Nagarjuna: Madhyamakasastra (Karika only!) Based on the ed. by P. L. Vaidya: MadhyamakaÓÃstra of NÃgÃrjuna. Darbhanga: Mithila Institute, 1960. (Buddhist Sanskrit Texts, 10) Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sastra section, text no. 27 ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ NÃgÃrjuna k­ta madhyamakaÓÃstram / (MÓ) 1 pratyayaparÅk«Ã nÃma prathamaæ prakaraïam anirodhamanutpÃdamanucchedamaÓÃÓvatam / anekÃrthamanÃnÃrthamanÃgamamanirgamam // MÓ_1.1 // ya÷ pratÅtyasamutpÃdaæ prapa¤copaÓamaæ Óivam / deÓayÃmÃsa saæbuddhastaæ vande vadatÃæ varam // MÓ_1.2 // na svato nÃpi parato na dvÃbhyÃæ nÃpyahetuta÷ / utpannà jÃtu vidyante bhÃvÃ÷ kkacana kecana // MÓ_1.3 // catvÃra÷ pratyayà hetuÓcÃlambanamanantaram / tathaivÃdhipateyaæ ca pratyayo nÃsti pa¤cama÷ // MÓ_1.4 // na hi svabhÃvo bhÃvÃnÃæ pratyayÃdi«u vidyate / avidyamÃne svabhÃve parabhÃvo na vidyate // MÓ_1.5 // kriyà na pratyayavatÅ nÃpratyayavatÅ kriyà / pratyayà nÃkriyÃvanta÷ kriyÃvantaÓca santyuta // MÓ_1.6 // utpadyate pratÅtyemÃnitÅme pratyayÃ÷ kila / yÃvannotpadyata ime tÃvannÃpratyayÃ÷ katham // MÓ_1.7 // naivÃsato naiva sata÷ pratyayo 'rthasya yujyate / asata÷ pratyaya÷ kasya sataÓca pratyayena kim // MÓ_1.8 // na sannÃsanna sadasan dharmo nirvartate yadà / kathaæ nirvartako heturevaæ sati hi yujyate // MÓ_1.9 // anÃlambana evÃyaæ san dharma upadiÓyate / athÃnÃlambane dharme kuta Ãlambanaæ puna÷ // MÓ_1.10 // anutpanne«u dharme«u nirodho nopapadyate / nÃnantaramato yuktaæ niruddhe pratyayaÓca ka÷ // MÓ_1.11 // bhÃvÃnÃæ ni÷svabhÃvÃnÃæ na sattà vidyate yata÷ / satÅdamasmin bhavatÅtyetannaivopapadyate // MÓ_1.12 // na ca vyastasamaste«u pratyaye«vasti tatphalam / pratyayebhya÷ kathaæ tacca bhavenna pratyaye«u yat // MÓ_1.13 // athÃsadapi tattebhya÷ pratyayebhya÷ pravartate / apratyayebhyo 'pi kasmÃtphalaæ nÃbhipravartate // MÓ_1.14 // phalaæ ca pratyayamayaæ pratyayÃÓcÃsvayaæmayÃ÷ / phalamasvamayebhyo yattatpratyayamayaæ katham // MÓ_1.15 // tasmÃnna pratyayamayaæ nÃpratyayamayaæ phalam / saævidyate phalÃbhÃvÃtpratyayÃpratyayÃ÷ kuta÷ // MÓ_1.16 // _______________________________________________________________________ 2 GatÃgataparÅk«Ã dvitÅyaæ prakaraïam / gataæ na gamyate tÃvadagataæ naiva gamyate / gatÃgatavinirmuktaæ gamyamÃnaæ na gamyate // MÓ_2.1 // ce«Âà yatra gatistatra gamyamÃne ca sà yata÷ / na gate nÃgate ce«Âà gamyamÃne gatistata÷ // MÓ_2.2 // gamyamÃnasya gamanaæ kathaæ nÃmopapatsyate / gamyamÃne dvigamanaæ yadà naivopapadyate // MÓ_2.3 // gamyamÃnasya gamanaæ yasya tasya prasajyate / ­te gatergamyamÃnaæ gamyamÃnaæ hi gamyate // MÓ_2.4 // gamyamÃnasya gamane prasaktaæ gamanadvayam / yena tadgamyamÃnaæ ca yaccÃtra gamanaæ puna÷ // MÓ_2.5 // dvau gantÃrau prasajyete prasakte gamanadvaye / gantÃraæ hi tirask­tya gamanaæ nopapadyate // MÓ_2.6 // gantÃraæ cettirask­tya gamanaæ nopapadyate / gamane 'sati gantÃtha kuta eva bhavi«yati // MÓ_2.7 // gantà na gacchati tÃvadagantà naiva gacchati / anyo ganturagantuÓca kast­tÅyo hi gacchati // MÓ_2.8 // gantà tÃvadgacchatÅti kathamevopapatsyate / gamanena vinà gantà yadà naivopapadyate // MÓ_2.9 // pak«o gantà gacchatÅti yasya tasya prasajyate / gamanena vinà gantà ganturgamanamicchata÷ // MÓ_2.10 // gamane dve prasajyete gantà yadyuta gacchati / ganteti cocyate yena gantà san yacca gacchati // MÓ_2.11 // gate nÃrabhyate gantuæ gataæ nÃrabhyate 'gate / nÃrabhyate gamyamÃne gantumÃrabhyate kuha // MÓ_2.12 // na pÆrvaæ gamanÃrambhÃdgamyamÃnaæ na và gatam / yatrÃrabhyeta gamanamagate gamanaæ kuta÷ // MÓ_2.13 // gataæ kiæ gamyamÃnaæ kimagataæ kiæ vikalpyate / ad­ÓyamÃna Ãrambhe gamanasyaiva sarvathà // MÓ_2.14 // gantà na ti«Âhati tÃvadagantà naiva ti«Âhati / anyo ganturagantuÓca kast­tÅyo 'tha ti«Âhati // MÓ_2.15 // gantà tÃvatti«ÂhatÅti kathamevopapatsyate / gamanena vinà gantà yadà naivopapadyate // MÓ_2.16 // na ti«Âhati gamyamÃnÃnna gatÃnnÃgatÃdapi / gamanaæ saæprav­ttiÓca niv­ttiÓca gate÷ samà // MÓ_2.17 // yadeva gamanaæ gantà sa eveti na yujyate / anya eva punargantà gateriti na yujyate // MÓ_2.18 // yadeva gamanaæ gantà sa eva hi bhavedyadi / ekÅbhÃva÷ prasajyeta kartu÷ karmaïa eva ca // MÓ_2.19 // anya eva punargantà gateryadi vikalpyate / gamanaæ syÃd­te ganturgantà syÃdgamanÃd­te // MÓ_2.20 // ekÅbhÃvena và siddhirnÃnÃbhÃvena và yayo÷ / na vidyate, tayo÷ siddhi÷ kathaæ nu khalu vidyate // MÓ_2.21 // gatyà yayocyate gantà gatiæ tÃæ sa na gacchati / yasmÃnna gatipÆrvo 'sti kaÓcitkiæciddhi gacchati // MÓ_2.22 // gatyà yayocyate gantà tato 'nyÃæ sa na gacchati / gatÅ dve nopapadyete yasmÃdeke pragacchati // MÓ_2.23 // sadbhÆto gamanaæ gantà triprakÃraæ na gacchati / nÃsadbhÆto 'pi gamanaæ triprakÃraæ sa gacchati // MÓ_2.24 // gamanaæ sadasadbhÆtastriprakÃraæ na gacchati / tasmÃdgatiÓca gantà ca gantavyaæ ca na vidyate // MÓ_2.25 // _______________________________________________________________________ 3 cak«urÃdÅndriyaparÅk«Ã t­tÅyaæ prakaraïam / darÓanaæ Óravaïaæ ghrÃïaæ rasanaæ sparÓanaæ mana÷ / indriyÃïi «a¬ete«Ãæ dra«ÂavyÃdÅni gocara÷ // MÓ_3.1 // svamÃtmÃnaæ darÓanaæ hi tattameva na paÓyati / na paÓyati yadÃtmÃnaæ kathaæ drak«yati tatparÃn // MÓ_3.2 // na paryÃpto 'gnid­«ÂÃnto darÓanasya prasiddhaye / sadarÓana÷ sa pratyukto gamyamÃnagatÃgatai÷ // MÓ_3.3 // nÃpaÓyamÃnaæ bhavati yadà kiæcana darÓanam / darÓanaæ paÓyatÅtyevaæ kathametattu yujyate // MÓ_3.4 // paÓyati darÓanaæ naiva naiva paÓyatyadarÓanam / vyÃkhyÃto darÓanenaiva dra«Âà cÃpyupagamyatÃm // MÓ_3.5 // tirask­tya dra«Âà nÃstyatirask­tya ca darÓanam / dra«Âavyaæ darÓanaæ caiva dra«Âaryasati te kuta÷ // MÓ_3.6 // pratÅtya mÃtÃpitarau yathokta÷ putrasaæbhava÷ / cak«ÆrÆpe pratÅtyaivamukto vij¤Ãnasaæbhava÷ // MÓ_3.7 // dra«ÂavyadarÓanÃbhÃvÃdvij¤ÃnÃdicatu«Âayam / nÃstÅti upÃdÃnÃdÅni bhavi«yanti puna÷ katham // MÓ_3.8 // vyÃkhyÃtaæ Óravaïaæ ghrÃïaæ rasanaæ sparÓanaæ mana÷ / darÓanenaiva jÃnÅyÃcchrot­ÓrotavyakÃdi ca // MÓ_3.9 // _______________________________________________________________________ 4 SkandhaparÅk«Ã caturthaæ prakaraïam / rÆpakÃraïanirmuktaæ na rÆpamupalabhyate / rÆpeïÃpi na nirmuktaæ d­Óyate rÆpakÃraïam // MÓ_4.1 // rÆpakÃraïanirmukte rÆpe rÆpaæ prasajyate / Ãhetukaæ, na cÃstyartha÷ kaÓcidÃhetuka÷ kvacit // MÓ_4.2 // rÆpeïa tu vinirmuktaæ yadi syÃdrÆpakÃraïam / akÃryakaæ kÃraïaæ syÃt nÃstyakÃryaæ ca kÃraïam // MÓ_4.3 // rÆpe satyeva rÆpasya kÃraïaæ nopapadyate / rÆpe 'satyeva rÆpasya kÃraïaæ nopapadyate // MÓ_4.4 // ni«kÃraïaæ punà rÆpaæ naiva naivopapadyate / tasmÃt rÆpagatÃn kÃæÓcinna vikalpÃn vikalpayet // MÓ_4.5 // na kÃraïasya sad­Óaæ kÃryamityupapadyate / na kÃraïasyÃsad­Óaæ kÃryamityupapadyate // MÓ_4.6 // vedanÃcittasaæj¤ÃnÃæ saæskÃrÃïÃæ ca sarvaÓa÷ / sarve«Ãmeva bhÃvÃnÃæ rÆpeïaiva sama÷ krama÷ // MÓ_4.7 // vigrahe ya÷ parÅhÃraæ k­te ÓÆnyatayà vadet / sarvaæ tasyÃparih­taæ samaæ sÃdhyena jÃyate // MÓ_4.8 // vyÃkhyÃne ya upÃlambhaæ k­te ÓÆnyatayà vadet / sarvaæ tasyÃnupÃlabdhaæ samaæ sÃdhyena jÃyate // MÓ_4.9 // _______________________________________________________________________ 5 DhÃtuparÅk«Ã pa¤camaæ prakaraïam / nÃkÃÓaæ vidyate kiæcitpÆrvamÃkÃÓalak«aïÃt / alak«aïaæ prasajyeta syÃtpÆrvaæ yadi lak«aïÃt // MÓ_5.1 // alak«aïo na kaÓcicca bhÃva÷ saævidyate kkacit / asatyalak«aïe bhÃve kramatÃæ kuha lak«aïam // MÓ_5.2 // nÃlak«aïe lak«aïasya prav­ttirna salak«aïe / salak«aïÃlak«aïÃbhyÃæ nÃpyanyatra pravartate // MÓ_5.3 // lak«aïÃsaæprav­ttau ca na lak«yamupapadyate / lak«yasyÃnupapattau ca lak«aïasyÃpyasaæbhava÷ // MÓ_5.4 // tasmÃnna vidyate lak«yaæ lak«aïaæ naiva vidyate / lak«yalak«aïanirmukto naiva bhÃvo 'pi vidyate // MÓ_5.5 // avidyamÃne bhÃve ca kasyÃbhÃvo bhavi«yati / bhÃvÃbhÃvavidharmà ca bhÃvÃbhÃvamavaiti ka÷ // MÓ_5.6 // tasmÃnna bhÃvo nÃbhÃvo na lak«yaæ nÃpi lak«aïam / ÃkÃÓam ÃkÃÓasamà dhÃtava÷ pa¤ca ye pare // MÓ_5.7 // astitvaæ ye tu paÓyanti nÃstitvaæ cÃlpabuddhaya÷ / bhÃvÃnÃæ te na paÓyanti dra«ÂavyopaÓamaæ Óivam // MÓ_5.8 // _______________________________________________________________________ 6 RÃgaraktaparÅk«Ã «a«Âhaæ prakaraïam / rÃgÃdyadi bhavetpÆrvaæ rakto rÃgatirask­ta÷ / taæ pratÅtya bhavedrÃgo rakte rÃgo bhavetsati // MÓ_6.1 // rakte 'sati punà rÃga÷ kuta eva bhavi«yati / sati vÃsati và rÃge rakte 'pye«a sama÷ krama÷ // MÓ_6.2 // sahaiva punarudbhÆtirna yuktà rÃgaraktayo÷ / bhavetÃæ rÃgaraktau hi nirapek«au parasparam // MÓ_6.3 // naikatve sahabhÃvo 'sti na tenaiva hi tatsaha / p­thaktve sahabhÃvo 'tha kuta eva bhavi«yati // MÓ_6.4 // ekatve sahabhÃvaÓcetsyÃtsahÃyaæ vinÃpi sa÷ / p­thaktve sahabhÃvaÓcetsyÃtsahÃyaæ vinÃpi sa÷ // MÓ_6.5 // p­thaktve sahabhÃvaÓca yadi kiæ rÃgaraktayo÷ / siddha÷ p­thakp­thagbhÃva÷ sahabhÃvo yatastayo÷ // MÓ_6.6 // siddha÷ p­thakp­thagbhÃvo yadi và rÃgaraktayo÷ / sahabhÃvaæ kimarthaæ tu parikalpayase tayo÷ // MÓ_6.7 // p­thaÇ na sidhyatÅtyevaæ sahabhÃvaæ vikÃÇk«asi / sahabhÃvaprasiddhyarthaæ p­thaktvaæ bhÆya icchasi // MÓ_6.8 // p­thagbhÃvÃprasiddheÓca sahabhÃvo na sidhyati / katamasmin p­thagbhÃve sahabhÃvaæ satÅcchasi // MÓ_6.9 // evaæ raktena rÃgasya siddhirna saha nÃsaha / rÃgavatsarvadharmÃïÃæ siddhirna saha nÃsaha // MÓ_6.10 // _______________________________________________________________________ 7 Saæsk­taparÅk«Ã saptamaæ prakaraïam / yadi saæsk­ta utpÃdastatra yuktà trilak«aïÅ / athÃsaæsk­ta utpÃda÷ kathaæ saæsk­talak«aïam // MÓ_7.1 // utpÃdÃdyÃstrayo vyastà nÃlaæ lak«aïakarmaïi / saæsk­tasya samastÃ÷ syurekatra kathamekadà // MÓ_7.2 // utpÃdasthitibhaÇgÃnÃmanyatsaæsk­talak«aïam / asti cedanavasthaivaæ nÃsti cette na saæsk­tÃ÷ // MÓ_7.3 // utpÃdotpÃda utpÃdo mÆlotpÃdasya kevalam / utpÃdotpÃdamutpÃdo maulo janayate puna÷ // MÓ_7.4 // utpÃdotpÃda utpÃdo mÆlotpÃdasya te yadi / maulenÃjanitastaæ te sa kathaæ janayi«yati // MÓ_7.5 // sa te maulena janito maulaæ janayate yadi / maula÷ sa tenÃjanitastamutpÃdayate katham // MÓ_7.6 // ayamutpadyamÃnaste kÃmamutpÃdayedimam / yadÅmamutpÃdayitumajÃta÷ ÓaknuyÃdayam // MÓ_7.7 // pradÅpa÷ svaparÃtmÃnau saæprakÃÓayità yathà / utpÃda÷ svaparÃtmÃnÃvubhÃvutpÃdayettathà // MÓ_7.8 // pradÅpe nÃndhakÃro 'sti yatra cÃsau prati«Âhita÷ / kiæ prakÃÓayati dÅpa÷ prakÃÓo hi tamovadha÷ // MÓ_7.9 // kathamutpadyamÃnena pradÅpena tamo hatam / notpadyamÃno hi tama÷ pradÅpa÷ prÃpnute yadà // MÓ_7.10 // aprÃpyaiva pradÅpena yadi và nihataæ tama÷ / ihastha÷ sarvalokasthaæ sa tamo nihani«yati // MÓ_7.11 // pradÅpa÷ svaparÃtmÃnau saæprakÃÓayate yadi / tamo 'pi svaparÃtmÃnau chÃdayi«yatyasaæÓayam // MÓ_7.12 // anutpanno 'yamutpÃda÷ svÃtmÃnaæ janayetkatham / athotpanno janayate jÃte kiæ janyate puna÷ // MÓ_7.13 // notpadyamÃnaæ notpannaæ nÃnutpannaæ kathaæcana / utpadyate tathÃkhyÃtaæ gamyamÃnagatÃgatai÷ // MÓ_7.14 // utpadyamÃnamutpattÃvidaæ na kramate yadà / kathamutpadyamÃnaæ tu pratÅtyotpattimucyate // MÓ_7.15 // pratÅtya yadyadbhavati tattacchÃntaæ svabhÃvata÷ / tasmÃdutpadyamÃnaæ ca ÓÃntamutpattireva ca // MÓ_7.16 // yadi kaÓcidanutpanno bhÃva÷ saævidyate kvacit / utpadyeta sa kiæ tasmin bhÃva utpadyate 'sati // MÓ_7.17 // utpadyamÃnamutpÃdo yadi cotpÃdayatyayam / utpÃdayettamutpÃdamutpÃda÷ katama÷ puna÷ // MÓ_7.18 // anya utpÃdatyenaæ yadyutpÃdo 'navasthiti÷ / athÃnutpÃda utpanna÷ sarvamutpadyate tathà // MÓ_7.19 // sataÓca tÃvadutpattirasataÓca na yujyate / na sataÓcÃsataÓceti pÆrvamevopapÃditam // MÓ_7.20 // nirudhyamÃnasyotpattirna bhÃvasyopapadyate / yaÓcÃnirudhyamÃnastu sa bhÃvo nopapadyate // MÓ_7.21 // na sthitabhÃvasti«ÂhatyasthitabhÃvo na ti«Âhati / na ti«Âhati ti«ÂhamÃna÷ ko 'nutpannaÓca ti«Âhati // MÓ_7.22 // sthitirnirudhyamÃnasya na bhÃvasyopapadyate / yaÓcÃnirudhyamÃnastu sa bhÃvo nopapadyate // MÓ_7.23 // jarÃmaraïadharme«u sarvabhÃve«u sarvadà / ti«Âhanti katame bhÃvà ye jarÃmaraïaæ vinà // MÓ_7.24 // sthityÃnyayà sthite÷ sthÃnaæ tayaiva ca na yujyate / utpÃdasya yathotpÃdo nÃtmanà na parÃtmanà // MÓ_7.25 // nirudhyate nÃniruddhaæ na niruddhaæ nirudhyate / tathÃpi nirudhyamÃnaæ kimajÃtaæ nirudhyate // MÓ_7.26 // sthitasya tÃvadbhÃvasya nirodho nopapadyate / nÃsthitasyÃpi bhÃvasya nirodha upapadyate // MÓ_7.27 // tayaivÃvasthayÃvasthà na hi saiva nirudhyate / anyayÃvasthayÃvasthà na cÃnyaiva nirudhyate // MÓ_7.28 // yadaivaæ sarvadharmÃïÃmutpÃdo nopapadyate / tadaivaæ sarvadharmÃïÃæ nirodho nopapadyate // MÓ_7.29 // sataÓca tÃvadbhÃvasya nirodho nopapadyate / ekatve na hi bhÃvaÓca nÃbhÃvaÓcopapadyate // MÓ_7.30 // asato 'pi na bhÃvasya nirodha upapadyate / na dvitÅyasya Óirasacchedanaæ vidyate yathà // MÓ_7.31 // na svÃtmanà nirodho 'sti nirodho na parÃtmanà / utpÃdasya yathotpÃdo nÃtmanà na parÃtmanà // MÓ_7.32 // utpÃdasthitibhaÇgÃnÃmasiddhernÃsti saæsk­tam / saæsk­tasyÃprasiddhau ca kathaæ setsyatyasaæsk­tam // MÓ_7.33 // yathà mÃyà yathà svapno gandharvanagaraæ yathà / tathotpÃdastathà sthÃnaæ tathà bhaÇga udÃh­tam // MÓ_7.34 // _______________________________________________________________________ 8 KarmakÃrakaparÅk«Ã a«Âamaæ prakaraïam / sadbhÆta÷ kÃraka÷ karma sadbhÆtaæ na karotyayam / kÃrako nÃpyasadbhÆta÷ karmÃsadbhÆtamÅhate // MÓ_8.1 // sadbhÆtasya kriyà nÃsti karma ca syÃdakart­kam / sadbhÆtasya kriyà nÃsti kartà ca syÃdakarmaka÷ // MÓ_8.2 // karoti yadyasadbhÆto 'sadbhÆtaæ karma kÃraka÷ / ahetukaæ bhavetkarma kartà cÃhetuko bhavet // MÓ_8.3 // hetÃvasati kÃryaæ ca kÃraïaæ ca na vidyate / tadabhÃve kriyà kartà karaïaæ ca na vidyate // MÓ_8.4 // dharmÃdharmau na vidyete kriyÃdÅnÃmasaæbhave / dharme cÃsatyadharme ca phalaæ tajjaæ na vidyate // MÓ_8.5 // phale 'sati na mok«Ãya na svargÃyopapadyate / mÃrga÷ sarvakriyÃïÃæ ca nairarthakyaæ prasajyate // MÓ_8.6 // kÃraka÷ sadasadbhÆta÷ sadasatkurute na tat / parasparaviruddhaæ hi saccÃsaccaikata÷ kuta÷ // MÓ_8.7 // satà ca kriyate nÃsannÃsatà kriyate ca sat / kartrà sarve prasajyante do«Ãstatra ta eva hi // MÓ_8.8 // nÃsadbhÆtaæ na sadbhÆta÷ sadasadbhÆtameva và / karoti kÃraka÷ karma pÆrvoktaireva hetubhi÷ // MÓ_8.9 // nÃsadbhÆto 'pi sadbhÆtaæ sadasadbhÆtameva và / karoti kÃraka÷ karma purvoktaireva hetubhi÷ // MÓ_8.10 // karoti sadasadbhÆto na sannÃsacca kÃraka÷ / karma tattu vijÃnÅyÃtpÆrvoktaireva hetubhi÷ // MÓ_8.11 // pratÅtya kÃraka÷ karma taæ pratÅtya ca kÃrakam / karma pravartate, nÃnyatpaÓyÃma÷ siddhikÃraïam // MÓ_8.12 // evaæ vidyÃdupÃdÃnaæ vyutsargÃditi karmaïa÷ / kartuÓca karmakart­bhyÃæ Óe«Ãn bhÃvÃn vibhÃvayet // MÓ_8.13 // _______________________________________________________________________ 9 PÆrvaparÅk«Ã navamaæ prakaraïam / darÓanaÓravaïÃdÅni vedanÃdÅni cÃpyatha / bhavanti yasya prÃgebhya÷ so 'stÅtyeke vadantyuta // MÓ_9.1 // kathaæ hyavidyamÃnasya darÓanÃdi bhavi«yati / bhÃvasya tasmÃtprÃgebhya÷ so 'sti bhÃvo vyavasthita÷ // MÓ_9.2 // darÓanaÓravaïÃdibhyo vedanÃdibhya eva ca / ya÷ prÃgvyavasthito bhÃva÷ kena praj¤apyate 'tha sa÷ // MÓ_9.3 // vinÃpi darÓanÃdÅni yadi cÃsau vyavasthita÷ / amÆnyapi bhavi«yanti vinà tena na saæÓaya÷ // MÓ_9.4 // ajyate kenacitkaÓcit kiæcitkenacidajyate / kuta÷ kiæcidvinà kaÓcit kiæcitkaæcidvinà kuta÷ // MÓ_9.5 // sarvebhyo darÓanÃdibhya÷ kaÓcitpÆrvo na vidyate / ajyate darÓanÃdÅnÃmanyena punaranyadà // MÓ_9.6 // sarvebhyo darÓanÃdibhyo yadi pÆrvo na vidyate / ekaikasmÃtkathaæ pÆrvo darÓanÃde÷ sa vidyate // MÓ_9.7 // dra«Âà sa eva sa Órotà sa eva yadi vedaka÷ / ekaikasmÃdbhavetpÆrvaæ evaæ caitanna yujyate // MÓ_9.8 // dra«ÂÃnya eva ÓrotÃnyo vedako 'nya÷ punaryadi / sati syÃd dra«Âari Órotà bahutvaæ cÃtmanÃæ bhavet // MÓ_9.9 // darÓanaÓravaïÃdÅni vedanÃdÅni cÃpyatha / bhavanti yebhyaste«ve«a bhÆte«vapi na vidyate // MÓ_9.10 // darÓanaÓravaïÃdÅni vedanÃdÅni cÃpyatha / na vidyate cedyasya sa na vidyanta imÃnyapi // MÓ_9.11 // prÃk ca yo darÓanÃdibhya÷ sÃæprataæ cordhvameva ca / na vidyate 'sti nÃstÅti niv­ttÃstatra kalpanÃ÷ // MÓ_9.12 // _______________________________________________________________________ 10 AgnÅndhanaparÅk«Ã daÓamaæ prakaraïam / yadindhanaæ sa cedagnirekatvaæ kart­karmaïo÷ / anyaÓcedindhanÃdagnirindhanÃdapy­te bhavet // MÓ_10.1 // nityapradÅpta eva syÃdapradÅpanahetuka÷ / punarÃrambhavaiyarthyamevaæ cÃkarmaka÷ sati // MÓ_10.2 // paratra nirapek«atvÃdapradÅpanahetuka÷ / punarÃrambhavaiyarthyaæ nityadÅpta÷ prasajyate // MÓ_10.3 // tatraitasmÃdidhyamÃnamindhanaæ bhavatÅti cet / kenedhyatÃmindhanaæ tattÃvanmÃtramidaæ yadà // MÓ_10.4 // anyo na prÃpsyate 'prÃpto na dhak«yatyadahan puna÷ / na nirvÃsyatyanirvÃïa÷ sthÃsyate và svaliÇgavÃn // MÓ_10.5 // anya evendhanÃdagnirindhanaæ prÃpnuyÃdyadi / strÅ saæprÃpnoti puru«aæ puru«aÓca striyaæ yathà // MÓ_10.6 // anya evendhanÃdagnirindhanaæ kÃmamÃpnuyÃt / agnÅndhane yadi syÃtÃmanyonyena tirask­te // MÓ_10.7 // yadÅndhanamapek«yÃgnirapek«yÃgniæ yadÅndhanam / kataratpÆrvani«pannaæ yadapek«yÃgnirindhanam // MÓ_10.8 // yadÅndhanamapek«yÃgniragne÷ siddhasya sÃdhanam / evaæ satÅndhanaæ cÃpi bhavi«yati niragnikam // MÓ_10.9 // yo 'pek«ya sidhyate bhÃvastamevÃpek«ya sidhyati / yadi yo 'pek«itavya÷ sa sidhyatÃæ kamapek«ya ka÷ // MÓ_10.10 // yo 'pek«ya sidhyate bhÃva÷ so 'siddho 'pek«ate katham / athÃpyapek«ate siddhastvapek«Ãsya na yujyate // MÓ_10.11 // apek«yendhanamagnirna nÃnapek«yÃgnirindhanam / apek«yendhanamagniæ na nÃnapek«yÃgnimindhanam // MÓ_10.12 // Ãgacchatyanyato nÃgnirindhane 'gnirna vidyate / atrendhane Óe«amuktaæ gamyamÃnagatÃgatai÷ // MÓ_10.13 // indhanaæ punaragnirna nÃgniranyatra cendhanÃt / nÃgnirindhanavÃnnÃgnÃvindhanÃni na te«u sa÷ // MÓ_10.14 // agnÅndhanÃbhyÃæ vyÃkhyÃta ÃtmopÃdÃnayo÷ krama÷ / sarvo niravaÓe«eïa sÃrdhaæ ghaÂapaÂÃdibhi÷ // MÓ_10.15 // ÃtmanaÓca satattvaæ ye bhÃvÃnÃæ ca p­thakp­thak / nirdiÓanti na tÃnmanye ÓÃsanasyÃrthakovidÃn // MÓ_10.16 // _______________________________________________________________________ 11 PÆrvÃparakoÂiparÅk«Ã ekÃdaÓamaæ prakaraïam / pÆrvà praj¤Ãyate koÂirnetyuvÃca mahÃmuni÷ / saæsÃro 'navarÃgro hi nÃsyÃdirnÃpi paÓcimam // MÓ_11.1 // naivÃgraæ nÃvaraæ yasya tasya madhyaæ kuto bhavet / tasmÃnnÃtropapadyante pÆrvÃparasahakramÃ÷ // MÓ_11.2 // pÆrvaæ jÃtiryadi bhavejjarÃmaraïamuttaram / nirjarÃmaraïà jÃtirbhavejjÃyeta cÃm­ta÷ // MÓ_11.3 // paÓcÃjjÃtiryadi bhavejjarÃmaraïamÃdita÷ / ahetukamajÃtasya syÃjjarÃmaraïaæ katham // MÓ_11.4 // na jarÃmaraïenaiva jÃtiÓca saha yujyate / mriyeta jÃyamÃnaÓca syÃccÃhetukatobhayo÷ // MÓ_11.5 // yatra na prabhavantyete pÆrvÃparasahakramÃ÷ / prapa¤cayanti tÃæ jÃtiæ tajjarÃmaraïaæ ca kim // MÓ_11.6 // kÃryaæ ca kÃraïaæ caiva lak«yaæ lak«aïameva ca / vedanà vedakaÓcaiva santyarthà ye ca kecana // MÓ_11.7 // pÆrvà na vidyate koÂi÷ saæsÃrasya na kevalam / sarve«Ãmapi bhÃvÃnÃæ pÆrvà koÂirna vidyate // MÓ_11.8 // _______________________________________________________________________ 12 Du÷khaparÅk«Ã dvÃdaÓamaæ prakaraïam / svayaæ k­taæ parak­taæ dvÃbhyÃæ k­tamahetukam / du÷khamityeka icchanti tacca kÃryaæ na yujyate // MÓ_12.1 // svayaæ k­taæ yadi bhavetpratÅtya na tato bhavet / skandhÃnimÃnamÅ skandhÃ÷ saæbhavanti pratÅtya hi // MÓ_12.2 // yadyamÅbhya ime 'nye syurebhyo vÃmÅ pare yadi / bhavetparak­taæ du÷khaæ parairebhiramÅ k­tÃ÷ // MÓ_12.3 // svapudnalak­taæ du÷khaæ yadi du÷khaæ punarvinà / svapudgala÷ sa katamo yena du÷khaæ svayaæ k­tam // MÓ_12.4 // parapudgalajaæ du÷khaæ yadi yasmai pradÅyate / pareïa k­tvà taddu÷khaæ sa du÷khena vinà kuta÷ // MÓ_12.5 // parapudgalajaæ du÷khaæ yadi ka÷ parapudgala÷ / vinà du÷khena ya÷ k­tvà parasmai prahiïoti tat // MÓ_12.6 // svayaæk­tasyÃprasiddherdu÷khaæ parak­taæ kuta÷ / paro hi du÷khaæ yatkuryÃttattasya syÃtsvayaæ k­tam // MÓ_12.7 // na tÃvatsvak­taæ du÷khaæ na hi tenaiva tatk­tam / paro nÃtmak­taÓcetsyÃddu÷khaæ parak­taæ katham // MÓ_12.8 // syÃdubhÃbhyÃæ k­taæ du÷khaæ syÃdekaikak­taæ yadi / parÃkÃrÃsvayaækÃraæ du÷khamahetukaæ kuta÷ // MÓ_12.9 // na kevalaæ hi du÷khasya cÃturvidhyaæ na vidyate / bÃhyÃnÃmapi bhÃvÃnÃæ cÃturvidhyaæ na vidyate // MÓ_12.10 // _______________________________________________________________________ 13 SaæskÃraparÅk«Ã trayodaÓamaæ prakaraïam / tanm­«Ã mo«adharma yadbhagavÃnityabhëata / sarve ca mo«adharmÃïa÷ saæskÃrÃstena te m­«Ã // MÓ_13.1 // tanm­«Ã mo«adharma yadyadi kiæ tatra mu«yate / etattÆktaæ bhagavatà ÓÆnyatÃparidÅpakam // MÓ_13.2 // bhÃvÃnÃæ ni÷svabhÃvatvamanyathÃbhÃvadarÓanÃt / asvabhÃvo bhÃvo nÃsti bhÃvÃnÃæ ÓÆnyatà yata÷ // MÓ_13.3 // kasya syÃdanyathÃbhÃva÷ svabhÃvaÓcenna vidyate / kasya syÃdanyathÃbhÃva÷ svabhÃvo yadi vidyate // MÓ_13.4 // tasyaiva nÃnyathÃbhÃvo nÃpyanyasyaiva yujyate / yuvà na jÅryate yasmÃdyasmÃjjÅrïo na jÅryate // MÓ_13.5 // tasya cedanyathÃbhÃva÷ k«Årameva bhaveddadhi / k«ÅrÃdanyasya kasyÃtha dadhibhÃvo bhavi«yati // MÓ_13.6 // yadyaÓÆnyaæ bhavetkiæcitsyÃcchÆnyamiti kiæcana / na kiæcidastyaÓÆnyaæ ca kuta÷ ÓÆnyaæ bhavi«yati // MÓ_13.7 // ÓÆnyatà sarvad­«ÂÅnÃæ proktà ni÷saraïaæ jinai÷ / ye«Ãæ tu ÓÆnyatà d­«ÂistÃnasÃdhyÃn babhëire // MÓ_13.8 // _______________________________________________________________________ 14 SaæsargaparÅk«Ã caturdaÓamaæ prakaraïam / dra«Âavyaæ darÓanaæ dra«Âà trÅïyetÃni dviÓo dviÓa÷ / sarvaÓaÓca na saæsargamanyonyena vrajantyuta // MÓ_14.1 // evaæ rÃgaÓca raktaÓca ra¤janÅyaæ ca d­ÓyatÃm / traidhena Óe«Ã÷ kleÓÃÓca Óe«ÃïyÃyatanÃni ca // MÓ_14.2 // anyenÃnyasya saæsargastaccÃnyatvaæ na vidyate / dra«Âavyaprabh­tÅnÃæ yanna saæsargaæ vrajantyata÷ // MÓ_14.3 // na ca kevalamanyatvaæ dra«ÂavyÃderna vidyate / kasyacitkenacitsÃrdhaæ nÃnyatvamupapadyate // MÓ_14.4 // anyadanyatpratÅtyÃnyannÃnyadanyad­te 'nyata÷ / yatpratÅtya ca yattasmÃttadanyannopapadyate // MÓ_14.5 // yadyanyadanyadanyasmÃdanyasmÃdapy­te bhavet / tadanyadanyadanyasmÃd­te nÃsti ca nÃstyata÷ // MÓ_14.6 // nÃnyasmin vidyate 'nyatvamananyasminna vidyate / avidyamÃne cÃnyatve nÃstyanyadvà tadeva và // MÓ_14.7 // na tena tasya saæsargo nÃnyenÃnyasya yujyate / saæs­jyamÃnaæ saæs­«Âaæ saæsra«Âà ca na vidyate // MÓ_14.8 // _______________________________________________________________________ 15 SvabhÃvaparÅk«Ã pa¤cadaÓamaæ prakaraïam / na saæbhava÷ svabhÃvasya yukta÷ pratyayahetubhi÷ / hetupratyayasaæbhÆta÷ svabhÃva÷ k­tako bhavet // MÓ_15.1 // svabhÃva÷ k­tako nÃma bhavi«yati puna÷ katham / ak­trima÷ svabhÃvo hi nirapek«a÷ paratra ca // MÓ_15.2 // kuta÷ svabhÃvasyÃbhÃve parabhÃvo bhavi«yati / svabhÃva÷ parabhÃvasya parabhÃvo hi kathyate // MÓ_15.3 // svabhÃvaparabhÃvÃbhyÃm­te bhÃva÷ kuta÷ puna÷ / svabhÃve parabhÃve và sati bhÃvo hi sidhyati // MÓ_15.4 // bhÃvasya cedaprasiddhirabhÃvo naiva sidhyati / bhÃvasya hyanyathÃbhÃvamabhÃvaæ bruvate janÃ÷ // MÓ_15.5 // svabhÃvaæ parabhÃvaæ ca bhÃvaæ cÃbhÃvameva ca / ye paÓyanti na paÓyanti te tattvaæ buddhaÓÃsane // MÓ_15.6 // kÃtyÃyanÃvavÃde cÃstÅti nÃstÅti cobhayam / prati«iddhaæ bhagavatà bhÃvÃbhÃvavibhÃvinà // MÓ_15.7 // yadyastitvaæ prak­tyà syÃnna bhavedasya nÃstità / prak­teranyathÃbhÃvo na hi jÃtÆpapadyate // MÓ_15.8 // prak­tau kasya cÃsatyÃmanyathÃtvaæ bhavi«yati / prak­tau kasya ca satyÃmanyathÃtvaæ bhavi«yati // MÓ_15.9 // astÅti ÓÃÓvatagrÃho nÃstÅtyucchedadarÓanam / tasmÃdastitvanÃstitve nÃÓrÅyeta vicak«aïa÷ // MÓ_15.10 // asti yaddhi svabhÃvena na tannÃstÅti ÓÃÓvatam / nÃstÅdÃnÅmabhÆtpÆrvamityuccheda÷ prasajyate // MÓ_15.11 // _______________________________________________________________________ 16 Bandhamok«aparÅk«Ã «o¬aÓamaæ prakaraïam / saæskÃrÃ÷ saæsaranti cenna nityÃ÷ saæsaranti te / saæsaranti ca nÃnityÃ÷ sattve 'pye«a sama÷ krama÷ // MÓ_16.1 // pudgala÷ saæsarati cetskandhÃyatanadhÃtu«u / pa¤cadhà m­gyamÃïo 'sau nÃsti ka÷ saæsari«yati // MÓ_16.2 // upÃdÃnÃdupÃdÃnaæ saæsaran vibhavo bhavet / vibhavaÓcÃnupÃdÃna÷ ka÷ sa kiæ saæsari«yati // MÓ_16.3 // saæskÃrÃïÃæ na nirvÃïaæ kathaæcidupapadyate / sattvasyÃpi na nirvÃïaæ kathaæcidupapadyate // MÓ_16.4 // na badhyante na mucyante udayavyayadharmiïa÷ / saæskÃrÃ÷ pÆrvavatsattvo badhyate na na mucyate // MÓ_16.5 // bandhanaæ cedupÃdÃnaæ sopÃdÃno na badhyate / badhyate nÃnupÃdÃna÷ kimavastho 'tha badhyate // MÓ_16.6 // badhnÅyÃdbandhanaæ kÃmaæ bandhyÃtpÆrvaæ bhavedyadi / na cÃsti tat Óe«amuktaæ gamyamÃnagatÃgatai÷ // MÓ_16.7 // baddho na mucyate tÃvadabaddho naiva mucyate / syÃtÃæ baddhe mucyamÃne yugapadbandhamok«aïe // MÓ_16.8 // nirvÃsyÃmyanupÃdÃno nirvÃïaæ me bhavi«yati / iti ye«Ãæ grahaste«ÃmupÃdÃnamahÃgraha÷ // MÓ_16.9 // na nirvÃïasamÃropo na saæsÃrÃpakar«aïam / yatra kastatra saæsÃro nirvÃïaæ kiæ vikalpyate // MÓ_16.10 // _______________________________________________________________________ 17 KarmaphalaparÅk«Ã saptadaÓamaæ prakaraïam / Ãtmasaæyamakaæ ceta÷ parÃnugrÃhakaæ ca yat / maitraæ sa dharmastadbÅjaæ phalasya pretya ceha ca // MÓ_17.1 // cetanà cetayitvà ca karmoktaæ paramar«iïà / tasyÃnekavidho bheda÷ karmaïa÷ parikÅrtita÷ // MÓ_17.2 // tatra yaccetanetyuktaæ karma tanmÃnasaæ sm­tam / cetayitvà ca yattÆktaæ tattu kÃyikavÃcikam // MÓ_17.3 // vÃgvi«pando 'viratayo yÃÓcÃvij¤aptisaæj¤itÃ÷ / avij¤aptaya evÃnyÃ÷ sm­tà viratayastathà // MÓ_17.4 // paribhogÃnvayaæ puïyamapuïyaæ ca tathÃvidham / cetanà ceti saptaite dharmÃ÷ karmäjanÃ÷ sm­tÃ÷ // MÓ_17.5 // ti«Âhatyà pÃkakÃlÃccetkarma tannityatÃmiyÃt / niruddhaæ cennirÆddhaæ satkiæ phalaæ janayi«yati // MÓ_17.6 // yo 'Çkuraprabh­tirbÅjÃtsaætÃno 'bhipravartate / tata÷ phalam­te bÅjÃtsa ca nÃbhipravartate // MÓ_17.7 // bÅjÃcca yasmÃtsaætÃna÷ saætÃnÃcca phalodbhava÷ / bÅjapÆrvaæ phalaæ tasmÃnnocchinnaæ nÃpi ÓÃÓvatam // MÓ_17.8 // yastasmÃccittasaætÃnaÓcetaso 'bhipravartate / tata÷ phalam­te cittÃtsa ca nÃbhipravartate // MÓ_17.9 // cittÃcca yasmÃtsaætÃna÷ saætÃnÃcca phalodbhava÷ / karmapÆrvaæ phalaæ tasmÃnnocchinnaæ nÃpi ÓÃÓvatam // MÓ_17.10 // dharmasya sÃdhanopÃyÃ÷ ÓuklÃ÷ karmapathà daÓa / phalaæ kÃmaguïÃ÷ pa¤ca dharmasya pretya ceha ca // MÓ_17.11 // bahavaÓca mahÃntaÓca do«Ã÷ syurapi kalpanà / yadye«Ã tena naivai«Ã kalpanÃtropapadyate // MÓ_17.12 // imÃæ puna÷ pravak«yÃmi kalpanÃæ yÃtra yojyate / buddhai÷ pratyekabuddhaiÓca ÓrÃvakaiÓcÃnuvarïitÃm // MÓ_17.13 // patraæ yathÃvipraïÃÓastatharïamiva karma ca / caturvidho dhÃtuta÷ sa prak­tyÃvyÃk­taÓca sa÷ // MÓ_17.14 // prahÃïato na praheyo bhÃvanÃheya eva và / tasmÃdavipraïÃÓena jÃyate karmaïÃæ phalam // MÓ_17.15 // prahÃïata÷ praheya÷ syÃtkarmaïa÷ saækrameïa và / yadi do«Ã÷ prasajyeraæstatra karmavadhÃdaya÷ // MÓ_17.16 // sarve«Ãæ vi«abhÃgÃnÃæ sabhÃgÃnÃæ ca karmaïÃm / pratisaædhau sadhÃtÆnÃmeka utpadyate tu sa÷ // MÓ_17.17 // karmaïa÷ karmaïo d­«Âe dharma utpadyate tu sa÷ / dviprakÃrasya sarvasya vipakke 'pi ca ti«Âhati // MÓ_17.18 // phalavyatikramÃdvà sa maraïÃdvà nirudhyate / anÃsravaæ sÃsravaæ ca vibhÃgaæ tatra lak«ayet // MÓ_17.19 // ÓÆnyatà ca na coccheda÷ saæsÃraÓca na ÓÃÓvatam / karmaïo 'vipraïÃÓaÓca dharmo buddhena deÓita÷ // MÓ_17.20 // karma notpadyate kasmÃt ni÷svabhÃvaæ yatastata÷ / yasmÃcca tadanutpannaæ na tasmÃdvipraïaÓyati // MÓ_17.21 // karma svabhÃvataÓcetsyÃcchÃÓvataæ syÃdasaæÓayam / ak­taæ ca bhavetkarma kriyate na hi ÓÃÓvatam // MÓ_17.22 // ak­tÃbhyÃgamabhayaæ syÃtkarmÃk­takaæ yadi / abrahmacaryavÃsaÓca do«astatra prasajyate // MÓ_17.23 // vyavahÃrà virudhyante sarva eva na saæÓaya÷ / puïyapÃpak­tornaiva pravibhÃgaÓca yujyate // MÓ_17.24 // tadvipakvavipÃkaæ ca punareva vipak«yati / karma vyavasthitaæ yasmÃttasmÃtsvÃbhÃvikaæ yadi // MÓ_17.25 // karma kleÓÃtmakaæ cedaæ te ca kleÓà na tattvata÷ / na cette tattvata÷ kleÓÃ÷ karma syÃttattvata÷ katham // MÓ_17.26 // karma kleÓÃÓca dehÃnÃæ pratyayÃ÷ samudÃh­tÃ÷ / karma kleÓÃÓca te ÓÆnyà yadi dehe«u kà kathà // MÓ_17.27 // avidyÃniv­to jantust­«ïÃsaæyojanaÓca sa÷ / sa bhoktà sa ca na karturanyo na ca sa eva sa÷ // MÓ_17.28 // na pratyayasamutpannaæ nÃpratyayasamutthitam / asti yasmÃdidaæ karma tasmÃtkartÃpi nÃstyata÷ // MÓ_17.29 // karma cennÃsti kartà ca kuta÷ syÃtkarmajaæ phalam / asatyatha phale bhoktà kuta eva bhavi«yati // MÓ_17.30 // yathà nirmitakaæ ÓÃstà nirmimÅtarddhisaæpadà / nirmito nirmimÅtÃnyaæ sa ca nirmitaka÷ puna÷ // MÓ_17.31 // tathà nirmitakÃkÃra÷ kartà karma ca tatk­tam / tadyathà nirmitenÃnyo nirmito nirmitastathà // MÓ_17.32 // kleÓÃ÷ karmÃïi dehÃÓca kartÃraÓca phalÃni ca / gandharvanagarÃkÃrà marÅcisvapnasaænibhÃ÷ // MÓ_17.33 // _______________________________________________________________________ 18 ùtmaparÅk«Ã a«ÂÃdaÓamaæ prakaraïam / Ãtmà skandhà yadi bhavedudayavyayabhÃgbhavet / skandhebhyo 'nyo yadi bhavedbhavedaskandhalak«aïa÷ // MÓ_18.1 // Ãtmanyasati cÃtmÅyaæ kuta eva bhavi«yati / nirmamo nirahaækÃra÷ ÓamÃdÃtmÃtmanÅnayo÷ // MÓ_18.2 // nirmamo nirahaækÃro yaÓca so 'pi na vidyate / nirmamaæ nirahaækÃraæ ya÷ paÓyati na paÓyati // MÓ_18.3 // mametyahamiti k«Åïe bahirdhÃdhyÃtmameva ca / nirudhyata upÃdÃnaæ tatk«ayÃjjanmana÷ k«aya÷ // MÓ_18.4 // karmakleÓak«ayÃnmok«a÷ karmakleÓà vikalpata÷ / te prapa¤cÃtprapa¤castu ÓÆnyatÃyÃæ nirudhyate // MÓ_18.5 // Ãtmetyapi praj¤apitamanÃtmetyapi deÓitam / buddhairnÃtmà na cÃnÃtmà kaÓcidityapi deÓitam // MÓ_18.6 // niv­ttamabhidhÃtavyaæ niv­tte cittagocare / anutpannÃniruddhà hi nirvÃïamiva dharmatà // MÓ_18.7 // sarvaæ tathyaæ na và tathyaæ tathyaæ cÃtathyameva ca / naivÃtathyaæ naiva tathyametadbuddhÃnuÓÃsanam // MÓ_18.8 // aparapratyayaæ ÓÃntaæ prapa¤cairaprapa¤citam / nirvikalpamanÃnÃrthametattattvasya lak«aïam // MÓ_18.9 // pratÅtya yadyadbhavati na hi tÃvattadeva tat / na cÃnyadapi tattasmÃnnocchinnaæ nÃpi ÓÃÓvatam // MÓ_18.10 // anekÃrthamanÃnÃrthamanucchedamaÓÃÓvatam / etattallokanÃthÃnÃæ buddhÃnÃæ ÓÃsanÃm­tam // MÓ_18.11 // saæbuddhÃnÃmanutpÃde ÓrÃvakÃïÃæ puna÷ k«aye / j¤Ãnaæ pratyekabuddhÃnÃmasaæsargÃtpravartate // MÓ_18.12 // _______________________________________________________________________ 19 kÃlaparÅk«Ã ekonaviæÓatitamaæ prakaraïam / pratyutpanno 'nÃgataÓca yadyatÅtamapek«ya hi / pratyutpanno 'nÃgataÓca kÃle 'tÅte bhavi«yata÷ // MÓ_19.1 // pratyutpanno 'nÃgataÓca na stastatra punaryadi / pratyutpanno 'nÃgataÓca syÃtÃæ kathamapek«ya tam // MÓ_19.2 // anapek«ya puna÷ siddhirnÃtÅtaæ vidyate tayo÷ / pratyutpanno 'nÃgataÓca tasmÃtkÃlo na vidyate // MÓ_19.3 // etenaivÃvaÓi«Âau dvau krameïa parivartakau / uttamÃdhamamadhyÃdÅnekatvÃdÅæÓca lak«ayet // MÓ_19.4 // nÃsthito g­hyate kÃla÷ sthita÷ kÃlo na vidyate / yo g­hyetÃg­hÅtaÓca kÃla÷ praj¤apyate katham // MÓ_19.5 // bhÃvaæ pratÅtya kÃlaÓcetkÃlo bhÃvÃd­te kuta÷ / na ca kaÓcana bhÃvo 'sti kuta÷ kÃlo bhavi«yati // MÓ_19.6 // _______________________________________________________________________ 20 SÃmagrÅparÅk«Ã viæÓatitamaæ prakaraïam / hetoÓca pratyayÃnÃæ ca sÃmagryà jÃyate yadi / phalamasti ca sÃmagryÃæ sÃmagryà jÃyate katham // MÓ_20.1 // hetoÓca pratyayÃnÃæ ca sÃmagryà jÃyate yadi / phalaæ nÃsti ca sÃmagryÃæ sÃmagryà jÃyate katham // MÓ_20.2 // hetoÓca pratyayÃnÃæ ca sÃmagryÃmasti cetphalam / g­hyeta nanu sÃmagryÃæ sÃmagryÃæ ca na g­hyate // MÓ_20.3 // hetoÓca pratyayÃnÃæ ca sÃmagryÃæ nÃsti cetphalam / hetava÷ pratyayÃÓca syurahetupratyayai÷ samÃ÷ // MÓ_20.4 // hetukaæ phalasya datvà yadi heturnirudhyate / yaddattaæ yanniruddhaæ ca hetorÃtmadvayaæ bhavet // MÓ_20.5 // hetuæ phalasyÃdatvà ca yadi heturnirudhyate / hetau niruddhe jÃtaæ tatphalamÃhetukaæ bhavet // MÓ_20.6 // phalaæ sahaiva sÃmagryà yadi prÃdurbhavetpuna÷ / ekakÃlau prasajyete janako yaÓca janyate // MÓ_20.7 // pÆrvameva ca sÃmagryÃ÷ phalaæ prÃdurbhavedyadi / hetupratyayanirmuktaæ phalamÃhetukaæ bhavet // MÓ_20.8 // niruddhe cetphalaæ hetau heto÷ saækramaïaæ bhavet / pÆrvajÃtasya hetoÓca punarjanma prasajyate // MÓ_20.9 // janayetphalamutpannaæ niruddho 'staægata÷ katham / ti«Âhannapi kathaæ hetu÷ phalena janayedv­ta÷ // MÓ_20.10 // athÃv­ta÷ phalenÃsau katamajjanayetphalam / na hyad­«Âvà và d­«Âvà và heturjanayate phalam // MÓ_20.11 // nÃtÅtasya hyatÅtena phalasya saha hetunà / nÃjÃtena na jÃtena saægatirjÃtu vidyate // MÓ_20.12 // na jÃtasya hyajÃtena phalasya saha hetunà / nÃtÅtena na jÃtena saægatirjÃtu vidyate // MÓ_20.13 // nÃjÃtasya hi jÃtena phalasya saha hetunà / nÃjÃtena na na«Âena saægatirjÃtu vidyate // MÓ_20.14 // asatyÃæ saægatau hetu÷ kathaæ janayate phalam / satyÃæ và saægatau hetu÷ kathaæ janayate phalam // MÓ_20.15 // hetu÷ phalena ÓÆnyaÓcetkathaæ janayate phalam / hetu÷ phalenÃÓÆnyaÓcetkathaæ janayate phalam // MÓ_20.16 // phalaæ notpatsyate 'ÓÆnyamaÓÆnyaæ na nirotsyate / aniruddhamanutpannamaÓÆnyaæ tadbhavi«yati // MÓ_20.17 // kathamutpatsyate ÓÆnyaæ kathaæ ÓÆnyaæ nirotsyate / ÓÆnyamapyaniruddhaæ tadanutpannaæ prasajyate // MÓ_20.18 // heto÷ phalasya caikatvaæ na hi jÃtÆpapadyate / heto÷ phalasya cÃnyatvaæ na hi jÃtÆpapadyate // MÓ_20.19 // ekatve phalahetvo÷ syÃdaikyaæ janakajanyayo÷ / p­thaktve phalahetvo÷ syÃttulyo heturahetunà // MÓ_20.20 // phalaæ svabhÃvasadbhÆtaæ kiæ heturjanayi«yati / phalaæ svabhÃvÃsadbhÆtaæ kiæ heturjanayi«yati // MÓ_20.21 // na cÃjanayamÃnasya hetutvamupapadyate / hetutvÃnupapattau ca phalaæ kasya bhavi«yati // MÓ_20.22 // na ca pratyayahetÆnÃmiyamÃtmÃnamÃtmanà / yà sÃmagrÅ janayate sà kathaæ janayetphalam // MÓ_20.23 // na sÃmagrÅk­taæ phalaæ nÃsÃmagrÅk­taæ phalam / asti pratyayasÃmagrÅ kuta eva phalaæ vinà // MÓ_20.24 // _______________________________________________________________________ 21 SaæbhavavibhavaparÅk«Ã ekaviæÓatitamaæ prakaraïam / vinà và saha và nÃsti vibhava÷ saæbhavena vai / vinà và saha và nÃsti saæbhavo vibhavena vai // MÓ_21.1 // bhavi«yati kathaæ nÃma vibhava÷ saæbhavaæ vinà / vinaiva janma maraïaæ vibhavo nodbhavaæ vinà // MÓ_21.2 // saæbhavenaiva vibhava÷ kathaæ saha bhavi«yati / na janmamaraïaæ caivaæ tulyakÃlaæ hi vidyate // MÓ_21.3 // bhavi«yati kathaæ nÃma saæbhavo vibhavaæ vinà / anityatà hi bhÃve«u na kadÃcinna vidyate // MÓ_21.4 // saæbhavo vibhavenaiva kathaæ saha bhavi«yati / na janmamaraïaæ caiva tulyakÃlaæ hi vidyate // MÓ_21.5 // sahÃnyonyena và siddhirvinÃnyonyena và yayo÷ / na vidyate, tayo÷ siddhi÷ kathaæ nu khalu vidyate // MÓ_21.6 // k«ayasya saæbhavo nÃsti nÃk«ayasyÃpi saæbhava÷ / k«ayasya vibhavo nÃsti vibhavo nÃk«ayasya ca // MÓ_21.7 // saæbhavo vibhavaÓcaiva vinà bhÃvaæ na vidyate / saæbhavaæ vibhavaæ caiva vinà bhÃvo na vidyate // MÓ_21.8 // saæbhavo vibhavaÓcaiva na ÓÆnyasyopapadyate / saæbhavo vibhavaÓcaiva nÃÓÆnyasyopapadyate // MÓ_21.9 // saæbhavo vibhavaÓcaiva naika ityupapadyate / saæbhavo vibhavaÓcaiva na nÃnetyupapadyate // MÓ_21.10 // d­Óyate saæbhavaÓcaiva vibhavaÓcaiva te bhavet / d­Óyate saæbhavaÓcaiva mohÃdvibhava eva ca // MÓ_21.11 // na bhÃvÃjjÃyate bhÃvo bhÃvo 'bhÃvÃnna jÃyate / nÃbhÃvÃjjÃyate 'bhÃvo 'bhÃvo bhÃvÃnna jÃyate // MÓ_21.12 // na svato jÃyate bhÃva÷ parato naiva jÃyate / na svata÷ parataÓcaiva jÃyate, jÃyate kuta÷ // MÓ_21.13 // bhÃvamabhyupapannasya ÓÃÓvatocchedadarÓanam / prasajyate sa bhÃvo hi nityo 'nityo 'tha và bhavet // MÓ_21.14 // bhÃvamabhyupapannasya naivocchedo na ÓÃÓvatam / udayavyayasaætÃna÷phalahetvorbhava÷ sa hi // MÓ_21.15 // udayavyayasaætÃna÷ phalahetvorbhava÷ sa cet / vyayasyÃpunarutpatterhetÆccheda÷ prasajyate // MÓ_21.16 // sadbhÃvasya svabhÃvena nÃsadbhÃvaÓca yujyate / nirvÃïakÃle coccheda÷ praÓamÃdbhavasaætate÷ // MÓ_21.17 // carame na niruddhe ca prathamo yujyate bhava÷ / carame nÃniruddhe ca prathamo yujyate bhava÷ // MÓ_21.18 // nirudhyamÃne carame prathamo yadi jÃyate / nirudhyamÃna eka÷ syÃjjÃyamÃno 'paro bhavet // MÓ_21.19 // na cennirudhyamÃnaÓca jÃyamÃnaÓca yujyate / sÃrdhaæ ca mriyate ye«u te«u skandhe«u jÃyate // MÓ_21.20 // evaæ tri«vapi kÃle«u na yuktà bhavasaætati÷ / tri«u kÃle«u yà nÃsti sà kathaæ bhavasaætati÷ // MÓ_21.21 // _______________________________________________________________________ 22 TathÃgataparÅk«Ã dvÃviæÓatitamaæ prakaraïam / skandhà na nÃnya÷ skandhebhyo nÃsmin skandhà na te«u sa÷ / tathÃgata÷ skandhavÃnna katamo 'tra tathÃgata÷ // MÓ_22.1 // buddha÷ skandhÃnupÃdÃya yadi nÃsti svabhÃvata÷ / svabhÃvataÓca yo nÃsti kuta÷ sa parabhÃvata÷ // MÓ_22.2 // pratÅtya parabhÃvaæ ya÷ so 'nÃtmetyupapadyate / yaÓcÃnÃtmà sa ca kathaæ bhavi«yati tathÃgata÷ // MÓ_22.3 // yadi nÃsti svabhÃvaÓca parabhÃva÷ kathaæ bhavet / svabhÃvaparabhÃvÃbhyÃm­te ka÷ sa tathÃgata÷ // MÓ_22.4 // skandhÃn yadyanupÃdÃya bhavetkaÓcittathÃgata÷ / sa idÃnÅmupÃdadyÃdupÃdÃya tato bhavet // MÓ_22.5 // skandhÃæÓcÃpyanupÃdÃya nÃsti kaÓcittathÃgata÷ / yaÓca nÃstyanupÃdÃya sa upÃdÃsyate katham // MÓ_22.6 // na bhavatyanupÃdattamupÃdÃnaæ ca kiæcana / na cÃsti nirupÃdÃna÷ kathaæcana tathÃgata÷ // MÓ_22.7 // tattvÃnyatvena yo nÃsti m­gyamÃïaÓca pa¤cadhà / upÃdÃnena sa kathaæ praj¤apyeta tathÃgata÷ // MÓ_22.8 // yadapÅdamupÃdÃnaæ tatsvabhÃvatvÃnna vidyate / svabhÃvataÓca yannÃsti kutastatparabhÃvata÷ // MÓ_22.9 // evaæ ÓÆnyamupÃdÃnamupÃdÃtà ca sarvaÓa÷ / praj¤apyate ca ÓÆnyena kathaæ ÓÆnyastathÃgata÷ // MÓ_22.10 // ÓÆnyamiti na vaktavyamaÓÆnyamiti và bhavet / ubhayaæ nobhayaæ ceti praj¤aptyarthaæ tu kathyate // MÓ_22.11 // ÓÃÓvatÃÓÃÓvatÃdyà kuta÷ ÓÃnte catu«Âayam / antÃnantÃdi cÃpyatra kunta÷ ÓÃnte catu«Âayam // MÓ_22.12 // yena grÃho g­hÅtastu ghano 'stÅti tathÃgata÷ / nÃstÅti sa vikalpayannirv­tasyÃpi kalpayet // MÓ_22.13 // svabhÃvataÓca ÓÆnye 'smiæÓcintà naivopapadyate / paraæ nirodhÃdbhavati buddho na bhavatÅti và // MÓ_22.14 // prapa¤cayanti ye buddhaæ prapa¤cÃtÅtamavyayam / te prapa¤cahatÃ÷ sarve na paÓyanti tathÃgatam // MÓ_22.15 // tathÃgato yatsvabhÃvastatsvabhÃvamidaæ jagat / tathÃgato ni÷svabhÃvo ni÷svabhÃvamidaæ jagat // MÓ_22.16 // _______________________________________________________________________ 23 ViparyÃsaparÅk«Ã trayoviæÓatitamaæ prakaraïam / saækalpaprabhavo rÃgo dve«o mohaÓca kathyate / ÓubhÃÓubhaviparyÃsÃn saæbhavanti pratÅtya hi // MÓ_23.1 // ÓubhÃÓubhaviparyÃsÃn saæbhavanti pratÅtya ye / te svabhÃvÃnna vidyante tasmÃt kleÓà na tattvata÷ // MÓ_23.2 // Ãtmano 'stitvanÃstitve na kathaæcicca sidhyata÷ / taæ vinÃstitvanÃstitve kleÓÃnÃæ sidhyata÷ katham // MÓ_23.3 // kasyaciddhi bhavantÅme kleÓÃ÷ sa ca na sidhyati / kaÓcidÃho vinà kaæcitsanti kleÓà na kasyacit // MÓ_23.4 // svakÃyad­«Âivat kleÓÃ÷ kli«Âe santi na pa¤cadhà / svakÃyad­«Âivat kli«Âaæ kleÓe«vapi na pa¤cadhà // MÓ_23.5 // svabhÃvato na vidyante ÓubhÃÓubhaviparyayÃ÷ / pratÅtya katamÃn kleÓÃ÷ ÓubhÃÓubhaviparyayÃn // MÓ_23.6 // rÆpaÓabdarasasparÓà gandhà dharmÃÓca «a¬vidham / vastu rÃgasya dve«asya mohasya ca vikalpyate // MÓ_23.7 // rÆpaÓabdarasasparÓà gandhà dharmÃÓca kevalÃ÷ / gandharvanagarÃkÃrà marÅcisvapnasaænibhÃ÷ // MÓ_23.8 // aÓubhaæ và Óubhaæ vÃpi kutaste«u bhavi«yati / mÃyÃpuru«akalpe«u pratibimbasame«u ca // MÓ_23.9 // anapek«ya Óubhaæ nÃstyaÓubhaæ praj¤apayemahi / yatpratÅtya Óubhaæ tasmÃcchubhaæ naivopapadyate // MÓ_23.10 // anapek«yÃÓubhaæ nÃsti Óubhaæ praj¤apayemahi / yatpratÅtyÃÓubhaæ tasmÃdaÓubhaæ naiva vidyate // MÓ_23.11 // avidyamÃne ca Óubhe kuto rÃgo bhavi«yati / aÓubhe 'vidyamÃne ca kuto dve«o bhavi«yati // MÓ_23.12 // anitye nityamityevaæ yadi grÃho viparyaya÷ / nÃnityaæ vidyate ÓÆnye kuto grÃho viparyaya÷ // MÓ_23.13 // anitye nityamityevaæ yadi grÃho viparyaya÷ / anityamityapi grÃha÷ ÓÆnye kiæ na viparyaya÷ // MÓ_23.14 // yena g­ïhÃti yo grÃho grahÅtà yacca g­hyate / upaÓÃntÃni sarvÃïi tasmÃdgrÃho na vidyate // MÓ_23.15 // avidyamÃne grÃhe ca mithyà và samyageva và / bhavedviparyaya÷ kasya bhavetkasyÃviparyaya÷ // MÓ_23.16 // na cÃpi viparÅtasya saæbhavanti viparyayÃ÷ / na cÃpyaviparÅtasya saæbhavanti viparyayÃ÷ // MÓ_23.17 // na viparyasyamÃnasya saæbhavanti viparyayÃ÷ / vim­Óasva svayaæ kasya saæbhavanti viparyayÃ÷ // MÓ_23.18 // anutpannÃ÷ kathaæ nÃma bhavi«yanti viparyayÃ÷ / viparyaye«vajÃte«u viparyayagata÷ kuta÷ // MÓ_23.19 // na svato jÃyate bhÃva÷ parato naiva jÃyate / na svata÷ parataÓceti viparyayagata÷ kuta÷ // MÓ_23.20 // Ãtmà ca Óuci nityaæ ca sukhaæ ca yadi vidyate / Ãtmà ca Óuci nityaæ ca sukhaæ ca na viparyaya÷ // MÓ_23.21 // nÃtmà ca Óuci nityaæ ca sukhaæ ca yadi vidyate / anÃtmÃÓucyanityaæ ca naiva du÷khaæ ca vidyate // MÓ_23.22 // evaæ nirudhyate 'vidyà viparyayanirodhanÃt / avidyÃyÃæ niruddhÃyÃæ saæskÃrÃdyaæ nirudhyate // MÓ_23.23 // yadi bhÆtÃ÷ svabhÃvena kleÓÃ÷ keciddhi kasyacit / kathaæ nÃma prahÅyeran ka÷ svabhÃvaæ prahÃsyati // MÓ_23.24 // yadyabhÆtÃ÷ svabhÃvena kleÓÃ÷ keciddhi kasyacit / kathaæ nÃma prahÅyeran ko 'sadbhÃvaæ prahÃsyati // MÓ_23.25 // _______________________________________________________________________ 24 ùryasatyaparÅk«Ã caturviæÓatitamaæ prakaraïam / yadi ÓÆnyamidaæ sarvamudayo nÃsti na vyaya÷ / caturïÃmÃryasatyÃnÃmabhÃvaste prasajyate // MÓ_24.1 // parij¤Ã ca prahÃïaæ ca bhÃvanà sÃk«ikarma ca / caturïÃmÃryasatyÃnÃmabhÃvÃnnopapadyate // MÓ_24.2 // tadabhÃvÃnna vidyante catvÃryÃryaphalÃni ca / phalÃbhÃve phalasthà no na santi pratipannakÃ÷ // MÓ_24.3 // saægho nÃsti na cetsanti te '«Âau puru«apudgalÃ÷ / abhÃvÃccÃryasatyÃnÃæ saddharmo 'pi na vidyate // MÓ_24.4 // dharme cÃsati saæghe ca kathaæ buddho bhavi«yati / evaæ trÅïyapi ratnÃni brÆvÃïa÷ pratibÃdhase // MÓ_24.5 // ÓÆnyatÃæ phalasadbhÃvamadharmaæ dharmameva ca / sarvasaævyavahÃrÃæÓca laukikÃn pratibÃdhase // MÓ_24.6 // atra brÆma÷ ÓÆnyatÃyÃæ na tvaæ vetsi prayojanam / ÓÆnyatÃæ ÓÆnyatÃrthaæ ca tata evaæ vihanyase // MÓ_24.7 // dve satye samupÃÓritya buddhÃnÃæ dharmadeÓanà / lokasaæv­tisatyaæ ca satyaæ ca paramÃrthata÷ // MÓ_24.8 // ye 'nayorna vijÃnanti vibhÃgaæ satyayordvayo÷ / te tattvaæ na vijÃnanti gambhÅraæ buddhaÓÃsane // MÓ_24.9 // vyavahÃramanÃÓritya paramÃrtho na deÓyate / paramÃrthamanÃgamya nirvÃïaæ nÃdhigamyate // MÓ_24.10 // vinÃÓayati durd­«Âà ÓÆnyatà mandamedhasam / sarpo yathà durg­hÅto vidyà và du«prasÃdhità // MÓ_24.11 // ataÓca pratyudÃv­ttaæ cittaæ deÓayituæ mune÷ / dharmaæ matvÃsya dharmasya mandairduravagÃhatÃm // MÓ_24.12 // ÓÆnyatÃyÃmadhilayaæ yaæ puna÷ kurute bhavÃn / do«aprasaÇgo nÃsmÃkaæ sa ÓÆnye nopapadyate // MÓ_24.13 // sarvaæ ca yujyate tasya ÓÆnyatà yasya yujyate / sarvaæ na yujyate tasya ÓÆnyaæ yasya na yujyate // MÓ_24.14 // sa tvaæ do«ÃnÃtmanÅnÃnasmÃsu paripÃtayan / aÓvamevÃbhirƬha÷ sannaÓvamevÃsi vism­ta÷ // MÓ_24.15 // svabhÃvÃdyadi bhÃvÃnÃæ sadbhÃvamanupaÓyasi / ahetupratyayÃn bhÃvÃæstvamevaæ sati paÓyasi // MÓ_24.16 // kÃryaæ ca kÃraïaæ caiva kartÃraæ karaïaæ kriyÃm / utpÃdaæ ca nirodhaæ ca phalaæ ca pratibÃdhase // MÓ_24.17 // ya÷ pratÅtyasamutpÃda÷ ÓÆnyatÃæ tÃæ pracak«mahe / sà praj¤aptirupÃdÃya pratipatsaiva madhyamà // MÓ_24.18 // apratÅtya samutpanno dharma÷ kaÓcinna vidyate / yasmÃttasmÃdaÓÆnyo hi dharma÷ kaÓcinna vidyate // MÓ_24.19 // yadyaÓÆnyamidaæ sarvamudayo nÃsti na vyaya÷ / caturïÃmÃryasatyÃnÃmabhÃvaste prasajyate // MÓ_24.20 // apratÅtya samutpannaæ kuto du÷khaæ bhavi«yati / anityamuktaæ du÷khaæ hi tatsvÃbhÃvye na vidyate // MÓ_24.21 // svabhÃvato vidyamÃnaæ kiæ puna÷ samude«yate / tasmÃtsamudayo nÃsti ÓÆnyatÃæ pratibÃdhata÷ // MÓ_24.22 // na nirodha÷ svabhÃvena sato du÷khasya vidyate / svabhÃvaparyavasthÃnÃnnirodhaæ pratibÃdhase // MÓ_24.23 // svÃbhÃvye sati mÃrgasya bhÃvanà nopapadyate / athÃsau bhÃvyate mÃrga÷ svÃbhÃvyaæ te na vidyate // MÓ_24.24 // yadà du÷khaæ samudayo nirodhaÓca na vidyate / mÃrgo du÷khanirodhatvÃt katama÷ prÃpayi«yati // MÓ_24.25 // svabhÃvenÃparij¤Ãnaæ yadi tasya puna÷ katham / parij¤Ãnaæ nanu kila svabhÃva÷ samavasthita÷ // MÓ_24.26 // prahÃïasÃk«Ãtkaraïe bhÃvanà caivameva te / parij¤Ãvanna yujyante catvÃryapi phalÃni ca // MÓ_24.27 // svabhÃvenÃnadhigataæ yatphalaæ tatpuna÷ katham / Óakyaæ samadhigantuæ syÃtsvabhÃvaæ parig­hïata÷ // MÓ_24.28 // phalÃbhÃve phalasthà no na santi pratipannakÃ÷ / saægho nÃsti na cetsanti te '«Âau puru«apudgalÃ÷ // MÓ_24.29 // abhÃvÃccÃryasatyÃnÃæ saddharmo 'pi na vidyate / dharme cÃsati saæghe ca kathaæ buddho bhavi«yati // MÓ_24.30 // apratÅtyÃpi bodhiæ ca tava buddha÷ prasajyate / apratÅtyÃpi buddhaæ ca tava bodhi÷ prasajyate // MÓ_24.31 // yaÓcÃbuddha÷ svabhÃvena sa bodhÃya ghaÂannapi / na bodhisattvacaryÃyÃæ bodhiæ te 'dhigami«yati // MÓ_24.32 // na ca dharmamadharmaæ và kaÓcijjÃtu kari«yati / kimaÓÆnyasya kartavyaæ svabhÃva÷ kriyate na hi // MÓ_24.33 // vinà dharmamadharmaæ ca phalaæ hi tava vidyate / dharmÃdharmanimittaæ ca phalaæ tava na vidyate // MÓ_24.34 // dharmÃdharmanimittaæ và yadi te vidyate phalam / dharmÃdharmasamutpannamaÓÆnyaæ te kathaæ phalam // MÓ_24.35 // sarvasaævyavahÃrÃæÓca laukikÃn pratibÃdhase / yatpratÅtyasamutpÃdaÓÆnyatÃæ pratibÃdhase // MÓ_24.36 // na kartavyaæ bhavetkiæcidanÃrabdhà bhavetkriyà / kÃraka÷ syÃdakurvÃïa÷ ÓÆnyatÃæ pratibÃdhata÷ // MÓ_24.37 // ajÃtamaniruddhaæ ca kÆÂasthaæ ca bhavi«yati / vicitrÃbhiravasthÃbhi÷ svabhÃve rahitaæ jagat // MÓ_24.38 // asaæprÃptasya ca prÃptirdu÷khaparyantakarma ca / sarvakleÓaprahÃïaæ ca yadyaÓÆnyaæ na vidyate // MÓ_24.39 // ya÷ pratÅtyasamutpÃdaæ paÓyatÅdaæ sa paÓyati / du÷khaæ samudayaæ caiva nirodhaæ mÃrgameva ca // MÓ_24.40 // _______________________________________________________________________ 25 NirvÃïaparÅk«Ã pa¤caviæÓatitamaæ prakaraïam / yadi ÓÆnyamidaæ sarvamudayo nÃsti na vyaya÷ / prahÃïÃdvà nirodhÃdvà kasya nirvÃïami«yate // MÓ_25.1 // yadyaÓÆnyamidaæ sarvamudayo nÃsti na vyaya÷ / prahÃïÃdvà nirodhÃdvà kasya nirvÃïami«yate // MÓ_25.2 // aprahÅïamasaæprÃptamanucchinnamaÓÃÓvatam / aniruddhamanutpannametannirvÃïamucyate // MÓ_25.3 // bhÃvastÃvanna nirvÃïaæ jarÃmaraïalak«aïam / prasajyetÃsti bhÃvo hi na jarÃmaraïaæ vinà // MÓ_25.4 // bhÃvaÓca yadi nirvÃïaæ nirvÃïaæ saæsk­taæ bhavet / nÃsaæsk­to hi vidyate bhÃva÷ kvacana kaÓcana // MÓ_25.5 // bhÃvaÓca yadi nirvÃïamanupÃdÃya tatkatham / nirvÃïaæ nÃnupÃdÃya kaÓcid bhÃvo hi vidyate // MÓ_25.6 // yadi bhÃvo na nirvÃïamabhÃva÷ kiæ bhavi«yati / nirvÃïaæ yatra bhÃvo na nÃbhÃvastatra vidyate // MÓ_25.7 // yadyabhÃvaÓca nirvÃïamanupÃdÃya tatkatham / nirvÃïaæ na hyabhÃvo 'sti yo 'nupÃdÃya vidyate // MÓ_25.8 // ya ÃjavaæjavÅbhÃva upÃdÃya pratÅtya va / so 'pratÅtyÃnupÃdÃya nirvÃïamupadiÓyate // MÓ_25.9 // prahÃïaæ cÃbravÅcchÃstà bhavasya vibhavasya ca / tasmÃnna bhÃvo nÃbhÃvo nirvÃïamiti yujyate // MÓ_25.10 // bhavedabhÃvo bhÃvaÓca nirvÃïamubhayaæ yadi / bhavedabhÃvo bhÃvaÓca mok«astacca na yujyate // MÓ_25.11 // bhavedabhÃvo bhÃvaÓca nirvÃïamubhayaæ yadi / nÃnupÃdÃya nirvÃïamupÃdÃyobhayaæ hi tat // MÓ_25.12 // bhavedabhÃvo bhÃvaÓca nirvÃïamubhayaæ katham / asaæsk­taæ ca nirvÃïaæ bhÃvÃbhÃvau ca saæsk­tau // MÓ_25.13 // bhavedabhÃvo bhÃvaÓca nirvÃïe ubhayaæ katham / [tayorekatra nÃstitvamÃlokatamasoryathÃ] // MÓ_25.14 // naivÃbhÃvo naiva bhÃvo nirvÃïamiti yäjanà / abhÃve caiva bhÃve ca sà siddhe sati sidhyati // MÓ_25.15 // naivÃbhÃvo naiva bhÃvo nirvÃïaæ yadi vidyate / naivÃbhÃvo naiva bhÃva iti kena tadajyate // MÓ_25.16 // paraæ nirodhÃdbhagavÃn bhavatÅtyeva nohyate / na bhavatyubhayaæ ceti nobhayaæ ceti nohyate // MÓ_25.17 // ti«ÂhamÃno 'pi bhagavÃn bhavatÅtyeva nohyate / na bhavatyubhayaæ ceti nobhayaæ ceti nohyate // MÓ_25.18 // na saæsÃrasya nirvÃïÃtkiæcidasti viÓe«aïam / na nirvÃïasya saæsÃrÃtkiæcidasti viÓe«aïam // MÓ_25.19 // nirvÃïasya ca yà koÂi÷ koÂi÷ saæsaraïasya ca / na tayorantaraæ kiæcitsumÆk«mamapi vidyate // MÓ_25.20 // paraæ nirodhÃdantÃdyÃ÷ ÓÃÓvatÃdyÃÓca d­«Âaya÷ / nirvÃïamaparÃntaæ ca pÆrvÃntaæ ca samÃÓritÃ÷ // MÓ_25.21 // ÓÆnye«u sarvadharme«u kimanantaæ kimantavat / kimanantamantavacca nÃnantaæ nÃntavacca kim // MÓ_25.22 // kiæ tadeva kimanyatkiæ ÓÃÓvataæ kimaÓÃÓvatam / aÓÃÓvataæ ÓÃÓvataæ ca kiæ và nobhayamapyata÷ // MÓ_25.23 // sarvopalambhopaÓama÷ prapa¤copaÓama÷ Óiva÷ / na kvacitkasyacitkaÓciddharmo buddhena deÓita÷ // MÓ_25.24 // _______________________________________________________________________ 26 DvÃdaÓÃÇgaparÅk«Ã «a¬viæÓatitamaæ prakaraïam / punarbhavÃya saæskÃrÃnavidyÃniv­tastridhà / abhisaæskurute yÃæstairgatiæ gacchati karmabhi÷ // MÓ_26.1 // vij¤Ãnaæ saæniviÓate saæskÃrapratyayaæ gatau / saænivi«Âe 'tha vij¤Ãne nÃmarÆpaæ ni«icyate // MÓ_26.2 // ni«ikte nÃmarÆpe tu «a¬Ãyatanasaæbhava÷ / «a¬ÃyatanamÃgamya saæsparÓa÷ saæpravartate // MÓ_26.3 // cak«u÷ pratÅtya rÆpaæ ca samanvÃhÃrameva ca / nÃmarÆpaæ pratÅtyaivaæ vij¤Ãnaæ saæpravartate // MÓ_26.4 // saænipÃtastrayÃïÃæ yo rÆpavij¤Ãnacak«u«Ãm / sparÓa÷ sa÷ tasmÃtsparÓÃcca vedanà saæpravartate // MÓ_26.5 // vedanÃpratyayà t­«ïà vedanÃrthaæ hi t­«yate / t­«yamÃïa upÃdÃnamupÃdatte caturvidham // MÓ_26.6 // upÃdÃne sati bhava upÃdÃtu÷ pravartate / syÃddhi yadyanupÃdÃno mucyeta na bhavedbhava÷ // MÓ_26.7 // pa¤ca skandhÃ÷ sa ca bhava÷ bhavÃjjÃti÷ pravartate / jarÃmaraïadu÷khÃdi ÓokÃ÷ saparidevanÃ÷ // MÓ_26.8 // daurmanasyamupÃyÃsà jÃteretatpravartate / kevalasyaivametasya du÷khaskandhasya saæbhava÷ // MÓ_26.9 // saæsÃramÆlÃnsaæskÃrÃnavidvÃn saæskarotyata÷ / avidvÃn kÃrakastasmÃnna vidvÃæstattvadarÓanÃt // MÓ_26.10 // avidyÃyÃæ niruddhÃyÃæ saæskÃrÃïÃmasaæbhava÷ / avidyÃyà nirodhastu j¤ÃnenÃsyaiva bhÃvanÃt // MÓ_26.11 // tasya tasya nirodhena tattannÃbhipravartate / du÷khaskandha÷ kevalo 'yamevaæ samyaÇ nirudhyate // MÓ_26.12 // _______________________________________________________________________ 27 D­«ÂiparÅk«Ã saptaviæÓatitamaæ prakaraïam / abhÆmatÅtamadhvÃnaæ nÃbhÆmiti ca d­«Âaya÷ / yÃstÃ÷ ÓÃÓvatalokÃdyÃ÷ pÆrvÃntaæ samupÃÓritÃ÷ // MÓ_27.1 // d­«Âayo na bhavi«yÃmi kimanyo 'nÃgate 'dhvani / bhavi«yÃmÅti cÃntÃdyà aparÃntaæ samÃÓritÃ÷ // MÓ_27.2 // abhÆmatÅtamadhvÃnamityetannopapadyate / yo hi janmasu pÆrve«u sa eva na bhavatyayam // MÓ_27.3 // sa evÃtmeti tu bhavedupÃdÃnaæ viÓi«yate / upÃdÃnavinirmukta Ãtmà te katama÷ puna÷ // MÓ_27.4 // upÃdÃnavinirmukto nÃstyÃtmeti k­te sati / syÃdupÃdÃnamevÃtmà nÃsti cÃtmeti va÷ puna÷ // MÓ_27.5 // na copÃdÃnamevÃtmà vyeti tatsamudeti ca / kathaæ hi nÃmopÃdÃnamupÃdÃtà bhavi«yati // MÓ_27.6 // anya÷ punarupÃdÃnÃdÃtmà naivopapadyate / g­hyate hyanupÃdÃno yadyanyo na ca g­hyate // MÓ_27.7 // evaæ nÃnya upÃdÃnÃnna copÃdÃnameva sa÷ / Ãtmà nÃstyanupÃdÃna÷ nÃpi nÃstye«a niÓcaya÷ // MÓ_27.8 // nÃbhÆmatÅtamadhvÃnamityetannopapadyate / yo hi janmasu pÆrve«u tato 'nyo na bhavatyayam // MÓ_27.9 // yadi hyayaæ bhavedanya÷ pratyÃkhyÃyÃpi taæ bhavet / tathaiva ca sa saæti«Âhettatra jÃyeta vÃm­ta÷ // MÓ_27.10 // uccheda÷ karmaïÃæ nÃÓastathÃnyak­takarmaïÃm / anyena paribhoga÷ syÃdevamÃdi prasajyate // MÓ_27.11 // nÃpyabhÆtvà samudbhÆto do«o hyatra prasajyate / k­tako và bhavedÃtmà saæbhÆto vÃpyahetuka÷ // MÓ_27.12 // evaæ d­«ÂiratÅte yà nÃbhÆmahamabhÆmaham / ubhayaæ nobhayaæ ceti nai«Ã samupapadyate // MÓ_27.13 // adhvanyanÃgate kiæ nu bhavi«yÃmÅti darÓanam / na bhavi«yÃmi cetyetadatÅtenÃdhvanà samam // MÓ_27.14 // sa deva÷ sa manu«yaÓcedevaæ bhavati ÓÃÓvatam / anutpannaÓca deva÷ syÃjjÃyate na hi ÓÃÓvatam // MÓ_27.15 // devÃdanyo manu«yaÓcedaÓÃÓvatamato bhavet / devÃdanyo manu«yaÓcetsaætatirnopapadyate // MÓ_27.16 // divyo yadyekadeÓa÷ syÃdekadeÓaÓca mÃnu«a÷ / aÓÃÓvataæ ÓÃÓvataæ ca bhavetacca na yujyate // MÓ_27.17 // aÓÃÓvataæ ÓÃÓvataæ ca prasiddhamubhayaæ yadi / siddhe na ÓÃÓvataæ kÃmaæ naivÃÓÃÓvatamityapi // MÓ_27.18 // kutaÓcidÃgata÷ kaÓcitkiæcidnacchetpuna÷ kvacit / yadi tasmÃdanÃdistu saæsÃra÷ syÃnna cÃsti sa÷ // MÓ_27.19 // nÃsti cecchÃÓvata÷ kaÓcit ko bhavi«yatyaÓÃÓvata÷ / ÓÃÓvato 'ÓÃÓvataÓcÃpi dvÃbhyÃmÃbhyÃæ tirask­ta÷ // MÓ_27.20 // antavÃn yadi loka÷ syÃtparaloka÷ kathaæ bhavet / athÃpyanantavÃælloka÷ paraloka÷ kathaæ bhavet // MÓ_27.21 // skandhÃnÃme«a saætÃno yasmÃddÅpÃrci«Ãmiva / pravartate tasmÃnnÃntÃnantavattvaæ ca yujyate // MÓ_27.22 // pÆrve yadi ca bhajyerannutpadyeranna cÃpyamÅ / skandhÃ÷ skandhÃn pratÅtyemÃnatha loko 'ntavÃn bhavet // MÓ_27.23 // pÆrve yadi na bhajyerannutpadyeranna cÃpyamÅ / skandhÃ÷ skandhÃn pratÅtyemÃælloko 'nanto bhavedatha // MÓ_27.24 // antavÃnekadeÓaÓcedekadeÓastvanantavÃn / syÃdantavÃnanantaÓca lokastacca na yujyate // MÓ_27.25 // kathaæ tÃvadupÃdÃturekadeÓo vinaÇk«yate / na naÇk«yate caikadeÓa evaæ caitanna yujyate // MÓ_27.26 // upÃdÃnaikadeÓaÓca kathaæ nÃma vinaÇk«yate / na naÇk«yate caikadeÓo naitadapyupapadyate // MÓ_27.27 // antavaccÃpyanantaæ ca prasiddhamubhayaæ yadi / siddhe naivÃntavatkÃmaæ naivÃnantavadityapi // MÓ_27.28 // athavà sarvabhÃvÃnÃæ ÓÆnyatvÃcchÃÓvatÃdaya÷ / kva kasya katamÃ÷ kasmÃtsaæbhavi«yanti d­«Âaya÷ // MÓ_27.29 // sarvad­«ÂiprahÃïÃya ya÷ saddharmamadeÓayat / anukampÃmupÃdÃya taæ namasyÃmi gautamam // MÓ_27.30 //