Bodhisattvabhumi Based on the ed. by Nalinaksha Dutt: Bodhisattvabhumi. Patna : K.P. Jayaswal Research Institute, 1966 (Tibetan Sanskrit Works Series, 7) Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sastra section, text no. 34 The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. REFERENCE SYSTEM (added): (Dutt nn) = pagination of N. Dutt's edition #<...># = BOLD ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ yogàcàrabhåmau ## #<àdhàrayogasthànam># (Book 1) ## (Chapter 1.1) om namo buddhàya // da÷eme dharmàþ saphalasya bodhisattvamàrgasya mahàyànasya saügrahàya saüvartante / katame da÷a / àdhàro liïgaü pakùo 'dhyà÷ayo vihàra upapattiþ parigraho bhåmi÷caryà pratiùñhà ca / uddànam / àdhàro liïga-pakùàdhyà÷aya-vihàrà upapattiþ / parigraho bhåmi÷caryà pratiùñhà pa÷cimà bhavet // tatràdhàraþ katamaþ / iha bodhisattvasya svagotraü prathama÷cittotpàdaþ sarve ca bodhipakùyà dharmà àdhàra ityucyate / tatkasya hetoþ / iha bodhisattvo gotraü ni÷ritya pratiùñhàpayitavyo bhavati / pratibalo 'nuttaràü samyaksaübodhimabhisaüboddhum / tasmàt sabhàgatayà gotramàdhàra ityucyate / iha bodhisattvaþ prathamacittotpàdaü ni÷ritya pratiùñhàya dàne 'pi prayujyate ÷ãle kùàntau vãryeü dhyàne praj¤àyàmapi prayujyate iti / yadvà pàramitàsu puõyasaübhàre j¤ànasaübhàre sarveùu ca bodhipakùyeùu dharmeùu prayujyate / tasmàtprathamacittotpàdasya bodhisattvasya caryàprayogasyàdhàra ityucyate / iha bodhisattvastameva bodhisattvacaryàprayogaü ni÷ritya pratiùñhàyànuttaràü samyaksaübodhiü paripårayati / tasmàtsa bodhisattvacaryàprayogastasya mahàbodhiparipåreràdhàra ityucyate / agotrastha pudgalo gotre 'sati cittotpàde 'pi yatnasamà÷raye satyabhavya÷cànuttaràyàþ samyaksaübodheþ paripåraye / tadanena paryàyeõa veditavyamanutpàditacittasyàpi bodhisattvasya akçte 'pi bodhisattvacaryàprayoge gotramàdhàra iti / sa cet punargotrastha÷cittaü notpàdayati bodhicaryàsu na prayujyate na kùipraü bodhimàràgayati tàsvapi (##) viparyayàt kùipramàràgayatãti veditavyam / tatpunaretadgotramàdhàra ityucyate / upastambho heturni÷raya upaniùatpårvaïgamo nilaya ityapyucyate / yathàgotramevaü prathama÷cittotpàdaþ sarvà ca bodhisattvacaryà / tatra gotraü katamat / samàsato gotraü dvividham / prakçtisthaü samudànãta¤ca / tatra prakçtisthaü gotraü yadbodhisattvànàü ùaóàyatanavi÷eùaþ / sa tàdç÷aþ paraüparàgato 'nàdikàliko dharmatàpratilabdhaþ / tatra samudànãtaü gotraü yatpårvaku÷alamålàbhyàsàtpratilabdham / tadasminnarthe dvividhamapyabhipretam / tatpunargotraü bãjamityapyucyate / dhàtuþ prakçtirityapi / tatpunarasamudàgataphalaü såkùmaü vinà phalena / samudàgataphalamaudàrikaü saha phalena / tena khalu gotreõa samanvàgatànàü bodhisattvànàü sarva÷ràvakapratyekabuddhànatikramya pràgevànyàn sattvànniruttaro vi÷eùo veditavyaþ / tatkasya hetoþ / dve ime samàsato vi÷uddhã / kle÷àvaraõavi÷uddhirj¤eyàvaraõavi÷uddhi÷ca / tatra sarva÷ràvakapratyekabuddhànàü tadgotraü kle÷àvaraõavi÷uddhyà vi÷udhyati na tu j¤eyàvaraõavi÷uddhyà / bodhisattvagotraü punarapi kle÷àvaraõavi÷uddhyà api j¤eyàvaraõavi÷uddhyà vi÷udhyati / tasmàtsarvaprativi÷iùñaü niruttaramityucyate / api ca caturbhiràkàrairbodhisattvasya ÷ràvakapratyekabuddhebhyo vi÷eùo veditavyaþ / katamai÷caturbhiþ / indriyakçtaþ pratipattikçtaþ kau÷alyakçtaþ phalakçta÷ca / tatràyamindriyakçto vi÷eùaþ / prakçtyaiva bodhisattvastãkùõendriyo bhavati / pratyekabuddho madhyendriyaþ ÷ràvako mçdvindriyaþ / tatràyaü pratipattikçto vi÷eùaþ / ÷ràvakapratyekabuddha÷càtmahitàya pratipanno bhavati / bodhisattvaþ apyàtma hitàya api parahitàya bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàyai arthàya hitàya sukhàya devamanuùyàõàm / tatràyaü kau÷alyakçto vi÷eùaþ / ÷ràvakaþ pratyekabuddha÷ca skandhadhàtvàyatanapratãtyasamutpàda-sthànàsthànasatyakau÷alyaü karoti bodhisattvastatra cànyeùu ca sarvavidyàsthàneùu / tatràyaü phalakçto vi÷eùaþ / ÷ràvakaþ ÷ràvakabodhiphalamadhigacchati / pratyekabuddhaþ pratyekabodhimadhigacchati / bodhisattvo 'nuttaraü samyaksaübodhiphalamadhigacchati / (##) ùaóimàni bodhisattvasya pàramitànàü gotraliïgàni saüpadyante / yairevaü pare saüjànate bodhisattvo 'yamiti / dànapàramitàyà gotraliïgaü ÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àpàramitàyà gotraliïgam / tatredaü bodhisattvasya dànapàramitàyà gotraliïgam / iha bodhisattvaþ prakçtyaiva dànarucirbhavati / satsu ca saüvidyamàneùu deyadharmeùu satatasamitaü pareùàü saüvibhàga÷ãlo bhavati pramuditacitta÷ca dadàti na vimanaskaþ / alpàdapi ca saüvibhàgasya karttà bhavati / vi÷ada¤ca dànamanuprayacchati / na hãnam / adànena ca jihreti / pareùà¤ca dànasya varõaü bhàùate / dàne cainànupacchandayati / dàtàra¤ca dçùñvà àttamanà bhavati sumanaskaþ / gurubhyo vçddhatarakebhyo dakùiõãyebhyaþ satkàràrhebhya utthàyàsanamanuprayacchati / pçùño 'pçùño và teùu teùu sattvakçtyeùvanapàyamihaloke paraloke nyàyopade÷amanuprayacchati / ràjacauràmitràõyudakàdibhayabhãtànà¤ca sattvànàmabhayamanuprayacchati / yathà÷aktyà cainàn paritràyate tasmàdvicitràt pratatàdugràdbhayàt / nikùipta¤càsya haste paradhanaü nàbhidruhyati / çõaü gçhãtvà parebhyo na visaüvàdayati nàbhidruhyati / svadàyàdaü na va¤cayate na vipralambhayati / maõimuktàvaidårya÷aükha÷ilàpravàlajàtaråparajatà÷magarbhamusàragalvalohitikàdakùiõàvartaprabhçtiùåpakaraõajàteùu måóhaü viparyasyacittaü samyaksaübodhayati / yathàsyànyato 'pi na vipralambhaþ syàt / kutaþ punaþ svayamenaü vipralambhayiùyati / prakçtyà codàrabhogàdhimukto bhavati / udàreùvasya sarvabhogaparibhogeùu cittaü kràmati / udàreùu ca karmànteùvadhimukto bhavati na parãttàyadvàreùu / santi cemàni loke vyasanàni / tadyathà strãvyasanam / madyavyasanam / dyåtavyasanam / naña-nartaka-hàsaka-làsakàdisaüdar÷anavyasanamityevaüråpebhyovyasanebhyo laghu ladhveva vairàgyaü pratilabhate / hrãvyapatràpyaü pràviùkaroti vipule 'pi ca bhogapratilambhe nàdhimàtralolupo bhavati pràgevàlpe / itimànyevaü bhàgãyàni bodhisattvasya dànapàramitàyà gotraliïgàni veditavyàni / (##) tatremàni bodhisattvasya ÷ãlapàramitàyà gotraliïgàni / iha bodhisattvaþ prakçtyà mçdunà kàyavàïmanaskarmaõà samanvàgato bhavatyaku÷alena nàtyartharaudreõa nàtyarthasattvopaghàtakena / kçtvàpi ca pàpakaü karma laghu ladhveva vipratisàraü pratilabhate / ta¤ca jehrãyamàõaþ samàcarati na nandãjàtaþ / pàõiloùñadaõóa÷astràdibhi÷ca sattvànàmaviheñhanajàtãyo bhavati / prakçtivatsala÷ca bhavati sattvapriyaþ / satkàràrheùu ca kàlena kàlamabhivàdanavandanapratyutthànà¤jalisàmãcãkarmaõà pratyupasthito bhavati / dakùiõa÷ca bhavati / nàgarikaþ paracittànuvartã / smitapårvaïgama÷ca bhavatyuttànamukhavarõavigatabhråkuñiþ pårvàbhibhàùã / upakàriùu ca sattveùu kçtaj¤o bhavati kçtavedã / arthikeùu ca sattveùu çjutàü pratipadyate / na màyà÷àñhyenaitàn vilobhayati / dharmeõàsàhasena ca bhogàn samudànayati nàdharmeõa / prakçtyaiva ca puõyakàmo bhavati / parapuõya kriyàsvapi vyàpàraü gacchati pràgevàtmanaþ / parabàdhayà càttyartha bàdhyate yaduta pareùàü vadhabandhanacchedanatàóanakutsanatarjanàdikayà dçùñvà và ÷rutvà và / dharmasamàdànaguruka÷ca bhavati saüparàyagurukaþ / aõumàtre 'pyavadye bhayadar÷ã pràgeva prabhåte / parakçtyeùu ca parakaraõãyeùu sahàyãbhàvaü gacchati yaduta kçùivaõijyàgorakùyaràjapauruùyalipigaõananyasanasaükhyàmudràyàü bhartçprasàdane kulaprasàdane ràjakulaprasàdane mitràmitraprasàdane bhogànàmarjane rakùaõe sannidhau prayoge visarge àvàhavivàhàbhakùaõasaübhakùaõeùvevaübhàgãyeùu sattvakçtyeùu sahàyãbhàvaü gacchati / na kalahabhaõóanavigrahavivàdeùu ca paraviheñhanakaraõãyeùu ye àtmanaþ pareùà¤cànarthàyàhitàya duþkhàya saüvartante / akçtyàccaitàü nivàrayati yaduta da÷abhyaþ pàpakebhyo 'ku÷alebhyaþ / karmapathebhyaþ / parava÷ya÷ca bhavati paravidheyaþ / samànakùànti÷ãlatayà apahàya svakàryaü parairàtmakàrye yathàkàmaü niyojyate / àrdracitta÷ca bhavati pe÷alacitto na ca ciramàghàtacittatàü pratighacittatàmudvahati nànyatra tatkùaõa evàsya taccittaü bhadratàyàü parivartate / satyaguruka÷ca bhavati nàbhåtavacanena paràn visaüvàdayati / na ca pareùàü mitrabhedaü rocayati na karoti / (##) na càsambaddhamapàrtha nirartha sahasà pralapati / priyaüvada÷ca bhavatyaparakañukaþ api svakasya dàsàdiparijanasya pràgeva pareùàm guõapriya÷ca bhavati pareùàü bhåtasya varõasyàhartà / itãmànyevaübhàgãyàni bodhisattvasya ÷ãlapàramitàyà gotraliïgàni veditavyàni / tatremàni bodhisattvasya kùàntipàramitàyà gotraliïgàni / iha bodhisattvaþ prakçtyà pareùàmantikàdapakàraü labdhvà nàghàtacittatàü pràviùkaroti nàpyapakàràya prapadyate / saüj¤apyamàna÷cà÷u saüj¤aptiü pratigçhõàti / na ca khilaü dhàrayati na cirakàlikaü vairà÷ayaü vahati / itãmànyevaübhàgãyàni bodhisattvasya kùàntipàramitàyà gotraliïgàni veditavyàni / tatremàni bodhisattvasya vãryapàramitàyà gotraliïgàni / iha bodhisattvaþ prakçtyà utthànavàn bhavati / kàlyotthàyã sàyaü nipàtã na nidràsukhaü ÷ayanasukhaü pàr÷vasukhamatyarthaü svãkaroti / pratyupasthite ca kçtye abhibhåyàkartukàmatàmàlasyaü pratisaükhyàya prayujyate tasya kçtyasyàbhiniùpattaye / sarvakçtyasamàrambheùu ca dçóhani÷cayo bhavati nàkçtvà nàparipràpya sarveõa sarvaü vãryasraüsayati antarà và viùàdamàpadyate / udàreùu ca parameùvartheùu na cetasà saükocamàpadyate / nàpyàtmànaü paribhavati / ÷akto 'haü pratibalameùàmadhigamàyetyutsàhajàtaþ / vãra÷ca bhavati mahàsabhàprave÷e và paraiþ sahàbhiprayoga pratyabhiyoge và tadanyatra và duùkarakarmaõi mahàvyavasàyeùvapi càrthopasaühiteùu nàtyarthaü khedamàpadyate pràgeva parãtteùu / itãmànyevaübhàgãyàni bodhisattvasya vãryapàramitàyà gotraliïgàni veditavyàni / tatremàni bodhisattvasya dhyànapàramitàyà gotraliïgàni / iha bodhisattvaþ prakçtyà dharmàrthopanidhyàne avikùepabahulo bhavati / araõyavanaprasthànàni / ca pràntàni ÷ayanàsanàni manuùyarahaþsevitàni vigatapàpakàni pratisaülayanasàråpyakàõi dçùñvà ÷rutvà sukhaü tannaiùkramyaü pràvivekyamiti (##) naiùkramyapràvivekye tãvramautsukyamutpàdayati / prakçtyà ca mandakle÷o bhavati mandanivaraõo mandadauùñhulyaþ / pravivekagatasya càsya svàrthaü paritulayataþ pàpakàþ asadvitarkà nàtyarthaü cittaü kùobhayanti na paryàdàya tiùñhanti / [saþ] amitrapakùe 'pi tvaritaü tvaritaü maitracittatàmupasthàpayati pràgeva mitrodàsãnapakùe / vicitrai÷ca duþkhairduþkhitànàü sattvànàü duþkhaü ÷rutvà và dçùñvà và mahatkàruõyacittamutpàdayati / duþkhàpanayàya ca teùàü sattvànàü yathà÷aktyà yathàbalaü vyàpàraü gacchati / prakçtyà ca sattveùu hitakàmo bhavati sukhakàmaþ / dhçtimàü÷ca bhavatyàpatsu j¤àtivyasane và bhogavyasane và vadhe và bandhane và pravàse và ityevaübhàgãyàsvàpatsu / medhàvã ca dharmàõàü grahaõadhàraõohanasamarthaþ smçtibalena ca samanvàgato bhavati / sa cirakçtacirabhàùitamapyanusmarttà bhavati pareùà¤cànusmàrayità / itãmànyevaübhàgãyàni bodhisattvasya dhyànapàramitàyà gotraliïgàni veditavyàni / tatremàni bodhisattvasya praj¤àpàramitàyà gotraliïgàni / iha bodhisattvaþ sarvavidyàsthànaj¤eyaprave÷àya sahajayà praj¤ayà samanvàgato bhavati / adhandha÷ca bhavatyamandaþ amomuhajàtãyaþ / tàsu tàsu ca pramàdasthànaviratiùu pratisaükhyànabaliko bhavati / itãmànyevaübhàgãyàni bodhisattvasya praj¤àpàramitàyà gotraliïgàni veditavyàni / tànãmàni bodhisattvasya audàrikàõyànumànikàni gotraliïgàni veditavyàni / bhåtàrthani÷caye tu buddhà eva bhagavantaþ pratyakùadar÷inaþ / yasmàcca tadgotraü bodhisattvànàü prakçtyaiva guõayuktaü bhadraü kalyàõaü ÷ukladharmasamanvàgataü tasmàttàvad durabhisaübhavasya ÷reùñhasyàcintyasyàcalasyànuttarasya tathàgatasya padasyàvàptaye hetubhàvena yujyate 'nyathà na yujyate / tàvacca bodhisattva ebhiþ ÷ukladharmaiþ prakçtyaiva yukto bhavati yàvanna ÷ukladharmavairodhikai÷caturbhirupakle÷aiþ sakalavikalairupakliùño bhavati / yadà copakliùño bhavati sa tadà eùu ca ÷ukleùu dharmeùu na saüdç÷yate / apàyeùu caikadà upapadyate / apàyopapattàvapi bodhisattvasya tadanyebhyaþ apàyopapannebhyaþ sattvebhyo (##) gotrakçto mahàn vi÷eùo veditavyaþ / iha bodhisattvo dãrgheõa kàlena kadàcit karhicidapàyeùåpapadyate / upapanna÷cà÷u parimucyate apàyebhyaþ / na ca tathà tãvràmàpàyikãü duþkhàü vedanàü vedayate tadyathà 'nye 'pàyopapannàþ sattvàþ / tayà ca tanvyà duþkhayà vedanayà spçùño 'dhimàtraü saüvegamutpàdayati / teùu ca sattveùu tatropapanneùu duþkhiteùu kàruõyacittaü pratilabhate yaduta tenaiva gotreõa ca sattveùu tatropapanneùu duþkhiteùu kàråõyacittaü pratilabhate yaduta tenaiva gotreõa buddhamahàkaruõàhetunà codyamànaþ / ityevaübhàgãyaþ apàyopapattau bodhisattvasya tadanyebhyaþ apàyopapannebhyaþ sattvebhyo vi÷eùo veditavyaþ / tatra katame te bodhisattvasya catvàraþ ÷ukladharmavairodhikà upakle÷àþ / pårvaü pramattasya kle÷àbhyàsàttãvrakle÷atà àyatakle÷atà càyaü prathama upakle÷aþ / måóhasyàku÷alasya pàpamitrasaü÷rayo 'yaü dvitãya upakle÷aþ / gurubhartçràjacaurapratyarthikadyabhibhåtasyàsvàtantryaü cittavibhrama÷càyaü tçtãya upakle÷aþ / upakaraõavikalasya jãvikàpekùà ayaü caturtha upakle÷aþ / caturbhiþ kàraõairevaü gotrasaüpanno 'pi bodhisattvo na ÷aknotyanuttara samyaksaübodhimabhisaüboddhum / katamai÷caturbhiþ / iha bodhisattvaþ àdita eva kalyàõamitraü na labhate aviparãtabodhimàrgadai÷ikaü buddhaü và bodhisattvaü và / idaü prathamaü kàraõam / punaraparaü bodhisattvo labdhvàpi kalyàõamitraü viparãtagràhã viparãtaü ÷ikùate bodhisattva÷ikùàsu / idaü dvitãyaü kàraõam / punaraparaü bodhisattvo labdhvàpi kalyàõamitramaviparãtaü ÷ikùamàõo bodhisattva÷ikùàsu tasmin prayoga ÷ithilaprayogo bhavati kusãdo nodagrapratatavãryasamanvàgataþ / idaü tçtãyaü kàraõam / punaraparaü bodhisattvo labdhvà kalyàõamitramaviparãtaü ÷ikùamàõo bodhisattva÷ikùàsu tasmiü÷ca prayoge àrabdhavãryaþ aparipakvendriyo bhavatyaparipårõabodhisaübhàraþ dãrghakàlàparijayàdvodhipakùya dharmàõàm / ida¤caturtha kàraõam / gotre satyetatkàraõavaikalyàdvodherapràptiþ / sànnidhyàttu pràptirbhavati / asati tu gotre sarveõa sarva sarvathà bodharapràptireva veditavyà / bodhisattvabhåmau àdhàre yogasthàne prathamaü gotrapañalaü samàptam // (##) ## (Chapter 1.2) iha bodhisattvasya prathama÷cittotpàdaþ sarvabodhisattvasamyakpraõidhànànàmàdyaü samyakpraõidhànaü tadanyasamyakpraõidhànasaügràhakam / tasmàt sa àditaþ samyakpraõidhànasvabhàvaþ / sa khalu bodhisattvo bodhàya cittaü praõidadhadevaü cittamabhisaüskaroti vàca¤ca bhàùate / aho batàhamanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyeyaü sarvasattvànà¤càrthakaraþ syàmatyantaniùñhe nirvàõe pratiùñhàpayeyaü tathàgataj¤àne ca / sa evamàtmana÷ca bodhiü sattvàrtha¤ca pràrthayamàna÷cittamutpàdayati / tasmàtsa cittotpàdaþ pràrthanàkàraþ / tàü khalu bodhiü sattvàrtha¤càlamvya sa cittotpàdaþ pràrthayate nànàlambya / tasmàtsa cittotpàdo bodhyàlambanaþ sattvàrthàlambana÷ca / sa ca cittotpàdaþ sarvabodhipakùyaku÷alamålasaügrahàya pårvaïgamatvàtku÷alaþ paramakau÷alyaguõayuktaþ bhadraþ paramabhadraþ kalyàõaþ paramakalyàõaþ sarvasattvàdhiùñhànakàyavàïmanodu÷caritavairodhikaþ / yàni ca kànicittadanyàni laukikalokottareùvartheùu ku÷alàni samyakpraõidhànàni teùàü sarveùàmagrya metatsamyakpraõidhànaü niruttaraü yaduta bodhisattvasya prathama÷cittotpàdaþ / evamayaü prathama÷cittotpàdaþ svabhàvato 'pi veditavyaþ / àkàrato 'pyàlambanato 'pi guõato 'pyutkarùato 'ti pa¤calakùaõo veditavyaþ / tasya ca bodhicittasya sahotpàdàdevàvatãrõe bhavati bodhisattvo 'nuttare bodhimahàyàne / bodhisattvo bodhisattva iti ca saükhyàü gacchati yaduta saüketavyavahàranayena / tasmàtsa cittotpàdaþ avatàrasaügçhãtaþ / utpàdya ca bodhisattvastaccittaü krameõànuttaràü samyaksaübodhimadhigacchati nànutpàdya / tasmàdanuttaràyàþ samyaksaübodheþ sa cittotpàdo målam / duþkhiteùu ca sattveùu sa kàruõiko bodhisattvaþ paritràõàbhipràyastaccittamutpàdayati / tasmàtsa cittotpàdaþ karuõàniùyandaþ / (##) ta¤ca cittotpàdaü ni÷ritya pratiùñhàya bodhisattvo bodhipakùyeùu dharmeùu sattvàrtha kriyàyà¤ca bodhisattva÷ikùàyàü prayujyate / tasmàtsa cittotpàdo bodhisattva÷ikùàyàþ sanni÷rayaþ / evamasau prathama÷cittotpàdaþ saügrahato 'pi målato 'pi niùyandato 'pi sanni÷rayato 'pi veditavyaþ / sa ca bodhisattvasya prathamacittotpàdaþ samàsena dvividhaþ / nairyàõika÷cànairyàõika÷ca / tatra nairyàõiko ya utpanno 'tyantamanuvartate na punarvyàvartate / anairyàõikaþ punarya utpanno nàtyantamanuvartate punareva vyàvartate / tasya ca cittotpàdasya vyàvçttirapi dvividhà / àtyantikã cànàtyantikã ca / tatràtyantikã yatsakçdvyàvçttaü cittaü na punarutpadyate bodhàya / anàtyantikã punaþ yadvyàvçttaü cittaü punaþ punarutpadyate bodhàya / tasya khalu cittasyotpàdaþ caturbhiþ pratyayai÷caturbhirhetubhi÷caturbhirbalairveditavyaþ / catvàraþ pratyayàþ katame / iha kulaputro và kuladruhità và tathàgatasya và bodhisattvasya và acintyamatyadbhutaü pràtihàryaü prabhàvaü pa÷yati saüpratyayitasya và 'ntikàcchçõoti / tasya dçùñvà và ÷rutvà và evaü bhavati / mahànubhàvà bateyaü bodhiryasyàü sthitasya và pratipannasya và 'yamevaråpaþ prabhà[vaþ] idamevaüråpaü pràtihàryaü dç÷yate ca ÷råyate ca sa tadeva prabhàvadar÷anaü ÷ravaõaü vàdhipatiü kçtvà mahàbodhyadhimukto mahàbodhau cittamutpàdayati / ayaü prathamaþ pratyaya÷cittasyotpattaye / sa na haiva prabhàvaü pa÷yati và ÷çõoti và aparitvanuttaràü bodhimàrabhya saddharmaü ÷çõoti bodhisattvapiñakaü de÷yamànaü ÷rutvà ca punarabhiprasãdati / abhiprasanna÷ca saddharma÷ravaõamadhipatiü kçtvà tathàgataj¤ànàdhimuktaþ tathàgataj¤ànapratilambhàya cittamutpàdayati / ayaü dvitãyaþ pratyaya÷cittasyotpattaye / sa na haiva dharma ÷çõotyapi tu bodhisattvaþ saddharmàntardhànimàmukhàmupagatàü pa÷yati / dçùñvà ca punarasyaivaü bhavati aprameyàõàü bata sattvànàü duþkhàpagamàya bodhisattvasaddharmasthitiþ saüvartate / yannvahaü bodhisattva-saddharmacirasthitaye cittamutpàdayeyaü yaduta eùàmeva sattvànàü duþkhàpakarùaõàya / [sa] saddharmadhàraõamevàdhipatiü kçtvà tathàgataj¤ànàdhimuktastathàgataj¤ànapratilambhàya cittamutpàdayati / ayaü (##) tçtãyaþ pratyaya÷cittasyotpattaye / sa na haiva saddharmàntardhàniü pratyupasthitàü pa÷yati apitvantayuge 'ntakàle pratyavaràntayugikàn sattvà÷rayàn pa÷yati yaduta da÷abhirupakle÷airupakliùñàn / tadyathà mohabahulànàhrãkyànapatràpyabahulànãrùyàmàtsaryabahulàn duþkhabahulàn dauùñhulyabahulàn kle÷abahulàn du÷caritabahulàn pramàdabahulàn kausãdyabahulàn à÷raddhyabahulàü÷ca / dçùñvà ca punarasyaivaü bhavati / mahàn batàyaü kaùàyakàlaþ pratyupasthitaþ / asminnevamupakliùñe kàle na sulabho nihãnaþ ÷ràvakapratyekabodhàvapi tàvaccittotpàdaþ pràgevànuttaràyàü samyaksaübodhau / yannvahamapi tàvaccittamutpàdayeyam apyeva [nàma] mamànu÷ikùamàõà anye 'pyutpàdayeyuriti / so 'ntakàle cittotpàdadurlabhatàmadhipatiü kçtvà mahàbodhàvadhimukto mahàbodhau cittamutpàdayati / ayaü caturthaþ pratyaya÷cittasyotpattaye / catvàro hetavaþ katame / gotrasaüpadvodhisattvasya prathamo hetu÷cittasyotpattaye / buddhabodhisattvakalyàõamitraparigraho dvitãyo hetu÷cittasyotpattaye / sattveùu kàruõyaü bodhisattvasya tçtãyo hetu÷cittasyotpattaye / saüsàraduþkhàd duùkaracaryàduþkhàdapi dãrghakàlikàdvicitràttãvrànnirantaràdabhãrutà caturtho hetu÷cittasyotpattaye / tatra gotrasaüpadvodhisattvasya dharmatàpratilabdhaiva veditavyà / caturbhiràkàrairbodhisattvasya mitrasaüpadveditavyà / iha bodhisattvasya mitramàdita evàjaóaü bhavatyadhandhajàtãyaü paõóitaü vilakùaõaü na ca kudçùñipatitam / iyaü prathamà mitrasaüpat / na cainaü pramàde viniyojayati / na pramàdasthànamasyopasaüharati / iyaü dvitãyà mitrasaüpat / na cainaü du÷cirite viniyojayati na du÷caritasthànamasyopasaüharati / iyaü tçtãyà mitrasaüpat / na cainamutkçùñatarebhyaþ ÷raddhàcchandasamàdànavãryopàyaguõebhyo vicchandayitvà nihãnatareùu ÷raddhàcchandasamàdànavãryopàyaguõeùu samàdàpayati / tadyathà mahàyànàdvicchandayitvà ÷ràvakayàne và pratyekabuddhayàne và bhàvanàmayàd vicchandayitvà cintàmaye cintàmayàdvicchandayitvà ÷rutamaye ÷rutamayàdvicchandayitvà vaiyàvçttyakarmaõi ÷ãlamayàd vicchandayitvà dànamaye ityevaübhàgãyebhya utkçùñatarebhyo guõebhyo na vicchandayitvà evaübhàgãyeùu nihãnatareùu guõeùu samàdàpayati / iyaü caturthã mitrasaüpat / (##) caturbhiràkàrai rbodhisattvaþ karuõàbahulo bhavati sattveùu / santi te lokadhàtavo yeùu duþkhaü nopalabhyate da÷asu dikùvanantàparyanteùu lokadhàtuùu / sa ca bodhisattvaþ saduþkhe loka dhàtau pratyàjàto bhavati yatra duþkhamupalabhyate nàduþkhe / para¤cànyatamena duþkhena spçùñamupadrutamabhibhåtaü pa÷yati / àtmanà cà 'nyatamena duþkhena spçùño bhavatyupadruto 'bhibhåtaþ / puna÷ca paramàtmànaü và tadubhayaü và dãrghakàlikena vicitreõa tãvreõa nirantareõa duþkhena spçùñamupadrutamabhibhåtaü pa÷yati / iti tasya bodhisattvasya svagotrasanni÷rayeõa prakçtibhadratayà ebhi÷caturbhiràlambanairadhiùñhànaiþ karuõàmçdumadhyàdhimàtrà pravarvate anyatràbhyàsataþ // caturbhiþ kàraõairbodhisattvaþ sattveùu karuõàü saüpuraskçtya saüsàraduþkhàddãrghakàlikàdvicitràttãvrànnirantaràdapi na bibheti nottrasyati pràgeva nihãnàt / prakçtyà sàttviko bhavati dhçtimàn balavàn / idaü prathamaü kàraõam / paõóito bhavati samyagupanidhyàna÷ãlaþ pratisaükhyànabalikaþ / idaü dvitãyaü kàraõam / anuttaràyàü samyaksaübodhàvadhimàtrayà 'dhimuktyà samanvàgato bhavati / idaü tçtãyaü kàraõam / sattveùu càdhimàtrayà karuõayà samanvàgato bhavati idaü caturtha kàraõam / catvàri balàni katamàni / adhyàtmabalaü parabalaü hetubalaü prayogabala¤ca / tatra sva÷aktipatità yà ruciranuttaràyàü samyaksaübodhau idamucyate bodhisattvasyàdhyàtmabalaü cittasyotpattaye / para÷aktisamutpàdità tu ruciranuttaràyàü samyaksaübodhau bodhisattvasya parabalam ityucyate cittasyotpattaye / pårvako bodhisattvasya mahàyànapratisaüyuktaku÷aladharmàbhyàsa etarhi buddhabodhisattvasandar÷ana màtrakeõa tadvarõa÷ravaõamàtrakeõa và à÷u cittasyottpattaye pràgeva saddharma÷ravaõena và prabhàvadar÷anena và hetubalam ityucyate cittasyottpattaye / dçùñadhàrmiko bodhisattvasya satpuruùasaüsevà-saddharma÷ravaõacintàdiko dirghakàlikaþ ku÷aladharmàbhyàsaþ prayogabalam ityucyate cittasyotpattaye / tatra bodhisattvasya samastavyastàü÷caturaþ pratyayàü÷caturo hetånàgamya sacedadhyàtmabalena hetubalena ca samastàbhyàü dvàbhyàü balàbhyàü taccittamutpadyate / (##) evantad dçóhaü¤ca sàra¤ca ni÷calaü cotpadyate / parabalaprayogabalàbhyàü tu taccittamadçóhodayaü veditavyam / catvàri bodhisattvasya cittavyàvçttikàraõàni / katamàni catvàri / na gotrasaüpanno bhavati / pàpamitraparigçhãto bhavati / sattveùu mandakaruõo bhavati / saüsàraduþkhàcca dãrghakàlikàdvicitràttãvrànnirantaràd bhãrurbhavati atyartha bibhetyuttasyati saütràsamàpadyate / caturõàü cittotpattihetånàü viparyayeõa catvàryetàni cittavyàvçttikàraõàni vistareõa pårvavadveditavyàni / dvàvimau dçóhaprathamacittotpàdikasya bodhisattvasya lokàsàdhàraõàvà÷caryàdbhåtau dharmau / katamau dvau / sarvasattvàü÷ca kaóatrabhàvena parigçhõàti / na ca punaþ kaóatraparigrahadoùeõa lipyate / tatràyaü kaóatraparigrahadoùaþ / kaóatrasyànugrahopaghàtàbhyàü kliùñànurodhavirodhau / tau ca bodhisattvasya na vidyete / dvàvimau dçóhaprathamacittotpàdikasya bodhisattvasya sattveùu kalyàõàdhyà÷ayau pravartete / hitàdhyà÷aya÷ca sukhàdhyà÷aya÷ca / tatra hitàdhyà÷ayo yà aku÷alàt sthànàd vyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpanakàmatà sukhàdhyà÷ayo yà vighàtinàmanàthànàmaprati÷araõànàü sattvànàü kliùñavarjitànugràhakavaståùasaüharaõakàmatà / dvàvimau dçóhaprathamacittotpàdikasya bodhisattvasya prayogau / adhyà÷ayaprayogaþ pratipattiprayoga÷ca / tatràdhyà÷ayaprayogo yà tasyaiva hitasukhàdhyà÷ayasya pratidivasamanubçühaõà / pratipattiprayogaþ pratidivasamàtmana÷ca buddhadharmaparipàkaprayogaþ sattvànà¤ca yathà÷akti yathàvalamadhyà÷ayaprayogameva ni÷ritya hitasukhopasaühàraprayogaþ / dve ime dçóhaprathamacittotpàdikasya bodhisattvasya mahatã ku÷aladharmàyadvàre / svàrthaprayoga÷cànuttaràyàþ samyaksaübodheþ samudàgamàya / paràrthaprayoga÷ca sarvasattvànàü sarvaduþkhanirmokùàya / yathà dve àyadvàre evaü dvau mahàntau ku÷aladharmasannicayau dvàvaprameyau ku÷aladharmaskandhau / peyàlam / dve ime prathamacittotpàdikasya bodhisattvasya prathamaü cittotpàdamupàdàya (##) bodhàya ku÷alaparigrahavai÷eùye tadanyaü ku÷alaparigrahamupanidhàya / hetuvai÷eùyaü phalavai÷eùya¤ca / sa khalu bodhisattvasya ku÷alaparigraho 'nuttanuràyàþ samyaksaübodherhetuþ sà ca tasya phalam / na tadanyaþ sarva÷ràvakapratyekabuddhaku÷alaparigrahaþ pràgeva tadanyeùàü sattvànàm / tasmàdvodhisattvànàü ku÷alaparigrahastadanyasmàtsarvaku÷alaparigrahàddhetubhàvataþ phalata÷ca prativi÷iùñaþ / dvàvimau dçóhaprathamacittotpàdikasya bodhisattvasya cittotpàdànu÷aüsau / sahacittotpàdàcca sarvasattvànàü dakùiõãyabhåto bhavati gurubhåtaþ puõyakùetraü pitçkalpaþ prajànàmavyàbàdhyasya ca puõyasya parigrahaü karoti / tatredamavyàbàdhyaü puõyam / yena samanvàgato bodhisattva÷cakravarti-dviguõonàrakùeõàrakùito bhavati / yasminnàrakùe sadà pratyupasthite na ÷aknuvanti suptamattapramattasyàpi vyàóà và yakùà và amanuùyà và naivàsikà và viheñhàü kartum / parivçttajanmà punarayaü bodhisattvastena puõyaparigraheõàlpàbàdho bhavatyarogajàtãyaþ / na ca dãrgheõa khareõa và àbàdhena spç÷yate / sattvàrtheùu ca sattvakaraõãyeùvasya vyàyacchamànasya kàyena vàcà dharma¤ca de÷ayataþ nàtyarthaü kàyaþ kràmyati na smçtiþ pramuùyate na cittamupahanyate / prakçtyaiva tàvadgotrastho bodhisattvo mandadauùñhulyo bhavati / utpàdita cittastu bhåyasyà màtrayà mandatara dauùñhulyo bhavati yaduta kàyadauùñhulyena cittadauùñhulyena ca / asiddhànyapi ca tadanya hastagatàni sattvànàmãtyupadravopasargasaü÷amakàni mantrapadàni vidyàpadàni taddhastagatàni sidhyanti / kaþ punarvàdaþ siddhàni / adhikena ca kùàntisauratyena samanvàgato bhavati / parata-upatàpasahaþ aparopatàpã ca / pareõàpi ca paramupatàpyamànamupalabhyàtyartha bàdhyate / krodherùyà÷àñhyamrakùàdaya÷càsyopakle÷àhatavegà mandàyamànàþ kadàcitsamudàcarantyà÷u ca vigacchanti / yatra ca gràmakùetre prativasati tasmin bhayabhairavadurbhikùadoùà amanuùyakçtà÷copadravà anutpannà÷ca notpadyante utpannà÷ca vyupa÷àmyanti / sa cetpunaþ sa prathamacittotpàdiko bodhisattvaþ ekadà (##) narakeùvapàyabhåmàvupapadyate sa bhåyasyà màtrayà à÷utaraü ca mucyate narakebhyaþ / tanutarà¤ca duþkhàü vedanàü vedayate bhç÷atara¤ca saüvegamutpàdayati teùà¤ca sattvànàmantike karuõàcittatàmavyàbàdhya puõyaparigrahahetoþ / ityevaübhàgãyàn bahånanu÷aüsànavyàbàdhya puõyaparigrahàtprathamacittotpàdiko bodhisattvaþ pratyanubhavati / bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne dvitãyaü cittotpàdapañalaü [samàptam*] // (##) ## (Chapter 1.3) evamutpàditacittànàü bodhisattvànàü bodhisattvacaryà katamà / samàsato bodhisattvà yatra ÷ikùante yathà ca ÷ikùante yacca ÷ikùante tat sarvamaikadhyamabhisaükùipya bodhisattvacaryetyucyate / kutra punarbodhisattvàþ ÷ikùante / saptasu sthàneùu ÷ikùante / sapta sthànàni katamàni / svàrthaþ paràrthaþ tattvàrthaþ prabhàvaþ sattvaparipàkaþ àtmano buddhadharmaparipàkaþ anuttarà ca samyaksaübodhiþ saptamaü sthànam / uddànam / sva-paràrtha÷ca tattvàrthaþ prabhàvaþ paripàcane / sattva svabuddhadharmàõàü parà bodhi÷ca saptamã // svaparàrthaþ katamaþ samàsato da÷avidhaþ svaparàrtho veditavyaþ / kevalaü parasambaddhaþ hitànvayaþ sukhànvayaþ hetusaügçhãtaþ phalasaügçhãtaþ ehikaþ àmutrikaþ àtyantikaþ anàtyantika÷ca / tatra kevalaþ svàrthaþ paràrtha÷ca bodhisattvena parij¤àya prahàtavyaþ bodhisattvavidheþ samatikràntatvàdananuråpatvàcca / pari÷iùñe ca ÷ikùitavyaþ / tatràyaü kevalaþ svàrtho bodhisattvasya yo 'nena parij¤àya prahàtavyo bhavati / àtmanaþ sukhakàmasya bhogànàü paryeùaõà upabhoga÷ca / dharmamatsariõo và punaþ sato dharmàõàü buddhabodhisattvabhàùitànàü paryeüùaõà dhàraõà ca / svargakàmasya svargàrtha ÷ãlaü vãryàrambhaü dhyànaü praj¤àü samàdàya vartanà / lokàmiùaphalàbhilàùiõo và punaþ lokàmiùanimittaü tathàgatacaityapåjà / làbhakàmasya và làbhanimittaü làbhanirvartakaü mamàrthaü pareùàmutplàvakaü vicitràbhåtaguõàkhyànam / àtmanaþ paricaryàsvãkaraõakàmasya paricaryàsvãkaraõàrthamadharmeõa gaõasaügraho na dharmeõa / parato dàsabhåtàn sattvàn dàsabhàvàddhi pramokùayati yàvadevàtmano dàsabhàvàya / (##) bandhanabaddhàn sattvàn bandhanàdvimokùya svayameva badhnàti yàvadevàtmanaþ kçtyaniùpattaye / daõóàdibhayabhãtàü÷ca sattvàn parato daõóàdibhayàdvipramokùayati yàvadeva svayameva bhayagrahaõàrtham / dçùñadharmasukhavihàra÷ca bodhisattvasya sattvàrthanidhyànavirahitaþ kevalaþ svàrtho veditavyaþ / ityevaübhàgãyo bodhisattvasya kevalaþ svàrtho vedivtayo yo bodhisattvena parij¤àya prahàtavyaþ / dànaü punaþ bodhisattvasya kùànti÷ca kàruõyapårvakaü và bodhipariõataü và svarganimittaü và nityakàlaü parasambaddha eva svàrtho veditavyaþ / ityetàn yathànirdiùñànàkàràn sthàpayitvà tadanya etadviparyayàtsvàrtho bodhisattvànàü sarva eva paràrthasambaddho veditavyaþ / tatràyaü bodhisattvasya kevalaþ paràrtho bodhisattvena parij¤àya prahàtavyaþ / vipanna dçùñerdànam anàgamadçùñeraphaladar÷inaþ bhraùña÷ãlasya pratipattivirahitasya pareùàü dharmade÷anà / adhobhåmisamatikràntasyàdhobhåmika÷ukladharmopasaühàro dhyànavyàvartanaku÷alasya ca bodhisattvasya / tathàhi sa dhyànairvihçtya dhyànaü vyàvarttya praõidhàya yatra kàmaü tatra kàmadhàtàvupapadyate / va÷itàpràptasya ca bodhisattvasya da÷asu nikùu vicitrairnirmàõaiþ vicitràõàü sattvànàmarthakriyà / ca svakçtàrthasya munestathàgatasya balavai÷àradyàdisarvàveõikabuddhadharmasaüni÷rayeõàpramàõeùu sattveùvapramàõàrthakriyà / so 'pi paràrthaþ kevalo veditavyaþ / tatra pårvako dvividhaþ paràrthaþ kevalo yathà nirdiùño bodhisattvena parij¤àya prahàtavyaþ / tadanyatra ca kevale paràrthe bhåyasyà màtrayà ÷ikùitavyam / ityetànàkàràn sthàpayitvà etadviparyayàcca bodhisattvànàü sarvaþ paràrthaþ svàrthaþ sambaddhaþ / tatràpi bodhisattvena ÷ikùitavyam / hitànvayaþ svaparàrtho bodhisattvasya katamaþ / samàsataþ pa¤càkàro veditavyaþ / anavadyalakùaõaþ anugràhakalakùaõaþ aihikaþ àmutrikaþ aupa÷amika÷ca / tatra yatkiücid bodhisattvaþ àtmanà và parãttaü prabhåtaü và ku÷alaparigrahaü ku÷alopacayaü karoti paraü và parãtte prabhåte và ku÷alaparigrahe ku÷alopacaye samàdàpayati vinayati (##) nive÷ayati pratiùñhàpayati / ayamanavadyalakùaõo bodhisattvasya hitànvayaþ svaparàrtho veditavyaþ / yatkiücidvodhisattvaþ àtmano và parasya và kliùña varjitaü sukhamupasaüharati upakaraõasukhaü và dhyànasukhaü và ayaü bodhisattvasyànugràhakalakùaõo hitànvayaþ svaparàrtho veditavyaþ / asti bodhisattvasya svaparàrtha iha-hito nàmutra / astyamutra neha / astyamutra caiha ca / asti naivàmutra neha-hitaþ / sa punareùa caturvidhaþ svaparàrthaþ caturùu dharmasamàdaneùvanupårva yathàyogaü dçùñavyaþ / catvàri dharmasamàdànàni katamàni / asti dharmasamàdànaü pratyutpanna-sukhàmàyatyàü duþkhavipàkam / asti pratyutpannaduþkhamàyatyàü sukhavipàkam / asti pratyutpannasukhamàyatyàü sukhavipàkam / asti pratyutpannaduþkhamàyatyàü duþkhavipàkam / vibhaïgà eùàü yathàsåtrameva veditavyàþ / tatra nirvàõaü nirvàõaüsaüpràpaka÷ca nirvàõapakùyà laukikalokottarà dharmà ityeùa samàsato bodhisattvasya hitànvaya aupa÷amikaþ svaparàrthaþ sarvaprativi÷iùño niruttaro veditavyaþ / sukhànvayo bodhisattvasya svaparàrthaþ katamaþ / samàsataþ pa¤cavidhena sukhena saügçhãto veditavyaþ / tatredaü pa¤cavidhaü sukham / hetusukhaü veditasukhaü duþkhapràtipakùikaü sukhaü veditopacchedasukhamavyabàdhya¤ca pa¤cam sukham / tatra sukhapakùyadvaya mindriyaü viùaya÷ca / taddhetuka÷ca yaþ spar÷aþ sukhavedanãyaþ yacca ki¤cidiùñaphalaü karma dçùñe dharme abhisaüparàye và tatsarvamaikadhyamabhisaükùipya hetusukhamityucyate / nàstyata uttari nàstyato bhåyaþ / duþkhapra÷amanàpekùaþ ebhireva hetusukhasaügçhãtaistribhiþ kàraõaiþ saübhåtaþ kàyacittànugrahakaro 'nubhavo veditasukhamityucyate / tatpunaþ samàsato dvividhaü sàsravamanàsrava¤ca / tatra yadanàsravaü tacchaikùama÷aikùa¤ca / sàsravaü punaþ traidhàtukaü kàmaråpàråpyapratisaüyuktam / tatpunaþ sarva traidhàtukaü yathàyogaü ùaóvidhamàyatanabhedena cakùuþsaüspar÷ajaü yàvanmanaþsaüspar÷ajam / tatpunaþ ùaóvidhaü dvividham / kàyikaü caitasika¤ca / tatra pa¤cavij¤ànakàyasaüprayuktaü kàyikaü manovij¤ànasaüprayuktaü caitasikam / ÷ãtoùõakùutpipàsàdikànàmanekavidhànàü duþkhànàü bahunànàprakàràõàmutpannotpannànàü (##) ÷ãtoùõakùutpipàsàdiduþkhapratikàreõa pra÷amàt tasminneva duþkhopa÷amamàtrake yà sukhabuddhirutpadyate idamucyate duþkhapràtipakùikaü sukham / saüj¤àveditanirodhasamàpattirveditopacchedasukhamityucyate / avyàbàdhyasukhaü punaþ samàsata÷caturàkàraü veditavyam / naiùkramyasukhaüpravivekasukhamupa÷amasukhaü saübodhisukha¤ca / samyageva ÷raddhayà agàràdanàgàrikàü pravrajitasya àgàrikavicitravyàsaïgaduþkhanirmokùànnaiùkramyasukhamityucyate / kàmapàpakàku÷aladharmaprahàõavivekàtprathame dhyàne vivekajaü prãtisukhaü pravivekasukhamityucyate / dvitãyàdiùu dhyàneùu vitarkavicàropa÷amàdu pa÷amasukhamityucyate / sarvakle÷àtyantavisaüyogàjj¤eyavastuyathàbhåtàbhisaübodhàcca yatsukhamidamucyate saübodhisukham / tatra hetusukhaü sukhahetutvàt sukhaü na svabhàvataþ / veditasukhaü na hetubhàvàdapi tu svabhàvata eva / duþkha-pràtipakùikaü sukhaü na ca hetubhàvànnàpi svabhàvataþ api tu duþkhopa÷ama-màtrad duþkhàpakarùaõàt sukham / veditopacchedasukhaü na hetubhàvànna svàbhàvyànna duþkhàpakarùaõàdapi tu yatkiücidveditam / idamatra duþkhasyeti kçtvà pàramàrthikasya duþkhasya tàvatkàlikvavihàra-vyupa÷amàt sukham / avyàbàdhya-sukha-saügçhãtaü pa÷cimaü saübodhisukhamàyatyàü ca tasyaiva pàramàrthikasya duþkhasyàtyanta-vyupa÷amàd dçùñe ca dharme sarva-kle÷a-pakùyasya dauùñhulyagyà÷rayagatasyàtyantoparamàt sukham / tadava÷iùñamavyàbàdhya-sukhaü tasyaiva pa÷cimasyànukålatvàt tatpakùyatvàt tadàvàhakatvàt avyàbàdhyasukhaü veditavyam / tatra bodhisattvo yadeva hitapakùyaü sukhaü tadeva sattvànàmupasaüharet natu ahitapakùyam / ahitapakùyaü punaþ sukhaü yathàbhåtaü samyakpraj¤ayà parij¤àya tasmàt sattvàn vicchandayecchaktita÷ca tasyàpakarùàpahàràya vyàyaccheta / duþkhànugatamapi yaddhitaü syàt tadvodhisattvena sahaiva duþkhena sahaiva daurmanasyenàkàmakànàü sattvànàmupasaühartavyamupàyakau÷alya-saüni÷rayeõa / sukhànugata¤càpi yadahitaü syàttadapi sahaiva sukhena saha saumanasyena kàmakànàü sattvànàmapahartavyamapakarùitavya mupàyakau÷alya-saüni÷rayeõa / tatkasya hetauþ / sukhàyaiva sa (##) àyatyàü sattvànàü niyato veditavyaþ / yo 'sau duþkhena saha hitopasaühàraþ sukhena ca sahàhitàpakarùaþ / ataeva bodhisattvaþ sattveùu yo hitakàmaþ arthataþ sukhakàmo 'pi sa j¤eyaþ / yo hitapradaþ sukhaprado 'pi sa j¤eyaþ / tathà hi hitaü hetusthànãyaü sukhaü phalasthànãyam / tasmàtsukhànugata eva sa sattveùu veditavyaþ / yaþ ka÷ciddhitànugataþ tatra yacceùñaphalaü karma dçùñe dharme abhisaüparàye ca hetusukhasaügçhãtaü yacca duþkhapràtipakùikaü yacca vedito pacchedasukhaü yaccàvyàbàdhyasukham etadekàntena nirvimarùo bodhisattvaþ sattveùåpasaüharet / etaddhyanugràhakaü cànavadya¤ca / vedita sukhamindriyaviùayaspar÷asaügçhãta¤ca hetusukhaü yatsaükle÷àya và kliùñaü và sàvadyamahitamapathyaü tannopasaüharet / yatpunarasaükle÷àyàsaükliùñaü và 'navadyaü hitaü pathyaü ca tadvodhisattvaþ sattveùåpasaühared yathà÷akti yathàbalam / api càtmanà tathaiva samàcarecchikùeta pratyanubhavedityayaü bodhisattvànàü hitasukhànvayaþ svaparàrtho veditavyaþ / nàta uttari nàto bhåyaþ / tatra katamo bodhisattvasya hetuphalasaügçhãtaþ svaparàrthaþ / samàsatastrividho hetustrividhameva ca phalaü veditavyam / vipàkahetuþ vipàkaphalaü puõyahetuþ puõyaphalaü j¤ànahetuþ j¤ànaphalam / vipàkaþ katamaþ / samàsato 'ùñavidho vipàkaþ / àyuþsaüpat varõasaüpat kulasaüpat ai÷varyasaüpat àdeyavàkyatà mahe÷àkhyatà manuùyatvaü balameva càùñamam / dãrghàyuùkaü cirasthitikatà bodhisattvasyàyuþsaüpat / abhiråpatà dar÷anãyatà pràsàdikatvaü varõasaüpat / ucceùu kuleùu pratyàjàtiþ kulasaüpat / mahàbhogatà mahàpakùatà mahàparivàrità ca ai÷varyasaüpat / yatpunaþ ÷raddheyo bhavati pratyayitaþ sattvànàmutpannotpanneùvadhikaraõeùu pràmàõikatvena ratheyaþ kàüsakåñatålàkåñàdibhinirmàyà÷àñhyena / nikùipyasya ca draviõasyànabhidroho bhavatyavisaüvàdakaþ / tannidàna¤ca sattvànàü gçhãtavàkyo bhavati / iyamucyate àdeyavacanatà / mahadya÷aþ khyàti÷càsya loke prathità bhavati yaduta ÷auryaü và vãrya và dhairyaü và vaicakùaõyaü và naipuõyaü và sau÷ãlyaü và vicitra÷ilpakarmasthànàtirekataratama-kau÷alyaü và àrabhya / (##) tannidàna¤ca gururbhavati mahàjanakàyasya satkaraõãyo gurukaraõãyo mànanãyaþ påjanãyaþ / iyamucyate mahe÷àkhyatà / puruùabhàvaþ puruùendriyeõa samanvàgato manuùyatvam / alpàbàdhatà arogajàtãyatà mahotsàhatà ca prakçtyà balasaüpat / vipàkahetuþ katamaþ ahiüsà sattveùvahiüsà÷aya÷càyuþsaüpado hetuþ / àloka÷ucivastradànaü varõasaüpado hetuþ / nihatamànatà sattveùu ku÷alasaüpado hetuþ / dànamarthiùu copakaraõavikaleùu cai÷varyasaüpado hetuþ / satyavacano 'pi÷unà 'paruùà 'saübhinnapralàpàbhyàsaþ àdeyavacanatàyà hetuþ / àyatyàmàtmani vicitraguõàdhànapraõidhànavato ratnatrayapåjà gurupåjà mahe÷àkhyatàyà hetuþ / manuùyabhàve càbhiratiþ strãbhàve vidveùa÷ca / tatràdãnavadar÷inaþ / pareùà¤ca manuùyatvopasaühàrau dvàbhyàü kàraõàbhyàm / vicchandanatayà ca strãõàü strãbhàvàbhiratànàü [ca] strãbhàvàt / vinirmokùaõatayà ca dharmeõa puruùendriyavipralopàyopàttànàmupanãtànàü manuùyàõàü manuùyatvasya hetuþ / kàyena sattvànàü vaiyàvçtya kriyà sahàyakriyà utpannotpanneùu kçtyeùu yathà÷akti yathàbalaü dharmeõàsàhasena bhakta-tarpaõa-yavàgupànànàü ca vçùyàõàmutsàhakaràõàmannapànànàü sattveùåpasaühàro balasampado hetuþ / ityaùñavidhasya vipàkasyàyamaùñavidho heturveditavyaþ / sa punarayaü hetuþ samàsatastribhiþ kàraõaiþ puùño bhavati paripårõasya puùñasyodàrasya vipàkasyàbhinirvçttaye / trãõi kàraõàni katamàni / citta÷uddhiþ prayoga ÷uddhiþ kùetra÷uddhi÷ca / tatra yà ca ÷uddhà÷ayatà anuttaràyàü samyaksaübodhau teùàü ku÷alamålànàü pariõamanàd yà ca tãvrà÷ayatà ghanarasenodàreõa prasàdenàdhyàcaraõàd yà ca sahadhàrmikasya dar÷anenàbhipramodanà yà ca pratidivasaü pratikùaõaü tadanudharmameva bahulamanuvitarkaõànuvicàraõà / iyamucyate citta÷uddhiþ / tatra yo dãrghakàlàbhyàso nirantarakàrità [ca] nipuõakàrità ca pareùà¤càsamàtte tasmin ku÷ale samàdàpanàya varõavàdità samàtte và punaþ saüharùaõàya varõavàdità teùàmeva ca tasmin ku÷alamåle sannive÷anà pratiùñhàpanà / (##) iyamucyate prayoga÷uddhiþ / tatra samàsataþ prayogasya samyaksampàdanàttasyaiva ca samyakprayogasya phale 'vasthàpanà tkùetra÷uddhirveditavyà / tatra vipàkaphalaü katamat / àyuþsaüpanno bodhisattvo dãrghakàlaü ku÷alapakùe prayujyate prabhåta¤ca ku÷alamålopacayaü karoti svàrtha paràrtha¤càrabhya / idamàyuþsaüpadaþ phalam / varõasaüpanno bodhisattvaþ priyo bhavati mahàjanakàyasya / priyatvàccàbhigamanãyo bhavati / tayà ca manoj¤aråpatayà sammukhãbhàvopagamanàccàsya mahàjanakàyo vacanaü ÷rotavyaü kartavyaü manyate / idaü varõasaüpadaþ phalaü bodhisattvasya veditavyam / kulasaüpanno bodhisattvaþ sammato bhavati mahàjanakàyasya påjya÷ca pra÷asya÷ca / sammatatvàcca påjyatvàtpra÷asyatvàd yatra yatra vastuni sattvàn samàdàpayati te tejograstàstatra tatrà÷u pratipadyante na vivadante na viceùñante 'kriyàyai / idaü kulasaüpadaþ phalaü bodhisattvasya veditavyam / ai÷varyasaüpanno bodhisattvo dànena sattvàn saügçhõàti paripàcayati / idamai÷varyasaüpado bodhisattvasya phalaü veditavyam / àdeyavacano bodhisattvaþ priyavàditayà arthacaryayà samànàrthatayà ca sattvàn gçhõàti paripàcayati / idamàdeyavacanatàyà bodhisattvasya phalaü veditavyam / mahe÷àkhyo bodhisattvaþ sattvànàü vicitraiþ kçtyakaraõãyaiþ sahàyãbhàvaü gacchannupakàrã bhavati / yenopakàre õàvabaddhacittàþ sattvà asya gauravàt kçtaj¤atayà ca laghuladhvevàj¤àmanuvartante satkçtyàdareõa / idaü mahe÷àkhyatàyà bodhisattvasya phalaü veditavyam / manuùyabhåto bodhisattvaþ puråùendriyeõa samanvàgato bhàjanabhåto bhavati sarvaguõànàü sarvavyavasàyànàü sarvaj¤eyapravicayànàm / vi÷àrada÷ca bhavatyanàvçtagatiþ sarvasattvasarvakàlopasaükramaõasaübhàùaõasaüvàsasaübhogaraho vihàràõam idaü puruùatva phalaü bodhisattvasya veditavyam / balasaüpanno bodhisattvaþ akhinno bhavati ku÷aladharmàrjanaprayogeõa sattvànugrahaprayogeõa ca / àrabdhavãrya÷ca bhavati dçóhavãryaþ kùipràbhij¤a÷ca bhavati / idaü balasaüpado bodhisattvasya phalaü veditavyam / itãdaü bodhisattvànàmaùñavidhasya vipàkasyàùñavidhaü phalaü yadbhavati sattvànàü (##) copakàràya buddhadharmàõà÷codayàyànukålamanuguõam / asmin khalu bodhisattvo vipàkaphale vyavasthitaþ svaya¤ca ÷akto bhavati pratibalaþ sattvànàü vicitraprabhåtàrthakaraõe / te 'pi càsya vineyà niyojyà bhavanti yathàkàmakaraõãyàya yaduta svàrthakriyàmàrabhya / svaya¤cedayaü bodhisattvaþ pratibalaþ syàdvineyà÷càsya na niyojyà bhaveyuþ / evamasya na pracurà syànna pradakùiõà paràrthakriyà yenàyaü na ÷aknuyàt paràrthaü kartum / svaya¤cedayaü bodhisattvaþ a÷aktaþ syàdapratibalo vineyà÷càsya niyojyàþ syuþ svàrthakriyàmàrabhyaivamapi bodhisattvasya paràrthakriyà na pracurà na pradakùiõà syàd yenàyaü na ÷aknuyàt paràrtha kartum / tasmàdubhayasànnidhye ubhayasaüpadiü satyàü bodhisattvasya sattvàrthakriyà pracurà bhavati pradakùiõà yena ÷aknoti paràrthaü kartum / tathàbhåta÷càsau bodhisattvaþ àtmana÷ca buddhadharmàn sattvàü÷ca triùu yàneùu kùiprameva paripàcayati / àtmanà cànuttaràü samyaksaübodhimadhisaübudhyate / paripakvàü÷ca sattvàn vimocayati / tadanena paryàyeõa bodhisattvànàü yasmàdaùñavidhaü vipàkaphalaü hitasukhàya sattvànàü saüvartate / tasmàd yaþ sarvasattvànàü bandhyo nirarthaþ saüsàraþ sa teùàmavandhya÷ca mahàrtha÷ca bhavati / tatra katamat puõyam / katamajj¤ànam / puõyamucyate samàsatastisraþ pàramitàþ / dànapàramità ÷ãlapàramità kùàntipàramità ca / j¤ànaü punarekà pàramità yaduta praj¤àpàramità / vãryapàramità dhyànapàramità ca puõyapakùyà j¤ànapakùyà ca veditavyà / yadvãrya ni÷ritya dànaü dadàti ÷ãlaü và samàdatte rakùati maitryàdãni càpramàõàni bhàvayati / idamevaübhàgãyaü puõyapakùyaü vãryam / yatpunarvãryaü ni÷ritya ÷rutacintàbhàvanàmayyàü praj¤àyàü yogaü karoti skandhakau÷alyaü và karoti dhàtukau÷alyamàyatanakau÷alyaü pratãtyasamutpàdaku÷alyaü sthànàsthànakau÷alyaü duþkhaü và duþkhataþ samudayaü và samudayato nirodhaü và nirodhato màrgaü và màrgataþ pratyavekùate / ku÷alàku÷alàndharmàn sàvadyànanavadyàn hãnapraõãtàn kçùõa÷uklasapravibhàgapratãtyasamutpannàn dharmàn yathàbhåtaü pravicinoti pratyavekùate / idamucyate j¤ànapakùyaü vãryam / yaddhyànaü ni÷rityaü dànaü và dadàti ÷ãlaü và samàdatte rakùati maitryàdãni càpramàõàni bhàvayati / idamevaübhàgãyaü puõyapakùyaü dhyànam / (##) yatpunardhyànaü ni÷ritya ÷rutacintàbhàvanàyyàü praj¤àyàü yogaü karoti skandhakau÷alyaü và pårvavat sarvaü vaktavyaü tadyathà vãrye / idamucyate j¤ànapakùyaü dhyànam / taccaitat puõyaj¤ànaü samàsataþ ùaóvidhaü bhavati / apramàõaü tvetadekaikaprabhedato veditavyam / puõyaj¤ànahetuþ katamaþ / samàsatastrayaþ puõyaj¤ànahetavo veditavyàþ / puõyaj¤ànapratilambhasthànopacayàya yacchandaþ anukålo 'vidhuraþ pratyayaþ pårvaka÷ca puõyaj¤ànàbhyàsaþ / tatràyamavidhuraþ pratyayaþ yà viparãtasya ca pratyayasyàpratyupasthànamasannihitatà / aviparãtasya ca pratyayasya pratyupasthànaü sannihitatà / tatra yà pàpamitramàgamya viparãtà puõyaj¤ànade÷anà viparãtena và manaskàreõa viparãtagràhità / idamucyate viparãtapratyasànnidhyam / etadviparyayeõa ÷uklapakùeõa aviparãtapratyayasànnidhyaü veditavyam / ye ca puõyaj¤ànapratilambhasthityupacayàya prayuktasyàntaràyàþ / teùà¤ca vivarjanamanutpàdaþ pratyayo 'vidhura ityucyate bodhisattvasya puõyaj¤ànayoþ / eùàü trayàõàü hetånàmanyatamavaikalyànnàpi puõyasya nàpi j¤ànasya prasåtirveditavyà / puõyaj¤ànaphalaü katamat / puõyamà÷ritya bodhisattvo 'kùataþ saüsàre saüsarati nàtyarthaü duþkhairbàdhyamànaþ / yathepsita¤ca sattvàrthaü sattvànugrahaü ÷aknoti kartum / j¤ànamà÷ritya bodhisattvaþ samyak puõyaparigrahaü karoti na mithyà vicitràprameyakau÷alyakriyayà ca yàvadanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / itãdaü samàsena puõyaj¤ànaphalaü yathàyogaü caturvidhaü veditavyam / apramàõantve tatprakàraprabhedataþ / tatra ya÷ca vipàko ya÷ca vipàkaheturyacca vipàkaphalaü sarvametatpuõyà÷ritaü puõyaprabhavam / puõyaü punarj¤ànà÷ritaü j¤ànaprabhavam tasmàdubhayametatpradhànamanuttaràyai samyaksaübodhaye / puõyaü pradhànaü j¤ànaü punarniråttaram puõyaj¤ànaü tadanyataravaikalyàdayaü bodhisattvo 'nuttaràü samyaksaübodhiü nàdhigacchet / ityayaü bodhisattvasya hetuphalasaügçhãtaþ svaparàrtho veditavyaþ / tatra katamo bodhisattvasya dçùñadhàrmikaþ svaparàrthaþ / katamaþ sàüparàyikaþ / yuktena ÷ilpasthànakarmasthànena puruùakàreõa yà bhogànàmarjanà / teùàmeva copàrjitànàü bhogànàü màtrayopabhogaþ / pårvakasya ceùñaphalasya karmaõo vipakvavipàkasya (##) yo dçùñe dharme phalopabhogaþ / dhyànavyàvartanaku÷alasya ca bodhisattvasya dçùñadharmasukhavihàràrthaü dçùña eva ca dharme tatsanni÷rayo na paràrthaprasàdhanàrthaü dhyànasanni÷rayaþ / yacca dçùñadharmanirvàõaü tathàgatabhåtasya ye ca laukikalokottarà dçùñadharmanirvàõasaüpràpakàþ saüskçtà dharmàþ / ayamucyate bodhisattvasya dçùñadhàrmikà eva svàrthaþ / yathà bodhisattvasyaivaü pareùàmapi paràrtho veditavyaþ / ye sattvà bodhisattvavinãtàþ / tatra yà ca kàmadhàtau bhogasaüpatparatra yà càtmabhàvasaüpat paratra / yà ca paratra dhyànàråpyopapattiþ tasyà÷ca paratra bhogàtmabhàvasaüpado dhyànàråpyopapatte÷ca yà dçùñe dharme sahaiva duþkhena sahaiva daurmanasyena pratisaükhyàya pratisaükhyàya hetvàsevanà / ayaü sàüparàyika eva bodhisattvasya svaparàrtho veditavyaþ / yà punardçùñe dharme sahaiva sukhena sahaiva saumanasyena bhogàtmabhàvasaüpado hetvàsevanà / yà cehàhànabhàgãyà dhyànàråpyasamàpattiþ / dçùñadharmasàüparàyikaþ svaparàrtho veditavyaþ / àtyantikaþ svaparàrthaþ katamaþ / katama÷cànàtyantikaþ / kàmadhàtau bhogàtmabhàvasaüpattiþ sahetuphalà laukikã ca pçthagjanànàü ÷uddhiþ sahetuphalà anàtyantikaþ svaparàrthaþ / sarvàtyantakle÷aprahàõamàryàùñàïga÷ca màrgaþ tadà÷rayeõa ca ye laukikàþ ku÷alà dharmàþ pratilabdhàþ / ayamucyate àtyantikaþ svaparàrthaþ / tatra tribhiþ kàraõairàtyantikatà anàtyantikatà ca veditavyà / svabhàvataþ parihàõitaþ phalopabhoga parikùayata÷ca / tatra svabhàvato nirvàõamàtyantikam / saüskçtaü sarvamevànàtyantikam / àryàùñàïgo màrgaþ aparihàõãyatvàdaphalopa bhogàparikùayàdàtyantikaþ / tadanye ku÷alasàstravà dharmàþ parihàõitaþ phalopabhogaparikùayata÷cànàtyantikàþ / ityayaü bodhisattvànàü da÷avidhaþ svaparàrthaþ samàsavistarataþ yatra bodhisattvairyathà÷akti yathàbalaü ÷ikùitavyam nàta åttari nàto bhåyaþ / atãte 'pyadhvanyanàgate 'pi ye svaparàrthe ÷ikùitavantaþ ÷ikùiùyante sarve te 'sminneva da÷avidhe svaparàrthe / nàta uttari nàto bhåyaþ / bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne svaparàrthapañalaü tçtãyaü samàptam / (##) ## (Chapter 1.4) tattvàrthaþ katamaþ / samàsato dvividhaþ / yathàvadbhàvikatà¤ca dharmàõàmàrabhya yà dharmàõàü bhåtatà yàvadbhàvikatà¤càrabhya yà dharmàõàü sarvatà / iti bhåtatà sarvatà ca dharmàõàü samastastattvàrtho veditavyaþ / sa punareva tattvàrthaþ prakàrabhedata÷caturvidhaþ / lokaprasiddho yuktiprasiddhaþ kle÷àvaraõavi÷uddhij¤ànagocaro j¤eyàvaraõavi÷uddhij¤ànagocara÷ca / tatra laukikànàü sarveùàü yasmin vastuni saüketasaüvçtisaüstavanàgamapraviùñayà buddhyà dar÷anatulyatà bhavati tadyathà pçthivyàü pçthivyaiveyaü nàgniriti / yathà pçthivyàmevamagnàvapsu vàyau råpeùu ÷abdeùu gandheùu raseùu spraùñavyeùu bhojane pàne yàne vastre alaïkàropavicàre bhàõóopaskare gandhamàlyavilepane nçtyagãtavàditre àloke strãpuruùaparicaryàyàü kùetràpaõagçhavastuni sukhaduþkhe duþkhamidaü na sukhaü sukhamidaü na duþkhamiti / samàsata idamidaü nedam / evamidaü nànyatheti ni÷citàdhimuktigocaro yadvastu sarveùàmeva laukikànàü paraüparàgatayà saüj¤ayà svavikalpa-prasidvaü na cintayitvà tulayitvopaparãkùyodgçhãtam / idamucyate lokaprasiddhatattvam / yuktiprasiddhatattvaü katamat / satàü yuktàrthapaõóitànàü vicakùaõànàü tàrkikàõàü mãmàüsakànàü tarkaparyàpannàyàü bhåmau sthitànàü svayaü pràtibhànikyàü pàrthagjanikyàü mãmàüsànucaritàyàü pratyakùamanumànamàptàgamaü pramàõaü ni÷ritya suvidita-suvini÷citaj¤ànagocara-j¤eyaü vaståpapattisàdhanayuktyà prasàdhitaü vyavasthàpitam / idamucyate yuktiprasiddhaü tattvam / kle÷àvaraõavi÷uddhij¤ànagocarastattvaü katamat / sarva÷ràvakapratyekabuddhànàmanàsraveõànàsravàvàhakena cànàsravapçùñalabdhena ca laukikena j¤ànena yo gocaraviùayaþ / idamucyate kle÷àvaraõavi÷udvij¤ànagocarastattvam / tenàlambanena kle÷àvaraõàj (##) j¤ànaü vi÷udhyati / anàvaraõatve càyatyàü santiùñhate / tasmàtkle÷àvaraõavi÷uddhij¤ànagocarastattvamityucyate / tatpunastatvaü katamat / catvàryàryaisatyàni duþkhaü samudayo nirodho màrga÷ca / ityetàni catvàryàryasatyàni pravicinvato 'bhisamàgacchato 'bhisamàgateùu ca tajj¤ànamutpadyate / sa punaþ satyàbhisamayaþ ÷ràvakapratyekabuddhànàü skandhamàtramupalabhamànànàü skandhebhya÷cànyamarthàntaramàtmànamanupalabhamànànàü pratãtyasamutpannasaüskàrodayavyayapratisaüyuktayà praj¤ayà skandhavinirmuktapudgalàbhàvadar÷anàbhyàsàdutpadyate / j¤eyàvaraõavi÷uddhij¤ànagocarastattvaü katamat / j¤eye j¤ànasya pratighàta àvaraõamityucyate / tena j¤eyàvaraõena vimuktasya j¤ànasya yo gocaraviùayastajj¤eyàvaraõavi÷uddhij¤ànagocarastattvaü veditavyam / tatpunaþ katamat / bodhisattvànàü buddhànà¤ca bhagavatàü dharmanairàtmyaprave÷àya praviùñena suvi÷uddhena ca sarvadharmàõàü nirabhilàpyasvabhàvatàmàrabhya praj¤aptivàda svabhàvanirvikalpaj¤eyasamena j¤ànena yo gocaraviùayaþ sàsau paramà tathatà niruttarà j¤eyaparyantagatà yasyàþ sarva samyagdharmapravicayà nivartante nàbhivartante / tatpunastattvalakùaõaü vyavasthànataþ advayaprabhàvitaü veditavyam / dvayamucyate bhàva÷càbhàva÷ca / tatra bhàvo yaþ praj¤aptivàdasvabhàvo vyavasthàpitaþ / tathaiva ca dãrghakàlamabhiniviùño lokena / sarvavikalpaprapa¤camålaü lokasya / tadyathà råpamiti và vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànamiti và / cakùuriti và srotraü ghràõaü jihvà kàyo mana iti và / pçthivãti và àpastejo vàyuriti và / råpamiti và ÷abdo gandho rasaþ spraùñavyamiti và / ku÷alamiti và aku÷alamiti và avyàkçtamiti và / utpàda iti và vyaya iti và pratãtyasamutpanna iti và / atãtamiti và anàtagamiti và pratyutpannamiti và / saüskçtamiti và [asaüskçtamiti và /] ayaü lokaþ paro lokaþ / ubhau såryàcandramasau / yadapi dçùña÷rutamatavij¤àtaü pràptaü paryeùitaü manasà 'nuvitarkitamanuvicàritamiti và / antato yàvannirvàõamiti và / ityevaübhàgãyaþ praj¤aptivàdaniråóhaþ svabhàvo dharmàõàü lokasya bhàva ityucyate / (##) tatràbhàvo yà asyaiva råpamiti praj¤aptivàdasya yàvadantato nirvàõamiti praj¤aptivàdasya nirvastukatà nirnimittatà praj¤aptivàdà÷rayasya sarveõa sarvaü nàstikatà asaüvidyamànatà yàmà÷ritya praj¤aptivàdaþ pravartate / ayamucyate 'bhàvaþ / yatpunaþ pårvakeõa ca bhàvenànena càbhàvena ubhàbhyàü bhàvàbhàvàbhyàü vinirmuktaü dharmalakùaõasaügçhãtaü vastu / tadadvayaüm yadadvayam tanmadhyamà-pratipadantadvayavarjitam / niruttaretyucyate / tasmiü÷ca tattve buddhànàü bhagavatàü suvi÷uddhaü j¤ànaü veditavyam / bodhisattvànàü punaþ ÷ikùàmàrgaprabhàvitaü tatra j¤ànaü veditavyam / sà ca praj¤à mahànupàyo bodhisattvasyànuttaràyàþ samyaksaübodheþ pràptaye / taktasya heto / tathà hi bodhisattvastena ÷ånyatàdhimokùeõa tàsu tàsu jàtiùu prayujyamànaþ sattveùu buddhadharmaparipàkàya saüsàre saüsaran ta¤ca saüsàraü yathàbhåtaü parijànàti / na ca punastasmàtsaüsàràdanityàdibhiràkàrairmànasamudvejayati / sa cetsaüsàraü yathàbhåtaü na parijànãyànna÷aknuyàdràgadveùamohàdikàt sarvasaükle÷àccittamadhyupekùitum / anadhyupekùamàõa÷casaükliùñacittaþ saüsàre saüsaret saükliùñacittaþ saüsarannaiva buddhadharmàn paripàcayennàpi sattvàn / sa cet punaranityàdibhiràkàraiþ saüsàrànmànasamudvejayedevaü sati bodhisattvo laghu ladhveva parinirvàyàt / laghu ladhveva ca parinirvàyan bodhisattva evamapi naiva buddhadharmànnaiva sattvàn paripàcayet / kutaþ punaranuttaràü samyaksambodhimabhisaübhotsyate / tenaiva ca ÷ånyatàdhimokùeõa bodhisattvaþ prayujyamànaþ na nirvàõàduttrasyati nàpi nirvàõaü pràrthayate / sa cedvodhisattvo nirvàõàduttrasyet paratra nirvàõasaübhàro 'sya na paripåryeta yathàpi ca taduttrastamànasatvànnirvàõe 'nanu÷aüsadar÷inastadgataguõadar÷anaprasàdàdhimuktivivarjitasya bodhisattvasya / sa cetpunarbodhisattvo nirvàõo pràrthanàbahulavihàrã bhavedà÷veva parinirvàyàt / à÷u parinirvàyam naiva buddhadharmànna sattvàn paripàcayet / tatra yà ca saüsàraü yathàbhåtamaparijànataþ saükliùñacittasya saüsàrasaüsçtiþ / yà ca saüsàràdudvignamànasasyà÷unirvçtiþ / yà ca nirvàõàduttrastamànasasya tatsaübhàràparipåriþ / yà ca nirvàõapràrthanàbahulavihàriõa (##) à÷u parinirvçtiþ ayamanupàyo bodhisattvasya veditavyo 'nuttaràyàþ samyaksaübodheþ / yà punaþ saüsàraü yathàbhåtaü parijànato 'saükliùñacittasya saüsàrasaüsçtiþ / yà ca saüsàràdanityàdibhiràkàrairanudvignamànasasyànà÷unirvçtiþ / yà ca nirvàõàdanuttrastamànasasya tatsaübhàraparipåriryà ca nirvàõe guõànu÷aüsadar÷ino na càtyarthamutkaõñhàpràptasyà÷u nirvçtiþ / ayaü bodhisattvasya mahànupàyo 'nuttaràyàþ samyaksambodheranu pràptaye / sa càyamupàyastasmin parama÷ånyatàdhimokùe sanni÷ritaþ / tasmàtsà paraman÷åyatàdhimokùabhàvanà bodhisattvasya ÷ikùàmàrgasaügçhãto mahànupàya ityucyate yaduta tathàgataj¤ànàdhigamàya / sa khalu bodhisattvastena dårànupraviùñe na dharmanairàtmyaj¤ànena nirabhilàpyasvabhàvatàü sarvadharmàõàü yathàbhåtaü viditvà na ki¤cidvikalpayati nànyatra vastumàtraü gçhõàti tathatàmàtram / na càsyaivaü bhavati vastumàtraü và etattathatàmàtraü caiti / arthe tu sa bodhisattva÷carati / arthe parame caran sarvadharmàüstayà tathatayà samasamàn yathàbhåtaü praj¤ayà pa÷yati / sarvatra ca samadar÷ã samacittaþ san paramàmupekùàü pratilabhate / yàmà÷ritya sarvavidyàsthànakau÷aleùu prayujyamàno bodhisattvaþ sarvapari÷ramaiþ sarvaduþkhopanipàtaiþ na nivartate / kùipra¤càklàntakàyaþ aklàntacittaþ tatkau÷alaü samudàyanayati / mahàsmçtibalàdhànapràpta÷ca bhavati / na ca tena kau÷alenonnatiü gacchati / na ca pareùàmàcàryamuùñiü karoti / sarvakau÷aleùu càsaülãnacitto bhavati / utsàhavànavyàhatagati÷ca bhavati / dçóhasannàhaprayogaþ yathà yathà saüsàre saüsaran duþkhavi÷eùaü labhate tathà tathotsàhaü bardhayatyanuttaràyàü samyaksaübodhau / yathà yathà samucchrayavi÷eùamadhigacchati tathà tathànirmànataro bhavati sattvànàmantike / yathà yathà j¤ànavi÷eùamadhigacchati tathà tathà bhåyasyà màtrayà paropàrambhavivàdaprakãrõalapitàkle÷opakle÷ebhya÷ca vçttaskha litasamudàcàrebhyaþ parij¤àya parij¤àya cittamadhyupekùate / yathà yathà guõairvi[va]rdhate tathà tathà praticchannakalyàõo bhavati / na parato j¤àtuü samanveùate na làbha satkàram / imà (##) evaübhàgãyà bahavo 'nu÷aüsà bhavanti bodhisattvasya bodhipakùyà bodhyanukålàstajj¤ànasanni÷ritasya / tasmàd ye kecidbodhimanupràptavanto ye ca kecitpràpsyanti ye ca pràpnuvanti sarve ta etadeva j¤ànaü ni÷ritya nànyannyånaü prativi÷iùñaü và / evaü niùprapa¤canayàråóho bodhisattva evaü caü bahvanu÷aüsa àtmana÷ca buddhadharmaparipàkàya pareùà¤ca yànatrayadharmaparipàkàya samyak pratipanno bhavati / eva¤ca punaþ samyak pratipanno bhavati / bhogeùvàtmabhàve ca nistçùõo bhavati / nistçùõatàyà¤ca ÷ikùate sattveùu bhogàtmabhàvaparityàgàya sattvànàmevàrthàya / saüvçta÷ca bhavati susaüvçtaþ / kàyena vàcà sambareõa ca ÷ikùate prakçtyà pàpàrucitàyai prakçtibhadrakalyàõatàyai ca / kùamo bhavati parataþ sarvopatàpakipratipattãnàm / kùamitvaü ca ÷ikùate mandakrodhatàyai ca a-paropatàpanatàyai ca / sarvavidyàsthàneùu càbhiyukto bhavati ku÷ala÷ca sattvànàü vicikitsàprahàõàyànugrahopasaühàràya ca àtmana÷ca sarvaj¤atvahetuparigrahàya / adhyàtmasthitacitta÷ca bhavati susamàhitacittaþ / cittasthitaye ca ÷ikùate caturbràhmavihàrapari÷odhanatàyai pa¤càbhij¤àvikrãóanatàyai ca sattvakçtyànuùñhànatàyai sarvakau÷alyàbhiyogajakle÷a-vinodanatàyai ca / vicakùaõa÷ca bhavati paramatattvaj¤aþ / paramatattvaj¤atàyai ca ÷ikùate mahàyàne càyatyàmàtmanaþ parinirvàõàya / sa khalu bodhisattva evaü samyakprayukto guõavatsu sattveùu påjàlàbhasatkàreõa pratyupasthito bhavati / doùavatsu sattveùu parameõa kàruõyacittenànukampàcittena pratyupasthito bhavati / yathà÷aktyà ca yathàbalaü doùaprahàõàyaiùàü prayujyate / apakàriùu sattveùu maitracittatayà pratyupasthito bhavati / yathà÷aktyà ca yathàbalam a÷añho bhåtvà amàyàvã teùàü hitasukhamupasaüharati / teùàmapakàriõàü svenà÷ayaprayogadoùeõa vairacittatàyàþ prahàõàrthamupakàriùu sattveùu kçtaj¤atayà tulyàdhikena pratyupakàreõa pratyupasthito bhavati / à÷à¤ca dhàrmikã paripårayatyasya yathà÷aktyà yathàbalam / apratibalo 'pi ca yàcitaþ san teùu teùu kçtyakaraõãyeùvàdaraü vyàyàmamupadar÷ayati na sakçdeva niràkaroti / kathamayaü saüj¤àpyetà '÷akto 'haü nàkarttukàma iti / ityayamevaübhàgãyo bodhisattvasya niùprapa¤canayàråóhasya paramatattvaj¤àna-sanni÷ritasya samyakprayogo veditavyaþ / (##) tatra kayà yuktyà nirabhilàpyasvabhàvatà sarvadharmàõàü pratyavagantavyà / yeyaü svalakùaõapraj¤aptirdharmàõàü yaduta råpamiti và vedaneti và pårvavadantato yàvannirvàõamiti và praj¤aptimàtrameva tadveditavyam / na svabhàvo nàpi ca tadvinirmuktastadanyo vàggocaro vàgaviùayaþ / evaü sati na svabhàvo dharmàõàü tathà vidyate yathàbhilapyate / na ca punaþ sarveüõa sarvaü na vidyate / sa punarevamavidyamàno na ca sarveõa sarvamavidyamànaþ / kathaü vidyate / asadbhå tasamàropàsaügràhavivarjita÷ca bhåtàpavàdàsaügràhavivarjita÷ca vidyate / sa punaþ pàramàrthikaþ svabhàvaþ sarvadharmàõàü nirvikalpasyaiva j¤ànasya gocaro veditavyaþ / sa cetpunaryathaivàbhilàpo yeùu dharmeùu yasminvastuni pravartate tadàtmakàste dharmà và tadvastu syàt / evaü sati bahuvidhà bahavaþ svabhàvà ekasya dharmasyaikasya vastuno bhaveyuþ / tat kasya hetoþ / tathà hyekasmindharme ekasminvastuni bahuvidhà bahavo bahubhirabhilàpaiþ praj¤aptaya upacàràþ kriyante / na ca bahuvidhànà¤ca bahånàü praj¤aptivàdànàü niyamaþ ka÷cidupalabhyate / yadanyatamena praj¤aptivàdenaikena tasya dharmasya tasya vastunaþ tàdàtmyaü tanmayatà tatsvabhàvatà syànnànyairava÷iùñaiþ praj¤aptivàdaiþ / tasmàtsakalavikalaiþ sarvapraj¤aptivàdaiþ sarvadharmàõàü sarvavastånàü nàsti tàdàtmyaü nàsti tanmayatà nàsti tatsvabhàvatà / api ca sa cedråpàdayo dharmà yathàpårvanirdiùñàþ praj¤aptivàdasvabhàvà bhaveyuþ / evaü sati pårva tàvadvastu pa÷càttatra chandataþ praj¤aptivàdopacàraþ / pràkpraj¤aptivàdopacàràdakçte praj¤aptivàdopacàre sa dharmastadvastu niþsvabhàva eva syàt / sati niþsvabhàvatve nirvastukaþ praj¤aptivàdo na yujyate / praj¤aptivàdopacàre càsati praj¤aptivàdasvabhàvatà dharmasya vastuno na yujyeta / sa cetpunaþ pårvameva praj¤aptivàdopacàràdakçte praj¤aptivàdopacàre sa dharmastadvastu tadàtmakaü syàt / evaü sati vinà tena råpamiti praj¤aptivàdopacàreõa råpasaüj¤ake dharme råpasaüj¤ake vastuni råpabuddhiþ pravarteta / na ca pravartate / tadanena kàraõonànayà yuktyà nirabhilàpyaþ svabhàvaþ sarvadharmàõàü pratyavagantavyaþ / yathàråpamevaü vedanàdayo yathànirdiùñà dharmà antato yàvannirvàõaparyantà veditavyàþ / dvàvimàvasmàddharmavinayàtpranaùñau veditavyau / ya÷ca råpàdãnàü dharmàõàü råpàdikasya vastunaþ praj¤aptivàdasvabhàvaü svalakùaõamasadbhåtasamàropato 'bhinivi÷ate / ya÷càpi praj¤aptivàdanimittàdhiùñhànaü praj¤aptivàdanimittasanni÷rayaü (##) nirabhilàpyàtmakatayà paramàrthasadbhåtaü vastvapadamàno nà÷ayati sarveõa sarvaü nàstãti / asadbhåtasamàrope tàvadye doùàste pårvameva niråpità uttànà vi÷aditàþ prakà÷itàþ / yairdoùai råpàdike vastunayasadbhåtasamàropàtpranaùño bhavatyasmàddharmavinayàditi veditavyaþ / yathà punà råpàdikeùu dharmeùuvastumàtramapyapavadamànaþ sarvavainà÷ikaþ pranaùño bhavatyasmàddharmavinayàt tathà vakùyàmi råpàdãnàü dharmànàü vastumàtramapavadato naiva tattvaü nàpi praj¤aptistadubhayametanna yujyate / tadyathà satsu råpàdiùu skandheùu pudgalapraj¤aptiryujyate / nàsatsu / nirvastukàpudgalapraj¤aptiþ / evaü sati råpàdãnàü dharmàõàü vastumàtre [sa] råpàdidharmapraj¤aptivàdopacàro yujyate / nàsati / nirvastukaþ praj¤aptivàdopacàraþ / tatra praj¤aptervastu nàstãti niradhiùñhànà praj¤aptirapi nàsti / ato ya ekatyà durvij¤eyàn såtràntànmahàyànapratisaüyuktàn gambhãràn ÷ånyatàpratisaüyuktànàbhipràyikàrthaniråpitàn ÷rutvà yathàbhåtaü bhàùitasyàrthamavij¤àyàyoni÷o vikalpyàyogavihitena tarkamàtrakeõaivaü dçùñayo bhavantyevaüvàdinaþ / praj¤aptimàtrameva sarvametacca tattvam / ya÷caivaü pa÷yati sa samyak pa÷yatãti / teùàü praj¤aptyadhiùñhànasya vastumàtrasyàbhàvàtsaiva praj¤aptiþ sarveõa sarvaü na bhavati / kutaþ punaþ praj¤aptimàtraü tattvaü bhaviùyatãti / tadanena paryàyeõa taistattvamapi praj¤aptirapi tadubhayamapyapavàditaü bhavati / praj¤aptitattvàpavàdàcca pradhàno nàstiko veditavyaþ / sa evaü nàùñikaþ sannakathyo bhavatyasaüvàsyo bhavati vij¤ànàü sabrahmacàriõàm / sa àtmànamapi vipàdayati / loko 'pi yo 'sya dçùñyanumata àpàdyate / ida¤ca sandhàyoktaü bhagavatà- varamihaikatyasya pudgaladçùñirna tvevaikatyasya durgçhãtà ÷ånyateti / taktasya hetoþ / pudgaladçùñiko janturj¤eye kevalaü muhyennatu sarva j¤eyamapavadeta / na tato nidànamapàyeùåpapadyeta / nàpi dharmàrthikaü duþkhavimokùàrthika¤ca paraü visaüvàdayenna vipralambhayet / dharme (##) satye ca pratiùñhàpayet / [na ca ÷aithiliko bhavecchikùàpadeùu / durgçhãtayà punaþ ÷ånyatayà j¤eye vastuni muhyet / apyapavadet j¤eyaü sarvam / tannidànaü càpàyeùåpapadyate / dhàrmikaü ca duþkhavimokùàrthikaü paraü vipàdayet / ÷aithilika÷ca syàcchikùàpadeùu / evaübhåtaü vastu apavadamànaþ praõaùño bhavatyasmàd dharmavinayàt / kathaü punardurgçhãtà bhavati ÷ånyatà / yaþ ka÷ci] cchramaõo và bràhmaõo và tacca necchati yena ÷ånyam / tadapi necchati yat ÷ånyam / iyamevaüråpà durgçhãtà ÷ånyatetyucyate / taktasya hetoþ / yena hi ÷ånyaü tadasadbhàvàt / yacca ÷ånyaü tatsadbhàvàcchånyatà yujyeta / sarvàbhàvàcca kutra kiü kena ÷ånyaü bhaviùyati / na ca tena tasyaiva ÷ånyatà yujyate / tasmàdevaü durgçhãtà ÷ånyatà bhavati / katha¤ca punaþ sugçhãtà ÷ånyatà bhavati / yata÷ca yad yatra na bhavati tat tena ÷ånyamiti samanupa÷yati / yatpunaratràva÷iùñaü bhavati tatsadihàstãti yathàbhåtaü prajànàti / iyamucyate ÷ånyatàvakràntiryathàbhåtà aviparãtà / tadyathà råpàdisaüj¤ake yathà nirdiùñe vastuni råpamityevamàdipraj¤aptivàdàtmako dharmo nàsti / atastadråpàdisaüj¤akaü vastu tena råpamityevamàdipraj¤aptivàdàtmanà ÷ånyam / kiü punastatra råpàdisaüj¤ake vastunayava÷iùñam / yaduta tadeva råpamityevamàdipraj¤aptivàdà÷rayaþ / taccobhayaü yathàbhåtaü prajànàti yaduta vastamàtra¤ca vidyamànaü vastamàtre ca praj¤aptimàtraü ca càsadbhåtaü samàropayati / na bhåtamapavadate nàdhikaü karoti na nyånãkaroti notkùipati na pratikùipati / yathàbhåta¤ca tathatàü nirabhilàpyasvabhàvatàü yathàbhåtaü prajànàti / iyamucyate sugçhãtà ÷ånyatà samyak praj¤ayà supratividdheti / iyaü tàvadupapattisàdhanayuktirànulomikã yayà nirabhilàpyasvabhàvatà sarvadharmàõàü pratyavagantavyà / àptàgamato 'pi nirabhilàpyasvabhàvàþ sarvadharmà veditavyàþ / yathoktaü bhagavatà evamevàrthaü gàthàbhigãtena paridãpayatà bhavasaükràntisåtre / (##) yena yena hi nàmnà vai yo yo dharmo 'bhilapyate / na sa saüvidyate tatra dharmàõàü sà hi dharmatà // iti / katha¤ca punariyaü gàthà etamevàrthaü paridãpayati / råpàdisaüj¤akasya dharmasya yadråpamityevamàdi nàma / yena råpamityevamàdinà nàmnà te råpàdisaüj¤akà dharmà abhilapyante 'nuvyavahriyante råpamiti và vedaneti và vistareõa yàvannirvàõamiti và / tatra na ca råpàdisaüj¤akà dharmàþ svayaü råpàdyàtmakàþ / na ca teùu tadanyo råpàdyàtmako dharmo vidyate / yà punasteùàü råpàdisaüj¤akànàü dharmàõàü nirabhilàpyenàrthena vidyamànatà saiùà paramàrthataþ svabhàvadharmatà veditavyà / ukta¤ca bhagavatà arthavargãyeùu / yàþ kà¤cana saüvçtayo hi loke sarvà hi tà munirno upaiti / anupago hyasau kena upàdadãta dçùña÷rute kàntimasaüprakurvan / kathamiyaü gàthà etamevàrthaü paridãpayati / råpàdisaüj¤ake vastuni yà råpamityevamàdyàþ praj¤aptayaþ / tàþ saüvçtaya ityucyante / tàbhiþ praj¤aptibhistasya vastunastàdàtmyamityevaü nopaiti tàþ saüvçtãþ / tatkasya hetoþ / samàropàpavàdikà dçùñirasya nàsti / ato 'sau tasyà viparyàsapratyupasthànàyà dçùñerabhàvàdanupaga ityucyate / sa evamanapagaþ san kenopàdadãta / tayà dçùñyà vinà tadvastusamàropato vàpavàdato và anupàdadànaþ samyagdar÷ã bhavati j¤eye tadasya dçùñam / yastasyaiva j¤eyasyàbhilàpànu÷ravastadasya ÷rutam / tasmin dçùña÷rute tçùõàü notpàdayati na vivardhayati / nànyatra tenàvalambanena prajahàtyupekùaka÷ca viharati / evaü kàntiü karoti / pana÷coktaü bhagavatà saüthakàtyàyanamàrabhya-iha saütha bhikùurna pçthivãü ni÷ritya dhyàyati / nàpaþ / na tejaþ / na vàyum / (##) nàkà÷avij¤ànàki¤canyanaivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanaü nemaü lokaü na paraü lokaü nobhau såryàcandramasau na dçùña÷rutamatavij¤àtaü pràptaü paryeùitaü manasànuvitarkitamanuvicàritam / tatsarvaü na ni÷ritya dhyàyati / kathaü dhyàyã / pçthivãü na ni÷ritya dhyàyati vistareõa yàvat sarvaü na ni÷ritya dhyàyati / iha saütha bhikùoryà pçthivyàü pçthivãsaüj¤à sà vibhåtà bhavati / apsu apsaüj¤à vistareõa yàvat sarvatra yà saüj¤à sà vibhåtà bhavati / evaüdhyàyã bhikùurna pçthivãü ni÷ritya dhyàyati vistareõa yàvanna sarvaü sarvamiti ni÷ritya dhyàyati / evaü dhyàyinaü bhikùuü sendrà devàþ se÷ànàþ saprajàpataya àrànnamaùyanti / namaste puruùàjanya namaste puruùottama / yasya te nàbhijànãmaþ kiü tvaü ni÷ritya dhyàyasi // iti / katha¤ca punaretatsåtrapadametamevàrthaü paridãpayati pçthivyàdisaüj¤ake vastuni yà pçthivãtyevamàdikà nàmasaüketapraj¤aptiþ sà pçthivyàdisaüj¤etyucyate / sà punaþ saüj¤à pçthivyàdisaüj¤ake vastuni samàropikà càpavàdikà ca / tanmayasvabhàvavastugràhikà samàropikà / vastumàtraparamàrthanà÷agràhikà càpavàdikà saüj¤etyucyate / sà ca saüj¤àsya vibhåtà bhavati / vibhava ucyate prahàõaü tyàgaþ / tasmàdàgamato 'pi tathàgatàt paramàptàgamàdveditavyaü nirabhilàpyasvabhàvàþ sarvadharmà iti / evaü nirabhilàpyasvabhàveùu sarvadharmeùu kasmàdabhilàpaþ prayujyate tathà hi vinàbhilàpena sà nirabhilàpyadharmatà pareùàü vakta mapi na ÷akyate ÷rotumapi / vacane ÷ravaõe càsati sà nirabhilàpyasvabhàvatà j¤àtumapi na ÷akyate / tasmàdabhilàpaþ prayujyate ÷ravaõaj¤ànàya / tasyà eva tathatàyà evamaparij¤àtatvàdvàlànàü tannidàno 'ùñavidho vikalpaþ pravartate trivastujanakaþ / sarvasattvabhàjanalokànàü nirvartakaþ / tadyathà svabhàva vikalpo vi÷eùavikalpaþ piõóagràhavikalpaþ ahamiti vikalpaþ mameti vikalpaþ priyavikalpaþ apriyavikalpaþ tadubhayaviparãta÷ca vikalpaþ / sa punarayamaùñavidho vikalpaþ katameùàü trayàõàü vastånàü janako bhavati / ya÷ca (##) svabhàvavikalpo ya÷ca vi÷eùavikalpo ya÷ca piõóagràhavikalpa itãme trayo vikalpà vikalpaprapa¤càdhiùñhànaü vikalpaprapa¤càlambanaü vastu janayanti råpàdisaüj¤akam / yadvastvadhiùñhàya sa nàmasaüj¤àbhilàpaparigçhãto nàmasaüj¤àbhilàpaparibhàvito vikalpaþ prapa¤cayan tasminneva vastuni vicaratyanekavidho bahunànàprakàraþ / tatra ya¤càhamiti vikalpo ya÷ca mameti vikalpaþ itãmau dvau vikalpau satkàyadçùñi÷ca tadanyasarvadçùñi[-målaü màna-]målamasmimàna¤ca tadanyasarvamànamålaü janayataþ / tatra priyavikalpo 'priyavikalpastadubhayaviparãta÷ca vikalpo yathàyogaü ràgadveùamohàn janayanti / evamayamaùñavidho vikalpaþ asya trividhasya vastunaþ pràdurbhàvàya saüvartate yaduta vikalpàdhiùñhànasya prapa¤cavastunaþ dçùñyasmimànasya ràgadveùamohànà¤ca / tatra vikalpaprapa¤cavastvà÷rayà satkàyadçùñirasmimàna÷ca / satkàyadçùñyasmimànà÷rità ràgadveùamohàþ / ebhi÷ca tribhirvastubhiþ sarvalokànàü pravçttipakùo nirava÷eùaþ paridãpito bhavati / tatra svabhàvavikalpaþ katamaþ / råpàdisaüj¤ake vastuni råpamityevamàdiryo vikalpaþ / ayamucyate svabhàvavikalpaþ / vi÷eùavikalpaþ katamaþ / tasminneva råpàdisaüj¤ake vastuni ayaü råpã ayamaråpã ayaü sanidar÷ano 'yamanidar÷ana evaü sapratigho 'pratighaþ / sàsravo 'nàsravaþ saüskçto 'saüskçtaþ ku÷alo 'ku÷alo vyàkçto 'vyàkçtaþ atãto 'nàgataþ pratyutpanna ityevaübhàgãyenàpramàõena prabhedanayena yà svabhàvavikalpàdhiùñhànà tadvi÷iùñàrthavikalpanà / ayamucyate vi÷eùavikalpaþ / piõóagràhavikalpaþ katamaþ / yastasminneva råpàdisaüj¤ake vastuni àtmasattva jãvajantusaüj¤àsaüketopasaühitaþ piõóiteùu bahuùu dharmeùu piõóagràhahetukaþ pravartate gçhasenàvanàdiùu bhojanapànayànavastràdiùu ca tatsaüj¤àsaüketopasaühitaþ / ayamucyate piõóagràhavikalpaþ / ahamiti mameti ca vikalpaþ katamaþ / yadvastu sàsravaü sopàdànãyaü dãrghakàlamàtmato và àtmãyato và saüstutamabhiniviùñaü paricitaü tasmàdasaügràha-saüstavàt svaü dçùñisthànãyaü vastu pratãtyotpadyate vitatho viakalpaþ / ayamucyate ahamiti mameti ca vikalpaþ / (##) priyavikalpaþ katamaþ / yaþ ÷ubha-manàpa-vastvàlambano vikalpaþ / apriyavikalpaþ katamaþ / yo '÷ubhàmanàpa-vastvàlambano vikalpaþ / priyàpriyobhayaviparãto vikalpaþ katamaþ / yaþ ÷ubhà÷ubha-manàpàmanàpatadubhayavivarjitavastvàlambano vikalpaþ / taccaitad dvayaü bhavati samàsataþ vikalpa÷ca vikalpàdhiùñhànaü vikalpàlambana¤ca vastu / taccaitadubhayamanàdikàlikaü cànyonyahetuka¤ca veditavyam / pårvako vikalpaþ pratyutpannasya vikalpàlambanasya vastunaþ pràdurbhàvàya pratyutpannaü punarvikalpàlambanaü vastu pràdurbhåtaü pratyutpannasya tadàlambanasya [vikalpasya] pràdurbhàvàya hetuþ / tatraitarhi vikalpasyàparij¤ànamàyatyàü tadàlambanasya vastunaþ pràdurbhàvàya / tatsaübhàvàcca punarniyataü tadadhiùñhànasyàpi tadà÷ritasya vikalpasya pràdurbhàvo bhavati / katha¤ca punarasya vikalpasya parij¤ànaü bhavati / catasçbhiþ paryeùaõàbhiþ caturvidhena ca yathàbhåtaparij¤ànena / catasraþ paryeùaõàþ katamàþ / nàmaparyeùaõà / vastuparyeùaõà / svabhàvapraj¤aptiparyeùaõà ca / vi÷eùapraj¤aptiparyeùaõà ca / tatra nàmaparyeùaõà yadvodhisattvo nàmni nàmamàtraü pa÷yati / evaü vastuni vastumàtradar÷anaü [vastu]paryeùaõà / svabhàvapraj¤aptau svabhàvapraj¤aptimàtradar÷anaü svabhàvapraj¤aptiparyeùaõà / vi÷eùapraj¤aptau vi÷eùapraj¤aptimàtradar÷anaü vi÷eùapraj¤aptiparyeùaõà / sa nàmavastuno bhinna¤ca lakùaõaü pa÷yatyanu÷liùña¤ca / nàmavastvanu÷leùasanni÷ritàü ca svabhàvapraj¤apti vi÷eùapraj¤apti¤ca [prati]vidhyati / catvàri yathàbhåtaparij¤ànàni katamàni / nàmaiùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànaü vastveùaõàgataü svabhàvapraj¤aptyeùaõàgataü vi÷eùapraj¤aptyeùaõàgata¤ca yathàbhåtaparij¤ànam / nàmaiùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànaü katamat / sa khalu bodhisattvo nàmni nàmamàtratàü paryeùya tannàmaivaü yathàbhåtaü parijànàti itãdaü nàma ityarthaü vastuni vyavasthàpyate yàvadeva saüj¤àrtha dçùñyarthamupacàràrtham / yadi råpàdisaüj¤ake vastuni råpamiti nàma na vyavasthàpyeta na ka¤cittadvastu råpamitmevaü saüjànãyàt / (##) asaüjànan samàropato nàbhinive÷eta / anabhinive÷aü nàbhilapet / iti yadevaü yathàbhåtaü prajànàti / idamucyate nàmaiùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànam / vastveùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànaü katamat / yata÷ca bodhisattvo [vastuni] vastumàtratàü paryeùya sarvàbhilàpavi÷liùñaü nirabhilàpyaü tadråpàdisaüj¤akaü vastu pa÷yati / idaü dvitãyaü yathàbhåtaparij¤ànaü vastveùaõàgatam / svabhàvapraj¤aptyeùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànaü katamat yata÷ca bodhisattvaþ råpàdisaüj¤ake vastuni svabhàvapraj¤aptau praj¤aptimàtratàü paryeùya tathà svabhàvapraj¤aptyà atatsvabhàvasya vastunaþ tatsvabhàvàbhàsatàü yathàbhåtaü pratividhyati prajànàti / tasya nirmàõapratibimbaprati÷rutkà-pratibhàsodakacandrasvapnamàyopamaü tatsvabhàvaü pa÷yataþ tadàbhàsamatanmayam idü tçtãyaü yathàbhåtaü parij¤ànaü sugambhãràrthagocaram / vi÷eùapraj¤aptyeùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànaü katamat / yata÷ca bodhisattvo vi÷eùapraj¤aptau praj¤aptimàtratàü paryeùya tasmin råpàdisaüj¤ake vastuni vi÷eùapraj¤aptimadvayàrthena pa÷yati / na tadvastu bhàvo nàbhàvaþ / abhilàpyenàtmanà 'pariniùpannatvànna bhàvaþ / na punarabhàvo nirabhilàpyenàtmanà vyavasthitatvàt / evaü na råpã paramàrthasatyatayà / nàråpã saüvçtisatyena tatra råpopacàratayà / yathà bhàva÷càbhàva÷ca råpã càråpã ca / tathà sanidar÷anànidar÷anàdayo vi÷eùapraj¤aptiparyàyàþ sarve 'nena nayenaivaü veditavyàþ / iti yadetàü vi÷eùapraj¤aptimevamadvayàrthena yathàbhåtaü prajànàti / idamucyate vi÷eùapraj¤aptyeùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànam / tatra yo 'sàvaùñavidho mithyàvikalpo bàlànàü trivastujanako lokanirvartakaþ so 'sya caturvidhasya yathàbhåtaparij¤ànasya vaikalyàdasamavadhànàtpravartate / tasmàcca punarmithyàvikalpàtsaükle÷aþ / saükle÷àtsaüsàrasaüsçtiþ saüsàrasaüsçteþ saüsàrànugataü jàtijaràvyàdhimaraõàdikaü duþkhaü pravartate / yadà ca bodhisattvena caturvidhaü yathàbhåtaparij¤ànaü ni÷ritya so 'ùñavidho vikalpaþ parij¤àto bhavati dçùñe dharme tasya samyak parij¤ànàdàyatyàü tadadhiùñhànasya tadàlambanasya prapa¤capatitasya (##) vastunaþ pràdurbhàvo na bhavati / tasyànudayàdapràdurbhàvàttadàlambanasyàpi vikalpasyàyatyàü pràdurbhàvo na bhavati / evaü tasya savastukasya vikalpasya nirodho yaþ sa sarvaprapa¤canirodho veditavyaþ / eva¤ca prapa¤canirodho bodhisattvasya mahàyànaparinirvàõamiti veditavyam / dçùñe ca dharme tasya ÷reùñhatattvàrtha gocaraj¤ànasya vi÷uddhatvàt sarvatra va÷itàpràpti labhate sa bodhisattvaþ / yaduta nirmàõe 'pi vicitre nairmàõikyà çddhyà / pariõàme ca vicitre pàriõàmikyà çddhyà / sarvaj¤eyasya ca j¤àne yàvadabhipretaü càvasthàne / kàmakàrata÷ca vinopakramaü cyutau / sa evaü va÷itàpràptaþ sarvasattva÷reùñho bhavati niruttaraþ / eva¤ca sarvatra va÷inastasya bodhisattvasya uttamàþ pa¤cànu÷aüsà veditavyàþ / paramàü citta÷àntimanupràpto bhavati vihàrapra÷àntatayà na kle÷apra÷àntatayà / sarvavidyàsthàneùu càsyàvyàhataü pari÷uddhaü paryavadàtaü j¤ànadar÷anaü pravartate / akhinna÷ca bhavati sattvànàmarthe saüsàrasaüsçtyà / tathàgatànà¤ca sarvasandhàyavacanànyanupravi÷ati / na ca mahàyànàdhimukteþ saühàryo bhavatyaparapratyayatayà / asya khalu pa¤cavidhasyànu÷aüsasya pa¤cavidhameva karma veditavyam / paramo dçùñadharmasukhavihàro bodhisattvasya bodhàya prayoganiryàtasya kàyikacaitasikasya vyàyàmaklamasya nà÷àya citta÷ànteranu÷aüsasyaitatkarma veditavyam / sarvabuddhadharmàõàü paripàko bodhisattvasya sarvavidyàsthàneùvavyàhataj¤ànatàyà anu÷aüsasyai tatkarma veditavyam / sattvaparipàko bodhisattvasya saüsàràkheditàyà anu÷aüsasyaitatkarma veditavyam / vineyànàmut pannotpannànàü saü÷ayànàü prativinodanaü dharmanetryà÷ca dãrghakàlaü parikarùaõaü sandhàraõaü saddharmapratiråpakàõàü ÷àsanàntardhàyakànàü parij¤ànaprakà÷anàpakarùaõatayà sarvasandhàyavacanaprave÷ànu÷aüsasyaitatkarma veditavyam / sarvaparapravàdinigraho dçóhavãryatà ca pràõidhànàccàcyutiþ asaühàryatà 'parapratyayatvànu÷aüsasyaitatkarma veditavyam / evaü hi bodhisattvasya yàvat ki¤cidbodhisattvakaraõãyaü tatsarvamebhiþ pa¤cabhiranu÷aüsakarmabhiþ parigçhãtaü bhavati / tatpunaþ karaõãyaü katamat / asaükliùña¤ca àtmasukhaü buddhadharmaparipàkaþ sattvaparipàkaþ saddharmasya dhàraõam acalapraõidhànasyottaptavãryasya paravàdavinigraha÷ca / (##) tatra caturõà tattvàrthànàü prathamau dvau hãnau / tçtãyo madhyamaþ / caturtha uttamo veditavyaþ / bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne caturthaü tattvàrthapañalam // (##) ## (Chapter 1.5) tatra prabhàvo bodhisattvànàü katamaþ / samàsataþ samàdhiva÷itàpràptasya samàdhiva÷itàsanni÷rayeõocchàmàtràt sarvàrthasamçddhiþ karmaõyacittasya suparibhàvitacittasyàryaþ prabhàva ityucyate / dharmàõà¤ca yà mahàphalatà mahànu÷aüsatà sà teùàü prabhàva ityucyate / pårvaü mahàpuõyasaübhàropacayàd buddhànàü bodhisattvànàü ca sahajà à÷caryàdbhutadharmatà / ayamapi teùàü sahajo 'paraþ prabhàvo veditavyaþ / sa khalveùa prakàrabhedena buddhabodhisattvànàü pa¤cavidho bhavati / abhij¤àprabhàvo dharmaprabhàvaþ sahaja÷ca prabhàvaþ sàdhàraõa÷ca ÷ràvaka pratyekabudvairasàdhàraõa÷ca taiþ / tatra ùaóbhij¤àþ - çddhiviùayo divyaü ÷rotraücetasaþ paryàyaþ pårvanivàsànusmçti÷cyutyupapàdadar÷anamàsravakùayaj¤ànasàkùàtkriyà ca abhij¤àprabhàva ityucyate / tatra ùañpàramitàþ-dànaü ÷ãlaü kùàntirvãryaü dhyànaü praj¤à ca dharmà ityucyante / teùàü dharmàõàü yo 'nubhàvaþ sa dharmaprabhàva ityucyate / tatra çddhiþ katamà / samàsato dvividhà / pàriõàmikã nairmàõikã ca / sà punardvidhàpyanekavidhà prakàrabhedataþ / tatra pàriõàmikyà çddheþ prakàraprabhedaþ katamaþ / tadyathà kampanaü jvalanaü spharaõaü vidar÷anamanyathãbhàvakaraõaü gamanàgamanaü saükùepaþ prathanaü sarvaråpakàyaprave÷anaü sabhàgatopasaükràntiràvirbhàvastirobhàvaþ va÷itvakaraõaü pararddhayabhibhavanaü pratibhànadànaü (##) smçtidànaü sukhadànaü ra÷mipramokùa÷ca ityevaübhàgãyà çddhi pàriõàmikãtyucyate / tatra kampanam / iha tathàgataþ samàdhiva÷itàpràpto và karmaõyacitto và bodhisattvo vihàramapi kampayati / gçhamapi gràmanagarakùetramapi narakalokamapi tiryaglokamapi pretalokamapi manuùyalokamapi devalokamapi càturdvãpakamapi sàhasrikamapi lokadhàtuü dvisàhasrikamapi trisàhasramahàsàhasramapi lokadhàtuü trisàhasra÷atamapi sahasramapi ÷atasahasramapi yàvadaprameyànasaükhyeyàn trisàhasramahàsàhasràn lokadhàtån kampayati / tatra jvalanam / årdhva kàyàt prajvalati / adhaþkàyàcchãtalà vàridhàràþ syandante / adhaþkàyàt prajvalati / uparimàt kàyàcchãtalà vàridhàràþ syandante / tejodhàtumapi samàpadyate / sarvakàyena prajvalati / sarvakàyena prajvalitasya vividhà arciùaþ kàyànnirgacchanti nãlapãtalohitàvadàtamà¤jiùñhàþ sphañikavarõàþ / tatra spharaõam / yathàpi tadgçhamapyàbhayà spharati vihàramapi pårvavadyàvadaprameyànasaükhyàm lokadhàtånàbhayà spharati pårvavattadyathà kampane / tatra vidar÷anam / yathà sukhopaniùaõõàdyàgatàyàþ ÷ramaõabràhmaõa÷ràvakabodhisattvadevanàgayakùagandharvàsuragaruóakinnaramahoragàyàþ pariùadaþ tathàgato và bodhisattvo và apàyànapi vidar÷ayatyadhaþ / devamanuùyànapi vidar÷ayatyårdhvam / tadanyàni ca buddhakùetràõi vidar÷ayati / teùu ca buddhabodhisattvàn yàvadgaïgànadãbàlukàsamànyapi buddhakùetràõyatikramya yena nàmnà saü÷abditaü bhavati buddhakùetraü tatra ca buddhakùetre yannàmako bhavati tathàgataþ tacca buddhakùetraü dar÷ayati ta¤ca tathàgatam / tacca nàma vyapadi÷ati tasya buddhakùetrasya tathàgatasya ca / tato 'pyarvàgvidar÷aüyati vyapadi÷ati tato 'pi pareõa yatkàmaü yàvatkàmam / (##) tatrànyathãbhàvakaraõam / sa cet pçthivãmapo 'dhimucyate tattathaiva bhavati nànyathà / tejo vàyumadhimucyate tadapi tathaiva bhavati nànyathà / sa cedapaþ pçthivãmadhimucyate / sa cettejaþ pçthivãmadhimucyate / apo vàyumadhimucyate / sa cedvàyu pçthivãmadhimucyate / apastejo 'dhimucyate / sarvaü tattathaiva bhavati nànyathà / yathà mahàbhåteùvanyonyapariõàme nànyathãbhàvakriyà evaü råpagandharasaspraùñavyeùu veditavyam / sa cettçõaparõagomayamçttikàdãni dravyàõi bhojanapànayànavastràlaïkàrabhàõóopaskaragandhamàlyavilopanamadhimucyate / pàùàõa÷arkarakapàlàdãni ca maõimuktàvaidårya÷aïkha÷ilàpravàóamadhimucyate / himavantaü và parvataràjamàdiü kçtvà sarvaparvatàn suvarõaümadhimucyate / tadapi sarvaü tathaiva bhavati nànyathà / tathà suvarõànàü sattvànàü durvarõatàmadhimucyate / durvarõànàü suvarõatàm / tadubhayavivarjitànàü suvarõatàü và durvarõatàü và tadubhayaü và / yathà suvarõadurvarõatàmevaü vyaïgàvyaïgatàü kç÷a sthålatàmityevamàdi yatki¤cidanyathà satsvalakùaõataþ ÷akyaråpa¤cà [nyathà] 'dhimucyate / tatsarvaü tathà bhavati yathà 'dhimucyate / tatra gamanàgamanam / tiraþ kuóyaü tiraþ ÷ailaü tiraþ pràkàramasajyamànena kàyena gacchati vistareõa yàvadbrahmalokamupasaükràmati pratyàgacchati ca yàvadakaniùñhàdårdhvaü tiryagvà punaryàvadaprameyànasaükhyeyàüstrisàhasramahàsàhasràn lokadhàtån gacchati àgacchati ca kàyena và audàrikeõa càturmahàbhautikena / dåraü càsannamadhimucya manaþsadç÷ena và javena gacchati càgacchati ca / tatra saükùepaprathanam / himavantamapi parvataràjaü paramàõumàtramabhisaükùipati / paramàõumapi hima vantaü parvataràjaü pratànayati / (##) tatra sarvaråpakàyaprave÷anam / mahatyà vicitràyàþ pariùadaþ purastàt sa gràmanigamatçõavana[-bhåmi-]parvataü råpakàyamàtmakàye prave÷ayati / sà ca sarvà pariùattasminneva kàye praviùñamàtmànaü saüjànãte / tatra sabhàgatopasaükràntiþ / kùatriyapariùada mupasaükràmati / upasaükràntasya yàdç÷ã teùàü varõapuùkalatà bhavati tàdç÷ã tasya / yàdç÷a àrohapariõàhastàdç÷astasya bhavati / yàdç÷ã svaraguptisteùàü tàdç÷ã tasya bhavati / ya¤ca te 'rthaü mantrayante tamasàvarthaü mantrayate / yamapi te 'rthaü na mantrayante tamapi so 'rthaü na mantrayate / uttaraü caitànànudhàrmyà kathayà saüdar÷ayitvà samàdàpayitvà samuttejayitvà saüpraharùayitvà 'ntarddhãyate / antarhita¤cainaü na prajànanti ko 'nveùo 'ntarhito devo và manuùyo veti / yathà kùatriyapariùadamevaü bràhmaõagçhapati÷ramaõapariùadaü càturmahàràjakàyikàn devàn trayastriü÷àn yàmàüstuùitànnirmàõaratãnparanirmitava÷avartino devànevaü brahmakàyikàn brahmapurohitànmahàbrahmaõaþ parãttàbhànapramàõàbhànàbhàsvaràn parãtta÷ubhànapramàõa÷ubhàn ÷ubhakçssnàn anabhrakàn puõyaprasavàn bçhatphalànasaüj¤isattvàn abçhàn atapàn sudç÷àn sudar÷anànakaniùñhàn / tatràvirbhàvatirobhàvaþ / mahatyà pariùadaþ purastàcchatakçtvaþ sahasrakçtvaþ ato và pareõàntardhãyate / puna÷ca tathaivàtmabhàva mupadar÷ayatyàviùkaroti / tatra va÷itvakaraõam / yàvàn ka÷cit sattvadhàtuþ taü sarva gamanàgamanasthànàdyàsu kriyàsu saüvartayati / sa cedasyai vaü bhavati gacchatu gacchati / tiùñhatu tiùñhati / àgacchatvàgacchati / bhàùatàü bhàùate / tatra pararddhyabhibhavaþ / tathàgatastadanyeùàü sarvarddhimatàmçdhyabhisaüskàramabhibhåya yathàkàmaü sarvaü saüpàdayati / niùñhàgato bodhisattva ekajàtipratibaddha÷ca caramabhaviko và tathàgataü sthàpayitvà tulyajàtãya¤ca bodhisattvaü tadanyeùàü (##) sarveùàmçddhyabhisaüskàramabhibhavati / tadanye bodhisattvà utkçùñatarabhåmipraviùñàüstulyajàtãyàü÷ca bodhisattvàn sthàpayitvà tadanyeùàü sarvarddhimatàmçddhyabhisaüskàramabhibhavanti / tatra pratibhànadànam / pratibhà[na]dàne paryàdatte pratibhànamupasaüharati / tatra smçtidànam / dharmeùu smçtau pramuùitàyàü smçtimupasaüharati / tatra sukhadànam / ye 'sya bhàùamàõasya dharmaü ÷çõvanti teùàü tàdç÷aü kàyikaü caitasikamanugrahamupasaüharati pratiprasrabdhi sukham / yena te vigatanivaraõà dharmaü ÷rçõvanti / tacca tàvatkàlikayogena na tvatyantam dhàtuvaiùamikàü÷caupakramikànamanuùyàbhisçùñàü÷copasargàn vyupa÷amayati / tatra ra÷mipramokùaþ bodhisattvo và tathàgato và çddhyàtadråpàn ra÷mãn kàyatpramu¤cati ya ekatyà da÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyeùu lokadhàtuùu gatvà nàrakàõàü sattvànàü nàrakàõi duþkhàni pratiprasrambhayati / ekatyà devalokasthànudàràn devanàgayakùagandharvàsuragaruóakinnaramahoragàn svabhavanasthàn gatvà ihàgamanàya saücodayati / tathà tadanyalokadhàtusthitàn bodhisattvànihàgamanàya saücodayati da÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyeùu lokadhàtuùu / samàsatasthàgataþ aprameyairasaükhyeyairnànàprakàrai ra÷mibhirapramàõànàü sattvànàü vicitramaprameyamasaükhyeyamarthaü karoti / te punarete sarve pàriõàmikyà çddhyàþ prakàrà ekaika÷aþ prabhidyamànà aprameyà asaükhyeyà veditavyàþ / anyathà prakçtyà vidyamànasya vastunastadanyathàvikàràpàdanatà pariõàma ityucyate / tasmàdeùà pàriõàmikã çddhirityucyate / tatra nairmàõikã çddhiþ katamà / samàsato nirvastukaü nirmàõam / nirmàõacittena yathàkàmamabhisaüskçtaü smçddhyatãyaü nairmàõikã çddhirityucyate / sà cànekavidhà / kàyanirmàõaü vàónirmàõaü viùayanirmàõa¤ca / tatpunaþ kàyanirmàõamàtmano và sadç÷aü visadç÷aü và parasya và sadç÷aü visadç÷aü và nirmimãte / tatpunaþ kàyanirmàõamàtmanastu pareùà¤ca sadç÷àsadç÷am / indriyasabhàgamindriyàdhiùñhànaü nirmimãte na tvindriyam / viùayasadç÷amapi nirmàõaü (##) nirmimãte / tadyathà bhojanapànàdi maõimuktàvaidåryàdi ca yatki¤cidråpagandharasaspraùñavyasaügçhãtaü bàhyamupakaraõaü tatsadç÷aü tadvinirmuktaü sarvaü yathàkàmaü nirmimãte / tatpunaràtmasabhàgamanekavidhaü bahu nànàprakàraü devanàga[yakùà]suragaruóakinnaramahoragavarõa manuùyavarõa tiryakpretanàrakavarõaü ÷ràvakavarõaü pratyekabuddhavarõaü bodhisattvavarõaü tathàgatavarõam / sa yadi tàdç÷a eva bodhisattvo bhavati tàdç÷ameva nirmimãte / àtmasabhàgamasya tannirmàõaü bhavati / anyathà tu visabhàgaü bhavati nirmàõamàtmanaþ / sa cetparaü devabhåtaü tatsàdç÷yena nirmimãte parasadç÷amasya tannirmàõaü bhavati / sacedvaisàdç÷yena nirmimãte paravisabhàgaü bhavati / yathà devabhåtamevaü yàvattathàgatabhåtaü veditavyam / tatra prabhåtakàyanirmàõaü katamat / iha tathàgato và bodhisattvo và da÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyeùu lokadhàtuùu sakçdaprameyàsaükhyeyànàü sattvànàm arthaü karoti tairvicitravarõanirmitaiþ / ki¤cicca nirmàõamadhitiùñhati yaduparate 'pi bodhisattve tathàgete và 'nuvartata eva / ki¤cinnirmàõaü buddhabodhisattvànàü kevalaü sattvànàü vidar÷anàya màyopamaü bhavati / ki¤citpunarbhåtaü bhojanapànayànavastràdimaõimuktàvaidårya÷aükha÷ãlàpravàóàdi ca nirmitaü bhavati / tathaiva nànyathà / yena vittopakaraõonaiva vittopakaraõakàryaü kriyate / idantàvat kàyanirmàõaü viùayanirmàõaü ca / vàïnirmàõaü punarasti susvaratàyuktam / asti vi÷adasvarànvitaü svasambaddhaü parasambaddhamasambaddhaü dharmade÷anàsaügçhãtaü pramattasaücodanà-saügçhãta¤ca / tatra susvaratà / buddhabodhisattvànàü nirmito vàgvyàhàro gambhãro bhavati megharavaþ kalaviïkamanoj¤asvarasadç÷o hçdayaügamaþ gremaõãyaþ / paurã ca sà vàïnirmità bhavati valguvispaùñà vij¤eyà ÷ravaõãyà apratikålà ani÷rità aparyantà / tatra vi÷adasvaratà / àkàükùamàõaþ tathàgato và bodhisattvo và vicitràü devanàgayakùàsura garuóakinnaramahoraga÷ràvakabodhisattvapariùadaü (##) sanniùaõõàü sannipatitàü yàvadyojana÷atapariùanmaõóalaparyantàü sarvàü svareõa suparipårõena vij¤àpayati ye 'pi dåre ya 'pyantike niùaõõàþ / àkàükùamàõaþ sàhasrikacåóikalokadhàtun svareõa vij¤àpayati / dvisàhasraü và trisàhasraü và yàvadda÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyàn lokadhàtån svareõa vij¤àpayati / tasmàcca ghoùàdanekaprakàrà sattvànàü dharmade÷anà ni÷carati / yà sattvànàmarthàya saüvartate / tatra svasambaddhaü vàïnirmàõaü yatsvayameva nirmitayà vàcà dharmaü và de÷ayati pramattaü và saücodayati / parasaübaddhaü punaryat paranirmitayà vàcà dharmaü và de÷ayati pramattaü và saücodayati / tatràsambaddhaü vàïnirmàõaü yadàkà÷àt vàïni÷carati nirmitàdvà na sattvasantànàt / tatra dharmade÷anànirmàõaü yat tatra tatra sammåóhànàü yuktisaüdar÷anàrtham / tatra codanànirmàõaü yadasammåóhànàü pratilabdhaprasàdànàü pramattànàü pramàde hrãsaüjananàya apramàde ca samàdàpanàya / tadetadanekavidhaü nirmàõam / samàsataþ kàyanirmàõaü vàïnirmàõaü viùaya nirmàõa¤ca veditavyam / itãyaü nairmàõikã çddhiþ / eùàpi caikaikaprakàrabhedenàprameyà càsaükhyeyà ca veditavyà / sà punareùà dvividhàpi çddhirbuddhabodhisattvànàü samàsato dve kàrye niùpàdayati / àvarjayitvà và çddhipràtihàryeõa sattvàn buddha÷àsane 'vatàrayati anugrahaü và anekavidhaü bahu nànàprakàraü duþkhitànàü sattvànàmupasaüharati / tatra pårvenivàsaj¤ànaü buddhabodhisattvànàü katamat / iha tathàgato và bodhisattvo và àtmanaivàtmanastàvatpårvanivàsaü samanusmarati amukà nàma te sattvà yatràhamabhåvamevannàmeti vistareõa yathàsåtraü sattvakàyadikaü sarvamanusmarati / yathà càtmanàtmanaþ samanusmarati tathà pareùàmapi anusmàrayati / svayameva ca pareùàmanusmarati / ye 'pi te sattvakàyàþ pårvànte yannivàsàstànapyàtmanà (##) smarati pareùàü smàrayati amukà nàma te sattvà yatràhamabhåvamevaünàmeti vistareõa / teùàmapi sattvànàü tathaiva sarvaü pårvenivàsamanusmarati yathaivàtmano dçùñadharme / såkùmamapi samanusmarati yatki¤cidalpaü và prabhåtaü và pårvaceùñitaü pårvameva cetayitvà apramuùitam / nirantaramapi samanusmarati / kùaõaü nairantaryayogenàvicchinnaü yayaivànupårvyà kçtamitamapyanusmarati / yasya kalpagaõanàyogena ÷akyà saükhyàü kartum aprameyàsaükhyeyamapyanusmarati / yasya kalpagaõanàyogenà÷akyà saükhyàü kartum avyàhatamasya samàsataþ pårvenivàsaj¤ànaü pravartate yatreùñaü yatheùñaü yàvadiùñam / evaüråpo bodhisattvasya tathàgatasya ca pårvenivàsasaügçhãtaþ prabhàvaþ / sa tena pårvenivàsànusmçtij¤ànena jàtakàn pårvàn bodhisattvacaryàü sattvànàü buddhe bhagavati prasàdajananàrthaü gauravotpàdanàrthaü ca vicitrànanekaprakàràn prakà÷ayati itivçttakàü÷ca pårvayogapratisaüyuktàn sattvànàü karmaphalavipàkamàrabhya / ÷à÷vatadçùñikànàü ca sattvànàü ÷à÷vatadçùñiü nà÷ayati tadyathà pårvàntakalpakànàü ÷à÷vatavàdinàmekatya-÷à÷vatikànàü và / divyaü ÷rotraj¤ànaü buddhabodhisattvànàü katamat / iha tathàgato và bodhisattvo và divyena ÷rotreõa divyàn mànuùyakàn ÷abdànàryànapyanàryànapi ghanànapyaõukànapi vyaktànapyavktànapi nirmitànapyanirmitànapi dåràntikasthàn ÷çõoti / tatra divyàþ ÷abdàþ årdhvaü yàvadakaniùñhabhavanopapannànàü sattvànàm / sa cetpareõàbhogaü na karoti atha karoti tato 'pi pareõànyeùårdhvaü lokadhàtuùu ÷çõoti / tatra mànuùyakàþ ÷abdàþ / tiryak sarvacàturdvãpakopapannànàü sattvànàm / tatràryàþ ÷abdàþ / ye buddhànàü buddha÷ràvakànàü ca bodhisattvànàü pratyekabuddhànà¤ca / teùàü và 'ntikàcchrutvànu÷ràvayatàü tadanyeùàü sattvànàm / tadyathà saüdar÷ayatàü samàdàpayatàü và samuttejayatàü saüpraharùayatàü ku÷alasamàdànamàrabhyàku÷alatyàga¤ca / (##) tathà 'saükliùñacittànàmudde÷aþ svàdhyàyo vini÷cayaþ samyak codanà smàraõàvavàdànu÷àsanã iti yadvà punaranyadapi ki¤cit subhàùitaü sulapitamarthopasaühitam / amã ucyante àryàþ ÷abdàþ / tatrànàryàþ ÷abdàþ / ye sattvànàü mçùàvàdapai÷unyapàråùyasaübhinnapralàpa÷abdà adho và 'pàyopapannànàmårdhvaü và devopapannànàü tiryagvà manuùyeùåpapannànàm / tatra dhanàþ ÷abdàþ / ye mahàsattvasaügha÷abdà và vividhairvà kàraõaiþ kàryamàõànàmàrttasvaraü kandamànànàü vikro÷atàü và meghastanita÷abdà và ÷aükhabherãpañaha÷abdà và / aõukàþ ÷abdàþ / antato yàvat karõajàpa÷abdàþ / vyaktàþ ÷abdàþ / yeùàmartho vij¤àyate / avyaktàþ ÷abdàþ / yeùàmartho na vij¤àyate / tadyathà dràmióànàümantràõàü vàyuvanaspati÷ukasàrikàkokilajãvaüjãvakàdãnàm / tatra nirmitàþ ÷abdàþ / ye çddhimadbhi÷cetova÷ipràptairvà çddhyabhisaüskçtàþ / dåràþ ÷abdàþ / yatra gràme kùetre vihàre và tathàgato và bodhisattvo và viharati tatra ye ÷abdà ni÷caranti tàn sthàpayitvà tadanyatra yàvadaprameyàsaükhyeyeùu lokadhàtuùu / cyutyupapattij¤ànaü buddhabodhisattvànàü katamat / iha tathàgato và bodhisattvo và divyena cakùuùà vi÷uddhenàtikràntamànuùyakeõa sattvàn pa÷yati cyutikàle 'pi cyutànapi suvarõadurvarõàn hãnapraõãtànaparànte ca jàtàn / vçddhe÷cànvayàdindriyàõàü paripàkàdvicitre kàyaceùñite ku÷alàku÷alàvyàkçteùu pravartamànàn / tathàvabhàsamapi pa÷yati jànãte såkùmamapi pa÷yati / yadråpaü nirmitaü yacca divyamacchaü råpamadho yàvadavãcimårdhvaü yàvadakaniùñhabhavanam / sa cedadha årdhvaü vànyeùu lokadhàtuùu råpadar÷anamàrabhyàbhogaü karoti tiryagyàvadaprameyeùvasaükhyeyeùu lokadhàtuùu sarvaü råpagataü pa÷yati / antatasteùu teùu buddhakùetreùu (##) tàüstàüstathàgatàn vicitreùu mahatsu parùanmaõóaleùu niùaõõàn dharma de÷ayataþ pa÷yati / tatra divyena cakùuùà tathàgato và bodhisattvo và da÷asu dikùu kàyaceùñitaü ÷ubhà÷ubhaü dçùñvà yathàyogaü yathàrha teùu sattveùu pratipadyate / divyena ca ÷rotreõa vàkceùñitaü ÷ubhà÷ubhaü ÷rutvà teùu sattveùu yathàyogaü yathàrhaü pratipadyate / evaü divyena cakùuùà divyena ÷rotreõa bodhisattvastathàgato và samàsena karma karoti / tatra cetaþparyàyaj¤ànaü buddhabodhisattvànàü katamat / iha bodhisattvo và tathàgato và pareùàü da÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyeùu lokadhàtuùu sattvànàü kle÷aparyavasthitamapi cittaü jànàti / vigatakle÷aparyavasthànamapi kle÷asànubandhaü sànu÷ayamapi kle÷aniranubandhaü niranu÷ayamapi mithyàpraõihitamapi cittaü jànàti / tadyathà tãrthikacittaü sàmiùàbhipràyasya kliùñamapi cittaü samyak praõihitamapi cittaü jànàti / etadviparyayeõa hãnamapi cittaü jànàti / tadyathà kàmadhàtåpapannànàü sarvasattvànàmantato mçgapakùiõàmapi / madhyamacittaü jànàti tadyathà sarveùàü råpadhàtåpapannànàü sattvànàm / praõãtamapi cittaü jànàti tadyathà sarveùàmàråpyopapannàü sattvànàm / sukhaprasaüyuktamapi duþkhaprasaüyuktamapyaduþkhàsukhavedanàsaüprayuktamapi cittaü jànàti / ekena paracittaj¤ànenaikasya sattvasya yasya yadyathà yàdç÷aü yàvaccitaü pratyupasthitaü bhavati tatsakçdyathàbhåtaü prajànàti / ekenaiva paracittaj¤ànena prabhåtànàmapi sattvànàü yeùàü yadyathà yàdç÷aü yàvaccittaü pratyupasthitaü bhavati tadapi sakçdyathàbhåtaü prajànàti / sà punariyamabhij¤à buddhasya bodhisattvànàmindriyaparàparaj¤ànàya sattvànàü nànàdhimuktij¤ànàya nànàdhàtucaritaj¤ànàya yathàyoga¤ca pratipatsu citràsu nirvàõapuraþsarãùu samyaksanniyogàya / idamasyàþ karma veditavyam / tatràsravakùayaj¤ànaü buddhabodhisattvànàü katamat / iha tathàgato và bodhisattvo và kle÷ànàü kùayapràptiü yathàbhåtaü prajànàti / pràpto mayà parairvà àsravakùayo na veti / àsravakùayapràptyupàyamapyàtmanaþ pareùà¤ca yathàbhåtaü prajànàti / (##) yathà upàyamevamanupàyamapi yathàbhåtaü prajànàti / àsravakùayapràptàvabhimànaü pareùàü yathàbhåtaü prajànàti / nirabhimànamapi yathàbhåtaü prajànàti / bodhisattvaþ punaþ sarvaü caitat prajànàtyàsravakùaya¤ca svayaü na sàkùàtkaroti / ataþ sàsrava¤ca svayaü na sàkùàtkaroti / ataþ sàsravà¤ca vastu bodhisattvaþ sahasravairna vijahàti / tatra ca vicarati sàsrave vastuni / na ca saükli÷yata iti so 'sya sarvaprabhàvàõàü mahattamaþ prabhàvo veditavyaþ / tena khalvàsravakùayaj¤ànena buddhabodhisattvàþ svayaü na kli÷yante / pareùà¤ca vyapadi÷antya bhimàna¤ca nà÷ayanti / idamasya karma veditavyam / tatra dharmaprabhàvaþ katamaþ / dànaprabhàvaþ ÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àprabhàva÷ca / sa punareùa dànàdãnàü dharmàõàü prabhàvaþ samàsata÷caturbhiràkàrairveditavyaþ / vipakùaprahàõataþ saübhàraparipàkataþ svaparànugrahataþ àyatyàü phaladànata÷ca / dànaü dadad bodhisattvo dànavipakùaü màtsaryaü prajahàti / àtmano bodhisaübhàrabhåta¤ca bhavati tadasya dànam / dànena ca saügrahavastunà sattvàn paripàcayati / pårvaü dànàt sumanà dadaccittaü prasàdayati / dattvà càvipratisàrã / triùu kàleùu pramuditacittatayà àtmànamanugçhaõàti / pareùàü ca jighatsàpipàsà÷otoùõavyàdhãcchàvighàtabhayaduþkhàpanayanàt paramanugçhõàti / paratra ca yatra yatra pratyàjàyate àóhyo bhavati mahàbhogo mahàpakùo mahàparivàra ityeùa caturàkàro dànasya prabhàvo nàta uttari nàto bhåyaþ / kàyavàksaüvara÷ãlaü samàdadàno bodhisattvaþ ÷ãlavipakùaü dauþ÷ãlyaü prajahàti / bodhe÷ca saübhàrabhåtaü bhavati tadasya ÷ãlasamàdànam / samànàrthatayà ca saügrahavastunà sattvàn paripàcayati / dauþ÷ãlyapratyayaü bhayamavadyaü vairaü prajahadàtmànamanugçhaõàti sukhaü svapan sukhaü pratibudhyamànaþ / tathà ÷ãlavato 'vipratisàraþ pràmodyaü yàvaccittasamàdhiþ / ityevamàtmànamanugçhõàti / sarvasattvànà¤ca sarvaprakàrairaviheñhanatayà abhayamanuprayacchati / evaü paramapyanugçhõàti / (##) tannidàna¤ca kàyasya bhedàtsugatau svargaloke deveùåpapadyate / ityayaü caturàkàraþ prabhàvaþ ÷ãlasya / nàta uttari nàto bhåyaþ / kùamo bodhisattvaþ kùàntivipakùamakùànti prajahàti / bodhe÷ca saübhàrabhåtà sàsya kùànti rbhavati / samànàrthatayaiva ca sattvàn paripàcayati / àtmàna¤ca para¤ca mahato bhayàtparitràyamàõastayà kùyàntyà àtmàna¤ca paraü÷cànugçhõàti / tato nidàna¤ca bodhisattva àyatyàmavairabahulo bhavatyabhedabahula÷càduþkhadaurmanasyabahulaþ / dçùñe ca dharme 'vipratisàrã kàlaü karoti / kàyasya ca bhedàtsugatau svargaloke deveùåpapadyate / ityaya¤caturàkàraþ kùànteþ prabhàvo nàta uttari nàto bhåyaþ / àrabdhavãryo bodhisattvo viharan vãryavipakùaü kausãdyaü prajahàti / bodhe÷ca saübhàrabhåtaü bhavati sanni÷raya÷ca tadvãryam / samànàrthatayaiva ca sattvàn paripàcayati / àrabdhavãrya÷ca sukhaü spar÷aü viharannavyavakãrõaþ pàpakairaku÷alairdharmaþ pårveõàparaü vi÷eùàdhigamaü pa÷yan prãtipràmodyenàtmànamanugçhõàti / ku÷alapakùàbhiyukta÷ca paraü na kàyena vàcà và viheñhayati / pareùàü càrabdhavãryatàyàü chandaü janayati / evaü paramapyanugçhõàti / hetubalika÷ca bhavati àyatyàü puruùakàràbhirata÷ca / ityayaü caturàkàro vãryaprabhàvaþ / nàta uttari nàto bhåyaþ / dhyànaü samàpadyamàno bodhisattvo dhyànavipakùaü kle÷aü kàma vitarkaprãtisukharåpasaüj¤àdãü÷copakle÷àn prajahàti / bodhe÷ca saübhàrabhåtaü sanni÷rayabhåtaü bhavati tadasya dhyànam / samànàrthatayaiva ca sattvàn paripàcayati / dçùñadharmasukhavihàratayàtmànamanugçhõàti / ÷àntapra÷àntavãtaràgacittatayà sattveùvavyàbàdhyo bhavannavikopyaþ paramapyanugçhõàti / j¤ànavi÷uddhirabhij¤ànirhàravi÷uddhirdevopapatti÷càyatyàü dhyànaphalam / ityeùa caturàkàro dhyànaprabhàvo nàta uttari nàto bhåyaþ / praj¤àvàn bodhisattvaþ praj¤àvipakùamavidyàü prajahàti / bodhe÷ca saübhàrabhåtà bhavatyasya sà praj¤à / dànenàpi priyavàditayàpyarthacaryayàpi samànàrthatayàpi (##) ca sattvàn paripàcayati / j¤eyavastu-yathàrtha-pratyavagamopasaühitenodàreõa prãtipràmodyenàtmànamanugçhõàti / sarvatra nyàyopade÷ena dçùñe dharme saüparàye ca hitasukhàbhyàü sattvànapyanugçhõàti / sarvaku÷alamålaparigraha¤ca tayà samyakkaroti / àyatyà¤ca dvividhamapyàvaraõavisaüyogaü sàkùàtkaroti kle÷àvaraõavisaüyogaü j¤eyàvaraõavisaüyoga¤ca / ityayaü caturàkàraþ praj¤àyàþ prabhàvaþ / nàta uttari nàto bhåyaþ / ayamucyate dharmaprabhàvaþ / sahajaþ prabhàvo buddhabodhisattvànàü katamaþ / prakçtijàtismaratà / sattvànàmarthe apratisaükhyàya dãrghakàlikavicitra-tãvranirantaraduþkhasahiùõutà / sattvànàmevàrthe sattvàrthasaüpàdakena duþkhena modanà / tuùiteùu copapannasya yàvadàyustuùiteùvavasthànam / tribhi÷ca sthànaistuùitopapannànàü tadanyeùàü deva putràõàmabhibhavaþ divyenàyuùà divyena varõena divyena ya÷asà / upapadyamànasya ca màtuþ kukùàvudàreõàvabhàsena lokadhàtuspharaõaü saüprajànata÷ca màtuþ kukùiprave÷aþ sthànaü nirgamo janma ca / jàtamàtrasya ca pçthivyàü saptapadagamanamaparigçhãtasyàkenacit / vàca÷ca bhàùaõà jàtasya codàradevanàgayakùàsuragaruóakinnaramahoragairdivyaimàlyairvàdyairdhåpai÷celavikùepai÷chatradhva-japatàkàdibhirvarapravaràbhiþ påjàkarma / niruttarai÷ca dvàtriü÷atà mahàpuruùalakùaõaiþ sulakùitagàtratà / carame ca bhave pa÷cime janmani sarvapratyarthikairmàrànãkairapi sarvopakramai÷càbàdhyatà / bodhimaõóe ca niùaõõasya maitryà sarvamàrabalaparàjayaþ / sarvaparvasu caikaikasminnàràyaõa balasanniviùñatà / dahrasyaiva kumàrakasya svayameva kau÷alakçtàvinaþ / sarvalaukika÷ilpasthànànàü tvaritatvaritamanuprave÷aþ / svaya¤cànàcàrya kamekàkina eva ca trisàhasramahàsàhasre mahàbodherabhisaübodhaþ / brahmaõà ca sahàüpatinà svayamupasaükramya loke saddharmade÷anàyai adhyeùaõà / mahàmegharavàpratisaüvedanà / avyutthànatayà ca samàpatteþ ÷àntatà / bodhisattve ca mçgapakùiõàmapyantataþ kùudramçgàõàmapi paramà vi÷vàsyatà / sarvakàlamupasaükramaõaü tasya càntike yathàkàmavihàrità / (##) tira÷càmantikàttathàgatasya påjà tadyathà markaño madhvaneóakaü tathàgatàyànupradattavàn / pratigçhãte ca tasmin bhagavatà sa markaño hçùñamànasaþ pratyavasçùñaþ sa nçtyamànaþ / bhagavantamevoddi÷ya tathàgataþ snàsyati taü snàpayiùyàmãti meghapratãkùaõà / vçkùamåle ca bodhisattvasya tathàgatasya và santiùñhatastasya sarvavçkùàõàü pràcãnanimnàsu chàyàsu tasya vçkùasya chàyayà kàyàvijahanatà / ùaóbhirvarùairabhisaübuddhabodhestathàgatasyàvatàragaveùiõo 'pi màrasyàlabdhàvatàratà / sàråpya sahagatàyà÷ca smçteþ satatasamitaü pratyupasthànatà / smçtasya ca pratisaüviditànàü vedanànàü saüj¤ànàü vitarkàõàmutpàdaþ sthànaü nirodha÷ca / tathà dar÷anànugrahakaraþ sahajaþ prabhàvo buddhànàmàryacàravihàrasaügçhãta÷ca / tatra dar÷anànugrahakaraþ / tadyathà unmattàþ kùiptacittàþ tathàgataü dçùñvà svacittaü pratilabhante / vilomagarbhàþ striyaþ anulomagarbhà bhavanti / andhà÷cakùåüùi pratilabhante badhiràþ ÷rotràõi / raktànàü ràgaparyavasthànàü vigacchati dviùñànàü dveùaparyavasthànaü måóhànàü mohaparyavasthànam / ityayamevaübhàgãyo dar÷anànugrahakaraþ sahajaþ prabhàvo veditavyaþ / tatràryacàravihàrasaügçhãtaþ sahajaþ prabhàvaþ / tadyathà dakùiõena pàr÷vena siüha÷ayyàü kalpayati / sa càsya tçõaparõasaüstara ekapàr÷vàdhi÷ayito bhavati / avikopitastathàgatàrhatsamyaksaübuddhaþ ÷ayànaþ / na càsya vàyuþ kàyàccãvaramapakarùati / siühagatimapi gacchati / çùabhagatimapi gacchati / dakùiõaü pàdaü tatprathamata uddharati / tato vàmena pàdenànugacchati / gacchata÷càsya uccà bhåmiprade÷à nãcà bhavanti / nãcà ÷coccàþ / samàþ pàõitalajàtàþ / apagatapàùàõa÷arkarakapàlàþ / vivekanimnena ca cittena gràmaü pravi÷ati / pravi÷ata÷càsya nãcàni dvàràõi uccàni bhavanti / àhàramàharato naikaudanapulàkamapyatibhinnaü pravi÷ati / na càva÷iùñaü bhavati yàvad dvitãyamàlopaü (##) prakùipati / ityayamevaübhàgãya àryacàravihàrasaügçhãtaþ prabhàvo veditavyaþ / parinirvàõasamaye ca mahàpçthivãcàla ulkàpàtà di÷o dàhà antarikùe devadundubhãnàmabhinadanam / so 'pi sahaja eva tathàgatànàü prabhàvo nàbhij¤àsaüskçtaþ / ayaü buddhabodhisattvànàü sahajaþ prabhàva ityucyate / tatra katamo buddhabodhisattvànàü ÷ràvakapratyekabuddhairasàdhàraõaþ prabhàvaþ / katama÷ca sàdhàraõaþ / asàdhàraõatà samàsatastribhiràkàrairveditavyà / såkùmataþ prakàrato dhàtuta÷ca / iha tathàgato bodhisattvo và 'prameyàsaükhyeyànàü sattvànàmaprameyàsaükhyena prabhàvopàyena yathà 'rthakriyà bhavati tadyathàbhåtaü prajànàti / evaü såkùmataþ / sarvaprakàreõa càbhij¤àprabhàveõa dharmaprabhàveõa sahajena prabhàveõa samanvàgato bhavati / evaü prakàrataþ / sarvalokadhàtavaþ sarvasattvadhàtava÷càsya prabhàvaviùaya¤ca bhavati / evaü dhàtutaþ / ÷ràvakasya tu saha sattvadhàtunà dvisàhasro lokadhàturabhij¤àviùayaþ / pratyekabuddhasya sarva eva trisàhasro 'bhij¤àviùayaþ / tatkasya hetoþ / tathà hi te ekasyaivàtmano damàya pratipannàþ / no tu sarvasattvànàm / tasmàtteùàmeka eva dhàtuþ paramaprabhàvaviùayo bhavati / etànàkàràn sthàpayitvà buddhabodhisattvànàü tadanyaþ prabhàvaþ ÷ràvakapratyekabuddhaiþ sàdhàraõo veditavyaþ / tadevaü sati ÷ràvakapratyekabuddhà eva tàvadbuddhabodhisattvaiþ saha na tulyàbhij¤à bhavanti / kutaþ punaþ sarve devamanuùyàstãrthyàþ pçthagjanà÷ca / ya÷càpi pràtihàryaprabhàvo buddhabodhisattvànàmçddhyàde÷anànu÷àsti-saügçhãtaþ so 'pyabhij¤àprabhàva eva yathàyogaü praviùño veditavyaþ çddhiviùayacetasaþ paryàyàsravakùayaj¤ànàbhij¤àprabhàveùu / bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne pa¤camaü prabhàvapañalam // 5 // (##) ## (Chapter 1.6) tatra paripàkaþ katamaþ / paripàkaþ samàsataþ ùaóbhiràkàrairveditavyaþ / svabhàvato 'pi paripàcya pudgalato 'pi paripàkaprakàrabhedato 'pi paripàkopàyato 'pi paripàcakapudgalato 'pi paripakvapudgala-lakùaõato 'pi ca / tatràyaü paripàkasvabhàvaþ / ku÷aladharmavãje sati ku÷alànàü dharmàõàmàsevanànvayàd yà kle÷aj¤eyàvaraõaprahàõavi÷uddhyanukålà kàyacittakarmaõyatà kalyatà samyak prayoganiùñhà yatra sthitàþ ÷àstàraü và àgamyànàgamya và ÷àstàraü bhavyo bhavati pratibalo 'nantaraü kle÷àvaraõaprahàõaü và sàkùàtkartuü j¤eyàvaraõaprahàõaü và / tadyathà vraõo yadà paripàñanàya niùñhàgato bhavatyanantaraü pàñanàrhaþ / saþ paripakva ityucyate / ghañaghañã÷aràvàdi ca mçnmayaü bhàõóaü yadà paribhogàya niùñhàgataü bhavati anantaraü paribhogàrha tadà parikvamityucyate / phalàni và àmrapanasàdãni yadà paribhogàya niùñhàgatàni bhavantyanantaraü paribhogàrhàõi tadà paripakvànãtyucyante / evameva ku÷alànàü dharmàõàmàsevanànvayàd asau samyak prayoganiùñhà anantaraü vi÷uddhye saüvartate / sa paripàkasvabhàvaþ / tatra paripàcyàþ pudgalàþ samàsata÷catvàraþ / ÷ràvakagotraþ ÷ràvakayàne / pratyekabuddhagotraþ pratyekabuddhayàne / buddhagotro mahàyàne paripàcayitavyaþ / agotrastho 'pi pudgalaþ sugatigamanàya paripàcayitavyo bhavati / bodhisattvànàü buddhànà¤ca bhagavatàm ityete catvàraþ pudgalàþ eùu caturùu vastuùu paripàcayitavyàþ / evaü paripàcyapudgalataþ paripàko veditavyaþ / tatra paripàkaprabhedaþ katamaþ / samàsataþ ùaóvidhaþ paripàkaþ / indriyaparipàkaþ ku÷alamålaparipàkaþ j¤ànaparipàka÷ca mçdumadhyàdhimàtra÷ca paripàkaþ / tatrendriyaparipàkaþ / yà àryurvarõakulai÷varyasampadàdeyavacanatà mahe÷àkhyatàmanuùyatvaü (##) mahotsàhatà yàmà÷rayaparipàkaphalasaüpadamàgamya bhavyo bhavatyàtaptànuprayogàyàparikhinnamànasa÷ca bhavati sarvavidyàsthànasamudàgamàbhiyogeùu / ku÷alamålaparipàkaþ katamaþ / yà prakçtyà mandarajaskatàyàmàgamya prakçtyaivàsya pàpakeùvaku÷aleùu dharmeùu / cittaü na kràmati mandanivaraõa÷ca bhavati mandavitarka çjupradakùiõagràhã / j¤ànaparipàkaþ katamaþ / smçtimàn bhavati meghàvã pratibala÷ca bhavati subhàùitadurbhàùitànàü dharmàõàmarthasya àj¤ànàyodgrahaõàya dhàraõàya prativedhàya / sahajayà praj¤ayà samanvàgato bhavati yàü praj¤àmàgamya bhavyo bhavati pratibalaþ sarvato 'tyantaü sarvakle÷àccittaü vimocayitum / tatrendriyaparipàkena vipàkàvaraõàdvimukto bhavati / ku÷alamålaparipàkena karmàvaraõàdvimukto bhavati / j¤ànaparipàkena kle÷àvaõàdvimukto bhavati / mçduparipàkaþ katamaþ / dvàbhyàü kàraõàbhyàü mçduþ paripàko bhavati / adãrghakàlàbhyàsata÷cendriyaku÷alamålaj¤ànaparipàkahetoþ aparipuùñanihãnahetvabhyàsata÷ca / madhyaþ paripàko 'nayoreva dvayoþ kàraõayoranyataravaikalyàdanyatarasànnidhyàcca veditavyaþ / adhimàtraþ punaþ paripàka ubhayoranayoþ kàraõayoravaikalyàdveditavyaþ / tatra paripàkopàyaþ katamaþ / sa saptaviü÷atividho veditavyaþ / dhàtupuùñayà vartaümànapratyayopasaühàrataþ avatàrato ratigrahaõataþ àdiprasthànataþ anàdiprasthànataþ ÷uddhidårataþ ÷uddhyàsannataþ prayogataþ à÷ayataþ àmiùopasaühàrataþ dharmopasaühàrataþ çddhyàvarjanatayà dharmade÷anayà guhyadharmàkhyànataþ vivçtadharmàkhyànataþ mçduprayogato madhyaprayogataþ adhimàtraprayogataþ ÷ravaõataþ cintanato bhàvanataþ saügrahaõato nigrahaõataþ svayaükçtataþ paràdhyeùaõataþ tadubhayata÷ca / tatra dhàtupuùñiþ katamà / yà prakçtyà ku÷aladharmabãjasaüpadaü ni÷ritya pårvaku÷aladharmàbhyàsàduttarottaràõàü ku÷aladharmabãjànàü paripuùñatarà paripuùñatamà utpattiþ sthitiþ / iyamucyate dhàtupuùñiþ / (##) tatra vartamànapratyayopasaühàraþ katamaþ / dçùñe dharme aviparãtà dharmade÷anà / tatra càviparãtagràhità / yathàvaddharmànudharmapratipatti÷ca / tatra dhàtupuùñeþ pårvakeõa hetunà vartamànaþ paripàko nivartate / vartamànapratyayopasaühàrato vartamàna evaü heturvartamànaþ paripàko veditavyaþ / tatràvatàraþ katamaþ / ÷raddhàpratilambhamadhipatiü kçtvà àgàrikasya du÷caritaviveka÷ikùàpadasamàdànam / anàgàrikàü và pravrajataþ kàmaviveka÷ikùàpadasamàdànam / ratigràhaþ katamaþ / yà sarvaduþkha-nairyàõikã¤ca pratipadaü kàmasukhàtmaklamathànta-vivarjità¤ca sukhàü pratipadamàgamya svàkhyàte dharmavinaye ÷àsanàbhiratiþ tatràdiprasthànaü katamat / ya eva tatprathamataþ saüvejanãyeùu dharmeùu saüvegamàgamya nyàyàrthapratipàdane cànu÷aüsàü viditvà 'vatàraþ / idamevàdiprasthànamityucyate / anàdiprasthànaü katamat / yà avatãrõasya pudgalasya paripàcyamànatàyàü vartamànasya bodhisattvebhyo buddhebhya÷cànadhyupekùàmàgamya vivçtànà¤ca sthànànàü bhåyo bhåyaþ uttànakriyàmàgamya uttarottaraparipàkagamanatà / tatra vi÷uddhidåratà katamà / yat kausãdyaü và àgamya pratyayavaidhuryaü và mahatà dãrgheõa kàlena prabhåtairjanmàntaràparivartaiþ kalpaparivartairvà bhavyo bhavati vi÷uddhaye / etadviparyayeõa vi÷uddhyàsannatà veditavyà / tatra prayogaþ katamaþ / yà svàrthapràptau tãvracchandatàmàgamya vinipàtabhayaü và 'mutra dçùñe và dharme parato 'ya÷obhayamàgamya ÷ikùàpadeùvanupàlanà sàtatyakàrità satkçtyakàrità ca / tatrà÷ayaþ katamaþ / dharmeùu ca yà samyak santãraõà-kùàntimàgamyàsmàddharmavinayàdasaühàryatàyai pareùà¤càdhigame 'bhisaüpratyaya guõasaübhàvanàmàgamya yà triùu ratneùu svàrthapràptau càvicalà ÷raddhadhànatà / (##) àbhiùopasaühàraþ katamaþ / yaþ sarveõa ca sarvaü bhojanapànàdivikalànàü bhojanapànàdyupasaühàraþ / anukålapànabhojanàdivikàlànà¤cànukålapànabhojanàdyupasaühàraþ / tatra dharmopasaühàraþ katamaþ / yadudde÷ato và dharmàõàmanupradànaü samyagarthavivaraõato và / çddhyàvarjanatà katamà / yà çddhimata çddhipràtihàryavidar÷anà sattvànukampayà sattvànàmà÷ayavi÷uddhiü vàdhipatiü kçtvà prayogavi÷uddhiü và ete sattvàþ pràtihàryaü dçùñvà ÷rutvà và à÷aya÷uddhiü và ÷àsane pratilapsyante prayokùyante samyagiti / te ca tena pràtihàryeõàvarjitamànasà à÷aya÷uddhiü và pratilabhante prayujyante và samyak / tatra de÷anà katamà / svayaü svàrthapràptàva÷aktasya saddharmade÷anà samyak pratipattisahàyabhåtà / ÷aktasyàpi ca kùipràbhij¤atàyai anukålà saddharmade÷anà / tatra guhyadharmàkhyànaü katamat / yà bàlapraj¤ànàü sattvànàmatyudàragambhãràrthadharmapraticchàdanatà uttànasuprave÷asukhopàyàvatàradharmade÷anatà / vivçtadharmàkhyànaü katamat / yà pçthupraj¤ànàü sattvànàü sukhapraviùñabuddha÷àsanànayànàmatyudàragambhãrasthànavivaraõatà / tatra mçduþ prayogaþ katamaþ / yaþ sàtatyaprayogavivarjitaþ satkçtyaprayogavivarjita÷ca / madhyaþ prayogaþ katamaþ / yaþ sàtatyaprayogavivarjito và satkçtyaprayogavivarjito và / ityanayordvayoþ prayogayoranyataravivarjitaþ / adhimàtraþ prayogaþ katamaþ / yastadubhayaprayogasaüyuktaþ sàtatyaprayogasaüyuktaþ satkçtyaprayogasaüyukta÷ca / tatra ÷rutaü katamat / yo bauddhapravacanàdhimuktasya såtràdãnàü dharmàõàü ÷ravaõodgrahaõa-dhàraõasvàdhyàyàbhiyogaþ / cintà katamà / praviveke dharmanidhyànàbhiratasya arthàbhyåhanàsaülakùaõàni÷cayaþ / (##) bhàvanà katamà / ÷amathapragrahopekùànimitteùu samyagupalakùaõàpårvikà ÷amathavipa÷yanopekùà 'bhyàsaratiþ / saügrahaþ katamaþ / samyag niràmiùacittasya ni÷rayadànamàcàryopàdhyàyanyàyena / pçthagvidhà ca paricaryà tadyathà glànopasthànaparicaryà dharmyacãvarapiõóapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyaparicaryà ÷okakaukçtyaprativinodanaparicaryà kle÷aprativinodanaparicaryà / ityevaübhàgãyàþ pçthagvidhà paricaryàü veditavyàþ / nigrahaþ katamaþ / àtmagatàü saükle÷àrakùàü saüvidhàya skhalitacodanà mçdau vyatikrame / madhye vyatikrame 'vasàdanà / adhimàtre vyatikrame pravàsanà / tatra yà ca codanà yà càvasàdanà sà teùàmeva hitasukhàrthaü tadanyeùà¤ca / yà punaþ pravàsanà punaþ pratisaüharaõàya sàpi teùàü cànyeùàü ca hitasukhàya / yà punarapratisaühàryà pravàsanà sà pareùàmeva hitasukhàya / tathàhi pareùàü pravàsanàü vyatikramanidànam / pareùåpalabhyàvyatikramàya cetayate / kathaü svayaü paripàcayati / ànulomika¤ca dharmaü de÷ayati aku÷alàt sthànàdyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpanàya / yathàvàdã ca bhavati tathàkàrã / dharmànudharmapratipannastatsvabhàvànuvartã / yenainaü pare naivamàha / tvameva tàvat svayaü nàku÷alàtsthànàdyutthitaþ ku÷ale ca sthàne pratiùñhitaþ kasmàttvaü tatra paraü samàdàpayitavyaü codayitavyaü smàrayitavyaü manyase / tvameva tàvat parai÷codayitavyaþ smàrayitavyaþ samàdàpayitavyaþ / kathaü paramadhyeùate / yasyàntike sattvànàmadhimàtra÷ca premagauravaü niviùñaü bhavati / ya÷copàyaj¤o bhavati dharmade÷anàyàü su÷ikùitaþ / stamadhyeùate vyàpàrayati paripàkàya / ubhàbhyàmàbhyàü samastàbhyàü svaparàdhyeùaõàkçtaþ paripàko veditavyaþ / ityanena saptaviü÷atividhena paripàkopàyena sà ùaóvidhà paripàkaprabheda saüpadveditavyà / indriyaparipàkasya ku÷alamålaparipàkasya j¤ànaparipàkasya mçdumadhyàdhimàtrasya ca paripàkasya / tatra paripàcakàþ pudgalàþ katame / samàsataþ ùañ bodhisattvàþ ùañasu bodhisattvabhåmiùu vyavasthitàþ sattvàn paripàcayanti / adhimukticaryàbhåmisthito (##) bodhisattvo 'dhimukticàrã / ÷uddhàdhyà÷ayabhåmisthito bodhisattvaþ ÷uddhàdhyà÷ayaþ / caryàpratipattibhåmisthito bodhisattva÷caryàpratipannaþ / niyata bhåmisthito bodhisattvo niyata-patitaþ / niyatacaryà-pratipattibhåmisthito bodhisattvo niyatacaryàpratipannaþ / niùñhàgamanabhåmisthito bodhisattvo niùñhàgataþ / tatràgotrasthànàü pudgalànàü sugatigamanàya paripàkaþ punaþ punaþ pratyàvartyo bhavati punaþ punaþ karaõãyaþ / gotrasthànàü punaþ paripàko na pratyàvartyo bhavati na punaþ punaþ karaõãyaþ / tatra paripakvapudgalalakùaõaü katamat / ÷ràvakaþ pårvaku÷alàbhyàsàd yadàmçdupàkavyavasthito bhavati sa mçducchando bhavati mçduprayoga÷càpàyànapi gacchati na ca dçùñe dharme ÷ràmaõyaphalamadhigacchati na ca dçùñe dharme parinirvàti / yadà tu madhyapàkavyavasthito bhavati sa madhyacchanda÷ca bhavati madhyaprayogo na càpàyàn gacchati / dçùñe ca dharme ÷ràmaõyaphalaü pràpnoti / no tu dçùñe dharme parinirvàti / adhimàtre paripàke sthitaþ adhimàtracchando bhavati adhimàtraprayoga÷ca na càpàyàn gacchati / dçùñe ca dharme ÷ràmaõyaphalaü pràpnoti / dçùña eva ca dharme parinirvàti / pratyekabuddhastathaiva veditavyaþ yathà ÷ràvakaþ / tatkasya hetoþ / tulyajàtãyo 'sya màrgaþ ÷ràvakaiþ / ayantu ÷ràvakebhyaþ pratyekabuddhasya vi÷eùaþ / pa÷cime bhave pa÷cime àtmabhàvapratilambhe 'nàcàyakaü pårvàbhyàsava÷àt saptatriü÷advodhipakùyàn dharmàn bhàvayitvà sarvakle÷aprahàõàdarhattvaü sàkùàtkaroti / tasmàtpratyekabuddha ityucyate / bodhisattvaþ punaradhimukticaryàbhåmisthito muduparipàko veditavyaþ / adhyà÷aya÷uddho caryàpratipattibhåmau ca madhyaparipàkaþ / niyàto niùñhita÷càdhimàtraparipàkaþ / tatra mçdupàkavyavasthito bodhisattvo mçducchando bhavati mçduprayogaþ apàyàü÷ca gacchati / prathamakalpàsaükhyeyaparyantata÷ca sa veditavyaþ / uttaptairacalaiþ suvi÷uddhai÷ca bodhipakùyaiþ ku÷alaidharmaiþ sarvaireva visaüyukto bhavati / madhyapàko bodhisattvo madhyacchando bhavati madhyaprayogaþ / na càpàyàn gacchati dvitãyakalpàsaükhyeyaparyantata÷ca bhavati / uttaptairacalai÷ca bodhipakùyaiþ ku÷alairdharmaiþ (##) saüyukto bhavati / suvi÷uddhairvisaüyuktaþ / adhimàtrapàkasthito bodhisattvaþ adhimàtracchando bhavatyadhimàtraprayoga÷ca / na càpàyàn gacchati / tçtãyakalpàsaükhyeyaparyantata÷ca bhavati / uttaptairacalaiþ suvi÷uddhairbodhipakùyaiþ ku÷alairdharmaiþ samanvàgato bhavati / tatra prakçtyà ghanatvàdujjvalatvàdadhimàtramahàphalatvànmahànu÷aüsatvàccottaptà ityucyante / apratyàvartyatvàdaparihàõãyatvàdvi÷eùagàmitvàdacalà ityucyante / bodhisattvabhåmau niruttaratvàtsuvi÷uddhà ityucyante / tatra ya÷càmiùakçtaþ paripàko ya÷ca çddhyàvarjanajo ya÷ca guhyadharmàkhyànajo ya÷ca mçdupràyogiko ya÷ca ÷rutamàtrakçtaþ paripàka ityeùa pa¤cavidhaþ paripàkaþ dãrghakàlàbhyàsàdapyeùàü dharmàõàü mçduka eva bhavati pràgevettakakàlàbhyàsàt / tadanyaistu sarvaiþ paripàkasya kàraõaiþ paripàkasya triprakàranayo veditavyaþ / mçdukenàbhyàsena mçduko madhyena madhyaþ adhimàtreõàdhimàtraþ paripàko veditavyaþ / tasya ca mçdumadhyàdhimàtrasya paripàkasyaikaikasya triprakàranayo veditavyaþ / mçdukasya [mçdu-]mçduko mçdumadhyo mçdvadhimàtraþ / madhyasya ca madhyamçduko madhyamadhyo madhyàdhimàtraþ / adhimàtrasyàdhimàtramçduradhimàtramadhyo 'dhimàtràdhimàtraþ / ityevaü bhàgãyottarottaraprabhedanayenàpramàõaþ paripàkaprabhedaþ sattvànàü buddhabodhisattvakçto veditavyaþ / tatra bodhisattvaþ ebhiþ paripàkakàraõairyathànirdiùñairàtmana÷ca buddhadharmaparipàkàyendriyaparipàkaü ku÷alamålaparipàkaü j¤ànaparipàka¤ca mçdumadhyàdhimàtra¤ca samudànayati parasattvànà¤ca parapudgalànàü yànatrayaniryàõàya / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne ùaùñhaü paripàkapañalam // (##) ## (Chapter 1.7) tatra bodhiþ katamà / samàsato dvividha¤ca prahàõaü dvividha¤ca j¤ànaü bodhirityucyate / tatra dvividhaü prahàõaü-kle÷àvaraõaprahàõaü j¤eyàvaraõaprahàõa¤ca / dvividhaü punarj¤ànaü yat kle÷àvaraõaprahàõàcca nirmalaü sarvakle÷aniranubandhaj¤ànam / j¤eyàvaraõaprahàõàcca yatsarvasmin j¤eye 'pratihatamanàvaraõaü j¤ànam / aparaþ paryàyaþ / ÷uddhaj¤ànaü sarvaj¤ànamasaïgaj¤àna¤ca / sarvakle÷avàsanàsamuddhàta÷càkliùñàyà÷càvidyàyàþ niþ÷eùaprahàõamanuttarà samyaksaübodhirityucyate / tatra savàsanànàü sarvakle÷ànàü sarvata÷càtyanta¤ca prahàõàdyad j¤ànaü tacchuddhamityucyate / sarvadhàtuùu sarvavastuùu sarvaprakàreùu sarvakàleùu yadj¤ànamavyàhataü pravartate tatsarvaj¤ànamityucyate / tatra dvau và dhàtå / lokadhàtuþ sattvadhàtu÷ca / tatra dvividhaü vastu / saüskçtamasaüskçta¤ca / tasyaiva ca saükçtàsaüskçtasya vastuno 'pramàõaþ prakàrabhedaþ svalakùaõottarajàtiprabhedena sàmànyalakùaõaprabhedena hetuphalaprabhedena dhàtugatiku÷alàku÷alàvyàkçtàdiprabhedena / tatra kàlastrividhaþ / atãto 'nàgataþ pratyutpanna÷ca / ityetatsarvadhàtukaü sarvavastukaü sarvaprakàraü sarvakàlaü j¤ànaü sarvaj¤ànamityucyate / tatràsaïgaj¤ànaü yadàbhogamàtràdeva sarvatràdhiùñhitaü tvaritamasaktaü j¤ànaü pravartate / na punaþ punaràbhogaü kurvato nànyatraikàbhogapratibaddhameva tajj¤ànaü bhavati / aparaþ paryàyaþ / catvàriü÷aduttaramàveõikaü buddhadharma÷ataü yà ca tathàgatasyàraõà praõidhij¤ànaü pratisaüvida÷ca / iyamanuttarà samyaksaübodhirucyate / tatredaü catvàriü÷aduttaramàveõikaü buddhadharma÷atam / dvàtriü÷anmahàpuruùalakùaõànya÷ãtyanuvya¤janàni catasraþ sarvàkàràþ pari÷uddhayaþ da÷a balàni catvàri vai÷àradyàni trãüõi smçtyupasthànàni trãõyarakùyàõi mahàkaruõà 'sammoùadharmatà (##) vàsanàsamudghàtaþ sarvàkàravaraj¤àna¤ca / eùà¤ca buddhadharmàõàü vibhàgaþ pratiùñhàpañale bhaviùyati / tatreyaü paramà bodhiþ saptabhiþ paramatàbhiryuktà yeneyaü sarvabodhãnàü parametyucyate / sapta paramatàþ katamàþ à÷rayaparamatà pratipattiparamatà sampattiparamatà j¤ànaparamatà prabhàvaparamatà prahàõaparamatà vihàraparamatà ca / yattathàgato dvàtriü÷atà mahàpuruùalakùaõaiþ sulakùitagàtraþ / iyamasyà÷rayaparamatetyucyate / yattathàgata àtmahitàya parahitàya bahujanahitàya [bahujanasukhàya] lokànukampàyai arthàya hitàya sukhàya devamanuùyàõàü pratipannaþ / iyamasya pratipattiparamatetyucyate / yattathàgato niruttaràbhirapratisamàbhi÷catasçbhiþ saüpattibhiþ samanvàgataþ ÷ãlasaüpattyà dçùñisaüpattyà àcàrasaüpattyà àjãvasaüpattyà [pratipannaþ] / iayamasya sampattiparamatetyucyate / yattathàgato niruttaràbhirapratisamàbhi÷catasçbhiþ pratisaüvidbhiþ samanvàgataþ dharmapratisaüvidà 'rthapratisaüvidà niruktipratisaüvidapratibhànapratisaüvidà ca / iyamasya j¤ànaparamatetyucyate / yattathàgato niruttaràbhirapratisamàbhiþ ùaóbhirabhij¤àbhiþ samanvàgataþ yathà pårvanirdiùñàbhiþ / iyaü tathàgatasya prabhàvaparamatetyucyate / yattathàgataþ savàsanasarvakle÷aprahàõena niruttareõàpratisamena j¤eyàvaraõa prahàõena ca samanvàgataþ / iyamasya prahàõaparamatetyucyate / yattathàgatastribhirniruttarairapratisamairvihàraistabdahula vihàrã àryeõa vihàreõa divyena bràhmeõa / iyamasya vihàraparamatetyucyate / tatra ÷ånyatànimittàpraõihitavihàrà nirodhasamàpattivihàra÷càryo vihàra ityucyate / catvàri dhyànànyàråpyasamàpattaya÷ca divyo vihàra ityucyate / catvàryapramàõàni bràhmo vihàra ityucyate / tasmàtpunastrividhàdvihàrà÷catvàraþ paramavihàrà yaistathàgatàstadvahulavihàriõo bhavanti / àryàdvihàràcchånyatà vihàro nirodhasamàpattivihàra÷ca / divyàdvihàràdàniüjyacaturthadhyànavihàraþ / bràhmàdvihàràtkaruõàvihàro yena tathàgatastriskçto ràtrau triskçtvo divase ùañkçtvo ràtriüdivena buddhacakùaùà lokaü vyavalokayati ko hãyate (##) ko vardhate kasyànutpannàni ku÷alamålànyavaropayàmi kvaü yàvadvistareõàgraphale 'rhattve pratiùñhàpayàmãti / tatrà÷rayaparamatayà tathàgatà mahàpuruùà ityucyante / pratipattiparamatayà mahàkàruõikà ityucyante / saüpattiparamatayà mahà÷ãlamahàdharmàõa ityucyante / j¤ànaparamatayà mahàpraj¤à ityucyante / prabhàvaparamatayà mahàbhij¤à ityucyante / prahàõaparamatayà mahàvimuktaya ityucyante / vihàraparamatayà mahàvihàratad bahulavihàriõa ityucyante / teùà¤ca punastathàgatànàü da÷abhiràkàrairguõàbhidhàna¤ca bhavati guõànusmaraõatà ca / katamairda÷abhiþ / ityapi sa bhagavàüstathàgato 'rhansamyaksaübuddho vidyàcaraõasaüpannaþ sugato lokavidanuttaraþ puruùadamyasàrathiþ ÷àstà devamanuùyàõàü buddho bhagavàniti / tatràvitathavacanàttathàgataþ / sarvapràptayàrthapràptatvàt anuttarapuõyakùetratvàt påjàrhatvàccàrhan / yathàvatparamàrthena dharmànubodhàtsamyaksaübuddhaþ / tisçbhirvidyàbhiryathàsåtroktena ca caraõena vipa÷yanà÷amathapakùobhayasusampannatvàdvidyàcaraõasampannaþ / paramotkarùagamanàdapunaþ pratyàgamanàcca sugataþ / sattvadhàtulokadhàtvoþ sarvàkàreõa kle÷avyavadànaj¤ànàllokavit / paramacittadamopàyaj¤atayà ekasyaiva loke puruùabhåtasya ca pràdurbhàvàt anuttaraþ puruùadamyasàrathiþ / cakùurbhåtatvàjj¤ànàrthadharmatattva bhåtatvàd vyaktasyàrthasya nirõetçtvàt sarvàrthapratisaraõatvàdavyutpannasyàrthasya vyutpàdakatvà dutpannasya saü÷ayasyocchedakatvàt gambhãràõàü sthànànàü vivaraõàt paryavadàpakatvàttanmålatvàt sarvadharmàõàü tannetçkatvàttatpratisaraõatvàt sarvaduþkhasya niþsaraõaü ÷àsti vyapadi÷ati samyagdevamanuùyàõàm / tasmàcchàstà devamanuùyàõàmityucyate / arthopasaühitasya dharmarà÷eranarthopasaühitasya dharmarà÷ernnaivàrthopasaühitasya nànàrthopasaühitasya dharmarà÷eþ sakalasarvàkàràbhisaübodhàd buddha ityucyate / sarvamàrabalamahàsaügràmàvabhaïgàdbhagavàn / (##) tatra prabhåtairapi kalpairekasyàpi buddhasya pràdurbhàvo na bhavati / ekasminneva ca kalpe prabhåtànàü buddhànàmutpàdo bhavati / teùu teùu ca da÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyeùu lokadhàtuùvaprameyàõàmeva buddhànàmutpàdo veditavyaþ / tatkasya hetoþ / santi da÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyà bodhisattvà ye tulyakàlakçtapraõidhànàstulyasaübhàrasamudàgatà÷ca / yasminneva divase pakùe màse saüvatsare ekena bodhisattvena bodhau cittaü praõihitaü tasminneva divase pakùe màse saüvatsare sarvaiþ / yathà caika utsahito ghañito vyàyacchita÷ca tathà sarve / tathàhi dç÷yante 'sminneva lokadhàtàvanekàni bodhisattva÷atàni yàni tulyakàlapraõidhànàni tulyatyàgàni tulyakùàntikàni tulyavãryàõi tulyadhyànàni tulyapraj¤ànàni / pràgeva da÷asu dikùvanantàparyanteùu lokadhàtuùu / buddhakùetràõyapi trisàhasramahàsàhasràõyaprameyàsaükhyeyàni da÷asu dikùu saüvidyante / na ca tulyasaübhàrasamudàgatayordvayostàvadbodhisattvayorekasmin lokadhàtau buddhakùetre yugapadutpattyavakà÷o 'sti pràgevàprameyàsaükhyeyànàm / na ca punastulyasaübhàràõàü krameõànuparipàñikayà utpàdoyujyate / nàpi sarveõa sarvamanutpàda eva yujyate / tasmàdda÷asu dikùvaprameyàsaükhyeyeùu lokadhàtuùu yathà pari÷odhiteùu tathàgata÷ånyeùu te tulyasaübhàrà bodhisattvà anyonyeùu buddhakùetreùåtpadyanta iti veditavyam / tadanena paryàyeõa bahuùu lokadhàtuùu buddhabàhulyameva yujyate / na caikasmin buddhakùetre dvayostathàgatayoryugapadutpàdo bhavati / tatkasya hetoþ / dãrgharàtraü khalu bodhisattvenaivaü praõidhànamanubçühitaü bhavati / yathàhameko 'pariõàyake loke pariõàyakaþ syàü sattvànàü vinetà sarvaduþkhebhyo vimocayità parinirvàpayiteti / yasyaivaü dãrgharàtraü praõidhànamanubçühayataþ samyak pratipattiparigçhãtamçdhyatyeva tat / puna÷ca ÷akta ekastathàgatastrisàhasramahàsàhasre ekasmin buddhakùetre sarvabuddhakàrya kartum / ato dvitãyasya tathàgatasya vyartha evotpàdaþ syàt / bhåya÷caikasya tathàgatasya loke utpàdàtsattvànàm evàrthakaraõaprasiddhiþ pracuratarà bhavati pradakùiõatarà / tatkasya hetoþ / teùàmevaü bhavatyayameva kçtsne jagatyekastathàgato na dvitãyaþ / asmi¤janapadacàrikàü và viprakànte parinirvçte và nàsti sa ka÷cid dvitãyaþ / (##) yasyàsmàbhirantike brahmacaryaü caritavyaü syàt dharmo và ÷rotavya iti viditvà 'titvarante ghanatareõa chandavyàyàmena brahmacaryavàsàya saddharma÷ravaõàya ca / buddhabahutvaütu te upalabhya nàtitvareran / evameùàmekasya buddhasyotpàdàtsvàrthe karaõaprasiddhiþ pracuratarà ca bhavati pradakùiõatarà ca / tatra sarvabuddhànàü sarvaü samasamaü bhavati nirvi÷iùñaü sthàpayitvà catvàri sthànàni-àyurnàma kulaü kàya¤ca / ityeùà¤caturõàü dharmàõàü hràsavçddhyà vilakùaõatà buddhànàm / na tvanyena kenacit / na ca strã anuttaràü samyaksaübodhimasaübudhyate / tatkasya hetoþ / tathà hi bodhisattvaþ prathamasyaiva kalpàsaükhyeyasyàtyayàt / strãbhàvaü vijahàti / bodhimaõóaniùadanamupàdàya na punarjàtu strã bhavati / prakçtyà ca bahukle÷o duùpraj¤a÷ca bhavati sarvo màtçgràmaþ / na ca prakçtyà bahukle÷asantànena duùpraj¤asantànena ca ÷akyamanuttaràü samyaksaübodhimabhisaüboddhum / evamiyamanuttarà samyaksaübodhiþ svabhàvato 'pi yathànirdiùñà yathàbhåtaü veditavyà / paramato 'pi guõanirde÷ànusmaraõato 'pi saübhavato 'pi vi÷eùato 'pi yathànirdiùñà yathàbhåtaü veditavyà / api tvacintyaiva sarvatarkamàrgasamatikràntatvàdaprameyàsaükhyeyaguõasamuditatvàdanuttaraiva ca samyaksaübodhiþ sarva÷ràvaka-pratyekabuddhatathàgatànàbhi nirvçttaye bhavati / tasmàdeùaiva bodhiragryà ÷reùñhà varà praõãteti / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne saptamaü bodhipañalam / (##) ## (Chapter 1.8) nirdiùñaü tàvadyatra bodhisattvena ÷ikùitavyam / yathà punaþ ÷ikùitavyaü tadvakùyàmi / uddànam / adhimukterbahulatà dharmaparyeùñide÷anà / pratipattistathà samyagavavàdànu÷àsanam / upàyasahitaü kàyavàïmanaþkarma pa÷cimam / ihàdita eva bodhisattvena bodhisattva÷ikùàsu ÷ikùitukàmenàdhimuktibahulena bhavitavyaü dharmeparyeùakeõa dharmade÷akena dharmànudharmapratipannena samyagavavàdànu÷àsakena samyagavavàdànu÷àsanyà¤ca sthitena upàyaparigçhãtakàyavàïmanaþkarmaõà ca bhavitavyam / katha¤ca bodhisattvo 'dhimuktibahulo bhavati / iha bodhisattvo 'ùñavidhe 'dhimuktyadhiùñhàne ÷raddhàprasàdapårvaükeõa ni÷cayena rucyà samanvàgato bhavati / triùu ratneùu buddhadharmaüsaüghaguõeùu buddhabodhisattvaprabhàve ca yathànirdiùñe tattvàrthe ca yathànirdiùñe hetau ca phale ca vicitre yathàyogapatite aviparãte pràptavye càrthe samartho 'haü pràptumiti / yathà pràptavye arthe evaü pràptyupàye astyayaü pràptyupàyaþ pràptavyasyàrthasyeti / tatra pràptavyo 'yathà bodhiranuttarà / pràptyupàyaþ punaþ sarve bodhisattva÷ikùàmàrgàþ / tathà subhàùite sulapite supravyàhçte 'dhimuktistadyathà såtraü geyaü vyàkaraõàdiùu dharmeùu / tatràsminnaùñavidhe 'dhimuktyàdhiùñhàne bodhisattvasya dvàbhyàü kàraõàbhyàmadhimuktibahulatà veditavyà / adhimuktyabhyàsabahulãkàrata÷ca tãvrakùàntisannive÷ata÷ca / tatra dharmaü bodhisattvaþ paryeùamàõaþ kiü paryeùate / kathaü paryeùate / kimarthaü (##) paryeùate / samàsato bodhisattvo bodhisattvapiñaka¤ca paryeùate ÷ràvakapiñaka¤ca / vàhyakàni ca ÷àstràõi laukikàni ca ÷ilpakarmapasthànàni paryeùate / tatra dvàda÷àïgàdvacogatàdyadvaipulyaü tadvodhisattvapiñakam / ava÷iùñaü ÷ràvakapiñakaü veditavyam / bàhyakàni punaþ ÷àstràõi samàsatastrãõi / hetu÷àstraü ÷abda÷àstraü cikitsaka ÷àstra¤ca / tatra laukikàni ÷ilpakarmasthànànyanekavidhàni bahunànàprakàràõi / suvarõakàràyaskàramaõikàrakarmaj¤ànaprabhçtãni / tànyetàni sarvavidyàsthànaparigçhãtàni pa¤cavidyàsthànàni bhavanti / adhyàtmavidyà hetuvidyà ÷abdavidyà vyàdhicikitsàvidyà ÷ilpakarmasthànavidyà ca / itãmàni pa¤ca vidyàsthànàni yàni bodhisattvaþ paryeùate / evamanena sarvavidyàsthànàni paryeùitàni bhavanti / tatra buddhavacanamadhyàtma÷àstramityucyate / tatpunaþ katyàkàraü pravartate / evaü yàvallaukikàni ÷ilpakarmasthànàni katyàkàràõi pravartante / buddhavacanaü samàsato dvyàkàraü pravartate / samyaghetuphalaparidãpanàkàraü kçtàviprahàõà kçtànabhyàgamaparidãpanàkàra¤ca / hetu÷àstramapi dvyàkàram / paropàraübhakathànu÷aüsaparidãpanàkàraü parata÷cetivàdavipramokùànu÷aüsaparidãpanàkàra¤ca / ÷abda÷àstramapi dvyà kàram / dhàturåpasàdhanavyavasthànaparidãpanàkàraü vàksaüskàrànu÷aüsaparidãpanàkàra¤ca / cikitsà÷àstra¤caturàkàraü pravartate / àvàdhako÷alaparidãpanàkaram / àvàdhasamutthànakau÷alaparidãpanàkàram / utpannasyàvàdhasya prahàõakau÷alaparidãpanàkàram / prahàõasya càvàdhasyàyatyàmanutpàdakau÷alaparidãpanàkàram / laukikàni ÷ilpakarmasthànaj¤ànàni svakasvaka÷ilpakarmasthànànuùñhànakàryapariniùpattiparidãpanàkàràõi / katha¤ca buddhavacanamaviparãtaü hetuphalaü paridãpayati / da÷eme hetavaþ aviparãtaü hetuvyavasthànaü sarvahetusaügrahe veditavyàþ saükle÷àya và vyavadànàya và laukinàmapi ca teùàü sasyàdãnàmavyàkçtànàü pravçttaye / da÷a hetavaþ (##) katame / anuvyavahàrahetuþ / apekùàhetuþ / àkùepahetuþ / parigrahahetuþ / abhinirvçttihetuþ / àvàhakahetuþ pratiniyamahetuþ / sahakàrihetuþ virodhahetuþ / avirodhahetu÷ca / tatra sarvadharmàõàü yannàma nàmapårvikà ca saüj¤à saüj¤àpårvaka÷càbhilàpaþ / ayamucyate teùàü dharmàõàmanuvyavahàrahetuþ / tatra yadapekùaü yaddhetukaü yasmin vastunyarthitvamupàdàna¤ca bhavatyayamasyocyate 'pekùàhetuþ / tadyathà hastàpekùaü hastahetukamàdànakarma / pàdàpekùaü pàdahetukamabhikramapratikramakarma / parvàpekùaü parvahetukaü sami¤jitaprasàritakarma / jighatsàpipàsàpekùaü jighatsàpipàsàhetukaü bhojanapànàdànaü paryeùaõatà ca / ityevaübhàgãyo 'pramàõa-nayànugataþ apekùàheturveditavyaþ / tatra bãjamàvasànikasya svaphalasyàkùepahetuþ / bãjanirmuktaþ tadanyaþ pratyayaþ parigrahahetuþ / tadeva bãjaü svaphalasya nirvçttihetuþ / tatpunarbãjanirvçttaü phalamuttarasya bãjàkùiptasya phalasyàvàhakahetuþ nànàvijàtãya-vibhinnakàraõatvaü pratiniyamahetuþ / ya÷càpekùàhetuþ ya÷càkùepahetuþ ya÷ca parigrahaheturya÷ca nirvçttiheturya÷càvàhakaheturya÷ca pratiniyamaheturityetàn sarvàn hetån ekadhyamabhisaükùipya sahakàriheturityucyate / utpattàvàntaràyiko hetuvirodhahetuþ / antaràyavaikalyamavirodhahetuþ / tatra virodhaþ samàsataþ ùaóvidhaþ / vàgvirodhaþ / tadyathà ÷àsràõi pårvàparaviruddhàni bhavanti tadekatyànàü ÷ramaõabràhmaõànàm yuktivirodhaþ / sàdhyasya j¤eyasyàrthasya sàdhanàyopapattisàdhanayuktirayujyamànà bhavati / utpativirodhaþ / tadyathà utpatti pratyayavaikalpàdutpattyàntaràyikadharmasànnidhyàccopattirna bhavati / sahavasthàna virodhaþ / tadyathà àlokatamaso ràgadveùayoþ sukhaduþkhayoþ / vipratyanãkavirodhaþ / tadyathà ahinakulayormàrjàramåùikayoranyonyapratyarthikayo÷ca pratyamitrayoþ / vipakùapràtipakùika÷ca virodhaþ / tadyathà '÷ubhabhàvanà-kàmaràgayoþ maitrãbhàvanà-vyàpàdayoþ karuõàbhàvanàvihiüsayoþ bodhyaïgàryàùñàïgamàrgabhàvanàyàþ sarvakle÷ànà¤ca traidhàtukàvacaràõàm asmiüstvarthe utpattivirodha evàbhipretaþ / punaþ sarveùàmeùàü hetånàü dvàbhyàü hetubhyàü saügrahaþ / janakena ca hetunà (##) upàyahetunà ca / yadàkùepakaü nirvartaka¤ca bãjaü tajjanako hetuþ / ava÷iùñà hetava upàyaheturveditavyaþ / catvàraþ pratyayàþ hetupratyayaþ samanantarapratyayaþ àlambanapratyayaþ adhipatipratyaya÷ca / tatra yo janako hetuþ saþ hetupratyayaþ / yaþ punarupàyahetuþ so 'dhipatipratyayo veditavyaþ / samanantarapratyaya÷càlambanapratyaya÷ca cittacaitasikànàmeva dharmàõàm / tathà hi cittacaitasikà dharmàþ pràgutpannàvakà÷adànaparigçhãtà àlambanaparigçhãtà÷ca pràdurbhavanti pravartante ca / tasmàtsamanantarapratyaya àlambanapratyaya÷ca parigrahahetunà saügçhãtau veditavyau / tatra kathamebhirda÷abhirhetubhiþ sarvalaukikà bhàvàþpravartante / katha¤ca saükle÷o bhavati / katha¤ca vyavadànam / yànãmàni vividhàni sasyàni dhànyasaükhyàtàni loke yairayaü loko jãvikàü kalpayati teùàü tàvadyadidaü nàma saüj¤à vyàgvyàhàro vividhastad yathà yava÷àligodhåmatilamudgamàùakulatthàdikaþ / ayameùàmanuvyavahàrahetuþ yavà ànãyantàü dãyantàü piùyantàü sthàpyantàmityevamàdikasya vyavahàrasya yathà yavà evamava÷iùñheùvapi veditavyam jighatsàpipàsàdaurbalyaü kàyasthityapekùaü kavaóãkàràhàràsvàdàpekùa¤ca / teùvarthitvaü paryeùaõà upanàdànamupabhoga÷ca bhavati / ayameùàmapekùàhetuþ / yato yataþ svabãjàd yasya [yasya] sasyasya pràdurbhàvo bhavati tadbãjaü tasyàkùepahetuþ / pçthivãvçùñyàdikaþ pratyayo 'ókurapràdurbhàvàya parigrahahetuþ tadbãjaü tasyàïkurasyàbhinirvçttihetuþ / sa khalvaïkurakàõóa patraparaüparàsantànastasyàþ sasyaniùpatteþ sasyaparipàkagyàvàhakahetuþ / yavabãjàcca yavàïkurasya yavasasyasya ca pràdurbhàvo bhavati nànyasya / evaü pari÷iùñebhyo veditavyam / ayameùàü pratiniyamahetuþ / sarve caite apekùàhetumupàdàya pratiniyamahetvantàheta vaþ sasyasyàbhiniùpattaye sahakàrihetuþ / na hi taddhànyamanyatamahetuvaikalyànniùpadyate / tasmàtsarvà sà sàmagrã sahakàriheturityucyate / a÷ani-sasyaroganipàtàdayo 'ntaràyà virodhahetuþ / tadvaikalyaü nànantaràyaþ avirodhahetuþ / evamete da÷a hetavastadanyeùvapi laukikeùu bhàveùu yathàyogaü veditavyàþ / tadyathà dhànyaparigrahe / (##) tatra sarvasya pratãtyasamutpàdasya yadidaü nàmasaüj¤à-vàgvyàhàraþ tadyathà avidyà saüskàrà vij¤ànaü nàmaråpaüvistareõa yàvajjaràmaraõa÷okaparidevaduþkhadaurmanasyopàyàsàþ / ityayantàvat saükle÷asyànuvyavahàrahetuþ / avidyàpratyayàþ saüskàrà yàvajjàtipratyayaü jaràmaraõamityevamàdikasya anuvyavahàrasya viùayàsvàdàpekùà caiùu bhavàïgeùu pravçtiþ / ayamasya saükle÷asyàpekùàhetuþ / avidyàdãnàü dharmàõàü dçùñe dharme yàni bãjàni jàtasya bhåtasyeha tànyanyajànmikasya jàtijaràmaraõasyàkùepahetuþ / asatpuruùasaüsevà 'saddharma÷ravaõamayoni÷omanaskàraþ pårvàbhyàsàvedha÷càvidyàdãnàmutpattaye parigrahahetuþ / svakasvakaü bãjamavidyàdãnàü nirvçüttihetuþ / te punaravidyàdayo bhavaparyavasànà uttarottaràvàhanapàraüparyeõa tasyànyajànmikasya jàtijaràmaraõasyàvàhakahetuþ / anye saha svavãryairavidyàdayo bhavaparyavasànà narakopapattaye saüvartante / anye tiryakpretamanuùyadevopapattaye / ityeyaü saükle÷asya pratiniyamahetuþ / apekùàhetumàdiü kçtvà sarva ete hetavaþ pratiniyamahetuparyavasànàþ sahakàriheturityucyate / tasya punaþ saükle÷asya virodhahetuþ gotrasaüpad buddhànàmutpàdaþ saddharmasya de÷anà satpuruùasaüsevà saddharma÷ravaõaü yoni÷o manaskàro dharmànudharmapratipattiþ sarve ca bodhipakùyà dharmàþ / avirodhahetureùàmeva yathoddiùñànàü dharmàõàü vaikalyaü virahitatvam / evamebhirda÷abhirhetubhiþ sarvaþ saükle÷aþ sarvasattvànàü veditavyaþ / tatra yaþ sarveùu vyavadànapakùyeùu dharmeüùu nirodhe ca nirvàõe nàmasaüj¤àvàgvyàhàraþ / ayaü vyavadànasyànuvyavahàrahetuþ / itãmàni smçtyupasthànàni samyak prahàõàni yàvadàryàùñàïgo màrgaüþ / avidyànirodhàcca saüskàranirodho vistareõa yàvajjàtinirodhàjjaràmaraõanirodha ityasyaivaübhàgãyasyànuvyavahàrasya / tatra yà saüskàràdãnavàpekùà vyavadànaparyeùaõà vyavadànaparigraho vyavadànapariniùpattiþ ayamasyàpekùàhetuþ / yà gotrasthasya pudgalasya gotrasaüpat sopadhi÷eùa [niråpadhi÷eùa] nirvàõàdhigamàya pårvaïgamàya / [ayaü] vyavadànasyàkùepahetuþ / satpuruùasaüsevà saddharma÷ravaõaü yoni÷omanaskàraþ pårvakçta÷cendriyaparipàkaþ parigrahahetuþ / tàni gotrasaügçhãtànyanàsravabodhipakùyadharmabãjàni teùàü bodhipakùyàõàü dharmàõàmabhinirvçttihetuþ te punaþ svabãjànnirvçttà bodhipakùyà dharmàþ sopadhi÷eùa-nirupadhi÷eùanirvàõadhàtvoþ krameõàvàhakahetuþ / (##) tatra yacchràvakagotraü ÷ràvakayànena parinirvàõàya saüvartate pratyekabuddhagotraü pratyekabuddhayànena parinirvàõàya saüvartate mahàyànagotraü mahàyànena parinirvàõàya saüvartate ayaü vyavadànasya pratiniyamahetuþ / ya÷càpekùàheturvyavadànapakùyo ya÷ca yàvat pratiniyamaheturayamasya sahakàriheturityucyate / gotràsampannatà buddhànàmanutpàdaþ akùaõepapattirasatpuruùasaüsevà 'saddharma÷ravaõamayoni÷omanaskàro mithyàpratipattiþ virodhahetuþ / asyaiva virodhahetoryadvaikalyavirahitatvamayamucyate 'virodhahetuþ / tatra yaþ saükle÷apakùyo virodhahetuþ sa vyavadànaheturdraùñavyaþ / yo vyavadànapakùyo virodhahetuþ sa saükle÷aheturdraùñavyaþ / evaü ebhirda÷abhirhetubhiþ saükle÷o da÷abhireva vyavadànaü bhavatyatãte 'pyadhvanyabhådanàgate 'pyadhvani bhaviùyati saükle÷àya và vyavadànàya và na ebhya uttari na ebhyo bhåyànanyo heturvidyate / tatra phalaü katamat / samàsataþ pa¤ca phalàni / vipàkaphalaü niùyandaphalaü visaüyogaphalaü puruùakàraphalamadhipatiphala¤ca / aku÷alànàü dharmàõàmapàyeùu vipàko vipacyate / ku÷alasàsravàõàü sugatau / tadvipàkaphalam / yatpunaraku÷alàbhyàsàdaku÷alàràmatà saütiùñhate aku÷alabahulatà ku÷alàbhyàsàtku÷alàràmatà ku÷alabahulatà pårvakarmasàdç÷yena và pa÷càtphalànuvartanatà tanniùyandaphalam / àryàùñàïgasya màrgasya kle÷anirodho visaüyogaphalam / yaþ punalaukikena màrgeõa kle÷anirodhaþ sa nàtyantamanuvartate pçthagjanànàm / tasmàttanna visaüyogaphalam / yatpunarekatyadçùñe dharme 'nyatamànyatamena ÷ilpakarmasthànasanni÷ritena puruùakàreõa yadi và kçùyà yadi và vaõijyayà yadi và ràjapauruùñeõa lipi-gaõana-nyasana-saükhyà-mudrayà sasyàdikaü làbhàdika¤ca phalamabhinirvartayati idamucyate puruùakàraphalam / cakùuvij¤àna¤cukùurindriyasyàdhipatiphalam / evaü yàvanmanovij¤ànaü manaindriyasya / tathà pràõairaviyogo jãvitendriyasya / iti sarveùàmindriyasya / iti sarveùàmindriyàõàü dvàviü÷atãnàü svena svenàdhipatyena yatphalaü nirvartate tadadhipatiphalaü veditavyam / taccàdhipatyaü dvàviü÷atãnàmindriyàõàü veditavyam / tadyathà vastu saügrahaõyàm / (##) evaü hi bodhisattvo buddhavacanaü samyaghetuphalaparidãpanàkàraü viditvà sthànàsthànaj¤ànabalagotramàsevanànvayàt krameõa vi÷odhayati vivardhayati ca / na càkçtamanyakçtaü và kasyacidvipacyate / na ca svayaü kçtànàü karmaõàü kalpa÷atairapi praõà÷o bhavati phaladànaü prati / evamakçtànabhyàgamakçtàvipraõà÷aü buddhavacanaü paridãpitaü bodhisattvo yathàbhåtaü j¤àtvà karma-svakatà-j¤ànabalagotraü krameõa vi÷odhayati vivardhayati ca / tatra kathaü bodhisattvaþ ÷rutaü paryeùate / iha bodhisattvastãvraü gauravamupasthàpya subhàùite sulapite dharma paryeùate / evaüråpa÷càsya samàsena subhàùitagauravaü pratyupasthitaü bhavati / yadasau bodhisattva ekasubhàùita÷ravaõahetorapi taptàü jvalitàmapyayomayãü bhåmiü pareõa pràmodyenàdareõa pravi÷edyadyanyathà subhàùita÷ravaõaü na labheta pràgeva prabhåtasya subhàùitasyàrthe / yacca bodhisattvasya sve àtmabhàve samucchraye premagauravaü pràgevànyeùu sarvakàyapariùkàreùu bhojanapànàdiùu / yacca subhàùita÷ravaõe pårvakaü premagauravaü pa÷cimaü premagauravamupanidhàya ÷atatamãmapi kalàü nopaiti sahasratamãmapi saükhyàmapi kalàmapi gaõanàmapyupaniùadamapi nopaiti sa tathà subhàùite gauravajàtaþ subhàùitaü ÷çõvannakhinna÷ca bhavattyatçpta÷ca / ÷ràddha÷ca bhavati prasàdabahala÷càrdrasantàna çjukadçùñiþ / saguõa kàmatayà dharmakàmatayà dharmabhàõakamupasaükràmati nopàrambhàbhipràyeõa sagauravatayà na mànastambhena kiüku÷alagaveùaõatayà na àtmodbhàvanàrtham àtmàna¤ca paràü÷ca ku÷alamåle saüniyojayiùyàmãti na làbhasatkàrahetoþ / sa evamupasaükramaõasaüpannaþ asaükliùña÷ca dharma ÷çõotyavikùipta÷ca / kathamasaükliùñaþ ÷çõoti / stambhasaükle÷avigato 'vamanyanàsaükle÷avigataþ laya-saükle÷avigata÷ca / tatra ùaóbhiràkàraiþ stambhasaükle÷avigato bhavati / caturbhiràkàrairavamanyàsaükle÷avigato bhavati / ekenàkàreõa layasaükle÷avigato bhavati / kàlena ÷çõoti satkçtya ÷u÷råùamàõo nàsåyannanuvidhãyamàno 'nupàrambhaprekùã / ebhiþ ùaóbhiràkàraiþ stambhasaükle÷avigataþ / (##) dharme gauravamupasthàpya dharmabhàõake pudgale gauravamupasthàpya dharmamaparibhavan dharmabhàõakaü pudgalamaparibhavan ebhi÷caturbhiràkàrairavamanyanàsaükle÷avigataþ ÷çõoti / àtmànamaparibhavan ÷çõoti / anenaikenàkàreõa layasaükle÷avigataþ ÷çõoti / evaü hi bodhisattvaþ asaükliùño dharma ÷çõoti / tatra kathaü bodhisattvaþ avikùipto dharmaü ÷çõoti / pa¤cabhiràkàraiþ / àj¤àcitta ekàgracittaþ avihita÷rotraþ samàvarjitamànasaþ sarvacetasà samanvàhçtya dharmaü ÷çõoti / evaü hi bodhisattvaþ ÷rutaü paryeùate / tatra kimarthaü bodhisattvaþ ÷rutaü paryeùate / buddhavacanaü tàvad bodhisattvaþ paryeùate / samyagdharmàpratipatti saüpàdanàrthaü pareùà¤ca vistareõasaüprakà÷anàrtham / hetuvidyàü bodhisattvaþ paryeùate tasyaiva ÷àstrasya durbhàùitadurlapitatàyà yathàbhåta parij¤ànàrthaü paravàdanigrahàrthaü càprasannànàmasmiücchàsane prasàdàya prasannànà¤ca bhåyobhàvàya / ÷abdavidyàü bodhisattvaþ paryeùate / saüskçtalapitàdhimuktànàtmani saüpratyayotpàdanàrthaü saniruktapadavya¤jananiråpaõatayà ekasya càrthasya nànàprakàraniruttyanuvyavahàrànuprave÷àrtham / cikitsà÷àstraü bodhisattvaþ paryeùate sattvànàü nànàprakàravyàdhivyupa÷amanàrthaü mahàjanakàyasyànugrahàrtham / laukikàni ÷ilpakarmasthànàni bodhisattvaþ paryeùate 'lpakçcchreõa bhogasaüharaõàrthaü sattvànàmarthàya sattvànà¤ca bahumànotpàdanàrthaü ÷ilpaj¤ànasaüvibhàgena cànugrahasaügrahàrtham / sarvàõi ca etàni pa¤cavidyàsthànàni bodhisattvaþ paryeùate 'nuttaràyàþ samyaksaübodhermahàj¤ànasambhàraparipåõàrtham / na hi sarvatraivama÷ikùamàõaþ krameõa sarvaj¤aj¤ànamanàvaraõaü pratilabhate / yattàvadvodhisattvaþ paryeùate yathà ca paryeùate yadartha¤ca paryeùate tannirdiùñam / tatra kiü bodhisattvaþ pareùàü de÷ayati / katha¤ca de÷ayati / kimartha¤ca de÷ayati / tatra yadeva paryeùate tadeva de÷ayati / yadartha¤ca paryeùate tadarthameva pareùàü de÷ayati / dvàbhyàü punaràkàràbhyàü de÷ayati / anulomàü ca kathàü kathayati pari÷uddhàü ca / tatra (##) kathamanulomàü kathàü kathayati / anuråpeõeryàpithena sthitàya de÷ayati nàpratiråpeõa / na uccatarake àsane niùaõõàyàglànàya nodgunñhikàkçtàya na purato gacchate vistareõa yathàsåtraü veditavyam / tatkasya hetoþ / dharmaguravo hi buddhabodhisattvàþ / dharme hi tatkriyamàõe pareùàmadhimàtraü dharmagauravamutpadyate / ÷ravaõe càdarajàtà bhavanti nàvaj¤àjàtàþ / sarveùàü ca de÷ayati / nirantaraü sarvaü ca de÷ayati / dharmamàtsaryamakurvannàcàryamuùñiü dharmeùu karoti / yathàkramaü padavyaüjanamuddi÷ati / yathàkramoddiùñaü ca padavyaüjanaü yathàkramamevàrthato vibhajati / arthopasaühitaü ca dharmamarthaü coddi÷ati nànarthopasaühitam / saüdar÷ayitavyàü saüdar÷ayati samàdàpayitavyàü samàdàpayati samuttejayitavyàü samuttejayati saüpraharùayitavyàü saüpraharùayati / pratyakùànumànàptàgamayuktàü ca kathàü karoti nàpramàõayuktàm / sugatigamanànukålàmapi avyàkulàmapi suprave÷àüna gahanàü caturàryasatyapratisaüyuktàmapi sarvàsà¤ca pariùadàü yà pariùad yà kathà yathàrhati tàü tathàsyai kathaü karoti / ebhistàvatpa¤cada÷abhiràkàrairbodhisattvànàü sattveùvanulomà sarvaparàrtheùu kathà veditavyà / puna÷ca bodhisattvaþ apakàriùu [sattveùu] maitracittatàmupasthàpya kathàü karoti / du÷caritacàriùu sattveùu hitacittatàmupasthàpya kathàü kathayati / sukhitaduþkhiteùu sattveùu pramatteùu dãneùu hitasukhànukampàcittatàmupasthàpya kathàü karoti / na cerùyàparyavasthànamadhipatiü kçtvà àtmànamutkarùayati / na paràn paüsayati / niràmiùeõa ca cittenàpratikàükùamàõo làbhasatkàra÷lokaü pareùàü dharmàn de÷ayati / ebhiþ pa¤cabhiràkàrairbodhisattvaþ pari÷uddhàü kathàü kathayati / ta ete samàsato viü÷atiràkàrà bhavanti / kàlena satkçtyànupårvamanusandhyanusahitaü harùayatà roca[yatà] toùayatà utsàhayatà anavasàdayatà yuktà sahità 'vyavakãrõànudhàrmikã yathà pariùat maitracittena hitacittenànukampàcittenàni÷ritena làbhasatkàra÷loke àtmànamanutkarùayatà paràü÷càpaüsayatà / evaü bodhisattvaþ pareùàü dharmaü de÷ayati / (##) [tatra] katamà bodhisattvasya dharmànudharmapratipattiþ / samàsataþ pa¤cavidhà veditavyà / teùàmeva [yathà] paryeùitànàü yathodgçhãtànàü dharmàõàü kàyena vàcà manasà cànuvartanà samyak cintanà bhàvanà ca / yeùàü dharmàõàü bhagavatà kàyena vàcà manasà kriyà niùiddhà yeùà¤càbhyanuj¤àtà kàyena vàcà manasà kriyà tasya kàyavàïmanaskarmaõastathaiva parivarjanaü pratiniùevaõà samudànayatà ca / kàyena vàcà manasà cànuvartanà dharmànudharmapratipattirityucyate / tatra samyak cintanà bodhisattvasya katamà / iha bodhisattva ekàkã rahogato yathà÷rutàü dharmàü÷cintayitukàmastulayitukàma upaparãkùitukàma àdita evàcintyàni sthànàni vivarjayitvà dharmàü÷cintayitumàrabhate pratata¤ca cintayati / sàtasya satkçtya prayogeõa na ÷latham / ki¤cicca bodhisattva÷cintàprayukto yuktyà vicàrayatyanupravi÷ati / ki¤cidadhimucyata eva / arthapratisaraõa÷ca bhavati cintayanna vya¤janapratisaraõaþ / kàlànade÷amahàpade÷àü÷ca yathàbhåtaü prajànàti / àdiprave÷ena na cintàü pravi÷ati / praviùña÷ca punaþ punarmanasikàrataþ sàratàmupanayati / aciüntyaü varjayan bodhisattvaþ sammohaü ciüttàvikùepaü nàdhigacchati / pratataü sàtatya-satkçtya-prayukta÷cintayannavij¤àtapårva¤càrtha vijànàti labhate vij¤àta¤ca / pratilabdhamarthaü na vinà÷ayati na saüpramoùayati / yuktyà punaþ ki¤cit pravi[cinvan] pravi÷ayan vicàrayan na parapratyayo bhavati / teùu yuktiparãkùiteùu dharmeùu ki¤citpunaradhimucyamàno ye 'pyasya dharmeùu gambhãreùu buddhirnàvagàhate tathàgatagocarà ete dharmà nàsmadbuddhigocarà ityevamapratikùipaüstàn dharmànàtmànamakùata¤cànupahata¤ca pariharatyanavadyam / arthaü pratisaran bodhisattvo na vya¤janaü buddhànaü bhagavatàü sarvasandhyàya-vacanànyanupravi÷ati / kàlàpade÷amahàpade÷aku÷alo bodhisattvaþ tattvàrthànna vicalayituü na vikampayituü kenacit kathaücicchakyate / àdita÷cintàmanupravi÷an bodhisattvaþ apratilabdhapårvàü kùàntiü pratilabhate / tàmeva punaþ pratilabdhàü (##) kùàntiü sàratàmupanayan bodhisattvaþ bhàvanàma nupravi÷ati / ebhiraùñàbhiràkàrairbodhisattva÷cintàsaügçhãtàü dharmànudharmapratipatti pratipanno bhavati / bhàvanà katamà / samàsata÷caturvidhà veditavyà / ÷amatho vipa÷yanà ÷amathavipa÷yanàbhyàsaþ ÷amathavipa÷yanàbhirati÷ca / tatra ÷amathaþ katamaþ / yathàpi tadvodhisattvaþ aùñàkàràyà÷vintàyàþ susamàptatvànnirabhilàpye vastumàtre 'rthamàtre àlambane cittamupanibadhya sarvaprapa¤càpagatena sarvacittapariplavàpagatena saüj¤à-manasikàreõa sarvàlambanànyadhimucyamànaþ adhyàtmasamàdhinirmitteùu cittaü saüsthàpayati avasthàpayati vistareõa yàvadekotãkaroti samàdhatte / ayamucyate ÷amathaþ / vipa÷yanà katamà tenaiva punaþ ÷amathaparibhàvitena manaskàreõa yathà cintitànàü dharmàõàü nimittamanasikriyà vicayaþ pravicayo dharmapravicayaþ vistareõa yàvatpàõóityaü praj¤àcàraþ / iyamucyate vipa÷yanà / ÷amathavipa÷yanàbhyàsaþ katamaþ / yaþ ÷amathavipa÷yanàyà¤ca sàtatyaprayogaþ satkçtyaprayoga÷ca / ÷amathavipa÷yanàbhiratiþ katamà / teùveva ÷amathavipa÷yanà-nimitteùu yaccittasyàcalanaü svarasenaivàbhisaüskàravàhitàsthànaü saügraho 'visaraõà / iyamucyate ÷amathavipa÷yanàbhiratiþ tatra bodhisattvo yathà yathà ÷amathavipa÷yanàbhyàsaü karoti tathà tathà ÷amathavipa÷yanàbhiratiþ saütiùñhate / yathà yathà ÷amathavipa÷yanàbhiratiþ saütiùñhate tathà tathà ÷amatho vipa÷yanà ca pari÷udhyataþ / yathà yathà ÷amatho vi÷udhyati tathà tathà kàyaprasrabdhi÷cittaprasrabdhiþ pçthuvçddhivaipulyatàü gacchati / yathà yathà vipa÷yanà vi÷udhyati tathà tathà j¤ànadar÷anaü pçthuvçddhivaipulyatàü gacchati / etàvacca bhàvanàyàþ karaõãyam / yadutà÷rayagata¤ca dauùñhulyamanapanetavyaü sarvatra ca j¤eye j¤ànadar÷anaü vi÷odhayitavyaü ca / caitatsarvaü bhàvanàkarmànayà caturàkàrayà bhàvanayà bodhisattvasya saüpadyate / (##) avavàdaþ katamaþ / samàsato 'ùñavidho veditavyaþ / yathàpi tadvodhisattvaþ samàdhisanni÷rayeõa và saüvàsànvayàdvà yeùàmavavaditukàmo bhavati yo và punaranyo bodhisattvo 'smai avavadati tathàgato và sa àdita eva cittaü paryeùate jànàti / cittaü paryeùya indriya paryeùate jànàti / indriyaü paryeùya à÷rayaü paryeùate jànàti / à÷ayaü paryeùyànu÷ayaü paryeùate jànàti / anu÷ayaü paryeùya yathàyogaü yathàrhameva vicitreùvavatàramukheùvavatàrayati / yadi và '÷ubhayà yadi và maitryà yadi và idaüpratyayatà-pratãtyasamutpàdena yadi và dhàtubhedena yadi và ànàpànasmçtyà yathàyogaü yathàrhamavaratàramukheùvavatàrya ÷à÷vatàntàsadgràha pratipakùeõa madhyamàü pratipadaü de÷ayati / ucchedàntàsadgràha pratipakùeõa madhyamàü pratipadaü de÷ayati / akçte ca kçtàbhimànaü tyàjayati / apràpte aspar÷ite asàkùàtkçte sàkùàtkçtàbhimànaü tyàjayati / so 'yamaùñavidho 'vavàdaþ punaþ samàsatastribhiþ sthànaiþ saügçhãto veditavyaþ / trãõi sthànàni katamàni / asthitasya cittasyàdito 'vasthitaye samyagàlambanopanibandhaþ / sthitacittasya ca svàrthapràptaye samyagupàyamàrgade÷anà / aniùñhitasvakàryasya càntaràdhiùñhànaparityàgaþ / tatra cittendriyà÷ayànu÷ayaj¤ànena yathàyogamavatàramukhàvatàraõatayà ca cittasthitaye samyagàlambanopanibandho veditavyaþ / tatra ÷à÷vatocchedàntàsadgràhapratipakùeõa madhyamayà pratipadà sthitacittasya svàrthapràptaye samyagupàyamàrgade÷anà veditavyà / tatràkçte yàvadasàkùàtkçte sàkùàtkçtàbhimànatyàjanatayà aniùñhitasvakàryasyàntaràdhiùñhànaparityàgo veditavyaþ / evamebhistribhiþ sthànairaùñavidho 'vavàdaþ saügçhãto veditavyaþ / eva mevàvavàdaü parato và labhamàno bodhisattvaþ pareùàü vànuprayacchannaùñànàü balànàü gotraü krameõa vi÷odhayati vivardhayati dhyànavimokùasamàdhisamàpattij¤ànabalasyendriyaparàparaj¤ànabalasya nànàdhimuktij¤ànabalasya nànàdhàtuj¤ànabalasya sarvatra gàminã pratipaj j¤ànabalasya pårvenivàsànusmçtij¤ànabalasya cyutyupapattij¤ànabalasya ca / (##) tatrànu÷àsanaü katamat / tatpa¤cavidhaü veditavyam / sàvadyasamudàcàrapratiùedhaþ anavadyasamudàcàràbhyanuj¤à pratiùiddhàbhyanuj¤àteùu dharmeùu skhalitasamàcàra-saücodanà punaþ punaranàdarajàtasya skhalataþ avasàdanayà smçtikaraõànupradànamakaluùeõàvipariõatena snigdhenà÷ayena / samyak pratipannasya ca pratiùiddhàbhyanuj¤àteùu dharmeùu bhåtaguõapriyàkhyànatayà saüpraharùaõà / itãdaü samàsataþ pa¤càkàraü bodhisattvànàmanu÷àsanaü veditavyam / yaduta pratiùedho 'bhyanuj¤à codanà 'vasàdanà saüpraharùaõà ca / tatropàyasaügçhãtaü bodhisattvànàü kàyavàïmanaskarma katamat / samàsato bodhisattvànàü catvàri saügrahavastånyupàya ityucyante / yathoktaü bhagavatà catuþsaügrahavastusaügçhãtenopàyena samanvàgato bodhisattvo bodhisattva ityucyata iti / kena punaþ kàraõena catvàri saügrahavastånyupàya ityucyante / samàsata÷caturvidha upàyaþ sattvànàü vinayàya saügrahàya / nàstyata åttari nàstyato bhåyaþ / tadyathà 'nugràhako gràhakaþ avatàrako 'nuvartaka÷ca / tatra dànaü bodhisattvasyànugràhakaü upàyaþ / tathà hi vicitreõàmiùadànenànugçhyamàõàþ sattvàþ ÷rotavyaü kartavyaü vacanaü manyate / tadanantaraü bodhisattvaþ priyavàditayà tatra tatra sammåóhànàü tatsammohà÷eùàpanayàya yuktiü gràhayati sandar÷ayati / evamasya priyavàdità gràhaka upàyo bhavati / tathà ca yuktyà gràhitàn sandar÷itànsattvàn aku÷alàtsthànàd vyutthàpya ku÷ale sthàne samàdàpayati vinayati nive÷ayati pratiùñhàpayati / sàsyàrthacaryà bhavatyavatàraka upàyaþ / eva¤ca bodhisattvaþ tànsarvànavatàrya tatsabhàgavçttasamàcàreõànuvartate yenàsya na bhavanti vineyà vaktàraþ / tvaü tàvadàtmanà na ÷raddhàsampannaþ ÷ãlasampannastyàgasampannaþ praj¤àsampannaþ kasmàdbhavàn parànatra samàdàpayati / tena ca codayati smàrayatãti tasmàtsamànarthatà bodhisattvasya caturtho 'nuvartaka upàyo veditavyaþ / ityebhi÷caturbhirupàyaryatparigçhãtaü samastairvyastairvà bodhisattvasya kàyakarma vàkkarma manaskarma / tadupàyaparigrahaõàmityucyate sattvànàü samyaksaügrahàya vinayàya paripàcanàya / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne aùñamaü balagotrapañalam / (##) ## (Chapter 1.9) uddànaü / svabhàva÷caiva sarva¤ca duùkaraü sarvatomukham / syàt sàtpauruùyayukta¤ca sarvàkàraü tathaiva ca // vighàtàrthikayukta¤ca ihàmutra sukhaü tathà / vi÷uddha¤ca navàkàraü dànametatsamàsataþ // iha bodhisattvaþ krameõa ùañpàramitàü paripåryànuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / dànapàramitàü ÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àpàramità¤ca / tatra katamà bodhisattvasya dànapàramità / navàkàraü dànaü bodhisattvasya dànapàramitetyucyate / svabhàvadànaü sarvadànaü duùkaradànaü sarvatomukhaü dànaü satpuruùadànaü sarvàkàradànaü vighàtàrthikadànamihàmutrasukhaü dànaü vi÷uddhadànaü ca / ka÷ca dànasya svabhàvaþ / yà cetanà sarvapariùkàra-svadehanirapekùasya bodhisattvasya kevalàdhyàtmikavastuparityàgàya kàyavàkkarmànavadya÷ca sarvadeyavastuparityàgaþ / saüvarasthàyinaþ àgamadçùñeþ phaladar÷ino yo yenàrthã tasya ca tadvastupratipàdanà bodhisattvasya dànasvabhàvo veditavyaþ / tatra sarvadànaü katamat / sarvamucyate samàsato dvividhaü deyavastu / àdhyàtmikaü bàhya¤ca / tatra à majj¤aþ svadehaparityàgo bodhisattvasya kevalàdhyàtmikavastuparityàga ityucyate / yatpunarbodhisattvo vàntà÷inàü sattvànàmarthe bhuktvà bhuktvà 'nnapànaü vamati / tatsaüsçùñamàdhyàtmikabàhyavastudànaü bodhisattvasyetyucyate / etadyathoktaü sthàpayitvà pari÷iùñadeyavastuparityàgo bàhyadeyavastuparityàgaþ evocyate / tatra bodhisattvaþ pareùàü dehàrthinàü samàsato dvàbhyàmàkàràbhyàü svadehamanuprayacchati / yathàkàmakaraõãyaü và parava÷yaü paravidheyamàtmànaü pareùàmanuprayacchati / tadyathàpi nàma ka÷cit pareùàü (##) bhaktàcchàdanahetordàsabhàvamupagacchet / evameva niràmiùacitto bodhisattvaþ paramabodhikàmaþ parahitasukhakàmo dànapàramittàü paripårayitukàmo yathàkaraõãyaü pareùàü va÷yaü paravidheyamàtmànaü pareùàmanuprayacchati / karacaraõanayana÷iro 'ïgapratyaïgàrthinàü màüsarudhirasnàyvarthinàü yàvanmajjàyinàü yàvanmajjànamanuprayacchati / dvàbhyàmeva kàraõàbhyàü bodhisattvo bàhyaü vastu sattvebhyaþ parityajati / yathàsukhaparibhogàya và yàcitakamanuprayacchati / tadva÷itvàya và sarveõa sarva nirmuktena cittenànuprayacchati / na ca punarbodhisattvaþ sarvamàdhyàtmikabàhyaü vastvavi÷eùeõaiva sarvathà ca sattvànàü dadàti / ki¤ca bodhisattvo dvividhàdasmàdàdhyàtmikabàhyàdvastunaþ sattvànàü dadàti / kathaü na dadàti / yadasmàdàdhyàtmikabàhyàdvastunaþ sattvànàü dànaü sukhàyaiva syànna tu hitàya naiva vàsukhàya nàpi hitàya tadbodhisattvaþ pareùàü na dadàti / yatpunarhitàya syànnàva÷yaü sukhàyà-sukhàya và punarhitàya ca tadvodhisattvaþ pareùàü dànaü dadàti / ityayaü tàvaddànasya càdànasya ca samàsanirde÷aþ / ataþ paraü vistaravibhàgo veditavyaþ / iha bodhisattvaþ parotpãóanàya [paravadhàya] parava¤canàya càyogavihitena copanimantritamàtmànaü parava÷yaü paravidheyaü na dadàti / apyeva nàma bodhisattvaþ ÷atakçtvaþ sahasrakçtvaþ svajãvitaparityàgamapi pareùàmantikàdabhyupagacchet / natveva ràj¤ayà paràràdhanàrthaü parotpãóanàü paravadhaü parava¤canàü và kuryàt / yadi ca bodhisattvaþ ÷uddhà÷ayo bhavati dànamàrabhya so 'pi sattvakàrye prabhåte karaõãye pratyupasthite svadehàïgapratyaïgayàcanake ca pratyupasthite na svadehàïgapratyaïgànyanuprayacchati / tatkasya hetoþ / na hyasya bodhisattvasya dànamàrabhya ÷uddhà÷ayasya punaþ kenacitparyàyeõedaü dàtavyamasmai dàtanyamiti bhavati cetasaþ saükocaþ / tasmàdasau bodhisattvo yadà÷aya÷uddhyarthaü pratyupasthitaü sattvakàryamadhyupekùya dadyàt so 'syà÷ayaþ ÷uddha iti na (##) pratyupasthitaü sattvakàryamadhyupekùya dadàti / na ca màrakàyikeùu deveùu yàcanakeùu viheñhàbhipràyeùu pratyupasthiteùu svadehamaïgavibhàga÷o dadàti / mà haiva teùàmadhimàtrà kùati÷copahati÷ca bhaviùyatãti yathà màrakàyikeùu deveùu / eva tadàdiùñeùu sattveùu veditavyam / nàpi conmattakùiptacitteùu bodhisattvaþ svadehamaïgavibhàga÷o 'nuprayacchati / na hi te svacitte 'vasthitàþ / nàrthino mçgayante / nànyatra vipralàpaþ / sa teùàmasvatantratvàccetasaþ tasmànna dadàti / etànàkàràn sthàpayitvà etadviparyayàt svadehaü tàvadbodhisattvaþ paravidheyatayà và 'ïgapratyaïgavibhàga÷o vàrthibhyaþ parityajati / evantàvadbodhisattvasyàdhyàtmikasya vastuno dàna¤càdàna¤ca veditavyam / bàhyàtpunarvastuno bodhisattvo yàni viùàgni÷astramadyàni sattvànàmupaghàtàya tàni nànuprayacchatyarthibhyaþ àtmopaghàtàya và yàcitànyarthinàü paropaghàtàya [và] / yàni punarviùàgni÷asramadyànyanugrahàya sattvànàü tàni bodhisattvo dadàtyarthibhya àtmano và 'nugrahàya yàcitànyarthinàü parànugrahàya và / punarna ca bodhisattvaþ parakãyaü draviõamavi÷vàsyaü parebhyo 'nuprayacchati / na ca bodhisattvaþ sà¤caritreõa paradàramupasaühçtya pareùàmanuprayacchati / na ca sapràõakaü pànabhojanamanuprayacchati / yadapi [rati]krãóopasaühitamanarthopasaühitaü sattvànàü bodhisattvasya deyaü vastu tadapi bodhisattvo 'rthibhyo na dadàti / tatkasya hetoþ / yadyapi tadvastu teùàü cittaprasàdamàtrakamutpàdayed bodhisattvasyàntike / apitu vipulataramasya taddànamanarthaü kuryàdyaddhetorasau madaü pramàdaü du÷caritamadhyàpadyamànaþ kàyasya bhedàdapàyeùåpapadyate / sa cetpunastadratikrãóàdikaü va tu nàpàyagamanàya bhavennàpi càku÷alamålopacayàya kàmaü tadbodhisattvastàdç÷aü ratikrãóàdikaü vasta cittaprasàdahetoranupracchedarthibhyastenàpi vastunà saügrahàya paripàkàya / kãdç÷aü punà ratikrãóàvastu bodhisattvo na dadàtyarthibhyaþ / kidç÷aü dadàti / tadyathà mçgavadha÷ikùàü bodhisattvo na dadàti / kùudrayaj¤eùu ca mahàrambheùu yeùu bahavaþ pràõinaþ saüghàtamàpadya jãvitàdvyaparopyante / tadråpàn yaj¤ànna svayaü yajati na parairyàjayati / nàpi ca devakuleùu pa÷uvadhamanuprayacchati / na ca prabhåtapràõyà÷ritàn [de÷àn] jalajairvà [sthalajairvà] pràõibhiradhyuùitàüsteùàü pràõinàmuparodhàya yàcito 'nuprayacchati / (##) na jàlàni na yantràõi na jàlayantra÷ikùàü pràõinàmuparodhàya yàcito 'nuprayacchati / nàpyàkro÷àya vadhàya bandhàya daõóanàya kàraõàya ÷atråõàü ÷atrumanuprayacchati / samàsato bodhisattvo yatki¤cit parasattvotpãóayà parasattvabàdhàya sattvànàü ratikrãóàvastu tatsarvaübodhisattvo na dadàtyarthibhyaþ / yàni punarimàni vicitràõi hastya÷varathayànavàhanàni vastràlaïkàràõi praõãtàni ca pànabhojanàni nçttagãtavàdita÷ikùà nçttagãtavàditabhàjanàni ca gandhamàlyavilepanaü vicitra÷ca bhàõóopaskara udyànàni ca gçhàõi striya÷ca paricaryàyai vividheùu ca ÷ilpakarmasthàneùu ÷ikùà ityevaüråpaü ratikrãóàvastu bodhisattva÷cittaprasàdahetorarthibhyo 'nuprayacchati / na ca bodhisattvaþ amàtrayà 'pathyaü và glànàyàrthine 'pi pànabhojanamanuprayacchati / na tçpteùu lolupajàtãyeùu sattveùu praõãtaü pànabhojanamanuprayacchati / nàpi ca ÷okàrtànàü sattvànàmàtmodbandhanàya và tàónàya và viùabhakùaõàya và prapàtapatanàya và kàmakàraü dadàti / na ca bodhisattvo màtàpitaraü sarveõa sarvaümarthibhyo 'nuprayacchati / tathàhi bodhisattvasya màtàpitaraü paramaguru-sthànãyamàpàyakaü poùakaü saüvardhakaü tadbodhisattvena dãrgharàtraü ÷irasodvahatà na khedamàpattavyam / tayo÷càdhamanabandhaka sthàpanavikraye àtmà va÷yo vidheyo dàtavyaþ / tatkathaü bodhisattvaþ parebhyo 'nupradàtumutsaheta kutaþ punaþ pradadyàt / nàpi bodhisattvo ràjà mårdhàbhiùiktaþ prabhuþ sve pçthivãmaõóale sattvànàü saparigrahàõàü parakãyaü putradàraü pareùàmantikàdàcchidya pareùàmanuprayacchati / nànyatra kçtsnaü gràmaü và gràmaprade÷aü và janapadaprade÷aü và bhogamanuprayacchet / yathà mamàbhåttathà te bhavatviti / na ca bodhisattvaþ svaü putradàraü dàsãdàsakarmakarapauruùeyaparigrahaü samyagasaüj¤aptamakàmakaü vimanaskaü pareùàmarthinàmanuprayacchati / samyak saüj¤aptamapi ca sumanaskaü chandajàtaü nàmitreùu na yakùaràkùaseùu na raudrakarmasu pratipàdayati / nàpi ca dàsabhàvàya pratipàdayati putradàraü sukumàraü kulaputraü janam / na ca bodhisattvo 'dhimàtraparapãóàpravçtteùu raudrakarmasu yàcanakeùu ràjyapradànaü dadàti / ràjyàdapi ca tàüstathàvidhàn pudgalàü÷cyàvayati sa cet pratibalo bhavati cyàvayitum / na ca bodhisattvo màtàpitrorantikàdbhogànàcchidya yàcanakebhyaþ prayacchati / yathà màtàpitrorevaü putradàradàsãdàsakarmakarapauruùeyebhyaþ / nàpi ca (##) màtàpitaraü bàdhitvà vistareõa yàvatkarmakarapauruùeyaü bàdhitvà parebhyo yàcanakebhyo deyavastu parityajati / dharmaõa càsàhasena bodhisattvo bhogàn saühçtya dànaü dadàti nàdharmeõa sàhasena / na paramutpãóyopahatya na ca buddhànàü bhagavatàü ÷àsane bodhisattvo vyavasthitaþ ÷ikùàü vyatikramya katha¤cit dànaü dadàti / dàna¤ca dadad bodhisattvaþ sarvasattveùu samacitto dadàti dakùiõãyabuddhimupasthàpya mitràmitrodàsãneùu guõavatsu doùasatsu hãneùu tulyeùu vi÷iùñeùu sukhiteùu duþkhiteùu ca / na ca bodhisattvo yathoktàdyathàpratij¤àtàdyàcanakàya nyånaü dàna dadàti / nànyatra sama và adhikaü và / na ca bodhisattvaþ praõãtaü vastu pratij¤àya låhaü pratyavaraü dadàti / nànyatralåhaü pratyavaraü pratij¤àya praõãtaü dadàti saüvidyamàne praõãte / na ca bodhisattvo vimanasko na kruddhaþ kùubhitamànaso dànaü dadàti / nàpi ca dànaü dattvà nindayati punaþ punaþ parikãrtanatayà evaü caiva¤ca tvaü mayà dànenànugçhãtaþ savardhito 'bhyuddhçto veti / na ca bodhisattvo nihãnapuruùasyàpi dànaü dadadapaviddhamasatkçtyànuprayacchati pràgeva guõavataþ / na ca bodhisattvo vividhavipratipattisthitànàmuddhatànàmasaüvçtàtmanàü yàcanakànàmàkro÷akànàü roùakàõàü paribhàùakàõàü vipratipattyà khinnamànaso dànaü dadàti / nànyatra teùàmevàntike bodhisattvo bhåyasyà màtrayà kle÷àve÷aprakçtitàmavagamyànukampàcittamupasthàpya dànaü dadàti / na càsaddçùñyà paràmçùñaü [dànaü] dadàti / tadyathà mahàraudrayaj¤eùu na hiüsàdànena dharmaü pratyeti / nàpi kautakamaïgalapratisaüyuktaü dànaü dadàti / nàpi suvi÷uddhenàpi sarvàkàreõa dànamàtrakeõa laukikalokottaràü vairàgyavi÷uddhiü pratyeti nànyatra / saübhàramàtrakatayà vi÷uddherdànaü dhàrayati / na ca phaladar÷ã dadàti / sarva¤ca dànamanuttaràyàü samyak sambodhau pariõàmayati / sarvaprakàrasya dànasya sarvaü prakàraü yathàbhåtaü phalaü vipàke 'bhisaüpratyayajàto bodhisattvo 'parapratyayo 'nanyaneyo dànaü dadàti tadyathà 'nnado balavàn bhavati / vastrado varõavàn yànadaþ sukhitaþ cakùuùmàn pradãpada ityevamàdi vistareõa veditavyam / na ca bodhisattvo dàridryabhayabhãto dànaü dadàti / nànyatra kàruõyàbhipràya eva / na ca bodhisattvo yàcanakànàmapratiråpaü dànaü dadàti / tadyathà yatãnàmucchiùñaü và pànabhojanamuccàraprasràvakheña÷iüghàõakavàntaviriktapåyarudhiürasaüsçùñaü (##) và abhidåùitaü và / anàkhyàtamapratisaüveditamodanakulmàùamutsarjanadharmã / tathà apalàõóubhakùàõàü palàõóusaümi÷raü palàõóusaüsçùñam / evamamàüsabhakùàõàm / amadyapànàü madyami÷raü madyasaüsçùñaü và / tathà 'pratiråpe karmaõi viniyojya bodhisattvo na pareùàü dànaü dadàti / ityevaübhàgãyamapratiråpaü dànaü na dadàti / na ca punarbodhisattvo yàcanakaü punaþ punaryàcanatayà gatapratyàgatikatayà sevàvçttasaüvidhànena parikli÷ya dànaü dadàti / nànyatra yàcitamàtra eva / na ca bodhisattvaþ kãrti÷abda÷lokami÷ritaü dànaü dadàti / na [ca] parataþ pratikàrasanni÷ritaü na ÷akratvamàratvacakravartitvai÷varyasanni÷ritaü [dadàti] / na ca pareùàü kuhanàrthaü dànaü dadàti / kaccinmàü pare ràjàno và ràjamahàmàtyà và naigamajanapadà bràhmaõagçhapatayo dhaninaþ ÷reùñhinaþ sàrthavàhà dàtàraü dànapatiü viditvà satkuryurguråkuryurmànayeyuþ påjayeyuriti / na ca kàrpaõyadànaü dadàti / alpàdapi vi÷adaü dadàti pràgeva prabhåtàt / na ca pareùàü vipralambhàya dànaü dadàti / anena dànena vilobhya vi÷rambhayitvà pa÷càdenaü vipravàdayiùyàmãti / na ca vibhedàya parataþ pareùàü dànaü dadàti / tadyathà dànena gràmaü và gràmaprade÷aü và janapadaü và janapadaprade÷aü và vibhedya svàminàmantikàdàcchetsyàmyàkramiùyàmãti / dakùa÷ca bodhisattvo bhavatyanalasa÷ca utthànasampannaþ svayaü ca sannaddhaþ parikare pårvaïgamo deyavastu parityàge svaya¤ca dadàti parai÷ca dàpayati na svayaü kausãdyaü pràviùkçtya parànàj¤àpayati dànàya / mahàntamapi gaõasannipàtamarthinàü ÷ãlavadduþ÷ãlànàü sanniùaõõaü saünipatitaü viditvà vçddhàntamupàdàya yàvannavakàntaü tatsarvaü deyavastu gatapratyàgatikatayà punaþ punaranukrameõa pratipàdayati na ca bodhisattvaþ prabhåteùu vipuleùu vistãrõeùu bhogeùu saüvidyamàneùu mitaü dànaü dadàti / na ca paraviheñhanàya pareùàü dànaü dadàti / àkro÷anàya và roùaõatàóanatarjanakutsanakabandhanacchedanarodhanapravàsanàya và dànaü dadàti / pårvameva ca dànàd bodhisattvaþ sumanà bhavati dadaccittaü prasàdayati / dattvà càvipratisàrã bhavati / na ca ÷àñhyàddànaü dadàti maõimuktà÷aïkha÷ilàvaidåryapravàóàdipratiråpakàõi tadà÷àvatàü sattvànàm / na ca bodhisattvena ki¤cidalpaü [và prabhåtaü và] deyavastu yanna pràgeva cetasà sarvasattvànàü (##) nirmuktaü bhavati / pa÷càdyàcakaþ svakamiva dhanaü yàcitakànupradattaü bodhisattvàdyàcate / kàlena ca bodhisattvo dànaü dadàti nàkàlena / kalpikamàtmanaþ parasya ca nàkalpikam / àcàreõa nànàcàreõa / avikùiptena ca cetasà na vikùiptena / na ca bodhisattvo yàcanakamavahasati nàvaspaõóayati / ma maïkubhàvamasyopasaüharati / na bhçkuñãkçto bhavati / uttànamukhavarõaþ smitapårvaüïgamaþ pårvàbhibhàùã bhavati / na ca vilambitaü tvaritaü tvaritaü dànaü dadàti / ayàcito 'pi bodhisattvaþ svayaü pravàrayitvà paràn yo yenàrthã bhavati tasya taddadàti / svayaü gçhãtaü caiùàmabhyanujànàti / na ca bodhisattvo dauùpraj¤adànaü dadàti / dadat pràj¤adànameva dadàti / pràj¤adànaü bodhisattvasya katamat / iha bodhisattvaþ satsu saüvidyamàneùu deyadharmeùu pårvameva yàcanakàbhyàgamanàdevaü cittamabhisaüskaroti / sa cenme dvau yàcanakàvàgacchetàü sukhita÷càkçpaõo 'varàkaþ sanàthaþ sapratisaraõaþ duþkhita÷ca kçpaõo varàkaþ anàthaþ apratisaraõaþ / tena mayà sacenme bhogànàü dvayorapi santarpaõàyecchàparipåraye tadà saübhavo 'sti ubhau santarpayitavyau / dvayorapãcchà paripåriþ karaõãyà / sa cenna tàvadbhogasaübhavaþ syàdahaü dvayoþ santarpayeyaü yadicchàparipåri¤ca kuryàü sukhitamapahàya duþkhitàya dànaü deyam / akçpaõamavaràkaü sanàthaü sapratisaraõamapahàya kçpaõàya varàkàya anàthàyàpratisaraõàya dànaü deyamiti / sa evaü cittamabhisaüskçtya yathàbhisaüskàrameva karmaõà saüpàdayati / sa cetpunaþ sukhitasya yàcanakasyecchàü na ÷aknoti paripårayituü sa tameva pårvakaü svacittàbhisaüskàrakalpamupàdàya taü yàcakamevaü saüj¤apya preùayati / asya mayà duþkhitasya pårvanisçùñaü pårvapratij¤àtametaddeyavastu ato mayà 'syaiva pratipàditam / na ca me tvayyadàtukàmamanà asti / ato na bhadramukhenàsmàkamantike praõayavimukhatà karaõãyeti / punaraparaü bodhisattvaþ satsu saüvidyamàneùu deyadharmeùu yàni tàni matsarikulàni bhavanti paramamatsarikulànyàgçhãtapariùkàràõi kuñaku¤cakàni yeùu na jàtu ÷ramaõabràhmaõeùu deyadharme prajàyate tàni bodhisattvaþ kulànyupasaükramya pratisaümodya praõaya¤ca saüvidhàyaivamàha / aïga tàvatte bhavantaþ ako÷akùayeõa mahatà upakàreõa pratyavasthità bhavantu / mama gçhe vipulà bhogà vipulà deyadharmàþ (##) saüvidyante / so 'haü dànapàramitàparipåraye yàcanakenàrthã / sa cedyåyaü yàcanakamàràgayatha mà niràkçtya visarjayiùyatha madãyaü dhanaü deyadharmamàdàya tebhyo và visçjata yathàsukhameva / athavà taü yàcanakamasmàkamupasaüharatha dãyamàna¤ca mayà dànamanumodatha / te ca tasya prati÷rutyàko÷akùayeõa priyeõàyaü kulaputro 'smàkamàràdhitacitto bhavatãti tathà kurvanti / evaü hi tena bodhisattvena yeùàmàyatyàü màtsaryamalavinayàya bãjamavaropitaü bhavati / krameõa ca tenàbhyàsena tena praj¤àpårvakeõopàyakau÷alyena svakamapi parãttaü parebhyo dhanamanuprayacchanti / mçdukamalobhaü ni÷ritya madhyaü pratilabhante / madhyaü ni÷rityàdhimàtraü pratilabhante / punaraparaü bodhisattvo ye 'sya bhavantyàcàryopàdhyàyàþ sàrdhavihàryantevàsinaþ sabrahmacàriõa÷ca lobhaprakçtayo lubdhajàtãyà ye ca na lubdhajàtãyà api tu deyadharmavaikalyàdicchàvighàtavantastatra bodhisattvo buddhàvaropitaü và dharmà[varopitaü và] saüghàvaropitaü và dànamayaü puõyakriyàvastu kartukàmasteùàmevotsçjati / tàn deya dharmàüstaiþ kàrayati na svayaü karoti / evaü tena bodhisattvena svaya¤ca bahutaraü puõyaü prasåtaü bhavati / tadekatyànà¤ca sabrahmacàriõàü kle÷avinayaþ kçto bhavati / tadekatyànàü dharmecchàparipåriþ kçtà bhavati / sattvasaügrahaþ sattvaparipàka÷ca kçto bhavati / punaraparaü bodhisattvaþ satsu saüvidyamàneùu deyadharmeùu yàcanakamàkåñananimittamàtrakeõaiva j¤àtvà yathàkàmaü deyadharmaiþ pratipàdayati / yo 'pi cainamupasaükrànto bhavati kåñavàõijyanaivaü vyaüsayiùyàmãti / tasyàpi bhàvamàj¤àya taddu÷caritamanyeùàmapi tàvacchàdayati pràgeva tasyaiva / icchà¤càsya paripårayati yenàsàvamaïkurudagro vi÷àradaþ saumanasyajàto viprakràmati / yenàpi ca bodhisattvaþ kåña-kapañena va¤cito bhavati na cànena sà va¤canà pårvaü pratividdhà bhavati pa÷càcca pratividhyati / pratividhya na ca tena vastunà punastaü vyaüsakaü pudgala¤codayati smàrayati / sarva¤ca tacchalakçta madattàdànamasmai bhàvenàbhyanumodate / ityevaübhàgãyaü tàvadbodhisattvasya satsu saüvidyamàneùu pràj¤adànaü veditavyam / punaraparaü bodhisattvaþ asatsu asaüvidyamàneùu deyadharmeùu kçtàvã bodhisattvasteùu teùu ÷ilpakarmasthàneùu sa tadråpaü ÷ilpakarmasthànamàmukhãkaroti / (##) yenàlpakçcchreõa mahàntaü dhanaskandhamabhinirjityàdhyàvasati / pareùà¤citrakatho madhurakathaþ kalyàõapratibhàno bodhisattvàstathà dharmade÷anàü pravartayati yathà daridràõàmapi sattvànàü dàtukàmatà santiùñhate pràgevàóhyànàm / matsariõàmapi pràgeva tyàga÷ãlànàm / yàni và punastàni ÷ràddhakulàni yeùvaharahaþ pravçtà eva deyadharmà vistãrõabhogatayà teùu kuleùu àgatàgatàn yàcanakànupasaüharati / svayameva và gatvà dàneùu dãyamàneùu puõyeùu kriyamàõeùu dakùo 'nalasa utthànasampanna÷cittamabhiprasàdya kàyena vàcà yathà÷aktyà yathàbalaü vyàpàraü gacchati / supratipàdita¤ca taddànaü yàcanakeùu karoti / evaü hi taddànam / yadupasthàpaka-vaiguõyàd duùpratipàditaü syàt pakùapatitaü và anàdarato và smçtisaüpramoùato và tanna bhavati / evaü hi bodhisattvaþ asatsvasaüvidyamàneùu bhogeùu pràj¤adànasya dàtà bhavati yàvadà÷aya÷uddhi nàdhigacchati / ÷uddhà÷ayastu bodhisattvo yathaivàpàsamatikramaü pratilabhate tathaivàkùayabhogatàü janmani pratilabhate / punaraparaü bodhisattvo na tãrthikàya randhraprekùiõe dharmaü mukhodde÷ato và pustakagataü và dadàti / nàpi lobhaprakçtaye pustakaü vikretukàmàya sannidhiü và kartukàmàya / na tu tena j¤ànenànarthine [j¤ànenàrthine và] / punaþ sa cetkçtàrthaþ pustakena bhavati svayaü dadàtyasmai yathàsukhameva / sa cedakçtàrtho bhavati yasyàrthe tena tatpustakamanvàvartitam / evamasau bodhisattvaþ àdar÷amanyaü dçùñvà lekhayitvà vànyaddadàti / sa cennaivàdar÷aü pa÷yati nàpi lekhayituü ÷aknoti tenàdita evaü svacittaü pratyavekùitavyam / mà haiva me dharmamàtsaryamalaparyavasthitaü cittam / mà haivàhamà÷ayata eva na dàtukàmo 'bhilikhitaü dharmam / sa cetsa evaü pratyavekùamàõo jànãyàdasti me dharmamàtsaryamalasamudàcàro 'pi tena bodhisattvenaivaü cittamabhisaüskçtya dàtavyam / evaü dharmadànaü syàt / yadyahamanena dharmadànena måka evaü syàü dçùñe dharme tathàpi mayà 'nadhivàsya kle÷aü dàtavyameva syàddharmadànam / pràgeva j¤ànasaübhàravikalaþ / sa cetpunaþ pratyavekùamàõo jànãyànnàsti me [dharma] màtsaryamalasamudàcàro 'pi tena bodhisattvenaivaü pratisaü÷ikùitavyam / aham [àtmanaþ] kle÷anirghàtanàrthaü và etaddharmadànaü dadyàü j¤ànasaübhàraparipåraõàrthaü và sattva (##) priyatàyaiva và / so 'haü kle÷aü tàvanna pa÷yàmi / j¤ànasaübhàramapi dçùñadharmasàmparàyikaü prabhåtataramananupradànàt pa÷yàmi / na padànàt / sàmparàyikameva pratanukaü dharmalàbhapracuratàyai / ananuprayacchaü÷càhaü sarvasattvànàü hitasukhàya j¤ànaü samudànaya tasya ca sattvasya tadanyeùà¤ca sarvasattvànàü priyakàrã bhavàmi / anupracchannasyaivaikasya sattvasya priyakàrã iti viditvà yathàbhåtaü sa cedbodhisattvo na dadàtyanavadyo bhavatyavipratisàrã / asamatikrànta÷ca bhavati bodhisattvavçttam / katha¤ca punarna dadàti / na khalu punarbodhisattvaþ utsahate yàcanakaü niùñhurayà vàcà pratikùeptum / na te dàsyàmãtyapi upàyakau÷alyanainaü saüj¤apyànupreùayati / tatredamupàyakau÷alyam / pràgeva bodhisattvena sarvapariùkàràþ sarvadeyadharmà da÷asu dikùu vi÷addhenà÷ayena buddhabodhisattvànàü visçùñà bhavanti vikalpitàstadyathàpi nàma bhikùuràcàryàya và upàdhyàyàya và cãvaraü vikalpayet / sa evaü vikalpahetoþ sarvavicitrodàrapariùkàradeyadharmasannidhipràpto 'pyàryavaü÷avihàrã bodhisattva ityucyate / aprameyapuõyaprasotà ca bhavati / ta¤ca puõyamasya nityakàlaü tadbahulamanaskàrasya sarvakàlànugatamabhivardhate / sa tàn deyadharmàn buddhabodhisattvanikùiptàniva dhàrayati / yadi yàcanakaü pa÷yati yuktaråpa÷càsmin yathepsitaü deyadharmapratipàdanaü pa÷yati / sa nàsti tat ki¤cid buddhabodhisattvànàü yatsattveùu aparityaktamiti viditvà yàcanakasyecchàü paripårayati / no cedyuktaråpaü samanupa÷yati sa tameva kalpamupàdàya parakãyametad bhadramukha na caitadyuùmàkamanuj¤àtaü dàtumiti ÷lakùnena vacasà saüj¤apyainaü preùayati / anyadvà tad dviguõaü triguõaü dànamànasatkàraü kçtvànupreùayati / yenàsau jànãte nàyaü bodhisattvo lobhàtmakatayà 'smàkaü na dàtukàmaþ / api tu nånamasvatantra evaü tasmin pustakadharmadàne yena na dadàtãti / idamapi bodhisattvasya dharmadànamàrabhya pràj¤adànaü veditavyam / punaraparaü bodhisattvaþ sarvadànàni dharmàmiùàbhaya[dànà]ni praryàyato 'pi lakùaõato 'pi nirvacanato 'pi hetuphalaprabhedato 'pi yathàbhåtaü prajànannanuprayacchati / idamapi bodhisattvasya pràj¤adànaü veditavyam / punaraparaü bodhisattvaþ apakàriùu sattveùu maitryà÷ayo dànaü dadàti / duþkhiteùu karuõà÷ayaþ / guõavatsu mudità÷ayaþ / (##) upakàriùu mitreùu suhçtsåpekùà÷ayaþ / idamapi bodhisattvasya pràj¤adànaü veditavyam / punaraparaü bodhisattvo dànavibandhanamapi dànavibandhapratipakùamapi yathàbhåtaü prajànàti / tatra catvàro dànavibandhàþ / pårvako 'nabhyàsaþ / deyadharmaparãttatàvaikalyam / agre manorame ca vastuni gçddhiþ àyatyà¤ca bhogasampatti phaladar÷anàbhinandanatà / yata÷ca bodhisattvasya deyadharmeùu saüvidyamàneùu yàcanake ca samyagupasthite dàne cittaü na kràmati / so 'nabhyàsakçto me 'yaü doùa iti laghu ladhveva praj¤ayà pratisidhyati / eva¤ca punaþ pratividhyati / nånaü mayà pårvaü dànaü na dattaü yena me etarhi samyak saüvidyamàneùu bhogeùu samyak pratyupasthite ca yàcanake dàne cittaü na kràmati / sa cedetarhina pratisaükhyàya dàsyàmi punarapi me àyatyàü dànavidveùo bhaviùyati / sa eva pratibidhya dànapratibandhapratipakùa ni÷çtya pratisaükhyàya dadàti / nàbhyàsakçtadoùànusàrã bhavati na tadva÷agaþ / punaraparaü bodhisattvasya sa cedyad yàcanake samyak pratyupasthite parãttabhogatayà dàne cittaü na kràmati sa ta vighàtakçta dànavipratibandhahetuü laghu-laghveva praj¤ayà pratividhya tadvighàtakçtaü duþkhamadhivàsayan pratisaükhyàya kàruõyàddànaü dadàti / tasyaivaü bhavati / pårvakarmadoùeõa và paravineyatayà và mayà bahåni pragàóhàni kùut pipàsàdikàni duþkhànyanubhåtàni bhave vinà parànugraham / yadi ca me maraõàya kàlakriyàyai savarteta etaddànakçta parànugrahahetuka dçùñe dharme duþkha tathàpi me dànameva ÷reyo na tu yàcanakaniràkaraõam / pràgeva yaþ ka÷cidyena kenacicchàkapatreõa jãvati ityevaü bodhisattvastadvighàtakçtaü dukhamadhivàsya dàna dadàti / panarapara bodhisattvasya samyag yàcake pratyupasthite sa cedadhimàtramanàpatvàdagryatvàddeyavastuno dàne citta na kràmati ta bodhisattvo gardhakçt doùa laghu-laghveva pratij¤ayà pratividhya duþkhe me eùa sukhasaüj¤àviparyàsaþ àyatyàü duþkhajanaka iti viparyàsaparij¤ànàtta¤ca prahàya prati saükhyàya tadvastu dadàti / punaraparaü bodhisattvasya sa ceddànaü dattvà dànaphale (##) mahàbhogatàyàmanu÷aüsadar÷anamutpadyate nànuttaràyàü samyaksaübodhau taü bodhisattvo mithyàphaladçùñikçtaü doùaü laghu-laghveva praj¤ayà pratividhya sarvasaüskàràõàmasàratàü yathàbhåtaü pratyavekùate / sarvasaüskàràþ kùaõabhaïguràþ phalopabhogaparikùayabhaïgurà viprayogabhaïgurà÷ca / sa evaü pratyavekùamàõaþ phaladar÷anaü prahàya yatki¤ciddànaü dadàti sarvaü tanmahàbodhi-pariõàmitameva dadàti / tadidaü bodhisattvasya caturvidhasya dànavibandhasya caturvidhaü dànaprativandhapratipakùaj¤ànaü veditavyam / prativedho duþkhàdivàsanà viparyàsaparij¤ànaü saüskàràsàratvadar÷ana¤ca / tatra trividhena bodhisattvaþ pratipakùaj¤ànena pårvakeõa niyataü samyak ca dànaü dadàti / ekena pa÷cimena pratipakùaj¤ànena samyak puõyaphalaparigrahaü karoti / idamapi bodhisattvasya pràj¤adànaü veditavyam / punaraparaü bodhisattvaþ adhyàtmyaü rahogataþ ÷uddhenà÷ayena ghanarasena prasàdena saükalpairvicitrànudàrànaprameyàn deyadharmànadhimucya sattveùu dànàya pratipàditàyàbhilaùati yena bodhisattvaþ alpakçcchreõàprameyaü puõyaü prasåyate / idamapi bodhisattvasya pràj¤adànaü veditavyam / tadidaü bodhisattvasya pràj¤asya [mahà]pràj¤adànam / evaü samàsataþ saüvidyamàneùvasaüvimàdeùu càmiùadànasaügçhãteùu deyadharmeùu tathà dharmadànamupàdàya pratisaüvidamupàdàyàdhyà÷ayadànamupàdàya dànavipratibandhapratipakùaj¤ànamupàdàyà÷ayàdhimuktidàna¤copàdàya bodhisattvasyaivàveõikaü veditavyam / evaü hi bodhisattvasyàdhyàtmika-bàhyasarvavastudànaprabhedo vistareõa veditavyaþ / ata årdhvamasmàdeva sarvadànaprabhedàttadanyaþ sarvo duùkaràdidànaprabhedo veditavyaþ / tatra katamadbodhisattvasya duùkaradànam / yadbodhisattvaþ parãttaü deyavastu saüvidyamànamàtmànaü bàdhitvà duþkhamadhivàsya pareùàmanuprayacchati / idaü bodhisattvasya prathamaü duùkaradànam / yadbodhisattvaþ iùña¤ca vastu prakçtisnehàdvà dãrghakàla saüstavàdvà 'dhimàtropakàràdvà 'grya¤ca pravaraü deyavastugardhaü prativinodya parebhyo 'nuprayacchati / (##) idaü bodhisattvasya dvitãyaü duùkaradànaü yadbodhisattvaþ kçcchatàrjitàn deyadharmàn parebhyo 'nuprayacchati / idaü tçtãyaü bodhisattvasya duùkaradànam / tatra katamadbodhisattvasya sarvatomukhaü dànam / yadbodhisattvaþ svakaü và paraü và samàdàpya deyavastu svabhçtyeùu và màtàpitçputradàradàsãdàsakarmakarapauruùeyamitràmàtyaj¤àtisàlohiteùvanuprayacchati / pareùu và 'rthiùu / etatsarvatomukhaü dànamityucyate / samàsato bodhisattvasya caturàkàraü satpuruùasya satpuruùadànam / tava katamad bodhisattvasya satpuruùasya satpuruùadànam / yadbodhisattvaþ ÷raddhayà dànaü dadàti satkçtya svahastena kàlena parànanupahatya idaü bodhisattvasya satpuruùasya satpuruùadànamityucyate / tatra katamadbodhisattvasya sarvàkàraü dànam / ani÷citadànatà / vi÷adadànatà / pramuditadànatà / abhãkùõadànatà / pàtradànatà / apàtradànatà sarvadànatà / sarvatradànatà / sarvakàladànatà / anavadyadànatà sarvavastudànatà / de÷avastudànatà / dhanadhànyavastudànatà / itãda trayoda÷àkàraü dànaü bodhisattvasya sarvàkàramityucyate / tatra katamadbodhisattvasya vighàtàrthika dànam / iha bodhisattvo bhojanena pànena vighàtiùvarthikeùu bhojanapànaü dadàti / yànàrthikeùu yànaü vastràrthikeùu vastramalaïkàràrthikeùu alaükàraü vicitrabhàõóopaskàràrthikeùu vicitrabhàõóopaskàraü dadàti / gandhamàlyavilepanàrthikeùu gandhamàlyavilepanam / prati÷rayàrthikeùu prati÷rayam / àlokavighàtàrthikeùvàlokaü dadàti / idamaùñàkàra bodhisattvasya vighàtàrthikadànaü veditavyam / tatra katamadbodhisattvasyehàmutrasukhaü dànam / àmiùadànaü dharmadànamabhayadàna¤ca samàsataþ ihàmutrasukhaü bodhisattvànàü dànaü veditavyam / tatpunaràmiùadànaü praõãtaü ÷ucikalpikam / vinãya màtsaryamalaü sannidhimala¤ca dadàti / tatra màtsaryamalavinaya÷cittàgrahaparityàgàt sannidhimalavinayo bhogàgrahaparityàgàdveditavyaþ / abhayadànaü siühavyàdhragràharàjacaurodakàdibhayaparitràõatayà veditavyam / dharmadànamaviparãtadharmade÷anà nyàyopade÷aþ ÷ikùàpadasamàdàpanà (##) ca / tadetatsarvamabhisamasya navàkàraü bodhisattvasya dànaü sattvànàbhihàmutrasukhaü bhavati / tatràmiùàbhayadànaü saprabhedabhihasukham dharmadànaü punaþ saprabhedamamutrasukham / tatra katamadbodhisattvasya vi÷uddhaü dànam / tadda÷àkaraü veditavyam / asaktamaparàmçùñamasaübhçtamanunnatamani÷ritamalãnamadãnamavimukhaü pratãkàrànapekùaü vipàkànapekùa¤ca / tatràsaktaü dànaü katamat / iha bodhisattvo yàcanake samyak pratyupasthite tvaritamavilambitaü dadàti / na yàcanakasya tathà làbhamàramya tvarà bhavati yathà bodhisattvasya dànamàrabhya / aparàmçùñaü dànaü katamat / na hi bodhisattvo dçùñyà evaü dànaü paràmç÷ati / nàsti và 'sya dànasya phalam / hiüsàdànena và punardharmo bhavatãti / susampannena và punardànamàtrakeõa laukikalokottarà vi÷uddhirbhavatãti / asaübhçtaü dànaü katamat / na khalu bodhisattvaþ saübhçtya dãrghakàlikaü deyadharmasannicarya kçtvà pa÷càt sakçddànaü dadàti / tatkasya hetoþ / na hi bodhisattvaþ saüvidyamàneùu deyadharmeùu samyak pratyupasthitasya yàcanakasya niràkaraõamutsahate nàpi pratiråpaü pa÷yati yena tanniràkaroti / kutaþ punaþ sannicayaü kariùyati / na ca saübhçtadànena bodhisattvaþ puõyasyàyadvàramadhikaü pa÷yati / samaü deyavastu tulyeùu vyastasamasteùu yàcanakeùu krameõa và sakçdvà dãyamànaü kena kàraõena puõyavi÷eùatàü parigçhõãyàditi sampa÷yannapi ca bodhisattvaþ sàvadyameva saübhçtadànaü pa÷yati / niravadyaü pa÷yati yathotpannaü bhogadànam / tatkasya hetoþ / tathàhi saübhçtadàtà 'rthito yàcanakairyàcanaka÷atàni pårvaü niràkçtya teùàmàghàtamakùamapratyayaü janayitvà pa÷càdanarthito 'pi tadekatyànàü saübhçtadànaü dadàti / tasmàdbodhisattvaþ sambhçtadànaü na dadàti / (##) anunnatadànaü katamat / yàcanakàya nãcacitto bodhisattvo dànaü dadàti / na ca paraspardhayà dadàti / na ca dànaü dattvà tena dànena manyate ahamasmi dàtà dànapatiranye ca na tatheti / ani÷citadànaü katamat / na hi bodhisattvaþ kãrti÷abdaghoùa÷lokaü ni÷ritya dànaü dadàti / vikalpàkùarasaübhåtàü ghoùamàtrapratibaddhàü vçùamatropamàü kãrtiü manyamànaþ / alãnaü dànaü katamat / iha bodhisattvaþ pårvameva dànàt sumanà bhavati / dadaccittaü prasàdayati / dattvà càvipratisàrã bhavati / vipulàni ca paramodàràõi bodhisattvànàü dànàni ÷rutvà nàtmànaü paribhavan saükocamàpadyate / adãnaü dànaü katamat / vicintya vicintya bodhisattvo yatnena deyadharmebhyo yànyagràõi pravaràõi bhojanapànayànavastràdãni tànyanuprayacchati / avimukhaü dànaü katamat / samacitto bodhisattvaþ apakùapatito mitràmitrodàsãneùu samakàruõyo dànaü dadàti / pratãkàrànapekùaü dànaü katamat / kàruõyacitto 'nukampàcitto bodhisattvo dànaü dadanna parataþ pratyupakàraü pratyà÷aüsate / sukhakàmàü tçùõàdàhena dahyamànàmapratibalàü prakçtiduþkhitàü janatàü saüpa÷yan / vipàkànapekùaü dànaü katamat / na bodhisattvo dànaü dattvà dànasyàyatyàü bhogasampadaü và àtmabhàvasampadaü và phalavipàkaü pratyà÷aüsate / sarvasaüskàreùu phalgudar÷ã paramabodhàvanu÷aüsadar÷ã / ebhirda÷abhiràkàrairbodhisattvànàü vi÷uddhaü suvi÷uddhaü dànaü bhavati / evaü hi bodhisattva etannavàkàraü dànaü ni÷ritya dànapàramitàü paripårayitvà 'nuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne navamaü dànapañalam / (##) #<øãlapañalam># (Chapter 1.10) uddànam / svabhàva÷caiva sarva¤ca duùkaraü sarvatomukham / syàt [sàt]pauruùyayukta¤ca sarvàkàraü tathaiva ca // vighàtàrthikayukta¤ca ihàmutrasukhaü tathà / vi÷uddha¤ca navàkàraü ÷ãlametatsamàsataþ // tatra ÷ãlaü bodhisattvànàü katamat / tadapi navavidhaü veditavyam / svabhàva ÷ãlaü sarva÷ãlaü duùkara÷ãlaü sarvatomukhaü ÷ãlaü satpuruùa÷ãlaü sarvàkàra÷ãlaü vighàtàrthika÷ãlaü ihàmutrasukhaü ÷ãlaü vi÷uddha÷ãla¤ca / tatra svabhàva÷ãlaü katamat / caturbhirguõairyuktaü samàsato bodhisattvànàü svabhàva÷ãlaü veditavyam / katamai÷caturbhiþ / parataþ samyaksamàdànataþ suvi÷uddhà÷ayatayà vyatikràntaiþ pratyàpattyà 'vyatikramàya càdarajàtasyopasthitasmçtitayà / tatra parataþ ÷ãlasamàdànàdbodhisattvasya paramupanidhàya ÷ikùàvyatikrame vyapatràpyamutpadyate / suvi÷uddhà÷ayatayà ÷ãleùu bodhisattvasyàtmànamupanidhàya ÷ikùàvyatikrame hãrutpadyate / ÷ikùàpadànàü vyatikrama-pratyàpattyà àdarajàtasya càdita evàvyatikramàdbodhisattvo dvàbhyàmàkàràbhyàü niùkaukçtyo bhavati / evamayaü bodhisattvaþ samàdanamà÷ayavi÷uddhi¤ca ni÷ritya hrãvyapatràpyamutpàdayati / hrãvyapatràpyàt ÷ãlaü samàttaü rakùati / rakùamàõo niùkaukçtyo bhavati / tatra yacca parataþ samàdànaü ya÷ca vi÷uddho 'dhyà÷ayaþ itãmau dvau dhamauü yà ca vyatikramapratyàpattirya÷càdaraþ avyatikrame 'nayordvayordharmayoràvàhakau / tatra yacca parataþ samàdànaü ya÷ca suvi÷uddho 'dhyà÷ayaþ ya÷càvyatikramàyàdarajàta ityebhistribhirdharmairavipattirbodhisattva÷ãlasya veditavyà / vyatikramapratyàpattyà puna÷chidritasya pratyànayanavyutthànaü veditavyam / tatpunaretaccaturbhiguõairyuktaü svabhàva÷ãlaü bodhisattvànàü (##) kalyàõaü veditavyamàtmahitàya parahitàya bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàyai càrthàya hitàya sukhàya devamanuùyàõàü samàdànato 'nu÷ikùaõata÷ca / aprameyaü veditavyamaprameyabodhisattva÷ikùàparigçhãtatayà / sattvànugràhakaü veditavyaü sarvasattvahitasukhapratyupasthànatayà / mahàphalànu÷aüsaü veditavyam anuttarasamyak saübodhiphalaparigrahànupradànatayà / tatra katamad bodhisattvasya sarva÷ãlam / samàsato bodhisattvasya gçhipakùagataü pravrajitapakùagata¤ca ÷ãlaü sarva÷ãlamityucyate / tatpunargçhipakùà÷ritaü pravrajitapakùà÷rita¤ca ÷ãlaü samàsatastrividham / saüvara÷ãlaü ku÷aladharmasaügràhaka÷ãlaü sattvàrthakriyà÷ãla¤ca / tatra saüvara÷ãlaü bodhisattvasya katamat / yatsaptanairõàyikaü pràtimokùasaüvarasamàdànaü bhikùubhikùuõã-÷ikùamàõà-÷ràmaõera-÷ramaõeryyupàsakopàsikà÷ãlam / tadetad gçhipravrajitapakùe yathàyogaü veditavyam / tatra ku÷aladharmasaügràhakaü ÷ãlaü yatki¤cidbodhisattvaþ ÷ãlasaüvarasamàdànàdårdhvaü mahàbodhàya ku÷alamàcinoti kàyena vàcà manasà sarvaü tatsamàsataþ ku÷aladharmasaügràhakaü ÷ãlamityucyate / tatpunaþ katamat / iha bodhisattvaþ ÷ãlaü ni÷ritya ÷ãlaü pratiùñhàya ÷rute yogaü karoti cintàyàü ÷amathavipa÷yanàbhàvanàyàmekàràmatàyàm / tathà guråõàmabhivàdana-vandana pratyutthànà¤jalikarmaõaþ kàlena kàlaü kartà bhavati / tathà kàlena kàlaü teùàmeva guråõàü gauraveõopasthànasya kartà bhavati / glànànàü satkçtya kàruõyena glànopasthànasya kartà bhavati tathà subhàùite sàdhukàrasya dàtà bhavati / guõavatàü pudgalànàü bhåtasya varõasyàhartà bhavati / tathà sarvasattvànàü da÷asu dikùu sarvapuõyasyà÷ayena prasannacittamutpàdya vàcaü bhàùàmàõo 'numodità bhavati / tathà sarvaü vyatikramaü pratisaükhyàya pareùàü kùamità bhavati / tathà sarvaü kàyena vàcà manasà kçtaü ku÷alamanuttaràyàü samyaksaübodhau pariõàmayità bhavati / kàlena ca kàlaü vicitràõàü samyak praõidhànànàü triratnapåjàyà÷ca sarvàkàràyà udàràyàþ kartà (##) bhavati / abhiyukta÷ca bhavatyàrabdhavãryaþ satatasamitaü ku÷alapakùe / apramàdavihàrã kàyena vàcà / ÷ikùàpadànàü smçtisaüprajanyacàrikayà càrakùakaþ / indriyai÷ca guptadvàro bhojane màtraj¤aþ pårvaràtràpararàtraü jàgarikànuyuktaþ satpuruùasevã kalyàõamitrasanni÷ritaþ àtmaskhalitànà¤ca parij¤àtà bhavati doùadar÷ã / parij¤àya ca doùaü dçùñvà pratisaühartà bhavati / skhalita÷ca buddhabodhisattvànàü sahadhàrmikàõàü càntike 'tyayade÷ako bhavati / evaübhàgãyànàü ku÷alànàü dharmàõàmarjanarakùaõavivardhanàya yacchãlaü [tad] bodhisattvasya ku÷aladharmasaügràhakaü ÷ãlamityucyate / tatra katamad bodhisattvasya sattvànugràhakaü ÷ãlam / tatsamàsata ekàda÷àkàraü veditavyam / ekàda÷àkàràþ katame / sattvakçtyeùvarthopasaühiteùu [vicitreùu] sahàyãbhàvaþ / sattvànàmutpannotpanneùu vyàdhyàdiduþkheùu glànopasthànàdikaþ sahàyãbhàvaþ / tathà laukikalokottareùvartheùu dharmade÷anàpårvaka upàyopade÷apårvaka÷ca nyàyopade÷aþ / upakàriùu ca sattveùu kçtaj¤atàmanurakùato 'nuråpa[pratyupakàra-]pratyupasthànam / vivighebhya÷ca siühavyàghraràjacaurodakàgnyàdikebhyo vicitrebhyo bhayasthànebhyaþ sattvànàmàrakùà / bhogaj¤àtivyasaneùu ÷okavinodanà / upakaraõavighàtiùu sattveùu sarvopakaraõopasaühàraþ / nyàyapatitaþ samyaïni÷rayadànato dharmeõa gaõaparikarùaõà / àlapanasaülapanapratisammodanaiþ kàlenopasaükramaõatayà parato bhojanapànàdi [prati]grahato laukikàrthànuvyavahàrataþ àhåtasyàgamanagamanataþ samàsataþ sarvànarthopasaühitàmanàpasamudàcàraparivarjanai÷cittànuvartanatà / bhåtai÷ca guõaiþ saüpraharùaõatà / rahaþ prakà÷aü vodbhàvanatàmupàdàya / snigdhena hitàdhyà÷ayànugatenàntargatamànasena nigrahakriyà avasàdanà và daõóakarmànupradànaü va pravàsanà và yàvadevàku÷alàsthànàt vyutthàpya ku÷ale sthàne sanniyojanàrtham / çddhibalena ca narakàdigatipratyakùaü sandar÷anatayà 'ku÷alàdudvejanà buddha÷àsanàvatàràya càvarjanà toùaõà vismàpanà / katha¤ca bodhisattvaþ saüvara÷ãle sthitaþ ku÷aladharmasaügràhake ÷ãle sthitaþ sattvàrthakriyà÷ãle ca sthitaþ susaüvçta÷ãlã ca bhavati susaügçhãtaku÷ala÷ãlã ca (##) sarvàkàrasattvàrthakriyà÷ãlã ca / iha bodhisattvaþ pràtimokùasaüvaravyavasthitaþ sa ceccakravartiràjyamapyutsçjya pravrajito bhavati sa tasmiü÷cakravartiràjye evaü nirapekùo bhavati tadyathà tçõe và 'medhye và / nihãnapuruùasya jãvikàbhipràyasya pravrajitasya pratyavaràn kàmànapahàya na tathà teùu pratyavareùu kàmeùu nirapekùatà bhavati yathà bodhisattvasyà÷ayavi÷uddhatàmupàdàya pravrajitasya sarvamànuùyakakàmapravareùu cakravartikàmeùu / anàgateùvapi màrabhavanaparyàpanneùvapi kàmeùu bodhisattvo nàbhinandã bhavati nàpi ca teùàmarthàya praõidhàya brahmacaryaü carati mahàvicitrapratibhayagahanaprave÷amiva tàn kàmàn yathàbhåtaü saüpa÷yan pràgeva tadanyeùu divyeùu / vartamàne 'pyadhvani pravrajito bodhisattva udàrebhyaþ sattvebhya udàramapi làbhasatkàraü vàntà÷anamiva samyak praj¤ayà pa÷yan nàsvàdayati pràgeva pratyavarebhyaþ [sattvebhyaþ] pratyavaram / pravivekàbhirata÷ca bhavati ekàkã saüvamadhye và sarvakàlaü cittavyapakçùñavihàrã / sa na ÷ãlasaüvaramàtrakeõa tuùñho bhavati / api tu ÷ãlaü ni÷ritya ÷ãlaü pratiùñhàya ye te 'prameyà bodhisattvasamàdhayasteùàmabhinirhàràya va÷itàpràptaye vyàyacchate / saþ saüsargato 'pyaõukàm apyasatsaükathà masadvàcaü nàdhivàsayati pravivekagata÷càõukamapyasadvitarkam / pramuùitayà ca smçtyà tatsamudàcàrahetoþ kàlena kàlaü tãvraü vipratisàramàdãnavadar÷anamutpàdayati / yamàbhãkùõakaü vipratisàramàdãnavadar÷anamàgamyotpannamàtràyàmasatsaükathàyàmasadvitarke ca tvaritatvaritaü sà smçtirupatiùñhate / akaraõacitta¤ca pratilabhate / yena pratisaüharati / pratisaüharaõàbhyàsata÷ca krameõa tadyathà pårvaü tatsamudàcàra-ratirabhåt tathà etaharyasamudàcàra-ratiþ santiùñhate samudàcàrapràtikålya¤ca / sarvabodhisattva÷ikùàpadàni càsya mahàbhåmipraviùñànàü bodhisattvànàü ÷rutvà udàràõyaprameyàõyacintyàni dãrghakàlikàni paramadu÷karàõi na bhavati cetasa uttàso và layaþ saükoco và nànyatràsyaivaü bhavati / te 'pi manuùyabhåtàþ krameõa ÷ikùamàõàþ bodhisattva÷ikùàùvaprameyàcintyakàyavàksaüvarasamanvàgatàþ saüvçttàþ / vayamapi manuùyabhåtàþ krameõa ca ÷ikùamàõàþ asaü÷ayamanupràpsyàmastàü kàyavàksaüvarasampattimiti / àtmadoùàntaraskhalitagaveùã ca bodhisattvo bhavati ÷ãlasaüvare vyavasthito na paradoùàntaraskhalitagaveùã / sarvaraudraduþ÷ãlànà¤ca (##) sattvànàmantike nàghàtacitto bhavati na pratighacittaþ / dharmamahàkaruõatàmupàdàyàdhimàtrameva teùàmantike bodhisattvànàmanukampàcitta¤ca kartukàmatàcitta¤ca pratyupasthitaü bhavati / saüvara÷ãlavyasthita÷ca bodhisattvaþ pàõiloùñadaõóa÷astrasaüspar÷airapi pareùàmantike cittamapi na pradåùayati / kutaþ punaþ pàpikàü vàcaü ni÷càrayiùyati pratihaniùyati và pràgeva punaþ àkro÷aroùaõaparibhàùaõaistanukaduþkhaspar÷ajairapakàraiþ / saüvara÷ãlavyavasthita÷ca bodhisattvaþ pa¤càïgaparigçhãtenàpramàdena samanvàgato bhavati pårvàntasahagatenàparàntasahagatena madhyàntasahagatena pårvakàlakaraõãyena sahànucareõa ca / bodhisattva÷ikùàsu ÷ikùamàõo bodhisattvaþ atãtamadhvànamupàdàya yàmàpattimàpannaþ sà 'nena yathàdharmaü pratikçtà bhavati / ayamasya pårvàntasahagato 'pramàdaþ / anàgate 'pyadhvani yàmàpattimàpatsyate tàmapi yathàdharmaü pratikariùyati / ayamasyàparàntasahagato 'pramàdaþ / pratyutpanne 'pyadhvani yàmàpattimàpadyate tàmapi yathàdharmaü pratikaroti / ayamasya madhyàntasahagato 'pramàdaþ / pårvameva càpatterbodhisattvastãvramautsukyamàpadyate / kaccidahaü tathà tathà careyaü yathà yathà caran yathà yathà viharan àpattiü nàpadyeyam / ayaü bodhisattvasya pårvakàlakaraõãyo 'pramàdaþ / sa pårvakàlakaraõãyamevàpramàdaü ni÷ritya tathà tathà carati tathà tathà viharati yathà yathàsya carato viharato và àpattirnottiùñhate / ayamasya sahànucaro 'pramàdaþ / saüvara÷ãla-vyavasthito bodhisattvaþ praticchannakalyàõo bhavati vivçtapàpaþ alpecchaþ santuùñaþ duþkhasahiùõuraparitasanajàtãyaþ anuddhata÷ca acapala÷ca pra÷ànteryàpathaþ kuhanàdisarvamithyàjãvakarakadharmavivarjitaþ / ebhirda÷abhiraïgaiþ samanvàgato bodhisattvaþ saüvara÷ãlavyavasthitaþ susaüvçta÷ãlã bhavati / yadutàtãteùu kàmeùu nirapekùatayà anàgateùvanabhinandanatayà pratyutpa-nneùvanadhyavasànatayà pravivekavàsàbhiratyà vàgvitarkapari÷odhanatayà àtmano 'paribhavanatayà sauratyena kùàntyà 'pramàdena àcàràjãvavi÷uddhyà ceti / punarbodhisattvaþ ku÷ala[dharma]saügràhaka÷ãle vyavasthitaþ uttpannàü kàyabhogàpekùàü svalpàmapi nàdhivàsayati pràgeva prabhåtàm / sarvadauþ÷ãlyanidànabhåtàü÷ca (##) kle÷opakle÷àn krodhopanàhàdãnutpannàn nàdhivàsayati / utpannàü pareùàmantike àghàtapratighavairacittatàü nàdhivàsayati / utpannamàlasyakausãdyaü nàdhivàsayati / utpannaü samàpatyàsvàdaü samàpattikle÷aü nàdhivàsayati / pa¤ca ca sthànàni yathàbhåtaü prajànàti / ku÷alaphalànu÷aüsaü yathàbhåtaü prajànàti / ku÷alahetuü ku÷alahetuphale viparyàsamaviparyàsa¤ca ku÷alasaügrahàya càntaràyaü yathàbhåtaü prajànàti / ku÷alaphale bodhisattvaþ anu÷aüsadar÷ã ku÷alahetuü paryeùate / ku÷alasaügrahàya viparyàsa¤càviparyàsa¤ca yathàbhåtaü prajànan bodhisattvaþ pràpya ku÷alaphalaü nànitye nityadar÷ã bhavati / na duþkhe sukhadar÷ã / nà÷ucau ÷acidar÷ã / nànàtmanyàtmadar÷ã / antaràya¤ca prajànan ku÷alasaügrahàya parivarjayati / tasyaibhirda÷abhiràkàraiþ ku÷aladharmasaügràhaka÷ãlavyavasthitasya kùiprameva ku÷alasaügraho bhavati sarvàkàra[saügraha]÷ca yaduta dànopaniùadà÷ãlopaniùadà kùàntyupaniùadà vãryopaniùadà dhyànopaniùadà pa¤càkàrayà ca [pra]j¤ayà / punarbodhisattvaþ ekàda÷abhiràkàraiþ sarvàkàre sattvàrthakriyà÷ãle vyavasthitaþ / ekaikena sarvàkàreõàkàreõa samanvàgato bhavati / iha bodhisattvaþ sattvànàü teùu teùu kçtyeùu sahàyãbhàvaü gacchan kçtyacintàyàü kçtyasamarthane sahàyãbhàvaü gacchati adhvagamanàgamane samyakkarmàntaprayoge bhogànàmàrakùaõe vibhinnànyo 'nyapratisandhàne utsave puõyakriyàyà¤ca duþkheùu và / punarbodhisattvaþ sahàyãbhàvaü gacchan vyàdhitàn sattvàn paricarati / andhàn praõayati panthànaü vyapadi÷ati / badhiràn hastasavàcikayàrthaü gràhayati saüj¤ànimittavyapade÷ena / vyaïgàn ÷irasà và yànena và vahati / kàmacchandaparyavasthànaduþkhitànàü sattvànàü kàmacchandaparyavasthànaduþkhaü prativinodayati / vyàpàdastyànamiddhauddhatyakaukçtyavicikitsàparyavasthànaduþkhitànàü sattvànàü yàvadvicikitsàparyavasthànaduþkhaü prativinodayati / kàmavitarkaparyavasthànena duþkhitànàü sattvànàü kàmavitarkaü prativinodayati / yathàkàmavitarkam evaü vyàpàdahiüsàj¤àtijanapadàpara vitarkàvamanyanàpratisaüyuktaþ kulodaya pratisaüyukta÷ca vitarko veditavyaþ pariparibhavaparàjayaduþkhena duþkhitànàü sattvànàü paraparibhavaparàjayaduþkhaü (##) prativinodayati / adhvapari÷ràntànàü sthànàsanadànenàïgaprapãóanena ÷ramaklamaduþkhaü prativinodayati / punarbodhisattvaþ sattvànàü nyàyaü vyapadi÷an du÷caritacàriõàü sattvànàü du÷caritaprahàõàya dharmaü de÷ayati yuktaiþ padavya¤janaiþ sahitairànulomikairànucchavikairaupayikaiþ pratiråpaiþ pradakùiõaiþ nipakasyàïgasaübhàraiþ / upàyakau÷alyaü và punarvyapadi÷ati yathà du÷caritacàriõàü sattvànàü du÷caritaprahàõàya evaü matsàriõàü [sattvànàü] màtsaryaprahàõàya dçùñe và dharme samyagalpakçcchreõa bhogànàmarjanàya rakùaõàya ca ÷àsane 'smin pratihatànàü ÷raddhàpratilambhàya dar÷anapratilambhàya / dar÷anavi÷uddhyà 'pàyasamatikramàya sarvasaüyojanaparyàdànàt sarvaduþkhasamatikramàya punarbodhisattva upakàriõàü sattvànàü kçtaj¤atàü pràviùkurvan dçùñvà satkçtyàlapati [saülapati] pratisammodayati-ehi svàgatavàditayà / àsanasthànànupradànena ca saüpratãcchati / tulyàdhikena càsya pratilàbhasatkàreõa pratyupasthito bhavati na nyånena / sa kçtyeùvasyàyàcito 'pi sahàyãbhàvaü gacchati pràgeva yàcitaþ / yathà kçtyeùu evaü duþkheùu nayopade÷e bhayaparitràõe vyasanastha÷okaprativinodane upakaraõopasaühàre sanni÷rayadàne cittànuvartane bhåtairguõaiþ saüpraharùaõe snigdhena càntarbhàvena vinigrahe çddhyà cottàsanàvarjaneneti / peyàlam / punarbodhisattvo bhãtànàü sattvànàü bhayesvàrakùakaþ / kùudramçgabhayàdapi sattvàn rakùati àvartagràhabhayàdapi ràjabhayàdapi corabhayàdapi pratyarthikabhayàdapi svàmyadhipatibhayàdapi anàjãvikabhayàdapya÷lokabhayàtpariùacchàradyabhayàdapi amanuùyavetàóabhayàdapi / punarbodhisattvo vyasanasthànàü sattvànàü ÷okaprativinodanaü j¤àtivyasanamàrabhya màtàpitçmaraõe 'pi ÷okaü [prati]vinodayati / putradàramaraõe 'pi dàsãdàsakarmakarapauruùeyamaraõe 'pi mitràmàtyaj¤àtisàlohitamaraõepyàcàryopàdhyàyaguråsthànãyamaraõe 'pi ÷okaü prativinodayati / bhoga vyasanaü và punaràrabhya sa cedbhogà ràj¤à và pareùàmapahçtà bhavanti / tatra ÷okaü prativinodayati / caurairvà 'pahçtà bhavanti / agninà và dagdhà udakena và apahçtàþ kunihità và nidhayaþ pranaùñà bhavanti / kuprayuktà và karmàntàþ pralugnà bhavanti / apriyairvà dàyàdairadhigatà bhavanti / kule và kulàügàra (##) utpanno bhavati / yena te bhogà anayena vyasanamàpàdità bhavanti / tannidànamapi ÷okamutpannaü mçdumadhyàdhimàtraü sattvànàü bodhisattvaþ samyak prativinodayati / punarupakaraõàrthinàm upakaraõopasaühàraü kurvan bodhisattvo bhojanaü bhojanàrthibhyo dadàti / pànaü pànàrthibhyaþ / yànaü yànàrthibhyaþ / vastraü vastràrthibhyaþ / alaïkàramalaïkàràrthibhyaþ / bhàõóopaskaraü bhàõóopaskaràrthibhyaþ / gandhamàlyavilepanaü gandhamàlyavilepanàrthibhyaþ / prati÷rayaü prati÷rayàrthibhyaþ / àlokamàlokàrthibhyo dadàti / punaþ parigraha÷ãlena bodhisattvaþ sattvànàü gaõaparikarùaõayogena parigrahaü kurvan pårvantàvat ni÷rayaü dadàti niràmiùeõa cittenànukampàcittenànukampàcittameva [saü]puraùkçtya / tato dharmeõa cãvarapiõóapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyapariùkàràneùàmarthe ÷ràddhànàü bràhmaõagçhapatãnàmantikàtparyeùate / dhàrmikai÷ca dharmalabdhaiþ svai÷cãvarapiõóapàta÷ayànàsanaglàna pratyayabhaiùajyapariùkàraiþ sàdhàraõaparibhogã ca bhavatyapratiguptabhojã / aùñàkàra¤cànulomikamavavàdaü kàlena kàlamanuprayacchati / pa¤càkàrayà cànu÷àsanyà samyaksamanu÷àsti / tadyathokte 'nu÷àsanã-balagotrapañale tathehàpi veditavyà / punarbodhisattva÷cittànuvartana÷ãlena sattvànàü cittamanuvartamànaþ àdita evaü sattvànàü bhàvaü ca jànàti prakçti¤ca / bhàva¤ca j¤àtvà prakçti¤ca yathà yaiþ sattvaiþ sàrdhaü saüvastavyaü bhavati tathà [taiþ] saüvasati / yathà yeùu sattveùu pratipattavyaü bhavati tathà teùu pratipadyate / yasya ca sattvasya bodhisattva÷cittamanuvartitukàmo bhavati tasya ca cetpa÷yatyevaüråpeõàsya vastusamudàcàreõa kàyikavàcikena duþkhadaurmasyamutpatsyete / taccaduþkhadaurmanasyamasya nàku÷alàt sthànàd vyutthànàya ku÷ale ca sthàne pratiùñhàpanàya saüvartiùyate / pratisaükhyàya bodhisattvastaü kàyikavàcikaü vastasamudàcàraü yatnataþ pariharati na samudàcarati / sa cetpunastad duþkhadaurmanasyamasyàku÷alàt sthànàd vyutthàpya (##) ku÷ale sthàne pratiùñhàpanàya pa÷yati nànuvartate / pratisaükhyàya bodhisattvaþ paracittaü yaduta parànukampàmevopàdàya yena ca pareùàü vastusamudàcàreõa kàyikavàcikenànyeùàmutpadyate duþkhadaurmanasyam tacca pareùàü tadanyeùàmaku÷alàt sthànàd vyutthànàya ku÷ale sthàne pratiùñhà[pa]nàya [na] saüvartate pratisaükhyàya pratisaüharati bodhisattvastatkàyavàk [karma]samudàcàraü tadanyeùàü cittànurakùayà / sa cetpunaþ pa÷yati pareùàü tadanyeùàü và tadubhayorvà aku÷alàt sthànàd vyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpanàya pratisaükhyàya samudàcarati bodhisattvastaü kàyavàksamudàcàram / nànuvartate teùàü sattvànàü cittamanukampàcittamevopasthàpya / yena ca bodhisattva àtmano vastusamudàcàreõa kàyikavàcikena pareùàü duþkhadaurmanasyamutpadyamànaü samanupa÷yati sa ca kàyavàksamudàcàro na ÷ikùàpadaparigçhãto bhavati na puõyaj¤ànasambhàrànugataþ tacca duþkhadaurmanasyaü pareùàü nàku÷alàt sthànàditi pårvavadveditavyam / pratisaüharati bodhisattvastaü kàyavàksamudàcàraü paracittànurakùayà / [tad] viparyayàtsamudàcàraþ pårvavadveditavyaþ / yathà duþkhadaurmanasyamevaü sukhasaumanasyaü yathàyogaü vistareõa veditavyam / na ca paracittànuvartã bodhisattvaþ parasya krodhaparyavasthànena paryavasthitasya sammukhamavigate krodhaparyavasthàne varõamapi bhàùate pràgevàvarõam / nàpi saüj¤àptimanuprayacchati / punaþ paracittànuvartã bodhisattvaþ paramanàlapantamapyàlapati [prati]sammodayati pràgevàlapantaü pratisammodayantam / [na ca] paracittànuvartã bodhisattvaþ pareùàü kùubhyati nànyatràvasàdayitukàmaþ / teùàmevànukampayà pra÷àntairindriyairavasàdayati / na ca paricittànuvartã bodhisattvaþ paramavahasati nàvaspaõóayati na maókubhàvamasyopasaüharati nàpyaspar÷avihàràya kaukçtyamupasaüharati / nigçhãtasyàpi paràjitasya na nigrahasthànena saücodayati / nãcaiþ prapannasya na cocchritamàtmànaü vikhyàpayati / na ca paracittànuvartã bodhisattvaþ pareùàmasevã bhavati nàpyatisevã nàpyakàlasevã nàpi teùàü purastàtpriyavigarhako bhavati nàpyapriyapra÷aüsakaþ / nàpyasaüstutavi÷vàsã bhavati / nàbhãkùõayàcakaþ / pratigrahe 'pi ca màtràü jànàti / pratigraheõa ca bhojanapànàdikenopanimantrito na niràkaroti / dhàrmiko và nyàyasaüj¤aptimanuprayacchati / (##) punarbodhisattvo bhåtaguõasaüharùaõa÷ãlena sattvàn saüpraharùayan ÷raddhàguõasampannàn ÷raddhàguõasaükathayà saüpraharùayati ÷ãlaguõasampannàn ÷ãlaguõasaükathayà ÷rutaguõasaüpannàn ÷rutaguõasaïkathayà tyàgaguõasampannàüstyàgaguõasaïkathayà praj¤àguõasampannàn praj¤àguõasaükathayà saüpraharùayati / punarbodhisattvaþ nigraha÷ãlena sattvànnigçhõan mçdvaparàdhaü mçduvyatikramaü snigdhenàntarbhàvenàvipannena mçdvyà 'vasàdanikayà avasàdayati / madhyàparàdhaü madhyavyatikramaü madhyayà ['vasàdanikayà] adhimàtràparàdhamadhimàtrabyatikramamadhimàtrayà 'vasàdanikayà 'vasàdayati / yathà càvasàdanikà tathà daõóakarma veditavyam / mçdumadhyàparàdhaü mçdumadhyavyatikramaü bodhisattvastàvatkàlikayogena punaràdànàya pravàsayati teùàmeva cànyeùà¤ca samanu÷àsanàrthamanukampàcittatayà adhimàtràparàdhaü [adhimàtravyatikramaü] punarasaüvàsàyàsaübhogàya yàvajjãvenàpyapunaþpratigrahaõàya pravàsayati teùàmeva cànukampayà / mà te bahutaramasmin ÷àsane 'puõyaparigrahaü kariùyantãti / pareùà¤ca hitakàmatayà samanu÷àsanàrtham / punarbodhisattvaþ çddhibalena sattvànuttràsàyitukàmaþ àvarjayitukàmo và du÷caritacàriõàü sattvànàü du÷caritavipàkaphalamapàyànnarakànmahànarakàn ÷ãtalanarakàn pratyekanarakànupanãyopanãya dar÷ayati / pa÷yantu bhavanto du÷caritasya [kçtopacitasya] manuùyabhåtairidamãdç÷aü raudraü paramakañukamaniùñaü phalavipàkaü pratyanubhåyamànamiti / te ca taü dçùñvà uttrasyanti saüvegamàpadyante du÷caritàtprativiramanti / tadekatyàü÷ca sattvàn bodhisattvasya mahatyàü pariùadi sannisannasya pra÷nasaüpàdenànàdeyaü vacanaü kartukàmàn bodhisattvo vajrapàõiü và 'nyatamaü và udàravarõamahàkàyaü [mahàbalaü] yakùamabhinirmimãya bhãùayatyuttràsayati / tannidànaü saüpratyayajàtasya bahumànajàtasya samyageva pra÷naprativyàkaraõàrtham / tasya ca mahàjanakàyasya tena pra÷navyàkaraõena vinayanàrtham / vicitreõa và punaþ çdvyabhisaüskàreõa tadyathà eko bhåtvà bahudhà bhavan bahudhà bhåtvà eko bhavan tiraþ kuóayaü tiraþ ÷ailaü tiraþ pràkàramasajjamànena kàyena gacchanvistareõa yàvadbrahmalokaü kàyena va÷e vartayan yamakànyapi pràtihàryàõi vidar÷ayastejodhàtumapi samàpadyamànaþ ÷ràvakàsàdhàraõaü và punarçddhimupadar÷ayannàvarjayan toùayitvà saüpraharùya a÷raddhaü (##) ÷raddhàsaüpadi nive÷ayati / duþ÷ãlaü ÷ãlasaüpadi alpa÷rutaü ÷rutasaüpadi matsariõaü tyàgasaüpadi duùpraj¤aü praj¤àsaüpadi nive÷ayati / evaü hi bodhisattvaþ sarvàkàreõa sattvàrthakriyà÷ãlena samanvàgato bhavati / ta ete bhavanti trayo bodhisattvasya ÷ãlaskandhàþ aprameyàþ puõyaskandhàþ / saüvara÷ãlasaügçhãtaþ ku÷ala dharmasaügràhaka[÷ãla]saügçhãtaþ sattvàrthakriyà÷ãlasaügrahãta÷ca ÷ãlaskandhaþ / tatra bodhisattvenàsmin trividhe 'pi ÷ãlaskandhe bodhisattva÷ikùàyàü ÷ikùitukàmena gçhiõà và pravrajitena và 'nuttaràyàü samyaksaübodhau kçtapraõidhànena sahadhàrmikasya bodhisattvasya kçtapraõidhànasya vij¤asya pratibalasya vàgvij¤aptyarthagrahaõàvabodhàya ityevaüråpasya bodhisattvasya pårvaü pàdayornipatyàdhyeùaõàü kçtvà yathà tavàhaü kulaputràntikàdbodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànamàkàükùàmyàdàtuü tadarhasyanuparodhena muhårtamasmàkamanukampayà dàtuü ÷rotu¤ca / ityevaü samyagadhyeùyaikàüsamuttaràsaïgaü kçtvà buddhànàü bhagavatàmatãtànàgatapratyutpannànàü da÷amu dikùu mahàbhåmipraviùñànà¤ca mahàj¤ànaprabhàvapràptànàü bodhisattvànàü sàmãcãü kçtvà guõàü÷ca teùàümàmukhãkçtya ghanarasaü prasàdaü cetasaþ sa¤janayya parãttaü và yasya [và] yàcati ÷aktirhetubala¤ca / sa vij¤o bodhisattvo nãcairjànu-maõóalanipatitena và utkuñu[ka]sthitena và tathàgatapratimàü purataþ sthàpayitvà saüpåraskçtyaivaü syàdvacanãyaþ / anuprayaccha me kulaputràyuùman bhadanteti và bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànam / ityuktvà ekàgràü smçtimupasthàpya cittapra÷àdamevànupabçühayatà na cirasyedànãü me 'kùayasyàprameyasya niruttarasya mahàpuõyanidhànasya pràptirbhaviùyatãti etamevàrthamanucintayatà tåùõãü bhavitavyam / tena punarvij¤ena bodhisattvena sa tathà pratipanno bodhisattvaþ avikùiptena cetasà sthitena và niùaõõena và àsane idaü syàdvacanãyaþ / ÷ruõu evaünàman kulaputra dharmabhràtariti và bodhisattvo 'si bodhau ca kçtapraõidhànaþ / tena omiti [prati]j¤àtavyam / sa punaruttari idaü syàdvacanãyaþ / pratãcchasi tvamevaünàman (##) kulaputra mamàntikàt sarvàõi bodhisattva÷ikùàpadàni sarva¤ca bodhisattva÷ãlaü saüvara÷ãlaü ku÷aladharmasaügràhaka÷ãlaü sattvàrthakriyà÷ãla¤ca / yàni ÷ikùàpadàni yacchãlamatãtànàü sarvabodhisattvànàmabhåt / yàni ÷ikùàpadàni yacchãlamanàgatànàü sarvabodhisattvànàü bhaviùyati / yàni ÷ikùàpadàni yacchãlametarhi da÷asu dikùu pratyutpannànàü sarvabodhisattvànàü bhavati / yeùu ÷ikùàpadeùu yacchãle 'tãtàþ sarvabodhisattvàþ ÷ikùitavantaþ / anàgatàþ sarvabodhisattvàþ ÷ikùiùyante / pratyutpannàþ sarvabodhisattvàþ ÷ikùante / tena pratigçhõàmãti pratij¤àtavyam / evaü dvirapi trirapi tena ca vij¤ena bodhisattvena vaktavyam / tena ca mamàdàyakena bodhisattvena yàvat trirapi pratij¤àtavyaü pçùñena / evaü hi tena vij¤ena bodhisattvena tasya pratigràhakasya bodhisattvasya yàvat trirapi bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdàna dattvà pratij¤à¤ca pratigçhyàvyutthita eva tasmin pratigràhake bodhisattve tasyà eva tathàgatapratimàyàþ purato da÷asu dikùu sarvabuddhabodhisattvànàü tiùñhatàü dhriyatàü yàpayatàü pàdayornipatya sàmãcãü kçtvà evamàrocayitavyam / pratigçhãtamanena evanàmnà bodhisattvena mama evaünàmno bodhisattvasyàntikàdyàvat trirapi bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànam / so 'hamevanàmàtmànaü sàkùibhåtamasyaitannàmno bodhisattvasya paramàryàõàü viparokùàõàmapi sarvatra sarvasattvàviparokùabuddhãnàü da÷asu dikùvanantàparyanteùu lokadhàtuùvàrocayàmyasmin bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdanam / eva dvirapyevaü trirapi vaktavyam / eva¤ca punaþ ÷ãlasaüvarasamàdànakarmaparisamàptyanantaraü dharmatà khalveùà yadvà da÷asu dikùvanantàparnyateùu lokadhàtuùu tathàgatànàü mahàbhåmipraviùñànà¤ca bodhisattvànà¤ca tiùñhatàü dhriyatàü tadråpaü nimittaü pradurbhàvati / yena teùàmevaü bhavati / bodhisattvena bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànaü samàptamiti / teùà¤cànantaraü samanvàharastasya bodhisattvasyàntike bhavati / samanvàharatà¤ca j¤ànadar÷anaü pravartate / te tena j¤ànadar÷anena yathàbhåtamevaü pratisaüvedayanti / yathà evaünànmà bodhisattvena amuùmin lokadhàtàvevaünàmno bodhisattvasyàntikàt samyagbodhisattva÷ãla saübarasamàdànaü gçhãtamiti / te càsya sarve putrasyaiva bhràturivakalyàõairmanobhiþ pratyanukampante / evaü kalyàõamanaþpratyanukampitasya [tasya] bodhisattvasya (##) bhåyasyà màtrayà vçddhiþ pratikàükùitavyà ku÷alànàü dharmàõàü na hàniþ / pratigçhãta¤ca tacchãlasaüvarasamàdànàrocanaü tairveditavyam / parisamàptau ca tasmin bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànakarmaõyubhàbhyàü tàbhyàü bodhisattvàbhyàü da÷asu dikùu teùàmanantàparyantalokadhàtugatànàü buddhabodhisattvànàü sàmãcãü kçtvà pàdayornipatyotthàtavyam / idaü tasya bodhisattvasya ÷ãlasaüvarasamàdànaü sarva÷ãla-saüvarasamàdànaprativi÷iùñaü bhavati niruttaramaprameyapuõyaskandhasamanvàgataü paramakalyàõacittà÷ayasamutthàpitaü sarvasattveùu sarvàkàradu÷caritapratipakùabhåtam / yasya ÷ãlasaüvarasamàdànasya sarvapràtimokùasaüvarasamàdànàni ÷atatamãmapi kalàü nopayanti sahasratamãmapi saükhyàmapi kalàmapi gaõanàmapyupamàmapyupaniùadamapi nopayanti yaduta puõyaparigrahamupàdàya / tena punarbodhisattvenaivaü bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànavyavasthitena svayaü càbhyuhyàbhyuhyedaü bodhisattvasya pratiråpaü kartum idamapratiråpaü kartumiti tathaiva tata årdhvaü karmaõà saüpàdayitavyaü ÷ikùà karaõãyà / bodhisattvasåtrapiñakàdvà yatnataþ ÷rutvà 'smàbodhisattvasåtrapiñakamàtçkànibandhàt ÷rutvà tathaiva ÷ikùà karaõãyà / na ca punaþ sarveùàü bodhisattvànàmantikàdvij¤ànàmapyetacchãlasaüvarasamàdànamàdàtavyam / bodhisattvena nà÷ràddhasyàntikàt pragrahãtavyam / yastatprathamata etadevaüvidhaü ÷ãlasaüvarasamàdànaü nàdhimucyeta nàvatarennàvakalpayennalubdhasya na lobhàbhibhåtasya mahecchasyàsantuùñasya na ÷ãlavipannasya ÷ikùàsvanàdarakàriõaþ ÷aithilikasya na krodhanasyopanàhinaþ akùàntibahulasya parato vyatikramàsahiùõoþ nàlasasya kusãdasya yadbhåyasà ràtrindivaü nidràsukhaü pàr÷vasukhaü ÷ayanasukha¤ca svãkurvataþ saïgaõikayà càtinàmayataþ / na vikùiptacittasyàntato godohanamàtramapi ku÷alacittaikàgratàbhàvanà 'samarthasya / na mandasya na momuhajàtãyasyàtyarthaü saülãnacittasya bodhisattvasåtrapiñakaü bodhisattvapiñakamàtçkàmapavadamànasya / na ca punaretat saüvarasamàdànavidhànaü bodhisattvenodgçhya paryavàpyàpi bodhisattvapiñaka pratihatànàma÷ràddhànàü sattvànàü sahasaivàrocayitavya pravedayitavyam / tatkasya hetoþ / tathàhi ÷rutvà '[na]dhimucyamànà mahatàj¤ànàvaraõenàvçtà (##) apavaderan / ya÷cainamapavadate sa yàvadapramàõena puõyaskandhena samanvàgataþ saüvarasthàyã bodhisattvo bhavati tàvadapramàõenaiva so 'puõyaskandhenànuùakto bhavati yàvattàü pàpikàü vàcaü pàpikàü dçùñiü pàpakàn sakalpàn sarveõa sarva notsçjati / ÷ãlasaüvarasamàdàna¤ca kartukàmasya bodhisattvasya purato 'syàü bodhisattvasåtrapiñakamàtçkàyàü yàni bodhisattvasya ÷ikùàpadànyàpattisthànàni càkhyàtàni tànyanu÷ràvayitavyàni / ca cedà÷ayato vicàrayitvà praj¤ayà pratisaükhyàyotsahate / na parasamàdàpanikayà nàpi paraspardhayà [sa]dhãro bodhisattvo veditavyaþ / tena ca pratigçhãtavyaü tasya ca dàtavyametena vidhinà etacchãlasaüvarasamàdànam / eva¤ca ÷ãlasaüvaravyavasthitasya bodhisattvasya catvàraþ pàràjayikasthànãyadharmà bhavanti / katame catvàraþ / làbhasatkàràdhyavasitasyàtmotkarùaõà parapaüsanà bodhisattvasya pàràjàyikasthànãyo dharmaþ / satsu saüvidyamàneùu bhogeùu lobhaprakçtitvàt duþkhiteùu kçpaõeùvanàtheùvaprati÷araõeùvasamyagayàcakeùu pratyupasthiteùu nairvçõyàdàmiùàvisargaþ dharmamàtsaryàccàrthinàü samyakpratyupasthitànàü dharmàõàmasaüvibhàgakriyà bodhisattvasya pàràjayikasthànãyo dharmaþ / yadapi bodhisattvastadråpaü krodhaparyavasthànamanuvçühayati yena tato na vàkpàruùyani÷càraõamàtrakeõa nivartate / krodhàbhibhåtaþ pàõinà và loùñena và daõóena và ÷astreõa sattvàüstàóayati vihiüsayati viheñhayati / krodhà÷ayameva ca tãvramantaràkçtvà pareùàmantikàdvyatikramasaj¤apti na pratigçhaõàti na kùamate nà÷ayaü vimu¤cati / ayamapi bodhisattvasya pàràjayikasthànãyo dharmaþ / bodhisattvapiñakàpavàdaþ saddharmapratiråpakàõà¤ca rocanà dãpanà vyavasthàpanà / svayaü và saddharmapratiråpakàdhimuktasya pareùàü cà 'nuvçttyà bodhisattvasya pàràjayikasthànãyo dharmaþ / itãme catvàraþ pàràjayikasthànãyà dharmàþ / yeùàü bodhisattvo 'nyatamànyatamaü dharmamadhyàpadya pràgeva sarvànabhavyo bhavati dçùñe dharme vipulasya bodhisattvasaübhàrasyopacayàya parigrahàya / abhavyo bhavati ca dçùñe (##) dharme à÷ayavi÷uddheþ / [sa] bodhisattvapratiråpaka÷ca bhavati / no tu bhåto bodhisattvaþ / mçdumadhyaparyavasthàna[ta]÷ca bodhisattvaþ ebhi÷caturbhiþ pàràjayikasthànãyadharmasamudàcàràdbodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànaü [na] vijahàti / adhimàtraparyavasthànatastu vijahàti / yata÷ca bodhisattvaþ eùàü caturõàü pàràjayikasthànãyànàü dharmàõàmabhãkùõa-samudàcàràt parãttamapi hrãbyapatràpyaü notpàdayati / tena ca prãyate / tena ca ramate / tatraiva guõadar÷ã bhavati / iyamadhimàtratà paryavasthànasya veditavyà / na tu bodhisattvaþ sakçdeva pàràjayikasthànãyadharmasamudàcàràt bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànaü vijahàti / tadyathà pàràjayirkaidharmairbhikùuþpràtimokùasaüvaram / parityaktasamàdàno 'pi ca bodhisattvo dçùñe dharme bhavyaþ punaràdànàya bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànasya bhavati nàbhavya eva tadyathà pàràjayikàdhyàpannaþ pràtimokùasaüvarastho bhikùuþ / samàsata÷ca dvàbhyàmeva kàraõàbhyàü bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànasya tyàgo bhavati / anuttaràyàü samyaksaübodhau praõidhànaparityàgata÷ca pàràjayikasthànãyadharmàdhimàtraparyavasthànasamucàrata÷ca / na ca parivçttajanmàpi bodhisattvaþ bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànaü vijahàti / adha urdhvaü tiryaksarvatropapadyamàno yena bodhisattvena praõidhànaü na tyaktaü bhavati / nàpi ca pàràjayikasthànãyànàü dharmàõàmadhimàtraü paryavasthànaü samudàcaritaü bhavati / muùitasmçtistu parivçttajanmà bodhisattvaþ kalyàõamitrasamparkamàgamya smçtyudbodhanàrthaü punaþ punaràdànaü karoti / na tvabhinavasamàdànam / evaü bodhisattva÷ãlasaüvarasthitasya bodhisattvasyàpattirapi veditavyà / anàpattirapi kliùñàpyakliùñàpi mçdvã madhyà 'dhimàtrà api / evaü bodhisattva÷ãlasaüvarasthito bodhisattvaþ pratidivasaü tathàgatasya và tathàgatamuddi÷ya caitye dharmasya và dharmamuddi÷ya pustakagate 'pi bodhisattvasåtrapiñake (##) [bodhisattvasåtrapiñaka]màtçkàyàü và saüghasya và yo 'sau da÷asu dikùu mahàbhåmipraviùñànàü bodhisattvànàü saüghaþ ki¤cidevàlpaü và prabhåtaü và påjàdhikàrikamakçtvà 'ntata ekapraõàmamapi kàyena antato guõànàrabhya buddhadharmasaüghànàmekacatuùpadàyà api gàthàyàþ pravyàhàraü vàcà antata ekaprasàdamapi buddhadharmasaüghaguõànusmaraõapårvaka¤cetasà ràtriüdivamatinàmayati sàpattiko bhavati sàtisàraþ / sa cedagauravàdàlasyakausãdyàdàpadyate kliùñàmàpattimàpanno bhavati / sa cet smçtisaüpramoùàdàpadyate akliùñàmàpattimàpanno bhavati / anàpattiþ kùiptacetasaþ / anàpattiþ ÷uddhà÷ayabhåmipraviùñasya / tathàhi ÷uddhà÷ayo bodhisattvaþ tadyathà avetyaprasàdalàbhã bhikùarnityakàlameva dharmatayà ÷àstàraü paricarati paramayà ca påjayà påjayati dharmasaügha¤ca / bodhisattvo mahecchatàmasantuùñiü làbhasatkàragardhamutpannamadhivàsayati sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistatprahàõàya cchandajàtasya vãryamàrabhata statpratipakùaparigraheõa tatpratibandhàvasthitasya prakçtyà tãvrakle÷atayàbhibhåya punaþ punaþ samudàcàràõàt / bodhisattvo vçddhatarakaü guõavantaü satkàràrhaü sahadhàrmikaü dçùñvà mànàbhinigrahãtaþ àghàtacittaþ pratighacitto và utthàyàsanaü nànuprayacchati / parai÷càlapyamànaþ pratisammodyamànaþ paripçùña÷ca na yuktaråpeõa vàk pratyudàhàreõa pratyupatiùñhate mànàbhinigçhãta eva àghàtacittaþ pratighacitto và sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / no cenmànàbhinigçhãto nàghàtacittaþ pratighacitto và api tvàlasyakausãdyàdavyàkçtacitto và smçtisaüpramoùàd [và] sàpattika eva bhavati sàtisàro no tu kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattirvàóhaglànaþ syàt kùiptacitto và / anàpattiþ [suptaþ] syàdaya¤ca prativibuddhasaüj¤ã upa÷liùyed àlapet saülapet pratisammodayet paripçcchet / anàpattiþ pareùàü dharmade÷anàyàü prayuktasya sàükathyavini÷caye và / anàpattistadanyeùàü pratisaümodayataþ / anàpattiþ pareùàü dharmaü de÷ayatàmavahita÷rotrasya ÷çõvataþ sàükathyaüvini÷cayaü và / anàpattirdharmasaükathàvirasatàü dhàrmakathikacitta¤cànurakùataþ / (##) anàpattistenopàyena teùàü sattvànàü damayato vinayataþ aku÷alàtsthànàdvyutthàpya ku÷ale sthànepratiùñhàpayataþ / [anàpattiþ] sàüdhikakriyàkàramanurakùataþ anàpattiþ pareùàü prabhåtataràõàü cittamanurakùataþ / bodhisattvaþ parairupanimantryamàõo gçhe và vihàràntare và gçhàntare và bhojanapànavastràdibhiþ pariùkàraiþ mànàbhinigçhãtaþ àghàtacittaþ pratighacitto và na gacchati / na nimantraõàü svãkaroti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànna gacchati akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattirglànaþ syàdapratibalaþ kùiptacitto va / anàpattirviprakçùño de÷aþ syàt màrga÷ca sapratibhayaþ / anàpattistenopàyenàsya damayitukàmaþ syàt vinetukàmo 'ku÷alàtsthànàd vyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpayitukàmaþ / anàpattiranyasya pårvataraü pratij¤ànaü bhavet / anàpattirnirantaraku÷alapakùa-[prayuktasya ku÷alapakùa-]cchidrãkàrànurakùàrthamagacchataþ anàpattirapårvasyàrthopasaühitasya dharmàrtha÷ravaõasya parihàõihetoþ / yathà dharmàrtha÷ravaõasya evaü sàükathyavini÷cayasyàpi veditavyam / anàpattirviheñhanàbhipràyeõa nimantritaþ syàt / anàpattiþ pareùàü prabhåtatarakàõàmàghatacittamanurakùataþ / anàpattiþ sàüdhikaü kriyàkàramanurakùataþ / bodhisattvaþ pareùàmantikàjajàtaråpajatamaõimuktàvaidåryàdikàni ca dhanajàtàni vicitràõi prabhåtàni pravaràõi labhamàno 'nudadhyamànaþ àghàtacittaþ pratighacitto na pratigçhõàti pratikùipati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate sattvopekùayà / àlasyakausãdyànna pratigçhõàti / sàpattiko bhavati sàtisàro no tu kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiþ kùiptacittasya / anàpattistasmin pratigrahe ratiü cetasaþ pa÷yataþ / [anàpattirvipratisàramasya pa÷càt saübhàvayavaþ /] anàpattirdànavibhramasya saübhàvayataþ / anàpattirvinirmuktàgrahasya dànapaterdàridrayaü vighàtaü tannidànaü saübhàvayataþ / anàpattiþ sàüdhikaü staupikaü saübhàvayataþ / anàpattiþ paràhçtamanena saübhàvayataþ yato nidànamasyotpadyeta vadho và bandho và daõóo và jyà-nirgarhaõà và / (##) bodhisattvaþ pareùàü dharmàrthinàmàghàtacittaþ pratighacittaþ ãrùyàviprakçto và dharmaü nànuprayacchati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànna dadàti sàpattiko bhavati sàtisàro na kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistãrthikaþ syàt randhraprekùã / anàpattirbàóhaglànaþ syàt kùiptacitto và / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvinetukàmaþ aku÷alàt sthànàd vyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpayitukàmaþ / anàpattirdharme na pravçttaþ syàt / anàpattiryadyagauravo 'pratã÷o durãryàpathaþ pratigçhõãyàt / anàpattirmçdvindriyasyodàrayà dharmade÷anayà dharmaparyàptyà uttràsaü mithyàdar÷anaü mithyàbhinive÷aü kùati¤copahati¤ca saübhàvayet / anàpattistaddhastagatasya parebhyaþ abhàjanabhåtebhyo visàraü dharmasya saübhàvayet / bodhisattvo raudreùu duþ÷ãleùu ca sattveùvàghàtacittaþ pratighacittaþ upekùate viceùñate và raudratàü duþ÷ãlatàmeva ca pratyayaü kçtvà / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyàdupekùate smçtisaüpramoùàcca viceùñate / sàpattiko bhavati sàtisàro no tu kliùñàmàpattimàpadyate / tatkasya hetoþ / na hi bodhisattvasya ÷ãlavataþ ÷ànteþ kàyavàïmanaskarmapracàre tathànukampàcitta¤ca kartukàmatà ca pratyupasthità bhavati yathà raudreùu duþ÷ãleùu sattveùu duþkhahetau vartamàneùu / anàpattiþ kùiptacittasya / anàpattistenopàyenàsya damayitukàmaþ syàdvistareõa pårvavat / anàpattiþ pareùàü prabhåtànà¤cittànurakùiõaþ / anàpattiþ saüghakriyàkàrànurakùiõaþ / bodhisattvo yadbhagavatà pràtimokùe vinaye pratikùepaõa-sàvadyaü vyavasthàpitaü paracittànurakùàmupàdàyàprasannànàü sattvànàü prasàdàya prasannànà¤ca bhåyobhàvàya / tatra tulyàü ÷ràvakaiþ ÷ikùàü karoti nirniràkaraõam / tatkasya hetoþ / ÷ràvakàstàvadàtmàrthaparamàþ / te tàvanna paraniranurakùà aprasannànàü prasàdàya prasannànà¤ca bhåyobhàvàya ÷ikùàsu ÷ikùante / pràgeva bodhisattvàþ paràrthaparamàþ / (##) yatpunaþ pratikùepaõasàvadyamalpàrthatàmalpakçtyatàmalpotsukavihàratàmàrabhya ÷ràvakàõàü bhagavatà vyavasthàpitàü tatra bodhisattvo na tulyàü ÷ikùàü ÷ràvakaiþ karoti / tatkasya hetoþ / ÷obhate ÷ràvakaþ svàrthaparamaþ paràrthanirapekùaþ paràrthamàrabhyàlpàrthaþ alpakçtya÷càlpotsukavihàrã ca / na tu bodhisattvaþ paràrthaparamaþ ÷obhate paràrthamàrabhyàlpàrtho 'lpakçtya÷càlpotsukavihàrã ca tathàhi bodhisattvena pareùàmarthe cãvara÷atàni sahastràõyaj¤àtikànàü bràhmaõagçhapatãnàmantikàtparyeùitavyàni pravàritena / teùàü ca sattvànàü balàbalaü saülakùya yàvadartha pratigçhãtavyàni / yathà cãvarakàõyevaü pàtràõi / yathà paryeùitavyànyevaü svayaü yàcitena såtreõàj¤àtibhistantuvàyairvàryayitavyàni / pareùà¤càrthàya kau÷eyasaüstaraõa÷atàni niùadanasaüstaraõa÷atànyåpasthàpayitavyàni / jàtaråparajata÷atasahasrakoóhyagràõyapi svãkartavyàni / evamàdike 'lpàrthatàmalpakçtyatàmalpotsukavihàratàmàrabhya ÷ràvakàõàü pratikùepaõasàvadyena samàna÷ikùo bhavati / bodhisattvo bodhisattva÷ãlasaüvarasthaþ sattvàrthamàrabhya àghàtacittaþ pratighacittaþ alpàrtho bhavati alpakçtyaþ alpotsukavihàrã / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyàdalpàrtho bhavatyalpakçtyaþ alpotsukavihàrã / sàpattiko bhavati sàtisàro 'kliùñàmàpattimàpadyate / asti ki¤citprakçtisàvadyamapi [yad] bodhisattvastadråpeõopàyakau÷alyena samudàcarati yenànàpattika÷ca bhavati bahu ca puõyaü prasåyate / yathàpi tadbodhisattva÷cauraü taskaraü prabhåtànàü pràõi÷atànàü mahàtmanàü ÷ràvakapratyekabuddhabodhisattvànàü vadhàyodyatamàmiùaki¤citkahetoþ prabhåtànantaryakarmakriyàprayuktaü pa÷yati / dçùñvà ca punarevaü cetasà cittamabhisaüskaroti / yadyapyahamenaü pràõinaü jãvitàdvyaparopya narakeùåpapadyeyaü kàmaü bhavatu me narakopapattiþ / eùa ca sattva ànantaryakarma kçtvà mà bhånnarakaparàyaõa iti / evamà÷ayo bodhisattvastaü pràõinaü ku÷alacitto 'vyàkçtacitto và viditvà çtãyamànaþ (##) anukampàcittamevàyatyàmupàdàya jãvitàdvyaparopayati / anàpattiko bhavati bahu ca puõyaü prasåyate / yathàpi tad bodhisattvo ye sattvà ràjàno và bhavanti ràjamahàmàtrà và adhimàtraraudràþ sattveùu nirdayà ekàntaparapãóàpravçttàþ / tàü satyàü ÷aktau tasmàdràjyai÷varyàdhipatyàccyàvayati yatra sthitàste tannidànaü bahvapuõyaü prasavanti anukampàcitto hitasukhà÷ayaþ / ye ca paradravyàpahàriõa÷cauràstaskaràþ sàüdhikaü staupika¤ca prabhåtaü dravyaü hçtvà svãkçtyopabhoktukàmàsteùàmantikàttad dravyaü bodhisattva àcchinatti / mà haiva teùàü sa dravyaparibhogo dãrgharàtramanarthàyàhitàya bhaviùyati iti / evameva pratyayaü kçtvà àcchidya sàdhikaü saüdhe niryàtayati staipikaü ståpe / ye ca vaiyàvçtyakarà và àràmikà và sàüdhikaü staupika¤ca prabhåtaü dravyaü vipratipàdayantyanayena / svayaü [ca] paudgalikaü paribhu¤jate / tàn bodhisattvaþ pratisaükhyàya mà haiva tatkarma / sa ca mithyàparibhogasteùàü bhaviùyati dãrgharàtramanartàyàhitàyaiti / tasmàdàdhipatyàccyàvayati / tadanena paryàyeõa bodhisattvaþ adattamàdadàno 'pyanàpattiko bhavati / bahu ca puõyaü prasåyate / yathàpi tadgçhã bodhisattvaþ abrahmacaryeùaõàrtaü tatpratibaddhacittamaparaparigçhãtaü màtçgràmaü maithunena dharmeõa niùevate / mà haivàghàtacittatàü pratilabhya bahvapuõyaü prasoùyati / yathepsitaku÷alamålasanniyoge ca va÷yà bhaviùyatyaku÷ala[måla]parityàge cetyanukampàcittamevopasthàpya abrahmacaryaü maithunaü [dharmaü] pratiùevamàno 'pyanàpattiko bhavati / bahu ca puõyaü prasåyate / pravrajitasya punarbodhisattvasya ÷ràvaka÷àsanabhedamanurakùamàõasya sarvathà na kalpate 'brahmacaryaniùevaõam / yathàpi tad bodhisattvo bahånàü sattvànàü jãvita-vipramokùàrthaü bandhanavipramokùàrthaü hastapàdanàsàkarõaccheda-cakùurvikalãbhàva-paritràõàrthaü yàü bodhisattva (##) svajãvitahetorapi samprajànan mçùàvàcaü na bhàùeta / tàü teùàü sattvànàmarthàya pratisaükhyàya bhàùate / iti samàsato yena yena bodhisattvaþ sattvànàmarthameva pa÷yati / nànarthaü pa÷yati / svayaü ca niràmiùacitto bhavati / kevala-sattvahitakàmatànidànaü ca vinidhàya saüj¤àü samprajànan anyathà-vàcaü bhàùate / bhàùamàõaþ anàpattiko bhavati / bahu ca puõyaü prasåyate / yathàpi tad bodhisattvo ye sattvà akalyàõamitra parigçhãtà bhavanti teùàü tebhyaþ akalyàõamitrebhyo yathà÷akti yathàbalaü byagrakaraõãü vàcaü bhàùate / vyagràràma÷ca bhavati tena prãyamàõaþ / anukampàcittamevopàdàya mà bhådeùàü sattvànàü pàpamitrasaüsargo dãrgharàtramanarthàyàhitàyeti / anena paryàyeõa mitrabhedamapi kurvan bodhisattvo 'nàpattiko bhavati / bahu ca puõyaü prasåyate / yathàpi tad bodhisattvaþ utpathacàriõo 'nyàyacàriõaþ sattvàn paruùayà vàcà tãkùõayàvasàdayati yàvadeva tenopàyenàku÷alàt sthànàd vyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpanàrtham / evaü pàråùiko bodhisattvo 'nàpattiko bhavati / bahu ca puõyaü prasåyate / yathàpi tad bodhisattvo nçttagãtavàditàdhimuktànàü sattvànàü ràjacaurànnapàna-ve÷yà-vãthã-kathàdyadhimuktànàü ca sattvànàü nçttagãtavàditena vicitràbhi÷ca sambhinnapralàpa-pratisaüyuktàbhiþ saükathàbhiranukampà÷ayena toùayitvàvarjya va÷yatàü vidheyatàü copanãyàku÷alàt sthànàd vyutthàpya kç÷ale sthàne pratiùñhàpayati / evaü sambhinnapralàpã api bodhisattvo 'nàpattiko bhavati / bahu ca puõyaü prasåyate / bodhisattvaþ utpannàü kuhanàü lapanàü naimittikatàü naiùpeùikatàü làbhena làbhaü ni÷cikãrùutàü mithyàjãvakaràü dharmànadhivàsayati / na tai ritãyate / na vinodayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistatprativinodanàya cchandajàtasya yatnamàrabhamàõasya kle÷apracuratayà cittamabhibhåya samudàcaraõàt / bodhisattvaþ auddhatyàbhinigçhãtena cetasà 'vyupa÷àntaþ avyayupa÷amàràmaþ uccaiþ saü¤cagdhati saükrãóate saükilikilàyate auddhatyaü dravaü pràviùkaroti (##) pareùàü hàsayitukàmo ramayitukàmaþ / evameva ca pratyayaü kçtvà sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate smçtisaüpramoùàdakliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistadvinodanàya cchandajàtasya pårvavat / anàpattiþ pareùàmutpannamàghàtaü tenopàyena prativinodayitukàmaþ syàt / anàpattiþ pareùàmutpannaü ÷okamapahàpayitukàmaþ syàt / anàpattiþ pareùàü tatprakçtikànàütadàràmàõàü saügrahàya và praõayànusaürakùaõàya và tadanuvartanàrtham / anàpattiþ pareùàü bodhisattve manyusambhàvanàjàtànàmàghàtavaimukhyasaübhàvanàjàtànàü saumukhyàntarbhàva÷uddhyupadar÷anàrtham / [yaþ] punarbodhisattva evaüdçùñiþ syàdevaüvàdã na bodhisattvena nirvàõàràmeõa vihartavyam / api tu nirvàõavimukhena vihartavyam / na ca kle÷opakle÷ebhyo bhetavyam na caikàntena tebhya÷cittaü vivecayitavyam / tathà hi bodhisattvena trãõi kalpàsaükhyeyàni saüsàre saüsaratà bodhiþ samudànetavyeti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / tatkasya hetoþ / yathà khalu ÷ràvakeõa nirvàõàbhiratiràsevitavyà kle÷opakle÷ebhya÷ca cittamudvejayitavyaü tataþ ÷atasahasrakoñiguõena bodhisattvena nirvàõàbhiratiràsevitavyà kle÷opakle÷ebhya÷ca cetasa udvego bhàvayitavyaþ / tathà hi ÷ràvako 'syàtmano 'rthàya prayukto bodhisattvaþ sarvasattvànàmarthàya prayuktaþ / tena tathà cittàsaükle÷àbhyàsaþ samudànetavyo yathàyamanarhannapi tatprativi÷iùñenàsaükle÷ena samanvàgataþ sàstrave vastuni anuvicaret / bodhisattvo 'nàdeyavacanakaramapa÷abdamàtmanaþ aya÷o 'kãrti na rakùati na pariharati bhåtavastukàm / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / abhåtavastukàü na pariharati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistãrthikaþ paraþ syàt / iti yo và punaranyo 'pyabhiniviùñaþ / anàpattiþ pravrajyà-bhikùàcaryà-ku÷alacaryà-nidàno 'pa÷abdo ni÷caret / anàpattiþ krodhàbhibhåto viparyastacitto ni÷càrayet / bodhisattvo yena kañukaprayogeõa tãkùõaprayogeõa sattvànàmarthaü pa÷yati taü prayogaü daurmanasyàrakùayà na samudàcarati / sàpattiko bhavati [sàtisàraþ] (##) akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiryat parãttamarthaü dçùñadhàrmikaü pa÷yet prabhåta÷ca tannidànaü daurmanasyam / bodhisattvaþ parairàkruùñaþ pratyàkro÷ati / roùitaþ pratiroùayati / tàóitaþ pratitàóayati / bhaõóitaþ pratibhaõóayati / sàpattiko bhavati sàtisàraü kliùñàmàpattibhàpadyate / bodhisattvaþ pareùàü vyatikramaü kçtvà vyatikrameõa và sambhàvitaþ àghàtacitto mànàbhinigçhãtaþ saüj¤aptimanuråpàü nànuprayacchatyupekùate / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyàt pramàdàdvà na saüj¤aptimanuprayacchati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvinetukàmaþ aku÷alàt sthànàdvyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpayitukàmaþ / anàpattistãrthikaþ syàt / anàpattirakalpikena sàvadyasamudàcàreõa saüj¤aptipratigrahaõamàkàükùet / anàpattiþ sa cet prakçtyà kalahakàrakaþ syàdàdhikaraõikaþ / saüj¤apyamàna÷va bhåyasyà màtrayà kupyet adhyàrohet / anàpattiþ paraü kùamaõa÷ãlamanà-ghàta÷ãlaü ca saübhàvayet parato vyatikramamàrabhya saüj¤aptilàbhenàtyarthaü ritãyamànam / bodhisattvaþ pareùàü kasmiü÷cidadhikaraõe nisçtànàü dharmeõa samena saüj¤aptimanuprayacchatàmàghàtacittaþ paraviheñhanàbhipràyaþ saüj¤aptiü na pratigçhõàti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / no cedàghàtacitaþ api tvakùamaõa÷ãlatayà na pratigçhõàti / kliùñàmàpatti màpadyate / anàpattistenopàyena paraü damayitukàmaþ syàt pårvavat sarvaü veditavyam / anàpattiradharmeõàsamena saüj¤aptimanuprayacchet / bodhisattvaþ pareùàü krodhà÷ayaü vahati dhàrayatyutpannamadhivàsayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistatprahàõàya cchandajàtasya pårvavat / (##) bodhisattva upasthànaparicaryàparigardhamadhipatiü kçtvà sàmiùeõa cittena gaõaü parikarùati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattirniràmiùacittasyopasthànaparicaryàü svãkurvataþ / bodhisattva utpannamàlasyakausãdyaü nidràsukhaü ÷ayanasukhaü pàr÷vasukha¤càkàle amàtrayà svãkaroti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / anàpatti[rvàóha]glànaþ syàdapratibalaþ / anàpattiradhvapari÷ràntasya / anàpattistatprahàõàya cchandajàtasya pårvavadveditavyam / bodhisattvaþ saüraktacittaþ saügaõikayà kàlamatinàmayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / muùitayà ssçtyà 'tinàmayati / akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiþ para udàharet / sa ca parànuvçttyà muhårtamupasthitasmçtiþ ÷çõuyàt / anàpattiþ kautukajàtasya paripra÷namàtre pçùñasya ca pratyudàhàramàtre / bodhisattva÷cittasthitimàrabhyaü citaü samàdhàtukàma àghàtacitto mànabhinigçhãto nopasaükramyàvavàdaü yàcate / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyàkliùñamàpattimàpadyate / anàpattiglànaþ syàdapratibalaþ / anàpattiþ viparãtamavavàdaü saübhàùayet / anàpattiþ svayaü baha÷rutaþ syàtpratibala÷cittaü samàdhàtum / kçtaü cànenàvavàdakaraõãyaü syàt / bodhisattva utpannaü kàmacchandanivaraõamadhivasayati na vinodayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñamàpattimàpadyate / anàpattistatprahàõàya cchandajàtasya vyàyacchata stãvrakle÷atayà cittamabhibhåya samudàcaraõàt / yathà kàmacchanda evaü vyàpàdaþ styànamiddhamauddhatyaü kaukçtyaü vicikitsà ca veditavyà / bodhisattvo dhyànamàsvàdayati / dhyànàsvàde ca guõadar÷ã bhavati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàdte / anàpattistatprahàõàya cchandajàtasya pårvavat / (##) yaþ punarbodhisattvaþ evaüdçùñi syàdevaüvàdã na bodhisattvena ÷ràvakayànapratisaüyukto dharmaþ ÷rotavyo nodgrahãtavyo na tatra ÷ikùà karaõãyà / kiü bodhisattvasya ÷ràvakapratisaüyuktena dharmeõa ÷rutenodgçhãtena / kiü tatra ÷ikùayà prayojanamiti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / tathà hi bodhisattvena tãrthika÷àstreùvapi tàvadyogaþ karaõãyaþ pràgeva buddhavacane / anàpattiþ aikàntikasya tatparasya vicchandanàrtham / bodhisattvo bodhisattvapiñake sati bodhisattvapiñake akçtayogyaþ sarveõa sarvaü bodhisattvapiñakamadhyupekùya ÷ràvakapiñake yogyàü karoti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / bodhisattvo buddhavacane sati buddhavacane akçtayogyastãrthika÷àstreùu bahiþ÷àstreùu yogyàü karoti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiradhimàtramedhasaþ à÷ådgrahaõa-samarthasya cireõàpyavismaraõa-samarthasya arthacintanàprativedhasamarthasya buddhavacane yuktyupaparãkùàsahagatayà 'vicalayà buddhyà samanvàgatasya taddviguõena pratyahaü buddhavacane yogyàü kurvataþ / evamapi ca bodhisattvo vidhimanatikramya tãrthika÷àstreùu bahiþ÷àstreùu kau÷alaü kurvannabhirataråpastatra karauti tena ca ramate na tu kañubhaiùajyamiva niùevamàõaþkaroti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / bodhisattvo bodhisattvapiñake gambhãràõi sthànàni ÷rutvà paramagaübhãràõi tattvàrthaü vàrabhya buddhabodhisattvaprabhàvaü và 'nadhimucyamàno 'pavadate / naite arthopasaühità na dharmopasaühità na tathàgatabhàùità na hitasukhàya sattvànàmiti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / svena và 'yoni÷omanaskàreõa parànuvçtyà và 'pavadamànaþ / bhavati khalu bodhisattvasya gambhãràõi paramagaübhãràõi sthànàni ÷rutvà cetaso 'nadhimokùaþ / tatra ÷ràddhenà÷añhena bodhisattvenedaü pratisaü÷ikùitavyam / na me pratiråpaü syàdandhasyàcakùuùmatastathàgatacakùuùaivànuvyavaharatastathàgatasandhàya bhàùitaü pratikùeptum / iti [evaü] sa bodhisattva àtmàna¤càj¤aü vyavasthàpayati (##) tathàgatameva ca teùu buddhadharmeùvaparokùatàyàü samanupa÷yati / evaü samyak pratipanno bhavati / anàpattiranadhimucyamànasyàpratikùipataþ / bodhisattvaþ sàmiùacittaþ pratighacittaþ pareùàmantike àtmànamutkarùayati paràn paüsayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / anàpattistãrthikànabhibhavitukàmasya ÷àsanasthitikàmasya / anàpattistenopàyena tameva pudgalaü damayitukàmasya vistareõa pårvavat / anàpattiraprasannànàü prasàdàya prasannànà¤ca bhåyobhàvàya / bodhisattvo dharma÷ravaõa-dharmasàükathyavini÷cayaü và mànàbhinigçhãtaþ àghàtacittaþ pratighacitto nopasaükràmati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànnopasaükràmati / akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattirapratisaüvedayataþ / anàpattirglànaþ syàdapratibalaþ anàpattirviparãtàü de÷anàü saübhàvayet / anàpattirdhàrmakathikacitattànurakùiõaþ anàpattiþ punaþ punaþ [anu]÷rutàmavadhçtàü vij¤àtàrthàü kathàü saüjànataþ / anàpattirbahu÷rutaþ syàcchrutàdhàraþ ÷rutasannicayaþ / anàpattirnirantaramàlamba nacittasthiteþ bodhisattvasamàdhyabhinirhàràbhiyuktasya / anàpattiradhimàtradhandhapraj¤asya dhandhaü dharmamudgçhõataþ dhandhaü dhàrayataþ dhandhamàlambane cittaü samàdadhataþ / bodhisattvo dharmabhàõakaü pudgalaü saücintyàvamànayatyasatkarotyavahasatyavaspaõïyati vya¤janapratisaraõa÷ca bhavati nàrthapratisaraõaþ / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / saüvarastho bodhisattvaþ sattvakutyeùvàghàtacittaþ pratighacittaþ sahàyãbhàvaü na gacchati yacca tatkutyasamarthe và adhvagamanàgamane và samyakkarmànta prayoge và bhogarakùaõe và bhinnapratisandhàne và utsave và puõyakriyàyàü và / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànna (##) sahàyãbhàvaü gacchati / akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattirglànaþ syàdapratibalaþ / anàpattiþ svayaü kartumasamarthaþ syàt sapratisaraõa÷ca yàcakaþ / anàpattiranarthopasaühitamadharmopasaühitaü kçtyaü syàt / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvistareõa pårvavat / anàpattiranyasya pårvataramabhyupagataü syàt / anàpattiranyamadhyeùataþ pratibalam / anàpattiþ ku÷alapakùe nairantaryeõa samyak prayuktaþ syàt / anàpattiþ prakçtyà dhandhaþ sthàddhandhamuddi÷etpårvavat / anàpattirbahutarakàõàmanyeùà¤cittamanurakùitukàmasya / anàpattiþ sàüdhikaü kriyàkàramanurakùitukàmasya / bodhisattvo glànaü vyàdhitaü sattvamàsàdya nopasthànaparicaryàü karoti àghàtacittaþ pratighacittaþ / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànna karoti / akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiþ svayameva glànaþ syàdapratibalaþ / anàpattiþ paraü pratibalamadhyeùato 'nukålam / anàpattirglànaþ sanàthaþ syàtsapratisaraõaþ / anàpattiryàpyena dãrgharogeõa spçùñaþ syàt / anàpattirådàranirantaraku÷alapakùàbhiyuktasya ku÷alapakùacchidrànurakùaõàrtham / anàpattiradhimàtradhandhapraj¤asya dhandhaü dharmamuddi÷ato dhandhaü dhàrayato dhandhamàlambane cittaü samàdadhataþ / anàpattiranyasya pårvataramabhyupagataü syàd / yathà glànasyopasthànam / evaü duþkhitasya duþkhàpanayàya sàhàyyaü veditavyam / bodhisattvo dçùñadhàrmike sàüparàyike càrthe anayaprayuktàn [sattvàn] dçùñvà àghàtacittaþ pratighacitto nyàyaü nayaü na vyapadi÷ati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànna vyapadi÷ati / akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiþ svayamaj¤aþ syàdapratibalaþ / anàpattiþ paraü pratibalamadhyeùeta / anàpattiþ sa eva svayaü pratibalaþ syàt / anàpattiranyena kalyàõamitreõa parigçhãtaþ syàt / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvistareõa pårvavat / anàpattiryasya nyàyopade÷aþ karaõãyaþ sa àghàtacittaþsyàddurvaco viparãtagràhã vigatapremagauravaþ khañuïkajàtãyaþ / (##) bodhisattva upakàriõàü sattvànàmakçtaj¤o bhavatyakçtavedã àghàtacitto na pratyupakàreõànuråpeõa pratyupatiùñhate / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànna pratyupatiùñhate / akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiryatnavataþ a÷aktasyàpratibalasya / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàt pårvavat / anàpattiþ sa eva na saüpratãcchetpratyupakàram / bodhisattvo j¤àtibhogavyasanasthànàü sattvànàmàghàtacittaþ utpannaü÷okaü na vinodayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyànna prativinodayati / akliùñàmàpattimàpadyate / pårvavadanàpattirveditavyà tadyathà kçtyeùvasahàyãbhàvamàrabhya / bodhisattvo bhojanapànàdinyupakaraõajàtàni bhojanapànàdikàrthibhyaþ samyagyàcito na prayacchatyàghàtacittaþ pratighacittaþ / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàttimàpadyate / àlasyakausãdyàtpramàdànnànuprayacchati / akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattirasatsvasaüvidyamàneùu bhogeùu / anàpattirakalpikamapathyaü vastu yàcitaþ / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvinetukàmaþ pårvavat / anàpattã ràjàpathyamanurakùataþ anàpattiþ sàüdhikaü kriyàkàramanurakùataþ / bodhisattvaþ pariùadamupasthàpya na kàlena kàlaü sabhyagavavadati samyaksamanu÷àsti / na ca teùàmarthavighàtinàü ÷ràddhànàü bràhmaõagçhapatãnàmantikàddharmeõa cãvarapiõóapàta÷ayanàsana[glàna]pratyayamaiùajyapariùkàràn paryeùate àghàtacittaþ / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / [àlasyakausãdyàt pramàdàdvà nàvavadati na samanu÷àsti na paryeùate akliùñàmàpattimàpadyate /] anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvinetukàmaþ pårvavat / anàpattiþ sàüdhikaü kriyàkàramanurakùataþ / anàpattirglànaþ syàt aprayogakùamaþ / anàpattiranyaü pratibalamadhyeùate / anàpattiþ pariùajjàtamahàpuõyà syàt / svayaü pratibalo và cãvaràdãnàü paryeùaõàya / kçtaü caiùà syàt avavàdànu÷àsanyàm avavàdànu÷àsanãkaraõãyam / anàpattistãrthikapårvã dharmasteyena praviùñaþ syàt / sa ca syàdabhavyarupo vinayàya / (##) bodhisattvaþ àghàtacittaþ pareùàü cittaü nànuvartate / sàpattiko bhavati sàtisàraþ kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyàt pramàdànnànuvartaüte akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiþ pareùàü yadabhipretaü tadapathyaü syàt / anàpattirglànaþ syàdaprayogakùamaþ / anàpattiþ sàüdhikaü kriyàkàramanurakùataþ / anàpattistasyàbhipretaü pathya¤ca syàt pareùàü prabhåtatarakàõàmanabhipretamapathya¤ca syàt / anàpattistãrthiko nirgràhyaþ syàt / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvinetukàmaþ pårvavat / bodhisattvaþ àghàtacittaþ pareùàü bhåtàn guõàn nodbhàvayati bhåtaü varõaü na bhàùate subhàùite sàdhukàraü na dadàti / sàpattiko bhavati sàtisàraþ / kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyàt kausãdyàt pramàdàdvà na bhàùate akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiþ prakçtyà 'lpecchatàü saübhàvayatastadanurakùayaiva / anàpattirglànaþ syàdapratibalaþ / anàpattistenopàyena damayitukàmaþ syàdvinetukàmaþ pårvavat / anàpattiþ sàüghikaü kriyàkàramanurakùataþ / anàpattistato nidànaü saükle÷aü madamunnatimanarthàya saübhàvayataþ tasya ca parihàràrtham / anàpattirguõaüpratiråpakà guõàþ syurna bhåtàþ / subhàùitapratiråpaka¤ca subhàùitaü syànna bhåtam / anàpattistãrthikaþ syànnirgràhyaþ / anàpattiþ kathàparyavasànakàlamàgamayataþ / bodhisattvo 'vasàdanàrhàn sattvàn daõóakarmàrhàn [pravàsanàrhàn] kliùñacitto nàvasàdayati / avasàdayati và na ca daõóakarmaõà samanu÷àsti / samanu÷àsti và na pravàsayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ / kliùñàmàpattimàpadyate / àlasyakausãdyàt pramàdàdvà nàvasàdàyati yàvanna pravàsayati akliùñàmàttimàpadyate / anàpattirasàdhyaråpamakathyaü durvacasamàghàtabahulamadhyupekùataþ / anàpattiþ kàlàpekùiõaþ / anàpattistato nidànaü kalahabhaõóanavigrahavivàdaprekùiõaþ / anàpattiþ saüvaraõavibhedaprekùiõaþ / anàpattiste sattvà a÷añhà bhaveyustrãvreõa hrãvyapatràpyena samanvàgatà laghu laghveva pratyàpadyeran / bodhisattvo vicitrarddhivikurvitaprabhàvasamanvàgataþ uttràsanàrhàõàü sattvànàmuttràsanàya àvarjanàrhàõà¤ca sattvànàmàvarjanàya ÷raddhàdeyaparihàràya [çddhyà] (##) nottràsayati nàvarjayati / sàpattiko bhavati sàtisàraþ akliùñàmàpattimàpadyate / anàpattiryatra sattvà yadbhåyasà pratiniviùñà bhaveyustãrthikà àryàpavàdikayà mithyàdçùñ samanvàgatàþ / sarvatra cànàpattiradhikacittakùepato duþkhavedanàbhinna syàsamàttasaüvarasya veditavyà / itãmànyutpannavastukàni bodhisattvànàü ÷ikùàpadàni teùu teùu såtrànteùu vyagràõi bhagavatà àkhyàtàni saüvara÷ãlaü ku÷alasaügràhakaü ÷ãlaü sattvàrthakriyà÷ãla¤càrabhya / tànyasyàü bodhisattvapiñakamàtçkàyàü samagràõyàkhyàtàni yeùu bodhisattvenàradajàtena paramagauravamupasthàpya ÷ikùà karaõãyà / parataþ saüvarasamàdanaü kçtvà suvi÷uddhena ÷ikùitukàmà÷ayena bodhyà÷ayena sattvàrthà÷ayena àdita eva càvyatikramàyàdarajàtena bhavitavyam / vyatikràntena ca yathàdharmapratikaraõatayà pratyàpattiþ karaõãyà / sarvà ceyamàpattirbodhisattvasya duùkçtyataþ saügçhãtà veditavyà / yasya kasyacicchràvakayànãyasya và mahàyànãyasya và 'ntike de÷ayitavyà yastàü vàgvij¤aptiü pratibalaþ syàdavaboddhaü pratigrahãtum / sa cedbodhisattvaþ pàràjayikasthànãyaü dharmamadhyàpanno bhavatyadhimàtreõa paryavasthànena tena tyaktaþ saüvaraþ / dvirapi punaràdàtavyaþ / sa cenmadhyena paryavasthànenàpanno bhavati tena trayàõàü pudgalànàmantike tato và uttari duùkçtà de÷ayitavyà / pårva vastu parikãrtayitvà parato niùadyedaü syàdvacanãyam / samanvàharatvàyupmannahamevaünàmà bodhisattva-vinayàtisàriõãü yathà parikãrtite vastuni dçùkçtàmàpattimàpannaþ / ÷iùñaü yathà bhikùorduùkçtàn de÷ayatastathaiva vaktavyam / pàràjayikasthànãyasya ca dharmasya mçdunà paryavasthànena tadanyàsà¤càpattãnàmekasyaiva purato de÷anà veditavyà / asati cànukåle pudgale yasya purato de÷yetà÷ayato bodhisattvena punaranadhyàcàràya cittamutpàdayitavyam / àyatyà¤ca saüvaraþ karaõãyaþ / evamasau vyutthito vaktavyastasyàþ àpatteþ / etadapi bodhisattvasaüvarasamàdànam / yadi tairguõairyuüktaþ puïgalo na sannihitaþsyàttato bodhisattvena tathàgatapratimàyàþ purataþ svayameva bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànaü karaõãyam / eva¤ca punaþ karaõãyam / ekàüsamuttaràsaügaü kçtvà (##) dakùiõaü jànumaõóalaü pçthivyàü pratiùñhàpya purato và utkuñukasthitena idaü syàdvacanãyam / ahamevaünàmà da÷asu dikùu sarvàstathàgatàn mahàbhåmipraviùñàü÷ca bodhisattvàn vij¤àpayàmi / teùà¤ca purataþ sarvàõi bodhisattva÷ikùàpadàni sarvaü bodhisattva÷ãlaü samàdade saüvara÷ãlaü ku÷aladharmaüsaügràhakaü sattvàrthakriyà÷ãla¤ca yatràtãtàþ sarvabodhisattvàþ ÷ikùitavantaþ anàgatàþ sarvabodhisattvàþ ÷ikùiùyante pratyutpannà da÷asu dikùu sarvabodhisattvà etarhi ÷ikùante / dvirapi trirapyevaü vaktavyam / uktvà utthàtavyam / ÷iùñaü tu sarvaü pårvavadveditavyam / nàsti ca bodhisattvasyàpattimàrge nirava÷eùà àpattiþ / yadapi coktaü bhagavatà yadbhåyasà bodhisattvasya dveùasamutthità àpattirj¤àtavyà na ràgasamutthiteti tatràyamabhipràyo draùñavyaþ / bodhisattvaþ sattvànunayaü sattvapremàdhipatiü kçtvà yatki¤cicceùñate sarvaü tadbodhisattvakçtyam / nàkçtyaü na ca kçtyaü kurvataþ àpattiryujyate / sattveùu tu dviùño bodhisattvo nàtmano na pareùàü hitamàcarati / na caitadbodhisattvakçtyam / evamakçtyaü kurvataþ àpattiryujyate / mçdumadhyàdhimàtratà ca bodhisattvasyàpattãnàü veditavyà / tadyathà vastusaügrahaõyàm / eva¤ca punaþ svavinaye ÷ikùàprayukto bodhisattvastisçbhiþ saüpattibhiþ samanvàgataþ sukhaü spar÷aü viharati prayogasampattyà à÷ayasampattyà pårvahetusampattyà ca / tatra prayogasampat katamà / yathàpi tadbodhisattvaþ ÷ãleùvakhaõóacàrã bhavati pari÷uddhakàyavàïmanaþsamudàcàro nàbhãkùõàpattiko vivçtapàpa÷ca bhavati / iyamucyate prayogasampat / à÷ayasampat katamà / dharmàbhipràyaþ pravrajito bhavati na jãvikàbhipràyaþ / arthã bhavati mahàbodhyà nànarthã / arthã ÷ràmaõyena nirvàõena nànarthã / sa evamarthã na kusãdo viharati [na] hãnavãryo [nàvãryo] na vyavakãrõa pàpakairaku÷alairdharmaiþ sàükle÷ikaiþ paunarbhavikaiþ sajvarairduþkhavipàkairàyatyàü jàtijaràmaraõãyaiþ / itãyamucyate à÷ayasampat / (##) pårvahetusaüpat katamà / yathàpi tadbodhisattvaþ pårvamanyàsu jàtiùu kçtapuõyo bhavati kçtaku÷alamålo yenaitarhi svaya¤ca na vihanyate covarapiõóapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyapariùkàraiþ / anyeùàmapi pratibalo bhavati saüvibhàgakriyàyaiþ / itãyaü bodhisattvasya pårvahetusampadveditavyà / àbhistisçbhiþ saüpattibhiþ samanvàgato vinaye ÷ikùàprayukto bodhisattvaþ sukhaü spar÷aü viharati / etadviparyayàttisçbhirvipattibhiþ samanvàgato duþkhaü saüspar÷aü viharatãti veditavyam / idaü tàvadbodhisattvasya samàsavyàsataþ sarva÷ãlamityucyate gçhipakùagataü pravrajitapakùagata¤ca / asyaiva ca sarva÷ãlasya pravibhàgastadanyànyapi duùkara÷ãlàdãni veditavyàni / tatra katamadbodhisattvasya duùkara÷ãlam / tat trividhaü draùñavyam / mahàbhogasya bodhisattvasya mahatyai÷varyàdhipatye vartamànasya prahàya bhogàn prahàya mahadai÷varyàdhipatyaü ÷ãlasaüvarasamàdànaü bodhisattvasya duùkara÷ãlamityucyate / kçcchràpanno 'pi ca bodhisattvaþ samàtta÷ãlaþ àpràõairvipadyamànastacchãlasaüvarasamàdànaü na chidrãkaroti / kutaþ punarvipàdayiùyati / idaü bodhisattvasya dvitãya duùkara÷ãlamityucyate / tathà tathà bodhisattvaþ sarvàcàravihàramanasikàreùåpasthitasmçtirapramatto bhavati / yathà yàvajjãvena [api] pratanukàmapyàpatiü nàpadyate na ÷ãle ca skhalati kutaþ punargurvãm / idaü bodhisattvasya tçtãyaü duùkara÷ãlamityucyate / tatra katamadbodhisattvasya sarvatomukha ÷ãlam / taccaturvidhaü draùñavyam / samàttaü prakçti÷ãlamabhyastamupàyayukta¤ca / tatra samàttaü ÷ãlaü yena trividhamapi bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànaü kçtaü bhavati saüvara÷ãlasya ku÷alasaügràhaka[÷ãlasya] sattvàrthakriyà÷ãlasya ca / tatra prakçti÷ãlaü yadgotrasthasyaiva bodhisattvasya prakçtibhadratayaiva santànasya pari÷uddhaü kàyavàkkarma pravartate / (##) tatràbhyastaü ÷ãlaü yena bodhisattvena pårvamanyàsu jàtiùu trividhamapi yathànirdiùñaü ÷ãlamabhyastaü bhavati / sa tena pårvahetubalàdhànena [na] sarveõa sarvaü pàpasamacàreõa ramate / pàpàdudvijate / ku÷alasamàcàre ramate / ku÷alasamàcàramevàbhilaùati / tatredamupàyayuktaü ÷ãlaü yaccatvàri saügrahavaståni ni÷ritya bodhisattvasya sattveùu ku÷alaü kàyavakkarma pravartate / tatra katamadbodhisattvasya satpuruùa÷ãlam / tatpa¤cavidhaü veditavyam / iha bodhisattvaþ svaya¤ca ÷ãlavàn bhavati / paràü÷ca ÷ãle samàdàpayati / ÷ãlasya / ca varõaü bhàùate / sahadhàrmika¤ca dçùñvà sumanà bhavati / àpattiü càpanno yathàdharma pratikaroti / tatra katamadbodhisattvasya sarvàkàraü ÷ãlam / tat ùaóvidhaü saptavidhaü caikadhyamabhisaükùipya trayoda÷avidhaü veditavyam / mahàbodhau pariõamitam / vistãrõa÷ikùàpadaparigçhãtattvàd vi÷adam / kàmasukhallikàtmaklamathàntadvayavivarjitattvàdanavadyapramodasthànãyam / yàvajjãvenàpi ÷ikùàpratyàkhyànàt sàtatyam / sarvalàbhasatkàraparapravàdikle÷opakle÷airanabhibhavanãyatvàdahàryatvàd dçóham / ÷ãlàlaïkàrasaüyuktaü ca / ÷ãlàlaïkàro veditavyastadyathà ÷ràvakabhåmau pràõàtipàtàdiviratyà / nivçtti÷ãlam / ku÷alasaügrahàt sattvàrthakaraõàcca pravçtti÷ãlam / pravçttinivçtti÷ãlànurakùaõàdàrakùakaü ÷ãlam / mahàpuruùalakùaõavaipàkyaü ÷ãlam / adhicittavaipàkyam / iùña gativaipàkyam / sattvàrthakriyà vaipàkyaü ceti / tatra katamadbodhisattvasya vighàtàrthika÷ãlam / tadaùñavidhaü veditavyam / iha bodhisattvaþ svayamevaivamanucintayati / yathàhamarthã [jãvitena] na me ka÷cijjãvatàd vyaparopayet / adattamàdadyàt kàmeùu mithyàcaret mçùàvàcaü bhàùeta pai÷unyaü pàruùyaü sabhinnapralàpaü kuryàt pàõiloùñatàóana saüspar÷ai÷càniùñairvihiüsàsaüspar÷aiþ samudàcarediti / tasya me evamarthinaþ sa cet pare viparyayeõa samudàcareyuþ tena me syàdvidhàtastanme syàdamanàpam / paro 'pyarthino yathà 'smàkaü pare na jãvitadvyaparopayeyurvistareõa yàvanna vihiüsàsaspar÷ai samudàcareyuriti / (##) teùàmapyevamarthinàü sa cedahaü viparyayeõa samudàcareyaü tena te syurvighàtinastatteùàü syàdamanàpam / iti yanmama pareùà¤càmanàpaü so 'haü kiü tena paràn samudàcariùyàmi / iti pratisaükhyàya bodhisattvo jãvitahetorapi parànaùñavidhenàmanàpena na samudàcarati / idaü bodhisattvasyàùñàkàraü vighàtàrthika÷ãlamityucyate / tatra katamadbodhisattvasyehàmutra sukhaü ÷ãlam / tannavavidhaü draùñavyam / iha bodhisattvaþ sattvànàü prati÷eddhavyàni sthànàni pratiùedhayati / abhyanuj¤eyàni sthànànyabhyanujànàti / saügrahãtavyàn sattvàn saügçhõàti / nigçhãtavyàn sattvàn nigçhõàti / tatra bodhisattva ya yatkàyavàkkarmapari÷uddhaü pravartate / idaü tàvaccaturvidhaü ÷ãlam / punaranyaddànasahagataü ÷ãlaü kùàntisahagataü [vãryasahagataü] dhyànasahagataü praj¤àsahagata¤ca pa¤cavidham / tadetadaikadhyamabhisaükùipya navàkàraü ÷ãlaü bhavati / tasya ca bodhisattvasya pareùà¤ca dçùñadharmasaüparàyasukhàya saüvartate / tasmàdihàmutra sukhamityucyate / tatra vi÷uddhaü ÷ãlaü bodhisattvasya katamat / tadda÷avidhaü veditavyam / àdita eva sugçhãta bhavati ÷ràmaõyasabodhikàmatayà na jãvikànimittam / nàtilãnaü bhavati vyatikrame mandakaukçtyàpagatatvàt / nàtisçtaü bhavatyasthànakaukçtyàpagatatvàt / kausãdyàpagataü bhavati nidràsukhapàr÷vasukha÷ayanasukhàsvãkaraõatayà ràtriüdivaü ku÷alapakùàbhiyogàcca / apramàdaparigçhãtaü bhavati / pårvavat pa¤càïgàpramàdapratiniùevaõatayà / samyakpraõihitaü bhavati làbhasatkàragardhavigamàt devatvàya praõidhàya brahmacaryàvàsànàbhyupagamàcca / àcàrasapattyà parigçhãtamãryàpathetikaraõãyaku÷alapakùaprayogeùu susampannapratiråpakàyavàk samudàcàratayà / àjãvasampattyà parigçhãtaü kuhanàdisarvamithyàjãvakarakadoùavivarjitatayà / antadvayavivarjita kàmasukhallikàtmakaklamathànuyogavivarjitatvàt / nairyàõika sarvatãrthikadçùñivivarjitatayà / samàdànàparibhraùñaü ÷ãlaü bodhisattvànàmachidrãkaraõàvipàdanatayà / ityetadda÷àkàra ÷ãlaü bodhisattvànàü vi÷uddhamityucyate / ityeùa bodhisattvasya mahàn ÷ãlaskandho mahàbodhiphalodayo yamà÷ritya (##) bodhisattvaþ ÷ãlapàramitàü paripårayitvà anuttaràü samyaksaübodhimabhisambudhyate / yàvacca nàbhisabudhyate tàvadayamasminnaprameye bodhisattva÷ãlaskandhe ÷ikùamàõaþ pa¤cànu÷aüsàn pratilabhate / buddhaiþ samanvàhriyate / mahàpràmodyasthitaþ kàlaü karoti / kàyasya ca bhedàttatropapadyate yatràsya samànàdhika÷ãlà bodhisattvàþ sabhàgàþ sahadhàrmikàþ kalyàõamitrabhåtà bhavanti / aparimàõena puõyaskandhena ÷ãlapàramitàparipårakeõa samanvàgato bhavati / dçùñe dharme samparàye 'pi prakçti÷ãlatàü ÷ãlatanmayatàü pratilabhate / sarva¤caitacchãlaü yathànirdiùñaü svabhàva÷ãlàdikaü navàkàraü trividhena ÷ãlena saügçhãtaü veditavyam / saüvara÷ãlena ku÷aladharmamaügràhakeõa sattvàrthakriyà÷ãlena ca / tatpunastrividhaü ÷ãlaü samàsato bodhisattvasya trãõi kàryàõi karoti / saüvara÷ãlaü cittasthitaye saüvartate / ku÷aladharmasaügràhakamàtmano buddhadharmaüparipàkàya saüvartate / sattvàrthakriyà÷ãlaü sattvaparipàkàya saüvartate / etàvacca bodhisattvasya sarvaü karaõãyaü bhavati / yaduta dçùñadharmasukhavihàràya cittasthitiþ / aklàntakàyacittasya ca buddhadharmaparipàkaþ sattvaparipàka÷ca / etàvadbodhisattva÷ãlam / etàvàn bodhisattva÷ãlànu÷aüsaþ / etàvat bodhisattva÷ãlakàryaü nàta uttari nàto bhåyaþ / yatràtãtà bodhisattvà mahàbodhikàmàþ ÷ikùitavantaþ / anàgatà api ÷ikùiùyante / vartamànà api da÷asu dikùvanantàparyantesu / lokadhàtuùu ÷ikùante iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne da÷amaü ÷ãlapañalam / (##) ## (Chapter 1.11) uddànaü pårvadveditavyaü tadyathà ÷ãlapañale / tatra katamà bodhisattvasya svabhàvakùàntiþ / yà pratisaükhyànabalasanni÷rayeõa và prakçtyà và paràpakàrasya marùaõà sarveùà¤ca marùaõà sarvasya ca marùaõà niràmiùeõa ca cittena kevalayà karuõayà [marùaõà] / ayaü samàsato bodhisattvasya kùàntisvabhàvo veditavyaþ / tatra katamà bodhisattvasya sarvà kùàntiþ / yà dvividhà draùñavyà / gçhipakùà÷rità pravrajitapakùà÷rità ca / sà punarubhayapakùà÷ritàpi trividhà veditavyà / paràpakàramarpaõà-kùàntiþ / duþkhàdhivàsanà-kùàntiþ / dharmanidhyànàdhimokùa kùànti¤ca / tatra kathaü bodhisattvaþ paràpakàraü marùayati kùamate / iha bodhisattvastãvre nirantare citre dãrghakàlikea 'pi paràpakàraje duþkhe sammukhãbhåte idaü pratisaü÷ikùate / svakarmàparàdha eùa me / yenàhaü svayaükçtasyà÷ubhasya karmaõo duþkhamãdç÷aü phalaü pratyanubhavàmi / duþkhena càhamanarthã / iya¤càkùàntiràyatyàü puranapi me duþkhahetusthànãyà / so 'hametadduþkhahetubhåtaü dharmaü samàdàya varteyam / yaddhà yanmamaivàniùñaü tenàhamàtmanaivàtmànaü sayojayeyam / ata àtmana eva me 'pakçtaü syàt / na tathà pareùàm / svabhàvata÷ca duþkhaprakçtikà eveme sarvasaüskàràþ svaparasàntànikàþ / tatpare tàvadaj¤àþ ye asmàkaü prakçtiduþkhitànàü bhåyo duþkhamupasaüharanti / asmàkaü tu vij¤ànàü satàü na pratiråpaü syàdyadvayamapi pareùàü prakçtiduþkhitànàü bhåyo duþkhamupasaüharemaþ / bhåyo 'pi càtmàrthe tàvatprayuktànàü ÷ràvakàõàmakùàntirna yuktaråpà syàt svapareùàü duþkhajanikà / pràgevàsmàkaü tu paràrthaprayuktànàm / idaü pratisaükhyàya sa (##) bodhisattvaþ pa¤càkàràü saüj¤àü bhàvayan mitràmitrodàsãnebhyaþ hãnatulyavi÷iùñebhyaþ sukhitaduþkhitebhyo guõadoùayuktebhya÷ca sattvebhyaþ sarvàpakàràüstitikùate / pa¤ca saüj¤àþ katamàþ / pårvajanmasuhçtsaüj¤à / dharmamàtrànusàriõãsaüj¤à [anityasaüj¤à] duþkhasaüj¤à / parigrahasaüj¤à ceti / katha¤ca bodhisattvo 'pakàriùu sattveùu suhçtsaüj¤àü bhàvayati / iha bodhisattva idaü pratisaü÷ikùate / nàsau sattvaþ sulabharåpo yo me na dãrghasyàdhvano 'tyayàt pårvamanyàsu jàtiùu màtà vàbhåt pità và bhràtà và bhaginã và àcàryo và upàdhyàyo và gururvà gurusthànãyo và / tasyaivaü yoni÷o manasikurvataþ pratyarthikasaüj¤à apakàriùu sattveùu antardhãyate suhçtsaüj¤à ca saütiùñhate / sa tàü suhçtsaüj¤àü ni÷rityàpakàràn marùayati kùamate / katha¤ca bodhisattvaþ apakàriùu sattveùu dharmamàtrànusàriõãü saüj¤àü bhàvayati / iha bodhisattva idaü pratiùaü÷ikùate / pratyayàdhãnamidaü saüskàramàtraü dharmamàtram / nàstyatra ka÷cidàtmà và sattvo và jãvo và janturvàya àkro÷edroùayettàóayed bhaõóayet paribhàùeta và yo và punaràkru÷yeta và roùyeta và tàóayeta và bhaõóayeta và paribhàùyeta và / tasyaivaü yoni÷o manasikurvataþ sattvasaüj¤à càntardhãyate / dharmamàtrasaüj¤à ca saütiùñhate / sa tàü dharmamàtrasaüj¤àni÷citya pratiùñhàpya parataþ sarvàpakàràn marùayati kùamate / katha¤ca bodhisattvo 'pakàriùu sattveùu anityasaüj¤àü bhàvayati / iha bodhisattva idaü pratisaü÷ikùate / ye kecit sattvà jàtà bhåtàþ sarve te anityà maraõadharmàõaþ / eùa ca paramaþ pratyatakàro yaduta jãvitàdvayaparopaõam / eva¤ca prakçttyà maraõadharmakeùvanityeùu sattveùu na pratiråpaü syàdvij¤apuruùasya kaluùamapi tàvaccittamutpàdayituü pràgeva pàõinà và prahartuü loùñena và daõóena và pràgeva sarveõa sarvaü jãvitàdvyaparopayitum / tasyaivaü yoni÷o manasi kurvataþ nityasàrasaj¤à ca prahãyate / anityàsàrasaüj¤à ca saütiùñhate / sa tàmapi anityàsàrasaüj¤àü ni÷ritya sarvàpakàràn marùayati kùamate / katha¤ca bodhisattvaþ apakàriùu sattveùu duþkhasaüj¤àü bhàvayati / iha bodhisattvo ye tàvat sattvà mahatyàmapi sampadi vartante tànapi tisçbhiþ (##) duþkhatàbhiranuùaktàn pa÷yati- saüskàraduþkhatayà vipariõàmaduþkhatayà duþkhaduþkhatayà ca pràgeva vipattisthitàn / sa evaü pa÷yannidaü pratisaü÷ikùate / evaü sadà duþkhànugatànàü sattvànàü duþkhàpakarùaõàyàsmàbhirvyàyacchitavyaü na duþkhopasaühàràya / tasyaivaü yoni÷o manasi kurvataþ sukhasaüj¤à prahãyate duþkhasaüj¤à cotpadyate / sa tàü duþkhasaüj¤àü ni÷ritya pareùàü sarvàpakàràn marùayati kùamate / katha¤ca bodhisattvo 'pakàriùu sattveùu parigrahasaüj¤àü bhàvayati / iha bodhisattva idaü pratisaü÷ikùate / mayà khalu sarvasattvà bodhàya cittamutpàdayatà kaóatrabhàvena parigçhãtàþ / sarvasattvànàü mayàrthaþ karaõãya iti / tanna me pratiråpaü syàdyadahamevaü sarvasattvànupàdàyaiùàmarthaü kariùyàmãtyanarthameva kuryàmapakàramamarùayan / tasyaiva yàni÷o manasi kurvataþ apakàriùu sattveùu parasaüj¤à prahãyate / parigrahasaüj¤à ca saütiùñhate / sa tàü parigrahasaj¤àü ni÷ritya pareùàü sarvàpakàràn marùayati kùamate / kùàntiþ katamà / yanna kupyati na pratyapakàraü karoti / nàpyanu÷ayaü vahati / iyamucyate kùàntiþ / tatra bodhisattvasya duþkhàdhivàsanàkùàntiþ katamà / iha bodhisattva idaü pratisaü÷ikùate / mayà khalu pårva kàmacaryàsu vartamànena kàmànparyeùatà pratisaükhyàya duþkhahetutayà duþkhàtmakànàü kàmànàmarthe prabhåtàni tãvràõi duþkhàni abhyupagatàni adhivàsitànyanubhåtàni kçùivaõijyà ràjapauruùyaprayuktena / evaü tadvayarthaü duþkhasyaivàrthe mayà mahad duþkhamabhyupagataü pratisaükhyàyàj¤ànadoùeõa / sàüprataü tu mama sukhàhàrake ku÷ale prayuktasya [pratisaükhyàya] tataþ koñã÷atasahasraguõasya duþkhasyàdhivàsanàbhyupagamaþ pratiråpaþ syàt / pràgeva tato nyånasya / evaü yoni÷o manasi kurvan bodhàya prayukto bodhisattvaþ sarvavastukaü duþkhamadhivàsayati / sarvavastukaü duþkhaü katamat / tatsamàsataþ aùñàkàraü veditavyam / sanni÷rayàdhiùñhànaü lokadharmàdhiùñhànam ãryàpathàdhiùñhànaü dharmaparigrahàdhiùñhàna bhikùàkavçttàdhiùñhànam abhiyogaklamàdhiùñhànaü sattvàrthakriyàdhiùñhànam itikaraõãyàdhiùñhàna¤ceti / (##) catvàraþ sanni÷rayàþ / yànà÷ritya svàkhyàte dharmavinaye pravrajyà-upasampadbhikùubhàvaþ / tadyathà cãvaraü piõóapàtaþ ÷ayanàsanaü glànapratyayabhaiùajyapariùkàrà÷ca / tairbodhisattvo låhaiþ stokairasatkçtya dhandha¤ca labdhairnotkaõñhyate na paritrasyati nàpi tato nidànaü vãryaü sraüsayati / evaü sanni÷rityàdhiùñhànaü duþkhamadhivàsayati / nava lokadharmàþ / alàbhaþ aya÷o nindà duþkhaünà÷adharmakasya nà÷aþ kùayadharmakasya kùayaþ jaràdharmakasya jarà vyàdhidharmakasya vyàdhiþ maraõadharmakasya maraõam / eùàü lokadharmàõàü samastavyastànàm àpatanàt sammukhãbhàvàt yadduþkhamutpadyate tallokadharmàdhiùñhànamityucyate / tenàpi spçùño bodhisattvo na tannidànaü vãryaü sraüsayati pratisaükhyàyodvahate adhivàsayati / catvàra ãryàpathàþ / caükramaþ sthànaü niùadyà ÷ayyà ca / tatra bodhisattvaþ caükramaniùadyàbhyàü divàràtrau và àvaraõãyebhyo dharmebhya÷cittaü pari÷odhayaüstana nidànaü pari÷ramajaü duþkhamadhivàsayati / na tvakàle pàr÷vamanuprayacchati ma¤ce và pãñhe và tçõasaüstare và parõasaüstare và / saptavidho dharmaparigrahaþ / ratnatrayapåjopasthànaü gurupåjopasthànaü dharmàõàmudgrahaõamudgçhãtànàü pareùàü vistareõa de÷anà vistareõa svareõa svàdhyàyakriyà ekàkino rahogatasya samyak cintanà tulanà upaparãkùaõà yogamanasikàrasaügçhãtà ÷amathavipa÷yanà bhàvanà ca / asmin saptàkàre dharmaparigrahe bodhisattvasya vyàyacchamànasya yad duþkhamutpadyate tadapyasàvadhivàsayati / na ca tannidànaü vãryaü straüsayati / bhikùàkavçttamapi saptàkàraü veditavyam / vairåpyàbhyupagamaþ ÷irastuõóamuõóanàdibhirapahçtagçhivya¤janatayà / vaivarõyàbhyupagamo vikçtavivarõavastradhàraõatayà / àkalpàntarakriyà sarvalaukikapracàreùu tantritavihàratayà / parapratibaddhàjãvikà kçùyàdikarmàntavivarjitasya paralabdhena yàtràkalpanatayà / yàvajjãvaü parata÷cãvaràdiparyeùaõà labdhànàü sannidhikàràparibhogatayà / yàvajjãvaü (##) mànuùyakebhyaþ kàmebhya àvaraõakriyà abrahmacaryamaithunadharmaprativivaraõatayà / yàvajjãvaü mànuùyakebhyo ratikrãóàbhya àvaraõakiyà nañanartanakahàsakalàsakàdisaüdar÷anaprativiramaõatayà / mitrasuhçdvayasyai÷ca saha hasitakrãóitaramitaparicàrita-prativiramaõatayà / ityevaü råpaü kçcchrasaübàdhaü bhikùàkavçttamàgamya yadduþkhamutpadyate tadapi bodhisattvo 'dhivàsayati / na ca tannidànaü vãyu sraüsayati / ku÷alapakùàbhiyuktasyàpi ca bodhisattvasya [ye] pari÷ramanidànà utpadyante kàyikàþ klamàþ caitasikàþ apyupàyàsà na bodhisattvastannidànaü vãryaü saüstrayati / sattvàrthakarma tvekàda÷aprakàraü pårvavadveditavyamu / tannidànamapi bodhisattvo duþkhasamutpannamadhivàsayati / na ca tannidànaü vãryaü straüsayati / itikaraõãyaü pravrajitasya cãvarapàtrakarmàdi / gçhiõaþ punaþ samyakkçùivaõijyà-ràjapauruùyàdi / tannidànamapi bodhisattvo duþkhamadhivàsayati / no tu tannidànaü vãryaü sraüsayati / yatpunarbodhisattvaþ spçùñaþ sannanyatamena duþkhena prayujyata evànuttaràyai samyaksaübodhaye / na [na] prayujyate / prayukta÷ca na vivartaüte / avimanaska÷càsaükliùñacittaþ prayujyate / iyamasyocyate duþkhàdhivàsanàkùàntiþ / tatra katamà bodhisattvasya dharmanidhyànàdhimuktikùàntiþ / iha bodhisattvasya samyagdharmapravicayasuvicàritayà buddhyà aùñavidhe adhimuktyadhiùñhàne adhimuktiþ susanniviùñà bhavati ratnaguõeùu tattvàrthe buddhabodhisattvànàü mahàprabhàve hetau phale pràptavye 'rthe àtmanastatpràptyupàye j¤eyagocare ca / sà punaradhimuktirdvàbhyàü kàraõàbhyàü susanniviùñà bhavati / dãrghakàlàbhyàsata÷ca suvi÷uddhaj¤ànasamudàgamata÷ca / itãyaü bodhisattvànàü sarvakùàntiþ pakùadvayamà÷rità / yàmà÷ritya duùkarakùàntyàdivistaravibhàgo bodhisattvànàü veditavyaþ / tatra katamà bodhisattvasya duùkarakùàntiþ / sà trividhà draùñavyà / iha bodhisattvo durbalànàü sattvànàmantikàdapakàraü kùamate / iyaü prathamà duùkarakùàntiþ / prabhurbhåtvà svayaü kùamate / iyaü dvitãyà duùkarakùàntiþ / jàtigotranãcataràõà¤ca sattvànàmantikàdutkçùñamadhimàtramapakàraü kùamate / iyaü tçtãyà duùkarakùàntiþ / (##) tatra katamà bodhisattvasya sarvatomukhã kùàntiþ / sà caturvidhà draùñavyà / iha bodhisattvo mitràdapyapakàraü kùamate 'mitràdapyudàsãnàdapi / tebhya÷ca tribhyo hãnatulyàdhikebhyaþ kùamate / tatra katamà bodhisattvasya satpuruùakùàntiþ / sà pa¤cavidhà draùñavyà / iha bodhisattvaþ àdita eva kùàntàvanu÷aüsadar÷ã bhavati / kùamaþ pudgalaþ àyattyàmavairabahulo bhavati / abhedabahulo bhavati / sukhasaumanasyabahulo bhavati / avipratisàrã kàlaü karoti / kàyasya ca bhedàtsugatau svargaloke deveùåpapadyate / iti sa evamanu÷aüsadar÷ã / svaya¤ca kùamo bhavati / para¤ca kùàntau samàdàpayati / kùamàyà÷ca varõaü bhàùate / kùamiõa¤ca pudgalaü dçùñvà sumanasko bhavatyànandãjàtaþ / tatra katamà bodhisattvasya sarvàkàrakùàntiþ / sà ùaóvidhà saptavidhà caikadhyamabhisaükùipya trayoda÷avidhà veditavyà / iha bodhisattvo 'niùñavipàkamakùàntiü viditvà bhayàdapi kùamate / sattveùu ca dayàcittaþ kàruõyacitta [snigdhacittaþ] snehàdapi kùamate / anuttaràyàü samyaksaübodhau tãvracchandaþ kùàntipàramitàü paripårayitukàmaþ kàraõahetorapi kùamate / kùàntibalà÷ca pravrajità uktà bhagavatà / tadanenàpi paryàyeõa na yuktaråpà samàtta÷ãlasya pravrajitasyàkùàntiriti dharmasamàdànato 'pi kùamate / gotrasampadi pårvake ca kùàntyabhyàse vartamàno 'vasthitaþ prakçtyàpi kùamate / [niþ]sattvàü÷ca sarvadharmàn viditvà nirabhilàpyadharmamàtradar÷ã dharmanidhyànato 'pi kùamate / sarva¤càpakàraü kùamate / sarvata÷ca kùamate / sarvatra ca de÷e kùamate / rahasi và mahàjanasamakùaü và sarvakàla¤ca kùamate / pårvàhne 'pi madhyàhne 'pi sàyàhne 'pi ràtrau ca divà và 'tã tamapyanàgatamapi pratyutpannamapi glàno 'pi svastho 'pi patito 'pyutthito 'pi / kàyenàpi kùamate 'praharaõatayà / vàcàpi kùamate 'manàpavacanàni÷càraõatayà / manasàpi kùamate 'kopyatayà kaluùà÷ayàdhàraõatayà ca / tatra katamà bodhisattvasya vighàtàrthikakùàntiþ / sà 'ùñavidhà draùñavyà / duþkhitànàü yàcakànàmantikàdyà¤coparodhanakùàntiþ / raudreùvadhimàtrapàpakarmasu sattveùu dharmamahàkaruõàü ni÷rityàghàtàkaraõa-kùàntiþ / duþ÷ãleùu pravrajiteùu (##) dharmamahàkaruõàü ni÷rityàghàtàkaraõa-kùàntiþ / pa¤càkàrà ca vyavasàyasahiùõutàkùàntiþ / duþkhitànàü sattvànàü duþkhàpanayanàya vyàyacchataþ dharmàn paryeùataþ dharmasyànudharme pratipadyabhànasya tàneva dharmàn pareùàü vistareõa saüprakà÷ayataþ sattvakçtyeùu [sattvakaraõãyeùu] ca samyaksahàyãbhàvaü gacchato yà vyavasàyasahiùõutà / itãyamaùñàkàrà vighàtàrthikakùàntirityucyate / yena ca sattvà vidhàtinaþ syuþ tasya ca kùàntyà parivarjanàt / yena càrthinastasyopasaühàràt / tatra katamà bodhisattvasya ihàmutrasukhà kùàntiþ / sà navavidhà dçùñavyà / iha bodhisattvaþ apramatto viharan ku÷aleùu dharmeùu kùamo bhavati / ÷ãtasyoùõasya jighatsàpipàsayoþ daü÷asaüspar÷ànàü [ma÷akasaüspar÷ànàü vàtàtapayoþ sarãsçpasaüspar÷ànàü] kùamo bhavati / pari÷ramajanyakàyacittaklamopàyàsasya kùamo bhavati / saüsàrapatitajaràvyàdhimaraõàdikànàü duþkhànàü sattvànukampàmeva puraskçtà ityevaü kùamo bodhisattva àtmanà ca dçùñe ca dharme sukhasaüspar÷aü viharatyavyavakãrõaþ pàpakairaku÷alairdharmaiþ / sàüparàyika¤ca sukhahetuü samàdàya vartate / [pareùàmapi ca sukhahetuü samàdàya vartate /] pareùàmapi ca dçùñe dharme saüparàya sukhàya pratipanno bhavati / tasmàdiyamihàmutrasukhà kùàntirityucyate / tatra katamà bodhisattvasya vi÷uddhà kùàntiþ / sà da÷avidhà draùñavyà / iha bodhisattvaþ pareùàmantikàdapakàraü vighàtaü vyatikramaü labhamàno nàpi pratyapakàraü karoti / nàpi manasà kupyati / nàpi pratyarthikà÷ayaü vahati / upakàràya càbhimukho bhavati yathà pårvaü tathà pa÷cànnopakàrakriyayà 'pakàramupekùate apakàriùu ca svayameva saüj¤aptimanuprayacchati na ca khedayitvà pareùàmantikàt saüj¤aptiü pratigçhaõàti khedito bhavatviti / etameva pratyayaü kçtvà akùàntimàrabhya tãvreõa [hrãvyapatràpyena] samanvàgato bhavati / kùàntimàrabhya tãvreõa ÷àstari premagauraveõa samanvàgato bhavati / sattvàviheñhanatàmàrabhya tãvreõa sattveùu karuõà÷ayena sanvàgato bhavati / sarveõa và sarvamakùàntidharmasahàyaü prahàya kàmavãtaràgo bhavati / sarveõa ebhirda÷abhiràkàrairbodhisattvasya kùàntivi÷uddhà veditavyà nirmalà / (##) ityetàü svabhàva-[kùàntyàdikaü vi÷uddha-]kùàntiparyavasànàü kùàntiü vipulàmapramàõàü mahàbodhiphalo[dayàü] ni÷ritya bodhisattvo 'nuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne ekàda÷amaü kùàntipañalaü samàptam / (##) ## (Chapter 1.12) uddànaü pårvavadveditavyama / tatra katamadbodhisattvasya svabhàvavãryam / yo bodhisattvasya cittàbhyutsàho 'prameyaku÷aladharmasaügrahàya sattvàrthakriyàyai / uttapta÷ca ni÷chidra÷càviparyasta÷ca tatsamutthita÷ca kàyavàïmanaþ parispandaþ / ayaü bodhisattvasya vãryasvabhàvo veditavyaþ / tatra katamadbodhisattvasya sarvavãryaüm / tatsamàsato dvividhaü veditavyam / gçhipakùà÷ritaü pravrajitapakùà÷rita¤ca / tatpunarubhayapakùà÷ritamapi trividhaü veditavyam / sannàhavãryaü ku÷aladharmasaügràhakaü sattvàrthakriyàyai ca / tatredaü bodhisattvasya sannàhavãryam / iha bodhisattvaþ pårvameva vãryàrambhaprayogàdevaü cetaso 'bhyutsàhapårvakaü sannàhaü sannahyate / sa cedahamekasattvasyàpi duþkhavimokùahetormahàkalpasahasratulyai ràtrindivasairnaürakavàsenaiva nànyagativàsena yàvatà kàlena bodhisattvà anuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyante tenaiva koñãniyuta÷atasahasraguõitena kàlenàhamanuttaràü samyaksaübodhimàsàdayeyam / tathàpi cotsaheyam / na nànuttaràyàþ samyaksaübodherarthena prayujyeyam / na ca prayukta-vãryaü saüsrayeyam / pràgeva nyånatareõa kàlena tanutareõa ca duþkhena / idamevaüråpaü bodhisattvasya sannàhavãryam / yo bodhisattvaþ evaråpe bodhisattvànàü sannàhavãrye 'dhimuktimàtrakaü prasàdamàtrakamapyutpàdayet so 'pi tàvadbodhisattvo dhãro 'pramàõasya bodhàya vãryàrambhasya dhàtuü paripoùayet / pràgeva yo bodhisattvaþ ãdç÷enaiva sannàhavãryeõa samanvàgataþ syàt na ca punastasya bodhisattvasya bodherarthe sattvànàmarthàya ki¤cidasti duùkaraü karaõãyaü karma yatràsya bodhisattvasya saükoco và syàt cetaso duùkaraü và kartum / tatra katamadbodhisattvànàü ku÷aladharmasaügràhakaü vãryam / yadvãryaü dànapàramitàpràyogikaü dànapàramitàsamudàgamàya yadvãryaü ÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àpàramitàpràyogikaü (##) yàvatpraj¤àpàramitàsamudàgamàya / tatpunaþ samàsataþ saptàkàraü veditavyam / acalaü sarvakalpavikalpakle÷opakle÷aparapravàdiduþkhasaüspar÷airavicàlyatvàt / gàóhaü satkçtya prayogitvàt / aprameyaü sarvavidyàsthànasamudàgamapratyupasthànatvàt / upàyaprayuktaü pràptavyasyàrthasyàviparãtamàrgà nugatatvàt samatàprativedhàcca / samyagvãryamarthopasaühitasya pràptavyasyàrthasya pràptaye praõihitatvàt / pratataü sàtatyaprayogitvàt / vigatamànaü tena vãryàrambheõànunnamanàt / ityebhiþ saptabhiràkàraiþ ku÷aladharmasaügrahàya vãryàrambhaprayogo bodhisattvànàü kùipraü pàramitàparipåraye 'nuttarasamyaksaübodhyadhigamàya saüvartate / yata÷ca sarveùàü bodhikarakàõàü ku÷alànàü dharmaõàmevaü samudàgamàya vãryameva pradhànaü ÷reùñhaü kàraõaü na tathànyat / tasmàdvãryamanuttaràyai samyaksaübodhaye iti nirdi÷anti tathàgatàþ / sattvàrthakriyàvãryaü punarbodhisattvànàü veditavyamekàda÷aprakàram / tadyathà ÷ãlapañale / yattatra ÷ãlayuktaü tadiha vãryaü vaktavyam / ayaü vi÷eùaþ / tatra katamadbodhisattvasya duùkaravãryam / tat trividhaü draùñavyam / yadbodhisattvo nairantaryeõa cãvarasaüj¤àü piõóapàtasaüj¤àü ÷ayanàsanasaüj¤àmapi àtmasaüj¤àmakurvan ku÷aleùu dharmeùu bhàvanàsàtatyena prayukto bhavati / idaü bodhisattvasya prathamaü duùkaravãryam / punarbodhisattvastena tathàråpeõa vãryàrambheõa à-nikàyasabhàganikùepàt sarvakàlaü prayukto bhavati / idaü dvitãyaü bodhisattvasya duùkaravãryam / punarbodhisattvaþ samatàprativedhaguõayuktena nàtilãnena nàtyàrabdhenàviparãtenàrthopasaühitena vãryeõa samanvàgato bhavati / idaü bodhisattvasya tçtãyaü duùkaravãryaü veditavyam / asya khalu bodhisattvànàü duùkaravãryasya balaü sattveùu karuõà praj¤à ca saügrahaheturveditavyaþ / tatra katamadbodhisattvasya sarvatomukhaü vãryam / taccaturvidha draùñavyam / kliùñadharmavivarjakaü ÷ukladharmàvarjakaü karmapari÷odhakaü j¤ànavivardhaka¤ca / tatra kliùñadharmavivarjakaü bodhisattvasya vãryamanutpannànà¤ca saüyojanabandhanànu÷ayopakle÷aparyavasthànànàmanutpàdàyotpannànà¤ca prahàõàya / tatra ÷ukladharmàvarjakaü bodhisattvasya (##) vãryaü yadanutpannànà¤ca ku÷alànàü dharmàõàmutpattaye vãryam / utpannànà¤ca sthitaye asaümoùàyai vçddhivipulatàyai yadvãryam / tatra karmapari÷odhakaü bodhisattvasya vãryaü yat trayàõàü karmaõàü vi÷uddhaye saügrahàya ku÷alasya kàyakarmaõo vàkkarmaõo manaskarmaõa÷ca / tatra j¤ànavivardhake bodhisattvasya vãryam / yacchru tacintàbhàvanàmayyàþ praj¤àyàþ samudàgamàya parivçddhaye saüvartate / tatra katamadbodhisattvasya satpuruùavãryam / tatpa¤cavidhaü draùñavyam / aniràkçtaü sarveõa sarvaü chandaprayogàniràkaraõatayà / anyånaü yathopàttatulyàdhikavãryànubçühaõatayà / alãnamuttaptadãrghakàlika-nirantaravãryàrambhàyàsaükucitàviùaõõacittatayà / aviparãtamarthopasaühitopàyaparigçhãtatayà / uttaptaprayoga¤ca bodhisattvànàü vãryamanuttaràyàü samyak saübodhàvabhikaraõatayà / tatra katamadbodhisattvànàü sarvàkàraü vãryam / tatùaóàkàraü saptàkàra¤ca aikadhyamabhisaükùipya trayoda÷àkàraü veditavyam / sàtatyavãryaü nityakàlaprayogitayà / satkçtyavãryaü nipuõaprayogitayà / naiùyandikaü vãryaü pårvavãryahetubalàdhànatayà / pràyogikaü vãryaü pratisaükhyàya ku÷alapakùaprayogitayà / akopyavãryaü sarvaduþkhasaüspar÷airavikopyatayà 'nanyathàbhàvopagamanatayà asaütuùñivãryamalpàvaramàtravi÷eùàdhigamàsantuùñatayà / idaü tàvat ùaóvidhaü sarvàkàraü vãryaü yena samanvàgato bodhisattvaþ àrabdhavãryaþ sthàmavàn vãryavànutsàhã dçóhaparàkramaþ anikùiptadhuraþ ku÷aleùu dharmeùvityucyate / saptavidhaü punaþ chandasahagataü bodhisattvasya vãryaü punaþ punaranuttaràyàü samyaksaübodhau tãvracchanda praõidhànànuvçühaõatayà sàmyayuktaü bodhisattvasya vãryaü yadanyatamena kle÷opakle÷enàsaükliùñacetaso 'paryavasthitasya yena vãryeõa bodhisattvaþ ku÷aleùu dharmeùu tulyocittavihàrã saübhavati / vai÷eùikaü vãryaü bodhisattvasyànyatamenopakle÷enopakliùñacetasaþ [paryavasitacetasaþ] tasyopakle÷asya prahàõàya yadàdãpta÷iro nirvàõopamaü vãryam / eùakaü vãryaü bodhisattvasya sarvavidyàsthànaparyeùaõatayà / ÷ikùàvãryaü bodhisattvasya teùveva paryeùiteùu dharmeùu yathàyogyaü yathàrhaü dharmànudharmapratipattisaüpàdanatayà / paràrthakriyàvãryaü bodhisattvasya pårvavadekàda÷avidhaü veditavyam / àtmanaþ samyakprayogàrakùàyai (##) skhalitasya ca yathàdharmapratikaraõatàyai vãryaü saptamaü bodhisattvasya / itãdaü trayoda÷àkàraü bodhisattvasya vãrya sarvàkàramityucyate / vighàtàrthikavãryaü cehàmutrasukha¤ca bodhisattvànàü vãryaü kùàntivad draùñavyam / tatràyaü vi÷eùaþ / yà tatra kùàntiþ seha vãryamabhyutsàho vaktavyaþ / tatra katamadbodhisattvasya vi÷uddhaü vãryam / tatsamàsato da÷avidhaü veditavyam / anuråpamabhyastama÷lathaü sugçhãtaü kàlàbhyàsa-prayuktaü nimittaprativedhayuktamalãnamavidhuraü samaü mahàbodhipariõamita¤ceti / iha bodhisattvo yena yenopakle÷enàtyarthaü bàdhyate / tasya tasyopakle÷asya prahàõàyànuråpaü pratipakùaü bhajate / kàmaràgasya pratipakùeõà÷ubhàü bhàvayati / vyàpàdapratipakùeõa maitrãm / mohapratipakùeõedaüpratyayatà-pratãtyasamutpàdaü bhàvayati / vitarkapratipakùeõànàpànasmçtim / mànapratipakùeõa dhàtuprabhedaü bhàvayati / idamevaübhàgãyaü bodhisattvasya anuråpaü [vãrya]mityucyate / iha bodhisattvo na àdikarmika-tatprathamakarmikavãryeõa samanvàgato bhavati / yaduta cittasthitaye ' 'vavàdànu÷àsanyàm / nànyatràbhyastaprayogo bhavati paricitaprayogaþ / itãdaü bodhisattvasyàbhyastaü vãryamityucyate / na càpi bodhisattvaþ abhyastaprayogo bhavati avavàdànu÷àsanyàü cittasthitimàrabhya / api tvàdikarmika eva sa bodhisattvastasmin prayoge '÷lathaprayogo bhavati sàtatyasatkçtyaprayogitayà / itãdaü bodhisattvasyà÷lathaü vãryamityucyate / punarbodhisattvo guruõàmantikàta svayameva và bàhu÷rutyabalàdhànatayà 'viparãtagràhitayà cittasthitaye vãryamàrabhate / itãdaü bodhisattvasya sugçhãtaü vãryamityucyate / punarbodhisattvaþ evamaviparãtagràhã ÷amathakàle ÷amathaü bhàvayati / pragrahakàle cittaü pratigçhaõàti / upekùàkàle upekùàü bhàvayati / idamasya kàlaprayuktaü vãryamityucyate / (##) punarbodhisattvaþ ÷amathapragrahopekùànimittànàü samàdhisthitivyutthànanimittànàü copalakùaõàsaüpramoùa-prativedhàya sàtatyakàrã bhavati satkçtyakàrã / itãdaü bodhisattvasya nimittaprativedhaü vãryamityucyate / punarbodhisattvaþ paramodàràn paramagambhãrànacintyàprameyàn bodhisattvànàü vãryàrambhanirde÷àn ÷rutvà nàtmànaü paribhavati na salãnacitto bhavati / nàpi càlpamàtrakeõàvaramàtrakeõa vi÷eùàdhigamena santuùño bhavati / nottari na vyàyacchate / itãdaü bodhisattvasyàlãnaü vãryamityucyate / punarbodhisattvaþ kàlena kàlamindriyairguptadvàratàü bhojane màtraj¤atàü pårvaràtràpararàtraü jàgarikànuyuktatàü saprajànan vihàritàmityevaübhàgãyàn samàdhisaübhàràn samàdàya vartate / teùu codyukto bhavati / aviparãta¤càrthopasaühitaü sarvatra yatnamàrabhate / itãdaü bodhisattvasyàvidhuraü vãryamityucyate / punarbodhisattvo nàtilãnaü nàtyàrabdhaü vãryamàrabhate / sama yogavàhi sarveùu càrambhakaraõãyeùu samaü satkçtyakàrã bhavati / iyaü bodhisattvasya samaü vãryamityucyate / punarbodhisattvaþ sarvavãryàrambhànabhisaüskçtànanuttaràyàü samyaksaübodhau pariõamayatãdaü bodhisattvasya samyak pariõamitaü vãryamityucyate / ityetatsvabhàvavãryàdikaü vi÷uddhavãryàvasàna¤ca bodhisattvànàü vãrya mahàbodhiphalaü yadà÷ritya bodhisattvà vãryapàramitàü paripårya anuttaràü samyak saübodhimabhisaübuddhà abhisaübhotsyante 'bhisaübudhyante ca / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne dvàda÷amaü vãryapañalaü samàptam / (##) ## (Chapter 1.13) uddànaü pårvaüvadveditavyam / tatra katamo bodhisattvànàü dhyànasvabhàvaþ / bodhisattvapiñaka÷ravaõacintàpårvakaü yallaukikaü lokottaraü bodhisattvànàü ku÷alaü cittaikàgrya¤cittasthitiþ ÷amathapakùyà và vipa÷yanàpakùyà và yuganaddhavàhimàrgaü tadubhayàpakùyà và / ayaü bodhisattvànàü dhyànasvabhàvo veditavyaþ / tatra katamadbodhisattvànàü sarvaüdhyànam / tad dvividhaü draùñavyam / laukikaü lokottara¤ca / tatpunaryathàyogaü trividhaü veditavyam / dçùñadharmasukhavihàràya dhyànaü bodhisattva-samàdhiguõanirhàràya dhyàna sattvàrthakriyàyai dhyànam / tatra yadbodhisattvànàü sarvavikalpàpagataü kàyikacaittasikaprasrabdhijanakaü paramapra÷àntaü manyanàpagatamanàsvàditaü sarvanimittàpagataü dhyànam / idameùàü dçùñadharmasukhavihàràya veditavyam / tatra yadbodhisattvànàü dhyànaü vicitràcintyàpramàõada÷abalagotra-saügçhãtasamàdhinirhàràya saüvartate / yeùàü samàdhãnàü sarva÷ràvakapratyekabuddhà api nàmàpi na prajànanti kutaþ punaþ samàpatsyante / yacca bodhisattvavimokùàbhibhvàyatanakçtsnàyatanànàü pratisaüvid-araõà-praõidhij¤ànàdãnàü [guõànàü] ÷ràvakasàdhàraõànàmabhinirhàràya saüvartate / idaü bodhisattvasya dhyànaü samàdhiguõàbhinirhàràya veditavyam / sattvàrthakarmaõi dhyànaü bodhisattvasyaikàda÷àkàraü pårvavadveditavyam / yaddhyànaü ni÷ritya bodhisattvaþ sattvànàü kçtyeùvarthopasaühiteùu sahàyãbhàvaü gacchati / duþkhamanapanayati / duþkhitànàü nyàyamupadi÷ati / kçtaj¤aþ kçtavedã upakàriùu pratyupakàraü karoti / bhayebhyo rakùati / vyasanasthànàü ÷okaü prativinodayati / upakaraõavikalànàmupakaraõopasaühàraü karoti / samyak pariùadaü parikarùati / cittamanuvartate / bhåtairguõairharùayati / samyak ca nigçhõàti / (##) çddhyà cotràsayatyàvarjayati ceti / tadaitatsarvamekadhyamabhisaükùipya bodhisattvànàü sarvadhyànamityucyate / nàta uttari nàto bhåyaþ / tatra katamadbodhisattvànàü duùkaradhyànam / tat trividhaü draùñavyam / yadbadhisattvà udàrairvicitraiþ suparicitairdhyànavihàrairabhinirhçtairvihçtya svecchayà tatparamaü dhyànasukhaü vyàvartya pratisaükhyàya sattvànukampà prabhåtàü sattvàrthakriyàü sattvàrthaparipàkaü samanupa÷yantaþ kàmadhàtàvupapadyante / idaü bodhisattvànàü prathama duùkaradhyànaü veditavyam / punaryadbodhisattvo dhyànaü ni÷rityàprameyàsaükhyeyàcintyànsarva÷ràvakapratyekabuddhaviùayasamatikràntàn bodhisattvasamàdhãnabhinirharati / idaü bodhisattvasya dvitãyaü duùkaradhyànaü veditavyam / punaryadbodhisattvo dhyànaü ni÷rityànuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / itãdaü bodhisattvasya tçtãya duùkaradhyànaü veditavyam / tatra katamadbodhisattvasya sarvatomukhaü dhyànam / taccaturvidhaü draùñavyam / savitarkaü-savicàraü [vivekajaü samàdhijaü] prãtisahagataü sàta-sukhasahagatamupekùàsahagata ca / tatra katamadbodhisattvasya satpuruùadhyànam / tatpa¤cavidhaü draùñavyam / anàkhàditaü maitrãsahagataü karuõàsahagataü muditàsahagatamupekùàsahagata¤ca / tatra katamadbodhisattvasya sarvàkàra-dhyànam / tatùaóvidhaü [saptavidhaü] caikadhyamabhisaükùipya trayoda÷avidhaü veditavyam / ku÷alaü dhyànamavyàkçtaü ca nirmitanirmàõàya dhyànaü ÷amathapakùyaü vipa÷yanàpakùyaü svaparàrthasamyagupanidhyànàya dhyànaü abhij¤àprabhàvaguõarnirhàràya dhyànaü nàmàlambanaümarthàlambanaü ÷amathanimittàlambanaü pragrahanimittàlambanamupekùànimittàlambanaü [dçùñadharmasukha]vihàràya paràrthakriyàyai ca dhyànam / itãdaü trayoda÷àkàraü bodhisattvànàü dhyànaü sarvàkàramityucyate / tatra katamadbodhisattvasya vighàtàrthikadhyànam / tadaùñavidhaü draùñavyam / viùà÷ani viùamajvarabhåtagrahàdyupadravasaü÷amakànàü siddhaye mantràõàmadhiùñhàyakaü dhyànam / dhàtubhaiùamyajàtànà¤ca vyàdhãnàü vividhànàü vyupa÷amàya dhyànam / durbhikùeùu mahàrauraveùu pratyupasthiteùu vçùñinirhàrakaü dhyànam / vividhebhyo bhayebhyo (##) manuùyàmanuùyakçtebhyo jalasthalagatebhyaþ samyak paritràõà dhyayànam / tathà bhojanapànahãnànàmañavãkàntàragatànàü bhojanapànopasaühàràya dhyànam / bhogavihãnànàü vineyànàü bhogopasahàràya dhyànam / da÷asu dikùu pramattànàü sattvànàü samyaksaübodhanàya dhyànam / utpannotpannànà¤ca sattvakçtyànàü samyak kriyàyai dhyànam / tatra katamadbodhisattvasyehàmutrasukhaü dhyànam / tannavavidhaü draùñavyam / çddhipràtihàryeõa sattvànàü vinayàya dhyànam / àde÷anàpràtihàryeõànu÷àstipràtihàryeõa sattvànàü vinayàya dhyànam / pàpa÷àriõàmapàyabhåmividar÷anaü dhyànam / naùñapratibhànànàü sattvànàü pratibhànopasaühàràya dhyànam / muùitasmçtãnàü sattvànàü smçtyupasaühàràya dhyànam / aviparãta÷àsrakàvyamàtçkànibandhavyavasthànàya saddharmacirasthitikatàyai dhyànam / laukikànàü ÷ilpakarmasthànànàmarthopasaühitànàü sattvànugràhakàõàü lipigaõananyasanasaükhyàmudràdãnàü ma¤capãñhacchatropànahàdãnà¤ca vicitràõàü vividhànàü bhàõóopaskaràõàmanupravartakaü dhyànam / apàyabhåmyupapannànà¤ca sattvànàü tat kàlàpàyikaduþkhapratiprasrambhaõatàyai ra÷mipramocakaü dhyànam / tatra katamadbodhisattvasya vi÷uddhaü dhyànam / tadda÷avidhaü draùñavyam / laukikyà ÷uddhyà [vi]÷uddhamanàsvàditaü dhyànam / akliùñaü lokottarayà ÷uddhyà [vi]÷uddhaü dhyànam / prayoga÷uddhyà [vi]÷uddhaü maulavi÷uddhyà [vi]÷uddhaü maulavi÷eùottaravi÷uddhyà vi÷uddhaü dhyànam / prave÷asthitivyutthànava÷itàvi÷uddhyà vi÷uddhaü dhyànam / dhyànavyàvartane punaþ samàdapanava÷ità-vi÷uddhyà vi÷uddhaü dhyànam abhij¤àvikurvaõava÷ità-vi÷uddhyà vi÷uddhaü dhyànam / sarvadçùñigatàpagamavi÷uddhyà vi÷uddhaü dhyànam / kle÷aj¤eyàvaraõaprahàõavi÷uddhyà ca vi÷uddhaü dhyànam / ityetaddhyànamaprameya bodhisattvànàü mahàbodhiphalaü yadà÷ritya bodhisattvà dhyànapàramitàü paripårya anuttaràü samyaksaübodhimabhisambuddhavanto 'bhisaü[bhotsyante 'bhisaü]budhyante ca / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne trayoda÷amaü dhyànapañalam / (##) ## (Chapter 1.14) uddànaü pårvavadveditavyam / tatra katamo bodhisattvasya praj¤àsvabhàvaþ / sarvaj¤eyaprave÷àya ca sarvaj¤eyànupraviùña÷ca yo dharmàõàü pravicayaþ pa¤cavidyàsthànànyàlambya pravartate adhyàtmavidyàü hetuvidyàü ÷abdavidyà¤cikitsàvidyàü ÷ilpakarmasthànavidyà¤ca / ayaü bodhisattvànàü praj¤àsvabhàvo veditavyaþ / tatra katamà bodhisattvànàü sarvà praj¤à / sà dvividhà draùñavyà / laukikã lokottarà ca / sà punaþ samàsatastrividhà veditavyà / j¤eyatattvànubodhaprativedhàya / pa¤casu ca yathànirdiùñeùu vidyàsthàneùu triùu ca rà÷iùu kau÷alyakriyàyai sattvàrthakriyàyai ca / yà bodhisattvànàmanabhilàpyaü dharmanairàtmyamàrabhya satyàvabodhàya và satyàvabodhakàle và satyàbhisaübodhàdvà urddhaü praj¤à paramapra÷amapratyupasthànà nirvikalpà sarvaüprapa¤càgatà sarvaüdharmeùu samatànugatà mahàsàmànyalakùaõapraviùñà j¤eyaparyantagatà samàropàpavàdàntadvaya vivarjitatvànmadhyamapratipadanusàriõã / iyaü bodhisattvànàü tattvànubodhaprativedhàya praj¤à veditavyà / pa¤casu vidyàsthàneùu kau÷alyaü vistareõa pårvavadveditavyaü tadyathà balagotrapañale / trayaþ punà rà÷ayorthopasaühitànàü dharmàõàü rà÷iþ / anarthopasaühitànàü dharmàõàü rà÷iþ / naivàrthopasaühitànàü nànà 'rthopasaühitànàü dharmàõàü rà÷iþ / ityeteùvaùñàsu sthàneùu praj¤àyàþ kau÷alyaparigraho mahàntaü niruttaraü j¤ànasambhàraü paripårayatyanuttaràyai samyaksaübodhaye / sattvàrthakriyà punaþ pårvavadekàda÷aprakàraiva veditavyà / teùveva sthàneùu yà praj¤à sà sattvàrthakriyàyai praj¤à veditavyà / tatra katamà bodhisattvasya duùkarà praj¤à / sà trividhà draùñavyà gambhãrasya dharmanairàtmyaj¤ànàya duùkarà / sattvànàü vinayopàyasya praj¤ànàya duùkarà / sarvaj¤eyànàvaraõaj¤ànàya ca paramaduùkarà / (##) tatra katamà bodhisattvasya sarvatomukhã praj¤à / sà caturvidyà draùñavyà / ÷ràvakapiñakaü bodhisattvapiñakaü càrabhya ÷rutamayã praj¤à cintàmayã praj¤à / pratisaükhyàya bodhisattvakaraõãyànuvçttàvakaraõãyanivçttau ca pratisaükhyànabalasaügçhãtà praj¤à / bhàvanàbalasaügçhãtà ca samàhitabhåmikà apramàõà praj¤à / tatra katamà bodhisattvasya satpuruùasya satpuruùapraj¤à / sà pa¤cavidhà draùñavyà / saddharma÷ravaõasamudàgatà pratyàtmaü yoni÷o manaskàrasahagatà svaparàrthani÷cità praj¤à kle÷avijahanà ca praj¤à / aparaþ paryàyaþ / såkùmà yathàvad bhàvikatayà j¤eyaprave÷àt / nipuõà yàvadbhàvikatayà j¤eyaprave÷àt / sahajà pårvakaj¤ànasaübhàrasamudàgamàt / àgamopetà buddhairmahàbhåmipraviùñai÷ca bodhisattvaiþ saüprakà÷itadharmàrthasyodgrahaõadhàraõàt / adhigamopetà ÷uddhà÷ayabhåmimupàdàya yàvanniùñhàgamanabhåmiparigrahàt / tatra katamà bodhisattvasya sarvàkàrà praj¤à / sà ùaóvidhà saptavidhà caikadhyamabhisaükùipya trayoda÷avidhà veditavyà / satyeùu duþkhaj¤ànaü samudayaj¤ànaü nirodhaj¤ànaü màrgaj¤ànam / niùñhàyàü kùayaj¤ànamanutpàdaj¤ànam / iyaü tàvat ùaóvidhà praj¤à / saptavidhà punaþ dharmaj¤ànamanvayaj¤ànaü saüvçtij¤ànamabhij¤àj¤ànaü lakùaõaj¤ànaü da÷abalapårvaïgamaü j¤ànaü catasçùu ca yuktiùu yuktij¤ànam / tatra katamà bodhisattvasya vidhàtàrthikapraj¤à / sà 'ùñavidhà draùñavyà / dharmàõàü paryàyaj¤ànamàrabhya bodhisattvasya dharmapratisaüvit / dharmàõàü lakùaõaj¤ànamàrabhyàrthapratisaüvit / dharmàõàü nirvacanaj¤ànamàrabhya niruktipratisaüvit / dharmàõàü prakàrapadaprabhedamàrabhya pratibhànapratisaüvit / sarvaparapravàdinigrahàya bodhisattvasya praj¤à / sarvasvavàdavyavasthànapratiùñhàpanàya ca praj¤à / gçhatantrasamyak praõayanàya kulodayàya praj¤à / ràjanãtilaukikavyavahàranãtiùu ca bodhisattvasya yà ni÷cità praj¤à / tatra katamà bodhisattvasyehàmutrasukhà praj¤à / sà navavidhà draùñavyà / adhyàtmavidyàyàü suvyavadàtà supratiùñhità praj¤à / hetuvidyàyàü ÷abdavidyàyàü cikitsàvidyàyàü laukika÷ilpakarmasthànavidyàyàü suvyavadàtà no tu pratiùñhità praj¤à / tàmeva ca suvyavadàtàü pa¤caprakàràü vidyàü ni÷ritya yà bodhisattvasya (##) pareùàü vineyànàü måóhànàü pramattànàü saülãnànàü samyak pratipannànàü yathàkramaü saüdar÷anã samàdàpanã samuttejanã saüpraharùaõã ca praj¤à / tatra katamà bodhisattvasya vi÷uddhà praj¤à / sà samàsato da÷avidhà veditavyà / tattvàrthe dvividhà yàvadbhàvikatayà yathàvadbhàvikatayà ca tattvàrthasya grahaõàt / pravçttyarthe dvividhà samyagahetutaþ phalata÷ca grahaõàt / upàdànàrthe dvividhà viparyàsàviparyàsa-yathàbhåtaparij¤ànàt / upàyàrthe dvividhà sarvakaraõãyàkaraõãya-yathàbhåtaparij¤ànàt / itãyaü bodhisattvànàü pa÷càkàrà da÷aprabhedà praj¤à vi÷uddhà paramayà vi÷uddhyà veditavyà / itãyaü bodhisattvànàü su-vini÷cità càprameyà ca praj¤à mahàbodhiphalà yàmà÷ritya bodhisattvàþ praj¤àpàramitàü paripåryànuttaràü samyaksambodhimabhisaübudhyante / sa khalveùa ùaõõàü pàramitànàü teùu-teùu såtràntareùu bhagavatà vyagràõàü nirdiùñànàmayaü samàsa-saügraha-nirde÷o veditavyaþ / yasmiütathàgata-bhàùite såtre dànapàramità và yàvat praj¤àpàramità và udde÷amàgacchati nirde÷aü và sà svabhàva-dàne và yàvat vi÷uddhe và dàne 'vatàrayitavyà / saügraha÷ca tasyà yathà yogaü veditavyaþ / evamanyeùàü ÷ãlàdãnàü praj¤àvasànànàü yathànirdiùñànàmavatàraþ saügraha÷ca yathàyogaü veditavyaþ / yàni ca tathàgatànàü bodhisattvacaryà-janmàprameyàõi jàtakàni duùkaracaryà-pratisaüyuktàni tàni sarvàõi dànapratisaüyuktàni dànamàrabhya veditavyàni / yathà dànamevaü ÷ãlaü kùàntiü vãryaü dhyànaü sarvàõiü praj¤àpratisaüyuktàni praj¤àmàrabhya veditavyàni / kàniciddànamevàrabhya kànicidyàvat praj¤àmevàrabhya kàniciddvayasaüsçùñàni kànicitrayasaüsçùñàni kàniciccatuþsaüsçùñàni kànicitpa¤casaüsçùñàni kànicitsarvà eva ùañpàramità àrabhya veditavyàni / àbhiþ ùaóbhiþ pàramitàbhiranuttaràyai samyak saübodhaye samudàgacchanto bodhisattvà mahà÷ukladharmàrõavà mahà÷ukladharmasamudrà ityucyante / sarvasattvasarvàkàrasaüpattihetumahàratnahradà ityucyante / asya punareùàmevamapramàõasya puõyaj¤ànasaübhàrasamudàgamasya nànyatphalamevamanuråpaü yathànuttaraivaü samyaksaübodhiriti / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne caturda÷amaü praj¤àpañalam / (##) (Chapter 1.15) ## uddànaü pårvavadveditavyam / tatra katamo bodhisattvànàü priyavàditàsvabhàvaþ / iha bodhisattvo manàpàü satyàü dharmyà¤càrthopasaühità¤ca sattveùu vàcamudàharati / ayaü bodhisattvànàü samàsataþ priyavàditàsvabhàvaþ / tatra katamà bodhisattvasya sarvà priyavàdità / sà trividhà draùñavyà / iha bodhisattvasya yà vàksammodanã yayà vàcà bodhisattvo vigatabhçkuñiþ pårvàbhilàpã uttànamukhavarõaþ smitamukha pårvaïgamaþ kùemasvastyayanaparipçcchayà và dhàtusàmyaparipçcchayà và sukharàtrindivaparipçcchayà và ehãti svàgata[vàdi]tayà và ityevamàdibhiràkàraiþ sattvàn pratisammodayati lokayàtràü nàgarakabhàvamanuvartamànaþ / yà ca vàgbodhisattvasyànandanã yayà vàcà bodhisattvaþ putravçddhiü [dàravçddhiü] j¤àtivçddhiü dhanavçddhiü dhànyavçddhiü và dçùñvà apratisaüviditàtmavçddhikànàü sattvànàmàvedayannànandayati ÷raddhà÷ãla÷rutatyàgapraj¤àvçddhyà và punarànandayati / yà ca bodhisattvasya sarvàkàraguõopetadharmade÷anàpratisaüyuktà vàk sattvànàü hitasukhàya satatasamitaü pratyupasthità parameõopakàreõopakàribhåtà / iyaü bodhisattvànàü priyavàdità prabheda÷aþ sarvà veditavyà / tatra katamà bodhisattvànàü samàsataþ sarvà priyavàdità / sà dvividhà draùñavyà / lokayàtrànugatà samyagdharmade÷anànugatà ca / tatra yà ca sammodanãvàg yà cànandanã iyaü lokayàtrànugatà veditavyà / tatra yeyaü vàgupakarà parameõopakàreõa pratyupasthità nirdiùñà iyaü samyagdharmade÷anànugratà veditavyà / tatra katamà bodhisattvasya duùkarà priyavàdità / sà trividhà draùñavyà / yadbodhisattvo vadhakeùu pratyarthiùu pratyamitreùu suvi÷uddhena niùkaluùeõa cetasà pratisaükhyàya sammodanãü và ànandanãü và upakaràü vàcamudãrayati iyaü (##) bodhisattvasya prathamà duùkarà priyavàdità veditavyà / yatpunarbodhisattvaþ adhimàtraü saümåóheùu sattveùu dhandhendriyeùvaparitasyamànaþ pratisaükhyàya dharmyàü kathàü kathayati khedamabhyupagamya gràhayati nyàyaü dharmaü ku÷alam iyaü dvitãyà bodhisattvasya duùkarà priyavàdità veditavyà / punaryadbodhisattvaþ ÷añheùu màyàviùu sattveùvàcàryopàdhyàyagurudakùiõãyavisaüvàdakeùu mithyàpratipanneùu anàghàtacitto 'pratighacittaþ sammodanãmànandanãmupakaràü vàcamudãrayati iyaü bodhisattvasya tçtãyà duùkarà priyavàdità veditavyà / tatra katamà bodhisattvasya sarvato-mukhã priyavàdità / sà caturvidhà draùñavyà / nivaraõa-prahàõàya sugatigamanàya pårvakàlakaraõãyà dharmade÷anà / vigatanivaraõasya kalya-cittasya sàmutkarùikã caturàryasatya-pratisaüyuktà dharmade÷anà / pramattànàü sattvànàü gçhi-pravrajitànàü samyaksaücodanà pramàdacaryàyà utthàpya apramàdacaryàyàü pratiùñhàpanàrtham / utpannotpannà¤ca saü÷ayànàmapanayàya yà dharmade÷anà sàükathyavini÷caya-kriyà / tatra katamà bodhisattvànàü sat-puruùàõàü satpuruùapriyavàdità / sà pa¤cavidhà draùñavyà / iha bodhisattvabhåtàstathàgatabhåtà÷ca bodhisattvàþ sanidànameva vineyànàü dharmaü de÷ayanti saniþsaraõaü sapratisaraõaü saparàkramaü sapràtihàryam / sthàne sotpattikaü ÷ikùàpadaü praj¤apayanti / tasmàt eùàü dharmaþ sanidàno bhavati / samàtta÷ikùàõà¤càpannànàmàpatteþ vyutthànaü praj¤apayanti / tasmàt eùà dharmaþ saniþsaraõo bhavati / caturbhiþ pratisaraõaiþ saügçhãtàmaviparãtàü dharmavinaye 'smin pratipattiü praj¤apayanti / tasmàdeùàü dharmaþ sapratisaraõo bhavati / sarvaduþkha-nairyàõikãmapratyudàvartàü pratipadaü saüprakà÷ayanti / tasmàdeùàü dharmaþ saparàkramo bhavati / tribhi÷ca pràtihàryaiþ sarvàü de÷anàmabandhyàü kurvanti / tasmàdeùàü dharmaþ sapràtihàryo bhavati / tatra katamà bodhisattvànàü sarvàkàrà priyavàdità / sà ùaóvidhà saptavidhà caikadhyamabhisaükùipya trayoda÷avidhà draùñavyà / anuj¤eyeùu dharmeùvanuj¤àne priyavàdità / pratiùeddhavyeùu dharmeùu pratiùedhe / dharmàõàü dharmaparyàyodbhàvikà priyavàdità / dharmalakùaõàviparãtodbhàvikà / dharma-nirvacanàviparãtodbhàvikà / dharmapadaprakàraprabhedodbhàvikà (##) priyavàdità / sammodanã priyavàdità / ànandanã priyabàdità / pareùàü sarvopakaraõairalpotsukatàyàü sarvakçtyeùu ca samyaggateùvalpotsukatàyàü vi÷adapravàraõã priyavàdità / vividheùu ca bhayeùu bhãtànàmà÷vàsanã priyavàdità / nyàyopade÷asaügahãtà ca priyavàdità / aku÷alàt sthànàd vutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpanàrthaü samyagdçùña-÷ruta-pari÷aïkita-saücodanàvasàdanã priyavàdità / paraü pratibalamadhyeùyopasaühçtà priyavàdità / iyaü bodhisattvànàü trayoda÷àkàrà priyavàdità sarvàkàrà veditavyà / tatra katamà bodhisattvànàü vidhàtàrthika-priyavàdità / sà 'ùñavidhà draùñavyà / yà bodhisattvasya caturvidhàü vàgvi÷uddhiü ni÷rityàùñaskàryeùu vyavahàreùu vàk / iyaü vighàtàrthika-priyavàdità bodhisattvànàmucyate / tatreyaü catuvidhà vàgvi÷uddhiþ / mçùàvàdàtprativiratiþ / pai÷unyàtpàruùyàtsaübhinnapralàpàt prativiratiþ / tatreme 'ùñàvàryà vyavahàràþ / dçùñe dçùñavàdità ÷rute mate vij¤àte vij¤àtabàdità / adçùñe 'dçùñavàdità / a÷rute 'mate avij¤àte 'vij¤àtavàdità / tatra katamà bodhisattvànàmihàmutrasukhà priyavàdità / sà navavidhà draùñavyà / j¤àtivyasana÷okaprahàõàya priyavàdità / bhogavyasana÷oka prahàõàya àrogyavyasana÷okaprahàõàya priyavàdità / ÷ãlavyasanaprahàõàya dçùñivyasanaprahàõàya priyavàdità / ÷ãlasaüpade dçùñisaüpade àcàrasaüpade àjãvasaüpade ca yà priyavàdità saddharmade÷anà / tatra katamà bodhisattvasya vi÷uddhà priyavàdittà / saþ viü÷atividhà draùñavyà / viü÷atyàkàrairyà dharmade÷anà sà punaþ pårvavadveditavyà / tadyathà balagotrapañale / tatràrthacaryà yathaiva priyavàdità tathaiva vistareõa veditavyà / eyadvi÷iùñà¤càrthacaryàmanyàü vakùyàmi / tathà hi bodhisattvaþ sarvaprakàrayà 'nayà priyavàditayà tatra-tatropagamàrthaü sattvànàmàcarati / tatra katamo bodhisattvànàmarthacaryàsvabhàvaþ / evaü priyavàditayà yuktisaüdar÷itànàü sattvànàü yathàyogaü ÷ikùàsvarthacaryàyàü dharmànudharmapraticaryàyàü kàruõyacittamupasthàpya niràmiùeõa (##) cetasà samàdàpanà vinayanà nive÷anà pratiùñhàpanà / ayamarthacaryàyàþ samàsataþ svabhàvanirde÷aþ tatra katamà bodhisattvànàü sarvàrthacaryà / sà dvividhà draùñavyà / aparipakvànà¤ca sattvànàü paripàcanà / paripakvànà¤ca sattvànàü vimocanà / sà punastribhirmukhaiþ veditavyà / dçùñadhàrmike 'rthe samàdàpanà / sàüparàyike 'rthe samàdàpanà / dçùñadharma-sàüparàyike 'rthe samàdàpanà / tatra dhàrmikaiþ karmaguõaiþ bhogànàmarjana-rakùaõa-vardhana-samyak-samàdàpanatayà dçùñadhàrmike 'rthe samàdàpanà veditavyà / yenàyaü parata÷ca pra÷aüsàü labhate dçùñe ca dharmai sukham / upakaraõasukhenànugçhãto viharati / tatra bhogàn utsçjya bhikùàkavçtta-jãvikà-pratibaddhamavrajyà-samàdàpanà / sàüparàyike 'rthe samàdàpanà veditavyà / yenàyaü niyataü saüparàyasukhito bhavati na tvava÷yaü dçùñe dharme / tatra yà gçhiõo và pravrajitasya vànupårveõa vairàgya-gamana-samàdàpanà / iyaü dçùñadharma-sàüparàyike 'rthe samàdàpanà veditavyà / yenàyaü dçùñe ca dharme prasrabdha-kàya prasrabdha-cittaþ sukhaü spar÷aü viharati / saüparàye ca vi÷uddhideveùåpadyate / niråpadhi÷eùe nirvàõadhàtau parinirvàti / tatra katamà bodhisattvànàü duùkarà arthacaryà / sà trividhà draùñavyà / pårvaku÷alamålahetvacariteùu sattveùvarthacaryà bodhisattvànàü duùkarà / tathà hi te duþkhasamàdàpyà bhavanti ku÷ale / mahatyàü bhogasaüpadi vartamàneùu sattveùu tadadhyavasànagateùvarthacaryà bodhisattvànàü duùkarà / tathàhi te mahati pramàdapade pramàdasthàne vartante / ito bàhyakeùu tãrthikeùu pårvaü [ca] tãrthika dçùñicariteùu sattveùvarthaücaryà bodhisattvànàü duùkarà / tathà hi te svayaü saümåóhà÷càbhiniviùñà÷càsmin dharmavinaye / tatra katamà bodhisattvànàü sarvatomukhã arthacaryà / sà caturvidhà draùñavyà / iha bodhisattvaþ a÷ràddhaü ÷raddhàsaüpadi samàdàpayati yàvatpratiùñhàpayati / duþ÷ãlaü ÷ãlasaüpadi duùpraj¤aü praj¤àsaüpadi matsariõaü tyàgasaüpadi samàdàpayati yàvatpratiùñhàpayati / (##) tatra katamà bodhisattvasya satpuruùàrthacaryà / sà pa¤cavidhà draùñavyà / iha bodhisattvaþ sattvàn bhåte 'rthe samàdàpayati / kàlena samàdàyapati / arthopasaühite 'rthe samàdàpayati / ÷lakùõena samàdàpayati / maitracittena samàdàpayati / tatra katamà bodhisattvànàü sarvàkàràrthacaryà / sà ùaóvidhà saptavidhà caikadhyamabhisakùipya trayoda÷avidhà draùñavyà / iha bodhisattvaþ saügrahãtavyàü÷ca sattvàn samyak saügçhõàti / nigrahãtavyàü÷ca sattvàn samyagnigçhõàti / ÷àsanapratihatànà¤ca sattvànàü pratighàtamapanayati / madhyasthàn sattvànasmin ÷àsanee 'vatàrayati / avatãrõà÷ca sattvàn samyak triùu yàneùu paripàcayati / paripakvàü÷ca sattvàn vimocayati / tadekatyàü÷ca sambhàra-rakùopacaye saüniyojayati / yaduta hãnayàna-niþsçtiü vàrabhya mahàyàna-niþsçtiü vàrabhya / yathà sambhàrarakùopacaye evaü praviveke cittaikàgratàyàmàvaraõavi÷udau manaskàrabhàvanàyàü ca sanniyojayati / ÷ràvaka-pratyeka-buddhagotràn ÷ràvaka-pratyeka-buddhayàne sanniyojayati / tathàgata-gotrànanuttare samyaksaübodhiyàne niyojayati / tatra katamà bodhisattvànàü vighàtàrthikàrthacaryà / sà 'ùñavidhà draùñavyà / hretavyeùu sthàneùvàhrãkyaparyavasthàna-paryavasthitànàü sattvànàmàhrãkyaparyavasthànaü vinodayatyapanayati / yathà àhrãkyaparyavasthànamevamapatrapitavyeùu anapatràpyaparyavasthànaü middhaparyasthànamauddhatyaparyavasthànaü kaukçtyaparyaüvasthànamãrùàparyasthànaü [màtsaryaparyavasthànaü] vinodayatyapanayati / tatra katamà bodhisattvasyehàmutrasukhà 'rthacaryà / sà navavidhà draùñavyà / parasattvànàü kàyakarmapari÷uddhimàrabhya sarvàkàrà pràõàtipàtàt prativiratisamànàpanatà / sarvàkàràdattàdànàt-prativirati-samàdàpanatà / sarvàkàrà kàmamithyàcàràt-prativirati-samàdàpanatà / sarvàkàrà suràmaireyamadyapramàdasthànàt prativirati-samàdàpanatà / vàkkarmapari÷uddhimàrabhya sarvàkàrà mçùàvàda-prativirati-samàdàpanatà / sarvàkàrà pai÷unya-prativirati-samàdàpanatà / sarvàkàrà pàruùya-prativirati-samàdàpanatà / sarvàkàrà sambhinnapralàpa-prativirati-samàdàpanatà / (##) manaskarmapari÷uddhimàrabhya sarvàkàràbhidhyàvyàpàdamithyàdçùñi-prativirati-samàdàpanatà / tatra katamà bodhisattvasya vi÷uddhà 'rthacaryà / sà da÷avidhà draùñavyà / bahiþ÷uddhimupàdàya pa¤cavidhà / antaþ÷uddhimupàdàya pa¤cavidhà / bahiþ÷uddhimupàdàya bodhisattvànàü pa¤cavidhà sattveùvarthacaryà katamà / anavadyà 'paràvçttà 'nupårvà sarvatragà yathàyogaü ca / iha bodhisattvaþ sattvànna du÷caritavyàmi÷re du÷caritapårvagame sàvadye sakliùñe 'ku÷ale sanniyojayati / iyamasyànavadyà bhavatyarthacaryà sattveùu / punarbodhisattvo nàmokùe cànekàntavi÷uddhe càyatane mokùa eùa ekàntavi÷uddha eùa iti sattvàüstatraiva samàdàpayati / iyamasyàparàvçttà sattveùvarthacaryà / punarbodhisattvaþ pårvaü bàlapraj¤ànàü sattvànàmuttànàü dharmade÷anàü karoti / uttànàmavavàdànu÷àsanãmanupravartayati / madhyapraj¤àü÷cainàüviditvà madhyàü dharmade÷anàü såkùmàmavavàdànu÷àsanãmanupravartayati anupårveõa ku÷alapakùasamudàgamàya / iyamasyànupårvà sattveùvarthacaryà / punarbodhisattva÷caturõàü varõànàm à-devamanuùyàõàü sarvasattvànàü yathà÷aktiyathàbalamarthamàcarati / hitasukhaü paryeùate / tatraiva samàdàpayati / imamasya marvatrþgà sattveùvarthacaryà / punarbodhisattvo ye sattvà yasmin svàrthe ku÷ale parãtte madhye 'dhimàtre và ÷akyaråpàþ samàdàpayituü yena copàyena ÷akyaråpàþ samàdàyituü tàn yathàyogaü tatra tathà samàdàpayati / iyaü tàvadbodhisattvànàü sattveùu pa¤cavidhà vahiþ÷uddhà arthacaryà / tatra katamà bodhisattvànàü pa¤cavidhà 'ntaþ÷uddhà sattveùvarthacaryà / iha bodhisattvo vipulena sattveùu kàruõyà÷ayena pratyupasthitenàrthamàcarati / punarbodhisattvaþ sattvànàmarthe sarvaduþkhapari÷ramairapyaparikhinnamànasaþ pramudita evaü sattvànàmarthamàcarati / punarbodhisattvaþ pravaràyàmagryàyàmapi saüpadi vartamàno dàsavatpreùyavadva÷yaputravaccaõóàladàrakavannãcacitto nihatamadamànàhaükàraþ nàmarthamàcarati / (##) punarbodhisattvo niràmiùeõàkçtrimeõa ca parameõa ca premõà sattvànàmarthamàcarati / punarbodhisattva àtyantikenàpunaþ pratyudàvartyena maitreõa cetasà sattvànàmarthamàcarati / iyaü bodhisattvasya pa¤cavidhà 'ntaþ÷uddhà sattveùvarthacaryà veditavyà / yà ca pa¤cavidhà vahiþ÷uddhà yà ca pa¤cavidhà 'ntaþ÷uddhà tàü sarvàmekadhyamabhisaükùipya da÷avidhà bodhisattvànàü vi÷uddhà 'rthacaryetyucyate / tatra katamà bodhisattvasya samànàrthatà / iha bodhisattvo yasminnarthe yasmin ku÷alamåle paràn samàdàpayati tasminnarthe tasmin ku÷alamåla samàdàpane tulye và 'dhike và svayaü saü÷ikùyate / iti yaivaü bodhisattvasya paraistulyàrthatà iyamucyate samànàrthatà / tàü samànàrthatàü pare vineyà bodhisattvebhya upalabhya dçóhani÷cayà bhavantyapratyudàvartyàstasmin ku÷ala[måla]samàdàpane / tatkasya hetoþ / teùàmevaü bhavati / nånametadasmàkaü hitametatsukhaü yatràyaü bodhisattvo 'smàn samàdàpitavàn / yasmàdayaü bodhisattvo yatraivàsmàn sanniyojayati tadevàtmanà samudàcarati / tatràyaü jànannahitamasukhaü nàtmanà samudàcarediti na càsya samànàrthasya bodhisattvasyaivaü bhavanti pare vaktàraþ / tvaü tàvat svayaü na ku÷alaü samàdàya vartase / kasmàttvaü paraü ku÷ale 'tyartha samàdàpayitavyaü vaktavyamavavaditavyaü manyase / tvameva tàvadanyairvaktavyo 'vavaditavyo 'nu÷àsitavya iti / asti bodhisattvaþ paraiþ samànàrtha eva saüstàü samànàrthatàü pareùàü nopadar÷ayati / astyasamànàrtha eva san samànàrthatàmupadar÷ayati / asti samànàrthaþ sasànàrthatàmupadar÷ayati / asti naiva samànàrtho nàpi samànàrthatàmupadar÷ayati / tatra prathamà koñi tulyaguõaprabhàvànàü bodhisattvànàü bodhisattvamàrge àcàryatvamabhyupagatànàü tulyaguõaprabhàvo bodhisattvaþ praticchannakalyàõatayà guõàn prabhàva¤ca nopadar÷ayati / dvitãyà koñã hãnàdhimuktikànàü sattvànàü gaübhãreùu sthàneùåttrastànàü pratisaükhyàya bodhisattvaþ teùàmeva sattvànàü tenopàyena vinayanàrthaü sahadhàrmikamàtmànamupadar÷ayati / saücintya à-caõóàlànàm à-÷unàmarthaü kartukàma upadravaü saü÷amitukàmo vinayitukàma à-caõóàlànàm à÷unàü (##) sabhàgatàyàmupapadyate / tçtãyà koñã calaku÷alamålasamàdànànàü vineyànàü sthirãkaraõàrthaü bodhisattvaþ samànàrthaþ adhikàrtho và samànàrthatàmupadar÷ayati / caturthã koñã svayaü pramattaþ paràrthamapyabhyupekùate / tatra yacca dànamanekavidhaü nirdiùñaü yacca ÷ãlaü vistareõa yàvadyà ca samànàrthatà tatra pàramitàbhiradhyàtmaü buddhadharmaparipàkaþ / saügrahavastubhiþ [sarva]sattvaparipàkaþ / samàsato bodhisattvasyaitatku÷alànàü dharmàõàü karma veditavyam / tatra yacca dànamanekavidhaü pårvavadyàvat samànàrthatà ityeùàmanekavidhànàmaprameyàõàü ku÷alànàü dharmàõàü bodhipàkùikànàü tribhiþ kàraõaiþ samudàcàro veditavyaþ / dvàbhyàü kàraõàbhyàü ÷reùñhatà veditavyà / tribhiþ kàraõairvi÷uddhirveditavyà / kàyena vàcà manasà samudàcàro veditavyaþ / udàratvàdasaükliùñatvàcca ÷reùñhatà niruttaratà asàdhàraõatà ca veditavyà / tatra sattvàbhedato vastvabhedataþ kàlàbhedatta÷codàratà veditavyà / tatra sattvàbhedo yadbodhisattvaþ sarvasattvànadhiùñhàya sarvasattvànàrabhya tàni dànàdãni ku÷alamålàni samudàcarati na kevalasyàtmana evàrthe / tatra vastvabhedo yadbodhisattvaþ sarvàõi sarvàkàràõi tàni ku÷alamålàni dànàdikàni samàdàya vartate / tatra kàlàbhedo yadbodhisattvaþ satatasamitamaniràkçtaprayogo 'nikùiptadhuro ràtrau ca divà và dçùñe và dharme tenaiva ca hetunà 'bhisaüparàye 'pi tàni dànàdãni ku÷alamålàni samudàcarati / tatra caturbhiràkàrairasaükliùñatà veditavyà / iha bodhisattvo muditacittaþ tàn ku÷alàn dharmànniùevate na duþkhã na durmanà avipratisàrã bhavati tato nidànam / punarbodhisattvaþ paramanapahatya dçùñigatànyanabhinivi÷ya du÷caritenàvyàmi÷ràõi tàni ku÷alamålàni dànàdikàni samudàcarati / punarbodhisattvaþ satkçtya sarvàtmanà teùveva guõadar÷ã sàradar÷ã ÷àntadar÷ã suni÷cito 'parapratyayo 'nanyaneyaþ tàn ku÷alàn dharmàn dànàdãn samàdàya vartate / punarbodhisattvo na terùà dànàdãnàü ku÷alànàü dharmàüõàü vipàkaü pratikàükùate cakravartitvaü và ÷akratvaü và màratvaü và brahmatvaü và nàpi parataþ pratikàraü pratyà÷aüsate / na tatra ni÷rito bhavati / na sarvalàbhasatkàra÷lokeùu nàpyantataþ kàyajãvite 'pi ni÷rito bhavati / iti ya ebhiràkàraiþ prasàdapràmodyasahagata÷càviùama÷ca satkçtya càni÷rita÷ca dànàdãnàü samànàrthatàparyavasànànàü (##) ku÷alànàü dharmàõàü samudàcàraþ / sà eùàmasaükliùñatetyucyate / vi÷uddhiruttaptatà acalatà suvi÷uddhatà ca veditavyà / tatrà÷aya ÷uddhibhåmipraviùñasya bodhisattvasya uttaptànyacalàni caitàni ku÷alamålàni bhavanti / tatreyamuttaptatà yadà÷aya÷uddhasya bodhisattvasya sarve te ku÷alà dharmà apratisaükhyànakaraõãyà bhavanti / tatreyamacalanatà yadà÷aya÷uddho bodhisattvo yathà pratilabdhebhyo yathopacitebhya÷ca ebhyaþ ku÷alebhyo dharmebhyo na parihãyate / na bhavyo bhavatyàyatyàü parihàõàya / nànyatra teùàü teùàü ràtridivànàmatyayàtteùàü teùàmàtmabhàvànàü samatikramàccandro và ÷uklapakùe pratyupasthite vardhata eva ebhiþ ku÷alairdharmairna [pari]hãyate bodhisattvaþ niùñhàgamanabhåmibyavasthitasya punarbodhisattvasyaikajàtipratibaddhasya caramabhavikasya và ete ku÷alà dharmàþ suvi÷uddhà veditavyà yeùàmuttari bodhisattvabhåmau pari÷uddhataratà nàsti / evaü tribhiþ kàraõaireùàü ku÷alànàü dharmàõàü samudàcàraþ / dvàbhyàü kàraõàbhyàü ÷reùñhatà / tribhiþ kàraõaiþ suvi÷uddhatà veditavyà dànàdãnàü samànarthatàvasànànàm / tatra sarvadànasya sarva÷ãlasya vistareõa yàvatsarvasamànarthatàyà àsevitàyàþ suvi÷odhitàyàþ sakalasaüpårõàyà anuttarà samyaksaübodhirvajrasàra÷arãratà saddharmacirasthitikatà ca phalamabhinirvartate / tatra duùkaradànena duùkara÷ãlena yàvadduùkarasamànàrthatayà àsevitayà suvi÷odhitayà tathàgatasyàpratisamà÷caryàdbhutadharmasamanvàgatatvaü phalamabhinirvartate / tatra sarvatomukhena dànena sarvatomukhena ÷ãlena vistareõa yàvatsarvatomukhayà samànàrthatayà tathàgatasya sarvataþ pradhànasattvairdevamanuùyaiþ påjyatvaü phalamabhinivartate / tatra satpuruùadànasya satpuruùa÷ãlasya yàvatsatpuruùasamànàrthatàyàþ tathàgatasya ye kecitsattvà apadà và [dvipadà và] catuùpadà và bahupadà và råpiõo và 'råpiõo và saüj¤ino vàsaüj¤ino và naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanopagà và [teùàü] sarveùàü sattvànàmagryatvaü phalamabhinirvartate / tatra sarvàkàrasya dànasya [sarvàkàrasya] ÷ãlasya vistareõa yàvatsarvàkàràyàþ samànàrthatàyàstathàgatasyàprameyavicitrapuõyaparigçhãtaü dvàtriü÷anmahàpuruùalakùaõà÷ãtyanuvya¤janakàyatà phalamabhinirvartate / (##) tatra vighàtàrthikadànasya vighàtàrthika÷ãlasya vistareõa yàvadvighàtàrthikasamànàrthatàyàþ tathàgatasya bodhimaõóa niùaõõasya sarvamàrapratyarthikavidhàtàviheñhàvikampanàpratibalanatà phalamabhinirvartate / tatrehàmutrasukhasya dànasya ihàmutrasukhasya ÷ãlasya vistareõa yàvadihàmutrasukhàyàþ samànàrthatàyàstathàgatasya paramadhyànavimokùasamàdhisamàpattisukhaü phalamabhinirvartate / tatra vi÷uddhasya dànasya vi÷uddhasya ÷ãlasya vistareõa yàvadvi÷uddhàyàþ samànàrthaütàyà àsevitàyàþ suvi÷odhitàyàþ sakalasaüpårõayàstathàgatasya sarvàkàrà÷catasraþ pari÷uddhayaþ à÷rayapari÷uddhiràlambanapari÷uddhi÷cittapari÷uddhirj¤ànapari÷uddhiþ phalamabhinirvartate / tathà trãõyàrakùyàõi da÷abalavai÷àradyasmçtyupasthàna-sarvàveõikabuddhadharmavi÷uddhi÷ca phalamabhinirvartate / idamasya bodhisattvasya dànàdãnàü ku÷alànàü dharmàõàü paryantagataü phalaü niruttaram / anyaccàsyàpramàõamiùñamanavadyaü bodhisattvacaryàsu saüsarato veditavyam / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne pa¤cada÷amaü saügrahavastupañalam / (##) ## (Chapter 1.16) uddànam / ratna-påjà mitra-sevà apramàõai÷ca pa÷cimam / tatra bodhisattvasya tathàgateùu tathàgata-påjà katamà / sà sàmàsato da÷avidhà veditavyà / ÷arãra-påjà caitya-påjà sammukha-påjà vimukha-påjà svayaükçta-påjà para-kàrita-påjà làbha-satkàra-påjà udàra-påjà asaükliùñapåjà pratipatti-påjà ca / tatra yadbodhisattvaþ sàkùàt tathàgata-råpa-kayameva påjayati / iyamasyocyate ÷arãra påjà / tatra yadbodhisattvastathàgatamuddisya ståpaü và gahaü và kåñaü và puràõacaitya và abhinava-caityaü và påjayati / iyamasyocyate caitya-påjà / yad bodhisattvastathàgata-kàya và tathàgata-caityaü và sammukhãbhåtamadhyakùa påjayati / iyamasya sammukha-påjetyucyate / tatra yad bodhisattvastathàgate và tathàgate-caitye và sammukha-påjàü kurvannevamadhyà÷aya-sahagataü prasàda-sahagataü cittamabhisaüskaroti / yà ekasya tathàgatasya dharmatà sà sarveùàü tathàgatànàmatãtànàgatapratyutpannànàü dharmatà / yà ekasya tathàgata-caityasya dharmatà sà sarveùàü tathàgata-caityànàü dharmatà / ityato 'hameta¤ca sammukhãbhåtaü tathàgataü påjayàmi sarvàü÷ca tàn atãtànàgatapratyutpannàü÷ca tathàgatàn påjayàmi / etacca sammukhãbhåta tathàgata-caityaü påjayàmi / tadanyàni ca da÷asu dikùvanantàparyanteùu lokadhàtuùu sarvàõi ståpàni gahàni kåñàgàràõi puràõa-caityàni abhinava-caityàni påjayàmi / itãyaü tàvad bodhisattvasya sàdhàraõà sammukhà / vimukhà ca tathàgata-påjà tathàgata-caitya-påjà ca veditavyà / yatpunarbodhisattvaþ asammukhãbhåte tathàgate tathàgata-caitye và tathàgatacittamabhisaüskçtya (##) påjàü prayojayati sarvabuddhànuddi÷ya sarvatathàgatacaityàni coddi÷ya / sàsya kevalà vimukhaiva påjà veditavyà / yadapi bodhisattvaþ parinirvçte tathàgate tathàgatamuddi÷ya tathàgatasya ÷arãraü ståpaü và kàrayati gahaü và kåñaü và ekaü và dvau và sambahulàni và yàvat koñi-÷atasahasràõi yathà÷akti-yathàbalam / iyamapi bodhisattvasya tathàgateùu vimukhà vipulà påjà apramàõa-puõya-phalà 'nekabràhmapuõyaparigçhãtà / yathà bodhisattvaþ anekaireva kalpai[rmahàkalpai]ravinipàtagàmã bhavati / na cànuttaràyàþ samyaksaübodheþ sambhàraü na paripårayati tannidànam / tatra yeyaü bodhisattvasya kevalaiva tathàgate tathàgatacaitye và påjà iyameva tàvadvipulapuõyaphalà draùñavyà tato vipulatarapuõyaphalà kevalaiva vimukhà draùñavyà / tato vipulatamapuõyaphalà sàdhàraõasamsukhavimukhà påjà draùñavyà / tatra yad bodhisattvastathàgate và tathàgatacaitye và påjàü kartukàmaþ svayameva svahastaü karoti na dàsãdàsakarmaükara-[pauruùeya-]mitràmàtyaj¤àtisàlohitaiþ kàrayatyàlasyakausãdyaü pramàdasthànaü và ni÷ritya / iyaü bodhisattvasya svayaükçtà påjà veditavyà / tatra yadbodhisattvastathàgate và tathàgatacaitye và påjàü kartukàmo na kevalaü svayeva karotyapi tu màtàpitçbhyàü kàrayati putradàreõa dàsãdàsakarmakarapauruùeyairmitràmàtyaj¤àtisàlohitaiþ parai÷ca ràjabhiþ ràjamahàmàtrairbràhmaõaigçhapatibhirnaigamairjànapadairdhanibhiþ ÷reùñhabhiþ sàrthavàhairantataþ strãpuruùadàrakadàrikàbhiþ kçpaõaiduþkhitaira à-caõóàlairapi kàrayati / tathà 'càryopàdhyàyaiþ sàrdhavihàryantevàsibhiþ sabrahmacàribhi÷ca pravrajitairapyanyatãrthyaistathàgate [và tathàgata-]caitye và påjàü kàrayati / iyaü bodhisattvasya sàdhàraõà påjà svaparakçtà veditavyà / yatpunarbodhisattvaþ parãtte påjàkaraõãye deyavastuni saüvidyamàne karuõàsahagatena cetasà saücintya pareùàmeva tadvastvanuprayacchatyete duþkhitàþ sattvà alpapuõyà÷cà÷aktà÷ca tathàgate và tathàgatacaitye và kàràü kçtvà sukhità bhavantviti / pare ca tena vastunà tathàgate và tathàgatacaitye và påjàü kurvanti na bodhisattvaþ iyaü bodhisattvasya kevalà parakàrità påjà veditavyà / (##) tatra yà kevalà svayaükçtà sà mahàpuõyaphalà / yà kevalà parakàrità sà mahattarapuõyaphalà / yà punaþ sàdhàraõà yà mahattamapuõyaphalà niruttarà veditavyà / tatra yadbodhisattvaþ tathàgate và tathàgatacaitye và cãvarapiõóapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyapariùkàrairabhivàdanavandanapratyutthànà¤jalikarmabhi÷ca dhåpagandhai÷cårõagandhairanulepanagandhairvicitrai÷ca màlyairvicitrairvàdyai rvicitrai÷chatradhvajapatàkàpradãpadànairvicitraiþ stotràbhivyàhàraiþ pa¤camaõóalapraõàmaiþ pradakùiõàvartaiþ påjàü karoti / tathà 'kùayaõikàpradànaiþ maõimuktàvaidårya÷aükha÷ilàpravàóà÷magarbhamusàragalvajàtaråparajatalohitikà-dakùiõàvartaprabhçtibhiþ ratnapradànairmaõikuõóalakeyåràdyalaïkàrapradànairantata÷ca ghaõñàpradànakàrùàpaõa-kùepasåtrapariveùñanaiþ påjayati / iyaü bodhisattvasya tathàgate và tathàgatacaitye và làbhasatkàrapåjà veditavyà / tatra yadbodhisattvo dãrghakàlikã¤ca tathàgate và tathàgatacaitye và etàmeva làbhasatkàrapåjàü karoti prabhåtavastukà¤ca praõãtavastukà¤ca sammukhavimukhà¤ca svayaükçtaparakçtà¤ca ghanarasena ca prasàdena sammukhãbhåtena tãvrayà càdhimuktyà påjàü karoti / tacca ku÷alamålamanuttaràyai samyaksaübodhaye pariõàmayati / iyaü bodhisattvasya saptàkàrà udàrapåjetyucyate / tatra yadbodhisattvaþ svahastaü tathàgate và tathàgatacaitye và kàràü karoti na parairavaj¤ayà kàrayati pramàdakausãdyàdvà / satkçtya karoti / nàpaviddhamavikùiptacittaþ karotyasaükliùñacittaþ / na buddhàbhiprasannànàü ràjàdãnàmudàrasattvànàü làbhasatkàrahetoþ kuhanàrthaü pratiråpeõa ca vastunà påjayati / na haritàla-lepana-dhçtasnàna-gugguludhåpàrkapuùpàdibhiranyai÷càkalpikairupakaraõaiþ / iyaü bodhisattvasya ùaóàkàrà 'saükliùñà påjà veditavyà / tàü punaretàmudàràmasaükliùñàü làbhasatkàrapåjàü bodhisattvastathàgate và tathàgatacaitye và svabàhubalopàrjitairbhogaiþ karoti parato và paryeùitaiþ / ùariùkàrava÷ità-pratilabdhairvà / tatra pariùkàrava÷itàpràpto bodhisattvaþ dvau và (##) trãnvà saübahulàn và samucchrayàn yàvat samucchryakoñãniyuta÷atasahastràõyanekànyabhinirmàya sarvaistaiþ samucchrayaistathàgateùu praõàmaü karoti / teùà¤ca samucchrayàõàmekaikasya hasta÷ataü hastasahasraü và tato và pareõa nirmàya sarvaistairdivyasamatikràntaiþ kusumaiþ paramasugandhibhiþ paramamanoramaiþ tàüstathàgatànabhyavakirati / sarve ca te samucchrayà atyudàràõi tathàgatabhåtaguõopasaühitàni stotràõi bhàùante / sarvaireva ca taiþ samucchrayairvicitràõyamàtràõi [agràõi] praõãtàni keyåramaõikuõóalàni chatradhvajapatàkà÷ca tathàgateùåtsçjayattyàropayati / iyamevaübhàgãyà pariùkàrava÷ità-pràptasya bodhisattvasya svacittapratibaddhà påjà / na càsya punarbuddhotpàdaþ pratyà÷aüsitavyaþ pràrthayitavyo và bhavati / tatkasya hetoþ / tathàhi tasyàvaivartikabhåmipraviùñatvàt sarvabuddhakùetreùvavyàhatà gatirbha vati / no càpi bodhisattvasya svabàhubalopàrjità bhogà bhavantinàpi ca parataþ paryeùitalabdhà và / nàpi ca bodhisattvaþ pariùkàrava÷itàpràpto bhavati / api tu yà kàcit tathàgatapåjà jambådvãpe [và] càturdvãpe và sàhasre [và dvisàhasre và trisàhasra-]mahàsàhasre và yàvadda÷asu dikùvanantàparyanteùu lokadhàtuùu mçdumadhyàdhimàtrà pravartate / tàü sarvàü ÷ràddho bodhisattvaþ prasàdasahagatenodàràdhimuktisahagatena cetasà spharitvàbhyanumodate / iyamapi bodhisattvasyàlpakçcchreõa mahatã apramàõà tathàgatapåjà bodhàya mahàsaübhàraparigçhãtà yasyàü bodhisattvena satata-samitaü kalyàõacittena hçùñacittena yogaþ karaõãyaþ / tatra yadbodhisattvaþ stokastokaü muhårtamuhårtamantato godohamàtramapi sarvasattva pràõibhåteùu maitracittaü bhàvayati / karuõàsahagataü muditàsahagatamupekùàsahagataü cittaü bhàvayati / tathà sarvasaüskàreùvanityasaüj¤àmanitye duþkhasaüj¤àü duþkhe 'nàtmasaüj¤àü nirvàõe cànu÷aüsasaüj¤àü bhàvayati / tathà tathàgatànusmçtiü dharmasaüghapàramitànusmçtiü bhàvayati / tathà stokastokaü muhårtamuhårtaü sarvadharmàõàü pràde÷ikena mçdukùàntikenàpi j¤ànena nirabhilàpyadharmasvabhàvatathatàdhimukto nirvikalpena nirnimittena cetasà viharati / pràgeva tata uttari tato bhåyaþ / tathà bodhisattva÷ãlasaüvaraparipàlanà / ÷amathavipa÷yanàyàü bodhipàkùikeùu ca dharmeùu yogakriyà / tathà pàramitàsu saügrahavastuùu ca samyagyogakriyà / itãyaü bodhisattvasya pratipattisahagatà tathàgata påjà 'gryàvarà (##) praõãtà niruttarà / yasyàþ påjàyàþ pårvikà làbhasatkàrapåjà sarvàkàràpi ÷atatamãmapi kalàü nopaiti sahasratamãmapi kalàü nopaiti vistareõa yàvadupaniùadamapi nopaiti / itãyaü da÷abhiràkàraiþ sarvàkàrà tathàgatapåjà veditavyà / yathà tathàgatapåjà evaü dharmapåjà saüghapåjà yathàyogaü veditavyà / tatra triùu ratneùvetàü da÷àkàràü påjàü kurvanbodhisattvastathàgatàlambanaiþ ùaómiradhyà÷ayaiþ karoti / guõakùetraniruttaràdhyà÷ayatayà upakàriniruttaràdhyà÷ayatayà 'padadvipadàdisarvasattvàgryàdhyà÷ayatayà udumbarapuùpavat sudurlaübhà 'dhyà÷ayatayà ekàkinastrisàhasrama sàhasre loka utpàdàtkevalàdhyà÷ayatayà laukikalokottarasampatsarvàrthaüpratisaraõàdhyà÷ayatayà / tasyaibhiþ ùaóbhiradhyà÷ayaiþ tathàgate tasya và dharme tasya và saüghe påjà prakalpità parãttàpyaprameyaphalà bhavanti pràgeva prabhåtà / tatra katibhiràkàraiþ samanvàgataü bodhisattvasya kalyàõamitraü veditavyam / katibhi÷càkàraiþ kalyàõamitratà 'bandhyà bhavati / katibhikàràraiþ samanvàgataü kalyàõamitraü prasàdapadasthànagataü bhavati / kati kalyàõamitrabhåtasya [bodhisattvasya] vineyeùu kalyàõamitra-karaõãyàni bhavanti / katividhà ca kalyàõamitrasaüsevà bodhisattvasya / katyàkàrayà ca saüj¤ayà kalyàõamitrasyàntikàdbodhisattvena dharmaþ ÷rotavyaþ / katiùu ca sthàneùu kalyàõamitrasyàntikàd bodhisattvena dharmaü ÷ruõvatà tasmindharmabhàõake pudgale 'manasikàraþ karaõãyaþ / tatràùñàbhiraïgaiþ samanvàgataü bodhisattvasya kalyàõamitraü sarvàkàraparipårõaü veditavyam / vçttastho bhavati bodhisattvasaüvara÷ãleùu vyavasthito 'khaõóacchidrakàrã / bahu÷ruto bhavati nàvyutpannabuddhiþ / adhigamayukta÷ca bhavati làbhã bhàvanàmayasyànyatamànyatamasya ku÷alasya làmã ÷amathavipa÷yanàyàþ / anukampaka÷ca bhavati kàruõikaþ so 'dhyupekùya svaü dçùñadharmaüsukhavihàraü pareùàmarthàya parayujyate / vi÷àrado bhavati na pareùàmasya dharmaü de÷ayataþ smçtiþ pratibhànaü - va ÷àradyabhayàt pramuùyate / kùama÷ca bhavati parato 'vamànanàvahasanàvaspandana durukta-duràga-tàdãnàmaniùñànàü vacanspathànàü vividhàna¤ca sattvavipratipattãnàm / aparikhinnamànasa÷ca (##) kàlena kàlamabhivàdanavandanapratyutthànà¤jalisàmicãkarmapåjàkriyayà dharmacãvarapiõóapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyapariùkàradànapåjayà ca / ni÷ritasya ca dhàrmikeùvarthasaüyoga-viyogeùu va÷avartanatayà avikampanatayà yathàbhåtatvàviùkaraõatayà / kàlena ca càj¤àmipràyasyopasaükramaõaparyupàsanaparipçcchana÷ravaõatayà / tatra kalyàõamitrasyàntikàddharmaü ÷rotukàmena bodhisattvena pa¤càkàrayà saüj¤ayà dharmaþ ÷rotavyaþ / ratnasaüj¤ayà durlabhàrthena / cakùuþsaüj¤ayodàrasahajapraj¤àpratilàbhàya hetubhàvàrthena / àlokasaüj¤ayà pratilabdhasahajaj¤ànacakùuùà sarvàkàra-yathàbhåta-j¤eyasaüprakà÷anàrthena / mahàphalànu÷aüsasaüj¤ayà nirvàõasaübodhiniruttarapadapràptihetubhàvàrthena / anavadyaratisaüj¤ayà dçùñe dharme 'pràpta nirvàõasaübodhidharmayathàbhåtapravicaya÷amathavipa÷yanà 'navadyamahàratihetubhàvàrthe / tatra bodhisattvena kalyàõamitrasyàntikàddharmaü ÷ruõvatà tasmindharmabhàõake pudgale pa¤casthàneùvamanasikàraü kçtvà 'vahita÷rotreõa prasannamànasena dharmaþ ÷rotavyaþ / ÷ãlabhraü÷e 'manasikàraþ karaõãyaþ / naivaü cittamabhisaüskartavyaü duþ÷ãlo 'yamasaüvarasthaþ nàhamataþ ÷roùyàmi / kulabhraü÷e 'pyamanasikàraþ karaõãyaþ / naivaü cittamabhisaüskartabyaü nãlakulo 'yaü nàhamataþ ÷roùyàmi / råpabhraü÷e 'pyamanasikàraþ karaõãyaþ / naivaü cittamabhisaüskartavyaü virupo 'yaü nàhamataþ ÷roùyàmi / vya¤janabhraü÷e 'pyamanasikàraþ karaõãyaþ / naivaü cittamabhisaüskartavyam anabhisaüskçtavàkyo 'yaü nàhamataþ ÷roùyàmi / nànyatràrthapratisaraõena bhavitavyaü na vya¤janapratisaraõena / màdhuryabhraü÷e 'pyamanasikàraþ karaõãyaþ / naivaü cittamabhisaüskartavyaü paruùavàkyoyaü krodhano na ca madhuraü dharmaü bhàùate nàhamataþ ÷roùyàmãti / ityevaü pa¤casu sthàneùvamanasikàraü kçtvà bodhisattvena sàdareõa saddharmaparigrahaþ kàryo na jàtu dharmaþ pudgaladoùeõa duùño bhavati / tatra yo 'sau mandapraj¤o bodhisattvaþ pudgaladoùeùåpahatacitto dharmaü necchati ÷rotuü sa àtmana evàhitàya praj¤àparihàõàya pratipanno veditavyaþ / (##) katha¤ca bodhisattva÷catvàryapramàõàni bhàvayati / maitrãü karuõàü muditàmupekùàm / iha bodhisattvaþ samàsatastrividhàni catvàryapramàõàni bhàvayati / sattvàlambanàni dharmàlambanànyanàlambanàni ca / yadbodhisattvastriùu rà÷iùu sarvasattvànavasthàpya sukhitàn duþkhitàn aduþkhitàsukhitàn sattvàn sukhakàmànadhikçtya sukhopasaühàràdhyà÷ayagatena maitreõa cetasà da÷adi÷aþ spharitvà sattvàdhimokùeõa viharati / iyamasya sattvàlambanà maitrã veditavyà / yatpunaþ dharmamàtrasaüj¤ã dharmamàtre sattvopacàramà÷ayataþ saüpa÷yaüstàmeva maitrãü bhàvayati / iyamasya dharmàlambanà maitrã veditavyà / yatpunardharmànapyavikalpayaüstàmeva maitrãü bhàvayati / iyamasyànàlambanà maitrã veditavyà / yathà sattvàlambanà dharmàlambanà 'nàlambanà maitrã evaü karuõà muditopekùà api veditavyà / tatra bodhisattvo duþkhitàn sattvànàrabhya duþkhàpanayanàdhyà÷ayo da÷asu dikùu karuõàsahagataü cittaü bhàvayati / sàsya karuõà / sukhitànvà punaþ sattvànàrabhya sukhànumodanàdhyà÷ayo dasa÷u dikùu muditàsahagataü cittaü bhàvayati / sàsya mudità / sa teùàmeva trividhànàü sattvànàmaduþkhàsukhitànà duþkhitànàü sukhitànà¤ca yathàkramaü mohadveùaràgakle÷avivekàdhyà÷ayo da÷asu dikùåpekùàsahagataü cittaü bhàvayati / iyamasyopekùà / tatra yàni bodhisattvasya maitryàdãnyapramàõàni sattvàlambanàni tànyanyatãrthya sàdhàraõàni veditavyàni / yàni punardharmàlambanàni tàni ÷ràvakapratyekabuddhasàdhàraõàni na tvanyatãrthyasàdhàraõàni veditavyàni / yàni tu bodhisattvasyànàlambanànyapramàõàni tàni sarvatãrthya-÷ràvakapratyekabuddhàsàdhàraõàni veditavyàni / tatra bodhisattvasya trãõyapramàõàni sukhàdhyà÷ayasaügçhãtàni veditavyàni / maitrã karuõà mudità ca / ekama pramàõaü hitàdhyà÷ayasaügçhãtaü veditavyaü yaduta upekùà / sarvàõi caitànyapramàõàni bodhisattvasyànukampetyucyate / tasmàttaiþ samanvàgatà bodhisattvà anukampakà ityucyante / (##) tatra da÷ottara÷atàkàraü duþkhaü sattvadhàtau saüpa÷yanto bodhisattvàþ sattveùu karuõàü bhàvayanti / da÷ottara÷atàkàraü duþkhaü katamat / ekavidhaü duþkham / avi÷eùeõa pravçttiduþkhamàrabhya sarvasattvàþ pravçttipatità duþkhitàþ / dvividhaü duþkham / chandamålakaü yeùàü [priyàõàü] vastånàü pariõàmàdanyathãbhàvàd duþkhamutpadyate / sammohavipàka¤ca duþkhaü yaistãvraiþ ÷àrãrairveditaiþ spçùñastasminnàtmabhàve ahamiti và mameti và sammåóho 'tyarthaü ÷ocati / yena dvi÷alyàü vedanàü vedayate kàyikã¤caitasikã¤ca / trividhaü duþkhaü duþkhaduþkhatayà saüskàraduþkhatayà vipariõàmaduþkhatayà ca / caturvidhaü duþkham / virahaduþkhaü priyàõàü visaüyogàdyadutpadyate / samucchedaduþkhaü nikàyasabhàganikùepànmaraõàdyadutpadyate / santatiduþkhaü muttaratramçtasya janmapàraüparyeõa yadutpadyate / atyantaduþkhamaparinirvàõadharmakàõàü sattvànàü ye pa¤copàdànaskandhàþ / pa¤cavidhaü duþkham / kàmacchandaparyavasthàna pratyayaü vyàpàdastyàna-middhauddhatya-kaukçtya-vicikitsà-paryavasthànapratyaya¤ca yaddåþkham / ùaóvidhaü duþkham / hetuduþkhamàpayaheturniùevaõàt phaladuþkhamapàyopapattitaþ / bhogàn punaràrabhya paryeùñiduþkhamàrakùàduþkhamatçptiduþkhaü vipraõà÷aduþkha¤ca / tadetadabhisamasya ùaóvidhaü duþkhaü bhavati / saptavidhaü duþkham / jàtirduþkhaü jaràvyàdhirmaraõamapriyasaüyogaþ priyavinàbhàvaþ yadapãcchanparyeùamàõo na labhate tadapi duþkham / aùñavidhaü duþkham / ÷ãtaduþkhabhuùõaduþkhaü jighatsàduþkhaü pipasàduþkhamasvàtantryaduþkham / àtmopakramaduþkhaü tadyathà nigranthaprabhçtãnàm / paropakramaduþkhaü tadyathà paõiloùñasaüspar÷àdibhiþ parato daü÷ama÷akàdisaüspar÷ai÷ca / ãryàüpathaikajàtãyavihàraduþkha¤ca / navavidhaü duþkham / àtmavipattiduþkhaü paravipattiduþkhaü [j¤àtivipattiduþkhaü bhogavipattiduþkham] àrogyavipattiduþkhaü ÷ãlavipattiduþkhaü dçùñi-[vipattiduþkhaü] dçùñadhàrmikaduþkhaü sàmparàyika¤ca duþkham / da÷avidhaü duþkham / bhojanakàyapariùkàravaikalyaduþkhaü pànayànavastràlaïkàrabhàõóopaùkarapariùkàravaikalyaduþkhaü gandhamàlyavilepanapariùkàravaikalyaduþkhaü nçtyagãtavàditrapariùkàravaikalyaduþkham àlokapariùkàravaikalyaduþkhaü strãpuruùaparicaryàkàyapariùkàravaikalyaduþkha¤ca da÷amam punaranyaü navavidhaü duþkhaü veditavyam / sarvaduþkhaü mahàduþkhaü sarvatomukhaü duþkhaü vipratipattiduþkhaü pravçttiduþkhamakàmakàraduþkhaü vighàtaduþkhamànuùaïgikaü duþkhaü sarvàkàra¤ca (##) duþkham / tatra sarvaduþkhaü yat pårvahetusamutpannaü vartamànapratyayasamutpanna¤ca / tatra mahàduþkhaü yaddãrghaükàlikaü pragàóhaü citraü nirantara¤ca / tatra sarvatomukhaü duþkhaü yannàrakaü tairyagyonikaü pretalaukikaü sugatiparyàpanna¤ca / tatra vipratipattiduþkhaü yad dçùñe và dharme paravyatikramàt paràpakàrakaraõàllabhate samutthàpayati / viùamabhojanaparibhogàddhàtuvaiùamyajaü duþkhaü samutthàpayati / anayena vàtmadçùñadharmaduþkhopakramàt svayaü kçtaü duþkhaü samutthàpayati / ayoni÷omanaskàra-tadbahulavihàritayà và kle÷opakle÷aparyavasthànaduþkhaü pratyanubhavati / kàyavàïmanodu÷caritabàhalyàdbà àyatyàmàpàyikaü duþkhaü pratyanubhavati / tatra pravçttiduþkhaü yat ùaóàkàràdaniyamàdutpadyate saüsàre saüsarataþ / àtmabhàvàniyamàdràjà bhåtvà àóhyaþ kçpaõo bhavati / màtàpitraniyamàt putradàràniyamàddàsãdàsakarmakarapauruùeyàniyamàt mitràmàtyaj¤àtisàlohitàniyamàt màtàpitarau bhåtvà yàvadvistareõa mitràmàtyaj¤àtisàlohito bhåtvà 'pareõa samayena saüsarato vadhako bhavati pratyarthikaþ pratyamitraþ / bhogàniyamàcca saüsàre saüsaran mahàbhogo bhåtvà punarapareõa samayena paramadaridro bhavati / tatràkàmakàraduþkha yaddãrghàyuùkàmasya akàmamalpàyuùkatayotpadyate / àbhirupyakàmasya càkàmaü vairupyataþ / uccakulopapattikàmasya càkàmaü nãcakulopapattitaþ / ai÷varyakàmasyàkàmaü dàridryopanipàtataþ [mahà-]balakàmasya càkàmaü daurvalyopanipàtata utpadyate / j¤eyaü j¤àtukàmasya càkàmaü sammohàj¤ànasamudàcàra utpadyate / paraparàjayakàmasya càkàmaü paràparàjayàdàtmaparajayàdyaddaþkhamutpadyate / tatra vighàtaduþkhaü yadgçhiõà¤ca putradàràdyapacayàd yadutpadyate / pravrajitànà¤ca ràgàdikle÷opacayàd yad duþkhamutpadyate / yacca dukhaü durbhikùopaghàtàdvà paracakropadhàtàdvà 'ñavãdurgaprave÷asambàdha saükañopaghàtàdvà utpadyate / yacca duþkhaü paràyattavçttatayà utpadyate / yacca duþkhaümaïgapratyaïgavaikalyopaghàtàd votpadyate / yacca duþkhaü vadhabandhanacchedanatàóanapravàsanàdyupadyàtàdutpadyate / tatrànuùaïgikaü duþkhaü yadaùñàsu lokadharmeùu duþkhaü na÷ana dharmake naùñe kùayadharmake kùãõe jaràdharmake jãrõe vyàdhidharmake vyàdhite maraõadharmake mçte 'làbhato và punaraya÷asto và nindàto và yaddaþkham / ityetadaùñavidhaü duþkhaü pràryanàduþkha¤ca / idamucyate ànuùaïgikaü duþkham / tatra sarvàkàraü duþkhaü (##) yatpa¤càkàraü yathoddiùñasukhavipakùeõa duþkhaü hetuduþkhaü vedayitaduþkhaü sukhàbhàvamàtraduþkhaü veditayànupacchedaduþkhaü naiùkramyapravivekopa÷amasaübodhisukhavipakùeõa vàgàrikakàmadhàtusaüyogaja-vitarka-pçthagjanaduþkhaü pa¤camaü veditavyam / ityetacca pa÷cavidhaü duþkham / aupakramikamupakaraõavaikalyajaü dhàtuvaiùamyajaü priyavipariõàmajaü traidhàtukàvacarakle÷apakùyadoùñhulyaduþkha¤ca pa¤camam / ityetat pa¤cavidhaü pårvakaü caikadhyamabhisaükùipya da÷avidhaü dukhaü sarvàkàramityucyate / iti pårvaka¤ca [pa¤capa¤cà÷adàkàramida¤ca] pa¤capa¤cà÷adàkàramaikadhyamabhisaükùipya da÷ottara÷atàkàraü duþkhaü bhavati bodhisattvaþ karuõàyà àlambanaü yenàlambanena bodhisattvànàü karuõotpadyate vivardhate bhàvanàparipåriü gacchati / ata÷ca mahato duþkhaskandhàdekànnaviü÷atiprakàraduþkhàlambanà mahàkaruõà pravartate / ekànnaviü÷atiprakàraü duþkhaü katamat / sammohavipàkaü duþkhaü saüskàraduþkhatàsaügçhãtaü duþkhamàtyantikaü duþkhaü hetuduþkhaü jàtiduþkhaü svayaükçtaupakramikaü duþkhaü ÷ãlavipattiduþkhaü dçùñivipattiduþkhaü pårvahetukaü duþkhaü mahadduþkhaü nàrakaü duþkhaü sugatisaügçhãtaü duþkhaü sarvavipratipattijaü duþkhaü sarvapravçttiduþkhamaj¤ànaduþkhamaupacayikaü duþkhamànuùaïgikaü duþkhaü vedayitaduþkhaü dauùñhulyaduþkha¤ceti / tatra caturbhiþ kàraõaiþ karuõà mahàkaruõetyucyate gambhãraü såkùmaü durvij¤eyaü sattvànàü duþkhamàlamvyotpannà bhavati / dãrghakàlaparicità ca bhavatyaneka kalpa÷atasahasràbhyastà / tãvreõa càbhogenàlambane pravçttà bhavati yadråpeõàbhogenàyaü karuõàviùño bodhisattvaþ sattvànàü duþkhàpanayanahetoþ svajãvita÷atànyapi parityajet pràgevaikaü jãvitaü pràgeva ca kàyapariùkàram / sarvaduþkhayàtanàprakàràü÷codvahet / suvi÷uddhà ca bhavati tadyathà niùñhàgatànà÷ca bodhisattvànàü bodhisattvabhåmivi÷uddhyà tathàgatànà¤ca tathàgatabhåmivi÷uddhyà / anena khalu da÷ottareõàkàra÷atena ye bodhisattvaþ karuõàü bhàvayanti sattveùu te sarvàü bodhisattvakaruõàü bhàvayanti / te punaþ kùiprameva karuõà÷aya÷uddhimadhigacchanti ÷uddhà÷ayabhåmipraviùñàm / sattveùu càtyarthaü snigdhacittà÷ca bhavanti premacittà÷ca kartukàmacittà÷càkhinnacittà÷ca duþkhodbahanacittà÷ca karmaõyava÷yacittà÷ca / na ca tathà duþkhasatyamabhisamitavata àrya÷ràvakasya niùñhàgatasya dårãbhåtà (##) nirvit-sahagatà cittasaütatiþ pravartate yathà bodhisattvasyura sattveùu karuõàpårvaïgamena cittena da÷ottaràkàra÷atapatitametaü mahàntaü duþkhaskandhaü saüpa÷yataþ / na ca bodhisattva evaü karuõàparibhàvitamànasaþ ki¤cidàdhyàtmikabàhyaü vastu yanna parityajet / nàsti tacchãlasaüvarasamàdànaü yanna kuryàt / nàsti sa paràpakàraþ ka÷cidyanna kùamet / nàsti sa vãryàrambho yannàrabheta / nàsti taddhyànaü yanna samàpadyeta / nàsti sà praj¤à yàü nànupravi÷et / tasmàttathàgatàþ pçùñàþ santaþ-kutra pratiùñhità bodhisattvasya bodhiriti-samyak vyàkurvàõà vyàkurvanti karuõàpratiùñhità bodhisattvasya bodhiriti / tatraikaikamatra yathànirdiùñamapramàõa[mapramàõayà] samçddhyà samçddhiü bodhisattvasya pravartate / apramàõeùñhaphalaparigràhakamapramàõai÷càkàrairekàntaku÷alairanavadyaiþ pravartate / evamapramàõabhàvanànuyuktasya bodhisattvasya catvàro 'nu÷aüsà veditavyàþ / sàsyàpramàõabhàvanà àdita eva paramadçùñadharmasukhavihàràya bhavati / apramàõapuõyasaübhàraparigrahopacayàya bhavati / anuttaràyàü samyaksaübodhàvà÷ayadçóhatvàya bhavati / sattvànàü càrthe saüsàre sarvaduþkhodvahanàya bhavati / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne ùoóa÷amaü påjàsevàpramàõapañalam / (##) ## (Chapter 1.17) uddànam / hrãdhçtyakhedatà caiva ÷àstra-lokaj¤atà tathà / samyak syàtpratisaraõaü tathaiva pratisaüvidaþ // saübhàro bodhipakùyà÷ca ÷amatha÷ca vipa÷yanà / upàyaku÷alatva¤ca dhàraõã praõidhànatà / samàdhayastrayo j¤eyà dharmoddànacatuùñayamiti // tatra katamad bodhisattvànàü hrãvyapatràpyam / tat samàsato dvividhaü veditavyam / svabhàvata÷càdhiùñhànata÷ca / avadyasamudàcàre àtmana evàpratiråpatàü viditvà bodhisattvasya lajjà hrãþ / tatraiva pareùàü bhayagauravàllajjà vyapatràpyam / sà punarllajjà bodhisattvasya prakçtyaiva tãvrà bhavati pràgevàbhyastà / evaü svabhàvato bodhisattvasya hrãvyapatràbhyaü veditavyam / adhiùñhànaü punaþ samàsata÷caturvidham / bodhisattvakaraõãyasyànanuùñhàne yà lajjà / idaü prathamamadhiùñhànam / tathà bodhisattvàkaraõãyasyànuùñhàne yà lajjà / idaü dvitãyamadhiùñhànam / tathà bodhisattvasyàtmanaþ praticchannapàpatàyàü yà lajjà / idaü tçtãyamadhiùñhànam / tathà bodhisattvasya kaukçtye samutpanne sapratisaraõe ànuùaïgike yà lajjà / idaü caturthamadhiùñhànam / evamadhiùñhànato veditavyam / tatra katamà bodhisattvasya dhçtibalàdhànatà / sàpi dvividhà draùñavyà / svabhàvata÷càdhiùñhànata÷ca / kliùñacittasanniyacchanatà kle÷ava÷à[na]nuyàyità duþkhàdhivàsana÷ãlatà vicitraprabhåtodriktairapi bhayabhairavairàmukhaiþ samyak prayogàvikampanatà prakçtisattvayogàt pratisaükhyànàdvà dhãratà / itãyaü dhçtibalàdhànatà svabhàvato veditavyà / (##) asyàþ khalu bodhisattvànàü dhçtibalàdhànatàyàþ samàsataþ pa¤cavidhamadhiùñhànaü veditavyam / vicitraþ saüsàraduþkhopanipàto vicitrà vineyakçtà vipratipattiþ / dãrghakàlikaþ sattvànàmarthe saüsàràbhyupagamaþ / paravàdibhiràkalanànuyogo mahatyà¤ca pariùadi dharmade÷anà / sarvabodhi [sattva-]÷ikùà[padà]bhyupagamaþ / udàragaübhãradharma÷ravaõa¤ca pa¤camamadhiùñhànaü veditavyam / tatra pa¤cabhiþ kàraõairaparikhinnamànasatà bodhisattvànàü sarvasamyak prayogeùu veditavyà / iha bodhisattvaþ prakçtyà balavàn bhavati yena na parikhidyate / punaþ saivàkhinnamànasatà 'nena punaþ punarabhyastà bhavati yena na parikhidyate / punarupàyaparigçhãtenavãryàürambheõa prayukto bhavati yena paurvàparyeõa vi÷eùaü samanupa÷yan na parikhidyate / tãvreõa ca praj¤àpratisaükhyànabalena samanvàgato bhavati yena na parikhidyate / tãvra¤càsya bodhisattvasya sattveùu kàruõyacittamanukampàcittaü satatasamitaü pratyupasthitaü bhavati yena na parikhidyate / tatra katamà bodhisattvasya ÷àstraj¤ayà / iha bodhisattvena pa¤cavidhàsthànànyàrabhya nàmakàya-padakàya-vya¤janakàya-pratisaüyukto dharmaþ parataþ sugçhãto bhavati / vacasà ca suparicitaþ / tasyaiva ca dharmasyàrthaþ parato và su÷ruto bhavati / svayaü và suvici[nti]to bhavati svabhyåhitaþ / evamapi ca dharmaj¤enàrthaj¤ena bodhisattvena tasyaiva ca dharmasyàrthasyàvismaraõàya prayogo 'niràkçto bhavatyanyasya càbhinavasyàbhinavasyottarottarasya dharmàrthavi÷eùasya j¤ànàya / ÷rutacintàniùñhàgatenàpi cànena kàlàntarakçtaþ paripàkaþ prasàdaþ tasmindharme càrthe ca pratilabdho bhavati / ebhiràkàrairbodhisattvasyàpramàõà paripårõà aviparãtà ca ÷àstraj¤atà veditavyà / tatra katamà bodhisattvasya lokaj¤atà / iha bodhisattvaþ sattvalokamàrabhyaivaü yathàbhåtaü prajànàti-kçcchraü vatàyaü loka àpanno yaduta jàyate 'pi jãryate 'pi mriyate 'pi cyavatepyupapadyatepyatha ca punaramã sattvà jaràmaraõasyottari niþsaraõaü yathàbhåtaü [na] prajànantãti / punaþ sattvalokasyaiva kaùàyotsadakàlatà¤ca yathàbhåtaü (##) prajànàti / niùkaùàyànutsadakaùàyakàlatà¤ca yaduta pa¤cakaùàyànàrabhya àyuùkaùàyaü [sattvakaùàyaü] kle÷akaùàyaü kalpakaùàyam / tadyathà etarhyalpaü jãvitaü manuùyàõàü ya÷ciraü jãvati sa varùa÷atam / tadyathaitarhi sattvà yadbhåyasà [a]màtçj¤à apitçj¤à a÷ràmaõyà abràhmaõyà na kulajyeùñhàpacàyakà nàrthakarà na kçtyakarà na iha loke na paraloke avadye bhayadar÷ino na dànàni dadati na puõyàni kurvanti nopavàsamupavasanti na ÷ãlaü samàdàya vartante / tadyathaitarhi yadbhåyasà 'dharmaràgà÷ca viùamalobhà÷ca ÷astràdànadaõóàdànakalahabhaõóanavigrahavivàda÷àñhyava¤cananikçtimçùàvàdamithyàdharmasaügçhãtà anekavidhàþ pàpakà aku÷alà dharmàþ praj¤àyante / tadyathaitarhi saddharmapralopàya saddharmàntardhànàya saddharmapratiråpakàõi prabhåtàni pràdurbhåtàni mithyàdharmàrtha-santãraõàpårvikàõi / tadyathà etarhi durbhikùàntarakalpasamàsannàni pracuràõi durbhikùàõyupalabhyante / rogàntarakalpasamàsannà÷ca rogà÷ca pracurà upalabhyante / ÷astràntarakalpasamàsannà÷ca pracuràþ ÷astrakàþ pràõàtipàtà upalabhyante / na tu tathà pårvamàsãt / evaü hi bodhisattvaþ sattvalokamàrabhya lokaj¤o bhavati / punarbodhisattvo bhàjanalokasya saüvartavivartaü yathàbhåtaü prajànàti yathà bhàjanalokaþ saüvartate vivartate ca / punarbodhisattvo loka¤ca [loka]samudaya¤ca lokanirodha¤ca lokasamudayagàminã¤ca pratipadaü lokanirodhagàminã¤ca pratipadaü lokasyàsvàdamàdãnava¤ca niþsaraõa¤ca yathàbhåtaü prajànàti / punarbodhisattvaþ cakùuryàvanmanaþ aråpiõa÷ca skandhàü÷càturmahàbhautika¤ca puruùasya samucchrayametàvanmanuùyatvamityucyate / tatra yà saüj¤à àtmà và sattvo veti saüj¤àmàtramevaitat / tatra yà pratij¤à ahaü cakùuùà råpàõi pa÷yàmi yàvanmanasà dharmàna vijànàmãti pratij¤àmàtrameva tat / tatra yo vyavahàra ityapi sa àyuùmànevaünàmà evaüjàtãya evaügotra evamàhàra evaü sukhaduþkhapratisaüvedã evaü dãryàyurevaü cirasthitika evamàyuùparyanta iti vyavahàramàtramevaitaditi sarvaü yathàbhåtaü prajànàti / iti hi sa bodhisattvaþ sattvalokapravçtti¤ca bhàjanalokapravçtti¤ca aùñàkàralokopaparãkùàrtha¤ca [lokaparamàrthaü ca] yathàbhåtaü prajànàti / tasmàllokaj¤aityucyate / punarbodhisattvo vçddhatarakaü guõaprativi÷iùñatarakaü dçùñvà samyak saübhàùayatyutthàyàsanenopanimantrayati (##) abhivàdanavandanapratyutthànà¤jalisàmãcãkarma pravartayati / tulyaü và punarvayasà guõai÷ca dçùñvà samyagàlapati pratisamodayati ÷lakùõairmadhurairvacanapathaiþ / na cànena saha mànamà÷rityàtmàna paritulayati / hãnaü và punarvayasà guõai÷ca dçùñvà ÷aktyà guõàdhànamàrabhya protsàhayati / bhåta¤càsya guõaü svalpamapyudbhàvayati / bhåta¤ca doùaü praticchàdayati / na vivçõoti yenàsya syànmaükubhàvaþ / na cainamavamanyate / nàpyarthikaü kenaciddharmàmiùeõa taü j¤àtvà vimukho bhavati bhçkuñãkçtaþ / nàpi cainaü skhalite 'vahasati / nàpi vinipatitaü paribhavati / tathà sarveùàmeva hãnatulyavi÷iùñànàü sattvànàü pårvàbhibhàùã ca bhavati / ehi svàgatavàdã samyak prati÷àmaka÷ca samyagdharmàmiùàbhyàü yathà÷aktyà saügràhaka÷ca / nàpi ca sattveùu kuñilagàmbhãryopeto bhavati na garvitaþ kenacidevocchrayavi÷eùeõa / yathopàttaü sattvaü sarvopakaraõairapi nàdhyupekùate glànaü và svasthaü và ànulomikena ca kàyavàkkarmaõà / yathà saüstutaü tathaivàsaüstutaü sarvaü mitrasakhà ca bhavati vigatapratyarthikaþ / sarveùà¤cànàthànàmapratisaraõànàü sattvànàü yathà÷aktyà yathàbalaü càrthakriyàü karoti / na ca kenacit paryàyeõa pareùàü duþkhadaurmanasyamupasaüharati kaccideùàü muhårtamapyaspar÷avihàro bhavatviti / etameva pratyayaü kçtvà parihasannapi paraiþ saha yuktaparihàso bhavati nàyuktaparihàsaþ / asatyavacanàni ca na kathayatyapi niratyayaiþ paramavi÷rambhopagatairvayasyakaiþ / na ca ciraü pareùàü krudhyati / kroddho 'pi ca pareùàü na marmàõi kãrtayati / parai÷ca kàyena vàcà vàhataþ san pratisaükhyàya dharmatàü và pratisarati àtmànameva và 'paràdhikaü pa÷yati / sthiracitta÷ca bhavatyacalaþ / sthirakàyavàïmanaþpracàra÷caturda÷amalakarmàpagata÷ca bhavati / ùaódigbhàgapraticchannaþ catuþpàpamitraparivarjitaþ / catuþkalyàõamitraparigçhãtaþ / etacca yathàsåtrameva sarvaü veditavyam / dçùñadharmahitàrthaü và bhogapratisaüyuktamàrabhya utthànasaüpanno bhavatyàrakùàsaüpannaþ samajãvã / ca laukikeùu ca ÷ilpakarmasthàneùu kau÷alyapràptaþ / a÷añha÷ca bhavatyamàyàvã na parava¤cana÷ãlaþ / hrãmàü÷ca bhavatyavadyasamudàcàriùu / càritrasampanna÷ca (##) bhavati tadguråka÷càritrarakùakaþ / nikùiptasya vi÷vàsena paradraviõasya na drogdhà bhavati / upàttasya parata çõasya na visaüvàdayità bhavati / dàyàdasya ca na pariva¤cayità bhavati / ratnaü và ratnasammatamupàdàya yàvat kàrùàpaõe 'pi sammåóhànàü na vipralambhayità bhavati vipralobhyainàm / tathà laukikãùu vyavahàranãtiùu laukànugrahakàriùu pañurbhavati / teùu ca teùvarthakaraõãyeùu parairàyàcitaþ san sahàyãbhàvaü gacchati na vikampate nànyenànyaü pratisarati / susaüprayukta-karmànta÷ca bhavati na kuprayukta-karmàntaþ / ràjyaü và punaþ kàrayan dharmeõa kàrayati nàgharmeõa / na ca daõóarucirbhavati / dauþ÷ãlyàcca mahàjanakàyaü vyàvartayitvà ÷ãlesu samàdàpayati / tathàryairaùñàbhirvyavahàraiþ samanvàgato bhavati / dçùñe dçùñavàditayà ÷rute mate vij¤àte vij¤àtavàditayà adçùñe 'dçùñavàditayà a÷rute 'mate 'vij¤àte avij¤àtavàditayà ityebhirevaü bhàgãyairdharmaiþ samanvàgato bodhisattvo yathà loke vij¤àtavyo yathà loke vartitavyaü tatsarvaü yathàbhåtaü prajànàti tasmàllokaj¤a ityucyate / tatra kathaü bodhisattva÷caturùu pratisaraõeùu prayujyate / iha bodhisattvaþ arthàrthã parato dharmaü ÷ruõoti na vya¤janàbhisaüskàràrthã / so 'rthàrthã dharmaü ÷uõvan na vya¤janàrthã pràkçtayàpi vàcà dharmaü de÷ayamànamarthapratisaraõo bodhisattvaþ satkçtya ÷çõoti / punarbodhisattvaþ kàlàpade÷a¤ca [mahàpade÷a¤ca] yathàbhåtaü prajànàti / prajànan yuktiprati÷araõo bhavati na sthavireõàbhij¤àtena và pudgalena tathàgatena và [saüghena và] ime dharmà bhàùità iti pudgalapratisaraõo bhavati / sa evaü yuktipratisaraõo na pudgalapratisaraõastattvàrthàt na vicalati / a-parapratyaya÷ca bhavati dharmeùu punarbodhisattvastathàgate viviùña÷raddho niviùñaprasàda ekàntiko vacasyabhiprasannastathàgata-nãtàrthaü såtraü pratisarati na neyàrtham / nãtàrthaü såtraü pratisaran asaühàryo bhavatyasmàddharmavinayàt / tathàhi neyàrthasya såtrasya nànàmukhaprakçtàrthavibhàgo 'ni÷citaþ saüdehakaro bhavati / sacetpunarbodhisattvo nãtàrthe 'pi såtre 'naikàntikaþ syàdevamasau saühàryaþ syàdasmàddharmavinayàt / punarbodhisattvo 'dhigamaj¤àne sàradar÷ã bhavati na ÷rutacintàdharmàrthavij¤ànamàtrake / sa yadbhàvanàmayena j¤ànena j¤àtavyaü na tacchakyaü ÷rutacintàvij¤ànamàtrakeõa vij¤àtumiti (##) viditvà paramagambhãrànapi tathàgatabhàùitàndharmàn ÷rutvà na pratikùipati nàpavadati / evaü hi bodhisattva÷caturùupratisaraõeùu prayujyate / eva¤ca punaþ suprayukto bhavati / tatraiùu caturùu pratisaraõeùu samàsata÷caturõàü pràmàõyaü saüprakà÷itam / bhàùitasyàrthasya yukteþ ÷àstuþ bhàvanàmayasya càdhigamaj¤ànasya / sarvai÷ca [puna÷ca]turbhiþ pratisaraõaiþ samyakprayogasamàrambhagatasya bodhisattvasyàvibhràntaniryàõamabhidyotitaü bhavati / tatra katamà bodhisattvasya catasro bodhisattvapratisaüvidaþ / yatsarvadharmàõàü sarvaparyàyeùu yàvadbhàvikatayà yathàvadbhàvikatayà ca bhàvanàmayamasaktamavivartyaü j¤ànam / iyameùàü dharmapratisaüvit / yatpunaþ sarvadharmàõàmeva sarvalakùaõeùu yàvadbhàvikatayà yathàvadbhàvikatayà ca bhàvanàmayamasaktamavivartyaü j¤ànam / iyameùàmarthapratisaüvit / yatpunaþ sarvadharmàõàmeva sarvanirvacaneùu yàvadbhàvikatayà yathàvadbhàvikatayà ca bhàvanàmayamasaktamavivartyaü j¤ànam / iyameùàü niruktipratisaüvit / yatpunaþ sarvadharmàõàmeva sarvaprakàrapadaprabhedeùu yàvadbhàvikatayà yathàvadbhàvikatayà ca bhàvanàmayamasaktamavivartyaü j¤ànam / iyameùàü pratibhànapratisaüvat / età÷catasro bodhisattvapratisaüvido ni÷rityo 'prameyaü bodhisattvànàü pa¤casthànakau÷alyaü veditavyam / skandhakau÷alyaü dhàtvàyatanapratãtyasamutpàdasthànàsthànakau÷alya¤ca / ebhi÷caturbhiràkàraiþ / sarvadharmà bodhisattvena svaya¤ca svabhisaübuddhà bhavanti / pareùà¤ca suprakà÷itàþ / ata uttari svayamabhisaübodho nàsti kutaþ punaþ pareùàü prakà÷anà / tatra katamo bodhisattvasya bodhisaübhàraþ / sa dvividho draùñavyaþ / puõyasaübhàro j¤ànasaübhàra÷ca / tasya punardvividhasyàpi saübhàrasya vistaravibhàgo veditavyaþ / tadyathà svaparàrthapañale / sa punaþ puõyaj¤ànasaübhàro bodhisattvasya prathame kalpàsaükhyeye mçdurveditavyo dvitãye madhyastçtãye 'dhimàtro veditavyaþ / kathaü bodhisattvaþ saptatriüsatsu bodhipakùyeùu dharmeùu yogaü karoti / iha bodhisattva÷catasro bodhisattvapratisaüvido ni÷rityopàya-parigçhãtena j¤ànena saptatriü÷adbodhipakùyàndharmànyathàbhåtaü prajànàti / na caitàn sàkùàtkaroti / sa (##) dvividhenàpi yànanayena tàn yathàbhåtaü prajànàti ÷ràvakayànanayena ca mahàyànanayena ca / tatra ÷ràvakayànanayena yathàbhåtaü prajànàti / tadyathà ÷ràvakabhåmau sarvaü yathà nirdiùñaü veditavyam / katha¤ca bodhisattvo mahàyànanayena saptatriü÷adbodhipakùyàn dharmàn yathàbhåtaü prajànàti / iha bodhisattvaþ kàye kàyànudar÷ã viharan naiva kàyaü kàyabhàvato vikalpayati / nàpi sarveõa sarvamabhàvataþ / ta¤ca kàyanirabhilàpyasvabhàvadharmatàü yathàbhåtaü prajànàti / iyamasya paramàrthikã kàye kàyànupa÷yanà smçtyupasthànam / saüvçtinayena punarbodhisattvasyàpramàõavyavasthàna-nayaj¤ànànugataü kàye kàyànupa÷yanà smçtyupasthànaü veditavyam / yathà kàye kàyànupa÷yanà smçtyupasthànaü evamava÷iùñàni smçtyupasthànàni avi÷iùñà÷ca bodhipakùyà dharmà veditavyàþ / sa naiva kàyàdãndharmàn duþkhato và vikalpayati samudayato và / nàpi tatkçtaü prahàõaü nirodhataþ kalpayati / nàpi tatpràptihetuü màrgataþ kalpayati / nirabhilàpyasvabhàvadharmatayà ca duþkhadharmatàü samudayadharmatàü nirodhadharmatàü màrgadharmatàü yathàbhåtaü prajànàti / iyamasya pàramàrthikã bodhipakùyabhàvanà-sanni÷rayeõa satyabhàvanà bhavati / saüvçttyà punarapramàõavyavasthàna-nayaj¤ànànugatà bodhisattvasya satyàlambanabhàvanà dçùñavyà / tatra yà bodhisattvasyaiùà dharmàõàmevamavikalpanà so 'sya ÷amatho draùñavyaþ / yacca tadyathàbhåtaj¤ànaü pàramàrthikaü yacca tadapramàõa-vyavasthànanayaj¤ànaü dharmeùu iyamasya vipa÷yanà draùñavyà / tatra bodhisattvasya samàsata÷caturàkàraþ ÷amatho veditavyaþ / pàramàrthikasàïketika-j¤ànapårvaïgamaþ pàramàrthikasàüketika-j¤ànaphalaü sarvaprapa¤casaüj¤àsu anàbhogavàhanaþ tasmiü÷ca nirabhilàpye vastumàtrai nirnimittatayà ca nirvikalpacittà÷àntyà sarvadharmasamataikarasagàmã / ebhi÷caturbhiràkàraibodhisattvànàü ÷amathamàrgaþ pravartate yàvadanuttara-samyaksaübodhij¤ànadar÷ana-pariniùpattaye samudàgamàya / tatra bodhisattvànàü samàsata÷caturàkàraiva vipa÷yanà veditavyà / etaccaturàkàra-÷amathapårvaïgamà sarvadharmeùu samàropàsadgràhàntavivarjità apavàdàsadgràhàntavivarjità apramàõadharmaprabhedavyavasthàna-nayànugatà ca vipa÷yanà / ebhi÷caturbhiràkàrai rbodhisattvànàü vipa÷yanàmàrgaþ pravartate yàvadanuttara-samyaksaübodhij¤ànidar÷ana-[pari]niùpattaye (##) samudàgamàya / itãyaü bodhisattvànàü ÷amathavipa÷yanà samàsanirde÷ataþ / tatra katamadbodhisattvànàmupàyakau÷alyam / tatsamàsato dvàda÷àkàram / adhyàtma-buddhadharmasamudàgamamàrabhya [ùaóvidham /] bahirdhà-sattvaparipàkamàrabhya ùaóvidhameva / adhyàtma-buddhadharmasamudàgamamàrabhya ùaóvidhamupàyakau÷alyaü katamat / yà bodhisattvasya sarvasattveùu karuõàsahagatà apekùà yacca sarvasaüskàreùu yathàbhåtasarvaparij¤ànaü yà cànuttarasamyaksaübodhij¤àne spçhà / yacca sattvàpekùàü ni÷ritya saüsàràparityàgaþ yà ca saüskàreùu yathàbhåtaparij¤ànaü ni÷rityàsaükliùñacittasya saüsàrasaüsçtã / yà ca buddhaj¤àne spçhà ni÷rityottaptavãryatà / idamadhyàtmabuddhadharmaüsamudàgamamàrabhya ùaóivadhamupàyakau÷alyaü veditavyam / tatra katamadbahirdhà-sattvaparipàkamàrabhya ùaóvidhamupàyakau÷alyam / yenopàyakau÷alyena bodhisattvaþ paràttàni ku÷alamålàni apramàõaphalatàyàmupanayati / tathàlpakçcchreõa vipulànyapramàõàni ku÷alamålàni samàvartayatyupasaüharati / tathà buddha÷àsanapratihatànàü sattvànàü pratighàtamapanayati / madhyasthànavatàrayati / avatãrõàn paripàcayati / paripakvàn vimocayati / katha¤ca bodhisattvaþ sattvànàü parãttàni ku÷alamålàni apramàõaphalatàyàmupanayati / iha bodhisattvo yat kiücit sattvaü pratyavaramapi vastvantataþ saktuprasçtaü pratyavara eva kùetre pradàpayati antatastiryagyonigate 'pi parãttaü tacca pràõibhåte dàpayitvà cànuttaràyàü samyaksaümbodhau pariõàmayati / evaü tatku÷alamålaü vastuto 'pi kùetrato 'pi parãttaü tacca pariõàmanà-va÷enàpramàõaphalatayàmupanãtaü bhavati kathaü ca bodhisattvaþ sattvànàmalpakçcchreõa vipulànyapramàõàni ku÷alamålàni saüjanayati / iha bodhisattvo mithyà-màsopavàsàna÷anàdyadhimuktànàü sattvànàmàryàùñàïgamupavàsaü vyapadi÷ati / tasmàdvicchandayati kçcchràdaniùñaphalàdupavàsàt / tasminnakçcchrasamàdàne mahàphale copavàse samàdàpayati / tathà àtmaklamathayogamanuyuktànàü mokùakàmànàü mithyàprayuktànàü [sattvànàü] (##) madhyamàü pratipadamantadvayavigatàü vyapadi÷ati tasyàü càvatàrayati / tathà svargakàmànàü [sattvànàü] mithyàprayuktànàmagniprave÷àtañaprapàtà 'na÷anasthànàdibhiþ samyagdhyànaü dçùñadharmasukhavihàràya càyatyàü akçchreõa sahaiva sukhena saha saumanasyena svargopapattaye vyapadi÷ati / punarvaidikamantrodde÷asvàdhyàya÷uddhiniùñhàgamanàdhimuktàn buddhavacanodde÷asvàdhyàyakriyàyàmarthacintàyà¤ca samàdàpayati / punargambhãràüstathàgatabhàùitàn ÷ånyatàpratisaüyuktàndharmàn tathà tathà uttànãkaroti saüprakà÷ayati yathà pare ÷rutvà tãvra¤ca saüvegamutpàdayanti tãvraü ca prasàdam / tadekakùaõikamapi saüvegaprasàdasahagataü cittaü vipula[ku÷amåla]saügrahe saükhyàü gacchati pràgeva pràbandhikam / punarbodhisattvo yàni kànicinmàlyàni gandhajàtàni ca loke vividhàni pravaràõi praõãtàni taiþ prasàdasahagatenàdhyà÷ayena buddhadharmasaügha[tri]ratnapåjàmadhimucyate paràü÷càdhimocayati da÷asu dikùu / punaþ sarvà di÷astenaiva prasàdasahagatenàdhyà÷ayena spharitvà sarvàü triratnapåjàmabhyanumodate paràü÷càbhyanumodayati / punarbuddhànusmçtiü satatasamitaü bhàvayati pareùà¤ca samàdàpayati dharmànusmçtiü saüghànusmçtiü yàvaddevatànusmçtim / punarmanojalpaistriratna-namaskriyayà abandhyaü kàlaü karoti kàrayati ca / punaþ sarvasattvànàü sarvapuõyamanumodate anumodayati ca / punaþ sarvasattvànàü vipulakaruõànupraviùñenàdhyà÷ayena sarvaduþkhamàtmani saüpratãcchati / tatraiva paraü samàdàpayati / punaratãtapratyutpannàni sarva-skhalitàni sarvavyatikramàü÷ca kalyàõena ÷ikùàkàmànugatena cetasà sarvadikùu buddhànàü bhagavatàmantike pratide÷ayati / tatraiva ca paràn samàdàpayati / tasyaivamabhãkùõaü skhalitaü pratide÷ayataþ sarvakarmàvaraõebhyo vimokùo bhavatyalpakçcchreõa / punaþ prabhåtairvicitrai÷ca nirmàõaiþ sarvadikùu buddhadharmasaüghàdhiùñhànaü sattvàdhiùñhàna¤càprameyaü bodhisattvaþ çddhimàü÷cetova÷ipràptaþ puõyaparigrahaü karoti / punarbodhisattvaþ maitrãü karuõàü muditàmupekùàü bhàvayati / tatraiva ca paraü samàdàpayati / evaü hi bodhisattvo 'lpakçcchreõa vipulànyaprameyaphalàni ku÷alamålànyabhinirharati samudànayati / katha¤ca bodhisattvaþ pratihatànà¤ca sattvànàü pratighàtamapanayati / madhyasthàü÷càvatàrayati / avatãrõàü÷ca paripàcayati / parikvàü÷ca vimocayati / (##) atràpi bodhisattvasya caturvidhasyàpyasya sattvàrthasyàbhiniùpattaye samàsataþ ùaóvidha evopàyo veditavyaþ / ànulomiko vibandhasthàyã visabhàgà÷ayaþ avaùñambhajaþ kçtaprakçtikaþ vi÷uddha÷ca ùaùñha upàyaþ / tatràyaü bodhisattvasyànulomika upàyaþ / iha bodhisattvaþ pårvameva tàvad yeùàü sattvànàü dharmaü de÷ayitukàmo bhavati teùàü ÷lakùõairmadhuraiþ kàyavàksamudàcàrairupapradànànuvçttisamudàcàrai÷càtmagataü teùàü pratighàtamapanayati / pratighàtamapanãya premagaurava janayati / premagauravaü janayitvà dharme 'rthitvaü janayati / tata eùàü pa÷càddharmaü de÷ayati / ta¤ca punardharmaü yathàrhaü suprave÷aü gamakaü kàlenànupårvamaviparãtamarthopasaühita¤ca de÷ayati / vimardasahiùõu÷ca bhavati / sattvavinaye paramayà ca kartukàmatayà anukampàcittena samanvàgato bhavati / sa çddhyà cittàde÷anayà yuktaråpayà dharmade÷anayà paraü và 'dhyeùya vicitrairvà prabhåtai÷ca nirmitaiþ sattvànvinayati / saükùiptànà¤càrthopasaühitànàü ÷àstràõàü pravistaraõatayà ativistçtànàü càbhisaükùepaõatayà tathà udde÷adànena anusmaraõaparipçcchàdànena dhçtànà¤codgçhãtànà¤ca dharmàõàü samyagarthavivaraõatayà sarvàlambanasamàdhyavatàramukheùucànulomikyà avavàdànusàsanyà sattvànanugçhõàti sattvànàmarthamàcarati / ye ca sattvà gambhãràõàü tathàgatabhàùitànàü ÷ånyatàpratisaüyuktànàü såtràntànàmàbhipràyikaü tathàgatànàmarthamavij¤àya ye te såtràntàþ niþsvabhàvatàü dharmàõàmabhivadanti nirvastukatàmanutpannàniruddhatàmà kà÷asamatàü màyàsvapnopamatàü dharmàõàmabhivadanti teùàü yathàvadarthamavij¤àyotrastamànasàþ tàn såtràntàn sarveõa sarvaü pratikùipanti naite tathàgatabhàùità iti / teùàmapi sattvànàü sa bodhisattvaþ ànulomikenopàyakau÷alyena teùàü såtràntànàü tathàgatàbhipràyikamarthaü yathàvadanulomayati / tàü÷ca sattvàn gràhayati / eva¤ca punaranulomayati / yathà neme dharmàþ sarveõa sarvaü na saüvidyante api tvabhilàpàtmakaþ svabhàva eùàü nàsti teneme niþsvabhàvà ityucyante / yadyapyetavabhilàpyavastu vidyate yadà÷rityàbhilàpàþ pravartante tadapi yairabhilàpairyat svabhàvamabhilapyate tadapi na tatsvabhàva paramàrthataþ / tasmànnirvastukà ityucyante eva¤ca sati te 'bhilàpyàþ svabhàvà dharmàõàmàdita eva sarveõa (##) sarvaü na saüvidyante / te kimutpatsyante và nirotsyante và tasmàdanutpannà aniruddhà ityucyante / tadyathà càkà÷e vicitràõi prabhåtàni råpàõi råpakarmàõi copalabhyante / sarveùà¤ca teùàü råpàõàü råpakarmaõàü càvakà÷aü dadàti / tadàkà÷aü gamanàgamanasthànotpatananipatanàku¤canaprasàraõàdãnàm / yadà ca punastad råpaü tàni ca råpakarmàõyapanãtàni bhavanti tadà råpàbhàvamàtràtmakameva pari÷uddhamàkà÷aü khyàti / evaü tasminnàkà÷asthànãye nirabhilàpye vastuni vividhàbhilàpakçtàþ saüj¤à vikalpàþ prapa¤casaüj¤ànugatàþ råpakarmasthànãyàþ pravartante / sarveùà¤ca teùàmabhilàpakçtànàü saüj¤àvikalpànàü prapa¤casaüj¤ànugatànàü citraråpakarmasthànãyànàü tannirabhilàpyaü vastvàkà÷a sthànãyamavakà÷aü dadàti / yadà ca punarbodhisattvairj¤ànenàryeõa te 'bhilàpasamutthità mithyàsaüj¤àvikalpàþ prapa¤casaüj¤ànugatàþ sarveõa sarvamapanãtà bhavanti tadà teùàü bodhisattvànàü paramàryàõàü tenàryaj¤ànena tannirabhilàpyaü vastu sarvàbhilàpyasvabhàvàbhàvamàtramàkà÷opamaü pari÷uddhaü khyàti / na ca tasmàt paramanyaü svabhàvamasya mçgayante / tasmàddharmà àkà÷a samà ityucyante / tadyathà màyà na ca yathà khyàti tathàsti / na ca punaþ sarveõaiva sarvaü nàsti tanmàyàkçtam / evaü na caite dharmà yathaivàbhilàpasaüstavava÷ena khyànti bàlànàü tathaiva saüvidyante / na ca punaþ sarveõa sarvaü na saüvidyante pàramàrthika-nirabhilàpyàtmanà / te cànena nayaprave÷ena na santo nàsanta ityadvayà màyàvat / tasmànmàyopamà ityucyante / evaü hi bodhisattvaþ sarvasmàddharmadhàtorna ki¤cidutkùipati na ca ki¤cit pratikùipati nonã-karoti nàdhikaü karoti na vinà÷ayati / bhåta¤ca bhåtataþ prajànàti / tathaiva ca saüprakà÷ayati / ayaü bodhisattvasyànulomika upàyo veditavyaþ / tatra katamo bodhisattvasya vibandhasthàyã upàyaþ iha bodhisattvo bhojanapànàdi-da÷a-kàyàdipariùkàràrthikànàü [sattvànàü] vipratibandhenàvatiùñhate / sa cenmàtçj¤à bhavatheti pitçj¤àþ ÷ràmaõyàþ bràhmaõyà vistareõa pårvavat yàvatsacecchãlaü samàdàya vartadhve evamahaü yuùmàkaü bhojanapànàdãn kàyapariùkàrànyàvadarthamanupradàsyàmi / anyathà na dàsyàmãti / tathà kùetravastugçhavastvàpaõavastu-ràjyavastu-de÷avastu-dhanavastu-dhànyavastu arthikànàü (##) tathà ÷ilpakarmasthànavidyàrthikànàü tathà tena saha sakhyàrthikànàmàvàhavivàhàrthikànàmàbhakùaõasaübhakùaõàrthikànàü kçtyasahàyàrthikànà¤ca sattvànàü kàryavipratibandhenàvatiùñhate / evamahaü yuùmàkaü vistareõa yàvatkçtyeùu sahàyãbhàvaü gamiùyàmi sa cenmàtçj¤à bhavatheti pårvavat / punarbodhisattvaþ aparàdhiùu duùiùvapakàriùu sattveùu parairvadhabandhanacchedanatàóanakutsanatarjanapravàsanàyopàtteùvàdhamanabandhana-vikrayàya copàtteùu vipratibandhe nàvatiùñhate ÷aktaþ pratibalaþ / sa cenmàtçj¤àþ [pitçj¤à] bhavatheti vistareõa pårvavat evamahaü bhavato 'smàdvyasanàdvimocayiùyàmãti / punarbodhisattvo ràjacaurodakàgnimanuùyàmanuùyàjãvikà÷lokàdibhayabhãtànàü sattvànàü vipratibandhenàvatiùñhate / sa cenmàtçj¤à bhavatheti pårvavat vistareõaivamahaü bhavato 'smàdbhayàt paritràsyàmãti / punarbodhisattvaþ priyasamàgamakàmànàü vàpriyaviyogakàmànà¤ca sattvànàü vipratibandhenàvatiùñhate / sa cenmàtçj¤à bhavatha vistareõa pårvavat evamahaü bhavatàü priyasamàgamamapriyavinàbhàvaü copasaühariùyàmãti / punarbodhisattva àbàdhikànàü sattvànàü vyàdhitànàü vipratibandhenàvatiùñhate / sa cenmàtçj¤à bhavatha vistareõa pårvavat evamahaü bhavato 'smàdvyàdhiduþkhàt parimocayiùyàmãti / te ca sattvàþ evaü vibandhàvasthitasya bodhisattvasya laghuladhveva tasmin ku÷alasamàdàne pàpaprahàõe ca yathàkàmaü karaõãyà bhavanti / ayaü bodhisattvasya vibandhasthàyã upàya ityucyate / ye punaþ sattvà evaü vibandhasthàyino bodhisattvasya yathàparikãrtiteùu vastuùu na laghu-laghveva yathàkàmaü pratipadyante teùàü bodhisattvo yathà parikãrtitairvastubhirarthikànàü tàni vaståni nànuprayacchati hitakàmatayà / na càdàtukàmà÷ayo bhavati / vyasanasthàn bhãtànpriyàpriyasaüyogavisaüyogakàmàn vyàdhiduþkhena àrtàn sattvàn ka¤citkàlamadhyupekùate hitakàmatayà / na copekùaõà÷ayo bhavati nàparitràõà÷ayaþ / te ca sattvà evaü niùñhurakarmaõà pratipadyamànasya bodhisattvasya na tvà÷ayataþ apareõa samayena yathàkàmakaraõãyà bhavanti pàpaprahàõàya ku÷alasamàdànàya ca / ye ca sattvà nàpyarthino (##) bodhisattvasya nàpi ca vyasanasthà nàpi vistareõa yàvadvyàdhitàste càsya saüstutàþ sapraõayàþ / tànapi bodhisattvastasminneva ku÷ala-[måle] samàdàpayati yaduta màtçj¤atàyàü vistareõa yàvacchãlasamàdànànuvartanàyàm / ta evaü bodhisattvena samàdàpyamànàþ sa cedvikampanena [na] pratipadyante teùàü bodhisattvaþ kupitamapyàtmànamupadar÷ayati hitakàmatayà / na cà÷ayataþ kupito bhavati / kçtyeùu vaimukhyamupadar÷ayati hitakàmatayà / na cà÷ayato vimukho bhavati / tadekatvamapyasyànarthaü laukikamupasaüharati hitakàmatayà / na cà÷ayato 'narthakàmo bhavati / visabhàgo 'sya bodhisattvasya teùu [sattveùu] tasyà÷ceùñàyàþ sa à÷ayo bhavati / tena ca tànsattvàüstasmin pàpaprahàõe ku÷alasamàdàne ca sanniyojayati / tasmàdayaü sattvavinayopàyo bodhisattvasya visabhàgà÷aya ityucyate / tatra katamo bodhisattvasyàvaùñambhaja upàyaþ / iha bodhisattvaþ svàmibhåto và ràjabhåto và àdhipatyapràptaþ svaü và parijanaü sva và vijitamevaü samyak samanu÷àsti / yo me ka÷citparijane và vijite và 'màtçj¤o bhaviùyati vistareõa yàvaddau÷ãlyaü samàdàya vartiùyate tasyàhamucitaü và bhaktàcchàdanaü samucchetsyàmi vàrayiùyàmi và tàóayiùyàmi và sarvasvena và viyojayiùyàmi sarveõa và sarva vijitàt pravàsayiùyàmãti / tatra ca karmaõi ku÷alàn dakùàn pauruùeyànviniyojayati / te ca sattvàstasmànmahato daõóakarmaõo bhãtàþ pàpa¤ca prajahati ku÷ala¤ca samàdàya vartante / akàmakà api tena balàvaùñambhena ku÷ale sanniyojyante te sattvà anenopàyena / tasmàdayamavaùñambhaja upàya ityucyate / tatra katamo bodhisattvasya kçtapratikçtika upàyaþ / saha bodhisattvena yeùàü sattvànàü pårvamevopakàraþ parãttaþ prabhåto và kçto bhavati dànena và vyasanaparitràõatayà (##) và bhayaparitràõatayà và priyàpriyasaüyogavisayogopasaüharaõatayà và vyàdhisa÷amanatayà và teùàü kçtaj¤ànàü kçtavedinàü pratyupakàra-kàmànàmantikàdbodhisattvaþ ku÷alasamàdànameva pratikàrato yàcate saüpratãcchati / na ki¤cidanyallokàmiùam / evaü càha / ayameva me bhavatàmantikànmahàpratyupakàro bhaviùyati / sa cedyåyameva màtçj¤à bhavatha pitçj¤à vistareõa yàvacchãlaü samàdàya vartadhve kçtasya pratikçtaü ku÷alasamàdànaü parataþ pratyàsaü÷ate tena copàyena paràüstatra ku÷ale samàdàpayati / tasmàdayamupàyaþ kçtipratikçtika ityucyate / tatra katamo bodhisattvasya vi÷uddha upàyaþ / iha niùñhàgamana-bodhisattvabhåmi-sthito bodhisattvaþ suvi÷odhitabodhisattvamàrgastuùite devanikàye upapadyate / amuko bodhisattvavastuùite devanikàye upapannaþ / sa na cirasyedànãü jambådvãpe anuttaràü samyaksaübodhimabhisaübhotsyate / taü vayamàràgayema na viràgayema / tasya ca bodhisattvasyàntike 'smàkaü janma bhavedityaparimitasattva-samyak-chanda-jananàrthaü chandabahulãkaraõàrtham / punarbodhisattvastuùitàddevanikàyàccyutvà ucce và sammate và kule upapadyate yaduta ràjakule và purohitakule và / tathodàràn kàmànutsçjya niùkràmati sattvànàü bahumànotpàdanàrtham / punarduùkaracaryàmabhyupagacchati duùkaracaryàdhimuktànàü sattvàna vicchandanàrtham / punaranuttaràü samyak saübodhimabhisaübudhyate / tadanyeùàü sattvànàü bodhivimuktisàmànyopagamanapariharùaõàrtham / punaranuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhya brahmàdhyeùaõàü pratãkùate / na tàvatsattvànàü dharmaü de÷ayati / teùàü sattvànàü dharmagauravotpàdanàrtham / nàvaramàtrakametaddharmàkhyànaü bhavati yatredànãü brahmà [svayaü] dharmade÷anàyai bhagavantamadhyeùata iti / punarbuddhacakùuùà lokaü vyavalokàü yati / brahmàdhyeùite 'nena dharmo de÷ito brahmagauravàt / paravyàpàritena na tu svena sattveùu kàruõyacittena nàtmana eva pratirupatàü viditveti / tadekatyànàü sattvànàmevaüråpasya mithyàgràhasya vipraõà÷àrtham / punardharmacakramapravartitapårvaü loke pravartayati / tathà dharmaü de÷ayati / ÷ikùàpadàni ca praj¤apayati / ayamucyate bodhisattvasya vi÷uddha upàyaþ / yasmàdupàyàdanya upàya uttari atikràntatara÷ca praõãtatara÷ca nàsti / (##) itãdaü ùaóvidhamupàyakau÷alyaü bodhisattvànàü samàsavyàsanirde÷ataþ pratihatànàü sattvànàü pratighàtàya nayanàya madhyasthànàmavatàràyàvatãrõànàü paripàkàya paripakkànàü vimocanàya / iti nàstyata uttari nàstyato bhåyaþ / idaü bodhisattvànàmupàyakau÷alyam / tatra katamà bodhisattvànàü dhàraõã / samàsata÷caturvidhà draùñavyà / dharmadhàraõã / arthadhàraõã / mantradhàraõã / bodhisattvakùàntilàbhàya ca dhàraõã / tatra dharmàdhàraõã katamà / iha bodhisattvastadråpàü smçtipraj¤àbalàdhànatàü pratilabhate yathà ÷rutamàtrakeõaivànàmnàtàn vacasà 'paricitàn nàmapadavya¤janakàyasaügçhãtànanupårvacaritànanupårvasamàyuktàn pramàõàn granthànapramàõaü kàlaü dhàrayati / tatràrthadhàraõã katamà / pårvavat / tatràyaü vi÷eùaþ / teùàmeva dharmàõàmapramàõamarthamanàmnàtamaparicitaü manasà 'pramàõaü kàlaü dhàrayati / tatra mantradhàraõã katamà / iha bodhisattvastadråpaü samàdhiva÷itàü pratilabhate yathà yàni mantrapadànãti saü÷amanàya sattvànàmadhitiùñhanti / tàni siddhàni bhavanti / paramasiddhànyamoghànyenekavidhànàmãtãnàü saü÷amanàya / iyamucyate bodhisattvasya mantradhàraõã / tatra katamà bodhisattvasya bodhisattvakùàntilàbhàya dhàraõã / iha bodhisattvaþ svayaü pragàóhahetucaritaþ praj¤àvàn praviviktavihàrã vàcamapyanudãrayan dar÷anapathamapyanàgacchan kenacit saha tathà màtràbhojã asaükãrõabhojã ekaprakàrà÷anabhojã pradhyànaparataþ alpaü ràtrau svapan bahu jàgran yànãmàni tathàgatabhàùitàni bodhisattvakùàntilàbhàya mantrapadàni tadyathà iñi miñi kiñibhiþ kùàntipadàni svàhà / ityeteùàü mantrapadànàmarthaü cintayati tulayatyupaparãkùate / sa teùàü mantrapadànàmevaü samyak pratipanna evamarthaü svayamevà÷rutvà kuta÷cit pratividhyati / tad yathà nàstyeùàü mantrapadànàü kàcidarthapariniùpattiþ nirarthà evaite / ayameva caiùàmartho yaduta nirarthatà / tasmàcca paraü punaraparamarthaü na samanveùate / iyatà tena teùàü mantrapadànàmarthaþ supratividdho bhavati / sa (##) teùàü mantrapadànàmarthaü samyak pratividhya tenaivàrthànusàreõa sarvadharmàõàmatyarthaü samyak pratividhyati svayamevà÷rutvà parataþ / eva¤ca punararthaü pratividhyati / sarvàbhilàpaiþ sarvadharmàõàü svabhàvàrthàpariniùpattiþ / yà punareùàü nirabhilàpyasvabhàvatà ayamevaiùàü svabhàvàrthaþ / sa evaü sarvadharmàõàü svabhàvàrthaü samyak pratividhya tasmàtparamarthaü na samanveùate / udàra¤ca tasyàrthasya prativedhàt prãtipràmodyaü pratilabhate / tena bodhisattvena pratilabdhà tàni dhàraõãpadànyadhiùñhàya bodhisattvakùàntirvaktavyà / tasyà÷ca làbhàt sa bodhisattvo na cirasyedànãmadhyà÷ayavi÷uddhiü pratilabhate / adhimàtràyàmadhimutticaryàbhåmikùàntau vartate / iyaü bodhisattvasya bodhisattvakùàntilàbhàya dhàraõã veditavyà / tatra dharmadhàraõãmarthadhàraõã¤ca bodhisattvaþ prathamasya kalpàsaükhyeyasyàtyayàcchuddhàdhyà÷ayabhåmipraviùño labhate niyatàü sthiràmudàrà¤ca / tataþ punararvàg labhate praõidhànava÷ena và dhyànasanni÷rayeõa và natu niyatàü na sthiràü nodàràm / yathàdharmàrthadhàraõã evaü mantradhàraõã veditavyà / bodhisattvakùàntilàbhàya tu dhàraõã yathaiva vyàkhyàtà tathaiva labhyate / etàþ punaþ sarvà dhàraõãrbodhisattva÷caturbhiguõairyukto labhate nànyatamavikalaþ / katamai÷caturbhiþ / kàmeùvanadhvavasito bhavati parasamucchrayeùvãryàü notpàdayati / anãrùurbhavati sarva-yàcita-prada÷ca bhavatyananutàpyadàyã / dharmàràma÷ca bhavati dharmarato bodhisattvapiñakamàrabhya piñakamàtçkàü và tatra katamadbodhisattvasya bodhisattvapraõidhànam / tat samàsataþ pa¤cavidhaü draùñavyam / cittotpàdapraõidhànaü upapattipraõidhànaü gocarapraõidhànaü samyakpraõidhànaü mahàpraõidhàna¤ca / tatra prathamacittotpàdo bodhisattvasyànuttaràyàü samyaksaübodhau cittotpàdapraõidhànamityucyate / àyatyàü sattvàrthànukålàsu sugatyupapattiùu praõidhànaü bodhisattvasyopapattipraõidhànamityucyate / (##) samyagdharmapravicayapraõidhànaü apramàõàdiku÷aladharmabhàvanà-viùaya-praõidhàna¤ca bodhisattvasya gocarapraõidhànamityucyate / àyatyàü sarvabodhisattvaku÷alasaügrahàya sarvaguõasaügrahàya ca samàsato vyàsato và praõidhànaü bodhisattvasya samyak praõidhànamityucyate / mahàpraõidhànaü punarbodhisattvasattvasyàsmàdeva samyakpraõidhànàdveditavyam / tat punarda÷aviüdham / àyatyàü sarvàkàràprameya-tathàgata-påjopasthànatàyai prathamaü praõidhàna bodhisattvasya mahàpraõidhànamityucyate / buddhànàü ca bhagavatàü saddharma-parigrahàrakùaõatàyai dharmanetrãsandhàraõàya mahàpraõidhànam / tuùitabhavanavàsamupàdàya purvavadyàvat parinirvàõàya mahàpraõidhànam / bodhisattva-sarvàkàrasamyakcaryàcaraõatàyai mahàpraõidhànam / sarvasattvaparipàkàya mahàpraõidhànam / sarvalokadhàtusandar÷anàya mahàpraõidhànam / buddhakùetrapari÷odhanàya mahàpraõidhànam / sarvabodhisattvaikà÷ayaprayogatàyai mahàyànàvataraõatàyai mahàpraõidhànam / abandhyasarva-samyakprayogatàyai mahàpraõidhànam / anuttarasamyaksaübodhyabhisaübodhàya mahàpraõidhànam / tatra katamo bodhisattvasya ÷ånyatàsamàdhiþ / iha bodhisattvasya sarvàbhilàùàtmakena svabhàvena virahitaü nirabhilàpyasvabhàvaü vastu pa÷yataþ yà cittasya sthitiþ / ayamasyocyate ÷ånyatàsamàdhiþ / apraõihitaþ samàdhiþ katamaþ / iha bodhisattvasya tadeva nirabhilàpyasvabhàvaü vastu mithyàvikalpasamutthàpitena kle÷ena duþkhena ca parigçhãtatvàdanekadoùaduùñaü samanupa÷yato yà àyatyàü tatràpraõidhànapårvikà cittasthitiþ / ayamasyàpraõihitaþ samàdhirityucyate / animittaþ samàdhiþ katamaþ / iha bodhisattvasya tadeva nirabhilàpyasvabhàvaü vastu sarvavikalpaprapa¤ca nimittànyapanãya yathàbhåtaü ÷àntato manasi kurvato yà cittasthitiþ / ayamasyocyate animittaþ samàdhiþ / kasmàtpunareùàmeva trayàõàü samàdhãnàü praj¤aptirbhavati / nàta uttari nàto bhåyaþ dvayamidaü saccàsacca / tatra saüskçtamasaskçta¤ca sat asadàtmà vàtmãyaü và / tatraþ (##) saüskçte satyapraõidhànataþ pràtikålyato 'praõihitasamàdhivyavasthànam / asaüskçte punarnirvàõe praõidhànataþ samyagabhiratigrahaõato nirnimittasamàdhivyavasthànam / yat punaretadasadeva vastu tatra bodhisattvena na praõidhànaü nàpraõidhànaü karaõãyam / api tu tadasadasadityeva yathàbhåtaü draùñavyam / tacca dar÷anamadhikçtya ÷ånyatàsamàdhivyavasthànaü veditavyam / evaü hi bodhisattva eùu triùu samàdhiùu yogaü karoti / evaü ca vyavasthànaü yathàbhåtaü prajànàti / tadanyàkàrànapi trãnsamàdhãnyathàbhåta-vyavasthàna-nayaprave÷ena bhàvanà-nayaprave÷ena ca yathàbhåtaü prajànàti yeùu ÷ràvakàþ ÷ikùante samudàgacchati ca / catvàrãmàni dharmoddànàni yàni buddhà÷ca bodhisattvà÷ca sattvànàü vi÷uddhaye de÷ayanti / katamàni catvàri / anityàþ sarvasaüskàrà iti dharmoddànam / duþkhàþ sarvasaüskàrà iti dharmoddànam / anàtmànaþ sarvadharmà iti dharmoddànam / ÷àntaü nirvàõamiti dharmoddànam / etat pratisaüyuktàrtha yadbhåyasà dharmamudãrayanti buddhabodhisattvàþ sattvànàm / tasmàdetàni dharmoddànànãtyucyante / pauràõe÷ca ÷àntamànasairmunibhiruditoditatvànnityakàlamuddànànãtyucyante / mahodayagàminã bhavàgrordhvaügàminã caiùà pratipat tasmàduddànànãtyucyante / kathaü ca bodhisattvaþ sarvasaüskàrànanityataþ samanupa÷yati / iha bodhisattvaþ sarvasaüskàràõàmabhilàpyasvabhàvaü nityakàlameva nàstãtyupalabhyànityataþ sarvasaüskàràn pa÷yati / punaravij¤àtasya bhåtatastasyaiva nirabhilàpyasya vastunaþ aparij¤ànahetukamudayavyayamupalabhyatàn nirabhilàpyasvabhàvàn sarvasaüskàrànanityataþ samanupa÷yati / so 'tãtàn saüskàrànutpannaniruddhànsamanupa÷yati / teùàü naiva hetumupalabhate nàpi svabhàvam / tasmàtteùàü naiva hetuto naiva svabhàvato vidyamànatàü samanupa÷yati / pratyutpannàniruddhànsamanupa÷yati / teùàü hetuü nopalabhate dattaphalatvàt / svabhàvaü punarupalabhate aniruddhatvàt / tasmàtteùàü svabhàvato vidyamànatàü samanupa÷yati no tu hetutaþ / anàgatàn saüskàrànanutpannàniruddhàn pa÷yati / teùàü hetumupalabhate adattaphalatvàt / no tu svabhàvamanutpannatvàt / tasmàtteùàü bodhisattvo hetuto vidyamànatàü (##) pa÷yati no tu svabhàvataþ / sa eva triùvadhvasvavyavacchinnàü saüskàra-santatiü pravartamànàü dçùñvà ekaikasmin saüskàrakùaõe trãõi saüskçtasya saüskçtalakùaõàni pa÷yati / kùaõàdurkùvaü caturthaü saüskçtalakùaõaü samanupa÷yati / tatra pårvasaüskàrakùaõe svabhàvavinà÷ànantara yo 'pårvasaüskàrakùaõasvabhàvapràdurbhàvaþ sà jàtiriti pa÷yati / utpannasya yastatkàlàvipraõà÷aþ sà sthitiriti pa÷yati / taü pårvaniruddhaü saüskàraj¤aõasvabhàvamapekùya tasyotpannasya yadanyatvamanyathàtvaü và sà jareti pa÷yati / tasmàjjàtikùaõàdårdhvaü tasyaivotpannasya saüskàrakùaõasya yaþ svabhàvavinà÷aþ sa vyaya iti pa÷yati / sa yatsvabhàvameva tamutpannaü saüskàrakùaõaü samanupa÷yati / tatsvabhàvàneva tasya jàtiü sthitiü jaràü ca / [na] pa÷yati tadanyasvabhàvàn / tasmàcca kùaõàdårdhvaü ca eva tasya saüskàrakùaõa[svabhàva]syàpagamaþ sa eva teùàü jàtyàdãnàmiti yathàbhåtaü pa÷yati tànyetàni catvàryaùi saüskçtalakùaõànyabhisamasya saüskàràõàü samàsato dvayàvasthà-prabhàvitàni / bhàvaprabhàvitànyabhàvaprabhàvitàni ca / tatra bhagavatà yo bhàvastadekaü saüskçtalakùaõaü vyavasthàpitam / yastvabhàvastat dvitãyaü saüskçtalakùaõaü vyavasthàpitam / sa ca bhàvasteùàü saüskàràõàü sthityanyathàtvaprabhàvita iti kçtvà tçtãyaü saüskçtalakùaõaü vyavasthàpitam / tatra bodhisattvaþ saüskàramàtraü sthàpayitvà na tasya jàtiü na sthitiü na jaràü nànityatàü sarvakàlaü dravyasvabhàvapariniùpattitaþ pa÷yati / tatkasya hetoþ / saüskàramàtraü sa utpadyamànamupalabhate / nàsyànyàü jàtiü na sthitiü na jaràü nànityatàm / saüskàramàtrameva ca jàyamànaü tiùñhantaü jãryamàõaü vina÷yamànamupalabhate / na tasyànyàü jàtiü sthitiü jaràmanityatà¤ca / yuktyàpi bodhisattvo vimç÷annetàn jàtyàdãn dravyato nopalabhate / eva¤ca punarvimç÷annopalabhate / sa cedråpàdisaüskàravinirmuktaþ anyo jàtidharmaþ syàt sa yathaiva råpàdikaþ saüskàraþ svàtmanotpadyate / tathaiva so 'pyutpadyeta / evaü sati dve janmanã syàtàm yacca saüskàra-janma yacca jàti-janma tatra tatsaüskàrajanma tasmàjjàtijanmanaþ ananyadeva và syàt / [anyadeva và /] yadi tàvadananyadevaü satyapàrthikà jàtidravyakalpanà / anyà jàtirdravyato 'stãtiü na yujyate / (##) atha ca punaranyadevaü sati saüskàra-janma jàtirna bhavati / saüskàra-janma jàtiriti na yujyate / yathà jàtirevaü sthitirjarà vinà÷a÷ca vistareõa veditavyaþ / sa cedvinà÷o nàma svabhàvato dharmaþ pariniùpannaþ syàt so 'pyutpadyeta nirudhyeta và / yadà ca vinà÷a utpannaþ syàttadà sarvasaüskàrairniruddhairbhavitavyaü syàt / evaü satyalpakçcchreõa nirodhasamàpannasyeva cittacaitasikànàü dharmàõàmapravçttiþ syàt / tasya ca punarvinà÷asya nirodhàt niruddhairapi taiþ saüskàraiþ punareva bhavitavyaü syàt vinà÷a eùàü nàstãti kçtvà / ato vinà÷a utpadyate nirudhyate ceti na yujyate / na ca punaþ kulaputrasya và kuladuhiturvà sarvakàlàstità¤ca dravyasatàü svabhàvapariniùpati¤ca praj¤apti satàü pa÷yato nirvidviràgo vimukti÷ca yujyate / ato viparyayeõa tu yujyate / ityebhiràkàrairbodhisattvaþ sarvasaüskàrà anityà iti yathàbhåtaü prajànàti / tàn punareva anityàn saüskàràn prabandhena vartamànàdbodhisattvaþ triþprakàràyà duþkhatàyàþ sanni÷rayabhàvena pa÷yati saüskàraduþkhatàyàþ vipariõàmaduþkhatàyàþ duþkhaduþkhatàyà÷ca / evaü hi bodhisattvaþ sarvasaüskàrà duþkhà iti yathàbhåtaü prajànàti / punaþ sarvadharmàõàü bodhisattvaþ saüskçtàsaüskçtànàü dvividhaü nairàtmyaü yathàbhåtaü prajànàti / pudgalanairàtmyaü dharmanairàtmyaü ca / tatredaü pudgalanairàtmyam / yannaivate vidyamànà dharmàþ pudgalàþ / nàpi vidyamànadharmavinirmukto 'nyaþ pudgalo vidyate / tatredaü dharmanairàtmyam / yatsarveùvabhilàpyeùu vastuùu sarvàbhilàpasvabhàvo dharmo na saüvidyate / evaü hi bodhisattvaþ sarvadharmà anàtmàna iti yathàbhåtaü prajànàti / yaþ punareùàmeva saüskàràõàü pårvaü hetusamucchinnànàü pa÷càda÷eùoparamastadanyeùà¤càtyantamanabhinirvçttirapràdurbhàvaþ / idamucyate nirvàõam / tacca ÷àntaü kle÷opa÷amàt duþkhopa÷amàcca veditavyam / evaü ca tàvadanadhyà÷aya÷uddho bodhisattvaþ adçùñasatyo và ÷ràvakàyànãyo nirvàõamadhimukto bhavati / eva¤càbhivadati-÷àntaü nirvàõamiti / na càsya tasminnirvàõe yathàbhåtàvagamo yathàvajj¤ànadar÷anaü (##) pravartate / asti tveùa yoni÷o manaskàraþ / tadyathà ràjaputro và gçhapatiputro và ràj¤à gçhapatinà và 'ntargçhe saüvardhitaþ syàt tasya ca daharasyaiva kumàrabhåtasya tena ràj¤à gçhapatinà và kçtrimakà mçgarathakà và go-a÷varathakà và hastirathakà và upasaühçtà bhaveyuþ / sa ca ràjaputro và gçhapatiputro và taiþ krãóan ramamàõaþ paricàrayaüsteùveva kçtrimeùu mçgeùu mçgasaüj¤ã syàt kçtrimeùu go '÷veùu hastiùu hastisaüj¤ã syàt / athaikadà sa ràjà và gçhapatirvà svasya putrasya vçddheranvayàdindriyàõàü paripàkàdbhåtànàü mçgàõàü varõaü bhàùeta / bhåtànàü yàvaddhastinàü varõaü bhàùeta / tasya punà ràjaputrasya [và] gçhapatiputrasya và ta varõavàdaü ÷rutvà evaü syàt / eùàmayaü ràjà gçhapatirvà asmàkaü mçgarathakànàü yàvaddhastirathakànàü và varõaü bhàùata iti / athàpareõa samayena sa ràjà gahapatirvà svaü putraü bahiràgàrànnivãùya bhåtàneva mçgàüstasmai upadar÷ayedbhåtàneva yàvaddhastina upadar÷ayet / tasya tàn dçùñvà tasminsamaye pratyàtmaü pratyavagamo yathàbhåta utpadyeta / ime te bhåtàrthikà mçgarathakà vistareõa yàvaddhastirathakà yeùàmasmàkaü pità dãrgharàtraü varõaü bhàùitavànasmàkameva tvayathàbhåte arthe tat pratiråpamàtrake tatpratibimbapratibhàsamàtrake adhimokùaþ pravçtta iti / tena pårvakeõàdhimokùeõàritãyeran / evameva saüsàràntargçhasaüvçddhànàma÷uddhà÷ayànàü bodhisattvànàmadçùñasatyànà¤ca ÷ràvakàõàü putrasthànãyànàü pitçkalpairbuddhairbodhisattvai÷ca mahàbhåmipraviùñairnirvàõapratyakùadar÷ibhisteùàü bodhisattvànàü ÷ràvakàõà¤ca purastànnirvàõasya yathàdçùñasya varõo bhàùitaþ / tai÷ca tannirvàõaü guõato ghoùamàtrànusariõyà buddhyà dãrgharàtramadhimuktam / yadà punasteùàü saübhàraparipàkavçddheranvayàt ÷raddhà÷ayànà¤ca bodhisattvànàü dçùñasatyànà¤ca ÷ràvakàõàü nirvàõe pratyakùaü j¤ànadar÷anamutpadyate / tadà teùàmapi yathàbhåtaþ pratyavagama utpadyate / idaü tannirvàõaü sarva÷ràvakapratyekabuddhànàü yasya buddhabodhisattvairvarõà bhàùitaþ / asmàbhistu pårvabàlapraj¤atayà na yathàbhåtamadhimuktam / asti tu tadasya pratiråpakam / asti pratibhàsamàtrakam / te tena pårvakeõàdhimokùeõa (##) ritãyante pa÷cimakaü yathàbhåtàdhimokùaü ni÷ritya / tadyathà ki¤cidvyàdhitaü puruùaü ka÷cinmahàvaidyastasya prapyupasthitasya vyàdheþ pra÷amàyànulomikairbhaiùajyairåpatiùñhet / sa ca vyàdhitapuruùo dãrghakàlapratiniùevaõàtteùàü bhaiùajyànàü tadadhimukta eva bhavet tadàràmaþ / teùveva sàradar÷ã bhavet / atha tasyaiva vyàdhitapuruùasya sa ca pårvako vyàdhistayà bhaiùajyàsevayà vyupa÷àmyedanya÷càpårvo vyàdhiranyabhaiùajyasàdhyaþ pràdurbhavet / atha sa mahàvaidyaþ pårvakasya ca vyàdheþ pra÷amaü pa÷cimakasya cotpàdamanyabhaiùajyasàdhyaü viditvà ta¤ca pårvakaü bhaiùajyaprayogaü pratikùipedanyaü cànulomikaü vyapadi÷ed bhaiùajyam / sa bàlo vyàdhita puruùaþ pårvabhaiùajyàdhimuktasteùveva pathyasaüj¤ã yenaiva mahàvaidyena tàni pårvapa÷cimàni bhaiùajyàni vyapadiùñàni / evamapyucyamànastena saümukhamapathyànyetàni pårvakàõi bhaiùajyàni pa÷cime vyàdhàviti saüpratyayena na gacchannàùya vacanamabhi÷raddhavyàdevameva tadupamàste bàlà bodhisattvàþ ÷ràvakà÷ca veditavyàþ / ye vyàdhitapuruùà eva kle÷agrastà mahàvaidyasya tathàgatasyottaràduttarataràmuttamatamàmuttànàduttànataràü gambhãràd gambhãrataràü gambhãratamàü hãnàdudàràmudàrataràmudàratamàü dharmade÷anàü samyagvyapade÷amavavàdànu÷àsanãü nàvataranti nàdhimucyante na pratipadyante dharmasyànudharmam / tatra ÷ràddho bodhisattvaþ ÷ràvako và na kasmiü÷cittathàgatabhàùite vimatisandehamutpàdayati / sa punaþ sarvàïgapariùkàrasusamàyuktamivàjanyarathaü taü tathàgatabhàùitaü dharmarathamabhiråhya ku÷ala iva sàrathiryàvatã tena bhåmirgantavyà bhavatyanupràptavyà tàü laghuladhveva gantà bhavatyadhandhàyamànaþ / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne saptada÷amaü bodhipakùyapañalam / (##) ## (Chapter 1.18) uddànam / à÷caryaü càpyanà÷caryaü samacittopakàrità / pratikàrastathà ÷àsti syàdabandhyaprayogatà // pa¤ceme bodhisattvàsyà÷caryàdbhåtà dharmà anuttare samyaksaübodhiyàne ÷ikùamàõasya veditavyàþ / katame pa¤ca / niùkàraõavatsalatà sarvasattveùu / sattvànàmevàrthàya saüsàre 'prameyaduþkhasahiùõutà / bahukle÷ànàü durvineyànàü ca sattvànàü vinayopàyaj¤atà / paramadurvij¤ànatattvàrthànuprave÷aþ / acintyaprabhàvatà ca / ime pa¤ca bodhisattvànàmà÷caryàdbhutà dharmà asàdhàraõastadanyaiþ sarvasattvaiþ / pa¤cemàni bodhisattvasyànà÷caryàõi yaiþ samanvàgato bodhisattvaþ anà÷caryàdbhutadharmasamanvàgata ityucyate / katamàni pa¤ca / yad bodhisattvaþ parahitahetukena duþkhena sukhàtmaka eva san kçtsnaü parahitahetukaü duþkhamabhyupagacchati / idaü bodhisattvasya prathamamanà÷caryaü yena samanvàgato bodhisattvaþ anà÷caryàdbhutadharmasamanvàgata ityucyate / punaraparaü yad bodhisattvaþ saüsàradoùaj¤o nirvàõaguõaj¤a eva ca san sattvapari÷uddhipriyastenaiva ca sukhàtmakaþ sattvapari÷uddhimevàdhipatiü kçtvà saüsàramabhyupagacchati / idaü bodhisattvasya dvitãyamanà÷caryaü pårvavat / punaraparaü yad bodhisattvaståùõãübhàva-sukharasaj¤a eva san sattvapari÷uddhipriyastenaiva ca sukhàtmakaü sattvapari÷uddhimevàdhipatiü kçtvà sattvànàü dharmede÷anàyai prayujyate / idaü bodhisattvasya tçtãyamanà÷caryaü pårvavat / punaraparaü yad bodhisattvaþ [ùañ] pàramitopacitaü ku÷alamålaü sattvapari÷uddhipriyastenaiva ca sukhàtmakaþ sattvapari÷uddhimevàdhipatiü kçtvà sarvasattvànàmà÷ayataþ samutsçjati / na ca punastasya samutsargasya vipàkenàrthã bhavati / idaü bodhisattvasya caturthamanà÷varyaü pårvavat / punaraparaü yad bodhisattvaþ parakàryasvakàrya iva sarvaparakàryàrthakriyàsu saüdç÷yate / idaü bodhisattvasya pa¤camamanà÷caryaü yena samanvàgato bodhisattvaþ anà÷caryàdbhutadharmasamanvàgata ityucyate / (##) pa¤cabhiràkàrairbodhisattvaþ sarvasattveùu samacitto veditavyaþ / katamaiþ pa¤cabhiþ / prathamena bodhàya cittotpàda-praõidhànena / tathà hi bodhisattvaþ sarvasattvànàmarthe samaü taccittamutpàdayati / anukampàsahagatena cittena samacitto bhavati / bodhisattvaþ sarvasattveùu ekaputraka iva premasahagatena cittena samacitto bhavati / bodhisattvaþ sarvasattveùu ekaputraka eva premasahagatena cittena samacitto bhavati / bodhisattvaþ sarvasattveùu pratãtyasamutpanneùu ca [sarva]saüskàreùu sattvasaüj¤eti viditvà bodhisattvo yà ekasya sattvasya dharmatà sà sarveùàmiti dharmasamatànugatena cetasà sarvasattveùu samacitto viharati / yathà caikasya sattvasyàrthamàcarati tathà sarveùàm / evaü hi bodhisattvaþ sarvàrthakriyàsahagatena cetasà sarvasattveùu smacitto viharati / ebhiþ pa¤cabhiràkàrairbodhisattvaþ sattveùu samacitto bhavati / pa¤cabhiràkàrairbodhisattvànàü sattveùu sarvopakàrakriyà veditavyà / katamaiþ pa¤cabhiþ / samyagàjãvavyapade÷opasaühàreõa / vilomeùu ca kçtyeùvarthopasaühiteùvanulomopade÷opasaühàreõa / anàthànàü ca duþkhitànàü kçpaõànàmaprati÷araõànàü sanàthakriyayà / sugatigamanàya màrgavyapade÷opasaühàreõa yànatrayavyapade÷opasaühàreõa ca / pa¤cabhiràkàraiþ sattvà upakàriõo bodhisattvasya pratyupakàreõa pratyupasthito bhavanti / katamaiþ pa¤cabhiþ / àtmànaü guõaiþ saüyojayanti paraguõàdhànàya prayuktàro bhavanti / anàtheùu duþkhiteùu kçpaõeùvaprati÷araõeùu sattveùu sànàthyaü kurvanti / tathàgatàn påjayanti / tathàgatàbhàùita¤ca dharmamukhena và lekhayitvà và dhàrayanti ta¤ca påjayanti / pa¤cemàni sthànàni bodhisattvena nityamevamà÷aüsitavyàni bhavanti / katamàni pa¤ca / buddhotpàdàràgaõatà / teùàmeva ca buddhànàmantikàt ùañe pàramità-bodhisattvapiñaka÷ravaõam / sarvàkàrasattvaparipàcanapratiabalatà / anuttarasamyaksaübodhipràptiþ / abhisaübodhe÷ca ÷ràvakasàmagrã / (##) pa¤cabhiþ kàraõaiþ bodhisattvasya sattveùvvabandhyo 'rthakriyà-prayogo bhavati / katamaiþ pa¤cabhiþ / iha bodhisattva àdita eva sattveùu hitasukhaiùã bhavati / tacca hitasukhaü yathàbhåtaü prajànàti / aviparyastabuddhirbhavati / iti sarvaü pårvavad veditavyaü yadyathà påjàsevà 'pramàõapañale / uddànam / samyak prayogo hàni÷ca vi÷eùagamanaü tathà / pratiråpà÷ca bhåtà÷ca guõà vinayanaü tathà // pa¤cabhiþ prayogairbodhisattvasya sarvasamyaksaüprayoga saügraho veditavyaþ katamaiþ pa¤cabhiþ / anurakùaõà-prayogeõa / anavadyaprayogeõa pratisaükhyànabalaprayogeõa / adhyà÷aya÷uddhiprayogeõa / niyatapatitaprayogeõa ca / tatra bodhisattvo 'nurakùaõà prayogeõa medhàü rakùati yena sahajena j¤ànena dharmàn laghuladhvevodgçhõàti / smçtiü rakùati yayà smçtyà udgçhãtàn dharmàn dhàrayati / j¤ànamàrakùati yena j¤ànena dhçtànàü dharmàõàmarthamupaparãkùate / samyak praj¤ayà pratividhyati medhàsmçtibuddhihànabhàgãyanidànaparivarjanatayà sthitivçddhibhàgãyanidànapratiniùevaõatayà ca / svacittamàrakùati indriyàõàü guptadvàratayà / paracittamàrakùati samyakparicittànuvartanatayà / tatra bodhisattvasyànavadyaprayogo yaþ ku÷aleùu dharmeùvaviparãta÷cottapta÷càpramàõa÷ca satata÷ca bodhipariõàmita÷ca / pratisaükhyànabalaprayogaþ punarasya sarvasyàmadhimukticaryàbhåmau draùñavyaþ / [÷uddhàdhyà÷ayaprayogaþ] ÷uddhàdhyà÷ayabhåmau caryà pratipattibhåmau ca draùñavyaþ / niyatipatitaprayogo niyatàyàü bhåmau niùñhàgamanabhåmau ca draùñavyaþ / ivamebhiþ pa¤cabhiþ prayogairbodhisattvasya sarvasamyakprayogasaügraho bhavati / pa¤ceme bodhisattvasya hànabhàgãyà dharmà veditavyàþ / katame pa¤ca / agauravatà dharme dharmabhàõake ca / pramàdakausãdyam / kle÷a-àsevà 'dhivàsanatà / du÷carita-àsevà 'dhivàsanatà / tadanyai÷ca bodhisattvaiþ saha paritulanàbhimànatà dharmaviparyàsàbhimànatà ca / (##) pa¤ceme bodhisattvasya dharmà vi÷eùabhàgãyà veditavyàþ / te punareùàmeva pa¤cànàü kçùõapakùyàõàü dharmàõàü yathàkramaü viparyayeõa veditavyàþ / pa¤ceme bodhisattvànàü guõapratiråpakaþ bodhisattvadoùà veditavyàþ / katame pa¤ca / raudraduþ÷ãleùu sattveùu tato nidànamapakàrakriyà / kuhakasyeryàpathasampattikralpanà / lokàyatairmantraistãrthika÷àstrapravisaüyuttairj¤àtra pratilambhaþ paõóitasaükhyà-gamanatà ca / sàvadyasya ca dànàdikasya ku÷alasyàdhyàcàraþ / saddharmapratiråpakàõàü ca / rocanà de÷anà vyavasthàpanà / pa¤ceme bodhisattvasya bhåtà bodhisattvaguõà veditavyàþ / katame pa¤ca / raudraduþ÷ãleùu sattveùu vi÷eùeõa kàruõyacittatà / prakçtyà ãryàpathasaüpannatà / tathàgatapraõãtenàgamàdhigamena j¤àtrapratilambhaþ / paõóitasaükhyàgamanatà ca / anavadyasya ca dànàdikasya ku÷alasya kriyà / saddharmasya ca prakà÷anà saddharmapratiråpakàõàü ca pratikùepaõatà / da÷asu sthàneùu samàsato bodhisattvà vineyàn sattvàn samyageva vinayanti / katameùu da÷asu / du÷caritaviveke / [kàmaviveke] / àpattyana dhyàcàravyutthàne / indriyairguptadvàratàyàm / saüpràjanavihàritàyàm / saüsargaviveke praviviktasyàsadvitarkaüviveke / àvaraõaviveke / kle÷aparyavasthànaviveke / kle÷apakùadauùñhulyaviveke ca / uddànam / vyàkçtirniyatau pàto hyava÷yakaraõãyatà / sàtatyakaraõãya¤ca pràdhànyaü pa÷cimaü bhavet // ùaóbhiràkàraiþ samàsatastathàgatà bodhisattvamanuttaràyàü samyaksaübodhau vyàkurvanti / katamaiþ ùaóbhiþ / gotrasthamanutpàditacittam / tathotpàditaü cittam sammukhàvasthitam / viparokùàvasthitam / parimitaü kàlamiyatà kàlenànuttaràü samyaksaübodhimabhisaübhotsyata iti / aparimitakàlaü vyàkurvanti na tu kàlaniyama kurvanti / (##) traya ime bodhisattvasya niyatipàtàþ / katame trayaþ / gotrastha eva bodhisattvo niyatipatita ityucyate / tatkasya hetoþ / bhavyo 'sau pratyayànàsàdya niyatamanuttaràü samyaksaübodhimabhisaüboddhum / punarekatyo bodhisattvo niyataü cittamutpàdayatyanuttaràyàü samyaksaübodhau na punastàvatpratyudàvartayati yàvadanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / punarbodhisattvo va÷itàpràptaþ sarvàü sattvàrthacaryàü yathecchati yathàrabhate tathaivàbandhyàü karoti / ta ete trayo niyatipàtà bhavanti / gotrasthaniyatipàtaþ / cittotpàdaniyatipàtaþ / abandhya-caryà-niyatipàta÷ca / tatra pa÷cimaü niyatipàtamàrabhya tathàgatà niyatipatitaü bodhisattvaü vyàkurvàõà vyàkurvanti / pa¤cemàni sthànàni bodhisattvasyàva÷yakaraõãyàni bhavanti yànyakçtvà bodhisattvaþ abhavyo bhavatyanuttaràü samyaksaübodhimabhisaüboddhum / katamàni pa¤ca / prathama÷cittotpàdaþ / sattveùvanukampà / uttaptavãryam / sarvavidyàsthàneùu yogyatà / akheda÷ca / pa¤cemàni bodhisattvasya sthànàni sàtatyakaraõãyàni / katamàni pa¤ca / apramàdo bodhisattvasya sàtatyakaraõãyaþ / anàtheùu sattveùu [duþkhiteùu ca] aprati÷araõeùu sanàthakriyà / tathàgatapåjà skhalitaparij¤ànam / sarvakriyàcàravihàramanasikàreùu bodhicittapårvaïgamatà bodhisattvasya pa¤camaü sàtatyakaraõãyam / da÷eme dharmà bodhisattvànàü pradhànasammatà yàn bodhisattvà agrato dhàrayantyagryapraj¤aptiùu ca praj¤apayanti / katame da÷a / bodhisattvagotraü sarvagotràõàü pradhànam / prathama÷cittotpàdaþ sarvasamyak praõidhànànaü pradhànam / vãryaü ca praj¤à ca sarvapàramitànàü pradhànam / priyavàdità sarvasaügrahavastånàü pradhànam / tathàgataþ sarvasattvànàü pradhànam / karåõà 'pramàõànàü pradhànam / caturthaü dhyànaü [sarvadhyànànàü pradhànam /] trayàõàü samàdhãnàü ÷ånyatàsamàdhiþ pradhànam / sarvasamàpattãnàü (##) nirodhasamàpattiþ pradhànam / sarvopàyakau÷alyànàü vi÷uddhamupàyakau÷alyaü yathànirdiùñaü pradhànam / uddànam / praj¤apteþ syàdvyavasthànaü dharmàõàmeùaõà tathà / yathàbhåtaparij¤ànamaprameyàstathaiva ca // de÷anàyàþ phalaü caiva mahattvaü yànasaügrahaþ / bodhisattvà da÷a j¤eyà nàmapraj¤aptayastathà // catvàrãmàni bodhisattvànàü praj¤aptivyavasthànàni yàniü bodhisattvà eva samyak praj¤apayanti vyavasthàpayanti tathàgatà và / na tvanyaþ ka÷ciddevabhåto và manuùyabhåto và ÷ramaõabràhmaõabhåto vànyatraitebhya evaü ÷rutvà / katamàni catvàri / dharmapraj¤aptivyavasthànaü satyapraj¤aptivyavattthànaü yuktipraj¤aptivyavasthànaü yànapraj¤aptivyavasthàna¤ca / tatra yà dvàda÷àïgasya såtràdikasya vacogatasyànupårvaracanà anupårvavyavasthànasamàyogaþ / idamucyate dharmapraj¤aptivyavasthànam / satyapraj¤aptivyavasthànaü punaranekavidham / avitathàrthena tàvadekameva satyaü na dvitãyamasti / dvividhaü satyam / saüvçtisatyaü paramàrthasatyaü ca / trividhaü satyam / lakùaõasatyaü vàksatyaü kriyàsatyaü ca / [caturvidhaü satyam /] duþkhasatyaü yàvanmàrgasatyam / pa¤cavidhaü [satyam /] hetusatyaü phalasatyaü j¤ànasatyaü j¤eyasatyaü agryasatyaü ca / ùaóvidhaü [satyam] / satyasatyaü mçùàsatyaü parij¤eyasatyaü prahàtavyasatyaü sàkùàtkartavyasatyaü bhàvayitavyasatyaü ca / saptavidhaü satyam / àsvàdasatyaü àdãnavasatyaü niþsaraõasatyaü dharmatàsatyaü adhimuktisatyaü àryàõàü satyaü anàryàõàü satyaü ca / aùñavidhaü [satyaü] / saüskàraduþkhatàsatyaü vipariõàmaduþkhatàsatyaü duþkhaduþkhatàsatyaü pravçttisatyaü nivçtisatyaü saükle÷asatyaü vyavadànasatyaü samyakprayogasatyaü ca / navavidhaü [satyam] / anityasatyaü duþkhasatyaü ÷ånyatàsatyaü nairàtmyasatyaü [bhavatçùõàsatyaü] (##) vibhavatçùõàsatyaü tatprahàõopàyasatyaü sopadhi÷eùanirvàõasatyaü nirupadhi÷eùanirvàõasatyaü [ca] / da÷avidhaü satyam / aupakramikaduþkhasatyaü bhogavaikalyaduþkhasatyaü dhàturvaiùamyaduþkhasatyaü priyavipariõàmaduþkhasatyaü dauùñhulyaduþkhasatyaü karmasatyaü kle÷asatyaü tathà ÷ravaõayoni÷omanaskàrasatyaü samyakdçùñisatyaü samyagdçùñiphalasatyaü ceti / idamucyate bodhisattvànàü satyapraj¤aptivyavasthànam / prabheda÷aþ punaretadapramàõa veditavyam / catasro yuktayo yuktipraj¤aptivyavasthànamityucyate / tàsàü punaþ pravibhàgaþ pårvavadveditavyaþ / trayàõàü yànànàü ekaikasya saptabhiràkàraiþ praj¤aptivyavasthànam / ÷ràvakayànasya pratyekabuddhayànasya mahàyànasya yànapraj¤aptivyavasthànamityucyate / caturùvàryasatyeùu yà praj¤à tasyà eva ca praj¤àyà ya à÷rayaþ àlambanaü sahàyaþ karma saübhàrastasyà eva ca praj¤àyà yat phalam ebhiþ saptabhiràkàraiþ ÷ràvakayànapraj¤aptivyavasthànaü sàkalyena veditavyam / yathà ÷ràvakayànamevaü pratyekabuddhayànapraj¤aptivyavasthànam / nirabhilàpyaü vastvàlambanãkçtya sarvadharmeùu yà tathatà nirvikalpasamatà niryàõatà praj¤à tasyà eva ca praj¤àyà ya à÷raya àlambanaü sahàyaþ karma sambhàrastasyà eva ca praj¤àyà yatphalam / ityebhiþ saptabhiràkàrairmahàyànapraj¤aptivyavasthànaü veditavyam / atãtànàgatapratyutpanneùvadhvaùu ye kecidbodhisattvàþ samyakpraj¤aptivyavasthànaü kçtavantaþ kariùyanti kurvanti và punaþ sarve ta ebhi÷catubhirvastubhiþ / nàta uttari nàto bhåyaþ / catvàrãmàni bodhisattvànàü sarvadharmàõàü yathàbhåtaparij¤àyai paryeùaõàvaståni / katamàni catvàri / nàmaparyeùaõà / vastuparyeùaõà / svabhàvapraj¤aptiparyeùaõà / vi÷eùapraj¤aptiparyeùaõà ca / eùàü ca vibhàgaþ pårvavadveditavyaþ tadyathà tattvàrthapañale / (##) catvàrãmàni bodhisattvànàü sarvadharmàõàü yathàbhåtaparij¤ànàni / katamàni catvàri / nàmaparyeùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànaü vastuparyeùaõàgataü svabhàvapraj¤aptiparyeùaõàgataü vi÷eùapraj¤aptiparyeùaõàgataü yathàbhåtaparij¤ànam / eùàmapi vibhàgaþ pårvavadveditavyaþ / [tadyathà tattvàrthapañale /] / pa¤ceme aprameyà bodhisattvànàü sarvakau÷alyakriyàyai saüvartante / katame pa¤ca / sattvadhàturaprameyo lokadhàturaprameyo dharmadhàturaprameyaþ / vineyadhàturaprameyo vineyopàya÷càprameyaþ / catuþùaùñiþ sattvanikàyàþ sattvadhàtustadyathà manomapyàü bhåmau / santànabhedena punaraprameyaþ / da÷asu dikùuprameyà aprameyanàmalokadhàtavastadyathà iyaü sahà nàma lokadhàturyasya nàmnà brahmà sahàüpatirityucyate / ku÷alàku÷alàvyàkçtà dharmàþ prabhedanayenàprameyà veditavyàþ / syàdekavidho vineyaþ sarvasattvà vineyà iti kçtvà / syàd dvividhaþ / sakalabandhano vikalabandhana÷ca / syàt trividhaþ mçdvindriyo madhyendriyastãkùõendriya÷ca / caturvidhaþ / kùatriyo bràhmaõo vai÷yaþ ÷ådra÷ca / pa¤cavidhaþ / ràgacarito dveùacarito mohacarito mànacarito vitarkacarita÷ca / ùaóvidhaþ / gçhã pravrajitaþ aparipakvaþ paripakvo ['vimukta÷ca] vimukta÷ca / saptavidhaþ / pratihato madhyasthaþ vipa¤citaj¤aþ uddhañitaj¤aþ tadàtvavineyaþ àpattivineyaþ pratyayahàrya÷cavineyo yàdç÷àn pratyayàn labhate tathà tathà pariõamati / aùñavidhaþ / aùñau pariùadaþ / kùatriyapariùadamàdiü kçtvà yàvadbrahmapariùat / navavidhaþ / tathàgatavineyaþ ÷ràvakapratyekabuddhavineyaþ bodhisattvavineyaþ kçcchrasàdhyaþ [akçcchrasàdhyaþ] ÷lakùõasàdhyaþ avasàdanà-sàdhyaþ dåre vineyaþ antike ca vineyaþ / da÷avidhaþ / nàrakaþ tairyakyonikaþ yàmalaukikaþ kàmàvacaro divyamànuùyakaþ àntaràbhavikaþ råpã aråpã saj¤ã asaüj¤ã naivasaj¤ãnàsaüj¤ã ca / ayaü tàvat prakàrabhedena pa¤capa¤cà÷adàkàraþ / apramàõastu santànaprabhedena veditavyaþ / tatra (##) sattvadhàtu vineyadhàtvoþ kiü nànàkaraõam sattvadhàturavi÷eùeõa sarvasattvà gotrasthà÷càgotrasthà÷ca / ye purnagotrasthà eva tàsu tàùvavasthàsu vartante / sa vineyadhàturityucyate / vineyopàyaþ punaþ pårvavadyathà nirdiùño veditavyaþ / so 'pi càprabheyaþ prakàrabhedataþ / ta ete 'bhisamasya pa¤càprameyà bhavanti / tatkasya hetoþ / iha bodhisattvo yeùàü sattvànàmarthe prayujyate sa prathamo 'prameyaþ / tànpunaþ sattvàn yatrasthànupalabhate / sa dvitãyo 'prameyaþ tànpunaþ sattvàüsteùu teùu lokadhàtuùu yairdharmaiþ saükli÷yamànàü÷ca vi÷udhyamànàü÷copalabhate / sa tçtãyo 'prameyaþ / tebhya÷ca sattvebhyo yànsattvàn bhavyàn ÷akyarupànatyantaduþkhavimokùàya pa÷yati / sa caturtho 'prameyaþ / ya÷copàyasteùàmeva sattvànàü vimokùàya sa pa¤camoprameyaþ / tasmàdete pa¤càprameyà bodhisattvànàü sarva[kau÷ala]kriyàyai saüvartante / pa¤ceme buddhabodhisattvànàü sattveùu dharmade÷anàyà vipulàþ phalànu÷aüsà veditavyàþ / katame pa¤ca / tadekatyàþ sattvàþ tasminneva saddharme de÷yamàne virajo vigatamalaü dharmeùu dharmacakùuråtpàdayanti / tadekatyàþ sattvà de÷yamàna eva saddharmataþ àsravakùayamanupràpnuvanti / tadekatyàþ sattvà anuttaràyàü samyaksaübodhau cittamutpàdayanti / tadekatyàþ sattvàþ paramàü bodhisattvakùàntiü pratilabhante / ÷rutamàtra eva tasminsaddharme de÷ita÷ca saddharmo buddhairbodhisattvai÷ca udde÷asvàdhyàyasaüpratipattipàraüparyayogena saddharmanetryà÷cirasthitikatàyai saüvartate / itãme pa¤ca de÷anàyà vipulàþ phalànu÷aüsà veditavyàþ / saptemàni mahattvàni yairyuktaü bodhisattvànàü yànaü mahàyànamityucyate / katamàni sapta / dharmamahattvam / tadyathà dvàda÷àïgàdvacogatàd bodhisattvapiñakavaipulyam / cittotpàdamahattvam / tadyathà ekatyo 'nuttaràyàü samyaksaübodhau cittamutpàdayati / adhimuktimahattvam / tadyathaikatyaþ tasminneva ca dharmamahattve 'dhimukto bhavati / adhyà÷ayamahattvam / tadyathaikatyaþ adhimukticaryàbhåmiü (##) samatikramyàdhyà÷aya÷uddhibhåmimanupravi÷ati / sambhàramahattvam / yasya puõyasambhàrasya j¤ànasambhàrasya samudàgamàdanuttaràü samyaksaübodhimabhisambudhyate / kàlamahattvam / yena kàlena yaistribhiùkalpàsaükhyeyairanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / samudàgamamahattvam / saivànuttarà samyaksaübodhiþ / yasyàtmabhàvasamudàgamasyànyaþ àtmabhàvasamudàgamaþ samo nàsti / kutaþ punaruttari kuto bhåyaþ / tatra yacca dharmamahattvaü yacca cittotpàdamahattvaü yaccàdhimuktimahattvaü yaccàdhyà÷ayamahattvaü yacca sambhàramahattvaü yacca kàlamahattvamitãmàni ùañmahattvàni hetubhåmàni samudàgama-mahattvasya / tatpunarekaü samudàgama-mahattvaü phalasthànãyameùàü ùaõõàü veditavyam / aùñàvime dharmàþ sarvasya mahàyànasya saügrahàya saüvartante / bodhisattvapiñakade÷anà / tasminneva ca bodhisattvapiñake ya sarvadharmàõàü tattvàrthaprakà÷anà / tasminneva bodhisattvapiñake yà sarvabuddhabodhisattvànàmacintyà paramodàrà prabhàvasaüprakà÷anà / tasya ca yadyoni÷aþ ÷ravaõam / yoni÷a÷ca cintàpårvakamadhyà÷ayopagamanam / adhyà÷ayopagamanapårvaüka÷ca bhàvanàkàraprave÷aþ / bhàvanàkàraprave÷apårvikà ca bhàvanàphalapariniùpattiþ / ta÷yà eva ca bhàvanàphalapariniùpatteratyantanairyàõikatà / evaü hi bodhisattvàþ ÷ikùamàõà anuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhthante / ke punaste bodhisattvà ya evaü ÷ikùamàõà anuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyante / te samàsato da÷a veditavyàþ / gotrasthaþ / avatãrõaþ / a÷uddhà÷ayaþ / ÷uddhà÷ayaþ / aparipakvaþ / paripakvaþ / aniyatipatitaþ / niyatipatitaþ / ekajàtipratibaddhaþ / caramabhavika÷ceti / tatra gotrastho bodhisattvaþ ÷ikùamàõa÷cittamutpàdayati / so 'vatãrõa ityucyate / sa eva punaravatãrõo yàvat ÷uddhà÷ayabhåmimapraviùño bhavati tàvada÷uddhà÷aya ityucyate / praviùñastu ÷uddhà÷ayo bhavati / sa eva punaþ ÷uddhà÷ayo yàvanniùñhàgamanabhåmimapraviùño bhavati tàvadaparipakva ityucyate / praviùñastu paripakvo bhavati / sa punaraparipakvo yàvanniyataniyatàcaryàbhåmau (##) và nànupraviùño bhavati tàvadaniyata ityucyate / praviùñastu niyato bhavati / sa eva punaþ paripakvau dvividhaþ / ekajàtipratibaddho yasya janmano 'nantaramanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübhotsyate / caramabhavika÷ca tasminneva janmani sthito 'nuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyate / tatra te gotramupàdàya yàvadanuttaràyàþ samyaksaübodherda÷a bodhisattvà nirdiùñàþ / ye bodhisattva÷ikùàsu ÷ikùante teùàü nàta uttari ÷ikùà vidyate / yatra ÷ikùeran yathà ca ÷ikùeran na ca ebhyo yathà nirdiùñebhyo bodhisattvebhya uttari bodhisattvo vidyate yo bodhisattva÷ikùàsu ÷ikùate / teùàü punaþ sarveùàü eva bodhisattvànàmabhedenimànyevaü bhàgãyàni gauõàni nàmàni veditavyàni / tadyathà bodhisattvo mahàsattvaþ dhãmànuttamadyutiþ jinaputro jinàdhàraþ vijetà jinàïkuraþ vikràntaþ paramàryaþ sàrthavàho mahàya÷aþ kçpàlurmahàpuõyaþ ã÷varo dhàrmika÷ceti / teùàü punarda÷asu dikùvanantàparyanteùu lokadhàtuùvanantànàü bodhisattvànàmaprameyàþ prayàtmagatàþ saüj¤àpràptayo veditavyàþ / tatra ye bodhisattvàþ sma iti pratij¤àyàü bodhisattvà vartante na ca bodhisattva÷ikùàsu samyak pratipadyante te bodhisattvapratiråpakà veditavyàþ / no tu bhåtàþ / bodhisattvàþ sma iti pratij¤àyàü vartante samyak [ca ye] bodhisattva÷ikùàùu ÷ikùante te bhåtà bodhisattvà veditavyàþ / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre yogasthàne bodhisattvaguõapañalamaùñàda÷amam / samàptaü càdhàrayogasthànam / #<âdhàrànudharmayogasthànam># (Book 2) (##) ## (Chapter 2.1) uddànam / svabhàvo 'dhiùñhànaü [phalànu÷aüsaþ] anukramaþ saügraheõa ca / pa¤cemàni bhåtasya bodhisattvasya bodhisattvaliïgàni yaiþ samanvàgato [bodhisattvo] bodhisattva iti saükhyàü gacchati / katamàni pa¤ca / anukampà priyavàdità vairyaü muktahastatà gambhãràrthasandhinirmocanatà ca / ime punaþ pa¤ca dharmàþ pa¤ca parivartena veditavyàþ / svabhàvato 'dhiùñhànataþ phalànusaü÷ataþ anukramataþ saügrahata÷ca / tatrànukampàyàþ svabhàvo dvividhaþ / à÷ayagataþ pratipattigata÷ca / tatrà÷ayagato hità÷ayaþ sukhà÷aya÷ca bodhisattvasya sattveùvanukampetyucyate / pratipattigata÷ca svabhàvato 'nukampàyàþ yadà÷ayo bhavati bodhisattvaþ sattveùu tadeva yathà÷aktyà yathàbalaü kàyena vàcà upasaüharati / tatra priyavàditàyàþ svabhàvaþ pårvavadàmodanã saümodanã upakarà ca vàgveditavyà / tadyathà saügrahavastupañale / tatra sattvaü dhçtiralãnatvaü ca yadbalaü bodhisattvasya ayaü vairyaüsvabhàva ityucyate / tatra yà bodhisattvasyodàradànatà asaükliùñadànatà và / ayaü muktahastatàyàþ svabhàvo veditavyaþ / catasraþ pratisaüvidastàsàmeva càbhinirhàràya yatsamyak pràyogikaü j¤ànamayaü bodhisattvànàü gambhãràrthasandhinirmocanatàyàþ svabhàvo veditavyaþ / tatrànukampàyàþ pa¤càdhiùñhànàni / katamàni pa¤ca / duþkhitàþ sattvà du÷caritacàriõaþ pramattà mithyàpratipannàþ kle÷ànu÷ayità÷ca / nàrakànsattvànupàdàya ÷eùàü keùàücitsattvànàü duþkhà vedanà pràbandhikã santatisamàråóhà vartate / (##) ime [te] sattvà duþkhità ityucyante / ye punarnàva÷yaü duþkhitàapi tu bahulaü kàyadu÷caritamadhyàcaranti vàgdu÷caritaü manodu÷caritamadhyàcaranti / tatra càbhirataråpà viharanti / ime sattvà du÷caritacàriõa ityucyante tadyathà aurabhrika-÷aukarika-kaukkuñikaprabhçtayaþ / ye punarnàva÷yaü duþkhità na du÷caritacàriõo 'pi tvadhyavasitàþ kàmànupabhu¤jate nañanartakahàsakalàsakaprekùaõaparà viharanti àtmopalàóanaparàþ / ime sattvàþ pramattà ityucyante tadyathà tadekatyàþ kàmopabhoginaþ / ye punarnàva÷yaü duþkhità na du÷caritacàriõo na vàpi pramattàþ api tu dçùñivipattimà÷ritya duþkhavimokùàya pratipannàþ / ime sattvà mithyàpratipannà ityucyante tadyathà kàmànutsçjya duràkhyàte dharmavinaye pravrajitàþ / ye punaþ sattvà nàva÷yaü duþkhità vistareõa yàvan na mithyàpratipannàþ api tu sakalabandhanà÷ca vikalabandhanà÷ca kle÷aiþ ime sattvàþ kle÷ànu÷ayità ityucyante tadyathà ye ca samyak prayuktàþ pçthagjanà kalyàõakà ye ca ÷aikùàþ etàvadanukampàdhiùñhànaü bodhisattvànàü yenàdhiùñhànena yenàlambanenànukampà pravartate / nàta uttari nàto bhåyaþ / pa¤cemàni bodhisattvànàü priyavàditàyà adhiùñhànàni / katamàni pa¤ca / samyagàlapanà samyagànandanà samyagà÷vàsanà samyakpravàraõà nyàyopade÷a÷ca / teùàü punaþ pratibhàgo veditavyaþ / tadyathà saügrahavastupañale / ebhiþ paccabhiradhiùñhànairebhiràlambanairbodhisattvànàü priyavàdità pravartate / nàta uttari nàto bhåyaþ / pa¤cemàni bodhisattvasya vairyàdhiùñhànàni veditavyàni / katamàni pa¤ca / yaireva pa¤cabhiràkàrairbodhipakùapañale dhçtibalàdhànatà bodhisattvànàmuktà tànyeva bodhisattvasya vairyàdhiùñhànàni ve ditavyàni / yairadhiùñhànairyairàlambanairbodhisattvasya vairya pravartate / nàta uttari nàto bhåyaþ / (##) pa¤cemàni bodhisattvasya muktahastatàyà adhiùñhànàni / katamàni pa¤ca / abhãkùõadànatà pramuditadànatà satkçtyadànatà asaükliùñadànatà ani÷rityadànatà ca / eùàü punarvistareõa vibhàgo veditavyaþ / tadyathà dànapañale / ebhiradhiùñhànairebhiràlambanairbodhisattvànàü muktahastatà pravartate / nàt uttari nàto bhåyaþ / pa¤cemàni bodhisattvasya gambhãràrthasandhinirmocanatàyà adhiùñhànàni / katamàni pa¤ca / ye te tathàgatabhàùitàþ såtràntàþ gambhãràgambhãràvabhàùàþ ÷ånyatà-pratisaüyuktà idaüpratyayatà / pratãtyasamutpàdànulomàþ / idaü prathamamadhiùñhànam / vinaye và punaràpattikau÷alyamàpattivyutthàna-kau÷alyaü ca / idaü dvitãyamadhiùñhànam / màtçkàyàü và punaraviparãtaü dharmalakùaõavyavasthànam / idaü tçtãyamadhiùñhànam / àbhipràyikanigåóhadharmasaüj¤àrthavibhàvanatà / idaü caturthamadhiùñhànam / sarvadharmàõà¤ca dharmàrthanirvacanaprakàrabhedaþ / idaü pa¤camamadhiùñhànam / yenàdhiùñhànena yenàlambanena bodhisattvànàü gambhãràrthasandhinirmocanatà pravartate / nàta uttari nàto bhåyaþ / anukampà bodhisattvasya sattveùvàdita eva tàvadvairaprahàõàya saüvartate / tathànukampako bodhisattvaþ sarvasattvàrthakriyàsu adinamanàþ prayujyate / tasmiü÷ca prayoge na parikhidyate / anukampà tad-bahulavihàrità càsyànavadyadçùñadharmasukhavihàràya parànugrahàya ca saüvartate / ye ca bhagavatà maitryà anu÷aüsà uktànàsya kàye viùaü kràmati na ÷asramityevamàdayaþ / te 'pyanukampakasya bodhisattvasya sarve veditavyàþ / ityayamanukampàyà bodhisattvànàü phalànu÷aüso draùñavyaþ / priyavàdã bodhisattvo dçùñe dharme caturvidhaü vàgdoùaü vijahàti mçùàvàdaü pai÷ånyaü ùàruùyaü sambhinnapralàpa¤ca / sà càsya bàgàtmànugrahàya parànugrahàya ca pravçttà bhavati / dçùña eva ca dharme àyatyàü ca priyavàdã bodhisattvaþ àdeyavacano bhavati gràhyavacanaþ / ityayaü bodhisattvasya priyavàditàyàþ [phalà]nu÷aüso veditavyaþ / dhãro bodhisattvo dçùñe [tàvata] dharme sarveõa sarvamàlasyakausãdyàpagato bhavati pramuditacitta÷ca / bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànaü karoti / kçtvà ca na (##) viùãdati / àtmànaü ca para¤ca kùàntyànugçhõàti / àyatyàü ca sarvabodhisattvakçtyasamàrambheùu prakçtyà dçóhasamàraübho bhavati / nàkçtvà vinivartate / itãme bodhisattvànàü vairyaphalànu÷aüsà veditavyà / muktahastatàyà gambhãràrthasandhinirmocanatàyà÷ca phalànu÷aüsà veditavyàþ / tadyathà prabhàvapañale dànaprabhàve praj¤àprabhàve ca / ayameùàü bodhisattvavij¤ànàü phalànu÷aüsaþ / ka÷caiùàmanukramaþ / pårvaü tàvadbodhisattvo 'nukampayà sattvànanugçhõàti teùu ca sàpekùo bhavatyarthakàmaþ / tata÷càku÷alàtsthànàdvyutthàpya ku÷ale sthàne pratiùñhàpanàya yuktiü bhàùate gràhayati vyapadi÷ati / evamavatãrõeùu ca sattveùu sattvavipratipattiùu [ca] kle÷aviprakçtàsvarthavidhàsu vimardasaho bhavati / pratipattiviprati[patti]sthitànàü sattvànàmanutsargatayà / sa evaü dhãraþ ekatyànsattvànàmiùasaügraheõa paripàcayati ekatyàndharmasaügraheõa tadekatyàüstadubhàbhyàü dharmàbhiùasaügrahàbhyàm / ayameùàü pa¤cànàü bodhisattvaliïgànàmanukramo veditavyaþ / pa¤cemàni bodhisattvaliïgàni ùañpàramitàþ / àsàü ùaõõàü pàramitànàü katamayà pàramitayà katamadbodhisattvaliïgaü saügçhãtam / anukampà dhyànapàramitayà saügçhãtà / priyàvàdità ÷ãlapàramitayà praj¤àpàramitayà ca saügçhãtà / vairyaü vãryapàramitayà kùàntipàramitayà praj¤àpàramitayà ca saügçhãtam / muktahastatà dànapàramitàyaiva saügçhãtà / gambhãràrthasandhinirmocanatà dhyànapàramitayà praj¤àpàramitayà ca saügçhãtà evamimàni [pa¤ca bodhi]sattvaliïgàni pa¤caparivartena veditavyàni / svabhàvato 'dhiùñhànataþ phalànusaü÷ato 'nukramataþ saügrahata÷ca veditavyàni / iti bodhisattvabhåmàvàdhàrànudharme yogasthàne prathamaü bodhisattvaliïgapañalam / (##) ## (Chapter 2.2) uddànam / sukçtakarmàntatà kau÷alyaü parànugrahaþ pariõàmanaü ca pa÷cimam / gçhipakùe và pravrajitapakùe và vartamànasya bodhisattvasya samàsata÷catvàro dharmà veditavyàþ / yeùu gçhã pravrajito va bodhisattvaþ ÷ikùamàõaþ kùipramevànuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyante / katame catvàraþ / sukçtakarmàntatà kau÷alyaü parànugrahaþ pariõàmanà ca / tatra katamà bodhisattvasya sukçtakarmàntatà / yà pàramitàsu niyatakàrità nipuõakàrità nityakàrità anavadyakàrità ca / katha¤ca bodhisattvo niyatakàrã bhavati yaduta dàne / iha bodhisattvaþ saüvidyamàne deyadharme yàcanake samyak prapyupasthite apakàriõyupakàriõi và guõavati doùavati và 'va÷yaü dadàti / nàsya dànacittaü ka÷cidvikampayituü samartho bhavati manuùyo và 'manuùyo và ÷ramaõo và bràhmaõo và ka÷cidvà punarloke sahadharmeõa / kathaü ca bodhisattvo nipuõakàrã bhavati yadut dàne / iha bodhisattvaþ saüvidyamàne deyadharme samyak pratyupasthite yàcanake sarvaü dadàti / nàstyasya ki¤cidyadaparityàjyaü bhavati sattvebhyaþ àdhyàtmikamapi vastu pràgeva bàhyam / kathaü ca bodhisattvo nityakàrã bhavati yaduta dàne / iha bodhisattvo aparikhidyamàno dànena satatasamitameva sarvakàlaü yathotpannaü dànaü dadàti / kathaü ca bodhisattvaþ anavadyakàrã bhavati yaduta dàne / iha bodhisattvo yattatsaükliùñaü dànaü varõitaü dànapañale tatsaükliùñaü varjayitvà asaükliùñaü dànaü dadàti / evaü hi bodhisattvaþ sukçtakàrã bhavati yaduta dàne / yathà dàne evaü ÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àpàramitàsu (##) yathàyogaü veditavyam / eta eva catvàra àkàrà niyatakàrità nipuõakàrità nityakàrità anavadyakàrità ca / tatra katamadbodhisattvasya kau÷alyam / tatsamàsato da÷avidhaü veditavyam pratihatànàü sattvànàü pratighàtàpanayàyopàyakau÷alyam / madhyasthànàmavatàraõàya avatãrõànàü paripàcanàya paripakvànàü vimocanàyopàyakau÷alyam / laukikeùu sarva÷àstreùu kau÷alyam / bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdàne skhalitapratyavekùaõàkau÷alyam samyakpraõidhànakau÷alyam / [÷ràvakayànakau÷alyaü] pratyekabuddhàyànakau÷alyam mahàyànakau÷a÷alya¤ca / eùàü sarveùàmeva kau÷alyànàü pårvavadyathàyogaü tatra tatràsyàmeva bodhisattvabhåmau pravibhàgo veditavyaþ / etàni punarbodhisattvasya da÷a kau÷alyàni pa¤cakçtyàni kurvanti / pårvakai÷caturbhiþ kau÷alyairbodhisattvaþ sattvàn svàrthe sanniyojayati / laukikeùu sarva÷àstreùu kau÷alyena bodhisattvaþ sarvaparapravàdànabhibhavati / bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdàne skhalitapratyavekùaõàkau÷alyena bodhisattvaþ àpattiü [na] vàpadyate / àpanno và yathàdharmaü pratikaroti / suvi÷uddhaü ÷ãlasaüvarasamàdànaü parikarùati / samyak praõidhànakau÷alyena bodhisattvaþ àyatyàü sarvàbhipretàrthasamçddhimadhigacchati / tribhinnaü kau÷alyairbodhisattvo yathà gotrendriyàdhimuktànàü tadupamaü dharmaü de÷ayati / anukålàü yuktiü vyapadi÷ati / evamebhirda÷abhiþ kau÷alyairbodhisattvaþ pa¤cakçtyàni karoti / yairasya pa¤cabhiþ kçtyaiþ sarvakçtyasamàptirbhavati / dçùñadhàrmikasàüparàyikaü càrthamàrabhya / tatra katamo bodhisattvasya parànugrahaþ / iha bodhisattva÷catvàri saügrahavaståni ni÷ritya dànaü priyavàditàmarthacaryàü samànàrthatà¤ca tadekatyànàü sattvànàü hitamapyupasaüharati / sukhamapyupasaüharati / [hitasukhamapyupasaüharati /] ayaü bodhisattvànàü parànugrahasya samàsanirde÷aþ / vistaranirde÷aþ punaþ pårvavadveditavyaþ tadyathà svaparàrthapañale / (##) tatra katamà bodhisattvasya pariõàmanà / iha bodhisattvo yatki¤cidebhistribhirmukhairupacitopacitaü ku÷alamålaü sukçtakarmàntatayà kau÷alyena parànugraheõa ca tatsarvamatãtànàgatapratyutpannamanuttaràyàü samyaksaübodhau ghanarasena prasàdena pariõàmayati / na tasya ku÷alamålasyànyaü phalavipàkaü pratikàükùati nànya[trà]nuttaràmeva samyaksaübodhim / ye ca kecidbhagavatà gçhiõàü và pravrajitànàü và bodhisattvànàü ÷ikùàdharmà vyapadiùñàþ sarveùàü teùàmeùveva caturùu saügraho veditavyaþ sukçtakarmàntatàyàü kau÷alye parànugrahe pariõàmanàyàü ca / tasmàdevaü sukçtakarmàntasya bodhisattvasya ku÷alasya parànugrahapravçttasya pariõàmakasya evaü duùpràpà duradhigamà ca bodhiràsannà samàsannà veditavyà / atãtànàgatapratyutpanneùvadhvasu ye kecidbodhisattvà gçhi-pravrajita pakùeùu ÷ikùamàõà anuttaràü samyaksaübodhimabhisaübuddhavanto 'bhisaübhotsyante 'bhisaübudhyante ca sarve te ebhireva caturbhirdharmaiþ / nàta uttari nàto bhåyaþ / evamapi caturùu dharmeùu samyakprayukto gçhã pravrajito và bodhisattvo bhavati / api tu gçhiõo bodhisattvasyàntikàtpravrajitasya bodhisattvasya sumahàn vi÷eùaþ / sumahàn nànàkaraõaü veditavyam / tathàhi pravrajito bodhisattvaþ parimukto bhavatyàdita eva tàvanmàtàpitçputtadàràdikalatraparigrahadoùàt / aparimuktastu gçhã veditavyaþ / punaþ pravrajito bodhisattvaþ parimukto bhavati tasyaiva parigrahasyàrthe kçùivaõijyà-ràjapauruùyàdi-parikle÷e vyàsaïgaduþkhebhyaþ / aparimuktastu gçhã veditavyaþ / punaþ pravrajito bodhisattva ekàntasaïkalãkçtaü brahmacaryaü ÷aknoti carituü [na tu] gçhã bodhisattvaþ / punaþ pravrajito bodhisattvaþ sarveùu bodhipakùyeùu dharmeùu kùipràbhij¤o bhavati / yadyadeva ku÷alamàrabhate tatra tatraiva laghuladhveva niùñhàü gacchati / na tu tathà gçhã bodhisattvaþ / punaþ pravrajito bodhisattvaþ pareùàü vrataniyame sthitatvàd àdeyavacano bhavati / na tu tathà gçhã bodhisattvaþ / ityevaübhàgãyairdharmaiþ sumahadantaraü gçhi-pravrajitayorbodhisattvayorveditavyam / iti bodhisattvabhumàvàdhàrànudharme yogasthàne dvitãyaü pakùapañalam / (##) ## (Chapter 2.3) uddànam / vàtsalyaü sarvasattveùu saptàkàraü hi dhãmatàm / pa¤cada÷à÷ayàsteùàü da÷a kçtyakarà matàþ // saptàkàraü bodhisattvànàü sattveùu vàtsalyaü pravartate yena vàtsalyenopetà bodhisattvàþ kalyàõà÷ayàþ paramakalyàõà÷ayà ityucyante / saptàkàraü vàtsalyaü katamat / abhayaü yuktamakhedamayàcitamanàmiùaü vistãrõaü sama¤ceti / na hi bodhisattvaþ kasyacidbhayàdvatsalo bhavati / ànulomikena kàyavàïmanaskarmaõà samudàcarati manàpena hitasukhena ca / na ca punarbodhisattvasya sattveùu yogarahitaü vàtsalyaü pravartate tadyathà adharme 'vinaye 'satyasamudàcàre asthàne samàdàpanatàyai / tathà ca bodhisattvo vatsalo bhavati sattveùu yathà teùàmarthe sarvàrambhairna parikhidyate / ayàcita eva ca bodhisattvaþ sattveùu vatsalo bhavati na tu kenacidyàcitaþ / niràmiùeõa ca cittena vatsalo [bhavati] na parataþ pratyupakàraü pratikàükùamàõaþ paratra ca vipàkamiùñaü pratyà÷aüsamàna iti niùkàraõavatsalo bhavati sattveùu bodhisattvaþ / vipula¤ca tadbodhisattvasya vàtsalyaü bhavati sattveùu na parãttam / tathà ca vipulaü bhavati yathaiùàü sattvànàmantikàdbodhisattvaþ sarvàkàramapyapakàraü labhamàno notsçjati àtmànaü kàmamapriyaü karoti / na tu kenacitparyàyeõa pareùàü pàpakarmecchati / tatpunarevaü lakùaõameva guõayuktaü vàtsalyaü bodhisattvànàü sarvasattveùveva samamàsamanta sattvadhàtupràde÷ikaþ / evamanena saptàkàreõaiva vàtsalyena yuktà bodhisattvàþ kalyàõà÷ayàþ paramakalyàõà÷ayà ityucyante / (##) tatra ÷raddhàpårvaüko dharmavicayapårvaka÷ca buddhadharmeùu yo 'dhimokùaþ pratyavagamo ni÷cayo bodhisattvasya so 'dhyà÷aya ityucyate / te punaradhyà÷ayà bodhisattvasya samàsataþ pa¤cada÷a veditavyàþ / katame pa¤cada÷a / agryà÷ayo vçttà÷ayaþ pàramità÷ayaþ tattvàrthà÷ayaþ prabhàvà÷ayaþ hità÷ayaþ sukhà÷ayo vinirmuktà÷ayaþ dçóhà÷ayaþ avisaüvàdanà÷ayaþ a÷uddhà÷ayaþ ÷uddhà÷ayaþ su÷uddhà÷ayaþ nigçhãtà÷ayaþ sahaja÷cà÷ayaþ / tatra yo buddhadharmasaügharatneùu bodhisattvasyàdhyà÷ayaþ so 'gryà÷aya ityucyate / bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdàne yo 'dhyà÷ayo 'yaü vçttà÷aya ityucyate / dàna÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àsamudàgamàya yo 'dhyà÷ayo 'yaü pàramità÷aya ityucyate / dharmapugdalanairàtmye paramàrthe ca dharmatathatàyàü gambhãràyàü yo 'dhyà÷ayo 'yaü tattvàrthà÷aya ityucyate / buddhabodhisattvànàmacintye 'bhij¤àprabhàve sahaje và prabhàve yo 'dhyà÷ayo 'yaü prabhàvà÷aya ityucyate / sattveùu ku÷alopasaühartukàmatà hità÷aya ityucyate / sattveùvevànugrahopasaühartukàmatà sukhà÷aya ityucyate / sattveùveva niràmiùacittatà iùñe ca vipàke niùpratibaddhacittatà vinirmuktà÷aya ityucyate / anuttaràyàü samyaksaübodhau yà citaikàntikatàyaü dçóhà÷aya ityucyate / sattvàrthopàye bodhyupàye aviparãtaj¤ànasahagato 'dhimokùaþ avisaüvàdanà÷aya ityucyate / sarvasyàmadhimuktivaryàbhåmau yo 'dhyà÷ayo bodhisattvànàü so '÷uddhà÷aya ityucyate / ÷uddhà÷ayabhåmimupàdàya yàvanniyatacaryàbhåmeradhyà÷ayo bodhisattvànàü ÷uddhà÷aya ityucyate / niùñhàgamanabhåmàvadhyà÷ayo bodhisattvànàü su÷uddhà÷aya ityucyate / tatra yo hi [a]÷uddhà÷ayaþ sa eva nigçhã[tà÷aya] ityucyate pratisaükhyànakaraõãyatayà / yaþ punaþ ÷uddhaþ su÷uddha÷càdhyà÷ayaþ sa sahajo 'dhyà÷aya ityucyate prakçtyà tanmayatayà à÷rayasusaüniviùñatayà ca / ityebhirbodhisattvàþ pa¤cada÷abhiþ kalyàõairadhyà÷ayaiþ sarvabhåmigataiþ samàsato da÷akçtyàni kurvanti / katamàni da÷a / agryà÷ayena ratnapåjàü sarvàkàràü prayojayanti sarvabodhisambhàràõàmagryabhåtàm / vçttà÷ayena bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdàne (##) jãvitahetorapi [na] saücintyàpattimàpadyante / àpannà÷ca tvaritatvaritaü pratide÷ayanti / pàramità÷ayena ku÷alànàü dharmàõàü bhàvanàsàtatyakriyayà 'pramàdavihàriõo bhavanti paramàpramàdavihàriõa÷ca / tattvàrthàdhyà÷ayenàsaükliùñacittà÷ca saüsàre sattvahetoþ saüsaranti / avinirmukta-nirvàõàdhyà÷ayà÷ca bhavanti / prabhàvàdhyà÷ayena ghanarasaü ca ÷àsane prasàdaü pravedayanti / bhàvanàyàü ca sàrasaüj¤inaþ spçhàjàtà bahulaü viharanti / na tu ÷rutamàtracintàmàtrasaütuùñàþ / hità÷ayena sukhà÷ayena vinirmuktà÷ayena ca sarvàkaràsu sattvàrthakriyàsu prayujyante / prayuktà÷ca na parikhidyante / dçóhà÷ayena uttaptavãryà vipulavãryàþ samàrambhà viharanti / na ÷ithilaprayogàþ / na chidraprayogàþ / avisaüvàdanàdhyà÷ayena kùipràbhij¤à bhavanti teùu teùu ku÷aladharmàbhinirhàreùu / na càlpamàtrakeõàvaramàtrakeõa hãnena vi÷eùàdhigamena tuùñimàpadyante / nigçhãtenàdhyà÷ayena sahajàdhyà÷ayamàkarùanti / sahajena punaradhyà÷ayena kùipramanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyante arthàya hitàya sukhàya devamanuùyàõàm / tatra ye kecidbhagavatà bodhisattvànàmadhyà÷ayà àkhyàtàþ praj¤aptàþ prakà÷itàsteùu teùvadhikaraõeùu teùàü sarveùàmebhireva pa¤cada÷abhiradhyà÷ayaiþ saügraho veditavyaþ / tasmàdatãtànàgatapratyutpanneùvadhvasu ye bodhisattvàþ kalyàõairadhyà÷ayairanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübuddhavanto 'bhisaübhotsyante 'bhisaübudhyante ca sarve ta ebhireva pa¤cada÷abhiradhyà÷ayaiþ / nàta uttari nàto bhåyaþ / evamete pa¤cada÷a bodhisattvàdhyà÷ayà mahàphalànu÷aüsàþ / tasmàttànà÷ritya bodhisattvo 'nuttaràü samyaksaübodhimadhigacchediti / iti bodhisattvabhåmàvàdhàrànudharme yogasthàne tçtãyamadhyà÷ayapañalam / (##) ## (Chapter 2.4) uddànam / gotraü tathà 'dhimukti÷ca pramudito 'dhi÷ãlamadhicitam / trayaþ praj¤à dve animittesàbhoga÷ca anàbhoga÷ca / pratisaüvida÷ca parama÷ca syàttathàgatottamo vihàraþ // evaü gotrasaüpadamupàdàya yathoktàyàü bodhisattva÷ikùàyàü ÷ikùamàõànàü yathokteùu ca bodhisattvaliïgeùu saüdç÷yamànànàü bodhisattvapakùyaprayogeùu ca samyak prayuktànàü bodhisattvàdhyà÷ayà¤ca yathoktàü vi÷odhayatàü bodhisattvànàü samàsato dvàda÷abodhisattvavihàrà bhavanti / yairbodhisattvavihàraiþ sarvà bodhisattvacaryà saügçhãtà veditavyàþ / trayoda÷a÷ca tathàgato vihàro yo 'sya bhavatyabhisaübodherniruttaro vihàraþ / tatra dvàda÷abodhisattvavihàràþ katame / [gotravihàraþ /] adhimukticaryàvihàraþ / pramuditavihàraþ / adhi÷ãlavihàraþ / adhicittavihàraþ / adhipraj¤avihàràstrayaþ / bodhipakùyapratisaüyuktaþ / satyapratisaüyuktaþ / pratãtyasamutpàdapravçttinivçttipratisaüyukta÷ca / iti yena [ca] bodhisattvastattvaü pa÷yati ya¤ca tattvaü pa÷yati tasya ca tattvasyàj¤ànàd yathà pravçttirduþkhasya j¤ànàcca punarapravçttirduþkhasya bhavati sattvànàm / tadetadbodhisattvasya tribhirmukhaiþ praj¤ayà vyavacàrayataþ trayoradhipraj¤avihàrà bhavanti / sàbhisaüskàraþsàbhàgo ni÷chidramàrgavàhano nirnimitto vihàraþ / anabhisaüskàro 'nàbhogamàrgavàhano nirnimitta eva vihàraþ / [pratisaüvidvihàraþ] parama÷ca pariniùpanno bodhisattvavihàraþ / ime te dvàda÷a[vidhà] bodhisattvànàü bodhisattvavihàràþ / yairvihàraireùàü sarvavihàrasaügrahaþ sarvabodhisattvacaryàsaügraho bhavati / tàthàgataþ (##) punarvihàro yaþ sarvabodhisattvavihàrasamatikràntasyàbhisaübuddhabodhervihàraþ tatra tathàgatasya pa÷cimasya vihàrasya pratiùñhàyogasthàne pa÷cime sàkalyena nirde÷o bhaviùyati / dvàda÷ànàü punarbodhisattvavihàràõàü yathà vyavasthànaü bhavati tathà nirdekùàmi / katama÷ca bodhisattvasya gotravihàraþ / kathaü ca bodhisattvo gotrastho viharati / iha bodhisattvo gotravihàrã prakçtibhadrasantànatayà prakçtyà bodhisattvaguõairbodhisattvàrhaiþ ku÷alairdharmaiþ samanvàgato bhavati / tatsamudàcàre saüdç÷yate / prakçtibhadratayaiva na hañhayogena tasmin ku÷ale pravarttate / api tu pratisaükhyànataþ sàvagrahaþ sambhçto bhavati / sarveùàü ca buddhadharmàõàü gotravihàrã bodhisattvo bãjadharo bhavati / sarvabuddhadharmàõàmasya [sarva]bãjànyàtmabhàvagatànyà÷rayagatàni vidyante / audàrikamalavigata÷ca bodhisattvo gotravihàrã bhavati / abhavyaþ sa tadråpaü [saü]kle÷aparyavasthànaü sammukhãkartum / yena paryavasthànena paryavasthitaþ anyatamadànantaryakarma samudàcaret / ku÷alamålàni và samucchindyàt / ya÷ca vidhirgotrasthasya gotrapañale nirdiùñaþ / sa gotravihàriõo bodhisattvasya vistareõa veditavyaþ / [iti] ayamucyate bodhisattvasya gotravihàraþ / tatra katamo bodhisattvasyàdhimukticaryàvihàraþ / iha bodhisattvasya prathamaü cittotpàdamupàdàya a÷uddhàdhyà÷ayasya yà kàcidbodhisattvacaryà ayamasyàdhimukticaryàvihàra ityucyate / tatra gotravihàrã bodhisattvastadanyeùàü [sarveùàü] bodhisattvavihàràõàmekàda÷ànàü tàthàgatasya ca vihàrasya hetumàtre vartate hetu parigraheõa / no tu tena ka÷citu tadanyo bodhisattvavihàra àrabdho bhavati na pratilabdho na vi÷odhitaþ / kutaþ punastathàgatavihàraþ / adhimukticaryàvihàriõà punarbodhisattvena sarve bodhisattvavihàràstàthàgata÷ca vihàra àrabdhà bhavanti (##) no tu pratilabdhà na vi÷odhitàþ / sa eva tvadhimukticaryàvihàraþ pratilabdho bhavati / tasyaiva càyaü vi÷uddhaye pratipannaþ / adhimukticaryàvihàre pari÷uddhe pramuditavihàraü pårvàrabdhameva pratilabhate / tasyaiva ca vi÷uddhaye pratipanno bhavati / pramudita vihàre pari÷uddhe 'dhi÷ãlavihàraü pårvàrabdhameva pratilabhate / tasyaiva ca vi÷uddhaye pratipanno bhavati / evaü vistareõa yàvatparamaþ paraniùpanno bodhisattvavihàro veditavyaþ / parame pariniùpanne bodhisattvavihàre pari÷uddhe 'nantaraü pårvàrabdhasya tàtathàgatasya vihàrasya sakçtpratilambho vi÷uddhi÷ca veditavyà / idaü tàthàgatavihàre bodhisattvavihàrebhyo vi÷eùaõaü veditavyam / tatra katamo bodhisattvasya pramuditavihàraþ / yaþ ÷uddhà÷ayasya bodhisattvasya vihàraþ / tatra katamo bodhisattvasyàdhi÷ãlavihàraþ / yo 'dhyà÷aya÷uddhinidànena prakçti÷ãlena saüyuktastasya vihàraþ / tatra katamo bodhisattvasyàdhicittavihàraþ / yo 'dhi÷ãlavihàra vi÷uddhinidànailaukikadhyànasamàdhisamàpattibhirvihàraþ / tatra katamo bodhisattvasya bodhipakùyapratisaüyukto 'dhipraj¤avihàraþ / yo laukikaü j¤ànavi÷uddhisanni÷rayabhåtaü samàdhiü ni÷rçtya satyàvabodhàya samyak smçtyupasthànàdãnàü saptatriü÷atàü bodhipakùyàõàü dharmàõàü pravicayavihàraþ / tatra katamo bodhisattvasya satyapratisaüyukto 'dhipraj¤avihàraþ / yo bodhipakùyapravicayaü ni÷ritya yathàvatsatyàvabodhavihàraþ / tatra katamo bodhisattvasya pratãtyasamutpàdapravçttinivçttipratisaüyukto 'dhipraj¤avihàraþ / yastameva satyàvabodha[madhi]patiü kçtvà tadaj¤ànàt sahetukaduþkhapravçti / pravicayaprabhàvitastajj¤ànàcca sahetukaduþkhanirodhapravicayaprabhàvito vihàraþ / tatra katamo bodhisattvànàü sàbhisaüskàraþ sàbhogo nirnimitto vihàraþ / yastameva trividhamapyadhipraj¤avihàramadhipatiü kçtvà 'bhisaüskàreõàbhogena ni÷chidranirantaraþ sarvadharmeùu tathatà-nirvikalpapraj¤àbhàvanà sahagato vihàraþ / tatra katamo bodhisattvànàü anabhisaüskàro 'nàbhogo nirnimitto vihàraþ / (##) yastasyaiva pårvakasya nirnimittasya vihàrasya bhàvanà-bàhulyàt svarasenaiva ni÷chidranirantara-vàhirmàrgànugato vihàraþ / tatra katamo bodhisattvànàü pravisaüvidvihàraþ / yastameva supari÷uddhaü ni÷calaü praj¤àsamàdhiü ni÷ritya mahàmativaipulyamanupràptasya pareùàü dharmasamàkhyànànuttaryamàrabhya dharmàõàü paryàyàrtha-nirvacanaprabhedapravicayavihàraþ / tatra katamo bodhisattvasya paramo vihàraþ / yatra sthito bodhisattvo bodhisattvamàrganiùñhàgato 'nuttaràyàü samyaksaübodhau mahàdharmàbhiùekapràpta ekajàtipratibaddho và bhavati caramabhaviko và / yasya vihàrasyànantaraü saühitamevànuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhya sarvabuddhakàryaü karoti / tatràdhimukticaryàvihàre [bodhisattvo] bodhisattvabhàvanàyàü parãttakàrã bhavati cchidrakàrã aniyatakàrã punarlàbhaparihàõitaþ / pramuditavihàre bodhisattvastasyàmeva bodhisattvabhàvanàyàü vipulakàrã bhavatyacchidrakàrã niyatakàrã yathàpratilabdhàparihàõitaþ / yathà pramuditavihàre evaü yàvat triùvadhipraj¤avihàreùu / pratharma nirnimittaü vihàramupàdàya yàvatparamàdbodhisattvavihàràdbodhisattvo bodhisattvabhàvanàyàü apramàõakàrã bhavatyacchidrakàrã niyatakàrã ca / tatràdhimukticaryàvihàre bodhisattva-nirnimittabhàvanàyàþ samàrambho veditavyaþ / pramuditavihàre 'ghi÷ãlàdhicittàdhipraj¤avihàreùu ca tasyà bodhisattva-nirnimittabhàvanàyàþ pratilambho veditavyaþ / prathame 'nimittavihàre samudàgamo dvitãye 'nimittavihàre bodhisattva-nirnimittabhàvanàyàþ pari÷uddhirveditavyà / pratisaüvidvihàre parame ca vihàre tasyà eva bodhisattva-nirnimitta-bhàvanàyàþ phalapratyanubhàvanà veditavyà / adhimukticaryàvihàre vartamànasya bodhisattvasya ke àkàràþ kàni liügàni kàni nimittàni bhavanti / adhimukticaryà-vihàre vartamàno bodhisattvaþ pratisaükhyànabaliko bhavati / bodhisattvakçtyaprayogeùu pratisaükhyàya praj¤ayà prayujyate / no tu prakçtyà tanmayatayà / dçóhàyàþ sthiràyàþ avivartayà bodhisattvabhàvanàyàþ alàbhã bhavati / yathà bhàvanàyà evaü bhàvanàphalasya vividhànàü pratisaüvidabhij¤àvimokùasamàdhisamàpattãnàm / (##) pa¤ca ca bhayànyasamatikrànto bhavati / ajãvikàbhayama÷lokabhayaü maraõabhayaü durgatibhayaü pariùad÷àradyabhayaü ca / pratisaükhyàya ca sattvàrtheùu prayujyate na prakçtyanukampà-prematayà / ekadà ca sattveùu mithyàpi pratipadyate kàyena vàcà manasà / ekadà viùayeùvapyadhyavasito bhavati / ekadà àgçhãta-pariùkàratàyàmapi saüdç÷yate / ÷raddhàgàmã ca bhavati pareùàü buddhabodhisattvànàm / no tu pratyàtmaü tattvaj¤o bhavati yaduta tathàgataü và àrabhya dharmaü và saüghaü và tattvàrthaü và buddhabodhisattvaprabhàvaü và hetuü và phalaü và pràptavyaü và 'rthaü pràptyupàyaü và gocaraü và / parãttena ca ÷rutamayacintàmayena j¤ànena samanvàgato bhavati nàpramàõena / tadapi càsyaikadà saüpramuùyate / saüpramoùadharmo ca bhavati / duþkhayà ca dhandhàbhij¤ayà bodhisattva-pratipadà samanvàgato bhavati / na ca tãvracchando bhavati mahàbodhau / nottaptavãryo na gambhãrasusanniviùñaprasàdaþ / triùu ca sthàneùu muùita-smçtirbhavati / viùayeùu manàpàmanàpeùu råpa÷abdagandharasaspraùñavyadharmeùvekadà viparyastacittatàyàþ / upapattau tatra tatràtmabhàvàntare pratyàjàtasya pårvakàtmabhàvavismaraõàt / uddiùñànàmudgçhãtànàü dharmàõàü cirakçtacirabhàùitasya caikadà vismaraõàt / evameùu triùu sthàneùu muùitasmçtirbhavati / ekadà ca medhàvã bhavati dharmàõàmudgrahaõadhàraõàrthaprave÷asamarthaþ / ekadà na tathà / ekadà smçtimàn bhavati / ekadà muùitasmçtijàtãyaþ / na ca sattvànàü yathàvadvinayopàyàbhij¤o bhavati / nàpyàtmano buddhadharmàbhinirhàropàyàbhij¤aþ / hañhena ca pareùàü dharmaü de÷ayati / avavàdànu÷àsanãü và pravartayati / sà càsya hañhena pravartità na yathàbhåtamàj¤àya / ekadà ca vandhyà bhavatyekadà càvandhyà / ràtrikùiptànàmiva ÷aràõàü yadçcchàsiddhitàmupàdàya / ekadà ca cittamapyutpàditaü mahàbodhàdutsçjati / ekadà ca bodhisattva÷ãlasaüvarasamàdànàn nivartate notsahate và / ekadà sattvàrthakriyàprayukto 'pi khedamantarà kçtvà tasmàtsattvàrthakriyàprayogàt pratinivartate / à÷ayata÷càtmanaþ sukhakàmo bhavati pratisaükhyàya ca parasukhakàmaþ / bodhisattvaskhaliteùu ca parij¤àbahulo bhavati / no tu parij¤àya parij¤àyà÷eùa-prahàõavàn punaþ punaþ skhalitàdhyàcàratayà / ekadà neya÷ca bhavatyasmàdbodhisattvapiñakadharmavinayàt / (##) ekadà gambhãràmudàràü dharmade÷anàü ÷rutvà utvrasyati / bhavati càsya cetaso vikampitatvaü vimatiþ sandeha÷ca / sarveõa ca sarvaü mahàkaruõàsamudàcàravivarjito bhavati sattveùu / alpena ca hitasukhopasaühàreõa sattveùu pratyupasthito bhavati / na vipulena nàprameyeõa ca sarvàsu paripårõàsu yathànirdiùñàsu bodhisattva÷ikùàsu ÷ikùate / na ca sarvaiþ paripårõairyathànirdiùñairbodhisattvaliïgaiþ samanvàgato bhavati / na ca sarveùu yathànirdiùñeùu bodhipakùaprayogeùu paripårõeùu saüdç÷yate / dåre cànuttaràyàü samyaksaübodheràtmànaü pratyeti / na ca tathà nirvàõe 'syàdhyà÷ayaþ sanniviùño bhavati yathà saüsàrasaüsçtau / uttaptairacalai÷ca ku÷alairbodhipakùyairdharmairasamanvàgato bhavati / itãmànyevaübhàgãyàni liïgàni nimittànãme àkàrà adhimukticaryàvihàre vartamànasya bodhisattvasya veditavyàþ / adhimukticaryàvihàre mçddhyàü kùàntyàü vartamànasya bodhisattvasyaiùàü yathà nirdiùñànàmàkàraliïga-nimittànàmadhimàtratà veditavyà / madhyàyàü kùàntau vartamànasya [madhyatà] veditavyà / adhimàtràyàü kùàntau vartamànasya bodhisattvasyaiùàmàkàraliïganimittànàü mçdutà tanutvaü veditavyam / adhimàtràyàmeva kùàntau vartamànasyaiùàmàkàraliïganimittànàma÷eùaprahàõàmanantara¤ca pramuditavihàraprave÷o bodhisattvasya veditavyaþ pratilambhayogena / tasyàsya pramuditavihàravihàriõa ete [sarva]dharmàþ sarvena sarvaü na bhavanti ye 'dhimukticaryàvihàra-vihàriõa àkhyàtàþ / etadviparyayeõa ca sarve ÷uklapakùyà dharmàþ saüvidyante / yairayaü samanvàgato bodhisattvaþ ÷uddhà÷aya ityucyate / ki¤càpyadhimukticaryàvihàre 'pi vartamànasya bodhisattvasya mçdumadhyàdhimàtrayogenottarottarà ÷uddhiradhimokùasyàsti / na tvasau adhyà÷aya÷uddhirityucyate / tat kasya hetoþ / tathà hi so 'dhimokùa ebhiranekavidhairupakle÷airupakliùñaþ pravartate / pramuditavihàrasthitasya tu bodhisattvasya sarveùàmeùàmadhimokùopakle÷ànàü prahàõànniråpakle÷aþ ÷uddho 'dhimokùaþ pravartate / tatrapramuditavihàre vartamànasya bodhisattvasya ke àkàràþ kàni liïgàni kàni nimittàni veditavyàni / iha bodhisattvo 'dhimukticaryàvihàràt pramuditavihàramanuprave÷ana-pårvaka¤ca bodhisattvapraõidhànamanuttaràyàü samyaksaübodhau asupratividdhabodhya supratividdhabodhyupàyaü yadbhåyasà parapratyayagàsuni÷citaü (##) prahàyànyadabhinavaü ùaóbhiràkàraiþ su[vi]ni÷citaü pratyàtmaü bhàvànàmayaü bodhisattvapraõidhànamutpàdayati / sarvaü tadanya÷ulkapraõidhàna-samatikràntamatulyamasàdhàraõaphalam / laukikaü ca tatsarva[loka]viùaya-samatikràntaü ca / sarvasattvaduþkhaparitràõànugatatvàt sarva÷ràvakapratyekabuddhàsàdhàraõam / ekakùaõa[màtraü] samutpanne api tasmin praõidhàne dharmaprakçtiþ sà tàdç÷ã yà 'prameya÷ulkadharmeùñaphalà bhavati bodhisattvànàm / nirvikàra¤ca tatpraõidhàna[ma]kùayam / nàsya pratilabdhasya kenacitparyàyeõa parihàõiranyathàbhàvo và upalabhyate / vi÷eùabhàgãya¤ca tadaparàntakoñãpatitam / mahàbodhiniùñhaü tat / punaretatsuvini÷citaü bodhisattvapraõidhànaü cittotpàde ityucyate / sa punareùa cittotpàdo bodhisattvasya samàsata÷caturbhiràkàrairveditavyaþ / katamai÷caturbhiþ / àdita eva tàvatkãdç÷ànàü bodhisattvànàü taccittamutpadyate / ki¤càlambyotpadyate / kãdç÷a¤ca kiü lakùaõaü kenàtmanà utpadyate / utpanne ca tasmi÷citte ko 'nu÷aüso bhavati / ityebhi÷caturbhiràkàraiþ sa cittotpàdo veditavyaþ / tatràdhimukticaryàvihàriõàü sarvàkàrasåpacitaku÷alamålànàü samàsataþ samyagbodhisattvacaryàniryàtànàü bodhisattvànàü taccittamutpadyate / àyatyàü samyagà÷u sarvabodhisambhàraparipåriü sarvabodhisattva-sattvàrthakriyàparipårimanuttarasamyaksaübodhi sarvàkàra-sarvabuddhadharmaparipåriü buddhakàryakriyàparipåriü ca samàsataþ àlambanãkçtya tadbodhisattvànà¤cittamutpadyate / samyagà÷u ca sarvàkàrasarvabodhisaübhàrànukålaü sarvasattveùu sarvàkàrabodhisattvakçtyànukålamanuttara-samyaksaübodhisvayaübhåj¤ànapratilambhànukålaü sarvàkàrabuddhakçtyakaraõànukålaü taccittamutpadyate / tasya ca cittasyotpàdàdbodhisattvo 'tikrànto bhavati bàlabodhisattvapçthagjanabhåmim / avakrànto bhavati bodhisattvaniyàmam / jàto bhavati tathàgatakule / tathàgatasyaurasaþ putro bhavati / niyataü saübodhiparàyaõaþ tathàgatavaü÷aniyato bhavati / sa ca tathàbhåto 'vetyaprasàdapràptaþ pràmodyabahulo bhavati / asaürambhàvihiüsàkrodhabahulaþ (##) pareùàü sarvàkàràü bodhisattva-sattvàrthakriyàü sarvàkàràü bodhisaübhàraparipåriü sarvàkàràü bodhiü buddhadharmàü÷ca buddhakçtyànuùñhànaü ca ÷uddhenàdhyà÷ayenàlambanãkurvan adhimucyamàno 'vataran etaddharmà÷u-samudàgamo 'nukålatà¤càtmanaþ sampa÷yan pratyavagacchan pràmodyabahulo bhavati / ku÷alenodàreõa naiùkramyopasaühitena niràmiùeõàpratisamena kàyacittànugràhakeõa pràmodyena uttaptairacalairasmi ku÷alairdharmaiþ samanvàgataþ / àsannãbhåta÷càsmyanuttaràyàþ samyaksambodheþ / vi÷uddha÷ca me àdhyà÷ayo mahàbodhau / sarvàõi ca me bhayànyapagatàni / iti ato 'pi pràmodyabahulo bhavati / tathà hyasya [suvi]ni÷citotpàditacittasya bodhisattvasya pa¤ca bhayàni prahãõàni bhavanti / suparibhàvitanairàtmyaj¤ànasyàtmasaüj¤à tàvan na pravartate / kutaþ punarasya àtma[sneho] và upakaraõasneho và bhaviùyati / ato 'sya jãvikàbhayaü na bhavati / na ca pareùamantikàtki¤citpratikàükùati / evaükàma÷ca bhavati / mayaivaiùàü sattvànàü sarvàrthà upasaühartavyà iti / ato 'sya a÷lokabhayaü na bhavati / àtmadçùñivigamàccàsyàtma[vigama]saüj¤à na pravartate / ato 'sya maraõabhayaü na bhavati / maraõàt me årdhvamàyatyàü niyataü buddhabodhisattvaiþ samavadhànaü bhaviùyatãti evaü ni÷cito bhavati / ato 'sya durgatibhayaü na bhavati / àtmana÷ca sarvaloke na pa÷yatyà÷ayena ka¤citsamasamam / kutaþ punaruttarataramiti / ato 'sya pariùacchàradyabhayaü na bhavati / sa evaü sarva bhayàpagataþ sarvagambhãüranirde÷atràsàpagataþ sarvocchrayamànastaübhàpagataþ sarvaparàpakàravipratipattiùu dveùàpagataþ sarvalokàmiùa harùàpagataþ akliùñatvàdanupahatena uttaptatvàdaprakçtenà÷ayena sarvaku÷aladharmasamudàgamàya dçùñe ca dharme sarvàkàraü bodhisattvavãryamàrabhate ÷raddhàdhipateyaü pårvaïgamàü kçtvà / àyatyà¤ca yàni tàni pårvanirdiùñàni bodhipakùyapañale da÷amahàpraõidhànàni tànyasmin pramuditavihàre 'bhinirhçtyà÷aya-÷uddhitàmupàdàya agrayasattvadakùiõãya÷àstçdharmasvàmipåjàyai mahàpraõidhànaü tatpraõãta-[sad]-dharmasandhàraõàya dvitãyamanupårvasaddharmapravartanàya tçtãyaü tadanukåla-bodhisattvacaryàcaraõatàyai caturthaü tadbhàjanasattvaparipàcanatàyai (##) pa¤camaü buddhakùetreùåpasaükramya tathàgatadar÷anaparyupàsanasaddharma÷ravaõatàyai ùaùñhaü svabuddhakùetra-pari÷odhanatàyai saptamaü sarvajàtiùu buddhabodhisattvàvirahitatàyai bodhisattvai÷ca sahaikà÷ayaprayogitàyai aùñamaü sarvasattvàrthakriyàmoghatàyai navamamanuttarasamyaksambodhyabhisaübudhyanatàyai buddhakçtyakaraõatàyai ca da÷amaü mahàpraõidhànabhinirharati pàramparyeõa ca sattvadhàtvanupacchedavallokadharmànupacchedavadeùàmeva [me] mahàpraõidhànànàü janmani janmani yavadbodhiparyantagamanàdavigama÷càsaüpramoùa÷càvisayoga÷ca syàditi samyak cittaü praõidadhàti / pårvakaü praõidhàtavye 'rthe praõidhànaü pa÷cimakaü praõidhànaü veditavyam / etànyeva ca mahàpraõidhànàni pramukhàni kçtvà tasya bodhisattvasya da÷apraõidhànàsaükhyeya÷atasahasràõyutpadyante samyak praõidhànànàm / tasyaivamàyatyà¤ca praõidhànavataþ dçùñe ca dharme àrabdhavãryasya da÷avihàrapari÷odhanà dharmàþ pramuditavihàrapari÷uddhaye saüvartante / sarvabuddhadharmànabhi÷raddadhàti / pratãtyasamutpàdayogena kevalaü sattvànàü duþkhaskandhasamudàgamaü pa÷yataþ karuõà / mayaite sattvà asmàtkevalàd duþkhaskandhàdvimocayitavyà iti saüpa÷yato maitrã / sarvaduþkhaparitràõàbhipràyasyàtmanirapekùatà / tannirapekùasya sattveùvàdhyàtmikabàhyavastuparityàgaþ / parata÷ca teùàmeva sattvànàmarthe laukika-lokottaradharmaparigaveùaõo 'khedaþ / akhinnasya ca sarva÷àstraj¤ànasamudàgamavi÷uddhitaþ ÷àstraj¤atà / ÷àsraj¤asya hãnamadhyavi÷iùñeùu sattveùu yathàyogànuråpapratipattito lokaj¤atà / teùveva prayogeùu kàlavelàmàtràdicaryàmàrabhya hrã-vyapatràpyatà / teùveva ca prayogeùvapratyudàvartanatayà dhçtibalàdhànatà / làmasatkàrapratipattibhyà¤ca tathàgatapåjopasthànatà / ime da÷a dharmà vihàrapari÷uddhaye saüvartante / yaduta ÷raddhà karuõàmaitrãtyàgaþ akhedaþ ÷àstraj¤atà lokaj¤atà hrãvyapatràpyatà dhçtibalàdhànatà tathàgatapåjopasthànatà ca / (##) sa ca bodhisattva etàü÷ca dharmàü samàdàya vartate bahalãkaroti / tadanyeùà¤ca navànàmadhi÷ãlàdãnàü bodhisattvavihàràõàü sarvàkàramàrgaguõadoùàn paryeùate buddhabodhisattvànàmantikàt / tadabhij¤à÷ca sukhàvipranaùñamàrgaþ sådgçhãtàkàrapratilambhaniùyandanimittaþ / svaya¤ca sarvavihàrànàkramya mahàbodhimadhigacchati mahàsattvasàrtha¤ca saüsàrakàntàramàrgàduttàrayati / yairàkàraiþ prave÷ati ta àkàràþ yaþ prave÷aþ sa pratilambhaþ / praviùñasya yà [mahà]phalànu÷aüsaniùpattiþ samudàgama÷ca sa niùyando veditavyaþ / tasyàsminvihàre vyavasthitasya dvàbhyàü kàraõàbhyàü bahavo buddhà àbhàsamàgacchanti audàrikadar÷anasya / ye ca tena ÷rutà bhavanti bodhisattvapañike / ye ca cetasà 'dhimuktà bhavanti / santi da÷asu dikùu nànà-nàmasu lokadhàtuùu nànà-nàmànastathàgatà iti / tànaudàrikaprasàdasahagatena cetasà dar÷anàyàyàcate / tasya ca tathàbhåtasya çdhyatyeva / sà àyàcanà idamekaü kàraõam / eva¤ca cittaü praõidadhàti / tatra buddhotpàdastatra me janma bhavediti / tasya tathàbhåtasya çdhyatyeva tatpraõidhànam / sa evamaudàrikaprasàdadar÷anatayà praõidhànabalàdhànatayà ca tàüstathàgatàn dçùñvà sarvàkàràü påjàü sukhopadhànatàmupasaüharati yathà÷aktyà yathàbalaü saüghasammànanàü ca karoti / teùàü ca tathàgatànàmantikàddharmaü ÷çõoti udgçhaõàti dhàrayati / dharmànudharmapratipattyà ca sampàdayati / tàni ca sarvàõi ku÷alamålàni mahàbodhau pariõàmayati / caturbhi÷ca saügrahavastubhiþ sattvànparipàcayati / tasyaibhistribhirvi÷uddhikàraõaistàni ku÷alamålàni [yad] bhåyasyà màtràyà vi÷udhyanti tathàgatadharmasaüghapåjà-parigraha[õa]tayà saügrahavastubhiþ sattvaparipàcanatayà ku÷alamålànàü bodhipariõamanatayà ca yàvadanekàni kalpakoñãniyuta÷atasahasràõi / tadyathà suvarõaü prakçtisthitaü yathà yathàgnau prakùipyate dakùeõa karmàreõa tathà tathà vi÷uddhataratàü gacchati / evamevàsyà÷aya÷uddhasya bodhisattvasya tàni ku÷alamålàni taiviü÷uddhikàraõairvi÷uddhitaratàü gacchanti / tatrastha÷càsàvupapattito yadbhåyasà cakravartã bhavati janmani (##) janmani jambudvãpe÷varaþ / sarvamàtsaryamalàpagataþ prabhuþ sattvànàü màtsaryavinayanatàyai / yacca ki¤ciccaturbhiþ saügrahavastubhiþ karmàrabhyate tatsarvamavirahitaü ratnasarvàkàrabodhisamudàgama-manaskàraiþ / ka÷cidahaü sarvasattvànàmagryaþ sarvàrthaprati÷araõo bhaveyamiti / àkàükùamàõa÷ca tadråpaü vãryamàrabhate yatsarvagçhakalatrabhogànutsçjya tathàgata÷àsane pravrajitvà ekakùaõalavamuhårtena ÷ataü bodhisattvasamàdhãnàü samàpadyate / tathàgata÷ataü nànàbuddhakùetreùu divyena cakùuùà pa÷yati / teùàü ca nirmitàdhiùñhànaü bodhisattvàdhiùñhà¤ca jànàti / lokadhàtu÷ataü ca kampayati / tathà kàyenàkràmate / àbhayà spharitvà pareùàmupadar÷ayati / vineyasattva÷ataü nirmita÷atena paripàcayati / kalpa÷atamapyàkàükùamàõaþ sthànamadhitiùñhati / kalpa÷ataü ca pårvàntàparàntato j¤ànadar÷anena pravi÷ati / [dharmamukha÷ataü ca] pravicinoti skandhadhàtvàyatanàdikànàü dharmamukhànàm / kàya÷ataü ca nirmimãte / kàya¤ca kàyaü bodhisattva÷ataparivàramàdar÷ayati ataþparaü praõidhànabalenàpramàõà prabhàvavikurvaõà bodhisattvànàü veditavyà asmin pramuditavihàre sthitànàm / praõidhànabalikà hi te praõidhànavi÷eùairvikurvanti / teùàü samyak praõidhànàü na sukaràü saükhyà kartu yàvatkalpakoñãniyuta÷atasahasrairapi / evamayaü bodhisattvànàü pramuditavihàraþ suvini÷cita[taþ] caturàkàraþ cittotpàdataþ samyak praõidhànavãryàrambhàbhinirhàrataþ vihàrapari÷odhanatastadanyavihàravyutpattitaþ ku÷alamålapari÷odhanataþ upapattitaþ prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistaranirde÷a[taþ] punaryathàsåtrameva da÷abhåmike pramuditabhåminirde÷amàrabhya / yà÷ca da÷abhåmike såtre da÷a bodhisattvabhåmayaþ ta iha bodhisattvapiñake màtçkànirde÷a-da÷a-bodhisattvavihàrà yathàkramaü pramuditavihàramupàdàya yàvatparamavihàràdveditavyàþ / tatra bodhisattvànàü parigrahàrthena bhåmirityucyate / upabhogavàsàrthena punarvihàra ityucyate / tatra katame bodhisattvànàmadhi÷ãlavihàrasya àkàràþ kàni liïgàni kàni nimittani veditavyàni / iha bodhisattvena pårvameva pramuditavihàre da÷àkàreõa (##) città÷ayenà÷aya÷uddhiþ pratilabdhà bhavati / sarvàcàryagurudakùiõãyàvisaüvàdanà[dhyà]÷ayaþ / sahadhàrmikabodhisattvasauratyasukhasaüvàsà÷ayaþ / sarvakle÷opakle÷amàrakarmàbhibhava-svacittava÷avartanà÷ayaþ / sarvasaüskàreùu doùà÷ayaþ nirvàõe 'nu÷aüsà÷ayaþ / ku÷alànàü bodhipakùyàõàü dharmàõàü bhàvanàsàtatyà÷ayaþ / teùàmeva ca bhàvanànukålatayà pràvivikyà÷ayaþ / sarvalaukàmiùasamucchrayalàbhasatkàranirapekùà÷ayaþ / hãnayànamapahàya mahàyànàdhigamà÷ayaþ sarvasattvasarvàrthakaraõà÷aya÷ca / itãme da÷a samyagà÷ayàstasmiü÷citte pravçttà bhavanti / yairasyà÷ayaþ ÷uddha ityucyate / eùàmeva cà÷ayànàmadhimàtratvàtparipårõatvàt dvitãyamadhi÷ãlavihàraü bodhisattvaþ pravi÷atyàkramate / so 'dhi÷ãlavihàre prakçti÷ãlã bhavati / svalpamapi mithyàkarmapathasaügçhãtadauþ÷ãlyaü na samudàcarati / pràgeva madhyamadhimàtraü và / da÷asu ca paripårõeùu [ku÷aleùu] karmapatheùu prakçtyà saüdç÷yate / sa evaü prakçti÷ãlã praj¤ayà kliùñàkliùñànàü karmapathànàü durgatisugatiyàneùu karmasamudàcàre hetuphalasamudàgamavyavasthànaü yathàbhåtaü prajànàti / vipàkaniùyandaphala[ta]÷ca tàni karmàõi yathàbhåtaü prajànàti / sa svayaü càku÷alakarmaprahàõe ku÷alakarmasamàdàne saüdç÷yate / paràü÷ca tatraiva samàdàpayitukàmo bhavati samàdàpayati ca viùamakarmasamàcàradoùaduùña¤ca sattvadhàtuü sarvamavi÷eùeõa sampattivipattigataü paramàrthato duþkhitaü vyasanasthaü vicitrairvyasanàkàrairanukampamàno 'nukampàvaipulyamanupràptaþ pratyavekùate / tasyàsmin adhi÷ãlavihàre vyavasthitasya buddhadar÷anaü ku÷alamålavi÷uddhiþ pårvavadveditavyà / tatràyaü vi÷eùaþ / tadyathà tadeva suvarõaü ku÷alena karmakàreõa kàsãsaü grakùiptaü bhåyasyà màtrayà vi÷uddhataraü bhavatyagnau prakùipyamàõam / evamasya bodhisattvasya sà ku÷alamålavi÷uddhirveditavyà / asmiü÷ca vihàre ÷uddhacittà÷ayaniùpattiprave÷ata upapatti[ta]÷càturdvãpaka÷cakravartã bhavati / yadbhåyasà bàhulyena ca dauþ÷ãlyàdaku÷alebhyaþ karmapathebhyaþ sattvàn vyàvartayati / ku÷aleùu ca karmapatheùu samàdàpayati / prabhàvo 'pyasya pårvakàd da÷aguõo veditavyaþ / ityevaü bodhisattvànàmadhi÷ãlavihàraþ / prakçti÷ãlata÷ca sarvàkàradauþ÷ãlyamalàpakarùata÷ca sarvakarmapathasarvàkàrahetuphalaj¤ànaprativedhata÷ca ÷ubhe karmaõã parasamàdàpanakàma÷cànukampàvaipulyapratilambhata÷ca (##) sattvadhàtukarmajaduþkhavyasanàlocanata÷ca ku÷alamålavi÷uddhita÷ca upapattita÷ca prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistaranirde÷ataþ punaryathà såtrameva yathà da÷abhåmike vimalàyàü bhåmau dauþ÷ãlyamalàpagatatvàt vimalà bhåmirityucyate / dauþ÷ãlyamalàpagatatvàt evàdhi÷ãlavihàra iti / yà tatra vimalà bhåmiþ sehàdhi÷ãlavihàro veditavyaþ / tatra katame bodhisattvànàmàkàràþ kàni liïgàni kàni nimittàni adhicittavihàrasya / iha bodhisattvena pårvamevàdhi÷ãlavihàre te da÷a ÷uddhà÷ayà manasikçtà bhavanti juùñàþ pratividdhàþ / da÷abhiraparairàkàraisteùàü città÷ayamanasikàràõàmadhimàtratvàt paripårõatvàdadhi÷ãlavihàraü samatikramyàdhicittavihàramanupravi÷ati / ÷uddho me da÷abhiràkàrai÷città÷aya iti manasikàreõa / abhavya÷càhaü tasmàd da÷àkàràttchuddhà÷ayàtparihàõàyeti manasikàreõa / sarvàsravasàsraveùu me dharmeùu cittaü na praskandati pratikålatàyàü ca santiùñhata iti manasikàreõa / tatpratipakùabhàvanàyàü ca me vij¤ànaü saüsthitamiti manasikàreõa / abhavya÷càhamasmàtpratipakùàtpunaþ parihàõàyeti manasikàreõa / abhavya÷càhamevaü dçóhapratipakùastaiþ sarvàsravasàsravairdharmaiþ sarvamàrai÷càbhibhavitumiti manasikàreõa / asaülãnaü ca me mànasaü pravartate sarvabuddhadharmeùviti manasikàreõa / sarvaduùkaracaryàsu ca me nàsti vyatheti manasikàreõa / adhimuktaü ca me mahàyàne cittamekàntena na tadanyahãnayàneùviti manasikàreõa / sarvasattvàrthakriyàbhirata¤ca me cittamiti manasikàreõa / ebhirda÷abhi÷città÷ayamanasikàraiþ pravi÷ati / adhicittavihàrasthito bodhisattvaþ sarvasaüskàrànàdãnavàkàrairvicitrairvidåùayati / tebhya÷ca mànasamudvejayati / buddhaj¤àne cànu÷aüsadar÷ã bhavati vicitrairanu÷aüsàkàraiþ / tatra ca spçhàjàto bhavati ghanarasena cchandena / sattvadhàtuü duþkhitaü vyavalokayati vicitrairduþkhàkàraiþ / teùu ca sattveùupekùàcitto bhavatyarthaprati÷araõacittaþ / sarvasaüskàreùvapramattaþ / bodhàyottaptavãryaþ / sattveùu vipulakaruõà÷ayaþ / teùàü sattvànàmatyantaduþkhavimokùopàyaü sarvakle÷ànàvaraõaj¤ànameva pa÷yati / (##) tasya ca vimokùasya samudàgamàya dharmadhàtau sarvavikalpapracàra-saülke÷otpattipratipakùaü praj¤àü pa÷yati / tasya ca j¤ànàlokasya niùpattaye samyaksaübodhiü pa÷yati / ta¤ca dhyànasamàdhisamàpattinirhàraü bodhisattvapiñaka÷ravaõapårvakaü ÷ravaõanidànaü pa÷yati / dçùñvà [ca] mahatà vãryàrambheõa ÷rutaparyeùñimàpadyate / saddharma÷ravaõahetornàsti taddraviõaü pariùkàramàdhyàtmika-vàhyaü vastu yanna parityajati / nàsti sà guruparicaryà yànnàbhyupagacchati / nàsti sà santatiryànnàbhyupagacchati / nàsti sà kàyotpãóà yànnàbhyupagacchati / sa prãtataro bhavatyeka catuùpadagàthà÷ravaõena na tvevaü trisàhasrapårõapratimena mahàratnarà÷inà / prãtataro bhavatyekadharmapada÷ravaõena samyaksaübuddhopanãtena bodhisattvacaryàpari÷odhakena na sarva÷akratva[-màratva-]brahmatva-lokapàlatva-cakravartitva-samucchrayapratilambhaiþ / sa cedenaü ka÷cidevaü vadet / evamahamidaü [dharmapadaü] samyaksaübuddhopanãtaü sarvabodhisattvacaryàpari÷odhakaü te 'nu÷ràvayiùyàmi sa cenmahatyàmagnikhadàyàmàtmànaü prakùipasi mahànta¤ca duþkhopakramaü saüpratãcchasãti / ÷rutvàsyaivaü bhavet / utsahàmyahamasya dharmapadasyàrthe pårvavat trisàhasramahàsàhasrapratimàyàmàpyagnikhadàyàü brahmalokàdàtmànamutsraùñuü pràgeva pratyavaràyàm / nàrakaduþkhasaüvàsairapyasmàbhirbuddhadharmàþ paryeùitavyàþ pràgeva pràkçtairduþkhopakramairiti / evaüråpeõa vãryàrambheõa dharmàn paryeùyaivaü yoni÷o manasikaroti / yathà dharmànnudharmapratipattiü buddhadharmànugatàü na vya¤janasvaramàtravi÷addhimiti viditvà tadeva ÷rutaü ni÷ritya dharmanimittàni samyagàlambanãkurvan viviktaü kàmairvistareõa prathamaü dvitãyaü tçtãyaü caturtha¤ca dhyànaü laukikaü catasra àråpyasamàpattãrlaukikã÷catvàryapramàõàni pa¤ca càbhij¤à upasaüpadya viharati / sa tairbahulaü vihçtya tàni dhyànàni samàdhãn samàpattãþ vyàvartayitvà praõidhànava÷ena kàmadhàtau yatra sattvàrthaü bodhipakùadharmaparipåriü ca pa÷yati tatropapadyate / na tvevàsya tadva÷enopapattirbhavati / tasya kàmavãtaràgatvàtkàmabandhanàni prahãõàni bhavanti dhyànasamàdhisamàpattivyàvartanatvàd (##) bhavabandhanàni / adhimukticaryà-bhåmàvevàsya pårvameva dharmatathatàdhimokùàd dçùñikçtabandhanàni prahãõàni bhavanti / mithyàràgadveùamohà÷càsyàtyantaü na pravartante / tasya buddhadar÷anaü vistareõa ku÷alamålavi÷uddhiþ pårvavadveditavyà / tatràyaü vi÷eùaþ / tadyathà tadeva suvarõaku÷alasya karmàrasya hastagataü prakùãõamalakaùàyamapi samadharaõamavatiùñhate tulyamànam / evamasya sà ku÷ala målavi÷uddhirveditavyà / upapattita÷ca ÷akro bhavati devendro yadbhåyasà / ku÷alaþ sattvànàü kàmaràgavinivartanatàyai / prabhàve 'pi yatra pårvake vihàre sahasramàkhyàtaü tatreha ÷atasahasraü veditavyam / ayaü bodhisattvànàmadhicittavihàra÷cittamanaskàra-pariniùpa[tti]prave÷ata÷ca saüsàrasattvadhàtumahàbodhisamyak-prativedha[ta]÷ca sattvaduþkhavimokùopàya-samyak-paryeùaõata÷ca mahàgauravadharmaparyeùaõata÷ca dharmànudharmapratipatti-laukikadhyànasamàdhisamàpattyabhij¤àbhinirhàra-vihàrata÷ca tadvyàvartanaü praõidhàya yatra kàmopapattita÷ca ku÷alamålavi÷uddhita÷copapattita÷ca prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistaranirde÷aþ punaryathàsåtraü tadyathà da÷abhåmike prabhàkaryàü bhåmau / ÷rutàkàradharmàlokàvabhàsa-samàdhyàlokàvabhàsa-prabhàvitatvàdasyà bhåmeþ prabhàkarãtyucyate / adhyàtmaü cittavi÷uddhimupàdàya sà prabhà saübhavati tasmàtsa vihàraþ adhicitta ityucyate / yenàrthena prabhàkarã bhåmiþ tenaivàrthenàdhicittavihàro veditavyaþ / tatra katamo bodhisattvànàü bodhipakùyapratisaüyukto 'dhipraj¤avihàraþ / iha bodhisattvena pårvamevàdhicittavihàre da÷a dharmàlokaprave÷àþ ÷rutaparyeùñimadhipattiü kçtvà pratilabdhà bhavanti / yeùàmadhimàtratvàtparipårõatvàdadhicittavihàramatikramya prathamamadhipraj¤avihàraü pravi÷ati / [te] punarda÷a dharmàlokaprave÷à granthato yathà såtrameva veditavyaþ / ye ca praj¤apyante yatra ca praj¤apyante yena ca praj¤apyante te ca yatsamàþ paramàrthaþ yasya ca saükle÷a-vyavadàna÷ca saükli÷yante vi÷uddhante ca yatpratiyusaüktena saükle÷ena saükli÷yante yayà cànuttarayà vi÷uddhyà (##) vi÷udhyante / ityayaü samàsàrthasteùàü dharmàlokanirde÷ànàü veditavyaþ / sa tasmin vihàre vyavasthitaþ / abhedyà÷ayatà pårvaïgamairyathàsåtrameva da÷àkàreõa j¤ànaparipàkena [j¤àna-]paripàcakairdharmaiþ samanvàgataþ saüvçtto bhavati tathàgatakule tadàtmaka-dharmapratilambhàt / sarvàkàràü bodhisattvàpekùàmadhipatiü kçtvà smçtyupasthànapramukhàn saptatriü÷adbodhipakùyàn dharmàn bhàvayanti yathàsåtrameva / tasya tàndharmànupàyaparigraheõa bhàvayataþ satkàyadçùñiþ susåkùmàpyasya skandhadhàtvàyatanànyabhinive÷aþ sarve¤jitàni càtyantàsamudàcàrataþ prahãyante / teùàü prahàõàd yàni tathàgata-vivarõitàni karmàõi tàni sarveõa sarvaü nàdhyàcarati / yàni punastathàgata-varõitàni tàni sarvàpyanuvartante yathàvat / tathàbhåta÷ca bhåyasà màtrayà snigdhamçdukarmaõyacitta÷ca bhavati tathà citràkàrasuvi÷uddhacitta÷ca / kçtaj¤akçtaveditàdibhistadà÷ayànuguõairvicitraiþ ÷ukla-dharmaiþ samanvàgato bhavati / uttari ca bhåmipari÷odhakàni karmàõi samanveùamàõo mahàvãryàrambhapràpto bhavati / tasya tannidànamà÷ayàdhyà÷ayàdhimuktidhàtuþ paripåryate / tannidànaü càsaühàryo bhavati avikampyaþ sarvatãrthyamàra÷àsanapratyarthikabhåtaiþ / pårvavacca buddhadar÷anaü vistareõa ku÷alamålavi÷uddhirveditavyà / tatràyaü vi÷eùaþ / tadyathà tadeva suvarõaku÷alena karmakàreõàlaükàravidhikçtamasaühàryaü bhavatyakçtàbharaõairjàtarupaiþ / evamasya bodhisattvasya tàni ku÷alamålànyasaühàryàõi bhavanti tadanyabàlavihàrasthitairbodhisattvaku÷alamålaiþ / tadyathà ca maõiratnamuktàlokamasaühàryaü bhavati tadanyairmaõibhiþ / sarvavàtodakavçùñibhi÷cànàcchedyaprabhaü bhavati / evamayaü bodhisattvo 'saühàryo bhavati sarva÷ràvakapratyekabuddhaiþ / anàcchedyapraj¤àloka÷ca bhavati sarvamàrapratyarthikaiþ / upapattita÷ca suyàmo bhavati devaràjaþ / ku÷alaþ sattvànàü satkàyadçùñivinivartanatàyai / prabhàve ca yatra pårvavihàre ÷atasahasraguõaü samàkhyàtaü tatràsmin koñisamàkhyàtaü veditavyam / ayaü bodhisattvànàü bodhipakùyàdhipraj¤avihàraþ / dharmàlokaprave÷aniùpattiü pratilàbhata÷ca j¤ànaparipàcanata÷ca bodhipakùyadharmaniùevaõata÷ca satkàyadçùñyàdi-sarvàbhinive÷e¤jitaprahàõata÷ca pratiùiddhànuj¤àtakarmavivarjana-niùevaõata÷ca tannidànaü cittamàrdavata÷ca tadanukålaguõasamçddhita÷ca (##) bhåmipari÷odhaka-karmaparyeùñimàrabhya mahàvãryàrambhata÷ca tannidànamà÷ayàdhyà÷ayàdhimuktivi÷odhanata÷ca tannidànaü sarva÷àsanapratyarthikàsaühàryata÷ca ku÷alamålavi÷uddhita÷copapattita÷ca prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistaranirde÷aþ punastadyathàda÷abhåmike 'rciùmatã bhåminirde÷e bodhipakùyà dharmàstasyàü bhåmau j¤ànàrcibhåtàþ samyagdharmade÷anà praj¤àvabhàsakarakàlokànàm / tasmàtsà bhåmirarciùmatãtyucyate / saiva ceha bodhipakùyàpraj¤àvabhàsakara-dhipraj¤avihàra ityucyate / tatra katamo bodhisattvànàü satyapratisaüyukto dvitãyo 'dhipraj¤avihàraþ / iha bodhisattvaþ pårvake 'dhipraj¤avihàre [yà] da÷a vi÷uddhà÷ayasamatàþ pratilabdhàþ tàsàmadhimàtràtvàt paripårõatvàt dvitãyamadhipraj¤avihàraü pravi÷ati / da÷a vi÷uddhà÷ayasamatà yathàsåtraü granthato veditavyàþ / asamai÷ca buddhairbuddhàþ samàþ / tadanyasattvadhàtusamatikràntàþ / yai÷ca dharmairyathà samàþ / ityayaü samàsàrtho vi÷uddhà÷ayasamatànàü veditavyaþ / so 'sminvihàre vyavasthitaþ / bhåyo j¤ànavai÷eùikatàü pràrthayamànaþ catvàryasatyàni da÷abhiràkàrairyathàbhåtaü prajànàti / granthato yathàsåtrameva sarvaü veditavyam / parasaüj¤àpanatàü [pratyàtmaj¤ànatàü] tadubhayàdhiùñhànatàü càrabhya yacca de÷yate / såtravinayamàtçkàmàrabhya yena ca de÷yate / pratyupannaduþkhàtmakatàü hetu[ta]÷cànàgataduþkhaprabhàvatàü hetukùayàt [tat]kùayànutpàda[na]tàü tatprahàõopàyaniùevaõatàü càrabhya yathà de÷yate / ityayaü samàsàrthastasya da÷àkàrasya caturàryasatyaj¤ànasya veditavyaþ / sa evaü satyaku÷alaþ sarva¤ca saüskàragataü praj¤ayà samyag vidåùayati / sattvadhàtau ca karåõà÷ayaü vivardhayati / pårvàntàparàntata÷ca bàlasattvamithyàpratipattiü samyak pratividhyati / teùà¤ca vimokùàya mahàpuõyaj¤ànasambhàraparigrahe cittaü praõidhatte / tadgatà÷ayaü ca samudànayati / smçtimatigatipramukhaiþ prabhåtairvicitrairguõaiþ samçddha÷ca / anya manasikàràpagataþ / citraiþ paripàcanopàyai sattvàn paripàcayati / yàni ca sattvànugràhakàni laukikàni lipi÷àstramudràgaõanàdãni yathàsåtrameva ÷ilpakarmaüsthànàni tàni sarvàõyàbhinirharati sattvakaruõa[ta]yà / (##) anupårveõa yàvat bodhipratiùñhàpanàrthaü laukikavyavahàrànukålatayà dàridrya-nà÷opàyatayà dhàtuvaiùamyamanuùyàmanuùyopasaühçtopadravapra÷amanatayà 'navadyakrãóàrativaståpasaühàrato dharmarativyàvartanatayà sannivàsopakaraõàrthinàmalpakçcchreõa sannivàsopakaraõopasaüharaõatayà ràjacauràdyupadravaparitràõatayà sthànàsthànaprayogànuj¤àpratiùedhanatayà maïgalyàmaïgalyavastvàdànatyàgasanniyojanatayà dçùñe dharme parasparànabhidrohasamparàyàviparãtàbhyudayamàrgopade÷anatayà / ityayaü teùàü sattvànugràhakànàü ÷ilpakarmasthànànàü samàsàrtho veditavyaþ / sarvamanyatpårvavat / tatràyaü vi÷eùaþ / tadyathà tadeva svarõaku÷alena karmakàreõa musàragalva-mçùñaü pratyarpitamatulyatayà 'saühàryaü bhavati tadanyaiþ suvarõaiþ / evamayaü bodhisattvo 'saühàryo bhavati sarva÷ràvakapratyekabuddhaiþ tadanyabhåmisthitai÷ca bodhisattvaiþ / tadyathà candrasåryanakùatràõàmàbhà asaühàryà ca bhavati sarva vàtamaõóalaiþ / [sarva]vàtavàhà sàdhàraõà ca bhavati / evamevàsya bodhisattvasya sà praj¤à asaühàryà bhavati sarva÷ràvakapratyekabuddhaiþ / laukikakriyà sàdhàraõà ca bhavati / upapattitaþ saütuùito bhavati devaràjaþ / ku÷alaþ sarvatãrthyavinivartanatàyai / prabhàva÷ca koñã÷atasahasrasaükhyà nirde÷ato veditavyaþ / ayaü bodhisattvànàü satyapratisaüyukto 'dhipraj¤avihàraþ / ÷uddhà÷ayasamatà-niùpatti-prave÷ata÷ca upàyasatyavyavacàraõà-prativivardhanata÷ca sarvasaüskàravidåùaõata÷ca kàråõyavivardhanata÷ca tadarthaü puõyaj¤ànasaübhàropacayapraõidhànaprayogata÷ca smçtimatigatyàdiguõavivçddhita÷cànanyamanasikàra-sarvàkàra-sattvaparipàcanàbhiyogata÷ca laukika÷ilpàbhinirhàrata÷ca ku÷alamålavi÷uddhita÷copapattita÷ca prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistaranirde÷ataþ punastadyathà da÷abhåmike sudurjayàyàü bhåmau sattveùu ni÷cayaj¤ànaü sudurjayam / tacceha paridãpitam / tasmàtsà bhumiþ sudurjayetyucyate / tenaiva càrthena satyapratisaüyukto 'dhipraj¤avihàro draùñavyaþ / tatra katamo bodhisattvànàü pratãtyasamutpàdapratisaüyukto 'dhipraj¤avihàraþ / iha bodhisattvena pårvameva satyapratisaüyukte adhipraj¤avihàre da÷a dharmasamatàþ pratilabdhaþ (##) bhavanti / yathàsåtraü granthatastà veditavyàþ / tàsàmadhimatratvàtparipårõatvàdidaü vihàramanupravi÷ati / sarvadharmeùu pàramàrthikasya sataþ svabhàvasya nirnimittasamatayà abhilàpàbhisaüskàrapratibhàsasyàlakùaõasamatayà tasyaivàlakùaõatvàt svayamajàtasamatayà hetuto 'nutpannasamatà svayaü hetu[ta]÷cànuptannatvàdatyantamàdi÷àntasamatayà vidyamàna[sya] vastugràhakasya j¤ànasya niùprapa¤casamatayà àdànatyàgàbhisaüskàravigamasamatayà ca tasyaiva kle÷aduþkhasaükle÷a-visaüyogàd viviktasamatayà vikalpitasya j¤eyasvabhàvasya màyànirmitopamasamatayà nirvikalpaj¤ànagocarasya svabhàvasya bhàvàbhàvàdvayasamatayà / ityayaü tàsàü da÷ànàü dharmasamatànàmarthavibhàgo veditavyaþ / so 'sminvihàre sthitaþ sattveùu saüvçddhakaruõo bodhau tãvracchandàbhilàùajàtaþ / lokànàü saübhava¤ca vibhava¤ca sarvàkàrayà pratãtyasamutpàda-samyagvyavacàraõatayà vyavacàrayati prajànàti / pratãtyasamutpàdaj¤ànasanni÷ritaü càsya vimokùamukhatrayamàjàtaü bhavati ÷ånyamanimittamapraõihitam / tato nidànaü càsyàtma-para-kàraka-vedakabhàvàbhàvasaüj¤à na pravartante / sa evaü paramàrthaku÷alaþ sattvasàpekùaþ yoni÷aþ pratividhyati kle÷asaüyogàt / pratyayasàmagryàcca saüskçtaü prakçtidurbalamàtmàtmãyavirahitamanekadoùaduùñaü pravartate na vinà kle÷asaüyogapratyayasàmagrãm / tena mayà kle÷asaüyogapratyayasàmagrãü ca vikalãkartavyà càtmarakùàrtham / na ca sarveõa sarvaü saüskçtaü vyupa÷amayitavyaü sattvànugrahàrtham / tasyaivaü j¤ànakàråõyànugatasyàsmin vihàre 'saïgaj¤ànàbhimukho nàma praj¤àpàramitàvihàraþ abhisaümukhã bhavati / yenàyaü sarvalokikacaryàsva÷akta÷carati / sa ca vihàro yà tãkùõà saptamyàü bhåmau pràyogikacaryàparyantagatà bodhisattvakùàntiþ tayànulomikyà kùàntyà saügçhãto veditavyaþ / so 'saïgaj¤ànàbhimukha-praj¤àpàramità-vihàràbhimukhyàd bodhyàhàrakàü÷ca pratyayànàharati / laukikànà¤ca saüskçtasaüvàse na saüvasati / pra÷ame ca ÷àntadar÷ã bhavati / na ca tatràvatiùñhate / tasyaivamupàya-praj¤àj¤ànànugata-syàvatàra-÷ånyatàsamàdhipramukhàni da÷a samàdhimukha÷atasahasràõyàmukhã bhavati / yathà ÷ånyatàsamàdhiþ evamapraõihitànimittasamàdhayo veditavyàþ / (##) teùàmàmukhãbhavàdabhedyà÷aya÷ca bhavati / sarvàkàràcchàsanàdasaühàrya÷ca bhavati sarvamàratãrthya÷àsanapratyarthikaiþ ÷eùaü pårvavat / tatràyaü vi÷eùaþ / tadyathà tadeva suvarõaü ku÷alena karmakàreõa vaidåryamaõiratnamuùñaü pratyarpitamasaühàryaü bhavati tadanyaiþ sarvajàtaråpaiþ evamasya bodhisattvasya tàni ku÷alamålàni vi÷uddhataràõi bhavantyasaühàryàõi pårvavat / tadyathà candraprabhà sattvà÷rayàü÷ca prahalàdayatyanàcchedyaprabhà ca bhavati catasçbhirvàtamaõóalikàbhiþ / evamasya bodhisattvasya sà praj¤àbhà sarvasattvakle÷aparidàha¤ca pra÷amayati / anàcchedyà ca bhavati sarvamàrapratyarthikaiþ / sunirmita÷ca bhavati devaràjaþ / ku÷alaþ sattvànàü sarvàbhimànavinivartanatàyai / prabhàvo 'pi koñã÷atasahasraü saükhyànirde÷ato draùñavyaþ / ayaü pratãtyasamutpàdapratisaüyukto 'dhipraj¤avihàraþ / dharmasamatà-pariniùpattiprave÷ata÷ca pratãtyasamutpàdàvabodhavimokùamukhasambhavata÷ca sarvamithyàsaüj¤àsamudàcàrata÷ca upàyasaüsàraparigrahata÷ca asaïgaj¤ànàbhimukha-praj¤àpàramitàvihàràbhimukhata÷ca apramàõa-samàdhipratilambhata÷ca abhedyà÷ayapratilambhata÷ca ÷àsanàdàsaühàryata÷ca ku÷alamålavi÷uddhita upapattitaþ prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistara[nirda÷ata]stadyathà 'bhimukhyàü bhåmau / asaïgaj¤ànàbhimukhasya praj¤àpàramitàvihàrasyàbhimukhyàdabhimukhãtyucyate / tanaivàrthenàyaü vihàro veditavyaþ / tatra katamo bodhisattvànàü sàbhisaüskàraþ sàbhogo nirnimitto vihàraþ / iha bodhisattvenànantare 'dhipraj¤avihàre da÷opàyena praj¤ayà càbhinirhçtàþ sarvasattvàsàdhàraõà laukikàþ sarvalokàsàdhàraõà÷ca màrgàntaràrambhavi÷eùàþ pratilabdhà bhavanti / yeùàmadhimàtratvàtparipårõatvàtsaptamaü vihàramanupravi÷ati / teùàü yathàsåtrameva granthavistaro veditavyaþ / laukikasampattisaüvartakaü puõyaparigraha màrabhya sattveùu hitasukhà÷ayamàrabhya bodhàya puõyasambhàrabodhipakùya-dharmottarotkarùamàrabhya ÷ràvakàsàdhàraõatàmàrabhya pratyekabuddhàsàdhàraõatàmàrabhya sattvadharmadhàtumàrabhya lokadhàtumàrabhya tathàgatakàyavàkcittaj¤ànamàramya / ityathaü teùàmupàyapraj¤àbhinihçtànàü màrgàntaràõàmàrambhavi÷eùàõàmadhikàràrthaþ samàsato veditavyaþ / sa ebhiryukto 'pramàõamasaükhyeyaü tathàgataviùayaü pratividhyati / tatsamutthànàya (##) cànàbhoganirnimittàkalpàvikalpanatayà 'pramàõabuddhiviùaya-samutthànaü pa÷yan nirantaraü ni÷cchidraü prayujyate sarveryàpatha-càravihàramanasikàreùu / nàsya sarvàvasthàgatasya màrgaviprayukto bhavati / tasya cittakùaõe da÷apàramitàþ pramukhàþ sarve bodhipakùyà dharmàþ paripåryante vi÷eùeõa / anyeùu tu vihàreùu na tathà / prathame pramuditavihàre praõidhànàdhyàlambanatayà dvitãye cittadauþ÷ãlyamalàpakarùaõatayà tçtãye praõidhànavivardhanadharmàlokapratilàbhatayà caturthe màrgàvatàraõatayà pa¤cabhe laukikakriyàvatàraõa yà ùaùñhe gambhãraprave÷anatayà / àsmin punaþ saptame vihàre sarvabuddhadharmasamutthàpanatayà bodhaïgàni paripåryante bodhisattvapràyogikacaryàparipårisaügrahàdasya vihàrasya j¤ànàbhij¤àcaryàvi÷uddhàùñamavihàràkramaõàcca / tathà hi sa bodhisattvo 'sya vihàrasyànantaramaùñamaü vi÷uddhaü vihàraü pravi÷ati / sa ca vihàra ekàntavi÷uddhaþ / ime tu sapta vihàrà vyàmi÷ràþ / vi÷uddhavihàrapårvaïgamatvàdasaükliùñaþ / tadasaüpràptatvàtsaükliùñacayapatità vaktavyàþ / tasmàdasmin vihàre sarve ràgàdipramukhàþ kle÷àþ prahãyante / sa ca na saükle÷o na niþkle÷o veditavyaþ asamudàcàràd buddhaj¤ànàbhilàùàcca / tathàbhåtasyàsyàdhyà÷ayapari÷uddhamapramàõaü kàya vàóabhanaskarma pravartate / sa yàni tathàgatavivarõitàni karmàõi pårvavat tasya pa¤camavihàràbhinihçtàni laukikàni ÷ilpaj¤ànànãha paripåryante àcàryasammata÷ca bhavati trisàhasramahàsàhasre sthàpayitvà årdhvavihàrasthàn bodhisattvàüstathàgatàü÷ca / na ka÷cidasyà÷ayaprayogàbhyàü samo bhavati / sarve ca dhyànàdayo bodhipakùyà dharmà àmukhã bhavanti / bhàvanàkàràbhimukhatayà nottariyàkàrasthànataþ / tadyathà àmukhã bhavanti / bhàvanàkàràbhimukhatayà nottariyàkàrasthànataþ / tadyathà aùñhame vihàre / sa tathà prayuktaþ suni÷citaviùayasamàdhipramukhàni da÷a samàdhi÷atasahasràõyabhinirharati bodhisattvasamàdhãnàm / teùà¤ca làbhàtsamatikrànto bhavati ÷ràvakapratyekabuddhasamàdhiviùayam / sa evaü sarvakle÷aviviktena durvij¤eyena sarvavikalpapracàràpagatena kàyavàïmanaskarmaõà viharati / na cottarivi÷eùaparimàrgaõàbhiyogamutsçjati sattvàpekùayà / bodhiparipårõàrthaü tasyàpramàõaü sarvanimittàpagataü kàyavàïmanaskarma pravartate supari÷odhitamanutpattikadharmakùàntyàvabhàsitam / (##) asminvihàre svabuddhiviùayatayà sarva÷ràvakapratyekabuddhaviùayasamatikràntàstadanyeùu tu ùañùu buddhadharmàdhyàlambanatayà ùaùñhe ca vihàre bodhisattvo nirodhaü samàpadyate / asmiüstu pratikùaõaü samàpadyate / ida¤càsyàtyadbhutaü karmàcintyam / yad bhåtakoñivihàreõa ca viharati na ca nirodhaü sàkùàtkaroti / sa tamevopàyaj¤ànàbhinihàramadhipatiü kçtvà sarvasattvàsàdhàraõàü bodhisattvacaryà¤carati laukikapratibhàsà¤càtanmayãü ca yathàsåtrameva / tasya tu piõóàrthaþ / puõyakriyàmàrabhya kaóatrapariùatparigrahamabhinirvçttivi÷eùapràrthanà-samàrambhaü vimokùatrayavihàratàü hãnayànàdhimuktopàyavinayanatàü kàmaparibhogaü kàmavi÷eùapràrthanàü tãrthikavyàvartanatàü paracittànuvartanatàü mahàjanakàyànuvartanatàü càrabhya ÷eùaü pårvavat / tatràyaü vi÷eùaþ / tadyathà tadeva suvarõaü ku÷alena karmakàreõa sarvamaõiratnamçùñuü pratyarpitamatyarthaü bhràjate / asaühàrya¤ca bhavati tadanyairjàmbådvãpakairàbharaõaiþ / evamasya tàni ku÷alamålàni vi÷uddhataràõyasaühàryàõi bhavanti sarva÷ràvakapratyekabuddhaku÷alamålaistadanyai÷ca nikçùñataravihàrasthairbodhisattvaku÷alamålaiþ / tadyathà såryàbhà jambådvãpe yadbhåyasà sneha÷ca pari÷oùayati / asaühàryà ca bhavati sa ca tadanyaprabhàbhiþ / evamasya bodhisattvasya praj¤àbhà sattvànàü sarvakle÷aviùàõi ca ÷oùayati / asaühàryà ca bhavati pårvavat ÷ràvakàdij¤ànaprabhàbhiþ / va÷avartã ca bhavati devaràjaþ / ku÷alaþ ÷ràvakapratyekabuddhàbhisamayopasaühàreùu / prabhàvaþ koñã÷atasahasrasaükhyànirde÷ato veditavyaþ / ayaü sàbhogo nirnimitto vihàraþ upàyapraj¤àbhinihçtamàrgàntaràrambhavi÷eùaniùpattiprave÷ata÷ca tathàgataviùayasamutthàna-prativedha-nirantaraprayogata÷ca pratikùaõaü sarvabodhipakùyadharmasamudàgamata÷ca kliùñàkliùña-vyavasthànata÷ca prayogikacaryàparipårisaügrahata÷ca à÷aya÷uddhikarmapravçttim adhikçtya sarvalaukika÷ilpakarmàdiparipåraõata÷ca aprameya÷ràvakapratyekabuddhàsàdhàraõasamàdhi-pratilambhata÷ca pratikùaõanirodhasamàpattita÷ca sarvasattvàsàdhàraõalokacaryàcaraõata÷ca ku÷alamålavi÷uddhita÷ca upapattitaþ prabhàvata÷ca samàsa-nirde÷ato veditavyaþ / (##) vistarataþ pårvavat / tadyathà dåraügamàyàü bhåmau / bodhisattva-pràyogikacaryà-paripårisaügçhãtatvàt dåraügametyucyate / tenaiva càrthena vihàro veditavyaþ / tatra katamo bodhisattvànàm anàbhogo nirnimitto vihàraþ / iha bodhisattvena prathame 'nantare vihàre da÷àkàraü sarvadharmaparamàrthàvatàraj¤ànaü pratilabdhaü bhavati / triùu adhveùu yathàyogam àdyanutpannatàmajanmatàmalakùaõatàm àrabhya tadanyahetubhàvàsambhavàvinà÷atà¤càrabhya paramàrthato nirabhilàpyasvabhàve vastunyabhilàpàbhisaüskàrapratibhàsasya svabhàvasya lakùaõena hetubhàvena càvidyamànasya tasyaiva saükle÷àtmanàpravçttità¤cànivçttità¤càrabhya tadaj¤ànamithyàbhinive÷ahetukà¤ca tasminvidyamàne vastuni nirabhilàpye àdau madhye paryavasàne sarvakàlasaükle÷asamatàü càrabhya tathatà-samyakprave÷anirvikalpasamatayà ca tatsaükle÷àpanayanamàrabhya / ityasya j¤ànasya da÷àkàrasyàdhimàtratvàtparipårõatvàdimamaùñamaü pari÷uddhaü vihàramavatarati / ihastha÷cànutpattikeùu dharmeùu paramàü bodhisattvakùàntiü suvi÷uddhàü labhate / sà punaþ katamà / catasçbhiþ paryeùaõàbhirayaü bodhisattvaþ sarvadhamàn paryeùya yadà caturbhireva yathàbhåtaparij¤ànaiþ parijànàti / tadà sarvamithyàvikalpàbhinive÷eùvapanãteùu sarvadharmàõàü dçùñe ca dharme sarvasaülke÷ànutpattyanukålatàü pa÷yati / samparàye ca sarveõa sarvaü nirava÷eùato 'nutpatiü pa÷yati teùàmeva pårvamithyàvikalpàbhinive÷ahetusamutpannànàü dharmàõàm / tàþ punaþ catasraþ paryeùaõà yathàpårvaü nirdiùñàstattvàrthapañale / catvàri ca yathàbhåtaparij¤ànàni tànyadhimukticaryàvihàramupàdàya yàvatsàbhoganirnirmittàdvihàràn na suvi÷uddhàni bhavanti / asmiüstu vihàre pari÷uddhàni bhavanti / tasmàt sa bodhisattvaþ anutpattikeùu dharmeùu kùànti-pratilabdha ityucyate / sa tasyàþ kùànterlàbhàd gambhãraü bodhisattvavihàramanupràpto bhavati / tasya ye pårvake nirnimitte vihàre catvàro 'pakùàlàste prahãõà bhavanti / yaþ sàbhogàbhisaüskàraþ sa prahãõo bhavati / uttari ca vi÷uddhavihàre autsukyaü prahãõaü bhavati / sarvàkàrasattvàrthakriyà÷aktàvautsukyaü (##) prahãõaü bhavati / såkùmasaüj¤à-samudàcàra÷ca prahãõo bhavati / tasmàt sa vihàraþ suvi÷uddha ityucyate / tasya ca tasmin gambhãre vihàre 'bhiratasya tasmin dharmamukhasrotasi tathàgata-saücodanà-samàdàpanà-abhinirhàramukha-j¤ànàbhij¤à-karmopasaühàro 'prameyaþ / tathà saücoditasya càpramàõakàyavibhaktij¤ànàbhinirhàro da÷ava÷ità-pràpti÷ca yathàsåtrameva vistareõa veditavyàþ / va÷itàpràptaþ sa tàvadàkàükùati tàvattiùñhati / yena và dhyànavimokùàdicittavihàreõàkàükùati tena viharati / saükalpamàtreõaivàsya sarvabhojanàdi-pariùkàrasampad bhavati / sarva÷ilpakarmasthàneùu càsya yathàkàmapracàratà bhavati / sarvopapattisaüvartanãyeùu ca karmasu sarvopapattyàyataneùu càsya kàmakàmopapattità bhavati / yathepsita¤ca sarvarddhikàryaü karoti / sarvapraõidhànàni càsya yathàkàmaü samçdhyanti / yad yadeva vastu yathàdhimucyate tattathaiva bhavati nànyathà / ya¤ca j¤eyaü j¤àtukàmo bhavati tadapi jànãte yathàvat / nàmakàyapadakàyavya¤janakàyànà¤ca nikàmalàbhã bhavati / sarvadharmasamyakvyavasthànaku÷alaþ / evaü va÷itàpràptasya bodhisattvasyàtaþ pareõa va÷itàpràptakçto 'nu÷aüso vistareõa yathàsåtrameva veditavyaþ / audàrika¤ca buddhadar÷anaü vihàya satatasamitamavirahito bhavati buddhadar÷anena / ÷eùaku÷alamålavi÷uddhiryathàsåtraü veditavyà / maharghasuvarõadçùñàntena [àbhàdçùñàntena] ca / upapattiþ prabhàvavi÷eùa÷càpyasya bodhisattvasyàsminvihàre yathàsåtrameva veditavyaþ / ayamanàbhogo nirnimitto vihàraþ / paramàrthavatàraj¤ànaniùpattiprave÷ata÷ca anutpattikadharmakùàntilàbhata÷ca sarvàpakùàlàpagata-gambhãra-bodhisattvavihàrapràptita÷ca dharmamukhasrotasi buddhairaprameyàbhinirhàramukhaj¤ànàbhij¤àkarmopasaühàrata÷ca apramàõakàyavibhaktij¤ànaprave÷ata÷ca va÷itàpràptita÷ca va÷itànu÷aüsapratyanubhavanata÷ca ku÷alamålavi÷uddhita upapattiþ prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistareõa nirde÷ato yathàsåtraü tadyathà 'calàyàü bhåmau / pårvakàbhisaüskàràpagamàdanàbhogàni÷calavàhimàrgasamàråóhaü (##) taccittaü tasyàü bhåmau pravartate / tasmàt sà bhåmiracaletyucyate / tenaiva càrthenàyaü vihàro draùñavyaþ / tatra katamo bodhisattvànàü pratisaüvidvihàraþ / iha bodhisattvastenàpi vihàreõa gambhãreõàsaütuùña uttarij¤ànavi÷eùatàmanugacchan yai÷ca dharmaj¤ànàbhisaüskàraiþ pareùàü dharmaþ sarvàkàro bodhisattvena de÷ayitavyo yacca dharmàkhyànakçtyaü tatsarvaü yathàbhåtaü prajànàti tatredaü dharmasamàkhyànakçtyam / gahanopavicàreùu ye ca saükli÷yante vi÷udhyante ca / yena ca saükli÷yante yena ca vi÷udhyante / yacca saükle÷avyavadànam / yà ca tasyànaikàntikatà / yà ca tasyaikàntikatà / yà ca tasyaikàntikatà 'naikàntikatà / tasya yathàbhåtaj¤ànam / eva¤ca dharma-de÷anàku÷alasya de÷anàkçtyaku÷alasya ca yat sarvàkàramahàdharma-bhàõakatvam aprameyadhàraõãpràptasya sarvasvaràïgavibhaktiku÷alasyàkùayapratibhànasya / yàdç÷yà dharmadhàraõodgrahaõa÷aktyà samanvàgatasya / yayà bodhisattvapratisaüvidabhinihçtayà vàcà / yadç÷e dharmàsane niùaõõasya / yatra yeùu ca dharma de÷ayataþ yàvadbhirmukhaiþ yayà sattva-vij¤àpana santoùaõa-kçtyasaüniyojana-÷aktyà samanvàgatasya / tat sarvaü yathàsåtrameva vistaranirde÷ato veditavyam / ku÷alamålavi÷uddhyupapattiprabhàvavi÷eùo 'pi yathàsåtrameva veditavyaþ / ayaü bodhisattvànàü pratisaüvidvihàraþ ÷àntavimokùasantuùñiprave÷ata÷ca dharmasamàkhyànàbhisaüskàraj¤ànata÷ca tatkçtyaj¤ànata÷ca acintyamahàdharmabhàõakatvapratilambhata÷caka÷alamålavi÷uddhita upapattitaþ prabhàvata÷ca samàsanirde÷ato veditavyaþ / vistaranirde÷ataþ punaþ yathàsåtrameva / tadyathà sàdhumatyàü bhåmau / sarvasattvànàü hitasukhà÷ayapari÷uddhyà bodhisattvapratisaüvinmatyà dharmasamàkhyànàdhikàratvàt sà bhåmiþ sàdhumatãtyucyate / tenaiva càrthenàyamapi vihàro draùñavyaþ / tatra katamo bodhisattvànàü paramo vihàraþ / iha bodhisattvasya pratisaüvid-vihàre sarvàkàrapari÷uddhe dharmaràjatvàrhasya dharmàbhiùekasamàsannasya vimalàdisamàdhi-aprameyapratilambha-tatkçtyakaraõataþ sarvaj¤aj¤ànavi÷eùàbhiùekapa÷cimasàdhisammukhãbhàvàcca (##) sarvabuddhebhyasyadanuråpàsanakàyaparivàrapratilàbhinaþ svara÷migamanapratyàgamanaiþ sarvàkàrasarvaj¤aj¤ànàbhiùekapratilambhata÷ca abhiùiktasya ca sarvavineya-samudànayana-tadvimokùopàya-buddhakçtyaj¤ànata÷ca aprameya-vimokùa-dhàraõã abhij¤à pratilambhata÷ca tadàdhipateya mahàsmçtij¤à nàbhinirhàranirvacanavyavasthànata÷ca mahàbhij¤àbhinirhàrata÷ca ku÷alamålavi÷uddhi-upapattiprabhàvavi÷eùata÷ca samàsanirde÷ataþ paramo vihàro veditavyaþ / vistaranirde÷ataþ punaryathàsåtrameva tadyathà dharmameghàyàü bodhisattvabhåmau / paripårõabodhisattvamàrgaþ suparipårõa-bodhisambhàra÷ca sa bodhisattvaþ tathàgatà nàmantikàt dharmamedhabhåmyàmatyudàràü duþsahàþ tadanyaiþ sarvasattvaiþ saddharmaüvçùñi sampratãcchati / mahàmedhabhåta÷ca svayamanabhisambuddhabodhi-abhisambuddhabodhi÷càprameyànàü sattvànàü saddharma-vçùñayà nirapamayà kle÷arajàüsi pra÷amayati / vicitràõi ca ku÷alamula÷asyàni virohayati vivardhayatã pàcayatã tasyàü bhåmàvavasthitaþ / tasmàt sà bhåmirdharmameghetyucyate / tenaiva càrthena paramo vihàro draùñavyaþ / na ca yànyuttarottareùu vihàreùvaïgàni nirniùñàni tàni pårvakeùu vihàreùu sarveõa sarvaü na saüvidyante / api tu mçdutvàn na saükhyàü gacchanti / teùàmeva ca madhyàdhimàtratvàt [ta]danyottarabhåmipratilàbha-niùpattivyavasthànaü veditavyam / ekaika÷càtra vihàro 'nekairmahàkalpakoñã÷atasahasraistato và prabhåtataraiþ pratilabhyate niùpadyate ca / te tu sarve vihàràstribhirmahàkalpàsaükhyeyaiþ samudàgacchanti mahàkalpàsaükhyeyenàdhimukticaryà-vihàraü samatikramya pramuditavihàro labhyate / yacca vyàyacchamàno dhrauvyeõa nàvyàyacchamànaþ / dvitãyena mahàkalpàsaükhyeyena pramuditavihàraü yàvatsàbhogaü nirnimittaü vihàramatikramyànàbhogaü nirnimittaü pratilabhate / tacca niya meva / tathà hi sa ÷uddhà÷ayo bodhisattvo niyataü vyàyacchate / tçtãyena mahàkalpàsaükhyeyenànàbhoga¤ca nirnimittaü pratisaüvidvihàra¤ca samatikramya paramaü bodhisattvavihàraü pratilabhate / tatra dau kalpàsaükhyeyau veditavyau / yo 'pi mahàkalpaþ so 'pi ràtrindivasamàsàrdhamàsagaõanàyogena kàlàprameyatvàdasaükhyeya ityucyate / yàpi (##) teùàmeva mahàkalpànàü gaõanàyogena sarvagaõanà samatikràntà saükhyà so 'pyasaükhyeyaþ / pårvakeõa kalpàsaükhyeyena bodhiranalpaiþ kalpàsaükhyeyairadhigamyate / pa÷cimakena punaþ kalpàsaükhyeyena tribhirevanadhikaiþ / yastvadhimàtràdhimàtreõa vãryàrambheõa prayujyate tataþ ka÷cidantarakalpàn prabhåtàn vyàvartayati ka÷cit yàvanmahàkalpàn / na tvasaükhyeyavyàvçttiþ kasyacidastãti veditavyam / ebhi÷ca dvàda÷abhirbodhisattvavihàraistribhirasaükhyeyaiþ kle÷àvaraõapakùya¤ca dauùñhulyaü prahãyate j¤eyàvaraõa-pakùya¤ca / tatra triùu vihàreùu kle÷àvaraõapakùyadauùñhulyasya prahàõaü veditavyam / pramudite [vihàre] àpàyikakle÷apakùyasya sarveõa sarvaü samudàcàratastvadhimàtramamyasya sarvakle÷apakùyasya anàbhoge nirnimitte vihàre 'nutpattikadharmakùànti-vi÷uddhivibandhakle÷a pakùyasya sarveõa sarvaü dauùñhulyasya prahàõaü veditavyam / samudàcàratastu sarvakle÷ànàm / parame punarvihàre sarvakle÷a[sa]vàsanànu÷ayàvaraõaprahàõaü veditavyam / tacca tathàgataü vihàramanupravi÷ataþ j¤eyàvaraõapakùyamapi dauùñhulyaü trividhaü veditavyam / tvaggataüphalgugataü sàragata¤ca / tatra tvaggatasya pramuditavihàre prahàõaü bhavati / phalgugatasyànàbhoge nirnimitte sàragatasya tathàgate vihàre prahàõaü bhavati / sarvàvaraõavi÷uddhij¤ànatà ca teùu triùu vihàreùu tasya kle÷a-j¤eyàvaraõaprahàõasya tadanye vihàrà yathànukramaü saübhàrabhåtà bhavanti / eùu trayoda÷asu vihàreùu samàsata ekàda÷avidhà vi÷uddhirveditavyà / prathame gotravi÷uddhiþ / dvitãye ÷raddhàvimuktivi÷uddhiþ / tçtãye 'dhyà÷ayavi÷uddhiþ / caturthe ÷ãlavi÷uddhiþ / pa¤came cittavi÷uddhiþ / ùaùñhe saptame 'ùñame ca samyak j¤ànasamàrambhavi÷uddhiþ / navame pràyogikacaryà-paripårivi÷uddhiþ / da÷ame tattvaj¤ànàbhinirhàravi÷uddhiþ ekàda÷e tadarthasamyak parasamàkhyànàya pratirsavidvi÷uddhiþ / dvàda÷e sarvàkàrasarvaj¤eyànuprave÷aj¤ànavi÷uddhiþ / trayoda÷e tathàgate vihàre savàsana-sarvakle÷a-j¤eyàvaraõavi÷uddhiþ / aùñàbhi÷ca pårvanirdiùñairmahàyànasaügràhakairdharmaireùàü trayoda÷ànàü vihàràõàü saügraho veditavyaþ / prathamadvitãyayorvihàrayoþ ÷raddhàjàtasyàdhimuktigatasya (##) bodhisattvapiñaka-÷ravaõacintanà / tçtãye vihàre 'dhyà÷ayopagamanaü bhàvanàkàrapratilàbhapårvakam / tadanyeùu sarvavihàreùu yàvat sàbhoganirnimittàdbhàvanàvàhulyam / tata÷cordhvaü triùu bodhisattvavihàreùu pari÷uddhacaryà saügçhãteùu bhàvanàphalaniùpattiþ / tathàgate vihàre 'tyanta nairyàõikatà veditavyà / ÷ràvakavihàre sàdharmyeõa caiùàü dvàda÷ànàü bodhisattvavihàràõàmanukramo veditavyaþ / yathà ÷ràvakasya svagotravihàrastathà 'sya prathamo veditavyaþ / yathà tasya [samyakatva]nyàmàvakràntiprayogavihàraþ evamasya dvitãyaþ / yathà tasya nyàmàvakràntivihàraþ tathàsya tçtãyo vihàraþ / yathà tasyàvetyaprasàdalàbhinaþ àryakàntàdhi÷ãlavihàra uttari àsravakùayàya tathàsya caturtho vihàraþ / yathà tasyàdhi÷ãlaü ni÷rityàdhicitta÷ikùànirhàravihàraþ tathàsya pa¤camo vihàraþ / yathà tasya yathà pratilabdhasatyaj¤ànàdhipra÷ikùàvihàraþ tathàsya ùaùñha saptamàùñamà vihàrà veditavyà / yathà tasya suvicàrita j¤eyasyànimittasamàdhiprayogavihàraþ tathàsyanavamo vihàraþ / yathà tasya pariniùpanno nirnimitto vihàraþ tathàsya da÷amo vihàraþ / yathà tasya vyutthitasya vimuktyàyatanavihàraþ tathàsyaikàda÷o vihàraþ / yathà tasya sarvàkàro 'rhatvavihàraþ tathàsya dvàda÷o vihàro veditavyaþ / iti bodhisattvabhåmàvàdhàrànudharme yogasthàne caturthaü vihàrapañalam / samàpta¤ca yogasthànaü dvitãyam / #<âdhàraniùñhàyogasthànam># (Book 3) (##) ## (Chapter 3.1) samàsato bodhisattvànàü pa¤cavidhà upapattiþ sarvatraü sarvavihàreùu ca sarveùà¤ca bodhisattvànàmanavadyà parvasattvahitasukhàya / ãti-saü÷amanã tatsabhàgànuvartanã mahattvopapattiràdhipatyopapatti÷caramà copapattiþ / tatreti-saü÷amanã upapattiþ katamà / iha bodhisattvo durbhikùeùu kçcchreùu mahàkàntàreùu kàleùu praõidhàya sattvànàmalpakçcchreõa yàtrànimittaü mahàmatsyàdiyoniùåpapadyate / vipuleùvàtmabhàveùu yatropapannaþ kçtsnaü jagatsvamàüsena santarpayati / vyàdhibahuleùu ca sattveùu praõidhàya siddhavidyàdhara-mahàvaidyàtmabhàvaü parigçhõàti teùàü vyàdhãnàü pra÷amàya / bhç÷a-paracakropadraveùu ca sattveùu balavàn bhåmipatirbhavati dharmeõa ÷amenopàyakau÷alyena paracakropadravapra÷amanàrthaü paraspara-viruddheùu ca sattveùvàdeyavacano bhavati sandhikriyàyai vairà÷ayaprahàõàya ca / daõóabandhanacitrapãóàpravçtteùu ca prajànàü ràjasu teùàmeva sattvopadravàõàü prahàõàya tadråpeùu ràjakuleùåpapadyate / ràjà ca dhàrmiko bhavati sattvànukampaþ / ye ca sattvà mithyàdçùñaya÷ca pàpakàriõa÷ca kasmiü÷ciddevàyatane 'dhimuktàþ teùàmanukampayà mithyàdçùñidu÷ciritaprahàõàya tasmindevàyatane upapadyate / praõidhànava÷itàbalàbhyà¤ca iyamupapattiranukampà-pårvikà aprameyà veditavyà vistaranirde÷atastàsu tàsu vicitràsu yoniùu tiryagyonyupapanneùu sattveùu samàsa-nirde÷astvayamà÷ayaþ / tatsabhàgànuvartinã upapattiþ katamà / iha bodhisattvaþ praõidhàya và va÷itàpràptito và vicitreùu tiryagyonyupapanneùu sattveùu devanàgayakùàsuràdiùu cànyonyadrugdha viruddheùu tathà mithyàdçùñikeùu bràhmaõeùu tathà du÷caritacàriùu tat (##) àjãveùu tadabhirateùu tathàkàmeùvatyarthàdhyavasiteùu kàmàdhimukteùu [sattveùu] teùàü sattvànàü sabhà[gatà]yàmupapadyate pràmukhyena tasya doùasya vinivartanàrtham / sa pramukho bhåtvà yatte sattvàþ samudàcaranti tadasà na samudàcaranti / yatte na samudàcaranti ku÷alaü tadasau samudàcarati / ku÷alasamudàcàràya caiùàü dharmaü de÷ayati / te tayà [ca] dharmade÷anayà [tayà] ca visabhàgasamudàcàratayà tebhyo doùebhyastenopàyakau÷alyena vinivartante / iyamapyupapattiprameyà pårvavadveditavyà / tatra mahattvopapattiþ katamà / iha bodhisattvaþ prakçtyaivaupapadyamànaþ sarvalokaprativi÷iùñamàyurvarõakulai÷varyàdi-vipàkamabhinirvartayati / tena ca vipàkena yathoktaü svaparàrthapañale karma karoti / sàpyupapattirbodhisattvasyàprameyà tàsu tàsu yoniùu veditavyà / tatra katamà bodhisattvasyàdhipatyopapattiþ / yà bodhisattvasya prathamaü pramuditavihàramupàdàya yàvadda÷amàdvihàràdupapattirvarõità sà 'syàdhipattyopapattirityucyate / jambådvãpe÷varatvamupàdàya yàvanmahe÷varatvàdakaniùñhànatikramya sarvopapattyàyatanapraviùñaü yatra paramavihàrapràptà eva bodhisattvà upapadyante / teùàü hi tat karmàdhipatyena nirvçttam / tatra caramà bodhisattvopapattiþ katamà / yasyàmupapattau paripårõabodhisambhàrã bodhisattvaþ purohitakule và ràjakule và upapadyànuttarà¤ca samyaksaübodhimabhisaübudhyate / sarva¤ca buddhakàrya karoti / iyamupapatti÷caramà pa÷cimametyucyate / ye kecid bodhisattvà atãtànàgatapratyutpanneùvadhvasu ÷ubhàsu bhadràsu kalyàõàsu upapattiùåpapannà upapatsyante upapadyante ca sarve te àsveva pa¤casu / nàta uttari nàto bhåyaþ sthàpayitvà bàlabhåmyupapattãþ / tathà hi vij¤airbodhisattvaiþ upapattaya etàþ pa¤càbhipretàþ / tàþ khalvetà upapattayo mahàbodhiphalàþ / yà à÷ritya bodhisattvàþ kùipramanuttaràü samyaksaübodhimabhisaübudhyante / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre niùñhe yogasthàne prathamamapapattipañalam / (##) ## (Chapter 3.2) tatra sarvàsu vihàragatàsu bodhisattvacaryàsu bodhisattvànàü samàsataþ ùaóvidhaþ samyaktvaparigraho veditavyaþ / sakçtsarvasattvaparigrahaþ / adhipatyaparigrahaþ / upàdànaparigrahaþ / dãrghakàlikaþ / adãrghakàlikaþ / carama÷ca parigrahaþ / prathama eva cittotpàde bodhisattvena sarvaþ sattvadhàtuþ kalatrabhàvena parigçhãtaþ / eùàü mayà yathà÷akti yathàbalaü sarvàkàrahitasukhopasaühàraþ karaõãya iti / tathaiva ca karoti / ayaü bodhisattvasya sakçt sarvasattvaparigrahaþ / svàmibhåtasya màtàpitçputradàradàsãdàsakarmakarapauruùeyaparigrahe ràjabhåtasya ca ràjyajane bodhisattvasyàdhipatyaparigrahasaüj¤à / sa ca tasminparigrahe parigrahànuråpayà kriyayà bodhisattvànuråpayà pravartate / màtàpitara¤ca ku÷alamåle sanniyojayati vividhairupàyaiþ / kàlena ca kàlaü påjopasthànaü karoti / kçtaj¤a÷ca bhavati kçtavedã / cittànuvartaka÷ca màtàpitrorbhavati / dharmeùvartheùu tadva÷avartã / putradàradàsãdàsàdãnàü kàlena kàlaü samyagbhaktapràvaraõamanuprayacchati / karmàntai÷cainàü na bàdhate / vyatikrama¤caiùàü kùamate / glànànà¤ca samyakglànopasthànaü karoti / ku÷ale cainàü sanniyojayati / kàlena ca kàlaü vai÷eùikeõa làbhena priyavàditayà copavatsayati na caiùu dàsadàsãsaüj¤àü karoti / àtmavaccainàü vi÷eùeõa và paripàlayati / ràjyajane punà ràjabhåto bodhisattvaþ adaõóenà÷astreõa ràjyaü kàrayati / dharmeõa bhogànupasaüharati / anvayàgata¤ca ràjyaü paribhuükte / na pararàùñraü sahasà balenàkràmati / yathà÷akti ca yathàbalaü sattvàn pàpànnivàrayati / pitçbhåta÷ca bhavati prajànàm / saüvibhàga÷ãla÷ca bhavati parasattvànàmapi pràgeva svabhçtyànàm / anabhidrohã ca bhavati satyavàdã ca / vadhabandhanadaõóanacchedanatàóanàdi-sattvotpãóà vivarjitàþ / (##) tatra samyaggaõaparikarùaõaü bodhisattvasyopàdànaparigraha ityucyate / sa dvàbhyàü kàraõàbhyàü samyak pariùadaü parigçhõàti / niràmiùacittena parigçhõàti / samyak ca svàrthe prayojayati / na mithyàprayogeõa vipratipàdayati / sarvasmiü÷ca parigrahe samacitto bhavati na pakùapatitaþ / na ca teùàmantike dharmamàtsaryaü karoti na càcàryamuùñim / na ca teùàmantikàdupasthànaparicaryàü pratyà÷aüsate / ku÷alakàmatayà tu svayaü kurvatàü na nivàrayati teùàmeva-puõyasambhàropacayanimittam kàlaü ca pràpya svayamevateùàmupasthànaparicaryàkartà bhavati / avyutpanna¤caiùàmàrthaü vyutpàdayati / vyutpa¤ca paryavadàpayati / utpannotpanna¤ca saü÷ayaü nà÷ayati / kaukçtya¤ca prativinoda yati / gambhãraü càrthapadaü praj¤ayà pratividhya kàlena kàlaü saüprakà÷ayati / samaduþkhasukhã ca tairbhavati / àtmana÷càntikàt teùàmarthe àmiùahetoradhikena vyàpàreõa samanvàgato bhavati / kàlena ca kàlameùàüvyatikrame samyakcodako bhavati / kàlena ca nyàyenàvasàdakaþ / vyàdhitàü÷caitàü vimanaskaü và sarvathà nàbhyupekùate vyàdhipra÷amàya daurmanasyàpagamàya / hãnàü÷cainàn råpasmçtivãryaj¤ànàdibhirna paribhavati / kàlena ca kàlaü teùàü khedamanupravi÷ya yuktaråpaü dharmaü de÷ayati / kàlena ca kàlameùàmàlambane samyagavavàdamanuprayacchati / vimardasahiùõu÷ca bhavatyasaükùobhyaþ / tai÷ca saha tulyavçttasamàcàro bhavatyadhiko và [na] nyånaþ / làbhasatkàre ca niùpçho bhavati / kàruõika÷ca bhavati / anuddhata÷càcapala÷ca ÷alãdçùñyàcàràjãvasampanna÷ca bhavati / uttànamukhavarõa÷ca [bhavati /] vigatabhçkuñiþ pe÷alo madhurabhàõã pårvàbhilàpã smitapårvaïgamaþ / satatasamitamabhiyukta÷ca bhavati / ku÷alapakùe / pramàdakausãdyàpagataþ / tathaiva pariùado 'nu ÷ikùaõàrthamàtmavi÷eùatà-gamanatàyai ca / na ca bodhisattvaþ sarvaü kàlaü pariùadupàdànaü karoti / naiva na karoti / na cànyathà karoti / tatra ye mçduke paripàke vyavasthitàþ sattvàste bodhisattvasya dãrghakàlikamupàdànamityucyante cireõa kàlena vi÷uiddhibhavyatayà / (##) ye punarmadhye paripàke vyavasthitàste 'dãrghakàlikamupàdànamityucyante na cireõa vi÷uddhibhavyatayà / ye punaþ sattvà adhimàtre paripàke vyavasthitàste bodhisattvasya caramamupàdànamityucyante tasminneva janmani vi÷uddhibhavyatayà / ityayaü ùaóvidhaþ samyaksattvaparigraho bodhisattvànàm / yena parigraheõàtãtànàgatapratyutpannà bodhisattvàþ sattvàn parigçhãtavantaþ parigrahãùyanti parigçhõanti và / punaþ nàstyata uttari nàsto bhåyaþ / eva¤ca samyaksattvaparigrahavçttànàü bodhisattvànàü dvàda÷asambàdhasaükañapràptayo veditavyàþ / tàsu ca vicakùaõena bodhisattvena bhavitavyam / vyatikramavyavasthiteùu sattveùu yudi và bàdhanaü yadi và 'dhyupekùaõà bodhisattvasya saübàdhasaükañapràptiþ kañukena ca prayogeõa sattve samudàcàraþ svasya cà÷ayasya kle÷àrakùàsambàdhasaükañapràptiþ / alpake ca deyadharme saüvidyamàne bahånàü yàcakànàü sammukhãbhàvo yàcanàya saübàdhasaükañapràptiþ / ekàtmakasya càsya bahånàü sattvànàü kçtyeùu vicitreùåtpanneùu sahàyãbhàvayàcanà saübàdhasaükañapràptiþ / pramàdasthànãyà ca ÷ubhà laukikã samàpattirdevalokotpatti÷càkarmaõyacetasaþ saübàdhasaükañapràptiþ / sattvàrthakriyàrthina÷ca sattvàrthakaraõàsamarthatà saübàdhasaükañapràptiþ / måóha÷añhakhañhuükeùu sattveùu dharmasya de÷anà vàdhyupekùaõà và saübàdhasaükañapràptiþ / saüsàre ca nityakàlaü doùadar÷anaü saüsàràparityàga÷ca saübàdhasaükañapràptiþ / avi÷uddhe 'dhyà÷aye muùitasmçte maraõaü saübàdhasaükañapràptiþ / avi÷uddhe càdhyàùaye parairagrasya parama-priyasya vastuno yàcanà saübàdhasaükañapràptiþ nànàdhibhinnamatànàü nànàdhimuktikànàü sattvànàü saüj¤aptikà adhyupekùaõà và saübàdhasaükañapràptiþ / àtyantika÷càpramàdaþ karaõãyaþ kle÷à÷ca sarveõa sarvaü na prahàtavya iti saübàdhasaükañapràptiþ / evaü saübàdhasaükañapràptena bodhisattve kvacidgurulàghavaü lakùayitvà tathaiva prayoktavyam kvacitpudgalapravicayaþ karaõãyaþ / kvaciddhairyamàlambya hetuü samàdàya vartitavyam / samyak praõidhànàni ca karaõãyàni / kvaciccittasya prasaro na deyaþ / kvacittãvraü pratisaükhyànamupasthàpyàkhinnena kùamena bhavitavyam / kvacid (##) upekùakeõa bhavitavyam / kvacidàrabdhavãryeõa àtaptakàriõà bhavitavyam / kvacidupàyaku÷alena bhavitavyam / evaü samyak pratipakùaku÷alo bodhisattvaþ sarvasaübàdhasaükañapràptisammukhãbhàve 'pi na viùãdati samyakcàtmànaü pariharati / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre niùñhe yogasthàne parigrahapañalaü dvitãyam / (##) ## (Chapter 3.3) eùu yathàvarõiteùu trayoda÷asu vihàreùvanugatàþ sapta bhåmayo veditavyàþ / ùañ bodhisattvabhåmayaþ / ekà vyàmi÷rà bodhisattva-tàthàgatã-bhåmiþ / gotrabhåmiþ / abhimukticaryàbhåmiþ ÷uddhàdhyà÷ayabhåmiþ / caryàpratipattibhåmiþ / niyatà bhåmiþ / niyatacaryàbhåmiþ / niùñhàgamanabhåmi÷ca itãmàþ sapta bodhisattvabhåmayaþ / àsàü pa÷cimà vyàmi÷rà / tatra gotravihàro 'dhimukticaryàvihàra÷ca dve bhåmã / pramudito vihàraþ ÷uddhàdhyà÷ayà bhåmiþ / adhi÷ãlàdhicittavihàrau traya÷càdhipraj¤avihàràþ sàbhoga÷ca nirnimitto vihàra÷caryàpratipattibhåmiþ / anàbhogo nirnimitto vihàro niyatà bhåmiþ / tasyàü bhåmau bodhisattvastçtãyaniyatipàtapatito bhavati / pratisaüvidvihàro niyatacaryàbhåmiþ / paramo vihàrastàthàgata÷ca niùñhàgamanabhåmiþ / tàthàgatasya punarvihàrasya bhåme÷ca pa÷cànnirde÷o bhaviùyati buddhadharmapratiùñhà pañale / tatra bodhisattvaþ adhimukticaryàbhåmeþ ÷uddhàdhyà÷ayabhåmimanupravi÷an katham apàyànsamatikràmati / iha bodhisattvo laukikaü pari÷uddhaü dhyànaü ni÷rityàdhimukticaryàbhåmau susambhçtabodhi sambhàro da÷ottareõa pårvanirdiùñenàkàra÷atena sattveùvanukampàü bhàvayapyananyamanasikàraþ / sa bhàvanànvayàt tadråpaü sattveùvanukampà÷ayaü karuõà÷ayaü pratilabhate / yenàpàyàn sattvànàmarthe 'gàràvasàyogenàdhitiùñhati / yadi me eùveva sannivasato 'nuttarà samyaksaübodhiþ samudàgacchati tathàpyahamutsahàmãti sattvànàü duþkhàpanayanahetoþ / sarvà¤ca sattvànàmàpàyikaü karma tena ÷uddhenà÷ayenàtmavaipàkyamicchati / atyanta¤ca sarvàku÷alakarmàsamudàcàràya mànaü saüpraõidhatte / tasya tathà paribhàvitaü tallaukikaü pari÷uddhaü dhyànam / àpàyikakle÷apakùyaü dauùñhalyaü à÷rayàdapakarùati / acireõa tasya prahàõàdà÷rayo 'sya bodhisattvasya parivartate pàpakasyàpàyikasya karmaõo 'tyantamakaraõatàyai apàyàgamanatàyai (##) ca / iyatà bodhisattvaþ samatikrànto 'pàyagatãþ sarvà bhavati / samatikrànta÷càdhimukticaryàbhåmim / praviùña÷ca ÷uddhàdhyà÷ayabhåmim / ye ca te da÷adharmà vihàrapañale nirdiùñà / ÷raddhàdayo vihàrapari÷odhanàþ ta ihàpi bhåmivi÷odhanà veditavyàþ / teùàü vipakùapratipakùato vyavasthànaü veditavyam / samàsàrtho 'nukrama÷ca veditavyaþ / tatra da÷eme / eùàü da÷ànàü bhåmivi÷odhanànàü dharmàõàü vipakùabhåtà dharmàþ / yeùàü pratipakùeõaiùàü vyavasthànaü bhavati / katame da÷a / sarveõa sarvamanàrambhacittotpàdanà bodhisattva÷ikùàpadàsamàdànam ayaü ÷raddhàvipakùo dharmaþ / yasya pratipakùeõa ÷raddhà / sattveùu vihiüsàcittaü karuõàvipakùaþ / yasya pratipakùeõa karuõà / sattveùu vyàpàdo maitrãvipakùaþ / yasya pratipakùeõa maitrã / bhogajãvikàpekùà dànavipakùaþ / yasya pratipakùeõa tyàgaþ / sattvebhyo 'pakàra-vipratipattilàbho bahukartavyatà càkhedavipakùaþ / yasya pratipakùeõàkhedatà / anupàyaprayogaþ ÷àstraj¤atà-vipakùaþ / yasya pratipakùeõa ÷àstraj¤atà / asauratyàparacittànuvartanatà lokaj¤atà-vipakùaþ / yasya pratipakùeõa lokaj¤atà / ku÷aladharmabhàvanàyàü pramàdakausãdyaü hrãvyapatràpya-vipakùaþ / yasya pratipakùeõa hrãvyapatràpyatà / dãrghakàlikai÷citraistãvrairnirantaraiþ saüsàraduþkhairvyavadãraõatà dhçtibalàdhànatà-vipakùaþ / tasya pratipakùeõa dhçtibalàdhànatà / ÷àstari kàükùà vimatirvicikitsà tathàgatapåjopa sthànatàyàþ vipakùaþ / yasya pratipakùeõa tathàgatapåjopasthànatà / evaü tàvadeùàü vipakùapratipakùato vyavasthànaü bhavati / kaþ punareùàü samàsàrthaþ / samàsena da÷abhirebhirdharmairà÷aya÷uddhiþ prayoga÷uddhi÷ca paridãpità / tatra tribhiþ pårvakairà÷aya÷uddhiþ / ava÷iùñaiþ prayoga÷uddhirveditavyà / bodhimabhi÷raddhadbodhisattvaþ sattvàn duþkhitàn karuõàyate / karuõàyamàno mayaite paritràtavyà iti maitràyate / tathà maitracittasya sarvaparityàgã bhavatyeùu bhogajãvitanirapekùaþ / nirapekùa÷caiùàmarthe prayujyamàno na parikhidyate / aparikhinna÷ca ÷àstraj¤o bhavati / ÷àstraj¤a÷ca yathà loke (##) pravartitavyamanena tathà jànàti / evaü lokaj¤o bhavati / svaya¤ca kle÷asamudàcàreõa jehrãyate vyapatrapate / hrãmànapatràpã ca kle÷àva÷ago dhçtibaladhànapràpto bhavati / dhçtibalàdhànapràpta÷ca samyak prayogàdaparihãyamànaþ ku÷alai÷ca dharmairvivardhamànaþ pratipattipåjayà làbhasatkàrapåjayà ca tathàgatapåjopasthànaü karoti / ityayameùàü da÷ànàü dharmàõàmanukramasamudàgamo veditavyaþ / ebhirda÷abhirdharmaiþ sarvabhåmivi÷odhanà bhavati / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre niùñhe yogasthàne tçtãyaü bhåmipañalam / (##) ## (Chapter 3.4) adhimukticaryàbhåmimupàdàya sarvàsu bodhisattvabhåmiùu bodhisattvànàü samàsata÷catasra÷caryà veditavyàþ / [katamà÷catasraþ /] pàramitàcaryà bodhipakùyàcaryà [abhij¤àcaryà] sattvaparipàkacaryà ca / tatra ùañ ca pårvanirdiùñàþ pàramitàþ / upàyakau÷alyapàramità ca praõidhànapàramità ca balapàramità ca j¤ànapàramità ca / itãmà da÷apàramità abhisamasya pàramitàcaryetyu cyate / tatra dvàda÷àkàraü pårvanirdiùñamupàyakau÷alya[mupàyakau÷alya-]pàramità / pa¤ca pårvanirdiùñàni praõidhànàni praõidhànapàramità / da÷abalaprayogavi÷uddhirbalapàramità / sarvadharmeùu yathàvad vyavasthànaj¤ànaü j¤ànapàramità / tatra paramàrthagrahaõapravçttà praj¤à praj¤àpàramità / saüvçtigrahaõapravçttà punarj¤ànapàramità / ityayamanayorvi÷eùaþ / aparaþ paryàyaþ / apramàõaj¤ànatà upàyakau÷alyapàramità / uttarottaraj¤ànavai÷eùikatà-pràrthanà praõidhànapàramità / sarvamàrairmàrgànàcchedyatà balàpàramità / yathàvaj j¤aiyàvabodhatà j¤ànapàramità / smçtyupasthànànyupàdàya sarve saptatriü÷adbodhipakùyà dharmà÷catasra÷ca paryeùaõà÷catvàri ca yathàbhåtaparij¤ànàni yathàpårvanirdiùñànyabhisamasya bodhisattvànàü bodhipakùyacaryetyucyate / yathà saüvarõità÷ca ùaóbhij¤àþ prabhàvapañale bodhisattvànàmabhij¤àcaryetyucyate / dvau ca pårvanirdiùñàvaprameyau vineyàprameya÷ca vinayopàyàprameya÷ca [sarvasattvaparipàko yathànirdiùñaþ] sattvaparipàkapañale bodhisattvasyàbhisamasya sattvaparipàkacaryetyucyate / àbhi÷catasçbhirbodhisattvacaryàbhiþ sarvabodhisattvacaryàüsaügraho veditavyaþ / tatràsaükhyeyatraya-dãrghakàlasamudàgamàtsvabhàvavi÷uddhivi÷eùàttadanyebhyaþ sarvalaukika÷ràvakapratyekabuddhaku÷alamålebhyaþ paramabodhiphalaparigrahàccaite da÷a (##) dànàdayo dharmàþ parameõa kàlena samudàgatàþ paramayà svabhàvavi÷uddhyà vi÷uddhàþ parama¤ca phalamanuprayacchanti / iti tasmàtpàramità ityucyante / tribhi÷ca kàraõaiþ pàramitànàmanukramavyavasthànaü veditavyam / katamaistribhiþ / pratipakùataþ upapattito vipàkaphalata÷ca / tatra màtsaryaü du÷caritaü sattveùu vairotpãóanatà kausãdyaü vikùepo mandamomuhatà ca / amã ùaódharmà bodheràvaraõasthànãyàþ / eùàü [ùaõõàü] dharmàõàü pratipakùeõa ùañ pàramità yathàyogaü veditavyàþ / tadanyà÷ca pàramità àbhireva saügçhãtàþ / evaü pratipakùato vyavasthànaü bhavati / kathamupapattitaþ / ihàdita eva bhoganirapekùo bodhisattvaþ tyaktvà àgàrikàn kàmàn ÷ãlasamàdànaü karoti / ÷ãlagauravàcca paraviheñhaü kùamate / no tu paraü viheñhayati / samàdànata÷ca kùàntita÷ca vi÷uddhi÷ãlo ni÷calena nirantareõa ku÷alapakùaprayogeõa prayujyate / sa tathà vãryeõàpramattaþ spç÷ati ku÷alà¤cittasyaikàgratàm / sa tathà samàhitacitto yathàbhåtaü j¤eyaü jànàti dç÷yaü pa÷yati / evameùàmevànukrameõopapattito vyavasthànaü veditavyam / kathaü phalavipàkataþ / iha bodhisattvasya dçùñe dharme etàn dànàdãn ku÷alàndharmàn samàdàya vartamànasya tannidànamàyatyàü bàhyata÷ca bhogasampatpratilambho bhavati dànakçtaþ / adhyàtmika÷ca pa¤càkàra àtmabhàvasampatpratilambho bhavati tadanya÷ãlàdi-pàramitàkçtaþ / pa¤càkàrà àtmabhàvasampatkatamà / sugatiparyàpanno divyamànuùyakastadanyasattvàyuràdivi÷eùavàn / iyaü prathamà sampat / sahajà caku÷alamålaprayoge akhedatà paravyatikramasahiùõutà ca paropatàpapriyatà / iyaü dvitãyà sampat / sahajà sarvàrambheùu dçóhavyavasàyatà / iyaü tçtãyà sampat / sahajà ca mandarajaskasya svacittava÷ità cittakarmaõyatà sarvàrtheùu kùipràbhij¤atàyai / iyaü caturthã sampat / sahaja¤ca mativaipulyaü pàõóityaü (##) vicakùaõatà ca sarvàrtheùu / iyaü pa¤camã sampat itãdaü phalavipàkakçtamanyadanukramavyavasthànaü ùaõõàü pàramitànàü veditavyam / tatra catasçbhiþ pàramitàbhiþ [saha]sambhàreõa svabhàvena parivàreõa rakùayà ca paripårõà bodhisattvànàmadhi÷ãlaü ÷ikùà veditavyà / dhyànapàramitayà adhicittaü ÷ikùà / praj¤àpàramitayà adhi[praj¤aü] ÷ikùà / na ca bodhisattvasyottari ÷ikùàmàrga upalabhyate / tribhiþ ataþ sarvabodhisattva÷ikùàmàrgaüsaügrahàtùaóeva pàramità [vyavasthàpità] / nàta uttari nàto bhåyaþ / catvàri cemàni bodhisattvànàü samàsataþ kçtyàni / yaireùàü sarvakçtyasaügraho bhavati / bodhàya ku÷alàbhyàsaþ / tatpårvaka÷ca tattvàrthaprativedhaþ prabhàvasamudàgamaþ / sattvaparipàcanatà ca / etàni ca catvàri kçtyàni bodhisattvàþ àbhi÷catasçbhi÷caryàbhiryathàkramaü kurvantyanutiùñhanti / tasmàdapi taduttarà caryà na vyavasthàpyate / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre niùñhe yogasthàne caturthaü caryàpañalam / (##) ## (Chapter 3.5) tatra tathàgatavihàramàrabhya tàthàgatã¤ca niùñhàgamanabhåmiü bhagavatàü catvàriü÷aduttaramàveõikaü buddhadharma÷ataü bhavati / dvàtriü÷anmahàpuruùalakùaõàni a÷ãtyunuvya¤janàni catasraþ sarvàkàràþ pari÷uddhayaþ da÷a tathàgatabalàni catvàri vai÷àradyàni trãõi smçtyupasthànàni trãõyarakùàõi mahàükaruõà 'sammoùadharmatà vàsanà-samuddhàtaþ sarvàkàra-varaj¤àna¤ca / dvàtriü÷anmahàpuruùalakùaõàni katamàni / supratiùñhitapàdo mahàpuruùaþ samamàkramati mahãm / idaü mahàpuruùasya mahàpuruùalakùaõam / adhasthàtpàdatalayo÷cakre jàte sahasràre sanàbhike sanemike sarvàkàraparipårõe / dãrghàïgulimaühàpuruùaþ / àyatapàdapàrùõiþ / mçdutaruõapàõipàdaþ / jàlapàõipàdaþ / ucchaïgacaraõaþ / eõeyajaïghaþ / anavanatakàyaþ / ko÷agatavastiguhyaþ / nyogradhaparimaõóalaþ / vyàmaprabhaþ / årdhvàïgaromà / ekaikaromà / ekaikamasya romakåpe jàtaü nãlaü kuõóalakajàtaü pradakùiõàvartam / kà¤canasannibhatvak / ÷lakùõavatk / ÷lakùõatvàt tvace rajo malasya kàye nàvatiùñhate / saptotsadakàyaþ / saptàsyotsadàþ / kàye jàtàþ-dvau hastayordvau pàdayordvàvasaüyoreko grãvàyàm / siühapårvàrdhakàyaþ / susaüvçttaskandhaþ / citàntaràü÷aþ / bahadçjugàtraþ / catvàriü÷atsamadantaþ / aviraladantaþ / su÷ukladantaþ / siühahanuþ / prabhåta-tanujihvaþ / prabhåtatvàj jihvàyàþ mukhàjjihavàü nirõàmya sarvamukhamaõóalamavacchàdayati yàvantakaü kle÷aparyantam / rasarasàgrapràptaþ / brahmasvaraþ / kalaviïka-manoj¤abhàõã / dundubhisvaranirghoùaþ / abhinãlanetraþ / gopakùmà / (##) uùõãùa÷ãrùà / årõà càsya bhråvormadhye jàtà ÷vetà ÷aükhanibhà pradakùiõàvartà / idaü mahàpuruùasya mahàpuruùalakùaõam / a÷ãtiranuvya¤janàni katamàni / hastapàdayorvi÷atiraïgulyaþ saparvàõaþ sanakhàþ / viü÷atiranuvya¤janàni / hastapàdayorevàùñau talàni / dvayorhastayo÷catvàri dvayoþ pàdayo÷catvàryaùñàvanuvya¤janàni / ùaóvidho gulphajànårusaüghàtaþ / ùaóanuvya¤janàni / ùaóvidho bàha-saüghàtaþ ùaóanuvya¤janàni / jaghanam / sãvanã ca / vçùõe 'nuvya¤janadvayaü / upastham / dve sphicau anuvya¤janadvayam / trikam / udaram / nàbhiþ / dve pàr÷ve dve kakùe dvau stanauabhisamasya ùaóanuvya¤jane bhavanti / uraþ hçdayaü grãvà pçùñham / ityetyàni adhaþ kàyagatàni grãvàyàma årdhvaü sthàpayitvà ùaùñiranuvya¤janàni bhavati / dve dantamàle dve anuvya¤jane / tàlukam / dvau saparivàrau coùñau anuvya¤janadvayam / suparipårõaü kapolam / dve gaõóe paripårõe susaüskçte anuvya¤janadvyam / dvau akùiparivàràvanuvya¤janadvayam / dve bhruvàvanuvya¤janadvayam / dve nàsikàvile anuvya¤janadvayam / lalàñam / dve ÷aïkhe dvau ca karõàvanuvya¤jana-catuùñam / sake÷a¤ca ÷iro 'nuvya¤janam / ityetàni grãvàyàþ årdhvaü kàye viü÷atiranuvya¤janàni bhavanti / pårvakàni ca ùaùñiþ pa÷cimakàni ca viü÷atirekadhyamabhisaükùipya a÷ãtiranuvya¤janàni bhavanti / ityetàni lakùaõànuvya¤janàni [bhadràõi] ÷uddhà÷ayabhåmipraviùño bodhisattvo vipàkataþ pratilabhate / tatastårdhvameùàü ÷uddhiruttarottarà yàvadbodhimaõóaniùadanàd veditavyà / pari÷iùñànàveõikàn sarvàkàra-pari÷uddhàdãn suvi÷uddhàn paripårõàn pratilabhate / hãnaistu taiþ pårvamapi bodhisattvabhåtaþ samanvàgato bhavati ÷uddhàdhyà÷ayabhåmimupàdàya / sarva÷càvi÷eùeõa bodhisambhàraþ sarveùàü lakùaõànuvya¤janànàü nirvartako bhavati / sa punarbodhisambhàro dvividhaþ / bodherdåra÷càsanna÷ca / tatra dåraþ / yaþ pratilabdheùu vipàkato lakùaõànuvya¤janeùu / àsannaþ / yaþ pratilabdheùu tatprathamato vipàkato lakùaõànuvya¤janeùu / tato và uttarottaravi÷uddhivi÷eùagateùu / (##) vicitrakarmàbhisaüskàraphalàni tvetàni lakùaõànuvya¤janàni bhagavatà [arthi-]vineyava÷ena nirde÷itàni / tatkasya hetoþ / sattvà vicitre pàpakarmasamudàcàre 'bhiratàþ / apyeva te tasya pàpakasya karmaõo vipakùabhåtasya vicitrasya yatpràtipakùikaü vicitraü ku÷alaü lakùaõànuvya¤jananirvartakaü karma tasyedaü vicitraphalànu÷aüsaü ÷rutvà tasya mahataþ phalànu÷aüsasya spçhyamànaråpàratasmàcca pàpàdvirameyuþ / tacca ku÷alaü samàdàya varteranniti / yathoktaü lakùaõasåtre / ÷ãlavratakùàntityàgeùu pratiùñhitatvàtsupratiùñhitapàdatvaü pratilabhate / màtàpitrorupasthànena vicitreõa vicitrayà ca sattvopadravàrakùayà àgamana-gamanàdiparispandamupàdàya cakràïkapàdatàü pratilabhate / paravihiüsàmadattàdàna¤ca prahàya guråõàü càbhivàdanavandana-pratyutthànà¤jali-sàmãcã-karma kçtvà pareùàü manastuùñipriyabhogàhrasvãkaraõàn nihatamànatvàcca dãrghàïgulitvaü mahàpuruùalakùaõaü pratilabhate / yai÷ca tribhiþ karmabhiretàni trãõi mahàpuruùalakùaõàni nirdiùñàni taireva sarvaiþ samastairàyatapàdapàrùõitvaü pratilabhate / tatra trayàõàmapi lakùaõànàü saüni÷rayatvàt caturbhiþ saügrahavastubhirgurån saügçhya jàlapàõipàdatàü pratilabhate / guråõàmeva càbhyaïgodvartana-snànàcchàdanàni dattvà mçdutaruõapàõipàdatàü pratilabhate / ku÷aladharmàsaütuùñyà uttarottaràn ku÷alàndharmànvardha yitvà ucchaïgacaraõatàü pratilabhate / yathàvaddharmànudgçhya paryavàpya pareùàü ca de÷ayitvà dautya¤ca samyak pareùàü kçtvà aiõeyajaïghatàü pratilabhate / anupårveõa dharmasamàdànena netrãvartamànatvàtpàpakaü kàyavàïgamanaþkarma saüyamayya / tatrànavanataþ glàneùu ca glànopasthànaü kçtvà bhaiùajya¤ca dattvà vyàdhyanavanatocchrayaõàn màtrà÷ã ca kàmeùvanavanataþ anavanatakàyatàü pratilabhate / parairnirvàsitàn sattvàn dharmeõa samena saühçtya hrãmànapatràpã vastraprada÷ca koùagatavastiguhyatàü pratilabhate / kàyavàïmanobhiþ saüvçtàtmà pratigraha-bhojane ca màtraj¤aþ glàneùu bhaiùajyapradaþ viùame karmaõi pratigraha-paribhogavaiùamye càpravçttatvàt (##) [dhàtuvaiùamyànu]lomanàcca nyagrodhaparimaõóalatvaü pratilabhate / yenaiva ca karmaõà utsaïgacaraõatàü pratilabhate tenaivordhvaïgaromatàm / svayaü ku÷alamãmàüsakaþ paõóitavij¤a-sevã såkùmàrthacintakaþ guråõàü sthàna÷odhakaþ utsàdakaþ snàpaka÷ca ekavihàritvàdekamitra-saü÷rayatvàtsåkùmàrthaprave÷àt tçõaparõàdyàvilàpakarùaõàdàgantukamalàpakarùaõàcca ekaikaromatàü pratilabhate / manoj¤aprãtikarabhojanapànayànavastràlaïkàràdi-kàyapariùkàraü dattvà akrodhanaþ kà¤canasannibhatvacatàü vyàmaprabhatà¤ca pratilabhate / yenaiva ca karmaõà ekaikaromatoktà tenaiva såkùma÷lakùõatvacatà veditavyà / prabhåtenotsadena vi÷adenànnapànena mahàjanakàyaü saütarpayitvà saptotsadakàyatàü pratilabhate / sattvànàmutpannotpanneùu dharmeùu karaõãyeùu pràmukhyenàvasthitaþ / nàhaü mànã na ca niùñhuraþ / ahità¤ca sattvànà nivàrayità tàóità hitàhite ca sanniyojayità siühapårvàrdhakàyatàü pratilabhate siühavatsattvàrtheùu paràkrama÷ãlatvàt / anenaiva ca karmaõà susaüvçttaskandhatà citàntaràü÷atà ca veditavyà / yenaiva ca karmaõà dãrghàïgulitvaü pratilabhate tenaiva bçhadçjugàtratàü pratilabhate / mitrabhedakarãü pi÷unàü vàcaü prahàya bhinnànà¤ca sattvànàü sàmagrãü kçtvà catvàriü÷ad dantatàü samàviraladantatà¤ca pratilabhate / kàmàvacarãü maitrãü bhàvayitvà dharmàrthacintakaþ su÷ukladantatàü pratilabhate / arthimyaþ sattvebhyo yathàbhipretaü dhanaü samyagvisçjya siühahanutàü pratilabhate / svasutavat-sattvànsaürakùya ÷ràddha÷cànukampaka÷ca bhaiùajyaprada÷ca [prasanna÷ca] rasarasàgratàü pratilabhate dharmarasànupradànàddharmarasàsvàdanàt pranaùñarasavi÷odhanàcca / pa¤ca ÷ikùàpadàni pràõàtipàtaviratyàdãni svaya¤ca samàdàya saürakùya paràü÷ca teùveva samàdàpayitvà karuõàcittatàmupàdàya mahatã dharmasamàdàne pratipannatvàduùõãùa÷iraskatà¤ca prabhåta-tanujihvatàü ca pratilabhate / satyavàditayà priyavàditayà kàladharmavàditayà ca brahmasvaratàü pratilabhate / kçtsnaü jaganmaitreõa cetasà 'nukampya màtçvatpitçvadabhinãlanetratàü gopakùmanetratà¤ca pratilabhate / guõavatàü tu bhåtasya varõasya hartàü varõavàdã bhruvormadhye årõàü pratilabhate ÷vetàü ÷aükhanibhàü pradakùiõàvartàm / (##) sarveùu ca dvàtriü÷atsu mahàpuruùalakùaõeùvavi÷eùeõa ÷ãlaü kàraõaü pratilambhàya veditavyam / tatkasya hetoþ / na hi ÷ãlavipanno bodhisattvo manuùyatvameva tàvadàsàdayet kutaþ punarmahàpuruùalakùaõam / tatroùõãùa÷iraskatà anava lokitamårdhatà caikaü mahàpuruùakùaõaü veditavye tadvyatirekeõànupalambhàt / idaü tàvadvistareõa lakùaõàbhinivçttyànuråpyeõa vicitrakarmavyavasthànam / samàsataþ puna÷caturàkàrayà pakùadvayagatayà sukçtakarmàntatayà sarvalakùaõàbhinirvçttirveditavyà / tatra niyatakàritayà supratiùñhitapàdayà nirvartate / nipuõakàritayà cakracaraõatà ucchaïgacaraõatà jàlapàõipàdatà såkùmatvacatà citàntaràü÷atà susaüvçttaskandhatà vçhadçjugàtratà prabhåtatanujihvatà ca nirvartate / nityakàritayà dãrghàïga litvaü àyatapàdapàrùõità anavanatakàyatà nyagrodhaparimaõóalatà aviraladantatà ca nirvartate / anavadyakàritayà pari÷iùñànàü lakùaõànàmabhinirvçttiþ / tatra sattveùvavyàbàdhyaprayogànmçdutaruõapàõipàdatà ÷lakùõa-såkùma-tvacatà ca nirvartate / kramaprayogàcca kàlaprayogàcca ku÷ale aiõeyajaïghatà nirvartate / pràmodyaprãtiprabhàsvareõa cittena ku÷alasamàcàràd vyàma-prabhatà ca kà¤canasannibhatvacatà ÷ukladantatà årõà ca ÷vetà nirvartate / kãrti÷abda÷loke 'sanni÷rayàt praticchanna-kalyàõatvàcca ko÷agatavastiguhyatà nirvartate / bodhàya ku÷alamålapariõamanàdårdhvàïga-romatà catvàriü÷atsamadantatà rasarasàgratà uùõãùa÷iraskatà ca nirvartate / ku÷ale atçptàlãnaprayogàt siühapårvàrdhakàyatà siühahanutà ca nirvartaüte / sattveùu hitacittatayà samadar÷anàt samadantatà abhinãlanetratà gopakùmamà ca nirvartate / hãnenàsantuùñiprayogàcca brahmasvaratà ca nirvartaüte / evamanayà caturàkàrayà sukçtakarmàntatayà bodhisattvànàmeùàü dvàtriü÷atàü-mahàpuruùa lakùaõànàü pratilambho vi÷uddhi÷ca bhavati / tatra gotrabhåmau bodhisattvànàmetallakùaõabãjamàtre 'vasthànaü veditavyam / adhimukticaryàbhåmau pràptyupàye vçttireùàü veditavyà / adhyà÷aya÷uddhi bhåmau pràptireùàü veditavyà / tadanyàsu taduttarottaràsu bodhisattvabhåmiùu vi÷uddhireùàü (##) veditavyà tàthàgatyàü niùñhàgamanabhåmau suvi÷uddhataiùàü niruttaratà ca veditavyà / tatra råpitvàdeùàü lakùaõànàü hãnamadhyottamai÷ca sattvaiþ såpalakùyatvàt satsu sarveùveva buddhadharmeùu mahàpuruùalakùaõeùvetànyeva mahàpuruùalakùaõàni vyavasthàpitàni / etànyeva ca dvàtriü÷anmahàpuruùalakùaõànyà÷rayabhàvena dhàrayantyànuråpyàcca ÷obhayante tasmàdanuvya¤janànãtyucyante / tatra samàsataþ sarvasattveùu puõyasadç÷ena puõyaskandhena tathàgatasyaikaiko romakåpo nirvartate / yàvatsarvaromakåpapraviùñaþ puõyaskandhaþ / iyatà puõyaskandhenaikaikamanuvya¤janagati nirvartate / yàvatsarvànuvya¤janapraviùñaþ puõyaskandhaþ / tataþ ÷ataguõena puõyaskandhena tathàgatasyaikaü lakùaõaü nirvartate / yàvatsarvalakùaõapraviùñaþ puõyaskandhaþ sthàpayitvà årõàmuùõãùa¤ca / tataþ sahasraguõena puõyaskandhenorõà nirvartate / yàvànårõà-praviùñaþ puõyaskandhaþ tataþ ÷atasahasraguõena puõyaskandhena uùõãùa÷iraskatà anavalokitamårdhatà ca nirvartate / yàvànuùõãùapraviùñaþ puõyaskandhaþ / tataþ koñã÷atasahasraguõena puõyaskandhena tathàgatasya lakùaõànuvya¤janàsaügçhãto 'nyo dharma÷aükhyo nàma nirvartate / yena tathàgata àkàükùamàõaþ anantàparyantàn lokadhàtån svareõa vij¤àpayati / evamaprameyaþ puõyasambhàra-samudàgatastathàgataþ / tathàgatànàmacintyo niruttaraþ sarvàkàrasampattiparigçhãta àtmabhàvo nirvartate / teùàü punarlakùaõànuvya¤jananirvartakànàü ku÷alànàü karmaõàü samàsatastribhiþ kàraõeprameyatà veditavyà / kalpàsaükhyeyatayà 'bhyàsasamudàgamàt kàlàprameyatayàaprameyasattvahitasukhà÷ayàdhipateyatvàdà÷ayà 'prameyatayà aprameyaku÷alakarmavaicitryàkàràprameyatayà ca / tasmàdaprameyapuõyasambhàrasamudàgatastathàgatànàü lakùaõànuvya¤janàdaya ityucyate / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre niùñhe yogasthàne pa¤camaü lakùaõànuvya¤janapañalam / (##) ## (Chapter 3.6) catasraþ sarvàkàràþ pari÷uddhayaþ katamàþ / à÷raya÷uddhiþ / àlambana÷uddhiþ / citta÷uddhiþ j¤àna÷uddhi÷ca / tatrà÷rayavi÷uddhiþ katamà / savàsanànàü sarvakle÷apakùyàõàü dauùñhulyànàmà÷rayàn nirava÷eùato 'tyantaparamaþ sve càtmabhàve yathàkàmàdànasthànacyutiva÷avartità sarvàkàrà à÷raya÷uddhistyucyate / tatràlambanavi÷uddhiþ katamà / nirvàõe pariõàme saüprakhyàne ca sarvàlambaneùu yà va÷avartità / iyamucyate sarvàkàrà àlambanavi÷uddhiþ / tatra cittavi÷uddhiþ katamà / pårvavatsarvacittadauùñhulyàpagamàccitte ca sarvàkàra-ku÷alamålopacayàtsarvàkàrà cittavi÷uddhirityucyate / tatra katamà j¤ànavi÷uddhiþ / pårvavatsarvàvidyàpakùyadauùñhulyàpagamàtsarvatra ca j¤eye j¤ànasyànàvaraõàt j¤ànava÷avartità sarvàkàrà j¤ànavi÷uddhirityucyate / tatra da÷a tathàgatabalàni katamàni / sthànàsthànaj¤ànabalaü karmasvakaj¤ànabalaü dhyànavimokùasamàdhisamàpattij¤ànabalam indriyaparàparaj¤ànabalaü nànà dhàtuj¤ànabalaü nànàdhimuktij¤ànabalaü sarvatragàminãpratipajj¤ànabalaü pårvanivàsànusmçtij¤ànabalaü cyutyupapattij¤ànabalam àsravakùayaj¤ànabala¤ca / ityetàni da÷a tathàgatabalàni yuthà da÷abalasåtre nirde÷ato vistareõa veditavyàni / [tatra] yatki¤cidanena bhàùitaü lapitamudàhçtaü sarvaü tattathà avitatheti tasmàttathàgata ityucyate / tatra phalasya ÷ubhà÷abhasya yo bhåtapravçttaþ aviùamo hetuþ tadasya sthànaü pratiùñhà ni÷rayo 'bhinirvartakaü ityucyate / ÷ubhà÷ubhasyaiva phalasya viùamaheturetadviparyayeõàsthànamityucyate / nirabhimànaü j¤ànaü yathàbhåtamityucyate / (##) sarvaj¤ànamasaktaj¤ànaü ÷uddha¤ca tannirabhimànaü [j¤ànaü] veditavyam / eùà¤ca sarvaj¤ànàdãnàü padànàü pårvavadvyàkaraõaü veditavyaü tadyathà paramabodhipañale / anupårvaü gaõanayà prathamam / niruttaratvàtsarvàkàra-sarvasattvàrthakriyà÷aktiyuktatvàt sarvamàrabalàtyantàbhibhavàcca balamityucyate / yathàvaddhetusamudàgamaparigrahàdyathàkàmasamudàcàrava÷avartità samanvàgata ityucyate / niruttaratvànnirvàõamudàramityucyate / àryàùñàïgeõa màrgeõa labhyatvàtsarvopadravabhayàpagatatvàccàrùabhamityucyate / àtmanastadadhigamena pratij¤ànàtpratijànàtãtyucyate / svayamadhigamya pareùàmapyanukampayà vistareõa prakà÷anàd bràhmacakraü pravartayatãtyucyate / tatkasya hetoþ / tathàgatasyaitadadhivacanaü yaduta brahmà ityapi ÷àntaþ ÷ãtãbhåta ityapi / tena tatpravartitaü tatprathamataþ tadanyaiþ punastadanyeùàm / evaü pàraüparyeõa brahmà preritaü sarvasattvanikàye bhramati / tasmàd bràhma¤cakramitucyate / agrapraj¤aptipatitasya niruttara÷àstçsaüpatparigçhãtasya càtmano vikhyàpanàt tanmàrgade÷anayà ca sarvatadanyapàùaõóapratikùepaõàt tanmàrgavipratyanãkavàdiùu ca pratyupasthiteùu asaükocàtsarvaparavàdàbhibhavàya codàraniruttaravàgabhyudoraõàtpariùadi samyak siühanàdaü nadatãtyucyate / samàsatastvàtmahita-pratipattisampat-parahita-[pratipatti-]sva parahitapratipattisampada÷càsàdhàraõam / teùàm uttànà vivçtà praj¤aptà prakà÷ità bhavati / aparaþ samàsàrthaparyàyaþ / pràptavyantapràptyabhyupàyaþ / tasya càbhyupàyasya sarvajanyatàyo [yaþ] ka÷cidàkàükùati devabhåto và [manuùyabhåto và] sarveõa tena mamaivàntikàllabhya eùo 'bhyupàya iti / tatra vyàdhipra÷amanavadudàramàrùabhaü sthànaü draùñavyam / vyàdhipra÷amanopàyavad bràhmacakrapravartanà draùñavyà / sarva[ku]vaidyapratij¤à pratikùepaõavat svayaü ca niyataü vyàdhipra÷amanapratij¤ànavatpariùadi samyak siühanàdaü naditaü draùñavyam / yàni karmàõi kçtànyupacitàni niruddhàni tànyatãtànãtyucyante / yàni naiva kçtàni na niruddhàni nàpi karoti api tu kariùyatyàyatyàü / (##) tànyanagatànãtyucyante / yàni punaþ karmàõi naiva kçtàni na niruddhànyapi tu kartumeva praõihito vyavasitaþ tàni pratyutpannànãtyucyante / tàni punaþprakàrabhedena trãõi kàyakarma vàkkarma manaskarma / dharmasamàdànàni catvàri yathàpårvameva nirdiùñàni / asti dharmasamàdànaü pratyutpannasukhamàyatyàü duþkhavipàkamiti vistareõa / tàni punaretàni dçùñadharmasamparàyahitàhitaprayogato yathàyogaü veditavyàni / yasmin de÷e kriyante tatteùàü sthànamityucyate / yacca sattvasaükhyàtamasattvasaükhyàtaü và vastvàdhiùñhàya kriyante tatteùàü vastu ityucyate / yenàku÷alamålena [ku÷alamålena] và nidànena kriyante / tatteùàü heturityucyate / yadiùñàniùñamàdãnavànu÷aüsaüyuktaü phalamabhinivartayanti tatteùàü vipàka ityucyate / tadetadabhisamasya sarvakàlaü sarvaprakàraü sarvàvasthàprayogaü sarvade÷aü sarvàdhiùñhànaü sarvanidànaü sarvàdãnavànu÷aüsa¤ca sarvàkàraü tathàgatànàü karmaj¤ànaü bhavati / nàsti vàta uttari nàto bhåyaþ / catvàri dhyànàni / aùñau vimokùàþ / dhyànavimokùaiþ karmaõyacetasa÷cetova÷ipràptasya yathepsitasyàrthasya samçddhaye yà tasya tadanuråpasya samàdheþ samàpadyanatà tà samàdhisamàpattirityucyate / [yathocyate ca /] bhagavàüstadråpaü samàdhi samàpannaü / yathà samàhite citte sarvo brahmalokaudàreõàvabhàsena sphuño babhåva / bhàùitasya càsya ÷abdaþ ÷råyate / na cainaü ka÷citpa÷catãti vistaraþ / evaü hi tathàgato yaü yamevàrthaü prasàdhayitukàmo lokasàdhàraõaü [asàdhàraõaü và] sa tadråpaü samàdhiü samàpadya laghuladhveva prasàdhayati / tatradhyànavimokùàbhyàü cittava÷itayà ca cittàdhãna-sarvepsitàrthasamçddhiþ etàvacca sarvadhyàyãnàü karaõãyam / nàta uttari nàto bhåyaþ / taccaitad dhyàyikaraõãyaü [sarvàkàraü] tathàgatànàü tasmàd dhyànavimokùasamàdhisamàpattaya evocyante / eùàü punardhyànàdãnàü samàsato dvau saükle÷au / apràpteùu caiùu pràptaye bibandhasaükle÷aþ / tadyathà 'nupàyaprayogo nivaraõànyatamasamudàcàra÷ca / pràpteùu caiùu tadbhåmikaü kle÷aparyavasthànamanu÷ayo và / vyavadànaü punarvividhamevaitadviparyayeõa (##) veditavyam / teùàmeva ca dhyànàdãnàü vicitràõàmabhinirhçtànàü nàmasaüketena anuråpeõa yathàyogaü vyavasthitirvyavasthànàmityucyate / eùàmeva ca dhyànàdãnàü pratilabdhànàmuttari yà bhàvanà-paripårirnikàmalàbhità 'kçcchreõànavarakalàbhità saiùàü vi÷uddhirityucyate / tatra yathà caiùàmapràptiryathà ca pràptiþ teùu ca yà ca hãnatà yà ca praõãtatà yaccaiùàü nàma yà cotkarùaparyantatà tat sarvaü prajànàti / tasmàdevaü niruttaraü tathàgatànàü dhyànavimokùasamàdhisamàpattij¤ànabalamityucyante / yathà paripàkasamudàgamataþ ÷raddhàdãnàü pa¤cànàmindriyàõàü mçdumadhyàdhimàtratà indriya-paràparatetyucyate / para÷raddhàpårvà dharmavicàraõà-pårvà ca mçdumadhyàdhimàtrà ruciþ pratyavagamaþ nànàdhimuktikatetyucyate / nànàgotravyavasthànam / ÷ràvakapratyekabuddha-tathàgatagotràõàü ràgàdicaritaprabhedanayena ca yàvada÷ãti sattvacaritasahasràõi nànàdhàtukatetyucyate / teùàmevàvatàra-mukhànuråpà pratipat tadyathà ràgacaritànàma÷ubhà vistareõa tadyathà ÷ràvakabhåmau sarvatragàminã pratipadityucyate / aparaþ paryàyaþ / sarvà pa¤cagatigàminã pratipatsarvatragàminãtyucyate / aparaþ paryàya / parasparaviruddheùu nànàpakùà÷riteùvanyonyarucidçùñivipratyanãkavàdiùu pçthagito bàhyakeùu ÷ramaõabràhmaõeùu yà pratipatsarvaprakàrairihàmutrànavadyagàminãtyucyate / tadyathà kàmasåtràdiùu / vicitreùu sattvanikàyeùu tadyathà pårveùu dakùiõeùu uttareùu pa÷cimeùu nànà nàmasaüketavyavasthànabhinneùu aùñàsu vyavahàrapadeùvanugataü pårvakeùvabhyatãtevàtmabhàveùu ùaóvidhaü samàsata÷caritamanusmaratyanekavidhaü pårvenivàse samanusmaran / aùñau vyavahàrapadàni katamàni / evaü nàmà / evaü jàtyaþ / evaü gotraþ / evamàhàraþ / evaü sukhaduþkhapratisaüvedã / evaü dãrghàyuþ / evaü cirasthitikaþ / evamàyuþ paryanta iti / (##) ùaóvyavahàrapadavyaritàni katamàni / àhvànàya saüketaþ kùatriyàdayo varõà màtàpitaraü bhojanapànavidhiþ sampattivipattiþ àryurvaicitrya¤ca / tathà hi loke etànyaùñau vyavahàrapadàni upani÷ritya ùañ caritàni pareùàmàtmano vyapadi÷anto vyapadi÷anti / idaü me nàmàsyedaü nàmeti / kùatriyo 'hamayaü và / bràhmaõo vai÷yaþ ÷ådro 'hamayaü và ayaü me pità 'sya va / yathà pità evaü màtà / evaü råpamahamàhàramàharàmi / manthàn và apåpàn và odànakulmàùàn và pare và / evaü råpe 'haü vyasane sampadi và varte 'yaü và / evaüråpe 'haü vayasi vyavasthito nave và madhye và vçddhe và / ayaü và / ityetàni ùaó[aùña]vyavahàra padànugatàni caritàni bhavanti / nàsti càta uttari vyavahàrapadaü taccarita¤ca / tasmàdetàvadevànusmarati / nàto bhåyaþ / tatra vyavahàracaritàni àkàro vyavahàrapadànyudde÷aþ / tasya cànusmaraõàt sàkàraü sodde÷amanusmaratãtyucyate / tatra divyo vihàro dhyànànãtyucyante / tadà÷ritatvàttasya cakùuùastatphalatvàttatparigçhãtatvàddivya¤cakùurityucyate / suparipårõa-pari÷uddhadhyànaphalatvàtsuvi÷uddhamityucyate / manuùyàõàmantato [nàma]vaidharmyàdatikràntamànuùyakarmityucyate / asti ca kàmàvacaràõàü devànàmupapatti-pratilambhikamapi tàvaddivya¤cakùustannàmasàdç÷yànurti / manuùyàõàü punastadapi nàsti / mriyamàõàþ sattvàþ vyayamànà ityucyante / antaràbhavasthà upapadyamànà ityucyante / dvàbhyàmàkàràbhyàü tamaþparàyaõànàmayamevaüråpo manomayo 'ntaràbhavo nirvartate / tadyathà kçùõasyakutapasya nirbhàsaþ andhakàratamisràyà và ràtryàþ / tasmàd durvarõà ityucyante / ye punardvàbhyàmàkàràbhyàü jyotiþ paràyaõàsteùàmayamevaüråpo manomayo 'ntaràbhavo nirvartate / tadyathà jyotsnayà ràtryà vàràõaseyakasya và sampannasya vastrasya / tasmàtsuvarõà ityucyante / tatra ye durvarõàste hãnàþ / ye survarõàste praõãtàþ / ye hãnàste durgatigàminaþ / ye praõãtàste sugatigàminaþ / sa samutthànayà ÷ãlavipattyà kàyavàïma nodu÷caritena samanvàgatà ityucyante / dvividhayà mithyàdar÷anadçùñivipattyà samanvàgamàt (##) sarvàpavàdikayà tanmatavipakùàvasthitàryapavàdikayà ca mithyàdçùñayaþ àryàõàmapavàdakà ityucyante / tayà mithyàdçùñyà mithyàhetu¤ca phala¤càbhinive÷ate / tatastatpratyayaü mithyàkarmàbhisaüskaroti / mithyàkarmàbhisaüskurvan yadidaü dharmasamàdànaü pratyutpannasukhamàyatyàü duþkhavipàkam / yat và pratyutpannaduþkhamàyatyàmapi duþkhavipàkaütatsamàdatte / tasmànmithyàdçùñikarmadharmasamàdànahetorityucyate / samanvàgatasyàpi tadanyairanekavidhaiþ ku÷alairdharmaistenaiva durgatigamanàttaddhetostatpratyayamityucyate / nàmarupànyonyavi÷leùàt kàyasya bheda ityucyate / sarvamaraõànàü nihãnaparamatvàt asya parammaraõàdityucyate / narakàõàü saïkucitàvanatayà 'pàyadurgativinipàtà ityucyante / svabhàva÷arãravastuvibhàvanatayà narakà ityucyante / tatràpayànamityucyante / adharmacaryà viùamacaryà ca tayà tatra yànaü bhavati / tasmàdapàyà ityucyante / duþkhasaüspar÷atvàddãrghakàlika vicitra tãvranirantaraduþkhopabhogasamudgatatvàd durgataya ityucyante / adhobhàgàvasthitatvànmahàprapàtabhåtatvàt kçcchakaruõadãnamahàvipralàpapralàpitvàdvinipàtà ityucyante / adhimàtrasaüvejakatvànnarakà evocyante / iti yena copapadyante upapannà÷ca yadupabhu¤jate tadupabhogàcca punaryadanyat svayaükçtaü duþkhàntaramabhinirvartayanti tadetadàbhiþ saüj¤àbhiþ paridãpitam / etadviparyayeõa yathàyogaü sarva÷uklapakùo veditavyaþ / tatràyaü vi÷eùaþ / sucaritapårvà gatiþ sugatirityucyate / sukhopabhogaparatvàt svargaloka ityucyate / sarvàsravàõàma÷eùànu÷ayaprahàõàdyattat pràtipakùikamanàsravaü cittamanà÷ravà praj¤àparamàdhipraj¤asaügçhãtà àsravàõàü kùayàdanàsravà cetovimuktiþ praj¤àvimuktirityucyate / tàü puna÷cetovimuktiü [praj¤àvimukti] tasminneva carame bhave pratyàtmaü ùaùñhàbhij¤ayà dar÷anamàrgasanni÷rayeõa bhàvanàmàrga-sanni÷rayeõa càdhigamya sva¤càdhigamaü yathàvatprajànanti / pareùàü càkàükùamàõànàmàrocayanti / tasmàd dçùña eva dharme svayamabhij¤ayà sàkùàtkçtvopasaüpadya (##) pravedayantãtyucyante / kùãõàü me jàtirityevamàdãnàü padànàü nànàkaraõaü veditavyam / tadyathà paryàyasaügrahanyàm / uddànam / svabhàva÷ca prabheda÷ca kaivalyaü samatà tathà / karmakriyànukrama÷ca vi÷eùaþ pa÷cimo bhavet // eùàü punarda÷ànàü tathàgatabalànàü svabhàvo veditavyaþ / prabhedo veditavyaþ / kaivalyaü veditavyam / samatà veditavyà / karmakriyà veditavyà / anukramo veditavyaþ / vi÷eùo veditavyaþ / ityebhiþ saptabhiràkàraiþ samàsato da÷a tathàgatabalàni veditavyàni / tatra [katama] eùàü svabhàvaþ / pa¤cendriyasvabhàvànyenàti / api tu praj¤àyàþ pràdhànyàtpraj¤àsvabhàvànãtyucyante / tathà hyucyate / sthànàsthànaj¤ànabalaü na tu ÷raddhàbalaü và tadanyadvà balamityucyate / yathà sthànàsthànaj¤ànabalamevamava÷iùñàni draùñavyàni / tatra ka eùàü prabhedaþ / samàsatasrividhena prabhedenaiùàmapramàõatà veditavyà / kàlaprabhedenàtãtànàgatavartamànàdhvapatitasarvaj¤eyaprave÷àt / prakàraprabhedenaikaikasya saüskçtasya vastunaþ svalakùaõasàmànyalakùaõasarvàkàraprave÷àt / santànaprabhedena da÷asu dikùu sarvasattvadhàtupratyekasarvasantànasarvàrthànuprave÷àt / evamebhistribhiþ prabhedaireùàü da÷ànàü tathàgatabalànàmaprameyatà veditavyà / ayameùàü prabhedaþ / tatra kaivalyameùàü katamat / tathàgatasyaiva etàni da÷abalàni kevalànyàveõikàni / na tu sarva÷ràvakapratyekabuddhànàm / idameùàü kaivalyamityucyate / sarvatathàgatànàü caitàni balàni samàni nirvi÷iùñàni / iyameùàü samatà vihàravi÷eùastu tathàgatànàmanyonyaü bhavedanyena balavihàreõa anyastathàgatastadvahulavihàrã bhavati / anyenànyaþ / eùàü da÷ànàü balànàü tathàgataþ kena kiü karmaü karoti / sthànàsthànaj¤ànabalena tathàgataþ hetu¤ca hetutaþ phala¤ca phalato yathàbhåtaü prajànàti / ahetuviùamahetuvàdina÷ca (##) ÷ramaõa-bràhmaõàn nigçhõàti / karmasvakatàj¤ànabalena tathàgataþ svayaükçta-phalopabhogatà¤ca karmaõàü yathàbhåtaü prajànàti / dànapuõyakriyàsaükràntivàdina÷ca ÷ramaõabràhmaõàn nigçhõàti / dhyànavimokùasamàdhisamàpattij¤ànabalena tathàgatasribhi÷ca pràtihàryairvineyàn samyagavavadati / prativirodhavipakùapratyanãkavàdàvasthitàü÷ca ÷ramaõabràhmaõàn nigçhõàti / indriyaparàparaj¤ànabalena tathàgataþ sattvànàmindriyamçdumadhyàdhimàtratà¤ca vibhajya yathàbhåtaü prajànàti / teùà¤ca yathàrhaü yathàyogaü dharmade÷anàü karoti / nànàdhimuktij¤ànabalena tathàgato mçdumadhyàdhimàtra-÷ubhà÷ubhàdhimuktitàü yathàbhåtaü prajànàti / ÷ubhà¤càdhimuktimanubçühayati / a÷ubhà¤ca tyàjayati / nànàdhàtuj¤ànabalena tathàgato hãnamadhyepraõotadhàtukatà÷ca vibhajya yathàbhåtaü prajànàti / yathendriyàn yathàùayàn yathànu÷ayàü÷ca sattvàüsteùu teùvavatàramukheùvavavàdakriyayà samyagyathàyogaü saüniyojayati / tatra yathà tathàgatàþ ÷ràvakàõàü teùu teùvavatàramukheùvavavàdamanuprayacchanti tathà÷ràvakabhåmau sarveõa sarvaü nirantaramàkhyàtamuttànaü vivçtaü praj¤aptaü prakà÷itam / katha¤ca punastathàgatà bodhisattvamàdikarmikaü tatprathamakarmikaü samàdhisambhàraparigrahe 'vasthita¤cittasthitikàmaü cittasthitaye 'vavadanti / iha tathàgato bodhisattvàsataü samàdhisambhàragurukamàdikarmikaü tatprathamakarmikaü tatprathamataþ evamavavadati / ehi tvaü kulaputra pravivikta÷ayanàsanagata ekàkã advitãyo yatte màtàpitçbhyàü nàma vyavasthàpitamàcàryopàdhyàyàbhyàü và tadeva nàmàdhyàtmaü manasikuru / eva¤ca punarmanasikuru-asti me [sa] ka÷citùaóàyatanavinirmukto dharmaþ svabhàvena pariniùpannaþ adhyàtmaü và bahirdhà và ubhayamantareõa và vidyate / yatredaü nàma (##) saüj¤à praj¤aptiþ upacàraþ pravartate sa tvamevaü yoni÷o manasikurvaüstaü dharmaü nopalapsyase / nànyatra te evaü bhaviùyati / àgantukeùveùu dharmeùviyamàgantukã saüj¤àpravçtteti / yadà ca te kulaputra tasmin svanàmni àgantukasaüj¤à utpànna bhavati pratilabdhà sa tvaü yà te cakùuùi cakùurnàma cakùuþsaüj¤à cakùuþ-praj¤aptistàmadhyàtmaü yoni÷omanasikuru / eva¤ca punarmanasikuru / asmi¤cakùuùi dvayamupalabhyate / idaü ca nàma saüj¤à praj¤apti÷cakùuriti / etacca vastumàtram / yatredaü nàma saüj¤à praj¤aptiþ / nàta uttari nàto bhåyaþ / tatra yaccakùuùi nàma saüj¤à praj¤aptistattàvanna cakùuþ / yadapi tadvastu yatra cakùuþsaüj¤à tadapi svabhàvato na cakùuþ / tatkasya hetoþ / na hi tatra cakùurnàma cakùuþsaüj¤àü cakùuþpraj¤aptiü vinà kasyacit cakùurbuddhiþ pravartate / sa cedetadvastu tenàtmanà pariniùpannaü syàt / yena nàmnà 'bhilapyate na tatra punastadapekùà cakùurityevaü buddhiþ pravartate / nànyatra prakçtyaivà÷ruto 'parikalpita-nàmakànàmapi tasmin vastuni cakùuriti buddhiþ pravartate / na ca punaþ pravartamànà upalabhyate tasmàdidamapi cakùurnàma cakùuþsaüj¤à cakùuþpraj¤aptiþ àgantuke dharme saüj¤à àgantukã / evaü te 'dhyàtmametaccakùuryoni÷o manasikurvata÷cakùuþsaüj¤àyàmapyàgantukasaüj¤à utpannà bhaviùyati pratilabdhà / yathà cakùuùyevaü ÷rotraghràõajihvàkàyeùu vistareõa yàvaddçùña÷rutamatavij¤àteùu pràpteùu paryeùiteùu manasà 'nuvitarkiteùvanuvicàriteùu samàsataþ sarvadharmasaüj¤àsvàgantukasaüj¤à utpannà bhaviùyati pratilabdhà / evaü [te] svàtmani yà saüj¤à [avasthà] tasyà vibhavàya prayogamàrgaþ samyak parigçhãto bhaviùyati / vistareõa yàvatsarvadharmeùu yà saüj¤à tasyà vibhavàya prayogamàrgaþ samyak parigçhãto bhaviùyati / sa tvamevaü sarvaj¤eya-suvicàritayà buddhyà evaü te sarvadharmasaüj¤àsvàgantukasaüj¤ayà sarvadharmeùu sarvaprapa¤casaüj¤àmapanãyàpanãya nirvikàreõa cetasà nirnimittenàrthamàtragrahaõapravçttenàsmin vastuni bahalaü vihara / [evaü te] tathàgataj¤àna-vi÷uddhisamàdhigotràccittasyaikàgratà pratilabdhà bhaviùyati / sa tvaü saceda÷ubhàü manasikaroùi enaü manasikàraü mà ri¤ciùyasi / sa cenmaitrã midaüpratyayatà pratãtyasamutpàdaü dhàtuprabhedamànàpànasmçtiü prathamaü dhyànaü vistareõa yàvannaivasaüj¤ànàsaüj¤àyanamapramàõa-bodhisattva dhyànàbhij¤à-samàdhisamàpattãrmanasikaroùi / etameva manasikàraü mà ri¤ciùyasi / evaü te 'yaü bodhisattva manaskàro 'nupårveõa yàvadanuttaràyai samyaksambodhaye niryàsyatãti / iyaü sarvatragàminã bodhisattvànàü pratipadveditavyà / atãte 'pyadhvani tathàgatà (##) bodhisattvamàdikarmakamevamevàvavaditavantaþ / anàgate 'pyadhvanyevamevavadiùyanti / pratyutpanne 'pyadhvanyevamevavadanti / ÷ràvako 'pi cànena manaskàreõa prayujyamànaþ kùipràbhij¤ataraþ syàd dharmàbhisamayàya yadi ÷aknuyàdetaü manasikàraü yathàvatprativeddhum / sarvatràgaminã pratipat j¤ànabalena tathàgataþ sarvaduþkha-nairyàõikãmanairyàõikãü ca pratipadaü yathàbhåtaü prajànàti / anairyàõikãü ca pratipadaü varjayitvà nairyàõikãmupasaüharati / pårve nivàsànusmçtij¤ànabalena tathàgataþ pårvànte itivçttakàü÷ca jàtakàü÷ca smçtvà cittasaüvegàya cittaprasàdàya vineyànàü de÷ayati / ÷à÷vatavàdina÷ca ÷ramaõabràhmaõàn nigçhõàti / cyutyupapàdaj¤ànabalena tathàgataþ ÷ràvakaü càbhyatãtakàlagatamupapattau vyàkaroti / ucchedavàdina÷ca ÷ramaõabràhmaõàn nigçhõàti / àsravakùayaj¤ànabalena tathàgataþ sve ca vimokùe niùkàükùo bhavati nirvicikitsaþ / arhattvàbhimànina÷ca ÷ramaõabràhmaõàn nigçhõàti / idaü tàvattathàgatasya da÷ànàü [balànàü] karma veditavyam / tatra ka eùàü da÷ànàü tathàgatabalànàmanukramaþ / sahàbhisaübodhàdanuttaràyàþ samyaksaübodhestathàgataþ sarvàõyeva da÷a balàni sakçtpratilabhate / sakçtpratilabdhànàü punareùàü krameõa sammukhãbhàvo bhavati / abhisaübuddhamàtra eva tathàgato dharmàõàü samyageva hetuphalavyavasthànaü sthànàsthànaj¤àgabalena vyavalokayati / vyavalokya kàmadhàtàveva sabhàge dhàtàviùñaphala-vi÷eùàrthikànàü karmasvakatà-j¤ànabalenàku÷alakarmaparivarjanàü ku÷alakarmasamudàcàratà¤ca vyapadi÷ati / laukika-vairàgyakàmànàü punaþ sattvànàü dhyànavimokùasamàdhisamàpattij¤ànabalena laukikavairàgyagamanàya yathàvanmàrgapratilàbhàyàvavàdamanuprayacchati / lokottaravairàgyakàmànàü punastadanyaiþ saptabhisthàgatabalairlokottaravairàgyopagamàya màrgaü vyapadi÷ati / tatra pårvaü tàvallottaravairàgyakàmànàmindriyaü vyavalokayatãndriyaparàparaj¤ànabalena / tata indriyapårvamà÷ayaü vyavalokayati nànàdhimuktij¤ànabalena / tata÷cà÷ayapårvamanu÷ayaü vyavalokayati nànàdhàtuj¤ànabalena / sa evamindriyà÷ayànu÷ayaj¤aþ yathàyogamàlambanàvatàramukheùvavatàrayati sarvatragàminã pratipaj-j¤ànabalena / tata÷cànuråpeõàlambanàvatàramukhaprayogena cittasthiti¤ca gràhayitvà (##) caritàni ca vi÷odhayitvà satkàyadçùñimåla-÷và÷atocchedàntagràhavivarjitàü madhyamàü pratipadaü vyapadi÷ati sarvakle÷aprahàõàya pårvenivàsànusmçtij¤ànabalena cyutyupapattij¤ànabalena ca / tata evaü samyak prayuktaþ ÷amathopastabdho aprahãõakle÷asamudàcàrayogàkçte kçtàbhimàninàmabhimànaü tyàjayati àsravakùayaj¤ànabalena / ayaü tàvadeko balànàmanukramaparyàyaþ / aparaþ paryàyaþ / iha tathàgato 'nuttaràü samyaksambodhibhisaübudhya tatprathamataþ sthànàsthànaj¤ànabalaü sammukhãkçtya pratãtyasamutpanneùu dharmeùu paramaü dharmasthitij¤ànaü vyavacàrayati / tacca dharmasthitij¤ànaü niþ÷ritya karmasvakatàj¤ànabalena gçhipakùaü vyavalokayati yena yena karmaõà vicitreõa teùàü gçhipakùà÷ritànàü samudàgamo 'bhådbhaviùyati vidyate [ca] / gçhipakùaü vyavalokya dhyànavimokùa-samàdhisamàpattij¤ànabalena pravrajitapakùaü vyavalokayati / kimastyasmin ka÷cid pravrajitapakùe duþkhànniþsçto duþkhàn niþsaraõàya ca màrgasya de÷ayità / àho÷vit nàstãti / sa nàstãti avagamya nisràõama÷araõaü sarvaü lokamavekùya mahàkaruõàmupàdàya buddhacakùuùà lokaü vyavalokayati / sa vyavalokayannindriyaparàparaj¤ànaü sammukhãkçtya prajànàti / santi sattvà loke jàtà [loke] vçddhà mçdvindriyà api madhyendriyà api tãkùõendriyà apãti / [iti] viditvàsya dharmade÷anàyàü cittaü kràmati / tataþ pårvavatsarvànukramo nànàdhimuktyàdikànàü tadanyeùàü balànàü veditavyaþ / ayaü dvitãyo balànàmanukramaparyàyaþ / aparaþ paryàyaþ / pårvaü tàvattathàgato 'bhisaübudhyamàtra eva sthànàsthànaj¤ànabalena pratãtyasamutpannaü dharmadhàtuü vicàrayati / tataþ karmasvakaj¤ànabalena yeùu pratãtatyasamutpanneùu dharmeùu sattvasaüj¤àtaü sattvadhàtuü vicàrayati / amã sattvà evaü råpasya svayaükçtasya karmaõa evaü råpaü phalaü pratyanubhavantãti / dharmadhàtuü [sattvadhàtuü] ca yathàvadvyavacàrayitvà dhyànavimokùasamàdhisamàpattij¤ànabalena tàneva sattvàn duþkhavimokùàya samyak tribhiþ pràtihàryairavavadati / avavadan pårvaüvadananukrameõàva÷iùñairvalairindriyàdãni j¤àtvà màrge càvatàrayitvà tàn sattvàn duþkhàdvimocayati / ayaü tçtãyo balànàma nukramaparyàyaþ / (##) tatra sthànàsthànaj¤ànavalasya karmasvakaj¤ànabalasya ca ko vi÷eùaþ / yatku÷alàku÷alasya karmaõa iùñàniùñaphalaü nirvartate idaü sthànàsthànaj¤ànabalàt / yatpunarya eva ku÷alàku÷alaü karma karoti sa eva tadiùñàniùñaphalaü pratyanubhavati / idaü karmasvakaj¤ànabalàt / yattàvadya eva dhyànavimokùàdãnàü samàpattyà tasyaiva te bhavanti / nànyasya / idaü karmasvakaj¤ànabalàt / yatpunastàneva dhyànàdãnà÷ritya vineyàüsribhiþ pràtihàryairavavadati / idaü dhyànavimokùa[samàdhi]samàpattij¤ànabalàt / yat tàvacchraddhà-disahajena saüprayuktaü cittaü pragçhõàti / idaü dhyànavimokùasamàdhisamàpattij¤ànabalàt / yatpunastànyevendriyàõi mçdumadhyàdhimàtràdiprabhedena vibhajati / idamindriyaparàparaj¤ànabalàt / yattàvadindriyapårva teùu teùu dharmeùvà÷ayaü gçhõàti / idamindriyaparàparaj¤ànabalàt / yatpunastamevà÷ayaü nànà vibhajati idaü nànàdhimuktij¤ànabalàt / tasya punarà÷ayasya samàsataþ ùaóbhiràkàrairvibhàgo veditavyaþ / anairyàõika à÷ayaþ / tadyathà pçthaï mahe÷vara-nàràyaõa-brahmalokàdyadhimuktànàm / nairyàõika à÷ayaþ tadyathà triùu yàneùvadhimuktànàm / ÷uddhidåra à÷ayaþ / tadyathà mçdumadhyaparipàkavyavasthitànàm / vi÷uddhisamàsanna à÷ayaþ / tadyathà 'dhimàtraparipàkavyavasthitànàm / dçùñe eva dharme nirvàõapràptyà÷ayaþ / tadyathà ÷ràvakayànena nirvàõapràptyadhimuktànàm / àyatyàü nirvàõapràptyà÷ayaþ / tadyathà mahàyànena nirvàõapràptyadhimuktànàm / yattàvadadhimuktisamutthàpitaü tadupamaü bãjaü gçhõàti / idaü nànàdhimuktij¤ànabalàt / yatpunastadeva bãjaü bibhajyànekaprakàraü gçhõàti / idaü nànàdhàtuj¤ànabalàt / sa punardhàtupravibhàgaþ samàsata÷catuùprakàro veditavyaþ / prakçtisthaü bãjaü pårvàbhyàsasamutthitaü bãjaü vi÷odhyaü bãjam / tadyathà parinirvàõadharmakàõàm / avi÷odhya¤ca bãjam / tadyathà parinirvàõadharmakàõàm / yattàvadyathà dhàtvanuråpaü pratipadamavatàraü prajànàti / idaü nànàdhàtuj¤ànabalàt / yatpunastàmeva pratipadaü sarvaiþ prakàraiþ pravibhajati / iyaü pratipatsaükle÷àyeyaü vyavadànàyeyamatyantavyavadànàyeyaü nàtyantavyavadànàyeti / (##) idaü sarvatragàminã pratipajj¤ànabalàt / yattàvatpårvàntamanusmaran sarvagatihetuü pårvàntasahagatàü yathàbhåtaü prajànàti / idaü sarvatragàminã pratipajj¤ànabalàt / yatpunaþ pravibhajya vyavahàrapadànugataü pårvavat ùaóvidhaü caritaü prajànàti / idaü pårve nivàsànusmçtij¤ànabalàt / yattàvatpårvàntamàrabhya sattvànàü cyutyupapàdaü prajànàti / idaü pårve nivàsànusmçtij¤ànabalàt / yatpunaparàntikaü sattvànàü cyutyupapàdaü pa÷yati / idaü cyutyupapattij¤ànabalàt / yattàvadapariniùñhita-svakàrthànàü sattvànàmaparànte upapattiü pratisandhiü prajànàti / idaü cyutyupapattij¤ànabalàt / yatpunaþ pariniùñhitasvakàrthànàü suvimuktacittànàü dçùñadharmanirvàõapràptiü prajànàti / idamàsravakùayaj¤ànabalàt / ayameùàü da÷ànàü tathàgatabalànàmanyonyaü vi÷eùa÷càvi÷eùa÷ca veditavyaþ / catvàri vai÷àradyàni granthato yathàsåtrameva veditavyàni / tatra catvàryetàni sthànàni tathàgataiþ pariùadi pratij¤àtavyàni bhavanti / ÷ràvakàsàdhàraõo j¤eyàvaraõavimokùàtsarvàkàrasarvadharmàbhisaübodhaþ / idaü prathamaü sthànam / ÷ràvakasàdhàraõa÷ca kle÷àvaraõavimokùaþ / idaü dvitãyaü sthànam / vimokùakàmànàü ca sattvànàü duþkhasamatikramàya nairyàõiko màrgaþ / idaü tçtãyaü sthànam / tasyaiva ca màrgasya pràptivibandhabhåtà ye àntaràyikà dharmàþ parivarjayitavyàþ / idaü caturthaü sthànam / yathàrthapratij¤a÷ca tathàgataþ eùu caturùu sthàneùu / ataþ pratij¤àviguõàü dvayoþ pårvayoþ sthànayoþ kàyavàïmana÷ceùñàü pratij¤àviguõàü ca dvayoþ pa÷cimayoþ sthànayoþ pårvàparavirodhatàmayuktipatità¤càpareùàü divyadç÷àü càdivyadç÷à¤ca paracittavidàmaparicittavidàü ca pratij¤ànasthànapratipakùeõa saücodanàyàü nimittabhåtàmasamanupa÷yan yenaitàni sthànàni vi÷àrado 'lãnacitto nirà÷aïko nirbhãþ pratijànàti / etàvacca ÷àstrà pratij¤àtavyam yaduta paripårõà svahitapratipattiþ parahitapratipatti÷ca / tatra pårvakàbhyàü dvàbhyàü sthànàbhyàü paripårõà svahitapratipattiþ pratij¤àtà bhavati / pa÷cimakàbhyàü [sthànàbhyàü] paripårõà parihitapratipattiþ pratij¤àtà bhavati / tatràtmanaþ sarvadharmàbhisaübodhàtsamyaksaübuddhatvaü tathàgato mahàyànasaüprasthitàn bodhisattvànadhikçtya pratijànãte / sarvàstravakùayaü punaþ (##) ÷ràvakapratyekabuddhayànasaüprasthitàn sattvànadhikçtya pratijànãte / màrgaü nairyàõikaü dharmànàntaràyikàüstadubhayànadhikçtya pratijànãte / evametatsåtrapadaü tathàgatena de÷itam / yo và me bodhisattvànàü ÷ràvakàõà¤ca nairyàõiko màrgo de÷ita iti vistaraþ / sa ca bodhisattvàpade÷aþ saügãtikàraiþ ÷ràvakapiñakàdhikàràdapanãtaþ / bodhisattvapiñake punarbodhisattvopade÷a eva kevalaþ pañhyate / trãõi smçtyupasthànàni granthato yathàsåtrameva veditavyàni / dãrgharàtraü tathàgata evaü kàmaþ kaccinmayà sude÷ite dharme vineyàþ pratipattau yathàvadavatiùñeranniti / tasya ca dãrgharàtraü tatkàmasya dharmasvàmino gaõaparikarùakasya tasyàþ pràrthitàyàþ sampattibhyàmasaükle÷asribhiþ smçtyupasthànaiþ samàsataþ prabhàvyate / tàni punaretàni pariùattrayaprabhedàt trãõi vyavasthàpyante / tisraþ pariùadà katamàþ / ekàntena samyak pratipadyante sarva eva / iyamekà pariùat / ekàntena mithyà pratipadyante sarva eva / iyaü dvitãyà pariùat / tçtãyà punaþ pariùadyàsyàü tadekatyàþ samyak pratipadyante tadekatyà mithyà pratipadyante / trãõyarakùyàõi yathàsåtrameva granthato veditavyàni / samàsataþ sarvàkàrakukçtapraticchàdanatà-prahàõam / etattathàgatasya tribhirarakùyaiþ paridãpitam yadapi tadarthato 'pi ki¤cidavyàkçtaü kukçtamàtrakaü bhavati kadàcitkarhicitsmçtipramoùàt / tadapi tathàgatasya sarveõa sarva nàsti / atastathàgato yathà pratij¤àtastathà svabhàvaþ / ÷ràvakàn nigçhya nigçhya bravãti / prasahya prasahya tadekatyànavasàdayati / tadekatyàn pravàsayati / api tu niùñhuraü pratipadyate nàsya teùvanurakùà utpadyate / mà haiva me ÷ràvakàþ saüvàsànvayàdapari÷uddhakàyavàïmanaþ-samudàcàratàü viditvà tena vastunà 'nàttamanaskà anabhiràddhyà÷codayiùyanti / pareùàü và àkhyàsyantãti / (##) tatra tathàgatànàü mahàkaruõà sarvàkàrà yathà pårvanirdiùñà påjàsevàpramàõapañale veditavyà / sà punarapramàõà niruttarà tàthàgatã veditavyà / tatra tathàgatasyànuùñeyaü yacca bhavati [yatra ca bhavati] yathà ca bhavati yadà ca bhavati tatra tasya tathà tadà samyaganuùñhànàdiyaü tathàgatasyàsammoùadharmatetyucyate / iti yà ca tatra tathàgatasya sarvakçtyeùu sarvade÷eùu sarvakçtyopàyeùu sarvakàleùu smçtyasaüpramoùatà sadopasthitasmçtità / iyamatràsammoùa-dharmatà draùñavyà / tatra yà tathàgatasya spandite và prekùite và kathite và vihàre và kle÷asadbhàvasadç÷aü ceùñà 'samudàcàra-pracàratà / ayaü tathàgatasya vàsanàsamudghàta ityucyate / arhatàü punaþ prahãõakle÷ànàmapi kle÷asadbhàvasadç÷ã ceùñà spandita-prekùita-kathita-vihçteùu bhavatyeva / samàsatastathàgatena dharmàõàü trayo rà÷ayo 'bhisaübuddhàþ / katame trayaþ / arthopasaühità dharmà anarthopasaühità naivàrthopasaühitàþ nànarthopasaühitàþ / tatra yattathàgatasyànarthopasaühiteùu naivàrthopasaühita-nànarthopasaühiteùu sarvadharmeùu j¤ànam / idaü tathàgatasya sarvàkàraj¤ànamityucyate / tatra yattathàgatasyàrthopasaühiteùu sarvadharmeùu j¤ànam / idaü tathàgatasya varaj¤ànamityucyate / tatra yacca sarvàkàraü j¤ànaü yacca varaj¤ànaü tadaikadhyamabhisaükùipya sarvàkàravaraj¤ànamityucyate / tadetadabhisamasya sarva¤catvàriü÷aduttaramàveõikaü buddhadharma÷ataü bhavati / tatra lakùaõànuvya¤janànyanena bodhisattvabhåtena carame bhave supari÷uddhàni pratilabdhàni bhavanti / yadà tu bodhimaõóe niùãdati suparipårõa-bodhisaübhàramàrgo bodhisattvaþ pa÷cime bhave tadàsàvanàcàryakaü saptatriü÷ataü bodhipakùyàn dharmàn bhàvayannekakùaõànàvaraõaj¤ànadaü nàma samàdhiü pratilabhate ÷aikùyabhåtasya bodhisattvasya vajropamasamàdhi-saügçhãtam / tasyànantaraü dvitãye kùaõe pari÷iùñànàü da÷abalàdãnàü buddhadharmàõàü sarvàkàra-varaj¤àna-paryavasànànàü suvi÷uddhatàü niruttaratàü sakçtpratilabhate / teùà¤ca làbhàt sarvasmin j¤eye 'saktamanàvaraõaü suvi÷uddhaü nirmalaü j¤ànaü pravartate àbhogamàtra-pratibaddham / paripårõasaükalpa÷ca bhavati / tathà paripårõamanorathaþ samatikrànto bodhisattvacaryà bodhisattvabhåmim / tathàgatacaryàü tathàgatabhåmimavakrànto (##) bhavati / sàragatasya ca j¤eyàvaraõapakùyasya dauùñhulyasya nirava÷eùaü prahàõàdasyà÷rayaþ parivçtto bhavati / sà càsya niruttarà à÷rayaparivçttiþ / anyàþ sarvàþ paramavihàràvasànà bodhisattvànàmà÷rayaparivçttayaþ sottarà eva veditavyàþ / tatra niùñhàgamana-bhåmisthitasya ca bodhisattvasya [tathàgatasya ca kathaü j¤ànavi÷eùo 'vagantavyo j¤ànàntaram / iha niùñhàgamana-bhåmisthitasya bodhisattvasya] pelavapañàntaritaü yathàcakùuùmato råpadar÷anam / evaü tasya sarvasmin j¤eye j¤ànaü veditavyam / yathà punarna kenacidantaritam / evaü tathàgatasya j¤ànaü draùñavyam / tadyathà sarvàkàraraüga-paripårõaü citrakarma pa÷cimayà suvi÷uddhayà raügalekhayà 'pari÷odhitam / evaü tasya bodhisattvasya j¤ànaü draùñavyam / yathà suvi÷odhitamevaü tathàgatasya j¤ànaü draùñavyam / tadyathà cakùuùmataþ puruùasya mandatamaskaü råpadar÷anam / evaü bodhisattvasya pårvavat / yathà sarvàkàràpagatatamaskamevaü tathàgatasya j¤ànaü draùñavyam / tadyathà cakùuùmata àràdråpadar÷anam evaü evaü bodhisattvasya pårvavat yathà àsanne evaü tathàgatasya pårvavat / yathà mçdutaimirikasya råpadar÷anam evaü bodhisattvasya pårvavat yathà suvi÷uddha-cakùuùaþ evaü tathàgatasya pårvavat / yathà garbhagatasyàtmabhàva evaü niùñhàgamanabhåmisthito bodhisattvo draùñavyaþ / yathopapattibhave jàtasyàtmabhàva evaü tathàgato draùñavyaþ / yathàrhataþ svapnàntaragatasya cittapracàrastathà niùñhàgamana-bhåmisthitasya bodhisattvasya draùñavyaþ / yathà tasyaiva prativibuddhasya cittapracàra evaü tathàgatasya draùñavyaþ / tadyathà pradãpasyàvi÷uddhasya svabhàvaþ tathà niùñhàgamana-bhåmisthitasya bodhisattvasya j¤ànasvabhàvo draùñavyaþ / yathà suvi÷uddhasya pradãpasya svabhàvaþ evaü tathàgatasya j¤ànasvabhàvo draùñavyaþ / ato mahajj¤ànàntaramàtmabhàvàntaraü cintàntaraü tathàgataniùñhàgamanabhåmisthita-bodhisattvayorveditavyam / evamabhisaübuddho bodhistathàgato da÷asu dikùu sarvabuddhakùetre sarvabuddhakàryaü karoti / tatra buddhakàryaü katamat / samàsato da÷emàni tathàgatasya tathàgatakçtyàni tathàgatakaraõãyàni / ekaika¤ca tathàgatakçtyamapramàõànàü sattvànàmarthakàrakaü bhavati / nàstyata uttari nàstyato bhåyaþ / katamàni da÷a / sve mahàpuruùabhàve (##) àdita eva cittaprasàdakàrakamahàpuruùa[bhàva]saüpratyayajananà prathamaü tathà[gata]kçtyaü tacca lakùaõànuvya¤janaiþ sampàdayati / sarvasattvànàü sarvàkàràvavàdaprayogatathàgatakçtyaü [yat] catasrabhiþ sarvàkàrapari÷uddhibhiþ sampàdayati / [idaü] dvitãyaü tathàgatakçtyam / sarvasattvakàryakaraõasàmarthyaü sarvasaü÷ayacchedanasàmarthya¤ca tçtãyaü tathàgatakçtyam / yattathàgato da÷abhirtàthàgatabalaiþ sampàdayati tathà hi tathàgato da÷abhiþ pårvanirdiùñairvalaiþ sarvasattvànàü sarvàrthasampàdanaü prati samartho bhavati / ye cainaü tathàgatabalànyàrabhya pra÷naü pçcchanti yathà yàni tathàgatena j¤àtàni dçùñàni viditàni vij¤àtàni tathà tàni tathàgatasteùàü pra÷naü pçùño vyàkaroti / sarvaparapravavàdanigrahaþ svavàdavyavasthàpanà tathàgatasya caturthaü kçtyam / yattathàgato vai÷àradyaiþ sampàdayati tathàgatàj¤àyàü sthiteùvasyiteùu ca vineyeùvasaükliùñacittatà pa¤camaü tathàgatakçtyam / yattathàgataþ smçtyupasthànaiþ sampàdayati yathàvàdi tathàkàrità ùaùñhaü tathàgatakçtyam / yattathàgataþ arakùyaiþ sampàdayati buddhacakùuùà ràtrindivaü sarvalokavyavalokanà saptamaü tathàgatakçtyam / yattathàgato mahàkaruõayà sampàdayati / sarvasattvasarvakçtyàvihàràõi aùñamaü tathàgatakçtyam / yattathàgato 'sammoùadharmatayà sampàdayati tathàgatasyàcàravihàrasya yathàvadanuvartanà adhitiùñhanà navamaü tathàgatakçtyam / yattathàgato vàsanàsamuddhàtena sampàdayati ye dharmà anarthopasaühità ye ca naivàrthopasaühitànànàrthopasaühitàstànabhinirvarjya ye ca dharmà arthopasaühitàsteùàü samàkhyànaü vivaraõà uttànãkarme da÷amaü tathàgatakçtyam / yattathàgataþ sarvàkàravaraj¤ànena sampàdayati evaü hi tathàgato 'nenàveõikena catvàriü÷aduttareõa buddhadharma÷atena da÷atathàgata kçtyàni kurvan sarvabuddhakàryaü karoti / vistaravibhàgataþ punarasyaiva buddhakàryasya na sukaràsaükhyàü kartuü yàvatkalpakoñãniyuta÷atasahasrairapi / ayaü sa tathàgato vihàrastathàgatã bhåmiþ pratiùñhetyucyate / tatkasya hetoþ / etàmà÷rityaitàü pratiùñhàya yasyàþ spçhayamàõaråpà bodhisattvà bodhisattva÷ikùàsu ÷ikùante adhigamyàpi ca tàü pratiùñhàmetàmevà÷rityaitàü pratiùñhàya sarvasattvànàü sarvàrthàn sàmpàdayati / tasmàtpratiùñhetyucyate / (##) sarve caite buddhadharmà atyarthaü paràrthakriyànukålàþ paràrthakriyàprabhàvità÷ca tathàgatànàm / [na] tathà ÷ràvakapratyekabuddhànàm / tasmàttasyaiva te àveõikà ityucyante / santi ca te buddhadharmà ye sarveõa sarvaü ÷ràvakapratyekabuddheùu nopalabhyante / tadyathà mahàkaruõà 'sammoùadharmatà vàsanàsamuddhàtaþ sarvàkàravaraj¤ànam / ye 'pi copalabhyante te 'pi na sarvàkàraparipårõàþ / tathàgatasya tu sarve copalabhyante sarvàkàraparipårõà÷càtikràntatarà÷ca praõãtatarà÷ca / tasmàtte tasyàveõikà ityucyante / kaivalyàrtha÷càveõikàrtho veditavyaþ / ityayaü paripårõo bodhisattvànàü ÷ikùàmàrgaþ / ÷ikùàmàrgaphala¤ca prakà÷itam / sarvabodhisattva-÷ikùàmàrgasya ÷ikùàmàrgaphalasya ca tarvàkàrasya nirde÷àya adhiùñhànabhåtam sà khalviyaü bodhisattvabhåmirbodhisattvapiñakamàtçketyapyucyate / mahàyànasaügraha ityapyucyate / [praõà÷à-]praõà÷apathavivaraõamityucyate / anàvaraõaj¤ànavi÷uddhi målamityapyucyate / yaþ ka÷cit sadevamànuùà[surà]llokàddevabhåto và [manuùyabhåto và] ÷ramaõo và bràhmaõo vàsyàü bodhisattvabhåmau dçóhàmadhimuktimutpàdyemàü ÷roùyatyudgrahãùyati dhàrayiùyati bhàvanàkàreõa và prayokùyate pareùàü và vistareõa prakà÷ayiùyatyantato lekhayitvà dhàrayiùyati påjàsatkàra¤ca prayokùyate / tasya samàsato yàvàn puõyaskandho bhagavatà sarvabodhisattvapiñake saügçhãtasya såtràntasya ÷ravaõàdikarmaõa àkhyàta uttàno vivçtaþ praj¤aptaþ prakà÷itaþ tàvànasya puõyaskandhaþ pratyà÷aüsitavyaþ / tatkasya hetoþ / tathà hyasyàü bodhisattvabhåmau sarvasya bodhisattvapiñakasyodde÷anirde÷amukhàni saügçhãtànyàkhyàtàni / yàvaccàsyàü [bodhisattva]bhåmau yo dharmavinayo vistareõa prakà÷itaþ sa bahulamudde÷asvàdhyàya-dharmànudharmapratipattitaþ sthàsyati pçthuvçddhivaipulyatà¤ca gamiùyati na tàvatsaddharmapratiråpakàþ pracurà bhaviùyanti saddharmàntarddhànàya / yata÷ca punaþ saddharmapratiråpakàþ pracurà bhaviùyanti tata÷càyaü saddharmo bhåtàrthopasaühito tasya tadantardhànaü bhaviùyati / iti bodhisattvabhåmàvàdhàre niùñhe yogasthàne ùaùñhaü pratiùñhàpañalam / // samàptà ca bodhisattvabhåmiþ // // kçtiriyamàcàryàryàsaïgapàdànàm // ye dharmà hetuprabhavà hetuü teùàntathàgato hyavadat / teùà¤ca yo nirodha evaü vàdã mahà÷ramaõaþ //