtujàþ /
svakatrayaikaråpàptàmalavij¤ànagocaràþ // VAkK_5.29 //
svakàdharatrayordhvaikàmalànàü råpadhàtujàþ /
àråpyajàstridhàtvàtpatrayànàsravagocaràþ // VAkK_5.30 //
nirodhamàrgadçggheyàþ sarve svàdhikagocaràþ /
anàsravàstridhàtvantyatrayànàsravagocaràþ // VAkK_5.31 //
dvidhà sànu÷ayaü kliùñamakliùñamanu÷àyakaiþ /
mohàkàïkùà tato mithyàdçùñiþ satkàyadçktataþ // VAkK_5.32 //
tato 'ntagrahaõaü tasmàcchãlàmar÷aþ tato dç÷aþ /
ràgaþ svadçùñau màna÷ca dveùo 'nyatra ityanukramaþ // VAkK_5.33 //
aprahãõàdanu÷ayàdviùayàt pratyupasthitàt /
ayoni÷o manaskàràt kle÷aþ saüpårõakàraõaþ // VAkK_5.34 //
kàme saparyavasthànàþ kle÷àþ kàmasravo vinà /
mohena anu÷ayà eva råpàråpye bhavàsravaþ // VAkK_5.35 //
avyàkçtàntarmukhà hi te samàhitabhåmikàþ /
ata ekãkçtàþ målamavidyetyàsravaþ pçthak // VAkK_5.36 //
tathaughayogà dçùñãnàü pçthagbhàvastu pàñavàt /
nàsraveùvasahàyànàü na kilàsyànukålatà // VAkK_5.37 //
yathoktà eva sàvidyà dvidhà dçùñivivecanàt /
upàdànàni avidyà tu gràhikà ne ti mi÷rità // VAkK_5.38 //
aõavo 'nugatà÷caite dvidhà càpyanu÷erate /
anubadhnanti yasmàcca tasmàdanu÷ayàþ smçtàþ // VAkK_5.39 //
àsayantyàsravantyete haranti ÷leùayantyatha /
upagçhõanti cetyeùàmàsravàdiniruktayaþ // VAkK_5.40 //
saüyojanàdibhedena punaste pa¤cadhoditàþ /
dravyàmar÷ana sàmànyaddçùñã saüyojanàntaram // VAkK_5.41 //
ekàntàku÷alaü yasmàt svatantraü cobhayaü yataþ /
ãrùyàmàtsaryameùåktaü pçthak saüyojanadvayam // VAkK_5.42 //
pa¤cadhàvarabhàgãyaü dvàbhyàü kàmànatikramaþ /
tribhistu punaràvçttiþ mukhamålagrahàttrayam // VAkK_5.43 //
agantukàmatàmàrgavibhramo màrgasaü÷ayaþ /
ityantaràyà mokùasya gamane 'tastride÷anà // VAkK_5.44 //
pa¤cadhaivordhvabhàgãyaü dvau ràgau råpyaråpijau /
auddhatyamànamohà÷ca vidva÷àd bandhanatrayam // VAkK_5.45 //
ye 'pyanye caitasàþ kliùñàþ saüskàraskandhasaüj¤itàþ /
kle÷ebhyaste 'pyupakle÷àste tu na kle÷asaüj¤itàþ // VAkK_5.46 //
àhrãkyamanapatrapyamãrùyàmàtsaryamuddhavaþ /
kaukçtyaü styànamiddhaü ca paryavasthànamaùñadhà // VAkK_5.47 //
krodhamrakùau ca ràgotthà àhrãkyauddhatyamatsaràþ /
mrakùe vivàdaþ avidyàtaþ styànamiddhànapatrapàþ // VAkK_5.48 //
kaukçtyaü vicikitsàtaþ kodherùye pratighànvaye /
anye ca ùañkle÷amalàþ màyà ÷àñhyaü madastathà // VAkK_5.49 //
pradà÷a upanàha÷ca vihiüsà ceti ràgajau /
màyàmadau pratighaje upanàhavihiüsane // VAkK_5.50 //
dçùñyàmar÷àt pradà÷astu ÷àñhyaü dçùñisamutthitam /
tatràhrãkyànapatràpyastyànàmiddhoddhavà dvidhà // VAkK_5.51 //
tadanye bhàvanàheyàþ svatantrà÷ca tathà malàþ /
kàme '÷ubhàþ trayo dvidhà pareõàvyàkçtàstataþ // VAkK_5.52 //
màyà ÷àñhyaü ca kàmàdyadhyànayoþ brahmava¤canàt /
styànauddhatyamadà dhàtutraye anye kàmadhàtujàþ // VAkK_5.53 //
samànasiddhà dçggheyà manovij¤ànabhåmikàþ /
upakle÷àþ svatantrà÷ca ùaó vij¤ànà÷rayàþ pare // VAkK_5.54 //
sukhàbhyàü saüprayukto hi ràgaþ dveùo viparyayàt /
mohaþ sarvaiþ asaddçùñirmanoduþkhasukhena tu // VAkK_5.55 //
daurmanasyena kàïkùà anye saumanasyena kàmajàþ /
sarve 'pyupekùayà svaiþ svairyathàbhåmyårdhvabhåmikàþ // VAkK_5.56 //
daurmanasyena kaukçtyamãrùyà krodho vihiüsanam /
upanàhaþ pradà÷a÷ca màtsaryaü tu viparyayàt // VAkK_5.57 //
màyà ÷àñhyamatho mrakùo middhaü cobhayathà madaþ /
sukhàbhyàm sarvagopekùà catvàryanyàni pa¤cabhiþ // VAkK_5.58 //
kàme nivaraõàni ekavipakùàhàrakçtyataþ /
dvayaketà pa¤catà skandhavighàtavicikitsanàt // VAkK_5.59 //
àlambanaparij¤ànàttadàlambanasaükùayàt /
àlambanaprahàõàcca pratipakùodayàt kùayaþ // VAkK_5.60 //
prahàõàdhàrabhåtattva dåùaõàkhya÷caturvidhaþ /
pratipakùaþ prahàtavyaþ kle÷a àlambanàt mataþ // VAkK_5.61 //
vailakùaõyàdvipakùatvàdde÷avicchedakàlataþ /
bhåta÷ãlaprade÷àdhvadvayànàmiva dåratà // VAkK_5.62 //
sakçt kùayaþ visaüyogalàbhasteùàü punaþ pånaþ /
pratipakùodayaphalapràptãndriyavivçddhiùu // VAkK_5.63 //
parij¤à nava kàmàdyaprakàradvayasaükùayaþ /
ekà dvayoþ kùaye dve te tathordhvaü tisra eva tàþ // VAkK_5.64 //
anyà avarabhàgãyaråpasarvàsravakùayàþ /
tisraþ parij¤àþ ùañ kùàntiphalaü j¤ànasya ÷eùitàþ // VAkK_5.65 //
anàgamyaphalaü sarvà dhyànànàü pa¤ca vàthavà /
aùñau sàmantakasyaikà maulàråpyatrayasya ca // VAkK_5.66 //
àryamàrgasya sarvàþ dve laukikasya anvayasya ca /
dharmaj¤ànasya tisrastu ùañ tatpakùasya pa¤ca ca // VAkK_5.67 //
anàsravaviyogàpterbhavàgravikalãkçteþ /
hetudvayasamudghàtàt parij¤à dhàtvatikramàt // VAkK_5.68 //
naikayà pa¤cabhiryàvaddar÷anasthaþ samanvitaþ /
bhàvanàsthaþ punaþ ùaóibharekayà và dvayena và // VAkK_5.69 //
tàsàü saükalanaü dhàtuvairàgyaphalalàbhataþ /
ekàü dve pa¤ca ùañ ka÷cijjahàtyàpnoti pa¤ca na // VAkK_5.70 //
samàptaþ parij¤àprasaïgaþ //


abhidharmako÷e 'nu÷ayanirdde÷o nàma pa¤camaü ko÷asthànaü samàptamiti //

÷rãlàmàvàkasya yadatra puõyam /


ùaùñhaü ko÷asthànam

om namo buddhàya //

kle÷aprahàõàmàkhyàtaü satyadar÷anabhàvanàt /
dvividho bhàvanàmàrgo dar÷anàkhyastvanàsravaþ // VAkK_6.1 //
satyànyuktàni catvàri duþkhaü samudayastathà /
nirodhamàrga iti eùàü yathàbhisamayaü kramaþ // VAkK_6.2 //
duþkhà stridåþkhatàyogàdyathàyogama÷eùataþ /
manàpà amanàpà÷ca tadanye caiva sàsravàþ // VAkK_6.3 //
yatra bhinnena tadbuddhiranyàpohe dhiyà ca tat /
ghañàrthavatsaüvçtisat paramàrthasadanyathà // VAkK_6.4 //
vçttasthaþ ÷rutacintàvànbhàvanàyàü prayujyate /
nàmobhayàrthaviùayà ÷rutamayyàdikà dhiyaþ // VAkK_6.5 //
vyapakarùadvayavataþ nàsaütuùñamahecchayoþ /
labdhe bhåyaþspçhàtuùñiralabdhecchà mahecchatà // VAkK_6.6 //
viparyàsàttadvipakùau tridhàtvàptàmalau ca tau /
alobhaþ àryavaü÷à÷ca teùàü tuùñayàtmakàstrayaþ // VAkK_6.7 //
karmàntena tribhirvçttiþ tçùõotpàdavipakùataþ /
mamàha kàravastvicchàtatkàlàtyanta÷àntaye // VAkK_6.8 //
tatràvatàro '÷ubhayà cànàpànasmçtena ca /
adhiràgavitarkàõàm ÷aükalà sarvàràgiõàm // VAkK_6.9 //
àsamudràsthivistàrasaükùepàdàdikarmikaþ /
pàdàsthna àkapàlàrdhatyàgàt kçtajayaþ smçtaþ // VAkK_6.10 //
atikràntamanaskàro bhråmadhye cittadhàraõàt /
alobho da÷abhåþ kàmadç÷yàlambà nçjà÷ubhà // VAkK_6.11 //
ànàpànasmçtiþ praj¤à pa¤cabhårvàyurgãcarà /
kàmà÷rayà na bàhyànàm ùaó vidhà gaõanàdibhiþ // VAkK_6.12 //
ànàpànau yataþ kàyaþ sattvàkhyau anupàttakau /
naiþùyandikau nàdhareõa lakùyete manasà ca tau // VAkK_6.13 //
niùpranna÷amathaþ kuryàt smçtyupasthànabhàvanàm /
kàyaviccittadharmàõàü dvilakùaõaparãkùaõàt // VAkK_6.14 //
praj¤à ÷rutàdimayã anye saüsargàlambanàþ kramaþ /
yathotpatti catuùkaü tu viparyàsavipakùataþ // VAkK_6.15 //
sa dharmasmçtyupasthàne samastàlambane sthitaþ /
ànityaduþkhataþ ÷ånyànàtmatastànvipa÷yati // VAkK_6.16 //
tata åùmagatotpattiþ taccatuþsatyagocaram /
ùoóa÷àkàram åùmabhyo mårdhànaþ te 'pi tàdç÷àþ // VAkK_6.17 //
ubhayàkaraõaü dharmeõa anyairapi tu vardhanam /
tebhyaþ kùàntiþ dvidhà tadvat kùàntyà dharmeõa vardhanam // VAkK_6.18 //
kàmàptaduþkhaviùayà tvadhimàtrà kùaõaü ca sà /
tathàgradharmàþ sarve tu pa¤caskandhàþ vinàptibhiþ // VAkK_6.19 //
iti nirvedhabhàgãyaü caturdhà bhàvanàmayam /
anàgamyà ntaradhyànabhåmikam dve tvadho 'pi và // VAkK_6.20 //
kàmà÷rayàõi agradharmàn dvayà÷rayàn labhate 'ïganà /
bhåmityàgàttyajatyàryastàni anàryastu mçtyunà // VAkK_6.21 //
àdye dve parihàõyà ca maulestatraiva satyadçk /
apårvàptirvihãneùu hànã dve asamanvitiþ // VAkK_6.22 //
mårdhalàbhã na målacchit kùàntilàbhyanapàyagaþ /
÷iùyagotrà nnivartya dve buddhaþ syàt trãõyapãtaraþ // VAkK_6.23 //
àbodheþ sarvamekatra dhyànàntye ÷àstçkhaógayoþ /
pràktebhyo mokùabhàgãyaü kùipraü mokùastribhirbhavaiþ // VAkK_6.24 //
÷rutacintàmayaü trãõi karmàõi àkùipyate nçùu /
laukikebhyo 'gradharmebhyo dharmakùàntiranàsravà // VAkK_6.25 //
kàmaduþkhe tato 'traiva dharmaj¤ànaü tathà punaþ /
÷eùe duþkhe 'nvayakùàntij¤àne satyatraye tathà // VAkK_6.26 //
iti ùoóa÷acitto 'yaü satyàbhisamayaþ tridhà /
dar÷anàlambakàryàkhyaþ so 'gradharmaikabhåmikaþ // VAkK_6.27 //
kùàntij¤ànànyanantarya muktimàrgà yathàkramam /
adçùñadçùñerdçïgmàrgastatra pa¤cada÷a kùaõàþ // VAkK_6.28 //
mçdutãkùõendriyau teùu ÷raddhàdharmànusàriõau /
ahãnabhàvanàheyau phalàdyuapratipannakau // VAkK_6.29 //
yàvat pa¤caprakàraghnau dvãtãye 'rvàïnavakùayàt /
kàmàdviraktàvårdhvaü và tçtãyapratipannakau // VAkK_6.30 //
ùoóa÷e tu phalasthau tau yatra yaþ pratipannakaþ /
÷raddhàdhimuktadçùñyàptau mçdutãkùõendriyau tadà // VAkK_6.31 //
phale phalavi÷iùñasya làbho màrgasya nàstyataþ /
nàprayukto vi÷eùàya phalasthaþ pratipannakaþ // VAkK_6.32 //
navaprakàrà doùà hi bhåmau bhåmau tathà guõàþ /
mçdumadhyàdhimàtràõàü punarmçdvàdibhedataþ // VAkK_6.33 //
akùãõabhàvanàheyaþ phalasthaþ saptakçtparaþ /
tricaturvidhamuktastu dvitrijanmà kulaükulaþ // VAkK_6.34 //
àpa¤camaprakàraghno dvitãyapratipannakaþ /
kùãõaùaùñhaprakàrastu sakçdàgàmyasau punaþ // VAkK_6.35 //
kùãõasaptàùñadoùàü÷a ekajanmaikavãcikaþ /
tçtãyapratipanna÷ca so 'nàgàmi navakùayàt // VAkK_6.36 //
so 'ntarotpannasaüskàràsaüskàraparinirvçtiþ /
årdhvastrotà÷ca sa dhyàne vyavakãrõo 'kaniùñhagaþ // VAkK_6.37 //
sa pluto 'rdhaplutaþ sarvacyuta÷ca anyo bhavàgragaþ /
àråpyaga÷caturdhànyaþ iha nirvàpako 'paraþ // VAkK_6.38 //
punastrãüstrividhàn kçtvà nava råpopagàþ smçtàþ /
tadvi÷eùaþ punaþ karmakle÷endriyavi÷eùataþ // VAkK_6.39 //
årdhvastroturabhedena sapta sadgatayo matàþ /
sadasadvçttyavçttibhyàü gatàpratyàgate÷ca tàþ // VAkK_6.40 //
na paràvçttajanmàryaþ kàme dhàtvantaropagaþ /
sa cordhvaja÷ca naivàkùasaücàraparihàõibhàk // VAkK_6.41 //
àkãryate caturtha pràk niùpatti kùaõami÷raõàt /
upapattivihàràrtha kle÷abhãrutayàpi ca // VAkK_6.42 //
tatpà¤cavidhyàtpa¤caiva ÷uddhàvàsopapattayaþ /
nirodhalàbhyanàgàmã kàyasàkùã punarmataþ // VAkK_6.43 //
àbhavàgràùñabhàgakùidarhattve pratipannakaþ /
navamasyàpyànantaryapathe vajropama÷ca saþ // VAkK_6.44 //
tatkùayàptyà kùayaj¤ànaü à÷aikùo 'rhannasau tadà /
lokottareõa vairàgyaü bhavàgràt anyato dvidhà // VAkK_6.45 //
laukikenàryavairàgye visaüyogàptayo dvidhà /
lokottareõa cetyeke tyakte kle÷àsamanvayàt // VAkK_6.46 //
bhavàgràdhavimuktordhvajàtavattvasamanvayaþ /
anàsraveõa vairàgyamanàgàmyena sarvataþ // VAkK_6.47 //
dhyànàtsàmantakàdvàntyo mukti màrgastribhåjaye /
nordhvaü sàmantakàt àryairaùñàbhiþ svordhvabhåjayaþ // VAkK_6.48 //
vimuktyànantaryapathà laukikàstu yathàkramam /
÷àntàdyudàràdyàkàràþ uttaràdharagocaràþ // VAkK_6.49 //
yadyakopyaþ kùayaj¤ànàdanutpàdamatiþ na cet /
kùayaj¤ànama÷aikùo và dçùñiþ sarvasya sàrhataþ // VAkK_6.50 //
÷ràmaõyamamalo màrgaþ saüskçtàsaüskçtaü phalam /
ekànnavatistàni muktimàrgàþ saha kùayaiþ // VAkK_6.51 //
catuùphalavyavasthà tu pa¤cakàraõasaübhavàt /
pårvatyàgo 'nyamàrgàptiþ kùayasaükalanaü phale // VAkK_6.52 //
j¤ànàùñakasya làbho 'tha ùoóa÷àkàrabhàvanà /
laukikàptaü tu mi÷ratvànàsravàptiþ dhçteþ phalam // VAkK_6.53 //
bràhmaõyaü brahmacakraü ca tadeva brahmavartanàt /
dharmacakraü tu dçïmàrgaþ à÷ugatvàdyaràdibhiþ // VAkK_6.54 //
kàme trayàptiþ antyasya triùu nordhva hi dçkpathaþ /
asaüvegàdiha vidhà tatra niùñheti càgamàt // VAkK_6.55 //
ùaóarhanto matàþ teùàü pa¤ca ÷raddhàdhimuktijàþ /
vimuktiþ sàmayikyeùàm akopyàkopyadharmaõaþ // VAkK_6.56 //
ato 'samayamukto 'sau dçùñipràptànvaya÷ca saþ /
tadgotrà àditaþ kecitkeciduttàpanàgatàþ // VAkK_6.57 //
gotràccaturõàü pa¤cànàü phalàddhàniþ na pårvakàt /
÷aikùànàryà÷ca ùaógotràþ saücàro nàsti dar÷ane // VAkK_6.58 //
parihàõistridhà j¤eyà pràptàpràptopabhogataþ /
antyà ÷àsturakopyasya madhyà cànyasya tu tridhà // VAkK_6.59 //
mriyate na phalabhraùñaþ tadakàrya karoti na /
vimuktyànantaryapathà navàkopye atisevanàt // VAkK_6.60 //
dçùñayàptatàyàmekaikaþ anàsravàþ nçùu vardhanam /
a÷aikùo nava ni÷ritya bhåmãþ ÷aikùastu ùañ yataþ // VAkK_6.61 //
savi÷eùaü phalaü tyaktvà phalamàpnoti vardhayan /
dvau buddhau ÷ràvakàþ sapta navaite navadhendriyàþ // VAkK_6.62 //
prayogàkùasamàpattivimuktyubhayataþ kçtàþ /
pudgalàþ sapta ùañ tvete dvau dvau màrgatraye yataþ // VAkK_6.63 //
nirodhalàbhyubhayatovimuktaþ praj¤ayetaraþ /
samàpattãndriyaphalaiþ pårõaþ ÷aikùo 'bhidhãyate // VAkK_6.64 //
a÷aikùaparipårõatvaü dvàbhyàm màrgaþ samàsataþ /
vi÷eùamuktyànantaryaprayogàkhya ÷caturvidhaþ // VAkK_6.65 //
dhyàneùu màrgaþ pratipatsukhà duþkhànyabhåmiùu /
dhanyàbhij¤à mçdumateþ kùipràbhij¤etarasya tu // VAkK_6.66 //
anutpàdakùayaj¤àne bodhiþ tàdanulomyataþ /
saptatriü÷attu tatpakùyàþ nàmato dravyato da÷a // VAkK_6.67 //
÷raddhà vãryaü smçtiþ praj¤à samàdhiþ prãtyupekùaõe /
pra÷rabdhi÷ãlasaükalpàþ praj¤à hi smçtyupasthitiþ // VAkK_6.68 //
vãryaü samyakprahàõàkhyamçddhipàdàþ samàdhayaþ /
pradhànagrahaõaü sarve guõàþ pràyogikàstu te // VAkK_6.69 //
àdikarmikanirvedhabhàgãyeùu prabhàvitàþ /
bhàvane dar÷ane caiva sapta vargà yathàkramam // VAkK_6.70 //
anàsravàõi bodhyaïgamàrgàïgàni dvidhetare /
sakalàþ prathame dhyàne anàgamye prãtivarjitàþ // VAkK_6.71 //
dvitãye 'nyatra saükalpàt dvayostaddvayavarjitàþ /
dhyànàntare ca ÷ãlàïgaistàbhyàü ca triùvaråpiùu // VAkK_6.72 //
kàmadhàtau bhavàgre ca bodhimàrgàïgavarjitàþ /
trisatyadar÷ane ÷ãladharmàvetyaprasàdayoþ // VAkK_6.73 //
làbho màrgàbhisamaye buddhatatsaüghayorapi /
dharmaþ satyatrayaü bodhisattvapratyekabuddhayoþ // VAkK_6.74 //
màrga÷ca dravyatastu dve ÷raddhà ÷ãlaü ca nirmalàþ /
noktà vimuktiþ ÷aikùàïgaü baddhatvàt sà punardvidhà // VAkK_6.75 //
asaüskçtà kle÷ahànamadhimuktastu saüskçtà /
sàïgaþ saiva vimuktã dve j¤ànaü bodhiryathodità // VAkK_6.76 //
vimucyate jàyamànasa÷aikùaü cittamàvçteþ /
nirudhyamàno màrgastu prajahàti tadàvçtim // VAkK_6.77 //
asaüskçtaiva dhàtvàkhyà viràgo ràgasaükùayaþ /
prahàõadhàturanyeùàü nirodhàkhyastu vastunaþ // VAkK_6.78 //
nirvidyate duþkhahetukùàntij¤ànaiþ virajyate /
sarvairjahàti yaiþ evaü catuùkoñikasaübhavaþ // VAkK_6.79 //

abhidharmako÷e màrgapudgalanirde÷o nàma ùaùñhaü ko÷asthànaü samàptamiti //


saptamaü ko÷asthànam

namo buddhàya //

nàmalà kùàntayo j¤ànaü kùayànutpàdadhãrna dak /
tadanyobhayathàryà dhãþ anyà j¤ànaü dç÷a÷ca ùañ // VAkK_7.1 //
sàsravànàsravaü j¤ànaü àdyaü saüvçtij¤àpakam /
anàsravaü dvidhà dharmaj¤ànamanvayameva ca // VAkK_7.2 //
sàüvçtaü sarvaviùayaü kàmaduþkhàdigocaram /
dharmàkhyam anvayaj¤ànaü tårdhvaduþkhàdigocaram // VAkK_7.3 //
te eva satyabhedena catvàri ete caturvidhe /
anutpàdakùayaj¤àne te punaþ prathamodite // VAkK_7.4 //
duþkhahetvanvayaj¤àne caturbhyaþ paracittavit /
bhåmyakùapudgalotkràntaü naùñàjàtaü na vetti tat // VAkK_7.5 //
ta dharmànvayadhãpakùyamanyo 'nyaü dar÷anakùaõau /
÷ràvako vetti khaïgastrãn sarvànbuddho 'prayogataþ // VAkK_7.6 //
kùayaj¤ànaü hi satyeùu parij¤àtàdini÷cayaþ /
na parij¤eyamityàdiranutpàdamatirmatà // VAkK_7.7 //
svabhàvapratipakùàbhyàmàkàràkàragocaràt /
prayogakçtakçtyatvahetåpacayato da÷a // VAkK_7.8 //
dharmaj¤ànanirodhe yanmàrge và bhàvanàpathe /
tridhàtupratipakùastat kàmadhàto 'stu nànvayam // VAkK_7.9 //
dharmaj¤ànànvayaj¤ànaü ùoóa÷àkàram anyathà /
tathà ca sàüvçtaü svaiþ svaiþ satyàkàrai÷catuùñayam // VAkK_7.10 //
tathà paramanoj¤ànaü nirmalaü samalaü punaþ /
j¤eyasvalakùaõàkàraü ekaikadravyagocaram // VAkK_7.11 //
÷eùe caturda÷àkàre ÷ånyànàtmavivarjite /
nàmalaþ ùoóa÷abhyo 'nya àkàraþ anye 'sti ÷àstrataþ // VAkK_7.12 //
dravyataþ ùoóa÷àkàràþ praj¤àkàraþ tayà saha /
àkàrayanti sàlambàþ sarvamàkàryate tu sat // VAkK_7.13 //
tridhàdyaü ku÷alànyanyàni àdyaü sarvàsu bhåmiùu /
dharmàkhyaü ùañsu navasu tvanvayàkhyaü tathaiva ùañ // VAkK_7.14 //
dhyàneùvanyamanoj¤ànaü kàmaråpà÷rayaü ca tat /
kàmà÷rayaü tu dharmàkhyam anyattraidhàtukà÷rayam // VAkK_7.15 //
smçtyupasthànamekaü dhãrnirodhe paracittadhãþ /
trãõi catvàri ÷eùàõi dharmadhãgocaro nava // VAkK_7.16 //
nava màrgànvayadhiyoþ duþkhahetudhiyordvayam /
caturõàü da÷a naikasya yojyà dharmàþ punarda÷a // VAkK_7.17 //
traidhàtukàmalà dharmà akçtà÷ca dvidhà dvidhà /
sàüvçtaü svakalàpànyadekaü vidyàdanàtmataþ // VAkK_7.18 //
ekaj¤ànànvito ràgã prathame 'nàsravakùaõe /
dvitãye tribhiþ årdhvastu caturùvekaikavçddhimàn // VAkK_7.19 //
yathotpannàni bhàvyante kùàntij¤ànàni dar÷ane /
anàgatàni tatraiva sàüvçtaü cànvayatraye // VAkK_7.20 //
ato 'bhisamayàntyàkhyaü tadànutpattidharmakam /
svàdhobhåmi nirodhe 'ntyaü svasatyàkàraü yàtnikam // VAkK_7.21 //
ùoóa÷e ùañ saràgasya vãtaràgasya sapta tu /
saràgabhàvanà màrge tadårdhvaü saptabhàvanà // VAkK_7.22 //
saptabhåmijayàbhij¤àkopyàptyàkãrõabhàvite
ànantaryapatheùårdhvaü muktimàrgàùñake 'pi ca // VAkK_7.23 //
÷aikùottàpanamuktau và ùañ saptaj¤ànabhàvanà /
ànantaryapathe ùaõõàü bhavàgravijaye tathà // VAkK_7.24 //
navànàü tu kùayaj¤àne akopyasya da÷a bhàvanà /
tatsaücare 'ntyamuktau ca prokta÷eùe 'ùñabhàvanà // VAkK_7.25 //
yadvairàgyàya yallàbhastatra càdha÷ca bhàvyate /
sàsravà÷ca kùayaj¤àne labdhapårvaü na bhàvyate // VAkK_7.26 //
pratilambhaniùevàkhye ÷ubhasaüskçtabhàvane /
pratipakùavinirdhàvabhàvane sàsravasya tu // VAkK_7.27 //
aùñàda÷àveõikàstu buddhadharmà balàdayaþ /
sthànàsthàne da÷a j¤ànàni aùñau karmaphale nava // VAkK_7.28 //
dhyànàdyakùàdhimokùeùu dhàtau ca pratipatsu tu /
da÷a và saüvçtij¤ànaü dvayoþ ùañ da÷a và kùaye // VAkK_7.29 //
pràïinavisacyutotpàdabaladhyàneùu ÷eùitam /
sarvabhåmiùu kenàsya balamavyàhataü yataþ // VAkK_7.30 //
nàràyaõabalaü kàye saüdhiùvanye da÷àdhikam /
hastyàdisaptakabalam spraùñavyàyatanaü ca tat // VAkK_7.31 //
vai÷àradyaü caturdhà tu yathàdyada÷ame bale /
dvitãyasaptame caiva smçtipraj¤àtmakaü trayam // VAkK_7.32 //
mahàkçpà saüvçtidhãþ saübhàràkàragocaraiþ /
samatvàdàdhimàtryàcca nànàkaraõamaùñadhà // VAkK_7.33 //
saübhàradharmakàyàbhyàü jagata÷càrthacaryayà /
samatà sarvabuddhànàü nàyurjàtipramàõataþ // VAkK_7.34 //
÷iùyasàdhàraõà anye dharmàþ kecit pçthagjanaiþ /
araõàpraõidhij¤ànapratisaüvidguõàdayaþ // VAkK_7.35 //
saüvçtij¤ànamaraõà dhyàne 'ntye akopyadharmaõaþ /
nçjà anutpannakàmàptasavastukle÷agocaràþ // VAkK_7.36 //
tathaiva praõidhij¤ànaü sarvàlambaü tu tat tathà /
dharmàrthayorniruktau ca pratibhàne ca saüvidaþ // VAkK_7.37 //
tisro nàmàthavàgj¤ànamavivartyaü yathàkramam /
caturthãyuktamuktàbhilàpamàrgava÷itvayoþ // VAkK_7.38 //
vàïmàrgàlambanà càsau nava j¤ànàni sarvabhåþ /
da÷a ùaóvàrthasaüvit sà sarvatra anye tu sàüvçtam // VAkK_7.39 //
kàmadhyàneùu dharme vit vàci prathamakàmayoþ /
vikalàbhirna tallàbhã ùaóete pràntakoñikàþ // VAkK_7.40 //
tatùaó vidhaü sarvabhåmyanulomitam /
vçddhikàùñhàgataü tacca buddhànyasya prayogajàþ // VAkK_7.41 //
çddhi÷rotramanaþpårvajanmacyutyudayakùaye /
j¤àta sàkùãkriyàbhij¤à ùaó vidhà muktimàrgadhãþ // VAkK_7.42 //
catasraþ saüvçtij¤ànaü cetasi j¤ànapa¤cakam /
kùayàbhij¤à balaü yadvat pa¤ca dhyànacatuùñaye // VAkK_7.43 //
svàdhobhåviùayàþ labhyà ucitàstu viràgataþ /
tçtãyà trãpyupasthànàni àdyaü ÷rotraddhircakùuùi // VAkK_7.44 //
avyàkçte ÷rotracakùurabhij¤e itaràþ ÷ubhàþ /
tisro vidyàþ avidyàyàþ pårvàntàdau nivarttanàt // VAkK_7.45 //
a÷aikùyantyà tadàkhye dve tatsaütànamudbhavàt /
iùñe ÷aikùasya nokte tu vidye sàvidyasaütateþ // VAkK_7.46 //
àdyà tçtãyà ùaùñhã ca pràtihàryàõi ÷àsanam /
agyram avyabhicàritvàddhiteùñaphalayojanàt // VAkK_7.47 //
çddhiþ samàdhiþ gamanaü nirmàõaü ca gatistridhà /
÷àsturmanojavà anyeùàü vàhinyapyàdhimokùikã // VAkK_7.48 //
kàmàptaü nirmitaü bàhyaü caturàyatanaü dvidhà /
råpàptaü dve tu nirmàõacittaistàni caturda÷a // VAkK_7.49 //
yathàkramaü dhyànaphalaü dve yàvat pa¤ca nordhvajam /
tallàbho dhyànavat ÷uddhàttatsvata÷ca tato 'pi te // VAkK_7.50 //
svabhåmikena nirmàõaü bhàùaõaü tvadhareõa ca /
nirmàtraiva sahà÷àstuþ adhiùñhàyànyavarttanàt // VAkK_7.51 //
mçtasyàpyastyadhiùñhànaü nàsthirasya apare tu na /
àdàvekamanekena jitàyàü tu viparyayàt // VAkK_7.52 //
avyàkçtaü bhàvanàjaü trividhaü tåpapattijam /
çddhirmantrauùadhàbhyàü ca karmajà ceti pa¤cadhà // VAkK_7.53 //
divya÷rotràkùiõã råpaprasàdau dhyànabhåmikau /
sabhàgàvikale nityaü dårasåkùmàdigocare // VAkK_7.54 //
durasthamàvçtaü såkùmaü sarvata÷ca na pa÷yati /
màüsacakùuryato råpamato divyaü dçgiùyate //
dvitrisàhasrakàsaükhyadç÷o 'rhatkhaógadai÷ikàþ /
anyadapyupapattyàptaü taddç÷yo nàntarãbhavaþ // VAkK_7.55 //
cetoj¤ànaü tu tattredhà tarkavidyàkçtaü ca yat /
jànate nàrakà àdau nçõàü notpattilabhikam // VAkK_7.56 //

abhidharmako÷e j¤ànanirde÷o nàma saptamaü ko÷asthànam //


aùñamaü ko÷asthànam

oü namo buddhàya //

dvidhà dhyànàni catvàri proktàstadupapattayaþ /
samàpattiþ ÷ubhaikàgyraü pa¤caskandhàstu sànugam // VAkK_8.1 //
vicàraprãtisukhavat pårvapårvàïgavarjitam /
tathàråpyàþ catuskandhàþ adhobhåmivivekajàþ // VAkK_8.2 //
vibhåtaråpasaüj¤àkhyàþ saha sàmantakaistribhiþ /
nàråpye råpasadbhàvaþ råpotpattistu cittataþ // VAkK_8.3 //
àkà÷ànantyavij¤ànanatyàkiücanyasaüj¤akàþ /
tathàprayogàt màndyàttu nasaüj¤ànàpyasaüj¤akaþ // VAkK_8.4 //
iti maulaü samàpattidravyamaùñavidhaü tridhà /
sapta àsvàdanavacchuddhànàsravàõi aùñamaü dvidhà // VAkK_8.5 //
àsvàdanàsaüprayuktaü satçùõaü laukikaü ÷ubham /
÷uddhakaü tattadàsvàdyaü lokattaramanàsravam // VAkK_8.6 //
pa¤càdye tarkacàrau ca prãtisaukhyasamàdhayaþ /
prãtyàdayaþ prasàda÷ca dvitãye 'ïgacatuùñayam // VAkK_8.7 //
tçtãye pa¤ca tåpekùà smçtiþ praj¤à sukhaü sthitiþ /
catvàryante 'sukhàduþkhopekùàsmçtisamàdhayaþ // VAkK_8.8 //
dravyato da÷a caikaü ca prasrabdhi sukhamàdyayoþ /
÷raddhà prasàdaþ prãtistu saumanasyaü dvidhàgamàt // VAkK_8.9 //
kliùñeùva satprãtisukhaü prasàdaþ saüpradhãþ smçtiþ /
upekùàsmçti÷uddhi÷ca kecit prasrabdhyupekùaõe // VAkK_8.10 //
aùñàpakùàlamuktatvàdàni¤jaü tu caturthakam /
vitarkacàrau ÷vàsau ca sukhàdi ca catuùñayam // VAkK_8.11 //
saumanasyasukhopekùà upekùàsumanaskate /
sukhopekùe upekùà pravido dhyànopapattiùu // VAkK_8.12 //
kàyàkùi÷rotravij¤ànaü vij¤aptyutthàpakaü ca yat /
dvitãyàdau tadàdyàptaü akliùñàvyàkçtaü ca tat // VAkK_8.13 //
atadvàn labhate ÷uddhaü vairàgyeõopapattitaþ /
anàsravaü tu vairàgyàt kliùñaü hànyupapattitaþ // VAkK_8.14 //
tçtãyàdyàvadårdhvàdho 'nàsravànantaraü ÷ubham /
utpadyate tathà ÷uddhàt kliñaü càpi svabhåmikam // VAkK_8.15 //
kliùñàt svaü ÷uddakaü kliùñaü evaü càdhara÷uddhakam /
cyutau tu ÷uddhakàt kliùñaü sarvaü kliùñàttu nottaram // VAkK_8.16 //
caturdhà ÷uddhakaü hànabhàgãyàdi yathàkramam /
kle÷otpattisvabhåmyårdhvànàsravànuguõaü hi tat // VAkK_8.17 //
dve trãõi trãõi caikaü ca hàna bhàgàdyanantaram /
gatvàgamya dvidhà bhåmãraùñau ÷liùñai kalaïghitàþ // VAkK_8.18 //
vyutkràntakasamàpattirvisabhàgatçtãyagà /
svàdhobhåmyà÷rayà eva dhyànàråpyàþ vçthàdharam // VAkK_8.19 //
àryàkiücanyasàümukhyàt bhavàgre tvàsravakùayaþ /
satçùõàþ svabhavàlambàþ dhyànaü sadviùayaü ÷ubham // VAkK_8.20 //
na maulàþ ku÷alàråpyàþ sàsravàdharagocaràþ /
anàsraveõa hãyante kle÷àþ sàmantakena ca // VAkK_8.21 //
aùñau sàmantakànyeùàü ÷uddhàduþkhàsukhàni hi /
àrya càdyaü tridhà kecit atarka dhyànamantaram // VAkK_8.22 //
tridhà aduþkhàsukhaütacca mahàbrahmaphalaü ca tat /
savitarkavicàro 'dhaþsamàdhiþ parato 'dvayaþ // VAkK_8.23 //
ànimittaþ samàkàraiþ ÷ånyatànàtma÷ånyataþ /
pravartate apraõihitaþ satyàkàrairataþ paraiþ // VAkK_8.24 //
÷uddhàmalàþ nirmalàstu te vimokùamukhatrayam /
÷ånyatà÷unyatàdyàkhyàstrayo 'parasamàdhayaþ // VAkK_8.25 //
àlambete a÷aikùaü dvau ÷ånyata÷càpyanityataþ /
ànimittànimittastu ÷àntato 'saükhyayà kùayam // VAkK_8.26 //
sàsravàþ nçùu akopyasya saptasàmantavarjitàþ /
samàdhibhàvanà dhyànaü subhamàdyaü sukhàya hi // VAkK_8.27 //
dar÷anàyàkùyabhij¤eùñà dhãbhedàya prayogajàþ /
vajropamo 'ntye yo dhyàne sàsravakùayabhàvanà // VAkK_8.28 //
apramàõàni catvàri vyàpàdàdivipakùataþ /
maitryadveùaþ api karuõà mudità sumanaskatà // VAkK_8.29 //
upekùàlobhaþ àkàraþ sukhità duþkhità vata /
modantàmiti sattvàcca kàmasattvàstu gocaraþ // VAkK_8.30 //
dhyànayormudità anyàni ùañ su kecittu pa¤casu /
na taiþ prahàõaü nçùveva janyante tryanvito dhruvam // VAkK_8.31 //
aùñau vimokùàþ prathamàva÷ubhà dhyànayordvayoþ /
tçtãyo 'ntye sa càlobhaþ ÷ubhàråpyàþ samàhitàþ // VAkK_8.32 //
nirodhastu samàpattiþ såkùmasåkùmàdanantaram /
sva÷uddhakàdharàryeõa vyutthànaü cetasà tataþ // VAkK_8.33 //
kàmàptadç÷yaviùayàþ prathamàþ ye tvaråpiõaþ /
te 'nvayaj¤ànapakùordhvasvabhåduþkhàdigocaràþ // VAkK_8.34 //
abhibhvàyatanànyaùñau dvayamàdyavimokùavat /
dve dvitãyavat anyàni punaþ ÷ubhavimokùavat // VAkK_8.35 //
da÷a kçtsnàni alobhàùñau dhyàne 'ntye gocaraþ punaþ /
kàmàþ dve ÷uddhàkàråpye svacatuþskandhagocare // VAkK_8.36 //
nirodha uktaþ vairàgyaprayogàptaü tu ÷eùitam /
tridhàtvà÷rayamàråpyasaüj¤aü ÷eùaü manuùyajam // VAkK_8.37 //
hetukarmabàlàddhàtvoràrupyotpàdanaü dvayoþ /
dhyànànàü råpadhàtau tu tàbhyàü dharmatayàpi ca // VAkK_8.38 //
saddharmo dvividhaþ ÷àsturàgamàdhigamàtmakaþ /
dhàtàrastasya vaktàraþ pratipattàra eva ca // VAkK_8.39 //
kà÷mãravaibhàùikanãtisiddhaþ pràyo mayàyaü kathito 'bhidharmaþ /
yaddurguhãtaü tadihàsmadàgaþ saddharmanãtau munayaþ pramàõam // VAkK_8.40 //
nimãlite ÷àstari lokacakùuùi kùayaü gate sàkùijane ca bhåyasà /
adçùñatattvairniravagrahaiþ kçtaü kutàrkikaiþ ÷àsanametadàkulam // VAkK_8.41 //
gate 'tha ÷àntiü paramàü svayaübhuvi svayaübhuvaþ ÷àsanadhårdhareùu ca /
jagatyanàthe gaõaghàtibhirmataiþ niraïku÷aiþ svairamihàdya caryate // VAkK_8.42 //
iti kaõñhagatapràõaü viditvà ÷àsanaü muneþ /
balakàlaü malànàü ca na pramàdyaü mumukùubhiþ // VAkK_8.43 //

abhidharmako÷e samàpattinirde÷o nàmàùñamako÷asthànamiti //