Vidyakara: Subhasitaratnakosa Based on the edition by D.D. Kosambi and V.V. Gokhale. Cambridge, Massachusetts 1957 (Harvard Oriental Series, 42) Input by Harunaga Isaacson Corrected GRETIL version based on the adaptation by Jan Brzezinski (available from Gaudiya Grantha Mandira); in addition, parts left out in the course of that adaptation were restored, and the reference system was revised. Harunaga Isaacson's original e-text has been subjected to a large number of tacit changes in the Gaudiya Grantha Mandira version, apart from the missing verses. E.g., many b's have been changed to v's. In some cases the divergence may be on account of a different text. Quite a number of these changes led to metrical corruptions, and have been revised in the present version. Nonetheless, it remains a hybrid between H. Issacson's text and other readings. TEXT WITH COMPOUND ANALYSIS AND PADA MARKERS ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ PADA MARKERS For a four-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ // For a six-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ \ ........ # ........ // Abbreviations used. a.rà. = anargha-ràghava amaru = amaru-÷atakaþ u.nã. = ujjvala-nãlamaõi u.rà.ca. = uttara-ràma-carita da.rå. = da÷aråpakam dhva. = dhvanyàlokaþ padyà. = padyàvalã bà.rà. = bàla-ràmàyaõaþ bh.ra.si. = bhakti-rasàmçta-sindhu mà.a.mi. = màlavikàgni-mitram mà.mà. = màlatã-màdhavaþ vàm. = vàmana kàvyàlaükàra vi.÷à.bha. = viddha-÷àla-bha¤jikà ÷à.pa. = ÷àrïgadhara-paddhati ÷ç.ti. = ÷çïgàra-tilakam sa.u.ka. = sad-ukti-karõàmçtam sa.ka.à. = sarasvatã-kaõñhàbharaõam sà.da. = sàhitya-darpaõam su.à. = subhàùitàvalã su.ra. = subhàùita-ratnàkara su.ra.bhà. = subhàùita-ratna-bhàõóàgàram så.mu. = såkti-muktàvali vidyàkara-saükalitaþ subhàùita-ratna-ko÷aþ namo buddhàya -- nànà-kavãndra-vacanàni manoharàõi $ saükhyàvatàü parama-kaõñha-vibhåùaõàni & àkampakàni ÷irasa÷ ca mahà-kavãnàü % teùàü samuccayam anargham ahaü vidhàsye // VidSrk_0.1 *(1) // (Sbhsu.à. 74, Subhàù 1, Vvàm ad. 4.3.7) 1. sugata-vrajyà àbàhådgata-maõóalàgra-rucayaþ saünaddha-vakùaþ-sthalàþ $ soùmàõo vraõino vipakùa-hçdaya-pronmàthinaþ karka÷àþ & utsçùñàmbara-dçùña-vigraha-bharà yasya smaràgresarà % màrà màra-vadhå-stanà÷ ca na dadhuþ kùobhaü sa vo 'vyàj jinaþ // VidSrk_1.1 *(2) // a÷vaghoùasya -- namràþ pàda-nakheùu yasya da÷asu brahme÷a-kçùõàstraya- $ ste devàþ pratibimbanàs trida÷atàü suvyaktam àpedire & sa trailokya-guruþ sudustara-bhavàkåpàra-pàraïgato % màra-vyåha-jaya-pragalbha-subhañaþ ÷àstà tava stàn mude // VidSrk_1.2 *(3) // vasukalpasya -- kàma-krodhau dvayam api yadi pratyanãkaü prasiddhaü $ hatvànaïgaü kim iva hi ruùà sàdhitaü try-ambakena & yas tu kùàntyà ÷amayati ÷ataü manmathàdãna-ràtãn % kalyàõaü vo di÷atu sa muni-gràmaõãr arka-bandhuþ // VidSrk_1.3 *(4) // saïgha-÷riyaþ | (Skmsa.u.ka. 241) ÷reyàüsi vaþ sa sugataþ kurutàd apàra- $ saüsàra-sàgara-samuttaraõaika-setuþ & durvàra-màra-parivàra-balàvalepa- % kalpànta-saütata-payaþ-prasarair ahàryaþ // VidSrk_1.4 *(5) // aparàjita-rakùitasya -- ÷àstà samasta-bhuvanaü bhagavàn apàyàt $ pàyàd apàsta-timiro mihiropameyaþ & saüsàra-bhitti-bhiduro bhava-kanda-kandu- % kandarpa-darpa-dalana-vyasanã munãndraþ // VidSrk_1.5 *(6) // vasukalpasya -- kàruõyàmçta-kandalã-sumanasaþ praj¤à-vadhå-mauktika- $ grãvàlaükaraõa-÷riyaþ ÷ama-sarit-pårocchalac-chãkaràþ & te maulau bhavatàü milantu jagatã-ràjyàbhiùekocita- % srag-bhedà abhaya-pradàna-caraõa-preïkhan-nakhàgràü÷avaþ // VidSrk_1.6 *(7) // (Skmsa.u.ka. 243) ÷ãlàmbhaþ-pariùeka-÷ãtala-dçóha-dhyànàlavàla-sphurad- $ dàna-skandha-mahonnatiþ pçthutara-praj¤ollasat-pallavaþ & deyàt tubhyaü avàrtha-vãrya-viñapaþ kùànti-prasånodgamaþ % succhàyaþ ùaó-abhij¤a-kalpa-viñapã-saübodha-bãjaü phalam // VidSrk_1.7 *(8) // etau ÷rãdhara-nandinaþ | (Skmsa.u.ka. 244) ekasyàpi mano-bhuvas tad-abalàpàïgair jagan-nirjaye $ kàmaü nihnuta-sarva-vismaya-rasa-vyakti-prakàrà vayam & yas tv enaü sabalaü ca jetum abhitas tat-kampa-màtraü bhruvo- % rnàrebhe sugatas tu tad-guõa-kathà stambhàya naþ kevalam // VidSrk_1.8 *(9) // kumudàkara-mateþ || pratyekànanta-jàti-prativapur amitàvçttijanmàrijair no $ bhoktç-vràtojjhihãrùà-phala-nilaya-mahà-pauruùasyàpi ÷àstuþ & ke 'py utkarùaü stuvanti smaram api jayatas tad vadàmaþ kim asmin % yo bhasmàsãt kañàkùa-jvalana-kaõikayà dràg umà-kàmukasya // VidSrk_1.9 *(10) // vallaõasya -- pàyàd vaþ samayaþ sa màra-jayino bandhyàyitàstrotkaraþ $ krodhàd yatra tad-uttamàïga-kavalonmãlan-mahà-vikramaþ & àsãd adbhuta-maulir atra-militàü vyàttànana-cchàyikàm % àlokyàtmana eva màra-sumañaþ paryasta-dhairyodayaþ // VidSrk_1.10 *(11) // khelà-ca¤cala-saücaran-nija-pada-preïkhola-lãlà-milat $ sadyaþ-sàndra-paràga-ràga-racitàpårva-prasåna-÷riyaþ & à÷liùyan-madhu-lampañàli-nivahasyoccair mitha÷ cumbanair % vyàkoùaþ kusumà¤jalir di÷atu vaþ ÷reyo nijàyàrpitaþ // VidSrk_1.11 *(12) // jitàri-nandinaþ -- daronmuktàrakta-sphurad-adhara-vãthã-krama-vaman- $ mayåkhàntar-mårcchad-dyuti-da÷anam udde÷a-va÷inaþ & sukhaü tad vaþ ÷àstur di÷atu ÷ivam aj¤àna-rajanã- % vyavacchedodgacchan mahima-ghana-saüdhyàtapa iva // VidSrk_1.12 *(13) // trilocanasya -- kandarpàd api sundaràkçtir iti prauóhotsalad-ràgayà $ vçddhatvaü vara-yoùito 'nayad iti tràsàkula-svàntayà & màrasyàpi ÷arair abhedya-hçd iti ÷raddhàbhara-prahvayà % pàyàd vaþ sphuña-bàùpa-kampa-pulakaü ratyà jino vanditaþ // VidSrk_1.13 *(14) // tasyaiveti ÷rutiþ -- pàdàmbhoja-samãpa-sannipatita-svarõàtha-deha-sphuran- $ netra-stomatayà parisphuña-milan-nãlàbja-påjà-vidhiþ & vandàrutrida÷audharatramukuñotsarpat-prabhà-pallava- % pratyunmãlad-apårva-cãvara-pañaþ ÷àkyo muniþ pàtu vaþ // VidSrk_1.14 *(15) // vasu-kalpasya | (Skmsa.u.ka. 242) ka ekas tvaü puùpàyudha mama samàdhi-vyayavidhau $ suparvàõaþ sarve yadi kusuma-÷astràs tad api kim & itãvainàn nånaü ya iha sumano 'stratvam anayat % sa vaþ ÷àstà ÷astraü di÷atu da÷a-diï-màra-vijayã // VidSrk_1.15 *(16) // iti sugata-vrajyà ||1|| 2. tato loke÷vara-vrajyà dyuti-svaccha-jyotsnàpaña-pañala-vçùñyà na kamalaü $ na candraþ sàndra-÷rã-parimala-garimõàsyam amalam & madhådràõàü nidràbhiduram apamudràdbhutamuda÷ % cakoràn bibhràõaü sarasiruha-pàõer avatu vaþ // VidSrk_2.1 *(17) // buddhàkara-guptasya | (Skmsa.u.ka. 51?) varada-kara-saroja-syandamànàmçtaugha- $ vyupa÷amita-samasta-preta-saüghàta-tarùaþ & jayati sita-gabhasti-stoma-÷ubhrànana-÷rãþ % sahaja-guru-dayàrdràlokano lokanàthaþ // VidSrk_2.2 *(18) // ratnakãrteþ -- atyudgàóha-raya-sthiràkçti-ghana-dhvàna-bhraman-mandara- $ kùubdha-kùãradhi-vãci-saücaya-gata-pràleya-pàdopamaþ & ÷rãmat-potalake gabhãra-vivçti-dhvàna-pratidhvànite % sàndra-svàü÷u-caya-÷riyà valayito loke÷varaþ pàtu vaþ // VidSrk_2.3 *(19) // j¤àna-÷rã-mitrasya -- kçpà-vçùñi-sphåtàt tava hçdaya-pãyåùa-sarasaþ $ pravàho nirgatya krama-tanima-ramyaþ karuõayà & tçùàrtànàm ãùad vitataü adharàntaþ prati gati- % praõàlãbhiþ pa¤càbhavad iti kiü anyad bhuja-karàt // VidSrk_2.4 *(20) // trilocanasya -- ravim iva dhçtàmitàbhaü kavim iva surasàrtha-viracita-stotram /* madhum iva saübhçta-karuõaü vidhum iva nàthaü kha-sarpaõaü vande // VidSrk_2.5 *(21) //* puruùottamasya -- udarasyedam aõutvaü sahaja-gurutvaü yadi nedaü hçdayasya /* svàrthe katham alasatvaü katham anusatvaü hita-karaõe matir asya // VidSrk_2.6 *(22) //* j¤àna-÷rã-mitrasya -- vaktraü naiùa kalànidhir dhavalimà naiùojjvalà kaumudã $ netre nãra-rucã na là¤chana-yugaü candre 'sty amanda-cchavi & ity unnãya vidhor abhãti-vihasad yat saünidhiü sàdhvagàn % nånaü nãrajam astu vaþ ÷iva-dive tad lokanàthànanam // VidSrk_2.7 *(23) // jañà-jåñàbhyantar-nava-ravir iva ÷yàma-jalabhçd- $ vçtaþ ÷oõà÷okastavakam amitàbhaþ praminute & maharùer yasyendu-dyuti-ghañita-mårter iva sa vaþ % klamaü bhindyàd dadyàt pra÷ama-sukha-pãyåùa-laharãm // VidSrk_2.8 *(24) // buddhàkarasyaitau -- || iti loke÷vara-vrajyà || ||2|| 3. tato ma¤ju-ghoùa-vrajyà aïgàmoda-samocchalad-ghçõi-patad-bhçïgàvalã-màlita- $ sphårjal-la¤chana-såtra-gumphita-milan-nãlotpala-÷rãr iva & niryat-pàda-nakhonmukhàü÷u-visara-srag-danturaþ smaryatàü % ma¤ju÷rãþ sura-mukta-ma¤jari-÷ikhà-varùair ivàbhyarcitaþ // VidSrk_3.1 *(25) // ÷astrodyad-bàhu-deha-sphurad-anala-milad-dhåma-kalpànta-pu¤jaþ $ ÷çïgàntànanta-vi÷vàrpita-mahiùa-÷iro-makùikà-lãvi-kalpaþ & tràsa-tyakta-sva-parõàstçta-sura-ghçõayevàlasat-pàda-vçndas % tàraugha-pluùña-bhànur jagad avatu nañad-bhairavàtmà kumàraþ // VidSrk_3.2 *(26) // vallaõasyaitau -- khaógã sa-÷abdam atha pustakavàn sa-cintaü $ bàlaþ sa-khelam abhiràma-tamaþ sa-kàmam & nànà-vidhaü sura-vadhåbhir itãkùito vaþ % pàyàc ciraü sugata-vaü÷a-dharaþ kumàraþ // VidSrk_3.3 *(27) // puruùottamasya -- mugdhàïgulã-ki÷alayàïghri-suvarõa-kumbha- $ vàntena kànti-payasà dhusçõàruõena & yo vandamànam abhiùi¤cati dharma-ràjye % jàgartu vo hita-sukhàya sa ma¤ju-vajraþ // VidSrk_3.4 *(28) // jitàripàdànàm -- amãùàü ma¤ju÷rã-rucira-vadana-÷rã-kçta-rucàü $ ÷rutaü no nàmàpi kva nu khalu himàü÷u-prakçtayaþ & mamàbhyarõe dhàrùñyàc carati punar indãvaram iti % krudhevedaü pràntàruõam avatu vo locana-yugam // VidSrk_3.5 *(29) // iti ma¤ju-ghoùa-vrajyà ||3|| 4. tato mahe÷vara-vrajyà ÷ilpaü trãõi jaganti yasya kavità yasya trivedã guror $ ya÷ cakre tripura-vyayaü tripathagà yan-mårdhni màlyàyate & trãn kàlàn iva vãkùituü vahati yo visphårjad-akùõàü trayaü % sa traiguõya-paricchedo vijayate devas tri÷ålàyudhaþ // VidSrk_4.1 *(30) // vasukalpa-dattasya || (Skmsa.u.ka. 16) vàõãbhåta-puràõa-påruùa-dhçti-pratyà÷ayà dhàvite $ nidràti kùaõa-jà÷u-÷ukùaõi-kaõa-klànte ÷akunte÷vare & namronnamra-bhujaïga-puïgava-guõa-vyàkçùña-bàõàsana- % kùiptàstrasya puradruho vijayate saüdhàna-sãmà÷ramaþ // VidSrk_4.2 *(31) // muràreþ | (Ar a.rà. 7.114, Skmsa.u.ka. 74) pãyåùa-drava-pàna-dohada-rasa-vyagroraga-gràmaõã- $ daùñaþ pàtu ÷a÷ã mahe÷vara-÷iro-mepathya-ratnàïkuraþ & yo bimba-pratipåraõàya vidhçto niùpãóya saüdaü÷ikà- % yantre ÷aiva-lalàña-locana-÷ikhà-jvàlàbhir àbarhyate // VidSrk_4.3 *(32) // muràrer etau -- bhadraü candra-kale ÷ivaü suranadi ÷reyaþ kapàlaàvale $ kalyàõaü bhujagendra-valli ku÷alaü vi÷ve ÷añà-saütate & ity àhur militàþ parasparam amår yasmin pra÷àntiü gate % kapàntàra-bhañã-nañasya bhavatàt tad vaþ ÷riye tàõóavam // VidSrk_4.4 *(33) // devi tvad-vadanopamàna-suhçdàm eùàü sarojanmanàü $ pa÷ya vyomani lohitàyati ÷anair eùà da÷à vartate & itthaü saükucad-ambajànukaraõa-vyàjopanãtà¤jaleþ % ÷ambhor va¤cita-pàrvatã-kamucitam saüdhyàrcanaü pàtu vaþ // VidSrk_4.5 *(34) // ràja÷ekharasya -- kasmàt pàrvati niùñhuràsi sahaja ÷ailãdbhavànàm idaü $ niþsnehàsi kuto na bhasma-paruùaþ snehaü kvacin nindati & kopas te mayi niùphalaþ priyatame sthàõau phalaü kiü bhaved % itthaü nirvacanãkçto dayitayà ÷ambhuþ ÷ivàyàs tu vaþ // VidSrk_4.6 *(35) // bhojadevasya (Skmsa.u.ka. 31) vapuþ pràdurbhàvàd anumitam idaü janmani purà $ puràre na pràyaþ kvacid api bhavantaü praõatavàn & naman janmany asminn aham atanur agre 'py anatibhàï % mahe÷a kùantavyaü tad idam aparàdha-dvayam api // VidSrk_4.7 *(36) // mu¤jasya | (Skmsa.u.ka. 471) kiü vàcyo mahimà mahà-jala-nidher yasyendra-vajràhatas $ trasto bhå-bhçd amajjad ambu-nicaye kaulãla-potàkçtiþ & mainàko 'pi gabhãra-nãra-viluñhan pàñhãna-pçùñhocchalac % chaivàlàïkura-koñi-koñara-kuñã-kuóyàntare nirvçtaþ // VidSrk_4.8 *(37) // vallaõasya -- tàdçk-sapta-samudra-mudrita-mahã bhåbhçdbhir abhraü-kaùais $ tàvadbhiþ parivàrità pçthu-pçthu-dvãpaiþ samantàd iyam & yasya sphàra-phaõà-maõau nilayanàt tiryak-kalaïkàkçtiþ % ÷eùaþ so 'py agamad yad-aïgada-padaü tasmai namaþ ÷ambhave // VidSrk_4.9 *(38) // vallaõasya | (Skmsa.u.ka. 13) gàóha-granthi-praphullad-gala-vikala-phaõà-pãñha-niryad-viùàgni- $ jvàlàniùñapta-candra-dravad-amçta-rasa-proùita-preta-bhàvàþ & ujjçmbhà babhru-netra-dyutim asakçd-asçk-tçùõayàlokayantyaþ % pàntu tvàü nàga-nàla-grathita-÷ava-÷iraþ-÷reõayo bhairavasya // VidSrk_4.10 *(39) // vallaõasya (Skmsa.u.ka. 62, bhavabhåteþ) babhru-bhrå-÷ma÷ru-ke÷aü ÷ikharam iva girer lagna-dàvàgni-màlaü $ netraiþ piïgogra-tàrais tribhir iva ravibhi÷ chidritaþ kàla-meghaþ & daüùñràcandra-prabhàbhiþ prakañita-subçhattàlu-pàtàla-målaü % ÷ambhor vaktraü suvaktra-tritaya-bhaya-karaü hantv adhaü dakùiõaü vaþ // VidSrk_4.11 *(40) // rakùo-vibhãùaõasya -- uddàma-danta-ruci-pallavitàrdha-candra- $ jyotsnà-nipãta-timira-prakaràvarodhaþ & ÷reyàüsi vo di÷atu tàõóavitasya ÷ambhor % ambhodharàvali-ghana-dhvanir aññahàsaþ // VidSrk_4.12 *(41) // saïghamitrasya | (Skmsa.u.ka. 37) tvaïgad-gaïgam uda¤cad-indu-÷akalaü bhra÷yat-kapàlàvali- $ kroóa-bhràmyad-amanda-màruta-caya-sphàrãbhavad-bhàïkçti & pàyàd vo ghana-tàõóava-vyatikara-pràg-bhàra-kheda-skhalad- % bhogãndra-÷latha-piïgalotkaña-jañàjåñaü ÷iro dhårjañeþ // VidSrk_4.13 *(42) // (Skmsa.u.ka. 41, vãryamitrasya) nakha-darpaõa-saükrànta- $ pratimà-da÷akànvitaþ & gaurã-pàdànataþ ÷ambhur % jayatv ekàda÷aþ svayam // VidSrk_4.14 *(43) // cåóàpãóa-kapàla-saükula-patan-mandàkinã-vàrayo $ vidyut-pràya-lalàña-locana-puña-jyotir-vimi÷ra-tviùaþ & pàntu tvàm akañhora-ketaka-÷ikhà-saüdigdha-mugdhendavo % bhåte÷asya bhugaïga-valli-valaya-sraï-naddha-jåñà jañàþ // VidSrk_4.15 *(44) // bhavabhåteþ (màlavikàgnimà.a.-mitram i. 1.1) -- sa jayati gàïga-jalaughaþ ÷ambhor uttuïga-mauli-viniviùñaþ /* majjati punar unmajjati candra-kalà yatra ÷apharãva // VidSrk_4.16 *(45) //* sa vaþ pàyàd indur nava-visalatàkoñi-kuñilaþ $ smaràrer yo mårdhni jvalana-kapi÷e bhàti nihitaþ & sravan-mandàkinyàþ prati-divasa-siktena payasà % kapàlenonmuktaþ sphañika-dhavalenàïkura iva // VidSrk_4.17 *(46) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 51, ràja÷ekharasya) cyutàm indor lekhàü ratikalaha-bhagnaü ca valayaü $ dvayaü cakrãkçtya prahasita-mukhã ÷aila-tanayà & avocad yaü pa÷yedty avatu sa ÷ivaþ sà ca girijà % sa ca krãóà-candro da÷ana-kiraõàpårita-kalaþ // VidSrk_4.18 *(47) // vararuceþ | (Skmsa.u.ka. 55, Svsu.à. 66, Spd÷à.pa. 96) namas tuïga-÷ira÷ cumbi- $ candra-càmara-càrave & trailokya-nagaràrambha- % måla-stambhàya ÷ambhave // VidSrk_4.19 *(48) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 13, bàõasya) kùipto hastàvalagnaþ prasabham abhihato 'py àdadàno 'ü÷ukàntaü $ gçhõan ke÷eùv apàsta÷ caraõa-nipatito nekùitaþ saübhrameõa & àliïgan yo 'vadhåtas tripura-yuvatibhiþ sà÷ru-netrotpalàbhiþ % kàmãvàrdràparàdhaþ sa dahatu duritaü ÷àmbhavo vaþ ÷aràgniþ // VidSrk_4.20 *(49) // (Amaru 2; Skmsa.u.ka. 76) saüdhyà-tàõóava-óambara-vyasanino bhãmasya caõóa-bhrami- $ vyànçtyad-bhuja-daõóa-maõóala-bhuvo jha¤jhànilàþ pàntu vaþ & yeùàm ucchalatàü javena jhagiti vyåheùu bhåmãbhçtàm % uóóãneùu vióaujasà punar asau dambholir àlokitaþ // VidSrk_4.21 *(50) // (Skmsa.u.ka. 100; Smvså.mu. 2.31) ke÷eùu pràk-pradãpas tvaci vikaña-cañatkàra-sàro 'timàtraü $ màüse mandàyamànaþ kùarad-asçji sçjann asthiùu ùñhàtkçtàni & majja-pràye 'ïga-bhàge jhagiti rati-pater jàjvalan projjvala-÷rãr % a÷reyo vyasyatàd vastrinayana-nayanopàntavànto hutà÷aþ // VidSrk_4.22 *(51) // pàyàt pàrvaõa-sàndhya-tàõóava-vidhau yasyollasat-kànano $ hemàdriþ karaõàïga-hàra-valanaiþ sàrdhendur àndolitaþ & dhatte 'tyadbhuta-vismayena dharayà dhåtasya kànta-tviùo % lolat-kuntala-kuõóalasya ÷irasaþ ÷obhàü sa vo dhårjañiþ // VidSrk_4.23 *(52) // kapàle gambhãraþ kuhariõi jañà-sandhiùu kç÷aþ $ samuttàla÷ cåóàbhujaga-phaõa-ratna-vyatikare & mçdur lekhàkoõe raya-va÷a-vilolasya ÷a÷inaþ % punãyàd dãrghaü svo hara-÷irasi gaïgà-kala-kalaþ // VidSrk_4.24 *(53) // (Skmsa.u.ka. 46, yoge÷varasya) ÷àntyai vo 'stu kapàla-dàma jagatàü patur yadãyàü lipiü $ kvàpi kvàpi gaõàþ pañhanti pada÷o nàti-prasiddhàkùaram & vi÷vaü srakùyati rakùati kùitim apàm ã÷iùyate ÷iùyate % nàgau ràgiùu raüsyate syati jagan nirvekùyati dyàm iti // VidSrk_4.25 *(54) // bhojadevasya | (Skmsa.u.ka. 61) jvàlevordhva-visarpiõã pariõatasyàntas tapas tejaso $ gaïgà-tuïga-taraïga-sarpa-vasatir valmãka-lakùmãr iva & saüdhyevàrdra-mçõàla-komala-tanor indoþ sahasthàyinã % pàyàd vas taruõàruõàü÷u-kapi÷à ÷ambhor jañà-saühatiþ // VidSrk_4.26 *(55) // (Skmsa.u.ka. 56, ravinàgasya) maulau vegàd uda¤caty api caraõa-bhara-nya¤cad-urvãtalatvàd $ akùuõõa-svarga-loka-sthiti-mudita-sura-÷reùñha-goùñhã-stutàya & saütràsàn niþsarantyàpy avirata-visarad-dakùiõàrdhànu-bandhàd % atyaktàyàdri-putryà tirpurahara-jagat-kle÷a-hantre namas te // VidSrk_4.27 *(56) // (Skmsa.u.ka. 11, bàõasya) paryaïkà÷leùa-bandha-dviguõita-bhujaga-granthi-saüvãta-jànor $ antaþ-pràõàvarodhàd uparata-sakala-dhyàna-ruddhendriyasya & àtmany àtmànam eva vyapagata-karaõaü pa÷yatas tattva-dçùñyà % ÷ambhor vaþ pàtu ÷ånya-kùaõa-ghañita-laya-brahma-lagnaþ samàdhiþ // VidSrk_4.28 *(57) // pàyàd vàrendu-mauler anavarata-bhujàvçtti-vàtormi-vega- $ bhràmyad-rudràrka-tàrà-gaõa-racita-mahà-làta-cakrasya làsyam & nya¤cadbhåtsarpad-agni-skhalad-akhila-giritvaïgad-uttàla-mauli- % sphårjac-candràü÷u-niryan-nayana-rucira-sajjàhnavã-nirjharaþ vaþ // VidSrk_4.29 *(58) // màtar jãva kim etad a¤jali-puñe tàtena gopàyitaü $ vatsa svàdu-phalaü prayacchati na me gatvà gçhàõa svayam & màtraivaü prahite guhe vighañayaty àkçùya saüdhyà¤jaliü % ÷ambhor bhagna-samàdhi-ruddha-rabhaso hàsyodgamaþ pàtu vaþ // VidSrk_4.30 *(59) // yoge÷varasya | (Skmsa.u.ka. 38) evaü sthàpaya subhru bàhu-latikàm evaü kuru sthànakaü $ nàtyuccair nama ku¤citàgra-caraõaü màü pa÷ya tàvat kùaõam & gaurãü nartayataþ sva-vaktra-murajenàmbhodhara-dhvàninà % ÷ambhor vaþ sukhayantu lambhita-layacchedàhatàs tàlikàþ // VidSrk_4.31 *(60) // tasyaiva | (Skmsa.u.ka. 26) saüvyànàü÷uka-pallaveùu taralaü veõã-guõeùu sthiraü $ mandaü ka¤cuka-sandhiùu stana-tañotsaïgeùu dãptàrciùam & àlokya tripuràvarodhana-vadhå-vargasya dhåma-dhvajaü % hasta-srasta-÷aràsano vijayate devo dayàrdrekùaõaþ // VidSrk_4.32 *(61) // (Skmsa.u.ka. 73) jañà-gulmotsaïgaü pravi÷ati ÷a÷ã bhasma-gahanaü $ phaõãndro 'pi skandhàd avatarati lãlà¤cita-phaõaþ & vçùaþ ÷àñhyaü kçtvà vilikhati khuràgreõa nayanaü % yadà ÷ambhu÷ cumbaty acala-duhitur vaktra-kamalam // VidSrk_4.33 *(62) // ràja÷ekharasya -- nànà-vega-viniþsçta-tripathagà-vàri-pravàhàkulaþ $ ÷ãghra-bhrànti-va÷àl-lalàña-nayanàkàlàtapàd bhãùaõaþ & muõóàlã-kuhara-prasarpad-anilàsphàla-pramukta-dhvaniþ % pràvçñ-kàla ivoditaþ ÷iva-÷iro-meghaþ ÷ivàyàstu vaþ // VidSrk_4.34 *(63) // kasyacit -- sa pàtu vi÷vam adyàpi $ yasya mårdhni navaþ ÷a÷ã & gaurã-mukha-tiraskàra- % lajjayeva na vardhate // VidSrk_4.35 *(64) // dharmapàlasya -- dig-vàsà iti satrapaü manasija-dveùãti mugdha-smitaü $ sà÷caryaü viùamekùaõo 'yam iti ca trastaü kapàlãti ca & mauli-svãkçta-jàhnavãka iti ca pràptàbhyasåyaü haraþ % pàrvatyà sabhayaü bhujaïga-valayãty àlokitaþ pàtu vaþ // VidSrk_4.36 *(65) // vinaya-devasya -- phaõini ÷ikhi-graha-kupite ÷ikhini ca tad-deha-valayitàkulite /* avatàd vo hara-guhayor ubhaya-paritràõa-kàtaratà // VidSrk_4.37 *(66) //* jàtàrdhavardhanasya -- sindåra-÷rãr lalàñe kanaka-rasa-mayaþ karõa-pà÷àvataüso $ vaktre tàmbåla-ràgaþ pçthu-kuca-kalase kuïkumasyànulepaþ & daityàdhã÷àïganànàü jaghana-parisare làkùika-kùauma-lakùmãr % a÷reyàüsi kùiõotu tripura-hara-÷arodgàra-janmànalo vaþ // VidSrk_4.38 *(67) // maïgalasya | (Skmsa.u.ka. 77) pàyàd vaþ sura-jàhnavã-jala-raya-bhràmyaj-jañà-maõóalã- $ vega-vyàkula-nàganàyaka-phaõà-phåtkàra-vàtocchalam & saptàmbhonidhi-janma-caõóa-laharã-majjan-nabho-maõóala- % tràsa-trasta-suràïganà-kalakala-vrãóà-vilakùo haraþ // VidSrk_4.39 *(68) // karkaràjasya (Skmsa.u.ka. 99, brahma-hareþ) purastàd ànamra-trida÷apati-gàrutmata-maõer $ vataüsa-tràsàrter apasarati mau¤jã-phaõi-patau & puràriþ saüvçõvan vigalad-upasaüvyànam ajine % punãtàd vaþ smera-kùiti-dhara-sutàpàïga-viùayaþ // VidSrk_4.40 *(69) // dharmà÷okasya -- jãrõe 'py utkaña-kàla-kåña-kavale dagdhe hañhàn manmathe $ nãte bhàsura-bhàla-netra-tanutàü kalpànta-dàvànale & yaþ ÷aktyà samalaükçto 'pi ÷a÷inaü ÷rã-÷ailajàü svardhunãü % dhatte kautuka-ràja-nãti-nipuõaþ pàyàt sa vaþ ÷aïkaraþ // VidSrk_4.41 *(70) // kaviràjasya -- iti ÷rã-mahe÷vara-vrajyà ||4|| ___________________________________________________________________ (5) 5. tatas tad-varga-vrajyà devã sånum asåta nçtyata gaõàþ kiü tiùñhatety udbhuje $ harùàd bhçïgariñàvayàcita-girà càmuõóayàliïgite & avyàd vo hata-dundubhi-svana-ghana-dhvànàtiriktas tayor % anyonya-pracalàsthit-pa¤jara-raõat-kaïkàla-janmà ravaþ // VidSrk_5.1 *(71) // yoge÷varasya | (Skmsa.u.ka. 158, Smvså.mu. 2.55) rakùatu vaþ stana-yugalaü hari-kari-kumbhànukàri giri-guhituþ /* ÷aïkara-dçóha-kaõñha-graha-pãóana-bhasmàïga-ràga-vicchuritam // VidSrk_5.2 *(72) //* (dakùasya) sàvaùñambha-ni÷umbha-saübhramanamad-bhågola-niùpãóana- $ nya¤cat-karpara-kårma-kampa-vicañad-brahmàõóa-khaõóa-sthiti & pàtàla-pratimalla-galla-vivara-prakùipta-saptàrõavaü % vande nandita-nãlakaõñha-pariùad-vyakta-rddhi vaþ krãóitam // VidSrk_5.3 *(73) // kasyacit -- bho bho dik-patayaþ prayàta parataþ khaü mu¤catàmbhomucaþ $ pàtàlaü vraja medini pravi÷ata kùoõã-talaü kùmàbhçtaþ & brahmann unnaya dåram àtma-sadanaü devasya me nçtyataþ % ÷ambhoþ saükañam etad ity avatu vaþ protsàraõà nandinaþ // VidSrk_5.4 *(74) // (Skmsa.u.ka. 93, yoge÷varasya; Smvså.mu. 2.30) svedas te katham ãdç÷aþ priyatame tvan-netra-vahner vibho $ kasmàt kampitam etad induvadane bhogãndra-bhãter bhava & romà¤caþ katham eùa devi bhagavan gaïgàmbhasàü ÷ãkarar % itthaü bhartari bhàva-gopana-parà gaurã ciraü pàtu vaþ // VidSrk_5.5 *(75) // (Skmsa.u.ka. 116, lakùmãdharasya) àrdràü kaõñhe mukhàbja-srajam avanamayaty ambikà jànulambàü $ sthàne kçtvendulekhàü nibióayati jañàþ pannagendreõa nandã & kàlaþ kçttiü nibadhnàty upanayati kare kàla-ràtriþ kapàlaü % ÷ambhor nçtyàvatàre pariùad iti pçthag vyàpçtà vaþ punàtu // VidSrk_5.6 *(76) // (Skmsa.u.ka. 91, ÷atànandasya, Smvså.mu. 2.29) ÷çïgaü bhçïgin vimu¤ca tyaja gaja-vadana tvaü ca làïgåla-målaü $ mandànando 'si nandinn alam abala mahàkàla kaõñha-graheõa & ity uktvà nãyamànaþ sukhayatu vçùabhaþ pàrvatã-pàda-måle % pa÷yann akùair vilakùaü valita-gala-calat-kambalaü tryambakaü vaþ // VidSrk_5.7 *(77) // abhinandasya | (Skmsa.u.ka. 159) gaurã-vibhajyamànàrdha- $ saükãrõe hara-mårdhani & amba dviguõa-gambhãre % bhàgãrathi namo 'stu te // VidSrk_5.8 *(78) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 49, Smvså.mu. 1.24) devasyàmbuja-saübhavasya bhavanàd ambhodhim àgàmukà $ seyaü mauli-vibhåùaõaü bhagavato bhargasya bhàgãrathã & udyàtàn apahàya vigraham iha srotaþ-pratãpàn api % srotas tãvrataratvarà gamayati dràg brahmalokaü janàn // VidSrk_5.9 *(79) // pràtaþ kàlà¤jana-paricitaü vãkùya jàmàtur oùñhaü $ kanyàyà÷ ca stana-mukulayor aïgulã-bhasma-mudràþ & premollàsàj jayati madhuraü sasmitàbhir vadhåbhir % gaurã-màtuþ kim api kim api vyàhçtaü karõa-måle // VidSrk_5.10 *(80) // ÷ubhàïgasya -- làkùà-ràgaü harati ÷ikharàj jàhnavã-vàri yeùàü $ ye tatvanti srajam adhijañà-maõóalaü màlatãnàm & pratyutsarpad-vimala-kiraõair yais tirodhànam indor % devyàþ sthàõau caraõa-patite te nakhàþ pàntu vi÷vam // VidSrk_5.11 *(81) // dakùasya | (Skmsa.u.ka. 107, kasyacit) mi÷rãbhåtàü tava tanulatàü bibhrato gauri kàmaü $ devasya syàd avirala-parãrambha-janmà pramodaþ & kintu prema-stimita-madhura-snigdha-mugdhà na dçùñir % dçùñety antaþkaraõam asakçt tàmyati tryambakasya // VidSrk_5.12 *(82) // bhagãrathasya | (Skmsa.u.ka. 139) avyàd vo valikàïghri-pàta-vicalad-bhågola-helonmukha- $ bhràmyad-dik-kari-kalpitànukaraõo nçtyad-gaõa-gràmaõãþ & yasyoddaõóita-÷uõóa-puùkara-marud-vyàkçùña-sçùñaü muhus % tàrà-cakraü udakta-÷ãkara-pçùal-lãlàm ivàbhyasyati // VidSrk_5.13 *(83) // ràja÷ekharasya -- sànandaü nandi-hastàhata-muraja-ravàhåta-kaumàra-barhi- $ tràsàn nàsàgra-randhraü vi÷ati phaõi-patau bhoga-saükoca-bhàji & gaõóoóóãnàli-màlà-mukharita-kakubhas tàõóave ÷åla-pàõer % vainàyakya÷ ciraü vo vadana-vidhutayaþ pàntu cãtkàra-vatyaþ // VidSrk_5.14 *(84) // bhavabhåteþ | (màlatãmàdhavamà.mà. 1.2) yad ambà tàto và dvayam idam agàd eka-tanutàü $ tad-ardhaü càrdhaü ca kva nu gatam athàryaþ kathayatu & jagat tat taj jàtaü sakala-nara-nàrã-mayam iti % pratãtiü kurvàõo jayati ÷ikhi-bhartur gaja-mukhaþ // VidSrk_5.15 *(85) // bhava-jaladhi-jalàvalamba-yaùñir mahiùa-mahàsura-÷aila-vajra-dhàrà /* hara-hçdaya-taóàga-ràja-haüsã di÷atu ÷ivaü jagata÷ ciram // VidSrk_5.16 *(86) //* bhagãrathasya (Skmsa.u.ka. 108, bhagãratha-dattasya) ÷ålàhata-mahiùàsura-rudhira-cchuritàdharàmbarà gaurã /* puùpavatãva sa-lajjà hasita-hara-nirãkùità jayati // VidSrk_5.17 *(87) //* gonandasya -- pratyàsanna-vivàha-maïgala-vidhau devàrcana-vyastayà $ dçùñvàgre pariõetur eva likhitàü gaïgàdharasyàkçtim & unmàda-smita-roùa-lajjitam asau gauryà kathaücic ciràd % vçddha-strã-vacanàt priye vinihitaþ puùpà¤jaliþ pàtu vaþ // VidSrk_5.18 *(88) // bhàsasya | (Skmsa.u.ka. 112, Spd÷à.pa. 102, Smvså.mu. 2.37) ÷ikhipatir atidurlaóitaþ pitror abhilaùati madhyam adhi÷ayitum /* tàv apy eka-÷arãràv iti viùamà÷a÷ ciraü jayati // VidSrk_5.19 *(89) //* ambeyaü neyam ambà na hi khara-kapi÷aü ÷ma÷ru tasyà mukhàrdhe $ tàto 'yaü naiùa tàtaþ stanaü urasi pitur dçùñavàn nàham atra & keyaü ko 'yaü kiü etad yuvatir atha pumàn vastu kiü syàt tçtãyaü % ÷ambhoþ saüvãkùya råpàd apasarati guhaþ ÷aïkitaþ pàtu yuùmàn // VidSrk_5.20 *(90) // svecchà-ramyaü luñhitvà pitur urasi cità-bhasma-dhålã-citàïgo $ gaïgà-vàriõy agàdhe jhañiti hara-jañà-jåñato datta-jhampaþ & sadyaþ sãtkàra-kàrã jala-jaóima-raõa-hanta-païktir guho vaþ % kampã pàyàd apàyàj jvalita-÷ikhi-÷ikhe cakùuùi nyasta-hastaþ // VidSrk_5.21 *(91) // bàõasya | (Skmsa.u.ka. 146, Smvså.mu. 2.43) haüsa-÷reõi-kutåhalena kalayan bhåùà-kapàlàvalãü $ bàlàm indukalàü mçõàla-rabhasàd àndolayan pàõinà & raktàmbhoja-dhiyà ca locana-puñaü làlàñam udghàñayan % pàyàd vaþ pitur aïka-bhàk ÷i÷u-jana-krãóonmukhaþ ùaõ-mukhaþ // VidSrk_5.22 *(92) // balabhadrasya | (Skmsa.u.ka. 149) kapolàd uóóãnair bhaya-va÷a-vilolair madhukarair $ madàmbhaþ-saülobhàd upari patituü baddha-pañalaiþ & calad-barha-cchatra-÷riyam iva dadhàno 'tiruciràm % avighnaü herambo jagad-agha-vighàtaü ghañayatu // VidSrk_5.23 *(93) // (Skmsa.u.ka. 142) ekaþ sa eva paripàlayatàj jaganti $ gaurã-girã÷a-caritànukçtiü dadhànaþ & àbhàti yo da÷ana-÷ånya-mukhaika-de÷a- % dehàrdha-hàrita-vadhåka ivaka-dantaþ // VidSrk_5.24 *(94) // (Skmsa.u.ka. 141, vasukalpasya) arciùmanti vidàrya vaktra-kuharàõy àsçk-kvaõo vàsukes $ tarjanyà viùa-karburàn gaõayataþ saüspç÷ya dantàïkuràn & ekaü trãõi navàùña sapta ùaó-ativyastàsta-saükhyà-kramà % vàcaþ ÷aktidharasya ÷ai÷ava-kalàþ kurvantu vo maïgalam // VidSrk_5.25 *(95) // (Skmsa.u.ka. 147; Spd÷à.pa. 105) suptaü pakùa-puñe nilãna-÷irasaü sçùñvà mayåraü puraþ $ kçttaü kena ÷iro 'sya tàta katham ity àkrandataþ ÷ai÷avàt & antarhàsa-pinàki-pàõi-yugala-sphàlollasac-cetasas % tan-mårdhekùaõa-tarpitasya hasitaü pàyàt kumàrasya vaþ // VidSrk_5.26 *(96) // (Skmsa.u.ka. 148) carcàyàþ katham eùa rakùati sadà sadyo nç-muõóa-srajaü $ caõóãke÷ariõo vçùaü ca bhujagàn sånor mayåràd api & ity antaþparibhàvayan bhagavato dãrghaü dhiyaþ kau÷alaü % kåùmàõóo dhçti-saübhçtàm anudinaü puùõàti tunda-÷riyam // VidSrk_5.27 *(97) // (Skmsa.u.ka. 157, kasyacit) kasmàt tvaü tàta gehàd aparam abhinavà bråhi kà tatra vàrtà $ devyà devo jitaþ kiü vçùa-óamaru-cità-bhasma-bhogãndra-candràn & ity evaü barhinàthe kathayati sahasà bhartç-bhikùà vibhåùà % vaiguõyodvega-janmà jagad avatu ciraü hàravo bhçïgirãñeþ // VidSrk_5.28 *(98) // tuïgasya (Skmsa.u.ka. 152, tuïgokasya) sthålo dåramayaü na yàsyati kç÷o naiùa prayàõa-kùamas $ tenaikasya mamaiva tatra ka÷ipu-pràptiþ parà dç÷yate & ity àdau paricintitaü pratimuhus tad-bhçïgi-kåùmàõóayor % anyonya-pratikålam ã÷a-÷ivayoþ pàõigrahe pàtu vaþ // VidSrk_5.29 *(99) // (Skmsa.u.ka. 156) jyàkçùñi-baddha-khañakàmukha-pàõi-pçùñha- $ preïkhan-nakhàü÷u-caya-saüvalito 'mbikàyàþ & tvàü pàtu ma¤jarita-pallava-karõapåra- % lobha-bhramad-bhramara-vibhrama-bhçt-kañàkùaþ // VidSrk_5.30 *(100) // [Amaru 1; Skmsa.u.ka. 123] yàtas te 'dhara-khaõóanàt paribhavaþ kàpàlikàd amba yaþ $ sa brahmàdiùu kathyatàm iti muhur vàõãü guhe jalpati & gaurãü hasta-yugena ùaõ-mukha-vaco roddhuü nirãkùyàkùamàü % vailakùyàc caturàsya-niùphala-paràvçtti÷ ciraü pàtu vaþ // VidSrk_5.31 *(101) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 5, Smvså.mu. 2.105) gonàsàya viyojitàgadarajàþ sarpàya baddhauùadhiþ $ pàõisthàya viùàya vãryamahate kaõñhe maõiü bibhratã & bhartur bhåta-gaõàya gotra-jaratã-nirdiùña-mantràkùarà % rakùatv adri-sutà vivàha-samaye prãtà ca bhãtà ca vaþ // VidSrk_5.32 *(102) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 111) dig-vàsà yadi tat kim asya dhanuùà sàstrasya kiü bhasmanà $ bhasmàïgasya kim aïganà yadi ca sà kàmaü paridveùñi kim & ity anyonya-viruddha-ceùñitam idaü pa÷yan nija-svàmino % bhçïgã sàndra-÷iràvanaddha-paruùaü dhatte 'sthi-÷eùaü vapuþ // VidSrk_5.33 *(103) // (Skmsa.u.ka. 151, yoge÷varasya) || iti ÷iva-gaõa-vrajyà || ||5|| ___________________________________________________________________ 6. tato hari-vrajyà asti ÷rã-stana-patra-bhaïgam akarã-mudràïkitoraþ-sthalã $ devaþ sarva-jagat-patir madhu-vadhå-vaktràbja-candrodayaþ & krãóà-kroóa-tanor navendu-vi÷ade daüùñràïkure yasya bhår % bhàti sma pralayàbdhi-palvala-talotkhàtaika-mustàkçtiþ // VidSrk_6.1 *(104) // vàkpatiràjasya | (Skmsa.u.ka. 192, nagnasya) pçùñha-bhràmyad amanda-mandara-giri-gràvàgra-kaõóåyanàn $ nidràloþ kamañhàkçter bhagavataþ ÷vàsànilàþ pàntu vaþ & yat-saüskàra-kalànuvartana-va÷àd velà-chalenàmbhasàü % yàtàyàtam ayantritaü jala-nidher nàdyàpi vi÷ràmyati // VidSrk_6.2 *(105) // vàkpati-ràjasya (BhP 12.13.2; Skmsa.u.ka. 186, ke÷añàcàryasya, Svsu.à. 36) niùpratyåham upàsmahe bhagavataþ kaumodakã-lakùmaõaþ $ koka-prãti-cakora-pàraõa-pañå jyotiùmatã locane & yàbhyàm ardha-vibodha-mugdha-madhura-÷rãr ardha-nidràyito % nàbhã-palvala-puõóarãka-mukulaþ kamboþ sapatnã-kçtaþ // VidSrk_6.3 *(106) // (Ar.a.rà. 1.1) viramati mahà-kalpe nàbhã-pathaika-niketanas $ tribhuvana-puraþ-÷ilpã yasya pratikùaõam àtmabhåþ & kim adhikaraõà kãdçk kasya vyavasthitir ity asà- % vudaram avi÷ad draùñuü tasmai jagan-nidhaye namaþ // VidSrk_6.4 *(107) // muràrer etau | (Ar.a.rà. 1.2, Smvså.mu. 1.33) ràdhe tvaü kupità tvam eva kupità ruùñàsi bhåmer yato $ màtà tvaü jagatàü tvam eva jagatàü màtà na vij¤o 'paraþ & devi tvaü parihàsa-keli-kalahe 'nantà tvam evety asau % smero vallava-sundarãm avanamac chauriþ ÷riyaþ vaþ kriyàt // VidSrk_6.5 *(108) // vàkpatiràjasya | (Skmsa.u.ka. 276 vàkpateþ; Pvpadyà.. 284) ko 'yaü dvàri hariþ prayàhy upavanaü ÷àkhàmçgeõàtra kiü $ kçùõo 'haü dayite bibhemi sutaràü kçùõaþ kathaü vànaraþ & mugdhe 'haü madhusådano vraja latàü tàm eva puùpàsavàm % itthaü nirvacanãkçto dayitayà hrãõo hariþ pàtu vaþ // VidSrk_6.6 *(109) // ÷ubhaïkarasya | (sa.u.ka. Srk 277, Sv.su.à. 104, Spd÷à.pa. 122) mandra-kvàõita-veõur ahni ÷ithile vyàvartayan gokulaü $ barhàpãóakam uttamàïga-racitaü godhåli-dhumraü dadhat & mlàyantyà vana-màlayà parigataþ ÷rànto 'pi ramyàkçtir % gopa-strã-nayanotsavo vitaratu ÷reyàüsi vaþ ke÷avaþ // VidSrk_6.7 *(110) // kasyacit || (Kvs 22, Skmsa.u.ka. 284, Pvpadyà. 256) viùõor dànava-vàhinã-pramatha-neùñyàpåraõàyàdaràd $ àttaþ pàõi-yugodareõa karaja-÷reõyà ÷riyàlambhitaþ & niryàto vadanena kukùi-vasateþ patyus talàd arõasàü % ÷aïkho 'patya-paramparàvçta iva ÷reyàüsi puõàtu vaþ // VidSrk_6.8 *(111) // sa jayaty àdi-varàho daüùñràniùpiùña-kula-giri-kaseruþ /* yasya puraþ sura-kariõaþ sàïkura-màùopamà jàtàþ // VidSrk_6.9 *(112) //* jãyàsuþ ÷akulàkçter bhagavataþ puccha-cchañàcchoñanàd $ udyantaþ ÷ata-candritàmbara-talaü te bindavaþ saindhavàþ & yair vyàvçtya patadbhir aurva-÷ikhinas tejo-jañàlaü vapuþ % pànàdhmàna-va÷àd arocaka-ruja÷ cakre cirasyàspadam // VidSrk_6.10 *(113) // kutas tvam aõukaþ svataþ svam iti kiü na yat kasyacit $ kim icchasi pada-trayaü nanu bhuvà kim ity alpayà & dvijasya ÷amino mama tribhuvanaü tad ity à÷ayo % harer jayati nihnutaþ prakañita÷ ca vakroktibhiþ // VidSrk_6.11 *(114) // (Skmsa.u.ka. 213, vàkpateþ) ÷reyo 'syà÷ ciram astu mandara-girer màghàni pà÷rvair iyaü $ màvaùñambhi mahormibhiþ phaõipater màle 'pi làlà-viùaiþ & ity àkåta-juùaþ ÷riyaü jala-nidher ardhotthitàü pa÷yato % vàcontaþ-sphurità bahir vikçtibhir vyaktà hareþ pàtu vaþ // VidSrk_6.12 *(115) // (Skmsa.u.ka. 321) cañac-cañini carmaõi ccham iti cocchala-cchoõite $ dhagad-dhag iti medasi sphuñataro 'sthiùu ùñhàd iti & punàtu bhavato harer amara-vairi-nàthorasi % kvaõatkaraja-pa¤jara-krakaca-kàùa-janmànalaþ // VidSrk_6.13 *(116) // vàkpater etau | (Skmsa.u.ka. 197; Spd÷à.pa. 126, Smvså.mu. 2.77) vande bhuja-bhramita-mandara-mathyamàna- $ dugdhàbdhi-dugdha-kaõa-vicchurita-cchavãkam & nakùatra-karbura-viyat-pratirodhi-nindad- % unnidra-kairava-taóàgam uro muràreþ // VidSrk_6.14 *(117) // muràreþ -- bhramati giriràñ pçùñhe garjaty upa÷ruti sàgaro $ dahati vitata-jvàlà-jàlo jaganti viùànalaþ & sa tu vinihita-grãvàkàõóaþ kañàha-puñàntare % svapiti bhagavàn kårmo nidràbharàlasa-locanaþ // VidSrk_6.15 *(118) // kasyacit -- bhakti-prahva-vilokana-praõayinã nãlotpala-spardhinã $ dhyànàlambanatàü samàdhi-niratair nãte hita-pràptaye & làvaõyasya mahà-nidhã rasikatàü lakùmã-dç÷os tanvatã % yuùmàkaü kurutàü bhavàrti-÷amanaü netre tanur và hareþ // VidSrk_6.16 *(119) // pucchodasta-visàriõo jalanidheþ svar-gaïgayà saügama- $ ÷raddhàhåta-khalat-puràtana-munir mãno hariþ pàtu vaþ & yasminn uddharati ÷rutãþ pçthutaràd oïkàra-sàra-dhvaner % madhye-sindhu viyan-mayo jala-mayaþ stambhas tv abhåd ambare // VidSrk_6.17 *(120) // jçmbhàvijçmbhita-dç÷aþ prathama-prabuddha- $ lakùmã-karàmburuha-làlana-làlasasya & gàtràpavçtti-bhara-kharvita-÷eùam avyàd % avyàhataü murajitaþ kçtaka-prasuptam // VidSrk_6.18 *(121) // mayànviùño dhårtaþ sa sakhi nikhilàm eva rajanãm $ iha syàd atra syàd iti nipuõam anyàm abhisçtaþ & na dçùño bhàõóãre taña-bhuvi na govardhana-girer % na kàlindyàþ kåle na ca nicula-ku¤je muraripuþ // VidSrk_6.19 *(122) // ÷yàmoccandrà svapiti na ÷i÷o naiti màm amba nidrà $ nidràhetoþ ÷çõu suta kathàü kàm apårvàü kuruùva & vyaktaþ stambhàn naraharir abhåd dànavaü dàrayiùyann % ity uktasya smitam udayate devakã-nandanasya // VidSrk_6.20 *(123) // ÷atànandasya | (Skmsa.u.ka. 257; Pk 151 sarvànandasya; BRK 5.1761) kharva-granthi-vimukta-sandhi-vikasad-vakùaþ-sphurat-kaustubhaü $ niryan nàbhi-saroja-kuómala-kuñã-gambhãra-sàmaedhvani & pàtràvàpti-samutsukena balinà sànandam àlokitaü % pàyàd vaþ krama-vardhamàna-mahimà÷caryaü muràrer vapuþ // VidSrk_6.21 *(124) // (Skmsa.u.ka. 220, vàkpatiràjasya) uttiùñhantyà ratànte bharam uragapatau pàõinaikena kçtvà $ dhçtvà cànyena vàso vigalita-kabarã-bhàram aü÷aü vahantyàþ & bhåyas tat-kàla-kànti-dviguõita-surata-prãtinà ÷auriõà vaþ % ÷ayyàm àlambya nãtaü vapur alasa-lasad-bàhu lakùmyàþ punàtu // VidSrk_6.22 *(125) // vara-ruceþ (Sksa.ka.à. 2.33, V 165, Vs 1.3; Skmsa.u.ka. 339, Svsu.à. 79, Spd÷à.pa. 135) saüpårõaþ punar abhyudeti kiraõair indus tato dantinaþ $ kumbha-dvandvam idaü punaþ surataror agrollasan-ma¤jarã & itthaü yad-vadana-stana-dvaya-valad-romàvalãùu bhramaþ % kùãràbdher mathane 'bhavad-diviùadàü lakùmãr asàv astu vaþ // VidSrk_6.23 *(126) // kasyacit || (Skmsa.u.ka. 326) bha-bha-bhramati medinã la-la-la-landate candramàþ $ kç-kçùõa vavada drutaü ha-ha-hasanti kiü vçùõayaþ & sisãdhu mu-mu-mu¤ca me pa-pa-pa-pàna-pàtre sthitaþ % mada-skhalitam àlapan hala-dharaþ ÷riyaþ vaþ kriyàt // VidSrk_6.24 *(127) // puruùottama-devasya | (Skmsa.u.ka. 238; Brsbha.ra.si. 2.4.37) kiü kiü siühas tataþ kiü nara-sadç÷a-vapur deva citraü gçhãto $ naivaü tat ko 'tra jãva drutam upanaya taü nanv ayaü pràpta eva & càpaü càpaü na khaógaü tvaritataram aho karka÷atvaü nakhànàm % itthaü daityàdhiràjaü nija-nakha-kuli÷air jaghnivàn yas sa vo 'vyàt // VidSrk_6.25 *(128) // ÷rã-vyàsa-pàdànàm | (Skmsa.u.ka. 200, Smvså.mu. 2.76) devas tvàm eka-jaïghàvalayita-laguóo mårdhni vinyasta-bàhur $ gàyan go-yuddha-gãtãr uparacita-÷iraþ-÷ekharaþ pragraheõa & darpa-sphårjan-mahokùa-dvaya-samara-rasàbaddha-dãrghànuràgaþ % krãóà-gopàla-mårtir muraripur avatàd àtta-gorakùa-lãlaþ // VidSrk_6.26 *(129) // ÷rã-sonnokasya | (Skmsa.u.ka. 288; Pvpadyà. 152) jayanti nirdàrita-daitya-vakùaso $ nçsiüha-råpasya harer nakhàïkuràþ & vicintya yeùàü caritaü suràrayaþ % priyà-nakhebhyo 'pi rateùu bibhyati // VidSrk_6.27 *(130) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 205) ete lakùmaõa jànakã-virahiõaü màü khedayanty ambudà $ marmàõãva ca ghaññayanty alam amã kråràþ kadambànilàþ & itthaü vyàhçta-pårva-janma-viraho yo ràdhayà vãkùitaþ % serùyaü ÷aïkitayà sa vaþ sukhayatu svapnàyamàno hariþ // VidSrk_6.28 *(131) // ÷ubhàïkasya | (KK 2.69(70); Skmsa.u.ka. 263, Pvpadyà. 252) mithyà-kaõóåti-sàcãkçta-gala-saraõir yeùu jàto garutmàn $ ye nidràü nàñayadbhiþ ÷ayana-phaõi-phaõair lakùità na ÷rutà÷ ca & ye ca dhyànànubandha-cchala-mukula-dç÷à vedhasà naiva dçùñàs % te lakùmãü narmayanto nidhuvana-vidhayaþ pàntu vo màdhavasya // VidSrk_6.29 *(132) // ràja÷ekharasya (Skmsa.u.ka. 338) pratyagronmeùa-jihmà kùaõam anabhimukhã ratna-dãpa-prabhàõàü $ àtma-vyàpàra-gurvã janita-jalalavà jçmbhitaiþ sàïga-bhaïgaiþ & nàgàïgaü moktum icchoþ ÷ayanaü uru-phaõà-cakravàlopadhànaü % nidrà-cchedàbhitàmrà ciram avatu harer dçùñir àkekarà vaþ // VidSrk_6.30 *(133) // vi÷àkhadattasya -- daüùñràpiùñeùu sadyaþ ÷ikhariùu na kçtaþ skandha-kaõóå-vinodaþ $ sindhuùv aïgàvagàhaþ khura-kuhara-vi÷at-toya-tuccheùu nàptaþ & pràptàþ pàtàla-païke na luñhanaratayaþ potramàtropayukte % yenoddhàre dharitryàþ sa jayati vibhutà-vighniteccho varàhaþ // VidSrk_6.31 *(134) // vàkpatiràjasya | (Skmsa.u.ka. 191, varàha-mihirasya) pàtu trãõi jaganti pàr÷va-kaùaõa-prakùuõõa-diï-maõóalo $ naikàbdhi-stimitodaraþ sa bhagavàn krãóà-jhaùaþ ke÷avaþ & tvaïgan-niùñhura-pçùñha-roma-khacita-brahmàõóa-bhàõóa-sthite % yasyotsphàla-kutåhalena katham apy aïgeùu jãrõàyitam // VidSrk_6.32 *(135) // raghunandasya | (Skmsa.u.ka. 184) ye saütàpita-nàbhi-padma-madhavo ye snàpitoraþ-srajo $ ye tàpàt taralena talpa-phaõinà prãta-pratãpojjhitàþ & ye ràdhà-smçti-sàkùiõaþ kamalayà sàsåyam àkarõità % gàóhàntar-davathoþ pratapta-saralàþ ÷vàsà hareþ pàntu vaþ // VidSrk_6.33 *(136) // puùpàkasya -- seyaü dyos tad idaü ÷a÷àïka-dina-kçc-cihnaü nabhaþ sà kùitis $ tat-pàtàla-talaü ta eva girayas te 'mbhodharàs tà di÷aþ & itthaü nàbhi-vinirgatena sa-÷iraþ-kampàdbhutaü vedhasà % yasyànta÷ ca bahi÷ ca dçùñam akhilaü trailokyam avyàt sa vaþ // VidSrk_6.34 *(137) // vàkpati-ràjasya | (Skmsa.u.ka.. 311) yuktaü mànada màm ananya-manasaü vakùaþ-sthalasthàyinãü $ bhaktàm apy avadhåya kartum adhunà kàntà-sahasraü tava & ity uktvà phaõa-bhçt phaõàmaõi-gatàü svàm eva matvà tanuü % nidrà-ccheda-karaü harer avatu vo lakùmyà vilakùa-smitam // VidSrk_6.35 *(138) // bhàsasya -- agre gacchata dhenu-dugdha-kala÷àn àdàya gopyo gçhaü $ dugdhe vaskayaõã-kule punar iyaü ràdhà ÷anair yàsyati & ity anya-vyapade÷a-gupta-hçdayaþ kurvan viviktaü vrajaü % devaþ kàraõa-nanda-sånur a÷ivaü kçùõaþ sa muùõàtu vaþ // VidSrk_6.36 *(139) // satràsarti ya÷odayà priya-guõa-prãtekùaõaü ràdhayà $ lagnair vallava-sånubhiþ sarabhasaü saübhàvitàtmorjitaiþ & bhãtànandita-vismitena viùamaü nandena càlokitaþ % pàyàd vaþ kara-padma-susthita-mahà-÷ailaþ salãlo hariþ // VidSrk_6.37 *(140) // sohnokasya | (Skmsa.u.ka. 264, sollokasya; Pvpadyà. 264, sonnokasya) daüùñràsaükaña-vaktra-gharghara-lalaj-jihvàbhçto havya-bhug- $ jvàlà-bhàsura-bhåri-ke÷ari-sañàbhàrasya daitya-druhaþ & vyàvalgad-valavad dhiraõyaka÷ipu-kroóa-sthalã-pàñana- % spaùña-prasphuñad-asthi-pa¤jara-rava-krårà nakhàþ pàntu vaþ // VidSrk_6.38 *(141) // vàkpateþ (Skmsa.u.ka. 201, dakùasya) lakùmyàþ ke÷a-prasava-rajasàü bindubhiþ sàndra-pàtair $ udvarõa-÷rãr ghana-nidhuvana-klànti-nidràntareùu & dor-daõóo 'sau jayati jayinaþ ÷àrïgiõo mandaràdri- % gràva-÷reõinikaùamasçõa-kùuõõakeyåra-patraþ // VidSrk_6.39 *(142) // bhagãrathasya | (Skmsa.u.ka. 292) nakha-krakaca-dàraõa-sphuñita-daitya-vakùaþ-sthala- $ kùarat-kùata-janir jhara-prativibhàvita-svàkçteþ & harer apara-ke÷ari-kùubhita-cetasaþ pàtu vaþ % saroùa-lalitàdhara-bhrukuñi-bhaïga-bhãmaü mukham // VidSrk_6.40 *(143) // vàkpatiràjasya -- vatsa kùmàdhara-gahvareùu vicaran càra-pracàre gavàü $ hiüsràn vãkùya puraþ puràõa-puruùaü nàràyaõaü dhyàsyasi & ity uktasya ya÷odayà muràripor avyàj jaganti sphurad- % bimboùñha-dvaya-gàóha-pãóana-va÷àd avyakta-bhàvaü smitam // VidSrk_6.41 *(144) // (Skmsa.u.ka. 256, abhinandasya; Pvpadyà. 149) devo harir jayati yaj¤a-varàha-råpaþ $ sçùñi-sthiti-pralaya-kàraõam eka eva & yasyodara-sthita-jagat-traya-bãja-ko÷a- % nirgacchad-aïkura-÷ikheva vibhàti daüùñrà // VidSrk_6.42 *(145) // sonnokasya -- bãjaü brahmaiva devo madhujala-nidhayaþ karõikà svarõa-÷ailaþ $ kando nàgàdhiràjo viyad api vipulaþ patrako÷àvakà÷aþ & dvãpàþ patràõi meghà madhupakulam abhåt tàrakà-garbha-dhålir % yasyaitan-nàbhi-padmaü bhuvanam iti sa vaþ ÷arma devo dadhàtu // VidSrk_6.43 *(146) // halàyudhasya | (Skmsa.u.ka. 314) kanaka-nikaùa-svacche ràdhà-payodhara-maõóale $ nava-jaladhara-÷yàmàm àtma-dyutiü pratibimbitàm & asita-sicaya-prànta-bhràntyà muhur muhur utkùipan % jayati janita-vrãóà-namra-priyà-hasito hariþ // VidSrk_6.44 *(147) // vaiddokasya -- iti viùõu-vrajyà || ||6|| 7. tataþ sårya-vrajyà yasyàdhodhas tathoparyupari niravadhi bhràmyato vi÷vam a÷vair $ àvçttàlàta-lãlàü racayati rayato maõóalaü tigma-dhàmnaþ & so 'vyàd uttapta-kàrtasvara-sarala-÷ara-spardhibhir dhàma-daõóair % uddaõóaiþ pràpayan vaþ pracuratama-tamaþ-stomam astaü samastam // VidSrk_7.1 *(148) // ràja÷ekharasya -- ÷uka-tuõóa-cchavi savitu÷ caõóa-rucaþ puõóarãka-vana-bandhoþ /* maõóalam uditaü vande kuõóalam àkhaõóalà÷àyàþ // VidSrk_7.2 *(149) //* vidyàyàþ || (Skmsa.u.ka. 8, Spd÷à.pa. 86, Ssm 728, Sksa.ka.à. 1.143) tuïgodayàdri-bhujagendra-phaõopalàya $ vyomendra-nãla-taru-kà¤cana-pallavàya & saüsàra-sàgara-samutkramiyogisàrtha- % prasthàna-pårõa-kalasàya namaþ savitre // VidSrk_7.3 *(150) // varàha-mihirasya || (Skmsa.u.ka. 6) saüsaktaü sikta-målàd abhinava-bhuvanodyàna-kautåhalinyà $ yàminyà kanyayevàmçta-karakala÷à-varjitenàmçtena & arkàlokaþ kriyàd vo mudaü udaya-÷ira÷ cakravàlàlavàlàd % udyad-bàla-pravàla-pratima-rucir ahaþ-pàdapa-pràk-pravàlaþ // VidSrk_7.4 *(151) // mayårasya | (sårya÷ataka 34) || iti sårya-vrajyà || ||7|| ___________________________________________________________________ 8. tato vasanta-vrajyà àraktàïkura-danturà kamalinã nàyàminã yàminã $ stokonmukta-tuùàram ambara-maõer ãùat pragalbhaü mahaþ & apy ete sahakàra-saurabha-muco vàcàlitàþ kokilair % àyànti priya-viprayukta-yuvatã-marma-cchido vàsaràþ // VidSrk_8.1 *(152) // saïgha-÷rãyaþ | (Skmsa.u.ka. 1236) naivaike vayam eva kokila-vadhå-kaõñhoccarat-pa¤cama- $ sthànodbodhita-pa¤ca-màrgaõa-guõàsphàlena romà¤citàþ & pa÷yaite taravo 'pi sundari jarat-patra-vyayànantarod- % bhinna-pàñala-koñi-saüpuña-dala-pràdurbhavat-kuómalàþ // VidSrk_8.2 *(153) // vinayadevasya -- malaya-mahã-dhara-pavanaþ kala-kaõñha-kala-dhvanir niku¤ja-latàþ /* utkalikà utkalikà÷ cetasi janayanti lokasya // VidSrk_8.3 *(154) //* kàntena prahito navaþ priya-sakhã-vargeõa baddha-spçha÷ $ cittenopahçtaþ smaràya na samutsraùñuü gataþ pàõinà & àmçùño muhur ãkùito muhur abhighràto muhur loñhitaþ % pratyaïgaü ca muhuþ kçto mçgadç÷à kiü kiü na cåtàïkuraþ // VidSrk_8.4 *(155) // vàkkuñasya -- dvis triþ kokilayà rutaü tri-caturai÷ cåtàïkurair udgataü $ koùàd bobhrati kiü÷ukà madhukara-÷reõã-juùaþ pa¤caùàn & kvàpi kvàpi madàkulàkulatayà kàntàparàdha-graha- % granthi-ccheda-samudyataü ca hçdayaü dolàyate subhruvàm // VidSrk_8.5 *(156) // nãlasya -- jambånàü kusumodareùv atirasàdàbaddha-pànotsavàþ $ kãràþ pakva-phalà÷ayà madhu-karã÷ cumbanti mu¤canti ca & eteùàm api pa÷ya kiü÷ukataroþ patrair abhinna-tviùàü % puùpa-bhràntibhir àpatanti sahasà ca¤cåùu bhçïgàïganàþ // VidSrk_8.6 *(157) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 1231, Smvså.mu. 109.23 vasukasya) dç÷yante madhumatta-kokila-vadhå-nirdhåta-cåtàïkura- $ pràg-bhàra-prasarat-paràga-sikatà-durgàs tañã-bhåmayaþ & yàþ kçcchràd abhilaïghya lubdhaka-bhayàt tair eva reõåtkarair % dhàrà-vàhibhir asti lupta-padavã-niþ÷aïkam eõã-kulam // VidSrk_8.7 *(158) // muràreþ -- a÷ithila-parispandaþ kunde tathaiva madhuvrato $ nayana-suhçdo vçkùà÷ caite na kuómala-÷àlinaþ & dalati kalikà cautã nàsmin tathà mçga-cakùuùàü % atha ca hçdaye màna-granthiþ svayaü ÷ithilàyate // VidSrk_8.8 *(159) // kàntàü hitvà viraha-vidhuràrambha-khedàlasàïgãü $ màü ullaïghya vrajatu pathikaþ kàpi yady asti ÷aktiþ & ity à÷okã jagati sakale vallarã cãrikeva % pràptàrambhe kusuma-samaye kàla-devena dattà // VidSrk_8.9 *(160) // mandaü dakùiõam àhvayanti pavanaü puüskokila-vyàhçtaiþ $ saüskurvanti vana-sthalãþ kisalayottaüsir niùaõõàlibhiþ & candraü sundarayanti mukta-tuhina-pràvàrayà jyotsnayà % vardhante ca vivardhayanti ca muhus te 'mã smaraü vàsaràþ // VidSrk_8.10 *(161) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1237) hçdya-snigdhaiþ parabhçta-rutair mukta-dãrgha-pravàsaþ $ pratyàvçtto madhur iti vadan dakùiõo gandhavàhaþ & ÷i¤jal-lola-bhramara-valayaþ kànanàlã-vadhånàü % sadyaþ kunda-smita-bçhatikàþ pårõa-pàtrã-karoti // VidSrk_8.11 *(162) // lolaiþ kokila-maõóalair madhu-lihàü ca¤cåryamàõair gaõair $ nãrandhrair gçha-vàñikà-parisareùv aïgàritaiþ kiü÷ukaiþ & pràrabdhe timire vasanta-samaya-kùoõãpater bhràmyataþ % prasnigdhà parito dhçteva kalikà-dãpàvali÷ campakaiþ // VidSrk_8.12 *(163) // manovinodasyaitau -- cyuta-sumanasaþ kundàþ puùpodgameùv alasà drumà $ manasi ca giraü grathnantãme kiranti na kokilàþ & atha ca savituþ ÷ãtollàsaü lunanti marãcayo % na ca jañharatàm àlambante klamodaya-dàyinãm // VidSrk_8.13 *(164) // sàmyaü saüprati sevate vicakilaü ùàõmàsikair mauktikair $ vàhlãkã-da÷ana-vraõàruõa-talaiþ patrair a÷okorcitaþ & bhçïgà-laïghita-koñi kiü÷ukam idaü kiücid vivçntàyate % mà¤jiùñhair mukulai÷ ca pàñalitaror anyaiva kàcil lipiþ // VidSrk_8.14 *(165) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 1.25, Skmsa.u.ka. 1242) garbha-granthiùu vãrudhàü sumanaso madhye 'ïkuraü pallavà $ và¤chà-màtra-parigrahaþ pika-vadhå-kaõñhodare pa¤camaþ & kiü ca trãõi jaganti jiùõu-divasair dvitrair manojanmano % devasyàpi cirojjhitaü yadi bhaved abhyàsa-va÷yaü dhanuþ // VidSrk_8.15 *(166) // (ràja÷ekharasya; Vsbvi.÷à.bha. 1.23, Skmsa.u.ka. 1226) ÷ãtàs tair iva bhagna-÷ai÷ira-ni÷à-bhàgair ahaþ sphàyate $ garbhaü bibhrati kiü÷ukà iva di÷àü tàpàya vahny-aïkuram & kiü ca svà÷raya-saübhçta-prathimasu cchàyàtapàïgeùv ayaü % lokaþ stoka-raso 'dya na kvacid api svacchandam ànandati // VidSrk_8.16 *(167) // trilocanasya -- udbhinna-stavakàvataüsa-subhagàþ preïkhan-marun-nartitàþ $ puùpodgãrõa-paràga-pàü÷ula-lasat-patra-prakàõóa-tviùaþ & gambhãra-krama-pa¤camonmada-pika-dhvànocchalad-gãtayaþ % pratyujjãvita-manmathotsava iva krãóanty amå bhåruhaþ // VidSrk_8.17 *(168) // pràg eva jaitram astraü sahakàra-latà smarasya càpabhçtaþ /* kiü punar analpa-nipatita-madhukara-viùa-kalka-lepena // VidSrk_8.18 *(169) //* ÷ubhàïgasya -- svasti ÷rã-malayàcalàt smara-sakhaþ ÷rãmàn vasantànilaþ $ krãóà-ve÷masu kàminaþ ku÷alayaty etac ca vaktãtarat & eùo 'haü muditàli-kokila-kulaü kurvan vanaü pràptavàn % yuùmàbhiþ priya-kàminã-parigataiþ sthàtavyam asmàd iti // VidSrk_8.19 *(170) // ete nåtana-cåta-koraka-ghana-dhvànàtirekã-bhavat- $ kaõñha-dhvàna-juùo haranti hçdayaü madhye vanaü kokilàþ & yeùàm akùi-nibhena bhànti bhagavad-bhåte÷a-netrànala- % jvàlà-jàla-karàli-tàsama÷aràïgàra-sphuliïgà iva // VidSrk_8.20 *(171) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1246) kiü÷uka-kalikàntar-gata-candra-kalà-sphardhi ke÷araü bhàti /* rakta-nicolaka-pihitaü dhanur iva jatu-mudritaü vitanoþ // VidSrk_8.21 *(172) //* vallaõasya -- vàpã danturitodarà kamalinã patràïkura-granthibhi÷ $ cåtànàü kalikàmilan madhulihàü kàpi sthitir vartate & kiü cànyat kusumàyudho 'dya bhagavàn dhatte sa-garvaü dhanur % jyàm unmàrùñi ca pa¤cabhi÷ ca vi÷ikhair jetuü jagad và¤chati // VidSrk_8.22 *(173) // abhinandasya (Skmsa.u.ka. 1235; vãrya-mitrasya) àraktair nava-pallavair viñapino netrotsavaü tanvate $ tàn dhunvann ayam abhyupaiti madhuràmodo marud dakùiõaþ & tenàliïgita-màtra eva vidhivat pràdur-bhavan nirbhara- % krãóà-kåta-kaùàyitena manasà loko 'yam unmàdyate // VidSrk_8.23 *(174) // kàpy anyà mukulàdhikàra-milità lakùmãr a÷okadrume $ màkandas samayocitena vidhinà dhatte 'bhijàtaü vapuþ & kiü càùàóha-girer anaïga-vijaya-prastàvanà-paõóitaþ % svairaü sarpati bàla-candana-latà-lãlà-sakho màrutaþ // VidSrk_8.24 *(175) // vahnir manye hima-jala-bhayàt saü÷ritaþ kiü÷ukeùu $ ÷yàmaü dhåmaiþ sa khalu kurute kànanaü korakàkhyaiþ & saütàpàrthaü katham itarathà pàntha-sãmantinãnàü % puùpa-vyàjàd visçjati ÷ikhà-÷reõim udgàóha-÷oõàm // VidSrk_8.25 *(176) // pautàyaneþ (Skmsa.u.ka. 1243, kasyacit) ÷roõyàü citraþ kuru-baka-guõaþ karõayor mugdhacåtaü $ raktà÷okaü praõayi kucayor màdhavã mårdhajeùu & sarvàïgãõo bakula-rajasà pi¤jareõoparàgaþ % straiõo yånàü bhavatu rataye ve÷a-sarvàbhisàraþ // VidSrk_8.26 *(177) // sàvarõeþ mughàtàmrair nava-ki÷alayaiþ saübhçtodàra-÷obhaü $ pràdur-bhåta-bhramara-saraõã-yauvanodbheda-cihnam & sãmantinyaþ kusuma-dhanuùà baddha-sakhyasya màsaþ % snigdha-smerair mukham adhiguõaü dçùñipàtaiþ pibanti // VidSrk_8.27 *(178) // vàgurasya ÷ikã-mukhair adya manoj¤a-pakùair viùopalepàd iva kajjalàbhaiþ /* nitànta-pårõà mucakundakoùà vibhànti tåõà iva manmathasya // VidSrk_8.28 *(179) //* ÷ubhàïgasya snehaü sravanti taravaþ pa¤càpi kùipati màrgaõàn madanaþ /* parimukta-kaõñha-rodhaþ para-puùñaþ kùarati màdhuryam // VidSrk_8.29 *(180) //* ÷rãdharmàkarasya saükucità iva pårvaü durvàra-tuùàra-janita-jaói-mànaþ /* saüpraty uparamati hime krama÷o divasàþ prasàra-juùaþ // VidSrk_8.30 *(181) //* ÷rãdharaõãdharasya duþ÷liùña-durlakùya-palà÷a-saüdhãny àpàñalàgràõi harinti måle /* ku÷e÷ayànàü ÷uka÷àvabhàüsi pràdurbabhåvur navakuómalàni // VidSrk_8.31 *(182) //* upanayati kapole lola-karõa-pravàla- $ kùaõa-mukula-nive÷àndolanavyàpçtànàm & parimalita-haridràn saüprati dràvióãnàü % nava-nakha-pada-tiktàn àtapaþ svedabindån // VidSrk_8.32 *(183) // yoge÷varasya sadyas tapto bhramati rajanãü vàsaraþ khaõóayitvà $ kùãõa-kùãõà tad anu bhajate sàpi saüyak-prasàdam & eko loke kathayati narasyeùña-jàte nisargaü % nàryàþ puüsi sthitim anuguõàü ÷aüsati spaùñam anyà // VidSrk_8.33 *(184) // idànãü plakùàõàü jañhara-dala-vi÷leùa-caturaþ $ sthitãnàm àbandhaþ sphuñati ÷uka-ca¤cå-puña-nibhaþ & tataþ strãõàü hanta kùamam adhara-kàntiü kalayituü % samantàn niryàti sphuña-subhaga-ràgaü kisalayam // VidSrk_8.34 *(185) // udgacchaty ali-jhaükçtiþ smara-dhanur jyà-ma¤ju-gu¤jà-ravair $ niryàtà viùa-lipta-bhalli-viùamàþ kaïkelli-phulla-cchañàþ & re saüpraty apavitram atra pathikàþ sàrambham ujjçmbhate % cåto dåta ivàntakasya kalikà-jàla-sphurat-pallavaþ // VidSrk_8.35 *(186) // mithaþ krãóà-lola-bhramara-bhara-bhaïgàïkura-rasa- $ preseka-pronmãlat-parimala-samàlabdha-pavanaþ & ito 'sty eùa ÷rãmàn aviralam idànãü mukulitaþ % prayacchaty unmàdàn ahaha sahakàra-druma-yuvà // VidSrk_8.36 *(187) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1241) aïkurite pallavite korakite vikasite ca sahakare /* aïkuritaþ pallavitaþ korakito vikasita÷ ca madano 'sau // VidSrk_8.37 *(188) //* kasyacit (Skmsa.u.ka. 1232) utphullà nava-màlikà madayati ghràõendriyàhlàdinã $ jàtaü dhåsaram eva kiü÷uka-taror à÷yàmalaü jàlakam & àcinvanti kadambakàni madhunaþ pàõóåni mattàlayaþ % strãõàü pãna-ghana-staneùu kaõavàn svedaþ karoty àspadam // VidSrk_8.38 *(189) // bhavabhåteþ -- sapadi sakhãbhir nibhçtaü virahavatãs tràtum atra bhajyante /* sahakàra-ma¤jarãõàü ÷ikhodgama-granthayaþ prathame // VidSrk_8.39 *(190) //* ràja÷ekharasya -- || iti vasanta-vrajyà || ||8|| ___________________________________________________________________ 9. grãùma-vrajyà || vi÷leùo janitaþ priyair api janair ujjçmbhitaü nàlikair $ mitreõàpi kharàyitaü ratuõayà dãrghàyitaü tçùõayà & gurvã vallabhatà jaóair adhigatà doùàkaraþ sevyate % hà kàlaþ kim ayaü kalir na hi na hi pràptaþ sa gharmàgamaþ // VidSrk_9.1 *(191) // tadàtva-snàtànàü malayaja-rasair àrdra-vapuùàü $ kucàn bibhràõànàü dara-vikaca-mallã-mukulinaþ & nidàghàrka-proùa-glapita-mahimànaü mçga-dç÷àü % pariùvaïgo 'naïgaü punar api ÷anair aïkurayati // VidSrk_9.2 *(192) // maïgalàrjunasya | (Skmsa.u.ka. 1266, Spd÷à.pa. 3834) pravçddha-tàpo divaso 'timàtram atyartham eva kùaõadà ca tanvã /* ubhau virodha-kriyayà vibhinnau jàyàpatã sànu÷ayàv iva staþ // VidSrk_9.3 *(193) //* bañoþ -- sarvà÷à-rudhi dagdha-vãrudhi sadà sàraïga-baddha-krudhi $ kùàma-kùmàruhi mandaü unmadhulihi svacchanda-kunda-druhi & ÷uùyac-chrotasi tapta-bhåmi-rajasi jvàlàyamànàmbhasi % jyeùñhe màsi kharàrka-tejasi kathaü pàntha vrajan jãvasi // VidSrk_9.4 *(194) // bàõasya -- gurur garbhàrambhaþ klamayati kalatraü bali-bhujaþ $ samagroùmà cåtaü pacati picu-mardaü ca divasaþ & idànãü nãhàra-stimita-pavana-prãti-janitàü % ni÷à-÷eùo nidràü nudati paña-dhåmyàña-mukharaþ // VidSrk_9.5 *(195) // ràja÷ekharasya -- sàndra-kùãõa-pratata-vitatac-chinna-bhugnonnatàbhiþ $ pràyaþ ka÷mãraja-ruci-juùo dàva-vahneþ ÷ikhàbhiþ & vàyuþ sa¤càriõa iva likhaty ànane dig-vadhånàü % dhåmodgàrair aguru-pavanaiþ sàntaràn patra-bhaïgàn // VidSrk_9.6 *(196) // hindolà-madhuropalàlana-rasa-prãta-prapà-pàlikà- $ gãtàvarjita-mugdha-vàta-hariõa-÷reõã-parãtàntikàþ & autsukyaü janayanti pàntha-pariùad-gharmàmbu-bindåtkara- % vyàkùepa-kùama-manda-manda-maruto màrga-sthalã-pàdapàþ // VidSrk_9.7 *(197) // ca¤cac-ca¤cu-guõodaraiþ ÷ithilita-pràyàüsaü utpakùmala- $ nya¤cat-pakùa-puñàvakà÷a-viramat-pàr÷voùmabhir nãyate & jaïghà-ku¤cana-labdha-nãóa-nivióàvaùñambha-kaùñojjhita- % kùepãyaþ-pavanàbhighàta-rabhasotkùepair ahaþ pakùibhiþ // VidSrk_9.8 *(198) // dhàsyaty adya sitàtapatra-subhagaü sà ràjahaüsã ÷i÷oþ $ smeràmbhoruha-vàsino 'pi ÷irasi snehena pakùa-dvayam & tçùõàrtaþ ÷uka-÷àvako 'pi sutanoþ pãna-stanàsaïginãü % muktàhàra-latàü tad-aïka-vasatis toyà÷ayà pàsyati // VidSrk_9.9 *(199) // bhuvàü gharmàrambhe pavana-calitaü tàpa-hçtaye $ paña-cchatràkàraü vahati gaganaü dhåli-pañalam & amã mandàràõàü dava-dahana-saüdehita-dhiyo % na óaukante pàtuþ jhañiti makarandaü madhulihaþ // VidSrk_9.10 *(200) // bhava-bhåteþ (Skmsa.u.ka. 1256) apàü måle lãnaü kùaõa-paricitaü candana-rase $ mçõàlã-hàràdau kçta-laghu-padaü candramasi ca & muhårtaü vi÷ràntaü sarasa-kadalã-kànana-tañe % priyà-kaõñhà÷leùe nivi÷ati padaü ÷aityam adhunà // VidSrk_9.11 *(201) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1267) pràntàrakta-vilocanà¤cala-darã-vyagràlpa-makùã-bhaya- $ prodbhåtobhaya-÷çïga-koñi-vigalac-chaivàla-vallã-sakhaiþ & pàtho-bindubhir akùi-sandhiùu ÷anaiþ saüsicyamànaþ sukhaü % magno vàriõi dåra-niþsahatayà nidràyate sairibhaþ // VidSrk_9.12 *(202) // tàpaü stamberamasya prakañayati karaþ ÷ãkaraiþ kukùum ukùat- $ païkàïkaü palvalànàü vahati taña-vanaü màhiùaiþ kàya-kàùaiþ & uttàmyat-tàlava÷ ca pratapati taraõàvàü÷avãü tàpa-tandrãü % adri-droõã-kuñãre kuhariõi hariõàràtayo yàpayanti // VidSrk_9.13 *(203) // jàtàþ pànthanakhaüpacàþ pracayino gantrãpathe pàü÷avaþ $ kàsàrodara÷eùam ambu mahiùo mathnàti tàmyattimi & dçùñir dhàvati dhàtakãvanam asçktarùeõa tàrakùavã % kaõñhàd bibhrati viùkiràþ ÷ara÷amã-nãóeùu nàóindhamàn // VidSrk_9.14 *(204) // bàõasyaitau subhaga-salilàvagàhàþ pàñali-saüsarga-surabhi-vana-vàtàþ /* pracchàya-sulabha-nidrà divasàþ pariõàma-ramaõãyàþ // VidSrk_9.15 *(205) //* kàlidàsasya (÷àkuntala 1.3) agre tapta-jalàþn nitànta÷i÷irà måle muhur bàhubhiþ $ vyàmathyoparata-prapeùu pathikair màrgeùu madhyandine & àdhàràþ pluta-bàla-÷aivala-dala-cchedàvakãrõormayaþ % pãyante hala-mukta-magna-mahiùa-prakùobha-paryàvilàþ // VidSrk_9.16 *(206) // yoge÷varasya -- mçd-bhåyiùñhatayà gurån pariharan àraõyakàn gomayàn $ valmãkàn upagåhati pra÷ithilaü jvàlàbhir udbalvajàn & vahnir nãói-kili¤ja-sa¤caya-samutsikta÷ caran kànane % prasnigdhàn iha viùkiràõóakalalàn àjyà÷ayà lumpati // VidSrk_9.17 *(207) // tasyaiva -- dårãbhåta-÷aràri viklava-bakaü saükrànta-kàraõóavaü $ klàmyat-kaïkam acakravàkam amilan-madgu prayàta-plavam & kliùña-krau¤cam adhàrtaràùñram apatat-koyaùñi niùñãñibhaü % sãdat-sàra-sama-prasakta-kuraraü kàlena jàtaü saraþ // VidSrk_9.18 *(208) // tasyaiva -- toyottãrõà ÷rayati kabarã ÷ekharaü saptalànàü $ ÷aityaü si¤caty upari kucayoþ pàñalàkaõñha-dàma & kàntaü karõàvabhinivi÷ate komalàgraü ÷irãùaü % strãõàm aïge vibhajati tapas tatra tatràtma-cihnam // VidSrk_9.19 *(209) // madhu-÷ãlasya (Skmsa.u.ka. 1262, madhura-÷ãlasya) ÷uka-patra-harita-komala-kusuma-÷atànàü ÷irãùa-yaùñãnàm /* talam à÷rayati dinàtapa-bhayena paripiõóitaü ÷aityam // VidSrk_9.20 *(210) //* vàgurasya -- haranti hçdayàni yac chravaõa-÷ãtalà veõavo $ yad arghati karambità ÷i÷ira-vàriõà vàruõã & bhavanti ca himopamàþ stana-bhuvo yad eõã-dç÷àü % ÷ucer upari saüsthito rati-pateþ prasàdo guruþ // VidSrk_9.21 *(211) // ràja÷ekharasya (Vsbvi.÷à.bha. 4.4, Skmsa.u.ka. 1269) jalàrdraü saüvyànaü bisa-kisalayaiþ keli-valayàþ $ ÷irãùair uttaüso vicakila-mayã hàra-racanà & ÷ucàv eõàkùãõàü malayaja-rasàrdrà÷ ca tanavo % vinà tantraü mantraü rati-ramaõa-mçtyu¤jaya-vidhiþ // VidSrk_9.22 *(212) // ràja÷ekharasya (Vsbvi.÷à.bha. 4.3, Skmsa.u.ka. 1261, kasyacit) rajani-virama-yàmeùv àdi÷antã ratecchàü $ kim api kañhinayantã nàrikelã-phalàmbhaþ & api pariõamayitrã ràja-rambhà-phalànàü % dina-pariõati-ramyà vartate grãùma-lakùmãþ // VidSrk_9.23 *(213) // ete ràja÷ekharasya -- ambhodher jala-yantra-mandira-parispande 'pi nidràõayoþ $ ÷rã-nàràyaõayor ghanaü vighañayanty åùmà samàliïganam & kiü cottapta-viyat-kapàla-phalake kaïkàla-÷eùa-÷riyaü % candraü marmarayanti parpañakara-krårà raver aü÷avaþ // VidSrk_9.24 *(214) // nàràyaõa-laccheþ (Skmsa.u.ka. 1259, kasyacit) || iti grãùma-vrajyà || ||9|| ___________________________________________________________________ 10. tataþ pràvçó-vrajyà -- vànãra-prasavair niku¤ja-saritàm àsakta-vàsaü payaþ $ paryanteùu ca yåthikà-sumanasàm ujjçmbhitaü jàlakaiþ & unmãlat-kuñaja-prahàsiùu girer àlambya sànån itaþ % pràg-bhàreùu ÷ikhaõói-tàõóava-vidhau meghair vitànàyyate // VidSrk_10.1 *(215) // phala-bhara-pariõàma-÷yàma-jambå-niku¤ja- $ skhalita-tanu-taraïgàm uttareõa ÷ravantãm & upari-vighañamàna-prauóha-tàpi¤ja-nãlaþ % ÷rayati ÷ikharam adrer nåtanas toya-vàhaþ // VidSrk_10.2 *(216) // (mà.mà. 9.24) jçmbhà-jarjara-óimba-óambara-ghana-÷rãmat-kadamba-drumàþ $ ÷ailàbhoga-bhuvo bhavanti kakubhaþ kàdambinã-÷yàmalàþ & udyat-kunda-latànta-ketaka-bhçtaþ kacchàþ saric-chrotasàü % àvir-gandha-÷ilãndhra-lodhra-kusuma-smerà vanànàü gatiþ // VidSrk_10.3 *(217) // (mà.mà. 9.16) utphullàrjuna-sarva-vàsita-vahat-paurastya-jha¤jhà-marut- $ preïkhola-skhalitendra-nãla-÷akala-snigdhàmbuda-÷reõayaþ & dhàrà-sikta-vasundharà-surabhayaþ pràptàs ta ete 'dhunà % gharmàmbho-vigamàgama-vyatikara-÷rã-vàhino vàsaràþ // VidSrk_10.4 *(218) // bhavabhåter amã (mà.mà. 9.17) -- eõã yàti vilokya bàla-÷alabhàn ÷aùpàïkuràditsayà $ chatrã-kuómalakàni rakùati ciràd aõóa-bhramàt kukkuñã & dhåtvà dhàvati kçùõa-kãña-pañala-÷reõãü ÷ikhaõóã ÷iraþ % dåràd eva vanàntare viùa-dhara-gràsàbhilàùàturaþ // VidSrk_10.5 *(219) // àsàrànta-mçdu-pravçtta-maruto meghopaliptàmbarà $ vidyut-pàta-muhårta-dçùña-kakubhaþ suptendu-tàrà-grahàþ & dhàrà-klinna-kadamba-saübhçta-sudhàmododvahàþ proùitair % niþsaüpàta-visàri-dardura-ravà nãtàþ kathaü ràtrayaþ // VidSrk_10.6 *(220) // yoge÷varasya (Skmsa.u.ka. 1301, kasyacit) dàty åha-dhvani-bhà¤ji vetasa-÷ikhà-suptoragàõi dhvanat- $ kàdambàni kuraïga-yåtha-kalita-ståpàny udambhàüsi ca & tãràõy adya pipãlikà-samudayàvarjaj-jañà-lolupa- % vyàptàny unmada-kukkubhàni saritàü kurvanti lolaü manaþ // VidSrk_10.7 *(221) // yoge÷varasya (Skmsa.u.ka. 1291) kàntàü kvàpi vilambinãü kalarutair àhåya bhåyas tataþ $ digbhàgàn avalokya raïga-vasudhàm utsçjya padbhyàü tataþ & eùa sphàra-mçdaïga-nàda-madhurair ambho-mucàm àravaiþ % barha-÷reõi-kçtàtapatra-racano hçùñaþ ÷ikhã nçtyati // VidSrk_10.8 *(222) // pãtàmbhaþ-stimitàþ sçjanti salilàny àbaddha-dhàraü ghanàþ $ tad-dhàrà-dhvani-mãlitàni nayanàny abhyeti nidràgamaþ & nidrà-mudrita-locane pratigçhaü måkàyamàne jane % nirdvandvoccarad-ucca-dardura-ravaiþ kolàhalinyo ni÷àþ // VidSrk_10.9 *(223) // dhàrà-nipàta-rava-bodhita-pa¤jara-stha- $ dàtyåha-óambara-karambita-kaõñha-kåjàþ & aññeùu kàõóa-paña-vàrita-÷ãkareùu % dhanyàþ pibanti mukha-tàmarasaü vadhånàm // VidSrk_10.10 *(224) // ÷aila-÷reõir apeta-dàva-dahanà dagdha-praråóhaü vanaü $ jãmåtàïkura-danturà da÷a di÷o bhå-reõu-muktaü nabhaþ & kiü cànyat kalikormi-medura-mukhã jàtà kadamba-cchavi÷ % chidyante kiyatà kùaõena ÷ikhinàü mauna-vrata-granthayaþ // VidSrk_10.11 *(225) // kedàre nava-vàri-pårõa-jañhare kiücit-kvaõad-dardure $ ÷ambå-kàõóaka-piõóa-pàõóura-tata-prànta-sthalãvã-raõe & óimbhà daõóaka-pàõayaþ pratidi÷aü païka-cchañà-carcità÷ % cubhrå÷ cubhrur iti bhramanti rabhasàd udyàyi-matsyotsukàþ // VidSrk_10.12 *(226) // samantàt sa-visphurad-indranãla- $ maõi-prabhà-vicchuritàntaràlaþ & martyàvatãrõasya vióojaso 'yaü % nãlàü÷uka-cchatram ivàmbuvàhaþ // VidSrk_10.13 *(227) // khadyota-cchuritàndhakàra-pañalàþ spaùña-sphurad-vidyutaþ $ snigdha-dhvàna-vibhàvitoru-jaladonnàhà rañat-kambavaþ & etàþ ketaka-bheda-vàsita-puro-vàtàþ patad-vàrayo % na pratyemi janasya yad virahiõo yàsyanti soóhuü ni÷àþ // VidSrk_10.14 *(228) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1302) etasmin mada-jarjarair upacite kambåravàóambaraiþ $ staimityaü manaso di÷aty anibhçtaü dhàràdhare mårcchati & utsaïge kakubho nidhàya rasitair ambhomucàü ghorayan % manye mudrita-candra-sårya-nayanaü vyomàpi nidràyate // VidSrk_10.15 *(229) // vàtokasya (Skmsa.u.ka. 1282) gambhãràmbhodharàõàm avirala-nipatad-vàri-dhàrà-ninàdàn $ ãùan-nidràlasàkùà dçóha-gçha-pañalàråóha-kuùmàõóa-bandhyàþ & dorbhyàm àliïgyamànà jaladhara-samaye patra-ùaõóe ni÷àyàü % dhanyàþ ÷çõvanti suptàþ stana-yuga-bharitoraþ-sthalàþ kàminãnàm // VidSrk_10.16 *(230) // apagata-rajo-vikàrà ghana-pañalàkrànta-tàrakàlokà /* lamba-payodhara-bhàrà pràvçd iyaü vçddha-vaniteva // VidSrk_10.17 *(231) //* ambhodher vaóavàmukhànala-jhalàjvàlopagåóhàntarà $ vyàmohàd apibann apaþ sphuñam amã tarùeõa paryàvilàþ & udde÷a-sphurad-indra-càpa-valaya-jvàlàpade÷àd aho % dahyante katham anyathàrdha-malinàïgàra-dyutas toyadàþ // VidSrk_10.18 *(232) // kçtvà picchilatàü pathaþ sthagayatà nirbhartsanaü pàdayoþ $ sàndrair vàri-kaõaiþ kapola-phalake vicchittim àchindatà & meghenopakçtaü yad à÷u vihità tasyàgaso niùkçtiþ % svairiõyàþ priya-ve÷ma-vartma di÷atà vidyud-vilàsair muhuþ // VidSrk_10.19 *(233) // àsàroparame pragàóha-timiràþ kim ãrayantyo ni÷àþ $ pàntha-strã-manasàü smarànala-kaõà-saütàna-÷aïkà-spç÷aþ & piùñànàü prasabhaü ghanàghana-ghañà-saüghaññato vidyutàü % cårõàbhàþ paritaþ patanti taralàþ khadyotaka-÷reõayaþ // VidSrk_10.20 *(234) // hasta-pràpyam ivàmbaraü vidadhataþ kharvà ivà÷à-tatãr $ garjàbhiþ kùaõa-jarjarã-kçta-ghanànuttàla-dhàrà-ravàþ & kvàmagnaü sthalam asti nàma tad ibhãvoddàma-saudàminã- % netronmeùa-vilokitàkhila-bhuvo varùanti naktaü ghanàþ // VidSrk_10.21 *(235) // utpucchànata-dhåta-pakùa-tatayo jhàtkàriõo vibhramair $ udvàcyàs tata-ca¤cavo laya-va÷àd utkùipta-pàdà muhuþ & pa÷yanto nija-kaõñha-kàõóa-malinàü kàdambinãm unnata- % grãvàbhyarõa-milat-kalàpa-viñapà nçtyanti kekà-bhçtaþ // VidSrk_10.22 *(236) // idànãü vaü÷ãnàü ÷abara-mithunocchçïkhala-rahaþ- $ kriyà-sakhyenàlaü giri-vana-sarid-gràma-suhçdàm & sphural-loma-÷yàma-cchagala-÷i÷i-karõa-pratisamac- % chadàgràbhis tvagbhir valayita-karãràs tala-bhuvaþ // VidSrk_10.23 *(237) // pàr÷vàbhyàü ÷irasà nimãlita-dç÷aþ kàmaü nimajya kramàd $ aüsau pçùñham uraþ sa-pakùati-talaü gàóhaü spç÷anto muhuþ & ete ku¤cita-jànavo nava-jale nirvànti gharmàhatà % bhåyaþ pakùa-puñàbhipàta-rabhasotsarpat-kaõàþ patriõaþ // VidSrk_10.24 *(238) // majjànam api vilimpati nàkçta-puõyasya varùati payode /* nirgama-keli-samutsuka-÷i÷i-vàraõa-gàóha-parirambhaþ // VidSrk_10.25 *(239) //* àkrandàþ stanitair vilocana-jalànya-÷rànta-dhàràmbudhis $ tad-viccheda-bhuva÷ ca ÷oka-÷ikhinas tulyàs taóid-vibhramaiþ & antar me dayità-mukhaü tava ÷a÷ã vçttiþ samaivàvayos % tat kiü màm ani÷aü sakhe jaladhara tvaü dagdhum evodyataþ // VidSrk_10.26 *(240) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 993 ya÷odharmaõaþ, Smvså.mu. 43.33) bhuvaþ kim età divam utpatanti divo 'thavà bhå-talam àvi÷anti /* calàþ sthirà veti vitarkayantyo dhàràþ karàgrair abalàþ spç÷anti // VidSrk_10.27 *(241) //* chatràvalambi vimaloru-payaþ-pravàha- $ dhàrà-bhara-sphañika-pa¤jara-saüyatàïgaþ & pànthaþ sva-÷àsana-vilaïghana-jàta-kopa- % kàmàj¤ayà priyatamàm iva nãyate sma // VidSrk_10.28 *(242) // adyàmbhaþ paritaþ patiùyati bhuvas tàpo 'dya nirvàsyati $ kùetreùv adya yatiùyate janapadaþ sasyeùu paryutsukaþ & nartiùyanti tavodaye 'dya jalada vyàlola-puccha-cchada- % cchatra-cchàdita-maulayo di÷i di÷i krãóàlasàþ kekinaþ // VidSrk_10.29 *(243) // gàyati hi nãlakaõñho nçtyati gaurã taóit tarala-tàrà /* àsphàlayati mçdaïgaü tad-anu ghano 'yaü mahà-kàlaþ // VidSrk_10.30 *(244) //* alakeùu cårõa-bhàsaþ sveda-lavàbhàn kapola-phalakeùu /* nava-ghana-kautukinãnàü vàrikaõàn pa÷yati kçtàrthaþ // VidSrk_10.31 *(245) //* kàle vàri-dharàõàm apatitayà naiva ÷akyate sthàtum /* utkaõñhitàsi tarale na hi na hi sakhi picchilaþ panthàþ // VidSrk_10.32 *(246) //* asita-bhujaga-÷i÷u-veùñitam abhinavam àbhàti ketakã-kusumam /* àyasa-valayàkaïkçta-viùàõam iva dantinaþ patitam // VidSrk_10.33 *(247) //* stambeùu ketakãnàü yathottaraü vàmanair dalair adya /* vidalanti meùa-tarõaka-puccha-cchavi-ke÷aràþ såcyaþ // VidSrk_10.34 *(248) //* dhålãbhiþ ketakãnàü parimalana-samuddhålitàïgaþ samantàd $ antodvellad-balàkà-vali-kuõapa-÷iro-naddha-nãlàbhra-ke÷aþ & preïkhad-vidyut-patàkàvali-rucira-dhanuþ-khaõóa-khañvàïga-dhàrã % saüpràptaþ proùita-strã-pratibhaya-janakaþ kàla-kàpàliko 'yam // VidSrk_10.35 *(249) // megha-÷yàma-di÷i pravçtta-dhanuùi krãóat-taóit-tejasi $ cchannàhar-ni÷i garjita-pramanasi pramlàna-lãlà-ruùi & pårõa-÷rotasi ÷ànta-càtaka-tçùi vyàmugdha-candra-tviùi % pràõàn pàntha kathaü dadhàsi nivasann etàdç÷i pràvçùi // VidSrk_10.36 *(250) // kùapàü kùàmãkçtya prasabham apahçtyàmbu-saritàü $ pratàpyorvãü vana-taru-gahanam utsàdya sakalam & kva saüpraty uùõàü÷ur gata iti samanveùaõa-paràs % taóid-dãpàlokair di÷i di÷i carantãva jaladàþ // VidSrk_10.37 *(251) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1287 oïkaõñhasya, Spd÷à.pa. 3869, Smvså.mu. 61.18 both pàõineþ) vidyud-dãdhiti-bheda-bhãùaõa-tamaþ-stomàntaràþ saütata- $ ÷yàmàmbhodhara-rodha-saükaña-viyad-viproùita-jyotiùaþ & khadyotonnamitopakaõñha-taravaþ puùõanti gambhãratàm % àsàrodakamatta-kãña-pañalã-kvàõottarà ràtrayaþ // VidSrk_10.38 *(252) // abhinandasya (Skmsa.u.ka. 1305, kasyacit) harùollàsita-càru-candraka-bçhad-barhair vanànàm amã $ jàtàþ puùpita-bàla-÷àkhina ivàbhogà bhujaïgà÷ibhiþ & spçùñàþ koñara-nirgatàrdha-tanubhiþ pàtuü payodànilaü % niryad-vaü÷a-karãra-koñaya iva kùoõã-bhçto bhogibhiþ // VidSrk_10.39 *(253) // ÷atànandasya -- etàþ païkila-kåla-råóha-nalada-stambhàþ kvaõat-kambavaþ $ krãóat-karkaña-cakravàla-vilasaj-kambàla-toyàbilàþ & hçl-lekhaü janayanty anåpa-saritàü uttuõóa-gaõóåpado- % tkãrõodgãrõà mçd-arbuda-sthapuñita-pràntàs tañã-bhåmayaþ // VidSrk_10.40 *(254) // yoge÷varasya (Skmsa.u.ka. 1292, parame÷varasya) nave dhàrà-sàre pramada-cañulàyàþ sthala-juùaþ $ varàñã-÷ubhràyàþ ÷aphara-saraõer ebhir upari & kulãrair bhràmyadbhir gaõayitum iva vyàpçta-karàþ % manaþ krãõantãva prakaña-vibhavàþ palvala-bhuvaþ // VidSrk_10.41 *(255) // abhiùekasya -- vindhyàdri-mahà-liïgaü snapayati paryanya-dhàrmikaþ ÷ucibhiþ /* jaladendranãla-gaóóå÷atojjhitaiþ saüprati payobhiþ // VidSrk_10.42 *(256) //* pibati vyoma-kañàhe saüsakta-calat-taóil-latà-rasanaþ /* megha-mahà-màrjàraþ saüprati candràtapa-kùãram // VidSrk_10.43 *(257) //* yoge÷varasyaitau -- ardhodgatena kadalã mçdu-tàmra-talena garbha-koùeõa /* pibati nidàgha-jvarità ghana-dhàràü kara-puñenaiva // VidSrk_10.44 *(258) //* tasyaiva -- àroha-vallãbhir ivàmbu-dhàrà- $ ràjãbhir àbhåmi-vilambinãbhiþ & saülakùyate vyoma vaña-drumàbham % ambhodhara-÷yàma-dala-prakà÷am // VidSrk_10.45 *(259) // dakùasya -- nãpaiþ kà¤cã-kçta-viracanaiþ pi¤jaraü ÷roõibimbaü $ mi÷ràv aüsau ÷ravasi vasatà kandalã-kuómalena & pàõóicchàyaþ stana-parisaro yåthikà-kaõñha-såtrair % ity àkalpaþ prakçti-lalito vallabhaþ sundarãõàm // VidSrk_10.46 *(260) // låne kàlà¤jana-paricaye ÷ãkaraiþ kàmam akùõor $ ekã-bhåte kuca-kala÷ayor vàsasi ÷yàma-såkùme & dçùñe svàbhàvika-tanu-guõe durdina-svairiõãnàü % dhanyo veùàntara-viracanaü pratyudàste kçtàrthaþ // VidSrk_10.47 *(261) // asau nàstãvenduþ kvacid api raviþ proùita iva $ grahoóånàü cakraü nabhasi likhita-pro¤chitam iva & ahar và ràtrir và dvayam api vilupta-pravicayaü % ghanair baddha-vyåhaiþ kim idam iti ghoraü vyavasitam // VidSrk_10.48 *(262) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1290) tàvad vàcaþ prayuktà manasi vinihità jãvità÷àpi tàvan $ vikùiptau tàvad aïghrã pathi pathika-janair lambità tàvad à÷à & phullad-dhàrà-kadambas tava kavalayità yàvad ete na dçùñà % nirmukta-vyàla-nãla-dyuti-nava-jalada-vyàkulà vindhya-pàdàþ // VidSrk_10.49 *(263) // yoge÷varasya | (Skmsa.u.ka. 911) kàmaü kåle nadãnàm anugiri mahiùã-yåtha-nãóopakaõñhe $ gàhante ÷aùpa-ràjãr abhinava-÷alabha-gràsa-lokà balàkàþ & antar-vinyasta-vãrut-tçõa-maya-puruùa-tràsa-vighnaü kathaücit % kàpotaü kodravàõàü kavalayati kaõàn kùetra-koõaika-de÷e // VidSrk_10.50 *(264) // yoge÷varasyaitau -- amuùmin saünaddhe jala-muci samabhyasya katicid $ kakàràn paryanta-dvi-guõa-mata-repha-prasavinaþ & sa màdhyandàtyåha÷ cala-vipula-kaõñhaþ prasarati % kramoda¤cat-tàraþ krama-va÷a-naman manda-madhuraþ // VidSrk_10.51 *(265) // || iti pràvçó-vrajyà || ||10|| ___________________________________________________________________ 11. tataþ ÷arad-vrajyà aindraü dhanuþ pàõóu-payo-dhareõa $ ÷arad dadhànàrdra-nakha-kùatàbham & prasàdayantã sa-kalaïkam induü % tàpaü raver abhyadhikaü cakàra // VidSrk_11.1 *(266) // yadyapy ahaü ÷a÷imukhi vimalàmbara-÷rãr $ bandåka-puùpa-ruciràdhara-pallavàpi & dhiï màü tathàpi galitoru-payodharatvàd % ity uccakaiþ ÷arad iyaü vahatãva tàpam // VidSrk_11.2 *(267) // manovinodasya (Skmsa.u.ka. 1311) te haüsàtithi-vatsalà jalaruhàü kàlena pãtàyuùàü $ saüjãvauùadhayo jarà jalamucàm ete ÷arad-vàsaràþ & yeùv abhyàgata-kha¤jarãña-÷abalàs toyàpasàra-krama- % stoka-stoka-taraïgitànta-pulinàþ karùanti nadyo manaþ // VidSrk_11.3 *(268) // dhåmraiþ pakùa-puñaiþ patadbhir abhitaþ pàõóådaraiþ kha¤janair $ àyàntãü ÷aradaü kiranti rabhasàl làjair ivà÷àïganàþ & maïgalyaü ca kalaïka-pallava-sakhaü smerànanà ÷arvarã % jyotsnà-tarpaõa-gauram indu-kala÷aü vyomàïgane nyasyati // VidSrk_11.4 *(269) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1308) dadhati dhavalàmbhoda-cchàyàü sita-cchada-païktayo $ divi payasi ca ÷vetàmbhoja-bhramaü pratimà-÷ataiþ & vidadhati na ced utkaõñhàrdraü ÷aran maõi-nåpura- % dhvanita-madhurottàla-snigdhair manaþ kvaõitormibhiþ // VidSrk_11.5 *(270) // ghanaiþ ÷ephàlãnàü hçdaya-nivióà÷liùña-vasudhaiþ $ prasånair unnàlaiþ pulakitatarodyàna-taravaþ & ni÷àntàþ prãõanti pramada-kurarodgãta-rabhaso % nabhasvad-vyàdhåta-sphuña-kumuda-gandha-pluta-di÷aþ // VidSrk_11.6 *(271) // rajaþ-pàta-j¤ànàü kumuda-sumano-maõóala-bhuvi $ smarasyoccair mantraü kim api japatàü huïkçtim iyam & sthire yånàü màna-graha-paribhave mårcchati ghano % dvirephàcàryàõàü madhu-mada-pañãyàn kalakalaþ // VidSrk_11.7 *(272) // adhaþ pa÷yan pàr÷va-dvaya-valita-sàcãkçta-÷iràþ $ ÷anaiþ pakùa-sthairyàd divi masçõa-cakràkçti-gatiþ & ciràc cillas tiryak-tvaritataram àhàra-nipuõo % nipatyaivàkasmàc cala-caraõa-mårdhaü prapatati // VidSrk_11.8 *(273) // dårotpucchaþ salaya-caraõo lamba-lolat-patattåþ $ kaõñenoccair mada-kala-ruta-stoka-vàcàla-ca¤cuþ & harùà÷rårmi-stimita-nayana-nyasta-sotkaõñha-dçùñeþ % kaücit kàlaü nañati nikañe kha¤jarãñaþ priyàyàþ // VidSrk_11.9 *(274) // manovinodasyàmã | (Skmsa.u.ka. 1321) toyàntar-lãna-mãna-pracaya-vicaya-navyàpçta-troñi-koñi- $ pràg-bhàga-prahva-kaïkàvali-dhavala-rucaþ paryañat-kha¤jarãñàþ & kåjat-kàdambaràjã-pihita-parisaràþ ÷àradãnàü nadãnàü % tãràntà ma¤ju-gu¤jan-mada-kalakuraba-÷reõayaþ prãõayanti // VidSrk_11.10 *(275) // tãkùõaü ravis tapati nãca ivàciràóhyaþ $ ÷çïgaü rurus tyajati mitram ivàkçtaj¤aþ & toyaü prasãdati muner iva dharma-cintà % kàmã daridra iva ÷oùam upaiti païkaþ // VidSrk_11.11 *(276) // bhàsasya (Skmsa.u.ka. 1313, Svsu.à. 1821, Spd÷à.pa. 3907, Smvså.mu. 62.3) saütàpinã sama-dahaüsa-kalàbhilàpà $ pràleya-dhàma-dhavalàmbaram àdadhànà & àpàõóu-pãvara-payodharam udvahantã % kàcid vadhår virahiõãva ÷arad vibhàti // VidSrk_11.12 *(277) // ÷anaiþ ÷àntàkåtàþ sita-kala-dhara-ccheda-pulinàþ $ purastàd àkãrõàþ kala-virutibhiþ sàrasa-kulaiþ & cità÷ citràkàrair ni÷i vikacana-kùatra-kumudair % nabhastaþ syandante sarita iva dãrghà da÷a di÷aþ // VidSrk_11.13 *(278) // àpãna-pravisàritoru-vikañaiþ pa÷càrdha-bhàgair gurur $ vellat-pãvara-kambalàlasa-rasad-gambhãra-ghaõñàkulaþ & gràmànteùu navãna-sasya-hariteùåddàma-candràtapa- % smeràsu kùaõadàsu dhena-dhavalã-vargaþ parikràmati // VidSrk_11.14 *(279) // pçùñheùu ÷aïkha-÷akala-cchaviùu cchadànàü $ ràjãbhir aïkitam alaktaka-lohitàbhiþ & go-rocanà-harita-babhru bahiþ palà÷am % àmodate kumudam ambhasi palvalasya // VidSrk_11.15 *(280) // sàndra-sthåla-naloparodha-viùamàþ ÷aïkyàvatàràþ puraþ $ toyottãrõa-nivçtta-nakra-jañhara-kùuõõa-sthalã-bàlukàþ & vyakta-vyàghra-padàïka-païkti-nicitonmudràrdra-païkodaràs % saütràsaü janayanti ku¤ja-saritaþ kàcàbhahnãlodakàþ // VidSrk_11.16 *(281) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 2047) ikùu-tvak-kùoda-sàràþ ÷akaña-saraõayo dhãra-dhålã-patàkàþ $ pàka-svãkàra-namre ÷irasi nivi÷ate ÷åka-÷àleþ ÷ukàlã & kedàrebhyaþ praõàlaiþ pravi÷ati ÷apharã-païktir àdhàram àràd % acchaþ kaccheùu païkaþ sukhayati saritàm àtapàd ukùa-pàlam // VidSrk_11.17 *(282) // abhinandasya -- sadyaþ-snàtànuliptà iva dadhati rucaü pallavàþ kardamàïkàþ $ kacchàntàþ kà÷a-tålaiþ pavana-va÷a-gatair meùa-yåthopameyàþ & nadyaþ pratyagra-tãropanati-sarabhasaiþ kha¤janaiþ sà¤janàkùà % haüsàþ kaüsàri-deha-tviùi gagana-tale ÷aïkha-÷obhàü vahanti // VidSrk_11.18 *(283) // haüsànàü ninadeùu yaiþ kavalitair àsajyate kåjatàm $ anyaþ ko 'pi kaùàya-kaõñha-luñhanàd àghargharo nisvanaþ & te saüpraty akañhora-vàraõa-vadhådantàïkura-spardhino % niryàtàþ kamalàkareùu bisinã-kandàgrima-granthayaþ // VidSrk_11.19 *(284) // kamalàyudhasya (dhva. 4.7, Skmsa.u.ka. 1309) varàhànàkùeptuü kalama-kavala-pratyabhimukhàn $ idànãü sãmànaþ prati vihita-ma¤càþ svapatibhiþ & kapotaiþ potàrthaü kçta-nivióa-nãóà viñapinaþ % ÷ivàbhir valmãkàþ khara-nakhara-khàtodara-mçdaþ // VidSrk_11.20 *(285) // ÷atànandasya (Skmsa.u.ka. 1312) làlà-kalpais trida÷a-kariõàü dig-vadhå-hàsa-bhåtair $ adhva-÷rànta-pravahaõa-harit-phena-÷aïkàü di÷adbhiþ & vàtodastaiþ ÷a÷adhara-kalà-komalair indra-tålair % lãlottaüsaü racayitum alaü kanyakàþ kautukinyaþ // VidSrk_11.21 *(286) // ÷ubhàïgasya -- hàra-cchàyàü vahati kucayor antaràle mçõàlã $ karõopànte nava-kuvalayair acyutaþ karõikàrthaþ & yà sãmante maõibhir aruõaiþ sà cchavir bandhu-jãvair % ve÷aþ ÷obhàü di÷ati paramàm àrtavaþ ÷àli-gopyàþ // VidSrk_11.22 *(287) // madhu÷ãlasya -- dåràpàya-prakaña-viñapàþ paryañat-kha¤jarãña- $ krànta-pràntàþ prasabha-vilasad-ràjahaüsàvataüsàþ & adyànandaü dadhati vicarac-cakravàkopaca¤cu- % gràsa-tràsa-pracala-÷aphara-smera-nãràs tañinyaþ // VidSrk_11.23 *(288) // óimbokasya (Skmsa.u.ka. 1319) unmagna-ca¤cala-vanàni vanàpagànàm $ à÷yànasaikata-taraïga-paramparàõi & nimnàva÷iùña-salilàni mano haranti % rodhàüsi haüsa-pada-mudrita-kardamàni // VidSrk_11.24 *(289) // vyàlã-vimarda-vigalaj-jala-koñaràõi $ ÷àkhà-vilambi-mçta-÷aivala-kandalàni & dårãbhavanti saritàü taña-kànanàni % pårva-pravàha-mahimànam udàharanti // VidSrk_11.25 *(290) // ÷ubhàïgasya -- tçõa-ràja-pàka-saurabha-sugandhayaþ pariõatà÷avo divasàþ /* àdya-kulopanimantraõa-suhita-dvija-duþsahoùmàõaþ // VidSrk_11.26 *(291) //* yoge÷varasya -- àóhyàn nivàpalambho niketa-gàmã ca picchilaþ panthàþ /* dvayam àkulayati cetaþ skandhàvàra-dvijàtãnàm // VidSrk_11.27 *(292) //* vàgurasya -- || iti ÷arad-vrajyà || ||11|| ___________________________________________________________________ 12. tato hemanta-vrajyà yàtrà-lagnaü tuhina-marutàü bàndhavaþ kunda-lakùyàþ $ kàlaü so 'yaü kamala-sarasàü saüpadaþ kàla-dåtaþ & nidrà-vyàjàj jaóima-vidhurà yatra gàóhe 'pi mantau % vàmàþ kaõñha-graham a÷ithilaü preyasàm àdriyante // VidSrk_12.1 *(293) // kasyacit (Srkm 1326) agre ÷yàmala-bindu-baddha-tilakair madhye 'pi pàkànvaya- $ prauóhã-bhåta-pañola-pàñalatarair måle manàg babhrubhiþ & vçnte karka÷a-kãra-piccha-haribhiþ sthålaiþ phalair bandhuràþ % saüpraty utsukayanti kasya na manaþ påga-drumàõàü chañàþ // VidSrk_12.2 *(294) // dalànàü måleùu stimita-patitaü kesara-rajaþ $ samãro nedànãü harati haritàla-dyuti-haram & kumudvatyàþ koùe madhu ÷i÷ira-mi÷raü madhuliho % lihanti pratyåùe virasa-virasaü manda-rucayaþ // VidSrk_12.3 *(295) // àvàti sphuñita-priyaïgu-surabhir nãhàra-vàri-cchalàt $ svacchandaü kamalàkareùu vikiran pracchanna-vahni-cchañàþ & pràtaþ kunda-samçddhi-dar÷ana-rasa-prãti-prakarùollasan- % màlàkàra-vadhå-kapola-pulaka-sthairya-kùamo màrutaþ // VidSrk_12.4 *(296) // garvàyante palàlaü prati pathika-÷ataiþ pàmaràþ ståyamànà $ gopàn go-garbhinãnàü sukhayati bahalo ràtri-romantha-bàùpaþ & pràtaþ pçùñhàvagàóha-prathama-ravi-rucir gràma-sãmopa÷alye % ÷ete siddhàrtha-puùpa-cchadana-cita-hima-klinna-pakùmà mahokùaþ // VidSrk_12.5 *(297) // yoge÷varasya (Skmsa.u.ka. 1327) kañu-madhuràõy àmodaiþ parõair utkãrõa-patra-bhaïgàni /* damanaka-vanàni saüprati kàõóair ekànta-pàõóåni // VidSrk_12.6 *(298) //* laghuni tçõa-kuñãre kùetra-koõe yavànàü $ nava-kalama-palàla-srastare sopadhàne & pariharati suùuptaü hàlika-dvandvam àràt % stana-kala÷a-mahoùmàbaddha-rekhas tuùàraþ // VidSrk_12.7 *(299) // bhavabhåteþ (Drda.rå. 4.22, Svsu.à. 1840, Skmsa.u.ka. 1336, Spd÷à.pa. 3922, Smvså.mu. 63.15) kùetropànta-palàyamàna-÷a÷aka-dvandvaü parãkùyàparàn $ àhåyàtirasena karùaka-janàn àbaddha-kolàhalàþ & hastàropita-dàtra-rajju-laguóair vçddhair avçddhaiþ saha % tyaktvà ÷àli-cikartiùàm ita ito dhàvanty amã pàmaràþ // VidSrk_12.8 *(300) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1340) kçtvà pçùñhatare pañac-caram atha jyotiþ-prataïkàïkayoþ $ årvor antarayor niùeduùi karau kçtvà kukålànale & pàr÷vau kampa-jaóau pidhàya kaphaõi-dvandvena romà¤cità % pràtar no na ca sàyam adya jaratã gehodaraü mu¤cati // VidSrk_12.9 *(301) // vai÷yasya -- dhåma-pràyaþ prati-muhur atikùobhanodvànta-tejàþ $ kàrãùàgniþ satatam çtunà sevyatàü nãyamànaþ & bàhu-kùepàt stana-parisaràd asta-lãlàü÷ukàbhiþ % ghoùa-strãbhir divasa-viratau bhàti nirvi÷yamànaþ // VidSrk_12.10 *(302) // àbhoginaþ kim api saüprati vàsarànte $ saüpanna-÷àli-khala-pallavitopa÷alyàþ & gràmàs tuùàra-bhara-bandhura-gomayàgni- % dhåmàvalã-valaya-mekhalino haranti // VidSrk_12.11 *(303) // abhinandasya (Skmsa.u.ka. 1351) måle harinti kiücit pàr÷ve pãtàni lohitàny agre /* madhura-surabhãõi saüpraty agàóha-pàkàni badaràõi // VidSrk_12.12 *(304) //* tasyaiva -- bhadraü te sadç÷aü yad-adhvaga-÷ataiþ kãrti-stavodghuùyate $ sthàne råpam anuttamaü sukçtinà dànena karõo jitaþ & ity àlokya ciraü dç÷à kçpaõayà dåràgatena stutaþ % pànthenaika-palàla-muùñi-rucinà garvàyate hàlikaþ // VidSrk_12.13 *(305) // yoge÷varasya (Sksa.ka.à. 3.8, Skmsa.u.ka. 1338, Spd÷à.pa. 581, Smvså.mu. 96.2) iti hemanta-vrajyà ||12|| ___________________________________________________________________ (13) 13. tataþ ÷i÷ira-vrajyà kundasyàpi na påjana-vyatikare nàpy àtmano maõóane $ vyàpàre 'pi tathà praheõaka-vidher nàrghanti baddhàdaràþ & nàryaþ kunda-caturthikà-mahasam àrambhàbhiùeke yathà % håtànaïgam ulålu-kàkala-ravaiþ prãõanti yånàü manaþ // VidSrk_13.1 *(306) // durlakùyà syàd damanaka-vane dhåma-dhåmre patantã $ kàrãùàgneþ pañamaya-gçhà vàma-lãlàü tanoti & pràdurbhàvaü tirayati raver adhvagànàm idànãü % sarvàïgãõaü di÷ati palitaü lomalagnà himànã // VidSrk_13.2 *(307) // påùà pràtar gagana-pathikaþ prasthitaþ pårva-÷ailàt $ såcã-bhedya-prabala-mahikà-jàla-kanthàvçtàïgaþ & ràtriü sarvàü hutavaha-pariùvaïga-bhàjo 'pi manye % jàóyàbaddhàn tvarayitum ayaü dràï na ÷aknoti pàdàn // VidSrk_13.3 *(308) // pànthasyàràt kùaõam iva gater mandimànaü di÷anti $ pratyåùeùu pratanu-salilodgãrõa-bàùpa-pravàhàþ & vàràü pårõà iva sacakità vàra-pàrãõa-dçùñer % dårottànà api ÷ikhariõàü nirjhara-droõi-màrgàþ // VidSrk_13.4 *(309) // dåra-proùitakair avàkara-parãhàsàþ sva-kàntà÷masu $ pràleya-snapiteùu mukta-salilotpàda-spçhà-kelayaþ & kùãyante suratàntare 'pi na dç÷àü pàtrãkçtàü kàmibhiþ % saubhàgyàpagamàd ivendu-mahasàü làvaõya-÷ånyàþ ÷riyaþ // VidSrk_13.5 *(310) // haüsair jarjara-råkùa-pakùa-malinair naktaü divàntar-bahis $ tiùñhadbhiþ parivàrya bandhubhir iva snigdhaiþ kçtàvekùaõam & pratyàsãdati vallabhe jalaruhàü kùàmàyamàõa-dyutau % bàùpàn ujjhati vàri vàri-ruhiõã-nà÷àd ivopàrjitàn // VidSrk_13.6 *(311) // dhanyànàü nava-påga-pårita-mukha-÷yàmàïganàliïgan- $ pràptàneka-sukha-pramoda-vapuùàü ramyas tuùàràgamaþ & asmàkaü tu vidãrõa-daõóita-pañã-pracchàditodghàñita- % kroóa-svãkçta-jànu-vepathumatàü cetaþ paraü sãdati // VidSrk_13.7 *(312) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1346) kampante kapayo bhç÷aü jala-kç÷aü gojàvikaü glàyati $ ÷và cullãkuharodaraü kùaõam api kùipto 'pi naivojjhati & ÷ãtàrti-vyasanàturaþ punar ayaü dãno janaþ kårvavat % svàny aïgàni ÷arãra eva hi nije nihnotum àkàïkùati // VidSrk_13.8 *(313) // lakùmãdharasya (Sksa.ka.à. 3.10, Skmsa.u.ka. 1349 ÷atànandasya, Smvså.mu. 63.17) idànãm arghanti prathama-kalama-ccheda-mudità $ navàgrànna-sthàle parimala-muco hàlika-gçhàþ & uda¤cad-dor-vallã-valita-valayàbhir yuvatibhir % gçhãta-protkùipta-bhramita-masçõodãrõa-musalàþ // VidSrk_13.9 *(314) // yoge÷varasya (Skmsa.u.ka. 1337) pàka-kùàma-tilàþ samutsukayituü ÷aktàþ kapotàn bhuvaþ $ ÷yàmatvaü phala-pãóyamàna-kusumàn àpadyate sarùapàn & vàyur vyasta-÷aõas tuùàra-kaõavàn abhyeti kampa-pradaþ % pànthaiþ ÷uùka-vivàda-baddha-kalahaiþ puõyàgnir àsevyate // VidSrk_13.10 *(315) // tasyaiva (Skmsa.u.ka. 1350) siddhàrthàþ phala-såci-bandha-gurubhir lolanty amã pallavair $ ucchindanty adha eva bandhuratayà kolã-phalàny arbhakàþ & pàka-pra÷latha-patra-koùa-dalanavyaktàïkura-granthayo % niùñhãvanty api hasta-yantra-kalitàþ puõórekùa-yaùñyo rasam // VidSrk_13.11 *(316) // vàcaspateþ (Skmsa.u.ka. 1357) vyathita-vanità-vaktraupamyaü bibharti ni÷àpatir $ galita-vibhavasyàjhevàdya dyutir masçõà raveþ & abhinava-vadhå-roùa-svàduþ karãùa-tanånapàd % asarala-janà÷elùa-kråras tuùàra-samãraõaþ // VidSrk_13.12 *(317) // abhinandasya (Skmsa.u.ka. 1347 bhàsasya) vàraü vàraü tuùàrànila-tulita-palàloùmaõàü pàmaràõàü $ daõóa-vyàghaññanàbhiþ krama-pihita-rucau bodhyamàne kç÷ànau & uddhåmair bãja-koùoccañana-pañu-ravaiþ sarùapa-kùoda-kåñaiþ % koõe koõe khalànàü parisara-sa-kañuþ kãryate ko 'pi gandhaþ // VidSrk_13.13 *(318) // yoge÷varasya -- naùña-pràyàþ pralayamahikà-juùña-jãrõaiþ pratànair $ bãjàny evonmada-para-bhçtàlocanàpàñalàni & utpàkatvàd vighañita-÷amã-koùa-saüdar÷itàni % vyàkurvanti sphuña-sahacarã-vãrudhaþ kçùõalànàm // VidSrk_13.14 *(319) // sàvarõeþ -- ÷uka-snigdhaiþ patrair yuvati-kara-dãrghaiþ ki÷alayaiþ $ phalinyo ràjante hima-samaya-saüvardhita-rucaþ & manoj¤à ma¤jaryo harita-kapi÷aiþ pàüsu-mukulaiþ % sphuñanti pratyaïgaü pañu-parimalàhåta-madhupàþ // VidSrk_13.15 *(320) // ÷atànandasya -- màùãõaü muùitaü yaveùu yavasa-÷yàmà cchaviþ ÷ãryate $ gràmàntà÷ ca masåra-dhåsara-bhuvaþ smeraü yamànã-vanam & puùpàóhyàþ ÷ata-puùpikàþ phala-bhçtaþ siddhyanti siddhàrthakàþ % snigdhàþ vàstuka-vàstavaþ stavakita-stambà ca kustumbinã // VidSrk_13.16 *(321) // ÷ubhàïgasya (Skmsa.u.ka. 1356, ÷ubhàïkasya) puraþ pàõóu-pràyaü tad-anu kapilimnà kçta-padaü $ tataþ pàkotsekàd aruõa-guõa-saüsargita-vapuþ & ÷anaiþ ÷oùàrambhe sthapuña-nija-viùkambha-viùamaü % vane vãtàmodaü badaram arasatvaü kalayati // VidSrk_13.17 *(322) // || iti ÷i÷ira-vrajyà || ||13|| ___________________________________________________________________ 14. tato madana-vrajyà ayaü sa bhuvana-traya-prathita-saüyamã ÷aïkaro $ bibharti vapuùàdhunà viraha-kàtaraþ kàminãm & anena kila nirjità vayam iti prayàyàþ karaü % kareõa parilàlaya¤ jayati jàta-hàsaþ smaraþ // VidSrk_14.1 *(323) // nãlapañahasya | (Skmsa.u.ka. 468) bhrå-÷àrïgàkçùña-muktàþ kuvalaya-madhupa-stoma-lakùmã-muùo ye $ kùepãyàþ kçùõasàrà nara-hçdaya-bhidas tàrava-kråra-÷alyàþ & te dãrghàpàïga-puïkhàþ smita-viùa-viùamàþ pakùmalàþ strã-kañàkùàþ % pàyàsur vo 'tivãryàs tribhuvana-jayinaþ pa¤cabàõasya bàõàþ // VidSrk_14.2 *(324) // manasi kusuma-bàõair eka-kàlaü trilokãü $ kusuma-dhanur anaïgas tàóayaty aspç÷adbhiþ & iti vitata-vicitrà÷carya-saükalpa-÷ilpo % jayati manasijanmà janmibhir mànitàj¤aþ // VidSrk_14.3 *(325) // manovinodasya | (Skmsa.u.ka. 464) ÷atruþ kàraõaü manmano 'pi bhagavàn vàmàïga-nityàïganaþ $ svar-lokasya sudhaika-pàna-caùako mitraü ca tàrà-patiþ & cumbanto jagatàü manaþ sumanaso marm-aspç÷aþ sàyakàþ % dàràþ prãti-ratã iti kva mahimà kàmasya nàlaukikaþ // VidSrk_14.4 *(326) // manivinodasyàmã -- kula-gurur abalànàü keli-dãkùà-pradàne $ parama-suhçd-ananïgo rohiõã-vallabhasya & api kusuma-pçùatkair deva-devasya jetà % jayati suratalãlà-nàñikà-såtra-dhàraþ // VidSrk_14.5 *(327) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 1.1, Skmsa.u.ka. 469, Spd÷à.pa. 3077, Smvså.mu. 1.25) vande devam anaïgam eva ramaõã-netrotpala-cchadmanà $ pà÷enàyata-÷àlinà sunivióaü saüyamya loka-trayam & yenàsàv api bhasma-là¤chita-tanur devaþ kapàlã balàt % prema-kruddhanagàtmajàïghri-vinati-krãóà-vrate dãkùitaþ // VidSrk_14.6 *(328) // (Skmsa.u.ka. 466, lalitokasya) sa jayati saükalpa-bhavo rati-mukha-÷ata-patra-cumbana-bhramaraþ /* yasyànurakta-lalanà-nayanànta-vilokitaü vasatiþ // VidSrk_14.7 *(329) //* dàmodara-guptasya -- aho dhanuùi naipuõyaü $ manmathasya mahàtmanaþ & ÷arãram akùataü kçtvà % bhinatty antargataü manaþ // VidSrk_14.8 *(330) // dhanur màlà maurvã kvaõad-alikulaü lakùyam abalà- $ mano-bhedyaü ÷abda-prabhçtaya ime pa¤ca-vi÷ikhàþ & iyàü jetuü yasya tribhuvanam adehasya vibhavaþ % sa vaþ kàmaþ kàmàn di÷atu dayitàpàïga-vasatiþ // VidSrk_14.9 *(331) // kasyacit | (Svsu.à. 82, Skmsa.u.ka. 470) jayati sa mada-lekhocchçïkhala-prema-ràmà- $ lalita-surata-lãlà-daivataü puùpa-càpaþ & tribhuvana-jaya-siddhyai yasya ÷çïgàra-mårter % upakaraõam apårvaü màlyam indur madhåni // VidSrk_14.10 *(332) // (Skmsa.u.ka. 463, utpalaràjasya) yàcyo na ka÷cana guruþ pratimà ca kàntà $ påjà vilokana-vigåhana-cumbanàni & àtmà nivedyam itara-vrata-sàra-jetrãü % vandàmahe makara-ketana deva dãkùàm // VidSrk_14.11 *(333) // (Skmsa.u.ka. 465, vallanasya) || iti madana-vrajyà || ||14|| ___________________________________________________________________ 15. tato vayaþ-sandhi-vrajyà bhruvoþ kàcil lãlà pariõatir apårvà nayanayoþ $ stanàbhogo 'vyaktaü taruõima-samàrambha-samaye & idànãm bàlàyàþ kim amçta-mayaþ kim madhu-mayaþ % kim ànandaþ sàkùàt dhvanati madhuraþ pa¤cama-layaþ // VidSrk_15.1 *(334) // vãryamitrasya | (Skmsa.u.ka. 482 ràjokasya, Spd÷à.pa. 3274, Smvså.mu. 51.7) unnàlàlaka-bha¤janàni kabarã-pà÷eùu ÷ikùà-raso $ dantànàü parikarma nãvi-nahanaü bhrå-làsya-yogyàgrahaþ & tiryag-locana-ceùñitàni vacasi cchekokti-saükràntayaþ % strãõàü glàyati ÷ai÷ave pratikalaü ko 'py eùa keli-kramaþ // VidSrk_15.2 *(335) // vidhatte sollekhaü katarad iha nàïgaü taruõimà $ tathàpi pràgalbhyaü kim api caturaü locana-yuge & yad àdatte dç÷yàd akhilam api bhàva-vyatikaraü % mano-vçttiü draùñuþ prathayati ca dç÷yaü prati janam // VidSrk_15.3 *(336) // etau ràja÷ekharasya -- etad dadhàti nava-yauvana-nartakasya $ ka÷mãraja-cchurita-tàlaka-yugmala-kùmãm & madhye samucchvasita-vçtti manàg upànte % labdhàtma-sãma kuca-kuómala-yugmam asyàþ // VidSrk_15.4 *(337) // yauvana-nagaràrambhe ràmà-hçdaya-sthalãùu kusumeùoþ /* makara-patàkeveyaü ràjati romàvalã ramyà // VidSrk_15.5 *(338) //* etau laóahacandrasya -- calita-÷i÷u-da÷ànàü yauvanàrambha-rekhà- $ paricaya-paricumbat-prema-kautåhalànàm & ucita-sahaja-lajjà-durbalà bàlikànàü % guru-jana-bhaya-bhàjàü ke 'pi te bhrå-vilàsàþ // VidSrk_15.6 *(339) // guõe÷varasya -- naitat samunnamita-cåcuka-mudram antaþ- $ saükrànta-sãma-kuca-koraka-cakram asyàþ & saüketitàïga-nava-yauvana-nàñakasya % ka÷mãraja-cchurita-nåtana-kàüsya-tàlam // VidSrk_15.7 *(340) // nitambaþ saüvàdaü masçõa-maõi-vedyà mçgayate $ manàg gaõóaþ pàõóur madhu-mukula-lakùmãü tulayati & vi÷antyàs tàruõyaü ghusçõa-ghana-làvaõya-payasi % prakàmaü pronmajjad vapur api ca tasyà vijayate // VidSrk_15.8 *(341) // udbhinna-stana-kuómala-dvayam uraþ kiücit kapola-sthalãü $ limpaty eva madhåka-kàntir adharaþ saümugdha-lakùmã-mayaþ & pratyàsãdati yauvane mçga-dç÷aþ kiü cànyad àvirbhaval % làvaõyàmçta-païka-lepa-laóaha-cchàyaü vapur vartate // VidSrk_15.9 *(342) // gehàd bahir virama càpalam astu dåram $ adyàpi ÷ai÷ava-da÷à-laóitàni tàni & àpyàyamàna-jaghana-sthala-pãóyamànam % ardhorukaü truñati putri tava kùaõena // VidSrk_15.10 *(343) // premàsaïgi ca bhaïgi ca prativaco 'py uktaü ca guptaü tathà $ yatnàd yàcitam ànanaü prati samàdhàne ca hàne ca dhãþ & ity anyo madhuraþ sa ko 'pi ÷i÷utà-tàruõyayor antare % vartiùõor mçga-cakùuùo vijayate dvaividhya-mugdho rasaþ // VidSrk_15.11 *(344) // lakùmãdharasya -- nitambaþ svàü lakùmãm abhilaùati nàdyàpi labhate $ samantàt sàbhogaü na ca kuca-vibhàgà¤citam uraþ & dç÷or lãlàmudrà sphurati ca na càpi sthitimatã % tad asyàs tàruõyaü prathamam avatãrõaü vijayate // VidSrk_15.12 *(345) // ÷àridyåtakathàkutåhali mana÷ chekokti÷ikùàratiþ $ nityaü darpaõapàõità sahacarãvargeõa càcàryakam & prauóhastrãcaritànuvçttiùu raso bàlyena lajjà manàk % stokàrohiõi yauvane mçgadç÷aþ ko 'py eùa kelikramaþ // VidSrk_15.13 *(346) // dçùñiþ ÷ai÷ava-maõóanà pratikalaü pràgalbhyam abhyasyate $ pårvàkàram uras tathàpi kucayoþ ÷obhàü navàm ãhate & no dhatte gurutàü tad apy upacitàbhogà nitamba-sthalã % tanvyàþ svãkçta-manmathaü vijayate netraikapeyaü vapuþ // VidSrk_15.14 *(347) // àkaõñhàrpita-ka¤cukà¤calam uro hastàïgulã-mudraõà- $ màtrà-såtrita-hàsyam àsyam alasàþ pa¤càlikà-kelayaþ & tiryag-locana-ceùñitàni vacasàü chekokti-saükràntayas % tasyàþ sãdati ÷ai÷ave pratikalaü ko 'py eùa keli-kramaþ // VidSrk_15.15 *(348) // dor-målàvadhi-såtrita-stanam uraþ snihyat-kañàkùe dç÷àv $ ãùat-tàõóava-paõóite smita-sudhà-cchekoktiùu bhrå-late & cetaþ kandalita-smara-vyatikaraü làvaõyam aïgair vçtaü % tanvaïgyàs taruõimni sarpati ÷anair anyaiva kàcid gatiþ // VidSrk_15.16 *(349) // vàraü vàram anekadhà sakhi mayà cåta-drumàõàü vane $ pãta-karõa-darã-praõàla-valitaþ puüskokilànàü dhvaniþ & tasminn adya punaþ ÷ruti-praõayini pratyaïgam utkampitaü % tàpa÷ cetasi netrayos taralimà kasmàd akasmàn mama // VidSrk_15.17 *(350) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 496) darottànaü cakùuþ kalita-viralàpàïga-valanaü $ bhaviùyad-vistàri-stana-yugala-garbhàlasam uraþ & nitambe saükràntàþ katipaya-kalà gaurava-juùo % vapur mu¤cad bàlyaü kim api kamanãyaü mçga-dç÷aþ // VidSrk_15.18 *(351) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 483, Smvså.mu. 51.10) gaõita-garimà ÷roõir madhyaü nibaddha-vali-trayaü $ hçdayam udayal-lajjaü sajjac-cirantana-càpalam & mukulita-kucaü vakùa÷ cakùur manàg-vçta-vakrima % krama-parigalad-bàlyaü tanvyà vapus tanute ÷riyam // VidSrk_15.19 *(352) // bàlo 'dyàpi kileti lakùitam alaükartuü nijair bhåùaõai $ ràmàbhi÷ ciram udyate hçdi lihann icchàm anicchàü vahan & snihyat-tàram athànya-dçùñi-virahe yaþ saümukhaü vãkùito % namraþ smera-mukhã-bhavann iti vayaþ-sandhi-÷riyàliïgitaþ // VidSrk_15.20 *(353) // vallaõasya -- màdhyasthyaü ca samasta-vastuùu paripra÷ne ÷iro-ghårõanaü $ preyasyàü param arpitàntara-bahir-vçtti-prapa¤ca-kramaþ & kiü càpi sphuña-dçùñi-vibhrama-kalà-nirmàõa-÷ikùà-rasaþ % pratyaïgaü smara-keli-mudritam aho bàlà vayo-vibhrame // VidSrk_15.21 *(354) // padbhyàü muktàs tarala-gatayaþ saü÷rità locanàbhyàü $ ÷roõã-bandhas tyajati tanutàü sevate madhya-de÷aþ & dhatte vakùaþ kuca-sacivatàm advitãyatvam àsyaü % tad-gàtràõàü guõa-vinimayaþ kalpito yauvanena // VidSrk_15.22 *(355) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 484, Spd÷à.pa. 3282, Smvså.mu. 52.4) bàlyaü yad asyàs trivalã-tañinyàs $ tañe vinaùñaü saha càpalena & tad-artham utthàpita-càru-caitya- % kalpau stanau pàõóutarau taruõyàþ // VidSrk_15.23 *(356) // tadàtva-pronmãlan-mradima-ramaõãyàt kañhinatàü $ nicitya pratyaïgàd iva taruõa-bhàvena ghañitau & stanau saübibhràõàþ kùaõa-vinaya-vaijàtya-masçõa- % smaronmeùàþ keùàm upari na rasànàü yuvatayaþ // VidSrk_15.24 *(357) // muràreþ (anargha-ràghava.rà. 3.7) bhrå-lãlà caturà tribhàga-valità dçùñir gatir mantharà $ visrabdhaü hasitaü kapola-phalake vaidagdhya-vakraü vacaþ & noddiùñaü guruõà na bandhu-kathitaü dçùñaü na ÷àstre kvacid % bàlàyàþ svayam eva manmatha-kalà-pàõóityam unmãlati // VidSrk_15.25 *(358) // làvaõyàmçta-sàndra-sindhu-laharã-saüsiktam asyà vapur $ jàtas tatra navãna-yauvana-kalà-lãlàlatà-maõóapaþ & tatràyaü spçhaõãya-÷ãtalatara-cchàyàsu suptotthitaþ % saümugdho madhu-bàndhavaþ sa bhagavàn adyàpi nidràlasaþ // VidSrk_15.26 *(359) // vãryamitrasya | (Skmsa.u.ka. 480, bhikùoþ) bhruvir lãlaivànyà dara-hasitam abhyasyati mukhaü $ dç÷or vakraþ panthàs taruõima-samàrambha-sacivaþ & idànãm etasyàþ kuvalaya-dç÷aþ pratyaham ayaü % nitambasyàbhogo nayati maõi-kà¤cãm adhikatàm // VidSrk_15.27 *(360) // ràjya-pàlasya -- madhyaü baddha-vali-trayaü vijayate niþsandhi-bandhonnamad $ vistàri-stana-bhàra-mantharam uro mugdhà kapola-÷riyaþ & kiü càmugdha-vilola-nãraja-dç÷as tàruõya-puõyàtither % asyàþ kuïkuma-païka-lepa-naóaha-cchàyaü vapur vartate // VidSrk_15.28 *(361) // vajramuùñeþ | (Srkm 490, kasyacit) samastaü vij¤àya smara-narapate÷ càru-caritaü $ cara÷ cakùuþ karõe kathayitum agàt satvaram iva & prayàõaü bàlyasya pratipadam abhåd vigraha-bharaþ % parispando vàcàm api ca kucayoþ sandhir abhavat // VidSrk_15.29 *(362) // utkhelat-trivalã-taraïga-taralà romàvalã-÷aivala- $ srag-valir yuvatã dhruvaü jana-mano-nirvàõa-vàràõasã & etasyà yad uras-tañã-parisare yad bàlya-càpalyayoþ % sthàne yauvana-÷ilpi-kalpita-cità-caitya-dvayaü dç÷yate // VidSrk_15.30 *(363) // bhavasya -- stanodbhedaþ kiücit tyajati tanutàyàþ paricayaü $ tathà madhyo bhàgas trivali-valayebhyaþ spçhayati & nitambe ca svairaü vilasati vilàsa-vyasanità % mçgàkùyàþ pratyaïgaü kçta-padam ivànaïga-laóitam // VidSrk_15.31 *(364) // yat pratyaïgaü sphuñam anusaranty årmayo vibhramàõàü $ kùobhaü dhatte yad api bahalaþ snigdha-làvaõya-païkaþ & unmagnaü yat sphurati ca manàk kumbhayor dvandvam etat % tan manye 'syà smara-gaja-yuvà gàhate hçt-taóàgam // VidSrk_15.32 *(365) // vidhåkasya (Skmsa.u.ka. 481) kçta-nibha÷ataü niùkràmantãü sakhãbhir anåddhçtàü $ katham api hañhàd àkçùyànte pañasya nive÷itàm & nava-nidhuvana-krãóàrambha-prakampa-vivartinãü % anubhava-mçdå-bhåta-tràsàü manaþ smarati priyàm // VidSrk_15.33 *(366) // smitaü kiücin-mugdhaü tarala-madhuro dçùñi-vibhavaþ $ parispando vàcàm abhinava-vilàsokti-sarasaþ & gatãnàm àrambhaþ kisalayita-lãlà-parimalaþ % spç÷antyàs tàruõyaü kim iva na manoj¤aü mçgadç÷aþ // VidSrk_15.34 *(367) // asti bhayam asti kautukam asti ca mandàkùam asti cotkaõñhà /* bàlànàü praõayi-jane bhàvaþ ko 'py eùa naika-rasaþ // VidSrk_15.35 *(368) //* pragalbhànàm ante nivasati ÷çõoti smara-kathàü $ svayaü tat-tac-ceùñà-÷atam abhinayenàrpayati ca & spçhàm antaþ kànte vahati na samabhyeti nikañaü % yathaiveyaü bàlà harati ca tathaiveyam adhikam // VidSrk_15.36 *(369) // anyonyàntara-nirgatàïguli-dala-÷reõã-bhavan-ni÷cala- $ granthi-pragrathitaü kara-dvayam upary uttànam àvibhratà & seyaü vibhrama-toraõa-praõayinà jçmbhàbharottambhite- % noccair bàhu-yugena ÷aüsati manojanma-prave÷otsavam // VidSrk_15.37 *(370) // ÷atànandasya -- sa eùa yauvanàcàryaþ $ siddhaye smara-bhåbhujaþ & priyàyàü balim uddi÷ya % tanoti stana-maõóalam // VidSrk_15.38 *(371) // bibhratyà vapur unnamat-kuca-yugaü pràdurbhavad-vibhramaü $ bàlàyà lasad-aïga-sandhi-viramad-bàlyaü valad-bhrå-latam & antar visphurati smaro bahir api vrãóà samunmãlate % svairaü locana-vakrimà vilasati ÷rãþ kàcid ujjçmbhate // VidSrk_15.39 *(372) // rudrasya -- sutanur adhunà seyaü nimnàü svanàbhim abhãkùate $ kalayati paràvçttenàkùõà nitambasamunnatim & rahasi kurute vàsoguptau svamadhyakadarthanàü % api ca kim api vrãóàü krãóàsakhãm iva manyate // VidSrk_15.40 *(373) // yad anyonya-prema-pravaõa-yuvatã-manmatha-kathà- $ samàrambhe stambhãbhavati pulakair a¤cita-tanuþ & tathà manye dhanyaü parama-surata-brahma-nirataü % kuraïgàkùã dãkùà-gurum akçta ka¤cit sukçtinam // VidSrk_15.41 *(374) // narasiühasya (Skmsa.u.ka. 505) tarantãvàïgàni sphurad-amala-làvaõya-jaladhau $ prathimnaþ pràgalbhyaü stana-jaghanam unmudrayati ca & dç÷or lãlàrambhàþ sphuñam apavadante saralatàm % aho sàraïgàkùyàs taruõimani gàóhaþ paricayaþ // VidSrk_15.42 *(375) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 486) gatir mandà sàndraü jaghanam udaraü kùàmam atanuþ $ stanàbhogaþ stokaü vacanam atimugdhaü ca hasitam & viloka-bhrå-vallã-calana-laya-lolaü ca nayanaü % kva jàtaü bàlàyàþ kva ca viùayam akùõor iyam agàt // VidSrk_15.43 *(376) // sudokasya -- haratitaràü jana-hçdayaü kalikopagatà latà ca dayità ca /* yadi punar atanu-÷ilãmukha-samàkulà kiü na paryàptam // VidSrk_15.44 *(377) //* gobhañasya -- dhçtam iva puraþ pa÷càt kai÷cit praõunnam ivollasat- $ pulakam iva yat pràptocchvàsa-vyudasta-mitho 'ntaram & atigata-sakhã-hastonmàna-kramaü divasa-kramair % idam anubhavad-và¤chà-pårti-kùamarddhi kuca-dvayam // VidSrk_15.45 *(378) // stana-tañam idam uttuïgaü nimno madhyaþ samunnataü jaghanam /* iti viùame hariõàkùyà vapuùi nave ka iha na skhalati // VidSrk_15.46 *(379) //* màtrà-nartana-paõóita-bhru vadanaü kiücit-pragalbhe dç÷au $ stokodbheda-nive÷ita-stanam uro madhyaü daridràti ca & asyà yaj jaghanaü ghanaü ca kalayà pratyaïgam eõãdç÷aþ % satyaïkàra iva smaraika-suhçdà tad yauvanenàrpitam // VidSrk_15.47 *(380) // ràja÷ekharasya -- ayi puràri parunmalayànilà vavur amã jagur eva ca kokilàþ /* kalamalotkalitaü tu na me manaþ sakhi babhåva vçthaiva yathaiùamaþ // VidSrk_15.48 *(381) //* utpalaràjasya -- skhalati vayasi bàle nirjite ràjanãva $ sphurati rati-nidhàne yauvane jetarãva & mada-madana-vivçddhi-spardhayevàbalànàü % kim api vapuùi lãlà-kuómalàni sphuñanti // VidSrk_15.49 *(382) // dçùñyà varjitam àrjavaü samatayà dattaü payo vakùase $ kùãõàyur gatiùu tvarà smitam api bhrå-làsya-lãlà-sakham & satyà na prakçtau guraþ ÷i÷utayà prasthàna-dattàrghayà % kàpy anyà hariõã-dç÷aþ pariõatiþ kandarpa-mudràïkità // VidSrk_15.50 *(383) // ràja÷ekharasya -- || iti vayaþ-sandhi-vrajyà || ||15|| ___________________________________________________________________ 16. tato yuvativarõana-vrajyà yàsàü saty api sad-guõànusaraõe doùànubandhaþ sadà $ yàþ pràõàn varam arpayanti na punaþ saüpårõa-dçùñiü priye & atyantàbhimate 'pi vastuni vidhir yàsàü niùedhàtmakas % tàs trailokya-vilakùaõa-prakçtayo vàmàþ prasãdantu vaþ // VidSrk_16.1 *(384) // bibhokasya | (sà.da. 3.116, Skmsa.u.ka. 581, Spd÷à.pa.. 3079) kaõñhe mauktika-màlikà stana-tañe kàrpåra-madhyaü rajaþ $ sàndraü candanam aïgake valayità pàõau mçõàlã-latà & tanvã naktam iyaü cakàsti ÷ucinã cãnàü÷uke bibhratã % ÷ãtàü÷or adhidevateva galità vyomàgram àrohitaþ // VidSrk_16.2 *(385) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 3.16, Skmsa.u.ka. 1019) lãlà-skhalac-caraõa-càru-gatàgatàni $ tiryag-vivartita-vilocana-vãkùitàni & vàma-bhruvàü mçdu ca ma¤ju ca bhàùitàni % nirmàyam àyudham idaü makara-dhvajasya // VidSrk_16.3 *(386) // dçùñà kà¤cana-yaùñir adya nagaropànte bhramantã mayà $ tasyàm adbhutam padmam ekam ani÷aü protphullam àlokitam & tatrobhau madhupau tathopari tayor ekoùñamã-candramàs % tasyàgre paripu¤jitena tamasà naktaü divaü sthãyate // VidSrk_16.4 *(387) // tasyaiva (Skmsa.u.ka. 492) madhye hema-lataü kapittha-yugalaü pràdurbabhåva krama- $ pràptau tàla-phala-dvayaü tad anu tan niþsandhi bhàva-sthitam & pa÷càd tulya-samunnati-vyatikaraü sauvarõa-kumbha-dvayà- % kàreõa sphuñam eva tat-pariõataü kvedaü vadàmodbhutam // VidSrk_16.5 *(388) // vittokasya (Skmsa.u.ka. 491, vetokasya) smita-jyotsnà-liptaü mçgamada-masã-patra-hariõaü $ mukhaü tan-mugdhàyà harati hariõàïkasya laóitam & kva candre saundaryaü tad-adhara-ruciþ sàti÷ayinã % kva bàlàyàs te kva cañula-kañàkùà naya-muùaþ // VidSrk_16.6 *(389) // yàgokasya -- à÷caryam årjitam idaü kim u kiü madãya÷ $ citta-bhramo yad ayam indur anambare 'pi & tatràpi kàpi nanu citra-parampareyam % ujjçmbhitaü kuvalaya-dvitayaü yad atra // VidSrk_16.7 *(390) // ÷rãharùapàla-devasya -- nija-nayana-pratibimbair ambuni bahu÷aþ pratàrità kàpi /* nãlotpale 'pi vimç÷ati karam arpayituü kusumalàvã // VidSrk_16.8 *(391) //* dharaõãdharasya | (Skmsa.u.ka. 822, Smvså.mu. 67.13, Sdsà.da. 8.19) yauvana-÷ilpi-sukalpita-nåtana-tanu-ve÷ma vi÷ati rati-nàthe /* làvaõya-pallavàïgau maïgala-kala÷au stanàv asyàþ // VidSrk_16.9 *(392) //* ekam eva baliü baddhvà $ jagàma harir unnatim & asyàs trivali-bandhena % saiva madhyasya namratà // VidSrk_16.10 *(393) // romàvalã kanaka-campaka-dàma-gauryà $ lakùmãü tanoti nava-yauvana-saübhçta-÷rãþ & trailokya-labdha-vijayasya manobhavasya % saurvarõa-pañña-likhiteva jaya-pra÷astiþ // VidSrk_16.11 *(394) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 856) dç÷à dagdhaü manasijaü $ jãvayanti dç÷aiva yàþ & viråpàkùasya jayinãs % tàþ stuve vàma-locanàþ // VidSrk_16.12 *(395) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 582, Vsbvi.÷à.bha. 1.2, Sv.su.à. 1309, Spd÷à.pa. 3078, Smvså.mu. 37.2) so 'yam abhyuditaþ pa÷ya $ priyàyà mukha-candramàþ & yasya pàrvaõa-candreõa % tulyataiva hi là¤chanam // VidSrk_16.13 *(396) // vidhàyàpårva-pårõendum $ asyà mukham abhåd dhruvam & dhàtà jinàsanàmbhoja- % vinimãlana-duþsthitaþ // VidSrk_16.14 *(397) // ÷rãharùa-devasya -- maikaü tamaþ-stabakam årdhvam apàkçthàs tvam $ eõaü tyajàsya vimale nayane gçhàõa & lolàlakaü tarala-vãkùitam àyatàkùyàþ % sàkùàn mukhaü yadi bhavàn anukartu-kàmaþ // VidSrk_16.15 *(398) // etasmin avadàta-kàntini kuca-dvandve kuraïgã-dç÷aþ $ saükrànta-pratibimbam aindavam idaü dvedhà vibhaktaü vapuþ & ànandottaralasya puùpa-dhanuùas tat-kàla-nçtyotsava- % pràpti-prodyata-kàüsya-tàla-yugala-pràyaü samàlokyate // VidSrk_16.16 *(399) // vasukalpasya -- ghanàv årå tasyà yadi yadi vidagdho 'yam adharaþ $ stana-dvandvaü sàndraü yadi yadi mukhàbjaü vijayate & hatau rambhà-stambhau hatam ahaha bandhåka-kusumaü % hatau hemnaþ kumbhàv ahaha vihataþ pàrvaõa-÷a÷ã // VidSrk_16.17 *(400) // yad api vibudhaiþ sindhor antaþ kathaücid upàrjitaü $ tad api sakalaü càru-strãõàü mukheùu vibhàvyate & sura-sumanasaþ ÷vàsàmode ÷a÷ã ca kapolayor % amçtam adhare tiryag-bhåte viùaü ca vilocane // VidSrk_16.18 *(401) // lakùmãdharasya | (Skmsa.u.ka. 836, Smvså.mu. 53.31) tarala-nayanà tanvaïgãyaü payodhara-hàriõã $ racana-pañunà manye dhàtrà ÷a÷i-drava-nirmità & bhavatu mahimà làvaõyànàm ayaü katham anyathà % vigalita-tanur lekhà÷eùaþ kathaü ca ni÷àkaraþ // VidSrk_16.19 *(402) // suvarõarekhasya -- so 'naïgaþ kusumàni pa¤ca vi÷ikhàþ puùpàõi bàõàsanaü $ svacchanda-cchidurà madhuvratamayã païktir guõaþ kàrmuke & etat-sàdhana utsaheta sa jagaj jetuü kathaü manmathas % tasyàmogham amår bhavanti nahi ced astraü kuraïgã-dç÷aþ // VidSrk_16.20 *(403) // amara-siühasya | (Skmsa.u.ka. 583) gurutàü jaghana-stanayoþ sraùñur muùñyonnamayya tulitavataþ /* magnàïguli-sandhi-traya-nirgata-làvaõya-païktilà trivalã // VidSrk_16.21 *(404) //* asàraü saüsàraü parimuùita-ratnaü tribhuvanaü $ niràlokaü lokaü maraõa-÷araõaü bàndhava-janam & adarpaü kandarpaü jana-nayana-nirmàõam aphalaü % jagaj jãrõàraõyaü katham asi vidhàtuü vyavasitaþ // VidSrk_16.22 *(405) // bhavabhåteþ (mà.mà. 5.30) tvad-gaõóa-sthala-pàõóu dehi lavalaü dehi tvad-oùñhàruõaü $ bimbaü dehi nitambini tvad-alaka-÷yàmaü ca me jàmbavam & ity akùuõõa-manoj¤a-càñu-janita-vrãóaþ purandhrã-janà % dhanyànàü bhavaneùu pa¤jara-÷ukair àhàram abhyarthyate // VidSrk_16.23 *(406) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1178, vàkkåñasya) dårvà-÷yàmo jayati pulakair eùa kàntaþ kapolaþ $ kastårãbhiþ kim iha likhito dràvióaþ patra-bhaïgaþ & pratyagràõi priya-kara-ruha-krãóitàny eva mugdhe % ÷obhà-bhà¤ji stana-kala÷ayos tanvi hàro 'pi bhàraþ // VidSrk_16.24 *(407) // janaþ puõyair yàyàj jaladhi-jala-bhàvaü jala-mucaü $ tathàvasthaü cainaü vidadhati ÷ubhaiþ ÷ukti-vadane & tatas tàü ÷reyobhiþ pariõatim asau vindati yayà % ruciü tanvan pãna-stani hçdi tavàyaü vilasati // VidSrk_16.25 *(408) // acalasiühasya acala-siühasya -- na nãlàbjaü cakùuþ sarasiruham etan na vadanaü $ na bandhåkasyedaü mukulam adharas taddyuti-dharaþ & mamàpy eùà bhràntiþ prathamam abhavad bhçïga kim u te % kçtaü yatnair ebhyo virama viramety a¤jalir ayam // VidSrk_16.26 *(409) // ràja÷ekharasya | (Srk sa.u.ka. 955) manasija-vijayàstraü netra-vi÷ràma-pàtraü $ tava mukham anukartuü tanvi và¤chà dvayo÷ ca & iti janita-virodhàd bhåta-kopàd ivàyaü % harati tuhina-ra÷miþ païkajànàü vikà÷am // VidSrk_16.27 *(410) // dharmàkarasya -- ceto-bhuvo racita-vibhrama-saüvidhànaü $ nånaü na gocaram abhåd dayitànanaü vaþ & tat-kànti-saüpadam avàpsyata cec cakoràþ % pànotsavaü kim akariùyata candrikàsu // VidSrk_16.28 *(411) // yad gãyate jagati ÷astra-hatà vrajanti $ nånaü suràlayam iti sphuñam etad adya & såcyagra-màtra-parikhaõóita-vigraheõa % pràptaü yataþ stana-tañaü tava ka¤cukena // VidSrk_16.29 *(412) // anena kumbha-dvaya-saünive÷a- $ saülakùyamàõena kuca-dvayena & unmajjatà yauvana-vàraõena % vàpãva tanvaïgi taraïgitàsi // VidSrk_16.30 *(413) // bhàgurasya -- satyaü ÷araiþ sumanasàü hçdayaü tavaital $ lolàkùi nirbharam apåri manobhavena & àmodam ulbaõam akçtrimam udvahanti % ÷vàsàþ svabhàva-subhagaü katham anyathaite // VidSrk_16.31 *(414) // sutanu bhava-gabhãraü gartam utpàdya nàbhãm $ adha upari nidhàya stambhikàü roma-ràjãm & stana-yuga-bhara-bhaïgà÷aïkiteneva dhàtrà % trivali-valaya-baddhaü madhyam àlokayàmaþ // VidSrk_16.32 *(415) // muhuþ ÷astra-cchedair muhur asama-pàùàõa-kaùaõair $ muhur jyotiþ-kùepaiþ payasi paritàpaiþ pratimuhuþ & tad evaü tanvaïgyàþ katham api nitamba-sthalam idaü % mayà labdhaü puõyair iti raõati kà¤cã-parikaraþ // VidSrk_16.33 *(416) // guõa-vçddhir varõa-lopa-dvandva-nipàtopasarga-saükãrõà /* durghaña-pañavàkyàrthà vyàkaraõa-prakriyevàsau // VidSrk_16.34 *(417) //* nayana-cchalena sutanor vadana-jite ÷a÷ini kula-vibhau krodhàt /* nàsànàla-nibaddhaü sphuñitam ivendãvaraü dvedhà // VidSrk_16.35 *(418) //* cakùur mecakam ambujaü vijayate vaktrasya mitraü ÷a÷ã $ bhrå-såtrasya sanàbhi manmatha-dhanur làvaõya-puõyaü vapuþ & rekhà kàpi rada-cchade ca sutanor gàtre ca tat kàminãü % enàü varõayità smaro yadi sa ced vaidarbhyam abhyasyati // VidSrk_16.36 *(419) // ràja÷ekharasyaitau -- caõóã÷a-darpa-dalanàt prabhçti smarasya $ vàma-bhruvàü vadanam eva hi ràjadhànã & niþ÷aïkam aïkurita-puùpita-kànti-kà÷e % tatràdhunà tuhina-dhàmni mçgà÷ caranti // VidSrk_16.37 *(420) // sarokasya -- làvaõya-kànti-paripårita-diï-mukhe 'smin $ smere 'dhunà tava mukhe taralàyatàkùi & kùobhaü yad eti na manàg api tena manye % suvyatam eva jala-rà÷ir ayaü payodhiþ // VidSrk_16.38 *(421) // ànandavardhanasya -- adhãràkùyàþ pãna-stana-kalasam àskandasi muhuþ $ kramàd åru-dvandvaü kalayasi ca làvaõya-lalitam & bhujà÷liùño harùàd anubhavasi hastàhçti-kalàm % aye vãõà-daõóa prakañaya phalaü kasya tapasaþ // VidSrk_16.39 *(422) // vàcaspateþ | (Skmsa.u.ka. 954) na tàvad bimboùñhi sphuritanavaràgo 'yam adharo $ na càmã te dantàþ sudati jita-kundendu-mahasaþ & imàü manye mudràm atanutara-sindåra-subhagàü % idaü muktà-ratnaü madana-nçpater mudritam iva // VidSrk_16.40 *(423) // kamalàdharasya -- imau rambhà-stambhau dvirada-pati-kumbha-dvayam idaü $ tad etad lãlàbjaü ÷arad-amçta-ra÷miþ sphuñam ayam & kim aïge tanvaïgyàþ kalayati jagat kàntam adhikaü % yad etasyàü ÷a÷vat parava÷am ivonmattam iva ca // VidSrk_16.41 *(424) // janànanda÷ candro bhavati na kathaü nàma sukçtã $ prayàtovasthàbhis tisçbhir api yaþ koñim iyatãm & bhruvor lãlàü bàlaþ ÷iryam alika-paññasya taruõo % mukhendoþ sarvasvaü harati hariõàkùyàþ pariõataþ // VidSrk_16.42 *(425) // vàmadevasya | (Skmsa.u.ka. 374, muràreþ; Smvså.mu. 53.33) làvaõya-sindhur aparaiva hi keyam atra $ yatrotpalàni ÷a÷inà saha saüplavante & unmajjati dvirada-kumbha-tañã ca yatra % yatràpare kadala-kàõóa-mçõàla-daõóàþ // VidSrk_16.43 *(426) // ÷rã-vikramàditya-devasya (Sksa.ka.à. 4.102, Smvså.mu. 49.17, Skmsa.u.ka. 494) iyaü gehe lakùmãr iyam amçta-vartir nayanayoþ $ asàv asyàþ spar÷o vapuùi balaha÷ candana-rasaþ & ayaü kaõñhe bàhuþ ÷i÷ira-masçõo mauktika-rasaþ % kim asyà na preyo yadi param asahyas tu virahaþ // VidSrk_16.44 *(427) // bhavabhåteþ | (u.rà.ca. 1.38) nitamba-÷rãþ kaü na svagata-mita-yànaü janayati $ stanàbhogo mugdhe hçdayam aparasyàpi harati & tavàkùõo 'pabhraùñaü smara-jara-÷arendãvara-dalaü % mukhaü tad yasyenduþ prathama-likhana-pro¤chana-padam // VidSrk_16.45 *(428) // vallaõasya -- sa-janmànau tulyàv abhijana-bhuvàjanma ca saha $ pravçddhau nàmnà ca stana iti samànàv udayinau & mithaþ sãmà-màtre yad idam anayor maõóalavator % rapi spardhà yuddhaü tad iha hi namasyaþ kañinimà // VidSrk_16.46 *(429) // bhàvaka-devyàþ | (Skmsa.u.ka. 854) ÷çïgàra-druma-ma¤jarã sukha-sudhà-sarva-sva-nikùepa-bhåþ $ sargàbhyàsa-phalaü vidher madhu-mayã vartir jagac-cakùuùàm & lãlà-nirjhariõã manoja-nçpater làvaõya-sindhor iyaü % velà kasya mçgekùaõà sukçtinaþ saundarya-sãmà-sthalã // VidSrk_16.47 *(430) // himàïgasya -- kim iyam amçta-vartiþ kiü nu làvaõya-sindhuþ $ kim atha nalina-lakùmãþ kiü nu ÷çïgàra-vallã & iti nava-hariõàkùyàþ kàntim àlokayanto % jagad akhilam asàraü bhàram àlocayàmaþ // VidSrk_16.48 *(431) // smita-jyotsnà-dhautaü sphurad-adhara-patraü mçgadç÷àü $ mukhàbjaü cet pãtaü tad alam iha pãyåùa-kathayà & aho mohaþ ko 'yaü ÷atamakha-mukhànàü sumanasàü % yad asyàrthe 'tyarthaü jaladhi-mathanàyàsam avi÷an // VidSrk_16.49 *(432) // etad locanam utpala-bhrama-va÷àt padma-bhramàd ànanaü $ bhràntyà bimba-phalasya càjani dadhad vàmàdharo vedhasà & tasyàþ satyam anaïga-vibhrama-bhuvaþ pratyaïgam àsaïginã % bhràntir vi÷va-sçjo 'pi yatra kiyatã tatràsmad-àder matiþ // VidSrk_16.50 *(433) // vãryamitrasya -- ànãla-cåcuka-÷ilãmukham udgataika- $ romàvalã-vipula-nàlam idaü priyàyàþ & uttuïga-saügata-payodhara-padma-yugmaü % nàbher adhaþ kathayatãva mahà-nidhànam // VidSrk_16.51 *(434) // yan-nàmàpi sukhàkaroti kalayaty urvãm api dyàm iva $ pràptir yasya yad-aïga-saïga-vidhinà kiü yan na nihnåyate & antaþ kiü ca sudhà-sapatnam ani÷aü jàgarti yad-ràgiõàü % visrambhàspadam adbhutaü kim api tat-kànteti tattvàntaram // VidSrk_16.52 *(435) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 584) tanvaïgyàþ stana-yugmena $ mukhaü na prakañãkçtam & hàràya guõine sthànaü % na dattam iti lajjayà // VidSrk_16.53 *(436) // bhojyadevasya -- hantu nàma jagat sarvam $ aviveki kuca-dvayam & pràpra-÷ravaõayor akùõor % na muktaü jana-màraõam // VidSrk_16.54 *(437) // dharmakãrteþ -- tanvaïgãnàü stanau dçùñvà $ ÷iraþ kampàyate yuvà & tayor antara-saülagnàü % dçùñim utpàñayann iva // VidSrk_16.55 *(438) // pàõineþ -- ÷ikhariõi kva nu nàma kiyac ciraü $ kim abhidhànam asàv akarot tapaþ & taruõi yena tavàdhara-pàñalaü % da÷ati bimba-phalaü ÷uka-÷àvakaþ // VidSrk_16.56 *(439) // dharma-kãrteþ | (Svsu.à. 2030, Sdsà.da. under 4.9, Skmsa.u.ka. 951) yàtà locana-gocaraü yadi vidher eõekùaõà sundarã $ neyaü kuïkuma-païka-pi¤jara-mukhã tenojjhità syàt kùaõam & nàpy àmãlita-locanasya racanàd råpaü bhaved ãdç÷aü % tasmàt sarvam akartçkaü jagad idaü ÷reyo mataü saugatam // VidSrk_16.57 *(440) // dharma-kãrteþ -- vyarthaü vilokya kusumeùum asuvyaye 'pi $ gaurã-patãkùaõa-÷ikhi-jvalito manobhåþ & roùàd va÷ãkaraõam astram upàdade yat % sà subhruvàü vijayate jagati pratiùñhà // VidSrk_16.58 *(441) // manovinodasya | (Skmsa.u.ka. 585) àrabdhe dayità-mukha-pratisame nirmàtum asmin api $ vyaktaü janma-samàna-kàla-militàm aü÷u-cchañàü varùati & àtma-drohiõi rohiõã-parivçóhe paryaïka-païkeruhaþ % saükocàd atiduþsthitasya na vidhes tac chilpam unmãlitam // VidSrk_16.59 *(442) // (Spd÷à.pa. 3325) anena rambhoru bhavan-mukhena $ tuùàra-bhànos tulayà jitasya & ånasya nånaü paripåraõàya % tàràþ sphuranti pratimàna-khaõóàþ // VidSrk_16.60 *(443) // (Spd÷à.pa. 3321) gotre sàkùàd ajani bhagavàn eùa yat padmayoniþ $ ÷ayyotthàyaü yad akhila-mahaþ prãõayanti dvirephàn & ekàgràü yad dadhati bhagavaty uùõa-bhànau ca bhaktiü % tat pràpus te sutanu vadanaupamyam ambhoruhàõi // VidSrk_16.61 *(444) // muràrer amã (Smvså.mu. 74.12) -- koùaþ sphãtataraþ sthitàni paritaþ patràõi durgaü jalaü $ maitraü maõóalam ujjvalaü ciram adho-nãtàs tathà kaõñakàþ & ity àkçùña-÷ilãmukhena racanàü kçtvà tad atyadbhutaü % yat-padmena jigãùuõàpi na jitaü mugdhe tvadãyaü mukham // VidSrk_16.62 *(445) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 840, Svsu.à. 1523, Spd÷à.pa. 3322) sà ràmaõãyaka-nidher adhidevatà và $ saundarya-sàra-samudàya-niketanaü và & tasyàþ sakhe niyatam indu-sudhàmçõàla- % jyotsnàdi kàraõam abhån madana÷ ca vedhàþ // VidSrk_16.63 *(446) // bhavabhåteþ (mà.mà. 1.24) upapràkàràgraü prahiõu nayane tarkaya manàg $ anàkà÷e ko 'yaü galita-hariõaþ ÷ãta-kiraõaþ & sudhà-baddha-gràsair upavana-cakorair anusçtàü % kiran jyotsnàm acchàü nava-lavala-pàka-praõayinãm // VidSrk_16.64 *(447) // ràja÷ekharasya -- candro jaóaþ kadala-kàõóam akàõóa-÷ãtam $ indãvaràõi ca visåtrita-vibhramàõi & yenàkriyanta sutanoþ sa kathaü vidhàtà % kiü candrikàü kvacid a÷ãta-ruciþ prasåte // VidSrk_16.65 *(448) // ayam api tasyaiva -- alãka-vyàmukta-pracura-kabarã-bandhanam iùàd $ uda¤cad-dor-vallã-dvaya-dhçta-parãve÷a-nihitaþ & ayaü jçmbhàrambha-sphañika-÷uci-dantàü÷u-nicayo % mukhendur gauràïgyà galita-mçga-lakùmà vijayate // VidSrk_16.66 *(449) // rambhoru kùipa locanàrdham abhito bàõàn vçthà manmathaþ $ saüdndhattàü dhanur ujjhatu kùaõam ito bhrå-vallim ullàsaya & kiü càntar nihitànuràga-madhuràm avyakta-varõa-kramàü % mugdhe vàcam udãrayàstu jagato vãõàsu bherã-bhramaþ // VidSrk_16.67 *(450) // bherã-bhramarasya | (Srk sa.u.ka. 716) pàõau padma-dhiyà madhåka-kusuma-bhràntyà tathà gaõóayor $ nãlendãvara-÷aïkayà nayanayor bandhåka-buddhyàdhare & lãyante kabarãùu bàndhava-jana-vyàmoha-jàta-spçhà % durvàrà madhupàþ kiyanti taruõi sthànàni rakùiùyasi // VidSrk_16.68 *(451) // pàõineþ | (Skmsa.u.ka. 1081, Smvså.mu. 65.10) dçùñàþ ÷aivala-ma¤jarã-paricitàþ sindho÷ ciraü vãcayo $ ratnàny apy avalokitàni bahu÷o yuktàni muktà-phalaiþ & yat tu projjhita-là¤chane hima-rucàv unnidram indãvaraü % saüsaktaü ca mitho rathàïga-mithunaü tat kutra dçùñaü punaþ // VidSrk_16.69 *(452) // vikramàdityasya (Skmsa.u.ka. 493, rathàïgasya) anyonyopamitaü yugaü nirupamaü te 'yugmam aïgeùu yat $ so 'yaü sikthakam àsya-kànti-madhunas tanvaïgi candras tava & tvad-vàcàü svara-màtrikàü mada-kalaþ puüskokilo ghoùayaty % abhyàsasya kim asty agocaram iti pratyà÷ayà mohitaþ // VidSrk_16.70 *(453) // làvaõya-draviõa-vyayo na gaõitaþ kle÷o mahàn svãkçtaþ $ svacchandaü vasato janasya hçdaye cintà-jvaro nirmitaþ & eùàpi sva-guõànuråpa-ramaõàbhàvàd varàkã hatà % ko 'rtha÷ cetasi vedhasà vinihitas tanvyàs tanuü tanvatà // VidSrk_16.71 *(454) // dharma-kãrteþ (Kuvalkuval. ayàvalã 100, aucitya-vicàra-carcà 11, Skmsa.u.ka. 814) kiü kaumudãþ ÷a÷ikalàþ sakalà vicårõya $ saüyojya càmçta-rasena punaþ prayatnàt & kàmasya ghora-hara-håïkçti-dagdha-mårteþ % saüjãvanauùadhir iyaü vihità vidhàtrà // VidSrk_16.72 *(455) // bhaññodbhañasya -- asyàþ sarga-vidhau prajàpatir abhåc candro nu kànti-pradaþ $ ÷çïgàraika-rasaþ svayaü tu madano màsaþ sa puùpàkaraþ & vedàbhyàsa-jaóaþ kathaü nu viùaya-vyàvçtta-kautåhalo % nirmàtuü prabhaven manoharam idaü råpaü puràõo muniþ // VidSrk_16.73 *(456) // kàlidàsasya (vikramorva÷ãya 1.8) tad-vaktraü yadi mudrità ÷a÷ikathà hà hema sà ced dyutis $ tac cakùur yadi hàritaü kuvalayais tac cet smitaü kà sudhà & dhik kandarpa-dhanur-bhruvau ca yadi te kiü và bahu bråmahe % yat satyaü punarukta-vastu-vimukhaþ sarga-kramo vedhasaþ // VidSrk_16.74 *(457) // ràja÷ekharasya | (Brbà.rà. 2.17, Sksa.ka.à. 4.72, Vsbvi.÷à.bha. 1.14, Sdsà.da. under 10.113, Skmsa.u.ka. 966, Spd÷à.pa. 3373) tasyà mukhasyàyata-locanàyàþ $ kartuü na ÷aktaþ sadç÷aü priyàyàþ & itãva ÷ãta-dyutir àtma-bimbaü % nirmàya nirmàya punar bhinatti // VidSrk_16.75 *(458) // tulitas tvan-mukhenàyaü $ yad unnamati candramàþ & avanamra-mukhi vyaktam % etenaivàsya làghavam // VidSrk_16.76 *(459) // taspasyatãva candro 'yaü $ tvan-mukhendu-jigãùayà & kç÷aþ ÷ambhu-jañàjåña- % tañinã-tañam à÷ritaþ // VidSrk_16.77 *(460) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 838) tava tanvi stanav etau $ kurvàte vigrahaü gurum & anyonya-maõóalàkràntau % naùña-sandhã nçpàv iva // VidSrk_16.78 *(461) // pràyaþ stana-tañã-bhåmiþ $ prakàma-phala-dàyinã & yasyàm agre karaü dattvà % yojyate nakha-làïgalam // VidSrk_16.79 *(462) // amãùàü maõóalàbhogaþ $ stanànàm eva ÷obhate & yeùàm upetya sotkampà % ràjàno 'pi kara-pradàþ // VidSrk_16.80 *(463) // lakùmãü vakùasi kaustubha-stavakini premõà karoty acyuto $ dehàrdhe vahati tripióapa-gurur gaurãü svayaü ÷aïkaraþ & ÷aïke païkaja-saübhavas tu bhagavàn adyàpi bàlyàvadhiþ % sarvàïga-praõayàü priyàü kalayituü dãrghaü tapas tapyate // VidSrk_16.81 *(464) // || iti yuvati-varõana-vrajyà || ||16|| ___________________________________________________________________ 17. tato 'nuràga-vrajyà dattvà vàma-karaü nitamba-phalake lãlàvalan-madhyayà $ vyàvçtta-stanam aïga-cumbi-cibukaü sthitvà tayà màü prati & antar-visphurad-indranãla-maõiman-muktàvalãm-àüsalàþ % sa-prema prahitàþ smara-jvara-muco dvitràþ kañàkùa-cchañàþ // VidSrk_17.1 *(465) // àkarõànta-visarpiõaþ kuvalaya-cchàyà-muùa÷ cakùuùaþ $ kùepà eva tavàharanti hçdayaü kiü saübhrameõàmunà & mugdhe kevalam etad àhita-nakhotkhàtàïkam utpàü÷ulaü % bàhvor målam alãka-mukta-kabarã-bandha-cchalàd dar÷itam // VidSrk_17.2 *(466) // tarat-tàraü tàvat prathamam atha citràrpitam iva $ kramàd evàpàïge sahajam iva lãlà-mukulitam & tataþ kiücit phullaü tad anu ghana-bàùpàmbu-laharã- % parikùàmaü cakùuþ patatu mayi tasyà mçga-dç÷aþ // VidSrk_17.3 *(467) // vãryamitrasya | (Skmsa.u.ka. 939, Smvså.mu. 43.12) lãlà-tàõóavita-bhru vibhrama-valad vaktraü kuraïgãdç÷à $ sàkåtaü ca sakautukaü ca suciraü nyastàþ kilàsmàn prati & nãlàbja-vyatimi÷ra-ketaka-dala-dràghãyasãnàü srajàü % sodaryàþ suhçdaþ smarasya sudhayà digdhàþ kañàkùa-cchañàþ // VidSrk_17.4 *(468) // ràja÷ekharasya -- dçùñà dçùñim adho dadàti kurute nàlàpam àbhàùità $ ÷ayyàyàü parivçtya tiùñhati balàd àliïgità vepate & niryàntãùu sakhãùu vàsa-bhavanàn nirgantum evehate % jàtà vàmatayaiva me 'dya sutaràü prãtyai navoóhà priyà // VidSrk_17.5 *(469) // ÷rã-harùa-devasya | (Nn nàgànanda 3.4, Svsu.à. 2072, Skmsa.u.ka. 516, 1126, Spd÷à.pa. 3672, Smvså.mu. 77.2) tad-vrãóàbhara-bhugnam àsya-kamalaü vinyasya jànåpari $ prodyat-pakùma-nirãkùitaü vijayate sa-prema vàma-bhruvaþ & hàsya-÷rã-lava-là¤chità ca yad asàv asyàþ kapola-sthalã % lolal-locana-gocaraü vrajati sa svargàd apårvo vidhiþ // VidSrk_17.6 *(470) // pradyumnasya | (Skmsa.u.ka. 940) bisaka-valana-lãlà-magna-pårvàrdha-kàyaü $ kamalam iti gçhãtaü haüsam à÷u tyajantyàþ & virata-carita-tàra-sphàra-netraü yad asyà÷ % cakitam iha na dçùñaü måóha tad va¤cito 'si // VidSrk_17.7 *(471) // ayaü lolan-muktàvali-kiraõa-màlà-parikaraþ $ sphuñasyendor lakùmãü kùapayitum alaü manmatha-suhçt & vi÷àlaþ ÷yàmàyàþ skhalita-ghana-nãlàü÷uka-vçtiþ % stanàbhogaþ snihyan-masçõa-ghusçõàlepa-subhagaþ // VidSrk_17.8 *(472) // manovinodasya | (Skmsa.u.ka. 853) manye hãnaü stana-jaghanayor ekam à÷aïkya dhàtrà $ pràrabdho 'syàþ parikalayituü pàõinàdàya madhyaþ & làvaõyàrdre katham itarathà tatra tasyàïgulãnàü % àmagnànàü trivali-valaya-cchadmanà bhànti mudràþ // VidSrk_17.9 *(473) // yatraitan mçganàbhi-patra-tilakaü puùõàti lakùma-÷riyaü $ yasmin hàsa-mayo vilimpati di÷o làvaõya-bàlàtapaþ & tan mitraü kusumàyudhasya dadhatã bàlàndhakàrà¤cità % tàraikàvali-maõóaneyam anaghà ÷yàmà vadhår dç÷yatàm // VidSrk_17.10 *(474) // manovinodasyàmã -- vaktràmbujaü bhuja-mçõàla-lataü priyàyà $ làvaõya-vàri vali-vãci vapus taóàgam & tat-prema-païka-patito na samujjihãte % mac-citta-ku¤jara-patiþ parigàhamànaþ // VidSrk_17.11 *(475) // kçcchreõoru-yugaü vyatãtya suciraü bhràntvà nitamba-sthale $ madhye 'syàs trivalã-vibhaïga-viùame niùpandatàm àgatà & mad-dçùñis tçùiteva saüprati ÷anair àruhya tuïgau stanau % sàkàïkùaü muhur ãkùate jala-lava-prasyandinã locane // VidSrk_17.12 *(476) // ÷rãharùa-devasya -- alam aticapalatvàt svapna-màyopamatvàd $ pariõati-virasatvàt saügamena priyàyàþ & iti yadi ÷atakçtvas tattvam àlokayàmas % tad api na hariõàkùãü vismaraty antaràtmà // VidSrk_17.13 *(477) // napuüsakam iti j¤àtvà $ tàü prati prahitaü manaþ & ramate tac ca tatraiva % hatàþ pàõininà vayam // VidSrk_17.14 *(478) // hàro 'yaü hariõàkùãõàü $ luñhati stana-maõóale & muktànàm apy avastheyaü % ke vayaü smara-kiïkaràþ // VidSrk_17.15 *(479) // dharmakãrter amã -- sà sundarãti taruõãti tanådarãti $ mugdheti mugdha-vadaneti muhur muhur me & kàntàm ayaü virahiõãm anurantu-kàmaþ % kàmàturo japati mantram ivàntaràtmà // VidSrk_17.16 *(480) // vãryamitrasya -- sà bàlà vayam apragalbha-manasaþ sà strã vayaü kàtaràþ $ sà pãnonnatimat payodhara-yugaü dhatte sakhedà vayam & sàkràntà jaghana-sthalena guruõà gantuü na ÷aktà vayaü % doùair anya-janà÷ritair apañavo jàtàþ sma ity adbhutam // VidSrk_17.17 *(481) // [Amaru amaru 30, Skmsa.u.ka. 872, Sbhsu.à. 1346, SK 3.42] alasa-valita-mugdha-snigdha-niùpanda-mandair $ adhika-vikasad-antar-vismaya-smera-tàraiþ & hçdayam a÷araõaü me pakùma-làkùyàþ kañàkùair % apahçtam apaviddhaü pãtam unmålitaü ca // VidSrk_17.18 *(482) // yàntyà muhur valita-kandharam ànanaü tad $ àvçtta-vçnta-÷atapatra-nibhaü vahantyà & digdho 'mçtena ca viùeõa ca pakùmalàkùyà % gàóhaü nikhàta iva me hçdaye kañàkùaþ // VidSrk_17.19 *(483) // (mà.mà. 1.32) pariccheda-vyaktir bhavati na purasthe 'pi viùaye $ bhavaty abhyaste 'pi smaraõam atathàbhàva-viramam & na saütàpa-cchedo hima-sarasi và candramasi và % mano niùñhà-÷ånyaü bhramati ca kim apy àlikhati ca // VidSrk_17.20 *(484) // (mà.mà. 1.34) paricchedàtãtaþ sakala-vacanànàm aviùayaþ $ punar-janmany asmin anubhava-pathaü yo na gatavàn & viveka-pradhvaüsàd upacita-mahàmoha-gahano % vikàraþ ko 'py antar jaóayati ca tàpaü ca kurute // VidSrk_17.21 *(485) // bhavabhåter amã (mà.mà. 1.33) gacchantyà muhur arpitaü mçgadç÷à tàra-sphurad-vãkùaõaü $ prànta-bhràmyad-asa¤jita-bhru yad idaü kiü tan na jànãmahe & kvàpi sveda-samuccayaþ snapayati kvàpi prakamodgamaþ % kvàpy aïgeùu tuùànala-pratisamaþ kandarpa-darpa-kramaþ // VidSrk_17.22 *(486) // amçta-siktam ivàïgam idaü yadi bhavati tanvi tavàdbhuta-vãkùitaiþ /* adharam indukaràd api ÷ubhrayanty aruõayanty aruõàd api kiü dç÷am // VidSrk_17.23 *(487) //* sà netrà¤janatàü punar vrajati me vàcàm ayaü vibhramaþ $ pratyàsanna-kara-graheti ca karã hastodare ÷àyitaþ & etàvad bahu yad babhåva katham apy ekatra manvantare % nirmàõaü vapuùo mamoru-tapasas tasyà÷ ca vàma-bhruvaþ // VidSrk_17.24 *(488) // vallaõasya -- nånam àj¤à-karas tasyàþ $ subhruvo makara-dhvajaþ & yatas tan-netra-sa¤càra- % såciteùu pravartate // VidSrk_17.25 *(489) // àdau vismaya-nistaraïgam anu ca preïkholitaü sàdhvasaiþ $ vrãóà-namram atha kùaõaü pravikasat-tàraü didçkùà-rasaiþ & àkçùñaü sahajàbhijàtya-kalanàt premõà puraþ preritaü % cakùur bhåri kathaü kathaücid agamat preyàüsam eõãdç÷aþ // VidSrk_17.26 *(490) // gacchati puraþ ÷arãraü dhàvati pa÷càd asaüsthitaü cetaþ /* cãnàü÷ukam iva ketoþ prativàtaü nãyamànasya // VidSrk_17.27 *(491) //* kàlidàsasya (÷àkuntala 1.30) ayaü te vidruma-cchàyo $ maru-de÷a ivàdharaþ & karoti kasya no mugdhe % pipàsà-taralaü manaþ // VidSrk_17.28 *(492) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 833) asyàs tuïgam iva stana-dvayam idaü nimneva nàbhiþ sthità $ dç÷yante viùamonnatà÷ ca valayo bhittau samàyàm api & aïge ca pratibhàti màrdavam idaü snigdha-svabhàva÷ ciraü % premõà man-mukha-candram ãkùita eva smereva vaktãti ca // VidSrk_17.29 *(493) // svacchandaü sva-gçhàïgaõaü bhramati sà mad-dar÷anàd lãyate $ dhanyàn pa÷yati locanena sakalenàrdhena màü vãkùate & anyàn mantrayate punar mayi gate maunaü samàlambate % nãto dåram ahaü tayà dayitayà sàmànya-lokàd api // VidSrk_17.30 *(494) // sa khalu sukçti-bhàjàm agraõãþ so 'tidhanyaþ $ vinihita-kuca-kumbhà pçùñhato yan mçgàkùã & bahalatara-nakhàgra-kùoda-vinyasta-màrge % ÷irasi ñasiti likùàü hanti håïkàra-garbham // VidSrk_17.31 *(495) // alasayati gàtram adhikaü bhramayati cetas tanoti saütàpam /* mohaü ca muhuþ kurute viùama-viùaü vãkùitaü tasyàþ // VidSrk_17.32 *(496) //* mattebha-kumbha-pariõàhini kuïkumàrdre $ kàntà-payodhara-yuge rati-kheda-khinnaþ & vakùo nidhàya bhuja-pa¤jara-madhya-vartã % dhanyaþ kùapàþ kùapayati kùaõa-labdha-nidraþ // VidSrk_17.33 *(497) // dhik tasya måóha-manasaþ kukaveþ kavitvaü $ yaþ strã-mukhaü ca ÷a÷inaü ca samãkaroti & bhrå-bhaïga-vibhrama-vilàsa-nirãkùitàni % kopa-prasàda-hasitàni kutaþ ÷a÷àïke // VidSrk_17.34 *(498) // tàvaj jarà-maraõa-bandhu-viyoga-÷oka- $ saüvega-bhinna-manasàm apavarga-và¤chà & yàvan na vakra-gatir a¤jana-nãla-rocir % eõãdç÷àü da÷ati locana-danta-÷åkaþ // VidSrk_17.35 *(499) // sà yair dçùñà na và dçùñà $ muùitàþ samam eva te & hçtaü hçdayam ekeùàm % anyeùàü cakùuùaþ phalam // VidSrk_17.36 *(500) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 969) sà bàleti mçgekùaõeti vikasat-padmànaneti krama- $ pronmãlat-kuca-kuómaleti hçdaya tvàü dhig vçthà ÷ràmyasi & màyeyaü mçgatçùõikàsv api payaþ pàtuü samãhà tava % tyaktavye pathi mà kçthàþ punar api prema-pramàdàspadam // VidSrk_17.37 *(501) // dharmakãrteþ -- avacanaü vacanaü priya-saünidhà- $ vanavalokanam eva vilokanam & avayavàvaraõaü ca yad a¤cala- % vyatikareõa tad-aïga-samarpaõam // VidSrk_17.38 *(502) // kàlidàsasya | (Skmsa.u.ka. 514, Smvså.mu. 88.18) alasa-valitaiþ premàrdràrdrair muhur mukulã-kçtaiþ $ kùaõam abhimukhair lajjàlolair nimeùa-paràïmukhaiþ & hçdaya-nihitaü bhàvàkåtaü vamadbhir ivekùaõaiþ % kathaya sukçtã ko 'yaü mugdhe tvayàdya vilokyate // VidSrk_17.39 *(503) // amaroþ (Amaru 4; Skmsa.u.ka. 658) yadi sarojam idaü kva ni÷i prabhà $ yadi ni÷àpatir ahni kuto nu saþ & racayatobhaya-dharmi tavànanaü % prakañitaü vidhinà bahu naipuõam // VidSrk_17.40 *(504) // abhimukhe mayi saüvçtam ãkùitaü $ hasitam anya-nimitta-kathodayam & vinaya-vàrita-vçttir atas tayà % na vivçto madano na ca saüvçtaþ // VidSrk_17.41 *(505) // ko 'sau kçtã kathaya ko madanaika-bandhur $ udgrãvam arcayasi kasya mçgàkùi màrgam & nãlàbja-karburita-madhya-vinidra-kunda- % dàmàbhiràma-rucibhis taralaiþ kañàkùaiþ // VidSrk_17.42 *(506) // guruõà stana-bhàreõa $ mukha-candreõa bhàsvatà & ÷anai÷caràbhyàü pàdàbhyàü % reje graha-mayãva sà // VidSrk_17.43 *(507) // sàvarõeþ (÷çïgàra-÷ataka 17, såktimuktàvalã) alasa-valitaiþ premàrdràrdrair nimeùa-paràïmukhaiþ $ kùaõam abhimukhaü lajjà-lolair muhur mukulãkçtaiþ & hçdaya-nihitaü bhàvàkåtaü vamadbhir ivekùaõaiþ % kathaya sukçtã ko 'sau mugdhe tvayàdya vilokyate // VidSrk_17.44 *(508) // ÷rãharùasya -- upari kabarã-bandha-granther atha grathitàïgurãn $ nija-bhuja-late tiryak tanvyà vitatya vivçttayà & vivçta-vilasad-vàmàpàïga-stanàrdha-kapolayà % kuvalaya-dala-srak-saüdigdha-÷riyaþ prahità dç÷aþ // VidSrk_17.45 *(509) // parame÷varasya | (Skmsa.u.ka. 1078) sàkåtaü dayitena sà parijanàbhyà÷e samàlokità $ svàkåta-pratipàdanàya rabhasàd à÷vàsayantã priyam & vaidarbhàkùara-garbhiõãü giram udãryànyàpade÷àd ÷i÷uü % prãtyà karùati cumbati tvarayati ÷liùyaty asåyaty api // VidSrk_17.46 *(510) // vyàvçttyà ÷ithilãkaroti vasanaü jàgraty api vrãóayà $ svapna-bhrànti-pariplutena manasà gàóhaü samàliïgati & dattvàïgaü svapiti priyasya rataye vyàjena nidràü gatà % tanvy-aïgyà viphalaü viceùñitam aho bhàvànabhij¤e jane // VidSrk_17.47 *(511) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 895, amaroþ) àyàte dayite marusthala-bhuvàm utprekùya durlaïghyatàü $ gehinyà paritoùa-bàùpa-taralàm àsajya dçùñiü mukhe & dattvà pãlu-÷amãkarãra-kavalàn svenà¤calenàdarà- % dàmçùñaü karabhasya kesara-sañàbhàràvalagnaü rajaþ // VidSrk_17.48 *(512) // ke÷añasya | (Sksa.ka.à. 5.120, Drda.rå. 4.14a, Skmsa.u.ka. 771, Svsu.à. 2075, Smvså.mu. 54.4) darbhàïkureõa caraõaþ kùata ity akàõóe $ tanvã sthità katicid eva padàni gatvà & àsãd vivçtta-vadanà ca vimocayantã % ÷àkhàsu valkalam asaktam api drumàõàm // VidSrk_17.49 *(513) // kàlidàsasya (÷àkuntala 2.12) dåràd eva kçto '¤jalir na sa punaþ pànãya-pànocito $ råpàlokana-vismitena calitaü mårdhnà na ÷àntyà tçùaþ & romà¤co 'pi nirantaraü prakañitaþ prãtyà na ÷aityàd apàü % akùuõõo vidhir adhvagena ghañito vãkùya prapà-pàlikàm // VidSrk_17.50 *(514) // bàõasya -- calàpàïgàü dçùñiü spç÷asi bahu÷o vepathumatãü $ rahasyàkhyàyãva mç÷asi mçdu karõàntika-gataþ & karaü vyàdhunvatyàþ pibasi rati-sarvasvam adharaü % vayaü tattvànveùàn madhukara hatàs tvaü khalu kçtã // VidSrk_17.51 *(515) // [÷aku. 1.20] snigdhaü vãkùitam anyato 'pi nayane yat preùayantyà tayà $ yàtaü yac ca nirambayor gurutayà mandaü viùàdàd iva & mà gà ity uparuddhayà yad api tat sàsåyam uktà sakhã % sarvaü tat kila mat-paràyaõam aho kàmaþ svatàü pa÷yati // VidSrk_17.52 *(516) // kàlidàsasyaitau (÷àkuntala 2.2) vaktra-÷rã-jita-lajjitendu-malinaü kçtvà kare kandukaü $ krãóà-kautuka-mi÷ra-bhàvam anayà tàmraü vahanty ànanam & bhçïgàgra-graha-kçùña-ketaka-dala-spardhàvatãnàü dç÷àü % dãrghàpàïga-taraïgaõaika-suhçdàm eùo 'smi pàtrãkçtaþ // VidSrk_17.53 *(517) // ràja÷ekharasya -- taraïgaya dç÷o 'ïgane patatu citram indãvaraü $ sphuñãkuru rada-cchadaü vrajatu vidrumaþ ÷vetatàm & manàg vapur apàvçõu spç÷atu kà¤canaü kàlikàü % uda¤caya nijànanaü bhavatu ca dvi-candraü nabhaþ // VidSrk_17.54 *(518) // eko jayati sad-vçttaþ $ kiü punar dvau susaühatau & kiü citraü yadi tanvaïgyàþ % stanàbhyàü nirjitaü jagat // VidSrk_17.55 *(519) // praõàlã-dãrghasya pratikalam apàïgasya suhçdaþ $ kañàkùa-vyàkùepàþ ÷i÷u-÷aphara-phàla-pratibhuvaþ & dadhànàþ sarvasvaü kusuma-dhanuùo 'smàn prati sakhe % navaü netràdvaitaü kuvalaya-dç÷aþ saünidadhati // VidSrk_17.56 *(520) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 4.18, Skmsa.u.ka. 1076) bhavana-bhuvi sçjantas tàra-hàràvatàràn $ di÷i di÷i vikirantaþ ketakànàü kuñumbam & viyati ca racayanta÷ candrikàü dugdha-mugdhàü % pratinayana-nipàtàþ subhruvo vibhramanti // VidSrk_17.57 *(521) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 4.17, Skmsa.u.ka. 938) yat pa÷yanti jhagity apàïga-saraõi-droõã-juùà cakùuùà $ viïkhanti krama-dolitobhaya-bhujaü yan nàma vàma-bhruvaþ & bhàùante ca yad uktibhiþ stavakitaü vaidagdhya-mudràtmabhisþ % tad devasya rasàyanaü rasanidher manye manojanmanaþ // VidSrk_17.58 *(522) // krama-saralita-kaõñha-prakramollàsitoras $ taralita-bali-rekhà-såtra-sarvàïgam asyàþ & sthita-mati-ciram uccair agrapàdàïgulãbhiþ % kara-kalita-sakhãkaü màü didçkùoþ smaràmi // VidSrk_17.59 *(523) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 3.3, Skmsa.u.ka. 936, kàlidàsasya) smara-÷aradhi-sakà÷aü karõa-pà÷aü kç÷àïgã $ raya-vigalita-tàóãpatra-tàóaïkam ekam & vahati hçdaya-coraü kuïkuma-nyàsa-gauraü % valayitam iva nàlaü locanendãvarasya // VidSrk_17.60 *(524) // kasyacit || (Skmsa.u.ka. 829) celà¤calena cala-hàra-latà-prakàõóair $ veõã-guõena ca balàd valayã-kçtena & svecchàhita-bhramaraka-bhrami-maõóalãbhir % anyaü rasaü racayatãva ciraü nata-bhråþ // VidSrk_17.61 *(525) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 2.9, Skmsa.u.ka. 868) amanda-maõi-nåpura-kvaõata-càru-càrã-kramaü $ jhaõaj-jhaõita-mekhalà-skhalita-tàra-hàra-cchañam & idaü tarala-kaïkaõàvali-vi÷eùa-vàcàlitaü % mano harati subhruvaþ kim api kanduka-krãóitam // VidSrk_17.62 *(526) // tasyaiva | (Vsbvi.÷à.bha. 2.6, Skmsa.u.ka. 866, Smvså.mu. 66.6) sà dugdha-mugdha-madhura-cchavi-raïga-yaùñis $ te locane taruõa-ketaka-patra-dãrghe & kambor vióambana-kara÷ ca sa eva kaõñhaþ % saiveyam indu-vadanà madanàyudhàya // VidSrk_17.63 *(527) // kva pàtavyà jyotsnàmçta-bhavana-garbhàpi tçùitair $ mçõàlã-tandåbhyaþ sicaya-racanà kutra bhavatu & kva và pàrãmeyo bata bakula-dàmnàü parimalaþ % kathaü svapnaþ sàkùàt kuvalaya-dç÷aü kalpayatu tàm // VidSrk_17.64 *(528) // [NOTE: kva peyaü jyotsnàmbho vadata visavallã-saraõibhir] ràja÷ekharasya | (Sksa.ka.à. 2.60, Skmsa.u.ka. 949) rasavad amçtaü kaþ saüdeho madhåny api nànyathà $ madhuram adhikaü cåtasyàpi prasanna-rasaü phalam & sakçd api punar madhyasthaþ san rasàntara-vijjano % vadatu yad ihànyat svàdu syàt priyàradana-cchadàt // VidSrk_17.65 *(529) // kasyacit | (Sksa.ka.à. 1.110, Svsu.à. 1511, Skmsa.u.ka. 1101, Spd÷à.pa. 3312, Smvså.mu. 53.21) kuvalaya-vanaü pratyàkhyàtaü navaü madhu ninditaü $ hasitam amçtaü hanta svàdoþ paraü rasa-saüpadaþ & viùam upahitaü cintàvyàjàn manasy api kàminàü % alasa-madhurair lãlà-tantrais tayàrdha-vilokitaiþ // VidSrk_17.66 *(530) // ca¤cac-colà¤calàni pratisaraõa-raya-vyasta-veõãni bàhoþ $ vikùepàd dakùiõasya pracalita-valayàsphàla-kolàhalàni & ÷vàsa-truñyad-vacàüsi drutam itara-karotkùipta-lolàlakàni % srasta-sra¤ji pramodaü dadhati mçgadç÷àü kanduka-krãóitàni // VidSrk_17.67 *(531) // prahara-viratau madhye vàhnas tato 'pi pare 'thavà $ kim uta sakale jàte vàhni-priya tvam ihaiùyasi & iti dina-÷ata-pràpyaü de÷aü priyasya yiyàsato % harati gamanaü bàlàlàpaiþ sabàùpa-galaj-jalaiþ // VidSrk_17.68 *(532) // jhalajjhalasya (Amaru 12; Skmsa.u.ka. 921, Sbhsu.à. 1048, Spd÷à.pa. 3389, Smvså.mu. 37) kalyàõaü parikalpyatàü pika-kule rohantu và¤càptayoaþ $ haüsànàm udayo 'stu pårõa-÷a÷inaþ stàd bhadram indãvare & ity udbàùpa-vadhå-giraþ pratipadaü saüpårayanty àntike % kàntaþ prasthiti-kalpitopakaraõaþ sakhyà bhç÷aü vàritaþ // VidSrk_17.69 *(533) // ÷çïgàrasya -- sàmànya-vàci padam apy abhidhãyamànaü $ màü pràpya jàtam abhidheya-vi÷eùa-niùñham & strã kàcid ity abhihite hi mano madãyaü % tàm eva vàma-nayanàü viùayã-karoti // VidSrk_17.70 *(534) // || ity anuràga-vrajyà || ||17|| ___________________________________________________________________ 18. dåtã-vacana-vrajyà làvaõyena pidhãyateïgatanimà saüdndhàryate jãvitaü $ tvad-dhyànaiþ satataü kuraïgaka-dç÷aþ kintv etad àste navam & niþ÷vàsaiþ kuca-kumbha-pãñha-luñhana-pratyudgamàn màüsalaiþ % ÷yàmãbhåta-kapolam indur adhunà yat tan mukhaü spardhate // VidSrk_18.1 *(535) // ÷çïgàrasya | (Srk sa.u.ka. 617) sodvegà mçga-là¤chane mukham api svaü nekùate darpaõe $ trastà kokila-kåjitàd api giraü nonmudrayaty àtmanaþ & itthaü duþsaha-dàha-dàyini dhçta-dveùàpi puùpàyudhe % mugdhà sà subhage tvayi pratimuhuþ premàdhikaü puùyati // VidSrk_18.2 *(536) // tasyaiva | (Skmsa.u.ka. 647) vilimpanty etasmin malaya-jarasàrdreõa mahasà $ di÷aü cakraü candre sukçtamaya tasyà mçga-dç÷aþ & dç÷or bàùpaþ pàõau vadanam asavaþ kaõñha-kuhare % hçdi tvaü hrãþ pçùñhe vacasi ca guõà eva bhavataþ // VidSrk_18.3 *(537) // acala-siühasya | (Skmsa.u.ka. 621, Sksa.ka.à.v 614, Smvså.mu. 44.7) ambhoruhaü vadanam ambakam indukàntaþ $ pàthonidhiþ kusuma-càpa-bhçto vikàraþ & pràdurbabhåva subhaga tvayi dårasaüsthe % caõóàla-candra-dhavalàsu ni÷àsu tasyàþ // VidSrk_18.4 *(538) // caõóàla-candrasya | (Skmsa.u.ka. 652) vaktrendor na haranti bàùpa-payasàü dhàrà-manoj¤àü ÷riyaü $ niþ÷vàsà na kadarthayanti madhuràü bimbàdharasya dyutim & tasyàs tvad-virahe vipakva-lavalã-làvaõya-saüvàdinã % chàyà kàpi kapolayor anudinaü tasyàþ paraü ÷uùyati // VidSrk_18.5 *(539) // dharmakãrteþ | (Skmsa.u.ka. 616) tàpo 'mbhaþ prasçtiü pacaþ pracayavàn bàùpaþ praõàlocitaþ $ ÷vàsànartita-dãpa-varti-latikàþ pàõóimni magnaü vapuþ & kiü cànyat kathayàmi ràtrim akhilàü tvad-vartma-vàtàyane % hasta-cchatra-niruddha-candra-mahasas tasyàþ sthitir vartate // VidSrk_18.6 *(540) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 2.21, Skmsa.u.ka. 653) candraü candana-kardamena likhitaü sà màrùñi daùñàdharà $ vandyaü nindati yac ca manmatham asau bhaïktvàgrahas tàïgulãþ & kàmaþ puùpa-÷araþ kileti sumano-vargaü lunãte ca yat % tat kàü sà subhaga tvayà varat-tanur bàtålatàü lambhità // VidSrk_18.7 *(541) // tasyaiva | (Vsbvi.÷à.bha. 2.20, Skmsa.u.ka. 623, Smvså.mu. 44.9) vapuþ ÷àraïgàkùyàs tad avirala-romà¤ca-nicayaü $ tvayi svapnàvàpte snapayati paraþ kheda-visaraþ & balàkarùa-tryuñyad-valayaja-kaóatkàra-ninadair % vinidràyàþ pa÷càd anavarata-bàùpàmbu-nivahàþ // VidSrk_18.8 *(542) // vasukalpasya no ÷akyà gadituü smarànala-da÷à yàsyàs tvayi prasthite $ patraiþ sàsra-sakhã-janoparacite talpe luñhantyà muhuþ & yad liptaü kuca-candanena sutanor adyàpi candra-cchalàc % chvàsoóóãna-vi÷uùka-pàõóu-bisinã-patraü divi bhràmyati // VidSrk_18.9 *(543) // rudrasya prakañayati kùaõa-bhaïgaü pa÷yati sarvaü jagad gataü ÷ånyam /* àcarati smçti-bàhyaü jàtà sà bauddha-buddhir iva // VidSrk_18.10 *(544) //* tvad-arthinã candana-bhasma-digdhà $ lalàña-lekhà÷ru-jalàbhiùiktà & mçõàla-cãraü dadhatã stanàbhyàü % smaropadiùñaü carati vrataü sà // VidSrk_18.11 *(545) // kasyacit | (Svsu.à. 1393, Skmsa.u.ka. 618) ye nirdahanti da÷ana-÷vasitàvalokaiþ $ kråraü dvi-jihva-kuñilàþ kva vilàsinas te & bhãùmoùmabhiþ smaraõa-màtra-viùais taveyam % avyàla màrayati kàpi bhujaïga-bhaïgiþ // VidSrk_18.12 *(546) // svedàpåra-vilupta-kuïkuma-rasà÷leùàvila-pracchadàt $ talpàd vyakta-manobhavànala-÷ikhàlãóhàd ivà÷aïkità & sà bàlà balavan-mçgàïka-kiraõair utpàditàntar-jvarà % tvat-saükalpa-jaóe tva-aïka-÷ayane nidrà-sukhaü và¤chati // VidSrk_18.13 *(547) // dhåmeneva hate dç÷au visçjato bàùpaü pravàha-kùama $ kathotpheõam ivàtta-candana-rasaü svedaü vapur mu¤cati & antaþprajvalitasya kàma-÷ikhino dàhàrjitair bhasmabhiþ % ÷vàsà-vega-vinirgatair iva tanoþ pàõóutvam unmãlati // VidSrk_18.14 *(548) // manovinodasyaitau -- atraiva svayam eva citra-phalake kampa-skhalal-lekhayà $ saütàpàrtivinodanàya katham apy àlikhya sakhyà bhavàn & bàùpa-vyàkulam ãkùitaþ sapulakaü cåtàïkurair arcito % mårdhnà ca praõataþ sakhãùu madana-vyàjena càpahnutaþ // VidSrk_18.15 *(549) // vàkkåñasya | (Skmsa.u.ka. 634) sà sundarã tava viyoga-hutà÷ane 'sminn $ abhyukùya bàùpa-salilair nija-deha-havyam & janmàntare viraha-duþkha-vinà÷a-kàmà % puüskokilàbhihiti-mantra-padair juhoti // VidSrk_18.16 *(550) // prabhàkarasya -- subhaga sukçta-pràpyo yadyapy asi tvam asàv api $ priya-sahacarã nàdhanyànàm upaiti vidheyatàm & tad alam adhunà nirbandhena prasãda parasparaü % praõaya-madhuraþ sad-bhàvo vàü ciràya vivardhatàm // VidSrk_18.17 *(551) // vàkkåñasya -- dolàlolàþ ÷vasana-maruta÷ cakùuùã nirjharàbhe $ tasyàþ ÷uùyat-tagara-sumanaþ-pàõóurà gaõóa-bhittiþ & tad-gàtràõàü kim iva hi bahu bråmahe durbalatvaü % yeùàm agre pratipad udità candralekhàpy atanvã // VidSrk_18.18 *(552) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 641) asyàs tàpam ahaü mukunda kathayàmy eõãdç÷as te kathaü $ padminyàþ sarasaü dalaü vinihitaü yasyàþ satàpe hçdi & àdau ÷uùyati saükucaty anu tata÷ cårõatvam àpadyate % pa÷càn murmuratàü dadhad dahati ca ÷vàsàvadhåtaþ ÷ikhã // VidSrk_18.19 *(553) // kasyacit | (Smvså.mu. 44.25 utpalaràja; Skmsa.u.ka. 626 kasyacit; Pvpadyà. 356 ÷àntikarasya) viùaü candràlokaþ kumuda-vana-vàto hutavahaþ $ kùata-kùàro hàraþ sa khalu puña-pàko malayajaþ & aye kiücid vakre tvayi subhaga sarve katham amã % samaü jàtàs tasyàm ahaha viparãta-prakçtayaþ // VidSrk_18.20 *(554) // acala-siühasya | (Skmsa.u.ka. 648) tvàü cintà-parikalpitaü subhaga sà saübhàvya romà¤cità $ ÷ånyàliïgana-saücalad-bhuja-yugenàtmànam àliïgati & kiü cànyad-viraha-vyathà-praõayiõãü saüpràpya mårcchàü ciràt % pratyujjãvati karõa-måla-pañhitais tvan-nàma-mantràkùaraiþ // VidSrk_18.21 *(555) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 631, Spd÷à.pa. 3487) gàóhàv adhaþ-kçta-bali-tritayau susaïga tuïgau stanàv iti tayos talam àrtam àgàt /* tasyàþ sphuñaü hçdayam ity api na smareùånta rakùataþ pravi÷ato vimukho 'tha và kva // VidSrk_18.22 *(556) //* vallaõasya -- mçga-÷i÷u-dç÷as tasyàs tàpaü kathaü kathayàmi te $ dahana-patità dçùñà mårtir mayà na hi vaidhavã & iti tu niyataü nàrã-råpaþ sa loka-dç÷àü priyas % tava ÷añhatayà ÷ilpotkarùo vidher vighañiùyate // VidSrk_18.23 *(557) // vàcaspateþ | (Drda.rå. 2.29, Skmsa.u.ka. 637) punaruktàvadhi-vàsaram etasyàþ kitava pa÷ya gaõayantyàþ /* iyam iva karajaþ kùãõas tvam iva kañhoràõi parvàõi // VidSrk_18.24 *(558) //* dharaõãdharasya (Skmsa.u.ka. 633) || iti dåtãvacana-vrajyà || ||18|| ___________________________________________________________________ 19. tataþ saübhoga-vrajyà prauóha-prema-rasàn nitamba-phalakàd vi÷raüsite 'py aü÷uke $ kà¤cã-dàma-maõi-prabhàbhir anu càrabdhe dukålàntare & kàntenà÷u mudhà vilokitam atho tanvyà mudhà lajjitaü % bhåyo 'nena mudhàvakçùñam atha tat tanvyà mudhà saüvçtam // VidSrk_19.1 *(559) // råóhe rati-vyatikare karaõãya-÷eùam $ àyàsa-bhàji dayite muhur àturàyàþ & pratyakùaraü madana-mantharam arthayantyàþ % kiü kiü na hanta hçdayaïgamam aïganàyàþ // VidSrk_19.2 *(560) // ratànta-÷ràntàyàþ stana-jaghana-saüdànita-dç÷i $ smaràve÷a-vyagre davayati dukålaü praõayini & kùaõaü ÷roõau pàõã kùaõam api kucàgre priya-dç÷oþ % kùaõaü vinyasyantyàr jagad api na målyaü mçgadç÷aþ // VidSrk_19.3 *(561) // tais tair vijçmbhita-÷atair madanopade÷air $ mugdhà vidhàya laóitàni ca tàni tàni & aïke nilãya kamituþ ÷ithilàïga-mudrà % nidràti nàlpa-tapasaþ phala-saüpad eùà // VidSrk_19.4 *(562) // yad vrãóà-bhara-bhugnam àsya-kamalaü yac cakùur atyullasat-d $ pakùma-÷reõi yad aïgam aïgaja-mano-ràjya-÷riyàm à÷rayaþ & yad vardhiùõu manobhava-pranayità yan manda-manyu-grahasþ % tenaiveha mano haraty adharita-prauóhà navoóhà na kim // VidSrk_19.5 *(563) // sa svargàd aparo vidhiþ sa ca sudhàsekaþ kùaõaü netrayos $ tat-sàmràjyam aga¤jitaü tad aparaü premõaþ pratiùñhàspadam & yad bàlà balavan manobhava-bhaya-bhra÷yat-trapaü satrapà % tat-kàlocita-narma-karma dayitàdamyàsyam abhyasyati // VidSrk_19.6 *(564) // kasyàpi | (Skmsa.u.ka. 1167) samàliïgaty aïgair apasarati yat preyasi vapuþ $ pidhàtuü yad dç÷yaü ghañayati ghanàliïganam api & tapobhir bhåyobhiþ kim u na kamanãyaü sukçtinàm % idaü ramyaü vàmyaü madana-viva÷àyà mçgadç÷aþ // VidSrk_19.7 *(565) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1133) idam amçtam ameyaü seyam ànanda-sindhur $ madhu-madhuram apãdaü kiücid antar dhunoti & yad ayam udaya-lãlà-làlasànàü vadhånàü % rati-vinimaya-bhàjàü kelibhir yàti kàlaþ // VidSrk_19.8 *(566) // ko 'sau sundari puùpa-sàyaka-sakhaþ saubhàgya-vàràü-nidhaþ $ ko 'sàv indumukhi prasanna-hçdayaþ kaþ kumbhi-kumbha-stani & yasmin vismayanãya-tapta-tapase svairaü samucchçïkhalà % vi÷ràmyanti tava smara-jvara-haràþ kandarpa-keli-÷riyaþ // VidSrk_19.9 *(567) // pradyumnasya -- àtte vàsasi roddhum akùamatayà doþ-kandalãbhyàü stanau $ tasyoraþ-sthalam uttarãya-viùaye sadyo mayà sa¤jitam & ÷roõãü tasya kare 'dhirohati punar vrãóàmbudhau màm atho % majjantãm udatàrayan manasijo devaþ sa mårcchà-guruþ // VidSrk_19.10 *(568) // vallaõasya (Skmsa.u.ka. 1173) yad etad dhanyànàm urasi yuvatã-saïga-samaye $ samàråóhaü kiücit pulakam idam àhuþ kila janàþ & matis tv eùàsmàkaü kuca-yuga-tañã-cumbaka-÷ilà- % nive÷àd àkçùñaþ smara-÷ara-÷alàkotkara iva // VidSrk_19.11 *(569) // saükarùaõasya -- aüsàkçùña-dukålayà sarabhasaü gåóhau bhujàbhyàü stanàv $ àkçùñe jaghanàü÷uke kçtam adhaþ saüsaktam åru-dvayam & nàbhã-måla-nibaddha-cakùuùi tayà brãóànatàïgyà priye % dãpaþ phåtkçti-vàta-vepita-÷ikhaþ karõotphalenàhataþ // VidSrk_19.12 *(570) // karõotpalasya | (Srk sa.u.ka. 570, Spd÷à.pa. 3674) jihremi jàgarti gçhopakaõñhe $ sakhã-jano vallabha-kautukena & tad-aü÷ukà-kùepam adhãra-pàõe % vimu¤ca kà¤cã-maõayo raõanti // VidSrk_19.13 *(571) // mahodadheþ -- kànte talpam upàgate vigalità nãvã svayaü tat-kùaõàt $ tad-vàsaþ ÷latha-mekhalà-guõa-dhçtaü kiücin nitambe sthitam & etàvat sakhi vedmi kevalam ahaü tasyàïga-saïge punaþ % ko 'sau kàsmi rataü tu kiü katham iti svalpàpi me na smçtiþ // VidSrk_19.14 *(572) // vikaña-nitambàyàþ | (àmaru÷ataka 97, Sksa.ka.à. 5.44, Drda.rå.. under 2.18, Svsu.à. 2147, Spd÷à.pa. 3747, Smvså.mu. 86.17, Skmsa.u.ka. 1171) atiprauóhà ràtrir bahala-÷ikha-dãpaþ prabhavati $ priyaþ premàrabdha-smara-vidhi-rasaj¤aþ param asau & sakhi svairaü svairaü suratam akarod vrãóita-vapuþ % yataþ paryaïgo 'yaü ripur iva kaóat-kàra-mukharaþ // VidSrk_19.15 *(573) // dhanyàsi yat kathayasi priya-saügamena $ narma-smitaü ca vadanaü ca rasaü ca tasya & nãvãü prati praõihite tu kare priyeõa % sakhyaþ ÷apàmi yadi kiücid api smaràmi // VidSrk_19.16 *(574) // vidyàyàþ | (Sdsà.da. under 3.73, Spd÷à.pa. 376, Skmsa.u.ka. 1172) jayati samara-tàntàn dolanà-pàõóa-gaõóa- $ sthala-kçta-nija-vàsa-kheda-pårànujanmà & ÷latha-tanu-bhuja-bandha-pràpra-dãrgha-prasàro % mukha-parimala-mugdhaþ kàntayoþ ÷vàsavàtaþ // VidSrk_19.17 *(575) // manojanma-prauóha-vyatikara-÷atàyàsa-vidhiùu $ priyaþ pràyo mugdho jhagiti kçta-ceto-bhava-vidhiþ & sahåïkàrojjçmbhà smara-parava÷à kànta-vimukhaü % mukhaü mugdhàpàïgaü kùipati virasaü prauóha-yuvatã // VidSrk_19.18 *(576) // nava-nava-raho-lãlàbhyàsa-prapa¤cita-manmatha- $ vyatikara-kalà-kallolàntar-nimagna-manaskayoþ & api taruõayoþ kiü syàt tasyàü divi spçhayàlutàþ % mukulita-dç÷or udbhidyante na ced viraha-tviùaþ // VidSrk_19.19 *(577) // tasyàpàïga-vilokitasya madhura-prollàsitàrdha-bhruvas $ tasya smera-÷uceþ kramasya ca giràü mugdhàkùaràõàü hriyà & bhàvànàm api tàdç÷àü mçgadç÷o hàvànugànàm aho % nàdhanyaþ kurute praråóha-pulakair àtithyam aïgair janaþ // VidSrk_19.20 *(578) // samàkçùñaü vàsaþ katham api hañhàt pa÷yati tadà $ kramàd åru-dvandvaü jarañha-÷ara-gauraü mçga-dç÷aþ & tayà dçùñiü dattvà mahati maõi-dãpe nipuõayà % niruddhaü hastàbhyàü jhagiti nija-netrotpala-yugam // VidSrk_19.21 *(579) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 3677, Smvså.mu. 77.5, Skmsa.u.ka. 1122) analpaü saütàpaü ÷amayati manojanma-janitaü $ tathà ÷ãtaü sphãtaü himavati ni÷ãthe glapayati & tad evaü ko 'py åùmà ramaõa-parirambhotsava-milat- % purandhrã-nãrandhra-stana-kala÷a-janmà vijayate // VidSrk_19.22 *(580) // nàdhanyànvi-parãta-mohana-rasa-preïkhan-nitamba-sthalã- $ lolad-bhåùaõa-kiïkiõã-kala-rava-vyàmi÷ra-kaõñha-svanam & saürambha-÷latha-ke÷a-bandha-vigalan-muktà-kalàpa-druta- % chvàsa-ccheda-taraïgita-stana-yugaü prãõàti ÷çïgàriõã // VidSrk_19.23 *(581) // sonnokasya | (Skmsa.u.ka. 1142) sãtkàravanti dara-mãlita-locanàni $ romà¤ca-mu¤ci makara-ketu-niketanàni & eõã-dç÷àü makara-ketu-niketanàni % vandàmahe surata-vibhrama-ceùñitàni // VidSrk_19.24 *(582) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1169) muhur vrãóàvatyàþ pratihasitavatyàþ pratimuhur $ muhur vi÷ràntàyà muhur abhiniviùña-vyavasiteþ & ÷ramàmbhobhis tamyat-tilaka-malikà-ghårõa-dalakaü % mukhaü lãlàvatyà harati viparãta-vyatikare // VidSrk_19.25 *(583) // surabheþ -- àstàü dåreõa vi÷leùaþ $ priyàm àliïgato mama & svedaþ kiü na sarinnàtho % romà¤caþ kiü na parvataþ // VidSrk_19.26 *(584) // ciràråóha-prema-praõaya-parihàsena hçtayà $ tad-àrabdhaü tanvyà na tu yad abalàyàþ samucitam & anirvyåóhe tasmin prakçti-sukumàràïga-latayà % punar lajjàlolaü mayi vinihitaü locana-yugam // VidSrk_19.27 *(585) // koïkasya | (Skmsa.u.ka. 1150) nakha-da÷ana-nipàta-jarjaràïgã $ rati-kalahe paripãóità prahàraiþ & sapadi maraõam eva sà tu yàyàd % yadi na pibed adharàmçtaü priyasya // VidSrk_19.28 *(586) // mugdhe tavàsmi dayità dayito bhava tvam $ ity uktayà na hi na hãti ÷iro 'vadhåya & svasmàt karàn mama kare valayaü kùipantyà % vàcaü vinàbhyupagamaþ kathito mçgàkùyà // VidSrk_19.29 *(587) // patatu tavorasi satataü dayità-dhammilla-mallikà-prakaraþ /* rati-rasa-rabhasa-kaca-graha-lulitàlaka-vallarã-galitaþ // VidSrk_19.30 *(588) //* bàõasya -- àvçõvànà jhagiti jaghanaü mad-dukålà¤calena $ preïkhat-krãóàkulita-kabarã-bandhana-vyagra-pàõiþ & ardhocchvàsa-sphuña-nakha-padàlaükçtàbhyàü stanàbhyàü % dçùñà dhàrùñya-smçti-nata-mukhã mohanànte mayà sà // VidSrk_19.31 *(589) // ràja÷ekharasya | (Smvså.mu. 80.5, Skmsa.u.ka. 1151) harati rati-vimarde lupta-pàtràïkuratvàtd $ prakaña-nakha-padàïkaþ kiü ca romà¤ca-mudraþ & hariõa-÷i÷u-dç÷o 'syà mugdha-mugdhaü hasantyàþ % pariõata-÷ara-kàõóa-snigdha-pàõóuþ kapolaþ // VidSrk_19.32 *(590) // vãryamitrasya -- kara-kisalayaü dhåtvà dhåtvà vilambita-mekhalà $ kùipati sumano-màlà-÷eùaü pradãpa-÷ikhàü prati & sthagayati karaiþ patyur netre vihasya samàkulà % surata-viratau ramyaü tanvã punaþ punar ãkùitum // VidSrk_19.33 *(591) // kasyàpi | (Svsu.à. 2105, Spd÷à.pa. 3706, Smvså.mu. 80.3, Skmsa.u.ka. 1152) vi÷ràntiü nåpure yàte $ ÷råyate rasanà-dhvaniþ & pràyaþ kànte rati-÷rànte % kàminã puruùàyate // VidSrk_19.34 *(592) // bhàvodgàóham upoóha-kampa-pulakair aïgaiþ samàliïgitaü $ ràgàc cumbitam apy upetya vadanaü pãtaü ca vaktràmçtam & jalpantyaiva muhur naneti nibhçtaü pradhvasta-càritrayà % niþ÷eùeõa samàpito rati-vidhir vàcà tu nàïgãkçtaþ // VidSrk_19.35 *(593) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1137) yat pãna-stana-bhàra-làlasa-lasad-vàsaþ sphurad-gaõóayà $ tanvaïgyà rabhasàrpitaü sarabhasaü vaktraü muhuþ pãyate & tac chlàghyaü surataü ca tat tad amçtaü tad vastu tad brahma tac % ceto-hàri tad eva tat kim api tat tattvàntaraü sarvathà // VidSrk_19.36 *(594) // na bata vidhçtaþ kà¤cã-sthàne karaþ ÷latha-vàsasi $ prahitam asakçd dãpe cakùur ghana-sthira-tejasi & kuca-kala÷ayor åóhaþ kampas tayà mama saünidhau % manasija-rujo bhàvair uktà vacobhir apahnutàþ // VidSrk_19.37 *(595) // abhinandasya -- harùà÷ru-dåùita-vilocanayà mayàdya $ kiü tasya tat sakhi niråpitam aïgam aïgam & romà¤ca-ka¤cuka-tiraskçta-dehayà và % j¤àtàni tàni parirambha-sukhàni kiü và // VidSrk_19.38 *(596) // acalasya | (Srkm 1174, acala-dàsasya) sa kasmàn me preyàn sakhi katham ahaü tasya dayità $ yato màü spçùñvaiva snapayati karaü sveda-payasà & vilokyà÷leùàd apy avahita ivàmãlya nayane % vyuda¤cad-romà¤ca-sthagita-vapur àliïgati samàm // VidSrk_19.39 *(597) // kim api kim api mandaü mandam àsatti-yogàd $ avicalita-kapolaü jalpato÷ ca krameõa & a÷ithila-parirambha-vyàpçtaikaika-doùõor % avidita-gata-yàmà ràtrir eva vyaraüsãt // VidSrk_19.40 *(598) // bhavabhåteþ (u.rà.ca. 1.27) dàkùiõyàd abhimànato rasa-va÷àd vi÷ràma-hetor mama $ pràgalbhyàt yad anuùñhitaü mçgadç÷à ÷akyaü na tad yoùitàm & nirvyåóhaü na yadà tayà tad akhilaü khinnais tatas tàrakaiþ % sa-vrãóai÷ ca vilokitair mayi punar nyastaþ samasto vyayaþ // VidSrk_19.41 *(599) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1149, mahàkaveþ) valita-manasor apy anyonyaü samàvçta-bhàvayoþ $ punar upacita-pràya-premõoþ punas trapa-màõayoþ & iha hi nivióa-vrãóànaïga-jvaràtura-cetasor % nava-taruõayoþ ko jànãte kim adya phaliùyati // VidSrk_19.42 *(600) // lakùmãdharasya -- draùñuü ketaka-patra-garbha-subhagàm åru-prabhàm utsukas $ tat-saüvàhana-lãlayà ca ÷anakair utkùipta-caõóàtakaþ & lajjà-mugdha-vilocana-smita-sudhà-nirdhauta-bimbàdharaü % kampa-pra÷latha-bàhu-bandhanam asàv àliïgito bàlayà // VidSrk_19.43 *(601) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1098) nidràrtaü kila locanaü mçgadç÷à vi÷leùayantyà kathàü $ dãrghàpàïga-sarit-taraïga-taralaü ÷ayyàm anupreùitam & ujjçmbhaþ kila vallabho 'pi virate vastuny api prastute % ghårõantã kila sàpi håïkçtavatã ÷ånyaü sakhã dakùiõà // VidSrk_19.44 *(602) // dçùñvaikàsana-saüshtite priyatame pa÷càd upetyàdaràd $ ekasyà nayane pidyàya vihita-krãóànubandha-cchalaþ & ãùad-vakrima-kandharaþ sa-pulakaþ premollasan-mànasàm % antar-hàsa-lasat-kapola-phalakàü dhårto 'paràü cumbati // VidSrk_19.45 *(603) // [Amaru 16; Skmsa.u.ka. 881, Sv.su.à. 2069, Spd÷à.pa. 3575] kucopàntaü kànte likhati nakharàgrair akalitaü $ tataþ kiücit pa÷càd valati ca mukhendau mçgadç÷aþ & bahir vyàjàmarùa-prasara-paruùàntar-gata-rasà % nirãkùyà re màyã kim idam iti pårvà vijayate // VidSrk_19.46 *(604) // jãvacandrasya -- à÷leùaþ prathamaü krameõa vijite kçtye dhanasyàrpaõaü $ keli-dyåta-vidhau paõaü priyatame kàntàü punaþ pçcchati & antar-gåóha-vigàóha-saübhrama-rasa-sphàrã-bhavad-gaõóayà % tåùõãü ÷àri-visàraõàya nihitaþ khedàmbu-garbhaþ karaþ // VidSrk_19.47 *(605) // ràja÷ekharasya | (Srk sa.u.ka. 1067 yoge÷varasya, Spd÷à.pa. 3664, Smvså.mu. 75.5) à÷leùa-cumbana-ratotsava-kautukàni $ krãóà durotdara-paõaþ pratibhår anaïgaþ & bhogaþ sa yadyapi jaye ca paràjaye ca % yånor manas tad api và¤chati jetum eva // VidSrk_19.48 *(606) // muràreþ | (Ar 7.115, Spd÷à.pa. 3661, Smvså.mu. 75.7, Skmsa.u.ka. 1066) kalaha-kalayà yat saüvçtyai trapàvanatànanà $ pihita-pulakodbhedaü subhrå÷ cakarùa na ka¤cukam & dayitam abhitas tàm utkaõñhàü vivavrur anantaraü % jhañiti jhañiti truñyanto 'ntaþ stanàü÷uka-sandhayaþ // VidSrk_19.49 *(607) // rati-pati-dhanur-jyà-ñaïkàro mada-dvipa-óiõóimaþ $ sa-pulaka-jala-prema-pràvçñ-payodhara-garjitam & nidhuvana-yudhas tåryàtodyaü jahàra nata-bhruvàü % jaghana-sarasã-haüsa-svànaþ ÷rutiü rasanà-ravaþ // VidSrk_19.50 *(608) // yugalam agalat tarùotkarùe taråtpala-gaurayoþ $ pañu-vighañanàd årvoþ pårvaü priye paripa÷yati & ÷ruti-kuvalayaü dãpocchittyai niràsa yad aïganà % jvalati rasanà-rocir dãpe tad àpa nirarthatàm // VidSrk_19.51 *(609) // (kapphiõàbhyudaya 14.24) da÷ana-da÷anair oùñho mamlau na pallava-komalo $ vyasahata nakha-cchedànaïgaü ÷irãùa-mçdu-cchavi & na bhuja-latikà-gàóhà÷leùaiþ ÷ramaü lalità yayur % yuvatiùu kim apy avyàkhyeyaü smarasya vijçmbhitam // VidSrk_19.52 *(610) // (kapphiõàbhyudaya 14.28) kim upagamità bhartrà tapta-dviloha-vedakatàü $ uta ramayituþ syåtàïge 'ïge ÷itaiþ smara-sàyakaiþ & vilayanam atha pràptà ràgànaloùmabhir ity aho % na pati-bhujayor niùyandàntaþ priyà niravãyata // VidSrk_19.53 *(611) // kà÷mãra-bhañña-÷rã-÷iva-svàmina÷ caite (kapphiõàbhyudaya 14.29) || iti saübhoga-vrajyà || ||19|| ___________________________________________________________________ 20. tataþ samàpta-nidhuvana-cihna-vrajyà ràjanti kànta-nakhara-kùatayo mçgàkùyà $ làkùà-rasa-drava-mucaþ kucayor upànte & antaþ-pravçddha-makara-dhvaja-pàvakasya % ÷aïke vibhidya hçdayaü niraguþ sphuliïgàþ // VidSrk_20.1 *(612) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 1111, kasyàpi) jayanti kàntà-stana-maõóaleùu $ viñàrpitàny àrdra-nakha-kùatàni & làvaõya-saübhàra-nidhàna-kumbhe % mudràkùaràõãva manobhavasya // VidSrk_20.2 *(613) // kasyacit | (Svsu.à. 1541, Skmsa.u.ka. 1112) kvacit tàmbålàïkaþ kvacid agaru-païkàïka-malinaþ $ kvacic cårõodgàraiþ kvacid api ca sàlaktaka-padaþ & valã-bhaïgàbhogeùv alaka-patitàkãrõa-kusumaþ % striyàþ sarvàvasthaü kathayati rataü pracchada-pañaþ // VidSrk_20.3 *(614) // pãna-tuïga-kañhina-stanàntare $ kànta-dattam abalà nakha-kùatam & àvçõoti vivçõoti cekùate % labdha-ratnam iva duþkhito janaþ // VidSrk_20.4 *(615) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1113) uùasi guru-samakùaü lajjamànà mçgàkùãr $ atirutam anukartuü ràjakãre pravçtte & tirayati ÷i÷u-lãlànartana-cchadma-tàla- % pracala-valaya-màlàsphàla-kolàhalena // VidSrk_20.5 *(616) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1179, bhavabhåteþ) pradoùe dampatyor nija-ruci-vibhinne praõayinor $ vibhinne saüpanne ghana-timira-saüketa-gahane & ratautsukyàt tàmyat-tarala-manasoþ paryavasite % kçtàrthatve 'nyonyaü tad anu viditau kiü na kurutàm // VidSrk_20.6 *(617) // pa÷yasi nakha-saübhåtàü rekhàü varatanu payodharopànte /* kiü vàsasà stanàntaü ruõatsi hima-ruci-kçte vacmi // VidSrk_20.7 *(618) //* yad ràtrau rahasi vyapeta-vinayaü dçùñaü rasàt kàminor $ anyonyaü ÷ayanãyam ãhita-rasa-vyàpti-pravçtta-spçham & tat sànanda-milad-dç÷oþ katham api smçtvà guråõàü puroaþ % hàsodbheda-nirodha-manthara-milat-tàraü kathaücit sthitam // VidSrk_20.8 *(619) // kiü bhåùaõena racitena hiraõmayena $ kiü rocanàdi-racitena vi÷eùakeõa & àrdràõi kuïkuma-rucãni vilàsinãnàm % aïgeùu kiü nakha-padàni na maõóalàni // VidSrk_20.9 *(620) // dampatyor ni÷i jalpator gçha-÷ukenàkarõitaü yad-vacas $ tat pràtar guru-sannidhau nigadatas tasyopahàraü vadhåþ & karõàlaükçti-padma-ràga-÷akalaü vinyasya ca¤cå-puñe % vrãóàrtà prakaroti dàóima-phala-vyàjena vàg-bandhanam // VidSrk_20.10 *(621) // [Amaru 15, Kuval 173, Skmsa.u.ka. 1180, Sbhsu.à. 2214, Spd÷à.pa. 3743] prayacchàhàraü me yadi tava raho-vçttam akhilaü $ mayà vàcyaü noccair iti gçha-÷uke jalpati ÷anaiþ & vadhå-vaktraü vrãóàbhara-namitam antar vihasitaü % haraty ardhonmãlan-nalina-malinàvarjitam iva // VidSrk_20.11 *(622) // kasyacit (Smvså.mu. 77.12, Skmsa.u.ka. 1176, óimbokasya) nakha-kùataü yan nava-candra-sannibhaü $ sthitaü kç÷àïgi stana-maõóale tava & idaü tarãtuü trivalã-taraïgiõãü % viràjate pa¤ca-÷arasya naur iva // VidSrk_20.12 *(623) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1114) haüho kànta raho-gatena bhavatà yat-pårvam àveditaü $ nirbhinnà tanur àvayor iti mayà taj-jàtam adya sphuñam & kàminyà smara-vedanàkula-dç÷à yaþ keli-kàle kçtaþ % so 'tyarthaü katham anyathà dahati màm eùa tvad-oùñha-vraõaþ // VidSrk_20.13 *(624) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 591) abhimukha-patayàlubhir lalàña-÷rama-salilair avidhauta-patra-lekhaþ /* kathayati puruùàyitaü vadhånàü mçdita-hima-dyuti-durmanàþ // VidSrk_20.14 *(625) //* muràreþ | (anargha-ràghava.rà. 7.107) nakha-pada-valinàbhãsandhi-bhàgeùu lakùyaþ $ kùatiùu ca da÷anànàm aïganàyàþ sa-÷eùaþ & api rahasi kçtànàü vàg-vihãno 'pi jàtaþ % surata-vilasitànàü varõako varõako 'sau // VidSrk_20.15 *(626) // (÷i÷upàlavadha 11.29) nava-nakha-padam aïgaü gopayasy aü÷ukena $ sthagayasi punar oùñhaü pàõinà danda-daùñam & pratidi÷am apara-strã-saüga-÷aüsã visarpan % nava-parimala-gandhaþ kena ÷akyo varãtum // VidSrk_20.16 *(627) // màghasyaitau (÷i÷upàlavadha 11.34) kà÷mãra-païka-khacita-stana-pçùñha-tàmra- $ paññàvakãrõa-dayitàrdra-nakha-kùatàlã & eõãdç÷aþ kusuma-càpa-narendra-dattà % jaitra-pra÷astir iva citra-lipir vibhàti // VidSrk_20.17 *(628) // dakùasya | (Skmsa.u.ka. 1115) adharaþ padmaràgo 'yam $ anarghaþ sa-vraõo 'pi te & mugdhe hastaþ kim-artho 'yam % apàrtha iha dãyate // VidSrk_20.18 *(629) // dara-mlànaü vàso lulita-kusumàlaükçti ÷iraþ $ ÷lathàlokaü cakùuþ sarasa-nakha-lekhàïkitam uraþ & lasat-kà¤cã-granthi-sphurad-aruõa-ratnàü÷u jaghanaü % priyàïgonmçùñàïgyà viùam idam iyad bhàvaka-nçõàm // VidSrk_20.19 *(630) // vallaõasya -- pratyåùe guru-sannidhau gçha-÷uke tat-tad-raho-jalpitaü $ prastotuü parihàsa-kàriõi padair ardhoditair udyate & krãóà-÷àrikayà nilãya nibhçtaü trotuü trapàrtàü vadhåü % pràrabdhaþ sahasaiva saübhrama-karo màrjàra-garjà-ravaþ // VidSrk_20.20 *(631) // (Skmsa.u.ka. 1177, màrjàrasya) talpe campaka-kalpite sakhi gçhodyàne 'dya suptàsi kiü $ tat-ki¤jalka-cayaü na pa÷yasi kucopànte vimardàruõam & àþ kiü chadma-vidagdha-mànini mayi bråùe puro-bhàgini % krårair ullikhitàsmi tatra kusumàny uccinvatã kaõñakaiþ // VidSrk_20.21 *(632) // sonnokasya -- itaþ paurastyàyàü kakubhi vivçõoti krama-dalat- $ tamisrà-marmàõaü kiraõa-kaõikàm ambara-maõiþ & ito niùkràmantã nava-rati-guroþ pro¤chati vadhåþ % sva-kastårã-patràïkura-makarikà-mudritam uraþ // VidSrk_20.22 *(633) // (anargha-ràghava.rà. 4.3) prabhàte pçcchantãr anurahasi-vçttaü sahacarãr $ navoóhà na vrãóà-mukulita-mukhãyaü sukhayati & likhantãnàü patràïkuram ani÷am asyàs tu kucayo÷ % camatkàro gåóhaü karaja-padam àsàü kathayati // VidSrk_20.23 *(634) // muràrer etau (anargha-ràghava 4.6) muràreþ |etau || iti samàpta-nidhuvana-cihna-vrajyà || ||20|| ___________________________________________________________________ 21. atha màninã-vrajyà -- mànonnatety asahanety atipaõóiteti $ mayy eva dhik-kçtir aneka-mukhã sakhãnàm & àkàra-màtra-masçõena viceùñitena % dhårtasya tasya hi guõàn upavarõayanti // VidSrk_21.1 *(635) // lakùmãdharasya -- valatu taralà dçùñà dçùñiþ khalà sakhi mekhalà $ skhalatu kucayor utkampàn me vidãryantu ka¤cukam & tad api na mayà saübhàùyo 'sau punar dayitaþ ÷añhaþ % sphuñati hçdayaü maunenàntar na me yadi tat-kùaõàt // VidSrk_21.2 *(636) // amaroþ | (Skmsa.u.ka. 701) tad evàjihmàkùaü mukham aviùadàs tà gira imàþ $ sa evàïgàkùepo mayi sarasam à÷liùyati tanum & yad uktaü pratyuktaü tad apañu ÷iraþ kampana-paraü % priyà mànenàho punar api kçtà me nava-vadhåþ // VidSrk_21.3 *(637) // ÷ambåkasya -- yadi vinihità ÷ånyà dçùñiþ kim u sthira-kautukà $ yadi viracito maune yatnaþ kim u sphurito 'dharaþ & yadi niyamitaü dhyàne cakùuþ kathaü pulakodgamaþ % kçtam abhinayair dçùño mànaþ prasãda kim ucyatàm // VidSrk_21.4 *(638) // amaroþ | (Svsu.à. 1625, Skmsa.u.ka. 719) ekatràsana-saüsthitiþ parihatà pratudgamàd dåratas $ tàmbålànayana-cchalena rabhasà÷elùo 'pi saüvighnitaþ & àlàpo 'pi na mi÷ritaþ parijanaü vyàpàrayanty àntike % kàntaü pratyupacàrata÷ caturayà kopaþ kçtàrthãkçtaþ // VidSrk_21.5 *(639) // tasyaiva (Amaru 17, Skmsa.u.ka. 692, Svsu.à. 1583, Spd÷à.pa. 3534, Smvså.mu. 55.6, Drda.rå. 2.19, Rask 2.67g) tad-vaktràbhimukhaü mukhaü vinamitaü dçùñiþ kçtà cànyatas $ tasyàlàpa-kutåhalàkulatare ÷rotre niruddhe mayà & hastàbhyàm api vàritaþ sapulakaþ svedodgamo gaõóayoþ % sakhyaþ kiü karavàõi yànti sahasà yat ka¤cuke sandhayaþ // VidSrk_21.6 *(640) // amaroþ (Amaru 11, Svsu.à. 1581, Spd÷à.pa. 3535, Skmsa.u.ka. 704) dåràd utsukam àgate vivalitaü saübhàùiõi sphàritaü $ saü÷liùyaty aruõaü gçhãta-vasane kiücin nata-bhrå-latam & màninyà÷ caraõànati-vyatikare bàùpàmbu-pårõekùaõaü % cakùur jàtam aho prapa¤ca-caturaü jàtàgasi preyasi // VidSrk_21.7 *(641) // tasyaiva | (Amaru 44, Smvså.mu. 55.3, Skmsa.u.ka. 724) vaco-vçtir mà bhåd valatu ca na và vaktram abhito $ na nàma syàd bàùpàgamam aviùadaü locana-yugam & samà÷vàsas tena praõata-÷irasaþ patyur abhavat % priyà prauóha-krodhàpy apahçtavatã yan na caraõau // VidSrk_21.8 *(642) // bopàlitasya -- kiü pàdànte luñhasi vimanàþ svàmino hi svatantràþ $ ka¤cit kàlaü kvacid abhiratas tatra kas te 'paràdhaþ & àgaskàriõy aham iha yayà jãvitaü tad-viyoge % bhartç-pràõàþ striya iti nanu tvaü mamaivànuneyaþ // VidSrk_21.9 *(643) // vàkkåñasya (SKM sa.u.ka. 2.47.1706, bhàvadevyàþ; Skm padyà. 381 383 kasyacit; Smvså.mu. 57.14) yad gamyaü guru-gauravasya suhçdo yasmin labhante 'ntaraü $ yad-dàkùiõya-rasàd bhiyà ca sahasà narmopacàràõy api & yal lajjà niruõaddhi yatra ÷apathair utpàdyate pratyayaþ % tat kiü prema sa ucyate paricayas tatràpi kopena kim // VidSrk_21.10 *(644) // bhrå-bhedo racitaþ ciraü nayanayor abhyastam àmãlanaü $ roddhuü ÷ikùitam àdareõa hasitaü maune 'bhiyogaþ kçtaþ & dhairyaü kartum api sthirãkçtam idaü cetaþ kathaücin mayà % baddho màna-parigrahe parikaraþ siddhis tu daiva-sthità // VidSrk_21.11 *(645) // [Amaru 92; Skmsa.u.ka. 703, Pvpadyà.. 231] tathàbhåd asmàkaü prathamam avibhinnà tanur iyaü $ tato nu tvaü preyàn aham api hatà÷à priyatamà & idànãü nàthas tvaü vayam api kalatraü kim aparaü % mayàptaü pràõànàü kuli÷a-kañhinànàü phalam idam // VidSrk_21.12 *(646) // amaroþ | (Amaru 66, Svsu.à. 1622, Skmsa.u.ka. 707) yadà tvaü candro 'bhår avikala-kalà-pe÷ala-vapus $ tadàhaü jàtà dràk ÷a÷adhara-maõãnàü pratikçtiþ & idànãm arkas tvaü khara-ruci samutsàrita-rasaþ % kirantã kopàgnãn aham api ravi-gràva-ghañità // VidSrk_21.13 *(647) // acala-siühasya | (Spd÷à.pa. 3564, Smvså.mu. 57.20, Skmsa.u.ka. 710) kopo yatra bhrå-kuñi-racanà nigraho yatra maunaü $ yatrànyonya-smitam anunayo yatra dçùñiþ prasàdaþ & tasya premõas tad idam adhunà vaiùamaü pa÷ya jàtaü % tvaü pàdànte luñhasi nahi me manyu-mokùaþ khalàyàþ // VidSrk_21.14 *(648) // tasyaiva (Amaru 34; Drda.rå.. 2.19, Svsu.à. 1630, Spd÷à.pa. 3562, Smvså.mu. 84.7, Skmsa.u.ka. 709) ÷añhànyasyàþ kà¤cã-maõi-raõitam àkarõya sahasà $ samà÷liùyann eva pra÷ithila-bhuja-granthir abhavaþ & tad etat kvàcakùe ghçta-madhu-maya tvan-mçdu-vaco- % viùeõàghårõantã kim api na sakhãyaü gaõayati // VidSrk_21.15 *(649) // hiïgokasya || mugdhàsi nàyam aparàdhyati maivam àli $ keyaü ruùà paruùità likhitàpy anena & keli-skhalad-vasanam utpulakàïga-bhaïgam % uttuïga-pãna-kucam àlikhità tvam eva // VidSrk_21.16 *(650) // vãrya-mitrasya || pàõau ÷oõatale tanådari dara-kùàmà kapola-sthalã $ vinyastà¤jana-digdha-locana-jalaiþ kiü mlànimànãyate & mugdhe cumbatu nàma ca¤calatayà bhçïgaþ kvacit kandalãm % unmãlan-nava-màlatã-parimalaþ kiü tena vismaryate // VidSrk_21.17 *(651) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 715) kopaþ sakhi priyatame nanu va¤canaiva $ tan mu¤ca mànini ruùaü kriyatàü prasàdaþ & pràõe÷vara÷ caraõayoþ patitas tavàyaü % saübhàùyatàü vikasatà nayanotpalena // VidSrk_21.18 *(652) // bàle nàtha vimu¤ca mànini ruùaü roùàn mayà kiü kçtaü $ khedo 'smàsu na me 'paràdhyati bhavàn sarve 'paràdhà mayi & tat kiü rodiùi gadgadena vacasà kasyàgrato rudyate % nanv etan mama kà tavàsmi dayità nàsmãty ato rudyate // VidSrk_21.19 *(653) // amaroþ (Amaru 53; Drda.rå. 2.17; Svsu.à. 1614, Spd÷à.pa. 3554, Smvså.mu. 57.1, Srk sa.u.ka. 691) gata-pràyà ràtriþ kç÷a-tanu ÷a÷ã ÷ãryata iva $ pradãpo 'ya nidrà-va÷am upagato ghårõata iva & praõàmànto mànas tyajasi na tathàpi krudham aho % kuca-pratyàsattyà hçdayam api te caõói kañhinam // VidSrk_21.20 *(654) // kasyacit -- gato dåraü candro jañhara-lavalã-pàõóara-vapur $ di÷aþ kiücit kiücit taraõi-kiraõair lohita-rucaþ & idaü nidrà-cchede rasati sarasaü sàra-sakulaü % cakoràkùi kùipraü jahihi jahihi prema-laóitam // VidSrk_21.21 *(655) // kasyacit mayà tàvad-gotra-skhalita-hatakopàntaritayà $ na ruddho nirgacchann ayam iti vilakùaþ priyatamaþ & ayaü tvàkåtaj¤aþ pariõati-paràmar÷a-ku÷alaþ % sakhã lãko 'py àsãl likhita iva citreõa kim idam // VidSrk_21.22 *(656) // bimbokasya | (Smvså.mu. 84.4, Skmsa.u.ka. 672) bhavatu viditaü chadmàlàpair alaü priya gamyatàü $ tanur api na te doùo 'smàkaü vidhis tu paràïmukhaþ & tava yathà tathàbhåtaü prema prapannam imàü da÷àü % prakçti-capale kà naþ pãóà gate hata-jãvite // VidSrk_21.23 *(657) // dharmakãrteþ (Amaru 27; Svsu.à. 1617, Smvså.mu. 57.6, Skmsa.u.ka. 708 bimbokasya, Pvpadyà. 223) asad-vçtto nàyaü na ca sakhi guõair eùa rahitaþ $ priyo muktàhàras tava caraõa-måle nipatitaþ & gçhàõainaü mugdhe vrajatu tava kaõñha-praõayitàm % upàyo nàsty anyo hçdaya-paritàpopa÷amane // VidSrk_21.24 *(658) // bhaññahareþ | (Smvså.mu. 56.10, Skmsa.u.ka. 712, bimbokasya) anàlocya premõaþ pariõatim anàdçtya suhçdas $ tvayàkàõóe mànaþ kim iti sarale preyasi kçtaþ & samàkçùñà hy ete viraha-dahanodbhàsura-÷ikhàþ % sva-hastenà¤gàràs tad alam adhunàraõya-ruditaiþ // VidSrk_21.25 *(659) // vikaña-nitambàyàþ (Amaru 66; Sbhsu.à.v 1170; Smvså.mu. 56.9, Skmsa.u.ka. 681) mà rodãþ sakhi na÷yad-andhatamasaü pa÷yàmbaraü jyotsnayà $ ÷ãtàü÷uþ sudhayà vilimpati sakhà ràj¤o manojanmanaþ & kaþ kopàvasaraþ prasãda rahasi svedàmbhasaü bindavo % lumpantu stana-patra-bhaGgam akarãþ saudhà-guru-÷yàmalàþ // VidSrk_21.26 *(660) // kasyacit -- mà rodãþ jara-pallava-praõayinãü kçtvà kapola-sthalãü $ mà bhaïgãþ parikheda-sàkùibhir iva ÷vàsair mukhendoþ ÷riyam & mugdhe dagdha-giraþ skhalanti ÷ata÷aþ kiM kupyasi preyasi % pràõàs tanvi mamàsi nocitam idaü tad vyartham uttàmyasi // VidSrk_21.27 *(661) // kasyacit -- yad etan netràmbhaþ patad api samàsàdya taruõã- $ kapola-vyàsaïgaü kuca-kala÷am asyàþ kalayati & tataþ ÷roõã-bimbaü vyavasita-vilàsaü tad ucitaü % svabhàva-svacchànàü vipad api sukhaü nàntarayati // VidSrk_21.28 *(662) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 1171, Smk 38.19, Srb 51, 234 Any 144.27) pakùmàntaþ skhalitàþ kapola-phalake lolaü luñhantaþ kùaõaü $ dhàràlàs taralocchalat-tanu-kaõàþ pãna-stanàsphàlanàt & kasmàd bråhi tavàdya kaõñha-vigalan-muktàvalã-vibhramaü % bibhràõà nipatanti bàùpa-payasàü prasyandino bindavaþ // VidSrk_21.29 *(663) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 614) kapole patràlã karatala-nirodhena mçdità $ nipãto niþ÷vàsair ayam amçta-hçdyo 'dhara-rasaþ & muhuþ kaõñhe lagnas taralayati bàùpaþ stana-tañaü % priyo manyur jàtas tava niranurodhe na tu vayam // VidSrk_21.30 *(664) // [Amaru 67; Skmsa.u.ka. 720, Sksa.ka.à.v 489, Svsu.à. 1627] dhik dhik tvàm ayi kena durmukhi kçtaü kiü kiü na kàya-vrataü $ dvitràõy atra dinàni ko na kupitaþ ko nàbhavan mànuùaþ & smaþ kecin na vayaü yad ekam aparasyàpy uktam àkarõyatàü % atyunmàthini candane 'pi niyataü nàmàgnir uttiùñhati // VidSrk_21.31 *(665) // vallaõasya -- sphuñatu hçdayaü kàmaü kàmaü karatu tanuü tanuü $ na sakhi cañula-premõà kàryaü punar dayitena me & iti sarabhasaü mànàñopàd udãrya vacas tayà % ramaõa-padavã sàraïgàkùyà sa-÷aïkitam ãkùità // VidSrk_21.32 *(666) // [Amaru 71 (61); Skmsa.u.ka. 705, Smvså.mu. 55.1] ekasmin ÷ayane paràï-mukhatayà vãtottaraü tàmyator $ anyonyasya hçdi sthite 'py anunaye saürakùator gauravam & dampatyoþ ÷anakair apàïga-valanàn mi÷rã-bhavac-cakùuùor % bhagno mànakaliþ sahàsa-rabhasaü vyàsakta-kaõñha-graham // VidSrk_21.33 *(667) // amaroþ (Amaru 19, Svsu.à. 2112, Spd÷à.pa. 3715, Smvså.mu. 81.8, Skmsa.u.ka. 723) kandarpa-kandali salãka-dç÷à lunãhi $ kopàïkuraü caraõayoþ ÷araõàtithiþ syàm & pa÷ya prasãda caramàcala-cåla-cumbi % bimbaü vidhor lavala-pàõóu-rasas tam eti // VidSrk_21.34 *(668) // aho divyaü cakùur vahasi tava sàpi praõayinã $ paràkùõàm agràhyaü yuvatiùu vapuþ saükramayati & samànàbhij¤ànaü katham itarathà pa÷yati puro % bhavàn ekas tasyàþ pratikçti-mayãr eva ramaõãþ // VidSrk_21.35 *(669) // manovinodasya priye maunaü mu¤ca ÷rutir amçta-dhàràü pibatu me $ dç÷àv unmãlyetàü bhavatu jagad indãvara-mayam & prasãda premàpi pra÷amayatu niþ÷eùam adhçtãr % abhåmiþ kopànàü nanu niraparàdhaþ parijanaþ // VidSrk_21.36 *(670) // óimbokasya | (Skmsa.u.ka. 718) kopas tvayà yadi kçto mayi païkajàkùi $ so 'stu priyas tava kim asti vidheyam anyat & à÷leùam arpaya mad-arpita-pårvam uccair % uccaiþ samarpaya mad-arpita-cumbanaü ca // VidSrk_21.37 *(671) // ÷atànandasya -- sakhi kalitaþ skhalito 'yaü heyo naiva praõàma-màtreõa /* ciram anubhavatu bhavatyà bàhu-latà-bandhanaü dhårtaþ // VidSrk_21.38 *(672) //* gonandasya -- jàte keli-kalau kçte kamitari vyarthànunãtau cirànd $ màne mlàyati manmathe vikasati kùãõe kùapànehasi & màyà-svàpam upetya tan-nipuõayà nidràndhyam àceùñitaü % màna-mlànir abhån na yena ca na càpy àsãd rahaþk-haõóanam // VidSrk_21.39 *(673) // kathaücin naidàghe divasa iva kope vigalite $ prasattau pràptàyàü tad-anu ca ni÷àyàm iva ÷anaiþ & smita-jyotsnàrambha-kùapita-viraha-dhvànta-nivahoaþ % mukhendur màninyàþ sphurati kçta-puõyasya surate // VidSrk_21.40 *(674) // màna-vyàdhi-nipãóitàham adhunà ÷aknomi tasyàntikaü $ no gantuü na sakhã-jano 'sti caturo yo màü balàn neùyati & mànã so 'pi jano na làghava-bhayàd abhyeti màtaþ svayaü % kàlo yàti calaü ca jãvitam iti kùuõõaü mana÷ cintayà // VidSrk_21.41 *(675) // yàvan no sakhi gocaraü nayanayor àyàti tàvad drutaü $ gatvà bråhi yathàdya te dayitayà mànaþ samàlambitaþ & dçùñe dhårta-viceùñite tu dayite tasmin ava÷yaü mama % svedàmbhaþ-pratirodhi-nirbharatara-smeraü mukhaü jàyate // VidSrk_21.42 *(676) // ((ùsåktimuktàvalã 55.10, (vardhakasya) dçùñà muùñibhir àhatà hçdi nakhair àcoñità pàr÷vayor $ àkçùñà kabarãùu gàóham adhare ÷ãtkurvatã khaõóità & tvat-kçtyaü tvad-agocare 'pi hi kçtaü sarvaü mayaivàdhunà % màm àj¤àpaya kiü karomi sarale bhåyaþ sapatnyàs tava // VidSrk_21.43 *(677) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 889) sutanu jahihi kopaü pa÷ya pàdànataü màü $ na khalu tava kadàcit kopa evaü vidho 'bhåt & iti nigadati nàthe tiryag-àmãlitàkùyà % nayana-jalam analpaü muktam uktaü na kiücit // VidSrk_21.44 *(678) // tasyaiva (Amaru 35, Svsu.à. 1600, Spd÷à.pa. 3577, Smvså.mu. 57.33, Skmsa.u.ka. 725) cetasy aïkuritaü visàriõi dç÷or dvandve dvipatràyitaü $ pràyaü pallavitaü vacasy upacitaü prauóhaü kapola-sthale & tat-tat-kopa-viceùñite kusumitaü pàdànate tu priye % màninyàü phalitaü tu màna-taruõà paryanta-bandhyàyitam // VidSrk_21.45 *(679) // ràja÷ekharasya (Skmsa.u.ka. 722) kiyan-màtraü gotra-skhalanam aparàddhaü caraõayo÷ $ ciraü loñhaty eùa grahavati na mànàd viramasi & ruùaü mu¤càmu¤ca priyam anugçhànàyatihitaü % ÷çõu tvaü yad bråmaþ priya-sakhi na màne kuru matim // VidSrk_21.46 *(680) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 711) daivàd ayaü yadi jano vidito 'paràdhã $ dàsocitaiþ paribhavair ayam eva ÷àsyaþ & eùà kapola-phalake 'garu-patra-vallã % kiü pãóyate sutanu bàùpa-jala-praõàlaiþ // VidSrk_21.47 *(681) // kçtvàgaþ sa ca nàgato 'pi kim api vyaktaü mano manyate $ tat kvàse kam upaimi jaïgama-vane ko màm ihà÷vàsayet & ity uktvà÷ru-galan-mukhã viña-sakhã dhvastà vi÷antã gçhaü % dhanyenàdhim upà÷ruõor asi kçtàtyantaü priyà rodità // VidSrk_21.48 *(682) // vallaõasya -- kapolaü pakùmabhyaþ kalayati kapolàn kuca-tañaü $ kucàn madhyaü madhyàn nava-mudita-nàbhã-sarasijam & na jànãmaþ kiü nu kva nu kiyad anena vyavasitaü % yad asyàþ pratyaïgaü nayana-jala-bindur viharati // VidSrk_21.49 *(683) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 615) vikira nayane manda-cchàyaü bhavatv asitotpalaü $ vitara dayite hàsa-jyotsnàü nimãlatu païkajam & vada suvadane lajjà-måkà bhavantu ÷ikhaõóinaþ % paraparibhavo màna-sthànair na mànini sahyate // VidSrk_21.50 *(684) // ayaü dhårto màyàvinayamadhuràd asya vacasaþ $ sakhi pratyeùi tvaü prakçti-sarale pa÷yasi na kim & kapole yal-làkùà-bahala-rasa-ràga-praõayinãm % imàü dhatte mudràm anaticira-vçttànta-pi÷unàm // VidSrk_21.51 *(685) // (Skmsa.u.ka. 592, solhokasya) apràpta-keli-sukhayor atimàna-ruddha- $ saüdhànayo rahasi jàta-ruùor akasmàt & yånor mitho 'bhilaùatoþ prathamànunãtiü % bhàvàþ prasàda-pi÷unàþ kùapayanti nidràm // VidSrk_21.52 *(686) // sonnokasyaitau -- ÷ravasi na kçtàste tàvantaþ sakhã-vacana-kramà÷ $ caraõa-patitoïguùñhàgreõàpy ayaü na hato janaþ & kañhina-hçdaye mithyà-mauna-vrata-vyasanàd ayaü % parijana-parityàgopàyo na màna-parigrahaþ // VidSrk_21.53 *(687) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 683) na mando vaktrenduþ ÷rayati na lalàñaü kuñilatà $ na netràbjaü rajyaty anuùajati na bhrår api bhidàm & idaü tu preyasyàþ prathayati ruùo 'ntarvikasitàþ % ÷ate 'pi pra÷nànàü yad abhidura-mudrodhara-puñaþ // VidSrk_21.54 *(688) // vaidyadhanyasya | (Skmsa.u.ka. 696) tat tad vadaty api yathàvasaraü hasaty apy $ àliïgane 'pi na niùadhati cumbane 'pi & kiü tu prasàdana-bhayàd atinihnutena % kopena ko 'pi nihito 'dya rasàvatàraþ // VidSrk_21.55 *(689) // mahàvratasya -- à÷leùeõa payodhara-praõiyinãü pratyàdi÷antyà dç÷aü $ dçùñvà càdhara-baddha-tçùõam adharaü nirbhartsayantyà mukham & årvor gàóha-nipãóanena jaghane pàõiü ca ruddhvànayà % patyuþ prema na khaõóitaü nipuõayà màno 'pi naivojjhitaþ // VidSrk_21.56 *(690) // dãrghocchvàsa-vikampitàkula-÷ikhà yatra pradãpàþ kule $ dçùñir yatra ca dãrgha-jàgara-guruþ kope madãye tava & visrambhaika-rasa-prasàda-madhurà yatra pravçttàþ kathàs % tàny anyàni dinàni mu¤ca caraõau saivàham anyo bhavàn // VidSrk_21.57 *(691) // parãrambhàrambhaþ spç÷ati param icchàü na tu bhujau $ bhajante vij¤ànaü na tu giram anårodha-vidhayaþ & manasvinyàþ svairaü prasarati ni÷à-sãma-samaye % manaþ pratyàvçttaü kamitari kathaücin na tu vapuþ // VidSrk_21.58 *(692) // cakrapàõeþ -- adyodyàna-gçhàïgaõe sakhi mayà svapnena làkùàruõaþ $ protkùipto 'yam a÷oka-dohada-vidhau pàdaþ kvaõan-nåpuraþ & tàvat kiü kathayàmi keli-pañunà nirgatya ku¤jodaràd % aj¤àtopanatena tena sahasà mårdhnaiva saübhàvitaþ // VidSrk_21.59 *(693) // madhukåñasya -- sakhi sa subhago manda-sneho mayãti na me vyathà $ vidhi-pariõataü yasmàt sarvo janaþ sukham a÷nute & mama tu manasaþ saütàpo 'yaü priye vimukho 'pi yat % katham api hata-vrãóaü ceto na yàti viràgitàm // VidSrk_21.60 *(694) // kasyacit | (Svsu.à. 1118, Skmsa.u.ka. 676, amaroþ) bhrå-bhaïge racite 'pi dçùñir adhikaü sotkaõñham udvãkùate $ kàrka÷yaü gamite 'pi cetasi tanå-romà¤cam àlambate & ruddhàyàm api vàci sasmitam idaü dagdhànanaü jàyate % dçùñe nirvahaõaü bhaviùyati kathaü mànasya tasmin jane // VidSrk_21.61 *(695) // [Amaru 24; Skmsa.u.ka. 702, Sbhsu.à. 1580; UN 5.25] preyàn so 'yam apàkçtaþ sa-÷apathaü pàdànataþ kàntayà $ dvitràõy eva padàni vàsa-bhavanàd yàvan na yàty àtmanà & tàvat pratyuta pàõi-saüpuña-lasan-nãvã-nibandhaü dhçto % dhàvitv eva kçta-praõàmakam aho premõo vicitrà gatiþ // VidSrk_21.62 *(696) // kasyacit -- gate premà-bandhe praõaya-bahu-màne vigalite $ nivçtte sad-bhàve jana iva jane gacchati puraþ & tad utprekùyotprekùya priyasakhi gatàüs tàü÷ ca divasàn % na jàne ko hetur dalati ÷atadhà yan na hçdayam // VidSrk_21.63 *(697) // [Amaru 38, Skmsa.u.ka. 1368, Sbhsu.à. 1141, Spd÷à.pa. 3545, Smvså.mu. 84.1, Rask 2.263c] sutanu nitambas tava pçthur akùõor api niyatam arjuno mahimà /* madhyaþ savalir idàniü màndhàtà kuca-tañaþ kriyatàm // VidSrk_21.64 *(698) //* dàmodarasya -- dçùñe locanavan-manàï-mukulitaü pàr÷va-sthite vaktravan $ nyag-bhåtaü bahir àsthitaü pulakavat saüspar÷am àtanvati & nãvã-bandhavadàgataü ÷ithilatàü saübhàùamàõe tato % mànenàpasçtaü hriyeva sudç÷aþ pàda-spç÷i preyasi // VidSrk_21.65 *(699) // kasyacit | (Sksa.ka.à.v 15.496, Spd÷à.pa. 3581, Smvså.mu. 58.2, Skmsa.u.ka. 721) || iti màninã-vrajyà || ||21|| ___________________________________________________________________ 22. tato virahiõã-vrajyà tàpas tat-kùaõa-màhitàsu visinãùv aïgàra-kàràyate $ bàùpaþ pàõóu-kapolayor upari vai kulyàmbu-påràyate & kiü càsyà malaya-druma-drava-bharair limpàmi yàvat karaü % tàvac chvàsa-samãraõa-vyatikarair uddhålitr àsãt karaþ // VidSrk_22.1 *(700) // acyutasya -- devena prathamaü jito 'si ÷a÷abhçl-lekha-bhçtànantaraü $ buddhenoddhata-buddhinà smara tataþ kàntena pànthena me & tvyaktvà tàn bata haüsi màm api kç÷àü bàlàm anàthàü striyaü % dhik tvà dhik tava pauruùaü dhig udayaü dhik kàrmukaü dhik ÷aràn // VidSrk_22.2 *(701) // ÷rã-ràjyapàlasya | (Skmsa.u.ka. 987, vidyàyàþ) karõe yan na kçtaü sakhãjana-vaco yan nàdçtà bandhu-vàk $ yat-pàde nipatann api priyatamaþ karõotpalenàhçtaþ & tenendur dahanàyate malayajàlepaþ sphuliïgàyate % ràtriþ kalpa-÷atàyate visalatàhàro 'pi bhàràyate // VidSrk_22.3 *(702) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 671) àhàre viratiþ samasta-viùaya-gràme nivçttiþ parà $ nàsàgre nayanaü yad etad aparaü yac caikatànaü manaþ & maunaü cedam idaü ca ÷ånyam akhilaü yad vi÷vam àbhàti te % tad bråyàþ sakhi yoginã kim asi bhoþ kiü và viyoginy api // VidSrk_22.4 *(703) // ràja÷ekharasya (SKM sa.u.ka. 597, Pvpadyà. 238, Srk 703 Rajasekhara, UN 13.75) vatse naite payodàþ surapati-kariõo no bakàþ karõa-÷aïkàþ $ saudàminyo 'pi naitàþ kanaka-mayam idaü bhåùaõaü kumbha-pãñhe & naitat toyaü nabhastaþ patati mada-jalaü ÷vàsa-vàtàvadhåtaü % tat kiü mugdhe vçthà tvaü malinayasi mukhaü pràvçó ity a÷ru-pàtaiþ // VidSrk_22.5 *(704) // nàkànokaha-saübhavaiþ sakhi sudhàcyotallavaiþ pallavaiþ $ palyaïkaü kùaõa-màtram àstçõu vidhuü gaõóopadhànãkuru & no cet sneha-rasàvaseka-vikasaj-jvàlàvalã-dàruõo % dàråõãva na me viraüsyati dahann aïgàny anaïgànalaþ // VidSrk_22.6 *(705) // cakrasya -- asau gataþ saugata eva yasmàt $ kuryàn niràlambanatàü mamaiva & sakhi priyas te kùaõikaþ kim anyan % niràtmakaþ ÷ånyatamaþ sa vandyaþ // VidSrk_22.7 *(706) // bhojadevasya -- pårõaü kapola-talam a÷ru-jalair yad asyà $ yad dhåsaraü vadana-païkajam àyatàkùyàþ & ardhàvadagdha-galad-aïga-rasàvasiktam % ardrendhanaü tad iva bhasma-kaõànuyàtam // VidSrk_22.8 *(707) // kasyacit -- ayaü dhàràvàhastaóid iyam iyaü dagdha-karakà $ sa càyaü nirghoùaþ sa ca rava-va÷o bheka-nicayaþ & itãva pratyaïga-prathita-madanàgniü kç÷a-tanur % ghana-÷vàsotkùepair jvalayati muhur mçtyu-va÷inã // VidSrk_22.9 *(708) // kasyacit -- parimlànaü pãna-stana-jaghana-saïgàd ubhayatas $ tanor madhyasyàntaþ parimalanam apràpya haritam & idaü vyasta-nyàsaü ÷latha-bhuja-latàkùepa-valanaiþ % kç÷àïgyàþ saütàpaü vadati visinã-patra-÷ayanam // VidSrk_22.10 *(709) // kasyacit | (Ratnàvalã 2.12, Dhvanyàloka 1.14) mano-ràgas tãvraü vyathayati visarpann avirataü $ pramàthã nirdhåmaü jvalati vidhutaþ pàvaka iva & hinasti pratyaïgaü jvara iva garãyàn ita ito % na màü tràtuü tàtaþ prabhavati na càmbà na bhavatã // VidSrk_22.11 *(710) // kasyacit -- etasyàþ viraha-jvaraþ karatala-spar÷aiþ parãkùya na yaþ $ snigdhenàpi janena dàha-bhayataþ prasthaü pacaþ pàthasàm & niþ÷aktãkçta-candanauùadhi-vidhàv tasmiü÷ camat-kàriõo % làja-sphoñam amã sphuñanti maõayo vi÷ve 'pi hàra-srajàm // VidSrk_22.12 *(711) // ràja÷ekharasya | (Brbà.rà. 5.11, Srk sa.u.ka. 638) yat tàdã-dala-pàka-pàõóu vadanaü yan netrayor durdinaü $ gaõóaþ pàõiniùevaõàc ca yad ayaü saükrànta-pa¤càïguliþ & gaurã krudhyatu vartate yadi na te tat ko 'pi citte yuvà % dhig dhik tvàü saha-pàü÷u-khelana-sakhã-loke 'pi yan nihnavaþ // VidSrk_22.13 *(712) // ràja÷ekharasya | (Vid. 2.14, Srb 286.26; Smk 39.2; ÷b Sb 2.17, 4.555; Srkm 598) keyårãkçta-kaïkaõàvalir asau karõàntikottaüsita- $ vyàlolàlaka-paddhatiþ pathi puro baddhà¤jaliþ pçcchati & yàvat kiücid udantam àtmakam itus tàvat sa evety atha % vrãóà-vakrita-kaõñha-nàlam abalà kaiþ kair na bhinnà rasaiþ // VidSrk_22.14 *(713) // kasyacit | (Smvså.mu. 54.10, Skmsa.u.ka. 772) priya-viraha-mahoùmàmarmaràm aïga-lekhàm $ api hataka-himàü÷o mà spç÷a krãóayàpi & iha hi tava luñhantaþ ploùa-pãóàü bhajante % dara-jañhara-mçõàlã-kàõóa-mugdhà mayåkhàþ // VidSrk_22.15 *(714) // kasyacit | (Vsbvi.÷à.bha. 3.23, Skmsa.u.ka. 982) yad daurbalyaü vapuùi mahatã sarvata÷ càspçhà yan $ nàsàlakùyaü yad api nayanaü maunam ekàntato yat & ekàdhãnaü kathayati manas tàvad eùà da÷à te % kosàv ekaþ kathaya sumukhi brahma và vallabho và // VidSrk_22.16 *(715) // lakùmãdharasya | (Skmsa.u.ka. 600) nikàmaü kùàmàïgã sarasa-kadalã-garbha-subhagà $ kalà÷eùà mårtiþ ÷a÷ina iva netrotsava-karã & avasthàm àpannà madana-dahanoddàha-vidhuràm % iyaü naþ kalyàõã ramayati matiü kalpayati ca // VidSrk_22.17 *(716) // bhavabhåteþ | (Màl. 2.3) nidre bhadram avasthitàsi ku÷alaü saüvedane kiü tava $ kùemaü te sakhi nirvçte na tu samaü kàntena yåyaü gatàþ & kiü cànyat priya-saügame 'dya calito gacchan vipad-vatsalo % mårcchà-vismçti-vedanà-parijano dçùño 'smadãyo na và // VidSrk_22.18 *(717) // aravindasya | (Skmsa.u.ka. 773) madhye sadma samudgatà tad anu ca dvàràntaràlaü gatà $ niryàtàtha kathaücid aïgaõam api preyàüs tu nàlokitaþ & haüho vàyasa ràjahaüsa ÷uka he he sàrike kathyatàü % kà vàrteti mçgãdç÷o vijayate bàùpàntaràyaü vacaþ // VidSrk_22.19 *(718) // citràïgasya | (Skmsa.u.ka. 736, mahodadheþ) dara-dalita-haridrà-granthi-gaure ÷arãre $ sphurati viraha-janmà ko 'py ayaü pàõóu-bhàvaþ & balavati sati yasmin sàrdham àvartya hemnà % rajatam iva mçgàkùyàþ kalpitàny aïgakàni // VidSrk_22.20 *(719) // ràja÷ekharasya | (Vid. 3.17, Kkk ad. 5.1; Srb 275.23) priye prayàte hçdayaü prayàtaü $ nidrà gatà cetanayà sahaiva & nirlajjà he jãvita na ÷rutaü kiü % mahàjano yena gataþ sa panthàþ // VidSrk_22.21 *(720) // dharmakãrteþ -- bàùpaü cakùuùi nà¤janaü kara-tale vaktraü na lãlàmbujaü $ gaõóe pàõóurimà na patra-makarã ÷vàsà mukhe na smitam & itthaü yasya viyoga-yoga-vidhuraü mugdhe tavedaü vapur % no jàne katamaþ sa puùpa-dhanuùà nãtaþ prasàda-÷riyam // VidSrk_22.22 *(721) // bhramara-devasya -- kasmàd idaü nayanam astamità¤jana-÷ri $ vi÷rànta-patra-racanau ca kutaþ kapolau & ÷çïgàra-vàri-ruha-kànana-ràja-haüsi % kasmàt kç÷àsi virasàsi malãmasàsi // VidSrk_22.23 *(722) // viùõuhareþ -- aratir iyam upaiti màü na nidrà $ gaõayati tasya guõàn mano na doùàn & viramati rajanã na saïgam à÷à % vrajati tanus tanutàü na cànuràgaþ // VidSrk_22.24 *(723) // pravarasenasya | (Pvpadyà. 214; Spd÷à.pa. 3427 bilhaõasya, Skmsa.u.ka. 660, Srb su.ra.bhà. 284.17) asàv ahaü loha-mayã sa yasyàþ $ kråraþ sakhi prastara eùa kàntaþ & àkarùaka-dràvaka-cumbakeùu % naiko 'py asau bhràmaka ity avaihi // VidSrk_22.25 *(724) // ÷abdàrõavasya -- nàvasthà vapuùo mameyam avadher uktasya nàtikramo $ nopàlambha-padàni vàpy akaruõe tatràbhidheyàni te & praùñavyaþ ÷ivamàli kevalam asau kaccid bhavad-gocare % nàyàtaü malayànilair mukulitaü kaccin na cåtair iti // VidSrk_22.26 *(725) // vàkkåñasya | (Skmsa.u.ka. 752) svapne 'pi priya-saügama-vyasaninã ÷ete na nidràgama÷ $ citreõàlikhituü tam icchati yadi svedaþ sapatnã-janaþ & mugdheyaü kurute 'tha tad-guõa-kathàü manyur giràm argalaþ % pràyaþ puõya-dinànubhàva-valanàd à÷aüsitaü sidhyati // VidSrk_22.27 *(726) // taraõi-nandanasya -- vyoma-÷rã-hçdayaika-mauktika-late màtar balàkàvali $ bråyàs taü janam àdaraþ khalu mahàn pràõeùu kàryas tvayà & etàü mlànim upàgatàü srajam iva tyaktvà tanuü durvahàm % eùàhaü sukhinã bhavàmi na sahe tãvràü viyoga-vyathàm // VidSrk_22.28 *(727) // kasyacit | (Amaru 76, Sbhsu.à. 1056, Srb 359.86, Da÷ 2.27 ad, Ssm 483) àdçùñi-prasaràt priyasya padavãm udvãkùya nirviõõayà $ vi÷rànteùu pathiùv ahaþ-pariõatau dhvànte samutsarpati & yàntyaiva sva-nive÷anaü pratipathaü pàntha-striyàsmin kùaõe % mà bhåd àgata ity amanda-valitodgrãvaü muhur vãkùitam // VidSrk_22.29 *(728) // siddhokasya | (Amaru 64, Drda.rå. 2.27a, Svsu.à. 1056, Skmsa.u.ka. 765) ÷vàsàs tàõóavitàlakàþ karatale suptà kapola-sthalã $ netre bàùpa-taraïginã pariõataþ kaõñhe kalaþ pa¤camaþ & aïgeùu prathama-prabuddha-phalinã làvaõya-saüpàdinã % pàõóimnà virahocitena gamità kàntiþ kathà-gocaram // VidSrk_22.30 *(729) // ÷adhokasya | (Skmsa.u.ka. 601) smita-jyotsnàdànàd upakuru cakora-praõayinãr $ vidhehi bhrå-lãlàü smaratu dhanuùaþ pa¤ca-vi÷ikhaþ & api stokonnidrair nayana-kumudair modaya di÷oaþ % vi÷eùàs te mugdhe dadhatu kçtinàü cetasi padam // VidSrk_22.31 *(730) // aparàjita-rakùitasya -- kim iti kabarã yàdçk tàdçg dç÷au kim akajjale $ mçgamada-masã-patra-nyàsaþ sa kiü na kapolayoþ & ayam asamayaü kiü ca klàmyaty asaüsmaraõena te % ÷a÷imukhi sakhã-hasta-nyasto vilàsa-paricchadaþ // VidSrk_22.32 *(731) // abhinandasya | (Sksa.ka.à. 4.193, Skmsa.u.ka. 717) vàraü vàram alãka eva hi bhavàn kiü vyàhçtair gamyatàm $ ity udgamya sumanda-bàhu-latikàm utthàpayantyà ruùà & saükràntair valayair alaükçta-galo yuùmad-viyogocitàü % tanvaïgyàþ prakañãkarãti tanutàm aïge bhraman vàyasaþ // VidSrk_22.33 *(732) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 768) pakùmàgra-grathità÷ru-bindu-visarair muktà-phala-spardhibhiþ $ kurvantyà hara-hàsa-hàri hçdaye hàràvalã-bhåùaõam & bàle bàla-mçõàla-nàla-valayàlaükàra-kànte kare % vinyasyànanam àyatàkùi sukçtã ko 'yaü tvayà smaryate // VidSrk_22.34 *(733) // dahati viraheùv aïgàn ãrùyàü karoti samàgame $ harati hçdayaü dçùñaþ spçùñaþ karoty ava÷àü tanum & kùaõam api sukhaü yasmin pràpte gate ca na labhyate % kim aparam ata÷ citraü yan me tathàpi sa vallabhaþ // VidSrk_22.35 *(734) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 675) ko 'sau dhanyaþ kathaya subhage kasya gaïgà-sarayvos $ toyàsphàla-vyatikara-khaõat-kàri kaïkàlam àste & yaü dhyàyantyàþ sumukhi likhitaü kajjala-kleda-bhà¤ji % vyàlumpanti stana-kalasayoþ patram a÷råõy ajasram // VidSrk_22.36 *(735) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 612) tvac-cheùeõa cchurita-karayà kuïkumenàdadhatyà $ ÷oõa-cchàyàü bhavana-bisinã-haüsake kautukinyà & koka-bhrànti-kùaõa-virahiõãyan mayàkàri haüsã % tasyaitan me phalam upanataü nàtha yat te viyogaþ // VidSrk_22.37 *(736) // ÷vàsotkampa-taraïgiõi stana-tañe dhautà¤jana-÷yàmalàþ $ kãryante kaõa÷aþ kç÷àïgi kim amã bàùpàmbhasàü bindavaþ & kiü càku¤cita-kaõñha-rodha-kuñilàþ ÷rotràmçta-syandinoaþ % håïkàràþ kala-pa¤cama-praõayinas truñyanti niryànti ca // VidSrk_22.38 *(737) // idànãü tãvràbhir dahana iva bhàbhiþ parigatoaþ $ mamà÷caryaü såryaþ kim u sakhi rajanyàm udayate & ayaü mugdhe candraþ kim iti mayi tàpaü prakañayaty % anàthànàü bàle kim iha viparãtaü na bhavati // VidSrk_22.39 *(738) // mà mu¤càgni-mucaþ karàn himakara pràõàþ kùaõaü sthãyatàü $ nidre mudraya locane rajani he dãrghàtidãrghà bhava & svapnàsàdita-saügame priyatame sànandam àliïgite % svacchando bhavatàü bhaviùyati punaþ kaùño viceùñà-rasaþ // VidSrk_22.40 *(739) // di÷atu sakhi sukhaü te pa¤cabàõaþ sa sàkùàd $ anayana-patha-vartã yas tvayàlekhi nàthaþ & taralita-kara-÷àkhà-ma¤jarãkaþ ÷arãre % dhanuùi ca makare ca svastha-rekhà-nive÷aþ // VidSrk_22.41 *(740) // kasmàn mlàyasi màlatãva mçditety àlãjane pçcchati $ vyaktaü noditam àrtayàpi virahe ÷àlãnayà bàlayà & akùõor bàùpa-cayaü nigçhya katham apy àlokitaþ kevalaü % kiücit-kuómala-koñi-bhinna-÷ikhara÷ cåta-drumaþ pràïgaõe // VidSrk_22.42 *(741) // vàkkåñasya | (Skmsa.u.ka. 602 bàhvañasya) ucchånàruõam a÷ru-nirgama-va÷àc cakùur manàï mantharaü $ soùma-÷vàsa-kadarthitàdhara-rucir vyastàlakà bhrå-bhuvaþ & àpàõóuþ kara-pallave ca nibhçtaü ÷ete kapola-sthalã % mugdhe kasya tapaþ-phalaü pariõataü yasmai taveyaü da÷à // VidSrk_22.43 *(742) // ya÷ovarmaõaþ -- kena pràpto bhuvana-vijayaþ kaþ kçtã kaþ kalàvàn $ kenàvyàjaü smara-caraõayor bhaktir àpàdità ca & yaü dhyàyantã sutanu bahula-jvàla-kandarpa-vahni- % prodyad-bhasma-pracaya-racitàpàõóimànaü dadhàsi // VidSrk_22.44 *(743) // dagdhavyeyaü nava-kamalinã-pallavotsaïga-÷ayyà $ taptàïgara-prakara-vikaraiþ kiü dhutais tàla-vçntaiþ & tatraivàstàü dahati nayane candravac candanàmbhaþ % sakhyas toyendhana iva ÷ikhã vipratãpo 'yam àdhiþ // VidSrk_22.45 *(744) // abhinandasya -- saudhàd udvijate tyajaty upavanaü dveùñi prabhàm aindavãü $ dvàràt trasyati citra-keli-sadaso ve÷aü viùaü manyate & àste kevalam abjinã-kisalaya-prastàri-÷ayyà-tale % saükalpopanata-tvad-àkçtir asàyat tena cittena sà // VidSrk_22.46 *(745) // ràja÷ekharasya | (Brbà.rà. 5.8, Sksa.ka.à.v 208, Vsbvi.÷à.bha. 3.2, Skmsa.u.ka. 646) antas tàraü taralita-talàþ stokam utpãóa-bhàjaþ $ pakùàgreùu grathita-pçùataþ kãrõa-dhàràþ krameõa & cittàtaïkaü nija-garimataþ samyag àsåtrayanto % niryànty asyàþ kuvalaya-dç÷o bàùpa-vàràü pravàhàþ // VidSrk_22.47 *(746) // muktvànaïgaþ kusumavi÷ikhàn pa¤ca kuõñhãkçtàgràn $ manye mugdhàü praharati hañhàt patriõà vàruõena & vàràü påraþ katham aparathà sphàra-netra-praõàlã- % vaktrodvàntas trivali-vipine sàraõã-sàmyam eti // VidSrk_22.48 *(747) // ràja÷ekharasyàmã (sa.u.ka. 613) unmãlyàkùi sakhãr na pa÷yasi na càpy uktà dadàsy uttaraü $ no vetsãdç÷am atra nedç÷am imàü ÷ånyàm avasthàü gatà & talpàdç÷ya-karaïka-pa¤jaram idaü jãvena liptaü manàï % mu¤cantã kim u kartum icchasi kuru premànya-de÷a-gate // VidSrk_22.49 *(748) // kiü vàtena vilaïghità na na mahà-bhåtàrdità kiü na na $ bhràntà kiü na na saünnipàta-laharã-pracchàdità kiü na na & tat kiü roditi muhyati ÷vasiti kiü smeraü ca dhatte mukhaü % dçùñaþ kiü katham apy akàraõa-ripuþ ÷rã-bhojya-devo 'nayà // VidSrk_22.50 *(749) // chittapasya | (Skmsa.u.ka. 1399) kucau dhattaþ kampaü nipatati kapolaþ karatale $ nikàmaü niþ÷vàsaþ sakalam alakaü tàõóavayati & dç÷aþ sàmarthyàni sthagayati muhur bàùpa-salilaü % prapa¤co 'yaü kiücit tava sakhi hçdi-sthaü kathayati // VidSrk_22.51 *(750) // narasiühasya | (Skmsa.u.ka. 596) tyajasi na ÷ayanãyaü nekùase svàm avasthàü $ vi÷adayasi na ke÷àn àkula-granthi-bandhàn & kim api sakhi kuru tvaü deha-yàtrànuråpaü % ÷atam iha virahiõyo nedç÷aü kvàpi dçùñam // VidSrk_22.52 *(751) // || iti virahiõã-vrajyà || ||22|| ___________________________________________________________________ 23. tato virahi-vrajyà gamanam alasaü ÷ånyà dçùñiþ ÷arãram asauùñhavaü $ ÷vasitam adhikaü kiü tv etat syàt kim anyad ato 'tha và & bhramati bhuvane kandarpàj¤à vikàri ca yauvanaü % lalita-madhuràs te te bhàvàþ kùipanti ca dhãratàm // VidSrk_23.1 *(752) // vàraü vàraü tirayati dç÷or udgamaü bàùpa-påras $ tat-saükalpopahati-jaóima stambham abhyeti gàtram & sadyaþ svidyann ayam aviratotkampa-lolàïgulãkaþ % pàõir lekhà-vidhiùu nitaràü vartate kiü karomi // VidSrk_23.2 *(753) // unmãlan-mukula-karàla-kunda-koùa- $ pra÷cyotad-ghana-makaranda-gandha-garbhaþ & tàm ãùat-pracala-vilocanàü natàïgãm % àliïgan pavana mama spç÷àïgam aïgam // VidSrk_23.3 *(754) // dalati hçdayaü gàóhodvegaü dvidhà na tu bhidyate $ vahati vikalaþ kàyo mohaü na mu¤cate cetanàm & jvalati ca tanåm antar-dàhaþ karoti na bhasmasàt % praharati vidhir marma-cchedã na kçntati jãvitam // VidSrk_23.4 *(755) // bhavabhåteþ (mà.mà. 9.12 = u.rà.ca. 3.31) nàdatse haritàïkuràn kvacid api sthairyaü na yad gàhase $ yat paryàkula-locano 'si karuõaü kåjan di÷aþ pa÷yasi & daivenàntarita-priyo 'si hariõa tvaü càpi kiü yac ciraü % pradadri pratikandaraü pratinadi prayåùaraü bhràmyasi // VidSrk_23.5 *(756) // mu¤jasya | (Skmsa.u.ka. 1857, ke÷añasya) kasràghàtaiþ surabhir abhitaþ satvaraü tàóanãyaþ $ gàóhàmreóaü malaya-marutaþ ÷çïkhalàdàma datta & kàràgàre kùipata tarasà pa¤camaü ràgaràjaü % candraü cårõã-kuruta ca ÷ilà-paññake piùña-peùam // VidSrk_23.6 *(757) // hriyà saüsaktàïgaü tad-anu madanàj¤à-pra÷ithilaü $ sanàthaü mà¤jiùñha-prasara-kç÷a-rekhair nakha-padaiþ & ghanoru-pràg-bhàraü nidhi-mukham ivàmudritam aho % kadà nu drakùyàmo vigalita-dukålaü mçga-dç÷aþ // VidSrk_23.7 *(758) // ete cåta-mahãruho 'py aviralair dhåmàyitàþ ùañpadair $ ete prajvalitàþ sphuñat-kisalayodbhedair a÷oka-drumàþ & ete kiü÷uka-÷àkhino 'pi malinair aïgàritàþ kuómalaiþ % kaùñaü vi÷ramayàmi kutra nayane sarvatra vàmo vidhiþ // VidSrk_23.8 *(759) // vàkkåñasya | (Skmsa.u.ka. 973) savyàdheþ kç÷atà kùatasya rudhiraü daùñasya làlà-sravaþ $ sarvaü naitad ihàsti tat katham asau pànthas tapasvã mçtaþ & à j¤àtaü madhulampañair madhukarair àbaddha-kolàhale % nånaü sàhasikena cåta-mukule dçùñiþ samàropità // VidSrk_23.9 *(760) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 905, Spd÷à.pa. 3822) manasi÷aya kç÷àïgyàþ svàntam antar-ni÷àtair $ iùubhir a÷ani-kalpair mà vadhãs tvaü mameva & api nanu ÷a÷alakùman mà mucas tvaü ca tasyàü % akaruõa-kiraõolkàþ kandalã-komalàyàm // VidSrk_23.10 *(761) // ràja÷ekharasyaitau -- cakùu÷-cumaba-vighnitàdhara-sudhà-pànaü mukhaü ÷uùyati $ dveùñi svaü ca kaca-graha-vyavahita-÷roõã-vihàraþ karaþ & nidre kiü viratàsi tàvad aghçõe yàvan na tasyà÷ ciràt % krãóanti krama÷aþ kç÷ãkçta-ruùaþ pratyaïgam aïgàni me // VidSrk_23.11 *(762) // abhinandasya -- jàne sà gagana-prasåna-kali-kevàtyantam evàsatã $ tat-saübhoga-rasà÷ ca tat-parimalollàsà ivàsattamàþ & svapnena dviùatendra-jàlam iva me saüdar÷ità kevalaü % cetas tat-parirambhaõàya tad api sphãta-spçhaü tàmyati // VidSrk_23.12 *(763) // kasyacit || (Skmsa.u.ka. 946) dyåte paõaþ praõaya-keliùu kaõñha-pà÷aþ $ krãóà-pari÷rama-haraü vyajanaü ratànte & ÷ayyà-ni÷ãtha-kalaheùu mçgekùaõàyàþ % pràptaü mayà vidhi-va÷àd idam uttarãyam // VidSrk_23.13 *(764) // dhãranàgasya -- de÷air antarità ÷atai÷ ca saritàm urvã-bhçtàü kànanair $ yatnenàpi na yàti locana-pathaü kànteti jànann api & udgrãva÷ caraõàrdha-ruddha-vasudhaþ kçtvà÷ru-pårõàü dç÷aü % tàm à÷àü pathikas tathàpi kim api dhyàyaü÷ ciraü vãkùate // VidSrk_23.14 *(765) // [Amaru 93 (72); Skmsa.u.ka. 901, Spd÷à.pa. 3445] prauóhànaïga-rasàvilàkula-manàï nya¤cat-tiro-ghårõita- $ snigdhàhlàdi madàndham adhvani tayà yac cakùur àndolitam & tenàsmàkam iyaü gatir matir iyaü saüvçttir evaüvidhà % tàpo 'yaü tanur ãdç÷ã sthitir iyaü tasyà apãti ÷rutiþ // VidSrk_23.15 *(766) // vallaõasya -- sa evàyaü de÷aþ sara iva vilånàmbuja-vanaü $ tanoty antas tàpaü nabha iva vilãnàmçta-ruci & viyoge tanvaïgyàþ kalayati sa evàyam adhunà % himartur naidàghãm ahaha viùamàü tàpana-rujam // VidSrk_23.16 *(767) // sçùñà vayaü yadi tataþ kim iyaü mçgàkùã $ seyaü vayaü yadi tataþ kim ayaü vasantaþ & so 'py astu nàma jagataþ pratipakùa-bhåta÷ % cåta-drumaþ kim iti nirmita eùa dhàtrà // VidSrk_23.17 *(768) // te bàõàþ kila cåta-kuómala-mayàþ pauùpaü dhanus tat kila $ kruddha-tryambaka-locanàgni-÷ikhayà kàmo 'pi dagdhaþ kila & kiü bråmo vayam apy anena hatakenàpuïkha-magnaiþ ÷arair % viddhà eva na cedç÷aþ parikarasyaivaü-vidhà vedanà // VidSrk_23.18 *(769) // vãryamitrasya -- raktas tvaü nava-pallavair aham api ÷làghyaiþ priyàyà guõais $ tvàm àyànti ÷ilãmukhàþ smara-dhanur-muktàs tathà màm api & kàntàpàda-talàhatis tava mude tadvan mamàpy àvayoþ % sarvaü tulyam a÷oka kevalam ahaü dhàtrà sa-÷okaþ kçtaþ // VidSrk_23.19 *(770) // (dhvanyàloka 2.18-19) àpuïkhàgram amã ÷arà manasi me magnàþ samaü pa¤ca te $ nirdagdhaü virahàgninà vapur idaü tair eva sàrdhaü mama & kaùñaü kàma niràyudho 'si bhavatà jetuü na ÷akyo jano % duþkhã syàm aham eka eva sakalo lokaþ sukhaü jãvatu // VidSrk_23.20 *(771) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 988) vilãyenduþ sàkùàd amçta-rasavàpã yadi bhavet $ kalaïgas tatratyo yadi ca vikacendãvara-vanam & tataþ snàna-krãóà-janita-jaóa-bhàvair avayavaiþ % kadàcin mu¤ceyaü madana-÷ikhi-pãóà-paribhavam // VidSrk_23.21 *(772) // ràja÷ekharasyaitau -- yadi kùàmà mårtiþ pratidivasam a÷råõi dç÷i cet $ ÷rutau dåtã-vaktraü yadi mçgadç÷o bhåùaõa-dhiyà & idaü càsmat-karõe yadi bhavati kenàpi kathitaü % tad icchàmaþ saïgàd viraha-bharam ekatra vasatau // VidSrk_23.22 *(773) // vallaõasya -- tava kusuma-÷aratvaü ÷ãta-ra÷mitvam indor $ dvayam idam ayathàrthaü dç÷yate mad-vidheùu & visçjati hima-garbhair agnim indur mayåkhais % tvam api kusuma-bàõàn vajra-sàrã-karoùi // VidSrk_23.23 *(774) // kàlidàsasya (÷àkuntala 3.3) saübhåyaiva sukhàni cetasi paraü bhåmànam àtanvate $ yatràloka-pathàvatàriõi ratiü prastauti netrotsavaþ & yad bàlendu-kalodayàd avacitaiþ sàrair ivotpàditaü % tat pa÷yeyam anaïga-maïgala-gçhaü bhåyo 'pi tasyà mukham // VidSrk_23.24 *(775) // bhavabhåteþ | (mà.mà. 5.9) ÷aràn mu¤caty uccair manasija-dhanur makùi-karavà $ rujantãme bhàsaþ kirati dahanàbhà himaruciþ & jitàs tu bhrå-bhaïgàrcana-vadana-làvaõya-rucibhiþ % saroùà no jàne mçgadç÷i vidhàsyanti kim amã // VidSrk_23.25 *(776) // ÷àntàkaraguptasya -- api sa divasaþ kiü syàd yatra priyà-mukha-païkaje $ madhu madhukarãvàsmad-dçùñir vikàsini pàsyati & tad anu ca mçdu-snigdhàlàpa-kramàhita-narmaõaþ % surata-sacivair aïgaiþ saïgo mamàpi bhaviùyati // VidSrk_23.26 *(777) // (Skmsa.u.ka. 933, vàrtika-kàrasya) sà lambàlakam ànanaü namayati pradveùñy ayaü màü ÷a÷ã $ naivonmu¤cati vàcam a¤cita-kalà vighnanti màü kokilàþ & bhrå-bhaïgaü kurute na sà dhçta-dhanur mathnàti màü manmathaþ % ko và tàm abalàü vilokya sahasà nàtropakçcchro bhavet // VidSrk_23.27 *(778) // ÷çïgàrasya -- bàõàn saühara mu¤ca kàrmuka-latàü lakùyaü tava tryambakaþ $ ke nàmàtra vayaü ÷irãùa-kalikà-kalpaü yadãyaü manaþ & tat-kàruõya-parigrahàt kuru dayàm asmin vidheye jane % svàmin manmatha tàdç÷aü punar api svapnàdbhutaü dar÷aya // VidSrk_23.28 *(779) // vivekàd asmàbhiþ parama-puruùàbhyàsa-rasikaiþ $ kathaücin nãyante rati-ramaõa-bàõair api hataiþ & priyàyà bàlatvàd abhinava-viyogàt tava tanor % na jànãmas tasyà bata katham amã yànti divasàþ // VidSrk_23.29 *(780) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 916) skhalal-lãlàlàpaü vinipatita-karõotpala-dalaü $ ÷rama-sveda-klinnaü surata-virati-kùàma-nayanam & kacàkarùa-krãóà-sarala-surala-÷reõã-subhagaü % kadà tad draùñavyaü vadanam avadàtaü mçgadç÷aþ // VidSrk_23.30 *(781) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 935) aham iva ÷ånyam araõyaü vayam iva tanutàü gatàni toyàni /* asmàkam ivocchvàsà divasà dãrghà÷ ca taptà÷ ca // VidSrk_23.31 *(782) //* lãneva pratibimbiteva likhitevotkãrõa-råpeva ca $ pratyupteva ca vajra-lepa-ghañitevàntar-nikhàteva ca & sà na÷ cetasi kãliteva vi÷ikhai÷ ceto-bhuvaþ pa¤cabhi÷ % cintà-saütati-tantu-jàla-nivióasyåteva lagnà priyà // VidSrk_23.32 *(783) // netrendãvariõã mukhàmbu-ruhiõã bhrå-valli-kallolinã $ bàhu-dvandva-mçõàlinã yadi vadhår vàpã punaþ sà bhavet & tal-làvaõya-jalàvagàhana-jaóair aïgair anaïgànala- % jvàlà-jàla-mucas tyajeyam asamàþ pràõa-cchido vedanàþ // VidSrk_23.33 *(784) // prahartà kvànaïgaþ sa ca kusuma-càpo 'lpa-vi÷ikha÷ $ calaü såkùmaü lakùyaü vyavahitam amårtaü kva ca manaþ & itãmàm udbhåtàü sphuñam anupapattiü manasi me % rudàm àvirbhàvàd anubhava-virodhaþ ÷amayati // VidSrk_23.34 *(785) // mçgaràjasya | (Skmsa.u.ka. 926) antar-nibaddha-guru-manyu-paramparàbhir $ icchocitaü kim api vaktum a÷aknuvatyàþ & avyakta-håïkçti-calat-kuca-maõóalàyàs % tasyàþ smaràmi muhur ardha-vilokitàni // VidSrk_23.35 *(786) // bhra÷yad-vivakùitam asaüphalad-akùaràrtham $ utkampamàna-da÷ana-cchadam ucchvasantyà & adya smaràmi parimçjya pañà¤calena % netre tayà kim api yat punaruktam uktam // VidSrk_23.36 *(787) // sonnokasya | (Skmsa.u.ka. 934, sollokasya) dagdha-praråóha-madana-druma-ma¤jarãti $ làvaõya-païka-pañalodgata-padminãti & ÷ãtàü÷u-bimba-galitàmçta-nirmiteti % bàlàm abàla-hariõàïka-mukhãü smaràmi // VidSrk_23.37 *(788) // madhådgàra-smera-bhramara-bhara-håïkàra-mukharaü $ ÷araü sàkùàn mãna-dhvaja-vijaya-càpa-cyutam iva & nilãyànyonyasmin upari sahakàràïkura-mayã % samãkùante pakùmàntara-tarala-tàrà virahiõaþ // VidSrk_23.38 *(789) // sà na cen mçga-÷àvàkùã $ kim anyàsàü kathàvyayaþ & kalà na yadi ÷ãtàü÷or % ambare kati tàrakàþ // VidSrk_23.39 *(790) // upari ghanaü ghana-pañalaü dåre kàntà tad etad àpatitam /* himavati divyauùadhayaþ krodhàviùñaþ phaõã ÷irasi // VidSrk_23.40 *(791) //* sthagitaü navàmbuvàhair uttànàsyo vilokayan vyoma /* saükramayatãva pathikas taj-jala-nivahaü sva-locanayoþ // VidSrk_23.41 *(792) //* jayãkasya -- te jaïghe jaghanaü ca tat tad udaraü tau ca stanau tat smitaü $ såktiþ sà ca tad ãkùaõotpala-yugaü dhammilla-bhàraþ sa ca & làvaõyàmçta-bindu-varùi vadanaü tac caivam eõãdç÷as % tasyàs tad vayam ekam evam asakçd dhyàyanta evàsmahe // VidSrk_23.42 *(793) // narasiühasya -- yadi ÷a÷adharas tvad-vaktreõa prasahya tiraskçtas $ tad ayam adayo mahyaü mugdhe kim evam asåyati & yad amçta-rasàsàrasrudbhir dhinoty akhilaü jagaj % jvalayati tu màm ebhir vahni-cchañà-kañubhiþ karaiþ // VidSrk_23.43 *(794) // parame÷varasya -- lãlà-tàõóavita-bhruvaþ smita-sudhà-prasyanda-bhàjo dalan- $ nãlàbja-dyuti-nirbharà dara-valat-pakùmàvalã-càravaþ & pràptàs tasya viyoginaþ smçti-pathaü khedaü samàtanvate % premàrdràþ sudç÷o viku¤cana-tati-preïkhat-kañàkùà dç÷aþ // VidSrk_23.44 *(795) // visphàràgràs tarala-taralair aü÷ubhir visphurantas $ tàsàü tàsàü nayanam asakçn naipuõàd va¤cayitvà & muktàs tanvyà masçõa-paruùàs te kañàkùa-kùuraprà÷ % chinnaü chinnaü hçdayam adayai÷ chidyate 'dyàpi yair me // VidSrk_23.45 *(796) // parame÷varasya -- ÷yàmàü ÷yàmalimànam ànayata bhoþ sàndrair masã-kårcakais $ tantraü mantram atha prayujya harata ÷vetotpalànàü smitam & candraü cårõayata kùaõàc ca kaõa÷aþ kçtvà ÷ilà-paññake % yena draùñum ahaü kùame da÷a di÷as tad vaktra-mudràïkitàþ // VidSrk_23.46 *(797) // tasmin pa¤ca÷are smare bhagavatà bhargeõa bhasmãkçte $ jànàmy akùaya-sàyakaü kamala-bhåþ kàmàntaraü nirmame & yasyàmãbhir itas tata÷ ca vi÷ikhair àpuïkha-magnàtmabhir % jàtaü me vidalat-kadamba-mukula-spaùñopamànaü manaþ // VidSrk_23.47 *(798) // såtir dugdha-samudrato bhagavataþ ÷rã-kaustubhau sodarau $ sauhàrdaü kumudàkareùu kiraõàþ pãyåùa-dhàrà-kiraþ & spardhà te vadanàmbujair mçga-dç÷àü tat-sthàõu-cåóàmaõe % haüho candra kathaü nu mu¤casi mayi jvàlà-muco vedanàþ // VidSrk_23.48 *(799) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 3.13, Skmsa.u.ka. 983) tato virahi-vrajyà ayi pibata cakoràþ kçtsnam unnàmi-kaõñha-krama-saralita-ca¤cac-ca¤cava÷ candrikàmbhaþ /* viraha-vidhuritànàü jãvita-tràõa-hetor bhavati hariõa-lakùmà yena tejo-daridraþ // VidSrk_23.49 *(800) //* (Vsbvi.÷à.bha. 3.15 = Bà.rà. 5.73) ràja÷ekharasyaitau ÷ãtàü÷ur viùa-sodaraþ phaõa-bhçtàü lãlàspadaü candanaü $ hàràþ kùàra-payomucaþ priya-suhçt-païkeruhaü bhàsvataþ & ity eùàü kim ivàstu hanta madana-jyotir-vighàtàya yad % bàhyàkàra-paribhrameõa tu vayaü tattva-tyajo va¤citàþ // VidSrk_23.50 *(801) // (Vsbvi.÷à.bha. 3.19) vyajana-marutaþ ÷vàsa-÷reõãm imàm upacinvate $ malayaja-raso dhàrà-bàùpaü prapa¤cayituü prabhuþ & kusuma-÷ayanaü kàmàstràõàü karoti sahàyatàü % dvi-guõa-harimà màronmàthaþ kathaü nu viraüsyati // VidSrk_23.51 *(802) // ràja÷ekharasyaite (Vsbvi.÷à.bha. 3.20) hàro jalàrdra-÷ayanaü nalinã-dalàni $ pràleya-÷ãkara-mucas tuhinàdri-vàtàþ & yasyendhanàni sarasàny api candanàni % nirvàõam eùyati kathaü sa manobhavàgniþ // VidSrk_23.52 *(803) // kasyacit | [Amaru 134; Sbhsu.à. 1087 bàõa-kaveþ; Auc. 14 bhañña-bàõasya] mandàdaraþ kusuma-patriùu pelaveùu $ nånaü bibharti madanaþ pavanàstram adya & hàra-prakàõóa-saralàþ katham anyathàmã % ÷vàsàþ parvartita-dukåla-da÷àþ saranti // VidSrk_23.53 *(804) // kasyacit | [Vid. 2.3] akçta-premaiva varaü na punaþ saüjàta-vighañita-premà /* uddhçta-nayanas tàmyati yathà hi na tatheha jàtàndhaþ // VidSrk_23.54 *(805) //* kasyacit | [Sbhsu.à. 1389 raviguptasya] svapna prasãda bhagavan punar eka-vàraü $ saüdar÷aya priyatamàü kùaõa-màtram eva & dçùñvà satã nivióa-bàhu-nabandha-lagnaü % tatraiva màü nayati sà yadi và na yàti // VidSrk_23.55 *(806) // kàlidàsasya | (Skmsa.u.ka. 948) || iti virahi-vrajyà || ||23|| ___________________________________________________________________ 24. tato 'satã-vrajyà dçùñiü he prative÷ini kùaõam ihàpy asmin gçhe dàsyasi $ pràyo naiva ÷i÷oþ pitàdya virasàþ kaupãrapaþ pàsyati & ekàkiny api yàmi tad varam itaþ srotas tamàlàkulaü % nãrandhràs tanum àlikhantu jañhara-cchedànala-granthayaþ // VidSrk_24.1 *(807) // vidyàyàþ | (Drda.rå. 2.21a, Spd÷à.pa. 3769, Smvså.mu. 87.7, Skmsa.u.ka. 541) teùàü gopa-vadhå-vilàsa-suhçdàü ràdha-rahaþ-sàkùiõàü $ kùemaü bhadra kalinda-ràja-tanayà-tãre latà-ve÷manàm & vicchinne smara-talpa-kalpana-vidhi-cchedopayoge 'dhunà % te jàne jarañhã-bhavanti vigalan nãla-tviùaþ pallavàþ // VidSrk_24.2 *(808) // vidyàyàþ -- sika-tila-talàþ sàndra-cchàyàs tañànta-vilambinaþ $ ÷i÷ira-marutàü lãlà-vàsàþ kvaõaj-jala-raïkavaþ & avinayavatã-nirviccheda-smara-vyaya-dàyinaþ % kathaya murale kenàmã te kçtà nicula-drumàþ // VidSrk_24.3 *(809) // vidyàyàþ | (Skmsa.u.ka. 531) pàntha svaira-gatiü vihàya jhañiti prasthànam àrabhyatàm $ atyantaü kari-÷åkaràhit-gavayir bhãmaü puraþ kànanam & caõóàü÷or api ra÷mayaþ pratidi÷aü mlànàs tvam eko yuvà % sthànaü nàsti gçhe mamàpi bhavato bàlàham ekàkinã // VidSrk_24.4 *(810) // (Skmsa.u.ka. 550; Slp 361) viñapini ÷i÷ira-cchàye kùaõam iha vi÷ramya gamyatàü pathikàþ /* ataru-ravàrir ataþ param asama-÷ilà-durgamo màrgaþ // VidSrk_24.5 *(811) //* ambà ÷ete 'tra vçddhà pariõata-vayasàm agraõãr atra tàto $ niþ÷eùàgàra-karma-÷rama-÷ithila-tanur kubmha-dàsã tatheha & asmin pàpàham ekà katipaya-divasa-proùita-pràõa-nàthà % pànthàyetthaü yuvatyà kathitam abhimataü vyàhçti-vyàja-pårvam // VidSrk_24.6 *(812) // (Skmsa.u.ka. 548, Smvså.mu. 87.12 rudrasya, Sbhsu.à. 2247, Rasg, p. 262, Citkh, p.32, Dhv. ad 2.24) smara-viva÷ayà kiücin mithyà-niùedha-manoj¤ayà $ di÷i di÷i bhayàd bhåyo bhåyaþ pravartita-netrayà & kuvalaya-dç÷à ÷ånye daivàd atarkita-labdhayà % nibhçta-nibhçtaü ye cumbyante ta eva viduþ sukham // VidSrk_24.7 *(813) // vyapeta-vyàhàraü gata-vividha-÷ilpa-vyatikaraü $ kara-spar÷àrambha-pragalita-dukålànta-÷ayanam & muhur baddhotkampaü di÷i di÷i muhuþ-preùita-dç÷or % ahalyà-sutràmõoþ kùaõikam iva tat-saügatam abhåt // VidSrk_24.8 *(814) // yoge÷varasya | (Smvså.mu. 87.10, Sksa.ka.à.b 5.276a, øçïgàra-prakà÷a 3.178, 3.235, 3.308, 4.453, 4.514) yaþ kaumàra-haraþ sa eva hi varas tà eva caitra-kùapàs $ te conmãlita-màlatã-surabhayaþ prauóhàþ kadambànilàþ & sà caivàsmi tathàpi tatra surata-vyàpàra-lãlà-vidhau % revà-rodhasi vetasã-taru-tale cetaþ samutkaõñhate // VidSrk_24.9 *(815) // (Skmsa.u.ka. 533; Spd÷à.pa. 3768; Smvså.mu. 87.9; SD 1.2, Pvpadyà. 382, CC 2.1.58, 2.13.121, 3.1.78.) kva prasthitàsi karabhoru ghane ni÷ãthe $ pràõàdhiko vasati yatra janaþ priyo me & ekàkinã vada kathaü na bibheùi bàle % nanv asti puïkhita-÷aro madanaþ sahàyaþ // VidSrk_24.10 *(816) // (amaroþ 71, Sbhsu.à. 1946, øp 3610, Sksa.ka.à.b 2.354, øB 2.287, 3.363, 4.475, 4.545, 4.843, Sksa.ka.à. 5.169, Bps 63, Sab 3.63, 21b, Ssm 453) udeti yasyàü na ni÷àkaro ripus $ tithir nu kà puõyavatãbhir àpyate & itãva duùñyà paridevite muhuþ % kuhå kuhår ity alam àha kokilaþ // VidSrk_24.11 *(817) // màtar gehini yady ayaü hata-÷ukaþ saüvardhanãyas mayà $ lauhaü pa¤jaram asya durõayavato gàóhàü tadà kàraya & adyainaü vadarã-niku¤ja-kuhare lãnam pracaõóorage % karùantyà mama tàvad aïga-likhanair evàpad eùà gatà // VidSrk_24.12 *(818) // (Skmsa.u.ka. 545) dhvastaü kena vilepanaü kuca-yuge kenà¤janaü netrayo $ ràgaþ kena tavàdhare pramathitaþ ke÷eùu kena srajaþ & tenà÷eùa-janaugha-kalmaùam uùà nãlàbja-bhàsà sakhi % kiü kçùõena na yàmunena payasà kçùõànuràgas tava // VidSrk_24.13 *(819) // àkçùyàdàv amanda-grahamalakacayaü vaktram àsajya vaktre $ kaõñhe lagnaþ sukaõñhaþ punar api kucayor datta-gàóhàïga-saïgaþ & baddhàsaktir nitambe patati caraõayor yaþ sa tàdçk priyo me % bàle lajjà praõaùñà na hi na hi kuñile colakaþ kiü trapà-kçt // VidSrk_24.14 *(820) // (Sbhsu.à. 1164) àmodinà samadhunà paridhåsareõa $ savyàkula-bhramavatà patatà purastàt & àyàsitàsmi sakhi tena divàvasàne % mattena kiü praõayinà na hi kesareõa // VidSrk_24.15 *(821) // pànthe padmasaro 'nta÷àdvala-bhuvi nyasyà¤calaü ÷àyini $ tvaü ÷ràntàsyavahaü ca vartma vasati-gràmo na velàpy agàt & uttàna-dviguõàsama¤jasa-milaj-jànådaràstàü÷uka- % stokonmãlad-asa¤jitoru vayam apy ekàkinaþ kiü tv idam // VidSrk_24.16 *(822) // vallaõasya -- indur yatra na nindyate na madhuraü dåtã-vacaþ ÷råyate $ nàlàpà nipatanti bàùpa-kaluùà nopaiti kàr÷yaü tanuþ & svàdhãnàmanukålinãü sva-gçhiõãm àliïgya yat supyate % tat kiü prema gçhà÷rama-vratam idaü kaùñaü samàcaryate // VidSrk_24.17 *(823) // lakùmãdharasya | (Sbhsu.à. 2398, øp 3782, Smvså.mu. 75.4, Srb 353.49, Sksa.ka.à.b 5.192, øb 3.397, Sab 4.148, Sksa.ka.à. 5.298, Ssm 937) praõaya-vi÷adàü vaktre dçùñiü dadàti vi÷aïkità $ ghañayati ghanaü kaõñhà÷leùaü sakampa-payodharà & vadati bahu÷o gacchàmãti prayatna-dhçtàpy aho % ramayatitaràü saüketasthà tathàpi hi kàminã // VidSrk_24.18 *(824) // ÷rã-harùasya -- (Ratnàvalã 3.9, Sbhsu.à. 2058, Drda.rå. ad. 1.38; Smvså.mu. 70.10, nàñ ad. 53) durdina-ni÷ãtha-pavane niþsaücàràsu nagara-vãthãùu /* patyau vide÷ayàte paraü sukhaü jaghana-capalàyàþ // VidSrk_24.19 *(825) //* (Sbhsu.à. 1937, Srb 352.4, Shv D 24a; Pvpadyà. 4.48 309, øp 3767, Ssm 409) màrge païkini toyadàndha-tamase niþ÷abda-saücàrakaü $ gantavyà dayitasya me 'dya vasatir mugdheti kçtvà matim & àjànuåddhçta-nåpurà karatalenàcchàdya netre bhç÷aü % kçcchràl labdha-paristhitiþ sva-bhavane panthànam abhyasyati // VidSrk_24.20 *(826) // (Sbhsu.à. 1948, Sp 3614, Smk 71.2, Srb 357.32, Sab 3.73, 4.148, Ssm 454, Sksa.ka.à. 5.170) bibhràõàrdra-nakha-kùatàni jaghane nànyatra gàtre bhayàn $ netre cumbana-pàñale ca dadhatã nidràlase nivraõe & svaü saüketam adåram eva kamitur bhrå-saüj¤ayà ÷aüsatã % siddhiü yàti viñaika-kalpa-latikà raõóà na puõyair vinà // VidSrk_24.21 *(827) // (Sbhsu.à. 2373) adya svàü jananãm akàraõa-ruùà pràtaþ sudåraü gatàü $ pratyànektum ito gato gçha-patiþ ÷rutvaiva madhyaü-dine & païgutvena ÷arãra-jarjaratayà pràyaþ sa lakùyàkçtir % dçùño 'sau bhavatà na kiü pathika he sthitvà kùaõaü kathyatàm // VidSrk_24.22 *(828) // vastra-prota-duranta-tanå purmukhàþ saüyamya nãvã-maõãn $ udgàóhàü÷uka-pallavena nibhçtaü dattàbhisàra-kramàþ & etàþ kuntala-mallikà-parimala-vyàlola-bhçïgàvalã- % jhaïkàrair vikalãkçtàþ pathi bata vyaktaü kuraïgã-dç÷aþ // VidSrk_24.23 *(829) // (Skmsa.u.ka. 785) patir durva¤co 'yaü vidhuramalino vartma viùamaü $ jana÷ chidrànveùã praõayi-vacanaü duùpariharam & ataþ kàcit tanvã rati-vidita-saüketa-gataye % gçhàd vàraü vàraü nirasarad atha pràvi÷ad atha // VidSrk_24.24 *(830) // (Skmsa.u.ka. 776) udeùyat-pãyåùa-dyuti-ruci-kaõàrdràþ ÷a÷i-maõi- $ sthalãnàü panthàno ghana-caraõa-làkùà-lipi-bhçtaþ & cakorair uóóãnair jhañiti kçta-÷aïkàþ pratipadaü % parà¤caþ saücàràna-vinayavatãnàü vivçõute // VidSrk_24.25 *(831) // (Anr 7.90) malayaja-païka-lipta-tanavo nava-hàra-latà-vibhåùitàþ $ sitatara-danta-patra-kçta-vaktra-ruco ruciràmalàü÷ukàþ & ÷a÷abhçti vitata-dhàmni dhavalayati dharàm avibhàvyatàü gatàþ % priya-vasatiü vrajanti sukham eva mitho nirasta-bhiyo 'bhisàrikàþ // VidSrk_24.26 *(832) // bàõasya | (Skmsa.u.ka. 797; Vàm ad 4.310, Ak p.396, As. ad 71, Srb 299.23, Kpd ad. 10.48) ni÷àndhakàre vihitàbhisàràþ sakhãþ ÷apantãha nitànta-mugdhà /* pathi skhalantã bata vàridhàràm àliïgituü và¤chanti vàri-dànàm // VidSrk_24.27 *(833) //* puruùottamasya -- kçtvà nåpura-måkatàü caraõayoþ saüyamya nãvã-maõãn $ uddàma-dhvani-piõóitàn parijane kiücic ca nidràyite & kasmai kupyasi yàvad asmi calità tàvad vidhi-preritaþ % kà÷mãrã-kuca-kumbha-saübhrama-haraþ ÷ãtàü÷ur abhyudyataþ // VidSrk_24.28 *(834) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 899; Smvså.mu. 70.13, kà÷mãra-bilhaõasya) urasi nihitas tàro hàraþ kçtà jaghane ghane $ kalakalavatã kà¤cã pàdau kvaõanmaõinåpurau & priyamabhisarasyevaü mugdhe samàhataóiõóimà % yadi kimadhikatràsotkampaü di÷aþ samudãkùase // VidSrk_24.29 *(835) // devaguptasya (Amaru 28, Drda.rå. 2.27b, Svsu.à. 1947, Spd÷à.pa. 3613, Skmsa.u.ka. 783) anumatam ivànetuü joùaü tamã-tamasàü kulaü $ di÷i di÷i dç÷o vinyasyantyaþ ÷iryàïkurità¤janàþ & madana-huta-bhug-dhåma-cchàyaiþ pañair asitair vçtàþ % prayayur arasad-bhåùair aïgaiþ priyànabhisàrikàþ // VidSrk_24.30 *(836) // bhañña-÷iva-svàminaþ || ity asatã-vrajyà ||24|| ___________________________________________________________________ 25. tato dåtikopàlambha-vrajyà niþ÷eùa-cyuta-candanaþ stana-taño niryàta-ràgo 'dharo $ netre dåram ana¤jane jala-lava-prasyandinã te tanuþ & à÷à-cchedini dåti bàndhava-janasyàj¤àta-pãóàgame % vàpãü snàtum ito gatàsi na punas tasyàdhamasyàntikam // VidSrk_25.1 *(837) // kasyacit | (Sksa.ka.à. 4.236, SD under 2.23, Smvså.mu. 48.2, Skmsa.u.ka. 1036 suvibhokasya) kiü tvaü nigåhase dåti $ stanau vaktraü ca pàõinà & savraõà eva ÷obhante % ÷åràdhara-payodharàþ // VidSrk_25.2 *(838) // (Skmsa.u.ka. 1040) sàdhu dåti punaþ sàdhu $ kartavyaü kim ataþ param & yan mad-arthe virugõàsi % dantair api nakhair api // VidSrk_25.3 *(839) // (Skmsa.u.ka. 1039) vihàraþ kaõñha-de÷as te $ dåti pravrajitàsi kim & adharo vãta-ràgas te % kaùàye tava locane // VidSrk_25.4 *(840) // (Skmsa.u.ka. 1038) dåti kiü tena pàpena $ ÷àstràtikrama-kàriõà & pa¤ca pa¤canakhà bhakùyàþ % ùaùñhã tvaü yena khàdità // VidSrk_25.5 *(841) // nàyàtaþ sàmadànàbhyàm $ iti bhede 'pi dar÷ite & sàdhu yad durvinãtasya % tvayà daõóo nipàtitaþ // VidSrk_25.6 *(842) // anena vãta-ràgeõa $ buddhenevàdhareõa te & dåti virvyàjam àkhyàtà % sarva-vastuùu ÷ånyatà // VidSrk_25.7 *(843) // pàr÷vànbhyàü sa-prahàràbhyàm $ adhare vraja-khaõóite & dåti saügràma-yogyàsi % na yogyà dåta-karmaõi // VidSrk_25.8 *(844) // tvayà dåti kçtaü karma $ yat tad anyena duùkaram & ÷araõàgata-vidhvaüsã % chidrànveùã nipàtitaþ // VidSrk_25.9 *(845) // (Sbhsu.à. 143) kùàmà tanur gatiþ khinnà $ netre vyàlola-tàrake & vàg aspçùñà ÷lathaü vàso % dåti tvaü jvaritàsi kim // VidSrk_25.10 *(846) // rajanyàm anyasyàü surata-parivartàd anucitaü $ madãyaü yad vàsaþ katham api hçtaü tena suhçdà & tvayà prãtyànãtaü sva-nivasana-dànàt punar idaü % kutas tvàdçg dåti skhalita-÷amanopàya-nipuõà // VidSrk_25.11 *(847) // (Smvså.mu. 48.7, øp 3509 bãjàkarasya; Sbhsu.à. 1437 bãjakasya, Ssm 497, Sab 3.48 bãjàïkurasya; Sg 64b) nàyàto yadi tàdç÷aü sa ÷apathaü kçtvàpi dåti priyas $ tat kiü kopanayà tvayà sva-da÷anair agràdharaþ khaõóitaþ & svedàmbhaþ-kaõa-dàyi vepanam idaü tyaktvà bhaja svasthatàü % ko lokasya sakhi svabhàva-kuñilasyàntargataü j¤àsyati // VidSrk_25.12 *(848) // (Smvså.mu. 486, Sbhsu.à. 1438) romà¤caü vahasi ÷vasiùy avirataü dhyànaü kim apy à÷rità $ dçùñis te bhramati prakampa-capale vyaktaü ca te ÷ãtkçtam & taü labdhvà khalu bandhakãva surata-vyàpàra-dakùaü janaü % kiü dåti jvaritàsi pàpam athavà spçùñvà bhavanty àpadaþ // VidSrk_25.13 *(849) // ÷vàsaþ kiü tvarità gatiþ pulakità kasmàt prasàdyàgatà $ veõã bhra÷yati pàdayor nipatanàt kùàmà kim ity uktibhiþ & svedàrdraü mukham àtapena galità nãvã gamàd àgamàd % dåti mlàna-saroruha-dyuti-muùaþ svauùñhasya kiü vakùyasi // VidSrk_25.14 *(850) // (smv 48.5 ÷ilàbhaññàrikàyàþ) adhareõonnati-bhàjà bhujaïga-paripãóitena te dåti /* saükùobhitaü mano me jalanidhir iva manda-ràgeõa // VidSrk_25.15 *(851) //* sad-bhàvopagatà sama-praõayinã dàràþ parasyeti và $ dåte ràga-paràbhavaþ kriyata ity etan na mãmàüsitam & yenàmbhoruha-saünibhasya vadanasyàpàõóutà te kçtà % dåti bhraùña-guõasya tasya nilayaü svapne 'pi mà gàþ punaþ // VidSrk_25.16 *(852) // sva-kàrya-buddhyaiva sadà mad-arthe $ dåti pravçttiü pratipàlayantyà & tvayà phalenaiva vibhàvito 'yaü % mayà sahàbhinna-÷arãra-vàdaþ // VidSrk_25.17 *(853) // vittokasya | (Skmsa.u.ka. 1037) || iti dåtikopàlambha-vrajyà || ||25|| ___________________________________________________________________ 26. tataþ pradãpa-vrajyà ruddhe vàyau niùiddhe tamasi ÷ubha-va÷onmãlitàloka-÷aktiþ $ kasmàn nirvàõa-làbhã na bhavatu parama-brahmavad vãkùya dãpaþ & nidràõa-strã-nitambàmbara-haraõa-raõan-mekhalàràva-dhàvat- % kandarpànaddha-bàõa-vyatikara-taralaü kàminaü yàminãùu // VidSrk_26.1 *(854) // atipãtàü tamo-ràjãü $ tanãyàn soóhum akùamaþ & vamatãva ÷anair eùa % pradãpaþ kajjala-cchalàt // VidSrk_26.2 *(855) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1215) nirvàõa-gocara-gato 'pi muhur pradãpaþ $ kiü vçttakaü taruõayoþ suratàvasàne & ity evam àkalayituü sakalaïka-lajjad- % udgrãvikàm iva dadàti rati-pradãpaþ // VidSrk_26.3 *(856) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1212) bàlàü kç÷àïgãü suratànabhij¤àü $ gàóhaü navoóhàm upagåóhavantam & vilokya jàmàtaram eùa dãpo % vàtàyate kampam upaiti bhãtaþ // VidSrk_26.4 *(857) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1213) || iti pradãpa-vrajyà || ||26|| ___________________________________________________________________ 27. tato 'paràhõa-vrajyà nidràndhànàü dinamaõi-karàþ kàntim ambhoruhàõàü $ uccityaite bahu-guõam ivàbibhrataþ ÷oõimànam & cakràïkàõàm avirala-jalair àrdra-vi÷leùa-bhàjàü % vakùaþ-spar÷air iva ÷i÷iratàü yànti nirvàpyamàõàþ // VidSrk_27.1 *(858) // dàvàstra-÷aktir ayam eti ca ÷ãta-bhàvaü $ bhàsvàn jvalanti hçdayàni ca koka-yånàm & kiü bråmahe 'bhyudayate ca jagat-pidhànaü % dhvàntaü bhavanti ca vi÷uddha-dç÷o divàndhàþ // VidSrk_27.2 *(859) // unmuktàbhir divasam adhunà sarvatas tàbhir eva $ svacchàyàbhir niculitam iva prekùyate vi÷vam etat & paryanteùu jvalati jaladhau ratnasànau ca madhye % citràïgãyaü ramayati tamaþ-stoma-lãlà dharitrã // VidSrk_27.3 *(860) // cåóà-ratnaiþ sphuradbhir viùadhara-vivaràõy ujjvalàny ujjvalàni $ prekùyante cakravàkã-manasi nivi÷ate sårya-kàntàt kç÷ànuþ & kiü càmã ÷alyayantas timiram ubhayato nirbharàhas tamisrà- % saüghaññotpiùña-saüdhyà-kaõa-nikara-parispardhino bhànti dãpàþ // VidSrk_27.4 *(861) // pañu-kañu-koùmabhiþ kañaka-dhàtu-rasasya gireþ $ kuhara-kañàhakeùu ravi-dhàmabhir utkvathataþ & upari-bharàd ivotsalitayà chañayà gaganaü % prati-nava-saüdhyayà sapadi saüvalitaü ÷u÷ubhe // VidSrk_27.5 *(862) // astaü bhàsvati loka-locana-kalàloke gate bhartari $ strã-lokocitam àcaranti sukçtaü vahnau vilãya tviùaþ & apy etàs tu cikãrùayeva tapasàü tàràkùa-màlà di÷o % manye kha¤jana-kaõñha-komala-tamaþ-kçùõàjinaü bibhrati // VidSrk_27.6 *(863) // yàvad bhàskara-kesarã pravitata-jyotiþ-sañà-bhàsuro $ hatvà vàsara-vàraõaü vana-darãm astàcalasyàsthitaþ & tàvat saütama-sàccha-bhalla-pariùat-saüdhyàstram àpãyate % kumbha-bhraü÷a-vikãrõa-mauktika-ruco ràjanty amås tàrakàþ // VidSrk_27.7 *(864) // asta-vyàstàn krama-tata-gatãn patri-màlà-taraïgàn $ veõã-daõóàn iva dhçtavatã mukta-saüdhyàïga-ràgà & dhvànta-mlànàü÷uka-paricaya-cchanna-làvaõya-÷ocyà % dyauþ pratyagra-dyumaõi-virahàd vàntam akùõor na yàti // VidSrk_27.8 *(865) // paràvçttà gàvas taruùu vayasàü kåjati kulaü $ pi÷àcãnàü cetaþ spç÷ati gçha-kçtya-pravaõatà & ayaü nandã saüdhyà-samaya-kçta-kçtya-vyavasitis % tri-netràbhipràya-pratisadç÷am unmàrùñi murajàn // VidSrk_27.9 *(866) // ÷itkaõñhasya -- utsarpad-dhåma-lekhà-tviùi tamasi manàg visphuliïgàyamànair $ udbhedais tàrakàõàü viyati parigate pa÷cimà÷àm upetà & khedenevànatàsu skhalad-ali-rasanàsv abjinã-preyasãùu % pràyaþ saüdhyàtapàgniü vi÷ati dinapatau dahyate vàsara-÷rãþ // VidSrk_27.10 *(867) // pràrabdho maõi-dãpa-yaùñiùu vçthà pàtaþ pataïgair itoaþ $ gandhàndhair abhito madhuvrata-kulair utpakùmabhiþ sthãyate & vellad-bàhu-latà-viloka-valaya-svànair itaþ såcita- % vyàpàrà÷ ca niyojayanti vividhàn varàïganà varõakàn // VidSrk_27.11 *(868) // vrajati kalita-stokàloko navãna-javàruõa- $ cchavi-ravir asau svecchà-dç÷yau di÷aü bhç÷am ap-pateþ & kakubhi kakubhi pràptàhàràþ kulàyamahã-ruhàü % ÷irasi ÷irasi svairaü svairaü patanti patattriõaþ // VidSrk_27.12 *(869) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1199) kàla-vyàla-hataü vãkùya $ patantaü bhànum ambaràt & oùadhã÷aü samàdàya % dhàvatãva pitç-prasåþ // VidSrk_27.13 *(870) // jagan-netra-jyotiþ pibati ÷anakair andha-tamasaü $ kulàyair àkçùñàþ kùaõa-virata-kåjà bali-bhujaþ & tatholåkaþ stoka-vyapagata-bhayaþ koñara-mukhàd % vapur magna-grãvo óamarita÷iràþ pa÷yati di÷aþ // VidSrk_27.14 *(871) // viddåkasya -- tàrà-praroha-dhavalotkaña-danta-païkter $ dhvàntàbhinãla-vapuùo rajanã-pi÷àcyàþ & jihveva sàrdra-rudhiràruõa-sårya-màüsa- % gràsàrthinã nabhasi visphurati sma saüdhyà // VidSrk_27.15 *(872) // snàtãva mandara-nago 'stamite 'dy mitre $ sindhådvçtendu-kala÷a-skhalad-aü÷u-toyaiþ & etaj jagan-nayana-hàri ghanaü tamo 'sya % pçùñhe ÷riyaü vitata-kuntalavat tanoti // VidSrk_27.16 *(873) // pçthu-gagana-kabandha-skandha-cakraü kim etat $ kim u rudhira-kapàlaü kàla-kàpàlikasya & lalala-bharitam antaþ kiü nu tàrkùyàõóa-khaõóaü % janayati hi vitarkàn sàndhyam arkasya bimbam // VidSrk_27.17 *(874) // yàte bhàsvati vçddha-sàrasa-÷iraþ-÷oõesta-÷çïgà÷rayaü $ vyàliptaü timiraiþ kañhora-bali-bhuk-kaõñhàbhinãlair nabhaþ & màhendrã dig api prasanna-nalinà candrodayàkàïkùiõã % bhàty eùà cira-viprayukta-÷avarã-gaõóàvapàõóu-cchaviþ // VidSrk_27.18 *(875) // acalasiühasya acala-siühasya | (Skmsa.u.ka. 1196, malayaràjasya) atiharita-patra-parikara-saüpanna-spandanaika-viñapasya /* ghana-vàsanair mayåkhaiþ kusumbha-kusumàyate taraõiþ // VidSrk_27.19 *(876) //* cakrapàõeþ -- dinamaõir anargha-målyo dina-vaõijàrgha-prasàrito jagati /* anuråpàrgham alabdhvà punar iva ratnàkare nihitaþ // VidSrk_27.20 *(877) //* ÷rã-dharmapàlasya -- niryad-vàsara-jãva-piõóa-karaõiü bibhrat kavoùõaiþ karair $ mà¤jiùñhaü ravi-bimbam ambara-talàd astàcale luõñhati & kiü ca stoka-tamaþ-kalàpa-kalanà-÷yàmàyamànaü manàg % dhåma-dhyàma-puràõa-citra-racanà-råpaü jagaj jàyate // VidSrk_27.21 *(878) // ràja÷ekharasya -- gharma-tviùi sphurita-ratna-÷ilà-krameõa $ meror nitamba-kañakàn avagàhamàne & valgat-turaïga-khura-cårõita-padma-ràga- % dhålãva vàta-valitollasati sma saüdhyà // VidSrk_27.22 *(879) // astàdri-÷iro-vinihita-ravi-maõóala-sarasa-yàva-ghaññàïkam /* nayatãva kàla-kaulaþ kvàpi nabhaþ-sairibhaü siddhyai // VidSrk_27.23 *(880) //* prathamam alasaiþ paryastàgraü sthitaü pçthu-kesarair $ virala-viralair antaþ-patrair manàï militaü tataþ & tad-anu valanà-màtraü kiücid vyadhàyi bahir dalair % mukulana-vidhau vçddhàbjànàü babhåva kadarthanà // VidSrk_27.24 *(881) // dagdha-dhvànta-dinasya gharma-dina-kçt-saüvçtta-saptàrciùà $ taptàïgàra-guråccaya-÷riyam ayaü badhnàti saüdhyà-tapaþ & nirvàõàj jala-viprakãrõa-nivaha-÷yàmatvam àtanvate % pràg-vipluùña-tamo-guror abhinavàs tasyàs tamisra-tviùaþ // VidSrk_27.25 *(882) // buddhàkarasya -- astopadhàna-vinihita-ravi-bimba-÷iro-niku¤cita-dig-aïgaþ /* vaste 'ndhakàra-kambalam amara-÷ayane dinàdhvanyaþ // VidSrk_27.26 *(883) //* malayavàtasya -- nçtya-÷ramàt kara-nakhodara-pãtavàntaiþ $ svedàrdra-bhasma-maya-bindubhir indu-gauraiþ & saütyajya tàrakitam etad iti pravàdaü % vyomàïgaõaü gaõaya citritam ã÷vareõa // VidSrk_27.27 *(884) // lakùmãdharasya -- || ity aparàhõa-vrajyà || ||27|| ___________________________________________________________________ 28. tato 'ndhakàra-vrajyà kiü svarbhànur asau vilimpati jagad dehaprabhàvistaraiþ $ tãvràü÷oþ patataþ pataty atha karàlambàvakçùñaü nabhaþ & kiü sàmbhodhikulàbalàü vasumatãü svasmin vidhatte hariþ % saükalpàn iti màüsalaü vitanute kàdambanãlaü tamaþ // VidSrk_28.1 *(885) // niùyandasphuritàbhir oùadhirucàü ÷ailàþ ÷ikhàbhaktibhiþ $ ÷abdaiþ pràõabhçto gçhãtasumanovàsair marudbhir drumàþ & dhvànte limpati mattakokilavadhåkaõñhàbhinãle jagad % lakùyante bhavanàni jàlavivaroddhàntaiþ pradãpàü÷ubhiþ // VidSrk_28.2 *(886) // manovinodasya -- dràkparyastagabhastir astamayate màõikya÷oõo raviþ $ sàndhyaü dhàma nabhoïgaõaü kulayati dvitrisphurattàrakam & ÷ocyante vayasàü gaõair ita itaþ paryantacaityadrumàþ % kiü càbhyarõaparàkrameõa tamasà prorõåyate rodasã // VidSrk_28.3 *(887) // cakùurlagnam ivàtimàüsalamasãvarõàyate yan nabhaþ $ pàr÷vasthà iva bhànti hanta kakubho niþsandhiruddhàntaràþ & vinyastàtmapadapramàõakam idaü bhåmãtalaü j¤àyate % kiü cànyat karasaügamaikagamakaþ svàïge 'pi saüpratyayaþ // VidSrk_28.4 *(888) // ghanatamatimiraghuõotkarajagdhànàm iva patanti kàùñhànàm /* chidrair amãbhir uóubhiþ kiraõavyàjena cårõàni // VidSrk_28.5 *(889) //* (anargha-ràghava 2.53 muràreþ | (a.rà. 2.53) rahaþ-saüketa-stho ghanatama-tamaþ-pu¤ja-pihita- $ vçthonmeùaü cakùur muhur upadadhànaþ pathi pathi & sa-óatkàràd alpàd api nibhçta-saüpràpta-ramaõã- % bhrama-bhràmyad-bàhur dama-damikayottàmyati yuvà // VidSrk_28.6 *(890) // noþ || hà kaùñaü ka iha kùamaþ pratikçtau kasyaitad àvedyatàü $ grastaü hanta ni÷àcarair iva tamaþ-stobhaiþ samastaü jagat & kàlaþ so 'pi kim asti yatra bhagavàn udgamya ÷ãta-dyutir % dhvàntaughàd bhuvam uddhariùyati hariþ pàtàla-garbhàd iva // VidSrk_28.7 *(891) // vijayendrasya -- utsàrito hasita-dãdhitibhiþ kapolàd $ ekàvalãbhir avadhåta iva stanebhyaþ & aïgeùv alabdha-paribhoga-sukho 'ndhakàro % gçhõàti ke÷a-racanàsu ruùeva nàrãþ // VidSrk_28.8 *(892) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1207, gaõapateþ) vyomnas tàpiccha-gucchàvalibhir iva tamo-vallarãbhir vriyante $ paryantàþ prànta-vçttyà payasi vasumatã nåtane majjatãva & vàtyàsaüvega-viùvag-vitata-valayita-sphãta-dhåmyàprakà÷aü % pràrambhe 'pi triyàmà taruõayati nijaü nãlimànaü vaneùu // VidSrk_28.9 *(893) // atyutsàrya bahir-viñaïga-vaóabhã-gaõóa-sthala-÷yàmikàü $ bhinnàbhinna-gavàkùa-jàla-virala-cchidraiþ pradãpàü÷avaþ & àråóhasya bhareõa yauvanam iva dhvàntasya naktaü mukhe % niryàtàþ kapilàþ karàla-virala-÷ma÷rå-prarohà iva // VidSrk_28.10 *(894) // bhañña-gaõapateþ -- tanu-lagnà iva kakubhaþ kùmà-valayaü caraõa-càra-màtram iva /* viyad iva càlika-daghnaü muùñi-gràhyaü tamaþ kurute // VidSrk_28.11 *(895) //* (Vsbvi.÷à.bha. 3.6) uttaüsaþ keki-picchair marakata-valaya-÷yàmale doþ-prakàõóe $ hàraþ sàrendra-nãlair mçgamada-racito vaktra-patra-prapa¤caþ & nãlàbjaiþ ÷ekhara-÷rã-rasita-vasanatà cety abhãkàbhisàre % saüpraty eõekùaõànàü timira-bhara-sakhã vartate ve÷a-lãlà // VidSrk_28.12 *(896) // ràja÷ekharasyaitau (Vsbvi.÷à.bha. 3.7) || ity andhakàra-vrajyà || ||28|| ___________________________________________________________________ 29. tata÷ candra-vrajyà ÷çïgàre såtradhàraþ kusuma-÷ara-muner à÷rame brahmacàrã $ nàrãõàm àdidevas tribhuvana-mahito ràga-ràjye purodhàþ & jyotsnàsatraü dadhànaþ pura-mathana-jañàjåña-koñã÷ayàlur % devaþ kùãroda-janmà jayati kumudinã-kàmukaþ ÷veta-bhànuþ // VidSrk_29.1 *(897) // vasukalpasya (Skmsa.u.ka. 356) ÷a÷adharaþ kumudàkara-bàndhavaþ $ kamala-ùaõóa-nimãlana-paõóitaþ & ayam udeti kareõa dig-aïganàþ % parimçùann iva kuïkuma-kàntinà // VidSrk_29.2 *(898) // ràja÷riyaþ -- lokàþ ÷okaü tyajata na cira-sthàyinã dhvànta-vçttir $ bhadre yàyàþ kumudini mudaü mu¤ca mohaü cakora & svaccha-jyotsnàmçta-rasa-nadã-srotasàm eka-÷ailaþ % so 'yaü ÷rãmàn udayati ÷a÷ã vi÷va-sàmànya-dãpaþ // VidSrk_29.3 *(899) // etau ràja÷riyaþ -- karpåraiþ kim apåri kiü malayajair àlepi kiü pàradair $ akùàli sphañikopalaiþ kim aghañi dyàv-àpçthivyor vapuþ & etat tarkaya kairava-klama-hare ÷çïgàra-dãkùà-gurau % dikkàntàmukure cakora-suhçdi prauóhe tuùàra-tviùi // VidSrk_29.4 *(900) // (Spd÷à.pa. 3639, Skmsa.u.ka. 371, vasukalpasya) kalàdhàro vakraþ sphurad-adhara-ràgo nava-tanur $ galan-mànàve÷às taruõa-ramaõãr nàgara iva & ghana-÷roõã-bimbe nayana-mukule càdhara-dale % kapole grãvàyàü kuca-kala÷ayo÷ cumbati ÷a÷ã // VidSrk_29.5 *(901) // ÷rãkaõñhasya | (Srkm 415) saübandhã raghu-bhåbhujàü manasija-vyàpàra-dãkùà-gurur $ gauràïgã-vadanopamà-paricitas tàrà-vadhå-vallabhaþ & candraþ sundari dç÷yatàm ayam ita÷ caõóã÷a-cåóàmaõiþ % sadyo-màrjita-dàkùiõàtya-yuvatã-dantàvadàta-dyutiþ // VidSrk_29.6 *(902) // lekhàm anaïga-puratoraõa-kànti-bhàjam $ indor vilokaya tanådari nåtanasya & de÷àntara-praõayinor api yatra yånor % nånaü mithaþ sakhi milanti vilokitàni // VidSrk_29.7 *(903) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 362, vasukalpasya) naitan nabho lavaõa-toya-dhireùa pa÷ya $ chàyà-patha÷ ca na bhavaty ayam asya setuþ & nàyaü ÷a÷i nivióa-piõóita-bhoga eùa % ÷eùo na là¤chanam idaü harir eùa suptaþ // VidSrk_29.8 *(904) // kapàle màrjàraþ paya iti karàn leóhi ÷a÷inaþ $ taru-cchidra-protàn bisam iti karã saükalayati & ratànte talpa-sthàn harati vanitàpy aü÷ukam iva % prabhà-matta÷ candro jagad idam aho viklavayati // VidSrk_29.9 *(905) // ràja÷ekharasya (Kp 546, Sv.su.à. 1994, Sksa.ka.à. 3.114, Skmsa.u.ka. 382) bhavati bhaviùyati kim idaü nipatiùyati bimbam ambaràd ÷a÷inaþ /* aham api candana-païkair aïkam anaïkaü kariùyàmi // VidSrk_29.10 *(906) //* bhikùusumateþ -- citàcakraü candraþ kusuma-dhanuùo dagdha-vapuùaþ $ kalaïkas tatratyo vahati malinàïgàra-tulanàm & idaü tv asya jyotir dara-dalita-karpåra-dhavalaü % marudbhir bhasmeva prasarati vikãrõaü di÷i di÷i // VidSrk_29.11 *(907) // (Skmsa.u.ka. 419, ràja÷ekharasya) sadyaþ kuïkuma-païka-picchilam iva vyomàïgaõaü kalpayan $ pa÷yairàvata-kànta-danta-musala-cchedopameyàkçtiþ & udgacchaty ayam accha-mauktika-maõi-pràlamba-lambaiþ karair % mugdhànàü smara-lekha-vàcana-kalà-keli-pradãpaþ ÷a÷ã // VidSrk_29.12 *(908) // ràja÷ekharasya | (Skmsa.u.ka. 377) asàv eka-dvi-tri-prabhçti-paripàñyà prakañayan $ kalàþ svairaü svairaü nava-kamala-kandàïkura-rucaþ & purandhrãõàü preyo-viraha-dahanoddãpita-dç÷àü % kañàkùebhyo bibhyan nibhçtam iva candro 'bhyudayate // VidSrk_29.13 *(909) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1218, ràja÷ekharasya) unmãlanti mçõàla-komala-ruco ràjãva-saüvartikà- $ saüvarta-vrata-vçttayaþ katipaye pãyåùa-bhànoþ karàþ & apy usrair dhavalã-bhavatsu giriùu kùubdho 'yam unmajjatà % vi÷veneva tamo-mayo nidhir apàm ahnàya phenàyate // VidSrk_29.14 *(910) // (anargha-ràghava 2.70) kà÷mãreõa dihànam ambara-talaü vàma-bhruvàm ànanad- $ vairàjyaü vidadhànam indu-dçùadàü bhindànam ambhaþ-÷iràþ & pratyudyat-puruhåta-pattana-vadhå-dattàrgha-dårvàïkura- % kùãvotsaïga-kuraïgam aindavam idaü tad bimbam ujjçmbhate // VidSrk_29.15 *(911) // (anargha-ràghava 2.72) naivàyaü bhagavàn uda¤cati ÷a÷ã gavyåti-màtrãm api $ dyàm adyàpi tamas tu kaurava-kula-÷rã-càñu-kàràþ karàþ & mathnanti sthala-sãmni ÷aila-gahanotsaïgeùu saürundhate % jãva-gràham iva kvacit kvacid api cchàyàsu gçhõanti ca // VidSrk_29.16 *(912) // (anargha-ràghava 2.74) kiü nu dhvànta-payodhir eùa kataka-kùodair ivendoþ karair $ atyaccho 'yam adha÷ ca païkam akhilaü chàyàpade÷àd abhåt & kiü và tat-kara-kartarãbhir abhito nistakùaõàd ujjvalaü % vyomaivedam itas tata÷ ca patità÷ chàyà-chalena tvacaþ // VidSrk_29.17 *(913) // (anargha-ràghava 2.75) dala-vitati-bhçtàü tale taråõàü $ iha tila-taõóulitaü mçgàïka-rociþ & mada-capala-cakora-ca¤cu-koñã- % kavalana-tuccham ivàntaràntar àbhåt // VidSrk_29.18 *(914) // (anargha-ràghava 2.76) tathà paurastyàyàü di÷i kumuda-kedàra-kalikà- $ kapàñaghnãm induþ kiraõa-laharãm ullalayati & samantàd unmãlad-bahu-jala-bindustabakino % yathà pu¤jàyante prati-guõa-kameõàïka-maõayaþ // VidSrk_29.19 *(915) // muràreþ | (Ar 2.78, Skmsa.u.ka. 407) bhåyas taràõi yad amåni tamasvinãùu $ jyotsnãùu ca praviralàni tataþ pratãmaþ & saüdhyànalena bhç÷am ambara-måùikàyàm % àvartitair uóubhir eva bhçto 'yam induþ // VidSrk_29.20 *(916) // (anargha-ràghava 2.81) yaü pràk pratyag avàg uda¤ci kakubhàü nàmàni saübibhrataü $ jyotsnà-jàla-jhala-jjhalàbhir abhito lumpantam andhaü tamaþ & pràcãnàd acalàd itas tri-jagatàm àloka-bãjàd bahir % niryàntaü hariõàïkam aïkuram iva draùñuü jano jãvati // VidSrk_29.21 *(917) // (anargha-ràghava 7.60) pràcãnàcala-cåla-candra-maõibhir nirvyåóha-pàdyaü nijair $ niryàsair uóubhir nijena vapuùà dattàrghalàjà¤jali & antaþ-prauóha-kalaïka-tuccham abhitaþ sàndraü paristãryate % bimbàd aïkura-bhagna-nai÷ika-tamaþ-saüdoham indor mahaþ // VidSrk_29.22 *(918) // muràrer amã (anargha-ràghava 7.72) ÷a÷inam asåta pràcã nçtyati madano hasanti kakubho 'pi /* kumuda-rajaþ-paña-vàsaü vikirati gaganàðgane pavanaþ // VidSrk_29.23 *(919) //* dharma-kãrteþ | (Skmsa.u.ka. 406) kahlàra-spar÷i-garbhaiþ ÷i÷ira-parigamàt kàntimadbhiþ karàgrai÷ $ candreõàliïgitàyàs timira-nivasane sraüsamàne rajanyàþ & anyonyàlokanãbhiþ paricaya-janita-prema-nisyandinãbhir % dåràråóhe pramode hasitam iva parispaùñam à÷à-vadhåbhiþ // VidSrk_29.24 *(920) // pàõineþ || (Skmsa.u.ka. 411) adyàpi stana-÷aila-durga-viùame sãmantinãnàü hçdi $ sthàtuü và¤chati màna eùa dhig iti krodhàd ivàlohitaþ & udyad-dåratara-prasàrita-karaþ karùaty asau tat-kùaõàt % phullat-kairava-ko÷a-niþsara-dali-÷reõã-kçpàõaü ÷a÷ã // VidSrk_29.25 *(921) // vasukalpasya | (Mn 2.41, Skmsa.u.ka. 376, Spd÷à.pa. 3636, Sdsà.da. under 7.4, Kp 237) yàtasyàstam anantaraü dina-kçto ve÷ena ràgànvitaþ $ svairaü ÷ãtakaraþ karaü kamalinãm àliïgituü yojayan & ÷ãta-spar÷am avàpya saüprati tathà gupte mukhàmbhoruhe % hàseneva kumudvatã-vanitayà vailakùya-pàõóå-kçtaþ // VidSrk_29.26 *(922) // vasukalpasya | (Skmsa.u.ka. 413, Mn 2.42) tathoddàmair indoþ sarasa-visa-daõóa-dyuti-dharair $ mayåkhair vikràntaü sapadi paritaþ pãta-timiraiþ & dinaü-manyà ràtri÷ cakita-cakitaü kau÷ika-kulaü % praphullaü nidràõaiþ katham api yathàmbhoruha-vanaiþ // VidSrk_29.27 *(923) // dhoyãkasya (Skmsa.u.ka. 420, yoge÷varasya) uddarpa-håõa-taruõã-ramaõopamarda- $ bhugnonnata-stana-nive÷a-nibhaü himàü÷oþ & bimbaü kañhora-visakàõóa-kaóàra-gaurair % viùõoþ padaü prathamam agrakarair vyanakti // VidSrk_29.28 *(924) // aparàjita-rakùitasya | (Skmsa.u.ka. 367) tamobhir dikkàlair viyad api vilaïghya kva nu gataü $ gatà dràïmudràpi kva nu kumuda-koùasya sarasaþ & kva dhairyaü tac càbdher viditam udayàdreþ pratisara- % sthalã-madhyàsãne ÷a÷ini jagad apy àkulam idam // VidSrk_29.29 *(925) // aparàjitsya | (Skmsa.u.ka. 434, aparàjita-rakùitasya) prathamam aruõa-cchàyas tàvat tataþ kanaka-prabhas $ tad anu virahottàmyat-tanvã-kapola-tala-dyutiþ & prasarati punar dhvànta-dhvaüsa-kùamaþ kùaõadàmukhe % sarasa-bisinã-kanda-ccheda-cchavir mçga-là¤chanaþ // VidSrk_29.30 *(926) // kasyacit | (Kp 139, Svsu.à. 2004, Smvså.mu. 72.4, Skmsa.u.ka. 396, ràja÷ekharasya) candraþ kùãram iva kùaraty avirataü dhàrà-sahasrotkarair $ udgrãvais tçùitair ivàdya kumudair jyotsnà-payaþ pãyate & kùãrodàmbhasi majjatãva divasa-vyàpàra-khinnaü jagat % tat kùobhàj jala-budbudà iva tarantyàlohitàs tàrakàþ // VidSrk_29.31 *(927) // caturõàm | (Skmsa.u.ka. 390, vikramàditya-caõóàla-vidyà-kàli-dàsànàm) sphañikàla-vàla-lakùmãü pravahati ÷a÷i-bimbam ambarodyàne /* kiraõa-jala-sikta-là¤chana-bàla-tamàlaika-viñapasya // VidSrk_29.32 *(928) //* kasyacit | (Skmsa.u.ka. 394, ràja÷ekharasya) iha bahalitam indor dãdhitãnàü prabhàbhir $ mada-vikala-cakorã-ca¤cu-mudràïkitàbhiþ & rati-bhara-parikheda-srastaràrthaü vadhånàü % kara-kisalaya-lãlà-bha¤jana-vya¤jikàbhiþ // VidSrk_29.33 *(929) // rajani-purandhri-rodhra-tilakas timira-dvipa-yåtha-kesarã $ rajata-mayo 'bhiùeka-kala÷aþ kusumàyudha-medinã-pateþ & ayam udayàcalaika-cåóàmaõir abhinava-darpaõo di÷àü % udayati gagana-sarasi haüsasya hasann iva vibhramaü ÷a÷ã // VidSrk_29.34 *(930) // bàõasya -- eùa sàndra-timire gaganànte $ vàriõãva maline yamunàyàþ & bhàti pakùa-puña-gopita-ca¤cå % ràja-haüsa iva ÷ãta-mayåkhaþ // VidSrk_29.35 *(931) // gagana-tala-taóàga-prànta-sãmni pradoùa- $ prabalatara-varàhotkhanyamàna÷ cakàsti & parikalita-kalaïkaþ stoka-païkànulepo % nija-kiraõa-mçõàlã-måla-kando 'yam induþ // VidSrk_29.36 *(932) // (Srkm 932418) pariõata-lavalã-phalàbhipàõóus $ tanur abhavan malinodarà himàü÷oþ & jana-hçdaya-vibheda-kuõñhiteùor % vi÷ikha-ni÷àta-÷ileva manmathasya // VidSrk_29.37 *(933) // labdhodaye suhçdi candramasi sva-vçddhir $ àsàdya bhinna-samayas trida÷oddhçtàni & ratnàni lipsur iva dig-bhuvanàntaràle % jyotsnà-chalena dhavalo jaladhir jagàha // VidSrk_29.38 *(934) // gaõapateþ -- pinaùñãva taraïgàgrair $ arõavaþ phena-candanam & tad àdàya karair indur % limpatãva dig-aïganàm // VidSrk_29.39 *(935) // sarvasvaü gagana-÷riyà rati-pater vi÷vàsa-pàtraü sakhà $ vàstavyo hara-mårdhni sarva-bhuvana-dhvàntaugha-muùñindhayaþ & kùãràmbhodhi-rasàyanaü kamalinã-nidrauùadhã-pallavo % devaþ kànti-mahà-dhano vijayate dàkùàyaõã-vallabhaþ // VidSrk_29.40 *(936) // karpåra-drava÷ãkarotkara-mahà-nãhàra-magnàm iva $ pratyagràmçta-phena-païka-pañalã-lepopadigdhàm iva & svacchaika-sphañikà÷ma-ve÷ma-jañhara-kùiptàm iva kùmàm imàü % kurvan pàrvaõa-÷arvarã-patir asàv uddàmam uddyotate // VidSrk_29.41 *(937) // (Skmsa.u.ka. 388, parame÷varasya) asau bibhrat-tàmra-tviùam udaya-÷ailasya ÷irasi $ skhalan pràleyàü÷ur yadi bhavati matto haladharaþ & tadànãm etat tu pratinava-tamàla-dyuti-haraü % tamo 'pi vyàlolaü vigalati tadãyaü nivasanam // VidSrk_29.42 *(938) // yoge÷varasya -- yathàyaü bhàty aü÷ån di÷i di÷i kiran kunda-vi÷adàn $ ÷a÷àïkaþ kà÷mãrã-kuca-kala÷a-làvaõya-laóitaþ & tathàyaü kastårã-mada-likhita-patràvali-tulàü % navàmbhoda-ccheda-cchavir api samàrohati mçgaþ // VidSrk_29.43 *(939) // ÷arvasya | (Skmsa.u.ka. 395) yathaivaiùa ÷rãmàü÷ carama-giri-vaprànta-jaladhau $ sudhà-såti÷ cetaþ kanaka-kamalà-÷aïki kurute & tathàyaü làvaõya-prasara-makaranda-drava-tçùà- % patad-bhçïga-÷reõi-÷riyam api kalaïkaþ kalayati // VidSrk_29.44 *(940) // (Skmsa.u.ka. 426) sphuña-kokanadàruõaü purastàd $ atha jàmbånada-patra-pi¤jaràbham & krama-laïghita-mugdha-bhàvam indoþ % sphañika-ccheda-nibhaü vibhàti bimbam // VidSrk_29.45 *(941) // bhagãrathasya | (Skmsa.u.ka. 368) viyati visarpatãva kumudeùu bahåbhavatãva yoùitàü $ pratiphalatãva jañhara÷arakàõóavipàõóuùu gaõóabhittiùu & ambhasi vikasatãva hasatãva sudhàdhavaleùu dhàmasu % dhvajapañapallaveùu lalatãva samãracaleùu candrikà // VidSrk_29.46 *(942) // analasa-javà-puùpotpãóa-cchavi prathamaü tataþ $ samadaya-vanã-gaõóa-cchàyaü punar madhu-piïgalam & tad anu ca nava-svarõàmbhoja-prabhaü ÷a÷inas tatas % taruõi tagaràkàraü bimbaü vibhàti nabhas-tale // VidSrk_29.47 *(943) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 366) raktaþ karaü kirati pàõóu-payodharàgre $ candro vidhåya timiràvaraõaü ni÷àyàþ & dig-yoùitas tad avalokya kutåhalinyo % hrãõà÷ ca sa-smitam ivàpasaranti dåram // VidSrk_29.48 *(944) // go-rocanàrucaka-bhaïga-pi÷aïgitàïgas $ tàràpatir masçõam àkramate krameõa & gobhir navãna-bisa-tantu-vitàna-gaurair % àóhyambhaviùõur ayam ambaram àvçõoti // VidSrk_29.49 *(945) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 379) asau samàlokita-kànanàntare $ vikãrõa-vispaùña-marãci-kesaraþ & vinirgataþ siüha ivodayàcalàd % gçhãta-niùpanda-mçgo ni÷àkaraþ // VidSrk_29.50 *(946) // pàõineþ -- indum indra-dig asåta sarasvàn $ uttaraïga-bhuja-ràjir ançtyan & ujjaharùa jhaùa-ketur avàpuþ % ùañpadàþ kumuda-bandhana-mokùam // VidSrk_29.51 *(947) // abhinandasya mçgendrasyeva candrasya $ mayåkhair nakharair iva & pàñita-dhvànta-màtaïga- % muktàbhà bhànti tàrakàþ // VidSrk_29.52 *(948) // (Skmsa.u.ka. 401) gaura-tviùàü kuca-tañeùu kapola-pãñheùv $ eõãdç÷àü rabhasa-hàsam ivàrabhante & tanvanti vellana-vilàsam ivàmalàsu % muktàvalãùu vi÷adàþ ÷a÷ino mayåkhàþ // VidSrk_29.53 *(949) // kara-måla-baddha-pannaga-viùàgni-dhåma-hata-madhyam /* ai÷ànam iva kapàlaü sphuña-lakùma sphurati ÷a÷ibimbam // VidSrk_29.54 *(950) //* dakùasya (Skmsa.u.ka. 369, Jh 7.17) gate jyotsnàsita-vyoma- $ pràsàdàd dçg-atulyatàm & himàü÷u-maõóale lakùma % nãla-pàràvatàyate // VidSrk_29.55 *(951) // sadyaþ-pàñita-ketakodara-dala-÷reõã-÷riyaü bibhratã $ yeyaü mauktika-dàma-gumphana-vidhau yogya-cchaviþ pràg abhåt & unmeyàkula÷ãbhir a¤jali-puñair gràhyà mçõàlàïkuraiþ % pàtavyà ca ÷a÷iny-amugdha-vibhave sà vartate candrikà // VidSrk_29.56 *(952) // ràja÷ekharasya | (sa.u.ka. 389, Spd÷à.pa. 3638, Smvså.mu. 72.15, Skm 389) ye pårvaü yava-÷åca-såtra-suhçdo ye ketakàgra-cchada- $ cchàyà-dhàma-bhçto mçõàla-latikà làvaõya-bhàjo 'tra ye & ye dhàràmbu-vióambinaþ kùaõam atho ye tàra-hàra-÷riyas % te 'mã sphàñika-daõóa-óambara-jito jàtàþ sudhàü÷oþ karàþ // VidSrk_29.57 *(953) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 3.10, Skmsa.u.ka. 381) triyàmàv àmàyàþ kamala-mçdu-gaõóa-sthala-dhçti- $ pragalbho gaõóàlã na vidhur ayam akùuõõa-kiraõaþ & tad akùaõaþ sãmneyaü yad-urasi manàg a¤jana-mayã % mçga-cchàyà daivàd aghañi na kalaïkaþ punar ayam // VidSrk_29.58 *(954) // jyotsnà-mugdha-vadhå-vilàsa-bhavanaü pãyåùa-vãci-saraþ $ kùãràbdher navanãta-kåñam avanãtàpàrtitoyopalaþ & yàminyàs tilakaþ kalà mçga-dç÷àü prema-vrataikà÷ramaþ % kràmaty eùa cakorayàcaka-mahaþ-karpåra-varùaþ ÷a÷ã // VidSrk_29.59 *(955) // (Skmsa.u.ka. 432) tàrà-kora-karàji-bhàji gaganodyàne tamo-makùikàþ $ saüdhyà-pallava-pàtinãþ kavalayann ekàntatas tarkaya & etasminn udayàsta-bhådhara-taru-dvandvàntaràle tatair % ebhir bhàti gabhasti-tantu-pañalaiþ ÷vetorõa-nàbhaþ ÷a÷ã // VidSrk_29.60 *(956) // vasukalpasya (Skmsa.u.ka. 404, hareþ) || iti candra-vrajyà || ||29|| ___________________________________________________________________ 30. tataþ pratyåùa-vrajyà madhye vyoma-kañi-bhramàs tu kitava-pràg-bhàra-kopa-krama- $ kùipra-kùipta-kaparda-muùñi-kalanàü kurvanty amås tàrakàþ & kiü càyaü rajanã-patiþ pravigalal-làvaõya-lakùmãr itaþ % paryanta-sthita-càru-vçtta-kañhinã-khaõóa-cchaviü và¤chati // VidSrk_30.1 *(957) // kvaimallasya -- tamobhiþ pãyante gata-vayasi pãyåùa-vapuùi $ jvaliùyan màrtaõóopala-pañala-dhåmair iva di÷aþ & sarojànàü karùann ali-mayam ayaskànta-maõivatd % kùaõàd antaþ-÷alyaü tapati patir adyàpi na rucàm // VidSrk_30.2 *(958) // jàtàþ pakva-palàõóu-pàõóa-madhura-cchàyà-kiras tàrakàþ $ pràcãm aïkurayanti kiücana ruco ràjãva-jãvàtavaþ & låtàtantu-vitàna-vartulam ito bimbaü dadhac cumbati % pràtaþ proùita-rocir ambara-talàd astàcalaü candramàþ // VidSrk_30.3 *(959) // pràcã-vibhrama-karõikà-kamalinã-saüvartikàþ saüprati $ dve tisro ramaõãyam ambara-maõer dyàm uccarante rucaþ & såkùmocchvàsam apãdam utsukatayà saübhåya koùàd bahir % niùkràmad-bhramaraugha-saübhrama-bharàd ambhojam ujjçmbhate // VidSrk_30.4 *(960) // (anargha-ràghava 2.4) eka-dvi-prabhçti-krameõa gaõanàm eùàm ivàstaü yatàü $ kurvàõà samakocaya-dç÷a-÷atàny ambhoja-saüvartikàþ & bhåyo 'pi krama÷aþ prasàrayati tàþ saüpraty amån udyataþ % saükhyàtuü sakutåhaleva nalinã bhànoþ sahasraü karàn // VidSrk_30.5 *(961) // (anargha-ràghava 2.5) pãtvà bhç÷aü kamala-kuómala-÷ukti-koùà $ doùàtanã-timira-vçùñim atha sphuñantaþ & niryan-madhuvrata-kadamba-miùàd vamanti % bibhranti kàraõa-guõàn iva mauktikàni // VidSrk_30.6 *(962) // (anargha-ràghava 2.11 amã muràreþ (a.rà. 2.11) | tàràõàü tagara-tviùàü parikaraþ saükhyeya-÷eùaþ sthitaþ $ spardhante 'sta-rucaþ pradãpaka-÷ikhàþ sàrdhaü haridràïkuraiþ & tatra stambhita-pàrada-drava-jaóo jàtaþ prage candramàþ % paurastyaü ca puràõa-sãdhu-madhura-cchàyaü nabho vartate // VidSrk_30.7 *(963) // dvitrair vyomni puràõa-mauktika-maõi-cchàyaiþ sthitaü tàrakair $ jyotsnà-pàna-bharàlasena vapuùà suptà÷ cakoràïganàþ & yàto 'stàcala-cålam udvasa-madhu-cchatra-cchavi÷ candramàþ % pràcã bàla-bióàlalocanarucàü yàtà ca pàtraü kakup // VidSrk_30. 8 *(964) // kùãõàny eva tamàüsi kintu dadhati prauóhi na samyag-dç÷or $ vàsaþ saüvçttam eva kintu jahati pràõe÷varaü nàbalàþ & pàràvàra-gatai÷ ca koka-mithunair ànandato gadgadaü % sàkåtaü rutam eva kintu bahalaü sàtkçtya noóóãyate // VidSrk_30.9. *(965) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1181, vasukalpasya) parisphurata tàrakà÷ carata caura-cakràõy alaü $ prasarpata tamàüsi re samaya eùa yuùmàdç÷àm & na yàvad udayàcaloddhata-rajàþ samàkràmati % prabhà-pañala-pàñalã-kçta-nabho 'ntaràlo raviþ // VidSrk_30.10 *(966) // pràtaþ kopa-vilohitena raviõà dhvastaü tamaþ sarvato $ bhçïgàþ padma-puñeùu varõa-sadç÷às tasyeti kçùñàþ karaiþ & hà kaùñaü timira-tviùo vayam api vyaktaü hatà ity amã % kàkàþ saüprati ghoùayanti sabhayàþ kàketi nàmnàtmanaþ // VidSrk_30.11 *(967) // ÷akyàrcanaþ sucir amãkùaõa-païkajena $ kà÷mãra-piõóa-paripàñala-maõóala-÷rãþ & dhvàntaü harann amara-nàyaka-pàlitàyàü % devo 'bhyudeti di÷i vàsara-bãja-koùaþ // VidSrk_30.12 *(968) // viùõu-hareþ | (Skmsa.u.ka. 1187) kuntala ivàva÷iùñaþ smarasya candana-saro-nimagnasya /* pratibhàti yatra hariõaþ sa hariõa-lakùmà gato 'sta-mayam // VidSrk_30.13 *(969) //* dakùasya -- patyau yàte kalànàü vrajati gati-va÷àd astam indau krameõa $ krandantã patri-ràvair vigalita-timira-stoma-dhammilla-bhàrà & prabhraü÷i-sthåla-muktàphala-nikara-parispardhitàrà÷ru-binduþ % pronmãlat-pårva-saüdhyàhuta-bhuji rajanã pa÷ya dehaü juhoti // VidSrk_30.14 *(970) // kasyacit | (Smvså.mu. 82.3, Skmsa.u.ka. 1182, yoge÷varasya) so 'haü sudåram agamaü dvija-ràja-råóhiü $ gàóha-prasaktir abhavaü bata vàruõãtaþ & ity àkalayya niyataü ÷a÷abhçt samastam % astàd dadau jhagiti jhampa-mayaü payodhau // VidSrk_30.15 *(971) // narasiühasya -- stoka-stokam abhåmir ambara-tale tàràbhir astaü gataü $ gacchanty asta-gireþ ÷iras tad-anu ca cchàyà-daridraþ ÷a÷ã & pratyàsannatarodaya-stha-taraõer bimbàruõimnà tato % ma¤jiùñhà-rasa-lohinã dig api ca pràcã samunmãlati // VidSrk_30.16 *(972) // lakùmãdharasya -- muùita-muùitàlokàs tàràs tuùàra-kaõa-tviùaþ $ savitur api ca pràcã-måle milanti marãcayaþ & ÷rayati ÷ithila-cchàyàbhogas tañãm aparàmbudher % jarañha-lavalã-làvaõyàccha-cchavir mçga-là¤chanaþ // VidSrk_30.17 *(973) // ÷arvasya | (Skmsa.u.ka. 428) vrajaty apara-vàridhiü rajata-piõóa-pàõóuþ ÷a÷ã $ namanti jala-budbudha-dyuti-sapaïktayas tàrakàþ & kuruõñaka-vipàõóuraü dadhati dhàma dãpàïkurà÷þ % cakora-nayanàruõà bhavati dic ca sautràmaõã // VidSrk_30.18 *(974) // ràja÷ekharasya -- labdhvà bodhaü divasa-kariõaþ kãrõa-nakùatra-màlaü $ dãrghàd asmàd gagana-÷ayanàd ujjihànasya darpàt & sajjad-dànodaka-tanu-malo jarjaràbhãùu-rajjur % bhra÷yaty eùa pra÷ithila iva ÷rotra-÷aïkhaþ ÷a÷àïkaþ // VidSrk_30.19 *(975) // (Kapphiõàbhyudaya kapphiõàbhyudaya 15.10) tejo-rà÷au bhuvana-jaladheþ plàvità÷à-tañàntaü $ bhànau kumbhodbhava iva pibaty andhakàrotkaràmbhaþ & sadyo màdyan-makara-kamañha-sthåla-matsyà ivaite % yànty antasthàþ kula÷ikhariõo vyakti-vartma krameõa // VidSrk_30.20 *(976) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1188, ÷ikha-svàminaþ) àmudrantas tama iva saraþ-sãmni saübhåya païkaü $ tàrà-sàrthair iva pati-÷ucà phenakaiþ ÷liùña-pàdàþ & bhràntyàdaùña-sphuña-bisalatà-cu¤cubhi÷ ca¤cu-cakrai÷ % cakrà bandãkçta-viraha-kçc-candralekhà ivaite // VidSrk_30.21 *(977) // (Kapphiõàbhyudaya 15.37 bhañña-÷iva-svàminaþ (kapphiõàbhyudaya 15.37) kçta-pàda-nigåhanovasãdann $ adhika-÷yàma-kalaïka-païka-lekhaþ & gaganodadhi-pa÷cimànta-lagno % vidhur uttàna ivàsti kårma-ràjaþ // VidSrk_30.22 *(978) // ÷atànandasya | (Skmsa.u.ka. 427) ayam udayati mudrà-bha¤janaþ padminãnàm $ udaya-giri-vanàlã-bàla-mandàra-puùpam & viraha-vidhura-koka-dvandva-bandhur vibhindan % kupitakapi-kapola-kroóa-tàmras-tamàüsi // VidSrk_30.23 *(979) // yoge÷varasya | (Sksa.ka.à. 1.100, Sdsà.da. under 9.6, Skmsa.u.ka. 1186) rathyà-kàrpañikaiþ pañac-cara-÷ata-syåtoru-kanthàbala- $ pratyàdiùña-himàgamàrti-vi÷ada-prasnigdha-kaõñhodaraiþ & gãyante nagareùu nàgara-jana-pratyåùa-nidrànudo % ràdhà-màdhavayoþ paraspara-rahaþ-prastàvanà-gãtayaþ // VidSrk_30.24 *(980) // óimbokasya -- || iti pratyåùa-vrajyà || ||30|| ___________________________________________________________________ 31. tato madhyàhna-vrajyà madhyàhne paripu¤jitais tarutala-cchàyà mçgaiþ sevyate $ kàsàre sphuñitodare sunibhçtaü kãñair ahar nãyate & utsaïga-÷latha-mukta-hasta-yugala-nyastànanaþ kànane % jhillã-toya-kaõàbhiùeka-sukhito nidràyate vànaraþ // VidSrk_31.1 *(981) // etasmin divasasya madhya-samaye vàto 'pi caõóàtapa- $ tràseneva na saücaraty ahima-gor-bimbe lalàñaütape & kiü cànyat-paritapta-dhåli-luñhana-ploùàsahatvàd iva % cchàyà dåra-gatàpi bhåruha-tale vyàvartya saülãyate // VidSrk_31.2 *(982) // malaya-ràjasya | (Skmsa.u.ka. 1191) àdau màna-parigraheõa guruõà dåraü samàropità $ pa÷càt tàpa-bhareõa tànava-kçtà nãtà paraü làghavam & utsaïgàntara-vartinàm anugamàt saüpãóità gàm imàü % sarvàïga-praõaya-priyàm iva taru-cchàyà samàlambate // VidSrk_31.3 *(983) // (ñàpasavatsaràja 3.17 malayaràjasyaite (tàpasa-vatsaràja 3.17) kirati mihire viùvadrãcaþ karànati-vàmanã $ sthala-kamañhavad deha-cchàyà janasya viceùñate & gajapati-mukhodgãrõair àpyair api trasareõubhiþ % ÷i÷ira-madhuràm eõàþ kaccha-sthalãm adhi÷erate // VidSrk_31.4 *(984) // (anargha-ràghava 1.54) uddàma-dyumaõi-dyuti-vyatikara-prakrãóad-arkopala- $ jvàlà-jàlakañàla-jàïgala-tañã-niùkåjakoyaùñayaþ & bhaumoùma-plavamàna-såra-kiraõa-kråra-prakà÷à dç÷or % àyuþ karma samàpayanti dhig amår madhye 'hni ÷ånyà di÷aþ // VidSrk_31.5 *(985) // muràrer etau (anargha-ràghava 2.30) muràreþ |etau rathyà-garbheùu khelà-rasika-÷i÷u-guõaü tyàjayed pårvakelãr $ uddaõóàbja-cchadàlã-talam upagamayed ràjahaüsã-kulàni & adhyetéõàü dadhànaü bhç÷am ala-sadç÷àü kiücid aïgàvasàdaü % devasyaitat samantàd bhavatu samucita-÷reyase madhyam ahnaþ // VidSrk_31.6 *(986) // puruùottamadevasya -- kà÷maryàþ kçta-màlam udgata-dalaü koyaùñikaùñãkate $ nãrà÷mantaka-÷imbi-cumbana-mukhà dhàvanty apaþ-pårõikàþ & dàtyåhais tini÷asya koñaravati skandhe nilãya sthitaü % vãrun-nãóa-kapota-kåjitam anukrandanty adhaþ kukkubhàþ // VidSrk_31.7 *(987) // (ma.a.mi. 9.7) uddàma-jvalad-aü÷u-màli-kiraõa-vyarthàtirekàd iva $ cchàyàþ saüprati yànti piõóa-padavãü måleùu bhåmãruhàm & kiü caitad-danujàdhiràja-yuvatã-vargàvagàhotsarat- % kùobhoóóãna-vihaïga-maõóala-kçtàlãkàtapatraü saraþ // VidSrk_31.8 *(988) // dharmà÷okasya -- dhatte padma-latà-dalepsur upari khaü karõatàlaü dvipaþ $ ÷aùpa-stamba-rasàn niyacchati ÷ikhã madhye ÷ikhaõóaü ÷iraþ & mithyà leóhi mçõàla-koñi-rabhasàd daüùñràïkuraü ÷åkaro % madhyàhne mahiùa÷ ca và¤chati nija-cchàyà-mahà-kardamam // VidSrk_31.9 *(989) // kasyacit | (Vsbvi.÷à.bha. 1.43, Skmsa.u.ka. 1192, ràja÷ekharasya) vi÷antãnàü snàtuü jaghana-parive÷air mçgadç÷àü $ yad ambhaþ saüpràptaü pramada-vana-vàpyàs taña-bhuvam & gabhãre tan nàbhã-kuhara-pariõàhe 'dhvani sakçt % kuhuïkàra-sphàraü racayati ca nàdaü namati ca // VidSrk_31.10 *(990) // ràja÷ekharasya (Viddha÷àlabha¤jikà vi.÷à.bha. 1.44) ràja÷ekharasya viùvaï murmura-narma bibhrati pathàü garbheùv adabhràþ pañu- $ jyotir mukta-nirabhra-dãdhiti-ghañà-nirdhåpità dhålayaþ & megha-cchàya-dhiyàbhidhàvati puro nirdagdha-dårvàvanaü % pànthaþ kiü ca marãci-vãciùu payaþ-påra-bhramaþ klàmati // VidSrk_31.11 *(991) // dhvàntànãla-vanàdri-koñara-gçheùv adhyàsate kokilàþ $ pànthàþ potavad àpibanti kaluùaü dhànyàþ prataptaü payaþ & tallàmbho vana-tàmasolla-nivahasyà÷akta-sårya-sruti- % vràta-sphãta-varàhasairi-bhasa-bhàsva-sthaiõa-yåthàc cyutam // VidSrk_31.12 *(992) // dhåmo 'ñann añavãùu càñu-pañalànàñãkayaty ucchalat- $ pàü÷u-pràü÷u-bharàbhir àbhir abhito vàtormibhir vartmanaþ & utsarpad-dava-dhåma-vibhrama-bharaþ kiü ca pratãcãr apaþ % kurvanty accha-marãci-vãci-nicaya-bhràntyà hradànte mçgàþ // VidSrk_31.13 *(993) // buddhàkaraguptasya -- madhyàhne parinirmaleùu ÷akulaþ ÷aivàlamàlàmbuùu $ sthålatvàj jala-raïgu-nirjita-bhayaþ pucchàgra-romàvalãþ & lãlà-tàõóava-óambarair avakiran pànãya-pårõodarasþ % tuõóàgràt kùaõa-pãta-vàri-guóikàm udgãrya saülãyate // VidSrk_31.14 *(994) // iti madhyàhna-vrajyà ||31|| ___________________________________________________________________ (32) 32. tato ya÷o-vrajyà deva svasti vayaü dvijàs tata itas tãrtheùu sisnàsavaþ $ kàlindã-sura-sindhu-saïga-payasi snàtuü samãhàmahe & tad yàcemahi sapta-piùñapa-÷ucãbhàvaikatàna-vrataü % saüyaccha svaya÷aþ sitàsita-payo-bhedàd viveko 'stu naþ // VidSrk_32.1 *(995) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1605, rathàïgasya) kiü vçttàntaiþ para-gçha-gataiþ kiütu nàhaü samarthas $ tåùõãü sthàtuü prakçti-mukharo dàkùiõàtya-svabhàvaþ & de÷e de÷e vipaõiùu tathà catvare pàna-goùñhyàm % unmatteva bhramati bhavato vallabhà hanta kãrtiþ // VidSrk_32.2 *(996) // tutàtitasya | (Svsu.à. 2544, Skmsa.u.ka. 1618, Spd÷à.pa. 1227) sà candràd api candanàd api dara-vyàkoùa-kundàd api $ kùãràbdher api ÷eùato 'pi phaõina÷ caõóã÷a-hàsàd api & karõàtã-sita-danta-patra-mahaso 'py atyantam uddyotinã % kãrtis te bhuja-vãrya-nirjita-ripor loka-trayaü bhràmyati // VidSrk_32.3 *(997) // vàrtika-kàrasya | (Skmsa.u.ka. 1625, ràja÷ekharasya) tvad-ya÷o-ràja-haüsasya $ pa¤jaraü bhuvana-trayam & amã pànaka-raïkàbhàþ % saptàpi jala-rà÷ayaþ // VidSrk_32.4 *(998) // bimbokasya -- yat kùàraü ca malãmasaü ca jaladher ambhas tad ambhodharaiþ $ kçtvà svàdu ca nirmalaü ca nihitaü yatnena ÷uktau tathà & yenànarghatayà ca sundaratayà cedaü ya÷obhis tava % spardhàm etya viràjate nanu pariõàmo 'dbhuto bhautikaþ // VidSrk_32.5 *(999) // acalasiühasya -- dçùñaü saügara-sàkùibhir nigaditaü vaitàlika-÷reõibhir $ nyastaü cetasi kha¤janaiþ sukavibhiþ kàvyeùu saücàritam & utkãrõaü ku÷alaiþ pra÷astiùu sadà gãtaü ca nàkeùadàü % dàrer ujjayinã-bhujaïga bhavata÷ candràvadàtaü ya÷aþ // VidSrk_32.6 *(1000) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1609, ràja÷ekharasya) utkallolasya lakùmãü lavaõa-jalanidhir lambhitaþ kùãra-sindhoþ $ ko vindhyaþ ka÷ ca gaurã-gurur iti marutàm abhyudasto vivekaþ & nãtàþ karkatvam arka-pravahaõa-harayo hàritotsaïga-lakùmà % ràjann uddàma-gaurair ajani ca rajanã-vallabhas tvad-ya÷o bhoþ // VidSrk_32.7 *(1001) // abhinandasya nirmukta-÷eùa-dhavalair acalendra-mantha- $ saükùubdha-dugdha-maya-sàgara-garbha-gauraiþ & ràjann idaü bahula-pakùa-dalan-mçgàïka- % cchedojjvalais tava ya÷obhir a÷obhi vi÷vam // VidSrk_32.8 *(1002) // svasti kùãràbdhi-madhyàn nija-dayita-bhujàbhyantara-sthàbja-hastà $ kùmàyàm akùàma-kãrtiü ku÷alayati mahà-bhåbhujaü bhojya-devam & kùemaü me 'nyad yugàntàvadhi tapatu bhavàn yad-ya÷o-ghoùaõàbhiþ % devo nidrà-daridraþ saphalayati harir yauvana-rddhiü mameti // VidSrk_32.9 *(1003) // tvat-kãrtir jàta-jàóyeva $ saptàmbhonidhi-majjanàt & pratàpàya jagannàtha % yàtà màrtaõóa-maõóalam // VidSrk_32.10 *(1004) // kà tvaü, kuntala-malla-kãrtir, ahaha kvàsi sthità, na kvacit $ sakhyas tàs tava kutra kutra vada vàg lakùmãs tathà kàntayaþ & vàg yàtà caturànanasya vadanaü lakùmãr muràrer uraþ % kàntir maõóalam aindavaü mama punar nàdyàpi vi÷ràma-bhåþ // VidSrk_32.11 *(1005) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1616, chittapasya) àsãd uptaü yad etad raõa-bhuvi bhavatà vairi-màtaïga-kumbhàn $ muktà-bãjaü tad etat trijagati janayàmàsa kãrti-drumaü te & ÷eùo målaü prakàõóaü hima-girir udadhir dugdha-påràlavàlaü % jyotsnà ÷àkhà-pratànaþ kusumam uóu-cayo yasya candraþ phalaü ca // VidSrk_32.12 *(1006) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1623, hareþ) adya svarga-vadhå-gaõe guõamaya tvat-kãrtim indåjjvalàm $ uccair gàyati niùkalaïkima-da÷àm àdàsyate candramàþ & gãtà-karõana-moda-mukta-yavasa-gràsàbhilàùo vada % svàminn aïka-mçgaþ kiyanti hi dinàny etasya vartiùyate // VidSrk_32.13 *(1007) // | (Skmsa.u.ka. 1634, muràreþ) abhayam abhayaü deva bråmas tavàsilatàvadhåþ $ kuvalayadala÷yàmà ÷atror uraþsthala÷àyinã & samayasulabhàü kãrtiü bhavyàm asåta sutàm asàv % api ramayituü ràgàndheva bhramaty akhilaü jagat // VidSrk_32.14 *(1008) // amara-siühasya -- dyàm àvçõoti dharaõã-talam àtanoti $ pàtàla-måla-timiràõi tiraskaroti & hàràvalã-hariõa-lakùma-haràñña-hàsa- % heramba-danta-hari-÷aïkha-nibhaü ya÷as te // VidSrk_32.15 *(1009) // deva tvad-ya÷asi prasarpati ÷anair lakùmã-sudhoccaiþ-÷rava÷ $ candrairàvata-kaustubhàþ sthitim ivàmanyanta dugdhodadhau & kiü tv ekaþ param asti dåùaõa-kaõo yan nopayàti bhramàt % kçùõaü ÷rãþ ÷iti-kaõñham adri-tanayà nãlàmbaraü revatã // VidSrk_32.16 *(1010) // airàvaõanti kariõaþ phaõino 'py a÷eùàþ $ ÷eùanti hanta vihagà api haüsitàraþ & nãlotpalàni kumudanti ca sarva-÷ailàþ % kailàsituü vyavasità bhavato ya÷obhiþ // VidSrk_32.17 *(1011) //* kasyacit (Skmsa.u.ka. 1604, mahà÷akteþ) ràmaþ sainya-samanvitaþ kçta-÷ilà-setur yad ambhonidheþ $ pàraü laïghitavàn purà tad adhunà nà÷caryam utpàdayet & ekàkiny api setu-bandha-rahitàn saptàpi vàràü nidhãn % helàbhis tava deva kãrti-vanità yasmàt samullaïghati // VidSrk_32.18 *(1012) //* tasyaiva | (Skmsa.u.ka. 1617) na tac citraü yat te vitata-karavàlogra-rasano $ mahã-bhàraü voóhuü bhuja-bhujaga-ràjaþ prabhavati & yad udbhåtenedaü nava-visalatà-tantu-÷ucinà % ya÷o-nrimokeõa sthagitam avanã-maõóalam abhåt // VidSrk_32.19 *(1013) // saïgha-÷riyaþ | (Skmsa.u.ka. 1606) ÷rãkhaõóa-pàõóima-rucaþ sphuña-puõóarãka- $ ùaõóa-prabhà-paribhava-prabhavàs tudanti & tvat-kãrtayo gagana-dig-valayaü tad-antaþ- % piõóãbhavan-nivióa-mårti-paramparàbhiþ // VidSrk_32.20 *(1014) // buddhàkara-guptasya -- apanaya mahà-mohaü ràjann anena tavàsinà $ kathaya kuhaka-krãóà÷caryaü kathaü kva ca ÷ikùitam & yad ari-rudhiraü pàyaü pàyaü kusumbha-rasàruõaü % jhagiti vamati kùãràmbhodhi-pravàhasitaü ya÷aþ // VidSrk_32.21 *(1015) // dakùasya | (Skmsa.u.ka. 1513) tvaü kàmboja viràjase bhuvi bhavat-tàto divi bhràjate $ tat-tàtas tu vibhåùaõaþ sa kim api brahmaukasi dyotate & yuùmàbhis tribhir ebhir arpita-tanus tvat-kãrtir ujjçmbhiõã % màõikya-stavaka-traya-praõayinãü hàrasya dhatte ÷riyam // VidSrk_32.22 *(1016) // vasukalpasya -- janànuràga-mi÷reõa $ ya÷asà tava sarpatà & dig-vadhånàü mukhe jàtam % akasmàd ardha-kuïkumam // VidSrk_32.23 *(1017) // indor lakùma tripura-jayinaþ kaõñha-målaü muràrir $ dig-nàgànàü mada-jalam asãbhà¤ji gaõóa-sthalàni & adyàpy urvã-valaya-tilaka ÷yàmalimnàvaliptàny % àbhàsante vada dhavalitaü kiü ya÷obhis tvadãyaiþ // VidSrk_32.24 *(1018) // || iti ya÷o-vrajyà || ||32|| ___________________________________________________________________ 33. tato 'nyàpade÷a-vrajyà ||33 aye muktà-ratna prasara bahir uddyotaya gçhàn $ api kùoõãndràõàü kuru phalavataþ svàn api guõàn & kim atraivàtmànaü jarayasi mudhà ÷ukti-kuhare % mahà-gambhãro 'yaü jaladhir iha kas tvàü gaõayati // VidSrk_33.1 *(1019) // muràreþ | (Skmsa.u.ka. 1730) apratyàkalita-prabhàva-vibhave sarvà÷rayàmbhonidhau $ vàso nàlpa-tapaþ-phalaü yad aparaü doùo 'yam eko mahàn & ÷ambåko 'pi yad atra durlabhatarair ratnair anarghaiþ saha % spardhàm eka-nivàsa-kàraõa-va÷àd ekàntato và¤chati // VidSrk_33.2 *(1020) // padmàkaraþ parimito 'pi varaü sa eva $ yasya sva-kàma-va÷ataþ paribhujyate ÷rãþ & kiü tena nãra-nidhinà mahatà tañe 'pi % yasyormayaþ prakupità galahastayanti // VidSrk_33.3 *(1021) // dàmodarasya -- nãre 'smin amçtàü÷um utsukatayà kartuü kare kautukin $ mà nimne 'vataràrjavàd iyam adhas tasya praticchàyikà & martye 'sya grahaõaü kva dar÷ana-sudhàpy unmukta-netra-÷riyàü % svar-loke 'pi lavaþ ÷ave÷vara-jañà-jåñaika-cåóàmaõiþ // VidSrk_33.4 *(1022) // vallaõasya -- kenàsãnaþ sukham akaruõenàkaràd uddhçtas tvaü $ vikretuü và tvam abhilaùitaþ kena de÷àntare 'smin & yasmin vitta-vyaya-bhara-saho gràhakas tàvad àstàü % nàsti bhràtar marakata-maõe tvat-parãkùàkùamo 'pi // VidSrk_33.5 *(1023) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 1110, Smvså.mu. 28.11, Skmsa.u.ka. 1725, maïgalasya) mårdhàropaõa-satkçtair di÷i di÷i kùudrair vihaïgair gataü $ chàyà-dàna-niràkçta-÷rama-bharair naùñaü mçgair bhãrubhiþ & hà kaùñaü phala-lolupair apasçtaü ÷àkhàmçgai÷ ca¤calair % ekenaiva davànala-vyatikaraþ soóhaþ paraü ÷àkhinà // VidSrk_33.6 *(1024) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1882) ayaü vàràm eko nilaya iti ratnàkara iti $ ÷rito 'smàbhis tçùõà-taralita-manobhir jalanidhiþ & ka evaü jànãte nija-kara-puñã-koñara-gataü % kùaõàdenaü tàmyat-timi-makaram àpàsyati muniþ // VidSrk_33.7 *(1025) // kavinandasya | (Kuval, p. 108, Smvså.mu. 27.18, Skmsa.u.ka. 1683, vidyàpateþ) janma vyoma-saraþ-saroja-kuhare mitràõi kalpa-drumàþ $ krãóà svarga-purandhribhiþ paricitàþ sauvarõa-vallã-srajaþ & apy asmàd avatàra eva bhavato nonmàda-bherã-ravaþ % samyaï mårchiti-kelayaþ punar ime bhçïga dvir abhyàhatiþ // VidSrk_33.8 *(1026) // aïgenàïgam anupravi÷ya milato hastàvalepàdibhiþ $ kà vàrtà yudhi gandha-sindhura-pateþgr gandho 'pi cet ke dvipàþ & jetavyo 'sti hareþ sa là¤chanam ato vandàmahe tàm abhåd % yad-garbhe ÷arabhaþ svayaüjaya iti ÷rutvàpi yo nàïkitaþ // VidSrk_33.9 *(1027) // vallaõasyaitau -- àjanma-sthitayo mahã-ruha ime kåle samunmålitàþ $ kallolàþ kùaõa-bhaïguràþ punar amã nãtàþ paràm unnatim & antaþ prastara-saügraho bahir api bhra÷yanti gandha-drumà % bhràtaþ ÷oõa na so 'sti yo na hasati tvat-saüpadàü viplave // VidSrk_33.10 *(1028) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 1122, Smvså.mu. 30.5, Skmsa.u.ka. 1737, amara-siühasya) amuü kàla-kùepaü tyaja jalada gambhãra-madhuraiþ $ kim ebhir nirghoùaiþ sçja jhañiti jhàtkàri salilam & aye pa÷yàvasthàm akaruõa-samãra-vyatikara- % sphurad-dàva-jvàlàvali-jañila-mårter viñapinaþ // VidSrk_33.11 *(1029) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1940) yuktaü tyajanti madhupàþ sumano-vinà÷a- $ kàle yad enam avanã-ruham etad astu & etat tv adçùña-caram a÷ruta-vàrtam etàþ % ÷àkhà-tvaco 'pi tanu-kàõóa-samàs tyajanti // VidSrk_33.12 *(1030) // sa vandyaþ pàthodaþ sa khalu nayanànanda-jananaþ $ paràrthe nãce 'pi vrajati laghutàü yo 'rthi-subhagàm & kathàpi ÷rotavyà bhavati hata-ketor na ca punar % janànàü dhvaüsàya prabhavati hi yasyodgatir api // VidSrk_33.13 *(1031) // uda¤cad-dharmàü÷u-dyuti-paricayonnidra-bisinã- $ ghanàmodàhåta-bhramara-bhara-jhaïkàra-madhuràm & apa÷yat kàsàra-÷riyam amçta-varti-praõayinãü % sukhaü jãvaty andhådaravivaravarti plava-kulam // VidSrk_33.14 *(1032) // maitrã÷riyaþ -- suvarõakàra ÷ravaõocitàni $ vaståni vikretum ihàgatas tvam & kuto 'pi nà÷ràvi yad atra pallyàü % pallãpatir yàvad aviddha-karõaþ // VidSrk_33.15 *(1033) // yasyàvandhya-ruùaþ pratàpa-vasater nàdena dhairya-druhàü $ ÷uùyanti sma mada-pravàha-saritaþ sadyo 'pi dig-dantinàm & daivàt kaùña-da÷à-va÷aü gatavataþ siühasya tasyàdhunà % karùaty eùa kareõa ke÷ara-sañàbhàraü jarat-ku¤jaraþ // VidSrk_33.16 *(1034) // utkràntaü giri-kåña-laïghana-sahaü te vajra-sàrà nakhàs $ tat-teja÷ ca tad årjitaü sa ca nagonmàthã ninàdo mahàn & àlasyàd avimu¤catà giri-guhàü siühena nidràlunà % sarvaü vi÷va-jayaika-sàdhanam idaü labdhaü na kiücit kçtam // VidSrk_33.17 *(1035) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1818) haüho janàþ pratipathaü pratikànanaü ca $ tiùñhantu nàma taravaþ phalità natà÷ ca & anyaiva sà sthitir aho malaya-drumasya % yad gandha-màtram api tàpam apàkaroti // VidSrk_33.18 *(1036) // yan nãóa-prabhavo yad a¤jana-rucir yat khecaro yad dvijas $ tena tvaü svajanaþ kileti karañair yat tair upabråyase & tatràtãndriya-modi-màüsala-rasodgàras tavaiùa dhvanir % doùo 'bhåt kalakaõñha-nàyaka nijas teùàü svabhàvo hi saþ // VidSrk_33.19 *(1037) // vallaõasya -- kiü te namratayà kim unnatatayà kiü te ghana-cchàyayà $ kiü te pallava-lãlayà kim anayà cà÷oka puùpa-÷riyà & yat tvan-måla-niùaõõa-svinna-pathika-stomaþ stuvann anv aho % na svàdåni mçdåni khàdati phalàny àkaõñham utkaõñhitaþ // VidSrk_33.20 *(1038) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 1004, Smvså.mu. 33.32, ÷rã-bhojadevasya; Skmsa.u.ka. 1910, kaviràja-÷rã-nàràyaõasya) kalyàõaü naþ kim adhikam ito vartanàrthaü yad asmàl $ låtvà vçkùàn ahaha dahasi mràta-raïgàra-kàra & kiü tv etasminn a÷ani-pi÷unair àtapair àkulànàm % adhvanyànàm a÷araõa-maru-pràntare ko 'bhyupàyaþ // VidSrk_33.21 *(1039) // gadàdharasya | (Spd÷à.pa. 1183, Smvså.mu. 33.6, Skmsa.u.ka. 1925) rajjvà di÷aþ pravitatàþ salilaü viùeõa $ pà÷air mahã hutavaha-jvalità vanàntàþ & vyàdhàþ padàny anusaranti gçhãta-càpàþ % kaü de÷am à÷rayatu yåthapatir mçgàõàm // VidSrk_33.22 *(1040) // àdàya vàri paritaþ saritàü ÷atebhyaþ $ kiü nàma sàdhitam anena mahàrõavena & kùàrãkçtaü ca vaóavà-dahane hutaü ca % pàtàla-kukùi-kuhare vinive÷itaü ca // VidSrk_33.23 *(1041) // soóha-prauóha-hima-klamàni ÷anakaiþ patràõy adhaþ kurvate $ saübhàvya-cchada-và¤chayaiva taravaþ kecit kçtaghna-vratàþ & nàmany anta tadàtanãm api nija-cchàyàkùitiü taiþ punas % teùàm eva tale kçtaj¤a-caritaiþ ÷uùyadbhir apy àsyate // VidSrk_33.24 *(1042) // kasyacit | (Smvså.mu. 33.8, bilhaõasya; Skmsa.u.ka. 1885, acala-siühasya) madoùmà-saütàpàd vana-kari-ghañà yatra vimale $ mamajjur niþ÷eùaü taña-nikaña evonnata-karàþ & gate daivàd ÷oùaü vara-sarasi tatraiva taralà % baka-gràsa-tràsàd vi÷ati ÷apharã païkam adhunà // VidSrk_33.25 *(1043) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1750, madhura-÷ãlasya) yad vãcãbhiþ spç÷asi gaganaü yac ca pàtàla-målaü $ ratnair udyotayasi payasà yat dharitrãü pidhatse & dhik tat sarvaü tava jalanidhe yad vimucyà÷ru-dhàràs % tãre nãra-grahaõa-vimukhair adhvagair ujjhito 'si // VidSrk_33.26 *(1044) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 1090, Smvså.mu. 27.14, Skmsa.u.ka. 1693, ÷ubhàïkarasya) lolà ÷rãþ ÷a÷a-bhçt-kalaïka-malinaþ kråro maõi-gràmaõãr $ màdyaty atrabhramu-vallabho 'pi satataü tat kàlakåñaü viùam & ity antaþ-sva-kuñumba-durnaya-paràmar÷àgninà dahyate % bàóhaü vàóava-nàmadheya-dahana-vyàjena vàràü nidhiþ // VidSrk_33.27 *(1045) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1696, vàõã-kuñila-lakùmã-dharasya) yan màrgoddhura-gandha-vàta-kaõikàtaïkàrti-nànà-darã- $ koõoda¤cad-uro-nigåhita-÷iraþ-pucchà harãõàü gaõàþ & dçpyad-durdama-gandha-sindhura-jayotkhàto 'pi kàmaü stutiþ % smero 'yaü ÷arabhaþ paràü hçdi ghçõàm àyàti jàti-smaraþ // VidSrk_33.28 *(1046) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1812, vallaõasya) ekenàpi payodhinà jalamucas te påritàþ koñi÷o $ jàto nàsya ku÷àgra-lãna-tuhina-÷lakùõo 'pi toya-vyayaþ & àho ÷uùyati daiva-dçùñi-valanàd ambhobhir ambho-mucaþ % saübhåyàpi vidhàtum asya rajasi staimityam apy akùamàþ // VidSrk_33.29 *(1047) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1677, ÷abdàrõavasya) maryàdà-bhaïga-bhãter amita-rasatayà dhairya-gàmbhãrya-yogàn $ na kùubhyanty eva tàvan niyamita-salilàþ sarvadaite samudràþ & àho kùobhaü vrajeyuþ kvacid api samaye daiva-yogàt tadànãü % na kùoõã nàdri-vargà na ca ravi-÷a÷inau sarvam ekàrõavaü syàt // VidSrk_33.30 *(1048) // kasyacit | (Srkm 1680, suvarõa-rekhasya) ÷rutaü dåre ratnàkara iti paraü nàma jaladher $ na càsmàbhir dçùñà nayana-patha-gamyasya maõayaþ & puro naþ saüpràptàs taña-bhuvi salipsaü tu vasatàm % udagràþ kallolàþ sphuña-vikaña-daüùñrà÷ ca makaràþ // VidSrk_33.31 *(1049) // succhàyaü phala-bhàra-namra-÷ikharaü sarvàrti-÷ànti-pradaü $ tvàm àlokya mahãruhaü vayam amã màrgaü vihàyàgatàþ & antas te yadi koñarodara-calad-vyàlàvalã-visphurad- % vaktodvànta-viùànalàtibhayadaü vandyas tadànãü bhavàn // VidSrk_33.32 *(1050) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1883, vidyàyàþ) parabhçta-÷i÷o maunaü tàvan vidhehi nabhastalot- $ patana-vidhaye pakùau syàtàü na yàvad imau kùamau & dhruvam itarathà draùñavyo 'si svajàti-vilakùaõa- % dhvanita-kupita-dhvàïkùa-troñã-puñàhati-jarjaraþ // VidSrk_33.33 *(1051) // kasyacit | (Smvså.mu. 14.9, Skmsa.u.ka. 1985, acala-siühasya) majjat-koñhara-nakhara-kùata-kçtti-kçtta- $ rakta-cchañàchurita-kesara-bhàra-kàyaþ & siüho 'py alaïghya-mahimà harinàm adheyaü % dhatte jarat-kapir apãti kim atra vàcyam // VidSrk_33.34 *(1052) // kva malaya-tañã janma-sthànaü kva te ca vanecaràþ $ kva khalu para÷u-cchedaþ kvàsau dig-antara-saügatiþ & kva ca khara-÷ilà-paññe ghçùñiþ kva païka-saråpatà % malayaja sakhe mà gàþ khedaü guõàs tava dåùaõam // VidSrk_33.35 *(1053) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1895, malayajasya) vadata vidata-jambådvãpa-saüvçtta-vàrtàü $ katham api yadi dçùñaü vàrivàhaü vihàya & sariti sarasi sindhau càtakenàrpito 'sàv % api vahala-pipàsà-pàü÷ulaþ kaõñha-nàlaþ // VidSrk_33.36 *(1054) // lakùmãdharasya | (Skmsa.u.ka. 1962) uccair unmathitasya tena balinà daivena dhik-karmaõà $ lakùmãm asya nirasyato jalanidher jàtaü kim etàvatà & gàmbhãryaü kim ayaü jahàti kim ayaü puùõàti nàmbhodharàn % maryàdàü kim ayaü bhinatti kim ayaü na tràyate vàóavam // VidSrk_33.37 *(1055) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1673, lakùmãdharasya) unmukta-krama-hàri-meru-÷ikharàt kràmantam anyo dharaþ $ ko 'tra tvàü ÷arabhã-ki÷ora-pariùad-dhaureya dhartuü kùamaþ & tasmàd durgam a÷çïgala ghana-kalà-durlàlitàtman vraja % tvad-vàsàya sa eva kãrõa-kanaka-jyotsno girãõàü patiþ // VidSrk_33.38 *(1056) // vallaõasya (Skmsa.u.ka. 1811) durdinàni pra÷àntàni $ dçùñas tvaü tejasàü nidhiþ & athà÷àþ pårayann eva % kiü meghair vyavadhãyate // VidSrk_33.39 *(1057) // vyàpyà÷àþ ÷ayitasya vãci-÷ikharair ullikhya khaü preïkhataþ $ sindhor locana-gocarasya mahimà teùàü tanoty adbhutam & saü÷liùñàïguli-randhra-lãna-makara-gràhàvalir nãravo % yair nàyaü kara-÷uktikodara-laghur dçùño muner a¤jalau // VidSrk_33.40 *(1058) // abhinandasya | (Skmsa.u.ka. 1681) bhekaiþ koñara-÷àyibhir mçtam iva kùmàntargataü kacchapaiþ $ pàñhãnais pçthu-païkapãñha-luñhanàd asmin muhur mårcchitam & tasminn eva sarasy akàla-jaladenàgatya tac ceùñitaü % yenàkumbha-nimagna-vanya-kariõàü yåthaiþ payaþ pãyate // VidSrk_33.41 *(1059) // dvandåkasya | (Bp 201, Svsu.à. 843, dakùiõàtyasya; Spd÷à.pa. 777, akàlajaladasya; Skmsa.u.ka. 1755, chittapasya) haüho siüha-ki÷oraka tyajasi cet kopaü vadàmas tadà $ hatvainaü kariõàü sahasram akhilaü kiü labdham àyuùmatà & evaü kartum ahaü samartha iti ced dhiï mårkha kiü sarvato % nàlaü plàvayituü jagaj-jala-nidhir dhairyam yad àlambate // VidSrk_33.42 *(1060) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1825, vãrya-mitrasya) satyaü pippala-pàdapottama ghana-cchàyonnatena tvayà $ san-màrgo 'yam alaükçtaþ kim aparaü tvaü mårti-bhedo hareþ & kiü cànyat-phala-bhoga-kçùña-mukharàs tvàm à÷ritàþ patriõo % yat-puüskokila-kåjitaü vidadhate tan nànuråpaü param // VidSrk_33.43 *(1061) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1897, ÷àlika-nàthasya) nyagrodhe phala-÷àlini sphuña-rasaü kiücit phalaü pacyate $ bãjàny aïkura-gocaràõi katicit sidhyanti tatràpi ca & ekas tatra sa ka÷cid aïkura-varo badhnàti tàm unnatiü % yàm adhyan yajanaþ svamàtaram iva klànti-cchide dhàvati // VidSrk_33.44 *(1062) // ÷àlikanàthasya | (Skmsa.u.ka. 1926, ÷àlikasya) etasmin kusume svabhàva-mahati pràyo garãyaþ phalaü $ ramyaü svàdu sugandhi ÷ãtalam alaü pràptavyam ity à÷ayà & ÷àlmalyàþ paripàka-kàla-kalanà-rodhena kãraþ sthito % yàvat tat-puña-sandhi-nirgata-patat-tålaü phalàt pa÷yati // VidSrk_33.45 *(1063) // ÷àlika-nàthasya | (Skmsa.u.ka. 1915) màdhuryàd ati÷aityataþ ÷ucitayà saütàpa-÷àntyà dvayoþ $ sthàne maitryam idaü payaþ paya iti kùãrasya nãrasya ca & tatràpy arõasi varõanà sphurati me yat-saügatau vardhate % dugdhaü yena puraiva càsya suhçdaþ kvàthe svayaü kùãyate // VidSrk_33.46 *(1064) // dàraiþ krãóitam unmadaiþ sura-guros tenaiva naivàmunà $ bhagnaü bhåri suràsura-vyatikare tenaiva naivàmunà & naivàyaü sa imaü nçjaþ sa iva và naivaiùa doùàkaraþ % ko 'yaü bhoþ ÷a÷inãva locanavatàm arke kalaïkaþ samaþ // VidSrk_33.47 *(1065) // madhukåñasya -- àyànti yànti satataü nãraü ÷i÷iraü kharaü na gaõayanti /* vidmo na hanta divasàþ kasya kim ete kariùyanti // VidSrk_33.48 *(1066) //* upàlabhyo nàyaü sakala-bhuvanà÷carya-mahimà $ harer nàbhã-padmaþ prabhavati hi sarvatra niyatiþ & yad atraiva brahmà pibati nijam àyur madhu punar % vilumpanti svedàdhikam amçta-hçdyaü madhulihaþ // VidSrk_33.49 *(1067) // yadà hatvà kçtsnàü timira-pañalãü jàta-mahimà $ jagan-netraü mitraþ prabhavati gato 'sàv avasaraþ & idànãm astàdriü ÷rayati galitàloka-vibhavaþ % pi÷àcà valgantu sthagayatu tamisraü ca kakubhaþ // VidSrk_33.50 *(1068) // ku÷alanàthasya -- upàdhvaü tat pànthàþ punar api saro màrga-tilakaü $ yad àsàdya svecchaü viharatha vinãta-klama-bharàþ & itas tu kùàràbdher jarañha-makara-kùuõõa-payaso % nivçttiþ kalyàõã na punar avatàraþ katham api // VidSrk_33.51 *(1069) // (Sksa.ka.à. 4.97, Smvså.mu. 31.12, Skmsa.u.ka. 1692, pàpàkasya) sa-lãlaü haüsànàü pibati nivaho yatra vimalaü $ jalaü tasmin mohàt sarasi rucire càtaka-yuvà & svabhàvàd garvàd và na pibati payas tasya ÷akunaiþ % kim etenoccais tvaü bhavati laghimà vàpi sarasaþ // VidSrk_33.52 *(1070) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1745, ÷akañã-ya÷a-varasya) prasãda pràrambhàd virama vinayethàþ krudham imàü $ hare jãmåtànàü dhvanir ayam udãrõo na kariõàm & asaüj¤àþ khalv ete jala-÷ikhi-maruddhåsa-nicayàþ % prakçtyà garjanti tvayi tu bhuvanaü nirmadam idam // VidSrk_33.53 *(1071) // amara-siühasya | (Skmsa.u.ka. 1820) akasmàd unmatta praharasi kim adhva-kùiti-ruhaü $ hradaü hastàghàtair vidalasi kim utphulla-nalinam & tadà jànãmas te karivara balodgàram asamaü % sañàü suptasyàpi spç÷asi yadi pa¤cànana-÷i÷oþ // VidSrk_33.54 *(1072) // nàràyaõasya | (Skmsa.u.ka. 1831) samudreõàntasthas taña-bhuvi taraïgair akaruõaiþ $ samutkùipto 'smãti tvam iha paritàpaü tyaja maõe & ava÷yaü ko 'pi tvad-guõa-paricayàkçùña-hçdayo % narendras tvàü kuryàn mukuña-makarã-cumbita-rucim // VidSrk_33.55 *(1073) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1718) a÷oke ÷okàrtaþ kim asi bakule 'py àkula-manàþ $ nirànandaþ kunde saha ca sahakàrair na ramase & kusumbhe vi÷rambhaü yad iha bhajase kaõñaka-÷atair % asaüdigdhaü dagdha-bhramara bhavitàsi kùata-vapuþ // VidSrk_33.56 *(1074) // pàtaþ påùõo bhavati mahate naiva khedàya yasmàt $ kàlenàstaü ka iha na gatà yànti yàsyanti cànye & etàvat tu vyathayati yadàloka-bàhyais tamobhis % tasmin eva prakçti-mahati vyomni labdho 'vakà÷aþ // VidSrk_33.57 *(1075) // ka÷cit kaùñaü kirati karakà-jàlam eko 'timàtraü $ garjaty eva kùipati viùamaü vaidyutaü vahnim anyaþ & såte vàtaü javanam aparas tena jànãhi tàvat % kiü vyàdatse vihaga vadanaü tatra tatràmbuvàhe // VidSrk_33.58 *(1076) // mà sa¤caiùãþ phala-samudayaü mà ca patraiþ pidhàs tvaü $ rodhaþ-÷àkhin vitara tad idaü dànam evànukålam & nånaü pràvçt-samaya-kaluùair årmibhis tàla-tuïgair % adya ÷vo và sarid akaruõà tvàü ÷riyà pàtayitrã // VidSrk_33.59 *(1077) // àmodais te di÷i di÷i gatair dåram àkçùyamàõàþ $ sàkùàl lakùmyàs tava malayaja draùñum abhyàgatàþ smaþ & pa÷yàmaþ kiü subhaga bhavataþ krãóati kroóa eva % vyàóas tubhyaü bhavatu ku÷alaü mu¤ca naþ sàdhayàmaþ // VidSrk_33.60 *(1078) // kasyacit (Spd÷à.pa. 998, Smvså.mu. 33.24, Skmsa.u.ka. 1892, acala-siühasya) aõur api nanu naiva kroóa-bhåùàsya kàcid $ paribhajasi yad etat tad-vibhåtis tathaiva & iha sarasi manoj¤e saütataü pàtum ambhaþ % ÷rama-paribhava-magnàþ ke na magnàþ karãndràþ // VidSrk_33.61 *(1079) // ÷rã-dharmakarasya -- nabhasi niravalambe sãdatà dãrgha-kàlaü $ tvad-abhimukha-niviùñottàna-ca¤cu-puñena & jaladhara-jala-dhàrà dåratas tàvad àstàü % dhvanir api madhuras te na ÷ruta÷ càtakena // VidSrk_33.62 *(1080) // acala-siühasya | (Bp 208, Smvså.mu. 13.2, Skmsa.u.ka. 1952) ÷rama-parigatair vistãrõa-÷rãr asãti payaþ paraü $ katipayam api tvatto 'smàbhiþ samudra samãhitam & kim asi nitaràm uktùubhormiþ prasãda namo 'stu te % pathi pathi ÷ivàþ santy asmàkaü ÷ataü kamalàkaràþ // VidSrk_33.63 *(1081) // acalasya | (Skmsa.u.ka. 1690, kamala-guptasya) kakubhi kakubhi bhràntvà bhràntvà vilokya vilokitaü $ malayajasamo dçùño 'smàbhirna ko 'pi mahãruhaþ & upacitaraso dàhe cchede ÷ilàtalagharùaõe 'py % adhikam adhikaü yat saurabhyaü tanoti manoharam // VidSrk_33.64 *(1082) // taraõi-nandinaþ (Skmsa.u.ka. 1894) abhipatati ghanaü ÷çõoti garjàþ $ sahati ÷ilàþ sahate taóit-taraïgàn & visahati garutaü rutaü vidhatte % jala-pçùate kiyate 'pi càtako 'yam // VidSrk_33.65 *(1083) // acalasya (Skmsa.u.ka. 1953, acala-siühasya) baddho 'si viddhi tàvan madhu-rasana vyasanam ãdçg etad iti /* anavahita-kamala-mãlana madhukara kiü viphalam utphalasi // VidSrk_33.66 *(1084) //* tasyaiva -- hçtvàpi vasu-sarvasvam amã te jaladàþ sakhi /* mitràpy apakurvanti vipriyàõàü tu kà kathà // VidSrk_33.67 *(1085) //* ÷rã-phalenàmunaivàyaü $ kurute kiü na vànaraþ & hasaty ullasati preïkhaty % adhastàd ãkùate janam // VidSrk_33.68 *(1086) // taraõi-nandinaþ -- anyo 'pi candana-taror mahanãya-mårteþ $ sekàrtham utsahati tad-guõa-baddha-tçùõaþ & ÷àkhoñakasya punar asya mahà÷ayo 'yam % ambhoda eva ÷araõaü yadi nirguõasya // VidSrk_33.69 *(1087) // tvaü garja nàma visçjàmbuda nàmbu nàma $ vidyul-latàbhir abhitarjaya nàma bhåyaþ & pràcãna-karma-paratantra-nija-pravçtter % etasya pa÷ya vihagasya gatis tvam eva // VidSrk_33.70 *(1088) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1963) àmanthinã-kala÷a eùa sa-dugdha-sindhur $ vetraü ca vàsukir ayaü girir eùa manthaþ & saüpraty upoóha-mada-manthara-bàhu-daõóa- % kaõóåyanàvasara eva suràsuràõàm // VidSrk_33.71 *(1089) // bhañña-gaõapateþ -- vyàkurmahe bahu kim asya taroþ sadaiva $ naisargiko 'yam upakàra-rasaþ pareùu & unmålito 'pi marutà bata vàri-durga- % màrge yad atra jana-saükramatàm upetaþ // VidSrk_33.72 *(1090) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1884) visraü vapuþ para-vadha-pravaõaü ca karam $ tiryaktayaiva kathitaþ sad-asad-vivekaþ & itthaü na kiücid api càru mçgàdhipasya % tejas tu tat kim api yena jagad-varàkam // VidSrk_33.73 *(1091) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1819, vasundharasya) kasya tçùaü na kùapayasi na payasi tava kathaya ke nimajjanti /* yadi san-màrga-jalà÷aya nakro na kroóam adhivasati // VidSrk_33.74 *(1092) //* vãrasya -- na sphårjati na ca garjati na ca karakàþ kirati sçjati na ca taóitaþ /* na ca vinimu¤cati vàtyàü varùati nibhçtaü mahà-meghaþ // VidSrk_33.75 *(1093) //* na bhavatu kathaü kadambaþ pratipratãka-praråóha-ghana-pulakaþ /* vi÷vaü dhinoti jaladaþ pratyupakàra-spçhà-rahitaþ // VidSrk_33.76 *(1094) //* acala-siühasya -- karaü prasàrya såryeõa $ dakùiõà÷àvalambinà & na kevalam anenàtmà % divaso 'pi laghåkçtaþ // VidSrk_33.77 *(1095) // na ÷akyaü sneha-pàtràõàü $ vitànaü ca viråkùaõam & dahyamànàny api sneha- % vyaktiü kçtvà sphuñanti yat // VidSrk_33.78 *(1096) // nàlambanàya dharaõir na tçùàrti-÷àntyai $ saptàpi vàri-nidhayo na dhanàya meruþ & pårvàrjità÷ubha-va÷ãkçta-pauruùasya % kalpa-drumo 'pi na samãhitam àtanoti // VidSrk_33.79 *(1097) // à÷vàsya parvata-kulaü tapanoùõa-taptam $ uddàma-dàva-vidhuràõi ca kànanàni & nànà-nadãnada-÷atàni ca pårayitvà % rikto 'si yaj jalada saiva tavonnatà ÷rãþ // VidSrk_33.80 *(1098) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 778, Skmsa.u.ka. 1941) ye pårvaü paripàlitàþ phala-dala-cchàyàdibhiþ patriõo $ vi÷ràma-drumaü kathyatàü tava vipat-kàle kva te sàmpratam & etàþ saünidhi-màtra-kalpita-puraskàràs tu dhanyàs tvaco % yàsàü chedanam antareõa patito nàyaü kuñhàras tvayi // VidSrk_33.81 *(1099) // vittokasya | (Spd÷à.pa. 985, Skmsa.u.ka. 1919) dåraü yadi kùipasi bhãma-javair marudbhiþ $ sa¤cårõayasy api dçóhaü yadi và ÷ilàbhiþ & saudàminãbhir asakçd yadi haüsi cakùur % nànyà gatis tad api vàrida càtakasya // VidSrk_33.82 *(1100) // yasyodare bahu-manoratha-manthareõa $ saücintitaü kim api cetasi càtakena & hà kaùña miùña-phaladàna-vidhàna-hetor % ambhodharàt patati saüprati vajrapàtaþ // VidSrk_33.83 *(1101) // laóaha-candrasya | (Skmsa.u.ka. 1957) deve kàla-va÷aü gate savitari pràpyàntarà-saügatiü $ hanta dhvànta kim edhase di÷i di÷i vyomnaþ pratispardhayà & tasyaivàstam upeyuùaþ kara-÷atàny àdàya vidhvaüsayann % eùa tvàü kalitaþ kalàbhir udayaty agre ÷a÷ã pàrvaõaþ // VidSrk_33.84 *(1102) // dhanyas tvaü sahakàra saüprati phalaiþ kàkàn ÷ukàn pårayan $ pårvaü tu tvayi mukta-ma¤jari-bharonnidre ya indindaraþ & àkrãóan nimiùaü sa naiti phalitaü yat tvàü vika÷aika-mut % tad-dharmo 'sya phalà÷ayà paricayaþ kalpa-drume 'py asti kim // VidSrk_33.85 *(1103) // vallabhasya | (Skmsa.u.ka. 1791) yaþ pårvaü sphuñad-asthi-saüpuña-mukhe niryat-pravàlàïkuro $ pràyaþ sa dvidalàdika-krama-va÷àd àrabdha-÷àkà-÷ataþ & snigdhaü pallavito ghanaü mukulitaþ sphàra-cchañaü puùpitaþ % sotkarùaü phalito bhç÷aü ca vinataþ ko 'py eùa cåta-drumaþ // VidSrk_33.86 *(1104) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 1019, hetukasya; Smvså.mu. 33.17, harùasya; Skmsa.u.ka. 1904) jàyante bahavo 'tra kacchapa-kule kiü tu kvacit kacchapã $ naikàpy ekam asåta nàpi ca punaþ såtena và soùyate & àkalpaü dharaõã-dharodvahanataþ saükoca-khinnàtmano % yaþ kårmasya dinàni nàma katicid vi÷ràma-dàna-kùamaþ // VidSrk_33.87 *(1105) // hanåmataþ | (Skmsa.u.ka. 1643, ÷atànandasya) bhava-kàùñha-mayã nàma $ nauke hçdayavaty asi & parakãyair aparathà % katham àkçùyase guõaiþ // VidSrk_33.88 *(1106) // bhagavati yàmini vande tvayi bhuvi dçùñaþ pativratà-dharmaþ /* gatavati rajanã-nàthe kajjala-malinaü vapur vahasi // VidSrk_33.89 *(1107) //* dhig etad gàmbhãryaü dhig amçtamayatvaü ca jaladher $ dhig etàü dràghãyaþ-pracalatara-kallola-bhujatàm & yad etasyaivàgre kavalita-tanur dàva-dahanair % na tãràraõyànã salila-culukenàpy upakçtà // VidSrk_33.90 *(1108) // kaõikàkàrasya | (Skmsa.u.ka. 1695, kapàle÷varasya) ambhonidher anavagãta-guõaika-rà÷er $ uccaiþ÷rava-prabhçtiùu prasabhaü hçteùu & à÷vàsanaü yad avakçùñam abhån maharùe % toyaü tvayà tad api niùkaruõena pãtam // VidSrk_33.91 *(1109) // vanàrohasya -- katipaya-divasa-sthàyini mada-kàriõi yauvane duràtmànaþ /* vidadhati tathàparàdhaü janmaiva yathà vçthà bhavati // VidSrk_33.92 *(1110) //* kasyacit | (Spd÷à.pa. 1124, Smvså.mu. 30.2; Skmsa.u.ka. 1738, bhojadevasya) pra÷àntàþ kallolàþ stimita-masçõaü vàri vimalaü $ vinãto 'yaü ve÷aþ ÷amam iva nadãnàü kathayati & tathàpy àsàü tais tais tarubhir abhitas tãra-patitaiþ % sa evàgre buddhau pariõamati ruddho 'py avinayaþ // VidSrk_33.93 *(1111) // ÷abdàrõavasya | (Smvså.mu. 30.4, Skmsa.u.ka. 1740, kasyacit) satataü yà madhyasthà prathayati yaùñiþ pratiùñhitàsãti /* puùkariõi kim idam ucitaü tàü cedànãm adho nayasi // VidSrk_33.94 *(1112) //* ku÷alanàthasya -- kçtam idam asàdhu hariõaiþ ÷irasi taråõàü davànale jvalati /* àjanma keli-bhavanaü yad bhãtair ujjhitaü vipinam // VidSrk_33.95 *(1113) //* khadirasya -- vidhvastà mçga-pakùiõo viva÷atàü nãtàþ sthalã-devatà $ dhåmair antaritàþ svabhàva-malinair à÷à mahã-tàpitàþ & bhasmãkçtya sa-puùpa-pallava-phalàüs tàüs tàn mahà-pàdapàn % nirvçttena davànalena vihitaü valmãka-÷eùaü vanam // VidSrk_33.96 *(1114) // kasyacit (Spd÷à.pa. 1159, Smvså.mu. 34.5 both anonymous, Skmsa.u.ka. 1271 yoge÷varasya) karõàhati-vyatikaraü kariõàü vipakùa- $ dànaü vyavasyati madhuvrata eùa tiktam & smartavyatàm upagateùu saroruheùu % dhik jãvita-vyasanam asya malãmasasya // VidSrk_33.97 *(1115) // citraü tad eva mahad a÷masu tàpaneùu yad $ nodgiranty analam indukaràbhimçùñàþ & saübhàvyate 'pi kim idaü nu yathendukàntàs te % pàvanaü ca ÷i÷iraü ca rasaü sçjanti // VidSrk_33.98 *(1116) // dàha-ccheda-nikàùair ati pari÷uddhasya te vçthà garimà /* yad asi tulàm adhiråóhaü kàücana gu¤jàphalaiþ sàrdham // VidSrk_33.99 *(1117) //* surabheþ | (Skmsa.u.ka. 1734, bàõasya) sindhor uccaiþ pavana-calanàd utsaladbhis taraïgais $ kålaü nãto hçta-vidhi-va÷àd dakùiõàvarta-÷aïkhaþ & dagdhaþ kiü và na bhavati masã ceti saüdehinãbhiþ % ÷àmbåkàbhiþ saha paricito nãyate pàmarãbhiþ // VidSrk_33.100 *(1118) // sucaritasya | (Skmsa.u.ka. 1715, anuràga-devasya) chidraü maõer guõàrthaü nàyaka-pada-hetur asya tàralyam /* katham anyathe÷varàõàü viluñhati hçdaye ca maulau ca // VidSrk_33.101 *(1119) //* pariõati-sukumàra svàdu-màkanda nindàü $ katham iva tava bhçùño ràjakãraþ karotu & anavadhi-kañhinatvaü nàrikerasya yasmin % va÷ika-hçdaya-vçtter lupta-sàra-÷riya÷ ca // VidSrk_33.102 *(1120) // kiüpàka pàke bahir eva rakta tiktàsitàntar dç÷i kàntim eùi /* etàvatà kàkam apàsya kasya hçt-prãti-bhittis tvam idaü na jàne // VidSrk_33.103 *(1121) //* buddhàkaraguptasya vigarjàm unmu¤ca tyaja taralatàm arõava manàg $ ahaïkàraþ ko 'yaü katipaya-maõi-gràva-guóakaiþ & dç÷aü merau dadyàþ sa hi maõimaya-prastha-mahito % mahà-maunaþ sthairyàd atha bhuvanam eva sthirayati // VidSrk_33.104 *(1122) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1688, ÷atànandasya) àj¤àm eva muner nidhàya ÷irasà vindhyàcala sthãyatàm $ atyuccaiþ padam icchatà punar iyaü no laïghanãyà tvayà & mainàkàdi-mahãdhra-labdha-vasatiü yaþ pãtavàn ambudhiü % tasya tvàü gilataþ kapola-milana-kle÷o 'pi kiü jàyate // VidSrk_33.105 *(1123) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1703, ÷àlåkasya) abhyudyat-kavala-graha-praõayinas te ÷allakã-pallavàs $ tac càsphàla-sahaü saraþ kùiti-bhçtàm ity asti ko nihnute & danta-stambha-niùaõõa-niþsaha-karaþ ÷vàsair atipràü÷ubhir % yenàyaü virahã tu vàraõa-patiþ svàmin sa vindhyo bhavàn // VidSrk_33.106 *(1124) // || ity anyàpade÷a-vrajyà || ||33|| ___________________________________________________________________ 34. tato vàta-vrajyà uddàma-dviradàvalåna-bisinã-saurabhya-saübhàvita- $ vyomànaþ kalahaüsa-kampita-garut-pàlã-marun-màüsalàþ & dårottàna-taraïga-laïghana-jalà-jaïghàla-garva-spç÷aþ % karpåra-drava-÷ãkarair iva di÷o limpanti pampànilàþ // VidSrk_34.1 *(1125) // andhrã-nãrandhra-pãna-stana-taña-luñhanàyàsamanda-pracàrà÷ $ càrånnullàsayanto dravióa-vara-vadhå-hàri-dhammilla-bhàràn & jighrantaþ siühalãnàü mukha-kamala-malaü keralãnàü kapolaü % cumbanto vànti mandaü malaya-parimalà vàyavo dàkùiõàtyàþ // VidSrk_34.2 *(1126) // vasukalpasya (Skmsa.u.ka. 443) latàü puùpavatãü spçùñvà $ kçta-snàno jalà÷aye & punas tat-saïga-÷aïkãva % vàti vàtaþ ÷anaiþ ÷anaiþ // VidSrk_34.3 *(1127) // vinaya-devasya -- kàntà-karùaõa-lola-kerala-vadhå-dhamilla-mallã-raja÷ $ caurà÷ coóa-nitambinã-stana-tañe niùpandatàm àgatàþ & revà-÷ãkara-dhàriõo 'ndhra-murala-strã-màna-mudràbhidoaþ % vàtà vànti navãna-kokila-vadhå-håïkàra-vàcàlitàþ // VidSrk_34.4 *(1128) // ÷rãkaõñhasya -- dhunànaþ kàverã-parisara-bhuva÷ campaka-tarån $ marun mandaü kunda-prakara-makarandàn avakiran & priya-premàkarùa-cyuta-racanam àmåla-saralaü % lalàñe làñãnàü luñhitam alakaü tàõóavayati // VidSrk_34.5 *(1129) // (Skmsa.u.ka. 447) vahati lalita-mandaþ kàminã-màna-bandhaü $ ÷lathayitum ayam eko dakùiõo dàkùiõàtyaþ & vitarati ghana-sàràmodam antar-dhunàno % jaladhi-jala-taraïgàn khelayan gandha-vàhaþ // VidSrk_34.6 *(1130) // bhuktvà ciraü dakùiõa-dig-vadhåm imàü $ vihàya tasyà bhayataþ ÷anaiþ ÷anaiþ & sa-gandha-sàràdi-kçtàïga-bhåùaõaþ % prayàty udãcãü dayitàm ivànilaþ // VidSrk_34.7 *(1131) // vàti vyasta-lavaïga-lodhra-lavalã-ku¤jaþ kara¤ja-drumàn $ àdhunvann upabhuktam uktamuralàtoyormi-màlà-jaóaþ & svairaü dakùiõa-sindhu-kåla-kadalã-kacchopakaõñhodbhavaþ % kàverã-taña-tàói-tàóana-tañatkàrottaro màrutaþ // VidSrk_34.8 *(1132) // cumbann ànanam àluñhan stana-tañãm àndolayan kuntalaü $ vyasyann aü÷uka-pallavaü manasija-krãóàü samullàsayan & aïgaü vihvalayan mano vikalayan mànaü samunmålayan % nàrãõàü malayànilaþ priya iva pratyaïgam àliïgati // VidSrk_34.9 *(1133) // (Skmsa.u.ka. 441) alãnàü màlàbhir viracita-jañà-bhàra-mahimà $ paràgaiþ puùpàõàm uparacita-bhasma-vyatikaraþ & vanànàm àbhoge kusumavati puùpoccaya-paro % marun mandaü mandaü vicarati parivràjaka iva // VidSrk_34.10 *(1134) // (Skmsa.u.ka. 437) ÷aùpa-÷yàmalitàla-vàla-nipatat-kulyàjala-plàvita- $ krãóodyàna-niketanàjira-juùàm aspçùña-bhå-reõavaþ & suptaü saüprati bodhayanti ÷anakai÷ ceto-bhuvaü kàminàü % pratyagra-sphuña-mallikà-surabhayaþ sàyanütanà vàyavaþ // VidSrk_34.11 *(1135) // acala-siühasya -- adyàbhogini gàóha-marma-nivahe harmàgra-vedã-juùàü $ sadya÷ candana-÷oùiõi stana-tañe saïge kuraïgã-dç÷àm & pràyaþ pra÷lathayanti puùpa-dhanuùaþ puùpàkare niùñhite % nirvedaü nava-mallikà-surabhayaþ sàyaü nayà vàyavaþ // VidSrk_34.12 *(1136) // ÷atànandasya -- ÷i÷ira-÷ãkara-vàhini màrute $ carati ÷ãta-bhayàd iva satvaraþ & manasijaþ pravive÷a viyoginã- % hçdayam àhita-÷oka-hutà÷anaþ // VidSrk_34.13 *(1137) // kumàradàsasya -- dãrghàn muktaþ sapadi malayàdhitya-kàyàþ prasaïgàd $ àviùkurvan praõaya-pi÷unaü saurabhaü candanasya & mandaü mandaü nipatati ciràd àgato màdhavãùu % vyàkurvàõo bhayam iva paraü dàkùiõo gandhavàhaþ // VidSrk_34.14 *(1138) // madhu÷ãlasya -- prabhàte sannaddha-stanita-mahimànaü jaladharaü $ spç÷antaþ sarvatra sphuñita-vana-mallã-surabhayaþ & amã mandaü mandaü surata-samara-÷rànta-taruõã- % lalàña-svedàmbhaþ-kaõa-parimuùo vànti marutaþ // VidSrk_34.15 *(1139) // (Skmsa.u.ka. 457) surata-bhara-khinna-pannaga-vilàsinã-pàna-keli-jarjaritaþ /* punar iha virahi-÷vàsair malaya-marun màüsalã-bhavati // VidSrk_34.16 *(1140) //* ete pallã-parivçóha-vadhå-prauóha-kandarpa-keli- $ kliùñàpãta-stana-parisara-sveda-saüpad-vipakùàþ & vànti svairaü sarasi sarasi kroóa-daüùñrà-vimarda- % truñyad-gundrà-parimala-guõa-gràhiõo gandhavàhàþ // VidSrk_34.17 *(1141) // (Skmsa.u.ka. 440) nàdhanyaiþ ÷aïkha-pàõeþ kùaõa-dhçta-gatayaþ pràü÷ubhi÷ candrakànta- $ pràsàdair dvàrakàyàü taralita-caramàmbhodhi-nãràþ samãràþ & sevyante nitya-màdyat-kari-kàñhina-karà-sphàla-kàla-prabuddha- % krudhyat-pa¤cànanàgra-dhvani-bhara-vigalad-guggulådgàra-garbhàþ // VidSrk_34.18 *(1142) // hima-spar÷àd aïge ghana-pulaka-jàlaü vidadhataþ $ pika-troñã-truñyad-vikaca-sahakàràïkura-lihaþ & amã svairaü svairaü malaya-maruto vànti dinajaü % dinàpàye cakùuþ-klamam apaharanto mçgadç÷àm // VidSrk_34.19 *(1143) // ayam uùasi vinidra-dràvióã-tuïga-pãna- $ stana-parisara-sàndra-sveda-bindåpamardã & sruta-malayaja-vçkùa-kùãra-saurabhya-sabhyo % vahati sakhi bhujaïgã-bhukta-÷esaþ samãraþ // VidSrk_34.20 *(1144) // kasyacit | (sa.u.ka. 456) ye dolàkelikàràþ kim api mçga-dç÷àü manyu-tantu-cchido ye $ sadyaþ ÷çïgàra-dãkùà-vyatikara-guravo ye ca loka-traye 'pi & te kaõñhe loñhayantaþ para-bhçta-vayasàü pa¤camaü ràga-ràjaü % vànti svairaü samãràþ smara-vijaya-mahà-sàkùiõo dàkùiõàtyàþ // VidSrk_34.21 *(1145) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 1.27, Spd÷à.pa. 3816, Smvså.mu. 59.29, Skmsa.u.ka. 444) daronmãlac-cåóa-prakara-mukulodgàra-surabhiþ $ latàlàsya-krãóà-vidhi-nivióa-dãkùà-paricayaþ & vibhindann udyànàny atanu-makaranda-drava-hara % ÷rama-svairo vàyur manasija-÷arair jarjarayati // VidSrk_34.22 *(1146) // ÷ràntà÷ cåta-vanàni ku¤ja-pañala-preïkholanàd unmiùan- $ mallã-kuómala-sàndra-saurabha-sarit-saüsyanda-÷çïgàriõaþ & ete saüvasathopakaõñha-vilasad-vçùñy-ambu-vãcã-cayon- % mãlad-bàla-tuùàra-÷ãkara-kirau krãóanti jha¤jhànilàþ // VidSrk_34.23 *(1147) // buddhàkara-guptasya -- || iti vàta-vrajyà || ||34|| ___________________________________________________________________ (35) 35. tato jàti-vrajyà ajàjã-jambàle rajasi maricànàü ca luñhitàþ $ kañutvàd uùõatvàj janita-rasanauùñha-vyatikaràþ & anirvàõotthena prabalatara-tailàkta-tanavo % mayà sadyo bhçùñàþ katipaya-kavayyaþ kavalitàþ // VidSrk_35.1 *(1148) // grãvàbhaïàbhiràmaü muhur anupatati syandane datta-dçùñiþ $ pa÷càrdhena praviùñaþ ÷arapatana-bhayàd bhåyasà pårva-kàyam & ÷aùpair ardhàvalãóhaiþ ÷rama-vivçta-mukha-bhraü÷ibhiþ kãrõa-vartmà % pa÷yodagra-plutatvàd viyati bahutaraü stokam urvyàü prayàti // VidSrk_35.2 *(1149) // kàlidàsasya | (÷ak. 1.7 Han. 4.3, Smk 93.1, Pmt 177, Ssm 993, Kvv 32, Ipk 42, Kpd, 83, A÷ p.74 ad. 20.23, Ekàvalã p.101, Ak, p. 327, Amd 127, Vyk 2.120, Srb 207.7) svairaü cakrànuvçttyà muhur upari paribhramya samyak kçtàsthaþ $ kùiptàdho-dçùñi-lakùyã-kçta-pala-÷akalaþ pakkaõa-pràïgaõeùu & tãvràdhaþ-pàta-pu¤jã-kçta-vitata-calat-pakùa-pàlã-vi÷àla÷ % cilla÷ càõóàla-pallã-piñhara-jañharataþ proddharaty ardha-dagdham // VidSrk_35.3 *(1150) // kasyacit -- udgrãvà vivçtàruõàsya-kuharàs tçùõàcalat-tàlavaþ $ pakùà-saübhava-vepamàna-tanavaþ proóóãya kiücin muhuþ & anyonyàkùamiõaþ ÷aràri-÷i÷avaþ pràtar nadã-rodhasi % pràleyàmbu pibanti vãraõa-dala-droõã praõàlã-srutam // VidSrk_35.4 *(1151) // kasyacit | (Srkm 1330) rajju-kseparayonnamad-bhuja-latà-vyaktaika-pàr÷va-stanã $ såtra-ccheda-vilola-÷aïkha-valaya-÷reõã-jhaõat-kàriõã & tiryag-vistçta-pãvaroru-yugalà pçùñhàn ativyàkçtà- % bhoga-÷roõir udasyati pratimuhuþ kåpàd apaþ pàmarã // VidSrk_35.5 *(1152) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2004, ÷araõasya) pakùàbhyàü sahitau prasàrya caraõàv ekaika÷aþ pàr÷vayor $ ekãkçtya ÷irodharopari ÷anaiþ pàõóådare pakùatã & nidrà÷eùa-vi÷eùa-rakta-nayano niryàya nãóodaràd % àsçkkànta-vidàritànana-puñaþ pàràvato jçmbhate // VidSrk_35.6 *(1153) // bhçïgàrasya | (Skmsa.u.ka. 2025) pràtar vàra-vilàsinã-jana-raõan ma¤jãra-ma¤ju-svanair $ udbuddhaþ paridhåya pakùati-puñaü pàràvataþ sa-spçham & kiücit ku¤cita-locanàü sahacarãü saücumbya ca¤cvà ciraü % manàndolita-kaõñha-kuõñhita-galaþ sotkaõñham utkåjati // VidSrk_35.7 *(1154) // vikramàditya-tapasvinoþ | (Skmsa.u.ka. 2024, vikramàdityasya) utplutya dåraü paridhåya pakùà- $ vadho nirãkùya kùaõa-baddha-lakùyaþ & madhye-jalaü buóóati datta-jhampaþ % samatsyam utsarpati matsya-raïkaþ // VidSrk_35.8 *(1155) // vàkpati-ràjasya | (Skmsa.u.ka. 2031, kasyacit) nãóàd apakramya vidhåya pakùau $ vçkùàgram àruhya tataþ krameõa & udgrãvam utpuccham udeka-pàdam % uccåóam ukåjati tàmra-cåóaþ // VidSrk_35.9 *(1156) // madhoþ | (Skmsa.u.ka. 2032 kasyacit) aïguùñhàkrama-yantritàïgulir adhaþ pàdàrdha-nãruddha-bhår $ pàr÷vodvega-kçto nihatya kaphaõi-dvandvena daü÷àn muhuþ & nyag-jànu-dvaya-yantra-yantrita-ghañã-vaktràntaràla-skhalad- % dhàràdhvàna-manoharaü sakhi payo gàü dogdhi dàmodaraþ // VidSrk_35.10 *(1157) // upàdhyàya-dàmodarasya || (Pvpadyà. 262; Skmsa.u.ka. 2001, Smvså.mu. 96.14) karõàgranthita-kiü-tanur nata-÷irà bibhraj-jarà-jarjara- $ sphik-sandhi-pravive÷ita-pravicalal-laïgåla-nàlaþ kùaõam & àràd vãkùya vipakva-sàkrama-kçta-krodha-sphurat-kandharaü % ÷và mallãkalikà-vikà÷i-da÷anaå kiücit kvaõan gacchati // VidSrk_35.11 *(1158) // kasyacit -- tundã cet paricumbati priyatamàü svàrthàt tato bhra÷yati $ svàrthaü cet kurute priyàdhara-rasàsvàdaü na vindaty asau & taü cemaü ca karoti måóha-jaóa-dhãþ kàmàndha-mugdho yatas % tundau tundita-vigrahasya surate naiko bhaven nàparaþ // VidSrk_35.12 *(1159) // kasyacit -- na÷yad-vakrima-kuntalàntalulita-svacchàmbu-bindåtkarà $ hasta-svastika-saüyame nava-kuca-pràg-bhàram àtanvatã & pãnorudvaya-lãna-cãna-vasanà stokàvanamrà jalàt % tãrodde`ca-nimeùa-lola-nayanà bàleyam uttiùñhati // VidSrk_35.13 *(1160) // bhojya-devasya -- ambhomucàü salilam udgiratàü ni÷ãthe $ tàdã-vaneùu nibhçta-sthita-karõa-tàlàþ & àkarõayanti kariõo 'rdha-nimãlitàkùà % dhàrà-ravaü da÷ana-koñi-niùaõõa-hastàþ // VidSrk_35.14 *(1161) // hastipakasya | (Spd÷à.pa. 593, Sbhsu.à. 2413, Srb 207.6) halàgrotkãrõàyàü parisara-bhuvi gràma-cañakà $ luñhanti svacchandaü nakhara-÷ikharàc chotita-mçdaþ & calat-pakùa-dvandva-prabhava-marud-uttambhita-rajaþ- % kaõà÷leùa-bhràmad-ruta-mukulitonmãlita-dç÷aþ // VidSrk_35.15 *(1162) // kasyacit -- àkubjã-kçta-pçùñham unnata-valad-vaktràgra-pucchaü bhayàd $ antar-ve÷ma-nive÷itaika-nayanaü niùkampa-karõa-dvayam & làlà-kãrõa-vidãrõa-sçkka-vikacad-daüùñràkaràlànanaþ % ÷và niþ÷vàsa-nirodha-pãvara-galo màrjàram àskandati // VidSrk_35.16 *(1163) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 2018 yoge÷varasya) payasi sarasaþ svacche matsyà¤jighçkùur itas tato $ valita-nayano mandaü mandaü padaü nidadhad bakaþ & viyati vidhçtaikàïghris tirag vivartita-kandharo % dalam api calat sa-pratyà÷aü muhur muhur ãkùate // VidSrk_35.17 *(1164) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2030, yoge÷varasya) mukteùu ra÷miùu niràyata-pårvakàyà $ niùkampa-càmara-÷ikhà nibhçtordhva-karõàþ & àtmoddhatair api rajobhir alaïghanãyà % dhàvanty amã mçga-javàkùamayeva rathyàþ // VidSrk_35.18 *(1165) // kasyacit -- pa÷càd aïghrã prasàrya tri-kanati-vitataü dràghayitvàïgam uccair $ àsajyàbhugna-kaõñho mukham urasi sañàü ghåli-dhåmràü vidhåya & ghàsa-gràsàbhilàùàd anavarata-calat-protha-tuõóas turaïgo % mandaü ÷abdàyamàno vilikhati ÷ayanàd utthitaþ kùmàü khureõa // VidSrk_35.19 *(1166) // kasyacit || (bhañña-bàõasya; Hc 3.5, Svsu.à. 2420, Smvså.mu. 102.4, Skmsa.u.ka. 2009) àghràta-kùoõi-pãñhaþ khura-÷ikhara-samàkçùña-reõus turaïgaþ $ pu¤jã-kçtyàkhilàïghrãn krama-va÷a-vinamaj-jànur-unmukta-kàyaþ & pçùñhàntaþ pàr÷va-kaõóå-vyapa-nayana-rasàd dvis-trir-udvartitàïgaþ % protthàya dràï nirãhaþ kùaõam atha vapur àsyànupårvyàü dhunoti // VidSrk_35.20 *(1167) // vikramàdityasya | (Skmsa.u.ka. 2008) àdau vitatya caraõo vinamayya kaõñham $ utthàpya vaktram abhihatya muhu÷ ca vatsàþ & màtrà pravartita-mukhaü mukha-lihyamàna- % pa÷càrdha-sustha-manasaþ stanam utpibanti // VidSrk_35.21 *(1168) // (Skmsa.u.ka. 2012, cakrapàõeþ) priyàyàü svairàyàm atikañhina-garbhàlasatayà $ kiràte càkarõã dhçta-dhanuùi dhàvaty anupadam & priyà-prema-pràõa-pratibhaya-va÷àkçta-vikalo % mçtgaþ pa÷càd àlokayati ca muhur yàti ca muhuþ // VidSrk_35.22 *(1169) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1863, kàlidàsasya) ÷ãrõa-kùudràtapatrã jañhara-valayitàneka-màtrà-prapa¤ca÷þ $ cåóà-nirvyåóha-bilva-cchada udara-darã-bhãùaõo jãrõa-kaõñhaþ & dåràdhva-bhrànti-khinnaþ katham api ÷anakair aïghri-pãóàü niyamya % svairendha-sphoñanàya dvija-bhavanam anu snàtakaþ sàyam eti // VidSrk_35.23 *(1170) // ca¤cac-ca¤cala-ca¤cu-va¤cita-calac-cåóàgram ugraü patac- $ cakràkàra-karàla-kesara-sañàsphàra-sphurat-kandharam & vàraü vàram udaïghri-laïghana-ghana-preïkhan-nakha-kùuõõayoþ % kàmaü kukkuñayor dvayaü druta-pada-kråra-kramaü yudhyati // VidSrk_35.24 *(1171) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 572, Skmsa.u.ka. 2034) ete jãrõa-kulàya-kàla-jañilàþ pàüsåtkaràkarùiõaþ $ ÷àkhà-kampa-vihasta-duþstha-vihagàn àkampayantas tarån & helàndolita-nartitojjhita-hata-vyàghaññitonmålita- % protkùipta-bhramitaiþ prapà-pañalakaiþ krãóanti jha¤jhànilàþ // VidSrk_35.25 *(1172) // ete saütata-bhçjyamàna-caõakàmoda-pradhànà manaþ $ karùanty åùara-saünive÷a-jarañha-cchàyàþ sthalã-gràmakàþ & tàruõyàti÷ayàgra-pàmara-vadhå-sollàsa-hasta-graha- % bhràmyat-pãvara-yantraka-dhvanir asad-gambhãra-gehodaràþ // VidSrk_35.26 *(1173) // asminn ãùad vitata-valita-stoka-vicchinna-bhugnaþ $ kiücil-lãlopacita-vinataþ pu¤jita÷ cotthita÷ ca & dhåmodgàras taruõa-mahiùa-skandho 'nãlo davàgneþ % svairaü sarpan sçjati gagane gatvaràn patra-bhaïgàn // VidSrk_35.27 *(1174) // kasyacit (Sksa.ka.à. 1.85, Skmsa.u.ka. 1272 bàõasya) kai÷cid vãta-dayena bhoga-patinà niùkàraõopapluta- $ prakùãõair nija-vaü÷a-bhår iti mitair atyajyamànàþ kulaiþ & gràmà nistçõa-jãrõa-kuóya-bahulàþ svairaü bhramad-babhravaþ % pràyaþ pàõóu-kapota-kaõñha-mukharàràme na yànty utkatàm // VidSrk_35.28 *(1175) // durupahita-haleùàsàrgala-dvàram àràd pt $ paricakita-purandhrã-pàtitàbhyarõa-bhàõóam & pavana-raya-tira÷cãs toya-dhàràþ pratãcchan % vi÷ati valita-÷çïgaþ pàmaràgàram ukùà // VidSrk_35.29 *(1176) // utplutyà gçha-koõataþ pracalitàþ stokàgrahaïghaü tato $ vaktra-svaira-pada-kramair upagatàþ kiücic calanto gale & bhekàþ påtini-pàtino micimicãty unmãlitàrrdhekùaõàþ % nakràkàra-vidàritànana-puñair nirmakùikaü kurvate // VidSrk_35.30 *(1177) // vilàsa-masçõolasan musala-lola-doþ-kandalãþ $ paraspara-pariskhalad-valaya-niþsvano danturàþ & calanti kala-duïkçti-prasabha-kampitoraþ-sthala- % truñad-gamaka-saükulàþ kalama-kaõóanã-gãtayaþ // VidSrk_35.31 *(1178) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 582, Skmsa.u.ka. 1063) vikàsayati locane spç÷ati pàõinà ku¤cite $ vidåram avalokayaty atisamãpa-saüsthaü punaþ & bahir vrajati sàtape smarati netra-varteþ pumàn % jarà-pramukha-saüsthitaþ samavalokayan pustakam // VidSrk_35.32 *(1179) // varàhasya | (Skmsa.u.ka. 2260, kasyacit) pràyo rathyà-sthala-bhuvi rajaþ-pràya-dårvà-latàyàü $ jàlmaiþ pçùñhàpahçta-salavàþ sakùudho màm ahokùàþ & svairaü ÷vàsànila-taralitodbhåta-dhålã-prave÷a- % pluùña-pràõà vihita-vidhuta-gràsa-vighnaü caranti // VidSrk_35.33 *(1180) // sãmani laghu-païkàyàm aïkura-gauràõi ca¤citoraskàþ /* laghutaram utplavamànà÷ caranti bãjànti kalaviïkàþ // VidSrk_35.34 *(1181) //* kvaõad-valaya-saütati-kùaõam uda¤ci-doùkandalã $ galat-paña-samunmiùat-kuca-tañã-nakhàïkàvalã & karàmbuja-dhçtollasan-mu÷alam unnamantã muhuþ % pralambi-maõi-màlinã kalam akaõóanã ràjate // VidSrk_35.35 *(1182) // vàgurasya -- utpucchaþ pramadocchvasad vapur adho-visraüsi-pakùa-dvayaþ $ svairotphàla-gati-krameõa parito bhràntvà salãlaü muhuþ & utkaõñhàlasa-kåjitaþ kala-rutàü bhåyo riraüsà-rasa- % nyag-bhåtàü cañakaþ priyàm abhisaraty udvepamànaþ kùaõam // VidSrk_35.36 *(1183) // sonnokasya | (Skmsa.u.ka. 2035, sohlokasya) siddhàrtha-yaùñiùu yathottara-hãyamàna- $ saüsthàna-baddha-phala-såcita-paramparàsu & vicchidyamàna-kusumàsu jani-krameõa % pàka-kramaþ kapi÷imànam upàdadhàti // VidSrk_35.37 *(1184) // kasyacit (Skmsa.u.ka. 1359 lakùmãdharasya) bakoñàþ pànthànàü ÷i÷ira-sarasã-sãmni saratàm $ amã netrànandaü dadati caraõàcoñita-mukhàþ & dhunànà mårdhànaü gala-bila-galat-sphàra-÷aphara- % sphurat-pucchànaccha-vyatikara-sa-bàùpàkula-dç÷aþ // VidSrk_35.38 *(1185) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2027, madhukaõñhasya) tiryak-tãkùõa-viùàõa-yugma-calana-vyànamra-kaõñhànanaþ $ kiücit-ku¤cita-locanaþ khura-puñenàcoñayan bhåtalam & ni÷vàsair atisaütatair buùa-kaõà-jàlaü khale vikùipann % ukùà goùñha-tañãùu labdha-vijayo go-vçndam àskandati // VidSrk_35.39 *(1186) // acalasya -- arcir-màlà-karàlàd divam abhilihato dàva-vahner adåràd $ uóóãyoóóãya kiücic-chalabha-kavalanànanda-manda-pracàràþ & agre 'gre saürañantaþ pracuratara-masãpàta-durlakùa-dhåmràþ % dhåmyàñàþ paryañanti prativiñapam amã niùñhuràþ sva-sthalãùu // VidSrk_35.40 *(1187) // madhukaõñhasya -- nãvàraudana-maõóam uùõa-madhuraü sadyaþ-prasåta-priyà- $ pãtàd apy adhikaü tapo-vana-mçgaþ paryàptam àcàmati & gandhena sphuratà manàg anusçto bhaktasya sarpiùmataþ % karkandhå-phala-mi÷ra-÷àka-pacanàmodaþ paristãryate // VidSrk_35.41 *(1188) // (u.rà.ca. 4.1 bhavabhåteþ | (u.rà.ca. 4.1) madhuram iva vadantaþ svàgataü bhçïga-÷abdair $ natim iva phala-namraiþ kurvate 'mã ÷irobhiþ & mama dadata ivàrghaü puùpa-vçùñiü kirantaþ % kathaya nati-saparyàü ÷ikùitàþ ÷àkhino 'pi // VidSrk_35.42 *(1189) // (õàgànanda 1.11 ÷rãharùasya (nàgànanda 1.11) asmin vçddha-vanecarã-karatalair dattàþ sapa¤càïgulàþ $ . . . . . . . . ÷ikharibhiþ ÷çïgaiþ karàlodaràþ & dvàropànta-pa÷åkçtàrpya-puruùa-kùubdhàsthi-kirmãritàþkirmãrità÷ % cittotkampam ivànayanti gahanàþ kàntàra . . . . // VidSrk_35.43 *(1190) // tais tair jãvopahàrair iha kuhara-÷ilàsaü÷rayàm arcayitvà $ devãü kàntàra-durgàü rudhiram upataru-kùetra-pàlàya dattvà & tumbã-vãnà-vinoda-vyavahita-sarakàm ahni jãrõe puràõãü % hàlàü màlåra-koùair yuvati-sahacarà barbaràþ ÷ãlayanti // VidSrk_35.44 *(1191) // yoge÷varasya | (Skmsa.u.ka. 2002, kasyacit) abhinava-mukha-mudraü kùudra-kåpopavãtaü $ pra÷ithila-vipulatvaü jvàlakocchvàsi-pàlam & pariõati-paripàñi-vyàkçtenàruõimnà % hata-haritim a÷eùaü nàga-raïgaü cakàsti // VidSrk_35.45 *(1192) // abhinandasya -- || iti jàti-vrajyà || ||35|| 36. tato màhàtmya-vrajyà 36 tad-brahmàõóam iha kvacit kvacid api kùoõã kvacin nãradàs $ te dvãpàntara-÷àlino jaladhayaþ kvàpi kvacit bhåbhçtaþ & à÷caryaü gaganasya ko 'pi mahimà sarvair amãbhiþ sthitair % dåre påraõam asya ÷ånyam iti yan-nàmàpi nàcchàditam // VidSrk_36.1 *(1193) // ke÷arasya | (Skmsa.u.ka. 1999) àpãyamànam asakçd bhramaràyamàõair $ ambhodharaiþ sphurita-vãci-sahasra-patram & kùãràmbu-rà÷im avalokaya ÷eùa-nàlam % ekaü jagat-traya-saraþ-pçthu-puõóarãkam // VidSrk_36.2 *(1194) // viùõur babhàra bhagavàn akhilàü dharitrãü $ taü pannagas tam api tat-sahitaü payodhiþ & kumbhodbhavas tu tam apãyata helayaiva % satyaü na ka÷cid avadhir mahatàü mahimnaþ // VidSrk_36.3 *(1195) // kiü bråmo jaladheþ ÷riyaü sa hi khalu ÷rã-janma-bhåmiþ svayaü $ vàcyaþ kiü mahimàpi yasya hi nava-dvãpaü mahãti ÷rutiþ & tyàgaþ ko 'pi sa tasya bibhrati jaganty asyàrthino 'py ambudàþ % ÷akteþ kaiva kathàpi yasya bhavati kùobheõa kalpàntaram // VidSrk_36.4 *(1196) // vàcaspateþ | (Skmsa.u.ka. 1678, ÷abdàrõavasya; Smvså.mu. 104.10) etasmàj jaladher jalasya kaõikàþ kà÷cid gçhãtvà tataþ $ pàthodàþ paripårayanti jagatãü ruddhàmbarà vàribhiþ & asmàn mandara-kåña-koñi-ghañanà-bhãti-bhramat tàrakàü % pràpyaikàü jala-mànuùãü tri-bhuvane ÷rãmàn abhåd acyutaþ // VidSrk_36.5 *(1197) // mu¤ja-ràjasya | (Skmsa.u.ka. 1679, hareþ; Smvså.mu. 104.9, jalamànuùã-rudrasya) à÷caryaü vaóavànalaþ sa bhagavàn à÷caryam ambhonidhir $ yat-karmàti÷ayaü vicintya hçdaye kampaþ samutpadyate & ekasyà÷raya-ghasmarasya pibatas tçptir na jàtà jalair % anyasyàpi mahàtmano na vapuùi svalpo 'pi toya-vyayaþ // VidSrk_36.6 *(1198) // (Skmsa.u.ka. 1699, ke÷añasya; Svsu.à. 884) nipãto yenàyaü tañam adhivasaty asya sa munir $ dadhàno 'ntardàhaü sraja iva sa càurvo 'sti dahanaþ & tathà sarvasvàrthe bahu-vimathito yena sa hariþ % svapity aïke ÷rãmàn ahaha mahimà ko 'pi jaladheþ // VidSrk_36.7 *(1199) // dharàdharasya -- anyaþ ko 'pi sa kumbha-saübhava-muner àstàü ÷ikhã jàñharo $ yaü sa¤cintya dukåla-vahni-sadç÷aþ saülakùyate vàóavaþ & vandyaü taj-jañharaü sa mãna-makara-gràhàvalis toyadhiþ % pa÷càd pt pàr÷vam apåritàntara-viyad yatra svanan bhràmyati // VidSrk_36.8 *(1200) // và÷añasya -- ÷vàsonmålita-merur ambara-tala-vyàpã nimajjan muhur $ yatràsãc chi÷umàra-vibhrama-karaþ krãóàvaràho hariþ & sãmà sarva-mahàdbhuteùu sa tathà vàràü patiþ pãyate % pãtaþ so 'pi na påritaü ca jañharaü tasmai namo 'gastaye // VidSrk_36.9 *(1201) // vàcaspateþ || (Skmsa.u.ka. 1701, ÷abdàrõava-vàcaspateþ) udyantu nàma subahåni mahà-mahàüsi $ candro 'py alaü bhuvana-maõóala-maõóanàya & såryàd çte na tad udeti na càstam eti % yenoditena dinam astam itena ràtriþ // VidSrk_36.10 *(1202) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1656, ànanda-vardhanasya) utpattir jamadagnitaþ sa bhagavàn devaþ pinàkã gurus $ tyàgaþ sapta-samudra-mudrita-mahã-nirvyàja-dànàvadhiþ & ÷auryaü yac ca na tad-giràü pathi nanu vyaktaü hi tat karmabhiþ % satyaü brahma-tapo-nidher bhagavataþ kiü nàma lokàntaram // VidSrk_36.11 *(1203) // ito vasati ke÷avaþ puram ita÷ ca tad-vidviùàü $ ita÷ ca ÷araõàgatàþ ÷ikhari-pakùiõaþ ÷erate & ita÷ ca vaóavànalaþ saha samasta-saüvartakair % aho vitatam årjitaü bharasahaü ca sindhor vapuþ // VidSrk_36.12 *(1204) // tat tàvad eva ÷a÷inaþ sphuritaü mahãyo $ yàvan na tigma-ruci-maõóalam abhyudeti & abhyudgate sakala-dhàma-nidhau tu tasminn % indoþ sitàbhra-pañalasya ca ko vi÷eùaþ // VidSrk_36.13 *(1205) // madhukåñasya | (Sksa.ka.à. 2.87, Svsu.à. 555, Skmsa.u.ka. 1669) apatyàni pràyo da÷a da÷a varàhã janayati $ kùamàbhàre dhuryaþ sa punar iha nàsãn na bhavità & padaü kçtvà yaþ svaü phaõi-pati-phaõà-cakra-valaye % nimajjantãm antarjaladhi vasudhàm uttulayati // VidSrk_36.14 *(1206) // varàhasya | (Skmsa.u.ka. 1645) teùàü tçùaþ pariõamanti na yatra tatra $ nànyasya vàri-vibhavo 'pi ca tàdçg asti & vi÷vopakàra-jananã-vyavasàya-siddhim % ambhomucàü jaladhayo yadi pårayanti // VidSrk_36.15 *(1207) // kiü vàcyo mahimà mahà-jalanidher yatrendra-vajràhati- $ trasto bhåbhçd amajjad ambu-vicalat-kaulãla-potàkçtiþ & mainàko 'pi gabhãra-nãra-viluñhat-pàñhãna-pçùñhollasac- % chevàlàïkura-koñi-koñara-kuñã-kuóyàntare nirvçtaþ // VidSrk_36.16 *(1208) // vallaõasya -- kiü bråmo harim asya vi÷vam udare kiü và phaõàü bhoginaþ $ ÷ete yatra hariþ svayaü jalanidheþ so 'py ekade÷e sthitaþ & à÷caryaü kalasodbhavo sa jaladhir yasyaika-hastodare % gaõóåùãyati païkajãyati phaõã bhçïgãyati ÷rãpatiþ // VidSrk_36.17 *(1209) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 4025, Smvså.mu. 109.49, Skmsa.u.ka. 1702) vistàro yadi nedç÷o na yadi tad-gàmbhãryam ambhonidher $ na syàd và yadi sarva-sattva-viùayas tàdçg-kçpànugrahaþ & antaþ prajvalatà payàüsi dahatà jvàlàvalãr mu¤catà % ke na syur vaóavànalena balinà bhasmàva÷eùãkçtàþ // VidSrk_36.18 *(1210) // ke÷añasya | (Smvså.mu. 27.17, Skmsa.u.ka. 1697) uddãptàgnir asau munir vijayate yasyodare jãryataþ $ pàthoder ava÷iùñam ambu katham apy udgãrõam anto 'rõavam & kiü càsmàj jañharànalàd iva navas tat-kàlavànti-kramàd % niryàtaþ sa puno yamàya payasàm antargato vàóavaþ // VidSrk_36.19 *(1211) // ÷rã-da÷arathasya -- yasmin àpas tad-adhikaraõasyàsya vahner nivçttiþ $ saüvàsànte vrajati jalade vaikçtas tàbhir eva & asty anyo 'pi pralaya-rajanã-saünipàte 'py anidro % yaþ sàmudrãr aviratam imàs tejasi sve juhoti // VidSrk_36.20 *(1212) // ke÷añasya -- iti màhàtmya-vrajyà ||36|| ___________________________________________________________________ 37. tataþ sad-vrajyà asanto nàbhyarthyàþ suhçd api na yàcyas tanu-dhanaþ $ priyà vçttir nyàyyà caritam asubhaïge 'py amalinam & vipady uccaiþ stheyaü padam anuvidheyaü ca mahatàü % satàü kenoddiùñaü viùamam asi-dhàrà-vratam idam // VidSrk_37.1 *(1213) // dharmakãrteþ -- priya-pràyà vçttir vinaya-madhuro vàci niyamaþ $ prakçtyà kalyàõã matir anavagãtaþ paricayaþ & puro và pa÷càd và tad idam aviparyàsita-rasaü % rahasyaü sàdhånàm anupadi vi÷uddhaü vijayate // VidSrk_37.2 *(1214) // nindantu nãti-nipuõà yadi và stuvantu $ lakùmãþ paràpatatu gacchatu và yatheùñam & adyaiva và maraõam astu yugàntare và % nyàyyàt pathaþ pravicalanti padaü na dhãràþ // VidSrk_37.3 *(1215) // bhartçhareþ (nãti÷ataka 74) nirmalànàü kuto randhraü $ kathaücid apavidhyate & vidhãyate guõair eva % tac ca muktà-maõer iva // VidSrk_37.4 *(1216) // tryambakasya -- yadà kiücij-j¤o 'haü gaja iva madàndhaþ samabhavaü $ tadà sarvaj¤o 'smãty abhavad avaliptaü mama manaþ & yadà kiücit kiücid budha-jana-sakà÷àd adhigataü % tadà mårkho 'smãti jvara iva mado me vyapagataþ // VidSrk_37.5 *(1217) // kàlidàsasya (nãti÷ataka 8) anuharataþ khala-sujanàv agrima-pà÷càtya-bhàgayoþ såcyoþ /* ekaþ kurute cchidraü guõavàn anyaþ prapårayati // VidSrk_37.6 *(1218) //* gobhaññasya -- puõórekùu-kàõóa-suhçdo madhuràmbu-bhàvàþ $ santaþ svayaü yadi namanti namanti kàmam & àndolitàs tu namana-spçhayà pareõa % bhajyanta eva ÷atadhà na punar namanti // VidSrk_37.7 *(1219) // jatupaïkàyate doùaþ $ pravi÷yaivàsatàü hçdi & satàü tu na vi÷aty eva % yadi và pàradàyate // VidSrk_37.8 *(1220) // kusuma-stavakasyeva $ dvayã vçttir manasvinaþ & sarva-lokasya và mårdhni % ÷ãryate vana eva và // VidSrk_37.9 *(1221) // vyàsasya (nãti÷ataka 25) ràjà tvaü vayam apy upàsita-guru-praj¤àbhimànonnatàþ $ khyàtas tvaü vibhavair ya÷àüsi kavayo dikùu pratanvanti naþ & itthaü mànada nàtidåram ubhayor apy àvayor antaraü % yady asmàsu paràïmukho 'si vayam apy ekàntato niþspçhàþ // VidSrk_37.10 *(1222) // bhartçhareþ -- udanvacchinnà bhåþ sa ca nidhirapàü yojana-÷ataü $ sadà pànthaþ påùà gagana-parimàõaü kalayati & iti pràyo bhàvàþ sphurad-avadhi-mudrà-mukulitàþ % satàü praj¤onmeùaþ punar ayam asãmà vijayate // VidSrk_37.11 *(1223) // ràja÷ekharasya | (Brbà.rà. 1.8, Svsu.à. 322, Sdsà.da. under 7.4, Skmsa.u.ka. 2123) sat-pakùàsçjavaþ ÷uddhàþ $ saphalà guõa-sevinaþ & tulyair api guõai÷ citraü % santaþ santaþ ÷aràþ ÷aràþ // VidSrk_37.12 *(1224) // vipadi dhairyam athàbhyudaye kùamà $ sadasi vàk-pañutà yudhi vikramaþ & ya÷asi càbhiratir vyasanaü ÷rutau % prakçti-siddham idaü hi mahàtmanàm // VidSrk_37.13 *(1225) // sa sàdhur yo vipannànàü $ sàhàyyam adhigacchati & na tu durvihitàtãta- % vastu-pàlana-paõóitaþ // VidSrk_37.14 *(1226) // satyaü guõà guõavatàü vidhi-vaiparãtyàd $ yatnàrjità api kalau viphalà bhavanti & sàphalyam asti sutaràm idam eva teùàü % yat tàpayanti hçdayàni punaþ khalànàm // VidSrk_37.15 *(1227) // apårvaþ ko 'pi kopàgniþ $ sajjanasya khalasya ca & ekasya ÷àmyati snehàd % vardhate 'nyasya vàritaþ // VidSrk_37.16 *(1228) // chàyàü kurvanti cànyasya $ tàpaü tiùñhanti vàtape & phalanti ca paràrthàya % pàdapà iva sajjanàþ // VidSrk_37.17 *(1229) // apekùante na ca snehaü $ na pàtraü na da÷àntaram & sadà lokahite saktà % ratna-dãpà ivottamàþ // VidSrk_37.18 *(1230) // lakùmãü tçõàya manyante $ tad-bhareõa namanti ca & aho kim api citràõi % caritràõi mahàtmanàm // VidSrk_37.19 *(1231) // a¤jali-sthàni puùpàõi $ vàsayanti kara-dvayam & aho sumanasàü vçttir % vàma-dakùiõayoþ samà // VidSrk_37.20 *(1232) // para-guõa-tattva-grahaõaü sva-guõàvaraõaü para-vyasana-maunam /* madhuram a÷añhaü ca vàkyaü kenàpy upadiùñam àryàõàm // VidSrk_37.21 *(1233) //* vicintyamàno hi karoti vismayaü $ visàriõà sac-caritena sajjanaþ & yadà tu cakùuþ-patham eti dehinàü % tadàmçteneva manàüsi si¤cati // VidSrk_37.22 *(1234) // saüparkeõa tamo-bhidàü jagad-agha-pradhvaüsinàü dhãmatàü $ kråro 'pi prakçtaü vihàya malinàm àlambate bhadratàm & yat tçùõà-glapito 'pi necchati janaþ pàtuü tad eva kùaõàd % ujjhaty ambudharodara-sthitam apàü patyuþ payaþ kùàratàm // VidSrk_37.23 *(1235) // kvàkaràõàruùàü saükhyà $ saükhyàtàþ kàraõa-krudhaþ & kàraõe 'pi na kupyanti % ye te jagati pa¤caùàþ // VidSrk_37.24 *(1236) // sujanàþ paruùàbhidhàyino yadi kaþ syàd aparo 'pi ma¤ju-vàk /* yadi candra-karàþ sa-vahnayo nanu jàyeta sudhà kçto 'nyataþ // VidSrk_37.25 *(1237) //* maïgalasya || ye dãneùu kçpàlavaþ spç÷ati yàn alpo 'pi na ÷rãmadaþ $ ÷ràntà ye ca paropakàra-karaõe hçùyanti ye yàcitàþ & svasthàþ saty api yauvanodaya-mahà-vyàdhi-prakope 'pi ye % te bhå-maõóala-maõóanaika-tilakàþ santaþ kiyanto janàþ // VidSrk_37.26 *(1238) // ya÷o rakùanti na pràõàn $ pàpàd bibhati na dviùaþ & anviùyanty arthino nàrthàn % nisargo 'yaü mahàtmanàm // VidSrk_37.27 *(1239) // yathà yathà paràü koñir $ guõaþ samadhirohati & santaþ kodaõóa-dharmàõo % viramanti tathà tathà // VidSrk_37.28 *(1240) // ayaü nijaþ paro veti $ gaõanà laghu-cetasàm & udàra-caritànàü tu % vasudhaiva kuñumbakam // VidSrk_37.29 *(1241) // ye pràpte vyasane 'py anàkula-dhiyaþ saüpatsu naivonnatàþ $ pràpte naiva paràï-mukhàþ praõayini pràõopayogair api & hrãmantaþ sva-guõa-pra÷aüsana-vidhàv anya-stutau paõóità % dhig dhàtrà kçpaõena yena na kçtàþ kalpànta-dãrghàyuùaþ // VidSrk_37.30 *(1242) // kare ÷làghyas tyàgaþ ÷irasi guru-pàda-praõayità $ mukhe satyà vàõã ÷rutam anavagãtaü ÷ravaõayoþ & hçdi svacchà vçttir vijayi-bhujayor vãryam atulaü % vinàpy ai÷varyeõa sphurati mahatàü maõóanam idam // VidSrk_37.31 *(1243) // (nãti÷ataka 53) vajràd api kañhoràõi $ mçdåni kusumàd api & lokottaràõàü cetàüsi % ko hi vij¤àtum arhati // VidSrk_37.32 *(1244) // bhavabhåteþ (u.rà.ca. 2.7) à paritoùàd viduùàü na sàdhu manye prayoga-vij¤ànam /* balavad api ÷ikùitànàm àtmany apratyayaü cetaþ // VidSrk_37.33 *(1245) //* (÷àkuntala 1.2) puràõam ity eva na sàdhu sarvaü $ na càpi kàvyaü navam ity avadyam & santaþ parãkùyànyatarad bhajante % måóhaþ para-pratyaya-hàrya-buddhiþ // VidSrk_37.34 *(1246) // kàlidàsasyaitau (ma.a.mi. 1.2) -- guhya-pidhànaika-paraþ sujano vastràyate sadà pi÷unam /* bhavatàm ayaü vióambo yad idaü chidrair visåtrayatu // VidSrk_37.35 *(1247) //* bråta nåtana-kåùmàõóa- $ phalànàü ke bhavanty amã & aïgulã-kathanàd eva % yan na jãvanti màninaþ // VidSrk_37.36 *(1248) // yan netrais tribhir ãkùate na giri÷o nàùñàbhir apy abja-bhåþ $ sakndo dvàda÷abhis na và na maghavà cakùuþ-sahasreõa và & saübhåyàpi jagat-trayasya nayanair draùñuü na yat ÷akyate % pratyàdi÷ya dç÷au samàhita-dhiyaþ pa÷yanti tat-paõóitàþ // VidSrk_37.37 *(1249) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2122, ÷àlika-nàthasya) nãrasàny api rocante $ karpàsasya phalàni naþ & yeùàü guõamayaü janma % pareùàü guhya-guptaye // VidSrk_37.38 *(1250) // guõavat-pàtra màtraika- $ hàrya-niryàsam à÷ayan & àtmanàvaiti te lokaþ % sva-bandhur iti dhàvati // VidSrk_37.39 *(1251) // satatam asatyàd bibhyati mà bhaiùãr iti vadanti bhãteùu /* atithi-jana-÷eùam a÷nati sajjana-jihve kçtàthàsi // VidSrk_37.40 *(1252) //* yady api daivàt sneho na÷yati sàdhos tathàpi sattveùu /* ghaõñà-dhvaner ivànta÷ ciram anubadhnàti saüskàraþ // VidSrk_37.41 *(1253) //* raviguptasya -- || iti sad-vrajyà || ||37|| ___________________________________________________________________ 38. tato 'sad-vrajyà atimaline kartavye bhavati khalànàm atãva nipuõà dhãþ /* timire hi kau÷ikànàü råpaü pratipadyante dçùñiþ // VidSrk_38.1 *(1254) //* sad-guõàlaükçte kàvye $ doùàn mçgayate khalaþ & vane puùpa-kalàkãrõaþ % karabhaþ kaõñakàn iva // VidSrk_38.2 *(1255) // mukharasyàprasannasya $ mitra-kàrya-vighàtinaþ & nirmàõam à÷à-nà÷àya % durjanasya ghanasya ca // VidSrk_38.3 *(1256) // nirvàte vyajanaü madàndha-kariõàü darpopa÷àntau ÷çõiþ $ poto dustara-vàri-rà÷i-taraõe dãpo 'ndhakàràgame & itthaü tad bhuvi nàsti yatra vidhinà nopàya-cintà kçtà % manye durjana-citta-vçtti-haraõe dhàtàpi bhagnodyamaþ // VidSrk_38.4 *(1257) // akàraõàviùkçta-vaira-dàruõàd $ asajjanàt kasya bhayaü na jàyate & viùaü mahàher iva yasya durvacaþ % suduþsahaü saünihitaü sadà mukhe // VidSrk_38.5 *(1258) // khala-vçndaü ÷ma÷ànaü ca $ bhavaty apacitaü yadà & dhruvaü tadaiva lokànàü % kalyàõam avagamyate // VidSrk_38.6 *(1259) // antar-malina-dehena $ bahir àhlàda-kàriõà & mahà-kàla-phaleneva % kaþ khalena na va¤citaþ // VidSrk_38.7 *(1260) // sarvatraiva khalo janaþ saralatà-sad-bhàva-niþsaïginàü $ sàdhånàü pada-bandhanàya pi÷una-prauóhàbhimànodyamaþ & såtraü kiücid apårvam eva jañharàd utpàdya sadyaþ svayaü % låtà-tantu-vitàna-jàla-kuñilaü cakraü karoty adbhutam // VidSrk_38.8 *(1261) // devànàm api pa÷yantàü $ sa ÷riyà medhyate khalu & vàsasàpi na yogo 'sti % ni÷cakrasya pinàkinaþ // VidSrk_38.9 *(1262) // stokenonnatim àyàti $ stokenàyàty adhogatim & aho na sadç÷ã vçttis % tulàkoñeþ khalasya ca // VidSrk_38.10 *(1263) // àkhubhyaþ kiü khalair j¤àtaü khalebhyaþ kim athàkhubhiþ /* anyad pt para-gçhotkhàtàt karma yeùàü na vidyate // VidSrk_38.11 *(1264) //* durjana-dåùita-manasàü puüsàü svajane 'pi nàsti vi÷vàsaþ /* bàlaþ pàyasa-dagdho dadhy api phåtkçtya bhakùayati // VidSrk_38.12 *(1265) //* guõotkarùa-dveùàd pt prakçti-mahatàm apy asadç÷aü $ khalaþ kiücid vàkyaü racayati ca vistàrayati ca & na ced evaü tàdçk kamala-kalikàrdha-pratinidhau % muneþgr gaõóåùe 'bdhiþ sthita iti kuto 'yaü kalakalaþ // VidSrk_38.13 *(1266) // priya-sakhi vipad-daõóa-prànta-prapàta-paramparà- $ paricaya-cale cintà-cakre nidhàya vidhiþ khalaþ & mçdam iva balàt piõóãkçtya pragalbha-kulàkavad % bhramayati mano no jànãmaþ kim atra vidhàsyati // VidSrk_38.14 *(1267) // pàdàhato 'tha dhçta-daõóa-vighaññito và $ yaü daüùñrayà spç÷ati taü kila hanti sarpaþ & ko 'py anya eùa pi÷uno 'tra bhujaïga-dharmà % karõe paraü spç÷ati hanty aparaü sa-målam // VidSrk_38.15 *(1268) // pari÷uddhàm api vçttiü samà÷rito durjanaþ paràn vyathate /* pavanà÷ino 'pi bhujagàþ paropaghàtaü na mu¤canti // VidSrk_38.16 *(1269) //* raviguptasya -- agamyo mantràõàü prakçti-bhiùajàm apy aviùayaþ $ sudhà-sàràsàdhyo visadç÷a-taràrambha-gahanaþ & jagad bhràmã-kartuü pariõata-dhiyànena vidhinà % sphuñaü sçùño vyàdhiþ prakçti-viùamo durjana-janaþ // VidSrk_38.17 *(1270) // yaþ svàn api prathamam asta-samasta-sàdhu- $ vçttir guõàn khalatayà malinã-karoti & tasyàsya bhogina ivogra-ruùaþ khalasya % dàkùiõyam asti katham anya-guõopamarde // VidSrk_38.18 *(1271) // randhrànveùiõi duùña-dçùñi-viùiõi svacchà÷ayad-veùiõi $ kùipre roùiõi ÷arma-÷oùiõe vinà hetuü jagat-ploùiõi & svàrthàrthaü mçdu-bhàùiõãùña-vihatav ekàntatas toùiõi % ÷reyaþ kruddha-bhujaïga-bhoga-viùame saüvidyate kiü khale // VidSrk_38.19 *(1272) // guõàkarasya ÷leùa-÷lokau -- jàóyaü hrãmati gaõyate vrata-rucau dambhaþ ÷ucau kaitavaü $ ÷åre nirghçõatàrjave vimatinà dainyaü priyàlàpini & tejasviny avaliptatà mukharatà vaktary a÷aktiþ sthire % tat ko nàma bhaved guõaþ sa guõinàü yo durjane nàïkitaþ // VidSrk_38.20 *(1273) // vandyàn nindati duþkhitàn upahasaty àbàdhate bàndhavàn $ ÷åràn dveùñi dhana-cyutàn paribhavaty àj¤àpayaty à÷ritàn & guhyàni prakañã-karoti ghañayaty anyonya-vairà÷rayàn % bråte ÷ãghram avàcyam ujjhita-guõo gçhõàti doùàn khalaþ // VidSrk_38.21 *(1274) // yad yad iùñataraü tat tad $ deyaü guõavate kila & ata eva khalo doùàn % sàdhubhyaþ saüprayacchati // VidSrk_38.22 *(1275) // karuõà-dravam eva durjanaþ sutaràü sat-puruùaü prabàdhate /* mçdukaü hi bhinatti kaõñakaþ kañhine kuõñhaka iva jàyate // VidSrk_38.23 *(1276) //* àrambha-gurvã kùayiõã krameõa $ laghvã purà vçddhimatã ca pa÷càt & dinasya pårvàrdha-paràrdha-bhinnà % chàyeva maitrã khala-sajjanànàm // VidSrk_38.24 *(1277) // khalànàü kharjåra-kùitiruha-kañhoraü kva ca manaþ $ kva conmãlan-mallã-kusuma-sukumàràþ kavi-giraþ & itãmaü vyàmohaü parihara vicitràþ ÷çõu kathà % yathàyaü pãyåùa-dyutir upala-khaõóaü dravayati // VidSrk_38.25 *(1278) // upakàriõi ÷uddha-matau vàrjane yaþ samàcarati pàpam /* taü janam asatya-saüdhaü bhagavati vasudhe kathaü vahasi // VidSrk_38.26 *(1279) //* mukhe nãcasya patità $ aher iva payaþ-kaõàþ & kùaõena viùatàü yànti % såkta-pãyåùa-bindavaþ // VidSrk_38.27 *(1280) // muõóà-priyàd àyati-duþkha-dàyino $ vasantam utsàrya vijçmbhita-÷riyaþ & na kaþ khalàt tàpita-mitra-maõóalàd % upaiti pàpaü tapa-vàsaràd iva // VidSrk_38.28 *(1281) // nara-dattasya -- tulyotpattã prakçti-dhavalàv apy amå ÷aïkha-somau $ tatra sthàõur vidhum asadç÷enottamàïgena dhatte & ÷aïkhas tàpa-krakaca-nicayair bhidyate ÷aïkha-kàraiþ % ko nàmàntaþ-prakçti-kuñilo durgatiü nàbhiyàti // VidSrk_38.29 *(1282) // akalita-nija-para-råpaþ svakam api doùaü para-sthitaü vetti /* nàvàsthitas tañasthàn acalàn api vicalitàn manute // VidSrk_38.30 *(1283) //* à÷rayà÷aþ kçùõavartmà $ dahana÷ caiùa durjanaþ & agnir eva tathàpy asmin % syàd bhasmani hutaü hutam // VidSrk_38.31 *(1284) // varam àkùãõataivàstu $ ÷a÷ino durjanasya ca & na pravçddhis tu vistàri- % là¤chana-pratipàdinã // VidSrk_38.32 *(1285) // sarvatra mukhara-capalàþ prabhavanti na loka-saümatà guõinaþ /* tiùñhanti vàri-rà÷eþur upari taraïgàs tale maõayaþ // VidSrk_38.33 *(1286) //* àrambha-ramaõãyàni $ vimarde virasàni ca & pràyo vairàvasànàni % saügatàni khalaiþ saha // VidSrk_38.34 *(1287) // guõa-kaõikàn api sujanaþ ÷a÷ilekhàm iva ÷ivaþ ÷irasi kurute /* candra iva padma-lakùmãü na kùamate para-guõaü pi÷unaþ // VidSrk_38.35 *(1288) //* bibhãmo vayam atyantaü $ càkrikasya guõàd api & niùpannam api yaþ pàtraü % guõenaiva nikçntati // VidSrk_38.36 *(1289) // para-saütàpana-hetur yatràhani na prayàti niùpattim /* antar-manà asàdhur gaõayati na tad-àyuùo madhye // VidSrk_38.37 *(1290) //* divasàn tàn abhinandati bahu-manute teùu janmano làbham /* ye yànti duùña-buddheþ paropatàpàbhiyogena // VidSrk_38.38 *(1291) //* dayà-mçduùu durjanaþ pañutaràvalepoddhavaþ $ paràü vrajati vikriyàü na hi bhayaü tataþ pa÷yati & yatas tu bhaya-÷aïkayà sukç÷ayàpi saüspç÷yate % vinãta iva nãcakai÷ carati tatra ÷àntoddhavaþ // VidSrk_38.39 *(1292) // ÷årasya -- asajjanà÷ cen madhurair vacobhiþ $ ÷akyanta eva pratikartum àryaiþ & tat ketakã-reõubhir amburà÷er % bandha-kriyàyàm api kaþ prayàsaþ // VidSrk_38.40 *(1293) // nånaü darpàt tuhina-rucinà durjanasya pramàrùñuü $ nãtaü ceto na ca dhavalitaü helayà nàrpitaü ca & yenedànãü malina-hçdayo lakùyate ÷ãta-ra÷mir % yasmàc càyaü hçdaya-rahito durvidhaþ sarvadaiva // VidSrk_38.41 *(1294) // niryantraõaü yatra na vartitavyaü $ na moditavyaü praõayàtivàde & vi÷aïkitànyonya-bhayaü sudåràn % namaskriyàm arhati sauhçdaü tat // VidSrk_38.42 *(1295) // abhinandasya -- ete snigdhatamà iti mà mà kùudreùu kuruta vi÷vàsam /* siddhàrthànàm eùàü sneho 'py a÷råõi pàtayati // VidSrk_38.43 *(1296) //* vçthà-jvalita-kopàgneþ $ paruùàkùara-vàdinaþ & durjanasyàuùadhaü nàsti % kiücid anyad anuttaràt // VidSrk_38.44 *(1297) // cakra-saübhàriõi kråre $ para-cchidrànusàriõi & dvijihve dçùña-màtre cet % kasya na syàc camatkçtiþ // VidSrk_38.45 *(1298) // cakùur à÷rayate kàmaþ $ kàmukasya daridrataþ & krårasya càprabhavataþ % para-drohaþ sarasvatãm // VidSrk_38.46 *(1299) // ÷atànandasya -- khalaü dçùñvaiva sàdhånàü $ hçdayaü kàùñhavad bhavet & tatas tad dàrayaty asya % vàcaþ krakaca-karka÷àþ // VidSrk_38.47 *(1300) // hetor vinopakàrã yadi nàma ÷ateùu ka÷cid ekaþ syàt /* tatràpi kliùña-dhiyàü doùaü vakùyaty atikhalatvam // VidSrk_38.48 *(1301) //* àkrànteva mahopalena muninà ÷apteva durvàsasà $ sàtatyaü bata mudriteva jatunà nãteva mårchàü viùaiþ & baddhevàtanu-rajjubhiþ para-guõàn vaktuü na ÷aktà satã % jihvà loha-÷alàkayà khala-mukhe viddheva saülakùyate // VidSrk_38.49 *(1302) // ÷rãdharmadàsasya -- prakçtir iha khalànàü doùa-cittaü guõaj¤e $ vinaya-lalita-bhàve dveùa-raktà ca buddhiþ & ubhayam idam ava÷yaü jàyate sarva-vàraü % pañur api niyatàtmà kãrtim evàbhidhatte // VidSrk_38.50 *(1303) // || ity asad-vrajyà || ||38|| ___________________________________________________________________ 39. tato dãna-vrajyà pràtar bàùpàmbu-bindu-vyatikara-vigalat-klinna-sçkkaþ kathaücit $ kiücit saükubja-jaïghà-janita-jaóa-javo jãrõa-jànur jaràrtaþ & muùñy-àvaùñabhya yaùñiü kañi-puña-vicañat-karpañaþ pluùña-kanthaþ % kunthann utthàya pànthaþ pathi paruùa-marun-mårcchyamànaþ prayàti // VidSrk_39.1 *(1304) // puõyànau pårõa-và¤chaþ prathamam agaõita-ploùa-doùaþ pradoùe $ pànthas taptvà prasuptaþ pratata-tanu-tçõe dhàmani gràma-devyàþ & utkampã karpañàrghe jarati pada-hati-cchidrite cchinna-nidro % vàte vàti prakamaü hima-kaõini kaõan koõataþ koõam eti // VidSrk_39.2 *(1305) // bàõasya (Svsu.à. 1857, Spd÷à.pa. 3946, Smvså.mu. 64.12, Skmsa.u.ka. 1344) potàn etàn api gçhavati grãùma-màsàvasànaü $ yàvan nirvàhayati bhavatã yena và kenacid và & pa÷càd ambhodhara-jala-parãpàtam àsàdya tumbã % kåùmàõóã ca prabhavati tadà bhåbhujaþ ke vayaü ke // VidSrk_39.3 *(1306) // dharaõãdharasya -- kùut-kùàmàþ ÷i÷avaþ ÷avà iva tanur mandàdaro bàndhavo $ liptà jarjara-karkarã-jala-lavair no màü tathà bàdhate & gehinyàþ sphuñitàü÷ukaü ghañayituü kçtvà sakàku-smitaü % kupyantã prative÷inã pratidinaü såcãü yathà yàcità // VidSrk_39.4 *(1307) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2238) sàkrandàþ ÷i÷avaþ sa-patra-puñakà vaptuþ puro-vartinaþ $ pracchanne ca vadhår vibhàga-ku÷alà madhye sthità gehinã & kañyàcchàdana-bandhakena katham apy àsàditenàndhasà % sindåràruõa-maõóale savitari pràõàhutir dãyate // VidSrk_39.5 *(1308) // ete daridra-÷i÷avas tanu-jãrõa-kanthàü $ skandhe nidhàya malinàü pulakàkulàïgàþ & sårya-sphurat-kara-karambita-bhitti-de÷a % -làbhàya ÷ãta-samaye kalim àcaranti // VidSrk_39.6 *(1309) // tasminn eva gçhodare rasavatã tatraiva sà kaõóanã $ tatropaskaraõàni tatra ÷i÷avas tatraiva vàsaþ svayam & etat soóhavato 'pi duþstha-gçhiõaþ kiü bråmahe durda÷àm % adya ÷vo vijaniùyamàõa-gçhiõã tatraiva yat kunthati // VidSrk_39.7 *(1310) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2239, vainateyasya) adyà÷anaü ÷i÷u-janasya balena jàtaü $ ÷vo và kathaü nu bhaviteti vicintayantã & ity a÷ru-pàta-malinã-kçta-gaõóa-de÷à % necched daridra-gçhiõã rajanã-viràmam // VidSrk_39.8 *(1311) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2241) saktå¤ ÷ocati saüplutàn pratikaroty àkrandato bàlakàn $ pratyutsi¤cati karpareõa salilaü ÷ayyà-tçõaü rakùati & dattvà mårdhani ÷ãrõaü ÷årpa-÷akalaü jãrõe gçhe vyàkulà % kiü tad yan na karoti duþstha-gçhiõã deve bhç÷aü varùati // VidSrk_39.9 *(1312) // yoge÷varasya | (Skmsa.u.ka. 2245, laïga-dattasya; Svsu.à. 3201) jarad-ambara-saüvaraõa-granthi-vidhau grantha-kàra eko 'ham /* parimita-kadanna-baõñana-vidyà-pàraü-gatà gçhiõã // VidSrk_39.10 *(1313) //* vãrasya | (Skmsa.u.ka. 2230, bhànoþ) mà rodã÷ ciram ehi vatsa viphalaü dçùñvàdya putràn imàn $ àyàto bhavato 'pi dàsyati pità graiveyakaü vàsasã & ÷rutvaivaü gçhiõã-vacàüsi nikañe kuóyasya niùkiücano % ni÷vasyà÷ru-jala-phutànata-mukhaþ pànthaþ punaþ proùitaþ // VidSrk_39.11 *(1314) // kåùmàõóã-viñapaþ phalaty avirataü siktaþ suvarõàmbunà $ bhåyobhir gaditaü hitaiùibhir itãvàsmàbhir aïgãkçtam & tat saüyàcya kuta÷cid ã÷vara-gçhàd ànãyamànaü ÷anaiþ % adhvany eva hi bindubhir vigalitaü ÷ràõe ÷aràvodare // VidSrk_39.12 *(1315) // màtar dharma-pare dayàü kuru mayi ÷rànte ca vaide÷ike $ dvàràlindaka-koõakeùu nibhçtaü sthitvà kùipàmi kùapàm & ity evaü gçhiõã-pracaõóa-vadanà-vàkyena nirbhartsito % hasta-nyasta-palàla-muùñi-vibhavaþ pànthaþ ÷anair gacchati // VidSrk_39.13 *(1316) // kasyacit (Svsu.à. 2416, ant spd ÷à.pa. 580 ravidattasya, Smvså.mu. 96.3 raviguptasya, Skmsa.u.ka. 1341 ÷atànandasya) lagnaþ ÷çïga-yuge gçhã satanayo vçddhau gurå pàr÷vayoþ $ pucchàgre gçhiõã khureùu ÷i÷avo lagnà vadhåþ kambale & ekaþ ÷ãrõa-jarad-gavo vidhiva÷àt sarvasva-bhåto gçhe % sarveõaiva kuñumbakena rudatà suptaþ samutthàpyate // VidSrk_39.14 *(1317) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2226) ÷ãta-vàta-samudbhinna- $ pulakàïkura-÷àlinã & mamàmbara-vihãnasya % tvag eva pañikàyate // VidSrk_39.15 *(1318) // sadyo vibhidyate nånaü $ daridra-tanu-pa¤jaram & yadi na syàn manoràjya- % rajjubhir dçóha-saüyatam // VidSrk_39.16 *(1319) // pràyo daridra-÷i÷avaþ para-mandiràõàü $ dvàreùu datta-kara-pallava-lãna-dehàþ & lajjà-nigåóha-vacaso bata bhoktu-kàmà % bhoktàram ardha-nayanena vilokayanti // VidSrk_39.17 *(1320) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2227) adhva-÷ramàya caraõau virahàya dàrà $ abhyarthanàya vacanaü ca vapur jaràyai & etàni me vidadhatas tava sarvadaiva % dhàtas trapà yadi na kiü na pari÷ramo 'pi // VidSrk_39.18 *(1321) // vardhana-mukhàsikàyàm udara-pi÷àcaþ kim icchakàm icchan /* paryàkulayati gçhiõãm akiücanaþ kçpaõa-saüvàsaþ // VidSrk_39.19 *(1322) //* varaü mçto na tu kùudras $ tathàpi mahad antaram & ekasya bandhuþnr nàdatte % nàmàny asyàkhilo janaþ // VidSrk_39.20 *(1323) // kçpaõasyàstu dàridryaü $ kàrpaõyàvçti-kàrakam & vibhavas tasya tad-doùa- % ghoùaõà-pañu-óiõóimaþ // VidSrk_39.21 *(1324) // vyàsasya -- jãvatàpi ÷avenàpi $ kçpaõena na dãyate & màüsaü vardhayatànena % kàkasyopakçtiþ kçtà // VidSrk_39.22 *(1325) // kaviràjasya -- ÷rãphalaü yan na tad dãrgham iti tàvad vyavasthitam /* tatraikànta-dhçtir yasya manyate mugdha eva saþ // VidSrk_39.23 *(1326) //* risåkasya -- dçóhatara-nibaddha-muùñeþ koùa-niùaõõasya sahaja-malinasya /* kçpaõasya kçpàõasya ca kevalam àkàrato bhedaþ // VidSrk_39.24 *(1327) //* gobhaññasya -- pathika he vijahãhi vçthàrthitàü $ na khalu vetsi navas tvam ihàgataþ & idam ahi-bhramitaü paca-mandiraü % balibhujo 'pi na yànti yad-antikam // VidSrk_39.25 *(1328) // raver astamaye yena $ nidrà netreùu nirmità & tena kiü na kçto mçtyur % martyànàü vibhava-kùaye // VidSrk_39.26 *(1329) // yenaivàmbara-khaõóena $ divà sa¤carate raviþ & tenaiva ni÷i ÷ãtàü÷ur % aho daurgatyam etayoþ // VidSrk_39.27 *(1330) // malãmasena dehena $ pratigeham upasthitàþ & àtmanaivàtma-kathakà % vayaü vàyasa-vçttayaþ // VidSrk_39.28 *(1331) // bhåyàd ato bahu-vrãhi- $ ÷àsanà÷à mudhaiva me & pårvàparàparàmar÷àd % vimåóhasyeva me matiþ // VidSrk_39.29 *(1332) // || iti dãna-vrajyà || ||39|| ___________________________________________________________________ 40. tato 'rthàntaranyàsa-vrajyà kàlindyà dalitendra-nãla-÷akala-÷yàmàmbhaso 'ntarjale $ magnasyà¤jana-pu¤ja-sa¤caya-nibhasyàheþ kuto 'nveùaõà & tàràbhàþ phaõa-cakravàla-maõayo na syur yadi dyotino % yair evonnatim àpnuvanti guõinas tair eva yànty àpadam // VidSrk_40.1 *(1333) // bhagnà÷asya karaõóa-piõóita-tanor mlànendriyasya kùudhà $ kçtvàkhur vivaraü svayaü nipatito naktaü mukhe bhoginaþ & tçptas tat-pi÷itena satvaram asau tenaiva yàtaþ pathà % svasthàs tiùñhata daivam eva jagataþ ÷àntau kùaye càkulam // VidSrk_40.2 *(1334) // yasyàþ kçte nçpatayas tçõavat tyajanti $ pràõàn priyàn api paraspara-baddha-vairàþ & teùàm asçk pibati saiva mahã hatànàü % ÷rãþ pràya÷o vikçtim eti bahåpabhuktà // VidSrk_40.3 *(1335) // rathasyaikaü cakraü bhujaga-yamitàþ sapta turagàþ $ niràlambo màrga÷ caraõa-rahitaþ sàrathir api & ravir yàty evàntaü pratidinam apàrasya nabhasaþ % kriyà-siddhiþ sattve bhavati mahatàü nopakaraõe // VidSrk_40.4 *(1336) // vàgã÷varasya -- paulastyaþ katham anya-dàra-haraõe doùaü na vij¤àtavàn $ kàkutsthena kathaü na hema-hariõasyàsaübhavo lakùitaþ & akùàõàü ca yudhiùñhireõa mahatà j¤àto na doùaþ kathaü % pratyàsanna-vipatti-måóha-manasàü pràyo matiþ kùãyate // VidSrk_40.5 *(1337) // akàrye tathyo và bhavati vitathaþ kàmam athavà $ tathàpy uccair dhàmnàü harati mahimànaü jana-ravaþ & tulottãrõasyàpi prakaña-nihatà÷eùa-tamasoaþ % raves tàdçk tejo na hi bhavati kanyàü gata iti // VidSrk_40.6 *(1338) // kçto yad ahnas tanimà himàgame $ laghãyasã yac ca nidàgha-÷arvarã & anena dçùñànta-yugena gamyate % sad-artha-saükoca-samudyato vidhiþ // VidSrk_40.7 *(1339) // pãtàmbaràya tanayàü pradadau payodhis $ tat-kàlakåña-garalaü ca digambaràya & tatrànayor vadata kasya guõàtirekaþ % pràyaþ paricchada-kçtàdara eva lokaþ // VidSrk_40.8 *(1340) // kiü janmanà jagati kasyacid ãkùitena $ ÷aktyaiva yàti nijayà puruùaþ pratiùñhàm & ÷aktà hi kåpam api ÷oùayituü na kumbhàþ % kumbhodbhavena punar ambudhir eva pãtaþ // VidSrk_40.9 *(1341) // puüsaþ svaråpa-viniråpaõam eva kàryaü $ taj-janma-bhåmi-guõa-doùa-kathà vçthaiva & kaþ kàlakåñam abhinandati sàgarotthaü % ko vàravindam abhinindati païkajàtam // VidSrk_40.10 *(1342) // khalvàño divase÷varasya kiraõaiþ saütàpito mårdhani $ chàyàm àtapa-vairiõãm anusaran bilvasya målaü gataþ & tatràpy à÷u kadàcid eva patatà bilvena bhagnaü ÷iraþ % pràyo gacchati yatra bhàgya-rahitas tatràpadàü bhàjanam // VidSrk_40.11 *(1343) // alaükàraþ ÷aïkàkara-naraka-pàlaþ parikaraþ $ pra÷ãrõàïgo bhçïgã vasu ca vçùa eko bahu-vayàþ & avastheyaü sthàõor api bhavati yatràmara-guror % vidhau vakre mårdhni sthitavati vayaü ke punar amã // VidSrk_40.12 *(1344) // na saübandopàdhiü dadhata iha dàkùiõya-nidhayaþ $ prahçùña-premàõàü sa hi sahaja eùàm udayate & ka ete saübandhàn malaya-maruta÷ cåta-taravo % yad etàn àlabhya pratiparurudànaü janayati // VidSrk_40.13 *(1345) // lokottaraü caritam arpayati pratiùñhàü $ puüsaþ kulaü na hi nimittam udàttatàyàþ & vàtàpitàpana-muneþ kala÷àt prasåtir % lãlàyitaü punar amuùya samudra-pànam // VidSrk_40.14 *(1346) // sthalãnàü dagdhànàm upari mçgatçùõànusaraõàt $ tçùàrtaþ ÷àraïgo viramati na khinne 'pi vapuùi & ajànànas tattvaü na sa mçgayate 'nyàü ca sarasãm % abhåmau pratyà÷à na hi phalati vighnaü ca kurute // VidSrk_40.15 *(1347) // kiü kårmasya bhara-vyathà na vapuùi kùmàü na kùipaty eùa yat $ kiü và nàsti pari÷ramo dina-karasyàste na yan ni÷calaþ & kiü tv aïgãkçtam utsçjan kçpaõavad ÷làghyo jano lajjate % nirvyåóhiþ pratipanna-vastuùu satàm ekaü batàho vratam // VidSrk_40.16 *(1348) // svacchà÷ayo bhavati ko 'pi janaþ prakçtyà $ saïgaþ satàm abhijana÷ ca na hetur atra & dugdhàbdhi-labdha-janano hara-kandharà-sthaþ % svàü kàlatàü tyajati jàtu na kàlakåñaþ // VidSrk_40.17 *(1349) // vàsa÷ carma vibhåùaõaü ÷ava-÷iro bhikùàõatenà÷anaü $ gaur ekaþ sa ca làïgale 'py aku÷alas tan-màtra-sàraü dhanam & ÷arvasyety avagamya yàti vimukhã ratnàlayaü jàhnavã % kaùñaü durgatikasya jãvitam aho dàrair api tyajyate // VidSrk_40.18 *(1350) // kaivarta-karka÷a-kara-grahaõa-cyuto 'pi $ jàle punar nipatitaþ ÷apharo varàkaþ & daivàt tato 'pi galito gilito bakena % vàme vidhau vada kathaü vyasanasya ÷àntiþ // VidSrk_40.19 *(1351) // khanati na khuraiþ kùoõã-pçùñhaü na nardati sàdaraü $ prakçti-puruùaü dçùñvaivàgre na kupyati gàm api & vahati tu dhuraü dhuryo dhairyàd anuddhata-kandharo % jagati kçtinaþ kàryaudàryàd pt paràn ati÷erate // VidSrk_40.20 *(1352) // ÷iraþ ÷àrvaü svargàd pt pa÷upati-÷irastaþ kùiti-bhçtaü $ mahãdhràd uttuïgàd avani-talam asmàc ca jaladhim & adho 'dho gaïgàvad vayam upagatà dåram athavà % pada-bhraü÷etànàü bhavati vinipàtaþ ÷atamukhaþ // VidSrk_40.21 *(1353) // kvàpi kasya ca kuto 'pi kàraõàc $ citta-vçttir iha kiü guõàguõaiþ & unnataü yad avadhãrya bhådharaü % nãcam abdhim abhiyàti jàhnavã // VidSrk_40.22 *(1354) // sarasi bahu÷as tàrà-cchàyàü da÷an pariva¤citaþ $ kumuda-viñapànveùã haüso ni÷àsu vicakùaõaþ & na da÷ati punas tàrà÷aïkã divàpi sitotpalaü % kuhaka-cakito lokaþ satye 'py apàyam avekùate // VidSrk_40.23 *(1355) // asthànàbhinive÷ã pràyo jaóa eva bhavati no vidvàn /* bàlàd anyaþ ko 'mbhasi jighçkùatãndoþ sphurad-bimbam // VidSrk_40.24 *(1356) //* nirguõam apy anuraktaü pràyo na samà÷ritaü jahati santaþ /* saha-vçddhi-kùaya-bhàjaü vahati ÷a÷àïkaþ kalaïkam api // VidSrk_40.25 *(1357) //* avikàriõam api sajjanam ani÷am anàryaþ prabàdhate 'tyartham /* kamalinyà kim apakçtaü himasya yas tàü sadà dahati // VidSrk_40.26 *(1358) //* bhayaü yad dhanur ã÷varasya ÷i÷inà yaj jàmadagnyo hatas $ tyaktà yena guror girà vasumatã baddho yad ambhonidhiþ & ekaikaü da÷akandhara-kùaya-kçto ràmasya kiü varõyate % daivaü varõaya yena so 'pi sahasà nãtaþ kathà-÷eùatàm // VidSrk_40.27 *(1359) // ÷a÷inam uditaü lekhà-màtraü namanti na cetaraü $ gagana-saritaü dhatte mårdhnà haro na nagàtmajàm & tribhuvana-patir lakùmãü tyaktvà hariþ priya-gopikaþ % paricita-guõa-dveùã loko navaü navam icchati // VidSrk_40.28 *(1360) // upa÷ama-phalàd vidyà-bãjàd pt phalaü dhanam icchatàü $ bhavati viphalaþ pràrambho yat tad atra kim adbhutam & niyata-viùayàþ sarve bhàvà na yànti hi vikriyàü % janayitum alaü ÷àler bãjaü na jàtu javàïkuram // VidSrk_40.29 *(1361) // tçùàrtaiþ sàraïgaiþ prati-jaladharaü bhåri virutaü $ ghanair muktà dhàràþ sapadi payasas tàn prati muhuþ & khagànàü ke meghàþ ka iha vihagà và jala-mucàm % ayàcyo nàrtànàm anupakaraõãyo na mahatàm // VidSrk_40.30 *(1362) // bhartçhareþ | (Spd÷à.pa. 1205, Skmsa.u.ka. 1951) payas tejo vàyur gaganam avanir vi÷vam api và $ svayaü viùõus tasya trida÷a-jayinaþ kiü na sukaram & chalàn nãto 'dhastàd balir aõuka-råpeõa tad api % svabhàvàc cakrã yaþ praguõam api cakreõa sçjati // VidSrk_40.31 *(1363) // muùñikara-guhasya -- kiü nojjvalaþ kim u kalàþ sakalà na dhatte $ datte na kiü nayanayor mudam unmayåkhaþ & ràhos tu cakra-patito 'stamito 'yam induþ % satyaü satàm ahçdayeùu guõàs tçõàni // VidSrk_40.32 *(1364) // atulasya -- lånàs tilàs tad-anu ÷oùam upàgatàs te $ ÷oùàd hi ÷uddhim atha tàpam upetavantaþ & tàpàt kañhoratara-yantra-nipãóanàni % sneho nimittam iti duþkha-paraümparàyàþ // VidSrk_40.33 *(1365) // dugdha mugdham asti yas tvayà dhçtaþ sneha eùa vipad-eka-kàraõam /* yat-kçte tvam apavàsitaü puna÷ chinnam unmathitam agni-sàtkçtam // VidSrk_40.34 *(1366) //* mårdhenduþ parame÷vareõa vidhçto vakro jaóàtmà kùayã $ karõànte ca paràpakàra-caturo nyasto dvijihvàdhipaþ & nandã dvàri bahiùkçto guõanidhiþ kaùñaü kim atrocyatàü % pàtràpàtra-vicàraõàsv anipuõaþ pràyo bhaved ã÷varaþ // VidSrk_40.35 *(1367) // kàkutsthasya da÷ànano na kçtavàn dàràpahàraü yadi $ kvàmbhodhiþ kva ca setubandha-ghañanà kvottãrya laïkàjayaþ & pàrthasyàpi paràbhavaü yadi ripuþnr nàdàt kva tàdçk tapo % nãyante ripubhiþ samunnati-padaü pràyaþ paraü màninaþ // VidSrk_40.36 *(1368) // ÷ambåkàþ kila nirgatàr jalanidhes tãreùu dàvàgninà $ dahyante maõayo vaõik-kara-talair àyànti ràj¤àü ÷iraþ & sthàna-pracyutir alpakasya vipade santas tu de÷àntaraü % yànto yànti sadà samarpita-guõàþ ÷làghyàþ paràm unnatim // VidSrk_40.37 *(1369) // ya eko lokànàü parama-suhçd ànanda-janakaþ $ kalà-÷àlã ÷rãmàn nidhuvana-vidhau maïgala-ghañaþ & sudhà-såtiþ so 'yaü tripura-hara-cåóàmaõiraho % prayàty astaü hanta prakçti-viùamà daiva-gatayaþ // VidSrk_40.38 *(1370) // apetàþ ÷atrubhyo vayam iti viùàdo 'yam aphalaþ $ pratãkàras tv eùàm ani÷am anusaüdhàtum ucitaþ & jaràsaüdhàd bhagnaþ saha halabhçtà dànava-ripur % jaghànainaü pa÷càn na kim anila-sånuþ priya-sakhaþ // VidSrk_40.39 *(1371) // candraþ kùayã prakçti-vakra-tanur jaóàtmà $ doùàkàraþ sphurati mitra-vipatti-kàle & mårdhnà tathàpi vidhçtaþ parame÷vareõa % naivà÷riteùu mahatàü guõa-doùa-cintà // VidSrk_40.40 *(1372) // ÷uklãkaroti malinàni digantaràõi $ candro na ÷uklayati càtma-gataü kalaïkam & nityaü yathàrtha-ghañanàhita-mànasànàü % svàrthodyamo bhavati no mahatàü kadàcit // VidSrk_40.41 *(1373) // gçhõàti yuktam itarac ca jahàti dhãmàn $ eùa svabhàva-janito mahatàü vivekaþ & anyonya-mi÷ritam api vyatiricya ÷uddhaü % dugdhaü pibaty udakam ujjhati ràjahaüsaþ // VidSrk_40.42 *(1374) // pràyo bhavaty anucita-sthiti-de÷a-bhàjaþ $ ÷reyaþ sva-jãva-paripàlana-màtram eva & antaþ-pratapta-maru-saikata-dahyamàna- % målasya campaka-taroþ ka vikà÷a-cintà // VidSrk_40.43 *(1375) // vidyàyàþ -- graha-parikavalita-tanur api ravir iha bodhayati padma-ùaõóàni /* bhavati vipady api mahatàm aïgãkçta-vastu-nirvàhaþ // VidSrk_40.44 *(1376) //* praõatyà bahu-làbho 'pi $ na sukhàya manãùiõaþ & càtakaþ svalpam apy ambu % gçhõàty ananta-kandharaþ // VidSrk_40.45 *(1377) // kasyopayoga-màtreõa $ dhanena ramate manaþ & pada-pramàõam àdhàram % àråóhaþ ko na kampate // VidSrk_40.46 *(1378) // upaiti kùàràbdhiü sahati bahu-vàta-vyatikaraü $ puro nànà-bhaïgàn anubhavati pa÷yaiùa jaladaþ & kathaücil labdhàni pravitarati toyàni jagate % guõaü và doùaü và gaõayati na dàna-vyasanità // VidSrk_40.47 *(1379) // vallaõasya | (Srkm 1943) sudhà-dhàmnaþ kàntiü glapayati vilumpaty uóu-gaõaü $ kiraty uùõaü tejaþ kumuda-vana-lakùmãþ ÷amayati & ravir jànàty eva pratidivasam astàdri-patanaü % tathàpi pratyagràbhyudaya-taralaþ kiü na kurute // VidSrk_40.48 *(1380) // kaviràjasya -- || ity arthàntaranyàsa-vrajyà || ||40|| ___________________________________________________________________ 41. tata÷ càñu-vrajyà deva tvad-vijaya-prayàõa-samaye kàmboja-vàhàvalã- $ viïkhollelkha-visarpiõi kùiti-rajaþ-påre viyac cumbati & bhànor vàjibhir aïga-karùaõa-rasàsvàdaþ samàsàdito % labdhaþ kiü ca nabhas-talàmara-dhunã-païkeruhair anvayaþ // VidSrk_41.1 *(1381) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1546, vasukalpasya) tvad-yantràõàü prayàõeùv anavarata-valat-karõa-tàla-prakãrõair $ àkãrõe vyomni sarpa-samadagaja-ghañà-kumbha-sindåra-påraiþ & bibhràõàþ pàri-bhadra-druma-kusuma-ruco ra÷mayaþ patyur ahnàü % madhyàhne 'py asta-saüdhyà-bhrama-cakita-dç÷a÷ cakrire cakravàkàn // VidSrk_41.2 *(1382) // sphãto dhàmnà samara-vijayã ÷rã-kañàkùa-pradãrghaþ $ snigdha-÷yàmaþ kuvalaya-rucir yuddha-malla tvadãyaþ & varùe 'muùmin pratinçpa-ya÷aþ-påra-gaure parãkùà- % kùãra-nyastaü tulayati mahà-nãla-ratnaü kçpàõaþ // VidSrk_41.3 *(1383) // dig-dantinaþ sva-kara-puùkara-lekhanãbhir gaõóa-sthalàn madamasiü muhur àdadànàþ /* ÷rã-candra-deva tava toya-nidhi-tãra-tàóã-patrodareùu vijaya-stutim àlikhanti // VidSrk_41.4 *(1384) //* abhinandasya -- satsu rakto dviùàü kàlaþ $ pãtaþ strãõàü vilocanaiþ & ÷ubhra-kãrtyàsi tat satyaü % catur-varõà÷ramo bhavàn // VidSrk_41.5 *(1385) // acalasya -- na janayasi kaüsa-harùaü vahasi ÷arãraü ya÷odayà juùñam /* tyajasi na satyonmukhatàm iti satyaü vàsudevo 'si // VidSrk_41.6 *(1386) //* bhadrasya -- na lopo varõànàü na khalu parataþ pratyaya-vidhir $ vikàro nàsty eva kvacid api na bhagnàþ prakçtayaþ & guõo và vçddhir và satatam upakàràya jagatàü % muner dàkùã-putràd api tava samarthaþ pada-vidhiþ // VidSrk_41.7 *(1387) // pàõineþ | (Skmsa.u.ka. 1378, ÷abdàrõavasya) satyaü tvad-guõa-kãrtanena sukhayaty àkhaõóalaü nàradaþ $ kiü tu ÷rotra-kañu kvaõanti madhupàs tat-pàrijàta-srajàm & vàryante yadi càpsaraþ-pariùadà te càmaràóambarair % udvellad-bhuja-valli-kaïkaõa-jhaõat-kàras tadà duþsahaþ // VidSrk_41.8 *(1388) // madhukåñasya -- yasya dvãpaü dharitrã sa ca jaladhir abhåd yasya gaõóåùa-toyaü $ tasyà÷caryaika-mårter api nabhasi vapur yatra durlakùyam àsãt & tat-pãtaü tvad-ya÷obhis tribhuvanam abhajaüs tàni vi÷ràma-hetos % tac càntaþ kaiñabhàreþ sa ca tava hçdaye vandanãyas tvam ekaþ // VidSrk_41.9 *(1389) // tathàgata-dàsasya | (Skmsa.u.ka. 1377) karpàsàsthi-pracaya-nicità nirdhana-÷rotriyàõàü $ yeùàü vàtyàpravitata-kuñã-pràïgaõàntà babhåvuþ & tat-saudhànàü parisara-bhuvi tvat-prasàdàd idànãü % krãóà-yuddha-cchidura-yuvatã-hàra-muktàþ patanti // VidSrk_41.10 *(1390) // ÷ubhàïkasya | (Skmsa.u.ka. 1452) lakùmã-va÷ãkaraõa-cårõa-sahodaràõi $ tvat-pàda-païkaja-rajàüsi ciraü jayanti & yàni praõàma-militàni nçõàü lalàñe % lumpanti daiva-likhitàni durakùaràõi // VidSrk_41.11 *(1391) // abhinandasya | (Sksa.ka.à. 5.467, Skmsa.u.ka. 1416) tvaü cen nàtha kalà-nidhiþ ÷a÷adharas tat toyanàthà vayaü $ maryàdà-nidhir ambhasàü patir atha tvaü ced vayaü vàridàþ & sarvà÷à-paripårako jaladharas tvaü ced vayaü bhåruhaþ % san-màrga-sthiti-sundaras tvam iti cec chàkhã vayaü càdhvagàþ // VidSrk_41.12 *(1392) // dakùasya | (Skmsa.u.ka. 1437, kasyacit) pada-hãnàn bila-vasatãn bhujagàn iva jàta-bhoga-saükocàn /* vyathayati mantràkùaram iva nàma tavàrãn vanecarair gãtam // VidSrk_41.13 *(1393) //* tasyaiva | (Skmsa.u.ka. 1575, daïkasya) yeùàü ve÷masu kambu-karpara-calat-tarku-dhvanir duþ÷ravaþ $ pràg àsãn naranàtha saüprati punas teùàü tavànugrahàt & ùaó-jàdi-krama-raïgad-aïguli-calat-pàõi-skhalat-kaïkaõa- % ÷reõã-nisvana-màüsalaþ kala-giràü vãõà-ravaþ ÷råyate // VidSrk_41.14 *(1394) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1451, bhàsokasya) nàtha tvàm anuyàce prasãda vijahãhi saügaràrambham /* unnati-bhàjaþ saüprati santi vipakùàþ paraü girayaþ // VidSrk_41.15 *(1395) //* devaþ sva-stutir astu nàma hçdi naþ sarve vasanty àgamàs $ tãrthaü na kvacid ãdçg atra bhavati tvat-khaóga-dhàrà yathà & yàm ekaþ sva-÷arãra-÷uddhi-rasiko mårdhnà pratãcchan ripur % dvaividhyàd anu pa¤catàü tad anu ca traida÷yam àpa kùaõàt // VidSrk_41.16 *(1396) // rathàïgasya | (Smvså.mu. 97.68, Skmsa.u.ka. 1511) mat-paryanta-vasundharà-vijayine muktàdi-ratnaü mayàt $ tavyaü óhaukitam eva tubhyam adhunà jàto 'smi niùkiücanaþ & ity ullàsita-vãci-bàhur udayàn màrtaõóa-bimba-cchalàt % pràtas tapta-kuñhàram eùa vahate deva tvad-agre 'mbudhiþ // VidSrk_41.17 *(1397) // vasukalpasya | (Skmsa.u.ka. 1462, kasyàpi) saüdndiùñaü marubhåmi-bhåruha-cayair bhåpàla bhåyàd bhavàn $ nirjetà nava-khaõóa-maõóala-bhuvo yat tvat-prasàdàd vayam & pratyàsanna-vipanna-vàraóa-vadhå-netra-praõàlã-galad- % bàùpàmbhaþ-plava-païka-picchila-talàþ ÷rã-mu¤ja modàmahe // VidSrk_41.18 *(1398) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1587) tanvãm ujjhita-bhåùaõàü kala-giraü sãtkàram àtanvatãü $ vepantãü vraõitàdharàü vivasanàü romodgamaü bibhratãm & hemante hima-÷ãta-màruta-bhayàd à÷liùya dorbhyàü tanuü % svàü mårtiü dayitàm ivàtirasikàü tvad-vidviùaþ ÷erate // VidSrk_41.19 *(1399) // bhå-saüparka-rajo-nipàta-malinàþ svasmàd gçhàd pt pracyutàþ $ sàmànyair api jantubhiþ karatalair niþ÷aïkam àliïgitàþ & nirlagnàþ kvacid ekatàm upagatà baddhàþ kvacin mocitàþ % akùàõàm iva ÷àrayaþ pratigçhaü bhràntàs tavàri-striyaþ // VidSrk_41.20 *(1400) // varùà-saübhçta-pãti-sàram ava÷aü stabdhàïghri-hasta-dvayaü $ bhekaü mårdhni nigçhya kajjala-rajaþ-÷yàmaü bhujaïgaü sthitam & mugdhà-vyàdha-vadhås tavàri-nagare ÷ånye ciràt saüprati % svarõopaskçti-muùñi-sàyaka-dhiyà sàkåtam àditsati // VidSrk_41.21 *(1401) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1593, chittapasya) paryaïkaþ ÷ithilãkçto na bhavatà siühàsanàn notthitaü $ na krodhànala-dhåma-ràjir iva ca bhrå-vallir ullàsità & ràj¤àü tvac-caraõàravindam atha ca ÷rãcandra puùpanty amå÷ % ca¤cac-càru-marãci-sa¤caya-mucàü cåóàmaõãnàü rucaþ // VidSrk_41.22 *(1402) // suvinãtasya -- dvàraü khaógibhir àvçtaü bahir api prasivnna-gaõóair gajair $ antaþ ka¤cukibhiþ sphåran maõidharair adhyàsità bhåmayaþ & àkràntaü mahiùãbhir eva ÷ayanaü tvad-vidviùàü mandire % ràjan saiva cirantana-praõayinã-÷ånye 'pi ràjya-sthitiþ // VidSrk_41.23 *(1403) // vijaya-pàlasya | (Skmsa.u.ka. 1596, yoge÷varasya; Svsu.à. 2569, Smvså.mu. 97.78, Kuval, p. 161) atyuktau yadi na prakupyasi mçùà-vàdaü na cen manyase $ tad bråmo 'dbhuta-kãrtaneùu rasanà keùàü na kaõóåyate & deva tvad-vijaya-pratàpa-dahana-jvàlàvalã-÷oùitàþ % sarve vàridhayas tato ripu-vadhå-bàùpàmbubhiþ påritàþ // VidSrk_41.24 *(1404) // tàóãtàóaïka-màtràbharaõa-pariõatãny ullasat-sindu-vàra- $ srag-dàmàni dviùàü vo ghana-jaghana-jarad-bhåri-bhårjàü÷ukàni & vindhya-skandheùu dhàtu-drava-racita-kuca-prànta-patràïkuràõi % krãóanti kroóa-lagnaiþ kapi-÷i÷ubhir avi÷ràntam antaþ-puràõi // VidSrk_41.25 *(1405) // tvan-nàsãra-visàri-vàraõa-bhara-bhra÷yan-mahã-yantraõàd $ antaþ-khinna-bhujaïga-bhogavigalal-làlàbhir àsãn nadã & kiü càsyàü jalakeli-làlasa-valan-nàgàïganànàü phaõa- % ÷reõãbhir maõi-ke÷aràbhir abhavat saübhåtir ambhoruhàm // VidSrk_41.26 *(1406) // gaïgàdharasya -- saügràmàïgaõa-saügatena bhavatà càpe samàropite $ devàkarõaya yena yena mahasà yad-yat-samàsàditam & kodaõóena ÷aràþ ÷arai ripu÷iras tenàpi bhå-maõóalaü % tena tvaü bhavatà ca kãrtir anaghà kãrtyà ca loka-trayam // VidSrk_41.27 *(1407) // saügràmàïgaõasya | (Sksa.ka.à. 1.115, Skmsa.u.ka. 1557, karka-ràjasya) ÷arair vyarthaü nàtha tribhuvana-jayàrambha-caturais $ tava jyà-nirghoùaü nçpatir iha ko nàma sahate & yam uccair àkarõya trida÷a-patir apy àhava-bhiyà % hriyà pàr÷vaü pa÷yan nibhçta-nibhçtaü mu¤cati dhanuþ // VidSrk_41.28 *(1408) // nàhillasya -- çkùasya kroóa-sandhi-prahita-mukhatayà maõóalã-bhåta-mårter $ àràt suptasya vãra tvad-ari-vara-pura-dvàri nãhàra-kàle & pràtar nidrà-vinoda-krama-janita-mukhonmãlitaü cakùur ekaü % vyàdhàþ pàlàla-bhasma-sthita-dahana-kaõàkàram àlokayanti // VidSrk_41.29 *(1409) // te kaupãna-dhanàs ta eva hi paraü dhàtrã-phalaü bhu¤jate $ teùàü dvàri nadanti vàji-nivahàs tair eva labdhà kùitiþ & tair etat samalaükçtaü nija-kulaü kiü và bahu bråmahe % ye dçùñàþ parame÷vareõa bhavatà tuùñena ruùñena và // VidSrk_41.30 *(1410) // jayàdityasya | (Skmsa.u.ka. 1404, Spd÷à.pa. 1224) dattendràbhaya-vibhramàdbhuta-bhujà-saübhàra-gambhãrayà $ tvad-vçttyà ÷ithilã-kçtas tribhuvana-tràõàya nàràyaõaþ & antas-toùa-tuùàra-saurabha-maya-÷vàsànilàpåraõa- % pràõottuïga-bhujaïga-talpam adhunà bhadreõa nidràyate // VidSrk_41.31 *(1411) // vatse màdhavi tàta campaka ÷i÷o màkanda konti priye $ hà màtar madayanti hà kuravaka bhràtaþ khasar màlati & ity evaü ripu-mandireùu bhavataþ ÷çõvanti naktaücarà % golàïgåla-vimarda-saübhrama-va÷àd udyàna-devã-giraþ // VidSrk_41.32 *(1412) // ÷ubhàïkasya | (Skmsa.u.ka. 1599) vajrin vajram idaü jahãhi bhagavan ã÷a tri÷ålena kiü $ viùõo tvaü ca vimu¤ca cakram amaràþ sarve tyajantv àyudham & adyàyaü para-cakra-bhåma-nçpater voóhuü trilokã-dhuraü % prauóhàràti-ghañà-vighaññana-pañur dordaõóa evodyataþ // VidSrk_41.33 *(1413) // bàõàs te para-cakra-vikrama-kalà-vailakùya-dãkùà-guroþ $ vãkùante mihiràü÷u-màüsala-rucaþ kùiptàþ prati-dveùiõaþ & hastàhallita-hàra-valli-taralà yuddhàïgaõàlokana- % krãóàlola-dig-aïganà-samudayonmuktàþ kañàkùà iva // VidSrk_41.34 *(1414) // ma¤ju÷rãmitrasya -- mandodvçntaiþ ÷irobhir maõi-bhara-gurubhiþ prauóha-romà¤ca-daõóa- $ sphàyan-nirmoka-sandhi-prasarad-avigalat-saümada-sveda-påràþ & jihvà-yugmàbhipårõànanda-viùama-samudgãrõa-varõàbhiràmaü % velà-÷ailàïka-bhàjo bhujaga-yuvatayas tvad-guõàn udgçõanti // VidSrk_41.35 *(1415) // (anargha-ràghava 1.56 muràreþ | (a.rà. 1.56) jãyàsuþ kalikàla-karõaka-jagad dàridrya-dàrådara- $ vyàghårõad-dhåõa-cårõa-laïgima-juùas tvat-pàdayoþ pàü÷avaþ & lakùmã-sadma-saroja-reõu-suhçdaþ sevàvanamrã-bhavad- % bhåmãpàla-kirãña-ratna-kiraõa-jyotsnà-nadã-bàlikàþ // VidSrk_41.36 *(1416) // vallaõasya | (Skmsa.u.ka. 1417) pçthur asi guõaiþ kãrtyà ràmo nalo bharato bhavàn $ mahati samare ÷atrughnas tvaü sadaiva yudhiùñhiraþ & iti sucaritair bibhrad råpaü cirantana-bhåbhujàü % katham asi na màndhàtà deva triloka-vidhàyy api // VidSrk_41.37 *(1417) // kasyacit | (Svsu.à. 2502, Skmsa.u.ka. 1436, vãrya-mitrasya) prabhur asi vayaü màlàkàra-vrata-vyavasàyino $ vacana-kusumaü tenàsmàbhis tavàdara-óhaukitam & yadi tad aguõaü kaõñhe mà dhàs tathorasi mà kçthà % navam iti kiyat karõe dhehi kùaõaü phalatu ÷ramaþ // VidSrk_41.38 *(1418) // vãrya-mitrasya | (Skmsa.u.ka. 1638) bhayam ekam anekebhyaþ $ ÷atrubhyo yugapat sadà & dadàti tac ca tenàsti % ràjan citram idaü mahat // VidSrk_41.39 *(1419) // sarvadà sarvado 'sãti $ mithyà saüståyase budhaiþ & nàrayo lebhire pçùñhaü % na vakùaþ para-yoùitaþ // VidSrk_41.40 *(1420) // apårveyaü dhanur-vidyà $ bhavatà ÷ikùità kutaþ & màrgaõaughaþ samàyàti % guõo yàti dig-antaram // VidSrk_41.41 *(1421) // sàlakànana-yoge 'pi $ sàlakànana-varjità & hàràvaruddha-kaõñhàpi % vihàràri-vadhås tava // VidSrk_41.42 *(1422) // amã vãryamitrasya -- karùadbhiþ sicayà¤calàn atirasàt kurvadbhir àliïganam $ gçhõànaiþ kacam àlikhadbhir adharaü vidràvayadbhiþ kucau & pratyakùe 'pi kaliïga-maõóala-pater antaþ-puràõàm aho % dhik kaùñaü viñapair viñair iva vane kiü nàma nàceùñitam // VidSrk_41.43 *(1423) // vasukalpasya -- gambhãra-nãra-sarasãr api païka÷eùàþ $ kurvanti ye dinakarasya karàs ta eva & tvad-vairi-vãra-vanitànayanàmbu-le÷a- % ÷oùe kathaü pratihatà iti me vitarkaþ // VidSrk_41.44 *(1424) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1589, kalpa-dattasya) tvat-sainya-glapitasya pannaga-pater acchinna-dhàrà-kramaü $ visphàràyata-÷àlini pratiphaõaü phenàmbhasi bhra÷yati & deva kùmàvalaya-prabho phaõi-kulaiþ pravyaktam ekottara- % sthåla-stambha-sahasra-dhàritam iva kùmà-cakram àlokyate // VidSrk_41.45 *(1425) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1503, vasukalpasya) ÷eùaü kle÷ayituü di÷aþ sthagayituü peùñuü dharitrã-bhçtaþ $ sindhån dhåli-bhareõa kardamayituü tair eva roddhuü nabhaþ & nàsãre ca muhur muhu÷ calacalety àlàpa-kolàhalàn % kartuü nàtha varuthinãyam avanãü jetuü punas tvad-bhujau // VidSrk_41.46 *(1426) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1504, vasukalpasya) deva tvat-sainya-bhàràd avanim avanatàü dhartum uttabdha-dehaþ $ sphåtkàra-kùveóa-mãlat-phaõa-÷ata-nipatat-pãna-làlà-pravàhaþ & dçùñaþ pràroha-÷àlã vaña iva phalito rakta-mårdhanya-ratnaþ % kårmeõoddhçtya kaõñhaü nija-vipula-vapu÷ catvare sarparàjaþ // VidSrk_41.47 *(1427) // ambhaþ kardamatàm upaiti sahasà païka-dravaþ pàü÷utàü $ pàü÷ur vàraõa-karõa-tàla-pavanair dik-prànta-nãhàratàm & nimnatvaü girayaþ samaü viùamatàü ÷ånyaü jana-sthànakaü % niryàte tvayi ràjya-pàla bhavati tyakta-svabhàvaü jagat // VidSrk_41.48 *(1428) // mahodadheþ | (Skmsa.u.ka. 1530) asindåreõa sãmanto $ mà bhån no yoùitàm iti & ataþ pariharanty àjà- % vasiü dåreõa te 'rayaþ // VidSrk_41.49 *(1429) // deva tvaü kila kuntala-graha-ruciþ kà¤cãm apàsàrayan $ kùiptaþ kùipta-kara-tataþ prahaõanaü pràrabdham aïgeùv api & ity àkåta-juùas tava stava-kçtà vaitàlikenodite % lajjante pramadàþ parasparam abhiprekùyàrayo bibhyati // VidSrk_41.50 *(1430) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1443) bhãme prasthàna-bhàji sphurad-asi-jaladàpahnuta-dveùi-vahnau $ gçhõãtàhnàya sarve bhuvi bhuvana-bhuja÷ càmaraü và di÷o và & naivaü ced vas tadànãü pradhana-dhçta-dhanur mukta-ràvarõa-viddhaü % gçdhrà mårdhànam årdhvaü nabhasi rabhasino làghavenoddharanti // VidSrk_41.51 *(1431) // vasukalpasya -- bhavàn ãhita-kçn nityaü tvaü himànã-giri-sthitaþ /* ataþ ÷aïkara evàsi sadà skandaþ paraü na te // VidSrk_41.52 *(1432) //* àbàlyàdhigamàn mayaiva gamitaþ koñiü paràm unnater $ asmat-saükathanena pàrthiva-sutaþ saüpraty asau lajjate & itthaü khinna ivàtyayena ya÷asà datto 'valambo 'mbudher % yàtas tãra-tapo-vanàni bhavato vçddho guõànàü gaõaþ // VidSrk_41.53 *(1433) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1386, ÷rã-hanåmataþ; Smvså.mu. 97.14) stana-yugam a÷ru-snàtaü samãpatara-varti-hçdaya-÷okàgneþ /* carati vimuktàhàraü vratam iva bhavato ripu-strãõàm // VidSrk_41.54 *(1434) //* saükalpe 'ïkuritaü dvipatritam atha prasthàna-velàgame $ màrge pallavitaü puraü pravi÷ataþ ÷àkhà-÷atair udgatam & pràtar bhàvini dar÷ane mukulitaü dçùñe tu deva tvayi % protphullaü phalitaü ca saüprati manoràjya-drumeõàdya me // VidSrk_41.55 *(1435) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1423, chittapasya) bhåti-vibhåùita-dehàþ kàntà-ràgeõa labdha-mahimànaþ /* trikaliïga-nyasta-karà bhavad-arayas tvat-samàr jàtàþ // VidSrk_41.56 *(1436) //* jàne vikrama-vardhana tvayi dhanaü vi÷ràõayaty arthinàü $ bhàvã ÷oõa ivopalair upacito ratnair agàdho 'mbudhiþ & tat pa÷yàmi ca rohaõo maõi-bharair àdhmàya-mànodaraþ % pàkotpãóita-dàóimã-phala-dç÷àü kai÷cid dinair yàsyati // VidSrk_41.57 *(1437) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1458, óimbokasya) ekas tridhà hçdi sadà vasasi sma citraü $ yo vidviùàü ca viduùàü ca mçgãdç÷àü ca & tàpaü ca saümada-rasaü ca ratiü ca tanvan % ÷auryoùmaõà ca vinayena ca lãlayà ca // VidSrk_41.58 *(1438) // ÷rã-hanåmataþ | (Skmsa.u.ka. 1433) deva tvàm aham arthaye ciram asau varùàgamo nirgatas $ tãrthaü tãrtham itas tato vicarituü ceto 'dhunà dhàvati & tad vi÷ràmaya vãra vãrya-nivióa-jyà-bandhanàt kàrmukaü % mà bhåd vairi-vadhå-vilocana-jalair màrga-kramo durgamaþ // VidSrk_41.59 *(1439) // dviråpà samare ràjann $ ekaivàsi-latà-vadhåþ & dàrikàri-karãndràõàü % subhañànàü ca kuññanã // VidSrk_41.60 *(1440) // àmç÷ya stana-maõóalaü pratimuhuþ sa¤cumbya gaõóa-sthalãü $ grãvàü pratyavalambya saübhrama-balair àhanyamànaþ karaiþ & suptasyàdri-nadi-niku¤ja-gahane mattaþ payodànilaiþ % karõànte ma÷akaþ kim apy ari-vadhå-sàrthasya te jalpati // VidSrk_41.61 *(1441) // lambamàna-nayanàmbu-bindavaþ kandaràsu gahanàsu bhåbhçtàm /* àkapola-tala-lola-kuntalàþ sa¤caranti tava vairi-yoùitaþ // VidSrk_41.62 *(1442) //* mà te bhavatu ÷atråõàü $ yà ÷rutiþ ÷råyate kvipaþ & sàrdhaü bandhubhir aïgasya % yà parasmaipade sici // VidSrk_41.63 *(1443) // tat kalpa-druma-puùpa-saüstari-rajas tat kàma-dhenoþ payasþ $ taü ca tryambaka-netra-dagdha-vapuùaþ puùpàyudhasyànalam & padmàyàþ ÷vasitànilàni ca ÷arat-kàlasya tac ca sphuñaü % vyomàdàya vinirmito 'si vidhinà kàmboja tubhyaü namaþ // VidSrk_41.64 *(1444) // vasukalpasya -- dviùo bhavanti vãrendra $ mukhe na tava saümukhàþ & bhavad-bhuja-bala-prauóhi- % parityàjita-hetayaþ // VidSrk_41.65 *(1445) // kùiptaþ kùãra-gçhe na dugdha-jaladhiþ koùe na hemàcalo $ dikpàlà api pàli-pàlana-vidhàv ànãya nàropitàþ & no và dikkariõaþ kvaõan madhulihaþ paryàya-paryàõana- % krãóàyàü viniyojità vada kçtaü kiü kiü tvayà dig-jaye // VidSrk_41.66 *(1446) // dakùasya | (Skmsa.u.ka. 1566, kasyacit) vàha-vyåha-khuràgra-ñaïka-vihati-kùuõõakùamà-janmàbhir $ dhålibhiþ pihite vihàyasi bhavat-prasthàna-kàlotsave & diï-mohàkula-såra-såta-vipatha-bhràmyat-turaïgàvalã- % dãrghàyuþ kutavàsaraü pratidi÷aü vyasto ravir tàmyati // VidSrk_41.67 *(1447) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1548, mahodadheþ) dàtaiùa vi÷va-viditaþ kim ayaü dadàti $ sarvàhitàni jagate nanu vàrtam etat & asyodayàt prabhçti và¤chati dàna-pàtraü % cintàmaõir yadi dadàti dadàtu tàvat // VidSrk_41.68 *(1448) // aïkokasya pårõo 'gre kalaso vilàsa-vanitàþ smerànanàþ kanyakà $ dàna-klinna-kapola-paddhatir ibho gaura-dyutir gaur vçùaþ & kùãra-kùmàruhi vàyaso madhura-vàg-vàmà ÷iveti dhruvaü % tvàü pratyuccalatàü narendra-tilaka pràdurbhavanty arthinàm // VidSrk_41.69 *(1449) // kasyacit | (Srksa.u.ka. 14471447, parame÷varasya) yato yato nçpa-vara padma-pàñalaü $ vilocanaü calati tava prasãdataþ & tatas tato nalina-vanàdhivàsinã % tad-ãpsayà kila kamalànudhàvati // VidSrk_41.70 *(1450) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1403) ruditaü vanecarair api vindhyàdri-nivàsibhis tavàri-÷i÷au /* vana-mànuùãùu hastaü phala-hastàsu prasàrayati // VidSrk_41.71 *(1451) //* àbaddha-bhãma-bhçkuñã-sthapuñaü lalàñaü $ bibhrat paràïmukha-ripor vidhutàdharoùñhaþ & àtmaiva saügara-mukhe nija-maõóalàgra- % cchàyà-chalàd abhimukhas tava deva jàtaþ // VidSrk_41.72 *(1452) // nija-gçha-mayåra-nàmabhir àhåtànàgateùu vana-÷ikhiùu /* bàla-tanayena rudatà tvad-ari-vadhå rodità dãrgham // VidSrk_41.73 *(1453) //* yoge÷varasya -- ye tçùõàrtair adhikam ani÷aü bhujyamànàþ prasannàþ $ antarbhåtàr jhañiti guõino yatra pårõà bhavanti & namrã-bhåtaiþ phalam abhinavaü pràpyate yady ava÷yaü % tat kiü kåpàþ sukçta-ghañitàs tvàdç÷à và pumàüsaþ // VidSrk_41.74 *(1454) // amara-dattasya -- bhràntaü yena caturbhir eva caraõaiþ satyàbhidhàne yuge $ tretàyàü tribhir aïghribhiþ katham api dvàbhyàü tato dvàpare & na syàs tvaü yadi deva païgula-guïdaþ kàle kalàv utkale % so 'yaü païgur avasthitaika-caraõo dharmaþ kathaü bhràmyati // VidSrk_41.75 *(1455) // cittåkasya | (Skmsa.u.ka. 1391) tvaü dharma-bhås tvam iha saügara-mårdhni bhãmaþ $ kãrtyàrjuno 'si nakulena tavopamàsti & tulyas tvayà yadi paraü sahadeva eva % duþ÷àsanas tava punar nanu ko 'pi ÷atruþ // VidSrk_41.76 *(1456) // halàyudhasya -- kårmaþ pàdo 'tra yaùñir bhujaga-patir asau bhàjanaü bhåta-dhàtrã $ tailotpåraþ samudraþ kanaka-girir ayaü vçtta-varti-prarohaþ & arci÷ tigmàü÷u-rocir gagana-malinimà kajjalaü dahyamànà % ÷atru-÷reõã pataïgà jvalati narapate tvat-pratàpa-pradãpaþ // VidSrk_41.77 *(1457) // ÷rã-hanåmataþ | (Spd÷à.pa. 1248, Smvså.mu. 97.47, Skmsa.u.ka. 1476) antaþ-khedam ivodvahan yad ani÷aü ratnàkaro ghårõate $ yac ca dhyànam ivàsthito na kanaka-kùoõã-dharaþ syandate & jàne dàna-vilàsa dàna-rabhasaü ÷auryaü ca te ÷u÷ruvàn % eko mantha-vighaññanàs tad-aparaù ñaïkà-hatãþ ÷aïkate // VidSrk_41.78 *(1458) // vàkkåñasya -- mayà tàvad dçùño na khalu kali-kandarpa-nçpater $ guõais tulyaþ ko 'pi kvacid api kim a÷ràvi bhavatà & iti pra÷na-÷raddhàkulitam iva karõàntikam agàn % mçgàkùãõàü cakùu÷ cañulatara-tàrànta-taralam // VidSrk_41.79 *(1459) // vasukalpasya na dãnas tvaü puõya-prabha-vara-maõãnàü vilasitair $ viràjac-chuddhàntas tvam ahima-kara-prauóha-mahimà & kvacin na krodhas te svapada-jita-devas tvam udadher % abhinno 'pi svàmin na kim asi samudraþ sva-viùaye // VidSrk_41.80 *(1460) // iti càñu-vrajyà samàptà ||41|| ___________________________________________________________________ 42. tato nirveda-vrajyà dhanyànàü giri-kandarodara-bhuvi jyotiþ paraü dhyàyatàm $ ànandà÷ru-jalaü pibanti ÷akunà niþ÷aïkam aïke sthitàþ & asmàkaü tu manorathoparacita-pràsàda-vàpã-taña- % krãóà-kànana-keli-mandira-sadàm àyuþ paraü sãdati // VidSrk_42.1 *(1461) // kasyacit | (VaiS 196, Ss 1.5, Spd÷à.pa. 4155, Smvså.mu. 126.9, Skmsa.u.ka. 2288, satyabodhasya) àsvàdya svayam eva vacmi mahatãþmr marma-cchido vedanàþ $ mà bhåt kasyacid apy ayaü paribhavo yà¤cheti saüsàriõaþ & pa÷ya bhràtar iyaü hi gaurava-jarà-dhikkàra-keli-sthalã % màna-mlànimasã guõa-vyatikara-pràgalbhya-garbha-cyutiþ // VidSrk_42.2 *(1462) // pa÷ya gobhaña kiü kurmaþ $ karmaõàü gatir ãdç÷ã & duùer dhàtor ivàsmàkaü % doùa-niùpattaye guõaþ // VidSrk_42.3 *(1463) // anàdçtyàucityaü hriyam avigaõayyàtimahatãü $ yad etasyàpy arthe dhana-lava-durà÷à-taralitàþ & alãkàhaïkàra-jvara-kuñilita-bhråõi dhaninàü % mukhàni prekùyante dhig idam atiduùpåram udaram // VidSrk_42.4 *(1464) // jàtir yàtu rasàtalaü guõa-gaõas tasyàpy adho gacchatu $ ÷ãlaü ÷aila-tañàt patàv abhijanaþ saüdahyatàü vahninà & ÷aurye vairiõi vajram à÷u nipatatv artho 'stu naþ kevalaü % yenaikena vinà guõàs tçõa-lava-pràyàþ samastà ime // VidSrk_42.5 *(1465) // niùkandàþ kim u kandarodara-bhuvaþ kùãõàs taråõàü tvacaþ $ kiü ÷uùkàþ saritaþ sphurad-giri-guru-gràva-skhalad-vãcayaþ & pratyutthànam itas tataþ pratidinaü kurvadbhãr udgãtibhir % yad dhàràrpita-dçùñibhiþ kùiti-bhujàü vidvadbhir apy àsyate // VidSrk_42.6 *(1466) // amãùàü pràõànàü tulita-bisinã-patra-payasàü $ kçte kiü nàsmàbhir vigalita-vivekair vyavasitam & yad ã÷ànàm agre draviõa-kaõa-mohàndha-manasàü % kçtaü vãta-vrãóair nija-guõa-kathà-pàtakam api // VidSrk_42.7 *(1467) // yad ete sàdhånàm upari vimukhàþ santi dhaninoaþ $ na caiùàvaj¤aiùàm api tu nija-vitta-vyaya-bhayam & ataþ khedo nàsmin aparam anukampaiva bhavati % sva-màüsa-trastebhyaþ ka iva hariõebhyaþ paribhavaþ // VidSrk_42.8 *(1468) // no baddhaü ÷arad-indu-dhàma-dhavalaü pàõau muhuþ kaïkaõaü $ vrãóà-manthara-komalaü nava-vadhå-vaktraü ca nàsvàditam & nãtaü naiva ya÷aþ surendra-bhavanaü ÷astreõa ÷àstreõa và % kàlo jãrõa-mañheùu dhçùña-pi÷unai÷ chàtraiþ saha preritaþ // VidSrk_42.9 *(1469) // vayam aku÷alàþ karõopànte nive÷ayituü mukhaü $ kçtaka-caritair bhartu÷ ceto na va¤cayituü kùamàþ & priyam api vaco mithyà vaktuü jaóair na ca ÷ikùitaü % ka iva hi guõo yo 'smàn kuryàn nare÷vara-vallabhàn // VidSrk_42.10 *(1470) // khalollàpàþ soóhàþ katham api paràràdhana-parair $ nigçhyàntar duþkhaü hasitam api ÷ånyena manasà & kçto vitta-stambha-pratihata-dhiyàm a¤jalir api % tvam à÷e moghà÷e kim aparam ato nartayasi màm // VidSrk_42.11 *(1471) // jana-sthàne bhràntaü kanaka-mçga-tçùõànvita-dhiyà $ vaco vaidehãti pratidi÷am uda÷ru pralapitam & kçtà laïkà-bhartur vadana-paripàñãùu ghañanà % mayàptaü ràmatvaü ku÷ala-vasutà na tv adhigatà // VidSrk_42.12 *(1472) // abhinandasya | (Svsu.à. 3264, kasyacit; Sdsà.da. under 4.17; Smvså.mu. 127.5, bhañña-vàcaspateþ; Skmsa.u.ka. 2265, ÷ålapàõeþ) sçjati tàvad a÷eùa-guõàlayaü $ puruùa-ratnam alaükaraõaü bhuvaþ & tad anu tat-kùaõa-bhaïgi karoti ced % ahaha kaùñam apaõóitatà vidheþ // VidSrk_42.13 *(1473) // (nãti÷ataka 86) sat-puruùa-pakùa-pàtini bhagavati bhavitavyate namas tubhyam /* yà tvaü svayam akçtaj¤aü jaóam akulãnaü na saüspç÷ati // VidSrk_42.14 *(1474) //* dàtà baliþ pràrthayità ca viùõur $ dànaü mahã vàji-makhasya kàlaþ & namo 'stu tasyai bhavitavyatàyai % yasyàþ phalaü bandhanam eva jàtam // VidSrk_42.15 *(1475) // priyà duhitaro dhàtur $ vipadaþ pratibhànti naþ & guõavatyaþ kulãnebhyo % dãyante katham anyathà // VidSrk_42.16 *(1476) // bhadre vàõi vidhehi tàvad amalàü varõànupårvãü mukhe $ cetaþ svàsthyam upehi gaccha gurute yatra sthità màninaþ & lajje tiùñha paràï-mukhã kùaõam itas tçùõu puraþ sthãyatàü % pàpo yàvad ahaü bravãmi dhanine dehãti dãnaü vacaþ // VidSrk_42.17 *(1477) // priyàü hitvà bàlàm abhinava-visàla-vyasaninãü $ adhãte bhikùà-bhug-bhuvam adhi÷ayàna÷ cirataram & api j¤àtvà ÷àstraü kañakam añato jãryati vapus % tato re pàõóityaü yad iha na sukhaü no 'pi ca tapaþ // VidSrk_42.18 *(1478) // vidyà-late tapasvini vikasita-sita-kusuma-vàkya-saüpanne /* virama varaü bhramarahite na phalasi bhuktiü ca muktiü ca // VidSrk_42.19 *(1479) //* unmàda-gadgada-giro mada-vihvalàkùyà $ bhra÷yan-nija-prakçtayaþ kçtam asmarantaþ & ai÷varya-sãdhu-rasa-pàna-vighårõamànàþ % ke nàma na pratipadaü puruùàþ skhalanti // VidSrk_42.20 *(1480) // svalpa-draviõa-kaõà vayam amã ca guõino daridrati sahasram /* dàna-vyasana-lavo hçdi dhig dhàtaþ kiü vióambayasi // VidSrk_42.21 *(1481) //* vidyàvàn api janmavàn api tathà yukto 'pi cànyair guõair $ yan nàpnoti manaþ samãhita-phalaü daivasya sà vàcyatà & etàvat tu hçdi vyathàü vitanute yat-pràktanaiþ karmabhir % lakùmãü pràpya jaóo 'py asàdhur api ca svàü yogyatàü manyate // VidSrk_42.22 *(1482) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2225) ã÷vara-gçham idam atra hi viùaü ca vçùabha÷ ca bhasma càdriyate /* yas tu na viùaü na vçùabho na bhasma tasyàtra kà gaõanà // VidSrk_42.23 *(1483) //* kàma-ghnàd viùa-sadç÷o bhåty-avaliptàd bhujaïga-saïga-ruceþ /* ko bhçïgãva na ÷uùyati và¤cha na phalam ã÷varàd aguõàt // VidSrk_42.24 *(1484) //* api vajreõa saügharùam $ api padbhyàü paràbhavam & sahante guõalobhena % ta eva maõayo yadi // VidSrk_42.25 *(1485) // labhante katham utthànam $ asthànaü guõino gatàþ & dçùñaþ kiü kvàpi kenàpi % kardamàt kandukodgamaþ // VidSrk_42.26 *(1486) // hçt-paññake yad yad ahaü likhàmi tat tad vidhir lumpati sàvadhànaþ /* bhåyo vilopàn masçõe tv idànãü rekhàpi nodeti manorathasya // VidSrk_42.27 *(1487) //* kuryàn na kiü dhanavataþ svajanasya vàrtà $ kiü tat-kriyà nayanayor na dhçtiü vidadhyàt & màm eùa yàcitum upàgata ity asatya- % saübhàvanà-vikalam asya na cen manaþ syàt // VidSrk_42.28 *(1488) // asmàdç÷àü nånam apuõya-bhàjàü $ na svopayogã na paropayogã & sann apy asad-råpatayaiva vedyo % dàridrya-mudro guõa-ratna-koùaþ // VidSrk_42.29 *(1489) // tàvat kathaü kathaya yàsi gçhaü parasya $ tatràpi càñu-÷atam àrabhase kathaü ca & svaü varõayasy atha kathaü kula-putra mànã % hà mugdha dagdha-jañhareõa vióambito 'si // VidSrk_42.30 *(1490) // sàrasavattà vihatà na bakà vilasanti carati no kaïkaþ /* sarasãva kãrti-÷eùaü gatavati bhuvi vikramàditye // VidSrk_42.31 *(1491) //* subandhoþ (Vàsavadattà vàsavadattà 10 õB in a also divide sà rasavattà !) -- ucita-karma tanoti na saüpadàm $ itarad apy asad eva vivekinàm & iti nirasta-samasta-sukhànvayaþ % katham ato na viùãdatu paõóitaþ // VidSrk_42.32 *(1492) // (Skmsa.u.ka. 1717, vàcaspateþ) chittvà pà÷am apàsya kåña-racanàü bhittvà balàd vàguràü $ paryantàgni-kalàpa-jàla-kuñilàn nirgatya dåraü vanàt & vyàdhànàü ÷ara-gocaràd atijavenotplutya gacchan mçgaþ % kåpàntaþ-patitaþ karotu viguõe kiü và vidhau pauruùam // VidSrk_42.33 *(1493) // kasyacit | (Svsu.à. 655, muktàpãóasya; Spd÷à.pa. 940, Skmsa.u.ka. 1862, kasyacit) kàmaü vaneùu hariõàs tçõena jãvanty ayatna-sulabhena /* vidadhati dhaniùu na daintyaü te kila pa÷avo vayaü sudhiyaþ // VidSrk_42.34 *(1494) //* vasumati vasumati bandhau dhana-lava-lobhena ye niùãdanti /* tàn ca tçõàn iva dadhatã kalayasi vada gauravaü kasya // VidSrk_42.35 *(1495) //* kapolebhyo baddhaþ katham akhila-vi÷va-prabhur asàv $ anàryair asmàbhiþ param iyam apårvaiva racanà & yad indoþ pãyåùa-drava-maya-mayåkhotkara-kiraþ % kalaïko ratnaü tu pratiphaõam anarghaü viùa-bhçtàm // VidSrk_42.36 *(1496) // vittokasya -- sarvaþ pràõa-vinà÷a-saü÷aya-karãü pràpyàpadaü dustaràü $ pratyàsanna-bhayo na vetti vibhavaü svaü jãvitaü kàïkùati & uttãrõas tu tato dhanàrtham aparàü bhåyo vi÷aty àpadaü % pràõànàü ca dhanasya càyam adhiyàm anyonya-hetuþ paõaþ // VidSrk_42.37 *(1497) // no meghàyitam artha-vàri-viraha-kliùñe 'rthi-÷asye mayà $ noddhçtta-pratipakùa-parvata-kule nirghàta-vàtàyitam & no và vàma-vilocanàmala-mukhàmbhojeùu bhçïgàyitaü % màtuþ kevalam eva yauvana-vana-cchede kuñhàràyitam // VidSrk_42.38 *(1498) // bhartç-hareþ | (Skmsa.u.ka. 2269) ye kàruõya-parigrahàd apaõita-svàrthàþ paràrthàn prati $ pràõair apy upakurvate vyasaninas te sàdhavo dårataþ & vidveùànugamàd anarjita-kçpo råkùo jano vartate % cakùuþ saühara bàùpa-vegam adhunà kasyàgrato rudyate // VidSrk_42.39 *(1499) // màtçguptasya -- narendraiþ ÷rã-candra-prabhçtibhir atãtaü sahçdayair $ atikràntaü tais taiþ kavibhir abhinandàdibhir api & idànãü vàk tåùõãü bhava kim u mudhaiva pralapasi % kva påjà-saübhàraþ kva ca tava guõollàsa-rabhasaþ // VidSrk_42.40 *(1500) // vàkkåñasya -- sudhà-såtiþ kùãõo gaõapatir asav eka-da÷anaþ $ pada-bhraùñà devã sarid api suràõàü bhagavatã & dvi-jihvàd anyeùàü kva nanu guõinàm ã÷vara-juùàü % tvayà dçùño bhogaþ kim iha viphalaü kli÷yasi manaþ // VidSrk_42.41 *(1501) // gaccha trape virama dhairya dhiyaþ kim atra $ mithyà vióambayasi kiü puruùàbhimàna & pradhvasta-sarva-guõam arjita-doùa-sainyaü % dainyaü yad àdi÷ati tad vayam àcaràmaþ // VidSrk_42.42 *(1502) // nirànandà dàrà vyasana-vidhuro bàndhava-janoaþ $ janã-bhåtaü mitraü dhana-viraha-dãnaþ parijanaþ & asaütuùñaü cetaþ kuli÷a-kañhinaü jãvitam idaü % vidhir vàmàrambhas tad api ca mano và¤chati sukham // VidSrk_42.43 *(1503) // durvàso malinàïga-yaùñir abalà dçùño janaþ sve gçhe $ nãcàt karõa-kañu ÷rutaü dhanam adàd àruóha-garvaü vacaþ & anyo mandiram àgataþ paricayàd apràpta-kàmo gataþ % khinnàþ smaþ sva-paropakàra-karaõa-klãbàü vahantas tanum // VidSrk_42.44 *(1504) // kva païkaþ kvàmbhojaü kvaõad-ali-kulàlàpa-madhuraü $ ÷iro raudraü kvàheþ sphurad-uru-mayåkhaþ kva ca maõiþ & kaliþ kvàyaü pàpaþ kva ca guõa-nidher janma bhavato % vidhiþ satyaü satyaü sadç÷a-viniyogeùv aku÷alaþ // VidSrk_42.45 *(1505) // namasyaþ praj¤àvàn parikalita-loka-traya-gatiþ $ sukhã mårkhaþ so 'pi sva-gata-mahimàdvaita-hçdayaþ & ayaü mà bhåt ka÷cit pratanu-mati-kirmãrita-manaþ- % samàdhànonmãlat-sada-sad-iti-saüdeha-vidhuraþ // VidSrk_42.46 *(1506) // vallaõasya -- asmàbhi÷ caturambu-rà÷i-ra÷anàvacchedinãü medinãü $ bhràmyadbhir na sa ko 'pi nistuùa-guõo dçùño vi÷iùño janaþ & yasyàgre cira-sa¤citàni hçdaye duþkhàni saukhyàni và % saüjalpya kùaõam ekam ardham athavà niþ÷vasya vi÷ràmyate // VidSrk_42.47 *(1507) // ito dàva-jvàlaþ sthala-bhuva ito jàla-jañilà $ ito vyàdho dhàvaty ayam anupadaü vakrita-dhanuþ & ito 'py agre tiùñhaty ayam ajagaro vistçta-mukhaþ % kva yàyàt kiü kuryàn mçga-÷i÷ur ayaü daiva-va÷agaþ // VidSrk_42.48 *(1508) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1869) keneyaü ÷rã-vyasana-rucinà ÷oõa vi÷ràõità te $ jàne jànu-dvaya-sajala evàbhiràmas tvam àsãþ & vega-bhra÷yat-tañaruhavano dustaràvarta-vãciþ % kasyedànãü kaluùa-salilaþ kålabhedã priyo 'si // VidSrk_42.49 *(1509) // ÷atànandasya | (Skmsa.u.ka. 1736) sindhor arõaþ sthagita-gaganàbhoga-pàtàla-kukùaþ $ potopàyà iha hi bahavo laïghanàya kùamante & àho riktaþ katham api bhaved eùa daivàt tadànãü % ko nàma syàd ataña-kuharàlokanair yasya kalpaþ // VidSrk_42.50 *(1510) // ke÷añasya -- daive samarpya cira-sa¤cita-moha-bhàraü $ svasthàþ sukhaü vasata kiü parayàcanàbhiþ & meruü pradakùiõayato 'pi divàkarasya % te tasya sapta turagà na kadàcid aùñau // VidSrk_42.51 *(1511) // artho na saübhçtaþ ka÷cin $ na vidyà kàcid arjità & na tapaþ sa¤citaü kiücid % gataü ca sakalaü vayaþ // VidSrk_42.52 *(1512) // àjanmànugate 'py asmin $ nàle vimukham ambujam & pràyeõa guõa-pårõeùu % rãtir lakùmãvatàm iyam // VidSrk_42.53 *(1513) // sarokasya dçùñà sàtha kupãña-yoni-mahasà lelihyamànàkçtiþ $ puùponmeùavatã ca kiü÷uka-latà nãtàvanãü vàyunà & rambhe nopari padmayoþbr bisalate nàgra-sphurat-pallave % sauvarõau na ghañau na nåtana-ghanàsannaþ ÷a÷ã pàrvaõaþ // VidSrk_42.54 *(1514) // ÷a÷ãkarasya -- toyaü nirmathitaü ghçtàya madhune niùpãóitaþ prastaraþ $ snànàrthaü mçgatçùõikormi-taralà bhåmiþ samàlokità & dugdhà seyam acetanena jaratã dugdhasyatà gardabhã % kaùñaü yat khalu dãrghayà dhana-tçùà nãco janaþ sevitaþ // VidSrk_42.55 *(1515) // joyãkasya -- ratnàkaras tava pità sthitir ambujeùu $ bhràtà sudhàrasa-mayaþ patir àdya-devaþ & kenàpareõa kamale bata ÷ikùitàsi % sàraïga-÷çïga-kuñilàni viceùñitàni // VidSrk_42.56 *(1516) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 347) arthàbhàve mçdutà kàñhinyaü bhavati càrtha-bàhulye /* naikatràrtha-mçdutve pràyaþ ÷loke ca loke ca // VidSrk_42.57 *(1517) //* || iti nirveda-vrajyà || ||42|| ___________________________________________________________________ 43. tato vàrdhakya-vrajyà anaïga palitaü mårdhni $ pa÷yaitad vijaya-dhvajam & idànãü jitam asmàbhis % tavàkiücit-karàþ ÷aràþ // VidSrk_43.1 *(1518) // dharmakãrteþ -- anucitam idam akrama÷ ca puüsàü $ yad iha jaràsv api mànmathà vikàràþ & yad api ca na kçtaü nitambinãnàü % stana-patanàvadhi jãvitaü rataü và // VidSrk_43.2 *(1519) // vidyàkàlidàsayoþ -- pràya÷cittaü na gçhõãtaþ $ kàntàyàþ patitau stanau & ata eva tayoþ spar÷e % loko 'yaü ÷ithilàdaraþ // VidSrk_43.3 *(1520) // dhig vçddhatàü viùalatàm iva dhik tathàpi $ vàma-bhruvàm upari sa-spçhatàm atanvãm & ko 'tràparàdhyati vidhi÷ ca ÷añhaþ kuñhàra- % yogyaþ kañhora-hçdayaþ kusumàyudha÷ ca // VidSrk_43.4 *(1521) // svasti sukhebhyaþ saüprati salilà¤jalir eùa manmatha-kathàyàþ /* tà api màm ativayasaü tarala-dç÷aþ saralam ãkùante // VidSrk_43.5 *(1522) //* kasyacit | (Svsu.à. 3395, Skmsa.u.ka. 2256, ÷atànandasya) kùaõàt prabodham àyàti $ laïghyate tamasà punaþ & nirvàsyataþ pradãpasya % ÷ikheva jaratàü matiþ // VidSrk_43.6 *(1523) // paliteùv api dçùñeùu $ puüsaþ kà nàma kàmità & bhaiùajyam iva manyante % yad anyamanasaþ striyaþ // VidSrk_43.7 *(1524) // eka-garbhoùitàþ snigdhà $ mårdhnà sat-kçtya dhàritàþ & ke÷à api virajyante % jarayà kim utàïganàþ // VidSrk_43.8 *(1525) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2251, ÷rã-vyàsa-pàdànàm) gàtrair girà ca vikala÷ cañum ã÷varàõàü $ kurvann ayaü prahasanasya nañaþ kçto 'smi & no vedmi màü palita-varõaka-bhàjam etaü % nàñyena kena nañayiùyati dãrgham àyuþ // VidSrk_43.9 *(1526) // aviviktàv atistabdhau $ stanav àóhyàv ivàdçtau & viviktav ànatav eva % daridràv iva garhitau // VidSrk_43.10 *(1527) // nirdayasya -- || iti vàrdhakya-vrajyà || ||43|| ___________________________________________________________________ 44. tataþ ÷ma÷àna-vrajyà ca¤cat-pakùàbhidhàta-glapita-hutabhujaþ prauóha-dhàmna÷ citàyàþ $ krodha àkçùña-mårter aham ahamikayà caõóa-ca¤cu-graheõa & sadyas taptaü ÷avasya jvalad iva pi÷itaü bhåri jagdhvàrdha-dagdhaü % pa÷yàntaþ pluùyamàõaþ pravi÷ati salilaü satvaraü gçdhra-saïghaþ // VidSrk_44.1 *(1528) // kasyacit | (Smvså.mu. 94.6, Skmsa.u.ka. 2365, pàõineþ) udbuddhebhyaþ sudåraü ghana-rajani-tamaþ-påriteùu drumeùu $ prodgrãvaü pa÷ya pàda-dvitaya-dhçta-bhuvaþ ÷reõayaþ pheravàõàm & ulkàlokaiþ sphuradbhirnija-vadana-guhotsarpibhir vãkùitebhya÷ % cyotat-sàndraü vasàmbhaþ kvathita-÷ava-vapur-maõóalebhyaþ pibanti // VidSrk_44.2 *(1529) // pàõineþ | (Skmsa.u.ka. 2364) utkçtyotkçtya kçttiü prathamam atha pçthåcchopha-bhåyàüso màüsàny $ aïga-sphik-pçùñha-piõóàdy-avayava-sulabhàny agra-påtãni jagdhvà & àtta-srnàyvyv-antra-netraþ prakañita-da÷anaþ preta-raïgaþ karaïkàd % aïka-sthàd asthi-saüstha-sthapuña-gatam api kravyam avyagram atti // VidSrk_44.3 *(1530) // (mà.mà. 5.16) karõàbhyarõa-vidãrõa-sçk-kavi-kaña-vyàdàna-dãptàgnibhir $ daüùñrà-koñi-visaükañair ita ito dhàvadbhir àkãrtyate & vidyut-pu¤ja-nikà÷a-ke÷a-nayana-bhrå-÷ma÷ru-jàlair nabho % lakùyàlakùya-vi÷uùka-dãrgha-vapuùàm ulkà-mukhànàü mukhaiþ // VidSrk_44.4 *(1531) // (mà.mà. 5.13) antraiþ kalpita-maïgala-pratisaràþ strã-hasta-raktotpala- $ vyaktottaüsa-bhçtaþ pinahya sahasà hçt-puõóarãka-srajaþ & etàþ ÷oõita-païka-kuïkuma-kuùaþ saübhåya kàntaiþ pibanty % asthi-sneha-suràþ kapàla-caùakaiþ prãtàþ pi÷àcàïganàþ // VidSrk_44.5 *(1532) // (mà.mà. 5.18) etat påtana-cakram akrama-kçta-÷vàsàrdha-muktair vçkàn $ utpuùõad utpuùõat parito nç-màüsa-vighasair àdardaraü krandataþ & kharjåra-druma-dadhna-jaïghama-sita-tvaï-naddha-viùvaktata- % snàyu-granthi-ghanàsthi-pa¤jara-jarat-kaïkàlam àlokyate // VidSrk_44.6 *(1533) // (mà.mà. 5.14) gu¤jat-ku¤ja-kuñãra-kau÷ika-ghañà-ghåtkàra-saüvallita- $ krandat-pherava-caõóa-hàtkçti-bhçti-pràg-bhàra-bhãmais tañaiþ & antaþ-÷ãrõa-karaïka-karkara-tarat-saürodhi-kålaïkaùa- % sroto-nirgama-ghora-gharghara-ravà pàre-÷ma÷ànaü sarit // VidSrk_44.7 *(1534) // bhavabhåter amã (mà.mà. 5.19) bhavabhåter amã atràsthaþ pi÷itaü ÷avasya kañhinair utkçtya kçtsnaü nakhair $ nagna-snàyu-karàla-ghora-kuharair mastiùka-digdhàïguliþ & saüda÷yauùñha-piñena bhugna-vadanaþ preta÷ citàgni-drutaü % såtkàrair nalakàsthi-koñara-gataü majjànam àkarùati // VidSrk_44.8 *(1535) // jayàdityasya -- ca¤cac-ca¤cådvçtàrdha-cyuta-pi÷ita-lava-gràsa-saüvçddha-gardhair $ gçdhrair àrabdha-pakùa-dvitaya-vidhutibhir baddha-sàndràndhakàre & vaktrodvàntàþ patantya÷ chimiti-÷ikhi-÷ikhà-÷reõayo 'smin ÷ivànàü % asra-srotasy ajasra-sruta-bahala-vasà vàsa-visre svananti // VidSrk_44.9 *(1536) // (õàgànanda 4.18 ÷rãharùadevasya (nàgànanda 4.18) vidåràd abhyastair viyati bahu÷o maõóala-÷ataiþ $ uda¤cat-pucchàgra-stimita-vitataiþ pakùati-puñaiþ & patanty ete gçdhràþ ÷ava-pi÷ita-lolànana-guhà- % galal-làlà-kleda-snapita-nija-ca¤cå-bhaya-puñàþ // VidSrk_44.10 *(1537) // (Caõóakau÷ikacaõóakau÷ika 4.7) pibaty eko 'nyasmàd ghana-rudhiram àchidya caùakaü $ lalaj-jihvo vaktràd galitam aparo leóhu pibataþ & tataþ styànàþ ka÷cid bhuvi nipatitàþ ÷oõita-kaõàþ % kùaõàd ucca-grãvo rasayati lasad-dirgha-rasanaþ // VidSrk_44.11 *(1538) // (Caõóakau÷ikacaõóakau÷ika 4.17) citàgner àkçùñaü nalaka-÷ikhara-protam asakçtd $ sphuradbhir nirvàpya prabala-pavanaiþ sphåtkçta-÷ataiþ & ÷iro nàraü pretaþ kavalayati tçùõà-va÷a-valat- % karàlàsyaþ pluùyad-vadana-kuharas tådgirati ca // VidSrk_44.12 *(1539) // (Caõóakau÷ika 4.19 amã ÷rã-kùemã÷varasya (caõóakau÷ika 4.19) anyàdànàkulàntaþ-karaõa-va÷a-vipad-bàdhita-preta-raïkaü $ gràsa-bhra÷yat-karàla-÷latha-pi÷ita-÷avàgra-grahe muktanàdam & sarvaiþ kràmadbhir ulkànana-kavala-rasa-vyàtta-vaktra-prabhàbhir % vyaktais taiþ saüvaladbhiþ kùaõam aparam iva vyomni vçttaü ÷ma÷ànam // VidSrk_44.13 *(1540) // vallaõasya -- netràku¤cana-sàraõa-krama-kçta-pravyakta-naktandino $ dik-cakrànta-visarpi-sallarisañà-bhàràvaruddhàmbaraþ & hasta-nyasta-kapàla-kandara-darã-muktàbhra-dhàràþ pibann % unmukta-dhvani-bhinna-karõa-kuharaþ kravyàd ayaü nçtyati // VidSrk_44.14 *(1541) // || iti ÷ma÷àna-vrajyà || ||44|| ___________________________________________________________________ 45. tato vãra-vrajyà ||45 ÷rutvà dà÷arathã suvela-kañake sànandam ardhe dhanuù- $ ñaïkàraiþ paripårayanti kakubhaþ pro¤chanti kaukùeyakàn & abhyasyanti tathaiva citra-phalake laïkà-pates tat punar % vaidehã-kuca-patra-valli-valanà-vaidagdhyam ardhe karàþ // VidSrk_45.1 *(1542) // saütuùñe tisçõàü puràm api ripau kaõóåla-dor-maõóala- $ krãóà-kçtta-punaþ-praråóha-÷iraso vãrasya lipsor varam & yàc¤à-dainya-parà¤ci yasya kalahàyante mithas tvaü vçõu % tvaü vçõv ity abhito mukhàni sa da÷agrãvaþ kathaü kathyate // VidSrk_45.2 *(1543) // eko bhavàn mama samaü da÷a và namanti $ jyà-ghoùa-pårita-viyanti ÷aràsanàni & tal loka-pàla-sahitaþ saha lakùmaõena % càpaü gçhàõa sadç÷aü kùaõam astu yuddham // VidSrk_45.3 *(1544) // re vçddha-gçdhra kim akàõóam iha pravãra $ dàvànale ÷alabhatàü labhase pramatta & lakpàvasàna-pavanollasitasya sindhor % ambho ruõaddhi kim u saikata-setubandhaþ // VidSrk_45.4 *(1545) // etau saïgha÷riyaþ || àskandhàvadhi kaõñha-kàõóa-vipine dràc candrahàsàsinà $ chettuü prakramite mayaiva tarasà truñyac-chiràsaütatau & asmeraü galità÷ru-gadgada-padaü bhinna-bhruvà yady abhåd % vaktreùv ekam api svayaü sa bhagavàn tan me pramàõaü ÷ivaþ // VidSrk_45.5 *(1546) // devo yady api te guruþ sa bhagavàn ardhendu-cåóàmaõiþ $ kùoõã-maõóalam ekaviü÷atim idaü vàràn jitaü yady api & draùñavyo 'sy amum eva bhàrgava-bañaþ kaõñhe kuñhàraü vahan % paulastyasya puraþ praõàma-racita-pratyagra-sevà¤jaliþ // VidSrk_45.6 *(1547) // rudràdes tulanaü svakaõñha-vipina-cchedo harer vàsanaü $ kàràve÷mani puùpakasya ca jayo yasyedç÷aþ kelayaþ & so 'haü durjaya-bàhu-daõóa-sacivo laïke÷varas tasya me % kà ÷làghà ghuõa-jarjareõa dhanuùà kçùñena bhagnena và // VidSrk_45.7 *(1548) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2103, Brbà.rà. 1.51) (Bàbà.rà. 1.51; ab = Vakroktijãvita 1.21ab) vãra-prasår jayati bhàrgava-reõukaiva $ yat tvàü triloka-tilakaü sutam abhyasåta & ÷akrebha-kumbha-taña-khaõóana-caõóa-dhàmà % yenaiùa me na gaõito yudhi candrahàsaþ // VidSrk_45.8 *(1549) // (Bàbà.rà. 2.29) ràme rudra-÷aràsanaü tulayati smitvà sthitaü pàrthivaiþ $ ÷i¤jà-sa¤jana-tatpare 'vahasitaü dattvà mithas tàlikàþ & àropya pracalàïgulã-kisalaye mlànaü guõàsphàlane % sphàràkarùaõa-bhagna-parvaõi punaþ siühàsane mårcchitam // VidSrk_45.9 *(1550) // ràja÷ekharasya | (bà.rà. 3.75; ha.nà. 1.31; Skmsa.u.ka. 2091) pçthvi sthirà bhava bhujaïgama dhàrayainàü $ tvaü kårmaràja tad idaü dvitayaü dadhãthàþ & dik-ku¤jaràþ kuruta tat-tritaye didhãrùàü % ràmaþ karotu hara-kàrmukam àtatajyam // VidSrk_45.10 *(1551) // (Bàlaràmàyaõa 1.48 ràja÷ekharasyàmã (bà.rà. 1.48) làïgålena gabhastimàn valayitaþ protaþ ÷a÷ã maulinà $ jãmåtà vidhutàþ ÷añàbhir uóavo daüùñràbhir àsàditàþ & uttãrõo 'mbu-nidhir dç÷aiva viùadais tenàññahàsormibhir % laïke÷asya ca laïghito di÷i di÷i kråraþ pratàpànalaþ // VidSrk_45.11 *(1552) // (çàmacarita 15.64 abhinandasya (ràmacarita 15.64) yo yaþ kçtto da÷amukha-bhujas tasya tasyaiva vãryaü $ labdhvà dçpyanty adhikam adhikaü bàhavaþ ÷iùyamàõàþ & yady acchinnaü da÷amukha-÷iras tasya tasyaiva kàntau % saükràmantyàm ati÷ayavatã ÷eùa-vaktreùu lakùmãþ // VidSrk_45.12 *(1553) // (anargha-ràghava 6.76 muràreþ | (a.rà. 6.76) bhagnaü deva samasta-vànara-bhañair naùñaü ca yåthàdhipaiþ $ kiü dhairyeõa puro vilokaya da÷agrãvo 'yam àràd abhåt & itthaü jalpati saübhramolbaõa-mukhe sugrãva-ràje muhus % tenàkekaram ãkùitaü da÷a ÷anair bàõàn çjåkurvatà // VidSrk_45.13 *(1554) // bhramaõa-java-samãraiþ ÷erate ÷àla-ùaõóà $ mama nakha-kuli÷àgrair gràva-garbhàþ sphuñanti & ajagaram api càhaü muùñi-niùpiùña-vaktraü % nija-bhuja-taru-målasyàlavàlaü karomi // VidSrk_45.14 *(1555) // kçùñà yena ÷iroruheùu rudatã pà¤càla-ràjàtmajà $ yenàsyàþ paridhànam apy apahçtaü ràj¤àü guråõàü puraþ & yasyoraþ-sthala-÷oõitàsavam ahaü pàtuü pratij¤àtavàn % so 'yaü mad-bhuja-pa¤jare nipatitaþ saürakùyatàü kauravàþ // VidSrk_45.15 *(1556) // (Veõãsaühàrave.saü. 3.47) kapole jànakyàþ kari-kalabha-danta-dyuti-muùi $ smara-smeraü gaõóoóóamara-pulakaü vaktra-kamalam & muhuþ pa÷yan ÷rutvà rajani-cara-senà-kalakalaü % jañà-jåña-granthiü draóhayati raghåõàü parivçóhaþ // VidSrk_45.16 *(1557) // harir alasa-vilocanaþ sagarvaü balam avalokya punar jagàma nidràm /* adhigata-pati-vikramàsta-bhãtis tu dayitàpi vilokayà¤cakàra // VidSrk_45.17 *(1558) //* meñhasya -- bhåyaþ kà¤cana-kenipàta-nikara-protkùipta-dårodgatair $ yat saükhyeùu cakàra ÷ãkara-kaõair eva dviùàü durdinam & kiü càkàõóa-kçtodyamas tripathagàsa¤càrinaukà-gaõoaþ % gãrvàõendra-phaõãndrayor api dadau ÷aïkàü vi÷aïko 'pi yaþ // VidSrk_45.18 *(1559) // narasiühasya -- mainàkaþ kim ayaü ruõaddhi gagane man-màrgam avyàhataü $ ÷aktis tasya kutaþ sa vajra-patanàd bhãto mahendràd api & tàrkùyaþ so 'pi samaü nijena vibhunà jànàti màü ràvaõaü % vij¤àtaü sa jañàyur eùa jarasà kliùño vadhaü và¤chati // VidSrk_45.19 *(1560) // putras tvaü tripura-druhaþ punar ahaü ÷iùyaþ kim etàvatà $ tulyaþ so 'pi kçtas tavàyam adhikaþ kodaõóa-dãkùà-vidhiþ & tatràdhàra-nibandhano yadi bhaved àdheya-dharmodayasþ % tad bhoþ skanda gçhàõa kàrmukam idaü nirõãyatàm antaram // VidSrk_45.20 *(1561) // dràï niùpeùa-vi÷ãrõa-vajra-÷akala-pratyupta-råóha-vraõa- $ granthy-udbhàsini bhaïgaü ogham aghavan màtaïga-dantodyame & bhartuþnr nandana-devatà-viracita-srag-dàmni bhåmeþ sutà % vãra-÷rãr iva yasya vakùasi jagad-vãrasya vi÷ràmyatu // VidSrk_45.21 *(1562) // (ma.vã.ca. 1.34 bhavabhåteþ || (ma.vã.ca. 1.34) || iti vãra-vrajyà || ||45|| ___________________________________________________________________ 46. tataþ pra÷asti-vrajyà ||46 yad-vargyàbhir jagràhe pçthu-÷akula-kulàsphàlana-tràsa-hàsa- $ vyastoru-stambhikàbhir di÷i di÷i saritàü dig-jaya-prakrameùu & ambho gambhãra-nàbhã-kuhara-kavalanomukta-paryasta-lolat- % kallolàbaddha-mugdha-dhvani-cakita-kaõat-kukkubhaü kàminãbhiþ // VidSrk_46.1 *(1563) // majjaty àmajja-majjan-maõi-masçõa-phaõà-cakravàle phaõãndre $ yat senoddàma-helà-bhara-calita-mahà-÷aila-kãlàü babhàra & kçcchràt pàtàla-målàvila-bahula-niràlamba-jambàla-niùñhaþ % pçùñhàùñhãla-pratiùñhàm avanim avanamat karparaþ kårmaràjaþ // VidSrk_46.2 *(1564) // yasyodyoge balànàü sakçd api calatàm ujjihànai rajobhir $ jambàliny ambarasya sravad-amara-sarit-toya-påreõa màrge & saüsãdac-cakra-÷alyàkula-taraõikarot pãóità÷vãya-datta- % dvitràvaskanda-mandaþ katham api calati syandano bhànavãyaþ // VidSrk_46.3 *(1565) // bhava-bhåteþ | (Skmsa.u.ka. 1541, bàõasya) deve di÷àü vijaya-kautuka-suprayàte $ niryantraõa-prasara-sainya-bhareõa yatra & pratyåpyamàna-maõi-kãlaka-gàóha-bandha- % pràõaþ . . phaõapatir vasudhàü dadhàti // VidSrk_46.4 *(1566) // muràreþ -- gu¤jat-ku¤ja-kuñãra-ku¤jara-ghañà-vistãrõa-karõa-jvaràþ $ pràk-pratyag-dharaõãndra-kandara-darã-pàrãndra-nidrà-druhaþ & laïkàïka trikakut-pratidhvani-ghanàþ paryanta-yàtrà-jaye % yasya bhremuramandamandara-ravair à÷à-rudho ghoùaõàþ // VidSrk_46.5 *(1567) // kasyacit | (Srkm 1538, jayadevasya) tvaü sarvadà nçpati-candra jaya-÷riyo 'rthã $ svapne 'pi na praõayinã bhavato 'ham àsam & itthaü ÷riyà kupitayeva ripån vrajantyà % saüjaghnire samara-keli-sukhàni yasya // VidSrk_46.6 *(1568) // te pãyåùa-mayåkha-÷ekhara-÷iraþ-saüdàna-mandàkinã- $ kallola-pratimalla-kãrti-laharã-làvaõya-liptàmbaràþ & sarva-kùatra-bhujoùma-÷àtana-kalà-duþ÷ãla-doþ-÷àlino % vaü÷e tasya babhåvur adbhuta-guõà dhàrà-dharitrã-bhujaþ // VidSrk_46.7 *(1569) // yan nistriü÷a-hatodgatair ari-÷ira÷ cakrair babhåva kùaõaü $ loke càndramase vidhuütuda-ghañàvaskanda-kolàhalaþ & kiü càmãbhir api sphuran-maõitayà caõóàü÷ukoñi-bhramaü % bibhràõair udapàdi ràhu-bhuvane bhåyàn subhikùotsavaþ // VidSrk_46.8 *(1570) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1560, muràreþ) tenedaü sura-mandiraü ghañayatà ñaïkàvalã-nirdalat- $ pàùàõa-prakaraþ kçto 'yam akhilaþ kùãõo girãõàü gaõaþ & arthibhyo vasu varùatà punar asau saüråóha-ratnàïkura- % ÷reõi-smera-÷iraþ-sahasra-÷ikharaþ saüvardhito rohaõaþ // VidSrk_46.9 *(1571) // suràõàü pàtàsau sa punar atipuõyaika-hçdayo $ grahas tasyàsthàne gurur ucita-màrge sa nirataþ & karas tasyàtyarthaü vahati ÷atakoñi-praõayitàü % sa sarvasvaü dàtà tçõam iva sure÷aü vijayate // VidSrk_46.10 *(1572) // jãvàkçùñiü sa cakre mçdha-bhuvi dhanuùaþ ÷atrur àsãd gatàsur $ lakùàptir màrgaõànàm abhavad ari-bale tad-ya÷as tena labdham & muktà tena kùameti tvaritam ari-gaõair uttamàïgaiþ pratãùñhà % pa¤catvaü dveùi-sainye sthitam avani-patir nàpa saükhyàntaraü saþ // VidSrk_46.11 *(1573) // yeùàü kalpa-mahãruhàü marakata-vyàjena tair arthibhir $ vyakrãyante ÷alàñavo 'pi maõayas te padmaràgàdayaþ & teùu prauóha-phalopamardavi-namac-chàkhà-mukhàrohibhis % tyàgàdvaitam aharni÷aü sukçtino yasyàmarair gãyate // VidSrk_46.12 *(1574) // yo maurvãkiõa-kaitavena sakala-kùmàpàla-lakùmã-balàt- $ kàropagraha-vàcyatàmakinitau bibhrad bhujau bhåpatiþ & lokàn vàcayati sma vikrama-mayim àkhyàyikàm àtmanaþ % kvàpi kvàpy anugacchad-arjuna-kathà-saübhàra-lambhàvatãm // VidSrk_46.13 *(1575) // muràreþ |r etau -- krudhyad-gandha-karãndra-danta-muùala-preïkhola-dãptànala- $ jvàlà-pàtita-kumbha-mauktika-phala-vyutpanna-làjà¤jalau & hastenàsima-yåkha-darbha-latikà-baddhena yuddhotsavaiþ % ràj¤à yena salãlam utkala-pater lakùmãþ punar-bhåþ kçtà // VidSrk_46.14 *(1576) // vasukalpasya -- || iti pra÷asti-vrajyà || ||46|| ___________________________________________________________________ 47. tataþ parvata-vrajyà gu¤jat-ku¤ja-kuñãra-kau÷ika-ghañà-ghåtkàravat-kãcaka- $ stambàóambara-måka-maukuli-kulaþ krau¤càvato 'yaü giriþ & etasmin pracalàkinàü pracalatàm udvejitàþ kåjitair % udvellanti puràõa-rohaõa-taru-skandheùu kumbhã-nasàþ // VidSrk_47.1 *(1577) // ete candra-÷ilà-samuccaya-mayà÷ candràtapa-prasphurat-d $ sarvàïgãõa-payaþ-pravçtta-sarito jhàtkurvate parvatàþ & yeùàm unmada-jàgaråka-÷ikhini prasthe nameru-sthitàþ % ÷yàmàm eva gabhãra-gadgada-giraþ skandanti koyaùñayaþ // VidSrk_47.2 *(1578) // àdhatte danu-sånu-sådana-bhujà-keyåra-vajràïkura- $ vyåhollekha-padàvalã-vali-mayai ratnair mudaü mandaraþ & àdhàrãkçta-kårma-pçùñha-kaùaõa-kùãõoru-målo 'dhunà % jànãmaþ parataþ payodhi-mathanàd uccaistaro 'yaü giriþ // VidSrk_47.3 *(1579) // tat tàdçk phaõiràja-rajju-kaùaõaü saüråóha-pakùa-cchidà- $ ghàtàruntudam apy aho katham ayaü manthàcalaþ soóhavàn & etenaiva duràtmanà jalanidher utthàpya pàpàm imàü % lakùmãm ã÷vara-durgata-vyavahçti-vyastaü jagan nirmitam // VidSrk_47.4 *(1580) // so 'yaü kailàsa-÷ailaþ sphañika-maõi-bhuvàm aü÷u-jàlair jvaladbhi÷þ $ chàyà pãtàpi yatra pratikçtibhir upasthàpyate pàdapànàm & yasyopàntopasarpat-tapana-kara-dhçtasyàpi padmasya mudràü % uddàmàno di÷anti tripura-hara-÷ira÷-candralekhà-mayåkhàþ // VidSrk_47.5 *(1581) // giriþ kailàso 'yaü da÷a-vadana-keyåra-vilasan- $ maõi-÷reõã-patràïkura-makara-mudràïkita-÷ilaþ & amuùmin àruhya sphañika-maya-sarvàïga-subhage % nirãkùante yakùàþ phaõi-pati-purasyàpi caritam // VidSrk_47.6 *(1582) // da÷amukha-bhuja-daõóa-maõóalãnàü $ dçóha-paripãóana-pãta-mekhalo 'yam & jala-gçhaka-vitardikàsukhàni % sphañika-girir giri÷asya nirmimãte // VidSrk_47.7 *(1583) // kailàsàdri-tañãùu dhårjañi-jañàlaükàra-candràïkura $ jyotsnà-kandalitàbhir indu-dçùadàm adbhir nadã-màtçkàþ & gaurã-hasta-guõa-pravçddha-vapuùaþ puùyanti dhàtreyaka- % bhràtç-sneha-sahoóha-ùaõmukha-÷i÷u-krãóà-sukhàþ ÷àkhinaþ // VidSrk_47.8 *(1584) // naktaü ratna-mayåkha-pàñava-milat-kàkola-kolàhala- $ trasyat-kau÷ika-bhukta-kandara-tamàþ so 'yaü giriþ smaryate & yatràkçùña-kucàü÷uke mayi ruùà vastràya patràõi te % cinvatyo vana-devatàs taru-latàm uccair vyadhuþ kautukàt // VidSrk_47.9 *(1585) // ete 'kùõor janayanti kàma-virujaü sãtà-viyoge ghanàþ $ vàtàþ ÷ãkariõo 'pi lakùmaõa dçóhaü saütàpayanty eva màm & itthaü vçddha-paramparà-pariõatair yasmin vacobhir munãn % adyàpy unmanayanti kànana-÷ukàþ so 'yaü girir màlyavàn // VidSrk_47.10 *(1586) // kari-kavalana-÷iùñaiþ ÷àkhi-÷àkhàgra-patrair aruõa-saraõayo 'mã sarvato bhãùayante 'graku¤jaiþ /* calita-÷abara-senà-datta-go-÷çïga-caõóa-dhvani-cakita-varàha-vyàkulà vindhya-pàdàþ // VidSrk_47.11 *(1587) //* kamalàyudhasya | (Sksa.ka.à. 2.30, Smvså.mu. 103.14, Skmsa.u.ka. 2040) imàs tà vindhyàdreþ ÷uka-harita-vaü÷ã-vana-ghanà $ bhuvaþ krãóàlolad-virada-da÷anàbhugna-taravaþ & latà-ku¤je yàsàm upanadi rata-klànta-÷abarã- % kapola-svedàmbhaþ-kaõa-caya-nudo vànti marutaþ // VidSrk_47.12 *(1588) // dakùasya | (Sksa.ka.à. 3.9, Skmsa.u.ka. 2039, yoge÷varasya) snigdha-÷yàmàþ kvacid aparato bhãùaõàbhoga-råkùàþ $ sthàne sthàne mukhara-kakubho jhàtkçtair nirjharàõàm & ete tãrthà÷rama-giri-sarid-garta-kàntàra-mi÷ràþ % saüdç÷yante paricaya-bhuvo daõóakàvindhya-pàdàþ // VidSrk_47.13 *(1589) // bhavabhåteþ | (u.rà.ca. 2.14) niùkåja-stimitàþ kvacit kvacid api proccaõóa-sattva-svanàþ $ svecchà-supta-gabhãra-ghora-duragà÷vàsa-pradãptàgnayaþ & sãmànaþ pradarodareùu vivareùv alpàmbhaso yàsv ayaü % tçùyadbhiþ pratisåryakair ajagara-sveda-dravaþ pãyate // VidSrk_47.14 *(1590) // (u.rà.ca. 2.16) dadhati kuhara-bhàjàm atra bhallåka-yånàm $ anurasita-guråõi styànam ambåkçtàni & ÷i÷ira-kañu-kaùàyaþ styàyate ÷allakãnàm % ibha-dalita-vikãrõa-granthi-niùyanda-gandhaþ // VidSrk_47.15 *(1591) // bhavabhåter etau (u.rà.ca. 2.21 = ma.a.mi. 9.6 = ma.vã.ca. 5.41) iha sama-da÷a-kuntàkrànta-vànãra-mukta- $ prasava-surabhi-÷ãta-svaccha-toyà bhavanti & phala-bhara-pariõàma-÷yàma-jambå-niku¤ja- % skhalana-mukhara-bhåri-srotaso nirjhariõyaþ // VidSrk_47.16 *(1592) // etàþ sthàna-parigraheõa ÷ivayor atyanta-kànta-÷riyaþ $ pràleyàcala-mekhalà-vana-bhuvaþ puùõanti netrotsavam & vyàvalgad-bala-vairi-vàraõa-vara-pratyagra-dantàhati- % ÷vabhra-prasravad-abhra-sindhu-savana-prasnigdha-deva-drumàþ // VidSrk_47.17 *(1593) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2037) || iti parvata-vrajyà || ||47|| ___________________________________________________________________ 48. tataþ ÷ànti-vrajyà yad etat svacchandaü virahaõam akàrpaõyam a÷anaü $ sahàryaiþ saüvàsaþ ÷rutam upa÷amaika-÷rama-phalam & mano manda-spandaü viharati ciràyàbhivimç÷an % na jàne kasyaiùà pariõatir udàrasya tapasaþ // VidSrk_48.1 *(1594) // hariõa-caraõa-kùuõõopàntàþ sa-÷àdvala-nirjharàþ $ kusuma-÷abalair viùvag-vàtais taraïgita-pàdapàþ & mudita-vihaga-÷reõã-citra-dhvani-pratinàdità % manasi na mudaü kasyà dadhyuþ ÷ivà vana-bhåmayaþ // VidSrk_48.2 *(1595) // guõàkara-bhadrasya -- pårayitvàrthinàm à÷àü $ priyaü kçtvà dviùàm api & pàraü gatvà ÷rutaughasya % dhanyà vanam upàsate // VidSrk_48.3 *(1596) // te tãkùõa-durjana-nikàra-÷arair na bhinnà $ dhãràs ta eva ÷ama-saukhya-bhujas ta eva & sãmantinã-viùa-latà-gahanaü vyudasya % ye 'vasthitàþ ÷ama-phaleùu tapo-vaneùu // VidSrk_48.4 *(1597) // vàso valkalamàstaraþ kisalayànyokas taråõàü talaü $ målàni kùataye kùudhàü giri-nadã-toyaü tçùà-÷àntaye & krãóà mugdha-mçgair vayàüsi suhçdo naktaü pradãpaþ ÷a÷ã % svàdhãne 'pi dhane tathàpi kçpaõà yàcanta ity adbhutam // VidSrk_48.5 *(1598) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2316, Ss 2.20) gataþ kàlo yatra priya sakhi mayi prema-kuñilaþ $ kañàkùaþ kàlindã-laghu-lahari-vçttiþ prabhavati & idànãm asmàkaü jarañha-kamañhã-pçùñha-kañhinà % mano-vçttis tat kiü vyasanini mudhaiva kùapayasi // VidSrk_48.6 *(1599) // kasyacit | (Ss 4.13, Smvså.mu. 131.33, Skmsa.u.ka. 2315, vallaõasya) màtar jare maraõam antikam ànayantyàpy antas tvayà vayam amã paritoùitàþ smaþ /* nànà-sukha-vyasana-bhaïgura-parva-pårvaü dhig yauvanaü yad apanãya tavàvatàraþ // VidSrk_48.7 *(1600) //* ekaü và kupita-priyà-praõayinãü kçtvà mano-nirvçtiü $ tiùñhàmo nija-càru-pãvara-kuca-krãóà-rasàsvàdane & anyad và sura-sindhu-saikata-tañã-darbhàùñaka-srastara- % sthàne brahma-padaü samàhita-dhiyo dhyàyanta evàsmahe // VidSrk_48.8 *(1601) // j¤ànànantasya -- yad vaktraü muhur ãkùase na dhaninàü bråùe na càñuü mçùà $ naiùàü garva-giraþ ÷çõoùi na punaþ pratyà÷ayà dhàvasi & kàle bàla-tçõàni khàdasi sukhaü nidràsi nidràgame % tan me bråhi kuraïga kutra bhavatà kiü nàma taptaü tapaþ // VidSrk_48.9 *(1602) // kvacid vãõà-goùñhã kvacid amçta-kãrõàþ kavi-giraþ $ kvacid vyàdhi-kle÷aþ kvacid api viyoga÷ ca suhçdàm & iti dhyàtvà hçùyan kùaõam atha vighårõan kùaõam aho % na jàne saüsàraþ kim amçta-mayaþ kiü viùamayaþ // VidSrk_48.10 *(1603) // àtma-j¤àna-viveka-nirmala-dhiyaþ kurvanty aho duùkaraü $ yan mu¤canty upabhoga-bhà¤jy api dhanàny ekàntato niþspçhàþ & na pràptàni purà na saüprati na ca pràptau dçóha-pratyayoaþ % và¤chà-màtra-parigrahàõy api vayaü tyaktuü na tàni kùamàþ // VidSrk_48.11 *(1604) // agre gãtaü sarasa-kavayaþ pàr÷vayor dàkùiõàtyàþ $ pa÷càl lãlàvalaya-raõitaü càmara-gràhiõãnàm & yady asty evaü kuru bhava-rase lampañatvaü tadànãü % no cec cetaþ pravi÷a sahasà nirvikalpe samàdhau // VidSrk_48.12 *(1605) // utpala-ràjasya | (Skmsa.u.ka. 2290, Svsu.à. 3467, Spd÷à.pa. 4167, VaiS 183) àstàü sa-kaõñakam idaü vasudhàdhipatyaü $ trailokya-ràjyam api deva tçùõàya manye & niþ÷aïka-supta-hariõã-kula-saükulàsu % cetaþ paraü valati ÷aila-vana-sthalãùu // VidSrk_48.13 *(1606) // dadàti tàvad amã viùayàþ sukhaü $ sphurati yàvad iyaü hçdi måóhatà & manasi tattva-vidàü tu vivecake % kva viùayàþ kva sukhaü kva parigrahaþ // VidSrk_48.14 *(1607) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2271) satyaü manoharà ràmàþ $ satyaü ramyà vibhåtayaþ & kiü tu mattàïganàpàïga- % bhaïgi-lokaü hi jãvitam // VidSrk_48.15 *(1608) // dhig dhik tàn kçmi-nirvi÷eùa-vapuùaþ sphårjan-mahà-siddhayo $ niùkandã-kçta-÷ànti ye 'pi ca tapaþ-kàrà gçheùv àsane & taü vidvàüsam iha stumaþ kara-puñãbhikùàlpa-÷àke 'pi và % mugdhàvaktra-mçõàlinã-madhuni và yasyàvi÷eùo rasaþ // VidSrk_48.16 *(1609) // vallaõasya | (Ss 4.10, Skmsa.u.ka. 2332) bãbhatsà viùayà jugupsitatamaþ kàyo vayo gatvaraü $ pràyo bandhubhir adhvanãva pathikair saïgo viyogàvahaþ & hàtavyo 'yam asaüstavàya visaraþ saüsàra ity àdikaü % sarvasyaiva hi vàci cetasi punaþ puõyàtmanaþ kasyacit // VidSrk_48.17 *(1610) // silhaõasya | (Ss 1.20, Skmsa.u.ka. 2276) yad àsãd aj¤ànaü smara-timira-saüskàra-janitaü $ tadà dçùñaü nàrã-mayam idam a÷eùaü jagad api & idànãm asmàkaü pañutara-vivekà¤jana-juùàü % samãbhåtà dçùñis tribhuvanam api brahma manute // VidSrk_48.18 *(1611) // kasyacit | (Ss 4.14, Sksa.ka.à. 5.115; Skmsa.u.ka. 2313) màtar lakùmi bhajasva ka¤cid aparaü mat-kàïkùiõã mà sma bhår $ bhogebhyaþ spçhayàlavas tava va÷àþ kà niþspçhàõàm asi & sadyaþ-syåta-palà÷a-patra-puñikà-pàtrã-pavitrã-kçtaiþ % bhikùà-saktubhir eva saüprati vayaü vçttiü samãhàmahe // VidSrk_48.19 *(1612) // dharmasyotsava-vaijayanti-mukuña-srag-veõi-gaurãpates $ tvàü ratnàkara-patni jahnu-tanaye bhàgãrathi pràrthaye & tvattoyànta-÷ilà-niùaõõa-vapuùas tvad-vãcibhiþ preïkhatas % tvan-nàma smaratas tad-arpita-dç÷aþ pràõàþ prayàsyanti me // VidSrk_48.20 *(1613) // vàkkåñasya | (Skmsa.u.ka. 176, lakùmãdharasya; Sksa.ka.à. 4.183) taóin-màlàloklaü prativirati-dattàndha-tamasaü $ bhavat-saukhyaü hitvà ÷ama-sukham upàdeyam anagham & iti vyaktodgàraü cañula-vacasaþ ÷ånya-manaso % vayaü vãta-vrãóàþ ÷uka iva pañhàmaþ param amã // VidSrk_48.21 *(1614) // kasyacit | (Ss 1.21, Skmsa.u.ka. 2277, silhaõasya) viùaya-saritas tãrõàþ kàmaü rujo 'py avadhãrità $ viùaya-viraha-glàniþ ÷àntà gatà malinàtha dhãþ & iti cira-sukha-pràptaþ kiücin-nimãlita-locano % vrajati nitaràü tuùñiü puùñaþ ÷ma÷àna-gataþ ÷avaþ // VidSrk_48.22 *(1615) // kàmaü ÷ãrõa-palà÷a-saühati-kçtàü kanthàü vasàno vane $ kuryàm ambubhir apy ayàcita-sukhaiþ pràõàvabandha-sthitim & sàïga-glàni sa-vepitaü sa-cakitaü sàntar-nidàgha-jvaraü % vaktuü na tv aham utsaheya kçpaõaü dehãty avadyaü vacaþ // VidSrk_48.23 *(1616) // ava÷yaü yàtàra÷ cirataram uùitvàpi viùayà $ viyoge ko bhedas tyajati na jano yat svayam amån & vrajantaþ svàtantryàd atula-paritàpàya manasaþ % svayaü tyaktà hy ete ÷ama-sukham anantaü vidadhati // VidSrk_48.24 *(1617) // kasyacit | (Ss 3.3; Svsu.à. 3386; Skmsa.u.ka. 2310, hareþ; VaiS 157) bhàgyaü naþ kva nu tàdçg alpa-tapasàü yenàñavã-maõóanàþ $ syàmaþ kùoõiruho dahaty avirataü yàn eva dàvànalaþ & yeùàü dhåma-samåha-baddha-vapuùaþ sindhor amã bandhavo % nirvyàjaü paripàlayanti jagatãr ambhobhir ambhomucaþ // VidSrk_48.25 *(1618) // etat tad vaktram atra kva tad adhara-madhu kvàyàtàs te kañàkùàþ $ kvàlàpàþ komalàs te kva sa madana-dhanur-bhaïguro bhrå-vilàsaþ & itthaü khañvàïga-koñau prakañita-da÷anaü ma¤ju-gu¤jat-samãraü % ràgàndhànàm ivoccair upahasitam aho moha-jàlaü kapàlam // VidSrk_48.26 *(1619) // iyaü bàlà màü praty anavaratam indãvara-dala $ prabhà-cauraü cakùuþ kùipati kim abhipretam anayà & gato moho 'smàkaü smara-÷abara-bàõa-vyatikara- % jvara-jvàlà ÷àntà tad api na varàkã viramati // VidSrk_48.27 *(1620) // j¤àna-÷ivasya | (Skmsa.u.ka. 2312) ÷i÷utvaü tàruõyaü tad-anu ca dadhànàþ pariõatiü $ gatàþ pàü÷u-krãóàü viùaya-paripàñãm upa÷amam & lasanto 'ïke màtuþ kuvalaya-dç÷àü puõya-saritàü % pibanti svacchandaü stanam adharam ambhaþ sukçtinaþ // VidSrk_48.28 *(1621) // vahati nikañe kàla-srotaþ samasta-bhayàvahaü $ divasa-rajanã-kula-cchedaiþ patadbhir anàratam & iha hi patatàü nàsty àlambo na vàpi nivartanaü % tad api mahatàü ko 'yaü moho yad evam anàkulàþ // VidSrk_48.29 *(1622) // bhàryà me putro me dravyaü sakalaü ca bandhu-vargo me /* iti me me kurvantaü pa÷um iva baddhvà nayati kàlaþ // VidSrk_48.30 *(1623) //* di÷o vàsaþ pàtraü kara-kuharam eõàþ praõayinaþ $ samàdhànaü nidrà ÷ayanam avanã målam a÷anam & kadaitat saüpårõaü mama hçdaya-vçtter abhimataü % bhaviùyaty atyugraü parama-paritoùopacitaye // VidSrk_48.31 *(1624) // ÷arad-ambudhara-cchàyà- $ gatvaryo yauvana-÷riyaþ & àpàta-ramyà viùayàþ % paryanta-paritàpinaþ // VidSrk_48.32 *(1625) // kuraïgàþ kalyàõaü prati-viñapam àrogyam añavi $ sravanti kùemaü te pulina ku÷alaü bhadram upalàþ & ni÷àntàd asvantàt katham api viniùkrànta-madhunà % mano 'smàkaü dãrghàm abhilaùati yuùmat-paricitim // VidSrk_48.33 *(1626) // man-nindayà yadi janaþ paritoùam eti $ nanv aprayatna-janito 'yam anugraho me & ÷reyàrthino hi puruùàþ para-tuùñi-hetor % duþkhàrjitàny api dhanàni parityajanti // VidSrk_48.34 *(1627) // kçmi-kula-citaü làlà-klinnaü vigandhi jugupsitaü $ nirupama-rasa-prãtyà khàdan naràsthi niràmiùam & sura-patim api ÷và pàr÷va-sthaü sa-÷aïkitam ãkùate % gaõayati na hi kùudro lokaþ parigraha-phalgutàm // VidSrk_48.35 *(1628) // (nãti-÷ataka 9) vivekaþ kiü so 'pi svarasa-valità yatra na kçpà $ sa kiü yogo yasmin bhavati na parànugraha-rasaþ & sa kiü dharmo yatra sphurati na para-droha-viratiþ % ÷rutaü tat kiü sàkùàd upa÷ama-padaü yan na nayati // VidSrk_48.36 *(1629) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2339, Ss 2.25) gaïgà-tãre hima-giri-÷ilà-baddha-padmàsanasya $ brahma-dhyànàbhyasana-vidhinà yoga-nidràü gatasya & kiü tair bhàvyaü mama sudivasair yatra te nirvi÷aïkàþ % saüpràpsyante jarañha-hariõàþ ÷çïga-kaõóå-vinodam // VidSrk_48.37 *(1630) // premõà purà parigçhitam idaü kuñumbaü $ cel làlitaü tad-anupàlitam adya yàvan & saüpraty apistimita-vastram ivàïga-lagnam % etaj jihàsur api hàtum anã÷varo 'smi // VidSrk_48.38 *(1631) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2281) kùàntaü na kùamayà gçhocita-sukhaü tyaktaü na saütoùataþ $ soóhà duþsaha-÷ãta-vàta-tapana-kle÷à na taptaü tapaþ & dhyàtaü vittam aharni÷aü na ca punas tattvàntaraü ÷à÷vataü % tat tat karma kçtaü yad eva munibhis tais taiþ phalair va¤citam // VidSrk_48.39 *(1632) // kasyacit | (Ss 1.9: Svsu.à. 3178, Spd÷à.pa. 4153; Skmsa.u.ka. 2261, bhartçhareþ) bhikùà÷anaü bhavanam àyatanaika-de÷aþ $ ÷ayyà bhuvaþ parijano nija-deha-bhàraþ & vàsa÷ ca kãrõa-paña-khaõóa-nibaddha-kanthà % hà hà tathàpi viùayàn na jahàti cetaþ // VidSrk_48.40 *(1633) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2282, silhaõasya) retaþ-÷oõitayor iyaü pariõatir yad varùma tac càbhavan $ mçtyor àmiùam àspadaü guru-÷ucàü rogasya vi÷ràma-bhåþ & jànann apy ava÷o viveka-virahàn majjann avidyàmbudhau % ÷çïgàrãyati putra-kàmyati bata kùetrãyati strãyati // VidSrk_48.41 *(1634) // kasyacit | (Ss 1.26, Skmsa.u.ka. 2278, silhaõasya) yadà pårvaü nàsãd upari ca yadà naiva bhavità $ tadà madhyàvasthà-tanu-paricayo bhåta-nicayaþ & ataþ saüyoge 'smin paravati viyoge ca sahaje % kim àdhàraþ premà kim adhikaraõàþ santu ca ÷ucaþ // VidSrk_48.42 *(1635) // bhartçhareþ -- gomàyavaþ ÷akunaya÷ ca ÷unàü gaõo 'yaü $ lumpanti kãña-kçmayaþ paritas tathaiva & svàü saüpadaü sakala-sattva-kçtopakàràn % no dçùñavàn yad asi tac chava va¤cito 'si // VidSrk_48.43 *(1636) // ke÷añasya -- dhårtair indriya-nàmabhiþ praõayitàm àpàdayadbhiþ svayaü $ saübhoktuü viùayànayaü kila pumàn saukhyà÷ayà va¤citaþ & taiþ ÷eùe kçta-kçtyatàm upagatair audàsyam àlambitaü % saüpraty eùa vidher niyoga-va÷agaþ karmàntarair badhyate // VidSrk_48.44 *(1637) // da÷arathasya -- || iti ÷ànti-vrajyà || ||48|| ___________________________________________________________________ 49. tataþ saükãrõa-vrajyà tuùàra-÷ailà¤jana-÷aila-kalpayor $ abheda-bhàg ã÷vara-vi÷va-råpayoþ & ÷arat-payoda-stha-sitàrdha-tàrakà- % patha-pratispàrdhi vapur dhinotu vaþ // VidSrk_49.1 *(1638) // yad baddhordhva-jañaü yad-asthi-mukuñaü yac-candra-mandàrayor $ dhatte dhàma ca dàma ca smita-lasat-kundendra-nãla-÷riyoþ & tat khañvàïga-rathàïga-saïga-vikañaü ÷rã-kaõñha-vaikuõñhayor % vande nandimahokùatàrkùya-pariùan-nànàïkam ekaü vapuþ // VidSrk_49.2 *(1639) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 161, ràja÷ekharasya) mà garvam udvaha kapola-tale cakàsti $ kànta-sva-hasta-likhità mama ma¤jarãti & anyàpi kiü na sakhi bhàjanam ãdç÷ãnàü % vairã na ced bhavati vepathur antaràyaþ // VidSrk_49.3 *(1640) // ke÷añasya | (amaru 55; Skmsa.u.ka. 1175; Smvså.mu. 86.14; Da÷aråpakada.rå. 2.22, Rasàrõava-sudhàkara.su. 2.191; Padyàvalãpadyà. 302; bha.ra.si. 2.4.165) cetaþ kàtaratàü vimu¤ca jhañiti svàsthyaü samàlaüvyatà $ pràptàsau smara-màrgaõa-vraõa-paritràõauùadhiþ preyasã & yasyàþ ÷vàsa-samãra-saurabha-patad-bhçïgàvalã-vàraõa- % krãóà-pàõi-vidhåti-kaïkaõa-raõatkàro muhur mårcchati // VidSrk_49.4 *(1641) // kasyacit | (Smvså.mu. 70.8, Skmsa.u.ka. 1045) kathàbhir de÷ànàü katham api ca kàlena bahunà $ samàyàte kànte sakhi rajanir ardhaü gatavatã & tato yàval-lãlà-kalaha-kupitàsmi priyatame % sapatnãva pràcã dig iyam abhavat tàvad aruõà // VidSrk_49.5 *(1642) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 680) vitata-kare 'py anuràgiõi mitre koùaü sadaiva mudrayataþ /* ucitànabhij¤a-kairava kairava-hasitaü na te caritam // VidSrk_49.6 *(1643) //* pçthukàrta-svara-pàtraü bhåùita-niþ÷eùa-parijanaü deva /* vilasat-kareõu-gahanaü saüprati samam àvayor bhavanam // VidSrk_49.7 *(1644) //* (sa.u.ka. 2248, sà.da. 7.20, 10.13) gurur api galati vivekaþ skhalati ca cittaü vina÷yati praj¤à /* patati puruùasya dhairyaü viùaya-viùàghårõite manasi // VidSrk_49.8 *(1645) //* ràjani vidvan-madhye vara-surata-samàgame vara-strãõàm /* sàdhvasa-dåùita-hçdayo vàk-pañur api kàtarã-bhavati // VidSrk_49.9 *(1646) //* kiü÷uke kiü ÷ukaþ kuryàt $ phalite 'pi bubhukùitaþ & adàtari samçddhe 'pi % kiü kuryur anujãvinaþ // VidSrk_49.10 *(1647) // aham iha sthitavaty api tàvakã $ tvam api tatra vasann api màmakaþ & hçdaya-saügatam eva susaügataü % na tanu-saügatam àrya susaügatam // VidSrk_49.11 *(1648) // dyàm àlokayatàü kalàþ kalayatàü chàyàþ samàcinvatàü $ kle÷aþ kevalam aïgulãr dalayatàü mauhårtikànàm ayam & dhanyà sà rajanã tad eva sudinaü dhanyaþ sa eva kùaõo % yatràjhàta-cara÷-ciràn nayanayoþ sãmànam eti priyaþ // VidSrk_49.12 *(1649) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2116, vasudharasya) teùàü tvaü nidhir àgasàm asahanà mànonnatà sàpy ato $ gantavyaü bhavayà na tad gçham iti tvaü vàryase yàsi cet & gàóhaü mekhalayà balàn niyamitaþ karõotpalais tàóitaþ % kùiptaþ pàda-tale tad-eka-÷araõo manye ciraü sthàsyasi // VidSrk_49.13 *(1650) // jàne sàsahanà sa càham apakçn mayy aïgaõa-sthe punas $ tasyàþ saübhavità sa sàdhvasa-bharaþ ko 'pi prakopàpahaþ & yenodyat-pulakaiþ prakampa-vikalair aïgaiþ kva karõotpalaü % kutràtmà kva ca mekhaleti galati pràyaþ sa màna-grahaþ // VidSrk_49.14 *(1651) // turuùka-bhojadevayoþ | (Skmsa.u.ka. 2118, vasundharasya) jàtànantaram eva yasya madhuràü mårti-÷riyaü pa÷yataþ $ sadyaþ putra-mahotsavàgata-vadhå-vargasya ÷çïgàriõaþ & unnãyànya-yuvàsya-kàlima-karãü tàruõya-ramyàm imàü % dhanyaü janma sahàmunaika-samayaü na pràpya taptaü hçdà // VidSrk_49.15 *(1652) // vallaõasya -- sãtkàraü ÷ikùayati vraõayaty adharaü tanoti romà¤cam /* nàgarakaþ kim u milito na hi na hi sakhi haimanaþ pavanaþ // VidSrk_49.16 *(1653) //* sa-vrãóàrdha-nirãkùaõaü yad ubhayor yad dåtikà-preùaõaü $ càdya-÷vo bhavità samàgama iti prãtyà pramoda÷ và yaþ & pràpte caiva samàgame sarabhasaü yac cumbanàliïganàny % etat-kàma-phalaü tad eva surataü ÷eùaþ pa÷ånàm iva // VidSrk_49.17 *(1654) // kasyàpi | (Svsu.à. 2237, Spd÷à.pa. 3780, Skmsa.u.ka. 1168) pa÷yoda¤cad avà¤cad a¤cita-vapuþ pa÷càrdha-pårvàrdha-bhàk $ stabdhottànita-pçùñha-niùñhita-manàg-bhugnàgra-làïgåla-bhçt & daüùñrà-koñi-visaükañàsya-kuharaþ kurvan sañàm utkañàü % utkarõaþ kurute kramaü kari-patau kråràkçtiþ ke÷arã // VidSrk_49.18 *(1655) // ete mekala-kanyakà-praõayinaþ pàtàla-måla-spç÷aþ $ saütràsaü janayanti vindhya-bhidurà vàràü pravàhàþ puraþ & lãlonmålita-nartita-pratihata-vyàvartita-prerita- % tyakta-svãkçta-nihnuta-pracalita-proddhåta-tãra-drumàþ // VidSrk_49.19 *(1656) // kasyàpi | (Skmsa.u.ka. 2052) vàtaiþ ÷ãkara-bandhubhiþ ÷ruti-sukhair haüsàvalã-nisvanair $ protphullaiþ kamalaiþ payobhir amalair nãtvà paràü nirvçtim & pa÷càt kùãõa-dhanàü bahir nija-da÷àü dçùñvà mçõàla-cchalàd % arthibhyaþ pradadau navendu-vi÷adàny asthãni padmàkaraþ // VidSrk_49.20 *(1657) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1749, bhavyasya) vidyate sa na hi ka÷cid upàyaþ $ sarva-loka-paritoùa-karo yaþ & sarvathà svahitam àcaraõãyaü % kiü kariùyati jano bahu-jalpaþ // VidSrk_49.21 *(1658) // càpasyaiva paraü koñi- $ vibhavatvaü viràjate & yasmàl labhante lakùàõi % nirguõà api màrgaõàþ // VidSrk_49.22 *(1659) // kçtvàpi koùa-pànaü bhramara-yuvà purata eva kamalinyàþ /* abhilaùati bakula-kalikàü madhulihi maline kutaþ satyam // VidSrk_49.23 *(1660) //* gràme 'smin pathikàya naiva vasatiþ pànthàdhunà dãyate $ ràtràv atra vivàha-maõóapa-tale pànthaþ prasupto yuvà & tenodgãya khalena garjati ghane smçtvà priyà yat-kçtaü % tenàdyàpi karaïka-daõóa-patanà÷aïkã janas tiùñhati // VidSrk_49.24 *(1661) // kasyacit | (Spd÷à.pa. 3893, Skmsa.u.ka. 910) àtape dhçtimatà saha vadhvà yàminã-virahiõà vihagena /* sehire na kiraõà hima-ra÷mer duþkhite manasi sarvam asahyam // VidSrk_49.25 *(1662) //* unmudrã-kçta-vi÷va-vismaya-bharais tat tan mahàrghair guõair $ durgàdhe hçdayàmbudhau tava bhaven naþ såkti-gaïgà yadi & vi÷va-÷vitra-mataïginã-ghana-rasa-syandiny amanda-dhvanir % gaïgà-sàgara-saügamaþ punar ivàpårvaþ samunmãlati // VidSrk_49.26 *(1663) // etan manda-vipakva-tinduka-phala-÷yàmodaràpàõóura- $ pràntaü hanta pulinda-sundara-kara-spar÷a-kùamaü lakùyate & tat-pallã-pati-putri ku¤jara-kulaü jãvàbhayàbhyarthanà % dãnaü tvàm anunàthati stana-yugaü patràvçtaü mà kçthàþ // VidSrk_49.27 *(1664) // vallaõasya | (Skmsa.u.ka. 851, Kp 142) hriyà sarvasyàsau harati viditàsmãti vadanaü $ dvayor dçùñvàlàpaü kalayati kathàm àtma-viùayàm & sakhãùu smeràsu prakañayati vailakùyam adhikaü % priyà pràyeõàste hçdaya-nihitàtaïka-vidhurà // VidSrk_49.28 *(1665) // guõavad aguõavad và kurvatà karma-jàtaü $ pariõatir avadhàryà yatnataþ paõóitena & atirabhasa-kçtànàü karmaõàm à vipatter % bhavati hçdaya-dàhã ÷alya-tulyo vipàkaþ // VidSrk_49.29 *(1666) // varùàþ kardama-hetavaþ pratidinaü tàpasya målaü ÷arad $ hemante jaóatà tathaiva ÷i÷ire 'py àyàsyate vàyunà & cittonmàda-karo vasanta-samayo grãùmo 'pi caõóàtapaþ % kàlaþ kàla iti prahçùyati janaþ kàlasya kà ramyatà // VidSrk_49.30 *(1667) // dçùñi-rodha-karaü yånàü $ yauvana-prabhavaü tamaþ & aratnàloka-saühàryam % avàryaü sårya-ra÷mibhiþ // VidSrk_49.31 *(1668) // àpàta-màtra-rasike sarasãruhasya $ kiü bãjam arpayitum icchasi vàpikàyàm & kàlaþ kalir jagad idaü na kçtaj¤am aj¤e % sthitvà haniùyati tavaiva mukhasya ÷obhàm // VidSrk_49.32 *(1669) // apriyàõy api kurvàõo $ yaþ priyaþ priya eva saþ & dagdha-mandira-sàre 'pi % kasya vahnàv anàdaraþ // VidSrk_49.33 *(1670) // ayaü kàõaþ ÷ukro viùama-caraõaþ sårya-tanayaþ $ kùatàïgo 'yaü ràhur vikala-mahimà ÷ãta-kiraõaþ & ajànànas teùàm api niyata-karma svaka-phalaü % graha-gràma-grastà vayam iti jano 'yaü pralapati // VidSrk_49.34 *(1671) // kanaka-bhåùaõa-saügrahaõocito $ yadi maõis trapuõi pratibadhyate & na sa virauti na càpi na ÷obhate % bhavati yojayitur vacanãyatà // VidSrk_49.35 *(1672) // (Svsu.à. 898, Skmsa.u.ka. 1716, acalasya) namasyàmo devàn nanu hata-vidhes te 'pi va÷agà $ vidhir vandyaþ so 'pi pratiniyata-karmaika-phaladaþ & phalaü karmàyattaü yadi kim aparaiþ kiü ca vidhinà % namaþ sat-karmabhyo vidhir api na yebhyaþ prabhavati // VidSrk_49.36 *(1673) // bhartçhareþ (nãti÷ataka 92) yadà vigçhõàti tadà hataü ya÷aþ $ karoti maitrãm atha dåùità guõàþ & sthitaþ samãkùyobhayatà parãkùakaþ % karoty avaj¤opahataü pçthag janam // VidSrk_49.37 *(1674) // tçùõe devi namas tubhyaü $ kçta-kçtyàsi sàmpratam & ananta-nàma yad råpaü % tat tvayà vàmanã-kçtam // VidSrk_49.38 *(1675) // purà yàtàþ kecit tad anu calitàþ kecid apare $ viùàdaþ ko 'smàkaü na hi na vayam apy atra gaminaþ & manaþ-khedas tv evaü katham akçta-saüketa-vidhayo % mahà-màrge 'smin no nayana-patham eùyanti suhçdaþ // VidSrk_49.39 *(1676) // san-màrge tàvad àste prabhavati puruùas tàvad evendriyàõàü $ lajjàü tàvad vidhatte vinayam api samàlambate tàvad eva & bhrå-càpàkçùña-muktàþ ÷ravaõa-patha-gatà nãla-pakùmàõa ete % yàval lãlàvatãnàü na hçdi dhçti-muùo dçùñi-bàõàþ patanti // VidSrk_49.40 *(1677) // (÷çïgàra-÷ataka 74) adhvany asya vadhår viyoga-vidhurà bhartuþ smarantã yadi $ pràõàn ujjhati kasya tan mahad aho saüjàyate kilbiùam & ity evaü pathikaþ karoti hçdaye yàvat taror mårdhani % prodghuùñaü para-puùñayà tava tavety uccair vaco 'neka÷aþ // VidSrk_49.41 *(1678) // adràkùãd apanidra-koraka-bhara-vyànamra-vallã-skhalad- $ dhålã-durdina-såditàmbaram asàv udyànam urvãpatiþ & àsthànã-bhavanaü vasanta-nçpater devasya ceto-bhuvaþ % satràgàram anuttaraü madhulihàm ekaü prapà-maõóapam // VidSrk_49.42 *(1679) // madana-jvaram apanetuü kuru saüprati satatam auùadha-dvitayam /* bàlà-dhara-madhu-pànaü kuca-pãóana-muùñi-yogaü ca // VidSrk_49.43 *(1680) //* upacàra-vidhij¤o 'pi $ nirdhanaþ kiü kariùyati & niraïku÷a ivàråóho % matta-dvirada-mårdhani // VidSrk_49.44 *(1681) // kasyà nàma kim atra nàsti viditaü yad vãkùyamàõo 'py ayaü $ loko måka ivàsti màü prati punaþ sarvo janas tapyate & ÷akyaü dar÷ayituü na påga-phalavat kçtvà dvidhedaü vapur % yat satyaü sakhi vãkùitaþ khalu mayà nånaü caturthyàþ ÷a÷ã // VidSrk_49.45 *(1682) // khuràghàtaiþ ÷çïgaiþ pratidinam alaü hanti pathikàn $ bhç÷aü ÷asyotsàdaiþ sakala-nagaràkhyàta-pañimà & yugaü naiva skandhe vahati nitaràü yàti dharaõãü % varaü ÷ånyà ÷àlà na ca punar ayaü duùña-vçùabhaþ // VidSrk_49.46 *(1683) // pårotpãóe taóàgasya $ parãvàhaþ pratikriyà & ÷oka-kùobhe ca hçdayaü % pralàpair avadhàryate // VidSrk_49.47 *(1684) // (uttararàmacarita 3.29) dhik candanaü kaiva sudhà varàkã $ kim indunà hàritam abja-kandaiþ & na vedmi tad vastu yad atra loke % sutàïga-dhåler upamàna-pàtram // VidSrk_49.48 *(1685) // yauvanaü calam apàyi ÷arãraü $ gatvaraü vasu vimç÷ya vi÷iùñaþ & nànya-janma-gata-tikta-vipàkaü % dçùña-saukhyam api karma vidhatte // VidSrk_49.49 *(1686) // adho 'dhaþ pa÷yataþ kasya $ mahimà nopajàyate & upary upari pa÷yantaþ % sarva eva daridrati // VidSrk_49.50 *(1687) // timiram idam indu-bimbàt påtir gandho 'yam amburahakoùàt amburuha-koùàt /* ninditam abhijàta-mukhàd yad alãkaü vacanam uccarati // VidSrk_49.51 *(1688) //* yo nãvàra-tçõàgra-muùñi-kavalaiþ saüvardhitaþ ÷ai÷ave $ pãtaü yena sarojinã-dala-puñe homàva÷iùñaü payaþ & tad dànàsava-pàna-matta-madhupa vyàlola-gaõóaü gajaü % sotkaõñhaü sabhayaü ca pa÷yati ÷anair dåre sthitas tàpasaþ // VidSrk_49.52 *(1689) // kasyacit | (Svsu.à. 637, Spd÷à.pa. 918, Skmsa.u.ka. 1843, manokasya) pàõi-preïkhaõato vi÷ãrõa-÷irasaþ svedàvarugõa-÷riyas $ tà kçtyàkçti-le÷ato manasi naþ kiücit pratãtaü gatàþ & vaicitryàpunar ukta-là¤chana-bhçtaþ khaõóena vàkyena và % vyàkùepaü kathayanti pakùmala-dç÷o lekhàkùara-÷reõayaþ // VidSrk_49.53 *(1690) // ràja÷ekharasya (Vsbvi.÷à.bha. 3.22, Skmsa.u.ka. 1002) tàóãdalaü yad akañhoram idaü yad atra $ mudrà stanàïka-ghana-candana-païka-mårtiþ & yad bandhanaü bisalatàtanutantava÷ ca % kasyà÷cid eùa galitas tad anaïga-lekhaþ // VidSrk_49.54 *(1691) // ràja÷ekharasya | (Vsbvi.÷à.bha. 3.21, Srk sa.u.ka. 1001) mçõàlam etad valayã-kçtaü tayà tadãya evaiùa vataüsa-pallavaþ /* idaü ca tasyàþ kadalã-dalàü÷ukaü yad atra saükrànta iva smara-jvaraþ // VidSrk_49.55 *(1692) //* ràja÷ekharasyàmã -- madhur màso ramyo vipinam ajanaü tvaü ca taruõã $ sphurat-kàmàve÷e vayasi vayam apy àhita-bharàþ & vrajatv ambà mugdhe kùaõam iha vilambasva yadi và % sphuñas tàvaj jàtaþ pi÷una-vacasàm eùa viùayaþ // VidSrk_49.56 *(1693) // vallaõasya -- munãndor vàg-binduþ pravitata-sudhà-påra-paramo $ na cec cintà-pàtre milati katham apy asya manasaþ & kutaþ pràpya prãtiü tuhina-giri-garbha-sthiti-juùo 'py % asahyaþ sahyeta priya-viraha-dàha-vyatikaraþ // VidSrk_49.57 *(1694) // dharmakãrteþ -- sarvasyaiva hi lokasya $ bahumànaü yad àtmani & viùõor màyà-sahasrasya % iyam ekà garãyasã // VidSrk_49.58 *(1695) // kç÷aþ kàõaþ kha¤jaþ ÷ravaõa-vikalaþ puccha-rahitaþ $ kùudhà-kùàmo jãrõaþ piñharaka-kapàlàrpita-galaþ & vraõaiþ påya-klinnaiþ krimi-kula-citair àcita-tanuþ % ÷unãm abhyeti ÷và hatam api nihanty eva madanaþ // VidSrk_49.59 *(1696) // taranto dç÷yante bahava iha gambhãra-sarasi $ svasàràbhyàm àbhyàü hçdi vidadhataþ kautuka-÷atam & pravi÷yàntarlãnaü kim api suvivecyoddharati ya÷ % ciraü ruddha-÷vàsaþ sa khalu punar eteùu viralaþ // VidSrk_49.60 *(1697) // paõóita-j¤àna-÷riyaþ -- || iti saükãrõa-vrajyà || ||49|| ___________________________________________________________________ 50. tataþ kavi-stuti-vrajyà subandhau bhaktir naþ ka iha raghukàre na ramate $ dhçtir dàkùã-putre harati haricandro 'pi hçdayam & vi÷uddhoktiþ ÷åraþ prakçti-subhagà bhàva-vigiras % tathàpy antar modaü kam api bhavabhåtir vitanute // VidSrk_50.1 *(1698) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2130) tàtaþ sçùñim apårva-vastu-viùayàm eko 'tra nirvyåóhavàn $ niùõàtaþ kavi-ku¤jarendra-carite màrge giràü vàguraþ & revà vindhya-pulãndra-pàmara-vadhå-jha¤jhànila-preùita- % pràye 'rthe vacanàni pallavayituü jànàti yoge÷varaþ // VidSrk_50.2 *(1699) // abhinandasya | (Skmsa.u.ka. 2126, bhavànandasya) pàtu karõa-rasàyanaü racayituü vàcaþ satàü saümatàü $ vyutpattiü paramàm avàptum avadhiü labdhuü rasa-srotasaþ & bhoktuü svàdu phalaü ca jãvita-taror yady asti te kautukaü % tad bhràtaþ ÷çõu ràja÷ekhara-kaveþ såktãþ sudhà-syandanãþ // VidSrk_50.3 *(1700) // ÷aïkara-varmaõaþ | (Brbà.rà. 1.17, Vsbvi.÷à.bha. 1.17, Srk sa.u.ka. 2133) devãü vàcam upàsate hi bahavaþ sàraü tu sàrasvataü $ jànãte nitaràm asau gurukula-kliùño muràriþ kaviþ & àbdhar laïghita eva vànara-bhañaiþ kiü tv asya gambhãratàm % àpàtàla-vilagna-pãvara-vapur jànàti manthàcalaþ // VidSrk_50.4 *(1701) // muràreþ | (kuvalayàvalã, 52; Skmsa.u.ka. 2135) tat tàdçg-ujjvala-kakutstha-kula-pra÷asti- $ saurabhya-nirbhara-gabhãra-mano-haràõi & vàlmãki-vàg-amçta-kåpa-nipàta-lakùmãm % etàni bibhrati muràri-kaver vacàüsi // VidSrk_50.5 *(1702) // muràrer etau (anargha-ràghava 1.12) dhig dhik tàn samayàn pari÷rama-rujo dhik tà giro niùphalà $ yatràmår nibhavanti vallaõa-guõotkhàtàmçta-prãtayaþ & romõàü nçtya-bhuvo vilocana-payaþ-påràbdhi-candrodayàþ % sàhitya-pratigaõóa-garva-galanaü glàni-kriyà-hetavaþ // VidSrk_50.6 *(1703) // vallaõasya | (Srksa.u.ka. 2134) uttànollapita-pratàrita-nava-÷rotraiþ kathaü bhàvyatàü $ vàk-pratyaü÷a-nive÷itàkhila-jagat-tattvà kavãnàü kalà & rathyà-garta-vigàhanàdbhuta-kçtair gàhyaþ kva ratnàkaro % yasyàntaþ-÷apharàvamànana-tañã-majjad-girãndràþ ÷riyaþ // VidSrk_50.7 *(1704) // anudghuùñaþ ÷abdair atha ca ghañanàtaþ sphuña-rasaþ $ padànàm arthàtmà ramayati na tåttànita-rasaþ & yathà kiücit kiücit pavana-cala-cãnàü÷ukatayà % stanàbhogaþ strãõàü harati na tathonmudrita-tanuþ // VidSrk_50.8 *(1705) // vallaõasyaite -- astaügata-bhàra-viravi kàla-va÷àt kàli-dàsa-vidhu-vidhuram /* nirvàõa-bàõa-dãpaü jagad idam adyoti ratnena // VidSrk_50.9 *(1706) //* kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2127, bhojadevasya) jànakã-haraõaü kartuü $ raghuvaü÷e puraþ-sthite & kaviþ kumàra-dàso và % ràvaõo và yadi kùamaþ // VidSrk_50.10 *(1707) // ÷abdàs te na tathà-vidhàþ pathi dhiyàü lokasya ye nàsate $ nàrthàtmàpi sa ko 'pi dhàvati giràü bhåpàla-màrge na yaþ & asty anyas tu sa saünive÷a-÷i÷iraþ ÷abdàrthayoþ saügamo % yenàmã sva-va÷ena dagdha-kavayo mathnanti cetàüsi naþ // VidSrk_50.11 *(1708) // jayati kavi-kaõñha-haraþ ÷rã-raghu-kàraþ prameya-kedàre /* yan-mati-dàtra-vilåne ÷ilo¤cham iva kurvate kavayaþ // VidSrk_50.12 *(1709) //* kavãnàm agalad darpo $ nånaü vàsava-dattayà & ÷aktyeva pàõóu-putràõàü % gatayà karõa-gocaram // VidSrk_50.13 *(1710) // (harùacarita 1.11) kãrtiþ pravara-senasya $ prayàtà kusumojjvalà & samudrasya paraü pàraü % kapiseneva setunà // VidSrk_50.14 *(1711) // (harùacarita 1.14) santi ÷vàna ivàsaükhyà $ jàtibhàjo gçhe gçhe & utpàdakà na bahavaþ % kavayaþ ÷arabhà iva // VidSrk_50.15 *(1712) // bàõasyàmã (harùacarita 1.5) kavayaþ kàli-dàsàdyàþ $ kavayo vayam apy amã & parvate paramàõau ca % vastutvam ubhayor api // VidSrk_50.16 *(1713) // saujanyàïkura-kanda-sundara-kathà-sarvasva sãmantinã- $ cittàkarùaõa-mantra-manmatha-sarit-kallola-vàg-vallabha & saubhàgyaika-nive÷a pe÷ala-giràm àdhàra dhairyàmbudhe % dharmàdri-druma ràja÷ekhara-sakhe dçùño 'si yàmo vayam // VidSrk_50.17 *(1714) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 1422, abhinandasya) yad etad vàg-artha-vyatikara-mayaü kiücid amçtaü $ pramoda-prasyandaiþ sahçdaya-manàüsi snapayati & idaü kàvyaü tattvaü sphurati tu yad atràõu paramaü % tad antar-buddhãnàü sphuñam atha ca vàcàm aviùayaþ // VidSrk_50.18 *(1715) // suvarõàlaükàrà prakañitarasà÷leùa-nipuõà $ sphurad-vaidarbhoktir lalita-pada-bandha-krama-gatiþ & lasad bhåyo bhàvà mçdur api vimardocita-tanuþ % kavãndra tvad-vàõã harati hariõàkùãva hçdayam // VidSrk_50.19 *(1716) // kasyacit | (Skmsa.u.ka. 2151, sàkokasya) ambà yena sarasvatã sutavatã tasyàrpayantã rasàn $ nànà-càñu-mukhã sa durlaóitavàn khelàbhir ucchçïkhalaþ & jihvà-durvyasanair upadrava-rujaþ kurvanti ye duþsutàþ % tàn dçùñvàrtham itas tato nikhanati svaü niþsvam àtanvatã // VidSrk_50.20 *(1717) // vallaõasya -- avidita-guõàpi sat-kavi-bhaõitiþ karõeùu vamati madhu-dhàràm /* anadhigata-parimalàpi hi harati dç÷aü màlatã-màlà // VidSrk_50.21 *(1718) //* subandhoþ (vàsavadattà 11) babhåva valmãka-bhavaþ purà kavis $ tataþ prapede bhuvi bhartç-meñhatàm & punaþ sthito yo bhava-bhåti-rekhayà % sa vartate saüprati ràja÷ekharaþ // VidSrk_50.22 *(1719) // ucchvàso 'pi na niryàti $ bàõe hçdaya-vartini & kiü punar vikañàñopa- % pada-bandhà sarasvatã // VidSrk_50.23 *(1720) // yal lagnaü hçdi puüsàü bhåyo bhåyaþ ÷iro na ghårõayati /* tad api kaveþ kim u kàvyaü kàõóo và dhanvinàü kim asau // VidSrk_50.24 *(1721) //* tàmarasasya -- kathaücit kàlidàsasya $ kàlena bahunà mayà & avagàóheva gambhãra- % masçõaughà sarasvatã // VidSrk_50.25 *(1722) // ka÷cid vàcaü racayitum alaü ÷rotum evàparas tàü $ kalyàõã te matur ubhayato vismayaü nas tanoti & na hy ekasmin ati÷ayavatàü saünipàto guõànàü % ekaþ såte kanakam upalas tat-parãkùà-kùamo 'nyaþ // VidSrk_50.26 *(1723) // kàlidàsya -- prayoga-vyutpattau pratipada-vi÷eùàrtha-kathane $ prasattau gàmbhãrye rasavati ca vàkyàrtha-ghañane & agamyàyàm anyair di÷i pariõate÷ càrtha-vacasor % mataü ced asmàkaü kavir amara-siüho vijayate // VidSrk_50.27 *(1724) // ÷àlikasya | (Skmsa.u.ka. 2132, ÷àlikanàthasya) iyaü gaur uddàmà tava nivióa-bandhàpi hi kathaü $ na vaidarbhàd anyat carati sulabhatve 'pi hi katham & avandhyà ca khyàtà bhuvi katham agamyà kavi-vçùaiþ % kathaü và pãyåùaü sravati bahu dugdhàpi bahubhiþ // VidSrk_50.28 *(1725) // ÷abdàrõavasya | (Skmsa.u.ka. 2155) ÷ailair bandhayati sma vànara-hçtair vàlmãkir ambhonidhiü $ vyàsaþ pàrtha-÷arais tathàpi na tayor atyuktir udbhàvyate & vàg arthau ca tulàdhçtàv iva tathàpy asman-nibandhànayaü % loko dåùayituü prasàrita-mukhas tubhyaü pratiùñhe namaþ // VidSrk_50.29 *(1726) // dharmakãrteþ | (Skmsa.u.ka. 2374) hà kaùñaü kavi-cakra-mauli-maõinà dakùeõa yan nekùitaþ $ ÷rãmàn utpala-ràja-deva-nçpatir vidyà-vadhå-vallabhaþ & tasyàpy arthi-janaikarohaõa-girer lakùmãr vçthaivàbhavad % dakùasyàsya na yena sundara-giraþ karõàvataüsã-kçtàþ // VidSrk_50.30 *(1727) // dakùasya -- yasya yathà vij¤ànaü tàdçk tasyeha hçdaya-sad-bhàvaþ /* unmãlati kavi-puïga-vacane ca puràõa-puruùe ca // VidSrk_50.31 *(1728) //* vahati na puraþ ka÷cit pa÷càn na ko 'py anuyàti màü $ na ca nava-pada-kùuõõo màrgaþ kathaü nv aham ekakaþ & bhavati viditaü pårva-vyåóho 'dhunà khilatàü gataþ % sa khalu bahulo vàmaþ panthà mayà sphuñam urjitaþ // VidSrk_50.32 *(1729) // dharmakãrti-padànàm -- vidyà-vadhåm apariõãya kulànuråpàü $ ÷làghyàü sutàm iva tataþ ÷riyam aprasåya & tàü càrthine praõaya-pe÷alam apradàya % dhik taü manuùya-padam àtmani yaþ prayuïkte // VidSrk_50.33 *(1730) // bhartçhareþ -- ye nàma kecid iha naþ prathayanty avaj¤àü $ jànanti te kim api tàn prati naiùa yatnaþ & utpatsyate tu mama ko 'pi samàna-dharmà % kàlo hy ayaü niravadhir vipulà ca lakùmãþ // VidSrk_50.34 *(1731) // bhavabhåteþ (mà.mà. 1.8) nidhànaü vidyànàü kula-gçham apàrasya ya÷asaþ $ ÷uci kùmà-pàlànàü sucarita-kathà-darpaõa-talam & kalà-saüpad-ratna-vratati-viñapànàü sura-taruþ % prakçtyà gambhãraþ kavir iha sa-÷abdo vijayate // VidSrk_50.35 *(1732) // unnãto bhava-bhåtinà pratipadaü bàõe gate yaþ purà $ ya÷ cãrõaþ kamalàyudhena suciraü yenàgamat ke÷añaþ & yaþ ÷rã-vàkpatiràja-pàda-rajasàü saüparka-påta÷ ciraü % diùñyà ÷làghya-guõasya kasyacid asau màrgaþ samunmãlati // VidSrk_50.36 *(1733) // yoge÷varasya (Skmsa.u.ka. 2129, abhinandasya) paramàdbhuta-rasa-dhàmany utsalite jagati vallanàmbhodhau /* vi÷rànto rasa-bhàgas timitayati yathà gabhãrimà ko 'pi // VidSrk_50.37 *(1734) //* vallaõasya -- àóhya-ràja-kçtàrambhair $ hçdayasthaiþ smçtair api & jihvàntaþ kçùyamàõeva % na kavitve pragalbhate // VidSrk_50.38 *(1735) // bàõasya -- vàlmãker mukulãkçtaiva kavità kaþ stotum asty àdaro $ vaiyàsàni vacàüsi bhàravi-giràü bhåtaiva nirbhartsanà & kàvyaü ced avataüsa-bhåpam abhajad dharmàyaõaü karõayos % tàtaþ kiü bahu varõyate sa bhagavàn vaidarbha-garbhe÷varaþ // VidSrk_50.39 *(1736) // dharmà÷okasya -- vàmàïgaü pçthula-stana-stavakitaü yàvad bhavànã-pater $ lakùmã-kaõñha-hañha-graha-vyasanità yàvac ca doùõàü hareþ & yàvac ca prati-sàma-sàraõa-vidhi-vyagrau karau brahmaõaþ % stheyàsuþ ÷ruti-÷ukti-lehya-madhavas tàvat satàü såktayaþ // VidSrk_50.40 *(1737) // kãrtyà samaü tridiva-vàsam upasthitànàü $ martyàvatãrõa-marutàm api sat-kavãnàm & jagrantha durlabha-subhàùita-ratna-koùaü % vidyàkaraþ sukçti-kaõñha-vibhåùaõàya // VidSrk_50.41 *(1738) // || iti kavi-varõana-vrajyà samàptà || ||50|| samàpto 'yaü subhàùita-ratna-koùa iti || paõóita-÷rã-bhãmàrjuna-somasya ||