Bhartrhari: Satakatraya (1. Nitisataka, 2. Srngarasataka, 3. Vairagyasataka) Input by Jan K. Brzezinski, 2002 Nitisataka based on the Chaukhamba Vidya Bhavan edition by Srhirkrishnanamani Tripathi, 1990. Srngarasataka based on the Vidya Bhavan Sanskrit Granthamala (no. 61) edition from Chowkhamba (1988). Vairagyasataka based on the Vidya Bhavan Sanskrit Granthamala (no. 67) edition from Chowkhamba (1988). [NOTE by J. K. Brzezinski: It really needs a critical reading, as there seem to be several extant editions with different numberings and many interpolated verses. This text could use proofreading ...] ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Bhatçhari: øatakatraya (1. Nãti÷ataka, 2. øçïgàra÷ataka, 3. Vairàgya÷ataka) nãti-÷atakam bhartçhareþ dik-kàlàdyanavacchinnànanta-cin-màtra-mårtaye | svànubhåty-eka-mànàya namaþ ÷àntàya tejase || BharSt_1.1 || boddhàro matsara-grastàþ prabhavaþ smaya-dåùitàþ | abodhopahatàþ cànye jãrõam aïge subhàùitam || BharSt_1.2 || aj¤aþ sukham àràdhyaþ sukhataram àràdhyate vi÷eùaj¤aþ | j¤àna-lava-durvidagdhaü brahmàpi taü naraü na ra¤jayati || BharSt_1.3 || prasahya maõim uddharen makara-vaktra-daüùñràntaràt samudram api santaret pracalad årmi-màlàkulam | bhujaïgam api kopitaü ÷irasi puùpavad dhàrayet na tu pratiniviùña-måçkha-jana-cittam àràdhayet || BharSt_1.4 || labheta sikatàsu tailam api yatnataþ pãóayan pibec ca mçga-tçùõikàsu salilaü pipàsàrditaþ | kvacid api paryañan ÷a÷a-viùàõam àsàdayet na tu pratiniviùña-mårkha-cittam àràdhayet || BharSt_1.5 || vyàlaü bàla-mçõàla-tantubhir asau roddhuü samujjçmbhate chettuü vajra-maõiü ÷irãùa-kusuma-pràntena sannahyati | màdhuryaü madhu-bindunà racayituü kùàràmudher ãhate netuü và¤chanti yaþ khalàn pathi satàü såktaiþ sudhà-syandibhiþ || BharSt_1.6 || svàyattam ekànta-guõaü vidhàtrà vinirmitaü chàdanam aj¤atàyàþ | vi÷eùàataþ sarva-vidàü samàje vibhåùaõaü maunam apaõóitànàm || BharSt_1.7 || yadà ki¤cij-j¤o 'haü dvipa iva madàndhaþ samabhavaü tadà sarvaj¤o 'smãty abhavad avaliptaü mama manaþ yadà ki¤cit ki¤cid budhajana-sakà÷àd avagataü tadà mårkho 'smãti jvara iva mado me vyapagataþ || BharSt_1.8 || kçmi-kula-cittaü làlà-klinnaü vigandhi-jugupsitaü nirupama-rasaü prãtyà khàdan naràsthi niràmiùam | surapatim api ÷và pàr÷vasthaü vilokya na ÷aïkate na hi gaõayati kùudro jantuþ parigraha-phalgutàm || BharSt_1.9 || ÷iraþ ÷àrvaü svargàt pa÷upati-÷irastaþ kùitidharaü mhãdhràd uttuïgàd avanim avane÷ càpi jaladhim | adho 'dho gaïgeyaü padam upagatà stokam athavàviveka-bhraùñànàü bhavati vinipàtaþ ÷atamukhaþ || BharSt_1.10 || ÷akyo vàrayituü jalena hutabhuk cchatreõa såryàtapo nàgendro ni÷itàgku÷ena samado daõóena go-gardabhau | vyàdhir bheùaja-saïgrahai÷ ca vividhair mantra-prayogair viùaü sarvasyauùadham asti ÷àstra-vihitaü mårkhasya nasty auùadhim || BharSt_1.11 || sàhitya-saïgãta-kalà-vihãnaþ sàkùàt pa÷uþ puccha-viùàõa-hãnaþ | tçõaü na khàdann api jãvamànas tad bhàga-dheyaü paramaü pa÷ånàm || BharSt_1.12 || yeùàü na vidyà na tapo na dànaü j¤ànaü na ÷ãlaü na guõo na dharmaþ | te martya-loke bhuvi bhàra-bhåtà manuùya-råpeõa mçgà÷ caranti || BharSt_1.13 || varaü parvata-durgeùu bhràntaü vanacaraiþ saha na mårkha-jana-samparkaþ surendra-bhavaneùv api || BharSt_1.14 || ÷àstropaskçta-÷abda-sundara-giraþ ÷iùya-pradeyàgamà vikhyàtàþ kavayo vasanti viùaye yasya prabhor nirdhanàþ | taj-jàóyaü vasudhàdipasya kavayas tv arthaü vinàpã÷varàþ kutsyàþ syuþ kuparãkùakà hi maõayo yair arghataþ pàtitàþ || BharSt_1.15 || hartur yàti na gocaraü kim api ÷aü puùõàti yat sarvadà 'py arthibhyaþ pratipàdyamànam ani÷aü pràpnoti vçddhiü paràm | kalpànteùv api na prayàti nidhanaü vidyàkhyam antardhanaü yeùàü tàn prati mànam ujjhata nçpàþ kas taiþ saha spardhate || BharSt_1.16 || adhigata-paramàrthàn paõóitàn màvamaüsthàs tçõam iva laghu lakùmãr naiva tàn saüruõaddhi | abhinava-mada-lekhà-÷yàma-gaõóa-sthalànàü na bhavati bisatantur vàraõaü vàraõànàm || BharSt_1.17 || ambhojinã-vana-vihàra-vilàsam eva haüsasya hanti nitaràü kupito vidhàtà | na tv asya dugdha-jala-bheda-vidhau prasiddhàü vaidagdhã-kãrtim apahartum asau samarthaþ || BharSt_1.18 || keyåràõi na bhåùayanti puruùaü hàrà na candrojjvalà na snànaü na vilepanaü na kusumaü nàlaïkçtà mårdhajàþ | vàõy ekà samalaïkaroti puruùaü yà saüskçtà dhàryate kùãyante khalu bhåùaõàni satataü vàg-bhåùaõaü bhåùaõam || BharSt_1.19 || vidyà nàma narasya råpam adhikaü pracchanna-guptaü dhanaü vidyà bhogakarã ya÷aþ-sukhakarã vidyà guråõàü guruþ | vidyà bandhujano vide÷a-gamane vidyà parà devatà vidyà ràjasu påjyate na tu dhanaü vidyà-vihãnaþ pa÷uþ || BharSt_1.20 || kùànti÷ cet kavacena kiü kim aribhiþ krodho 'sti ced dehinàü j¤àti÷ ced analena kiü yadi suhçd divyauùadhaü kiü phalam | kiü sarpair yadi durjanàþ kim u dhanair vidyà 'navadyà yadi vrãóà cet kim u bhåùaõaiþ sukavità yady asti ràjyena kim || BharSt_1.21 || dàkùiõyaü svajane dayà parijane ÷àñhyaü sadà durjane prãtiþ sàdhujane nayo nçpa-jane vidvaj-jane càrjavam | ÷auryaü ÷atru-jane kùamà guru-jane kàntà-jane dhçùñatà ye caivaü puruùàþ kalàsu ku÷alàs teùv eva loka-sthitiþ || BharSt_1.22 || jàóyaü dhiyo harati si¤cati vàci satyaü mànonnatiü di÷ati pàpam apàkaroti | cetaþ prasàdayati dikùu tanoti kãrtiü sat-saïgatiþ kathaya kiü na karoti puüsàm || BharSt_1.23 || jayanti te sukçtino rasa-siddhàþ kavã÷varàþ | nàsti yeùàü ya÷aþkàye jarà-maraõa-jaü bhayam || BharSt_1.24 || sånuþ sac-caritaþ satã priyatamà svàmã prasàdonmukhaþ snigdhaü mitram ava¤cakaþ parijano niþkle÷a-le÷aü manaþ | àkàro ruciraþ sthira÷ ca vibhavo vidyàvadàtaü mukhaü tuùñe viùñapa-kaùña-hàriõi harau sampràpyate dehinà || BharSt_1.25 || pràõàghàtàn nivçttiþ para-dhana-haraõe saüyamaþ satya-vàkyaü kàle ÷aktyà pradànaü yuvati-jana-kathà-måka-bhàvaþ pareùàm | tçùõà-sroto vibhaïgo guruùu ca vinayaþ sarva-bhåtànukampà sàmànyaþ sarva-÷àstreùv anupahata-vidhiþ ÷reyasàm eùa panthàþ || BharSt_1.26 || pràrabhyate na khalu vighna-bhayena nãcaiþ pràrabhya vighna-vihatà viramanti madhyàþ | vighnaiþ punaþ punar api pratihanyamànàþ pràrabdham uttama-janà na parityajanti || BharSt_1.27 || asanto nàbhyarthyàþ suhçd api na yàcyaþ kç÷a-dhanaþ priyà nyàyyà vçttir malinam asubhaïge 'py asukaram | vipady uccaiþ stheyaü padam anuvidheyaü ca mahatàü satàü kenoddiùñaü viùamam asidhàrà-vratam idam || BharSt_1.28 || kùut-kùàmo 'pi jarà-kç÷o 'pi ÷ithila-pràõo 'pi kaùñàü da÷àm àpanno 'pi vipanna-dãdhitir iti pràõeùu na÷yatsv api | mattebhendra-vibhinna-kumbha-pi÷ita-gràsaika-baddha-spçhaþ kiü jãrõaü tçõam atti màna-mahatàm agresaraþ kesarã || BharSt_1.29 || svalpa-snàyu-vasàva÷eùa-malinaü nirmàüsam apy asthi goþ ÷và labdhvà paritoùam eti na tu tat tasya kùudhà-÷àntaye | siüho jambukam aïkam àgatam api tyaktvà nihanti dvipaü sarvaþ kçcchra-gato 'pi và¤chanti janaþ sattvànuråpaü phalam || BharSt_1.30 || làïgåla-càlanam adha÷-caraõàvapàtaü bhåmau nipatya vadanodara-dar÷anaü ca | ÷và piõóadasya kurute gaja-puïgavas tu dhãraü vilokayati càñu-÷atai÷ ca bhuïkte || BharSt_1.31 || parivartini saüsàre mçtaþ ko và na jàyate | sa jàto yena jàtena yàti vaü÷aþ samunnatim || BharSt_1.32 || kusuma-stavakasyeva dvayã vçttir manasvinaþ | mårdhni và sarva-lokasya ÷ãryate vana eva và || BharSt_1.33 || santy anye 'pi bçhaspati-prabhçtayaþ sambhàvitàþ pa¤caùàs tàn praty eùa vi÷eùa-vikrama-rucã ràhur na vairàyate | dvàv eva grasate divàkara-ni÷à-pràõe÷varau bhàskarau bhràtaþ parvaõi pa÷ya dànava-patiþ ÷ãrùàva÷eùàkçtiþ || BharSt_1.34 || vahati bhuvana-÷reõiü ÷eùaþ phaõàphalaka-sthitàü kamañha-patinà madhye-pçùñhaü sadà sa ca dhàryate | tam api kurute kroóàdhãnaü payodhir anàdaràd ahaha mahatàü niþsãmàna÷ caritra-vibhåtayaþ || BharSt_1.35 || varaü pakùa-cchedaþ samadamaghavan-mukta-kuli÷aprahàrair udgacchad-bahula-dahanodgàra-gurubhiþ | tuùàràdreþ sånor ahaha pitari kle÷a-viva÷e na càsau sampàtaþ payasi payasàü patyur ucitaþ || BharSt_1.36 || siühaþ ÷i÷ur api nipatati mada-malina-kapola-bhittiùu gajeùu | prakçtir iyaü sattvavatàü na khalu vayas tejaso hetuþ || BharSt_1.37 || jàtir yàtu rasàtalaü guõa-gaõais tatràpy adho gamyatàü ÷ãlaü ÷aila-tañàt patatv abhijanaþ sandahyatàü vahninà | ÷aurye vairiõi vajram à÷u nipatatv artho 'stu naþ kevalaü yenaikena vinà guõas tçõa-lava-pràyàþ samastà ime || BharSt_1.38 || dhanam arjaya kàkutstha dhana-målam idaü jagat | antaraü nàbhijànàmi nirdhanasya mçtasya ca || BharSt_1.39 || tànãndriyàõy avikalàni tad eva nàma sà buddhir apratihatà vacanaü tad eva | arthoùmaõà virahitaþ puruùaþ kùaõena so 'py anya eva bhavatãti vicitram etat || BharSt_1.40 || yasyàsti vittaü sa naraþ kulãnaþ sa paõóitaþ sa ÷rutavàn guõaj¤aþ | sa eva vaktà sa ca dar÷anãyaþ sarve guõàþ kà¤canam à÷rayanti || BharSt_1.41 || daurmantryàn nçpatir vina÷yati yatiþ saïgàt suto làlanàt vipro 'nadhyayanàt kulaü kutanayàc chãlaü khalopàsanàt | hrãr madyàd anavekùaõàd api kçùiþ snehaþ pravàsà÷rayàn maitrã càpraõayàt samçddhir anayàt tyàga-pramàdàd dhanam || BharSt_1.42 || dànaü bhogo nà÷as tisro gatayo bhavanti vittasya | yo na dadàti na bhuïkte tasya tçtãyà gatir bhavati || BharSt_1.43 || maõiþ ÷àõollãóhaþ samara-vijayã heti-dalito mada-kùãõo nàgaþ ÷aradi saritaþ ÷yàna-pulinàþ | kalà-÷eùa÷ candraþ surata-mçdità bàla-vanità tan-nimnà ÷obhante galita-vibhavà÷ càrthiùu naràþ || BharSt_1.44 || parikùãõaþ ka÷cit spçhayati yavànàü prasçtaye sa pa÷càt sampårõaþ kalayati dharitrãü tçõa-samàm | ata÷ cànaikàntyàd guru-laghutayà 'rtheùu dhaninàm avasthà vaståni prathayati ca saïkocayati ca || BharSt_1.45 || ràjan dudhukùasi yadi kùiti-dhenum etàü tenàdya vatsam iva lokam amuü puùàõa tasmiü÷ ca samyag ani÷aü paripoùyamàõe nànà-phalaiþ phalati kalpalateva bhåmiþ || BharSt_1.46 || satyànçtà ca paruùà priya-vàdinã ca hiüsrà dayàlur api càrthaparà vadànyà | nitya-vyayà pracura-nitya-dhanàgamà ca vàràïganeva nçpa-nãtir aneka-råpà || BharSt_1.47 || àj¤à kãrtiþ pàlanaü bràhmaõànàü dànaü bhogo mitra-saürakùaõaü ca yeùàm ete ùaóguõà na pravçttàþ ko 'rthas teùàü pàrthivopà÷rayeõa || BharSt_1.48 || yad dhàtrà nija-bhàla-pañña-likhitaü stokaü mahad và dhanaü tat pràpnoti marusthale 'pi nitaràü merau tato nàdhikam | tad dhãro bhava vittavatsu kçpaõàü vçttiü vçthà sà kçthàþ kåpe pa÷ya payonidhàv api ghaño gçhõàti tulyaü jalam || BharSt_1.49 || tvam eva càtakàdhàro ' sãti keùàü na gocaraþ | kim ambhoda-varàsmàkaü kàrpaõyoktaü pratãkùase || BharSt_1.50 || re re càtaka sàvadhàna-manasà mitra kùaõaü ÷råyatàm ambhodà bahavo vasanti gagane sarve 'pi naitàdç÷àþ | kecid vçùñibhir àrdrayanti vasudhàü garjanti kecid vçthà yaü yaü pa÷yasi tasya tasya purato mà bråhi dãnaü vacaþ || BharSt_1.51 || akaruõatvam akàraõa-vigrahaþ paradhane parayoùiti ca spçhà | sujana-bandhujaneùv asahiùõutà prakçti-siddham idaü hi duràtmanàm || BharSt_1.52 || durjanaþ parihartavyo vidyayà 'lakçto 'pi san | maõinà bhåùitaþ sarpaþ kim asau na bhayaïkaraþ || BharSt_1.53 || jàóyaü hrãmati gaõyate vrata-rucau dambhaþ ÷ucau kaitavaü ÷åre nirghçõatà munau vimatità dainyaü priyàlàpini | tejasviny avaliptatà mukharatà vaktary a÷aktiþ sthire tat ko nàma guõo bhavet sa guõinàü yo durjanair nàïkitaþ || BharSt_1.54 || lobha÷ ced aguõena kiü pi÷unatà yady asti kiü pàtakaiþ satyaü cet tapasà ca kiü ÷uci mano yady asti tãrthena kim | saujanyaü yadi kiü guõaiþ sumahimà yady asti kiü maõóanaiþ sad-vidyà yadi kiü dhanair apaya÷o yady asti kiü mçtyunà || BharSt_1.55 || ÷a÷ã divasa-dhåsaro galita-yauvanà kàminã saro vigata-vàrijaü mukham anakùaraü svàkçteþ | prabhur dhana-paràyaõaþ satata-durgataþ sajjano nçpàïgaõa-gataþ khalo manasi sapta ÷alyàni me || BharSt_1.56 || na ka÷cic caõóa-kopànàm àtmãyo nàma bhåbhujàm | hotàram api juhvànaü spçùño vahati pàvakaþ || BharSt_1.57 || maunomåkaþ pravacana-pañur bàñulo jalpako và dhçùñaþ pàr÷ve vasati ca sadà dårata÷ càpragalbhaþ | kùàntyà bhãrur yadi na sahate pràya÷o nàbhijàtaþ sevàdharmaþ parama-gahano yoginàm apy agamyaþ || BharSt_1.58 || udbhàsitàkhila-khalasya vi÷çïkhalasya pràg-jàta-vistçta-nijàdhama-karma-vçtteþ | daivàd avàpta-vibhavasya guõa-dviùo 'sya nãcasya gocara-gataiþ sukham àpyate || BharSt_1.59 || àrambha-gurvã kùayiõã krameõa laghvã purà vçddhimatã ca pa÷càt | dinasya pårvàrdha-paràrdha-bhinnà chàyeva maitrã khala-saj-janànàm || BharSt_1.60 || mçga-mãna-sajjanànàü tçõa-jala-santoùa-vihita-vçttãnàm | lubdhaka-dhãvara-pi÷unà niùkàraõa-vairiõo jagati || BharSt_1.61 || và¤chà sajjana-saïgame para-guõe prãtir gurau namratà vidyàyàü vyasanaü sva-yoùiti ratir lokàpavàdàd bhayam | bhaktiþ ÷ålini ÷aktir àtma-damane saüsarga-muktiþ khale yeùv ete nivasanti nirmala-guõàs tebhyo narebhyo namaþ || BharSt_1.62 || vipadi dhairyam athàbhyudaye kùamà sadasi vàkya-pañutà yudhi vikramaþ | ya÷asi càbhirucir vyasanaü ÷rutau prakçti-siddham idaü hi mahàtmanàm || BharSt_1.63 || pradànaü pracchannaü gçham upagate sambhrama-vidhiþ priyaü kçtvà maunaü sadasi kathanaü càpy upakçteþ | anutseko lakùmyàm anabhibhava-gandhàþ para-kathàþ satàü kenoddiùñaü viùamam asidhàrà-vratam idam || BharSt_1.64 || kare ÷làghyas tyàgaþ ÷irasi guru-pàda-praõayità mukhe satyà vàõã vijayi bhujayor vãryam atulam | hçdi svacchà vçttiþ ÷rutim adhigataü ca ÷ravaõayor vinàpy ai÷varyeõa prakçti-mahatàü maõóanam idam || BharSt_1.65 || sampatsu mahatàü cittaü bhavaty utpala-komalam |àpatsu ca mahà÷aila÷ilà- saïghàta-karka÷am || BharSt_1.66 || santaptàyasi saüsthitasya payaso nàmàpi na j¤àyate muktàkàratayà tad eva nalinã-patra-sthitaü ràjate | svàtyàü sàgara-÷ukti-madhya-patitaü tan-mauktikaü jàyate pràyeõàdhama-madhyamottama-guõaþ saüsargato jàyate || BharSt_1.67 || prãõàti yaþ sucaritaiþ pitaraü sa putro yad bhartur eva hitam icchati tat kalatram | tan mitram àpadi sukhe ca sama-kriyaü yad etat trayaü jagati puõya-kçto labhante || BharSt_1.68 || eko devaþ ke÷avo và ÷ivo và hy ekaü mitraü bhåpatir và yatir và | eko vàsaþ pattane và vane và hy ekà bhàryà sundarã và darã và || BharSt_1.69 || namratvenonnamantaþ para-guõa-kathanaiþ svàn guõàn khyàpayantaþ svàrthàn sampàdayanto vitata-pçthutaràrambha-yatnàþ paràrthe | kùàntyaivàkùepa-rukùàkùara-mukhara-mukhàn durjanàn dåùayantaþ santaþ sà÷carya-caryà jagati bahu-matàþ kasya nàbhyarcanãyàþ || BharSt_1.70 || bhavanti namràs taravaþ phalodgamair navàmbubhir dåràvalambino ghanàþ | anuddhatàþ sat-puruùàþ samçddhibhiþ svabhàva eùa paropakàriõàm || BharSt_1.71 || ÷rotraü ÷rutenaiva na kuõóalena dànena pàõir na tu kaïkaõena | vibhàti kàyaþ karuõa-paràõàü paropakàrair na tu candanena || BharSt_1.72 || pàpàn nivàrayati yojayate hitàya guhyaü nigåhati guõàn prakañãkaroti | àpad-gataü ca na jahàti dadàti kàle san-mitra-lakùaõam idaü pravadanti santaþ || BharSt_1.73 || padmàkaraü dinakaro vikacãkaroti camdrp volàsayati kairava-cakravàlam | nàbhyarthito jaladharo 'pi jalaü dadàti santaþ svayaü parahite vihitàbhiyogàþ || BharSt_1.74 || eke sat-puruùàþ paràrtha-ghañakàþ svàrthaü parityajanti ye sàmànyàs tu paràrtham udyama-bhçtaþ svàrthàvirodhena ye | te 'mã mànuùa-ràkùasàþ parahitaü svàrthàya nighnanti ye ye tu ghnanti nirarthakaü parahitaü te ke na jànãmahe || BharSt_1.75 || kùãreõàtmagatodakàya hi guõà dattà purà te 'khilà kùãrottàpam avekùya tena payasà svàtmà kç÷ànau hutaþ | gantuü pàvakam unmanas tad abhavad dçùñvà tu mitràpadaü yuktaü tena jalena ÷àmyati satàü maitrã punas tv ãdç÷ã || BharSt_1.76 || itaþ svapiti ke÷avaþ kulam itas tadãya-dviùàm ita÷ ca ÷araõàrthinàü ÷ikhariõàü gaõàþ ÷erate | ito 'pi baóavànalaþ saha samasta-saüvartakaiç aho vitatam årjitaü bhara-sahaü sindhor vapuþ || BharSt_1.77 || tçùõàü chindhi bhaja kùamàü jahi madaü pàpe ratiü mà kçthàþ satyaü bråhy anuyàhi sàdhu-padavãü sevasva vidvaj-janam | mànyàn mànaya vidviùo 'py anunaya prakhyàpaya pra÷rayaü kãrtiü pàlaya duþkhite kuru dayàm etat satàü ceùñitam || BharSt_1.78 || manasi vacasi kàye puõya-pãyåùa-pårõàs tribhuvanam upakàra-÷reõibhiþ prãõayantaþ | para-guõa-paramàõån parvatãkçtya nityaü nija-hçdi vikasantaþ santa santaþ kiyantaþ || BharSt_1.79 || kiü tena hema-giriõà rajatàdriõà và yatrà÷rità÷ ca taravas taravas ta eva | manyàmahe malayam eva yad-à÷rayeõa kaïkola-nimba-kañujà api candanàþ syuþ || BharSt_1.80 || ratnair mahàrhais tutuùur na devà na bhejire bhãma-viùeõa bhãtim | sudhàü vinà na parayur viràmaü na ni÷citàrthàd viramanti dhãràþ || BharSt_1.81 || kvacit pçthvã÷ayyaþ kvacid api ca paraïka-÷ayanaþ kvacic chàkàhàraþ kvacid api ca ÷àlyodana-ruciþ | kvacit kanthàdhàrã kvacid api ca divyàmbaradharo manasvã kàryàrthã na gaõayati duþkhaü na ca sukham || BharSt_1.82 || ai÷varyasya vibhåùaõaü sujanatà ÷auryasya vàk-saüyamo j¤ànasyopa÷amaþ ÷rutasya vinayo vittasya pàtre vyayaþ | akrodhas tapasaþ kùamà prabhavitur dharmasya nirvàjatà sarveùàm api sarva-kàraõam idaü ÷ãlaü paraü bhåùaõam || BharSt_1.83 || nindantu nãti-nipuõà yadi và stuvantu lakùmãþ samàvi÷atu gacchatu và yatheùñham | adyaiva và maraõam astu yugàntare và nyàyyàt pathaþ pravicalanti padaü na dhãràþ || BharSt_1.84 || bhagnà÷asya karaõóa-piõóita-tanor mlànendriyasya kùudhà kçtvàkhur vivaraü svayaü nipatito naktaü mukhe bhoginaþ | tçptas tat-pi÷itena satvaram asau tenaiva yàtaþ yathà lokàþ pa÷yata daivam eva hi nçõàü vçddhau kùaye kàraõam || BharSt_1.85 || àlasyaü hi manuùyàõàü ÷arãrastho mahàn ripuþ | nàsty udyama-samo bandhuþ kurvàõo nàvasãdati || BharSt_1.86 || chinno 'pi rohati tar kùãõo 'py upacãyate puna÷ candraþ | iti vimç÷antaþ santaþ santapyante na duþkheùu || BharSt_1.87 || netà yasya bçhaspatiþ praharaõaü vajraü suràþ sainikàþ svargo durgam anugrahaþ kila harer airàvato vàraõaþ | ity ai÷varya-balànvito 'pi balabhid bhagnaþ paraiþ saïgare tad vyaktaü nanu daivam eva ÷araõaü dhig dhig vçthà pauruùam || BharSt_1.88 || karmàyattaü phalaü puüsàü buddhiþ karmànusàriõã | tathàpi sudhiyà bhàvyaü suvicàryaiva kurvatà || BharSt_1.89 || khalv àto divase÷varasya kiraõaiþ santàóito mastake và¤chan de÷am anàtapaü vidhi-va÷àt tàlasya målaü gataþ | tatràpy asya mahàphalena patatà bhagnaü sa÷abdaü ÷iraþ pràyo gacchati yatra bhàgya-rahitas tatraiva yànty àpadaþ || BharSt_1.90 || ravi-ni÷àkarayor graha-pãóanaü gaja-bhujaïgamayor api bandhanam | matimatàü ca vilokya daridratàü vidhir aho balavàn iti me matiþ || BharSt_1.91 || sçjati tàvad a÷eùa-guõakaraü puruùa-ratnam alaïkaraõaü bhuvaþ | tad api tat-kùaõa-bhaïgi karoti ced ahaha kaùñam apaõóitatà vidheþ || BharSt_1.92 || patraü naiva yadà karãra-viñape doùo vasantasya kim nolåko 'py avaokate yadi divà såryasya kiü dåùaõam | dhàrà naiva patanti càtaka-mukhe meghasya kiü dåùaõam yat pårvaü vidhinà lalàña-likhitaü tan màrjituü kaþ kùamaþ || BharSt_1.93 || namasyàmo devàn nanu hatavidhes te 'pi va÷agà vidhir vandyaþ so 'pi pratiniyata-karmaika-phaladaþ | phalaü karmàyattaü yadi kim amaraiþ kiü ca vidhinà namas tat-karmabhyo vidhir api na yebhyaþ prabhavati || BharSt_1.94 || brahmà yena kulàlavan niyamito brahmàóa-bhàõóodare viùõur yena da÷àvatàra-gahane kùipto mahà-saïkañe | rudro yena kapàla-pàõi-puñake bhikùàñanaü kàritaþ såryo bhràmyati nityam eva gagane tasmai namaþ karmaõe || BharSt_1.95 || naivàkçtiþ phalati naivaa kulaü na ÷ãlaü vidyàpi naiva na ca yatna-kçtàpi sevà | bhàgyàni pårva-tapasà khalu sa¤citàni kàle phalanti puruùasya yathaiva vçkùàþ || BharSt_1.96 || vane raõe ÷atru-jalàgni-madhye mahàrõave parvata-mastake và | suptaü pramattaü viùama-sthitaü và rakùanti puõyàni puràkçtàni || BharSt_1.97 || yà sàdhåü÷ ca khalàn karoti viduùo mårkhàn hitàn dveùiõaþ pratyakùaü kurute parãkùam amçtaü hàlàhalaü tat-kùaõàt | tàm àràdhaya sat-kriyàü bhagavatãü bhoktuü phalaü và¤chitaü he sàdho vyasanair guõeùu vipuleùv àsthàü vçthà mà kçthàþ || BharSt_1.98 || guõavad aguõavad và kurvatà kàrya-jàtaü pariõatir avadhàryà yatnataþ paõóitena | atirabhasa-kçtànàü karmaõàm àvipatter bhavati hçdaya-dàhã ÷alya-tulyo vipàkaþ || BharSt_1.99 || sthàlyàü vaidåryamayyàü pacati tilakaõàü÷ candanair indhanaughaiþ sauvarõair làïgalàgrair vilikhati vasudhàm arka-målasya hetoþ | kçtvà karpåra-khaõóàn vçttim iha kurute kodravàõàü samantàt pràpyemàü karm-bhåmiü na carati manujo yas topa manda-bhàgyaþ || BharSt_1.100 || majjatv ambhasi yàtu meru-÷ikharaü ÷atruü jayatv àhave vàõijyaü kçùi-sevane ca sakalà vidyàþ kalàþ ÷ikùatàm | àkà÷aü vipulaü prayàtu khagavat kçtvà prayatnaü paraü nàbhàvyaü bhavatãha karma-va÷ato bhàvyasya nà÷aþ kutaþ || BharSt_1.101 || bhãmaü vanaü bhavati tasya puraü pradhànaü sarvo janaþ svajanatàm upayàti tasya | kçtsnà ca bhår bhavati sannidhi-ratna-pårõà yasyàsti pårva-sukçtaü vipulaü narasya || BharSt_1.102 || ko làbho guõisaïgamaþ kim asukhaü pràj¤etaraiþ saïgatiþ kà hàniþ samaya-cyutir nipuõatà kà dharma-tattve ratiþ | kaþ ÷åro vijitendriyaþ priyatamà kà 'nuvratà kiü dhanaü vidyà kiü sukham apravàsa-gamanaü ràjyaü kim àj¤à-phalam || BharSt_1.103 || apriya-vacana-daridraiþ priya-vacana-dhanàóhyaiþ sva-dàra-parituùñaiþ | para-parivàda-nivçttaiþ kvacit kvacin maõóità vasudhà || BharSt_1.104 || kadarthitasyàpi hi dhairya-vçtter na ÷akyate dhairya-guõaþ pramàrùñum | adhomukhasyàpi kçtasya vahner nàdhaþ ÷ikhà yàti kadàcid eva || BharSt_1.105 || kàntàkañàkùa-vi÷ikhà na lunanti yasya cittaü na nirdahati kipa-kç÷ànutàpaþ | karùanti bhåri-viùayà÷ ca na lobha-pà÷air loka-trayaü jayati kçtsnam idaü sa dhãraþ || BharSt_1.106 || ekenàpi hi ÷åreõa pàdàkràntaü mahãtalam | kriyate bhàskareõaiva sphàra-sphurita-tejasà || BharSt_1.107 || vahnis tasya jalàyate jala-nidhiþ kulyàyate tat-kùaõàn meruþ svalpa-÷ilàyate mçgapatiþ sadyaþ kuraïgàyate | vyàlo màlya-guõàyate viùa-rasaþ pãyåùa-varùàyate yasyàïge 'khila-loka-vallabhatamaü ÷ãlaü samunmãlati || BharSt_1.108 || lajjà-guõaugha-jananãü jananãm iva svàm atyanta-÷uddha-hçdayàm anuvartamànàm | tejasvinaþ sukham asån api santyajanati satya-vrata-vyasanino na punaþ pratij¤àm || BharSt_1.109 || ______________________________________________________________________________ ÷çïgàra-÷atakam bhartçhareþ ÷ambhu-svayambhu-harayo hariõekùaõànàü yenàkriyanta satataü gçha-kumbha-dàsàþ | vàcàm agocara-caritra-vicitritàya tasmai namo bhagavate makara-dhvajàya || BharSt_2.1 || smitena bhàvena ca lajjayà bhiyà paràõmukhair ardha-kañàkùa-vãkùaõaiþ | vacobhir ãrùyà-kalahena lãlayà samasta-bhàvaiþ khalu bandhanaü striyaþ || BharSt_2.2 || bhrå-càturyàt kuùcitàkùàþ kañàkùàþ snigdhà vàco lajjitàntà÷ ca hàsàþ | lãlà-mandaü prasthitaü ca sthitaü ca strãõàm etad bhåùaõaü càyudhaü ca || BharSt_2.3 || kvacit sa-bhrå-bhaïgaiþ kvacid api ca lajjà-parigataiþ kvacid bhåri-trastaiþ kvacid api ca lãlà-vilalitaiþ | kumàrãõàm etair madana-subhagair netra-valitaiþ sphuran-nãlàbjànàü prakara-parikãrõà iva di÷aþ || BharSt_2.4 || vaktraü candra-vikàsi païkaja-parãhàsa-kùame locane varõaþ svarõam apàkariùõur alinã-jiùõuþ kacànàü cayaþ | bakùojàv ibha-kumbha-vibhrama-harau gurvã nitamba-sthalã vàcàü hàri ca màrdavaü yuvatãùu svàbhàvikaü maõóanam || BharSt_2.5 || smita-ki¤cin-mugdhaü sarala-taralo dçùñi-vibhavaþ parispando vàcàm abhinava-vilàsokti-sarasaþ | gatànàm àrambhaþ kisalayita-lãlà-parikaraþ spç÷antyàs tàruõyaü kim iva na hi ramyaü mçgadç÷aþ || BharSt_2.6 || draùñavyeùu kim uttamaü mçgadç÷aþ prema-prasannaü mukhaü ghràtaveùv api kiü tad-àsya-pavanaþ ÷ravyeùu kiü tad-vacaþ | kiü svàdyeùu tad-oùñha-pallava-rasaþ spç÷yeùu kiü tad-vapurdhyeyaü kiü nava-yauvane sahçdayaiþ sarvatra tad-vibhramàþ || BharSt_2.7 || età÷ calad-valaya-saühati-mekhalotthajhaïkàra- nåpura-paràjita-ràja-haüsyaþ | kurvanti kasya na mano viva÷aü taruõyo vitrasta-mugdha-hariõã-sadç÷aiþ kañàkùaiþ || BharSt_2.8 || kuïkuma-païka-kalaïkita-dehà gaura-payodhara-kampita-hàrà | nåpura-haüsa-raõat-padmà kaü na va÷ãkurute bhuvi ràmà || BharSt_2.9 || nånaü hi te kavi-varà viparãta-vàco ye nityam àhur abalà iti kàminãs tàþ | yàbhir vilolitara-tàraka-dçùñi-pàtaiþ ÷akràdayo 'pi vijitàs tv abalàþ kathaü tàþ || BharSt_2.10 || nånam àj¤à-karas tasyàþ subhruvo makara-dhvajaþ | yatas tan-netra-sa¤càra-såciteùu pravartate || BharSt_2.11 || ke÷àþ saüyaminaþ ÷ruter api paraü pàraü gate locane antar-vaktram api svabhàva-÷uci-bhãþ kãrõaü dvijànàü gaõaiþ | muktànàü satatàdhivàsa-rucirau vakùoja-kumbhàv imàvitthaü tanvi vapuþ pra÷àntam api teràgaü karoty eva naþ || BharSt_2.12 || mugdhe dhànuùkatà keyam apårvà tvayi dç÷yate | yayà vidhyasi cetàüsi guõair eva na sàyakaiþ || BharSt_2.13 || sati pradãpe saty agnau satsu tàràravãnduùu | vinà me mçga-÷àvàkùyà tamo-bhåtam idaü jagat || BharSt_2.14 || udvçttaþ stana-bhàra eùa tarale netre cale bhrå-late ràgàdhiùñhitam oùñha-pallavam idaü kurvantu nàma vyathàm | saubhàgyàkùara-màlikeva likhità puùpàyudhena svayaü madhyasthàpi karoti tàpam adhikaü romàvaliþ kena sà || BharSt_2.15 || mukhena candra-kàntena mahànãlaiþ ÷iroruhaiþ | karàbhyàü padmaràgàbhyàü reje ratnamayãva sà || BharSt_2.16 || guruõà stana-bhàreõa mukha-candreõa bhàsvatà | ÷anai÷-caràbhyàü pàdàbhyàü reje grahamayãva sà || BharSt_2.17 || tasyàþ stanau yadi ghanau jaghanaü ca hàri vaktraü ca càru tava citta kim àkulatvam | puõyaü kuruùva yadi teùu tavàsti và¤chà puõyair vinà na hi bhavanti samãhitàrthàþ || BharSt_2.18 || ime tàruõya-÷rã-nava-parimalàþ prauóha-suratapratàpa- pràrambhàþ smara-vijaya-dàna-pratibhuvaþ | ciraü ceta÷ corà abhinava-vikàraika-guravo vilàsa-vyàpàràþ kim api vijayante mçga-dç÷àm || BharSt_2.19 || praõaya-madhuràþ premodgàrà rasà÷rayatàü gatàþ phaõiti-madhurà mugdha-pràyàþ prakà÷ita-sammadàþ | prakçti-subhagà visrambhàrdràþ smarodaya-dàyinã rahasi kim api svairàlàpà haranti mçgãdç÷àm || BharSt_2.20 || vi÷ramya vi÷ramya vana-drumàõàü chàyàsu tanvã vicacàra kàcit | stanottarãyeõa karoddhçtena nivàrayantã ÷a÷ino mayåkhàn || BharSt_2.21 || adar÷ane dar÷ana-màtra-kàmà dçùñvà pariùvaïga-sukhaika-lolà | àliïgitàyàü punar àyatàkùyàmà÷àsmahe vigrahayor abhedam || BharSt_2.22 || màlatã ÷irasi jçmbhaõaü mukhe candanaü vapuùi kuïkumàvilam | vakùasi priyatamà madàlasà svarga eùa pari÷iùña àgamaþ || BharSt_2.23 || pràï màm eti manàg anàgata-rasaü jàtàbhilàùàü tataþ savrãóaü tad anu ÷lathodyamam atha pradhvasta-dhairyaü punaþ | premàrdraü spçhaõãya-nirbhara-rahaþ krãóà-pragalbhaü tato niþsaïgàïga-vikarùaõàdhika-sukha-ramyaü kula-strã-ratam || BharSt_2.24 || urasi nipatitànàü srasta-dhammillakànàü mukulita-nayanànàü ki¤cid-unmãlitànàm | upari surata-kheda-svinna-gaõóa-sthalànàmadhara- madhu vadhånàü bhàgyavantaþ pibanti || BharSt_2.25 || àmãlita-nayanànàü yaþ surataraso 'nu saüvidaü bhàti | mithurair mitho 'vadhàritamavitatham idam eva kàma-nirbarhaõam || BharSt_2.26 || idam anucitam akrama÷ ca puüsàü yad iha jaràsv api manmathà vikàràþ | tad api ca na kçtaü nitambinãnàü stana-patanàvadhi jãvitaü rataü và || BharSt_2.27 || ràjas-tçùõàmburà÷er na hi jagati gataþ ka÷cid evàvasànaü ko vàrtho 'rthaiþ prabhåtaiþ sva-vapuùi galite yauvane sànuràge | gacchàmaþ sadma yàvad vikasita-nayanendãvaràlokinãnàmàkramyàkramya råpaü jhañiti na jarayà lupyate preyasãnàm || BharSt_2.28 || ràgasyàgàram ekaü naraka-÷ata-mahà-duþkha-sampràpti-heturmohasyotpatti- bãjaü jaladhara-pañalaü j¤àna-tàràdhipasya | kandarpasyaika-mitraü prakañita-vividha-spaùña-doùa-prabandhaü loke 'smin na hy artha-vraja-kula-bhavana-yauvanàd anyad asti || BharSt_2.29 || ÷çïgàra-druma-nãrade prasçmara-krãóà-rasa-srotasi pradyumna-priya-bàndhave catura-vàï-muktà-phalodanvati | tanvã-netra-cakora-pàvana-vidhau saubhàgya-lakùmã-nidhau dhanyaþ ko 'pi na vikriyàü kalayati pràpte nave yauvane || BharSt_2.30 || saüsàre 'sminn asàre kunçpati-bhavana-dvàra-sevà-kalaïkavyàsaïga- vyasta-dhairyaü katham amala-dhiyo mànasaü saüvidadhyuþ | yady etàþ prodyad-indu-dyuti-nicaya-bhçto na syur ambhoja-netràþ preïkhat-kà¤cã-kalàpàþ stana-bhara-vinaman-madhya-bhàjas taruõyaþ || BharSt_2.31 || siddhàdhyàsita-kandare hara-vçùa-skandhàvarugõa-drume gaïgà-dhauta-÷ilà-tale himavataþ sthàne sthite ÷reyasi | kaþ kurvãta ÷iraþ praõàma-malinaü mlànaü manasvã jano yad-vitrasta-kuraïga-÷àva-nayanà na syuþ smaràstraü striyaþ || BharSt_2.32 || saüsàra tava paryanta-padavã na davãyasã | antarà dustarà na syur yadi te madirekùaõàm || BharSt_2.33 || di÷a vana-hariõãbhyo vaü÷a-kàõóa-cchavãnàü kavalam upala-koñi-cchinna-målaü ku÷ànàm | ÷aka-yuvati-kapolàpàõóutàmbåla-vallãdalam aruõa-nakhàgraiþ pàñitaü và vadhåbhyaþ || BharSt_2.34 || asàràþ sarve te virati-virasàþ pàpa-viùayà jugupsyantàü yad và nanu sakala-doùàspadam iti | tathàpy etad-bhåmau nahi para-hitàt puõyam adhikaü na càsmin saüsàre kuvalaya-dç÷o ramyam aparam || BharSt_2.35 || etat-kàma-phalo loke yad dvayor eka-cittatà | anya-citta-kçte kàme ÷avayor iva saïgamaþ || BharSt_2.35*1 || màtsaryam utsàrya vicàrya kàryamàryàþ samaryàdam idaü vadantu | sevyà nitambàþ kim u bhådharàõàmata smara-smera-vilàsinãnàm || BharSt_2.36 || saüsàre svapna-sàre pariõati-tarale dve gatã paõóitànàü tattva-j¤ànàmçtàmbhaþ-plava-lalita-dhiyàü yàtu kàlaþ katha¤cit | no cen mugdhàïganànàü stana-jaghana-ghanàbhoga-sambhoginãnàü sthålopastha-sthalãùu sthagita-karatala-spar÷a-lãlodyamànàm || BharSt_2.37 || àvàsaþ kriyatàü gaïge pàpa-hàriõi vàriõi | stana-dvaye taruõyà và manohàriõi hàriõi || BharSt_2.38 || kim iha bahubhir uktair yukti-÷ånyaiþ pralàpairdvayam iha puruùàõàü sarvadà sevanãyam | abhinava-mada-lãlà-làlasaü sundarãõàü stana-bhara-parikhinnaü yauvanaü và vanaü và || BharSt_2.39 || satyaü janà vacmi na pakùa-pàtàl lokeùu saptasv api tathyam etat | nànyan manohàri nitambinãbhyo duþkhaika-hetur na ca ka÷cid anyaþ || BharSt_2.40 || kàntety utpala-locaneti vipula-÷roõã-bharety unnamatpãnottuïga- payodhareti samukhàmbhojeti subhrår iti | dçùñvà màdyati modate 'bhiramate prastauti vidvàn api pratyakùà÷uci-bhastrikàü striyam aho mohasya du÷ceùñitam || BharSt_2.41 || smçtà bhavati tàpàya dçùñà conmàda-kàriõã | spçùñà bhavati mohàya sà nàma dayità katham || BharSt_2.42 || tàvad evàmçtamayã yàval locana-gocarà | cakùuù-pathàd atãtà tu viùàd apy atiricyate || BharSt_2.43 || nàmçtaü na viùaü ki¤cid etàü muktvà nitambinãm | saivàmçta-latà raktà viraktà viùa-vallarã || BharSt_2.44 || àvartaþ saü÷ayànàm avinaya-bhuvanaü paññaõaü sàhasànàü doùàõàü sannidhànaü kapaña-÷ata-mayaü kùetram apratyayànàm | svarga-dvàrasya vighno naraka-pura-mukha sarvamàyàkaraõóaü strã-yantraü kena sçùñaü viùam amçtamayaü pràõi-lokasya pà÷aþ || BharSt_2.45 || no satyena mçgàïka eùa vadanã-bhåto na cendãvaradvandvaü locanatàü gata na kanakair apy aïga-yaùñiþ kçtà | kintv evaü kavibhiþ pratàrita-manàs tattvaü vijànann api tvaï-màüsàsthi-mayaü vapur mçga-dç÷àü mando janaþ sevate || BharSt_2.46 || lãlàvatãnàü sahajà vilàsàsta eva måóhasya hçdi sphuranti | ràgo nalinyà hi nisarga-siddhastatra bhramty eva vçthà ùaó-aïghriþ || BharSt_2.47 || saümohayanti madayanti vióambayanti nirbhartsyanti ramayanti viùàdayanti | etàþ pravi÷ya sadayaü hçdayaü naràõàü kiü nàma vàma-nayanà na samàcaranti || BharSt_2.47*1 || yad etat pårõendu-dyuti-haram udàràkçti paraü mukhàbjaü tanvaïgyàþ kila vasati yatràdhara-madhu | idaü tat kiü pàka-druma-phalam idànãm atirasavyatãte 'smin kàle viùam iva bhaviùyty asukhadam || BharSt_2.48 || unmãlat-trivalã-taraïga-nilayà prottuïga-pãna-stanadvandvenodgata- cakravàka-yugalà vaktràmbujodbhàsinã | kàntàkàra-dharà nadãyam abhitaþ kråràtra nàpekùate saüsàràrõava-majjanaü yadi tadà dåreõa santyajyatàm || BharSt_2.49 || jalpanti sàrdham anyena pa÷yanty anyaü savibhramàþ | hçd-gataü cintayanty anyaü priyaþ ko nàma yoùitàm || BharSt_2.50 || madhu tiùñhati vàci yoùitàü hçdi hàlàhalam eva kevalam | ataeva nipãyate 'dharo hçdayaü muùñibhir eva tàóyate || BharSt_2.51 || apasara sakhe dåràd asmàt kañàkùa-viùànalàt prakçti-viùamàd yoùit-sarpàd vilàsa-phaõàbhçtaþ | itara-phaõinà daùñaþ ÷akya÷ cikitsitum auùadhai÷catur- vanitàbhogi-grastaü hi mantriõaþ || BharSt_2.52 || vistàritaü makara-ketana-dhãvareõa strã-saüj¤itaü baói÷am atra bhavàmbu-rà÷au | yenàciràt tad-adharàmiùa-lola-martya- matsyàn vikçùya vipacaty anuràga-vahnau || BharSt_2.53 || kàminã-kàya-kàntàre kuca-parvata-durgame | mà saücara manaþ pàntha tatràste smara-taskaraþ || BharSt_2.54 || vyàdãrgheõa calena vaktra-gatinà tejasvinà bhoginà nãlàbja-dyutinàhinà param ahaü dçùño na tac-cakùuùà | dçùñe santi cikitsakà di÷i di÷i pràyeõa darmàrthino mugdhàkùkùaõa-vãkùitasya na hi me vaidyo na càpy auùadham || BharSt_2.55 || iha hi madhura-gãtaü nçtyam etad-raso 'yaü sphurati parimalo 'sau spar÷a eùa stanànàm | iti hata-paramàrthair indriyair bhràmyamàõaþ sva-hita-karaõa-dhårtaiþ pa¤cabhir va¤cito 'smi || BharSt_2.56 || na gamyo mantràõàü na ca bhavati bhaiùajya-viùayo na càpi pradhvaüsaü vrajati vividhaiþ ÷àntika-÷ataiþ | bhramàve÷àd aïge kam api vidadhad bhaïgam asakçt smaràpasmàro 'yaü bhramayati dç÷aü ghårõayati ca || BharSt_2.57 || jàty-andhàya ca durmukhàya ca jaràjãrõà khilàïgàya ca gràmãõàya ca duùkulàya ca galat-kuùñhàbhibhåtàya ca | yacchantãùu manoharaü nija-vapu-lakùmã-lava-÷raddhayà paõya-strãùu viveka-kalpa-latikà÷a-strãùu ràjyeta kaþ || BharSt_2.58 || ve÷yàsau madana-jvàlà råpe 'ndhana-vivardhità | kàmibhir yatra håyante yauvanàni dhanàni ca || BharSt_2.59 || ka÷ cumbati kula-puruùo ve÷yàdhara-pallavaü manoj¤am api | càrabhaña-cora-ceñaka-naña-viña-niùñhãvana-÷aràvam || BharSt_2.60 || dhanyàs ta eva dhavalàyata-locanànàü tàruõya-darpa-ghana-pãna-payodharàõàm | kùàmodaropari lasat-trivalã-latànàü dçùñvàkçtiü vikçtim eti mano na yeùàm || BharSt_2.61 || bàle lãlà-mukulitam amã mantharà dçùñi-pàtàþ kiü kùipyante virama-virama vyartha eùa ÷ramas te | sampraty anye vayam uparataü bàlyam àsthà vanànte kùãõo mohas tçõam iva jagaj-jàlam àlokayàmaþ || BharSt_2.62 || iyaü bàlà màü praty anavaratam indãvara-dalaprabhà cãraü cakùuþ kùipati kim abhipretam anayà | gato moho 'smàkaü smara-÷abara-bàõa-vyatikarajvara- jvàlà ÷àntà tad api na varàkã viramati || BharSt_2.63 || kiü kandarpa karaü kadarthayasi re kodaõóa-ñaïkàritaü re re kokila komalaü kala-ravaü kiü và vçthà jalpasi | mugdhe snigdha-vidagdha-càru-madhurair lolaiþ kañàkùair alaü ceta÷ cumbita-candra-cåóa-caraõa-dhyànàmçtaü vartate || BharSt_2.64 || virahe 'pi saïgamaþ khalu parasparaü saïgataü mano yeùàm | hçdayam api vighaññitaü cet saïgã virahaü vi÷eùayati || BharSt_2.65 || kiü gatena yadi sà na jãvati pràõiti priyatamà tathàpi kim | ity udãkùya nava-megha-màlikàü na prayàti pathikaþ sva-mandiram || BharSt_2.66 || viramata budhà yoùit-saïgàt sukhàt kùaõa-bhaïguràt kuruta karuõà-maitrã-praj¤à-vadhå-jana-saïgamam | na khalu narake hàràkràntaü ghana-stana-maõóalaü ÷araõam athavà ÷roõã-bimbaü raõan-maõi-mekhalam || BharSt_2.67 || yadà yogàbhyàsa-vyasana-kç÷ayor àtma-manasoravicchinnà maitrã sphurati kçtinas tasya kim u taiþ | priyàõàm àlàpair adhara-madhubhir vaktra-vidhubhiþ sani÷vàsàmodaiþ sakuca-kala÷à÷leùa-surataiþ || BharSt_2.68 || yadàsãd aj¤ànaü smara-timira-sa¤càra-janitaü tadà dçùña-nàrã-mayam idam a÷eùaü jagad iti | idànãm asmàkaü pañutara-vivekà¤jana-juùàü samãbhåtà dçùñis tribhuvanam api brahma manute || BharSt_2.69 || tàvad eva kçtinàm api sphuratyeùa nirmala-viveka-dãpakaþ | yàvad eva na kuraïga-cakùuùàü tàóyate cañula-locanà¤calaiþ || BharSt_2.70 || vacasi bhavati saïga-tyàgam uddi÷ya vàrtà ÷ruti-mukhara-mukhànàü kevalaü paõóitànàm | jaghanam aruõa-ratna-granthi-kà¤cã-kalàpaü kuvalaya-nayanànàü ko vihàtuü samarthaþ || BharSt_2.71 || sva-para-pratàrako 'sau nindati yo 'lãka-paõóito yuvatãþ | yasmàt tapaso 'pi phalaü svargaþ svarge 'pi càpsarasaþ || BharSt_2.72 || mattebha-kumbha-dalane bhuvi santi dhãràþ kecit pracaõóa-mçga-ràja-vadhe 'pi dakùàþ | kintu bravãmi balinàü purataþ prasahya kandarpa-darpa-dalane viralà manuùyàþ || BharSt_2.73 || san-màrge tàvad àste prabhavati ca naras tàvad evendriyàõàü lajjàü tàvad vidhatte vinayam api samàlambate tàvad eva | bhrå-càpàkçùña-muktàþ ÷ravaõa-patha-gatà nãla-pakùmàõa ete yàval lãlàvatãnàü hçdi na dhçtimuùo dçùñi-bàõàþ patanti || BharSt_2.74 || unmatta-prema-saürambhàd àrabhante yad-aïganàþ | tatra pratyåham àdhàtuü brahmàpi khalu kàtaraþ || BharSt_2.75 || tàvan mahattvaü pàõóityaü kulãnatvaü vivekità | yàvaj jvalati nàïgeùu hataþ pa¤ceùu-pàvakaþ || BharSt_2.76 || ÷àstraj¤o 'pi praguõi-tanayo 'tyànta-bàdhàpi bàóhaü saüsàre 'smin bhavati viralo bhàjanaü sad-gatãnàm | yenaitasmin niraya-nagara-dvàram udghàñayantã vàmàkùãõàü bhavati kuñilà bhrå-latà ku¤cikeva || BharSt_2.77 || kç÷aþ kàõaþ kha¤jaþ ÷ravaõa-rahitaþ puccha-vikalo vraõã påya-klinnaþ kçmi-kula-÷atair àvçta-tanuþ | kùudhà kùàmo jãrõaþ piñharaka-kapàlàrpita-galaþ ÷unãm anveti ÷và hatam api ca hanty eva madanaþ || BharSt_2.78 || strã-mudràü kusumàyudhasya jayinãü sarvàrtha-sampat-karãü ye måóhàþ pravihàya yànti kudhiyo mithyà-phalànveùiõaþ | te tenaiva nihatya nirdayataraü nagnãkçtà muõóitàþ kecit pa¤ca-÷ikhã-kçtà÷ ca jañilàþ kàpàlikà÷ càpare || BharSt_2.79 || vi÷vàmitra-parà÷ara-prabhçtayo vàtàmbu-parõà÷anàste 'pi strã-mukha-païkajaü sulalitaü dçùñvaiva mohaü gatàþ | ÷àlyannaü sa-ghçtaü payo-dadhi-yutaü ye bhu¤jate mànavàsteùàm indriya-nigraho yadi bhaved vindhyaþ plavet sàgare || BharSt_2.80 || parimala-bhçto vàtàþ ÷àkhà navàïkura-koñayo madhura-vidhurotkaõñhà-bhàjaþ priyà pika-pakùiõàm | virala-virasa-svedodgàrà vadhå-vadanendavaþ prasarati madhau dhàtryàü jàto na kasya guõodayaþ || BharSt_2.81 || madhur ayaü madhurair api kokilà kala-ravair malayasya ca vàyubhiþ | virahiõaþ prahiõasti ÷arãriõo vipadi hanta sudhàpi viùàyate || BharSt_2.82 || àvàsaþ kila-ki¤citasya dayità-pàr÷ve vilàsàlasàþ karõe kokila-kàminã-kala-ravaþ smero latà-maõóapaþ | goùñhã sat-kavibhiþ samaü katipayair mugdhàþ sudhàü÷oþ karàþ keùàücit sukhayanti càtra hçdayaü caitre vicitràþ kùapàþ || BharSt_2.83 || pàntha strã-virahànalàhuti-kalàm àtanvatã ma¤jarãmàkandeùu pikàïganàbhir adhunà sotkaõñham àlokyate | apy ete nava-pàñalà-parimala-pràg-bhàra-pàñac-carà vànti-klànti-vitàna-tànava-kçtaþ ÷rãkhaõóa-÷ailànilàþ || BharSt_2.84 || prathitaþ praõayavatãnàü tàvat padam àtanotu hçdi mànaþ | bhavati na yàvac candanataru- surabhir malaya-pavamànaþ || BharSt_2.85 || sahakàra-kusuma-kesaranikara- bharàmoda-mårcchita-dig-ante | madhura-madhura-vidhura-madhupe madhau bhavet kasya notkaõñhà || BharSt_2.86 || acchàccha-candana-rasàrdratarà mçgàkùyo dhàrà-gçhàõi kusumàni ca kaumudã ca | mando marut sumanasaþ ÷uci harmya-pçùñhaü grãùme madaü ca madanaü ca vivardhayanti || BharSt_2.87 || srajo hçdy àmodà vyajana-pavana÷ candra-kiraõàþ paràgaþ kàsàro malayaja-rajaþ ÷ãdhu vi÷adam | ÷uciþ saudhotsaïgaþ pratanu vasanaü païkaja-dç÷o nidàgha-rtàv etad vilasati labhante sukçtinaþ || BharSt_2.88 || sudhà-÷ubhraü dhàma sphurad-amala-ra÷miþ ÷a÷adharaþ priyà-vaktràmbhojaü malayaja-raja÷ càtisurabhiþ | srajo hçdyàmodàs tad idam akhilaü ràgiõi jane karoty antaþ kùobhaü na tu viùaya-saüsarga-vimukhe || BharSt_2.89 || taruõã-veùoddãpita-kàmà vikasaj-jàtã-puùpa-sugandhiþ | unnata-pãna-payodhara-bhàrà pràvçñ tanute kasya na harùam || BharSt_2.90 || viyad-upacita-meghaü bhåmayaþ kandalinyo nava-kuñaja-kadambàmodino gandhavàhàþ | ÷ikhi-kula-kala-kekàràvaramyà vanàntàþ sukhinam asukhinaü và sarvam utkaõñhayanti || BharSt_2.91 || upari ghanaü ghana-pañalaü tiryag girayo 'pi nartita-mayåràþ | kùitir api kandala-dhavalà dçùñiü pathikaþ kva pàtayati || BharSt_2.92 || ito vidyud-vallã-vilasitam itaþ ketaki-taroþ sphuran gandhaþ prodyaj-jalada-ninada-sphårjitam itaþ | itaþ keki-krãóà-kala-kala-ravaþ pakùmala-dç÷àü kathaü yàsyanty ete viraha-divasàþ sambhçta-rasàþ || BharSt_2.93 || asåci-sa¤càre tamasi nabhasi prauóha-jaladadhvani- pràj¤aümanye patati pçùatànàü ca nicaye | idaü saudàminyàþ kanaka-kamanãyaü vilasitaü mudaü ca mlàniü ca prathayati pathi svaira-sudç÷àm || BharSt_2.94 || àsàreõa na harmyataþ priyatamair yàtuü bahiþ ÷akyate ÷ãtotkampa-nimittam àyata-dç÷à gàóhaü samàliïgyate | jàtàþ ÷ãkara-÷ãtalà÷ ca marutor atyanta-kheda-cchido dhanyànàü bata durdinaü sudinatàü yàti priyà-saïgame || BharSt_2.95 || ardhaü suptvà ni÷àyàþ sarabhasa-suratàyàsa-sanna-÷lathàïgaprodbhåtàsahya- tçùõo madhu-mada-nirato harmya-pçùñhe vivikte | sambhoga-klànta-kàntà-÷ithila-bhuja-latà-varjitaü karkarãto jyotsnàbhinnàccha-dhàraü pibati na salilaü ÷àradaü manda-puõyaþ || BharSt_2.96 || hemante dadhi-dugdha-sarpir a÷anà mà¤jiùñha-vàso-bhçtaþ kà÷mãra-drava-sàndra-digdha-vapuùa÷ chinnà vicitrai rataiþ | vçttoru-stana-kàminojana-kçtà÷leùà gçhàbhyantare tàmbålã-dala-påga-pårita-mukhà dhanyàþ sukhaü ÷erate || BharSt_2.97 || praduyat-prauóha-priyaïgu-dyuti-bhçti vikasat-kunda-màdyad-dvirephe kàle pràleya-vàta-pracala-vilasitodàra-mandàra-dhàmni | yeùàü no kaõñha-lagnà kùaõam api tuhina-kùoda-dakùà mçgàkùã tesàm àyàma-yàmà yama-sadana-samà yàminã yàti yånàm || BharSt_2.98 || cumbanto gaõóa-bhittãr alakavati mukhe sãtkçtàny àdadhànà vakùaþ-såtka¤cukeùu stana-bhara-pulakodbhedam àpàdayantaþ | årå-nàkampayantaþ pçthu-jaghana-tañàt sraüsayanto 'ü÷ukàni vyaktaü kàntà-janànàü viña-carita-bhçtaþ ÷ai÷irà vànti vàtàþ || BharSt_2.99 || ke÷ànàkulayan dç÷o mukulayan vàso balàd àkùipannàtanvan pulakodgamaü prakañayann àvega-kampaü ÷anaiþ | bàraü bàram udàra-sãtkçta-kçto danta-cchadàn pãóayan pràyaþ ÷ai÷ira eùa samprati marut kàntàsu kàntàyate || BharSt_2.100 || yady asya nàsti ruciraü tasmiüs tasya spçhà manoj¤e 'pi | ramaõãye 'pi sudhàü÷au na manaþ-kàmaþ sarojinyàþ || BharSt_2.101 || vairàgye saücaraty eko nãtau bhramati càparaþ | ÷çïgàre ramate ka÷cid bhuvi bhedàþ parasparam || BharSt_2.102 || iti ÷ubhaü bhåyàt | ______________________________________________________________________________ vairàgya-÷atakam bhartçhareþ cåóottaüsita-candra-càru-kalikà-ca¤cac-chikhà-bhàsvaro lãlà-dagdha-vilola-kàma-÷alabhaþ ÷reyo-da÷àgre sphuran | antaþ-sphårjad-apàra-moha-timira-pràg-bhàram uccàñayan ÷vetaþ-sadmani yoginàü vijayate j¤àna-pradãpo haraþ || BharSt_3.1 || bhràntaü de÷am aneka-durga-viùamaü pràptaü na ki¤cit phalaü tyaktvà jàti-kulàbhimànam ucitaü sevà kçtà niùphalà | bhuktaü màna-vivarjitaü para-gçheùv à÷aïkayà kàkavat tçùõe jçmbhasi pàpa-karma-pi÷une nàdyàpi santuùyasi || BharSt_3.2 || utkhàtaü nidhi-÷aïkayà kùiti-talaü dhmàtà girer dhàtavo nistãrõaþ saritàü patir nçpatayo yatnena santoùitàþ | mantràràdhana-tat-pareõa manasà nãtàþ ÷ma÷àne ni÷àþ pràptaþ kàõa-varàñako 'pi na mayà tçùõe sakàmà bhava || BharSt_3.3 || khalàlàpàþ sauóhàþ katham api tad-àràdhana-parairnigçhyàntar- bàùpaü hasitam api ÷ånyena manasà | kçto vitta-stambha-pratihata-dhiyàm a¤jalir api tvam à÷e moghà÷e kima aparam ato nartayasi màm || BharSt_3.4 || amãùàü pràõànàü tulita-visinã-patra-payasàü kçte kiü nàsmàbhir vigalita-vivekair vyavasitam | yad-àóhyànàm agre draviõa-mada-niþsaüj¤a-manasàü kçtaü màva-vrãóair nija-guõa-kathà-pàtakam api || BharSt_3.5 || kùàntaü na kùamayà gçhocita-sukhaü tyaktaü na santoùataþ soóho duþsaha-÷ãta-tàpa-pavana-kle÷o na taptaü tapaþ | dhyàtaü vittam ahar-ni÷aü nityamita-pràõair na ÷ambhoþ padaü tat-tat-karma kçtaü yad eva munibhis tais taiþ phalair va¤citàþ || BharSt_3.6 || bhogà na bhuktà vayam eva bhuktàs tapo na taptaü vayam eva taptàþ | kàlo na yàto vayam eva yàtàstçùõà na jãrõà vayam eva jãrõàþ || BharSt_3.7 || balibhir mukham àkràntaü palitenàïkitaü ÷iraþ | gàtràõi ÷ithilàyante tçùõaikà taruõàyate || BharSt_3.8 || viveka-vyàko÷e vidadhati same ÷àmyati tçùà pariùvaïge tuïge prasaratitaràü sà pariõatà | jaràjãrõai÷varya-grasana-gahanàkùepa-kçpaõastçùàpàtraü yasyàü bhavati marutàm apy adhipatiþ || BharSt_3.8*1 || nivçttà bhogecchà puruùa-bahu-màno 'pi galitaþ samànàþ svar-yàtàþ sapadi suhçdo jãvita-samàþ | ÷anair yaùñy utthànaü ghana-timira-ruddhe ca nayane aho måóhaþ kàyas tad api maraõàpàya-cakitaþ || BharSt_3.9 || à÷à nàma nadã manoratha-jalà tçùõà-taraïgàkulà ràga-gràhavatã vitarka-vihagà dhairya-druma-dhvaüsinã | mohàvarta-sudustaràtigahanà prottuïga-cintà-tañã tasyàþ para-gatà vi÷uddham alaso nandanti yogã÷varàþ || BharSt_3.10 || na saüsàrotpannaü caritam anupa÷yàmi ku÷alaü vipàkaþ puõyànàü janayati bhayaü me vimç÷ataþ | mahadbhiþ puõyaughai÷ cira-parigçhãtà÷ ca viùayà mahànto jàyante vyasanam iva dàtuü viùayiõàm || BharSt_3.11 || ava÷yaü yàtàra÷ cirataram uùitvàpi viùayà viyoge ko bhedas tyajati na jano yat svayam amån | vrajantaþ svàtantryàd atula-paritàpàya manasaþ svayaü tyaktà hy ete ÷ama-sukham anantaü vidadhati || BharSt_3.12 || brahma-j¤àna-viveka-nirmala-dhiyaþ kurvanty aho duùkaraü yan mu¤canty upabhoga-bhà¤jy api dhanàny ekàntato niþspçhàþ | sampràtàn na purà na samprati na ca pràptau dçóha-pratyayàn và¤chà-màtra-parigrahàn api paraü tyaktuü na ÷aktà vayam || BharSt_3.13 || dhanyànàü giri-kandareùu vasatàü jyotiþ paraü dhyàyatàmànandà÷ru- jalaü pibanti ÷akunà niþ÷aïkam aïke÷ayàþ | asmàkaü tu manorathoparacita-pràsàda-vàpã-tañakrãóà- kànana-keli-kautuka-juùàm àyuþ paraü kùãyate || BharSt_3.14 || bhikùà-÷ataü tad api nãrasam eka-bàraü ÷ayyà ca bhåþ parijano nija-deha-màtram | vastraü vi÷ãrõa-÷ata-khaõóa-mayã ca kanthà hà hà tathàpi viùayà na parityajanti || BharSt_3.15 || stanau màüsa-granthã kanaka-kala÷àv ity upamitã mukhaü ÷leùmàgàraü tad api ca ÷a÷àïkena tulitam | sravan-måtra-klinnaü kari-vara-÷ira-spardhi jaghanaü muhur nindyaü råpaü kavi-jana-vi÷eùair guru-kçtam || BharSt_3.16 || eko ràgiùu ràjate priyatamà-dehàrdha-hàrã haro nãràgeùu jano vimukta-lalanàsaïgo na yasmàt paraþ | durvàra-smara-bàõa-pannaga-viùa-vyàbiddha-mugdho janaþ ÷eùaþ kàma-vióambitàn na viùayàn bhoktuü na moktuü kùamaþ || BharSt_3.17 || ajànan dàhàtmyaü patatu ÷alabhas tãvra-dahane sa mãno 'py aj¤ànàd baói÷a-yutam a÷nàtu pi÷itam | vijànanto 'py ete vayam iha viyaj jàla-jañilàn na mu¤càmaþ kànàm ahaha gahano moha-mahimà || BharSt_3.18 || tçùà ÷uùyaty àsye pibati salilaü ÷ãta-madhuraü kùudhàrtaþ ÷àlyannaü kavalayati màüsàdi-kalitam | pradãpte kàmàgnau sudçóhataram àliïgati vadhåü pratãkàraü vyàdhaþ sukham iti viparyasyati janaþ || BharSt_3.19 || tuïgaü ve÷ma sutàþ satàm abhimatàþ saïkhyàtigàþ sampadaþ kalyàõã dayità vaya÷ ca navam ity aj¤àna-måóho janaþ | matvà vi÷vam ana÷varaü nivi÷ate saüsàra-kàrà-gçhe saüdç÷ya kùaõa-bhaïguraü tad akhilaü dhanyas tu sannyasyati || BharSt_3.20 || dãnà dãna-mukhaiþ sadaiva ÷i÷ukairàkçùña-jãrõàmbarà kro÷adbhiþ kùudhitair niranna-vidhurà dç÷yà na ced gehinã | yàc¤à-bhaïga-bhayena gadgada-gala-truñyad-vilãnàkùaraü ko dehãti vadet sva-dagdha-jañharasyàrthe manasvã pumàn || BharSt_3.21 || abhimata-mahàmàna-granthi-prabheda-pañãyasã gurutara-guõa-gràmàbhoja-sphuñojjvala-candrikà | vipula-vilal-lajjà-vallã-vitàna-kuñhàrikà jañhara-piñharã duspureyaü karoti vióambanam || BharSt_3.22 || puõye gràme vane và mahati sita-pañac-channa-pàlã kapàliü hy àdàya nyàya-garbha-dvija-huta-huta-bhug dhåma-dhåmropakaõñhe | dvàraü dvàraü praviùño varam udara-darã-påraõàya kùudhàrto mànã pràõaiþ sanàtho na punar anudinaü tulya-kulyesu dãnaþ || BharSt_3.23 || gaïgà-taraïga-kaõa-÷ãkara-÷ãtalàni vidyàdharàdhyuùita-càru-÷ilà-talàni | sthànàni kiü himavataþ pralayaü gatàni yat sàvamàna-para-piõóa-ratà manuùyàþ || BharSt_3.24 || kiü kandàþ kandarebhyaþ pralayam upagatà nirjharà và giribhyaþ pradhvastà và tarubhyaþ sarasa-gala-bhçto valkalinya÷ ca ÷àkhàþ | vãkùyante yan mukhàni prasabham apagata-pra÷rayàõàü khalànàü duþkhàpta-svalpa-vitta-smaya-pavana-va÷ànartita-bhrå-latàni || BharSt_3.25 || puõyair måla-phalais tathà praõayinãü vçttiü kuruùvàdhunà bhå-÷ayyàü nava-pallavair akçpaõair uttiùñha yàvo vanam | kùudràõàm aviveka-måóha-manasàü yatre÷varàõàü sadà vitta-vyàdhi-vikàra-vihvala-giràü nàmàpi na ÷råyate || BharSt_3.26 || phalaü svecchà-labhyaü prativanam akhedaü kùitiruhàü payaþ sthàne sthàne ÷i÷ira-madhuraü puõya-saritàm | mçdu-spar÷à ÷ayyà sulalita-latà-pallava-mayã sahante santàpaü tad api dhaninàü dvàri kçpaõàþ || BharSt_3.27 || ye vartante dhana-pati-puraþ pràrthanà-duþkha-bhàjo ye càlpatvaü dadhati viùayàkùepa-paryàpta-buddheþ | teùàm antaþ-sphurita-hasitaü vàsaràõi smareyaü dhyàna-cchede ÷ikhari-kuhara-gràva-÷ayyà-niùaõõaþ || BharSt_3.28 || ye santoùa-nirantara-pramuditas teùàü na bhinnà mudo ye tv anye dhana-lubdha-saïkala-dhiyas tesàü na tçùõàhatà | itthaü kasya kçte kutaþ sa vidhinà kãdçk-padaü sampadàü svàtmany eva samàpta-hema-mahimà merur na me rocate || BharSt_3.29 || bhikùàhàram adainyam apratisukhaü bhãticchidaü sarvato durmàtsarya-madàbhimàna-mathanaü duþkhaugha-vidhvaüsanam | sarvatrànvaham aprayatna-sulabhaü sàdhu-priyaü pàvanaü ÷ambhoþ satram avàyam akùaya-nidhiü ÷aüsanti yogã÷varàþ || BharSt_3.30 || bhoge rogamayaü kule cyuti-bhayaü vitte nçpàlàd bhayaü màne dhainya-bhayaü bale ripu-bhayaü råpe jaràya bhayam | ÷àstre vàdibhayaü guõe khala-bhayaü kàye kçtàntàd bhayaü sarvaü vastu bhayànvitaü bhuvi néõàü vairàgyam evàbhayam || BharSt_3.31 || àkràntaü maraõena janma jarasà càtyujjvalaü yauvanaü santoùo dhana-lipsayà ÷ama-mukhaü prauóhàïganà-vibhramaiþ | lokair matsaribhir guõà vana-bhuvo vyàlair nçpà durjanair asthairyeõa vibhåtayo 'py apahatà grastaü na kiü kena và || BharSt_3.32 || àdhi-vyàdhi-÷atair janasya vividhair àrogyam unmålyate lakùmãr yatra patanti tatra vivçta-dvàrà iva vyàpadaþ | jàtaü jàtam ava÷yam à÷u viva÷aü mçtyuþ karoty àtmasàt tat kiü tena niraïku÷ena vidhinà yan nirmitaü susthiram || BharSt_3.33 || bhogàs tuïgataraïga-bhaïga-taralàþ pràõàþ kùaõa-dhvaüsinaþ stokàny eva dinàni yauvana-sukhaü sphårtiþ priyàsu sthità | tat-saüsàram asàram eva nikhilaü buddhvà budhà bodhakà lokànugraha-pe÷alena manasà yatnaþ samàdhãyatàm || BharSt_3.34 || bhogà megha-vitàna-madhya-vilasat-saudàminã-ca¤calà àyur vàyu-vighaññitàbja-pañalã-lãnàmbuvad bhaïguram | lãlà yauvana-làlasàs tanubhçtàm ity àkalayya drutaü yoge dhairya-samàdhi-siddhi-sulabhe buddhiü vidadhvaü budhàþ || BharSt_3.35 || àyuþ kallola-lolaü katipaya-divasa-sthàyinã yauvana-÷rãr arthàþ saïkalpa-kalpà ghana-samaya-taóid-vibhramà bhoga-pågàþ | kaõñhà÷leùopagåóha tad api ca na ciraü yat priyàbhaþ praõãtaü brahmaõy àsakta-città bhavata bhavamayàmbhodhi-pàraü tarãtum || BharSt_3.36 || kçcchreõàmedhya-madhye niyamita-tanubhiþ sthãyate garbha-vàse kàntà-vi÷leùa-duþkha-vyatikara-viùamo yauvane copabhogaþ | vàmàkùãõàm avaj¤à-vihasita-vasatir vçddha-bhàvo 'nyasàdhuþ saüsàre re manuùyà vadata yadi sukhaü svalpam apy asti ki¤cit || BharSt_3.37 || vyàghrãva tiùñhati jarà paritarjayantã rogà÷ ca ÷atrava iva praharanti deham | àyuþ parisravanti bhinna-ghañà-divàmbho lokas tathàpy ahitam àcaratãti citram || BharSt_3.38 || bhogà bhaïgura-vçttayo bahuvidhàs tair eva càyaü bhavastat kasyeha kçte paribhramata re lokàþ kçtaü ceùñataiþ | à÷à-pà÷a-÷atàpa÷ànti-vi÷adaü cetaþ-samàdhãyatàü kàmotpatti-va÷àt svadhàmani yadi ÷raddeyam asmad-vacaþ || BharSt_3.39 || sakhe dhanyàþ kecit truñita-bhava-bandha-vyatikarà vanànte cittàntar-viùam aviùayà÷ãt-viùa-gatàþ | ÷arac-candra-jyotsnàdhavala-gaganàbhoga-subhagàü nayante ye ràtriü sukçta-caya-cintaika-÷araõàþ || BharSt_3.39*1 || brahmendràdi-marud-gaõàüs tçõa-kaõàn yatra sthito manyate yat-svàdàd virasà bhavanti vibhavàs trailokya-ràjyàdayaþ | bhogaþ ko 'pi sa eva eka paramo nityodito jçmbhate bhoþ sàdho kùaõa-bhaïgure tad itare bhoge ratiü mà kçthàþ || BharSt_3.40 || sà ramyà nagarã mahàn sa nçpatiþ sàmanta-cakraü ca tat pàr÷ve tasya ca sà vidagdha-pariùat tà÷ candra-bimbànanàþ | udvçttaþ sa ràja-putra-nivahas te vandinas tàþ kathàþ sarvaü yasya va÷àd agàt smçti-pathaü kàlàya tasmai namaþ || BharSt_3.41 || yatrànekaþ kvacid api gçhe tatra tiùñhaty athaiko yatràpy ekas tad anu bahavas tatra naiko 'pi cànte | itthaü nayau rajani-divasau lolayan dvàv ivàkùau kàlaþ kalyo bhuvana-phalake kraóati pràõi-÷àraiþ || BharSt_3.42 || àdityasya gatàgatair aharahaþ saükùãyate jãvitaü vyàpàrair bahu-kàrya-bhàra-gurubhiþ kàlo 'pi na j¤àyate | dçùñvà janma-jarà-vipatti-maraõaü tràsa÷ ca notpadyate pãtvà mohamayãü pramàda-madiràm unmatta-bhåtaü jagat || BharSt_3.43 || ràtriþ saiva punaþ sa eva divaso matvà mudhà jantavo dhàvanty udyaminas tathaiva nibhçta-pràrabdha-tat-tat-kriyàþ | vyàpàraiþ punar-ukta-bhåta-viùayair itthaü vidhenàmunà saüsàreõa kadarthità vayam aho mohàn na lajjàmahe || BharSt_3.44 || na dhyànaü padam ã÷varasya vidhivat saüsàra-vicchittaye svarga-dvàra-kapàña-pàñana-pañur dharmo 'pi nopàrjitaþ | nàrã-pãna-payodharoru-yugalaü svapne 'pi nàliïgitaü màtuþ kevalam eva yauvana-vana-cchede kuñhàrà vayam || BharSt_3.45 || nàbhyastà prativàdi-vçnda-damanã vidyà vinãtocità khaógàgraiþ kari-kumbha-pãñha-dalanair nàkaü na nãtaü ya÷aþ | kàntàkomala-pallavàdhara-rasaþ pãto na candrodaye tàruõyaü gatam eva niùphalam aho ÷ånyàlaye dãpavat || BharSt_3.46 || vidyà nàdhigatà kalaïka-rahità vittaü ca nopàrjitaü ÷u÷råùàpi samàhitena manasà pitror na sampàdità | àlolàyata-locanàþ priyatamàþ svapne 'pi nàliïgitàþ kàlo 'yaü para-piõóa-lolupatayà kàkair iva preryate || BharSt_3.47 || vayaü yebhyo jàtà÷ cira-parigatà eva khalu te samaü yaiþ saüvçddhàþ smçti-viùayatàü te 'pi gamitàþ | idànãm ete smaþ pratidivasam àsanna-patanà gatàs tulyàvasthàü sikatilanadã-tãra-tarubhiþ || BharSt_3.48 || àyur varùa-÷ataü néõàü parimitaü ràtrau tad-ardhaü gataü tasyàrdhasya parasya càrdham aparaü bàlatva-vçddhatvayoþ | ÷eùaü vyàdhi-viyoga-duþkha-sahitaü sevàdibhir nãyate jãve vàrita-raïga-ca¤calatare saukhyaü kutaþ pràõinàm || BharSt_3.49 || kùaõaü bàlo bhåtvà kùaõam pai yuvà kàma-rasikaþ kùaõaü vittair hãnaþ kùaõam api ca sampårõa-vibhavaþ | jarà-jãrõair aïgair naña iva balã-maõóita-tanår naraþ saüsàrànte vi÷ati yamadhànãya-vanikàm || BharSt_3.50 || tvaü ràjà vayam apy upàsita-guru-praj¤àbhimànonnatàþ khyàtas tvaü vibhavair ya÷àüsi kavayo dikùu pratanvanti naþ | itthaü màna-dhanàti-dåram ubhayor apy àvayor antaraü yady asmàsu paràïmukho 'si vayam apy ekàntato niþspçhà || BharSt_3.51 || arthànàm ã÷iùe tvaü vayam api ca giràm ã÷mahe yàvad arthaü ÷åras tvaü vàdi-darpa-vyupa÷amana-vidhàva-kùayaü pàñavaü naþ | sevante tvàü dhanàóhyà matimalahatayemàm api ÷rotu-kàmàmayy apy àsthà na te cet tvayi mama nitaràm eva ràjann anàsthà || BharSt_3.52 || vayam iha parituùñà valkalais tvaü dukålaiþ sama iha paritoùo nirvi÷eùo vi÷eùaþ | sa tu bhavatu daridro yasya tçùõà vi÷àlà manasi ca parituùñe ko 'rthavàn ko daridraþ || BharSt_3.53 || phalam alam a÷anàya svàdu pànàya toyaü kùitir api ÷ayanàrthaü vàsase valkalaü ca | nava-ghana-madhupàna-bhrànta-sarvendriyàõàmavinayam anumantuü notsahe durjanànàm || BharSt_3.54 || a÷nãmahi vayaü bhikùàm à÷àvàso vasãmahi | ÷ayãmahi mahã-pçùñhe kurvãmahi kim ã÷varaiþ || BharSt_3.55 || na nañà nà viñà na gàyakà na ca sabhyetara-vàda-cu¤cavaþ | nçpam ãkùitum atra ke vayaü stana-bhàràn amità na yoùitaþ || BharSt_3.56 || vipula-hçdayair ã÷air etaj jagaj janitaü purà vidhçtam aparair dattaü cànyair vijitya tçõaü yathà | iha hi bhuvanàny anyair dhãrà÷ caturda÷a bhu¤jate katipaya-pura-svàmye puüsàü ka eùa mada-jvaraþ || BharSt_3.57 || abhuktàyàü yasyàü kùaõam api na yàtaü nçpa-÷atair dhuvas tasyà làbhe ka iva bahumànaþ kùiti-bhçtàm | tad-aü÷asyàpy aü÷e tad-avaya-le÷e 'pi patayo viùàde kartavye vidadhati jaóàþ pratyuta mudam || BharSt_3.58 || mçt-piõóo jala-rekhayà bala-yatiþ sarvo 'py ayaü nanv aõuþ svàü÷ãkçtya sa eva saïgara-÷atai ràj¤àü gaõà bhu¤jate | ye dadyur dadato 'thavà kim aparaü kùudrà daridraü bhç÷aü dhig dhik tàn puruùàdhamàn dhanakaõàn và¤chanti tebhyo 'pi ye || BharSt_3.59 || sa jàtaþ ko 'py àsãn madana-ripuõà mårdhni dhavalaü kapàlaü yasyoccair vinihitam alaïkàra-vidhaye | nçbhiþ pràõa-tràõa-pravaõa-matibhiþ kai÷cid adhunà namadbhiþ kaþ puüsàm ayam atula-darpa-jvara-bharaþ || BharSt_3.60 || pareùàü cetàüsi pratidivasam àràdhya bahudhà prasàdaü kiü netuü vi÷asi hçdaya kle÷a-kalitam | prasanne tvayy antaþ-savayamudita-cintàmaõi-gaõo viviktaþ saïkalpaþ kim abhilaùitaü puùyati na te || BharSt_3.61 || satyàm eva trilokã-sariti hara-÷ira÷ cumbinãvac chañàyàü sad-vçttiü kalpayantyàü baña-viñapa-bhavair valkalaiþ sat-phalai÷ ca | ko 'yaü vidvàn vipatti-jvara-janita-rujàtãva-duþkhàsikànàü vaktraü vãkùeta duþsthe yadi hi na vibhçyàt sve kuñumbe 'nukampàm || BharSt_3.61*1 || paribhramasi kiü mudhà kvacana citta vi÷ràmyatàü svayaü bhavati yad yathà bhavati tat tathà nànyathà | atãtam ananusmarann api ca bhàvya-saïkalpayannatarkita- samàgamànubhavàmi bhoganàham || BharSt_3.62 || etasmàd viramendriyàrtha-gahanàdàyàsakàd à÷raya÷reyo- màrgam a÷eùa-duþkha-÷amana-vyàpàra-dakùaü kùaõàt | svàtmãbhàvam upaihi santyaja nijàü kallola-lolaü gatiü mà bhåyo bhaja bhaïguràü bhava-ratiü cetaþ prasãdàdhunà || BharSt_3.63 || mohaü màrjaya tàm upàrjaya ratiü candràrdha-cåóàmaõau cetaþ svarga-taraïgiõã-taña-bhuvàm àsaïgam aïgãkuru | ko và vãciùu budbudeùu ca taóil-lekhàsu ca ÷rãùu ca jvàlàgreùu ca pannageùu sarid-vegeùu ca ca-pratyayaþ || BharSt_3.64 || ceta÷ cintaya mà ramàü sakçd imàm asthàyinãm àsthayà bhåpàla-bhrukuñã-kuñã-viharaõa-vyàpàra-paõyàïganàm | kanthà-ka¤cukinaþ pravi÷ya bhavana-dvàràõi vàràõasãrathyà- païktiùu pàõi-pàtra-patitàü bhikùàm apekùàmahe || BharSt_3.65 || agre gãtaü sarasa-kavayaþ pàr÷vayor dàkùiõàtyàþ pa÷càl lãlàvalaya-raõitaü càmara-gràhiõãnàm | yady asty evaü kuru bhava-rasàsvàdane lampañatvaü no cec cetaþ pravi÷a sahasà nirvikalpe samàdhau || BharSt_3.66 || pràptàþ ÷riyaþ sakala-kàma-dudhàs tataþ kiü nyastaü padaü ÷irasi vidviùatàü tataþ kim | sampàditàþ praõayino vibhavais tataþ kiü kalpaü sthitàs tanubhçtàü tanavas tataþ kim || BharSt_3.67 || bhaktir bhave maraõa-janma-bhayaü hçdi-sthaü sneho na bandhuùu na manmathajà vikàràþ | saüsarja doùa-rahità vijayà vanàntà vairàgyam asti kim itaþ paramarthanãyam || BharSt_3.68 || tasmàd anantam ajaraü paramaü vikàsi tad brahma cintaya kim ebhir asad-vikalpaiþ | yasyànuùaïgiõa ime bhuvanàdhipatyabhogàdayaþ kçpaõa-loka-matà bhavanti || BharSt_3.69 || pàtàlam àvi÷asi yàsi nabho vilaïghya diï-maõóalaü bhramasi mànasa càpalena | bhràntyàpi jàtu vimalaü katham àtmanãnaü na brahma saüsarasi virvçtimm eùi yena || BharSt_3.70 || kiü vedaiþ smçtibhiþ puràõa-pañhanaiþ ÷àstrair mahà-vistaraiþ svarga-gràma-kuñã-nivàsa-phaladaiþ karma-kriyà-vibhramaiþ | muktvaikaü bhava-duþkha-bhàra-racanà-vidhvaüsa-kàlànalaü svàtmànanda-pada-prave÷a-kalanaü ÷esair vàõig-vçttibhiþ || BharSt_3.71 || nàyaü te samayo rahasyam adhunà nidràti nàtho yadi sthitvà drakùyati kupyati prabhur iti dvàreùu yeùàü vacaþ | cetas tàn apahàya yàhi bhavanaü devasya vi÷ve÷itur nirdauvàrika-nirdayokty-aparuùaü niþsoma-÷arma-pradam || BharSt_3.71*1 || yato meruþ ÷rãmàn nipatati yugàntàgni-valitaþ samudràþ ÷uùyanti pracura-makara-gràha-nilayàþ | dharà gacchaty antaü dharaõi-dhara-pàdair api dhçtà ÷arãre kà vàrtà karikalabha-karõàgra-capale || BharSt_3.72 || gàtraü saïkucitaü gatir vigalità bhraùñà ca dantàvalir dçùñir nakùyati vardhate vadhiratà vaktraü ca làlàyate | vàkyaü nàdriyate ca bàndhava-jano bhàryà na ÷u÷råùate hà kaùñaü puruùasya jãrõa-vayasaþ putro 'py amitràyate || BharSt_3.73 || varõaü sitaü ÷irasi vãkùya ÷iroruhàõàü sthànaü jarà-paribhavasya tadà pumàüsam | àropitàüsthi-÷atakaü parihçtya yànti caõóàla-kåpam iva dårataraü taruõyaþ || BharSt_3.74 || yàvat svastham idaü ÷arãram arujaü yàvac ca dåre jarà yàvac cendriya-÷aktir apratihatà yàvat kùayo nàyuùaþ | àtma-÷reyasi tàvad eva viduùà kàryaþ prayatno mahàn sandãpte bhavane tu kåpa-khananaü pratyudyamaþ kãdç÷aþ || BharSt_3.75 || tapasyantaþ santaþ kim adhinivasàmaþ sura-nadãü guõodàràn dàràn uta paricaràmaþ savinayam | pibàmaþ ÷àstraughànuta-vividha-kàvyàmçta-rasàn na vidmaþ kiü kurmaþ katipaya-nimeùàyuùi jane || BharSt_3.76 || duràràdhyà÷ càmã turaga-cala-cittàþ kùitibhujo vayaü tu sthålecchàþ sumahati phale baddha-manasaþ | jarà dehaü mçtyur harati dayitaü jãvitam idaü sakhe nànyac chreyo jagati viduùe 'nyatra tapasaþ || BharSt_3.77 || màne mlàyini khaõóite ca vasuni vyarthe prayàte 'rthini kùãõe bandhu-jane gate parijane naùñe ÷anair yauvane | yuktaü kevalam etad eva sudhiyàü yaj jahnu-kanyà-payaþpåtàgràva- girãndra-kandara-tañã-ku¤je nivàsaþ kvacit || BharSt_3.78 || ramyà÷ candra-marãcayas tçõavatã ramyà vanànta-sthalã ramyaü sàdhu-samàgamàgata-sukhaü kàvyeùu ramyàþ kathàþ | kopopàhita-bàùpa-bindu-taralaü ramyaü priyàyà mukhaü sarvaü ramyam anityatàm upagate citte na ki¤cit punaþ || BharSt_3.79 || ramyaü harmya-talaü na kiü vasataye ÷ravyaü na geyàdikaü kiü và pràõa-samàsamàgama-sukhaü naivàdhika-prãtaye | kintu bhrànta-pataïga-kùapavanavyàlola-dãpàïkuracchàyà- ca¤calam àkalayya sakalaü santo vanàntaü gatàþ || BharSt_3.80 || à saüsàràt tribhuvanam idaü cinvatàü tàt tàdçïnaivàsmàkaü nayana-padavãü ÷rotra-màrgaü gato và | yo 'yaü dhatte viùaya-kariõo gàóha-gåóhàbhimànakùãvasyàntaþ- karaõa-kariõaþ saüyamàlàna-lãlàm || BharSt_3.81 || yad etat svacchandaü viharaõam akàrpaõyam a÷anaü sahàryaiþ saüvàsaþ ÷rutam upa÷amaika-vrata-phalam | mano manda-spandaü bahir api cirasyàpi vimç÷anna jàne kasyaiùà pariõatir udàrasya tapasaþ || BharSt_3.82 || jãrõà eva manorathà÷ ca hçdaye yàtaü ca tad yauvanaü hantàïgeùu guõà÷ bandhya-phalatàü yàtà guõaj¤air vinà | kiü yuktaü sahasàbhyupaiti balavàn kàlaþ kçtànto 'kùamã hà j¤àtaü madanàntakàïghri-yugalaü muktvàsti nànyo gatiþ || BharSt_3.83 || mahe÷vare và jagatàm adhã÷vare janàrdane và jagad-antaràtmani | na vastu-bheda-pratipattir asti me tathàpi bhaktis taruõendu-÷ekhare || BharSt_3.84 || sphurat-sphàra-jyotsnàdhavalita-tale kvàpi puline sukhàsãnàþ ÷ànta-dhvantisu rajanãùu dyu-saritaþ | bhavàbhogodvignàþ ÷iva ÷iva ÷ivety uccavacasaþ kadà yàsyàmo 'targata-bahula-bàùpàkula-da÷àm || BharSt_3.85 || mahàdevo devaþ sarid api ca saiùà sura-saridguhà evàgàraü vasanam api tà eva haritaþ | suhçdà kàlo 'yaü vratm idam adainya-vratam idaü kiyad và vakùyàmo vaña-viñapa evàstu dayità || BharSt_3.- || vitãrõe sarvasve taruõa-karuõà-pårõa-hçdayàþ smarantaþ saüsàre viguõa-pariõàmàü vidhi-gatim | vayaü puõyàraõye pariõata-÷arac-candra-kiraõàs triyàmà nesyàmo hara-caraõa-cintaika-÷araõàþ || BharSt_3.86 || kadà vàràõasyàm amara-tañinã-rodhasi vasan vasànaþ kaupãnaü ÷irasi nidadhàno '¤jali-puñam | aye gaurãnàtha tripurahara ÷ambho trinayana prasãdetyàkro÷an nimiùam iva neùyàmi divasàn || BharSt_3.87 || udyàneùu vicitra-bhojana-vidhis tãvràtitãvraü tapaþ kaupãnàvaraõaü suvastram amitaü bhikùàñanaü maõóanam | àsannaü maraõaü ca maïgala-samaü yasyàü samutpadyate tàü kà÷ãü parihçtya hanta vibudhair anyatra kiü sthãyate || BharSt_3.- || snàtvà gàïgaiþ payobhiþ ÷uci-kusuma-phalair arcayitvà vibho tvà dhyeye dhyànaü nive÷ya kùiti-dhara-kuhara-gràva-paryaïka-måle | àtmàràmaþ phalà÷ã guru-vacana-ratas tvat-prasàdàt smaràre duþkhaü mokùye kadàhaü sama-kara-caraõe puüsi sevàsamuttham || BharSt_3.88 || ekàkã niþspçhaþ ÷àntaþ pàõipàtro digambaraþ | kadà ÷ambho bhaviùyàmi karma-nirmålana-kùamaþ || BharSt_3.89 || pàõiü pàtrayatàü nisarga-÷ucinà bhaikùeõa santuùyatàü yatra kvàpi niùãdatàü bahu-tçõaü vi÷vaü muhuþ pa÷yatàm | atyàge 'pi tanor akhaõóa-paramànandàvabodha-spç÷à madhvà ko 'pi ÷iva-prasàda-sulabhaþ sampatsyate yoginàm || BharSt_3.90 || kaupãnaü ÷ata-khaõóa-jarjarataraü kanthà punas tàdç÷ã nai÷cintyaü nirapekùa-bhaikùyam a÷anaü nidrà ÷ma÷àne vane | svàtantryeõa niraïku÷aü viharaõaü svàntaü pra÷àntaü sadà sthairyaü yoga-mahotsave 'pi ca yadi trailokya-ràjyena kim || BharSt_3.91 || brahmàõóaü maõóalã-màtraü kiü lobhàya manasvinaþ | ÷apharã-sphurtenàbdhiþ kùubdho na khalu jàyate || BharSt_3.92 || màtar lakùmi bhajasva ka¤cid aparaü mat-kàïkùiõã mà sma bhår bhogeùu spçhayàlavas tava va÷e kà niþspçhàõàm asi | sadyaþ syåta-palà÷a-patra-puñikà-pàtraiþ pavitrã-kçtair bhikùà-vastubhir eva samprati vayaü vçttiü samãhàmahe || BharSt_3.93 || mahà-÷ayyà pçthvã vipulam upadhànaü bhuja-latàü vitànaü càkà÷aü vyajanam anukålo 'yam anilaþ | ÷arac-candro dãpo virati-vanità-saïga-muditaþ sukhã ÷àntaþ ÷ete munir atanu-bhåtir nçpa iva || BharSt_3.94 || bhikùàsã jana-madhya-saïga-rahitaþ svàyatta-ceùñaþ sadà hànà-dàna-virakta-màrga-nirataþ ka÷cit tapasvã sthitaþ | rathyàkãrõa-vi÷ãrõa-jãrõa-vasanaþ sampràpta-kanthàsano nirmàno nirahaïkçtiþ ÷ama-sukhàbhogaika-baddha-spçhaþ || BharSt_3.95 || caõóàlaþ kim ayaü dvijàtir athavà ÷ådro 'tha kiü tàpasaþ kiü và tattva-viveka-pe÷ala-matir yogã÷varaþ ko 'pi kim | ity utpanna-vikalpa-jalpa-mukharair àbhàùyamàõà janair na kruddhàþ pathi naiva tuùña-manaso yànti svayaü yoginaþ || BharSt_3.96 || hiüsà-÷ånyam ayatna-labhyam a÷anaü dhàtrà marut-kalpitaü vyàlànaü pa÷avas tçõàïkura-bhujas tuùñàþ sthalã-÷àyinaþ | saüsàràrõava-laïghana-kùama-dhiyàü vçttiþ kçtà sà nçõàü tàm anveùayatàü prayànti satataü sarvaü samàptiü guõàþ || BharSt_3.97 || gaïgà-tãre hima-giri-÷ilà-baddha-padmàsanasya brahma-dhyànàbhyasana-vidhinà yoga-nidràü gatasya | kiü tair bhàvyaü mama sudivasair yatra te nirvi÷aïkàþ kaõóåyante jarañha-hariõàþ svàïgam aïge madãye || BharSt_3.98 || jãrõàþ kanthà tataþ kiü sitam amala-pañaü pañña-såtraü tataþ kiü ekà bhàryà tataþ kiü haya-kari-sugaõair àvçto và tataþ kim | bhaktaü bhuktaü tataþ kiü kada÷anam athavà vàsarànte tataþ kiü vyakta-jyotir na vàntarmathita-bhava-bhayaü vaibhavaü và tataþ kim || BharSt_3.- || pàõiþ pàtraü pavitraü bhramaõa-parigataü bhaikùyam akùayyam annaü vistãrõaü vastram à÷à-da÷akam acapalaü talpam asvalpam urvãm | yeùàü niþsaïgatàïgã-karaõa-pariõata-svànta-santoùiõas te dhanyàþ saünyasta-dainya-vyatikara-nikaràþ karma nirmålayanti || BharSt_3.99 || trailokyàdhipatitvam eva virasaü yasmin mahà÷àsane tal labdhvàsana-vastra-màna-ghañane bhoge ratiü mà kçthàþ | bhogaþ ko 'pi sa eka eva paramo nityodità jçmbhane yat-svàdàd virasà bhavanti visayàs trailokya-ràjyàdayaþ || BharSt_3.99*1 || màtar medini tàta màruti sakhe tejaþ subandho jala bhràtar vyoma nibaddha eùa bhavatàm antyaþ praõàmà¤jaliþ | yuùmat-saïga-va÷opajàta-sukçta-sphàra-sphuran-nirmalaj¤ànàpàsta- samasta-moha-mahimà lãne para-brahmaõi || BharSt_3.100 || ÷ayyà ÷aila-÷ilà-gçhaü giri-guhà vastraü taruõàü tvacaþ sàraïgàþ suhçdo nanu kùiti-ruhàü vçttiþ phalaiþ komalaiþ | yesàü nirjharam ambu-pànam ucitaü ratyai tu vidyàïganà manye te parame÷varàþ ÷irasi yari baddho na sevà¤jaliþ || BharSt_3.100*1 || dhairyaü yasya pità kùamà ca jananã ÷ànti÷ ciraü gehinã satyaü mitram idaü dayà ca bhaginã bhràtà manaþ-saüyamaþ | ÷ayyà bhåmi-talaü di÷o 'pi vasanaü j¤ànàmçtaü bhojanaü hy ete yasya kuñumbino vada sakhe kasmàd bhayaü yoginaþ || BharSt_3.100*2 || aho và hàre và balavati ripau và suhçdi và maõau và loùñhe và kusuma-÷ayane và dçùadi và | tçõe và straiõe và mama sama-dç÷o yànti divasàþ kvacit puõyàraõye ÷iva ÷iva ÷iveti pralapataþ || BharSt_3.100*3 ||