Upayahrdaya (reconstructed text) = Uh Based on the edition by G. Tucci: Pre-Diïnàga Buddhist texts on Logic from Chinese Sources. Baroda 1929 (Gaekwad's Oriental Series, 49). reprint: Nepal: Pilgrims Book House, 1998, 1-40. (Reconstructed Text) Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sastra section, text no. 70 The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. #<...># = BOLD for references to Tucci's edition (added) ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Upàyahçdayam / atha prathamaü prakaraõam / etàdvàdàvabodhena vàdadharmàvabodhanam / vistareõa ca gambhãro 'yamartho 'tràbhidhãyate // vàdo na kartavyaþ / kasmàt? pràyeõa hi vàdakàrakàõàü sa¤jàtavipulakrodhamadamattànàü svayaü vibhràntacittànàü manaso 'natimçdutà parapàpaprakà÷akatvaü svapàõóityànumodakatva¤cetyàdayo doùà budhirnirbhatsitàþ / tasmàdàryajanà asaükhyeyopàyairvivàdachedakàstatparihàraprãtà÷ca viùabhàjanaparityàgàdiva / vàdakàrakàõà¤càntaraü vastuto mçdvapi paraü bahirbahudoùaü dç÷yate / tasmàtsvahitaparahitàbhilàùiõaite vivàdadharmàþ praheyàþ / atrocyate / maivaü, naiùa vàdapràrambhaþ paribhavalàbhakhyàtyartho 'pi tu sulakùaõadurlakùaõopade÷ecchayaiva vàdasya pràrambhaþ / yadãha loke vàdo na bhavet, mugdhànàü bàhulyaü syàt / tata÷ca laukikamithyàj¤ànaku÷alatàsahacarabhràntisamudbhåtakukarmabhiþ saüsàradurgatiþ sadarthahàni÷ca / vàdàvagame tu svayaü sulakùadurlakùaõa÷ånyalakùaõaparij¤ànatvàt sarve màràstãrthikà mithyàdçùñimanuùyà÷ca viheñhanàsamarthà (##) apratibandhakàrà÷ca / tasmàtsattvahitecchayeha loke saddharmasya pracàrecchayà ca mayaiùa samyagvàda àrabhyate / yathàsraphalaparipuùñikàmena tat(phala)parirakùaõàrthaü bahirbahutãkùõakaõñakanikaravinyàsaþ kriyate / vàdàrambho 'pi tathaivàdhunà saddharmmarakùaõecchayà na tu khyàtilàbhàya / yaduktaü (bhavatà) pårvaü [eùa vàdo] vivàdapravardhaka iti / tadayuktam / dharmarakùaõàrthameva hi vàda àrabdhavyaþ / àha / yaduktaü pårvaü bhavatà yadyetaü vàdaü jànãyàdvàdadharmànavagacchediti vaktavyametasya lakùaõam / atrocyate / tasya vàdasyàùñavidho bhedaþ / tadarthagatipraj¤ànasàmarthye paravàdàvagamaþ, yathà dhànyamuptvà siktà codakena tasya puùñiþ samçddhi÷ca sàdhyate / tçõàdyanutsàraõe tåñkçùñàïkurà na jàyante / yadi ka÷cidetamaùñàvidhaü [vàdaü] ÷çõuyàdarthantu tasya nàvagacchettadà [tasya] sarveùu vàdeùu saü÷ayo bhavet / yadi ka÷cidetamaùñavidhamarthaü parijànãyànniyatameva sarvavàdadharmàvagame samartho bhavet / àha / etadvàdaparij¤ànàdeva vàdadharmà niyatamavagamyanta iti (bhavato)ktam / atha tãrthikànàü vàdadharmàþ santi na và / atrocyate santyeva / yathà vai÷eùikàõàü ùañ padàrthàþ / dravyaü guõaþ sàmànyaü vi÷eùaþ karma samavàya÷cetyàdikavàdadharmeùu svavagateùvapi parasåtra÷àstràõàmapratãtiþ / ato vàdanayapratipàdanàrthaü prapa¤cocchedanàrtha¤caite 'ùñavidhà gambhãràþ sadvàdadharmàþ saükùepato mayà kathyante / (##) dçùñàntaþ siddhànto vàkyapra÷aüsà vàkyadoùaþ pramàõaü pràptakàlavàkyaü hetvàbhàso vàkchalam / dçùñànto dvividhaþ / saüpårõadçùñànta à÷iükadçùñànta÷ca / siddhànto ni÷citàrtha iti / vàkyapra÷aüsà vàkyasyàrthànugamaþ / vàkyadoùo vàkyasya yuktivyatyayaþ / pramàõaü dvividhaj¤àpakaheturutpattiheturvya¤janahetu÷ca / pràptakàla vàkyam / yathà yadi pårvaü dhàtvàyatanàni vadet / pa÷càttu pa¤caskandhàn tadaitadapràptakàlamityucyate / pràptakàlavàkyaü tu vàkyakramàvagame / hetvàbhàso yathà marãcàbudakàbhàsaþ, na tu vastuta udakam / yadi vàdã svalaïkçtairvàkyairudakamiti vadettadà sa hetvàbhàsaþ / vàkchalaü yathà / navakambala ityukte taddåùayan vadet / vastraü na kàlaþ kathaü nava ityucyate / iti chalam / evaü samàmato 'ùñavidho 'rthaþ samàkhyàtaþ / idànãü krameõa tallakùaõàni vistareõa vyàkhyàsyàmaþ / àha / ukto bhavatà pårvaü dçùñàntaþ / kastàvadupàyo dçùñàntasya sthàpane / atrocyate / dçùñàntavacanaü hi yatra pçthagjanànàmàryàõà¤ca buddhisàmyaü tadà vaktavyam / yathà cittaü ca¤calaü drutavàyuvat / sarveùàü janànàü vàyucà¤calyasya pratãteþ / tadà cittasthiratàyà ni÷cayaþ / apratãtau dçùñàntàlàbhaþ / àha / kasmàtsadartha eva nocyate 'pi tu dçùñàntaþ / atrocyate / dçùñàntavacanaü hi sadarthadyotanàrtham / àha / bhavatà pårvamuktam pçthagjanànàmàryàõà¤ca buddhisàmyadçùñàntalàbha iti / kiü sàmyaü ko và vi÷eùaþ / atrocyate / pårvavat / vàyudçùñàntasya sàmyamityucyate / (##) àryàõàü nirvàõapràptiþ pçthagjanànàü tvapràptirayaü vi÷eùa ityucyate / àha / uktaü dçùñàntalakùaõam / kiü punaþ siddhàntalakùaõam / atrocyate / sàdhyasya hetubhirvistareõa sthàpanaü nirõaya÷ca / etatsiddhàntalakùaõam / àha / siddhàntadharmàþ kiyantaþ / atrocyate / catvàraþ / sarvasamaþ sarvabhinna àdau samaþ pa÷càdbhinna àdau bhinnaþ pa÷càtsama÷ca / àha / adhunà bhavataitàni catvàri lakùaõàni vyàkhyàtavyàni / atrocyate / arthasthàpanamicchatà caturvidhaü j¤ànamà÷rayitavyam / kiü taccaturvidham / pratyakùamanumànamupamànamàgama÷ca / sarvasamo yathà, (vàdã vadeda)àtmàtmãya¤ca na vidyete, prativadyapi vadedàtmàtmãya¤ca na vidyeta ityayaü sarvasamaþ / sarvabhinno yathà, (vàdã vadet) pçthagiti prativàdã tu vadedekamityayam sarvabhinnaþ / àdau samaþ pa÷càdbhinno yathà, (vàdã vadet) sarvaü dçùñadharmaü sat / àtmà punarapratyakùo 'pi sag / prativàdã vadedyatpratyakùadharmakaü tadeva saditi vaktavyam / àtmà cedapratyakùaþ kathaü san / anumànena cedàtmà sanniti tarhi pratyakùapårvakamanumànamiti / apratyakùadharmaka àtmà kathamanumãyate / yadi punarupamànenàtmà sanniti, atha sàdharmyapårvakamupamànamityàtmà kenopamãyate / yadi tvàgamenàtmà siddha ityucyate tadayuktam / durbodhaü hi såtram / kutracitsanniti kutracidasanniti kathaü tatpratãtirityayamàdau samaþ pa÷càdbhinnaþ / àdau bhinnaþ (##) pa÷càtsamo yathà, (vàdã vadeda)àtmàtmãya¤ca na vidyete / prativàdã tu vadedastyàtmà, asti puruùaþ / nirvàõàbhyupagamastråbhayorvàdinoþ / ayamucyata bhinnaþ pa÷càtsamaþ / api càparimitàni lakùaõàni siddhàntasya, tadyathà dvàda÷a nidànàni, duþkhaü, samudayaþ, nirodhaþ, màrgaþ saptatriü÷atpakùàþ, catvàri ÷ràmaõyaphalànãtyàdayo dharmà buddhasya samyagarthà ityucyante / sandhyàpåjà, balidànaü, dhåpadãpanaü, tailadãpanivedanamiti caturvidhà yàj¤ikatãrthikànàü kriyà / triùaùñyakùaràõàü caturõàü ca padànàmartha iti ÷àbdikàstãrthikàþ / oùadhividyà ùaóvidhà / oùadhinàma, oùadhiguõaþ, oùadhirasaþ, oùadhivãryaü, sannipàtaþ, vipàka÷ceti bhaiùàjyadharmàþ / ùañpadàrthà vai÷eùikàõàm // pradhanasyaikyaü puruùà bahavaþ / [teùàü ca] vimuktiriti sàükhyàþ / aùñau såkùmàõi yathà / catvàri mahàbhåtàni buddhiràkà÷o, vidyà, avidyà, aùñai÷varyàõi [tadyathà] aõimà, mahimà, laghimà, pràptiþ, pràkàmyaü, kàyavibhàgaþ, ã÷itvaü tirobhàva÷ca / iti yogatãrthikàþ / jãvo 'jãvaþ pàpaü puõyamà÷ravaþ, nirjarà, sambaraþ, bandhaþ, mokùaþ / pa¤caj¤ànàni [tadyathà] ÷rutaj¤ànaü, matij¤ànaü, avadhij¤ànaü, manaþparyàyaj¤ànaü, kevalaj¤ànam / ùaóàvaraõàni, (##) dar÷anàvaraõaü, duþkhavedanãyàvaraõaü, mohàvaraõamàyuràvaraõaü, gotràvaraõaü, nàmàvaraõa¤ca / catvàraþ kaùàyàþ [tadyathà] krodhaþ, mànaþ, làbhaþ, màyà ceti nirgranthadharmàþ / apare 'pi santi ye vadanti sarvamekaü sadbhàvàjj¤eyam / sarvadharmàõàü ca guõavattvàdaikyam, ki¤ca pradhànàt samutpannaü sarvamekaü j¤eyamekamålatvà ityevamekavàdinastãrthikàþ / apare vadanti / sarvaü pçthak / kuta iti cet / yathà ÷iraþpadàdi kàyàtpçthak / api ca lakùaõapçthaktaü yathà vçùabho '÷vavilakùaõaþ / tasmàtsarvaü pçthagiti j¤eyam / iti pçthagvàdinastãrthikàþ / atha kathaü sarvamekaü sadbhàvàditi / yataþ saddhi dvedhà cetanamacetana¤ca / tatkathamekaü hetuvaiùamyàüditi / evaü dharmàõàü samàsato dåùaõam / yadi punaþ ka÷cidvadedduþkhasamudayanirodhamàrgadvàda÷anidànasaüskçtàdidharmàõàmekatvaü pçthaktaü veti sarvametadasaddhetukam / kasmàt / yadyekatvaü tadà duþkhàntavàdàpattiþ / yadi pçthaktaü tadà sukhàntavàdàpattiþ / tasmàduktaü [ekatve pçthakte và]ntadvayavàdàpattiþ / naiùa buddhadharmasyàrtha iti / api ca yathà kecidvadanti nirvàõabhàvaþ na duþkhaü na ca sukham / kathaü j¤àtamiti cet / sarve hi dharmà÷cetanàþ saduþkhasukhà nirvàõaü tvacetanaü kathaü sukhaü syàt / api ca kecidvàdinaþ sukhaü vadanti / kuta iti cet / sukhaü trividham / sukhavedanàsukhaü, anupaghàtaþ, anàkàïkùà ca / nirvàõa àkàïkùàbhàvànnirvàõaü sukham / (##) api ca nirvàõaü nityamiti mayà pårvaü j¤àtam / idànãntu [vaktavyaü] saüskàrebhyastat pçthak na veti kecit / atrocyate / nirvàõaü nityamiti pårvaü j¤àtaü kimucyate saüksàraistattulyam / saüskàràõàü svabhàvaþ pariõàmaþ pradhvaüsa÷ca / nirvàõabhàvasya tu nityatà sukhatva¤ca / kathaü vidvàüstatsaüskàraistulyaü vadet / anyacca kecidàhuþ / àtmabhàvasya råpavattve nityo 'nityo vàyamiti na ni÷cãyate / atrocyate / sarvaü mårtamanityameva yathà murto ghaño vinà÷ã / àtmàpi tadvaditi cettadànitya eva / àtmano mårtatvantu såtrairna samarthitaü, yuktihãna¤caitat / yathà ratnabudhyà sikatopalàdànaü tathà bhavato vacanamatãva mithyà / atha kasmàdàtmàmurta iti cenmayà pårvamuktaü ghaño mårtatvàdvinà÷ãti / yadyàtmaivaü syàt, tadà so 'pi vinà÷ã bhavet / kathamidànãü bhavatà pçcchyate `kasmàdàtmàmårta' iti / apara¤ca / aniyatasiddhàntalakùaõam, yathà ka÷cit pçcchet / kiü ÷abdo vastu[bhåto] nityo 'nityo và / atrocyate / yadvibhàganiùpannaü tadanityameva / ÷abdo 'pi vibhàganiùpannaþ kathaü nityo bhavet / atha kiü nàma ÷abdo vastu[bhåtaþ] / atrocyate / ani÷caye kathaü pra÷naþ / atha kiü kevala evàtmànàgate 'dhvani sukhaduþkhe vedayate sa÷arãro và / atrocyate / etasmiccharãre vinaùña àtmano 'parasmi¤charãre vedanam / (##) nanu ka eùa àtmà yo 'nàgate 'dhvani sukhaduþkhe vedayate / atrocyate / 'àtmà, iti pårvamuktaü bhavatà / kathaü punaþ sannasan vàtmà' iti pçcchyate / ayuktametat / atha siddhàntàrtha uktaþ / kiü punarvàkyapra÷aüsàlakùaõam / atrocyate / yuktyaviruddhamanadhikamanyånamadhigatapadàrthaü vacanadharmanibaddhaü prasiddhadçùñàntàviruddhamananuyojya¤ca / ebhirhetubhirvàkyapra÷aüsetyucyate / nanu kiü nàma yuktyaviruddham / atrocyate / vij¤ànamevàtmeti kecinmanyante sarvaskàràõàü ÷ånyatvàdanàtmatvàcca / na hi sarve saüskàrà vij¤ànamiti tadayuktam / saüskàrà hi vij¤ànasya hetavaþ / hetånàü cànàtmatvàt, kathaü vij¤ànamàtmà / atha sarve dharmàü anityàþ ÷abdastu naiva sarvaü, tasmàcchabdo nitya iti / atrocyate / bhavatà sarvamityuktam, ko 'rthaþ punaþ ÷abdasya, yo naiva sarvam / etadahetukamayukta¤ca / anyacca / sarve kçtakadharmà anityà eva / agnisantànavat / ÷abdo 'pi tathà / tasmàdanityaþ / etadaviruddhalakùaõam / atha kimanadhikamanyåna¤ca / atrocyate / ahikanyånatvayorlakùaõaü pårvamuktam / nyånatvaü trividham hetunyånatvaü vàkyanyånatvaü dçùñàntanyånatva¤ca / yadi ka÷cidvadet / ùaóvij¤ànanyanityàni ghañavat / kàraõantu na vadettadà taddhetunyånatvamityucyate / yadi ka÷cidvadeheho 'yamanàtmà sakàraõatvàt / ÷abdo 'pyanàtmà sakàraõatvàdetadçùñàntanyånatvam / (##) yadi ka÷cidvadedanityàni catvàri mahàbhåtàni ghañavatkçtakàni / etadvàkyanyånatvam / etadvãparãtaü tu sampannamityucyate / sampanna¤ca yathà / àtmavàdyevaü praùñavyaþ / yaduktaü bhavatàtmeti sa nityo 'nityo và / yadyanityastadà saüskàravadvinà÷adharmà / nitya iti cettarhi kathaü nirvàõaspçhà / etat sampannalakùaõam / atha kiü nàmàdhikam / atrocyate / adhikaü trividham, hetvadhikaü, dçùñàntàdhikaü, vàkyàdhika¤ca / yadi ka÷cidvadecchabdo 'nityaþ samyogajaþ / yathà ghañaþ kçtako 'nitya÷ca / punarapi vadecchabda àkà÷asya guõaþ / àkà÷o 'mårtaþ ÷abdastu råpadharmà kathamanyonyasamà÷rayaþ / etaddhetvadhikam yadyucyate pa¤cendriyàõyanityàni pratidhvanivatkçtakatvàt / ÷abdo 'pi tathà / kathaü tajj¤àyate / oùñhamukhàdisamudbhavatvàt / tadçùñàntàdhikam / yadyucyate 'õuþ såkùma àkà÷astu vyàpã / ubhàvapi nityau / ÷abdastu na tathà tasmàdanitya etadçùñàntàdhikam / api ca ÷abdo 'nityaþ sakàraõatvàt / nitya iti cet, tadayuktam / kasmàt? dvàbhyàü hetubhyàm / murtodbhavatvàdaindriyakatvàcca / kathaü nitya iti yacca samànadharmakaü tatsarvamanityam / etadvàkyàdhikamucyate / atràha / kãdç÷aü vàkyaü laukikànàü pratipàdanàya smartham / ucyate / yadi mårkhàya gambhãràrtha vadedyathà sarve dharmà ÷ånyàþ ÷àntà niràtmàno niùpugdalà màyàvat nirmàõavattattvarahità ityàdi tadà taü gambhãràrthaü vidvàneva j¤àtuü ÷ankoti pçthagjanastu ÷rutvà bhràntyàpanno bhavet / (##) etadapràptakàlam / athocyate / asti dharmàõàü karma, asti viùàkro 'sti ca bandhamokùaóiþ / yaþ karoti so 'nubhuïkta ityalpabuddhayo 'pi ÷rutvàvagacchanti yathà vedhakàraõisaüyogenàgneråtpattiþ / yadabhidhãyate tadyadi sattvopayogi bhavet, tadà sarveùàü [tatra] pratãtiranumodana¤ca / etat pràptakàlam / atha kiü pratipattiþ / ucyate / abhihitasya bàhulye 'pi smaraõasàmarthyam, arthànàü gàmbhãrye 'pi tallakùaõopalabdhiþ, janaprãtikara÷ca sàdhyasàraþ / yathà ka÷cidvadet sarve dharmàþ ÷ånyà anã÷varàþ sarvavastånàü pratãtyasamutpannatvàditi pratipattiþ / atha ke vàkyadoùàþ / atrocyate / pårvoktaviparãtà vàkyadoùàþ / vàkyadoùàþ punardvividhàþ / ki¤ca taddvaividhyam / arthasyàbhede punaruktiþ / vàkyasya càbhede punaruktiriti / kà nàmaikàrthapunaruktiþ / yathà kau÷ika ityuktvà punarvadeddevendraþ ÷akraþ purandaro veti / iyamucyata etasyaivàrthasya nàmàntarapunaruktiþ / nàmàrthatulyatà yathà / indra ityuktvà punarapãndra iti vadet / iyaü nàmàrthàbhede punaruktiþ / yadalaïkçtamasaïgaü voktaü sa sarvo vàkyadoùa ityucyate / apara¤ca yadyuktisamupetamapyakramam eùo 'pi vàkyadoùa iti / yathà gàthayoktam / yathà ka÷ciddevànàmindrasya ÷akrasya bhàryàü pra÷aümayan suvarõaråpiõãm // (##) komalapàdahastàü pa÷càcca ÷akro devànàmindro 'suratripuravinà÷ãti tu vadannityakramaü vacanamuktam / atha katividhaü pramàõam / caturvidhaü pramàõam / pratyakùamanumànamupamànamàgama÷ceti / caturùu pramàõeùu pratyakùa ÷reùñham / kutaþ punaþ pratyakùaü ÷reùñhamiti cedapareùàü trayàõàü pramàõànàü pratyakùopajãvakatvàcchreùñham / yathà dçùñe dhåmavatyagnau pa÷càddhumadar÷anàdagneranumànam / tasmàtpratyakùaü vi÷iùyate / yatha ca marãcidar÷anenodakopamànam / tasmàtpratyakùe pårvaü j¤àte pa÷càdupamànalàbhaþ / .....pa÷càtpratyakùakàle pårvaj¤ànaü satyam / tata÷ca pratyakùàdeva [pramàõa]trayaü j¤ànamiti j¤àtam / idànãntu tatpratyakùaü kathaü saditi / atrocyate / pa¤cendriyaj¤ànaü kadàcinmithyà / yattu sàdhyavasàyaü samyagdharmàvabodhakaü tatparamam / grãùme marãcãnàmalàtacakragandharvanagaràõàü ca pratyakùe 'pi tadasat / apara¤ca / lakùaõàspaùñatvàddar÷anabhramaþ / yathà ràtrau sthàõuü dçùñvà manuùya eùa ityucyate / aïgulyà cakùuþpãóanàcca dvicandradar÷anam / ÷ånyatàj¤àne pràpte samyagdçùñirucyate / j¤àta pratyakùaü tàvat / atha kimanumànalakùaõam / ucyate tatpårvamuddiùñam / adhunà vyàkhyàyate / anumànaü trividhaü pårvavat, ÷eùavat, sàmànyato [dçùñaü] ca / yathà ùaóaïguliü sapióakamårdhànaü bàlaü dçùñvà paùcàddhçddhaü bahu÷rutaü devadattaü dçùñvà ùaóaïgulismaraõàt so 'yamiti pårvavat / ÷eùavat yathà, sàgarasalilaü pãtvà tallavaõarasamanubhåya (##) ÷eùamapi salilaü tulyameva lavaõamiti / etaccheùavadanumànam / sàmànyato dçùñaü yathà / ka÷cigdacchaüstaü de÷aü pràpnoti / gagane 'pi såryàcandramasau pårvasyàü di÷yuditau pa÷cimàyà¤càstaü gatau / tacceùñàyàmadçùñàyàmapi tadgamanamanumãyate / etatsàmànyato dçùñam / nanu kà ÷rutiþ / atrocyate, satyapràcãnavçddhabuddhabodhisattvadar÷anàdàryasåtradharma÷ravaõagrahaõayorj¤ànadar÷anotpàdasàmarthyameùà ÷rutirityucyate / yathà suvaidyako bheùajaku÷alo maitracittena ÷ikùakaþ su÷ruta ityucyate / evamapi yat kçtasarvadharmasàkùàtkàrairmahàj¤ànairàryaiþ ÷rutaü tat su÷rutamucyate / atha kimupamànalakùaõam / atrocyate / yathà sarve dharmà ÷ånyàþ ÷àntà màyàvat nirmàõavat / saüj¤àdàntà÷vavat, saüskàràþ kadalãvat, kàmalakùaõaü pióakavat viùavat / etadupamànamucyate / evaü catvàro hetavaþ / tadavagamanaü hetuj¤ànamityuktam / atha ke hetvàbhàsàþ / atràcyate / hetvàbhàsà eteùu vàdadharmesu mahàdoùà eva j¤eyàþ / ÷ãghra¤càpahartavyàþ / athedànãü hetvàbhàsà vyàkhyàsyante / hetvàbhàsànàü lakùaõànyaparimitàni saükùepatastvaùñàveva / vàkchalaü, sàmànyachalaü, saü÷ayasamaþ, kàlàtãtaþ, prakaraõasamaþ, varõyasamaþ, savyabhicàraþ, viruddhaþ / nanvete 'ùñau dharmà vistareõa vivektavyàþ / ucyate / nava iti caturvidham / navaþ, nava, na vaþ, nava iti / (##) yathà ka÷cidàha / yo maya parihitaþ sa navakambalaþ / atra dåùaõaü (vadet) yadbhavatà parihitaü tadekameva vastraü kathaü naveti / atra prativedenmayà nava ityuktaü tathàca navaþ kambalaþ natu naveti / atra dåùayetkathaü nava? navalomairnirmitatvànnava ityukte prativàdã vadet tattvato 'parimitàni lomàni kathaü navalomànãtyucyate / atràha / nava iti mayà pårvamuktaü na tu navasaükhyà / atra dåùaõam / tadvastraü yuùmàkameveti j¤àtaü kasmàdetanna vaþ kathyate / atrottaram / mayà nava ityuktaü kintu na va iti noktam / atra dåùaõam / bhavataþ kàyaü kambalo vasta iti pratyakùametat / kathamucyate na vaþkambalaþ / ayaü hetvàbhàsa ityucyate vàkchalaü ca / apara¤ca vàkchalam / yathà girirdahyata ityukte, dåùaõam / tattvatastçõataravo dahyante kathaü girirdahyata ityuktam / etadvàkchalamityucyate / api ca chalaü dvividhaü / pårvavat sàmànya¤ceti / yathà / saüskçtà dharmàþ ÷rånyàþ ÷àntà àkà÷avadityukte, dåùaõam / yadyevaü, ubhayorapi ÷ånyatvamabhàva÷ca, tadà niþsvabhàvà dharmà àkà÷atulyà iti sàmànyachalam / kà tàvadutpattiriti / atrocyate / sata utpattiriti / yathà mçdo ghañatvattvàddhañotpàdakatvam / yadi mçdo ghañatvavattvaü tadà mçdeva ghañaþ syàt / tadà tadutpattaye kçtaü kumbhakàrarajjucakrasaüyogena / yadi mçdaþ sadbhàvena ghañotpàdakatvaü, tadodakasyàpi sadbhàvena ghañotpàdakatvaü (##) syàt / yadyudakasya sadbhàvena ghañànutpàdakatvaü kathaü tarhi mçdo ghañotpàdakatvam / iti sàmànyachalam / kiü nàma saü÷ayahetvàbhàsalakùaõam / ucyate / sthàõormanuùyasàdç÷yàt, ràtrau taü dçùñvà, eùa sthàõuþ puruùo veti vimar÷aþ / ayaü saü÷ayahetvàbhàsa iti / kaþ punaþ kàlàtãtahetvàbhàsaþ / ucyate / yathà ka÷cidvadennityaþ ÷abdaþ / ÷abdamayatvàdvedo 'pi nitya iti / atra dåùaõam / idànãü bhavatà ÷abdasya nityatàkàraõamapratiùñhàpya kathaü vedo nitya ityucyate / atra vadedyathàkà÷amaråpatvànnityaü tathà ÷abdo 'pyaråpatvànnityaþ / tadvacane pa÷càdapyukte so 'rthaþ sidhyati / atra dåùaõaü kàlatãtametadvacanam / yathà gçhe dagdha udàkànveùaõaü bhavatopyevamiti kàlàtãtaþ / atha ko nàma prakaraõasamaþ? (àtmanaþ) ÷arãra bhinnatvàdàtmà nityaþ / yathà (ghañasya) àka÷abhinnatvàdvaño 'nityaþ / ayaü prakaraõasama ityucyate / atra dåùaõam / yadyàtmà ÷arãrabhinnatrvànnitya iti, tadà (ghañasya) àkà÷abhinnatvàdvaño 'nityaþ / ayam prakaraõasama ityucyate / atra dåùaõam / yadyàtmà ÷arãrabhinnatvànnitya iti, tadà (ghañasya) ÷arãrabhinnatvàdvaño 'pi nityaþ syàt ÷arãrabhinnatve 'pi ghaño 'nitya iti cet, tarhyàtmàpi ÷arãrabhinnatvàt kathaü nityaþ / iti prakaraõasamaþ / ko nàma varõyasamaþ / ucyate / yathà nityamàkà÷amaspar÷atvàt / manovij¤ànamapi tathà / ayaü varõyasama ityucyate / kaþ savyabhicàraþ / ucyate / yathà pa¤caviùayà anityà (##) indriyagràhyatvàt / catvàri mahàbhåtànyapi tathà tasmàdanityàni / atra dåùaõam / kårmaroma lavaõagandha÷ca niràbhàsamàtraü manovij¤ànopalabhyatvàtkimanityamiti savyabhicàraþ / atha ko nàma viruddhaþ / ucyate / viruddho dvividhaþ / dçùñàntaviruddho yuktiviruddha÷ca / yathàtmà nityo 'mårtatvàt, vçùabhavat / ayaü dçùñàntaviruddhaþ / yuktiviruddho yathà, bràhmaõasya kùatrakarmànupàlanaü mçgayàdi÷ikùà ca, kùatriyasya dhyànasamàpattiriti yuktiviruddhaþ / evambhåtau dharmàvaj¤à abuddhaiva satyaü manyante / nanu kimaviruddham / atrocyate / etadbhinnamaviruddhamityabhidhãyate / iti hetvàbhàsàþ / // iti prathamaü prakaraõam // (##) atha dvitãyaü prakaraõam / pårvamaùñavidhà vàdadharmà uktàþ / atha nigraha[sthàna]dharmàn vakùyàmaþ / nanu katame vàdadharmàþ / (atrocyate) yathà catvàri mahàbhåtàni praj¤aptireva / kasmàt / råpàdidharmatvàdeva / aparaþ punaràha / catvàri mahàbhåtàni tattvataþ santi / kathametajj¤àtam / kàñhinyaü pçthivãdharmo yàvaccalatvaü vàyudharmaþ / tatsaditi j¤eyam / etacca prativiruddham / tasmàdvivàdaþ / yathà và / pçthivã ÷arãrakàraõameva / aparàõi mahàbhåtànyapi tathà / atra dåùaõam / pçthivyàdi sarvavastusàdhanasamarthaü sat, kathaü ÷arãramàtraü sàdhayediti nàtra vivàdaþ / yadyevaü na syàttadà vàda ityucyate / nanu kàni nigrahasthànàni / (atrocyate) yathà ÷abdo nityo 'mårtatvàdàkà÷avat / atra dåùaõam / yadyapi ÷abdo 'mårtaþ / tathàpyaindriyakaþ, saüpratighaþ, ghañavatkçtakaþ / api tvàkà÷e 'kçtake kathaü tadçùñàntalàbhaþ / etannigrahasthànamityucyate / atha ghaño mårta ityanityaþ ÷abdasya tvamårtatvàt kathaü tadçùñàntalàbhaþ / atra dåùaõam / ÷abdo ghañabhinno 'pyaindriyakaþ ÷ràvaõatvàt / tasmàdanityaþ / nanu kasyàrthasyànigrahasthànatvàpattiþ / saüskàrà vij¤àna¤ca (##) kçtakatvàdanityam / nirvàõamakçtakatvànnityam / etadvàkyaü samyakpadarasam / etaducyate 'nigrahasthànam / nanu kiü vacanaü dåùayitavyam / cuayte / vàkyavaiparãtyaü, asaddhetusthàpanaü, udàharaõavaiùamya¤caitaddåùayitavyam / yatha saüj¤à saüyojanocchedikà, ityukte ka÷cit pçcchet / kathaü saüj¤à samyojanocchedikà / j¤ànasya saüj¤àta utpàdaü pårvamanutkà saüj¤àmàtrakathanàdvàkyavaiparãtyamitãdaü dåùaõãyam / nanu kathaü punaretadvàkyamucyate / asidvasthàpanànnigrahasthànàpattij¤àpanàrthamuktam / apara¤ca / anuyojyànanuyogaþ / prativaktavye 'prativaktavyata / trirabhihitasya parairavij¤àtam / trirabhihitasya svayamavij¤ànam / etàni nigrahasthànàni / anyacca / pareõa vivadamànastadvikalatàü nàvagacchati / anyastu vadati / eùo 'rthaþ mithyaiva, kiü bhavànnopalabhate tadà nigrahasthànam / anyacca / parasya samyagarthe doùasamàrope 'pi nigrahasthànam / anyacca / vàdinoktaü sarvairvij¤àtamapyasàveva (prativàdã) nàvagacchati cettadapi nigrahasthànam / pra÷no 'pi tadvat / etàni nigrahasthànàni vàdasya mahàkaõñakàni gambhãraduþkhàni j¤eyàni, druta¤ca heyàni / nanu pra÷nàþ katividhàþ / ucyate / trividhàþ / yathà vacanasamaþ, arthasamaþ, hetusama÷ca / yadi vàdinastaistribhiþ (##) pra÷nottaràõi na kurvanti tadvibhràntam / yadyeteùàü trayàõàmuttaràõàmanyatamaü nyånaü syàttadasampannam / yadi vadedahamevamprakàràn trãn pra÷nànnàvagacchàmi mama yathàj¤ànamanyonyaü praùñavyaü, tadàdoùaþ / vàkyasamaþ yathà / àtmà nàstãtyukte tadvàkyà÷rayeõa pra÷naþ / ayaü vàkyasama ityucyate / arthasamaþ tanmatopàdànamevàyamarthasama ityucyate / hetusamaþ / paramanogaterutpàdakasya hetorj¤àmayaü hetusama ityucyate / evaü sàmarthye satye nigrahasthànamityucyate / yadyatidrutaü vadecchrotàra÷ca nàvagaccheyustadapi nigrahasthànam / athaitàvamàtramaparàõi và santi / atrocyate / santyeva yathà nyånaü, adhikam nirarthakaü, apràptakàlaü, punaruktaü pratij¤àsannyàsa ityàdãni nigrahasthànànãtyucyante / yadyevamàdi pårvapakùã vadet, tadà nigrahasthànàpattiþ / atha pratij¤àvirodhaþ / yathà vij¤ànaü nityam / kasmàt / vij¤ànasya hi dvaividhyam / vij¤ànotpàttirvij¤àkriyà ca / ghañasyàpi dvaividhyam, ghañotpattirghañakriyà ca / evaü vij¤ànamutpàdyamànameva sakriyaü tasmànnityam / ghañasya tåtpattyanantaraü sakriyatvam, tasmàdanityatvam / atra dåùaõam / utpattàveva sakriyatvànnityamiti ceddãpasyàpyutpattàveva sakriyatvànnityatvaprasaïgaþ / atha dãpa÷cakùuùà dçùñaþ syàt, ÷abda÷ca ÷ravaõena ÷råyata iti kathaü dçùñàntopapattiþ / etatpratij¤àsannyàsanigrahasthànam / (##) apara¤ca / kecidvadantyàtmà nitya iti / kathaü j¤àtam / anaindriyakatvàt / yathà àkà÷o 'naindriyakatvànnityaþ / atra dåùaõam / paramàõavo 'nindriyakà api tvanityàþ / atrocyate / àtmàkçtakatvànnityaþ paramàõavastu kçtakatvàdanityàþ / atra dåùaõam / anupalabdheriti bhavatà pårvamuktam / adhunà càkçtakatvàdibyucyate / ayaü pratij¤àvirodhaþ / nanåcyate 'haü virodhãti cedbhavàüstu mama vacanaü pratikålayan katham virodhau na syàt / ki¤ca kathametadyuktisaham / yadvi viruddhamityucyate mayà, sà bhavata eva vacanasya pårvoktenàrthan pratikålatà / tasmàdviruddhamityuktam / anyacca / bhavatà pårvamuktamaspaùñatvànme saü÷aya utpanna iti / nàhaü bhavadvirodhãtyevaü saü÷ayena virodhaþ / etadapi nigrahasthànamiti / // iti dvitãyaü prakaraõam // (##) atha tçtãyaü prakaraõam / vàdã pràha / yadi ka÷cidvadedasti sattvo yàvatsanti pràõà asti jãva ityàdi / kathaü j¤àtam / aindriyakatvàt / yathà nirupadhi÷eùanirvàõasyendriyairanupalabdherabhàvaþ sattvànàntu na tathà / tasmàtsantyeva iti j¤àtam / atmà nityaþ / yathàrhattvaphalaü kasmiü÷cideva kàle vidyamànamapi pårvaü pa÷càccàvidyamànatvàdabhàva iti j¤àyate / yathà ca dvãtãyo mårdhà tçtãyo hasta÷ca / abhåtvà bhàvàt pràgabhàvaþ / bhåtvà tu vinà÷àtpradhvaüsàbhàva iti j¤àyate / àtmà tu na tathà tasmànnityaþ / atra dåùaõam / yathà måla[kãla]odakànyadç÷yatvànna sadityuktam / arhattva[phalasyàpi] tathàtvameva na tvabhàvaþ / etattu na bhavatà sàkùàtkriyate / nanu maivam / udakasya pçthivyàvaraõàdadç÷yatvam / arhattva[phalasya tu] kenàvaraõenàdç÷yatvam / tasmàttadasaditi j¤àyate / atra dåùaõam / yadbhavatoktaü [yathà] dvitãyasya mårdhnastçtãyasya hastasya càdç÷yatvàda[bhàvaþ] arhattva[phalasyàpya]bhàvaþ iti spaùñam / tadayuktam / dvitãyasya mårdhno nàstitve 'pi tarhi na prathamasya nàstitvam / arhattva[phalaü] tu nàstyeveti tasyaivàtyantàbhàvaþ / kathaü dçùñàntatopapattiþ / yacca bhavatoktamanupalabdhernirvàõàbhàvaþ siddha iti tadapyayuktam / kiü nàma (mahà)÷àgarodakasya binduparimàõasyà÷akyaj¤ànatvàttadasaditi (##) vaktuü ÷akyate / yadyapi binduparimàõaü na j¤àyate tathàpyastyeva sàgaraþ / nirvàõasyàpi tathàtvam / anupalabdhàvapi tattattvataþ sadeva / asaditi cedvaktavyam tasya kàraõam / yadi na ÷akyate vaktaü tadà bhavata evàrthahàniþ / ayamucyate yathàdharmavàdaþ / anyacca yadyanupalabdhernirvàõasyàsattvaü, tadà parasya saü÷ayaþ / yathà ràtrau taruü dçùñvà citte saü÷ayaþ / eùa sthàõurvà manuùyo veti / na khalå taruþ sthàõoþ puruùasya vo[palabdhau] niyato hetuþ / anupalabdhireva nirvàõasyàbhàve niyato heturiti cennàtra saü÷ayasambhavaþ / anyacca karmavipàkàvinà÷àt, sadeva nirvàõam / kuta iti cet / yathà davena girestarudàhe 'gnistadvinà÷ahetuþ / kaþ punastasya karmavipàkasya vinà÷aheturyena tadvina÷yate / nirvàõalàbhe tadà prahàniþ / atrocyate / asti tattvato vinà÷ahetuþ / àvaraõàttvanupalabdhaþ / atra dåùaõam / nirvàõamapi sadàvaraõàttvanupalabdham / ki¤ca yadi vipàkasya vinà÷aheturvartata iti cennocyate / tadà bhavato 'rthahàniþ / yadyabhàvàdvinà÷aheturanuktastadàvaraõàbhàvo 'pi kathamuktaþ / evaü kàraõairkarmàõàmavinà÷o j¤àyate / eùa yathàdharmavàda ityucyate / pårvapakùã vadati / yadi sàgarodakasadbhàvànnirvàõasadbhàvaþ siddhastadà kiü dvitãyasyàpi mårdhnaþ sadbhàvo na sidhyati / dvitãyasyàpi mårdhnaþ sadbhàvo na siddha iti cet (##) kathaü nirvàõasya sadbhàvaþ / tasmàdbhavatoktaþ sàgarodakadçùñàntaþ nirvàõasadbhàvaü sàdhayituü na samarthaþ / kiü dvitãyasya mårdhnaþ sadbhàvaü sàdhayet / atra dåùaõam / kiü nirvàõamasaditi bhavadabhipretam / asataþ sattà vàsato 'sattà và / asato 'satteti cet kathaü nirvàõamasaditi pratij¤àyate / yadi tvasataþ sattà kathaü bhavatàsattocyate / yadyasato nirvàõasya sattà tadà svato 'sato 'sattvamapi saditi cet, kathaü na nirvàõasadbhàvalàba ityatra heturvaktavyaþ / yadi vaktuü na ÷akyate, tadà ni÷citameva nirvàõaü saditi j¤eyam / etadapi yathàdharmavàda ityucyate / nanvàtmà nityo 'nityo và / atmà 'kçtakatvànnityaþ, ghañàdiùñu kçtakatvàdanityaþ / atra dåùaõam / akçtakatvàdàtmà nitya iti cettadayuktam / kasmàt / puruùàõàü saü÷ayajanakatvàt / yadyakçtakatvànnitya evàtmeti tadà nityo 'nitya veti saü÷ayasyàsambhavaþ / saü÷ayajanakatvàddoùaþ / vàdã / iyaü doùàpattirna mamaivàpi tu sarveùàmeva vàdinàü yathà ÷abdo nityo 'mårtatvàt / atãtaþ kàyo 'styeva pårvanivàsànusmaraõàdityàdipratij¤à pårvavatsaü÷ayamutpàdayatãti / tasmatsarvatraiva doùàpattiþ / atra dåùaõam / dçùñànta eva saü÷ayaü nirdhàrayati / bhavatàü tådàhçto dçùñànto mama saü÷ayamutpàdayati tasmàdasiyo 'yaü dçùñàntaþ / dçùñànte 'siddhe 'rthahàniþ / tadeva nigrahasthànam / yatpunarbhavatoktaü sarveùàmeva doùàpattirna tu mamaivetyeùa (##) svadoùa eva na tu paradoùaþ / kuta iti cet / yathà ka÷cidabhiyukta àtmànamaprakà÷ya sarva eva taskarà iti vadettadàsau puruùa àtmànamapi taskaraü manyata iti j¤eyam / bhavànapi tathà tasmànnigràhyaþ / idànãü yadi bhavànàtmànaü prakà÷ayitumiþcchu pårvayuktimatikramya punarvaktumicchennånaü bahudoùàpattiþ syàt / bhavataþ prathamaþ pakùo dvitãyena [pakùeõa] dåùitaþ / tçtãya÷càrtho mayà dåùitaþ / pa¤camena doùàvadhimicchan pårvaü nàtikràmedataþ bhavato 'ntyaþ pakùaþ punaruktaü bhavet / punaruktaü ca nigrahasthànam / nanvanuyojyaþ ùaùñho 'pi? atrocyate / sidvastàvatpa¤camasya doùaþ / tatkathaü ùaùñho 'nuyojyaþ / asmin hi pratyukte pårvadoùatulyatà / anuyoktuþ sadoùatve pratipakùeõa tåùõãmbhaviütavyam / apara¤ca / ùaùñhasya doùaþ pa¤camenàparyanuyojyaþ / kuta iti cet / pa¤camenaiva hyeùa ùaùñho 'nuyuktaþ / ato 'yaü svayame sadoùaþ kathaü taü dåùayet / evaü saddharmavàdaþ / // iti tçtãyaü prakaraõam // (##) athe caturthaü prakaraõam / nanu bhavatà vyàkhyàto yathàdharmasadvàdaþ / kaþ punaþ sambandhaþ / atrocyate / pra÷nottarasambandho viü÷atividhaþ / yadi ka÷cittena viü÷atividhenàrthena samyagnyàyamàrabhate sa sadvàdasya j¤àtetyucyate / yadi naivaü tadà nàyaü vivàdadharmàvagantà / eùàü viü÷atividhànàü sàro dvividhaþ / vaidharmyaü sàdharmya¤ca / sajàtãyatvàtsàdharmyaü vijàtãyatvàdvaidharmyam / arthasya hi tatsamà÷rayatvàtte viü÷atidharmàn vyàpnuvataþ / kiü sàdharmyam / yathà kle÷akùayo niràbhàsa eva, àkà÷abhàvo 'pi niràbhàsa iti sàdharmyam / kiü vaidharmyam / yathà nirvàõamakçtakatvànnityaü tathà sarve saüskàràþ kçtakatvàdanityàþ / iti vaidharmyam / nanu sàdharmyavaidharmyàbhyàü kathaü dåùaõam / atrocyate / sàdharmyadåùaõamicchatà evaü vaktavyam / råpaü cakùuùà dçùñaü, ÷abdastu ÷ravaõena ÷ruta iti, kathaü tayoþ sàdharmyam / yadi råpàdbhinnaþ ÷abdastadà råpasyànityatvàcchabdo nityo bhavet / vaidharmyadåùaõam / yatha råpasyaindriyakatvàdanityatà, àtmano 'naindriyakatvànnityatà / ghañasyàtmana÷ca sadbhàvaþ / sadbhàvasàdharmye ghañasyànityatvàdàtmano 'pi tathàtvàpattiþ / ghañasadbhàva àtmasadbhàvàdbhinnastata÷càtmà (##) nityo ghàtastvanitya iti cet / nityatàsàdharmyada[pya]àtmanà nityena bhavitavyam / evaü dåùaõaü viü÷atividhaü yathà 1 utkarùa[sama]m, 2 apakarùa[sama]m, 3 bhedàbheda[sama]m, 4 pra÷nabàhulyamuttaràlpatà, 5 pra÷nàlpatottarabàhulyam, 6 hetusamam, 7 kàryasamam, 8 vyàptisamam, 9 avyàptisamam, 10 kàlasamam, 11 pràptisamam, 12 apràptisamam, 13 viruddham, 14 aviruddham, 15 saü÷aya[sama]m, 16 asaü÷aya[sama]m, 17 pratidçùñànta[sama]m, 18 ÷rutisamam, 19 ÷rutibhinnam, 20 anupapatti[sama]¤ceti pra÷nottaradharmà viü÷atidhà / 1. utkarùa[sama]m / yathà (ka÷cidvaded), àtmà nitya indriyànupalabdheþ / àkà÷o hyanupalabdhernityaþ / sarvamanupalabhyaü nityameva / àtmàpyanupalabhyaþ kathaü tadanityatàpràptiþ / atra dåùaõam / àkà÷o 'cetanatvànnityaþ / àtmà tu cetanaþ kathaü nityaþ / àkà÷a÷cetana ityanyàyyam / yadyàtmàcetanastadaivàkà÷ena sadharmà / evaü vidvàüsaþ so 'nitya iti manyante / etadutkarùa[sama]m / 2. apakarùa[sama]m / yathàkà÷o 'cetana àtmà tu cetanaþ / kathamàkà÷a àtmano dçùñàntaþ / etadapakarùa[sama]m / 3. bhedàbheda[sama]m / yathàtmanityatàsthàpana àkà÷a udàharaõam / [atra dåùaõaü] àtmà àkà÷a÷càbhinnau iti cedaikadharmyàt kathamàkà÷asyàtmano dçùñàntatà / (##) bhinnau iti cedanyànyasàdharmyàpràptiþ / etaducyate bhedàbheda[sama]m / 4. anyacca / àtmà nityo 'naindriyakatvàt / yathàkà÷o 'nindriyakatvànnitya iti bhavataþ sthàpanà / atha yadanaindriyakaü tannàva÷yaü nityam / tatkathaü siddham / etaducyate pra÷nabàhulyamuttaràlpatà ca / 5. anyacca / àtmà nityonaindriyakatvàditi bhavatsthàpanà / anaindriyakasya dvaividhyam / yathà paramàõavo 'nupalabhyà anityàþ / àkà÷astvindriyànupalabhyo nitya÷ca / kathaü bhavatocyate yadanupalabhyatvànnitya ityucyate pra÷nàlpatottarabàhulya¤ca / 6. anyacca / anupalabdhihetunàtmà nitya iti bhavatà pratij¤àtam / àkà÷a÷càtmà ca bhinnauþ kathamubhayoranupalabhyatvaü heturbhavet / iti hetusamam / 7. anyacca / yatpa¤camahàbhåtamayaü tadanityam / àkà÷a àtmà ca pa¤camahàbhåtamayau kathaü nityàvuktau / iti kàryasamam / 8. anyacca / anupalabhyatvànnitya àkà÷a iti bhavataþ sthàpanà / àkà÷a÷ca sarvavyàpã [tata÷ca] kiü sarvàõi bastånyanupalabhyàni / etadyàptisamam / 9. anyacca / paramàõuravyàpyanaindriyako 'pyanityaþ / àtmà tvanaindriyakaþ kathaü nityaþ / iti avyàptisamam / 10. anyacca / àtmà nityo 'nindriyakatvàditi bhavatsthàpanà / so 'yaü[hetu]rvartamàne 'tãte 'nàgate và / atãta iti cedatãtatvànnaùñàþ / anàgata iti cedabhàvaþ / vartamàna (##) iti cettadàhetuþ / yathà ÷çïge yugapadeva jàtatvànnànyonyahetuke / iti kàlasamam / 11. anyacca / àtmà nityo 'naindriyakatvàditi bhavatsthàpanà / atha pràpyàpràpya và heturiti / apràpya cedasiddho hetuþ / yathàgnirapràpya dahanàsamarthaþ, asi÷càpràpya chedanàsamarthaþ / àtmànamapràpya kathaü heturbhavet / ityapràpti[samam] / 12. anyacca / pràpya iti cet, pràpterahetutvam / iti pràptisamam / 13. anyacca / sarvamanityam / na tvàtmà sarvaü, tato nitya iti bhavatpratij¤à àtmà ca tadbhàvàdanitya iti vaktavyaþ, ki¤ciddagdho hi kambalaþ pràyeõàdagdhatvàdadagdha ityucyate / etadviruddham / 14. anyacca / àtmànaindriyakatvàdàkà÷atulya iti bhavatsthàpanà / àkà÷asyànupalabdhiràtmano 'pi tathàtvam / àtmana upalabdhiriti cettadàkà÷o 'pi sukhadåþkhadikamupalabheta / àtmana àkà÷asya càbhinnatvàt / etadaviruddham / 15. anyacca / àtmanaþ sadbhàvavannityatàniyatà / laukikànàü saü÷ayasambhavo nityo 'nityo veti / etat saü÷ayasamam / 16. anyacca / astyàtmànaindriyakatvàditi bhavadvacanam atha vimar÷aþ kenàvaraõenànupalabdhiþ / kàraõamatra vaktavyam / yadi kàraõaü na vidyata àtmàrthasya hàniþ / ityasaü÷ayasamam / (##) 17. anyacca / àtmànaindriyakatrvànnitya iti bhavatà pratij¤àtam / atha målakilodakànyanaindriyakànyapyanityànyàtmà tu kathaü nityaþ / iti pratidçùñànta[sama]m / 18. anyacca / såtreùu àtmano 'nupalabdhiruktà tasmàttasya nityatà j¤àteti bhavataþ [sthàpanà] / (parantu) nàstyàtmà nàstyàtmãyamityapi såtreùåktam / nirgranthadharme càtmànityatoktà / àtmanityatve niyate sati såtràõàü vaiùamyànupapattiþ / iti ÷rutisamam / 19. anyacca / yadi bhavatà ekameva såtramadhigacchatàtmà nitya iti manyate / athànyeùàmapi såtràõàü pratãteràtmànityo mantavyaþ / ubhayathà pratãtiriti cedekasyaivàtmano nityatvànityatvaprasaïgaþ / iti ÷rutibhinnam / 20. anyacca / yadi sadbhàvàditi hetunàtmàstãti / atha ÷àlasya sadbhàvàttàla utpadyate / yadyabhàvànnàstãti tadà tàlabãjeùu vçkùàkàràbhàvàttadutpattyapràptiþ / sadbhàve 'nutpattiþ / abhàve 'pyanutpattiþ / àtmano 'pi tathàtvam / yadi kiücitsadeva na tadànaindriyakatvaü hetutvena prayoktavyam / yadi ca sadeva tadà nànaindriyakatvena tasya sattà sàdhyà / ityanutpattisamam / yadi punaþ ka÷cicchabdanityatàü sthàpayet, tadaivamvidhairuktapårvairvi÷atiüdharmaistadvadeva dåùayet / nanvàtmasadbhàvàdeva bhavànàtmànaü dåùayati / àtmano 'bhàve kiü bhavatà dåùaõãyam / dåùaõàddhyasti dåùayitavyam / atra dåùaõam / yuktito nàsyàtmà / bhavatà tu (##) tatsadbhàvasya vikalpànmayà bhavato dåùaõaü kçtam / yadbhavatoktaü dåùayitavyabhavàdastyàtmeti / tato dåùaõànnàstyàtmeti j¤àtam / bhavata àtmaparigraha àtmàbhàvadyotanarthamiti cettadayuktam / bhavadarthàprayogàt / idànãntu svayaü bhavatà mama siddhàntaþ prayuktaþ / nanu kathaü bhavatà j¤àtaü yanmayà bhavadarthaþ parigçhãtaþ / atra kàraõaü vaktavyamiti cenmayà khalu pårvamuktaü yatsvàrthamaparigçõhatà bhavatà parasthàpanà parigçhãtà kathamidànãü punaridaü pçcchyate / kathaü j¤àtaü yadbhavato 'rtho maya parigçhãta iti / yato bhavadvacanaü viruddhaü tasmànnigrahasthànàpattiþ / anyacca / anaindriyakatvàtsannevàtmeti bhavatà pårvaü pratij¤àtaü pa÷càttu dharmabàhulyena sàdhitam / sthàpitahetoraniyatatvàtpratij¤àvirodhàcca nigrahasthànam / tasmàdbhavadarthanàhau yadi punarahaü kiücibdravãmi, [yanmayà] pårvamuktaü tasmàdetanna bhidyate / tadà vacanasya bahudoùaprasaïgaþ / pakùapratipakùayoþ pratipakùamaryàdà pa¤came / tadatikramyoktaü vacanaü doùaþ / yadi vidvàn gambhãraü nyàyaü bhàvayatyuktena dçùñàntenàrthàvagamasamartha÷ca syàttadà tasya vàda evaüvidhaü dharmaü nàtikràmati / vàdã pràha / evamukto vadadharmàõàü sàraþ / eùa vàdasàraþ sarvavàdànàü målam / etasmàdvàdàtpakùapratipakùayoþ paramotkarùaj¤ànaü jàyate / yathà bãje sukùetra upte målàïkuràþ samçddhàþ / kukùetre tåpte phalabhàva eva / etasya dharmasyàpi tathàtvam / (##) yadi vidvàn ka÷cit pramàõavicàraku÷alastadà vàdànutpàdayati / mårkhastvalpabuddhiretadvàdàbhyàsenàpi tadavagamàsamarthastattvato vidvàn nocyate / tasmàdye ye sa¤j¤ànotpattiü subhà÷ubhaviveka¤cecchanti taistaireva saddharmavàda à÷rayitavyaþ / // iti caturthaü prakaraõam // samàpta÷càyaü granthaþ /