Dharmakirti: Nyayabindu Prakaranakarika. Based on the edition by Svami Dwarikadas Shastri, Nyayabindu Prakaranam-karika. Bauddha bharati, 1994, pp. 42-50. Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sastra section, text no. 57 The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Dharmakãrti: Nyàyabindu Prakaraõakàrikà Såtrapàñhaþ 1 prathamaþ pratyakùaparicchedaþ 1/1 samyagj¤ànapårvikà sarvapuruùàrthasiddhiriti tadvayutpàdayate / 1/2 dvividhaü samyagj¤ànam / 1/3 pratyakùam, anumànaü ceti / 1/4 tatra pratyakùaü kalpanàpoóhamabhràntam / 1/5 abhilàpasaüsargayogyapratibhàsapratãtiþ kalpanà 1/6 tayà rahitaü timirà÷ubhramaõanauyànasambhramàdyanàhitavibhramaü j¤ànaü pratyakùam / 1/7 taccaturvidham / 1/8 indriyaj¤ànam / (1) 1/9 svaviùayànantaraviùayasahakàriõendriyaj¤ànena samanantarapratyayena janitaü tanmanovij¤ànam / (2) 1/10 sarvacittacaittànàmàtmasaüvedanam / (3) 1/11 bhåtàrthabhàvanàprakarùaparyantajaü yogij¤ànaü ceti / (4) 1/12 tasya viùayaþ svalakùaõam / 1/13 yasyàrthasya sannidhànàsannidhànàbhyàü j¤ànapratibhàsabhedastatsvalakùaõam / 1/14 tadeva paramàrthasat / 1/15 arthakriyàsàmarthyalakùaõatvàd vastunaþ / 1/16 anyat sàmànyalakùaõam 1/17 so 'numànasya viùayaþ / 1/18 atdeva ca pratyakùaü j¤ànaü pramàõaphalam / 1/19 arthapratãtiråpatvàt / 1/20 arthasàråpyamasya pramàõam / 1/21 tadva÷àdarthapratãtisiddhareti / iti prathamaþ pratyakùaparicchedaþ // ______________________________________________________________ dvitãyaþ svàrthànumànaparicchedaþ 2/1 anumànaü dvidhà / 2/2 svàrtha paràrtha ca / 2/3 tatra svàrtha triråpàlliïgàd yadanumeye j¤ànaü tadanumànam / 2/4 pramàõalakùaõavyavasthàtràpi pårvavat / 2/5 trairåpyaü punarliïgasyànumeye sattvameva, sapakùa eva sattvam, asapakùe càsattvameva ni÷citam / 2/6 anumeyo 'tra jij¤àsitavi÷eùo dharmã / 2/7 sàdhyadharmasàmànyena samàno 'rthaþ sapakùa / 2/8 na sapakùo 'sapakùaþ / 2/9 tato 'nyastadviruddhastadabhàva÷ceti 2/10 triråpàõi ca trãõyeva liïgàni / 2/11 anupalabdhiþ svabhàvaþ kàrya ceti / 2/12 tatrànupalabdhiryathà- na prade÷avi÷eùe kvacid ghañaþ, upalabdhikùaõapràptasyànupalabdheriti / 2/13 upalabdhilakùaõapràptiråpalambhapratyayàntarasàkalyaü svabhàvavi÷eùa÷ca / 2/14 yaþ svabhàvaþ satsvanyeùåùalambhapratyayeùu san pratyakùa eva bhavati, sa svabhàvavi÷eùaþ / 2/15 svabhàvaþ svasattàmàtraprabhàvini sàdhyadharme hetuþ / 2/16 yathà- vçkùo 'yaü ÷i÷apàtvàditi / 2/17 kàrya yathà- bahniratra dhåmàditi / 2/18 atra dvau vastusàdhanau / ekaþ pratiùedhahetuþ / 2/19 svabhàvapratibandhe hi satyartho 'rtha gamayet / 2/20 tadapratibaddhasya tadavyabhicàraniyamàbhàvàt / 2/21 sa ca pratibandhaþ sàdhye 'rthe liïgasya / 2/22 vastutastàdàtmyàt tadutpatte÷ca / 2/23 atatsvabhàvasyàtadutpatte÷ca tatràpratibaddhasvabhàvatvàt / 2/24 te ca tàdàtmyatadutpattã svabhàvakàryayoreveti tàbhyàmeva vastusiddhiþ / 2/25 pratiùedhasiddhirapi yathoktàyà evànupalabdheþ / 2/26 sati vastuni tasyà asambhavàt / 2/27 anyathà cànupalabdhilakùaõapràpteùu de÷akàlasvabhàvaviprakçùñeùvartheùvàtmapratyakùanivçtterabhavani÷cayàbhàvàt / 2/28 amåóhasmçtisaüskàrasyàtãtasya vartamànasya ca pratipattçpratyakùasya nivçttirabhàvavyavahàraprasàdhanã / 2/29 tasyà evàbhàvani÷cayàt / 2/30 sà ca prayogabhedàdekàda÷aprakàrà / 2/31 svabhàvànupalabdhiryathà- nàtra dhåma upalabdhilakùaõapràptasyànupalabdheriti / (1) 2/32 kàryànupalabdhiryathà- nàtràpratibaddhasàmarthyàni dhåmakàraõàni santi, dhåmàbhàvàditi / (2) 2/33 vyàpakànupalabdhiryathà- nàtra ÷i÷apà, vçkùàbhàvàditi / (3) 2/34 svabhàvaviruddhopalabdhiryathà- nàtra ÷ãtaspar÷o vahneriti / (4) 2/35 viruddhakàryopalabdhiryathà- nàtra ÷ãtaspar÷o dhåmàditi / (5) 2/36 viruddhavyàptopalabdhiryathà- na dhruvabhàvã bhåtasyàpi bhàvasya vinà÷aþ, hetvantaràpekùaõàditi / (6) 2/37 kàryaviruddhopalabdhiryathà- nehàpratilbaddhasàmarthyàni ÷ãtakàraõàni santi, vahneriti / (7) 2/38 vyàpakaviruddhopalabdhiryathà- nàtra tuùàraspa÷o vahneriti / (8) 2/39 kàraõànupalabdhiryathà- nàtra dhåmo vahnyabhàvàditi / (9) 2/40 kàraõaviruddhopalabdhiryathà- nàsya romaharùàdivi÷eùàþ, sannihitadahanavi÷eùatvàditi / (10) 2/41 kàraõaviruddhakàyapilabdhiryathà- na romaharùàdivi÷eùayuktapuruùàvànayaü prade÷aþ, dhåmàditi / (11) 2/42 ime sarve kàryànupalabdhyàdayo da÷ànupalabdhiprayogàþ svabhàvànupalabdhau saügrahamupayànti / 2/43 pàramparyeõàrthàntaravidhipratiùedhàbhyàü prayogabhede 'pi / 2/44 prayogadar÷anàbhyàsàt svayamapyevaü vyavacchedapratãtirbhavati svàrthe 'pyanumàne 'syàþ prayoganirde÷aþ / 2/45 sarvatra càsyàmabhàvavyavahàrasàdhanyàmanupalabdhau yeùàü svabhàvaviruddhadãnàmupalabdhyà kàraõàdãnàmanupalabdhyà ca pratiùedha uktasteùàmupalabdhilakùaõapràptànàmevipalabdhi÷ca veditavyà / 2/46 anyeùàü virodhakàryakàraõabhàvàsiddheþ / 2/47 viprakçùñaviùayà punaranupalabdhiþ pratyakùànumànanivçttilakùaõà saü÷ayahetuþ / 2/48 pramàõanivçttàvapyarthàbhàvàsiddheriti / iti dvitãyaþ svàrthànumànaparicchedaþ // ______________________________________________________________ tçtãyaþ paràrthànumànaparicchedaþ 3/1 triråpaliïgàkhyànaü paràrthamanumànam / 3/2 kàraõe kàryopacàràt / 3/3 tad dvividham / 3/4 prayogabhedàt / 3/5 sàdhamyavadvaidhamyavacca / 3/6 nànàyorarthataþ ka÷cid bhedaþ / 3/7 anyatra prayogabhedàt / 3/8 tatra sàdharmyavatprayogaþ- yadupalabdhilakùaõapràptaü sannopalabhyate so 'sad vyavahàraviùayaþ siddhaþ / yathà- anyo dçùñaþ ka÷cid ÷a÷aviùàõàdiþ / nopalabhyate ca kvacit prade÷avi÷eùe upalabdhilakùaõapràpo ghaña ityanupalabdhiprayogaþ / 3/9 tathà svabhàvahetoþ prayogaþ- yat sat tat sarvamanityam, yathà ghañàdiriti ÷uddhasya svabhàvahetoþ prayogaþ / 3/10 yadutpattimat tadanityamiti svabhàvabhåtadharmabhedena svabhàvasya prayogaþ / 3/11 yat kçtakaü tadanityamityupàdhibhedena / 3/12 apekùitaparavyàpàro hi bhàvaþ svabhàvaniùpattau kçtaka iti / 3/13 evaü prayatnàntarãyaka- pratyayabhedabheditvàdayo 'pi draùñavyàþ / 3/14 sannutpattimàn kçtako và ÷abda iti pakùadharmopadar÷anam / 3/15 sarva ete sàdhanadharmà yathàsvaü pramàõaiþ siddhasàdhanadharmamàtrànubandhe eva sàdhyadharme 'vagantavyàþ / 3/16 tasyaiva tatsvabhàvatvàt / 3/17 svabhàvasya ca hetutvàt / 3/18 vastutastayostàdàtmyam / 3/19 tanniùpattàvaniùpannasya tatsvabhàvatvàbhàvàt / 3/20 vyabhicàrasambhavàcca / 3/21 kàryahetoþ prayogaþ - yatra dhåmastatràgniþ / yathà mahànasàdau / asti ceha dhåma iti / 3/22 ihàpi siddhe eva kàryakàraõabhàve kàraõe sàdhye kàryaheturvaktavyaþ / 3/23 vaidharmyavataþ prayogaþ- yat sadupalabdhilakùaõapràptaü tadupalabhyata eva / yathà nãlàdivi÷eùaþ / na caivamihopalabdhilakùaõapràptasya sata upalabdhirghañasyetyanupalabdhiprayogaþ / 3/24 asatyanityatve, nàsti sattvamutpattimattvaü kçtakatvaü và / saü÷ca ÷abda utpattimàn kçtako veti svabhàvahetoþ prayogaþ / 3/25 asatyagnau na bhavatyeva dhåmaþ / atra càsti dhåma iti kàryahetoþ prayogaþ / 3/26 sàdharmyeõàpi hi prayoge 'rthàd vaidharmyagatiriti / 3/27 asati tasmin sàdhyena hetoranvayàbhàvàt / 3/28 tathà vaidharmyeõàpyanvayagatiþ / 3/29 asati tasmin sàdhyàbhàve hetvabhàvasyàsiddheþ / 3/30 nahi svabhàvapratibandhe 'satyekasya nivçttàvaparasya niyamena nivçttiþ / 3/31 sa ca dviprakàraþ- sarvasya tàdàtmyalakùaõastadutpatilakùaõa÷cetyuktam / 3/32 tena hi nivçtti kathayatà pratibandho dar÷anãyaþ / tasmàt nivçttivacanamàkùiptapratibandhopadar÷anameva bhavati / yacca pratibandhopadar÷anaü tadevànvayavacanamityekenàpi vàkyenànvayamukhena vyatirekamukhena và prayuktena sapakùàsapakùayorliïgasya sadasattvakhyàpanaü kçtaü bhavatãti nàva÷ayaü vàkyadvayaprayogaþ / 3/33 anupalabdhàvapi - yat sad upalabdhilakùaõapràptaütadupalabhyata evetyukte, anupalabhyamànaü tàdç÷amasaditi pratãreranvayasiddhiþ / 3/34 dvayorapyanayoþ prayogayornàva÷yaü pakùanirde÷aþ / 3/35 yasmàt sàdharmyavatprayoge 'pi yadupalabdhilakùaõapràptaü sannopalabhyate, so 'sadvayavahàraviùayaþ / nopalabhyate càtropalabdhilakùaõapràpto ghaña ityukte sàmarthyàdeva neha ghaña iti bhavati / 3/36 tathà vaidharmyavatprayoge 'pi- yaþ sad vyavahàraviùaya upalabdhilakùaõapràptaþ sa upalabhyata eva / na tathàtra tàdç÷o ghaña upalabhyate- ityukte sàmarthyàdeva neha sadvayavahàraviùaya iti bhavati / 3/37 kãdç÷aþ punaþ pakùa iti nirde÷yaþ? 3/38 svaråpeõaiva svayamiùño 'niràkçtaþ pakùa iti / 3/39 svaråpeõeti sàdhyatveneùñaþ / 3/40 svaråpeõaiveti sàdhyatvenaiveùño na sàdhanatvenàpi / 3/41 yathà ÷abdasyànityatve sàdhye càkùuùatvaü hetuþ, ÷abde 'siddhatvàt sàdhyaü bhavatãti na punastadiha sàdhyatvenaiveùñam, sàdhanatvenàpyabhidhànàt / 3/42 svayamiti vàdinà / 3/43 yastadà sàdhanamàha / 3/44 etena yadyapi kvacicchàstre sthitaþ sàdhanamàha, tacchàstrakàreõa tasmin dharmiõyanekadharmàbhyupagame 'pi yastadà tena vàdinà dharmaþ svayaü sàdhayitu miùñaþ sa eva sàdhyo netara ityuktaü bhavati / 3/45 iùña iti yatràrthe vivàdena sàdhanamupanyastaü tasya siddhimicchatà so 'nukto 'pi vacanena sàdhyo bhavati / 3/46 tadadhikaraõatvàd vivàdasya / 3/47 yathà paràrthà÷cakùuràdayaþ saïghàtatvàcchayanàsanàdyaïgavaditi / atràtmàrthà ityanuktàvapyàtmàrthataiva sàdhyà / tena noktamàtrameva sàdhyam- ityuktaü bhavati / 3/48 aniràkçta iti- etallakùaõayoge 'pi yaþ sàdhayitumiùño 'pyarthaþ pratyakùànumànapratãtisvavacanairniràkriyate, na sa pakùa iti pradar÷anàrtham / 3/49 tatra pratyakùaniràkçto yathà- a÷ràvaõaþ ÷abda iti / (1) 3/50 anumànaniràkçto yathà- nityaþ ÷abda iti / (2) 3/51 pratãtiniràkçto yathà- acandraþ ÷a÷ãti / (3) 3/52 svavacananiràkçto yathà- nànumànaü pramàõamiti / (4) 3/53 iti catvàraþ pakùàbhàsa niràkçtà bhavanti / 3/54 evaü siddhasya asiddhasyàpi sàdhanatvenàbhimatasya, svayaü vàdinà tadà sàdhayitumaniùñasya, uktamàtrasya, niràkçtasya ca viparyeõa sàdhya iti / tenaiva svaråpeõàbhimato vàdina iùño 'niràkçtaþ pakùa iti pakùalakùaõamanavadyaü dar÷itaü bhavati / 3/55 triråpaliïgàkhyànaü paràrthànumànamityuktam / tatra trayàõàü råpàõàmekasyàpi råpasyànukto sàdhanàbhàsaþ / 3/56 uktàvapyasiddhau sandehe và pratipàdyapratipàdakayo / 3/57 ekasya råpasya dharmisambandhasyàsiddho sandehe vàsiddho hetvàbhàsaþ / 3/58 yathà - 'anityaþ ÷abdaþ' iti sàdhye càkùuùatvamubhayàsiddham / 3/59 'cetanàstaravaþ' iti sàdhye sarvatvagapaharaõe maraõaü prativàdyasiddham, vij¤ànendriyàyurnirodhalakùaõasya maraõasyànenàbhyupagamàt, tasya ca taruùvasambhavàt / 3/60 'acetanàþ sukhàdaya' iti sàdhye utpattimattvam, anityatvaü va sàükhyasya svayaü vàdino 'siddham / 3/61 tathà svayaü tadà÷rayaõasya và sandehe 'siddhiþ / 3/62 yathà vàùpàdibhàvena sandihyamàno bhåtasaïghàto 'gnisiddhàvupadi÷yamànaþ sandigdhàsiddhaþ / 3/63 yatheha niku¤je mayåraþ kekàyitàditi / 3/64 tadàpàtade÷abhrame / 3/65 dharmyasiddhàvapyasiddhaþ- yathà sarvagata àtmeti sàdhye sarvatropalabhyamànaguõatvam / 3/66 tathaikasya råpasyàsapakùe 'sattvasyasiddhàvanaikàntiko hetvàbhàsaþ / 3/67 yathà ÷abdasyànityatvàdike dharme sàdhye prameyatvàdiko dharmaþ sapakùavipakùayoþ sarvatraikade÷e và vartamànaþ / 3/68 tathà- asyaiva råpasya sandehe 'pyanaikàntika eva / 3/69 yathàsarvaj¤aþ ka÷cidvivakùitaþ puruùo ràjàdimàn veti sàdhye vaktçtvàdiko dharmaþ sandigdhavipakùavyàvçttikaþ / 3/70 'sarvaj¤o vaktà nopalabhyate' ityevamprakàrasyànupalambhasyàdç÷yàtmaviùayatvena sandehahetutvàt / tato 'sarvaj¤aviparyàd vaktçtvàdervyàvçttiþ sandigdhà / 3/71 vaktçtvasarvaj¤atvayorvirodhàbhàvàcca yaþ sarvaj¤aþ sa vaktà na bhavatãtyadar÷ane 'pi vyatireko na sidhyanti, sandehàt / 3/72 dvividho hi padàrthànàü virodha / 3/73 avikalakàraõasya bhavato 'nyabhàve 'bhàvàd virodhagatiþ 3/74 ÷ãtoùõaspar÷avat / 3/75 parasparaparihàrasthitalakùaõatayà và bhàvàbhàvavat / 3/76 sa ca dvividho 'pi virodho vaktçtvasarvaj¤atvayorna sambhavati / 3/77 na càviruddhavidheranupalabdhàvapyabhàvagatiþ / 3/78 ràgàdãnàü vacanàde÷ca kàryakàraõabhàvàsiddheþ / 3/79 arthàntarasya càkàraõasya nivçttau na vacanàdernivçttiþ / 3/80 iti sandigdhavyatireko 'naikàntiko vacanàdiþ / 3/81 dvayo råpayorviparyayasiddhau viruddhaþ / 3/82 kayordvayoþ? 3/83 sapakùe sattvasya, asapakùe càsattvasya / yathà kçtatvaü prayatnànantarãya katvaü ca nityatve sàdhye viruddho hetvàbhàsaþ / 3/84 anayoþ sapakùe 'sattvam, asapakùe ca sattvamiti viparyayasiddhiþ / 3/85 etau ca sàdhyaviparyayasàdhanàd viruddhau / 3/86 nanu ca tçtãyo 'pãùñavighàtakçd viruddhaþ / 3/87 yathà paràrthà÷cakùuràdayaþ saïghàtatvàccayanàsanàdyaïgavaditi / 3/88 tadiùñàsaühatapàràrthyaviparyayasàdhanàd viruddhaþ / 3/89 sa iha kasmànnoktaþ? 3/90 anayorevàntarbhàvàt / 3/91 nahyayamàbhyàü sàdhyàviparyayasàdhanatvena bhidyate / 3/92 nahãùñoktayoþ sàdhyatvena ka÷cidvi÷eùa iti / 3/93 dvayo råpayorekasyàsiddhàvaparasya ca sandehe 'naikàntika / 3/94 yathà vãtaràgaþ ka÷cit sarvaj¤o và, vaktçtvàditi / vyatireko 'tràsiddhaþ / sandigdho 'nvayaþ / 3/95 sarvaj¤avãtaràgayorviprakarùàd vacanàdestatra sattvamasattvaü và sandigdham 3/96 anayoreva dvayo råpayoþ sandehe 'naikàntikaþ / 3/97 yathà sàtmakaü jãvaccharãraü pràõàdimattvàditi / 3/98 na hi sàtmakaniràtmakàbhyàmanyo rà÷irasti yatràyaü pràõàdirvarteta / 3/99 àtmano vçttivyavacchedàbhyàü sarvasaügrahàt / 3/100 nàpyanayorekatra vçttini÷cayaþ / 3/101 sàtmakatvenànàtmakatvena và prasiddhe pràõàderasiddheþ / 3/102 tasmàjjãvaccharãrasambandhã pràõàdiþ sàtmakàdanàtmakàcca sarvasmàd vyàvçttatvenàsiddhestàbhyàü na vyatiricyate / 3/103 na tatrànveti / 3/104 ekàtmanyapyasiddheþ / 3/105 nàpi sàtmakàdanàtmakàcca tasyànvayavyatirekayorabhàvani÷cayaþ / 3/106 ekàbhàvani÷cayasyàparabhàvani÷cayanàntarãyakatvàt / 3/107 anvayavyatirekayoranyonyavyavachedaråpatvàt, tata evànvayavyatirekayoþ sandehàdanaikàntikaþ / 3/108 sàdhyetarayorato ni÷cayàbhàvàt / 3/109 evameùàü trayàõàü råpàõàmekaikasya dvayordvayorvà råpayorasiddhau sandehe và yathàyogamasiddhaviruddhànaikàntikàstrayo hetvàbhàsàþ / 3/110 viruddhàvyabhicàryapi saü÷ayaheturuktaþ / sa iha kasmànnoktaþ? 3/111 anumànaviùaye 'sambhavàt / 3/112 na hi sambhavo 'sti kàryasvasvabhàvayoruktalakùaõayoranupalambhasya ca viruddhatàyàþ / 3/113 na cànyo 'vyabhicàrã / 3/114 tasmàdavastudar÷anabalapravçttamàgama÷rayamanumànamà÷ritva tadarthavicàreùu viruddhàvyabhicàrã sàdhanadoùa uktaþ / 3/115 ÷àstrakàràõàmartheùu bhràntyà viparãtasvabhàvopasaühàrasambhavàt / 3/116 na hyasya sambhavo yathàvasthitavastusthitiùvàtmakàryànupalambheùu / 3/117 tatrodàharaõam- yat sarvade÷asthitaiþ svasambandhibhiryugapadabhisambadhyate tat sarvagatam / yathàkà÷am / abhisambadhyate ca sarvade÷àvasthitaiþ svasambandhibhiryugapat sàmànyamiti / 3/118 tatsambandhisvabhàvamàtrànubandhinã tadde÷asannihitasvabhàvatà / 3/119 na hi yo yatra nàsti sa tadde÷amàtmanà vyàpnotãti svabhàvahetuprayogaþ / 3/120 dvitãyo 'pi prayogaþ- yadupalabdhilakùaõapràptaü sannopalabhyate na tat tatràsti / tadyathà- kvacidavidyamànà ghañaþ / nopalabhyate copalabdhilakùaõapràptaü sàmànyaü vyaktyantaràleùviti / ayamanupalambhaþ svabhàva÷ca parasparaviruddhàrthasàdhanàdekatra saü÷ayaü janayataþ / 3/121 triråpo heturuktaþ / tàvatà nàrthapratãtiriti napçthagdçùñànto nàma sàdhanàvayava ka÷cit / tena nàsya lakùaõaü pçthagucyateþ gatàrthatvàt / 3/122 hetoþ sapakùaþ eva sattvamasapakùàcca sarvato vyàvçtto råpamuktamabhadena / punarvi÷eùeõa kàryasvabhàvayoruktalakùaõayorjanmatanmàtranubandho da÷anãyàvuktau / tacca dar÷ayatà- yatra dhåmastatràgniþ, asatyagnau na kvacid dhåmà yathà mahànasetarayoþ / yatra kçtakatvaü tatrànityatvam, anityatvàbhàve kçtakatvàsambhavo yathà ghañàkà÷ayoriti dar÷anãyam / na hyanyathà sapakùavipakùayàþ sadasattve yathoktaprakàre ÷akye da÷ayitum / tatkàryatàniyamaþ kàryaliïgasya, svabhàvaliïgasya ca svabhàvena vyàptiþ / asmi÷càrthe dar÷ite dar÷ita eva dçùñàntà bhavatiþ, etàvanmàtraråpatvàn tasyeti / 3/123 etenaiva dçùñàntadoùà api nirastà bhavanti / 3/124 yathà nityaþ ÷abdo 'mårtatvàt, karmavat paramàõuvad ghañavaditi / ete dçùñàntàbhàsàþ sàdhyasàdhanadharmobhayàvikalàþ / 3/125 tathà sandigdhasàdhyadharmàdaya÷ca / yathà- ràgàdimànayaü vacanàd rathyàpuruùavat / maraõadharmàyaü puruùo ràgàdimattvàd rathyàpuruùavat / asarvaj¤o 'yaü(puruùo) ràgàdimattvàd rathyàpuruùavaditi / 3/126 tathànanvayo 'pradar÷itànvaya÷ca / yathà- yo vaktà sa ràgàdimàn, iùñapuruùavat / anityaþ ÷abdaþ kçtakatvàd ghañavaditi / 3/127 tathà viparãtànvayaþ- yadanityaü tat kçtakamiti / 3/128 sàdharmyeõa dçùñàntadoùàþ / 3/129 vaidharmyeõàpi- paramàõuvat karmavad àkà÷avaditi sàdhyàdyavyatirekiõaþ / 3/130 tathà sandigdhasàdhyavyatirekàdayaþ / yathà- asarvaj¤àþ kapilàdayo 'nàptà và avidyamànasarvaj¤atàptatàliïgabhutapramàõàti÷aya÷àsanatvàditi / atra vaidharmyodàharaõam- yaþ sarvaj¤a àpto và sa jyotirj¤ànàdikamu padiùñavàn / yathà- çùabhavardhamànàdiriti / tatràsarvaj¤atànàptatayoþ sàdhyadharmayoþ sandigdho vyatirekaþ / 3/131 sandigdhasàdhanavatireko yathà- na trayividà bràhmaõe gràhyavacana ka÷cid vivikùitaþ puruùo ràgàdimattvàditi / atra vedharmyodàharaõam- ye gràhyavacanà na te ràgàdimantaþ, tadyathà gautamàdayo dharma÷àstràõàü praõetàra iti / gautamàdibhyo ràgàdimattvasya sàdhanadharmasya vyàvçttiþ sandigdhà / 3/132 sandigdhobhayavyatireko yathà- avitaràgàþ kapilàdayaþ, parigrahàgrahayogàditi / atra vaidharmyaõodàharanam- yo vãtaràgo na tasya parigrahàgraha, yatharùabhàderiti / çùabhàderavãtaràgatvaparigrahàgrahayogayoþ sàdhyasàdhanadharmayoþ sandigdho vyatiraikaþ / 3/133 avyatireko yathà- avãtaràgo 'yaü vaktçtvàt / vaidharmyeõodàharaõam - yatràvãtaràgatvaü nàsti, na sa vaktà / yathà - upalakhaõóa iti / yadyapyupalakhaõóàdubhayaü vyàvçtta tathàpi sarvo vãtaràgo na vakteti vyàptyà vyatiraikàsiddheravyatirakaþ / 3/134 apradar÷itavyatireko yathà- anityaþ ÷abdaþ kçtakatvàdàkà÷avaditi vaidharmyeõa / 3/135 viparãtavyatireko yathà- yadakçtaka tannityaü bhavatãti 3/136 na hyebhirdçùñàntàbhàsairhetoþ sàmànyalakùaõaü sapakùa eva sattvaü vipakùo ca sarvatràsattvameva ni÷cayena ÷akyaü dar÷ayituü vi÷eùalakùaõaü và / tadarthàpattyaiùàü niràso draùñavyaþ / 3/137 dåùaõà nyånatàdyuktiþ / 3/138 ye pårvaü nyånatàdayaþ sàdhanadoùà uktàsteùàmudbhàvanaü dåùaõam / tena pareùñàrthasiddhipratibandhàt / 3/139 dåùaõàbhàsàstu jàtayaþ / 3/140 abhåtadoùodbhàvanàni jàtyuttaraõãti / iti tçtãyaþ paràrthànumànaparicchedaþ // nyàyabinduprakaraõaü samàptam