Sukasaptati Input by members of the Sansknet project (formerly: www.sansknet.org) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Therefore, word boundaries are usually not marked by blanks. THE TEXT IS NOT PROOF-READ! REFERENCE SYSTEM (added): Suk_n.n (=n) = Sukasaptati_kathÃ.verse (=cumulative verse number) NOTE: - Verses of the Sanskrit chaya are asterisked - Occasional jumps in the cumulative verse numbering of the Sansknet version have been retained. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ // ÓrÅ÷ // Óukasaptati÷ // "vinodinÅ' saæsk­ta-hindÅ-vyÃkhyopetà // START Suk 1: praïamya ÓÃradÃæ devÅæ divyavij¤ÃnaÓÃlinÅm / vacmi cetovinÃdÃrthamuddhÃraæ kÅrasammate÷ // Suk_1.1 (=1) // asti candrapuraæ nÃma nagaram / tatra vikramaseno nÃma rÃjà babhÆva / tasminnagare haridatto nÃma Óre«ÂhÅ tasya bhÃryà ӭÇgarasundarÅnÃmnÅ / tatputro madanÃvinodanÃmà babhÆva / tasya patnÅ prabhÃvatÅ / sà somadattaÓre«Âhina÷ kanyà / madanavinodastu atÅvavi«ayÃsakta÷ kuputra÷ pitu÷ Óik«Ãæ na Ó­ïoti / tasya dyÆtam­gayÃveÓyÃmadyÃdi«u atÅva Ãsakti÷ / kumÃrgacÃriïaæ taæ kuputraæ d­«Âvà tatpità haridatta÷ sapatnÅka÷ atÅva du÷khita÷ sa¤jÃta÷ / taæ haridattaæ kuputradu÷khena pŬitaæ d­«Âvà tasya sakhà trivikramanÃmà dvija÷ svag­hato nÅtinipuïaæ Óukaæ sÃrikÃæ ca g­hÅtvà tadg­he gatvà prÃha-"sakhe haridatta! enaæ Óukaæ sapatnÅkaæ putravattvaæ paripÃlaya / etatsaærak«aïena tava du÷khaæ dÆrÅbhavi«yati' / haridattastu taæ Óukaæ g­hÅtvà putrÃya samarpayÃmÃsa / madanavinodena Óayanamandire svarïapa¤jarastha÷ sthÃpita÷ paripo«itaÓca / athaikadà rahasi Óuko madanaæ prÃha- he sakhe! pitroste du÷khinordu÷khÃtpatatyaÓrucayo bhuvi / tena pÃpena te vatsa patanaæ devaÓarmavat // Suk_1.2 (=2) // sa prÃha-"kathametat?' Óuka Ãha-asti pa¤capuraæ nÃma nagaram / tatra satyaÓarmà brÃhmaïa÷ / tadbhÃryà dharmaÓÅlÃnÃmnÅ putrastu devaÓarmà / sa ca adhÅtavidya÷ pit­pracchannav­ttyà deÓÃntaraæ gatvà bhÃgÅrathÅtÅre tapa÷ k­tavÃn / ekadà sa tapasvÅ gaÇgÃtÅre japÃrthamupavi«Âa÷ / tasminkÃle kayÃcit balÃkayà u¬¬ÅyamÃnayà tadaÇgopari purÅ«otsarga÷ k­ta÷ / sa ca tapasvÅ krodhÃkulitanetra÷ yÃvadÆrdhvaæ paÓyati tÃvattatkrodhÃgninà bhasmÅbhÆtÃæ balÃkÃæ bhÆmau patitÃæ d­«Âvà [balÃkÃæ dagdhvÃ] nÃrÃyaïadvijag­he bhik«Ãrthaæ yayau / svabhart­ÓuÓrÆ«Ãparayà tatpatnyà kopÃbhivi«Âo nirbhartsita÷ satpak«ihÃyamuktaÓca- "nÃhaæ balÃkeva tvatkopasthÃnam' / sa ca pracchannapÃtakaj¤ÃnÃdbhÅto vismitaÓca, pre«itaÓca tayà dharmavyÃdhapÃrÓva vÃraïasÅæ nagarÅæ yayau / tatra raktÃktahastaæ yamapratibhaæ mÃæsavikrayaæ vidadhÃnaæ taæ d­«Âvà d­ÓÃmanta÷sthita÷ / vyÃdhena svÃgatapraÓnapÆrvakaæ svag­haæ nÅtvà nijapitarau sabhaktikaæ bhojayitvà paÓcÃttasya bhojanaæ dattam / tadanantaraæ sa ca vyÃdhaæ j¤ÃnakÃraïaæ papraccha-"kathaæ satÅ j¤ÃnavatÅ, kathaæ ca tvaæ j¤ÃnavÃn' / tena vyÃdhenoktam- nijÃnvayapraïÅtaæ ya÷ samyagdharmaæ ni«evate / uttamÃdhamamadhye«u vikÃre«u parÃÇmukha÷ // Suk_1.3 (=3) // sa g­hÅ sa muni÷ sÃdhu÷ sa ca yogÅ sa dhÃrmika÷ / pit­ÓuÓrÆ«ako nityaæ jantu÷ sÃdhÃraïaÓca ya÷ // Suk_1.4 (=4) // ahaæ sÃpi ca evaæ j¤Ãninau tvaæ ca nijapitarau parityajya bhramanmÃd­ÓÃæ na sambhëaïÃrha÷ / paramatithiæ matvà jalpita÷ / evamukta÷ sa brÃhmaïo vinayaparaæ vyÃdhaæ papraccha / tenoktam- na pÆjayanti ye pÆjyÃnmÃnyÃnna mÃnayanti ye / jÅvanti nindyamÃnÃste m­tÃ÷ svargaæ na yÃnti ca // Suk_1.5 (=5) // vyÃdhena bodhitastena sa yayau g­hamÃtmana÷ / abhavatkÅrtimÃælloke parata÷ kÅrtibhÃjanam // Suk_1.6 (=6) // tasmÃdvaïigdharmaæ svakulodbhavaæ smara pitroÓca vinayaparo bhava' / evamukta÷ sa madana÷ pitarau namask­tya tadanuj¤Ãto bhÃryäcÃp­cchyapravahaïamadhirƬhaævÃn gato deÓÃntaram / paÓcÃttatpatnÅ katiciddinÃni Óokayuktà nirvÃhya svairiïÅbhi÷ sakhÅbhi÷ pratibodhità puru«ÃntarÃbhilëukÃbhavat / yatastÃbhirevamuktam- tÃvatpità tathà bandhuryÃvajjÅvati mÃnava÷ / m­to m­ta iti j¤Ãtvà k«aïÃtsneho nivartate // Suk_1.7 (=7) // atastvaæ svapatimaprÃpyamÃïà nijaÓarÅrasya katiciddinasthÃyiyauvanasya puru«ÃntararamaïÃd g­hÃïa phalam / tatastÃsÃæ vacanena puru«Ãntarasya guïacandrasaæj¤asya ramaïÃya Ó­ÇgÃraæ vidhÃya yÃvatpracalità tÃvatsÃrikayà mà gacchetyÃdivacanairnirbhartsità / tato yÃvatsà tÃæ sÃrikÃæ galamoÂanapÆrvaæ vinÃÓayati tÃvadu¬¬Åya yayau / tata÷ k«aïaæ sthitvà sve«ÂadevatÃæ h­di sm­tvà tÃmbÆlaæ prag­hya yÃvaccalità tÃvat Óuka÷ prÃha-"siddhirastu / kva gantavyam', ityÃdivÃkyai÷ p­«Âà / sà ca Óukavacanaæ Óakunamiti k­tvà prahasya tamÃha-"he ÓukarÃja! narÃntarÃsvÃdaæ vij¤Ãtuæ pracalitÃsmi' / Óuka uvÃca- "yuktamidaæ karttavyameva paraæ du«karaæ ninditaæ ca kulastrÅïÃm / ki¤ca, tadà gamyatà yadi viparÅte samÃyÃte sati tava buddhirasti / yadi nÃsti tadà parÃbhavapadaæ bhavi«yasi / yata÷- kautukÃnve«iïo nityaæ durjanà vyasanÃgame / mÃsopavÃsinÅ yadvadvaïikputrakacagrahe // Suk_1.8 (=8) // papraccha sà tadà sÃrdhaæ puæÓcalÅbhi÷ k­tÃdarà / sasambhramà jagÃdedaæ kimidaæ bhëitaæ Óuka÷ // Suk_1.9 (=9) // yadi te kautukaæ subhru parÃrthaæ gaccha sundari / sthirÅbhÆya tvayà paÓcÃt ÓrÃvyeyaæ mahatÅ kathà // Suk_1.10 (=10) // evaæ Óukoktaæ Órutvà yadà sà kautukÃkulacetasà nijag­ha ÃsÅnÃsti tadà Óuka÷ kathÃæ prÃha- asti candrÃvatÅ puro / tasyÃæ bhÅmanÃmà n­pa÷ / tatra sudhano nÃma mohanaÓre«Âhisuta÷ tannagaravÃsino haridattasya kalatraæ lak«mÅæ rantumÅhate / tadvatsà na manyate / tato mÃsopavÃsinÅæ pÆrïÃbhidhÃnÃæ gatvà pÆrïadhanÃvarjitÃæ k­tvà haridatte nagarÃdbahirgate tadg­he dÆtÅtvena pre«ayÃmÃsa / sÃpi cÃÂÆktibhirlak«mÅæ prasÃdayÃmÃsa / prasannayà ca tayetyuktam- "yattvaæ yÃcase tatkaromi" / pÆrïayoktam- "tarhi manmataæ naraæ bhaja" / tayoktam- "kulastrÅïÃæ naitadyujyate paraæ yattavÃgre pratipannaæ tatkaromi' / ukta¤ca- chijjau sÅsaæ aha hou bandhaïaæ caau savvahà lacchÅ / pa¬ivaïïapÃlaïe supurisÃïaæ jaæ hou taæ hou // Suk_1.11 (=11) // [ÓÅr«a chidyatÃm atha bhavatu bandhanaæ calatu savathà lak«mÅ÷ / pratipannapÃlane supuru«ÃïÃæ yad bhavatu tad bhavatu] // Suk_1.11* (=11*) // tathÃca di¬halohasiækhalÃïaæ assÃïa vivihapÃsabandhÃïaæ / tÃïaæ cia ahiaraaro vÃÃbandho supurisassa // Suk_1.12 (=12) // [d­¬halohaÓ­ÇkhalÃnÃæ bhavatu vivadhapÃÓabandhanam / tÃbhyÃmapi adhikataro vÃcÃbandha÷ supuru«asya] // Suk_1.12* (=12*) // adyÃpi nojjhati hara÷ kila kÃlakÆÂaæ, kÆrmo bibharti dharaïÅæ khalu cÃtmap­«Âhe / ambhonidhirvahati du÷sahavìavÃgnimaÇgÅk­taæ suk­tina÷ paripÃlayanti // Suk_1.13 (=13) // tacchrutvà h­«Âà pÆrïà / "evamevaitat' / tatastÃæ lak«mÅæ pratividhÃya guïamohanÃrthe prado«e svag­he ninÃya / tata÷ sa mohana÷ kathitavelopari nÃgata÷ ki¤citkÃryÃdivaiyagryeïa / tato lak«myà sakÃmayoktam- "yatkamapi naraæ samÃnaya' / tata÷ pÆrïayà mƬhayà tatpatireva samÃnÅta÷ / svabhartari samÃyÃte sà kathaæ bhavatviti kathaæ g­haæ yÃtviti tvaæ sakhyastava và kathayantu / tà Ãhu÷- "na jÃnÅma÷ / tvameva kathaya' / Óuka Ãha- "yadi na yÃsi tadà kathayÃmi' / tayoktam-- "na yÃsyÃmi' / Óuka÷-sà Ãgacchanneva svapatiriti j¤Ãtvà taæ kacagrahaæ prag­hyaivamuvÃca-he ÓaÂha! sarvadà tvamiti mamÃgre jalpasi yanme tvÃæ vinà nÃnyà vallabhà asti / adhunà tu mayà parÅk«ito j¤ÃtaÓceti kopaæ cakre' / sa ca tÃæ ka«Âena sukomalavacanairanunÅya svag­haæ ninye / kathÃæ Órutvà ÓukenoktÃæ bhayavismayakÃriïÅm / puæÓcalÅv­ndasaæyuktà suptà rÃtrau vaïikpriyà // Suk_1.14 (=14) // iti Óukasaptatau prathamà kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 2: sà tathaiva samaæ tÃbhirdvitÅyo 'hni niÓÃmukhe / ÓukamÃp­cchya calità ÓukastÃmidamabravÅt // Suk_2.1 (=15) // yathe«Âaæ gaccha suÓroïi yadi jÃnÃsi du÷k­te / pratyuttaraæ samÃyÃte yaÓodevÅva saÇkaÂe // Suk_2.2 (=16) // tata÷ prabhÃvato p­cchati- "kà yaÓodevÅ / kadà kasminsaÇkaÂe tayà ka upÃya÷ k­ta' iti / Óuka÷- "yadà kathayÃmi tadà mayi suratavighÃtena tava kopa÷ prÃïani«Ædana÷ syÃt' / sà Ãha- "suh­dÃæ sÃdhvasÃdhvapi Órotavyameva' ityanuj¤Ãta÷ Óuka÷ Ãha- asti nandanaæ nÃma nagaram / tatra nandano nÃma rÃjà / tatputro rÃjaÓekhara÷ / tadvadhÆ÷ ÓaÓiprabhà / tÃæ dhanasenasuto vÅranÃmà d­«Âvà sakÃma÷ san jvarapŬito 'bhÆt / bhojanÃdi na vidhatte / sa ca mÃtrà yaÓodevyà p­«Âa÷ sansagadgadaæ kÃraïamÃha- "sà ca rÃjakanyà durlabhà / sa kathaæ jÅvatu' iti praÓna÷ / tayoktam- "tvameva kathaya' / Óuka÷-yadi prabhÃvati! adya na yÃsi tadà kathayÃmi, ityukte sà Ãha- "kathayeti' / atha Óuka÷-sà yaÓodevÅ ekÃæ ÓunÅæ bhojanÃdyairÃvarjayitvà ÃbharaïÃni paridhÃyÃtmanà sÃrdhaæ g­hÅtvà ÓaÓiprabhÃpÃrÓve gatvà tÃæ vijane sagadgadà jagÃda-ahaæ ca tvaæ ca iyaæ ca pÆrvabhave bhaginyo 'bhÆvan / mayà ni÷ÓaÇkayà tvayà tu saÓaÇkayà paranarÃbhilëa÷ pÆrita÷ / anayà tu naiva / ato 'syÃ÷ ÓÅlaprabhÃvÃtkevalaæ jÃtismaraïameva na bhogÃ÷ Óunikà ca sa¤jÃtà / sambhogavighnÃjjÃtismaraïaæ ca na te vartate / mama punarbhogÃnnirvighnÃnnirvighnajÃtismaraïaæ ca / ato 'hamanukampayà imÃæ ÓunakÅæ tvÃæ ca d­«Âvà kathayitumÃgatà / atastvayÃrthinÃæ kÃÇk«itaæ dÃtavyameva / yo dÃnaæ kuryÃtsa bhavetsarvasampadÃæ sthÃnam / ukta¤ca-- kathayanti na yÃcante bhik«ÃhÃrà g­he g­he / arthibhyo dÅyatÃæ nityamadÃtu÷ phalamÅd­Óam // Suk_2.3 (=17) // tata÷ ÓaÓiprabhà sakaïÂhagrÃhaæ ruditvà prÃha-- "mÃmapi kalyÃïi! puru«Ãntareïa yojaya' / tato yaÓodevÅ tÃæ svasthÅk­tya bhart­viditÃæ svag­haæ nÅtvà svaputreïa yojayÃmÃsa / sa ca rÃjaÓekharo dravyÃdidÃnato«ita÷ sakhÅyamiti k­tvà na nivÃrayÃmÃsa / rÃjaputraæ rÃjaputrÅæ pratÃryaivaæ ca bhÃmini / yaÓodevyà mahadbuddhya nijakÃryamanu«Âhitam // Suk_2.4 (=18) // buddhirasti yadai«Ã te vraja subhru parÃntikam / bhaja nidrÃæ viÓÃlÃk«i mÃnyathà svaæ vi¬ambaya // Suk_2.5 (=19) // iti ÓukakathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau dvitÅyà kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 3: athÃnyadine prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷- gaccha deva kimÃÓcaryaæ yatra te ramate mana÷ / n­pavadyadi jÃnÃsi paritrÃïaæ tvamÃtmana÷ // Suk_3.1 (=20) // prabhÃvatÅ p­cchati-kathametat / Óuka÷ kathayati-asti viÓÃlà nagarÅ / tatra sudarÓano rÃjà / tatra ca vimalo nÃma vaïik / tasya ca patnÅdvayaæ subhagaæ rÆpasampannaæ d­«Âvà kuÂilanÃmà dhÆrtastadbhÃryÃdvayagrahaïecchayà ambikÃæ devÅmÃrÃdhya vimalarÆpaæ yayÃce / labdhvà ca tatprak­tiæ vimale bahirgate tadg­haæ gatvà prabhutvaæ cakÃra / prasÃdadhanadÃnairvaÓÅk­to 'khilo 'pi parijanavarga÷ / tadbhÃryÃdvayaæ bahumÃnadÃnÃdinà santo«ya svecchayà bhuÇkte / vimalo 'yaæ dhanÃdyanityatÃæ Órutvà dÃtà babhÆveti parijano 'navarataæ cintayati / atha satyavimalo 'pi dvÃramÃgata÷ kuÂilÃj¤ayà dvÃrapÃlena ni«iddha÷ / tato bahi÷stha÷ phutkaroti "va¤cito 'haæ dhÆrtarÃjena' / tasya caivaæ krandato gotrajà janÃ÷ kautukÃcca militÃ÷ / tatk«aïÃt haÂÂÃni muktvà vaïiksÃrtho militvà Ãrak«ikamantrimukhyÃnÃæ purata÷ phÆccakre / "rÃjanva¤cito 'smi dhÆrtarÃjena' / tato rÃj¤Ã tadavalokanÃya prahitÃ÷ puru«Ã÷ / tenÃpi te dravyÃdidÃnena sÃnukÆlÃ÷ k­tÃ÷ / taæ dhanadÃyakaæ g­he d­«Âvà jano vadati-"svÃminvimalo g­he vidyate / ayaæ ca dhÆrtaràdvÃrastha÷' / tato n­peïa dvÃvapyekatra k­tau / tato dvayormadhyÃnna ko 'pi dhÆrtetarayorvyaktiæ jÃnÃti / jÃta÷ kolÃhalo 'khilalokavyavahÃranÃÓakaro rÃj¤aÓcapavÃda÷ / yato rÃj¤Ãæ du«Âanigraha÷ Ói«ÂapÃlanaæ ca svargÃya / ukta¤ca- prajÃpŬanasantÃpÃtsamudbhÆto hutÃÓana÷ / rÃj¤a÷ kulaæ Óriyaæ prÃïÃnnÃdagdhvà vinivartate // Suk_3.2 (=21) // tato rÃjà ekÃnte tayornirïayamacintayat / tatkathaya kathaæ niÓcaya÷ syÃditi praÓna÷ / Óuka÷-sa rÃjà labdhopÃyastadvimalabhÃryÃdvayaæ p­thakp­thaksaæsthÃpya p­«ÂavÃn-"kiæ yuvayo÷ pÃïigrahaïe bhartrà vibhÆ«aïaæ pradattaæ dhanaæ ca / paÓcÃtkiæ jalpitaæ prathamasaÇgena ca kà vÃrttà bhartrà sahÃbhÆt / kà mÃtà kaÓca pità / kiæ kulam / kà jÃti÷' / ityevaæ p­«ÂÃbhyÃæ yathÃlabdhaæ yathÃv­ttaæ yathÃproktaæ yathÃsuptaæ sarvaæ tÃbhyÃæ kathitam / paÓcÃtu tau puru«au p­«Âau parasparaæ visaævadantau / tato bhÃryÃdvayasya rukmiïÅsundarÅnÃmadheyasya ya÷ saævÃdaæ vadati sa satya÷ / itarastu dhÆrto rÃj¤Ã nirvÃsita÷ / satyastu rÃj¤Ã sabhÃrya÷ sask­ta÷ svag­haæ gata÷ / iti mahÃrÃjabuddhi÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà // iti Óukasaptatau t­tÅyà kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 4 : athÃnyadà prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷-"mÃæ k­tÃvaj¤aæ k­tvà mà gaccha / yato bÃlakÃdapi hitaæ vÃkyaæ grÃhyam / k­tÃvaj¤a÷ purà devi v­ddhavÃkyaparÃÇmukha÷ / patito brÃhmaïo 'narthe vi«akanyÃvivÃhane // Suk_4.1 (=22) // prabhÃvatÅ p­cchati-"kathametat" / Óuka÷-asti somaprabhaæ nÃma dvijasthÃnam / tatra vidvÃndhÃrmika÷ somaÓarmà nÃma vipra÷ / tatputrÅ rÆpaudÃryaguïopetà vi«akanyeti vij¤ÃtÃbhÆt / tena tÃæ bhayena ko 'pi na vivÃhayati / tata÷ somaÓarmà varÃrthaæ bhuvaæ paryaÂan samprÃpto dvijasthÃnaæ janasthÃna nÃma / tatra govindanÃmà brÃhmaïo ja¬o nirdhanaÓca / tasmai kanyà pradattà / tena suh­dÃæ nivÃrayatÃmapi k­tÃvaj¤eno¬hà sarvarÆpalÃvaïyaguïopetà mohinÅ vi«akanyà / sà vidagdhà govindastu mÆrkha÷ laghuvayÃÓca / tataÓca sà Ãtmano rÆpalÃvaïyayauvanaæ ÓuÓoca / avidagdha÷ pati÷ strÅïÃæ, prau¬hÃnÃæ nÃyako 'guïÅ / guïinÃæ tyÃginÃæ stoko vibhavaÓceti du÷khak­t // Suk_4.2 (=23) // pÃusasamaapavÃso jovvaïadiahe tahà a dÃliddaæ / pa¬hamasiïehavioo tiïi vi garuÃidukkhÃiæ // Suk_4.3 (=24) // [prav­ÂsamayapravÃso yauvanadivase tathà ca dÃridryam / prathamasnehaviyogastrÅïyapi gurukÃïi du÷khÃni] // Suk_4.24* (=24*) // appatthÃve pa¬hiaæ kaïÂhavihÆïaæ ca gÃiaæ gÅaæ / mà mà bhaïanti suraaæ tiïi vi garuÃi dukkhÃiæ // Suk_4.4 (=25) // [aprastÃve paÂhitaæ kaïÂhavihÅnaæ ca gÃyanaæ gÅtam / mà mà bhaïantyÃæ surataæ trÅïyapi gurukÃïi du÷khÃni] // Suk_4.4* (=25*) // sÃnyadà govindaæ patimityabravÅt-"mama piturgehÃtsamÃgatÃyà bahÆni dinÃni sa¤jÃtÃni / tato 'haæ tvayaiva saha gami«ye nÃnyathÃ' / tata÷ ÓakaÂaæ mÃrgayitvà sabhÃryaka÷ sa calita÷ / yÃvatprayÃti tÃvatpathi eko yuvà vÃggmÅ surÆpa÷ ÓÆraÓca vi«ïunÃmà brÃhmaïo milita÷ / tasya brÃhmaïasya tasyÃÓcÃnyonmanurÃga÷ sa¤jÃta÷ / ukta¤ca- prÅti÷ syÃddarÓanÃdyai÷ prathamamatha mana÷saÇgasaÇkalpabhÃvo, nidrÃchedastanutvaæ vapu«i kalu«atà cendriyÃïÃæ niv­tti÷ / hrÅnÃÓonmÃdamÆrcchÃmaraïamiti jagadyÃtyavasthà deÓaitÃ÷, lagnairyatpu«pabÃïai÷ sa jayati madana÷ sannirastÃnyadhanvÅ // Suk_4.5 (=26) // sa pathiko dampatyo÷ pÆgapatroccayaæ dadÃti / ityevaæ grÃmyabrÃhmaïorohavi«ïorviÓvasta÷ Ãtmano nirodhasaÇgabhayÃduttÅrya ta gantrÅvÃhamÃrohayati / vi«ïunà ca patyau v­k«Ãntaragate sà mohino bhuktà ÃtmavaÓÅk­tà / tayà cÃtmÅyaæ nÃma gotraæ kulakramaæ cÃj¤Ãpita÷ / patyuÓca samÃgatasya "tvaæ coro 'sÅti' gantryÃrohaïaæ kuvato ni«edha÷ k­ta÷ / vi«ïurapi tÃæ k­hÅtvà govindaæ dhar«itavÃn / tatastayo÷ keÓÃkeÓi saæv­ttam / govindastu vi«ïunà vi«akanyÃprabhÃveïa nirjita÷ / tatastÃæ g­hÅtvà vi«ïu÷ svag­haæ praticalita÷ / govinda÷ p­«Âhastho mÃrgÃsanne grÃme gatvà phÆtk­tavÃn-"yadanena caureïa mama bhÃryà g­hÅtà / trÃyatÃæ tÃm / mama Óaraïaæ bho janÃ÷' / atha grÃmÃdhipena vi«ïurmohinÅyuto dh­ta÷ / p­«Âenottaraæ dattaæ vi«ïunà yatheyaæ mayà pariïÅtà / madÅyÃæ ca bhÃryÃme«a pathiko mÃrge d­«Âvà grahilo babhÆva / govindenÃpi p­«Âena idamevottaritam / tato mantrÅ tayorekamevottaraæ Óratvà jÃtyÃdikaæ p­«ÂavÃn / trayamapi tu saævadati tata÷ kathaæ niÓcaya÷" / iti ÓukapraÓna÷ / tatastayà p­«Âa÷ Óuka Ãha-mantriïoktam, "kiyanti dinÃni saÇgamasya yu«mÃkaæ prayÃïe" / tairuktam-"kalye bhojanÃntaraæ saæv­tta÷ samÃgama÷' / tato mantriïà brÃhmaïau p­thakp­thakp­«Âau-"kimanayà kalye bhojanavelÃyÃæ bhuktam' / yacca tayà bhuktaæ tadgovindo jÃnÃti itarastu na / tata÷ sa vi¬ambita÷ sacivena / goninda÷ Óik«ita÷ / dhigimÃæ brÃhmaïÅæ paratreha ca du÷khadÃæ mu¤ca ÓÅghram / ukta¤ca- vaidyaæ pÃnarataæ naÂaæ kupaÂhitaæ mÆrkhaæ parivrÃjakaæ yodhaæ kÃpuru«aæ viÂaæ vivayasaæ svÃdhyÃyahÅnaæ dvijam / rÃjyaæ bÃlanarendramantrirahitaæ mitraæ chalÃnve«i ca bhÃryÃæ yauvanagarvitÃæ pararatÃæ mu¤canti ye paï¬itÃ÷ // Suk_4.6 (=27) // tathÃpi kÃminÅlubdho dhikk­ta÷ sÃdhubhistadà / tÃmevÃdÃya calitastatk­te nihata÷ pathi // Suk_4.7 (=28) // taddevi ya÷ karotyevamavaj¤Ãæ v­ddhaÓik«ita÷ / sa parÃbhavamÃpnoti govindo brÃhmaïo yathà // Suk_4.8 (=29) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà // iti Óukasaptatau caturtho kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 5: punaranyadine sà gamanÃya Óukaæ p­cchati / Óuka÷- gaccha devi vijÃnÃsi yadi kartuæ tvamuttaram / sabhÃyÃæ n­pateryadvadvi«ame bÃlapaï¬ità // Suk_5.1 (=30) // prabhÃvatÅp­«Âa÷ Óuka÷ kathÃæ prÃha-asti ujjayinÅ nÃma nagarÅ / tatra vikramÃdityo rÃjà / tasya rÃj¤o kÃmalÅlà nÃma uttamakule jÃtà / sà ca rÃj¤o 'tÅva vallabhà / ekadà n­pastayà sÃrdhaæ bhojanaæ kurvanbh­«ÂamatsyÃæstasyai dÃpayÃmÃsa / sà Ãha-svÃmin! nÃhametÃnpuru«Ãnavalokayitumapi samarthà kiæ puna÷ sparÓanam / iti Ó­tvà matsyà aÂÂahÃsena tathà jahasuryathà nÃgarikaloke Órutam / rÃjà ca tanmatsyahÃsyakÃraïaæ mantrijyotirvicchÃkunikakovidÃnp­cachati / yadà na ko 'pi jÃnÃti tadà sarvadvijÃgresaraæ purohitaæ prÃha-yathà tvayaiva matsyahÃsyakÃraïaæ kathanÅyamanyathÃtvaæ deÓÃnnirvÃsaæ prÃpno«i / purodhà apyetadvaca÷ Órutvà dinapa¤cakaæ vyavadhÃne yÃcayitvà savi«Ãdo g­hamagamat / sa purohita÷ taduttaramajÃnanpurastÃdrÃj¤Ã nirvÃsyate / sa kathaæ bhavatviti praÓna÷ / uttaramapyÃha Óuka÷-sa brÃhmaïo vi«ÃdÃpanna÷ putryà bÃlapaï¬itayà babhëe, tÃta! kathamudvignacitta iva lak«yase / kathaya vi«Ãdasya kÃraïam / vidvadbhirvipadyapyuccai÷ sthÃtavyam / ukta¤ca- sampadi yasya na har«o vipadi vi«Ãdo raïe ca bhÅrutvam / taæ bhuvanatrayatilakaæ jananÅ janayati sutaæ viralam // Suk_5.2 (=31) // tato brÃhmaïo 'viralaæ v­ttÃntamÃca«Âe anena kÃraïena rÃjà mÃæ nÃgarÃnnirvÃsayati / yata÷- na sauh­daæ na viÓvÃso na sneho na ca bandhutà / kenÃpi saha saæsÃre kuto rÃj¤Ã chalÃrthinà // Suk_5.3 (=32) // ukta¤ca- kÃke Óaucaæ dyÆtakÃre ca satyaæ sarpe k«Ãnti÷ strÅ«u kÃmopaÓÃnti÷ / klÅbe dhairyaæ madyape tattvacintà rÃjà mitraæ kena d­«Âaæ Órutaæ và // Suk_5.4 (=33) // ki¤ca- nadÅnÃæ nakhinäcaiva Ó­ÇgiïÃæ ÓastrapÃïinÃm / viÓvÃso naiva kartavya÷ ÓtrÅ«u rÃjakule«u ca // Suk_5.5 (=34) // bhogina÷ ka¤cukÃsaktÃ÷ krÆrÃ÷ kuÂilagamina÷ / du÷khopasarpaïÅyÃÓca rÃjÃno bhujagà iva // Suk_5.6 (=35) // hasannapi n­po hanti mÃnayannapi durjana÷ / sp­Óannapi gajo hanti jighrannapi bhujaÇgama÷ // Suk_5.7 (=36) // e«a rÃjà à bÃlyÃtsevito 'pi mayi viparÅto babhÆva / tasmÃnmayà jÅvitumicchatà dvijai÷ saha paradeÓaæ gantavyam / ukta¤ca- tyajedekaæ kulasyÃrthe grÃmasyÃrthe kulaæ tyajet / grÃmaæ janapadasyÃrthe ÃtmÃrthe p­thivÅæ tyajet // Suk_5.8 (=37) // tata÷ sà bÃlikà tÃtavacanaæ Órutvà prÃha-tÃta! tvayà yuktamuktam / paraæ svÃmirahitÃnÃæ na kvÃpi pÆjà / yata uktam- apradhÃna÷ pradhÃna÷ syÃdyadi seveta pÃrthivam / pradhÃno 'pyapradhÃna÷ syÃdyadi sevÃvivarjita÷ // Suk_5.9 (=38) // Ãsannameva n­patirbhajate manu«yaæ vidyÃvihÅnamakulÅnamasaæstutaæ và / prÃyeïa bhÆmipataya÷ pramadà latÃÓca ya÷ pÃrÓvato bhavati taæ parive«Âayanti // Suk_5.10 (=39) // Ãrohanti Óanairm­tyà dhunvantamapi pÃrthivam / kopaprasÃdavastÆnÃæ vicinvanti samÅpagÃ÷ // Suk_5.11 (=40) // tathà ca- vidyÃvatÃæ mahecchÃnÃæ ÓilpavikramaÓÃlinÃm / sevÃv­ttividäcaiva nÃÓraya÷ pÃrthivaæ vinà // Suk_5.12 (=41) // ye jÃtyÃdimahotsÃhà nopagacchanti pÃrthivam / te«ÃmÃmaraïaæ bhik«Ã prÃyÃÓcittaæ vinirmitam // Suk_5.13 (=42) // rogairgrahairn­pargraisto yo na vetti ja¬akriya÷ / madhyamantramupÃyaæ ca so 'vaÓyaæ tÃta na sthira÷ // Suk_5.14 (=43) // ukta¤ca- sarpÃnvyÃghrÃn gajÃnsiæhÃnd­«ÂvopÃyairvaÓÅk­tÃn / rÃjeti kiyatÅ mÃtrà dhÅmatÃmapramÃdinÃm // Suk_5.15 (=44) // tathà ca- rÃjÃnameva saæÓritya vidvÃnyÃti paronnatim / vinà malayamanyatra candanaæ na vivardhate // Suk_5.16 (=45) // dhavalÃnyÃtapatrÃïi vÃjinaÓca manoramÃ÷ / sadà mattÃÓca mÃtaÇgÃ÷ prasanne sati bhÆpatau // Suk_5.17 (=46) // tasmÃttÃt, tvaæ rÃj¤Ã mÃnya÷ prasÃdapÃtra¤ca / tata÷ sandehe 'sminmà vi«ÃdÅbhava / yata÷- rÃjagrahe samÃyÃte vi«ame kÃryasaæÓaye / sandigdhamanasÃæ rÃj¤Ãæ pradhÃnÃ÷ saæÓayacchida÷ // Suk_5.18 (=47) // tato he tÃta! sthirÅbhava / matsyahasanottaraæ rÃj¤a÷ purato mayÃbhidheyamiti / snÃhi bhuÇk«va / tata÷ sa evaæ k­tvà rÃj¤o 'grato gatvà sarvaæ nivedayÃmÃsa / n­po 'pi tu«ÂastÃmÃjuhÃva / sà ÃÓÅrvÃdaæ dattvà rÃjÃnamabravÅt-rÃjanmà mudhà viprÃnvi¬ambaya / kiæ tvayà evaævidhaæ matsyÃnÃæ hÃsyaæ d­«Âaæ Órutaæ và / kathaæ mÃmabalÃjana p­cchanna vilajjase / yata÷- itaro 'pi na sÃmÃnyo n­patirdivyarÆpabh­t / tvaæ punarvikramÃdityo yathÃrtho 'si parantapa // Suk_5.19 (=48) // ukta¤ca- indrÃtprabhutvaæ jvalanÃtpratÃpaæ krodhaæ yamÃdvaiÓravaïÃcca vittam / sattvasthite rÃmajanÃrdanÃbhyÃmÃdÃya rÃj¤a÷ kriyate ÓarÅram // Suk_5.20 (=49) // tathà ca bhÃrate- mà v­kodara pÃdena ekÃdaÓacamÆpatim / pa¤canÃmapi yo bharttà nÃsÃprak­timÃnavÅ <1> <1. `mÃninÃ' iti pÃ-> // Suk_5.21 (=50) // svÃminkathaæ na tvaæ svayameva vicÃrayasi / yatastvameva sarvasaæÓayacchettà / athÃnyebhyaÓcet Órotuæ kautukaæ tarhi Ó­ïu / iyaæ rÃj¤Å na sp­Óati hyasmÃnmatsyÃnmahÃsatÅ / puru«ÃkhyÃnato rÃjan hasitÃ÷ Óapharà dhruvam // Suk_5.22 (=51) // paribhÃvyastvayà rÃjan ÓlokÃrtho 'yaæ sadà h­di / mƬhadhÅranyathà deva yadi p­cchasi mÃæ puna÷ // Suk_5.23 (=52) // rÃjanrÃjapatnyÃ÷ sÆryamapaÓyantyÃstatkathamasatÅtvaÓaÇkà syÃt / ÓlokÃrthe prastutÃrthe ca matsyÃnÃæ hasanaæ budhÃ÷ / san­pà na vijÃnanti api sarvÃrthakovidÃ÷ // Suk_5.24 (=53) // tata÷ sado mƬhaæ d­«Âvà bÃlapaï¬ità utthÃya yayau / Óuko 'pyÃha-ahaæ prÃta÷ kathayi«ye / iti kÅroktiæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà // iti Óukasaptatau pa¤camÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 6: athÃparasmindivase prabhÃvatÅ Óukaæ prÃha- Óuka! sa matsyahÃsyavyatikaro rÃj¤Ã j¤Ãto na veti / Óuka Ãha- n­pa÷ ÓlokÃrthamajÃnanna nidrÃæ lebhe / ukta¤ca- nidrà bhadre kutaste«Ãæ ye ­ïavyÃdhipŬitÃ÷ / avidheyakalatrÃÓca ye cÃnye k­tavairiïa÷ // Suk_6.1 (=54) // rÃjà nidrÃbhÃve ka«Âena niÓÃæ nÅtvà prÃtarbÃlapaï¬itÃmÃkÃrya prÃha-bÃlike! ÓlokÃrtho na j¤Ãto mayà / tasmÃnmatsyahÃsyakÃraïe nivedaya / sà Ãha-rÃjanmÃæ mà p­ccha / yata÷- paÓcÃttÃpo 'tra bhavità bhÃryÃyà vaïijo yathà / Ãgraheïa k­ta÷ patyau maï¬akÃgamanaæ prati // Suk_6.2 (=55) // rÃjÃ-kathametat / Óuka÷-astyatra jayantÅ nÃma nagarÅ / tatra vaïikasuta÷ sumatirnÃma tasya priyà padminÅ nÃma / tasya ca vaïija÷ puïyak«ayÃddhanaæ k«Åïam / sa ca janai÷ parityakta÷ / yato jano dhanamitra÷ / ukta¤ca- yasyÃrthÃstasya mitrÃïi yasyÃrthÃstasya bÃndhavÃ÷ / yasyÃrthÃ÷ sa pumÃælloke yasyÃrthÃ÷ sa ca paï¬ita÷ // Suk_6.3 (=56) // tathà ca bhÃrate- jÅvanto 'pi m­tÃ÷ pa¤ca ÓrÆyante kila bhÃrata / daridro vyÃdhito mÆrkha÷ pravÃsÅ nityasevaka÷ // Suk_6.4 (=57) // tathà ca- iha loke hi dhaninÃæ paro 'pi svajanÃyate / svajano 'pi draridrÃïÃæ tatk«aïÃddurjanÃyate // Suk_6.5 (=58) // so 'pi ca t­ïakëÂhÃdikamÃnÅya purÅmadhye vikrÅïÃti / anyadà anena t­ïakëÂhÃdikaæ kimapi vane na prÃptam / d­¬hakëÂhamayo 'pi vighnavinÃyaka÷ prÃpta÷ / tataÓcintitam-kimasau mama vidhÃsyati? ukta¤ca- bubhuk«ita÷ kiæ na karoti pÃpaæ k«Åïà narà ni«karuïà bhavanti / prÃïÃrthamete hi samÃcaranti mataæ satÃæ yanna mataæ tade«Ãm // Suk_6.6 (=59) // yÃvatsa tasya vinÃyakasya pÃÂanÃyotti«Âhati tÃvattu«Âa÷ san jagÃda-ahaæ tava pratidinaæ pa¤ca pa¤ca maï¬akÃndÃsye khaï¬agh­tayutÃn / mamÃlaye prÃtaryÃyÃ÷ / paraæ kasyÃpi idaæ rahasyaæ na kathanÅyam / kathite tu madvaco vitathaæ bhavi«yati / so 'pi ca "tathe'ti pratipÃdya nityaæ maï¬akapa¤cakaæ bhÃryÃyà arpayati / taddaivaæ maï¬akapa¤cakaæ gh­takhaï¬ayuktamÃdÃya tadbhÃryà nijakuÂumbaæ t­ptÅkaroti / nityaæ ca tÃnmaï¬akÃn gotriïÃæ g­he vÃhayÃmÃsa / nijasakhyà mandodaryÃst­ptyarthaæ nityaæ prÃhiïot / anyadà sà sakhÅ tÃæ papraccha / padminyapi maï¬akÃgamanamidaæ na jÃnÃti / tatastasyÃ÷ purà sà sakhÅ kapaÂÃdbrÆte-sakhi! yadi tvaæ mama purato guhyaæ na kathayasi tatka÷ sneha÷ / ukta¤ca- dadÃti pratig­hïÃni guhyamÃkhyÃti p­cchati / bhuÇkte bhojayate caiva «a¬vidhaæ prÅtilak«aïam // Suk_6.7 (=60) // tata÷ padminyÃha-madÅya÷ patiridaæ guhyaæ mamÃgre kathamapi na brate mayà ÓataÓa÷ p­«Âo 'pi / tayoktam-tarhi tvadÅyaæ jÅvitaæ rÆpaæ yauvanaæ savamapi nirarthakameva yadidaæ nÃj¤Ãyi / tata÷ padminÅ patiæ p­cchati-kathaæ maï¬akaprÃpti÷? patirÃha-vidhe÷ prasÃdÃt / ukta¤ca- dvÅpÃdanyasmÃdapi madhyÃdapi jalanidherdiÓo 'pyantÃt / ÃnÅya jhaÂiti ghaÂayati vidhirabhimatamabhimukhobhÆta÷ // Suk_6.8 (=61) // ki¤ca- k«utk«Ãmasya karaï¬apiï¬itatanormlÃndriyasya k«udhà k­tvÃkhurvivaraæ svayaæ nipatito naktaæ mukhe bhogina÷ / t­ptastatpiÓitena satvaramasau tenaiva yÃta÷ pathà svasthÃsti«Âhata daivameva hi n­ïÃæ v­ddhau k«aye kÃraïam // Suk_6.9 (=62) // yadà na kathayati tadÃnaÓanaæ cakre / patirÃha-asminkathite mahatÅ hÃni÷ paÓcÃttÃpaÓca bhavi«yati / evaæ bodhitÃpi sà yÃvannÃgrahaæ mu¤cati tadà tena daivopahatacittena kathitam / ukta¤ca- yasmai devÃ÷ prayacchanti puru«Ãya parÃbhavam / buddhiæ tasyÃpakar«anti na sa vetyÃtmano hitam // Suk_6.10 (=63) // tena ca rÃjanvikramÃrkabuddhimuktena guhyaæ kÅrtitam / yato hÅnapuïyo buddhyà mucyate / ukta¤ca- rÃmo hemam­gaæ na vetti nahu«o yÃne yunakti dvijÃn viprÃdeva savatsadhenuharaïe jÃtà matiÓcÃrjune / dyÆte bhrÃt­catu«Âayaæ ca mahi«Åæ dharmÃtmajo dattavÃn prÃya÷ satpuru«o 'pyanarthasamaye buddhyà parityajyate // Suk_6.11 (=64) // sà ca patimukhÃt Órutvà sakhÅpurÅ jagÃda / tayà cÃtmapati÷ kuÂhÃrahasta÷ pre«ito vinÃyakapÃrÓve / so 'pi padminÅpatiÓca prÃtastatra jagÃma / vinÃyako 'pi dvÃvapi mayÆrabandhairbandhayÃmÃsa / so 'pi ca padminÅpatirukta÷ re tvadÅya evÃyamanartha÷ / tatastvayyeva daï¬o yujyate / tata÷ sakhÅpatiryayÃce / tÃnpa¤ca maï¬akÃntasmai sa pradadau / tau dvÃvapi svaæ svaæ g­haæ jagmatu÷ / tata÷ patyà dÃpitÃ÷ / paÓcÃttÃpaæ ca kurute / tatastvamapi rÃjendra! mÃæ mà p­ccha / tava paÓcÃttÃpo bhavi«yati / idaæ Ólokaæ svayameva vicintaya / iti kathayitvà bÃlapaï¬ità utthÃya svag­haæ gatà / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau «a«ÂhÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 7: anyasmindine prabhÃvatÅ Óukaæ papraccha-kÅra! punastanmatsyahÃsyakÃraïaæ rÃj¤Ã j¤Ãtaæ Ó­taæ na và / Óuka÷ prÃha-prÃta÷ punarbÃlapaï¬itÃmÃkÃrayitvà rÃjà prÃha-ki tanmatsyahÃsyakÃraïam? brÆhi ÓÅghraæ bÃlike! sà cÃha- devÃgraho na kartavya÷ paÓcÃttÃpo bhavi«yati / sthagikÃsaktacittasya viprasyÃbhÆtpurà yathà // Suk_7.1 (=65) // asti dharaïÅtale vatsonanÃma paÂÂanam / tatra vÅrÃkhyo rÃjà tatra ca keÓavo nÃma brÃhmaïa÷ / tena kadÃciditi cintitaæ yadahaæ pit­dhanaæ na bhok«ye / ukta¤ca- uttamÃ÷ svaguïai÷ khyÃtà madhyamÃÓca piturguïai÷ / adhamà mÃtulai÷ khyÃtà ÓvaÓuraiÓcÃdhamÃdhamÃ÷ // Suk_7.2 (=66) // ki¤ca- piara vi¬hattai davv¬ai ca¬¬iri ko ïa karei / saiæ bi¬havai saiæ bhojaai viralà jaïaïi jaïei // Suk_7.3 (=67) // [pitrarjitaæ dravyaæ bhoginaæ kaæ na karoti / svayamarjayati svayaæ bhuÇkte viralà jananÅ janayati] // Suk_7.3* (=67*) // ityavadhÃrya sa medinyÃæ babhrÃma devatÅrthaÓmaÓÃnanagare«u dhanÃrtham / anyadà sa nirjane pradeÓe prasiddhe Óivacatvare karÃlÃyÃ÷ ÓmaÓÃne ca paribhramya pariÓrÃnta÷ kapilakamaÂhamapaÓyat / tatra ca paryaÇkasanasthaæ tÃpasaæ dadarÓa sa ca viprastasyÃgre k­täjalipuÂastasthau / tÃpaso dhyÃnaæ Óanairmuktvà evamuktavÃn- kiæ kasmai dÅyate loke trÃyate ko bhavÃrïavÃt / asÃdhyaæ sÃdhyate kasya kÃle 'sminnatitheraho // Suk_7.4 (=68) // tata÷ sa brÃhmaïa ÆrdhvabÃhurjagÃda-tavÃhamatithirdhanÃrthÅ / tÃpaso 'pi taæ vipramalpayÃcaka d­«Âvà manasi du÷khÅbabhÆva / ukta¤ca- stokÃrthaprÃrthanÃndÅnÃnd­«ÂvodÃrÃnhi yÃcakÃn / khidyante 'tÅva manasi api prÃïapradÃyina÷ // Suk_7.5 (=69) // ki¤ca- ahihÆo vi a vivaà karei suaïo parassa upaÃraæ / oïei aïïadÃdhaæ candaïataruo sakhaï¬o vi // Suk_7.6 (=70) // [abhibhÆto 'pi vipadà karoti sujana÷ parasya upakÃram / apanayatyanyatÃpaæ candanataruka÷ sahasrakaï¬o 'pi] // Suk_7.6* (=70*) // tato yogÅndro "yadà tvametatsparÓanaæ kari«yasi tadà hemna÷ pa¤caÓatÃni nityaæ dÃsyatÅ'tyuktvà viprÃya paryaÇkÅk­taæ sindÆramarpayÃmÃsa / uktaÓca-"etattvayÃnyasmai na dÃtavyaæ na kathanÅya¤ca / anyathà mama samÅpe vyÃv­tya same«yati / tadarpitaæ yadà sa dvija÷ prÃta÷ sp­Óati tadà suvarïaÓatapa¤cakaæ dadÃti / sa ca ratnÃvatÅæ purÅæ gata÷ / tatra sthagikÃæ nÃma veÓyÃæ nityaæ kÃmayate / sà ca taddravyÃgamanaæ na jÃnÃti / kuÂÂinÅ p­cchati-hale! e«a vipra÷ kimapi vyavasÃyÃdikaæ na vidhatte / paraæ dravyaæ kuto 'smÃkaæ vitarati kasmÃdvilasatÅti / tato veÓyà taæ p­cchati / sa vipra÷ sarvathà na kathayati / tato veÓyayà svakalayà bhaktyà cÃrÃdhita÷ / tata÷ p­«Âa÷ sankathayÃmÃsa yatsindÆrÃddravyÃgama÷ / tayà ca suptasya sindÆraæ g­hÅtam / tato dravyÃbhÃve kuÂÂinyà g­hÃnni«kÃsita÷ / ukta¤ca- viÓvÃsapratipannÃnÃæ va¤cane kà vidagdhatà / aÇkamÃruhya suptaæ hi hantuæ kiæ nÃma pauru«am // Suk_7.7 (=71) // sa viprastatsindÆramapaÓyanphÆtkurvanrÃjadvÃraæ yayau, mu«ito 'hamiti vadan / tato vivÃda÷ sa¤jÃta÷ / kuÂÂinyÃha- dhÆrto 'sau matsutÃlubdho dhanahÅno bhavatyasau / manobhavagrahagrasto asama¤jasamÅd­Óam // Suk_7.8 (=72) // janairguïairasambhÃvyaæ rÃj¤Ã kathaæ sambhÃvyate / paraæ satyamidaæ jÃtaæ sindÆraæ dhanadaæ yata÷ // Suk_7.9 (=73) // sa ca janairvaideÓiko 'yamiti j¤Ãtvà nirvÃsita÷ / tacca sindÆraæ yogÅndrameva yayau / tato rÃjanvikramÃditya! sthagikÃprÅtinibandhanÃttenÃkhyÃte ca sindÆre sthagikà naiva viprasya babhÆva na ca sindÆram / evaæ tavÃpi rÃjan! rati÷ prÅtiÓca na bhavi«yati / evamuktvà bÃlapaï¬ità g­haæ jagÃma / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau saptamÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 8: athÃparedyu÷ prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka uttaraæ dadau-devi! bÃlapaï¬ità dvitÅye 'hni saæyÃte rÃjÃnaæ prÃha-deva! nÃgraha÷ kartuæ yujyate / yata÷- rÃj¤Ã naivÃgraha÷ kÃrya÷ Óubhe vÃÓubhakarmaïi / tadaÇgÃni hi bhÆtÃni rÃj¤Ãæ hi mahatÅ tanu÷ // Suk_8.10 (=74) // ÃkhyÃte ca tava mayà viïikputryà yathÃbhavat / na bahirna g­haæ rÃjaæstathà te 'pi bhavi«yati // Suk_8.11 (=75) // rÃjà p­cchati-kathametat? bÃlapaï¬ità prÃha-asti p­thvÅtale tripuraæ nÃma sthÃnam / tasmintrivikramo nÃma rÃja / tatra sundarÃbhidhÃno vaïik / tadbhÃryà subhagà nÃmÃtÅva kulaÂà / sà ca bhartrà g­hÃnniryÃntÅ prayatnena niyantrità / täca niyantraïÃtpÆrvameko vaïigyak«ag­he sthita÷ sakÃmÃmabhajat / yadà ca bahirnirgacchanto patinà nivÃrità tadà sakhÅæ prÃha-sakhi! adya tvayà sa mÃnavo yak«Ãyatana ÃkÃraïÅya÷ yathÃhaæ tatra gatvà taæ rame / tvayà ca mayi gatÃyÃæ paÓcÃdasmadg­haæ jvÃlanÅyaæ yathà g­hakÃryÃsakto jano mÃæ gÃtaæ na jÃnÃti / atrÃntare 'haæ taæ svecchayà bhuktvà samupÃgacchÃmi / tata÷ sakhÅvacanÃtsa pumÃæstatrÃyÃta÷ / sÃpyÃgatà / tadà ca gatÃyÃæ tasyÃæ sà sakhÅ tadg­haæ prajvÃlitavatÅ / sa pumÃnprajvalane kutÆhalÅ yak«Ãyatanaæ muktvà tatrÃvalokanÃya gata÷ / sà ca tatra sthitÃsamÃptÃtmaprayojanà yÃvatà g­hamÃgatà tÃvatà g­haæ dagdham / na g­haæ na bahirbhÆpa vaïigvadhvà yathÃbhavat / tathà tava mahÃrÃja bhavi«yati suniÓcayam // Suk_8.12 (=76) // atha cet j¤Ãtena ÓlokÃrthena prayojanaæ tadà kalye svayameva j¤Ãpayi«yÃmi / ityuktvà sà g­haæ yayau / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà // iti Óukasaptatau a«ÂamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 9: athÃparedyu÷ savismayà prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati sma-Óuka! kiæ vij¤Ãtaæ vikramÃrkeïa matsyahasanakÃraïam? Óuka÷ prÃha-devi! na kimapi rÃj¤Ã svayaæ j¤Ãtam / tato rÃjà prÃtardvijasutÃmÃhuya bÃlapaï¬itÃæ prÃha-tvayà ityuktaæ yattvaæ svayameva j¤Ãsyasi / mayà tu kimapi na j¤Ãtam / bÃlapaï¬ità prÃha-yadi rÃjannevamapi mayà kathyamÃnaæ na vetsi, tata÷ Ó­ïu / pu«pahÃso nÃma mantrÅ sarvamantriïÃmagraïÅrnirde«o gupta÷ / kimiti niyantrito 'sti / rÃjà prÃha-anvartho 'yaæ pu«pahÃsa÷ / yata÷ yadÃso madÅyÃyÃæ saæsadi hasati tadÃsyÃsyÃtpu«paprakaro nipatati / iya¤ca kathÃpararÃjyamaï¬ale«u khyÃtÃbhÆt / tatastai÷ pre«itÃ÷ svÅyapumÃæsa÷ kutÆhalÃnve«aïÃya / te«u samÃyÃte«u tena na hasitaæ pu«paprakaro 'pi nÃbhÆt / iti kÃraïÃtguptibandha÷ / bÃlapaï¬ità prÃha-kenÃpi kÃraïena mantriïà na hasitam, rÃjan! tatkÃraïaæ tvayà j¤Ãtaæ na vÃ? rÃjà prÃha-mayà kimapi na j¤Ãtam / bÃlapaï¬ità prÃha-tarhi kathamidaæ daï¬aæ kurvanpÃpabhÃk na bhavasi? ukta¤ca- dharmeïa rëÂraæ vindena dharmeïaivÃnupÃlayet / dharmÃccharaïyatÃæ yÃti rÃjà sarvabhayÃpaha÷ // Suk_9.1 (=77) // yathà ÃgrahÃnmÃæ matsyahÃsyakÃraïaæ p­cchasi tathà tamapi p­ccha hÃsyakÃraïam / sa evÃtmÅyahÃsyasya matsyahÃsyasya ca kÃraïaæ vaktà / rÃjÃpi tadvacanÃtpu«pahÃsaæ mantriïaæ vastradÃnapÆrvaæ mantripade prati«ÂhÃpya matsyahÃsyakÃraïaæ papraccha / mantryÃha-yadyapi g­haduÓcaritamakathyam / yata÷- arthanÃÓaæ manastÃpaæ g­he duÓcaritÃni ca / va¤canaæ cÃpamÃnaæ ca matimÃnna prakÃÓayet // Suk_9.2 (=78) // tathÃpi tu rÃjÃj¤Ã mahatÅ / yata÷- prabhu÷ prÅtisnigdhÃæ d­Óamapi na pÃpe«u vis­jet kuta÷ ÓlÃghyÃmÃj¤Ãæ praïayarasasÃndreïa manasà / atÅtyÃdityÃgniprabh­ti bhuvi dharmendriyamayaæ n­pÃkhyaæ hi jyoti÷ prasabhamidamaindraæ vijayate // Suk_9.3 (=79) // tato rÃjan! me kalatraæ narÃntararataæ jÃtaæ tacca mayà j¤Ãtam, tena ca du÷khena na hasitam / rÃjÃpÅdamÃkarïya pu«pahastakai rÃj¤ÅmÃh­tya sammukhamavalokayÃmÃsa / sà ca tena prahÃreïa kapaÂamÆrcchÃæ nÃÂayati sma / pu«pahÃso 'pi tÃmavalokya sahÃso babhÆva pu«potkaraÓca samajani / rÃjÃpi tÃmÃÓvÃsya k­takopo dvijÃtmajÃsyaæ vilokya mantriïamavÃdÅt kathamasmaddu÷khe sahÃso 'si? mantryapi sabhayama¤jaliæ baddhvÃbhëata-rÃjan! poÂakajanaistvadÅyà rÃj¤Å rÃtrau nìikÃbhirÃhatÃpi na mÆrcchitÃ, adhunà mÆrcchiteti hÃsyakÃraïam / rÃjÃpi sakopo "mantrinnidaæ tvayà d­«Âaæ Órutaæ ve'ti papraccha / mantryÃha-svÃmind­«Âamevedam / yadi svÃmÅ na pratyeti tadà ka¤cukamuttÃryÃvalokayatu / evaæ k­te rÃjà sarvamaj¤ÃsÅt / mantriïo dvijasutÃyÃÓca mukhamavalokya kimidamityavÃdÅt / mantryÃha-svÃmin! yadidaæ dvijaputryà gƬhÃrthaæ matsyahÃsyakÃraïaæ niveditaæ tanmayà prakaÂÅk­tam / ityevamukto rÃjà ÃsthÃnaæ vyasarjayat / atha dvijasutÃpu«pahÃsÃvapi bhÅtah­«Âau svaæ svaæ g­haæ jagmatu÷ / tena ca rÃj¤Ã tasyà ma¤jÆ«Ãsthito naro d­«Âo vinÃÓita÷ / sà ca nijavÃsÃdvisarjità / Óuka÷ prabhÃvatÅmÃha- tathà tvamapi kalyÃïi mà kuru«va v­thÃgraham / yadÃgrahaparo loke vilak«o vikramÃrkavat // Suk_9.4 (=80) // iti kathà Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau navamÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 10: anyadà saÓ­ÇgÃrà prabhÃvatÅ ÓukamÃha- kiæ kartavyaæ mayà kÅra tvaæ vadÃdya priyamvada / yadi te 'sti sakhÅ yÃhi Ó­ÇgÃrÅva sahÃyinÅ // Suk_10.1 (=81) // prabhÃvatyÃha-kathametat? Óuka Ãha-asti rÃjapuraæ nÃma sthÃnam / tatra devasÃkhya÷ kauÂumbika÷, tatkalatre Ó­ÇgÃravatÅ subhagà ca / parasparaparitrÃïak­tabandhaparÃyaïe / parapuru«alampaÂe prasiddhe ratakarmaïi // Suk_10.2 (=82) // anyadà yÃvatsubhagà upapatinà saha g­hÃntarvidyeta tÃvadbahi÷ sthÃnÃt patirjhiïÂahasto g­hadvÃri samÃyayau / tadà sà kathaæ bhavatviti praÓna÷? uttaramÃha Óuka÷-tata÷ Ó­ÇgÃradevyà sà nagnÅk­tya g­hÃdbahirni«kÃsità / patirapi "kimidami'ti bruvÃïo 'tyÃdarÃt Ó­ÇgÃradevyà ukta÷-yattvayà etÃni jhiïÂÃni devyà upavanÃdÃnÅtÃni tata iyaæ grahilà sa¤jÃtà / tato yathÃsthÃnaæ gatvà mu¤ca yathà praguïà syÃt / tata÷ sa mƬho yÃvadevaæ kartuæ bahirjagÃma tÃvattayà g­hÃdupapatirni«kÃsita÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau daÓamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 11: prado«asamaye 'nyasminkÃminÅ kÃmamohità / vinayena Óukaæ prÃha gacchÃmi yadi manyase // Suk_11.1 (=83) // Óuka÷ prÃha- avaÓyameva gantavyaæ tvayetthaæ mama niÓcaya÷ / mano 'bhÅ«Âe payo nimne gacchatka÷ prativÃrayet // Suk_11.2 (=84) // gatayÃpi tvayà tatra kartavyaæ ki¤cidadbhutam / yathà rambhikayà pÆrvaæ brÃhmaïÃrthe 'dbhutaæ k­tam // Suk_11.3 (=85) // prabhÃvatyÃha-kathametat? Óuka Ãha-asti dÃbhilÃkhyo grÃma÷ / tatra vilocano grÃmaïÅ÷ / tadbhÃryà rambhikÃbhidhà paranapriyà / tÃæ ca tadbhart­bhayÃnna ko 'pi kÃmayate / tata÷ sà jalavyÃjÃt ghaÂamÃdÃya vÃpÅæ yayau / d­«Âvà ca tatra surÆpaæ pathikaæ bhaÂÂaputraæ krŬÃrthaæ d­«Âisaæj¤ayà babhÃïa / so 'pi kÃminÅd­«Âisa¤cÃracaturo viveda tadÃkÆtam / ukta¤ca- udÅrito 'rtha÷ paÓunÃpi g­hyate hayÃÓca nÃgÃÓca vahanti noditÃ÷ / anuktamapyÆhati paï¬ito jana÷ pareÇgitaj¤Ãnaphalà hi buddhaya÷ // Suk_11.4 (=86) // ki¤ca ïaabbhantaragholantÅe haaramaïarÃadiÂÂhÅe / puïaruttapecchirÅe bÃlaa kiæ kiæ ïa bhaïio si // Suk_11.5 (=87) // [nÃbhyantaraæ ghÆrïayantyà h­dayamanorÃma d­«Âyà / punurutprek«amÃïayà bÃlaka kiæ kiæ na bhaïito 'si] // Suk_11.5* (=87*) // acchÅhiæ cia bhaïiaæ hiaattthaæ jo jaïo ïa lakkhei / teïa pa¬ibohieïa e kiæ kÅrai ïa kkhu alleïa // Suk_11.6 (=88) // [ak«ibhyÃæ cirabhaïitaæ h­dayasthaæ yo jano na lak«ayati / tena pratibodhitena ca kiæ kriyate nu khalu aj¤ena] // Suk_11.6* (=88*) // tata÷ sa tadantikamÃgatya jagÃda-bhadre kiæ vidheyam? sÃha-tvayà mama p­«Âhalagnena asmadg­haæ samÃgantavyaæ mama patyuÓca namaskÃro vidheya÷ / sarvamanyadahaæ kari«ye / tvayà tathaiveti vÃcyam / evamuktvà sà g­haæ pravi«Âà / so 'pi g­haæ pravi«Âastatpatyaragre tasthau / patirapi vismita÷ / tata÷ sà kumbhaæ muktvà patyu÷ sakÃÓamÃgatyÃvravÅt- nÃtha! upalak«asva enam / sa Ãha-ne vedmÅti / tata÷ sà prÃha-ayaæ mÃt­mvasu÷ suto yo mayà ÓiÓutve mukta÷ / sa dhavalo nÃma mama milanÃrthaæ samÃgamat / tato mayà ÃliÇgya sarvÃpi svajanavÃrtà p­«Âà / sa ca brÃhmaïa "evamiti' jalpati / tata÷ patinà sÃnuj¤Ãtà taæ mahÃnasaæ nÅtvà bhojanÃcchÃdanasaæskÃraisto«ayÃmÃsa / patirapi tu«Âa÷ prÃha-bhadra! tvayà nijabÃndhavasya mahatÅ bhakti÷ kÃryetyuktvà supta÷ / tadà ca rambhikà brÃhmaïakhaÂÂavÃyÃmupÃvaÓat / tatastenoktam-tvayà patyugre ityuktaæ yanmadÅyo bhrÃtà samÃgata÷ / tattvaæ me pratipannà bhaginÅ pratipannaæ ca nirvÃhyate / ukta¤aca- chijjau sÅsuæ aha hou bandhaïaæ caau savvahà lacchÅ / pa¬ivaïïapÃlaïe supurisÃïa jaæ hou taæ hou // Suk_11.7 (=89) // [chidyatÃæ ÓÅr«amatha bhavatu bandhanaæ calatu sarvathà lak«mÅ÷ / pratipannapÃlane supuru«ÃïÃæ yad bhavatu tad bhavatu] // Suk_11.7* (=89*) // lajjijjai jeïa maïo mailijjai ïiakulakkamo jeïa / kaïÂhaÂÂhie vi jÅe mà sundari taæ kuïijjÃsu // Suk_11.8 (=90) // [lajjate yena mano malinayati nijakulakramo yena / kaïÂhasthite 'pi jÅve mà sundari taæ kari«yasi] // Suk_11.8* (=90*) // rambhikà prÃha-mà evaæ vada / yato 'tidurlabhà rÃmà pit­mÃt­parÃyaïà / pit­mÃt­mayairbhÆtvà bhoktavyà kÃminÅ rai÷ // Suk_11.9 (=91) // ukta¤ca- kÃmÃrtÃæ svayamÃyÃtÃæ yo na bhuÇkte nitambinÅm / so 'vaÓyaæ narakaæ yÃti tanni÷ÓvÃsahato nara÷ // Suk_11.10 (=92) // so kiæ va mÃïai para mahila jo ïavi jaæpi emva / .... .... .... // Suk_11.11 (=93) // [sa kimeva manyate paramahilÃæ yo viparÅtaæ jalpatyevam / .... .... ....] // Suk_11.11* (=93*) // jo ïavi mÃïai... so kiæ va mÃïai thÅ avarÃi / ... ... ... mà kari ïeha amhahaæ bhaÇgu // Suk_11.12 (=94) // [yo viparÅtaæ manyate...sa kimiva manyate striyamaparÃm / ... ... ...] // Suk_11.12* (=94*) // ÓrÆyate rukmiïÅ pÆrvaæ k­«ïeva madanÃturà / g­hÅtà bhrÃt­jÃyÃpi ka÷ kÃmamatilaÇghayet // Suk_11.13 (=95) // vira¤cirapi kÃmÃrtaæ svasutÃmabhilëuka÷ / d­Óyate 'dyÃpi viyati hÃriïÅæ tanumÃÓrita÷ // Suk_11.14 (=96) // vivÃhe pÃrvatÅ d­«Âvà harasya haravallabhÃm / caskanda retastasyÃpi bÃlakhilyÃstadudbhavÃ÷ // Suk_11.15 (=97) // tayaivaæ bodhito mÆrkha÷ sa yÃvadramate na tÃm / phÆtk­taæ mu«itÃsmÅti trÃyatÃæ trÃyatÃmaho // Suk_11.16 (=98) // tayà ca phÆtk­te kimidamiti kurvÃïo bÃndhavai÷ saha dhÃvito bhartà / sa ca kathaæ mucyate? iti praÓna÷ / uttaram-evaæ ca sa brÃhmaïa÷ sabhaya÷ sannata÷ pÃdayo÷ patito jagÃda-svÃmini! prÃïÃn rak«a / tavehitaæ kari«yÃmi / evaæ sthite sà dugdhasahitaæ bhaktama¬haï¬holayat antike jvalinamajvÃlayat / Ãgataæ ca patiæ jagÃda-asya vi«Æcikà upapannà / tato mayà phÆtk­tam / evamuktvà dugdhabhaktaæ pradaÓitam / patirapi mÆrkho d­«Âvà yayau / tata÷ sà patyau supte yad­cchayà surataæ cakÃra / so 'pi ca mÃndyavyÃjÃnmÃsamekaæ sthita÷ paÓcÃjjagÃma / iti Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekÃdaÓÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 12: athÃnyadà sà calità / Óuka÷ prÃha- viparÅte samÃyÃte yadi vetsi tvamutaram / yathà Óobhikayà proktaæ vavvÆle carite sati // Suk_12.1 (=99) // astyatra nalau¬ÃgrÃme kulÃlo mahÃdhana÷ / tasya bhÃryà Óobhikà nÃma paraæ kulaÂà naralampaÂà ca / sà patyau bahirgate upapatisahità g­hÃnta÷ krŬati / tasyÃÓcaivaæ sthitÃyà bhartà g­haæ samÃgamat / tadanantaraæ sà kathaæ bhavatviti praÓna÷ // Óuka÷ prÃha-yadà ca tayà sa Ãgacchan j¤Ãnastadà upapatirukta÷-"ca] tvaæ vavvÆlav­k«am' / evaæ ca sa tayo proktastathà cakÃra / tasya ca v­k«e caÂata÷ paridhÃnavastraæ vilagnaæ nagno 'pi v­k«amÃrƬha÷ / tasmiæÓca v­k«amÃrƬhe pati÷ prÃha-kamidamiti / sà Ãha-ayaæ ÓatrubhirabhibhÆto 'dovastramapi tyaktvà vavvÆlamadhirƬha÷ / tata÷ samÃgatya tasyÃ÷ patinà v­k«Ãnmandaæ mandamuttÃrya sa svag­haæ pre«ita÷ / tayà dhÆrtayà ca sahahastatÃlaæ hasitam / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau dvÃdaÓokathà // ____________________________________________________________________ START Suk 13: athÃnyedyu÷ prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka Ãha- vraja devi sukhaæ bhuÇk«va ardhabhukte patau yathà / k­taæ rÃjikayà cittamuttaraæ dhÆlisaæyutam // Suk_13.1 (=100) // asti nÃgapuraæ nÃma sthÃnam / yatraiko vaïika / tatpatnÅ rÃjikÃnÃmnÅ surÆpà paraæ duÓcÃriïo / vaïiksutaÓca tÃæ narÃntarÃsaktÃæ na jÃnÃti / tataÓca ekadà sa bhojanÃya yadopavi«Âastadà upapati÷ k­tasaæketo mÃrge gacchan tayà d­«Âa÷ / taæ ta d­«Âvà g­he 'dya dh­taæ nÃsti ityuktvà dravyaæ tatsakÃÓÃdÃdÃya gh­tÃnayanadambhena veÓmato nirgatya ca sà bahirjÃreïa saha ciraæ sthità / patistu g­he k«udhÃrta÷ kruddhaÓca / tata÷ sà kathaæ g­haæ gantumarhati-iti praÓna÷ / uttaram-tata÷ sà hastau pÃdau mukhaæ ca dhÆlidhÆsaraæ vidhÃya sadrammà dhÆliæ g­hÅtvà g­hamÃgatà / pati÷ kruddho raktek«aïa÷ kimidamityÃha / sà ca sani÷ÓvÃsaæ rudatÅ dhÆlipu¤jaæ darÓayitvà idamuvÃca-yatk­te tvaæ kruddha÷ sa te dravyo 'tra dhÆlyÃæ patita÷ / enÃmutk«ipya g­hÃïa tvam / evamukta÷ sa vilak«a÷ tadaÇgÃni vasträcalena sammÃrjya sÃntvayÃmÃsa vividhalÃlanai÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau trayodaÓÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 14: sà nitambini anyedyuÓcalità / Óukenoktam- yuktameva viÓÃlÃk«i paraæ rantuæ yad­cchayà / yadyÃyÃte patau vetsi dhanaÓrÅriva bhëitum // Suk_14.1 (=101) // prabhÃvatyÃha-kimetat / Óuka÷ prÃha-asti padmÃvatÅ purÅ / tatra dhanavÃlo nÃma vaïik / tasya bhÃryà prÃïebhyo 'pi priyà dhanaÓrornÃma / tacca mithunaæ parasparaæ snehanirbharaæ krŬati / anyadà tu vaïigdravyasÃramÃdÃya tÃmÃp­cchya deÓÃntaraæ jagÃma / sà ca tasmingate saæsthiteva g­hasthità / na snÃti na ca sà bhuÇkte na jalpati sakhÅsamam / nirastÃÓe«asaæskÃrà svadehe 'pi parÃÇmukhÅ // Suk_14.2 (=102) // malayÃnilamÃrƬha÷ kokilÃlÃpa¬iï¬ima÷ / mallikÃmodadÆtaÓca madhupÃravamaÇgala÷ // Suk_14.3 (=103) // anyadà tu samÃyÃto vasanta÷ kÃlaràk«itau / mano 'pi vikriyÃæ yasminyÃti saæyaminÃæ kila // Suk_14.4 (=104) // tasminvasantotsave g­hopari sthità nagarÅrÃmaïÅyakamÃlokya yauvanaæ rÆpaæ ca nininda / sakhÅ ca tadiÇgitaj¤Ã jagÃda-bhÃmini! rÆpaæ vayaÓca mà vyarthaæ vidhehi / yata÷- vÃdyate Ó­ïu rambhoru kokilÃrÃva¬iï¬ima÷ / madanasya n­pasyeva vasantena dharÃtale // Suk_14.5 (=105) // mu¤cantu mÃnina÷ sarve mÃnaæ sevantu vallabhÃ÷ / gatvaraæ yauvanaæ loke jÅvitaæ ca tathà calam // Suk_14.6 (=106) // tatastvamapi kuru vaya÷sÃphalyamityukte dhanaÓrÅrjagÃda-nÃhaæ vilambituæ sahÃmi / yattvayà bhavati tat ÓÅghraæ vidhehi / tatastayà sà narÃntareïa yojità / yadà ca sà tenÃtmÃsaktà j¤Ãtà tadà tadÅyaÓiroveïÅ chinnà / tatkÃle ca patirdeÓÃntarÃdÃjagÃma / tadà sà kathaæ bhavatviti praÓna÷ / Óuka÷ prÃha-yadà ca patirg­hadvÃramÃyayau tadà tayottaraæ vicintyokm-nÃtha! tvayà tÃdavadg­hadvÃri sthÅyatÃæ yÃvatsarvaæ sajjaæ vidhÅyate / tena caivaæ pratipanne sà madhye gatvà bhaÂÂÃrikÃæ pÆjayitvà purato veïÅæ sthÃpayÃmÃsa / evaæ k­tvà bahirnirgatya caraïamaï¬akai÷ patiæ g­hantardevÅpurato nÅtvà jagÃda-nÃtha! pÆjaya g­hÃdhidevatÃm / tena pÆjayatà veïÅæ d­«Âvà uktam-kimidamiti / tayoktam-mayopayÃcitamÃsÅt / yadà me pati÷ same«yati tadà svÃminyahaæ tavÃgre veïÅæ chetsyÃmi / tadadhunà mayà k­tam / sa ca mugdho devÅæ namask­tya tÃæ bahu mÃnayÃmÃsa / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau caturdaÓÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 15: anyadà sà calità / hasannÃha Óuko yÃhi yadi kartuæ tvamuttaram / vetsi yathà ÓriyÃdevyà nÆpure 'pah­te k­tam // Suk_15.1 (=107) // asti ÓÃlipuraæ nÃma nagaram / tatra ÓÃligo vaïik / tatpatnÅ jayikà / tayo÷ suto guïÃkaro nÃmÃbhÆt / tadbhÃryà ÓriyÃdevÅ / sà cÃpareïa subuddhinÃmnà vaïijà saha ramate / tato lokÃpavÃde 'pi saæjÃte 'nuraktastadÅya÷ patirna kimapi karïe karoti / ukta¤ca- rattà picchanti guïà dosà picchanti je virattatti / majjhatthà uïa purisà dosà vi guïà vi picchanti // Suk_15.2 (=108) // [raktÃ÷ p­cchanti guïÃn do«Ãn p­cchanti ye viraktÃ÷ / madhyasthÃ÷ puna÷ puru«Ã do«Ãnapi guïÃnapi p­cchanti] // Suk_15.2* (=108*) // ki¤ca- mahilÃrattà purisà cheà vi ïa saæbharanti appÃïaæ / iare uïa taruïÅïaæ purisà salilaæ va hatthagaaæ // Suk_15.3 (=109) // [mahilÃraktÃ÷ puru«ÃÓchekà api na sambharanti ÃtmanÃm / itare punastaruïÅnÃæ puru«Ã÷ salilameva hastagatam] // Suk_15.3* (=109*) // anyadà sà ÓvaÓureïa narÃntarasahità suptà d­«Âà / tataÓcaraïÃnnÆpuraæ ÓvaÓureïa cottÃritaæ tayà ca j¤Ãtam / tata÷ sà taæ jÃraæ prasthÃpya bhartÃraæ tatrÃnÅya tena saha suptà / nidrÃntare ca patirutthÃpita÷ kathita¤ca-tvadoyena pitrà nÆpuramasmatpÃdÃdavartÃya g­hÅtam / evaævidhaæ ca pÃtakaæ kvÃpi na d­«Âaæ yadvadhÆpÃdÃt ÓvaÓuro nÆpuraæ g­hïÃti / tenoktam-prÃta÷ pitu÷ sakÃÓÃtsvayamarpayi«yÃmi / tena ca guïÃkareïa pitara nirbhartsya tatsakÃÓÃnnÆpuraæ yÃcitam / pitrà coktam-yadiyaæ parapuru«eïa saha suptà d­«Âà ato mayà nÆpuraæ g­hÅtam / tayoktam-tvatputreïa saha suptÃhamÃsam / ityarthe divyaæ karomi / atraiva grÃme uttarasyÃæ diÓi yak«o 'sti / tasya jaÇghÃntarÃnnirgami«yÃmi / ya÷ kaÓcitsatyo bhavati sa jaÇghayorantarÃnni«krÃmyatÅti prasiddham / evaæ ÓvaÓureïa cÃÇgÅk­te sà kulaÂà sati dine jÃrasya g­he gatvà tamuvÃca-bho kÃnta! prÃtarahaæ divyÃrthaæ yak«asya jaÇghÃntarÃnnirgami«yÃmi / tvayà tatra samÃgatya vÃtÆlatvamÃÓritya mama kaïÂhagraho vidheya÷ / tena ca tathokte sà svag­hamÃjagÃma / atha prÃpa÷ samastamahÃjanaæ malayitvà pu«pÃk«atÃdikamÃdaya yak«Ãyatane gatvà samÅpasarasi snÃnaæ k­tvà yak«apÆjÃrthaæ samÃgacchantyÃstasyÃ÷ pÆrvasaÇketito jÃro grahilÅbhÆtastatkaïÂhe nijabÃhudvayaæ yojayÃmÃsa / tata Ã÷ kimetadityabhidhÃya sà puna÷ snÃnÃrthaæ yayau / so 'pi grahilo lokai÷ kaïÂhe g­hÅtvà tasmÃtpradeÓÃddÆrÅk­ta÷ / sÃpi snÃnaæ k­tvà yak«asamÅpamÃgatya pu«pagandhÃdyairabhyarcya sarvalokÃnÃæ Ó­ïvatÃmuvÃca-bho bhagavanyak«a! nijabhartÃramenaæ ca grahilaæ vinà yadyanyapuru«a÷ sp­Óati kadÃcana mÃæ tadà tava jaghÃbhyÃæ sakÃÓÃnmama ni«kramaïaæ mà bhavatvityabhidhÃya sarvalokasamak«ameva jaÇghayormadhye praviÓya ni«krÃntà / yak«o 'pi tadbuddhi manasi ÓlÃghamÃna eva sthita÷ / sÃpi satÅti samastalokai÷ pÆjità svabhavanaæ jagÃma / evaæ cet ÓriyÃdevÅvatkartuæ jÃnÃsi tadà vraja / iti Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau pa¤cadaÓÅ katà // ________________________________________________________________________ START Suk 16: anyadà sà calità Óukaæ prÃha-ÓukÃhaæ narÃntaraæ gami«yÃmi / Óuka÷ prÃha- satyameva tvayÃbhÃïi kartavyaæ yanmano 'nugam / manastu mugdhikà yadvadaÓakyÃnkhedayatyalam // Suk_16.1 (=110) // tacdhrutvà prabhÃvatyÃha-kathametat / so 'bravÅt-asti vidiÓà nÃma purÅ / tasyÃæ janavallabho nÃma vaïik / tasya bhÃryà mugdhikà nÃma capalà svairiïÅ / yadà ca tayÃtiÓayena vidÆ«ito 'yaæ tadà bandhÆnÃæ kathayÃmÃsa yadiyaæ bahi÷ÓÃyinÅ / yadà ca tairevamuktà tadà tayÃpyuktam-ayameva bahi÷ÓÃyÅ sadaiva / mÃæ mudhÃpavÃdayati / tatastairmilitvà nirbandha÷ k­ta÷ "ya÷ ko 'pi adyaprabh­ti bahi÷ÓÃyÅ so 'parÃdho" / evaæ nirbandhe k­te 'pi sà suptaæ patiæ vihÃya bahirgatà / tasyÃæ ca bahirgatÃyÃæ sa patirdvÃraæ datvà supta÷ / yadà cabahi÷ krŬÃæ k­tvà samÃgatÃyÃ÷ sa patirdvÃraæ nodghÃÂayati tadà sà kÆpe d­«adaæ k«iptvà dvÃradeÓa eva sthità / patirapi kÆpe patità bhavi«yatÅti j¤Ãtvà dvÃramudghÃÂyabahirnirgata÷ / tadà sà dvÃraæ pidhÃya madhye sthità / so 'pi ca bahi÷ sthito "hà priye' evaæ vadanmahatà Óabdena goditumÃrabdha÷ / sÃpi vigopakabhayÃdbahirnirgatya patiæ madhye ninÃya / tatastanmithuna parasparaæ nirbandhaæ cakÃra / yadadyaprabh­ti mayà tvayà visaævÃdo na vidheya÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau «o¬aÓÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 17: anyadà sà hasantÅ narÃntaragamanÃya Óukaæ p­cchati / Óuka Ãha-yadeva manaso 'bhÅ«Âaæ tadeva kÃryam / ukta¤ca- d­«ÂipÆtaæ nyasetpÃdaæ vastrapÆtaæ jalaæ pibet / satyapÆtaæ vadedvÃkyaæ mana÷pÆtaæ samÃcaret // Suk_17.1 (=111) // mano 'nukÆlaæ kurvantu tanvi te du÷khamÃgatam / so¬huæ ÓaktÃstathà vaktuæ guïìhyo brÃhmaïo yathà // Suk_17.2 (=112) // prabhÃvatÅ p­cchati-kathametat / Óuka÷ kathayati-asti viÓÃlà purÅ / tatra yÃyajÆko brÃhmaïa÷ / tasya patnÅ pÃhinÅ nÃma surÆpà ativallabhà / tatputra÷ pitrà sarvÃmapi kramÃdvidyÃæ grÃhita÷ / anyadà sa pitarau muktvà deÓÃntaraæ gata÷ / guïìhya iti viÓruto babhÆva / jayantyÃæ ca nagaryÃæ buddhijÅvanaæ vyacintayat / tata÷ «aï¬aæ yavakÃÓÃdibhi÷ pupo«a / so 'pi «aï¬astamanu paribhramati / anyadà sabandhanaæ «aï¬aæ vidhÃya vaïijÃrakave«adhÃrÅ madanÃyà veÓyÃyÃ÷ kÂuÂinÅæ jagÃda-asmadÅyà balÅvardÃ÷ savastukà prÃtare«yanti / adyÃhaæ t­ïÃnayanÃrthamÃgata÷ / tadyatra asmadÅyasya balÅvardasya sthÃnaæ bhavati tatrÃhaæ svapimi / ityukte sà kuÂÂinÅ balÅvadadhanai«iïÅ taæ sthÃpayÃmÃsa / so 'pi taæ «aï¬aæ baddhvà vilÃsinÅpÃrÓve yayau / tayà ca snÃpito bhojitaÓca guïìhyo rajanyÃæ Ó­ÇgÃrita÷ tatsakÃÓe sthita÷ / so 'pi ca prabhÃtÃyÃæ niÓi prathamamevotthÃya svarïaÓ­Çkhalà g­hÅtvà jagÃma / gate ca tasminnekà ceÂÅ utthità «aï¬amad­«Âvà kuÂÂinÅæ pratyÃha "Ãue kimidam' / tatastaæ vilÃsinÅpÃrÓvÃdgataæ j¤Ãtvà maunaæ vidhÃya sthità / ukta¤ca- arthanÃÓaæ manastÃpaæ g­he duÓcaritÃni ca / va¤canaæ cÃpamÃnaæ ca matimÃnna prakÃÓayet // Suk_17.3 (=113) // anyadà guïìhyo dyÆtanirjita÷ khaÂikÃhasto veÓyayà dh­ta÷ / tenopÃyaÓcinnita÷-Óambalo ÓambalÅti jagÃda / tatastayà rÃjabhayÃnmukta÷ / tatastasyÃæ calitÃyÃæ p­«Âhalagna eva ÓambalÅti vadan gacchati / tatastayà vijane nÅtvà hastÃtprasÃdya svarïÃbharaïaæ dattam / so¬huæ tyaktuæ ca ya÷ Óakto manasà k­tamanyathà / mano 'nukÆlatÃæ kurvanna sa nindya÷ sadà satÃm // Suk_17.4 (=114) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau saptadaÓÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 18: anyadà sà calità Óukenoktà / gaccha devi na te de«o gacchantyÃ÷ paraveÓmani / yadi kÃciccharÅre te buddhi÷ sar«apacauravat // Suk_18.1 (=115) // asti ÓubhasthÃnaæ nÃma nagaram / tatra daridro nÃma vaïik / tasya g­he caura÷ pravi«Âa÷ / so 'pi ca tatrÃnyatkimapyalabhamÃna÷ sar«apÃn g­hÅtvà nirgato rÃjapuru«ai÷ prÃpta÷ / sar«apÃn gale baddhvà bhrÃmito rÃjakulÃtsa kathaæ mucyate / uttaram-yo ya÷ p­cchati tasya tasyÃgre vadati-aho sar«apÃïÃæ madhye na ki¤cit / tato rÃj¤Ã sabhÃyÃmÃkÃrya p­«Âa÷-tava vaco 'bhiprÃyaæ na jÃne / prÃha- balervar«adine loka÷ sar«apÃnpa¤carak«akÃn / haste badhnÃti tannÆnamapramÃïamata÷ param // Suk_18.2 (=116) // yato 'hametÃvadbhirapi gale baddhairbaddha÷ rÃjÃpi tadÃkarïya hasaæstaæ mumoca / iti Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau a«ÂÃdaÓÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 19: anyadà prabhÃvatÅ calità / Óuka÷ prÃha- kuru yadrocate bhÅru yadi kartuæ tvamÅÓvarà / yathà santikayà bhartà svacchandà ca vimocità // Suk_19.1 (=117) // asti karaha¬Ãbhidhaæ puram / tatra rÃjà guïapriyo nÃma yathÃrtha÷ / tatra ca so¬hoko nÃma Óre«Âhi÷ / tadbhÃryà santikà nÃma pativratà / tatraiva cÃnyo vaïik / tadbhÃryà svacchandà nÃma puæÓcalÅ / sà ca so¬hÃkaæ nityamicchati paraæ so 'bhivächÃæ na vidhatte / anyadà ca manorathÃbhidhaæ yak«aæ namaskartuæ jagÃma sa÷ / tata÷ svacchandà p­«Âhalagnà tatra pravi«Âà / sa ca hÃvabhÃvÃdyairanukÆlito bhukta÷ / yuktamukta¤ca- sanmÃrge tÃvadÃste prabhavati puru«astÃvadevendriyÃïÃæ lajjÃæ tÃvadvidhatte vinayamapi samÃlambate tÃvadeva / bhrÆcÃpÃk­«ÂamuktÃ÷ Óravaïapathaju«o nÅlapak«mÃïa ete yÃvallÅlÃvatÅnÃæ na h­di dh­timu«o d­«ÂibÃïÃ÷ patanti // Suk_19.2 (=118) // tacca mithunaæ d­«Âvà rÃjapuru«a÷ tadbandhanÃya yak«ag­haæ ve«Âitam / santikà ca Óuddhiæ j¤Ãtvà rÃtrau mahatà tÆryaÓabdena yak«ag­haæ gatà / te«ÃmÃrak«akÃïÃæ purata uktam-ahamadyadinavratà yak«aæ d­«Âvà bhojanaæ vijane vidhÃsye / mÃæ ca ki¤ciddhanaæ g­hÅtvà madhye praveÓayatu / tairapi tathaiva k­tam / tatastayà svacchandà svave«Ãæ kÃrayitvà bahirni«kÃsità / svayaæ madhye sthità / taæ ca prÃtarnijakÃntÃsahitaæ d­«Âvà Ãrak«akà vilak«ÅbabhÆvu÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekonaviæÓatitamÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 20: anyadà prabhÃvatÅ Óukaæ papraccha / Óuka÷ prÃha- gaccha devi mano yatra ramate te narÃntare / kelikÃvadyadà vetsi pativa¤canamadbhutam // Suk_20.1 (=119) // asti sÃbhramatyà nadyÃstaÂe ÓaÇkhapuraæ nÃma sthÃnam / tatra ca kar«uka÷ sÆrÃkhyo dhanÅ / tasya kelikà bhÃryà paraæ kuÂilà kulaÂà ca / sÃnyasminnadÅtÅre siddheÓvarapurasthaæ brÃhmaïaæ kÃmayate / tadÃsaktà ca rÃtrau prÃtiveÓikÃdÆtikÃsÃhÃyyÃnnadÅæ tÅrtvà tadantikaæ prÃpnoti / anyadà bhartrà j¤Ãtam / sa ca tatra gatastaccaritragave«aïÃya / yÃvatsà nadÅtÅre tatra samÃgatà tayà ca tÃvadd­«Âa÷ / tatastaraïaghaÂaæ pÃnÅyabh­taæ vidhÃya prÃtiveÓmikÃg­hamadhye bhaÂÂÃrikÃæ maï¬ayitvà tena payasà snÃpayitvà pratyuvÃca prathamasaæketitÃæ dÆtikÃmuddiÓya-"svÃmini! purà tvayà uktaæ yadi tvaæ siddheÓvarÅæ na snÃpayasi tata÷ pa¤cÃnÃæ dinÃnÃæ madhye tvadbhart­bharaïaæ bhavi«yati tato yadi tvadvacanapramÃïaæ tadà mama patiÓciraæ jÅvatu / prÃtiveÓmikayoktam evamastviti Órutvà patistu«Âo bhÆtvÃlak«ita eva jagÃma / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau viæÓatitamÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 21: anyasmindine prabhÃvatyà pu«Âa÷ Óuka÷ prÃha- vraja devi na do«o 'sti vrajatÃæ sarvakarmasu / buddhirasti yadà ye«Ãæ mandodaryÃ÷ sahÃyinÅ // Suk_21.1 (=118) // prabhÃvatyÃha-kathametat / Óukra÷-asti prati«ÂhÃnaæ nÃma nagaram / tatra hemaprabho nÃma rÃjà / ÓrutaÓÅlo mantrÅ / Óre«ÂhÅ yaÓodhara÷ / mohinÅ bhÃryà / tayostanayà mandodarÅ / sa ÓrÅvatsÃya vaïije kÃntipurÅsamÃgatÃya dattà / tanmithunamatÅva snehalampaÂam / sà ca prÃtiveÓmikayà pit­bhÃryayà kuÂÂinyà daæ«ÂrÃkarÃlayà yojitamanyaæ rÃjaputramupabhuÇke / sÃ'pannasattvà bhÆtà garbhasaæbhavÃtsaæjÃte dohade rÃjavallabhaæ mayÆraæ mÃrayitvà bhak«itavatÅ / rÃjà tu tasminmayÆre samÃgate bhuÇkte iti sthiti÷ / tasmindivase tu bhojanavelÃyÃæ na labdha÷ / ¬iï¬imagho«aïe k­te kuÂÂinyà paÂaha÷ sp­«Âa÷ / tayà ca j¤Ãtaæ yatkayÃcidÃpannasattvayà mayÆro dohadÃdbhak«ita÷ / tata÷ sà garbhavatÅ p­«Âà tayà kuÂÂino g­hamÃgatà sammÃnità / ukta¤ca- mÃdhuryaæ pramadÃjane sulalitaæ dÃk«iïyamÃrye jane, Óauryaæ Óatru«u mÃrdavaæ gurujane dharmi«Âhatà sÃdhu«u / marmaj¤e«vanuvartanaæ bahuvidhaæ mÃnaæ jane garvite, ÓÃÂhyaæ pÃpajane narasya kathitÃ÷ paryantama«Âau guïÃ÷ // Suk_21.2 (=119) // tayà ca sarvo 'pi mayÆrav­ttÃnto nivedita÷ / sà cakuÂÂinÅ viÓvÃsaghÃtikà / ukta¤ca- na viÓvasedaviÓvaste viÓvaste 'pi na viÓvaset / viÓvÃsÃd bhayamutpannaæ mÆlÃdapi nik­ntati // Suk_21.3 (=120) // dÃre«u gopyaæ puru«asya ki¤cidgopyaæ vayasye«u sute«u ki¤cit / yuktaæ na yuktaæ manasà vicintya vadedvipaÓcinmahato 'nurodhÃt // Suk_21.4 (=121) // ki¤ca- sopacÃrÃïi vÃkyÃni ÓatrÆïÃmiha lak«ayet / avicÃritagÅtÃrthÃæ m­gà yÃnti parÃbhavam // Suk_21.5 (=122) // kirÃte 'pyuktam- vrajanti te mƬhadhiya÷ parÃbhavaæ bhavanti mÃyÃvi«u ye na mÃyina÷ / praviÓya hi ghnanti ÓaÂhÃstathÃvidhÃnasaæv­tÃÇgÃnniÓitÃive«ava÷ // Suk_21.6 (=123) // kuÂÂinyà tatsarvaæ j¤Ãtvà mantriïe niveditam / mantriïÃpi rÃj¤e / rÃjà prÃha- mà hohi suhaggÃhi mà pattihi jaæ ïa diÂÂhapaccakkhaæ / paccakkhammi vi diÂÂhe juttÃjuttaæ viutaïÃhi // Suk_21.7 (=124) // [mà bhava sukhagrÃhÅ mà pratyehi yanna d­«Âaæ pratyak«am / pratyak«e 'pi d­«Âe yuktÃyuktaæ vijÃnÅhi] // Suk_21.7* (=124*) // tadvaïijo nagarapradhÃnasya vadhvà naitanni«padyate / yÃvadÃtmanà na d­«Âaæ tÃvadasau na vi¬ambya÷ / tacca kuÂÂinyà agre mantriïà niveditam / kuÂÂinÅ ca mantriïaæ peÂÃyÃæ nik«ipya tadg­he nyÃsavyÃjena mumoca / svayaæ ca tatra gatvà tÃmabhëata- mugdhe! yanmayÆrabhak«aïaæ k­taæ tattvaæ me ÓlÃghyà / ukta¤ca- eïa÷ kuraÇgo harimastittirirlÃva eva ca / mayÆracarmikÆrmÃÓca Óre«Âhà mÃæsagaïe«vapi // Suk_21.8 (=125) // punarapi samagro v­ttÃnta÷ pu«Âa÷ / kathyamÃnaÓca peÂÃhananak­tasaæj¤ena mantriïà Óruta÷ / tatkathaæ sà Óre«ÂhivadhÆstatpità ÓvaÓuraÓca mucyantÃm / ukta¤ca- na nÅcajanasaæsargÃnnaro bhadrÃïi paÓyati / darÓayatyeva vik­rtiæ supriye 'pi khalo yata÷ // Suk_21.9 (=126) // nÃÓayitumeva nÅca÷ parakÃryaæ vetti na prasÃdhayitum / pÃÂayitumeva ÓaktirnakhoruddhartumannapiÂam // Suk_21.10 (=127) // dujjaïajaïaïaæ sagge kÃaccÃo vi hoi vibuhÃïaæ / pecchaha tilehi pattaæ khalasaæge pŬaïaæ jatto // Suk_21.11 (=128) // [durjanajanÃnÃæ saæge kÃyatyÃgo 'pi bhavati vibudhÃnÃm / prek«asva tilÃnÃmapi khalasaÇge pŬanaæ yata÷] // Suk_21.11* (=128*) // yÃvatsà kuÂÂinÅ peÂÃæ hastena hanti tÃvatsà vaïikputrÅ savitarkamavÃdÅt- vibhÃtà rajanÅ tÃvadyÃvadevaæ k­taæ mayà / prabuddhaæ ca tadà mÃtarnÃgre ki¤cidvid­Óyate // Suk_21.12 (=129) // mÃrtamayà evaævidha÷ svapno d­«Âa / ya÷ kaÓcidarthapramÃïo me bhavati sa kathyatÃm / evaæ Órutvà mantrÅ dvÃramÃhatya bahirnirgata÷ / tata÷ sammÃnità vaïigvadhÆ÷ sà tu kuÂÂinÅti nirvÃsità / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà // iti Óukasaptatau ekaviæÓatÅtamÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 22: puna÷ prabhÃvatyà p­«Âa÷ Óuka÷ prÃha- yÃhi devi punaryÃhi madÅyaæ matamÅd­Óam / yadi vetsyuttaraæ kicidyathà mìhukayà k­tam // Suk_22.1 (=130) // tacchrutvà prabhÃvatyÃha-kathametat / Óuka÷ prÃha-dÃmbhilÃgrÃme so¬hÃko nÃma kar«uka÷ / tadbhÃryà mìhuka nÃma / tÃæ ca bhaktahÃriïÅæ pathi gacchantÅm eko bahi÷ sÆrapÃlÃkhyo naro bhuÇkte / sà kadÃcinmÃrge bhaktaæ muktvà tena saha sthità / tato mÆledavena dhÆrtena tasminbhakte u«Ârikà k­tà / tayà ca evaæ jÃtaæ bhaktamanutpÃÂayitvà nÅnam / yÃvacca bhartrà u«Âikà d­«Âà tÃvatkimiditi sà p­«Âà / tatastayà tatkÃlottaraæ k­tvoktam-nÃtha! adya rÃtrau svapne u«Ârikayà bhak«ito d­«Âastvam / tato mayà vighnÃpahÃrÃya viparÅtamidaæ k­tam / viÓrabdhaæ bhak«aya yathà vighno naÓyati / iti Órutvà ratÃtmanà teno«ÂrikÃpi bhak«ità / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau dvÃviæÓatitamÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 23: anyadà sakhyastÃæ puru«ÃntarÃbhisaraïÃyaivamÆcu÷- yatra svedalavairalaæ vilulitairvyÃlupyate candanaæ sacchedairmaïitaiÓca yatra raïitaæ na ÓrÆyate nÆpuram / yatrÃyÃntyacireïa sarvavi«ayÃ÷ kÃmaæ tadekÃgrata÷ sakhyastatsurataæ bhaïÃmi rataye Óe«Ã ca lokasthiti÷ // Suk_23.1 (=131) // tathà ca- saæsaatulaïa jahiæ ca¬ai tassuïa jÅviu dhaïu / Ãi parà jahi lahijjai taæ ji bhaïijjii pemmu // Suk_23.2 (=132) // [saæÓayatulÃyÃæ na ya÷ Ãrohati tasya na jÅvitaæ dhanyam / Ãgate parà yà labhyate tadeva bhaïyate prema] // Suk_23.2* (=132*) // Ãrogyaæ paramÃnanda÷ sukhamutsÃha eva ca / aiÓvaryaæ priyasambhogaæ vinà sarvaæ nirarthakam // Suk_23.3 (=133) // ukta¤ca- ÃtmÃnamÃlokya ca ÓobhamÃnamÃdarÓabimbe stimitÃyatÃk«Å / haropayÃne tvarità babhÆva strÅïÃæ priyÃlokaphalo hi ve«a÷ // Suk_23.4 (=134) // Óuka÷ prÃha- sulabhÃ÷ puru«Ã rÃjansatataæ priyavÃdina÷ / apriyasya tu pathyasya vaktà Órotà ca durlabha÷ // Suk_23.5 (=135) // tata÷ kiæ bahunoktena tvaæ caitÃ÷ k­tyakovidÃ÷ / kuÂÂinÅcaritaæ Órutvà tadvicÃryaæ tvarÃnvitÃ÷ // Suk_23.6 (=136) // prabhÃvatyÃha-kathametat / Óuko 'bravÅt-asti padmÃvatÅ purÅ / yatra maïikuÂÂimamÃrge«u Óobhate ravivistara÷ / Óe«aphaïamaïirÃgo vasudhÃmivopÃgata÷ // Suk_23.7 (=137) // tatra ÓudarÓano nÃma rÃjà / ÓaÓinà hariïà caiva balinà kuÓabhÆbhujà / kuÓaÓakticchalatyÃgasampadyasya na khaï¬yate // Suk_23.8 (=138) // kiæ tasya varïyate rÃj¤a÷ prajÃpÃlanaÓalina÷ / yasmiælloke na d­«Âà hi do«Ã ravikarairiva // Suk_23.9 (=139) // tasya Ó­ÇgÃrasundarÅ nÃma bhÃryà / tasya n­patestayà saha krŬato gro«makÃlo 'vÃtarat / yatra sÆra÷ kharo ghasro yatra dÅrgho 'tidu÷saha÷ / kharaÓca pavano bhÅru grÅ«me sarvamidaæ kharam // Suk_23.10 (=140) // candanaæ Óucivastraæ ca pÃnÅyaæ Óuci ÓÅtalam / sevyamÃno 'pi madhura÷ Óucirjayati nÃnyathà // Suk_23.11 (=141) // madhyÃhne candanaæ ye«Ãæ sÃyaæ majjanasevanam / rÃtrau vyajanavÃtaÓca te«Ãæ grÅ«mo 'pi kiÇkara÷ // Suk_23.12 (=142) // evaævidhe grÅ«me ca candranÃmà vaïik prabhÃvatÅbhÃryÃsameto g­hoparibhÆmikÃyÃmÃru¬ha÷ / karairyukto 'pi nirÃlamba÷ Ãditya÷ paÓcimÃbhyonidhitaÂaæ gata÷ / ukta¤ca- pratikÆlatÃmupagate hi vidhau viphalatvameti bahu sÃdhanatà / avalambanÃya dinabharturabhÆnna pati«yata÷ karasahasramapi // Suk_23.13 (=143) // tatrastha÷ sa tathà bhÃnÆ rÃgaÓe«o gatÃæÓuka÷ / bhÃtÅva vidrumaghaÂa÷ srasta÷ saædhyÃvadhÆkarÃt // Suk_23.14 (=144) // atrÃntare viÓÃlÃk«i candro hantuæ tamoripum / udayÃdriÓira÷ sthÃtumudyatoæ'ÓubhaÂairv­ta÷ // Suk_23.15 (=145) // prÃcÅmukhe vibhÃtÅndurudayÃdriÓira÷sthita÷ / dÅpastribhuvanasyeva pracchannasya tamisrayà // Suk_23.16 (=146) // udayÃcalamÃru¬ho bhÃti candro niÓÃmukhe / yÃminÅvanitotsaÇga Óulka÷ k­«ïaÓira÷sthita÷ // Suk_23.17 (=147) // evaævidhe niÓÃmukhe sa vaïik vikrŬitayà tayà sÃrdhaæ krŬita÷ / asya rÃmanÃmà suta÷ saæjÃta÷ / tasmai pitrà vidyÃÓcÃÓe«Ã grÃhitÃ÷ / tasya mÃtÃnyadà candraæ prÃha-mama eka eva putra÷ / tato 'hamatiÓayena du÷khÃrtà / candra÷ prÃha-eko 'pi tvadÅya÷ suta÷ ÓlÃghya÷ / ukta¤ca- caturo madhurastyÃgÅ gambhÅraÓca kalÃlaya÷ / guïagrÃhÅ tathà caivaæ eko 'pÅd­gvara÷ suta÷ // Suk_23.18 (=148) // tathà ca- kiæ jÃtairbahubhi÷ putrai÷ ÓokasantÃpakÃrakai÷ / varameka÷ kulÃlambÅ yatra viÓrÆyate kulam // Suk_23.19 (=149) // ityuktvà dhÆrtamÃyÃæ kuÂÂinÅmÃkÃryedamabravÅt--tava kanakasahasraæ dÃsye / mama putraæ strÅmÃyÃva¤canadak«aæ kuru / tatheti tayà pratij¤Ãte putraæ samÃk«ikaæ tasyai dattvà yadyasmatputra÷ kvÃpi veÓyÃyÃ÷ kapaÂena jito bhavati tadÃhaæ dviguïaæ kanakaæ grahÅ«ye / tayoktam evamastviti / lekhayitvà putraæ tadg­he pre«ayÃmÃsa / sa ca tatrastho veÓyÃjanodbhavÃnvikÃrÃn g­hïÃti / tadyathÃ-- vaiÓikÅæ k­trimÃæ vÃïÅæ vyalÅkÃn ÓapathÃæstathà / kauÂilyaæ k­trimaæ bhÃvaæ k­trimaæ ruditaæ tathà // Suk_23.20 (=150) // hÃsyaæ ca k­trimaæ du÷khaæ sukhaæ caivamapÃrthakam / yÃcanaæ vinayopetaæ snehabhÃvo nirÅhatà // Suk_23.21 (=151) // samatvaæ sukhadu÷khe«u dharmÃdharmasamakriyà / bhujaÇgapurataÓcaiva kauÂilyakramadarÓanam // Suk_23.22 (=152) // tathà ca- aharaæ karaæ kavolaæ thaïajualaæ ïÃhimaï¬alaæ ramaïaæ / itthiajaïasÃmaïïaæ hiaaæ jaæ jassa taæ tassa // Suk_23.23 (=153) // [adhara÷ kara÷ kapola÷ stanayugalaæ nÃbhimaï¬alaæ ramaïam / strÅjanasÃmÃnyaæ h­dayaæ yad yasyà tat tasyÃ÷] // Suk_23.23* (=153*) // ityevamÃdi samagraæ veÓyÃnugaæ caritaæ Óik«itam / tata÷ sa putra÷ pratij¤ÃpÆrvaæ vaïije samarpita÷ / piturvÃkyena ca suvarïadvÅpe vÃïijyÃya pre«ita÷ / tatra ca kalÃvatÅ veÓyà / tayà saha var«amekaæ sthita÷ / tÃæ vaiÓikÃni kurvantÅæ sa prÃha-viÓe«aæ vada / eva mamÃnujÃpi vadati / tato bahubhirapi vaiÓikairna tatsarvasvaæ g­hÅtuæ Óaknoti / tatastayà sarvamapi mÃturniveditam / mÃtÃpi prÃha-niÓcitame«a veÓyÃsuta÷ / ned­Óairg­hyate / prapa¤cenaiva grÃhya÷ / tato yadÃyaæ svadeÓaæ gantukÃmastvÃmutkalÃpayati tadà tvayà vÃcyam--"ahamapi tatra yÃsyÃmi / yadi na nayasi tadà mari«yÃmÅtyuktvà kÆpe jhampà deyà / tato 'sau prÅtastvÃæ prati sarvaæ dÃsyati' / tayoktam--mÃtarmÃæ vinà taddravyeïa kim / Ækta¤ca-- atikleÓena ye hyarthà dharmasyÃtikrameïa ca / ÓatrÆïÃæ praïipÃtena mà sma te«u mana÷ k­thÃ÷ // Suk_23.24 (=154) // mÃtà Ãha-bhÅru! mà maivaæ vada / m­tyudo 'rtha÷ prÃïadaÓca / ukta¤ca- nÃsÃhasaæ samÃlambya naro bhadrÃïi paÓyati / sÃhasÅ sarvakÃrye«u lak«mÅbhÃjanamuttamam // Suk_23.25 (=155) // nÃbhittvà paramarmÃïi nÃk­tvà karma du«karam / nÃhatvà matsyaghÃtÅva prÃpnoti mahatÅæ Óriyam // Suk_23.26 (=156) // kÃla÷ samavi«amakara÷ paribhavasanmÃnakÃraka÷ kÃla÷ / kÃla÷ karoti puru«aæ dÃtÃraæ yÃcitÃra¤ca // Suk_23.27 (=157) // ahaæ ca tatrÃdho jÃlaæ viracayi«ye / iti kuÂÂinÅvacanamÃkaïyaæ tayà tathà k­tat / tathà ca k­te tena sarvasva dattam / koÂisaækhyaæ ca dravyaæ g­hÅtvà mÃnarahito ni«kÃsita÷ / ukta¤ca- vesà vi ramanti jaïaæ piaæ pi va¤canti atthaloheïa / tÃïa ïamo vesÃïaæ appà vi ïa vallaho jÃïa // Suk_23.28 (=158) // [veÓyà api ramante janaæ priyamapi va¤cayanti arthalobhena / tÃbhyo namo veÓyÃbhya÷ ÃtmÃpi na vallabho yÃsÃm] // Suk_23.28* (=158*) // sa ca tathà dhanamÃnaparibhavaæ prÃpita÷ parapotamÃruhya svag­hamÃgamat / ekÃkinaæ sutaæ dhanaparijanavarjitaæ d­«Âvà pità sabëpaæ dhanak«ayakÃraïaæ p­cchati / so 'pi svayaæ lajjan g­hamantrimukhena niveditavÃn / pitroktam-vatsa mà vi«Ãdaæ vidhehi / vipada÷ sampado 'pi puæsa÷ sampadyante / ukta¤ca- cintÃmimÃæ vahasi kiæ gajayÆthanÃtha yÆthÃdviyogavinimÅlitanetrayugm / piï¬aæ g­hÃïa pi«a vÃri yathopanÅtaæ daivÃdbhavanti vipada÷ kila sampado và // Suk_23.29 (=159) // kimanena dhanenÃpi satvareïa manasvinÃm / gatena jÃyate khedo dar«aÓcaivÃgatena ca // Suk_23.30 (=160) // evaæ sutaæ samÃÓvÃsya dhÆrtamÃyÃmÃkÃrya idamabravÅt--Ó­ïu yadatra kautukaæ saæv­ttam / tvayyadhyu«ito 'pi suto gatasarvasva÷ samÃyayau / sÃ'ha--strÅbhi÷ ko na khaï¬ita÷ / ukta¤ca- ko 'rthÃnprÃpya na garvito vi«ayiïa÷ kasyÃpado 'staæ gatÃ÷ strÅbhi÷ kasya na khaï¬itaæ bhuvi mana÷ ko nÃma rÃj¤Ãæ priya÷ / ka÷ kÃlasya na gocarÃntaragata÷ ko 'rthÅ gato gauravaæ ko và durjanavÃgurÃsu patita÷ k«emeïa yÃta÷ pumÃn // Suk_23.31 (=161) // ramaïasihiïantarÃle bahalaare romarÃitarugahaïe / hariharaïaragobindà bi¬ambià maaïacoreïa // Suk_23.32 (=162) // [ramaïaÓikhino 'ntarÃle bahulatare rolarÃjitarugahane / hariharanaragovindÃ÷ vi¬ambità madanacoreïa] // Suk_23.32* (=162*) // tattvaæ puna÷ potaæ bh­taæ k­tvà mÃæ putrÃnvitÃæ tatra pre«aya / ukta¤ca- k­te pratik­taæ kuryà hiæsite pratihiæsitam / tvayà lu¤cÃpitÃ÷ pak«Ã mayà lu¤cÃpitaæ Óira÷ // Suk_23.33 (=163) // mayÃpyuktam-yadi tvadÅyaputra÷ kvÃpi striyà va¤cyate tadà mama dÆ«aïam / ukta¤ca- diggajakÆrmakulÃcalaphaïipatividh­tÃpi calati vasudheyam / pratipannamamalamanasÃæ na calati puæsÃæ yugÃnte 'pi // Suk_23.34 (=164) // tathà ca- acalà calanti palae majjÃaæ sÃarà vilaÇghanti / karuà vi taha vikÃle pa¬ivaïïa sÃdha si¬hilenti // Suk_23.35 (=165) // [acalÃÓcalanti pralaye maryÃdÃæ sÃgarà vilaÇghante / gurukà api tathà vikÃle pratipannasÃdhanaæ na Óithilayanti] // Suk_23.35* (=165*) // dhÅrà jÃïa pamÃïaæ jimiavve taha vi jaæpiavve a / ai jimiajaæpiÃiæ pacchà vacche apacchÃiæ // Suk_23.36 (=166) // [dhÅrà jÃnanti pramÃïaæ jemanasya tathÃpi kathanasya ca / api bhuktaæ jalpitaæ paÓcÃd vatse na tapyanti] // Suk_23.36* (=166*) // tata÷ Óre«ÂhÅ taæ putraæ pre«ayÃmÃsÃÓu tayà samaæ suvarïadvÅpe / tatastasminsarvo 'pi paurajana÷ prÅto babhÆva / sà ca kalÃvatÅ sÃnukÆlà taæ vinayenÃjuhÃva / tathà ca sa tayÃvarjito yathÃsau ÃtmÃyatta÷ k­ta÷ / dravyaæ ca sarvaæ g­hÅtam / tata÷ sà dhÆrtamÃyà kuÂÂinÅ kiæ karotu-iti praÓna÷ / sà prÃha-Óuka! na jÃne / tvaæ vada / Óuka÷-yadyadya na yÃsi tadà kathayÃmi / sà Ãha-na yÃsyÃmi / Óuka÷-yadà tasya sarvaæ g­hÅtam tasminsamaye kaiÓciddinaiÓcÃgre 'pi cÃï¬ÃlarÆpadhÃriïÅ dhÆrtamÃyà nityaæ nityaæ gave«amÃïaiva ki¤cit / anyadà sa kalÃvatyà sahita÷ khaÂvÃyÃmupavi«Âastayà d­«Âa÷ / tà dvÃri d­«Âvà sahasotthÃya nÃÓayitumudyata÷ pÆrvameva saæketitam / tamutti«Âhantamanu kalÃvatyapyutthità / ukta¤ca-kimidamiti / rÃmastÃmuvÃca-bhadre! iyaæ mama jananÅ / ahaæ ca h­tÃrthako bahudinebhyo na tayà d­«Âa÷ / dhÆrtamÃyÃpi taæ saæketasthaæ dvÃrasthaiva saÓaÇkà hastasaæj¤ayà ÃjuhÃva / jÃgadeti cirÃllabdho veÓyÃg­hagato bhavÃn / mlecchÅbhÆtà iyaæ veÓyà sarvasvaæ me tvayà h­tam // Suk_23.37 (=167) // yÃvadevaæ g­hÃÇgaïagatà Óapati tÃvatsa vaïik cÃï¬ÃlarÆpÅ samÃgatya tatpÃdayo÷ patita÷ / etacca d­«Âvà kalÃvatÅ kuÂÂinÅsahità tÃm g­hamadhye nÅtvà p­cchati sma--amba! ko 'yam? kiæ jÃtÅya÷? tvaæ kÃ? tayoktam--padmÃvatÅpurÅnÃthasya rÃj¤a÷ sudarÓanasya mÃtaÇgÅ gÃyinÅ aham / ayaæ ca madÅyaæ dravyaæ h­tvà ihÃgata÷ / tacca tvayÃ'ptam / tanmayà j¤Ãtam paramadhunà sa samÃgacchatu / tata÷ kuÂÂinÅ kalÃvatÃsahità tatpadÃyorlagnà uvÃca--g­hÃïedaæ dravyam / dhÆrtamÃyà prÃha--nÃhaæ g­hakoïe grahÅ«ye / rÃjaviditaæ grahÅ«yÃmi / tato veÓyÃmÃtÃpi atiÓayena bhÅtà mÃtaÇgÅæ pratijagÃda-imÃæ matsutÃæ rak«a rak«a / pÃramparyÃgataæ dravyaæ g­hÃïa sarvasvam, paraæ mÃæ maivaæ vi¬ambaya / dhÆrtamÃyà prÃha-grahÅ«ye / tata÷ sà veÓyayà kuÂÂinyà saha hastapÃdau g­hÅtvà sammÃnità / dhÆrtamÃyÃpi nijaæ tadÅyaæ dravyaæ sarvasvaæ ca g­hÅtvà rÃmeïa saha potamÃruhya svag­hamÃgatya bhahotsavamakÃrayat / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau trayoviæÓatitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 24: athÃnyasmindine prabhÃvatÅ Óukaæ papraccha / Óuko 'pyÃha-- yÃhi devi vijÃnÃsi yadi jÃrasamanvità / sajjanÅva purà vaktuæ bharturagre kacagrahe // Suk_24.1 (=168) // prabhÃvatyÃha-kimetat / kÅro 'bravÅt-asti candrapuraæ nÃma nagaram / tatrÃbhÆdvardhaki÷ sÆrapÃlÃkhya÷ ÓrÅmÃn / tasya sajjanÅ nÃma bhÃryà atyantaæ parapuru«alampaÂà / tÃæ ca tadg­hasthÃæ devako nÃma ramate / iti lokÃdetadÃkarïya vardhaki÷ kapaÂena g­hÃnnirgatya prÃta÷sandhyÃyÃmÃcchanna÷ samÃgatya talpasyÃdhobhÃge sthita÷ / sà ca jÃreïa saha tatrÃrƬhà patyà keÓe«u g­hÅtà kathaæ mucyate / uttaram-sà patyà dh­tà satÅ dvitÅyapatimukhamÃlokya prÃha-mayà tava kathitaæ yadrathakÃro mama patirg­hena vidyate / sa cÃgatastava tadaiva aucityaæ vidhÃsyati / yadyapi pÆrvaæ patyà tvadÅyaæ dravyamapah­taæ tathÃpi k«antavyam / rathak­ti samÃgate tava g­haæ gami«yÃmi yuvayo÷ saægatiæ và kari«ye / nÃtra saæÓaya÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau caturviÓatitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 25: anyadà prabhÃvatÅ Óukaæ gamanÃya p­cchati / Óuka÷ prÃha- kuru yadrocate kartuæ yadi vetsi pratÅÇgitam / ÓvetÃmbareïa ruddhena yathà pÆrvaæ k­taæ tathà // Suk_25.1 (=169) // asti candrapurÅ nÃma nagarÅ / tatra siddhaseno nÃma k«apaïako janapÆjita÷ / tasminneva nagare 'nya÷ sitapaÂo guïinÃæ mukhya÷ samÃgata÷ / tena ca guïinà sarvo 'pi jana Ãvarjita÷ ÓrÃvakà apyÃtmÃyattÃ÷ k­tÃ÷ / sa k«apaïako 'pi tasya pÆjÃæ kriyamÃïÃmasahamÃna÷ svayaæ tadÅyopÃÓraye veÓyÃæ pre«ayitvà asau veÓyÃlubdho na suÓÅla iti ÓvetÃmbarasya lokapravÃdamakarot / taddarÓanÃya janamÃkÃrayÃmÃsa / brÆte ca--k«apaïakà eva brahmacÃriïa÷ ÓvetÃmbarÃstu viplutÃ÷ / so 'pi ÓvetÃmbaro dÅpÃgninà upÃdhiæ prajvÃlya prabhÃtaprÃptÃyÃæ rajanyÃæ nagnobhÆya veÓyÃyà dattahasto nirgata÷ / tato lokÃpavÃda÷ saæv­tta÷ / yadasau k«apaïako na sitavastra÷ / iti Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau pa¤caviæÓatitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 26: anyadà sà calità / Óuka÷ prÃha-- yÃhi devi na te do«o yadi jÃnÃsi bhëitum / ratnÃdevÅva patyà tu prÃptà jÃradvayÃnvità // Suk_26.1 (=170) // asti jalaudÃbhidhÃno grÃma÷ / tatra rÃjaputra÷ k«emarÃja÷ ÓÆra÷ / ratnÃdevÅ tasya bhÃryà / tatraiva grÃmaïÅrdevasÃkhya÷ / tasya suto dhavalo nÃma / tau dvÃvapi ramete ratnÃdevÅæ parasparamaj¤Ãtau / anyadà pit­putrau tadg­hasthau yadà tadà rÃjaputra÷ samÃgata÷ / tadà kimuttaram? Óuka Ãha-tatastayà k­tasaæj¤o g­hÃdaÇgulyà tarjayannayÃt / tasmiæÓcaiva gacchati bhayÃtpati÷ kimidamityÃha / tata÷ sà hasantÅ prÃha-asya putrastvadg­he ÓaraïÃgata÷ / mayà ca nÃrpita÷ / yata÷- sa k«atriyastrÃïasaha÷ satÃæ yastatkÃrmukaæ karmasu yasya Óakti÷ / vahandvayÅmapyaphale 'rthajÃte karotyasaæskÃrahatÃmivoktim // Suk_26.2 (=171) // ato ru«Âo vrajati / gaccha tvaæ samarpaya sutam / tena ca tathà k­tam / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau «a¬viæÓatitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 27: anyadà prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ p­cchati sma / Óuka÷ prÃha- rambhoru gaccha kÃminÃæ ko vighnaæ kartumarhati / mohinÅva samarthà cedvicÃrÅkartumÅÓvari // Suk_27.1 (=172) // asti ÓaÇkhapuraæ nÃma nagaram / tatrÃryo vaïigabhÆt / tasya mohinÅ nÃma bhÃryà / täcabahirgatÃæ kumukho nÃma dhÆrto ramate / tatpatinà cÃbhij¤Ãyi / tatpatiÓcÃtiÓayena bhÅru÷ / tato 'sau tÃæ bahiryÃntÅæ nivÃrya pÃrÓvasthita eva ti«Âhati / tathÃpi tayà dhÆrtasya kathitam-mÃæ rÃtrau bhart­khaÂvÃsthitÃmarvÃksuptÃæ bhaja tvam / tena tathà k­tam / tacca kurvanbhartrÃsau puæÓcihne dh­ta÷ kathaæ gacchatu? uttaram-dh­tvà ca pati÷ prÃha-pradopamÃnaya mayà coro dh­to 'sti / tayoktam-bahiryÃntÅ bibhemyaham / enaæ grahÅ«ye tvaæ dÅpamÃnaya / tena ca tathà k­tam / sà ca jÃraæ muktvà g­hÃntarbaddhasya paÂÂakasya jihvÃæ g­hÅtvà tathaiva suptà yÃvatpatirlakuÂahasto dÅpaæ g­hÅtvà samÃyÃta÷ p­cchati-kimiyaæ paÂÂakasya jihvà kathamatra? tayoktam-k«udhÃrto 'yam / anena muktà lÃlÃk­Óà sthità / uktipratyuktivÃdena nirjita÷ / uktaÓca-hataka! anena pauru«eïa k«ayaæ vrajasi / iti nirbhartsito lajjitaÓca supta÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau saptaviæÓatitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 28: anyadà prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ papraccha / Óuka÷ prÃha-- k­Óodari vrajÃdya tvaæ yadi jÃnÃsi bhëitum / jÃrasaæyuktayà pÆrvaæ yathà devikayà k­tam // Suk_28.1 (=173) // asti kuhìÃkhyo mahÃgrÃma÷ tatra jarasÃkhyo kauÂumbiko mahÃmÆrkha÷ / tadbhÃryà devikà puæÓcalÅ / tÃæ ca prabhÃkaro brÃhmaïa÷ k«etramadhye vibhÅtakav­k«asamÅpe guptasthÃne mudà ramater / id­Óaæ vyatikaraæ janÃcchratvà tatpatistatrÃvalokanÃya svayaæ gata÷ / tena ca v­k«ÃrƬhena tattathaiva d­«Âam / d­«Âvà tatrasthenÃpi jalpitam, dhÆrtike! bahudinebhyo 'dya samprÃptÃ-ityuktà kathamiyaæ bhartÃraæ pratyÃyayatu / tayoktam--nÃhaæ jÃne tvameva kathaya / "yadi na yÃsi tadà kathayÃmi' / tayà tatheti pratipanne Óuka÷ prÃha--sà ca tadvaca÷ Órutvà taæ jÃraæ pre«ayÃmÃsa patyà cÃvatÅrya samÃgatena upÃlabdhà / sÃ'ha--he prabhor! id­Óa eva v­k«a÷, atrÃrƬhairmithunaæ d­Óyate / tena patinà uktam--tvamÃruhya avalokaya / tayà tathà k­tam / v­k«ÃrƬhayà ca tayà proktaæ kapaÂena / "vahudivasebhyo 'nyÃæ nÃrÅmabhigaman d­«Âo 'si" / tena mÆrkheïa j¤Ãtam--satyamidam / sa ca tÃæ ÓÃntayitvà g­haæ ninÃya / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau a«ÂÃviæÓatitamo kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 29: anyedyu÷ prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ p­cchati sma / so 'pyÃha-- vraja devi vicÃraæ cetkartuæ jÃnÃsi bhÃmini / samaæ jÃreïa samprÃptà sundarÅva yathà g­he // Suk_29.1 (=174) // "kathametat'? so 'bravÅt--asti sÅhÆlo nÃma grÃma÷ / tatra mahÃdhano vaïik / tadbhÃryà sundarÅ / tÃæ ca mohano nÃma upapatirnityaæ g­hamÃgatya bhuÇkte / anyadà yÃvatsà tathà ti«Âhati tÃvattatpati÷ samÃgata÷ / sà kathaæ bhavatu / uttaram--sà patimÃgacchantaæ d­«Âvà jÃraæ vivastraæ Óikye k­tvà muktakeÓà g­hÃnnirgatya dÆrasthà patimÃha-asmadg­hamadhye nagnabhÆtaæ ÓikyÃrƬhaæ vidyate / mÃntrikÃnÃkÃrayituæ gacchetyukte sa mÆrkhastadarthaæ jagÃma / tadà ca tadantare tayà ulmukaæ haste k­tvà upapatirni«kÃsita÷ / patyau ca Ãgate sà jagÃda-yadulmukenÃpi bhÆtaæ na«Âam / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekonatriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 30: anyedyu÷ prabhÃvatyà p­«Âa÷ Óuka÷ prÃha / gaccha devi viruddhaæ te gamanaæ na mataæ mama / vi«ame yadi vetsi tvamuttaraæ mÆladevavat // Suk_30.1 (=175) // astÅha p­thivyÃæ bhÆtavÃsaæ nÃma ÓmaÓÃnam / tatra dvau piÓÃcau karÃlottÃlanÃmÃnau / bhÃrye ca dhÆmaprabhÃmeghaprabhÃkhye, tayoÓca bhÃryÃrÃmaïÅya katve vivÃda÷ saæv­tta÷ / anyadà ca tÃbhyÃæ bhÃryÃsahitÃbhyÃæ mÆledavod­«Âo bÃhubhyÃæ vidh­tya p­«Âa÷-kà anayormadhyÃdramaïÅyÃ, an­taæ vadantaævyÃpÃdayi«yÃva÷ / tatkalatre virÆpe bhÅ«aïe v­ddhe piÓÃcinyau / sa ca yathÃrthavÃdÅ bhak«ita÷ syÃt kimuttaraæ kuryÃditi / uttaram--tenoktam- yà yasya vallabhà loke ramyà sà tasya nÃparà / gadite dhÆrtarÃjena tÃbhyÃæ muktaÓca tatk«aïÃt // Suk_30.2 (=176) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau triæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 31: anyadà ca prabhÃvatyà p­«Âa÷ Óuka÷ provÃca- yathe«Âaæ vraja kalyÃïi keliæ karttuæ k­Óodari / ÓaÓakasyeva te buddhirasti cetsusahÃyinÅ // Suk_31.1 (=177) // madhurÃkhye vane piÇgalanÃmà siæha÷ / sa sattvÃni bahÆni hanansarvai÷ paÓubhirvicÃrya pratidinamekaikasattvaparikalpanavyavasthayà nivÃrita÷ / anyadà ÓaÓakasyaikasya vÃraka÷ sa¤jÃta÷ / sa ca na yÃti ÓvÃpadairbhaïito 'pi-"gaccha tvamanyathà pÆrvavatsarvÃïi bhÆtÃni sa bhak«ayi«yati / sa cÃdyaprabh­ti tadantike sattvÃni na yÃsyanti'-ityuktvà bahukÃlak«epaæ cakÃra / madhyÃhnasamaye eva ca mandaæ mandaæ siæhasyÃgre gantuæ vyasita÷ / tenÃpi sahasÃkrÃnta÷ kathaæ mucyate? uttaram-ÓaÓaka÷ siæhiæ prÃha-svaminnahaæ ÓaÓakacatu«Âayena saha ÃgacchanmÃrge tava Óatruïà dh­to 'to velÃtikramo babhÆva / tenoktam-sa Óatruæ kvÃste? tata÷ sa ÓaÓakena dhÆrtena vÃÂÅæ nÅtvà tasyaiva pratibimba÷ kÆpe darÓita÷ / siæho 'pi mÆrkhastaæ jale d­«Âvà kupito jhampÃdÃnm­taÓca / buddhirbalavatÅ bhÅru sattvÃnÃæ na parÃkrama÷ / ÓaÓakenÃlpasattvena hata÷ siæha÷ parÃkramÅ // Suk_31.2 (=178) // ukta¤ca- ekaæ hanyÃnna và hanyÃdi«urmukto dhanu«matà / sarÃr«Âa saprajaæ hanti rÃjÃnaæ mantriniÓcaya÷ // Suk_31.3 (=179) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekatriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 32: athÃnyedyu÷ prabhÃvatÅ calità Óukaæ papraccha gamanÃya / Óuka÷- yÃdi devi mano yatra gantuæ te kamalÃnane / rÃjinÅva vijÃnÃsi vaktuæ dhÆliviparyaye // Suk_32.1 (=180) // asti ÓÃntipuraæ nÃma nagaram / tatra mÃdhava÷ Óre«ÂhÅ / tasya mohinÅ bhÃryà / tayostanaya÷ soha¬Ãbhidha÷ / tasya bhÃryà rÃjinÅnÃmnÅ rÆpasampannà caturà puæÓcalÅ / sÃnyadà drammarpayitvà ÓvaÓrvaj¤aptà "godhÆmÃn haÂÂe g­hÅtvà gaccha' / sà ca haÂÂe gatà / krÅïatyà copapatird­«Âa÷ saæj¤itaÓca samÅpamÃyayau / godhÆmÃnmoÂÃyÃæ baddhvà haÂÂe muktvà tena sÃrdhaæ sà yayau / vaïijÃpi godhÆmÃnutsÃrya moÂÃyÃæ dhÆlirbaddhà / sÃpi tena saha ciraæ sthitvà ÃgatyÃkulà moÂÃmanutpÃÂayitvà g­haæ yayau / tÃæ choÂayitvà yÃvat ÓvaÓrÆ÷ paÓyati kod­Óà godhÆmà iti tÃvaddhÆliæ paÓyati / atra kimuttaram / Óuka÷-kimidamiti yadà ÓvaÓrvà p­«Âà tadà tayoktam-"mÃtarmama hastÃd dramma÷ haÂÂÃgre bhÆmau patita÷ / tato mayà dhÆlirÃh­tà / tata÷ sà ÓvaÓrÆrdrammamanavalokamÃnà vikalÅbhÆtà / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà iti Óukasaptatau dvÃtriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 33: athÃnyedyu÷ prabhÃvatÅ gamanÃyotsukà Óukaæ papraccha / Óuka÷ prÃha- ko do«o gamyatÃæ devi yadi kartuæ tvamÅÓvarà / vi«ame mÃlinÅ yadvadrambhikà patisannidhau // Suk_33.1 (=181) // prabhÃvatÅ-"kathametat'? Óuko 'bravÅt-asti ÓaÇkhapuraæ nÃma nagaram / tatra ÓaÇkaro nÃma mÃlika÷ sam­ddhimÃn / tasya rambhikà nÃma bhÃryà bahuratipriyà subhagà surÆpà bahubhart­kà ca / anyadà ÓaÇkarag­he pit­kÃryamÃgatam tasmindine tayopapatayaÓcatvÃro nimantritÃ÷ pu«pÃïÃæ vikrayÃya gatayà catu«pathe grÃmaïÅrvaïiksÆnustalÃraÓca balÃdhipaÓca pratyekaæ te te p­thakp­thak ÃkÃritÃ÷ parasparamajÃnanta÷-madÅyaæ bhavanaæ prati prÃgeva samÃgantavyamiti / dvitÅye 'hni mÃlike vÃÂikÃæ gate vaïiksÆnu÷ snÃtvà bhuktvà ca tayà saha rantuæ samÃyayau / vaïiji ardhasnÃte grÃmakÆÂo g­hadvÃraæ samÃpatand­«Âa÷ tata÷ snÃnaæ kurvanvaïiktathÃbhÆto vaæÓamaye ko«Âhe khaliyukte k«ipto bhayayuktaÓca / grÃmakÆÂe 'pyardhasnÃte bahistalÃra÷ samÃyÃta÷ / taæ d­«Âvà so 'pi tasminneva ko«Âhe k«ipta uktaÓca-yadadha÷ sarpiïÅ prasÆtÃsti / tato 'pyanatarÃla evaæ sthÃtavyamiti talÃro 'pyardhasnÃto balÃdhipaæ d­«Âvà bhÃï¬asamÆhe k«ipta÷ / balÃdhipo 'pyardhasnÃto mÃlikaæ d­«Âvà tatraiva k«ipta÷ / tato mÃliko lokaÓca tasmin pit­kÃrye yad­cchayà bhijitÃ÷ / evaæ k­tvà te «Ãæ caturïÃmapi parasparamalak«itÃnÃæ p­thakp­thak bhojanaæ paramÃnnÃm­taæ samarpitam / vaïijà tu bhu¤jÃnena bahu phÆtk­tam / tadoparisthitena ca sarpiïÅæ ÓaÇkamÃnena mÆtritam / vaïijà tu gh­tÃmiti j¤Ãtvà bhÃjanamutk«iptam / uparisthitasya mukhe lagnam / tata÷ sa ÓaÇkita÷ / so 'pi ca lagnaæ lagnamiti vadandattajhampo niryayau / anye 'pi lagnÃk«arabhayÃkulà yÃvannirgatÃ÷ ÓaÇkareïa janaiÓca d­«ÂÃ÷ savismayaæ khalikhara¬itÃ÷ / tata÷ sà kathaæ bhavatu? uttam-yadà sà patyà p­«Âà kimidamiti tadà tayoktam- ÓraddhÃhÅnaæ k­taæ ÓrÃddhamidaæ nÆnaæ tvayà priya / ato 'bhuktvà k«udhÃkrÃntÃ÷ pitaraste vinirgatÃ÷ // Suk_33.2 (=182) // tata÷ sa puna÷ ÓrÃddhaæ cakÃra / rambhikÃvacanÃttena nirgatÃ÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau trayastriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 34: athÃnyasmindine gamanÃrthaæ prabhÃvatÅ Óukaæ papraccha / Óuka÷ prÃha- yÃhi devi gatà vetsi bhaÇguraæ yadi bhëitum / kumÃryai pÃra¬Å dattvà yathoktaæ Óambhunà purà // Suk_34.1 (=183) // prabhÃvatyÃha-kathametat / Óuka÷ prÃha--purà kasmiæÓcinnagare ÓambhunÃmà vipro 'bhÆt dyÆtak­nnÃnÃdeÓaparibhramaïaÓÅlo mÃrge gacchan k«etrarak«ikÃæ surÆpÃæ bÃlikÃæ d­«Âvà tÃmbÆlaæ datvà sÃntvayannidamuvÃca yanmatsambhogakaraïe imÃæ madÅyÃæ pÃra¬Åæ g­hÃïa mayà saha rataæ kuru / sukhÃÓrayaæ tayà tathà vihitam / sa ca siddhe kÃrye tÃæ yÃcate / kathaæ labhate? uttaram-yÃvattena yÃcità tÃvatsà calità g­haæ prati / so 'pi ca pa¤ca kaïiÓÃni g­hÅtvà p­«Âhe lagna÷ / tena ca grÃmagatena phÆtk­tam-aho grÃmamukhyÃ÷! paÓyata / grÃme 'sminmahadadbhutam / pa¤cakaïiÓakÃraïenÃnayà madÅyaæ vastramapah­tam / grÃmyaistatsamarpitam / tayà ca na ki¤ciduktaæ lajjayà / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau catustriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 35: apare 'hni sà ӭÇgÃrÃnvità Óukaæ papraccha / Óuka÷ prÃha- gaccha devi na te do«o yadi tatra gatà satÅ / svÃrthaæ kartuæ vijÃnÃsi tilakrayakaro yathà // Suk_35.1 (=184) // "kathametat? Óuka÷ prÃha-purà kasmiæÓcid grÃme ÓambakanÃmà vaïiktilagrÃhaka÷ / sa ca saragrÃmaæ yathau / tatrasthasya bhÃï¬aÓÃlikasya g­he gata÷ / sa g­he nÃsti / tasya bhÃryÃsti paraæ kulaÂà / netrasaæj¤ayà parasparaæ prÅtirutpannà / tatraiva sà bhuktà aÇgulÅyakaæ dattvà / sambandhÃdanantaraæ sa tadaÇgulÅyakaæ jigh­k«ati / anena vidhinà dattamaÇgulÅyakaæ sa kathaæ g­hïÃtviti praÓna÷ / Óuka÷ prÃha-tilagrÃhakastadalabhamÃno vipaïisthaæ bhÃï¬aÓÃlikamÃha-"dehi me tilaprasthaÓataæ yatsatyaÇkÃritaæ mayÃ' / evamukta÷ sa Ãha-"ke tilÃ÷ kaÓca vaktà tvaæ satyaÇkÃraÓca kÅd­Óa÷? tenoktam-prasthaæ prati dvikaprav­ddhyà tvadbhÃryayà satyaÇkÃre 'ÇgulÅyakaæ g­hÅtam / tato ru«Âena vaïijà bhÃryÃpÃraÓve nijaæ sutaæ pre«ayitvà iti kathayÃmÃsa-tvadÅyened­Óena vyavahÃreïÃsmadg­haæ v­ddhimÃpsyati / putro 'pyaÇgulÅyakamÃdÃya tilagrÃhakasyÃrpayÃmÃsa / so 'pi yathÃgataæ tathà yayau / tato yadi prabhÃvi tavÃpyevaæ buddhirasti tadà gamyatÃæ nÃnyathà / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau pa¤catriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 36: niÓÃmukhe 'nyedyu÷ prabhÃvatÅ Óukaæ punarÃha-he kÅra! gami«yÃmi cirakÃÇk«itaæ sukhaæ bhoktum / Óuka Ãha- sukhamevÃnubhoktavyaæ saæsÃre sundari! dhruvam / nÃyinÅva vijÃnÃsi yadi vaktuæ tvamuttaram // Suk_36.1 (=185) // prabhÃvatyÃha-kathametat / kà kÅra nÃyinÅ kutra tayà kiæ k­tamuttaram / kathÃæ kathaya kalyÃïÅæ kautukaæ me kathÃkrame // Suk_36.2 (=186) // Óuka Ãha-asti sara¬Ãkhye grÃme grÃmaïÅ÷ ÓÆrapÃla÷ / tasya bhÃryà nÃyinÅ / sà Ãtmapatiæ nityaæ paÂÂasÆtraka¤cukaæ yÃcate / sa Ãha-vayaæ kar«ukÃ÷ kÃrpÃsacÅvarÃ÷ / asmadg­he paÂÂasÆtravÃrttÃmapi ko 'pi na jÃnÃti / anyadà sà taæ grÃmasaæsadisthaæ jagÃda-g­hamehi g­hÃdhipa! rÃva¬Å bhuÇk«va / sa ca tadvacanaæ Órutvà bhÃryÃmÃha g­hÃgata÷-bhadre! tvayà ninditaæ vaco lajjÃkÃrakaæ mamÃpriyaæ saæsadi kimitthamuktam? tayoktam--tvayà mama priyaæ kathaæ na k­tam? grÃmaïÅrÃha--dÃsyÃmi ka¤cukaæ te 'dya / nijaæ vÃkyaæ v­thà kuru / tayoktam--ka¤cuke datte uttÃrayi«ye / datta÷ ka¤cukastena / tadvaca÷ kathaæ v­thà bhavatviti praÓna÷ / Óuka÷ prÃha-anyadà nÃyinÅ jagÃda-yadÃdya tvÃæ saæsadisthaæ pÆrvavadÃkÃrayÃmi tadà tvayà saæsadà saha g­hamÃgantavyam / tena ca evameva k­tam / tayà ca g­hÃgatÃyÃ÷ saæsado bhavyarotyà bhojanaæ dattam / tato grÃmajano vadati-ÓÆrapÃla÷ sam­ddha÷ / paraæ tadbhÃryà auddhatyaparihÃreïa evaæ vadati / iti vacanamuttÃritam / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau «aÂtriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 37: athÃpare 'hni prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ p­cchati sma / Óuko 'pyÃha- yathe«Âaæ vraja kalyÃïi na te do«o 'sti kaÓcana / lÃÇgalÅva vijÃnÃsi yadi kartuæ tvamuttaram // Suk_37.1 (=189) // prabhÃvatyÃha-kathametat / Óuko 'pyÃh­-saÇgamÃkhye grÃme ÓÆra÷ kauÂumbika÷ / tasyÃsti pÆrïapÃlastu hÃlika÷ / sarvatra ca tasya ÓÆrapaterveÓmani k«etre khale pramÃïam / tasya ca hÃlikasya k«etrasthasya ÓÆrapatisutà subhagà nÃma nityaæ bhuktiæ nayati / sa tÃæ kÃmayate k«etragahvare ÓÆrapÃlÃnni÷ÓaÇkita÷ / taæ ca v­ttÃntamasama¤jasamiti k­tvà prativeÓmahÃlikÃstasya kathayÃmÃsu÷ / anyadÃsau ÓÆrastayorhÃlikasutayo÷ sambandhaæ pratyak«Åkartuæ k«etraæ gatvà gahvarasyÃdÆrasamante 'lak«itastasthau / tanmithunaæ ratasthaæ d­«Âaæ kathaæ bhavatu? uttara¤ca kimiti praÓna÷ / Óuka÷ prÃha-yÃvatsa hÃlikastÃæ bhuktvotthita÷ tÃvat ÓÆrapatiæ dadarÓa / tadà sa ni÷ÓvasannÃha-dhiÇme karmÃrjanÃæ ca yanmayà halakheÂanaæ vidheyam, iyaæ ca granthirogiïÅ / ato dvayorapi jÅvitaæ rasÃtalaæ yÃtu / mayà tu nityaæ halekheÂanaæ grantherÃkar«aïaæ ca dvayamapi vidheyam / tadahaæ kimarthamasya ÓÆrapÃlasya hÃliko bhavÃmi / itthamevÃhaæ k«ayaæ yÃsyÃmi / iti hÃlikavacanaæ Órutvà nirde«o 'yamiti lokasya vacanaæ vitathÅk­tya ÓÆrapatirlajjito g­haæ yayau / sà ca prabhÃvatÅ ÓukoktÃæ kathÃæ Órutvà suptà / iti Óukasaptatau saptatriæÓattamo kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 38: aparedyuryÃminÅsamaye prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ papraccha / Óuka÷- vächitaæ kartukÃmÃnÃæ nÃntarÃyaæ k­Óodari / yadi kartuæ vijÃnÃsi yathà vipra÷ priyaævada÷ // Suk_38.1 (=188) // prabhÃvatÅ papraccha-kathametat? Óuka÷-purÃbhÆd devi? priyaævado nÃma vipra÷ pathika÷ / ekadà mÃrge gacchansudarÓanagrÃme kasyacidvaïijo g­haæ yayau / tatpatnÅ ca puæÓcalÅ / sa ca brÃhmaïastÃæ d­«Âvà ÃtmÃnaæ susthÃnak­tavÃsakaæ mene / sa ca rÃtrau sakÃmastÃæ prÃrthayÃmÃsa / aÇgulÅyakadÃnena ca haÂÂamÃrgaæ vaïiksute gate reme tayà samam / prÃta÷ so 'ÇgulÅyakaæ yÃcate / sà nÃrpayati / anena vidhinà dattamaÇgulÅyakaæ sa kathaæ g­hïÃtu-iti praÓna÷ / uttaram-yadà tu yÃcità na dadÃti tadà sa brÃhmaïa÷ khaÂvÃcaraïaæ g­hÅtvà vaïija÷ sannidhiæ yayau / khaÂvÃcaraïaæ darÓayitvà phÆtk­tam / vaïik prÃha-bho dvija÷! kimetat? sa Ãha-bhagne 'smintvadÅyabhÃryayà madÅyamagulÅyakaæ jag­he / sa ca vaïik tadvacanaæ Órutvà kupito bhÃryÃmÃha-anena pramÃdena asmadg­he ko 'pi pathiko na same«yati / ityuktvà ni«Âhuraæ vacastatkuï¬ÃduttÅrya aÇgulÅyakaæ pathikÃya samarpitam / sa ca yathÃgataæ yayau / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau a«ÂatriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 39: apare 'hni sandhyÃsamaye puru«ÃntaragamanÃya prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati sma-he Óuka! ahaæ gami«yÃmi / Óuka÷ prÃha- vraja devi! varaæ yÃnaæ tvaæ bhoktuæ subhagaæ naram / vaktuæ cedvi«ame vetsi tulÃgrÃhÅva bhÃmini // Suk_39.1 (=189) // prabhÃvatÅ prÃha-"kathametat? kastulÃgrÃhaka÷ kÅra! g­hÅtà ca tulà kuta÷ / vi«amaæ ca kimÃyÃtaæ kathÃæ kathaya ÓobhanÃm // Suk_39.2 (=190) // astyatra kuï¬inaæ nÃma nagaram / tatra bhÆdharo nÃma vaïikpuïyak«ayÃtk«Åïadhano janaistyakta÷ / ukta¤ca- vidvÃndhanÅ dhanÅ dÃtà dhanÅ sÃdhurguïÃgraïÅ÷ / sarvabandhurdhanÅ pujyo dhanahÅno gataprabha÷ // Suk_39.3 (=191) // yadà tu sa tulÃmÃtradhano 'bhavattadÃnyavaïigg­he tulÃæ muktvà deÓÃntaraæ gata÷ / tatra dhanamarjayitvà nijanagaramÃgatya taæ vaïijaæ tulÃæ yayÃce / vaïikpÃrÓvÃttulà na labdhà / tulÃyÃæ tu lubdho vaïikmÆrkha uttaraæ cakre yattvadÅyà tulà mÆ«ikairbhak«iteti Órutvà bhÆdharastÆ«ïÅæ sthita÷ / sa ca ekadà tasya veÓmani bhojanÃya gata÷ krŬantaæ bÃlakaæ d­«Âvà pracchannaæ g­hÅtvà nijag­haæ yayau / bÃlakapità ca du÷khapÆritÃÇgo ruroda sakuÂumba÷ / ta¤ca rudantaæ d­«Âvà prativeÓmiko jagÃda-re tvadÅya÷ suto bhÆdhareïa g­hÅta÷ / tato 'sau tadg­haæ gatvà bhÆdharÃtsutaæ yÃcitavÃn / bhÆdhareïoktam-mitra! tvatputro matsaæge snÃnÃrthe nadÅtÅre gatastatra ÓyenenÃpah­ta÷ / iti Órutvà tena vaïijà rÃjakule gatvà putraharaïav­ttÃnto nivedita÷ / bhÆdharo 'pi rÃjakulaæ yayau / tatkathaya sa bÃlahartà kathaæ mucyatÃmiti-praÓna÷ / Óuka÷ yadà bhÆdharo rÃjasamak«aæ mantriïà p­«Âastadà evaæ jagÃda- tulÃæ lohamayÅæ yatra khÃdante deva! mÆ«akÃ÷ / gajaæ tatra haret Óyeno dÃrake ko 'tra vismaya÷ // Suk_39.4 (=192) // Órutvaitadvacanaæ mantriïoktam-yadÃyaæ dhÆrtastava tulÃæ samarpayati tadà dÃrako 'pi dÃtavyo nÃnyathà / tena dÃraka÷ samarpita÷ / tulÃgrÃhÅ daï¬ita÷ san tulÃæ samarpayÃmÃsa / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekonacatvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 40: anyedyu÷ sà prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ p­cchati sma / Óuka÷- gaccha tvaæ gantukÃmÃnÃæ gamanaæ ca Óubhaæ bhuvi / subiddhiriva cedvaktuæ vijÃnÃsi k­tÃk­tÃm // Suk_40.1 (=193) // prabhÃvatyÃha-kathametat? Óuka÷-nagarÃbhighe pattane subuddhi- kubuddhiÓceti mitradvayaæ jane prasiddham / anyadà subuddhirdeÓÃntaraæ yayau / kubuddhistu mitrastriyaæ yayau / subuddhiÓca dhanamarjayitvà deÓÃntarÃtsamÃgata÷ / tata÷ kubuddhi÷ subuddhe÷ kapaÂasnehaæ darÓayati / subuddhinÃpi sammÃnita÷ / kubuddhistaæ pratyÃha-bhavatà kvÃpi ki¤citkautukaæ d­«Âam? tenoktam-sarasvatÅnadÅtÅre kÆpamadhye taramÃïamakÃlajamÃmraphalaæ d­«Âaæ manoramanÃmini grÃme / kubuddhirÃha-mithyedam / subuddhirÃha-satyametat / tenoktam-yadi satyaæ bhavati tadà yadasmadg­he dvÃbhyÃæ hastÃbhyÃæ grahÅtuæ Óakyate tattvayà grÃhyam / alÅke tvadÅyag­hÃdahaæ g­hïÃmi / iti païbandhaæ k­tvà kubuddhÅ rÃtrau kÆpÃttatphalaæ jagrÃha / phalÃbhÃve tu subuddhinà haritam / atha sa tadbhÃryÃæ grahÅtukÃma÷ païabandhaæ yÃcate / tadatra subuddhirnijabhÃryÃrak«aïe kamupÃyaæ karotviti praÓna÷ / uttaraæ Óuka Ãha-subuddhistaæ du«ÂÃÓayaæ j¤Ãtvà nijag­havastujÃtaæ nijakalatraæ ca prÃsÃdopari k«iptvà / ÃrohaïikÃæ pÃtayÃmÃsa / kubuddhi÷ samÃyÃta÷ / subuddhirÃha-evaæ yadrocate tadasmadg­hÃd g­hyatÃm / sa ca kalatrÃharaïÃya ni÷ÓreïikÃæ dvÃbhyÃæ hastÃbhyÃæ jagrÃha / tadà subuddhinoktam-mayaivaæ pÆrvaæ gadita¤ca yad dvÃbhyÃæ hastÃbhyÃæ grahÅ«yase tava tadave nÃnyat / tata÷ kubuddhirvilak«o bhÆtvà bahiryayau / janaiÓca nindita÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau catvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 41: anyadà vaïigvadhÆ÷ prÃha-kÅra! yadi tvaæ manyase tadà gacchÃmi / Óuka÷ prÃha-- yuktaæ te gamanaæ devi yadi tatra gatà satÅ / saÇkaÂe khalu vetsi tvaæ ki¤cidvaktuæ dvijo yathà // Suk_41.1 (=194) // prabhÃvatÅ prÃha-"kathametat'? Óuka÷-asti pa¤capuraæ nÃma nagaram / tatra Óatrumardano nÃma rÃjà / tatsutÃyà madanarekhÃyà gale granthirbabhÆva / vaidyairasÃdhyetyuktvà parityaktà tato rÃj¤Ã ¬iï¬imÃgho«aïaæ kÃritaæ yathà ya÷ ko 'pi matsutÃæ gatarogÃæ karoti tamahaæ dÃridryarahita karomÅti Órutvà paragrÃmÃdÃgatayà kayÃciddvijabhÃryayà ¬iï¬ima÷ sp­«Âa÷ / tasminp­«Âe tayoktam-yanmama patirmÃntrika÷ / sa rÃjasutà praguïÃæ vidhÃsyati / tato rÃjapuru«ai÷ samÃnÅta÷ / tasya ca nÅyamÃnasya bhÃryà jagÃda-"nÃtha! gaccha nagaram / rÃjasutÃyÃæ praguïÅk­tÃyÃæ tava bahu phalaæ bhÃvi / sa ca maï¬alopavi«Âo mantrÃdikamajÃnam kathaæ bhavatviti praÓna÷ / Óuka uttaraæ prÃha-sa mÃntrika ÃcÃryavistÃraæ k­tvà mantramityuccÃrayÃmÃsa / hauæ jÅvaïu jÃïauæ kÃiæ ca¬u¬ai vÃvai sÃiæ / ghalliu bambhaïi vÅsÃsu paiæ bhu¤jasu sukaasu hÃiæ // Suk_41.2 (=195) // [ahaæ jÅvanaæ jÃnÃmi kim tat pi«yate vihÅyate / g­he brÃhmaïi viÓrÃmya patiæ sevasva sukhamevaæ bhavati] // Suk_41.2* (=195*) // vaïaæ iha Ãkhuriadantappahasantaaæ / kahiæ pi aurantaambehi siægariaæ // Suk_41.3 (=196) // [vanamidamaÇkuritadantaprahasantaæ / kutrÃpi aÇkuritÃmrai÷ Ó­ÇgÃritam] // Suk_41.3* (=196*) // sarasakhÅramÃliaphalabhÃraïÃjhipraæ / kahiæ pi Âisburiïijambuiïiaasohiaæ // Suk_41.4 (=197) // [sarasak«ÅramÃlikÃphalabhÃranÃmitam / kutrÃpi ÂimburiïÅjambÆnicayaÓobhitam] // Suk_41.4* (=197*) // kahiæ pi karavandÃijÃlasaærÃiaæ / kahiæ pi kappÆrakaÇkolagandhavahaæ // Suk_41.5 (=198) // [kutrÃpi karavindajÃlasaærÃjitam / kutrÃpi karpÆrakaÇkolagandhavaham] // Suk_41.5* (=198*) // devadÃruppiaÇgucÆamallÅlÃæ / kahiæ pi sirikhaï¬aaigarutarumaï¬iaæ // Suk_41.6 (=199) // [devadÃrupriyaÇgucÆtamallolatam / kutrÃpi ÓrÅkhaï¬Ãgarutarumaï¬itam] // Suk_41.6* (=199*) // ïÃapuæïÃadìimavaraïìambaraæ / maaraborÅrhi kavivÅhipÅlughaïaæ // Suk_41.7 (=200) // [nÃgapunnÃgadìimÃvaraïìambaram / makarabadarokapitthavÅthÅpÅlughanam] // Suk_41.7* (=200*) // dÅhaghaïavÃsa jalÅrhi aikhohiaæ / kahiæ pi ratta-----¬ambaraæ // Suk_41.8 (=201) // [dÅrghaghanavÃsajÃlai÷ atik«obhitam / kutrÃpi rakta------¬ambaram] // Suk_41.8* (=201*) // po«phalÅvi¬avaghaïakarammaruddhambaraæ // Suk_41.9 (=202) // [poppalÅviÂapaghanakamraruddhÃmbaram] // Suk_41.9* (=202*) // ki¤ca- rattakaïavÅre kaïavÅriaæ phaliaæ / aïïavacchammi sevattià phullià // Suk_41.10 (=203) // [raktakarïavÅre karïavÅrakaæ phalitam / anyav­k«ake sevantikà phullitÃ] // Suk_41.10* (=203*) // aïïavacchammi kÃranda Ãvacchaaæ / aïïavacchammi sindÆraaæ phulliaæ // Suk_41.11 (=204) // [anyav­k«ake kÃraï¬amÃcchÃditam / anyav­k«ake sindÆrakaæ phullitam] // Suk_41.11* (=204*) // aïïavaccammi phullastamandÃraaæ / sirisauttuÇgagandhohavaramÃruaæ // Suk_41.12 (=205) // [anyav­k«ake phullamandÃrakam / ÓirÅ«ottuÇgagandhaharamÃrutam] // Suk_41.12* (=205*) // aïïavacchammi siriÃtoraïaæ / phulliaæ maïoharaæ jaïiaparisohiaæ // Suk_41.13 (=206) // [anyav­k«ake sindÆrikÃtoraïam / phullitaæ manoharaæ janitapariÓobhitam] // Suk_41.13* (=206*) // aïïavacchammi juttaddaaæ kundaaæ / malliïomÃliÃkusumà ghaïapupphià // Suk_41.14 (=207) // [anyav­k«ake yuktadalaæ kundakam / mallÅnavamÃlikÃkusumÃni ghanapu«pitÃni] // Suk_41.14* (=207*) // ityevaæ bÃhmaïasya vadato rÃjaputryà hasitam / hÃsyatirekeïa galagrandhirdvidhà babhÆva / dvidhà jÃte ca tasmin rÃjasutÃyÃ÷ sukhamutpannam / n­peïa ca k­tÃrthÅk­to vipra÷ svasadana gata÷ / iti kathÃæ Órutvo prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekacatvÃriæÓattamo kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 42: arepadyu÷ prabhÃvatÅ "gacchÃmÅ"ti Óukaæ pratyÃha / Óuka÷- sukhopabhoga÷ saæsÃre sÃraæ sarvÃÇgasundari / vraja cedvyÃghramÃrÅva vetsi vaktuæ tvamuttaram // Suk_42.1 (=208) // tacchrutvà prabhÃvatyÃha-"sukhopabhoga÷ saæsÃre kora! kathÃæ kathaya" / Óuka÷ kathÃæ prÃha- asti deulÃkhyo grÃma÷ / tatra rÃjasiæho nÃma rÃjaputra÷ tadbhÃryà kalahapriyeti viÓrutà / sÃnyadà bhartrà sÃrdhaæ kalahaæ vidhÃya putradvayopetà piturg­haæ prati calità / sà ca kopavaÓÃtpattanÃni bahÆni vanÃni ca bahÆnyatikramya gatà malayapÃÓvasthaæ mahÃkÃnanam / tacca kathaæ bhÆtam / candaïasattacchaÃsaïïaaæ saralavaratuÇgatarusÃhasaæchaïïaaæ / kahiæ pi sahaÃrakhajjÆriaæ phaïasaa mattÃlivihaÇgabhÃriaæ // Suk_42.2 (=209) // [candanasaptacchadasannaddhaæ saralavaratuÇgataruÓÃkhÃsaæcchannam / kvÃpi sahakÃrakharjÆrikaæ panase mattÃlivihaÇgabharitam] // Suk_42.2* (=209*) // kahiæ pi selupÅluphapÆriantaaæ sarasavorabahutinta¬Åchaïïaaæ dìimÅphalabillaphalasugandhivÃaaæ // Suk_42.3 (=210) // [kvÃpi selupÅlÆprapÆritÃntaraæ sarasabadarabahutinti¬Åcchannam dìimÅphalabilvaphalasugandhivÃtakam] // Suk_42.3* (=210*) // evaævidhe gahane gatà sà kalahapriyà vyÃghraæ dadarÓa / sa ca vyÃghrastava saputrÃæ d­«Âvà pucchena bhÆmimÃhatya dhÃvita÷ / tata÷ sà kathaæ bhavatu? iti praÓna÷ / uttaraæ Óuka÷ prÃha-sà vyÃghramÃgacchamÃnaæ d­«Âvà ghÃr«ÂyÃt putrau capeÂayà hatvà iti jagÃda- kathamekaikaÓo vyÃghrabhak«aïÃya kalahaæ kurutha÷ / ayamekastÃvadvibhajya bhujyatÃm / paÓcÃdanyo dvitÅya÷ kaÓcillak«yate / iti Órutvà vyÃghramÃrÅ kÃcidiyamiti matvà vyÃghro bhayÃkulacitto na«Âa÷ / nijabuddhyà vimuktà sà bhayÃdvyÃghrasya bhÃmini / anyo 'pi buddhimÃælloke mucyate mahato bhayÃt // Suk_42.4 (=211) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau dvicatvÃriæÓattamo kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 43: anyedyu÷ ÓukamÃp­cchati sma kÃminÅ / Óuka÷ prÃha- vraja devi na te 'yuktaæ vrajanaæ gajagÃmini / vyÃghramÃrÅva buddhiste dvitÅyÃpi yadi sthirà // Suk_43.1 (=212) // prabhÃvatÅ p­cchati, kathametat? vyÃghramÃryÃ÷ k­tÃæ buddhiæ dvitÅyÃæ vivadÃdhunà / mahatkautukamatrÃrthe vidyate me priyaævada! // Suk_43.2 (=213) // Óuka÷- taæ d­«Âvà kÃnane vyÃghraæ na«Âaæ jÃtaæ bhayÃkulam / m­gadhÆrto hasannÃha vyÃghro na«Âa÷ kuto bhayÃt // Suk_43.3 (=214) // vyÃghra÷-gaccha gaccha jambuka tvamapi kiæ¤cidgÆgpradeÓam / yato vyÃghramÃrÅti yà ÓÃstre ÓrÆyate tayÃhaæ hantumÃrabdha÷ paraæ g­hÅtakarajÅvito na«Âa÷ ÓÅghraæ tadagrata÷ / m­gadhÆrta÷-vyÃghra! tvayà mahatkautukamÃveditaæ yanmÃæsapiï¬Ãd mÃnu«Ãdapi bibhe«i / vyÃghra÷-pratyak«ameva mayà sÃtmaputrÃvekaikaÓo mÃmattuæ kalahÃyamÃnau capeÂayà ghnannÅ d­«Âà / jambuka÷-svÃmin! yatrÃste sà dhÆrtà tatra gamyatÃm / yadi vyÃghra! tava tatra gatasya sà sammukhamapÅk«ate tadà mama tvadÅyà velà smaraïÅyà / vyÃghra÷-Ó­gÃla! yadi tvaæ mÃæ muktvà yÃsi tadà velÃpyavelà syÃt / jambuka÷-yadyevaæ tahi mÃæ nijagale baddhvà cala ÓÅghram / sa vyÃghrastathà k­tvà kÃnana yayau / vyÃghramÃryapi prÃptà putrasahità tena jambukak­totsÃhÃd vyÃghrÃtsà kathaæ mucyatÃm / iti praÓna÷ / Óuka÷-tayà vyÃghramÃryà tadà cintitaæ yadayaæ m­gadhÆrtenÃnÅtastasmÃdamumeva jambukamÃk«ipantyaÇgulyà tarjayantyuvÃca- re re dhÆrta tvayà dattaæ mahyaæ vyÃghratrayaæ purà / viÓvasyÃdyaikamÃnÅya kathaæ yÃsi vadÃdhunà // Suk_43.4 (=215) // ityuktvà dhÃvità tÆrïaæ vyÃghramÃrÅ bhayaÇkarà / vyÃghro 'pi sahasà na«Âo galabaddhaÓ­gÃlaka÷ // Suk_43.5 (=216) // nijabuddhyà punarmuktà vyÃghrajÃd devi sà bhayÃt / buddhirvalavatÅ tanvi sarvakÃrye«u sarvadà // Suk_43.6 (=217) // iti kathÃæ Óratvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau tricatvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 44: athÃnyedyardinÃvasÃne prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷- ÃtmÃnaæ saÇkaÂÃd devi yÃhi cedvetsi rak«itum / yathÃtmà saÇkaÂÃttena jambukenÃpi rak«ita÷ // Suk_44.1 (=218) // sa ca jambuko galabaddho nigh­«Âap­«Âhacaraïo galadrudhirapravÃho mÆmÆr«uriva deÓÃntaraæ gantumicchatà vyÃghramÃrÅbhayÃdvyÃghreïa noyate / tato mahato 'pÃyÃt Ó­gÃla÷ kathaæ mucyate-iti praÓna÷ / uttaraæ prÃha Óuka÷-tatastaæ vyÃghraæ bahunadÅkÃnanavi«amasamapredeÓaparvatÃnullaÇghayantaæ satvaraæ d­«Âvà ÃtmÃnaæ mocayitukÃma÷ Ó­gÃlo bh­Óaæ jahÃsa pŬito 'pi san / vyÃgreïoktam-kathaæ hasitam / sa Ãha-deva! sà mayà vyÃghramÃrÅti dhÆrtikà j¤Ãtà / tvatprasÃdÃcca dÆradeÓamÃgato 'haæ jÅvita÷ / paraæ yadi sÃsmadraktasrÃvasaælagnà pÃpinÅ p­«Âhata÷ sameti tadà kathaæ jÅvitavyam / ato 'ha hasita÷ / vyÃghrasvÃmin! sthirÅbhÆya vicÃraya / atha tu«Âo vyÃghrastena vÃkyena "tathe'tyuktvà jambukaæ muktvà sahasà na«Âa÷ / Ó­gÃlo 'pi sukhaæ tasthau / buddhirvaraæ varÃroha dhanamÃnasukhai«iïÃm / buddhihÅnÃ÷ paraæ kleÓaæ prÃpnuvanti k­Óodari // Suk_44.2 (=219) // balaæ praj¤ÃvihÅnasya parakÃryÃya kevalam / girikÆÂopamÃÇgasya ku¤jarasyeva d­Óyate // Suk_44.3 (=220) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ ÓukavÃkyavismità suptà / iti Óukasaptatau catuÓcatvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 45: anyedyu÷ sà kÃminÅ sandhyÃyÃæ Óukaæ papraccha-"gami«yÃmÅ'ti / Óuka÷ prÃha-- samayojyaæ priyaæ bhoktuæ tava bhÃmini samprati / va¤cità vetsi cetkartuæ ki¤cidvi«ïu÷ purà yathà // Suk_45.1 (=221) // prabhÃvatyÃha--"kathametat' / Óuka÷ prÃha-asti vilÃsapuraæ nÃma nagaram / tatra arindamo nÃma rÃjà / tatra ca vi«ïunÃmà brÃhmaïo ratilolupa÷ kuÂumbavarjito ratikarmaïi sarvanÃrÅdu÷saha iti nagare prasiddho babhÆva / veÓyÃbhirapi na Óakyate jetuæ kimpuna÷ kulÃÇganÃbhi÷ / tatra ratipriyà nÃma gaïikà / atha sà «o¬aÓa drammÃn g­hÅtvà tamÃjuhÃva / tamÃyÃntaæ d­«Âvà sà cÃÂÆktibhi÷ paricaryÃæ cakÃra / so 'pi cÃnyakÃryaniv­ttastasminneva ratikarmaïi dattamanÃstÃæ rantu jetumÃrebhe / tayà ca sa ratilolupa÷ dravyÃrthaæ và parÃjayÃrthaæ và praharadvayaæ yÃvatso¬ha÷ / niÓÅthe cÃdhobhÆmikÃmÃgatya kuÂÂinyagrato niveditaæ "yaddu÷saho 'yaæ dvija÷ / païabandhaæ samarpayitvà tamutkÃlaya / mayi jÅvantyÃæ prÃgeva bÃhulyaæ bhavi«yati' / kuÂÂinyÃha-"asmadg­he na ko 'pi kÃmuko gaïikÃæ jitvà païabandhaæ jagrÃha / tato 'hamenaæ yÃvatprapa¤cena ni÷sÃrayÃmi tÃvatso¬havya iti / yadà cÃhaæ pippalamÃruhya sÆrpadvayena pak«aÓabdaæ kukkuÂadhvaniæ vidadhÃni tadà vibhÃtamiti k­tvà ni÷sÃraïaya÷'-ityuktvà pre«itoparibhÆmau gaïikà / yathoktaæ ca kuÂÂinyà tÃvatk­tam / tasmink­te vibhÃtamiti k­tvà ni÷sÃrito dvija÷ / yÃvad g­hadvarastho vyomamÃlokayate tadopari niÓÅthovartate / tadà sa vipra÷ kuÂÂinÅparÃjito janamadhye parÃjayaæ kathaæ vahatu-iti praÓna÷ / Óuka÷-yadà vipra÷ kukkuÂadhvanisthÃnamavalokayati tÃvatsÆrpadvayayutÃæ kuÂÂinÅæ dadarÓa / tena ca sà lo«ÂenÃhatya bhÆmau pÃtità pramÃdajanaiÓca dhikk­tà / sa ca brÃhmaïo grahaïakaæ dviguïaæ g­hÅtvà puramadhye gaïikÃæ vinindya / svag­haæ yayau / iti Óukasaptatau pa¤cacatvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 46: athÃnyedyu÷ prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷- yÃhi devi g­haæ muktvà yadi vetsi tvamuttaram / yathà karagarÃnÃtha÷ k­tavÃnbhÆtanigrahe // Suk_46.1 (=222) // asti devi vatsomaæ nÃma nagaram / tatra vidvÃndaridro brÃhmaïa÷ / tasya priyà ca karagarÃbhidhÃnà yathÃrthanÃmno sarvajantÆdvegakÃriïÅ, yattaddvÃradeÓav­k«asthito bhÆtastasyÃ÷ karagarÃyà bhayÃtpalÃyyÃÂavyÃæ gata÷ / brÃhmaïo 'pi tasyà udvegÃddeÓÃntarÃbhimukho 'bhÆt / so 'pi ca tena bhÆtena d­«Âo jalpitaÓca mÃrgaÓrÃntastvam / tena tvayÃdya mamÃtithinà bhÃvyam / vipreïa bhÅruïoktam-yadÃtithyaæ karo«i tadvidhehi ÓÅghram / bhÆtenoktam-na tvayà bhetavyam / tvaæ mama svÃmÅ yato 'haæ tvadg­hadvÃrav­k«astho bhÆta÷ karagarÃbhayenehÃgata÷ / tatastava nijasvÃminÅ guïavadupakartavyameva / tasmÃttvaæ dvija m­gÃvatÅæ rÃjadhÃnÅæ madanabhÆpatisanÃthÃæ gaccha / tatra cÃhaæ tatputrÅæ m­galocanÃæ grahÅ«ye / sà cÃnyairmantrikairnorujà na bhavi«yati / tattvayi samÃgate tava darÓanÃdevÃhaæ tyak«yÃmi / tata÷ paraæ tu mantravÃdo na vidheya÷ / iti bhaïitvà so 'pi bhÆto gatvà tÃæ rÃjaputrÅæ jagrÃha / vipro 'pi tatra yayau / tena ca ¬iï¬ima÷ sp­«Âa÷ / tato rÃjakulaæ gato vipra ÃcÃryavistaraæ vidadhe / bhÆta ÃcÃryavistaraæ yÃvannamu¤cati tÃvatkiæ karotviti praÓna÷ / Óuka-bhÆtagrahe 'nivartite vipreïoktam- karagaraïÃhau Ãiau bhÆa eu vÅsasiu Âhiu dhutta / Ãpiïi boliu saæbhari re kƬauæ kiæ maiæ deva jutta // Suk_46.2 (=223) // [karagarÃnÃtho 'hamÃgatya bhÆta iha viÓvasya sthito dhÆrta / Ãtmano vacanaæ saæbh­hi re kÆÂakaæ kiæ mayi deva yuktam] // Suk_46.2* (=223*) // ukta¤ca- manu«yÃ÷ sukulotpannà api ca brahmacÃrima÷ / na bhavanti m­«ÃvÃca÷ kiæ punardevayonaya÷ // Suk_46.3 (=224) // tato bhÆta÷ tyaktvà jagÃma / iyaæ muktetyuktvà brÃhmaïÃya rÃj¤Ã sutÃ÷ rÃjyÃrdha¤ca pradattam / vipro 'pi pÆrïamanoratho jagÃma / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau «aÂcatvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 47: dinamativÃhya prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷- gaccha devi gatà vetsi yadi kartuæ tvamuttaram / yathà karagarÃnÃtha÷ k­tavÃnbhÆtasaÇkaÂe // Suk_47.1 (=225) // sa karagarÃpati÷ rÃjakanyayà saha rÃjalak«mÅæ bhuÇkte / atrÃntare sa bhÆta÷ karïÃvatÅæ gatvà rÃj¤o bhÃryÃæ sulocanÃæ jagrÃha / sà madanasya pit­«vasà / sà cÃtyarthaæ pŬità jÅvitaÓe«ÃbhÆt / sÃpi ÓatrughnanarapaterbhÃryà mÃt­rÃjye keÓavamÃntrikamÃkÃrayÃmÃsa / sa ca nijadÆtÃpre«ayitvà keÓavo 'pi rÃj¤Ã priyavÃkyai÷ prahito 'pyagantukÃmuka÷ / tadà sa karagarÃpatirbhÃryÃnurodhato jagÃma / tatra gata÷ sanmÃnito mahÅbhujà Óatrughnena gata÷ sulocanÃveÓmani / sa ca bhÆtastamÃyÃntaæ d­«Âvà paru«airvÃkyaistarjayannityÃha-"mayà pratipannamekadeÓe k­tam / adhunà tu vipra tvayà Ãtmà rak«aïÅya÷' / sa ca dvijo na mantraæ na tantraæ vijÃnÃti / kathaæ bhavatviti praÓna÷ / Óuka÷- tadà taæ bhÆtaæ j¤Ãtvà kÃlavedÅ k­täjalirbhÆtvà tatkarïamÃÓrityeti jagÃda dvija÷ / prÃptà karagarà bhÆta p­«ÂhalagnÃtra me 'dhunà / yadbhartà cÃtra samprÃptastadvyÃkhyÃtumihÃgata÷ // Suk_47.2 (=226) // Órutvaitadvacanaæ bhÅto bhÆto vismitamÃnasa÷ / yÃmÅti brÃhmaïaæ proktvà pÃtraæ tyaktvà jagÃma tat // Suk_47.3 (=227) // tadà pÃtre svasthÅbhÆte ÓatrughnarÃj¤Ã satk­to brÃhmaïo m­gÃvatÅnagaraæ yayau / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau saptacatvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 48: athÃnyedyu÷ prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati-gacchÃmi narÃntaramiti / Óuka÷- sambhogasukhamevÃtra paramaæ vraja sundari / vi«ame nirïayaæ kartuæ vetsi cecchakaÂÃlavat // Suk_48.1 (=228) // pÃÂalÅpurapaÂÂane sÃrvabhaumo nando nÃma rÃjabhÆt / ÓakaÂÃlastasya n­pate÷ sacivÃgraïÅrabhat / tadbuddhivibhavÃkrÃntÃÓca bhÆpÃlÃ÷ sarve 'pi karadà abhavan / ukta¤ca- aprÃj¤ena ca kÃtareïa ca guïa÷ syÃtsÃnurÃgeïa ka÷ praj¤ÃvikramaÓÃlino 'pi hi bhavet kiæ bhaktihÅnÃtphalam / praj¤Ãvikramabhaktaya÷ samudità ye«Ãæ guïà bhÆtaye te bh­tyà n­pate÷ kalatramitare sampatsu cÃpatsu ca // Suk_48.2 (=229) // ki¤ca- praj¤ÃguptaÓarÅrasya kiæ kari«yanti saæhatÃ÷ / hastopadh­tachatrasya vÃridhÃrà ivÃraya÷ // Suk_48.3 (=230) // sa ca rÃjà dharmanÃÓakaæ kurvannirdravyÃæ ca medinÅæ vidadhÃno ni«iddho mantriïà / tatastenÃpi mÆrkheïa rÃj¤Ã sacivo 'vaÂe nik«ipta÷ / sa ca saputrastatra ciraæ tasthau / tata÷ ÓakaÂÃle mahÃmÃtye tatrasthe sarvatra m­to m­ta iti vÃrttÃbhÆt / tato baÇgÃlanÃthena tatparÅk«ÃrthamÃtmoyapuru«Ã ghoÂikÃdvayaæ samarpya nandapÃrÓve pre«itÃ÷ / yadetayormadhyÃtkà mÃtà kà ca putrÅ iti j¤Ãtvà samÃgantavyam / sarvalak«aïasampÆrïe sad­Óe ghoÂiketÃni ca lak«aïÃni ÓÃlihotraj¤ÃtavyÃni / yadà ca ko 'pi nandarÃjye ghoÂikÃnirïayaæ kartuæ na k«amastadà nando rÃjà vyacintayÃt-"ÓakaÂÃlaæ vinÃhaæ paribhavÃspadaæ jÃta÷" / ukta¤ca- bhÆmeÓca deÓasya guïÃnvitasya bh­tyasya và buddhimata÷ praïÃÓe / bh­tyapraïÃÓe maraïaæ n­pÃïÃæ na«ÂÃpi bhÆmi÷ sulabhà na bh­tyÃ÷ // Suk_48.4 (=231) // vicintyaiva daï¬apÃÓikamabravÅt "yacchakaÂÃlakule kaÓcitkÆpagato vidyate na vÃ" / tenoktam-"kaÓcidasti paraæ vyaktito na j¤Ãyate / yata÷ pÆrvoddi«Âaæ bhaktaæ kaÓcitkÆpagato g­hïÃti / taæ ca kÆpÃdÃk­«ya sammÃnya ca eva muktavÃn- mÃnyastvaæ mama mitraæ ca guru÷ svÃmÅ niyogaka÷ / ÃÓrayasya sadà dÃtà ki ka na tvaæ sadÃnagha // Suk_48.5 (=232) // ukta¤ca- svÃmÅ durïayavÃraïavyatikare ÓÃstropadeÓe gururviÓrambhe h­dayaæ niyogasamaye dÃso bhaye cÃÓraya÷ / dÃtà saptasamudrasÅmaraÓanÃdÃmÃntikÃyÃ÷ k«ite÷ sarvÃkÃramabhÆtsvayaæ varasuh­tko na karïo mama // Suk_48.6 (=233) // mantriïoktam-"svÃmin kiæ vidheyaæ tadÃdiÓa' / rÃj¤oktam-"asya va¬avÃyugalasya madhye kà mÃtà kà ca putrÅ iti sandehamamÅ«Ãæ chalÃtmanÃæ dÆtÃnÃæ ÓÅghraæ chindhi / sa kathaæ chinattu tatsandehamiti praÓna÷ / Óuka÷-tato mantriïà tadva¬avÃyugaæ saparyÃïaæ kÃrayitvà bÃhyÃlyÃmativÃhya paryÃïarahitaæ vidhÃya ÓrÃntaæ sammocitam / tadanu tadyugalaæ ca mÃt­sutÃvice«Âitaæ cakÃra / mÃtà jihvayà sutÃæ lileha sutà ca tÃæ prati ativatsalÃbhÆt / tata÷ sumantriïà mÃt­sutÃviÓe«Ã rÃj¤o 'gre nivedita÷ / tataÓca ÓakaÂÃla÷ parÃæ lak«mÅæ prasiddhiæ ca lebhe / iti kathÃæ Óratvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau a«ÂacatvÃriæÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 49: athÃparedyu÷ dinak­tyaæ sà vidhÃya ÓukamÃp­cchate / Óuka÷- sambhogasukhamevÃdya bhoktuæ te devi yujyate / vi«ame 'pi pravÅïÃsi punaÓcecchakaÂÃlavat // Suk_49.1 (=234) // yathÃpÆrvaæ tathaiva baÇgÃlanÃtho ya«ÂikÃæ suv­ttÃæ dhvajÃcchidriïÅmayÅæ jÅvacachakaÂÃlaparÅk«Ãyai taireva puæbhi÷ pre«ayÃmÃsa / yathà yu«mÃbhirnandarÃjye gatvà asyà ya«ÂikÃyà ratnasuvarmavajrairkhacitÃyà Ãdimantaæ j¤Ãtvà samÃgantavyamityÃdeÓÃtte pumÃæso nandapÃrÓvamÃgatya ya«ÂikÃæ tatpurato muktvà Ãdimantaæ ca papracchu÷ / tacchratvà pradhÃnai÷ kalÃbhij¤airvaïigvaraistolità ÃnyaiÓca kovidairavalokità / paraæ kenÃpi ÃdyantavibhÃgo na j¤Ãta÷ / tato rÃjà ÓakaÂÃlamÃdiÓat yattvÃæ vinà ÃdyantavibhÃgaæ na ko 'pi jÃnÃti / tatastvayà nirïayo vidheya eva / tato mantrÅ vadati-"svÃmin! yu«matk­tà sambhÃvanÃpi na ni«phalà / ukta¤ca suvaæÓasyÃvadÃtasya ÓaÓÃÇkasyeva lächanam / k­cchre«u vyarthayà yatra bhÆpaterbharturÃj¤ayà // Suk_49.2 (=235) // tataÓca sa mantrÅ sambhÃvito 'pi kathaæ j¤ÃsyatÅti praÓna÷ / uttaram-Óuka÷ prÃha-"tato 'sau buddhimÃnmantrÅ ya«ÂikÃæ jale cik«epa / j¤Ãta¤ca yato yanmÆlaæ tadÅ«ajjale magnam / tacca n­paterniveditam / tena ca te«Ãæ dÆtÃnÃmapi kathitam / tataste ÓrutvÃsvarÃj¤e nyavedayan / tataÓca te rÃjÃno nandÃdhirÃjasya pÆrvajalpitaæ karaæ dadu÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekonapa¤cÃÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 50: anyadà prado«e prabhÃvatÅ calità Óukaæ papraccha / Óuka÷- gaccha devi na te do«o gamane ko 'pi d­Óyate / vi«ame yadi vetsi tvaæ dharmabuddhirivehitam // Suk_50.1 (=236) // "kathametat?" Óuka÷-asti÷ devi dharÃp­«Âhe jÃÇgalÃbhidho grÃma÷ / tatra mitradvayaæ vartate dharmabuddhirdu«ÂabuddhiÓceti / anyadà tau dvÃvapi dhanÃÓayà deÓÃntaraæ gatau / kiyadbhirdinai÷ pracuraæ dhanamarjayitvà svagrÃmÃgatau parasparaæ mantraæ cakrÃte yatpippalÃdho dhanaæ ki¤chitk«iptvÃnyadg­he nÅyate / paÓcÃtkrameïa vibhajyate lagnam / iti k­tvà tau nijag­haæ jagmaturh­«Âatu«Âau sukhÃsvÃdatatparau sthitau / atrÃntare yatk­ta du«Âabuddhinà tanniÓamyatÃm / naca yujyate vaktum / yata÷- na vaktavyaæ dhruvaæ devi pÃpaæ d­«Âaæ Órutaæ mayà / kathÃpi khalu pÃpÃnÃmalamaÓreyase yata÷ // Suk_50.2 (=237) // tena ca du«Âabuddhinà taddravyamutpÃÂya g­hÅtvà nijag­hamÃnÅtam / kÃlakrameïa ca sammilitau pippalÃdha÷sthitaæ dravyaæ grahÅtuæ gatau yÃvadÃlokayata÷ tÃvaddravyaæ nÃsti / dharmabuddhistato gatvà mantriïo 'gre Ãcakhyau dhanav­ttÃntaæ h­taæ cÃpi kubuddhinà / kubuddhinÃh­tena uttaraæ k­tam / sahasrasya païo mukta÷ / etadarthe Óapathaæ dÃpayi«yÃmi / mantriïoktamevamevÃstu / dvitÅyenÃpi pratipannaæ yadà tadà mantriïà pratibhuvau g­hÅtvà muktau gatau gehaæ p­thakp­thak / tato du«Âabuddhirnijaæ pitaraæ viditÃrthaæ k­tvà v­k«akoÂare cik«epa / prabhÃte sacivastau ca vÃdino kotukÅ lokaÓca taæ pippalaæ yayu÷ / du«Âabuddhi÷ snÃta÷ k­täjali÷ satyaæ k­tvà jagÃda / "idaæsatyaæ brÆhi nagottama yadi mayà dravyamapah­taæ tadÃnena h­tamiti vÃcyam / yadi na h­taæ tadÃnena na h­tamiti vÃcyam" / iti Órutvà tatpitrà nahÅti jalpitaæ sarvalokapratyak«am / tato dharmabuddhi÷ kathaæ bhavatu-iti praÓna÷ / tatsandi«Âa÷ Óuka-prÃha--"dharmabuddhistaæ Óabdaæ tatpiturj¤Ãtvà koÂare vahniæ jajvÃla / taæ pitaraæ koÂarÃt phÆtkÆrvantamardhajvalitaæ ca patitaæ d­«Âvà du«Âabuddhernigrahaæ vidhÃya mantrÅ dharmabuddhimÃnandayÃmÃsa / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau pa¤cÃÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 51: anyadà sà bÃlà Óukaæ papraccha / Óuka÷- yÃdi devi ratÃsvÃdalubdhe kÃmini taæ naram / gÃÇgilavadvijÃnÃsi vi«ame yadi bhëitum // Suk_51.1 (=238) // prabhÃvatÅ brÆte-"nÃhe vedmi / tatkathaya" / Óuka÷-"asti camatkÃrapuraæ nÃma nagaram / tacca caturvedacaturvarïacaturÃÓramasamÃkulam / tata÷ kadÃcittatrasthà brÃhmaïà vallabhÅnÃthayÃtrÃyÃæ calità gantrÅbhiraÓvavÃhanai÷ sakautukà v­ddhimanta÷ pÆrïapÃrthayÃdisÃmagrÅkà sÃranepathyÃ÷ saputrakalatrÃ÷ / mÃrge caurairg­hÅtumÃrabdhÃ÷ / te 'pi sarve bhayÃkulà na«ÂÃ÷ / gÃÇgilanÃmà viprastairviprai÷ saha gantumaÓakta÷ kha¤ja÷ san samantato gantryÃrƬho dh­ta÷ / tata÷ sa kathaæ bhavatviti praÓna÷ / Óuka÷-tata÷ sarve«u dvijepu na«Âe«u sa ÓakaÂastha÷ udbhrÃntaæ bhrÃtaraæ sÃhasika iva jagÃda / bhrÃta÷ kiyanto gajÃ÷ kiyantaÓca vÃjina÷ santi / iti kathaya satÆrmaæ ca tvaæ dhanurarpaya yathaitÃndivyÃstreïa yugapanmÃrayÃmi / iti vaca÷ Órutvà te taskarÃ÷ sarve 'pi na«ÂÃ÷ / tasmÃdyo bhëituæ vetti dharme cÃrthe smare tathà / kastaæ dhar«ayituæ Óakto nare«u kamalÃnane // Suk_51.2 (=239) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekapa¤cÃÓattamo kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 52: atikramya divà prabhÃvatÅ triyÃmÃsamaye dvijaæ prÃha-vrajÃmÅti / Óuka÷- vrajÃbho«Âaæ naraæ devi yadi kÃryaæ nijaæ gatà / jayaÓrÅriva jÃnÃsi kÃryaæ kartuæ nijaæ hitam // Suk_52.1 (=240) // kathametat? Óuka÷-Ó­ïu devi! asti dharÃp­«Âhe prati«ÂhÃnaæ nÃma pattanam / tatra sattvaÓÅlo rÃjà / tatputro durdamano nÃma / tena iti cintitaæ yanmayà svabhujopÃrjitameva bhoktavyaæ na tu pait­kamiti sa¤cintya nijanagaraæ tyaktvà samaÓÅlairmitrai÷ brÃhmaïakëÂhata¬vaïikputrai÷ samaæ niryayau deÓÃntaropari / tataÓca tairmilitaiÓcintitaæ yadaramÃkaæ ratnabhÆmirmahodadhi÷ sevituæ yujyate / uktaæ yata÷- vidyÃvatÃæ kulÅnÃnÃæ ÓauryasampattiÓÃlinÃm / sthÃnaæ nareÓabhavanamathavà yattato 'dhikam // Suk_52.2 (=241) // ukta¤ca- santa eva satÃæ nityamÃpattaraïahetava÷ / gajÃnÃæ paÇkamagnÃnÃæ gajà eva dhurandharÃ÷ // Suk_52.3 (=242) // vicÃryaivaæ sevita÷ payasÃæ pati÷ trisaptak­tva upo«itaistai÷ / tatastu«Âo 'mbhonidhi÷ tebhyaÓcaturbhyaÓcatvÃri cintÃmaïiguïÃni ratnÃni dadau / niv­ttÃ÷ k­tak­tyÃste labdhvà ratnacatu«Âayam / viÓvastà vaïija÷ pÃrÓve sarvaæ eva samÃrpayan // Suk_52.4 (=243) // tato du«Âena tena lobhÃbhibhÆtena tadratnacatu«Âayaæ jaÇghÃntare k«iptvà sÅvitam / ekadà anyadà ca mÃrge phÆtk­taæ paÓcÃddÆrasthitena vaïijà mu«ito 'smÅti vadanai÷ / tairuktam-kena hetunà / sà Ãha-mama mÆtrotsargÃrthaæ paÓcÃtsthitasya caureïa mÃtrÃpah­tà viÓvÃpi / eve ca nivedite tairj¤Ãtaæ-paÓya dhÆrto 'yam / nÆnamanena vaïijÃkimapi k­Âaæ k­taæ bhavi«yatÅti manyamÃnà vivadanta÷ airÃvatÅæ purÅæ yayu÷ / tatra ca nÅtisÃra ityÃkhyÃto bhÆpati÷ / tasya ca mantrÅ buddhisÃro nÃma jagadvikhyÃta÷ yasyaivaæ prasiddhirdeÓe deÓÃntare ca yadvivÃdinÃæ vacanamuktamÃtraæ jÃnÃti / tataste rÃjaputrÃdyÃstasmai mantriïe Ãcakhyu÷ nijaæ ratnagamanav­ttÃnta yathà jÃtam / tathaiva virÅk«yÃsmÃkaæ madhye ratnajÃtaæ vadhabandhaæ vinà p­thak p­thak ekaikaæ samarpaya / yadi ca nÃrpayasi tÃni j¤Ãtvà tadà prasiddhirbhivite vyarthatÃæ yÃti / buddhisÃra iti Órutvà cintÃva«Âabdha÷ sthita÷ / sa ca rÃjà nÅtisÃra÷ kathaæ syÃditi praÓna÷ / Óuka÷ prÃha-yadà sa mantrÅ ratnacatu«Âayaæ tanmadhye sthitaæ na janÃti tadà vi«aïïo g­hamÃyayau / atrÃntare mantriputrÅ prÃptanavayauvanà pÃrvatÅæ natvà piturnamaskÃraïÃya gatà jayaÓrÅnÃmadeyà / pitaraæ tÃd­Óaæ sacintaæ d­«Âvà vi«ÃdakÃraïaæ p­cchati sma / tato mantrÅ yathÃsthitamÃca«Âe / sutà prÃha-tÃta! mà vi«Åda / te«Ãæ nirïayamahaæ kari«yate / te vivÃdina÷ pumÃæso yadà kÃraïÃyÃgacchanti tadà g­he pre«aïÅyÃ÷ yathÃhaæ tanmadhyÃdratnajÃtahartÃraæ samarpayÃmi / sà Ãha- putri! yanmayà na j¤Ãtaæ tattvaæ kathaæ j¤Ãsyasi? sà Ãha- na caitattÃta vaktavyaæ bhinnà buddhirhi dehi«u / ko 'pi ki¤cidvijÃnÃti jagatyatra kalÃpara÷ // Suk_52.5 (=244) // ki¤ca- muï¬e muï¬e matirbhinnà kuï¬e kuï¬e navaæ paya÷ / tuï¬e tuï¬e navà vÃïÅ gehe gehe pativratà // Suk_52.6 (=245) // praj¤ÃvisphÃritÃk«ÃïÃæ vidravanti vipattaya÷ / hastodyatapradÅpÃnÃmandhakÃra ivÃgrata÷ // Suk_52.7 (=246) // tasmÃttÃta! nÃtra kÃpi cintà kÃryà / prasthÃpyÃste 'nyadeÓina÷ yathà tÃnprabodhayÃmi / prasthÃpitÃste mantriïà tayÃpi snÃpità bhojitÃÓca p­thakp­thaka ÓÃyitÃ÷ / tata÷ sà ӭÇgÃraæ vidhÃya pradhÃnaæ rÃjaputraæ prÃha-ahaæ ratyarthinÅ tava pÃrÓvaæ samÃgatà / tvaæ ca mahyaæ käcanaÓataæ dattvà mÃæ bhuÇk«va / tenoktam-ahaæ tava dravyaæ rÃjyaæ copÃrjya dÃsyÃmi / paramadhunà na ki¤cana vidyate / iti taæ nirdravyaæ j¤Ãtvà brÃhmaïaæ gatà / brÃhmaïamapi pÆrvoktamevoktavatÅ / brÃhmaïo jagÃda-yadasmatpitu÷ pÃrÓve dravyaæ ÓÃsanabaddhà bhÆmirapi tatsarvaæ tubhyaæ dÃsye / tamapi nirdhanaæ j¤Ãtvà parityajya sÆtradhÃraæ yayau / Ãha ca sa÷-sÃmprataæ mama pÃrÓve ki¤cinna vidyate paraæ paÓcÃllak«aæ dÃsyÃmi / tamapi nirdravyaæ parityajya vaïiksutaæ yayau / tathaiva gaditavatÅ / sa Ãha-svÃmini! ratnacatu«Âayaæ g­hÅtvà mÃæ bhuÇk«va / tato jaÇghÃyÃ÷ samÃk­«ya ratnajÃtaæ samarpayÃmÃsa / tata÷ sà savyÃjamutthÃya ÓÅlarak«Ãæ kurvÃïà jayaÓrÅrg­hamÃyayau / ratnacatu«Âayaæ piturarpayÃmÃsa / mantryapi tÃnÃkÃrya nijaæ nijaæ ratnaæ samarpayÃmÃsa / te 'pi svaratnalÃbhÃtk­tak­tyà nijaæ nijaæ g­haæ yayu÷ / iti kathÃæ Órutbà prabhÃvatÅ suptà / iti ÓukasaptatÅ dvipa¤cÃÓattamo kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 53: athÃparedyu÷ prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ p­cchati / Óuka÷ provÃca- vraja rambhoru yuktaæ te gamanaæ vi«ame sati / cetkartumuttaraæ vetsi carmakÃrakalatravat // Suk_53.1 (=247) // prabhÃvatÅ p­cchati-kathametat? Óuka÷-carmaïvatÅnadÅtÅre carmakÆÂa iti grÃma÷ / tatra ca doha¬o nÃma carmakÃra÷ / tasya devikà nÃma bhÃryà paraæ parapuru«alampaÂà / tata÷ sa carmakÃraÓcarmaïÃæ krayaïÃya yadà bahirnirgata÷ tadà tayà upapati÷ samÃnÅta÷ / tayoÓcÃnte suratasevino÷ patiÓcarmasamÃyukto bahirÃgata÷ / tata÷ sa upapati÷ sà ca kathaæ bhavetÃm iti praÓna÷ / tatp­«Âa÷ Óuka÷ prÃha- yadà ca tayà patirj¤Ãta÷ samÃgacchantadÃ- rÆhaæ cucuhu¤cÆkaraÆæhÆæ Ãaucalihaæ nÃvahaæ madraæ / uvÃipÃu caliyau phiriyà khaæligÃvaha // Suk_53.2 (=247,1) // iti vÃkyaæ vadati tvaritaæ ni÷s­tà / tatastadvÃkyaæ Órutvà bhÅto mÃntrikamÃkaraïÃya sa mÆrkho bhramituæ gato grÃme yÃvattÃvattayà ca ni÷sÃrito jÃra÷ svaveÓma gata÷ / tatastvamapyuttaraæ vi«ame yadi vetsi tadà gaccha / anyathà Óayana kuru / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau tripa¤cÃÓattamo kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 54: athÃtivÃhya dinaæ prabhÃvatÅ gamanotsukà puna÷ Óukaæ p­cchati / sa prÃha- ko do«o gamyatÃæ devi yÃdi tvaæ vetsi bhëitum / dÆtena bhëitaæ yadvadvi«ame n­pate÷ pura÷ // Suk_54.1 (=248) // prabhÃvatyÃha-kathametat / Óuka÷-asti ÓakrÃvatÅ nÃma purÅ / tasyÃæ dharmadatto nÃma rÃjà dharmÃdiguïopeta÷ / tasyÃmÃtya÷ suÓÅlo nÃma / tasya ca suto vi«ïunÃmà saædhivigrahika÷ pÆrvamÃsÅt / tasmÃtpadÃdyadà bhra«Âo dravyahÅna÷ kulÃmÃtyo 'hamityahaÇk­ta÷ karkaÓaÓca / tato rÃjà na ki¤cidvadati / mantrÅ ca kadÃcinn­pamÃha-svÃminnayaæ vi«ïurbhakto rakta÷ pravÅïo dÆtakarmaïi / taddevapÃdai÷ kvÃpi pre«ayitvà parÅk«aïÅya÷ / tato rÃjà tadvÃkyaæ Órutvà tatpratikÆla÷ sanbhasmaprÃbh­taæ mudrayà mudritaæ samarpya Óatrudamanan­papÃrÓve vidiÓÃyÃæ nagaryÃæ taæ pre«ayÃmÃsa / so 'pi ca tatra gatastatprÃbh­taæ bhasmamayamajÃnanmudritaæ rÃj¤a÷ puro muktavÃn / tasmiæÓcÃmaÇgalakÃriïi prÃbh­te rÃj¤o 'gre mukte rÃjà kopÃÂopasahito babhÆva / tata÷ sa dÆtastasminprÃbh­te samÃnÅte kathaæ k«emamavÃpnotu iti praÓna÷ / Óuka uttaraæ prÃha-sa vi«ïustaæ kruddhaæ d­«Âvà buddhimÃnidamuvÃca-svÃmin! madÅyena nÃthenÃÓvamedho yaj¤a÷ k­ta÷ / tasya kuï¬asya tretÃgrisambhavaæ pavitraæ ÓreyaskaramaghÃpahaæ bhasma vandanÃya samarpitavÃn / yata÷- gajÃ÷ santi hayÃ÷ santi vicitrÃ÷ santi sampada÷ / tvadÅye ca madÅye ca durlabhaæ bhasma yÃj¤ikam // Suk_54.2 (=249) // ityuktvà sahasotthÃya kare bhasma k­tvà rÃj¤e samarpayÃmÃsa / sa ca tena vacasà tu«Âiparo vavande / tenÃpi tu«Âena pratiprÃbh­taæ mahatpre«itam / sa ca vi«ïu÷ sammÃnya visarjita÷ / tatastvamapi bhÃmini! vi«ame uttaraæ jÃnÃsi yadi tadà gamyatÃmanyathà ti«Âha / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau catu÷pa¤cÃÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 55: anyadà yÃminÅsamaye prabhÃvatÅ gamanÃya ÓukamÃp­cchati / kÅra uvÃca- gaccha rambhoru gamanaæ yujyate gajagÃmini / yadi vetsyuttaraæ kartuæ ÓrÅdharo brÃhmaïo yathà // Suk_55.1 (=250) // prabhÃvatyÃha-kathametat? Óuko brÆte-carmakÆÂe grÃme dvija÷ ÓrÅdharo nÃma / tatraiva candanÃkhyaÓcaryakÃra÷ / tatpÃrÓvÃt ÓrÅdhareïopÃnahayugalaæ kÃritam / carmakÃro 'pi nityameva dravyaæ yÃcate / vipro 'pi vadati-tvÃæ h­«Âacittaæ kari«ye / evaæ sumahatkÃlaæ yayau / sa vipro 'nyadà carmakÃreïa vidh­ta÷ / dhanaæ vinà sa vipra÷ kathaæ mucyate / tatkathayeti praÓna÷ / uttaram / Óuka÷ prÃha-etasminnantare grÃmapÃlasya g­he suto jÃta÷ / tato dvija÷ prÃha chalÃnve«o san-carmak­nmayà pÆrvamuktam tvÃæ h­«Âacittaæ kari«yÃmi / tadasminsute jÃte tvaæ h­«Âacitto na veti / yadi sa brÆte nÃhaæ h­«Âacitta iti tadà rÃj¤Ã grÃhya÷ syÃt / anyathà ca dravyaæ yÃti / tatastenoktam-h­«Âacitto 'haæ jÃta÷ / tato dvijaÓchalenÃtmÃnaæ vimucya gata÷ / tato bhÃmini! yadyevamuttaraæ jÃnÃsi tadà gaccha / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau pa¤capa¤cÃÓattamÅ kathà // ____________________________________________________________________ START Suk 56: athÃparedyu÷ prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ p­cchati / Óuka÷-- yÃdi devi gatà vetsi yadi kartuæ tvamuttaram / vi«ame sÃntako yadvadvaïikputra÷ purÃkarot // Suk_56.1 (=251) // astyatra tripatho nÃma grÃma÷ / tatra sÃntako nÃma vaïik mahÃdhanÅ k­païo du«ÂaÓÅlo grÃmÃntarapriyaÓca / tataÓca grÃmÃntarÃdudgrahaïikÃæ k­tvà Ãgacchanpathi caurairdh­ta÷ sa bhÃmini kathaæ corabhayÃnmucyate iti praÓna÷ / uttaram / Óuka÷-sa vaïikputra÷ ÃtmÃnaæ corairdh­taæ j¤Ãtvà galagrahanÃmno yak«asya samÅpavartino 'ntikaæ yayau / tasyÃgrataÓca dravyaæ muktvà haste ca khaÂikÃmÃdÃya yak«ÃdhÃÓÃmidamabravÅt- dhanodgrÃhaïikà deva k­teyaæ tava sarvata÷ / idaæ dravyaæ mayà labdhaæ ti«Âhatyanyacca v­ddhimat // Suk_56.2 (=252) // taæ lekhakaæ ca d­«Âvà yak«adhanamiti j¤Ãtvà taæ praïamya te gatÃÓcorÃ÷ / sa ca dravyaæ g­hÅtvà k«emeïa g­haæ yayau / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / itiÓukasaptatau «aÂpa¤cÃÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 57: prado«e 'nyatra sà bÃlà puna÷ prÃha vihaÇgamam / sukhaæ bhoktuæ vrajÃmyadya narÃntararatodbhavam // Suk_57.1 (=253) // Óaku÷- yÃdi devi yadà j¤Ãtà bhartrà tvaæ vetsi bhëitum / yatà j¤Ãta÷ purà rÃj¤Ã vadadvidvä ÓubhaÇkara÷ // Suk_57.2 (=254) // avantopuryÃæ vikramÃrko n­pa÷ / tasya candralekhÃnÃmnÅ rÃj¤Å / sà rÃjapaï¬itaæ ÓubhaÇkaranÃmÃnaæ kÃmÃrtà iye«a ramate ca dÆtÅdÃsÅviparyayÃt / nityaæ tadg­haæ gatvà yad­cchayà krŬate / evaæ ca vilasatostayo÷ paï¬itarÃj¤yo÷ prÃv­ÂkÃla÷ samÃyayau / yatra ca- ta¬innirgho«apaÂaho ghanagarjitagÅtaka÷ / Óikhisvarajayadhvaja÷ prÃv­ÂkÃlan­po yayau // Suk_57.3 (=255) // durdinaæ vegav­«ÂiÓca paÇkaÓca ta¬ita÷ prabhà / sadÃbhisÃrikÃïÃæ ca snehavyatikarÃïi ha // Suk_57.4 (=256) // ukta¤ca- jai sasaïehÅ to muai aha jÅvai ïiïïeha / duhia payÃrehiæ gaia dhaïa kiæ gajjahi khalameha // Suk_57.5 (=257) // [yadi sasnehà tat m­tà atha jÅvati ni÷snehà / dvÃbhyÃmapi prakÃrÃbhyÃæ gatà dhanyÃ, kiæ garjasi khalamegha] // Suk_57.5* (=257*) // ki¤ca- x x x x x / x x x x x // Suk_57.6 (=258) // etasminsamaye rÃtrau rÃj¤Åæ ÓubhaÇkarag­haæ calitÃæ j¤Ãtvà p­«Âhata aj¤Ãtacaryayà haste kha¬gamÃdÃya nÅlavÃsÃ÷ san kautuko vikramÃrko rÃjà tÃmanucalita÷ / ÓubhaÇkaro 'pi tÃæ rÃj¤Åæ g­hadvÃrasamÃgatÃæ d­«Âvà jagÃda- unnÃdÃmbudavarddhitÃndhatamasi prabh­«ÂadiÇmaï¬ale kÃle yÃmikajÃgarÆkasubhaÂavyÃkÅrïakolÃhale / bhÆpasyÃsuh­darïavÃmbuva¬avÃvahnestvamanta÷purÃdÃyÃtÃsi yadambujÃk«i k­takaæ manye bhayaæ yo«itÃm // Suk_57.7 (=259) // idaæ vacanaæ Órutvà n­pati÷ svaprÃsÃdamÃjagÃm / ÓubhaÇkaro 'pi bhogasaæskÃraiÓcÃÂÆktibhiÓca mahi«Åæ to«ayÃmÃsa / ukta¤ca- ïa kuïanti je pahuttaæ kuviaæ dÃsa vya je pasÃanti / te ccia mahilÃïa pià sesà sÃmÅciavarÃà // Suk_57.8 (=260) // [na kurvanti ye prabhutvaæ kupitÃæ dÃsa iva ye prasÃdayanti / te eva mahilÃnÃæ priyÃ÷ Óe«Ã÷ svÃmina eva varÃkÃ÷] // Suk_57.8* (=260*) // nÃyake«Ættama÷ so 'tha mahi«Å nÃyikÃsu ca / Óayanaæ cottamaæ ninye tridhà bhedavikalpanÃt // Suk_57.9 (=261) // uttamÃdhamamadhyaiÓca bhedai÷ snayÃnnÃyakastridhà / nÃyikÃÓca tathà j¤eyÃstayoÓca Óayanaæ tridhà // Suk_57.10 (=262) // tatra nÃyakaguïÃ÷- hato manyuhasrairya÷ santapto madanÃgninà / raktaÓca yo viraktÃyÃæ so 'dhama÷ parikÅrtita÷ // Suk_57.11 (=263) // kÃminÅbhi÷ smarÃrtÃbhi÷ satataæ kÃmyate hi ya÷ / na tÃ÷ kÃmayate namro madhyamo nÃyaka÷ sm­ta÷ // Suk_57.12 (=264) // raktÃæ yo bhÃminÅæ devi saktÃæ kÃmayate sadà / tayÃpi kÃmyate 'tyarthamuttama÷ so 'bhidhÅyate // Suk_57.13 (=265) // nÃyikÃstridhÃ- kÃrye g­hïÃti ro«aæ yà gataro«Ã priyÃnugà / rasaj¤Ã k­tyakuÓalà sottamà nÃyikà sm­tà // Suk_57.14 (=266) // asthÃne kopamÃnà yà yà du÷khÃnunayà tathà / mÃninÅ mÃnahÅnà ca k«aïÃtsà madhyamà sm­tà // Suk_57.15 (=267) // lubdhà yÃtÅva capalà vacane nÅrasÃk«arà / du÷khaprasÃdhanÃbhij¤Ãk­taj¤Ã sÃdhamà matà // Suk_57.16 (=268) // tayoÓca Óayanaæ tridhÃ- pÃrÓvayorunnati nÅtaæ nimnamadhye priyasya tat / vimardaæ sahate 'tyarthaæ suratÃsaktayostayo÷ // Suk_57.17 (=269) // madhyamasya puna÷ kÃryaæ Óayanaæ samabhÆmikam / praviralÃÇgasaæsparÓà nityaæ yÃti niÓà yathà // Suk_57.18 (=270) // dve«yasya tulyamuttuÇgaæ madhye nÅcaæ ca pÃrÓvayo÷ / na Óakyeta kalÃkalpo yatra rantuæ nirantaram // Suk_57.19 (=271) // ityanunnatatalpasthà bhuktà muktà vipaÓcità / mahi«Å ratisantu«Âà pratyÆ«e svag­haæ yayau // Suk_57.20 (=272) // rÃjà ca prÃta÷ sarvÃvasarÃnantaram paï¬itaæ rÃj¤Åæ cÃjuhÃva / siæhÃsane ca paï¬itamupaveÓayÃmÃsa / ÓubhaÇkaraæ prati hasanvÃrtÃprabandheneti jagÃda-"k­takaæ manye bhayaæ yo«itÃ"miti vacanaæ Órutvà svado«avismitamÃnasa÷ sa¤jÃta÷ / sa rÃj¤Ã j¤Ãta÷ kathaæ bhavitviti praÓna÷ / yata÷- dÅnasyÃpi g­he do«e k­te bhavati nigraha÷ / kiæ puna÷ p­thivÅpÃlag­he do«o vimucyate // Suk_57.21 (=273) // uttaram / Óuka÷ prÃha-tataÓca sa budho rÃj¤Ã j¤Ãto 'hamiti sa¤cintyeti vÃïÅbhudairayat- ugragrÃhamudanvato jalamatikrÃmatyanÃlambane vyomni sthÃpi ca durgamak«itibh­tÃæ mÆrdhÃnamÃrohati / vyÃptaæ yÃti vi«Ãkulairahikulai÷ pÃtÃlamekÃkinÅ kÅrtiste madanÃvatÃra k­takaæ manye bhayaæ yo«itÃm // Suk_57.22 (=274) // iti paï¬ite paÂhitaæ Órutvà rÃjà taæ budhaæ tÃæ ca rÃj¤Åæ d­«Âvà iti cintayÃmÃsa-"durlabho 'yaæ budha÷ / sulabhÃ÷ khalu nÃrya' iti vicintya mahi«Åæ haste dh­tvà tasmai vidu«e dadau / uvÃca ca-"g­hÃïemÃæ mahi«Åm' / parito«ita÷ paï¬ito 'pi "mahÃprasÃda' ityavocat / ukta¤ca- guïado«au na ÓÃstraj¤a÷ kathaæ vibhajate jana÷ / kimandhasyÃdhikÃro 'sti rÆpado«opalavdhi«u // Suk_57.23 (=275) // paï¬ito 'pi rÃj¤a÷ prasÃdÃtsukhaæ bhuÇkte tayà samam / yadyevaæ prabhÃvati! tvamapi samaye vaktuæ jÃnÃsi tadà gamyatÃm / anyathà sthÅyatÃm / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau saptapa¤cÃÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 58: anyadà prado«e calità prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷- ratyarthino vrajÃtha tvaæ rantuæ cetsamayocitam / du÷ÓÅlÃpativadvetsi kartuæ gaïapate÷ pura÷ // Suk_58.1 (=276) // prabhÃvatyÃha-kathametata? Óuka÷-asti lohapurÅ nÃma nagaram / tasmiæÓca rÃja¬o nÃma pÃmara÷ / tasyÃpi patnÅ parapuru«alampaÂà du÷ÓÅletyÃhvayà / sà ca sÆtravikrayÃrthaæ sakhÅbhi÷ sametya padmÃvatÅæ purÅæ prayÃti / tataÓca grÃmasamÅpasthasya gaïapatestÃbhi÷ p­thakp­thak upayÃcitamuktam / tayà ca cumbanamupayÃcitamuktaæ madanÃkrÃntadehayà / sa ca tÃsÃæ prabhÆtaæ lÃbhaæ cakre / tata÷ sarvÃbhiranyÃbhirÃtmÅyamupayÃcitaæ tasmai gaïeÓÃya pradattam / tayà ca nagnÅbhÆya cumbanaæ k­tam / tata÷ kelipriyeïa tena sà adhare dh­tà / tasmiæÓca dh­te sà kukkuÂÅva tatra sthità / ta¤ca v­ttÃntaæ tanmok«aïÃya tadbhartu÷ sakhyopahasamÃnà nivedayÃmÃsu÷ / so 'pi tadvacanaæ Órutvà tatrÃgamat tÃæ tathÃvidhÃæ d­«Âvà sa vyacintayat-kathamiyaæ mucyata iti praÓna÷ / Óuka÷-tÃæ tathÃsthitÃæ d­«Âvà sakÃma÷ san rÃsabhaæ rantumÃrebhe / tataÓca sa gaïapatistatÃvidhaæ kautukaæ d­«Âvà jahÃsa / hasatastasya o«Âhau Óithilau jÃtau / tata÷ sà muktà satÅ praïamya nijaæ nÃthaæ tarjayantÅ g­haæ yayau / k­taæ tena rataæ devi samayocitamÅd­Óam / svakÃrye mocità sÃpi du÷ÓÅlà vighnanÃyakÃt // Suk_58.2 (=277) // samayocitamÃrambhaæ kurute yastu k­tyavit / sarvadà tu phalaæ tasya samayaj¤o di Ói«yate // Suk_58.3 (=278) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau a«Âapa¤cÃÓattamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 59: atha dinÃnte sà Óukaæ gamanÃya p­cchati sma / Óuka÷- gaccha devi svakÃrya¤ca kuru cintitamadbhutam / rukmiïÅvadvijÃnÃsi patiæ va¤citumuddhatam // Suk_59.1 (=279) // prabhÃvatyÃha-kathametat? Óuka÷-asti saÇgamo nÃma grÃma÷ / tatra rÃha¬o nÃma rÃjaputra÷ sakopa÷ / tasya bhÃryà rukmiïÅ nÃma / sa ca tayà sÃrdhaæ devayÃtrÃyÃæ calita÷ / sà ca narÃntaraæ kaÂÃk«ayanto tena d­«Âà pumÃæÓca / tata÷ sa tanmithunaæ tathÃvidhaæ j¤Ãtvà tÃæ tadanuraktÃæ mene / ukta¤ca baddhamaïiÃi kanto tahea addhacchipicchilà dhÃri / asasiaæ pi muïijjai chaillajanasaækule gÃme // Suk_59.2 (=280) // [baddhah­dayÃyÃ÷ kÃnta÷ tathaiva arddhÃk«apicchilà vÃmà / ni÷Óvasitamapi j¤Ãk«ayate vidagdhajanasaækule grÃme] // Suk_59.2* (=280*) // tÃæ tathÃvidhÃæ vik­tÃæ j¤Ãtvà ca rÃha¬o g­hamagamat / dhikk­tya paru«Ãk«arairg­hÃntare yantritÃæ dhÃrayÃmÃsa / sà ca cintayati-mama janma jÅvitaæ yauvanaæ ca tadà saphalaæ yadà etasya pratyak«aæ narÃntaramupabhok«ye / pratij¤Ãtaæ ca manasà d­¬ham / tata Ãtmoyapratij¤Ãæ kathaæ nirvÃhayatviti praÓna÷ / Óuka÷-tata÷ sà kadÃcittaæ h­dayasthaæ naraæ g­hapÃrÓve gacchantaæ d­«Âvà taæ pratyÃha-adya rÃtrau tvayÃsmadg­hÃÇgaïasthaci¤ciïÅmÆle nijakÃyÃkÃragartÃyÃmÆrdhvaliÇginà Óayanaæ vidheyamiti / sa tatheti pratij¤Ãya rÃtrau tathà bhÆtvà sthita÷ / sà ca kÃmÃrtà sarvakaraïacaturà tatra yayau / ÃgÃrabhÆmimuddiÓya bhartÃramÃhvayati sma / sà ci¤ciïÅcchÃyÃyÃæ gatvà tasya liÇgasyopari upaviÓya satÆmadhanu«aæ tamabravÅt / dhÃnu«ko 'si pradhÃno 'si loke khyÃtiæ gato 'si ca / chindhi me candrikÃmadya pauru«aæ gaïayÃmi te // Suk_59.3 (=281) // sa ca mÆrkhastadvacanamidaæ Órutvà saÓaraæ dhanurÃdÃya candrikÃæ lak«Åk­tya bÃïaæ mumoca / tena mukto 'pi bÃïo nÃkÃÓagatÃæ candrikÃæ bhinatti / adha÷ sa vedhyÃd bhra«Âa÷ / tasmiæÓca patyÃvaparÃddhe«au sati sà viæparÅtaratak«amà sahastatÃlaæ tamidamÃha- X X X [rÃha¬a bhÆla¬aæ cÃndraïÅyÃhaæ hiæ rÆpavadÅsai nÅya¬a¬aæ / tÃhaæ valikÅjinhaæ tÃdahÅvÃhaæ maiæ rëajjevadra¬hÅchÃhaæ] // Suk_59.3* (=282*) // rÃha¬o 'pi tÃmevaæ jalpantÅæ Órutvà taæ Óaraæ gave«ayan ciraæ babhrÃma / tatastayà yad­cchayà viparÅtaæ vihitam / evamuktaÓca pati÷- yad­cchayà rataæ mÆrkha te puro 'dya mayà k­tam / ÓÆro hi kuhito 'si tvaæ yÃsyÃmÅti jagÃda tam // Suk_59.4 (=283) // ityuktvopapattyà samÃnÅtaæ hayamÃruhyajagÃma / gacchantÅæ ca tÃæ tato d­«Âvà rÃha¬o 'pi lajjito viguptaÓca / tata÷ strÅïÃæ vaÓaga÷ ko na vi¬ambita÷ / yata÷- Ãnanarta purà Óambhurgovindo rÃsak­ttathà / brahmà paÓutvamÃpanna÷ strÅbhi÷ ko na vi¬ambita÷ // Suk_59.5 (=284) // saæsÃrav­k«amÆlaæ yÃ÷ pÃpakandalabhÆmikà / santÃpaphalapu«pÃïi yo«ita÷ kiæ sukhÃvahÃ÷ // Suk_59.6 (=285) // mÃyÃmÆlamidaæ sarvaæ tasyà mÆlaæ hi yo«ita÷ / saæyogo yo«itÃæ mÆlaæ taæ tyaktvà ca sukhÃni na÷ // Suk_59.7 (=286) // tasyedaæ vaca÷ Órutvà prabhÃvatÅ prÃha- utpattikÃraïaæ tanvÅ tanvÅ v­ddheÓca kÃraïam / sukhasya kÃraïaæ tanvÅ sà kathaæ kÅra du«yate // Suk_59.8 (=287) // vinà tÃbhirna sambhogo vinà tÃbhi÷ sukhaæ na ca / vinà tÃbhirna cÃtmÃnaæ k­tÃrthaæ manyete jana÷ // Suk_59.9 (=288) // ukta¤ca- am­tasyeva kuï¬Ãni sukhÃnÃmiva khÃnaya÷ / rateriva nidhÃnÃni yo«ita÷ kena nirmitÃ÷ // Suk_59.10 (=289) // priyÃdarÓanemevÃstu kimanyairdarÓanÃntarai÷ / prÃpyate yatra nirvÃïaæ sarogeïÃpi cetasà // Suk_59.11 (=290) // iti tasyà vaca÷ Órutvà Óuka÷ prÃha- vÃjivÃraïalohÃnÃæ këÂhapëÃïavÃsasÃm / nÃrÅpuru«atoyÃnÃmantaraæ bahu vidyate // Suk_59.12 (=291) // etattvayoktaæ pativratÃvi«ayaæ nÃnyÃsu / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekonapa«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 60: anyadà sà prabhÃvatÅ gamanÃya Óukaæ prapaccha / Óuka÷ prÃha- gaccha devi yadà vetsi saæÓaye k­tyamÃgate / vÅrasya napateryadvatsabhÃyÃæ n­padÆtaka÷ // Suk_60.1 (=292) // prabhÃvatyÃha-kathametat? Óuka÷- kacchÃdhipatinà devi tasya rÃj¤a÷ sabhà Órutà / vicitrà devanirmità sarvaratnavibhÆ«ità // Suk_60.2 (=293) // tÃæ dra«Âuæ prahito dÆto haridatta iti Óruta÷ / sahasraprÃbh­to bhÅru suratnahayahastaka÷ // Suk_60.3 (=294) // sa dÆtastatpurÅæ gatvà n­paæ d­«Âvà taæ jagÃda, "matsvÃminÃhaæ sacitrÃæ tava sabhÃmavalokayitumutkalita÷ / rÃjà prÃha-prÃtardarÓayi«ye / tato rÃj¤Ã dvitÅyadine dÆta ÃkÃrita÷ / sa ca sahasÃgatastÃæ sabhÃæ vicitraratnakhacitÃæ d­«Âvà jalamayÅæ sthalamayÅæ veti niÓcetumaÓakta÷ kathaæ bhavatviti praÓna÷ / Óuka÷ tata÷ sa pÆgÅphalaæ pura÷ k«iptvà sthalaæ j¤Ãtvà g­haæ yayau / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau «a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 61: anyadà sà Óukaæ pacchati sma / Óuka prÃha- gaccha devi gatà vetsi rantuæ cettvaæ nijaæ naram / yathà tejukayà pÆrvaæ k­taæ ciramÃkÃÇk«itam // Suk_61.1 (=295) // prabhÃvatyÃha-kathametat? Óuka÷ kathayati-asti khorasamabhidhÃno grÃma÷ / tatra vaïikputra÷ pÃrÓvanÃganÃmà / tasya bhÃryà rÆpasampannà ratalolupà kulaÂà tejukà nÃma / sÃnyadà sakhÅbhirv­tà devayÃtrÃlokanÃya gatà surÆpasyaikasya puæsa÷ rÆpa prek«ya saÇgamÃya manaÓcakre / yata÷- vivÃha devayÃtrÃyÃæ rÃjaveÓmani saÇkaÂe / paragehe vivÃde ca devi nÃrÅ vinaÓyati // Suk_61.2 (=296) // ukta¤ca- g­he 'raïye tathà deve havye tÅrthe jalÃÓaye / vivÃhe cotsave nityaæ mÃlinÅnilaye tathà // Suk_61.3 (=297) // yÃtrÃyÃæ strÅsamÆhe ca nirjane janasaÇkule / pattane ca tathà grÃme svacchandà dvÃravartinÅ // Suk_61.4 (=298) // khale k«etre pravÃse ca mÃrge veÓmani catvare / praveÓe nirgame rÃj¤Ãæ sadà yà kautukapriyà // Suk_61.5 (=299) // prativeÓmag­he ÓÆnye rajakÅsÆcikÅg­he / divà rÃtrau ca sandhyÃyÃæ durdine rÃjacatvare / Óoke ca vyasane bhartu÷ svacchandà strÅ vinaÓyati // Suk_61.6 (=300) // tejukà ca taæ d­«Âvà bhrÆsaæj¤ayà ÃhÆyedamabravÅt-ahaæ tavÃsaktà paraæ madÅyo bhartà du÷saho ni«ÂhuraÓca g­hÃdbahirnirgantuæ notsahe / ato yasmiæstasmindivase 'smadg­hadvÃri ghaÂe k«iptvà v­Óciko moktavya÷ / tadÃhaæ paÓcikada«Âà bhavi«yÃmi / tvayÃsmadg­hadvÃri vaidyena bhÃvyam / iti saÇketaæ vidhÃya svag­haæ jagmatu÷ / tenÃpi tathà k­tam / sÃpi ghaÂaæ khaÂvocchÅr«ake k«iptvà iti jagÃda-ahamanena v­Ócikena ghaÂasthena da«ÂÃ'-iti rÃraÂÅti / so 'pi ca puru«astadà vaidyo bhÆtvà tadg­hadvÃri tasthau / "tìaæ bandhau poÂÂaæ malau sÆlaæ phe¬au visaæ harau" [tÃlaæ badhnÃmi, udaraæ marddayÃmi, ÓÆlaæ spheÂayÃmi, vi«aæ harÃmi] iti jalpati / tadà ca sà bhartÃraæ jagÃda / dehi këÂhÃni me nÃtha mari«yÃmi na saæÓaya÷ / ÃhÆya mantrikÃnvaidyÃn gatÃrttiæ và kuru«va mÃm // Suk_61.7 (=301) // tatastadbhartà g­hÃdbahi÷ sthitaæ tamÃkÃrayÃmÃsa / vaidyo 'pi tÃæ d­«Âvà tatpatiæ jagÃda / yadye«Ã kÃlada«Âà jÅvati tatastvaæ bhÃgyavÃnahamapi yaÓa÷pÃtraæ bhavÃmi / vaïigÃha-vaidya! prasÃdaæ vidhÃya enÃæ vi«arahitÃæ kuru / tata÷ sa vaidya÷ kenÃpi kaÂukabhai«ajyena vanitau«ÂhamÃlipya tatpatimÃha- aho vaïiksarve«Ãmapi vi«ÃïÃæ samadhikaæ mÃnu«avi«ameva / tato vi«asya vi«amau«adhamiti k­tvà tvamasyà o«Âhaæ dhÃva / tato vaïik tathà kartumÃrebhe / k«aïamÃtreïatasya vaïija÷ kaÂukau«adhamiÓrau«ÂhÃsvÃdena mukhaæ kaÂukaæ sa¤jÃtam / tato vaïigÃha-tvamevo«Âha dhÃvetyuktvà vaïik sthita÷ / vaïijo 'pi vi«aÓaÇkÃrƬhà / tato bahirgate vaïiji vaidyena sà kÃmÃrtà yathecchaæ bhojità / tadanantaraæ sà mÃyinÅ svasthÃbhÆt / vaïigapi k«aïena svastho babhÆva / upak­taÓca vaidyastena caraïai÷ sp­«Âvà tvadÅyo 'smÅti / tata÷ sa vaidyacchadmanà g­hamÃyÃti satataæ vaïiji bahirgate bhuÇkte ca tÃæ nityam / tato bhÃmini evaæ kartuæ vaktuæ ca yadi jÃnÃsi tato yÃhi / evaæ kartuæ ca vaktuæ ca yo jÃnÃti chalapriya÷ / sa karotu sa yÃtvevaæ kartuæ bhoktuæ nijaæ hitam // Suk_61.8 (=302) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau eka«a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 62: anyadà sà prabhÃvatÅ ÓukamÃp­cchati / Óaku÷ prÃha- priyamevÃnubhoktavyaæ yÃhi devi tadarthinÅ / kuhanasya yathà kÃnte saÇkaÂe 'si k«amottare // Suk_62.1 (=303) // asti gambhÅrÃkhyo grÃma÷ / tatra kuhano nÃma rÃjaputrar ir«yÃlu÷ ÓÆro ja¬a÷ strÅpriyo durdharaÓca / tasyÃbhÆtÃæ dve kalatre ÓobhikÃtejikÃkhye ratalolupe parapuru«alampaÂe surÆpe / tadbhartà tadrak«aïÃya grÃmÃdbahirnadÅtÅre g­haæ keca dvÃrasthaste rak«ayati / anyadà sa tÃbhyÃmukta÷-yadà kaÓcinnÃpita÷ samabhyeti tadà bhavyaæ bhavati / tatastenÃpi bhrÃmako nÃpita÷ pre«ita÷ pratisÅrÃntaraistayornakhakalpanÃya / tataÓca tayoÓcaraïÃn tiraskariïÅbahi÷sthÃnnÃpita÷ prak«alayati / patiÓcÃdÆre pathi nivi«Âa÷ / tÃbhyÃæ ca sa nÃpita÷ suvarïakaÂakamarpayitvà pracchannamevamukta÷-etad dravyaæ g­hÅtvà Ãvayo÷ kenÃpi sÃrdhaæ saæyogaæ vidhehi / divÃkÅrtirapi tatheti pratij¤Ãya rÃjaputramÃp­cchya jagÃma / anyadÃtmamitraæ navayauvanaæ kalÃpÃtramanudgataÓmaÓruæ strÅve«aæ kÃrayitvà tayo÷ patyu÷ pÃrÓve tena saha samÃgatya nÃpita idamÃha-mameyaæ vallabhà / ahaæ ca grÃmÃntaraæ jigami«uryu«madg­haæ vinÃnyatra moktuæ na Óaknomi / yato bhavatÃæ g­he strÅyantraïà bhavyà / ityukte tena pratipannaæ mu¤ceti / tataÓcaï¬Ãlo 'pi taæ muktvà tayo÷ pÃrÓve gato jagÃda-yadiyaæ yu«mÃbhirÃtmÅyà karaïÅyà / tataste taæ caï¬ÃlÃnÅtaæ j¤Ãtvà bahu menÃte / sa ca divà strÅrÆpÅ rÃtrau ca kÃmuka÷ rÃjaputrakalatre prativÃraæ bhuÇkta / sa ca rÃjaputra÷ strÅlolupastatsaÇgamÃya sp­hayati / yayÃce ca tÃæ nityam / sà tu kapaÂÅstrÅ neti jagÃda / rÃjaputrasya strÅtve bhrÃntirutpannà tadbhÃntimapanetuæ nijakalatre jagÃda-tato devyÃdeÓÃnmayà prÃtarmahotsavo vidheya÷ / tatra bhavatÅbhirvivastrÃbhistis­bhirapi nartitavyam / tata÷ sa strÅcchannà kathaæ n­tyatu iti praÓna÷ / uttaram Óuka÷-tantryà liÇgÃgraæ niyamya gudamadhyagamÃnamya sphuÂÃæ bhagÃk­tiæ k­tvà patyau samÃgate sahastatÃlaæ sarvà evaæ vadantyo nan­tu÷ / nisuhara ïÃccai saækalidaæ jaæ manasi kidaæ makkaÂÅjÃlaæ / ïÃhi ïÃhi p­chaha attha dharei ïÃda bhilukalattu karei // Suk_62.2 (=304) // [niÓÃmaya n­tyati saÇkalitaæ yanmanasi k­taæ markaÂÅjÃlam / nahi nahi p­ccha athodhriyate j¤Ãtaæ bhinnakalatraæ karoti] // Suk_62.2* (=304*) // rÃjaputro 'rthaæ papraccha / tÃbhyÃmuktam-markaÂà kaÂisandhirucyate / tatastasyÃæ truÂitÃyÃæ rÃjaputronyatkalatraæ kuryÃdityartha÷ / tato rÃjaputra÷ strÅcaritraparÃÇmukho mƬhadhÅ÷ pratÅta÷, itarastu tathaiva strÅve«eïa kalatre bhuÇkte / tasmÃdya÷ saÇkaÂe vetti kartuæ vaktuæ ca bhÃmini / sa yÃtvatra yathÃkÃmaæ yathÃkÃlaæ yathÃsukham // Suk_62.3 (=305) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau dvi«a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 63: anyasminprado«e prabhÃvatÅ yÃmÅti Óukaæ pratyÃha / Óuka÷ prÃha- yÃhi devi na do«o 'tra manodu÷khe samÃgate / tadrdu÷khaÓamanaæ kartuæ vetsi cecchakaÂÃlavat // Suk_63.1 (=306) // yathà ÓakaÂÃlena nijakuÂumbabharaïÃya samudbhavaddu÷khaæ cÃïakyapÃrÓvannandakulamucchedya du÷khaÓamanaæ k­taæ tathà tvameva.................... tasmÃttava parag­haæ gantuæ na yujyate / ukta¤ca- u¬ugaïaparivÃro nÃyako 'pyo«adhÅnÃmam­tamayaÓarÅra÷ kÃntiyukto 'pi candra÷ / bhavati vikalamÆrtirmaï¬alaæ prÃpya bhÃno÷ parasadananivi«Âa÷ ko na dhatte laghutvam // Suk_63.2 (=307) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau tri«a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 64: anyadà prabhÃvatÅ ÓukamÃp­cchati sma / so 'pyÃha- gaccha cedvi«ame vetsi kartuæ ki¤citk­Óodari / k­taæ devikayà yadvatsakhÅjÃravimuktaye // Suk_64.1 (=308) // prabhÃvatÅ prÃha-kathametat? Óuka÷ asti kÆÂapurÃbhidho grÃma÷ / rÃjaputra÷ somarÃja÷ / tasya maï¬ukà nÃma patnÅ priyadarÓanà narÃntaralolupà / täcaiko nara÷ k­tasaæketa÷ saghaïÂako rÃtrau g­hÃÇgaïe bhuÇkte / tatpatirghaïÂÃÓabdaæ Ó­ïvannekadà lagu¬amÃdÃya pradhÃvita÷ «aï¬aÓaÇkayà / tata÷ «aï¬aveÓadhÃrÅ upapati÷ / kathaæ bhavitviti praÓna÷ / Óuka÷-devikà nÃma sakho maï¬ukÃyÃ÷ patiæ ghaïÂÃÓabdÃnusÃriïamÃgacchantaæ d­«Âvà jÃrasya naÓyato ghaïÂÃtÃlÃæ haste dh­tvà taæ prati jagÃda bhÃvuka! kÃndiÓÅko v­«o na«Âa÷ / tata÷ sa vyÃv­tya nijapauru«aæ patnyai kathayÃmÃsa / iti katÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau catu÷«a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 65: anyadà prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷- yujyate gamanaæ devi tava tatra prabhÃvati / vetsi cedvi«ame vaktuæ sitavastra ivÃkula÷ // Suk_65.1 (=309) // asti devi janasthÃnaæ nÃma pattanam / tatra nandano nÃma rÃjà yathÃrtha÷ / tatpattane ÓrÅvatso nÃma ÓrÃvaka÷ paraæ maheÓvararata÷ / tena anyadà vÃraïasÅæ nagarÅæ prati prasthitena saÓi«yena pathi gacchatà / eka÷ Ói«ya÷ mÃæsaharaïÃya sthÃpita÷ / anyaÓrÃvakaird­«Âa÷ sa kathaæ bhavatviti praÓna÷ / Óuka÷ prÃha-yadà sarvaÓrÃvakà Ãgatyopavi«ÂÃ÷ tadÃÂÂahÃsaæ jahÃsa / p­«Âa÷ sarvairjagÃdar-id­Óo 'yaæ Ói«ya- / mayoktaæ mÃæ saævartata abuddhyà anena mÃæsasya........ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau pa¤ca«a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 66: anyadà sà prabhÃvatÅ calità Óukaæ p­cchati / Óuka÷- gaccha devi na kartavyo vilamba÷ puïyakarmaïi / yadi vetsi bhaye kartuæ subuddhirhaæsarìiva // Suk_66.1 (=310) // asti devi dharÃp­«Âhe ramyaæ k«ÅïanarÃkulam / daÓayojanavistÅrïaæ vanaæ vihagavallabham // Suk_66.2 (=311) // tatra gavyÆtivistÅrïe ÓÅtacchÃye jalÃÓayatÅrasthite vaÂe ÓaÇkhadhavalo nÃma haæsaràsakuÂumbo medinÅæ bhrÃntvà dinÃtyaye Óete / anyadà te«u haæse«u bhramaïÃya gate«u pÃparddhinà jÃlaæ baddham / prado«ÃgatÃ÷ patitÃ÷ sarve 'pi kathaæ mucyante-iti praÓna÷ / Óuka÷-tatastu svaæ kuÂumbaæ tathà baddhaæ j¤Ãtvà rÃtrau ÓaÇkhadhavala÷ prÃha-re re putrÃ÷! yÃdasau lubdhaka÷ prÃtarbhÆruhaæ samÃruhya yu«mÃnavalokayati tadà bhavadbhirm­takalpairucchvÃsani÷ÓvÃsarahitai÷ sthÃtavyam / so 'pi yu«mÃnm­tÃniti j¤Ãtvà yadà bhÆmau sarvÃn k«ipati tadà sarvairapyu¬¬Åya gantavyam / iti k­te lubdhaka÷ prÃta÷ samÃyayau / tena te m­tà iti j¤Ãtvà bhÆmau k«iptÃstadà te u¬¬Åya kÃÇk«itaæ deÓaæ yayu÷ / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau «a«a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 67: anyadà calità prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati sma / Óuka÷- atha cedyÃsi kÃmÃrtà yÃhi bhÅru gatà satÅ / plavaÇgama ivÃtmÅyaæ vaktuæ vetsi yathÃhitam // Suk_67.1 (=312) // asti pu«pÃkaraæ nÃma vanam / tatra vanapriyo nÃma vÃmanavÃnara÷ / sa kadÃcitsamudrÃntamaryÃdÃjale luÂhantaæ makaraæ d­«Âvà prÃha-"mitra! kiæ jÅvitanirviïïastvaæ yadadya dharÃbhÆmau samÃgata÷' / iti vaca÷ Órutvà makaro 'pyÃha- yasya yadvihitaæ sthÃnaæ yasya yadvetanaæ k­tam / tatraiva ramate cittaæ tasya nÃnyatra vÃnara // Suk_67.2 (=313) // ukta¤ca- sarvasvarïamayÅ laÇkà na me lak«maïa rocate / pit­kramÃgatÃyodhyà nirdhanÃpi sukhÃyate // Suk_67.3 (=314) // jaïaïÅæ jammaïabhÆmiæ piasaægaæ jÅviaæ dhaïÃsaæghaæ / pacchimaïiddà virikÃmiïiæ ca dukkhehi mu¤canti // Suk_67.4 (=315) // [jananÅæ janmabhÆmiæ priyasaÇgaæ jÅvitaæ dhanÃsaÇgam / paÓcimanidrÃæ varakÃminŤca du÷khena mu¤canti] // Suk_67.4* (=315*) // tadahaæ saphalajanmà saæv­ttastvadÅyadarÓanena / ukta¤ca- sÃdhÆnÃæ darÓanaæ puïyaæ tÅrthabhÆtà hi sÃdhava÷ / tÅrthaæ phalati kÃlena sadya÷ sÃdhusamÃmama÷ // Suk_67.5 (=316) // tasmÃtsthalotpanna÷ prÃïivargastu dhanyo yatra bhavÃd­saÓÃ÷ priyavÃdino vartante / iti Órutvà vÃnara Ãha-"aho makara! tvamadyaprabh­ti me prÃïÃdhikaæ mitram / tvameva sauh­dyavacasÃæ vaktà / ukta¤ca- yata÷ satÃæ sannatagÃtri saÇgataæ manÅ«ibhi÷ sÃptapadÅnasucyate / ityuktvà puna÷ prÃha-mitra! tvamadyÃtithirasmÃkaæ bhava' / iti bhaïitvà am­tasad­ÓÃni pakvaphalÃni dadau / tata÷ prabh­ti pratidinaæ kadalÅphalÃni yacchati / makaro 'pi nijadayitÃyà arpayati / sà ca patiæ tatphalav­ttÃntaæ p­cchati / sa ca sarvaæ yathÃsthitaæ nivedayati / tata÷ sà garbhÃnubhÃvataÓcintayÃmÃsa-"yo vÃnaro nityamÅd­ÓÃni phalÃni bhuÇkte tasyaurasyaæ mÃæsamam­topamaæ syÃt' / iti vicintya patiæ prÃha-"mama garbhÃnubhÃvato vÃnarah­dayapiÓitabhak«aïe dohado vidyate / tadyadi pÆrayasi tadà jÅvÃmi anyathÃsaæÓayaæ mama m­tyurbhavi«yati' / iti Órutvà dayitÃgrahÃcca samudrataÂamÃgatya vÃnaraæ prÃha-"mitra! tvadÅyabhrÃtu÷ priyà tvÃmÃkÃrayati / asmadÅyo g­hopacÃro vilokanÅya÷' / ityuktvà viÓvÃsya p­«Âhe cÃropya pracalita÷ / vÃnarastaæ gacchantaæ ÓaÇkita÷ prÃha-tatra gatena mayà kiæ videyam? ityÃkarïya makareïa cintitam-"vÃnaro 'sau tasmÃtsthÃnÃnmayà nÅta÷ kathamambhonidhitaÂaæ yÃsyati, tasmÃtkathayÃmi'-ityavadhÃrya yathÃsthitaæ jagÃda / tato vÃnara÷ kathaæ bhavatviti praÓna÷ / Óuka÷-vÃnara÷ prÃha-bho makara! tarhi tvaæ mÃæ tatra v­thà nayasi yato 'haæ h­dayahÅno bhavÃmi / mama h­dayaæ mama pÃrÓve nÃsti / makara÷-kva muktaæ tvayà / vÃnara÷-mitra! kiæ na Órutaæ tvayÃ? sarvadodumbaro v­k«e h­dayaæ v­ÂabhÆruhe / cittamasti g­hÅtvà tadÃgacchÃmi punarjalam // Suk_67.6 (=317) // ityukte tadà makaro mÆrkha÷ samudrÃntamÃyayau / vÃnaro 'pi tatp­«Âhata÷ samuttÅrya ÓÃkhinamÃrohati sma / tato makaraæ jagÃda gaccha / nÃhaæ bhÃvad­Óairatrastho g­hÅtuæ Óakya÷ / jalajantucarairnityaæ jalamÃrgÃnusÃribhi÷ / sthalajai÷ saægatirna syÃt dhruveti munibhëitam // Suk_67.7 (=318) // iti nirbhartsito vÃnareïa makara÷ svag­haæ yayau / ukta¤ca- utpannà yuktikÃrye«u buddhiryasya na hÅyate / sa eva tarate durgaæ jalÃnte vÃnaro yathà // Suk_67.8 (=319) // iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau sapta«a«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 68: athÃnyedyu÷ Óukaæ prÃha prabhÃvatÅ / Óuka÷- yÃhi devi sukhaæ bhuÇk«va yadi te 'sti sahÃyinÅ / vitarkasad­ÓÅ kÃle vi«ame varavarïini // Suk_68.1 (=320) // asti vidyÃsthÃnaæ nÃma grÃma÷ brÃhmaïÃnÃm / tatra keÓavo brÃhmaïa÷ / tena ca snÃnÃya gatena taÂÃke ramyà vaïikputrÅ d­«Âà / sa ca tÃæ rantumicchati / anyadà tayà prokto dvija÷ snÃnÃdutthita÷-"yattvaæ mama Óirasi dvitÅyaæ ghaÂamÃropaya' / atastena ghaÂamÃropayatà tasyà o«ÂhaÓcumbita÷ sa ca tathà kurvan patinà d­«Âa÷ / nÅto rÃjakulaæ kathaæ mucyatÃm iti praÓna÷ / uttaraæ Óuka÷ prÃha-atha tanmitraæ vitarko nÃma / sa ca tatsamÅpamÃgagatyedamabravÅt-"mitra! tvayà rÃjakulagatena vacacevatyeva vÃkyaæ jalpanÅyaæ nÃnyat / tathà k­te ca mantriïoktam-"nÃyaæ do«abhÃk / prak­tirevaævidhaivÃsya / tenaiva cottareïa loke sÃdhutÃæ gato vitarkasÃhÃyikabuddhyà / yadi tvamapi tathà jÃnÃsi tadà gaccha / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ supta / iti Óukasaptatau a«Âa«ÂitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 69: anyadà prabhÃvatÅ Óukaæ p­cchati / Óuka÷ prÃha- kuru jÃraæ viÓÃlÃk«i vijÃraæ kuru«e yadi / yathà vejikayà pÆrvamardhasnÃte patau k­tam // Suk_69.1 (=321) // asti sthÃnaæ kalÃsthÃnaæ nÃma / tatraiko vaïiksuta÷ tasya bhÃryà ca vejikà nÃmÃtivallabhà / anyadà ca taæ bhartÃraæ snÃpayantÅ upapatiæ pÆrvak­tasaÇkenaæ pathi gacchataæ d­«Âvà nÃtra pÃnÅyaæ pracuramiti mi«Ãntaraæ k­tvà pÃnÅyÃnayanavyÃjÃdg­hÃnnirgatà jÃreïa sÃkaæ bahukÃlaæ ca sthità / tato 'rdhasnÃtaæ patiæ muktvà tathà sthità kumuttaraæ karotviti praÓna÷ / uttaram- Óuka÷ tata÷ jÃreïa bhuktà svapativa¤canaæ vicintyÃtmÃnaæ kÆpe cik«epa÷ / tata÷ kolÃhala÷saæv­tta÷ / kÆpe kÃpi varÃkÅ patitÃstÅti pravÃda÷ sa¤jÃta÷ / tena tatpatistadvacanaæ Órutvà vyacintayat-nÆnaæ sà matpatnÅ kÆpe patità bhavi«yati-iti drutaæ gatvÃvalokayÃmÃsa / tatastÃæ kÆpÃdÃk­«yÃnÅyÃmÃnayat / iti kathÃæ Órutvà prabhÃvatÅ suptà / iti Óukasaptatau ekonasaptatitamÅ kathà // ________________________________________________________________________ START Suk 70: etÃvatÅnÃæ kathÃnÃæ paryante tadbhatÅ madano deÓÃntarÃdÃgata÷ / tasmiæÓcÃgate sà tathaiva tasminsnehalÃbhÆt / Óuka evaæ mandaæ mandaæ paÂhati- anurÃgo v­thà stro«u strÅ«u garvo v­thà tathà / priyo 'haæ sarvadà haysyà mamai«Ã sarvadà priyà // Suk_70.1 (=322) // paraæ madano na Ó­ïoti / upahÃsya tadà caivaæ vadati-"ya÷ kaÓciddhitaæ vÃkyaæ Ó­ïoti karoti ca sa paratreha ca ÓarmabhÃgbhavati' / iti muhurmuhu÷ paÂhitaæ madana÷ Órutvà p­cchati / tata÷ sà svayameva ÓaÇkità kathayati / ukta¤ca- sarvatra Óucayo dhÅrÃ÷ sukarmabalagarvitÃ÷ / kukarmamayasaætrastÃ÷ pÃpÃ÷ sarvatra ÓaÇkitÃ÷ // Suk_70.2 (=323) // Ãryaputra! tvameva vandyo yasya veÓmani trivikramÃnÅtayugamadhyÃdeka÷ Óuka÷ sarve«Ã lokÃnÃæ hitabhëako 'tra bandhupit­sthÃnÅyo viÓe«ato mama / yathà yathà sà Óukaæ stauti tathà tathà Óuko lajjate / ukta¤ca- bau jai mÃrai macchalÅ to uïïau karei / sÅhu ju mÃrai mattagaaïahacampià dharei // Suk_70.3 (=324) // [baka÷ yadi mÃrayati matsyÃn sa punarna karoti / siæho yo mÃrayati mattagajanÃtha sevito dhriyate] // Suk_70.3* (=324*) // tato madanastadvacanaæ ÓrutvÃha-kiæ tava Óukenopak­tan / kathamÅd­gguïo 'sau jÃta÷ / sà prÃha--svÃmin! satyasya vÃco vaktà Órotà ca na labhyate / ukta¤ca-- sulabhà puru«Ã rÃjan satataæ priyavÃdina÷ / apriyasya tu patyasya vaktà Órotà ca durlabha÷ // Suk_70.4 (=325) // mahilà capalà svÃminni÷snehà guïavarjità / kuvikalpà tanupraj¤Ã yathoktaæ satyameva tat // Suk_70.5 (=326) // manyate suk­taæ naiva patiputraparÃÇmukhÅ / pÆrvasnehamayÅ m­dvÅ k­takÃryÃtini«Âhurà // Suk_70.6 (=327) // ukta¤ca- kurvanti tÃvatprathamaæ priyÃïi yÃvanna jÃnanti naraæ prasaktam / j¤Ãtvà ca taæ manmathapÃÓabaddhaæ grastÃmi«aæ mÅnamivoddharanni // Suk_70.7 (=328) // samudravÅcÅva calasvabhÃvÃ÷ sandhyÃbhrarekheva muhurtarÃgÃ÷ / striya÷ k­tÃrthÃ÷ puru«aæ nirarthaæ ni«pŬitÃlaktakavattyajanti // Suk_70.8 (=329) // sammohayanti madayanti vi¬ambayanti nirbhartsayanti ramayanti vi«Ãdayanti / etÃ÷ praviÓya h­dayaæ sadayaæ narÃïÃæ kiæ nÃma vÃmanayanà na samÃcaranti // Suk_70.9 (=330) // svÃmin! tvayi pro«ite mayà ka¤citkÃlaæ tvadviyoga÷ so¬ha÷ / paÓcÃcca kusakhÅsaÇgatà / puru«Ãntaraæ rantukÃmayà mayà gamanavighÃtinÅ sÃrikà hatà / anena Óukena tu vacanaprapa¤cena saptatidinÃni sthÃpitÃham / ato mayà karmaïà pÃpaæ na vihitaæ manasà tu k­tam / adyaprabh­ti tvaæ mama jÅvanamaramasvÃmÅ / iti Órutvà madana÷ Óukaæ p­cchati / sa Ãha- prayojanamavij¤Ãya j¤Ãtvà cÃtha manÅ«iïà / sahasaiva na vaktavyamacintyo vidhinirïaya÷ // Suk_70.10 (=331) // vihivihiaæ laddha piasaægo jÅviaæ dhaïaæ dhaïïaæ / juttaæ savvaæ jaïavaaïaæ viaïavi¬ambaïà ïihilà // Suk_70.11 (=332) // [vidhivihitaæ ciralabdhaæ priyasaÇgo jÅvitaæ dhana dhÃnyam / yuktaæ sarvaæ janavacanaæ vacanavi¬ambanà nikhilÃ] // Suk_70.11* (=332*) // svÃmin! yadyapi kathayituæ na yujyate tarhi Ó­ïu / mÆrkhÃïÃæ madyapÃnÃæ ca nÃrÅïÃæ rogiïÃmapi / svÃminkÃmÃturÃïÃæ ca khinnÃnÃæ kopinÃæ tathà // Suk_70.12 (=333) // mattapramattabhÅrÆïÃæ k«udhÃrtÃnÃæ viÓe«ata÷ / suk­taæ skhalitaæ cÃryà na g­hïÃnti k«amÃnvitÃ÷ // Suk_70.13 (=334) // ukta¤ca bhÃrate- daÓa dharmaæ na jÃnanti dh­tarëÂra nibodha tÃn / matta÷ pramatta unmatta÷ ÓrÃnta÷ kruddho bubhuk«ita÷ / tvaramÃïaÓca lubdhaÓca bhÅta÷ kÃmÅ ca te daÓa // Suk_70.14 (=335) // asyÃÓca kuk­taæ k«amyatÃm / atrÃrthe nÃsyà do«a÷ / kusakhÅsaÇgÃdiyam / uktam- asatÃæ saÇgado«eïa sÃdhavo yÃnti vikriyÃm / duryodhanaprasaÇgena bhÅ«mo goharaïe gata÷ // Suk_70.15 (=336) // vidyÃdhareïa tanayà bhuktà rÃj¤a÷ purà chalÃt / patinÃpi subhuktÃpi nirde«iti vicÃrità // Suk_70.16 (=337) // Óuka÷ kathÃæ madanÃgre kathayÃmÃsa-asti jagatÅtale malayo nÃma parvata÷ / tasya Ó­Çge manoharaæ nÃma gandharvapuram / tatra madanonÃma gandharva÷ / tasya bhÃryà ratnÃvalÅ / tayo÷ sutà madanama¤jarÅ / tasyà rÆpasampadaæ d­«Âvà devo và dÃnavo vÃdhomukho muhyati / na ko 'pi tadanurÆpo varo labhyate yasya sà dÅyate / athÃnyadà nÃrada÷ samÃyÃta÷ / so 'pyasyà rÆpamavalokya mÆrcchita÷ sakÃmo 'bhÆt / paÓcÃllabdhasaæj¤ena ­«iïà sà Óaptà / ukta¤ca- taruïÅ ramaïÅ ratiramyatayà pramadà sukhadà ca sadà samadà / yadi sà subhagà h­dayenihità kva jaya÷ kva jaya÷ kva jaya÷ kva jaya÷ // Suk_70.17 (=338) // yadetasyà rÆpe d­«Âe me smarajvaro jÃta÷ tadiyaæ ÓÅlavi¬ambanÃæ prÃpsyate / tato rÃjà praïamya prÃha--svÃmin! prasanno bhÆtvà prasÃdaæ kuru / nÃrada Ãha- "nÃsyÃ÷ ÓÅlakhaï¬ena do«o bhavi«yati na ca pativiraha÷ / meruparvate vipulÃpurÅnivÃsÅ kanakaprabho nÃma gandharva÷ / sa tava putryà varo bhavi«yati' / ityuktvà nÃrado yayau / tato munivacanena tena gandharveïa sodvÃhità / so 'nyadà tÃæ muktvà kailÃsaæ yayau / sÃpi tadvayogÃrtà ÓilÃpaÂÂe luÂhantÅ vastrÃdirahità kenacidvidyÃdhareïa rÆpÃtiÓamavalokya saæyogÃrthaæ prÃrthità / sà taæ na vÃcchati / tatastena tadbharturgandharvarÆpa k­tvà sà bhuktà / tata÷ kÃlakrameïa tasyà bhartà g­hamÃgata÷ / tÃæ suratasukhasantu«ÂÃmapaÓyat / "paropabhuktadeheyam' iti tÃæ d­«ÂÃæ matvà sÃvaÓyaæ vadhyeti niÓcitya caï¬ikÃlayaæ yayau / yÃvattadagrato mÃrayati tÃvadanyayà phÆtk­tam-"svÃmini! mama tvayà varo datto yattava gandharvacakravartÅ putro bhavi«yati / tatkathaæ putramukhama d­«Âvà vipatsye' / evaæ vilapantyÃstasyÃ÷ puratastÃæ prati devÅ prÃha-he gandharvavÅra! nÃsyÃ÷ ko 'pi do«a÷ / kintu vidyÃdhareïeyaæ tvadÅyarÆpamayena mÃyayà bhuktà / tato 'jÃnantyà asyà na do«a÷ / anyacca muniÓÃpo vidyate / tata idaæ sa¤jÃtam-"ÓÃpav­ttÃntaÓca nivedita÷, tato munivacanÃdiyaæ nirde«Ã tvayà grÃhyÃ'-iti gaurÅvacanaæ Órutvà sa ni÷ÓaÇkaæ tayà saha svasthÃnaæ gatastathaiva sukhato 'bhÆt" / tato vaïikputra / yadi madvaca÷ pramÃïaæ tadainÃmadu«ÂÃæ prati prasÃdaæ kartumarhasi' / iti kÅravacanÃnmadanenÃnug­hÅtà / tato haridatto 'pi putrÃgamanatu«Âo mahotsavaæ cakÃra / tasminmahotsave divyamÃlà patità / taddarÓane ÓukasÃrikÃtrivikramÃïÃæ ÓÃpamok«Ãtsvargagamanaæ babhÆva / madano 'pi priyayà prabhÃvatyà saha sukhÃni bhuÇkte / iti Óukasaptatau saptatitamÅ kathà / iti Óukasaptati÷ samÃptà //