Santideva: Siksasamuccaya I. danaparamita II. saddharmaparigraha III. dharmabanakadiraksa IV. (caturthah paricchedah) V. anarthavivarjana VI. atmabhavaraksa VII. bhogapunyaraksa VIII. papasodhana IX. ksantiparamita X. viryaparamita XI. aranyasamvarnana XII. cittaparikarma XIII. smrtyupasthanapariccheda XIV. atmabhavaparisuddhi XV. bhogapunyasuddhi XVI. bhadracaryaviddhi XVII. vandanadyanusamsa XVIII. ratnatrayanusmrti XIX. (punyavrddhi) Input by Mirek Rozehnahl [GRETIL-Version vom 17.03.2017] MARKUP \\ @@ PLAIN TEXT VERSION ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ @<[I. dÃnapÃramitÃ]>@ Óik«Ãsamuccaya÷ | dÃnapÃramità nÃma prathama÷ pariccheda÷ || nama÷ sarvabuddhabodhisatvebhya÷ || yasyÃÓraveïa narakÃdi mahÃprapÃtadÃhÃdidu«kham anubhÆtam abhÆd bhavadbhi÷ | tÅvraæ puna÷ punar annantam aÓÃntacittais tac chrotum Ãdaram udÃrataraæ bhajadhvam || Órutvà ... pÃpaæ annuddhatÃtmà pÆrvÃrjitaæ ca vipulaæ k«apayaty aÓe«am | aprÃptapÆrvam api saukhyam avÃpnuvanti hÃniæ sukhÃc ca na kadÃcid api prayÃnti || sambodhisatvasukham uttamam ak«aya ... apy asamasaæpadam Ãpnuvanti | tad dharmaratnam atidurlabham apy alabdhaæ labdhak«aïÃ÷ Ó­ïvata sÃdaram ucyamÃnam || ÃyÃntu ca tribhuvanaikahitasya vÃkyaæ Órotuæ prasannamanasa÷ suranÃgasatvÃ÷ | gandharvayak«agaru¬ÃsurakinnarendrÃ÷ pretÃdaya÷ ÓravaïajÃtat­«a÷ sahar«Ã÷ || sugatÃn sasutÃn sadharmakÃyÃn praïipatyÃdarato 'khilÃæÓ ca vandyÃn | sugatÃtmajasamvarÃvatÃraæ kathayi«yÃmi samuccitÃrthavÃkyai÷ || na ca ki¤cid apÆrvam atra vÃcyaæ na ca saægranthanakauÓalaæ mamÃsti | ata eva na me parÃrthayatna÷ svamano bhÃvayituæ mamedam i«Âam || mama tÃvad anena yÃti v­ddhiæ kuÓalaæ bhÃvayituæ prasÃdavega÷ | yadi matsamadhÃtur eva paÓyed aparo 'py enam ato 'pi sÃrthako 'yam || k«aïasampad iyaæ sudurlabhà pratilabdhà puru«ÃrthasÃdhanÅ | yadi nÃtra vicintyate hitaæ punar apy e«a samÃgama÷ kuta÷ || yathoktam Ãryagaï¬avyÆhasÆtre | Ãryajayo«mÃyatanavimok«e || durlabhëÂÃk«aïanirv­ttir durlabho manu«yapratilambho durlabhà k«aïasaæpadviÓuddhir durlabho buddhotpÃdo | durlabhÃvikalendriyatà | durlabho buddhadharmaÓravo | durlabhaæ satpuru«asamavadhÃnaæ | durlabhÃni bhÆtakalyÃïamitrÃïi | durlabho bhÆtanayÃnuÓÃsany upasaæhÃra÷ | durlabhaæ samyagjÅvitaæ | durlabha÷ saddharme tadanukÆla÷ prayatno manu«yalokae iti || tad evaævidhaæ samÃgamam ÃsÃdya saæv­tiparamÃrthata÷ suviditasaæsÃradu«khasyopaÓamanasukhÃbhilëiïo buddhagotrÃnubhÃvÃt tu yasya mahÃsatvasyaivaæ pratyavek«otpadyate || yadà mama pare«Ãæ ca bhayaæ du«khaæ ca na priyaæ | tadÃtmana÷ ko viÓe«o yat taæ rak«Ãmi netaram | iti tenÃtmana÷ satvadhÃtoÓ ca || du«khÃntaæ karttukÃmena sukhÃntaæ gantum icchatà | ÓraddhÃmÆlaæ d­¬hÅk­tya bodhau kÃryà matir d­¬hà || uktaæ hi ratnolkÃdhÃraïyÃm || ÓraddhayamÃnu jinÃn jinadharmmÃn Óraddhayate cari buddhasutÃnÃm | bodhi anuttara ÓraddhayamÃno jÃyati cittaæ mahÃpuru«ÃïÃm || Óraddha purogatamÃt­janetrÅ pÃlikavarddhika sarvaguïÃnÃm | kÃæk«avinodani oghapratÃraïi | ÓraddhanidarÓani k«emapurasya || Óraddha annÃvilacittaprasÃdo mÃnavivarjitagauravamÆlà | Óraddha nidhÃnadhanaæ caraïÃgraæ pÃïi yathà ÓubhasaægrahamÆlam || Óraddha pramodakarÅ parityÃge | Óraddha prahar«akarÅ jinadharmme | Óraddha viÓe«akarÅ guïaj¤Ãne | daiÓika prÃpaïi buddhagatÅ ye || indriyatÅk«ïaprabhÃsvaratÃyai | Óraddhabalaæ avimardanatÃyai | niÓrayakleÓÃdhar«ikatÃyai | ai«ikà Óraddha svayaæbhuguïÃnÃm || Óraddha asaÇgatasaÇgasukhe«u ak«aïavarjita ekak«aïÃgram | Óraddha atikramu mÃrapathasya | darÓika uttamamok«apathasya || vÅjam apÆtiku hetuguïÃnÃæ | Óraddha virohaïi bodhidrumasya | varddhani j¤ÃnaviÓe«asukhÃnÃæ | Óraddha nidarÓika sarvajinÃnÃæ || ye sada Óraddha sagauravabuddhe | te tu na ÓÅla na Óik«a tyajanti | ye tu na ÓÅla na Óik«a tyajantÅ | te guïavÃæ stutaye \<[doubtful]>\ guïavanta÷ || ye sada Óraddha sagauravadharmme | te jinadharmma at­ptaÓ­ïontÅ \<[doubtful]>\ || ye jinadharmm at­ptaÓ­ïontÅ | te«v adhimukti acintiyadharmme || ye sada Óraddha sagauravasaæghe | te avivarttika saæghaprasannÃ÷ || ye avivarttika saæghaprasannÃs te avivarttika ÓraddhabalÃta÷ | ye avivarttika ÓraddhabalÃto | indriyatÅk«ïaprabhÃsvara te«Ãm || indriyatÅk«ïaprabhÃsvara ye«Ãm tehi vivarjita pÃpakamitrÃ÷ | yehi vivarjita pÃpakamitrÃ÷ dhÃrmmikamitraparigraha te«Ãm || dhÃrmikamitraparigraha ye«Ãm | te vipulaæ kuÓalopacinvanti | ye vipulaæ kuÓalopacinontÅ hetubalopagatÃya mahÃtmà || hetubalopagatÃya mahÃtmà | te«a udÃradhimuktiviÓe«Ã÷ | ye«a udÃradhimuktiviÓe«Ãs te sadÃdhi«Âhita sarvajinebhi÷ || ye sadÃdhi«Âhita sarvajinebhis te«Æpapadyati bodhayi cittam | ye«Æpapadyati bodhayi cittaæ te abhiyukta mahar«iguïe«u || ye abhiyukta mahar«iguïe«u jÃtayabuddhakule anujÃtÃ÷ | jÃtaya buddhakule anujÃtÃs te samayoga ayogavimuktÃ÷ || ye samayoga ayogavimuktÃ÷ | ÃÓaya te«a prasÃdaviÓuddha÷ || ÃÓayu ye«a prasÃdaviÓuddha÷ te«a adhyÃÓayu uttamaÓre«Âha÷ | ye«a adhyÃÓayu uttamaÓre«Âhas te sada pÃramitÃsu caranti || ye sada pÃramitÃsu carantÅ te pratipanna iho mahayÃne | ye pratipanna iho mahayÃne te pratipattitu pÆjayi buddhÃn || ye pratipattitu pÆjayi buddhÃn te«u anusm­ti buddha abhedyà | ye«u anusm­ti buddha abhedyà | te sada paÓyiya cintiya buddhÃn || ye sada paÓyiya cintiya buddhÃn | te«a na jÃtu na ti«Âhati buddha÷ || ye«a na jÃtu na ti«Âhati buddha÷ te«a na jÃtu rahÃyati dharmma÷ | ye«a na jÃtu rahÃyati dharma÷ te sada dhi«Âhita sarvajinebhir | ityÃdiÓraddhÃmÆlo guïavistaro 'nnantas tatrokta÷ | tat parisamÃpya saæk«epata÷ punar Ãha | durllabhasatvap­thagjanakÃyà | ye imi Óraddadhi Åd­Ói dharmmÃn | ye tu ÓubhopacitÃ÷ k­tapuïyÃs te imi Óraddadhi hetubalena || yo daÓak«etrarajopamasatvÃn kalpam upasthihi sarvasukhena | nota tu tÃd­Óu puïyaviÓe«o yÃd­Óa Óraddadhato imi dharmmÃn || iti | tathÃryadaÓadharmasÆtre 'pi deÓitaæ || Óraddhà hi paramaæ yÃnaæ yena niryÃnti nÃyakÃ÷ | tasmÃd buddhÃnuÓÃritvaæ bhajeta matimÃn nara÷ || aÓrÃddhasya manu«yasya Óuklo dharmo na rohati | vÅjÃnÃm agnidagdhÃnÃm aÇkuro harito yathà || iti | ata evÃryalalitavistarasÆtre prativeditaæ | ÓraddhÃyÃm Ãnanda yoga÷ karaïÅya idaæ tathÃgato vij¤apayatÅti || tathà siæhaparip­cchÃyÃæ | Óraddhayà | k«aïam ak«aïaæ varjayati ity uktam || tad evaæ | ÓraddhÃmÆlaæ d­¬hÅk­tya bodhicittaæ d­¬haæ kartavyaæ sarvapuïyasaægrahatvÃt tad yathÃryasiæhaparip­cchÃyÃæ | siæhena rÃjakumÃreïa bhagavÃn p­«ta÷ || saægraha÷ sarvadharmÃïÃæ | karmaïà kena jÃyate | priyaÓ ca bhoti satvÃnÃæ yatra yatropapadyate || bhagavÃn Ãha | sarvasatvapramok«Ãya cittaæ bodhÃya nÃmayet | e«a saægraha dharmÃïÃæ bhavate tena ca priya÷ || iti | tathÃryagaï¬avyÆhasÆtre 'pi varïitaæ | bodhicittaæ hi kulaputra vÅjabhÆtaæ sarvabuddhadharmÃïÃæ | k«etrabhÆtaæ sarvajagacchukladharmavirohaïatayà | dharaïibhÆtaæ sarvalokapratiÓaraïatayà yÃvat pit­bhÆtaæ sarvabodhisatvÃrak«aïatayà || peyÃlaæ || vaiÓravaïabhÆtaæ sarvadÃridryasaæchedanatayà | cintÃmaïirÃjabhÆtaæ sarvÃrthasaæsÃdhanatayà | bhadraghaÂabhÆtaæ sarvÃbhiprÃyaparipÆraïatayà | ÓaktibhÆtaæ kleÓaÓatruvijayÃya | dharmabhÆtaæ yoniÓo mana÷kÃrasaæchedanatayà | kha¬gabhÆtaæ kleÓaÓira÷prapÃtanatayà | kuÂhÃrabhÆtaæ du«khav­k«asaæchedanatayà | praharaïabhÆtaæ sarvopadravaparitrÃïatayà | va¬isabhÆtaæ saæsÃrajalacarÃbhyuddharaïatayà | vÃtamaï¬alÅbhÆtaæ sarvÃvaraïanivaraïat­navikiraïatayà | uddÃnabhÆtaæ sarvabodhisatvacaryÃpraïidhÃnasaægrahaïatayà | caityabhÆtaæ sadevamÃnu«Ãsurasya lokasya | iti hi kulaputra bodhicittam ebhiÓ cÃnyaiÓ cÃpramÃïair guïaviÓe«ai÷ samanvÃgatam iti || kathaæ punar j¤Ãyate | p­thagjanasyÃpi bodhicittam utpadyate | na vÃÇmÃtram etad iti | annekasÆtrÃntadarÓanÃt || yathà tÃvad ÃryavimalakÅrttinirdeÓe nirdi«Âaæ | sumerusamÃæ satkÃyad­«Âim utpÃdya bodhicittam utpadyate | tataÓ ca buddhadharmà virohantÅti || ratnakaraï¬asÆtrÃc ca p­thagjano 'pi bodhisatva iti j¤Ãyate || yathoktaæ | tad yathÃpi nÃma ma¤juÓrÅ÷ aï¬ako«aprak«ipto 'pi kalaviÇkapoto | asaæbhinnÃï¬a aniÓkrÃnta÷ ko«Ãt kalaviÇkarutam eva mu¤cati || evam eva ma¤juÓrÅ÷ avidyÃï¬ako«aprak«ipto 'pi bodhisatvo | asaæbhinnÃtmad­«Âir ani«krÃntas traidhÃtukÃd buddharutam eva mu¤cati | yad idaæ ÓÆnyatÃnimittÃpraïihitarutam eva || sarvadharmaprav­ttinirdeÓe 'pi kathitaæ | jayamateÓ ca bodhisatvasya p­thivÅ vidÃram adÃt | sa kÃlagato mahÃnirayaæ prÃpatad iti | sa hi ÓÆnyatÃæ nÃdhimuktavÃn ÓÆnyatÃvÃdini ca pratighaæ k­tavÃn || niyatÃniyatÃvatÃramudrÃsÆtre 'py ÃkhyÃtaæ || katama÷ paÓurathagatiko bodhisatva÷ | tad yathà | kaÓcit puru«a÷ pa¤cabuddhak«etraparamÃïuraja÷samÃn lokadhÃtÆn abhikramitukÃma÷ syÃt | sa paÓuratham abhiruhya mÃrgaæ pratipadyate sa cireïa dÅrgheïÃdhvanà yojanaÓataæ gacchet | sa tatra mahatyà vÃtamaï¬alyà paÓcÃt khalu punar aÓÅtiæ yojanasahasrÃïi pratyÃk­«ya pratyudÃvartyeti | tat kiæ ÓaknuyÃt sa puru«as tÃn lokadhÃtÆn paÓurathenÃtikramitum | yÃvad annabhilÃpyÃnabhilÃpyair api kalpair ekam api lokadhÃtum atikramitum | Ãha | no hÅdaæ bhagavan | bhagavÃn Ãha | evam eva ma¤juÓrÅ÷ ya÷ kaÓcid bodhicittam utpÃdya mahÃyÃnaæ | na dhÃrayati | na paÂhati | ÓrÃvakayÃnÅyÃn sevate | taiÓ ca sÃrddhaæ saæstavaæ karoti | ÓrÃvakayÃnaæ ca paÂhati svÃdhyÃyati mÅmÃæsate paribudhyate 'rthÃæÓ ca pÃÂhayati yÃvad bodhayati | sa tena dhanvapraj¤o bhavati so 'nnuttaraj¤ÃnamÃrgÃt pratyÃk­«yate pratyudÃvarttyate | yad api tasya bodhisatvasya bodhibhÃvanÃta÷ praj¤endriyaæ praj¤Ãcak«u÷ tad api tasya dhanvÅkriyate pratihanyate | Órayaæ paÓurathagatiko bodhisatva iti || tad evam e«Ã ÓÆnyatÃnadhimuktir mahÃyÃnÃnabhiratiÓ cÃsaæpÆrïÃdhimukticittacaryasyÃpi prÃyo na saæd­Óyate | prÃg evÃdhimÃtrÃdhimukticaryasya bodhisatvasya | sa hi ratnameghe | sarvabÃlacaritavipattisamatikrÃnta÷ paÂhyate asaækhyeyasamÃdhidhÃraïÅvimok«Ãbhij¤ÃvidyÃvikrÅdito | annantadharmÃrÃmaratinirÃmi«ÃparÃntakalpakoÂyannÃbhoganirvikalpaprÅtivegÃlokapratilabdhaÓ cÃprameyakalpakoÂÅniyutaÓatasahasraparamamahÃyÃnaprasthÃnavicitrabhÃvanÃsaæpÆrïa parÃrthapratipattiniryÃïa puïyaj¤ÃnasaæbhÃrÃbhinihÃrÃbhinirv­tti÷ pÆrvayogaÓatasahasrasam­ddhaÓ ca paÂhyate | athaitan neyÃrthaæ | kasmÃd anye bodhicittotpÃdakà asyÃæ bhÆmau ne«yante | na cÃtrecchayà ki¤cid viÓe«acihnaæ nÅtÃrthaæ karttuæ labhyate | adhimÃtrÃdhimukticaryÃdharmatà vacanÃc ca gamyate | yathà madhyam­duprakÃrÃpy adhimukticaryÃsty eveti || asya punas tathÃgataguhyasÆtrasya ko 'bhiprÃyo | yad uktaæ | kasya bhagavan bodhicittotpÃda÷ | Ãha | yasya mahÃrÃjÃdhyÃÓayo 'vikopita÷ | Ãha | kasya bhagavann adhyÃÓayo 'vikopita÷ | Ãha | yasya mahÃrÃja mahÃkaruïotpÃda÷ | Ãha | kasya bhagavan mahÃkaruïotpÃda÷ | Ãha | yasya mahÃrÃja sarvasatvÃparityÃga÷ | Ãha | kathaæ bhagavan satvà aparityaktà bhavanti | Ãha | yadà mahÃrÃjÃtmasaukhyaæ parityaktaæ bhavatÅti | bodhicittamÃtrÃsantu«ÂÃnÃæ karuïÃbhilëasaæjanÃrtham idam uktaæ | yathà na te tathÃgataÓÃsane pravrajità ye«Ãæ nÃsti tyÃga iti | evam ihÃnyabodhicittanindà dra«Âavyà na tu bodhicittam anyathà notpadyatae eva || yathà daÓadharmakasÆtre deÓitaæ | iha kulaputra bodhisatvo gotrastha÷ sann annutpÃditabodhicitta÷ tathÃgatena và tathÃgataÓrÃvakeïa và saæcodyamÃna÷ saævedyamÃna÷ samÃdÃpyamÃno 'nnuttarÃyÃæ samyaksambodhau bodhicittam utpÃdayatÅdaæ prathamaæ kÃraïaæ bodhicittotpÃdÃya | saæbodher và bodhicittasya và varïaæ bhëyamÃïaæ ÓrutvÃnnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdayatÅdaæ dvitÅyaæ kÃraïaæ | sa satvà ... naÓaraïÃn advÅpÃn d­«Âvà kÃruïyacittam upasthÃpya yÃvad annuttarÃyÃæ samyaksambodhau cittam utpÃdayatÅdaæ t­tÅyaæ kÃraïaæ bodhicittotpÃdÃya | sa tathÃgatasya sarvÃkÃraparipÆrïatÃæ d­«Âvà prÅtim utpÃdya annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdayatÅdaæ caturthaæ kÃraïam iti | tac ca bodhicittaæ dvividhaæ bodhipraïidhicittaæ ca bodhiprasthÃna cittaæ ca | yathÃryagaï¬avyÆhasÆtre bhëitaæ | durlabhÃ÷ kulaputra te satvÃ÷ sarvaloke ye 'nnuttarasyÃæ samyaksaæbodhau cittaæ praïidadhati | tato 'pi durlabhatamÃs te satvà ye 'nnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæprasthità iti | tatra bodhipraïidhicittaæ | mayà buddhena bhavitavyam iti cittaæ praïidhÃnÃd utpannaæ bhavati | ÓÆraÇgamasÆtre 'pi | ÓÃÂhyotpÃditasyÃpi bodhicittasya buddhatvahetutvÃbhidhÃnÃt | ka÷ punar vÃda÷ ki¤cid eva kuÓalaæ k­tvà | yathoktaæ bhadrakalpikasÆtre | gho«adatto nÃma tathÃgato yatra nak«atrarÃjena tathÃgatena prathamaæ bodhicittam utpÃditaæ tÃmbÆlapatraæ dattvà gopÃlakabhÆtena | evaæ vidyutpradÅpo nÃma tathÃgato yatra yaÓasà tathÃgatena prathamaæ bodhicittam utpÃditaæ daÓikÃæ dattvà tantravÃyabhÆtena | evam anantaprabho nÃma tathÃgato yatrÃrci«matà tathÃgatena prathamaæ bodhicittam utpÃditaæ t­ïapradÅpaæ dattvà nagarÃvalambakabhÆtena | evaæ d­¬havikramo nÃma tathÃgato yatra du«pradhar«eïa tathÃgatena prathamaæ bodhicittam utpÃditaæ dattakëÂhaæ dattvà këÂhahÃrakabhÆtenety Ãdi || caryÃvikale 'pi ca bodhicitte nÃvamanyatà karttavyà | tasyÃpy annantasaæsÃrasukhaprasavanatvÃt | yathÃryamaitreyavimok«e varïitaæ | tad yathÃpi nÃma kulaputra cittam api vajraratnaæ sarvaprativiÓi«Âaæ suvarïÃlaækÃram abhibhavati | vajraratnanÃma ca na vijahÃti | sarvadÃridryaæ vinivarttayati | evam eva kulaputrÃÓayapratipattibhinnam api sarvaj¤atÃcittotpÃdavajraratnaæ sarvaÓrÃvakapratyekabuddhaguïasuvarïÃlaækÃram abhibhavati bodhisattvanÃma ca na vijahÃti | sarvasaæsÃradÃridryaæ vinivarttayatÅti | itaÓ ca vinÃpi caryayà bodhicittam upakÃrakam iti j¤Ãtavyaæ | yenÃpararÃjÃvavÃdakasÆtre kathitaæ | yasmÃc ca tvaæ mahÃrÃja bahuk­tyo bahukaraïÅya÷ | asaha÷ sarveïa sarva÷ sarvathà sarvaæ sarvadà dÃnapÃramitÃyÃæ Óik«ituæ | evaæ yÃvat praj¤ÃpÃramitÃyÃæ Óik«ituæ | tasmÃt tarhi tvaæ mahÃrÃja evam eva samyaksambodhichandaæ ÓraddhÃæ tra ... praïidhiæ ca gacchann api ti«Âhann api ni«aïïo 'pi ÓayÃno 'pi jÃgrad api bhu¤jÃno 'pi | pivann api | satatasamitam anusmara | manasikuru bhÃvaya | sarvabuddhabodhisatvapratyekabuddhÃryaÓrÃvakap­thagj anÃnÃm ÃtmanaÓ cÃtÅtÃnÃgatapratyutpannÃni sarvakuÓalamÆlÃny abhisaæk«ipya tulayitvà piï¬ayitvÃnumodasvÃgrayà anumodanayà yÃvad ÃkÃÓasamatayà nirvÃïasamatayÃnumodasvÃnumodya ca sarvabuddhabodhisatvapratyekabuddhÃryaÓrÃvakÃïÃæ pÆjÃkarmaïe niryÃtaya | niryÃtya ca sarvasatvasÃdhÃraïÃni kuru | tata÷ sarvasatvÃnÃæ yÃvat sarvaj¤ÃtapratilambhÃya sarvabuddhadharmaparipÆraïÃya dine dine traikÃlyam annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau pariïÃmaya evaæ khalu tvaæ mahÃrÃja pratipanna÷ san rÃjyaæ kÃrayi«yasi rÃjyak­tyÃni ca na hÃyayi«yasi bodhisaæbhÃrÃæÓ ca paripÆrayi«yasÅti || atraiva cÃsya vipÃka ukta÷ | sa khalu punas tvaæ mahÃrÃja tasya samyaksaæbodhicittakuÓalamÆlakarmaïo vipÃkenÃnnekaÓatak­tvo deve«Æpapanno 'bhÆ÷ | annekaÓatak­tvo manu«ye«Æpapanno 'bhÆ÷ | sarvÃsu ca devamanu«yopapatti«v Ãdhipatyam eva kÃrayasi | na ca tÃvat tava mahÃrÃja tasya samyaksaæbodhicittasya kuÓalakarmaïa Ænatvaæ vÃpÆrïatvaæ và praj¤Ãyate | api ca mahÃrÃja ekam api samyaksaæbodhicittaæ sarvasattvottÃraïÃrambaïatvÃt sarvasatvÃmocanÃrambaïatvÃt sarvasatvasamÃÓvÃsanÃrambaïatvÃt sarvasatvaparinirvÃïÃrambaïatvÃd aprameyÃsaækhyeyakuÓalopacayam | ka÷ punar vÃdo ya evaæ bahulÅkarotÅti || etac ca bodhicittaæ rÆpakÃyadarÓanotpannaæ | tatra pÆrvÃvadÃne paÂhyate | evaæ tÃvat praïidhibodhicittaæ veditavyaæ | idaæ tu vaktavyaæ kim abhÆmipravi«ÂhasyÃpi bodhisatvasamvarÃdhikÃro 'sti na veti | astÅti veditavyaæ ÃkÃÓagarbhasÆtre lÃbhasatkÃrÃrthaæ mÆlÃpattiÓravaïÃt | daÓabhÆmikasÆtre tu prathamÃyÃæ bhÆmau darÓitaæ | na ca ka¤cit satkÃrÃæ kasyacit sakÃÓÃt pratikÃæk«aty anyatra mayaivai«Ãæ sarvasatvÃnÃæ sarvopakaraïabÃhulyam upanÃmayitavyam iti | tathà cÃha | pramuditÃyÃæ bodhisatvabhÆmau suvyavasthito bhavaty acalanayoge ... ti | punaÓ coktaæ | tathÃgatavaæÓaniyato bhavati saæbodhiparÃyaïa iti | ÃkÃÓagarbhasÆtre tv Ãha | ÓrÃvakayÃnam evÃsya na bhavati prÃg eva mahÃyÃnam iti | tathÃryograparip­cchÃyÃæ mÃtsaryaparyavanaddhasyÃpi Óik«ÃpadÃni praj¤aptÃni | pramuditÃyÃæ tu paÂhyate | Ãtmasaæj¤ÃpagamÃc cÃsyÃtmasneho na bhavati | kuta÷ | puna÷ sarvopakaraïasneha iti | tathà mastakÃdidÃnam apy atrÃsyoktaæ || evam Ãdi sÆtre«u bhÆmipravi«ÂasyÃpi Óik«Ãpraj¤aptir d­Óyate | yatra vÃsÃmÃnyena bodhisatvam adhik­tyopadeÓas tatrÃbhyÃsayogyatayà prati«edhavÃkyena vÃdikarmikabodhisatvena na Óik«itavyaæ bhaved etat | ubhayÃsaæbhave tu sarvatra Óik«itavyaæ | tatrÃpy ekasyÃæ Óik«ÃyÃæ Óik«aïÃyÃm aÓaktasyetaraÓik«ÃnabhyÃsÃdanÃpatti÷ || ÃryÃk«ayamatisÆtre 'py evam avocat | dÃnakÃle ÓÅlopasaæhÃrasyÃpek«eti vistara÷ | na cÃtra Óithilena bhavitavyaæ na ca Óe«Ãsu na samudÃgacchati | yathÃbalaæ yathÃbhajamÃnam iti daÓabhÆmikasÆtre vacanÃt | ayaæ ca saævara÷ strÅïÃm api m­dukleÓÃnÃæ bodhyabhilëacittÃnÃæ labhyate | uktaæ hi bodhisatvaprÃtimok«e | caturbhi÷ ÓÃriputra dharmai÷ samanvÃgatÃ÷ bodhisatvÃ÷ satyavÃdino bhavantÅty ÃrabhyÃha | iha ÓÃriputra kulaputro và kuladuhità vÃnnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdyÃrabdhavÅryo viharati kuÓaladharmaparye«aïÃyety Ãrabhya sarva upadeÓa÷ || saævaragrahaïaæ ca bodhisatvaÓik«ÃpadÃbhyÃsaparamasya sÃævarikasyÃntikÃt kartavyaæ | evaæ hy asya Óik«Ãtikrame tÅvram apatrÃpyaæ guruvisaævÃdanabhayaæ cotpadyate | tatra cÃnnÃbhogata÷ premagauravasiddhir ity e«a sÃmÃnyasaævaradharma÷ | ata eva bodhisatvÃ÷ tathÃgatÃnÃæ purata÷ Óik«ÃïÃm anyatamaÓik«Ãni«pattikÃmÃ÷ samÃdÃnaæ kurvanti | tasya ca kalyÃïamitrasyÃbhÃve daÓadigavasthitabuddhabodhisatvÃbhimukhÅbhÃvabhÃvanayà saævaro grÃhya÷ saævaram Ãtmabalaæ ca tulayitvà | anyathà tu sarvabuddhabodhisatvÃ÷ sadevakaÓ ca loko visaævÃdita÷ syÃt | saddharmasm­tyupasthÃnasÆtre hi ki¤cin mÃtraæ cintayitvÃpy adadata÷ pretagatir uktà pratij¤Ãtaæ cÃdadato narakagati÷ | kiæ punar annuttaram artham akhilasya jagata÷ pratij¤ÃyÃsaæpÃdayata÷ | ata evoktaæ dharmasaægÅtisÆtre | satyagurukeïa kulaputra bodhisatvena bhavitavyaæ | satyasaægÅti÷ kulaputra dharmasaægÅti÷ | tatra kulaputra katamat satyaæ yad bodhisatvo 'nnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdya tac cittaæ jÅvitahetor api na parityajati na satve«u vipratipadyate | idaæ bodhisatvasya satyaæ || yat punar bodhisatvo 'nnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdya paÓcÃt tac cittaæ parityajati satve«u vipratipadyate 'yaæ bodhisatvasya pratik­«Âo m­«ÃvÃda iti | ÃryasÃgaramatisÆtre 'pi deÓitaæ | syÃd yathÃpi nÃma sÃgaramate rÃjà và rÃjamÃtro và sarvaæ nÃgarakaæ janaæ Óvo bhaktenopanimantryopek«ako bhaven nÃnnapÃnaæ samudÃnayet satyaæ sarvajanakÃyaæ visaævÃdayet | tatra te 'nnapÃnabhojanam alabhamÃnà uccagghanta÷ prakrÃmeyu÷ | evam eva sÃgaramate yo bodhisatva÷ sarvasatvÃn ÃÓvÃsyÃtÅrïatÃraïÃyÃmuktamocanÃyÃnnÃÓvastÃÓvÃsanÃya yÃvan na bÃhuÓrutye 'bhiyogaæ karoti nÃpi tato 'nye«u bodhipak«yakuÓalamÆle«u dharme«u | ayaæ bodhisatvo visaævÃdayati sadevakaæ lokaæ | evaæ ca taæ pÆrvabuddhadarÓinyo devatà uccagghanti vivÃdayanti | durlabhÃs te yaj¤asvÃmino ye mahÃyaj¤aæ pratij¤ÃyottÃrayanti | tasmÃt tarhi sÃgaramate na sà bodhisatvena vÃg bhëitavyà yayà sadevamÃnu«Ãsuraæ lokaæ visaævÃdayet || punar aparaæ sÃgaramate bodhisatva÷ kenacid evÃdhÅ«Âo bhavati dharme«v arthakaraïÅye«u | tatra bodhisatvena vÃg bhëità bhavati yÃvad ÃtmaparityÃgo 'pi bodhisatvena kartavyo bhavet tatra na puna÷ sa satvo visaævÃdayitavya iti | tasmÃt svabalÃnurÆpeïaikam api kuÓalamÆlaæ samÃdÃya rak«itavyaæ | yathoktam Ãryak«itigarbhasÆtre | ebhir daÓabhi÷ kuÓalai÷ karmapathair buddhatvaæ | na punar yo 'ntaÓa ekam api yÃvajjÅvaæ kuÓalaæ karmapathaæ na rak«ati atha ca punar evaæ vadati | ahaæ mahÃyÃniko 'haæ cÃnnuttarÃæ samyaksaæbodhiæ parye«ÃmÅti | sa pudgala÷ paramakuhako mahÃm­«ÃvÃdika÷ sarve«Ãæ buddhÃnÃæ bhagavatÃæ purato visaævÃdako lokasyocchedavÃdÅ sa mƬha÷ kÃlaæ kurute vinipÃtagÃmÅ bhavatÅti | yÃvat kÃlaæ ca Óaknoti tÃvat kÃlaæ kuÓalaæ samÃdÃya vartitavyaæ || etac ca bhai«ajyaguruvai¬ÆryaprabhasÆtre dra«Âavyaæ | yas tu mahÃsatva evaæ ÓrutvÃpi bodhisatvacaryÃdu«karatÃm api praj¤ayÃvagÃhyotsahatae eva sakaladu«khitajanaparitrÃïadhuram avavo¬huæ tena vandanapÆjanapÃpadeÓanapuïyÃnumodanabuddhÃdhye«aïayÃcanabodhipariïÃmanaæ k­tvà kalyÃïamitram abhyetya taduktÃnuvÃdena svayaæ và vaktavyaæ | samanvÃharÃcÃryÃham evaæ nÃmety uktvà | yathÃryama¤juÓrÅbuddhak«etraguïavyÆhÃlaÇkÃrasÆtre bhagavatà ma¤juÓriyà pÆrvajanmÃvadÃne caryopetaæ bodhicittam utpÃditaæ tathotpÃdayitavyaæ | evaæ hi tenoktaæ || yÃvatÅ prathamà koÂi÷ saæsÃrasyÃntavarjità | tÃvat satvahitÃrthÃya cari«yÃmy amitÃæ carim || utpÃdayÃma saæbodhau cittaæ nÃthasya saæmukham | nimantraye jagat sarvaæ dÃridryÃn mocitÃsmi tat || vyÃpÃdakhilacittaæ và År«yÃmÃtsaryam eva và | adyÃgre na kari«yÃmi bodhiæ prÃpsyÃmi yÃvatà | brahmacaryaæ cari«yÃmi kÃmÃæs tyak«yÃmi pÃpakÃn || buddhÃnÃm anuÓik«i«ye ÓÅlasaævarasaæyame | nÃhaæ tvaritarÆpeïa bodhiæ prÃptum ihotsahe || parÃntakoÂiæ sthÃsyÃmi satvasyaikasya kÃraïÃt | k«etraæ viÓodhayi«yÃmi aprameyam acintiyam || nÃmadheyaæ kari«yÃmi daÓa dik«u ca viÓrutaæ | kÃyavÃkkarmaïÅ cÃhaæ Óodhayi«yÃmi sarvaÓa÷ || Óodhayi«ye mana÷karma karma karttÃsmi nÃÓubham | iti || na cÃtra sÃrvakÃlikÃt saævaragrahaïÃj janmÃntarÃpattiÓaÇkà kartavyÃtraiva sÆtre 'k«obhyapraïidhÃnÃnuj¤ÃnÃd evaæ hy uktaæ | yathà tenÃk«obhyeïa tathÃgatena pÆrvaæ bodhisatvabhÆtenaivaæ vÃg bhëità | visaævÃdità me buddhà bhagavanto bhaveyur yadi sarvasyÃæ jÃtau na pravrajeyam iti | ekà jÃti÷ prayatnena saæÓodhyà vibudhÃtmanà | anyÃs tu jÃtÅr Ãbodhe÷ saiva saæÓodhayi«yatÅty ukte÷ || evaæ ÓÃriputra bodhisatvena ak«obhyasya tathÃgatasya anuÓik«itavyaæ | evaæ Óik«amÃïa÷ ÓÃriputra bodhisatvo mahÃsatva÷ sarvasyÃæ jÃtau pravrajaty utpÃdÃd và tathÃgatÃnÃm annutpÃdÃd vÃvaÓyaæ g­hÃvÃsÃn ni«krÃmati | tat kasya heto÷ | paramo hy ayaæ ÓÃriputra lÃbho yad uta g­hÃvÃsÃn ni«kramaïam iti | yÃvat | bhÃryÃputraduhit­t­«ïà cÃsya na bhavatÅti | yathà janmÃntare«v ayaæ do«o na bhavati tathÃtraiva vak«yamÃïam ity ÃstÃæ tÃvad etat || tad evaæ samÃttasaævarasya sÃmÃnyam Ãpattilak«aïam ucyate | yenÃpattilak«aïena yuktaæ vastu svayam apy utprek«ya pariharen na cÃpattipratirÆpake«v annÃpattipratirÆpake«u ca saæmuhyeta | bodhisatva÷ sarvasatvÃnÃæ varttamÃnÃnÃgatasarvadu«khadaurmanasyopaÓamÃya varttamÃnÃnÃgatasukhasaumanasyotpÃdÃya ca ni÷ÓÃÂhyata÷ kÃyavÃÇmana÷parÃkramai÷ prayatnaæ karoti | yadi tu tatpratyayasÃmagrÅæ nÃnve«ate tadannantarÃya pratikÃrÃya na ghaÂate alpadu«khadaurmanasyaæ bahudu«khadaurmanasyapratikÃrabhÆtaæ notpÃdayati | mahÃrthasiddhyarthaæ cÃlpÃrthahÃniæ na karoti k«aïam apy upek«ate | sÃpattiko bhavati | saæk«epato 'nnÃpatti÷ svaÓaktyaviÓaye«u kÃrye«u tatra ni«phalatayà Óik«yÃpraj¤aptyabhÃvÃt | prak­tisÃvadyatayà tv anyad g­hyatae eva | yatra svaÓaktyagocare 'pi tyÃgasÃmarthyÃd Ãpatti÷ syÃt tan na cintyaæ | sÃmÃnyapÃpadeÓanà na ... vÃt tu tato mukti÷ || etat samÃsato bodhisatvaÓik«ÃÓarÅraæ | vistaratas tv apramÃïakalpÃparyavasÃnanirdeÓaæ | athavà saæk«epato dve bodhisatvasyÃpattÅ | yathà ÓaktiyuktÃyuktam asamÅk«yÃrabhate | niv­tta÷ samÅk«ate sÃpattiko bhavati | nirÆpya yathÃrham atikrÃmaty antaÓaÓ caï¬ÃladÃsenÃpi codita÷ sÃpattiko bhavati | kuta÷ || etad adhyÃÓayasaæcodanasÆtre vacanÃt | api tu maitreya caturbhi÷ kÃraïai÷ pratibhÃnaæ sarvabuddhabhëi ... bhi÷ | iha maitreya pratibhÃnaæ satyopasaæhitaæ bhavati | nÃsatyopasaæhitaæ dharmopasaæhitaæ bhavati na adharmopasaæhitaæ | kleÓahÃyakaæ bhavati na kleÓavivarddhakaæ | nirvÃïaguïÃnuÓaæsasandarÓakaæ bhavati na saæsÃraguïÃnuÓaæsasandarÓakaæ | ebhiÓ caturbhi÷ peyÃlaæ | yasya kasyacin maitreya ebhiÓ caturbhi÷ kÃraïai÷ pratibhÃnaæ pratibhÃti pratibhÃsyati và | tatra ÓrÃddhai÷ kulaputrai÷ kuladuhit­bhir và buddhasaæj¤otpÃdayitavyà ÓÃst­saæj¤Ãæ k­tvà | sa dharma÷ Órotavya÷ | tat kasya heto÷ | yat ki¤cin maitreya subhëitaæ sarvaæ tad buddhabhëitaæ | tatra maitreya ya imÃni pratibhÃnÃni pratik«ipen naitÃni buddhabhëitÃnÅti | te«u cÃgauravam utpÃdayet pudgalavidve«eïa tena sarvabuddhabhëitaæ pratibhÃnaæ pratik«iptaæ bhavati | dharmaæ pratik«ipya dharmavyasanasaævartanÅyena karmaïÃpÃyagÃmÅ bhavati || ya÷ punar etad abhyÃsÃrthaæ vyutpÃditam icchati | tenÃtra Óik«Ãsamuccaye tÃvac caryÃmukhamÃtraÓik«aïÃrtham abhiyoga÷ karaïÅya÷ Óik«Ãrambhasyaiva mahÃphalatvÃt | yathoktaæ praÓÃntaviniÓcayapratihÃryasÆtre | yaÓ ca ma¤juÓrÅr bodhisatvo gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamebhyo buddhebhya÷ pratyekaæ sarvebhyo gaægÃnadÅvÃlikÃsamÃni buddhak«etrÃïi vaÓirÃjamahÃmaïiratnapratipÆrïÃni k­tvà dahyÃd evaæ dadaÇ gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃn kalpÃn dÃnaæ dadyÃd | yo vÃnyo ma¤juÓrÅr bodhisatva imÃn evaærÆpÃn dharmÃn Órutvà ekÃntena gatvà cittenÃbhinirÆpayed ime«v evaærÆpe«u dharme«u Óik«i«yÃmÅti | so 'Óik«ito 'pi ma¤juÓrÅr bodhisatvo 'syÃæ Óik«yÃyÃæ chandiko vatataraæ puïyaæ prasavati | na tv eva tad dÃnam ayaæ puïyakriyÃvastv iti | tasmÃd evam anuÓaæsadarÓinà bodhisatvena na kathaæcin nivarttitavyaæ | yathÃtraivÃha | tatra ma¤juÓrÅr ye trisÃhasramahÃsÃhasralokadhÃtuparamÃïuraja÷samÃ÷ satvas te«Ãm ekaika÷ satvo rÃjà bhavej jambÆdvÅpÃdhipatis te sarvae evaæ gho«ayeyu÷ | yo mahÃyÃnam udgrahi«yati dhÃrayi«yati vÃcayi«yati paryavÃpsyati pravarttayi«yati tasya nakhachedena mÃsaæ pa¤capalikena divasenÃvatÃrayi«yÃma÷ taæ caitenÃpakrameïa jÅvitÃd vyaparopayi«yÃma iti | sacen ma¤juÓrÅr bodhisatva evam ucyamÃno no trasyati na saætrÃsam Ãpsyate 'ntaÓa ekacittotpÃdenÃpi na bibheti na vi«Ådati na vicikitsate | uttari ca saddharmmaparigrahÃrtham abhiyujyate pÃÂhasvÃdhyÃyÃbhimukto viharati | ayaæ ma¤juÓrÅr bodhisatvaÓ cittaÓÆro dÃnaÓÆra÷ ÓÅlaÓÆra÷ k«ÃntiÓÆra÷ vÅryaÓÆra÷ dhyÃnaÓÆra÷ praj¤ÃÓÆra÷ samÃdhiÓÆra÷ iti vaktavya÷ || sacen ma¤juÓrÅr bodhisatva÷ te«Ãæ vadhakapuru«ÃïÃæ na kupyati na ru«yati na khila do«acittam utpÃdayati | sa ma¤juÓrÅr bodhisatvo brahmasama indrasamo 'kampya iti || itaÓ cÃgryakÃle Óik«Ãdaro mahÃphalavipÃka÷ | tathà hi candrapradÅpasÆtre | buddhÃna koÂÅn ayutÃn upasthihe | dattena pÃnena prasannacitta÷ | chatrai÷ patÃkÃbhi ca dÅpamÃlai÷ | kalpÃna koÂyo yatha gaÇgavÃlikÃ÷ || yaÓ caiva saddharme pralujyamÃne | nirudhyamÃne sugatasya ÓÃsane | rÃtriæ divaæ eka careya Óik«Ãm | idan tata÷ puïyaviÓi«Âa bhoti || tasmÃt kartavyo 'trÃdara÷ || uktÃni ca sÆtrÃnte«u bodhisatvaÓik«ÃpadÃni | yathoktam Ãryaratnameghe | kathaæ ca kulaputra bodhisatvà bodhisatvaÓik«Ãsaævarasaæv­tà bhavanti | iha bodhisatva÷ evaæ vicÃrayati | na prÃtimok«asaævaramÃtrakeïa mayà Óakyam annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæboddhuæ | kiæ tarhi yÃnÅmÃni tathÃgatena te«u te«u sÆtrÃnte«u bodhisatvasamudÃcÃrà | bodhisatvaÓik«ÃpadÃni praj¤aptÃni te«u te«u mayà Óik«itavyam iti vistara÷ | tasmÃd asmadvidhena mandabuddhinà durvij¤eyo vistaroktatvÃd bodhisatvasya saævara÷ | tata÷ kiæ yuktaæ || marmasthÃnÃny ato vidyÃd yenÃnnÃpattiko bhavet || katamÃni ca tÃni marmasthÃnÃni yÃni hi sÆtrÃnte«u mahÃyÃnÃbhiratÃnÃm arthÃyoktÃni | yad uta | ÃtmabhÃvasya bhogÃnÃæ tryadhvav­tte÷ Óubhasya ca | utsarga÷ sarvasatvebhyas tadrak«Ã Óuddhivardhanam || e«a bodhisatvasaævarasaægraha÷ | yatra bodhisatvÃnÃm abhyÃsaviÓrÃme 'py Ãpattayo vyavasthÃpyante || yathoktaæ bodhisatvaprÃtimok«e | yo bodhisatvena mÃrga÷ parig­hÅta÷ sarvasatvÃnÃæ k­tena du«kham upagÃmÅ | saced bodhisatvasya taæ mÃrgaæ parig­hyÃvasthitasyÃpi kalpakoÂer atyayenaikaæ sukhacittam utpadyetÃntaÓo ni«adya cittam api | tatra bodhisatvenaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ sarvasatvÃnÃm Ãtyayikaæ parig­hyaitad api me varjayan ni«ÅdÃmÅti | parig­hyet tam \<[doubtful]>\ | api ma¤juÓrÅr Ãha || pa¤cemÃni devaputrÃnantaryÃïi yair Ãnantaryai÷ samanvÃgatà bodhisatvÃ÷ k«ipram annuttarÃsamyaksaæbodhim abhisaæbudhyate | katamÃni pa¤ca | yadà devaputra bodhisatvo 'dhyÃÓayaty annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdya nÃntarà ÓravakapratyekabuddhabhÆmau cittam utpÃdayatÅdaæ devaputra prathamam Ãnantaryaæ | sarvasvaparityÃgitÃyÃæ cittam utpÃdya nÃntarà mÃtsaryacittena sÃrddhaæ sa nyasatÅdaæ devaputra dvitÅyam Ãnantaryam | sarvasatvà mayà trÃtavyà ity evaæ cittam utpÃdya nÃntarà sÅdatÅdaæ devaputra t­tÅyam Ãnantaryam | annutpannÃniruddhÃn sarvadharmÃn avabhotsyae ity evaæ cittam utpÃdya nÃntarà d­«Âigate«u prapatatÅdaæ devaputra caturtham Ãnantaryam | ekak«aïasamÃyuktayà praj¤ayà sarvadharmÃn avabhotsyae ity evaæ cittam utpÃdya nÃntarà ti«Âhati na vi«ÂhÅvati aprÃptÃyÃæ sarvaj¤atÃyÃm idaæ devaputra pa¤camam Ãnantaryam iti || tasmÃd evam ÃtmabhÃvabhogapuïyÃnÃm aviratam utsargarak«ÃÓuddhiv­ddhayo yathÃyogaæ bhÃvanÅyÃ÷ || tatra tÃvad utsargÃrthaæ parigrahado«abhÃvanÃdvÃreïa vairÃgyam utpÃdayet tyÃgÃnuÓaæsÃæÓ ca bhÃvayet | yathà tÃvac candrapradÅpasÆtre | adhyavasità ye bÃlÃ÷ kÃye 'smin pÆtike samyag | jÅvite ca¤cale 'vaÓye mÃyÃsvapnanibhopame || atiraudrÃïi karmÃïi k­tvà mohavaÓÃnugÃ÷ | te yÃnti narakÃn ghorÃn m­tyuyÃnagatÃbudhà | iti || tathÃnnantamukhanirhÃradhÃraïyÃm uktaæ || ye kecit satvà na bhavanti vigrahÃ÷ parigrahas tatra nidÃnamÆlam | tasmÃt tyajed yatra bhavet t­«ïà | uts­«Âat­«ïasya hi dhÃraïÅ bhavet || bodhisatvaprÃtimok«e kathitaæ | punar aparaæ ÓÃriputra bodhisatva÷ sarvadharme«u parakÅyasaæj¤Ãm utpÃdayati | na ka¤cid bhÃvam upÃdatte | tat kasya heto÷ | upÃdÃnaæ hi bhayam iti || Ãryogradattaparip­cchÃyÃm apy Ãha | yad dattaæ tan na bhÆyo rak«itavyaæ | yad g­he tad rak«itavyaæ | yad dattaæ tat t­«nÃk«ayÃya | yad g­he tat t­«ïÃvarddhanaæ | yad dattaæ tad aparigrahaæ yad g­he tat saparigrahaæ | yad dattaæ tad abhayaæ yad g­he tat sabhayam | yad dattaæ tad bodhimÃrgopastambhÃya | yad g­he tan mÃropastambhÃya | yad dattaæ tad ak«ayam | yad g­he tat k«ayi | yad dattaæ tata÷ sukham yad g­he tadÃrabhya du«khaæ | yad dattaæ tat kleÓotsargÃya | yad g­he tat kleÓavarddhanam | yad dattaæ tan mahÃbhogatÃyai | yad g­he na tan mahÃbhogatÃyai | yad dattaæ tat satpuru«akarma | yad g­he tat kÃpuru«akarma | yad dattaæ tat satpuru«acittagrahaïÃya | yad g­he tat kÃpuru«acittagrahaïÃya | yad dattaæ tat sarvabuddhapraÓastaæ | yad g­he tad bÃlajanapraÓastam || yÃvat sacet punar asya putre 'tiriktataraæ premotpadyate tathÃnye«u satve«u tena tis­bhi÷ paribhëaïÃbhi÷ svacittaæ paribhëitavyaæ | katamÃbhis tis­bhi÷ | samyakprayuktasya samacittasya bodhisatvasya bodhir na vi«amacittasya bodhir na mithyÃprayuktasya | anÃnÃtvacÃriïo bodhisatvasya bodhir na nÃnÃtvacÃriïa÷ | Ãbhis tis­bhi÷ paribhëaïÃbhi÷ svacittaæ paribhëyÃnyatre 'mitrasaæj¤otpÃdayitavyÃmitraæ hy etan mama | na maitraæ | yo 'ham asyÃrthÃya buddhapraj¤aptÃÓik«Ãyà uddhuratÃd gatvÃsmin putre 'tiriktataraæ premotpÃdayÃmi | na tathÃnye«u satve«u | tena tathà tathà cittam utpÃdayitavyaæ yathà yathÃsya sarvasatve«u putrapremÃnugatà maitry utpadyate | Ãtmak«emÃnu ... maitry utpadyate | evaæ cÃnena yoniÓa÷ pratyavek«itavyaæ | anyata e«a Ãgata | anyato 'haæ | sarvasatvà api mama putrà abhÆvan | ahaæ ca sarvasatvÃnÃæ putro 'bhÆvam | neha saævidyate kaÓcit kasyacit ... paro và | yÃvad evaæ hi g­hapate | g­hiïà bodhisatvena na kasmiæÓcid vastuni mamatvaæ parigraho và kartavya÷ | nÃdhyavasÃnaæ | na niyati÷ na t­«ïÃnuÓaya÷ kartavya÷ | sacet punar g­hapate g­hiïaæ bodhisatvaæ yÃcanaka upasaækramya ki¤cid eva vastu yÃceta | saced asya vastv aparityaktaæ bhavet | naivaæ cittaæ nidhyÃpayitavyaæ | yady aham etad vastu parityajeyaæ yadi và na parityajeyam avaÓyaæ mamaitena vastunà vinÃbhÃvo bhavi«yati | akÃmakena maraïam upagantavyaæ bhavi«yati | etac ca vastu mÃæ tyak«yati ahaæ cainaæ tyak«yÃmi | etac ca vastu parityajyÃhaæ ÃttasÃra÷ kÃlaæ kari«yÃmi etac ca parityaktaæ na me maraïakÃle cittaæ paryÃdÃya sthÃsyati | etac ca me maraïakÃle prÅtiæ prÃmodyam avipratisÃritÃæ ca janayi«yati | sacet punar evam api samanvÃharan ÓaknuyÃt tad vastu parityaktum | tena sa yÃcanakaÓ catas­bhi÷ saæj¤aptibhi÷ saæj¤apayitavya÷ | katamÃbhiÓ catas­bhi÷ | durbalas tÃvad asmy aparipakvakuÓalamÆla÷ | Ãdikarmiko mahÃyÃne | na cittasya vaÓÅ parityÃgÃya | sopÃdÃnad­«Âiko 'smi | ahaækÃramamakÃrasthita÷ | k«amasva satpuru«a | mà paritÃpsÅs tathÃhaæ kari«yÃmi tathà pratipatsye | tathà vÅryam Ãrapsye | yathainaæ ca tavÃbhiprÃyaæ paripÆrayi«yÃmi sarvasatvÃnÃæ ceti | evaæ khalu g­hapate | tena yÃcanaka÷ saæj¤apayitavya÷ | etac ca saæj¤apanam upari do«aparihÃrÃyoktaæ | mà bhÆd bodhisatvasya tatra aprasÃdo bodhisatve và yÃcanakasyeti | na tu mÃtsaryam evaæ annavadyaæ bhavati kutsitaæ cedaæ bhagavatà bodhisatvÃnÃæ || yathÃha bodhisatvaprÃtimok«e | catvÃra ime ÓÃriputra dharmà bodhisatvÃnÃæ na saævidyante | katame catvÃra÷ | ÓÃÂhyaæ bodhisatvÃnÃæ na saævidyate | mÃtsaryaæ bodhisatvÃnÃæ na saævidyate | År«yÃpaiÓunyaæ bodhisatvÃnÃæ na saævidyate | nÃhaæ Óakto 'nnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæboddhum iti | lÅnaæ cittaæ bodhisatvÃnÃæ na saævidyate | yasyeme ÓÃriputra catvÃro dharmÃ÷ saævidyante sa paï¬ita.ir j¤Ãtavya÷ | kuhako vatÃyaæ | lapako vatÃyaæ | na«Âadharmo vatÃyaæ | saækleÓadharmo vatÃyaæ lokÃmi«aguruko vatÃyaæ bhaktaco¬akaparamo vatÃyam iti | tathà cittaÓÆrÃ÷ khalu puna÷ ÓÃriputra bodhisatvà bhavanti | yÃvat svahastaparityÃgÅ bhavati pÃdaparityÃgÅ | nÃsÃparityÃgÅ | ÓÅr«aparityÃgÅ | aÇgapratyaÇgaparityÃgÅ | putraparityÃgÅ | duhit­parityÃgÅ | bhÃryÃparityÃgÅ | ratiparityÃgÅ | parivÃraparityÃgÅ | cittaparityÃgÅ | sukhaparityÃgÅ | g­haparityÃgÅ | vastuparityÃgÅ | deÓaparityÃgÅ ratnaparityÃgÅ | sarvasvaparityÃgÅti || evaæ nÃrÃyaïaparip­cchÃyÃm apy uktaæ | na tad vastÆpÃdÃtavyaæ yasmin vastuni nÃsya tyÃgacittam utpadyate | na tyÃgabuddhi÷ krameta | na sa parigraha÷ parigrahÅtavyo yasmin parigrahe notsarjanacittam utpÃdayen na sa parivÃra upÃdÃtavyo yasmin yÃcanakair yÃcyamÃnasya parigrahabuddhir utpadyate | na tad rÃjyam upÃdÃtavyaæ na te bhogà na tad ratnam upÃdÃtavyaæ yÃvan na tat ki¤cid vastÆpÃdÃtavyaæ | yasmin vastuni bodhisatvasyÃparityÃgabuddhir utpadyate || api tu khalu puna÷ kulaputra bodhisatvena mahÃsatvenaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ | ayaæ mamÃtmabhÃva÷ sarvasatvebhya÷ parityakta÷ uts­«Âa÷ | prÃg eva bÃhyÃni vastÆni yasya yasya satvasya yena yena yad yat kÃryaæ bhavi«yati tasmai tasmai tad dÃsyÃmi satsaævidyamÃnaæ hastaæ hastÃrthikebhyo dÃsyÃmi pÃdaæ pÃdÃrthikebhyo netraæ netrÃrthikebhyo dÃsyÃmi | mÃæsaæ mÃæsÃrthikebhya÷ Óoïitaæ ÓoïitÃrthikebhyo majjÃnaæ majjÃrthikebhyo 'ÇgapratyaÇgÃny aÇgapratyaÇgÃrthikebhya÷ Óira÷ Óirorthikebhya÷ parityak«yÃmi | ka÷ punar vÃdo bÃhye«u vastu«u yad uta dhanadhÃnyajÃtarÆparajataratnÃbharaïahayagajarathavÃhanagrÃmanagaranigamajanapadarëÂrarÃjadhÃnÅpattanadÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyaputraduhit­parivÃre«u | api tu khalu punar yasya yasya yena yena yad yat kÃryaæ bhavi«yati tasmai tasmai satvÃya tat tad deyaæ saævidyamÃnaæ dÃsyÃmi | aÓocann avipratisÃrÅ avipÃkapratikÃÇk«Å parityak«yÃmi | annapek«o dÃsyÃmi satvÃnugrahÃya satvakÃruïyena satvÃnukampayà te«Ãm eva satvÃnÃæ saægrahÃya | yathà me 'mÅ satvÃ÷ saæg­hÅtà bodhiprÃptasya dharmajÃnakÃ÷ syur iti | peyÃlaæ || tad yathÃpi nÃma kulaputra bhai«ajyav­k«asya mÆlato và hriyamÃïasya gaï¬ata÷ ÓÃkhÃta÷ tvakta÷ patrato và hriyamÃïasya pu«pata÷ phalata÷ sÃrato và hriyamÃïasya naivaæ bhavati vikalpo | mÆlato me hriyate yÃvat sÃrato me hriyatae iti || api tu khalu punar avikalpa eva hÅnamadhyotk­«ÂÃnÃæ satvÃnÃæ vyÃdhÅn apanayati | evam eva kulaputra bodhisatvena mahÃsatvenÃsmiæÓ cÃturmahÃbhautike ÃtmabhÃve bhai«ajyasaæj¤otpÃdayitavyà ye«Ãæ ye«Ãæ satvÃnÃæ yena yenÃrtha÷ tat tad eva me harantu hastaæ hastÃrthina÷ pÃdaæ pÃdÃrthina iti pÆrvavat || ÃryÃk«ayamatisÆtre 'pi deÓitaæ | ayam eva mayà kÃya÷ sarvasatvÃnÃæ kiækaraïÅye«u k«apayitavya÷ | tad yathÃpi nÃmemÃni bÃhyÃni catvÃri mahÃbhÆtÃni p­thivÅdhÃtur abdhÃtus tejodhÃtur vÃyudhÃtuÓ ca nÃnÃsukhair nÃnÃparyÃyair nÃnÃrambaïair nÃnopakaraïair nÃnÃparibhogai÷ satvÃnÃæ nÃnopabhogaæ gacchanti | evam evÃham imaæ kÃyaæ caturmahÃbhÆtasamucchrayaæ nÃnÃsukhair nÃnÃparyÃyair nÃnÃrambaïair nÃnopakaraïair nÃnÃparibhogair vistareïa sarvasatvÃnÃm upabhogyaæ kari«yÃmÅti | sa imam arthavaÓaæ saæpaÓyan kÃyadu«khatÃæ ca pratyavek«ate kÃyadu«khatayà ca na parikhidyate satvÃvek«ayeti || ÃryavajradhvajasÆtre 'py Ãha || iti hi bodhisatva ÃtmÃnaæ sarvasatve«u niryÃtayan sarvakuÓalamÆlopakÃritvena sarvasatvÃnÃæ kuÓalamÆlai÷ samanvÃharan pradÅpasamam ÃtmÃnaæ sarvasatve«Æpanayan sukhasamam ÃtmÃnaæ sarvasatve«v adhiti«Âhan | dharmakuk«isamam ÃtmÃnaæ sarvajagati saædhÃrayan Ãlokasamam ÃtmÃnaæ sarvasatve«v anugacchan jagatprati«ÂhÃpanasamam ÃtmÃnaæ saæpaÓyan | kuÓalamÆlapratyayabhÆtam ÃtmÃnaæ sarvajagaty anugacchan | mitrasamam ÃtmÃnaæ sarvasatve«u niyojayamÃno 'nnuttarasukhamÃrgasamam ÃtmÃnaæ sarvasatve«u saædarÓayamÃna÷ annuttarasukhopadhÃnasamam ÃtmÃnaæ sarvasatve«u pariÓodhamÃna÷ sÆryasamam ÃtmÃnaæ sarvajagati samÅkurvÃïa÷ | evaædharmopetam ÃtmÃnaæ sarvasatve«u prayacchan | yathÃkÃmakaraïÅyavaÓyam ÃtmÃnaæ sarvaloke saæpaÓyann agracaityà bhavi«yÃma÷ ... sarvajagatsthityÃtmÃnaæ saæpaÓyan | samacittatÃæ sarvajagati ni«pÃdayan | sarvopakaraïatÅrtham ÃtmÃnaæ saæpaÓyan | sarvalokasukhadÃtÃram ÃtmÃnaæ pratyavek«amÃïa÷ | sarvajagato dÃnapatim ÃtmÃnam adhimucyamÃna÷ sarvalokaj¤Ãnasamam ÃtmÃnaæ kurvÃïa÷ bodhisatvacaryÃprayuktam ÃtmÃnaæ saæjanayamÃna÷ | yathÃvÃditathÃkÃritvenÃtmÃnaæ niyojayamÃna÷ | sarvaj¤atÃsannÃhasannadham ÃtmÃnaæ pratyavek«amÃïa÷ | pÆrvanimantritaæ cittam anupÃlayamÃna÷ | pratipattau cÃtmÃnaæ sthÃpayamÃno bodhisatvatyÃgacittatÃæ manasi kurvÃïa udyÃnabhÆtam ÃtmÃnaæ sarvasatve«u saæpaÓyan | dharmaratibhÆtam ÃtmÃnaæ sarvaloke«v ÃdarÓayamÃna÷ saumanasyadÃtÃram ÃtmÃnaæ sarvasatvÃnÃm adhiti«Âhan | annantaprÅtisaæjananam ÃtmÃnaæ sarvajagato niryÃtayamÃna÷ sarvaÓukladharmÃya dvÃrabhÆtam ÃtmÃnaæ sarvaloke saædhÃrayamÃna÷ | buddhabodhidÃtÃram ÃtmÃnaæ sarvasatvÃnÃæ praïidadhat | pit­samam ÃtmÃnaæ sarvaprajÃyÃæ niyojayamÃna÷ | sarvopakaraïÃvaikalyÃdhikaraïam ÃtmÃnaæ sarvasatvadhÃtau prati«ÂhÃpayamÃna÷ || iti hi bodhisatva ÃtmÃnam upasthÃyakatvÃya dadÃna÷ yÃcanake«u nÅcamanasikÃracitto bhÆmyÃstaraïÃdhi«ÂhÃnacetà dharaïisamasarvadu«khasahanamanasikÃraprav­tta÷ sarvasatvopasthÃnÃklÃntamÃnasaprayukto bÃlajanadu«k­tasthira÷ sthÃvarÃdhivÃsanajÃtya÷ asthita÷ kuÓalamÆlÃbhiyukta÷ aprayuktasarvalokadhÃtÆpasthÃna÷ karïo nÃsà saæparityajan yÃcanakebhya upasaækrÃntebhyo bodhisatvacaryopÃttatathÃgatakulakulÅnasaæbhÆtacitta÷ sarvabodhisatvÃnusmaraïavihÃrapras­to 'sÃrÃt sarvatrailokyÃt sa ... tyavek«amÃïa÷ svaÓarÅrÃnadhyavasitasantÃna÷ aniketasarvabuddhadharmÃnusm­tivihÃry asÃrÃc charÅrÃt sÃrÃdÃnÃbhiprÃya iti hi bodhisatvo jihvÃæ yÃcita÷ samÃno ma ... vÃtà premaïÅyayà maitryopacÃravitatayà bhadre siæhÃsane rÃjÃrhe ni«Ãdya taæ yÃcanakam abhibhëate d­«Âa÷ | ari«Âacitto bhÆtvÃk«atacitto 'nnupahatacitto mahÃtman salà ... citto buddhavaæÓasaæbhÆtacitto 'lulitasantÃnacitto mahÃsthÃmabalÃdhÃno 'nnadhyavasitaÓarÅracitto 'nnabhinivi«Âavacanacitto jÃnumaï¬alapra«ÂhitakÃyo bhÆtvà svakÃn mukhÃj jihvà ... yÃcanakasya sarvaÓarÅram adhÅnaæ k­tvà vÃcaæ pramu¤can snigdhÃæ m­dvÅæ premaïÅyÃæ maitryopacÃrÃæ | g­hÃïa tvaæ mama jihvÃæ yathà kÃmakaraïÅyÃæ kuru | tathà kuru yathà tvaæ prÅto bhavasi prÅtamÃnasa Ãtmanà pramudito h­«Âa÷ prÅtisaumanasyajÃta iti sa Óira÷ parityajan sarvadharmÃgraÓira÷ paramaj¤Ãnam avataran sarvasatvaparitrÃïaÓirobodhi ... gacchan sarvajagadagryaÓira÷ annupamaj¤Ãnam abhila«an sarvadikchira÷ prÃptuæ j¤ÃnarÃjam adhimucyamÃno 'nnuttarasarvadharmaiÓvaryaÓÅr«atÃæ paripÆrayitukÃmo 'nnantayÃcanakaprÅtiparisphuÂacetà | iti hi bodhisatvo hastapÃdÃn parityajan yÃcanakebhya÷ ÓraddhÃhastaprayuktenÃnugrahacÃritreïa bodhisatvasiæhavikramatyÃgapratatapÃïinà vyavasargÃbhiratena hastapÃdaparityÃgena mahÃprati«ÂhÃnakramatalavyatihÃreïa bodhisatvacaryÃdhyavasÃyena vedanÃnupahatatayà dÃnaprasÃdaÓaktyà vimalacittotpÃdasaævaro ni«paryavasthÃnaj¤ÃnadharmaÓarÅrÃchinnÃbhinnÃluptakÃyasaæj¤a÷ anÅcacitta÷ sarvamÃrakarmÃkalyÃïamitropastabdhav­æhitacetÃ÷ sarvabodhisatvasaævarïitaikatyÃganiryÃïa iti hi bodhisatva÷ svaÓarÅram Ãk«ipya rudhiram anuprayacchan yÃcanakebhya÷ prahar«itabodhicitto | bodhisatvacaryÃbhila«itacitto 'paryÃttaveditacitta÷ sarvayÃcanakÃbhila«itacitta÷ sarvapratigrÃhakÃvidvi«Âacitta÷ sarvabodhisatvatyÃgapratipatpratipanno 'nivarttyayà prÅtiprasrabdhyà svaÓarÅrÃnapek«acitta÷ svaÓarÅrÃd rudhiram anuprayacchan j¤ÃnÃyatanamahÃyÃnapras­tacetà mahÃyÃnÃvina«Âamanà i«ÂamanÃs tu«ÂamanÃ÷ prÅtamanÃ÷ muditamanà maitrymanÃ÷ sukhamanÃ÷ prasannamanÃ÷ pramuditaprÅtisaumanasyajÃto majjÃmÃæsaæ svaÓarÅrÃt parityajan yÃcanakebhya÷ kalyÃïatyÃgayà | yÃcakÃbhila«itayà vÃcà tÃn yÃcakÃn abhilapan | g­hïantu bhavanto mama ÓarÅrÃn majjÃmÃæsaæ yathà kÃmakaruïÃyà tulyaprÅtivivarddhanena tyÃgacittena | bodhisatvavij¤agaïani«evitena mahÃkuÓalamÆlena lokamalÃpakar«itena pravareïÃdhyÃÓayena | sarvabodhisatvasamatopÃttair mahÃdÃnÃrambhair manasÃkÃÇk«itai÷ sarvayÃcakair annanutÃpyacittair dÃnavastubhi÷ apratyavek«itena karmavipÃkapratyayena sarvalokadhÃtvavimukhayà sarvabuddhak«etrÃlaækÃravyÆhapÆjayà sarvajagadabhimukhayà karuïÃparitrÃïatayà | sarvabuddhabodhyabhimukhayà | daÓabala ... cÃraïayÃtÅtÃnÃgatapratyutpannasarvabodhisatvÃbhimukhayà ekakuÓalamÆlaparicaryayà sarvavaiÓÃradyÃbhimukhenÃr«abhasiæhanÃdanadanena tryadhvÃbhimukhena | sarvÃdhvasamatÃj¤Ãnena ... lokÃbhimukhenÃparÃntakoÂÅgatakalpavyavasÃyena bodhisatvapraïidhÃnenÃparitrasyanÃbhimukhenÃkhedacittotpÃdena bodhisatva÷ svah­dayaæ parityajan yÃcanakebhyo dÃnavaÓaÓik«itacitta÷ pÃramitÃni«pÃdanacitta÷ sarvabodhisatvadÃnÃnuddhatasuprati«Âhitacitta÷ | adhi«ÂhÃnasarvayÃcanakapratimÃnanacitta÷ | adhyÃÓayaæ pariÓodhayamÃna÷ | sarvajagatparipÃcananidÃnaæ mahÃpraïidhÃnaæ pratipadyamÃno bodhisatvacaryÃyÃæ saævasamÃna÷ sarvaj¤atÃsaæbhÃraæ saæbharamÃïa÷ praïidhim ari¤can so 'tra yak­dbukkÃphupphu«aæ yÃcakebhya÷ parityajan yÃcanakÃbhiprasannayà d­«Âyà prasannaprÅtyÃkÃrair netrair bodhisatvaniryÃtena premïÃvyutthitamanasikÃreïa tyÃgenÃsÃrÃt kÃyÃt supratyavek«itena sÃrÃdÃnacittena ÓmaÓÃnaparyantena kÃyÃnusm­timanasikÃreïa v­kaÓ­gÃlaÓvabhak«yaæ ÓarÅraæ pratyavek«amÃïa÷ parabhaktimanasik­tayà | ÓarÅrÃnityatayÃpaviddhaÓarÅreïa parabhaktacetanena evaæ dharmamanasikÃraprayukto bodhisatvas tÃn yÃcanakÃn animi«aæ prek«amÃïa evaæ cittam utpÃdayati | yadi cÃham etadyÃcanakasya etaccharÅrÃd antraæ yak­dbukkÃphu«phu«aæ dadyÃæ | yadi và na dadyÃæ | Ãyu÷k«ayaparyante nai«o nitya÷ ÓmaÓÃnaparyavasÃna iti | sa evaæ manasikÃrasaæto«itena santÃnenaivaæ dharmaj¤ÃnenÃÓayena kalyÃïamitrasaæj¤Ãdhi«Âhitena yÃcanakadarÓanenÃsÃrÃt kÃyÃt sÃram ÃdÃtukÃmo dharmakÃmatayà svamÃæsÃn nakhaæ parityajann eva tatkuÓalamÆlaæ pariïÃmayatÅty ÃtmabhÃvotsargaæ k­tvà || bhogapuïyotsargo 'py atraivokte÷ | iti hi bodhisatvo nÃnÃdak«iïÅyapratigrÃhake«v anyÃnyapudgaladigÃgate«v aprameyak­païavanÅpake«u bodhisatvaÓravÃgate«u bodhisatvaÓabdaæ ÓrutvÃgate«u bodhisatvapratyayÃvakÃÓagate«u bodhisatvadÃnapÆrvaæ praïidhÃnaÓrute«u | bodhisatvapraïidhÃnacittanimantrite«u | sarvatyÃgamanasÃbhila«ite«u t­ptayÃcanakapratimÃnanÃcetana ÃgatayÃcanakak«amÃpaïacetano | mayaiva tatra diÓaæ gatvà yÆyaæ pratimÃnayitavyà abhavi«yata yena yu«mÃkam Ãgamanaklamo na syÃt | evaæ sam­ddhapraïipÃtena k«amayati sarvayÃcanakÃn k«amayitvà snÃpayitvà viÓrÃmitaÓarÅrÃn k­tvà tebhyo yad­cchayopakaraïaæ pratipÃdayati | yad idaæ maïirathÃn jambudvÅpakalyÃïakanyÃratnaparipÆrïÃn yad idaæ suvarïarathÃn janapadaviÓuddhakanyÃratnaparipÆrïÃn | yad idaæ vai¬ÆryarathÃn vÃnukulagÅtavÃdyasaæpravÃditaparipÆrïÃn | evaæ sphaÂikarathÃn sumukhasuveÓadhÃrisvalaæk­tarÆpÃn apratikÆladarÓanacaturakanyÃratnaparipÆrïÃn iti | tathÃtraiva deÓitaæ maïirathÃn và dadÃna÷ sarvaratnajÃlasaæchannÃn ÃjÃneyahastyupetÃn | savÃhanÃn | candanarathÃn dadÃno ratnacakrarathyaprayuktÃn ratnasiæhÃsanaprati«ÂhitÃn yÃvan nÃnÃratnachatrasaæchannavyÆhÃn ratnavitÃnavitatasaæchannÃn dhvajapatÃkÃlaæk­tacaturdikkÃn nÃnÃgandhavidhÆpita ... sÃragandhÃnulepÃnuliptÃn | sarvapu«pavyÆhÃvakÅrïÃn kanyÃÓatasahasraratnasÆtraprakar«itÃn abhrÃntagamanÃn abhrÃntasamavÃhanaprayuktÃn | yÃvad apratikÆlamanoj¤apravÃtagandhÃn suduhit­putravacanopacÃraprayuktÃn | vividhagandhacÆrïasambh­tak­topacÃrÃn iti || punar atraivÃha | ÃtmÃnaæ ca sarvasatvÃnÃæ niryÃtayann upasthÃnaæ và sarvabuddhÃnÃm upÃdadÃno rÃjyaæ và parityajan paÂabhedakaæ và nagararÃjadhÃnÅæ sarvÃlaækÃrabhÆ«itÃæ yathÃrhaæ và yÃcanake«u sarvaparivÃraæ parityajan putraduhit­bhÃryÃæ và dadÃno yÃcanakebhya÷ sarvag­haæ vÃpas­jan | yÃvat sarvopabhogaparibhogÃn và dadÃna÷ | evaæ pÃnadÃnaæ rasadÃnam api bodhisatvo dadÃno vividhÃn kalyÃïÃn udÃrÃn viÓuddhÃn avikalÃæs tiktÃæl lavaïÃn kaÂakÃn ka«ÃyÃn nÃnÃrasÃgropetÃn susnigdhÃn vividharasavidhinopetÃn dhÃtuk«obhaïasamatÃsthÃpanÃn cittaÓarÅrabalopastambhanÃn prÅtiprasÃdaprÃmodyakalpatÃjananÃn | yÃvat sarvaparopakramaprati«edhakÃn sarvavyÃdhisamanÃrogyasaæjananÃn | evaæ vastradÃnaæ pu«padÃnaæ gandhadÃnaæ vilepanadÃnaæ mÃlyadÃnaæ | ÓayanadÃnam ÃvÃsadÃnam apÃÓrayadÃnaæ pradÅpadÃnaæ ca | glÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrÃn bodhisatvo 'nuprayacchan yÃvan nÃnÃbhÃjanÃni vividhasaæbhÃrÃïy annekakÃæsyapÃtrÅr aprameyasaæbhÃropacità hiraïyasuvarïarÆpyacÆrïaparipÆrïÃs tÃni buddhebhyo bhagavadbhyo dadÃno 'cintyadak«iïÅyÃdhimuktacetà bodhisatvaratnebhyo và dadÃna÷ | kalyÃïamitrasudurlabhacittotpÃdena ÃryasaæghÃya và dadÃna÷ | buddhaÓÃsanopastambhÃya pudgalÃya và dadÃna÷ | ÓrÃvakapratyekabuddhebhyo vÃryaguïasuprasannacittatayà mÃtÃpit­bhyÃæ dadÃno | guruÓuÓrÆ«opasthÃnacittatayà ÃcÃryagurudak«iïÅyebhyo và dadÃnas tatra tatra gurusaæbhÃrÃvavÃdaÓik«aïaprayukta÷ | aÓanavasanaæ và k­païavanÅpakayÃcanakebhyo dadÃna÷ | sarvasatvÃpratihatacak«ur maitrÅparibhÃvitacittatayà | peyÃlaæ || iti hi bodhisatvo hastyÃjÃneyÃn dadÃna÷ saptÃÇgasuprati«ÂhitÃn | «a«ÂihÃyanÃn «a¬gantropetÃn padmavarïÃn mukhaviÓuddhÃn suvarïÃlaækÃrÃn hemajÃlapraticchannaÓarÅrÃn nÃnÃratnavicitrÃlaækÃrajÃlaÓuï¬aprak«iptavyÆhÃn suvarïakalyÃïÃn kalyÃïacÃrudarÓanÃn | aklÃntayojanasahasragamanopacÃrÃn aÓvÃjÃneyÃn và dadÃna÷ | sukhavÃhanasukhaÓarÅropetÃn anujavasaæpannÃæÓ caturdiggamanÃhÃrajavopetÃn ÃrohasaæpannÃn divyakalyÃïacÃrusad­ÓasarvavibhÆ«aïopetÃn | sa tÃn dadÃna÷ parityajan gauraveïa gurujanebhya÷ kalyÃïamitramÃtÃpit­bhya÷ k­païavanÅpakayÃcanakebhya÷ sarvajagatpratigrÃhakabhyo muktacittayà dadÃno | nÃg­hÅtacittatayÃvas­jan mahÃkaruïÃparisphuÂena santÃnena mahÃtyÃgaparimÃïabodhisatvagune«u pratipadyamÃno 'bhijÃtabodhisatvÃdhyÃÓayÃn pariÓodhayamÃno yÃvad iti hi bodhisatva ÃsanadÃnaæ dadÃna÷ parityajan rÃjabhadrÃsanÃni vai¬ÆryapÃdakÃni siæhaprati«ÂhitÃni suvarïasÆtraratnajÃlavitÃnÃny annekacÅvarasparÓopetapraj¤aptÃni sarvasÃragandhavÃsitopacÃrÃïi vicitramaïirÃjasamucchritadhvajÃny annekaratnakoÂÅniyutaÓatasahasrÃlaækÃravyÆhÃni hemajÃlavitÃnavitatÃni suvarïakiÇkiïÅjÃlasaæghaÂitamanoj¤anÃdanirgho«aÓabdÃni mahÃntyÃsanÃny abhyudgato dviddhacak«urdaÓanÃny ekachatramahÃp­thivyanuÓÃsanani«adanÃbhi«iktÃni | sarvarÃjyaiÓvaryÃdhipateyaniyatani«adyÃpratihatacakraÓÃsanÃnuÓÃsanasarvarÃjÃdhipateye pravarttate | evaæ yÃvad iti hi bodhisatvaÓ chatrÃïi dadÃna÷ parityajan mahÃratnavyÆhapratimaï¬itÃni ratnadaï¬Ãni kiÇkiïÅjÃlasaæchannÃni | ratnasÆtrakarïakaïÂhÃvalÅvinÃmitavai¬ÆryamaïihÃrÃbhipralambitÃni nandÅgho«amanoj¤aÓabdopacÃrÃïi hemajÃlÃbhyantaraviÓuddhachadanÃni ratnaÓalÃkÃlaækÃraÓatasahasravitatÃni ratnako«asandhÃritÃny agurucandanÃny ekasÃravaragandhakoÂÅniyutaÓatasahasravidhÆpitavÃsitopacÃrÃïi jÃmbunadaprabhÃsvaraÓuddhÃni | tÃd­ÓÃnÃæ chatrÃïÃm annekakoÂÅniyutaÓatasahasrÃlaækÃrÃïÃæ tadatiriktÃni cÃsaækhyeyakoÂÅniyutaÓatasahasrÃlaækÃrÃïy annapek«acitto dadÃna÷ parityajann avas­jann anuprayacchan saæmukhÅbhÆtebhyo và satvasÃrebhyo nirv­tÃnÃæ và tathÃgatÃnÃæ caityÃlaækÃrÃya | dharmaparye«Âaye bodhisatvakalyÃïamitrebhyo vÃbhijÃtabodhisatvadharmabhÃïakebhyo và mÃtÃpit­bhyÃæ và saægharatne và sarvabuddhaÓÃsane và yÃvat sarvapratigrÃhakebhya÷ sa evaæ tatkuÓalamÆlaæ pariïÃmayati || yathà tÃvat prathamÃyÃm eva pariïÃmanÃyÃæ sarvakuÓalamÆlaprastÃve«Æpadi«Âaæ | evaæ praïidhÃnam utpÃdayati | katham etÃni kuÓalamÆlÃni sarvajagadupajÅvyÃny upakÃribhÆtÃni bhaveyur viÓuddhadharmaparyavasÃnÃni yena sarvasatvÃnÃm etai÷ kuÓalamÆlair narakÃpÃyapratiprasrabdhir bhavati | tairyagyonikayÃmalaukikÃd du«khaskandhÃn nivarttayeyu÷ | sa tÃni kuÓalamÆlÃni pariïÃmayann evaæ tatkuÓalamÆlaæ pariïÃmayati | anenÃhaæ kuÓalamÆlena sarvasatvÃnÃæ nayanaæ bhaveyaæ sarvadu«khaskandhavinivarttanÃya | sarvasatvÃnÃæ trÃïaæ bhaveyaæ sarvakleÓaparimocanatayà | sarvasatvÃnÃæ Óaraïaæ bhaveyaæ sarvabhayÃrak«aïatayà | sarvasatvÃnÃæ gatir bhaveyaæ sarvabhÆmyanugamanatayà | sarvasatvÃnÃæ parÃyaïaæ bhaveyam atyantayogak«emapratilambhatayà | sarvasatvÃnÃæ Ãloko bhaveyaæ vitimiraj¤ÃnasaædarÓanatayà | sarvasatvÃnÃæ ulkà bhaveyam avidyÃtamo'ndhakÃravinivarttanatayà | sarvasatvÃnÃæ pradyoto bhaveyam atyantaviÓuddhiprati«ÂhÃpanatayà | sarvasatvÃnÃæ nÃyako bhaveyam acintyadharmanayÃvatÃraïatayà | sarvasatvÃnÃæ pariïÃyako bhaveyam annÃvaraïaj¤Ãnaskandhopanayanatayà | peyÃlaæ || tac cÃdhyÃÓayata÷ pariïÃmayati na vacanamÃtreïa | tac codagracitta÷ pariïÃmayati | h­«Âacitta÷ pariïÃmayati | prasannacitta÷ pariïÃmayati | pramuditacitta÷ snigdhacitta÷ pariïÃmayati | maitracitta÷ premacitta÷ anugrahacitto hitacitta÷ sukhacitta÷ pariïÃmayati | tac caivaæ pariïÃmayati | idaæ mama kuÓalamÆlaæ sarvasatvÃnÃæ gativiÓuddhaye saævarteta | upapattiviÓuddhaye saævartteta | puïyamÃhÃtmyaviÓuddhaye saævartteta | annabhibhÆtatÃyÃæ saævartteta | aparyÃdÃnatÃyÃæ saævartteta | durÃsadacittatÃyÃæ saævartteta | sm­tyapramo«atÃyÃæ saævartteta | gatimativiniÓcayatÃyÃæ saævartteta | buddhyapramÃïatÃyÃæ saævartteta | kÃyakarmamana÷karmasarvaguïÃlaækÃraparipÆryÃæ saævartteta || anena me kuÓalamÆlena te sarvasatvÃ÷ sarvabuddhÃn ÃrÃgayeyur ÃrÃgayitvà ca mà virÃgayeyu÷ | te«u ca buddhe«u bhagavatsu prasÃdam abhedyaæ pratilabheran | te«Ãæ ca tathÃgatÃnÃm arhatÃæ samyaksaæbuddhÃnÃm antike dharmadeÓanÃæ Ó­ïuyu÷ | Órutvà ca sarvà vimatÅr vinivarttayeyu÷ | yathÃÓrutaæ ca saædhÃrayeyu÷ | sandhÃrayantaÓ ca pratipattyà saæpÃdayeyu÷ | tÃæÓ ca tathÃgatÃn ÃrÃdhayeyu÷ | cittakarmaïyatÃæ ca pratilabheran | annavadyÃni karmÃïi samudÃnayeyu÷ | mahatsu ca kuÓalamÆle«v ÃtmÃnaæ prati«ÂhÃpayeyur atyantaæ ca dÃridryaæ vinivarttayeyu÷ sapta dhanapratilambhÃæÓ ca paripÆrayeyu÷ sarvabuddhÃnÃæ cÃnuÓik«ayeyu÷ kalyÃïendriyapratilambhaæ cÃdhigaccheyu÷ | udÃrÃdhimuktisamatÃæ ca parini«pÃdayeyu÷ | sarvaj¤aj¤Ãne cÃvakÃÓaæ pratilabheran | apratihatacak«u«mattÃæ ca sarvajagaty utpÃdayeyu÷ | lak«aïÃlaæk­tatÃæ ca kÃyapratipÆriæ pratilabheran | sarvaguïÃlaÇkÃraæ ca vÃkyaviÓuddhiæ parig­hïÅyu÷ | saæv­tendriyatÃæ daÓabalaprayuktÃæ cittakalyatÃæ samudÃnayeyu÷ | aniÓcitavihÃratÃæ ca paripÆrayeyu÷ | yena ca sukhopadhÃnena sarvabuddhÃ÷ samanvÃgatÃs tatsukhopadhÃnapratilabdhÃ÷ sarvasatvà bhaveyur iti || yathà «a«ÂhÅ pariïÃmanoktena vidhinà pariïÃmayati | sarvasatvà | j¤ÃnÃhÃrÃd bhavantu asaÇgaprayuktacetasa÷ | ÃhÃrapraj¤ÃtÃpino 'nnadhyavasitÃhÃrÃ÷ prÅtibhak«ÃnirÃmi«ÃhÃrà yÃvat kÃmat­«ïÃvinivarttakÃ÷ | sarvasatvÃ÷ dharmarasameghapravar«akà bhavantu | annuttaradharmaratiprÅïitasantÃnÃ÷ | sarvasatvÃ÷ sarvarasÃgrajihvà bhavantu rasanimittà grahÅtÃra÷ sarvabuddhadharmacittanaprayuktÃ÷ avipannayÃnà agrayÃnà uttamayÃnÃ÷ ÓÅghrayÃnà mahÃyÃnÃ÷ | sarvasatvà at­ptadarÓanà bhavantu buddhaprÅtipratilabdhÃ÷ | sarvasatvÃ÷ sarvakalyÃïamitradarÓanÃnupahatasantÃnà bhavantu | sarvasatvà agadabhai«ajyarÃjopadarÓanà bhavantu | sarvasatvÃ÷ kleÓavi«avinivarttakÃ÷ | sarvasatvà Ãdityamaï¬alodgatadarÓanà bhavantu sarvasatvatamastimirapaÂalavidhamanatvÃt || evam ÃtmÃnam upanidhÃya svabhÃvanÃnukÆlyena paÂhitavyaæ | sarvasatvÃnÃm abhiruciradarÓanatÃyÃæ pariïÃmayÃmi | saumanasyadarÓanatÃyÃæ kalyÃïadarÓanatÃyÃæ pariïÃmayÃmi | abhila«itadarÓanatÃyÃæ prahar«itadarÓanatÃyÃæ daurmanasyÃdarÓanatÃyÃæ buddhadarÓanopetÃyÃæ pariïÃmayÃmi || sarvasatvÃ÷ ÓÅlagandhopetà bhavantv annÃcchedyaÓÅlà bodhisatvapÃramitÃÓÅlÃ÷ || sarvasatvà dÃnavÃsità bhavantu sarvatyÃgaparityÃgina÷ | sarvasatvÃ÷ kÓÃntivÃsità bhavantu ak«obhyacetanÃpratilabdhÃ÷ | sarvasatvà vÅryavÃsità bhavantu mahÃvÅryayÃnasannaddhÃ÷ | sarvasatvà dhyÃnavÃsità bhavantu pratyutpannabuddhasaæmukhÅbhÃvasthitÃ÷ samÃdhipratilabdhÃ÷ | sarvasatvà bodhisatvapariïÃmanÃvÃsità bhavantu sarvasatvÃ÷ sarvaÓukladharmavÃsità bhavantu sarvÃkuÓaladharmaprahÅïÃ÷ | sarvasatvà divyaÓayanapratilabdhà bhavantu mahÃj¤ÃnÃdhigamÃya | sarvasatvà ÃryaÓayanapratilabdhà bhavantu | ni÷p­thagjanabodhicittÃvÃsanatvÃt sarvasatvÃ÷ sukhaÓayanapratilabdhà bhavantu | sarvasaæsÃrÃvacaradu÷khaparivarjanatvÃt sarvasatvÃ÷ k«emaÓayanapratilabdhà bhavantu dharmakÃmasparÓopetÃ÷ | sarvasatvÃ÷ pariÓuddhabuddhak«etrÃvabhÃsà bhavantu guïavÃsasuprayuktà ÃryÃvÃsaniketoccalitÃ÷ | annuttarasarvabuddhÃvÃsÃvirahitÃ÷ | sarvasatvà buddhopaniÓcayavihÃriïo bhavantu | sarvasatvà annantÃlokà bhavantu sarvabuddhadharme«u sarvasatvà apratihatÃvabhÃsà bhavantu sarvadharmadhÃtvekaspharaïÃ÷ | sarvasatvà ÃrogyaÓarÅrà bhavantu tathÃgatakÃyapratilabdhÃ÷ | sarvasatvà bhai«ajyarÃjopamà bhavantu atyantÃkalpanadharmÃïa÷ | sarvasatvà apratihatabhai«ajyastambhopamà bhavantu jagaccikitsÃpratipannÃ÷ | sarvasatvà rogaÓalyaniruddhà bhavantu sarvaj¤ÃrogyapratilabdhÃ÷ | sarvasatvÃ÷ saravjagadbhai«ajyakuÓalà bhavantu yathÃÓayabhai«ajyaprayogasaæprayoktÃra÷ || sarvasattve«u sarvarogavinivarttanÃya pariïÃmayÃmi | sarvasattve«v aparyantasthÃmabalaÓarÅratÃyÃæ pariïÃmayÃmi | sarvasatvÃnÃæ cakravìaparvatÃnavamardyakÃyabalopapattaye pariïÃmayÃmi | sarvasatvÃnÃæ sarvabalopastambhanÃt­ptÃyÃæ pariïÃmayÃmi || sarvasatvà apramÃïabhÃjanà bhavantv ÃkÃÓadhÃtuvipulÃ÷ sm­tÅndriyopetÃ÷ sarvalaukikalokottarabhëasaægrahaïÃd grahaïasm­tyasaæpramƬhÃ÷ | sarvasatvÃ÷ kalyÃïaviÓuddhibhÃvanà bhavantu | atÅtÃnÃgatapratyutpannasarvabuddhabodhyabhedaprasÃdagrÃhiïa÷ | sarvasatvà kÃmaÇgamà bhavantu sarvatragÃminÅbuddhabhÆmipratilabdhÃ÷ | sarvasatvÃ÷ sarvasattve«v apratihatacittà bhavantu | sarvasatvà annÃbhogasarvabuddhak«etraparisphuÂagamanà bhavantu | ekacittak«aïasarvadharmavikramÃ÷ | sarvasatvÃ÷ ÓrÃntÃklÃntasarvalokadhÃtugamanà bhavantu | aviÓrÃmyamÃnamanomayakÃyapratilabdhÃ÷ | sarvasatvÃ÷ sukhagamanamuktà bhavantu sarvabodhisatvacaryÃnupraveÓina÷ | anena kuÓalamÆlena sarvasatvÃ÷ kalyÃïamitrÃtyÃgacittÃnuts­«Âà bhavantu k­taj¤Ã÷ k­tÃnupÃlanatayà | sarvasatvÃ÷ kalyÃïamitrai÷ sahaikÃrthà bhavantu sabhÃgakuÓalamÆlasaægrahaïatayà | sarvasatvÃ÷ kalyÃïÃÓayà bhavantu kalyÃïamitrasaævasanasaæpadavihÃrÃnudhanvanatayà | sarvasatvÃ÷ kalyÃïamitrakuÓalamÆlakarmavipÃkaviÓuddhà bhavantv ekapraïidhÃnÃ÷ | sarvasatvà mahÃyÃnÃbhiraktÃ÷ saæprasthità bhavantv avi«kambhitayÃnasarvaj¤atÃparyavasÃnÃ÷ | sarvasatvÃ÷ pracchÃditakuÓalamÆlà bhavantu sarvabuddhÃvasthÃgopanapratilabdhÃ÷ | sarvasatvà guïaj¤ÃnÃbhicchÃdità bhavantu sarvalokopakleÓavyapav­ttÃ÷ | sarvasatvà acchinnÃvik«iptaÓukladharmÃïo bhavantv avipannabuddhadharmapravÃhÃ÷ | sarvasatvÃÓ chatrabhÆtà bhavantu daÓabalavitÃnÃnvitÃ÷ | sarvasatvà atyantabodhyÃsanapratilabdhà bhavantu | sarvasatvà buddhavikrÃntisiæhÃsanapratilabdhà bhavantu sarvajagadavalokanÅyà iti || Ãryagaganaga¤jasÆtre 'py Ãha | mà bhÆt tan mama kuÓalamÆlaæ dharmaj¤ÃnakauÓalyaæ và yan na sarvasattvopajÅvyaæ syÃd iti || atÅtÃnÃgataÓubhotsargas tv ÃryÃk«ayamatisÆtre 'bhihita÷ | kuÓalÃnÃæ ca cittacaitasikÃnÃnÃm anusm­tir anusm­tya ca bodhipariïÃmanà | idam atÅtakauÓalyaæ | yo 'nnÃgatÃnÃæ kuÓalamÆlÃnÃæ nidhyaptibodher ÃmukhÅkarmasamanvÃhÃra÷ | ye me utpatsyante kuÓalÃÓ cittotpÃdÃs tÃn annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau pariïÃmi«yÃmÅti idam annÃgatakauÓalyaæ || tad evaæ caitasikenÃbhyÃsena sarvatyÃgÃdhimuktiæ paripÆrye tyÃgacittavegÃpannena kÃyaprayogeïots­«Âasarvaparigraha÷ | sarvaparigrahamÆlÃd bhavadu«khÃd vimukto mukta ity ucyate | annuttarÃæÓ cÃprameyÃsaækhyeyÃn kalpÃn nÃnÃkÃrÃnantÃn laukikalokottarÃn sukhasaæpatpravar«Ãn anubhavati | tena cÃtmabhÃvÃdinà \<[doubtful]>\ va¬i«Ãmi«eneva svayam annabhigatopabhogenÃpy Ãk­«ya parÃn api tÃrayati || ata evoktaæ ratnameghe | dÃnaæ hi bodhisatvasya bodhir iti || Óik«Ãsamuccaye dÃnapÃramità prathama÷ pariccheda÷ || @<[II. saddharmaparigraha÷]>@ ÓÅlapÃramitÃyÃæ saddharmaparigraho nÃma dvitÅya÷ pariccheda÷ || evam e«Ãm ÃtmabhÃvÃdÅnÃm uts­«ÂÃnÃm api rak«Ã kÃryà | kuto | yasmÃt || paribhogÃya satvà nÃmÃtmabhÃvÃdi dÅyate | arak«ite kuto bhoga÷ | kiæ dattaæ yan na bhujyate || tasmÃt satvopabhogÃrtham ÃtmabhÃvÃdi pÃlayet || uktaæ hi bodhisatvaprÃtimok«e | paraæ ÓÃriputra rak«i«yÃmÅty Ãtmà rak«itavya÷ | evaærÆpayà ÓÃriputra hitai«ikatayà samanvÃgato bodhisatvo jÅvitahetor api pÃpaæ karma na karotÅti || vÅradattaparip­cchÃyÃm apy Ãha | ÓakaÂam iva bhÃrodvahanÃrthaæ kevalaæ dharmabuddhinà vìhavyam iti | tathÃk«ayamatisÆtre 'pi | kÃyadu«khatayà ca na parikhidyate satvÃvek«atayeti || tac cÃtmabhÃvÃdikaæ kathaæ pÃlayet | kalyÃïamitrÃnutsarjanÃt | yathoktam Ãryagaï¬avyÆhe ÃryaÓrÅsaæbhavena || kalyÃïamitrasandhÃritÃ÷ kulaputra bodhisatvà na patanti durgati«u | kalyÃïamitrasamanvÃh­tà \<[doubtful]>\ nÃtikrÃmanti bodhisatvaÓik«Ãæ | kalyÃïamitrapraticchannà abhyudgatà bhavanti lokÃt kalyÃïamitraparyupÃsità bodhisatvà asaæpramo«acÃriïo bhavanti sarvabodhisatvacaryÃsu | kalyÃïamitraparig­hÅtÃ÷ bodhisatvà durddhar«Ã bhavanti karmakleÓai÷ | sambodhakÃ÷ kalyÃïamitrà akaraïÅyÃnÃæ sannivÃrakÃ÷ pramÃdasthÃnÃt | ni«kÃsayitÃra÷ saæsÃrapurÃt | tasmÃt tarhi kulaputra evaæ manasikÃrÃt pratipraÓrabdhena kalyÃïamitrÃïy upasaækramitavyÃni | p­thivÅsamacittena sarvabhÃravahanÃpariïamanatayà vajrasamacittena abhedyÃÓayatayà | cakravìasamacittena sarvadu«khÃsaæpravedhanatayà | lokadÃsasamacittena sarvakarmasamÃdÃnÃjugupsanatayà | rajoharaïasamacittena mÃnÃtimÃnavivarjanatayà | yÃnasamacittena gurubhÃranirvahanatayà | ÓvasamacittenÃkrudhyanatayà | nausamacittena gamanÃgamanÃparitrasyanatayà | suputrasad­Óena kalyÃïamitramukhavÅk«aïatayà | Ãtmani ca te kulaputrÃturasaæj¤otpÃdayitavyà | kalyÃïamitre«u ca vaidyasaæj¤Ã | anuÓÃsanÅ«u bhai«ajyasaæj¤Ã | pratipatti«u vyÃdhinirghÃtanasaæj¤Ã | Ãtmani ca te kulaputra bhÅrusaæj¤otpÃdayitavyà | kalyÃïamitre«u ÓÆrasaæj¤Ã | anuÓÃsanÅ«u praharaïasamj¤Ã | pratipatti«u ÓatrunirghÃtanasaæj¤Ã || atraiva vÃcanopÃsikÃvimok«e varïitaæ | kalyÃïamitrÃnuÓÃsanÅpratipannasya kulaputra bodhisatvasya buddhà bhagavanto 'bhirÃddhacittà bhavanti | kalyÃïamitravacanÃvilomasthÃyino bodhisatvasya sarvaj¤atÃsannÅbhavati | kalyÃïamitravacanÃvicikitsakasyÃsannÅbhavanti kalyÃïamitrÃïi | kalyÃïamitramanasikÃrÃvirahitasya sarvÃrthà abhimukhà bhavantÅti | ata evÃryasudhana÷ sÃradhvajasya bhik«o÷ pÃdau ÓirasÃbhivandyÃnnekaÓatasahasrak­tva÷ pradak«iïÅkrÂya sÃradhvajaæ bhik«um avalokya praïipatya puna÷ punar avalokayan niyataæ praïipatan namasyann avanaman manasi kurvan cintayan bhÃvayan paribhÃvayann udÃnam udÃnayan hÃkkÃraæ kurvan | guïÃn abhimukhÅkurvan nigamayann atra sann anusmaran d­¬hÅkurvann avijahan manasÃgamayann upanibadhnan praïidhiæ samavasaran darÓanam abhila«an svaranimittam udg­hïan yÃvat tasyÃntikÃt prakrÃnta÷ | tathà kalyÃïamitrÃgataæ sarvaj¤atÃæ saæpaÓyann aÓrumukho rudan yÃvan meghasya dramitasyÃntikÃt prakrÃnta÷ || bodhisatvapratimok«e 'py uktaæ | iha ÓÃriputra bodhisatvo dharmakÃmatayà nÃsti tal loke ratnaæ yan na parityajati | nÃsti tat kÃyopasthÃnaæ yan na karoti | nÃsti taj jaÇghÃpre«aïaæ yan notsahate | nÃsti tad vÃkkarma yan notsahate ÃcÃryopÃdhyÃyagauravatayà || peyÃlaæ || tat kasya heto÷ | bandhacchedÃyai«a dharma÷ saævartate | jÃtijarÃvyÃdhimaraïaÓokaparidevadu«khadaurmanasyacchedÃyai«a dharma÷ saævartatae iti ratnacittam utpÃdya bhai«ajyacittam utpÃdya | sarvasatvÃnÃæ glÃnyavyupaÓamÃyai«a dharma÷ saævartatae iti | e«ÂavyaÓ cÃsmÃbhi÷ sarvasatvÃnÃæ glÃnyavyupaÓamÃyaivaærÆpo dharma iti || ugradattaparip­cchÃyÃm apy uktaæ | sacet punar g­hapate pÃÂhasvÃdhyÃyÃrthiko bodhisatva÷ kasyacid antikÃc catu«pÃdikÃæ gÃthÃæ Ó­ïuyÃd uddiÓed và udg­hïÅyÃd dÃnaÓÅlak«ÃntivÅryadhyÃnapraj¤ÃsaæprayuktÃæ bodhisatvasaæbhÃropacayaæ và tena tasminn ÃcÃrye dharmagauravaæ karaïÅyaæ yÃvadbhir nÃmapadavya¤jana ... gÃthoddi«Âà | yadi tÃvata evaæ kalpÃæs tasyÃcÃryasyopasthÃnaparicaryÃæ kuryÃd aÓaÂhatayà sarvalÃbhasatkÃrapÆjayà | adyÃpi g­hapate na pratipÆritam ÃcÃryasyÃcÃryagauravaæ bhavati | ka÷ punar vÃdo dharmagauravaæ || praj¤ÃpÃramitÃyÃm a«ÂasahasrikÃyÃm apy uktaæ | kalyÃïamitre«u ca tvayà kulaputra tÅvraæ gauravam utpÃdayitavyaæ | prema ca karaïÅyaæ | atha khalu sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatva evaærÆpair guïair gauravamanasikÃrair gacchann anupÆrveïÃnyatamanagaram anuprÃptas | tatra tasyÃntarÃyaïamadhyagatasyaitad abhÆt | yan nv aham imam ÃtmabhÃvaæ vikrÅyÃnena mÆlyena dharmodgatasya bodhisatvasya mahÃsatvasya satkÃraæ kuryÃæ | dÅrgharÃtraæ hi mamÃtmabhÃvasahasrÃïi bhagnÃni k«ÅïÃni vikrÅtÃni punar aparimÃïe saæsÃre 'parimÃïÃni yÃni mayà kÃmaheto÷ kÃmanidÃnam anubhÆtÃni na punar evaærÆpÃïÃæ dharmÃïÃæ k­taÓa evaærÆpÃïÃæ và satvÃnÃæ satkÃrÃya || atha khalu sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatvo 'ntarÃyaïamadhyagata÷ Óabdam udÅrayÃm Ãsa gho«am anuÓrÃvayÃm Ãsa | ka÷ puru«eïÃrthika÷ ka÷ puru«eïÃrthika iti peyÃlaæ | atha khalu mÃra÷ pÃpÅyÃn brÃhmaïag­hapatikÃæs tathà samupasthÃpayÃm Ãsa yathà taæ gho«aæ nÃÓrau«u÷ | yadÃtmana÷ krÃyakaæ na labhate tadaikÃntaæ gatvà prÃrodÅd aÓrÆïi ca prÃvarttayad evaæ cÃvadad | aho vatÃsmÃkaæ durlabhà lÃbhà ye vayam ÃtmabhÃvasyÃpi kretÃraæ na labhÃmahe | atha khalu Óakro devÃnÃm indro mÃïavakarÆpeïa yÃvat sadÃpraruditaæ bodhisatvaæ mahÃsatvam etad avocat | kiæ tvaæ kulaputra dÅnamanà utkaïÂhitamÃnaso 'ÓrÆïi pravarttayamÃna÷ sthita÷ || sadÃprarudita evam Ãha | ahaæ mÃïavaka dharmakÃmatayà imam ÃtmabhÃvaæ vikrÅya dharmapÆjÃæ karttukÃma÷ so 'ham asya krÃyakaæ na labhe | peyÃlaæ || atha khalu sa mÃïavaka÷ sadÃpraruditaæ bodhisatvaæ mahÃsatvam etad avocat | na mama kulaputra puru«eïa k­tyam api tu khalu puna÷ pitur me yaj¤o ya«Âavya÷ | tatra me puru«asya h­dayena k­tyaæ lohitena ca asthimajjayà ca | tad dÃsyasi tvaæ krayeïa || atha khalu sadÃpraruditasyaitad abhÆt | lÃbhà me sulabdhÃ÷ parini«pannaæ cÃtmÃnaæ jÃne praj¤ÃpÃramitopÃyakauÓalye«u | yan mayÃtmana÷ krÃyako labdho h­daysya rudhirasya cÃsthimajjÃyÃÓ ca || sa h­«Âacitta÷ kalyacitta÷ pramuditacittas taæ mÃïavakam etad avocat | dÃsyÃmi mÃïavaka yena te ita ÃtmabhÃvÃd artha÷ | yÃvat sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatvas tÅk«ïaæ Óastraæ g­hÅtvà dak«iïaæ bÃhuæ viddhvà lohitaæ nisrÃvayati sma dak«iïaæ coruæ viddhvà nirmÃæsaæ ca k­tvÃsthi bhettuæ ku¬yamÆlam upasaækrÃmati || atha khalv anyatarà Óre«ÂhidÃrikopariprÃsÃdatalagatÃdrÃk«Åt sadÃpraruditaæ bodhisatvaæ yÃvat sà Óre«ÂhidÃrikà yena sadÃprarudito bodhisatvas tenopasaækramyaitad avocat | kiæ nu khalu tvaæ kulaputraivaærÆpÃm Ãtmana÷ kÃraïÃæ kÃrayÃsÅti | yÃvat sà dÃrikà pÆjÃprayojanaæ Órutvà punar Ãha | kà punas te kulaputra tato guïajÃtir ni«patsyate | sa tÃm etad avocat | sa dÃrike kulaputro mama praj¤ÃpÃramitÃm upÃyakauÓalyaæ copadek«ayti | tatra vayaæ Óik«i«yÃmas tatra vayaæ Óik«amÃïÃ÷ sarvasatvÃnÃæ pratiÓaraïaæ bhavi«yÃma÷ | peyÃlaæ || atha khalu sà Óre«ÂhidÃrikà sadÃpraruditaæ bodhisatvam etad avocat | ÃÓcaryaæ kulaputra | yÃvad udÃrÃ÷ praïÅtÃÓ cÃmÅ tvayà dharmÃ÷ parikÅrttitÃ÷ | ekaikasyÃpi kulaputraivaærÆpasya dharmasyÃrthÃya gaÇgÃnadÅvÃlikopamÃn api kalpÃn evam ÃtmabhÃvÃ÷ parityaktavyà bhaveyu÷ | tathodÃrÃ÷ praïÅtÃÓ cÃmÅ tvayà dharmÃ÷ parikÅrttitÃ÷ | api tu khalu kulaputra yena yena k­tyaæ tat te dÃsyÃmi suvarïaæ và maïiæ và muktÃæ và vai¬Æryaæ và yÃvad yena tvaæ taæ dharmodgataæ bodhisatvaæ satkari«yasi | yÃvad vistareïa tayà dÃrikayà pa¤caÓataparivÃrayà sÃrddhaæ tasya dharmodgatasya saækramaïaæ kartavyaæ || atha khalu dharmodgato bodhisatvo mahÃsatva÷ utthÃyÃsanÃt svakaæ g­haæ prÃvik«at | yÃvat sapta var«Ãïy ekasamÃdhisamÃpanna evÃbhÆt | sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatva÷ sapta var«Ãïi na kÃmavitarkam utpÃdayÃm Ãsa | na vyÃpÃdavitarkaæ na vihiæsÃvitarkam utpÃdayÃm Ãsa | na rasag­ddhim utpÃdayÃm ÃsÃnyatra | kadà nÃma dharmodgato bodhisatvo mahÃsatvo vyutthÃsyati | yad vayaæ dharmodgatasya bodhisatvasya mahÃsatvasya dharmÃsanaæ praj¤Ãpayi«yÃmo yatrÃsau kulaputro ni«adya dharmaæ deÓayi«yati taæ ca p­thivÅpradeÓaæ siktaæ saæm­«Âaæ ca kari«yÃmo nÃnÃpu«pÃbhikÅrïaæ iti cintayÃm Ãsa || tÃny api Óre«ÂhidÃrikà pramukhÃïi pa¤cadÃrikÃÓatÃni sadÃpraruditasya bodhisatvasyÃnuÓik«amÃïÃni dvÃbhyÃm everyÃpathÃbhyÃæ kÃlam atinÃmayÃm Ãsu÷ || atha khalu sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatvo divyaæ nirgho«am aÓrau«Åd ita÷ saptame divase dharmodgato bodhisatvo mahÃsatvo 'smÃt samÃdher vyutthÃya madhye nagarasya ni«adya dharmaæ deÓayi«yatÅti | atha khalu sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatvas taæ nirgho«aæ Órutvà ÃttamanÃ÷ pramudita÷ prÅtisaumanasyajÃtas taæ p­thivÅpradeÓaæ ÓodhayÃm Ãsa sÃrddhaæ Óre«ÂhidÃrikÃpramukhai÷ pa¤cabhir dÃrikÃÓatair dharmÃsanaæ praj¤apayÃm Ãsa saptaratnamayaæ | atha khalu sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatvas taæ p­thivÅpradeÓaæ sektukÃmaÓ ca | na codakaæ samantÃt parye«amÃïo 'pi labhate yena taæ p­thivÅpradeÓaæ si¤ced | yathÃpi nÃma mÃreïa pÃpÅyasà tat sarvam udakam antardhÃpitaæ apy eva nÃmÃsyodakam alabhamÃnasya cittaæ du«khitaæ syÃd daurmanasyaæ ca bhavec cittasya vÃnyathÃtvaæ bhaved yenÃsya kuÓalamÆlÃntardhÃnaæ bhaven na và bhrÃjeran kuÓalamÆlÃni | atha khalu sadÃpraruditasya bodhisatvasya mahÃsatvasyaitad abhÆt | yan nv aham Ãtmana÷ kÃyaæ viddhvà imaæ pradeÓaæ rudhireïa si¤ceyaæ | tat kasya heto÷ | ayaæ hi p­thivÅpradeÓae uddhatarajasko | mà rajodhÃtur ito dharmodgatasya bodhisatvasya mahÃsatvasya kÃye nipatatu | kim aham anenÃtmabhÃvenÃvaÓyaæbhedanadharmiïà kuryÃæ | varaæ khalu punar mamÃyaæ kÃya evaærÆpayà kriyayà vinaÓyatu na ca ni÷sÃmarthyakriyayà | kÃmaheto÷ kÃmanidÃnaæ bahÆni me ÃtmabhÃvasahasrÃïi puna÷ punar aparimÃïe saæsÃre saæsarato bhinnÃni | yadi punar bhidyante kÃmam evaærÆpe«v iva dharmasthÃne«u bhidyantÃæ || atha khalu sadÃprarudito bodhisatvo mahÃsatva iti pratisaækhyÃya tÅk«ïaæ Óastraæ g­hÅtvà svakÃyaæ samantato viddhvà taæ p­thivÅpradeÓaæ svarudhireïa sarvam asi¤cat | evaæ tÃbhir api dÃrikÃbhi÷ k­taæ | na ca sadÃprarudito bodhisatvasya mahÃsatvasya tÃsÃæ và sarvÃsÃæ dÃrikÃïÃæ cittasyÃnyathÃtvam abhÆt | yatra mÃra÷ pÃpÅyÃn avatÃraæ labheteti || ata evaæ caturdharmakasÆtre 'py uktaæ | kalyÃïamitraæ bhik«avo bodhisatvena mahÃsatvena yÃvajjÅvaæ na parityaktavyam api jÅvitahetor iti || tad evaæ kalyÃïamitrÃnutsargÃd ÃtmabhÃvÃdÅnÃæ rak«Ãdikaæ kÃryaæ || sÆtrÃïÃæ ca sadek«aïÃd bodhisatvaÓik«ÃpadÃni hi prÃya÷ sÆtre«v eva d­Óyante | te«u te«u sÆtrÃnte«u bodhisatvasamudÃcÃrà bodhisatvaÓik«ÃpadÃni praj¤aptÃnÅti vacanÃt | tasmÃt tadannÅk«aïe mà bhÆd Ãpattim ÃpannasyÃpy aj¤ÃnÃd aviratir iti sadà sÆtradarÓanÃyÃdara÷ kÃrya÷ | tad anena kalyÃïamitrÃnutsargeïa sÆtrÃntadarÓanena ca sarva÷ saddharmaparigraha ukto bhavati || yathoktam ÃryasÃgaramatisÆtre | yÃbhir ak«araniruktibhi÷ so 'nnabhilÃpyo dharma÷ sÆcyate tÃsÃm ak«araniruktÅnÃæ yadà dhÃraïaæ deÓanà yÃvad | ayam ucyate saddharmaparigraha÷ | punar aparaæ kulaputra ye te dharmabhÃïakà e«Ãm evaærÆpÃïÃæ sÆtrÃntÃnÃæ deÓayitÃra÷ pratipattisÃrÃÓ ca te«Ãm api dharmabhÃïakÃnÃæ yat sevanaæ bhajanaæ paryupÃsanam utthÃnam upasthÃnaæ gauravaæ citrÅkÃra÷ ÓuÓrÆ«Ã Ãrak«Ã parigrahaÓ cÅvarapiï¬apÃtraÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃradÃnaæ sÃdhukÃradÃnaæ svÃmyÃrak«Ã kuÓalapak«arak«Ã varïabhëaïam avarïapraticchÃdanatà | ayam api saddharmaparigraha÷ | peyÃlaæ || punar aparaæ kulaputra yà avivÃdaparamatà | adharme dharmavÃdinÃæ ca pudgalÃnÃæ saha dharmeïa nigraha÷ | ayam api saddharmaparigraha÷ | punar aparaæ kulaputrÃpratihatasantÃnasya sarvasatvapramok«abuddher nirÃmi«acittasya parebhyo dharmadÃnam ayam api saddharmaparigraha÷ | punar aparaæ kulaputra yo dharmaÓravaïahetuko và dharmadeÓanÃhetuko vÃntaÓa ekakramavyatihÃro 'ntaÓa ekocchvÃsapraÓvÃso và | ayam api saddharmaparigraha÷ | peyÃlaæ || prahrutaæ vatedaæ kulaputra cittaæ vi«aye«u | tasya yà nivÃraïà parirak«Ã ekÃgrÅbhÃvo dama÷ Óama upaÓamo vinayo 'yam ucyate saddharmaparigraha÷ | peyÃlaæ || punar aparaæ kulaputra yena dharmeïa yo 'dharma÷ pravartate tasya dharmasyÃparigraho 'nnupÃdÃnam ayam api saddharmaparigraha ity Ãdi || tatr dharmabhÃïakasevÃdinà kalyÃïamitrÃnutsarga ukta÷ | kalyÃïamitralak«aïaæ ca | tad etena saddharmaparigraheïa vinà | na rak«Ã | na Óuddhir na v­ddhis \<[doubtful]>\ tataÓ ca so 'pi na bodhisatva ity avaÓyakÃrya÷ saddharmaparigraha÷ || uktaæ hi ÓrÅmÃlÃsiæhanÃdasÆtre | yÃny apÅmÃni bhagavan gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃni bodhisatvapraïidhÃnÃni tÃny ekasmin mahÃpraïidhÃne upanik«iptÃny antargatÃny anuprati«ÂhÃni yad uta saddharmaparigrahe | evaæ mahÃvi«ayo bhagavan saddharmaparigraha iti || punar atraivÃha | syÃd yathÃpi nÃma devi mahÃbalavato 'pi puru«asyÃlpo 'pi marmaïi prahÃro | vedhanÅyo bhavati vÃdhÃkaraÓ ca | evam eva devi mÃrasya pÃpÅyasa÷ parÅtto 'pi saddharmaparigraho vedhanÅyo bhavati ÓokÃvaha÷ paridevakaraÓ ca bhavati | nÃhaæ devi anyam ekam api dharmaæ kuÓalaæ samanupaÓyÃmi mÃrasya pÃpÅyasa evaæ vedhanÅyaæ ÓokÃvahaæ paridevakaraæ ca | yathÃyam alpo 'pi saddharmaparigraha iti || punar Ãha | syÃd yathÃpi nÃma devi sumeru÷ parvatarÃja÷ sarvÃn kulaparvatÃn abhibhavann abhirocate ca samabhirocate coccatvena vipulatvena ca | evam eva devi mahÃyÃnikasya kÃyajÅvitanirapek«asya na ca g­hÅtacittasya saddharmaparigraho navayÃnasaæprasthitÃnÃm api kÃyajÅvitasÃpek«ÃïÃæ mahÃyÃnikÃnÃæ sarvÃn kuÓalÃn dharmÃn abhibhavatÅty Ãdi || tathÃryasÃgaramatisÆtre 'py Ãha | parig­hÅto bhavatÅ jinebhir devebhi nÃgebhi ca kinnarebhi÷ | puïyena j¤Ãnena parig­hÅta÷ saddharmadhÃritva tathÃgatÃnÃm || peyÃlaæ || sa ÓÆnyak«etre«u na jÃtu jÃyate sarvatra jÃtau ca jinaæ sa paÓyati | d­«Âvà ca tasmiæl labhate prasÃdaæ saddharmadhÃritva tathÃgatÃnÃm || jÃtismaro bhavati mahÃtmadharmà pravrajyalÃbhÅ bhavate puna÷ puna÷ | pariÓuddhacÃrÅ pratipattisÃra÷ saddharmadhÃritva tathÃgatÃnÃm || peyÃlaæ || lÃbhÅ ca bhotÅ vidudhÃraïÅye na naÓyate kalpaÓatebhi yacchubham | pratibhÃnavanto bhavate asakta÷ saddharmadhÃritva tathÃgatÃnÃæ || Óakro 'tha brahmà tatha lokapÃlo manu«yarÃjà bhuvi cakravarttÅ | sukhena saukhyena sa bodhi budhyate saddharmadhÃritva tathÃgatÃnÃm || dvÃtriæÓa kÃye 'sya bhavanti lak«aïÃ÷ aninditÃÇgo bhavate vicak«aïa÷ | na tasya t­ptiæ labhi prek«amÃïÃ÷ saddharmadhÃritva tathÃgatÃnÃm || na tasya saæmuhyati bodhi cittaæ na coddhura÷ pÃramità carÅ«u | asaæg­hÅta÷ kuÓala÷ Óatebhi÷ saddharmadhÃritva tathÃgatÃnÃm iti || ÓÅlapÃramitÃyÃæ saddharmaparigraho nÃma dvitÅya÷ pariccheda÷ || @<[III. dharmabhÃïakÃdirak«Ã]>@ dharmabhÃïakÃdirak«Ã t­tÅya÷ pariccheda÷ || uktas trayÃïÃm api sÃmÃnyena rak«ÃdyupÃya÷ | rak«Ãdayas tu vÃcyÃ÷ | tatrÃtmabhÃve kà rak«Ã yad annarthavivarjanaæ || tatreti saddharmaparigrahe varttamÃnasyÃtmabhÃvarak«Ã cintyate yathà parÃn na nÃÓayet | idaæ ca annarthavivarjanam Ãryagaganaga¤jasÆtre saddharmadhÃraïodyatair bodhisatvair bhëitaæ || vayam utsahÃmo bhagavan nirv­te dvipadottame | saddharmaæ dhÃrayi«yÃma÷ tyaktvà kÃyaæ svajÅvitam || lÃbhasatkÃram uts­«Âvà sarvaæ cots­jya saæstavaæ | annuts­«Âvà imaæ dharmaæ buddhaj¤ÃnanidarÓakam || ÃkroÓaparibhëÃæÓ ca duruktavacanÃni ca | k«Ãntyà tÃn mar«ayi«yÃma÷ saddharmapratisaægrahÃt || uccagghanÃæ tarjanÃæ ca avarïam ayaÓÃæsi ca | sarvÃæs tÃn mar«ayi«yÃmo dhÃrayanta imaæ nayam || pe || evaævidhe mahÃghore bhik«urÃjÃnak«obhaïe | vilopakÃle satvÃnÃæ saddharmaæ dhÃrayÃmahe || gambhÅrà ye ca sÆtrÃntà vimuktiphalasaæhitÃ÷ | pratÅcchakà na bhesyanti | citrà m­k«yanti te kathÃs || pe || maitrÅæ te«u kari«yÃmo ye dharme«v aprati«ÂhitÃ÷ | kÃruïyaæ ca kari«yÃmo dhÃrayanta imaæ nayam || d­«Âvà du÷ÓÅlasatvÃæÓ ca icchÃlobhaprati«ÂhitÃn | aÓrupÃtaæ kari«yÃmo gati÷ kÃndhasya bhÃvità || sahasaiva ca taæ d­«Âvà saddharmapratibÃdhakaæ | dÆrato maitram e«yÃmo mà no ru«yeta eva hi || rak«i«yÃmo yathÃÓaktyà vÃcÃkarmasu saæv­tÃ÷ | sahasainÃn na vak«yÃma÷ svapÃpe 'smin prati«ÂhitÃn || dÃnais tathÃpi satkÃrai÷ paripÃcyeha tÃn narÃn | paÓcainÃæÓ codayi«yÃmo bhÆtam ÃpÃyagocarÃn || g­hisaæbhavasaætyaktÃ÷ prÃntÃraïyasugocarÃ÷ | m­gabhÆtà bhavi«yÃmo 'lpÃrthà alpak­tyakÃ÷ || pe || dÃntÃ÷ ÓÃntÃÓ ca muktÃÓ ca grÃme 'sminn avatÅrya ca | deÓayi«yÃmahe dharmaæ satvà ye dharmatÃrthikà || sudÆram api yÃsyÃmo dharmakÃmÃn niÓamya ca | dharmÃrÃmaratiprÃptà arthaæ karttÃsma dehinÃm || saæmukhaæ tatra saæd­Óya satvÃnÃæ skhalitaæ p­thu | Ãtmaprek«Ã bhavi«yÃmo dharmasauratyasaæsthitÃ÷ || asatk­tÃ÷ satk­tà và merukalpÃ÷ prabhÆya ca | annupaliptà lokena bhesyÃmo lokanÃyakÃ÷ || bhik«ÆïÃæ bhinnav­ttÃnÃæ parivÃdaæ niÓamya ca | karmasvakà bhavisyÃmo mai«Ãæ karma vipacyatÃm || badhakÃn yojayi«yanti dharme«v e«u hi vartatÃæ | ete dharmà na cÃsmÃkaæ saævidyante katha¤cana || asmÃkaæ ÓramaïÃnÃæ hi na ca ÓrÃmaïakà guïÃ÷ | bhÆtÃæ codana saæÓrutya idaæ sÆtraæ pratik«ipan || saæchinnakarïanÃsÃnÃm ÃdarÓai«Ãæ kuta÷ priya÷ | codanÃæ bhÆtata÷ Órutvà saddharmaæ te k«ipanti tam || ye bhik«avo bhavi«yanti saddharmapratigrÃhakÃ÷ | ce«Âi«yante tathà te«Ãæ kaÓcid dharmam imaæ Ó­ïot || rÃjÃno grÃhayi«yanti bhesyanti ca mahÃjana÷ | buddhÃdhi«ÂhÃnata÷ satvà dharmaæ Óro«yantÅmaæ \<[doubtful]>\ tadà || tasmin kÃle vayaæ ka«Âe tyaktvà kÃyaæ sajÅvitaæ | saddharmaæ dhÃrayi«yÃma÷ satvÃnÃæ hitakÃraïÃd | iti || Ãryasaddharmapuï¬arÅke 'py uktaæ || ÃcÃragocararak«Å asaæs­«Âa÷ Óucir bhavet | varjayet saæstavaæ nityaæ rÃjaputrebhi rÃjabhi÷ || ye cÃpi rÃj¤Ãæ puru«Ã÷ kuryÃt te hi na saæstavaæ | caï¬Ãlamu«Âikai÷ Óauï¬ais tÅrthikaiÓ cÃpi sarvaÓa÷ || adhimÃnÅn na seveta \<[doubtful]>\ vinayec cÃgame sthitÃn | arhantasaæmatÃn bhik«Æn du÷ÓÅlÃæÓ caiva varjayet || bhik«uïÅæ varjayen nityaæ hÃsyasaælÃpagocarÃæ | upÃsikÃÓ ca varjeyà prakaÂam annavasthitÃ÷ || strÅpaï¬akÃÓ ca ye satvÃ÷ saæstavaæ tair vivarjayet | kule«u cÃpi vadhukÃ÷ kumÃryaÓ ca vivarjayet || na tÃ÷ saæmodayej jÃtu kauÓalyaæ sÃdhu p­cchit­æ \<[doubtful]>\ | saæstavaæ ca vivarjeyà saukaraurabhrikai÷ saha || strÅpo«akÃÓ ca ye satvà varjayet tehi saæstavaæ | naÂair jhallakamallebhir ye cÃnye tÃd­Óà janÃ÷ || vÃramukhyÃn na seveta ye cÃnye bhogav­ttina÷ | pratisaæmodanaæ tebhi÷ sarvaÓa÷ parivarjayet || yadà ca dharmaæ deÓeyà mÃt­grÃmasya paï¬ito | na caika÷ praviÓet tatra nÃpi hÃsyasthito bhaved iti || ayaæ cÃparo 'nnartho bhaved yad idaæ mÃrakarmoktaæ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ | mÃra÷ pÃpÅyÃæs tasya bodhisatvasyÃciraæ yÃnasaæprasthitasyÃntike balavattaram udyogam Ãpatsyate | atraivÃha | punar aparam Ãnanda yasmin samaye bodhisatvo mahÃsatva÷ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ yogam Ãpadyate tasmin samaye mÃrÃ÷ pÃpÅyÃæso bodhisatvasya viheÂhanam upasaæharanti bhayaæ saæjanayanti | ulkÃpÃtÃn diÓi digvahÃn uts­janti saædarÓayanti | apy eva nÃmÃyaæ bodhisatvo mahÃsatvo 'vanÅyeta và romahar«o vÃsya bhaved iti | yenÃsyaikacittotpÃdo 'pi k«ÅyetÃnnuttarÃyÃ÷ samyaksaæbodher iti | punar aparam anyavij¤Ãnasaæj¤ino likhi«yanti yÃvat paryavÃpsyanti | na vayam atrÃsvÃdaæ labhÃmahe ity utthÃyÃsanÃt prakrami«yanti | evaæ vij­mbhamÃïà uccagghanto yÃvat paryavÃpsyantÅti mÃrakarma | evam utpatsyante janapadagrÃmÃdivitarkÃ÷ | evam ÃcÃryopÃdhyÃyamÃtÃpit­mitrÃmÃtyaj¤ÃtisÃlohitamanasikÃrÃ÷ | evaæ coramanasikÃrÃ÷ | evaæ cÅvarÃdimanasikÃrÃ÷ | punar aparaæ dharmabhÃïakaÓ chandiko bhavi«yati imÃæ gambhÅrÃæ praj¤ÃpÃramitÃæ lekhayituæ yÃvad vÃcayitu.æ dharmaÓravaïikaÓ ca kilÃsÅ bhavi«yati | evaæ viparyayÃt | dharmabhÃïakaÓ ca deÓÃntaraæ gantukÃmo bhavi«yati dhÃrmaÓravaïikÃÓ ca neti neyaæ | evaæ dharmabhÃïako maheccho bhavi«yati dhÃrmaÓravaïiko 'lpeccha iti neyaæ | saæk«epÃd dharmabhÃïakadhÃrmaÓravaïikayor yà kÃcid vidhuratà sarvaæ tan mÃrakarmety uktaæ || Ãryagaganaga¤jasÆtre 'py uktaæ | iti hi yÃvad akuÓaladharmÃnuvarttanatà | kuÓaladharmotsargaÓ ca sarvaæ tan mÃrakarmeti || ÃryasÃgaramatisÆtre 'py Ãha | punar aparaæ bhagavan bodhisatva Ãraïyako bhavati prÃntaÓayyÃsanÃbhirato 'lpecchu÷ saætu«Âa÷ pravivikto 'saæs­«Âo g­hasthapravrajitai÷ | so 'lpÃrthatayÃlpak­tyatayà ca sukhaæ viharati na ca bÃhaÓrutyaparye«ÂÃv abhiyukto bhavati na satvaparipÃkÃya na ca dharmaÓravaïe và dharmasÃækathhye vÃrthaviniÓcayakathÃyÃæ và vartamÃnÃyÃæ saækramitavyaæ manyate | na parip­cchanajÃtÅyo bhavati | na kiækuÓalÃbhiyukto bhavati | tasyÃraïyavÃsena caikÃrÃmaratitayà ca kleÓà na samudÃcaranti | sa paryutthÃnavi«kambhaïamÃtreïa tu«Âiæ vindati | na cÃnuÓayasamudyÃtÃya mÃrgaæ bhÃvayati | sa tatra nÃtmÃrthÃya pratipanno bhavati na parÃrthÃya | ayaæ bhagavan bodhisatvasyÃraïyavÃsapratisaæyukta÷ saptamo mÃrÃÇkuÓa iti || pe || punar aparaæ bhagavan bodhisatva÷ kalyÃïamitrapratirÆpakÃïi pÃpamitrÃïi sevate bhajate paryupÃste | ye hy enaæ saægrahavastubhyo vicchandya puïyasaæbhÃrÃt saddharmaparigrahÃd vicchandya praviveke niyojayanti | alpÃrthÃyÃlpak­tyatÃyÃæ niyojayanti | ÓrÃvakapratyekabuddhapratisaæyuktÃÓ cÃsmai kathà abhÅk«ïaæ deÓayanti || yasmiæÓ ca samaye bodhisatvo vivekavÃsena mahÃyÃne 'bhyudgacchet tasmin samaye taæ bodhisatvaæ vaiyÃv­tyapalibodhe niyojayanti vaiyÃv­tyaæ bodhisatvenÃvaÓyaæ karaïÅyaæ || yasmiæÓ ca samaye bodhisatvo vaiyÃv­tye saæniyojayitavyas tasmin samaye viveke niyojayanti | evaæ cainaæ vadanti | ÃrabdhavÅryasya bodhisatvasya bodhir na kusÅdasya | sacet tvam a«ÂÃbhir navabhir và kalpair annuttarÃæ samyaksaæbodhiæ nÃbhisaæbhotsyase | na bhÆya÷ Óakyasy annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæboddhum | tatra bhagavan | bodhisatvo 'tyÃrabdhena vÅryeïa sthÃnaæ khalu punar etad vidyate yan nirvÃïaphalaæ prÃpnuyÃd | ayaæ bhagavan | bodhisatvasya kalyÃïamitrapratirÆpakeïa daÓamo mÃrÃÇkuÓa÷ || ye 'pi tato 'nye bodhisatvayÃnÅyÃ÷ pudgalà mÃrÃÇkuÓÃviddhÃ÷ pratyavete«u dharme«u caranti tai÷ sÃrddhaæ ratiæ vindati | tathà hi tadanuvarttakà bhavanti sa hÅnasevÅ viÓe«am annadhigato hÅnagatiæ gacchati yad uta dhanvagatiæ ja¬ai¬amÆkagatiæ yÃvad ekÃdaÓo mÃrÃÇkuÓa iti || yena caivaæ saætatyÃrabdhavÅryasya nirvedÃt sarvathà bodhisatvabhÃva eva bhavaty ata eva ratnameghe 'bhihitaæ | iha bodhisatva÷ sarveryÃpathe«u vÅryam Ãrabhate | tathà cÃrabhate yathà na kÃyakhedaæ saæjanayati | na cittakhed.am | idam ucyate bodhisatvasya sÃætatyavÅryam iti | kÅd­Óaæ tad vÅryaæ | yena khedo bhavati | yad idam alpabalasya gurukarmÃrambho 'tivelÃyÃæ vÃparipakvÃdhimukter và du«karakarmÃrambhas tad yathà svamÃæsadÃnÃdi÷ | dattaÓ cÃnenÃtmabhÃva÷ | kintv akÃlaparibhogÃd vÃrayati | anyathà hi te«Ãm eva satvÃnÃæ bodhisatvakhedena bodhicittavÅjanÃÓÃn mahata÷ phalarÃÓer nÃÓa÷ syÃt || ataÓ ca gaganaga¤jasÆtre 'bhihitaæ | akÃlapratikÃÇk«aïatà mÃrakarmeti | nÃpy akÃla ity ÃtmabhÃvatyÃgacittam eva notpÃdyÃbhyÃsÃnÃrambhÃd dhi na kadÃcid dadyÃt | tasmÃd evaæ sm­tim upÃsthÃpya bodhicittaparipÃcanavirodhibhyo mohÃt svÃrthaghÃtibhya÷ piÓitÃÓanebhya÷ karmakÃribhyaÓ cÃtmabhÃvo rak«itavya÷ || bhai«ajyav­k«asya sudarÓanasya mÆlÃdibhogyasya yathaiva vÅjaæ | dattvÃpi saærak«yam akÃlabhogÃt saæbuddhabhai«ajyataros tathaiva || ayaæ samÃsato mÃrakarmÃnnartha÷ || asya visarjanaæ ratnameghasÆtre kathitaæ | kathaæ ca kulaputrÃtra bodhisatvo mÃrakarmaparihÃropÃyakuÓalo bhavati | iha bodhisatvo 'kalyÃïamitraæ sarveïa sarvaæ parivarjayati | apratirÆpadeÓavÃsaæ lokÃyatamantrasevanabhÃvanÃæ lÃbhasatkÃrapÆjopasthÃnabahumÃnaæ sarveïa sarvaæ parivarjayati | ye cÃnye upakleÓà bodhipak«yamÃrgÃntarÃyikÃs tÃn sarveïa sarvaæ parivarjayati | te«Ãæ ca pratipak«aæ bhajate || atraiva cÃkalyÃïamitralak«aïam uktaæ | ÓÅlavipannapudgalavivarjanatayà pÃpamitraparivarjanà veditavyà | evaæ d­«ÂivipannÃcÃravipannÃjÅvavipannapudgalavivarjanatayà | saÇgaïikÃrÃmapudgalavivarjanatayà | kuÓÅdapudgalavivarjanatayà | saæsÃrÃbhiratapudgalavivarjanatayà | bodhiparÃÇmukhapudgalaparivarjanatayà | g­hisaæsargavivarjanatayà pÃpamitraparivarjanà veditavyà | tena ca kulaputraitÃni sthÃnÃni parivarjayatà na te«Ãæ pudgalÃnÃm antike du«Âacittam utpÃdayitavyaæ na pratighacittaæ nÃvamanyanÃcittam utpÃdayitavyam | evaæ ca anena cittam upasthÃpayitavyam | uktaæ hi bhagavatà dhÃtuÓa÷ satvÃ÷ kÃmÃdidhÃtuæ Ãsravanti jÃyante saæsyandante saæsargÃc ca vinaÓyanti | tasmÃd ahaæ saæsargaæ varjayi«yÃmÅti || bodhicittasaæpramo«o 'py annartha÷ tasya ca hetur ukto ratnakÆÂe | caturbhi÷ kÃÓyapa dharmai÷ samanvÃgatasya bodhisatvasya bodhicittaæ muhyati | katamaiÓ caturbhi÷ | ÃcÃryagurudak«iïÅyavisaævÃdanatayà pare«Ãm akauk­tye kauk­tyopasaæharaïatayà | mahÃyÃnasaæprasthitÃnÃæ ca satvÃnÃm avarïÃyaÓo 'kÅrtyalokaniÓcÃraïatayà mÃyÃÓÃÂhyena ca param upacarati nÃdhyÃyÃÓayeneti asya vivarjanam atroktaæ | caturbhi÷ kÃÓyapa dharmai÷ samanvÃgatasya bodhisatvasya sarvÃsu jÃti«u jÃtamÃtrasya bodhicittam ÃmukhÅbhavati | na cÃntarà muhyati yÃvad bodhimaï¬ani«adanÃt | katamaiÓ caturbhi÷ | yad uta jÅvitahetor api saæprajÃnan m­«ÃvÃdaæ na prabhëate | antaÓo hÃsyaprek«ikayÃpi | adhyÃÓayena ca sarvasatvÃnÃm antike ti«Âhaty apagatamÃyÃÓÃÂhyatayà sarvabodhisatve«u ca ÓÃst­saæj¤Ãm utpÃdayati | caturdiÓaæ ca te«Ãæ varïaæ niÓcÃrayati | yÃæÓ ca satvÃn paripÃcayati tÃn sarvÃn annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau samÃdÃpayati | prÃdeÓikayÃnÃsp­haïatayà | ebhi÷ kÃÓyapa caturbhir iti || siæhaparip­cchÃyÃm apy Ãha | na jÃtu dharmadÃnasya antarÃyaæ karoti ya÷ | tenÃsau labhate k«ipraæ lokanÃthehi saÇgamam || tathà jÃtismarÃd dharmadÃnÃj jÃnÅ«vaivaæ kumÃraketi || tathÃtraiva | bodhicittaæ na ri¤cati tena sarvÃsu jÃti«u | svapnÃntare 'pi taccittaæ kiæ punar yadi jÃgrata÷ || Ãha | ye«u viratisthÃne«u grÃme«u nagare«u và | samÃdÃyeti bodhÃya tena cittaæ na ri¤cati || Ãryama¤juÓrÅbuddhak«etraguïavyÆhÃlaækÃrasÆtre 'py Ãha | caturbhir dharmai÷ samanvÃgato bodhisatva÷ praïidhÃnÃn na calati || pe || nihatamÃnaÓ ca bhavatÅr«yamÃtsaryaparivarjakaÓ ca bhavati parasaæpadaæ ca d­«Âvà Ãttamanà bhavatÅti | idam eva pÃtrabodhicittasya sphuÂataram asaæpramo«akÃraïaæ yat tatraiva ratnakÆÂe 'bhihitam | sarveryÃpathe«u bodhicittaparikarmaïatayà | bodhicittapÆrvaÇgamatayà ceti || tathà hi candrapradÅpasÆtre pÃÂha÷ | ÃrocayÃmi prativedayÃmi vo yathà yathà bahulu vitarkayen nara÷ tathà tathà bhavati tannimnacitta÷ tehÅ vitarkehi tanniÓritehÅti || avasÃdo 'py annartha etadvarjanaæ ca ratnameghe d­«Âaæ | iha bodhisatvo naivaæ cittam utpÃdayati | du«prÃpà bodhir manu«yabhÆtena satà | idaæ ca me vÅryaæ parÅttaæ ca kusÅdo 'haæ bodhiÓ cÃdÅptaÓiraÓcailopamena bahÆn kalpÃn | bahÆni kalpaÓatÃni bahÆni kalpasahasrÃïi samudÃnetavyà | tan nÃham utsahae Åd­Óaæ bhÃram udvo¬huæ || kiæ tarhi bodhisatvenaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ | ye 'pi te 'bhisaæbuddhÃs tathÃgatà arhanta÷ samyaksaæbuddhà ye cÃbhisaæbuddhyante ye vÃbhisaæbhotsyante 'pÅd­Óenaiva nayena Åd­Óyà pratipadà | Åd­Óenaiva vÅryeïÃbhisaæuddhà abhisaæbudhyante 'bhisaæbhotsyante ca | yÃvan na te tathÃgatabhÆtà evÃbhisaæbuddhÃ÷ | aham api tathà tathà ghaÂi«ye tathà tathà vyÃyaæsye sarvasatvasÃdhÃraïena vÅryeïa sarvasatvÃrambaïena vÅryeïa yathÃham annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbhotsyae iti || punar aparo 'nnartho ratnakÆÂe d­«Âa÷ | aparipÃcite«u satve«u viÓvÃso bodhisatvasya skhalitaæ abhÃjanÅbhÆte«u satve«ÆdÃrabuddhadharmasaæprakÃÓanÃt bodhisatvasya skhalitaæ || udÃrÃdhimuktike«u satve«u hÅnayÃnasaæprakÃÓanÃd bodhisatvasya skhalitam iti | samyaksm­tyupasthite«u ÓÅlavatsu kalyÃïadharme«u prativimÃnanà du÷ÓÅlapÃpadharmasaægrahà bodhisatvasya skhalitam iti || annadhimuktir apy annartha÷ | yathoktaæ rëÂrapÃlasÆtre | yasya adhimukti na vidyati buddhadharmagaïe ca na tasya dhimukti÷ | Óik«avrate«u na tasya dhimukti÷ pÃpamates tirapÃyamukhasya || sa itaÓ cyuto manuje«u karmavaÓÃd abudho hi vimƬha÷ | narake«v atha tiryagatÅ«u pretagatÅ«u ca vindati du«kham || iti asya visarjanaæ ratnakÆÂe 'bhihitaæ d­«Âaæ | ye«u cÃsya gambhÅre«u buddhinÃvagÃhate | tatra tathÃgata eva sÃk«Åti k­tvà na pratik«ipati | tathÃgata eva janÅte | nÃhaæ jÃne | annantà buddhabodhir nÃnÃdhimuktikatayà tathÃgatÃnÃæ satve«u dharmadeÓanà pravarttatae iti || vaiyÃv­tyavartamÃnenÃnnarthavivarjanakuÓalena bhavitavyaæ | bodhisatvaprÃtimok«e hi sahadhÃrmike dharmaÓravaïe | tathÃgatapÆjÃyÃæ ca vaiyÃv­tyam upadi«Âaæ tatra yà v­tti÷ sà ratnarÃÓisÆtrÃd Ãgatà | tatra vaiyÃv­tyakareïa bhik«uïà sarvabhik«usaæghasya cittam abhirÃdhayitavyaæ | tatra ye bhik«ava ÃraïyakÃ÷ prÃntaÓayyÃsanikÃs te«Ãæ | vaiyÃv­tyakareïa bhik«uïà sarveïa sarvaæ na karmasamutthÃnaæ dÃtavyaæ | yadi punar Ãraïyakasya bhik«o÷ saæghaparyÃpannaæ Óaik«akaæ karma prÃpnuyÃt | etena vaiyÃv­tyakareïa bhik«uïÃtmanaiva tat kartavyaæ | anyataro và bhik«ur adhye«yo na puna÷ sa Ãraïyako bhik«ur utpŬayitavyas tatra yo bhik«u÷ piï¬acÃriko bhavati tasya tena vaiyÃv­tyakareïa bhik«uïà praïÅtabhojane«u saævibhÃga÷ kartavya÷ | tatra kÃÓyapa yo bhik«ur yogÃcÃrÅ bhavati | tasya tena vaiyÃv­tyakareïa bhik«uïÃnulomikÃny upakaraïÃny upasaæhartavyÃni glÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrÃÓ ca | yasmiæÓ ca pradeÓe sa yogÃcÃrÅ bhik«u÷ prativasati tasmin pradeÓe na uccaÓabda÷ kartavya÷ | rak«itavyo vaiyÃv­tyakareïa bhik«uïà yogÃcÃrÅ bhik«u÷ | ÓayyÃsanopastambhanÃsya kartavyà | praïÅtÃni ca saæpriyÃïi yogÃcÃrabhÆmyanukÆlÃni khÃdanÅyabhojanÅyÃny upanÃmayitavyÃni || pe || ye bhik«avo bÃhuÓrutye 'bhiyuktà bhavanti te«Ãm utsÃho dÃtavya÷ | yÃvat te 'pi parirak«itavyÃ÷ | ye dhÃrmakathikà bhik«avo bhavi«yanti | te«Ãæ pratÅhÃradharmatà kartavyà | yÃvad dhÃrmaÓravaïikÃÓ codyojayitavyÃ÷ par«anmaï¬alaæ parisaæsthÃpayitavyaæ | sÃækathyamaï¬alaæ viÓodhayitavyaæ yÃvat sÃdhukÃrabahulena cÃsya bhavitavyaæ || pe || na kvacid vastuni aiÓcaryasaæj¤otpÃdayitavyà | kiyat parÅttam api kÃryaæ saæghamatena kartavyaæ | na svamatena yÃvan na sÃæghikaÓ cÃturdiÓasÃæghikena saæs­«Âa÷ kartavya÷ | evaæ viparyayÃd evaæ staupikena sahÃnyonyasaæsargaprati«edha÷ | yadi cÃturdiÓe saæghe vaikalyaæ bhavet sÃæghikaÓ ca lÃbha utsado bhavet tena vaiyÃv­tyakareïa bhik«uïà bhik«usaægham ekamÃnasaæ k­tvà | sÃæghikalÃbhÃc cÃturdiÓasÃæghikakÃryaæ kartavyaæ | evaæ stÆpe 'pi pralugne 'yam eva vidhir dÃyakÃn dÃnapatÅn và samÃdÃpya pratisaæskartavya ity Ãj¤Ã | yadi puna÷ kÃÓyapa kiyad bahur api staupiko lÃbho bhavet | sa vaiyÃk­tyakareïa na saæghena cÃturdiÓasaæghe upanÃmayitavya÷ | tat kasmÃd dheto÷ | yà staupikà antaÓa ekadaÓÃpi ÓrÃddhai÷ prasÃdabahulair niryÃtità bhavati | sà sadevakasya lokasya caityaæ | ka÷ punar vÃdo ratnaæ và ratnasaæmataæ và yac ca stÆpe cÅvaraæ niryÃtitaæ bhavati | tat tatraiva tathÃgatacaitye vÃtÃtapav­«Âibhi÷ parik«ayaæ gacchatu | na puna÷ staupikaæ cÅvaraæ hiraïyamÆlyena parivartayitavyaæ | na hi staupikasya kaÓcid argho nÃpi stÆpasya kenacid vaikalyaæ yo hi kaÓcit kÃÓyapa vaiyÃv­tyakaro bhik«Æ ru«Âacitta÷ ÓÅlavatÃæ dak«iïÅyÃnÃm \<[doubtful]>\ aiÓvaryÃd Ãj¤aptiæ dadÃti sa tenÃkuÓalena karmaïà narakagÃmÅ bhavatÅti | yadi manu«yalokam Ãgacchati dÃso bhavati parakarmakaro lÃbhÅ ca bhavati khaÂacapeÂapracaï¬aprahÃrÃïÃæ | pe | daï¬akarmabhayatarjitaæ bhik«uæ karoty akÃlapre«aïam akÃlaj¤aptiæ dadÃti | sa tenÃkuÓalena karmaïà bahuÓaÇkur nÃma pratyekanarakas tatrÃsyopapattir bhavati | yÃvat sahasraviddha÷ kÃyo bhavati | ÃdÅpta÷ | pradÅpta÷ saæprajvalita÷ | pe | yojanaÓatavistÃrapramÃïà jihvà bhavati | tasya tatra jihvendriye bahÆni ÓaÇkuÓatasahasrÃïi ÃdÅptÃni ayomayÃni nikhÃtÃni bhavanti | yo hi kaÓcit kÃÓyapa vaiyav­tyakaro bhik«ur ÃgatÃgataæ sÃæghikaæ lÃbhaæ sannidhiæ karoti na kÃlÃnukÃlaæ dadÃti | udvaÓyÃpayitavyà viheÂhayitvà dadÃti | ke«Ã¤cin na dadÃti | sa tenÃkuÓalamÆlena jaÇghà nÃma gÆtham­tikÃpretayonis tatrÃsyopapattir bhavati | tatrÃsyÃnye pretà bhojanaæ g­hÅtvÃpadarÓayanti | sa udvaÓyamÃnas tadbhojanam animi«ÃbhyÃæ netrÃbhyÃæ paÓyamÃna÷ k«utpipÃsÃparigato du«khÃæ | vedanÃæ vetti na ca var«asahasreïÃpi tasya bhojanasya lÃbhÅ bhavati | yad api kadÃcit karhicid bhojanaæ labdhaæ bhavati tad uccÃraæ bhavati pÆyaÓoïitaæ veti || saægharak«itÃvadÃne 'py annartha ukta÷ | yÃæs tvaæ saægharak«ita satvÃn adrÃk«Å÷ ku¬yÃkÃrÃæs te bhik«ava Ãsan | tai÷ sÃæghikaæ ku¬yaæ Óle«maïà nÃÓitaæ | tasya karmaïo vipÃkena ku¬yÃkÃrÃ÷ saæv­ttÃ÷ | yÃæs tvaæ saægharak«ita satvÃn adrÃk«Å÷ stambhÃkÃrÃæs te bhik«ava Ãsan | tai÷ sÃæghikastaæbha÷ siæhÃïakena nÃÓita÷ | tena stambhÃkÃrÃ÷ saæv­ttÃ÷ | yÃæs tvaæ satvÃn adrÃk«År v­k«ÃkÃrÃn patrÃkÃrÃn phalÃkÃrÃn te 'pi bhik«ava Ãsan | tair api sÃæghikÃni v­k«apatrapus.paphalÃni paudgalikaparibhogena paribhuktÃni tena te v­k«apatrapu«paphalÃkÃrÃ÷ saæv­ttÃ÷ | yÃæs tvaæ satvÃn adrÃk«Å rajjvÃkÃrÃn saæmÃrjanyÃkÃrÃæs te bhik«ava Ãsan | tai÷ sÃæghikà rajjusammÃrjanya÷ paudgalikaparibhogena paribhuktÃs tena rajjvÃkÃrÃ÷ sammÃrjanyÃkÃrÃÓ ca saæv­ttÃ÷ | yaæ tvaæ satvam adrÃk«Ås taÂÂÃkÃraæ sa ÓrÃmaïeraka ÃsÅt | sa taÂÂukaæ nirmÃdayati | ÃgantukÃÓ ca bhik«avo 'bhyÃgatÃ÷ | tair asau d­«ÂaÓ ca p­«ÂaÓ ca ÓrÃmaïeraka kim ayaæ saæghasya pÃnakaæ bhavi«yati | sa mÃtsaryopahatacitta÷ kathayati | kiæ na paÓyatha taÂÂukaæ nirmÃditaæ pÅtaæ pÃnakam iti | te v­ttà veleti nairÃÓyam Ãpannà hÅnadÅnavadanÃ÷ prakrÃntÃ÷ | sa tasya karmaïo vipÃkena taÂÂukÃkÃra÷ saæv­ttÃ÷ || yaæ tvam satvam adrÃk«År udÆkhalÃkÃraæ so 'pi bhik«ur ÃsÅt | tasya pÃtrakarma pratyupasthitaæ | tatra caika÷ ÓrÃmaïerako 'rhan mudrÃvÃre niyukta÷ | sa tenokta÷ ÓrÃmaïeraka dadasva me khalistÃkaæ kuÂÂayitveti | sa kathayati | sthavira ti«Âha tÃvan muhÆrtaæ vyagro 'smi paÓcÃt kuÂÂayitvà dÃsyÃmÅti | sa saæjÃtÃmar«a÷ kathayati | ÓrÃmaïeraka yadi mama kalpate udÆkhalaæ spra«Âuæ tvÃm evÃham udÆkhale prak«ipya kuÂÂayeyaæ | prÃg eva khalistokam iti | sa ÓrÃmaïera÷ saælak«ayati | tÅvraparyavasthÃnaparyavasthito 'yaæ | yady aham asmai prativacanaæ dÃsyÃmi bhÆyasyà mÃtrayà prakopam ÃpatsyatÅti tÆ«ïÅm avasthita÷ | yadÃsya paryavasthÃnaæ vigataæ tadopasaækramya kathayati | sthavira jÃnÅ«e tvaæ ko 'ham iti | sa kathayati | jÃne tvÃæ kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya pravrajitaæ ÓrÃmaïerakaæ | aham api bhik«u÷ sthavira÷ | ÓrÃmaïeraka÷ kathayati | yady apy evaæ tathÃpi tu yan mayà pravrajitena karaïÅyaæ tat k­taæ | kiæ k­taæ kleÓaprahÃïaæ chinnasakalabandhano 'haæ sarvabandhanavinirmukta÷ | kharaæ te vÃkkarma niÓcÃritaæ | atyayam atyayato deÓaya | apy eva nÃma etat karmaparik«ayaæ tanutvaæ paryÃdÃnaæ gacched iti | tenÃtyayam atyayato na deÓitaæ tena karmaïodÆkhalÃkÃra÷ saæv­tta÷ || yÃæs tvaæ satvÃn adrÃk«Å÷ sthÃlyÃkÃrÃn | te kalpikÃrakà Ãsan bhik«ÆïÃm upasthÃyakÃ÷ | te bhai«ajyÃni kvÃthayanto bhik«ubhir apriyam uktÃ÷ taiÓ cittaæ pradÆ«ya sthÃlyo bhinnÃ÷ tena sthÃlyÃkÃrÃ÷ saæv­ttÃ÷ | yaæ tvaæ satvam adrÃk«År madhye chinnaæ tantunà dhÃryamÃïaæ so 'pi bhik«ur ÃsÅl lÃbhÅ grÃhika÷ tena mÃtsaryÃbhibhÆtena lÃbha÷ saæparivartita÷ | yo vÃr«ika÷ sa haimantika÷ pariïÃmita÷ | yas tu haimantika÷ sa vÃr«ika÷ pariïÃmita÷ | tasya karmaïo vipÃkena madhye chinnas tantunà dhÃryamÃïo gacchati || Óik«Ãsamuccaye dharmabhÃïakÃdirak«Ãparicchedas t­tÅya÷ || @<[IV. (caturtha÷ pariccheda÷)]>@ apare 'pi mahanto 'nnarthÃ÷ sÆtrÃnte«ÆktÃ÷ | yathà tÃvad ÃkÃÓagarbhasÆtre | pa¤cemÃ÷ kulaputra k«atriyasya mÆrddhÃbhi«iktasya mÆlÃpattaya÷ | yÃbhir mÆlÃpattibhi÷ k«atriyo mÆrddhÃbhi«ikta÷ sarvÃïi pÆrvÃvaropitÃni kuÓalamÆlÃni jhëayati | vastupatita÷ pÃrÃjika÷ sarvadevamanu«yamukhebhyo 'pÃyagÃmÅ bhavati | katamÃ÷ pa¤ca | ya÷ kulaputra mÆrddhÃbhi«iktaæ staupikaæ vastv apaharati sÃæghikaæ và cÃturdiÓasÃæghikaæ và niryÃtitaæ và | svayaæ vÃpaharati hÃrayati và | iyaæ prathamà mÆlÃpatti÷ || ya÷ punar dharmaæ pratik«ipati ÓrÃvakaniryÃïabhëitaæ và pratyekabuddhaniryÃïabhëitaæ và mahÃyÃnaniryÃïabhëitaæ và pratik«ipati prati«edhayatÅyaæ dvitÅyà mÆlÃpatti÷ || ya÷ punar mÃm uddiÓya Óirastuï¬amuï¬akëÃyavastraprÃv­ta÷ Óik«ÃdhÃrÅ và Óik«ÃdhÃrÅ và tasya du÷ÓÅlasya và ÓÅlavato và këÃyÃïi vastrÃïy apaharati apaharÃyati | g­hasthaæ và karoti kÃye daï¬ai÷ praharati cÃrake và prak«ipati jÅvitena và viyojayatÅyaæ t­tÅyà mÆlÃpatti÷ || ya÷ puna÷ k«atriya÷ saæcintya mÃtaraæ jÅvitÃd vyaparopayati pitaram arhantaæ bhagavacchrÃvakaæ và jÅvitÃd vyaparopayati samagraæ và saæghaæ bhinatti tathÃgatasyÃrhata÷ samyaksaæbuddhasya saæcintya du«Âacitto rudhiram utpÃdayati || ebhi÷ pa¤cabhir Ãnantaryair karmabhir anyatarÃnyataraæ karmotpÃdayatÅyaæ caturthÅ mÆlÃpatti÷ || ya÷ puna÷ k«atriyo 'hetuvÃdÅ bhavati paralokopek«aka÷ | daÓÃkuÓalÃn karmapathÃn samÃdÃya vartate 'nyÃæÓ ca bahÆn satvÃn daÓasv akuÓale«u karmapathe«u samÃdÃpayati vinayati niveÓayati prati«ÂhÃpayatÅyaæ pa¤camÅ mÆlÃpatti÷ || pe || ya÷ punar grÃmabhedaæ janapadabhedaæ nagarabhedaæ rëÂrabhedaæ karotÅyaæ mÆlÃpatti÷ || pe || ÃdikarmiïÃæ mahÃyÃnasaæprasthitÃnÃæ kulaputrÃïÃæ kuladuhitÌïÃæ vëÂau mÆlÃpattayo | yÃbhir mÆlÃpattibhi÷ skhalità Ãdikarmikà mahÃyÃnasaæprasthitÃ÷ sarvÃïi pÆrvÃvaropitÃni kuÓalamÆlÃni jhëayanti | vastupatitÃ÷ parÃjità devamanu«yamahÃyÃnamukhÃd apÃyagÃmino bhavanti ciraæ ca saæsÃre sÅdanti kalyÃïamitravirahitÃ÷ | katamà a«Âau | ye satvÃ÷ pÆrvaduÓcaritahetunÃsmin kli«Âe pa¤caka«Ãye loke upapannÃs tae itvarakuÓalamÆlÃ÷ kalyÃïamitraæ saæni÷Órityedaæ paramaæ gambhÅraæ mahÃyÃnaæ Ó­ïvanti | te ca parÅttabuddhayo 'pi kulaputrà annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdayanti | te«Ãæ Ãdikarmikà ye ca bodhisatvà idaæ paramagambhÅraæ ÓÆnyatÃpratisaæyuktaæ sÆtrÃntaæ Ó­ïvanti uddiÓanti paÂhanti | te yathÃÓrutaæ yathÃparyavÃptaæ pare«Ãæ pÆrvabuddhisad­ÓÃnÃæ svarthaæ suvya¤janaæ vistareïÃgrata÷ smÃrayanti prakÃÓayanti | te hy ak­taÓamà bÃlÃ÷ p­thagjanÃ÷ Ó­ïvanta uttrasyanti saætrasyanti saætrÃsam Ãpadyante | te saætrÃsena vivarttayanty annuttarÃyÃ÷ samyaksaæbodheÓ cittaæ ÓrÃvakayÃne cittaæ praïidadhati | e«Ã Ãdikarmikabodhisatvasya mÆlÃpatti÷ prathamà || yayà mÆlÃpattyà sa kulaputra÷ sarvaæ pÆrvÃvaropitaæ kuÓalamÆlaæ jhëayati | vastupatita÷ parÃjita÷ svargÃpavargasukhÃt | visaævÃditaæ cÃsya bodhicittam apÃyagÃmi bhavati | tasmÃd bodhisatvena mahÃsatvena parapudgalÃnÃm ÃÓayÃnuÓayaæ prathamaæ j¤Ãtvà yathÃÓayÃnÃæ satvÃnÃm anupÆrveïa dharmadeÓanà kartavyà | tad yathà mahÃsamudre 'nupÆrveïÃvatÃrayati || pe || punar aparam Ãdikarmiko bodhisatva÷ kasyacid eva vak«yati || na tvaæ Óakyasi «aÂpÃramitÃsu caryÃæ cartuæ | na tvaæ Óakyasy annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæboddhuæ | ÓÅghraæ tvaæ ÓrÃvakayÃne pratyekabuddhayÃne và cittam utpÃdaya | tena tvaæ saæsÃrÃn niryÃsyasi | yÃvad yathÃpÆrvoktam iyam Ãdikarmikasya bodhisatvasya dvidyà mÆlÃpatti÷ || punar aparam Ãdikarmiko bodhisatva÷ kasyacid evaæ vak«yati | kiæ bho÷ prÃtimok«avinayena | ÓÅlena surak«itena ÓÅghraæ tvam annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdayasva | mahÃyÃnaæ paÂha | yat te ki¤cit kÃyavÃÇmanobhi÷ kleÓapratyayÃd akuÓalaæ karma samudÃnÅtaæ tena pÃÂhena Óuddhir bhavaty avipÃkaæ | yÃvad yathÃpÆrvoktam ayam Ãdikarmikasya bodhisatvasya t­tÅyà mÆlÃpatti÷ || punar aparaæ kulaputra ke«Ã¤cid Ãdikarmiko bodhisatva evaæ vak«yati | varjayata yÆyaæ kulaputrÃ÷ ÓrÃvakayÃnakathÃæ | mà ӭïuta mà paÂhata mà pare«Ãm upadiÓata | gopayata ÓrÃvakayÃnakathÃæ | na yÆyaæ tasmÃt mahat phalaæ prÃpsyatha | na yÆyaæ tato nidÃnÃc chaktÃ÷ kleÓÃntaæ kartuæ | Óraddadhata mahÃyÃnakathÃæ | Ó­ïuta mahÃyÃnaæ paÂhata mahÃyÃnaæ pare«Ãæ copadiÓata | tato yÆyaæ sarvadurgatyapÃyapathÃn Óamayi«yatha | k«ipraæ cÃnnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbhotsyatha || yadi te tasya vacanakÃriïo bhavantÅd­Óaæ d­«Âigatam upag­hïÅyu÷ | ubhayor api mÆlÃpatir bhavatÅyam Ãdikarmikasya bodhisatvasya caturthÅ mÆlÃpatti÷ || punar aparam Ãdikarmikà bodhisatvà dvijihvikà bhavanti anyathà nidarÓayanti | idaæ ca mahÃyÃnaæ kÅrtiÓabdaÓlokÃrthaæ lÃbhasatkÃraheto÷ paÂhanti svÃdhyÃyanti dhÃrayanti vÃcayanti deÓayanti pare«Ãæ ca ÓrutamÃtram upadiÓanti | evaæ ca vak«yanti | vayaæ mahÃyÃnikà nÃnye | te pare«Ãm År«yÃyanti lÃbhasatkÃrahetor yatas te labhante upabhogaparibhogÃn parebhyas tatpratyayÃt te prakupyanti te«Ãæ cÃvarïaæ niÓcÃrayanti kutsanti paæsayanti vijugupsanti | ÃtmÃnaæ cotkar«ayanti na tÃn | atas te År«yahetunà cottarimanu«yadharmair ÃtmÃnaæ vij¤apayanti | tatas te tena vastunà patitÃ÷ parÃjità mahÃyÃnasukhÃd etÃæ mahÃgurukÃm Ãpattim Ãpadyante yayÃpÃyagÃmino bhavanti | yathà kaÓcit puru«o ratnadvÅpaæ gacched gantuæ nÃvà samudram avatarate sa mahÃsamudre svayam eva tÃæ nÃvaæ bhindyÃt tatraiva maraïaæ nigacched | evam eva ye Ãdikarmikà bodhisatvà mahÃguïasÃgaram avatartukÃmà År«yÃhetos tad vadanti | tatpratyayÃt te ÓraddhÃnÃvaæ bhittvà praj¤ÃjÅvitena viyogaæ prÃpnuvanti | evaæ te bÃlà Ãdikarmikà bodhisatvà År«yÃhetor ann­tapratyayà mahÃgurukÃm Ãpattim Ãpadyante | iyaæ pa¤camÅ mÆlÃpattir Ãdikarmikasya bodhisatvasya || punar aparaæ kulaputra bhavi«yanty annÃgate 'dhvani g­hasthapravrajità Ãdikarmikà bodhisatvà ye te gambhÅrÃ÷ ÓÆnyatÃpratisaæyuktÃ÷ sÆtrÃntÃdhÃraïÅk«ÃntisamÃdhibhÆmisvalaæk­tamahÃvidvatpuru«ÃïÃæ k­taÓramÃïÃæ bodhisatvÃnÃæ gocarÃs tÃn mahÃyÃnasÆtrÃntÃn dhÃrayanti paÂhanti svÃdhyÃyanti pare«Ãæ ca vistareïa vÃcayitvà prakÃÓayanti | ahaæ cemÃn dharmÃn svabuddhyà buddhvaivaæ ca punar ahaæ kÃruïyahetos tavopadiÓÃmi | tvayà và punas tathà bhÃvayitavyaæ yathà tvam atra gambhÅre«u dharme«u pratyak«o bhavi«yasi | evaæ te j¤ÃnadarÓanaæ bhavi«yati yathà mama | etarhi na punar eva dadÃti paÂhitamÃtreïÃham imÃn evaærÆpÃn dharmÃn gambhÅragambhÅrÃn upadiÓÃmi na sÃk«Ãtkriyayà || labhasatkÃrahetor ÃtmÃnaæ vikrÅïÃti | tatpratyayÃt sarvatryadhvagatÃnÃm arhatÃæ samyaksaæbuddhÃnÃæ bodhisatvÃnÃm ÃryapudgalÃnÃæ ca purata÷ sÃparÃdhiko bhavati | mahÃgurukam Ãpattim Ãpadyate | visaævÃdayati devamanu«yÃn mahÃyÃnena | ÓrÃvakayÃnam evÃsya na bhavati | prÃg eva mahÃyÃnasyÃvatÃraviÓe«Ãdhigama÷ | prÃg evÃnnuttarà samyaksaæbodhi÷ || tad yathà kaÓcit puru«o mahÃÂavÅæ prasthita÷ k«uttar«aprapŬita÷ sa tatra mahÃphalav­k«e prati«Âhita÷ | ÃhÃrÃrthaæ sa udÃraphalav­k«am apahÃya gandhasaæpannaæ rasasaæpannam annÃsvÃdya vi«av­k«am abhiruhya vi«aphalÃni bhu¤jÅta bhuktvà ca kÃlaæ kuryÃt | tadupamÃæs tÃn pudgalÃn vadÃmi | ye durlabhaæ manu«yalÃbhaæ labdhvà kalyÃïamitraæ sanniÓritya mahÃyÃnam avatartukÃmà lÃbhasatkÃrayaÓohetor ÃtmÃnam upadarÓayanti parÃn paæsayanti evaærÆpÃæ mahÃgurukÃm Ãpattim Ãpadyante yayà gurukayÃpattyà sarvavij¤ÃnÃæ paramajugupsità bhavanti | apÃyagÃminas tathÃrÆpÃÓ ca pudgalà na sevanÅyÃ÷ sarvak«atriyabrÃhmaïaviÂÓÆdrÃïÃæ | yaÓ ca tÃn sevate sa sÃtisÃro bhavati sarvavij¤ÃnÃæ | iyaæ kulaputra bodhisatvasya «a«ÂhÅ mÆlÃpatti÷ || punar aparaæ kulaputra bhavi«yanty annÃgate 'dhvani k«atriyÃïÃæ purohitacaï¬Ãlà amÃtyacaï¬Ãlà bhaÂacaï¬Ãlà mÆrkhÃ÷ paï¬itamÃnino mahÃdhanà mahÃbhogÃ÷ | bahuvidhe«u dÃnamayapuïyakriyÃvastu«u saæd­Óyante te tyÃgamadamattà mÃnamadadarpeïa k«atriyaæ vibhedayanti | ÓramaïÃn k«atriyai÷ | te k«atriyÃn niÓritya ÓramaïÃn daï¬Ãpayanti | arthaæ daï¬ena mu«anti | tenopadraveïa te bhik«ava÷ paudgalikaæ và sÃæghikaæ và cÃturdiÓasÃæghikaæ và staupikaæ và Óramaïair apah­tya te«Ãæ prÃh­taæ pradÃpyante | te punaÓ caï¬ÃlÃ÷ k«atriyasyopanÃmayi«yanti | te ubhayato 'pi mÆlÃpattim Ãpadyante | ye k«atriyacaï¬ÃlÃ÷ Óramaïai÷ sÃrddhaæ pradu«yanti tathÃrÆpaæ ca te dharmaæ praj¤apayi«yanti | adharmaæ và dharmam apahÃya | sÆtravinayaÓik«Ã annapek«ya kÃlopadeÓamahÃpradeÓÃn apahÃya | mahÃkaruïÃnetrÅpraj¤ÃpÃramitaÓik«opÃyakauÓalyaÓik«Ã÷ yÃÓ cÃpare«u sÆtre«u Óik«Ã upadi«ÂÃs tà apahÃya | tathÃrÆpÃæ dharmayuktiæ bhik«ÆïÃæ viheÂhanÃrthapÆrvakaæ kriyÃkÃraæ praj¤apayanti | yai÷ kriyÃkÃrair bhik«ÆïÃæ viheÂhanà bhavati | ra¤cati ÓamathavipaÓyanÃnuyogamana÷kÃraæ | te 'vadhyÃyanto vyÃpÃdabahulà bhavanti | tena ca hetunà bhik«ÆïÃm apy upaÓÃntÃ÷ kleÓà nopaÓamyanti na tanÆbhavanti | tatkÃle punas te bhik«ava ÃÓayavipannà bhavanti ÓÅlavipannÃÓ ca bhavanti | ÃcÃravipannà bhavanti d­«Âivipannà bhavanti taddheto÷ Óaithilikà bhavanti | bÃhulikà bhavanti | aÓramaïÃ÷ Óramaïapratij¤Ã÷ | abrahmacÃriïo brahmacÃripratij¤Ã÷ ÓaÇkhasvarasamÃcÃrÃ÷ pra«ÂavyadharmadeÓakÃ÷ | te bhÆyasyà mÃtrayà saparicÃrasya k«atriyasya satk­tà bhavanti mÃnitÃ÷ pÆjità bhavanti | te ca prahÃïÃbhiyuktÃnÃæ bhik«ÆïÃæ g­hasthe«v avarïaæ niÓcÃrayanti | sa ca k«atriya÷ saparivÃra÷ prahÃïÃbhiyuktÃnÃæ bhik«ÆïÃm antike pradu«yati avadhyÃyati | yas tatra prahÃïikÃnÃæ bhik«ÆïÃm upabhogaparibhogas taæ svÃdhyÃyÃbhiratÃnÃæ bhik«ÆïÃæ niryÃtayanti | te ubhayato mÆlÃpattim Ãpadyante | tat kasya heto÷ || dhyÃyÅ bhik«u÷ suk«etraæ | nÃdhyayanavaiyÃv­tyÃÓrità nÃdhyayanÃbhiyuktÃ÷ || saædhidhÃraïÅk«ÃntibhÆmi«u bhÃjanÅbhÆtà dak«iïÅyÃ÷ pÃtrabhÆtÃ÷ | ÃlokakarÃlokasya mÃrgopadeÓakÃ÷ | karmak«etrakleÓak«etrÃn satvÃn uttÃrayanti | nirvÃïagamane ca mÃrge prati«ÂhÃpayanti | imÃ÷ kulaputrëÂau mÆlÃpattaya iti || ÃsÃæ ni÷saraïam ihaiva sÆtre 'bhihitaæ | yadi te bodhisatvà ÃkÃÓagarbhasya bodhisatvasya nÃma Órutvà darÓanam asyÃkÃÇk«eran | apÃyaprapatanabhayÃt mÆlÃpattÅr daÓayitukÃmà | yadi te ÃkÃÓagarbhaæ bodhisatvaæ nama÷kuryu÷ nÃma cÃsya parikÅrttayeyus te«Ãæ sa kulaputro yathà bhÃgyatayà svarÆpeïÃgratas ti«Âhati brÃhmaïarÆpeïa yÃvad dÃrikÃrÆpeïa purata÷ sthÃsyati | tasyÃdikarmikasya bodhisatvasya yathà samutthitÃs tà ÃpattÅ÷ pratideÓayati | gambhÅraæ cÃsyopÃyakauÓalyaæ mahÃyÃne caryÃm upadarÓayati | yÃvad avaivarttikabhÆmau ca prati«ÂhÃpayati || pe || yadi te«Ãæ saæmukhaæ darÓanaæ na dadÃti | yas tam abhiyÃcati | tenÃdikarmikeïa bodhisatvena sÃparÃdhena paÓcime yÃme utthÃyÃsanÃt prÃÇmukhena sthitvà dhÆpaæ dhÆpayitavyaæ | aruïo devaputra ÃyÃcitavya÷ | evaæ ca vaktavyaæ | aruïa aruïa mahÃk­pa mahÃbhÃga mahoditas tvaæ jambudvÅpe mÃæ karuïayÃchÃdayasva | ÓÅghram ÃkÃÓagarbhaæ mahÃkÃruïikaæ mama vacanena bodhaya | mama svapnÃntare tam upÃyam upadarÓaya yenÃham upÃyenÃpattiæ pratideÓayÃmi | Ãrye mahÃyÃne upÃyapraj¤Ãæ pratilapsyÃmÅti || tena tatkÃlaæ ÓayyÃyÃæ nidrÃpayitavyaæ sahodgate 'ruïe iha jambudvÅpe ÃkÃÓagarbhasya bodhisatvasyeha samÃgamo bhavati svarÆpeïa ca | tasyÃdikarmikasya bodhisatvasya svapnÃntare purata÷ sthitvà tÃæ mÆlÃpattiæ deÓayati mahÃyÃnopÃyena | tathÃrÆpaæ ca tasyopÃyaj¤Ãnaæ saædarÓayati | yenopÃyakauÓalyena sa Ãdikarmiko bodhisatvas tatraiva bodhicittÃsaæpramo«aæ nÃma samÃdhiæ pratilabhate sud­¬havyavasthitaÓ ca bhavati mahÃyÃnae ity Ãdi || atha và yo 'tra sÆtre 'dhye«aïamantra÷ pÆrvam ukta÷ | tenÃyaæ vidhi÷ kÃrya÷ | evaæ syÃt | araïye upavane 'bhyavakÃÓe vÃgaraæ và tagaraæ và kÃlÃnusÃri và dhÆpayitavyaæ | präjalinà ca bhÆtvà samantato digvidik«u ca pa¤camaï¬alakena vanditvà ime mantrapadÃ÷ pravartayitavyÃ÷ | tad yathà | sum­Óa \<[doubtful]>\ | kÃruïika | caratu \<[doubtful]>\ | vicara | sa¤cara | kÃruïika | murara | murara vegadhÃri namucame bhujayata kÃruïika cintÃmaïi pÆraya kÃruïika sarvÃÓÃæ me sthÃpaya | Ãj¤ÃdhÃrÅ sphugu | rativiveka gu | d­«Âiviveka gu | pÆraya kÃruïika pÆrayantu mamÃÓÃæ | sarvathà cÃÓokagati svÃhà || vidhi÷ pÆrvavat | sarvavyÃdhidu÷khasarvabhayasarvopakaraïavighÃtapratighÃte sarvÃbhÅ«Âasiddhaye ca kÃrya÷ || yadi k«atriyÃdayo 'pi bodhisatvÃ÷ katham e«Ãm Ãpattiniyamo 'nye«Ãæ cÃdhikyaæ | atha tena sÃmvarikÃ÷ | katham e«Ãm Ãpattivyavasthà | kathaæ và taddo«Ãt sÃmvarikà api g­hyante | nai«a do«a÷ | ye«Ãæ yatra bahulaæ saæbhava÷ te tatrÃkoÂitÃ÷ svanÃmagrahaïadarÓanÃd bhayotpÃdanÃrthaæ | para÷paratas tu sarvai÷ sarvà Ãpattaya÷ parihartavyÃ÷ || yena và prak­timahÃsÃvadyatayÃsamÃdÃno 'py abhavyo bhavaty ucchinnakuÓalamÆlaÓ ca sutarÃæ tena sÃmvarikà ity alam anayà cintayà || upÃyakauÓalyasÆtre 'pi mÆlÃpattir uktà | kiæ vÃpi kulaputra bodhisatva÷ prÃtimok«aÓik«ÃyÃæ Óik«amÃïÃ÷ kalpaÓatasahasram api mÆlaphalabhak«a÷ syÃt | sarvasatvÃnÃæ ca sÆktaduruktÃni k«amet | ÓrÃvakapratyekabuddhabhÆmipratisaæyuktaiÓ ca manasikÃrair vihared iyaæ bodhisatvasya gurukà mÆlÃpatti÷ | tad yathà kulaputra ÓrÃvakayÃnÅyo mÆlÃpattim Ãpanna÷ so 'bhavyas tair eva skandhai÷ parinirvÃtum | evam eva kulaputro 'pratideÓyaitÃm Ãpattim ani÷s­jya tÃn ÓrÃvakapratyekabuddhamanasikÃrÃn abhavyo buddhabhÆmau parinirvÃtum iti || ÃsÃæ ca mÆlÃpattÅnÃæ sukhagrahaïadhÃraïÃrtham ekÅyamatÃnÃæ ca saægrahakÃrikà ucyante || ratnatrayasvaharaïÃd ÃpatpÃrÃjikà matà | saddharmasya pratik«epÃd dÆtÅyà muninodità || du÷ÓÅlasyÃpi và bhik«o÷ këÃyastainyatìanÃt | cÃrake và vinik«epÃd apapravrÃjanena ca || pa¤cÃnantaryakaraïÃn mithyÃd­«Âigraheïa và | grÃmÃdibhedanÃd vÃpi mÆlÃpattir jinodità || ÓÆnyatÃyÃÓ ca kathanÃt satve«u k­tabuddhi«u | buddhatvaprasthitÃnÃæ và saæbodher vinivarttanÃt || prÃtimok«aæ parityÃjya mahÃyÃne niyojanÃt | Ói«yayÃnaæ na rÃgÃdiprahÃïÃyeti và grahÃt || pare«Ãæ grahaïÃd vÃpi puna÷ svaguïakÃÓanÃt | parapaæsanato lÃbhasatkÃraÓlokahetunà || gambhÅrak«Ãntiko 'smÅti mithyaiva kathanÃt puna÷ | daï¬Ãpayed và ÓramaïÃn dadyÃd và ÓaraïatrayÃt || g­hïÅyÃd dÅyamÃnaæ và Óamathe tyÃjanÃt puna÷ | pratisaælÅnabhogaæ ca svÃdhyÃyi«u nivedanÃt || mÆlà Ãpattayo hy età mahÃnarakahetava÷ | ÃryasyÃkÃÓagarbhasya svapne deÓyÃ÷ pura÷sthitai÷ || bodhicittaparityÃgÃd yÃcakÃyÃpradÃnata÷ | tÅvramÃtsaryalobhÃbhyÃæ krodhÃd và satvatìanÃt || prasÃdyamÃno yatnena satve«u na titik«ate | ÓlokÃt parÃnuv­ttyà và saddharmÃbhÃsavarïanÃd | iti || Ãryak«itigarbhasÆtre 'py uktaæ | yo mahÃbrahman mamoddiÓya pravrajito du÷ÓÅlapÃpasamÃcÃro bhik«ur anubhÆta÷ kaÓambakajÃto 'Óramaïa÷ Óramaïapratij¤a÷ abrahmacÃrÅ brahmacÃripratij¤a÷ | dhvasta÷ patita÷ parÃjito vividhai÷ kleÓai÷ | atha ca puna÷ sa du÷ÓÅlapÃpasamÃcÃro bhik«ur adyÃpi sarvadevÃnÃæ yÃvat sarvamanu«yÃïÃæ yÃvat puïyanidhÅnÃæ darÓayità bhavati kalyÃïamitraæ | kiæ cÃpi sa apÃtrÅbhÆta÷ tena ca puna÷ Óirastuï¬amuï¬ena këÃyavastraprÃvaraïeryÃpathena darÓanahetunÃpi bahÆnÃæ satvÃnÃæ vividhakuÓalamÆlopastambhanakara÷ sugatimÃrgadarÓako bhavati | tasmÃd yo mamoddiÓya pravrajita÷ ÓÅlavÃn du÷ÓÅlo và tasya nÃnujÃnÃmi cakravarttir Ãj¤Ãm api yan mamoddiÓya pravrajitasya sahadharmeïÃpi kÃye daï¬aprahÃraæ và dÃtuæ cÃrake và prak«eptuæ | aÇgam aÇgaæ vikarttanaæ và kartuæ jÅvitÃd và vyaparopaïaæ kartuæ | kiæ punar adharmeïa || kiæ cÃpi m­ta÷ kathyate 'smin dharmavinaye | atha ca puna÷ sa pudgalo gorocanakastÆrikÃsad­Óa iti | atraivÃha | ye mamoddiÓya pravrajitÃn yÃnabhÆtÃn pÃtrabhÆtÃn và viheÂhayi«yanti te sarve«Ãæ tryadhvagatÃnÃæ buddhÃnÃm atÅva sÃparÃdhà bhavanti | samucchinnakuÓalamÆlà dagdhasantÃnà avÅciparÃyaïà bhavantÅti | atraivÃha | sarvabuddhair adhi«Âhito 'yaæ mok«adhvajo yad uta raktakëÃyavastram iti | asminn eva coktaæ | tena khalu puna÷ samayena bahÆni ÓrÃvakaniyutaÓatasahasrÃïi bahÆni ca bodhisatvaniyutaÓatasahasrÃïi bhagavato 'ntike evaærÆpaæ pÆrvak­taæ karmÃvaraïaæ pratideÓayanti | vayam api bhadanta bhagavan bahÆnÃæ pÆrvakÃïÃæ tathÃgatÃnÃæ pravacane pÃtrabhÆtÃn pÃtrabhÆtÃæÓ ca buddhÃnÃæ bhagavatÃæ ÓrÃvakayÃnÅyÃn pudgalä jugupsitavanta÷ paæsitavanto ro«itavanto 'varïÃyaÓa÷kathÃÓ ca niÓcÃritavanta÷ | tena vayaæ karmÃvaraïena tri«v apÃye«u vividhÃæ tÅvrÃæ pracaï¬Ãæ du÷khÃæ vedanÃæ pratyanubhÆtavanta÷ || peyÃlaæ || vayaæ tatkarmÃvaraïaÓe«am etarhi bhagavato 'ntike pratideÓayi«yÃma÷ | kecid vadanti | vayaæ bhagavata÷ ÓrÃvakÃn vacanais tarjitavanta÷ paribhëitavanta÷ | kecid vadanti | vayaæ bhagavata÷ ÓrÃvakÃn apÃtrabhÆtÃn patrÃbhÆtÃæÓ ca praharitavanta÷ | kecid vadanti | vayaæ cÅvarÃn h­tavanta÷ | kecid vadanti | vayaæ bhagavata÷ ÓrÃvakÃïÃm upabhogaparibhogÃn Ãcchinnavanta÷ | kecid vadanti | vayaæ bhagavantam uddiÓya pravrajitÃn g­hasthÃn kÃritavanta÷ tata asthÃnaæ sÃditÃ÷ | kecid vadanti | asmÃbhir bhagavan buddhÃnÃæ bhagavatÃæ ÓrÃvakà apatrabhÆtÃ÷ pÃtrabhÆtÃÓ ca sÃparÃdhikÃÓ cÃrake prak«iptÃs tena vayaæ karmÃvaraïena bahÆn kalpÃæs t­«v apÃye«u vividhÃæ tÅvrÃæ pracaï¬Ãæ du«khÃæ vedanÃæ pratyanubhÆtavanta÷ || pe || tad vayam etarhi karmÃvaraïaÓe«Ãæ bhagavato 'ntike pratideÓayÃma÷ | ÃyatyÃæ saævaram Ãpadyema | pratigahïÃtu bhagavÃn asmÃkam anukampÃm upÃdÃya | uddharatu bhagavÃn asmÃn annantapÃpebhya iti vistara÷ || pravrajyÃntarÃyasÆtre 'py annartha ukta÷ | caturbhir mahÃnÃman dharmai÷ samanvÃgato g­hÅ ak«aïaprÃpto bhavati | jÃtyandhaÓ ca ja¬aÓ cÃjihvakaÓ ca caï¬ÃlaÓ ca jÃtu sukhito bhavaty abhyÃkhyÃnabahulaÓ ca «aï¬akaÓ ca paï¬akaÓ ca nityadÃsaÓ ca | strÅ ca bhavati Óvà ca ÓÆkaraÓ ca gardabhaÓ co«ÂraÓ ca ÃÓÅvi«aÓ ca bhavati tatra tatra jÃtau || katamaiÓ caturbhi÷ | iha mahÃnÃman g­hÅ pÆrvajinakrÂÃdhikÃrÃïÃæ satvÃnÃæ nai«kramyacittasya pravrajyÃcittasyÃryamÃrgacittasyÃntarÃyaæ karoti | anena prathamena || punar aparaæ g­hÅ dhanalaulyena putralaulyena karmavipÃkam aÓraddadhat putrasya và duhitur và bhÃryÃyà và j¤ÃtisaæghasyaiÓvaryasthÃne vartamÃne pravrajyÃntarÃyaæ karoti | anena dvitÅyeneti || anyadvayaæ | saddharmapratik«epa÷ ÓramaïabrÃhmaïe«u ca pratigha÷ || daÓa cÃkuÓalÃ÷ karmapathÃ÷ annarthÃ÷ | saddharmasm­tyupasthÃnÃd vipÃkakaÂukà dra«ÂavyÃ÷ | tata÷ ki¤cinmÃtraæ sÆtraæ sÆcyate | prÃïÃtipÃtavipÃkalavas tÃvad | yathÃha | tad yathÃgniÓikhÃcarà nÃma pak«iïo ye 'gniÓik«Ãmadhyagatà na dahyante saæh­«ÂatarÃÓ ca nÃrakeyÃïÃæ kapÃlaæ bhittvà rudhiraæ pibanti | kapÃlÃntaracarà nÃma pak«iïo ye mastakaæ bhittvà jvalitamastakaluÇgÃn pibanti | jihvÃmi«abhujo nÃma pak«iïo ye jihvÃæ vidÃryÃbhito 'bhita÷ prabhak«ayanti | sÃpi jihvà bhuktà punar api saæjÃyate padmadalakomalatarà | evam arthÃnurÆpasaæj¤Ã dantotpÃÂakà nÃma kaïÂhanìyapakar«akà nÃma | klomakÃÓina÷ | ÃmÃÓayÃdÃ÷ | plÅhasaævartakà | antravivarakhÃdina÷ | p­«ÂhavaæÓacarà nÃma | marmaguhyakà nÃma pak«iïo ye sarvÃïi marmavivarÃïi bhittvà marmÃïi k­ntayitvà vivarÃïi praviÓya majjÃmaï¬aæ pibanti krandamÃnÃnÃæ | sÆcÅchidrà nÃma pak«iïo ye sÆcÅsad­Óatuï¬Ã raktaæ pibanti | evam asthivivarÃÓina÷ «aÂtvagbhak«iïa÷ | nakhanik­ntakà medodÃ÷ snÃyuviÓe«akÃ÷ | keÓoï¬ukà nÃma pak«iïo ye keÓamÆlÃny utpÃÂayanti || sa evam avÅcipradeÓas trÅïi yojanaÓatasahasrÃïi pak«ibhairavapak«o nÃma | tatra tair anyair nÃrakeyai÷ sahÃnnekÃni var«aÓatasahasrÃïi bhak«yate saæbhavati ca | sa katha¤cid api tasmÃn mukta÷ sarvasmÃd du«khajÃlapariv­ta÷ | ÓvabhraprapÃto nÃma dvitÅya÷ pradeÓas tatra gacchati | trÃïÃnve«Å ÓaraïÃnve«Å paritrÃïÃnve«Å samantata ekÃdaÓabhir arciskandhair Ãv­to ni÷sahÃya÷ karmapÃÓabandhanabaddha÷ samantata÷ Óatrubhir Ãv­ta÷ kÃntÃram anuprapanna÷ sarvasmÃn narakapu¤jÃd adhikataraæ vyasanam abhiprapannas taæ ÓvabhraprapÃtaæ nÃma pradeÓam anudhÃvati | patite 'tÅva pÃda÷ pravilÅyate | utk«ipta÷ punar api saæbhavati | sukumÃratara÷ Ólak«ïatara÷ kharÃbhis tÅvrÃbhir vedanÃbhir abhibhÆta÷ | tasyaivaæ bhayaviklavavadanasya karacaraïasarvÃÇgapratyaÇgapravilÅyamÃnasya sa pradeÓa÷ ÓvabhraprapÃto nÃma prÃdurbhavati | sa tasmin deÓe nipatati patita÷ Óvabhre prapatati trÅïi yojanasahasrÃïi | punar api karmak­tena vÃyunotk«ipyate | sa prapatamÃna÷ kaækavÃyasagrdhrolÆkair bhak«yate | yÃvat tasyaivam utk«ipyamÃnasya ca prapatataÓ cÃnnekÃni var«aÓatasahasrÃïi gacchanti | katha¤cid api tasmÃn mukta÷ paribhrÃmitaÓ cakrÃÇkaæ vivaraæ nÃma pradeÓam anudhÃvati | tasmiæÓ ca pradeÓe sahasrÃrÃïi cakrÃïi prÃdurbhavanti vajranÃbhÅni tÅk«ïajvÃlÃni ÓÅghrabhramÃïi tasya sahagamanÃd eva tÃni cakrÃïi ÓarÅraæ prÃpya bhramanti | pe || pratyekaæ sarvÃÇgÃni pramathnanto dahanti pÃdatale cÃsya ÓaÇkubhir bhidyete | evaæ makkoÂakaparvate | mÃkkoÂakai÷ prÃïijÃtibhi÷ sÃntarvahi÷paramÃïuÓa÷ prabhak«yate | bhukto bhukta÷ punar api saæjÃyate sukumÃratara÷ | sukumÃratayà bhÆyo 'py ÃdhikatarÃæ vedanÃm anubhavati | bhuktabhuktasya prabhÆtataram evÃsya tvaÇmÃæsaæ prÃdurbhavati | tasya prÃïÃtipÃtak­topacitasya tatphalaæ bhavati || adattÃdÃnavipÃkam Ãha | sa e«a du«k­takarmÃntacÃrÅ ÃlÃtacakranirmÃïagandharvanagaram­gat­«ïikÃsad­Óaæ mahad arthajÃtaæ paÓyati ratnavastradhanadhÃnyanikarabhÆtaæ | tasyaivaæ lobhÃbhibhÆtasya karmaïà mohitasyaivaæ bhavati | mamedam iti | sa evaæ mohita÷ pÃpakÃrÅ prajvalitÃÇgÃrakar«Ær laÇghayitvà taddraviïam anudhÃvati | sa karmak­tair yamapuru«air g­hyate ÓastrajÃlamadhyagata÷ sarvÃÇgapratyaÇgaÓa÷ pÃÂyate viÓasyate dahyate 'sthyavaÓe«a÷ kriyate | na cÃsyÃnnÃdikÃlaprav­tta÷ sa lobhas tÃm apy avasthÃæ gatasya parihÅyatae iti || kÃmamithyÃcÃram adhik­tyÃha | e«a sa pÃpakartà tasmÃc chastrasaÇkaÂÃn mukta÷ kathamapy aÇgÃrakar«Ær laÇghayitvà karmaïà bhrÃmita÷ pradeÓam anyaæ prapadyate | vitathadarÓanaæ nÃma tatra karmak­tÃæ striyaæ paÓyati yà tena pÆrvaæ na«Âasm­tinà d­«Âà | d­«Âvà cÃnnÃdikÃlÃbhyasto rÃgÃgnir utpadyate | sa tena dhÃvati yena tà striya÷ | tÃÓ cÃyomayyo nÃrya÷ karmak­tÃ÷ | tÃbhir asau g­hyate | g­hÅtvà cau«ÂhÃt prabh­ti tathà bhujyate yathÃsya sar«apaphalamÃtrapramÃïam api nÃvaÓi«Âaæ | tasmi¤ ÓarÅre bhavati | punar api saæbhavati | punar api bhujyate | sa kaÂukÃæ kharÃæ vedanÃm anubhavaæs tasmÃd rÃgÃgner na nivartate | yena tà striyas tena bhÆya÷ sa÷ saædhÃvati | na cÃsya tatpŬà tathà bÃdhate yathà rÃgÃgni÷ | atha tà striyo bhÆyo vajramayÃyomayaprajvalitagÃtrÃs taæ manu«yam ÃdÃya jvÃlÃmÃlÃkulasarvaÓarÅrÃs taæ nÃrakeyaæ siktÃmu«Âivad bhindanti | punar api saæbhavatÅti pÆrvavat || pe || striyo mÆlam apÃyasya dhananÃÓasya sarvathà | strÅvidheyà narà ye tu kutas te«Ãæ bhavet sukham || pe || yÃvat | strÅ vinÃÓo vinÃÓÃnÃm iha loke paratra ca | tasmÃt striyo vivarjyÃ÷ syur yadÅcchet sukham Ãtmana iti || m­«ÃvÃdam adhikatyÃha | sa tair yamapuru«air g­hyate g­hÅtvà ca tanmukhaæ vidÃrayanti tasmÃj jihvÃm apakar«ayanti | sà ca jihvà karmavaÓÃt pa¤cayojanaÓatapramÃïà bhavati | tasya m­«ÃvÃdasya balena tasyÃÓ ca sahanirgamanakÃle te yamapuru«Ã bhÆmÃv ÃnÃhayanti pradÅptÃyomayyÃæ | karmak­taæ ca halasahasraæ prÃdurbhavati pradÅptÃgrasaæyuktaæ balavadbhir balÅvardais tad asyÃntargataæ jihvÃyÃæ vahati | tatra pÆyarudhirak­miÓrÃviïyo nadya÷ pravahanti || pe || sà ca jihvà tathà sukumÃrà yathà devÃnÃm ak«i || yÃvat sa vedanÃtas tanati krandati vikroÓati na cÃsya taddu÷khaæ kaÓcid apanayatÅti vistara÷ | tasyaivaæ pracaï¬Ãm vedanÃm anubhavato 'nnekÃni var«aÓatasahasrÃïi sà ca jihvà k­«yate | sà katha¤cit tasya nÃrakasya mukhe praviÓati | sa bhayavihvalavadano yena và tena và ni÷palÃyate 'ÇgÃrakar«Æ«u dahyamÃno nimajjan | tasyaivaæ du÷khÃrttasyÃÓaraïasyÃparÃyaïasya punar api yamapuru«Ã÷ prÃdurbhavanti mudgarÃsipÃïaya÷ | te taæ puru«aæ mastakÃt prabh­ti yÃvat pÃdau cÆrïayantÅty Ãdi || paiÓunyavipÃkas tu yathaiva m­«ÃvÃdasya trÅïi yojanaÓatÃni jihveti viÓe«as tu | tÃæ yamapuru«Ã nistriæÓÃn ÃdÃya pradÅptadhÃrÃn jihvÃæ nik­ntanti | jambukaiÓ cÃnysamin pradeÓe bhak«yate | paramakaÂukÃæ vedanÃæ prativedayate sa krandati vikroÓaty avyaktÃk«araæ jihvÃvirahita ity Ãdi || pÃru«yavipÃkam Ãha | te tÃæ jihvÃm Ãsyaæ vidÃrya g­hïanti | g­hÅtvà niÓitadhÃrai÷ ÓastraiÓ chittvà tasya bhÆya eva khÃdanÅyÃrthena mukhe prak«ipanti | sa ca jighansÃrdita÷ k«utk«Ãmavadana÷ svarudhiralÃlÃparisrutÃæ tÃm eva svajihvÃæ bhak«ayati | sà ca jihvà chinnà punar api saæjÃyate karmavaÓÃt | atha sa bhÆmau vedanÃrtta÷ parivartate vice«Âate krandate | tasyaivaæ vedanÃrttasya pariv­ttanayanatÃrakasya du«khÃrttasya dÅnasyÃsahÃyasyaikÃkina÷ svak­tam upabhu¤jÃnasya yamapuru«Ã anuÓÃsanÅgÃthÃæ bhëante || jihvÃdhanor vinirmuktas tÅk«ïo vÃg viÓikhas tvayà | pÃru«yam iti yad d­«Âaæ tasyaitat phalam Ãgatam || iti vistara÷ || saæbhinnapralÃpavipÃkam Ãha || tasya tat prajvalitaæ tÃmradravalohitaæ jihvÃæ dahati | jihvÃæ dagdhvà kaïÂhaæ dahati | kaïÂhaæ dagdhvà h­dayaæ dahati h­dayaæ dagdhvÃntrÃïi dahati | tÃny api dagdhvà pakvÃÓayaæ dahati | pakvÃÓayam api dagdhvÃdhobhÃgena nirgacchati || yamapuru«Ã gÃthÃm Ãhu÷ | pÆrvottarÃbaddhapadaæ nirarthakam asaægatam | abaddhaæ yat tvayà proktaæ tasyaitat phalam Ãgataæ || yà na \<[doubtful]>\ satyavatÅ nityaæ na cÃdhyayanatatparà | na sà jihvà budhair d­«Âà kevalaæ mÃæsakhaï¬ikà | iti vistara÷ || abhidhyÃvipÃkam Ãha | atha paÓyati riktaæ tuccham asÃrakaæ karmak­taæ bahudraviïaæ paraparig­hÅtaæ tasya karmacoditavyÃmohitasyaivaæ bhavati | mamedaæ syÃd iti | tata÷ sa nÃrakas tenaiva dhÃvati yena tad dravyaæ | tasyÃbhidhyÃkhyamÃnasasyÃkuÓalasyÃsevitabhÃvitabahulÅk­tasya tatphalaæ yad asau narake viparÅtaæ paÓyati | tasyaivaæ paÓyato 'bhidhyÃbahulasya haste Óastraæ prÃdurbhavati sa tena dhÃvati | te«Ãm apy anye«Ãæ nÃrakÃïÃæ haste ÓastrÃïi prÃdurbhavanti | sa tai÷ saha Óastreïa yudhyate yÃvat tathà kartyate yathà sar«apaphalamÃtram api na bhavati mÃæsam asya ÓarÅre tathÃsthikaÇkÃlÃvaÓe«a÷ kriyate || pe || pare«Ãæ sampa ... mama syÃd iti cintitaæ | tasyÃbhidhyÃsamutthasya vi«asya phalam Ãgatam iti || vyÃpÃdaphalam Ãha | karmamayÃ÷ siæhavyÃghrasarpÃ÷ krodhÃbhibhÆtÃ÷ puratas ti«Âhante | etebhyo bhayabhÅto yena và tena và ni÷palÃyate | sa kathaæ Óaknoti palÃyitum aÓubhasya karmaïa÷ | sa tair g­hyate | g­hÅtvà ca pÆrvaæ tÃvan mastakÃd bhujyate yÃvat pÃrÓvata÷ sarpair vi«adaæ«Ârai÷ saædaÓya saædaÓya bhak«yate | vyÃghrair api p­«Âhato bhak«yate | pÃdÃv api vahninà dÃhyete sa yamapuru«air dÆrÃd i«ubhir vidhyatae iti vistara÷ || mithyÃd­«Âiphalaæ punar aparimitaæ | pÃÂhas tu saæk«ipyate | Óastravar«atomaravajravar«ÃÓanipëÃïavar«e hanyate | ekÃdaÓabhir arcciskandhai÷ k«utpipÃsÃgninà ca sukhanirgatena nirantaraæ dahyatae iti || kÃmamÆlÃÓ ca sarvÃnarthà iti tebhya evodvejitavyaæ | yathÃtraivÃha | asty agnikuï¬o nÃma naraka÷ | tatra katareïa karmaïà satvà upapadyante | yena aÓramaïena Óramaïapratij¤ena mÃt­grÃmasya n­ttagÅtasyÃbharaïÃnÃæ và Óabdaæ ÓrutvÃyoniÓena mana÷kÃreïÃk«iptabuddhinà tac chrutvà hasitala¬itakrŬitÃny aÓucim uktaæ || pe || tatra te nÃrakà ayovar«eïa sarvÃÇgapratyaÇgaÓaÓ cÆrïyante 'ÇgÃravar«eïa ca pacyante dahyantae ity Ãdi | evaæ paurÃïakÃmÃsvÃdanasmaraïÃt padumo nÃma naraka÷ paÂhyate svapnÃntabhÆtasmaraïÃc ca | tatra te nÃrakÃ÷ kumbhi«u pacyante | te droïi«v ayomayair mu«alair hanyantae iti vistara÷ || evam apsarasa÷ prÃrthanayà brahmacaryapariïÃmanÃn mahÃpadumo nÃma naraka ukta÷ | tatra k«ÃranadÅtaraÇginÅ nÃma pravahati | tasyÃæ nadyÃæ yÃny asthÅni te pëÃïÃ÷ | yac chevÃlaæ te keÓÃ÷ | ya÷ paÇkas tan mÃæsaæ | yà Ãpa÷ tat kathitaæ tÃmraæ | ye matsyÃs te nÃrakà ity Ãdi || evaæ puru«asya puru«eïa saha maithunavipratipatte÷ aprameyà akÃraïà viÓe«Ã÷ paÂhyante | evaæ ÓiÓubhi÷ saha vipratipatte÷ k«ÃranadyÃm uhyamÃnÃn dÃrakÃn paÓyati | te taæ vilapanti | sa tÃæ nadÅm avagÃhate | te«u bÃlake«u tÅvrasnehapratibandhaÓokadu«khavegÃt | evaæ gova¬avÃjai¬akÃdi«u prak­tisÃvadya÷ kÃmamithyÃcÃra÷ kharataravipÃka÷ paÂhyate | tÃsÃm eva gova¬avÃdÅnÃæ taptÃyomayÅnÃæ akuÓalanirmitÃnÃæ yonimÃrgeïa sa tiryakkÃmasevÅ praviÓati | sa tÃsÃm udare pradÅptÃÇgÃranikaraparipÆrïe svidyate pacyate bahÆni var«aÓatasahasrÃïÅti vistareïa dra«Âavyaæ || evam anyanÃÓitÃsv api bhik«uïÅ«u vipratipannÃnÃæ mahÃnarakapÃtanÃ÷ paÂhyante | evaæ svastrÅ«v apy ayonimÃrgeïa gacchata÷ | evaæ prasahyÃnÅtÃsv api parastrÅ«u labdhÃsu ca kanyÃsu | evam upavÃsasthÃsu evaæ gurÆïÃæ patnÅ«u j¤ÃtiÓabdamÃnitÃsu ca vipratipatte÷ tÅvrÃÓ cÃparimÃïÃÓ ca mahÃnarakapÃtanÃ÷ paÂhyante || saptamaithunasaæyuktasÆtre 'py Ãha | iha brÃhmaïa ekatyo brahmacÃriïam ÃtmÃnaæ pratijÃïÅte | sa nehaiva mÃt­grÃmeïa sÃrddhaæ dvayaæ samÃpadyate 'pi tu mÃt­grÃmaæ cak«u«Ã rÆpaæ nidhyÃyan paÓyati | sa tadà svÃdayati adhyavasyati adhyavasÃya ti«Âhati | ayam ucyate brÃhmaïa brahmacÃrÅ saæyukto maithunena dharmeïa na visaæyukta÷ | apariÓuddhaæ brahmacaryaæ carati || evaæ mÃt­grÃmeïa sÃrddhaæ saækrŬata÷ saækilikilÃyamÃnasya ÃsvÃdayata÷ apariÓuddhaæ brahmacaryam uktaæ | evaæ mÃt­grÃmÃpasthÃnam ÃsvÃdayata÷ | evaæ tira÷ku¬yagatasya tirodu«yagatasya và mÃt­grÃmasya n­ttagÅtÃdiÓabdam ÃsvÃdayato maithunasaæyogam ity uktam | evaæ pa¤cakÃmaguïasamarpitaæ param avalokyÃsvÃdayata÷ || evaæ devÃdisthÃne«u brahmacaryapariïÃmanÃt saæyukto maithunena dharmeïa na visaæyukta iti || yataÓ caite kÃmà evaæ smaraïaprÃrthanÃvi«ayam api gatà evam annarthakarÃs tenaiva kÃmÃpavÃdakasÆtre 'bhihitam | nivÃraya bhik«o cittaæ kÃmebhya÷ | sabhayaÓ cai«a mÃrga÷ sapratibhaya÷ sakaïÂaka÷ sagahana÷ unmÃrga÷ kumÃrgo vedanÃpatha÷ | asatpuru«asaæsevita÷ | nai«a mÃrga÷ satpuru«asaæsevita÷ | na tvam evaæ cintayasi | kasmÃt alpÃsvÃdÃ÷ kÃmà uktà bhagavatà | bahudu«khabahÆpadravà bahÆpÃyÃsà | ÃdÅnavo 'tra bhÆyÃn | rogo bhik«ava÷ kÃmà gaï¬a÷ ÓalyamadyamadyamÆlam Ãmi«ava¬isaæ m­tyur anityÃ÷ kÃmÃs tucchÃ÷ m­«Ãmo«adharmiïa÷ svapnopamÃ÷ kÃmÃ÷ | kim apy ete bÃlollÃpanÃ÷ || pe || yathà m­gÃïÃæ bandhanÃya kÆÂaæ dvijÃnÃæ bandhanÃya jÃlaæ | matsyÃnÃæ bandhanÃya kupinaæ | markaÂÃnÃæ bandhanÃya lepa÷ pataÇgÃnÃæ bandhanÃyÃgniskandha÷ | evaæ kÃmÃ÷ || pe || kÃmaparye«aïÃæ carato dÅrgharÃtraæ siæhÃnÃæ mukhe parivartitasyÃnto na praj¤Ãyate | yÃvad goghÃtakÃnÃæ gavÃsanÃnÃæ mukhe parivartitasyÃnto na praj¤Ãyate | yÃvan maï¬ÆkÃnÃæ satÃæ sarpÃïÃæ mukhe parivartitasyÃnto na praj¤Ãyate | dÅrgharÃtraæ kÃmÃn pratisevamÃnÃnÃæ corà iti k­tvà g­hÅtÃnÃæ ÓiraÓchinnÃnÃm anto na praj¤Ãyate | pÃradÃrikÃ÷ pÃripanthikà grÃmaghÃtakà janapadaghÃtakà yÃvad granthimocakà iti k­tvà g­hÅtÃnÃæ ÓiraÓchinnÃnÃm anto na praj¤Ãyate | du«khaæ tÅvraæ kharaæ kaÂukam anubhÆtaæ rudhiraæ prasyanditaæ pragharitaæ yac catur«u mahÃsamudre«ÆdakÃt prabhÆtataraæ || pe || kÃyo hy ayaæ bahvÃdÅnava÷ | asthisaæghÃta÷ snÃyusaæbaddho mÃæsenÃnulipta÷ carmaïà paryavanaddha÷ chavyà praticchanna÷ chidravicchidra÷ k­misaæghani«evita÷ satvÃnÃm annarthaka÷ kleÓakarmaïÃæ vastu || asmin kÃye vividhà ÃbÃdhà utpadyante | tad yathà cak«Æroga÷ Órotrarogo yÃvad arÓÃæsi piÂako bhagandara÷ || pe || kÃyikÃ÷ santÃpÃ÷ kÃyikaæ du«khaæ | kÃyasya jÅrïatà bhagnatà kubjatà | khÃlityaæ pÃlityaæ valipracuratà | indriyÃïÃæ pÃripÃka÷ paribheda÷ saæskÃrÃïÃæ purÃïÅbhÃvo jarjarÅbhÃva÷ | yÃvan nÃrhasy evam udgharantaæ pragharantaæ jugupsanÅyaæ kÃyaæ prati«evituæ || pe || kà tava bhik«o kÃmÃÓÃnti÷ | kaÓ ca tvÃæ pralobhayati | kathaæ ca tvaæ prÃhito mÆrchito 'dhyavasito 'dhyavasÃnam Ãpanna÷ | yadÃhaæ parinirv­to bhavÃmi | saddharmaÓ cÃntarhito bhavati | tvaæ ca kÃmÃn pratisevya vinipÃtagato bhavi«yasi | kadà jarÃmaraïÃd ÃtmÃnaæ parimocayi«yasi || alaæ bhik«o nivÃraya cittaæ kÃmebhya÷ | akÃla÷ kÃmaparye«aïÃyÃ÷ | kÃlo 'yaæ dharmaparye«aïÃyà iti || ugradattaparip­cchÃyÃm apy Ãha | tena kÃmamithyÃcÃrÃt prativiratena bhavitavyaæ svadÃrasaætu«Âena paradÃrÃnabhilëiïÃraktanetraprek«iïà nirviïïamanasà | ekÃntadu«khÃ÷ kÃmà | ity abhÅk«ïaæ manasikÃraprayuktena | yadÃpy asya svadÃre«u kÃmavitarka utpadyeta | tadÃpi tena svadÃre«v aÓubhÃnudarÓinà uttrastamanasà | kleÓavaÓatayà kÃmÃ÷ pratisevitavyÃ÷ | na tv adhyavasÃnavinibaddhena nityam anityÃnÃtmÃÓucisaæj¤inà | evaæ cÃnena sm­tir upasthÃpyà | tathÃhaæ kari«yÃmi yathà saækalpair api kÃmÃn na paribhok«ye | ka÷ punar vÃdo dvÅndriyasamÃpattyà vÃnaÇgavij¤aptyà veti || punar atraivÃha | bodhisatvena svabhÃryÃyà antike tisra÷ saæj¤Ã utpÃdayitavyÃ÷ | katamÃs tisra÷ | ratikrŬÃsahÃyikai«Ã nai«Ã paralokasahÃyikà | annapÃnasahÃyikai«Ã nai«Ã karmavipÃkÃnubhavanasahÃyikà | sukhasahÃyikai«Ã nai«Ã du«khasahÃyikà || yÃvad aparÃs tisra÷ | ÓÅlÃntarÃyasaæj¤Ã dhyÃnÃntarÃyasaæj¤Ã praj¤ÃntarÃyasaæj¤Ã || aparÃs tisra÷ | corasaæj¤Ã badhakasaæj¤Ã narakapÃlasaæj¤Ã iti || candrottarÃdÃrikÃparip­cchÃyÃm apy uktaæ | atha candrottarÃdÃrikà samanantaraæ pradhÃvantaæ taæ mahÃntaæ janakÃyaæ d­«Âvà tasyÃæ velÃyÃæ vihÃyasÃntarÅk«e tÃlamÃtram abhyudgamya sthitvà ca taæ mahÃntaæ janakÃyaæ gÃthÃbhir adhyabhëata || kÃyaæ mamek«adhvam imaæ manoj¤aæ suvarïavarïaæ jvalanaprakÃÓam | na raktacittasya hi mÃnu«asya praj¤Ãyate Óobhanakaæ ÓarÅram || ye etv agnikar«ÆpamasaæpradÅptÃn tyajanti kÃmÃn vi«aye«v ag­ddhÃ÷ | «a¬indriyai÷ saævarasaæv­tÃÓ ca ye brahmacaryaæ ca caranti Óubham || d­«Âvà ca dÃrÃn hi parasya ye vai kurvanti mÃtÃbhaginÅti saæj¤Ãæ | prÃsÃdikÃs te hi sudarÓanÅyà bhavanti nityaæ paramaæ manoj¤Ã÷ || sphuÂÃm imÃæ vettha purÅæ samantÃd yo romakÆpÃn mama cÃtigandha÷ | na rÃgacittena mayÃrjito 'yam phalaæ tu dÃnasya damasya cedam || na me samutpadyati rÃgacittaæ mà vÅtarÃgÃsu janÅ«va rÃgaæ | sÃk«Å mamÃyaæ purato munÅndra÷ satyaæ yathà vedmi na jÃtu mithyà || yÆyaæ ca pÆrvaæ pitaro mamÃsa | ahaæ ca yu«mÃkam abhÆj janitrÅ | bhrÃtà svasà cÃpi pità babhÆva ko rÃgacittaæ janayej jananyÃæ || praghÃtitÃ÷ prÃk ca mamÃtha sarve | ahaæ viÓastà ca purà bhavadbhi÷ | sarve amitrà vadhakÃ÷ parasya | kathaæ tu và jÃyati rÃgacittam || na rÆpavanto hi bhavanti rÃgÃt | na raktacittÃ÷ sugatiæ vrajanti | na nirv­tiæ yÃnti ca raktacittà rÃgo hi tasmÃt parivarjanÅya÷ || kÃmasya hetor nirayaæ patanti | pretÃs tiraÓco 'tha bhavanti rÃgÃt | kumbhÃï¬ayak«Ã asurÃ÷ piÓÃcà bhavanti ye rÃgaparÅttacittÃ÷ || kÃïÃÓ ca kha¤jÃÓ ca vijihvakÃÓ ca | virÆpakÃÓ caiva bhavanti rÃgÃt | bhavanti nÃnÃvidhado«abhÃjÃÓ caranti ye kÃmacarÅæ jaghanyÃm || yac cakravartitvam avÃpnuvanti | bhavanti ÓakrÃs tridaÓeÓvarÃÓ ca | brahmÃïa ÅÓà \<[doubtful]>\ vaÓavarttinaÓ ca tad brahmacaryaæ vipulaæ caritvà || jÃtyandhabhÃvà vadhirà visaæj¤Ã | ÓvaÓÆkaro«ÂrÃ÷ kharavÃnarÃÓ ca | hastyaÓvagovyÃghrapataÇgamak«Ã÷ bhavanti nityaæ khalu kÃmalolÃ÷ || k«itÅÓvarÃÓ caiva bhavanty udagrÃ÷ suÓre«Âhino vai g­hapatyamÃtyÃ÷ | sukhasaumanasyena ca yÃnti v­ddhiæ ye brahmacaryaæ vipulaæ caranti || kabhallitÃpÃn atha dhÆmagÃrÃn bandhÃæs tathà tìanatarjjanÃæÓ ca | chedaæ Óira÷ karïakarÃk«inÃsÃ÷ | pÃdasya cÃrcchanti hi kÃmadÃsà | iti || udayanavatsarÃjaparip­cchÃyÃæ ca vivarïitÃ÷ kÃmÃ÷ || d­«Âvà vraïaæ dhÃvati mak«ikà yathà | d­«ÂvÃÓuciæ dhÃvati gardabho yathà | ÓvÃnaÓ ca ÓÆnà iva mÃæsakÃraïÃt | tathaiva dhÃvanty abudhÃ÷ striye ratÃ÷ || avidyÃpidhità bÃlÃs tama÷skandhane Ãv­tÃ÷ | strÅ«u saktÃs tathà mƬhà amedhya iva vÃyasÃ÷ || mÃrasya gocaro hy e«a prasthità yena durgati÷ | ÃsvÃdasaæj¤ino g­ddhà mÅÂasthÃne yathà krimi÷ || kÅÂakumbho yathà citro yatra yatraiva d­Óyate | pÆrïo mÆtrapurÅ«eïa d­tir và vÃtapÆrità || siÇghÃïakakaphÃlÃlÃ÷ \<[doubtful]>\ Óle«maïi klinnamastakÃ÷ | daurgandhyaæ sravate kÃyÃd bÃlÃnÃæ tad yathà madhu || asthipÆrïaæ mukhadvÃraæ mÃæsacarmÃdibhiÓ citaæ | gaï¬abhÆto hy ayaæ kÃya÷ kutsito hy Ãmagandhika÷ || nÃnÃprÃïibhi÷ saæpÆrïo mukhagaï¬o yathà bhavet | evam eva hy ayaæ kÃyo vi«ÂhÃdyaÓucibhÃjanam || antyÃntrÃkulaæ hy udaraæ sayak­tphupphu«Ãkulam | v­kkau vilohitaæ pittaæ mastaluÇgÃsthimajjakam || aÓÅtiæ krimikulasahasrÃïi yÃni ti«Âhanti antare | aha bÃlà na paÓyanti mohajÃlena Ãv­tÃ÷ || navavraïamukhai÷ prasravanty aÓuciæ pÆtigandhikam | bÃlà nimittaæ g­hïanti vacane darÓane 'pi ca || uktÃ÷ paÓcÃn na jÃnanti yo deÓa÷ sarvakutsita÷ | uccÃragocarà bÃlÃ÷ kheÂasiÇghÃïabhojina÷ || jugupsanÅye rajyante vraïaæ d­«Âveva mak«ikÃ÷ | kak«Ãsv Ãgharate svedo gandho vÃyati kutsita÷ || kurvanti du«k­taæ karma yena gacchanti durgatim | hÅnÃn kÃmÃn ni«evanto hÅnÃn dharmÃn ni«evya ca || gatvà avÅciæ du«praj¤Ã÷ du«khÃæ vindanti vedanÃæ | uccÃra iva durgandhÃ÷ striyo buddhai÷ prakÅrtitÃ÷ || tasmÃd dhÅnasya hÅnÃbhi÷ strÅbhir bhavati saÇgati÷ | uccÃrabhastrÃæ yo g­hyabÃlÃvÃsaæ nigacchati || yÃd­Óaæ kurute karma tÃd­Óaæ labhate phalam || tathÃtraivÃha | tad evaærÆpair du«khaparye«itair bhogai÷ svajÅvikÃrtham upasaæh­tair na prabhavanti ÓramaïabrÃhmaïebhyo dÃnaæ dÃtuæ k­païavanÅpakayÃcakebhyo 'vaÓÅk­tÃ÷ strÅbhi÷ strÅnirjitÃ÷ strÅnig­hÅtÃ÷ strÅdÃsÃ÷ | tenaiva strÅpremïà tasyà eva po«aïÃya na Óaknuvanti dÃnaæ dÃtuæ ÓÅlaæ ca samÃdÃtuæ | sa tatra rakta÷ samÃna÷ strÅparibhëitÃni sahate tarjanÃvalokananirbhartsanÃm api sahate | sa mÃt­grÃmeïa tarjita÷ puru«a÷ saæsÅdati vi«Ådati sukhaæ cÃsyà avalokayati | kÃmaheto÷ kÃmanidÃnaæ ca vaÓagatà bhavati | ayaæ mahÃrÃja kÃmalolupasya puru«asyoccÃrasukhaparamasyÃÓucau ratasyÃsaæprajanyÃcÃriïo do«a÷ || pe || Órutved­Óaæ tu saævegaæ na te«Ãæ bhavati nirv­ti÷ | bhÆya÷ kurvanti saæsargaæ strÅbhi÷ sÃrddhaæ pramoditÃ÷ || du«khakÃmÃn ni«evante bhëante ca jugupsitÃ÷ || dharmaæ ÓrutvÃrthasaæmƬhÃ÷ bhëante ca subhëitaæ | strÅgataæ cÃsya tac cittaæ vi¬Ãlasyeva mÆ«ike || muhÆrtaæ bhavati saævega÷ ÓrutvÃtha jinabhëitaæ | puna÷ kupyati rÃgo 'sya vi«ahÃlÃhalaæ yathà || sÆkarasyeva uttrÃso muhÆrtam anuvarttate | d­«Âvà vai atha uccÃraæ g­ddhatÃæ janayaty asau || evaæ sukhÃrthino bÃlÃ÷ prahÃya jinaÓÃsanaæ | hÅnÃn kÃmÃn ni«evante yena gacchanti durgatiæ || raktÃ÷ pramattÃ÷ kÃme«u k­tvà karma supÃpakam | ÓÅlavattÃæ visaævÃdya paÓcÃd gacchanti durgatim || yasyed­Óaæ dharmanayaæ viditvà | strÅ«u prasÃda÷ puru«asya no bhavet | viÓodhita÷ svargapatho 'sya nityam | na durlabhà tasya varÃgrabodhi÷ || labdhvà k«aïaæ hi sa praj¤o dharmaæ Órutvà ca Åd­Óam | sarvÃn kÃmÃn vivarjyeha pravrajyÃæ ni«kramed budha | iti || praÓÃntaviniÓcayaprÃtihÃryasÆtre 'py aparo 'nnartha ukta÷ || ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và jÃmbÆdvÅpakÃn sarvasatvä jÅvitÃd vyaparopya sarvasvaæ haret | yo vÃnyo ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità bodhisatvasyaikakuÓalacittasyÃntarÃyaæ kuryÃd antaÓas tiryagyonigatasyÃpy ekÃlopadÃnasahagatasya kuÓalamÆlasyÃntarÃyaæ kuryÃd ayaæ tato 'saækhyeyataraæ pÃpaæ prasavati | tat kasya heto÷ | buddhotpÃdasaæjanakÃnÃæ sakuÓalamÆlÃnÃm antarÃya÷ sthito bhavati | ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ parakule«u bodhisatvasyer«yÃmÃtsaryaæ kuryÃt tasya tasmin samaye tato nidÃnaæ \<[doubtful]>\ trÅïi bhayÃni pratikÃÇk«itavyÃni | katamÃni trÅïi | narakopapattibhayaæ jÃtyandhabhayaæ pratyantajanmopapattibhayaæ ceti || punar Ãha || yas tasya kuryÃt puru«o 'priyaæ và bhÆtaæ hy abhÆtaæ ca vaded avarïaæ | paru«aæ vadet kruddhamanÃpi yas taæ k«obhaæ ca kuryÃt punar asya yo 'pi || ÃtmabhÃvena mahatà narake«u sa durmati÷ | utpadyate vipannÃtmà du«khÃæ sa vetti vedanÃæ || yojanÃnÃæ Óataæ pa¤ca jÃyate 'sya samucchraya÷ | koÂÅpariv­ta÷ ÓaÓvad bhak«yate ca Óunà bh­Óam || pa¤camÆrddhasahasrÃïi bhavanty asyÃpavÃdina÷ | jihvÃnÃæ ca ÓatÃ÷ pa¤ca bhavanty ekaikamÆrddhani || ekaikasyÃæ ca jihvÃyÃæ ÓatÃ÷ pa¤ca jvalanmukhÃ÷ | lÃÇgalÃnÃæ ca vahanty asya vÃcaæ bhëitva pÃpikÃm || pratÃpane ca pacyante tÅvradu«khÃnalÃkule | utpŬÃæ bodhisatvÃnÃæ ye kurvanti asaÇgatÃ÷ || tiryagyoni÷ sanarakà na te«Ãæ bhoti durlabhà | kalpakoÂisahasrÃïi ÓatÃni niyutÃni ca || tata÷ cyutà ghoravi«Ã bhonti sarpÃ÷ sudÃruïÃ÷ | k«utpipÃsÃbhibhÆtÃÓ ca kurvate karma dÃruïam || labdhvÃpi bhojanapÃnaæ t­ptiæ naivÃdhigacchati | tataÓ cyuto manu«ye«u sa ... yady upapadyate || jÃtyandho bhoti durmedhà du«Âacetà asaæv­ta÷ | ÃryÃnÃrÃdhikÃæ \<[doubtful]>\ vÃcam uktvà durbhëitaæ nara÷ || manu«yebhyaÓ cyutaÓ cÃpi punar gacchati durgatim | kalpakoÂisahasre«u jÃtabuddhaæ na paÓyati || punar atraivÃha | yÃvanti ma¤juÓrÅr bodhisatvo bodhisatvasyÃntike pratighacittÃny utpÃdayaty avamanyanÃcittÃni và | tÃvata÷ kalpÃn sannÃha÷ sannaddhavyo vastavyaæ mayà mahÃnarake«v iti | na ma¤juÓrÅr bodhisatvo 'nyena karmaïà Óakyo vinipÃtayitum anyatra bodhisatvÃpavÃdÃd eva | tad yathà ma¤juÓrÅr vajramaïiratnaæ nÃnyena këÂhena lo«Âhena và Óakyaæ bhettum anyatra vajrÃd | evam eva ma¤juÓrÅr bodhisatvo 'nyena karmaïà na Óakyo vinipÃtayitum anyatra bodhisatvÃpavÃdÃd eveti || || ÃryaÓraddhÃbalÃdhÃnÃvatÃramudrÃsÆtre 'py Ãha || ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và daÓasu dik«u sarvalokadhÃtu«u sarvasatvÃndhakÃre«u bandhane kruddha÷ praveÓayet | yaÓ cÃnya÷ kulaputro và kuladuhità và bodhisatve kruddha÷ parÃÇmukhaæ ti«Âhet | nainaæ durÃtmÃnaæ paÓyÃmÅty ayaæ tato 'saækhyeyataraæ pÃpaæ pravasati || atraivoktaæ | ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ sarvajÃmbÆdvÅpakÃnÃæ satvÃnÃæ sarvasvaæ hared yaÓ cÃnyo yÃd­Óaæ tÃd­Óaæ bodhisatvaæ garhed tato 'saækhyeyataraæ pÃpaæ prasavati || atraivoktaæ | ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃn stÆpÃn vinipÃtayed daheta và | yaÓ cÃnya÷ kulaputro và kuladuhità và mahÃyÃnÃdhimuktasya bodhisatvasya vyÃpÃdakhilakrodhacittam utpÃdya kroÓayet paribhëayed ayaæ tato 'saækhyeyataraæ pÃpaæ prasavati | tat kasmÃd dheto÷ | bodhisatvaniryÃtà hi buddhà bhagavanto buddhaniryÃtÃÓ ca stÆpÃ÷ sarvasukhopadhÃnÃni ca sarvadevanikÃyÃÓ ca | bodhisatvam asatk­tya sarvabuddhà asatk­tà bhavanti | bodhisatvaæ satk­tya sarvabuddhÃ÷ satk­tà bhavanti | sarvabuddhÃn annuttarayà pÆjayà pÆjayitukÃmena bodhisatvÃ÷ pÆjayitavyÃ÷ || etat pÆjÃvipÃkaÓ ca praÓÃntaviniÓcayaprÃtihÃryasÆtre 'bhihita÷ || yas tv e«Ãæ kurute rak«Ãæ dhÃrmikÅæ dharmavÃdinÃæ | hitvà sudurgatÅ÷ sarvÃ÷ Óakro bhavati devarà|| brahmÃpi yÃmas tu«ito vaÓavarttÅ puna÷ puna÷ | manu«ye«ÆpapannaÓ ca cakravarttÅ sa jÃyate || Óre«ÂhÅ g­hapatiÓ cÃpi bhavaty ìhyo mahÃdhana÷ | praj¤Ãsm­tibhyÃæ saæyukta÷ sukhito nirupadrava | iti || atha katamaæ bodhisatvam adhik­tyeyaæ kÃrÃpakÃracintà | p­thagjanam eva || yathoktaæ ÓraddhÃbalÃdhÃnÃvatÃramudrÃsÆtre | ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và sarvalokadhÃturajaupamÃnÃæ satvÃnÃæ divase divase divyaæ Óatarasam ÃhÃraæ dadyÃd divyÃni ca vastrÃïy evaæ dadaÇ gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃn kalpasamudrÃn dÃnaæ dadyÃt | yaÓ cÃnya÷ kulaputro và kuladuhità và ekasyopÃsakasyÃnnanyaÓÃstur daÓakuÓalakarmapathasamanvÃgatasyaikadivasam ekam ÃhÃraæ dadyÃd buddhasyÃyaæ bhagavata÷ Óik«ÃyÃæ Óik«ita iti samÃropaæ k­tvà | ayaæ tato 'saækhyeyataraæ puïyaæ prasavati || ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và sarvalokadhÃturajaupamÃnÃæ daÓakuÓalakarmapathasamanvÃgatÃnÃæ upÃsakÃnÃæ divase divase divyaæ Óatarasam ÃhÃraæ dadyÃd divyÃni ca vastrÃïy evaæ dadaÇ gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃn kalpÃn dadyÃt | yaÓ cÃnya÷ kulaputro và kuladuhità và ekasya bhik«or ekadivasam ÃhÃraæ dadyÃd | ayaæ tato 'saækhyeyataraæ puïyaæ prasavatÅti || niyatÃniyatÃvatÃramudrÃsÆtre 'py Ãha | sacen ma¤juÓrÅr daÓasu dik«u sarvalokadhÃtu«u sarvasatvà utpÃÂitÃk«Ã bhaveyu÷ parikalpam upÃdÃya | atha kaÓcid eva kulaputro và kuladuhità và te«Ãæ sarvasatvÃnÃæ maitracittas tÃny ak«Åïi janayet parikalpam upÃdÃya | yo vÃnyo ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và mahÃyÃnÃdhimuktaæ bodhisatvaæ prasannacitta÷ paÓyed | ayaæ tato 'saækhyeyataraæ puïyaæ prasavati || ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và daÓasu dik«u sarvasatvÃn bandhanÃgÃrapravivi«ÂÃn bandhanÃgÃrÃn mocayitvà cakravartisukhe sthÃpayed brahmatvasukhe và | yo vÃnyo ma¤juÓrÅ÷ kulaputro và kuladuhità và mahÃyÃnÃdhimuktasya prasannacitto darÓanÃbhilëŠbhaved varïaæ cÃsyodÃhared | ayaæ tato 'saækhyeyataraæ puïyaæ prasavatÅti || tathà k«itigarbhasÆtre 'py Ãha | ya÷ punar bhadanta bhagavan k«atriyakalyÃïo vÃmÃtyakalyÃïo và bhaÂÂakalyÃïo và ÓramaïakalyÃïo và brÃhmaïakalyÃïo và paraæ rak«aty ÃtmÃnaæ rak«ati paralokaæ rak«ati | bhagavacchÃsane pÃtrabhÆtam apÃtrabhÆtaæ và yÃvan muï¬aæ këÃyakhaï¬aprÃv­taæ parirak«ati Óro«yati pÆjayi«yati ÓrÃvakakathÃæ evaæ pratyekabuddhakathÃæ Óro«yati pÆjayi«yati | mahÃyÃnakathÃæ ca mahÃyÃnasaæprasthitÃn pudgalÃn ÓÅlavato guïìhyÃn yuktamuktapratibhÃnÃn tai÷ sÃrddhaæ ramati krŬati parip­cchati paripraÓnayati te«Ãæ Órotavyaæ kartavyaæ manyate || pe || kiyantaæ bhagavan pÃpaæ k«apayi«yati || bhagavÃn Ãha || tad yathÃpi nÃma kulaputra kaÓcit puru«a utpadyate | ya÷ sarvaæ jambÆdvÅpaæ saptaratnaparipÆrïaæ k­tvà ti«ÂhatÃæ buddhÃnÃæ bhagavatÃæ dÃnaæ dadyÃt tathaiva madhyÃhnasamaye tathaiva sÃyÃhnasamaye dÃnaæ dadyÃd anena paryÃyeïa var«aÓatasahasram evaærÆpaæ dÃnaæ dadyÃt | tat kiæ manyase kulaputrÃpi nu sa puru«o bahu puïyaæ prasavet || Ãha || bahu bhadanta bhagavan sa puru«a÷ puïyaskandhaæ prasaved aprameyam asaækhyeyaæ | na tasya puïyaskandhasya kenacic chakyaæ pramÃïam udgrahÅtuæ anyatra tathÃgatena || bhagavÃn Ãha || yas tu kulaputra k«atriyakalyÃïo và yÃvad yathà pÆrvoktaæ | pe | sa bahutaraæ puïyaæ prasavati | yÃvad vipulataram apramÃïataram asaækhyeyataraæ puïyaskandhaæ prasavati | yo mama paÓcimÃyÃæ pa¤caÓatyÃæ vartamÃnÃyÃæ saddharmanetrÅ rak«ati sa rak«aty ÃtmÃnaæ | rak«ati parÃæÓ ca rak«ati paralokaæ rak«ati mama ÓÃsanaæ ÓrÃvakÃn pÃtrabhÆtÃn apÃtrabhÆtÃn và yÃvan muï¬Ãn këÃyavastraprÃv­tÃn api rak«ati | na viheÂhayati | yÃvat svakaæ rëÂraæ pararëÂraæ ca vardhayati | apÃyÃn k«apayati | surÃlayaæ ca prÃpayati ciraæ cÃyu÷ pÃlayati | svakleÓÃæÓ ca parakleÓÃæÓ ca jhëayati | saæbodhimÃrgaæ «aÂpÃramitÃÓ copastambhayati | sarvÃpÃyä jahÃti | na ciraæ saæsÃre saæsarati | nityaæ kalyÃïamitrair buddhaiÓ ca bhagavadbhir bodhisatvaiÓ ca mahÃsatvaiÓ ca sÃrddhaæ samavadhÃnagato bhavati | satataæ kalyÃïamitrÃvirahito na cireïa yathÃbhiprÃye«u buddhak«etre«v annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbhotsyate || atha tÃvad eva sarvadevendrÃ÷ saparivÃrà | yÃvat piÓÃcendrÃ÷ saparivÃrà utthÃyÃsanÃd yena bhagavÃn tenäjaliæ praïamyaivam Ãhu÷ | ye te bhadanta bhagavan etarhy annÃgate 'dhvani yÃvat paÓcimÃyÃæ pa¤caÓatyÃæ k«atriyakalyÃïà bhavanti yÃvad gahapatikalyÃïÃ÷ | pe | evaæ saddharmarak«akà evaæ triratnavaæÓajvÃlayitÃra÷ | pe | vayam api sarve saparivÃrÃs taæ k«atriyakalyÃïaæ yÃvad gahapatikalyÃïaæ daÓabhir ÃkÃrai rak«i«yÃma÷ paripÃlayi«yÃmo vardhayi«yÃma÷ || katamair daÓabhi÷ | ÃyuÓ cÃsya vardhayi«yÃma÷ ÃyurantarÃyaæ ca dharmeïa nivÃrayi«yÃma÷ | Ãrogyaæ ca parivÃraæ ca dhanaskandhaæ ca upabhogaparibhogaæ caiÓvaryaæ ca yaÓa÷ kalyÃïamitrÃïi praj¤Ãsampadaæ ca vardhÃpayi«yÃma÷ | ebhir daÓabhir iti vistara÷ || evam abhÆmipravi«Âe«v evÃyaæ vipÃkavistaro dra«Âavya÷ || avalokanÃsÆtre 'pi | saæbodhau cittam utpÃdya hitÃrthaæ sarvaprÃïinÃæ | ya÷ stÆpaæ lokanÃthasya karotÅha pradak«iïaæ || ity Ãdy anuÓaæsavistaram uktvÃha | yas tv e«Ãæ buddhaputrÃïÃæ nara÷ kurvÅta apriyaæ | devÃn manu«yÃn varjitvà narakaæ tasya gocaraæ || iti vistara÷ pÆrvavat || na cÃtra viÓe«ahetu÷ kaÓcid upadarÓayituæ Óakyatae ity alaæ vikalpena || karmÃvaraïaviÓuddhisÆtre 'py ÃvaraïaÓabdenÃnnartha ukta÷ | Ãvaraïaæ ma¤juÓrÅr ucyate rÃga Ãvaraïaæ dve«a Ãvaraïaæ moha Ãvaraïaæ dÃnam Ãvaraïaæ ÓÅlak«ÃntivÅryadhyÃnapraj¤Ã Ãvaraïaæ | pe | tat kasya heto÷ bÃlap­thagjanà ma¤juÓrÅr dÃnaæ dadÃnà matsariïÃm antike 'prasÃdaæ kurvanti | te tenÃprasÃdena pratighacittam utpÃdayanti | pratighakhilado«eïa mahÃnarake«Æpapadyante | ÓÅlaæ rak«anto du÷ÓÅlÃn kutsayanti paribhëanti | te te«Ãm avarïaæ ca bhëanti | te te«Ãæ do«aæ Órutvà bahujanasyÃprasÃdaæ kurvanti | te tenÃprasÃdena durgatigÃmino bhavanti | te k«Ãntiæ bhÃvayanta÷ k«ÃntimadenÃtmÃnam utkar«ayanti pramÃdyanti | vayaæ k«ÃntivÃdina÷ | ime punar anye vyÃpannacittÃ÷ | te«Ãæ k«ÃntimadanamattÃnÃæ pramÃdamÆlakÃni du÷khÃny utpadyante | te vÅryam ÃrabhamÃïà ÃtmÃnam utkar«ayanti parÃn paæsayanti | kusÅdà ime bhik«avo viharanty annabhiyuktÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhu¤jÃnÃ÷ | naite 'rhanti pÃnÅyasthÃlakam api | te tena vÅryÃrambheïÃtmÃnam utkar«ayanti paraæ ca paæsayanti | tÃn ahaæ bÃlÃn iti vadÃmi | te dhyÃnaæ samÃpadyamÃnÃs tatra dhyÃnasamÃpattau sp­hÃm utpÃdayanti | te«Ãm evaæ bhavati | vayaæ samÃdhivihÃriïa | ime 'nye bhik«avo vik«iptacittà viharanti | kutas te buddhà bhavi«yantÅti vistara÷ || sarvadharmÃprav­ttinirdeÓe 'py Ãha | bodhisatva Ãpattyà codayati | dÆrÅbhavati bodhi÷ | karmÃvaraïaæ ca parig­hïÃti | Åryayà codayati | dÆrÅbhavati bodhi÷ | ÅryÃpathena codayati dÆrÅbhavati bodhi÷ | saced bodhisatvasyÃntike hÅnasaæj¤Ãm utpÃdayati Ãtmani codÃrasaæj¤Ãæ k«iïoty ÃtmÃnaæ karmÃvaraïaæ ca g­hïÃti | iha bodhisatvena bodhisatvam avavadatÃnuÓÃsatà và ÓÃst­saæj¤Ãm upasthÃpyÃvavaditavyo 'nuÓÃsitavya÷ | bodhisatvena bodhisatvasyÃntike na paribhavacittam utpÃdayitavyaæ | saced asyÃparityaktà bodhi÷ | na devaputra bodhisatva÷ kvacid eva kuÓalamÆlÃni samucchinatti | yathÃdvitÅyabodhisatvam Ãgamyeti | annutpÃditabodhicitte 'pi tÃvad bodhir bhavye satve 'vamanyanà prati«iddhà | kiæ punar uditabodhicitte || yathoktaæ ÓÆraÇgamasamÃdhisÆtre | tatra d­¬hamate katamad annutpÃditabodhicittavyÃkaraïaæ || iha d­¬hamate sa pudgala÷ päcagatike saæsÃre upapanno bhavati | yadi và niraye«u yadi và tiryagyonau yadi và yamaloke yadi và deve«u yadi và manu«ye«u | sa ca pudgalas tÅk«ïendriyo bhavati | udÃrÃdhimuktika÷ | tam enaæ tathÃgata÷ prajÃnÃti | ayaæ puru«apudgalo yÃvad iyadbhi÷ kalpakoÂÅniyutaÓatasahasrair annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau cittam utpÃdayi«yati || pe || iyadbhiÓ ca asaækhyeyakalpaÓatasahasrair bodhim abhisaæbhotsyate || pe || idaæ d­¬hamate ucyate | bodhisatvasyÃnnutpÃditabodhicittavyÃkaraïaæ | atha khalv Ãyu«mÃn mahÃkÃÓyapo bhagavantam etad avocat | adyÃgreïÃsmÃbhir bhagavan sarvasatvÃnÃm antike ÓÃst­saæj¤otpÃdayitavyà | tat kasya heto÷ | na hy asmÃkam etaj j¤Ãnaæ pravarttate | katamasya bodhisatvasya bodhiparipÃcakÃnÅndriyÃïi saævidyante | katamasya na saævidyante | tato vayaæ bhagavann ajÃnÃnÃs tathÃrÆpe«u hÅnasaæj¤Ãm utpÃdayema | tena vayaæ k«aïyema || bhagavÃn Ãha | sÃdhu sÃdhu kÃÓyapa subhëità te iyaæ vÃk | idaæ ca mayà kÃÓyapÃrthavaÓaæ sampaÓyamÃnena yu«mÃkam evaæ dharmo deÓito | mà bhik«ava÷ pudgalena pudgalaæ pravicetavyaæ | yac chÅghraæ k«aïyati hi bhik«ava÷ pudgala÷ pudgalaæ pravicinvan | ahaæ và pudgalaæ pramiïuyÃæ yo và syÃn mÃd­Óa÷ | etena kÃÓyapa nirdeÓena bodhisatvena và ÓrÃvakeïa và sarvasatvÃnÃm antike ÓÃst­saæj¤otpÃdayitavyà | mÃtra kaÓcid bodhisatvayÃnika÷ pudgalo bhavet tena tatrÃtmà rak«itavya iti | yasya tu niyatam eva bodhiprÃpticihnam asti tatra sutarÃm avamanyanà rak«itavyà || yathoktam Ãryasaddharmapuï¬arÅkasÆtre | i«ÂÃmayÃn m­ttikasaæcitÃn và prÅtÃÓ ca kurvanti jinasya stÆpÃn | uddiÓya và pÃæÓukarÃÓayo 'pi aÂavÅ«u durge«u ca kÃrayanti || siktÃmayà và puna kÆÂa k­tvà ye kecid uddiÓya jinÃna stÆpÃn | kumÃrakÃ÷ krŬi«u tatra tatra | te sarvi bodhÃya abhÆ«i lÃbhina÷ || yÃvat || ye citrabhittÅ«u karonti vigrahaæ | paripÆrïagÃtrÃæÓ chatapuïyalak«aïÃn || likhet svayaæ cÃpi likhÃpayed và | te sarvi bodhÃya abhÆ«i lÃbhina÷ || ye cÃpi kecit tarhi Óik«amÃïÃ÷ | krŬÃratiæ cÃpi vinodayanta÷ || nakhena këÂhena k­tÃsi vigrahÃn | bhittÅ«u puru«Ãtha kumÃrakà và || sarve ca te bodhi abhÆ«i lÃbhina÷ || pe || vÃdÃpità jhallariyo 'pi ye hÅ | jalamaï¬akà vÃpy atha maï¬akà và | sugatÃnam uddiÓyatha pÆjanÃrthaæ gÅtaæ ca gÅtaæ madhuraæ manoj¤aæ | sarve ca te buddha abhÆ«i loke || k­tvà ca yÃæ bahuvidhadhÃtupÆjÃæ | kim alpakampÅ sugatÃna dhÃtu«u | ekaæ pi vÃdÃyiya vÃdyabhÃï¬am | pu«peïa caikena hi pÆjayitvà | anupÆrva drak«yanti hi buddhakoÂya÷ | yaiÓ cäjalis tatra k­tÃpi stÆpe | paripÆrïa ekÃtalaÓaktikà và | onÃmitaæ ÓÅr«a bhaven muhÆrttaæ | onÃmitaæ kÃya tathaikavÃraæ | namo 'stu buddhÃya k­taikavÃraæ | ye hÅ tadà dhÃtudhÃre«u te«u | vik«iptacittair api yathaikavÃraæ | te sarvi prÃptà imam agrabodhim | sugatÃna te«Ãæ tada tasmi kÃle | parinirv­tÃnÃm atha ti«ÂhatÃæ và | ye dharmanÃmÃpi Ó­ïÆ«u satvÃs | te sarvi bodhÃya abhÆ«i lÃbhina | iti || mahÃkaruïÃsÆtre 'py uktaæ || tad yathà vìiÓikena mahaty udakasarasi matsyÃkar«aïÃrthaæ sÃmi«aæ va¬iÓaæ prak«iptaæ bhavet samanantaraprak«iptaæ ca matsyena nigÅrïaæ bhavet | kiæ cÃpi sa matsya udakasarasi bhramaty atha ca punar vaddha eva sa vaktavyo d­¬hena sÆtreïa sthalagatadaï¬asunibaddhena | yat sa vìiÓika Ãgatya tena sÆtralÃghavena jÃnÃti | g­hÅto matsya iti | tam enaæ sÆtrÃd g­hÅtvà sthalagataæ karoti yathÃkÃmakaraïÃya paribhogÃya | evam eva ye satvà buddhe«u bhagavatsu cittaæ prasÃdya kuÓalamÆlam avaropayanti | antaÓa ekacittaprasÃdam api | kiæ cÃpi te satvà du«k­tena karmÃvaraïenÃk«aïe«Æpapannà bhavanty atha ca buddhà bhagavantas tÃn satvÃn bauddhena j¤Ãnena saægrahavastusÆtreïa g­hÅtvà saæsÃrodakasarasa uddh­tya nirvÃïasthale sthÃpayantÅti || tasmÃd e«u ÓÃst­saæj¤Ã kÃryà | vandamÃnÃÓ ca manasà vanditavyÃ÷ | bhavati hi navako 'pi bodhicittabalÃd vandyo | yathà meghena drami¬ena mahÃbodhisatvenÃpi satà navaka Ãryasudhana÷ sarvaÓarÅreïa praïipatya vandita÷ | niyatÃrthaæ cedaæ | yathÃdhyÃÓayasaæcodanÃdi«u sarvabodhisatvayÃnikapudgalanama÷kÃro 'nuj¤Ãtavya÷ | sarvaÓabdenÃtmano 'pi grahaïÃt | katham ekatra vandya vandakatvaæ na virudhyate | para÷paraæ vandyatvenaivÃlambanÃt | ata evÃnnÃsvÃdanÃd apuïyabhÃva÷ | kiæ ca buddhÃnÃm apy evam i«yate | mà bhÆd annavasthà | ekasya cÃnyÆnateti || ÃryasarvadharmavaipulyasaægrahasÆtre 'py annartha ukta÷ | sÆk«maæ hi ma¤juÓrÅ÷ saddharmapratik«epakarmÃvÃraïaæ | yo hi kaÓcin ma¤juÓrÅs tathÃgatabhëitadharme kasmiæÓcic chobhanasaæj¤Ãæ karoti | kvacid aÓobhanasaæj¤Ãæ sa saddharmaæ pratik«ipati | tena saddharmaæ pratik«ipatà tathÃgato 'bhyÃkhyÃto bhavati | dharma÷ pratik«ipto bhavati | saægho 'pavÃdito bhavati | ya evaæ vadatÅdaæ yuktam idam ayuktam iti sa saddharmaæ pratik«ipati | na mayà p­thak kaÓcid dharma÷ ÓrÃvakayÃnasaæprayukta÷ pratyekabuddhayÃnasaæprayukto mahÃyÃnasaæprayukto deÓita÷ | tat te mohapuru«Ã imaæ mama dharmaæ nÃnÃkari«yanti | idaæ ÓrÃvakÃïÃæ deÓitam idaæ pratyekabuddhÃnÃm idaæ bodhisatvÃnÃm iti | sa nÃnÃtvasaæj¤ayà saddharmaæ pratik«ipati | iyaæ bodhisatvasya Óik«Ã | iyaæ bodhisatvasyÃÓik«eti saddharmaæ pratik«ipati | dharmabhÃïakasyÃsti pratibhÃnaæ nÃsti pratibhÃnam iti saddharmaæ pratik«ipati | dharmaæ dharmatayà kathayati saddharmaæ pratik«ipati | apagate buddhotpÃde nÃsti dhÃraïÅpratilambha iti dharmaæ pratik«ipati | nÃsti dharmabhÃïakasya dhÃraïÅpratilambha iti dharmaæ pratik«ipati | dharmabhÃïakasya caryÃæ dÆ«ayati dharmaæ pratik«ipati | dharmabhÃïako na pratipattisaæpanna iti dharmaæ pratik«ipati | pramÃdenainaæ codayati saddharmaæ pratik«ipati | ÅryÃpathena codayati saddharmaæ pratik«ipati | ak«aracaryayà ÓÅlavipattyà codayati dharmaæ pratik«ipati | pratibhÃnena saæpÃdayatÅti dharmaæ pratik«ipati | Ãloko 'sya dharmÃïÃæ na suvidita iti dharmaæ pratik«ipati | mantreïa mantram abudhyamÃna÷ prativadatÅti dharmaæ pratik«ipati | ak«arasaæj¤yà tathÃgataÓÃsanaæ nÃvagÃhata iti dharmaæ pratik«ipati | sÆtreïa sÆtraæ virodhayatÅti dharmaæ pratik«ipati | gÃthayà gÃthÃæ virodhayatÅti dharmaæ pratik«ipati | ak«arasaæj¤ayà ka¤cid adhimuktaæ karoti ka¤cin na karotÅti dharmaæ pratik«ipati | dharmabhaïakasyÃrthÃny akathÃm abhinÃmayatÅti dharmaæ pratik«ipati | vicak«u÷ karmÃsya karoti dharmaæ pratik«ipati | saælÃpayan vadatÅti dharmaæ pratik«ipati | ihÃsyÃsti caryà ihÃsya nÃsti caryeti dharmaæ pratik«ipati | idaæ sÆktam idam asÆktam iti dharmaæ pratik«ipati | anena nÃsti caryeti dharmaæ pratik«ipati | anena buddhavacanasamaya ukto nÃnena buddhavacanasamaya ukta iti dharmaæ pratik«ipati iti hi ma¤juÓrÅr yÃvat ki¤cid vilopayati tÃvad dharmaæ pratik«ipati | dharmabhÃïakasyedaæ rÆpam iti cintayati vadati bhik«ur và bhik«uïÅ và upÃsako và upÃsikà và | sarva÷ sa saddharmaæ pratik«ipatÅty Ãdi || atraiva coktaæ | yasya kasyacit kulaputra tathÃgatasya parinirv­tasya dharma÷ pratibhÃti yathÃdhimuktÃnÃæ satvÃnÃæ deÓayituæ | tasyÃæ ca par«adi yady ekasatvasyÃpi ekaromahar«o bhaved ekÃÓrupÃto và sarva÷ sa tathÃgatÃnubhÃvena | tatra mohapuru«Ã abodhisatvà bodhisatvapratij¤Ã bodhisatvadÆ«akà dharmastainyakuhakà evaæ vak«yanti dharmopadeÓakebhya÷ | kim ete | na budhyantae iti || pe || ye bodhisatve«v avamanyanÃæ kurvanti | nÃhaæ te«Ãæ paryantak­taæ nirayaæ saævadÃmi | tat kasya heto÷ | yo bodhisatvo dharmabhÃïakam apavÃdati buddhaæ sa vigarhati dharmaæ sa pratik«ipati saæghaæ sa jugupsati | buddhe so 'gauravo yo dharmabhÃïake 'gaurava÷ | buddhaæ sa na dra«ÂukÃmo yo dharmabhÃïakam adra«ÂukÃma÷ | buddhasya so 'varïaæ bhëate yo dharmabhÃïakasyÃvarïaæ bhëate | buddhas tena parityakto bhavati ya÷ prathamacittotpÃdike 'pi bodhisatve pratighacittaæ karotÅti || pe || yo 'py ayaæ maitreya «aÂpÃramitÃsamudÃgamo bodhisatvÃnÃæ saæbodhÃya taæ te mohapuru«Ã evaæ vak«yanti | praj¤ÃpÃramitÃyÃm eva bodhisatvena Óik«itavyaæ | kiæ Óe«Ãbhi÷ pÃramitÃbhi÷ | te 'nyÃæ pÃramitÃæ dÆ«ayitavyÃæ manyante | tat kiæ manyase 'jita du«praj¤a÷ sa kÃÓirÃjÃbhÆd yena kapotÃrthaæ ÓyenÃya svamÃæsÃni dattÃni | maitreya Ãha | no hÅdaæ bhagavan | bhagavÃn Ãha | yÃni mayà maitreya bodhisatvacaryÃæ caratà «aÂpÃramitÃpratisaæyuktÃni kuÓalamÆlÃny upacitÃni apak­taæ nu tai÷ kuÓalamÆlai÷ || maitreya Ãha | no hÅdaæ bhagavan || bhagavÃn Ãha | tvaæ tÃvad ajita «a«Âiæ kalpÃn dÃnapÃramitÃyÃæ «a«Âiæ kalpÃn ÓÅlapÃramitÃyÃæ «a«Âiæ kalpÃn k«ÃntipÃramitÃyÃæ «a«Âiæ kalpÃn vÅryapÃramitÃyÃæ «a«Âiæ kalpÃn dhyÃnapÃramitÃyÃæ «a«Âiæ kalpÃn praj¤ÃpÃramitÃyÃæ samudÃgata÷ | tat te mohapuru«Ã evaæ vak«yanti | ekanayenaiva bodhir yad uta ÓÆnyatÃnayeneti | te caryÃsu pariÓuddhà bhavi«yantÅty Ãdi || iti Óik«Ãsamuccaye caturtha÷ pariccheda÷ || @<[V. anarthavivarjana]>@ ÓÅlapÃramitÃyÃm annarthavarjanaæ pa¤cama÷ pariccheda÷ || ukta÷ saæk«epato 'nnartha÷ | tasya vivarjanaæ yathÃdhyaÓayasaæcodanasÆtre | evaævidhÃnarthaÓravaïabhayabhÅrukai÷ Ãdikarmikabodhisatvai÷ samÃdÃnÃni yathà g­hÅtÃni tathà kÃryaæ | evaæ hi tair uktaæ | ete vayaæ bhagavann adyÃgreïa tathÃgatasya purata÷ | evaæ samÃdÃnaæ kurma÷ | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa bodhisatvayÃnikaæ pudgalaæ g­hiïaæ và pravrajitaæ vÃpattyà codayi«yÃmo bhÆtena vÃbhÆtena và visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato 'rhan samyaksaæbuddho bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa bodhisatvayÃnikaæ pudgalam avamanyemÃvarïaæ cÃsya bhëema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhaved arhan samyaksaæbuddha÷ | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa bodhisatvayÃnikaæ pudgalaæ g­hiïaæ và pravrajitaæ và pa¤cabhi÷ kÃmaguïai÷ krŬantaæ paricÃrayantaæ da«ÂvÃprasÃdaæ kuryÃma vilekhaæ và cittasyotpÃdayemÃgauravaæ votpÃdayema na ca tatra ÓÃst­saæj¤Ãm utpÃdayema | visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa mitrakulabhik«Ãd akulanidÃnaæ bodhisatvayÃnikÃnÃæ pudgalÃnÃæ kÃyapŬÃæ cittapŬÃæ và kuryÃma visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa bodhisatvayÃnikaæ pudgalaæ d­«Âvà ekenÃpy amanoj¤avacanenÃbhëema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa tri÷k­tvo rÃtre÷ tri÷k­tvo divasya bodhisatvayÃnikaæ pudgalaæ na namasyema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïÃsya vratasamÃdÃnasya k­taÓo rÃjyapratilambhaæ và dhanapratilambhaæ và kÃyajÅvitaæ và na parityajema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa ÓrÃvakayÃnikaæ và pratyekabuddhayÃnikaæ và pudgalam avamanyema | vayaæ viÓi«Âatarà naite iti visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet |saced vayaæ bhagavan nÅcacittÃÓ caï¬Ãlasad­Óacittà na viharema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïÃtmÃnam utkar«ayema paraæ và paæsayema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa vyÃpÃdavigrahabhayÃd yojanaæ và yojanaÓataæ và na palÃyema ÅritÃ÷ samÃnà visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa ÓÅlavantam ÃtmÃnaæ pratijÃnÅma bahuÓrutaæ và dhutaguïinaæ vÃnyatarÃnyatareïa và guïenÃtmÃnam udbhÃvayema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhavet | saced vayaæ bhagavann adyÃgreïa praticchannakalyÃïà viv­tapÃpà na viharema visaævÃdito 'smÃbhis tathÃgato bhaved arhan samyaksaæbuddha÷ || pe || tatra bhagavÃn maitreyaæ bodhisatvaæ mahÃsatvam Ãmantrayate sma | karmÃvaraïaæ maitreya k«apayitukÃmena kulaputreïa và kuladuhitrà và evaæ samÃdÃnaæ kartavyaæ yathà ebhi÷ kulaputrai÷ k­tam iti || sarvadharmÃprav­ttinirdeÓe 'py Ãha || t­«k­tva rÃtriæ divasaæ tathaiva | sa bodhisatvÃn praïameta mÆrdhnà | te«Ãæ na ki¤cit skhalitaæ gave«et | careta caryÃæ hi sadà yathe«Âam || paÓyed yadà kÃmaguïai ramantaæ | na tasya ki¤cit skhalitaæ gave«et | guïair annantÃæ vara bodhicaryÃæ | e«o 'pi kÃlena hitÃæ sp­Óeta || yuktyÃnupÆrvyà kriyayÃnupÆrvyà | bhavej jino naiva hi ekavÃcà | bahukalpakoÂyo niyutÃni cai«a | sannÃhasaæprasthitanÃny abhÃvÅ || atraivÃha | ye kulaputraivaærÆpeïa karmÃvaraïenÃnnarthikÃ÷ | tair na dvitÅyasya bodhisatvasya sarvacaryÃsu vipratipattavyaæ | sarvÃ÷ kriyÃs tasya vimoktavyÃ÷ | evaæ cittam utpÃdayitavyaæ | nÃhaæ paracittaæ jÃne durvij¤eyà satvacaryà | idaæ ca khalu kulaputrÃrthavaÓaæ saæpaÓyaæs tathÃgata evaæ dharmaæ deÓayati | na pudgalena pudgala÷ pramÃtavya÷ || ahaæ và pudgalaæ pramiïuyÃæ yo và syÃn mÃd­Óa÷ || ya÷ kulaputrÃtmÃnaæ rak«itukÃmas tena na kasyacic caryà vivecayitavyà | na pare«Ãæ vikuÂÂanà kartavyà | ayam Åd­Óo 'yam Åd­Óa iti | buddhadharmÃbhiyuktena bhavitavyaæ rÃtriæ divaæ dharmapaliguddhamÃnaseneti || tathà k«itigarbhasÆtre 'pi kathitaæ | atha tÃvad eva bahÆni ÓatasahasrÃïi vidvÃæsa÷ satvà utthÃyÃsanÃd yena bhagavÃæs tenäjaliæ praïamyaivam Ãhu÷ | vayaæ bhadanta bhagavata÷ purata evaæ praïidhÃnaæ kurma÷ yÃvac ciraæ vayaæ bhadanta bhagavan saæsÃre saæsarema tÃvan mÃtra pratilabdhak«ÃntikÃmà rÃjasthÃnaæ pratilabhema | mÃmÃtyasthÃnaæ | mà nagarajye«ÂhasthÃnaæ | mà grÃmajye«ÂhasthÃnaæ | mà nigamajye«ÂhasthÃnaæ | mà purohitajye«ÂhasthÃnaæ mà bhaÂÂajye«ÂhasthÃnaæ | yÃvan mà sÃrthavÃhajye«ÂhasthÃnaæ | mopÃdhyÃyajye«ÂhasthÃnaæ | mà Óramaïajye«ÂhasthÃnaæ | mà g­hapatijye«ÂhasthÃnaæ | mà kuÂumbijye«ÂhasthÃnaæ yÃvat sarvaÓo vayaæ mà satvÃnÃm adhipatisthÃnaæ pratilabhema yÃvan na k«ÃntipratilabdhÃ÷ syÃma | yato nidÃnaæ vayam evaærÆpam atigìhaæ karma buddhÃnÃæ ÓÃsanam Ãk«ipema | iti vistara÷ || candrapradÅpasÆtre 'py annarthavivarjanam uktam | nÃsti pÃpam akartavyaæ kumÃrà te«u bhe«yati | mà tehi saæstavaæ sÃrddhaæ kuryÃ÷ tvaæ kÃli paÓcime || Ãlape saælapeyyÃsi kuryÃsÅ te«v agauravaæ | ÃnÃlÅna÷ satkareyyÃsy agrabodhayi kÃraïÃt || var«Ãgraæ parip­cchitvà yas te v­ddhataro bhavet | kuryÃsi gauravaæ tatra Óirasà pÃdavandanai÷ || na te«Ãæ skhalitaæ paÓyed bodhimaï¬aæ vipaÓyatÃæ | pratighÃtaæ na janayet maitracitta÷ sadà bhavet || yady e«Ãæ skhalitaæ paÓyed do«Ãæs te«Ãæ na kÅrtayet | yÃd­Óaæ kÃhiti karma tÃd­Óaæ lapsyate phalaæ || smitena mukhacandreïa v­ddhe«u navake«u ca | pÆrvÃbhëŠbhaven nityaæ hatamÃnaÓ ca sarvata÷ || cÅvarai÷ piï¬apÃtaiÓ ca kuryÃt te«Ãm anugrahaæ | evaæ cittaæ pradadhyÃs tvaæ sarve bhe«yanti nÃyakà | iti || yasya ca bodhicittotpÃdike gauravaæ prasÃdaÓ ca notpadyete | tena svadurgatiprapÃtabhayarak«Ãrthaæ d­«ÂÃd­«ÂaprÃmodyÃnubhavanÃrthaæ svacittakalu«aprasÃdanÃrthaæ cittakalyatÃcittakarmaïyatÃpratilÃbhÃrthaæ ca yathÃryagaï¬avyÆhe bodhicittotpÃdikaguïà bhagavadÃryamaitreyeïÃcÃryasudhanam adhik­tyodbhÃvitÃs tathà bhÃvayitavyÃ÷ || e«a d­«Âva jaravyÃdhipŬitÃn prÃïino du«khaÓatair upadrutÃn | janmam­tyubhayaÓokatÃpitÃn te«a arthi carate krpÃÓaya÷ || du«khayantraparipŬitaæ jagat d­«Âva pa¤cagaticakramaï¬ale | j¤Ãnavajramayam e«a te d­¬haæ du«khayantragaticakrabhedanaæ || rÃgado«at­ïakhÃïukaïÂakaæ d­«Âisaægabahukak«asaækulam | satvak«etrapariÓodhanÃrthika÷ praj¤alÃÇgalad­¬haæ gave«ate || mohavidyagahanÃÓayaæ jagat praj¤acak«uhatana«ÂadaiÓikaæ | tasya k«ema diÓadaiÓika÷ prabhu÷ sÃrthavÃha jagato bhavi«yati || k«Ãntidharmatrivimok«avÃhano j¤Ãnakha¬garipukleÓadhar«aka÷ | ÓÆrasÆta abhayasya dÃyako daiÓako hi jagato bhavi«yati || dharmanÃva samudÃnayaty ayaæ j¤ÃnasÃgarapathe suÓik«ita÷ | ÓÃntiratnavaradvÅpanÃyaka÷ karïadhÃra tribhavÃrïave ayam || j¤ÃnaraÓmipraïidhÃnamaï¬ala÷ sarvasatvabhavanÃvabhÃsaka÷ | dharmadhÃtugagane samudgato buddhasÆrya samudeÓyate ayam || maitricandanasamÃdhiÓÅtala÷ sarvasatvasamacittasuprabha÷ | ÓukladharmaparipÆrïamaï¬alo buddhacandra samudeÓyate ayam || ÃÓaye d­¬hatale prati«Âhito bodhicarya anupÆrva udgata÷ | sarvadharmaratanÃkaro hy ayaæ j¤ÃnasÃravaro bhavi«yati || bodhicittabhujagendrasaæbhavo dharmadhÃtugagane samudgata÷ | dharmameghayugapatpravar«aïa÷ sarvaÓuklaphalaÓasyavardhana÷ || Óuddhi vartti trimalattamo 'py ahaæ maitrisnehasm­tibhÃjanaæ d­¬ham | bodhicittavimalÃgnisuprabham dharmadÅpa samujjvÃlayi«yati || bodhicittakalala÷ k­pÃrbudo maitrapeÓir acalÃÓayo ghana÷ | bodhi aÇgam anupÆrvasaæbhavo buddhagarbha ayu saæpravardhate || puïyagarbham abhivarddhayi«yati praj¤agarbham abhiÓodhayi«yati | j¤Ãnagarbha samudeÓyate ayaæ yÃd­Óa÷ praïidhigarbhasaæbhava÷ || Åd­ÓÃ÷ karuïamaitradharmitÃ÷ satvamocana matÅ hitÃÓayÃæ | durlabhà jagi ÷devamÃnu«e yÃd­Óo 'yu viÓuddhamÃnasa÷ || Åd­ÓÃÓayasumÆlasaæsthito Åd­Óo d­¬haprayogavarddhita÷ | Åd­Óas tribhavachÃdanaprabho j¤Ãnav­k«aphalada÷ sudurlabha÷ || e«a sarvaguïasaæbhavÃrthika÷ sarvadharmaparip­cchanÃrthika÷ | sarvasaæÓayavidÃraïÃrthika÷ sarvamitra bhajate atandrita÷ || e«a mÃrakalikleÓasÆdano e«a d­«ÂimalakleÓaÓodhana÷ | e«a sarvajagamok«aïodyato e«a te sada viÓe«a paï¬ita÷ || e«a durgati viÓodhayi«yati svargamÃrgam upadarÓayi«yati | mok«amÃrgam upane«yate jagad yÃd­Óe guïapathe prati«Âhita÷ || e«a sarvatadu«khamocako | e«a sarvagatisaukhyadÃyaka÷ | e«a sarvabhayapÃÓachedako | bhe«yate bhagavatÅnisÆdana | iti || evam anayà bhÃvanayÃnnarthavivarjanaæ sukaraæ bhavati | tathÃdhyÃÓayasa¤codanasÆtre 'py annarthavivarjanam uktaæ | caturbhir maitreya dharmai÷ samanvÃgato bodhisatvayÃnika÷ pudgala÷ paÓcimÃyÃæ pa¤caÓatyÃæ saddharmavipralope vartamÃne 'k«ato 'nnupahata÷ svastinà parimok«yate || katamaiÓ caturbhi÷ | Ãtmaskhalitapratyavek«aïatayà | pare«Ãæ bodhisatvayÃnikÃnÃæ pudgalÃnÃm Ãpattyacodanatayà | mitrakulabhik«Ãd akulÃnavalokanatayà | amanaskavacanaprativiramaïatayà | ebhir maitreya caturbhir iti pÆrvavat || aparaiÓ caturbhi÷ | katamai÷ | alpaÓrutasatvaparivarjanatayà | par«adannupÃdÃnatayà | prÃntaÓayyÃsanani«evaïatayà ca | ÃtmadamaÓamathayogam anuyuktatayà ca | ebhiÓ caturbhir iti vistara÷ || punar atraivÃha | Ãdikarmikeïa maitreya bodhisatvena praj¤ÃbalÃdhÃnaprÃptena lÃbhasatkÃraparivarjitena lÃbhasatkÃrado«adarÓinà bhavitavyaæ || pe || saægaïikÃrÃmaparivarjitena saægaïikÃrÃmado«adarÓinà bhavitavyaæ | bhëyÃrÃmaparivarjitena bhëyÃrÃmado«adarÓinà bhavitavyaæ | nidrÃrÃmavarjitena nidrÃrÃmado«adarÓinà bhavitavyaæ | karmÃrÃmavarjitena karmÃrÃmado«adarÓinà bhavitavyaæ | prapa¤cÃrÃmavarjitena prapa¤cÃrÃmado«adarÓinà bhavitavyaæ || pe || iha maitreya bodhisatvena mahÃsatvena rÃgasaæjanano lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | sm­tividhvaæsanakaro lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | lÃbhÃlÃbhatayà unnÃmÃvanÃmakaro lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | mohotpÃdano lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | kulamÃtsaryÃdhyavasÃno lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | ÃtmÃrthani«pÃdanatayà ÓÃÂhyotpÃdano lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | caturÃryavaæÓaparivarjanatayà ÃhrÅkyÃnapatrÃpyasaæjanano lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | evaæ sarvabuddhÃnanuj¤Ãno lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | mÃnamadotpÃdano lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ | gurÆïÃm avamÃnano lÃbhasatkÃra÷ | mÃrapak«o lÃbhasatkÃra÷ | ekÃntapramÃdamÆla÷ kuÓalamÆlÃpaharaïo lÃbhasatkÃra÷ | vidyuccakrÃÓanisad­Óo lÃbhasatkÃra÷ | bahupaligodhapaliguddho mitrakulabhik«Ãd akulÃvalokano daurmanasyasaæjanana÷ | buddhivibhrÃmaïo lÃbhasatkÃra÷ priyavastupariïÃmanatayà ÓokabhÃjano lÃbhasatkÃra÷ |catu÷sm­tyupasthÃnasaæmo«aïa÷ ÓukladharmadurbalÅkaraïa÷ catu÷samyakprahÃïaparihÃïakaraïo lÃbhasatkÃra÷ | ­ddhyabhij¤ÃparihÃïakaraïa÷ | pÆrvaæ satkÃrapaÓcÃd asatkÃrakaraïa÷ | amitrasatkaraïamitraprahÃïo lÃbhasatkÃra÷ | parÃbhisaædhÃnatayà gaïikÃsad­Óa÷ | dhyanÃpramÃïaparivarjana÷ | narakatiryagyoniyamalokaprapÃtano lÃbhasatkÃra÷ | devadattodrakasamÃcÃro lÃbhasatkÃra÷ pratyavek«itavya÷ || ime evaærÆpà maitreya lÃbhasatkÃre ÃdÅnavà ye bodhisatvena pratyavek«itavyÃ÷ | pratyavek«ya cÃlpecchatÃyÃæ rantavyaæ na paritaptavyaæ | tat kasya heto÷ | alpecchasya hi maitreya imae evaærÆpà do«Ã na bhavanti na cÃsyÃntarÃyà bhavanti buddhadharmÃïÃæ | anirviïïaÓ ca bhavati g­hipravrajitebhya÷ | anurak«aïÅyaÓ ca bhavati devamanu«yÃïÃæ pariÓuddhÃÓayasthita÷ | asaætrastaÓ ca bhavati sarvadurgatinipÃtebhya÷ | annabhibhÆtaÓ ca bhavati tarjanÃvigata÷ | asaæhÃryaÓ ca bhavati mÃravi«ayavimukta÷ | adhar«aïÅyaÓ ca bhavati sarvavyasanai÷ | abhila«aïÅyaÓ ca bhavati devamanu«yÃïÃæ dhyÃnÃbhyÃsÃvasthita÷ \<[doubtful]>\ | spa«ÂaÓ ca bhavati mÃyÃÓÃÂhyaprahÅïo 'pramattaÓ ca bhavati pa¤cakÃmaguïado«adarÓÅ yathÃvÃdÅ tathÃkÃrÅ bhavaty ÃryavaæÓe sthita÷ | abhila«itaÓ ca bhavati vidvadbhi÷ sabrahmacÃribhi÷ | imÃæ maitreya evaærÆpÃm anuÓaæsÃæ viditvà paï¬itena bodhisatvenÃdhyÃÓayenÃlpecchatÃyÃæ rantavyaæ | alpecchatà Ãsevitavyà sarvalÃbhasatkaraprahÃïÃyeti || saægaïikÃm adhik­tyÃha | vijahya rÃgaæ vijahya do«aæ na ti«Âhate saægaïikÃsu yogÅ | bhavaty asau tatpravaïas tannimna÷ | etena do«eïa ratiæ na kuryÃt | auddhatya hÃsyaæ ca tathà vitarkà | bhavanty amÅ saægaïikÃsu sarve || saækÅrïacÃrÅ hi bhavaty asaæv­ta÷ | karoti ya÷ saægaïikÃm asÃrÃm || lokasya mantre«u ramanti bÃlà | hÅyanti cehÃgrakathÃsu bÃlÃ÷ | prado«a vardhenti vitarka utsadà | etena do«eïa na tatra rÃjate || na vardhate cÃpi Órutena bhik«u÷ | ayuktamantre«u ratiæ janitvà | tasmÃt parityajya ayuktamantrÃn | dharme ratiæ vindatha nityakÃlam || sahasraÓo '«ÂhÃni mayà svakÃni | tyaktÃni bodhiæ pratikÃÇk«a tarhi | na cÃsmi t­pta÷ Ó­ïumÃna dharmaæ | te khedam e«yanti Ó­ïonta dharmam || sarveïa sarvaæ parivarjanÅyà | ayuktamantrÃÓ ca aÓi«ÂamantrÃ÷ | dharme vare tatra ratiæ janetha | yo durlabha÷ kalpaÓatair annekai÷ || vane vasantena guïÃrthikena | parasya do«Ã na hi vÅk«itavyÃ÷ | ahaæ viÓi«Âo 'ham eva Óre«Âho | na eva cittaæ samupÃdanÅyam || mado 'yaæ sarvapramÃdamÆlo | na hÅnabhik«Æ avamanyitavyÃ÷ | anupÆrva e«o iha ÓÃsanasya | naikena janmena labhate bodhim || atreva bhëyÃrÃmam adhik­tyÃha | agauravo bhoti Órutena matto | vivÃdamantre«u nivi«Âa bhoti | mu«itaÓrutiÓ cÃpi asaæprajanyo | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || adhyÃtmacintÃtta \<[doubtful]>\ sudÆra bhotÅ | cittaæ na kÃyaÓ ca prasanna bhoti | unnÃmanÃmÃni bahÆni gacchatÅ | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || saddharmacittÃt tu praïa«Âu bÃlÃ÷ | sukarkaÓo bhoti asnigdhacitta÷ | vipaÓyanÃyÃ÷ ÓamathÃc ca dÆre | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || agauravo bhoti sadà gurÆïÃæ | paligodhamantre«u ratiæ janitvà | asÃrasthÃyÅ parihÅïapraj¤o | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || amÃnito devaguïai÷ sa bhoti | nÃpy asya tasmin sp­ha saæjananti | pratisaævidÃto bhavatÅ vihÅno | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || paribhëyate cÃpi sa paï¬itebhi÷ | ye kacid astÅ p­thakÃyasÃk«Å \<[doubtful]>\ | nirarthakaæ jÅvitu tasya bhotÅ | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || sa Óocate kÃlu karotu bÃla÷ | pratipatti hÅno 'smi kim adya kuryÃæ | sudu«khito bhoti alabdhagÃdho | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || calÃcalo bhoti t­ïaæ yatheritaæ | vicikitsate evam asau na saæÓaya÷ | na tasya jÃtÆ d­¬ha buddhi bhotÅ | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || naÂà yathà ti«Âhati raÇgamadhye | anyÃna ÓÆrÃïa guïÃn prabhëate | svayaæ ca bhotÅ pratipattihÅno | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || ÓaÂhaÓ ca so bhoti laghunirÃÓa÷ | puna÷ punaÓ cÃrabhate vivÃdam | so dÆrato Ãryadharmasya bhotÅ | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || saæh­«yate satkrÂa alpasthÃma÷ | prakampate viprak­to 'jÃnÅ | kapir yathà ca¤calacitta bhotÅ | bhëye ramantasya ime hi do«Ã÷ || pe || ramitva bhëyasmi ciraæ pi kÃlaæ | na vindate prÅtim ihÃtmasaukhyaæ | varaæ hi ekasya padasya cintanà | prÅtiæ pade yatra labhed annantam || nek«utvace sÃram ihÃsti ki¤cin | madhye 'sti tatsÃra supremaïÅya÷ | bhuktvà tvacaæ neha puna÷ saÓakyaæ | labdhuæ nareïek«urasaæ pradhÃnam || yathà tvacaæ tadvad avaihi bhëyaæ | yathà rasas tadvad ihÃrthacintà \<[doubtful]>\ | tasmÃd dhi bhëye tu ratiæ vihÃya | cintetha arthaæ sada apramattÃ÷ || nidrÃrÃmam adhik­tyÃha | mahac ca so vardhati mohajÃlaæ | vicikitsako bhoti sa d­«ÂiprÃpta÷ || d­«ÂÅk­tÃny asya bahÆni bhontÅ | yasmÃna middhe 'bhiratiæ prayÃti || praj¤Ã ca te«Ãæ bhavatÅ sudurbalà | parihÅyate buddhi na tasya bhoti | j¤ÃnÃc ca so hÅyati nityakÃlaæ | yasmÃna middhe 'bhiratiæ prayÃti || kusÅda aj¤o 'laso 'praj¤o 'manu«ya avatÃra labhenti tasya | viheÂhayante ca vane vasantaæ yasmÃna middhe 'bhiratiæ prayÃti || kuÓalena cittena sadà annarthiko | dharme ca chando na hi bhoti tasya | adharmakÃyaÓ ca sa bhoti bhÆyo yasmÃna middhe 'bhiratiæ prayÃti || saddharmachandena vihÅnamƬha÷ parihoyate sarvaguïehi bÃla÷ | Óuklaæ ca ghÃteti tamo 'dhigacchatÅ | yasmÃna middhe 'bhiratiæ prayÃti || aviÓÃrado bhoti pralÅnacitta÷ | prÃmodya tasyo bhavatÅ na nityaæ | nidrayÃpagrasta÷ ÓithilÃÇga bhotÅ | yasmÃna middhe 'bhiratiæ prayÃti || Ãtmà tu j¤Ãtvà ca kusÅdaprÃpta÷ År«yÃyate vÅryabalair upetÃn | vÅryÃnvitÃnÃæ ca avarïa bhëate yasmÃna middhe 'bhiratiæ prayÃti || pe || yat sarvadu«khasya tamasya nÃÓanaæ | apÃyaparivarjanatayà mÆlaæ | sarvehi buddhair hi sadà praÓastaæ | taæ vÅryam Ãryaæ satataæ bhajasva || karmÃrÃmam adhik­tyÃha || sudurvaco bhoti gurÆbhi codita÷ | pradak«iïaæ g­hïati nÃnuÓÃsanaæ | vipannaÓÅlaÓ ca sa bhoti k«ipraæ | do«Ã amÅ karmarate bhavanti || utkaïÂhito bhoti sa nityakÃlaæ | g­hasthakarmÃïi sadà vicintayan | dhyÃnaprahÃïaiÓ ca na tasya k­tyaæ | do«Ã amÅ karmarate bhavati || tÅvraÓ ca saæjÃyati tasya rÃgo | rasÃrase«u grasita÷ sa mÆrcchita÷ | na tu«yate 'sÃv itaretareïa | do«Ã amÅ karmarate bhavanti || mahatyà ca bhotÅ pari«Ãya tu«Âho | sa du«khito bhoti tayà vihÅna÷ | saækÅrïa bhotÅ sayatheha gardabho | do«Ã amÅ karmarate bhavanti || pe || divà ca rÃtrau ca annanyacitto | bhakte ca co¬e ca bhavaty abhÅk«ïaæ | svannarthiko bhoti guïai÷ sa sarvadà | do«Ã amÅ karmarate bhavanti || k­tyÃny asau p­cchati laukikÃni | ayuktamantraiÓ ca ratiæ prayÃti | yuktaiÓ ca mantrai÷ sa na vindate ratiæ | do«Ã amÅ karmarate bhavanti || pe || atha khalu maitreyo bodhisatvo mahÃsatvo bhagavantam etad avocat | suparÅttapraj¤Ãs te bhagavan bodhisatvà bhavi«yanti vihÅnapraj¤Ã ye 'gradharmÃn varjayitvà hÅnÃni karmÃïy Ãrapsyante || evam ukte bhagavÃn maitreyaæ bodhisatvaæ mahÃsatvam etad avocat | evam etan maitreya | evam etad yathà vadasi suparÅttapraj¤Ãs te bodhisatvà bhavi«yanti ye 'gradharmÃn parivarjayitvà hÅnÃni karmÃïy Ãrapsyante | api tv ÃrocayÃmi te maitreya prativedayÃmi te | na te bodhisatvÃs tathÃgataÓÃsane pravrajità ye«Ãæ nÃsti yogo nÃsti dhyÃnaæ nÃsti prahÃïaæ nÃsty adhyayanaæ nÃsti bÃhuÓrutyaparye«Âi÷ | api tu maitreya dhyÃnaprahÃïaprabhÃvitaæ tathÃgataÓÃsanaæ j¤Ãnasaæsk­taæ j¤ÃnasamÃhitaæ abhiyogaprabhÃvitaæ | na g­hikarmÃntavaiyÃp­tyaprabhÃvitaæ | ayuktayogÃnÃm etat karma saæsÃrÃbhiratÃnÃæ yad uta vaiyÃp­tyaæ laukikak­tyapaligodha÷ | na tatra bodhisatvena sp­hotpÃdayitavyà | sacen maitreya vaiyÃp­tyÃbhirato bodhisatva÷ saptaratnamayai÷ stÆpair imaæ trisÃhasramahÃsÃhasraæ lokadhÃtuæ pÆrayet | nÃhaæ tenÃrÃdhito bhaveyaæ na mÃnito nÃpi satk­ta÷ || pe | tatra jambÆdvÅpa÷ pÆrita÷ syÃd vaiyÃp­tyakarair bodhisatvai÷ | sarvais tair ekasyoddeÓasvÃdhyÃyÃbhiyuktasya bodhisatvasyopasthÃnaparicaryà karaïÅyà | jambÆdvÅpapramÃïaiÓ coddeÓasvÃdhyÃyÃbhiyuktair bodhisatvair ekasya pratisaælayanÃbhiyuktasya bodhisatvasyopasthÃnaparicaryà kartavyà || pe || tat kasya heto÷ | du«karam etat karma yad uta praj¤Ãkarma | uttaraæ niruttaraæ sarvatrailokyaprativiÓi«Âam abhyudgataæ tasmÃt tarhi maitreya bodhisatvena yogÃrthikena vÅryam ÃrabdhukÃmena praj¤ÃyÃm abhiyoktavyam iti || prapa¤cÃrÃmam adhik­tyÃha | a«ÂÃk«aïà tasya na bhonti dÆre | k«aïasaæpadà tasya na bhoti Óre«Âhà | ete annarthà sya bhavanti nityaæ | do«Ã amÅ tasya prapa¤cacÃriïa÷ || pe || do«Ãn imÃn samyag avetya paï¬ita÷ sarvÃn prapa¤cÃn parivarjÅta | sulabhà annarthà hi prapa¤cacÃriïa÷ | tasmÃt prapa¤cena na saævaseta || yÃyÃc chataæ yojanakaæ paraæ varaæ | yatra prapa¤co stiya vigraho và | na tatra vÃsaæ na niketu kuryÃn muhÆrttamÃtraæ stiya yatra kleÓa÷ || nÃrthÃrthikÃ÷ pravrajità guïÃrthikà | mà vigraha kurvatha dustacittÃ÷ | na vo 'sti k«etraæ na k­«ir vaïijyà | syur yasya arthÃya prapa¤ca ete || na putra dhÅtà na ca vo 'sti bhÃryà | na cÃsya mitraæ na ca bandhuvarga÷ | dÃsyo na dÃsà na ca ÅÓvaratvaæ | mà vigrahaæ kurvatha pravrajitvà || këÃyavastrÃïi g­hÅtva Óraddhayà | ÓÃntapraÓÃntair hi ni«evitÃni | ÓÃntapraÓÃntà upaÓÃnta bhotha | prapa¤ca varjitva janetha k«Ãntim || ÃÓÅvi«Ãn rak«atha raudracittÃn | narakÃÓ ca tiryag vi«ayo yamasya | prapa¤cacÃrasya na bhonti dÆre | tasmÃd dhi k«Ãntau janayeta vÅryam || pe || imena yogena labheta Óuddhiæ | k«apayitva karmÃvaraïaæ aÓe«aæ | dhar«eti mÃraæ sacalaæ savÃhanaæ yo dhÅru tasyaiva janeti k«Ãntim | iti || saæk«epatas tatrÃnnarthavivarjanam uktaæ | tasmÃt tarhi maitreya bodhisatvayÃnikena kulaputreïa và kuladuhitrà và paÓcimÃyÃæ pa¤caÓatyÃæ saddharmapralope vartamÃne 'k«atanÃnupahatena svastinà parimoktukÃmena sarvakarmÃvaraïÃni k«apayitukÃmenÃsaæsargÃbhiratena bhavitavyam araïyavanaprÃntavÃsinÃnnabhiyuktasatvaparivarjitenÃtmaskhalitagave«iïà paraskhalitÃgave«iïà tu«ïÅbhÃvÃbhiratena praj¤ÃpÃramitÃvihÃrÃbhirateneti || Ãryaratnameghe 'py annarthavarjanam uktaæ | tÃvat piï¬Ãya carati yÃvad asya kÃryasya prÃptir bhavati | anyatra ye«u sthÃne«u caï¬Ã và kukkurÃs taruïavatsà và gÃva÷ prak­tidu÷ÓÅlà và tiryagyonigatà | viheÂhanÃbhiprÃyà và strÅpuru«adÃrakadÃrikà jugupsitÃni và sthÃnÃni | tÃni sarveïa sarvaæ varjayatÅti || anenaitad darÓitaæ bhavati yad d­«Âe 'pi bÃdhÃkara evaævidhe | tad avarjayata Ãpattir bhavatÅti || atha yad evamÃdy annarthavarjanam uktaæ kenaital labhyate sarvani«phalasyandavarjanÃt | phalam atra parÃrthaæ | tadarthaæ ya÷ syando na saævartate | sa ni«phalatvÃd varjayitavya÷ || yathà candrapradÅpasÆtre kÃyasaævaramadhye paÂhyate | na hastalolupo bhavati na pÃdalolupa÷ hastapÃdasaæyata iti || tathà daÓadharmakasÆtre 'pi deÓitaæ hastavik«epa÷ pÃdavik«epo 'dhÃvanaæ paridhÃvanaæ laÇghanaæ plavanam idam ucyate kÃyadau«Âhulyam iti || ÃryadharmasaægÅtisÆtre tu yathà bodhisatvÃnÃæ parÃrthÃd anyat karma na kalpate | tathà spa«Âam eva paridÅpitaæ yat ki¤cid bhagavan bodhisatvÃnÃæ kÃyakarma yat ki¤cid vÃkkarma yat ki¤cin mana÷karma tat sarvaæ satvÃvek«itaæ pravartate mahÃkaruïÃdhipateyaæ satvahitÃdhi«ÂhÃnanimittaæ sarvasatvahitasukhÃdhyÃÓayaprav­ttaæ | sa evaæ hitÃÓaya÷ evaæ saæj¤Åbhavati | sa mayà pratipatti÷ pratipattavyayà sarvasatvÃnÃæ hitÃvahà sukhÃvahà ca || pe || Ãyatane«u ÓÆnyagrÃmavat pratyavek«aïà pratipatti÷ | na cÃyatanaparityÃgaæ sp­hayatÅti || Ãryagaganaga¤jasÆtre 'py uktaæ | tad yathÃpi nÃma chidrÃn mÃruta÷ praviÓati | evam eva yato yata eva cittasya chidraæ bhavati tatas tata eva mÃro 'vatÃraæ labhate | tasmÃt sadÃchidracittena bodhisatvena bhavitavyaæ |tatreyam achidracittatà yad idaæ sarvÃkÃraj¤atÃyÃ÷ ÓÆnyatÃyÃ÷ paripÆrir iti || kà punar iyaæ sarvÃkÃravaropetà ÓÆnyatà | yeyaæ bodhisatvacaryÃyà aparityÃgenÃbhyasyamÃnà | abhyastà và | sarvabhÃvaÓÆnyatà | e«Ã ca ratnacƬasÆtre vistareïÃkhyÃtà || tathÃk«ayamatisÆtre 'pi darÓitaæ | pÃpakÃnÃm akuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ prahÃïÃya chandaæ janayatÅty atra prastÃve yÃni cÃnyÃni puna÷ kÃnicid anyÃny api cittavik«epakarÃïi yÃni samÃdhiskandhasya vipak«Ãya saævartante | ayam ucyate samÃdhivipak«a÷ | yÃvad ime ucyante pÃpakà akuÓalà dharmà iti || Óik«Ãsamuccaye ÓÅlapÃramitÃyÃm annarthavivarjanaæ pa¤cama÷ pariccheda÷ || @<[VI. ÃtmabhÃvarak«Ã]>@ ÃtmabhÃvarak«Ã «a«Âha÷ pariccheda÷ | uktaæ ni«phalasyandavarjanaæ | katham etat sidhyed ity Ãha | etat sidhyet sadà sm­tyeti || dvÃdaÓemÃ÷ sm­tayo ni«phalasyandavarjanayà saævartante | yad uta | tathÃgatÃj¤ÃnatikramÃnupÃlanavipÃkagauravasm­ti÷ | sarvakÃyasya niÓcalasvabhÃvatÃprati«ÂhitatÃnusm­ti÷ | sati satvÃrthe yad aÇgam annupayogi tad d­¬hatarasm­tyapek«ÃniÓcalamÃdhyachandaparÃpattÅk­taæ sarvadhÅrace«ÂÃsm­ti÷ | na cÃsya bhayotsavÃdisaæbandhasaæbhrame 'Çgamuktasm­ti÷ | ÅryÃpathacatu«kÃk«epanirÆpaïasm­ti÷ | antarÃntarà ceryÃpathavikopÃrak«aïÃrtham ÅryÃpathasaæpadavalokanasm­ti÷ | bhëaïakÃle cÃtiprasÃdauddhatyasaærambhapak«apÃtÃdivaÓÃd atimÃtrÃprÃsÃdikahastapÃdaÓiromukhavikÃraniyamanasm­ti÷ | ya÷ Órotà vaktavya÷ sa yÃvanmÃtreïa dhvaninÃrthaæ jÃnÃti | tadannatirekeïa svareïa bhëaïasm­tir anyatra parÃÓaÇkÃdo«asaæbhavÃt | aÓik«itajanasamÃgamasaÇkaÂe svacittataccittaprasÃdanÃditÃtparyasm­ti÷ | cittamattadvipasya Óamathastambhe nityabaddhasm­ti÷ | muhur muhuÓ ca cittÃvasthÃpratyavek«aïÃsm­ti÷ | mahÃjanasaæpÃtaæ prÃyo 'nyakÃryatyÃgenÃpi yathoktasm­tirak«ÃtÃtparyasm­tir iti || evam etÃbhi÷ sm­tibhir ni«phalasyandanavarjanaæ sidhyati | sà ca sm­tis tÅvrÃdarÃd bhavet | tatrÃdara÷ kÃrye«u sarvabhÃvenÃbhimukhyam | avaj¤Ãpratipak«a÷ | ayaæ cÃdara÷ ÓamathamÃhÃtmyaæ j¤Ãtvà tÃtparyeïa jÃyate | kas tÃvad ayaæ Óamo nÃma | ya ÃryÃk«ayamatisÆtre Óamatha ukta÷ || tatra katamà ÓamathÃk«ayatà | yà cittasya ÓÃntir upaÓÃntir avik«epakendriyasaæyama÷ | annuddhatatà | annunnahanatà acapalatà aca¤calatà saumyatà guptatà karmaïyatà ÃjÃneyatà ekÃgratà ekÃrÃmatà saægaïikÃvarjanatà vivekarati÷ kÃyavivekaÓ cittÃvibhramo 'raïyamukhamanasikÃratÃlpecchatà | yÃvad ÅryÃpathagupti÷ kÃlaj¤atà samayaj¤atà mÃtraj¤atà muktij¤atà | subharatà supo«atetyÃdi || kiæ punar asya Óamasya mÃhÃtmyaæ yathÃbhÆtaj¤ÃnajananaÓakti÷ | yasmÃt samÃhito yathÃbhÆtaæ prajÃnÃtÅty avadan muni÷ || yathoktaæ dharmasaægÅtau | samÃhitamanaso yathÃbhÆtadarÓanaæ bhavati | yathÃbhÆtadarÓino bodhisatvasya satve«u mahÃkaruïà pravartate | evaæ cÃsya bhavati | idaæ mayà samÃdhimukhaæ sarvadharmayathÃbhÆtadarÓanaæ ca sarvasatvÃnÃæ ni«pÃdayitavyaæ | sa tayà mahÃkaruïayà saæcodyamÃno 'dhiÓÅlam adhicittam adhipraj¤aæ ca Óik«Ãæ paripÆryÃæ caturÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbudhyate | tasmÃn mayà ÓÅlasusthitanÃprakampenÃÓithilena bhavitavyam iti | idaæ ÓamathamÃhÃtmyam Ãtmana÷ pare«Ãæ cÃnnantÃpÃyÃdidu÷khasamatikramÃnantalaukikalokottarasukhasaæpatprakar«apÃraprÃptyÃtmakam avagamya tadabhilëeïÃtÃpo bhÃvayitavya÷ | ÃdÅptag­hÃntagateneva ÓÅtalajalÃbhilëiïà | tena tÅvra Ãdaro bhavati Óik«Ãsu | tenÃpi sm­tir upati«Âhati | upasthitasm­tir ni«phalaæ varjayati | yaÓ ca ni«phalaæ varjayati tasyÃnnarthà na saæbhavanti | tasmÃd ÃtmabhÃvaæ rak«itukÃmena sm­timÆlam anvi«ya nityam upasthitasm­tinà bhavitavyaæ || ata evograparip­cchÃyÃæ g­hiïaæ bodhisatvam adhik­tyoktaæ | surÃmaireyamadyapramÃdasthÃnÃt prativiratena bhavitavyam amattenÃnnunmattenÃcapalenÃca¤calenÃsaæbhrÃntenÃmukhareïÃnnunna¬enÃnnuddhatenopasthitism­tisaæprajanyeneti || atraiva ca pravrajitabodhisatvam adhik­tyoktaæ sm­tisaæprajanyasyÃvik«epa iti || tatra sm­ti÷ ÃryaratnacƬasÆtre 'bhihità | yayà sm­tyà sarvakleÓÃnÃæ prÃdurbhÃvo na bhavati | yayà sm­tyà sarvamÃrakarmaïÃm avatÃraæ na dadÃti | yayà sm­tyà utpathe và kumÃrge và na patati | yayà sm­tyà dauvÃrikabhÆtayà sarve«Ãm akuÓalÃnÃæ cittacaitasikÃnÃæ dharmÃïÃm avakÃÓaæ dadÃtÅyam ucyate samyaksm­tir iti || saæprajanyaæ tu praj¤ÃpÃramitÃyÃm uktaæ | caraæÓ carÃmÅti prajÃæsti | sthita÷ sthito 'smÅti prajÃnÃti | Óayana÷ Óayita iti prajÃnÃti | ni«aïïo ni«aïïo 'smÅti prajÃnÃti | yathà yathà cÃsya÷ \<[doubtful]>\ kÃya÷ sthito bhavati tathà tathaiva prajÃnÃti || pe|| so 'tikrÃman và pratikrÃman và saæprajÃnaæÓ cÃrÅ bhavati | Ãlokite vilokite saæmi¤jite prasÃrite saæghÃÂÅpaÂÂapÃtracÅvaradhÃraïe | aÓite pÅte khÃdite nidrÃklamaprativinodane Ãgate gate sthite ni«aïïe supte jÃgarite bhëite tu«ïÅbhÃve pratisaælayane saæprajÃnaæÓ cÃrÅ bhavatÅti || ÓÅlaæ hi samÃdhisaævartanÅyaæ || yathoktaæ candrapradÅpasÆtre | k«ipraæ samÃdhiæ labhate niraÇgaïaæ | viÓuddhaÓÅle 'sminn ÃnuÓaæsa iti || ato 'vagamyate ye kecit samÃdhihetava÷ prayogÃs te ÓÅlÃntargatà iti | tasmÃt samÃdhyarthinà sm­tisaæprajanyaÓÅlena bhavitavyaæ | tathà ÓÅlÃrthinÃpi samÃdhau yatna÷ kÃrya÷ tatraiva sÆtre vacanÃt | dhyÃnÃnuÓaæse«u hi paÂhyate | nÃsau bhoti annÃcÃro ÃcÃro suprati«Âhita÷ | gocare carate yogÅ vivarjeti agocaraæ || ni«paridÃhavihÃrÅ gupta indriyasaæv­ta | iti || etÃbhyÃæ ca ÓÅlasamÃdhibhyÃm anyonyasaævardhanakarÃbhyÃæ cittakarmaparini«patti÷ etÃvatÅ ceyaæ bodhisatvaÓik«Ã yad uta cittaparikarma | etanmÆlatvÃt sarvasatvÃrthÃnÃæ || uktaæ hy Ãryaratnameghe | cittapÆrvaÇgamÃÓ ca sarvadharmÃ÷ | citte parij¤Ãte sarvadharmÃ÷ parij¤Ãtà bhavanti | api tu cittena nÅyate loka÷ cittaæ cittaæ na paÓyati | cittena cÅyate karma Óubhaæ và yadi vÃÓubham || cittaæ bhramate 'lÃtavat | cittaæ bhramate turaÇgavat | cittaæ dahate devÃgnivat | cittaæ harate mahÃmbuvat || sa evaæ vyupaparÅk«amÃïaÓ citte sÆpasthitasm­tir viharati na cittasya vaÓaæ gacchati | ap tu cittam evÃsya vaÓaæ gacchati | cittenÃsya vaÓÅbhÆtena sarvadharmà vaÓÅbhavantÅti || tathÃryadharmasaÇgÅtisÆtre 'py uktaæ | mativikramo bodhisatva Ãha | yo 'yaæ dharmo dharma ity ucyate nÃyaæ dharmo deÓastho na pradeÓastho 'nyatra svacittÃdhÅno dharma÷ tasmÃn mayà svacittaæ svÃrÃdhitaæ svadhi«Âhitaæ susamÃrabdhaæ sunig­hÅtaæ kartavyaæ | tat kasya heto÷ | yatra cittaæ tatra guïado«Ã÷ | nÃsti niÓcittatÃyÃæ guïado«a÷ | tatra bodhisatvo do«ebhyaÓ cittaæ nivÃrya guïe«u pravartayati || tad ucyate | cittÃdhÅno dharmo dharmÃdhÅnà bodhir iti || ayaæ bhagavan dharmaæ samÃdÃna÷ sukhÃbhisaæbodhÃya saævartatae iti || Ãryagaï¬avyÆhasÆtre 'pi varïitaæ | svacittÃdhi«ÂhÃnaæ sarvabodhisatvacaryà svacittÃdhi«ÂhÃnaæ sarvasatvaparipÃkavinaya÷ || pe || tasya mama kulaputraivaæ bhavati | svacittam evopastambhayitavyaæ sarvakuÓalamÆlai÷ | svacittam evÃbhi«yandayitavyaæ dharmameghai÷ | svacittam eva pariÓodhayitavyam ÃvaraïÃya dharmebhya÷ | svacittam eva d­¬hÅkartavyaæ vÅryeïety Ãdi || tathÃtraiva mÃyÃdevyadarÓanÃkulÅbhÆte Ãryasudhane ratnanetrÃyà nagaradevatÃyÃs taddarÓanÃrtham iyam anuÓÃsanÅ | cittanagaraparipÃlanakuÓalena te kulaputra bhavitavyaæ sarvasaæsÃravi«ayaratyasaævasanatayà | cittanagarÃlaækÃraprayuktena te kulaputra bhavitavyaæ daÓatathÃgatabalÃdhyÃlambanatayà | cittanagarapariÓodhanaprayuktena te kulaputra bhavitavyam År«yÃmÃtsaryaÓÃÂhyÃpanayanatayà | cittanagaravivardhanÃbhiyuktena te kulaputra bhavitavyaæ sarvaj¤atÃsaæbhÃramahÃvÅryavegavivardhanatayà | cittanagaraduryodhanadurÃsadatÃbhinirhÃraprayuktena te kulaputra bhavitavyaæ sarvakleÓamÃrakÃyikapÃpamitramÃracakrÃnavamardanatayà | cittanagarapravistaraïaprayuktena te kulaputra bhavitavyaæ mahÃmaitrÅsarvajagatsphuraïatayà | cittanagarapraticchÃdanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaæ vipuladharmacchatrasarvÃkuÓaladharmapratipak«Ãbhinirharaïatayà | cittanagaravivaraïaprayuktena te kulaputra bhavitavyaæ ÃdhyÃtmikabÃhyavastu sarvajagatsaæprÃpaïatayà | cittanagarad­¬hasthÃmÃbhinirharaprayuktena te kulaputra bhavitavyaæ sarvÃkuÓaladharmasvasantatyavasanatayà | yÃvad evaæ cittanagaraviÓuddhyabhiyuktena kulaputra bodhisatvena Óakyaæ sarvakuÓalamÆlasamÃrjanam anuprÃptuæ | tat kasya heto÷ | tathà hi tasya bodhisatvasyaivaæ cittanagarapariÓuddhaysa sarvÃvaraïÃni purato na saæti«Âhante | buddhadarÓanÃvaraïaæ và dharmaÓravaïÃvaraïaæ vety Ãdi | tasmÃd vyavasthitam evaæ | cittaparikarmaiva bodhisatvaÓik«eti | tac cÃcapalacetasa÷ || ÓamÃc ca na calec cittaæ bÃhyace«ÂÃnivartanÃt || asaæprajanyaparatantrasya mu«itasm­teÓ ca cittaæ calati samÅhitÃd ÃlambanÃd anyatra nÅyamÃnatvÃt | yadà tu sm­tisaæprajanyena bÃhyÃÓ ce«Âà nivartità bhavanti tadà tadvaÓatvÃd ekasminn Ãlambane nibaddhaæ yÃvad i«yate tÃvat ti«Âhati | tataÓ ca pÆrvavad anuÓaæsavistara÷ | adyatve 'pi ca satvÃrthak«amo bhavaty eva prasÃdakaratvÃt | kathaæ || sarvatrÃcapalamandamitasnigdhÃbhibhëaïÃt | Ãvarjayej janaæ bhavyam ÃdeyaÓ cÃpi jÃyate || etad eva ca bodhisatvasya k­tyam yad uta satvÃvarjanaæ | yathÃryadharmasaægÅtisÆtre | ÃryapriyadarÓena bodhisatvena paridÅpitaæ | tathà tathà bhagavan bodhisatvena pratipattavyaæ yat sahadarÓanenaiva satvÃ÷ prasÅdeyu÷ | tat kasmÃd dheto÷ | na bhagavan bodhisatvasyÃnyat karaïÅyam asty anyatra satvÃvarjanÃt | satvaparipÃka eveyaæ bhagavan bodhisatvasya dharmasaægÅtir iti || evaæ punar akriyamÃïe ko do«a ity Ãha | annÃdeyaæ tu taæ loka÷ paribhÆya jinÃÇkuraæ | bhasmachanno yathà vahni÷ pacyeta narakÃdi«u || yathà prÃg upadarÓitaæ || yena cÃsya paribhava evam annartho ratnameghe jinenoktas tena saæk«epasaævara÷ |yenÃprasÃda÷ satvÃnÃæ tad yatnena vivarjayed iti || yathÃha | katame ca te bodhisatvasamudÃcÃrÃ÷ | yÃvad iha bodhisatvo nÃsthÃne viharati nÃkÃle | nÃkÃlabhÃïÅ bhavati nÃkÃlaj¤o bhavati nÃdeÓaj¤o bhavati | yato nidÃnam asyÃntike satvà aprasÃdaæ prativedayeyu÷ | sa sarvasatvÃnurak«ayà | ÃtmanaÓ ca bodhisaæbhÃraparipÆraïÃrthaæ saæpanneryÃpatho bhavati m­dubhÃïÅ mandabhÃïÅ | asaæsargabahula÷ | pravivekÃbhimukha÷ | suprasannamukha iti || ata eva dharmasaægÅtisÆtre deÓitaæ | ya÷ satvÃn rak«ati sa ÓÅlaæ rak«atÅti | anayà kanÅyena mÃt­grÃmeïa saha raho'vasthÃdi«u lokarak«Ã ca k­tà syÃt | evaæ bhogye«u jalasthale«u mÆtrapurÅ«aÓle«mapÆyÃdÅnÃæ kutsitÃnÃæ rahasy arahasi cotsargaæ na kuryÃd devamanu«yacittarak«Ãrthaæ || saddharmasm­tyupasthÃne ca raha utsi«Âaæ k­tvÃnnutsi«ÂÃhÃre«v adadata÷ pretagati÷ paÂhyate || tathà bodhisatvaprÃtimok«e 'py aprasÃdaparihÃra ukta÷ | na purato dantakëÂhaæ khÃditavyaæ na purata÷ kheÂe nik«iptavya iti | e«a ca gauravalajjÃvidhi÷ sarvadra«Âavyo na brahmacÃri«v eva | atra tu sÆtre brahmacÃryadhikÃra÷ te«u gurutarÃpattibhayasaædarÓanÃrthaæ || yathÃtraivÃha | noccairbhëiïà bhavitavyam iti || na cÃyaæ vidhi÷ prÃdeÓika÷ | tathà brahmaparip­cchÃyÃm apy uktaæ na ca vadhasad­Óena bodhisatvena bhavitavyam iti | tathà prÃtimok«Ãd api lokÃprasÃdakaram anve«ya varjanÅyaæ | tan na tÃvad || mukhapÆraæ na bhu¤jÅta saÓabdaæ pras­tÃnana÷ | pralambapÃdaæ nÃsÅta na bÃhuæ mardayet samam || evaæ svayam apy utprek«ya d­«Âvà Órutvà ca lokÃprasÃdaæ rak«eta | aprasÃdakaravacanavarjanaæ tu na sukaram iti smaraïabodhanÃrtham upadarÓyate | ÃryasÃgaramatisÆtre deÓitaæ | nÃvalÅnavacano bhavati | na vyavakÅrïavacana÷ | nÃvasyandanavacana÷ | nojjvÃlanavacana÷ | na rÃgÃnunÅtavacana÷ | na prÃk­tavacana÷ | nÃsaærak«itavacana÷ | na vyÃpÃdasaædhuk«aïavacana÷ | na ca¤calavacana÷ | na capalavacana÷ | na raÂaraÇgavacana÷ | na mukhasÃk«yavaropaïavacano bhavatÅti || ÃryatathÃgataguhyasÆtre 'py Ãha | na khalu puna÷ kulaputra bodhisatvasya vÃg raktà và du«Âà và mƬhà và kli«Âà và | k«uïïavyÃkaraïà và svapak«otkar«aïavacanà và | parapak«anigrahavacanà và | ÃtmavarïÃnunayavacanà và | paravarïapratighavacanà và | pratij¤ottÃraïavacanà và | ÃbhimÃnikavyÃkaraïavacanà veti || ÃryadaÓabhÆmakasÆtre 'py uktaæ | yeyaæ vÃgamanoj¤Ã svasantÃnaparasantÃnavinÃÓanÅ tathÃrÆpÃæ vÃcaæ prahÃya | yeyaæ vÃk snigdhà m­dvÅ manoj¤Ã madhurà priyakaraïÅ manÃpakaraïÅ \<[doubtful]>\ hitakaraïÅ karïasukhà h­dayaægamà premaïÅ varïavi«pa«Âà vij¤eyà ÓravaïÅyà aniÓrità bahujanakÃntà bahujanapriyà bahujanamanÃpà \<[doubtful]>\ vij¤apraÓastà sarvasatvahitasukhÃvahà manotplÃvakarÅ mana÷prahlÃdanakarÅ svaparasantÃnapramodanakarÅ rÃgadve«amohasarvakleÓÃpraÓÃmanÅ tathÃrÆpÃæ vÃcaæ niÓcÃrayati | yÃvad itihÃsapÆrvakam api vacanaæ parihÃrya pariharatÅti || Ãryagaganaga¤jasÆtre tÆktaæ | guruvacanÃnavamardanatayà | paravacanÃnÃcchindanatayà cÃdeyagrÃhyavacano bhavatÅti || dharmasaægÅtisÆtre 'py uktaæ | gaganaga¤jo bodhisatva Ãha | na bodhisatvenai«Ã vÃg bhëitavyà yayÃparo vyÃpadyeta | na sà vÃg bhëitavyà yayÃparaæ tÃpayet | na bodhisatvena sà vÃg bhëitavyà yat paro jÃnÅyÃt | na sà vÃg bhëitavyà yayÃrthà nirarthà | na bodhisatvena sà vÃg bhëitavyà yayà na vidyÃm utpÃdayet | na sà vÃg bhëitavyà yà satvÃnÃæ na h­dayaægamà na paurÅ na karïasukhà na sà vÃg bhëitavyeti || saæk«epatas tu parÃprasÃdarak«Ã ÃryasÃgaramatisÆtre deÓità | apara eka dharmo mahÃyÃnasaægrahÃya saævartate svaskhalitapratyavek«aïatayà sarvasatvÃnurak«eti || e«Ã rak«ÃtmabhÃvasya | yathÃparair na nÃÓyeta | yathà na parÃn na nÃÓayet | asya tu granthavistarasyÃyaæ piï¬Ãrtho bodhisatvena manasà nityaæ dhÃrayitavya÷ || suniÓcalaæ suprasannaæ dhÅraæ sÃdaragauravaæ | salajjaæ sabhayaæ ÓÃntaæ parÃrÃdhanatatparam || ÃtmasatvavaÓaæ nityam annavadye«u vastu«u | nirmÃïam iva nirmÃnaæ dhÃrayÃmy e«a mÃnasam | iti || kim etÃvatÅ ÃtmabhÃvarak«Ã | na hi | kiæ tarhi bhai«ajyavasanÃdibhi÷ saha | tatra dvividhaæ bhai«ajyaæ | satatabhai«ajyaæ glÃnapratyayabhai«ajyaæ ca | tatra satatabhai«ajyam adhik­tyÃryaratnameghe 'bhihitaæ | tasmÃt piï¬apÃtrÃd ekaæ pratyaæÓaæ sabrahmacÃriïÃæ sthÃpayati | dvitÅyaæ du«khitÃnÃæ t­tÅyaæ vinipatitÃnÃæ caturtham Ãtmanà paribhuÇkte | paribhu¤jÃno na rakta÷ paribhuÇkte asakto 'g­ddho 'nnadhyavasita÷ | anyatra yÃvad eva kÃyasya sthitaye | yÃpanÃyai | tathà paribhuÇkte yathà nÃtisaælikhito bhavati | nÃtigurukÃya÷ | tat kasya heto÷ | atisaælikhito hi kuÓalapak«aparÃÇmukho bhavati | atigurukÃyo middhÃva«Âabdho bhavati | tena taæ piï¬apÃtaæ paribhujya kuÓalapak«Ãbhimukhena bhavitavyam ity Ãdi || ÃryaratnarÃÓÃv apy uktaæ | tena grÃmaæ và nagaraæ và nigamaæ và piï¬Ãya caratà dharmasaænÃhaæ saænahya piï¬Ãya cartavyaæ | tatra katamo dharmasaænÃha÷ | amanÃpÃni \<[doubtful]>\ rÆpÃïi d­«Âvà na pratihantavyaæ | manÃpÃni \<[doubtful]>\ d­«Âvà nÃnunetavyaæ | evaæ manÃpÃmanÃpe«u \<[doubtful]>\ Óabdagandharasaspra«Âavye«u vij¤apte«u nÃnunetavyaæ na pratihantavyaæ | indriyasusaæv­tenÃnnutk«iptacak«u«Ã yugamÃtraprek«iïà | dÃntÃjÃneyacittena pÆrvadharmamanasikÃram annuts­jatà nÃmi«aprak«iptayà santatyà piï¬Ãya cartavyaæ sÃvadÃnacÃriïà ca bhavitavyaæ | yataÓ ca piï¬apÃto labhyate tatrÃnunayo na kartavya÷ yataÓ ca na labhyate tatra pratighÃto notpÃdayitavya÷ | daÓakulapraveÓe na caikÃdaÓÃt kulÃd bhik«Ã na labhyate | tathÃpi na paritaptavyaæ evaæ ca cittam utpÃdayitavyam | evaæ bahuk­tyà hy ete ÓramaïabrÃhmaïag­hapatayo na tair avaÓyaæ mama dÃtavyaæ | idaæ tÃvad ÃÓcaryaæ yan mÃm ete samanvÃharanti | ka÷ punar vÃdo yad bhik«Ãæ dÃsyanti | tenaivam aparitapatà piï¬Ãya cartavyaæ || ye cÃsya satvÃÓ cak«u«u ÃbhÃsam Ãgacchanti strÅpuru«adÃrakadÃrikÃ÷ | antaÓas tiryagyonigatÃs tatra maitrÅkaruïÃcittam utpÃdayitavyaæ | tathÃhaæ kari«yÃmi yathà ye me satvÃÓ cak«u«Ã ÃbhÃsam Ãgacchanti piï¬apÃtaæ và dÃsyanti tÃn sugatigÃmina÷ kari«yÃmi | tÃd­Óaæ yogam Ãpatsye | tena lÆhaæ và praïÅtaæ và piï¬apÃta saæg­hya samantÃc caturdiÓaæ vyavalokayitavyaæ | ka iha grÃmanagaranigame daridra÷ satva÷ | yasyÃsmÃt piï¬apÃtÃt saævibhÃgaæ kari«yÃmi | yadi daridraæ satvaæ paÓyati tena tatpiï¬apÃtÃt saævibhÃga÷ kartavya÷ | atha na ka¤cit satvaæ daridraæ paÓyati | tenaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ | santy annÃbhÃsagatÃ÷ satvà ye mama cak«u«u ÃbhÃsaæ nÃgacchanti | te«Ãm ita÷ piï¬apÃtÃd agraæ pratyaæÓaæ niryÃtayÃmi | dattÃdÃnÃ÷ paribhu¤jatÃæ | tena tat piï¬apÃtaæ g­hÅtvà tad araïyÃyatanam abhiruhya dhautapÃïinà ÓobhanasamÃcÃreïa ÓramaïacÃritrakalpasamatvÃgatenÃdhi«ÂhÃnÃdhi«Âhitena paryaÇkaæ baddhvà sapiï¬apÃta÷ paribhoktavya÷ || pe || paribhu¤jatà caivaæ manasikÃra utpÃdayitavya÷ | santy asmin kÃye 'ÓÅti÷ krimikulasahasrÃïi | tÃny anenaivaujasà sukhaæ phÃsuæ viharantu | idÃnÅæ cai«Ãm Ãmi«eïa saægrahaæ kari«yÃmi | bodhiprÃptaÓ ca punar dharmeïa saægrahaæ kari«yÃmi | yadi punar asya lÆhaæ piï¬apÃtaæ bhavati tenaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ | lÆhÃhÃratayà me laghu÷ kÃyo bhavi«yati prahÃïak«ama uccÃraprasrÃvani«yandanaÓ ca me parÅtto bhavi«yati | ÓraddhÃdeyaæ ca parÅttaæ bhavi«yati | kÃyalaghutà cittalaghutà ca me bhavi«yati | alpamlÃnamiddhaÓ ca me bhavi«yati | yadà punar asya prabhÆta÷ piï¬apÃto bhavati tatrÃpi mÃtrÃbhojinà bhavitavyaæ utsarjanadharmiïà ca | tata÷ piï¬apÃtÃd anyatarÃyÃæ ÓilÃyÃm avatÅryaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ | ye kecin m­gapak«isaægà Ãmi«abhojanenÃrthikÃs te dattÃdÃnÃ÷ paribhu¤jatÃm iti || punar Ãha | tena sarveïa rasasaæj¤Ã notpÃdayitavyà || pe || caï¬ÃlakumÃrasad­Óena mayà bhavitavyaæ | cittakÃyacauk«eïa | na bhojanacauk«eïa | tat kasmÃd dheto÷ | kiyatpraïÅtam api bhojanaæ bhuktaæ | sarvaæ tat pÆtini«yandaparyavasÃnaæ durgandhaparyavasÃnaæ pratikÆlaparyavasÃnaæ | tasmÃn mayà na praïÅtabhojanÃkÃÇk«iïà bhavitavyaæ | tena naivaæ cittam utpÃdayitavyaæ |puru«o me piï¬apÃtaæ dadti na strÅ÷ | strÅ me piï¬apÃtaæ dadÃti na puru«a÷ | dÃrako me piï¬apÃtaæ dadÃti na dÃrikà | dÃrikà me piï¬apÃtaæ dadÃti na dÃraka÷ | praïÅtaæ labhe 'haæ na lÆhaæ | satk­tya labhe 'haæ nÃsatk­tya | capalaæ labhe 'haæ na k­cchreïa pravi«ÂamÃtraæ ca mÃæ samanvÃhareyu÷ | na me kaÓcid vik«epo bhavet | sunihitÃæl labhe 'haæ praïÅtÃn nÃnÃrasÃæl labhe 'ham | na hÅnadaridrabhojanaæ labhe 'haæ pratyudgaccheyur mÃæ strÅpuru«adÃrakadÃrikÃ÷ | ime te sarve 'kuÓalà manasikÃrà notpÃdayitavya÷ || pe || prÃyeïa hi satvà rasag­ddhà bhojanaheto÷ pÃpÃni karmÃïi k­tvà narake«Æpapadyante | ye ye puna÷ saætu«Âà ag­ddhà alulopà rasapratiprasrabdhà jihvendriyasaætu«ÂÃ÷ kiyallÆhenÃpi bhojanena j¤Ãpayanti | te«Ãæ cyutÃnÃæ kÃlagatÃnÃæ svargopapattir bhavati | sugatigamanaæ bhavati devamanu«ye«u | te devopapannÃ÷ sudhÃæ paribhu¤jate | evaæ kÃÓyapa piï¬acÃrikeïa bhik«uïà rasat­«ïÃæ vinivartayitvà nidhyaptacittena suparipakvÃn kulmëÃn paribhu¤jatà na paritaptavyam | tat kasmÃd dheto÷ | kÃyasaædhÃraïÃrthaæ mÃrgasaædhÃraïÃrthaæ mayà bhojanaæ paribhoktavyaæ || pe || yadi puna÷ kÃÓyapa piï¬acÃriko bhik«ur meghÃkulav­«ÂikÃlasamaye vartamÃne na ÓaknuyÃt piï¬ÃyÃvatartuæ | tena maitryÃhÃrasaænaddhena dharmacintÃmanasikÃraprati«Âhitena dvirÃtraæ trirÃtraæ và bhaktacchadacchinnena evaæ saæj¤otpÃdayitavyà | santi yÃmalaukikÃ÷ pretà du«karakarmakÃriïo ye var«aÓatena kheÂapiï¬am apy ÃhÃraæ na pratilabhante | tan mayà dharmayoniÓaÓ cintÃprati«Âhitena kÃyadaurbalyaæ và cittadaurbalyaæ và notpÃdayitavyaæ | adhivÃsayi«yÃmi k«utpipÃsÃæ | na punar ÃryamÃrgabhÃvanÃyÃæ vÅryaæ sraæsayi«yÃmi || pe || yatra kule piï¬apÃtaæ Óuciæ kÃrayet tatra kule Ãsane ni«adya dhÃrmÅ kathà kartavyà | yÃvan na sa piï¬apÃta÷ ÓucÅkrÂo bhavet tena piï¬apÃtaæ g­hÅtvà utthÃyÃsanÃt prakramitavyaæ | piï¬acÃrikeïa kÃÓyapa bhik«uïà nÃvabhÃsakareïa bhavitavyaæ na lapanà na kuhanà kartavyà || tatra katamo 'vabhÃsa÷ | yat pare«Ãm evaæ vÃcaæ bhëate | lÆho me piï¬apÃto ruk«o me piï¬apÃta ÃsÅn na ca me yÃvadarthaæ bhuktaæ | bahujanasÃdhÃraïaÓ ca me piï¬apÃta÷ k­ta÷ | alpaæ me bhuktaæ jighatsito 'smÅti | yat ki¤cid evaærÆpam avabhÃsanimittaæ | iyam ucyate cittakuhanà | sarvam etat piï¬acÃrikeïa bhik«uïà na kartavyaæ | upek«akabhÆtena | yat pÃtre patitaæ lÆhaæ và praïÅtaæ và Óubhaæ vÃÓubhaæ và tat paribhoktavyam aparitapyamÃnenÃÓayaÓuddhena dharmanidhyaptibahulena | kÃyajÃpanÃrtham ÃryamÃrgasyopastambhÃrthaæ sa piï¬apÃta÷ paribhoktavya iti || tathÃryograparip­cchÃyÃm apy uktaæ | yasyÃÓ cÃntike piï¬apÃtaæ paribhujya na Óaknoty Ãtmana÷ parasya cÃrthaæ paripÆrayitum anujÃnÃmy ahaæ tasya piï¬acÃrikasya bodhisatvasya nimantraïam iti || evaæ tÃvat satatabhai«ajyenÃtmabhÃvarak«Ã kÃryà | tatrÃpi na matsyamÃæsena laÇkÃvatÃrasÆtre prati«iddhatvÃt || tathà hy uktaæ | mÃæsaæ sarvam abhak«yaæ k­pÃtmÃno bodhisatvasyeti vadÃmi || pe || svÃjanyÃd vyabhicÃrÃc ca ÓukraÓoïitasaæbhavÃt | udvejanÅyaæ bhÆtÃnÃæ yogÅ mÃæsaæ vivarjayet || mÃæsÃni ca palÃï¬ÆæÓ ca madyÃni vividhÃni ca | g­¤janaæ laÓunaæ caiva yogÅ nityaæ vivarjayet || mrak«aïaæ varjayet tailaæ Óalyaviddhe«u na svapet | chidrÃchidre«u satvÃnÃæ yac ca sthÃnaæ mahÃbhayam || pe || lÃbhÃrthaæ hanyate prÃïÅ mÃæsÃrthaæ dÅyate dhanaæ | ubhau tau pÃpakarmÃïau pacyete rauravÃdi«u || yÃvat || yo 'tikramya muner vÃkyaæ mÃæsaæ bhak«eta durmati÷ | lokadvayavinÃÓÃrthaæ dÅk«ita÷ ÓÃkyaÓÃsane || te yÃnti paramaæ ghoraæ narakaæ pÃpakaÌiïa÷ | rauravÃdi«u raudre«u pacyante mÃæsakhÃdakÃ÷ || trikoÂik«uddhaæ mÃæsaæ vai akalpitam ayÃcitaæ | acoditaæ ca naivÃsti tasmÃn mÃæsaæ na bhak«yayet || mÃæsaæ na bhak«yayed yogÅ mayà buddhaiÓ ca garhitaæ | anyonyabhak«aïÃ÷ satvÃ÷ kravyÃdakulasaæbhavÃ÷ || yÃvat || durgandha÷ kutsanÅyaÓ ca utmattaÓ cÃpi jÃyate | caï¬Ãlapukkasakule ¬ombe«u ca puna÷ puna÷ || ¬ÃkinÅjÃtiyonau ca mÃæsÃde jÃyate kule | ­k«amÃrjarayonau ca jÃyate 'sau narÃdhama÷ || hastikak«ye mahÃmeghe nirvÃïÃÇgulimÃlike | laÇkÃvatÃrasÆtre ca mayà mÃæsaæ vigarhitaæ || buddhaiÓ ca bodhisatvaiÓ ca ÓrÃvakaiÓ ca vigarhitaæ | khÃdate yadi nirlajja unmatto jÃyate sadà || brÃhmaïe«u ca jÃyante atha và yoginÃæ kule | praj¤ÃvÃn dhanavÃæÓ caiva mÃæsÃdyÃnÃæ vivarjanÃt || d­«ÂaÓrutaviÓaÇkÃbhi÷ sarvaæ mÃæsaæ vivarjayet | tÃrkikà nÃvabudhyante kravyÃdakulasaæbhavÃ÷ || yathai«a rÃgo mok«asya antarÃyakaro bhavet | tathaiva mÃæsamadyÃdi antarÃyakaraæ bhavet || vak«anty annÃgate kÃle mÃæsÃdà mohavÃdina÷ | kalpikaæ niravadyaæ ca mÃæsaæ buddhÃnuvarïitaæ || bhe«ajyam iva ÃhÃraæ putramÃæsopamaæ puna÷ | mÃtrayà pratikÆlaæ ca yogÅ piï¬aæ samÃcaret || maitrÅvihÃriïà nityaæ sarvathà garhitaæ mayà | siæhavyÃghram­gÃdyaiÓ ca saha ekatra saæbhavet || tasmÃn na bhak«ayen mÃæsam udvejajanakaæ n­ïÃæ | mok«adharmaniruddhatvÃd ÃryÃïÃm e«a vai dhvaja÷ || yat tu j¤ÃnavatÅparivarte mÃæsabhak«aïaæ paÂhyate tan mahÃrthasÃdhakatvÃn nirdo«am || evaæ hi tathoktaæ | e«o 'kari«yad yadi bhik«u kÃlaæ | samÃdhiÓabdo 'pi hi jambudvÅpe | niruddhu satvÃna sadÃbhavi«yad | cikitsite asmi samÃdhi labdha÷ || na ca mahÃkaruïÃbhiyuktam | tena asmin na maitrÅ ÓaÇkÃpi nÃstÅty ado«a÷ || yady apy Ãryaratnameghe 'bhihitaæ | ÓmÃÓÃnikena nirÃmi«eïa bhavitavyam iti || tad anyatraivaæ jÃtÅyasatvÃrthasaædarÓanÃrthaæ | vinaye 'pi yad anuj¤Ãtaæ tat tu trikoÂipariÓuddhabhak«aïe na prahÃïÃntarÃya iti | tat parityÃgena Óuddhad­«ÂÅnÃm abhimÃnanirÃsÃrthaæ | tad v­ddhatayà ca bhavyÃnÃæ ÓÃsanÃnavatÃraparihÃrÃrthaæ || tathà hy uktaæ laÇkÃvatÃrasÆtre | tatra tatra deÓanà pÃÂhe Óik«ÃpadÃnÃm ÃnupÆrvÅæ bandhan niÓreïÅpadavinyÃsayogena | trikoÂiæ baddhvà | tatra uddi«ya krÂÃni prati«iddhÃni tato 'ntaÓa÷ prak­tim­tÃny api prati«iddhÃnÅti || uktaæ satatabhai«ajyaæ | glÃnapratyayabhai«ajyaæ tat sevyam eva || ÓrÃvakavinaye 'pi tÃvad ÃtmÃrthaæ brahmacaryavÃsÃrthaæ pÃtracÅvaram api vikrÅya | kÃyasaædhÃraïam uktaæ | kiæ punar aparimitajanaparitrÃïahetor bodhisatvaÓarÅrasya durlabhà ced­ÓÅ k«aïapratilÃbhotsavasampad | iti tatpradarÓanÃrthaæ ca bhagavatà tatra svayaæ bhai«ajyopayoga÷ pradarÓita÷ || uktaæ cÃryaratnameghasÆtre | tair yadà pracÃritaæ bhavati tadà satyÃæ velÃyÃm asatyÃæ và te«Ãm imÃny evaærÆpÃïi kÃyopastambhanÃny upakaraïÃni na labhyante 'bhyavahartuæ | yad uta sarpir và tailaæ và mÆlaraso và gaï¬araso và phalaraso và | na cÃnyÃn abhyavaharato d­«Âvà pratighacittam utpÃdayati | yadi puna÷ khalu paÓcÃdbhaktiko bodhisatvo và glÃno bhavati | yathÃrÆpeïÃsya glÃnyena jÅvitÃntarÃyo bhavati kuÓalapak«ÃntarÃyo và tena ni«kauk­tyena bhÆtvà nirvicikitsakena bhai«ajyacittam upasthÃpya pratinisevyÃnÅti || vasanopabhogaprayojanam ugraparip­cchÃsÆtre 'bhihitaæ | hrÅrapatrÃpyakÃpair ni÷... \<[doubtful]>\ pracchÃdanÃrthaæ tu ÓramaïaliÇgasaædarÓanÃrtham imÃni ca këÃyÃïi devamÃnu«Ãsurasya lokasya caityam iti | caityÃrthaæ samyagdhÃritavyÃni | nirv­tivirÃgaraktÃni \<[doubtful]>\ etÃni | na rÃgaraktÃni | upaÓamÃnukÆlÃny etÃni | na saækleÓasaædhuk«aïÃnukÆlÃni | ebhiÓ ca këÃyair viv­tapÃpà bhavi«yÃma÷ | suk­takarmakÃriïo na cÅvaramaï¬anÃnuyogam anuyuktÃ÷ | etÃni ca këÃyÃïy ÃryamÃrgasaæbhÃrÃnukÆlÃnÅti k­tvà tathà kari«yÃmo yathà naikak«aïam api saka«ÃyÃ÷ kÃye këÃyÃïi dhÃrayi«yÃma iti || atra ca kÃraïaæ ratnarÃÓisÆtre 'bhihitaæ | ye punas te kÃÓyapa vaidaryà asaæyatà ita÷ ÓramaïaguïadharmÃd uddhurÃ÷ kÃye këÃyÃïi vastrÃïi dhÃrayanti | na caite«u gauravam utpÃdayanti | tatra kÃÓyapa ÓramaïavarïapratirÆpakaæ nÃma pratyekanarakaæ | tatra kÃÓyapa pratyekanarake ÓramaïarÆpapratirÆpeïa tÃ÷ kÃraïÃ÷ kÃryante ÃdÅptacailà ÃdÅptaÓÅr«Ã ÃdÅptapÃtrà ÃdÅptÃsanà ÃdÅptaÓayanÃ÷ | ya÷ kaÓcit tatra te«Ãm upabhogaparibhoga÷ sa sarva ÃdÅpta÷ saæprajvalita ekajvÃlÅbhÆta÷ | tatra tai÷ ÓramaïavarïarÆpeïa du«khÃæ vedanÃm anubhavantÅti || Ãryaratnameghe 'py uktaæ | yadi bhaved abhyavakÃÓiko bodhisatvo glÃnakÃyo 'pratibalakÃyas tena vihÃrak«itenaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ | kleÓapratipak«Ãrthaæ tathÃgatena dhutaguïÃ÷ praj¤aptÃ÷ | tathÃhaæ kari«yÃmi yathà vihÃrasya eva kleÓÃnÃæ prahÃïÃya ghaÂi«yÃmi | tatra ca vihÃre na g­ddhim utpÃdayÃmi nÃdhyavasÃnaæ | evaæ cÃsya bhavati | kartavyo dÃnapatÅnÃm anugraho nÃsmÃbhir Ãtmambharibhir bhavitavyam iti || punar atraivÃha | te ÓayyÃæ kalpayanto dak«iïena pÃrÓvena ÓayyÃæ kalpayanti | pÃdasyopari pÃdam ÃdhÃya cÅvarai÷ asaæv­takÃyÃ÷ sm­tÃ÷ | saæprajÃnÃnà utthÃnasaæj¤ina Ãlokasaæj¤ina÷ ÓayyÃæ kalpayanti | na ca nidrÃsukham ÃsvÃdayanti | na pÃrÓvasukham anytra yÃvad evai«Ãæ mahÃbhÆtÃnÃæ sthitaye jÃpanÃyai | ity anayà diÓà sarvaparibhogÃ÷ satvÃrtham adhi«ÂhÃtavyÃ÷ | Ãtmat­«ïopabhogÃt tu kli«ÂÃpatti÷ prajÃyate || yathoktaæ candrapradÅpasÆtre | te bhojanaæ svÃdurasaæ praïÅtaæ | labdhvà ca bhu¤janti ayuktayogÃ÷ | te«Ãæ sa ÃhÃru badhÃya bhotÅ | yatha hastipotÃna vi«Ã adhautà || iti || ÃryaratnarÃÓisÆtre 'pi bhagavatà ÓraddhÃdeyaparibhoge parikÅrtite | atha tasyÃm eva par«adi yogÃcÃrÃïÃæ bhik«ÆïÃæ dve Óate imaæ dharmaparyÃyaæ Órutvà prarudite | evaæ ca vÃcam abhëanta | kÃlaæ vayaæ bhagavan kari«yÃmo | na punar aprÃptaphalà ekapiï¬apÃtam api ÓraddhÃdeyasya paribhok«yÃma÷ || bhagavÃn Ãha | sÃdhu sÃdhu kulaputrà evaærÆpair lajjÃbhi÷ kauk­tyasaæpannai÷ paralokÃvadyabhayadarÓibhir idaæ pravacanaæ Óobhate || api tu || dvayor ahaæ kÃÓyapa ÓraddhÃdeyam anujÃnÃmi | katamayor dvayo÷ | yuktasya muktasya ca | yadi bhik«avo bhik«ur yukto yogÃcÃro mama Óik«ÃyÃæ pratipanna÷ sarvasaæskÃre«v anityadarÓÅ | sarvasaæskÃradu÷khavidita÷ sarvadharme«v annÃtmÃdhimukti÷ ÓÃntanirvÃïÃbhikÃÇk«Å sumerumÃtrair Ãlopai÷ ÓraddhÃdeyaæ bhu¤jÅta | atyantapariÓuddhaiva tasya sà dak«iïà bhavati | ye«Ãæ ca dÃyakÃnÃæ dÃnapatÅnÃæ sakÃÓÃc chraddhÃdeyaæ paribhuktaæ tatas te«Ãæ dÃyakadÃnapatÅnÃæ maharddhika÷ puïyavipÃko bhavati | mahÃdyutika÷ | tat kasmÃd dheto÷ | agram idam aupadhikÃnÃæ puïyakriyÃvastÆnÃæ yeyaæ maitracittasamÃpatti÷ | tatra kÃÓyapa yo bhik«ur dÃyakasya dÃnapater antikÃc cÅvarapiï¬apÃtaæ paribhujyÃpramÃïaæ ceta÷samÃdhiæ samÃpadyate 'pramÃïas tasya dÃyakasya dÃnapate÷ puïyakriyÃvipÃka÷ pratikÃÇk«itavya÷ | syÃt kÃÓyapa trisÃhasramahÃsÃhasrÃyÃæ lokadhÃtau mahÃsamudrÃïÃæ k«ayo na tv eva tasya puïyani«yandanasya kaÓcit k«aya iti || tad evaæ piï¬apÃtagamanaÃrambhe bhojanÃrambhe và tri«u sthÃne«u sm­tir upasthÃpyà dÃyakÃnugrahe | kÃyakrimisaægrahe | sarvasatvÃrthasÃdhake ca saddharmaparigrahe || tathÃgatÃj¤ÃsaæpÃdane tu sarvakÃrye«u sm­ti÷ kÃryà | ÃdiÓabdÃn mantrair api rak«Ã kÃryà || tatrÃpi tÃvad imÃæ trisamayarÃjoktÃæ vidyÃæ maï¬alasamayÃrtham uccÃrayet | nama÷ sarvabuddhabodhisatvÃnÃæ oæ viraji mahÃcakraviraji | sata sÃrata trapi vidhamani | sabhajani | saæbhajani | taramati | siddha agre tvaæ svÃhà || anena sarvamaï¬alapravi«Âo bhavati || athavà tathÃgatah­dayam a«Âasahastraæ japet salaukikalokottaramaï¬alapravi«Âo bhavati | katamac ca tat || namas traiyabdhikÃnÃæ tathÃgatÃnÃæ | sarvatrÃpratihatÃvÃptidharmatÃbalinÃæ | Ãæ asamasama samantato 'nnantanÃvÃptiÓÃsani | hara smara smaraïa vigatarÃgabuddhadharmate | sara samabalà | hasa | traya | gagana mahÃcalarak«aïa | jvala jvalana sÃgare svÃhà || ayaæ sarvatathÃgatÃnÃm ÃtmabhÃva÷ | atrÃnnuttaraæ gauravaæ bhÃvayitavyaæ | anenÃdikarmikà api satve«v anantaæ buddhak­tyaæ kurvanti | ayam eva paramÃæ rak«Ãæ mÃrÃdibhya÷ sarvadu«Âebhya÷ karoti | hastatìena bhasmanà sar«apair udakena d­«Âyà manasà và sÅmÃbandhaæ karoti || vyÃdhi«u bhai«ajyam udakaæ cÃbhimantryopayojyaæ || vanakusumÃni và caitye pratimÃyÃæ saddharmapustake và samÃhito nivedayet || pak«aprayogÃn mahà vyÃdhibhir abhimucyate | buddhabodhisatvÃlambanena sarvasatvÃrthÃbhilëiïà ca cittena bhadracarividhipÆrvakaæ ca japtavya÷ | ayaæ vidhir asya kalpasyÃvasÃne dra«Âavya÷ | trisamayajÃpinaÓ cÃmnÃyato na do«a÷ | utsi«ÂasyÃpy aÓucer na do«a÷ | mudrÃkÃrà na bhak«aïÅyà na laÇghanÅyà | na ma¤cÃroha÷ kartavya÷ | na madyaæ pÃtavyaæ | adhimukticaryà Óik«Ãpade«v acalasya nirvicikitsasya du÷ÓÅlapÆrvasyÃpi sidhyati | paï¬itasyÃpaï¬itasya và niyataæ sidhyati || tathà cÃtraivoktaæ | bodhicittaæ d­¬haæ yasya ni÷saægà ca matir bhavet | vicikitsà naiva kartavyà tasyedaæ sidhyati dhruvam | iti || bodhicittad­¬hatà cÃtra p­thagjanacalacittatÃyà niyamÃrtham uktà na tu bhÆmipravi«Âam adhik­tya || yasmÃd atroktaæ | pratyuddhÃratÃm avabhÃsatÃæ ca pratilabdhukÃmena |mahÃndhakÃrÃd Ãlokaæ prave«ÂukÃmena | yad bhÆyasà vinipatitena sÃdhyaæ | tathà kuto mamÃlpapuïyasya siddhir iti nÅcacittaprati«edha÷ | na cÃtikrÃntadurgater utsÃhormibahulasyopacitÃprameyapuïyaskandhasya bhÆmipravi«ÂasyÃyaæ pÆrvokto do«a÷ saæbhavati | atra ca mantrÃïÃm aj¤ÃnÃn nÃdhikÃk«arapÃÂhe do«o 'sti | nÃpi nyÆnatÃdo«a÷ | nÃpi vidhibhraæsado«a÷ | kiætu ÓraddhÃvegaæ bodhicittavegaæ sarvotsargavegaæ ca pramÃïÅk­tyÃvicÃrata÷ pravartitavyam avaÓyaæ buddhabodhisatvam ihaiva yathe«ÂasiddhiÓ ca bhavati || athavÃnena sarvavajradharamantreïa rak«Ãæ kuryÃt | namas traiyabdhikÃnÃæ tathÃgatÃnÃæ sarvavajradharÃïÃæ caï¬Ãla | cala | vajra | ÓÃntana | phalana | cara | mÃraïa | vajra¬ÃlaphaÂa | lalitaÓikhara samantavajriïi | jvala | namo 'stu te agrograÓÃsÃnÃnÃæ raïa haæ phula sphÃÂa vajrottame svÃhà || anena paÂhitamÃtreïa sarvavighnavinÃyakà nopasaækrÃmanti | devanÃgÃdayo na prasahante | bhojanapÃnaÓayanÃsanavasanapÆjopakaraïÃni cÃbhimantritena jalena d­«Âyà manasà và rak«eta | acalah­dayena và sarvam etat kuryÃt || idaæ ca tat || nama÷ samantavajrÃïÃæ trÃÂa | amogha caï¬amahÃro«aïa sphÃÂaya hÆæ | bhrÃmaya hÆæ | trÃÂa hÆæ | mÃæ | oæ balaæ dade tejomÃlini svÃhà || anena prathamaæ piï¬am a«ÂÃbhimantritaæ bhu¤jÅta bhai«ajyarÃjatÃæ buddhabodhisatvÃnÃm anusm­tya || vi«apratÅkÃras tu || tad yathà | ilimitte | tilimitte | ilitilimitte | dumbe | du÷se | du÷sÃlÅye | dumbÃlÅye | takke | tarkkaraïe | marmme | marmaraïe | kaÓmÅre | kaÓmÅramukte | aghane | aghanaghane | ilimilÅye | akhÃpye | apÃpye Óvete | Óvetatuï¬e | anÃnurak«e svÃhà || ya imÃæ vidyÃæ sak­c ch­ïoti sa sapta var«Ãïy ahinà na daÓyate | na cÃsya kÃye vi«aæ krÃmati | yaÓ cainaæ ahir daÓati saptadhÃsya sphuÂen mÆrddhà arjakasyeva ma¤jarÅ || ya imÃæ vidyÃæ dhÃrayati sa yÃvajjÅvam ahinà na daÓyate | na cÃsya kÃye vi«aæ krÃmati | imÃni ca mantrapadÃni sarpasya purato na vaktavyÃni yatkÃraïaæ sarpo mriyate || tad yathà | illà | cillà | cakko | bakko | ko¬Ã ko¬eti | nikuru¬Ã nikuru¬eti | po¬Ã po¬eti | mo¬Ã | mo¬eti | puru¬Ã puru¬eti | phaÂa rahe | phuÂÂaï¬a rahe | nÃga rahe | nÃgaÂÂaï¬arahe | sarpa rahe | sarpaÂÂaï¬arahe | acche | chala vi«aÓÃte | ÓÅtavattÃle | halale | halale | taï¬i | ta¬a | tìi | mala | sphuÂa | phuÂu | svÃhà || iti hi bhik«avo jÃÇgulyÃæ vidyÃyÃæ udÃh­tÃyÃæ sarvabhÆtasamÃgate sarvaæ tathÃvitathÃnanyathÃbhÆtaæ satyam aviparÅtam aviparyastaæ | idaæ vi«am avi«aæ bhavatu | dÃtÃraæ gacchatu | daæ«ÂrÃraæ gacchatu | agniæ gacchatu | jalaæ gacchatu | sthalaæ gacchatu | stambhaæ gacchatu | ku¬yaæ gacchatu | bhÆmiæ saækrÃmatu | ÓÃntiæ gacchatu svÃhà || corÃdipratÅkÃre mÃrÅcÅæ japet || tad yathà | parÃkramasi | udayam asi | vairam asi arkam asi | markam asi | vanam asi | antarddhÃnam asi | pathe me rak«a | utpathe me rak«a | janato me rak«a | caurato me rak«a | rÃjato me rak«a | siæhato me rak«a | vyÃghrato me rak«a | nÃgato me rak«a | sarpato me rak«a | sarvato me rak«a | rak«a mÃæ sarvasatvÃæÓ ca sarvabhayebhya÷ sarvopÃye sopasargebhya÷ svÃhà || uæva¬ili sarvadu«ÂÃnÃæ granthiæ vandÃmi svÃhà || namo ratnatrayÃya | namo mÃrÅcyai devatÃyai | mÃrÅcyà devatÃyà h­dayam Ãvartayi«yÃmi || ta yathà | battÃli | badÃli | badÃli | barÃli | varÃhamukhi | sarvadu«ÂÃnÃæ nivÃraya | bandha mukhaæ svÃhà || imÃm api vidyÃm annantajÃtismarahetuæ mahÃprabhÃvÃæ saptapa¤cÃÓadak«arÃæ vidyÃdharapiÂakopanibaddhÃæ sarvabhayarak«Ãrthaæ prayu¤jÅta || tad yathà | aÂÂe | baÂÂe | naÂÂe | kunaÂÂe | Âake | Âhake | Âharake | urumati | rurumati | turu | hili mili | sarvaj¤odupadagga \<[doubtful]>\ | namo sabbasammasaæbuddhÃïaæ sijjhantu me mantapadÃ÷ svÃhà || e«Ã rak«ÃtmabhÃvasya bhai«ajyavasanÃdibhi÷ | satvÃrthasm­tipÆrvakam eva vaktavyà || Ãtmat­«ïopabhogÃt tu kli«ÂÃpatti÷ prajÃyate || sarvaæ hi bodhisatvenots­«Âaæ sarvasatvebhya÷ || tatra yadi vism­tya paradravyam Ãtmabharaïat­«ïayà paribhuÇkte kli«ÂÃpattim Ãpadyate | atha vit­«ïo 'nyÃsakto và satvakÃryam anusm­tya bhuÇkte na kli«ÂÃm Ãpattim Ãpadyate | paradravyasaæj¤Å svÃrthena bhuÇkte steyÃpattim Ãpadyate | pÆrÃrgheïa prÃtimok«e pÃrÃjiko bhavati | satvasvÃmikais tu bhogai÷ satvasvÃmika evÃtmabhÃva÷ saærak«ata ity ado«a÷ | na hi dÃsasya nityaæ svÃmikarmavyÃp­tasya svadravyam asti yena varteta || uktaæ ca dharmasaÇgÅtisÆtre | dÃsopamena bodhisatvena bhavitavyaæ sarvasatvakiÇkaraïÅyaprÃpaïatayeti || na caikÃntasvÃmyarthaparasya dÃsasya vyÃdhyÃdiviklavamate÷ svÃminam annanuj¤ÃpyÃpi bhu¤jÃnasya kaÓcid do«a÷ | nÃpy evaæ kurvÃïasya bodhisatvasyÃntike kasyacid viditav­ttÃntasyÃpy aprasÃdo yujyate mÃtsaryatyÃgacittÃparij¤ÃnÃt || na cÃtra nyÃye kaÓcit saædeho yukta÷ | sarvotsargo hi pÆrvam eva bhagavatkaïÂhoktyà pratipÃdita÷ | tathà cÃtmabhÃvarak«Ã satvÃrtham evoktà | tasya spa«ÂÃvabodhÃrtham ayaæ nyÃyo 'bhiyukto na tu svÃrthÃpek«ayeti || iti Óik«Ãsamuccaye ÃtmabhÃvarak«Ã «a«Âha÷ pariccheda÷ || @<[VII. bhogapuïyarak«Ã]>@ bhogapuïyarak«Ã saptama÷ pariccheda÷ evaæ tÃvad ÃtmabhÃvarak«Ã veditavyà | bhogarak«Ã tu vaktavyà | tatra suk­tÃrambhiïà bhÃvyaæ mÃtraj¤ena ca sarvata iti Óik«ÃpadÃd asya bhogarak«Ã na du«karà || ugraparip­cchÃyÃæ hi Óik«Ãpadam uktaæ | susamÅk«itakarmakÃrità suk­takarmakÃrità ca | tena bhogÃnÃæ durnyÃsà pretyavek«Ã | avaj¤Ãprati«edha÷ siddho bhavati | ÓamathaprastÃvena ca mÃtraj¤atà yuktij¤atà coktà || tenedaæ siddhaæ bhavati | yad idaæ | alpÃdhamabhogenÃpi kÃryasiddhau satyÃæ svayam anyair và bahÆttamabhoganÃÓanopek«Ã na kÃryeti || ata evograparip­cchÃyÃm uktaæ | putrabhÃryÃdÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyÃïÃæ samyakparibhogeneti | tathà svaparabodhipak«aÓrutÃdyantarÃyakarau tyÃgÃtyÃgau na kÃryau | adhikasatvÃrthaÓaktes tulyaÓakter và bodhisatvasyÃdhikatulyakuÓalÃntarÃyakarau tyÃgÃtyÃgau na kÃryÃv iti siddhaæ bhavatÅti || idaæ ca saædhÃya bodhisatvaprÃtimok«e 'bhihitaæ | yas tu khalu puna÷ ÓÃriputrÃbhini«krÃntag­hÃvÃso bodhisatvo bodhyaÇgair abhiyuktas tena kathaæ dÃnaæ dÃtavyaæ | kataraæ dÃnaæ dÃtavyaæ | kiyadrÆpaæ dÃnaæ dÃtavyaæ || pe || dharmadÃyakena bhavitavyaæ dharmadÃnapatinà | yaÓ ca ÓÃriputra g­hÅ bodhisatvo gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃni buddhak«etrÃïi saptaratnapratipÆrïÃni k­tvà tathÃgatebhyo 'rhadbhya÷ samyaksaæbuddhebhyo dÃnaæ dadyÃd | yaÓ ca ÓÃriputra pravrajyÃparyÃpanno bodhisatva ekÃæ catu«padikÃæ gÃthÃæ prakÃÓayed ayam eva tato bahutaraæ puïyaæ prasavati | na ÓÃriputra tathÃgatena pravrajitasyÃmi«adÃnam anuj¤Ãtaæ || pe || yasya khalu puna÷ ÓÃriputra pÃtrÃgata÷ pÃtraparyÃpanno lÃbho bhaved dhÃrmiko dharmalabdha÷ | tena sÃdhÃraïabhojinà bhavitavyaæ sÃrddhaæ sabrahmacÃribhi÷ | sacet puna÷ kaÓcid evÃgatya pÃtraæ và cÅvaraæ và yÃceta | tasyÃtiriktaæ bhaved buddhÃnuj¤ÃtÃt tricÅvarÃd | yathà parityaktaæ dÃtavyaæ | sacet punas tasyonaæ cÅvaraæ bhaved yan niÓritya brahmacaryavÃsa÷ | tan na parityaktavyaæ | tat kasya heto÷ | avisarjanÅyaæ tricÅvaram uktaæ tathÃgatena | sacet puna÷ ÓÃriputra bodhisatva÷ tricÅvaraæ parityajya yÃcanakaguruko bhaven na tenÃlpecchatà Ãsevità bhavet | yas tu khalu puna÷ ÓÃriputrÃbhini«krÃntag­hÃvÃso bodhisatvas tena dharma Ãsevitavya÷ | tan na tenÃbhiyuktena bhavitavyam iti || anyathà hy ekasaægrahÃrthaæ mahata÷ satvarÃÓes tasya ca satvasya bodhisatvÃÓayaparikarmÃntarÃyÃn mahato 'rthasya hÃni÷ k­tà syÃd | ata evodÃrakuÓalapak«avivarjanatÃpak«Ãla ity ucyate | evaæ tÃvat tyÃgaprati«edha÷ | atyÃgaprati«edho 'pi || yathÃryasÃgaramatisÆtre mahÃyÃnÃntarÃye«u bahulÃbhatà paÂhyate | yo 'yaæ vidhir Ãtmany ukta÷ so 'nyasminn api bodhisatve pratipÃdya iti kuto gamyate | Ãryograparip­cchÃyÃæ deÓitatvÃt | parak­tyakÃrita÷ svakÃryaparityÃga iti || tathÃryavimalakÅrtinirdeÓe 'py uktaæ | saæsÃrabhayabhÅtena kiæ pratisartavyam | Ãha | saæsÃrabhayabhÅtena ma¤juÓrÅr bodhisatvena buddhamÃhÃtmyaæ pratisartavyaæ | Ãha | buddhamÃhÃtmyasthÃtukÃmena kutra sthÃtavyaæ | Ãha | buddhamÃhÃtmye sthÃtukÃmena sarvasatvasamatÃyÃæ sthÃtavyaæ | Ãha | sarvasatvasamatÃyÃæ sthÃtukÃmena kutra sthÃtavyaæ | Ãha |sarvasatvasamatÃyÃæ sthÃtukÃmena sarvasatvapramok«Ãya sthÃtavyam iti || tathà ca dharmasaÇgÅtau sÃrthavÃho bodhisatva Ãha | yo bhagavan bodhisatva÷ sarvasatvÃnÃæ prathamataraæ bodhim icchati nÃtmana÷ | yÃvad iyaæ bhagavan dharmasaÇgÅtir iti || utsargÃd eva cÃsya svÃrthÃbhÃva÷ siddha÷ | kiæ tu satvÃrthahÃnibhayÃd ayogye satve subharaæ nÃropayati | yatra tu satvÃrthahÃniæ na paÓyati tatra svayaæ k­tam anyena và jagad dhitam Ãcaritam iti ko viÓe«o | yad ayam aparabodhisatvakuÓalasiddhaye na svakuÓalam uts­jati | atha svadurgatidu«khad bibheti | dvitÅyasyÃpi tad eva du«khaæ | atha taddu«khena me bÃdhà nÃstÅty upek«ate | yathoktai÷ sÆtrai÷ sÃpattiko bhavati || yathà ca ratnakÆÂasÆtre | catvÃra ime kÃÓyapa bodhisatvapratirÆpakà ity Ãrabhyoktaæ | ÃtmasukhÃrthiko bhavati na sarvasatvadu«khÃpanayanÃrthika iti || tasmÃd ugraparip­cchÃvidhinà pÆrvavad Ãtmà garhaïÅya÷ e«Ã tu bodhisatvaÓik«Ã yathÃryanirÃrambheïa dharmasaÇgÅtisÆtre nirdi«Âà | kathaæ kulaputrÃ÷ pratipattisthÅta veditavyÃ÷ | Ãha | yadà satve«u na vipratipadyante | Ãha | kathaæ satve«u na vipratipadyante | Ãha | yan maitrÅæ ca mahÃkaruïÃæ ca na tyajanti | subhÆtir Ãha | katamà bodhisatvÃnÃæ mahÃmaitrÅ | Ãha | yat kÃyajÅvitaæ ca sarvakuÓalamÆlaæ ca sarvasatvÃnÃæ niryÃtayanti na ca pratikÃraæ kÃÇk«anti | Ãha | katamà bodhisatvÃnÃæ mahÃkaruïà | yat pÆrvataraæ satvÃnÃæ bodhim icchanti nÃtmana iti || atraiva cÃha | mahÃkaruïÃmÆlÃ÷ sarvabodhisatvaÓik«Ã iti | avaÓyaæ ca bhagavatedaæ na nivÃraïÅyaæ | anyatarabodhisatvÃrthe nÃrthitvÃd avaÓyaæ tÆpadiÓatÅti niÓcÅyate | yena dÃtur mahÃdak«iïÅye mahÃrthadÃnÃn mahÃpuïyasÃgaravistaro d­Óyate | anyathà tu kevalam eva vighÃtino maraïaæ syÃt || yat tu praÓÃntaviniÓcayaprÃtihÃryasÆtre deÓitam | ya e«a te mahÃrÃja var«aÓatasahasreïa parivyayo 'tra pravi«Âa÷ sa sarva÷ piï¬Åk­tyaikasya bhik«or yÃtrà bhaved evaæ pratyekaæ sarvabhik«ÆïÃæ | yaÓ coddeÓasvÃdhyÃyÃbhiyukto bodhisatva÷ sagauravo dharmakama÷ ÓraddhÃdeyam ÃhÃraæ parig­hyaivaæ cittam utpÃdayet | anenÃhaæ dharmaparye«Âim Ãpatsyae iti | asya kuÓalasyai«a deyadharmaparityÃga÷ ÓatatamÅm api kalÃæ nopaitÅti || tad g­hasukhapaliÓuddham adhik­tyoktaæ | na tu pÆrvoktavidhinà kaÓcid do«a÷ || ukto samÃsatà bhogarak«Ã | puïyarak«Ã vÃcyà | tatra svÃrthavipÃkavait­«ïyÃc chubhaæ saærak«itaæ bhavet || yathoktaæ nÃrÃyaïaparip­cchÃyÃæ | sa nÃtmaheto÷ ÓÅlaæ rak«ati | na svargaheto÷ | na Óakratvaheto÷ | na bhogaheto÷ | naiÓvaryaheto÷ | na rÆpahetor na varïahetor na yaÓoheto÷ | pe || na nirayabhayabhita÷ ÓÅlaæ rak«ati | pe || evaæ na tiryagyonibhayabhÅta÷ ÓÅlaæ rak«ati | anyatra buddhanetrÅprati«ÂhÃpanÃya ÓÅlaæ rak«ati | yÃvat sarvasatvahitasukhayogak«emÃrthika÷ ÓÅlaæ rak«ati || sa evaærÆpeïa ÓÅlaskandhena samanvÃgato bodhisatvo daÓabhir dharmair na hÅyate | katamair daÓabhi÷ | yad uta na cakravartirÃjyÃt parihÅyate | tatra ca bhavaty apramatto bodhipratikÃÇk«Å buddhadarÓanam abhikÃÇk«ate | evaæ brahmatvÃd buddhadarÓanÃbhedyapratilambhÃd dharmaÓravaïÃn na parihÅyate | yÃvad yathÃÓrutapratipattisaæpÃdanÃya bodhisatvasaævarasamÃdÃnÃn na parihÅyate | annÃchedyapratibhÃnÃt sarvakuÓaladharmaprÃrthanadhyÃnÃn na parihÅyate || evaæ ÓÅlaskandhaprati«Âhito bodhisatvo mahÃsatva÷ sadà nama÷k­to bhavati devai÷ | sadà praÓaæsito bhavati nÃgai÷ | sadà nama÷k­to bhavati yak«ai÷ | sadà pÆjito bhavati gandharvai÷ sadÃpacÃyitaÓ ca bhavati nÃgendrÃsurendrai÷ | sadà sumÃnitaÓ ca bhavati brÃhmaïak«atriyaÓre«Âhig­hapatibhi÷ | sadÃbhigamanÅyaÓ ca bhavati paï¬itai÷ | sadà samanvÃh­taÓ ca bhavati buddhai÷ | ÓÃst­saæmataÓ ca bhavati sadevakasya lokasyÃnukampakaÓ ca bhavati sarvasatvÃnÃæ || pe || catasro gatÅr na gacchati | katamÃÓ catasro | yad utÃk«aïagatiæ na gacchaty anyatra satvaparipÃkÃt | buddhaÓÆnyabuddhak«etraæ na gacchati | mithyÃd­«Âikulopapattiæ na gacchati | sarvadurgatigatiæ na gacchati || evaæ pÆrvots­«ÂasyÃpi puïyasya kleÓavaÓÃt punar upÃdÅyamÃnasya rak«Ã kÃryà | puïyadÃnÃd api yat puïyaæ tato 'pi na vipÃka÷ prÃrthanÅyo 'nyatra parÃrthÃt | kiæ ca puïyaæ rak«itukÃma÷ | paÓcÃt tÃpaæ na kurvÅta || yathoktam ugraparip­cchÃyÃæ | dattvà ca na vipratisÃracittam utpÃdayitavyam iti || p­«ÂhadaurbalyÃd daurbalyaæ | vipratisÃrÃt pÃpavat puïyasyÃpi k«aya÷ syÃd ity abhiprÃya÷ | na ca k­tvà prakÃÓayed | annekaparyÃyeïa hi bhagavatà prachannakalyÃïatà | viv­tapÃpatà varïità | tatra viv­tasay k«ayo gamyate | pÃpasya daurmanasyenaiva puïyasya saumanasyenÃpatti÷ satvÃrthaæ nirÃmi«acittasya prakÃÓayata÷ || yathà ratnameghe vaidyad­«ÂÃntena Ãtmotkar«o nirdo«a ukta÷ | puna÷ puïyarak«Ã kÃmo lÃbhasatkÃrabhÅta÷ syÃd unnatiæ varjayet sadà | bodhisatvo prasanna÷ syÃd dharme vimatim uts­jet || idaæ ca ratnakÆÂe 'bhihitaæ | caturbhi÷ kÃÓyapa dharmai÷ samanvÃgatasya bodhisatvasyotpannotpannÃ÷ kuÓalà dharmÃ÷ parihÅyante | yai÷ caturbhir muktÃ÷ na vardhante kuÓaladharmai÷ | katamaiÓ caturbhi÷ | yad utÃbhimÃnikasya lokÃyatamantraparye«Âyà | lÃbhasatkÃrÃdhyavasitasya kulapratyavalokanena | bodhisatvavidve«ÃbhyÃkhyÃnena | aÓrutÃnÃm anirdi«ÂÃnÃæ ca sÆtrÃntÃnÃæ pratik«epeïeti || ÃryasarvÃstivÃdÃnÃæ ca paÂhyate | paÓyadhvaæ bhik«ava etaæ bhik«uæ keÓanakhastÆpe sarvÃÇgena praïipatya cittam abhiprasÃdayantam |evaæ bhadanta | anena bhik«avo bhik«uïà yÃvatÅ bhÆmir ÃkrÃntÃdharaÓÅtiyojanasahasrÃïi yÃvat käcanacakraæ | atrÃntare yÃvantyà vÃlikÃs tÃvanty anena bhik«uïà cakravartirÃjyasahasrÃïi paribhoktavyÃni | yÃvad athÃyu«mÃn upÃlir yena bhagavÃn tenäjaliæ praïamya bhagavantam idam avocat | yad uktaæ bhagavatÃsya bhik«or evaæ mahÃnti kuÓalamÆlÃni | kutremÃni bhagavan kuÓalamÆlÃni tanutvaæ parik«ayaæ paryÃdÃnaæ gacchanti | nÃham upÃle evaæ k«atiæ copahatiæ ca samanupaÓyÃmi | yathà sabrahmacÃrÅ sabrahmacÃriïo 'ntike du«Âacittam utpÃdayati | atropÃle imÃni mahÃnti kuÓalamÆlÃni tanutvaæ parik«ayaæ paryÃdÃnaæ gacchanti | tasmÃt tarhy upÃle evaæ Óik«itavyaæ yad dagdhasthÆïÃyÃm api cittaæ na pradÆ«ayi«yÃma÷ | prÃg eva savij¤Ãnake kÃya iti || Ãryama¤juÓrÅvikrŬitasÆtre 'py Ãha | pratigha÷ pratigha iti kalpaÓatopacitaæ kuÓalamÆlaæ pratihanti tenocyate pratigha iti || Ãryagaï¬avyÆhasÆtre ca samantasatvaparitrÃïy ojasa÷ striyà rÃtridevatayà pÆrvÃvadÃnaæ kathayantyÃbhihitaæ | te tenÃnyonyÃvamanyanÃsamuditenÃkuÓalamÆlenÃyu÷pramÃïÃd api parihÅyante sma | varïÃd api balÃd api parihÅyante smeti | atra ca na kadÃcid unnati÷ kÃryeti pradarÓanÃrthaæ sadety ucyate || lÃbhasatkÃras tu kadÃcid abhyupagamyate 'pi | yathoktaæ Ãryaratnameghe | iha kulaputra bodhisatva÷ sumerumÃtram api ratnarÃÓiæ labhamÃna÷ pratig­hïÃti | pratyavaram api vastu pratilabhamÃna÷ | tat kasya heto÷ | tasyaivaæ bhavati | ete satvà matsariïo lubdhà lobhÃbhibhÆtÃ÷ | taddheto÷ tatpratyayaæ tannidÃnaæ mahÃvÃriskandhÃva«Âabdà iva saæsÃrasÃgare unmajjanimajjanaæ kurvanti | tad e«Ãæ bhavi«yati dÅrgharÃtram arthÃya hitÃya sukhÃya | sarvaæ pratig­hya na svÅkaroti | na lobhacittam utpÃdayati | anyatra sarvasatvasÃdhÃraïÃæ buddhadharmasaæghe«u kÃrÃæ karoti | yathà du«khitÃnÃæ ca sarvasatvÃnÃm upajÅvyaæ karoti |taæ ca dÃnapatiæ samuttejayati saæprahar«ayatÅti || tathÃtraivoktaæ | tena ca dÃnena nonnato bhavatÅti || punar atraivÃha | yadi punar asya taddhetos tatpratyayaæ tannidÃnaæ kÅrtiÓabdaÓloko bhavati tatra nonnÃmajÃto bhavati na mÃnajÃto na madajÃta÷ | evaæ cÃsya bhavati | na cireïa kÃlena yasya cÃyaæ kÅrtiÓlokaÓabda÷ samutthito yaiÓ ca samutthÃpito yaÓ ca kÅrtiÓabdaÓlokas trayam apy etat sarveïa sarvaæ na bhavi«yati | tatra ka÷ paï¬itajÃtÅyo 'nitye«u na ca sthite«u dharme«v adhruve«v annÃÓvÃsike«v anunayacittam utpÃdayed unnato bhaven mÃnadarpito và | evaæ hi bodhisatvo lÃbhasatkÃrakÅrtiÓabdaÓloke«u sÆpasthitasm­tir viharatÅti || punar Ãha | caï¬ÃlakumÃropamÃÓ ca loke viharanti nÅcanÅcena manasà | mÃnamadadarpÃdhigatÃÓ ca bhavanti paiÓunyasaæj¤ÃyÃ÷ satatasamitaæ pratyupasthitatvÃd iti || punar apy uktaæ | iha kulaputrÃbhini«krÃntag­havÃsa÷ pravrajito bodhisatvo m­takasad­Óo 'haæ mitrÃmÃtyaj¤ÃtisÃlohitÃnÃm iti nihatamÃno bhavati | vairÆpyaæ me 'bhyudgataæ vivarïÃni ca me vÃsÃæsi prÃv­tÃny anyaÓ ca me Ãkalpa÷ saæv­tta iti nihatamÃno bhavati | muï¬a÷ pÃtrapÃïi÷ kulÃt kulam upasaækramÃmi bhik«Ãhetor bhik«ÃnidÃnam iti nihatamÃno bhavati | nÅcanÅcena cittena caï¬ÃlakumÃrasad­Óena piï¬Ãya carÃmÅti nihatamÃno bhavati | paiï¬iliko 'smi saæv­ta÷ | parapratibaddhà ca me jÅviketi nihatamÃno bhavati | avadhÆtam avaj¤Ãtaæ pratig­hïÃmÅti nihatamÃno bhavati | ÃrÃdhanÅyà me ÃcÃryagurudak«iïÅyà iti nihatamÃno bhavati | saæto«aïÅyà me sabrahmacÃriïo | yad uta tena tenÃcÃragocarasamudÃcÃreïeti nihatamÃno bhavati | apratilabdhÃnubaddhadharmÃn pratipatsyae iti nihatamÃno bhavati | kruddhÃnÃæ vyÃpannacittÃnÃæ satvÃnÃæ madhye k«Ãntibahulo vihari«yÃmÅti nihatamÃno bhavatÅti || ÃryasÃgaramatisÆtre 'py uktaæ | satkÃyapariÓuddhaÓ ca bhavati | lak«aïasamalaæk­tagÃtram­dutaruïahastapÃda÷ svavibhaktapuïyani«yandagÃtro 'hÅnendriya÷ sarvÃÇgapratyaÇgaparipÆrïa÷ | na ca rÆpamadamatto bhavati | na kÃyamaï¬anayogÃnuyukta÷ | sa kiyad dhÅnÃnÃm api satvÃnÃæ rÆpavikalÃnÃm apy avanamati praïamati dharmagrÃhyatÃm upÃdÃyeti || punar atraivoktaæ | syÃd yathÃpi nÃma bhagavan yadà mahÃsÃgara÷ pratisaæti«Âhate tadà nimne p­thivÅpradeÓe saæti«Âhate | tasya nimnatvÃd alpak­cchreïa sarvanadyaÓ ca sarvapraÓravaïÃni ca prapatanti | evam eva bhagavan nirmÃnasya gurudak«iïÅyagauravasya bodhisatvasyÃlpak­cchreïa tÃni gambhÅrÃïi dharmasukhÃni ÓrotendriyasyÃbhÃsam Ãgacchanti | sm­tau cÃvati«Âhante | tasmÃt tarhi bhagavan yo bodhisatvo mÃnonnato bhavati mÃnastabdha÷ na ca gurudak«iïÅyebhyo 'vanamati na praïamati veditavyaæ bhagavan mÃrÃÇkuÓÃviddho vatÃyaæ bodhisatva iti || Ãryalokottaraparivarte coktaæ | daÓemÃni bho jinaputra bodhisatvÃnÃæ mÃrakarmÃïi | katamÃni daÓa | yad idaæ gurudak«iïÅyÃcÃryamÃtÃpit­ÓramaïabrÃhmaïasamyaggatasamyakpratipanne«v agauravatà mÃrakarma | dharmabhÃïakÃnÃæ viÓi«ÂadharmÃdhigatÃnÃm udÃradharmadeÓakÃnÃæ mahÃyÃnasamÃrƬhÃnÃæ nirvÃïapathavidhij¤ÃnÃæ dhÃraïÅsÆtrÃntarÃjapratilabdhÃnÃæ nÃvanamati | garvitastabdhaÓ ca bhavati | dharmabhÃïake na gauravam utpÃdayati | na ÓuÓrÆ«Ãæ na citrÅkÃraæ karoti | mÃrakarma dharmaÓravaïasÃækathye ca ni«aïïae udÃradharmavege samutpanne dharmabhÃïakasya sÃdhukÃraæ na prayacchati mà kaÓcid asmin praÓaæsatÅti mÃrakarma || abhimÃnaæ cotpÃdyÃtmÃnaæ pratig­hïÃti | parÃæÓ ca na g­hïÃti | Ãtmaj¤atÃæ ca nÃvatarati | cittanidhyaptiæ notpÃdayati | mÃrakarma || adhimÃnaæ cotpÃdyÃjÃnann abudhyamÃno varïÃrhÃïÃæ pudgalÃnÃæ varïaæ praticchÃdayati | avarïaæ bhëate | na ca parasya guïavarïenÃttamanà bhavati | mÃrakarma || jÃnÃti ca | ayaæ dharmo 'yaæ vinayo bhÆtam idaæ buddhavacanam iti | pudgalavidve«eïa dharmavidve«aæ karoti | saddharmaæ pratik«ipati | anyÃæÓ ca vigrÃhayati | mÃrakarma || uccamÃnasaæ prÃrthayate parihÃradharmaæ na mÃrgayati | paropasthÃnaæ so 'bhiyÃti | abhinandati | v­ddhasthavirÃïÃæ ciracaritabrahmacaryÃïÃæ na pratyupati«Âhate na ca pratyudgacchati | mÃrakarma || bh­kuÂÅmukha÷ khalu punar bhavati | na smitamukha÷ | na khila madhuravacana÷ | sadà kaÂhinacittaÓ chidrÃnve«Å || avatÃraprek«Å | mÃrakarma || abhimÃnaæ ca patitvà paï¬itÃn nopasaækrÃmati | na sevate | na bhajate | na paryupÃste | na paripraÓnayati | na parip­cchati | kiæ kuÓalaæ kim akuÓalaæ kiæ karaïÅyaæ kiæ k­taæ dÅrgharÃtram arthÃya hitÃya sukhÃya bhavati | kiæ vÃk­taæ dÅrgharÃtram annarthÃyÃhitÃyÃsukhÃya bhavatÅti | saja¬a÷ saja¬ataro bhavati | mohavyÆho mÃnagrÃhÅ | ani÷saraïadarÓÅ | mÃrakarma || saa mÃnÃbhibhÆto buddhotpÃdaæ virÃgayati | pÆrvakuÓalamÆlaæ k«apayati | navaæ notthÃpayati | anirdeÓaæ nirdiÓati | vigraham Ãrabhate vivÃdabahulaÓ ca bhavati | sa evaæ dharmavihÃrÅ sthÃnam etad vidyate yasmin mithyà mahÃprapÃtaæ patet | atha ca punar bodhicittabalÃdhÅnÃd aiÓvaryaæ pratilabhate | sa kalpaÓatasahasre«u buddhotpÃdaæ nÃsÃdayati | kuta÷ punar dharmaÓravaïam | idaæ daÓamaæ mÃrakarma || imÃni bho jinaputra daÓa mÃrakarmÃïi | yÃni parivarjya bodhisatvà daÓa j¤ÃnakarmÃïi pratilabhante | atraiva ca j¤Ãnakarmasu pacyate | nirmÃnatà sarvasatve«v iti || ÃryarëÂrapÃlasÆtre 'py uktaæ | apÃyabhÆmiæ | gatim ak«aïe«u | daridratÃæ | nÅcakulopapattim | jÃtyandhyadaurbalyam athÃlpasthÃmatÃæ | g­hïanti te mÃnavaÓena mƬhÃ÷ || iti || dharmasaægÅtisÆtre 'py uktaæ | satvak«etraæ bodhisatvasya buddhak«etraæ yataÓ ca buddhak«etrÃd buddhadharmÃïÃæ lÃbhÃgamo bhavati | nÃrhÃmi tasmin vipratipattum | evaæ cÃsya bhavati | sarvaæ sucaritaæ duÓcaritaæ ca satvÃn niÓritya pravartate | duÓcaritÃÓramÃc cÃpÃyÃ÷ pravartante | sucaritÃÓrayÃd devamanu«yà iti || ata eva ratnolkÃdhÃraïyÃm apy uktaæ | iha bho jinaputrÃ÷ prathamacittotpÃdiko bodhisatva÷ Ãdita eva sarvasatvÃnÃm antike daÓaprakÃraæ cittam utpÃdayati | katamad daÓaprakÃraæ | tad yathà | hitacittatÃæ sukhacittatÃæ dÃyÃcittatÃæ snigdhacittatÃæ priyacittatÃæ anugrahacittatÃæ Ãrak«ÃcittatÃæ samacittatÃæ ÃcÃryacittatÃæ ÓÃst­cittatÃæ | idaæ daÓaprakÃraæ cittam utpÃdayatÅti || ÓraddhÃbalÃdhÃnÃvatÃramudrÃsÆtre 'py uktaæ | sarvasatvÃnÃæ Ói«yatvÃbhyupagame sthito 'smi | parÃæÓ ca sarvasatvaÓi«yatvÃbhyupagame prati«ÂhÃpayi«yÃmÅty ÃÓvÃsaæ pratilabhate || peyÃlaæ || sarvasatve«v avanamapraïamanatÃyÃæ prati«Âhito 'smÅti pÆrvavat || tatrÃvanamanapraïamanatÃyÃæ sarvasatve«u nirmÃnatà || tathÃryavimalakÅrtinirdeÓe | pariÓuddhabuddhak«etropapattaye sarvasatve«u ÓÃst­premoktaæ | lokaprasÃdÃnurak«Ãrthaæ tv ÃsanapÃdaprakhyÃlanakarma kurvatÃpi cetasà strÅ«u vÃk«aïaprÃpte«u và vinipatite«u bodhisatvena premagauravÃbhyÃsa÷ kÃrya÷ || uktaæ hi gaï¬avyÆhe tasya samanantarani«aïïasya tasmin mahÃsiæhÃsane sarva÷ sa janakÃyo 'bhimukha÷ präjalisthito 'bhÆt | tam eva rÃjÃnaæ namasyamÃna÷ || pe || sa khalu sarvadharmanirnÃdacchatramaï¬alanirgho«o rÃjà te«Ãæ yÃcanakÃnÃæ saha darÓanenÃttamanaskataro rÃj¤Ãnena ca trisÃhasracakravartirÃjyapratilÃbhenÃsÅmÃprÃptakalpaparyavasÃnena | yÃvat ÓuddhÃvÃsadevaÓÃntivimok«amukhavihÃreïÃparyantakalpÃvasÃnena | tad yathà kulaputra puru«asyaikÃntat­«ïÃcaritasya mÃtÃpit­bhrÃt­bhaginÅmitrÃmÃtyaj¤ÃtisÃlohitaputraduhit­bhÃryÃcirakÃlaviyuktasyÃÂavÅkÃntÃravipraïa«Âasya taddarÓanakÃmasya | te«Ãæ samavadhÃnena mahatÅ prÅtir adhyavasÃnam utpatet taddarÓanÃvit­ptatayà | evam eva kulaputra rÃj¤a÷ sarvadharmanirnÃdacchatramaï¬alanirgho«asya te«Ãæ yÃcanakÃnÃæ saha darÓanena mahÃprÅtivegÃ÷ saæjÃtÃ÷ | cittatu«Âisukham avakrÃntaæ mahÃæÓ cittodagratÃvega÷ prÃdurbhÆto yÃvat te«u sarvayÃcanake«u ekaputrakasaæj¤Ã mÃtÃpit­saæj¤Ã dak«iïÅyasaæj¤Ã kalyÃïamitrasaæj¤Ã varïasaæj¤Ã durlabhasaæj¤Ã du«karakÃrakasaæj¤Ã bahukarasaæj¤Ã paramopakÃrisaæj¤Ã bodhimÃrgopastambhasaæj¤Ã ÃcÃryaÓÃst­saæj¤otpadyeteti || evam anyagatabhÃve satvÃnÃm agratogamanopasthÃnÃdiprasaÇge sarvotsargaæ smaret | e«Ãm evÃyam ÃtmÅya÷ kÃya÷ | yathe«Âam atra vartantÃm | p­thivÅÓodhanopalepanÃdi«v iva svasukhÃrtham iti | athavà svÃmyaprasÃdabhÅteneva tatprasÃdÃrthineva tadÃj¤ÃsaæpÃdanà manasi kartavyà | bhagavato 'py upasthÃnaæ kurvato 'nyagatyabhÃvÃt | bhik«uïà glÃnenÃÇgÅk­taæ || yathoktaæ bhik«uprakÅrïake | bhagavÃn Ãha | mà bhÃya bhik«u mà bhÃya bhik«u | ahaæ te bhik«ÆpasthÃsyaæ | Ãhara bhik«u cÅvarÃïi yÃvat te dhopÃmi | evam ukte Ãyu«mÃn Ãnando bhagavantam etad avocat | mà bhagavÃn etasya glÃnasyÃÓucimraks.itÃni cÅvarÃïi dhovatu | ahaæ bhagavan dhovi«yaæ | bhagavÃn Ãha | tena hy Ãnanda tvam etasya bhik«usya cÅvarÃïi dhova | tathÃgato udakam Ãsi¤ci«yati | atha khalv Ãyu«mÃn Ãnando tasya glÃnasya bhik«usya cÅvarÃïi dhovati | bhagavÃn udakam Ãsi¤cati || pe || atha khalv Ãyu«mÃn Ãnandas taæ glÃnaæ bhik«uæ sÃdhu ca su«Âhu cÃnuparig­hya bahirdhà haritvà snÃpayet | bhagavÃn udakam Ãsi¤catÅti | Ãha ca| yÃn ÃrÃdhya mahat tvaæ virÃdhya ka«ÂÃæ vipattim Ãpnoti | prÃïaparityÃgair api te«Ãæ nanu to«aïaæ nyÃyyaæ || ete te vai satvÃ÷ prasÃdya yÃn siddham Ãgatà bahava÷ | siddhik«etraæ nÃnyat satvebhyo vidyate jagati || ete cintÃmaïayo bhadraghaÂà dhenavaÓ ca kÃmadughÃ÷ | guruvac ca devateva ca tasmÃd ÃrÃdhanÅyÃs te || kiæ ca niÓchadmabandhÆnÃm aprameyopakÃriïÃm | satvÃrÃdhanam uts­jya ni«k­ti÷ kà parà bhavet || Óirasà dhÃrayÃm Ãsa purà nÃtho yathepsitam | jaÂÃsvadhyu«itÃn satvÃn bhÆtvà yatnena niÓcala÷ || bhindanti dehaæ praviÓanty avÅcÅm ye«Ãæ k­te tatra k­te k­taæ syÃt || mahÃpakÃri«v api tena sarvaæ kalyÃïam evÃcaraïÅyam e«u || svayaæ mama svÃmina eva tÃvad yad artham Ãtmany api nirvyapek«Ã÷ | ahaæ kathaæ svÃmi«u te«u te«u karomi mÃnaæ na tu dÃsabhÃvam || ye«Ãæ sukhe yÃnti mudaæ munÅndrÃ÷ ye«Ãæ vyathÃyÃæ praviÓanti manyum | tatto«aïÃt sarvamunÅndratu«Âis tatrÃpakÃre 'pak­taæ munÅnÃæ || ÃdÅptakÃyasya yathà samantÃn | na sarvakÃmair api saumanasyam | satvavyathÃyÃm api tadvad eva na prÅtyupÃyo 'sti mahÃk­pÃïÃm || tasmÃn mayà yajjanadu«khanena | du«khaæ k­taæ sarvamahÃdayÃnÃæ | tad adya pÃpaæ pratideÓayÃmi yatkheditÃs te munaya÷ k«amantÃm || ÃrÃdhanÃyÃdya tathÃgatÃnÃæ sarvÃtmanà dÃsyam upaimi loke | kurvantu me mÆrdhni padaæ janaughÃ÷ nighnantu và tu«yatu lokanÃthÃ÷ || ÃtmÅk­taæ sarvam idaæ jagat tai÷ k­pÃtmabhir naiva hi saæÓayo 'tra | d­Óyantae ete nanu satvarÆpÃs | tae eva nÃthÃ÷ kim annÃdaro 'tra || tathÃgatÃrÃdhanam etad eva svÃrthasya saæsÃdhanam etad eva | lokasya du«khÃpaham etad eva tasmÃn mamÃstu vratam etad eva || yathaiko rÃjapuru«a÷ pramathnÃti mahÃjanaæ | vikaroti na Óaknoti dÅrghadarÓÅ mahÃjana÷ || yasmÃn naiva sa ekÃkÅ tasya rÃjabalaæ balaæ | tathà na durbalaæ kaæcid aparÃddhaæ vimÃnayet || yasmÃn narakapÃlÃÓ ca k­pÃvantaÓ ca tadbalaæ | tasmÃd ÃrÃdhayet satvÃn bh­tyaÓ caï¬an­paæ yathà || kupita÷ kiæ n­pa÷ kuryÃd yena syÃn narakavyathà | yatsatvadaurmanasyena k­tena hy anubhÆyate || tu«Âa÷ kiæ n­patir dadyÃd yad buddhatvasamaæ bhavet | yat satvasaumanasyena k­tena hy anubhÆyate || ÃstÃæ bhavi«yadbuddhatvaæ satvÃrÃdhanasaæbhavaæ | ihaiva saubhÃgyayaÓa÷ sausthityaæ kiæ na paÓyasi || prÃsÃdikatvam Ãrogyam prÃmodyaæ cirajÅvitaæ | cakravartisukhaæ sphÅtaæ k«amÅ prÃpnoti saæsaran || maitrÃÓayaÓ ca yat pÆjya÷ satvamÃhÃtmyam eva tat | buddhaprasÃdÃd yat puïyaæ buddhamÃhÃtmyam eva tat || ata eva hi candrapradÅpasÆtre maitrÅbhÃvaphalam udbhÃvitam | yÃvanti pÆjÃæ bahuvidha aprameyÃ÷ | k«etraæ Óate«u niyuta ca bimbare«Æ | tÃæ pÆja k­tvà atuliyanÃyakÃnÃæ | saækhyÃkalÃpÅ \<[doubtful]>\ na bhavati maitracitte || tasmÃd evaævidhe«u mahÃdak«iïÅye«Ænnatiæ varjayet sadà | e«Ã connatir ayoniÓomana÷kÃrÃt saæbhavatÅti || tasyÃnnavatÃre yatna÷ kÃrya÷ | yathoktaæ ratnameghe | kathaæ ca kulaputra bodhisatvo 'yoniÓomana÷kÃrÃpagato bhavati | iha bodhisatva ekÃkÅ rahogata÷ pravivekasthito naivaæ cittam utpÃdayati | ahaæ asaækÅrïavihÃrÅ | ahaæ pravivekasthita÷ | ahaæ pratipannas tÃthÃgate dharmavinaye | ye tv anye Óramaïà và brÃhmaïà và sarve te saækÅrïavihÃriïa÷ | saæsargabahulà uddhurÃs tÃthÃgatÃd dharmavinayÃt || evaæ hi bodhisatvo 'yoniÓomana÷kÃrÃpagato bhavati || punar atraivoktam | iha bodhisatvo vÅryam ÃrabhamÃïo na tan mahad vÅryam ÃsvÃdayati | na ca tena vÅryeïÃtmÃnam utkar«ayati | na parÃn paæsayati | tasyaivaæ bhavati | ko hi nÃma sapraj¤ajÃtÅya÷ svakarmÃbhiyukta÷ parÃæÓ codayet || evaæ hi bodhisatvo 'nnunnatavÅryo bhavati || e«a tu puïyarak«ÃyÃ÷ saæk«epo yad bodhipariïÃmanà || tathà hy uktam ÃryÃk«ayamatisÆtre | na hi bodhipariïÃmitasya kuÓalamÆlasyÃntarà kaÓcit parik«ayo yÃvad bodhimaï¬ani«adanÃt | tad yathÃpi nÃma bhadanta ÓÃradvatÅputra mahÃsamudrapatitasyodakabindor nÃntarÃsti k«ayo yÃvan na kalpaparyavasÃna | iti || iti Óik«Ãsamuccaye bhogapuïyarak«Ã saptama÷ pariccheda÷ || @<[VIII. pÃpaÓodhana]>@ pÃpaÓodhanaæ a«Âama÷ pariccheda÷ | uktà trayÃïÃm apy ÃtmabhÃvÃdÅnÃæ rak«Ã | Óuddhir adhunà vaktavyà | kim artham | ÓodhitasyÃtmabhÃvasya bhoga÷ pathyo bhavi«yati | samyaksiddhasya bhaktasya ni«kaïasyeva dehinÃm || yathoktam ÃryatathÃgataguhyasÆtre | yÃni ca tÃni mahÃnagare«u mahÃÓmaÓÃnÃni bhavanty annekaprÃïiÓatasahasrÃkÅrïÃni | tatrÃpi sa bodhisatvo mahÃsatvo mahÃntam ÃtmabhÃvaæ m­taæ kÃlagatam upadarÓayati | tatra te tiryagyonigatÃ÷ satvà yÃvad arthaæ mÃæsaæ paribhujyÃyu÷paryante m­tÃ÷ kÃlagatÃ÷ sugatau svargaloke deve«Æpapadyante | sa caiva te«Ãæ hetur bhavati yÃvat parinirvÃïÃya | yad idaæ | tasyaiva bodhisatvasya pÆrvapraïidhÃnapariÓuddhyà | yena dÅrgharÃtram evaæ praïidhÃnaæ k­taæ | ye me m­tasya kÃlagatasya mÃæsaæ paribhu¤jÅran | sa eva te«Ãæ hetur bhavet svargotpattaye yÃvat parinirvÃïÃya tasya ÓÅlavata÷ | ­dhyati cetanà | ­dhyati prÃrthanà | ­dhyati praïidhÃnam iti || punar atraivoktaæ | sa dharmakÃyaprabhÃvito darÓanenÃpi satvÃnÃm arthaæ karoti | ÓravaïenÃpi sparÓanenÃpi satvÃnÃm arthaæ karoti | tad yathÃpi nÃma ÓÃntamate jÅvakena vaidyarÃjena sarvabhai«ajyÃni samudÃnÅya bhai«ajyatarusaæhÃtam ayaæ dÃrikÃrÆpaæ k­taæ prÃsÃdikaæ darÓanÅyaæ suk­taæ suni«Âhitaæ suparikarmak­taæ | sÃgacchati gacchati ti«Âhati ni«Ådati ÓayyÃæ ca kalpayati | tatra ye Ãgacchanty Ãturà mahÃtmÃno rÃjÃno và rÃjamÃtrà và Óre«Âhig­hapatyamÃtyakoÂÂarÃjÃno và | tÃn sa jÅvako vaidyarÃjas tayà bhai«ajyadÃrikayà sÃrddhaæ saæyojayati | te«Ãæ samanantarasaæyogam ÃpannÃnÃæ sarvavyÃdhaya÷ prasrabhyante 'rÃgÃÓ ca bhavanti sukhino nirvikÃrÃ÷ | paÓya ÓÃntamate jÅvakasya vaidyarÃjasya laukikavyÃdhicikitsÃj¤Ãnaæ yady anye«Ãæ vaidyÃnÃæ saævidyate | evam eva ÓÃntamate tasya dharmakÃyaprabhÃvitasya bodhisatvasya yÃvanta÷ satvÃ÷ strÅpuru«adÃrakadÃrikà rÃgado«amohasaætaptÃ÷ kÃyaæ sp­Óanti | te«Ãæ saæsp­«ÂamÃtrÃïÃæ sarvakleÓÃ÷ prasrabhyante vigatasaætÃpaæ ca kÃyaæ saæjÃnanti || yad idaæ tasyaiva bodhisatvasya pÆrvapraïidhÃnasupariÓuddhatvÃt | etadartham ÃtmabhÃva÷ Óodhya÷ || kiæ ca aÓodhane do«am Ãha |t­ïachannaæ yathà Óasyaæ rogai÷ sÅdati naidhate | buddhÃÇkuras tathà v­ddhiæ kleÓachanno na gacchati || pratipak«anirÃsena v­ddhyarthaæ cety abhiprÃya÷ || ÃtmabhÃvasya kà Óuddhi÷ | pÃpakleÓaviÓodhanaæ | saæbuddhoktyarthasÃreïa | yatnÃbhÃve tv apÃyaga÷ || tatra pÃpaÓodhanaæ caturdharmakasÆtre deÓitaæ | caturbhir maitreya dharmai÷ samanvÃgato bodhisatvo mahÃsatva÷ k­topacitaæ pÃpam abhibhavati | katamaiÓ caturbhi÷ | yad uta | vidÆ«aïÃsamudÃcÃreïa pratipak«asamudÃcÃreïa | pratyÃpattibalena | ÃÓrayabalena ca || tatra vidÆ«aïÃsamudÃcÃro 'kuÓalaæ karmÃdhyacÃrati tatra tatraiva ca vipratisÃrabahulÅ bhavati || tatra pratipak«asamudÃcÃra÷ k­tvÃpy akuÓalaæ karma kuÓale karmaïy atyarthÃbhiyogaæ gata÷ || pratyÃpattibalaæ saævarasamÃdÃnÃd akaraïasaævaralÃbha÷ || tatrÃÓrayabalaæ buddhadharmasaæghaÓaraïagamanam annuts­«Âabodhicittatà ca | subalavatsaæniÓrayeïa na Óakyate pÃpenÃbhibhavituæ | ebhir maitreya caturbhir dharmai÷ samanvÃgato bodhisatvo mahÃsatva÷ k­topacitaæ pÃpam abhibhavatÅti || tatra kathaæ vidÆ«aïÃsamudÃcÃro bhÃvayitavya÷ | yathà suvarïaprabhÃsottamasÆtre 'bhihitaæ || samanvÃharantu mÃæ buddhÃ÷ k­pÃkÃruïyacetasa÷ | ye ca daÓadiÓi loke ti«Âhanti dvipadottamÃ÷ || yac ca me pÃpakaæ karma k­taæ pÆrvaæ sudÃruïaæ | tat sarvaæ deÓayi«yÃmi sthito daÓabalÃgrata÷ || mÃtÃpitÌn ajÃnatà buddhÃnÃm aprajÃnatà | kuÓalaæ cÃprajÃnatà yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || aiÓvaryamadamattena kulabhogamadena ca | tÃruïyamadamattena yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || duÓcintitaæ duruktaæ ca du«k­tenÃpi karmaïà | annÃdÅnavadarÓinà yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || bÃlabuddhipracÃreïa aj¤ÃnÃv­tacetasà | pÃpamitravaÓÃc caiva kleÓavyÃkulacetasà || krŬÃrativaÓÃc caiva ÓokarogavaÓena và | at­ptadhanado«eïa yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || annÃryajanasaæsargair År«yÃmÃtsaryahetunà | ÓÃÂhyadÃridryado«eïa yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || vyasanÃgamakÃle 'smin kÃmÃnÃæ bhayahetunà | annaiÓvaryagatenÃpi yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || calacittavaÓenaiva kÃmakrodhavaÓena và | k«utpipÃsÃrditenÃpi yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || pÃnÃrthaæ bhojanÃrthaæ ca vastrÃrthaæ strÅ«u hetunà | vicitrai÷ kleÓasaætÃpair yat tu pÃpaæ k­taæ mayà || kÃyavÃÇmanasÃæ pÃpaæ tridhà duÓcaritaæ cittaæ | yat k­tam Åd­Óai rÆpais tat sarvaæ deÓayÃmy aham || yat tu buddhe«u dharme«u ÓrÃvake«u tathaiva ca | agauravaæ k­taæ syÃd dhi tat sarvaæ deÓayÃmy aham || yat tu pratyekabuddhe«u bodhisatve«u và puna÷ |agauravaæ k­taæ syÃd dhi tat srvaæ deÓayÃmy aham || saddharmabhÃïake«v eva anye«u guïavatsu và | agauravaæ k­taæ syÃd dhi tat sarvaæ deÓayÃmy aham || saddharma÷ pratik«ipta÷ syÃd aj¤Ãnaæ tena me sadà | mÃtÃpit­«v agauravaæ tat sarvaæ deÓayÃmy aham || mÆrkhatvena bÃlatvena mÃnadarpÃv­tena ca | rÃgadve«eïa mohena tat sarvaæ deÓayÃmy aham || vyavalokayantu mÃæ buddhÃ÷ samanvÃh­tacetasa÷ | atyayaæ pratig­hïantu kÃruïyÃrpitacetasa÷ || yat tu pÃpaæ k­taæ pÆrvaæ mayà kalpaÓate«u ca | tasyÃrthaæ Óokacitto 'haæ krpaïÅyo bhayÃrdita÷ || bhavÃmi pÃpakarmÃïÃæ satataæ dÅnamÃnasa÷ | yatra yatra cari«yÃmi na cÃsti me balaæ kvacit || sarve kÃruïikà buddhÃ÷ sarve bhayaharà jage | atyayaæ pratig­hïantu mocayantu ca mÃæ bhayÃt || kleÓakarmaphalaæ mahyaæ pravÃhayantu tathÃgatÃ÷ | snÃpayantu ca mÃæ buddhÃ÷ kÃruïyasaritodakai÷ || sarvaæ pÃpaæ deÓayÃmi yat tu pÆrvaæ k­taæ mayà | yac ca etarhi me pÃpaæ tat sarvaæ deÓayÃmy aham || ÃyatyÃæ saævaram Ãpadye sarvadu«k­takarmaïÃm | na chÃdayÃmi tat pÃpaæ yad bhaven mama du«k­tam || trividhaæ kÃyikaæ karma vacasà ca caturvidham | manasà triprakÃreïa tat sarvaæ deÓayÃmy aham || kÃyak­taæ vÃcak­taæ manasà ca vicintitaæ | k­taæ daÓavidhaæ karma tat sarvaæ deÓayÃmy aham || yac ca me pÃpakaæ karma anni«ÂaphaladÃyakaæ | tat sarvaæ deÓayi«yÃmi buddhÃnÃæ purata÷ sthita÷ || bhavagatisaækaÂe bÃlabuddhinà pÃpaæ yan me k­taæ sudÃruïam | daÓabalam agrata÷ sthita÷ tat sarvaæ pÃpaæ pratideÓayÃmi | deÓayÃmi ca tat pÃpaæ yan mayà saæcitaæ janmasaækaÂe vividhai÷ kÃyapracÃrasaækaÂair bhavasaækaÂalokasaækaÂe cÃpalacalacittasaækaÂe mÆrkhabÃlak­takleÓasaækaÂe | pÃpamitrÃgamasaækaÂe ca | bhayasaækaÂarÃgasaækaÂe do«amohatamasaækaÂair api k«aïasaækaÂe kÃlasaækaÂe puïyopÃrjanasaækaÂair api | jinasaækaÂasaæmukhasthita÷ | tat sarvapÃpaæ pratideÓayÃmi || viÓe«atas tu bodhisatvÃpattÅnÃæ gurvÅïÃæ laghvÅnÃæ deÓanÃryopÃliparip­cchÃyÃm uktà | kà punar gurvÅ mÆlÃpatti÷ || sÃmÃnyatas tu tatroktaæ | saced upÃle mahÃyÃnasaæprasthito bodhisatvo mahÃsatvo gaÇgÃnadÅvÃlikopamà rÃgapratisaæyuktà ÃpattÅr Ãpadyeta | yÃæ caikato dve«asaæprayuktÃm Ãpattim Ãpadyeta bodhisatvayÃnaæ pramÃïÅk­tya || pe || iyaæ tÃbhyo gurutarà Ãpattir yeyaæ dve«asaæyuktà | tat kasya heto÷ | yo 'yaæ dve«a upÃle satvaparityÃgÃya saævartate | rÃga÷ satvasaægrahÃya saævartate | tatropÃle ya÷ kleÓa÷ satvasaægrahÃya saævartate | na tatra bodhisatvasya chalaæ na bhayaæ || pe || tasmÃt tarhi tvÃm upÃle yÃ÷ kÃÓcana rÃgapratisaæyuktà Ãpattaya÷ sarvas tà annÃpattaya iti vadÃmi | ko 'trÃbhiprÃya÷ | satvasaægrahasyaiva pÆrvam eva viÓe«itatvÃd | adhyÃÓayak­pÃvato hy ayam upadeÓa÷ || yasmÃd annantaram Ãha | tatropÃle ye 'nnupÃyakuÓalà bodhisatvÃs te rÃgapratisaæyuktÃbhya Ãpattibhyo bibhyati | ye punar upÃyakuÓalà bodhisatvÃs te dve«asaæprayuktÃbhya Ãpattibhyo bibhyati na rÃgapratisaæyuktÃbhya iti || ke punar upÃyakuÓalÃ÷ | ye praj¤Ãk­pÃbhyÃæ satvatyÃgÃn nivÃryante | ubhayathà hi satvatyÃgo bhavati | kevalapraj¤ayà du«khaÓÆnyatÃvabodhÃt | kevalayà ca k­payà kleÓabalÃd acireïa k­pÃhÃni÷ || yad uktam upÃyakauÓalyasÆtre | tad yathà kulaputra maætravidyÃdhara÷ puru«o rÃj¤Ã pa¤capÃÓakena bandhanena baddha÷ syÃt | sa yadà kÃÇk«eta prakramaïÃya tadaikamantravidyÃbalena sarvabandhanÃni chittvà prakramet | evam eva kulaputropÃyakuÓalo bodhisatva÷ pa¤cabhi÷ kÃmaguïai ratiæ vindati taiÓ cÃkÅrïo viharati | yadà ca punar ÃkÃÇk«ate tadà praj¤ÃbalÃdhÅnena ekena ca sarvaj¤atÃcittena sarvakÃmaguïÃn prabhujya cyuto brahmalokae upapadyatae iti || dve«e 'pi kiæ naivam i«yate | prak­timahÃsÃvadyatvÃt | k­pÃvaikalye copÃyasyaivÃsaæbhavÃt || parÃrthasiddhiæ và svÃrthÃd gurutarÃm adhimucyamÃna÷ kopaparavattayÃpi param anuÓÃsyÃnutÃpapÆrvakam ÃyatyÃæ saævaram utpadyate | ahitanivÃrake krodhe ko do«a÷ | avakÃÓadÃnena tadvÃsanÃdo«Ãt k­pÃhÃnido«a÷ | tacchedena mÆlacchedado«a iti paÓcÃd darÓayi«yÃma÷ | yady api tasya satvasya taddhitaæ tathÃpi bodhisatvak­pÃhÃnyà mahata÷ satvÃrthÃnubandhasya hÃni÷ syÃt || Ãryasatyake parivartte 'pi putrad­«ÂÃnta÷ karuïÃdhi«Âhita eva veditavya÷ | yaÓ ca tatrÃpi k­pÃprati«edha÷ sa lokÃrthapÃï¬ityena lokÃvarjanÃrthaæ | nivÃryamÃïaÓ ca yadi hitakÃme bodhisatve pratighaæ labheta sa bodhisatva÷ syÃd ubhayor annartha÷ || rÃge 'pi tarhi do«a÷ paÂhyate | kÃmÃnu«evaïi bhoti andha manujo | mÃtÃpit­ghÃtayÅ | kÃmÃn sevatu ÓÅlavantu vadhayÅ | tasmÃd vivarjet sadà iti || svasaukhyasaægena ca paradu«khopek«Ã d­«Âà || satyaæ d­«Âà | yena paradu«khaæ svadu«khatayà nÃbhyastaæ | yena tv abhyastaæ | tasyobhayado«Ãsaæbhava÷ || yathoktaæ candrapradÅpasÆtre | tad yathÃpi nÃmÃnanda kaÓcid eva puru«o 'dhastÃt pÃdatalam ÃdÃya yÃvan murddhany ÃdÅpto bhavet | saæprajvalita ekajvalÅbhutas taæ kaÓcid eva puru«a upasaækramya evaæ vaded | ehi tvÃæ bho÷ puru«a nirvÃpitenÃtmabhÃvena pa¤cabhi÷ kÃmaguïai÷ samarpita÷ samanvaÇgÅbhÆta÷ krŬasva ramasva paricÃrayasveti | tat kiæ manyase Ãnanda | api tu sa puru«o 'nirvÃpitenÃtmabhÃvena pa¤cabhi÷ kÃmaguïai÷ krŬeta ramet paricaret || Ãnanda Ãha || no hÅdaæ bhagavan || g bhagavÃn Ãha | krŬetÃnanda sa puru«o ramet paricaret parikalpam upÃdÃyÃparinirvÃpitenÃtmabhÃvena pa¤cabhi÷ kÃmaguïai÷ samarpita÷ samanvaÇgÅbhÆto | na tv evaæ tathÃgatasya pÆrvaæ bodhisatvacaryÃæ caramÃïasya satvÃn tribhir apÃyair du«khitÃn d­«Âvà daridrÃn abhÆt saumanasyaæ và cittaprasÃdo veti vistara÷ || loke 'pi putre ÓÆlam ÃropyamÃïe | paÓyator mÃtÃpitror na svasaukhyasaægo d­«Âa÷ svÃnurÆpak­pÃvaÓÃt | pracchannas tarhi sasvÃmikÃsu nisvÃmikÃsu bÃhuladharmadhvajarak«itÃsu kÃmamithyÃcÃro na syÃt | sati satvÃrthe satvÃnupaghÃte cÃnubandhaæ nirÆpyÃdo«a÷ || samyagbrahmacÃriïÅ«u k­tÃrthatvÃd dÆrÃt parihÃra÷ | pÆjyà ca mÃt­bhaginyÃdivat | evaæ tarhi bhik«or apy evam Ãpannaæ | na tasyÃpareïa brahmacaryaprakÃreïa satvÃrthasÃdhanÃt || tathà hy uktam ÃryÃk«ayamatisÆtre | kÃlÃkÃle punar anenopek«Ã karaïÅyeti || atha tato 'py adhikaæ satvÃrthaæ paÓyet | Óik«Ãæ nik«ipet || upÃyakauÓalyasÆtre jyotirmÃïavakaæ dvÃcatvÃriæÓadvar«asahasrabrahmacÃriïam adhik­tya saptame pade sthitasya kÃruïyam utpadyeta | kiæ cÃpy aham idaæ vrataæ khaï¬ayitvà nirayaparÃyaïa÷ syÃæ | tathÃpy utsahe 'haæ nairayikaæ du«khaæ prativedayitum atha ceyaæ strÅ sukhità bhavatu | mà kÃlaæ karotu | iti hi kulaputra jyotirmÃïavaka÷ paÓcÃnmukho nivartya tÃæ striyaæ dak«iïena pÃïinà g­hÅtvaivam Ãha | utti«Âha bhagini yathÃkÃmakaraïÅyas te bhavÃmÅti || pe || so 'haæ kulaputra mahÃkÃruïyacittotpÃdenetvareïa kÃmopasaæhitena daÓakalpasahasrÃïi paÓcÃnmukham akÃr«am | paÓya kulaputra yad anye«Ãæ nirayasaævartanÅyaæ karma | tad upÃyakuÓalasya bodhisatvasya brahmalokopapattisaævartanÅyam iti || punar atraivÃha | yadi bodhisatva ekasya satvasya kuÓalamÆlaæ saæjanayet tathÃrÆpÃæ cÃpattim Ãpadyeta yathÃrÆpayÃpattyÃpannayà kalpaÓatasahasraæ niraye pacyeta | utso¬havyam eva bhagavan bodhisatvenÃpattim Ãpattuæ tac ca nairayikaæ du«khaæ | na tv eva tasyaikasay satvasya kuÓalaæ parityaktum iti || punar atraivÃha | iha kulaputropÃyakuÓalo bodhisatvo yadà kadÃcit kasmiæÓcit pÃpamitravaÓenÃpattim Ãpadyeta | sa ita÷ pratisaæÓik«ate | na mayaibhi÷ skandhai÷ parinirvÃpayitavyaæ | mayà punar evaæ saænÃha÷ saænaddhavya÷ | aparÃntakoÂi÷ saæsaritavyà satvÃnÃæ paripÃcanahetor iti | na mayà cittadÃha÷ karaïÅyo | yathà yathà saæsari«yÃmi tathà tathà satvÃn paripÃcayi«yÃmi | api tv etÃæ cÃpattiæ yathÃdharmaæ pratikari«yÃmi | ÃyatyÃæ saævaram Ãpatsye | sacet kulaputra pravrajito bodhisatva÷ parikalpam ÃdÃya sarvÃÓ catasro mÆlÃpattÅr atikramed anena copÃyakauÓalyena vinodayed | annÃpattiæ bodhisatvasya vadÃmÅti || sphuÂaæ cÃryaratnameghe ÃnantaryacikÅr«upuru«amÃraïÃnuj¤ÃnÃt || ÓrÃvakavinaye 'pi mÆlÃpattisthÃnae eva kÃruïyÃn m­gÃdimok«aïe 'nnÃpattir uktaiva || ayaæ ca rÃge guïo yad bodhisatve rÃgam utpÃdya sugatir labhyate | na tu krodhena || yathoktam upÃyakauÓalyasÆtre | priyaækare bodhisatve raktà ... dhavyottarÃæ dÃrikÃm adhik­tya | priyaækarasya praïidhe÷ puna÷ punar yà istri prek«eta sarÃgacittà | sà istribhÃvaæ parivarjayitvà puru«o bhavet yÃd­g udÃrasatva÷ || paÓyasva Ãnanda guïÃsya Åd­ÓÃ÷ | yenÃnyasatvà nirayam vrajanti | tenaiva ÓÆre«u janitva rÃgaæ gacchanti svargaæ puru«atvam eva ca || pe || bhai«ajyarÃje«u mahÃyaÓe«u | ko bodhisatve«u janayeta dve«am | yesÃæ kileÓo 'pi sukhasya dÃyaka÷ | kiæ và punar ya÷ tÃn satkareyà | iti || evam anyasmin satvÃrthopÃye sati rÃgajÃpattir annÃpattir uktà || upÃyakauÓalyasÆtre ca gaïikÃvat k­tÃrtho bodhisatvo nirapek«as taæ satvaæ tyajatÅti vistareïoktam || alabdhabhÆmeÓ ca «aÂpÃramitÃsu caritavata iyaæ cintà | netarasyety ÃstÃæ prÃsaÇgikam || tasmÃd dve«asyÃvakÃÓo na deya | uktaæ hy upÃliparip­cchÃyÃæ | bodhisatvÃnÃæ ÓÃriputra dve mahÃsÃvadye ÃpattÅ | katame dve | dve«asahagatà mohasahagatà ceti | tatra ÓÃriputra prathamà Ãpattir daÓavarge ­jukena deÓayitavyà | hastÃpatti÷ pa¤ca varge gurvÅ deÓayitavyà | striyà hastagrahaïaæ cak«urdarÓanaæ | du«ÂacittÃpattir ekapudgalasya dvayor và ÓÃriputra tÃæ gurvÅæ daÓayet | pa¤cÃnantaryasamanvÃgatÃpattir bodhisatvena stryÃpattir dÃrikÃpattir hastÃpatti÷ stÆpÃpatti÷ saæghÃpattis tathÃnyÃÓ cÃpattayo bodhisatvena na pa¤catriæÓatÃæ buddhÃnÃæ bhagavatÃm antike rÃtriædivaæ ekÃkinà gurvyo deÓayitavyÃ÷ || tatreyaæ deÓanà | aham evaænÃmà buddhaæ Óaraïaæ gacchÃmi | dharmaæ Óaraïaæ gacchÃmi | saæghaæ Óaraïaæ gacchÃmi || nama÷ ÓÃkyamunaye tathÃgatÃyÃrhate samyaksaæbuddhÃya | namo vajrapramardine | namo ratnÃrci«e | namo nÃgeÓvararÃjÃya | namo vÅrasenÃya | namo vÅranandine | namo ratnaÓriye | namo ratnacandraprabhÃya | namo 'moghadarÓine | namo ratnacandrÃya | namo nirmalÃya | namo vimalÃya | nama÷ ÓÆradattÃya | namo brahmaïe | namo brahmadattÃya | namo varuïÃya | namo varuïadevÃya | namo bhadraÓriye | namaÓ chandanaÓriye | namo 'nnantaujase | nama÷ prabhÃsaÓriye | namo 'ÓokaÓriye | namo nÃrÃyaïÃya | nama÷ kusumaÓriye | namo brahmajyotirvikrŬitÃbhij¤Ãya tathÃgatÃya | namo dhanaÓriye | nama÷ sm­tiÓriye | nama÷ suparikÅrtitanÃmadheyaÓriye | nama indraketudhvajarÃjÃya | nama÷ suvikrÃntaÓriye | namo vicitrasaækramÃya | namo vikrÃntagÃmine | nama÷ samantÃvabhÃsavyÆhaÓriye | namo ratnapadmavikrÃmiïe | namo ratnapadmasuprati«ÂhitaÓailendrarÃjÃya tathÃgatÃyÃrhate samyaksaæbuddhÃya || evaæpramukhà yÃvanta÷ sarvalokadhÃtu«u tathÃgatÃrhanta÷ samyaksaæbuddhÃs ti«Âhanti dhriyante yÃpayanti | te mÃæ samanvÃharantu buddhà bhagavanto yan mayÃsyÃæ jÃtau anyÃsu và jÃti«v annavarÃgre jÃtisaæsÃre saæsaratà \<[doubtful]>\ pÃpakaæ karma k­taæ syÃt kÃritaæ và kriyamÃïaæ vÃnumoditaæ bhavet | staupikaæ và sÃÇghikaæ và dravyam apah­taæ syÃt hÃritaæ và hriyamÃïaæ vÃnumoditaæ bhavet | pa¤cÃnantaryÃïi k­tÃni syu÷ kÃritÃni và kriyamÃïÃni vÃnumoditÃni bhaveyu÷ | daÓÃkuÓalÃn karmapathÃn samÃdÃya vartitaæ syÃt pare và samÃdÃpitÃ÷ syur vartamÃnà vÃnumodità bhaveyur yena karmÃvaraïenÃv­to 'haæ nirayaæ và gaccheyaæ tiryagyoniæ và yamavi«ayaæ và gaccheyaæ pratyantajanapade«u mlecche«u và pratyÃjÃyeyaæ dÅrghÃyu«ke«u deve«Æpapadyeyam indriyavikalatÃæ vÃdhigaccheyaæ mithyÃd­«Âiæ vopag­hïÅyÃæ buddhotpÃdaæ và virÃgayeyaæ | tat sarvaæ karmÃvaraïaæ te«Ãæ buddhÃnÃæ bhagavatÃæ j¤ÃnabhÆtÃnÃæ cak«urbhÆtÃnÃæ sÃk«ibhÆtÃnÃæ pramÃïabhÆtÃnÃæ jÃnatÃæ paÓyatÃm agrata÷ pratideÓayÃmi Ãvi«karomi na praticchÃdayÃmy ÃyatyÃæ saævaram Ãpadye | samanvÃharantu mÃæ te buddhà bhagavanto yan mayÃsyÃæ jÃtÃv anyÃsu và jÃti«v annavarÃgre và jÃtisaæsÃre saæsaratà dÃnaæ dattaæ bhaved antaÓas tiryagyonigatÃyÃpy Ãlopa÷ ÓÅlaæ và rak«itaæ bhaved yac ca me brahmacaryavÃsakuÓalamÆlaæ yac ca me satvaparipÃkakuÓalamÆlaæ yac ca me bodhicittakuÓalamÆlaæ yac ca me 'nnuttaraj¤ÃnakuÓalamÆlaæ tat sarvam aikadhyaæ piï¬ayitvà tulayitvÃbhisaæk«ipyÃnnutt arÃyÃæ samyaksaæbodhau uttarottarayà pariïÃmanayà yathà pariïÃmitam atÅtair buddhair bhagavadbhir yathà pariïÃmayi«yanty annÃgatà buddhà bhagavanto yathà pariïamanty etarhi daÓasu dik«u pratyutpannà buddhà bhagavanta÷ | tathÃham api pariïÃmayÃmi | sarvaæ puïyam anumodayÃmi | sarvÃn buddhÃn adhye«ayÃmi | bhavatu me j¤Ãnam annuttaram | ye cÃbhyatÅtÃs tathÃpi ca ye annÃgatà ye cÃpi ti«Âhanti narottamà jinÃ÷ | annantavarïÃn guïasÃgaropamÃn upaimi sarvÃn Óaraïaæ k­täjali÷ | ye bodhisatvÃ÷ karuïabalair upetà vicarati loke satvahitÃya ÓÆrÃ÷ trÃyantu te mÃæ sadapÃpakÃriïaæ \<[doubtful]>\ | Óaraïaæ yÃmi tÃn buddhabodhisatvÃn || iti hi ÓÃriputra bodhisatvenemÃn pa¤catriæÓato buddhÃn pramukhÃn k­tvà sarvatathÃgatÃnugatair manasikÃrai÷ pÃpaÓuddhi÷ kÃryà | tasyaivaæ sarvapÃpaviÓuddhasya tatra ca buddhà bhagavanto mukhÃny upadarÓayanti satvavimok«Ãrtham eva | nÃnÃvya¤janÃkÃram upadarÓayanti vibhrÃntabÃlap­thagjanÃnÃæ paripÃcanÃheto÷ || pe || na Óakyaæ sarvaÓrÃvakapratyekabuddhanikÃyair Ãpattikauk­tyasthÃnaæ viÓodhayituæ yad bodhisatvas te«Ãæ buddhÃnÃæ bhagavatÃæ nÃmadheyadhÃraïaparikÅrtanena rÃtriædivaæ triskandhakadharmaparyÃyapravartanenÃpattikauk­tyÃn ni÷sarati samÃdhiæ ca pratilabhate || ukto vidÆ«aïÃsamudÃcÃra÷ | pratipak«asamudÃcÃra ucyate | tatra gambhÅrasÆtrÃntaparicayÃt pÃpak«ayo bhavati || yathà vajracchedikÃyÃm uktaæ | ye te subhÆte kulaputrà và kuladuhitaro và imÃn evaærÆpÃn sÆtrÃntÃn udgrahÅ«yanti yÃvat paryavÃpsyanti | te paribhÆtà bhavi«yanti suparibhÆtÃ÷ | tat kasya heto÷ | yÃni te«Ãæ satvÃnÃæ paurvajanmikÃni karmÃïi k­tÃny apÃyasaævartanÅyÃni | tÃni tayà paribhÆtatayà d­«Âae eva dharme k«apayi«yanti buddhabodhiæ ca prÃpsyantÅti || ÓÆnyatÃdhimuktyÃpi pÃpaÓuddhir bhavati tathÃgatako«asÆtre vacanÃt | ya÷ kÃÓyapa pità ca syÃt pratyekabuddhaÓ ca taæ jÅvitÃd vyaparopayed idam agraæ prÃïÃtipÃtÃnÃæ | idam agram adattÃdÃnÃnÃæ yad uta triratnadravyÃpaharaïatà | idam agraæ kÃmamithyÃcÃrÃïÃæ yad uta mÃtà syÃd arhantÅ ca | idam agraæ m­«ÃvÃdÃnÃæ yad uta tathÃgatasyÃbhyÃkhyÃnaæ | idam agraæ paiÓunyÃnÃæ yad utÃryasaæghasyÃvarïa÷ | idam agraæ pÃru«yÃïÃæ yad utÃryÃïÃm avasphaï¬anaæ | idam agraæ saæbhinnapralÃpÃnÃæ yad uta dharmakÃmÃnÃæ vik«epa÷ | idam agraæ vyÃpÃdÃnÃæ yad utÃnantaryaparikar«aïam | idam agram abhidhyÃnÃæ yad uta samyaggatÃnÃæ lÃbhaharaïacittatà | idam agraæ mithyÃd­«ÂÅnÃæ yad uta gahanatÃd­«Âi÷ | ime kÃÓyapa daÓÃkuÓalÃ÷ karmapathà mahÃsÃvadyÃ÷ | sacet kÃÓyapa ekasatva ebhir evaæ mahÃsÃvadyair daÓabhir akuÓalai÷ karmapathai÷ samanvÃgato bhavet | sa ca tathÃgatasya hetupratyayasaæyuktÃæ dharmadeÓanÃm avataren | nÃtra kaÓcid Ãtmà và satvo và jÅvo và pudgalo và ya÷ karoti pratisaævedayate iti hy ak­tÃm annabhisaæskÃrÃæ mÃyÃdharmatÃm asaækleÓadharmatÃæ prak­tiprabhÃsvaratÃæ sarvadharmÃïÃm avataraty ÃdiÓuddhÃn sarvadharmÃn abhiÓraddadhÃty adhimucyate | nÃhaæ tasya satvasyÃpÃyagamanaæ vadÃmÅti || karmÃvaraïaviÓuddhisÆtre 'py uktaæ | punar aparaæ ma¤juÓrÅr yo bodhisatva Ãpattim annÃpattiæ paÓyati | avinayaæ vinayaæ paÓyati | saækleÓaæ vyavadÃnaæ paÓyati | saæsÃradhÃtuæ nirvÃïadhÃtuæ paÓyati | sa karmÃvaraïaviÓuddhiæ pratilabhatae iti || trisamayarÃje 'pi pÃpapratipak«asamudÃcÃra ukta÷ || ak«iïÅ nimÅlya buddhabodhisatvÃlambanacitta÷ ÓatÃk«aram a«Âasahasraæ japet | nimÅlitÃk«a eva buddhabodhisatvÃn paÓyati vigatapÃpo bhavati | athavà caityaæ pradak«iïÅkurvann a«Âasahasraæ japec caityapratimÃyÃ÷ saddharmapustakÃnÃæ caikatamaæ pura÷k­tyÃyam eva vidhir iti || cundÃdhÃraïÅæ và tÃvaj japed yÃvat pÃpak«ayanimittÃni paÓyati svapne | tad yathà krandanÃdichardanadadhik«ÅrÃdibhojanÃt tu vigatapÃpo bhavati | vamanÃd và candrasÆryadarÓanÃd ÃkÃÓagamanÃj jvalitÃnalamahi«ak­«ïapuru«aparÃjayÃd bhik«ubhik«uïÅsaæghadarÓanÃt k«Årav­k«agajav­«agirisiæhÃsanaprÃsÃdanÃvarohaïÃd dharmaÓravaïÃc ca pÃpak«aya÷ saælak«ayitavya÷ || tathÃgatabimbaparivarte 'pi pratipak«asamudÃcÃra ukta÷ | tad yathà puru«o mŬhÃvalipta÷ sudhautusnÃnaæ k­tvà gandhair vilipyate | tasya tad daurgandhyaæ vÃntaæ vigataæ syÃd evaæ pa¤cÃnantaryakÃriïas tat pÃpaæ vigacchati | yo 'pi daÓÃkuÓalakarmapathasamanvÃgatas tathÃgate ÓraddhÃæ pratilabhya tathÃgatabimbaæ kÃrayet tasyÃpi tat pÃpaæ na praj¤Ãyate viÓe«ato bodhicittasamanvÃgatasya | viÓe«ato 'bhini«krÃntag­hÃvÃsasya ÓÅlavata iti || pu«pakÆÂadhÃraïyÃm apy uktaæ | yaÓ ca khalu puna÷ siæhavikrŬitatathÃgataæ saæmukhaæ var«aæ và var«asahasraæ và var«aÓatasahasraæ và sarvasukhopadhÃnair upati«Âhed | yaÓ ca parinirv­tasya tathÃgatasya caitye bodhicittasaæg­hÅta ekapu«pam Ãropayet tathÃgatapÆjÃyai janäjaliæ copanÃmayej jalena và si¤cayed i«ikÃpadaæ và dadyÃn nirmÃlyaæ cÃpanayed upalepanapradÃnaæ và pu«papradÃnaæ và dÅpapradÃnaæ và kuryÃd ÃttamanÃ÷ ekakramavyatihÃraæ vÃtikramya vÃcaæ bhëate | namas tasmai buddhÃya bhagavata itimÃtre 'tra siæhavikrŬitakÃÇk«Ã và vimatir và vicikitsà và yad asau kalpaæ và kalpaÓataæ và kalpasahasraæ và durgativinipÃtaæ gacchen nedaæ sthÃnaæ vidyatae iti || bhai«ajyaguruvaidÆryaprabharÃjasÆtre 'py uktaæ | ye pa¤ca Óik«ÃpadÃni dhÃrayanti | ye daÓa Óik«ÃpadÃni dhÃrayanti | ye ca bodhisatvasaævaraæ caturthaæ Óataæ Óik«ÃpadÃnÃæ dhÃrayanti | ye punar abhini«krÃntag­hÃvÃsà bhik«ava÷ pa¤cÃÓÃdhike dve Óik«ÃpadaÓate dhÃrayanti | yÃÓ ca bhik«uïya÷ pa¤caÓik«ÃpadaÓatÃni dhÃrayanti | ye ca yathÃparig­hÅtÃc chik«ÃsaævarÃd anyatarÃc chik«ÃpadÃd bhra«Âà bhavanti | sacet te durgatibhayabhÅtÃs tasya bhagavato bhai«ajyaguruvai¬ÆryaprabharÃjasya tathÃgatasya nÃmadheyaæ dhÃrayeyur yathÃvibhavataÓ ca pÆjÃæ kuryu÷ | na bhÆyas te«Ãm apÃyagati÷ pratikÃÇk«itavyà || atha bhagavÃn Ãyu«mantam Ãnandam Ãmantrayate sma | ÓraddadhÃsi tvam Ãnanda | pattÅyasi | yad ahaæ tasya bhagavato bhai«ajyaguruvai¬ÆryaprabharÃjasya tathÃgatasya guïÃn varïayÃmi | atha te kÃÇk«Ã và vimatir và vicikitsà vÃtra gambhÅre buddhagocare || athÃyu«mÃn Ãnando bhagavantam etad avocat | na me bhadanta bhagavan kÃÇk«Ã và vimatir và vicikitsà và tathÃgatabhëite«u sÆtrÃnte«u | tat kasya heto÷ | nÃsti tathÃgatÃnÃm apariÓuddhakÃyavÃÇmana÷samudÃcÃratà | imau bhagavan candrasÆryÃv evaæ maharddhikÃv evaæ mahÃnubhÃvau p­thivyÃæ patetÃæ | sumeru÷ parvatarÃjà sthÃnÃc calet | na tu buddhÃnÃæ vacanam anyathà bhavet || kiætu bhadanta bhagavan santi satvÃ÷ Óraddhendriyavikalà ye buddhagocaraæ Órutvà na Óraddadhati | te«Ãm evaæ bhavati | katham idaæ nÃmadheyaæ smaraïamÃtreïa tasya tathÃgatasya ettakà guïÃnuÓaæsà bhavati | te na Óraddadhati | na pattÅyanti | pratik«ipanti | te«Ãæ dÅrgharÃtram annarthÃyÃhitÃyÃsukhÃya vinipÃtÃya bhavi«yati || bhagavÃn Ãha | asthÃnam ÃnandÃnnavakÃÓo ye«Ãæ tasya nÃmadheyaæ nipatet karïe te«Ãæ durgatyapÃyagamanaæ bhaved iti | du÷ÓraddhÃnÅyaÓ cÃnanda buddhÃnÃæ buddhagocara÷ |yac ca tvam Ãnanda ÓraddadhÃsi pattÅyasi | tathÃgatasyai«o 'nubhÃvo dra«Âavya÷ | abhÆmiÓ cÃtra ÓrÃvakapratyekabuddhÃnÃæ sthÃpayitvà ekajÃtipratibaddhÃn bodhisatvÃn mahÃsatvÃn iti || atraiva coktaæ | ye cÃnye ÓrÃddhÃ÷ kulaputrà và kuladuhitaro vëÂÃÇgasamanvÃgatam upavÃsam upavasanti | ekavÃr«ikaæ và traivÃr«ikaæ và Óik«Ãpadaæ dhÃrayanti | ye«Ãm evam abhiprÃya÷ evaæ praïidhÃnaæ | anena vayaæ kuÓalamÆlena paÓcimÃyÃæ diÓÃyÃæ sukhÃvatyÃæ lokadhÃtau upapadyema yatrÃmitÃbhas tathÃgata÷ | yai÷ Órutaæ bhavi«yati tasya bhagavato bhai«ajyaguruvai¬ÆryaprabhavarÃjasya tathÃgatasya nÃmadheyaæ | te«Ãæ maraïakÃlasamaye '«Âau bodhisatvà ­ddhyÃgatya mÃrgam upadarÓayanti | te tatra nÃnÃraÇge«u padme«ÆpapÃdukÃ÷ prÃdurbhavanti | kecit punar devalokae upapadyante | te«Ãæ tatropapannÃnÃæ tat pÆrvakaæ kuÓalamÆlaæ na k«Åyate | durgativinipÃtabhayaæ ca na bhavi«yati | te tataÓ cyutà iha manu«yaloke rÃjÃno bhavanti | caturdvÅpeÓvarÃÓ cakravartina÷ | annekÃni satvakoÂÅniyutaÓatasahasrÃïi daÓa kuÓale«u karmapathe«u prati«ÂhÃpayanti | apare puna÷ k«atriyamahÃÓÃlakule«Æpapadyante | brÃhmaïamahÃÓÃlakule«Æpapadyante | g­hapatimahÃÓÃlakule«u prabhÆtadhanadhÃnyako«ako«ÂhÃgÃrakule«Æpapadyante | te rÆpasaæpannà bhavanti | parivÃrasampannà bhavanti || tatraivoktaæ | yena ca punar mÃt­grÃmeïa tasya bhagavato bhai«ajyaguruvai¬ÆryaprabharÃjasya tathÃgatasya nÃmadheyaæ Órutaæ bhavi«yati | udg­hÅtaæ và | sa tasya paÓcimo mÃt­grÃmabhÃva÷ pratikÃÇk«itavya iti || ma¤juÓrÅbuddhak«etraguïavyÆhÃlaækÃrasÆtre 'py uktaæ | j¤ÃnottaraprabhÃketuæ praïidhÃnamatiæ tathà | ÓÃntendriyaæ ma¤jugho«aæ bhaktita÷ praïamÃmy aham || ya e«Ãæ bodhisatvÃnÃæ nÃmadheyaæ tu dhÃrayet | etasya mÃt­grÃmasya strÅbhÃvo na bhavi«yati || ukta÷ saæk«epÃt pratipak«asamudÃcÃra÷ || pratyÃpattibalam adhunocyate || yathoktam Ãryak«itigarbhasÆtre | prÃïÃtipÃtÃt prativirato bhavati bodhisatvo mahÃsatva÷ sarvasatvÃnÃm abhayaædada÷ | annuttrÃso 'nnupÃyÃso 'lomahar«a÷ sa tena kuÓalamÆlena karmavipÃkena | yat pÆrvÃntakoÂipa¤cagaticakrÃru¬hena saæsÃranadyudyÃtena prÃïÃtipÃtahetunà kÃyavÃÇmanasà karmÃvaraïaæ kleÓÃvaraïaæ dharmÃvaraïaæ k­taæ và syÃt kÃritaæ vÃnumoditaæ syÃt | tat sarvaæ tena prÃïÃtipÃtavairamaïacakreïa sarvÃnarthaæ mardayati | yÃvad aÓe«am avipÃkaæ kurute | sanikÃyasabhÃge devamanu«yÃïÃæ priyo bhavati nirÃtaÇko dÅrghÃyu«ka iti || yÃvat punar aparaæ kulaputra yo bodhisatvo yÃvajjÅvam adattÃdÃnÃt prativirato bhavati sa sarvasatvÃnÃm abhayam dadÃti anyatrÃsayatnenÃsaæk«obheïa svalÃbhena saætu«Âo viharati | adhÃrmikabhogÃnabhilëŠsa tena kuÓalamÆlena yÃvad adattÃdÃnahetukaæ karmÃvaraïaæ mardayati pramardayati yÃvad aÓe«am avipÃkaæ kurutae iti || pe || evaæ daÓÃpi kuÓalÃ÷ karmapathÃ÷ svavipak«ÃkuÓalaghÃtakÃs tatra paÂhyante || tathà candrapradÅpasÆtre 'pi vyÃpÃdaviratyà sarvapÃpak«aya÷ ÓrÆyate | yathÃha | sahi«yÃmy atra bÃlÃnÃm abhÆtÃæ paribhëaïÃæ | ÃkroÓanaæ tarjanÃæ ca adhivÃsi«ya nÃyaka÷ || k«apayi«ye pÃpakaæ karma yan mayà purime k­tam | anye«u bodhisatve«u vyÃpÃdo janito mayeti || uktaæ pratyÃpattibalam || ÃÓrayabalaæ tu vaktavyam || atra sÆkarikÃvadÃnam udÃhÃryam | ye buddhaæ Óaraïaæ yÃnti na te gacchanti durgatiæ | prahÃya mÃnu«Ãn kÃyÃn divyÃn kÃyÃæl labhanti te || ity evaæ dharmaæ saæghaæ cÃdhik­tya pÃpak«aya÷ || Ãryamaitreyavimok«e tu bodhicittena pÃpaviÓuddhir uktà | kalpoddÃhÃgnibhÆtaæ sarvadu«k­tanirdahanatayà | pÃtÃlabhÆtaæ sarvÃkuÓaladharmaparyÃdÃnakaraïatayà || pe || tad yathà kulaputra hÃÂakaprabhÃsaæ nÃma rasajÃtaæ | tasyaikaæ palaæ lohapalasahasraæ suvarïÅkaroti | na ca tatra tat palaæ Óakyate tena lohapalasahasreïa paryÃdÃtuæ | na lohÅkartuæ | evam evaika÷ sarvaj¤atÃcittotpÃdarasadhÃtu÷ kuÓalamÆlapariïÃmanÃj¤Ãnasaæg­hÅta÷ sarvakarmakleÓÃvaraïalohÃni paryÃdÃya sarvadharmÃn sarvaj¤atÃvarïÃn karoti | na ca sarvaj¤atÃcittotpÃdarasadhÃtu÷ Óakya÷ sarvakarmakleÓalohai÷ saækleÓayituæ paryÃdÃtuæ và | tad yathà kulaputraika÷ pradÅpo yÃd­Óe g­he và layane và praveÓyate sa saha praveÓito var«asahasrasaæcitam api tamondhakÃraæ vidhamayati | avabhÃsaæ ca karoti | evam evaika÷ sarvaj¤atÃcittotpÃdapradÅpo yÃd­Óe satvÃÓaye gahane 'vidyÃtamondhakÃrÃnugate praveÓyate sa saha praveÓito 'nnabhilÃpyakalpaÓatasahasrasaæcitam api karmakleÓÃvaraïatamondhakÃraæ vidhamati | j¤ÃnÃlokaæ ca karoti || tad yathà kulaputra cintÃmaïirÃjamukuÂÃnÃæ mahÃnÃgarÃj¤Ãæ nÃsti paropakramabhayaæ | evam eva bodhicittamahÃkaruïÃcintÃmaïirÃjamukuÂÃvabaddhÃnÃæ bodhisatvÃnÃæ nÃsti durgatyapÃyaparopakramabhayam iti || ÃryopÃliparip­cchÃyÃm apy uktaæ | ihopÃle mahÃyÃnaæ saæprasthito bodhisatva÷ sacet pÆrvÃhïakÃlasamaye Ãpattim Ãpadyeta | madhyÃhnakÃlasamaye sarvaj¤atÃcittenÃvirahito vihared aparyanta eva bodhisatvasya ÓÅlaskandha÷ | sacen madhyÃhnakÃlasamaye Ãpattim Ãpadyate sÃyÃhnakÃlasamaye sarvaj¤atÃcittenÃvirahito bhaved aparyanta eva bodhisatvasya ÓÅlaskandha÷ | evaæ yÃme yÃme vidhir ukta÷ | evaæ hy upÃle saparihÃrà Óik«Ã mahÃyÃnasaæprasthitÃnÃæ bodhisatvÃnÃæ | tatra bodhisatvena nÃtikauk­tyaparyutthÃnam utpÃdyaæ nÃtivipratisÃriïà bhavitavyaæ | sacet puna÷ ÓrÃvakayÃnÅya÷ pudgala÷ puna÷ punar Ãpattim Ãpadyeta | na«Âa÷ ÓrÃvakasya pudgalasya ÓÅlaskandho veditavya÷ | iti || iti Óik«Ãsamuccaye pÃpaÓodhanam a«Âama÷ pariccheda÷ || @<[IX. k«ÃntipÃramitÃ]>@ k«ÃntipÃramità navama÷ pariccheda÷ || tad evam avirataprav­ttÃæ bahusukhÃæ dau÷Ólyotpattiæ rak«ann evaæ ca karmÃvaraïavibandham apanayan kleÓaviÓodhane prayateta || tatrÃdau tÃvat k«ameta | ak«amasya hi ÓrutÃdau vÅryaæ pratihanyate 'khedasahatvÃt | aÓrutavÃæÓ ca na samÃdhyupÃyaæ jÃnÃti | nÃpi kleÓaÓodhanopÃyam | tasmÃd akhinna÷ Órutam e«eta | j¤Ãnato 'pi saækÅrïacÃriïa÷ samÃdhÃnaæ du«karam iti | saæÓrayeta vanaæ tata÷ | tatrÃpi vik«epapraÓamanÃnabhiyuktasya cittaæ na samÃdhÅyatae iti | samÃdhÃnÃya yujyeta | samÃhitasya ca na ki¤cit phalam anyatra kleÓaÓodhanÃd iti | bhÃvayed aÓubhÃdikaæ || ity etÃni tÃvat kleÓaÓuddher uddeÓapadÃni || idÃnÅæ nirdeÓa ucyate | tatra k«Ãntis trividhà dharmasaægÅtisÆtre 'bhihità | du«khÃdhivÃsanak«Ãnti÷ | dharmanidhyÃnak«Ãnti÷ | parÃpakÃramar«aïak«ÃntiÓ ceti | tatra du«khÃdhivÃsanak«Ãntivipak«o 'nni«ÂÃgamaprÃptadu«khabhÅrutà | i«ÂavighÃtaprÃptaÓ ca sukhÃbhi«vaÇgas tÃbhyÃæ daurmanasyaæ | tato dve«o lÅnatà ca || ata evÃha candrapradÅpasÆtre | sukhe 'nnabhi«vaÇga÷ | du«khe 'vaimukhyam iti || ratnameghasÆtre 'py uktaæ | yae ime ÃdhyÃtmikÃ÷ Óokaparidevadu«khadaurmanasyopÃyÃsÃs tÃn k«amate 'dhivÃsayatÅti || Ãryogradattaparip­cchÃyÃm apy uktaæ | punar aparaæ g­hapate g­hiïà bodhisatvenÃnunayapratighÃpagatena bhavitavyam a«ÂalokadharmÃnanuliptena | tena bhogalÃbhena và bhÃryÃputralÃbhena và dhanadhÃnyavittalÃbhena và nonnamitavyaæ na prahar«itavyaæ | sarvavipatti«u cÃnena nÃvanamitavyaæ | na durmanasà bhavitavyaæ evaæ cÃnena pratyavek«itavyaæ | mÃyÃk­taæ sarvasaæsk­taæ viÂhapanapratyupasthÃnalak«aïaæ | karmavipÃkanirv­ttà hy ete | yad idaæ mÃtÃpit­putrabhÃryÃdÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyamitrÃmÃtyaj¤ÃtisÃlohità | naite mama svakÃ÷ | nÃham ete«Ãm iti || api ca | yady asty eva pratÅkÃro daurmanasyena tatra kim | pratÅkÃre 'pi muhyeta durmanÃ÷ krodhamÆrcchita÷ || lÅnatvÃd và hatotsÃho g­hyate parayÃpadà | taccintayà mudhà yÃnti hrasvam Ãyur muhur muhu÷ || tenÃbhyÃsÃt tyajed etaæ nirarthakam annarthavat || kathaæ ca daurmanasyatyÃgo 'bhyasyate | laghusukumÃracittotsargÃt || yathoktam ugradattaparip­cchÃyÃæ | apagatatÆlapicÆpamatÃcittasyeti || Ãryagaï¬avyÆhe 'py uktaæ | duryodhanaæ cittaæ te dÃrike utpÃdayitavyaæ sarvakleÓanirghÃtÃya | aparÃjitacittaæ sarvÃbhiniveÓavinirbhedÃya | ak«obhyacittaæ vi«amÃÓayatvasÃgarÃvartaprayÃte«v iti || na cÃbhyÃsasya du«karaæ nÃma ki¤cid asti | tathà hi mƬhatarÃïÃm api tÃvad bhÃrahÃrakakaivartakar«akÃdÅnÃæ du«khÃbhyÃsÃt k«udrataraphale 'pi vastuni saærƬhakiïÃÇkitaæ cittam avasÃdena na paribhÆyate | kiæ puna÷ sarvasaæsÃrasukhasarvabodhisatvasukhÃnuttarapadasamadhigamaphale karmaïi | tathà prÃk­tà api ki¤cid apakÃri«v Ãtmadu«k­tenaiva hate«u svayaæ m­tyu«u prahartuæ gìhaprahÃravedanà api saægrÃmayanty eva | ki.æ punar drÃghi«ÂhakÃlÃpakÃri«u du«khopÃttakuÓaladhanalavastainye«u narake«u nÃvadhyaghÃtake«u bhavacÃrakapÃlake«u ni÷saraïadvÃradiÇnÃÓake«v ÃnukÆlye 'pi d­¬hataravÃdhÃkare«v annapak­tavairi«v annavadhikalpÃbaddhad­¬havaire«u kleÓaÓatru«u prahartum utsÃho du«khasahanaæ và na bhavet | viÓe«atas tribhuvanavijayayà baddhaparikarasya mÃraÓavarapratig­hÅtajagadbandimok«Ãya saægrÃmayata÷ | tatrÃtmadu«khÃbhyÃsapÆrvakaæ ka«Âaæ ka«ÂatarÃbhyÃsa÷ sidhyati | yathà cÃbhyÃsavaÓÃt satvÃnÃæ du«khasukhasa/mj¤Ã | tathà sarvadu«khotpÃde«u sukhasaæj¤Ã pratyupasthÃnÃbhyÃsÃt sukhasaæj¤aiva pratyupati«Âhate | etan ni«yandaphalaæ ca sarvadharmasukhÃkrÃntaæ nÃma samÃdhiæ pratilabhate || uktaæ hi pitÃputrasamÃgame | asti bhagavan sarvadharmasukhakrÃnto nÃma samÃdhi÷ | yasya samÃdhe÷ pratilambhÃd bodhisatva÷ sarvÃrambaïavastu«u sukhÃm eva vedanÃæ vedayate | nÃdu«khÃsukhÃæ | tasya nairayikÃm api kÃraïÃæ kÃryamÃïasya sukhasaæj¤aiva pratyupasthità bhavati | mÃnu«Åm api kÃraïÃæ kÃryamÃïasya haste«v api chidyamÃne«u pÃde«v api karïe«v api nÃsÃsv api sukhasaæj¤aiva pratyupasthità bhavati | vetrair api tìyamÃnasyÃrddhavetrair api kaÓÃbhir api tìyamÃnasya sukhasaæj¤aiva pravartate bandhanÃgÃre«v api praks.iptasya || pe || tailapÃcikaæ và kriyamÃïasya | ik«ukuÂÂitavad và kuÂÂhyamÃnasya | na¬acippitikaæ và cipyamÃnasya tailapradyotikaæ vÃdÅpyamÃnasya sarpi÷pradyotikaæ và dadhipradyotikaæ vÃdÅpyamÃnasya sukhasaæj¤aiva pratyupasthità bhavati | ulkÃmukhaæ và hriyamÃïasya siæhamukhaæ và hriyamÃïasya Óu«kavarttikÃæ và vartyamÃnasya || pe || kÃr«Ãpaïacchedikaæ và chidyamÃnasya pi«ÂapÃcanikaæ và pÃcyamÃnasya hastibhir và mardyamÃnasya sukhasaæj¤aiva pravartate | ak«iïyutpÃÂhyamÃne jÅvaÓÆlikam api kriyamÃïasya sarvaÓo vÃghÃtaæ nirïÅya Óirasi và prapÃtyamÃne sukhasaæj¤aiva pravartate | na du«khasaæj¤Ã | nÃdu«khÃsukhasaæj¤Ã || tat kasya heto÷ | tathà hi bodhisatvasya mahÃsatvasya dÅrgharÃtraæ caryÃæ carata etat praïidhÃnam abhÆt | ye mÃæ bhojayeran | te upaÓamaÓamasukhasya lÃbhino bhaveyu÷ | ye mÃæ pÃlayeyu÷ satkuryur gurukuryur mÃnayeyu÷ pÆjayeyu÷ sarve te upaÓamasukhasya lÃbhino bhaveyu÷ | ye 'pi mÃm ÃkroÓeyur visparÓeyus tìayeyu÷ ÓastreïÃchindyur yÃvat sarvaÓo jÅvitÃd vyaparopayeyu÷ sarve te saæbodhisukhasya lÃbhino bhaveyu÷ | annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbudhyerann iti || sa ebhir mana÷kÃrai÷ samanvÃgata etena karmaïà | ebhi÷ praïidhibhi÷ samanvÃgata÷ sarvasatvÃnugatÃæ sukhasaæj¤Ãm Ãsevate nisevate bhÃvayati bahulÅkaroti | sa tasya karmaïo vipÃkena sarvadharmasukhÃkrÃntaæ nÃma samÃdhiæ pratilabhate | yasmin samaye bodhisatvena sarvadharmasukhÃkrÃnto nÃma samÃdhi÷ pratilabdho bhavati tasmin samaye ak«obhyo bhavaty asaæhÃrya÷ sarvamÃrakarmabhir iti vistara÷ || ayaæ hi prayoga÷ sarvaparityÃgapÆraïa÷ | sarvacaryÃdu«karacaryÃsÃdhana÷ sarvak«Ãntid­¬hÅkaraïa÷ sarvavÅryÃsaæsÃdana÷ | sarvadhyÃnapraj¤ÃÇgasaæbhÃra÷ | tasmÃn nityamudita÷ syÃt || yathÃha candrapradÅpasÆtre | sagaurava÷ prÅtamanÃ÷ sadà bhavet | saumyÃya d­«ÂÅya sadà sthito bhaved | iti || uktaæ cÃk«ayamatisÆtre | tatra katamà mudità | yÃvad dharmÃnusmaraïÃt prÅti÷ prasÃda÷ prÃmodyaæ cittasyÃnnavalÅnatÃnnavam­dyatÃparitar«aïà | sarvakÃmaratÅnÃm apakar«aïà sarvadharmaratÅnÃæ prati«ÂhÃnaæ | cittasya prÃmodyaæ kÃyasyaudbilyaæ buddhe÷ saæprahar«aïaæ manasa utplava÷ | tathÃgatakÃyÃbhinandanaratir lak«aïÃnuvya¤janavibhÆ«aïaparye«ÂikauÓalyaæ | kuÓaladharmaÓravaïÃparikhedatà | tatvadharmapratiÓaraïapratipattiprÅtiprasÃdapramodyaæ muditasya dharmotplava÷ | satataæ satve«v apratihatabuddhità | tÅvracchandatà | buddhadharmaparye«Âi«u tasya ca dharmacchandasyÃnnuts­janatà | udÃre«u buddhadharme«v adhimukti÷ | vimukti÷ prÃdeÓikayÃnÃpak­«ÂacittotpÃda÷ | mÃtsaryÃsaækucitaÓ cittotpÃda÷ | yÃcitasya dÃtukÃmatà | dadato dattvà ca trimaï¬alapariÓodhitaæ dÃnaprÃmodyaæ | ÓÅlavatsu sadà prasÃda÷ | du÷ÓÅle«v anugrahaprÅti÷ | svaÓÅlapariÓuddhyà sarvadurgandham atikramÃÓvÃsanaæ | tathÃgataÓÅlapariïÃmanatà | d­¬hÃbhedyatà | paraduruktadurÃgate«u vacanapathe«v apratihatacittatà | k«Ãntisauratyaæ | nirmÃnatà | guru«u gauravÃvanÃmaÓ citrÅkÃra÷ | sadà smitamukhatà bh­kuÂivigatatà | pÆrvÃbhilÃpitÃkuhanatÃnne«yai«ikatà ÓuddhÃÓayatà cittÃkarkaÓatÃkuÂilatà | sarvatrÃnuÓaæsadarÓità Ãtmaskhalitapratyavek«ità | Ãpatti«v acodanatà saæra¤janÅyadharme«v anuvartanatà | ÓÃst­prema bodhisatve«u | Ãtmaprema dharme«u | jÅvitaprema tathÃgate«u | mÃtÃpit­prema guru«u | putraprema satve«u | buddhaprema ÃcÃryopÃdhyÃye«u | uttamÃÇgaÓira÷prema pratipatti«u | hastapÃdaprema pÃramitÃsu | sarvaratnaprema dharmabhÃïake«u | sarvaratikrŬÃpremÃnuÓÃsanÅ«u | Ãrogyaprema saætu«Âau | bhai«ajyaprema dharmaparye«Âi«u | vaidyaprema codakasmÃrake«u | iti hi yà sarvendriye«v annavalÅnendriyatà iyam ucyate muditety Ãdi || atra ca Óik«itÃn bodhisatvÃn idaæ vacanam alaækaroti yad uktam ÃryamahÃmeghe | nirayagaticittanityasamÃdhÃnaÓÅlÃÓ ca nirayagatipriyÃÓ ca nirayagatipattanavaïijaÓ ca bhavanti | nirayalolÃÓ ca bhavanti nirayalobhamatsariïaÓ ca nirayÃgnicittapraguïïÃ÷ bhavantÅti || uktà du«khÃdhivÃsanà k«Ãnti÷ || ÃryasÃgaramatisÆtre tu trividhÃpi k«Ãntir uktà | iha sÃgaramate bodhisatvo mahÃsatva÷ sarvaj¤atÃcittotpÃdaratne | annÃryair du÷ÓÅlai÷ satvair mÃrair mÃrakÃyikÃbhir và devatÃbhir mÃrÃdhi«Âhitair và mÃradÆtair và viheÂhyamÃna÷ samÅryamÃïa÷ k«obhyamÃnas tarjyamÃnas tìyamÃno na bhidyate tato | adhyÃÓayacittotpÃdo na bhidyate sarvasatvapramok«amahÃkaruïÃvÅryÃrambhÃt | na bhidyate triratnavaæÓÃnupacchedaparÃkramÃt | na bhidyate sarvadharmasamudÃnayanakuÓalaprayogÃt | na bhidyate lak«aïÃnuvya¤janaparini«pattigatÃt puïyasaæbhÃropacayÃt | na bhidyate buddhak«etrapariÓuddhyabhinirhÃrÃh­tÃd autsukyÃt | na bhidyate sarvadharmÃparigrahÃbhiyuktÃt kÃyajÅvitotsargÃt | na bhidyate sarvasatvaparipÃcanÃbhiyuktÃd ÃtmasaukhyÃnadhyavasÃnÃt | sa evam adhyÃÓayasaæpanna eva samÃna÷ sarvasatvÃnÃm antikÃd uccaghanÃæ sahate | unmananÃæ kutsanÃæ sahate sarvasatvÃnÃm ÃkroÓaparibhëÃæ duruktadurÃgatÃn vacanapathÃn sahate | sarvasatvapŬÃæ sahate | sarvasatvabhÃrÃæÓ ca sahate uttÃrayati và na ca khidyate | na ca lÅyate | na saælÅyate | na vi«Ådati | balam upadarÓayati | sthÃma saæjanayati | vÅryam Ãrabhate | parÃkramaæ parÃkramate | utsÃhaæ janayati | unmƬhacittaæ nig­hïÃti | sa Ãkru«Âo na pratyÃkroÓati | tìito na pratitìayati | ro«ito na pratiro«ayati | kruddhÃya na pratikrudhyati | evaæ cittagaïanÃsaænÃhaæ saænahyati | ... sacet punar ete satvà yÃvanto daÓasu dik«u prabhÃvyamÃnÃ÷ prabhÃvyante te sarve 'siÓaktitomarapÃliyogena mÃæ p­«Âhata÷ p­«Âhato 'nubadhnÅyu÷ | yatrai«a p­thivÅpradeÓe sthito và ni«aïïo và caÇkramyamÃïo và ÓayÃno và bodhicittam utpÃdayi«yati dÃnacittaæ và yÃvat praj¤Ãcittaæ và ÓrutakuÓalamÆlacittaæ votpÃdayi«yati tatrÃsya p­thivÅpradeÓe ÓatadhÃbadarÅpattrapramÃïaæ kÃyaæ chetsyÃmo vikari«yÃmo vidhvaæsayi«yÃmas | te cet sarvasatvà mÃm ÃkroÓayeyu÷ paribhëeran kutsayeyu÷ paæsayeyur asatyÃbhir vÃgbhi÷ paru«Ãbhir vÃgbhi÷ samuccareyur adhi«Âhità annarthakarmÃïa÷ ÓatadhÃbadarÅpattrapramÃïaæ mama kÃyaæ chindhyur bhindyur vikareyur vidhvaæsayeyu÷ | evaæ mayà na kasyacit satvasyÃntike k«obhacittam utpÃdayitavyaæ | tat kasya heto÷ | pÆrvà koÂi÷ saæsÃrasyÃpramÃïÅk­tà yatra me 'yam ÃtmabhÃvo narakagatasyÃpi tiryagyonigatasyÃpi yamalokagatasyÃpi manu«yagatasyÃpi kÃmÃhÃrapaliguddhasya dharmÃn aÓrutavato vi«amÃjÅvagocarasya nirarthakajÅvina÷ aÇgapratyaÇgasya Óatadhà chinno bhinno nik­tto vividhÃbhiÓ ca kÃraïÃbhi÷ kÃrito na ca mayà tato nidÃnam ÃtmÃrthaæ k­to na parÃrtha÷ | sacet punar punar mamaite sarvasatvà aparÃntakoÂiæ chindyur bhindyur vikireyur vidhvaæsayeyus tathÃpi mayÃparityaktaiva sarvaj¤atà | aparityaktà eva sarvasatvÃ÷ | aparityakta÷ kuÓalo charmachanda÷ | tat kasya heto÷ | sarvà hy e«Ã kÃyapŬà kÃyavivartanà | nairayikasya du«khasya ÓatatamÅm api kalÃæ nopaiti yÃvad upani«adam api na k«amate | narakÃvÃsam apy aham utsahe | na punar mayà buddhadharmÃ÷ parityaktavyà na sarvasatvÃrambaïà mahÃkaruïà || pe || yan nidÃnaæ punar vyÃpÃda utpadyeta | taæ vayaæ dharmaæ prahÃsyÃma÷ | katamaÓ ca sa dharmo | yad uta kÃyaprema kÃyaniketa÷ kÃyÃdhyavasÃnaæ | uts­«ÂaÓ ca kÃya uts­«Âo vyÃpÃda÷ | evaæ dharmagaïanÃvi«Âa÷ sÃgaramate bodhisatva÷ sarvasatvapŬÃæ sahate || pe || ya÷ kÃyasyotsarga÷ kÃyaparityÃga÷ kÃyÃnavek«Ã | iyam asya dÃnapÃramità || yat kÃye chidyamÃne sarvasatvÃn maitryà spharati | vedanÃbhiÓ ca na saæhriyate | iyam asya ÓÅlapÃramità || yat kÃye chidyamÃne ya evÃsya kÃyaæ chindati te«Ãm eva pramok«Ãrthaæ k«amate | na ca cittena k«aïyate k«Ãntibalaæ copadarÓayatÅyam asya k«ÃntipÃramità || yena vÅryeïa taæ sarvaj¤atÃchandaæ nots­jati cittabalÃdhÅnaæ ca pratig­hïÃti | saæsÃram eva cÃnubadhnÃti | kuÓalamÆlÃrambham eva cÃrabhate | iyam asya vÅryapÃramità || yat kÃye vikÅryamÃïe tat sarvaj¤atÃcittotpÃdaratnaæ kartuæ na saæmuhyati bodhim evÃpek«ate ÓÃntapraÓÃntam eva pratyavek«ate | iyam asya dhyÃnapÃramità || yat kÃye chidyamÃne kÃyasya t­ïakëÂhaku¬yavatpratibhÃsopamatÃæ pratyavek«ate mÃyÃdharmatÃæ ca kÃyasyÃvatarati | bhÆtÃnityatÃæ ca bhÆtadu«khatÃæ ca bhÆtÃnÃtmatÃæ ca bhÆtaÓÃntatÃæ ca kÃyasyopanidhyÃyati | iyam asya praj¤ÃpÃramiteti vistara÷ || pe || punar aparam asyaivaæ bhavati | e«a satva÷ kusÅda÷ Óukladharmarahita÷ | sa mÃm ÃkroÓayati paribhëate | hanta vayam ÃrabdhavÅryà bhavi«yÃma÷ | at­ptÃ÷ kuÓalamÆlaparye«aïÃbhiyuktà | e«a eva tÃvan mayà satva÷ pÆrvataraæ bodhimaï¬e ni«Ãdayitavya÷ | paÓcÃn mayÃnnuttarà samyaksaæbodhir abhisaæboddhavyeti || pe || Åd­ÓÃnÃm asmÃbhi÷ satvÃnÃm adÃntÃnÃm aguptÃnÃm annupaÓÃntÃnÃm arthÃya saænÃhÃ÷ saænaddhavyÃ÷ || pe || hanta vayaæ dharmatÃæ pratisari«yÃma÷ | ko 'trÃkroÓati và ÃkruÓyate và | sa parigave«amÃïo na taæ dharmam upalabhate | ya ÃkroÓati và ÃkruÓyate và | sa ÃtmaparÃnupalabdhopalambhad­«Âivigata÷ k«amatae iti || bhagavatyÃm apy uktaæ | evaæ cittam utpÃdayati | yena mayà sarvasatvÃnÃæ vivÃda utsÃrayitavya÷ | so 'haæ svayam eva vivadÃmi | lÃbhà me durlabdhà yo 'haæ jalpite pratijalpÃmi | yena mayà sarvasatvÃnÃæ saækramabhÆtena bhavitavyaæ so 'haæ parasya tvam ity api vÃcaæ bhëe | paru«aæ và prativÃco dadÃmi | idaæ mayà naiva vaktavyaæ ja¬asamena | e¬akamÆkasamena mayà kalahavivÃde«u bhavitavyaæ | parato duruktÃn durÃgatÃn durbhëitÃn bhëyamÃïÃn vacanapathÃn Ó­ïvatà cittaæ nÃghÃtayitavyaæ | pare«Ãm antike na mamaitat sÃdhu na pratirÆpaæ yo 'haæ parasya do«Ãntaraæ saæjanayeyam | etan na mama pratirÆpaæ yad ahaæ pare«Ãæ do«Ãntaram api saæÓrotavyaæ manye | tat kasya heto÷ | na mayÃÓayo vikopayitavyo yena mayà sarvasatvÃ÷ sarvasukhopadhÃnena sukhayitavyÃ÷ parinirvÃpayitavyÃÓ cÃnnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbudhya tatra nÃmÃhaæ vyÃpadye | na ca mayà pare«Ãæ svaparÃddhÃnÃm api vyÃpattavyaæ | sa nÃmÃhaæ mohaæ k«obhaæ gacchÃmi | idaæ tu mayà karaïÅyaæ | d­¬haparÃkramatayà parÃkrÃntavyaæ | na mayà jÅvitÃntarÃye 'pi kriyamÃïe k«obha÷ karaïÅya÷ | na mayà bh­kuÂÅ mukhe \<[doubtful]>\ utpÃdayitavyeti || bodhisatvaprÃtimok«e 'py uktam | ye kruddhÃ÷ satvÃs tÃn ÃÓvÃsayati k«amÃpayati | anulomayati dharmeïa to«ayatÅti || iti Óik«Ãsamuccaye k«ÃntipÃramità paricchedo navama÷ || @<[X. vÅryapÃramitÃ]>@ vÅryapÃramità daÓama÷ pariccheda÷ || evaæ k«Ãntipratisthita÷ Órute vÅryam Ãrabheta | anyathà Órutam evÃsya vinÃÓÃya saæpadyate || yathoktaæ candrapradÅpasÆtre | kiyadbahÆ dharmaparyÃyuïeyà \<[doubtful]>\ ÓÅlaæ na rak«eta Órute namanta | na bÃhuÓrutyena sa Óakyu trÃyituæ du÷ÓÅlayena vrajamÃna durgatim || ÓrutÃnuÓaæsÃs tu nÃrÃyaïaparip­cchÃyÃm uktÃ÷ | tathà hi kulaputrÃ÷ Órutavata÷ praj¤Ãgamo bhavati | praj¤Ãvata÷ kleÓapraÓamo bhavati | ni÷kleÓasya mÃro 'vatÃraæ na labhate || atra ca mahar«er uttarasya jÃtakaæ vistareïa k­tvÃha | dharmakÃmÃnÃæ hi | vimalateja÷ | bodhisatvÃnÃæ mahÃsatvÃnÃæ sagauravÃïÃæ sapratÅÓÃnÃæ anyalokadhÃtusthità api buddhà bhagavanto mukham upadarÓayanti dharmaæ cÃnuÓrÃvayanti | dharmakÃmÃnÃæ | vimalateja÷ | bodhisatvÃnÃæ mahÃsatvÃnÃæ parvatakandarav­k«amadhye«u dharmanidhÃnÃni nik«iptÃni | dharmamukhÃny annantÃni pustakagatÃni karatalagatÃni bhavanti | dharmakÃmÃnÃæ vimalateja÷ bodhisatvÃnÃæ pÆrvabuddhadarÓinyo devatà buddhapratibhÃnam upasaæharanti || pe || parik«ÅïÃyu«kÃïÃæ buddhà bhagavanto devatÃÓ cÃyurbalaæ copasaæharanti | buddhÃdhi«ÂhÃnena devatÃdhi«ÂhÃnena ca kÃÇk«ÃmÃïà var«asahasram avati«Âhante || pe || yÃvat kalpaæ và kalpÃvaÓe«aæ và yÃvad và ÃkÃÇk«anti dharmagauravajÃtÃnÃæ bodhisatvÃnÃæ buddhà bhagavanto jarÃm apy apanayanti | vyÃdhÅn apanayanti | sm­tim upasaæharati | gatiæ matiæ pratibhÃnaæ copasaæharanti || pe || d­«Âik­tÃni vinodayanti | samyagd­«Âiæ copasaæharanti | dharmagauraveïa | vimalateja÷ | bodhisatvÃnÃæ mahÃsatvÃnÃæ sarvopakramabhayÃni na bhavanti | tasmÃt tarhi vimalateja÷ ÓrutasaæbhÃrakauÓalyÃbhiyuktena bodhisatvena bhavitavyam iti || kim ÃkÃraæ Órutaæ bodhisatvavinaye praÓastaæ | yathà ÃryÃk«ayamatisÆtre 'bhihitaæ | aÓÅtyÃkÃrapraveÓaæ Órutaæ | tad yathà | chandÃkÃram ÃÓayÃkÃram adhyÃÓayÃkÃraæ prayogÃkÃraæ nirmÃïÃkÃram apramÃïÃkÃraæ kalyÃïamitrÃkÃraæ gauravÃkÃraæ pradak«iïÃkÃraæ suvacanÃkÃraæ paryupÃsanÃkÃram avahitaÓrotrÃkÃraæ mana÷kÃrÃkÃram avik«epÃkÃram avasthÃnÃkÃraæ ratnasaæj¤ÃkÃraæ bhai«ajyasaæj¤ÃkÃraæ sarvavyÃdhiÓamanÃkÃraæ sm­tibhajanÃkÃraæ gatibodhanÃkÃraæ matirocanÃkÃraæ buddhipraveÓÃk Ãram at­ptabuddhadharmaÓravaïÃkÃraæ tyÃgav­æhaïÃkÃraæ dÃntÃjÃneyÃkÃraæ bahuÓrutasevanÃkÃraæ satyak­tyaprÅtyanubhavanÃkÃraæ kÃyaudbilyÃkÃraæ cittaprahlÃdanÃkÃram aparikhedaÓravaïÃkÃraæ dharmaÓravaïÃkÃraæ pratipattiÓravaïÃkÃraæ paradeÓanÃÓravaïÃkÃraæ aÓrutaÓravaïÃkÃraæ abhij¤ÃÓravaïÃkÃram anyayÃnÃsp­haïÃÓravaïÃkÃraæ praj¤ÃpÃramitÃÓravaïÃkÃraæ bodhisatvapiÂakaÓravaïÃkÃraæ saægrahavastuÓravaïÃkÃram upÃyakauÓalyaÓravaïÃkÃraæ brahmavihÃraÓravaïÃkÃraæ sm­tisaæprajanyaÓravaïÃkÃraæ gauravÃkÃraæ utpÃdakauÓalyaÓravaïÃkÃram annutpÃdakauÓalyaÓravaïÃkÃram aÓubhÃkÃraæ maitryÃ÷ ÓravaïÃkÃraæ pratÅtyasamutpÃdÃkÃraæ anityÃkÃraæ du«khÃkÃram annÃtmÃkÃraæ ÓÃntÃkÃraæ ÓÆnyatÃnimittÃpraïihitÃkÃraæ annabhisaæs kÃrÃkÃraæ kuÓalÃbhisaæskÃrÃkÃraæ satvÃdhi«ÂhÃnÃkÃraæ avipraïÃÓÃkÃraæ svÃdhÅnÃkÃraæ svacittÃrak«aïÃkÃraæ vÅryasyÃÓraæsanÃkÃraæ dharmanidhyaptyÃkÃraæ kleÓavipak«ÃkÃraæ svapak«aparikar«aïÃkÃraæ parapak«akleÓanigrahÃkÃraæ saptadhanasamavaÓaraïÃkÃraæ sarvadÃridryopachedÃkÃraæ sarvavidvatpraÓastÃkÃraæ paï¬itÃbhinandanÃkÃraæ ÃryasaæmatÃkÃraæ annÃryaprasÃdanÃkÃraæ satyadarÓanÃkÃraæ skandhado«avivarjanÃkÃraæ saæsk­tado«aparitulanÃkÃram arthapratiÓaraïÃkÃraæ dharmapratiÓaraïÃkÃraæ sarvapÃpÃkaraïÃkÃraæ ÃtmaparahitÃkÃraæ suk­takarmÃnanutapyanÃkÃraæ viÓe«agamanÃkÃraæ sarvabuddhadharmapratilÃbhÃkÃram iti || punar atraivÃha | yaÓ ca dharmasaæbhÃrayoga÷ sa evÃsya j¤ÃnasaæbhÃro bhavati | tatra katamo dharmasaæbhÃrayogo yeyam alpÃrthatÃlpak­tyatÃlpabhëatÃlpapari«kÃratà pÆrvarÃtrÃpararÃtraæ jÃgarikÃyogam anuyuktasya ÓrutÃrthaparitulanatà | bhÆyo bhÆya÷ parye«aïatà | cittasyÃnnÃvilatà | nÅvaraïÃnÃæ vi«kambhanatà | Ãpatti«u ni÷Óaraïaj¤Ãnaæ | akauk­tyatà | aparyutthÃnatà | pratipattisÃratà | dharmanimnatà dharmapravaïatà dharmaprÃgbhÃratà | parÃkramasaæpannatà ÃdÅptaÓiraÓcailopamatà j¤Ãnaparye«Âyà | tanmayavihÃrità | aÓithilaÓÅlatÃnik«iptadhuratà viÓe«agÃmità saægaïikÃvivarjanam ekÃrÃmatÃraïyÃbhimukhamana÷kÃratà ÃryavaæÓasantu«Âi÷ dhutaguïe«v acalanatà dharmÃrÃmaratiratatà laukikamantrÃsmaraïatà lokottaradharmaparye«Âità sm­tyapramo«atà | arthagatyanugamatà | matyà mÃrgÃnulomatà | dh­tyà saævarapratyayair j¤ÃnÃnugama÷ | hrÅrapatrÃpyÃlaækÃratà | j¤ÃnÃnugamanasÃratà | aj¤Ãnavidhamanatà | avidyÃmohatamastimirapaÂalaparyavanaddhasya praj¤Ãcak«urviÓuddhi÷ | suviÓuddhabuddhità | buddhivistÅrïatà | asaækucitabuddhità prabhinnabuddhità | pratyak«abuddhità | aparÃdhÅnaguïatà | svaguïair amanyanatà | paraguïaparikÅrtanatà | suk­takarmakÃrità | karmavipÃkÃnuddhuratà | karmapariÓuddhij¤Ãnam iti || kiæ Órotavyaæ | uktaæ bhagavatà j¤ÃnavaipulyasÆtre | sÃrthakÃni ÓÃstrÃïi Óik«itavyÃni | apÃrthakÃni parivarjayitavyÃni | tad yathà | lokÃyataÓÃstrÃïi daï¬anÅtiÓÃstrÃïi kÃrkhedaÓÃstrÃïi vÃdavidyÃÓÃstrÃïi kumÃrakrŬÃÓÃstrÃïi jambhakavidyÃÓÃstrÃïi || pe || yÃny api tad anyÃni kÃnicin mok«apratikÆlÃni ÓÃstrÃïi saæmohÃya saævartante tÃni sarvÃïi bodhisatvayÃnasaæprasthitena parivarjayitavyÃnÅti || evaæ Órutavatà cittaæ Óodhayitum araïyam ÃÓrayaïÅyaæ | kathaæ punar ÃÓayasaæpannasyÃpy ugradattaparip­cchÃyÃæ g­ham anuj¤Ãtaæ | yatnavato 'py asÃmarthyÃt | paradÃrÃdi«v api tarhi nÃpatti÷ syÃt | na te«Ãm asÃmarthye 'pi prak­tidu«ÂatvÃd g­hÃvÃsasya ca praj¤aptisÃvadyatvÃd iti || iti Óik«Ãsamuccaye vÅryapÃramità paricchedo daÓama÷ || @<[XI. araïyasaævarïana÷]>@ araïyasaævarïanaæ nÃmaikÃdaÓa÷ pariccheda÷ || tad evam ugradattaparip­cchÃvidhinà g­hado«Ãn bhÃvayitvà Órutavatà cittaæ Óodhayitum araïyam ÃÓrayaïÅyam iti sthitaæ || tathà coktaæ candrapradÅpasÆtre | na jÃtu kÃmÃn prati«evamÃïa÷ putre«u dÃre«u janitva t­«ïÃæ | g­haæ ca sevitva jugupsanÅyam annuttarÃæ prÃpsyati so 'grabodhim || ye kÃma varjenti yathÃgnikar«Ææ putre«u dÃre«u janitva t­«ïÃæ | uttasta gehÃd abhini«kramanti na durlabhà te«v iyam agrabodhi÷ || na kaÓci buddha÷ purimeïa ÃsÅd annÃgato bhe«yati yo 'vati«Âhate | yehi sthitair eva agÃramadhye prÃptà iyaæ uttama agrabodhi÷ || prahÃya rÃjyaæ yatha kheÂapiï¬aæ vased araïye«u vivekakÃma÷ | kleÓÃn prahÃya vinihatya mÃnaæ budhyanti bodhiæ virajÃm asaæsk­tÃm || pe || annehi pÃnehi ca cÅvarehi pu«pehi gandhehi vilepanehi | nopasthità bhonti narottamà jinà yatha pravrajitvà caramÃïadharmÃn || yaÓ caiva bodhiæ pratikÃÇk«amÃïa÷ satvÃrtha nirviïïa kusaæsk­tÃta÷ | araïyÃbhimukha sapta padÃni gacched ayaæ tata÷ puïyaviÓi«Âa bhoti || yadi punar visabhÃgasatvÃnunayÃt pari«atkÃmatayà và lÃbhÃdikÃmatayà và vivekapraveÓe vilambeta | tadartham atraivoktaæ | na vij¤a bÃlehi karonti vigrahaæ satk­tya bÃlÃn parivarjayanti | mamÃntike ceti pradu«Âacittà na bÃladharmehi karonti saæstavam || na vij¤a bÃlÃna karoti sevanÃæ viditva bÃlÃna svabhÃvasaætatim | kiyacciraæ bÃlasusevità pi puno 'pi te bhonti amitrasannibhÃ÷ || na vij¤a bÃle«v iha viÓvasanti vij¤Ãya bÃlÃna svabhÃvasaætatim | svabhÃvabhinnà prak­tÅya bÃlÃ÷ kuto 'sti mitraæ hi p­thagjanÃnÃæ || sahadhÃrmikeno vacanena uktÃ÷ krodhaæ ca do«aæ ca apratyayaæ ca | prÃvi«karonti imi bÃladharmà imam artha vij¤Ãya na viÓvasanti || bÃlà hi bÃlehi samaæ samenti yathà amedhyena amedhya sÃrddham | vij¤a÷ punar vij¤ajanena sÃrddhaæ samenti sarpir yatha sarpimaï¬e || tathà ca punar atraivam Ãha | sÆsukhitÃ÷ sada te naraloke ye«u priyÃpriya nÃsti kahiæcit | ye ca na kandarake 'bhiramante ÓrÃmaïakaæ susukhaæ anubhonti || ye«u mamÃpi tu nÃsti kahiæcit | ye«u parigrahu sarvaÓu nÃsti | kha¬gasamà vicaranti mu lokaæ gagane pavana yatheva vrajanti || syu÷ sukhità vata te naraloke ye«u na sajjati mÃnasa loke | vÃyusamaæ sada te«v iha cittaæ no ca priyÃpriya vidyati saægo || apriya ye dukhitehi nivÃso ye 'pi priyà dukhitehi viyogo | anta ubhe api tehi jahitvà te sukhità naraye rata dharme || punar atraivoktam | bhavati satatam alpak­tyayogÅ p­thu guïa do«ata sarvi varjayitvà | na vivadati kadÃci yuktayogÅ imi guïa tasya bhavanty araïyavÃse || sada bhavati niviïïa saæsk­te 'sau na bhavati tasya p­hà kahiæci loke | na ca bhavati viv­ddhir ÃsravÃïÃæ vanavasato 'sya bhavanti ÃnuÓaæsÃ÷ || adhikaraïa na tasya jÃtu bhotÅ sada upaÓÃntarato vivekacÃrÅ | vacaci manasi kÃya saæv­tasyo bahuguïa tasya bhavanty araïyavÃse || bhavati anukÆla tasya mok«o laghu pratividhyati so 'dhimukti ÓÃntÃm | vanicari dhimukti sevate 'sya imi guïa bhonty araïyavÃsi sarve || punar Ãha | vana«aï¬a sevatha vivikta sadà vijahitva grÃmanagare«u ratim | advitÅyakha¬gasama bhotha sadà na cireïa lapsyatha samÃdhivaram | iti || ÃryarëÂrapÃlasÆtre 'py Ãha | tyaktvà geham annantado«agahanaæ cintÃnapek«Ã÷ sadà | te 'raïye ratim Ãpnuvanti guïina÷ ÓÃntendriyÃ÷ sÆratÃ÷ || na strÅsaæbhava naiva cÃpi puru«ais te«Ãæ kvacid vidyate | ekÃkÅ viharanti kha¬gasad­ÓÃ÷ ÓuddhÃÓayà nirmalÃ÷ || lÃbhair nÃpi ca te«u har«a svamano lÅyanty alÃbhair na ca | alpecchà itaretarair abhiratà mÃyÃkuhÃvarjitÃ÷ | ti || ugradattaparip­cchÃyÃm apy Ãha | satvasaæsargo me na kartavyo na hi mayaikasatvasya kuÓalamÆlÃni saæjanayitavyÃnÅty Ãdi || yadi puna÷ ÓrutavÃn imÃæ k«aïasaæpadam ÃsÃdya lÃbhÃdau sakta÷ cittaæ na Óodhayet sa evaika÷ | sadevake loke va¤cita÷ syÃd || uktaæ hy ÃryaratnakÆÂe | tad yathà kÃÓyapa kaÓcid eva puru«o mahatà udakÃrïavenohyamÃna udakat­«ïayà kÃlaæ kuryÃd | evam eva kÃÓyapa ihaike ÓramaïabrÃhmaïà bahÆn dharmÃn udg­hya paryavÃpya na rÃgat­«ïÃæ vinodayanti | na dve«at­«ïÃæ | na mohat­«ïÃæ vinodayanti | te mahatà dharmÃrïavenohyamÃnÃ÷ kleÓat­«ïayà kÃlagatà | durgativinipÃtagÃmino bhavantÅti || tasmÃd avaÓyam araïyam ÃÓrayet || tÃd­ÓÃni ca sthÃnÃni ÃÓrayet | ye«u ca sthÃne«u nÃtidÆre piï¬apÃtagocaro bhavati nÃtisaænik­«Âe | ye«u pÃnÅyÃni bhavanty acchÃni ÓucÅni nirmalÃny alpÃyÃsÃni mukhaparibhogÃni yÃni ca sthÃnÃni v­k«asaæpannÃni bhavanti pu«pasaæpannÃni phalasaæpannÃni pattrasaæpannÃny apagatadu«ÂaÓvÃpadÃni guhÃsaæpannÃni prÃgbhÃrasaæpannÃni sukhaparisarpyakÃïi ÓÃntÃny advitÅyÃni tÃd­ÓÃni sthÃnÃny ÃÓrayet | sa te«u sthÃne«v ÃÓrito yad anena pÆrvapaÂhitaæ bhavati tat tribhÅ rÃtrais trirdivasasya svÃdhyÃyati nÃtyuccena svareïa nÃtinÅcena noddhatair indriyair na bahirgatena cittena prasÃdam upajÅvan grantham upadhÃrayan nimittÃny udg­hïan middham apakrÃman | saced Ãraïyakasya bhik«o rÃjà vopasaækrÃmati rÃjamÃtro vÃnye và brÃhmaïak«atriyanaigamajÃnapadÃ÷ | tena te«Ãm Ãdareïa svÃgatakriyà kartavyà | evaæ cÃnena vaktavyaæ | ni«Åda mahÃrÃja yathà praj¤aptae Ãsane | saced upaviÓati dvÃbhyÃm apy upave«Âavyaæ | sacen nopaviÓati ubhÃbhyÃm api nopave«Âavyaæ | sacec ca¤calendriyo bhavati utkar«ayitavyaæ | tasya te mahÃrÃja lÃbhÃ÷ sulabdhà yasya te bhÆpradeÓe ÓÅlavanto guïavanto bahuÓrutÃ÷ ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ prativasanti | annupadrutÃÓ caurabhaÂÃdibhi÷ || sacet sthiro bhavati vinÅta÷ praÓÃntendriya÷ bhavyaÓ ca bhavati dharmadeÓanÃyÃ÷ tato 'sya vicitrà dharmadeÓanà upasaæhartavyà | saced vicitrÃæ na priyÃyate | saævegÃnukÆlà dharmadeÓanà upasaæhartavyà | sacet saævegÃnukÆlÃæ na priyÃyate udÃrodÃrÃïi tathÃgatamÃhÃtmyÃni upade«ÂavyÃni | brÃhmaïak«atriyanaigamajÃnapadÃnÃm apy upasaækrÃmatÃæ yathÃnurÆpÃ÷ kriyà upasaæhartavyà | sa evaæ bahuÓruta÷ san pratibalo bhavati dhÃrmaÓravaïikÃnÃæ cittam ÃrÃdhayituæ | te ca satvÃs tasyÃntike prÅtiæ ca prasÃdaæ ca prÃmodyaæ ca pratilabhantae iti || ugradattaparip­cchÃyÃm apy Ãha | punar aparaæ g­hapate pravrajitena bodhisatvenÃraïye prativasatà evam upaparÅk«itavyaæ | kim artham aham araïye prativasÃmi | na kevalam araïyavÃsena Óramaïo bhavati | bahavo 'py atrÃdÃntà avinÅtà ayuktà annabhiyuktÃ÷ prativasanti | tad yathà | m­gavÃnarapak«isaæghacauracaï¬ÃlÃ÷ prativasanti | na ca te ÓramaïaguïasamanvÃgatà bhavanti | api tu khalu punar ahaæ yasyÃrthÃyÃraïye prativasÃmi sa mayÃrtha÷ paripÆrayitavyo yad uta ÓrÃmaïyÃrtha÷ || pe || punar aparaæ g­hapate pravrajitena bodhisatvenÃraïye viharatà evam upaparÅk«itavyaæ | kim artham aham araïym Ãgata÷ | tenaivaæ mÅmÃæsayitavyaæ | bhayabhÅto 'smy aham araïyam Ãgata÷ | kuto bhayabhÅta÷ | saægaïikÃbhayabhÅta÷ | saæsargabhayabhÅto rÃgadve«amohabhayabhÅto mÃnamadamrak«aparidÃhabhayabhÅto lobher«yÃmÃtsaryabhayabhÅta÷ rÆpaÓabdagandharasaspar«ÂavyabhayabhÅta÷ | so 'haækÃramamakÃrabhayabhÅta÷ | auddhatyavicikitsÃbhayabhÅta÷ | skandhamÃrabhayabhÅta÷ | kleÓamÃrabhayabhÅto | m­tyumÃrabhayabhÅto | devaputramÃrabhayabhÅta÷ | anitye nitya iti viparyÃsabhayabhÅto 'nnÃtmany Ãtmeti viparyÃsabhayabhÅto 'Óucau Óucir iti viparyÃsabhayabhÅto | du«khe sukham iti viparyÃsabhayabhÅta÷ | cittamanovij¤ÃnabhayabhÅto | nivaraïÃvaraïaparyutthÃnabhayabhÅta÷ | satkÃyad­«ÂibhayabhÅta÷ pÃpamitrabhayabhÅto | lÃbhasatkÃrabhayabhÅto 'kÃlamantrabhayabhÅto 'd­«Âe d­«Âam iti bhayabhÅto 'Órute Órutam iti bhayabhÅto 'mate matam iti bhayabhÅto 'vij¤Ãte vij¤Ãtam iti bhayabhÅto 'Óramaïe ÓramaïamadabhayabhÅto 'nyonyavidve«aïabhayabhÅta÷ kÃmadhÃturÆpadhÃtvarÆpyadhÃtubhayabhÅta÷ sarvabhavagatyupapattibhayabhÅto nirayatiryagyonipit­vi«ayabhayabhÅta÷ saæk«epeïa sarvebhyo 'kuÓalebhyo manasikÃrebhyo bhayabhÅ ta ebhyo hy aham evaærÆpebhyo bhayabhairavebhyo bhÅto 'raïyÃvÃsam upagata÷ || pe || punar aparaæ g­hapate pravrajitena bodhisatvenÃraïyavÃsasthitena bhÅtena và trastena và evaæ Óik«itavyaæ | yÃni kÃnicid bhayÃny utpadyante sarvÃïi tÃny ÃtmagrÃhata utpadyante || pe || sacet punar aham araïye prativasan nÃtmagrÃhaæ parityajeyaæ nÃtmÃbhiniveÓaæ nÃtmaparigrahaæ nÃtmanidÃnaæ nÃtmat­«ïÃæ nÃtmasaæj¤Ãæ nÃtmavÃdopÃdÃnaæ nÃtmad­«Âiæ nÃtmÃdhi«ÂhÃnaæ nÃtmaparikalpanÃæ nÃtmarak«Ãæ parityajeyaæ | nirarthako me 'raïyavÃsa÷ syÃd | api tu khalu punar g­hapate nÃsty Ãtmasaæj¤ino 'raïyavÃso | nÃsti parasaæj¤ina÷ || pe || araïyavÃso nÃma g­hapate ucyate sarvadharme«v asaæbhavavÃsa÷ sarvadharme«v asaægavÃsa÷ || pe || tad yathà g­hapate 'raïye t­ïagulmau«adhivana÷pataya÷ prativasanto na bibhyati nottrasyanti na saætrasyanti na saætrÃsam Ãpadyante | evam eva g­hapate pravrajitena bodhisatvenÃraïye viharatà t­ïagulmau«adhivana÷patikëÂhaku¬yavad ÃtmapratibhÃsavat saæj¤Ã kÃye utpÃdayitavyà | mÃyÃsamatà cittasyotpÃdayitavyà | ko 'tra bibheti | ko 'sminn uttrasyati |tena bhayabhÅtena và trastena và evaæ yoniÓa÷ kÃya upaparÅk«itavya÷ | nÃsty atra kÃye Ãtmà và satvo và jÅvo và po«o và pudgalo và manujo và mÃnavo và | abhÆtaparikalpa e«a yad uta bhayaæ nÃma | sa mayÃbhÆtaparikalpo na parikalpayitavya÷ | tena yathÃraïye t­ïagulmau«adhivana÷pataya÷ prativasanti amamà aparigrahÃ÷ | evam evÃmamenÃparigraheïÃraïyam eva sarvadharmà iti j¤Ãtvà upasampadya vihartavyaæ | tat kasya heto÷ | raïachedo 'raïyavÃso 'mamo 'parigraha÷ || pe || punar aparaæ g­hapate pravrajitena bodhisatvena buddhÃnuj¤Ãto 'raïyavÃsa iti j¤ÃtvÃraïye vastavyaæ | atra hi ÓukladharmaparipÆrir bhavati | upastabdhakuÓalamÆla÷ paÓcÃdgrÃmanagaranigamarëÂrarÃjadhÃnÅ«v avatÅrya dharmaæ deÓayi«yÃmi || pe || sacet punar g­hapate pravrajito bodhisatva uddeÓasvÃdhyÃyÃrthaæ gaïam avatarati | tena tatra sagauraveïa bhavitavyaæ sapratÅsenÃcÃryopÃdhyÃye«u sthaviramadhyanavake«u bhik«u«u pradak«iïabhavitavyam annalasena svayaækÃriïÃparopatÃpinà na ca tenopasthÃnagurukeïa bhavitavyaæ | evaæ cÃnenopaparÅk«itavyaæ | tathÃgato 'py arhan samyaksaæbuddha÷ sadevasya lokasya samÃrakasya sabrahmakasya saÓramaïabrÃhmaïikÃyÃ÷ prajÃyÃ÷ pÆjito dak«iïÅya÷ sarvasatvÃnÃæ | so 'pi tÃvan na kasyacit sakÃÓÃd upasthÃnaæ svÅkaroti | kiæ punar asmÃbhir aÓik«itai÷ Óik«itukÃmai÷ | api tu vayam eva sarvasatvÃnÃm upasthÃyakà bhavi«yÃma÷ | vayam eva pare«Ãm upasthÃnaparicaryÃæ kari«yÃmo na ca puna÷ kasyacit sakÃÓÃd upasthÃnaparicaryÃæ svÅkari«yÃma÷ | tat kasya heto÷ | upasthÃnagurukasya hi g­hapate bhik«or guïadharmÃnugraho naÓyati | ye«Ãæ ca saægrahaæ karoti te«Ãm evaæ bhavati | upasthÃnahetor e«o 'smÃkaæ saægrahaæ karoti || punar atraivÃha | sacet punar g­hapate Ãraïyako bodhisatvo dharmaÓravaïÃrthika ÃcÃryopÃdhyÃyadarÓanÃrthiko và glÃnaparip­cchako và grÃmÃntikaæ ÓayanÃsanam Ãgacchet tena sÃyam ÃgamanÃya prakramaïÃya ca cittam utpÃdayitavyaæ | sacet punar asya parapratibaddha uddeÓa÷ svÃdhyÃyo và tena vihÃre prativasatÃraïyapravaïacittena bhavitavyaæ | e«a eva tasyÃraïyavÃso yat sarvavastu«v araïyasaæj¤Ã dharmaparye«Âyà cÃt­pteti || ÃryaratnarÃÓisÆtre 'py uktaæ | yadi punar asya tatrÃraïyÃyatane viharato 'prÃptaphalap­thagjanasya vyìam­gà Ãgaccheyu÷ | tena tatra na bhayaæ na trÃsa utpÃdayitavya÷ | evaæ ca cittam utpÃdayitavyaæ | pÆrvam evÃham uts­«ÂakÃyajÅvito 'raïyavÃsam upagato | na mayÃtra bhetavyaæ | nottrasitavyaæ | api tu maitrÅm utpÃdayitvà do«aæ vivarjayi«yÃmi bhayam apanayi«yÃmi | yady evam api k­tvà te vyìam­gà mÃæ jÅvitÃd vyaparopya bhu¤jÅran | tena mayaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ | lÃbhà me sulabdhà yasya me 'sÃrÃt kÃyÃt sÃram Ãdattaæ bhavi«yati | na punar ime vyìam­gÃ÷ Óakyà mayÃmi«eïa to«ayituæ mama mÃæsaæ bhak«ayitvà sukhasparÓaæ vihari«yanti || pe || yadi punas tatrÃraïyÃyatane viharato 'manu«yà upasaækrami«yanti suvarïà và durvarïà và | tena na tatrÃnunetavyaæ na pratihantavyaæ | yadi pÆrvabuddhadarÓinyo devatà Ãraïyakaæ bhik«um upasaækramya praÓnaæ parip­ccheyu÷ | tatra tenÃraïyakena bhik«uïà yathÃÓakti yathÃbalaæ yathÃdharmÃdhigamÃya tÃsÃæ devatÃnÃæ dharmo deÓayitavya÷ | yadi punas tÃvaÇ gambhÅrÃn praÓnÃn parip­ccheyur yÃn sa Ãraïyako bhik«ur na ÓaknuyÃd visarjayituæ | tena nirmÃnena bhÆtvà vÃg bhëitavyÃÓik«ito na paribhavitavya÷ | yu¤ji«yÃmi ghaÂi«ye buddhaÓÃsane | bhavi«yati sa kÃla÷ sa samayo yadÃdhigatÃn dharmÃn Órutvà sarvakathÃæ visarjayi«yÃmi | api tu pratibhÃtu te | vayaæ dhÃrmaÓravaïikà iti || pe || tena tatrÃraïyÃyatane prativasatà t­ïagulmau«adhivana÷patÅnÃæ nimittaæ grahÅtavyaæ | katham ete bhavanti | yathai«Ãæ bhÃvanÃm asvÃmikÃnÃm amamÃnÃm aparigrahÃïÃm evaæ niÓce«ÂÃnÃæ nirvyÃpÃrÃïÃæ bhavaty utpÃdo bhaÇgaÓ ca | na cai«Ãæ kaÓcid utpÃdayità | na nirodhayità | evam evÃyaæ kÃyas t­ïakëÂhaku¬yapratibhÃsopamo 'svÃmiko 'mamo 'parigraho niÓce«Âo nirvyÃpÃro hetupratyayayuktyà utpadyate | hetupratyayavaikalyÃn nirudhyate | na punar atra kaÓcid dharma÷ paramÃrthata utpadyate và nirudhyate veti || punaÓ coktaæ | tena tatrÃraïyÃyatane viharatà evaæ cittam utpÃdayitavyaæ | yady apy aham araïyam Ãgata eko 'dvitÅyo | na me kaÓcit sahÃyo yo mÃæ suk­taæ du«k­taæ và codayet | api tu khalu puna÷ santÅme devanÃgayak«Ã buddhÃÓ ca bhagavanto ye mama cittÃÓayaæ jÃnanti | te mama sÃk«iïa÷ | so 'ham ihÃraïyÃyatane prativasann akuÓalacittasya vaÓaæ gacchÃmi | yadi punar aham iyaddÆram Ãgata eko 'dvitÅyo 'saæstabdho 'mamo 'parigraha÷ kÃmavitarkaæ và vitarkayeyaæ | vyÃpaÃdaæ vihinsÃvitarkaæ và vitarkayeyam anyaæ vÃkuÓalavitarkaæ vitarkayeyaæ | nirviÓe«o bhaveyaæ saæsargasaægaïikÃbhir etai÷ satvai÷ | te ca me devanÃgayak«Ã visaævÃditÃ÷ buddhÃÓ ca bhagavanto 'nnabhirÃddhà bhavi«yantÅti || iti Óik«Ãsamuccaye araïyasaævarïano nÃmaikÃdaÓa÷ pariccheda÷ || @<[XII. cittaparikarma]>@ cittaparikarma dvÃdaÓa÷ pariccheda÷ || tad evam araïye vasan samÃdhÃnÃya yujyate || uktaæ hi bhagavatyÃæ | sa te«Ãm eva satvÃnÃm arthÃya dhyÃnapÃramitÃyÃæ carann avik«iptacitto bhavati | tat kasya heto÷ | tathà hy asyaivaæ bhavati | laukikÅ dhyÃnopapattir api tÃvad vik«iptacittasya durlabhà | ka÷ punar vÃdo 'nnuttarà samyaksaæbodhi÷ | tasmÃn mayÃvik«iptacittena bhavitavyam | yÃvann annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbuddheyam iti || punar asyÃm uktaæ | punar aparaæ subhÆte bodhisatvo mahÃsatva÷ prathamacittotpÃdam upÃdÃya dhyÃnapÃramitÃyÃæ caran sarvÃkÃraj¤atÃpratisaæyuktair manasikÃrair dhyÃnaæ samÃpadyate | sa cak«u«Ã rÆpÃïi d­«Âvà na nimittagrÃhÅ bhavati nÃnuvya¤janagrÃhÅ | yato 'dhikaraïam asya cak«urindriyeïÃsaævarasaæv­tasya viharato 'bhidhyÃdaurmanasye anye và pÃpakà akuÓalà dharmÃÓ cittam anuprÃpnuyu÷ | te«Ãæ saævarÃya pratipadyate | rak«ati cak«urindriyam | evaæ Órotreïa ÓabdÃn Órutvà | ghrÃïena gandhÃn ghrÃtvà | jihvayà rasÃn ÃsvÃdya | kÃyena spra«ÂavyÃni sp­«Âvà | manasà dharmÃn vij¤Ãya na nimittagrÃhÅ bhavati | nÃnuvya¤janagrÃhÅ | yato 'dhikaraïam asya mana indriyeïÃsaævarasaæv­tasya pÃpakÃÓ cittam anuprÃpnuyu÷ | te«Ãæ saævarÃya pratipadyate | rak«ati mana indriyaæ | sa gacchann api ti«Âhann api ni«aïïo 'pi ÓayÃno 'pi bhëamÃïo 'pi samÃhitÃvasthÃm asamÃhitÃvasthÃæ na vijahÃti | sa bhavaty ahastalola÷ | apÃdalolo 'mukhalolo 'prakÅrïavÃk | avik«iptendriyo 'nnuddhato 'nnunnato 'capalo 'nnalaso 'saæbhrÃntakÃyo 'saæbhrÃntacitta÷ | ÓÃntakÃya÷ ÓÃntavÃk ÓÃntacitta÷ | rahasy arahasi và kalpiteryÃpatha÷ saætu«Âa÷ || pe || subhara÷ supo«a÷ | sÆpÃsya÷ kalyÃïÃcÃragocara÷ | saægaïikayÃpi vivekagocara÷ | lÃbhe 'lÃbhe ca samo nirvikÃra÷ | annunnato 'nnavanata÷ | evaæ sukhe du«khe | stutau nindÃyÃæ | yaÓasy ayaÓasi | jÅvite maraïe ca samo nirvikÃro 'nnunnato 'nnavanata÷ | evaæ Óatrau mitre ca | manÃpavartini ... | Ãrye«v annÃrye«u | Óabde«u saækÅrïe«v asaækÅrïe«u | priyÃpriye«u ca rÆpe«u samo nirvikÃra÷ | annunnato 'nnavanata÷ | anurodhavirodhÃpagata÷ | tat kasya heto÷ | tathà hi sa svalak«aïaÓÆnyÃn asaæbhÆtÃn ani«pannÃn annabhinirv­ttÃn sarvadharmÃn paÓyatÅti vistara÷ || tatra lÅne manasi mudità bhÃvanayottejanaæ kuryÃt | uddhate tv anityatÃmanasikÃrai÷ praÓama÷ || ubhayapratipak«Ãrthaæ cÃryarëÂrapÃloktÃæ gÃthÃæ smaret | bahu kalpakoÂÅbhi kadÃci buddho utpadyate lokahito mahar«i | labdho 'dhunà sa pravara÷ k«aïo 'dya tyajati pramÃdaæ yadi moktukÃma | iti || tathà | mayopamaæ vitatham etat svapnopamaæ ca saæsk­tam avek«ya na cirÃd bhavi«yati viyoga÷ sarvapriyai÷ | na nityam iha kaÓcit | udyujya yathà ghaÂata nityaæ pÃramitÃsu bhÆmi«u bale«u | mà jÃtu sraæsaya vÅryaæ yÃvan na budhyathà pravarabodhim | iti || Ãryalalitavistare 'py uktaæ | jvalitaæ tribhuvaæ jaravyÃdhidukhair maraïÃgnipradÅptam anÃtham idam | bhavani÷Óaraïe sada mƬha jagad bhramati bhramaro yathà kumbhagata÷ || adhruvaæ tribhuvaæ Óaradabhranibhaæ naÂaraÇgasamà jagi janmacyuti÷ | girinadyasamaæ laghuÓÅghrajavaæ vrajatÃyu jage yatha vidyu nabhe || bhuvi devapure tryapÃyapathe bhavat­«ïÃvidyavaÓà janatà | parivartti«u pa¤cagati«v abudhà yatha kumbhakarasya hi cakra bhramÅ || priyarÆpavarai÷ sada snigdharutai÷ Óubhagandharasair varasparÓasukhai÷ | pari«iktam idaæ kalipÃÓa jagat m­galubdhakapÃÓi yathaiva kapi || sabhayÃ÷ saraïÃ÷ sada vairakarÃ÷ bahuÓokopadrava kÃmaguïÃ÷ | asidhÃrasamà vi«apattranibhÃ÷ jahitÃryajanair yatha mŬhaghaÂa÷ || sm­timo«akarÃs tamasÅkaraïà bhayahetukarà dukhamÆla sadà | bhavat­«ïalatÃya viv­ddhikarÃ÷ sabhayÃ÷ saraïà sada kÃmaguïÃ÷ || yatha agnikhadÃ÷ jvalitÃ÷ sabhayÃ÷ tatha kÃma ime viditÃryajanai÷ | mahapaÇkasamà aÓiÓÆlasamà madhudigdha iva k«uradhÃrasamà || yatha sarpaÓiro yatha mŬhaghaÂa÷ tatha kÃma ime vidità vidu«Ãm | tatha ÓÆlasÃmà dvijapeÓisamà yatha ÓvÃnakaraæ kiÓavaira tathodakacandranibhà imi kÃmaguïÃ÷ pratibimba ivà girigho«a yathà | pratibhÃsasamà naÂaraÇganibhà tatha svapnasamà viditÃryajanai÷ || k«aïikÃvasikà imi kÃmaguïÃ÷ tatha mÃyamarÅcisamà alikodakabudbudaphenasamà vitathÃ÷ parikalpasamutthita buddha budhai÷ || prathame vayase vararÆpadhara÷ priya i«Âamato iya bÃlacÃrÅ | jaravyÃdhidukhair hatatejavapuæ vijahanti m­gà iva Óu«kanadÅm || dhanadhÃnyavaro bahudravyabalÅ priya i«Âamato iya bÃlacÃrÅ | parihÅïadhanaæ puna k­cchragataæ vijahanti narà iva ÓÆnyaÂavÅm || yatha pu«padrumo saphalo va drumo narudÃnarata÷ tatha prÅtikara÷ | dhanahÅnu jarÃrditu yÃcanako bhavate tada apriyag­dhrasama÷ || prabhudravyabalÅ vararÆpadhara÷ priyasaÇgamanendriyaprÅtikara÷ | jarÃvyÃdhidukhÃrditu k«Åïadhano bhavate tada apriyam­tyusama÷ || jarayà jarita÷ samatÅtavayo druma vidyuhato va yathà bhavati | jarajÅrïa agÃra yathà sabhayo jarani÷Óaraïaæ laghu brÆhi mune || jara Óo«ayate naranÃrigaïaæ yatha mÃlulatà ghana ÓÃlavanam | jara vÅryaparÃkramavegaharÅ jara paÇkanimagna yathà puru«o || jara rÆpa surÆpavirÆpakarÅ jara tejaharÅ balasthÃmaharÅ | sada saukhyaharÅ paribhÃvakarÅ jara m­tyukarÅ jara ojaharÅ || bahurogaÓatair ghanavyÃdhidukhai÷ upas­«Âu jagaj jvalaneva m­gÃ÷ | jara vyÃdhigataæ prasamÅk«ya jagat dukhani÷Óaraïaæ laghu deÓaya hÅ || ÓiÓirehi yathà himadhÃtu mahaæ t­ïagulmavanau«adhi ojaharo | tatha ojaharo 'yu vyÃdhi jage parihÅyati indriyarÆpabalam || dhanadhÃnyamahÃrthak«ayÃntakara÷ paribhÃvakara÷ sad vyÃdhi jage | pratighÃtakara÷ priyadve«akara÷ paridÃhakaro yatha sÆryu nabhe || maraïaæ cyavanaæ cyuti kÃlakriyà priyadravyajanena viyogu sadà | apunÃgamanaæ ca asaægamanaæ drumapattraphalà nadiÓrotu yathà || maraïaæ vaÓitÃn avaÓÅkurute maraïaæ harate nadi dÃru yathà | asahÃyanaro vrajate 'dvitÅya÷ svakakarmaphalÃnugato vivaÓa÷ || maraïaæ grasate bahu prÃïiÓatÃn makaro va jalÃkari bhÆtagaïÃn | garu¬o uragaæ m­garÃja gaja jvalano va t­ïau«adhibhÆtagaïam | iti || rÃjÃvavÃdakasÆtre 'py Ãha | tad yathà mahÃrÃja catas­bhyo digbhyaÓ catvÃra÷ parvatà Ãgaccheyur d­¬hÃ÷ | sÃravanto 'khaï¬Ã acchidrà asu«irÃ÷ susaæv­tà ekaghanà nabha÷ sp­Óanta÷ p­thivÅæ collikhanta÷ sarvat­ïakëÂhaÓÃkhÃparïapalÃÓÃdi sarvasatvaprÃïibhÆtÃni nirmathnantas tebhyo na sukaraæ javena và palÃyituæ balena và dravyamantrau«adhibhir và nivartayitum | evam eva mahÃrÃja catvÃrÅmÃni mahÃbhayÃny Ãgacchanti ye«Ãæ na sukaraæ javena và palÃyituæ balena dravyamantrau«adhair và nivartanaæ kartum | katamÃni catvÃri | jarà vyÃdhir maraïaæ vipattiÓ ca || jarà mahÃrÃja Ãgacchati yauvanaæ pramathamÃnà | vyÃdhir mahÃrÃja Ãgacchaty Ãrogyaæ pramathamÃna÷ | maraïam Ãgacchati jÅvitaæ pramathamÃnaæ | vipattir mahÃrÃjÃgacchati sarvÃ÷ saæpattÅ÷ pramathamÃnà | tat kasya heto÷ | tad yathà mahÃrÃja siæho m­garÃjo rÆpasaæpanno javasaæpanna÷ sujÃtanakhadaæ«ÂrÃkarÃlo m­gagaïam anupraviÓya m­gaæ g­hÅtvà yathÃkÃmakaraïÅyaæ karoti | sa ca m­go 'tibalaæ vyìamukham ÃsÃdya vivaÓo bhavati | evam eva mahÃrÃja viddhasya m­tyuÓalyenÃpagatamadasyÃparÃyaïasya marmasu chidyamÃne«u mucyamÃne«u sandhi«u mÃæsaÓoïite pariÓu«yamÃïe paritaptat­«itavihvalavadanasya karacaraïavik«epÃbhiyuktasyÃkarmaïyasyÃsamarthasya lÃlÃsiÇghÃïakapÆyamÆtrapurÅ«opaliptasya Å«ajjÅvitÃvaÓe«asya karmabhavÃt punar bhavam ÃlambÃnasya yamapuru«abhayabhÅtasya kÃlarÃtrivaÓagatasya caramÃÓvÃsapraÓvÃse«ÆparudhyamÃne«u e kÃkino 'dvitÅyasyÃsahÃyasyemaæ lokaæ jahata÷ paralokam ÃkrÃmato mahÃpathaæ vrajato mahÃkÃntÃraæ praviÓato mahÃgahanaæ samavagÃhamÃnasya mahÃndhakÃraæ pratipadyamÃnasya mahÃrïavenorjyamÃnasya karmavÃyunÃhriyamÃïasyÃnimittÅk­tÃæ diÓaæ gacchato nÃnyat trÃïaæ nÃnyac charaïaæ nÃnyat parÃyaïam ­te dharmÃt | dharmo hi mahÃrÃja tasmin samaye trÃïaæ layanaæ Óaraïaæ parÃyaïaæ bhavati | tad yathà ÓÅtÃrttasyÃgnipratÃpa÷ | agnim apagatasyÃnirvÃpaïaæ | u«ïÃrttasya Óaityaæ | adhvÃnaæ pratipannasya ÓÅtalaæ chÃyopavanaæ | pipÃsitasya ÓÅtalajalaæ | bubhuk«itasya và praïÅtam annaæ | vyÃdhitasya vaidyau«adhiparicÃrakÃ÷ | bhayabhÅtasya balavanta÷ sahÃyÃ÷ | sÃdhava÷ pratiÓaraïà bhavanti | evam eva mahÃrÃja viddhasya m­tyuÓalyenÃpagatamadasyÃtrÃïasyÃÓaraïasyÃparÃyaïasya nÃnyat trÃïaæ nÃnyat parÃyaïam anyatra dharmÃt | tasmÃt tarhi te mahÃrÃjÃnityatÃnudarÓinà bhavitavyaæ k«ayavyayÃnudarÓinà bhavitavyaæ maraïabhayabhÅtena | dharmeïaiva te mahÃrÃja rÃjyaæ kÃrayitavyaæ nÃdharmeïa | tat kasya heto÷ | asyÃpi te mahÃrÃjÃtmabhÃvasyaivaæ suciram api parirak«itasya suciram api Óucinà praïÅtena khÃdanÅyabhojanÅyÃsvÃdanÅyena saætarpitasya saæpravÃritasya | k«utapipÃsÃparigatasya kÃlakriyà bhavi«yati | evaæ kÃÓikauÓeyadÆkÆlapattrorïÃk«aumÃdibhir vastraviÓe«air ÃcchÃditasya caramaÓayanÃvasthitasya vividhasvedÃmbuklinnamalinavasanÃv­tasya kÃlakriyà bhavi«yati | evam api te mahÃrÃja snÃnÃnulepanavÃsadhÆpapu«pasurabhigandhasyÃtmabhÃvasya na cireïa durgandhatà bhavi«yati | evaæ stryÃgÃramadhyagatasyÃpi te strÅgaïapariv­tasya nÃnÃvÃdyagÅtatÆryanÃdyair upagÅyamÃnasya sumanasa÷ krŬato ramamÃïasya paricÃrayato maraïabhayabhÅtasyÃtÅva du«khadaurmanasyÃbhyÃæ kÃlakriyà bhavi«yati | evam api te mahÃrÃja g­he«Æpalepanopalipte«u susthÃpitÃrgale«u supihitavÃtÃyane«u bahugandhadhÆpapu«patailavartiprajvÃlite«v ÃsaktapaÂÂadÃmakalÃpe«u muktakusumÃvakÅrïe«u gandhaghaÂikÃnirdhÆpite«u anyastapÃdapÅÂhapaÂikÃstaraïagoïikÃstaraïakÃcalindikaprÃvaraïasÃntarochadapaÂikobhayak­topadhÃne«u paryaÇke«u Óayitvà | punaÓ ca Ó­gÃlakÃkag­dhram­taka¬evaramÃæsÃsthikeÓarudhiravaÓÃkule paramabÅbhatse ÓmaÓÃne gatace«ÂasyÃtmabhÃva÷ p­thivyÃm avaÓa÷ Óe«yate | evam api te mahÃrÃja gajaskandhÃÓvap­«ÂharathÃbhirƬhasya ÓaÇkhapaÂahe«v ÃhanyamÃne«u chatreïa dhÃryamÃïena bÃlavyajanena vÅjayamÃnasyÃnnekahastyaÓvarathapadÃtibhir anuyÃtasyäjaliÓatasahasrair nama÷kriyamÃïasya | nirgamanam anubhÆya na cirÃn niÓce«Âasya m­taÓayanÃbhirƬhasya caturbhi÷ puru«air utk«iptasya dak«iïena nagaradvÃreïa nirïÅtasya mÃtÃpit­bhrÃt­bhaginÅbhÃryÃputraduhit­vayasyadÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyai÷ Óokagatah­dayair vik«iptakeÓair utk«iptabhujai÷ sorastìaæ paramakaruïaæ | hà putra hà nÃtha hà tÃta hà svÃminn ity ÃkrandamÃnai÷ paurajÃnapadai÷ saparibhÃvad­ÓyamÃnasya ÓmaÓÃnaæ nÅtasya puna÷ kÃkag­dhraÓvaÓ­gÃlÃdibhir bhak«itasya tÃny asthÅny agninà và dagdhÃni p­thivyÃæ và nikhÃnitÃni adbhir và klinnÃni vÃtÃtÃpavar«air và cÆrïÅk­tÃni digvidik«u prak«iptÃni tatraiva pÆtabhavam ÃyÃsyanti | evam anityÃ÷ sarvasaæskÃrà evam adhruvà iti vistara÷ || tatra kleÓÃ÷ prÃdhÃnyena rÃgadve«amohà yasyai«Ãm ekatarasya tÃvat pratipak«am Ãdau bhÃvayet tannidÃnaæ ca varjayet || tatrÃryaratnameghe tÃvad Ãha | sa rÃgasya pratipak«aæ bhajate | rÃgotpattipratyayÃæÓ ca varjayati | katamaÓ ca sa rÃgasya pratipak«a÷ | katame ca te rÃgotpattipratyayÃ÷ | aÓubhÃbhÃvanÃrÃgasya pratipak«a÷ | janapadakalyÃïÅrÃgotpattipratyaya÷ | katamà ca sÃÓubhÃbhÃvanà | yad uta santy asmin kÃye keÓà romÃïi nakhà dantà rajo malaæ tvak mÃæsÃsthi snÃyu÷ Óirà v­kkà h­dayaæ plÅhaka÷ klomaka÷ | antrÃïy antraguïa ÃmÃÓaya÷ pakvÃÓaya÷ | audaryakaæ yak­t purÅ«am aÓru sveda÷ kheÂa÷ siÇghÃïakaæ vasà lasikà majjà meda÷ pittaæ ÓleÓmà pÆyaæ Óoïitaæ mastakaæ mastakaluÇgaæ prasrÃva÷ | e«u ca vastu«u bodhisatva upaparÅk«aïajÃtÅyo bhavati | tasyaivam upaparÅk«amÃïasyaivaæ bhavati | yo 'pi tÃvat syÃd bÃlo mƬha÷ abhavyo 'kuÓala÷ so 'pi tÃvad etÃni vastÆni j¤Ãtvà rÃgacittaæ notpÃdayet | prÃg eva sapraj¤ajÃtÅya÷ | evaæ hi bodhisatvo 'ÓubhÃbhÃvanÃbahulo bhavatÅti || bhagavatyÃm apy uktaæ | punar aparaæ subhÆte bodhisatvo mahÃsatva÷ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ carann imam evaæ kÃyaæ yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | tad yathÃpi nÃma subhÆte goghÃtako và goghÃtakÃntevÃsÅ và gÃæ hatvà tÅk«ïena Óastreïa catvÃri phalakÃni k­tvà pratyavek«ate sthito 'thavà ni«aïïa÷ | evam eva subhÆte bodhisatva÷ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ carann imam eva kÃyaæ dhÃtuÓo yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | asty asmin kÃye p­thivÅdhÃtur abdhÃtur api tejodhÃtur api vÃyudhÃtur apÅti | pe || punar apy Ãha | tad yathÃpi subhÆte kar«akasya mÆto¬Å pÆrïà nÃnÃdhÃnyÃnÃæ ÓÃlÅnÃæ vrÅhÅïÃæ tilÃnÃæ taï¬ulÃnÃæ mudrÃnÃæ mëÃïÃæ yavÃnÃæ godhÆmÃnÃæ maÓÆrÃïÃæ sar«apÃïÃæ |tÃn etÃn cak«u«mÃn puru«a÷ pratyavek«amÃïa÷ | evaæjÃtÅyÃd ayaæ ÓÃlir ayaæ vrÅhir amÅ tilà amÅ taï¬ulà amÅ mudrà amÅ mëà yavà amÅ godhÆmà amÅ maÓÆrà amÅ sar«apà iti || evam eva bodhisatvo mahÃsatva÷ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ carann imam eva kÃyam Ærddhvaæ pÃdatalÃd adha÷ keÓamastakanakharomatvak romaparyantaæ pÆrïaæ nÃnÃprakÃrasyÃÓucer yathÃbhÆtaæ pratyavek«ate | santy asmin kÃye keÓà romÃïi nakhà yÃvan mastakaæ mastakaluÇgam ak«igÆthaæ karïagÆtham iti || pe || punar aparaæ subhÆte bodhisatva÷ ÓmaÓÃnagata÷ paÓyati nÃnÃrÆpÃïi m­taÓarÅrÃïi ÓmaÓÃne 'paviddhÃni ÓavaÓayane ujjhitÃni ekÃham­tÃni và dvyaham­tÃni và tryaham­tÃni và caturaham­tÃni và pa¤cÃham­tÃni và vyÃdhmÃtakÃni vinÅlakÃni vipÆyakÃni vipaÂhyakÃni | sa imam eva kÃyaæ tatropasaæharati | ayam api kÃya evaædharmà evaæsvabhÃva÷ | etÃæ dharmatÃm avyativ­ttae iti || evaæ hi subhÆte bodhisatvo mahÃsatva÷ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ caran bahirdhà kÃye kÃyÃnudarÓÅ viharati || pe || punar aparaæ yadà m­taÓarÅrÃïi ÓmaÓÃne uts­«ÂÃni paÓyati | «a¬rÃtram­tÃni kÃkair và khÃdyamÃnÃni kurarair và g­dhrair và Óvabhir và ӭgÃlair và tato 'nyair và nÃnÃvidhai÷ prÃïakajÃtai÷ khÃdyamÃnÃni sa imam eva kÃyaæ tatropasaæharati | ayam api kÃya evaædharmà evaæsvabhÃva÷ | etÃæ dharmatÃæ na vyativ­ttae iti || punar aparaæ yadà m­taÓarÅrÃïi paÓyati ÓmaÓÃne uts­«ÂÃni vikhÃditÃny aÓucÅni durgandhÃni | sa imam eva kÃyaæ tatropasaæharatÅti pÆrvavat || pe || punar aparaæ yadà paÓyati m­taÓarÅrÃïi ÓivapathikÃyÃm asthisaækalikÃæ mÃæsaÓoïitamrak«itÃæ snÃyuvinibaddhÃæ |sa tatremam eva kÃyam iti pÆrvavat || punar aparaæ yadà m­taÓarÅrÃïi paÓyati ÓivapathikÃyÃm asthisaækalÅbhÆtÃni apagatamÃæsaÓoïitasnÃyubandhanÃni | sa imam eva kÃyam iti pÆrvavat || punar aparaæ yadà paÓyati ÓivapathikÃyÃm asthÅni digvidik«u k«iptÃni | yad utÃnyena pÃdÃsthÅni | anyena jaÇghÃsthÅni | anyena corvasthÅni | anyena ÓroïikaÂÃhakaæ | anyena p­«ÂhavaæÓam anyena pÃrÓvakÃsthÅni | anyena grÅvÃsthÅni | anyena bÃhvasthÅni | sa imam eva kÃyam upasaæharatÅti pÆrvavat || pe || punar aparaæ yadà paÓyati ÓivapathikÃyÃm asthÅny annekavÃr«ikÃïi vÃtÃnupariÓo«itÃni ÓaÇkhasannibhÃni | imam eva kÃyaæ tatropasaæharatÅti pÆrvavat | ayam api kÃya evaædharmà evaæsvabhÃva etÃæ dharmatÃæ na vyativ­ttae iti || punar aparaæ subhÆte bodhisatvo mahÃsatva÷ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ caran yadà paÓyati ÓivapathikÃyÃm asthÅny annekavÃr«ikÃïi tirobhÆtÃni nÅlÃni kapotavarïÃni pÆtÅni cÆrïakajÃtÃni p­thivyÃæ pÃæsunà asamasamÅbhÆtÃni sa imam eva kÃyaæ tatropasaæharati ayam api kÃya evaædharmà evaæsvabhÃva÷ | etÃæ dharmatÃæ na vyativ­ttae iti || e«a tÃvat samÃsato rÃgasya samudÃcÃrapratipak«a÷ | dve«asya maitrÅ pratipak«a÷ | apriyasatvÃdarÓanaæ ca | tena và saha bhojanÃdyekÃrthatayÃprÅtyutpÃdanaæ tatra parasukhasyÃÓaæsà prÃrthanà t­«ïÃbhinandanaæ maitrÅ | kÃmarÃgapratyupakÃrahetubhyÃm akli«Âa÷ sneha ity artha÷ || sà trividhÃryÃk«ayamatisÆtre 'bhihità | satvÃrambaïà maitrÅ prathamacittotpÃdikÃnÃæ bodhisatvÃnÃæ | dharmÃrambaïà caryÃpratipannÃnÃæ bodhisatvÃnÃæ | annÃrambaïà maitrÅ annutpattikadharmak«ÃntipratilabdhÃnÃæ bodhisatvÃnÃm iti || punar buddhÃrambaïà bodhisatvÃrambaïà ÓrÃvakapratyekabuddhÃrambaïà satvÃrambaïà ca | tatra satvÃrambaïÃyÃ÷ pÆrvaæ priye satve hitasukhopasaæhÃrÃn na dhyÃnam abhyasya | tatsame maitrÅm upasaæharet | tata÷ paricite«u | tata udÃsÅne«u | tata÷ samÅpavÃsi«u | tata÷ svagrÃmavÃsi«u | evaæ paragrÃme ca | evaæ yÃvad ekÃæ diÓam adhimucya spharitvopasaæpadya viharati | evaæ daÓasu dik«u | buddhÃdyÃrambaïÃyÃs tv ayaæ prayÃso nÃsti || sà ca vajradhvajapariïÃmanÃyÃm uktà | sa bodhisatvacaryÃyÃæ caran yÃvanti kÃnicid d­Óyante rÆpÃïi manoj¤Ãni và pratikÆlÃni và | evaæ Óabdà gandhà rasà spra«Âavyà dharmà manoj¤Ã và pratikÆlà và | annavadyà viÓuddhÃ÷ kalyÃïodÃraprabhÃsvarà và yena saumanasyaæ jÃyate | sukham avakrÃmati | prasÃdo jÃyate | prÅti÷ saæbhavati | prÃmodyaæ saæti«Âhate | har«a÷ prÃdurbhavati | daurmanasyaæ nivartate | cittakalyatà prÃdurbhavati | cittaæ karmaïyaæ bhavati | ÃÓayo m­dubhavati | indriyÃïi prahlÃdaæ gacchanti | satatasukhaæ saævedayamÃna evaæ pariïÃmayati | sarvabuddhÃnÃm etayà pariïÃmanayà bhÆyasyà mÃtrayà te buddhà bhagavanto 'cintyena buddhavihÃrasukhena samanvÃgatà bhavantv atulyena buddhasamÃdhisukhena susaæg­hÅtà bhavantv annantasukhena bhÆyasyà mÃtrayopastabdhà bhavantu | apramÃïena buddhavimok«asukhena samanvÃgatà bhavantu | aprameyeïa buddhaprÃtihÃryasukhena susaæg­hÅtà bhavantu | acintyena buddhÃsaægavihÃrasukhena suparig­hÅtà bhavantu | durÃsadena buddhav­«abhitasukhenÃbhichannà bhavantu | aprameyeïa buddhabalasukhenÃtyantasukhità bhavantu | sarvaveditaÓÃntenÃnnutpattisukhenÃdhikÃrasukhà bhavantu | asaægavihÃrasatatasamÃhitena tathÃgatasukhenÃdvayasamudÃcÃreïÃvikopitasukhà bhavantu || evaæ bodhisatvas tatkuÓalamÆlaæ tathÃgate«u pariïamayya bodhisatve«u pariïamayati | yad idam aparipÆrïÃnÃm abhiprÃyÃïÃæ paripÆrïÃya pariïamayati | apariÓuddhÃnÃæ sarvaj¤atÃdhyÃÓayÃnÃæ pariÓuddhaye | aparini«pannÃnÃæ sarvapÃramitÃnÃæ parini«pattaye | vajropamasya bodhicittotpÃdasyÃdhi«ÂhÃnÃya | anivartyasya sarvaj¤atÃsaænÃhasyÃpratiprasrabdhaye | bodhisatvÃnÃæ kuÓalamÆlÃnÃæ mÃrgaïatÃyai | sarvajagatsamatÃsthitasya mahÃpraïidhÃnasya paripÆraye | sarvabodhisatvavihÃrÃïÃm adhigamÃya | sarvabodhisatvendriyÃïÃæ tÅk«ïÃbhij¤atÃyai | sarvabodhisatvakuÓalamÆlÃnÃæ sarvaj¤atÃsparÓanatÃyai || sa evaæ tatkuÓalamÆlaæ bodhisatvÃnÃm arthÃya pariïamayya buddhaÓÃsanÃvacare«u sarvaÓrÃvakapratyekabuddhe«u tatkuÓalamÆlam evaæ pariïÃmayati | te kecit satvà ekÃcchaÂÃsaæhÃtamÃtram api buddhaÓabdaæ s­ïvati | dharmaÓabdaæ vÃryasaæghaparyupÃsanaæ và kurvanti te«Ãæ tatkuÓalamÆlam annuttarÃyai samyaksaæbodhaye pariïÃmayati buddhÃnusm­tiparipÆryai pariïÃmayati | dharmÃnusm­tiprayogatÃyai pariïÃmayati | ÃryasaæghagauravÃya pariïÃmayati | acirahitabuddhadarÓanatÃyai pariïÃmayati | cittapariÓuddhaye pariïÃmayati | buddhadharmaprativedhÃya pariïÃmayati | aprameyaguïapratipattaye pariïÃmayati | sarvÃbhij¤ÃkuÓalapariÓuddhaye pariïÃmayati | dharmavimativinivartanÃya pariïÃmayati | yathà buddhaÓÃsanÃvacare«u pariïÃmayati | ÓrÃvakapratyekabuddhe«u ca tathà bodhisatva÷ sarvasatve«u tatkuÓalamÆlaæ pariïÃmayati || yad idaæ nairayikamÃrgavinivartanÃya pariïÃmayati | tiryagyonivyavacchedÃya pariïÃmayati | yamalokopacchedasukhÃya pariïÃmayati | niravaÓe«asarvÃpÃyagatyupapattivyavacchedÃya pariïÃmayati || te«Ãæ ca sarvasatvÃnÃm annuttarabodhichandavivardhanatÃyai pariïÃmayati | adhyÃÓayasarvaj¤atÃcittalÃbhÃya pariïÃmayati | sarvabuddhadharmÃpratik«epÃya pariïÃmayati | atyantasukhasarvaj¤atÃbhÆmisaævartanÃya pariïÃmayati | atyantasarvasatvaviÓuddhaye pariïÃmayati | sarvasatvÃnÃm annantaj¤ÃnÃdhigamÃya pariïÃmayati | pe || tasya yat ki¤cic cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyagamanÃgamanaÓarÅropasthÃnani«adyÃdini«evaïÃyatanÃnÃæ pravartanakarma ÅryÃpathÃdhi«ÂhÃnam ÅryÃpathasyÃvikopanaæ kÃyakarma vÃkkarma mana÷karma sacuritaæ «aïïÃm indriyÃïÃæ saævara÷ svaÓarÅrÃchÃdanamardanasnÃnakarma | aÓitapÅtakhÃditaæ saæmi¤jitaprasÃritÃvalokitavilokitasuptajÃgaritasvaÓarÅragatopasthÃnaæ sarvam etad bodhisatvasya sarvaj¤atÃlambanaprayuktasya na ki¤cid apariïÃmitaæ sarvaj¤atÃyÃæ sarvasatvahitasukhacittasya || pe || sarvajagatparitrÃïamanaso nityodyuktakuÓalamÆlasya madapramÃdavyativ­ttasya || pe || sarvakleÓaparÃÇmukhasya sarvabodhisatvÃnuÓik«aïacetasa÷ sarvaj¤atÃmÃrgÃpratihatasya j¤ÃnabhÆmini«evaïasya paï¬itasaævÃsÃbhiratasya | pe || madhukara iva kuÓalamÆlasaæbharaïasya sarvajagaduccalitasantÃnasyÃnnabhinivi«ÂasarvasaæskÃrasya | pe || antaÓa÷ Óvasv api tad anye«v api tiryagyonigate«v ekaudanonmi¤jitam ekÃlopaæ và parityajati | sugatÃv upapatti«u tat sarvaæ te«Ãm eva hitÃya te«Ãm eva parimocanÃya pariïÃmayati | tasyÃs tiryagyones tasmÃd du«khÃrïavÃt tasmÃd du«khopÃdÃnÃt tasmÃd du«khaskandhÃt tasmÃd du«khÃvedanÃyÃ÷ | tasmÃd du«khopacayÃt tasmÃd du«khÃbhisaæskÃrÃt tasmÃd du«khanidÃnÃt tato du«khamÆlÃt tasmÃd du«khÃyatanÃt te«Ãæ satvÃnÃæ vinivartanÃya pariïÃmayati tadÃrambaïena ca sarvasatvÃrambaïÅkaroti manasikaroti | tatra kuÓalamÆle pÆrvaÇgamÅkaroti | yad idaæ sarvaj¤atÃyÃæ pariïÃmayati | bodhicittotpÃdena pratig­hïÃti | tatra kuÓalamÆlam upanayati | saæsÃrakÃntÃrÃd vinivartayati | annÃvaraïena buddhasukhenÃbhimukhÅkaroti | saæsÃrasÃgarÃd unmajjayati | buddhadharmaprayuktÃya maitryà spharatÅty Ãdi || imÃÓ ca suvarïabhÃsoktà maitrÅkaruïÃgarbhà gÃthÃ÷ sarvà Ãdarata÷ samanvÃh­tya bhÃvayitavyà antaÓo vacasÃpi || suvarïabhÃsottamadundubhena ÓÃmyantu du«khÃs trisahasraloke | apÃyadu«khà yamalokadu«khà dÃridryadu«khÃÓ ca iha triloke || anena co dundubhigho«anÃdinà ÓÃmyantu sarvavyasanÃni loke | bhavantu satvà hy abhayÃhatà tathà yathÃbhayÃ÷ ÓÃntabhayÃ÷ munÅndrÃ÷ || yathaiva sarvÃryaguïopapannÃ÷ saæsÃrasarvaj¤amahÃsamudrÃ÷ | tathaiva bhontÆ guïasÃgarÃ÷ prajÃ÷ samÃdhibodhyaÇgaguïair upetÃ÷ || anena co dundubhigho«anÃdinà bhavantu brahmasvara sarvasatvÃ÷ | sp­Óantu buddhatvavarÃgrabodhiæ pravartayantÆ Óubhadharmacakram || ti«Âhantu kalpÃni acintiyÃni deÓentu dharmaæ jagato hitÃya | hanantu kleÓÃn vidhamantu du«khÃn samentu rÃgaæ tatha do«a moham || ye satva ti«Âhanti apÃyabhÆmau ÃdÅptasaæprajvalitÃsthigÃtrÃ÷ | Ó­ïvantu te dundubhisaæpravÃditaæ namo 'stu buddhÃya bhaïantu vÃcam || jÃtismarÃ÷ satvà bhavantu sarve jÃtÅÓataæ jÃtisahasrakoÂya÷ | anusmarantÆ satataæ munÅndrÃn Ó­ïvantu te«Ãæ vacanaæ hy udÃraæ || anena co dundubhigho«anÃdinà labhantu buddhehi samÃgamaæ sadà | vivarjayantÆ khalu pÃpakarma carantu kuÓalÃni ÓubhakriyÃïi || sarvatra k«etre«u ca sarvaprÃïinÃæ sarve ca du«khÃ÷ praÓamantu loke | ye satva vikalendriya aÇgahÅnÃ÷ te sarvi sakalendriya bhontu sÃæpratam || ye vyÃdhità durbalak«ÅïagÃtrà nistrÃïabhÆtÃ÷ Óayità diÓÃsu | te sarvi mucyantu ca vyÃdhito laghu labhantu cÃrogya balendriyÃïi || ye rÃjacaurabhaÂa tarjita vadhyaprÃptà nÃnÃvidhair bhayaÓatair vyasanopapannÃ÷ | te sarvi satva vyasanÃgatadu«khità hi mucyantu tair bhayaÓatai÷ paramai÷ sughorai÷ || ye tìità bandhanabaddhapŬità vividhe«u vyasane«u ca saæsthitÃhi | anneka ÃyÃsasahasra Ãkulà vicitrabhayadÃruïaÓokaprÃptÃ÷ || te sarvi mucyantv iha bandhanebhya÷ saætìità mucyi«u tìanebhya÷ | vadhyÃÓ ca saæyujyi«u jÅvitena vyasanÃgatà nirbhaya bhontu sarve || ye satva k«uttar«apipÃsapŬità labhantu te bhojanapÃnacitram | andhÃÓ ca paÓyantu vicitrarÆpÃæ badhirÃÓ ca Ó­ïvantu manoj¤agho«Ãn || nagnÃÓ ca vastrÃïi labhantu citrÃæ daridrasatvÃÓ ca nidhiæ labhantu | prabhÆtadhanadhÃnyavicitraratnai÷ sarve ca satvÃ÷ sukhino bhavantu || mà kasyacid bhÃvatu du«khavedanÃ÷ saukhyÃnvitÃ÷ satva bhavantu sarve | abhirÆpaprÃsÃdikasaumyarÆpà anneka sukha saæcita nitya bhontu || manasÃnnapÃnÃ÷ susam­ddhapuïyÃ÷ saha cittamÃtreïa bhavantu te«Ãæ | vÅïà m­daÇgÃ÷ païavÃ÷ sugho«akÃ÷ utsà sarÃ÷ pu«kariïÅ ta¬ÃgÃ÷ || suvarïapadmotpalapadminÅÓ ca saha cittamÃtreïa bhavantu te«Ãm | gandhaæ ca mÃlyaæ ca vilepanaæ ca vÃsaÓ ca cÆrïaæ kusumaæ vicitram || tri«kÃlav­k«ebhi pravar«ayantu g­hïantu te satva bhavantu h­«ÂÃ÷ | kurvantu pÆjÃæ daÓasÆ diÓÃsu acintiyÃæ sarvatathÃgatÃnÃm || sa bodhisatvÃn atha ÓrÃvakÃïÃæ dharmasya bodhi pratis­«Âi tasya | nÅcÃæ gatiæ satva vivarjayantu bhavantu a«ÂÃk«aïavÅtiv­ttÃ÷ || ÃsÃdayantÆ jinarÃjam uttamaæ labhantu buddhehi samÃgamaæ sadà | sarvà striyo nitya narà bhavantu ÓÆrÃÓ ca vÅrà vidupaï¬itÃÓ ca || te sarvi bodhÃya carantu nityaæ carantu te pÃramitÃsu «aÂsu | paÓyantu buddhÃn daÓasÆ diÓÃsu ratnadrumendre«u sukhopavi«ÂÃn | vai¬ÆryaratnÃsanasaæni«aïïÃn dharmÃæÓ ca Ó­ïvantu prakÃÓyamÃnÃn | iti || e«Ã saæk«epato maitrÅ || dve«asamudÃcÃrapratipak«a÷ || mohÃnuÓayasya pratÅtyasamutpÃdadarÓanaæ pratipak«a÷ || tatra pratÅtyasamutpÃda÷ ÓÃlistambasÆtre 'bhihita÷ | tatrÃdhyÃtmikasya pratÅtyasamutpÃdasya hetÆpanibandha÷ katama÷ | yad idam avidyÃpratyayÃ÷ saæskÃrà yÃvaj jÃtipratyayaæ jarÃmaraïam iti | avidyà cen nÃbhavi«yan naiva saæskÃrÃ÷ prÃj¤Ãsyanta | evaæ yÃvad yadi jÃtir nÃbhavi«yan na jarÃmaraïaæ prÃj¤Ãsyata | atha satyÃm avidyÃyÃæ saæskÃrÃïÃm abhinirv­ttir bhavati | evaæ yÃvaj jÃtyÃæ satyÃæ jarÃmaraïasyÃbhinirv­ttir bhavati | tatrÃvidyÃyà naivaæ bhavati | ahaæ saæskÃrÃn abhinirvartayÃmÅti | saæskÃrÃïÃm apy evaæ na bhavati | vayam avidyayÃbhinirv­ttà iti | evaæ yÃvaj jÃtyà naivaæ bhavati | ahaæ jarÃmaraïam abhinirvartayÃmÅti | jarÃmaraïasyÃpi naivaæ bhavati | ahaæ jÃtyà nirv­tta iti |atha ca satyÃm avidyÃyÃæ saæskÃrÃïÃm abhinirv­ttir bhavati prÃdurbhÃva÷ | evaæ yÃvaj jÃtyÃæ satyÃæ jarÃmaraïasyÃbhinirv­ttir bhavati prÃdurbhÃva÷ || evam ÃdhyÃtmikasya pratÅtyasamutpÃdasya hetÆpanibandho dra«Âavya÷ || katham ÃdhyÃtmikasya pratÅtyasamutpÃdasya pratyayopanibandho dra«Âavya iti | «aïïÃæ dhÃtÆnÃæ samavÃyÃt | katam e«Ãæ «aïïÃæ dhÃtÆnÃæ samavÃyÃt | yad idaæ p­thivyaptejovÃyvÃkÃÓavij¤ÃnadhÃtÆnÃæ samavÃyÃd ÃdhyÃtmikasya pratÅtyasamutpÃdasya pratyayopanibandho dra«Âavya÷ || tatrÃdhyÃtmikasya pratÅtyasamutpÃdasya p­thivÅdhÃtu÷ katama iti | yo 'yaæ kÃyasya saæÓle«ata÷ kaÂhinabhÃvam abhinirvartayaty ayam ucyate p­thivÅdhÃtu÷ | ya÷ kÃyasyÃnuparigrahaæ k­tyaæ karoti ayam ucyate 'bdhÃtu÷ | ya÷ kÃyasyÃÓitapÅtabhak«itaæ paripÃcayati ayam ucyate tejodhÃtu÷ | ya÷ kÃyasyÃÓvÃsapraÓvÃsak­tyaæ karoty ayam ucyate vÃyudhÃtu÷ | ya÷ kÃyasyÃnta÷sau«iryabhÃvam abhinirvartayaty ayam ucyate ÃkÃÓadhÃtu÷ | yo nÃmarÆpam abhinirvartayati na¬akalÃpayogena pa¤cavij¤ÃnakÃyasaæprayuktaæ sÃsravaæ ca manovij¤Ãnam ayam ucyate vij¤ÃnadhÃtu÷ || asatsu pratyaye«u kÃyasyotpattir na bhavati | yadÃdhyÃtmika÷ p­thivÅdhÃtur avikalo bhavaty evam aptejovÃyvÃkÃÓavij¤ÃnadhÃtavaÓ cÃvikalà bhavanti | tata÷ sarve«Ãæ samavÃyÃt kÃyasyotpattir bhavati || tatra p­thivÅdhÃtor naivaæ bhavati | ahaæ kÃyasya kaÂhinabhÃvam abhinirvartayÃmÅti | abdhÃtor naivaæ bhavati | ahaæ kÃyasyÃnuparigrahak­tyaæ karomÅti | tejodhÃtor naivaæ bhavati | ahaæ kÃyasyÃÓitapÅtakhÃditaæ paripÃcayÃmÅti | vÃyudhÃtor naivaæ bhavati | ahaæ kÃyasyÃÓvÃsapraÓvÃsak­tyaæ karomÅti | ÃkÃÓadhÃtor naivaæ bhavati | ahaæ kÃyasyÃnta÷ saur«iryaæ karomÅti | vij¤ÃnadhÃtor naivaæ bhavati | aham ebhi÷ pratyayair janita iti | atha ca satsv e«u pratyaye«u kÃyasyotpattir bhavati | tatra p­thivÅdhÃtur nÃtmà na satvo na jÅvo na jantur na manujo na mÃnavo na strÅ na pumÃn na napuæsakaæ | na cÃhaæ | na mama | na ca apy anyasya kasyacit | evam abdhÃtus tejodhÃtur vÃyudhÃtur ÃkÃÓadhÃtur vij¤ÃnadhÃtur na satvo na jÅvo na jantur na manujo na mÃnavo na strÅ na pumÃn na napuæsakaæ na cÃhaæ na mama na cÃpy anyasya kasyacit || tatrÃvidyà katamà | yà e«v eva «aÂsu dhÃtu«v ekasaæj¤Ã piï¬asaæj¤Ã nityasaæj¤Ã dhruvasaæj¤Ã ÓÃÓvatasaæj¤Ã sukhasaæj¤Ã Ãtmasaæj¤Ã satvajÅvamanujamÃnavasaæj¤Ã | ahaækÃramamakÃrasaæj¤Ã | evamÃdi vividham aj¤Ãnam iyam ucyate 'vidyeti | evam avidyÃyÃæ satyÃæ vi«aye«u rÃgadve«amohÃ÷ pravartante | tatra ye rÃgadve«amohà vi«aye«v amÅ ucyante saæskÃrà iti | vastuprativij¤aptir vij¤Ãnaæ | vij¤ÃnasahajÃÓ catvÃro 'rÆpiïa upÃdÃnaskandhÃs tan nÃmarÆpaæ | catvÃri ca mahÃbhÆtÃni copÃdÃya upÃdÃya r Æpam aikadhyam abhisaæk«ipya tan nÃmarÆpaæ | nÃmarÆpasaæniÓritÃnÅndriyÃïi «a¬Ãyatanaæ | trayÃïÃæ dharmÃïÃæ saænipÃta÷ sparÓa÷ | sparÓÃnubhavanà vedanà | vedanÃdhyavasÃnaæ t­«ïà | t­«ïà vaipulyam upÃdÃnaæ | upÃdÃnanirjÃtaæ punarbhavajanakaæ karma | bhava÷ | taddhetukaskandhaprÃdurbhÃvo jÃti÷ | skandhaparipÃko jarà vinÃÓo maraïaæ | mriyamÃïasya mƬhasya svÃbhi«vaÇgasyÃntardÃha÷ Óoka÷ | lÃlapyanaæ parideva÷ | pa¤cavij¤ÃnakÃyasaæprayuktam aÓÃtÃnubhavanaæ du«khaæ | manasikÃrasaæprayuktaæ mÃnasaæ du«khaæ daurmanasyam | ye cÃnyae evamÃdaya upakleÓÃs tae upÃyÃsÃ÷ || pe || punar aparaæ tatve 'pratipatti÷ mithyà pratipatti÷ aj¤Ãnam avidyà | evam avidyÃyÃæ satyÃæ trividhÃ÷ saæskÃrÃ÷ abhinirvartante | puïyopagà apuïyopagà Ãni¤jyopagÃÓ cemae ucyante 'vidyÃpratyayÃ÷ saæskÃrà iti | puïyopagÃnÃæ saæskÃrÃïÃæ puïyopagam eva vij¤Ãnaæ bhavati | apuïyopagÃnÃæ saæskÃrÃïÃm apuïyopagam eva vij¤Ãnaæ bhavati | Ãni¤jyopagÃnÃæ saæskÃrÃïÃm Ãni¤jyopagam eva vij¤Ãnaæ bhavati | idam ucyate saæskÃrapratyayaæ vij¤Ãnam iti | evaæ nÃmarÆpaæ | nÃmarÆpaviv­ddhyà «a¬bhir ÃyatanadvÃrai÷ k­tyakriyÃ÷ pravartante | tan nÃmarÆpapratyayaæ «a¬Ãyatanam ity ucyate | «a¬bhya Ãyatanebhya÷ «a sparÓakÃyÃ÷ pravartante 'yaæ «a¬Ãyatanapratyaya÷ sparÓa ity ucyate | yajjÃtÅya÷ sparÓo bhavati tajjÃtÅyà vedanà pravartate | iyaæ sparÓapratyayà vedanety ucyate | yas tÃæ vedayati viÓe«eïÃsvÃdayati | abhinandaty adhyavasyaty atyadhiti«Âhati | sà vedanÃpratyayà t­«ïety ucyate | ÃsvÃdanÃbhinandanÃdhyavasÃnaæ | mà me priyarÆpaÓÃtarÆpair viyogo bhavatv iti | aparityÃgo bhÆyo bhÆyaÓ ca prÃrthanà | idaæ t­«ïÃpratyayam upÃdÃnam ity ucyate | evaæ prÃrthayamÃna÷ punarbhavajanakaæ karma samutthÃpayati kÃyena vÃcà manasà | ayam upÃdÃnapratyayo bhava ity ucyate | yà karmanirjÃtÃnÃæ skandhÃnÃm abhinirv­tti÷ sà bhavapratyayà jÃtir ity ucyate | yo jÃtyabhinirv­ttÃnÃæ skandhÃnÃm upacayaparipÃkÃd vinÃÓo bhavati | tad idaæ jÃtipratyayaæ jarÃmaraïam ucyate || pe || evam ayaæ dvÃdaÓÃÇga÷ pratÅtyasamutpÃdo 'nyonyahetuko 'nyonyapratyayato | naivÃnityo na nityo | na saæsk­to nÃsaæsk­to | na vedayità | na k«ayadharmo na nirodhadharmo | na virÃgadharmo | annÃdikÃraprav­tto 'nnudbhinno 'nupravartate nadÅsrotavat || atha cemÃny asya dvÃdaÓÃÇgasya pratÅtyasamutpÃdasya catvÃri aÇgÃni saæghÃtakriyÃyai hetutvena pravartante | katamÃni catvÃri | yad uta | avidyà t­«ïà karma vij¤Ãnaæ ca | tatra vij¤Ãnaæ bÅjasvabhÃvatvena hetu÷ | karma k«etrasvabhÃvatvena hetu÷ | avidyà t­«ïà ca kleÓasvabhÃvatvena hetu÷ | karmakleÓà vij¤ÃnabÅjaæ saæjanayanti | tatra karma vij¤ÃnabÅjasya k«etrakÃryaæ karoti | t­«ïà vij¤ÃnabÅjaæ snehayati | avidyà vij¤ÃnabÅjam avakirati | asatÃæ ye«Ãæ pratyayÃnÃæ bÅjasyÃbhinirv­ttir na bhavati || tatra karmaïo naivaæ bhavati | ahaæ vij¤ÃnabÅjasya k«etrakÃryaæ karomÅti | t­«ïÃyà api naivaæ bhavati |ahaæ vij¤ÃnabÅjaæ snehayÃmÅti | avidyÃyà api naivaæ bhavati | ahaæ vij¤ÃnabÅjam avakirÃmÅti | vij¤ÃnabÅjasyÃpi naivaæ bhavaty aham ebhi÷ pratyayair janita iti | api tu vij¤ÃnabÅje karmak«etraprati«Âhite t­«ïÃsnehÃbhi«yandite 'vidyÃvakÅrïe tatra tatrotpattyÃyatanasandhau mÃtu÷ kuk«au virohati | nÃmarÆpÃÇkurasyÃbhinirv­ttir bhavati | sa ca nÃmarÆpÃÇkuro na svayaæk­to na parak­to nobhayak­to neÓvarÃdinirmito na kÃlapariïÃmito na caikakÃraïÃdhÅno nÃpy ahetusamutpanna÷ | atha ca mÃtÃpit­saæyogÃd ­tusamavÃyÃd anye«Ãæ ca pratyayÃnÃæ samavÃyÃd ÃsvÃdÃnupraviddhaæ vij¤ÃnabÅjaæ mÃtu÷ kuk«au nÃmarÆpÃÇkurabÅjam abhinirvartayati | asvÃmike«u dharme«v amame«v aparigrahe«v apratyarthike«v ÃkÃÓasame«u mÃyÃlak«aïasvabhÃve«u hetupratyayÃnÃm avaikalyÃt || tad yathà pa¤cabhi÷ kÃraïaiÓ cak«urvij¤Ãnam utpadyate | katamai÷ pa¤cabhi÷ || cak«uÓ ca pratÅtya rÆpaæ cÃlokaæ cÃkÃÓaæ tajjaæ ca manasikÃraæ ca pratÅtyotpadyate cak«urvij¤Ãnaæ || tatra cak«urvij¤Ãnasya cak«urÃÓrayak­tyaæ karoti | rÆpam Ãrambaïak­tyaæ karoti | Ãloko 'vabhÃsak­tyaæ karoti | ÃkÃÓam annÃvaraïak­tyaæ karoti | tajjamanasikÃra÷ samanvÃhÃrak­tyaæ karoti | asatsv e«u pratyaye«u cak«urvij¤Ãnaæ notpadyate || yadà cak«ur ÃdhyÃtmikam Ãyatanam avikalaæ bhavati | evaæ rÆpÃlokÃkÃÓatajjamanasikÃrÃÓ cÃvikalà bhavanti | tata÷ sarvasamavÃyÃc cak«urvij¤Ãnasyotpattir bhavati || tatra cak«u«o naivaæ bhavati | ahaæ cak«urvij¤ÃnasyÃÓrayak­tyaæ karomÅti | rÆpasyÃpi naivaæ bhavati | ahaæ cak«urvij¤ÃnasyÃrambaïak­tyaæ karomÅti | ÃlokasyÃpi naivaæ bhavati | aham avabhÃsak­tyaæ karomÅti | ÃkÃÓasyÃpi naivaæ bhavati | ahaæ cak«urvij¤ÃnasyÃnnÃvaraïak­tyaæ karomÅti | tajjamanasikÃrasyÃpi na evaæ bhavati | ahaæ cak«urvij¤Ãnasya samanvÃhÃrak­tyaæ karomÅti | cak«urvij¤ÃnasyÃpi naivaæ bhavati | aham ebhi÷ pratyayair janita iti | atha ca puna÷ satsv e«u pratyaye«u cak«urvij¤Ãnasyotpattir bhavati prÃdurbhÃva÷ | evaæ Óe«ÃïÃm indriyÃïÃæ yathÃyogaæ kartavyaæ || tatra na kaÓcid dharmo 'smÃl lokÃt paraæ lokaæ saækrÃmati | asti ca karmaphalaprativij¤apti÷ | hetupratyayÃnÃm avaikalyÃt | yathÃgnir upÃdÃnavaikalyÃn na jvalati | evam eva karmakleÓajanitaæ vij¤ÃnabÅjaæ tatra tatrotpattyÃyatanapratisandhau mÃtu÷ kuk«au nÃmarÆpÃÇkuram abhinirvartayati | asvÃmike«u dharme«v amame«v aparigrahe«v apratyarthike«v ÃkÃÓasame«u mÃyÃlak«aïasvabhÃve«u hetupratyayÃnÃm avaikalyÃt || tan nÃdhyÃtmika÷ pratÅtyasamutpÃda÷ pa¤cabhi÷ kÃraïair dra«Âavya÷ || katamai÷ pa¤cabhi÷ | na ÓÃÓvatato nocchedato na saækrÃntita÷ | parÅttahetuno vipulaphalÃbhinirv­ttitas tatsad­ÓÃnuprabandhataÓ ceti || kathaæ na ÓÃÓvatata÷ | yasmÃd anye mÃraïÃntikÃ÷ skandhà anyae aupapattyaæÓikÃ÷ | na tu yae eva mÃraïÃntikÃ÷ skandhÃs tae evaupapattyaæÓikÃ÷ skandhà | api tu mÃraïÃntikÃÓ ca skandhà nirudhyamÃnà aupapattyaæÓikÃ÷ skandhÃÓ ca prÃdurbhavanti | ato na ÓÃÓvatata÷ || kathaæ nocchedata÷ | na ca niruddhe«u skandhe«u aupapattyaæÓikÃ÷ skandhÃ÷ prÃdurbhavanti nÃpy aniruddhe«u | api tu mÃraïÃntikÃÓ ca skandhà nirudhyante aupapattyaæÓikÃÓ ca prÃdurbhavanti | tulÃdaï¬onnÃmÃvanÃmavat | ato nocchedata÷ || kathaæ na saætrÃntita÷ | visad­ÓÃt satvanikÃyÃd dhi sabhÃgÃ÷ skandhà jÃtyantare 'bhinirvartante | ato na saækrÃntita÷ || kathaæ parÅttahetuto vipulaphalÃbhinirv­ttita÷ parÅttaæ karma kriyate | vipula÷ phalavipÃko 'nubhÆyate | ata÷ parÅttahetuto vipulaphalÃbhiniv­tti÷ || kathaæ tatsÃd­ÓÃnuprabandhata÷ | yathà vedanÅyaæ karma kriyate | tathà vedanÅyo vipÃko 'nubhÆyate | atas tatsad­ÓÃnuprabandhataÓ ceti || ya÷ kaÓcid bhadanta ÓÃriputremaæ pratÅtyasamutpÃdaæ bhagavatà samyakpraïÅtam evaæ yathÃbhÆtaæ samyakpraj¤ayà satatasamitam ajÅvaæ nirjÅvaæ yathÃvad aviparÅtam ajÃtam abhÆtam ak­tam asaæsk­tam apratigham annÃvaraïaæ Óivam abhayam ahÃryam avyayam avyupaÓamam asvabhÃvaæ paÓyati | asatyatas tucchata ­ktato 'sÃrato 'ghato 'nityato du«khata÷ ÓÆnyato 'nnÃtmanaÓ ca samanupaÓyati | sa na pÆrvÃntaæ pratisarati | kim aham abhÆvam atÅte 'dhvany Ãho svin nÃbhÆvam atÅte 'dhvani | ko nv aham abhÆvam atÅte 'dhvani || aparÃntaæ và punar na pratisarati | kiæ nu bhavi«yÃmy annÃgate 'dhvany Ãho svin na bhavi«yÃmy annÃgate 'dhvani | ko nu bhavi«yÃmÅti | pratyutpannaæ và punar na pratisarati | kiæ svid idaæ kathaæ svid idaæ | ke santa÷ ke bhavi«yÃma iti || ÃryadaÓabhÆmake 'py uktaæ | tatrÃvidyÃt­«ïopÃdÃnaæ ca kleÓavartmano 'vyavaccheda÷ | saæskÃrà bhavaÓ ca karmavartmano 'vyavaccheda÷ | pariÓe«aæ du«khavartmano 'vyavaccheda÷ | api tu khalu punar yad ucyate 'vidyÃpratyayÃ÷ saæskÃrà iti | e«Ã pÆrvÃntiky apek«Ã || vij¤Ãnaæ yÃvad vedaneti | e«Ã pratyutpannÃpek«Ã | t­«ïà yÃvad bhava iti | e«ÃparÃntiky apek«Ãta Ærddhvam asy prav­ttir iti || pe || tasyaivaæ bhavati | saæyogÃt saæsk­taæ pravartate | visaæyogÃn na pravartate | sÃmagryÃ÷ saæsk­taæ pravartate | visÃmagryà na pravartate | hanta vayam evaæ bahudo«adu«Âaæ saæsk­taæ viditvÃsya saæyogasyÃsyÃÓ ca sÃmagryà vyavacchedaæ kari«yÃmo | na cÃtyantopaÓamaæ sarvasaæskÃrÃïÃm adhigami«yÃma÷ satvaparipÃcanatÃyai | iti || idaæ saæk«epÃn mohaÓodhanaæ || iti Óik«Ãsamuccaye cittaparikarma paricchedo dvÃdaÓama÷ || @<[XIII. sm­tyupasthÃnapariccheda]>@ sm­tyupasthÃnapariccheda÷ trayodaÓa÷ | evaæ karmaïyacitta÷ sm­tyupasthÃnÃny avataret || tatrÃÓubhaprastÃvena kÃyasm­tyupasthÃnam uktam || tad eva ca bhedaleÓena dharmasaægÅtisÆtre 'bhihitaæ | punar aparaæ kulaputra bodhisatva evaæ kÃye sm­tim upasthÃpayati | ayaæ kÃya÷ pÃdapÃdÃÇgulijaÇghorutrikodaranÃbhip­«ÂhavaæÓah­dayapÃrÓvapÃrÓvakÃhastakalÃcÅbÃhvaæÓagrÅvÃhanulalÃÂaÓira÷kapÃlamÃtrasamÆha÷ karmabhavakÃrakopacito nÃnÃkleÓasaækalpavikalpaÓatasahasrÃïÃm ÃvÃsabhÆto | bahÆni cÃtra dravyÃïi samavahitÃni | yad uta | keÓaromanakhadantÃsthicarmapiÓitavapÃsnÃyumedovaÓÃlasÅkÃyak­nmÆtrapurÅ«ÃmÃÓayarudhirakheÂapittapÆyasiÇghÃïakamastakaluÇgÃni | evam bahudravyasamÆha÷ | tat ko 'tra kÃya÷ | tasya pratyavek«amÃïasyaivaæ bhavati | ÃkÃÓasamo 'yaæ kÃya÷ | sa ÃkÃÓavat kÃye sm­tim upasthÃpayati | sarvam etad ÃkÃÓam iti paÓyati | tasya kÃyaparij¤Ãnahetor na bhÆya÷ kvacit sm­ti÷ prasarati | na visarati | na pratisaratÅti || punar uktaæ | ayaæ kÃyo na pÆrvÃntÃd Ãgato | na parÃnte saækrÃnto na pÆrvÃntÃparÃntÃvasthito 'nyatrÃsadviparyÃsasaæbhÆta÷ kÃrakavedakarahito nÃdyantamadhye prati«ÂhitamÆla÷ | asvÃmika÷ | amama÷ | aparigraha÷ | Ãgantukair vyavahÃrair vyavahriyate kÃya iti deha iti bhoga iti ÃÓraya iti ÓarÅram iti kuïapa iti Ãyatanam iti | asÃrako 'yaæ kÃyo mÃtÃpit­ÓoïitaÓukrasaæbhÆto 'ÓucipÆtidurgandhasvabhÃvo rÃgadve«amohabhayavi«ÃdataskarÃkulo nityaæ Óatanapatanabhedanavikiraïavidhvansanadharmà | nÃnÃvyÃdhiÓatasahasranÅta iti || ÃryaratnacƬe 'py Ãha | anityo vatÃyaæ kÃyo 'cirasthitiko maraïaparyavasÃna iti j¤Ãtvà na kÃyahetor vi«amayà jÅvati | sÃraæ caivÃdatte | sa trÅïi sÃrÃïy Ãdatte |katamÃni trÅïi | kÃyasÃraæ bhogasÃraæ jÅvitasÃraæ ca | so 'nitya÷ kÃya iti sarvasatvÃnÃæ dÃsatvaÓi«yatvam abhyupagamya kiÇkaraïÅyatÃyai utsuko bhavati | anitya÷ kÃya iti sarvakÃya do«avaÇkaÓÃÂhyakuhanÃæ na karoti | anitya÷ kÃya iti jÅvitenÃÓvÃsaprÃpto jÅvitahetor api pÃpaæ karma na karoti | anitya÷ kÃya iti bhoge«u t­«ïÃdhyavasÃnaæ na karoti | sarvasvaparityÃgÅva bhavatÅti || punar aparaæ kulaputra bodhisatva÷ kÃye kÃyÃnudarÓanasm­tyupasthÃnaæ bhÃvayan sarvasatvakÃyÃæs tatra svakÃyae upanibadhnÃti | evaæ cÃsya bhavati | sarvasatvakÃyà mayà buddhakÃyaprati«ÂhÃnaprati«ÂhitÃ÷ kartavyÃ÷ | yathà ca tathÃgatakÃye nÃÓravas tathà svakÃyadharmatÃæ pratyavek«ate | so nÃÓravadharmatÃkuÓala÷ sarvasatvakÃyÃn api tallak«aïÃn eva prajÃnÃtÅty Ãdi || vÅradattaparip­cchÃyÃm apy uktam | yad utÃyaæ kÃyo 'nupÆrvasamudÃgato 'nupÆrvavinÃÓo paramÃïusaæcaya÷ Óu«ira unnÃmÃvanÃmau navavraïamukharomakÆpasrÃvÅ valmÅkavadÃsÅvi«anivÃsa÷ \<[doubtful]>\ | ajÃtaÓatru÷ | markaÂavan mitradrohÅ | kumitravad visaævÃdanÃtmaka÷ | phenapiï¬avat prak­tidurbala÷ | udakabudbudavad utpannabhagnavilÅna÷ | marÅcivad vipralambhÃtmaka÷ | kadalÅvan nibhujyamÃnÃsÃraka÷ | mÃyÃvad va¤canÃtmaka÷ | rÃjavad Ãj¤Ãbahula÷ | Óatruvad avatÃraprek«Å | coravad aviÓvasanÅya÷ | vadhyaghÃtakavad annanuvÅta÷ | amitravad ahitai«Å | vadhakavat praj¤ÃjÅvitÃntarÃyakara÷ | ÓÆnyagrÃmavad Ãtmavirahita÷ | kulÃlabhÃï¬avad bhedanaparyanta÷ | mÆto¬Åvan nÃnÃÓuciparipÆrïa÷ | medakasthÃlÅvad aÓucisrÃvÅ || pe || vraïavad ghaÂÂanÃsahi«ïu÷ | Óalyavat tudanÃtmaka÷ | jÅrïag­havat pratisaæskÃradhÃrya÷ | jÅrïayÃnapÃtravat pratisaæskÃravÃhya÷ | Ãmakumbhavad yatnÃnupÃlya÷ || pe || nadÅtaÂav­k«avac calÃcala÷ | mahÃnadÅsrotovan maraïasamudraparyavasÃna÷ | ÃgantukÃgÃravat sarvadu«khanivÃsa÷ | anÃthaÓÃlÃvad aparig­hÅta÷ | cÃrakapÃlavad utkocasÃdhya÷ || pe || bÃladÃrakavat satataparipÃlya÷ || punar Ãha | evaævidhaæ kÃyam acauk«arÃÓiæ | rÆpÃbhimÃnÅ bahu manyate ya÷ | praj¤ÃyamÃna÷ sa hi bÃlabuddhi÷ vi«ÂhÃghaÂaæ yÃti vahan vicetÃ÷ || pÆyaprakÃraæ vahate 'sya nÃsà | vaktraæ kugandhaæ vahate sadà ca | cikkÃs tathÃk«ïo÷ krimivac ca janto÷ | kas tatra rÃgo bahumÃnatà và || aÇgÃram ÃdÃya yathà hi bÃlo | gh­«yed ayaæ yÃsyati ÓuklabhÃvam | yÃti k«ayaæ naiva tu ÓuklabhÃvaæ bÃlasya buddhir vitathÃbhimÃnà || evaæ hi ya÷ cauk«amatir manu«ya÷ cauk«aæ kari«ye 'ham idaæ ÓarÅram | sÆdvartitaæ tÅrthaÓatÃbhi«iktaæ yÃti k«ayaæ m­tyuvaÓÃd acauk«am || tathà prabhaÇgura÷ | prasravan bodhisatvena kÃya÷ pratyavek«itavyo nava vraïamukhair yÃvat | ÃvÃso bodhisatvena kÃya÷ pratyavek«itavya÷ | aÓÅtikrimikulasahasrÃïÃm || pe || parabhojano bodhisatvena kÃya÷ pratyavek«itavya÷ | v­kaÓ­gÃlaÓvapiÓitÃÓinÃæ | yantropamo bodhisatvena kÃya÷ pratyavek«itavya÷ | asthisnÃyuyantrasaæghÃtavinibaddha÷ | asvÃdhÅno bodhisatvena kÃya÷ pratyavek«itavya÷ annapÃnasaæbhÆta iti vistara÷ || tatraiva j¤eyaæ | vedanà sm­tyupasthÃnaæ tu yathà tÃvad ÃryaratnacƬasÆtre | iha kulaputra bodhisatvo vedanÃsu vedanÃnupaÓyanÃsm­tyupasthÃnaæ bhÃvayan veditasukhÃÓrite«u satve«u mahÃkaruïÃæ pratilabhate | evaæ ca pratisaæÓik«ate | tat sukhaæ yatra veditaæ nÃsti sa sarvasatvaveditaprahÃïÃya vedanÃsu vedanÃsm­tyupasthÃnaæ bhÃvayati | veditanirodhÃya ca satvÃnÃæ saænÃhaæ saænahyati | Ãtmanà ca veditanirodhaæ nÃrpayati | sa yÃæ kÃæcid vedanÃæ vedayate tÃæ sarvÃæ mahÃkaruïÃparig­hÅtÃæ vedayate | sa yadà sukhÃæ vedanÃæ vedayate tadà rÃgacarite«u satve«u mahÃkaruïÃæ pratilabhate ÃtmanaÓ ca rÃgÃnuÓayaæ pratijahÃti | yadà du«khÃæ vedanÃæ vedayate tadà dve«acarite«u satve«u mahÃkaruïÃæ pratilabhate ÃtmanaÓ ca do«ÃnuÓayaæ prajahÃti | yadÃdu«khÃsukhÃæ vedanÃæ mohacarite«u satye«u mahÃkaruïÃæ pratilabhate | ÃtmanaÓ ca mohÃnuÓayaæ prajahÃti | sa sukhÃyÃæ vedanÃyÃæ nÃnunÅyate | anunayasamudghÃtaæ cÃrjayati | du«khÃyÃæ vedanÃyÃæ na pratihanyate pratighasamudghÃtaæ cÃrjayati | adu«khÃsukhÃyÃæ vedanÃyÃæ nÃvidyÃgato bhavati | avidyÃsamudghÃtaæ cÃrjayati | sa yÃæ käcid vedanÃæ vetti sarvÃæ tÃm anityaveditÃæ vetti | sarvÃæ tÃæ du«khaveditÃæ vetti | annÃtmaveditÃæ vetti | sa sukhÃyÃæ vedanÃyÃm anityavedito bhavati | du«khÃyÃæ vedanÃyÃæ Óalyavedito bhavati | adu«khÃsukhÃyÃæ vedanÃyÃæ ÓÃntivedito bhavati | iti hi yat sukhaæ tad anityaæ yad du«khaæ sukham eva tat | yad adu«khÃsukhaæ tad annÃtmakam ity Ãdi || ÃryÃk«ayamatisÆtre 'py uktaæ | du«khayà vedanayà sp­«Âa÷ sarvapÃpÃk«aïopapanne«u satve«u mahÃkaruïÃm utpÃdayati || pe || api tu khalu punar abhiniveÓo vedanà parigraho vedanopÃdÃnaæ vedanopalambho vedanà viparyÃso vedanà vikalpo vedanety Ãdi || dharmasaægÅtisÆtre 'py uktaæ || vedanÃnubhava÷ prokta÷ | kenÃsÃv anubhÆyate | vedako vedanÃd anya÷ p­thagbhÆto na vidyate || evaæ sm­tir upastheyà vedanÃyÃæ vicak«aïai÷ | yathà bodhis tathà hy e«Ã ÓÃntà Óuddhà prabhÃsvarà || etat samÃsato vedanÃsm­tyupasthÃnam || cittasm­tyupasthÃnaæ tu yathÃryaratnakÆÂe | sa evaæ cittaæ parigave«ate | katarat tu cittaæ | rajyati và du«yati và muhyati và | kim atÅtam annÃgataæ pratyutpannaæ veti | tatra yad atÅtaæ tat k«Åïaæ | yad annÃgataæ tad asaæprÃptaæ | pratyutpannasya sthitir nÃsti | cittaæ hi kÃÓyapa nÃdhyÃtmaæ na bahirdhà nobhayam antareïopalabhyate | cittaæ hi kÃÓyapÃrÆpam anidarÓanam apratigham avij¤aptikam aprati«Âham aniketaæ | cittaæ hi kÃÓyapa sarvabuddhair na d­«Âaæ | na paÓyanti na drak«yanti yat sarvabuddhair na d­«Âaæ |na paÓyanti na drak«yanti | kÅd­Óas tasya pracÃro dra«Âavya÷ | anyatra vitathapatitayà saæj¤ayà dharmÃ÷ pravartante | cittaæ hi kÃÓyapa mÃyÃsad­Óam abhÆtaparikalpanayà vividhÃm upapattiæ parig­hïÃti || pe || cittaæ hi kÃÓyapa nadÅsrota÷sad­Óam annavasthitam utpannabhagnavilÅnaæ | cittaæ hi kÃÓyapa dÅpÃrcci÷sad­Óaæ hetupratyayatayà pravartate | cittaæ hi kÃÓyapa vidyutsad­Óaæ k«aïabhaÇgÃnavasthitam | cittaæ hi kÃÓyapÃkÃÓasad­Óam Ãgantukai÷ kleÓair upakliÓyate | pe || cittaæ hi kÃÓyapa pÃpamitrasad­Óaæ sarvadu«khasaæjananatayà | pe | cittaæ hi kÃÓyapa matsyaba¬iÓasad­Óaæ du«khe sukhasaæj¤ayà | tathà nÅlamak«ikÃsad­Óam aÓucau Óucisaæj¤ayà | cittaæ hi kÃÓyapa pratyarthikasad­Óaæ vividhakÃraïÃkaraïatayà | cittaæ hi ojohÃrayak«asad­Óaæ sadà vivaragave«aïatayà | evaæ corasad­Óaæ sarvakuÓalamÆlamu«aïatayà | cittaæ hi kÃÓyapa rÆpÃrÃmaæ pataÇganetrasad­Óaæ | cittaæ hi kÃÓyapa ÓabdÃrÃmaæ saægrÃmabherÅsad­Óaæ | cittaæ hi kÃÓyapa gandhÃrÃmaæ varÃha ivÃÓucimadhye | cittaæ hi kÃÓyapa rasÃrÃmaæ rathÃvaÓe«abhokt­ceÂÅsad­Óaæ | cittaæ hi kÃÓyapa sparÓÃrÃmaæ mak«ikeva tailapÃtre | cittaæ hi kÃÓyapa parigave«yamÃïaæ na labhyate | yan na labhyate tan nopalabhyate | yan nopalabhyate tan naivÃtÅtaæ nÃnnÃgataæ na pratyutpannaæ | yan naivÃtÅtaæ nÃnnÃgataæ na pratyutpannaæ tat tryadhvasamatikrÃntaæ | yat tryadhvasamatikrÃntaæ tan nevÃsti na nÃstÅty Ãdi || ÃryaratnacƬasÆtre 'py Ãha | sa cittaæ parigave«amÃïo nÃdhyÃtmaæ cittaæ samanupaÓyati | na bahirdhà cittaæ samanupaÓyati |na skandhe«u cittaæ samanupaÓyati | na dhÃtu«u cittaæ samanupaÓyati | nÃyatane«u cittaæ samanupaÓyati | sa cittam asamanupaÓyaæÓ cittadhÃrÃæ parye«ate | kuta÷ cittasyotpattir iti | tasyaivaæ bhavati Ãlambane sati cittam utpadyate | tat kim anyad Ãlambanam | atha yad evÃlambanaæ tad eva cittaæ | yadi tÃvad anyad Ãlambanam anyac cittaæ | tad dvicittatà bhavi«yati | atha yad evÃlambanaæ tad eva cittaæ | tat kathaæ cittaæ cittaæ samanupaÓyati | na hi cittaæ cittaæ samanupaÓyati | tad yathà na tayaivÃsidhÃrayà saivÃsidhÃrà Óakyate chettum | na tenaivÃÇgulyagreïa tad evÃÇgulyagraæ spra«Âuæ Óakyate | naiva cittena tad eva cittaæ Óakyate dra«Âum || pe || punar aparaæ kulaputra yad upadrutapradrutÃnavasthitapracÃrasya vÃnaramÃrutasad­Óasya | pe | dÆraægamacÃriïo 'ÓarÅrasya laghuparivartino vi«ayalolasya «a¬ÃyatanagocarasyÃparÃparasaæprayuktasya cittasyÃvasthÃnÃm ekÃgratÃÓaraïam aviÓaraïaæ ÓamathaikÃgratÃvik«epa ity ucyate cittasya sm­tir iti || ÃryÃk«ayamatisÆtre 'py uktaæ |viÂhapanÃyÃæ mayà yoga÷ karaïÅya÷ | iyaæ ca cittadharmatà na vihÃtavyà | tatra katamà cittadharmatà | katamà viÂhapanà | mÃyopamaæ cittam iyam ucyate cittadharmatà | yat puna÷ sarvasvaæ parityajya sarvabuddhak«etrapariÓuddhaye pariïÃmayatÅtÅyam ucyate viÂhapanety Ãdi || dharmasm­tyupasthÃnaæ tu || yathà tÃvad atrÃha | dharme dharmÃnudarÓÅ viharan bodhisatvo na ka¤cid dharmaæ samanupaÓyati | yato na buddhadharmà yato na bodhi÷ | yato na mÃrgo yato na ni÷saraïaæ | sa sarvadharmÃni÷saraïam iti viditvÃnnÃvaraïaæ nÃma mahÃkaruïÃsamÃdhiæ samÃpadyate | sa sarvadharme«u sarvakleÓe«u ca k­trimasaæj¤Ãæ pratilabhate | ni÷kleÓà ete dharmà | naite sakleÓÃ÷ | tat kasya heto÷ | tathà hy ete nÅtÃrthe samavasaranti | nÃsti kleÓÃnÃæ saæcayo | na rÃÓÅbhÃva÷ | na rÃgabhÃvo na dve«abhÃvo na mohabhÃva | e«Ãm eva kleÓÃnÃm avabodhÃd bodhi÷ | yat svabhÃvÃÓ ca kleÓÃs tat svabhÃvà bodhir ity evaæ sm­tim upasthÃpayatÅti || ÃryaratnacƬe 'py uktam | iha kulaputra bodhisatvasya dharme dharmÃnupaÓyanà sm­tyupasthÃnena viharata evaæ bhavati | dharmà evotpadyamÃnà utpadyante | dharmà eva nirudhymÃnà nirudhyante || na punar atra kaÓcid ÃtmabhÃve satvo và jÅvo và jantur và po«o và puru«o và pudgalo và manujo và yo jÃyate và jÅryate và cyavate votpadyate và | e«Ã dharmÃïÃæ dharmatà | yadi samudÃnÅyante | samudÃgacchanti | atha na samudÃnÅyante na samudÃgacchanti | yÃd­ÓÃ÷ samudÃnÅyante tÃd­ÓÃ÷ samudÃgacchanti kuÓalà vÃkuÓalà và ani¤jyà và | nÃsti dharmÃïÃæ samudÃnetà | na cÃhetukÃnÃæ dharmÃïÃæ kÃcid utpattir ity Ãdi || tatraivÃha | sa kiyadgambhÅrÃn api dharmÃn pratyavek«amÃïas tÃæ sarvaj¤atÃbodhicittÃnusm­tiæ na vijahÃti || ÃryalalitavistarasÆtre 'py uktam | saæskÃra anitya adhruvà ÃmakumbhopamabhedanÃtmakÃ÷ | parakelikayÃcitopamÃ÷ pÃæÓunagaropamatà ca kÃlikà || saæskÃra pralopa dharmime var«akÃli calitaæ vilepanaæ | nadikÆla iva savÃlukaæ pratyayÃdhÅna svabhÃvadurbalÃ÷ || saæskÃra pradÅpa arcivat k«iprotpatti nirodhadharmakÃ÷ | annavasthitamÃrutopamÃ÷ phenapiï¬Ãvad asÃradurbalÃ÷ || saæskÃra nirÅha ÓÆnyakÃ÷ kadalÅskandhasamà nirÅk«ata÷ | mÃyopama cittamohanà bÃlollÃpanariktamu«Âivat || hetÆbhi ca pratyayebhi và sarva saæskÃragataæ pravartate | anyonyapratÅtyahetuta÷ tad idaæ bÃlajano na budhyate || yathà mu¤ja pratÅtya balbajaæ rajju vyÃyÃmabalena vartità | ghaÂiyantra sacakra vartate te«v ekaikaÓu nÃsti vartanà || tatha sarvabhavÃÇgavartanÅ anyonyopacayena ni÷Órità | ekaikaÓu te«u vartanÅ pÆrvÃparÃntato nopalabhyate || bÅjasya sato yathÃÇkuro na ca yo bÅja sa caiva aÇkuro | na ca anya tato na caiva tat | evam annuccheda aÓÃÓvata dharmatà || saæskÃra avidyapratyayÃ÷ te ca saæskÃra na santi tatvata÷ | saæskÃra avidya caiva hi ÓÆnya ete prak­tÅ nirÅhakÃ÷ || mudrÃt pratimudra d­Óyate mudrasaækrÃnti na copalabhyate | na ca tatra na caiva sÃnyato evaæ saæskÃrannucchedaÓÃÓvatÃ÷ || cak«uÓ ca pratÅtya rÆpata÷ cak«u vij¤Ãnam ihopajÃyate | na ca cak«u«i rÆpaniÓritaæ rÆpasaækrÃnti na caiva cak«u«i || nairÃtmyaÓubhÃÓ ca dharmime te punar Ãtmeti ÓubhÃÓ ca kalpitÃ÷ | viparÅtam asadvikalpitaæ cak«uvij¤Ãna tato upajÃyate || vij¤Ãna nirodhasaæbhavaæ vij¤a utpÃdavyayaæ vipaÓyati | akahi¤ci gatam annÃgataæ ÓÆnya mÃyopama yogi paÓyati || araïiæ yatha cottarÃraïiæ hastavyÃyÃmatrayebhi saægatiæ | iti pratyayato 'gni jÃyate jÃtu k­tukÃryu laghÆ nirudhyate || atha paï¬itu kaÓci mÃrgate kuta yam Ãgatu kutra yÃti và | vidiÓo diÓi sarva mÃrgato na gatir nÃpy agatiÓ ca labhyate || skandhÃyatanÃni dhÃtava÷ t­«ïa avidyà iti karmapratyayÃ÷ | sÃmagri tu satvasÆcanà sà ca paramÃrthatu nopalabhyate || kaïÂhau«Âha pratÅtya tÃlukaæ jihva parivartir avarti ak«arà | na ca kaïÂhagatà na tÃlukai÷ ak«araikaika tu nopalabhyate || sÃmagripratÅtyaÓ ca sà vÃcam anubudhivaÓena niÓcarÅ | manavÃca ad­ÓyarÆpiïÅ bÃhyato 'bhyantari nopalabhyate || utpÃdavyayaæ vipaÓyato vÃcarutagho«asvarasya paï¬itÃ÷ | k«aïikÃæ vaÓikÃæ tad Åd­ÓÅæ sarvavÃca÷ pratiÓrutakopamÃ÷ || yatha tantri pratÅtya dÃru ca hastavyÃyÃmatrayebhi saægatim | tuïavÅïasugho«akÃdibhi÷ Óabdo niÓcarate tadudbhava÷ || atha paï¬itu kaÓci mÃrgate kuto 'yam Ãgatu kutra yÃti và | vidiÓo diÓa sarvamÃrgata÷ Óabdam annÃgamanaæ na labhyate || tatha hetubhi pratyayebhi ca sarvasaæskÃragataæ pravartate | yogÅ puna bhÆtadarÓanÃt ÓÆnya saæskÃra nirÅha paÓyati || skandhÃyatanÃni dhÃtava÷ ÓÆnyÃdhyÃtmika ÓÆnyabÃhyakÃ÷ | satvÃtmaviviktanÃlayÃ÷ dharmÃkÃÓasvabhÃvalak«aïÃ÷ || lokanÃthavyÃkaraïe 'py uktam || ÓÆnyà anÃmakà dharmÃ÷ nÃma kiæ parip­cchasi | ÓÆnyatà na kvacid devà na nÃgà nÃpi rÃk«asÃ÷ || manu«yà vÃmanu«yà và sarve tu e«a vidyate | nÃmnà hi nÃmatà ÓÆnyà nÃmni nÃma na vidyate || anÃmakÃ÷ sarve dharmÃ÷ nÃmnà tu paridÅpitÃ÷ || yo hi svabhÃvo nÃmno vai na sa d­«Âo na ca Óruta÷ | na cotpanno niruddho và kasya nÃmeha p­cchasi || vyavahÃrak­taæ nÃma praj¤aptir nÃmadarÓità | ratnacitro hy ayaæ nÃmnà ratnottamapara iti || iti Óik«Ãsamuccaye sm­tyupasthÃnaparicchedas trayodaÓa÷ || @<[XIV. ÃtmabhÃvapariÓuddhi]>@ ÃtmabhÃvapariÓuddhi÷ paricchedaÓ caturdaÓa÷ || uktÃni sm­tyupasthÃnÃni | evaæ yogyacitto daÓasu dik«u Óe«asya jagato du«khasÃgaroddharaïÃbhisaæbodhyupÃyo vyomaparyantatraikÃlyasarvadharmavaÓavartitvÃyaiva tu puna÷ sarvadharmaÓÆnyatÃm avataret | evaæ hi pudgalaÓÆnyatà siddhà bhavati | tataÓ ca chinnamÆlatvÃt kleÓà na samudÃcaranti || yathoktam ÃryatathÃgataguhyasÆtre | tad yathÃpi nÃma ÓÃntamate v­k«asya mÆlachinnasya sarvaÓÃkhà patrapalÃÓÃ÷ Óu«yanti | evam eva ÓÃntamate satkÃyad­«ÂyupaÓamÃt sarvakleÓà upaÓÃmyantÅti || ÓÆnyatÃbhÃvanÃnuÓaæsÃs tv aparyantÃ÷ || yathà tÃvac candrapradÅpasÆtre | so 'sau Óik«a na jÃtu traÓatÅ sugatÃnÃæ | so 'sau ÓÆru na jÃtu istriïÃæ vaÓam etÅ | so 'sau sÃsani prÅti vindate sugatÃnÃæ | yo 'sau dharmasvabhÃva jÃnatÅ supraÓÃntaæ || so 'sau neha cireïa bhe«yate dvipadendra÷ | so 'sau vaidyabhi«ak bhe«yate sukhadÃtà | so 'sau uddhari Óalya sarvaÓo dukhitÃnÃæ |yo 'sau dharmasvabhÃva jÃnatÅ supraÓÃntaæ || so 'sau k«Ãntibalena udgato naracandra÷ | so 'sau lo«Âakadaï¬a tìito na ca kupyÅ | so 'sau chidyati aÇgam aÇgaÓo na ca k«ubhyo | yo 'sau dharmasvabhÃva jÃnatÅ supraÓÃntaæ || nÃsau durgati«Æ pati«yatÅ anuvya¤jana | nityaæ lak«aïadhÃri bhe«yatÅ abhirÆpa÷ | pa¤cyo tasya abhij¤a bhÃvità ima nityaæ | purata÷ so sugatÃna sthÃsyatÅ sa ca ÓÆra | ity Ãdi || bhagavatyÃm apy uktaæ | punar aparaæ ÓÃriputra bodhisatvena mahÃsatvena buddhakÃyaæ ni«pÃdayitukÃmena dvÃtriæÓanmahÃpuru«alak«aïÃny aÓÅtiæ cÃnuvya¤janÃni pratilabdhukÃmena sarvatra jÃtau jÃtismaratÃæ bodhicittÃvipraïÃÓatÃæ bodhisatvacaryÃsaæpramo«atÃæ pratilabdhukÃmena sarvapÃpamitrapÃpasahÃyÃn vivarjayitukÃmena sarvabuddhabodhisatvakalyÃïamitrÃïy ÃrÃgayitukÃmena sarvamÃramÃrakÃyikadevatÃnirjetukÃmena sarvÃvaraïÅ yÃni ÓodhayitukÃmena sarvadharmÃnÃvaraïatÃæ pratilabdhukÃmena praj¤ÃpÃramitÃyÃæ Óik«itavyaæ | punar aparaæ ÓÃriputra bodhisatvena mahÃsatvena ye daÓasu dik«u buddhà bhagavantas ti«Âhanti te me varïaæ bhëerann iti praj¤ÃpÃramitÃyÃæ Óik«itavyaæ | punar aparaæ ÓÃriputra bodhisatvena mahÃsatvenaikacittotpÃdena pÆrvasyÃæ diÓi gaÇgÃnadÅvÃlukopamÃn lokadhÃtÆn samatikramitukÃmena | pe | evaæ sarvadik«u praj¤ÃpÃramitÃyÃæ Óik«itavyam ity Ãdy iti \<[doubtful]>\ vistara÷ || tatra yathà nirÃtmÃnaÓ ca sarvadharmÃ÷ | karmaphalasaæbandhÃvirodhaÓ ca ni÷svabhÃvatà ca yathÃd­«ÂasarvadharmÃvirodhaÓ ca | tathà pit­putrasamÃgame darÓitam | «a¬dhÃtur ayaæ mahÃrÃja puru«a÷ «aÂsparÓÃyatana÷ | a«ÂÃdaÓamanopavicÃra÷ | «a¬dhÃtur ayaæ mahÃrÃja puru«a iti | na khalu punar etad yuktaæ | kiæ vaitad pratÅtyoktaæ «a¬ ime mahÃrÃja dhÃtava÷ | katame «a | tad yathà p­thivÅdhÃtur abdhÃtus tejodhÃtur vÃyudhÃtur ÃkÃÓadhÃtur vij¤ÃnadhÃtuÓ ca | ime mahÃrÃja «a¬ dhÃtava÷ || yÃvat «a¬ imÃni mahÃrÃja sparÓÃyatanÃni | katamÃni «a | cak«u÷ sparÓÃyatanaæ rÆpÃïÃæ darÓanÃya | Órotraæ sparÓÃyatanaæ ÓabdÃnÃæ ÓravaïÃya | ghrÃïaæ sparÓÃyatanaæ gandhÃrÃmÃghrÃïÃya | jihvà sparÓÃyatanaæ rasÃnÃm ÃsvÃdanÃya | kÃyasparÓÃyatanaæ spra«ÂavyÃnÃæ sparÓanÃya | mana÷sparÓÃyatanaæ dharmÃïÃæ vij¤ÃnÃya | imÃni ca mahÃrÃja «a sparÓÃyatanÃni || pe || a«ÂÃdaÓeme mahÃrÃja manopavicÃrÃ÷ | katame '«ÂÃdaÓa | iha puru«aÓ cak«u«Ã rÆpÃïi d­«Âvà | saumanasyadaurmanasyopek«ÃsthÃnÅyÃny upavicarati | evaæ ÓrotrÃdi«u vÃcyaæ | tena pratyekam indriya«aÂkena saumanasyÃditrayÃïÃæ bhedÃd a«ÂÃdaÓa manopavicÃrà bhavanti | pe | katamaÓ ca mahÃrÃjÃdhyÃtmika÷ p­thivÅdhÃtu÷ | yat ki¤cid asmin kÃye 'dhyÃtmaæ kakkhaÂatvaæ kharagatam upÃttaæ | tat puna÷ katamat | tad yathà | keÓà romÃïi nakhà dantà ity Ãdi | ayam ucyata ÃdhyÃtmika÷ p­thivÅdhÃtu÷ || katamaÓ ca mahÃrÃja bÃhya÷ p­thivÅdhÃtu÷ | yat ki¤cid bÃhyaæ kakkhaÂvaæ kharagatam anupÃttam ayam ucyate bÃhya÷ p­thivÅdhÃtu÷ | tatra mahÃrÃjÃdhyÃtmika÷ p­thivÅdhÃtur utpadyamÃno na kutaÓcid Ãgacchati nirudhyamÃno na kvacit saænicayaæ gacchati | bhavati mahÃrÃja sa samayo yat strÅ adhyÃtmam ahaæ strÅti kalpayati | sÃdhyÃtmam ahaæ strÅti kalpayitvà bahirdhà puru«aæ puru«a iti kalpayati | sà bahirdhà puru«aæ puru«a iti kalpayitvà saæraktà satÅ bahirdhà puru«eïa sÃrdhaæ saæyogam ÃkÃÇk«ate | puru«o 'dhyÃtmaæ puru«o 'smÅti kalpayatÅti pÆrvavat | tayo÷ saæyogÃkÃÇk«ayà saæyogo bhavati | saæyogapratyayÃt kalalaæ jÃyate | tatra mahÃrÃja yaÓ ca saækalpo yaÓ ca saækalpayità | ubhayam etan na saævidyate | striyÃæ strÅ na saævidyate | puru«e puru«o na saævidyate | iti hy asann asadbhÆta÷ saækalpo jÃta÷ | so 'pi saækalpÃsvabhÃvena na saævidyate | yathà saækalpas tathà saæyogo 'pi kalalam api svabhÃvena na saævidyate | yaÓ ca svabhÃvato na saævidyate tat kathaæ kakkhaÂatvaæ janayi«yati | iti hi mahÃrÃja saækalpaæ j¤Ãtvà kakkhaÂatvaæ veditavyaæ yathà kakkhaÂatvam utpadyamÃnaæ na kutaÓcid Ãgacchati | nirudhyamÃnaæ na kvacit saænicayaæ gacchatÅti | bhavati mahÃrÃja samayo yad ayaæ kÃya÷ ÓmaÓÃnaparyavasÃno bhavati | tasya tat kakkhaÂatvaæ saæklidyamÃnaæ nirudhyamÃnaæ na pÆrvÃæ diÓaæ gacchati | na dak«iïÃæ | na paÓcimÃæ | nottarÃæ | nordhvaæ | nÃdho | na tu vidiÓaæ gacchati | evaæ mahÃrÃjÃdhyÃtmika÷ p­thivÅdhÃtur dra«Âavya÷ | bhavati mahÃrÃja sa samayo yadÃkÃÓÅbhÆte lokasaæniveÓe brÃhmaæ vimÃnaæ saæti«Âhate mahÃratnamayaæ | tan mahÃrÃja kakkhaÂatvam utpadyamÃnaæ na kutaÓcid Ãgacchati | cakravìamahÃcakravìÃ÷ saæti«Âhante d­¬hÃ÷ sÃrà ekaghanà vajramayÃs te«Ãm api kakkhaÂatvam utpadyamÃnaæ na kutaÓcid Ãgacchati | sumerava÷ parvatarÃjÃno yugaædharà nimiædharà ÅÓÃdharà yÃvat kÃlaparvatÃ÷ saæti«Âhante | sarvaÓ ca trisÃhasramahÃsÃhasro lokadhÃtu÷ saæti«Âhate | caturaÓÅtir yojanasahasrÃïy udvedhena | madhye cëÂa«a«Âiæ yojanaÓatasahasraæ mahÃp­thivÅ saæti«Âhate | tad api mahÃrÃja kakkhaÂatvaæ samudÃgacchat kutaÓcid Ãgacchati | bhavati mahÃrÃja sa samayo yadÃyaæ loka÷ saævartate | tadeyaæ mahÃp­thivÅ agninà và dahyate 'dbhir và klidyate vÃyunà và vikÅryate | tasyà agninà dahyamÃnÃyà ma«ir api na prajÃyate tad yathÃpi nÃma sarpi«o và tailasya vÃgninà dahyamÃnasya na ma«ir na chÃyikà praj¤Ãyate evam evÃsyÃs trisÃhasramahÃsÃhasrÃyà lokadhÃtor agninà dahyamÃnÃyà naiva ma«ir na chÃyikÃvaÓi«Âà praj¤Ãyate | evam adbhir lavaïavilayavad vÃyunà vairambhavÃtÃbhihataÓakuntavat p­thivyÃæ na ki¤cid avaÓi«Âaæ praj¤Ãyatae iti paÂhyate | tatra mahÃrÃja p­thivÅdhÃtor utpÃdo 'pi ÓÆnya÷ vyayo 'pi ÓÆnya utpanno 'pi p­thivÅdhÃtu÷ svabhÃvaÓÆnya | iti hi mahÃrÃja p­thivÅdhÃtu÷ p­thivÅdhÃtutvena nopalabhyate 'nyatra vyavahÃrÃt | so 'pi vyavahÃro na strÅ na puru«a÷ | evam evaitan mahÃrÃja yathÃbhÆtaæ samyakpraj¤ayà dra«Âavyaæ | tatra katamo 'bdhÃtu÷ | yad idam asmin kÃye 'dhyÃtmaæ pratyÃtmam Ãpa÷ | abgataæ | aptvaæ sneha÷ | snehagataæ snehatvaæ dravatvam upagatam upÃttaæ || tat puna÷ katamat | tad yathà | aÓru sveda÷ kheÂa÷ siÇghÃïakaæ vaÓà lasikà majjà meda÷ pittaæ Óle«mà pÆya÷ Óoïitaæ k«Åraæ prasrÃva ity Ãdir ayam ucyante ÃdhyÃtmiko 'bdhÃtu÷ | pe || bhavati mahÃrÃja sa samayo yat priyaæ d­«ÂvÃÓru pravartate | du«khena cÃbhyÃhatasya dharmasaævegena vÃÓru pravartate | vÃtena vÃk«i prasyandate | yÃvat sa mahÃrÃjÃbdhÃtur na kutaÓcid Ãgacchati | bhavati mahÃrÃja sa samayo yadÃdhyÃtmiko 'bdhÃtu÷ pariÓu«yati | sa pariÓu«yan nirudhyamÃno na kvacid gacchati | pe | vivartamÃne khalu punar loke samantÃd dvÃtriæÓat paÂalà abhraghanÃ÷ saæti«Âhante saæsthÃya sarvÃvanta÷ | trisÃhasramahÃsÃhasraæ lokadhÃtuæ chÃdayanti | yata÷ pa¤cÃntarakalpÃn Å«ÃdhÃro devo var«ati | evaæ pa¤ca gajaprameho devo var«ati | pa¤cÃcchinnadhÃra÷ |pa¤ca sthÆlabinduka÷ | tata iyaæ mahÃp­thivÅ yÃvad brahmalokÃd udakena sphuÂà bhavati | sa mahÃrÃja tÃvan mahÃn abdhÃtur utpadyamÃno na kutaÓcid Ãgacchati | bhavati mahÃrÃja sa samayo yad ayaæ loka÷ saævartate | saævartamÃne khalu punar loke dvitÅyasya sÆryasya prÃdurbhÃvo bhavati | dvitÅyasya sÆryasa loke prÃdurbhÃvÃd utsÃ÷ sarÃæsi kunadyaÓ ca Óu«yanti | evaæ t­tÅyasya mahotsà mahÃnadya÷ | caturthasyÃnnavataptaæ mahÃsara÷ sarveïa sarvam ucchu«yati | caturthasya sÆryasya prÃdurbhÃvÃn mahÃsamudrasya yojanikam apy udakaæ parik«ayaæ paryÃdÃnaæ gacchati | dviyojanikam api tricatu÷pa¤cadaÓaviæÓatitriæÓaccatvÃriæÓatpa¤cÃÓadyojanikam api yÃvac catvÃriæÓadyojanasahasram udakam avaÓi«Âaæ bhavati | yÃvad dvitÃlamÃtraæ |yÃvat kaïÂhamÃtraæ | yÃvad go«padamÃtram udakam avaÓi«Âaæ bhavati | bhavati mahÃrÃja sa samayo yan mahÃsamudre p­thitap­thitÃny avaÓi«ÂÃni bhavanti | pe || bhavati mahÃrÃja sa samayo yan mahÃsamudre 'ÇgulisnehamÃtram apy udakaæ nÃvaÓi«Âaæ bhavati | sa mahÃrÃja tÃvÃn abdhÃtur nirudhyamÃno na kvacid gacchati | pe | tasya khalu punar mahÃrÃjÃbdhÃtor utpÃdo 'pi ÓÆnya÷ | vyayo 'pi ÓÆnya÷ ti«Âhann api so 'bdhÃtu÷ svabhÃvaÓÆnya iti hi mahÃrÃjÃbdhÃtur abdhÃtutvenopalabhyate 'nyatra vyavahÃramÃtrÃt | so 'pi vyavahÃro na strÅ na puru«a÷ pÆrvavat || ÃdhyÃtmikas tejodhÃtu÷ katama÷ || yat ki¤cid asmin kÃye tejas tejogatam Æ«magatam upagatam upÃttaæ | tat puna÷ katamat | yenÃyaæ kÃya Ãtapyate saætapyate | yena vÃsyÃsitapÅtakhÃditÃni samyaksukhena paripÃkaæ gacchati | yasya cotsadatvÃj jvarito jvarita iti saækhyÃæ gacchati || pe || bÃhyas tejodhÃtu÷ katama÷ | yad bÃhyaæ tejas tejogatam Æ«magatam upagatam upÃttaæ | tat puna÷ katamat | yan manu«yà araïÅsahagatebhyo garbhalasahagatebhyo và gomayacÆrïena và kÃrpÃsapicunÃvÃsam anve«ante yad utpannaæ grÃmam api dahati grÃmapradeÓam api dahati yÃvad dvÅpaæ và kak«aæ t­ïÃnÃæ và dÃvaæ và këÂhaæ và yÃvad dahan paraitÅty Ãdi |tatra mahÃrÃjÃdhyÃtmikas tejodhÃtur utpadyate na kutaÓcid Ãgacchati nirudhyamÃno na kvacit saænicayaæ gacchati | iti hy abhÆtvà bhavati bhÆtvà ca prativigacchati svabhÃvarahitatvÃt || evaæ yat ki¤cid asmin kÃye vÃyur vÃyugataæ laghutvaæ samudÅraïatvaæ | tat puna÷ katamat | tad yathà Ærdhvagamà vÃyavo 'dhogamÃ÷ pÃrÓvÃÓrayÃ÷ p­«ÂhÃÓrayÃ÷ kuk«igamÃ÷ ÓastrakÃ÷ k«urakÃ÷ sÆcakÃ÷ pippalakà vÃtëÂhÅlà vÃtagulmà ÃÓvÃsapraÓvÃsà aÇgÃnusÃriïo vÃyava ity Ãdi | santi bahirdhà pÆrve vÃyavo dak«iïÃ÷ paÓcimà uttarà vÃyava÷ sarajasa÷ arajasa÷ parÅttà mahadgatà vÃyava iti | bhavati mahÃrÃja sa samayo yan mahÃvÃyuskandha÷ samudÃgata÷ | v­k«ÃgrÃn api pÃtayati | ku¬yÃn api parvatÃgrÃn api pÃtayati | pÃtayitvà nirupÃdÃno vigacchati | yaæ satvÃÓ cÅvarakarïikena và vidhamanakena vÃtÃnuv­ttena và parye«yante | yÃvad ayam ucyate bÃhyo vÃyudhÃtu÷ | tasyÃpy utpatti÷ pÆrvavat || ÃdhyÃtmika ÃkÃÓadhÃtu÷ katama÷ | yat ki¤cid asmin kÃye 'dhyÃtmaæ pratyÃtmam upagatam upÃttam ÃkÃÓagatam ihÃbhyantarasaækhyÃbhÆtaæ | asphuÂam aspharaïÅyaæ tvaÇmÃnsaÓoïitena | tat puna÷ katamat | yad asmin kÃye cak«u÷ su«iram iti và yÃvan mukhaæ và mukhadvÃraæ và kaïÂhaæ và kaïÂhanìyà và yena cÃbhyavaharati yatra cÃvati«Âhate | yena cÃsyÃÓitapÅtakhÃditÃsvÃditam adhastÃt pragharati | ayam ucyatae ÃdhyÃtmika ÃkÃÓadhÃtu÷ | evaæ bÃhye 'pi yad asphuÂam aspharaïÅyaæ rÆpagatenÃpaliguddhaæ su«irabhÃvaÓ chidraæ | ayam ucyate bÃhya÷ ÃkÃÓadhÃtu÷ || bhavati mahÃrÃja sa samayo yat karmapratyayÃd ÃyatanÃni prÃdurbhavanti tÃny ÃkÃÓadhÃtuæ paricÃrayanti | tatra saækhyà bhavaty ÃdhyÃtmika ÃkÃÓadhÃtur iti | sa na kutaÓcid Ãgacchati | bhavati samayo yad rÆpaæ bibharti sarvam ÃkÃÓÅbhavati | tat kasya heto÷ | ak«ayo hy ÃkÃÓadhÃtu÷ sthiro 'cala÷ | tad yathà mahÃrÃjÃsaæsk­to nirvÃïadhÃtu÷ | evam evÃkÃÓadhÃtu÷ sarvatrÃnugato dra«Âavya÷ | tad yathÃpi nÃma mahÃrÃja puru«a utthale deÓe udapÃnaæ và kuÂakaæ và kÆpaæ và pu«kariïÅæ và khÃnayet | tat kiæ manyase mahÃrÃja yat tatrÃkÃÓa÷ kutas tad Ãgatam iti | Ãha | na kutaÓcid bhagavan | bhagavÃn Ãha | tad yathÃpi nÃma mahÃrÃja sa puru«a÷ punar eva tad udapÃnaæ và yÃvat pu«kariïÅæ và pÆrayet | tat kiæ manyase mahÃrÃja yat tad ÃkÃÓaæ kvacid gatam iti | Ãha | na kvacid gataæ bhagavan | tat kasya heto÷ | na hy ÃkÃÓadhÃtur gamane và Ãgamane và pratyupasthita÷ | na strÅbhÃvena na puru«abhÃvena pratyupasthita÷ | bhagavÃn Ãha | iti hi mahÃrÃja bÃhyÃkÃÓadhÃtur acala÷ |avikÃra÷ |tat kasya heto÷ | ÓÆnyo hy ÃkÃÓadhÃtur ÃkÃÓadhÃtutvena | virahita ÃkÃÓadhÃtur ÃkÃÓadhÃtutvena | na puru«abhÃvena na strÅbhÃvena pratyupasthita÷ | evam eva yathÃbhÆtaæ samyakpraj¤ayà dra«Âavyaæ || tatra katamo vij¤ÃnadhÃtur yà cak«urindriyÃdhipateyà | rÆpÃrambaïaprativij¤apti÷ | yÃvad iti hi mahÃrÃja yà kÃcid varïasaæsthÃnaprativij¤aptir ayam ucyate cak«urvij¤ÃnadhÃtu÷ | pe | iti hi yà «a¬indriyÃdhipateyà «a¬vi«ayÃrambaïà vi«ayavij¤aptir ayam ucyate vij¤ÃnadhÃtu÷ | sa khalu punar ayaæ mahÃrÃja vij¤ÃnadhÃtur nendriyaniÓrito na vi«ayebhya Ãgato na madhye 'ntarasthÃyÅ sa nÃdhyÃtma bahirdhà nobhayam antareïa | sa khalu punar ayaæ mahÃrÃja vij¤ÃnadhÃtur vastu prativij¤apya niruddha÷ | sa utpadyamÃno na kutaÓcid Ãgacchati nirudhyamÃno na kvacid gacchati | tasya khalu punar vij¤ÃnadhÃtor utpÃdo 'pi ÓÆnya÷ | vyayo 'pi ÓÆnya÷ | utpanno 'pi vij¤ÃnadhÃtu÷ svabhÃvaÓÆnya÷ | iti mahÃrÃja vij¤ÃnadhÃtur vij¤ÃnadhÃtutvena ÓÆnyo nopalabhyate 'nyatra vyavahÃrÃt | so 'pi vyavahÃro na strÅ na puru«a÷ | evam etad yathÃbhÆtaæ samyakpraj¤ayà dra«Âavyaæ || tatra mahÃrÃja katamac cak«urÃyatanaæ | yac caturïÃæ mahÃbhÆtÃnÃæ prasÃda÷ | tad yathà p­thivÅdhÃtor abdhÃtos tejodhÃtor vÃyudhÃtor yÃvat | tatra p­thivÅdhÃtuprasÃdaÓ cak«urÃyatanaæ nÃbdhÃtuprasÃdo na tejodhÃtuprasÃdo na vÃyudhÃtuprasÃdaÓ cak«urÃyatanaæ | tat kasya heto÷ | na hi p­thivÅdhÃtuprasÃda÷ kasyacid dharmÃyatanaæ và Ãyatanapratilambhena và pratyupasthita÷ | evaæ yÃvan na vÃyudhÃtuprasÃda÷ kasyacid dharmasyÃyatanaæ và Ãyatanapratilambhena và pratyupasthita÷ | tat kasya heto÷ | niÓce«Âà hy ete dharmà ni«ÂhÃpÃrà nirvÃïasamà | iti hi mahÃrÃja ekaikato dharmÃn m­gyamÃïÃn cak«urÃyatanaæ nopalabhate 'nyatra vyavahÃrÃt | tat kasya heto÷ | ÓÆnyo hi p­thivÅdhÃtuprasÃda÷ p­thivÅdhÃtuprasÃdena | yÃvac chÆnyo vÃyudhÃtuprasÃdo vÃyudhÃtuprasÃdena | ye ca dharmÃ÷ svabhÃvena ÓÆnyÃ÷ kas te«Ãæ prasÃdo và k«obho và | ye«Ãæ na prasÃdo na k«obha upalabhyate | kathaæ te rÆpaæ drak«yanti | iti hy atyantatayà cak«urÃyatanaæ ÓÆnyaæ cak«urÃyatanasvabhÃvena tat pÆrvÃntato nopalabhyate || aparÃntato 'pi nopalabhyate | annÃgamanatÃæ gamanatÃæ copÃdÃya sthÃnam apy asya nopalabhyate svabhÃvavirahitatvÃt | yac ca svabhÃvena na saævidyate | na tat strÅ na puru«a÷ | tena kà manyanà | manyanà ca nÃma mahÃrÃja mÃragocara÷ | amanyanà buddhagocara÷ | tat kasya heto÷ | manyanÃpagatà hi sarvadharmÃ÷ | pe | tatra mahÃrÃja katamac chrotrÃyatanaæ | yac caturïÃæ mahÃbhÆtÃnÃæ prasÃdo | yÃvad iti hi mahÃrÃja sarvadharmà vimok«Ãbhimukhà dharmadhÃtuniyatà ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnà aprÃptikà avyavahÃrà annabhilÃpyà annabhilapanÅyÃ÷ | yatra mahÃrÃja indriyÃïi pratihanyante te vi«ayà ity ucyante | cak«ur hi rÆpe pratihanyate tasmÃd rÆpÃïi cak«urvi«ayà ity ucyante | evaæ Órotraæ Óabde«v ity Ãdi | tatra cak«Æ rÆpe pratihanyata iti nipÃta÷ | pratihanyanà te«Ãæ nirdi«Âà | tathà hi cak«Æ rÆpe«u trividhaæ nipatatÅti | anukÆle«u Óubhasaæj¤ayà | pratikÆle«u pratighasaæj¤ayà | naivÃnukÆle«u na pratikÆle«Æpek«ayà | evaæ mano dharme«v ity Ãdi | tae ime vi«ayà manogocarà ity ucyante | atra hi manaÓ carati | upavicarati | tasmÃn manogocarà ity ucyante | yad etan mahÃrÃja mano 'pratikÆle«u rÆpe«v anunÅtaæ carati | tenÃsya rÃga utpadyate | pratikÆle«u rÆpe«u pratihataæ carati tenÃsya dve«a utpadyate | naivÃnukÆle«u na pratikÆle«u saæmƬhaæ carati | tenÃsya moha utpadyate | evaæ ÓabdÃdi«v api trividham Ãrambaïam anubhavati pÆrvavat || tatra mahÃrÃja mÃyopamÃnÅndriyÃïi | svapnopamà vi«ayÃ÷ | tad yathÃpi nÃma mahÃrÃja puru«a÷ supta÷ svapnÃntare janapadakalyÃïyà striyà sÃrdhaæ paricaret | sa Óayitavibuddho janapadakalyÃïÅæ striyam anusmaret | tat kiæ manyase mahÃrÃja saævidyate svapnÃntare janapadakalyÃïÅ strÅ | Ãha | no hÅdaæ bhagavan | bhagavÃn Ãha | tat kiæ manyase mahÃrÃjÃpi nu sa puru«a÷ paï¬itajÃtÅyo bhavet | ya÷ svapnÃntare janapadakalyÃïÅæ striyam anusmaret | tayà và sÃrdhaæ krŬitam abhiniveÓet | Ãha | no hÅdaæ bhagavan | tat kasya heto÷ | atyantatayà hi bhagavan svapnÃntare janapadakalyÃïÅ na saævidyate nopalabhyate | kuta÷ punar anayà sÃrdhaæ paricaraïà | anyatra yÃvad eva sa puru«o vighÃtasya klamathasya bhÃgÅ syÃt | yas tÃm abhiniviÓet || bhagavÃn Ãha | evam eva mahÃrÃja bÃlo 'ÓrutavÃn p­thagjanaÓ cak«u«Ã rÆpÃïi d­«Âvà saumanasyasthÃnÅyÃny abhiniviÓet | so 'bhinivi«Âa÷ sann anunÅyate 'nunÅta÷ saærajyate | saærakto rÃgajaæ karmÃbhisaæskaroti | trividhaæ kÃyena caturvidhaæ vÃcà trividhaæ manasà | tac ca karmÃbhisaæsk­tam Ãdita eva k«Åïaæ niruddhaæ vigataæ vipariïataæ na pÆrvÃæ diÓaæ niÓritya ti«Âhati | na dak«iïÃæ na paÓcimÃæ nottarÃæ nordhvaæ nÃdho nÃnuvidiÓaæ | neha na tiryak | na ubhayam antarà | tat puna÷ kÃlÃntareïa maraïakÃlasamaye pratyupasthite | jÅvitendriyanirodhe Ãyu«a÷ parik«ayÃt tatsabhÃgasya karmaïa÷ k«ÅïatvÃc caramavij¤Ãnasya nirudhyamÃnasya manasa ÃrambaïÅbhavati | tad yathÃpi nÃma Óayitavibuddhasya janapadakalyÃïÅti manasa Ãrambaïaæ bhavati | iti hi mahÃrÃja caramavij¤ÃnenÃdhipatinà tena ca karmaïà ÃrambaïenaupapattyaæÓikadvayapratyayaæ prathamavij¤Ãnam utpadyate | yadi và narake«u yadi và tiryagyonau yadi và yamaloke yadi và Ãsure kÃye yadi và manu«ye«u yadi và deve«u | tasya ca prathamavij¤Ãnasya aupapattyaæÓikasya samanantaraniruddhasyÃnnantarasabhÃgà cittasaætati÷ pravartate | yatra vipÃkasya pratisaævedanà praj¤Ãyate | tatra yaÓ caramavij¤Ãnasya nirodhas tatra cyutir iti saækhyÃæ gacchati | ya÷ prathamavij¤Ãnasya prÃdurbhÃvas tatropapatti÷ | iti hi mahÃrÃja na kaÓcid dharmo 'smÃl lokÃt paraæ lokaæ gacchati | cyutyupapattÅ ca prajÃyete | tatra mahÃrÃja caramavij¤Ãnam utpadyamÃnaæ na kutaÓcid Ãgacchati || nirudhyamÃnaæ na kvacid gacchati | karmÃpy utpadyamÃnaæ na kutaÓcid Ãgacchati | nirudhyamÃnaæ na kvacid gacchati | prathamavij¤Ãnam apy utpadyamÃnaæ na kutaÓcid Ãgacchati | nirudhyamÃnaæ ca na kvacid gacchati | tat kasya heto÷ | svabhÃvavirahitatvÃt | caramavij¤Ãnaæ caramavij¤Ãnena ÓÆnyaæ | karma karmaïà ÓÆnyaæ | prathamavij¤Ãnaæ prathamavij¤Ãnena ÓÆnyaæ | cyutiÓ cyutyà ÓÆnyà | upapattir upapattyà ÓÆnyà | karmaïÃæ cÃbandhyatà prajÃyate vipÃkasya ca pratisaævedanà na cÃtra kaÓcit kartà na bhoktÃnyatra nÃmasaæketÃt | tad yathÃpi nÃma mahÃrÃja puru«a÷ supta÷ svapnÃntare Óatruïà sÃrdhaæ saægrÃmayet | sa Óayitavibuddha÷ | tam evÃnusmaret | tat kiæ manyase mahÃrÃja saævidyate svapnÃntare Óatru÷ | Óatruïà và sÃrdhaæ saægrÃma iti | Ãha | no hÅdaæ bhagavan | bhagavÃn Ãha | tat kiæ manyase mahÃrÃjÃpi nu sa puru«a÷ paï¬itajÃtÅyo bhavet | yo 'sau svapnÃntare Óatrum abhiniviÓet | Óatruïà và sÃrdhaæ saægrÃmaæ | Ãha | no hÅdaæ bhagavan | tat kasya heto÷ | atyantatayà hi bhagavan svapne Óatrur na saævidyate kuta÷ punas tena sÃrdhaæ saægrÃma÷ | anyatra yÃvad eva sa puru«o vighÃtasya klamathasya ca bhÃgÅ syÃt yas tam abhiniviÓet | bhagavÃn Ãha | evam eva mahÃrÃja bÃlo 'ÓrutavÃn p­thagjanaÓ cak«u«Ã rÆpÃïi d­«Âvà daurmanasyÃsthÃnÅyÃny abhiniviÓate 'bhinivi«Âa÷ san pratihanyate | pratihata÷ saætu«yati | du«Âo do«ajaæ karmÃbhisaæskarotÅti pÆrvavat | tad yathÃpi nÃma mahÃrÃja puru«ah supta÷ svapnÃntare piÓÃcena paripÃtyamÃno bhÅta÷ saæoham Ãpadyate | sa Óayitavibuddhas taæ piÓÃcaæ taæ ca saæmoham anusmaret | tat kiæ manyase mahÃrÃja saævidyante svapne piÓÃca÷ saæmoho và | yÃvad evam eva mahÃrÃja bÃlo 'ÓrutavÃn p­thagjanaÓ cak«u«Ã rÆpÃïi d­«Âvà upek«ÃsthÃnÅyÃny abhiniviÓate 'bhinivi«Âa÷ san muhyati mƬho mohajaæ karmÃbhisaæskarotÅti pÆrvavat | tad yathÃpi nÃma mahÃrÃja puru«a÷ supta÷ svapnÃntare janapadakalyÃïyà gÃyantyà madhuraæ gÅtasvaraæ madhuraæ ca tantrÅsvaraæ ca Ó­ïuyÃt | sà tena gÅtavÃditena paricÃrayet | sa Óayitavibuddhas tad eva gÅtavÃditam anusmaret | tat kiæ manyase mahÃrÃjÃpi nu sa puru«a÷ paï¬itajÃtÅya÷ svapnÃntare janapadakalyÃïyà gÅtavÃditam abhiniviÓet | Ãha | no hÅdaæ bhagavan | bhagavÃn Ãha | tat kasya heto÷ | atyantatayà hi bhagavan svapnÃntare janapadakalyÃïÅ strÅ na saævidyate nopalabhyate | kuta÷ punar asyà gÅtavÃditaæ | anyatra yÃvad eva sa puru«o vighÃtasya klamathasya ca bhÃgÅ syÃt | yas tad abhiniviÓet | bhagavÃn Ãha | evam eva mahÃrÃja bÃlo 'ÓrutavÃn p­thagjana÷ Órotreïa ÓabdÃn Órutvà saumanasyasthÃnÅyÃny abhiniviÓate | iti pÆrvavat | evaæ gandhÃdi«u tridhà tridhà veditavyam || pe || atra mahÃrÃja mÃnasaæ niveÓayitavyaæ | kim ity ahaæ sadevakasya lokasya cak«ur bhaveyaæ | ulkà pradÅpa ÃlokabhÆta÷ | kÆlaæ naus tÅrthaæ | nÃyaka÷ pariïÃyaka÷ daiÓika÷ sÃrthavÃha÷ | puro javeyaæ | mukto mocayeyam ÃÓvasta ÃÓvÃsayeyaæ parinirv­tta÷ parinirvÃpayeyam iti | pÆrvà hi koÂir mahÃrÃja na praj¤Ãyate aiÓvaryÃdhipatyÃnÃm anubhÆya mÃnÃnÃæ | iti hi mahÃrÃja mÃyopamÃnÅndriyÃïy at­ptÃny atar«aïÅyÃni | svapnopamà vi«ayà atar«akà at­ptikarÃ÷ || atrÃnnantayaÓaÓcakravartina÷ kathà svargÃc ca patite tasmin sarÃjakai÷ paurai÷ pariv­ta evaæ paÂhyate | tad yathÃpi nÃma mahÃrÃja sarpirmaï¬o và navanÅtamaï¬o và taptÃyÃæ vÃlukÃyÃm upanik«ipto 'vasÅdati | na saæti«Âhate | evam eva mahÃrÃjÃnnantayaÓà avasÅdati na saæti«Âhate | atha rÃjà priyaækaro rÃjÃnam annantayaÓasaæ tathÃvasÅdantaæ | upasaækramyaitad avocat | kiæ vayaæ mahÃrÃja lokasya vyÃkuryÃma÷ | kiæ rÃj¤o 'nnantayaÓasa÷ subhëitam iti | sa Ãha | vaktavyaæ | mahÃrÃjÃnantayaÓÃÓ caturdvÅpe«u rÃjyaiÓvaryaæ kÃrayitvÃbandhyamanorathatÃm anubhÆya sarvadrumÃkÃlaphalatÃæ sarvopadravaprasrabdhisarvasatvÃbandhyamanorathatÃæ gandhodakavar«aæ hiraïyavar«aæ suvarïavar«aæ sarvopakaraïavar«aæ cÃnubhÆya caturo mahÃdvÅpÃn adhyÃvasitvà ÓakrasyÃrdhÃsanam ÃkramyÃtÅcchayà na mukto 't­pta eva kÃmai÷ kÃlagata iti | evaæ tvaæ mahÃrÃja vyÃkuryà ity evam uktvà ca rÃjÃnnantayaÓÃ÷ kÃlam akÃr«Åt | pe || tasmÃt tarhi te mahÃrÃja marÅcikÃyÃm udakasvabhÃvo nÃbhÆn na bhavi«yati na caitarhi vidyate | evam eva mahÃrÃja rÆpavedanÃsaæj¤Ã saæskÃravij¤anÃæ svabhÃvo nÃbhÆn na bhavi«yati na caitarhi vidyatae ity Ãdi || punar apy uktaæ | etÃvac caitat j¤eyam | yad uta saæv­ti÷ paramÃrthaÓ ca | tac ca bhagavatà ÓÆnyata÷ sud­«Âaæ suviditaæ susÃk«Ãtk­taæ | tena sa sarvaj¤a ity ucyate | tatra saæv­tir lokapracÃratas tathÃgatena d­«Âà | ya÷ puna÷ paramÃrtha÷ so 'nnabhilÃpya÷ | annÃj¤eyo 'vij¤eyo 'deÓito 'prakÃÓito yÃvad akriyo yÃvan na lÃbho nÃlÃbho na sukhaæ na du«khaæ na yaÓo nÃyaÓa÷ | na rÆpaæ nÃrÆpam ity Ãdi || tatra jinena jagasya k­tena saæv­ti deÓita lokahitÃya | yena jagat sugatasya sakÃÓe saæjanayÅha prasÃdasukhÃrthe || saæv­ti praj¤amayÅ narasiæha÷ «a¬gatayo bhaïi satvagaïÃnÃæ | narakatiraÓ ca tathaiva ca pretÃn ÃsurakÃya narÃæÓ ca marÆæÓ ca || nÅcakulÃæs tatha uccakulÃæÓ ca ìhyakulÃæÓ ca daridrakulÃæÓ cety Ãdi || punaÓ coktaæ | katama e«a dharmo yo bhagavatà vyÃk­to 'nnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau | kiæ rÆpam uta vedanà Ãho Óvit saæj¤Ã utÃho saæskÃrà atha vij¤Ãnaæ bhagavatà vyÃk­tam annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhÃv iti | te«Ãm etad abhÆt | na rÆpaæ yÃvan na vij¤Ãnaæ bhagavatà vyÃk­tam annuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau | tat kasya heto÷ | annutpÃdo hi rÆpam annutpÃdo bodhi÷ | tat katham annutpÃdo 'nnutpÃdam abhisaæbudhyate | evaæ yÃvad vij¤Ãnam || pe || tad evam annupalabhyamÃne«u sarvadharme«u katamo 'tra buddha÷ | katamà bodhi÷ | katamo bodhisatva÷ | katamad vyÃkaraïam | ÓÆnyaæ hi rÆpaæ rÆpeïa yÃvad vij¤Ãnaæ || pe || yÃvad eva vyavahÃramÃtram etat | nÃmadheymÃtraæ saæketamÃtraæ saæv­timÃtraæ praj¤aptimÃtraæ | nÃlam atra paï¬itair abhiniveÓa utpÃdayitavya iti || tathÃtraivÃhu÷ | nirmÃïaratayo devà yathà vayaæ bhagavan | bhagavato bhëitasyÃrtham ÃjÃnÅma÷ | sarvadharmà bhÆtakoÂir annantakoÂir annÃvaraïakoÂir aprati«ÂhitakoÂir ity Ãdi || sarvadharmà bhagavan bodhi÷ | svabhÃvavirahità boddhavyÃ÷ | antaÓa ÃnantaryÃïy api bodhi÷ | tat kasya heto÷ | aprak­tikà hi bhagavan bodhir aprak­tikÃni ca pa¤cÃnantaryÃïi | tenocyate ÃnantaryÃïi bodhir iti | tathà vihasyante bhagavan ye kecit parinirvÃtukÃmÃ÷ | tat kasya heto÷ | yadi kaÓcit saæsÃrapratipanno bhavet | sa nirvÃïaæ parye«atae iti || punar uktaæ | bhÆtakoÂir iti bhagavan yad uktaæ nirmÃïaratibhir devais tatra vayaæ bhÆtam api nopalabhÃmahe | kiæ punar asya koÂim | tat kasya heto÷ | yo hi kaÓcid bhagavan bhÆtam upalabhate | koÂim api sa tasyopalabhate dvaye cÃsau caratÅti || tathÃtraiva sahÃæpatibrahmaïà ÓÃstà stuta÷ || supiti yatha nara÷ k«udhÃbhibhÆta÷ Óatarasabhojanabhu¤jino ca t­pta÷ | na pi ca k«udha na bhojanaæ na satva÷ supina yathaiva nid­«Âa sarvadharmÃ÷ || bhaïi naru paÂhane manoj¤avÃcaæ priyu bhavatÅ na ca saækramo 'sti vÃcaæ | na ca vacana cÃsya rakta vÃcÃm upalabhase na ca tatra saæÓayo 'sti || Óruïati yatha manoj¤a vÅïaÓabdaæ madhura na cÃsti svabhÃvata÷ sa Óabda÷ | tatha imi vidu skandha prek«amÃïo na labhati bhÃvu svabhÃvata÷ sumedhÃ÷ || pe || yatha naru iha ÓaÇkhaÓabda Órutvà vim­Óati vidva kuto ya prÃdubhÆta÷ | na ca labhati svabhÃva ÓÆnyabhÃvaæ tatha tv aya d­«Âa narendra sarvadharmÃ÷ || yatha naru iha bhojanaæ praïÅtaæ vim­Óati aÇgaÓu siddham asvabhÃvam | yatha rasu tatha te 'Çga tatsvabhÃvÃs tatha tv aya d­«Âa mahar«i sarvadharmÃ÷ || yatha naru iha indraya«Âi d­«Âvà vim­Óati aÇgaÓu ni÷svabhÃva ÓÆnyam | vim­Óatu yatha ya«Âi te 'Çga ÓÆnyÃs tatha tv aya d­«Âa mahar«i sarvadharmÃ÷ || puravara yatha aÇgaÓo vibhajya nagaru svabhÃvatu nÃmato na labdham | yatha nagara tathÃÇga sarvaÓÆnyÃs tatha tv aya d­«Âa narendra sarvadharmÃ÷ || mudita yatha narÃga mukta bherÅ har«a janeti svabhÃvaÓÆnyaÓabdà | svaru yatha tatha te 'Çga tatsvabhÃvaæ tatha tv aya d­«Âa mahar«i sarvadharmÃ÷ || ... ... hanatu yatha narasya tÃæ hi bherÅæ pratighu na vidyati nÃpi snehadhÃtu÷ | vim­Óatu bherÅva te 'Çga tatsvabhÃvÃs tatha tv aya d­«Âa narendra sarvadharmÃ÷ || hanatu yatha narasya tÃæ hi bherÅæ svaru na sa manyati rÃmayÃmi lokam | svaru yatha tatha te 'Çga tatsvabhÃvÃ÷ tatha tv aya d­«Âa narendra sarvadharmÃ÷ || hanatu yatha narasya tasya bheryÃæ na pi svaru aÇgaÓu nÃpi sa svatantra÷ | svaru yatha tatha te 'Çga tatsvabhÃvÃs tatha tv aya d­«Âa mahar«i sarvadharmÃ÷ || punaÓ coktaæ | satvÃrambaïanÃyakena kathità maitrÅ ÓubhÃbhÃvanà | satvaÓ cÃsya vibhÃvita÷ suviditaæ ni÷satva sarvaæ jagat | tatraivaæ dvipadottamo 'kalu«o ni÷saæÓayà mÃnasa÷ | tena tvà sugataæ vibhÃvitamatiæ pÆjema pÆjÃriham || du«khaæ cà sugatà \<[doubtful]>\ daÓaddiÓigataæ naivaæ parÅd­Óyate | satve«Æ karuïà ca nÃma bhaïità devÃtideva tvayà | evaæ bho jinapuÇgavà jinamataæ aj¤Ãta yathÃvata÷ | tena tvÃæ dvipadottamà naravarÃ÷ pÆjema pÆjÃriham || satvÃnaiva na du«khaæ ÓÃkyamuninà yasyÃpanÅtaæ dukhaæ | jÃtÃs te muditÃÓ ca h­«Âamanaso 'ratÅÓ ca tair noditÃ÷ || evaæ buddhanayaæ acintiyanayaæ yÃthÃvato jÃnato | tasmÃt pÆjiya tvÃæ narÃïa pravaraæ prÃyema prÃptaæ phalaæ || kÃya÷ kÃyavivarjitena muninà nÃsÃdito mÃrgatÃæ | naivaæ te sm­tinÃyakà na bhaïità naiva pramu«Âà sm­ti÷ || uktaæ co sugatena bhÃvapathimÃ÷ kÃyaæ gatà bhÃvanÃ÷ | evaæ buddhanayaæ viditva sugatà pÆjà k­tà tÃyina÷ || bhÃvetha÷ Óamathaæ vipaÓyanam ayaæ mÃrgaæ dukhà ÓÃntaye | ÓÃntÃs te bhagavan savÃsanamalà yehÅ jagat kli«yate || ÓamathaÓ cÃtha vipaÓyanà na ca malà sarve 'ti ÓÆnyà mune | asmin devagaïà na kÃÇk«a kvacanà pÆjentu tvÃæ nÃyakaæ | ity Ãdi || punar uktaæ | ÓÆnyaæ hi cak«uÓ cak«u÷svabhÃvena | yasya ca dharmasya svabhÃvo na vidyate so 'vastuka÷ | yo 'vastuka÷ so 'parini«panna÷ yo 'parini«panna÷ sa notpadyate na nirudhyate | pe || yat tri«v apy adhvasu nopalabhyate na tac cak«ur nendriyaæ kathaæ tasya vyavahÃro j¤eya÷ | tad yathÃpi nÃma riktamu«Âir alÅka÷ | yÃvad eva nÃmamÃtraæ no tu khalu paramÃrthato riktam upalabhyate na mu«Âi÷ | evaæ cak«uÓ cendriyaæ ca rikte mu«Âisad­Óam alÅkam asadbhÆtaæ tucchaæ m­«Ãmo«adharme bÃlopalÃpanaæ mÆrkhasaæmohanam yÃvad eva nÃmamÃtram || punar atraivÃha | svapnÃntare mahÃv­«Âir ÃsravÃïÃæ pravartanà | darÓità te mahÃvÅra Ãsravotpattipaï¬itÃ÷ || svapne yathà ÓiraÓchedo d­«Âas te Ãsravak«aya÷ | darÓita÷ sarvavij¤ÃnÃæ sarvadarÓin namo 'stu te || atraiva ca drumeïa kinnararÃjena bhagavÃn p­«Âa÷ pratyÃha | yad vadasi ÓÆnyatÃæ ca vyÃkaraïaæ | cÃpy ahaæ na jÃnÃmi | syÃd yadi kiæcid aÓÆnyaæ na bhavej jinenÃsya vyÃkaraïam || kiækÃraïaæ | tathà hi | sthitaæ bhavet tat svake bhave | kÆÂasthanirvikÃraæ | na tasya v­ddhir na parihÃïi÷ | na kriyà na ca kÃraïaæ | yat svabhÃvaÓÆnyam ÃdarÓamaï¬ale supariÓuddhe saæd­Óyate pratibimbam | tathaiva druma jÃnÅhÅmÃn dharmÃn | avikÃraæ dharmadhÃtum imÃæ ca pÆjÃæ drumÃÇgaÓo vicÃrayasi | aÇgaÓo nirÅk«ya pÆjÃæ | katame 'vikÃriïo 'ÇgÃ÷ || yad api ca nirÅhakatvaæ kriyÃæ ca na jÃnase mayà proktaæ | ÓakaÂÃÇga saænipÃtaæ nirÅk«va ÓakaÂasya caiva kriyÃæ || karma ca me ÃkhyÃtaæ kartà na vidyate daÓasu dik«u | vÃteritÃd iva taror yathà hi nivartate vahni÷ || na ca mÃruto na ca taruÓ cetayati hutÃÓanaæ ca yajane | na nivartate vahnis tathaiva karmasya kartÃra÷ || yad api vadase na ca saæcaya puïyasya hi vidyate | sucaritasya samudÃgamaÓ ca | bodhis tasyÃpi Ó­ïu kramanta tvaæ | yathà bhaïasi manu«yÃïÃm Ãyu÷parimÃïaæ var«aÓataæ jÅvin | na cÃsti var«apu¤jÅ | ayam api samudÃgamas tadvad iti || bhagavatyÃm apy uktaæ | kiæ punar Ãyu«man subhÆte utpanno dharma utpadyate utÃnnutpanna÷ | subhÆtir Ãha | nÃham Ãyu«man ÓÃriputra utpannasya dharmasyotpattim icchÃmi na cÃnnutpannasyeti || dharmasaægÅtyÃm apy uktaæ | tathatà tathateti kulaputra ÓÆnyatÃyà etad adhivacanaæ | sà ca ÓÆnyatà notpadyate na nirudhyate | Ãha | yady evaæ dharmÃ÷ ÓÆnyà uktà bhagavatà tasmÃt sarvadharmà notpatsyante na nirotsyante | nirÃrambho bodhisatva÷ | Ãha | evam eva kulaputra tathà yathÃbhisaæbudhyase sarvadharmà notpadyante na nirudhyante | Ãha | yad etad uktaæ bhagavatà | saæsk­tà dharmà utpadyante nirudhyante cety asya tathÃgatabhëitasya ko 'bhiprÃya÷ | Ãha | utpÃdanirodhÃbhinivi«Âa÷ kulaputra lokasaæniveÓa÷ | tatra tathÃgato mahÃkÃruïiko lokasyottrÃsapadaparihÃrÃrthaæ vyavahÃravaÓÃd uktavÃn utpadyante nirudhyante ceti | na cÃtra kasyacid dharmasyotpÃdo na nirodha iti || punar atraivoktaæ | tatra bhagavaæÓ cak«ÆrÆpe«u na raïati Órotraæ | Óabde«u | yÃvan manodharme«u na raïati | sa dharma÷ | tatra kathaæ cak«ÆrÆpe«u na raïati | saæsargÃbhÃvÃt | na hi cak«ÆrÆpeïa saæs­jyate | yÃvan na manodharmeïa saæs­jyate | yan na saæs­jyate tan na raïati | advitÅyasya bhagavan dharmasya raïaæ nÃsti | advitÅyÃÓ ca bhagavan sarvadharmÃ÷ para÷paraæ na jÃnanti na vijÃnanti | na kalpayanti na vikalpayanti | na saæbhavanti na visaæbhavanti | na hÅyante na varddhante | na rajyanti | na virajyanti | na saæsaranti na parinirvÃnti naite kasyacit | nai«Ãæ kaÓcit | naite bhagavan dharmà udvijante na saækliÓyante na vyavadÃyante | evam ahaæ bhagavan jÃnÃmy evam avabudhye | yad apy ahaæ | bhagavann evaæ vadÃmi | evam ahaæ jÃnÃmy evam ahaæ budhyÃmÅti | ÃyatanÃnÃm e«a vikÃra÷ | na ca bhagavann ÃyatanÃnÃm evaæ bhavati | asmÃkam e«a vikÃra iti | yo hy evaæ jÃnÃti sa na kenacit sÃrddhaæ vivadati | yan na vivadati tac chramaïadharmam anusaratÅti | tathà dharmadarÓanaæ buddhadarÓanaæ sarvasatvadarÓanaæ sarvasatvahetupratyayadarÓanaæ ÓÆnyatÃdarÓanaæ ÓÆnyatÃdarÓanam adarÓanaæ | adarÓanaæ bhagavan sarvadharmÃïÃæ darÓanaæ samyagdarÓanam iti || katham annadhi«ÂhÃnà saæv­tir yuktà | kathaæ punar ayuktà | yathÃsati sthÃïau puru«abhrÃnti÷ | kasya puna÷ ÓÆnyatÃvÃdina÷ paramÃrthata÷ sthÃïu÷ siddho yadÃÓrayÃt puru«abhrÃnti÷ syÃd | amÆlà eva ca sarvadharmÃs tatvato mÆlÃnupapatte÷ || tathà coktam ÃryavimalakÅrtinirdeÓe | abhÆtaparikalpasya kiæ mÆlaæ | Ãha | viparyastà saæj¤Ã mÆlaæ | Ãha | viparyastÃyÃ÷ saæj¤ÃyÃ÷ kiæ mÆlaæ | aprati«ÂhÃnaæ mÆlaæ | Ãha | aprati«ÂhÃyÃ÷ kiæ mÆlaæ | Ãha | yan ma¤juÓrÅr aprati«ÂhÃnaæ na tasya ki¤cin mÆlam iti hy aprati«ÂhÃnamÆlaprati«ÂhitÃ÷ sarvadharmà iti || iyaæ samÃsata÷ praj¤ÃpÃramità cittaÓuddhyarthinà bhÃvayitavyà | bhÃvayitvà ca kleÓaripuraïakuÓalena bhavitavyaæ | na svag­haÓÆreïa || yathoktam ÃryadharmasaægÅtisÆtre | na ÓÆnyatÃvÃdÅ lokadharmai÷ saæhriyate 'niÓritatvÃt | na sa lÃbhena saæh­«yÃti | alÃbhena na vimanà bhavati | yaÓasà na vismayate 'yaÓasà na saækucati | nindayà nÃvalÅyate | praÓaæsayà nÃnunÅyate | sukhena na rajyate du«khena na virajyate | yo hy evaæ lokadharmair na saæhriyate sa ÓÆnyatÃæ jÃnÅtae iti || tathà ÓÆnyatÃvÃdino na kvacid anurÃgo na virÃga÷ | yasmin rajyeta tac chÆnyam eva jÃnÅte | ÓÆnyam eva paÓyati | nÃsau ÓÆnyatÃæ jÃnÅte ya÷ kvacid dharme rajyate và virajyate và tathà nÃsau ÓÆnyatÃæ jÃnÅte ya÷ kenacit sÃrddhaæ vigrahaæ vivÃdaæ và kuryÃc chÆnyam eva jÃnÅte tac chÆnyam eva paÓyatÅty Ãdi || etat saæk«epÃc cittaÓodhanam || athaivam api paramaviÓuddhir dharmadarÓane sati | iha pa¤caka«Ãyasaækli«Âasya kalyÃïamitrÃvasÃditasya và saæk«epeïa tÃvat kutra yatnaæ k­tvà ÓÅghraæ cittaÓuddhir bhavati | ÃtmabahumÃnaparÃvaj¤ÃtyÃge 'nayor mÆlam Ãtmasatvad­«Âi÷ | sà caitadabhyÃsÃt sukaraæ prahÅyatae iti paragauravam ÃtmÃvaj¤Ã caivaæ bhÃvanÅyà || yadi satvo yadi skandhÃ÷ k«amatà sarvathà sthità | ekasya hi parÃtmatvaæ viruddhaæ saæbhavet kathaæ || vinÃlambanam apy etad Ãcaranty eva dehina÷ | annÃdikalyÃnÃbhyÃsÃt kim abhyÃsasya du«karam || evam abhyÃsavaÓyatve tulye kasmÃt sukhodayam | paragauravam uts­jya svasukhÃyÃn yad i«yate || cintÃmaïir yathoktÃÓ ca santi gauravahetava÷ | na tu me gauravÃt saukhyam ihÃpi janadurbhagÃt || tasmÃt satvÃntare yadvad rÆk«amatsaramÃnina÷ | Ãtmasnehavato v­ttir bhÃvayet tadviparyayam || Ãtmano bahumÃno 'yaæ stutinindÃdisekata÷ | vardhate nÃrakavaÓÃt sekÃn narakavahnivat || Óabdas tÃvad acittatvÃn mÃæ stautÅti na saæbhava÷ | para÷ kila mayi prÅta ity ayaæ me matibhrama÷ || tattu«Âyaiva mama prÅti÷ sÃmÃnye na sadÃstu sà | tatsukhena na cet kÃryaæ tena tu«Âena kiæ mama || anyatra mayi và prÅtyà kiæ hi me parakÅyayà | na me pareïa tu«Âena kÃye saukhyam ihÃïv api || evaæ j¤Ãtvà prahÃtavyà kalpanà nirvibandhanà | akÅrtinindà satkÃrà evaæ j¤eyÃÓ ca ni«phalÃ÷ || na dharmo nÃyur Ãrogyaæ na balaæ vandanÃdibhi÷ | yadvad utprÃsyamÃnasya vikÃrair anyakÃyikai÷ || h­«ÂasyÃtha vi«aïïasya lÃbhÃlÃbhau samodayau | vivarjya ni«phalaæ tasmÃd bhaveyaæ ÓailamÃnasa÷ || saæstavatyÃgÃc ca ÓÅghraæ cittaviÓuddhir bhavati | iti || tatrÃpi cintyate | nimittodgrahasaæbhÆtà pratyabhij¤Ã puna÷ puna÷ | utpÃdayaty anunayaæ jÃyate pratigho 'py ata÷ || pratighÃnunayau yasya tasya pÃpam avÃritam | abhyÃkhyÃnÃni citrÃïi mÃtsaryaæ cer«yayà saha || lÃbhÃdikÃmatà nÃma ity Ãdy Ãvartate bahu | tasmÃt sarvaprayatnena saæstavaæ praharen muni÷ || sÃd­ÓyÃd anyad apy etad vÃrisrotovad Åk«yate | tad evedam iti bhrÃntyà tatve ti«ÂhÃmy ato balÃt || avastu caitat sÃd­Óyaæ du«khaæ ca janayi«yati | ahaæ caitac ca sarvaæ ca na cirÃn na bhavi«yati | iti || ÃtmabhÃvapariÓuddhiÓ caturdaÓa÷ pariccheda÷ || @<[XV. bhogapuïyaÓuddhi]>@ bhogapuïyaÓuddhi÷ pa¤cadaÓa÷ pariccheda÷ || Óik«ÃsamuccayasyÃtmaÓuddhyannantaraæ bhogaÓuddhi÷ saæcayÃbhÃvÃt | p­thag iha lekhità | bhogaÓuddhiæ ca jÃnÅyÃt samyagÃjÅvaÓodhanÃt || yathoktam Ãryograparip­cchÃyÃm | iha g­hapate g­hÅ bodhisatvo dharmeïa bhogÃn parye«ate nÃdharmeïa | samena na vi«ameïa | samyagÃjÅvo bhavati na vi«amÃjÅva iti || Ãryaratnameghe 'py uktaæ | na bodhisatvo dÃyakaæ dÃnapatiæ d­«ÂveryÃpatham Ãracayati | kathaæ neryÃpatham Ãracayati | na Óanair mandaæ mandaæ kramÃn utk«ipati na nik«ipati yugamÃtraprek«ikayà saviÓvastaprek«ikayÃnnÃbhogaprek«ikayà | evaæ kÃyakuhanÃæ na karoti | kathaæ vÃkkuhanÃæ na karoti | na bodhisatvo lÃbhahetor lÃbhanidÃnaæ mandabhÃïÅ m­dubhÃïÅ na priyabhÃïÅ bhavati | nÃnuvartanavacanÃni niÓcÃrayati | pe || kathaæ na cittakuhanÃæ kuroti | bodhisatvo dÃyakena dÃnapatinà và lÃbhena pravÃryamÃïo và cÃlpecchatÃæ darÓayati | citte na sp­hÃm utpÃdayati | antardÃha e«a kulaputra yad vÃcÃlpecchatà cittena lÃbhakÃmatà | evaæ hi kulaputra bodhisatva÷ kuhanalapanalÃbhÃpagato bhavati | pe | na bodhisatvo dÃnapatiæ và d­«Âvà nimittaæ karoti | vighÃto me cÅvareïa | vighÃto me pÃtreïa | vighÃto me glÃnabhai«ajyena | na ca taæ dÃyakaæ dÃnapatiæ và kiæcit prÃrthayate | na vÃcaæ niÓcÃrayati | evaæ hi bodhisatvo nimittalÃbhÃpagato bhavati | yÃvan na bodhisatvo dÃyakaæ dÃnapatiæ d­«Âvà evaæ vÃcaæ niÓcÃrayati | amukenÃmukena và me dÃnapatinÃmukaæ vastu pratipÃditaæ tasya ca mayÃmuka upakÃra÷ k­ta÷ | tena me ÓÅlavÃn ayam iti k­tvà idaæ cedaæ ca dattaæ bahuÓruta iti | alpeccha iti k­tvà | mayà ca tasya kÃruïyacittam upasthÃpya parig­hÅtaæ | pe || tatra kÃyak«atir yad uta lÃbhahetor lÃbhanidÃnam ÃdhÃvanaparidhÃvanaæ dau÷ÓÅlyasamudÃcaraïaæ ca | cittak«atir yad uta prÃrthanà | lÃbhinÃæ ca brahmacÃriïÃm antike vyÃpÃdabahulatà | evaæ hi bodhisatvo vi«amaparye«ÂilÃbhÃpagato bhavati | pe || iha bodhisatvo na tulÃkÆÂena na mÃnakÆÂena na visraæbhaghÃtikayà na dhÆrtatayà lÃbham upÃrjayati | evaæ hi bodhisatvo 'dharmalÃbhÃpagato bhavati | pe | ye te lÃbhà staupikasaæs­«Âà và dhÃrmikasaæs­«Âà và sÃæghikasaæs­«Âà vÃdattà vÃnnanuj¤Ãtà và | tÃn na pratÅcchati na svÅkaroti | evaæ hi bodhisatvo 'pariÓuddhalÃbhÃpagato bhavati | yÃval labdhà lÃbhaæ na mamÃyate | na dhanÃyate | na saænidhiæ karoti | kÃlÃnukÃlaæ ca ÓramaïabrÃhmaïebhyo dadÃti | mÃtÃpit­mitrÃmÃtyaj¤ÃtisÃlohitebhya÷ kÃlÃnukÃlam Ãtmanà paribhuÇkte paribhu¤jÃnaÓ cÃrakta÷ paribhuÇkte | svanadhyavasito na cÃlabhyamÃne lÃbhe khedacittam utpÃdayati | na paritapyati na ca dÃyakadÃnapatÅnÃm antike 'prasÃdacittam utpÃdayatÅty Ãdi || tatrai«Ãpy asya bodhisatvasya bhogaÓuddhir ÃtmabhÃvaÓuddhivat parahitÃya bhavet || yathoktam ÃryavimalakÅrtinirdeÓe | punar aparaæ bhadanta ÓÃriputra ye praviÓantÅdaæ g­haæ te«Ãæ samanantarapravi«ÂÃnÃæ sarvakleÓà na bÃdhante 'yaæ dvitÅya ÃÓcaryÃdbhuto dharma÷ || punar atraivoktaæ | atha tato bhojanÃt sarvÃvatÅ sà par«at t­ptà bhÆtà | na ca tat bhojanaæ k«Åyate | yaiÓ ca bodhisatvai÷ ÓrÃvakaiÓ ca ÓakrabrahmalokapÃlais tad anyaiÓ ca satvais tad bhojanaæ bhuktaæ te«Ãæ tÃd­Óaæ sukhaæ kÃye 'vakrÃntaæ yÃd­Óaæ sarvasukhamaï¬itÃyÃæ lokadhÃtau bodhisatvÃnÃæ sukhaæ | sarvaromakÆpebhyaÓ ca te«Ãæ tÃd­Óo gandha÷ pravÃti | tad yathÃpi nÃma tasyÃm eva sarvagandhasugandhÃyÃæ lokadhÃtau v­k«ÃïÃæ gandha÷ || punaÓ coktaæ | yaiÓ ca bhadantÃnanda bhik«ubhir annavakrÃntaniyÃmair etad bhojanaæ bhuktaæ te«Ãm evÃvakrÃntaniyamÃnÃæ pariïaæsyati | pe | yair annutpÃditabodhicittai÷ satvai÷ paribhuktaæ te«Ãm utpÃditabodhicittÃnÃæ pariïaæsyati | yair utpÃditabodhicittair bhuktaæ te«Ãæ nÃpratilabdhak«ÃntikÃnÃæ pariïaæsyatÅti vistara÷ || ÓÆnyatÃkaruïà garbhace«ÂitÃt puïyaÓodhanam || uktaæ hy Ãryagaganaga¤jasÆtre | yad utÃhaækÃraviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti | mamakÃraviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti | hetuviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti | d­«ÂiviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti | nimittaviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti | nÃnÃtvaviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti | vipÃkapratikÃÇk«aïÃviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti | yathà gaganaæ samaviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadÃti || pe | yathà gaganam aparyantam evam aparyantÅk­tena cittena tad dÃnaæ dadÃti | yathà gaganaæ vistÅrïam annÃvaraïam evaæ bodhipariïÃmitaæ tad dÃnaæ dadÃti | yathà gaganam arÆpi evaæ sarvarÆpÃniÓritaæ tad dÃnaæ dadÃti | yathà gaganam avedayit­ | evaæ sarvaveditapratiprasrabdhaæ dÃnaæ dadÃti | evam asaæj¤i asaæsk­tam avij¤aptilak«aïam evam apratij¤Ãnaæ tad dÃnaæ dadÃti | yathà gaganaæ sarvabuddhak«etraspharaïam evaæ sarvasatvamaitrÅspharaïaæ tad dÃnaæ dadÃti | pe | yathà gaganaæ sadÃprakÃÓam evaæ cittaprak­tiviÓuddhaæ tad dÃnaæ dadati | yathà gaganaæ sarvasatvÃvakÃÓaæ evaæ sarvasatvopajÅvyaæ tad dÃnaæ dadÃti | yÃvad yathà nirmito nirmitÃya dadÃti nirvikalpo 'nnÃbhoga÷ | cittamanovij¤Ãnavigata÷ sarvadharmani÷pratikÃÇk«Å | evaæ dvayavigamatayà mÃyÃlak«aïasvabhÃvaviÓuddhaæ bodhisatvas tad dÃnaæ dadÃti | yasyed­Óo dÃnaparityÃga÷ praj¤Ãj¤Ãnena ca sarvasatvakleÓaparityÃga÷ | upÃyaj¤Ãnena ca satvÃparityÃga÷ | evaæ tyÃgacitta÷ kulaputra bodhisatvo gaganasamadÃno bhavati || ÃryÃk«ayamatisÆtre 'py uktaæ | nÃsti satvotpŬanÃdÃnam | yÃvan nÃsti yathokte ÆnadÃnaæ | yÃvan nÃsti sarvasatve«u dak«iïÅyÃvamanyanÃdÃnaæ | pe | nÃsti nikrandadÃnaæ yÃvan nÃsti yÃcanake«ÆpataptadÃnaæ nÃsty uccagghana ullÃpanadÃnaæ nÃsti parÃÇmukhadÃnaæ nÃsty apaviddhadÃnaæ nÃsty asvahastadÃnaæ | pe | nÃsty akalpikadÃnaæ | nÃsty akÃladÃnaæ nÃsti vi«aÓastradÃnaæ nÃsti satvaviheÂhanÃdÃnam iti || yat tarhy ugraparip­cchÃyÃm uktaæ | dÃnapÃramitÃkÃlo 'yaæ yasya yenÃrthas tasya tatpradÃnakÃla÷ | api tu tathÃhaæ kari«yÃmi | madyapebhya eva madyapÃnaæ dÃsyÃmi | tÃæs tÃn sm­tisaæprajanye samÃdÃpayi«yÃmÅti || madyapÃnÃd api nairÃÓyak­te bodhisatve pratigho garÅyÃn | satvasaægrahahÃniÓ cÃto 'nyaprasÃdanopÃyÃsaæbhave madyaæ deyam ity abhiprÃya÷ | ÓastrÃdi«v api yady anubadhagurulÃdyavavicÃrÃd dÃnam Ãpadyeta | naivÃpattir ity ata eva gamyate | sÆtre«u tu sÃmÃnyena prati«edha | ity uktà dÃnaviÓuddhidik || ÓÅlaviÓuddhir Ãryagaganaga¤jasÆtre evÃbhihità | avirahitabodhicittatà cittaviÓuddhyai apagataÓrÃvakapratyekabuddhacittatà prÃmÃïikaviÓuddhyai ity Ãdi || punar aparà ÓÅlaviÓuddhi÷ | Óuddhaæ gaganaæ Óuddhaæ tacchÅlaæ |vimalaæ gaganaæ vimalaæ tacchÅlaæ | ÓÃntaæ gaganaæ ÓÃntaæ tacchÅlaæ | annunnataæ gaganam annunnataæ tacchÅlaæ | anunÅtaæ gaganam anunÅtaæ tacchÅlam | yÃvad achedyÃbhedyaæ gaganam achedyÃbhedyaæ tacchÅlam ity Ãdi || apratihataæ gaganaæ sarvasatvÃpratighacittasya k«ÃntipariÓuddhi÷ | samaprayogaæ gaganaæ sarvasatvasamacittasya k«ÃntipariÓuddhir ity Ãdi || tad yathÃpi syÃn mahÃÓÃlavanaæ | tasmin kaÓcid evÃgatya ÓÃlaæ chindyÃt | tatra te«Ãm avaÓi«ÂÃnÃæ naivaæ bhavati | e«a chinno vayam acchinnà iti | na te«Ãm anunayo na pratigha÷ | na kalpo na vikalpo na parikalpa÷ || yaivaæ k«Ãntir iyaæ bodhisatvasya paramà gaganasamà k«Ãntir | iti || ÃryaratnacƬasÆtre vistaram uktvà Ãha | idam ucyate vÅryaæ | tasya kÃyapariÓuddhi÷ | yat kÃyasya pratibhÃsapratibimbaj¤Ãnaæ vÃco 'nnabhilÃpyaj¤Ãnaæ | cittasyÃtyantopaÓamaj¤Ãnaæ | tathà maitrÅsaænÃhasaænaddho mahÃkaruïÃdhi«ÂhÃnaprati«Âhita÷ | sarvÃkÃravaropetaæ ÓÆnyatÃkÃrÃbhinirh­taæ dhyÃnaæ dhyÃyati | tatra katamà sarvÃkÃravaropetà ÓÆnyatà | yà na dÃnavikalà | yÃvan nopÃyavikalà | na mahÃmaitrÅmuditopek«Ãvikalà | na satyaj¤ÃnÃvatÃravikalà | na bodhicittasatvÃpek«Ãvikalà | nÃÓayÃdhyÃÓayaprayogavikalà | na dÃnapriyavadyatÃrthakriyà samÃnÃrthatÃvikalà | na sm­tisaæprajanyavikalà | na sm­tyupasthÃnasamyakprahÃïarddhipÃdendriyabalabodhyaÇgëÂÃÇgamÃrgavikalà na ÓamathavipaÓyanÃvikalà | pe | upaÓÃntà ca svabhÃvena | annupaÓÃntà ca karmakleÓe«u | upek«ikà ca sarvadharmÃïÃæ | avek«ikà ca buddhadharmÃïÃæ | jahà ca svalak«aïena | vikrÃntà cÃdhi«ÂhÃnakÃryatayà | avyÃp­tà ca svarasena | sadà vyÃp­tà ca buddhakÃrye«u | ÓÅtÅbhÆtà copaÓamena | sadojjvalità ca satvaparipÃke | iyam ucyate sarvÃkÃravaropetà ÓÆnyatà || yÃvad iyaæ kulaputra dhyÃnapÃramità caryÃpariÓuddhir iti || etena praj¤ÃpariÓuddhir veditavyà | evaæ sarvapuïye«v iti || tathÃryavimalakÅrtinirdeÓe 'py uktaæ |saddharmacakrapravartanamahÃparinirvÃïasaædarÓanagocaraÓ ca bodhisatvacaryÃtyajanagocaraÓ cÃyam api bodhisatvasya gocara | iti || bhogapuïyaÓuddhi÷ pa¤cadaÓa÷ pariccheda÷ || @<[XVI. bhadracaryÃvidhi÷]>@ bhadracaryÃvidhi÷ «o¬aÓa÷ pariccheda÷ || idÃnÅæ trayÃïÃm api v­ddhir vÃcyà || kim arthaæ | grahÅtÃra÷ subahava÷ svalpaæ cedam anena kiæ | na cÃtit­ptijanakaæ vardhanÅyam idaæ tata÷ || atit­pti buddhatvaæ | tan na ÓrÃvakasÃdhÃraïena ÓuddhimÃtreïa satvÃnÃæ janyatae ity artha÷ | ÃtmabhÃvasya kà v­ddhir balÃnÃlasya vardhanaæ || tatrÃryaratnameghe balam uktaæ |na sa satva÷ satvanikÃye saævidyate yo bodhisatvasya balena balaæ mardayed ity Ãdi || tasya kathaæ vardhanam | yad uktam ÃryatathÃgataguhyasÆtre ÃryavajrapÃïer baladarÓanavismitÃjÃtaÓatrup­«Âena bhagavatà | daÓabhir mahÃrÃja dharmai÷ samanvÃgato bodhisatva evaærÆpÃæ balavattÃæ pratilabhate |katamair daÓabhi÷ | iha mahÃrÃja bodhisatva÷ kÃyaæ jÅvitaæ ca parityajati | na ca puna÷ saddharmaæ parityajati | sarvasatvÃnÃæ cÃvanamati na ca punar mÃnaæ b­æhayati | durbalÃnÃæ ca satvÃnÃæ k«amate | na pratighaæ karoti | jighatsitÃnÃæ ca satvÃnÃm agraæ varabhojanaæ dadÃti | bhÅtÃnÃæ ca satvÃnÃm abhayaæ dadÃti | glÃnÃnÃæ ca satvÃnÃæ bhÆtacikitsÃyai utsuko bhavati | daridrÃæÓ ca satvÃn bhogai÷ saætarpayati | tathÃgatacaitye ca sudhÃpiï¬alepanaæ karoti | Ãnandavacanaæ satvÃnÃæ ÓrÃvayati | daridradu«khitÃnÃæ ca satvÃnÃæ bhogasaævibhÃgaæ karoti | ÓrÃntaklÃntÃnÃæ ca satvÃnÃæ bhÃraæ vahati | ebhir mahÃrÃja daÓabhir iti || annÃlasyavardhanaæ katamat | yad vÅryavardhanaæ | yathoktaæ sÃgaramatisÆtre | ÃrabdhavÅryeïa sÃgaramate bodhisatvena bhavitavyaæ sadà d­¬haparÃkrameïa | tÅvracchandena bodhisatvena bhavitavyam anik«iptadhureïa | ÃrabdhavÅryÃïÃæ hi sÃgaramate bodhisatvÃnÃæ na durlabhà bhavaty annuttarà samyaksaæbodhi÷ | tat kasya heto÷ | yatra sÃgaramate vÅryaæ tatra bodhi÷ | kusÅdÃnÃæ puna÷ sudÆravidÆre bodhi÷ | nÃsti kusÅdasya dÃnaæ yÃvan nÃsti praj¤Ã nÃsti kusÅdasya parÃrtha iti || candrapradÅpasÆtre 'py Ãha | utpalaæ vÃrimadhye và so 'nupÆrveïa vardhatae |ity Ãdi || iyaæ saæk«epÃd ÃtmabhÃvav­ddhi÷ || ÓÆnyatà karuïÃgarbhÃd dÃnÃd bhogasya vardhanaæ || yathoktaæ vajracchedikÃyÃæ | yo bodhisatvo 'prati«Âhito dÃnaæ dadÃti | tasya puïyaskandhasya na sukaraæ pramÃïam udgrahÅtum iti || mahatyÃm api praj¤ÃpÃramitÃyÃm uktaæ | punar aparaæ ÓÃriputra bodhisatvena mahÃsatvenÃlpam api dÃnaæ dadatà sarvasatve«u sarvÃkÃraj¤atÃyÃm upÃyakauÓalyapariïÃmanatÃyÃm aprameyam asaækhyeyaæ kartukÃmena praj¤ÃpÃramitÃyÃæ Óik«itavyam | tathà sarvasatvÃnÃæ manorathÃn paripÆrayitukÃmena | yÃvaj jÃtarÆparajatodyÃnarÃjyÃdibhir upakaraïai÷ praj¤ÃpÃramitÃyÃæ Óik«itavyam iti || vinà ca karuïayà na bodhisatvÃnÃæ kiæcic ce«Âitam iti vak«yÃma÷ | iti saæk«epÃd bhogav­ddhi÷ || puïyav­ddhi÷ sarvav­ddhÅnÃæ mÆlam iti tadarthaæ parikarabandha ucyate || k­tvÃdÃv eva yatnena vyavasÃyÃÓÃyau d­¬hau | karuïÃæ ca pura÷k­tya yateta Óubhav­ddhaye || cittaÓuddhikÃlabhÃvitÃnÃæ vyavasÃyÃdÅnÃæ prayogÃrambhe punar ÃmukhÅkaraïena d­¬hatÃpÃdanÃrtha÷ Óloka÷ | k­tvety ÃdipÆrvaka eva || ÃsannayuddhakÃlÃnÃæ astrakauÓalyÃdaravat prayogasamakÃlaæ d­¬hÅkari«yÃmÅti ÓaithilyanivÃraïÃrtham Ãdigrahaïam | tatra kathaæ vyavasÃyaæ d­¬hÅkaroti || yathÃryasudhana Ãryamaitreyam upasaæprakrÃnta÷ samyakcaryÃni÷samartha÷ | pÆrvÃntakoÂÅgatakÃyapraïÃma÷ kÃyasamanvÃhÃreïa kÃyabalaæ d­¬hÅkurvÃïa÷ | pÆrvÃntakoÂÅgatakÃya cittapariÓuddhini«kÃraïasÃæsÃrikacittapracÃrasamanvÃhÃreïa cittamanasikÃraæ nig­hïan | pÆrvÃntakoÂyasatkarmalaukikakÃryaprayuktani«prayojanaparisyandasamanvÃhÃreïa pratyutpannaprayojanamahÃsÃmarthyaæ vicintayan | pÆrvÃntÃbhÆtaparikalpasamutthitavitathasaækalpasaædarÓitamanasikÃrasamanvÃhÃreïa sarvabodhisatvacaryÃsamyaksaækalpÃbhisaæskÃrabalaæ samutthÃpayan | atÅtÃtmabhÃvÃrthaprayogÃrambhavi«amatÃsamanvÃhÃreïa sarvasatvÃrambhavaiÓe«ikatayÃdhyÃÓayabalaæ d­¬hÅkurvÃïa÷ | atÅtakÃyasamudÃcÃranirÃsvÃdatÃsamanvÃhÃreïa | sarvabuddhadharmapratilÃbhaprayogamahÃÓvÃsapratilÃbhendriyavegÃn vivardhayamÃno 'tÅtÃdhvaviparyÃsaprayuktamithyÃÓayaprayogasamanvÃhÌeïa | pratyutpannÃdhvasamyagdarÓanÃviparyÃsasaæprayuktena bodhisatvapraïidhÃnasamÃdÃnena saætatiæ pariÓodhayan | pÆrvÃntagatÃyogavÅryÃrambhakÃryÃparini«pannÃryasamÃdÃnasamanvÃhÃreïa \<[doubtful]>\ | pratyutpannabuddhadharmasamudÃgamapratyupasthÃnena mahÃvÅryÃrambhavikrameïa kÃyacittasaæpragrahaæ saæjanayamÃna÷ | pÆrvÃntakoÂÅpa¤cagatyapÃyanik«iptÃtmaparanirupakaraïÃkhyanirupajÅvyasamucchrayaparigrahasamanvÃhÃreïa | sarvabuddhadharmotthÃpakasarvajagadupajÅvyasarvakalyÃïamitrÃrÃgaïasamarthyÃtmabhÃvaparigrahaïatayà vipulaprÅtiprÃmodyavegÃn vivardhayamÃna÷ pratyutpannajanmÃbhinirv­ttaæ jarÃvyÃdhimaraïaÓokÃkarabhÆtaæ saæyogaviyoganidhÃnabhÆtaæ samucchrayaæ | aparÃntakalpakoÂÅgatabodhisatvacaryÃcaraïaprayuktasya satvaparipÃcanabuddhadharmaparigrahaprayuktasya tathÃgatasaædarÓanasarvabuddhak«etrÃnucaraïasarvadharmabhÃïakopasthÃnasarvatathÃgataÓÃsanasamanvÃharaïaprayuktasya sarvadharmaparye«ÂisahÃyabhÆtasya sarvakalyÃïamitradarÓanasarvabuddhadharmasamudÃnayanaprayuktasya bodhisatvapraïidhij¤ÃnaÓarÅrasya hetupratyayabhÆtam avalokyÃcintyakuÓalamÆlendriyavegÃn viva rdhayamÃna iti | ÃryÃk«ayamatinirdeÓe mahÃyÃnasÆtre 'py uktaæ | eko bodhisatvo 'dvitÅyo 'sahÃyo 'nnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau saænÃhaæ saænahyati | sa vÅryabalaparig­hÅtenÃdhyÃÓayenÃparÃvakÃÓÃsvayaækÃrÅ | svabalabalodgata÷ | sa evaæ d­¬hasaænÃha÷ saænaddho | yat ki¤cit sarvasatvÃnÃæ pariprÃpayitavyaæ bhavi«yati tad ahaæ pariprÃpayi«yÃmi | yat sarvÃryÃ÷ sarvanavayÃnasaæprasthità bodhisatvà na pariprÃpayi«yanti tad ahaæ pariprÃpayi«yÃmi | na mama dÃnaæ sahÃyakaæ |ahaæ punar dÃnasya sahÃya÷ | na mama ÓÅlak«ÃntivÅryadhyÃnapraj¤Ã÷ sahÃyikÃ÷ | ahaæ puna÷ ÓÅlak«ÃntivÅryadhyÃnapraj¤ÃnÃæ sahÃyo | nÃhaæ pÃramitÃbhir upasthÃtavyo mayà puna÷ pÃramità upasthÃtavyÃ÷ | evaæ saægrahavastu«u sarvakuÓalamÆle«u caleyam | yÃvad ekÃkinà mayÃdvitÅyenÃsahÃyena vajramaye mahÅmaï¬ale sthitena sabalaæ savÃhanaæ mÃraæ dhar«ayitvà ekacittak«aïasamÃyuktayà praj¤ayÃnnuttarà samyaksaæbodhir abhisaæboddhavyeti || ÃryavajradhvajasÆtre 'py Ãha | tad yathÃpi nÃma sÆryo devaputra udayamÃno na ti«Âhati | jÃtyandhado«eïa | na ti«Âhati gandharvanagarado«eïa | na ti«Âhati caturdvÅpalokadhÃtubhÆmirajodo«eïa | na ti«Âhati rÃhvasurendrado«eïa | na ti«Âhati dhÆmamaï¬alado«eïa | na ti«Âhati jambÆdvÅpakleÓado«eïa | na ti«Âhati nÃnÃchÃyÃdo«eïa | na ti«Âhati vi«amaparvatado«eïa | evam eva bodhisatvo mahÃsatva÷ sm­tisaæprajanyavipulagambhÅracetà adÅnasatvo guïacaryÃj¤ÃnacaryÃvasÃnaæ yÃvan na vivartate satvadrauhilyado«ai÷ | na vipravasati kuÓalamÆlapariïÃmai÷ | satvad­«ÂikÃlu«yado«air na vivartate | satvak«obhacetobhir na dÆrÅbhavati | satvavina«Âasaætatyà bodhisaænÃhaæ na vi«kambhayati | sarvajagatparitrÃïapraïidhÃnasya satvakalikalu«air na sraæsanÃæ karoti yÃvad bÃlajanasamavadhÃnena | na nirvidyate parasatvado«aiÓ ca | tat kasya heto÷ | annÃvaraïamaï¬alam etad udayati | yad uta sarvajagadviÓuddhivinayÃya | pe || yaÓ ca te«Ãæ sarvasatvÃnÃæ du«khaskandho vividhaæ cÃvaraïÅyaæ karma samutthitaæ yena te ÃvaraïÅyena karmaïà buddhÃn na paÓyanti | dharmaæ na Ó­ïvanti | saæghaæ na jÃnanti | tad ahaæ te«Ãæ trividham ÃvaraïÅyaæ karmopacitaæ du«khaskandhena svakena ÓarÅreïopÃdadÃmi tÃsu tÃsu narakopapatti«v apÃyabhÆmi«u saævÃse«u ca | te ca sarvasatvÃs tataÓ cyavantÃæ | ahaæ ca du«khopÃdÃnam upÃdadÃmi vyavasyÃmy utsahe | na nivarte na palÃyÃmi nottrasyÃmi na saætrasyÃmi na bibhemi na pratyudÃvarte na vi«ÅdÃmi | tat kasya heto÷ | avaÓyaæ nirvÃhayitavyo mayà sarvasatvÃnÃæ bhÃro | nai«a mama kÃmakÃra÷ | sarvasatvottÃraïapraïidhÃnaæ mama | mayà sarvasatvÃ÷ parimocayitavyà | mayà sarvajagat samuttÃrayitavyaæ | jÃtikÃntÃrÃj jarÃkÃntÃrÃd vyÃdhikÃntÃrÃc cyutyupapatikÃntÃrÃt sarvÃpattikÃntÃrÃt sarvÃpÃyakÃntÃrÃt sarvasaæsÃrakÃntÃrÃt sarvad­«ÂigahanakÃntÃrÃt kuÓaladharmapraïÃÓakÃntÃrÃd aj¤ÃnasamutthitakÃntÃrÃt tad ete mayà sarvasatvÃ÷ sarvakÃntÃrebhya÷ parimocayitavyÃ÷ | t­«ïÃjÃlasaktà avidyÃnivaraïÃv­tà bhavat­«ïÃsaæprayuktÃ÷ praïÃÓaparyavasÃnà du«khapa¤jaraprak«iptÃÓ cÃrakasaæniÓrità | abudhÃ÷ pratij¤ÃviruddhÃ÷ saæÓayabhÆtÃ÷ sadà vimatayo 'k«emadarÓina÷ | ani÷ÓaraïakuÓalà bhavÃrïave Ãvartamaï¬alaikacaraïÃ÷ | pe || sarvasatvÃnÃm annuttaraj¤ÃnarÃjyaprati«ÂhÃpanÃrtham ahaæ carÃmi | nÃhaæ kevalam ÃtmaparimocanÃbhiyukta÷ | sarvasatvà hy ete mayà sarvaj¤atÃcittaplavena saæsÃradurgÃd dhartavyà | mahÃprapÃtÃd abhyutk«eptavyÃ÷ | sarvopadravebhya÷ parimocayitavyÃ÷ | saæsÃrasrotasa÷ pratÃrayitavyà Ãtmanà mayà sarvasatvadu«khaskandho 'dhyavasita÷ | yÃvad utsahe 'haæ sarvÃpÃye«u sarvalokadhÃtuparyÃpanne«u sarvadu«khavÃsam anubhavitum | na ca mayà sarvasatvÃ÷ kuÓalamÆlair va¤citavyÃ÷ | vyavasyÃmy aham ekaikasminn apÃye 'parÃntakoÂÅgatÃn kalpÃn saævasayituæ | yathà ca ekÃpÃye tathà sarvÃpÃyaniravaÓe«asarvalokadhÃtuparyÃpanne«u sarvasatvaparimocananidÃnaæ |tat kasya heto÷ | varaæ khalu punar aham eko du«khita÷ syÃæ na ceme sarvasatvÃ÷ apÃyabhÆmiprapatitÃ÷ | mayà tatrÃtmà bandhako dÃtavya÷ | sarvajagac ca ni÷kretavyaæ narakatiryagyoniyamalokakÃntÃrÃd ahaæ ca sarvasatvÃnÃm arthÃya sarvadu«khavedanÃskandham anena svakena ÓarÅreïÃnubhaveyam | sarvasatvanidÃnam ahaæ ca sarvasatvÃnÃæ prÃtibhÃvyam utsahe satyavÃdÅ pratyayito 'visaævÃdaka÷ | na ca mayà sarvasatvÃ÷ parityaktÃ÷ | tat kasya heto÷ | sarvasatvÃrambaïo mama sarvaj¤atÃcittotpÃda utpanno yad uta sarvajagatparimocanÃya | na cÃhaæ ratikÃmatayÃnnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau saæprasthito nÃpi pa¤cakÃmaguïaratyanubhavanÃya nÃpi kÃmavi«ayani«evaïÃya | na cÃham anyonyakÃmadhÃtuparyÃpannarativyÆhasamudÃnayanÃya carÃmi bodhisatvacaryÃæ | tat kasya heto÷ | aratayo hy e«Ã sarvalokarataya÷ |mÃravi«aya e«a yad uta kÃmavi«ayani«evaïaæ | durbuddhisevito hy e«a mÃrga÷ |sarvabuddhivivarïito hy ayam upadeÓa÷ yad uta kÃmani«evaïaæ |ataÓ cai«a sarvadu«khaskandhasyotpÃda eva ni«evaïaæ ata eva ca narakatiryagyoniyamalokÃnÃm utpÃda÷ | kalahabhaï¬anavivÃdak«obhÃÓ ca satvÃnÃm ata eva prÃdurbhavanti | ete ca satvÃ÷ kÃmÃn ni«evamÃïÃ÷ buddhÃnÃæ bhagavatÃæ sakÃÓÃd dÆrÅbhavanti | svargopapatter apy ete kÃmà antarÃyÃya saævartante | kiæ punar annuttarasya j¤ÃnarÃjasya sarvasatvayogak«emasya | so 'ham evam apramÃïado«Ãn kÃmÃnÃæ paÓyan parÅttÃn ÃdÅptÃæs tasmÃd aham etan nidÃnam acaraïatÃyÃæ pratipatsye || pe || tathà tathaiva mayà kuÓalamÆlaæ pariïÃmayitavyaæ yathà yathaiva sarvasatvà atyantasukham aveditasukhaæ yÃvat sarvaj¤atÃsukhaæ pratilabheran | mayà sÃrathinà mayà pariïÃyakena mayolkÃdhÃriïà mayà k«emagatidarÓakena mayà k«aïagatipratilabdhena mayopÃyaj¤ena mayÃrthavidu«Ã mayà saæsÃrasÃgare sarvaj¤aj¤ÃnayÃnapÃtramahÃdeÓasthitena mayà pariïÃmanakuÓalena mayà pÃradarÓakena || pe || na khalu punar asmiæÓ cÃturmahÃdvÅpake lokadhÃtau yÃvanta÷ satvÃs tÃvanta eva sÆryà udÃgacchanti cÃturdvÅpakalokadhÃtvavabhÃsanÃya | atha ca punar eka evai«Ãæ sÆrya udÃgacchati caturdvÅpÃvabhÃsanÃya | na ca te«Ãæ satvÃnÃæ caturdvÅpopapannÃnÃæ svakasvakai÷ ÓarÅrair avabhÃsa÷ prÃdurbhavati | yena te divasasaækhyÃæ jÃnÅyu÷ | svakÃryaæ và pariprÃpayeyu÷ | sasyÃni và paripÃcayeyu÷ | ahar ahar và udyÃnanagare«u ratikrŬÃparibhogam anubhaveyu÷ | diÓo và paÓyeyu÷ | gamanÃgamanaæ và grÃmanagaranigamarëÂrarÃjadhÃnÅ«u kuryu÷ | vyavahÃrakÃrye«u prayujyeran |pe | atha ca puna÷ sÆryasya devaputrasyodayata ekasya sÆryamaï¬alasyÃdvitÅyasya cÃturdvÅpake lokadhÃtau sarvasatvÃnÃm avabhÃsa÷ prÃdurbhavati | evam eva bodhisatvasya mahÃsatvasya kuÓalamÆlÃny upÃrpayamÃnasya kuÓalamÆlaæ pariïÃmayamÃnasyaivaæ cittam utpadyate | naite«Ãæ satvÃnÃæ tat kuÓalamÆlaæ vidyate yena te ÃtmÃnaæ paritrÃyeran | ka÷ punar vÃda÷ param | ahaæ puna÷ sarvasatvÃnÃæ k­taÓa÷ kuÓalamÆlÃni samudÃnayÃmi kuÓalamÆlaæ pariïÃmayÃmi | yad uta sarvasatvamocanÃya | sarvasatvÃnÃm avabhÃsanÃya sarvasatvÃnÃæ j¤ÃpanÃya saravsatvÃnÃm avatÃraïÃya sarvasatvÃnÃæ parigrahaïÃya sarvasatvÃnÃæ parini«pÃdanÃya sarvasatvÃnÃæ prasÃdanÃya sarvasatvÃnÃæ prahlÃdanÃya sarvasatvÃnÃæ saæÓayacchedanÃya Ãdityamaï¬alakalpair asmÃbhir bhavitavyaæ | na para÷ pratikÃÇk«itavya÷ | na parasyÃvakÃÓam utpÃdya satve«u saænÃha utsra«Âavya÷ | na ca sarvasatvÃnÃm antikÃt sarvasatvatrÃïavyavaÓÃyo nivartayitavya÷ | na pariïÃmanÃyÃ÷ sarvadu«khahatyà vinivartitavyaæ | na parÅttÃni kuÓalamÆlÃni parigrahÅtavyÃni | na parÅttayà pariïÃmanayà tu«Âir mantavyà ity Ãdi || ÃryÃk«ayamatisÆtre 'py Ãha | sa na kalpagaïanayà bodhiæ parye«ate | iyata÷ kalpÃn saænatsyÃmi | iyata÷ kalpÃn saænatsyÃmÅti | api tu khalv acintyam eva saænÃhaæ saænahyati | yÃvatÅ pÆrvÃkoÂi÷ saæsÃrasya yady etÃvad ekaæ rÃtriædivaæ bhavet | evaærÆpai rÃtriædivai÷ pa¤cadaÓadaivasikena pak«eïa triæÓaddaivasikena mÃsena dvÃdaÓamÃsikena saævatsareïa anayà var«agaïanayà yÃvad var«aÓatasahasreïaikaæ bodhicittam utpÃdayeyam ekaæ ca tathÃgatam arhantaæ samyaksaæbuddhaæ paÓyeyaæ | anena praveÓenÃnayà gaïanayà gaÇgÃnadÅvÃlukÃsamaiÓ cittotpÃdais tathÃgatadarÓanaiÓ ca ekaikasyÃpi satvasya cittacaritaæ jÃnÅyÃæ | anenaiva praveÓenÃnayà gaïanayà sarvasatvÃnÃæ tÃvadbhiÓ cittotpÃdais tathÃgatadarÓanai÷ svacittacaritÃni prajanÅyÃm ity annavalÅna÷ | saænÃho 'yaæ bodhisatvasyÃk«aya÷ saænÃha÷ |evaæ dÃnÃdi«u bodhipÃk«ikamahÃpuru«alak«aïe«u ca naya÷ || Ãryaratnameghe 'py uktaæ || na bodhisatva÷ satvakhaÂuÇkatÃæ satvadurdÃntatÃæ j¤Ãtvà | alam ebhi÷ satvair evaæ khaÂuÇkair evaæ durdÃntair iti | tato nidÃnaæ parikhinna÷ parÃp­«ÂhÅbhÆta÷ | pariÓuddhÃyÃæ lokadhÃtau praïidhÃnaæ karoti | yatred­ÓÃnÃæ satvÃnÃæ nÃmÃpi na Ó­ïuyÃt | na ca satvÃrthavaimukhyasya bodhisatvapariÓuddhÃyÃæ lokadhÃtÃv upapattir bhavati | tatra prÃj¤o bodhisatva evaæ cittam utpÃdayati | tasmÃt satvadhÃtor ye satvÃ÷ syu÷ pratyavarà dhaja¬ai¬amÆkajÃtÅyÃ÷ | aparinirvÃïadharmakÃ÷ k­tsnà satvadhÃtau na cikitsitÃ÷ sarvabuddhai÷ sarvabodhisatvaiÓ ca pratyÃkhyÃtÃ÷ | te«Ãæ madÅye buddhak«etre saænipÃta÷ syÃt | tÃn ahaæ sarvÃn bodhimaï¬e ni«ÅdyÃnnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbodhayeyaæ || evaæ hi bodhisatvasya cintayataÓ cittotpÃde cittotpÃde sarvamÃrabhavanÃni prakampante | sarvabuddhÃÓ cÃsya varïavÃdino bhavantÅti || evaæ tÃvat puïyav­ddhikÃmena ÃÓayo d­¬hÅkartavya÷ | ÃÓayad­¬hÅkaraïÃrtham adhunocyate | kiæ punar anena d­¬hÅk­teneti | vimar«anirÃsÃya dharmasaægÅtisÆtre gaditaæ |ÃÓaye samyag bhagavan buddhadharmÃïÃæ mÆlaæ | yasya punar ÃÓayo nÃsti sarve buddhadharmÃs tasya dÆre || ÃÓayasaæpannasya punar bhagavan yadi buddhà na bhavanti gaganatalÃd dharmaÓabdo niÓcarati ku¬mav­k«ebhyaÓ ca | ÃÓayaÓuddhasya bodhisatvasya svamanojalpÃd eva sarvÃvavÃdÃnuÓÃsanyo niÓcaranti | tasmÃt tarhi bhagavan bodhisatvenÃÓayasaæpannena bhavitavyaæ || tad yathà bhagavan yasya pÃdau tasya gamanaæ evaæ bhagavan yasyÃÓayas tasya buddhadharmÃ÷ |tad yathà bhagavan yasyottamÃÇgaæ tasya jÅvitaæ evam eva bhagavan yasyÃÓayas tasya buddhabodhi÷ | tad yathà bhagavan yasya jÅvitaæ tasya lÃbha÷ | evam eva bhagavan yasyÃÓayas tasya buddhatvalÃbha÷ | tad yathà bhagavan satÅtvenÃgnir jvalati | asatÅtvena na jvalati | evam eva bhagavann ÃÓaye sati bodhisatvasya sarvabuddhadharmà jvalanti | asaty ÃÓaye na jvalanti | tad yathà bhagavan satsv abhrameghe«u var«aæ var«aty asatsu na var«ati | evam eva bhagavann ÃÓaye sati buddhadharmÃ÷ pravartante | tad yathà bhagavan yasya v­k«asya mÆlaæ vipannaæ tasya pu«paphalÃni na bhÆya÷ prarohanti | evam eva bhagavan yasyÃÓayo vipannas tasya sarve kuÓalà dharmà na bhÆya÷ saæbhavanti | tasmÃt tarhi bhagavan bodhisatvena buddhabodhyarthikena svÃÓaya÷ sÆdg­hÅta÷ svÃrak«ita÷ suÓodhita÷ svadhi«Âhita÷ kartavya iti || ko 'yam ÃÓayo nÃma | ÃryÃk«ayamatisÆtre 'bhihita÷ | sa khalu punar ÃÓayo 'k­trima÷ ak­takatvÃt | ak­tako ni÷sÃdhyatvÃt | ni÷sÃdhya÷ suviditatvÃt | suvidito nirmÃyatvÃt | nirmÃya÷ ÓuddhatvÃt | Óuddha÷ ­jukatvÃt | ­juka÷ akuÂilatvÃt | akuÂila÷ spa«ÂatvÃt | spa«Âo 'vi«amatvÃt | avi«ama÷ sÃratvÃt | sÃro 'bhedyatvÃt | abhedyo d­¬hatvÃt | d­¬ho 'calitatvÃt | acalita aniÓritatvÃd ity Ãdi | ayam eva cÃdhikÃdhikaguïÃdhigamaprav­tto 'dhyÃÓaya ity ucyate || yathÃtraivoktaæ | uttaraïÃdhyÃÓayo viÓe«agamanatayà ity Ãdi || api cÃdhyÃÓaya ucyate | saumyatà bhÆte«u | maitratà satve«u | hitacittatà Ãrye«u | kÃruïyam annÃrye«u | gauravaæ guru«u | trÃïatà atrÃïe«u | Óaraïatà aÓaraïe«u | dvÅpatÃdvÅpe«u | parÃyaïatà aparÃyaïe«u | sahÃyatà asahÃye«u | ­jutà kuÂile«u | spa«Âatà khaÂuÇke«u | aÓaÂhatà ÓaÂhe«u | amÃyà Ãgahanacarite«u | k­taj¤atà ak­taj¤e«u | k­tavedità drohi«u | upakÃrità annupakÃri«u | satyatà abhÆtagate«u | nirmÃnatà Órabdhe«u | anindità su anindanà k­te«u \<[doubtful]>\ | annÃrocanatà paraskhalite«u | Ãrak«aïatà vipratipanne«u | ado«adarÓanatà sarvopÃyakauÓalyacaryÃsu | ÓuÓrÆ«aïatà sarvadak«iïÅye«u | pradak«iïagrÃhitÃnuÓÃsanÅ«v ity Ãdi || tad evaæ vyavasÃyÃÓayau d­¬hÅk­tya kÃruïyaæ pura÷k­tya yate Óubhav­ddhaye || yathoktam ÃryadharmasaægÅtisÆtre | atha khalv avalokiteÓvaro bodhisatvo mahÃsatvo bhagavantam etad avocat | na bhagavan bodhisatvenÃtibahu«u dharme«u Óik«itavyaæ | eko dharmo bhagavan bodhisatvena svÃrÃdhita÷ supratividdha÷ kartavya÷ | tasya sarvabuddhadharmÃ÷ karatalagatà bhavanti | katama ekadharmo | yad uta mahÃkaruïà | mahÃkaruïayà bhagavan bodhisatvÃnÃæ sarvabuddhadharmÃ÷ karatalagatà bhavanti | tad yathà bhagavan yena rÃj¤aÓ cakravartinaÓ cakraratnaæ gacchati | tena sarvo balakÃyo gacchati | evam eva bhagavan yena bodhisatvasya mahÃkaruïà gacchati | tena sarve buddhadharmà gacchanti | tad yathà bhagavann Ãditye udite satvÃ÷ karmakriyÃsu pracurà bhavanti | evam eva bhagavan mahÃkaruïà yatrodità bhavati tatrÃnyabodhikarà dharmÃ÷ kriyÃsu pracurà bhavanti | tad yathà bhagavan sarve«Ãm indriyÃïÃæ manasÃdhi«ÂhitÃnÃæ svasvavi«aye grahaïaprÃcuryaæ bhavati | evam eva bhagavan mahÃkaruïÃdhi«ÂhitÃnÃm anye«Ãæ bodhikarÃïÃæ dharmÃïÃæ svasmin svasmin karaïÅye prÃcuryaæ bhavati | tad yathà bhagavan jÅvitendriye saty anye«Ãm indriyÃïÃæ prav­ttir bhavati | evam eva bhagavan mahÃkaruïÃyÃæ satyÃm anye«Ãæ bodhikarÃïÃæ dharmÃïÃæ prav­ttir bhavatÅti || ÃryÃk«ayamatisÆtre 'py Ãha || tad yathÃpi nÃma bhadanta sÃradvatÅputra puru«asya jÅvitendriyasyÃÓvÃsÃ÷ praÓvÃsÃ÷ pÆrvaægamÃ÷ | evam eva bhadanta sÃradvatÅputra bodhisatvasya mahÃyÃnasamudÃgatasya mahÃkaruïà pÆrvaægamÃ÷ || pe || syÃd yathÃpi nÃma Óre«Âhino và g­hapater và ekaputrake guïavati majjÃgataæ prema | evam eva mahÃkaruïÃpratilabdhasya bodhisatvasya sarvasatve«u majjÃgataæ premeti || katham e«Ã bhÃvayitavyà | svakam annekavidhaæ pÆrvÃnubhÆtam anubhÆyamÃnaæ và du«khaæ bhayaæ ca svÃtmany atyantam anni«Âaæ bhÃvayitvà | priyÃdi«u maitrÅ maitrÅvatà bhÃvayitavyà pratyutpannadu«khavyÃdhi«u mahÃdu«khasÃgarÃnavadhidÅrghasaæsÃravyasanÃnunÅte«u và || yathoktam ÃryadaÓabhÆmakasÆtre | tasyaivaæ bhavaty ÃÓcaryaæ yÃvad aj¤ÃnasaæmƬhà vateme bÃlap­thagjanÃ÷ | ye«Ãm asaækhyeyà ÃtmabhÃvà niruddhà nirudhyante nirotsyante ca | evaæ ca k«ÅyamÃïà kÃye na nirvedam utpÃdayanti | bhÆyasyà mÃtrayà du«khayantraæ vivardhayanti | saæsÃraÓrotasaÓ ca mahÃbhayÃn na nivartante | skandhÃlayaæ ca nots­janti | dhÃtÆragebhyaÓ ca na nirvidyante | nandÅrÃgÃndhÃÓ ca nÃvabudhyante | «a¬ÃyatanaÓÆnyagrÃmaæ ca na vyavalokayanti | ahaækÃramamakÃrÃbhiniveÓÃnuÓayaæ ca na prajahanti | mÃnad­«ÂiÓalyaæ ca noddharanti | rÃgadve«amohajÃlaæ ca na praÓamayanti | avidyÃmohÃndhakÃraæ ca na vidhamayanti | t­«ïÃrïavaæ ca noccho«ayanti | daÓabalasÃrthavÃhaæ ca na parye«ante | mÃrÃÓayagahanÃnugatÃÓ ca saæsÃrasÃgare vividhÃkuÓalavitarkagrÃhÃkule pariplavante | apratiÓaraïÃ÷ tathà saævegam Ãpadyante bahÆni du«khÃni pratyanubhavanta÷ | yad idaæ jÃtijarÃvyÃdhimaraïaÓokaparidevadu«khadaurmanasyopÃyÃsÃn | hantÃham e«Ãæ satvÃnÃæ du«khÃrtÃnÃm anÃthÃnÃm atrÃïÃnÃm aÓaraïÃnÃm alayanÃnÃm ÃparÃyaïÃnÃm andhÃnÃm avidyÃï¬ako«apaÂalaparyavanaddhÃnÃæ tamo'bhibhÆtÃnÃm arthÃyaiko 'dvitÅyo bhÆtvà tathÃrÆpapuïyaj¤ÃnasaæbhÃropacayaæ bibharmi | yathÃrÆpeïa puïyaj¤ÃnasaæbhÃropacayena saæbh­tena ime sarvasatvà abhyantaviÓuddhim anuprÃpnuyur iti || tathÃtraivÃha | saæsÃrÃÂavÅkÃntÃramÃrgaprapannà vateme satvà nirayatiryagyoniyamalokaprapÃtÃbhimukhÃ÷ kud­«Âivi«amajÃlÃnuprÃptÃ÷ mohagahanasaæchannà mithyÃmÃrgavitathaprayÃtà | andhÅbhÆtÃ÷ pariïÃyakavikalÃ÷ || pe || saæsÃraÓrotÃnuvÃhina÷ t­«ïÃnadÅprapannÃ÷ | mahÃvegagrastà | avalokanÃsamarthÃ÷ \<[doubtful]>\ kÃmavyÃpÃdavicikitsÃvihiæsÃvitarkaprapÃtÃnucaritÃ÷ | svakÃyad­«ÂyudakarÃk«asag­hÅtÃ÷ | kÃmagahanÃvarttÃnupravi«ÂÃ÷ nandÅrÃgamadhyasaæsaktÃ÷ | asmimÃnasthalocchannÃ÷ | aparÃyaïÃ÷ | ÃyatanagrÃmÃnucchalitÃ÷ | kuÓalasaæbhÃrakavirahitÃ÷ | te 'smÃbhir mahÃkuÓalamÆlabalenoddh­tya nirupadrave arajasi Óivasarvaj¤atÃratnadvÅpe prati«ÂhÃpayitavyà | ruddhà vateme satvà bahudu«khadaurmanasyopÃyÃsabahulÃnunayapratighapriyÃpriyavinibandhane saÓokaparidevÃnucarite t­«ïÃniga¬abandhane mÃyÃÓÃÂhyÃvidyÃgahanasaæchanne traidhÃtukacÃrake | te asmÃbhi÷ sarvatraidhÃtukaviveke abhayapure sarvadu«khopaÓame \<[doubtful]>\ annÃvaraïanirvÃïe prati«ÂhÃpayitavyà ity Ãdi || evam ebhi÷ para÷parad­¬hÅk­tyair vyavasÃyÃÓayakÃruïyai÷ puïyav­ddhim Ãrabhet | tatra tÃvad bhadrÃcÃryÃvidhi÷ kÃryà vandanÃdi÷ sadÃdarÃt || Ãryogradattaparip­cchÃyÃæ hi trirÃtre trir divasasya ca Óuce÷ ÓucivastraprÃv­tasya ca triskandhakapravartanam uktaæ || tatra traya÷ skandhÃ÷ pÃpadeÓanÃpuïyÃnumodanÃbuddhÃdhye«aïÃkhyÃ÷ puïyarÃÓitvÃt | tatra vandanà pÃpadeÓanÃyÃm antarbhavati | buddhÃn nama÷k­tyopÃliparip­cchÃyÃæ deÓaneti k­tvà | yÃcanam adhye«aïÃyÃæ ekÃrthatvÃt | pÆjà tu vibhavÃbhÃvÃd anityeti noktà | mÃnasÅ vÃcasÅ ca sÆtrÃntaraprasiddhatvÃn noktÃ÷ | trayÃïÃæ tu vacanÃt prÃdhÃnyaæ gamyate | tatra vandanà | sarvabuddhÃn namasyÃmÅti || ÃryÃk«ayamatisÆtre tv ÃtmaparapÃpadeÓanà puïyasaæbhÃre paÂhyate || gÃthÃcatu«Âayena ca yathÃgÅtaiÓ ca stotrai÷ | ÃryabhadracaryÃdigÃthÃbhir và pÆjanà ca || Ãryaratnameghe yathoktaæ | iha bodhisatvo yÃnÅmÃni bhavanti pu«pajÃtÃni và phalajÃtÃni và amamÃny aparigrahÃïi | tÃni tri«k­tvà rÃtrau tri«k­tvà divase buddhabodhisatvebhyo niryÃtayati || pe || sayathÅme \<[doubtful]>\ dhÆpav­k«Ã và gandhav­k«Ã và ratnav­k«Ã và kalpav­k«Ã và amamà aparigrahÃs tÃn api tri«k­tvà rÃtrau tri«k­tvà divase buddhabodhisatvebhyo niryÃtayatÅti || ÃryatrisamayarÃje 'pi sthalajà ratnaparvatÃ÷ | jalajà ratnaparvatà sthalajalajÃni ratnÃni daÓadigavasthitÃni | amamÃny aparigrahÃïi deyÃnÅty uktaæ || anayà ca diÓà sarvabhai«ajyÃni sarvarasÃyanÃni sarvasalilÃni annavadyÃni ammaï¬alÃni | sarvakäcanamaï¬alÃni | viv­tte«u và lokadhÃtu«u ye paramarasasparÓasaæpannà bhÆparpaÂakÃ÷ | am­talatà | ak­«Âoptà và ÓÃlaya÷ | sarvottarakurudvÅpe«u | pariÓuddhe«u ca lokadhÃtu«u ye ramaïÅyatarÃ÷ paribhogÃ÷ || yathà cÃryaratnameghe evÃha | sa yÃnÅmÃni sÆtrÃnte«ÆdÃrodÃrÃïi tathÃgatapÆjopasthÃnÃni Ó­ïoti | tÃny ÃÓayatas tÅvreïÃdhyÃÓayena buddhabodhisatvebhya÷ pariïÃmayatÅti | tathà | sa vividhÃni pÆjopasthÃnÃni anuvicintayatÅti || deÓanà pÆrvokteva | ÃryÃk«ayamatisÆtre tv ÃtmaparapÃpadeÓanà puïyasaæbhÃre paÂhyate | anumodanà bhadracaryÃgÃthayà | candrapradÅpÃnumodanÃparivartena và | adhye«aïà bhadracaryayaiva | pariïÃmanà tu sakalasamÃptÃryabhadracaryayaiva | vajradhvajapariïÃmanÃæ và paÓyet || athavà daÓabhÆmakoktÃni mahÃpraïidhÃnÃni | yathÃha | yad utÃÓe«ani÷Óe«ÃnavaÓe«asarvabuddhapÆjopasthÃpanÃya | sarvÃkÃravaropetam udÃrÃdhimuktiviÓuddhaæ dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ sarvakalpasaækhyÃbuddhotpÃdasaækhyÃpratiprasrabdhaæ | mahÃpÆjopasthÃnÃya | prathamaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta sarvatathÃgatabhëitadharmanetrÅsaædhÃraïÃya sarvabuddhabodhisatvaparigrahÃya | sarvasamyaksaæbuddhaÓÃsanaparirak«aïÃya | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ | sarvasaækalpasaækhyÃbuddhotpÃdasaækhyÃpratiprasrabdhaæ | saddharmaparigrahÃya | dvitÅyaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta sarvabuddhotpÃdaniravaÓe«asarvalokadhÃtuprasare«u | tu«itabhavanavÃsam Ãdiæ k­tvà cyavanÃcaÇkramaïagarbhasthitijanmakumÃrakrŬÃnta÷puravÃsÃbhini«kramaïadu«karacaryÃbodhimaï¬opasaækramaïamÃradhar«aïÃbhisaæbodhyadhye«aïamahÃdharmacakrapravartanamahÃparinirvÃïopasaækramaïÃya | pÆjÃdharmasaægrahaprayogapÆrvaægamaæ k­tvà sarvatraikÃlavivartanÃya | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ sarvakalpasaækhyÃbuddhotpÃdasaækhyÃpratiprasrabdhaæ yÃvan mahÃparinirvÃïopasaækramaïÃya | t­tÅyaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta sarvabodhisatvacaryÃvipulamahadgatÃpramÃïÃsaæbhinnasarvapÃramitÃsusaægrahÅta÷ | sarvabhÆmipariÓodhanaæ sÃÇgopÃÇganirhÃraæ yÃvat salak«aïavilak«aïasaævartavivartasarvabodhisatvacaryÃbhÆtayathÃvad bhÆmipathopadeÓapÃramitÃparikarmÃvavÃdÃnuÓÃsanyanupradÃnopastambhacittotpÃdÃbhinirhÃrÃya | dharmadhatuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ sarvakalpasaækhyÃcaryÃsaækhyÃpratiprasrabdhaæ cittotpÃdÃbhinirhÃrÃya | caturthaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta niravaÓe«asarvasatvadhÃturÆpyarÆpisaæj¤Ãsaæj¤i naiva saæj¤i nÃsaæj¤y aï¬ajajarÃyujasaæsvedajaupapÃdukatraidhÃtukaparyÃpanna«a¬gatisamavas­tasarvopapattiparyÃpannanÃmarÆpasaæg­hÅtÃÓe«asarvasatvadhÃtuparipÃcanÃya | sarvabuddhadharmÃvatÃraïÃya | sarvagatisaækhyÃvyavacchedanÃya | sarvaj¤aj¤Ãnaprati«ÂhÃpanÃya | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ sarvakalpasaækhyÃsatvadhÃtusaækhyÃpratiprasrabdhaæ |sarvasatvadhÃtuparipÃcanÃya | pa¤camaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta niravaÓe«asarvalokadhÃtuvipulasaæk«iptamahadgatÃpramÃïasÆk«maudÃrikavyatyastÃvamÆrddhasamatalapraveÓasamavasaraïÃnugatendrajÃlavibhÃgadaÓadigaÓe«avaimÃtryapraveÓavibhÃgaj¤ÃnÃnugamapratyak«atÃyai | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ sarvakalpasaækhyÃlokadhÃtusaækhyÃpratiprasrabdhaæ lokadhÃtuvaimÃtryÃvatÃraïÃya | «a«Âhaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta sarvak«etraikak«etra ekak«etra sarvak«etraisamavaÓaraïapariÓodhanaæ \<[doubtful]>\ | apramÃïabuddhak«etra prabhÃvyÆhÃlaækÃrapratimaï¬itaæ | sarvakleÓÃpanayanapariÓuddhipathopetaæ | apramÃïaj¤ÃnÃkÃrasatvaparipÆrïam udÃrabuddhavi«ayasamavasaraïaæ | yathÃÓayasarvasatvasaædarÓanasaæto«aïÃya | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ |sarvakalpasaækhyÃbuddhak«etrasaækhyÃpratiprasrabdhaæ |sarvabuddhak«etrapariÓodhanÃya |saptamaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta sarvabodhisatvaikÃÓayaprayogatÃyai | ni÷sapatnakuÓalamÆlopacayÃya | ekÃrambaïasarvabodhisatvasamatÃyai | avirahitasatatasamitabuddhabodhisatvasamavadhÃnÃya | yathe«ÂabuddhotpÃdasaædarÓanÃya | svacittotpÃdatathÃgataprabhÃvaj¤ÃnÃnugamÃya | acyutÃnugÃminyabhij¤ÃpratilambhÃya | sarvalokadhÃtvanuvicaraïÃya sarvapar«anmaï¬alapratibhÃsaprÃptaye | sarvopapattisvaÓarÅrÃnugamÃya | acintyamahÃyÃnopetatÃyai | bodhisatvacaryÃcaraïÃvyavacchedÃya | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ | sarvakalpasaækhyÃcaryÃsaækhyÃpratiprasrabdhaæ | mahÃyÃnÃvatÃraïÃya | a«Âamaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad utÃvivartyacakrasamÃrƬhabodhisatvacaryÃcaraïÃya | amoghakÃyavÃÇmana÷kareïa | sahadarÓananiyatasarvabuddhadharmapratilambhÃya | sahagho«odÃhÃraj¤ÃnÃnugamÃya | sahaprasÃdakleÓavivartanÃya | mahÃbhai«ajyarÃjopamÃÓrayapratilambhÃya | cintÃmaïivat kÃyapratilambhÃya | sarvabodhisatvacaryÃcaraïÃya | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ | sarvakalpasaækhyÃcaryÃsaækhyÃpratiprasrabdhaæ |amoghagho«atÃyai | navamaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharati || yad uta sarvalokadhÃtu«v annuttarasamyaksaæbodhyabhisaæbodhanÃya | ekavÃlapathÃvyativ­ttasarvabÃlap­thagjanajanmopapattyabhini«kramaïavikurvaïabodhimaï¬adharmacakrapravartanamahÃparinirvÃïopadarÓanÃya | mahÃbuddhavi«ayaprabhÃvaj¤ÃnÃnugamÃya | sarvasatvadhÃtuyathÃÓayabuddhotpÃdak«aïak«aïÃvabodhapraÓamaprÃpaïasaædarÓanÃya | ekÃbhisaæbodhisarvadharmadhÃtunirmÃïaspharaïÃya | ekagho«odÃhÃrasarvasatvacittÃÓayasaæto«aïÃya | mahÃparinirvÃïopadarÓanacaryÃbalÃvyupacchedÃya | mahÃj¤ÃnabhÆmisarvadharmavyutthÃpanasaædarÓanÃya | dharmaj¤ÃnarddhimÃyÃbhij¤ÃsarvalokadhÃtuspharaïÃya | dharmadhÃtuvipulam ÃkÃÓadhÃtuparyavasÃnam aparÃntakoÂÅni«Âhaæ | sarvakalpasaækhyÃbhisaæbodhisaækhyÃpratiprasrabdhaæ | mahÃyÃnÃbhinirhÃrÃya | daÓamaæ mahÃpraïidhÃnam abhinirharatÅti || etac ca bhÃvayan sarvatra pariïÃmayÃmÅti yojyaæ || ÃryÃvalokiteÓvaravimok«e ca yad uktaæ tad apy evaæ yojyaæ | etat kuÓalamÆlaæ sarvasatvaprapÃtabhayavigamÃya pariïÃmayÃmi | sarvasatvÃn sÃntÃnikabhayapraÓamanÃya | sarvasatvasaæmohabhayavinivartanÃya pariïÃmayÃmi | sarvasatvabandhanabhayasamucchedÃya | sarvasatvajÅvitoparodhopakramabhayavyÃvartanÃya | sarvasatvopakaraïavaikalyabhayÃpanayanÃya | sarvasatvÃjÅvikÃbhayavyupaÓamanÃya | sarvasatvÃÓlokabhayasamatikramaïÃya pariïÃmayÃmi | sarvasatvasÃæsÃrikabhayopaÓamanÃya | sarvasatvapar«acchÃradyabhayavigamÃya | sarvasatvamaraïabhayavyatikramÃya | sarvasatvadurgatibhayavinivartanÃya | sarvasatvatamo'ndhakÃravi«amagatyapratyudÃvartanÃvabhÃsakaraïÃya pariïÃmayÃmi | sarvasatvÃnÃæ visabhÃgasamavadhÃnabhayÃbhyantavigamÃya | sarvasatvapriyaviprayogabhayanirodhÃya | sarvasatvÃpriyasaævÃsabhayÃpanayanÃya | sarvasatvakÃyaparipŬÃbhayavisaæyogÃya | sarvasatvacittaparipŬanabhayanirmok«aïÃya | sarvasatvadu«khadaurmanasyopÃyÃsasamatikramaïÃya pariïÃmayÃmÅti || saæk«epata÷ punar iyam annuttarà pariïÃmanà yeyam ÃryabhadracaryÃgÃthÃyÃæ | ma¤juÓirÅ yatha jÃnati ÓÆra÷ so ca samantata bhadra tathaiva | te«u ahaæ anuÓik«ayamÃïo nÃmayamÅ kuÓalaæ imu sarvaæ || sarvatriyadhva gatebhi jinebhir yà pariïÃmana varïita agrà | tÃya ahaæ kuÓalaæ imu sarvaæ nÃmayamÅ varabhadracarÅye | iti || iti Óik«Ãsamuccaye bhadracaryÃvidhi÷ «o¬aÓama÷ pariccheda÷ samÃpta÷ || @<[XVII. vandanÃdyanuÓaæsÃ]>@ vandanÃnuÓaæsÃ÷ saptadaÓa÷ pariccheda÷ || ukto vandanÃdividhi÷ | tena puïyav­ddhir bhavatÅti kuto gamyate || ÃryÃvalokanasÆtrÃt | evaæ hi tatroktaæ | varjayaty ak«aïÃny a«Âau yae ime deÓità mayà | k«aïaæ cÃrÃgayaty ekaæ buddhotpÃdaæ suÓobhanaæ || varïavÃn rÆpasaæpanno lak«aïai÷ samalaæk­ta÷ sthÃmnà balena copeto nÃsau kausÅdyam ­cchati \<[doubtful]>\ || ìhyo mahÃdhanaÓ cÃsau adh­«ya÷ puïyavÃn api | ÃrÃgya lokapradyotaæ satkaroti puna÷ puna÷ || Óre«ÂhÅkule«u sphÅte«u sa ìhye«Æpapadyate | bhaved dÃnapati÷ ÓÆro muktatyÃgo hy amatsarÅ || rÃjà bhaved dhÃrmiko 'sau caturdvÅpeÓvara÷ prabhu÷ | praÓÃsayen mahÅæ k­tsnÃæ samudragirikuï¬alÃm || maharddhikaÓ cakravartÅ saptaratnasamanvita÷ | rÃjye prati«Âhito buddhÃn satkaroti puna÷ puna÷ || Ócyuta/ cÃsmÃd gata÷ svargaæ prasanno jinaÓÃsane | Óakro bhavati devendra÷ ÅÓvaro marumÆrddhani || na Óakyaæ bhëatà varïaæ k«apayituæ kalpakoÂibhi÷ | ya stÆpaæ lokanÃthasya nara÷ kuryÃt pradak«iïam || na jÃtu so 'ndha÷ kha¤jo và kalpÃnÃm api koÂibhi÷ | utpÃdya bodhicittaæ ya÷ ÓÃstu stÆpaæ hi vandate || d­¬havÅryo d­¬hasthÃmo vÅraÓ ca d­¬havikrama÷ | kauÓalyaæ gacchati k«ipraæ k­tvà stÆpapradak«iïam || yo buddhakoÂiniyutaÓatasahasrÃn kalpÃn koÂÅ ca tuliya satkarayà | yaÓ ceha kalpe caramaka ghorakÃle vandeya stÆpaæ bahutara tasya puïyam || agro hi buddho 'tuliya dak«iïÅyo 'grÃæ caritvà cariyaviÓe«a prÃpta÷ | tasyeha pÆjÃæ karia narari«abhasya vipÃka Óre«Âho bhavati atulyarÆpa÷ || itaÓ cyutvà manu«yebhyas trÃyastriæÓe«u gacchati | vimÃnaæ labhate tatra vicitraæ ratanÃm ayam || kÆÂÃgÃraæ svayaæ datvà apsarogaïasevita÷ | mÃlÃæ stÆpe saæpradÃya trÃyastriæÓe«u jÃyate || a«ÂÃÇgajalasaæpÆrïÃæ suvarïasikatÃstritÃm | vai¬ÆryasphaÂikaiÓ caiva divyÃæ pu«kariïÅæ labhet || bhuktvà ca tÃæ ratiæ divyÃæ Ãyu÷ saæpÆrya paï¬ita÷ | cyutvà ca devalokÃt sa manu«yo bhavati bhogavÃn || jÃtikoÂisahasraïi ÓatÃni niyutÃni ca | satk­ta÷ syÃc ca sarvatra caitye mÃlÃæ pradÃya ca || cakravartÅ ca rÃjÃsau ÓakraÓ ca bhavatÅÓvara÷ | brahmà ca brahmalokasmin caitye mÃlÃæ pradÃya ca || paÂÂapradÃna datvà tu lokanÃthasya tÃyina÷ | sarve 'syÃrthÃ÷ sam­dhyanti ye divyà ye ca mÃnu«Ã÷ || tyajed dhÅnÃn akuÓalÃn na sa tatropapadyate | mÃlÃvihÃraæ k­tvà ca lokanÃthasya dhÃtu«u | abhedyaparivÃreïa rÃjà bhÆyÃn maharddhika÷ || priya÷ sadayitaÓ cÃsau satk­taÓ ca praÓaæsita÷ | davÃnÃm atha nÃgÃnÃæ ye lokesmiæÓ ca paï¬itÃ÷ || yatrÃsau jÃyate vÅra÷ puïyateja÷sudÅpita÷ | te kulÃ÷ satk­tà bhonti rëÂrÃïi nagarÃïi ca || ya÷ sar«apÃt sÆk«mataraæ g­hÅtvà dhÆpeya dhÆpaæ bhagavati caityake«u | tasyÃnuÓaæsÃn Ó­ïuta prabhëato me prasannacittà jahiya khilÃæ malÃæÓ ca || sa puïyavÃæÓ carati diÓa÷ samantÃd ÃrogyaprÃpto d­¬hamatir apramatta÷ | vineti Óokaæ vicarati cÃrikÃyÃæ priyo manÃpo bhavati mahÃjanasya || rÃjyaæ ca labdhvà jina varu satkarotÅ mahÃnubhÃvo vidu cakravartÅ | suvarïavarïo vicitralak«aïai÷ sa manoj¤agandhÃn labhi sarvaloke || jÃtamÃtro labhate Óre«ÂhavastrÃn divyaviÓi«ÂasurucirakauÓikÃæÓ ca | bhotÅ sukhasukÃya÷ saæve«ÂyastÆpaæ nÃthasya cÅvarai÷ | yaÓ cÅvareïa caitye«u kuryÃt pÆjÃm atulÃæ nÃyakÃnÃæ | tasyeha bhotÅ asad­Óu ÃtmabhÃvo dvÃtriæÓatÅbhi÷ kavacita lak«aïebhi÷ | pÃïÅtale«u suruciru muktahÃrÃ÷ prÃdurbhavantÅ vividha annantakalpÃ÷ | siæhalatÃ÷ suruciravarïasÆtrà veÂhitva stÆpaæ bhagavata cÅvarebhi÷ || datvà patÃkÃæ bhagavata cetike«Æ chandaæ janitvà tatha siya buddhaloke | sa pÆjanÅyo bhavati mahÃjanasya carantu Óre«Âho jinacÃrikÃye || suvarïavarïo bhavati si ÃtmabhÃvo lÃbhÅ sa bhotÅ suruciracÅvarÃïÃæ | karpÃsikÃnÃæ susahita kambalÃnÃæ dukÆlakÃnÃæ tatha varakauÓakÃnÃæ || dhvajaæ daditvà hataraji satvasÃre dhanaæ prabhÆtaæ pratilabhi na cireïa | prabhÆtako«o bhavati annantapraj¤o paricÃru tasya bhavaty adÅnacitta÷ | na cittaÓÆlaæ janayati so parasya prasÃdacitta÷ sada apramatta÷ | na tasya agni÷ kramati vi«annaÓastraæ udvÅk«aïÅyo bhavati mahÃjanasya || adho upÃdÃya ca vibhavÃgru yÃvat jÃmbÆnadaæ tena bhavati buddhak«etraæ | Óakyaæ k«ayetuæ ÃyuÓriya evarÆpà na buddhastÆpe dharayata eka dÅpam || na tasya kÃyo bhavati avarïitÃÇgo d­¬hÃsu bhotÅ parighabhujo 'chambhÅ | ÃlokaprÃpto \<[doubtful]>\ vicarati sarvaloke daditva dÅpaæ bhagavata cetike«u || yadi buddhak«etrà niyutaÓatà sahasrà bhaveyu pÆrïà Óikhagatasar«apebhi÷ | Óakyaæ gaïetuæ tulayitu bhëituæ và na tathÃgate«Æ dharayitu ekadÅpam || alaÇkaritvà suruciradarÓanÅyaæ yo deti chatraæ bhagavata cetike«u | tasyeha bhoty asad­Óa ÃtmabhÃvo dvÃtriæÓatÅbhi÷ kavacita lak«aïebhi÷ || yebhir jinasya pratapata ÃtmabhÃvo rÆpaæ viÓi«Âaæ yathariva \<[doubtful]>\ käcanasya | jÃmbÆnado và suruciradarÓanÅyà abhikÅrïa ... kusumita lak«aïebhi÷ || abhij¤aprÃpto bhavati mahÃyaÓÃkhya÷ carati Óre«ÂhÃvaracÃrikÃyÃæ | na bhogahÃnir bhavati kadÃcid asya devÃna bhoti guruk­ta pÆjitaÓ ca || na kÃmabhogau ramati kadÃci dhÅro viÓuddhaÓÅla÷ sakuÓalabrahmacarya÷ |samÃdayitvà vannupavane u«itvÃbhiyuktidhyÃno bhavati viÓe«aprÃpta÷ || na j¤ÃnahÃnir bhavati kadÃcid asya na bodhicittaæ vijahati so katha¤cit | maitrÅvihÃrÅ bhavati adÅnacitto datveha chattraæ bhagavatacetike«u || vÃdyena pÆjÃæ narav­«abhasya k­tvà na Óoka ÓalyavaÓa jÃtu bhoti | manoj¤agho«o bhavati manu«yaloke svarÃÇgu tasyÃvikala viÓuddha bhoti || viÓuddhacak«ur bhavati sa saæprajanyo viÓuddhaÓrotro bhavati udagracitta÷ | ghraïendriyaæ parama uttapta bhoti vÃditva vÃdyaæ bhagavata cetike«u || jihvÃsya bhoti surucira darÓanÅyà susÆk«ma m­dvÅ rucira manoj¤a gho«Ã | raktà pravÃlà yathariva \<[doubtful]>\ devatÃnÃæ svarÃÇga koÂÅvara s­jate 'prameyÃæ || na jÃtu bhotÅ uragu ajihvako và na kha¤jakubjo nÃpi ca nÃmitÃÇga÷ | viÓi«Âa bhotÅ surucira ÃtmabhÃvo vÃditva vÃdyaæ bhagavata cetike«u || na jÃtu kaÓcij janaye prasÃdaæ devo ca nÃgo manuja mahorago và | ÃÓvÃsaprÃpto vicarati sarvaloke vÃditva vÃdyaæ bhagavata cetike«u || kalpÃna koÂÅniyutaÓatà sahasraæ viÓi«ÂakÃyo bhavati aninditÃÇga÷ | prÃsÃdiko 'sau kavacita lak«aïebhi÷ saæÓodhya stÆpaæ bhagavata nirv­tasya || vimÃnaÓre«Âhaæ labhati manoj¤agandhaæ divyaæ viÓi«Âaæ suruciracandanasya | na jÃtu t­«ïÃæ janayati so kadÃcit saæÓodhya stÆpaæ bhagavata nirv­tasya || pralopakÃle jinavaraÓÃsanasmin na jÃtu bhotÅ upagata jambudvÅpe | svarge sa bhoti prati«Âhita tasmi kÃle gandhÃnulepaæ dadiya jinasya stÆpe || durgandhikÃmÃn aÓucijugupsanÅyÃn varjeti nityaæ prati«Âhita ÓÅlaskandhe | carÅ sa nityam imu vara brahmacaryaæ gandhÃnulepaæ kariya jinasya stÆpe || itaÓ cyuto 'sau marupati svargaloke arthaæ sahasrà tulayati no cireïa | karoti cÃrthaæ suvipuladevatÃnÃæ gandhÃnulepaæ kariya jinasya stÆpe || viÓi«ÂavÃkyo bhavati manoj¤agho«a÷ priyo manÃpo bahujanasatk­taÓ ca | sukhaæ ca tasya bhavati sadà prasannaæ gandhÃnulepaæ kariya jinasya stÆpe || apÃyabhÆmiæ ... vijahÃty aÓe«Ãæ Ãsannako bhavati tathÃgatÃnÃæ | prasÃdalabdha÷ sada sukhi premaïÅyo gandhÃnulepaæ kariya jinasya stÆpe || so 'k«aïaæ vai vijahÃti sarvaæ a«Âa k«aïÃÓ cÃsya viÓi«Âa bhonti | buddhÃna pÆjÃm atuliya so karoti choritva jÃlaæ bhagavata cetike«u || ÓÆraÓ ca bhoti d­¬hamatir apramatto na kÃmabhoge 'bhiratiæ janeti | nai«kramyaprÃptau ca adÅnacitta÷ choritva jÃlaæ bhagavata cetike«u || na bodhicittaæ pramu«yati tasya jÃtu akhaï¬aÓÅlo 'sti susaæv­taÓ ca | dharmaæ virÃgaæ labhate viÓuddhaæ upanÅya jÃlaæ bhagavata cetike«u || durvÃcatÃæ vijahati sarvakÃlaæ praj¤ÃbhÃvaæ ca jahÃty aÓe«am |viÓÃlapraj¤o viharati cÃrikÃyÃæ upanÅya jÃlaæ bhagavata cetike«u || lÃbhÅ ca bhotÅ ÓucibhojanÃnÃæ vastrÃn viÓi«ÂÃn labhate suvarïÃn | sparÓÃbhyupetÃn rucidarÓanÅyÃn upanÅya jÃlaæ jinacetikebhya÷ || abhyutk«ipitvà jinacetikebhya÷ nirmÃlyaÓu«kaæ pramuditavegajÃta÷ | vrajeta kÃmÃn du÷khadavairaghorÃn ÃrÃgayed daÓabalasÃrthavÃhÃn || prÃsÃdiko bhoti viÓuddhakÃya÷ udvÅk«aïÅyo bahujanapÆjanÅya÷ | na tasya rÃjÃpi pradu«Âacitta÷ yo jÅrïapu«pÃn apaneya caitye || kumÃrga sarvaæ pithita apÃyabhÆmi÷ sa ÓÅlaskandhe sthita bodhisatva÷ | avatÃrayitvà jinacetikebhya÷ pu«paæ ca prÃg anyanarai÷ pradattaæ || ÓokÃæÓ ca do«Ãn vijahÃty amatto rogÃn aÓe«Ãn vijahÃty annekÃn | ÃÓvÃsaprÃptaÓ ca annantakalpÃn yo jÅrïapu«pÃn apaneti caitye || buddhaÓ ca bhoty asad­Óadak«iïÅyo 'tulyaprÃpto naramarupÆjanÅya÷ | alaæk­to bhavati viÓuddhakÃya÷ yo jÅrïapu«pÃn apaneti caitye || dadyÃc ca ya÷ suruciradivya pu«paæ mÃndÃravÃn apy atha pÃÂalaæ và | nirmÃlyakaæ yo 'panayeta caitye vipÃka Óre«Âho 'sya bhaved atulya÷ || ya÷ präjali÷ praïamati nÃthastÆpaæ chandaæ janitvà ca sabuddhaloke | so bhoti loke guruk­tu satk­taÓ ca prÃsÃdiko bhavati sudarÓanÅya÷ || tasyeha rÃjyaæ nipatati sarvaloko devÃsurà nÃgamanu«yakÃÓ ca | sarvÃ÷ sahasrÃ÷ kusumita lokadhÃtu÷ praÓÃsti rÃj¤o vaÓa ÅÓvarÃæÓ ca || ye tasya rÃjye sthita bhonti satvÃ÷ sthÃpeya sarvÃn akalu«abuddhaj¤Ãne | apÃyabhÆmyas tyaktà bhavanti karoti cai«Ãæ paramasuÓre«Âham artham || paricÃro 'sya bhavati manoj¤agho«a÷ puïyair upeta÷ sm­timatipÆjanÅya÷ | ÃÓvÃsaprÃpto vicarati jÅvaloke sadÃbhiprÃyaæ janayati Óre«ÂhaprÅtiæ || paricÃra bhoty asya svarÃÇga Óuddha÷ j¤Ãyeta satvair madhurapraÓÃntavÃkyo | na tasya kaÓcij janayati ceÓvaratvaæ vilokanÅyo bhavati mahÃjanasya | dÃnapramodaæ priyatÃrthacaryÃæ samÃnÃrthatÃæ janayati mahÃjanasya | Ãkru«Âa÷ san nÃjanayeta ro«aæ ya÷ präjali÷ praïamati buddhastÆpaæ || devendra bhoty upagatasvargaloke manu«yako bhavati narasya rÃjà | na pÃrihÃïir bhavati kadÃcid asya yo '¤jalÅbhir namatÅha stÆpaæ || nÃsÃv apÃye prapateta jÃtu hÅnÃæÓ ca varjeta sa kÃma loke | ìhyo dhanÅ bhoti prabhÆtako«o yo '¤jalÅbhir namati buddhastÆpam || sÆtrÃntacaryà na kadÃcid asya nÃsthÃnakopaæ kurute n­loke | satvÃÓ ca t­ptà muditÃsya bhonti ya÷ saæpramu¤cÅ guïavati ekavÃcaæ || ya÷ pu«pamu«Âiæ g­hÅtvodagracitta÷ prasÃdato 'vakirati lokanÃthe | sa puïyavÃn bhavati manu«yaloke rÃk«e ca sthitvà jina satkaroti || Óokà na do«Ã÷ khilamala nÃsya bhonti atulyatÃptaÓ ca susaæsthitÃÇga÷ | ÃlokanÅyaÓ ca mahÃjanasya vrajeta kÃmÃna bhayakaravairaghorÃn | iti || ÃryamahÃkaruïÃpuï¬arÅkasÆtre 'py uktaæ |ti«Âhatu tÃvad Ãnanda yo mÃæ saæmukhaæ satkuryÃt | ti«Âhatu me ÓarÅrasya pÆjà sar«apaphalamatre«u dhÃtu«u | ti«Âhatu mÃm uddiÓya k­te«u stÆpe«u satkÃra÷ | ye kecid Ãnanda buddham ÃlambyÃntaÓa ekapu«pam apy ÃkÃÓe k«epsyanti | tasya puïyaskandhasya yo vipÃka÷ saced yÃvÃn annÃdi÷ saæsÃro yasya pÆrvà koÂir na praj¤Ãyate | tÃvata÷ kalpÃn saæsaratÃæ te«Ãæ Óakratvaæ brahmatvaæ cakravartitvaæ | na Óakyas tatparyanto 'dhigantum | ti«Âhatu buddhÃlambatÃntaÓa ÃkÃÓe 'py ekapu«panik«epa÷ | saced antaÓa÷ svapnÃntaragatà api satvà buddham ÃlambyÃkÃÓe ekapu«pam api k«epsyanti tad apy ahaæ kuÓalamÆlaæ nirvÃïaparyavasÃnaæ vadÃmÅti || uktaæ cÃryab­hatsÃgaranÃgarÃjaparip­cchÃyÃæ | a«ÂÃbhir bhujagÃdhipate dharmai÷ samanvÃgatà bodhisatvÃ÷ satatasamitaæ buddhasamavadhÃnaæ pratilabhante | katamair a«ÂÃbhi÷ | buddhabimbadarÓanasatvasamÃdÃpanatayà | tathÃgatasyopasthÃnakaraïatayà | tathÃgatasyÃbhÅk«ïaæ varïabhëaïatayà | tathÃgatapratimÃkaraïatayà | tathÃgatadarÓanasarvasatvasamÃdÃpanatayà | yatra ca buddhak«etre tathÃgataÓravaæ Ó­ïvanti tatra praïidhÃnam utpÃdayanti | na cÃvalÅnasaætatayo bhavanti | udÃrasaætatikÃÓ ca buddhaj¤Ãnam abhila«antae iti || kiæ puna÷ puïyav­ddhyarthino buddhasamavadhÃnena prayojanabhÆtaæ | yasya guïaparyantam asarvaj¤o nÃdhigacchet || yathÃryagaï¬avyÆhe saævarïitaæ | sudurlabho buddhaÓabda÷ kalpakoÂiÓatair api | kiæ punar darÓanaæ sarvakÃÇk«Ãcchedanam uttamam || sud­«Âo lokapradyota÷ sarvadharmagatiæ gata÷ | puïyatÅrthaæ trailokasya sarvasatvaviÓodhanam || mahat puïyam ayaæ k«etraæ muditaæ j¤Ãnamaï¬alaæ | bhÃsayaty abhitaæ lokaæ puïyaskandhavivarddhanam || chedano du«khajÃlasya j¤ÃnaskandhaviÓodhana÷ | na durgatibhayaæ te«Ãæ yair ihÃrÃgito jina÷ || vipulaæ jÃyate cittaæ paÓyatÃæ dvipadottamaæ | praj¤Ãbalam asaækhyeyaæ jÃyate ca prabhÃsvaraæ || punar atraivÃha | arthÃya sarvasatvÃnÃm utpadyante tathÃgatÃ÷ | mahÃkÃruïikà vÅrà dharmacakrapravartakÃ÷ || pratikartuæ kathaæ Óakyaæ buddhÃnÃæ sarvedehibhi÷ | satvÃrthe«v abhiyuktÃnÃæ kalpakoÂiÓatair api || kalpakoÂiæ varaæ paktuæ tryapÃye bh­ÓadÃruïe | na tv evÃdarÓanaæ ÓÃstu÷ sarvasarganivartina÷ || yÃvanta÷ sarvalokasminn apÃyagataya÷ p­thak | varaæ tatra ciraæ vÃso buddhÃnÃm aÓrutir na ca || kiæ kÃraïam apÃye«u nivÃsaÓ ciram i«yate | yatkÃraïaæ jinendrasya darÓanaæ j¤Ãnavardhanam || chidyante sarvadu«khÃïi d­«Âvà lokeÓvaraæ jinaæ | saæbhavaty avatÃraÓ ca j¤Ãne saæbuddhagocare || k«apayaty Ãv­tÅ÷ sarvà d­«Âvà buddhaæ narottamam | vardhayaty amitaæ puïyaæ yena bodhir avÃpyatae | iti || tad evam asti puïyav­ddhau buddhasamavadhÃnena prayojanaæ |api ca pratimÃmÃtradarÓanam api tÃvad aparimitaphalaæ tathÃgatÃnÃæ | kiæ puna÷ svarÆpeïa || uktaæ hy ÃryaÓraddhÃbalÃdhÃnÃvatÃramudrÃsÆtre | ya÷ kaÓcin ma¤juÓrÅ÷ kulaputra÷ kuladuhità và sarvalokadhÃturajopamÃnÃæ pratyekabuddhÃnÃæ dine dine Óatarasam ÃhÃraæ dadyÃt divyÃni ca vastrÃïi | evaæ dadad gaÇgÃnadÅvÃlukopamÃn kalpÃn dadyÃt | yaÓ cÃnyo ma¤juÓrÅ÷ kulaputra÷ kuladuhità và citrakarmalikhitaæ và pustakakarmak­taæ và buddhaæ paÓyed | ayaæ tato 'saækhyeyataraæ puïyaæ prasavati | ka÷ punar vÃdo yo '¤jalipragrahaæ và kuryÃt pu«paæ và dadyÃt dhÆpaæ và gandhaæ và dÅpaæ và dadyÃd | ayam eva tato 'saækhyeyataraæ puïyaæ prasavatÅti || ÃryabodhisatvapiÂake 'pi puïyav­ddhyupÃya ukta÷ | yas tathÃgatacaityaæ Óodhayati sa catasro 'grÃ÷ praïidhÃnaviÓuddhÅr anuprÃpnoti | katamÃÓ catasra÷ | agrÃæ rÆpapraïidhÃnaviÓuddhiæ | agrÃæ d­¬hasamÃdÃnapraïidhÃnaviÓuddhiæ | agrÃæ tathÃgatadarÓanapraïidhÃnaviÓuddhiæ |agrÃæ lak«aïasaæpatpraïidhÃnaviÓuddhim iti || punar atraivÃkhyÃtaæ | tathÃgatacaitye«u pu«pÃvaropaïaæ gandhÃnulepanaæ k­tvëÂÃv avikalatà anuprÃpnoti | katamà a«Âau | na rÆpavikalo bhavati | na bhogavikala÷ | na parivÃravikala÷ | na ÓÅlavikala÷ | na samÃdhivikala÷ | na Órutavikalo na praj¤Ãvikalo na praïidhÃnavikala iti || uktaæ cÃryaratnarÃÓisÆtre | ye tribhavaparyÃpannÃ÷ satvÃs te sarve pratyekaæ tathÃgatastÆpÃn kÃrayeyur evaærÆpÃn uccaistvena | tad yathà sumeru÷ parvatarÃja÷ | tÃæÓ ca gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃn kalpÃn pratyekaæ sarvasatkÃrai÷ satkuryu÷ | yaÓ ca bodhisatvo 'virahitasarvaj¤atÃcittenaikapu«pam apy Ãropayet | ayaæ tasmÃt pÆrvakÃt puïyaskandhÃd bahutaraæ puïyaæ prasavet || atraivoktaæ | ye khalu punas trisÃhasramahÃsÃhasre lokadhÃtau satvÃs te sarve mahÃyÃnasaæprasthità bhaveyu÷ | sarve ca cakravartirÃjyasamanvÃgatà bhaveyur ekaikaÓ ca rÃjà cakravartÅ mahÃsamudrapramÃïadÅpasthÃlÅæ k­tvà | sumerumÃtrÃæ vartÅm ÃdÅpya pratyekam evaærÆpÃæ dÅpapÆjÃæ tathÃgatacaitye«u pravartayet | yaÓ cÃbhini«krÃntag­hÃvÃso bodhisatvas tailaprak«iptÃæ vartÅæ k­tvÃdÅpya tathÃgatacaitye dhÃrayet | asyÃs tailaprak«iptÃyà varter etat pÆrvakaæ pradÅpadÃnaæ ÓatatamÅm api kalÃæ nopaiti | yÃvad upani«adam api na k«amatae iti | peyÃlaæ || ye ca khalu punas te rÃjÃnaÓ cakravartino buddhapramukhaæ bhik«usaæghaæ sarvasukhopadhÃnai÷ satkuryu÷ yaÓ cÃbhini«krÃntag­hÃvÃso bodhisatva÷ piï¬apÃtraæ caritvà pÃtraparyÃpannaæ pare«Ãæ saævibhajya paribhu¤jÅta | idaæ tato bahutaraæ ca mahÃrghataraæ ca | yac ca te rÃjÃnaÓ cakravartina÷ sumerumÃtraæ cÅvararÃÓiæ buddhapramukhÃya bhik«usaæghÃya dadyu÷ | yac cÃbhini«krÃntag­hÃvÃso bodhisatvas tricÅvaraæ bahirdhà mahÃyÃnasaæprasthitÃya buddhapramukhÃya bhik«usaæghÃya và tathÃgatacaitye và dadyÃd | idaæ bhik«oÓ cÅvaradÃnam etat pÆrvakacÅvararÃÓim abhibhavati | yac ca te rÃjÃna÷ pratyekaæ sarvaæ jambÆdvÅpaæ pu«pasaæst­taæ k­tvà tathÃgatacaitye niryÃtayet | yac cÃbhini«krÃntag­hÃvÃso bodhisatva÷ antaÓa ekapu«pam api tathÃgatacaitye Ãropayet | asya dÃnasyaitat pÆrvakaæ dÃnaæ ÓatatamÅm api kalÃæ nopaiti | yÃvad upani«adam api nopaitÅti || ÃryÃnupÆrvasamudgataparivarte 'pi deÓitaæ | catura imÃn bhadrÃnuÓaæsÃn paÓyan bodhisatvas tathÃgatapÆjÃyÃm utsuko bhavati | katamÃæÓ catura÷ | agraÓ ca me dak«iïÅya÷ pÆjito bhavi«yati mÃæ ca d­«ÂvÃnye 'pi tathà Óik«i«yanti | tathÃgataæ ca pÆjayitvà bodhicittaæ d­¬haæ bhavi«yati | dvÃtriæÓatÃæ ca mahÃpuru«alak«aïÃnÃæ saæmukhadarÓanena kuÓalamÆlam upacitaæ bhavi«yati | imÃÓ catvÃra÷ iti || idaæ ca niruttaraæ tathÃgatapÆjopasthÃnaæ |yathodÃh­tam ÃryasÃgaramatiparip­cchÃsÆtre | trÅïÅmÃni sÃgaramate tathÃgatasya niruttarÃïi pÆjopasthÃnÃni | katamÃni trÅïi | yac ca bodhicittam utpÃdayati | yac ca saddharmaæ parig­hïÃti | yac ca satve«u mahÃkaruïÃcittam utpÃdayatÅti || nirdi«Âam apy Ãryaratnameghe | daÓabhi÷ kulaputra dharmai÷ samanvÃgatà bodhisatvà annanuliptà garbhamalena jÃyante | katamair daÓabhi÷ | yad uta | tathÃgatapratimÃkaraïatayà | jÅrïacaityasaæskaraïatayà | tathÃgatacaitye«u gandhavilepanÃnupradÃnena | tathÃgatapratimÃsu gandhodakasnÃnÃnupradÃnena | tathÃgatacaitye«u saæmÃrjanopalepanÃnupradÃnena | mÃtÃpitÌïÃæ kÃyaparicaryÃcaraïena ÃcÃryopÃdhyÃyÃnÃæ kÃyaparicaryÃcaraïena | sabrahmacÃriïÃæ kÃyaparicaryÃcaraïena | tac ca nirÃmi«eïa cittena na sÃmi«eïa | tac ca kuÓalam evaæ pariïÃmayanti | anena kuÓalamÆlena sarvasatvà nirupaliptà garbhamalena jÃyantÃm iti | tac ca tÅvreïÃÓayena cintayanti | ebhi÷ kulaputra daÓabhir dharmair iti || anumodanÃnuÓaæsÃs tv Ãryapraj¤ÃpÃramitÃyÃm uktÃ÷ | ya÷ prathamayÃnasaæprasthitÃnÃæ bodhisatvÃnÃæ mahÃsatvÃnÃæ tÃæÓ cittotpÃdÃn anumodate |caratÃm api bodhisatvacaryÃæ tÃæÓ cittotpÃdÃn anumodate | avinivartanÅyÃm api avinivartanÅyadharmatÃm anumodate bodhisatvÃnÃæ mahÃsatvÃnÃæ | kiyantaæ sa bhagavan kulaputro và kuladuhità và bahutaraæ puïyaskandhaæ prasavati || evam ukte bhagavÃn Óakraæ devÃnÃm indram etad avocat | pe | syÃt khalu puna÷ kauÓika trisÃhasramahÃsÃhasrasya lokadhÃto÷ palÃgreïa tulyamÃnasasya pramÃïam udgrahÅtuæ | na tv eva kauÓika bodhisatvasya mahÃsatvasya te«Ãm anumodanÃsahagatÃnÃæ cittotpÃdÃnÃæ puïyapramÃïaæ grahÅtuæ || evam ukte Óakro devÃnÃm indro bhagavantam etad avocat | mÃrÃdhi«ÂhitÃs te bhagavan satvà veditavyà | ye bodhisatvÃnÃæ mahÃsatvÃnÃæ prathamacittotpÃdam upÃdÃya yÃvad annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbuddhÃnÃm evam aprameyam anumodanÃsahagataæ puïyam iti na Ó­ïvanti na jÃnanti | tÃm anumodanÃæ na samanvÃharanti | mÃrapak«ikÃs te bhagavan satvà bhavi«yanti || bhagavÃn Ãha | pe | yai÷ kauÓika kulaputrai÷ kuladuhit­bhiÓ ceme cittotpÃdà anumodità bodhisatvayÃnikair và pratyekabuddhayÃnikair và ÓrÃvakayÃnikair và | te k«ipraæ tathÃgatÃn arhata÷ samyaksaæbuddhÃn ÃrÃgayi«yanti || bhagavÃn Ãha || evaæ tair anumodanÃsahagataiÓ cittotpÃdakuÓalamÆlair yatra yatropapatsyante tatra tatra satk­tÃÓ ca bhavi«yanti guruk­tÃÓ ca mÃnitÃÓ ca pÆjitÃÓ ca arcitÃÓ ca apacÃyitÃÓ ca bhavi«yanti | na ca te 'manÃpÃni rÆpÃïi drak«yanti | na ca te 'manÃpÃn ÓabdÃn Óro«yanti | evaæ na gandhÃn na rasÃn na spra«ÂavyÃn sprak«yanti na ca te«Ãm apÃye«Æpapatti÷ pratikÃÇk«itavyà svargopapattis te«Ãæ pratikÃÇk«itavyà | tat kasya heto÷ | tathà hi tai÷ satvai÷ sarvasatvasukhÃvahanÃni asaækhyeyÃnÃæ satvÃnÃæ kuÓalamÆlÃny anumoditÃni yÃvad annuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbuddhyÃprameyÃsaækhyeyÃn satvÃn parinirvÃpayi«yantÅti || punar atraivÃha | ye subhÆte gaÇgÃnadÅvÃlikopame«u trisÃhasramahÃsÃhasre«u lokadhÃtu«u sarvasatvÃs te sarve 'nnuttarÃæ samyaksaæbodhiæ pratiti«Âheyur annuttarÃæ samyaksaæbodhiæ prati«ÂhÃya gaÇgÃnadÅvÃlikÃsamÃn kalpÃn upalambhasaæj¤inaÓ catvÃri dhyÃnÃni samÃpadyeran | yaÓ ca bodhisatvo mahÃsatvo 'nayà praj¤ÃpÃramitayà upÃyakauÓalyena ca parig­hÅtÃtÅtÃnÃgatapratyutpannÃnÃæ buddhÃnÃæ bhagavatÃæ ÓÅlasamÃdhipraj¤Ãvimuktivimuktij¤ÃnadarÓanaskandhaæ | ÓrÃvakÃnÃæ pratyekabuddhÃnÃm api ÓÅlasamÃdhipraj¤Ãvimuktivimuktij¤ÃnadarÓanaskandhaæ sarvam ekato 'bhisaæk«ipya piï¬ayitvà tulayitvà niravaÓe«am anumodetÃgrayÃnumodanayà jye«Âhayà Óre«Âhayà varayà pravarayà praïÅtayà uttarayà niruttarayà uttarottarayà asamayÃsamasamayÃpratisamayÃnumodanayÃnumodyÃnumodanÃsahagataæ \<[doubtful]>\ puïyakriyÃvastv annuttarÃyai samyaksaæbodhaye pariïÃmayati | asya subhÆte 'numodanÃsahagatasya puïyakriyÃvastuno 'sau pÆrvaka aupalambhikÃnÃæ bodhisatvÃnÃæ caturdhyÃnamaya÷ puïyÃbhisaæskÃra÷ ÓatatamÅm api kalÃæ nopaiti yÃvad upani«adam api na k«amatae iti || ayam eva naya÷ pariïÃmanÃyÃm ukta÷ | athavÃgrapariïÃmanayà pariïÃmitatvÃt sarvapuïyÃnÃm asya buddhatvÃya satk­tapraïidhibuddhatvam eva syÃt | ata÷ kà parà puïyav­ddhi÷ | tad dhy aÓe«asatvamok«ak­tapuïyaj¤Ãnopetaæ nirvikalpaæ ca || adhye«aïÃyÃs tv anuÓaæsà Ãryograparip­cchÃyÃm uktà dharmagrÃhyatÃm upÃdÃyÃprameyÃsaækhyeye«u buddhak«etre«v Ãyu÷ parirak«aïÃyeti || ÃryaÓik«Ãsamuccaye vandanÃdyanuÓaæsà saptadaÓapariccheda÷ samÃpta÷ || @<[XVIII ratnatrayÃnusm­ti]>@ ratnatrayÃnusm­tir nÃmëÂÃdaÓa÷ pariccheda÷ || uktà bhadracaryÃvidhinà puïyav­ddhi÷ | asyÃÓ cÃyam aparo hetu÷ | yo 'yaæ ÓraddhÃdÅnÃæ sadÃbhyÃsa÷ || yathoktam ÃryatathÃgataguhyasÆtre | catvÃra ime mahÃrÃja dharmà mahÃyÃnasaæprasthitÃnÃæ viÓe«agÃmitÃyai saævartante 'parihÃïÃya ca | katame catvÃra÷ | Óraddhà mahÃrÃja viÓe«agÃmitÃyai saævartate 'parihÃïÃya | tatra katamà Óraddhà | yayà Óraddhayà ÃryÃn upasaækrÃmati | akaraïÅyaæ ca na karoti || gauravaæ mahÃrÃja viÓe«agÃmitÃyai saævartate | yena gauraveïa subhëitaæ Ó­ïoti ÓuÓrÆ«ate 'virahitaÓrotraÓ ca dharmaæ Ó­ïoti || nirmÃnatà mahÃrÃja viÓe«agÃmitÃyai saævartate | yayà nirmÃnatayà ÃryÃïÃm abhinamati praïamati namasyati || vÅryaæ mahÃrÃja viÓe«agÃmitÃyai saævartate 'parihÃïÃya | yena vÅryeïa kÃyalaghutÃæ cittalaghutÃæ ca pratilabhate sarvakÃryÃïi cottÃrayati || ime mahÃrÃja catvÃra iti || e«Ãæ ÓraddhÃdÅnÃæ sadÃbhyÃsa÷ kÃrya÷ | athavÃnye«Ãæ ÓraddhÃdÅnÃæ || yathÃha ÃryÃk«ayamatisÆtre pa¤cemÃnÅndriyÃïi | katamÃni pa¤ca | Óraddhendriyaæ vÅryendriyaæ sm­tÅndriyaæ samÃdhÅndriyaæ praj¤endriyam iti || tatra katamà Óraddhà | yathà ÓraddhÃyÃÓ caturo dharmÃn abhiÓraddadhÃti | katamÃæÓ catura÷ | saæsÃrÃvacarÅæ laukikÅæ samyagd­«Âiæ ÓraddadhÃti | sa karmavipÃkapratiÓaraïo bhavati | yad yat karma kari«yÃmi tasya tasya karmaïa÷ phalavipÃkaæ pratyanubhavi«yÃmÅti | sa jÅvitahetor api pÃpaæ karma na karoti | bodhisatvacÃrikÃm abhiÓraddadhÃti | taccaryÃpratipannaÓ cÃnyatra yÃne sp­hÃæ notpÃdayati | paramÃrthanÅtÃrthaæ gambhÅrapratÅtyasamutpÃdanairÃtmyani÷satvanirjÅvani÷pudgalavyavahÃraÓÆnyatÃnimittÃpraïihitalak«aïÃn sarvadharmÃn Órutvà ÓraddadhÃti | sarvad­«Âik­tÃni ca nÃnuÓete sarvabuddhadharmÃn balavaiÓÃradyaprabh­tÅæÓ ca ÓraddadhÃti | ÓraddhÃya ca vigatakathaækathas tÃn buddhadharmÃn samudÃnayati | idam ucyate Óraddhendriyam || tatra katamad vÅryendriyaæ | yÃn dharmÃn Óraddhendriyeïa ÓraddadhÃti tÃn dharmÃn vÅryendriyeïa samudÃnayatÅdam ucyate vÅryendriyaæ || tatra katamat sm­tÅndriyaæ | yÃn dharmÃn vÅryendriyeïa samudÃnayati tÃn dharmÃn sm­tÅndriyeïa na vipraïÃÓayati | idam ucyate sm­tÅndriyam || tatra katamat samÃdhÅndriyaæ | yÃn dharmÃn sm­tÅndriyeïa na vipraïÃÓayati tÃn samÃdhÅndriyeïaikÃgrÅkarotÅdam ucyate samÃdhÅndriyaæ || tatra katamat praj¤endriyam |yÃn dharmÃn samÃdhÅndriyeïaikÃgrÅkaroti tÃn praj¤endriyeïa pratyavek«ate pratividhyati | yad ete«u dharme«u pratyÃtmaj¤Ãnam aparapratyayaj¤Ãnam idam ucyate praj¤endriyaæ || evam imÃni pa¤cendriyÃïi sahitÃny anuprabaddhÃni sarvabuddhadharmÃn paripÆrayanti | vyÃkaraïabhÆmiæ cÃpyayanti iti || ÓraddhÃdÅnÃæ balÃnÃæ sadÃbhyÃsa÷ kÃrya÷ | yathoktam ÃryaratnacƬasÆtre | tatra katamat kulaputra bodhisatvasya balacaryÃpariÓuddhi÷ | yad ebhir evendriyair upastabdho 'nnavamardyo bhavati sarvamÃrai÷ | asaæhÃryo bhavati ÓrÃvakapratyekabuddhayÃnÃbhyÃæ | avinivartyo bhavati mahÃyÃnÃt | durdhar«o bhavati sarvakleÓai÷ | d­¬ho bhavati pÆrvapratij¤Ãsu | t­pto bhavati cittena | balavÃn bhavati kÃyena | gupto bhavatÅndriyai÷ | du÷parÃjayo bhavati tÅrthikarai÷ | ity Ãdi || evaæ tÃvac chraddhÃdÅnÃæ sadÃbhyÃsa÷ puïyav­ddhaye || kà maitrÅ || yathÃha candrapradÅpasÆtre | yÃvanti pÆjà bahuvidha aprameyà yà k«etrakoÂÅn ayutabimbare«u | tÃæ pÆjak­tvà puru«avare«u nityaæ saækhyÃkalÃpo na bhavati maitracitta | iti || kà buddhÃdyanusm­ti÷ || tatra rëÂrapÃlasÆtre saævarïità | vandÃmi te kanakavarïanibhà varalak«aïà vimalacandramukhà | vandÃmi te asamaj¤Ãnaparà sad­Óo na te 'sti tribhave virajà || m­du cÃru snigdha Óubha keÓa nakhà girirÃjatulya tava co«ïir iha | no«nÅ«am Åk«itu tavÃsti samo vibhrÃjate bhruvi tavorïa mune || kundenduÓaÇkhahimaÓubhranibhà nÅlotpalÃbhaÓubhanetravarà | k­payek«ase jagad idaæ hi yayà vandÃmi te vimalanetra jina || jihvà prabhÆta tanu tÃmranibhà vadanaæ ca chÃdayasi yena svakaæ | dharmaæ vadan vinayase ca jagat vandÃmi te madhurasnigdhagirà || daÓanÃ÷ ÓubhÃ÷ sud­¬ha vajranibhÃ÷ triæÓaddaÓÃpy aviralÃ÷ sahitÃ÷ | kurvan smitaæ vinayase ca jagat vandÃmi te madhurasatyakathà || rÆpeïa cÃpratisamo 'si jina÷ prabhayà ca bhÃsayasi k«etraÓatÃn | brahmendrapÃlajagato bhagavan jihmÅbhavanti tava te prabhayà || eïeya jaÇgha bhagavann asamà gajarÃjabarhim­garÃjagato | Åk«an vrajasy api yugaæ bhagavan saækampayan dharaïiÓailataÂÃn || kÃyaÓ ca lak«aïacito bhagavan sÆk«ma chavÅ kanakavarïanibhà | nek«a¤ jagad vrajati t­ptim idaæ rÆpaæ tavÃpratimarÆpadhara || tvaæ pÆrvakalpaÓatacÅrïatapÃ÷ tvaæ sarvatyÃgadamadÃnarata÷ | tvaæ sarvasatvak­pamaitramanÃ÷ vandÃmi te paramakÃruïikam || tvaæ dÃnaÓÅlanirata÷ satataæ tvaæ k«ÃntivÅryanirata÷ sud­¬ha÷ | tvaæ dhyÃnapraj¤aprabhatejadharo vandÃmi te asamaj¤Ãnadhara || tvaæ vÃdisÆra kugaïapramathÅ tvaæ siæhavan nadasi par«adi ca | tvaæ vaidyarÃja trimalÃntakaro vandÃmi te paramaprÅtikara || vÃkkÃyamÃnasaviÓuddha mune tribhave«v aliptajalapadmam iva | tvaæ brahmagho«akalaviÇkaruto vandÃmi te traibhavapÃragatam || mÃyopamaæ jagad imaæ bhavatà naÂaraÇgasvapnasad­Óaæ viditaæ | nÃtmà na satva na ca jÅvagatÅ dharmà marÅcidakacandrasamÃ÷ || ÓÆnyÃÓ ca ÓÃnta annutpÃdanayaæ avijÃnad eva jagad udbhramati | te«Ãm upÃyanayayuktiÓatai÷ avatÃrayasy atik­pÃlutayà || rÃgÃdibhiÓ ca bahurÃgaÓatai÷ saæbhrÃmitaæ satata vÅk«ya jagat | vaidyopamo vicarase 'pratimo parimocayan sugata satvaÓatÃn || jÃtÅjarÃmaraïaÓokahataæ priyaviprayogaparidevaÓatai÷ | satatÃturaæ jagad avek«ya mune parimocayan vicarase k­payà || rathacakravad bhramati sarvajagat tiryak«u pretaniraye sugatau | mƬhà adeÓika anÃthagatÃ÷ tasya pradarÓayasi mÃrgavaraæ || ye te babhÆvu purimÃÓ ca jinÃ÷ dharmeÓvarà jagati cÃrthakarÃ÷ | ayam eva tai÷ prakathitÃryapatho yad deÓayasy api vibho 'pratima÷ || snigdhaæ hy akarkaÓa manoj¤a varaæ brahmÃdhikaæ paramaprÅtikaraæ | gandharvakinnaravarÃpsarasÃm abhibhÆya tÃæ giram udÃharase || satyÃrjavÃk«ayam upÃyanayai÷ pariÓodhitÃæ giram annantaguïÃæ | Órutvà hi yÃæ niyutasatvaÓatÃ÷ yÃnatrayeïa janayanti Óamam || tava pÆjayà sukham annekavidham divyaæ labhanti manuje«u tathà | ìhyo mahÃdhana mahÃvibhavo bhavate jagaddhitakaro n­pati÷ || balacakravarty api ca dvÅpapati÷ jagad Ãv­ïoti daÓabhi÷ kuÓalai÷ | ratnÃni sapta labhate suÓubhà tvayi saæprasÃdajanako 'pratima÷ || brahmÃpi Óakra api lokapati÷ bhavate ca saætu«iÂa devapati÷ | paranirmito 'pi ca sa yÃmapati÷ tvatpÆjayà bhavati cÃpi jina÷ || evaæ hy amogha tava pÆjà k­tà saædarÓanaæ Óravaïam apy asamaæ | bhavate jagad vividhadu÷khaharaæ sp­Óate padaæ ca paramaæ virajaæ || mÃrgaj¤a mÃrgakuÓalà bhagavan kupathÃn nivÃrayasi lokam imaæ | k«eme Óive viraji Ãryapathe prati«ÂhÃpayasi jagad bhagavan || puïyÃrthikasya tava puïyanidhe satatÃk«ayà bhavati puïyakriyà | bahukalpakoÂi«u na yÃti k«ayaæ yÃvad dhi na sp­Óati bodhi varÃæ || pariÓuddhak«etra labhate ruciraæ parinirmitÃbha sada prÅtikaraæ | ÓuddhÃÓ ca kÃyavacasà manasà satvà bhavanty api ca k«etravare || ity evam Ãdiguïa naikavidhÃn labhate jinÃrcanak­tÃn manuja÷ | svargÃpavarga manuje«u sukhaæ labhate ca puïyanidhi sarvajage || kÅrtiyaÓaÓ ca pras­taæ vipulaæ tava sarvadik«u bahuk«etraÓatÃn | saækÅrtayanti sugatÃ÷ satataæ tava varïamÃla pari«atsu jinÃ÷ || vigatajvarà jagati mok«akarÃ÷ priyadarÓanà asamakÃruïikÃ÷ | ÓÃntendriyà Óamaratà bhagavan vandÃmi te naravarapravara || labdhà abhij¤a jina pa¤ca mayà gagane sthitena te niÓamya giram | bhavitÃsmi vÅra sugatapratimo vibhaji«ya dharmam amalaæ jagata÷ || stutvÃdya sarvaguïapÃragataæ naradevanÃgamahitaæ sugataæ | puïyaæ yad arjitam idaæ vipulaæ jagad ÃpnuyÃd api ca buddhapadam |iti || athavà yathÃryadharmasaægÅtisÆtre kathitaæ | punar aparaæ buddhà bhagavanto mahÃpuïyaj¤ÃnasaæbhÃrà mahÃmaitrÅmahÃkaruïÃgocarà mahÃsatvarÃÓe÷ trÃïabhÆtà mahÃbhai«ajyaÓalyahartÃra÷ sarvasatvasamacittÃnityasamÃdhigocarÃ÷ saæsÃranirvÃïavimuktà yÃvat satvÃnÃæ mÃtÃpit­kalpÃ÷ samÃnamaitracittÃ÷ | pe || sarvalokÃnabhibhÆtÃ÷ sarvalokasyÃlokabhÆtà mahÃyogayogino mahÃtmÃno mahÃjanaparivÃrà viÓi«ÂajanaparivÃrà anivÃritadarÓanaÓravaïaparyupÃsanÃ÷ svasukhanirapek«Ã÷ paradu«khapraÓamanapriyà dharmapriyà dharmadharà dharmÃhÃrà dharmabhi«ajo dharmeÓvarà dharmasvÃmino dharmadÃnapatayo nityatyÃgÃbhiratà nityÃpramattà nityavivekÃbhiratÃ÷ sarvatra tÅrthasetubhÆtà mahÃrÃjamÃrgaprakhyà yÃvad asecanakadarÓanà buddhà bhagavanta | evaæ tÃn anusmarati | evaæ ca tÃn anusm­tya tadguïaparini«pattyarthaæ sm­tim upasthÃpayatÅti || tad ucyate buddhÃnusm­tir iti || atraiva dharmÃnusm­tim Ãha | iha bodhisatvasyaivaæ bhavati | yae ete buddhà bhagavanto 'nnantÃparyantaguïà ete dharmajà dharmapadà dharmanirmità dharmÃdhipateyà dharmaprabhà dharmagocarà dharmapratiÓaraïà dharmani«pannÃ÷ | peyÃlaæ || yÃny api laukikÃni lokottarÃïi ca sukhÃni santi | tÃny api dharmajÃni dharmani«pannÃni | tasmÃn mayà bodhyarthikena dharmagurukeïa bhavitavyaæ | dharmagauraveïa dharmapratiÓaraïena dharmaparÃyaïena dharmasÃreïa dharmÃnva ... dharmapratipannena | itÅyam ucyate bodhisatvasya dharmÃnusm­ti÷ || punar aparaæ bodhisatvasyaivaæ bhavati | samo hi dharma÷ sama÷ satve«u pravartate | dharmo hÅnamadhyaviÓi«ÂÃnapek«ya÷ pravartate | tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ | na dharmo sukhaprek«ikayà pravartate | apak«apatito hi dharma÷ | tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ |na dharma÷ kÃlam apek«ya pravartate |ÃkÃliko hi dharma÷ | aihipaÓyika÷ | pratyÃtmavedanÅya÷ |tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ |na dharma udÃre pravartate hÅne«u na pravartate | annunnÃmÃvanÃmo hi dharma÷ |tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ |na dharma÷ Óuddhe«u pravartate k«ate«u na pravartate | utkar«Ãpakar«Ãpagato hi dharmas tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ |na dharma Ãrye«u pravartate p­thagjane«u na pravartate | k«etrad­«Âivigato hi dharma÷ | tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ | na dharmo divà pravartate rÃtrau na pravartate | rÃtryÃæ và pravartate divà na pravartate | sadÃdhi«Âhito hi dharma÷ | tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyam | na dharmo vinayavelÃm atikrÃmati | na dharmasya kvacid vilamba÷ | tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyam | na dharmasyonatvaæ na pÆrïatvam aprameyÃsaækhyeyo hi dharma ÃkÃÓavan na k«Åyate na vardhate | tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ | na dharma÷ satvai rak«yate | dharma÷ satvÃn rak«ati | tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ |na dharma÷ Óaraïaæ parye«ate |dharma÷ sarvalokasya Óaraïaæ |tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ |na dharmasya kvacit pratighÃto | apratihatalak«aïo hi dharma÷ |tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyaæ |na dharmo 'nuÓayaæ vahati | niranuÓayo hi dharma÷ |tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyam | na dharma÷ saæsÃrabhayabhÅto na nirvÃïÃnunÅta÷ | sadà nirvikalpo hi dharma÷ |tathà mayà dharmasad­Óacittena bhavitavyam |evaæ bodhisatvo dharmavad dharme sm­tim upasthÃpayati | tad ucyate dharmÃnusm­tir iti || atraivÃha | saægho hi dharmavÃdÅ dharmacaraïo dharmacintako dharmak«etraæ dharmadharo dharmapratiÓaraïo dharmapÆjako dharmak­tyakÃrÅ dharmagocaro dharmacÃritrasaæpanna÷ | svabhÃvarjuka÷ svabhÃvaÓuddha÷ sÃnukroÓo dharmÃnukÃruïika÷ sadà vivekagocara÷ | sadà dharmaparÃyaïa÷ sadà ÓuklakÃrÅty Ãdi || tatra bodhisatvasya saægham anusmarata÷ evaæ bhavati | yae ete saæghasya bhÆtà guïà ete mayÃtmana÷ sarvasatvÃnÃæ ca ni«pÃdayitavyà iti || yathÃryavimalakÅrtinirdeÓe bodhisatvaguïà uktÃs tathà saæghÃnusm­tir bhÃvyà | sarvasatvÃna ye rÆpà rutagho«ÃÓ ca ÅritÃ÷ | ekak«aïena darÓenti bodhisatvà viÓÃradÃ÷ || te jÅrïavyÃdhità bhonti bodhisatvà m­tam ÃtmÃna darÓayÅ |satvÃnÃæ paripÃkÃya mÃyÃdharma vikrŬitÃ÷ || kalpoddÃhaæ ca darÓenti uddahitvà vasuædharÃm | nityasaæj¤ina satvÃnÃm anityam iti darÓayÅ || satvai÷ Óatasahasrebhir ekarëÂre nimantritÃ÷ | sarve«Ãæ g­ha bhu¤janti sarvÃn nÃmanti bodhaye || ye kecin mantravidyà và ÓilpasthÃnà bahuvidhÃ÷ | sarvatra pÃramiprÃptÃ÷ sarvasatvasukhÃvahÃ÷ || yÃvanto loka pëaï¬Ã÷ sarvatra pravrajanti te | nÃnÃd­«Âigataæ prÃptÃæs te satvÃn paripÃcati || candrà và bhonti sÆryà và ÓakrabrahmaprajeÓvarÃ÷ | bhavanti Ãpas tejaÓ ca p­thivÅ mÃrutas tathà || roga antarakalpe«u bhai«ajyaæ bhonti uttamÃ÷ | yena te satva mucyante sukhÅ bhonti annÃmayÃ÷ || durbhik«Ãntarakalpe«u bhavantÅ pÃnabhojanam |k«udhÃpipÃsÃm apanÅya dharmaæ deÓenti prÃïinÃm || Óastra antarakalpe«u maitrÅdhyÃyÅ bhavanti te | avyÃpÃde niyojenti satvakoÂiÓatÃn bahÆn || mahÃsaægrÃmamadhye ca samapak«Ã bhavanti te | sandhisÃmagri rocenti bodhisatvà mahÃbalÃ÷ || ye cÃpi nirayÃ÷ kecid buddhak«etre«v acinti«u | saæcintya tatra gacchanti satvÃnÃæ hitakÃraïÃt || yÃvantyà gataya÷ kÃÓcit tiryagyonau prakÃÓitÃ÷ | sarvatra dharmaæ deÓenti tena ucyanti nÃyakÃ÷ || kÃmabhogÃæÓ ca darÓenti dhyÃnaæ ca dhyÃyinÃæ tathà | vidhvasta mÃraæ kurvanti avatÃraæ na denti te || agnimadhye yathà padmam abhÆtaæ taæ vinirdiÓet | evaæ kÃmÃæÓ ca dhyÃnaæ ca abhÆtaæ te vidarÓayÅ || saæcintya gaïikÃæ bhonti puæsÃm Ãkar«aïÃya te | rÃgÃÇku saælobhya buddhaj¤Ãne sthÃpayanti te || grÃmikÃÓ ca sadà bhonti sÃrthavÃhÃ÷ purohitÃ÷ | agrÃmÃtyÃtha cÃmÃtya÷ \<[doubtful]>\ satvÃnÃæ hitakÃraïÃt || daridrÃïÃæ ca satvÃnÃæ nidhÃnà bhonti ak«ayÃ÷ | te«Ãæ dÃnÃni datvà ca bodhicittaæ janenti te || mÃnastabdhe«u satve«u mahÃnagnà bhavanti te | sarvamÃnasam udghÃtaæ bodhiæ prÃrthenti uttamÃm || bhayÃrditÃnÃæ satvÃnÃæ saæti«Âhante 'grata÷ sadà | abhayaæ te«u datvà ca paripÃcenti bodhaye || pa¤cÃbhij¤ÃÓ ca te bhÆtvà ­«ayo brahmacÃriïa÷ | ÓÅle satvÃn niyojenti k«Ãntisauratyasaæyame || upasthÃnagurÆn satvÃn paÓyantÅha viÓÃradÃ÷ | ceÂà bhavanti dÃsà và Ói«yatvam upayÃnti ca || yena yenaiva cÃÇgena satvo dharmarato bhavet | darÓenti hi kriyÃ÷ sarvà mahopÃyasuÓik«itÃ÷ || ye«Ãm annantà Óik«Ã hi annantaÓ cÃpi gocara÷ | annantaj¤Ãnasaæpannà annantaprÃïimocakÃ÷ || na te«Ãæ kalpakoÂÅbhi÷ kalpakoÂiÓatair api | buddhair api vadadbhis tu guïÃnta÷ suvaco bhaved | iti || yathÃryaratnolkÃdhÃraïyÃæ bodhisatvaguïà uktÃs tathà bhÃvayitavyÃ÷ | raÓmi pramu¤ciya mÃlyaviyÆhà mÃlyavataæsaka mÃlya vitÃnÃ÷ | mÃlyavicinnavikÅrïasamantÃ÷ te jinapÆja karonti mahÃtmà || raÓmi pramu¤ciya cÆrïaviyÆhà cÆrïavataæsaka cÆrïavitÃnÃ÷ | cÆrïavicitravikÅrïa samantÃn te jinapÆja karonti mahaÃtmà || raÓmi pramu¤ciya padmaviyÆhà padmavataæsaka padmavitÃnà | padmavicitravikÅrïasamantÃn te jinapÆja karonti mahÃtmà || raÓmi pramu¤ciya hÃraviyÆhà hÃravataæsaka hÃravitÃnà | hÃravicitravikÅrïasamantÃn te jinapÆja karonti mahÃtmà || raÓmi pramu¤ciya dhvajÃgraviyÆhà te dhvaja pÃï¬uralohitapÅtÃ÷ | nÅlam anneka patÃka vicitrà || dhvaja samalaækarite jinak«etrÃ÷ te maïijÃlavicitraviyÆhà | paÂÂa patÃka pralambita dÃmà kiÇkiïijÃla jinasvaragho«Ãn || chatra dharenti tathÃgatamÆrdhne te yatha ekajinasya karonti | pÃïitalÃt tu acintiyapÆjÃæ evam aÓe«atasarvajinÃnÃæ || e«a samÃdhi vikurva ­«ÅïÃæ te jagasaægrahaj¤Ãnavikurvà | agrasamÃdhyabhinirharamÃïÃ÷ sarvakriyà upacÃra sukhebhi÷ || satva vinenti upÃyasahasrai÷ keci tathÃgatapÆjamukhena | dÃna acinti atyÃgamukhena sarvadhutaæguïaÓÅlamukhena || ak«ayak«Ãnti ak«obhyamukhena keci vrataæ tapavÅryamukhena | dhyÃna praÓÃnti vihÃramukhena svarthaviniÓcayapraj¤amukhena || sarva upÃya sahasramukhena brahmavihÃra abhij¤amukhena | saægrahavastu hitai«imukhena puïyasamuccaya j¤Ãnamukhena || satyapratÅtya vimok«amukhena keci balendriyamÃrgamukhena | ÓrÃvakayÃnavimuktimukhena pratyayayÃnaviÓuddhimukhena || uttamayÃnavikurvamukhena kecid anityatadu«khamukhena | keci nirÃtmanijÅvamukhena aÓubhata saæj¤ivirÃgamukhena || ÓÃntanirodhasamÃdhimukhena yÃtuka caryamukhà jagatÅ ye |yÃtuka dharmamukhÃ÷ pratiyanta÷ te tu samantavimok«amukhena || satva vinenti yathÃÓaya loke ye tu samantavimok«amukhena | satva vinenti yathÃÓaya loke te«a nimitta na Óakya grahÅtuæ || kenacid e«a samÃdhivikurvÃ÷ tena tivyÆhata \<[doubtful]>\ agrasamÃdhi÷ | sarvajagatparipÃcanulomà sarvaratÅ mukhaprÅtiprahar«Ã÷ || cintiya darÓayi sarva vinenti yatra durbhik«a sudurlabha sarvaæ | ye pari«kÃra sukhÃvaha loke tatra ca sarvabhiprÃyakriyÃbhi÷ || dÃtu dadanti karonti jagÃrthaæ te varabhojanapÃnarasÃgrai÷ |vastranibandhanaratnavicitrai÷ rÃjyadhanÃtmapriyai÷ parityÃgai÷ || dÃnadhimukti jagad vinayanti te varalak«aïacitritagÃtrà | uttama Ãbharaïà varadhÅrÃ÷ mÃlyavibhÆ«itagandhanuliptà || rÆpa vidarÓiya satva vinenti darÓana prÅtiprahar«aratÃnÃæ | te vararÆpasurÆpasumedhÃ÷ uttamarÆpa nidarÓayamÃnÃ÷ || rÆpadhimukti jagad vinayanti te madhurai÷ kalaviÇkarutebhÅ | kokilahaæsakuïÃlaraveïa dundubhikinnarabrahmarutena deÓayi sarvadhimukti«u dharmam || ye catur eva aÓÅti sahasrà yebhi jinà jagato 'rtha karonti | tebhita dharmaprabhedamukhebhi÷ satva vinenti yathÃÓaya loke || te sukhadu«khasahÃya karonti arthÃnarthasahÃyaka bhontÅ | sarvakriyÃsu sahÃya bhavitvà satva vinenti sahÃyamukhena || du«khopadravasatk­tado«Ãn te tu sahanti sahÃyanidÃnÃs | tebhi sahÃya sahantiya pŬÃæ sarvajagasya hitÃya sukhÃya || yatra na ni«kramaïaæ na ca dharmo j¤Ãyati raïyagato na ca mok«a÷ | tatra tu rÃjyasam­ddhisahÃya ni«kramaÓÃntamanà aniketÃ÷ || te g­habandhanat­«ïaniketÃt sarvajagatparimocanaheto÷ | sarvata kÃmaratÅ aniketà ni«kramamoks.a prabhÃvayamÃnÃ÷ || te daÓa carya prabhÃvayamÃnà Ãcari dharma mahÃpuru«ÃïÃæ | sarvam aÓe«ata carya ­«ÅïÃæ bhÃvayamÃna karonti jagÃrthaæ || yatr amitÃyu«a satva bhavantÅ saukhyasamarpitamandakileÓÃ÷ | tatra jarÃrdita vyÃdhinap­«Âà darÓayi m­tyuvaÓaæ avaÓÃtmà || rÃgapradÅpitu do«apradÅptaæ mohamahÃgnipradÅpitu lokam | prajvalitaæ jaravyÃdhitam­tyu loka nidarÓayi satva vinenti || daÓabalaiÓ caturvaiÓÃradyair a«ÂadaÓair api dharmaviÓe«ai÷ | buddhamahÃtma tu sÆcayamÃnÃ÷ buddhaguïebhi karonti jagÃrtham || te ca adeÓa ­ddhyanuÓÃstÅ rÆpadhi«ÂhÃnabalena samantÃt | darÓayamÃna tathÃgata ­ddhÅ ­ddhivikurvita satva vinenti || te vividhehi upÃyanayehi lokavicÃri karonti jagÃrthaæ | loki alipta jale yatha padmaæ prÅtiprasÃdakarà vicaranti || kÃvyakarÃ÷ kavirÃja bhavantÅ te naÂanartaka jhallakamallÃ÷ | utkuÂaÓobhikahÃrakan­tyà mÃyakarÃ÷ p­thu rÆpanidarÓÅ || grÃmika nÃyaka sÃrathi bhontÅ sÃrthika Óre«Âhika g­hapati bhonti | rÃja amÃtya purohitadÆtà vaidyaviÓÃradaÓÃstravidhij¤Ã÷ || te aÂavÅ«u mahÃdruma bhontÅ au«adha ak«ayaratnanidhÃnÃ÷ | cintamaïi druma kÃmadadÃÓ ca deÓika utpathamÃrgagatÃnÃæ || arcciya santu tu loka viditvà karmavidhÅ«u ajÃnaka satvÃ÷ | te k­«ikarmaprayogavaïijyà Óilpivicitra prabhÃvayi loke || ye aviheÂha ahiæsaprayoga÷ sarvasukhÃvahavij¤apraÓastÃ÷ | vidyabalau«adhi ÓÃstravicitrÃ÷ sarva prabhÃvita tebhi ­«Åbhi÷ || ye ­«iïÃæ caraïÃ÷ paramÃgrà yatrÃdhimukta sadevaku loka÷ | ye vratadu«kara ye tapaÓre«ÂhÃ÷ sarvi prabhÃvita tebhi vidÆbhi÷ || te carakÃ÷ parivrÃjaka tÅrthyÃ÷ tÃpasagotamamonacarÃïÃm | nagna acelaguruÓramaïÃnÃæ tÅrthika Ãcaryà hi bhavanti || te tu ajÅvika dharmacarÃïÃæ uttarikÃïa annuttarikÃïÃæ | dÅrghajaÂÃna kumÃravratÃnÃæ te«v api Ãcaryà hi bhavanti || sÆryanuvartakapa¤catapÃnÃæ kukkuragovratikà m­gacaryà | cÃrika tÅrthya daÓa tritayÃnÃæ te«v api Ãcaryà hi bhavanti || devataj¤ÃnapraveÓaratÃnÃæ tÅrthupadarÓanadeÓacarÃïÃæ | mÆlaphalÃmbucarà api bhÆtvà dharma acintiya te paramÃgrÃ÷ || utkuÂasthÃyina ekacarÃïÃæ kaïÂakabhasmat­ïaÓÓayanÃnÃæ | ye mu«aleÓaya \<[doubtful]>\ yuktivihÃrÅ te«v api Ãcaryà hi bhavanti || yÃvata bÃhirakÃ÷ p­thutÅrthyà ÃÓaya te«v adhimukti samÅk«ya | tÅk«ïadurÃsadogratapebhÅ tÅrthika du«khaprahÃïa vinenti || d­«ÂisamÃkula loke viditvà sarvakud­«ÂisamÃÓrita tÅrthyÃ÷ | sÆk«mapadebhir upÃyana yebhÅ satyaprakÃÓana te«u karonti || ke«uci drÃmi¬amantrapadebhÅ deÓayi satya suguptapadebhi÷ | ke«u uja .. vyaktapadebhi÷ ke«ucid eva rahasyapadebhi÷ || ke«uci ak«arabhedapadebhi÷ arthaviniÓcayavajrapadebhi÷ | vÃdipramardanaj¤Ãnapadebhi÷ ÓÃstrÃdharmakamok«apadebhi÷ || ke«uci mÃnu«amantrapadebhi÷ sarvapraveÓaniruktipade«u | ke«uci devaniruktipadebhi÷ nÃganiruktita yak«apadebhi÷ || rÃk«asÃthagandharvapadebhi÷ bhÆtakumbhÃï¬amahoragakebhi÷ | kiænarÃpsaragaru¬apadebhi÷ satyaprakÃÓanamok«upanenti || te yathasatya niruktividhij¤Ã evam aÓe«ata ye jinadharmà | dharmam acintiya vÃkyapathaj¤Ã deÓayi e«a samÃdhivikurvà || te jagasaukhyata agrasamÃdhÅ sarvajage abhinirharamÃnà | raÓmim acintiyam uts­jamÃnà raÓmi pramu¤ciya satva vinenti || raÓmi pramu¤ciya darÓayamÃnà yÃvata satva vijÃnita raÓmi | te«u sudarÓana bhoti amogham hetu annuttari j¤Ãnavarasya || darÓayi buddha vidarÓayi dharmaæ saægha nidarÓayi mÃrga narÃïÃm | darÓayi cetika te jinabimbà tena sudarÓanaraÓmi niv­ttà || raÓmi pramu¤ci prabhaækara nÃmà yà prabha jihma karoti marÆïÃæ | sarvarajaæ ca tamaæ ca hanitvà so prabha bhÃsati lokahitÃnÃæ || tÃya prabhÃsaya codita satvÃs te jinapÆjapradÅpa dharentÅ | te jinapÆjapradÅpa dharitvà lokapradÅpakarà jina bhonti || tailapradÅpa gh­tasya pradÅpà dÃru t­ïà na¬aveïu pradÅpÃn | gandharasÃyanaratnapradÅpÃn datva jine«u prabhaækara labdhÃ÷ || raÓmi pramu¤ciya pratÃraïi nÃmà tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | ... nÃvapratÃraïinadyapathe«u | dÆ«ita saæsk­ta varïita ÓÃntÅ tena pratÃraïi raÓmi niv­ttà || raÓmi pipÃsavinodani nÃmà tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | kÃmaguïe«u t­«Ãæ prajahitvà dharmavimuktirasÃrthika bhonti || kÃmaguïe«u t­«Ãæ prajahitvà dharmavimuktirasÃrthika bhÆtvà | buddha bhavanty am­taæjalavar«Å t­«ïapipÃsavinodana loke || pu«kariïÅ nadikÆpata¬Ãgà utsaya kÃrita bodhinidÃnÃ÷ | kÃma vivarïita varïitadhyÃnà t­«ïavinodani tena niv­ttà || prÅtikarÅ yada raÓmi pramu¤cÅ tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | prÅtiphuÂà varabodhinidÃnaæ cinta janenti bhavi«ya svayaæbhÆ || lak«aïamaï¬ita padmani«aïïà yat k­tavigraha kÃruïikÃnÃæ | bhëita buddhaguïÃ÷ sada kÃlaæ prÅtikarÅ prabha tena niv­ttà || raÓmi pramu¤ci ratiækara nÃmà tÃya prabhÃsaya bodhita satvà | buddharatÅrata dharmaratÅrata saægharatÅrata te sada bhonti || tritayaratÅrata te sada bhÆtvà buddhasamÃgamadharmagaïÃrye | labdhanupattikak«Ãnti labhanti codita smÃrita ye bahu satvà || buddhÃnusm­tidharmagaïÃrye bodhi ya cittaguïÃn vivaritvà | tena ratiækara raÓmi niv­ttà || puïyasamuccayaraÓmi pramu¤cÅ tÃya prabhÃsaya codita satvà | dÃnu dadanti vicitram annekaæ prÃrthayamÃnu annuttaru bodhiæ || ÃÓaya pÆritu yÃcanakÃnÃæ yaj¤a nirarga¬a tair yajamÃnai÷ | sarvabhiprÃyata dÃnu daditvà puïyasamuccaya raÓmi niv­ttà || j¤ÃnavatÅ yada raÓmi pramu¤cÅ tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | eka tu dharma mukhÃtu annekà dharmamukhÃn avabuddhi k«aïena || dharmaprabheda ... grÃhita satvÃn arthaviniÓcaya j¤Ãna vibhaktÅ | dharmapadÃrthavibhëaïa k­tvà j¤ÃnavatÅ prabha tena niv­ttà || praj¤apradÅpaya osari raÓmi tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | ÓÆnya nisatva ajÃtavipannÃn otari dharma abhÃvasvabhÃvÃn | mÃyamarÅcisamà dakacandrasvapnasamÃn pratibimbasamÃn và | dharma asvÃmika ÓÆnya nirÅhÃn bhëati praj¤apradÅpa niv­ttà || dharmavikurvaïi raÓmi pramu¤cÅ tÃya prabhÃsaya codita satvà | dhÃraïi ak«ayako«u labhitvà sarvatathÃgatako«u labhenti || dharmadharÃïu parigrahu k­tvà dhÃrmikarak«a karitva ­«ÅïÃæ | dharma anugraha k­tva jagasya dharmavikurvaïi raÓmi niv­ttà || tyÃgavatÅ yada raÓmi vimu¤cÅ tÃya ya matsara codita satvà | j¤Ãtvà anitya aÓÃÓvatabhogÃn tyÃgaratÅrata te sada bhonti || matsaradurdama satva adÃntà j¤Ãtva dhanaæ supinÃbhrasvabhÃvaæ | b­æhita tyÃga prasannam anena tyÃgavatÅprabha tena niv­ttà || ni«paridÃha ya osari raÓmi÷ tÃya du÷ÓÅlaya codita satvà | ÓÅlaviÓuddhi prati«Âhita bhÆtvà cinta janenti bhaveya svayaæbhÆ÷ || karmapathe kuÓale pariÓuddhe ÓÅla samÃdayi yad bahusatvÃn | bodhayi citta samÃdayanena raÓmi niv­tta sa ni«paridÃha÷ || k«ÃntiviyÆha ya osari raÓmi tÃya ya ak«ama codita satvÃ÷ | krodhakhilaæ adhimÃna jahitvà k«ÃntiratÅrata te sada bhonti || du÷k­ta k«Ãnti apÃyamatÅnÃæ citta ak«obhita bodhinidÃnaæ | varïita k«ÃntiguïÃ÷ sadakÃlaæ tena niv­tta sa k«ÃntiviyÆhà || raÓmi uttaptavatÅ yada mu¤cÅ tÃya kuÓÅdaya codita satvÃ÷ | yukta prayukta tri«Æ ratane«u pÆja karonti akhinnaprayogÃ÷ || yukta prayukta tri«Æ ratane«u pÆja karitva akhinnaprayogÃ÷ | te catu mÃrapathà atikrÃntÃ÷ k«ipra sp­Óanti annuttara bodhiæ || vÅrya samÃdayi yad bahusatvÃn pÆja karitva tri«Æ ratane«u | dharma dharitva k«ayaægata kÃle tena utaptavatÅ prabha labdhà || ÓÃntikarÅ yada raÓmi pramu¤cÅ tÃya vibhrÃntaya codita satvÃ÷ | te«u na rÃgu na dve«a na mohÃ÷ bodhita bhonti samÃhita cittÃ÷ || pÃpa kumitra kili«Âa carÅye saægaïikÃvinivartana k­tvà |varïita dhyÃna praÓÃnta araïye ÓÃntikarÅ prabha tena niv­ttà || praj¤aviyÆha ya osari raÓmÅ tÃya du÷praj¤a saæcodita satvÃ÷ | satyapratÅtya vimok«anaye asmin nidriya j¤Ãnagatiæ gata bhonti || indriyaj¤Ãnagatiæ gata bhÆtvà ... | sÆryapradÅpasamÃdhi labhitvà praj¤aprabhÃsakarà jina bhonti || rÃjyadhanÃtmapriyai÷ parityÃgai÷ dharma ya mÃrgita bodhinidÃnaæ | taæ ca satk­tya prakÃÓiya dharmaæ raÓmi niv­tta sa praj¤aviyÆhÃ÷ || buddhavatÅ yada raÓmi pramu¤cÅ tÃya prabhÃya saæcodita satvÃ÷ | buddha sahasra anneka acintyÃn paÓyi«u padmavane«u ni«aïïÃn || buddhamahÃtmata buddhavimok«Ã bhÃsita buddhavikurva annantà | buddhabalÃviprabhÃvana k­tvà buddhavatÅ prabha tena niv­ttà || te 'bhayaædada raÓmi pramu¤cÅ tÃyÃbhayÃrdita satva sasp­«ÂÃ÷ | bhÆtagrahÃvadhatìanabandhe mucyi«u sarvupasargabhayebhya÷ || ye abhayena nimantrita satvÃ÷ prÃïibadhÃt tu nivÃrita bhonti | trÃyita yaccharaïÃgata bhÅtÃs tena bhayaædada raÓmi niv­ttà || sarvasukhÃvaha osari raÓmÅ tÃya gilÃnaya Ãtura sp­«ÂÃ÷ | sarvata vyÃdhidukhÃt pratimuktà dhyÃnasamÃdhisukhÃni labhanti || rogavinodani mÆla phalo«adha ratna rasÃyana gandhanulepÃn | phÃïita k«Åra madhÆ gh­ta telÃn bhojana pÃna daditvaya labdhà || buddhanidarÓani raÓmi pramu¤cÅ tÃya sacodita Ãyu k«ayÃnte | buddha anusmari paÓyi«u buddham te cyuta gacchi sabuddhakk«etraæ || kÃla karonti ca smÃrita buddhà darÓitaprÅtakarà jinabimbÃn | buddhagatÃ÷ Óaraïaæ maraïÃnte bhÃsiya buddhanidarÓani labdhà || dharmaprabhÃvani raÓmi pramu¤cÅ tÃya prabhÃya saæcodita satvà | dharma paÂhanti Ó­ïvanti likhantÅ dharmaratÅ rata te sada bhonti || |dharmadurbhik«aya dyotitu dharmo dharmagave«iïa pÆrita ÃÓà | chanda janitva prayujyatha dharme bhëata dharmaprabhÃvani labdhà || gho«avatÅ yada raÓmi pramu¤cÅ buddhasutà paricodanatÃyÃæ | yÃtuka ÓabdapracÃru triloke sarva tathÃgatagho«a Ó­ïvanti || ucca svareïa stavanti mahar«Ån tÆryamahattaraghaïÂapradÃnai÷ | sarvajage jinagho«arutÃrthaæ niÓcari gho«avatÅ prabhalabdhà || te 'm­taædada raÓmi pramu¤cÅ tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | sarva pramÃda ciraæ prajahitvà sarvaguïai÷ pratipadyati yogaæ || du«kha anneka upadravapÆrïaæ bhëita saæsk­ta nityam ak«emaæ | ÓÃntinirodhasukhaæ sada k«emaæ bhëayatà am­taædada labdhà || raÓmi viÓe«avatÅ yada mu¤cÅ tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | ÓÅlaviÓe«a samÃdhiviÓe«aæ praj¤aviÓe«a Ó­ïonti jinÃnÃæ || ÓÅlata agra samÃdhita agro praj¤ata agra mahÃmunirÃjà | ya stuta varïita bodhinidÃnaæ tena viÓe«avatÅ prabha labdhà || ratnaviyÆha ya osari raÓmi tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | ak«ara ratnanidhÃna labhitvà pÆjayi ratnavarebhi mahar«Ån || ratnavisarga jine jinastÆpe saægrahi k­tsnajanaæ ratanebhi÷ | ratnapradÃna karitva jinÃnÃæ raÓmi niv­tta ya ratnaviyÆhÃ÷ || gandhaprabhÃsa ya osari raÓmÅ tÃya prabhÃsaya codita satvÃ÷ | ghrÃtvà amÃnu«a gandha manoj¤Ãn buddhaguïe niyutÃni bhavanti || gandhanulepanumÃnu«adivyair \<[doubtful]>\ yat k­ta pÆja narÃdhipatÅnÃæ | gandhamayÃn jinavigrahastÆpÃn k­tva niv­tta sugandhaprabhÃsa÷ || mu¤cati raÓmi vicitraviyÆhÃn indrapatÃkadhvajÃgra vicitrÃn | tÆryaninÃditagandhapradhÆpita Óobhisurottamapu«pavikÅrïaæ || tÆryapratyudgami pÆjajinÃnÃæ pu«pavilepanadhÆpanacÆrïai÷ | chattradhvajÃgrapatÃkavitÃnais tena vicitraviyÆha niv­ttÃ÷ || raÓmi prasÃdakarÅ yada mu¤cÅ pÃïitalopama saæsthihi bhÆmi÷ | Óodhayato ­«i ÃÓramastÆpÃn tena prasÃdakarÅ prabha labdhà || mu¤cati meghavatÅ yada raÓmiæ saæsthihi gandha pravar«ati meghaæ | stÆpa varÃÇgaïagandhajalenÃsi¤ciya meghavatÅ prabha labdhà || bhÆ«aïavyÆha pramu¤catu raÓmÅn nagna acela subhÆ«aïa bhontÅ | vastranibandhanahÃravicitraæ datva vibhÆ«aïa raÓmi niv­ttà || raÓmi rasÃgravatÅ yada mu¤cÅ bhuk«ita bhojya rasÃgra labhantÅ | bhojana pÃna vicitra rasÃgrÃn datva rasÃgravatÅ prabha labdhà || arthanidarÓani mu¤cati raÓmÅn ratnanidhÃna labhanti daridrÃ÷ | ak«ayaratnanidhiæ tribhi ratnair dÃnata arthanidarÓani labdhà || cak«uviÓodhani mu¤cati raÓmÅn andha tadà d­Ói rÆpa vicitram | dÅpapradÃna jine jinastÆpe cak«uviÓodhani raÓmi niv­ttà || ÓrotraviÓodhani mu¤cati raÓmÅn ÓrotravihÅna ÓruïÅ p­thuÓabdÃn | vÃdyapradÃnajine jinastÆpe ÓrotraviÓodhani raÓmi niv­ttà || ghrÃïaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn ghrÃyi aghrÃyitapÆrva sugandhÃn | gandhapradÃna jine jinastÆpe ghrÃïaviÓodhani raÓmi niv­ttà || jihvaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn snigdhamanoj¤arutai stuti buddhÃn | vÃca durukta vivarjita ruk«Ã Ólak«ïa udÅrita raÓmi niv­ttà || kÃyaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn indriyahÅna svindriya bhonti | kÃyapraïÃma jine jinastÆpe kurvata kÃyaviÓodhani labdhvà || cittaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn unmatu sarva sacita bhavanti | citta samÃdhivaÓÃnuga k­tvà cittaviÓodhani raÓmi niv­ttà || rÆpaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn paÓyiya cintiya rÆpanarendrÃn | rÆpakaÓodhani citrasamantÃt stÆpa alaækaratà pratilabdhà || ÓabdaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn Óabda aÓabdata ÓÆnya vijÃnÅ | pratyaya jÃta pratiÓrutatulyaæ ÓabdaprakÃÓana raÓmi niv­ttà || gandhaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn sarva dugandha sugandha bhavantÅ | gandhavarÃgra janair jinastÆpÃn snÃpanabodhidruma prabha e«Ã || te rasaÓodhani mu¤cati raÓmÅn sadvi«a nirvi«a bhonti rasÃgrÃ÷ | buddha saÓrÃvakamÃt­pitÌïÃæ sarvarasÃgrapradÃna prabhai«Ãæ || sparÓaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn kakkhaÂa sparÓa m­dÆ sukha bhontÅ | ÓaktitriÓÆlÃsi \<[doubtful]>\ tomaravar«Ã mÃlya m­dÆ padumotpala bhontÅ || du«ya anneka m­dÆ sukhasparÓà saæstari mÃrgi vrajanti jinÃnÃæ | pu«pavilepanacÅvarasÆk«mà mÃlyavitÃna pradÃna prabheyam || dharmaviÓodhani mu¤cati raÓmÅn sarvata romata cintiya dharmÃn | niÓcarata÷ Óruïi lokahitÃnÃæ to«ayi sarvadhimuktijinÃnÃm || pratyaya jÃta ajÃta svabhÃvà dharmaÓarÅra ajÃtaÓarÅrÃ÷ | dharmata nityasthità gaganasthà sÆcata dharmaviÓodhani labdhà || raÓmi sukhÃpramukhà iti k­tvà ekatu romamukhÃt tu ­«ÅïÃæ | niÓcari gaÇgarajopama raÓmÅ sarvap­thagvidhakarmaprayogÃ÷ || te yatha ekata romamukhÃto osari gaÇgarajopama raÓmÅ | evam aÓe«ata sarvatu romà deÓa samÃdhivikurva ­«ÅïÃæ || yena guïena ya raÓmi niv­ttà tasmi guïe«u sahÃyaka pÆrve | te«u tam eva pramu¤cati raÓmiæ j¤Ãnavikurvaïa e«a ­«ÅïÃæ || te«a ya puïya sahÃyaka pÆrve yair anumodita yÃcita yebhi÷ | yebhi ca d­«Âa Óubhopacitaæ và te ima raÓmi prajÃnati te«Ãæ || ye ca ÓubhopacitÃ÷ k­tapuïyÃ÷ pÆjita yebhi puna÷ puna÷ buddhÃ÷ | arthika chandika buddhaguïebhi÷ codana te«a karotiya raÓmi÷ || sÆrya yathà jÃtyandha na paÓyÅ no ca sa nÃsti udeti sa loke | cak«usameta udÃgamu j¤Ãtvà sarva prayujya svaka svaka dharme || evata raÓmi mahÃpuru«ÃïÃæ asti ca te itare ca na paÓyÅ | mithyahatà adhimuktivihÅnÃ÷ durlabha te ca udÃramatÅnÃæ || ÃbharaïÃni nipÃna vimÃnÃ÷ ratna rasÃyana gandhanulepÃ÷ | te pi tu asti mahÃtmajanasya te ca sudurlabha k­cchragatÃnÃæ || evata raÓmi mahÃpuru«ÃïÃæ asti ca te itare ca na paÓyÅ | mithyahatà adhimuktivihÅnÃ÷ durlabha te ca udÃramatÅnÃæ || yasy imu \<[doubtful]>\ raÓmiprabheda Óruïitvà bhe«yanti Óraddadhimukti \<[doubtful]>\ prasÃda÷ | tena na kÃÇk«a na saæÓaya kÃryo nÃÇga na bhe«yi mahÃguïaketu÷ || te parivÃraviyÆhavikurvà agrasamÃdhyabhinirharamÃïÃ÷ | sarvadaÓaddiÓi apratimÃnÃ÷ darÓayi buddhasutÃ÷ parivÃraæ || te trisahasrapramÃïuvicitraæ padmam adhi«Âhihi raÓmiviyÆhÃ÷ | kÃyaparyaÇka parisphuÂapadmaæ darÓayi e«a samÃdhivikurvà || te daÓak«etrarajopama anye padmam adhi«Âhihi saæparivÃraæ | sarva parÅv­ta buddhasutebhÅ ye ca samÃdhyasamÃdhivihÃrÅ || ye paripÃcita tena ­«ÅïÃæ satva ni«padita buddhaguïe«u | te parivÃri ataæ mahapadmaæ sarva udik«i«u präjalibhÆtÃ÷ || te ca samÃhita bÃlaÓarÅre vyutthihi yauvanavegasthitebhya÷ || yauvanavegasthite«u samÃhita vyutthihi jÅrïaka v­ddha ÓarÅrÃ÷ | jÅrïakav­ddhaÓarÅri samÃhita vyutthihi Óraddha upÃsikakÃyÃt || Óraddha upÃsikakÃyasamÃhita vyutthihi bhik«uïikÃyaÓarÅrà | bhik«uïikÃya ÓarÅri samÃhita vyutthihi bhik«ubahuÓrutakÃyÃ÷ || bhik«ubahuÓrutakÃya samÃhita vyutthihi Óaik«a aÓaik«aÓarÅrÃ÷ | Óaik«a aÓaik«aÓarÅri samÃhita vyutthihi pratyayabuddhaÓarÅrà || pratyaya buddha ÓarÅri samÃhita vyutthihi buddhavarÃgraÓarÅrà | buddhavarÃgraÓarÅri samÃhita vyutthihi devatakÃya ÓarÅrà || devatakÃyaÓarÅri samÃhita vyutthihi nÃgamaharddhikakÃyÃ÷ | nÃgamaharddhikakÃyasamÃhita vyutthihi yak«amaharddhikakÃyÃ÷ || yak«amaharddhikakÃyasamÃhita vyutthihi sarvatabhÆtaÓarÅrÃ÷ | sarvatabhÆtaÓarÅri samÃhita vyutthihi ekaturomamukhÃta÷ || ekatu romamukhasmi samÃhita vyutthihi sarvata romamukhe«u | sarvi«u romamukhe«u samÃhita vyutthihi ekatu vÃlapathÃta÷ || ekatu vÃlapathasmi samÃhita vyutthihi sarvata vÃlapathebhya÷ | sarvi«u vÃlapathe«u samÃhita vyutthihi te paramÃïurajÃta÷ || ekarajasmi samÃhita bhÆtvà vyutthihi sarvarajebhya aÓe«am | sarvaraje«u samÃhita bhÆtvà vyutthihi sÃgaravajratalÃta÷ || sÃgaravajratalasmi samÃhita vyutthihi te maïiv­k«aphalebhya÷ | v­k«aphale«u samÃhita bhÆtvà vyutthihi raÓmimukhebhi jinÃnÃæ || raÓmimukhe«u jinÃna samÃhita vyutthihi sÃgaratoyanadÅbhya÷ | sÃgaratoyanadÅ«u samÃhita vyutthihi tejapathÃtu mahÃtmà || tejapathasmi samÃhita bhÆtvà vyutthihi vÃyupathÃnusm­tÅmÃn | vÃyupathe tu samÃhita bhÆtvà vyutthihi bhÆmitalÃnu mahÃtmà || bhÆmitale tu samÃhita bhÆtvà vyutthihi sarvatu devavimÃnÃt | sarvi tu devabalÃna samÃhita vyutthihi te gaganÃnusm­tÅmÃn || eti samÃdhi vimok«a acintyÃs te«a acintyaguïopacitÃnÃæ | kalpa acintya prabhëiyamÃïÃ÷ sarvajinebhi na Óakya k«ayÅtum || sarvajinebhi ca bhëita ete karmavipÃku jagasya acintyo | nÃgavikurvita buddhavikurvà dhyÃyina dhyÃna acintya vikurvà || te ca vaÓe sthita a«Âa vimok«Ã÷ ÓrÃvaka eka bhavÅbahu bhontÅ | bhÆtva bahu÷ puna eka bhavitvà dhyÃyati prajvalate gaganasmin || te hi mahÃkaruïÃya vihÅnà bodhi annarthiku loka upek«Å | darÓayi kÃyavikurva acintyà kasya na darÓayi loka hitai«Å || candra sa sÆrya nabhe vicarantau darÓayi sarvadiÓi pratibhÃsaæ | utsasarohradakÆpata¬Ãge bhÃjanaratnasamudranadÅ«u || evam acintiya darÓiyi rÆpaæ sarvadaÓaddiÓi te naravÅrÃ÷ | sarvasamÃdhivimok«avidhij¤Ã yatra tathÃgata sÃk«i svayaæbhÆ÷ || sÃgaradeva rutÃvatinÃmà yÃvat satva samudry utpannà | te«u svarÃÇgarute«u vidhij¤Ã to«ayi sarvarutÃn svarutena || sà hi sarÃga sado«a rutÃvati sarvarute pratigho«a vidhij¤Ã | dhÃraïidharmabalaæ vaÓiprÃptà ka÷ sa na to«i sadevakalokam || mÃyakaro yatha vidyavidhij¤o darÓayi rÆpa vicitra annantÃn | rÃtridivaikamuhÆrtuku mÃsÃn var«aÓataæ puna sphÅtapradÅptÃn || mÃyakaro hi sarÃgu sado«o to«ayi mÃyavikurvita lokaæ | dhyÃna abhij¤a vimok«asuÓik«ita kasya na to«ayi caryavidhij¤a÷ || rÃhu yathe«a ya nirmaïi kÃyaæ kurvati vajra pade talabandhaæ | darÓana sÃgaru nÃbhipramÃïaæ bhoti sumerutale sama ÓÅr«a÷ || so 'pi sarÃgu sado«a samoho rÃhu nidarÓayi Åd­Óa ­ddhÅ | mÃrapramardana lokapradÅpa kasya na darÓayi ­ddhi annantà || paÓya acintiya Óakravikurvà devasurendraraïasmi prav­tte | yÃtuka bimbarannekasurÃïÃæ tÃtuka nirmaïi Óakru svakÃyÃn || sarvasurendrasurÃÓ ca vijÃnÅ Óakrama ... purato gata svÃyum |e«a g­hyeta vajradharÃïÃæ saæbhramu gacchisu sarvasurendrÃ÷ || netra sahasra bhayaÇkara darÓÅ jvÃlapramu¤cana vajra g­hÅtaæ | varmita kÃya durÃsada teja Óakram udÅk«ya palÃtv asurendrÃ÷ || so hita itvarapuïyabalenà Óakra vikurvati devajayÃrthÅ | sarvajagasya aÓe«ata trÃïÃæ ak«ayapuïya kuto na vikurvÅ || ... vÃyuta saæbhuta meghapravar«Å vÃyuta megha puna÷ prasamentÅ | vÃyuta sasya virohati loke vÃyu sukhÃvaha sarvajagasya || so hi aÓik«ita pÃramitÃsu buddhaguïe«u aÓik«ita vÃyu÷ | darÓayi lokavipÃka acintyà kasya na darÓayi te varalabdhà || iti Óik«Ãsamuccaye ratnatrayÃnusm­tinÃmëÂÃdaÓa÷ pariccheda÷ samÃpta÷ || @<[XIX. (puïyav­ddhi)]>@ navadaÓa÷ pariccheda÷ || anyo 'pi puïyav­ddhaye hetu÷ kÃrya÷ | yo 'yaæ sarvÃvasthÃsu satvÃrtha÷ || yathà kathitaæ cÃryaratnameghe | sa tathÃgatacaitye và tathÃgatavigrahe và pu«paæ và dhÆpaæ và gandhaæ và dadat sarvasatvÃnÃæ dau÷ÓÅlyadaurgandhyamalÃpanayanÃya tathÃgataÓÅlapratilambhÃya ca pariïÃmayati | sa sanmÃrjanopalepanaæ kurvan sarvasatvÃnÃm aprÃsÃdikeryÃpathavigamÃya | prÃsÃdikeryÃpathasaæpade ca pariïÃmayati | sa pu«pacchatram Ãropayan sarvasatvÃnÃæ sarvakleÓaparidÃhavigamÃya pariïÃmayati | sa vihÃraæ praviÓann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃn nirvÃïapuraæ praveÓayeyaæ | sa ni«kramann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃn saæsÃracÃrakÃn ni«krÃmayeyaæ | sa labhanadvÃram udghÃÂayann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃnÃæ lokottareïa j¤Ãnena nirvÃïasugatidvÃram udghÃÂayeyaæ | sa pithad evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃnÃæ sarvÃpÃyadvÃrÃïi pidadhyÃæ | sa ni«Ådann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃn bodhimaï¬e ni«Ãdayeyaæ | sa dak«iïena pÃrÓvena ÓayyÃæ kalpayann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃn eva parinirvÃpayeyaæ | sa tato vyutti«Âhann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃn vyutthÃpayeyaæ sarvakleÓaparyutthÃnebhya÷ | sa ÓarÅragatyà gacchann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvà mahÃpuru«agatyà gacchantu | sa tatropavi«Âae evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvà ni÷Óalyakriyà yad uta rÃgadve«amohebhya÷ | sa Óaucaæ kurvann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃnÃæ kleÓamalÃt prak«Ãlayeyaæ |sa hastau prak«Ãlayann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃnÃæ sarvakleÓavÃsanÃm apanayeyaæ |sa pÃdau prak«Ãlayann evaæ cittam utpÃdayati sarvasatvÃnÃm annekaprakÃrÃïi kleÓarajÃæsy apanayeyaæ |mukhaæ prak«Ãlayann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃnÃæ sarvadharmamukhÃni pariÓodhayeyaæ | sa dantakëÂhaæ bhak«ayann evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvÃnÃæ nÃnÃvidhÃn kleÓamalÃn apanayeyaæ | sarvÃæ kÃyÃvasthÃæ sarvasatvahitasukhÃya pariïÃmayati | tathÃgatacaityaæ vandamÃna evaæ cittam utpÃdayati | sarvasatvà vandanÅyà bhavantu sadevakasya lokasyeti || athavà yathÃryapraj¤ÃpÃramitÃyÃæ | punar aparaæ ÓÃriputra vyìakÃntÃramadhyagatena bodhisatvena mahÃsatvena nottrasitavyaæ na saætrasitavyam na saætrÃsam Ãpattavyam | tat kasmÃd dheto÷ | tathà hi tena sarvaæ parityaktaæ sarvasatvÃnÃm arthÃya | tenaivaæ cittam utpÃdayitavyam |sacen mÃæ vyìà bhak«ayeyus tebhya eva tad dÃnaæ dattaæ bhavatu | mama ca dÃnapÃramitÃparipÆrir bhavi«yati | abhyÃsannà ca bhavi«yati | tathà ca kari«yÃmi yathà me 'nnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisambuddhasya satas tatra buddhak«etre tiryagyonigatÃ÷ satvÃ÷ sarveïa sarvaæ na bhavi«yanti na praj¤Ãsyante || corakÃntÃramadhyagatena ÓÃriputra bodhisatvena mahÃsatvena nottrasitavyaæ na saætrasitavyaæ na saætrÃsam Ãpattavyaæ |tat kasmÃd dheto÷ | sarvasvaparityÃgakuÓalà hi te bodhisatvà mahÃsatvà uts­«ÂakÃyenÃpi ca bodhisatvena bhavitavyaæ parityaktapari«kÃropakaraïena ca | tenaivaæ cittam utpÃdayitavyaæ |te cen me satvÃ÷ pari«kÃropakaraïÃni haranti tebhya evaitad dÃnaæ dattaæ bhavatu | sacen mÃæ kecij jÅvitÃd vyaparopayeyu÷ tatra mayà na dve«o na krodha utpÃdayitavya÷ | te«Ãm api mayà na kÃyena na vacasà na manasÃparÃddhavyaæ | evaæ ca me tasmin samaye dÃnapÃramità ca ÓÅlapÃramità ca k«ÃntipÃramità ca paripÆriæ gami«yati | annuttarà ca me samyaksaæbodhir abhyÃsannà bhavi«yati | tathà ca kari«yÃmi tathà pratipatsye yathà me 'nnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbuddhasya satas tatra buddhak«etre | ete cÃnye ca do«Ã÷ sarveïa sarvaæ sarvathà sarvaæ na bhavi«yanti na praj¤Ãsyante || pÃnÅyakÃntÃramadhyagatena ÓÃriputra bodhisatvena mahÃsatvena nottrasitavyaæ na saætrasitavyaæ na saætrÃsam Ãpattavyaæ |tat kasmÃd dheto÷ | asaætrastadharmÃïo hi bodhisatvà mahÃsatvà bhavanti | evaæ cÃnena cittam utpÃdayitavyaæ | sarvasatvÃnÃæ mayà sarvat­«ïacchedÃya Óik«itavyaæ | na bodhisatvena mahÃsatvena saætrÃsam Ãpattavyaæ |saced ahaæ t­«ïayà kÃlaæ kari«yÃmi | api tu khalu puna÷ satvÃnÃm antike mahÃkaruïÃcittam utpÃdayi«yÃmi | aho vatÃlpapuïyà amÅ satvà yad ete«Ãæ loke evaærÆpÃïi pÃnÅyakÃntÃrÃïi praj¤Ãyante | tathà punar ahaæ kari«yÃmi tathà pratipatsye yathà me 'nnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbuddhasya satas tatra buddhak«etre sarveïa sarvaæ sarvathà sarvaæ pÃnÅyakÃntÃrÃïi na praj¤Ãsyante | tathà ca sarvasatvÃn puïyai÷ saæyojayi«yÃmi yathëÂÃÇgopetapÃnÅyalÃbhino bhavi«yanti | tathà d­¬haæ vÅryam Ãrapsye sarvasatvÃnÃæ k­taÓo yathà vÅryapÃramità tasmin samaye paripÆriæ gami«yanti || punar aparaæ ÓÃriputra bubhuk«ÃkÃntÃramadhyagatena bodhisatvena mahÃsatvena nottrasitavyaæ na saætrasitavyaæ na saætrÃsam Ãpattavyaæ | evaæ cÃnena saænÃha÷ saænaddhavya÷ | tathà d­¬haæ vÅryam Ãrapsye tathà ca svaæ buddhak«etraæ pariÓodhayi«yÃmi yathà me 'nnuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbuddhasya satas tatra buddhak«etre sarveïa sarvaæ sarvathà sarvaæ evaærÆpÃïi bubhuk«ÃkÃntÃrÃïi na bhavi«yanti na praj¤Ãsyante | sukhità eva te satvà bhavi«yanti sukhasamaÇgina÷ | sarvasukhasamarpitÃs tathà ca kari«yÃmi yathà te«Ãæ satvÃnÃæ yo ya evÃbhiprÃyo bhavi«yati yad yad evÃkÃÇk«i«yanti manasà tat tad eva prÃdurbhavi«yati | tad yathÃpi nÃma devÃnÃæ trÃyastriæÓÃnÃæ manasà sarvaæ prÃdurbhavati manasà sarvam utpadyate | tathà d­¬haæ vÅryam Ãrapsye yathà te«Ãæ satvÃnÃæ dhÃrmikà abhiprÃyÃ÷ paripÆriæ gami«yanti | avaikalyaæ ca jÅvitapari«kÃrai÷ sarvasatvÃnÃæ bhavi«yati sarve«Ãæ sarvata÷ sarvadeti || evam ayaæ ... sarvÃvasthÃsu satvÃrtha÷ ... puïyav­rdhihetu÷ | vistaratas tv ÃryagocarapariÓuddhisÆtre dra«Âavya÷ || kiæ ca | ... dharmadÃnaæ nirÃmi«aæ | puïyav­ddhinimittaæ bhavati || yathoktam ÃryÃdhyÃÓayasaæcodanasÆtre | viæÓatir ime maitreyÃnuÓaæsà nirÃmi«adÃne | yo lÃbhasatkÃram apratikÃÇk«an dharmadÃnaæ dadÃmi | katame viæÓati÷ | yad uta | sm­timÃæÓ ca bhavati matimÃæÓ ca bhavati buddhimÃæÓ ca bhavati gatimÃæÓ ca bhavati dh­timÃæÓ ca bhavati praj¤ÃvÃæÓ ca bhavati | lokottarÃæ ca praj¤Ãm anuvidhyati | alparÃgo bhavati | alpadve«o 'lpamoha÷ | mÃraÓ cÃsyÃvatÃraæ na labhate | buddhair bhagavadbhi÷ samanvÃhriyate | amanu«yÃÓ cainaæ rak«anti | devÃÓ cÃsyauja÷ kÃye praks.ipanti | amitrÃÓ cÃsyÃvatÃraæ na labhante | mitrÃïi cÃsyÃbhedyÃni bhavanti | ÃdeyavacanaÓ ca bhavati | vaiÓÃradyÃæÓ ca pratilabhate | saumanasyabahulaÓ ca bhavati vidvatpraÓastaÓ ca | anusmaraïÅyaæ cÃsya tad dharmadÃnaæ bhavati | ime maitreya viæÓatir anuÓaæsà iti || Ãryapraj¤ÃpÃramitÃyÃæ tv Ãha | sacet tvam Ãnanda ÓrÃvakayÃnikÃnÃæ pudgalÃnÃæ ÓrÃvakabhÆmau dharmaæ deÓeya÷ | tasyÃæ ca dharmadeÓanÃyÃæ ye trisÃhasramahÃsÃhasre lokadhÃtau satvÃs te sarve 'rhatvaæ sÃk«Ãt kuryus tad adyÃpi tvayà me ÓrÃvakeïa ÓrÃvakak­tyaæ na k­taæ syÃt | sacet puna÷ tvam Ãnanda bodhisatvasya mahÃsatvasyaikam api praj¤ÃpÃramitÃpratisaæyuktaæ padaæ deÓaye÷ prakÃÓayer evam ahaæ tvayà ÓrÃvakeïÃrÃdhita÷ syÃæ | tayà ca pÆrvikayà dharmadeÓanayà ye trisÃhasramahÃsÃhasre lokadhÃtau satvÃs te sarve 'rhatvaæ prÃpnuyus te«Ãæ cÃrhatÃæ yad dÃnamayaæ puïyakriyÃvastu ÓÅlamayaæ puïyakriyÃvastu bhÃvanÃmayaæ puïyakriyÃvastu | tat kiæ manyase ÃnandÃpi tu sa bahu puïyaskandha÷ | Ãha | bahu bhagavan bahu sugata | bhagavÃn Ãha | ata÷ sa Ãnanda ÓrÃvakayÃnikapudgalo bahutaraæ puïyaskandhaæ prasavati yo bodhisatvÃnÃæ mahÃsatvÃnÃæ praj¤ÃpÃramitÃpratisaæyuktaæ dharmaæ deÓayati | ato 'py Ãnanda bahutaraæ puïyaskandhaæ prasavati yo bodhisatvo mahÃsatvo 'parasya bodhisatvasya praj¤ÃpÃramitÃpratisaæyuktaæ dharmaæ deÓayati | antaÓa ekadivasam api | ti«Âhatv Ãnanda ekadivasa÷ | antaÓa÷ prÃgbhaktam api | ti«Âhatv Ãnanda prÃgbhaktaæ | antaÓa ekanÃlikÃm api | yÃvad antaÓa ekak«aïasaænipÃtam api | peyÃlaæ || idam Ãnanda tasya bodhisatvasya mahÃsatvasya dharmadÃnaæ sarvaÓrÃvakayÃnikÃnÃm api sarvapratyekabuddhayÃnikÃnÃæ ca pudgalÃnÃæ kuÓalamÆlam abhibhavati | evaæ kuÓalamÆlasamanvÃgato bodhisatvo mahÃsatva÷ | evaæ kuÓalamÆlaæ samanvÃharann asthÃnam ÃnandÃnnavakÃÓo yat sa bodhisatvo mahÃsatvo vivartetÃnnuttarÃyÃ÷ samyaksaæbodhe÷ | naitat sthÃnaæ vidyatae iti || kathaæ dharmadÃnaæ dÃtavyaæ | yathÃryasaddharmapuï¬arÅke 'bhihitaæ | kÃlena co cintayamÃnu paï¬ita÷ praviÓya layanaæ tatha ghaÂÂayitvà | vipaÓya dharmaæ imi sarva yoniÓo utthÃya deÓeta alÅnacitta÷ || sukhasthito bhoti sadà vicak«aïo sukhaæ ni«aïïas tatha dharma bhÃsate | udÃrapraj¤apta karitva Ãsanaæ cauk«e manoj¤e p­thivÅpradeÓe || cauk«aæ ca so cÅvara prÃvaritvà suraktaraÇgaæ ca prasannaraÇgai÷ | Ãsevakaæ k­«ïa tathà daditvà mahÃpramÃïaæ ca nivÃsayitvà || sapÃdapÅÂhasmi ni«adya Ãsane vicitradu«yehi susaæst­tasmin | sudhautapÃdaÓ ca upÃruhitvà snigdhena ÓÅr«eïa mukhena cÃpi || dharmÃsane tatra ni«ÅdiyÃna÷ ekÃgra satve«u samaæ vipaÓyan | upasaæharec citrakathà bahÆÓ ca bhik«ÆnaÓ co bhik«unikÃs tathaiva || kilÃsitÃÓ cÃpi vivarjayÅta na cÃpi utpÃdayi khedasaæj¤Ãæ | aratiæ ca sarvÃæ vijahÅta paï¬ita÷ maitrÅbalaæ par«adi bhÃvayec ca || bhëec ca rÃtriædivam agradharmÃn d­«ÂÃntakoÂÅniyutai÷ sa paï¬ita÷ | saæhar«ayet tÃæ ca tathaiva to«ayet na cÃpi ki¤cit tatra jÃtu prÃrthayet || khÃdyaæ ca bhojyaæ ca tathÃnnapÃnaæ vastrÃïi ÓayyÃsanacÅvarÃïi | gilÃnabhai«ajya na cintayet sa÷ na vij¤apet par«adi ki¤cid anyat || anyatra cinteya sadà vicak«aïa÷ bhaveya buddho 'ham ime ca satvà | etac ca me sarvasukhopadhÃnaæ yaæ dharma ÓrÃvemi hitÃya loke || atraivÃha || na kasyacid antaÓo dharmapremïÃpy adhikataram anugrahaæ karoti || ÃryacandrapradÅpasÆtre 'py Ãha | adhye«ayeyur yadi tvÃæ te dharmadÃnasya kÃraïÃt | prathamaæ vÃca bhëeyà nÃhaæ vaitulyaÓik«ita÷ || evaæ tvaæ vÃca bhëeyà yu«me và vij¤apaï¬itÃ÷ | kathaæ mahÃtmanÃæ Óakyaæ purato bhëituæ mayà || sahasai«Ãæ na jalpeta tulayitvà tu bhÃjanaæ | yadi bhÃjanaæ vijÃnÅyÃ÷ annadhÅ«Âo 'pi deÓaye÷ || yadi du÷ÓÅlÃn paÓyesi pari«ÃyÃæ bahÆn sthitÃn | saælekhaæ mà prabhëe tvaæ varïaæ dÃnasya kÅrtaye÷ || bhaveyur yadi cÃlpecchÃ÷ ÓuddhÃ÷ ÓÅle prati«ÂhitÃ÷ | maitraæ cittaæ janitvà tvaæ kuryÃ÷ saælekhikÅæ kathÃm || parÅttà yadi pÃpecchÃ÷ ÓÅlavanto 'tra vistarÃ÷ | labdhapak«as tadà bhÆtvà varïaæ ÓÅlasya kÅrtaye÷ | iti || uktaæ cÃryasÃgaramatisÆtre | tad yathà | same | samavati | ÓamitaÓatru | aÇkure | maÇkure | mÃrajite | karìe | keyÆre | oghavati | ohokayati | viÓaÂhanirmale | malÃpanaye | okhare | kharograse | grasane | hemukhÅ | parÃÇmukhÅ | ÃmukhÅ | ÓamitÃni sarvagrahabandhanÃni | nig­hÅtÃ÷ sarvaparapravÃdina÷ | vimuktà mÃrapÃÓÃ÷ | sthÃpità buddhamudrÃ÷ samudghÃtitÃ÷ sarvamÃrÃ÷ | acalitapadapariÓuddhyà vigacchanti sarvamÃrakarmÃïi || imÃni sÃgaramate mantrapadÃni dharmabhÃïakena suprav­ttÃni k­tvà dharmÃsanakena suprav­ttÃni k­tvà dharmÃsanani«aïïena sarvÃæ par«adaæ bodhyÃkÃrÃbhinirh­tayà maitryà spharitvà | Ãtmani vaidyasaæj¤Ãm utpÃdya dharme bhai«ajyasaæj¤Ãæ dharmaÓravaïike«v Ãturasaæj¤Ãæ tathÃgate satpuru«asaæj¤Ãæ dharmanetryÃæ cirasthitikasaæj¤Ãm utpÃdyemÃni mantrapadÃny ÃmukhÅk­tya dharmasaækathà karaïÅyà | tasya samantÃd yo janaÓate na mÃro na mÃrakÃyikà và devatà upasaækramayi«yanti vicak«u÷karaïe | ye 'py enam upasaækrami«yanti te 'py asya na Óak«yanty antarÃyaæ kartum iti || atraivÃha | dharmabhÃïakena cauk«eïa ÓucisamudÃcÃreïa susnÃtena ÓucinivÃsitena bhavitavyam iti || evaæ dharmadÃnaæ || bodhicittaæ ca puïyasya v­ddhihetu÷ samÃsata÷ || yathoktam Ãryaratnakaraï¬akasÆtre | tad yathÃpi nÃma ma¤juÓrÅr nÃnÃgandhav­k«ÃÓ ca caturdhÃtusaæg­hÅtà vivardhante | evam eva ma¤juÓrÅr nÃnÃsaæbhÃropacitaæ bodhisatvasya kuÓalamÆlaæ | bodhicittasaæg­hÅtaæ sarvaj¤atÃpariïÃmitaæ vivardhatae | iti || e«Ãdikà ÃdikarmikÃïÃæ sahasà bodhisatvaÓik«Ã smaraïÃrtham upadarÓità | vistaratas tu buddhavi«aya eva || atra cÃsyà yathoktÃyÃ÷ Óik«ÃyÃ÷ | siddhi÷ samyakprahÃïÃnÃm apramÃdÃviyojanÃt | sm­tyÃtha saæprajanyena yoniÓaÓ cintanena ca || tatrÃnnutpannÃnÃæ pÃpakÃnÃm akuÓalÃnÃæ dharmÃïÃm annutpÃdÃyaiva chandaæ janayati vyÃyacchati vÅryam Ãrabhate cittaæ prag­hïÃti samyakpraïidadhÃtÅty anena rak«Ã || utpannÃnÃæ ca prahÃïÃya chandaæ janayatÅty anena Óuddhi÷ | annutpannÃnÃæ kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃm utpÃdÃya chandaæ janayati | yÃvad utpannÃnÃæ ca sthitaye bhÆyobhÃvÃya chandaæ janayatÅty Ãdi | anena v­ddhi÷ | etÃni ca nityam apramÃdÃdhi«ÂhitÃni kÃryÃïi sarvakuÓalamÆlÃnÃæ tanmÆlatvÃt || yathoktam ÃryacandrapradÅpasÆtre | yÃvanta dharmÃ÷ kuÓalÃ÷ prakÅrtitÃ÷ ÓÅlaÓrutaæ tyÃgu tathaiva k«Ãnti÷ | sarve«u mÆlaæ hy ayam apramÃdo nidhÃnalambha÷ sugatena deÓita | iti || ko 'yam apramÃdo nÃma | i«ÂavighÃtÃni«ÂÃgamaÓaÇkÃpÆrvakaæ pratikÃratÃtparyaæ | tad yathà tÅvrakopaprasÃdasya rÃj¤o bhai«ajyatailaparipÆrïabhÃjanaæ g­hÅtvà picchilasaækrameïa bh­tyasya gacchata÷ || uktaæ hy ÃryatathÃgataguhyasÆtre |tatra katamo 'pramÃdo |yad indriyasaævara÷ | sa cak«u«Ã rÆpÃïi d­«Âvà na nimittagrÃhÅ bhavati | nÃnuvya¤janagrÃhÅ | evaæ yÃvan manasà dharmÃn vij¤Ãya na nimittagrÃhÅ bhavati | nÃnuvya¤janagrÃhÅ | sarvadharme«v ÃsvÃdaæ cÃdÅnavaæ ca ni÷Óaraïaæ ca yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | ayam ucyate 'pramÃda÷ || punar aparam apramÃdo yat svacittasya damanaæ paracittasyÃrak«Ã kleÓarater aparikarmaïà dharmarater anuvartanaæ yÃvad ayam ucyate 'pramÃda÷ | yasya guhyakÃdhipate Óraddhà cÃpramÃdaÓ ca tasyÃnulomikena vÅryeïa kÃryaæ | yena tÃn apramÃdakÃraïÃn ÓraddhÃkÃraïÃæÓ ca dharmÃn samudÃnayati | yasya guhyakÃdhipate Óraddhà cÃpramÃdaÓ ca vÅryaæ ca tena sm­tisaæprajanye yoga÷ karaïÅya÷ | yena sm­tisaæprajanyena sarvÃn bodhipak«Ãn dharmÃn na vipraïÃÓayati | yasya guhyakÃdhipate Óraddhà cÃpramÃdaÓ ca vÅryaæ ca sm­tisaæprajanyaæ ca tena yoniÓa÷ prayoge yoga÷ karaïÅya÷ | yoniÓa÷ prayukto hi guhyakÃdhipate bodhisatvo yad asti tad astÅti prajÃnÃti | yan nÃsti tan nÃstÅti prajÃnÃti | yÃvad asti saæv­tyà cak«ur ity Ãdi || tathÃtraivÃha | sadÃpramÃdo hy am­tasya mÆlaæ satvÃrthayuktasya ca bodhicittaæ | yad yoniÓaÓ caiva vivekacittam aparigraha÷ sarvasukhasya mÆlam iti || Ãha ca | parÃtmasamatÃbhyÃsÃd bodhicittaæ d­¬hÅbhavet | Ãpek«ikaæ parÃtmatvaæ pÃrÃvÃraæ yathÃm­«Ã || tatkÆlaæ na svata÷ pÃraæ kim apek«yÃstv apÃratà | Ãtmatvaæ na svata÷ siddhaæ kim apek«ya paro bhavet || taddu«khena na me bÃdhety ato yadi na rak«asi | nÃgÃmikÃyadu«khÃt te bÃdhà tat kena rak«asi || aham eva tadÃpÅti mithyeyaæ parikalpanà | anya eva m­to yasmÃd anyas tatra prajÃyate || anyaÓ cej jÃyate tatra kiæ puïyena prayojanaæ | yÆna÷ kiæ v­ddhakÃyasya sukhÃya dhanasaæcayai÷ || m­te garbhagate tÃvad anyo bÃla÷ prajÃyate | m­te bÃlye kumÃratvaæ tannÃÓÃyÃgato yuvà || tannÃÓÃc cÃgato v­ddha÷ | eka÷ kÃya÷ kathaæ mata÷ | evaæ pratik«aïaæ cÃnya÷ kÃya÷ keÓanakhÃdivat || atha bÃlyÃparityÃgÃd bÃlo yÃti kumÃratÃæ | kÃyasvabhÃvo vaktavyo yo 'vasthÃrahita÷ sthita÷ | kÃyaÓ cet pratimÃkÃra÷ pesÅbhasmasu nÃsti sa÷ || sÆk«mabhÃvena cet tatra sthaulyaæ tyaktvà vyavasthita÷ | anirdeÓya÷ svata÷ prÃpta÷ | kÃya ity ucyate na sa÷ || tatra cintaiva me nÃsti d­ÓyakÃyas tu nÃÓavÃn | avasthÃbhiÓ ca saæbandha÷ saæv­tyà caiva d­Óyate || ÃgamÃc ca tad astitvaæ yuktyÃgamanivÃritam | na guïavyatirekeïa pradhÃnaæ vidyate yata÷ || na ca trÅïi pradhÃnÃni tathà sattà guïà api | pratyekaæ tryÃtmakÃs te 'pi Óe«aæ naikavidhaæ jagat || acetanaæ ca vastrÃdi tatsukhÃdyÃtmakaæ katham | sukhÃder na paÂÂotpatti÷ paÂÂÃdes tu sukhÃdaya÷ | paÂÂÃdÅnÃm ahetutvÃd abhÃvas tatsukhaæ kuta÷ || tasmÃd ÃgamayuktibhyÃæ anityaæ sarvasaæsk­taæ |tad dhetuphalasaæbandha÷ pratyak«atvÃn na sÃdhyate || svasaætÃne ca d­«Âo 'sau nitye«u ca kathaæ yathà | param aïus \<[doubtful]>\ tu naiko 'sti digbhedÃnupapattita÷ || dÅpatailaæ k«ayaæ yÃti k«ÅyamÃnaæ na lak«yate | evaæ bhÃvà na lak«yante k«ÅyamÃnÃ÷ pratik«aïaæ || saætÃna÷ samudÃyaÓ ca paÇktisenÃdivan m­«Ã | tatrÃbhyÃsÃd ahaækÃra÷ parasmin kiæ na jÃyate || tasmÃd evaæ jagat j¤eyaæ yathÃyatanasaæcaya÷ | aprÃptam eva tad du«khaæ pratikÃryaæ parÃtmano÷ || ayuktam api ced etat svÃtmany astÅtaratra na | yad ayuktaæ nivartyaæ tat svam anyad và yathÃbalaæ || k­payà bahu du«khaæ cet kasmÃd utpÃdyate balÃt | jagaddu«khaæ nirÆpyedaæ k­pÃdu«khaæ kathaæ bahu || evaæ bhÃvitasaætÃnÃ÷ paradu«khasamapriyÃ÷ | avÅcÅm avagÃhante haæsÃ÷ padmavanaæ yathà || satve«u mucyamÃne«u ye te prÃmodyasÃgarÃ÷ | tair eva nanu paryÃptaæ mok«eïÃpy arasena kim || evaæ parÃrthaæ k­tvÃpi na mado na ca vismaya÷ | na vipÃkaphalÃkÃÇk«Ã parÃrthaikÃntat­«ïayà \<[doubtful]>\ || daÓadiksatvasaæpattir ÃtmÅyÃsya na saæÓaya÷ | nÃsty er«yÃvakÃÓo 'pi parasaukhye svasaæj¤ayà || pare«Ãm Ãtmano vÃpi sÃmÃnyà pÃpadeÓanà | puïyÃnumodanà caivaæ buddhÃdhye«aïayÃcanaæ || pariïÃmanam apy evaæ nirviÓe«aæ pravartate | puïyaæ pravartate tasmÃd annantaæ satvadhÃtuvat || ayaæ sa mÃrgapravara÷ k«emÃnantasukhotsava÷ | bodhisatvamahÃsÃrtha kalilaprÅtivardhana÷ || pÃlyamÃnaÓ ca satataæ vajrapÃïyÃtiyÃntrikai÷ | mÃragulmikasaætrÃsajananair buddhakiækarai÷ || saæbuddharÃjatanayà bodhicittarathasthitÃ÷ | vahante tena mÃrgeïa stÆyamÃnÃ÷ surÃdibhi÷ || tasmÃd Ãtmatvam Ãropya satve«v abhyÃsayogata÷ | parÃtmadu«khaÓÃntyartham ÃtmÃdÅn sarvathots­jet || t­«ïà parigraho yasya tasya du«khaæ na ÓÃmyati | pariïÃmavinÃÓitvÃt sa du«khajanako yata÷ || loke du«khÃgnitapte ca kà rati÷ susukhe bhavet | samantÃd dahyamÃnasya nakhÃdÃhe 'pi kiæ sukham || Ãtmat­«ïà ca sarve«Ãæ du«khÃïÃæ mÆlam uttamaæ | tasmÃn nihanmi tÃm eva satvebhya÷ svÃrtham uts­jan || tad agradÆtÅ j¤Ãtecchà jetavyà sarvayatnata÷ | Ãtmatatvasm­tiæ k­tvà pratÅtyotpÃdacintayà || yad bhayÃn nots­jÃmy etat tad evÃdadato bhayaæ | pratik«aïaæ hi yÃty eva kÃyaÓ cittaæ ca me yata÷ || yadi nityÃpy anityena nirmalà malavÃhinà | bodhi÷ kÃyena labhyeta nanu labdhà mayaiva sà || evam ÃtmÃnam uts­jya sarvasatvÃrtham Ãcaret | bhai«ajyapratimÃkalpo lokadharme«v acintaka÷ || sarvasatvÃrthamantritve svapraj¤Ãæ viniyojayet | yuktyà saærak«ya tu dravyaæ satve«u vopayojayet || svakÃye parakÃye và yad du«khaæ neha du«khak­t | satvÃnÃæ bhogavighnatvÃt kleÓÃ÷ ÓodhyÃ÷ prayatnata÷ | lokopajÅvyÃt sattÅrthÃd \<[doubtful]>\ bhujaÇgakuïapà iva || puïyak«etram idaæ Óuddhaæ saæpatsasyamahÃphalaæ | sukhadurbhik«asaætaptaæ jagat saætarpayi«yati || lÃbhasatkÃrakÃyÃdi tyaktaæ nanujane \<[doubtful]>\ mayà | kopa÷ kasyÃrtham adyÃpi m­«Ã và tan mayoditam || svÃrthaghne«u yadi dve«a÷ k­pà kutra bhavi«yati | nirdayasyÃpi ka÷ kopa÷ parÃrtho yadi naÓyati || ÃkroÓÃdik«amÃ÷ satyam ik«ukas tÆrikÃdaya÷ | svÃmyasanena durnyastà nopabhogyà bhavanti te || cintayati pratÅkÃraæ na ca svÃmihitecchayà | nÃpi saæcodayaty enaæ bhogÃrthaæ nopayÃti ca || anusm­tyopasm­tyaitÃn ak­«Âoptà jinÃtmajÃ÷ | nÃnÃvi«ayadhÃtÆnÃæ sÃrvendriyamahÃgadÃn || vij¤apya smÃrayitvaitÃn kruddhÃn apy upakÃriïa÷ | svabhÃvÃtyaktamÃdhuryÃ÷ sukhayanty eva du«khitÃn || dhÃtava÷ pa¤ca bhÆvÃritejo 'nilakhasaæj¤itÃ÷ | yÃvat satvÃ÷ sthitÃs tÃvat sarve«Ãm arthakÃriïa÷ || sarvaduÓcaritenai«Ãæ satvÃrthÃd vinivartanaæ | evam etÃn karomy e«a dhÃtÆn «a¬ api nirvyathÃn || yÃvad ÃkÃÓani«Âasya ni«Âhà lokasya saæbhavet | tÃvat sthÃsyÃmi lokÃrthaæ kurvan j¤Ãnapura÷sara÷ || ÃtmÃcÃryo 'nuÓiya«yÃd dhi sadÃtmÃnaæ suÓi«yavat | ap­«Âvà cÃtmanÃtmÃnaæ balenÃrak«itakriya÷ || ka eva mama du«khena du«khÅ syÃn me bhayÃd bhayÅ | taddo«ÃnuÓayaj¤o và yathÃtmagurur Ãtmana÷ || avirÃgy apalÃyÅ ca karuïÃvi«ayo 'pi và | nityasaænihitaÓ cÃpi Ói«ya Ãtmasama÷ kuta÷ || kleÓonmatto 'tha mohÃndha÷ prapÃtabahule pathi | skhalan pade pade Óocya÷ para Ãtmà ca sarvadà || skhalitÃnve«aïaæ tasmÃt samÃnavyasanÃj janÃt | na yuktaæ yujyate tv atra guïÃn d­«ÂvÃdbhutaæ mahat || naikena Óakyam ÃdÃtuæ mayà do«amahodadhi÷ | k­tyam anyair mamaivÃtra ko 'nyado«e«u mek«aïa÷ || paracodanadak«ÃïÃm annadhÅ«ÂopakÃriïÃæ | vÃkyaæ mÆrdhnà pratÅcchÃmi sarvaÓi«yo bhavÃmy ahaæ || saægrÃmo hi mamaikasya bahubhi÷ kleÓaÓatrubhi÷ | tatraikena raïÃsaktam anye nighnanti mÃæ sukham || tatra ya÷ p­«Âhato bhÅtiæ ÓrÃvayed anyato 'pi và | pradvi«Âo và prasanno và same prÃïaprada÷ suh­t || alisaæhÃtanÅlena cÅrabhÃraïabhÃriïà | vicitrasurabhisphÅtapu«paÓekharahÃriïà || yugapat sarvadigbuddhak«etrasÃgaracÃriïà | balinà pratikÃryeïa sarvamÃrÃpahÃriïà || narakapretasaætÃpapraÓamonmuktavÃriïà | saæsÃragahanÃntasthabhavyasatvÃrthasÃriïà || jagannetrocchavotpÃdibalÃlaÇkÃradhÃriïà | vidu«Ã bÃlavapu«Ã lokavismayakÃriïà || ma¤juÓrÅ saæj¤akaæ yat tat piï¬ÅbhÆtaæ jagaddhitaæ | sarveïaivÃtmabhÃvena namas tasmai puna÷ puna÷ || annekadu«khasaætaptaprahlÃdanamahÃhradaæ | trailokyat­«ïÃpÃtÃlaprapÆraïamahÃmbudam || jagadi«ÂaphalasphÅtadaÓadikkalpapÃdapaæ |prÃrthitaprÃptisaæh­«ÂajagannetrotpalÃrcitaæ || vismayodgataromäcair bodhisatvaÓatai÷ stutam | ma¤juÓriyaæ namasyÃmi praïÃmair uttarottarai÷ || ni÷Óe«adu«khavaidyÃya sukhasattrapradÃyine | sarvÃkÃropajÅvyÃya ma¤jugho«Ãya te nama÷ || iti jinatanayÃnÃæ sarvathÃtyadbhutÃnÃæ caritam upanibdhyopÃrjitaæ yac chubhaæ me | bhavatu sukham annantaæ dehinÃæ tena yÃvat sugatapadam annantavyomasÅmÃdhipatyaæ || puïyav­ddhi÷ samÃptà || samÃptaÓ cÃyaæ bodhisatvavinayo 'nnekasÆtrÃntoddh­ta÷ Óik«Ãsamuccaya iti ||