Santideva: Bodhicaryavatara
Based on the ed. by P. L. Vaidya: Bodhicaryavatara of Santideva. 
Darbhanga: Mithila Institute, 1960.
(Buddhist Sanskrit Texts, 12)


Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project.
With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project
of Nagarjuna Institute, Nepal
and University of the West, Rosemead, California, USA
(www.uwest.edu/sanskritcanon)
Sastra section, text no. 3



Occasionaly missing lines and verses were supplemented from 
the alternative GRETIL version supplied by Richard Mahoney.





___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________







øàntidevaviracitaþ bodhicaryàvatàraþ /

|| om namo buddhàya ||

1 Bodhicittànu÷aüso nàma prathamaþ paricchedaþ /

sugatàn sasutàn sadharmakàyàn praõipatyàdarato 'khilàü÷ca vandyàn /
sugatàtmajasaüvaràvatàraü kathayiùyàmi yathàgamaü samàsàt // SBca_1.1 //
na hi kiücidapårvamatra vàcyaü na ca saügrathanakau÷alaü mamàsti /
ata eva na me paràrthacintà svamano vàsayituü kçtaü mayedam // SBca_1.2 //
mama tàvadanena yàti vçddhiü ku÷alaü bhàvayituü prasàdavegaþ /
atha matsamadhàtureva pa÷yed aparo 'pyenamato 'pi sàrthako 'yam // SBca_1.3 //
kùaõasaüpadiyaü sudurlabhà pratilabdhà puruùàrthasàdhanã /
yadi nàtra vicintyate hitaü punarapyeùa samàgamaþ kutaþ // SBca_1.4 //
ràtrau yathà meghaghanàndhakàre vidyut kùaõaü dar÷ayati prakà÷am /
buddhànubhàvena tathà kadàcil lokasya puõyeùu matiþ kùaõaü syàt // SBca_1.5 //
tasmàcchubhaü durbalameva nityaü balaü tu pàpasya mahatsughoram /
tajjãyate 'nyena ÷ubhena kena saübodhicittaü yadi nàma na syàt // SBca_1.6 //
kalpànanalpàn pravicintayadbhi rdçùñaü munãndrairhitametadeva /
yataþ sukhenaiva sukhaü pravçddham utplàvayatyapramità¤janaughàn // SBca_1.7 //
bhavaduþkha÷atàni tartukàmairapi sattvavyasanàni hartukàmaiþ /
bahusaukhya÷atàni bhoktukàmair na vimocyaü hi sadaiva bodhicittam // SBca_1.8 //
bhavacàrakabandhano varàkaþ sugatànàü suta ucyate kùaõena /
sanaràmaralokavandanãyo bhavati smodita eva bodhicitte // SBca_1.9 //
a÷ucipratimàmimàü gçhãtvà jinaratnapratimàü karotyanarghàm /
rasajàtamatãva vedhanãyaü sudçóhaü gçhõata bodhicittasaüj¤am // SBca_1.10 //
suparãkùitamaprameyadhãbhir bahumålyaü jagadekasàrthavàhaiþ /
gatipattanavipravàsa÷ãlàþ sudçóhaü gçhõata bodhicittaratnam // SBca_1.11 //
kadalãva phalaü vihàya yàti kùayamanyat ku÷alaü hi sarvameva /
satataü phalati kùayaü na yàti prasavatyeva tu bodhicittavçkùaþ // SBca_1.12 //
kçtvàpi pàpàni sudàruõàni yadà÷rayàduttarati kùaõena /
÷årà÷rayeõeva mahàbhayàni nà÷rãyate tatkathamaj¤asattvaiþ // SBca_1.13 //
yugàntakàlànalavanmahànti pàpàni yannirdahati kùaõena /
yasyànu÷aüsànamitànuvàca maitreyanàthaþ sudhanàya dhãmàn // SBca_1.14 //
tadbodhicittaü dvividhaü vij¤àtavyaü samàsataþ /
bodhipraõidhicittaü ca bodhiprasthànameva ca // SBca_1.15 //
gantukàmasya gantu÷ca yathà bhedaþ pratãyate /
tathà bhedo 'nayorj¤eyo yàthàsaükhyena paõóitaiþ // SBca_1.16 //
bodhipraõidhicittasya saüsàre 'pi phalaü mahat /
na tvavicchinnapuõyatvaü yathà prasthànacetasaþ // SBca_1.17 //
yataþ prabhçtyaparyantasattvadhàtupramokùaõe /
samàdadàti taccittamanivartyena cetasà // SBca_1.18 //
tataþprabhçti suptasya pramattasyàpyaneka÷aþ /
avicchinnàþ puõyadhàràþ pravartante nabhaþsamàþ // SBca_1.19 //
idaü subàhupçcchàyàü sopapattikamuktavàn /
hãnàdhimuktisattvàrthaü svayameva tathàgataþ // SBca_1.20 //
÷iraþ÷ålàni sattvànàü nà÷ayàmãti cintayan /
aprameyeõa puõyena gçhyate sma hità÷ayaþ // SBca_1.21 //
kimutàpratimaü ÷ålamekaikasya jihãrùataþ /
aprameyaguõaü sattvamekaikaü ca cikãrùataþ // SBca_1.22 //
kasya màtuþ piturvàpi hità÷aüseyamãdç÷ã /
devatànàmçùãõàü và brahmaõàü và bhaviùyati // SBca_1.23 //
teùàmeva ca sattvànàü svàrthe 'pyeùa manorathaþ /
notpannapårvaþ svapne 'pi paràrthe saübhavaþ kutaþ // SBca_1.24 //
sattvaratnavi÷eùo 'yamapårvo jàyate katham /
yatparàrthà÷ayo 'nyeùàü na svàrthe 'pyupajàyate // SBca_1.25 //
jagadànandabãjasya jagadduþkhauùadhasya ca /
cittaratnasya yatpuõyaü tatkathaü hi pramãyatàm // SBca_1.26 //
hità÷aüsanamàtreõa buddhapåjà vi÷iùyate /
kiü punaþ sarvasattvànàü sarvasaukhyàrthamudyamàt // SBca_1.27 //
duþkhamevàbhidhàvanti duþkhaniþsaraõà÷ayà /
sukhecchayaiva saümohàt svasukhaü ghnanti ÷atruvat // SBca_1.28 //
yasteùàü sukharaïkàõàü pãóitànàmaneka÷aþ /
tçptiü sarvasukhaiþ kuryàtsarvàþ pãóà÷chinatti ca // SBca_1.29 //
nà÷ayatyapi saümohaü sàdhustena samaþ kutaþ /
kuto và tàdç÷aü mitraü puõyaü và tàdç÷aü kutaþ // SBca_1.30 //
kçte yaþ pratikurvãta so 'pi tàvatpra÷asyate /
avyàpàritasàdhustu bodhisattvaþ kimucyatàm // SBca_1.31 //
katipayajanasattradàyakaþ ku÷alakçdityabhipåjyate janaiþ /
kùaõama÷anakamàtradànataþ saparibhavaü divasàrdhayàpanàt // SBca_1.32 //
kimu niravadhisattvasaükhyayà niravadhikàlamanuprayacchataþ /
gaganajanaparikùayàkùayaü sakalamanorathasaüprapåraõam // SBca_1.33 //
iti sattrapatau jinasya putre kaluùaü sve hçdaye karoti ya÷ca /
kaluùodayasaükhyayà sa kalpàn narakeùvàvasatãti nàtha àha // SBca_1.34 //
atha yasya manaþ prasàdameti prasavettasya tato 'dhikaü phalam /
mahatà hi balena pàpakaü jinaputreùu ÷ubhaü tvayatnataþ // SBca_1.35 //
teùàü ÷arãràõi namaskaromi yatroditaü tadvaracittaratnam /
yatràpakàro 'pi sukhànubandhã sukhàkaràüstàn ÷araõaü prayàmi // SBca_1.36 //

iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü bodhicittànu÷aüsàvivaraõaü nàma prathamaþ paricchedaþ ||


_______________________________________________________________________



2 Pàpade÷anà nàma dvitãyaþ paricchedaþ /

taccittaratnagrahaõàya samyak påjàü karomyeùa tathàgatànàm /
saddharmaratnasya ca nirmalasya buddhàtmajànàü ca guõodadhãnàm // SBca_2.1 //
yàvanti puùpàõi phalàni caiva bhaiùajyajàtàni ca yàni santi /
ratnàni yàvanti ca santi loke jalàni ca svacchamanoramàõi // SBca_2.2 //
mahãdharà ratnamayàstathànye vanaprade÷à÷ca vivekaramyàþ /
latàþ sapuùpàbharaõojjvalà÷ca drumà÷ca ye satphalanamra÷àkhàþ // SBca_2.3 //
devàdilokeùu ca gandhadhåpàþ kalpadrumà ratnamayà÷ca vçkùàþ /
saràüsi càmbhoruhabhåùaõàni haüsasvanàtyantamanoharàõi // SBca_2.4 //
akçùñajàtàni ca ÷asyajàtàny anyàni và påjyavibhåùaõàni /
àkà÷adhàtuprasaràvadhãni sarvàõyapãmànyaparigrahàõi // SBca_2.5 //
àdàya buddhyà munipuügavebhyo niryàtayàmyeùa saputrakebhyaþ /
gçhõantu tanme varadakùiõãyà mahàkçpà màmanukampamànàþ // SBca_2.6 //
apuõyavànasmi mahàdaridraþ påjàrthamanyanmama nàsti kiücit /
ato mamàrthàya paràrthacittà gçhõantu nàthà idamàtma÷aktyà // SBca_2.7 //
dadàmi càtmànamahaü jinebhyaþ sarveõa sarvaü ca tadàtmajebhyaþ /
parigrahaü me kurutàgrasattvà yuùmàsu dàsatvamupaimi bhaktyà // SBca_2.8 //
parigraheõàsmi bhavatkçtena nirbhãrbhave sattvahitaü karomi /
pårvaü ca pàpaü samatikramàmi nànyacca pàpaü prakaromi bhåyaþ // SBca_2.9 //
ratnojjvalastambhamanorameùu muktàmayodbhàsivitànakeùu /
svacchojjvalasphàñikakuññimeùu sugandhiùu snànagçheùu teùu // SBca_2.10 //
manoj¤agandhodakapuùpapårõaiþ kumbhairmahàratnamayairanekaiþ /
snànaü karomyeùa tathàgatànàü tadàtmajànàü ca sagãtivàdyam // SBca_2.11 //
pradhåpitairghautamalairatulyair vastrai÷ca teùàü tanumunmçùàmi /
tataþ suraktàni sudhåpitàni dadàmi tebhyo varacãvaràõi // SBca_2.12 //
divyairmçdu÷lakùõavicitra÷obhair vastrairalaükàravarai÷ca taistaiþ /
samantabhadràjitama¤jughoùaloke÷varàdãnapi maõóayàmi // SBca_2.13 //
sarvatrisàhasravisàrigandhair gandhottamaistànanulepayàmi /
såttaptasånmçùñasudhautahemaprabhojjvalàn sarvamunãndrakàyàn // SBca_2.14 //
màndàravendãvaramallikàdyaiþ sarvaiþ sugandhaiþ kusumairmanoj¤aiþ /
abhyarcayàbhyarcyatamàn munãndràn sragbhi÷ca saüsthànamanoramàbhiþ // SBca_2.15 //
sphãtasphuradgandhamanoramai÷ca tàn dhåpameghairupadhåpayàmi /
bhojyai÷ca khàdyairvividhai÷ca peyais tebhyo nivedyaü ca nivedayàmi // SBca_2.16 //
ratnapradãpàü÷ca nivedayàmi suvarõapadmeùu niviùñapaïktãn /
gandhopalipteùu ca kuññimeùu kiràmi puùpaprakaràn manoj¤àn // SBca_2.17 //
pralambamuktàmaõihàra÷obhàn àbhàsvaràn diïmukhamaõóanàüstàn /
vimànameghàn stutigãtaramyàn maitrãmayebhyo 'pi nivedayàmi // SBca_2.18 //
suvarõadaõóaiþ kamanãyaråpaiþ saüsaktamuktàni samucchritàni /
pradhàrayàmyeùa mahàmunãnàü ratnàtapatràõyati÷obhanàni // SBca_2.19 //
ataþ paraü pratiùñhantàü påjàmeghà manoramàþ /
tåryasaügãtimeghà÷ca sarvasattvapraharùaõàþ // SBca_2.20 //
sarvasaddharmaratneùu caityeùu pratimàsu ca /
puùparatnàdivarùà÷ca pravartantàü nirantaram // SBca_2.21 //
ma¤jughoùaprabhçtayaþ påjayanti yathà jinàn /
tathà tathàgatànnàthàn saputràn påjayàmyaham // SBca_2.22 //
svaràïgasàgaraiþ stotraiþ staumi càhaü guõodadhãn /
stutisaügãtimeghà÷ca saübhavantveùvananyathà // SBca_2.23 //
sarvakùetràõusaükhyai÷ca praõàmaiþ praõamàmyaham /
sarvatryadhvagatàn buddhàn sahadharmagaõottamàn // SBca_2.24 //
sarvacaityàni vande 'haü bodhisattvà÷rayàüstathà /
namaþ karomyupàdhyàyànabhivandyàn yatãüstathà // SBca_2.25 //
buddhaü gacchàmi ÷araõaü yàvadà bodhimaõóataþ /
dharmaü gacchàmi ÷araõaü bodhisattvagaõaü tathà // SBca_2.26 //
vij¤àpayàmi saübuddhàn sarvadikùu vyavasthitàn /
mahàkàruõikàü÷càpi bodhisattvàn kçtà¤jaliþ // SBca_2.27 //
anàdimati saüsàre janmanyatraiva và punaþ /
yanmayà pa÷unà pàpaü kçtaü kàritameva và // SBca_2.28 //
yaccànumoditaü kiücidàtmaghàtàya mohataþ /
tadatyayaü de÷ayàmi pa÷càttàpena tàpitaþ // SBca_2.29 //
ratnatraye 'pakàro yo màtapitçùu và mayà /
guruùvanyeùu và kùepàt kàyavàgbuddhibhiþ kçtaþ // SBca_2.30 //
anekadoùaduùñena mayà pàpena nàyakàþ /
yatkçtaü dàruõaü pàpaü tatsarvaü de÷ayàmyaham // SBca_2.31 //
kathaü ca niþsaràmyasmànnityodvego'smi nàyakàþ /
mà bhånme mçtyuraciràdakùãõe pàpasaücaye // SBca_2.32 //
kathaü ca niþsaràmyasmàt paritràyata satvaram /
mà mamàkùãõapàpasya maraõaü ÷ãghrameùyati // SBca_2.33 //
kçtàkçtàparãkùo 'yaü mçtyurvi÷rambhaghàtakaþ /
svasthàsvasthairavi÷vàsya àkasmikamahà÷aniþ // SBca_2.34 //
priyàpriyanimittena pàpaü kçtamanekadhà /
sarvamutsçjya gantavyamiti na j¤àtamãdç÷am // SBca_2.35 //
apriyà na bhaviùyanti priyo me na bhaviùyati /
ahaü ca na bhaviùyàmi sarvaü ca na bhaviùyati // SBca_2.36 //
tattatsmaraõatàü yàti yadyadvastvanubhåyate /
svapnànubhåtavatsarvaü gataü na punarãkùyate // SBca_2.37 //
ihaiva tiùñhatastàvadgatà naike priyàpriyàþ /
tannimittaü tu yatpàpaü tatsthitaü ghoramagrataþ // SBca_2.38 //
evamàgantuko 'smãti na mayà pratyavekùitam /
mohànunayavidveùaiþ kçtaü pàpamanekadhà // SBca_2.39 //
ràtriüdivamavi÷ràmamàyuùo vardhate vyayaþ /
àyasya càgamo nàsti na mariùyàmi kiü nvaham // SBca_2.40 //
iha ÷ayyàgatenàpi bandhumadhye 'pi tiùñhatà /
mayaivekena soóhavyà marmacchedàdivedanà // SBca_2.41 //
yamadåtairgçhãtasya kuto bandhuþ kutaþ suhçt /
puõyamekaü tadà tràõaü mayà tacca na sevitam // SBca_2.42 //
anityajãvitàsaïgàdidaü bhayamajànatà /
pramattena mayà nàthà bahu pàpamupàrjitam // SBca_2.43 //
aïgacchedàrthamapyadya nãyamàno vi÷uùyati /
pipàsito dãnadçùñiranyadevekùate jagat // SBca_2.44 //
kiü punarbhairavàkàrairyamadåtairadhiùñhitaþ /
mahàtràsajvaragrastaþ purãùotsargaveùñitaþ // SBca_2.45 //
kàtarairdçùñipàtai÷ca tràõànveùã caturdi÷am /
ko me mahàbhayàdasmàtsàdhustràõaü bhaviùyati // SBca_2.46 //
tràõa÷ånyà di÷o dçùñvà punaþ saümohamàgataþ /
tadàhaü kiü kariùyàmi tasmin sthàne mahàbhaye // SBca_2.47 //
adyaiva ÷araõaü yàmi jagannàthàn mahàbalàn /
jagadrakùàrthamudyuktàn sarvatràsaharàn jinàn // SBca_2.48 //
tai÷càpyadhigataü dharmaü saüsàrabhayanà÷anam /
÷araõaü yàmi bhàvena bodhisattvagaõaü tathà // SBca_2.49 //
samantabhadràyàtmànaü dadàmi bhayavihvalaþ /
puna÷ca ma¤jughoùàya dadàmyàtmànamàtmanà // SBca_2.50 //
taü càvalokitaü nàthaü kçpàvyàkulacàriõam /
viraumyàrtaravaü bhãtaþ sa màü rakùatu pàpinam // SBca_2.51 //
àryamàkà÷agarbhaü ca kùitigarbhaü ca bhàvataþ /
sarvàn mahàkçpàü÷càpi tràõànveùã viraumyaham // SBca_2.52 //
yaü dçùñvaiva ca saütrastàþ palàyante caturdi÷am /
yamadåtàdayo duùñàstaü namasyàmi vajriõam // SBca_2.53 //
atãtya yuùmadvacanaü sàüprataü bhayadar÷anàt /
÷araõaü yàmi vo bhãto bhayaü nà÷ayata drutam // SBca_2.54 //
itvaravyàdhibhãto 'pi vaidyavàkyaü na laïghayet /
kimu vyàdhi÷atairgrasta÷caturbhi÷caturuttaraiþ // SBca_2.55 //
ekenàpi yataþ sarve jambudvãpagatà naràþ /
na÷yanti yeùàü bhaiùajyaü sarvadikùu na labhyate // SBca_2.56 //
tatra sarvaj¤avaidyasya sarva÷alyàpahàriõaþ /
vàkyamullaïghayàmãti dhiï màmatyantamohitam // SBca_2.57 //
atyapramattastiùñhàmi prapàteùvitareùvapi /
kimu yojanasàhasre prapàte dãrghakàlike // SBca_2.58 //
adyaiva maraõaü naiti na yuktà me sukhàsikà /
ava÷yameti sà velà na bhaviùyàmyahaü yadà // SBca_2.59 //
abhayaü kena me dattaü niþsariùyàmi và katham /
ava÷yaü na bhaviùyàmi kasmànme susthitaü manaþ // SBca_2.60 //
pårvànubhåtanaùñebhyaþ kiü me sàramavasthitam /
yeùu me 'bhiniviùñena guråõàü laïghitaü vacaþ // SBca_2.61 //
jãvalokamimaü tyaktvà bandhån paricitàüstathà /
ekàkã kvàpi yàsyàmi kiü me sarvaiþ priyàpriyaiþ // SBca_2.62 //
iyameva tu me cintà yuktà ràtriüdivaü tadà /
a÷ubhànniyataü duþkhaü niþsareyaü tataþ katham // SBca_2.63 //
mayà bàlena måóhena yatkiücitpàpamàcitam /
prakçtyà yacca sàvadyaü praj¤aptyàvadyameva ca // SBca_2.64 //
tatsarvaü de÷ayàmyeùa nàthànàmagrataþ sthitaþ /
kçtà¤jalirduþkhabhãtaþ praõipatya punaþ punaþ // SBca_2.65 //
atyayamatyayatvena pratigçhõantu nàyakàþ /
na bhadrakamidaü nàthà na kartavyaü punarmayà // SBca_2.66 //
iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü pàpade÷anà nàma dvitãyaþ paricchedaþ ||

_______________________________________________________________________



3 Bodhicittaparigraho nàma tçtãyaþ paricchedaþ /

apàyaduþkhavi÷ràmaü sarvasattvaiþ kçtaü ÷ubham /
anumode pramodena sukhaü tiùñhantu duþkhitàþ // SBca_3.1 //
saüsàraduþkhanirmokùamanumode ÷arãriõàm /
bodhisattvatvabuddhatvamanumode ca tàyinàm // SBca_3.2 //
cittotpàdasamudràü÷ca sarvasattvasukhàvahàn /
sarvasattvahitàdhànànanumode ca ÷àsinàm // SBca_3.3 //
sarvàsu dikùu saübuddhàn pràrthayàmi kçtà¤jaliþ /
dharmapradãpaü kurvantu mohàdduþkhaprapàtinàm // SBca_3.4 //
nirvàtukàmàü÷ca jinàn yàcayàmi kçtà¤jaliþ /
kalpànanantàüstiùñhantu mà bhådandhamidaü jagat // SBca_3.5 //
evaü sarvamidaü kçtvà yanmayàsàditaü ÷ubham /
tena syàü sarvasattvànàü sarvaduþkhapra÷àntikçt // SBca_3.6 //
glànànàmasmi bhaiùajyaü bhaveyaü vaidya eva ca /
tadupasthàyaka÷caiva yàvadrogàpunarbhavaþ // SBca_3.7 //
kùutpipàsàvyathàü hanyàmannapànapravarùaõaiþ /
durbhikùàntarakalpeùu bhaveyaü pànabhojanam // SBca_3.8 //
daridràõàü ca sattvànàü nidhiþ syàmahamakùayaþ /
nànopakaraõàkàrairupatiùñheyamagrataþ // SBca_3.9 //
àtmabhàvàüstathà bhogàn sarvatryadhvagataü ÷ubham /
nirapekùastyajàmyeùa sarvasattvàrthasiddhaye // SBca_3.10 //
sarvatyàga÷ca nirvàõaü nirvàõàrthi ca me manaþ /
tyaktavyaü cenmayà sarvaü varaü sattveùu dãyatàm // SBca_3.11 //
ya÷càsukhãkçta÷càtmà mayàyaü sarvadehinàm /
ghnantu nindantu và nityamàkirantu ca pàüsubhiþ // SBca_3.12 //
krãóantu mama kàyena hasantu vilasantu ca /
dattastebhyo mayà kàya÷cintayà kiü mamànayà // SBca_3.13 //
kàrayantu ca karmàõi yàni teùàü sukhàvaham /
anarthaþ kasyacinmà bhånmàmàlambya kadàcana // SBca_3.14 //
yeùàü kruddhàprasannà và màmàlambya matirbhavet /
teùàü sa eva hetuþ syànnityaü sarvàrthasiddhaye // SBca_3.15 //
abhyàkhyàsyanti màü ye ca ye cànye 'pyapakàriõaþ /
utpràsakàstathànye 'pi sarve syurbodhibhàginaþ // SBca_3.16 //
anàthànàmahaü nàthaþ sàrthavàha÷ca yàyinàm /
pàrepsånàü ca naubhåtaþ setuþ saükrama eva ca // SBca_3.17 //
dãpàrthinàmahaü dãpaþ ÷ayyà ÷ayyàrthinàmaham /
dàsàrthinàmahaü dàso bhaveyaü sarvadehinàm // SBca_3.18 //
cintàmaõirbhadraghañaþ siddhavidyà mahauùadhiþ /
bhaveyaü kalpavçkùa÷ca kàmadhenu÷ca dehinàm // SBca_3.19 //
pçthivyàdãni bhåtàni niþ÷eùàkà÷avàsinàm /
sattvànàmaprameyàõàü yathàbhogànyanekadhà // SBca_3.20 //
evamàkà÷aniùñhasya sattvadhàtoranekadhà /
bhaveyamupajãvyo 'haü yàvatsarve na nirvçtàþ // SBca_3.21 //
yathà gçhãtaü sugatairbodhicittaü puràtanaiþ /
te bodhisattva÷ikùàyàmànupårvyà yathà sthitàþ // SBca_3.22 //
tadvadutpàdayàmyeùa bodhicittaü jagaddhite /
tadvadeva ca tàþ ÷ikùàþ ÷ikùiùyàmi yathàkramam // SBca_3.23 //
evaü gçhãtvà matimàn bodhicittaü prasàdataþ /
punaþ pçùñasya puùñyarthaü cittamevaü praharùayet // SBca_3.24 //
adya me saphalaü janma sulabdho mànuùo bhavaþ /
adya buddhakule jàto buddhaputro 'smi sàüpratam // SBca_3.25 //
tathàdhunà mayà kàryaü svakulocitakàriõàm /
nirmalasya kulasyàsya kalaïko na bhavedyathà // SBca_3.26 //
andhaþ saükàrakåñebhyo yathà ratnamavàpnuyàt /
tathà kathaücidapyetad bodhicittaü mamoditam // SBca_3.27 //
jaganmçtyuvinà÷àya jàtametadrasàyanam /
jagaddàridrya÷amanaü nidhànamidamakùayam // SBca_3.28 //
jagadvyàdhipra÷amanaü bhaiùajyamidamuttamam /
bhavàdhvabhramaõa÷ràntajagadvi÷ràmapàdapaþ // SBca_3.29 //
durgatyuttaraõe setuþ sàmànyaþ sarvayàyinàm /
jagatkle÷opa÷amana udita÷cittacandramàþ // SBca_3.30 //
jagadaj¤ànatimiraprotsàraõamahàraviþ /
saddharmakùãramathanànnavanãtaü samutthitam // SBca_3.31 //
sukhabhogabubhukùitasya và janasàrthasya bhavàdhvacàriõaþ /
sukhasatramidaü hyupasthitaü sakalàbhyàgatasattvatarpaõam // SBca_3.32 //
jagadadya nimantritaü mayà sugatatvena sukhena càntarà /
purataþ khalu sarvatàyinàmabhinandantu suràsuràdayaþ // SBca_3.33 //
iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü bodhicittaparigraho nàma tçtãyaþ paricchedaþ ||

_______________________________________________________________________




4 Bodhicittàpramàdo nàma caturthaþ paricchedaþ /

evaü gçhãtvà sudçóhaü bodhicittaü jinàtmajaþ /
÷ikùànatikrame yatnaü kuryànnityamatandritaþ // SBca_4.1 //
sahasà yatsamàrabdhaü samyag yadavicàritam /
tatra kuryànna vetyevaü pratij¤àyàpi yujyate // SBca_4.2 //
vicàritaü tu yadbuddhairmahàpràj¤ai÷ca tatsutaiþ /
mayàpi ca yathà÷akti tatra kiü parilambyate // SBca_4.3 //
yadi caivaü pratij¤àya sàdhayeyaü na karmaõà /
etàü sarvàü visaüvàdya kà gatirme bhaviùyati // SBca_4.4 //
manasà cintayitvàpi yo na dadyàtpunarnaraþ /
sa preto bhavatãtyuktamalpamàtre 'pi vastuni // SBca_4.5 //
kimutànuttaraü saukhyamuccairuddhuùya bhàvataþ /
jagatsarvaü visaüvàdya kà gatirme bhaviùyati // SBca_4.6 //
vetti sarvaj¤a evaitàmacintyàü karmaõo gatim /
yadbodhicittatyàge 'pi mocayatyevaü tàü naràn // SBca_4.7 //
bodhisattvasya tenaivaü sarvàpattirgarãyasã /
yasmàdàpadyamàno 'sau sarvasattvàrthahànikçt // SBca_4.8 //
yo 'pyanyaþ kùaõamapyasya puõyavighnaü kariùyati /
tasya durgatiparyanto nàsti sattvàrthaghàtinaþ // SBca_4.9 //
ekasyàpi hi sattvasya hitaü hatvà hato bhavet /
a÷eùàkà÷aparyantavàsinàü kimu dehinàm // SBca_4.10 //
evamàpattibalato bodhicittabalena ca /
dolàyamànaþ saüsàre bhåmipràptau ciràyate // SBca_4.11 //
tasmàdyathàpratij¤àtaü sàdhanãyaü mayàdaràt /
nàdya cetkriyate yatnastalenàsmi talaü gataþ // SBca_4.12 //
aprameyà gatà buddhàþ sarvasattvagaveùakàþ /
naiùàmahaü svadoùeõa cikitsàgocaraü gataþ // SBca_4.13 //
adyàpi cettathaiva syàü yathaivàhaü punaþ punaþ /
durgativyàdhimaraõacchedabhedàdyavàpnuyàm // SBca_4.14 //
kadà tathàgatotpàdaü ÷raddhàü mànuùyameva ca /
ku÷alàbhyàsayogyatvamevaü lapsye 'tidurlabham // SBca_4.15 //
àrogyaü divasaü cedaü sabhaktaü nirupadravam /
àyuþkùaõaü visaüvàdi kàyopàcitakopamaþ // SBca_4.16 //
na hãdç÷airmaccaritairmànuùyaü labhyate punaþ /
alabhyamàne mànuùye pàpameva kutaþ ÷ubham // SBca_4.17 //
yadà ku÷alayogyo 'pi ku÷alaü na karomyaham /
apàyaduþkhaiþ saümåóhaþ kiü kariùyàmyahaü tadà // SBca_4.18 //
akurvata÷ca ku÷alaü pàpaü càpyupacinvataþ /
hataþ sugati÷abdo 'pi kalpakoñi÷atairapi // SBca_4.19 //
ata evàha bhagavàn - mànuùyamatidurlabham /
mahàrõavayugacchidrakårmagrãvàrpaõopamam // SBca_4.20 //
ekakùaõakçtàt pàpàdavãcau kalpamàsyate /
anàdikàlopacitàt pàpàt kà sugatau kathà // SBca_4.21 //
na ca tanmàtramevàsau vedayitvà vimucyate /
tasmàttadvedayanneva pàpamanyat prasåyate // SBca_4.22 //
nàtaþ parà va¤canàsti na ca moho 'styataþ paraþ /
yadãdç÷aü kùaõaü pràpya nàbhyastaü ku÷alaü mayà // SBca_4.23 //
yadi caivaü vimçùyàmi punaþ sãdàmi mohitaþ /
÷ociùyàmi ciraü bhåyo yamadåtaiþ pracoditaþ // SBca_4.24 //
ciraü dhakùyati me kàyaü nàrakàgniþ suduþsahaþ /
pa÷càttàpànala÷cittaü ciraü dhakùyatya÷ikùitam // SBca_4.25 //
kathaücidapi saüpràpto hitabhåmiü sudurlabhàm /
jànannapi ca nãye 'haü tàneva narakàn punaþ // SBca_4.26 //
atra me cetanà nàsti mantrairiva vimohitaþ /
na jàne kena muhyàmi ko 'tràntarmama tiùñhati // SBca_4.27 //
hastapàdàdirahitàstçùõàdveùàdi÷atravaþ /
na ÷årà na ca te pràj¤àþ kathaü dàsãkçto 'smi taiþ // SBca_4.28 //
maccittàvasthità eva ghnanti màmeva susthitàþ /
tatràpyahaü na kupyàmi dhigasthànasahiùõutàm // SBca_4.29 //
sarve devà manuùyà÷ca yadi syurmama ÷atravaþ /
te 'pi nàvãcikaü vahniü samudànayituü kùamàþ // SBca_4.30 //
merorapi yadàsaïgànna bhasmàpyupalabhyate /
kùaõàt kùipanti màü tatra balinaþ kle÷a÷atravaþ // SBca_4.31 //
na hi sarvànya÷atråõàü dãrghamàyurapãdç÷am /
anàdyantaü mahàdãrghaü yanmama kle÷avairiõàm // SBca_4.32 //
sarve hitàya kalpante ànukålyena sevitàþ /
sevyamànàstvamã kle÷àþ sutaràü duþkhakàrakàþ // SBca_4.33 //
iti saütatadãrghavairiùu vyasanaughaprasavaikahetuùu /
hçdaye nivasatsu nirbhayaü mama saüsàraratiþ kathaü bhavet // SBca_4.34 //
bhavacàrakapàlakà ime narakàdiùvapi vadhyaghàtakàþ /
mative÷mani lobhapa¤jare yadi tiùñhanti kutaþ sukhaü mama // SBca_4.35 //
tasmànna tàvadahamatra dhuraü kùipàmi yàvanna ÷atrava ime nihatàþ samakùam /
svalpe 'pi tàvadapakàriõi baddharoùà mànonnatàstamanihatya na yànti nidràm // SBca_4.36 //
prakçtimaraõaduþkhitàndhakàràn / raõa÷irasi prasabhaü nihantumugràþ /
agaõita÷ara÷aktighàtaduþkhà na vimukhatàmupayàntyasàdhayitvà // SBca_4.37 //
kimuta satatasarvaduþkhahetån prakçtiripånupahantumudyatasya /
bhavati mama viùàdadainyamadya vyasana÷atairapi kena hetunà vai // SBca_4.38 //
akàraõenaiva ripukùatàni gàtreùvalaükàravadudvahanti /
mahàrthasiddhyai tu samudyatasya duþkhàni kasmànmama bàdhakàni // SBca_4.39 //
svajãvikàmàtranibaddhacittàþ kaivartacaõóàlakçùãvalàdyàþ /
÷ãtàtapàdivyasanaü sahante jagaddhitàrthaü na kathaü sahe 'ham // SBca_4.40 //
da÷adigvyomaparyantajagatkle÷avimokùaõe /
pratij¤àya madàtmàpi na kle÷ebhyo vimocitaþ // SBca_4.41 //
àtmapramàõamaj¤àtvà bruvannunmattakastadà /
anivartã bhaviùyàmi tasmàtkle÷avadhe sadà // SBca_4.42 //
atra grahã bhaviùyàmi baddhavaira÷ca vigrahã /
anyatra tadvidhàtkle÷àt kle÷aghàtànubandhinaþ // SBca_4.43 //
galantvantràõi me kàmaü ÷iraþ patatu nàma me /
na tvevàvanatiü yàmi sarvathà kle÷avairiõàm // SBca_4.44 //
nirvàsitasyàpi tu nàma ÷atrorde÷àntare sthànaparigrahaþ syàt /
yataþ punaþ saübhçta÷aktireti na kle÷a÷atrorgatirãdç÷ã tu // SBca_4.45 //
kvàsau yàyànmanmanaþstho nirastaþ sthitvà yasmin madvadhàrthaü yateta /
nodyogo me kevalaü mandabuddheþ kle÷àþ praj¤àdçùñisàdhyà varàkàþ // SBca_4.46 //
na kle÷à viùayeùu nendriyagaõe nàpyantaràle sthità
nàto 'nyatra kuha sthitàþ punaramã mathnanti kçtsnaü jagat /
màyaiveyamato vimu¤ca hçdayaü tràsaü bhajasvodyamaü
praj¤àrthaü kimakàõóa eva narakeùvàtmànamàbàdhase // SBca_4.47 //
evaü vini÷citya karomi yatnaü yathokta÷ikùàpratipattihetoþ /
vaidyopade÷àccalataþ kuto 'sti bhaiùajyasàdhyasya niràmayatvam // SBca_4.48 //

iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü bodhicittàpramàda÷caturthaþ paricchedaþ ||


_______________________________________________________________________




5 Saüprajanyarakùaõaü nàma pa¤camaþ paricchedaþ /

÷ikùàü rakùitukàmena cittaü rakùyaü prayatnataþ /
na ÷ikùà rakùituü ÷akyà calaü cittamarakùatà // SBca_5.1 //
adàntà mattamàtaïgà na kurvantãha tàü vyathàm /
karoti yàmavãcyàdau mukta÷cittamataïgajaþ // SBca_5.2 //
baddha÷ceccittamàtaïgaþ smçtirajjvà samantataþ /
bhayamastaügataü sarvaü kçtsnaü kalyàõamàgatam // SBca_5.3 //
vyàghràþ siühà gajà çkùàþ sarpàþ sarve ca ÷atravaþ /
sarve narakapàlà÷ca óàkinyo ràkùasàstathà // SBca_5.4 //
sarve baddhà bhavantyete cittasyaikasya bandhanàt /
cittasyaikasya damanàt sarve dàntà bhavanti ca // SBca_5.5 //
yasmàdbhayàni sarvàõi duþkhànyapramitàni ca /
cittàdeva bhavantãti kathitaü tattvavàdinà // SBca_5.6 //
÷astràõi kena narake ghañitàni prayatnataþ /
taptàyaþkuññimaü kena kuto jàtà÷ca tàþ striyaþ // SBca_5.7 //
pàpacittasamudbhåtaü tattatsarvaü jagau muniþ /
tasmànna ka÷cit trailokye cittàdanyo bhayànakaþ // SBca_5.8 //
adaridraü jagatkçtvà dànapàramità yadi /
jagaddaridramadyàpi sà kathaü pårvatàyinàm // SBca_5.9 //
phalena saha sarvasvatyàgacittàjjane 'khile /
dànapàramità proktà tasmàtsà cittameva tu // SBca_5.10 //
matsyàdayaþ kva nãyantàü màrayeyaü yato na tàn /
labdhe viraticitte tu ÷ãlapàramità matà // SBca_5.11 //
kiyato màrayiùyàmi durjanàn gaganopamàn /
màrite krodhacitte tu màritàþ sarva÷atravaþ // SBca_5.12 //
bhåmiü chàdayituü sarvàü kuta÷carma bhaviùyati /
upànaccarmamàtreõa channà bhavati medinã // SBca_5.13 //
bàhyà bhàvà mayà tadvacchakyà vàrayituü na hi /
svacittaü vàrayiùyàmi kiü mamànyairnivàritaiþ // SBca_5.14 //
sahàpi vàk÷arãràbhyàü mandavçtterna tatphalam /
yatpañorekakasyàpi cittasya brahmatàdikam // SBca_5.15 //
japàstapàüsi sarvàõi dãrghakàlakçtànyapi /
anyacittena mandena vçthaivetyàha sarvavit // SBca_5.16 //
duþkhaü hantuü sukhaü pràptuü te bhramanti mudhàmbare /
yairetaddharmasarvasvaü cittaü guhyaü na bhàvitam // SBca_5.17 //
tasmàtsvadhiùñhitaü cittaü mayà kàryaü surakùitam /
cittarakùàvrataü mukttvà bahubhiþ kiü mama vrataiþ // SBca_5.18 //
yathà capalamadhyastho rakùati vraõamàdaràt /
evaü durjanamadhyastho rakùeccittavraõaü sadà // SBca_5.19 //
vraõaduþkhalavàdbhãto rakùàmi vraõamàdaràt /
saüghàtaparvatàghàtàdbhãta÷cittavraõaü na kim // SBca_5.20 //
anena hi vihàreõa viharan durjaneùvapi /
pramadàjanamadhye 'pi yatirdhãro na khaõóyate // SBca_5.21 //
làbhà na÷yantu me kàmaü satkàraþ kàyajãvitam /
na÷yatvanyacca ku÷alaü mà tu cittaü kadàcana // SBca_5.22 //
cittaü rakùitukàmànàü mayaiùa kriyate '¤jaliþ /
smçtiü ca saüprajanyaü ca sarvayatnena rakùata // SBca_5.23 //
vyàdhyàkulo naro yadvanna kùamaþ sarvakarmasu /
tathàbhyàü vikalaü cittaü na kùamaü sarvakarmasu // SBca_5.24 //
asaüprajanyacittasya ÷rutacintitabhàvitam /
sacchidrakumbhajalavanna smçtàvavatiùñhate // SBca_5.25 //
aneke ÷rutavanto 'pi ÷ràddhà yatnaparà api /
asaüprajanyadoùeõa bhavantyàpattika÷malàþ // SBca_5.26 //
asaüprajanyacaureõa smçtimoùànusàriõà /
upacityàpi puõyàni muùità yànti durgatim // SBca_5.27 //
kle÷ataskarasaügho 'yamavatàragaveùakaþ /
pràpyàvatàraü muùõàti hanti sadgatijãvitam // SBca_5.28 //
tasmàtsmçtirmanodvàrànnàpaneyà kadàcana /
gatàpi pratyupasthàpyà saüsmçtyàpàyikãü vyathàm // SBca_5.29 //
upàdhyàyànu÷àsanyà bhãtyàpyàdarakàriõàm /
dhanyànàü gurusaüvàsàtsukaraü jàyate smçtiþ // SBca_5.30 //
buddhà÷ca bodhisattvà÷ca sarvatràvyàhatekùaõàþ /
sarvamevàgratasteùàü teùàmasmi puraþ sthitaþ // SBca_5.31 //
iti dhyàtvà tathà tiùñhet trapàdarabhayànvitaþ /
buddhànusmçtirapyevaü bhavettasya muhurmuhuþ // SBca_5.32 //
saüprajanyaü tadàyàti na ca yàtyàgataü punaþ /
smçtiryadà manodvàre rakùàrthamavatiùñhate // SBca_5.33 //
pårvaü tàvadidaü cittaü sadopasthàpyamãdç÷am /
nirindriyeõeva mayà sthàtavyaü kàùñhavatsadà // SBca_5.34 //
niùphalà netravikùepà na kartavyàþ kadàcana /
nidhyàyantãva satataü kàryà dçùñiradhogatà // SBca_5.35 //
dçùñivi÷ràmahetostu di÷aþ pa÷yetkadàcana /
àbhàsamàtraü dçùñvà ca svàgatàrthaü vilokayet // SBca_5.36 //
màrgàdau bhayabodhàrthaü muhuþ pa÷yeccaturdi÷am /
di÷o vi÷ramya vãkùeta paràvçtyaiva pçùñhataþ // SBca_5.37 //
saredapasaredvàpi puraþ pa÷cànniråpya ca /
evaü sarvàsvavasthàsu kàryaü buddhvà samàcaret // SBca_5.38 //
kàyenaivamavastheyamityàkùipya kriyàü punaþ /
kathaü kàyaþ sthita iti draùñavyaü punarantarà // SBca_5.39 //
niråpyaþ sarvayatnena cittamattadvipastathà /
dharmacintàmahàstambhe yathà baddho na mucyate // SBca_5.40 //
kutra me vartata iti pratyavekùyaü tathà manaþ /
samàdhànadhuraü naiva kùaõamapyutsçjedyathà // SBca_5.41 //
bhayotsavàdisaübandhe yadya÷akto yathàsukham /
dànakàle tu ÷ãlasya yasmàduktamupekùaõam // SBca_5.42 //
yad buddhvà kartumàrabdhaü tato 'nyanna vicintayet /
tadeva tàvanniùpàdyaü tadgatenàntaràtmanà // SBca_5.43 //
evaü hi sukçtaü sarvamanyathà nobhayaü bhavet /
asaüprajanyakle÷o 'pi vçddhiü caivaü gamiùyati // SBca_5.44 //
nànàvidhapralàpeùu vartamàneùvanekadhà /
kautåhaleùu sarveùu hanyàdautsukyamàgatam // SBca_5.45 //
mçnmardanatçõacchedarekhàdyaphalamàgatam /
smçtvà tàthàgatãü ÷ikùàü bhãtastatkùaõamutsçjet // SBca_5.46 //
yadà calitukàmaþ syàdvaktukàmo 'pi và bhavet /
svacittaü pratyavekùyàdau kuryàddhairyeõa yuktimat // SBca_5.47 //
anunãtaü pratihataü yadà pa÷yetsvakaü manaþ /
na kartavyaü na vaktavyaü sthàtavyaü kàùñhavattadà // SBca_5.48 //
uddhataü sopahàsaü và yadà mànamadànvitam /
sotpràsàti÷ayaü vakraü va¤cakaü ca mano bhavet // SBca_5.49 //
yadàtmotkarùaõàbhàsaü parapaüsanameva và /
sàdhikùepaü sasaürambhaü sthàtavyaü kàùñhavattadà // SBca_5.50 //
làbhasatkàrakãrtyarthi parivàràrthi và punaþ /
upasthànàrthe me cittaü tasmàttiùñhàmi kàùñhavat // SBca_5.51 //
paràrtharåkùaü svàrthàrthi pariùatkàmameva và /
vaktumicchati me cittaü tasmàttiùñhàmi kàùñhavat // SBca_5.52 //
asahiùõvalasaü bhãtaü pragalbhaü mukharaü tathà /
svapakùàbhiniviùñaü ca tasmàttiùñhàmi kàùñhavat // SBca_5.53 //
evaü saükliùñamàlokya niùphalàrambhi và manaþ /
nigçhõãyàd dçóhaü ÷åraþ pratipakùeõa tatsadà // SBca_5.54 //
suni÷citaü suprasannaü dhãraü sàdaragauravam /
salajjaü sabhayaü ÷àntaü paràràdhanatatparam // SBca_5.55 //
parasparaviruddhàbhirbàlecchàbhirakheditam /
kle÷otpàdàdidaü hyetadeùàmiti dayànvitam // SBca_5.56 //
àtmasattvava÷aü nityamanavadyeùu vastuùu /
nirmàõamiva nirmànaü dhàrayàmyeùa mànasam // SBca_5.57 //
ciràtpràptaü kùaõavaraü smçtvà smçtvà muhurmuhuþ /
dhàrayàmãdç÷aü cittamaprakampyaü sumeruvat // SBca_5.58 //
gçdhrairàmiùasaügçddhaiþ kçùyamàõa itastataþ /
na karotyanyathà kàyaþ kasmàdatra pratikriyàm // SBca_5.59 //
rakùasãmaü manaþ kasmàdàtmãkçtya samucchrayam /
tvatta÷cetpçthagevàyaü tenàtra tava ko vyayaþ // SBca_5.60 //
na svãkaroùi he måóha kàùñhaputtalakaü ÷ucim /
amedhyaghañitaü yantraü kasmàdrakùasi påtikam // SBca_5.61 //
imaü carmapuñaü tàvatsvabuddhyaiva pçthakkuru /
asthipa¤jarato màüsaü praj¤à÷astreõa mocaya // SBca_5.62 //
asthãnyapi pçthakkçtvà pa÷ya majjànamantataþ /
kimatra sàramastãti svayameva vicàraya // SBca_5.63 //
evamanviùya yatnena na dçùñaü sàramatra te /
adhunà vada kasmàttvaü kàyamadyàpi rakùasi // SBca_5.64 //
na khàditavyama÷uci tvayà peyaü na ÷oõitam /
nàntràõi cåùitavyàni kiü kàyena kariùyasi // SBca_5.65 //
yuktaü gçdhra÷çgàlàderàhàràrthaü tu rakùitum /
karmopakaraõaü tvetanmanuùyàõàü ÷arãrakam // SBca_5.66 //
evaü te rakùata÷càpi mçtyuràcchidya nirdayaþ /
kàyaü dàsyati gçdhrebhyastadà tvaü kiü kariùyasi // SBca_5.67 //
na sthàsyatãti bhçtyàya na vastràdi pradãyate /
kàyo yàsyati khàditvà kasmàttvaü kuruùe vyayam // SBca_5.68 //
datvàsmai vetanaü tasmàtsvàrthaü kuru mano 'dhunà /
na hi vaitanikopàttaü sarvaü tasmai pradãyate // SBca_5.69 //
kàye naubuddhimàdhàya gatyàgamanani÷rayàt /
yathàkàmaügamaü kàyaü kuru sattvàrthasiddhaye // SBca_5.70 //
evaü va÷ãkçtasvàtmà nityaü smitamukho bhavet /
tyajed bhçkuñisaükocaü pårvàbhàùã jagatsuhçt // SBca_5.71 //
sa÷abdapàtaü sahasà na pãñhàdãn vinikùipet /
nàsphàlayetkapàñaü ca syànniþ÷abdaruciþ sadà // SBca_5.72 //
bako bióàla÷caura÷ca niþ÷abdo nibhçta÷caran /
pràpnotyabhimataü kàryamevaü nityaü yati÷caret // SBca_5.73 //
paracodanadakùàõàmanadhãùñopakàriõàm /
pratãcchecchirasà vàkyaü sarva÷iùyaþ sadà bhavet // SBca_5.74 //
subhàùiteùu sarveùu sàdhukàramudãrayet /
puõyakàriõamàlokya stutibhiþ saüpraharùayet // SBca_5.75 //
parokùaü ca guõàn bråyàdanubråyàcca toùataþ /
svavarõe bhàùyamàõe ca bhàvayettadguõaj¤atàm // SBca_5.76 //
sarvàrambhà hi tuùñyarthàþ sà vittairapi durlabhà /
bhokùye tuùñimukhaü tasmàtpara÷ramakçtairguõaiþ // SBca_5.77 //
na càtra me vyayaþ ka÷citparatra ca mahatsukham /
aprãtiduþkhaü dveùaistu mahadduþkhaü paratra ca // SBca_5.78 //
vi÷vastavinyastapadaü vispaùñàrthaü manoramam /
÷rutisaukhyaü kçpàmålaü mçdumandasvaraü vadet // SBca_5.79 //
çju pa÷yetsadà sattvàü÷cakùuùà saüpibanniva /
etàneva samà÷ritya buddhatvaü me bhaviùyati // SBca_5.80 //
sàtatyàbhinive÷otthaü pratipakùotthameva ca /
guõopakàrikùetre ca duþkhite ca mahacchubham // SBca_5.81 //
dakùa utthànasaüpannaþ svayaükàrã sadà bhavet /
nàvakà÷aþ pradàtavyaþ kasyacitsarvakarmasu // SBca_5.82 //
uttarottarataþ ÷reùñhà dànapàramitàdayaþ /
netaràrthaü tyajecchreùñhàmanyatràcàrasetutaþ // SBca_5.83 //
evaü buddhvà paràrtheùu bhavetsatatamutthitaþ /
niùiddhamapyanuj¤àtaü kçpàlorarthadar÷inaþ // SBca_5.84 //
vinipàtagatànàthavratasthàn saüvibhajya ca /
bhu¤jãta madhyamàü màtràü tricãvarabahistyajet // SBca_5.85 //
saddharmasevakaü kàyamitaràrthaü na pãóayet /
evameva hi sattvànàmà÷àmà÷u prapårayet // SBca_5.86 //
tyajenna jãvitaü tasmàda÷uddhe karuõà÷aye /
tulyà÷aye tu tattyàjyamitthaü na parihãyate // SBca_5.87 //
dharmaü nirgaurave svasthe na ÷iroveùñite vadet /
sacchatradaõóa÷astre ca nàvaguõñhitamastake // SBca_5.88 //
gambhãrodàramalpeùu na strãùu puruùaü vinà /
hãnotkçùñeùu dharmeùu samaü gauravamàcaret // SBca_5.89 //
nodàradharmapàtraü ca hãne dharme niyojayet /
na càcàraü parityajya såtramantraiþ pralobhayet // SBca_5.90 //
dantakàùñhasya kheñasya visarjanamapàvçtam /
neùñaü jale sthale bhogye måtràde÷càpi garhitam // SBca_5.91 //
mukhapåraü na bhu¤jãta sa÷abdaü prasçtànanam /
pralambapàdaü nàsãta na bàhå mardayetsamam // SBca_5.92 //
naikayànyastriyà kuryàdyànaü ÷ayanamàsanam /
lokàprasàdakaü sarvaü dçùñvà pçùñvà ca varjayet // SBca_5.93 //
nàïgulyà kàrayetkiüciddakùiõena tu sàdaram /
samastenaiva hastena màrgamapyevamàdi÷et // SBca_5.94 //
na bàhåtkùepakaü kaücicchabdayedalpasaübhrame /
acchañàdi tu kartavyamanyathà syàdasaüvçtaþ // SBca_5.95 //
nàthanirvàõa÷ayyàvacchayãtepsitayà di÷à /
saüprajànaüllaghåtthànaþ pràgava÷yaü niyogataþ // SBca_5.96 //
àcàro bodhisattvànàmaprameya uadàhçtaþ /
citta÷odhanamàcàraü niyataü tàvadàcaret // SBca_5.97 //
ràtriüdivaü ca triskandhaü triùkàlaü ca pravartayet /
÷eùàpatti÷amastena bodhicittajinà÷rayàt // SBca_5.98 //
yà avasthàþ prapadyeta svayaü parava÷o 'pi và /
tàsvavasthàsu yàþ ÷ikùàþ ÷ikùettà eva yatnataþ // SBca_5.99 //
na hi tadvidyate kiücidyanna ÷ikùyaü jinàtmajaiþ /
na tadasti na yatpuõyamevaü viharataþ sataþ // SBca_5.100 //
pàraüparyeõa sàkùàdvà sattvàrthaü nànyadàcaret /
sattvànàmeva càrthàya sarvaü bodhàya nàmayet // SBca_5.101 //
sadà kalyàõamitraü ca jãvitàrthe 'pi na tyajet /
bodhisattvavratadharaü mahàyànàrthakovidam // SBca_5.102 //
÷rãsaübhavavimokùàcca ÷ikùedyadguruvartanam /
etaccànyacca buddhoktaü j¤eyaü såtràntavàcanàt // SBca_5.103 //
÷ikùàþ såtreùu dç÷yante tasmàtsåtràõi vàcayet /
àkà÷agarbhasåtre ca målàpattãrniråpayet // SBca_5.104 //
÷ikùàsamuccayo 'va÷yaü draùñavya÷ca punaþ punaþ /
vistareõa sadàcàro yasmàttatra pradar÷itaþ // SBca_5.105 //
saükùepeõàthavà tàvatpa÷yetsåtrasamuccayam /
àryanàgàrjunàbaddhaü dvitãyaü ca prayatnataþ // SBca_5.106 //
yato nivàryate yatra yadeva ca niyujyate /
tallokacittarakùàrthaü ÷ikùàü dçùñvà samàcaret // SBca_5.107 //
etadeva samàsena saüprajanyasya lakùaõam /
yatkàyacittàvasthàyàþ pratyavekùà muhurmuhuþ // SBca_5.108 //
kàyenaiva pañhiùyàmi vàkpàñhena tu kiü bhavet /
cikitsàpàñhamàtreõa rogiõaþ kiü bhaviùyati // SBca_5.109 //

iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü saüprajanyarakùaõaü nàma pa¤camaþ paricchedaþ ||


_______________________________________________________________________



6 kùàntipàramità nàma ùaùñhaþ paricchedaþ /

sarvametatsucaritaü dànaü sugatapåjanam /
kçtaü kalpasahasrairyatpratighaþ pratihanti tat // SBca_6.1 //
na ca dveùasamaü pàpaü na ca kùàntisamaü tapaþ /
tasmàtkùàntiü prayatnena bhàvayedvividhairnayaiþ // SBca_6.2 //
manaþ ÷amaü na gçhõàti na prãtisukhama÷nute /
na nidràü na dhçtiü yàti dveùa÷alye hçdi sthite // SBca_6.3 //
påjayatyarthamànairyàn ye 'pi cainaü samà÷ritàþ /
te 'pyenaü hantumicchanti svàminaü dveùadurbhagam // SBca_6.4 //
suhçdo 'pyudvijante 'smàd dadàti na ca sevyate /
saükùepànnàsti tatkiücit krodhano yena susthitaþ // SBca_6.5 //
evamàdãni duþkhàni karotãtyarisaüj¤ayà /
yaþ krodhaü hanti nirbandhàt sa sukhãha paratra ca // SBca_6.6 //
aniùñakaraõàjjàtamiùñasya ca vighàtanàt /
daurmanasyà÷anaü pràpya dveùo dçpto nihanti màm // SBca_6.7 //
tasmàdvighàtayiùyàmi tasyà÷anamahaü ripoþ /
yasmànna madvadhàdanyatkçtyamasyàsti vairiõaþ // SBca_6.8 //
atyaniùñàgamenàpi na kùobhyà mudità mayà /
daurmanasye 'pi nàstãùñaü ku÷alaü tvavahãyate // SBca_6.9 //
yadyastyeva pratãkàro daurmanasyena tatra kim /
atha nàsti pratãkàro daurmanasyena tatra kim // SBca_6.10 //
duþkhaü nyakkàrapàruùyamaya÷a÷cetyanãpsitam /
priyàõàmàtmano vàpi ÷atro÷caitadviparyayàt // SBca_6.11 //
kathaücillabhyate saukhyaü duþkhaü sthitamayatnataþ /
duþkhenaiva ca niþsàraþ cetastasmàd dçóhãbhava // SBca_6.12 //
durgàputrakakarõàñà dàhacchedàdivedanàm /
vçthà sahante muktyarthamahaü kasmàttu kàtaraþ // SBca_6.13 //
na kiücidasti tadvastu yadabhyàsasya duùkaram /
tasmànmçduvyathàbhyàsàt soóhavyàpi mahàvyathà // SBca_6.14 //
uddaü÷adaü÷ama÷akakùutpipàsàdivedanàm /
mahatkaõóvàdiduþkhaü ca kimanarthaü na pa÷yasi // SBca_6.15 //
÷ãtoùõavçùñivàtàdhvavyàdhibandhanatàóanaiþ /
saukumàryaü na kartavyamanyathà vardhate vyathà // SBca_6.16 //
kecitsva÷oõitaü dçùñvà vikramante vi÷eùataþ /
para÷oõitamapyeke dçùñvà mårcchàü vrajanti yat // SBca_6.17 //
taccittasya dçóhatvena kàtaratvena càgatam /
duþkhaduryodhanastasmàdbhavedabhibhavedvyathàm // SBca_6.18 //
duþkhe 'pi naiva cittasya prasàdaü kùobhayed budhaþ /
saügràmo hi saha kle÷airyuddhe ca sulabhà vyathà // SBca_6.19 //
urasàràtighàtàn ye pratãcchanto jayantyarãn /
te te vijayinaþ ÷åràþ ÷eùàstu mçtamàrakàþ // SBca_6.20 //
guõo 'para÷ca duþkhasya yatsaüvegànmadacyutiþ /
saüsàriùu ca kàruõyaü pàpàdbhãtirjine spçhà // SBca_6.21 //
pittàdiùu na me kopo mahàduþkhakareùvapi /
sacetaneùu kiü kopaþ te 'pi pratyayakopitàþ // SBca_6.22 //
aniùyamàõamapyetacchålamutpadyate yathà /
aniùyamàõo 'pi balàtkrodha utpadyate tathà // SBca_6.23 //
kupyàmãti na saücintya kupyati svecchayà janaþ /
utpatsya ityabhipretya krodha utpadyate na ca // SBca_6.24 //
ye kecidaparàdhà÷ca pàpàni vividhàni ca /
sarvaü tatpratyayabalàt svatantraü tu na vidyate // SBca_6.25 //
na ca pratyayasàmagryà janayàmãti cetanà /
na càpi janitasyàsti janito 'smãti cetanà // SBca_6.26 //
yatpradhànaü kilàbhãùñaü yattadàtmeti kalpitam /
tadeva hi bhavàbhãti na saücintyopajàyate // SBca_6.27 //
anutpannaü hi tannàsti ka icchedbhavituü tadà /
viùayavyàpçtatvàcca niroddhumapi nehate // SBca_6.28 //
nityo hyacetana÷càtmà vyomavat sphuñamakriyaþ /
pratyayàntarasaïge 'pi nirvikàrasya kà kriyà // SBca_6.29 //
yaþ pårvavat kriyàkàle kriyàyàstena kiü kçtam /
tasya kriyeti saübandhe katarattannibandhanam // SBca_6.30 //
evaü parava÷aü sarvaü yadva÷aü so 'pi càva÷aþ /
nirmàõavadaceùñeùu bhàveùvevaü kva kupyate // SBca_6.31 //
vàraõàpi na yuktaivaü kaþ kiü vàrayatãti cet /
yuktà pratãtyatà yasmàdduþkhasyoparatirmatà // SBca_6.32 //
tasmàdamitraü mitraü và dçùñvàpyanyàyakàriõam /
ãdç÷àþ pratyayà asyetyevaü matvà sukhã bhavet // SBca_6.33 //
yadi tu svecchayà siddhiþ sarveùàmeva dehinàm /
na bhavetkasyacidduþkhaü na duþkhaü ka÷cidicchati // SBca_6.34 //
pramàdàdàtmanàtmànaü bàdhante kaõñakàdibhiþ /
bhaktacchedàdibhiþ kopàdduràpastryàdilipsayà // SBca_6.35 //
udbandhanaprapàtai÷ca viùàpathyàdibhakùaõaiþ /
nighnanti kecidàtmànapuõyàcaraõena ca // SBca_6.36 //
yadaivaü kle÷ava÷yavàd ghnantyàtmànamapi priyam /
tadaiùàü parakàyeùu parihàraþ kathaü bhavet // SBca_6.37 //
kle÷onmattãkçteùveùu pravçtteùvàtmaghàtane /
na kevalaü dayà nàsti krodha utpadyate katham // SBca_6.38 //
yadi svabhàvo bàlànàü paropadravakàrità /
teùu kopo na yukto me yathàgnau dahanàtmake // SBca_6.39 //
atha doùo 'yamàgantuþ sattvàþ prakçtipe÷alàþ /
tathàpyayuktastatkopaþ kañudhåme yathàmbare // SBca_6.40 //
mukhyaü daõóàdikaü hitvà prerake yadi kupyate /
dveùeõa preritaþ so 'pi dveùe dveùo 'stu me varam // SBca_6.41 //
mayàpi pårvaü sattvànàmãdç÷yeva vyathà kçtà /
tasmànme yuktamevaitatsattvopadravakàriõaþ // SBca_6.42 //
tacchastraü mama kàya÷ca dvayaü duþkhasya kàraõam /
tena ÷astraü mayà kàyo gçhãtaþ kutra kupyate // SBca_6.43 //
gaõóo 'yaü pratimàkàro gçhãto ghaññanàsahaþ /
tçùõàndhena mayà tatra vyathàyàü kutra kupyate // SBca_6.44 //
duþkhaü necchàmi duþkhasya hetumicchàmi bàli÷aþ /
svàparàdhàgate duþkhe kasmàdanyatra kupyate // SBca_6.45 //
asipatravanaü yadvadyathà nàrakapakùiõaþ /
matkarmajanità eva tathedaü kutra kupyate // SBca_6.46 //
matkarmacodità eva jàtà mayyapakàriõaþ /
yena yàsyanti narakànmayaivàmã hatà nanu // SBca_6.47 //
etànà÷ritya me pàpaü kùãyate kùamato bahu /
màmà÷ritya tu yàntyete narakàn dãrghavedanàn // SBca_6.48 //
ahamevàpakàryeùàü mamaite copakàriõaþ /
kasmàdviparyayaü kçtvà khalacetaþ prakupyasi // SBca_6.49 //
bhavenmamà÷ayaguõo na yàmi narakàn yadi /
eùàmatra kimàyàtaü yadyàtmà rakùito mayà // SBca_6.50 //
atha pratyapakàrã syàü tathàpyete na rakùitàþ /
hãyate càpi me caryà tasmànnaùñàstapasvinaþ // SBca_6.51 //
mano hantumamårtatvànna ÷akyaü kenacitkvacit /
÷arãràbhinive÷àttu cittaü duþkhena bàdhyate // SBca_6.52 //
nyakkàraþ paruùaü vàkyamaya÷a÷cetyayaü gaõaþ /
kàyaü na bàdhate tena cetaþ kasmàtprakupyasi // SBca_6.53 //
mayyaprasàdo yo 'nyeùàü sa màü kiü bhakùayiùyati /
iha janmàntare vàpi yenàsau me 'nabhãpsitaþ // SBca_6.54 //
làbhàntaràyakàritvàd yadyasau me 'nabhãpsitaþ /
naïkùyatãhaiva me làbhaþ pàpaü tu sthàsyati dhruvam // SBca_6.55 //
varamadyaiva me mçtyurna mithyàjãvitaü ciram /
yasmàcciramapi sthitvà mçtyuduþkhaü tadeva me // SBca_6.56 //
svapne varùa÷ataü saukhyaü bhuktvà ya÷ca vibudhyate /
muhårtamaparo ya÷ca sukhã bhåtvà vibudhyate // SBca_6.57 //
nanu (nånaü?) nivartate saukhyaü dvayorapi vibuddhayoþ /
saivopamà mçtyukàle cirajãvyalpajãvinoþ // SBca_6.58 //
labdhvàpi ca bahåüllàbhàn ciraü bhuktvà sukhànyapi /
riktahasta÷ca nagna÷ca yàsyàmi muùito yathà // SBca_6.59 //
pàpakùayaü ca puõyaü ca làbhàjjãvan karomi cet /
puõyakùaya÷ca pàpaü ca làbhàrthaü krudhyato nanu // SBca_6.60 //
yadarthameva jãvàmi tadeva yadi na÷yati /
kiü tena jãvitenàpi kevalà÷ubhakàriõà // SBca_6.61 //
avarõavàdini dveùaþ sattvànnà÷ayatãti cet /
paràya÷askare 'pyevaü kopaste kiü na jàyate // SBca_6.62 //
paràyattàprasàdatvàdaprasàdiùu te kùamà /
kle÷àtpàdaparàyatte kùamà nàvarõavàdini // SBca_6.63 //
pratimàståpasaddharmanà÷akàkro÷akeùu ca /
na yujyate mama dveùo buddhàdãnàü na hi vyathà // SBca_6.64 //
gurusàlohitàdãnàü priyàõàü càpakàriùu /
pårvavatpratyayotpàdaü dçùñvà kopaü nivàrayet // SBca_6.65 //
cetanàcetanakçtà dehinàü niyatà vyathà /
sà vyathà cetane dçùñà kùamasvainàü vyathàmataþ // SBca_6.66 //
mohàdeke 'paràdhyanti kupyantyanye vimohitàþ /
bråmaþ kameùu nirdoùaü kaü và bråmo 'paràdhinam // SBca_6.67 //
kasmàdevaü kçtaü pårvaü yenaivaü bàdhyase paraiþ /
sarve karmaparàyattàþ ko 'hamatrànyathàkçtau // SBca_6.68 //
evaü buddhvà tu puõyeùu tathà yatnaü karomyaham /
yena sarve bhaviùyanti maitracittàþ parasparam // SBca_6.69 //
dahyamàne gçhe yadvadagnirgatvà gçhàntaram /
tçõàdau yatra sajyeta tadàkçùyàpanãyate // SBca_6.70 //
evaü cittaü yadàsaïgàddahyate dveùavahninà /
tatkùaõaü tatparityàjyaü puõyàtmoddàha÷aïkayà // SBca_6.71 //
màraõãyaþ karaü chittvà mukta÷cetkimabhadrakam /
manuùyaduþkhairnarakànmukta÷cetkimabhadrakam // SBca_6.72 //
yadyetanmàtramevàdya duþkhaü soóhuü na pàryate /
tannàrakavyathàhetuþ krodhaþ kasmànna vàryate // SBca_6.73 //
kopàrthamevamevàhaü narakeùu sahasra÷aþ /
kàrito 'smi na càtmàrthaþ paràrtho và kçto mayà // SBca_6.74 //
na cedaü tàdç÷aü duþkhaü mahàrthaü ca kariùyati /
jagadduþkhahare duþkhe prãtirevàtra yujyate // SBca_6.75 //
yadi prãtisukhaü pràptamanyaiþ stutvà guõorjitam /
manastvamapi taü stutvà kasmàdevaü na hçùyasi // SBca_6.76 //
idaü ca te hçùñisukhaü niravadyaü sukhodayam /
na vàritaü ca guõibhiþ paràvarjanamuttamam // SBca_6.77 //
tasyaiva sukhamityevaü tavedaü yadi na priyam /
bhçtidànàdiviraterdçùñàdçùñaü hataü bhavet // SBca_6.78 //
svaguõe kãrtyamàne ca parasaukhyamapãcchasi /
kãrtyamàne paraguõe svasaukhyamapi necchasi // SBca_6.79 //
bodhicittaü samutpàdya sarvasattvasukhecchayà /
svayaü labdhasukheùvadya kasmàtsattveùu kupyasi // SBca_6.80 //
trailokyapåjyaü buddhatvaü sattvànàü kila và¤chasi /
satkàramitvaraü dçùñvà teùàü kiü paridahyase // SBca_6.81 //
puùõàti yastvayà poùyaü tubhyameva dadàti saþ /
kuñumbajãvinaü labdhvà na hçùyasi prakupyasi // SBca_6.82 //
sa kiü necchasi sattvànàü yasteùàü bodhimicchati /
bodhicittaü kutastasya yo 'nyasaüpadi kupyati // SBca_6.86 //
yadi tena na tallabdhaü sthitaü dànapatergçhe /
sarvathàpi na tatte 'sti dattàdattena tena kim // SBca_6.84 //
kiü vàrayatu puõyàni prasannàn svaguõànatha /
labhamàno na gçhõàtu vada kena na kupyasi // SBca_6.85 //
na kevalaü tvamàtmànaü kçtapàpaü na ÷ocasi /
kçtapuõyaiþ saha spardhàmaparaiþ kartumicchasi // SBca_6.86 //
jàtaü cedapriyaü ÷atrostvattuùñyà kiü punarbhavet /
tvadà÷aüsanamàtreõa na càheturbhaviùyati // SBca_6.87 //
atha tvadicchayà siddhaü tadduþkhe kiü sukhaü tava /
athàpyartho bhavedevamanarthaþ ko nvataþ paraþ // SBca_6.88 //
etaddhi baói÷aü ghoraü kle÷abàói÷ikàrpitam /
yato narakapàlàstvàü krãtvà pakùyanti kumbhiùu // SBca_6.89 //
stutirya÷o 'tha satkàro na puõyàya na càyuùe /
na balàrthaü na càrogye na ca kàyasukhàya me // SBca_6.90 //
etàvàü÷ca bhavetsvàrtho dhãmataþ svàrthavedinaþ /
madyadyåtàdi sevyaü syànmànasaü sukhamicchatà // SBca_6.91 //
ya÷orthaü hàrayantyarthamàtmànaü màrayantyapi /
kimakùaràõi bhakùyàõi mçte kasya ca tatsukham // SBca_6.92 //
yathà pàü÷ugçhe bhinne rodityàrtaravaü ÷i÷uþ /
tathà stutiya÷ohànau svacittaü pratibhàti me // SBca_6.93 //
÷abdastàvadacittatvàt sa màü stautãtyasaübhavaþ /
paraþ kila mayi prãta ityetatprãtikàraõam // SBca_6.94 //
anyatra mayi và prãtyà kiü hi me parakãyayà /
tasyaiva tatprãtisukhaü bhàgo nàlpo 'pi me tataþ // SBca_6.95 //
tatsukhena sukhitvaü cetsarvatraiva mamàstu tat /
kasmàdanyaprasàdena sukhiteùu na me sukham // SBca_6.96 //
tasmàdahaü stuto 'smãti prãtiràtmani jàyate /
tatràpyevamasaübandhàt kevalaü ÷i÷uceùñitam // SBca_6.97 //
stutyàdaya÷ca me kùemaü saüvegaü nà÷ayantyamã /
guõavatsu ca màtsaryaü saüpatkopaü ca kurvate // SBca_6.98 //
tasmàtstutyàdighàtàya mama ye pratyupasthitàþ /
apàyapàtarakùàrthaü pravçttà nanu te mama // SBca_6.99 //
muktyarthina÷càyuktaü me làbhasatkàrabandhanam /
ye mocayanti màü bandhàddveùasteùu kathaü mama // SBca_6.100 //
duþkhaü praveùñukàmasya ye kapàñatvamàgatàþ /
buddhàdhiùñhànata iva dveùasteùu kathaü mama // SBca_6.101 //
puõyavighnaþ kçto 'nenetyatra kopo na yujyate /
kùàntyà samaü tapo nàsti nanvetattadupasthitam // SBca_6.102 //
athàhamàtmadoùeõa na karomi kùamàmiha /
mayaivàtra kçto vighnaþ puõyahetàvupasthite // SBca_6.103 //
yo hi yena vinà nàsti yasmiü÷ca sati vidyate /
sa eva kàraõaü tasya sa kathaü vighna ucyate // SBca_6.104 //
na hi kàlopapannena dànavighnaþ kçto 'rthinà /
na ca pravràjake pràpte pravrajyàvighna ucyate // SBca_6.105 //
sulabhà yàcakà loke durlabhàstvapakàriõaþ /
yato me 'naparàdhasya na ka÷cidaparàdhyati // SBca_6.106 //
a÷ramopàrjitastasmàdgçhe nidhirivotthitaþ /
bodhicaryàsahàyatvàt spçhaõãyo ripurmama // SBca_6.107 //
mayà cànena copàttaü tasmàdetat kùamàphalam /
etasmai prathamaü deyametatpårvà kùamà yataþ // SBca_6.108 //
kùamàsiddhyà÷ayo nàsya tena påjyo na cedariþ /
siddhiheturacitto 'pi saddharmaþ påjyate katham // SBca_6.109 //
apakàrà÷ayo 'syeti ÷atruryadi na påjyate /
anyathà me kathaü kùàntirbhiùajãva hitodyate // SBca_6.110 //
tadduùñà÷ayamevàtaþ pratãtyotpadyate kùamà /
sa evàtaþ kùamàhetuþ påjyaþ saddharmavanmayà // SBca_6.111 //
sattvakùetraü jinakùetramityato muninoditam /
etànàràdhya bahavaþ saüpatpàraü yato gatàþ // SBca_6.112 //
sattvebhya÷ca jinebhya÷ca buddhadharmàgame same /
jineùu gauravaü yadvanna sattveùviti kaþ kramaþ // SBca_6.113 //
à÷ayasya ca màhàtmyaü na svataþ kiü tu kàryataþ /
samaü ca tena màhàtmyaü sattvànàü tena te samàþ // SBca_6.114 //
maitryà÷aya÷ca yatpåjyaþ sattvamàhàtmyameva tat /
buddhaprasàdàdyatpuõyaü buddhamàhàtmyameva tat // SBca_6.115 //
buddhadharmàgamàü÷ena tasmàtsattvà jinaiþ samàþ /
na tu buddhaiþ samàþ kecidanantàü÷airguõàrõavaiþ // SBca_6.116 //
guõasàraikarà÷ãnàü guõo 'õurapi cetkvacit /
dç÷yate tasya påjàrthaü trailokyamapi na kùamam // SBca_6.117 //
buddhadharmodayàü÷astu ÷reùñhaþ sattveùu vidyate /
etadaü÷ànuråpyeõa sattvapåjà kçtà bhavet // SBca_6.118 //
kiü ca ni÷chadmabandhånàmaprameyopakàriõàm /
sattvàràdhanamutsçjya niùkçtiþ kà parà bhavet // SBca_6.119 //
bhindanti dehaü pravi÷antyavãciü yeùàü kçte tatra kçte kçtaü syàt /
mahàpakàriùvapi tena sarvaü kalyàõamevàcaraõãyameùu // SBca_6.120 //
svayaü mama svàmina eva tàvad yadarthamàtmanyapi nirvyapekùàþ /
ahaü kathaü svàmiùu teùu teùu karomi mànaü na tu dàsabhàvam // SBca_6.121 //
yeùàü sukhe yànti mudaü munãndràþ yeùàü vyathàyàü pravi÷anti manyum /
tattoùaõàtsarvamunãndratuùñis tatràpakàre 'pakçtaü munãnàm // SBca_6.122 //
àdãptakàyasya yathà samantàn na sarvakàmairapi saumanasyam /
sattvavyathàyàmapi tadvadeva na prãtyupàyo 'sti dayàmayànàm // SBca_6.123 //
tasmànmayà yajjanaduþkhadena duþkhaü kçtaü sarvamahàkçpàõàm /
tadadya pàpaü pratide÷ayàmi yatkheditàstanmunayaþ kùamantàm // SBca_6.124 //
àràdhanàyàdya tathàgatànàü sarvàtmanà dàsyamupaimi loke /
kurvantu me mårghni padaü janaughà vighnantu và tuùyatu lokanàthaþ // SBca_6.125 //
àtmãkçtaü sarvamidaü jagattaiþ / kçpàtmabhirnaiva hi saü÷ayo 'sti /
dç÷yanta ete nanu sattvaråpàs ta eva nàthàþ kimanàdaro 'tra // SBca_6.126 //
tathàgatàràdhanametadeva svàrthasya saüsàdhanametadeva /
lokasya duþkhàpahametadeva tasmànmamàstu vratametadeva // SBca_6.127 //
yathaiko ràjapuruùaþ pramanthàti mahàjanam /
vikartuü naiva ÷aknoti dãrghadar÷ã mahàjanaþ // SBca_6.128 //
yasmànnaiva sa ekàkã tasya ràjabalaü balam /
tathà na durbalaü kaücidaparàddhaü vimànayet // SBca_6.129 //
yasmànnarakapàlà÷ca kçpàvanta÷ca tadbalam /
tasmàdàràdhayetsattvàn bhçtya÷caõóançpaü yathà // SBca_6.130 //
kupitaþ kiü nçpaþ kuryàdyena syànnarakavyathà /
yatsattvadaurmanasyena kçtena hyanubhåyate // SBca_6.131 //
tuùñaþ kiü nçpatirdadyàdyadbuddhatvasamaü bhavet /
yatsattvasaumanasyena kçtena hyanubhåyate // SBca_6.132 //
àstàü bhaviùyadbuddhatvaü sattvàràdhanasaübhavam /
ihaiva saubhàgyaya÷aþsausthityaü kiü na pa÷yasi // SBca_6.133 //
pràsàdikatvamàrogyaü pràmodyaü cirajãvitam /
cakravartisukhaü sphãtaü kùamã pràpnoti saüsaran // SBca_6.134 //

iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü kùàntipàramità nàma ùaùñhaþ paricchedaþ ||


_______________________________________________________________________



7 Vãryapàramità nàma saptamaþ paricchedaþ /

evaü kùamo bhajedvãryaü vãrye bodhiryataþ sthità /
na hi vãryaü vinà puõyaü yathà vàyuü vinàgatiþ // SBca_7.1 //
kiü vãryaü ku÷alotsàhastadvipakùaþ ka ucyate /
àlasyaü kutsitàsaktirviùàdàtmàvamanyanà // SBca_7.2 //
avyàpàrasukhàsvàdanidràpà÷rayatçùõayà /
saüsàraduþkhànudvegàdàlasyamupajàyate // SBca_7.3 //
kle÷avàgurikàghràtaþ praviùño janmavàguràm /
kimadyàpi na jànàsi mçtyorvadanamàgataþ // SBca_7.4 //
svayåthyànmàryamàõàüstvaü krameõaiva na pa÷yasi /
tathàpi nidràü yàsyeva caõóàlamahiùo yathà // SBca_7.5 //
yamenodvãkùyamàõasya baddhamàrgasya sarvataþ /
kathaü te rocate bhoktuü kathaü nidrà kathaü ratiþ // SBca_7.6 //
yàvatsaübhçtasaübhàraü maraõaü ÷ãghrameùyati /
saütyajyàpi tadàlasyamakàle kiü kariùyasi // SBca_7.7 //
idaü na pràptamàrabdhamidamardhakçtaü sthitam /
akasmànmçtyuràyàto hà hato 'smãti cintayan // SBca_7.8 //
÷okavegasamucchånasà÷ruraktekùaõànanàn /
bandhånnirà÷àn saüpa÷yan yamadåtamukhàni ca // SBca_7.9 //
svapàpasmçtisaütaptaþ ÷çõvannàdàü÷ca nàrakàn /
tràsoccàraviliptàïgo vihvalaþ kiü kariùyasi // SBca_7.10 //
jãvamatsya ivàsmãti yuktaü bhayamihaiva te /
kiü punaþ kçtapàpasya tãvrànnarakaduþkhataþ // SBca_7.11 //
spçùña uùõodakenàpi sukumàra pratapyase /
kçtvà ca nàrakaü karma kimevaü svasthamàsyate // SBca_7.12 //
nirudyama phalàkàïkùin sukumàra bahuvyatha /
mçtyugrasto 'maràkàra hà duþkhita vihanyase // SBca_7.13 //
mànuùyaü nàvamàsàdya tara duþkhamahànadãm /
måóha kàlo na nidràyà iyaü naurdurlabhà punaþ // SBca_7.14 //
muktvà dharmaratiü ÷reùñhàmanantaratisaütatim /
ratirauddhatyahàsyàdau duþkhahetau kathaü tava // SBca_7.15 //
aviùàdabalavyåhatàtparyàtmavidheyatà /
paràtmasamatà caiva paràtmaparivartanam // SBca_7.16 //
naivàvasàdaþ kartavyaþ kuto me bodhirityataþ /
yasmàttathàgataþ satyaü satyavàdãdamuktavàn // SBca_7.17 //
te 'pyàsan daü÷ama÷akà makùikàþ kçmayastathà /
yairutsàhava÷àt pràptà duràpà bodhiruttamà // SBca_7.18 //
kimutàhaü naro jàtyà ÷akto j¤àtuü hitàhitam /
sarvaj¤anãtyanutsargàdbodhiü kiü nàpnuyàmaham // SBca_7.19 //
athàpi hastapàdàdi dàtavyamiti me bhayam /
gurulàghavamåóhatvaü tanme syàdavicàrataþ // SBca_7.20 //
chettavya÷càsmi bhettavyo dàhyaþ pàñyo 'pyaneka÷aþ /
kalpakoñãrasaükhyeyà na ca bodhirbhaviùyati // SBca_7.21 //
idaü tu me parimitaü duþkhaü saübodhisàdhanam /
naùña÷alyavyathàpohe tadutpàdanaduþkhavat // SBca_7.22 //
sarve 'pi vaidyàþ kurvanti kriyàduþkhairarogatàm /
tasmàdbahåni duþkhàni hantuü soóhavyamalpakam // SBca_7.23 //
kriyàmimàmapyucitàü varavaidyo na dattavàn /
madhureõopacàreõa cikitsati mahàturàn // SBca_7.24 //
àdau ÷àkàdidàne 'pi niyojayati nàyakaþ /
tatkaroti kramàtpa÷càdyatsvamàüsànyapi tyajet // SBca_7.25 //
yadà ÷àkeùviva praj¤à svamàüse 'pyupajàyate /
màüsàsthi tyajatastasya tadà kiü nàma duùkaram // SBca_7.26 //
na duþkhã tyaktapàpatvàtpaõóitatvànna durmanàþ /
mithyàkalpanayà citte pàpàtkàye yato vyathà // SBca_7.27 //
puõyena kàyaþ sukhitaþ pàõóityena manaþ sukhi /
tiùñhan paràrthaü saüsàre kçpàluþ kena khidyate // SBca_7.28 //
kùapayan pårvapàpàni pratãcchan puõyasàgaràn /
bodhicittabalàdeva ÷ràvakebhyo 'pi ÷ãghragaþ // SBca_7.29 //
evaü sukhàtsukhaü gacchan ko viùãdetsacetanaþ /
bodhicittarathaü pràpya sarvakheda÷ramàpaham // SBca_7.30 //
chandasthàmaratimuktibalaü sattvàrthasiddhaye /
chandaü duþkhabhayàtkuryàdanu÷aüsàü÷ca bhàvayan // SBca_7.31 //
evaü vipakùamunmålya yatetotsàhavçddhaye /
chandamànaratityàgatàtparyava÷itàbalaiþ // SBca_7.32 //
aprameyà mayà doùà hantavyàþ svaparàtmanoþ /
ekaikasyàpi doùasya yatra kalpàrõavaiþ kùayaþ // SBca_7.33 //
tatra doùakùayàrambhe le÷o 'pi mama nekùyate /
aprameyavyathàbhàjye noraþ sphuñati me katham // SBca_7.34 //
guõà mayàrjanãyà÷ca bahavaþ svaparàtmanoþ /
tatraikaikaguõàbhyàso bhavetkalpàrõavairna và // SBca_7.35 //
guõale÷e 'pi nàbhyàso mama jàtaþ kadàcana /
vçthà nãtaü mayà janma kathaücillabdhamadbhutam // SBca_7.36 //
na pràptaü bhagavatpåjàmahotsavasukhaü mayà /
na kçtà ÷àsane kàrà daridrà÷à na pårità // SBca_7.37 //
bhãtebhyo nàbhayaü dattamàrtà na sukhinaþ kçtàþ /
duþkhàya kevalaü màturgato 'smi garbha÷alyatàm // SBca_7.38 //
dharmacchandaviyogena paurvikeõa mamàdhunà /
vipattirãdç÷ã jàtà ko dharme chandamutsçjet // SBca_7.39 //
ku÷alànàü ca sarveùàü chandaü målaü munirjagau /
tasyàpi målaü satataü vipàkaphalabhàvanà // SBca_7.40 //
duþkhàni daurmanasyàni bhayàni vividhàni ca /
abhilàùavighàtà÷ca jàyante pàpakàriõàm // SBca_7.41 //
manorathaþ ÷ubhakçtàü yatra yatraiva gacchati /
tatra tatraiva tatpuõyaiþ phalàrgheõàbhipåjyate // SBca_7.42 //
pàpakàrisukhecchà tu yatra yatraiva gacchati /
tatra tatraiva tatpàpairduþkha÷astrairvihanyate // SBca_7.43 //
vipulasugandhi÷ãtalasaroruhagarbhagatà
madhurajinasvarà÷anakçtopacitadyutayaþ /
munikarabodhitàmbujavinirgatasadvapuùaþ
sugatasutà bhavanti sugatasya puraþ ku÷alaiþ // SBca_7.44 //
yamapuruùàpanãtasakalacchaviràrtaravo
hutavahatàpavidrutakatàmraniùiktatanuþ /
jvaladasi÷aktighàta÷ata÷àtitamàüsadalaþ
patati sutaptalohadharaõãùva÷ubhairbahu÷aþ // SBca_7.45 //
tasmàtkàryaþ ÷ubhacchando bhàvayitvaivamàdaràt /
vajradhvajasthavidhinà mànaü tvàrabhya bhàvayet // SBca_7.46 //
pårvaü niråpya sàmagrãmàrabhennàrabheta và /
anàrambho varaü nàma na tvàrabhya nivartanam // SBca_7.47 //
janmàntare 'pi so 'bhyàsaþ pàpàdduþkhaü ca vardhate /
anyacca kàryakàlaü ca hãnaü tacca na sàdhitam // SBca_7.48 //
triùu màno vidhàtavyaþ karmopakle÷a÷aktiùu /
mayaivaikena kartavyamityeùà karmamànità // SBca_7.49 //
kle÷asvatantro loko 'yaü na kùamaþ svàrthasàdhane /
tasmànmayaiùàü kartavyaü nà÷akto 'haü yathà janaþ // SBca_7.50 //
nãcaü karma karotyanyaþ kathaü mayyapi tiùñhati /
mànàccenna karomyetanmàno na÷yatu me varam // SBca_7.51 //
mçtaü duõóubhamàsàdya kàko 'pi garuóàyate /
àpadàbàdhate 'lpàpi mano me yadi durbalam // SBca_7.52 //
viùàdakçtani÷ceùñe àpadaþ sukarà nanu /
vyutthita÷ceùñamànastu mahatàmapi durjayaþ // SBca_7.53 //
tasmàddçóhena cittena karomyàpadamàpadaþ /
trailokyavijigãùutvaü hàsyamàpajjitasya me // SBca_7.54 //
mayà hi sarvaü jetavyamahaü jeyo na kenacit /
mayaiùa màno voóhavyo jinasiühasuto hyaham // SBca_7.55 //
ye sattvà mànavijità varakàste na màninaþ /
mànã ÷atruva÷aü naiti màna÷atruva÷à÷ca te // SBca_7.56 //
mànena durgatiü nãtà mànuùye 'pi hatotsavàþ /
parapiõóà÷ino dàsà mårkhà durdar÷anàþ kç÷à // SBca_7.57 //
sarvataþ paribhåtà÷ca mànastabdhàstapasvinaþ /
te 'pi cenmàninàü madhye dãnàstu vada kãdç÷àþ // SBca_7.58 //
te mànino vijayina÷ca ta eva ÷årà ye màna÷atruvijayàya vahanti mànam /
ye taü sphurantamapi mànaripuü nihatya kàmaü jane jayaphalaü pratipàdayanti // SBca_7.59 //
saükle÷apakùamadhyastho bhaveddçptaþ sahasra÷aþ /
dåryodhanaþ kle÷agaõaiþ siüho mçgagaõairiva // SBca_7.60 //
mahatsvapi hi kçcchreùu na rasaü cakùurãkùate /
evaü kçcchramapi pràpya na kle÷ava÷ago bhavet // SBca_7.61 //
yadevàpadyate karma tatkarmavyasanã bhavet /
tatkarma÷auõóo 'tçptàtmà krãóàphalasukhepsuvat // SBca_7.62 //
sukhàrthaü kriyate karma tathàpi syànna và sukham /
karmaiva tu sukhaü yasya niùkarmà sa sukhã katham // SBca_7.63 //
kàmairna tçptiþ saüsàre kùuradhàràmadhåpamaiþ /
puõyàmçtaiþ kathaü tçptirvipàkamadhuraiþ ÷ivaiþ // SBca_7.64 //
tasmàtkarmàvasàne 'pi nimajjettatra karmaõi /
yathà madhyàhnasaütapta àdau pràptasaràþ karã // SBca_7.65 //
balanà÷ànubandhe tu punaþ kartuü parityajet /
susamàptaü ca tanmu¤ceduttarottaratçùõayà // SBca_7.66 //
kle÷aprahàràn saürakùet kle÷àü÷ca prahareddçóham /
khaógayuddhamivàpannaþ ÷ikùitenàriõà saha // SBca_7.67 //
tatra khaógaü yathà bhraùñaü gçhõãyàtsabhayastvaran /
smçtikhaógaü tathà bhraùñaü gçhõãyànnarakàn smaran // SBca_7.68 //
viùaü rådhiramàsàdya prasarpati yathà tanau /
tathaiva cchidramàsàdya doùa÷citte prasarpati // SBca_7.69 //
tailapàtradharo yadvadasihastairadhiùñhitaþ /
skhalite maraõatràsàttatparaþ syàttathà vratã // SBca_7.70 //
tasmàdutsaïgage sarpe yathottiùñhati satvaram /
nidràlasyàgame tadvat pratikurvãta satvaram // SBca_7.71 //
ekaikasmiü÷chale suùñhu paritapya vicintayet /
kathaü karomi yenedaü punarme na bhavediti // SBca_7.72 //
saüsargaü karma và pràptamicchedetena hetunà /
kathaü nàmàsvavasthàsu smçtyubhyàso bhavediti // SBca_7.73 //
laghuü kuryàttathàtmànamapramàdakathàü smaran /
karmàgamàdyathà pårvaü sajjaþ sarvatra vartate // SBca_7.74 //
yathaiva tålakaü vàyorgamanàgamane va÷am /
tathotsàhava÷aü yàyàdçddhi÷caivaü samçdhyati // SBca_7.75 //

iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü vãryapàramità nàma saptamaþ paricchedaþ ||


_______________________________________________________________________


8 Dhyànapàramità nàma aùñamaþ paricchedaþ /

vardhayitvaivamutsàhaü samàdhau sthàpayenmanaþ /
vikùiptacittastu naraþ kle÷adaüùñràntare sthitaþ // SBca_8.1 //
kàyacittavivekena vikùepasya na saübhavaþ /
tasmàllokaü parityajya vitarkàn parivarjayet // SBca_8.2 //
snehànna tyajyate loko làbhàdiùu ca tçùõayà /
tasmàdetatparityàge vidvànevaü vibhàvayet // SBca_8.3 //
÷amathena vipa÷yanàsuyuktaþ kurute kle÷avinà÷amityavetya /
÷amathaþ prathamaü gaveùaõãyaþ sa ca loke nirapekùayàbhiratyà // SBca_8.4 //
kasyànityeùvanityasya sneho bhavitumarhati /
yena janmasahasràõi draùñavyo na punaþ priyaþ // SBca_8.5 //
apa÷yannaratiü yàti samàdhau na ca tiùñhati /
na ca tçpyati dçùñvàpi pårvavadbàdhyate tçùà // SBca_8.6 //
na pa÷yati yathàbhåtaü saüvegàdavahãyate /
dahyate tena ÷okena priyasaügamakàïkùayà // SBca_8.7 //
taccintayà mudhà yàti hrasvamàyurmuhurmuhuþ /
a÷à÷vatena dharmeõa dharmo bhra÷yati ÷à÷vataþ // SBca_8.8 //
bàlaiþ sabhàgacarito niyataü yàti durgatim /
neùyate viùabhàga÷ca kiü pràptaü bàlasaügamàt // SBca_8.9 //
kùaõàdbhavanti suhçdo bhavanti ripavaþ kùaõàt /
toùasthàne prakupyanti duràràdhàþ pçthagjanàþ // SBca_8.10 //
hitamuktàþ prakupyanti vàrayanti ca màü hitàt /
atha na ÷råyate teùàü kupità yànti durgatim // SBca_8.11 //
ãrùyotkçùñàtsamàddvandvo hãnànmànaþ stutermadaþ /
avarõàtpratigha÷ceti kadà bàlàddhitaü bhavet // SBca_8.12 //
àtmotkarùaþ paràvarõaþ saüsàraratisaükathà /
ityàdyava÷yama÷ubhaü kiücidbàlasya bàlataþ // SBca_8.13 //
evaü tasyàpi tatsaïgàttenànarthasamàgamaþ /
ekàkã vihariùyàmi sukhamakliùñamànasaþ // SBca_8.14 //
bàlàddåraü palàyeta pràptamàràdhayetpriyaiþ /
na saüstavànubandhena kiü tådàsãnasàdhuvat // SBca_8.15 //
dharmàrthamàtramàdàya bhçïgavat kusumànmadhu /
apårva iva sarvatra vihariùyàmyasaüstutaþ // SBca_8.16 //
làbhã ca satkçta÷càhamicchanti bahava÷ca màm /
iti martyasya saüpràptànmaraõàjjàyate bhayam // SBca_8.17 //
yatra yatra ratiü yàti manaþ sukhavimohitam /
tattatsahasraguõitaü duþkhaü bhåtvopatiùñhati // SBca_8.18 //
tasmàtpràj¤o na tàmicchedicchàto jàyate bhayam /
svayameva ca yàtyetaddhairyaü kçtvà pratãkùatàm // SBca_8.19 //
bahavo làbhino 'bhåvan bahava÷ca ya÷asvinaþ /
saha làbhaya÷obhiste na j¤àtàþ kva gatà iti // SBca_8.20 //
màmevànye jugupsanti kiü prahçùyàmyahaü stutaþ /
màmevànye pra÷aüsanti kiü viùãdàmi ninditaþ // SBca_8.21 //
nànàdhimuktikàþ sattvà jinairapi na toùitàþ /
kiü punarmàdç÷airaj¤aistasmàtkiü lokacintayà // SBca_8.22 //
nindantyalàbhinaü sattvamavadhyàyanti làbhinam /
prakçtyà duþkhasaüvàsaiþ kathaü tairjàyate ratiþ // SBca_8.23 //
na bàlaþ kasyacinmitramiti coktaü tathàgataiþ /
na svàrthena vinà prãtiryasmàdbàlasya jàyate // SBca_8.24 //
svàrthadvàreõa yà prãtiràtmàrthaü prãtireva sà /
dravyanà÷e yathodvegaþ sukhahànikçto hi saþ // SBca_8.25 //
nàvadhyàyanti taravo na càràdhyàþ prayatnataþ
kadà taiþ sukhasaüvàsaiþ saha vàso bhavenmama // SBca_8.26 //
÷ånyadevakule sthitvà vçkùamåle guhàsu và /
kadànapekùo yàsyàmi pçùñhato 'navalokayan // SBca_8.27 //
amameùu prade÷eùu vistãrõeùu svabhàvataþ /
svacchandacàryanilayo vihariùyàmyahaü kadà // SBca_8.28 //
mçtpàtramàtravibhava÷cauràsaübhogacãvaraþ /
nirbhayo vihariùyàmi kadà kàyamagopayan // SBca_8.29 //
kàyabhåmiü nijàü gatvà kaïkàlairaparaiþ saha /
svakàyaü tulayiùyàmi kadà ÷atanadharmiõam // SBca_8.30 //
ayameva hi kàyo me evaü påtirbhaviùyati /
÷çgàlà api yadgandhànnopasarpeyurantikam // SBca_8.31 //
asyaikasyàpi kàyasya sahajà asthikhaõóakàþ /
pçthak pçthaggamiùyanti kimutànyaþ priyo janaþ // SBca_8.32 //
eka utpadyate janturmriyate caika eva hi /
nànyasya tadvyathàbhàgaþ kiü priyairvighnakàrakaiþ // SBca_8.33 //
adhvànaü pratipannasya yathàvàsaparigrahaþ /
tathà bhavàdhvagasyàpi janmàvàsaparigrahaþ // SBca_8.34 //
caturbhiþ puruùairyàvatsa na nirdhàryate tataþ /
à÷ocyamàno lokena tàvadeva vanaü vrajet // SBca_8.35 //
asaüstavàvirodhàbhyàmeka eva ÷arãrakaþ /
purvameva mçto loke mriyamàõo na ÷ocati // SBca_8.36 //
na càntikacaràþ kecicchocantaþ kurvate vyathàm /
buddhàdyanusmçtiü càsya vikùipanti na kecana // SBca_8.37 //
tasmàdekàkità ramyà niràyàsà ÷ivodayà /
sarvavikùepa÷amanã sevitavyà mayà sadà // SBca_8.38 //
sarvànyacintànirmuktaþ svacittaikàgramànasaþ /
samàdhànàya cittasya prayatiùye damàya ca // SBca_8.39 //
kàmà hyanarthajanakà iha loke paratra ca /
iha bandhavadhocchedairnarakàdau paratra ca // SBca_8.40 //
yadarthaü dåtadåtãnàü kçtà¤jaliranekadhà /
na ca pàpamakãrtirvà yadarthaü gaõità purà // SBca_8.41 //
prakùipta÷ca bhaye 'pyàtmà draviõaü ca vyayãkçtam /
yànyeva ca pariùvajya babhåvottamanirvçtiþ // SBca_8.42 //
tànyevàsthãni nànyàni svàdhãnànyamamàni ca /
prakàmaü saüpariùvajya kiü na gacchasi nirvçtim // SBca_8.43 //
unnàmyamànaü yatnàdyannãyamànamadho hriyà /
purà dçùñamadçùñaü và mukhaü jàlikayàvçtam // SBca_8.44 //
tanmukhaü tvatparikle÷amasahadbhirivàdhunà /
gçdhrairvyaktãkçtaü pa÷ya kimidànãü palàyase // SBca_8.45 //
paracakùurnipàtebhyo 'pyàsãdyatparirakùitam /
tadadya bhakùitaü yàvat kimãrùyàlo na rakùasi // SBca_8.46 //
màüsocchrayamimaü dçùñvà gçdhrairanyai÷ca bhakùitam /
àhàraþ påjyate 'nyeùàü srakcandanavibhåùaõaiþ // SBca_8.47 //
ni÷calàdapi te tràsaþ kaïkàlàdevamãkùitàt /
vetàleneva kenàpi càlyamànàdbhayaü na kim // SBca_8.48 //
ekasmàda÷anàdeùàü làlàmedhyaü ca jàyate /
tatràmedhyamaniùñaü te làlàpànaü kathaü priyam // SBca_8.49 //
tålagarbhairmçduspar÷ai ramante nopadhànakaiþ /
durgandhaü na sravantãti kàmino 'medhyamohitàþ // SBca_8.50 //
yatra cchanne 'pyayaü ràgastadacchannaü kimapriyam /
na cetprayojanaü tena kasmàcchannaü vimçdyate // SBca_8.51 //
yadi te nà÷ucau ràgaþ kasmàdàliïgase 'param /
màüsakardamasaüliptaü snàyubaddhàsthipa¤jaram // SBca_8.52 //
svameva bahvamedhyaü te tenaiva dhçtimàcara /
amedhyabhastràmaparàü gåthaghasmara vismara // SBca_8.53 //
màüsapriyo 'hamasyeti draùñuü spraùñuü ca và¤chasi /
acetanaü svabhàvena màüsaü tvaü kathamicchasi // SBca_8.54 //
yadicchasi na taccittaü draùñuü spraùñuü ca ÷akyate /
yacca ÷akyaü na tadvetti kiü tadàliïgase mudhà // SBca_8.55 //
nàmedhyamayamanyasya kàyaü vetsãtyanadbhutam /
svàmedhyamayameva tvaü taü nàvaiùãti vismayaþ // SBca_8.56 //
vighanàrkàü÷uvikacaü muktvà taruõapaïkajam /
amedhya÷auõóacittasya kà ratirgåthapa¤jare // SBca_8.57 //
mçdàdyamedhyaliptatvàdyadi na spraùñumicchasi /
yatastannirgataü kàyàttaü spraùñuü kathamicchasi // SBca_8.58 //
yadi te nà÷ucau ràgaþ kasmàdàliïgase param /
amedhyakùetrasaübhåtaü tadbãjaü tena vardhitam // SBca_8.59 //
amedhyabhavamalpatvànna và¤chasya÷uciü kçmim /
bahvamedhyamayaü kàyamamedhyajamapãcchasi // SBca_8.60 //
na kevalamamedhyatvamàtmãyaü na jugupsasi /
amedhyabhàõóànaparàn gåthaghasmara và¤chasi // SBca_8.61 //
karpåràdiùu hçdyeùu ÷àlyannavya¤janeùu và /
mukhakùiptavisçùñeùu bhåmirapya÷ucirmatà // SBca_8.62 //
yadi pratyakùamapyetadamedhyaü nàdhimucyase /
÷ma÷àne patitàn ghoràn kàyàn pa÷yàparànapi // SBca_8.63 //
carmaõyutpàñite yasmàdbhayamutpadyate mahat /
kathaü j¤àtvàpi tatraiva punarutpadyate ratiþ // SBca_8.64 //
kàye nyasto 'pyasau gandha÷candanàdeva nànyataþ /
anyadãyena gandhena kasmàdanyatra rajyase // SBca_8.65 //
yadi svabhàvadaurgandhyàdràgo nàtra ÷ivaü nanu /
kimanartharucirlokastaü gandhenànulimpati // SBca_8.66 //
kàyasyàtra kimàyàtaü sugandhi yadi candanam /
anyadãyena gandhena kasmàdanyatra rajyate // SBca_8.67 //
yadi ke÷anakhairdãrghairdantaiþ samalapàõóuraiþ /
malapaïkadharo nagnaþ kàyaþ prakçtibhãùaõaþ // SBca_8.68 //
sa kiü saüskriyate yatnàdàtmaghàtàya ÷astravat /
àtmavyàmohanodyuktairunmattairàkulà mahã // SBca_8.69 //
kaïkàlàn katiciddçùñvà ÷ma÷àne kila te ghçõà /
gràma÷ma÷àne ramase calatkaïkàlasaükule // SBca_8.70 //
evaü càmedhyamapyetadvinà målyaü na labhyate /
tadarthamarjanàyàso narakàdiùu ca vyathà // SBca_8.71 //
÷i÷ornàrjanasàmarthyaü kenàsau yauvane sukhã /
yàtyarjanena tàruõyaü vçddhaþ kàmaiþ karoti kim // SBca_8.72 //
keciddinàntavyàpàraiþ pari÷ràntàþ kukàminaþ /
gçhamàgatya sàyàhne ÷erate sma mçtà iva // SBca_8.73 //
daõóayàtràbhirapare pravàsakle÷aduþkhitàþ /
vatsararaipi nekùante putradàràüstadarthinaþ // SBca_8.74 //
yadarthameva vikrãta àtmà kàmavimohitaiþ /
tanna pràptaü mudhaivàyurnãtaü tu parakarmaõà // SBca_8.75 //
vikrãtasvàtmabhàvànàü sadà preùaõakàriõàm /
prasåyante striyo 'nyeùàmañavãviñapàdiùu // SBca_8.76 //
raõaü jãvitasaüdehaü vi÷anti kila jãvitum /
mànàrthaü dàsatàü yànti måóhàþ kàmavióambitàþ // SBca_8.77 //
chidyante kàminaþ kecidanye ÷ålasamarpitàþ /
dç÷yante dahyamànà÷ca hanyamànà÷ca ÷aktibhiþ // SBca_8.78 //
arjanarakùaõanà÷aviùàdair arthamanarthamanantamavehi /
vyagratayà dhanasaktamatãnàü nàvasaro bhavaduþkhavimukteþ // SBca_8.79 //
evamàdãnavo bhåyànalpàsvàdastu kàminàm /
÷akañaü vahato yadvatpa÷orghàsalavagrahaþ // SBca_8.80 //
tasyàsvàdalavasyàrthe yaþ pa÷orapyadurlabhaþ /
hatà daivahateneyaü kùaõasaüpatsudurlabhà // SBca_8.81 //
ava÷yaü ganturalpasya narakàdiprapàtinaþ /
kàyasyàrthe kçto yo 'yaü sarvakàlaü pari÷ramaþ // SBca_8.82 //
tataþ koñi÷atenàpi ÷ramabhàgena buddhatà /
caryàduþkhànmahadduþkhaü sà ca bodhirna kàminàm // SBca_8.83 //
na ÷astraü na viùaü nàgnirna prapàto na vairiõaþ /
kàmànàmupamàü yànti narakàdivyathàsmçteþ // SBca_8.84 //
evamudvijya kàmebhyo viveke janayedratim /
kalahàyàsa÷ånyàsu ÷àntàsu vanabhåmiùu // SBca_8.85 //
dhanyaiþ ÷a÷àïkakaracandana÷ãtaleùu ramyeùu harmyavipuleùu ÷ilàtaleùu /
niþ÷abdasaumyavanamàrutavãjyamànaiþ caükramyate parahitàya vicintyate ca // SBca_8.86 //
vihçtya yatra kvacidiùñakàlaü ÷ånyàlaye vçkùatale guhàsu /
parigraharakùaõakhedamuktaþ caratyapekùàvirato yatheùñam // SBca_8.87 //
svacchandacàryanilayaþ pratibaddho na kasyacit /
yatsaütoùasukhaü bhuïkte tadindrasyàpi durlabham // SBca_8.88 //
evamàdibhiràkàrairvivekaguõabhàvanàt /
upa÷àntavitarkaþ san bodhicittaü tu bhàvayet // SBca_8.89 //
paràtmasamatàmàdau bhàvayedevamàdaràt /
samaduþkhasukhàþ sarve pàlanãyà mayàtmavat // SBca_8.90 //
hastàdibhedena bahuprakàraþ kàyo yathaikaþ paripàlanãyaþ /
tathà jagadbhinnamabhinnaduþkhasukhàtmakaü sarvamidaü tathaiva // SBca_8.91 //
yadyapyanyeùu deheùu madduþkhaü na prabàdhate /
tathàpi tadduþkhameva mamàtmasnehaduþsaham // SBca_8.92 //
tathà yadyapyasaüvedyamanyadduþkhaü mayàtmanà /
tathàpi tasya tadduþkhamàtmasnehena duþsaham // SBca_8.93 //
mayànyaduþkhaü hantavyaü duþkhatvàdàtmaduþkhavat /
anugràhyà mayànye 'pi sattvatvàdàtmasattvavat // SBca_8.94 //
yadà mama pareùàü ca tulyameva sukhaü priyam /
tadàtmanaþ ko vi÷eùo yenàtraiva sukhodyamaþ // SBca_8.95 //
yadà mama pareùàü ca bhayaü duþkhaü ca na priyam /
tadàtmanaþ ko vi÷eùo yattaü rakùàmi netaram // SBca_8.96 //
tadduþkhena na me bàdhetyato yadi na rakùyate /
nàgàmikàyaduþkhànme bàdhà tatkena rakùyate // SBca_8.97 //
ahameva tadàpãti mithyeyaü parikalpanà /
anya eva mçto yasmàdanya eva prajàyate // SBca_8.98 //
yadi tasyaiva yadduþkhaü rakùyaü tasyaiva tanmatam /
pàdaduþkhaü na hastasya kasmàttattena rakùyate // SBca_8.99 //
ayuktamapi cedetadahaükàràtpravartate /
tadayuktaü nivartyaü tatsvamanyacca yathàbalam // SBca_8.100 //
saütànaþ samudàya÷ca païktisenàdivanmçùà /
yasya duþkhaü sa nàstyasmàtkasya tatsvaü bhaviùyati // SBca_8.101 //
asvàmikàni duþkhàni sarvàõyevàvi÷eùataþ /
duþkhatvàdeva vàryàõi niyamastatra kiükçtaþ // SBca_8.102 //
duþkhaü kasmànnivàryaü cetsarveùàmavivàdataþ /
vàryaü cetsarvamapyevaü na cedàtmàpi sattvavat // SBca_8.103 //
kçpayà bahu duþkhaü cetkasmàdutpadyate balàt /
jagadduþkhaü niråpyedaü kçpàduþkhaü kathaü bahu // SBca_8.104 //
bahånàmekaduþkhena yadi duþkhaü vigacchati /
utpàdyameva tadduþkhaü sadayena paràtmanoþ // SBca_8.105 //
ataþ supuùpacandreõa jànatàpi nçpàpadam /
àtmaduþkhaü na nihataü bahånàü duþkhinàü vyayàt // SBca_8.106 //
evaü bhàvitasaütànàþ paraduþkhasamapriyàþ /
avãcimavagàhante haüsàþ padmavanaü yathà // SBca_8.107 //
mucyamàneùu sattveùu ye te pràmodyasàgaràþ /
taireva nanu paryàptaü mokùeõàrasikena kim // SBca_8.108 //
ataþ paràrthaü kçtvàpi na mado na ca vismayaþ /
na vipàkaphalàkàïkùà paràrthaikàntatçùõayà // SBca_8.109 //
tasmàdyathànta÷o 'varõàdàtmànaü gopayàmyaham /
rakùàcittaü dayàcittaü karomyevaü pareùvapi // SBca_8.110 //
abhyàsàdanyadãyeùu ÷ukra÷oõitabinduùu /
bhavatyahamiti j¤ànamasatyapi hi vastuni // SBca_8.111 //
tathà kàyo 'nyadãyo 'pi kimàtmeti na gçhyate /
paratvaü tu svakàyasya sthitameva na duùkaram // SBca_8.112 //
j¤àtvà sadoùamàtmànaü parànapi guõodadhãn /
àtmabhàvaparityàgaü paràdànaü ca bhàvayet // SBca_8.113 //
kàyasyàvayavatvena yathàbhãùñàþ karàdayaþ /
jagato 'vayavatvena tathà kasmànna dehinaþ // SBca_8.114 //
yathàtmabuddhirabhyàsàtsvakàye 'sminniràtmake /
pareùvapi tathàtmatvaü kimabhyàsànna jàyate // SBca_8.115 //
evaü paràrthaü kçtvàpi na mado na ca vismayaþ /
àtmànaü bhojayitvaiva phalà÷à na ca jàyate // SBca_8.116 //
tasmàdyathàrti÷okàderàtmànaü goptumicchasi /
rakùàcittaü dayàcittaü jagatyabhyasyatàü tathà // SBca_8.117 //
adhyatiùñhadato nàthaþ svanàmàpyavalokitaþ /
parùacchàradyabhayamapyapanetuü janasya hi // SBca_8.118 //
duùkarànna nivarteta yasmàdabhyàsa÷aktitaþ /
yasyaiva ÷ravaõàtràsastenaiva na vinà ratiþ // SBca_8.119 //
àtmànaü càparàü÷caiva yaþ ÷ãghraü tràtumicchati /
sa caretparamaü guhyaü paràtmaparivartanam // SBca_8.120 //
yasminnàtmanyatisnehàdalpàdapi bhayàdbhayam /
na dviùetkastamàtmànaü ÷atruvadho bhayàvahaþ // SBca_8.121 //
yo màndyakùutpipàsàdipratãkàracikãrùayà /
pakùimatsyamçgàn hanti paripanthaü ca tiùñhati // SBca_8.122 //
yo làbhasatkriyàhetoþ pitaràvapi màrayet /
ratnatrayasvamàdadyàdyenàvãcãndhano bhavet // SBca_8.123 //
kaþ paõóitastamàtmànamicchedrakùetprapåjayet //
na pa÷yecchatruvaccainaü ka÷cainaü pratimànayet // SBca_8.124 //
yadi dàsyàmi kiü bhokùye ityàtmàrthe pi÷àcatà /
yadi bhokùye kiü dadàmãti paràrthe devaràjatà // SBca_8.125 //
àtmàrthaü pãóayitvànyaü narakàdiùu pacyate /
àtmànaü pãóayitvà tu paràrthaü sarvasaüpadaþ // SBca_8.126 //
durgatirnãcatà maurkhyaü yayaivàtmonnatãcchayà /
tàmevànyatra saükràmya sugatiþ satkçtirmatiþ // SBca_8.127 //
àtmàrthaü paramàj¤apya dàsatvàdyanubhåyate /
paràrthaü tvenamàj¤apya svàmitvàdyanubhåyate // SBca_8.128 //
ye kecidduþkhità loke sarve te svasukhecchayà /
ye kecitsukhità loke sarve te 'nyasukhecchayà // SBca_8.129 //
bahunà và kimuktena dç÷yatàmidamantaram /
svàrthàrthina÷ca bàlasya mune÷cànyàrthakàriõaþ // SBca_8.130 //
na nàma sàdhyaü buddhatvaü saüsàre 'pi kutaþ sukham /
svasukhasyànyaduþkhena parivartamakurvataþ // SBca_8.131 //
àstàü tàvatparo loke dçùño 'pyartho na sidhyati /
bhçtyasyàkurvataþ karma svàmino 'dadato bhçtim // SBca_8.132 //
tyaktvànyonyasukhotpàdaü dçùñàdçùñasukhotsavam /
anyonyaduþkhanàd ghoraü duþkhaü gçhõanti mohitàþ // SBca_8.133 //
upadravà ye ca bhavanti loke yàvanti duþkhàni bhayàni caiva /
sarvàõi tànyàtmaparigraheõa tatkiü mamànena parigraheõa // SBca_8.134 //
àtmànamaparityajya duþkhaü tyaktuü na ÷akyate /
yathàgnimaparityajya dàhaü tyaktuü na ÷akyate // SBca_8.135 //
tasmàtsvaduþkha÷àntyarthaü paraduþkha÷amàya ca /
dadàmyanyebhya àtmànaü paràn gçhõàmi càtmavat // SBca_8.136 //
anyasaübaddhamasmãti ni÷cayaü kuru he manaþ /
sarvasattvàrthamutsçjya nànyaccintyaü tvayàdhunà // SBca_8.137 //
na yuktaü svàrthadçùñyàdi tadãyai÷cakùuràdibhiþ /
na yuktaü syandituü svàrthamanyadãyaiþ karàdibhiþ // SBca_8.138 //
tena sattvaparo bhåtvà kàye 'smin yadyadãkùase /
tattadevàpahatyàsmàt parebhyo hitamàcara // SBca_8.139 //
hãnàdiùvàtmatàü kçtvà paratvamapi càtmani /
bhàvayerùyàü ca mànaü ca nirvikalpena cetasà // SBca_8.140 //
eùa satkriyate nàhaü làbhã nàhamayaü yathà /
ståyate 'hamahaü nindyo duþkhito 'hamayaü sukhã // SBca_8.141 //
ahaü karomi karmàõi tiùñhatyeùa tu susthitaþ /
ayaü kila mahàülloke nãco 'haü kila nirguõaþ // SBca_8.142 //
kiü nirguõena kartavyaü sarvasyàtmà guõànvitaþ /
santi te yeùvahaü nãcaþ santi te yeùvahaü varaþ // SBca_8.143 //
÷ãladçùñivipattyàdikle÷a÷aktyà na madva÷àt /
cikitsyo 'haü yathà÷akti pãóàpyaïgãkçtà mayà // SBca_8.144 //
athàhamacikitsyo 'sya kasmànmàmavamanyase /
kiü mamaitadguõaiþ kçtyamàtmà tu guõavànayam // SBca_8.145 //
durgativyàlabaktrasthenaivàsya karuõà jane /
aparaü guõamànena paõóitàn vijigãùate // SBca_8.146 //
samamàtmànamàlokya yataþ svàdhikyavçddhaye /
kalahenàpi saüsàdhyaü làbhasatkàramàtmanaþ // SBca_8.147 //
api sarvatra me loke bhaveyuþ prakañà guõàþ /
api nàma guõà ye 'sya na ÷roùyantyapi kecana // SBca_8.148 //
chàdyerannapi me doùàþ syànme påjàsya no bhavet /
sulabdhà adya me làbhàþ påjito 'hamayaü na tu // SBca_8.149 //
pa÷yàmo muditàstàvacciràdenaü khalãkçtam /
hàsyaü janasya sarvasya nindyamànamitastataþ // SBca_8.150 //
asyàpi hi varàkasya spardhà kila mayà saha /
kimasya ÷rutametàvat praj¤à råpaü kulaü dhanam // SBca_8.151 //
evamàtmaguõàn ÷rutvà kãrtyamànànitastataþ /
saüjàtapulako hçùñaþ paribhokùye sukhotsavam // SBca_8.152 //
yadyapyasya bhavellàbho gràhyo 'smàbhirasau balàt /
datvàsmai yàpanàmàtramasmatkarma karoti cet // SBca_8.153 //
sukhàcca cyàvanãyo 'yaü yojyo 'smadvyathayà sadà /
anena ÷ata÷aþ sarve saüsàravyathità vayam // SBca_8.154 //
aprameyà gatàþ kalpàþ svàrthaü jij¤àsatastava /
÷rameõa mahatànena duþkhameva tvayàrjitam // SBca_8.155 //
madvij¤aptyà tathàtràpi pravartasvàvicàrataþ /
drakùyasyetadguõàn pa÷càdbhåtaü hi vacanaü muneþ // SBca_8.156 //
abhaviùyadidaü karma kçtaü pårvaü yadi tvayà /
bauddhaü saüpatsukhaü muktvà nàbhaviùyadiyaü da÷à // SBca_8.157 //
tasmàdyathànyadãyeùu ÷ukra÷oõitabinduùu /
cakartha tvamahaükàraü tathànyeùvapi bhàvaya // SBca_8.158 //
anyadãya÷caro bhåtvà kàye 'smin yadyadãkùase /
tattadevàpahçtyarthaü parebhyo hitamàcara // SBca_8.159 //
ayaü susthaþ paro duþstho nãcairanyo 'yamuccakaiþ /
paraþ karotyayaü neti kuruùverùyàü tvamàtmani // SBca_8.160 //
sukhàcca cyàvayàtmànaü paraduþkhe niyojaya /
kadàyaü kiü karotãti chala(phala)masya niråpaya // SBca_8.161 //
anyenàpi kçtaü doùaü pàtayàsyaiva mastake /
alpamapyasya doùaü ca prakà÷aya mahàmuneþ // SBca_8.162 //
anyàdhikaya÷ovàdairya÷o 'sya malinãkuru /
nikçùñadàsavaccainaü sattvakàryeùu vàhaya // SBca_8.163 //
nàgantukaguõàü÷ena stutyo doùamayo hyayam /
yathà ka÷cinna jànãyàdguõamasya tathà kuru // SBca_8.164 //
saükùepàdyadyadàtmàrthe pareùvapakçtaü tvayà /
tattadàtmani sattvàrthe vyasanaü vinipàtaya // SBca_8.165 //
naivotsàho 'sya dàtavyo yenàyaü mukharo bhavet /
sthàpyo navavadhåvçttau hrãto bhãto 'tha saüvçtaþ // SBca_8.166 //
evaü kuruùva tiùñhaivaü na kartavyamidaü tvayà /
evameva va÷aþ kàryo nigràhyastadatikrame // SBca_8.167 //
athaivamucyamàne 'pi citta nedaü kariùyasi /
tvàmeva nigrahãùyàmi sarvadoùàstvadà÷ritàþ // SBca_8.168 //
kva yàsyasi mayà dçùñaþ sarvadarpànnihanmi te /
anyo 'sau pårvakaþ kàlastvayà yatràsmi nà÷itaþ // SBca_8.169 //
adyàpyasti mama svàrtha ityà÷àü tyaja sàüpratam /
tvaü vikrãto mayànyeùu bahukhedamacintayan // SBca_8.170 //
tvàü sattveùu na dàsyàmi yadi nàma pramodataþ /
tvaü màü narakapàleùu pradàsyasi na saü÷ayaþ // SBca_8.171 //
evaü cànekadhà datvà tvayàhaü vyathita÷ciram /
nihanmi svàrthaceñaü tvàü tàni vairàõyanusmaran // SBca_8.172 //
na kartavyàtmani prãtiryadyàtmaprãtirasti te /
yadyàtmà rakùitavyo 'yaü rakùitavyo na yujyate // SBca_8.173 //
yathà yathàsya kàyasya kriyate paripàlanam /
sukumàrataro bhåtvà patatyeva tathà tathà // SBca_8.174 //
asyaivaü patitasyàpi sarvàpãyaü vasuüdharà /
nàlaü pårayituü và¤chàü tatko 'syecchàü kariùyati // SBca_8.175 //
a÷akyamicchataþ kle÷a à÷àbhaïga÷ca jàyate /
nirà÷o yastu sarvatra tasya saüpadajãrõikà // SBca_8.176 //
tasmànna prasaro deyaþ kàyasyecchàbhivçddhaye /
bhadrakaü nàma tadvastu yadiùñatvànna gçhyate // SBca_8.177 //
bhasmaniùñhàvasàneyaü ni÷ceùñànyena càlyate /
a÷ucipratimà ghorà kasmàdatra mamàgrahaþ // SBca_8.178 //
kiü mamànena yantreõa jãvinà và mçtena và /
loùñàdeþ ko vi÷eùo 'sya hàhaükàraü na na÷yasi // SBca_8.179 //
÷arãrapakùapàtena vçthà duþkhamupàrjyate /
kimasya kàùñhatulyasya dveùeõànunayena và // SBca_8.180 //
mayà và pàlitasyaivaü gçdhràdyairbhakùitasya và /
na ca sneho na ca dveùastatra snehaü karomi kim // SBca_8.181 //
roùo yasya khalãkàràttoùo yasya ca påjayà /
sa eva cenna jànàti ÷ramaþ kasya kçtena me // SBca_8.182 //
imaü ye kàyamicchanti te 'pi me suhçdaþ kila /
sarve svakàyamicchanti te 'pi kasmànna me priyàþ // SBca_8.183 //
tasmànmayànapekùeõa kàyastyakto jagaddhite /
ato 'yaü bahudoùo 'pi dhàryate karmabhàõóavat // SBca_8.184 //
tenàlaü lokacaritaiþ paõóitànanuyàmyaham /
apramàdakathàü smçtvà styànamiddhaü nivàrayan // SBca_8.185 //
tasmàdàvaraõaü hantuü samàdhànaü karomyaham /
vimàrgàccittamàkçùya svàlambananirantaram // SBca_8.186 //

bodhicaryàvatàre dhyànapàramità nàma aùñamaþ paricchedaþ ||


_______________________________________________________________________



9 Praj¤àpàramità nàma navamaþ paricchedaþ /

imaü parikaraü sarvaü praj¤àrthaü hi munirjagau /
tasmàdutpàdayetpraj¤àü duþkhanivçttikàïkùayà // SBca_9.1 //
saüvçtiþ paramàrtha÷ca satyadvayamidaü matam /
buddheragocarastattvaü buddhiþ saüvçtirucyate // SBca_9.2 //
tatra loko dvidhà dçùño yogã pràkçtakastathà /
tatra pràkçtako loko yogilokena bàdhyate // SBca_9.3 //
bàdhyante dhãvi÷eùeõa yogino 'pyuttarottaraiþ /
dçùñàntenobhayeùñena kàryàrthamavicàrataþ // SBca_9.4 //
lokena bhàvà dç÷yante kalpyante càpi tattvataþ /
na tu màyàvadityatra vivàdo yogilokayoþ // SBca_9.5 //
pratyakùamapi råpàdi prasiddhyà na pramàõataþ /
a÷ucyàdiùu ÷ucyàdiprasiddhiriva sà mçùà // SBca_9.6 //
lokàvatàraõàrthaü ca bhàvà nàthena de÷itàþ /
tattvataþ kùaõikà naite saüvçtyà cedvirudhyate // SBca_9.7 //
na doùo yogisaüvçtyà lokàtte tattvadar÷inaþ /
anyathà lokabàdhà syàda÷ucistrãniråpaõe // SBca_9.8 //
màyopamàjjinàtpuõyaü sadbhàve 'pi kathaü yathà /
yadi màyopamaþ sattvaþ kiü punarjàyate mçtaþ // SBca_9.9 //
yàvatpratyayasàmagrã tàvanmàyàpi vartate /
dãrghasaütànamàtreõa kathaü sattvo 'sti satyataþ // SBca_9.10 //
màyàpuruùaghàtàdau cittàbhàvànna pàpakam /
cittamàyàsamete tu pàpapuõyasamudbhavaþ // SBca_9.11 //
mantràdãnàmasàmarthyànna màyàcittasaübhavaþ /
sàpi nànàvidhà màyà nànàpratyayasaübhavà /
naikasya sarvasàmarthyaü pratyayasyàsti kutracit // SBca_9.12 //
nirvçtaþ paramàrthena saüvçtyà yadi saüsaret /
buddho 'pi saüsaredevaü tataþ kiü bodhicaryayà // SBca_9.13 //
pratyayànàmanucchede màyàpyucchidyate na hi /
pratyayànàü tu vicchedàtsaüvçtyàpi na saübhavaþ // SBca_9.14 //
pratyayànàü tu vicchedàt saüvçtyàpi na saübhavaþ /
yadà na bhràntirapyasti màyà kenopalabhyate // SBca_9.15 //
yadà màyaiva te nàsti tadà kimupalabhyate /
cittasyaiva sa àkàro yadyapyanyo 'sti tattvataþ // SBca_9.16 //
cittameva yadà màyà tadà kiü kena dç÷yate /
uktaü ca lokanàthena cittaü cittaü na pa÷yati // SBca_9.17 //
na cchinatti yathàtmànamasidhàrà tathà manaþ /
àtmabhàvaü yathà dãpaþ saüprakà÷ayatãti cet // SBca_9.18 //
naiva prakà÷yate dãpo yasmànna tamasàvçtaþ /
na hi sphañikavannãlaü nãlatve 'nyamapekùate // SBca_9.19 //
tathà kiücitparàpekùamanapekùaü ca dç÷yate /
anãlatve na tannãlaü nãlaheturyathekùyate // SBca_9.20 //
nãlameva hi ko nãlaü kuryàdàtmànamàtmanà /
anãlatve na tannãlaü kuryàdàtmànamàtmanà // SBca_9.21 //
dãpaþ prakà÷ata iti j¤àtvà j¤ànena kathyate /
buddhiþ prakà÷ata iti j¤àtvedaü kena kathyate // SBca_9.22 //
prakà÷à vàprakà÷à và yadà dçùñà na kenacit /
vandhyàduhitçlãleva kathyamànàpi sà mudhà // SBca_9.23 //
yadi nàsti svasaüvittirvij¤ànaü smaryate katham /
anyànubhåte saübandhàt smçtiràkhuviùaü yathà // SBca_9.24 //
pratyayàntarayuktasya dar÷anàtsvaü prakà÷ate /
siddhà¤janavidherdçùño ghaño naivà¤janaü bhavet // SBca_9.25 //
yathà dçùñaü ÷rutaü j¤àtaü naiveha pratiùidhyate /
satyataþ kalpanà tvatra duþkhaheturnivàryate // SBca_9.26 //
cittàdanyà na màyà cennàpyananyeti kalpyate /
vastu cetsà kathaü nànyànanyà cennàsti vastutaþ // SBca_9.27 //
asatyapi yathà màyà dç÷yà draùñç tathà manaþ /
vastvà÷raya÷cetsaüsàraþ so 'nyathàkà÷avadbhavet // SBca_9.28 //
vastvà÷rayeõàbhàvasya kriyàvattvaü kathaü bhavet /
asatsahàyamekaü hi cittamàpadyate tava // SBca_9.29 //
gràhyamuktaü yadà cittaü tadà sarve tathàgatàþ /
evaü ca ko guõo labdha÷cittamàtre 'pi kalpite // SBca_9.30 //
màyopamatve 'pi j¤àte kathaü kle÷o nivartate /
yadà màyàstriyàü ràgastatkarturapi jàyate // SBca_9.31 //
aprahãõà hi tatkarturj¤eyasaükle÷avàsanà /
taddçùñikàle tasyàto durbalà ÷ånyavàsanà // SBca_9.32 //
÷ånyatàvàsanàdhànàddhãyate bhàvavàsanà /
kiücinnàstãti càbhyàsàtsàpi pa÷càtprahãyate // SBca_9.33 //
yadà na labhyate bhàvo yo nàstãti prakalpyate /
tadà nirà÷rayo 'bhàvaþ kathaü tiùñhenmateþ puraþ // SBca_9.34 //
yadà na bhàvo nàbhàvo mateþ saütiùñhate puraþ /
tadànyagatyabhàvena niràlambà pra÷àmyati // SBca_9.35 //
cintàmaõiþ kalpataruryathecchàparipåraõaþ /
vineyapraõidhànàbhyàü jinabimbaü tathekùyate // SBca_9.36 //
yathà gàruóikaþ stambhaü sàdhayitvà vina÷yati /
sa tasmiü÷ciranaùñe 'pi viùàdãnupa÷àmayet // SBca_9.37 //
bodhicaryànuråpyeõa jinastambho 'pi sàdhitaþ /
karoti sarvakàryàõi bodhisattve 'pi nirvçte // SBca_9.38 //
acittake kçtà påjà kathaü phalavatã bhavet /
tulyaiva pañhyate yasmàttiùñhato nirvçtasya ca // SBca_9.39 //
àgamàcca phalaü tatra saüvçtyà tattvato 'pi và /
satyabuddhe kçtà påjà saphaleti kathaü yathà // SBca_9.40 //
satyadar÷anato muktiþ ÷ånyatàdar÷anena kim /
na vinànena màrgeõa bodhirityàgamo yataþ // SBca_9.41 //
nanvasiddhaü mahàyànaü kathaü siddhastvadàgamaþ /
yasmàdubhayasiddho 'sau na siddho 'sau tavàditaþ // SBca_9.42 //
yatpratyayà ca tatràsthà mahàyàne 'pi tàü kuru /
anyobhayeùñasatyatve vedàderapi satyatà // SBca_9.43 //
savivàdaü mahàyànamiti cedàgamaü tyaja /
tãrthikaiþ savivàdatvàtsvaiþ parai÷càgamàntaram // SBca_9.44 //
÷àsanaü bhikùutàmålaü bhikùutaiva ca duþsthità /
sàvalambanacittànàü nirvàõamapi duþsthitam // SBca_9.45 //
kle÷aprahàõànmukti÷cettadanantaramastu sà /
dçùñaü ca teùu sàmarthyaü niùkle÷asyàpi karmaõaþ // SBca_9.46 //
tçùõà tàvadupàdànaü nàsti cetsaüpradhàryate /
kimakliùñàpi tçùõaiùàü nàsti saümohavat satã // SBca_9.47 //
vedanàpratyayà tçùõà vedanaiùàü ca vidyate /
sàlambanena cittena sthàtavyaü yatra tatra và // SBca_9.48 //
vinà ÷ånyatayà cittaü baddhamutpadyate punaþ /
yathàsaüj¤isamàpattau bhàvayettena ÷ånyatàm // SBca_9.49 //
yatsåtre'vataredvàkyaü taccedbuddhoktamiùyate /
mahàyànaü bhavatsåtraiþ pràyastulyaü na kiü matam // SBca_9.50 //
ekenàgamyamànena sakalaü yadi doùavat /
ekena såtratulyena kiü na sarvaü jinoditam // SBca_9.51 //
mahàkà÷yapamukhyai÷ca yadvàkyaü nàvagàhyate /
tattvayànavabuddhatvàdagràhyaü kaþ kariùyati // SBca_9.52 //
saktitràsàttvanirmuktyà saüsàre sidhyati sthitiþ /
mohena duþkhinàmarthe ÷ånyatàyà idaü phalam // SBca_9.53 //
tadevaü ÷ånyatàpakùe dåùaõaü nopapadyate /
tasmànnirvicikitsena bhàvanãyaiva ÷ånyatà // SBca_9.54 //
kle÷aj¤eyàvçtitamaþpratipakùo hi ÷ånyatà /
÷ãghraü sarvaj¤atàkàmo na bhàvayati tàü katham // SBca_9.55 //
yadduþkhajananaü vastu tràsastasmàtprajàyatàm /
÷ånyatà duþkha÷amanã tataþ kiü jàyate bhayam // SBca_9.56 //
yatastato vàstu bhayaü yadyahaü nàma kiücana /
ahameva ca kiüciccedbhayaü kasya bhaviùyati // SBca_9.57 //
dantake÷anakhà nàhaü nàsthi nàpyasmi ÷oõitam /
na siüghàõaü na ca ÷leùmà na påyaü lasikàpi và // SBca_9.58 //
nàhaü vasà na ca svedo na medo 'stràõi nàpyaham /
na càhamantranirguõóã gåthamåtramahaü na ca // SBca_9.59 //
nàhaü màüsaü na ca snàyu noùmà vàyurahaü na ca /
na ca cchidràõyahaü nàpi ùaó vij¤ànàni sarvathà // SBca_9.60 //
÷abdaj¤ànaü yadi tadà ÷abdo gçhyeta sarvadà /
j¤eyaü vinà tu kiü vetti yena j¤ànaü nirucyate // SBca_9.61 //
ajànànaü yadi j¤ànaü kàùñhaü j¤ànaü prasajyate /
tenàsaünihitaj¤eyaü j¤ànaü nàstãti ni÷cayaþ // SBca_9.62 //
tadeva råpaü jànàti tadà kiü na ÷çõotyapi /
÷abdasyàsaünidhànàccettatastajj¤ànamapyasat // SBca_9.63 //
÷abdagrahaõaråpaü yattadråpagrahaõaü katham /
ekaþ pità ca putra÷ca kalpyate na tu tattvataþ // SBca_9.64 //
sattvaü rajastamo vàpi na putro na pità yataþ /
÷abdagrahaõayuktastu svabhàvastasya nekùyate // SBca_9.65 //
tadevànyena råpeõa nañavatso 'pya÷à÷vataþ /
sa evànyasvabhàva÷cedapårveyaü tadekatà // SBca_9.66 //
anyadråpamasatyaü cennijaü tadråpamucyatàm /
j¤ànatà cettataþ sarvapuüsàmaikyaü prasajyate // SBca_9.67 //
cetanàcetane caikyaü tayoryenàstità samà /
vi÷eùa÷ca yadà mithyà kaþ sàdç÷yà÷rayastadà // SBca_9.68 //
acetana÷ca naivàhamàcaitanyàtpañàdivat /
atha j¤a÷cetanàyogàdaj¤o naùñaþ prasajyate // SBca_9.69 //
athàvikçta evàtmà caitanyenàsya kiü kçtam /
aj¤asya niùkriyasyaivamàkà÷asyàtmatà matà // SBca_9.70 //
na karmaphalasaübandho yukta÷cedàtmanà vinà /
karma kçtvà vinaùñe hi phalaü kasya bhaviùyati // SBca_9.71 //
dvayorapyàvayoþ siddhe bhinnàdhàre kriyàphale /
nirvyàpàra÷ca tatràtmetyatra vàdo vçthà nanu // SBca_9.72 //
hetumàn phalayogãti dç÷yate naiùa saübhavaþ /
saütànasyaikyamà÷ritya kartà bhokteti de÷itam // SBca_9.73 //
atãtànàgataü cittaü nàhaü taddhi na vidyate /
athotpannamahaü cittaü naùñe 'sminnàstyahaü punaþ // SBca_9.74 //
yathaiva kadalãstambho na ka÷cidbhàga÷aþ kçtaþ /
tathàhamapyasadbhåto mçgyamàõo vicàrataþ // SBca_9.75 //
yadi sattvo na vidyeta kasyopari kçpeti cet /
kàryàrthamabhyupetena yo mohena prakalpitaþ // SBca_9.76 //
kàryaü kasya na cetsattvaþ satyamãhà tu mohataþ /
duþkhavyupa÷amàrthaü tu kàryamoho na vàryate // SBca_9.77 //
duþkhaheturahaükàra àtmamohàttu vardhate /
tato 'pi na nivartya÷cet varaü nairàtmyabhàvanà // SBca_9.78 //
kàyo na pàdau na jaïghà norå kàyaþ kañirna ca /
nodaraü nàpyayaü pçùñhaü noro bàhå na càpi saþ // SBca_9.79 //
na hastau nàpyayaü pàr÷vau na kakùau nàüsalakùaõaþ /
na grãvà na ÷iraþ kàyaþ kàyo 'tra kataraþ punaþ // SBca_9.80 //
yadi sarveùu kàyo 'yamekade÷ena vartate /
aü÷à aü÷eùu vartante sa ca kutra svayaü sthitaþ // SBca_9.81 //
sarvàtmanà cetsarvatra sthitaþ kàyaþ karàdiùu /
kàyàstàvanta eva syuryàvantaste karàdayaþ // SBca_9.82 //
naivàntarna bahiþ kàyaþ kathaü kàyaþ karàdiùu /
karàdibhyaþ pçthaï nàsti kathaü nu khalu vidyate // SBca_9.83 //
tannàsti kàyo mohàttu kàyabuddhiþ karàdiùu /
saünive÷avi÷eùeõa sthàõau puruùabuddhivat // SBca_9.84 //
yàvatpratyayasàmagrã tàvatkàyaþ pumàniva /
evaü karàdau sà yàvattàvatkàyo 'tra dç÷yate // SBca_9.85 //
evamaïgulipu¤jatvàtpàdo 'pi kataro bhavet /
so 'pi parvasamåhatvàt parvàpi svàü÷abhedataþ // SBca_9.86 //
aü÷à apyaõubhedena so 'pyaõurdigvibhàgataþ /
digvibhàgo niraü÷atvàdàkà÷aü tena nàstyaõuþ // SBca_9.87 //
evaü svapnopame råpe ko rajyeta vicàrakaþ /
kàya÷caivaü yadà nàsti tadà kà strã pumàü÷ca kaþ // SBca_9.88 //
yadyasti duþkhaü tattvena prahçùñàn kiü na bàdhate /
÷okàdyàrtàya mçùñàdi sukhaü cetkiü na rocate // SBca_9.89 //
balãyasàbhibhåtatvàdyadi tannànubhåyate /
vedanàtvaü kathaü tasya yasya nànubhavàtmatà // SBca_9.90 //
asti såkùmatayà duþkhaü sthaulyaü tasya hçtaü nanu /
tuùñimàtràparà cetsyàttasmàt sàpyasya såkùmatà // SBca_9.91 //
viruddhapratyayotpattau duþkhasyànudayo yadi /
kalpanàbhinive÷o hi vedanetyàgataü nanu // SBca_9.92 //
ata eva vicàro 'yaü pratipakùo 'sya bhàvyate /
vikalpakùetrasaübhåtadhyànàhàrà hi yoginaþ // SBca_9.93 //
sàntaràvindriyàrthau cetsaüsargaþ kuta etayoþ /
nirantaratve 'pyekatvaü kasya kenàstu saügatiþ // SBca_9.94 //
nàõoraõau prave÷o 'sti niràkà÷aþ sama÷ca saþ /
aprave÷e na mi÷ratvamami÷ratve na saügatiþ // SBca_9.95 //
niraü÷asya ca saüsargaþ kathaü nàmopapadyate /
saüsarge ca niraü÷atvaü yadi dçùñaü nidar÷aya // SBca_9.96 //
vij¤ànasya tvamårtasya saüsargo naiva yujyate /
samåhasyàpyavastutvàdyathà pårvaü vicàritam // SBca_9.97 //
tadevaü spar÷anàbhàve vedanàsaübhavaþ kutaþ /
kimarthamayamàyàsaþ bàdhà kasya kuto bhavet // SBca_9.98 //
yadà na vedakaþ ka÷cidvedanà ca na vidyate /
tadàvasthàmimàü dçùñvà tçùõe kiü na vidãryase // SBca_9.99 //
dç÷yate spç÷yate càpi svapnamàyopamàtmanà /
cittena sahajàtatvàdvedanà tena nekùyate // SBca_9.100 //
pårvaü pa÷càcca jàtena smaryate nànubhåyate /
svàtmànaü nànubhavati na cànyenànubhåyate // SBca_9.101 //
na càsti vedakaþ ka÷cidvedanàto na tattvataþ /
niràtmake kalàpe 'smin ka evaü bàdhyate 'nayà // SBca_9.102 //
nendriyeùu na råpàdau nàntaràle manaþ sthitam /
nàpyantarna bahi÷cittamanyatràpi na labhyate // SBca_9.103 //
yanna kàye na cànyatra na mi÷raü na pçthak kvacit /
tanna kiücidataþ sattvàþ prakçtyà parinirvçtàþ // SBca_9.104 //
j¤eyàtpårvaü yadi j¤ànaü kimàlambyàsya saübhavaþ /
j¤eyena saha cejj¤ànaü kimàlambyàsya saübhavaþ // SBca_9.105 //
atha j¤eyàdbhavet pa÷càt tadà j¤ànaü kuto bhavet /
evaü ca sarvadharmàõàmutpattirnàvasãyate // SBca_9.106 //
yadyevaü saüvçtirnàsti tataþ satyadvayaü kutaþ /
atha sàpyanyasaüvçtyà syàtsattvo nirvçtaþ kutaþ // SBca_9.107 //
paracittavikalpo 'sau svasaüvçtyà tu nàsti saþ /
sa pa÷cànniyataþ so 'sti na cennàstyeva saüvçtiþ // SBca_9.108 //
kalpanà kalpitaü ceti dvayamanyonyani÷ritam /
yathàprasiddhamà÷ritya vicàraþ sarva ucyate // SBca_9.109 //
vicàritena tu yadà vicàreõa vicàryate /
tadànavasthà tasyàpi vicàrasya vicàraõàt // SBca_9.110 //
vicàrite vicàrye tu vicàrasyàsti nà÷rayaþ /
nirà÷ritatvànnodeti tacca nirvàõamucyate // SBca_9.111 //
yasya tvetaddåyaü satyaü sa evàtyantaduþsthitaþ /
yadi j¤eyava÷àdartho j¤ànàstitve tu kà gatiþ // SBca_9.112 //
atha j¤eyava÷àjj¤ànaü j¤eyàstitve tu kà gatiþ /
athànyonyava÷àtsattvamabhàvaþ syàddåyorapi // SBca_9.113 //
pità cenna vinà putràtkutaþ putrasya saübhavaþ /
putràbhàve pità nàsti tathàsattvaü tayordvayoþ // SBca_9.114 //
aïkuro jàyate bãjàdbãjaü tenaiva såcyate /
j¤eyàjj¤ànena jàtena tatsattà kiü na gamyate // SBca_9.115 //
aïkuràdanyato j¤ànàdbãjamastãti gamyate /
j¤ànàstitvaü kuto j¤àtaü j¤eyaü yattena gamyate // SBca_9.116 //
lokaþ pratyakùatastàvatsarvaü hetumudãkùate /
padmanàlàdibhedo hi hetubhedena jàyate // SBca_9.117 //
kiükçto hetubheda÷cet pårvahetuprabhedataþ /
kasmàccetphalado hetuþ pårvahetuprabhàvataþ // SBca_9.118 //
ã÷varo jagato hetuþ vada kastàvadã÷varaþ /
bhåtàni cedbhavatvevaü nàmamàtre 'pi kiü ÷ramaþ // SBca_9.119 //
api tvaneke 'nityà÷ca ni÷ceùñà na ca devatàþ /
laïghyà÷cà÷ucaya÷caiva kùmàdayo na sa ã÷varaþ // SBca_9.120 //
nàkà÷amã÷o 'ceùñatvàt nàtmà pårvaniùedhataþ /
acintyasya ca kartçtvamapyacintyaü kimucyate // SBca_9.121 //
tena kiü sraùñumiùñaü ca àtmà cet nanvasau dhruvaþ /
kùmàdisvabhàva ã÷a÷ca j¤ànaü j¤eyàdanàdi ca // SBca_9.122 //
karmaõaþ sukhaduþkhe ca vada kiü tena nirmitam /
hetoràdirna cedasti phalasyàdiþ kuto bhavet // SBca_9.123 //
kasmàtsadà na kurute na hi so 'nyamapekùate /
tenàkçto 'nyo nàstyeva tenàsau kimapekùatàm // SBca_9.124 //
apekùate cetsàmagrãü heturna punarã÷varaþ /
nàkartumã÷aþ sàmagryàü[na kartuü tadabhàvataþ] // SBca_9.125 //
karotyanicchannã÷a÷cetparàyattaþ prasajyate /
icchannapãcchàyattaþ syàt kurvataþ kuta ã÷atà // SBca_9.126 //
ye 'pi nityànaõånàhuste 'pi pårvaü nivàritàþ /
sàükhyàþ pradhànamicchanti nityaü lokasya kàraõam // SBca_9.127 //
sattvaü rajastama÷ceti guõà aviùamasthitàþ /
pradhànamiti kathyante viùamairjagaducyate // SBca_9.128 //
ekasya trisvabhàvatvamayuktaü tena nàsti tat /
evaü guõà na vidyante pratyekaü te 'pi hi tridhà // SBca_9.129 //
guõàbhàve ca ÷abdàderastitvamatidårataþ /
acetane ca vastràdau sukhàderapyasaübhavaþ // SBca_9.130 //
taddheturåpà bhàvà÷cennanu bhàvà vicàritàþ /
sukhàdyeva ca te hetuþ na ca tasmàtpañàdayaþ // SBca_9.131 //
pañàdestu sukhàdi syàttadabhàvàtsukhàdyasat /
sukhàdãnàü ca nityatvaü kadàcinnopalabhyate // SBca_9.132 //
satyàmeva sukhavyaktau saüvittiþ kiü na gçhyate /
tadeva såkùmatàü yàti sthålaü såkùmaü ca tatkatham // SBca_9.133 //
sthaulyaü tyaktvà bhavetsåkùmamanitye sthaulyasåkùmate /
sarvasya vastunastadvatkiü nànityatvamiùyate // SBca_9.134 //
na sthaulyaü cetsukhàdanyat sukhasyànityatà sphuñam /
nàsadutpadyate kiücidasattvàditi cenmatam // SBca_9.135 //
vyaktasyàsata utpattirakàmasyàpi te sthità /
annàdo 'medhyabhakùaþ syàt phalaü hetau yadi sthitam // SBca_9.136 //
pañàrgheõaiva karpàsabãjaü krãtvà nivasyatàm /
mohàccennekùate lokaþ tattvaj¤asyàpi sà sthitiþ // SBca_9.137 //
lokasyàpi ca tajj¤ànamasti kasmànna pa÷yati /
lokàpramàõatàyàü cet vyaktadar÷anamapyasat // SBca_9.138 //
pramàõamapramàõaü cennanu tatpramitaü mçùà /
tattvataþ ÷ånyatà tasmàdbhàvànàü nopapadyate // SBca_9.139 //
kalpitaü bhàvamaspçùñvà tadabhàvo na gçhyate /
tasmàdbhàvo mçùà yo hi tasyàbhàvaþ sphuñaü mçùà // SBca_9.140 //
tasmàtsvapne sute naùñe sa nàstãti vikalpanà /
tadbhàvakalpanotpàdaü vibadhnàti mçùà ca sà // SBca_9.141 //
tasmàdevaü vicàreõa nàsti kiücidahetutaþ /
na ca vyastasamasteùu pratyayeùu vyavasthitam // SBca_9.142 //
anyato nàpi càyàtaü na tiùñhati na gacchati /
màyàtaþ ko vi÷eùo 'sya yanmåóhaiþ satyataþ kçtam // SBca_9.143 //
màyayà nirmitaü yacca hetubhiryacca nirmitam /
àyàti tatkutaþ kutra yàti ceti niråpyatàm // SBca_9.144 //
yadanyasaünidhànena dçùñaü na tadabhàvataþ /
pratibimbasame tasmin kçtrime satyatà katham // SBca_9.145 //
vidyamànasya bhàvasya hetunà kiü prayojanam /
athàpyavidyamàno 'sau hetunà kiü prayojanam // SBca_9.146 //
nàbhàvasya vikàro 'sti hetukoñi÷atairapi /
tadavastha kathaü bhàvaþ ko vànyo bhàvatàü gataþ // SBca_9.147 //
nàbhàvakàle bhàva÷cetkadà bhàvo bhaviùyati /
nàjàtena hi bhàvena so 'bhàvo 'pagamiùyati // SBca_9.148 //
na cànapagate 'bhàve bhàvàvasarasaübhavaþ /
bhàva÷càbhàvatàü naiti dvisvabhàvaprasaïgataþ // SBca_9.149 //
evaü na ca nirodho 'sti na ca bhàvo 'sti sarvadà /
ajàtamaniruddhaü ca tasmàtsarvamidaü jagat // SBca_9.150 //
svapnopamàstu gatayo vicàre kadalãsamàþ /
nirvçtànirvçtànàü ca vi÷eùo nàsti vastutaþ // SBca_9.151 //
evaü ÷ånyeùu dharmeùu kiü labdhaü kiü hçtaü bhavet /
satkçtaþ paribhåto và kena kaþ saübhaviùyati // SBca_9.152 //
kutaþ sukhaü và duþkhaü và kiü priyaü và kimapriyam /
kà tçùõà kutra sà tçùõà mçgyamàõà svabhàvataþ // SBca_9.153 //
vicàre jãvalokaþ kaþ ko nàmàtra mariùyati /
ko bhaviùyati ko bhåtaþ ko bandhuþ kasya kaþ suhçt // SBca_9.154 //
sarvamàkà÷asaükà÷aü parigçhõantu madvidhàþ /
prakupyanti prahçùyanti kalahotsavahetubhiþ // SBca_9.155 //
÷okàyàsairviùàdai÷ca mitha÷chedanabhedanaiþ /
yàpayanti sukçcchreõa pàpairàtmasukhecchavaþ // SBca_9.156 //
mçtàþ patantyapàyeùu dãrghatãvravyatheùu ca /
àgatyàgatya sugatiü bhåtvà bhåtvà sukhocitàþ // SBca_9.157 //
bhave bahuprapàta÷ca tatra càtattvamãdç÷am /
tatrànyonyavirodha÷ca na bhavettattvamãdç÷am // SBca_9.158 //
tatra cànupamàstãvrà anantà duþkhasàgaràþ /
tatraivamalpabalatà tatràpyalpatvamàyuùaþ // SBca_9.159 //
tatràpi jãvitàrogyavyàpàreiþ kùutklama÷ramaiþ /
nidrayopadravairbàlasaüsargairniùphalaistathà // SBca_9.160 //
vçthaivàyurvahatyà÷u vivekastatra durlabhaþ /
tatràpyabhyastavikùepanivàraõagatiþ kutaþ // SBca_9.161 //
tatràpi màro yatate mahàpàyaprapàtane /
tatràsanmàrgabàhulyàdvicikitsà ca durjayà // SBca_9.162 //
puna÷ca kùaõadaurlabhyaü buddhotpàdo 'tidurlabhaþ /
kle÷augho durnivàra÷cetyaho duþkhaparaüparà // SBca_9.163 //
aho batàti÷ocyatvameùàü duþkhaughavartinàm /
ye nekùante svadauþsthityamevamapyatiduþsthitàþ // SBca_9.164 //
snàtvà snàtvà yathà ka÷cidvi÷edvahniü muhurmuhuþ /
svasausthityaü ca manyante evamapyatiduþsthitàþ // SBca_9.165 //
ajaràmaralãlànàmevaü viharatàü satàm /
àyàsyantyàpado ghoràþ kçtvà maraõamagrataþ // SBca_9.166 //
evaü duþkhàgnitaptànàü ÷àntiü kuryàmahaü kadà /
puõyameghasamudbhåtaiþ sukhopakaraõaiþ svakaiþ // SBca_9.167 //
kadopalambhadçùñibhyo de÷ayiùyàmi ÷ånyatàm /
saüvçtyànupalambhena puõyasaübhàramàdaràt // SBca_9.168 //
iti praj¤àkaramativiracitàyàü bodhicaryàvatàrapa¤jikàyàü praj¤àpàramitàparicchedo navamaþ ||


_______________________________________________________________________



10 Pariõàmanàparicchedo da÷amaþ /

bodhicaryàvatàraü me yadvicintayataþ ÷ubham /
tena sarve janàþ santu bodhicaryàvibhåùaõàþ // SBca_10.1 //
sarvàsu dikùu yàvantaþ kàyacittavyathàturàþ /
te pràpnuvantu matpuõyaiþ sukhapràmodyasàgaràn // SBca_10.2 //
àsaüsàraü sukhajyànirmà bhåtteùàü kadàcana /
bodhisattvasukhaü pràptaü bhavatvavirataü jagat // SBca_10.3 //
yàvanto narakàþ kecidvidyante lokadhàtuùu /
sukhàvatãsukhàmodyairmodantàü teùu dehinaþ // SBca_10.4 //
÷ãtàrtàþ pràpnuvantåùõamuùõàrtàþ santu ÷ãtalàþ /
bodhisattvamahàmeghasaübhavairjalasàgaraiþ // SBca_10.5 //
asipatravanaü teùàü syànnandanavanadyuti /
kåña÷àlmalivçkùà÷ca jàyantàü kalpapàdapàþ // SBca_10.6 //
kàdambakàraõóavacakravàkahaüsàdikolàhalaramya÷obhaiþ /
sarobhiruddàmasarojagandhair bhavantu hçdyà narakaprade÷àþ // SBca_10.7 //
so 'ïgàrarà÷irmaõirà÷irastu taptà ca bhåþ sphàñikakuññimaü syàt /
bhavantu saüghàtamahãdharà÷ca påjàvimànàþ sugataprapårõàþ // SBca_10.8 //
aïgàrataptopala÷astravçùñir adyaprabhçtyastu ca puùpavçùñiþ /
tacchastrayuddhaü ca paraspareõa krãóàrthamadyàstu ca puùpayuddham // SBca_10.9 //
patitasakalamàüsàþ kundavarõàsthidehà dahanasamajalàyàü vaitaraõyàü nimagnàþ /
mama ku÷alabalena pràptadivyàtmabhàvàþ saha suravanitàbhiþ santu mandàkinãsthàþ // SBca_10.10 //
trastàþ pa÷yantvakasmàdiha yamapuruùàþ kàkagçdhrà÷ca ghorà dhvàntaü
dhvastaü samantàtsukharatijananã kasya saumyà prabheyam /
ityårdhvaü prekùamàõà gaganatalagataü vajrapàõiü jvalantaü
dçùñvà pràmodyavegàdvyapagatadurità yàntu tenaiva sàrdham // SBca_10.11 //
patati kamalavçùñirgandhapànãyami÷ràcchamiti (?)narakavahniü dç÷yate nà÷ayantã /
kimidamiti sukhenàhlàditànàmakasmàd bhavatu kamalapàõerdar÷anaü nàrakàõàm // SBca_10.12 //
àyàtàyàta ÷ãghraü bhayamapanayata bhràtaro jãvitàþ smaþ
saüpràpto 'smàkameùa jvaladabhayakaraþ ko 'pi cãrãkumàraþ /
sarvaü yasyànubhàvàdvyasanamapagataü prãtivegàþ pravçttàþ
jàtaü saübodhicittaü sakalajanaparitràõamàtà dayà ca // SBca_10.13 //
pa÷yantvenaü bhavantaþ sura÷atamukuñairarcyamànàïghripadmaü
kàråõyàdàrdradçùñiü ÷irasi nipatitànekapuùpaughavçùñim /
kåñàgàrairmanoj¤aiþ stutimukharasurastrãsahasropagãtai -
rdçùñvàgre ma¤jughoùaü bhavatu kalakalaþ sàüprataü nàrakàõàm // SBca_10.14 //
iti matku÷alaiþ samantabhadrapramukhànàvçtabodhisattvameghàn /
sukha÷ãtasugandhavàtavçùñãn abhinandantu vilokya nàrakàste // SBca_10.15 //
÷àmyantu vedanàstãvrà nàrakàõàü bhayàni ca /
durgatibhyo vimucyantàü sarvadurgativàsinaþ // SBca_10.16 //
anyonyabhakùaõabhayaü tira÷càmapagacchatu /
bhavantu sukhinaþ pretà yathottarakurau naràþ // SBca_10.17 //
saütarpyantàü pretàþ snàpyantàü ÷ãtalà bhavantu sadà /
àryàvalokite÷varakaragalitakùãradhàràbhiþ // SBca_10.18 //
andhàþ pa÷yantu råpàõi ÷çõvantu badhiràþ sadà /
garbhiõya÷ca prasåyantàü màyàdevãva nirvyathàþ // SBca_10.19 //
vastrabhojanapànãyaü srakcandanavibhåùaõam /
manobhilaùitaü sarvaü labhantàü hitasaühitam // SBca_10.20 //
bhãtà÷ca nirbhayàþ santu ÷okàrtàþ prãtilàbhinaþ /
udvignà÷ca nirudvegà dhçtimanto bhavantu ca // SBca_10.21 //
àrogyaü rogiõàmastu mucyantàü sarvabandhanàt /
durbalà balinaþ santu snigdhacittàþ parasparam // SBca_10.22 //
sarvà di÷aþ ÷ivàþ santu sarveùàü pathivartinàm /
yena kàryeõa gacchanti tadupàyena sidhyatu // SBca_10.23 //
nauyànayàtràråóhà÷ca santu siddhamanorathàþ /
kùemeõa kålamàsàdya ramantàü saha bandhubhiþ // SBca_10.24 //
kàntàronmàrgapatità labhantàü sàrthasaügatim /
a÷rameõa ca gacchantu cauravyàghràdinirbhayàþ // SBca_10.25 //
suptamattapramattànàü vyàdhyàraõyàdisaükañe /
anàthàbàlavçddhànàü rakùàü kurvantu devatàþ // SBca_10.26 //
sarvàkùaõavinirmuktàþ ÷raddhàpraj¤àkçpànvitàþ /
àkàràcàrasaüpannàþ santu jàtismaràþ sadà // SBca_10.27 //
bhavantvakùayako÷à÷ca yàvadgaganaga¤javat /
nirdvandvà nirupàyàsàþ santu svàdhãnavçttayaþ // SBca_10.28 //
alpaujasa÷ca ye sattvàste bhavantu mahaujasaþ /
bhavantu råpasaüpannà ye viråpàstapasvinaþ // SBca_10.29 //
yàþ kà÷cana striyo loke puruùatvaü vrajantu tàþ /
pràpnuvantåccatàü nãcà hatamànà bhavantu ca // SBca_10.30 //
anena mama puõyena sarvasattvà a÷eùataþ /
viramya sarvapàpebhyaþ kurvantu ku÷alaü sadà // SBca_10.31 //
bodhicittàvirahità bodhicaryàparàyaõàþ /
buddhaiþ parigçhãtà÷ca màrakarmavivarjitàþ // SBca_10.32 //
aprameyàyuùa÷caiva sarvasattvà bhavantu te /
nityaü jãvantu sukhità mçtyu÷abdo 'pi na÷yatu // SBca_10.33 //
ramyàþ kalpadrumodyànairdi÷aþ sarvà bhavantu ca /
buddhabuddhàtmajàkãrõà dharmadhvanimanoharaiþ // SBca_10.34 //
÷arkaràdivyapetà ca samà pàõitalopamà /
mçdvã ca vaióåryamayã bhåmiþ sarvatra tiùñhatu // SBca_10.35 //
bodhisattvamahàparùanmaõóalàni samantataþ /
niùãdantu sva÷obhàbhirmaõóayantu mahãtalam // SBca_10.36 //
pakùibhyaþ sarvavçkùebhyo ra÷mibhyo gaganàdapi /
dharmadhvaniravi÷ràmaü ÷råyatàü sarvadehibhiþ // SBca_10.37 //
buddhabuddhasutairnityaü labhantàü te samàgamam /
påjàmeghairanantai÷ca påjayantu jagadgurum // SBca_10.38 //
devo varùatu kàlena sasyasaüpattirastu ca /
sphãto bhavatu loka÷ca ràjà bhavatu dhàrmikaþ // SBca_10.39 //
÷aktà bhavantu cauùadhyo mantràþ sidhyantu jàpinàm /
bhavantu karuõàviùñà óàkinãràkùasàdayaþ // SBca_10.40 //
mà ka÷cidduþkhitaþ sattvo mà pàpã mà ca rogitaþ /
mà hãnaþ paribhåto và mà bhåtka÷cicca durmanàþ // SBca_10.41 //
pàñhasvàdhyàyakalilà vihàràþ santu susthitàþ /
nityaü syàtsaüghasàmagrã saüghakàryaü ca sidhyatu // SBca_10.42 //
vivekalàbhinaþ santuþ ÷ikùàkàmà÷ca bhikùavaþ /
karmaõyacittà dhyàyantu sarvavikùepavarjitàþ // SBca_10.43 //
làbhinyaþ santu bhikùuõyaþ kalahàyàsavarjitàþ /
bhavantvakhaõóa÷ãlà÷ca sarve pravrajitàstathà // SBca_10.44 //
duþ÷ãlàþ santu saüvignàþ pàpakùayaratàþ sadà /
sugaterlàbhinaþ santu tatra càkhaõóitavratàþ // SBca_10.45 //
paõóitàþ saüskçtàþ santu làbhinaþ paiõóapàtikàþ /
bhavantu ÷uddhasaütànàþ sarvadikkhyàtakãrtayaþ // SBca_10.46 //
abhuktvàpàyikaü duþkhaü vinà duùkaracaryayà /
divyenaikena kàyena jagadbuddhatvamàpnuyàt // SBca_10.47 //
påjyantàü sarvasaübuddhàþ sarvasattvairanekadhà /
acintyabauddhasaukhyena sukhinaþ santu bhåyasà // SBca_10.48 //
sidhyantu bodhisattvànàü jagadarthaü manorathàþ /
yaccintayanti te nàthàstatsattvànàü samçdhyatu // SBca_10.49 //
pratyekabuddhàþ sukhino bhavantu ÷ràvakàstathà /
devàsuranarairnityaü påjyamànàþ sagauravaiþ // SBca_10.50 //
jàtismaratvaü pravrajyàmahaü ca pràpnuyàü sadà /
yàvatpramuditàbhåmiü ma¤jughoùaparigrahàt // SBca_10.51 //
yena tenàsanenàhaü yàpayeyaü balànvitaþ /
vivekavàsasàmagrãü pràpnuyàü sarvajàtiùu // SBca_10.52 //
yadà ca draùñukàmaþ syàü praùñukàma÷ca kiücana /
tameva nàthaü pa÷yeyaü ma¤junàthamavighnataþ // SBca_10.53 //
da÷adigvyomaparyantasarvasattvàrthasàdhane /
yathà carati ma¤ju÷rãþ saiva caryà bhavenmama // SBca_10.54 //
àkà÷asya sthitiryàvadyàvacca jagataþ sthitiþ /
tàvanmama sthitirbhåyàjjagadduþkhàni nighnataþ // SBca_10.55 //
yatkiücijjagato duþkhaü tatsarvaü mayi pacyatàm /
bodhisattva÷ubhaiþ sarvairjagatsukhitamastu ca // SBca_10.56 //
jagadduþkhaikabhaiùajyaü sarvasaüpatsukhàkaram /
làbhasatkàrasahitaü ciraü tiùñhatu ÷àsanam // SBca_10.57 //
ma¤jughoùaü namasyàmi yatprasàdànmatiþ ÷ubhe /
kalyàõamitraü vande 'haü yatprasàdàcca vardhate // SBca_10.58 //


|| bodhicaryàvatàre pariõàmanàparicchedo da÷amaþ ||


|| samàpto 'yaü bodhicaryàvatàraþ | kçtiràcàrya÷àntidevasya ||