Tarkarahasya Based on the ed. by Paramanandan Shastri, Patna 1979 (Tibetan Sanskrit Work Series, 20) Provided by Helmut Krasser M = Manuscript Sh = Shastri ed. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a 224 long A 226 long i 227 long I 228 long u 229 long U 230 vocalic r 231 vocalic R 232 long vocalic r 233 vocalic l 235 long vocalic l 237 velar n 239 velar N 240 palatal n 164 palatal N 165 retroflex t 241 retroflex T 242 retroflex d 243 retroflex D 244 retroflex n 245 retroflex N 246 palatal s 247 palatal S 248 retroflex s 249 retroflex S 250 anusvara 252 capital anusvara 253 visarga 254 long e 185 long o 186 l underbar 215 r underbar 159 n underbar 173 k underbar 201 t underbar 194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ [1]om namo buddhya | __________NOTES__________ [1] Sh: 1. ___________________________ ya rmnavadtadh paraparmarcalasyani sadgranthaprathamnapauruatay prmikagrma | ... ... ... ... ... dharmat tasyaitat pratiracyate tanudhiyo ratyai rahasya may || tarkarahasye vimati saayaarani stravacanni | ... ... ... ... || arthnarthaprptiparitygayoravaya pramaprvakatvt tadavidu ca vyutpdanrthamidamrabhyate | ... ... ... viaystatpratiedhena prama pratipdyate | pramamavisa[2]vdi jnamarthakriysthiti | __________NOTES__________ [2] samb- m- p- | ___________________________ yat punarvisa[3]vdi na tat pramam | karaasdhitena pramaabdena kartttva karmakriykepaprvaka sdhakatamam ... ... ... ya prdhnyena | tatsahacara arrendriyagaastat [sdhakatamamityu]cyate | karmacrthakriy ... ... ypi pramiti | spi'sajpry kuto bhavanttinyyt pravttiviayaniyamrthakriysamartha --- [prpaaaktikatva, natvarthaprpaameva | tasya] [P/A/I] __________NOTES__________ [3] samb- m- p- | ___________________________ pravttyapradaritamartha prptukmn vyavaharttn prati nirarthakatvt | kim hi te yadi pramenrtha pratta ? s cet prattiste vchbhji tasminnarthe pravtti-prptyoragam | eva tarhi--- [4]yathaiva te tadupayujyate tathaiva ... ... ... ... tathaiva tarhyavyptm (?) te ca vyavaharttmupayujyate paryeamtra ca pramam | paricchede 'pi pravttiprptyagatayaiva | __________NOTES__________ [4] Sh: 2. ___________________________ na ca paradarane tath vyutpditam | vyutpdita ccryea tath---avisavd[5]ti | __________NOTES__________ [5] samb- m- p- | ___________________________ arthakriysthitiravisa[6]vdanam | artho dhdireayatvt | tasya y kriynipatti karmasth tasy sthitiravicalanam | svapnanirsrtham | __________NOTES__________ [6] samb- m- p- | ___________________________ svapne prta[7]prabuddhasya bhaityamlnabhsanam | __________NOTES__________ [7] ta iti visargarahita p- m- pu- | ___________________________ tadyoge parisa[8]vdti matvarthyena'avisa[9]vdiabda puruasya heyopdeyayo[10]pravttyapkrayorarthakriytatsdhanarpayo prasiddha'iti bhyamatam | __________NOTES__________ [8] samv- m- p- | [9] samv- m- p- | [10] yo iti visargarahita p- m- pu- | ___________________________ dharmottaramate tu--- 'yatrvisa[11]vdipada nsti tatra rppradaritrthaprpake prasiddho yathsmkamayamavisa[12]vdaka purua pramamiti vadanti vyavaharttra | __________NOTES__________ [11] samv- m- p- | [12] samv- m- p- | ___________________________ yadyapi --- prpakatva pramaabdt prpta sajpryatvena ktam | yatrvisa[13]vdipada nsti tatrpyavisa[14]vdipadenpyuptta vrttike--- __________NOTES__________ [13] samv- m- p- | [14] samv- m- p- | ___________________________ pramaabdapravtti---[P/B 2] nimittakhytyartham | bhyamate tu--- avisa[15]vdipada lakaasya laukikrthatvam | __________NOTES__________ [15] samv- m- p- | ___________________________ arthakriyrth hi---sarva pramamaprama[16]v anveyate | prekvn na vyasanitay | __________NOTES__________ [16] amv m- p- | ___________________________ [17]tasmt na arthaprattimtra pramiti | __________NOTES__________ [17] Sh: 3. ___________________________ ki tarhi ? parokt viiaiva | tasyca---sdhakatama nendriydikam vakyamayukty | kintarhi ? jnagatamarthasrpyam | atastadtmakatay jnameva pramam | nendriydikam | pratyaknumna -- prathamakaa -- bhvijnamkravieaniyamentmaakttyutpdita-svavy( p )ra-vyavahart-vyavasyavaentadrpaparvttrthakriysamartha paricchindat svavtte kraa bhavat svpterabhyupyat spati | na hi---upadaraka-vyprt pravarttakatvamanyadasya | pravarttakatvcca npara prpakatvam | na hi haste ghtv jna pravarttayati | na v puruadeamanumnamarthayad vndho na puruamanudeamartha prpayati | ki tu--- samartham arthakriyy darayadeva pravarttayati---pravtti (viayamarthamupadiat) prpayati | sarvemeva ca jnnmekameveya vidh, yadutrthopadarana nma | tatastadanyadaeamadhigatrthdhiganttvenpramam | nanu ca--- arthopadarand yadi npara pravarttakatvdi | tadevam-punaruktam vartteta ? pradarayet pravarttayati pravtti-via[P A/2]yamupadarayat prpayatti ca | yata eva vkyrtha `sydupadarayedupadarayatti na samcnamlocita parea | pravttirnma--- vakyamalakabhinnaivopadarandanyatraiva ca prptirhastdi-spararp | parametvaducyate | [18]jnamupadarayadeva tasy pravtte prpteca nibandhanam, na vyprntrea | __________NOTES__________ [18] Sh: 4. ___________________________ yath--- dvstha-badhyaghtakapthvntheu bahuu mrakeu kasyacitkathacidupayog[19]drjo mrakatvam[20]jdnamevetyuktau kimjdnamjdnamityevhu | __________NOTES__________ [19] go- m- p- | [20] mvaj iti likhitv va chinnamiva m- pu- | ___________________________ ki v maraannma badhyasya bhinnamevste | taddhetutvena badhyamnamjdna vyprntaratirakre caritrthacnyadeveti | tathehpi veditavyam | bahuu prpakeu jnamtrrthaprabhtiu jna katha prpayati ? --iti prane----- prativacanam---`upadarayadeve'ti na paunaruktyam | nanu-- bahuu sthneu yadetaduktam-- `arthakriysamarthasya prpayogyam' iti | tat kathamavadhryam ? kimarthasyopdeyasya dhde kriynipattistatra samarthasyeti ? tathrthatve--- heyrthakriysamarthasysagrahn nynat | arthakriyviayasya ca jnasya[21]pramyamanuptta syt | __________NOTES__________ [21] atra ma likhitv chinnamiva m- pu- | ___________________________ na hi `pradaritrthakriysamarthaprpaayogya jna pramam' iti vadat arthakriyprpakamapi pramam [P/B/3] tra bhavati | athrthyata i[22]tyartho htumupdtucrthyamno dhdirevocyate | __________NOTES__________ [22] atra ti likhitv chinnamiva m- pu- | ___________________________ `arthakriy crthakriysamarthace`ti virpaikaeo vivakita | [23]tathpyekavacannupapattica | __________NOTES__________ [23] Sh: 5. ___________________________ katha ca--- `prpaayogya pramam`--- ityuktau skdarthakriyprpakam saghyeta? satyam | ayamevrtho hdistha | `arthakriysamarthasye'tyupalakarthamuktam | tena--- arthakriyy aprpakamapi pramayogya veditavyam | `abhilpasasargayogyapratibhs pratti kalpane 'tyatra yath abhilpasasamasasam api sampua yogya `yogya` abdena saghyate, tathehpi vyavasthpyam | yat prpaayogya yacca skt prpakam, tadubhaya yogyaabdena viaykarttavyam | svasa[24]vedanapratyakasya ctmna meya prati prpakatva stiayamastti smnyalakaamakam asminniti veditavyam | __________NOTES__________ [24] samva- m- p- | ___________________________ viayasrpyamapi tasya tdtmye sati spapdam | uttaraprptihetutvt prvasya yadi mnat | tathaiva pratirpatvduttarasya katha na s ? || tena--- svata sarvapramn prmyamiti ghyatm | nahi svato 'sat akti karttumanyena pryate[25]| |[26] __________NOTES__________ [25] na hi svato 'sat... ... pryate --ta- sa- pa- 745, 813 p- | [26] svata sarvapramn.... ghyatm | .... pryate || -(prvrdhamtra) ta- sa- pa- 745 p-, 2812 k- | uttarrdha tatraiva 2811 vykhyym | ___________________________ catvro hi pak | kadcit prmyamaprmyaca svata | [27]ki v svato 'prmya parata prmyam ? __________NOTES__________ [27] Sh: 6. ___________________________ athav iyam api parata [P/A/3] ki v svata prmyamaprmyam ? tathpi prmya[28]parata | __________NOTES__________ [28] ya- m- p- | ___________________________ tatra--- parasparaviruddhadvayaprasagn ndya | anupalambhena prmyapratiedhasya sambhvyatvn na dvitya | svato 'nupalambhena yadyapyaprmyam, tathpi pryamapi sa[29]vda[30]guavijnrthdi parata | __________NOTES__________ [29] samv- m- p- | [30] samv- m- p- | ___________________________ tad--- sa[31]vdaguavijne kena nbhyadhike mate? __________NOTES__________ [31] samv- m- p- | ___________________________ spekatve pramatva na vyavasthpyate kvacit[32] | |[33] __________NOTES__________ [32] savdaguavijne.... .... mate .... kvacit || (prvrdhamtra) ta- sa- pa- 787 p- | [33] spekatve pramatva.... kvacit || -ta- sa- pa- 746 p-, 2813 k- | ___________________________ iti nyyn na ttya | tasmt --- svata pramatvaprasagena[34]vyavasthita bdhakraaduatvam | __________NOTES__________ [34] a- m- p- | ___________________________ `jnbhy tadayogyata`---iti nyyt svata prmyam | `aprmyamanyata` iti nyyyami`tyapstam | spekam eba prmya, nacvasthkraajne hi tadutpattisambandhen`visa[35]vditvam` skt prpake tdtmyena | __________NOTES__________ [35] samv- m- p- | ___________________________ tato vyavatihata eva pryam | tena--- `sa[36]vdenaiva sa[37]vda punarmgyastathaiva[38]... ...` ityanavasth pratykhyt | __________NOTES__________ [36] samv- m- p- | [37] samv- m- p- | [38] savdenpi.... .... tathaiva (hi) | ta- sa- pa- 757 p-, 2854 k (na- yukta pha) ta- sa- pa- 781 p-, 2962 k- | ___________________________ [39]nanu--- __________NOTES__________ [39] Sh: 7. ___________________________ sa[40]vdo nmottaro 'rthajnajeyarpa | sa ki [sa]jtyo vijtyo v? __________NOTES__________ [40] samv- m- p- | ___________________________ yadydya ? tad---vedajnam vedajnntarasa[41]vdt prama syt | __________NOTES__________ [41] samv- m- p- | ___________________________ atha dvitya | tadapi--- "abdadhcprama syditarbhirasagate" | iti prptam | "ghaajna ghaajnt prama kinna krttyate?" iti ca syt | na | "sambaddhrthapariprpty prama sarvamucyate | na sajtivijtye vijnotpattimtrata || matvarthyena nipannamavi[P/B/4]sa[42]vdivedyatm | __________NOTES__________ [42] samv- m- p- | ___________________________ tadutpatteca tdtmyasambandhttasya sambhava || [nivedana] tena bde 'pyamipryanivedant |" abdo vipacpacamdidhvani | tasyeda jnam bdam | tasmin | api abdt pvakdijne | arthakriysthitiravisa[43]vdanamiti praktena sambandha | __________NOTES__________ [43] samv- m- p- | ___________________________ katham ? abhipryanivedant | iatvniatvbhy puruasyrthaparicchedo 'bhiprya | tena nihita vedanam, nivedanam | ida vedyamnam | arthakriyy | [44]tath hi--- __________NOTES__________ [44] Sh: 8. ___________________________ arthakriysamarthamiti jne 'rthakriynivedanam | arthakriynubhave tu sutarmabhipryani vedanam | ge (je?)yasvarpasa[45]vittireva tatra kriy mat | __________NOTES__________ [45] samv- m- p- | ___________________________ citre 'pi dimtrea phala parisamptimat[46]| |[47] __________NOTES__________ [46] citre'pi di... ....samptimat || --pra- v- bh- 5 p- | [47] jeyasvarpa... .... ... mat | ... mat pra- v- bh- 5 p- | ___________________________ airvat[48]candrasrya[49]graharydivedane | __________NOTES__________ [48] 'ra'likhitv chinnam | [49] 'yo'okra mtr chinn | ___________________________ abhipryvisa[50]vdt prama nyyavijjagau || __________NOTES__________ [50] samb- m- p- | ___________________________ vedasambandhavaidhuryt sajtyo (-nva[51]?) ye 'pi na | __________NOTES__________ [51] atra tru i m- pu- | ___________________________ prmrya ghyat sabhy ! aktivdo hyandta || yat puna--- nrthakriynvayi, tat samarthadravyaguakarmasmnyasamavyntyaviea yathsamayamkhytam | tajjna tadviayatayprvrthamapi na pramam | vyavaharttn prati nirarthakatvt | arthakriysamarthasya vicrai ki tadarthinm | [52]ahasya rpavairpye kminy ki parky[53]?[54] __________NOTES__________ [52] a m- p- | [53] arthakriy .... .... .... rthin | .... parkay || -he- vi- - arcaenoddhtam 59 p-; pra- v- 3/209-11||; ta- sa- - pajikym 152 p- || [54] ahasya rpavairpye.... ....parkay || - pra- v- 3/209-11; he- vi- kym - arcaenpyud dhtam 59 p-; -ta- sa- pa- 152 p- || ___________________________ ---iti nyyt | svalakaamarthakriysamarthamdtysamartha [P/A/4] mapi smnya--- lakaamadhyavaseyrthatay samarthamiti tadaviaya jna pramam | tacca--- niyatamupadarita prpayitu akya vidyamna ca | na ca saaya | kramabhvi kramottarabhvi v jna sanniyatamarthamdarayitu dasmarthyam | pratibhsaniyamabalena niyamamadhyaka darayati | darayati cnumna ligabalena niyatamartham | [55]ata eva--- __________NOTES__________ [55] Sh: 9. ___________________________ vikalpevanumnavikalpa eva pramam | sarvea v ligena vikalpena niymakamadv pravttena bhvbhvayoraniyata evrtho darayitavya | na ca ---aniyata akyaprpaa | viparysajnena ca yadyapi niyata eva daryate, tathpi na vidyamno daryata iti na akyaprpaa | tatra--- kacid viparyso nirvikalpo 'sti | yath ---niothinnthadvaividhyabodha | kacid vikalptm | yath---marumarcinicaye virodhamne nrrop | sa hi--- marcerniyatapratibhsa niymakamritya jyamno yauktasaaytm | kintarhi ? viparysa eva | yata--- pratibhsamne vastuni pratibhsabalotpanno vikalpo nicayo v syd viparyso v | saayastu--- samuccaradrpadvaylambyeva vikalpa | paroke tu viaye samuccaradrpadvayo yauktaca saayo vikalpa | yath--- 'vo me trtgamiyatti vikalpa [P/B/5] saayo yauktastath vedottho 'pi | tena--- apramya tridh bhinna mithytvajnasaayai | na tvad vede saayalakaamaprmyamiti parhatam | [56]nanu--- __________NOTES__________ [56] Sh: 10. ___________________________ yaduktam crvkdibhi --- pramena tvadartha sidhyati | prama puna kena siddham ? na svasa[57]vedanena | __________NOTES__________ [57] sambe- m- p- | ___________________________ tasya jnasvarpamtrasya skt ktvadhikrt | npyanena pramena | sa[58]vdaguavijndinnavasthprasagt | __________NOTES__________ [58] samb-m- p- | ___________________________ npyapramena | prameyasypyapramata siddhiprasagt ki pramavyutpatty? npi vyavahrea | tasypi prametaratvenaprastutadonatiptt | kica--- taj jnam tmaguo v? tat parimo v ? svatantra v skram? nirkramekamaneka v ? sarvatra ca vdin vivdasambhavt | tat na tattvanih (?)| tasmt --- tattvopaplava[59]svrambho na dambhdaparo vidhi | __________NOTES__________ [59] plavea- m- p- | ___________________________ iti | na | yat eva vivdo bahumukhastata eva stramavatritam | [60]yata--- __________NOTES__________ [60] Sh: 11. ___________________________ "stra mohanivarttanam | prvparasysmaraa strenena vryate[61]|" __________NOTES__________ [61] prvparasysmaraa.... .... vryate || pra- v- bh- 28 p- || (vyavahraparmarocchma mohanivarttanamiti pvrdhistatra |) ___________________________ tath -pi | "yo 'pi tpdito 'bhyeti candana na hutanam | vaktu[62]kicidanritya prama tu na varttate ||" __________NOTES__________ [62] ktu- m- p- | ___________________________ st tvat | yathyathamartha-srthamarthayamnn grhyagrhakkrparokatkrasya jnasysa[63]vedane yajjyetndhatamasamaeam | __________NOTES__________ [63] sambe- m- p- | ___________________________ `viplava samasto 'yam' ityapi viplavasvarpve [P/A/5] dane tapodhanasamarthajnnavarodhe pratipdynavadhraena cintayitumaakya prgeva prakayitum | ata samasyeva pramdisvapratyayavyavasthpitam | 'kevalavyavahre'pi vimatireva vyavahrimiti vymohpohyrabdhavyameva stram | "nldisphuatprya prameya grhaktmana | kartttvamntaratvena sphuatve sphuat kriy || vaktaby nta upari vaktavyntaramasti va | mahopaplavavde 'pi pramdikasammata || parvarodhata sarvamevacet svtmano na kim? grhakdi prake hi same sarva sama matam || prakacedasan sarvo vdysto jaljali ||" tasmt --- prakaatntargatasamastasattvasantna---sambhavigrhakkrdi --- [64]vbhavenbhava (?) bhavyetaraprin hnetaravyavahro vivdamldhro vndhyamuddhyvadhryatm ! __________NOTES__________ [64] Sh: 12. ___________________________ nanu --- grhakkrdivedanamantarea na kcic cittavtti | tata kathamidam ? --- pramamapramaceda prpaketaratvenpi prathamata prabhti sampradhryam ? iti cet ? ucyate | tad dveva datvt pkapvakayordvayo | sambandha sampradhryaiva tdtmyotpattilakaam || puna[65]pvaka sa[66]vitti--- smarthyotpannasasmti | __________NOTES__________ [65] punapva- m- p- | [66] sambe- m- p- | ___________________________ abhilcca lokn vyavahra[67]pravarttate || __________NOTES__________ [67] ropyona iti likhitv khaitamiva m- pu- | ___________________________ svbhipryea viceat nameaparipuaye dhrydityaviia (?) io loka | srvalaukika punarayameva vyavahrop[P/B/6] yo 'nubhavapaddhati--- prasiddha | yaduta vyutpattikle parikalayya pvakapratibaddha pkaparitotsraavkaakatiprabhti kryam | tadrdhva ca --- pvakasa[68]vitty prvadaranasaskra prabodhanaktt samyak smarat | pkdika pratipvakasmarthyaviayt | __________NOTES__________ [68] sambi- m- p- | ___________________________ abhimatbhimatatvena ca pvakder htum updtu cbhild vyavahro hno p(d)nalakaa pravarttate | tadetvatyeva smagr vyavahrapravarttane nicit | nta uttar | nto v bhyas | [69]yato hi --- __________NOTES__________ [69] Sh: 13. ___________________________ utpattively dvihasambandhasa[70]vittirjt | sambandhidvayadarant | __________NOTES__________ [70] sambi- m- p- | ___________________________ sambandha-nibandhanacbyabhicra | avyabhicra --- nibandhana ca prpaayogyatva jnasya | `pacdarthakriysmarthyasmarat pvakasybhilcca pus[71] pravttir' iti sampta sarvamhitam | __________NOTES__________ [71] s- m- p- | ___________________________ na samptam | yadi ---htumabhilt hnalakao vypra | tarhi hpakatayopayujyamna na jna prpakatay prama vaktavyam | vaktavyam | yasmttadahiviakaakvyabhicranibandhanena prpakatvena yuktam | tasmt --- parihrya sa[72]vttam | __________NOTES__________ [72] samv- m- p- | ___________________________ aparath | yadyvidin jna na leayitu aknuyt? kimartham parijihreta purua? tasmt --- prpakameva pramam | na hpakatvena pramna vaktavyam | nanu--- [P/B/6] vyutpattivelymeva yadi bhtbhtatvdisaaya | tad vyutpattirapi na syt ? pkakryadarane sandehbhvt | [73]uparit kevalapvakadarane saaya syt? __________NOTES__________ [73] Sh: 14. ___________________________ sa ca na pramavypraparipanth | viparyso hi--- viparta rpa paricchindan pratibhsamnatvabhvsaspar pramavypramuparundhyt ! ukta hi--- "no ced bhrntanimittena sayojyeta guntaram | uktau v rajatkro rpasdharmyadarant ||" iti | na tu--- 'saayanimittene' tyuktam | nanu--- vyutpannrthakriysmarthydistaduparid viparyasyamna sandihno v puna pkdivilokanena nivtta | tat kim? sandeha-viparysayo pratyakavypra-prtiklyprtiklyavicrae? satyam | 'pratibhsamnarpnurpa saaya | smaraa tat pratisandhyakatvena | na viparysa | svapnavipartatvdi'ti pradaranrthamuktam | puna prayojana csya purastd vakyate | adhyava[74]seyaviaypeke ca prpakatve pramasya viayasvarpagrahaa grhyaviayasynupayuktam | tasyprpyatvt | __________NOTES__________ [74] dhyayase- m- p- | ___________________________ [75]vastu ghtu, m v grahta | __________NOTES__________ [75] Sh: 15. ___________________________ 'adhyava[76]seya vastu prpayedi'ti pramam | tat prpakamavikalpaka vikalpa (ka)[77]vstu | sarvath kadrdhva nibaddhe tasmin [P/B/7] __________NOTES__________ [76] dhyayase-y- p- | [77] lpamv- m- p- | ___________________________ tadtmake ca vikalpakatve tadvyprnukri smaraena prayojanam | tacca smaraam--- 'vikalpakvikalpakayo samnami'ti nrtho vikalpatvena pratyakasya | tata puna caramaklabhvni yvanti jnni vyhravyavahraki tvanti pryvadhni ghtagrahadapramni | tath--- dhrvhnyapi nirvikalpni jnnyapramni | prbea (!) sahottaremabhinnayogakematvt | 'paricchinnacrtha pravttiviaya prpaya pramasye'ti vacanena a[78]khe ptajna maiprabhy maijnam | anyadapi caivam prakra jnamapramamuktam | na hi tasminnavasite'nyadavasita nma | atiprasagt | __________NOTES__________ [78] sakha- m- p- | ___________________________ bhinnair deaklkrair viruddhairadhysita ukldi (ka) manyadeva| arthaprptistu-pravarttakntart | pravarttakajnopadarita hyartha prptukm kyavgvyprasahy buddhi pravtti | s tasminnevvasite vastuni satyasati v sampyata iti na ptkrajnaprvik pravtti uklkravastu prptinimittam | jnntardeva puna paryantata sparagrhio 'pi tatprpti| [79]evam--- __________NOTES__________ [79] Sh: 16. ___________________________ paricchinnapravttiviayaprpaa samyagjnatva pratyaknumnayoraviia akyaprptiviayaca su[P/A/7]daraca pramavypra | tacca prpaaaktatvam | na tu prpaameva | prpaasyottarajnarpatvt | tacca prpaaaktatvam prpydarthdtmalbhanimittam | aktatvanicayastu --- anumnasya svata evrthakriynirbhsasya ca pratyakasya | pravarttakdhyakasya tu kasyacit svata eva yannidrdyanupadrutamsannadeamakitavyajakadoa vastu ghti, tad rpasa[80]vedandeva satyrthamavasyate | vyavahravyutpatte prabhtir hi tathbhtasya satatamabhinicitvyabhicritvt | __________NOTES__________ [80] samve- m- p- | ___________________________ kasyacit punararthvinbhva parato nicyate yadavinbhvasaaynuvarttitavypram | yath --- kimetat pratibhsamna satyam ? uta na ? iti | yacca --- smnyasiddhau viee saayasanditavypram | yath --- vkamtrasiddhau - kimaya dhava ? ki v pala ? iti | prvasmin sarvtmani parata prmyam | parasmin puna smnyenrthakriykri-grhi smnyasya vietmanrthakriykarad vieaniha prmyam paratastu nicetavyam | kicit punarvieagrhipratibhsavan nicitasmnye'pi viee'pi pramam | [81]yath--- __________NOTES__________ [81] Sh: 17. ___________________________ iapgrhivkatve | tath ca --- na kaikatva vieo na vieaprati [P/B/8] bhsn nicitam | atastde pramntarameva pravarttakam | tath --- bhinne sahacrii spardau draavyam | na ca --- arthakriyjndeva nicaya | apitu yata kutacit | nntar(ya)kadarant | yo 'ya sarvtmani saaya, yaca vielambana | sarvo 'sau pratibhsamnasytmano 'dhyavasya prati janakatvt para | tadavasysmarthye tadviayavimarayogt | pratibhsanena hi svavikalpajananasamarthena pratyakasya grahaamuktam | nicayasya tu nicayanena vyprea | tadevam --- pratibhsamno grhykro bhyo 'rthagrahaavyprtmaka, vimarea(na?) janyamnena niceyama | abhysvasthvat sampta | kevala saaya[82]parato dhvasate | na ca para pratyaka sat prvasya prmya ghti | na v tasminnarthe ligam | tanmtrt saayadhvasane'nvaydyanusarabhvt | __________NOTES__________ [82] ya- m- p- | ___________________________ tasmn na pratyaka vypro dhsaaya | katha na tadvypro 'paro v ? yvat akyaprpaaviayopadarana pramavypra | akya[83]prpaaca viaya sa eva yo niyata | na ca [84]niyamo nma saayasya viaya | saayo hi jalane dvayo | na ca calayanneva niyamayati | __________NOTES__________ [83] kya- m- p- | [84] Sh: 18. ___________________________ ki v --- saaya pratibhsamnrthvasya ityasya praysasya phalam --- [P/A/8] satyam | trayo hi yog vikalpn sambhvyate(nte ?) | --- samuccayo, vikalpo virodhaceti | tatraikatra yugapadabhisambadhyamnasyniyatasynekasya svarpea bhedvadhraa sa muccaya | yath --- nlaca tadutpalaceti --- anekatrniyataikasamudyibhedvadhraa vikalpa | yath --- bhayo v jtirv | ubha[85]veti brhmaaabdavcyam | __________NOTES__________ [85] mve- m- p- | ___________________________ bdhyav dhakabhvo virodha | yath --- sarpo rajjuriti tatrya saayo na samuccayaspar | samuccaye hi --ayamartha syt | pratibhsamno 'rtha satyacsatyaceti | na v virodhena pravtta | na khalu satyatvamapohysatyatva[86]vidhatte | prieyt punarvikalpapakamrayet-'sthurv, puruo ve' tydivat | __________NOTES__________ [86] mvi m- p- | ___________________________ tath c --- pravarttamna saaya paryyea niyatamarthamavasya na akyaprpaamevvasyati | tasmt--- na pramavyproparodh | [87]jnti ca loko yath-'aya pratibhsamno 'rtha, kadcit, satya-eva, kadcidasatya eve' ti | __________NOTES__________ [87] Sh: 19. ___________________________ abhysrthameva vyutpdyate | jte hyarthvinbhvitvanimittaprpaayogyopadaranalakae prmye adhysena bhavitavyam | adhyst parato nirastavibhramaka svata pramam | anyena jtv tadadhysa ? iti cet ? na | pratya [P/B/9] knumnbhymuttarbhy prvajnasvabhvabhtaprmyaparicchedyogt | tadevam--- akyaprpaapravttiviayopadarana pratyaknumnayo smnyaprmyalakaam | smnya ca vyaktiniham | pratyaka cnumna ca vyaktibheda svadhraa, na abdopamndi | tath hi --- abdajndasannike'rthe jna bdam | abdasya lakaagrahaduttarakla paroke'rthe yadutpadyate jna tat 'abddgatami'ti ktv bda pramam, tac ca dvividham, apaurueyaabdajanita[88]' pratyayitapuruavkya[89]jaca | __________NOTES__________ [88] ta m- p- | [89] hya iva mlaphe | ___________________________ ha ca --- 'abddudeti yaj jnamapratyake'rthavastuni | [90]yada[91]karttkato vkyd yad v pratyayitoditt || __________NOTES__________ [90] Sh: 20. [91] tacc ... ... ratnakrttinivanghe pha | ___________________________ na jnamidamadhyaka parokaviayatvata[92]| __________NOTES__________ [92] na jnamida.... ....tvata || --ta- sa- pa- 433 p-, 1590 k- | ___________________________ na (+) numna ca ghaate trairpyea vieata[93]| | __________NOTES__________ [93] na'numna ca.... viyogata | --ta- sa- pa- 433 p-, 1490 k- | ___________________________ dharm dharmaviio hi ligtyetat sa nicitam | na tvadanumna ca yvattad viaya na tat[94]| |[95] __________NOTES__________ [94] dharm dharma.... .... nicitam | na tad || --ta- sa- pa- 434 p-, 1491 k- | [95] na tvadanumna.... .... tad || --ta- sa- pa- 434 p-, 1491 k- | ___________________________ iti | 'yactra kalpyate dharm prameyo 'sya sa eva hi | na cnavadhte tasmin taddharmasyvadhra[96]| |[97] __________NOTES__________ [96] na cnavadhte.... .... dhra || --ta- sa- pa- 434 p-, 1492 k- | [97] yactra kalpyate.... ...eva hi | ... vaghra || --ta- sa- pa- 434 p-, 1492 k- | ___________________________ prk sa cet pakadharmatvd ghta ki tata param[98]| | __________NOTES__________ [98] prk sa cet paka.... .... tata param || --ta- sa- pa- 434 p-, 493 k- | ___________________________ pake dharmdibhirjtair yena sydanumnat[99]| __________NOTES__________ [99] pake dharmdibhi.... .... mnat || --ta- sa- pa- 434 p-,1493 k- | ___________________________ anvayo na ca abdasya prameyea nirpyate | vyprea hi sarvemanvettva pratyate[100]| |[101] __________NOTES__________ [100] anvayo na ca abdasya.... .... nirpyate | .... pratyate || --ta- sa- pa- 434 p-, 1494 k- | [101] vyprea hi... .... pratyate || --ta- sa- pa- 434 p-, 1494 k- | ___________________________ yatra dhmo 'sti tatr[P2A/9]gnerastitvennvaya sphua[102]| __________NOTES__________ [102] yatra bhyo 'sti.... ....nnvaya sphua || -(m- phayuk) ta- sa- pa- 435 p-, 1495 k- | ___________________________ natveva yatra abdo 'sti tatrrtho 'stti nicaya[103]| | __________NOTES__________ [103] natvena yatra.... .... nicaya || -(va nicita phayuk) ta- sa- pa- 345 p-, 1495 k- | ___________________________ na tvat tatra dee 'sau na tatkle ca gamyate[104]| __________NOTES__________ [104] na tvattatra.... .... .... gamyate || --ta- sa- pa- 435 p-, 1496 k- | ___________________________ tasmcchabda (+sya?) ligasya prameyenumgati[105]| __________NOTES__________ [105] tasmcchabda.... .... gati || --ta- sa- pa- 435 p-, 1496 k- | ___________________________ bhavennityavibhutvccet sarvaavdeu tat samam[106]| __________NOTES__________ [106] bhavennityavibhutv.... .... samam || --ta- sa- pa- 435 p-, 1496 k- | ___________________________ tena sarvatra datvd vyatirekasya cgati[107]| | __________NOTES__________ [107] tena sarvatra.... ....cgati--ta- sa- pa- 43 p-, 1497 k- | ___________________________ sarvaavdair aerthapratipatti prasajjya[108]te[109]| __________NOTES__________ [108] hya- iva mlaphe | FN 2 dieser Seite ohne Angabe im Text ! [109] sarvaabdairae.... .... prasajjyate || --ta- sa- pa- 435 p-, 1497 k- | ___________________________ tasmdananumnatva vde pratyakavad bhavet[110]| | __________NOTES__________ [110] tasmdananumna.... ... bhavet || ta- sa- pa- 435 p-, 1497 k- | ___________________________ trairpyvahitatvena tdgviayavarjant | agnihotrdivacandakasmaj jnajanmana[111]| |[112] __________NOTES__________ [111] agnihotrdi... ... janmana || -(ta) ta- sa- pa- 436 p-, 1499 k- | [112] trairpyvahita.... .... varjant | .... janmana || --ta- sa- pa- 435 p-, 1497 k- | ___________________________ tatpramatvamapyasya nirkarttu na pryate[113]| | __________NOTES__________ [113] tatpramatva.... .... pryate || ta- sa- pa- 436 p-, 1499 k- | ___________________________ iti | [114]parokrthasdyaparicchedastpamnam | tacca dvividhameva | __________NOTES__________ [114] Sh: 21. ___________________________ sdytmakam jntmakaca | tadatra paridyamnagavayagatasdya vastubhtam | sdyasya ca[115]vastutva na akyamapavditum | __________NOTES__________ [115] na iva mlaphe | ___________________________ bhyo 'vayavasmnyayogo jtyantarasya tat | tasmd yat smaryate tat syt sdyena vieitam | prameyamupamnasya sdraya v tadritam[116]|[117] __________NOTES__________ [116] tasmd yat smaryate... ... vieitam | ... ritam || --ta- sa- pa- 819 p-, lo- va- - 444 (tadanvitam phayuk) [117] prameyamupamnasya.... ...ritam || -lo- v- pa- 444; ta- sa- pa- 819 p-, 849 p-, (tadanvitam phayuk) ___________________________ g dvyamarayny gavaya vkate yad | bhyo 'vayavasmnyabhja varttulakaha[118]kam[119]| |[120] __________NOTES__________ [118] a- iva mlaphe | [119] g dvya ... ....yad | ... kaakam || -ta- sa- p- 444 p-, 152 k- | [120] bhyo 'vayava.... .... kahakam || -ta- sa- pa- 444 p-, 1528 k- | ___________________________ tadsya gavaye jtarpamtrvavodhakam | pratyakameva yaccpi vieaavikalpakam[121] | |[122] __________NOTES__________ [121] tadsya gavaye'jna... .... bodhakam | .... kalpakam || -ta- sa- pa- 444 p-, 1529 k- | [122] pratyakameva pacpi.... vikalpakam || --ta- sa- pa- 444 p-, 1529 p- | ___________________________ gav sadarpo 'ya paurityetad [P2B/1/9] dam[123]| __________NOTES__________ [123] gav sada .... .... ddam || --ta- sa- pa- 444 p-, 1530 k- | ___________________________ akavyprasadbhve jti pratyakamiyate[124]| __________NOTES__________ [124] akavyprasadbhve... ... miyate | ta (ttva) sa (graha) pa (jik) 4445 p-, 1529 k- | ___________________________ tatra yadyapi g smtv tajjnamupajyate | sannidhergavayasthatvd bhavedindriyagocara[125]|[126] __________NOTES__________ [125] tatra yadyapi g... .... jyate | ... gocara || ta- sa- pa- 444 p-, 1541 k- | [126] sannidhe.... .... .... gocara || --ta- sa- pa- 444 p-, 1531 k- | ___________________________ smnya ca dvisambaddha pratyeka ca sampyate | pratiyoginyade'pi yasmttadupalabhyate[127]| |[128] __________NOTES__________ [127] pratiyoginya.... .... lamyate || --ta- sa- pa- 445 p-, 1532 k- | [128] smnya ca dvisambaddha.... sampyate | .... labhyate || -('nyavaddhi sdya'phayuk) ta- sa- pa- 445 p-, 1532 k- | ___________________________ pratyakevabuddhe'pi sdye ga[129]vi ca smte | __________NOTES__________ [129] va iva mlaphe | ___________________________ viiasynyato 'siddherupamy pramat[130] | |[131] __________NOTES__________ [130] pratyakevabuddhe.... .... smte | .... pramat || --ta- sa- pa- 446 p-, 1526 k- | [131] viiasynyato... ... pramat | --ta- sa- pa- 446 p-, 1536 k- | ___________________________ pratyake'pi yath dee smaryame ca pvake | viiaviayatvena nnumnpramat[132]|[133] __________NOTES__________ [132] pratyake'pi yath.... .... pvake | .... pramat || --ta- sa- pa- 446 p-, 1537 k- | [133] viiaviayatvena.... ....pramat || --ta- sa- pa- 446 p-, 1537 k- | ___________________________ [134]nahi pratyakatpyasya vidrasyopapadyate | __________NOTES__________ [134] Sh: 22. ___________________________ indriyrthbhisambandhavypraviraht tath[135]|[136] __________NOTES__________ [135] indriyrthbhi.... .... .... tath || ta- sa- pa- 446 p-, 1538 k- | [136] na hi pratyakat.... .... .... padyate | .... tath || --ta- sa- pa- 446 p-, 1538 k- | ___________________________ trairpynupapatteca na tasypyanumnat | pakadharmdinaivtra kathacidapi yujyate[137]| |[138] __________NOTES__________ [137] trairpynupa.... ....pramat | .... yujyate || --ta- sa- pa- 436 p-, 1539 k- | [138] pakadharmdi.... .... yujyate | --ta- sa- pa- 446 p-, 1539 k- | ___________________________ prk prameyasya sdya taddharmatvena ghyate | gavaye ghyama ca na gavmanumpakam[139]| |[140] __________NOTES__________ [139] gabaye ghya.... .... mpakam || --ta- sa- pa- 443 p-,1540 k- | [140] prk prameyasya.... .... ghyate | .... mpakam || --ta- sa- pa- 446 p-, 1540 k- | ___________________________ pratijrthaikadeatvt gogatasya na mnat[141]| __________NOTES__________ [141] pratijrthaikadea.... ....ligat | --ta- sa- pa- 447 p-, 1541 k- | ___________________________ gava (yacpyasambandhnna goligatvamcchati[142]| | __________NOTES__________ [142] gavaya.... .... .... mcchati || -ta- sa- pa- 447 p-, 1541 k- | ___________________________ [nac[143]]) prama tajjnamajnrthaprakant[144]| | __________NOTES__________ [143] n- m- p- | [144] na cpra.... .... .... nt || -ta- sa- pa- 447 p-, 1542 k- | ___________________________ gavaylokant prva tatsdynavagraht[145]| | __________NOTES__________ [145] gavayloka... .... .... grahd || -ta- sa- pa- 447 p-, 1542 k- | ___________________________ iti | (prasiddhasdharmya (-t ?) sajsajisambandhasya sdhana)[146]mupamnamiti prasiddhena gav sdharmya sdyalakaa yasya sa prasiddhasdharmyo gavaya | __________NOTES__________ [146] mle'phyamapi yathkathacit pahitam | ___________________________ tasm [P2A/2/8] (diti)[147]lyablope pacam | tameva hetu ktya (tv?) sdhyo ya sajsajisambandha | tasya sdhana siddhiry pratipatti sopamnamiti | anenaitadukta bhavati --- __________NOTES__________ [147] mle'phyamapi yathkathacit pahitam | ___________________________ "gauriva gavaya' i[148](ti vddhasy[149]) ''deavkyaravat anena gav sade prini paroke'vieato gavayasambandho yena prathama pratipanna syt | __________NOTES__________ [148] mle'phyamapi yathkathacit pahitam | [149] mle'phyamapi yathkathacit pahitam | ___________________________ pacdaraya gatv gavayadaran (d vddhti)[150]deavkya smtv ca eva pratipadyate --- __________NOTES__________ [150] idamapyaphya kathacit pahitam | ___________________________ 'ayameva sa pr gavayaabdavcya yo may prvamavieato gavayasajaka pratipanna' iti | [151]prva hyavieata sajsambandhapratipattir[152]st | idn tay vyaktivieaviayanih sajsajisambandhapratipatti[153]prajyate | __________NOTES__________ [151] Sh: 23. [152] o- - m- p- | [153] pattita---m- p- | ___________________________ sopamna pramntaram | anye punaramumevrthamhu --- gamhitasaskrasmtyapekt sdharmyajnt samkhysambandhapratipattirupamnam | 'gauriva gavaya' ityatideavkyamgama | tenhito jnajo jnahetucetyevalakao ya saskrkhyo gua, tato ytideavkyt smtirupajyate, araye gavayadarant, tmapekate yat, sdharmyajna tat, tathoktam | samkhy = sajabda itiyvat | tasy[154]sahrthana ya sambandha[155]stasya pratipattirupamnam | __________NOTES__________ [154] sy - - m- p- | [155] 'dhasta---m- p- | ___________________________ ha ca --- rut[P2B/2/8]tideavkyasya samnrthopalambhane | sajsambandha (+yo?) jnamupam kaicid iyate[156]| |[157] __________NOTES__________ [156] ruttidea... .... .... labhyate | ....iyate || -ta- sa- pa- 451 p-, 1563 k- | [157] saj... ... ....iyate -ta- sa- pa- 451 p-, 1563 k- | ___________________________ iti | do ruto vrtho 'nyath nopapadyata' ityadakalpanrthpatti | pramaakavijto yatrrtho nnyath bhavan | ada kalpayedanya srthpattirudht[158]| |[159] __________NOTES__________ [158] ada kalpayedanya... .... rudht || ta- sa- pa- 456 p-, 1587 k- | [159] pramaakavi.... .... bhavan | .... ht | | -ta- sa- pa- 456 p-, 1587 k- | ___________________________ tatra pratyakato jtd dhd dahanaaktat | vahneranumit [tsrye mnt] tacchaktiyogit[160]| |[161] __________NOTES__________ [160] tatra pratyakato.... .... aktat | yogit || --ta- sa- pa- 457 p-, 1588 k- | [161] bahveranumit (tsrye).... .... yogit || --ta- sa- pa- 457 p-, 1588 k- | ___________________________ aktaya sarvabhvn kryrthpattisdhan || aprvstca gamyante sambandhagrahad te[162]| |[163] __________NOTES__________ [162] aprvstca gamyante... .... dte || --ta- sa- pa- 457 p-, 1589 k- | [163] aktaya sarvabhvn.... ....sdhan || .... dte || --ta- sa- pa- 457 p-, 1589 k- | 620 phe ca | (prvrdhamtram) 751 p-, 2840 k- || 813 phe'pi | ___________________________ [164]nacs prvasambandho na cnyo ghyate'dhun| __________NOTES__________ [164] Sh: 24. ___________________________ kryai saha yata syt pakadharmnvayviha[165]| |[166] __________NOTES__________ [165] kryai saha yata.... ....viha || --ta- sa- pa- 457 p-, 1560 k- | [166] na cs prva.... ....'dhun | ....viha || --ta- sa- pa- 457 p-, 1590 k- | ___________________________ rotrdiaktipake v yvn hetu[167]prayujyate | __________NOTES__________ [167] 'sy iti likhitv chinnam mlaphe | ___________________________ sarvo 'svraysiddho dharmsiddha prayujyate ||[168][169] __________NOTES__________ [168] rotrdiaktipake... .... yujyate | ....prayujyate | --ta- sa- pa- 457 p-, 1561 k- | [169] sarvo 'svray.... .... prayujyate --ta- sa- pa- 457 p-, 1591 k- | ___________________________ 'pno div na bhukte cetyevamdivacarutau || rtribhojanavijna rutrthpattirucyate[170] | |[171] __________NOTES__________ [170] pno div na.... .... rutau | .... rucyate || --ta- sa- pa- 457 p-, 1495 k- | [171] rtribhojanavijna.... ....rucyate --ta- sa- pa- 457 p-, 1592 k- | ___________________________ na rtrydipadrthaca divvkye'vagamyate | na divdipa[172]drthn sasargo rtribhojanam[173]| |[174] __________NOTES__________ [172] 'ha'iti likhitv chinnamasti mlaphe | [173] na divdi.... .... bhojanam || --ta- sa- pa- 458 p-, 1593 k- | [174] na rtrydi.... .... .... gamyate | ....bhojanam || --ta- sa- pa- 458 p-, 1593 k- | ___________________________ na bhedo yena tadvhya tasya syt pratipdakam | anyrthavyp[175]tatvcca na dvityrthakalpan[176]| |[177] __________NOTES__________ [175] 'di'm- p- | [176] anyrthavyptatv... .... kalpan || --ta- sa- pa- 458 p-, 1594 k- | [177] na bhedo yena.... .... pdikam | .... kalpan || --ta- sa- pa- 458 p-, 1594 k- | ___________________________ tasmd vkyntareya buddhisthena pratyate | tenngamikatve'pi yattad vkya pratyate[178]| |[179] __________NOTES__________ [178] tasmd vky.... ....pratyate | ....pratyate || --ta- sa- pa- 458 p-, 1595 k- | [179] tenngamika.... .... pratyate | ....ta- sa- pa- 458 p-, 1595 k- | ___________________________ prama tasya vaktavya pratyakdiu yad bhavet[180]| __________NOTES__________ [180] prama tasya.... ...yad bhaved || --ta- sa- pa- 158 p-, 1596 k- | ___________________________ natvannucri [P2A/3/7] te vkye pratyaka tvadiyate[181]| | __________NOTES__________ [181] na tvanuccrite.... ....diyate || --ta- sa- pa-, 458 p-, 1596 k- | ___________________________ nnumna nahda hi da tena saha kvacit[182] | __________NOTES__________ [182] nnumna na hda.... .... kvacit | --ta- sa- pa- 458 p-, 1597 k- | ___________________________ yadi tvanupalabdhe'pi sambandhe ligamiyate || taduccraamtrea sarvavkyamatirbhavet[183]|[184] __________NOTES__________ [183] taduccraa.... .... bhavet || --ta- sa- pa- 438 p-, 1598 k- | [184] yaditvanupalavdhe .... miyate | rbhavet || --ta- sa- pa- 458 p-, 1597 k- | ___________________________ sambandharahitvena nnyatastad viiyate | gavayopamit y gaustajjnagrhyaaktat[185]| |[186] __________NOTES__________ [185] gabayo .... ... .... akt || --ta- sa- pa- 459 p-, 1699 k- | [186] samvandharahitatvena.... .... iyate | .... akt --ta- sa- pa- 458 p-, 1598 k- | ___________________________ upamvalasambhtasmarthye na pratyate | abhidh nnyath siddhyediti vcakaaktatm[187]|[188] __________NOTES__________ [187] abhidhnnyath.... ....aktatm| | --ta- sa- pa- 459 p-, 1600 k- | [188] upambala.... .... .... pratyate | ... aktatm || ta- sa- pa- 459 p-, 1599 k- | ___________________________ arthpattyvagamyaiva tadananyagate puna| | [189]arthpattyantareaiva abdanityatvanicaya[190][191]| __________NOTES__________ [189] Sh: 25. [190] arthpattyvagamyaiva.... .... puna | .... nicaya || -ta- sa- pa- 459 p-, 1600 k- | [191] arthpattyantareaiva ........ nicaya| | --ta- sa- pa- 459 p-, 1601 k- | ___________________________ anityo hi na saketavyavahrnuvttibhg[192]| | __________NOTES__________ [192] anityo hi na... ... bhg || -ta- sa- pa- 459 p-, 1601 k- | ___________________________ iti | "prambhvanirtacaitrbhvavieitt | gehccaitrabahirbhvasiddhiry tviha varit[193]| |[194] __________NOTES__________ [193] gehccaitra.... ... barit| -ta- sa- pa-, 460 p-, 1602 k- | [194] prambhva.... ....vieitt | .... varit| | -ta- sa- pa- 460 p-; 1602 k- | ___________________________ tmabhvotthitmanymarthpattimudharet | pakadharmdyanagatvd bhinnaipyanumnata[195]| |[196] __________NOTES__________ [195] tmabhvo.... .... ....haret | .... numnata| | -ta- sa- pa- 460 p-, 1603 k- | [196] pakadharmdya.... ....numnata | -ta- sa- pa- 460 p-, 1303 k- ___________________________ bahirdeaviie'rthe dee v tad vieite ! prameye yo ghbhva pakadharmastvasau katham[197]? ||[198] __________NOTES__________ [197] prameye yo ghbhva.... .... katham| | -ta- sa- pa- 460 p-, 1604 k- | [198] bahirdeavii.... ....te | ....kim| | -ta- sa- pa- 460 p-, 1604 k- | ___________________________ jvataca ghbhva pakadharmo na[199]kalpyate | __________NOTES__________ [199] 'na vika-'m- p- | ___________________________ tatsavittibahirbhva na cbuddhvopa[200]jyate[201]|[202] __________NOTES__________ [200] 'jya'iti dvivra likhita mlaphe | [201] jvataca ghbhba.... kalpyate | .... jyate| | -ta- sa- pa- 460 p-, 1605 k- | [202] tatsavitti.... .... jyate || -ta- sa- pa- 460 p-, 1605 k- | ___________________________ gehbhvastu ya uddho vidyamnatvavarjita | sa mtevapi datvd bahirvitterna sdhaka[203]| |[204] __________NOTES__________ [203] gehbhvastu .... ...varita- | ... sghaka || ta- sa- pa- 460 p-, 1606 k- | lo- v- | [204] sa mtevapi........ sdhaka | -ta- sa- pa- 460 p-, 1606 k- | ___________________________ yatra catasbhi aktireva pramyate | ekay abdanityatvam, aparay bahi (---:?) sthita dravyameveti pirtha | prama [P2B/3/7] pacaka yatra vasturpe na jyate | vastusattvabodhrtha tatrbhvapramat[205] | |[206] __________NOTES__________ [205] pramapacaka.... .... jyate | .... pramat | | --lo- v- abhva, 1, 2, 11; he- vi- - arcaenoddhtam 200 p-, |; ta- sa- pa- 470 p-, 1648 k- || [206] vastusattva.... ....pramat || -lo- v- abhva, 1,2,11 | | -ta- sa- pa- 470 p-, 1648 k- | ___________________________ iha sarvameva vastu sadasadrpea dvytmakamiti | "pratyakderanutpatti prambhva iyate | stmana parimo v vijna vnyavastuni[207] | |[208] __________NOTES__________ [207] pratyakderanu.... .... iyate | ....vastuni || --lo- v- abhva- 1, 2, 11; he- vi- - arcaena uddhtam 190 p- || ta- sa- pa- 471 p-, 1649 k- | [208] stmana pari.... ....vastuni | | -lo- v- abhva-, 1, 2, 11, arcaena 'pi 190 p-, uddhtam, ta- sa- pa- 471 p-, 1649 k- /473 p- api | ___________________________ prambhvttu vastnmabhva sampratyate | caturdh ca vibhinno 'sau prga[209]bhvdibhedata[210] | |[211] __________NOTES__________ [209] prgbh- m- p- | [210] caturddh ca vibhinno 'sau bhedata | -ta- sa- pa- 401 p-, 1650 k- | [211] prambhvttu.... .... tyate | .... bhedata | | -ta- sa- pa- 481 p-, 1650 k- | ___________________________ [212]kre dadhydi yannsti prgabhva sa kathyate | __________NOTES__________ [212] Sh: 26. ___________________________ nstit payaso daghni praghvasbhva lakaam[213] | | __________NOTES__________ [213] kre dadhydi.... .... kathyate | .... lakaam || -lo- v- 473 | -ta- sa- pa- 292 p- | ta- sa- pa- 471 p-, 16451 k- | ___________________________ gavi yo 'vdyabhvastu so 'nyo 'nybhva ucyate | pararpa na tasysti nsti te ntman tata[214] | |[215] __________NOTES__________ [214] gavi yo 'v ........ ucyate | .... tata || ta- sa- pa- 292 p- | ta- sa- pa- 471 p-, 1652 k- | lo- v- pa- 473 | [215] pararpa na.... .... ....tata || -ta- sa- pa- 471 p-, 1652 k- | ___________________________ iraso 'vayav nimn vddhikhinyavarjit | aagdirpea so 'tyantbhva ucyate[216]| |[217] __________NOTES__________ [216] aagdirpea.... .... ucyate || -ta- sa- pa- 292 p- |, -ta- sa- pa- 481 p-, 1653 k- | [217] iraso 'vayav.... ....varjit | ....ucyate -ta- sa- pa- 392 p-; -ta- sa- pa- 472 p-, 1652 k- | ___________________________ na ca syd vyavahro 'ya kradivibhgata | prgbhvdibhedena nbhvo vidyate yadi[218] | |[219] __________NOTES__________ [218] na ca syd.... .... bhgata | .... yadi || --ta- sa- pa-, 482 p-, 1654 k- | [219] prgabhvdi.... ....yadi || --ta- sa- pa-, 472 p-, 1654 k- | ___________________________ na cvastuna ete syurbhedstensya vastut | krydnmabhva ko bhvo ya kradi na[220]| |[221] __________NOTES__________ [220] na cvastuna.... .... .... vastut | ....ta | | lo- v abhva, 18; ta- sa- pa- 292 p-, he- vi- - arcaenoddhtam 188 p-, ta- sa- pa- 472 p-, 1655 k- | [221] krydnmabhva.... .... na || -ta- sa- pa- 472 p-, 1655 k- | ___________________________ yadvnuvttivyvttibuddhigrhyo (?) yatastvayam | tasmd gavdivad vastu prameyatvcca gamyatm[222]| | __________NOTES__________ [222] tasmd bhvdi... ...gamyatm || -ta- sa- pa- 472 p-, 1656 k- | ___________________________ etadayuktam | bhinnaviayatvt | lakaa[223]bhedddhi bhavanta pramn nntva pratipann | vaya punar dvaividhyt prameyasya pramadvaividhyamavabuddhymahe | __________NOTES__________ [223] 'e'likhitv e'mtr chinn mlapha | ___________________________ tad yadi lakaabhedn nntvam | oh na syt prauhnm api prambhy [P2A/4 6] vyavasth | dyamadhyntatay sammatasvabhveu bhveu prathama db dvityadaranddyam; prathamntayor vilokann madhyam ; prathamam adhyayoravadhradanantara ttyadarand antyavyavasth | evapi ca yata jnamutpadyate, tatrpyevamabhidhtuakyate--- "tatrprvrthavijna nicita bdhavarttitam | ada krarabdha prama lokasammata[224] | |[225] __________NOTES__________ [224] ada krarabdha... ... samatam || pra- v- bh- 21 p- | [225] tatrprvrtha.... .... varttitam | .. sammatam || -pra- v- bh- 21 p- | ___________________________ uktaca--- yuktimat |--- [226]"dyt paroke sdya-dh pramntara yadi | __________NOTES__________ [226] Sh: 27. ___________________________ vaidharmyamatirapyeva prama ki na saptamam?" tasm ... ... lakaabhedagraha | prameyabhede ttparye ... ... ... ...| arthakriyrthin hi vyavahartm upayujyamne na mnena pravttiviayaakyaprpao niyato 'rthakriysamartha pratyako 'pratyakaca pramtavyo viaya | tataca pratyayitapradit kartvidhuritcca vkyt tripramakaaktilakaasambandhd bddhntarea smnytman | pratipadyamna paroko 'rtha trirpaligapratyako viaye sa[227]tyamantarbhavati | __________NOTES__________ [227] sa + tyamadhye'pra'likhitv chinnamiva mlaphe | ___________________________ param, kartturptatvamakartkatva tripramakaaktilakaasambandhaca trthasrthaprrthansahasrmapyaviaya | tath hi --- pta (P2B 4/6) tva durvadhnam | nvadhnrhackarttkatvam | sakarttkatvasdhanasambhavt | 'aktivdamayo ... ... ... ca kryamarjayitum rjasv ya kacidbhva' iti pratipdayiyate | ityevam ptatvdivieaagao guibhiravagaite yathyathamarthair anntaryakaabdariravaiyate | tasmt -- taduttha pratyaya pratibhjnavadyauktapratyavamarasvabhvanna bhrayati | tad upadarito 'pyartho bhvbhvayoraniya-(+ta?) tvdaakyaprpao na prti vyavaharttn | upamnasypi viaya parokasya go sdyam, tadupdhirv gau | ubhayathpi prvapratyakadasya go sdya vieya, vieaa v nrthakriysamartho viaya, smnyasya dayiyamatvt | kminy[228] __________NOTES__________ [228] 'y'- m- p- | ___________________________ aharpavairpyavat |[229]pkdya[230]rthakriyrthin na prrthanya | __________NOTES__________ [229] atra'kta'likhitv chinnam | [230] atra'rtha'likhitv chinnam | ___________________________ tataca so 'pi na pravttiviayabheda san pramamedamupakalpyati vailakay[231]dijnavat | __________NOTES__________ [231] '- m- p- | ___________________________ [232]naiyyikopamna tu --- __________NOTES__________ [232] Sh: 28. ___________________________ svabhvahetvantaryti | tath hi -- 'ya abdo yatra vddhai prayujyate so 'sati vttya[233]ntare tasya vcaka | yath-goabdo gorarthasya | [P2A 5/5] __________NOTES__________ [233] vtyntara- m- p- | ___________________________ prayujyate cai[234]a gavayaabdo gosade printi tasyaiva vcaka iti jnamanumnameva | __________NOTES__________ [234] 'vaia'- m- p- | ___________________________ aprakrpyarthpatti sambandhamandtya pratipdynubandha[235]nti varitam | katha csambaddho 'rtho 'rthpatty boddhavya iti labdhavarairaivasucira cintanyam | __________NOTES__________ [235] 'dha'- m- p- | ___________________________ pno devadatto 'ktarasyano div na bhukte --iti vkya vivaky[236] __________NOTES__________ [236] 'y- m- p- | ___________________________ jyate, s ca kapbhakaavivaksadhrcn sat pndivkya prakalpayati karaagaapreraay | anyath --- 'pno 'ktarasyano diveti padadvayamandeya svt | svasantne caia vivartto vyutpattisamaye sampradhrita | --- ata, abdd vivakvienumitau 'nakta 'bhukta' iti vkyntare sthirameva vikalpabuddhisthamarthntara prathayadste | prayogadaranbhyst svayamapyeva vyavacchedaprattirbhavatti nyyt | etena --- anvayavkyd vyatirekavarana vykhytam | tena --- "smarthyamicchata ktternaa dvitvvadhraam |" ityanavadhrad galitam | evam --- [237]jvan gha'--- iti padadvayopdnt 'jvan devadatto ghe nst' ti vivtam | __________NOTES__________ [237] Sh: 29. ___________________________ epraakttydau vivda | abhva punranupalabadhi | tadbhvabhvnupala [P2B 5/5] bdhprabhavbhva (?) sdhanennumnamananvayditydinpi yuktnupalabdhtarakarcacite vyavahrasdhandanumnam iti | tadevam --- samarthaniyataakyaprpaaprameya --- pratibandhamtrea prmyamtramatravyptam | tadbhedena ca tadbheda | tato ya pratyaya samarthaniyataakyaprpaaprameyapratibaddho na bhavati, na sa pramam | tad yath | --- aradindukundakamanyakntau kambubimbe jmbnadadravadigdhadravyapratisparddh ptapratibhsapratyaya | na bhavanti ca vivddhysit[238] __________NOTES__________ [238] 'ta'- m- p- | ___________________________ samarthaniyataakyaprpaaprameyapratibaddh abdopamn[239] __________NOTES__________ [239] 'no 'rth- m- p- | ___________________________ 'rthpattipratyay | na cya vypaknupalavdho (!) hetu | prvapratibandhaprati[240]pditapramavttysiddhdhysita | npi pracaanaktacaracakra-cakrane (?)vnaikntikatvenkrntapaurua | __________NOTES__________ [240] 'pradi'- m- p- | ___________________________ prmyasya prameyasambaddhatva vypakamanvayavyatirekbhy nirtam | atas tadadhna taddvaytmakatva akyeta ? npi viruddhatay srdhamayamarharpo (?) vastum | sapake vkat | nanu bhavnarhati dravyade yo vidyvaidagghyaprasda ! 'bdopamndi na pramami'ti crvkacarvitamevrcimat carvitam ! ida tu nirodhabodhasarvasvam | svapratyako 'rtha sambandhda [P2A/4 6] nyasytmasvasvnubandhin svabhvena prameyatmalamtmasta karttum | [241]sakalaklakalkalpavypin ca svabhvena sambandhvabodha krtsnya[242]ca denmadhigamya prasajamno manorathnmapyaviaya | __________NOTES__________ [241] Sh: 30. [242] 'tsnya, - m- p- | ___________________________ "avasthdeakln bhedd bhinnasu aktiu | bhvnmanumnena prasiddhiratidurllabh[243] | |[244] __________NOTES__________ [243] avasthdea .... .... .... aktisu | | .... durlabh || --v (kya) pa(dye) 1/32; he- vi- - arcaenoddhtam 154 p-, ta- sa- 146- k- | [244] bhvnmanu.... ....durlabh || he- vi- - arcaenoddhtam 154 p-; v- pa- 1/32; ta- sa- pa- 426 p-, 1460 k- | ___________________________ nirjtaakterarthasya t tmarthakriy prati | viiadravyasambandhe s akti pratibadhyate[245] | |[246] __________NOTES__________ [245] nirjtaakte.... ..... ..... prati | .... pratibadhyate || (vijta' phayuk) ta- sa- pa 426 p, 1461 k- | v- pa 1/32 | [246] viiadrabya.... ....pratibadhyate | --ta- sa- pa- 426 p, 1461 k- , v- pa 1/63 | ___________________________ yatnennumito 'pyartha kualairanumtbhi[247] | __________NOTES__________ [247] yatnennu.... ....mtbhi || v- pa 136; ta- sa- pa 426 p, 1462 k- | ___________________________ abhiyuktarairanyairanyathaivo papdyate[248]| | __________NOTES__________ [248] amiyuktarai.... .... .... pdyate | - v- pa- 1/34, ta- sa- pa 426 p-, 1462 k- | ___________________________ hastaspardivrthena viame pathi dhyat | anumnapramena vinipto na durllabha || aho ! vidyaprasda dadat tvay dntir gdtmavatti-viambo 'pi na savta ? tath hi --- 'pratyakamevaika pramami'ti bruvat kasycid jnavyaktau savdamupalabhya sarvaiva tdgvidh pramamiti paricchinnparicchinna savdabuddhismnyaviayo 'yamupadea kta | na cnumeyat tdrpyea ntikramati ! api ca | --- 'yasmai prasdo deya so 'numeya | tato 'pi na pratyakamevaikami'ti niyama | tath hi --- 'visavd na pramami'ti pratiedhanabhidadhno 'nupalambhameva sambhvayasi ! prmyena ta [P2B/4 6] devam --- [249]"prametarasmnyasthiteranyadhiyo mate | __________NOTES__________ [249] Sh: 31. ___________________________ pramntarasadbhvapratiedhcca kasyacit |" iti subhitam | yat punaruktam | --- 'nirjtaakteri'tydi | tat kim asati vidhurapratyayopanipta iti vieaa subhagaravaa ! nrau ? tasmj janmatanmtrnubandhbhy svabhvapratibaddhatvt bodhe 'nvsa parihrya | ida tu bodhasarvasva svkuru! 'arthasysambhave 'bhvt pratyake 'pi pramat | pratibaddhasvabhvasya taddhetutva sama dvayam[250] | |[251]" __________NOTES__________ [250] arthasysambhave.... .... pramat | ....dvayam || -pra- v- bh- 537 p-, 4/417/ 204 || ta- sa- pa- 775-6 p- | [251] pratibaddhasvabhva.... .... dvayam || -pra- v- bh- 537 p-, 4/417/ 204 || ___________________________ iti | tatra --- pratyakdanumnasya bhinnapramatve prayoga | 'yat pratyakaviayavilakaaviayam na tat pratyakam | yath --- utstracchtravchvikalpa | pratyakaviayavilakaaviaya cnumnam | neda sdhyasdhanasaudhaira ekha[252]rkta ktspadamasiddhipaddhaty | svata svaviayavijnajananakte parato gamaknugasmnyarpea nirpat | __________NOTES__________ [252] 'a'- m- p- | ___________________________ [253]anaikntikatvenpi nntikam upasarpat sarveeva nirdalitadarpamuktalakaaprameyasambandhamtrea pramatvasmnyo vyptiva(ma ?)t | tadbhedasambandhena tadbhedavypte | __________NOTES__________ [253] Sh: 32. ___________________________ virodho 'pi nedamadhyavasyatyavaghitum | sapake vkaditi | [iti] tarkarahasye svaparapramasakhynyyani [P2A/3 7][254]raya[prathama] | __________NOTES__________ [254] 'sthava'- m- p- | ___________________________ ________________ _________ pratyakalaka... ________________ [255]taccaturvidhama indriyajnam | taduktamanantaram | __________NOTES__________ [255] Sh: 45. ___________________________ svaviaynantaraviayasahakriendriyajnena samanantarapratyayena janita manovijnam | "idamitydi yaj jnamabhyst purata sthite | skatkaraato bhyve pratyaka mnasa matam[256] | |[257] __________NOTES__________ [256] idamitydi.... .... .... sthite | .... matam| | pra- v- bh- 305 p-, 3/244/443 k- | [257] sktkaraato.... .... matam || - (atastattu phayuk) --pra- v- bh- 505 p-, - 3/244/443 | ___________________________ sukhtmyo viayo manasa | tasynantaro nirantaro viayo manasa eva | anena puna punarbarttanam | viayasybhysa ukta | tatsahakriendriyajnena samanantarapratyayeneti purata sthitatvamukta tato yaducyate --- abhyst parito nirastavibhramtakamanakitamakkluyerthvinbhvitvamadhyaka[258]sya | tan mnasapratyakasya phalam | __________NOTES__________ [258] yatra'ylikhitv chinna mlaphe | ___________________________ anyadapi aratvdi yadunmiati, tadapi mnasasya gamyam | savypre 'pi cakui samutpadyamnamapi nendriyapratyakntarbhtam | svasavedanavat | svasavedanavadena abhysnvayavyatireknukri niyatasa[259]tvkrasasarpkram[P3A/4] api cakurvijna pratyakntarameva | __________NOTES__________ [259] 'a'likhitv dantykaraasaketo mlaphe | ___________________________ 'indriyajndutpadyata' ityandhavadhirdyabhvaprasagsagati | svaviayntaraviayasahakritvenprvrthagrahaam | parasparopakritve na ca sahakritvam | 'yo hi jnapratibhstmano 'nvayavyatireknukrayati sa pratyaka' iti nyyt | jnkraheturartho grhya | [260]"yasmin sthite yadutpanna sthita eva vinayati | __________NOTES__________ [260] Sh: 46. ___________________________ tasmt tadanyadevstu bhedalakaasambhavt[261] | |[262] __________NOTES__________ [261] tasmttadanya... ....sambhavt || -pra- v- bh- 306 p-, 3/248/445 | [262] yasmin sthite yadu.... ....nayati | .... sambhavt || -pra- v- bh- 306 p-, 3/248/445 || ___________________________ vadanaprativimba hi vadane sati sambhavat | pacd vadanto bhinna pratibhsastathtmana[263]| |[264] __________NOTES__________ [263] pacda bada?to.... .... ....na || -pra- v- bh- 306 p-, 3/248/446 | [264] vadanapratibimva.... .... sambhavat | .... na || -pra- v- bh- 306 p-, 3/248/446 || ___________________________ bhinnadeatvato bhinna pratibimba bhaved yadi | pramapratipannaca sa bhedo mukhabimbayo[265] | |[266] __________NOTES__________ [265] pramapratipannaca.... ....bimbayo || -pra- v- bh- 306 p-, 3/248/447 || [266] bhinnadeatvato.... .... yadi | .... bimbayo | | -pra- v- bh- 306 p-, 3/248/447 || ___________________________ pratibhsasya bhedasya nrtht sdhanamkyate[267]| __________NOTES__________ [267] pratibhsasya.... ....mkyate || -pra- v- bh- 307 p-, 3/248/450 ___________________________ tenaikatrthata siddh nldi pratibhsa[268]yo[269]| |[270] __________NOTES__________ [268] 'a'm- p- | [269] tenaikatrthata.... ....yayo| | -pra- v- bh- 306 p-, 3/248/448 | [270] pratibhsasya bhedasya.... ....mkyate | ....bhsayo| | -pra- v- bh- 307 p-, 3/248/448 || ___________________________ yathaiva cakurdibhya idn pratibhsabh || nlderapi tadvat syd yogakemasamatvata[271]| |[272] __________NOTES__________ [271] nlderapi.... ....tvata || -pra- v- bh- 207 p-, 3/248/446 | [272] yathaiva cakurdi..... .... bh | .... matvata || -pra- v- bh- 307 p-, 3/248/449 | ___________________________ yathaiva cakurdibhyo 'rthasya prgeva sambhava | prati bhsasya tadvat syditi naibedamkate" ||[273] __________NOTES__________ [273] yathaiva cakurdi..... .... sambhava | .... mkate || -pra- v- bh- 307 p-, 3/248/450 | ___________________________ tasmd yadyate bhinno nldi pratibhsata | prk sattva tasya nlde pratibhsdityatm[274]| |[275] __________NOTES__________ [274] tasmd yadyate... .... sata | .... tyatm || -pra- v- bh- 307 p-, 3/248/451 | [275] prk sattva tasya.... ....tyatm || -pra- b- bh- 307 p-, 3/248/451 | ___________________________ tadanantaramutpannanldi pratibhsavat | vijna grhaka tasymitrarpagraho yath[276] | |[277] __________NOTES__________ [276] tadanantaramutpa... ....vat | ...yath || -pra- v- bh- 307 p-, 3/248/452 | [277] vijna grhaka.... .... ... yath | -pra- v- bh- 307 p-, 3/248/453 | (kicit phntarea) ___________________________ nipditakriye kicid vieamasamdadhat | ? krynndriyamanyadv na sdhanam ... ... ... | iti sdhananyyamatipa[P3B/4]tati || sarvacitacaittnmtmasavedanamapi pratyakam | cittamarthamtragrhi | caitt tadvievasthgrhia sukhdaya | sarvaavdena vikalpo 'pi saghyate | abdrthagrhi yad yatrajna tat tatra kalpan | svarpa ca na abdrthastatr...(?)kama...(?)o 'khilam[278] | |[279] __________NOTES__________ [278] svarpa ca na.... .... ....khilam || -(ca phayuk)- pra- v- bh- 331 p-, 3/288 k- || [279] abdrthagrhi yad... ... kalpan | .... khilam || -pra- v- bh- 321 p-, 3/288 k- | ___________________________ [280]emtm grhyagrhakkrarpa savedyate yena | aparokat kuto bhavati ? yena rpea tatsavedanammntam | tacca rpa grhyagrhakkraparokatnmaikyam | yath ca sukham | yath ca nldykra | yath cparokat | samasamayasambhavitay niyamennubhavnusri pratyavamarena vyavadriyate | tathaikyamapye | __________NOTES__________ [280] Sh: 47. ___________________________ tath ca --- "bhi[281]nnasavedanasyaikye yannaiva tad vibhedavat[282] | __________NOTES__________ [281] abhinna mlaphe | [282] bhinnasavedana.... .... vibhedavat | -pra- v- bh- 325 p-, 3/587 k- | ___________________________ sidhvedasdhanatve 'sya na siddha bhedasdhanam[283]| | __________NOTES__________ [283] siddhyedasdhanatve.... ....sdhanam || -pra- v- bh- 325 p-, 3/287 k- | ___________________________ bhsamnai svarpea p dukha svaya yad | na tadlambana jna[284]na tadeva prasajyate[285]| |[286]" __________NOTES__________ [284] yatra'ta'likhitv chinna mlaphe | [285] na tadlambana.... .... prayujyate || -pra- v- bh- 441 p-, 3/459 k- | [286] bhsamna sva.... .... yad | .... prayujyate || --v- 130 p-; pra- v- v- 2/459; pra- v- bh- 441 p-, 3] 459 k- | ___________________________ iti grantho vivta | tadeva ca yogyatvamucyate | yatacakurtloklambanasamanantarapratyayj jyamnameva sukhamaparoka jyate | yath jyanna evloko 'nandhakra | ukta ca --- "prakamnastdtmyt sarpastha prakaka | yath prako 'bhimatastath dhrtmavedin[287] | |"[288] __________NOTES__________ [287] prakamnastd.... .... prakaka | .... vedin || -pra- v- bh- 353 p-, 3/33- k- | [288] yath prako 'bhimata .... rtmabhedin | -pra- v- bh- 353 p-, 3, 330 k- | ___________________________ mitrapdca --- 'paravypravraami'tyhu | "vijna jaarpebhyo vyvttamupajyate[289]| __________NOTES__________ [289] vijna jaarpebhyo.... .... jyate | --ta- sa- 2000 k- | ___________________________ iyamevtmasavittirasya yjaa[P3A/5] r(+pa)t || kiykrakabhvena na sdasavittirasya tu | ekasynaarpasya trairpynupapattita[290]| | __________NOTES__________ [290] ekasynaarpasya... ...pattita || ta- sa- 200/1 k- | ___________________________ iti ccry svtma?i ?i?virodha parihtavanta | sthitametat tata sukhdisvasavedana na sthitam | naiva sukhdaya savedanarp | [291]"ekrthasamavyin tu jnena savedyanta" ---iti naiyyik | __________NOTES__________ [291] Sh: 48. ___________________________ na | iha nldau dyamne samnaklamntara sukhdykro 'nubhyate nicyate ceti kathamupapadyatm ? ekrthrayi vijnena vedyatve satti cet ? tat kim ekrthrayi jnamakajam ? tath cet? tad yasya hi lalitalalanlvaydirarthasyopaniptena sukhdayo dhca jt ta muktv sukhdneva s katha pratipadyeta? tadha --- "yasyrthasya niptena te jt dhsukhdaya | mukttv ta pratipadyeta sukhdneva s katham[292]? ||[293] __________NOTES__________ [292] muktv ta pratipadyeta.... .... katham | - (ta muktv phayuk) pra- v- bh- 314 p-, 3/256 k- || [293] yasyrthasya niptena.... .... sukhdaya | .... s katham ? || -pra- v- bh- 314 p-; 3/256 || ___________________________ atha --- sukhamtmano yogamtra jena jnennubhyate 'kajenrtha | atrpi --- "yugapaj jnnutpattirmanaso ligam |' iti vacant | kramea cet ? "avicchinn na bhseta tatsavitti kramagrahe | tallghavccet ? tattulyamityasavedanena kim[294]? ||[295] __________NOTES__________ [294] avicchinn na.... .... .... kramagrahe | ....kim || -pra- v- bh- 315 p-, 3/257 k- || [295] tallghavccet.... ....kim || -pra- v- bh- 415 p-, 3/257 k- | ___________________________ tulya khalu ! lghava viayavedane sukhavedane ca' ityasavedana na (nena ?) kim ? paryyerthasukhayoranyatarasya parasparnupalambhatvenbhvarpatvt | santnasukhaveda [P3B/5]nameva viayasantatvedanam | eva --- viayasantatavedanameva sukhasantatvedanam | athpi syt | akajay --- 'yugapaj jnnutpattirmanaso ligam |' ityekay dvayajnam | na | cakurdndriyaja viayapratiniyata katha sukhdn na ghvyt ? sukhamantarerthcca jterdhiyastasya sukhasy aktisiddhirato 'pi kraa[296]tvbhvn na sukha grhyam | athpi syt | yath--nla pta ca pthagapi aktam, sahatvapi | tathdirviayaca pthak sahatvapi svajnajanane akta syt ! __________NOTES__________ [296] Sh: 49. ___________________________ 'yadyeva kevalamapi sukha ghyeta nlavat |' na ca sukhahetuviaya grhyamantarea sukhavedana yuktam | athpi--- sarasasarasruhadhbhramabhrjamnasuhdavadanenevrthena saha graha | tathpi na smarthya sukhasya syt | anvayavyatirekbhvt | na ca parasya sukhasmarthybhyupagama indriyadhiya prati | atha --- vinrthena cakurdibhi sukha ghyate | tadnuklatvdinstydibhedo na ghyetkn | antaragatvt sukhdvevkamati syt | athpi-- yugapadeva buddhirudayati, tattadviayasambhavt | tad --- sukhadukhavidau sad sytm --- hemante tamrutanaspara(+)bhymiva | raarassaktacetasa svmisammnanikra(kra ?)ya cikrata niitanisvianipeamapyanubhavato bhavet sukhadukhavidau | na caivam [P3A/6] | tasmdalkakalpanbhiralam | saralenaiva kramea --- 'srthe satndriye yogye yathsvamapi cetasi | da janmasukhdn tattulya mansmapi[297]| |[298] __________NOTES__________ [297] da janma sukhd.... .... mapi | | -pra- v- bh- 310 p-; 3/253 k- | [298] srthe satndriye.... ....cetasi | .... manasmapi || -pra- v- bh- 310 p-, 3/253/ k- || ___________________________ asatsu satsu caiteu na janmjanma v kvacit | da sukhderbuddherv tattato nnyataca te[299]| |[300] __________NOTES__________ [299] asatsu satsu... ... .... kva cit | .... te | | -pra- v- bh- 31- p- 3/254 k- || [300] da sukhde.... .... ca te | .... pra- v- bh- 310 p-, 3/254 k- | ___________________________ sukhadukhdibhedaca temeva vieata | tasy eva yath buddhermndyapavasaay[301]| |[302] __________NOTES__________ [301] tasy eva yath... ...saay || -pra- v- bh- 310 p- 3/355 k- | [302] sukhadukhdibheda.... .... vievata | .... saay || -pra- v- bh- 310 p-, 3/255 k- | ___________________________ [303]ityaka(+mu) pagamyatm | __________NOTES__________ [303] Sh: 50. ___________________________ 'tasmt sukhdayo 'rthn svasakrntvabhsinm | vedak svtmanacaivamarthebhyo janma kevalam[304]| |[305]" __________NOTES__________ [304] tasmt sukhdayo... .... bhsinm | .... kevalam | | -pra- v- bh- 319 p-, 3/267 k- || 321 p- 3/267 k- | [305] vedak svtmanacai.... janma kebalam || -pra- v- bh- 319 p-, 3/267 k- | ___________________________ am sukhdaya svasakrntrthvabhsavedandvrerthasya vedak | svtmanaca jaavyvttatay | kutastarhi utpadyantm ? uktameva --- "cakurdndriyloklambanasamanantarapratyayebhya |" tasmt --- sadhktam --- "iha nldau dyamne samnaklamntara mukhdirniyamennubhtanicitastathaiva vyavahattavya | smagrbheddapi na bhedo 'sya | 'tadatadrpio bhvstadatadrpahetuj | tatsukhdi kimajna vijnbhinnahetujam[306]? ||[307] __________NOTES__________ [306] tatsukhdi .... ....hetujam || -pra- v- bh- 309 p-, 3/252 k | [307] tadatadrpio.... .... hetuj | hetujam | | -pra- v- 2/251; pra- v- bh- 309 p, 3/252 k | ___________________________ na kryabheddapi bheda | ekato 'pyanekakryadarant | sukhadukhdibhedo 'pi smagray evvntaraviet | buddhermndyapavasaaydivat | etena --- sukhderjnntaragrhyatvam, jnavilakaasmagrjanyatva ca | sattvarajastama [P3B/6] s smyvasth prakti, pradhnam | tato buddhir ato 'hakra | tata pacatanmtri abddni | tata pacabuddhndriyi rotratvakcakurghrajihvkhyni | paca karmendriyi vkpipypasthkhyni | manaca | pacatanmtrebhya paca mahbhtni vyomavtajvalanajalabhedin[308]nmni | etni jani | __________NOTES__________ [308] medan - m- p- | ___________________________ pumcetana | caitanya nijamasya rpam | buddhi punarek sarvavypin, niravayav, svacch, darpaapry, sarvapratibimbavato | tatra rpdaya pradhnapari[309]matay sukhdytmak buddhidarpaabimbit | puso 'pi tatraiva bimbant, tena ghyante | buddhyadhyavasitamartha puruacetayata iti cocyate bhoktttvamasya | etvadeva | __________NOTES__________ [309] Sh: 51. ___________________________ asy prakriyymayamaparo vieo 'vagantavya | abddayo bhttman pariat, bhtdyapi kumbhmbhodharadhardiprabhedena | ukta ca --- "kro gaurava raukya dharaa sthairyameva ca | sthitirbheda kam krya chyy sarvabhogyat || ityete prthiv dharmstadviistathpare | jalgnipavankavyptst (+st) nnibodhata || iti | atra 'chyy iti krypekay ah "kcchye'tyartha | tadevam --- puruapratibimbena rotrdivtty abddipratibimbo buddhau svacchy pradhnaparimatvena ca avd[P3A/7] dnmtmabhta sukhdiprativimbamno vedyate | tasmt na ntar | npi caitanytmna sukhdaya' iti s[310]khya pratyavatihate | __________NOTES__________ [310] m- p- | ___________________________ ida svbhipryea s[311]khyasya prakriyjnamastu | santastu pramasaha sahante | sukhdnmntaratvamanubhavtmatvamavaya ymdykrea saha sphuratvam sabdavedand vyavasthpita kathamanyath karttu akyate | __________NOTES__________ [311] m- p- | ___________________________ akyate buddhvahakra | ahakrspade antare bhavatvdntaratvam | tatraiva ca nityacaitanyapratibimband bhrnttay anubhavtmatvam | nldytmatvt sukhdn saha sphuratvamiti cet? [312]na | __________NOTES__________ [312] Sh: 52. ___________________________ vedandanyasy buddherabhvt | 'mukttvdhyakasmtkr savitti buddhiratra k[313]?' nityacetanacchyaycchuritatva puna chadbhaiva | __________NOTES__________ [313] muktvdhyaka.... ....tra k | -pra- v- bh- 325 p, 3/276 k | ___________________________ '... ... ... ... ... ... savedyatvcca cetan | savedana na yadrpa nahi tat tasya vedanam[314]|" __________NOTES__________ [314] savedana na... .... .... vedanam || (tasmt bhrntar eva savedya-)-pra- v- 2/274; -pra- v- bh- 324 p, 3/275 k | ___________________________ 'idamasya vedanami'ti sambandhasya nibandhanamabhidhnyam | na caitanyamtra tannibandhanam | cakurdvapi prasagt | tasmd --- vedyenrthena vedanasya srpya tannibandhanam s[315]khyapratyayidnto 'sti | yath --- nlasvarpa vedana nlasya vedakam | tath--- sukhasypi vedanena sukhasvarpea veditavyam | __________NOTES__________ [315] 'm- p- | ___________________________ upadhyaka tarhi nlavat sukhamanyadapi syt? na | tvatpake 'pi sukharpameva hi savedana sukhamavaiti, nnyadi[P3B/7]ti skra jnamastti sdhitamasmbhi | tacca svarpavedana kvacit sopadhnam, kvacicca nirupadhnam | idameva ca na sukha yat stta (?) savedana nma | na sttasavedandanyrthakriytra yadvadupadhyakakalpana hi nlasya | nlasavedanameva phalam[316]| kintu, rajandikamapi | tadvattatra parikalpan | __________NOTES__________ [316] 'la'm- p- | ___________________________ atra puna, savedanamevaikamntara prtiparitparpa payma | 'ekami'tyanena na vhyropitatvaviea ucyate | [317]tath hi --- __________NOTES__________ [317] Sh: 53. ___________________________ nnyat rsavedana grhakam | anyaca[318]sukhdykro grhyarpa pratyavabhsate | yena grhakkrd vicchinnasya sukhderbahrpatay v[319]ka (hya ?)ktatva vidbha | nahi ya kro vahrpea grhykratay nvabhsate sa sa[320]rvka(sa bhya ?) kta | tadyath --- cetany kra | __________NOTES__________ [318] 'nyca'mlapha | [319] 'tvka'-mlapha | [320] 'te sarvmlapha | ___________________________ tath ca svargdykra | etadevoktam |--- 'ntaramntare 'hakrspade 'guhtmardh (nmrdh ?) 'vadhiyadanta praavyavedan 'kre grhake sukhdirpam savedana sannivia, na bhyegrhykre |' nahi surabhikarkadyanubhavata tadeva bhya vastu sukhita, dukhita ha, dvia v pratyavabhsate | kintu, tato vicchinnamahakrspadamntara grhakamevarpa ha dvia v pratibhti | tadevam--- 'grhakarpasanniviasya sukhderbhyrthdhya[321]vasy--[P3A/8] __________NOTES__________ [321] atra'ya'likhitv chinna mlaphe | ___________________________ bhvnna vhyropitatvam | ato 'smka na vhy sukhdaya prpnuvantti | ata eva--- yoginm parasantnavarttina sukhdirgdnmlambamnn bhyena stambhdikarpe[322]'nahakrspadena grhykrea sukhite na rakte na dvie na v dukhitatvaraktatvdiprasaga | __________NOTES__________ [322] 'nmlapha | ___________________________ ntaratvenaiva[323]vedannna nldytmakatvena nldin saha sphuratvam | __________NOTES__________ [323] Sh: 54. ___________________________ atrrthe yuktirapyucyate --- 'ye bhytiayanirapekabhvantiayabhvbh (+ v) 'nuvandhinasta ntar | yath ---praj | la[324]mvyamnaabddyatiayanirapekabhvantiayabhvbhvnuvandhinaca sukhdaya | 'yo bhvanayedybhsa sarvtman vinivarttate, vipartaca pravarttate, na sa bhyavieabhvbhvnuvidhy' itdo 'trbhipryo 'bhipreta | ihpyekasmin eva lavaadravye 'vyagra ... ... ... ... saukhyamur kaa cntaramanye savedanamutpa ( +dya) te yath, tathaikasminneva abddnupakrpakraudsnyabhji bhvyamn sbhs tayoranyathtvpatti[325]rutkaraca | bhvanjtatvenntara | 'yadahakrspadatvenbhyasyate tattathaiva bhvanprakare nipadyata' iti yvat | __________NOTES__________ [324] 'lavya'mlapha | [325] atra'ka'likhitv chinna mlaphe | ___________________________ bhmtiayanirapekabhvantiayabhvbhvnubandhitvamtrnubandhitven [P3B/1] nntaratvasya svabhvaheturaya nsiddhidovakamrayati | riyamapi hi hitatvensakd bhvayan anukladhrdhrahdaya | prgea putrakalatrdikam | anaikntikatvamapi krttitamakrttikarameva | anntaratva hi bhyatvam | tacca bhyabhvbhvnuvidhyitvena vyptam | yath nlasya vijne nlabhvbhvnuvidhyi na ptasya | tathehpi bhytiayanirapekabhvtiayabhvbhvnuvidhyi sukha bhvyamnamntarameva bhavati | ata eva |--- virodho 'pi yayorvirodhanipatita | sapake vikat | samsastvayam --- [326]yadntaratvenbhya[327]syate tadntarameva sphubha bhavati | yath yathbhtamati | ntaratvena cbhyasyante sukhdayastath | yat savedyate, tatsavedanarpam | yath --- nlam | __________NOTES__________ [326] Sh: 55. [327] atra'bhya'iti adhika likhitv chinna mlaphe | ___________________________ savedyate ca sukhdikam | s[328]khye --- __________NOTES__________ [328] 'mlapha | ___________________________ pratibdhaka hi pramamadntamapi dntayanti (ti?) tacca--- 'savedyatvcca cetan | savedana na yadrpa nahi tattasya vedanam[329]| |" __________NOTES__________ [329] savedana na... .... .... vedanam || (tasmt bhrntar eva savedya-)-pra- v- 2/274; -pra- v- bh- 324 p, 3/275 k | ___________________________ ityatrntare vivecitam | tarhi--- vijnavda prasakta | 'na kicit sopadhnamanupadhna ca kicidi'tyatrntare vivecitam | s[330]khyyabuddhisvabhvasukhdyutkarpakarau bhvanayetyapi --- __________NOTES__________ [330] 'mlapha | ___________________________ 'mukttvdhyakasmtk? savitti buddhiratra k[331]? || __________NOTES__________ [331] muktvdhyaka... ...tra k || -pra- v- bh- 325 p, 3/276 k |; ___________________________ ityanena gatrtham | sasargdivibhga sphu [P3A/9] 'yogolakavahnivadi'tyapi parpekay sdhyavikala smagrvadekamevyogolaka vastu vadma | vtatdismagryantaravadv prabhsbaryogolakajanmajam | [332]bharcaapdairapyuktam--- __________NOTES__________ [332] Sh: 56. ___________________________ "tanmlamanyadeveda guangarasajitam[333]| __________NOTES__________ [333] tanmlamanya... ...sajitam || he- vi- - 103 p- | ___________________________ evam--- p?kalau?ktmakamekameveda dravya veditavyam | updnamapyatra yadanuvarttate tad veditavyam | pratyakasukhdisvarptmakapuruabhogapake 'pi--- "abhinnavedanasyaikye yannaiva tad vibhedavat | siddhyedasdhanatve 'sya na siddha bhedasdhanam[334]| |[335] __________NOTES__________ [334] abhinnavedana.... .... .... bhedavat | .... sdhanam || -pra- v- bh- 325 p-, 279 k- ; -pra- v- vttau 2/27 || [335] siddhyedasdhanatve.... ....sdhanam || -pra- v- bh- 325 p-, 3/287 k- ___________________________ bhinnbha sitadukhdirabhinnebuddhivedane | abhinnbhe vibhinne[336]ced bhedbhedau kimrayau? |" __________NOTES__________ [336] 'nnevaced'mlapha | ___________________________ prvavannirvikalpakamabhrnta ca | svasavedane pramdivyavasthpi--- "tatrnubhavarpatvt te yogy svtmasavidi | iti s yogyatmnamtmmeya phala svavid[337]| |"[338] __________NOTES__________ [337] iti s yogyat.... .... svavid || pra- v- bh- 401 p-, 3/666 k- || [338] tatrnubhava.... .... sabidi | .... svavit || -pra- v- bh- 401 p-; 3/366 k-; ta- sa- pa- 398 p- | ___________________________ ityanenvagantavy | bhtrthabhvanprakaraparyantaja yogijnam | bhtrthatvena pramavtti | 'bhvanprakare 'tyanena janmaparamparsiddhi | paryantagatvena nirvikalpakatvbhrntatve | tatra bhta satya | pramadaca satya | arthyata ityartha, heya updeyaca | heyo hi htumarthyate, updeyacopdtum | tatra heya dukhasatyam, [P3B/9] samudayasatyasahitam | updeya nirodhasatyam, mrgasatynvitam | caturbhica sbhyudayaheyopdeyatattvai skleiko vaivadnikaca sakala padrtha saghta | tatra niravaea vastu jntu | m v[339]jst | __________NOTES__________ [339] Sh: 57. ___________________________ ki tena dukhakayamptukmn tadupye pravarttitumacchatm ? "kasakhyparijna tasya na kvopayujyate[340]?" __________NOTES__________ [340] kasakhy.... .... ...yujyate || -pra- v- bh- 2/32 k- || ___________________________ tasmt --- parimitnmapyasmadabhimatn sbhyupyaheyopdeyatattvnm --- 'jnavn mgyate 'smbhistaduktapratipattaye[341] |" __________NOTES__________ [341] jnavn mgyate... ... pattaye || -pra- v- bh- 53- p-, 2/31 k- | ___________________________ sarvaviaya jnamasya --- 'nsmbhi akyate jtumiti santoa[342]ipyate |" __________NOTES__________ [342] atra'b iti likhitv chinna mlaphe | ___________________________ yath --- kumbhenmbhas parimparicchi(cche ?)de 'pi gagy svayamupayoktavyasalilaparikalpandeva ktrthatrthinm | yath --- vastuna krtsnyena nikhi(+la) jasypi jane | tenaiva 'bhtrthetyatra na sarvapadopdnam | arthinmupayujyamnena jnena ca sarvajavyutpdanam | bhtrthasya bhvan punacetasyropa | tasy prakara sphuatvrambha | tasya parisampta gamanam paryanta | tasmjjta rpdiskandhapacaknityatvdi viayam | dvividha hi dharmadharmabhvanbhedena tatphalam | tatra---kminviyuktasya kmveavadupanatatadbhvanasya sphua kminykra pratyayo dharmibhvanphalam [P4A/1] | 'yath viplavamvegapratipattipradarant | parokagatisajy tathvtteradarann || visvarase priyatvamabhyasyato rasansagini visvarase 'pi priyatva sphua sphuraddharmabhvanphalam | tadartha bhtagrahaam | [343]anyath --- __________NOTES__________ [343] Sh: 58. ___________________________ pratyakapramaprabhedaprastvn na abhtasya samprpti | y hi damabhiniviya bhban btt, tasy atibttatvt | apars ca danmutpde mahmahdharvapi yogijnamapramam kimaga! gagtaragdau pratikaabhagure ? dharmabhvanpake tu --- kimapi vastvastu | tadgatamanityatvdi sphua sphurati | visvarase 'pi yatnavat | 'nahi sarve visvaras sphua sphurant 'ti tatra dharmabhvanphalavaranam | ki tarhi ? yat sphurati tat priyatvliam | tadvadihpi yat kicid vastujta yta pratyakatm, tat kaakayyatvenligitam | na tu yvat kicid vastvasti, samastameta[344]dbhti yogijne | daca bhvanprakaraparyantabhvyamnasphuabhvatvayo kmaokabhayonmdacaurasvapndyupaplavvasthy kryakraabhva | kasyacit kicit prasiddhamiti dntabhyastvam | __________NOTES__________ [344] atra'sta'm- p- | ___________________________ aya punaratra paramrtha | bhvantiayasasktajna samanantarapratyaya prpya cakur [P4B/1] rthau dukha nyntmkraparikarita svaviayavijna sphua janayata | tena --- paramrthaviaye kaikatvdau cakurjnamapi sad yogijnam | athav --- cakurjna ca mnasa sat yogijna cotpadyate --- ghtagrhitva hi doo na ghyamagrhitvam | yath --- [345]ktasya karayogo na kriyamasya | kaikatve bhvanpyupapadyate | __________NOTES__________ [345] Sh: 59. ___________________________ rgdikleavileya paramapururthaghiy samuddhu[346]rasypi kaikaparvttp kaikatvameva puna puna[347]rmata | kaikatve 'pyekasmin viaye jnbhysavttilakay bhvany bdhakbhvt | __________NOTES__________ [346] atra'ddha'iti likhitv chinna mlaphe | [347] 'rma'iti likhitv chinna mlaphe | ___________________________ yvadasannihitatay krea kaikatvdikamlambyate tvadiya bhvan kalpantmik | tatsasktt samanantarapratyayt sannihitatay vedanena nirvikalpakatvam | sannihitsannihitatvena ca ghyamatvam sphusphuatvam | ata eva --- svapnenpi manovedanavaia[348]dyanidnena noddpayitu svapnavikalpasya akyate sphuatvam | __________NOTES__________ [348] 'a'mlapha | ___________________________ "tasmd bhtamabhta v yad yadevtibhvyate | bhvanvalanipattau tat sphukalpadhphalam[349]| |"[350] __________NOTES__________ [349] tasmd bhta ... ... ... bhvyate | ... phalam || --pra- v- bh- 327 p-, 3/286 k- | [350] bhvanbala.... .... dhphalam || -(n pari- phak) pra- v- bh- 327 p-, 3/286 k- || ___________________________ bhtam = satyam | abhta v yadevtiayena | tadeva bhvanprakare sati sphuy avikalpy [P4A/2] dhiyo heturbhavati | yadasatya tat prvavijnrham | tasmdavyatiriktamuttarasya jnasya heturucyate | yattvasatya tat sphua saj jnasya bhvyamna hetu svabhvena, na jnarpatay | anena abhvo 'pi vivta[351]| so 'pi jnrhatay niakagamangamana karoti | ki punarjnam ? __________NOTES__________ [351] 'ta'mlapha | FN 3 der Seite o. Stellenangabe im Text ___________________________ [352]antmavedana jna | 'yato viayagrahaa dharmo 'vijnasye 'tyhcrya | __________NOTES__________ [352] Sh: 60. ___________________________ tacca --- pramasmagry jta satyrthagrhi | duakrarabdha vipartaparicchedi | yathsti sa ghyate | so 'sya janako vidyamntmaneti ca | e praktirasystannimittntarata svlambvttau pratyaypekamadha sarpabuddhivat | vdhitvvdhitvbhy viktipraktivyavasth | na tu satyagrhitva sakalajnaprakti| eva hi --- 'viayagrahaa dharmo vijnasye 'ti vkyamatiricyeta --- asatyrtha ca kicinna syt --- nanu mitra[353]pdai --- __________NOTES__________ [353] 'sintu'ityapi pahitu akyate mlaphe | ___________________________ "svaprakamasmnya vijnamiti sammatam | |" ityuktam, na tad vijnavde | katha tahi ? bahirartha eva | vrttike --- 'jna tat yogyadeakairajnasya svaya jndi''ti | asatkhytyartha tat | tadevam --- catvryryasatyni anityatvdy krasahitni sarvajajnasylamvanam | trikalpsakhyeya klo 'vadhi | janyaparampar ca tadantarvarttin vieaam | kraa karu bodhisattvnmabhysasya | ta [P4B/2] danye sasrodvega | heyopdeyatattvaprpacca prama bhagavn mumukmiti | [354]atra pramam --- __________NOTES__________ [354] Sh: 61. ___________________________ yat sdaranirantaradrghaklabhvanbhysaviayktam, tat spaa' tatt[355]yogyam | yath --- kminykrakmukasya heyopdeyasyopyatattvni ca yathoktbhysaviayktni | __________NOTES__________ [355] 'tat iti pha pratibhti mlaphe | ___________________________ a[356]thpi syt ? __________NOTES__________ [356] 'ylikhitv chinna mlaphe | ___________________________ ko 'ya kpurukra ? sarva[357]ved bhagavn sugatamahai ? sa kim ktibhirapakaritaprayuktasarvaviditi ? __________NOTES__________ [357] 'sarvasarva'iti pho mlaphe | ___________________________ "nsmbhi akyate jtumiti santoa iyate |" ityapayaapidhnam ! brma | paramrthatastu --- bhaabhartsanbhayenaiva paraprayuktamapi sarva[358]vidamujbh?ittv svalpa --- viditi ninaulvdi (?)| __________NOTES__________ [358] 'sarvasarva'iti pho mlaphe | ___________________________ tath hi --- bhaabhitam --- 'bhtrthabhvane'ti lakaam | pramena ca bh[359]trthatvam | na ca sarvaviayamindriyajamadhyakam | npyanumnam, dharmdyasiddhe | __________NOTES__________ [359] 'bhi'mlapha | korrekt plaziert im Text ? ___________________________ npi manomtrametat | indriynusritvt | npygamaeam, apramatvt | ukta ca --- "prmya ca parokrthajna tatsdhanasya ca | abhvnbhyanuhnamiti kecit pracakate[360] | |"[361] __________NOTES__________ [360] abhvnnstyanuhna ... .... pracakate || -pra- v- bh- 2/30 k- | [361] prmya ca paro.... ....sya ca | .... pracakate || -pra- v- bh- 2/30 k- | ___________________________ [362]atra samdhi | --- __________NOTES__________ [362] Sh: 62. ___________________________ prvanirsnusmtijnabalena --- "vyavasyantkadeva sarvkrn mahdhiya[363] | __________NOTES__________ [363] vyavasyantkaa.... ....mahdhiya || -pra- v- bh- 236 p- ; 3/107 k- | ___________________________ sarvkrnumna yat pratyakt tanna bhidyate || attngata va tu tenaiva pratipdyate | karma tatphalasambandhabodhastena prasidhyati | |" yath [P4A/3] dedibhedena praktn vibhinnat | tath jtismaratvena devbhygatiniraya ||" eaiva nipattyavasth katha syditi cet ? ajnametat | yuktijena sarva hi vastu sarvai vastubhi skt pramparyea ca sambaddha budhyate yatnavat kramea prakyamam | tathaiva smaryate | --- tath hi --- 'iya me mt | ' mtparampar prv koi sambaddh | sarva digbhavaica tdtmyakairuparid bhaviyadbhica updeyasahakryair antyavivarjitai sambaddh | sambandhananibandhanamityanumna sambhvyate | "anekopyasadbhvt kla vaipulyayogata | abhyst sarvavittvasya prptirasyeti yuktimat[364]| | __________NOTES__________ [364] anekopyasadbhvt.... .... yogata | yuktimat || -pra- v- bh- 329 p- ; 3/287/567 ___________________________ kyakraabhvasya vieea vinicaye | atnngata jna tasya bhvi parisphuam[365] | | __________NOTES__________ [365] attngata ... ... sphuam || -pra- v- bh- 326 p- 3/287/549 | ___________________________ sthiramavykula bhvanairtmydinivedane || abhyst sarvavittvasya prptirasyeti yuktimat[366]| | __________NOTES__________ [366] abhyst sarvavittvasya.... ...yuktimat || -pra- v- bh- 326 p-; 3/287/568 || ___________________________ krvakraabhvasya vieea vinicaye | attnugata jna tasya bhvi parisphuam[367]| | __________NOTES__________ [367] kryakraa.... .... nicaye | .... sphuam || -pra- v- bh- 329 p-; 3/287/549 | ___________________________ sarvabhvnugatvena dean vkyasaruti || evambhtcca vacasastatkartturjnavad gati || [368]pariuddha vaco nsti pariuddhadhiya vin | __________NOTES__________ [368] Sh: 63. ___________________________ svatarknusmterea prapaco vacas yadi | | bhvanjnamapyasti sadarthe 'ndaro na hi | |" tadatra [P4B/3] pramam | yat pramopapannatraiklikasamastavastuviaya vkyam, tat praetustadviayakajnaprvakam | tad yath -- yathyathamarthasya sarvasya vcaka sarvavkyam | tath ca --- nieasamastavastunairtmydinivedanya vkyam tathgatasya bhagavata kryaheturayam | tadeva samsa 'rtha | ya kacit parai sarva[369]vida pratyudbhvito doa, sa sarva kranupalabdhilakaa | sa cdyaviayatvena sandigdhsiddha |[370]tena --- __________NOTES__________ [369] 'sarvasarva'- mlapha | [370] 'ddhmlapha | ___________________________ adoodbhvana nigrahasthna paremiti | "caku payati rpi sabhga na tadritam | vijna dyate rpa na kilntarita yata | |" tath --- mnase 'ndhavadhirdyabhvadoa | svasavedane svtmani kriyvirodha | sarvaje'sambhava smagry | taduddhrea caturvidhamadhyakamavasthpitamiti || [iti] tarkarahasye pratyakaprabhedasvaparanyyanirayasttya || [371]akdakcca skdutpadyate jnam | atha ca --- __________NOTES__________ [371] Sh: 64. ___________________________ 'pratyakami 'tykhyyate | na prativiayam | kena hetun? nirvi[372]kalpakatva pratigamakatvgamatvbhym | puruntarasdhraatvd viayasya | __________NOTES__________ [372] 'nivi'mlapha | ___________________________ vaibhikpekay ca manoviayatvena vyabhicrt | asdhraena ca vyapadeo da | yath ---bherabdo yath v ---yavkura | viayo hi manoji (?) vijn[P4A/4] 'tadbhoganivandhanaca paratvparatvaguamantarepi pratikaavalpalitamarujldiviiasvabhvotpdaviayo yuvsthavirdivyapadea | na sthiraiksvabhvn bhvn kdcitkasvabhvbhinivo?ino vyapade sambhavanti | tadevam --- pratantrya, rpaleo, nairantarka, prpti, sagatiraviccheda | apekdisayogasamavyo, niyamo, virodhdayo na vastubht sambandh | kim tarhi ? bhvnmtmnamavibhgavantamadhiktya tdtmyasambandha s[373]vta | __________NOTES__________ [373] 'smvta'mlapha | ___________________________ bhvbhvau niyatvavadhrya kryakraabhva s[374]vta | yato --- __________NOTES__________ [374] 'smvta'mlapha | ___________________________ bhinnneva bhvn mirayati kalpan | s cvidynubhavavsansambandhj jyamn, vipart ca vastu svabhvvaghin veti vyavahrgamagkt | tatra vyptau sambandhe vipratipattavyam | api ca --- "pratyak ca dhiya dv tasycebhidhdikam | paracittnumna ca na sydtmanyadarant[375]| |[376]" __________NOTES__________ [375] paracittnumna.... ....darant || -pra- v- bh- 446 p- 3/477 k- | |, v- 138 p- | [376] pratyak ca dhiya.... .... dikam | .... darant | | v- 138 p- 3/474; pra- v- bh- 446 p-; 3/476 | ___________________________ [377]sambandhasya svasavedanasiddhy prvoktay pratyak (+ma?) phabuddhi dv kyavgvyavahrnupalabhya tatkryatay tmasantne, ta ca kyavypra vyavahra ctmasamhnubhavamantarenubhavan, para[378]cittasantatikta manyamno 'numinoti santnntaram | __________NOTES__________ [377] Sh: 65. [378] 'ri'likhitv ikramtr chinn mlaphe | ___________________________ cittaparokatpake ca --- [P4B/4] cittnumnasamastavimbasantne cittnupalabdherdntbhvt sambandhasiddhe, 'datvnyathnupapattysvabuddhivedane sarvametad bhaviyat' tyapi na yukta samdhi | buddhe prkaya grhykrparokateti paryy parylocit | taccrthaprkya na kevala grhakkranyataynubhyate | yadyanubhyeta, tadnedamanubhyata' iti svaparavedanavibhgbhvt sutarm paracittnumnamapstam --- "manobuddhvarthaligprasiddhita |" yadi --- bhyapadrthaprkaynyathnupapatty svacittnumpanam ? eva tarhi, manobuddhe smaraarpayo padrthaprakayaligbhvn nnumnam | vipartakhyty smnyapratibhsanena vsa[379]nn ca, anubhavnusrn nrpatvcca smnyasya nirastam | __________NOTES__________ [379] atra'rlikhitv chinna mlaphe | ___________________________ tadevam --- bhye 'rthe svasavedanena pratyakea buddhyanubhave, yathsvamindriyapratyakea cebhidhdika kryatay svasantne nicitya paracittnumnamuktam | [380]taccyuktam | __________NOTES__________ [380] Sh: 66. ___________________________ varnumnasamnatvt | sarvath anumturasadatvt paracittasya pallavo[381]llsant prabhajannumne vnadysti sindhumrutasyntarbhvo, npi dhmd dhmadhvajnumne jaharajtajtavedasamantarbhvya vyptigraha kasya cit! __________NOTES__________ [381] ekramtr likhitv chinn mlaphe | ___________________________ 'yad vyptigrhaka mna ta [P4A/5/5] smin dravye samavybhvt, vijtynmanrambhdlekhydvekasya dravyasybhve samavybhvdityartha | "vana kusumita yath |" tatra hi --- vana bahutvasakhy --- kusuma crambhadravyam | ekatra vkadravye tayo samavetatvd "vana kusumitami"tyupacra | ekay buddhy anekasya grahae citravyavahra | tasmd[382] yathnektmakamlekhyacitramekay manay ghyate tath sacito 'pi | __________NOTES__________ [382] atra'dya'likhitv chirnna mlaphe | ___________________________ tat kimucyate ? "athaikyatanatve 'pi nneka dyate sakt |" iti ? 'ko v virodho bahava sajttiay sakt | bhaveyu kraa buddheryadi nmendriydivat[383]? ||[384] __________NOTES__________ [383] ko v virodho.... .... sakt | ....vat || -(pthak phayuk) pra- v- 2/223 || (sakt-pha yuk) pra- v- bh- 294 p-; 224 k- | [384] bhaveyu kraa.... .... divat || --pra- v- bh- 296 p-; 224 k- | ___________________________ prvamekyatanatvena buddhireke' tyuktam | adhun puna --- [385]"anekkr buddhirek | ekaprakaatnntargatatay parasparapratyakatvt | __________NOTES__________ [385] Sh: 67. ___________________________ anyath --- mantamasanimagnnekapuruasavedanavad vyativedanbhva syt | ekopdnatvd bhede 'pi na tatheti ced ? attdivat smaraameva syt, na sphuasphuraam | tath --- citravijne jndanekkram, ekk(+ra) vadanekkramityapi bodhyam | s yadyanekkr buddhi[386]rek sajtaaktibhi paramubhicakurdibhiriva bahubhi kriyeta, tath (d?) na kacid virodha | __________NOTES__________ [386] 'buddhikr ityadhikamatra mlaphe | ___________________________ tasmd --- ubhayathpi sacitlamvanatve 'pyavikalpatvamiti sthitam | tath --- "sva [P4B/5/6] savedyamanirdeya rpamindriyagocara[387]| __________NOTES__________ [387] svasavedyamani.... .... gocara || --pra- v- bh- 298 p-; 3/231/431, ta- sa- pa- 293 p- || ___________________________ svensdhraena rpea vedya svabhvo na dharmitvdin | ata eva na nirdeyataydhinibandhanena abdena na vyapadeya pratyakatya gocaro grhya | tato --- nirvikalpakamadhyakam | tadevam --- pratyakajna pramaphalam | evam --- anumnam iti tadityanantaranirdviaprabhedam | niptena pravarttakaprpakayo phalatvena pratikepa | [388]'pratyakami'tyanena dyamasdhraaviaya kalpanpohbhrntamuktam | __________NOTES__________ [388] Sh: 68. ___________________________ 'jnami'tyanena cakurdijaapramndara phalaprastve'pi darita | arthaprattirpatvt | arthau = heyopdeyau, tayo pratti, prptyagapravttiviayopadaran parokatkhyrpa svabhvo yasya grhykragrhakkrtmakasya, tadbhvastattvam, tasmt | svasavedana ckrayo sdhitameva | svasavedane tarhi kathamarthaprattirpatvam ? tray tdtmye sutarmeva aparamapi tdtmyamiti cet ? na | ekenaiva gatatvt | vyapade ete yathkathacit prayoktabhiprynubhavcarcara cacryante, naitebhyo 'rthntaraparigraha | karotyarthdivat | yath --- pacati = pka karoti | tath --- karoti = karaamabhinirvarttayati | "sarvo hi dhtvartha karotyarthena vypta |' karotyartha kena vy[P4A/6/7]pyatm ? tatraiva smnyavieakalpan cet ? ihpi samnam | evam --- anumne 'pi vcyam | yadyartha?ttirpatvttadeva pratyaka jna pramaphalam | kimidn pramam ? ucyate | 'pramyate yena tat pramami'ti smnyena vyutpditamapi pramapadam --- karttkarmakriy samkipya svasmnyavievalakaamkipati | tatra --- kartrdika leata prguktam | karaa smnyalakaamucyate | --- "kriyy parinipattiryadvyprdanantaram | vivakyate yad tatra kara [+ a] tva tad smtam | |" [389]kara hi karttparatantra svavyprviam pradhnakriyymupayogavat sdhakatamam | __________NOTES__________ [389] Sh: 69. ___________________________ yath --- purudhihita paracara svavypreotpatananipatannvita panakriyymupayogavn sdhakatamaca | viealakaa tu --- "kriy sdhanamityeva sarva sarvasya karmaa | sdhana nahi tattasya sdhana s kriy yata[390]| |[391] __________NOTES__________ [390] kriysdhanamityeva... .... karmaa | ... yata || -pra- v- bh- 340 p-, 3/302 k- | [391] sdhana na hi tattasya.... .... yata-(sy phayuk) pra v- bh- 340 p-, 3/302 k- | ___________________________ arthena ghaayatyena nahi mukttvrtharpat | tasmt prameydhigate sdhana meyarpat[392]| |"[393] __________NOTES__________ [392] arthena ghaaya .... .... rpat | .... rpat || -pra- v- 2/302-7 ||; pra- v- bh- 342 p-, 3/306 k-; v (rttiklakre) 2 p- | | [393] tasmt pramey.... rpat || -pra- v- bh- 342 p-; 3/307 k | ___________________________ srpyamasya pramam tadvadarthaprattisiddhe | 'grhakkrasya skhpyami'ti karttpratantryamuktam | 'tadvadi'ti svavyprvea prakita | prakaatntargatatlakao grhykrasya arthapratauti | [P4B/6/8] yath--- meayo, anyatarakarmaja | yath --- sthuyenasayoga | sayogajaca sayoga | yath --- sarvai samavyikraairka[394] sayukta | tatsayogackena kryasya sayoga | __________NOTES__________ [394] 'ka sayuktam'mlapha | ___________________________ athpi syt ? na sayogajanant sayoginau | ki tarhi ? sthpant | sthitirapi pratikiptbhinnbhinnavikalpena dat | "sayogdyraye yogyamayogya tacca jyate | nitya yogyasvabhvasya tadvaikalyavirodhata || iti tadyogyatvcya svabhvo 'sya nirucyatm || vibhgayogyagatibhi ki?anyairna?ndibhi || teu satsvapi tasyeti sambandhasya prasiddhita | [395]yukta svabhvabhedo 'ya tat pratikaajanmanm | | __________NOTES__________ [395] Sh: 70. ___________________________ yadi sayuktsayuktayo n sayogabhvbhvbhy viea | yadi ca vibhaktvibhaktayorgarchadagacchatorv vibhgakarmabhvbhvbhym, kathamam vyapade na 'kualo devadatta", "chatr v devadatta" ? eva vibhaktdvapi vcyam | tasmt --- sayogavibhgaka[396]rmi sayuktdibuddht karani | __________NOTES__________ [396] 'rmai'mlapha | ___________________________ na tulyaparyanuyogata | tavpi tulyarpasya vibhaktde ki na sayogdisamavya ? karmbhvdyanuttara karmpi janaka sayogasya dravyt ki na jyate? tasmd --- 'daakualdidravya vibhaktamayogye prk pacdupasarpaapratyayasamarpittmabhva sayogasamavye yogyamjyate' iti tvay va[P4A/6/5] ktavyam | yata satata sayogdiyogayogyasya svabhvasya bhvasya tadvaikalya[397]viruddhyate | __________NOTES__________ [397] 'vya'mlapha | ___________________________ asmkamapi --- tarhi sayogdikamanicchat tulyametat | gaamaalasannikamaparparapratyayavat kualdika sayuktabuddhinibandhanamanyatkrabhvt tathbhta notpannamiti' na kualti niidhyate | sannikamutpanna 'cchatrti v vidhyate | tasmd --- yogyatkhya svabhva sayogdika prati tvay abhyupagamyamna kevalo 'sayuktdibuddhinibandhanam | kimanyai sayogdibhi ? [398]yasmt satmapi gamandn svraye vstava sambandho niiddha'pratantrayami'tydin | kuta sambandhbhve tannibandhano vyapadea ? __________NOTES__________ [398] Sh: 71. ___________________________ yathnyagatai karmdibhirasambandhdanyo na tantrdika, tath tadgatasammatair api | "teu satsvapi tasyeti sambandhasyprasiddhita | yukta svabhvabhedo 'ya tatpratikaajanman | |" pratikaajanma kaicidupasarpadipratyayairnirantarotpda sayogaabdavcya | dandakaphtkrarutisdhvasdismagry pratpparparapradeasthatayotpdo vi[399]bhgavyapadeaviaya | __________NOTES__________ [399] 'g iti likhitv chinna mlaphe | ___________________________ ekadimukhatay praparparadeasayogavibhgabhgitayotpdo gamankhya | prv paratvenotpanne ca bhve prv 'pardisaketa [P 4 B/7] siddhiriti ca pradhnrthaprattikriyy upayoga kathita | anumnasiddhatvamasya veditavyam | taccnumna mnase daritam | anumnasiddhatvena ceda nirastam | 'dayoreva srpyagraho 'rthaca[400]na davn | __________NOTES__________ [400] 'ca'mlapha | ___________________________ prk katha daranensya srpya so 'ghyavasyati ?" itydi | bhaasya puna --- locanjna pramam | tata para jtydiviiavastunicaytmaka phalam | tato 'pi pravarttanam | tata prpti | tata[401]sukham-iti prva prva jnam pramam | uttarottara phalam --- bodhapramatpake | __________NOTES__________ [401] 'ta'iti mlapha | ___________________________ [402]jaapramatpake tu --- __________NOTES__________ [402] Sh: 72. ___________________________ "yadvendriya prama syttasya vrthena sagati[403] | __________NOTES__________ [403] yadvendriya prama.... .... sagati | --lo- v- 4/60; dha (rmottara)' pra(dope) durvekamira 50 p-; hetubindukloke ca 272-78 p- | ___________________________ indriyairmanaso yoga prama sarvameva v[404]|" __________NOTES__________ [404] indriyairmanaso.... .... ....meva v || lo- v- 4/60; gha- pra- durvekamira 57 p-, hetu- vi- - - 272-74 p- | ___________________________ naiyyikde puna --- vieaajna pramam | vieyajna phalam | "nghtaviea vieye buddhi | " -iti vacant | jaapramatym --- indriydi prvavat | nirkratay jnamalabdhaviayavieasambandham | bhattdidarane --- vastumtragrhakamlocanjna jtydiviiavastugrhi ca | tata para jna na sidhyati | tath --- 'vieaasyeda jnamida vieyasye 'ti na prpnoti | "ekrthatve dvaya vyartha na csti kramabhvit[405] | " __________NOTES__________ [405] ekrthatve dvaya... ....bhvit || v- 7 p- | ___________________________ cakurdi tu sutarmarthapratterna niymakam | ankratayaiva [P4A/8] tasya | skratve v kimanyena ? arthasrpyameva pramamastu --- "yadanyabhedaka tasystat sdhakata matam | " pramam karaam | prama pramiti | kara ca sdhakatamam | sdhakatama cnyabhedakam | samasta?etat srpyasya sambhavati, na nikrasya jnasya | npndriyde | tath hi --- nlkra yasmd vedyate jna tasmn nlasya vedanam | [406]evam --- ptkratay ptasyeti bhedake srpyam | nendriydi sarvasmnyahetutvt | __________NOTES__________ [406] Sh: 73. ___________________________ "kriykrakayoraikyavirodha iti ced ? asat --- | dharmabhedbhyupagamd vastvabhinna 'mityate[407]|[408] __________NOTES__________ [407] kriykrakayo.... .... asad | .... tyate || -pra- v- bh- 348 p-, 3/319 k- | [408] dharmabhed bhyupa.... .... yate | | -pra- v- bh- 348 p-, 3/319 k- | ___________________________ eva prakr sarvaiva kriykrakasasthiti | bhvevabhinnbhimatevadhyropaavttita[409] | |[410]" __________NOTES__________ [409] eva prakr sarvaiva.... ... sthiti | .... vttita || pra- v- bh- 348 p-, 3/32- k- || pra- v- 2/219 || [410] bhveva.... .... vttita | -pra- v- bh- 348 p-, 320 k- | pra- v- 2/219 || ___________________________ tadeva pratyaka jna pramaphalamiti paramrthpekay vyapadiennia karotyarthaprattivypro hi prakamna eva nldykra, paramrthata pramiti, param --- grhakkrapratantryea | tath --- paraorutpatananipatanavyprau nparparadeasagisvarpotpatteraparau devadattyattatay | vyavahrika puna kriykrakayorbhedo yadyabhimata, tad dharmasya vyvttilakaasya bhinnasybhyupagamdastyeva | apramrthikatvaprasago 'pi na sagata | eva vidh sarvaiva 'devadatta pacati, khairoda [P4B/8] nami' tydi kpi kriykrakavyavahti | "anvayavyatirekbhymekatvnaikyakalpane | kriykrakabhedena vyavahro vyavasthita[411]| |"[412] __________NOTES__________ [411] anvayavyatirekbhym.... .... kalpane | .... vyavasthita | | -pra- v- bh- 348 p-, 3/320/624 | [412] kriykrakabhedena.... .... vyavasthita || -v- 7 p-; pra- v- bh- 348 p-, 3/320/ 624 | ___________________________ adevadattaparvtty devadatta ekapratyavamaraviayatvenaikastvad vyavasthpyate | tasya ca tuavuaprakepaprasagapracalatpipallavatlakapkakriy kdcitk yadi devadattasvabhva sn 'na yajadatta pcako bhavedi'tyevndivsanvadanvayavyatirekbhy bhede kriydivyavasthiti syt | tato yasminnbhinne yad bhidyate, tat tato vyatiricyate | [413]paramrthastu --- __________NOTES__________ [413] Sh: 74. ___________________________ devadatta evparparapratyayayogd viiasvabhvo vibhvyate | lokastvekatv[414]'dhyropea varttata iti tadanurodhdeva vyavasth | __________NOTES__________ [414] atra'dhy iti likhitv chinna mlaphe | ___________________________ tath --- na nlkra sakaldhigativypaka | adhigatistu --- sakalkravypiketi bhedavyavahra pramitipramayo | "dadhna tacca tmtmanyarthdhigamantman | savypramivbhti vyprea svakarmai[415]| |[416] __________NOTES__________ [415] dadhna tacca.... .... tman | .... karmai || -pra- v- bh- 343 p-, 3/308 k - | ('o' iti phayuk) v- 3 p- | [416] savypramiv.... ....svakarmai || (o phayuk) -pra- v- bh- 343 p-, 3/309 k-; v- 3 p- | ___________________________ "tad[417]vat tadvyavasthndakrakamapi svayam[418]| __________NOTES__________ [417] atra'ddhya'iti likhitv chinna mlaphe | [418] tad vat.... .... svayam | sat || -pra- v- bh- 343 p-, 3/309 k | prvrdhamtram v- 3 p- api | ___________________________ savyapraprattatvt prama phalameva sat[419]| | __________NOTES__________ [419] savyprapratta.... ....sad || -tathcoktam savy- - v (rttiklakre) 10 p-; -pra- v- bh- 349 p- 3/320 k | k | ___________________________ iti | tadeva sagrhakkraparvtty grhakkra pramt, cittamtm grhykro 'nubhyamna srpytmannumita karaam | yatsvarpo grhakkrastatpratti [P4A/9] : phalamiti sthitam || [iti] tarkarahasye viaydinyyanirayacaturtha || [420][421]anumna dvidh --- svrtha, parrtha ca --- jnasybhidhnarpa --- tvt svaparapratipattinibandhanena | __________NOTES__________ [420] Sh: 75. [421] atra''atra grantha''iti-mlapha | ___________________________ nanu --- yo ligarpa vetti sa vattum (ra ?) 'rthakramamapi jsyati | kimartham parrthamabhidhnarpamanumnamuktam ? satyam | santi hi ligavastupratipadyamn api tadvacane 'nabhij |[422] __________NOTES__________ [422] 'j iti- mlapha | ___________________________ yath---pratijdyadhi (?) ca paravdina | tadvipratipattinirsrtha parrthamuktam | tatra --- svrtha tri[423]rplligt yadanumeye jnam | trairpyam, puna --- __________NOTES__________ [423] atra'li'likhitv chinna mlaphe | ___________________________ anumeye sattvameva | sapaka eva sattvam | asapake c[424]'sattvameva nicitam | anumeyo 'tra jijsitavieo dharm | tatra sattvameva | __________NOTES__________ [424] 'ca'mlapha | ___________________________ ayogavyavacchedena vieat | "tath sdhyasypyayogavyavaccheda[425]vieat | | __________NOTES__________ [425] 'atra'chedena vi- mlapha | ___________________________ viee '[426]nugambhva smnya siddhasdhyat[427] | | __________NOTES__________ [426] 'be anu-'mlapha | [427] viee'nugam.... ....sdhyat || -pra- v- bh- 499 p- | ___________________________ iti nirastam | yata --- [428]"smnyameva tatsdhya na ca siddha prasdhanam | __________NOTES__________ [428] Sh: 76. ___________________________ viiadharmi tacca na niranvayadoabhk[429] | |"[430] __________NOTES__________ [429] viiadharmi.... ....doabhk || -pra- v- bh- 499 p-, 3/39 k | [430] smnyameva tat.... .... sdhanam | .... doabhk || - pra- v- bh- 499 p-, 3/39 k | ___________________________ avahniparvtta bahnirpa[431]sdhyam | adhmaparvtta ca dhmarpa sdhanam | anayoca jijsitavieea dharmi viiatvena nnanvayadoo 'yogavyavacchedena vieat | anyayogavyavacchedasya pratyakabdhitatvt | __________NOTES__________ [431] 'pya'- mlapha | ___________________________ "ayoga yogamaparairatyantyogameva [P4B/9] ca | vyavacchinatti dhamasya nipto vyatirekata[432]| |[433] __________NOTES__________ [432] ayoga yoga... .... ....ca | ....dekata | | -pra- v- bh- 581 p-, 4/190 k- | [433] vyavacchinatti.... ....rekata | ....recaka | | pra- v- bh- p-, 581 p-, 4/190 | ___________________________ vieaaviebhy kriyay ca sahodita | vivakto 'prayoge 'pi tasyrtho 'ya pratoyate[434]| |[435] __________NOTES__________ [434] vivakto 'prayoge 'pi.... .... pratyate | -pra- v- bh- 581 p-, 4/191 k- | [435] vieaavie.... .... sahodita | .... pratyate | -pra- v- bh- 581 p-, 4/191 k- | ___________________________ vyavacchedaphala vkya ya tacaitro dhanurdhara | 'prtho dhanurdharo' 'nla sarojami'ti v yath[436] | |"[437] __________NOTES__________ [436] prtho dhanurdharo nla.... .... yath -pra- v- bh- 582 p-, 4/192 k- | [437] vyavacchedaphala.... .... dhanurdhara | .... v yath || -pra- v- bh- 582 p-, 4/192 k- | ___________________________ aprayoge 'pi niptasya niyamavievadhraa prakaraavivakviedityartha | nanu --- yath --- 'prtha eva dhanurdhara' iti vie(+a ?) sya sannidhne 'vadhrad vieyntaravyavaccheda, tath --- vieaasannidhne vieantarasypi[438]vyavaccheda syt ? __________NOTES__________ [438] 'rasthyi-'m- pahitu akyate | ___________________________ na | "pratiyogivyavaccheda sarvatrrtheu gamyate | tath prasiddhe smarthyd vivaknugamd dhvane[439]|"[440] __________NOTES__________ [439] tath prasiddhe.... .... dhvane || -pra- v- bh- 588 p-, 4/193 k- | [440] pratiyogibyavaccheda.... .... gamyate || .... dhvane || -pra- v- bh- 588 p-, 4/193 k- | ___________________________ caitre dhanurdharatva pratiyogi | prtho 'pi pratiyog v dheya | tath vieaena sah niptasya vacane 'yogavyavacchede 'pi yadi akyate --- "prva[441]kimanyo 'pyasya guo 'sti ? " tad, sakalaguavyavacchedo 'vyabhicrivarjya (?)| __________NOTES__________ [441] Sh: 77. ___________________________ caitro dhanurdhara eva, na paitdi | tath --- prthe 'pi yadi rmdi kodaapitya paripiayet kaccit ? tad --- tatrpi tadanyasakalanirsa | tadevam --- pratiyogivyavaccheda'--- iti smnyalakaam | sa ca pratiyog trividho 'yogdiprakrea | dharmntarakriyntaravieyntarayogavyavaccheddanyayogavyavacchedo 'pi [P5A/1] tridh sampradhrya | prastute 'pi 'jij sitaviee dharmii sanni'tyavadhryam | na tu tatraiveti noktadoa | tath --- sdhyasypi dharmisambandho[442] 'yogavyavacchedena vedya | __________NOTES__________ [442] nyo ayo- - mlapha | ___________________________ yat punarucyate --- "pitroca brhmaatvena putrabrhmaatbhidh | marvalokapratt na pakadharmamapekate ||" 'iuraya brhmao[443], mtpitrorbrhmayt |' tath --- palvale kumudaprakena candrodaynumne, na lakyate pakasagati | __________NOTES__________ [443] '- mlapha | ___________________________ tapasadbhvt parabhge cchysambhava | tamasyulmukavilokane dre dhmnumnam candrodaydambhodhi bddhyanumnam, tmblabally patrasakocadarand dhnumnam, vin pakadharmatay | tasmt --- [444]prativandho[445]ligasya lakaam | na pakadharmat | smnye na ca vyptigrahe pakadharmasypi praviatvt| 'mayradhvani'riti cnkiptadea klpratti pakadharmatnapeka | __________NOTES__________ [444] Sh: 78. [445] 'ndho 'pi'iti likhitvpi'chinnamiva mlaphe | ___________________________ ki v prayojana pakadharmatvasya rpasyeti ? tadapi sarvatra pakasambhavdayuktam | tath hi --- yasyaiva brhmaya io sdhyam, tasyaiva mtpitrorbrhmaya[446] __________NOTES__________ [446] 'ya'- mlapha | ___________________________ hetu | candrodaynumne klavieo dharm | evam --- chysamudravddhayoranumne veditavyam | ball paka | sakucitapatratva hetu | 'dhvani[447]ryamo mayra[448]manumpayat'tyatra mayradhvani [P5B/1] viea pako mayraprvaka iti sdhyam | __________NOTES__________ [447] 'ni'- mlapha | [448] atra'mayr'iti dvidh likhita- mlaphe | ___________________________ tath --- bhtaprvnubhtadhvanismnya hetu | anupalabdherapi pakadharmatvamastyeva | anyasya bhtalder upalambhajananayogyataivnupalabdhi | s anyabhtaldidharma karmadharmnupalabdhi | yad tu --- karttdharmo 'nupalabdhistad --- "sthita eva bhavatye sthita eva vinayati |" iti nyyt bhtalasya madhyvasthgrhykralaka bhtalasya dharma eva | "nadpro 'pyadhodee da san upari sthitm | niyamyo gamayatyeva vtt vi niymikm | |" [449]tatra --- __________NOTES__________ [449] Sh: 79. ___________________________ "ia viruddhakrye 'pi deakldyapekaam | anyath vyabhicri syd bhasmevtasdhane[450] | |" __________NOTES__________ [450] anyath byabhicri.... ....sdhane || -pra- v- 3/6; v (da) ny (ya) (kym) ntarakita 15 p- | ___________________________ iti nyyt | adhodeanadpra eva dharm | uparid viiaprvakatva sdhyam | prasmnya hetu | tathaiva vyptigrahaasthna dnta | tath --- bhasmavieo dharm | dentaraklntaratbhvasampdakabahniprvakatva sdhyam | bhasmasmnya hetu | tathaiva vyptigrahaasthna dnta | "kaena pakadharmatve yastatrpi prakalpayet | na sagaccheta tasyaital lakyea saha lakaam ||" pakadharmatvamasagatamapakadharmasyaiva hetutvena phalitatvt | "yath lokaprasiddha hi lakaairanugamyate | lakya ca lakaenaiva tadaprva na sdhyate ||" ayamapi kaakalpanop [P5A/2] ''lambho nirasta | yata pakadharmatmantarea kevalasambandhabodhe pratysattidh[451] __________NOTES__________ [451] 'vipradhkar-mlapha | ___________________________ viprakarbhvd dhmd bahnisambandht kva tadanumnam ? yatrsau dyate tatraiva | nanu --- jtaviee 'pi dyate | kim tatrpyanumnam ? siddhatvd bahne | eva tarhi --- bahniryatra jijsito yatra ca dyate "dhmo bahnisambandha" iti vruvat jijsitaviee dharmii sattvameve [+tya ?] bhyupeta tvay | vayamapyevameva pratipann 'anumeye sattvameve'ti bruvanta | [452]pakadharmatvasya ca mahadeva prayojanam | yaddeaklaniyata bahnimupadarayatyanumnamatastatprpaayogyam | ataca pramam | __________NOTES__________ [452] Sh: 80. ___________________________ [453][454] sdhyadharmasmnyena samno[455]'rtha sapaka tatraiva ca sattva dvitya rpam. __________NOTES__________ [453] Textedition von: YAITA, Hideomi (1991): Tarkarahasya keny (V). Journal of Naritasan Institute for Buddhist Studies No. 14: 145-148.[Y V] [454] Y V: 145. Text fr diesen Abschnitt nach Y V. Endnoten nach Shastri. [455] Ms smno. ___________________________ ''anumeye sattvam eve''ty uktam. ''sapaka eva ca sattvam'' ity anyayogavyavacchedena nirasyate cakrt, yathnara ca nryaam eva cdau svata sutau dvau janay babhve''ti. nanu --- ''sdhyennugamo[456]heto sdhybhve[457]ca nstit | __________NOTES__________ [456] Ms & Sh -nugam. [457] Ms sdhyabhve. ___________________________ khypyate yatra dnta sa sdharmyetaro dvidh | |'' iti lakaam, tat kim ucyate ''sdhyadharme'' tydi. satyam. ''tatraiva ca[458]sattvam'' ity abhidhnt tvn evrtha sampadyate. __________NOTES__________ [458] Sh omits ca. ___________________________ sapako yo na bhavati so 'sapako 'samarthasamsena, tato 'nyas tadviruddhas tadabhva ca. tatrsattvam eva nicita[459]ttya rpam. __________NOTES__________ [459] Y V: 146. ___________________________ nicitagrahaa triv api rpeu draavyam. vahnisambaddhatvennumeye[460] __________NOTES__________ [460] Sh --sambandhennumeye. ___________________________ nicyamno dhmo vahni pratipdayati, nnyath. prapadyamna cnyas tan nntaryakam psitai | sdhyrthair hetun tena katham apratipdita[461]| |[462] __________NOTES__________ [461] prapadyamnac.... .... psitai .... pdita || -pra- v- bh- 504 p-, 4/59 k- | [462] sdhyrthairhetun.... .... pratipdita || -pra- v- bh- 507 p-, 4/56 k- | ___________________________ [463]tasmn nntaryakatay[464]nicyamnatvam eva parokrthapratipdanavypro[465]ligasya. __________NOTES__________ [463] Sh: 81. [464] Sh nntarkatay. [465] Ms parokortha-; Sh paroko 'rtha-. Cf. note 13 above. ___________________________ jnam apy ttam evtra jpako 'dhikto yata | ato[466]nicitatva na rpntaram. rpntara tad eveha vivakitam. yatra vivdas tatra pakadharme darito vivda. __________NOTES__________ [466] Sh svato. ___________________________ "kryakraabhvd v svabhvd v niymakt | avinbhvaniyamo 'darann na na darant[467]| |[468]" __________NOTES__________ [467] avinbhva.... ... .... darant || -pra- v- 3/30 ||2/70 || [468] kryakraa.... .... niymakt | .... darant || -pra- v- 3/30 ||2/70; ta- sa- pa- 430 p- | ___________________________ ity anvayavyatirekayor vivda. na ca liga parokapratipattyagam athav nicita sad iti matam asti kasyacit. tasmd anvayavyatirekayor nicitavyptikayor ekam api prayuktam arthpatty dvityam kipati rpam iti niyamavator anvayavyatirekayor nicitayor eka eva prayoktavya iti prayogaikartham anvayavyatirekopdnam. yasmd yata''sapaka eva ca[469]sattvam'' ity ukte '''sapake csattvam'' iti gamyate, kimartha kathyet''sapake csattvam eva nicitam'' iti.[470]tad eva darandaranamtrea na sidhyati sambandha. __________NOTES__________ [469] Sh omits ca. [470] Sh: 82. ___________________________ [471]ki tarhi. janmatanmtrnubandhaprasdhakadarandaranavieeeti[472] __________NOTES__________ [471] Y V: 147. [472] Sh janya-. ___________________________ vaktun nicitagrahaa ktam. etvn evrtha Pramasamuccaye 'pi--- anumeye 'tha tattulye sadbhvo nstitsati[473]| __________NOTES__________ [473] anumeye 'rthata tulye... .... .... 'sati || -('tha tattu'p-yuk) he (tu) vi (ndu) (kym) arcaena uddhtam 222 p- | ___________________________ sdhyadharmasmnyen tulya[474]eva sadbhva. anena cvadhraena labdho 'tattulye 'sadbhva. tato 'nstitsatti niyamrtham. siddhe saty rambho niyamye''ti nyyt. __________NOTES__________ [474] Ms & Sh -nyentulya eva. ___________________________ ''asaty eve''tydigrantha varasenena prakipta. ''anumeye 'tha tattulye sadbhvo nstitsat''ty eva stra gamitam cryea niyamrtham. tathpi prakepo vibhajyate. asaty eva nstit yath syn nnyatra na viruddhe, tattulyatvena ya san na bhavati so 'san tasmin ''nstitaive''ty asamarthasamsaphalam. tadanyas[475], tadviruddhas tadabhva cety ukta bhavati. tasmd ha ''nnyatraiva na viruddha eva ce''ti. __________NOTES__________ [475] Ms tadanyataviruddhas; Sh tadanya tadviruddhas. ___________________________ [476]api tu anumeyaviparte[477]sarvasmin yo nsty eva sa hetu, kuta punar anyaviruddhayo prasakti. ucyate. ''tattulya eva yo 'st''ti niyamentattulye[478]nstitvam kipyate. tatr''tattulya''[479]ity asamarthasamssapake[480]'nyaviruddhavcinaabdasamse[481] __________NOTES__________ [476] Sh: 83. [477] `anumeyaviparte' not included in Ms & Sh, but tentatively inserted by the present writer. Cf. note 44 above. [478] Ms (a)tantul-. [479] Ms (a)tantul-. [480] Ms samarthasamsasapake; Sh samarthasamsapake. [481] Sh --vci na abda-. ___________________________ 'brhmaavad 'antavad[482]anyo viruddho v niyato vipako gam[483]yeta. __________NOTES__________ [482] Sh anubhavat. [483] Y V: 148. ___________________________ ''nstitsat''ti vacanena punas tattulyatay[484][485]ya san na bhavati so 'tulyo grhya. __________NOTES__________ [484] Ms (a)tantul-. [485] Sh tattulya upya san; Ms tantulyate(bhe ?)yya. Cf. TR 82, 15-16: tattulyatvena ya san na bhavati so 'san... ___________________________ eva tarhi prvesiddhatvd aprvavidhna na niyamrtha syt. na. vykhynato-- ''vieapratipattir na hi sandehd alakaam |'' iti nyyt. asamarthasamsa eva bhaviyaty ''atattulya'' iti. tathpi ''nnyatra na viruddha'' iti vacanam aghaamna v ghaamna kim asamarthasamsena samartha evstu samsa iti codye doadaranrthatvd iti. ''asato 'dhikaradiaktinyatvd vipakatvam anupapannam'' iti para. na, svavacanavirodht. asato 'dhikaraaakti pratirundhno yena vkyena t pratiruaddhi, tena tasminn adhikaraaaktyabhvdhikaraaakti[486] __________NOTES__________ [486] Sh --akya-. ___________________________ vidhatte. [487]"(arth ?) atadrpaparvttamtraprasdhant | __________NOTES__________ [487] Sh: 84. ___________________________ smnyaviaya prokta ligabhedpratihite[488] | |"[489] __________NOTES__________ [488] atadrpaparvtta... ... ... nt | ... ... pratihite | | -dharmakrttivaca | -pra (ma) v (rttika) bh (ye) 18 p -, ta- sa- pa- 330 p- | [489] smnyaviaya.... ....pratihite | | -pra- v- bh- 18 p- | ___________________________ dhapkdisamartho hyartho jtumia pkdyasamarthavyatirek cnumnenrtho jpyate | ato bahavo[490]'rth sajtyavyvtter anicitatvnnicitatvcca vijtyavyvtte 'smnyami'ti vyapadiyante | __________NOTES__________ [490] 'bahavo arth'- mlapha | ___________________________ bhedpratihiteri'ti vacant | rdhvatsmnya sajtynyavyaktivyvtty pratyakaviaya | tata "samnn bhva smnyami' tyanyarpavyvttameva, [P5A/4] (vi?) partdiak na kry | nanu--- "viee 'nugambhva smnye siddhasdhyat | anumbhagapake 'smin nimagn vdidantina[491] | |" __________NOTES__________ [491] viee 'nugam.... .... sdhyat | .... dantina || sdhyat yvadeva pra- v- bh- 499 p - | ___________________________ iti katha parihryam ? atra bhyam | --- smnyennvaye siddhe pakadharmatvayogata | vieanihat tasya sambandhagrahat par[492] | |"[493] __________NOTES__________ [492] vieanihat.... .... par | | -pra- v- bh- 500 p-, 3/39/103 || [493] smnyennvaye.... ....yogata | ....par || -pra- v- bh- 500 p-, 3/39/103 || ___________________________ ayoga[494]vyavacchedena vieae pakyogavyavaccheda sdhyamapsyasmnyennvayadarane tadviiatvasiddhiratadrpaparvttatayaikatvasya vivakitatvt pakadharmatvayogt | pakadharmyogavyavacchedena smnya[495] __________NOTES__________ [494] gya- mlapha | [495] 'nyavi'- mlapha | ___________________________ niebhavati | na viea smnyam | [496]yadi hi --- __________NOTES__________ [496] Sh: 85. ___________________________ pakyogavyavacchedaprvakamanvaya pradaryate ? bhaved --- "viee 'nugambhva smnye siddhasdhyat[497] |" __________NOTES__________ [497] viee 'nugam.... .... sdhyat | -pra- v- bh- 499 p- | ___________________________ ca (na ?) bhavet | yadi --- smnyennvayo vieea pacnna pariameta | ata eva --- pakadharmatrpabalt smnyena dharmin sambaddho vypako vieaagharmi sambandhd vieaa[498]pariamati | na tu ya kacit | __________NOTES__________ [498] 'a pari'mlapha | ___________________________ evam --- yadpi --- pakadharmatprvaka prayoga tadpyayogavyavacchedena vieat dharmimtrasambandhyeva vypaka smnya sat viiatpratiha pratyate --- dhmo 'tra --- 'yatra dhmastatrgnirya [P5B/4] th --- mahnasa' iti sdhyadharmasmnyena dharmimtrayogavyavaccheda smaratdhmo 'tra varttamna sdhyadharmasmnyanntaryaka' iti pakayogavyavacchinnastasya dharmasmnya pratyate | samnasvaviayavijnajananayogyatrpayorekadi paryudsadynupalambha | yath --- yadyatropalabdhilakaaprpta sat nopalabhyate sa tatrsadvyavahraviaya siddho yath --- turagamottamge gam ! nopalabhyate copalabdhilakaaprpto dhaa kvacit pradee | [499]tatra --- __________NOTES__________ [499] Sh: 86. ___________________________ 'abhvo nma pramaprameybhvarpatay dvividho' bhaasya | 'prameybhvo 'bhvt pthageva 'sti pratyakasdhya' iti nyyamatam | "nsti padrtho 'bhvo na ma pramaviaya" iti matam bauddhnm | nanu --- 'ghao 'tra nstti 'ghaavn yanna bhavat' tydipratiedhavyavahro 'sti | sa kiviayo bhavatu? 'saghad bhtaldanyabhtalaviaya' iti brma | aparparapratyayayogena jyamna bhtala 'kicit saghaa kicit sadhadanyadi'ti bhvarpatay tadkrnu kri pratyakenubhtanicita sasahyatay saghaapratyayanibandhanam | tatpratiyogitay nirpyama saghadanyad bhtala, ghao 'tra nsti, [P5A/5] ghaavn v na bhavatti pratyayadvayanibandhana nirpyate | tatra --- abhvatattvvatrao[500]vimaratara kavalayati (?) kalpanvjnupapatte | __________NOTES__________ [500] 'a'mlapha | ___________________________ tath hi 'ghao 'tra nstti buddhinibandhanatay na kalpanmarhati | bhtalabieea ghadanyasajena tasy buddhe ktatvt | npyabhvavyavahraviayatay | saghadanyabhtalaviaya khalvayamabhvavyavahra'iti prathamameva krttitam | npi bhvavieaatay, pratiniyatabhtalnubhavabhvitatvdanyavyavahrasya | yadi punarvieaamantarea niyatarpa na sidhyati, na sidhyatyeva tarhi niyata vieaa vieya ca rpamiti ki kasya vieaa vieya v ? [501]tasmt --- __________NOTES__________ [501] Sh: 87. ___________________________ svahetorniyatarpamutpannam | yath --- vieaa vieya v pratyakea ca tadkrnukri tadanyena v pratyayenbhta nicata vieantaramantarea | tath --- saghadanyo 'pi bhpradea svahetorniyatamutpanna, pratyakea tathaiva dv vyavasthpito 'stu | pratiyogyantarpekay viaya pratiedhavyavahrasya | 'iha bhtale kalao 'san' iti pratyayo na bhtalamtraprabhavo, ghaavatyapi prasagt | npi bhtalaviea | tato bhtalttasya tattvnyatv [P5B/5] bhy yathsakhya ghaavatyapi prasagasybhvasvkrasya ca duratikramatvt | tasmdala bhaitvbhtalakaivalyamevbhva' iti para | ayuktam etat | samnasamajasajtyatvt prasagasya | abhvo 'pi bhtalamtravieaa nopapadya[502]te | ghaavatyapi prasagt | tadviea 'pi svkte 'bhvdanyatve tasya kimabhvena ? ghaavatyapi prasagt | __________NOTES__________ [502] 'dye'likhitv e'mtr chinn mlaphe | ___________________________ tasmt --- aparparapratyayayogena saghad bhtaldanyadeva bhtala niyatapratibhsavaena vyavahtam | yath --- ghabhvapratternibandhanam | kimabhvena tad (+ti)riktena ? [503]upalabdhilakaaprptirupalambhapratyayntaraskalya, svabhvavieaca | 'ya svabhva satsvarthepalambhapratyayeu san pratyaka eva bhavat 'tydi vistarastu prasiddha eva | __________NOTES__________ [503] Sh: 88. ___________________________ atra --- dvau vastusdhanveka pratiedhahetu | svabhvapratibandhe hi --- pratyartho 'rtha gamayati | sa ca svabhvapratibandha sdhye 'rthe ligasya, vastutastdtmyttadutpatteca | atatsvabhvasytadutpatteca tadvyavahraniyambhvt | kryasvabhvahetuvidherbhinnbhinnasvabhvasya sdha kau tenopeyasya bheddupyo vidhisdhanau bhinnau | tau tvat katha sdhayata ? ucyate | yasya yatryatta svarpa sa pattiviaya sdhayati | eta[P5A/6] deva pratibaddhasvabhvatvamucyate | taccyattatva krye tvakraena karttavyatve sdhyasya ca svabhvatve vispaamucyamne sphurati | na sayogitve sati, na v samavyitve sati | tenocyate | --- "tdtmyttadutpatteca" iti | svabhvapratibaddhatva hi vypakasya tatra bhva eva 'vypyasya v tatraiva bhva' ityeva lakanvayavyatirekalakao 'vinbhva ucyate | sa cvinbhvastdtmyatadutpattibhy vypta | tayostatrvayambhvatvt | tasya tayoreva bhvt | nanvetadeva na sahmahe mahevarepyanuiam | sato rpderasato gatirakryakraatve 'pi | tath --- tasypi hi kryamevtha ca vyabhicarati bahnim | tath --- kryatvamantarepi janasdhraa[504]gamayati | gamayati ca krya kratmnam | na kratm kryam | sdhraakryakraabhva sambandha | tatrocyate | --- __________NOTES__________ [504] 'a'mlapha | ___________________________ [505]"ekasmagryadhnasya rpderasato gati | __________NOTES__________ [505] Sh: 89. ___________________________ hetudharmnumnena dhmendhanavikravat[506]| |[507] __________NOTES__________ [506] ekasmagryadhnasya.... ... gati | .... vikravat || -pra- v- 3/8 | ta- sa- pa- 417 p- | [507] hetudharmnumnena.... ....vat || -pra- v- 3/8, ta- sa- pa- 417 p- | ___________________________ aktipravty na vin rasa saivnyakraam | ityattaikakln gatistatkryaligat |" ramo hi rasaneva prvaka gamayati svopdnam | hetudharmnumnena puna samnakla rpam | yato --- yensau raso rasena jani [P5B/6] ta sa pravttaaktirpopdnarpasahakrikrao raso rasa janayati | na kevala | yathoktarpasahakritva ca hetudharmo, hetuvieaam | nacnumyamnam samnaklatay rpamanumpakasya rasasya kryahetut vyhanti | yath --- svabhvaheto ktakatvasya "hetupratyayairi''ti vyatirikta vieaa na svabhvat nirkaroti --- tathehpi nayo veditavya | tath --- yadi nma bhasmgrdiniruddhe 'pi krae 'nuvarttate | tat kime[508] tvat tatprvakat vyabhicarati ? __________NOTES__________ [508] 'va'likhitv chinna mlaphe | ___________________________ jalasya puna sthairyamuprjitamdhrata sthira jalamdhra gamayati | kryatayaiva | yat puna kraa kryasya na gamakam, tatpuruya bdhate | tath hi--- "kurvat bahnin dhma kraatvamavpyate | kurvat yadi gamyeta gamakatva bhavedapi[509]| |[510] __________NOTES__________ [509] kurvat yadi .... ....bhavedapi || -pra- v- bh- 605 p-, 4/203/488 || [510] kurvat vahnin.... ....vidyate | ....bhavedapi || -pra- v- bh- 605 p-, 4/203/488 || ___________________________ yattvaakya tath gantumiti doo na tasya sa | tath tatkryameva syd dhmbhvdabhvata[511]| |[512] __________NOTES__________ [511] tath tatkryameva... ....bhvata || -pra- v- bh- 605 p-, 4/203/489 | [512] yattvaakya tath gantu.... .... sa | ....bhvata || -pra- v- bh- 605 p-, 4/203/489 | ___________________________ [513]vypaka vyatiriktatve kraa sarvameva hi | __________NOTES__________ [513] Sh: 90. ___________________________ prvatve kraasyee hyupdna tadarthinm[514]| | __________NOTES__________ [514] vyapaka vyatiriktatve.... .... meva hi | .... tadarthinm | -pra- v- bh- 605 p-, 4/302 k- | ___________________________ paratve hyanumna yat smarthyt tad bhaviyati | ko hi hastagata dravya pdagmi kariyati[515]? || __________NOTES__________ [515] ko hi hastagata .... .... kariyati || (etvadeva) pra- v- bh- 69 p- | ___________________________ bhvikraabhvena paraloknum sthir | |" bhvin srdhamanvayavyatireknuvidhnamapi pratya[P5A/7] knupalambhbhymeva sambhvyam | apratibaddhaaktika hi kraa yena pratyaknupalambhena paricchidyate, tena kryamasyvayambhvi | paricchindat kryasya bhvt | 'bdha na karoti kraami'ti paricchinna bhavati | tena kraasypi gamakatve kryatvameve[516]'ti bhede sati gamaka nnyadityukta bhavati | __________NOTES__________ [516] kryameveti adhika likhitv chinna mlaphe | ___________________________ yat punarucyate | --- tdtmyviee 'pi iaptva gamaka, na vkatvamapi | tasmd avyabhicri gamaka na tadtmakamiti ! tatrcryeoktam | --- "yo vtm so 'vibhgavn sa tenvyabhicr syt |" ya tm yasya sa gamakastasya | vka iapmapsypyasti paldi | na tu iap tatheti saivvibhgavat | "tatrpi iaptm syd vko 'pi gamako mata | tdtmya sugama neti gamakatva na vidyate[517]| |[518] __________NOTES__________ [517] tatrpi iaptm.... ....mata | ....vidyate || -pra- v- bh- 605 p-; 4/203/490 | [518] tdtmya sugama.... .... vidyate || -pra- v- bh- 605 p-; 4/203/490 | ___________________________ tath v gamakatve sydavibhgata[519]y gati | __________NOTES__________ [519] 'gabat y gati'mlapha | ___________________________ tasmt sarv gati kryvibhgatvena vastuna[520]| |[521] __________NOTES__________ [520] tath vgamakatve.... .... gati | .... vastuna || -pra- v- bh- 604 p-, 4/203/491 | [521] tasmt sarv... ... vastuna | - pra- v- bh- 605 p-, 4/203/491 | ___________________________ [522]api ca --- __________NOTES__________ [522] Sh: 91. ___________________________ 'pakadharma' ityatra dharmaabdo na guaparyya | ki tarhi ? ritavc | pratitantrasiddhntanyyt | tena --- "dehritavastrdvaprasago dharmaabdasya" ityaprastutamapi grhyamastu | tadevam --- avinbhvo vyptastdtmyatadutpattibhym | 'te ca --- tdtmyatadu[P5B/7] (+tpa) tt svabhvakryayoreve'ti tbhymeva vastusiddhi | tatra prayoga | yasya yena saha tdtmyatadutpatt na sta, sa na tadavinbhv | yath --- prameyatvdiranantatvdin, na staca tdtmyatadutpatt kryasvabhvavyatirekim | vypaknupalabdhire | svabhvnupalabdhistu --- svabhvahetvantarbhvitvt tattdtmyalakaa pratibandhavypakakranuprv ca tdtmyatadutpattibaldeva kryavypyayornivtti sdhayata, pratiedhasiddhirapi yathokty evnupalabdhe | anupalabdhestvat tasy upalabdhilakaaprptasya sattve sambhavt | nahyasti---sambhavastulyasvajnajananayogyatayo pratiyogino satorekarpaniyaty pratte | yasmin vedyamne yasmin (yan ?) niyamena vedyate, tattasya pratiyogi | tadekendriyajnagrhya v | yath---bhtalaghaarpayo | bhinnendriyagrhya v | [523]yath---devakulabheravdayo | vikalpajnndhakrasya pratiedhya[524] __________NOTES__________ [523] Sh: 92. [524] atra'prata'iti likhitv chinnamiva mlaphe | ___________________________ dpayorv | 'deaklasvabhvaviprakeu merudhmapi ceu cnupalabdhilakaaprpteu satsvapi pratyakanivttilakay adynupalabdhe sambhavdanaikntikatvena pratiedhavyavahrsiddherdynupala [P5A/8] bdhereva s bhavatti pratiedhasiddhirapi yathokty evnupalabdheriti siddham | yath --- ekajnasasargii dyamne dyatva pratiedhasya | tath--- attakle 'ttaklatvamadasmtisaskre 'dasmtisaskratvam, varttamne varttamnatvam | tendasmtisaskrttasya pratipattpratyakasya dyapratiedhyasya varttamnasya cnyopalabdhilaka pratyakanivttisvabhvnupalavdhilaka pratyakanivttisvabhvnupalabdhirabhvavyavahre hatu | tena --- dntsiddhicodanpi pracyvit | 'gaurayam, ssndisamudytmakatvdi 'tyderdntatvt | parimena yogyatbhjo yogiprabhvdv stambhitajnaakterghaasya ghaate katha bhtale pratiedha ? sndhakre, sloke v ? na | tadnmadyatvt | yoginpi indriyasya viayasya v jnajanana aktistambhasambhavt | s cnupalabdhi vysena oaaprakr | tasyca sagrahaloka |-- "svabhvakraavypikry syu pthak pthak | adgvirodhi dgvairi krydgvairivyptadk ||" [525]tatra-- __________NOTES__________ [525] Sh: 93. ___________________________ (1)svabhv[526]nupa[527]labdhiryath-- __________NOTES__________ [526] 'vanu'mlapha | [527] atra'va'iti likhitv chinnamiva mlaphe | ___________________________ ntra dhma, upalabdhilakaaprptnupalabdhe | (2)kranupalabdhiryath -- ntra dhmo ba[P7B/8] hanyabhvt | (3)vypaknupalabdhiryath -- ntra[528]iap, vkbhvt | __________NOTES__________ [528] 'bhrbhra'iti mlaphe | ___________________________ (4)krynupalabdhiryath -- nehpratibaddhasmarthyni dhmakrani santi, dhmbhtrt | (5) svabhvaviruddhopalabdhiryath -- ntra tasparo bahne | (6)kraaviruddhopalabdhiryath -- nsya romahardivie santi, sannihitadahanavieatvt | (7)vypakaviruddhopalabdhiryath -- ntra turasparo bahne | (8)kryaviruddhopalabdhiryath -- nehpratibaddhasmarth[529]yni takrani santi, bahne | __________NOTES__________ [529] atra'smnyrthni'iti likhitvnychinnamiva mlaphe | ___________________________ (9)svabhvaviruddhakryopalabdhiryath -- ntra tasparo dhmt | (10) kraaviruddhakryopalabdhiryath -- na romahardivieayuktapuruavnaya pradeo dhmt | [530](11)vypakaviruddhakryopalabdhiryath -- __________NOTES__________ [530] Sh: 94. ___________________________ ntra turasparo dhmt | (12) kryaviruddhakryopalabdhiryath -- nehpratibaddhasmarthyni takarani santi, dhmt | (13)svabhvaviruddhavyptopalavdhiryath -- na dhruvabhv, bhtasypi bhvasya vin hetvantarpekat | (14)kraaviruddhabyptopalabdhiryath -- ntra dhma, turaspart | (15) bypakaviruddhavyptopalabdhiryath -- nya nitya, kadcit kryakritbt | nitya hi---niratiayatvena vyptam | tad viruddha s [P6A 1] 'tiayatbam | tena vypta kdcitkryakritvam | (16)kryaviruddhavyptopalabdhiryath -- nehpratibaddhasmardhyni bahnikrani santi, turaspart | tadevam--- e svabhvnupalabdhi prayogabhedd vysata oaaprakr | kryakraabypyavypakabhvasiddhi khalu --- dyatmantarea na sambhavati | tato viruddhay upalavdhy kradyanupalavdhy ca ye pratiedha uktaste dynmeva smtn pratiedhasiddhi | sarvavitpretyabhvdayastu--- na prva, na tad n b dystato na vieddhavy | bhya puna--- [531]"abhvena hi tasya vahne prgupalabdhibhk | __________NOTES__________ [531] Sh: 95. ___________________________ sambandhastena tatsiddhay tadabhva prasidhyati[532]| |"[533] __________NOTES__________ [532] abhve na hi tasya... .... labdhibhk | .... prasiddhyati || -pra- v- bh- 231 p-, 3/88/272 || [533] sambandhastena..... .... prasiddhyati | -pra- v- bh- 231 p-, 3/88/272 | ___________________________ sa cbhvo 'nupalabdhireva | tennupalabdhirevnumnasiddh sdhayatbhvavyavahram, yath pratyakasiddh | yato - vakyati | "tasmdanupalambho 'ya svaya pratyakato gata[534]| __________NOTES__________ [534] tasmdanupalambho........ gata || -pra- v- 4/274 k-; pra- b- bh 637 p-, 233 pe ca | ___________________________ iti | tathnumnato gata' ityapi veditavyam | yad tu -- romaharbhda sdhyate | tadgnin tnupalabdhi | tay kranupalabdhy romaharbhva sdhyate | tatra ---agnirpea sparasyotmana ekasmagryadhnataynumnam | sa ca tbhvasvabhva | tasynumnenopala P[6B/1] (+bdhi)reva tnupalabdhi | tena--kryahetukranupalavdhyorekatra pravttatvn na virodh nma padrtho ligntaram | tasynupalabdhirebnumnasiddhbhva gamayati | tennumitnumname'taditi | mitramata puna --- 'anupala(+bdha)t svabhvasypar | svabhbnupalabdhirevparasypar bhavati' kranupalabdhirvypaknupalabdhice'tydi prakr | tasmd ---vidhipratiedhaprakraprayoge 'pyanupalavdhireva gamik | ha ca | --- "anyathaikasya dharmasya sadbhvokttyparasya tat | nstitva kena gamyeta ? virodhccedasvapi[535]| |[536] __________NOTES__________ [535] anyathaikasya dharmasya.... ....tat | | ....svapi | | -(sya bhvasya phayuk) pra- v- bh- 230 p-; 3/87 k | [536] nstitva kena.... .... vapi || -pra- v- bh 230 p-, 3/87 k | ___________________________ siddhakensahasdhnditi cet ? tat kuto gatam ? | dyasya daranbhvditi cet ? spramat[537] | |"[538] __________NOTES__________ [537] dyasya daran... .... pramat | -pra- v- bh- 230 p-, 3/88 k- | [538] siddha kensaha.... ....matam | ....'pramat || -pra- v- bh- 230 p-, 3/88 k- | ___________________________ [539]pratiyedha 'pi dvividha --- tdtmyasydheyasya ca | __________NOTES__________ [539] Sh: 96. ___________________________ tatra --'tdtmye niedhye vieaamapyupalabdhilakaayptami'ti na vcyam | sarvasyaiva dyatvt | tadeva ca niidhyate tdtmyena, yad yatra niyatkram | yath --- "stambho 'yamambhodharo na bhavati | pico v aavia v na bhavatti | yat punaraniyatkram --- tanna sidhyate (ti?) | yath--- kaikatvanle--- "vastusakarasiddhica prambhvanrit |" ityapyasat | yata kvacit prama vtta tat pa[P6A/2]ricchinatti, tato 'nyad vyavacchinatti | "ttyaprakrbhva ca scayat'tyekaprama vypra ea | viruddhopalabdhau ca dvividho virodha | sahnavasthnalakaa | parasparaparihrasthitalakaat ca | lakaamanyorvikalakraasya bhavato 'nyabhve 'bhvd virodhagati, parasparaparitygasthitasvarpatva ca | dyasya --- pratyaknupalambhairgrahaam | ata evyam --- dyayoreva vastunoreba virodha | dvityastu --- vastvavastunorduydyayorapi | dvityasya grahaopyo niyatopalambha | ata evocyate | --- 'yasmin paricchidyamne yanniyamena vyavacchidyate, tattato 'nyadi'ti | [540]taduktam | --- __________NOTES__________ [540] Sh: 97. ___________________________ "anyonyabhedasiddherv dhrubabhvavinavat | pramntarabdhdv kadcitknapekavat[541]| |"[542] __________NOTES__________ [541] anyo 'nyabhedasiddhe.... ....vat | .... kavat | -pra- v- bh- 640, 4/279 k- | [542] pramntara.... .... pekavat || -(spekadhruvabhvavat iti phayuk) pra- v- bh- 640 p-, 4/279 k- | ___________________________ pratyakameva niedhakamanupalambha ucyate | te na --- kryakraabhvasiddhau --- 'pratyaknupalambhbhymi'tyatra yadyanupalambho 'numnam, tad --- tatrpi vyatirekagraho 'parenumnenetyanavasthiti pratyuktam | kryahetau ca | --- "kaikatve katha bhv kvacidyattavttaya | prasiddhakrabhve ye bhvastato 'nyata[543]| |[544] __________NOTES__________ [543] kaikatve katha.... .... vttaya | 'nyata || he- vi- - arcaenoddhtam 155 p- | [544] prasiddhakrabhve.... ....'nyata || --he- vi- - arcaenoddhtam 155 p- | ___________________________ tatacnagnito 'dhmd yath dhma[P6B/2] sya sambhava | akramrdhnastath tasya kena vryeta sambhava[545]? || __________NOTES__________ [545] tatacnagnito .... sambhav | .... sambhava || -(ataca- phayuk) he- vi- - arcaenoddhtam 155 p-; v (da) nyya) (k-) ntarakita 15 p- ___________________________ citra citrakarjjta yatastrivapi dyate | ayaskrcca tkaatva vadarbjato 'pi ca || lkdapi lka katha bhavati gomayt ? | jyate ca ara gt jyate ca ardapi | | vjakandodbhav rambhpyambho 'sti maisambhavam | bcitknnicita jto bciko go maydapi | | --- evamdiu vyabhicraderia katha kryasya hetutvam ? ucyate | agnndhanasmagrjanyo ydo dhmo na tda eva dhmd bhavati | kraabhedena kutacit smyt samnarpatayvasyamnasypyanydatvt | tdo hyanndhandismagrkantarajanya evpara kaa | [546]ta[547]th --- __________NOTES__________ [546] Sh: 98. [547] atra'da'likhitv chinnamiva mlaphe | ___________________________ tadanya dya epargnndhandismagrjanya' iti tdasya dhmasya dhmt sambhavbhvt | na kvacidanvsa krya | evam--- anydameva citra citrakarakarapallavollasitamanydamevamatantriyantravisphuritam | ttomardiu ca tkatvamayaskrdany dam | badarbjanirjtamanydameva kaakakoitay pratyakalitam | evam --- lkdnmapi bhedo vcya | pratyeti ca vanakandodbhav kadalmanyd [P6A/3] m bjodbhavy kadaly | ukta ca --- "taikydn yath nsti kraa kaakdiu | tathkraametat syditi kecit pracakate[548]| |[549] __________NOTES__________ [548] tath kraa.... ....pracakate || -pra- v- bh- 133 p- 2/181 k | [549] taikydn.... .... kaakdiu | .... pracakate || -pra- v- bh- 133 p- / 2/181 k- | ___________________________ satyeva yasmin yajjanma vikre vpi (+y ?) kriy | tattasya kraa prhustat temapi vidyate ||" anvayavyatireknuvidhyin npara kryakrabhva | na ca sparenneknta | "sparasya rpahetutvd darane 'sti nimittat[550]| __________NOTES__________ [550] sparasvarpahetutvd nimittat || -pra- v- bh- 134 p-, 2/183 k- | ___________________________ yadi nmarpnvayavyatireknuvidhyi rpadarana sparasynvayavyatirekvanuvidhatte | tathpi spara paramparay hetu | ekasmagryadhnatvt | [551]bhadsytra codyam --- __________NOTES__________ [551] Sh: 99. ___________________________ "ya ubhubhakarmaa kartt na sa phalasya bhokt --- ata ktanktbhygamadoa | "nairtmyavdapake ca prvamevvavudhyate | tad vint phala na synyasny (?) 'pi v bhavet[552]| | __________NOTES__________ [552] nairtmyayavda.... .... .... budhyate | ....bhavet | --ta- sa- 167 p-, 481 k- | ___________________________ iti naiva pravartteta prekvn phalalipsa y | ubhubhakriyrambhe dratastu phala sthita[553]| |[554] __________NOTES__________ [553] iti naiva pravartteta.... .... lipsay | .... sthita | | ta- sa- 167 p-, 481 k- | [554] ubhubhakriy.... .... phala sthita || --ta- sa- 481; p- 167 (sthita phayuk) | ___________________________ kica --- kannngatn nttn na varttamnatvanta klamanavasthite kryajanma | "tasmt prk karmanipattervypro yasya dyate | tadeva kraa tasya na tvnantaryamtrakam[555]| |"[556] __________NOTES__________ [555] tadeva kraa mtrakam || ta- sa- 169 p-, 487 k- | [556] tasmt prk krya.... ... dyate | ... mtrakam | | ta- sa- 169 p-, 487 k- | ___________________________ kica --- pratyaknupalambhena grahaamapi sambhvyate | ekasytmano 'bhvena ka sandadhyt kra[P6B/3]mavadgatim | 'yasydvida dannsya dau --- [tu lakyate] ---' "sdyt pratyabhijna bhinne dedike bhavet | jturekasya sadbhvd dvibhede tu katha bhavet[557]? ||" __________NOTES__________ [557] jturekasya.... .... katha bhavet || ta- sa- pa- 170 p-, 494 k- | ___________________________ 'dvibheda' iti jturjeyasya ca bhede | atrocyate |--- 'avinadeva kat kryami'ti paka | na ca yauga[558]padyvadyamanayo | __________NOTES__________ [558] 'yaugya'mlapha | ___________________________ kryakae naatvt prvakaasya kraasya | [559]na ca --- nadeva tasmdutpatti | kryasya dvityakaabhvitvt | na ca kryakle kranuvtty ? kicinnipannatvt kryasya | __________NOTES__________ [559] Sh: 100. ___________________________ tasmt--- niyata prgbhvitva krypekay kraatvam --- na vyprakritvam, anavasthprasagt | vypre 'pi vyprntarea pravarttant | "drgh vypramleyamet[560]vat kasya jvitam ? ||" __________NOTES__________ [560] mevvat mlapha | ___________________________ tasmt --- 'gardabhnantara ghma' iti niyamatvena nirasyate | bhvitvena aavidi | tacca niyatatva kryadhme vahnerbhva eva | niyatapacdbhvitva kryasya kryatvam | atrpi niyatatva bahnveva sati bhvakryasya dhmasya | atrpi bahnayantaramupalabhyamnasya gardabhderniyatapadenpavda | kryo bhvitvenbhavato ghade | sa ca niyamo bhvo hetubhv bhvbhy kryabhvbhvau viiau | kryagatabhvbhvbhy ca kraagata[P6A/4] bhvbhvau viiau 'sarvatra dee kle ca sarvad vahninntaryaka eva dhma' ityavadhrat | tat ki sarvajo bhtv vijo 'vijnynniyamam ? na ca sarvajo 'sau na ca na ghlti kryakraayor niyamam ? yadi hi dhmo ngnijanyastad sakdapi tato na jyeta ? kimetat pramntaram ? [561]na | __________NOTES__________ [561] Sh: 101. ___________________________ tasyaiva pratyaknupalambhasyvntaravypraparmara | yath --- yadi nlo dyamno 'ya dentare klntare v na nla ihpi varttamno na nlo dyeta | dyate ca | --- tath --- 'dhmo 'ya vivakitadeaklayo[562]pvaknantara niyatabhbti bhvito[563]dentare klntare ca nnyath akanya | __________NOTES__________ [562] atra'pa'likhitv chinnam mlaphe | [563] atra'pi'likhitv chinnam mlaphe | ___________________________ "yath nlasya dasya nakynlarpat | tath dasya janyasya nakyjanyarpat || agnisvabhva akrasya mrdh yadyagnireva sa | athnagni svabhvo 'sau dhmastatra katha bhavet ? || dhmahetusvabhvo hi bahnistacchaktibhedavn | adhmahetordhmasya bhve sa[564]sydahetuka || __________NOTES__________ [564] atra sa iti visargarahita pho mlaphe | ___________________________ nitya sattvamasattva v heto ranynapekat | apekto hi bhvn kdcitke tvasabhbhava[565]| |" __________NOTES__________ [565] nitya sattvamasattba.... .... kam | .... tvasambhava || -(prvrdhamtra) pra- v- bh- 133 p-, 180; 643 p- api | ___________________________ 'sa dhmo yo bahnijanita, 'sa bahni[566]ryo dhmajanaka' iti parasparasvabhvaniyama[P6B/4] ukta | sa ca niphala | __________NOTES__________ [566] atra'bahniymlapha | ___________________________ [567]yata | --- __________NOTES__________ [567] Sh: 102. ___________________________ prajvalatprabhtambaracumbibhsvaratvdiko 'pyapara pvakasya svabhvo 'sti, kahakvambu(?)kmbuprakaraavikrdivritva dhmasya | satyam | skr khalu akti | kryatpi kryameva | bhedntarapratikepbhy dharmdharmitay vyapabhede (?) 'pi tena pvakasya akramrdhnaca yadi aktirek dhmajanana prati, dugdhavrinoreva kleda prati svt | tad --- 'dugdhavrioreva naiva aktiyoge 'pi pvakaakramrdhnorekarpat sydi'ti nirktam --- tatra--- akte skratmabhisandhya --- "agnisvabhva........ " itydi vrtikamuktam | ekasya tu pratisandhturabhve 'pi bhede 'pi bahnydiprameyasya --- "vastudharmatayaivrthstdgvijnakraam | bhede 'pi yatra tajjna tastath pratipadyate[568]| |[569] __________NOTES__________ [568] bhede 'pi yatra.... .... pratipadyate || -pra- v- bh- 260 p, 3/161 k- | [569] bastudharmatayaivrth.... ... kraam | .... pratipadyate | | -pra- v- bh- 260 p, 3/161 k- | ___________________________ jnnyapi tath bhede'bhedapratyavamarane | ityetat kryavileasynvayo naiva vastuta[570]| |[571] __________NOTES__________ [570] ityetat krya... .... .... vastuna || -pra- v- bh- 260 p, 3/162 k- | [571] jnnyapi tadh.... ...ane | .... vastuna || -pra- v- k- 260 p-, 3/162 k- | ___________________________ vastn vidyate tasmt tannih vastuni ruti[572]| |" __________NOTES__________ [572] vastn vidyate.... .... ruti v- bh- 361 p-, 3/163 k- | ___________________________ pratyeti bhedapramam | s yata kutacidekatvanycchaktdutpadyat evam--- [573]grhakapratyabhijpi | ydyeva pratyabhij ghae chinnodbhinnaka[574]dalke 'pi tdgeva | 'lakayukter vdhsambhave tallakaameva d[P6A/5] ita sydi'ti sarvatrnvsa | __________NOTES__________ [573] Sh: 103. [574] 'klikhitv kramtr chinn mlaphe | ___________________________ uoka (durvveka ?) stvha --- 'na bhinnalakaatvd y pratyabhij viruddhadharmdhysanyaviay s pramam | itar tvaprammi'ti | tatra viruddhadharmdhy sanyaviayatva pratyabhijy kena siddham ? kim pramntarea ? pratyabhijayaiva v ? anyena siddhau ki pratyabhijay ? tay siddhvanyo 'nyrayaam | tasmt --- ekvasyasamanantarajtamanyavijnamarthaparmaramupadadhti | evam--- tadeka[575]virahnubhavodbhavnyavyvttidh prathayati vyatirekabuddhim | __________NOTES__________ [575] tadevaka iti mlapha | ___________________________ 'anenaiva kta karma ko 'nya pratyanubhaviyati[576]'ityapi vacanam, pracuratarjnatimirasaghtopahatajnloka loka prati kttita munibhi | __________NOTES__________ [576] anenaiva kta karma .... ....bhabiyati || --ta- sa- pa- 166 p- | ___________________________ mahitatvnyadvysajjydivicramavadhya viiahetuphalbhvaniyatarp saskr prabandhamekatvendhyavasya sa evha karom 'ti vyavaharati yuktameva pravarttate | tadabhimnnurodhenedam udritam | tattvady tu--- 'darito rjadntastadetannsamajasam | yath prajhito rj svasantnya yatnavn || [577]bhede'pi vartatte tadvat sattv rtha tattvadimn ||' __________NOTES__________ [577] Sh: 104. ___________________________ yat punarucyate -- 'nitya sattvamasattva v hetoranynapekat[578]|' __________NOTES__________ [578] nitya sattvam.... ....kat || -pra- v- bh- 293 p-, pra- v- 3/34 || ___________________________ ityatra na vauddhasya nitya sattvam [P6B/5] siddham | tatraiva veditavyam | kdcitkatva sattva nityamuktam, na tu sadakraavannityam | "yath yath hi hetnmabhvo nityat tath | taimirajnakederviayea vinodayt[579]| |[580] __________NOTES__________ [579] taimirajna.... ....trinodayt || -(timira phayuk) -pra- v- bh- 133 p-, 2180/729 | [580] yath yath hi.... .... tath | .... vinodayt || -pra- v- bh- 133 p-, 2/180/729 || ___________________________ yato yato 'kivikepa keadistatastata | eva kathamanekasmd kledavad dugdhavria || dravaakteryata kleda s tvekaiva dvayorapi[581]|[582] __________NOTES__________ [581] eva kathamaneke.... .... ....bria | .... dvayorapi || -pra- v- bh- 627 p-, 4/253 | [582] dravaakte.... .... dvayorapi | | -pra- v- bh- 627 p-, 4/253 k- | ___________________________ bhinnbhinna kimasytm ? na bhinno dravat katham ? || abhinnehayucyate buddhestadrpy abhedata[583]|"[584] __________NOTES__________ [583] abhinnetyucyate.... .... abhedata | -pra- b- bh- 627 p-, 4/254 k- | [584] bhinnbhinna.... .... katham | .... bhedata | | -pra- v- bh- 627 p-, 4/254 k- || ___________________________ ---ityapi dharmo vypriyate kvacid | kvacid dharmyeva | evam--- krye 'pi kvacid dharma utpadyate | yath --- kuyderaktat | kvacid dharmyeva | yath--- ghadi | nanu--- sa ca ki sadutpadyate ? athsad ? sata kimutpdena ? asato 'pi aavide kimutpdena ? [585]"ao 'pyasti viamapyastti vkyamasambaddham | __________NOTES__________ [585] Sh: 105. ___________________________ 'aasambandhi via nst 'ti vruva prati--- 'aakta sarvamiti ced ? vjderakurdiu | d aktirmat s cet sa[586]vtystu yath tath[587]| |[588] __________NOTES__________ [586] samv- mlapha | [587] aakta sarvamiti.... .... .... diu | ....tath | -pra- v- bh- 182 p-, 3/4 k- || [588] d akti.... .... tath | | -pra- v- bh- 182 p-, 3/4 k- | ___________________________ ssti sarvatra ced buddher nnvayavyatirekayo | smnyalakae ''decakrpdibuddhivat[589]|'[590] __________NOTES__________ [589] ssti sarvatra.... .... rekayo | .... buddhivat || -pra- v- bh- 186 p-, 3/5 k- | [590] smnyalakae 'de.... ....buddhivat || -pra- v- bh- 186 p-, 3/5 k- | ___________________________ 'yath tathe'tyadhivacanam nndare arccharotpde | tdmdikraa tda sarvath da kraa na vyabhicarati krytm [P6A]6] na tu yajjtya krya tajjtyameva kraamapi | na ca | krabheda eva kran tattvtattvanibandhanam, api tu svabhvntaramapi | ktrimktrimmiva maimuktprabldnm | tath hi |-- kvacit svasyaiva bhede, nletarakusumayoriva sryayo | kvacit phale, vanyetarayoriva karkaayo | kvacid rase, vanyetarayoriva bhadratrapuayo | kvacid svabhve, sparopayogarayiyoriva hartakyo | tasmt---suvivecita krya na kraa vyabhicarati | anuvarttaka kryasya svabhvo 'nuvarttanyo ya sa kraasvabhva | "anvayavyatirekd yo yasya do 'nuvattaka | svabhvastasya taddhetorato bhinnrthasambhava ||" [591]katha tarhi ? __________NOTES__________ [591] Sh: 106. ___________________________ nlavahalo 'rthasadasadambudadarandia vperanumnam ? na d(v ?)erapi tu yogyaty | "hetun ya samagrea kryotpdo 'numyate | arth[592]ntarnapekatvt sa svabhvo 'rthavarita || __________NOTES__________ [592] arthanta- mlapha | ___________________________ smagrphalaaktn parima 'nuvandhini | anaikntikat krye prativandhdisambhavt[593]| |"[594] __________NOTES__________ [593] anaikntikat.... ....sambhavt || - ta- sa- pa- 3 p- | [594] smagrphalaaktn.... .... vandhini | .....sambhabt || - ta- sa- pa- 3 p- | ___________________________ kryamutpadyate yasmt sa kryotpdo yogyaty svabhva | yvanto bhv[595]militstvadbhyo 'nynapekat kryo [P6B/6] tpdanayogyatvasya sdhyasya smagrsdhanadharmasattmtrabhbitbena samagrasya heto sdhanatay sammatasya svabhvahetutvamuktam | __________NOTES__________ [595] vo iti likhitv okramtr chinneva mlaphe | ___________________________ atra ca prakriy |-- upasarpaapratyayt samagr kitivjdaya prathamakaam | tebhyo dvitye kae akurajananayogy kitydaya | tatrdytiaya vyapadea | tadrdhvam ---bhratasynubandhino dharai-dhmdaya kryotpdt prva sahakrivyapadeabhja parasparopakritvena ekakryakritvena ca | parasparopakritva sahakritve avdrtha katham? iti cet ? ucyate | sahaiva kurvanti | parasparpek kurvanti | apekat ca kryat | kryattiaydhnamato gamyate | sahaiva kurvanta | parasparamupakurvanta | [596]parasparamupakurvanta kurvanti kryam | kimanay kaasy ? kryameva ki nnumyate ? __________NOTES__________ [596] Sh: 107. ___________________________ na vaya krynumnybhyasymahe | na sahmahe puna, kranai kryasya vyabhicrt | dytiayakramea smagrphalabht y aktaya, ts parimastvat | tasya matntare ca pratibandhavaikalyayo sambhavena krye kran vyabhicra | "hetn tu samagrea yat kryamanumyate | eavattadas P6A/7] marthyd dehd rgnumnavat ||" dehendriyabuddhibhyo rgdyanumna vyabhicri | yogyatymapi tmybhiniveaprvak rgdayo na dehendriyabuddhimtr bhavitumarhati | dytiayalakaayogyat prathamopanipatitt samagrd bhavati | asamagrt kranupalavdhy nsti | tasmd--- dehdn hetutve 'pi na kevaln smarthyamastti vipakavtteradvapi eavadanumnt saaya | "yasydaranamtrea vyatireka[597]pradaryate | __________NOTES__________ [597] 'kapra'mlapha | ___________________________ tasya saayahetutvccheavattadudhtam[598]| |"[599] __________NOTES__________ [598] tasya saaya... ....tadudhtam || -pra- v- 3/13 | [599] yasydaranamtrea.... .... pradaryate | .... tadudhtam || -pra- v- 3/13 || ___________________________ nntaryakameva krya kraamanumpayet | tat prativandhnnnyad vipake 'darane 'pi | "vipake damtrea kryasmnyadarant | hetujna pra[600]mbha vacand rgitdivat[601]| |"[602] __________NOTES__________ [600] pram-iti likhitvchinnamiva | [601] vipake 'dimtrea.... .... darant | .... dibat || -pra- v- 3/11 k- | [602] hetujnaprambha.... ....vat || -pra- v- 3/77 | ___________________________ [603]atra--- __________NOTES__________ [603] Sh: 108. ___________________________ vacana paramparay vaktukmatkryam | skdophapuaspanddikryam | kadcid dveasypi snigdha rrka ca vacana kryam | ata, kryamtrd vacanamtrd rgasya viiasya kraasynumna prambhsam rgamantarepi vacanasya sambhavt | tath--- pakvnyetni phalni madhurarasni v samnarpatvdekakhprabhvd v upayuktaphalavat | tath --- bahula pkada[P6B/7]rane 'pi na sthlyantargamanamtrea pka sidhyati--- "na cdaranamtrea vipake 'vyabhicrit | sambhvyavyabhicritvt sthltaulapkavat[604]| |" __________NOTES__________ [604] sambhvyavyabhicritvt.... ....pkavat || -pra- v- 3/12 || ___________________________ asamagrt krat kryajnasya vyabhicrt | tath--- aryavieasamhpreritvgata idamiti vidua munitvnbabhsinamartha scayart(to ?) buddhirpavgvi[ji ?]jsyo janyajanakabhva samvandha | tata abdt prattiravinbhvt | tadkhyn samaya | tata pratyyakasambandhasiddhe | tena--- saketasambandhpeka daamadhikiptam | [605]"saketa pratisamvandht pratyuccraameva v | __________NOTES__________ [605] Sh: 109. ___________________________ kriyeta jagaddau v kartraivaikena kenacit ||" itydi | tath--- sarva eva vastusambandh janakasyeva prayogavieavat pravibhgena kryakraabhvd vyavasthpyante | tendhrdheyabhvavya[606]jakatopakryopakrakabhvdaya kryakraabhva evntarbhvy sambandh | __________NOTES__________ [606] atra'vyaja'iti dvidh likhita mlaphe | ___________________________ svabhvahetau pratijrthaikadeena parihry upohavdena | tath hi | nldiabdt nldykrabuddhiraho ! pramdanubhyate | s ca nlrthamantarea | tato na nlasvalakaa pratyeti | na smnyka (ra?) yviruddha tatsambaddham [P6A/8] na | yo hyanyo 'nysambhavviepa tatra kraabhedd bheda | ya punaravieea sarvasya tasya kraamtrdeva bhvo, yath-vastutvasya | na khalu vastutva jyamnasya satthetoranyadapekate | yath tadanapeketat svahetoreva bhavati | tath ---bhvn navara svabhva | danivttn v bhvna yath no hetvantarnapeko janmnantara vyavahtriyate | tadvikaladvityakaavilokantmaknupalambhena tathdannmapi mahmhdhardn ktakamapi kicidavinavara syt ? iti cet? na | rpavedansajsaskravijnn prakr vinadaranena teu ca [607]deaklntariteu yadi ktakeu ak syd daste sbabhvena vino virudhyeta | __________NOTES__________ [607] Sh: 110. ___________________________ rpdiskandhasambandhitvena ktakatva vieanyam | tadanye ktakatvena nabaratva na sdhyate | yath-- prayatnntaryakatvena vidhyudvanakusumdnm | yadi nma klo nma mahbhtdivyatirikto nsti tathpi taireva vyavahro bhaviyati | cirakiprdipratyayo 'pi tatkta | 'grmdaya padrth hi viay eva ke[608]cana | __________NOTES__________ [608] kena iti likhitvna'chinnamiva mlaphe | ___________________________ kadiko 'pi nikhila klabhedastathvidha || sryacandraprabhvdi klabhedanivandhanam | a[P6B/8]nyath trthikasypi nntva tasya nepyate |" tasmdiyamanapek bina prati | ktakatvasya viparyaye bdhaka pramam | yato rpdn yadi deaklvasthsu ksu[609]cideva vina syt, tad tatspeko vino nirapekatay pratto na syt | prattacnapeka | __________NOTES__________ [609] kka iti likhitvka'chinnamiva mlaphe | ___________________________ tasmt --- sarvatraiva ktakattvamtrnubandh vyptisiddhimkipati --- "eko bhvastatvato yena da[610] __________NOTES__________ [610] ha mlaphe | ___________________________ [611]sarve bhvstatvatastena d |[612] __________NOTES__________ [611] Sh: 111. [612] a mlaphe | ___________________________ eko bhvo[613]yatsvabhva prakty | __________NOTES__________ [613] va mlaphe | ___________________________ sarve bhvtstatsvabhv praky ||" iti hi byptisiddhi[614]nyya | __________NOTES__________ [614] ddha mlaphe | ___________________________ nanu --- vyptirnma sambandha" | sa kri svabhbo 'stu yumkam? yasmd bauddhairavadhto dravydipadrthagaa | katham ? tadantargata sambandho 'vaiyatm | atrocyate --- 'pratantrya hi sambandha siddhe k[615]paratantrat ? __________NOTES__________ [615] kpapa iti likhitv prathamapakra chinnaiva | ___________________________ tasmt sarvasya bhvasya sambandho nsti bhvata |" s[616]vta tu na vryate | __________NOTES__________ [616] smvtamiti mlaphe | ___________________________ "rpaleo hi sambandho dvitve sati katha bhavet ? tasmt praktibhinnn samvandho nsti bhvata ||" yadi svabhvasaleo nahi samvandhino dvitvam | arthasambandhino bhinnasvabhvau bhvau sta, tarhi rpasaleyst jaljaliriti virodhdasambhav sambandho 'vstava | parpekpi sambandha so 'san kathamapekate ? yaca sarvaniraso... ... ... [ita pra mlapustaka nopalabhyate |]