Kalidasa: Abhijnanasakuntalam Based on the edition by M.R. Kale, Bombay 1898 (ninth ed. 1961) Input by Muneo Tokunaga Input finished on July 26, 1999 [The text is not proofread] TEXT IN PAUSA (partly) ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ atha+abhij¤Ãna-ÓÃkuntalam / prathamo 'Çka÷ -- _________________________ * yà s­«Âi÷ sra«Âur Ãdyà vahati vidhi-hutaæ yà havir yà ca hotrÅ * ye dve kÃlaæ vidhatta÷ Óruti-vi«aya-guïà yà sthità vyÃpya viÓvam / * yÃm Ãhu÷ sarva-bÅja-prak­tir iti yayà prÃïina÷ prÃïavanta÷ * pratyak«Ãbhi÷ prapannas tanubhir avatu vas tÃbhir a«ÂÃbhir ÅÓa÷ // KSak_1.1 //p.2 KSak_1.1:>1% sÆtra-dhÃra÷ -- Ãrya abhirÆpa-bhÆyi«Âhà pari«ad iyam / adya khalu kÃli-dÃsa-grathita-vastunà KSak_1.1:>2% navena+abhij¤Ãna-ÓÃkuntala-Ãkhyena nÃÂakena+upasthÃtavyam asmÃbhi÷ / tat pratipÃtram ÃdhÅyatÃæ yatna÷ /p.6 KSak_1.1:>3% naÂÅ -- suvihita-prayogatayÃ+Ãryasya na kim api parihÃsyate / _________________________ KSak_1.2:<1% sÆtra-dhÃra÷ -- KSak_1.2:<2% Ãrye kathayÃmi te bhÆta-artham / * à parito«Ãd vidu«Ãæ na sÃdhu manye prayoga-vij¤Ãnam / * balavad api Óik«itÃnÃm Ãtmany apratyayaæ ceta÷ // KSak_1.2 // KSak_1.2:>1% naÂÅ --- Ãrya evam etat / anantara-karaïÅyam Ãrya Ãj¤Ãpayatu / _________________________ KSak_1.3:<1% sÆtra-dhÃra÷ -- kim anyad asyÃ÷ pari«ada÷ Óruti-prasÃdanata÷ / tad imam eva tÃvad acira-prav­ttam upabhoga-k«amaæ grÅ«ma-samayam adhik­tya gÅyatÃm / saæprati hi (p.8) * subhaga-salila-avagÃhÃ÷ pÃÂala-saæsarga-surabhi-vana-vÃtÃ÷ / * pracchÃya-sulabha-nidrà divasÃ÷ pariïÃma-ramaïÅyÃ÷ // KSak_1.3 // _________________________ KSak_1.4:<1% naÂÅ -- tathà (iti gÃyati) * Å«ad-Å«ac-cumbitÃni bhramarai÷ sukumÃra-kesara-ÓikhÃni / * avataæsayanti damamÃnÃ÷ pramadÃ÷ ÓirÅ«a-kusumÃni // KSak_1.4 // KSak_1.4:>1% sÆtra-dhÃra÷ -- Ãrya sÃdhu gÅtam / aho rÃga-baddha-citta-v­ttir Ãlikhita iva sarvato raÇga÷ / tad idÃnÅæ katamat-prakaraïam ÃÓritya enam ÃrÃdhayÃma÷ / KSak_1.4:>2% naÂÅ -- nanv Ãrya-miÓrai÷ prathamam eva+Ãj¤aptam abhij¤Ãna-Óakuntalaæ nÃma apÆrvaæ nÃÂakaæ prayoge adhikriyatÃm iti /p.10 _________________________ KSak_1.5:<1% sÆtra-dhÃra÷ -- Ãrye samyag-anubhodhito 'smi / asmin k«aïe vism­taæ khalu mayà tat / kuta÷ / * tava+asmi gÅta-rÃgeïa hÃriïà prasabhaæ h­ta÷ / * e«a rÃjÃ+iva du«yanta÷ sÃraÇgeïa+atiraæsahà // KSak_1.5 // (iti ni«krÃntau ) KSak_1.5:>3% (prasthÃvanÃ) KSak_1.5:>4% (tata÷ praviÓati m­ga-anusÃrÅ saÓara-cÃpa-hasto rÃjà rathena sÆtaÓ ca) _________________________ KSak_1.6:<1% sÆta÷ -- (rÃjÃnaæ m­taæ ca+avalokya) Ãyu«man / * k­«ïa-sÃre dadac cak«us tvayi ca+adhijya-kÃrmuke / * m­ga-anusÃriïaæ sÃk«Ãt paÓyÃmi+iva+pinÃkinam // KSak_1.6 // _________________________ KSak_1.7:<1% rÃjà -- sÆta dÆram amunà sÃraÇgeïa vayam Ãk­«ÂÃ÷ / ayaæ punar itÃnÅm api (p.12) * grÅva-ÃbhaÇga-abhirÃmaæ muhur anupatati syandane datta-d­«Âi÷ * paÓca-ardhena pravi«Âa÷ Óara-patana-bhayÃd bhÆyasà pÆrva-kÃyam / * darbhair ardha-avalŬhai÷ Órama-viv­ta-mukha-bhraæÓibhi÷ kÅrïa-vartmà * paÓya+udagra-plutatvÃd viyati bahutaraæ stokam urvyÃæ prayÃti // KSak_1.7 // KSak_1.7:>1% (savismayam) tad e«a katham anupatata eva me prayatna-prek«aïÅya÷ saæv­tta÷ / KSak_1.7:>2% sÆta÷ -- Ãyu«mann udghÃtinÅ bhÆmir iti mayà raÓmi-saæyamanÃd rathasya mandÅ-k­to vega÷ / tena m­ga e«a viprak­«Âa-antara÷ saæv­tta÷ / saæprati sama-deÓa-vartinas te na durÃsado bhavi«yati / KSak_1.7:>3% rÃjà -- tena hi mucyantÃm abhÅ«ava÷ / _________________________ KSak_1.8:<1% sÆta÷ -- yad Ãj¤Ãpayaty Ãyu«mÃn / (ratha-vegaæ nirÆpya) Ãyu«man paÓya paÓya / * mukte«u raÓmi«u nirÃyata-pÆrva-kÃyà / * ni«kampa-cÃmara-Óikhà nibh­ta-Ærdhva-karïÃ÷ * Ãtma-uddhatair api rajobhir alaÇghanÅyà / * dhÃvanty amÅ m­ga-java-ak«amayÃ+iva+rathyÃ÷ // KSak_1.8 //p.14 _________________________ KSak_1.9:<1% rÃjà -- satyam / atÅtya harito harÅæÓ ca vartante vÃjina÷ / tathà hi / * yad Ãloke sÆk«maæ vrajati sahasà tad-vipulatÃm * yad ardhe vicchinnaæ bhavati k­ta-saædhÃnam iva tat / * prak­«tyà yad vakraæ tad api sama-rekhaæ nayanayor * na me dÆre kiæcit k«aïam api na pÃrÓve ratha-javÃt // KSak_1.9 // KSak_1.9:>1% sÆta paÓya enaæ vyÃpadyamÃnam / (iti Óara-saædhÃnaæ nÃÂayati) KSak_1.9:>2% (nepathye) KSak_1.9:>3% bho bho rÃjann ÃÓrama-m­go 'yaæ na hanvavyo na hantavya÷ / KSak_1.9:>4% sÆta -- (Ãkarïya+avalokya ca) Ãyu«mann asya khalu te bÃïa-pÃta-vartina÷ k­«Âa-sÃrasya+antare tapasvina upasthitÃ÷ /p.16 KSak_1.9:>5% rÃjà -- (sasaæbhramam) tena hi prag­hyantÃæ vÃjina÷ / KSak_1.9:>6% sÆta -- tathà / (iti rathaæ sthÃpayati) _________________________ KSak_1.10:<1% vaikhÃnasa÷ -- (hastam udyamya) rÃjann ÃÓrama-m­go 'yaæ na hantavyo na hantavya÷ / * na khalu na khalu bÃïa÷ saænipÃtyo 'yam asmin m­duni m­ga-ÓarÅre pu«pa-rÃÓÃv+iva+agni÷ / * kva bata hariïakÃnÃæ jÅvitaæ ca+atilolaæ kva ca niÓita-nipÃtà vajra-sÃrÃ÷ ÓarÃs te // KSak_1.10 // _________________________ * tat sÃdhu-k­ta-saædhÃnaæ pratisaæhara sÃyakam / * Ãrta-trÃïÃya va÷ Óastraæ na prahartum anÃgasi // KSak_1.11 // KSak_1.11:>1% rÃjà -- e«a pratisaæh­ta÷ (iti yathÃ+uktaæ karoti) _________________________ KSak_1.12:<1% vaikhÃnasa÷ -- sad­Óam etat puru-vaæÓa-pradÅpasya bhavata÷ / * janma yasya puror vaæÓe yukta-rÆpam idaæ tava / * putram evaæ guïa-upetaæ cakra-vartinam Ãpnuhi // KSak_1.12 // KSak_1.12:>1% itarau -- (bÃhÆ udyamya) sarvathà cakra-vartinaæ putram Ãpnuhi / KSak_1.12:>2% (sapraïÃmam) pratig­tÅtaæ brÃhmaïa-vacanam / _________________________ KSak_1.13:<1% vaikhÃnsa -- rÃjan samid-ÃharaïÃya prasthità vayam /e«a khalu kaïvasya kula-pater anumÃlinÅ-tÅram ÃÓramo d­Óyate / na ced anya-kÃrya-atipÃta÷ praviÓya pratig­hyatÃm Ãtitheya÷ satkÃra÷ / api ca / * ramyÃs tapodhanÃnÃæ pratihata-vighnÃ÷ kriyÃ÷ samavalokya / * j¤Ãsyasi kiyad-bhujo me rak«ati maurvÅ-kiïa-aÇka iti // KSak_1.13 //p.18 KSak_1.13:>3% rÃjà -- api saænihito 'tra kula-pati÷ / KSak_1.13:>4% vaikhÃnasa -- idÃnÅm eva duhitaraæ ÓakuntalÃm atithi-satkÃrÃya niyujya daivam asyÃ÷ pratikÆlaæ Óamayituæ soma-tÅrthaæ gata÷ / KSak_1.13:>5% rÃjà -- bhavatu / tÃm eva paÓyÃmi / sà khalu vidita-bhaktiæ mÃæ mahar«e÷ kari«yati / KSak_1.13:>6% vaikhÃnasa -- sÃdhayÃmas tÃvat (iti saÓi«yo ni«krÃnta÷) KSak_1.13:>7% rÃjà -- sÆta codaya+aÓvÃn puïya-ÃÓrama-darÓanena tÃvad ÃtmÃnaæ punÅmahe / KSak_1.13:>8% sÆta -- yad Ãj¤Ãpayaty Ãyu«man / (iti bhÆyo ratha evaæ nirÆpayati) KSak_1.13:>9% rÃjà -- (samantÃd avalokya) sÆta akathito 'pi j¤Ãyata eva yathÃ+ayam ÃÓrama+Ãbhogas tapo-vanasya+iti / KSak_1.13:>10% sÆta -- katham iva / _________________________ KSak_1.14:<1% rÃjà -- kiæ na paÓyati bhavÃn / iha hi * nÅvÃrÃ÷ Óuka-garbha-koÂara-mukha-bhra«ÂÃs tarÆïÃm adha÷ * prasnigdhÃ÷ kvacid iÇgudÅ-phÃla-bhida÷ sÆcyanta eva+upalÃ÷ / * viÓvÃsa-upagamÃd abhinna-gataya÷ Óabdaæ sahante m­gÃs * toya-ÃdhÃra-pathÃÓ ca valkala-ÓikhÃ-ni«yanda-rekhÃ-aÇkitÃ÷ // KSak_1.14 // * kulya-ambhobhi÷ pavana-capalai÷ ÓÃkhino dhauta-mÆlà * bhinno rÃga÷ kisalaya-rucÃm Ãjya-dhÆma-udgamena / * ete ca+arvÃg-upavana-bhuvi chinna-darbha-aÇkurÃyÃm * na«Âa-aæÓakà hariïa-ÓiÓavo manda-mandaæ caranti // KSak_1.14a // p.20 KSak_1.14:>1% sÆta -- sarvam upapannam / KSak_1.14:>2% rÃjà -- (stokam antaraæ gatvÃ) tapo-vana-nivÃsinÃm uparodho mà bhÆt / etÃvaty eva rathaæ sthÃpaya yÃvad avatarÃmi / KSak_1.14:>3% sÆta -- dh­tÃ÷ pragrahÃ÷ / avataratv Ãyu«mÃn / KSak_1.14:>4% rÃjà -- (avatÅrya) sÆta vinÅta-ve«eïa prave«ÂavyÃni tapo-vanÃni nÃma / idaæ tÃvad g­hyatÃm / (iti sÆtasya+ÃbharaïÃni dhanuÓ ca+upanÅya+arpayati) sÆta yÃvad ÃÓrama-vÃsina÷ pratyavek«ya+aham upÃvarte tÃvad Ãrdra-p­«ÂhÃ÷ kriyantÃæ vÃjina÷ / KSak_1.14:>5% sÆta -- tathà (iti ni«krÃnta÷) _________________________ KSak_1.15:<1% rÃjà -- (parikramya+avalokya ca) idam ÃÓrama-dvÃram /yÃvat praviÓÃmi (praviÓya / nimittaæ sÆcayan) * ÓÃntam idam ÃÓrama-padaæ sphurati ca bÃhu÷ kuta÷ phalam iha+asya / * athavà bhavitavyÃnÃæ dvÃrÃïi bhavanti sarvatra // KSak_1.15 // KSak_1.15:>1% (nepathye) KSak_1.15:>2% ita ita÷ sakhyau / _________________________ KSak_1./16:<1% rÃjà -- (karïaæ dattvÃ) aye dak«iïena v­k«a-vÃÂikÃm ÃlÃpa iva ÓrÆyate / yÃvad atra gacchÃmi / (parikramya+avalokya ca) aye etÃs tapasvi-kanyakÃ÷ sva-pramÃïa-anurÆpai÷ secana-ghaÂair bÃla-pÃdapebhya÷ payo dÃtum ita eva+abhivartante (nipuïaæ nirÆpya) aho madhuram ÃsÃæ darÓanam /p.22 * Óuddha-anta-durlabham idaæ vapur ÃÓrama-vÃsino yadi janasya / * dÆrÅ-k­tÃ÷ khalu guïair udyÃna-latà vana-latÃbhi÷ // KSak_1./16 // KSak_1.16:>1% yÃvad imÃæ chÃyÃm ÃÓritya pratipÃlayÃmi (iti vilokayan sthita÷) KSak_1.16:>2% Óakuntalà -- ita ita÷ sakhyau / KSak_1.16:>3% anasÆyà -- halà Óakuntale tvatto 'pi tÃta-kÃÓyapasya+ÃÓrama-v­k«akÃ÷ priyatarÃ+iti tarkayÃmi / yena nava-mÃlikÃ-kusuma-pelavà api tvam ete«Ãm ÃlavÃla-pÆraïe niyuktà / KSak_1.16:>4% Óakuntalà -- na kevalaæ tÃta-niyoga eva / asti me sodara-sneho 'py ete«u / (iti v­k«a-secanaæ rÆpayati) _________________________ KSak_1.17:<1% rÃjà -- katham iyaæ sà kaïva-duhità / asÃdhu-darÓÅ khalu tatra-bhavÃn kÃÓyapo ya imÃm ÃÓrama-dharme niyuÇkte / * idaæ kila-avyÃja-manoharaæ vapus tapa÷-k«amaæ sÃdhayituæ ya icchati / * dhruvaæ sa nÅla-utpala-patra-dhÃrayà ÓamÅ-latÃæ chettum ­«ir vyavasyati // KSak_1.17 //p.24 KSak_1.17:>1% bhavatu / pÃdapa-antarhita eva tÃvad enÃæ paÓyÃmi / (iti tathà karoti) KSak_1.17:>2% Óakuntalà -- sakhi anasÆye atipinaddhena valkalena priyaæ vadayà niyantritÃ+asmi / Óithilaya tÃvad etat / KSak_1.17:>3% anasÆyà -- tathà / (iti Óikhilayati) KSak_1.17:>4% priyaævadà -- (sahÃsam) atra payo-dhara-vistÃrayit­ Ãtmano yauvanam upÃlabhasva / mÃæ kim upÃlabhase / _________________________ KSak_1.18:<1% rÃjà -- kÃmam ananurÆpam asya vapu«o valkalaæ na punar alaækÃra-Óriyaæ na pu«yati / kuta÷ * sarasijam anuviddhaæ Óaivalena+api ramyam * malinam api hima-aæÓor lak«ma lak«mÅæ tanoti / * iyam adhika-manoj¤Ã valkalena+api tanvÅ / * kim iva hi madhurÃïÃæ maï¬anaæ na+Ãk­tÅnÃm // KSak_1.18 // KSak_1.18:>1% Óakuntalà -- (agrato 'valokya) e«a vÃta-Årita-pallava-aÇgulÅbhis tvarayati+iva+mÃæ kesara-v­k«aka÷ / yÃvad enaæ saæbhÃvayÃmi (iti parikrÃmati) KSak_1.18:>2% priyaævadà -- halà Óakuntale atra+iva+tÃvan muhÆrtaæ ti«Âha yÃvat tvayÃ+upagatayà latÃ-sanÃtha iva ayaæ kesara-v­k«aka÷ pratibhÃti /p.26 KSak_1.18:>3% ata÷ khalu priyaævadÃ+asi tvam / _________________________ KSak_1.19:<1% rÃjà -- priyam api tathyam Ãha ÓakuntalÃæ priyaævadà / asyÃ÷ khalu * adhara÷ kisalaya-rÃga÷ komala-viÂapa-anukÃriïau bÃhÆ / * kusumam iva lobhanÅyaæ yauvanam aÇge«u saænaddham // KSak_1.19 // KSak_1.19:>1% anasÆyà -- halà Óakuntale iyaæ svayaæ vara-vadhÆ÷ saha-kÃrasya tvayà k­ta-nÃmadheyà vana-jyotsnÃ+iti nava-mÃlikà / enÃæ vism­tÃ+asi / KSak_1.19:>2% Óakuntalà -- tad ÃtmÃnam api vismari«yÃmi / (latÃm upetya+avalokya ca) halà ramaïÅye khalu kÃla etasya latÃ-pÃdapa-mithunasya vyatikara÷ saæv­tta÷ / nava-kusuma-yauvanà vana-jyotsnà snigdha-pallavatayÃ+upabhoga-k«ama÷ sahakÃra÷ / (iti paÓyantÅ ti«Âhati) KSak_1.19:>3% priyaævadà -- anasÆye jÃnÃsi kiæ Óakuntalà vana-jyotsnÃm atimÃtraæ paÓyati+iti / KSak_1.19:>4% anasÆyà -- na khalu vibhÃvayÃmi / kathaya / KSak_1.19:>5% pri -- yathà vana-jyotsnÃ+anurÆpeïa pÃdapena saægatà api nÃma+evam aham apy Ãtmano 'nurÆpaæ varaæ labheya+iti / KSak_1.19:>6% Óaku -- e«a nÆnaæ tava+Ãtma-gato manoratha÷ / (iti kalaÓam Ãvarjayati)p.28 KSak_1.19:>7% rÃjà -- api nÃma kula-pater iyam asavarïa-k«etra-saæbhavà syÃt / athavà k­taæ saædehena _________________________ * asaæÓayaæ k«atra-parigraha-k«amà yad Ãryam asyÃm abhilëi me mana÷ / * satÃæ hi saædeha-pade«u vastu«u pramÃïam anta÷-karaïa prav­ttaya÷ // KSak_1.20 // KSak_1.20:>1% tathÃ+api tattvata enÃm upalabhye / KSak_1.20:>2% Óaku -- (sasaæbhramam) ambho / salila-seka-saæbhrama-udgato navamÃlikÃm ujjhitvà vadanaæ me madhu-karo 'bhivartate (iti bhramara-bÃdhÃæ rÆpayati) _________________________ KSak_1.21:<1% rÃjà -- (sasp­ham) * cala-apÃÇgÃæ d­«Âiæ sp­Óasi bahuÓo vepathumatÅm * rahasy ÃkhyÃyÅ+iva+svanasi m­du karïa-antika-cara÷ / * karau vyÃdhunvatyÃ÷ pibasi rati-sarvasvam adharam * vayaæ tattva-anve«Ãn madhu-kara hatÃs tvaæ khalu k­tÅ // KSak_1.21 //p.30 KSak_1.21:>1% na e«a dhr«Âo viramati / anyato gami«yÃmi / katham ito 'py Ãgacchati / halà paritrÃyethÃæ mÃm anena durvinÅtena madhu-kareïa+abhibhÆyamÃnÃm / KSak_1.21:>2% ubhe -- (sasmitam) ke ÃvÃæ paritrÃtum / du«yaætam Ãkranda / rÃja-rak«itavyÃni tapo-vanÃni nÃma / KSak_1.21:>3% rÃjà -- avasaro 'yam ÃtmÃnaæ prakÃÓayitum / na bhetavyaæ na bhetavyam -- (ity ardha-ukte svagatam) rÃja-bhÃvas tv abhij¤Ãto bhavet / bhavatv evaæ tÃvad abhidhÃsye / KSak_1.21:>4% Óaku -- (pada-antare sthitvà /sad­«Âi-k«epam) katham ito 'pi mÃm anusarati /p.32 _________________________ KSak_1.22:<1% rÃjà -- (satvaram upas­tya) Ã÷ * ka÷ paurave vasumatÅæ ÓÃsati ÓÃsitari durvinÅtÃnÃm * ayam Ãcaraty avinayaæ mugdhÃsu tapasvi-kanyÃsu // KSak_1.22 // KSak_1.22:>1% (sarvà rÃjÃnaæ d­«Âà kiæcid iva saæbhrÃntÃ÷) KSak_1.22:>2% anasÆyà -- Ãryaï na khalu kim apy atyÃhitam / iyaæ nau priya-sakhÅ madhu-kareïa+abhibhÆyamÃnà kÃtarÅ-bhÆtà / (iti ÓakuntalÃæ darÓayati) KSak_1.22:>3% rÃjà -- (ÓakuntalÃ-abhimukho bhÆtvÃ) api tapo vardhate / KSak_1.22:>4% (Óakuntalà sÃdhvasÃd avacanà ti«Âhati) KSak_1.22:>5% anasÆyà -- idÃnÅm atithi-viÓe«a-lÃbhena / halà Óakuntale gaccha+uÂajam / phala-miÓram argham upahara / idaæ pÃda-udakaæ bhavi«yati / KSak_1.22:>6% rÃjà -- bhavatÅnÃæ sÆn­tayà eva k­tam Ãtithyam / KSak_1.22:>7% priyaævadà -- tena hy asyÃæ prachÃya-ÓÅtalÃyÃæ sapta-parïa-vedikÃyÃæ muhÆrtam upaviÓya pariÓrama-vinodaæ karotv Ãrya÷ /p.34 KSak_1.22:>8% rÃjà -- nÆnaæ yÆyam apy anena karmaïà pariÓrÃntÃ÷ / KSak_1.22:>9% anasÆyà -- halà Óakuntale ucitaæ na÷ paryupÃsanam atithÅnÃm / atra+upaviÓÃma÷ (iti sarvà upaviÓanti) KSak_1.22:>10% Óaku -- (Ãtma-gatam) kiæ nu khalv imaæ prek«ya tapo-vana-virodhino vikÃrasya gamanÅyÃ+asmi saæv­ttà / KSak_1.22:>11% rÃjà -- (sarvà vilokya) aho sama-vayo-rÆpa-ramaïÅyaæ bhavatÅnÃæ sauhÃrdam / KSak_1.22:>12% pri -- (jana-antikam) anasÆye ko nu khalv e«a catura-gambhÅra-Ãk­tir madhuraæ priyam Ãlapan prabhÃvavÃn iva lak«yate / KSak_1.22:>13% ana -- sakhi mama apy asti kautÆhalam / p­cchÃmi tÃvad enam KSak_1.22:>14% (prakÃÓam) KSak_1.22:>15% Ãryasya madhura-ÃlÃpa-janito viÓrambho mÃæ mantrayate katama Ãryeïa rÃjar«i-vaæÓo 'laækriyate katamo và viraha-paryutsuka-jana÷ kuto deÓa÷ kiæ nimittaæ và sukumÃrataro 'pi tapo-vana-gamana-pariÓramasya+Ãtmà padam upanÅta÷ /p.36 KSak_1.22:>16% Óaku -- (Ãtma-gatam) h­daya mÃ+uttÃmya / e«Ã tvayà cintitÃny anasÆyà mantrayate / KSak_1.22:>17% rÃjà --- (Ãtma-gatam) katham idÃnÅm ÃtmÃnaæ nivedayÃmi kathaæ vÃ+Ãtma-apahÃraæ karomi / bhavatu / evaæ tÃvad enÃæ vak«ye / (prakÃÓam) bhavati ya÷ pauraveïa rÃj¤Ã dharma-adhikÃre niyukta÷ so 'ham avighna-kriyÃ-upalambhÃya dharma-araïyam idam ÃyÃta÷ / KSak_1.22:>18% (Óakuntalà ӭÇgÃra-lajjÃæ rÆpayati) KSak_1.22:>19% ana -- (ubhayor ÃkÃraæ viditvà / jana-antikam) halà Óakuntale yad yatra+adya tÃta÷ saænihito bhavet / KSak_1.22:>20% Óaku -- tata÷ kiæ bhavet / KSak_1.22:>21% sakhyau -- imaæ jÅvita-sarvasvena+apy atithi-viÓe«aæ k­ta-arthaæ kari«yati / KSak_1.22:>22% Óaku -- yuvÃm apetam / kim api h­daye k­tvà matrayethe / na yuvayor vacanaæ Óro«yÃmi /p.38 KSak_1.22:>23% rÃjà -- vayam api tÃvad bhavatyo÷ sakhÅ-gataæ kim api p­cchÃma÷ / KSak_1.22:>24% sakkyau -- Ãrya anugraha iva+iyam abhyarthanà / KSak_1.22:>25% rÃjà -- bhagavÃn kÃÓyapa÷ ÓÃÓvate brahmaïi sthita iti prakÃÓa÷ / iyaæ ca va÷ sakhÅ tad ÃtmajÃ+iti katham etat / KSak_1.22:>26% anasÆyà -- Ó­ïotv Ãrya÷ / asti ko 'pi kauÓika iti gotra-nÃma-dheyo mahÃ-prabhÃvo rÃjar«i÷ / KSak_1.22:>27% rÃjà -- asti / ÓrÆyate / KSak_1.22:>28% ana -- tam Ãvayo÷ priya-sakhyÃ÷ prabhavam avagaccha / ujjhitÃyÃ÷ ÓarÅra-saævardhana-Ãdibhis tÃta-kÃÓyapo 'syÃ÷ pità /p.40 KSak_1.22:>29% rÃjà -- ujjhita-Óabdena janitaæ me kautÆhalam / Ã-mÆlÃt+Órotum icchÃmi / KSak_1.22:>30% ana -- Ó­ïotv Ãrya÷ / gautamÅ-tÅre purà kila tasya rÃjar«er ugre tapasi vartamÃnasya kim api jÃta-ÓaÇkair devair menakà nÃma-apsarÃ÷ pre«ità niyama-vighna-kÃriïÅ / KSak_1.22:>31% rÃjà -- asty etad anya-samÃdhi-bhÅrutvaæ devÃnÃm / KSak_1.22:>32% anasÆyà -- tato vasanta-udÃra-samaye tasyà unmÃdayit­ rÆpaæ prek«ya -- (ity ardha-ukte lajjayà viramati) KSak_1.22:>33% rÃjà -- parastÃj j¤Ãyata eva / sarvathÃ+apsara÷-saæbhavÃ+e«Ã / KSak_1.22:>34% anasÆyà -- atha kim / _________________________ KSak_1.23:<1% rÃjà -- upapadye / * mÃnu«Å«u kathaæ và syÃd asya rÆpasya saæbhava÷ / * na prabhÃ-taralaæ jyotir udeti vasudhÃ-talÃt // KSak_1.23 // KSak_1.23:>1% (ÓakuntalÃ+adho-mukhÅ ti«Âhati) KSak_1.23:>2% rÃjà -- (Ãtma-gatam) labdha-avakÃÓo me mano-ratha÷ / kiæ tu sakhyà parihÃsa-udÃh­tÃæ vara-prÃrthanÃæ Órutvà dh­ta-dvaidhÅ-bhÃva-kÃtaraæ me mana÷ / KSak_1.23:>3% pri -- (sasmitaæ ÓakuntalÃæ vilokya nÃyaka-abhimukhÅ bhÆtvÃ) KSak_1.23:>4% punar api vaktu-kÃma iva+Ãrya÷ / KSak_1.23:>5% (ÓakuntalÃæ sakhÅm aÇgulyà tarjayati)p.42 KSak_1.23:>6% rÃjà -- samyag upalak«itaæ bhavatyà / asti na÷ sac-carita-Óravaïa-lobhÃd anyad api pra«Âavyam / KSak_1.23:>7% pri -- alaæ vicÃrya / aniyantraïa-anuyogas tapasvi-jano nÃma / _________________________ KSak_1.24:<1% rÃjà -- it sakhÅæ te j¤Ãtum icchÃmi / * vaikhÃnasaæ kim anayà vratam Ã-pradÃnÃd * vyÃpÃra-rodhi madanasya ni«evitavyam / * atyantam Ãtma-sad­Óa-Åk«aïa-vallabhÃbhir * Ãho nivatsyati sama hariïa-aÇganÃbhi // KSak_1.24 // KSak_1.24:>1% pri -- Ãrya dharma-caraïe 'pi para-vaÓo 'yaæ jana÷ / guro÷ punar asyà anurÆpa-vara-pradÃne saækalpa÷ / _________________________ KSak_1.25:<1% rÃjà -- (Ãtma-gatam) an duravÃpÃ+iyaæ khalu prÃrthanà / * bhava h­daya sÃbhilëaæ saæprati saædeha nirïayo jÃta÷ / * ÃÓaÇkase yad agniæ tad idaæ sparÓa-k«amaæ ratnam // KSak_1.25 // KSak_1.25:>1% Óaku -- (saro«am iva) anasÆye gami«yÃmy aham / KSak_1.25:>2% ana -- kiæ nimittam / KSak_1.25:>3% Óaku -- imÃm asaæbaddha-pralÃpÅæ priyaævadÃm ÃryÃyai gautamyai nivedayi«yÃmi /p.44 KSak_1.25:>4% ana -- sakhi na yuktam ak­ta-satkÃram atithi-viÓe«aæ vis­jya svachandato gamanam / KSak_1.25:>5% (Óakuntalà na kiæcid uktvà prasthitÃ+eva) _________________________ KSak_1.26:<1% rÃjà -- (grahÅtum icchan nig­hya+ÃtmÃnam / Ãtma-gatam) aho ce«ÂÃ+pratirÆpikà kÃmi-jana-mano-v­tti÷ / ahaæ hi * anuyÃsyan muni-tanayÃæ sahasà vinayena vÃrita-prasara÷ / * sthÃnÃd anuccalann api gatvÃ+iva+puna÷ pratiniv­tta÷ // KSak_1.26 // KSak_1.26:>1% pri -- (ÓakuntalÃæ nirudhya) halà na te yuktaæ gantum / KSak_1.26:>2% Óaku -- (sabhrÆ-bhaÇgam) kiæ nimittam / KSak_1.26:>3% pri -- v­k«a-secane dve dÃrayasi me / ehi tÃvat / ÃtmÃnaæ mocayitvà tato gami«yasi (iti balÃd enÃæ nivartayati) _________________________ KSak_1.27:<1% rÃjà -- bhadre v­k«a-secanÃd eva pariÓrÃntÃm atra-bhavatÅæ lak«aye / tathà hy asyÃ÷ (p.46) * srasta-aæsÃv atimÃtra-lohita-talau bÃhÆ ghaÂa-utk«epaïÃd adya api stana-vepathuæ janayati ÓvÃsa÷ pramÃïa-adhika÷ / * baddhaæ karïa-ÓirÅ«a-rodhi vadane dharma-ambhasÃæ jÃlakaæ bandhe sraæsini ca+eka-hasta-yamitÃ÷ paryÃkulà mÆrdhajÃ÷ // KSak_1.27 // KSak_1.27:>1% tad aham enÃm an­ïÃæ karomi (iti aÇgulÅyaæ dÃtum icchati) KSak_1.27:>2% (ubhe nÃma-mudrÃ-ak«arÃïy anuvÃcya parasparam avalokayata÷) KSak_1.27:>3% rÃjà -- alam asmÃn anyathà saæbhÃvya / rÃj¤a÷ parigraho 'yam iti rÃja-puru«aæ mÃm avagacchatha / KSak_1.27:>4% pri -- tena hi na+arhaty aÇgulÅyakam aÇgulÅ-viyogam / Ãryasya vacanena+an­ïÃ+idÃnÅm e«Ã / (kiæcid vihasya) halà Óakuntale mocitÃ+asy anukampinÃ+Ãryeïa / athavà mahÃ-rÃjena / gaccha+idÃnÅm / KSak_1.27:>5% Óaku -- (Ãtma-gatam) yady Ãtmana÷ prabhavi«yÃmi / KSak_1.27:>6% (prakÃÓam) kà tvaæ visra«Âavyasya roddhavyasya và /p.48 _________________________ KSak_1.28:<1% rÃjà -- (ÓakuntalÃæ vilokya / Ãtma-gatam) kiæ nu khalu yathà vayam asyÃm evam iyam apy asmÃn prati syÃt / athavà labdha+avakÃÓà me prÃrthanà / kuta÷ / * vÃcaæ na miÓrayati yady api mad-vacobhi÷ * karïaæ dadÃty abhimukhaæ mayi bhëamÃïe / * kÃmaæ na ti«Âhati mada-Ãnana-saæmukhÅnÃm * bhÆyi«Âham anya-vi«ayà na tu d­«Âir asyÃ÷ // KSak_1.28 // KSak_1.28:>1% (nepathye) _________________________ KSak_1.29:<1% bho bhos tapasvina÷ saænihitÃs tapo-vana-sattva-rak«Ãyai bhavata / pratyÃsanna÷ kila m­ga yà vihÃrÅ pÃrthivo du«yanta÷ / * turaga-khura-hatas tathà hi reïur viÂapa-vi«akta-jala-Ãrdra-valkale«u / * patati pariïata-aruïa-prakÃÓa÷ Óalabha-samÆha iva+ÃÓrama-drume«u // KSak_1.29 // api ca / _________________________ * tÅvra-ÃghÃta-pratihata-taru-skandha-lagna-eka-danta÷ * pÃda-Ãk­«Âa-vratati-valayÃ-saÇga-saæjÃta-pÃÓa÷ / * mÆrto vighnas tapasa iva no bhinna-sÃraÇga-yÆtho * dharma-araïyaæ praviÓati gaja÷ syandana-Ãloka-bhÅta÷ // KSak_1.30 // KSak_1.30:>1% (sarvÃ÷ karïaæ dattvà kiæcid iva saæbhrÃntÃ÷) KSak_1.30:>2% rÃjà -- (Ãtma-gatam) aho dhik paurà asmad-anve«iïas tapo-vanam uparundhanti / bhavatu / pratigami«yÃmas tÃvat /p.50 KSak_1.30:>3% sakhyau -- Ãrya anena+Ãraïyaka-v­tta-antena paryÃkulÃ÷ sma÷ / anujÃnÅhi na uÂaja-gamanÃya / KSak_1.30:>4% rÃjà -- (sasaæbhramam) gacchantu bhavatya÷ / vayam apy ÃÓrama-pŬà yathà na bhavati tathà prayati«yÃmahe / KSak_1.30:>5% (sarve utti«Âhanti) KSak_1.30:>6% sakhyau -- Ãrya asaæbhÃvita-atithi-satkÃraæ bhÆyo 'pi prek«aïa-nimittaæ lajjÃmahe Ãryaæ vij¤Ãpayitum / KSak_1.30:>7% rÃjà -- mà mÃ+evam / darÓanena+eva bhavatÅnÃæ purask­to 'smi / KSak_1.30:>8% Óaku-- anasÆye abhinava-kuÓa-sÆcyà parÅk«ataæ caraïaæ kurabaka-ÓÃkhÃ-parilagnaæ ca valkalam / tÃvat paripÃlayata mÃæ yÃvad etan mocayÃmi / KSak_1.30:>9% (Óakuntalà rÃjÃnam avalokayantÅ savyÃjaæ vilambya saha sakhÅbhyÃæ ni«krÃntÃ)p.52 _________________________ KSak_1.31:<1% rÃjà -- manda-autsukyo 'smi nagara-gamanaæ prati / yÃvad anuyÃtrikÃn sametya na+atidÆre tapo-vanasya niveÓayeyam / na khalu Óaknomi ÓakuntalÃ-vyÃpÃrÃd ÃtmÃnaæ nivartayitum / mama hi * gacchati pura÷ ÓarÅraæ dhÃvati paÓcÃd asaæstutaæ ceta÷ / * cÅna-aæÓukam iva keto÷ prativÃtaæ nÅyamÃnasya // KSak_1.31 // KSak_1.31:>1% (iti ni«krÃntÃ÷ sarve) (prathamo 'Çka÷) ************************************************************************** dvitÅyo 'Çka÷ KSak_2.1:<1% (tataha praviÓati vi«aïïo vidÆ«aka÷) KSak_2.1:<2% vidÆ«aka -- (ni÷Óvasya) bho disÂam / etasya m­gayÃ-ÓÅlasya rÃj¤o vayasya-bhÃvena nirviïïo 'smi / ayaæ m­go 'yaæ vahÃro 'yaæ ÓÃrdÆla iti madhya-ahne 'pi grÅ«ma-virala-pÃdapa-chÃyÃsu vana-rÃji«v Ãhiï¬ayate aÂatÅto 'ÂavÅ / patra-saækara-ka«ÃyÃïi kadu«ïÃni giri-nadÅ-jalÃni pÅyante / aniyata-velaæ ÓÆlya-mÃæsa-bhÆyi«Âha ÃhÃro bhujyate / turaga-anudhÃvana-kaï¬ita-saædhe rÃtrÃv api nikÃmaæ Óayitavyaæ na+asti / tato mahaty eva pratyÆ«e dÃsyÃ÷ putrai÷ Óakuni-lubdhakair vana-grahaïa-kolÃhalena pratibodhito 'smi / iyatÃ+idÃnÅm api pŬà na ki«krÃmati / tato gaï¬asya+upari piï¬aka÷ saæv­tta÷ / hya÷ kila+asmÃsv avahÅne«u tatra bhavato m­ga-anusÃreïa+ÃÓrama-padaæ pravi«Âasya tÃpasa-kanyakà Óakuntalà mama+adhanyatayà darÓità / sÃæprataæ nagara-gamanÃya mana÷ katham api na karoti / adya api tasya tÃm eva cintayato 'k«ïo÷ prabhÃtam ÃsÅt / kà gati÷ / yÃvat taæ k­ta-ÃcÃra-parikramaæ paÓyÃmi / (iti parikramya+avalokya ca)p.54 e«a bÃïa-Ãsana-hastÃbhir yavanÅbhir vana-pu«pa-mÃlÃ-dhÃriïÅbhi÷ pariv­ta ita eva+Ãgachati priya-vayasya÷ / bhavatu / aÇga-bhaÇga-vikala iva bhÆtvà sthÃsyÃmi / yady evam api nÃma viÓramaæ labheya / (iti daï¬a-këÂham avalambya sthita÷) KSak_2.1:<3% (tata÷ praviÓati yathÃ-nirdi«Âa-parivÃro rÃjÃ) _________________________ KSak_2.1:<1% rÃjà -- * kÃmaæ priyà na sulabhà manas tu tad-bhÃva-darÓana-ÃÓvÃsi / * ak­ta-arthe 'pi manasije ratim ubhaya-prÃrthanà kurute // KSak_2.1 // _________________________ KSak_2.2:<1% (smitaæ k­tvÃ) evam Ãtma-abhiprÃya-saæbhÃvita-i«Âa-jana-citta-v­tti÷ prÃrthità vi¬ambyate /p.56 * snigdhaæ vÅk«itam anyato 'pi nayane yat prerayantyà tayà * yÃtaæ yac ca nitambayor gurutayà mandaæ vilÃsÃd iva / * mà gà ity uparuddhayà yad api sà sÃsÆyam uktà sakhÅ * sarvaæ tat kila mat-parÃyaïam aho kÃmÅ svatÃæ paÓyati // KSak_2.2 // KSak_2.2:>1% vidÆ«aka -- (tathÃ-sthita eva) bho vayasya na me hasta-pÃdaæ prasarati tad vÃn mÃtreïa jÃpayi«yÃmi / jayatu jayatu bhavÃn / KSak_2.2:>2% rÃjà -- kuto 'yaæ gÃtra-upaghÃta÷ / KSak_2.2:>3% vidu -- kuta÷ kila svayam ak«y-ÃkulÅ-k­tya-aÓru-kÃraïaæ p­cchasi / KSak_2.2:>4% rà -- na khalv avagacchÃmi / KSak_2.2:>5% vidu -- bho vayasya yad vetasa÷ kubja-lÅlÃæ vi¬ambayati tat kim Ãtmana÷ prabhÃveïa nanu nadÅ-vegasya / KSak_2.2:>6% rà -- nadÅ-vegas tatra kÃraïam / KSak_2.2:>7% vidu -- mama api bhavÃn / KSak_2.2:>8% rà -- katham iva / KSak_2.2:>9% vidu -- evaæ rÃja-kÃryÃïy ujjhitvÃ+etÃd­Óa Ãkula-pradeÓe vana-cara-v­ttinà tvayà bhavitavyam / yat satyaæ pratyahaæ ÓvÃ-pada-samutsÃraïai÷ saæk«obhita-saædhi-bandhÃnÃæ mama gÃtrÃïÃm anÅÓo 'smi saæv­tta÷ / tat prasÅda me / ekÃ+aham api tÃvad viÓramyatÃm /p.58 _________________________ KSak_2.3:<1% rÃjà -- (svagatam) ayaæ ca+evam Ãha / mama api kÃÓyapa-sutÃm anusm­tya m­gayÃ-viklavaæ ceta÷ / kuta÷ * na namayitum adhijyam asmi Óakto dhanur idam Ãhita-sÃyakaæ m­ge«u / * saha-vasatim upetya yai÷ priyÃyÃ÷ k­ta iva mugdha-viloka-upadeÓa÷ // KSak_2.3 // KSak_2.3:>1% vidu -- (rÃj¤o mukhaæ vilokya) atra-bhavÃn kim api h­daye k­tvà mantrayate / araïye mayà ruditam ÃsÅt /p.60 KSak_2.3:>2% rà -- (sasmitam) kim anyat / anatikramaïÅyaæ me suh­d-vÃkyam iti sthito 'smi / KSak_2.3:>3% vidu -- ciraæ jÅva / (iti gantum ichati) KSak_2.3:>4% rà -- vayasya ti«Âha / sÃvaÓe«aæ me vaca÷ / KSak_2.3:>5% vidu -- Ãj¤Ãpayatu bhavÃn / KSak_2.3:>6% rà -- viÓrÃntena bhavatà mama apy ekasminn anÃyÃse karmaïi sahÃyena bhavitavyam / KSak_2.3:>7% vidu -- kiæ modaka-khÃdikÃyÃm / tena hy ayaæ sug­hÅta÷ k«aïa÷ / KSak_2.3:>8% rà -- yatra vak«yÃmi / ka÷ ko 'tra bho÷ / KSak_2.3:>9% (praviÓya) KSak_2.3:>10% dauvÃrika -- (praïamya) Ãj¤Ãpayatu bharttà / KSak_2.3:>11% rà -- raivataka senÃ-patis tÃvad ÃhÆyatÃm / KSak_2.3:>12% dau -- tathà / (iti ni«kramya senÃ-patinà saha puna÷ praviÓya) e«a Ãj¤Ã-vacana-utkaïÂho bhartÃ+ito-datta-d­«Âir eva ti«Âhati / upasarpatv Ãrya÷ / _________________________ KSak_2.4:<1% seenà -- (rÃjÃnam avalokya) d­«Âa-do«Ã api svÃmini m­gayà kevalaæ guïa eva saæv­ttà / tathà hi deva÷ (p.62) * anavarata-dhanur jyÃ-ÃsphÃlana-krÆra-pÆrva ravi-kiraïa-sahi«ïu sveda-leÓair abhinam / * apacitam api gÃtraæ vyÃyatatvÃd alak«yaæ giri-cara iva nÃga÷ prÃïa-sÃraæ bibharti // KSak_2.4 // KSak_2.4:>1% (upetya) jayatu jayatu svÃmÅ / g­hÅta-ÓvÃ-padam araïyam / kim anyatra-avasthÅyate / KSak_2.4:>2% rÃjà -- manda-utsÃha÷ k­to 'smi m­gayÃ-apavÃdinà mÃdhavyena / KSak_2.4:>3% senÃpati -- (janÃntikam) sakhe sthira-pratibandho bhava / ahaæ tÃvat svÃminaÓ citta-v­ttim anuvarti«ye / (prakÃÓam) pralapatv e«a vaidheya÷ / nanu prabhur eva nidarÓanam / _________________________ * medaÓ-cheda-k­Óa-udaraæ laghu bhavaty utthÃna-yogyaæ vapu÷ * sattvÃnÃm api lak«yate vik­timac cittaæ bhaya-krodhayo÷ / * utkar«a÷ sa ca dhanvinÃæ yad i«ava÷ sidhyanti lak«ye cale * mithyà eva vyasanaæ vadanti m­gayÃm Åd­g vinoda÷ kuta÷ // KSak_2.5 // KSak_2.5:>1% vidu -- apehi re utsÃha-hetuka / atra-bhavÃn prak­tim Ãpanna÷ / tvaæ tÃvad aÂavÅto 'ÂavÅm Ãhiï¬amÃno nara-nÃsikÃ-lolupasya jÅrïa-­k«asya kasya api mukhe pati«yasi /p.64 _________________________ KSak_2.6:<1% rà -- bhadra senÃ-pate ÃÓrama-saænik­«Âe sthitÃ÷ sma÷ / atas te vaco na+abhinandÃmi / adya tÃvat / * gÃhantÃæ mahi«Ã nipÃna-salilaæ Ó­Çgair muhus tìitam * chÃyÃ-baddha-kadambakaæ m­ga-kulaæ romantham abhyasyatu / * viÓrabdhaæ kriyatÃæ vahÃra-tatibhir mustÃ-k«ati÷ palvale * viÓrÃmaæ labhatÃm idaæ ca Óithitala-jyÃ-bandham asmad-dhanu÷ // KSak_2.6 // KSak_2.6:>1% senÃpati -- yat prabhavi«ïave rocate / _________________________ KSak_2.7:<1% rà -- tena hi nivartaya pÆrva-gatÃn vana-grÃhiïa÷ / yathà na me sainikÃs tapo-vanam uparundhanti tathà ni«eddhavyÃ÷ / paÓya / * Óama-pradhÃne«u tapo-dhane«u gƬhaæ hi dÃta-Ãtmakam asti teja÷ / * sparÓa-anukÆlÃ+iva sÆrya-kÃntÃs tad-anya-tejo 'bhibhavÃd vamanti // KSak_2.7 // KSak_2.7:>1% senà -- yad Ãj¤Ãpayati svÃmÅ / KSak_2.7:>2% vidu -- vidhvaæsatÃæ te utsÃha-v­tta-anta÷ / KSak_2.7:>3% (ni«krÃnta÷ senÃ-pati÷)p.66 KSak_2.7:>4% rÃjà -- (parijanaæ vilokya) apanayantu bhavatyo m­gayÃ-veÓam / raivataka tvam api svaæ niyogam aÓÆnyaæ kuru / KSak_2.7:>5% parijana -- yad deva Ãj¤Ãpayati / (iti ni«krÃnta÷) KSak_2.7:>6% vidu -- k­taæ bhavatà nirmak«ikam / sÃæpratam etasmin pÃdapa-chÃyÃ-viracita-vitÃna-sanÃthe ÓilÃ-tale ni«Ådatu bhavÃn yÃvad aham api sukha-ÃsÅno bhavÃmi / KSak_2.7:>7% rÃjà -- gaccha+agrata÷ / KSak_2.7:>8% vidu -- etu bhavÃn / KSak_2.7:>9% (ity ubhau parikramya+upavi«Âau ) KSak_2.7:>10% rà -- mÃdhavya anavÃpta-cak«u÷ phalo 'si / yena tvayà darÓanÅyaæ na d­«Âam / KSak_2.7:>11% vidu -- nanu bhavÃn agrato me vartate / KSak_2.7:>12% rà -- sarva÷ kÃntam ÃtmÅyaæ paÓyati / ahaæ tu tÃm ÃÓrama-lalÃma-bhÆtÃæ ÓakuntalÃm adhik­tya bravÅmi /p.68 KSak_2.7:>13% vidu -- (svagatam) bhavatu / asya+avasaraæ na dÃsye / KSak_2.7:>14% (prakÃÓam) bho vayasya te tÃpasa-kanyakÃ+abhyarthanÅyà d­Óyate / _________________________ KSak_2.8:<1% rà -- sakhe na parihÃrye vastuni pauravÃïÃæ mana÷ pravartate / * sura-yuvati-saæbhavaæ kila muner apatyaæ tad ujjhita-adhigatam / * arkasya+upari Óithilaæ cyutam iva nava-mÃlikÃ-kusumam // KSak_2.8 // KSak_2.8:>1% vidu -- )vihasya) yathà kasya api piï¬a-kharjÆrair udvejitasya tiï¬yÃm (tintiïyÃm) abhilëo bhavet tathà strÅ-ratna-paribhogiïa÷ bhavata iyam abhyarthanà / KSak_2.8:>2% rà -- na tÃvad enÃæ paÓyÃmi yena+evam avÃdÅ÷ /p.70 KSak_2.8:>3% vidu -- tat khalu ramaïÅyaæ yad bhavato 'pi vismayam utpÃdayati / _________________________ KSak_2.9:<1% rà -- vayasya kiæ bahunà / * citre niveÓye parikalpita-sattva-yogà * rÆpa-uccayena manasà vidhinà k­tà nu / * strÅ-ratna-s­«Âir aparà pratibhÃti sà me * dhÃtur vibhutvam anucintya vapuÓ ca tasyÃ÷ // KSak_2.9 // KSak_2.9:>1% vidu -- yady evaæ pratyÃdeÓa idÃnÅæ rÆpavatÅnÃm / _________________________ KSak_2.10:<1% rà -- idaæ ca me manasi vartate / * anÃghrÃtaæ pu«paæ kisalayam alÆnaæ kara-ruhair anÃviddhaæ ratnaæ madhu navam anÃsvÃdita-rasam / * akhaï¬aæ pu«yÃnÃæ phalam iva ca tad-rÆpam anaghaæ na jÃne bhoktÃraæ kam iha samupasthÃsyati vidhi÷ // KSak_2.10 // KSak_2.10:>1% vidu -- tena hi laghu paritrÃyatÃm enÃæ bhavÃn / mà kasya api tapasvina iÇgudÅ-taira-cikkaïa-ÓÅr«asya haste pati«yati /p.72 KSak_2.10:>2% rà -- paravatÅ khalu tatra-bhavatÅ / na ca saænihito 'tra guru-jana÷ / KSak_2.10:>3% vidu -- atha bhavantam antareïa kÅd­Óas tasyà d­«Âi-rÃga÷ / _________________________ KSak_2.11:<1% rÃjà -- nisargÃd eva+apragalbhas tapasvi-kanyÃ-jana÷ / tathÃ+api tu * abhimukhe mayi saæh­tam Åk«itaæ hasitam anya-nimita-k­ta-udayam / * vinaya-vÃrita-v­ttir atas tayà na viv­to madano na ca saæv­ta÷ // KSak_2.11 // KSak_2.11:>1% vidu -- na khalu d­«Âa-mÃtrasya tava+aÇkaæ samÃrohati / _________________________ KSak_2.12:<1% rÃjà -- mitha÷ prasthÃne puna÷ ÓÃlÅnatayà api kÃmam Ãvi«k­to bhÃvas tatra-bhavatyà / tathà hi /p.74 * darbha-aÇkureïa caraïa÷ k«ata ity akhÃï¬e tanvÅ sthità katicid eva padÃni gatvà / * ÃsÅd viv­tta-vadanà ca vimocayantÅ ÓÃkhÃsu valkalam asaktam api drumÃïÃm // KSak_2.12 // KSak_2.12:>1% vidu -- tena hi g­hÅta-pÃtheyo bhava / k­taæ tvayÃ+upavanaæ tapo-vanam iti paÓyÃmi / KSak_2.12:>2% rà -- sakhe tapasvibhi÷ kaiÓcit parij¤Ãto 'smi / cintaya tÃvat kena+apadeÓena punar ÃÓrama-padaæ gacchÃma÷ / KSak_2.12:>3% vidu -- ko 'paro 'padeÓo yu«mÃkaæ rÃj¤Ãm / nÅvÃra-«a«Âha-bhÃgam asmÃkam upaharantv iti / _________________________ KSak_2.13:<1% rà -- mÆrkha anyam eva bhÃga-dheyam ete tapasvino nirvapanti yo ratna-rÃÓÅn api vihÃya+abhinandyate / paÓya / * yad utti«Âhati varïebhyo n­pÃïÃæ k«ayi tat phalam / * tapa÷-«a¬-bhÃgam ak«ayyaæ dadaty Ãraïyakà hi na÷ // KSak_2.13 // KSak_2.13:>1% (nepathye) KSak_2.13:>2% hanta siddha-arthau sva÷ / KSak_2.13:>3% rà -- (karïaæ dattvÃ) aye dhÅra-praÓÃnta-svarais tapasvibhir bhavitavyam / KSak_2.13:>4% (praviÓya)p.76 KSak_2.13:>5% jayatu jayatu bhartà / etau dvau ­«i-kumÃrau pratÅhÃra-bhÆmim upasthitau / KSak_2.13:>6% rÃjà -- tena hy avilambitaæ praveÓaya tau / KSak_2.13:>7% dauvÃrika -- e«a praveÓayÃmi / (iti ni«kramya r«i-kumÃrÃbhyÃæ saha praviÓya) KSak_2.13:>8% (ubhau rÃjÃnaæ vilokayata÷) _________________________ KSak_2.14:<1% prathama÷ -- aho dÅptimato 'pi viÓvasanÅyatayÃ+asya vapu«a÷ / athavà upapannam etad asminn ­«ibhyo na+atibhinne rÃjani / kuta÷ * adhyÃkrÃntà vasatir amunà apy ÃÓrame sarva-bhogye * rak«Ã-yogÃd ayam api tapa÷ pratyahaæ saæcinoti / * asya+api dyÃæ sp­Óati vaÓinaÓ cÃraïa-dvandva-gÅta÷ * puïya÷-Óabdo munir iti muhuh÷ kevalaæ rÃja-pÆrva÷ // KSak_2.14 // KSak_2.14:>1% dvitÅya÷ -- gautama ayaæ sa balabhit sakho du«yanta÷ / KSak_2.14:>2% prathama -- atha kim / _________________________ KSak_2.15:<1% dvitÅyah÷ -- tena hi * na+etac citraæ yad ayam udadhi-ÓyÃma-sÅmÃæ dharitrÅm eka÷ k­tsnÃæ nagara-parigha-prÃæÓu-bÃhur bhunakti /p.78 * ÃÓaæsante samiti«u surà baddha-vairà hi daityair asya+adhijye dhanu«i vijayaæ pauruhÆte ca vajre // KSak_2.15 // KSak_2.15:>1% ubhau -- (upagamya) vijayasva rÃjan / KSak_2.15:>2% rà -- (ÃsanÃd utthÃya) abhivÃdaye bhavantau / KSak_2.15:>3% ubhau -- svasti bhavate / (iti phalÃny upaharata÷) KSak_2.15:>4% rà -- (sapraïÃmaæ parig­hya) Ãj¤Ãpayitum icchÃmi / KSak_2.15:>5% ubhau -- vidito bhavÃn ÃÓrama-sadÃm ihastha÷ / tena bhavantaæ prÃrthayante / KSak_2.15:>6% rà -- kim Ãj¤Ãpayanti / KSak_2.15:>7% ubhau -- tatra-bhavata÷ kaïvasya mahar«er asÃænidhyÃd rak«Ãæsi na+i«Âi-vighnam utpÃdayanti / tat katipaya-rÃtraæ sÃrathi-dvitÅyena bhavatà sanÃthÅ-kriyatÃm ÃÓrama iti / KSak_2.15:>8% rà -- anug­hÅto 'smi / KSak_2.15:>9% vidu -- (apavÃrya) e«Ã idÃnÅm anukÆlà te 'bhyarthanà / KSak_2.15:>10% rà -- (smitaæ k­tvÃ) raivataka mad-vacanÃd ucyatÃæ sÃrathi÷ / sabÃïa-Ãsanaæ ratham upasthÃpaya iti / KSak_2.15:>11% dau -- yad deva Ãj¤Ãpayati / (iti ni«krÃnta÷) _________________________ KSak_2.16:<1% ubhau -- (sahar«am) * anukÃriïi pÆrve«Ãæ yukta-rÆpam idaæ tvayi / * Ãpanna-abhaya-satre«u dÅk«itÃ÷ khalu pauravÃ÷ // KSak_2.16 //p.80 KSak_2.16:>1% rà -- (sapraïÃmam) gacchatÃæ puro bhavantau / aham apy anupadam Ãgata eva / KSak_2.16:>2% ubhau -- vijayasva (iti ni«krÃntau) KSak_2.16:>3% rà -- mÃdhavya apy asti ÓakuntalÃ-darÓane kutÆhalam / KSak_2.16:>4% vidu -- prathamaæ saparivÃham ÃsÅt / idÃnÅæ rÃk«asa-v­tta-antena bindur api na+avaÓe«ita÷ / KSak_2.16:>5% rà -- mà bhai«Å÷ / nanu mat-samÅpe varti«yase / KSak_2.16:>6% vidu -- e«a rÃk«asÃd rak«ito 'smi / KSak_2.16:>7% (praviÓya) KSak_2.16:>8% dau -- sajjo ratho bhartur vijaya-prasthÃnam apek«ate / e«a punar nagarÃd devÅnÃæ j¤apti-hara÷ karabhaka Ãgata÷ KSak_2.16:>9% rà -- (sÃdaram) im ambÃbhi÷ pre«ita÷ / KSak_2.16:>10% dau -- atha kim / KSak_2.16:>11% rà -- nanu praveÓyatÃm / KSak_2.16:>12% dau -- tathà / (iti ni«kramya karabhakeïa saha praviÓya) e«a bhartà / upasarpa / KSak_2.16:>13% karabhaka -- jayatu jayatu bhartà / devy Ãj¤Ãpayati / ÃgÃmini caturtha-divase prav­tta-pÃraïo me upavÃso bhavi«yati / tatra dÅrgha-Ãyu«Ã+avaÓyaæ saæbhÃvanÅyÃ+iti / KSak_2.16:>14% rà -- itas tapasvi-kÃryam / ito guru-jana-Ãj¤Ã / dvayam apy anatikramaïÅyam / kim atra pratividheyam /p.82 KSak_2.16:>15% vidu -- triÓaÇkur iva+antarà ti«Âha / _________________________ KSak_2.17:<1% rà -- satyam ÃkulÅ-bhÆto 'smi / * k­tyayor bhinna-deÓatvÃd dvaidhÅ-bhavati me mana÷ / * pura÷ patihataæ Óaile srota÷ sroto-vaho yathà // KSak_2.17 // KSak_2.17:>1% (vicintya) sakhe tvam ambayà putra iti pratig­hÅta÷ / ato bhavÃn ita÷ pratiniv­tya tapasvi-kÃrya-vyagra-mÃnasaæ mÃm Ãvedya tatra-bhavatÅnÃæ putra-k­tyam anu«ÂhÃtum arhati / KSak_2.17:>2% vidu -- na khalu mÃæ rak«o-bhÅrukaæ gaïayasi / KSak_2.17:>3% rà -- (sasmitam) katham etad bhavati saæbhÃvyate / KSak_2.17:>4% vidu -- yathà rÃja-anujena gantavyaæ tathà gacchÃmi / KSak_2.17:>5% rà -- nanu tapo-vana-uparodha÷ pariharaïÅya iti sarvÃn ÃnuyÃtrikÃæs tvayÃ+eva saha prasthÃpayÃmi / KSak_2.17:>6% vidu -- (sagarvam) tena hi yuva-rÃjo 'smi+idÃnÅæ saæv­tta÷ / KSak_2.17:>7% rà -- (svagatam) capalo 'yaæ baÂu÷ / kadÃcid asmat-prÃrthanÃm anta÷-purebhya÷ kathayet / bhavatu / enam evaæ vak«ye / (vidÆ«akaæ haste g­hÅtvà / prakÃÓam) vayasya ­«i-gauravÃd ÃÓramaæ gacchÃmi / na khalu satyam eva tÃpasa-kanyakÃyÃæ mama+abhilëa÷ / paÓya / _________________________ * kva vayaæ kva parok«a-manmatho m­ga-ÓÃvai÷ samam edhito jana÷ / * parihÃsa-vijalpitaæ sakhe parama-arthena na g­hyatÃæ vaca÷ // KSak_2.18 // KSak_2.18:>1% vidu -- atha kim / KSak_2.18:>2% (iti ni«krÃntÃ÷ sarve) iti dvitÅyo 'Çka÷ / ************************************************************************** t­tÅyo 'Çka÷ KSak_3.1:<1% (tata÷ praviÓati kuÓÃn ÃdÃya yajamÃna-Ói«ya÷) _________________________ KSak_3.1:<1% Ói«ya -- aho mahÃnubhÃva÷ pÃrthivo du«yanta÷ / yat pravi«Âa-mÃtra eva+ÃÓramaæ tatra-bhavati nirupadravÃïi na÷ karmÃïi saæv­ttÃni / * kà kathà bÃïa-saædhÃne jyÃ-Óabdena+eva dÆrata÷ / * huækÃreïa+iva dhanu«a÷ sa hi vighnÃn apohati // KSak_3.1 // KSak_3.1:>1% yÃvad imÃn vedi-saæstaraïa-arthaæ darbhÃn ­tvigbhya upaharÃmi / (parikramya+avalokya ca / ÃkÃÓe) priyaævade kasya idam uÓÅra-anulepanaæ m­ïÃlavanti ca nalinÅ-patrÃïi nÅyante / (Órutim abhinÅya) kiæ bravÅ«i / Ãtapa-laÇghanÃd balavad asvasthà Óakuntalà tasyÃ÷ ÓarÅra-nirvÃpaïÃya+iti / KSak_3.1:>2% tarhi yatnÃd upacaryatÃm / sà khalu bhagavata÷ kaïvasya kula-pater ucchvasitam / aham api tÃvad vaitÃnikaæ ÓÃnty udakam asyai gautamÅ-haste visarjayi«yÃmi / KSak_3.1:>3% (iti ni«krÃnta÷) KSak_3.1:>4% vi«kambhaka÷ / KSak_3.1:>5% (tata÷ praviÓati kÃmayamÃna-avastho rÃjÃ) KSak_3.1:>6% rÃjà -- (sacintaæ ni÷Óvasya) p.84 _________________________ * jÃne tapaso vÅryaæ sà bÃlà paravatÅ+iti me viditam / * alam asmi tato h­dayaæ tathÃ+api na+idaæ nivartayitum // KSak_3.2 // KSak_3.2:>1% (madana-bÃdhÃæ nirÆpya) bhagavan kusuma-Ãyudha tvayà candramasà ca viÓvasanÅyÃbhyÃm atisaædhÅyate kÃmi-jana-sÃrtha÷ / kuta÷ / _________________________ * tava kusuma-Óaratvaæ ÓÅta-raÓmitvam indor * dvayam idam ayathÃ-arthaæ d­Óyate mad-vidhe«u / * vis­jati hima-garbhair agnim indur mayÆkhais * tvam api kusuma-bÃïÃn vajra-sÃrÅ-karo«i // KSak_3.3 // KSak_3.3:>1% athavà / * adya api nÆnaæ hara-kopa-vahninas tvayi jvalaty aurva iva+ambu-rÃÓau / * tvam anyathà manmatha mad-vidhÃnÃæ bhasma-avaÓe«a÷ katham ittham u«ïa÷ // KSak_3.3a // p.88 _________________________ * aniÓam api makara-ketur manaor rujam Ãvahann abhimato me / * yadi madira-Ãyata-nayanÃæ tÃm adhik­tya praharati+iti // KSak_3.4 // KSak_3.4:>1% (sakhedaæ parikramya) kva nu khalu saæsthite karmaïi sadasyair anuj¤Ãta÷ khinnam ÃtmÃnaæ vinodayÃmi / KSak_3.4:>2% (ni÷Óvasya) kiæ nu khalu me priyÃ-darÓanÃd ­te Óaraïam anyat / KSak_3.4:>3% yÃvad enÃm anvi«yÃmi / (sÆryam avalokya) imÃm ugra-Ãtapa-velÃæ prÃyeïa latÃ-valayavatsu mÃlinÅ-tÅre«u sasakhÅ-janà Óakuntalà gamayati / KSak_3.4:>4% tatra+eva tÃvad gacchÃmi / (parikramya saæsparÓaæ rÆpayitvÃ) aho pravÃta-subhago 'yam uddeÓa÷ / _________________________ * Óakyam aravinda-surabhi÷ kaïa-vÃhÅ mÃlinÅ-taraÇgÃïÃm / * aÇgair anaÇga-taptair aviralam ÃliÇgituæ pavana÷ // KSak_3.5 // KSak_3.5:>5% (parikramya+avalokya ca) asmin vetasa-parik«ipte latÃ-maï¬ape saænihitayà Óakuntalayà bhavitavyam / tathà hi / _________________________ * abnyunnatà purastÃd avagìhà jaghana-gauravÃt paÓcÃt / * dvÃre 'sya pÃï¬u-sikate pada-paÇktir d­Óyate 'bhinavà // KSak_3.6 // KSak_3.6:>1% yÃvad viÂapa-antareïa+avalokayÃmi / (parikramya tathà k­tvà / sahar«am) aye labdhaæ netra-nirvÃïam / KSak_3.6:>2% e«Ã me manoratha-priyatamà sakusuma-Ãstaraïaæ ÓilÃ-paÂÂam adhiÓayÃnà sakhÅbhyÃm anvÃsyate / bhavatu /Óro«yÃmy ÃsÃæ viÓrambha-kathitÃni / (iti vilokayan sthita÷) KSak_3.6:>3% (tata÷ praviÓati yathÃ-ukta-vyÃpÃrà saha sakhÅbhyÃæ ÓakuntalÃ) p.90 KSak_3.6:>4% sakhyau -- (upavÅjya / sasneham) halà Óakuntare api sukhayati nalinÅ-patra-vÃta÷ / KSak_3.6:>5% Óaku -- kiæ vÅjayato mÃæ sakhyau / KSak_3.6:>6% (sakhyau vi«Ãdaæ nÃÂayitvà parasparam avalokayata÷) _________________________ KSak_3.7:<1% rÃjà -- balavad-asvastha-ÓarÅrà Óakuntalà d­Óyate / KSak_3.7:<2% (savitarkam) tat kim ayam Ãtapa-do«a÷ syÃd uta yathà me manasi vartate / (sa-abhilëaæ nirvarïya) atha và k­taæ saædehena / * stana-nyasta-uÓÅraæ praÓithila-m­ïÃla-eka-valayam * priyÃyÃ÷ sÃbÃdhaæ kim api kamanÅyaæ vapur idam / * samas tÃpa÷ kÃmaæ manasija-nidÃgha-prasarayor * na tu grÅ«masya+evaæ subhagam aparÃdhaæ yuvati«u // KSak_3.7 // p.92 KSak_3.7:>7% priyaævadà -- (jana-antikam) anasÆye tasya rÃjar«e÷ prathama-darÓana-Ãrabhya paryutsukÃ+iva Óakuntalà / kiæ nu khalv asyÃs tan-nimitto 'yam ÃtaÇko bhavet / KSak_3.7:>8% ana -- sakhi mama api+Åd­Óy ÃÓaÇkà h­dayasya / bhavatu / pravak«yÃmi tÃvad enÃm (prakÃÓam) / sakhi pra«ÂavyÃ+asi kim api / balavÃn khalu te saætÃpa÷ / KSak_3.7:>9% Óaku -- (pÆrva-ardhena ÓayanÃd utthÃya) halà kiæ vaktu-kÃmÃ+asi / KSak_3.7:>10% ana -- halà Óakuntale anabhyantare khalv ÃvÃæ madana-gatasya v­tta-antasya / kiæ tu yÃd­ÓÅ+itihÃsa-bandhe«u kÃmayamÃnÃnÃm avasthà ÓrÆyate tÃd­ÓÅæ tava paÓyÃmi / KSak_3.7:>11% kathaya kiæ nimittaæ saætÃpa÷ / vikÃraæ khalu parama-arthato 'j¤ÃtvÃ+anÃrambha-pratÅkÃrasya / KSak_3.7:>12% rÃjà -- anasÆyÃm apy anugato madÅyas tarka÷ / na hi svÃmi-prÃyeïa me darÓanam / KSak_3.7:>13% Óaku -- (Ãtma-gatam) balavÃn khalu me 'bhiniveÓa÷ / idÃnÅm api sahasÃ+etayor na Óaknomi nivedayitum /p.94 KSak_3.7:>14% priyaævadà -- sakhi Óakuntale su«Âhu e«Ã bhaïati / kim Ãtmana ÃtaÇkam upek«ase / anudivasaæ khalu parihÅyase 'Çgai÷ / kevalaæ lÃvaïyamayÅ chÃyà tvÃæ na mu¤cati / _________________________ KSak_3.8:<1% rÃjà -- avitatham Ãha priyaævadà / tathà hi * k«Ãma-k«Ãma-kapolam Ãnanam ura÷ kÃÂhinyam ukta-stanam * madhya÷ klÃntatara÷ prakÃma-vinatÃv aæsau chavi÷ pÃï¬urà / * Óocyà ca priya-darÓanà ca madana-kli«ÂÃ+iyam Ãlak«yate * patrÃïÃm iva Óo«aïena marutà sp­«Âà latà mÃdhavÅ // KSak_3.8 // KSak_3.8:>1% Óaku -- sakhi kasya vÃ+anyasya kathayi«yÃmi / kiætv ÃyÃsayitrÅ+idÃnÅæ vÃæ bhavi«yÃmi / KSak_3.8:>2% ubhe -- ata eva khalu nirbandha / snigdha-jana-saævibhaktaæ hi du÷khaæ sahya-vedanaæ bhavati / p.96 _________________________ KSak_3.9:<1% rÃjà -- * p­«Âà janena sama-du÷kha-sukhena bÃlà * na+iyaæ na vak«yati mano-gatam Ãdhi-hetum / * d­«Âo viv­tya bahuÓo 'py anayà sat­«ïam * atra-antare Óravaïa-kÃtaratÃæ gato 'smi // KSak_3.9 // KSak_3.9:>3% Óaku -- sakhi yata÷-prabh­ti mama darÓana-patham Ãgata÷ sa tapo-vana-rak«ità rÃjar«i÷ (ity artha-ukte lajÃæ nÃÂayati) KSak_3.9:>4% ubhe -- kathayatu priya-sakhÅ / KSak_3.9:>5% Óaku -- tata Ãrabhya tadgatena+abhilëeïa etad avasthÃ+asmi saæv­ttà / _________________________ KSak_3.10:<1% rÃjà -- (sahar«am) Órutaæ Órotavyam / * smara eva tÃpa-hetur nirvÃpayità sa eva me jÃta÷ / * divasa iva+abhra-ÓyÃmas tapa-atyaye jÅva-lokasya // KSak_3.10 //p.98 KSak_3.10:>1% Óaku -- tad yadi vÃm anumataæ tathà vartethÃæ yathà tasya rÃjar«er anukampanÅyà bhavÃmi / anyathÃ+avaÓyaæ si¤cata me tila-udakam / KSak_3.10:>2% rÃjà -- saæÓaya-chedi vacanam / KSak_3.10:>3% priyaævadà -- (jana-antikam) anasÆye dÆra-gata-manmathÃ+ak«amÃ+iyaæ kÃla-haraïasya / KSak_3.10:>4% yasmin baddha-bhÃvÃ+e«Ã sa lalÃma-bhÆta÷ pauravÃïÃm / tad yuktam asyà abhilëo 'bhinanditum / KSak_3.10:>5% ana -- tathà yathà bhaïasi / KSak_3.10:>6% pri -- (prakÃÓam) sakhi di«ÂyÃ+anurÆpas te 'bhiniveÓa÷ / sÃgaram ujjhitvà kutra và mahÃ-nady avatarati / ka idÃnÅæ sahakÃram antareïa+atimukta-latÃæ pallavitÃæ sahate / KSak_3.10:>7% rÃjà -- kim atra citraæ yadi viÓÃkhe ÓaÓa-aÇka-lekhÃm anuvartete / KSak_3.10:>8% ana -- ka÷ punar upÃyo bhaved yena+avilambitaæ nibh­taæ ca sakhyà manorathaæ saæpÃdayÃva÷ / KSak_3.10:>9% pri -- nibh­tam iti cintanÅyaæ bhavet / ÓÅghram iti sukaram / KSak_3.10:>10% ana -- katham iva /p.100/ KSak_3.10:>11% pri -- nanu sa rÃjar«ir asyÃæ snigdha-d­«Âyà sÆcita-abhilëa etÃn divasÃn prajÃgara-k­Óo lak«yate / _________________________ KSak_3.11:<1% rÃjà -- satyam itthaæ bhÆta eva+asmi / tathà hi * idam aÓiÓirair antas-tÃpÃd vivarïam aïÅ-k­tam * niÓi niÓi bhuja-nyasta-apÃÇga-prasÃribhir aÓrubhi÷ / * alabhilulita-jyÃ-ghÃta-aÇkaæ muhur maïi-bandhanÃt * kanaka-valayaæ srastaæ srastaæ mayà pratisÃryate // KSak_3.11 // KSak_3.11:>12% pri -- (vicintya) halà madana-lekho 'sya kriyatÃæ taæ sumano-gopitaæ k­tvà deva-prasÃdasya+apadeÓena tasya hastaæ prÃpayi«yÃmi / KSak_3.11:>13% ana -- rocate me sukumÃra÷ prayoga÷ kiæ và Óakuntalà bhaïati / KSak_3.11:>14% Óaku -- kiæ niyogo vÃæ vikalpyate / KSak_3.11:>15% pri -- tena hy Ãtmana upanyÃsa-pÆrvaæ cintaya tÃvat kim api lalita-pada-bandhanam / KSak_3.11:>16% Óaku -- halà cintayÃmy aham / avadhÅraïÃ-bhÅrukaæ punar vepate me h­dayam / p.102 _________________________ KSak_3.12:<1% rÃjà -- (sahar«am) * ayaæ sa te ti«Âhati saægama-utsuko * viÓaÇkase bhÅru yato 'vadhÅraïÃm / * labheta và prÃrthayità na và Óriyam * Óriyà durÃpa÷ katham Åpsito bhavet // KSak_3.12 // KSak_3.12:>1% sakhyau -- ayi Ãtma-guïa-avamÃnini ka idÃnÅæ ÓarÅra-nirvÃpayitrÅ ÓÃradÅæ jyotsnÃæ paÂa-antena vÃrayati / KSak_3.12:>2% Óaku -- (sasmitam) niyojitÃ+idÃnÅm asmi / (ity upavi«ÂÃæ cintayati) _________________________ KSak_3.13:<1% rÃjà -- sthÃne khalu vism­ta+nime«eïa cak«u«Ã priyÃm avalokayÃmi / yata÷ -- * unnamita-eka-bhrÆ-latam Ãnanam asyÃ÷ padÃni racayantyÃ÷ / * kaïÂakitena prathayati may anurÃgaæ kapolena // KSak_3.13 // KSak_3.13:>3% Óaku -- halà cintitaæ mayà gÅta-vastu / asaænihitÃni punar lekhana-sÃdhanÃni / KSak_3.13:>4% pri -- etasmi¤ Óuka-udara-sukumÃre nalinÅ-patre nakhair nik«ipta-varïaæ kuru /p.104 KSak_3.13:>5% Óaku -- (yathÃ-uktaæ rÆpayitvÃ) halà ӭïutam idÃnÅæ saægata-arthaæ na vÃ+iti / KSak_3.13:>6% ubhe -- avahite sva÷ / _________________________ KSak_3.14:<1% Óaku -- (vÃcayati) * tava na jÃne h­dayaæ mama puna÷ kÃmo divà api rÃtrÃv api / * nirgh­ïa tapati balÅyas tvayi v­tta-manorathÃyà aÇgÃni // KSak_3.14 // _________________________ KSak_3.15:<1% rÃjà -- (sahasÃ+upas­tya) * tapati tanu-gÃtri madanas tvÃm aniÓaæ mÃæ punar dahaty eva / * glapayati yathà ÓaÓa-aÇkaæ na tathà hi kumudvatÅæ divasa÷ // KSak_3.15 // KSak_3.15:>1% sakhyau -- (vilokya sahar«am utthÃya) svÃgatam avilambino manorathasya / KSak_3.15:>2% (ÓakuntalÃ+abhyutthÃtum icchati) _________________________ KSak_3.16:<1% rÃjà -- alam alam ÃyÃsena / p.106 * saæda«Âa-sukuma-ÓayanÃny ÃÓukta-anta-bisa-bhaÇga-surabhÅïi / * guru-paritÃpÃni na te gÃtrÃïy upacÃram arhanti // KSak_3.16 // KSak_3.16:>1% ana --- ita÷ ÓilÃ-tala-eka-deÓam alaækarotu vayasya÷ / KSak_3.16:>2% (rÃjÃ+upaviÓati / Óakuntalà salajjà ti«Âhati) KSak_3.16:>3% pri -- dvayor api yuvayor anyonya-anurÃga÷ pratyak«a÷ / sakhÅ-sneha÷ punar mÃæ punar ukta-vÃdinÅæ karoti / KSak_3.16:>4% rÃjà -- bhadre na+etat parhÃryam / vivak«itaæ hy anuktam anutÃpaæ janayati / KSak_3.16:>5% pri -- Ãpannasya vi«aya-nivÃsino janasya+Ãrti-hareïa rÃj¤Ã bhavitavyam ity e«a vo dharma÷ / KSak_3.16:>6% rÃjà -- na+asmÃt param / KSak_3.16:>7% pri -- tena hi+iyam Ãvayo÷ priya-sakhÅ tvÃm uddiÓya idam avasthÃ-antaraæ bhagavatà madanena+Ãropità / tad arhasy abhyupapattyà jÅvitam asyà avalambitum / KSak_3.16:>8% rÃjà -- bhadre sÃdhÃraïo 'yaæ praïaya÷ / sarvathÃ+anug­hÅto 'smi / KSak_3.16:>9% Óakuntalà -- (priyaævadÃm avalokya) halà kim anta÷-pura-viraha-paryutsukasya rÃjar«er uparodhena / _________________________ KSak_3.17:<1% rÃjà -- sundari (p.108) * idam ananya-parÃyaïam anyathà h­daya-saænihite h­dayaæ mama / * yadi samarthayase madira-Åk«aïe madana-bÃïa-hato 'smi hata÷ puna÷ // KSak_3.17 // KSak_3.17:>1% ana -- vayasya bahu-vallabhà rÃjÃna÷ ÓrÆyante / yathà nau priya-sakhÅ bandhu-jana-ÓocanÅyà na bhavati tathà nirvÃhaya / _________________________ KSak_3.18:<1% rÃjà -- bhadre kiæ bahunà * parigraha-bahutve 'pi dve prati«Âhe kulasya me / * samudra-rasanà ca+urvÅ sakhÅ ca yuvayor iyam // KSak_3.18 // KSak_3.18:>1% ubhe -- nirv­te sva÷ / KSak_3.18:>2% pri -- (sad­«Âi-k«epam) anasÆye e«a ito-datta-d­«Âir utsuko m­ga-potako mÃtaram anvi«yati / ehi / saæyojayÃva enam / (ity ubhe prasthite) KSak_3.18:>3% Óaku -- halà aÓaraïÃ+asmi / anyatarà yuvayor Ãgacchatu / KSak_3.18:>4% ubhe -- p­thivyÃ÷ ya÷ Óaraïaæ sa tava samÅpe vartate / (iti ni«krÃnte) KSak_3.18:>5% Óaku -- kathaæ gate eva / _________________________ KSak_3.19:<1% rÃjà -- alam Ãvegena / nanv ayam ÃrÃdhayità janas tava samÅpe vartate / * kiæ ÓÅtalai÷ klama-vinodibhir Ãrdra-vÃtÃn * sa¤cÃrayÃmi nalinÅ-dala-tÃla-v­ntai÷ / * aÇke nidhÃya karabha-Æru yathÃ-sukhaæ te * saævÃhayÃmi caraïÃv uta padma-tÃærau // KSak_3.19 // KSak_3.19:>1% Óaku -- na mÃnanÅye«v ÃtmÃnam aparÃdhayi«ye / (ity utthÃya gantum icchati) _________________________ KSak_3.20:<1% rÃjà -- sundari anirvÃïo divasa÷ iyaæ ca te ÓarÅra-avasthà / * uts­jya kusuma-Óayanaæ nalinÅ-dala-kalpita-stana-Ãvaraïam / * katham Ãtape gami«yasi paribÃdhÃ-pelavair aÇgai÷ // KSak_3.20 // KSak_3.20:>1% (iti balÃd enÃæ nivartayati) KSak_3.20:>2% Óaku -- paurava rak«a vinayam / madana-saætaptà api na khalv Ãtmana÷ prabhavÃmi / _________________________ KSak_3.21:<1% rÃjà -- bhÅru alaæ guru-jana-bhayena / d­«Âvà te vidita-dharmà tatra-bhavÃn na+atra do«aæ grahÅ«yati kula-pati÷ / paÓya /p.112 * gÃndharveïa vivÃhena bahvyo rÃjar«i-kanyakÃ÷ / * ÓrÆyante pariïÅtÃs tÃ÷ pit­bhiÓ ca+abhinanditÃ÷ // KSak_3.21 // KSak_3.21:>1% Óaku -- mu¤ca tÃvan mÃm / bhÆyo 'pi sakhÅ-janam anumÃnayi«ye / KSak_3.21:>2% rÃjà -- bhavatu / mok«yÃmi / KSak_3.21:>3% Óaku -- kadà / _________________________ KSak_3.22:<1* rÃjà -- * aparik«ata-komalasya yÃvat kusumasya+iva navasya «aÂpadena / * adharasya pipÃsatà mayà te sadayaæ sundari g­hyate raso 'sya // KSak_3.22 // KSak_3.22:>1% (iti mukham asyÃ÷ samunnamayitum icchati / Óakuntalà pariharati nÃÂyena) KSak_3.22:>2% (nepathye) KSak_3.22:>3% cakra-vÃka-vadhuke Ãmantrayasva saha-caram / upasthità rajanÅ / KSak_3.22:>4% Óaku -- (sasaæbhramam) paurava asaæÓayaæ mama ÓarÅra-v­tta-anta-upalambhÃya+Ãryà gautamÅ ita eva+Ãgacchati / tad viÂapa-antarito bhava / KSak_3.22:>5% rÃjà -- tathà / (ity ÃtmÃnam Ãv­tya ti«Âhati) KSak_3.22:>6% (tata÷ praviÓati pÃtra-hastà gautamÅ sakhyau ca) KSak_3.22:>7% sakhyau -- ita ita Ãryà gautamÅ / KSak_3.22:>8% gautamÅ -- (ÓakuntalÃm upetya) jÃte api laghu-saætÃpÃni te 'ÇgÃni /p.114 KSak_3.22:>9% Óaku -- Ãrye asti me viÓe«a÷ / KSak_3.22:>10% gautamÅ -- anena darbha-udakena nirÃbÃdham eva te ÓarÅraæ bhavi«yati / (Óirasi ÓakutalÃm abhyuk«ya) vatse pariïato divasa÷ / ehi uÂajam eva gacchÃma÷ / (iti prasthitÃ÷) KSak_3.22:>11% Óaku -- (Ãtma-gatam) h­daya prthamam eva sukha-upanate manorathe kÃtara-bhÃvaæ na mu¤casi / sÃnuÓaya-vighaÂitasya kathaæ te sÃæprataæ saætÃpa÷ / (pada-antare sthitvà / prakÃÓam) latÃ-valaya saætÃpa-hÃraka Ãmantraye tvÃæ bhÆyo 'pi paribhogÃya / (iti du÷khena ni«krÃntà Óakuntalà saha+itarÃbhi÷) _________________________ KSak_3.23:<1% rÃjà -- (pÆrva-sthÃnam upetya / sani÷ÓvÃsam) aho vighnavatya÷ prÃthita-artha-siddhaya÷ / mahà hi * muhur aÇguli-saæv­ta-adhara-o«Âhaæ prati«edha-ak«ara-viklava-abhirÃmam / * mukham aæsa-vivarti pak«ma-lÃk«yÃ÷ katham apy unnamitaæ na cumbitaæ tu // KSak_3.23 // KSak_3.23:>1% kva nu khalu saæprati gacchÃmi / athavà iha+eva priyÃ-paribhukta-mukte latÃ-valaye muhÆrtaæ sthÃsyÃmi / KSak_3.23:>2% (sarvato 'valokya)p.116 _________________________ * tasyÃ÷ pu«pamayÅ ÓarÅra-lulità Óayyà ÓilÃyÃm iyam * klÃnto manmatha-lekha e«a nalinÅ-patre nakhair arpita÷ / * hastÃd bhra«Âam idaæ bisa-Ãbharaïam ity ÃsajyamÃna-Åk«aïo * nirgantuæ sahasà na vetasa-g­hÃc chaknomi ÓÆnyÃd api // KSak_3.24 // _________________________ KSak_3.25:<1% (ÃkÃÓe) rÃjan -- * sÃyaætane sadana-karmaïi saæprav­tte * vediæ huta-aÓanavatÅæ parita÷ prayastÃ÷ / * chÃyÃÓ caranti bahudhà bhayam ÃdadhÃnÃ÷ * saædhyÃ-payoda-kapiÓÃ÷ piÓita-aÓanÃnÃm // KSak_3.25 // KSak_3.25:>1% rÃjà -- ayam aham ÃgacchÃmi / (iti ni«krÃnta÷) t­tÅyo 'Çka÷ /p.118 ************************************************************************** caturtho 'dhyÃya÷ / KSak_4.1:<1% (tata÷ praviÓata÷ kusuma-avacayaæ nÃÂayantyau sakhyau / KSak_4.1:<2% ana -- halà priyaævade yady api gÃndharveïa vidhinà nirv­tta-kalyÃïà ÓakuntalÃ+anurÆpa-bhart­-gÃminÅ saæv­ttÃ+iti nirv­taæ me h­dayaæ tathÃ+apy etÃvac cintanÅyam / KSak_4.1:<3% pri -- katham iva /p.118 KSak_4.1:<4% ana -- adya sa rÃjar«ir i«Âiæ parisamÃpya+­«ibhir visarjita Ãtmano nagaraæ praviÓya+anta÷-pura-samÃgata ito+gataæ v­tta-antaæ smarati và na vÃ+iti / KSak_4.1:<5% pri -- visrabdhà bhava / na tÃd­Óà Ãk­ti-viÓe«Ã guïa-virodhino bhavanti / tÃta idÃnÅm imaæ v­tta-antaæ Órutvà na jÃne kiæ pratipatsyata iti / KSak_4.1:<6% ana -- yathÃ+ahaæ paÓyÃmi tathà tasya+anumataæ bhavet / KSak_4.1:<7% pri -- katham iva / KSak_4.1:<8% ana -- guïavate kanyakà pratipÃdanÅyà ity ayaæ tÃvat prathama÷ saækalpa÷ / taæ yadi daivam eva saæpÃdayati nanv aprayÃsena k­ta-artho guru-jana÷ / KSak_4.1:<9% pri -- (pu«pa-bhÃjanaæ vilokya) sakhi avacitÃni bali-karma-paryÃptÃni kusumÃni /p.122 KSak_4.1:<10% ana -- nanu sakhyÃ÷ ÓakuntalÃyÃ÷ saubhÃgya-devatÃ+arcanÅyà / KSak_4.1:<11% pri -- yujyate / (iti tad eva karma+abhinayata÷) KSak_4.1:<12% (nepathye) KSak_4.1:<13% ayam ahaæ bho÷ / KSak_4.1:<14% ana -- (karïaæ dattvÃ) sakhi atithÅnÃm iva niveditam / KSak_4.1:<15% pri -- nanu+uÂaja-saænihità Óakuntalà / _________________________ KSak_4.1:<1% ana -- adya punar h­dayena+asaænihità / alam etÃvadbhi÷ kusumai÷ / (iti prasthite) (nepathye) KSak_4.1:<2% Ã÷ atithi-paribhÃvini -- * vicintayantÅ yam ananya-mÃnasà * tapo-dhanaæ vetsi na mÃm upasthitam / * smari«yati tvÃæ na sa bodhito 'pi san * kathÃæ pramatta÷ prathamaæ k­tÃm iva // KSak_4.1 //p.122 KSak_4.1:>2% pri -- hà dhig ghà dhik / apriyam eva saæv­ttam / kasminn api pÆjÃ-arhe 'parÃddhà ÓÆnya-h­dayà Óakuntalà / (puro 'valokya) KSak_4.1:>3% na khalu yasmin kasminn api / e«a durvÃsÃ÷ sulabha-kopo mahar«i÷ / tathà Óaptvà vega-bala-utphullayà durvÃrayà gatyà pratiniv­tta÷ / KSak_4.1:>4% ana -- ko 'nyo huta-vahÃd dagdhuæ prabhavati / gaccha / pÃdayo÷ praïamya nivartaya enaæ yÃvad aham argha-udakam upakalpayÃmi / KSak_4.1:>5% pri -- tathà (iti ni«krÃntÃ) KSak_4.1:>6% ana -- (pada-antare skhalitaæ nirÆpya) aho Ãvega-skhalitayà gatyà prabhra«Âaæ mama+agra-hastÃt pu«pa-bhÃjanam / (iti pu«pa-uccayaæ rÆpayati) KSak_4.1:>7% (praviÓya) KSak_4.1:>8% pri -- sakhi prak­ti-vakra÷ sa kasya+anunayaæ pratig­hïÃti / kim api puna÷ sÃnukroÓa÷ k­ta÷ / KSak_4.1:>9% ana -- (sasmitam+tasmin bahv etad api / kathaya / KSak_4.1:>10% pri -- yadà nivartituæ na+icchati tadà vij¤Ãpito mayà / KSak_4.1:>11% bhagavan prathama iti prek«ya+avij¤Ãta-tapa÷-prabhÃvasya duhit­-janasya bhagavatÃ+eko 'parÃdho mar«ayitavya iti /p.124 KSak_4.1:>12% ana -- tatas tata÷ / KSak_4.1:>13% pri -- tato na me vacanam anyathÃ+bhavitum arhati kiæ tv abhij¤Ãna-Ãbharaïa-darÓanena ÓÃpo nivarti«yata iti mantrayamÃïa eva+antarhita÷ / KSak_4.1:>14% ana -- Óakyam idÃnÅm ÃÓvasitum / asti tena rÃjar«iïà saæprasthitena sva-nÃmadheya-aÇkitam aÇgulÅyakaæ smaraïÅyam iti svayaæ pinaddham / tasmin sva-adhÅna-upÃyà Óakuntalà bhavi«yati / KSak_4.1:>15% pri -- sakhi ehi / deva-kÃryaæ tÃvad asyà nirvartayÃva÷ / KSak_4.1:>16% (iti parikrÃmata÷) KSak_4.1:>17% pri -- (vilokya+anasÆye paÓya tÃvat / vÃma-hasta-upahita-vadanà ÃlikhitÃ+iva priya-sakhÅ / bhart­-gatayà cintayÃ+ÃtmÃnam api na+e«Ã vibhÃvayati / kiæ punar Ãgantukam / KSak_4.1:>18% ana -- priyaævade dvayor eva nau mukhe e«a v­tta-antas ti«Âhatu / rak«itavyà khalu prak­ti-pelavà priya-sakhÅ / KSak_4.1:>19% pri -- ko nÃma u«ïa-udakena navamÃlikÃæ si¤cati / KSak_4.1:>20% (iti ni«krÃnte) KSak_4.1:>21% vi«kambhaka÷ / KSak_4.1:>22% (tata÷ praviÓati supta-utthita÷ Ói«ya÷) _________________________ KSak_4.2:<1% Ói«ya -- velÃ-upalak«aïa-artham Ãdi«Âo 'smi tatra-bhavatà pravÃsÃd upÃv­ttena kÃÓyapena / prakÃÓaæ nirgatas tÃvad avalokayÃmi kiyad avaÓi«Âaæ rajanyà iti / (parikramya+avalokya ca) hanta prabhÃtam / tathà hi /p.126 * yÃty ekato 'sta-Óikharaæ patir o«adhÅnÃm * Ãvi«k­ta-aruïa-pura÷sara ekato 'rka÷ / * tejo-dvayasya yugapad-vyasana-udayÃbhyÃm * loko niyamyata iva+Ãtma-daÓa-antare«u // KSak_4.2 // api ca/ _________________________ * antarhite ÓaÓini sÃ+eva kumudvatÅ me * v­«Âiæ na nandayati saæsmaraïÅya-Óobhà / * i«Âa-pravÃsa-janitÃny abalÃ-janasya * du÷khÃni nÆnam atimÃtra-sudu÷sahÃni // KSak_4.3 // KSak_4.3:>1% (praviÓya+apaÂÅ-k«epeïa) KSak_4.3:>2% ana -- yady api nÃma vi«aya-parÃÇmukhasya janasya+etan na viditaæ tathÃ+api tena rÃj¤Ã ÓakuntalÃyÃm anÃryam Ãcaritam / KSak_4.3:>3% Ói«ya -- yÃvad upasthità homa-velÃæ gurave nivedayÃmi / KSak_4.3:>4% (iti ni«krÃnta÷) p.128 KSak_4.3:>5% ana -- pratibuddhà api kiæ kari«yÃmi / na ma ucite«v api nija-karaïÅye«u hasta-pÃdaæ prasarati / kÃma idÃnÅæ sakÃmo bhavatu yena+asatya-saædhe jane Óuddha-h­dayà sakhÅ padaæ kÃrità / athavà durvÃsa÷ ÓÃpa e«a vikÃrayati / KSak_4.3:>6% anyathà kathaæ sa rÃjar«is tÃd­ÓÃni mantrayitvÃ+etÃvata÷ kÃlasya lekha-mÃtram api na vis­jati / KSak_4.3:>7% tad ito 'bhij¤Ãnam aÇgulÅyakaæ tasya vis­jÃva÷ / du÷kha-ÓÅle tapasvi-jane ko 'bhyarthyatÃm / nanu sakhÅ-gÃmÅ do«a iti vyavasità api na pÃrayÃmi pravÃsa-pratiniv­ttasya tÃta-kÃÓyapasya du«yanta-pariïÅtÃm Ãpanna-sattvÃæ ÓakuntalÃæ nivedayitum / itthaæ gate 'smÃbhi÷ kiæ karaïÅyam / KSak_4.3:>8% (praviÓya) KSak_4.3:>9% pri -- (sahar«am) sakhi tvarasva tvarasva ÓakuntalÃyÃ÷ prasthÃna-kautukaæ nivartayitum / KSak_4.3:>10% ana -- sakhi katham etat /p.230 KSak_4.3:>11% pri -- Ó­ïu / idÃnÅæ sukha-Óayita-p­cchikà ÓakuntalÃ-sakÃÓaæ gatÃ+asmi / KSak_4.3:>12% ana -- tatas tata÷ / KSak_4.3:>13% pri -- tÃvad enÃæ lajjÃ-avanata-mukhÅæ pari«vajya tÃta-pÃÓyapena+evam abhinanditam / di«Âyà dÆma-Ãkulita-d­«Âer api yajamÃnasya pÃvaka eva+Ãhuti÷ patità / vatse suÓi«ya-paridattà vidyÃ+iva aÓocanÅyÃ+asi saæv­ttà / adya+eva ­«i-rak«itÃæ tvÃæ bhartu÷ sakÃÓaæ visarjayÃmi+iti / KSak_4.3:>14% ana -- atha kena sÆcitas tÃta-kÃÓyapasya v­tta-anta÷ / KSak_4.3:>15% pri -- agni-Óaraïaæ pravi«Âasya ÓarÅraæ vinà chandomayyà vÃïyà / KSak_4.3:>16% ana -- (savismayam) katham iva / _________________________ KSak_4.4:<1% pri -- (saæsk­tam ÃÓritya) * du«yantena+Ãhitaæ tejo dadhÃnÃæ bhÆtaye bhuva÷ / * avehi tanayÃæ brahmann agni-garbhÃæ ÓamÅm iva // KSak_4.4 // KSak_4.4:>1% ana -- (priyaævadÃm ÃÓli«ya) sakhi priyaæ me / kiæ tv adya+eva Óakuntalà nÅyata ity utkaïÂhÃ-sÃdhÃraïaæ parito«am anubhavÃmi / KSak_4.4:>2% pri -- sakhi ÃvÃæ tÃvad utkaïÂhÃæ vinodayi«yÃva÷ / sà tapasvinÅ nirv­tà bhavatu /p.132 KSak_4.4:>3% tena hy etasmiæÓ cÆta-ÓÃkhÃ-avalambite nÃli-kera-samudgaka etan nimittam eva kÃla-antara-k«amà nik«iptà mayà kesara-mÃlikà / KSak_4.4:>4% tad imÃæ hasta-saænihitÃæ kuru / yÃvad aham api tasyai m­ga-rocanÃæ tÅrtha-m­ttikÃæ durvÃ-kisalayÃni+iti maÇgala-samÃlambhanÃni viracayÃmi / KSak_4.4:>5% pri -- tathà kriyatÃm / (anasÆyà ni«krÃntà / priyaævadà nÃÂyena sumanaso g­hïÃti) KSak_4.4:>6% (nepathye) gautami ÃdiÓyantÃæ ÓÃrÇgarava-miÓrÃ÷ ÓakuntalÃ-nayanÃya / KSak_4.4:>7% pri - (karïaæ dattvÃ) anasÆye tvarasva tvarasva / ete khalu hastinÃpura-gÃmina ­«aya÷ ÓabdÃyyante / KSak_4.4:>8% (praviÓya samÃlambhana-hastÃ) KSak_4.4:>9% ana -- sakhi ehi / gacchÃva÷ / (iti parikrÃmata÷) KSak_4.4:>10% pri -- (vilokya) e«Ã sÆrya-udaya eva ÓikhÃ-majjità pratÅ«Âa-nÅvÃra-hastÃbhi÷ svasti-vÃcanikÃbhis tÃpasÅbhir abhinandyamÃnà Óakuntalà ti«Âhati / upasarpÃva enÃm / KSak_4.4:>11% (ity upasarpata÷) KSak_4.4:>12% (tata÷ praviÓati yathÃ-uddi«Âa-vyÃpÃrà Ãsanasthà ÓakuntalÃ) KSak_4.4:>13% tÃpasÅnÃm anyatamà -- (ÓakuntalÃæ prati) jÃte bhartur bahumÃna-sÆcakaæ mahÃ-devÅ-Óabdaæ labhasva /p.134 KSak_4.4:>14% dvitÅyà -- vatse vÅra-prasavinÅ bhava / KSak_4.4:>15% t­tÅyà -- vatse bhartur bahumatà bhava / KSak_4.4:>16% (ity ÃÓi«o dattvà gautamÅ-varjaæ ni«krÃntÃ÷) KSak_4.4:>17% sakhyau -- (upas­tya) sakhi sukha-majjanaæ te bhavatu / KSak_4.4:>18% Óaku -- svÃgataæ me sakhyo÷ / ito ni«Ådatam / KSak_4.4:>19% ubhe (maÇgala-pÃtrÃïy ÃdÃya / upaviÓya) halà sajjà bhava / yÃvat te maÇgala-samÃlambhanaæ viracayÃva÷ / KSak_4.4:>20% Óaku -- idam api bahu mantavyam /durlabham idÃnÅæ me sakhÅ-maï¬anaæ bhavi«yati / (iti bëpaæ vis­jati) KSak_4.4:>21% ubhe -- sakhi ucitaæ na te maÇgala-kÃle roditum / KSak_4.4:>22% pri -- Ãbharaïa-ucitaæ rÆpam ÃÓrama-sulabhai÷ prasÃdhanair viprakÃryate / KSak_4.4:>23% (praviÓya+upÃyana-hastÃv ­«i-kumÃrakau) KSak_4.4:>24% ubhau -- idam alaækaraïam / alaækriyatÃm atra-bhavatÅ / KSak_4.4:>25% (sarvà vilokya vismitÃ÷) KSak_4.4:>26% gautamÅ -- vatsa nÃrada kuta etat / p.136 KSak_4.4:>27% prathama÷ -- tÃta-kÃÓyapa-prabhÃvÃt / KSak_4.4:>28% gautamÅ -- kiæ mÃnasÅ siddhi÷ / _________________________ KSak_4.5:<1% dvitÅya÷ -- na khalu / ÓrÆyatÃm / tatra-bhavatà vayam Ãj¤aptÃ÷ ÓakuntalÃ-hetor vanaspatibhya÷ kusumÃny Ãhara iti / tata idÃnÅm * k«aumaæ kenacid indu-pÃï¬u taruïà mÃÇgalyam Ãvi«k­tam * ni«ÂhyÆtaÓ caraïa-upabhoga-sulabho lÃk«Ã-rasa÷ kenacit / * anyebhyo vana-devatÃ-kara-talair Ãparva-bhoga-utthitair * dattÃny ÃbharaïÃni tat-kisalaya-udbheda-pratidvandvibhi÷ // KSak_4.5 // KSak_4.5:>29% priyaævadà -- (ÓakuntalÃæ vilokya) halà anayÃ+abhyupapattyà sÆcità te bhartur gehe 'nubhavitavyà rÃja-lak«mÅ÷ / KSak_4.5:>30% (Óakuntalà vrŬÃæ rÆpayati) KSak_4.5:>31% prathama -- gautama ehy ehi / abhi«eka-uttÅrïÃya kÃÓyapÃya vanaspati-sevÃæ nivedayÃva÷ / KSak_4.5:>32% dvitÅya÷ -- tathà / KSak_4.5:>33% (iti ni«krÃntau) KSak_4.5:>34% sakhyau -- aye anupayukta-bhÆ«aïo 'yaæ jana÷ / citra-karma-paricayena+aÇge«u ta Ãbharaïa-viniyogaæ kurva÷ / KSak_4.5:>35% Óaku -- jÃne vÃæ naipunam / KSak_4.5:>36% (ubhe nÃÂyena+alaækruta÷) KSak_4.5:>37% (tata÷ praviÓati snÃna-uttÅrïa÷ kÃÓyapa÷)/p.138 _________________________ KSak_4.6:<1% kÃÓyaha -- * yÃsyaty adya ÓakuntalÃ+iti h­dayaæ saæsp­«Âam utkaïÂhayà * kaïÂha÷ stambhita-bëpa-v­tti-kalu«aÓ cintÃ-ja¬aæ darÓanam / * vaiklavyaæ mama tÃvad Åd­Óam idaæ snehÃd araïya-okasa÷ * pŬyante g­hiïa÷ kathaæ nu tanayÃ-viÓle«a-du÷khair navai÷ // KSak_4.6 // KSak_4.6:>1% (iti parikrÃmani) KSak_4.6:>2% sakhyau -- halà Óakuntale avasita-maï¬anÃ+asi / paridhatsva sÃæprataæ k«auma-yugalam / KSak_4.6:>3% (ÓakuntalÃ+utthÃya paridhatte) KSak_4.6:>4% gautamÅ -- jÃte e«a te Ãnanda-parivÃhiïà cak«u«Ã pari«vajamÃna iva gurur upasthita÷ / ÃcÃraæ tÃvat pratipadyasva / _________________________ KSak_4.7:<1% Óaku -- (savrŬam) tÃta vande / * kÃÓyapa -- vatse / yayÃter iva Óarmi«Âhà bhartur bahu-matà bhava / * sutaæ tvam api saærÃjaæ sÃ+iva pÆrum avÃpnuhi // KSak_4.7 // KSak_4.7:>5% gautamÅ -- bhagavÃn vara÷ khalv e«a÷ / na+ÃÓÅ÷ / KSak_4.7:>6% kÃÓyapa -- vatse ita÷ sadyo hutÃn agnÅn pradak«iïÅ-kuru«va / KSak_4.7:>7% (sarve parikrÃmanti) _________________________ KSak_4.8:<1% kÃÓyapa -- (­k-chandasÃ+ÃÓÃste)p.140 * amÅ vediæ parita÷ kÊpta-dhi«ïyÃ÷ samidvanta÷ prÃnta-saæstÅrïa-darbhÃ÷ / * apaghnanto duritaæ havya-gandhair vaitÃnÃs tvÃæ bahnaya÷ pÃvayantu // KSak_4.8 // KSak_4.8:>1% prati«Âhasva+idÃnÅm / (sad­«Âi-k«epam) kva te ÓÃrÇgarava-miÓrÃ÷ / (praviÓya) KSak_4.8:>2% Ói«ya -- bhagavann ime sma÷ / KSak_4.8:>3% kÃÓyapa -- bhaginyÃs te mÃrgam ÃdeÓaya / KSak_4.8:>4% ÓÃrÇgarava -- ita ito bhavatÅ / (sarve parikrÃmanti) _________________________ KSak_4.9:<1% kÃÓyapa -- bho bho÷ saænihitÃs tapo-vana-tarava÷ / * pÃtuæ na prathamaæ vyavasyati jalaæ yu«mÃsv apÅte«u yà * na+Ãdatte priya-maï¬anà api bhavatÃæ snehena yà pallavam / * Ãdye va÷ kusuma-prasÆti-samaye yasyà bhavaty utsava÷ * sÃ+iyaæ yÃti Óakuntalà pati-g­haæ sarvair anuj¤ÃyatÃm // KSak_4.9 // KSak_4.9:>5% (kokila-ravaæ sÆcayitvÃ)p.142 _________________________ * anumata-gamanà Óakuntalà tarubhir ayaæ vana-vÃsa-bandhubhi÷ / * paribh­ta-virutaæ kalaæ yathà prativacanÅ-k­tam ebhir Åd­Óam // KSak_4.10 // KSak_4.10:>1% (ÃkÃÓe) _________________________ * ramya-antara÷ kamalinÅ-haritai÷ sarobhiÓ * chÃyÃ-drumair niyamita-arka-mayÆkha-tÃpa÷ / * bhÆyÃt kuÓeÓaya-rajo-m­du-reïur asyÃ÷ * ÓÃnta-anukÆla-pavanaÓ ca ÓivaÓ ca panthÃ÷ // KSak_4.11 // KSak_4.11:>2% (sarve savismayam Ãkarïayanti) KSak_4.11:>3% gautamÅ -- jÃte j¤Ãti-jana-snigdhÃbhir anuj¤Ãta-gamanÃ+asi tapo-vana-devatÃbhi÷ / praïama bhagavatÅ÷ / KSak_4.11:>4% Óaku -- (sapraïÃmaæ parikramya / jana-antikam) halà priyaævade Ãrya-putra-darÓana-utsukÃyà apy ÃÓrama-padaæ parityajantyà du÷khena me caraïau purata÷ pravartate / _________________________ KSak_4.12:<1% pri -- na kevalaæ tapo-vana-viraha-kÃtarà sakhy eva / tvayÃ+upasthita-viyogasya tapo-vanasya api tÃvat samavasthà d­Óyate /p.144 * udgalita-darbha-kavalà m­gya÷ parityakta-nartanà mayÆrÃ÷ / * apas­ta-pÃï¬u-patrà mu¤canty aÓrÆïi+iva latÃ÷ // KSak_4.12 // KSak_4.12:>1% Óaku -- (sm­tvÃ) tÃta latÃ-bhaginÅæ vana-jyotsnÃæ tÃvad Ãmantrayi«ye / KSak_4.12:>2% kÃÓyapa -- avaimi te tasyÃæ sodaryÃ-sneham / iyaæ tÃvad daki«iïena / KSak_4.12:>3% Óaku -- (upetya latÃm ÃliÇgya) vana-jyotsne cÆta-saægatà api mÃæ pratyÃliÇga-ito-gatÃbhi÷ ÓÃkhÃ-bÃhÃbhi÷ / KSak_4.12:>4% adya-prabh­ti dÆra-parivartinÅ te khalu bhavi«yÃmi / _________________________ KSak_4.13:<1% kÃÓyapa -- * saækalpitaæ prathamam eva mayà tava+arthe * bhartÃram Ãtma-sad­Óaæ suk­tair gatà tvam / * cÆtena saæÓritavatÅ navamÃlikÃ+iyam * asyÃm ahaæ tvayi ca saæprati vÅta-cinta÷ // KSak_4.13 // KSak_4.13:>5% ita÷ panthÃnaæ pratipadyasva / KSak_4.13:>6% Óaku -- (sakhyau prati) halà e«Ã dvayor yuvayor haste nik«epa÷ / KSak_4.13:>7% sakhyau -- ayaæ jana÷ kasya haste samarpita÷ / (iti bëpaæ viharata÷) KSak_4.13:>8% kÃÓyapa -- anasÆye alaæ ruditvà / nanu bhavatÅbhyÃm eva sthirÅ-kartavyà Óakuntalà /p.146 KSak_4.13:>9% Óaku -- tÃta e«Ã+uÂaja-paryanta-cÃriïÅ garbha-mantharà m­ga-vadhÆr yadÃ+anagha-prasavà bhavati tadà mahyaæ kam api priya-nivedayit­kaæ visarjayi«yatha / KSak_4.13:>10% kÃÓyapa -- na+idaæ vismari«yÃma÷ / KSak_4.13:>11% Óaku -- (gati-bhaÇgaæ rÆpayitvÃ) ko nu khalv e«a nivasane me sajjate / (iti parÃvartate ) _________________________ KSak_4.14:<1% kÃÓyapa -- * yasya tvayà vraïa-viropaïam iÇgudÅnÃm * tailaæ nya«icyata mukhe kuÓa-sÆci-viddhe / * ÓyÃmÃka-mu«Âi-parivardhitako jahÃti * so 'yaæ na putra-k­taka÷ padavÅæ m­gas te // KSak_4.14 // KSak_4.14:>1% Óaku -- vatsa kiæ saha-vÃsa-parityÃginÅæ mÃm anusarasi / acira-prasÆtayà jananyà vinà vardhita eva / idÃnÅm api mayà virahitaæ tvÃæ tÃtaÓ cintayi«yati / nivartasva tÃvat / (iti rudatÅ prasthitÃ) _________________________ KSak_4.15:<1% kÃÓyapa -- * utpak«maïor nayanayor uparuddha-v­ttim * bëpaæ kuru sthiratayà virata-anubandham / * asminn alak«ita-nata-unnata-bhÆmi-bhÃge * mÃrge padÃni khalu te vi«amÅ-bhavanti // KSak_4.15 //p.148 KSak_4.15:>2% ÓÃrÇgarava÷ -- bhavagÃn / odaka-antaæ snigdho jano 'nugantavya iti ÓrÆyate / KSak_4.15:>3% tad idaæ saras-tÅram / atra saædiÓya pratigantum arhati / KSak_4.15:>4% kÃÓyapa -- tena hi+imÃæ k«Åra-v­k«a-chÃyÃm ÃÓrayÃma÷ / KSak_4.15:>5% (sarve parikramya sthitÃ÷ ) KSak_4.15:>6% kÃÓyapa -- (Ãtma-gatam) kiæ nu khalu tatra-bhavato du«yantasya yukta-rÆpam asmÃbhi÷ saæde«Âavyam / (iti cintayati) KSak_4.15:>7% Óaku -- (jana-antikam) halà paÓya / nalinÅ-patra-antaritam api saha-caram apaÓyanty Ãturà cakra-vÃkyy aÂati du«karam ahaæ karomi+iti / ________________________ KSak_4.16:<1% ana -- sakhi mÃ+evaæ mantrayasva / * e«Ã api priyeïa vinà gamayati rajanÅæ vi«Ãda-dÅrghatarÃm / * gurv api viraha-du÷kham ÃÓÃ-bandha÷ sÃhayati // KSak_4.16 // KSak_4.16:>1% kÃÓyapa -- ÓÃrÇgarava iti tvayà mad-vacanÃt sa rÃjà ÓakuntalÃæ puras-k­tya vaktavya÷ /p.150 KSak_4.16:>2% ÓÃrÇgarava -- Ãj¤Ãpayatu bhagavÃn / _________________________ KSak_4.17:<1% kÃÓyapa -- * asmÃn sÃdhu vicintya saæyama-dhanÃn uccai÷ kulaæ ca+Ãtmanas * tvayy asyÃ÷ katham apy bÃndhava-k­tÃæ sneha-prav­ttiæ ca tÃm / * sÃmÃnya-pratipatti-pÆrvakam iyaæ dÃre«u d­Óyà tvayà * bhÃgya-Ãyattam ata÷ paraæ na khalu tad-vÃcyaæ vadhÆ-bandhubhi÷ // KSak_4.17 // KSak_4.17:>3% ÓÃrÇgarava -- g­hÅta÷ saædeÓa÷ / KSak_4.17:>4% kÃÓyapa -- vatse tvam idÃnÅm anuÓÃsanÅyÃ+asi / vanaukaso 'pi santo laukikaj¤Ã vayam / KSak_4.17:>5% ÓÃrÇgarà -- na khalu dhimatÃæ kaÓcid avi«ayo nÃma / _________________________ KSak_4.18:<1% kÃÓyapa -- sà tvam ita÷ pati-kulaæ prÃpya -- * ÓuÓrÆ«asva gurÆn kuru priya-sakhÅ-v­ttiæ sapatnÅ-jane * bhart­-viprak­tà api ro«aïatayà mà sma pratÅpaæ gama÷ / * bhÆyi«Âhaæ bhava dak«iïà parijane bhÃgye«v anutsekinÅ * yÃnty evaæ g­hiïÅ-padaæ yuvatayo vÃmÃ÷ kulasya+Ãdhaya÷ // KSak_4.18 // KSak_4.18:>1% kathaæ và gautamÅ manyate / KSak_4.18:>2% gau -- etÃvÃn vadhhÆ-janasya+upadeÓa÷ / jÃte etat khalu sarvam avadhÃraya / p.152 KSak_4.18:>3% kÃÓyapa -- vatse pari«vajasva mÃæ sakhÅ-janaæ ca / KSak_4.18:>4% Óaku -- tÃta ita eva kiæ priyaævadÃ-anasÆye sakhyau nivarti«yete / KSak_4.18:>5% kÃÓyapa -- vatse ime api pradeye / na yuktam anayos tatra gantum / tvayà saha gautamÅ yÃsyati / KSak_4.18:>6% Óaku -- (pitaram ÃÓli«ya) katham idÃnÅæ tÃtasya+aÇkÃt paribhra«Âà malaya-taÂa-unmÆlità candana-latÃ+iva deÓa-antare jÅvitaæ dhÃrayi«yÃmi / _________________________ KSak_4.19:<1% kÃÓyapa -- vatse kim evaæ kÃtarÃ+asi / * abhijanavato bhartu÷ ÓlÃghye sthità g­hiïÅ-pade * vibhava-gurubhi÷ k­tyais tasya prati-k«aïam Ãkulà / * tanayam acirÃt prÃcÅ+iva+arkaæ prasÆya ca pÃvanam * mama virahajÃæ na tvaæ vatse Óucaæ gaïayi«yÃmi // KSak_4.19 // KSak_4.19:>7% (Óakuntalà pit÷ pÃdayo÷ patati) KSak_4.19:>8% kÃÓyapa -- yad icchÃmi te tad astu / KSak_4.19:>9% Óaku -- (sakhyÃv upetya) halà dve api mÃæ samam eva pari«vajethÃm / KSak_4.19:>10% sakhyau -- (tathà k­tvÃ) sakhi yadi nÃma sa rÃjà pratyabhij¤Ãna-mantharo bhavet tatas tasmÃy idam Ãtma-nÃmadheya-aÇkitam aÇgulÅyakaæ darÓaya /p.154 KSak_4.19:>11% Óaku -- anena saædehena vÃm ÃkampitÃ+asmi / KSak_4.19:>12% sakhyau -- mà bhai«Å÷ / atisneha÷ pÃpa-ÓaÇkÅ / KSak_4.19:>13% ÓÃrÇgarava -- yuga-antaram ÃrƬha÷ savità / tvvaratÃm atra-bhavatÅ / KSak_4.19:>14% Óaku -- (ÃÓrama-abhimukhÅ sthitavÃ) tÃta kadà nu bhÆyas tapo-vanaæ prek«i«ye / _________________________ KSak_4./20:<1% kÃÓyapa -- ÓrÆyatÃm / * bhÆtvà cirÃya caturanta-mahÅ-sapatnÅ * dau«yantim apratirathaæ tanayaæ niveÓya / * bhartrà tad-arpita-kuÂumba-bhareïa sÃrdham * ÓÃnte kari«yasi padaæ punar ÃÓrame 'smin // KSak_4./20 // KSak_4.20:>1% gautamÅ -- jÃte parihÅyate gamana-velà / nivartaya pitaram / athavà cireïa api puna÷ punar e«Ã+evaæ mantrayi«yate / nivartatÃæ bhavÃn / KSak_4.20:>2% kÃÓyapa -- vatse uparudhyate tapo 'nu«ÂhÃnam / KSak_4.20:>3% Óaku -- (bhÆya÷ pitaram ÃÓli«ya+tapaÓ-caraïa-pŬitaæ tÃta-ÓarÅram / tan mÃ+atimÃtraæ mama k­ta utkaïÂhasva / _________________________ KSak_4.21:<1% kÃÓyapa -- (sani÷ÓvÃsam) * Óamam e«yati mama Óoka÷ kathaæ nu vatse tvayà racita-pÆrvam / * uÂaja-dvÃra-virƬhaæ nÅvÃra-baliæ vilokayata÷ // KSak_4.21 // KSak_4.21:>4% gaccha / ÓivÃs te panthÃna÷ santu / KSak_4.21:>5% (ni«krÃntà Óakuntalà sahayÃyinaÓ ca) KSak_4.21:>6% sakhyau -- (ÓakuntalÃæ vilokya) hà dhig ghà dhik / antarhità Óakuntalà vana-rÃjyà /p.156 KSak_4.21:>7% kÃÓyapa -- (sani÷ÓvÃsam) anasÆye gatavatÅ vÃæ saha-cÃriïÅ / nig­hya Óokam anugacchataæ mÃæ prasthitam / KSak_4.21:>8% ubhe -- tÃta ÓakuntalÃ-virahitaæ ÓÆnyam iva tapo-vanaæ kathaæ praviÓÃva÷ / _________________________ KSak_4.22:<1% kÃÓyapa -- sneha-v­ttir evaæ darÓinÅ / (savimarÓaæ parikramya) hanta bho÷ ÓakuntalÃæ pati-kulaæ vis­jya labdham idÃnÅæ svÃsthyam / kuta÷ / * artho hi kanyà parakÅya eva tÃm adya saæpre«ya parigrahÅtu÷ / * jÃto mama+ayaæ viÓada÷ prakÃmaæ pratyarpita-nyÃsa iva+antar-Ãtmà // KSak_4.22 // KSak_4.22:>1% (iti ni«krÃntÃ÷ sarve) iti caturtho 'Çka÷ / p.158 ************************************************************************** pa¤camo 'Çka÷ / KSak_5.1:<1% (tata÷ praviÓaty Ãsanasho rÃjà vidÆ«akaÓ ca) KSak_5.1:<2% vidu -- (karïaæ dattvÃ) bho vayasya saægÅta-ÓÃla-antare 'vadhÃnaæ dehi / KSak_5.1:<3% kala-viÓuddhÃyà gÅte÷ svara-saæyoga÷ ÓrÆyate / jÃne tatra-bhavatÅ haæsa-padikà varïa-paricayaæ karoti+iti / _________________________ KSak_5.1:<1% rÃjà -- tÆ«ïÅæ bhava / yÃvad ÃkarïayÃmi / (ÃkÃÓe gÅyate) * abhinava-madhu-lolupas tvaæ tathà paricumbya cÆta-ma¤jarÅm / * kamala-vasati-mÃtra-nirv­to madhu-kara vism­to 'sy enÃæ katham // KSak_5.1 // KSak_5.1:>2% rÃjà -- aho rÃga-parivÃhiïÅ gÅti÷ / KSak_5.1:>3% vidu -- kiæ tÃvad gÅtyà avagato 'k«ara-artha÷ / KSak_5.1:>4% rà -- (smitaæ k­tvÃ) sak­t-k­ta-praïayo 'yaæ jana÷ / tad asyà devÅæ vasumatÅm antareïa mahad upÃlambhanaæ gato 'smi / sakhe mÃdhavya mad-vacanÃd ucyatÃæ haæsa-padikà / nipuïam upÃlabdhÃ÷ sma iti / KSak_5.1:>5% vidu -- yad bhavÃn Ãj¤Ãpayati / (utthÃya+bho vayasya g­hÅtasya tayà parakÅyair hastai÷ Óikhaï¬ake tìyamÃnasya+apsarasà vÅta-rÃgasya+iva na+asti+idÃnÅæ me mok«a÷ / KSak_5.1:>6% rà - gaccha / nÃgarika-v­ttyà saæj¤Ãpaya+enÃm / KSak_5.1:>7% vidu -- kà gati÷ / (iti ni«krÃntÃ÷) _________________________ KSak_5.2:<1% rà -- (Ãtma-gatam) kiæ nu khalu gÅtam evaæ vidha-artham Ãkarïya+i«Âa-jana-virahÃd ­te 'pi balavad-utkaïÂhito 'smi / athavà / * ramyÃïi vÅk«ya madhurÃæÓ ca niÓamya ÓabdÃn paryutsuko bhavati yat sukhito 'pi jantu÷ / * tac cetasà smarati nÆnam abodha-pÆrvaæ bhÃva-sthirÃïi janana-antara-sauh­dÃni // KSak_5.2 // KSak_5.2:>1% (iti paryÃkulas ti«Âhati)p.160 KSak_5.2:>2% (tata÷ praviÓati ka¤cukÅ) _________________________ KSak_5.3:<1% ka¤cukÅ -- aho nu khalv Åd­ÓÅm avasthÃæ pratipanno 'smi / * ÃcÃra ity avahitena mayà g­hÅtà * yà vetra-ya«Âir avarodha-g­he«u rÃj¤a÷ / * kÃle gate bahu-tithe mama sÃ+eva jÃtà * prasthÃna-viklava-gater avalambana-arthà // KSak_5.3 // KSak_5.3:>3% bho kÃmaæ dharma-kÃryam anatipÃtyaæ devasya / tathÃ+api+idÃnÅm eva dharma-ÃsanÃd utthitÃya punar uparodha-kÃri kaïva-Ói«ya-Ãgamanam asmai na+utsahe nivedayitum / athavÃ+aviÓramo 'yaæ loka-tantra-adhikÃra÷ / kuta÷ / _________________________ * bhÃnu÷ sak­d yukta-turaÇga eva rÃtriæ divaæ gandha-vaha÷ prayÃti / * Óe«a÷ sadà eva+Ãhita-bhÆmi-bhÃra÷ «a«Âha-aæÓa-v­tter api dharma e«a÷ // KSak_5.4 // KSak_5.4:>1% yÃvan niyogam anuti«ÂhÃmi / (parikramya+avalokya ca) e«a deva÷ -- _________________________ * prajÃ÷ prajÃ÷ svà iva tantrayitvà * ni«evate ÓrÃnta-manà viviktam / * yÆthÃni saæcÃrya ravi-pratapta÷ * ÓÅtaæ divà sthÃnam iva dvipa-indra÷ // KSak_5.5 // KSak_5.5:>2% (upagamya) jayatu jayatu deva÷ / ete khalu hima-girer upatyaka-araïya-vÃsina÷ kÃÓyapa-saædeÓam ÃdÃya sastrÅkÃs tapasvina÷ saæprÃptÃ÷ / Órutvà deva÷ pramÃïam /p.162 KSak_5.5:>3% rà -- (sÃdaram) kiæ kÃÓyapa-saædeÓa-hÃriïa÷ / KSak_5.5:>4% ka¤cukÅ -- atha kim / KSak_5.5:>5% rà -- tena hi mad-vacanÃd vij¤ÃpyatÃm upÃdhyÃha soma-rÃta÷ / amÆn ÃÓrama-vÃsina÷ Órautena vidhinà satk­tya svayam eva praveÓayitum arhasi+iti / aham apy atra tapasvi-darÓana-ucite pradeÓe sthita÷ pratipÃlayÃmi / KSak_5.5:>6% ka¤cukÅ -- yad Ãj¤Ãpayati deva÷ (iti ni«krÃnta÷) KSak_5.5:>7% rà -- (utthÃya) vetravati agni-Óaraïa-mÃrgam ÃdeÓaya / KSak_5.5:>8% pratihÃrÅ -- ita ito deva÷ / _________________________ KSak_5.6:<1% rà -- (parikrÃmati / adhikÃra-khedaæ nirÆpya) sarva÷ prÃrthitam artham adhigamya sukhÅ saæpadyate jantu÷ / rÃj¤Ãæ tu carita-arthatà du÷kha-uttarÃ+eva / * autsukya-mÃtram avasÃyayati prati«Âhà * kliÓnÃti labdha-paripÃlana-v­ttir eva / * na+atiÓrama-apanayanÃya yathà ÓramÃya * rÃjyaæ sva-hasta-dh­ta-daï¬am iva+Ãtapatram // KSak_5.6 // (nepathye) _________________________ KSak_5.7:<1% vaitÃlikau -- vijayatÃæ deva÷ / * prathama÷ -- sva-sukha-nirabhilëa÷ khidyase loka-heto÷ * pratidinam athavà te v­ttir evaæ vidhÃ+eva / * anubhavati hi mÆrdhnà padapa tÅvram u«ïam * Óamayati paritÃpaæ chÃyayà saæÓritÃnÃm // KSak_5.7 // _________________________ KSak_5.8:<1% dvitÅya÷ -- * niyamayasi vimÃrga-prasthitÃn Ãtta-daï¬a÷ * praÓamayasi vivÃdaæ kalpase rak«aïÃya / * atanu«u vibhave«u j¤Ãtaya÷ santu nÃma * tvayi tu parisamÃptaæ bandhu-k­tya prajÃnÃm // KSak_5.8 //p.166 KSak_5.8:>1% rÃjà -- ete klÃnta-manasa÷ punar navÅ-k­tÃ÷ sma÷ / (iti parikrÃmati) KSak_5.8:>2% pratihÃrÅ -- e«a abhinava-saæmÃrjana-saÓrÅka÷ saænihita-homa-dhenur agni-Óaraïa-alinda÷ / Ãrohatu deva÷ / _________________________ KSak_5.9:<1% rà -- (Ãruhya parijana-aæsa-avalambÅ ti«Âhati) vetravati kim uddiÓya bhagavatà kÃÓyapena mat-sakÃÓam ­«aya÷ pre«itÃ÷ syu÷ / * kiæ tÃvad vratinÃm upo¬ha-tapasÃæ vighnais tapo dÆ«itam * dharma-araïya-care«u kenacid uta prÃïi«v asac-ce«Âitam / * Ãhosvit prasavo mama+apacaritair vi«Âambhito vÅrudhÃm * ity ÃrƬha-bahu-pratarkam apariccheda-Ãkulaæ me mana÷ // KSak_5.9 // KSak_5.9:>3% pratihÃrÅ -- sucarita-nandina ­«ayo devaæ sabhÃjayitum Ãgatà iti tarkayÃmi / KSak_5.9:>4% (tata÷ praviÓanti gautamÅ sahitÃ÷ ÓakuntalÃæ puras-k­tya munaya÷ / puraÓ ca+e«Ãæ ka¤cukÅ purohitaÓ ca) KSak_5.9:>5% ka¤cukÅ -- ita ito bhavanta÷ / _________________________ KSak_5.10:<1% ÓÃrÇgarava -- ÓÃradvata /p.168 * mahÃ-bhÃga÷ kÃmaæ nara-patir abhinna-sthitir asau * na kaÓcid varïÃnÃm apatham apak­«Âo 'pi bhajate / * tathÃ+api+idaæ ÓaÓvat-paricita-viviktena manasà / * jana-ÃkÅrïaæ manye huta-vaha-parÅtaæ g­ham iva // KSak_5.10 // _________________________ KSak_5.11:<1% ÓÃradvata -- sthÃne bhavÃn pura-praveÓÃd itthaæ bhÆta÷ saæv­tta÷ / aham api * abhyaktam api snÃta÷ Óucir aÓucim iva prabuddha iva suptam / * baddham iva svaira-gatir janam iha sukha-saÇginam avaimi // KSak_5.11 // KSak_5.11:>1% Óaku -- (nimittaæ sÆcayitvÃ) aho kiæ me vÃma-itaran nayanaæ visphurati / KSak_5.11:>2% gautamÅ -- jÃte pratihatam amaÇgalam /sukhÃni te bhart­-kula-devatà vitarantu (iti parikrÃmati) KSak_5.11:>3% purohita -- (rÃjÃnaæ nirdiÓya+bho bhos tapasvina÷ asÃv atra-bhavÃn varïa-ÃÓramÃïÃæ rak«ità prÃg eva mukta-Ãsano va÷ pratipÃlayati / paÓyata enam / _________________________ KSak_5.12:<1% ÓÃrÇgarava -- bho mahÃ-brÃhmaïa kÃmam etad abhinandanÅyaæ tathÃ+api vayam atra madhyasthÃ÷ / kuta÷ (p.170) * bhavanti naærÃs tarava÷ phala-Ãgamair nava-ambubhir dÆra-vilambino ghanÃ÷ / * anuddhatÃ÷ sat-puru«Ã÷ sam­ddhibhi÷ svabhÃva eva+e«a para-upakÃriïÃm // KSak_5.12 // KSak_5.12:>1% pratÅhÃrÅ -- deva prasanna-mukha-varïà d­Óyante / jÃnÃmi viÓrabdha-kÃryà ­«aya÷ / _________________________ KSak_5.13:<1% rÃjà -- (ÓakuntalÃæ d­«ÂvÃ) atha+atra bhavatÅ -- * kà svid avaguïÂhanavatÅ na+atiparisphuÂa-ÓarÅra-lÃvaïyà / * madhye tapodhanÃnÃæ kisalayam iva pÃï¬u-patrÃïÃm // KSak_5.13 // KSak_5.13:>2% pratÅhÃrÅ -- deva kutÆhala-garbha÷ prahito na me tarka÷ prasarati / nanu darÓanÅyà punar asyà Ãk­tir lak«yate / KSak_5.13:>3% rÃjà -- bhavatu / anirvarïanÅyaæ para-kalatram / KSak_5.13:>4% Óaku -- (hastam urasi k­tvà / Ãtma-gatam) h­daya kim evaæ vepase / Ãrya-putrasya bhÃvam avadhÃrya dhÅraæ tÃvad bhava /p.172 KSak_5.13:>5% purohita -- (puro gatvÃ) ete vidhivad arcitÃs tapasvina÷ / kaÓcid e«Ãm upÃdhyÃya-saædeÓa÷ / taæ deva÷ Órotum arhati / KSak_5.13:>6% rÃjà - avahito 'smi / KSak_5.13:>7% ­«aya÷ -- (hastÃn udyamya) vijayasva rÃjan / KSak_5.13:>8% rà -- sarvÃn abhivÃdaye / KSak_5.13:>9% ­«aya÷ -- i«Âena yujyasva / KSak_5.13:>10% rà -- api nirvighna-tapaso munaya÷ / _________________________ KSak_5.14:<1% ­«aya÷ -- * kuto dharma-kriyÃ-vighna÷ satÃæ rak«itari tvayi / * tamas tapati dharma-aæÓau katham Ãvir bhavi«yati // KSak_5.14 // KSak_5.14:>1% rà -- arthavÃn khalu me rÃja-Óabda÷ / atha bhagavÃæl loka-anugrahÃya kuÓalÅ kÃÓyapa÷ / KSak_5.14:>2% ÓÃrÇgarava÷ -- svÃdhÅna-kuÓalÃ÷ siddhimanta÷ / sa bhavantam anÃmaya-praÓna-pÆrvakam idam Ãha / KSak_5.14:>3% rà -- kim Ãj¤Ãpayati bhagavÃn / _________________________ KSak_5.15:<1% Óà -- yan mitha÷-samayÃd imÃæ madÅyÃæ duhitaraæ bhavÃn upÃyaæsta tan mayà prÅtimatà yuvayor anuj¤Ãtam / kuta÷ * tvam arhatÃæ prÃgrasara÷ sm­to 'si na÷ * Óakuntalà mÆrtimatÅ ca satkriyà / * samÃnayaæs tulya-guïaæ vadhÆ-varam * cirasya vÃcyaæ na gata÷ prajÃ-pati÷ // KSak_5.15 // KSak_5.15:>4% tad idÃnÅm Ãpanna-sattvÃ+iyaæ pratig­hyatÃæ sahadharma-caraïÃya+iti / _________________________ KSak_5.16:<1% gautamÅ -- Ãrya kim api vaktu-kÃmÃ+asmi / na me vacana-avasaro 'sti / katham iti /p.174 * na+apek«ito guru-jano 'nayà tvayà p­«Âo na bandhu-jana÷ / * eka-ekasminn eva carite bhaïÃmi kim eka-ekam // KSak_5.16 // KSak_5.16:>1% Óaku -- (Ãtma-gatam) kiæ nu khalv Ãrya-putro bhaïati / KSak_5.16:>2% rà -- kim idam upanyastam / KSak_5.16:>3% Óaku -- (Ãtma-gatam) pÃvaka÷ khalu vacana-upanyÃsa÷ / _________________________ KSak_5.17:<1% Óà -- katham idaæ nÃma / bhavanta eva sutarÃæ loka-v­tta-anta-ni«ïÃtÃ÷ / * satÅm api j¤Ãti-kula-eka-saæÓrayÃm * jano 'nyathà bhart­matÅæ viÓaÇkate / * ata÷ samÅpe pariïetur i«yate / * priyÃ+apriyà và pramadà sva-bandhubhi÷ // KSak_5.17 // KSak_5.17:>4% rà -- kim atra-bhavatÅ mayà pariïÅta-pÆrvà / KSak_5.17:>5% Óaku -- (savi«Ãdam) h­daya sÃæprataæ te ÃÓaÇkà / _________________________ KSak_5.18:<1% Óà -- kiæ k­ta-kÃrya-dve«o dharmaæ prati vimukhatà k­ta-avaj¤Ã / KSak_5.18:<2% rà -- kuto 'yam asat-kalpanÃ-praÓna÷ / _________________________ KSak_5.18:<1% Óà -- * mÆrchanty amÅ vikÃrÃ÷ prÃyeïa+aiÓvarya-matte«u // KSak_5.18 // KSak_5.18:>1% rà -- viÓe«eïa+adhik«ipto 'smi /p.176 KSak_5.18:>2% gautamÅ -- jÃte muhhÆrtaæ mà lajjasva / apane«yÃmi tÃvat te 'vaguïÂhanam / tatas tvÃæ bhartÃ+abhij¤Ãsyati / _________________________ KSak_5.19:<1% rà -- (ÓakuntalÃæ nirvarïya / Ãtma-gatam) * idam upanatam evaæ rÆpam akli«Âa-kÃnti * prathama-parig­hÅtaæ syÃn na vÃ+ity avyavasyan / * bhramara iva vibhÃte kundam antas-tu«Ãram * na ca khalu parobhoktuæ na+api Óaknomi hÃtum // KSak_5.19 // KSak_5.19:>3% (iti vicÃrayan sthita÷) KSak_5.19:>4% pratÅhÃrÅ -- (svagatam) aho dharma-apek«ità bhartu÷ / Åd­Óaæ nÃma sukha-upanataæ rÆpaæ d­«Âà ko 'nyo vicÃrayati / KSak_5.19:>5% Óà -- bho rÃjan kim iti jo«am Ãsyate / KSak_5.19:>6% rà -- bhos tapo-dhanÃ÷ cintayann api na khalu svÅkaraïam atra-bhavatyÃ÷ smarÃmi / tat katham imÃm abhivyakta-sattva-lak«aïÃæ pratyÃtmÃnaæ k«etriïam aÓaÇkamÃna÷ pratipatsye / KSak_5.19:>7% Óakuntalà -- (apavÃrya) Ãryasya pariïaya eva saædeha÷ / kuta idÃnÅæ me dÆra-adhirohiïy ÃÓà /p.178 _________________________ KSak_5./20:<1% ÓÃr -- mà tÃvat / * k­ta-abhimarÓÃm anumanyamÃna÷ sutÃæ tvayà nÃma munir vimÃnya÷ / * mu«Âaæ pratigrÃhayatà svam arthaæ pÃtrÅ-k­to dasyur iva+asi yena // KSak_5./20 // KSak_5.20:>1% ÓÃradvata -- ÓÃrÇgarava vimara tvam idÃnÅm / Óakuntale vaktavyam uktam asmÃbhi÷ / so 'yam atra-bhavÃn evam Ãha / dÅyatÃm asmai pratyaya-prativacanam / KSak_5.20:>2% Óaku -- (apavÃrya) idam avasthhÃ-antaraæ gate tÃd­Óe 'nurÃge kiæ và smÃritena / ÃtmÃ+idÃnÅæ me ÓocanÅya iti vyavasitam etat / (prakÃÓam) KSak_5.20:>3% paurava yuktaæ nÃma te tathà purÃ+ÃÓrama-pade svabhÃva-uttÃna-h­dayam imaæ janaæ samaya-pÆrvaæ pratÃrya sÃæpratam Åd­Óair ak«arai÷ pratyÃkhyÃtum /p.180 _________________________ KSak_5.21:<1% rÃjà -- (karïau vidhÃya) ÓÃntaæ pÃpam / * vyapadeÓam Ãvilayituæ kim Åhase janam imam a pÃtayitum / * kÆlaæ ka«Ã iva sindhu÷ prasannam ambhas taÂa-taruæ ca // KSak_5.21 // KSak_5.21:>4% Óaku -- bhavatu / yadi parama-arthata÷ para-parigraha-ÓaÇkinà tvayÃ+evaæ prav­ttaæ tad+abhij¤Ãnena+anena tava+ÃÓaÇkÃm apane«yÃmi / KSak_5.21:>5% rÃjà -- udÃra÷ kalpa÷ / KSak_5.21:>6% Óaku -- (mudrÃ-sthÃnaæ parÃm­Óya) hà dhig ghà dhik / aÇgulÅyaka-ÓÆnyà me 'Çguli÷ / (iti savi«Ãdaæ gautamÅm avek«ate) KSak_5.21:>7% gautamÅ - nÆnaæ te Óakra-avatÃra-abhyantare ÓacÅ-tÅrtha-salilaæ vandamÃnÃyÃ÷ prabhra«Âam aÇgulÅyakam /p.182 KSak_5.21:>8% rÃjà -- (sasmitam) idaæ tat pratyutpanna-mati straiïam iti yad ucyate / KSak_5.21:>9% Óaku -- atra tÃvad vidhinà darÓitaæ prabhutvam / KSak_5.21:>10% rÃjà -- Órotavyam idÃnÅæ saæv­ttam / KSak_5.21:>11% Óaku -- nanv ekasmin divase navamÃlikÃ-maï¬ape nalinÅ-patra-bhÃjana-gatam udakaæ tava haste saænihitam ÃsÅt / KSak_5.21:>12% rÃjà -- Ó­ïumas tÃvat / KSak_5.21:>13% Óaku -- tat-k«aïe sa me putra-k­tako dÅrgha-apÃÇgo nÃma m­ga-potaka upasthita÷ / KSak_5.21:>14% tvayÃ+ayaæ tÃvat prathamaæ pibatv ity anukampinÃ+upacchandita udakena / na punas te 'paricayÃd hasta-abhyÃsam upagata÷ / paÓcÃt tasminn eva mayà g­hÅte salile 'nena k­ta÷ praïaya÷ / tadà tvam itthaæ prahasito 'si / sarva÷ sagandhe«u viÓvasiti / dvÃv apy atra+araïyakÃv iti /p.184 KSak_5.21:>15% rÃjà -- evam Ãdibhir Ãtma-kÃrya-nirvartinÅnÃm an­tamaya-vÃn madhubhir Ãk­«yate vi«ayiïa÷ / KSak_5.21:>16% gautamÅ -- mahÃ-bhÃga na+arhasy evaæ mantrayitum / tapovana-saævardhito 'nabhij¤o 'yaæ jana÷ kaitavasya / _________________________ KSak_5.22:<1% rÃjà -- tÃpasa-v­ddhe / * strÅïÃm aÓik«ita-paÂutvam amÃnu«Å«u * saæd­Óyate kim uta yÃ÷ pratibodhavatya÷ / * prÃg-antarik«a-gamanÃs tvam apatya-jÃtam * anyair dvijai÷ para-bh­tÃ÷ khalu po«ayanti // KSak_5.22 // KSak_5.22:>1% Óaku -- (saro«am+anÃrya Ãtmano h­daya-anumÃnena prek«ase / ka idÃnÅm anyo dharma-ka¤cuka-praveÓinas t­ïa-channa-kÆpa-upamasya tava+anuk­tiæ pratipatsyate / _________________________ KSak_5.23:<1% rÃjà -- (Ãtma-gatam) saædigdha-buddhim Ãæ kurvann akaitava iva+asyÃ÷ kopo lak«yate / tathà hy anayà -- * mayy eva vismaraïa-dÃruïa-citta-v­ttau * v­ttaæ raha÷ praïayam apratipadyamÃne / * bhedÃd bhruvo÷ kuÂilayor atilohita-ak«yà * bhagnaæ Óara-Ãsanam iva+atiru«Ã smarasya // KSak_5.23 // KSak_5.23:>2% (prakÃÓam) bhadre prathitaæ du«yantasya caritam / tathÃ+api+idaæ na d­Óyate /p.186 KSak_5.23:>3% Óaku -- su«Âhu tÃvad atra svacchanda-cÃriïÅ k­tÃ+asmi yÃ+aham asya puru-vaæÓa-pratyayena mukha-madhor h­daya-vi«asya hasta-abhyÃsam upagatà / _________________________ KSak_5.24:<1% ÓÃrÇgarava -- ittham Ãtma-k­taæ cÃpalaæ dahati / * ata÷ parÅk«ya kartavyaæ viÓe«Ãt saægataæ raha÷ / * aj¤Ãta-h­daye«v evaæ vairÅ-bhavati sauh­dam // KSak_5.24 // KSak_5.24:>1% rÃjà -- ayi bho÷ kim atra-bhavatÅ-pratyayÃd eva+asmÃn saæyuta-do«a-ak«arai÷ k«iïutha / _________________________ KSak_5.25:<1% ÓÃrÇg --(sÃsÆyam) Órutaæ bhavadbhir adhara-uttaram / * à janmana÷ ÓÃÂhyam aÓik«ito yas tasya+apramÃïaæ vacanaæ janasya / * para-atisaædhÃnam adhÅyate yair vidyÃ+iti te santu kila+Ãpta-vÃca÷ // KSak_5.25 //p.188 KSak_5.25:>2% rÃjà -- bho÷ satya-vÃdinn abhyupagataæ tÃvad asmÃbhir evam / kiæ punar imÃm atisaædhÃya labhyate / KSak_5.25:>3% ÓÃrÇg -- vinipÃta÷ / KSak_5.25:>4% rÃjà -- vinipÃta÷ pauravai÷ prÃrthyata iti na Óraddheyam etat / _________________________ KSak_5.26:<1% ÓÃrad -- ÓÃrÇgarava kim uttareïa / anu«Âhito guro÷ saædeÓa÷ / pratinivartÃmahe vayam / (rÃjÃnaæ prati) * tad e«Ã bhavata÷ kÃntà tyaja vÃ+enÃæ g­hÃïa và / * upapannà hi dÃre«u prabhutà sarvato-mukhÅ // KSak_5.26 // KSak_5.26:>1% gautami gaccha+agrata÷ / (iti prasthitÃ÷) KSak_5.26:>2% Óaku -- katham anena kitavena vipralabdhÃ+asmi / yÆyam api mÃæ parityajatha / (ity anuprati«Âhate) KSak_5.26:>3% gautamÅ -- (sthitvÃ) vatsa ÓÃrÇgarava anugacchati+iyaæ khalu na÷ karuïa-paridevinÅ Óakuntalà / pratyÃdeÓa-paru«e bhartari kiæ và me putrikà karotu /p.190 KSak_5.26:>4% ÓÃrÇg -- (saro«aæ niv­tya) kiæ puro-bhÃge svÃtantryam avalambase / (Óakuntalà bhÅtà vepate) _________________________ KSak_5.27:<1% ÓÃrÇg -- Óakutale / * yadi yathà vadati k«itipas tathà * tvam asi kiæ pitur utkulayà tvayà / * atha tu vetsi Óuci vratam Ãtmana÷ * pati-kule tava dÃsyam api k«amam // KSak_5.27 // KSak_5.27:>5% ti«Âha / sÃdhayÃmo vayam / _________________________ KSak_5.28:<1% rÃjà -- bhos tapasvin kim atra-bhavatÅæ vipralabhase / * kumudÃny eva ÓaÓa-aÇka÷ savità bodhayati paÇkajÃny eva / * vaÓinÃæ hi para-parigraha-saæÓle«a-parÃÇmukhÅ v­tti÷ // KSak_5.28 // KSak_5.28:>1% ÓÃrÇg -- yadà tu pÆrva-v­ttam anya-saÇgÃd vism­to bhavÃæs tadà katham adharma-bhÅru÷ / _________________________ KSak_5.29:<1% rÃjà -- bhavantam eva+atra guru-lÃghavaæ p­cchÃmi / * mƬha÷ syÃm aham e«Ã và vaden mithyÃ+iti saæÓaye / * dÃra-tyÃgÅ bhavÃmy Ãho para-strÅ-sparÓa-pÃæsula÷ // KSak_5.29 // KSak_5.29:>2% purohita -- (vicÃrya) yadi tÃvad evaæ kriyatÃm / KSak_5.29:>3% rÃjà -- anuÓÃstu mÃæ bhavÃn / KSak_5.29:>4% purohita -- atra-bhavatÅ tavad Ã-prasavÃd asmad-g­he ti«Âhatu / kuta idam ucyata iti cet / tvaæ sÃdhubhir Ãdi«Âa-pÆrva÷ prathamam eva cakra-vartinaæ putraæ janayi«yasi+iti / sa cen muni-dauhitras tal-lak«aïa-upapanno bhavi«yati abhinandya Óuddha-antam enÃæ praveÓayi«yati / viparyaye tu pitur asyÃ÷ samÅpa-nayanam avasthitam eva / KSak_5.29:>5% rÃjà -- yathà gurubhyo rocate / KSak_5.29:>6% purohita -- vatse anugaccha mÃm / KSak_5.29:>7% Óaku -- bhagÃti vasudhe dehi me vivaram / (iti rudatÅ prasthità / ni«krÃntà saha purodhasà tapasvibhiÓ ca) KSak_5.29:>8% (rÃjà ÓÃpa-vyavahita-sm­ti÷ ÓakuntalÃ-gatam eva cintayati) KSak_5.29:>9% (nepathye) ÃÓcaryam ÃÓcaryam / KSak_5.29:>10% rÃjà -- (Ãkarïya) kiæ nu khalu syÃt / KSak_5.29:>11% (praviÓya) purohita -- (savismayam) deva adbhutaæ khalu saæv­ttam / KSak_5.29:>12% rÃjà -- kim iva / KSak_5.29:>13% purohita -- deva parÃv­tte«u kaïva-Ói«ye«u -- KSak_5.29:>14% sà nindanÅ svÃni bhÃgyÃni bÃlà bÃhu-utk«epaæ krandituæ ca prav­ttà / KSak_5.29:>15% rÃjà -- kiæ ca / _________________________ KSak_5.30:<1% purohita -- * strÅ-saæsthÃnaæ ca+apsaras tÅrtham ÃrÃd utk«ipya+enÃæ jyotir ekaæ jagÃma // KSak_5.30 // KSak_5.30:>1% (sarve vismayaæ rÆpayanti) KSak_5.30:>2% rÃjà -- bhagavan prÃg api so 'smÃbhir artha÷ pratyÃdi«Âa eva / kiæ v­thà tarkeïa+anvi«yate / viÓrÃmyatu bhavÃn / KSak_5.30:>3% purohita -- (vilokya) vijayasva (iti ni«krÃnta÷)p.194 KSak_5.30:>4% rÃjà -- vetravati paryÃkulo 'smi / Óayana-bhÆmi-mÃrgam ÃdeÓaya / KSak_5.30:>5% pratÅhÃrÅ -- ita ito deva÷ (iti prasthita÷) _________________________ KSak_5.31:<1% rÃjà -- * kÃmaæ pratyÃdi«ÂÃæ smarÃmi na parigrahaæ munes tanayÃm / * balavat tu dÆyamÃnaæ pratyÃyayati+iva mÃæ h­dayam // KSak_5.31 // KSak_5.31:>6% (iti ni«krÃntÃ÷ sarve) pa¤camo 'Çka÷ / ************************************************************************** «a«Âho 'Çka÷ / KSak_6.1:<1% (tata÷ praviÓati nÃgarika÷ ÓyÃla÷ paÓcÃd baddhaæ puru«am ÃdÃya rak«iïau ca) KSak_6.1:<2% rak«iïau -- (puru«aæ tìaitvÃ) are kumbhÅraka kathaya kutra tvayÃ+etan maïi-bandhana-utkÅrïa-nÃmadheyaæ rÃjakÅyam aÇgulÅyakaæ samÃsÃditam / KSak_6.1:<3% puru«a÷ -- (bhÅti-nÃÂitakena) prasÅdantu bhÃva-miÓrÃ÷ / na+aham Åd­Óa-karma-kÃrÅ / KSak_6.1:<4% prathama÷ -- kiæ Óobhano brÃhmaïa iti k­tvà (kalayitvÃ) rÃj¤Ã pratigraho datta÷ / KSak_6.1:<5% puru«a÷ -- Ó­ïuta+idÃnÅm / ahaæ Óakra-avatÃra-abhyantara-vÃsÅ dhÅvara÷ / KSak_6.1:<6% pÃÂaccara kim asmÃbhir jÃti÷ p­«Âà /p.269 KSak_6.1:<7% ÓyÃla÷ -- sÆcaka kathayatu sarvam anukrameïa / mÃ+enam antarà pratibadhnÅtam / KSak_6.1:<8% ubhau -- yad Ãvutta Ãj¤Ãpayati / kathaya / KSak_6.1:<9% puru«a÷ -- ahaæ jÃla-udgÃla-Ãdibhir matsya-bandhana-upÃyai÷ kuÂumba-bharaïaæ karomi / KSak_6.1:<10% ÓyÃla÷ -- (virahasya) viÓuddha idÃnÅm ÃjÅva÷ / _________________________ KSak_6.1:<1% puru«a÷ -- bharta÷ mÃ+evaæ bhaïa / * sahajaæ kila yad vininditaæ na khalu tat karma vivarjanÅyam / * paÓu-mÃraïa-karma-dÃruïo 'nukampÃ-m­dur eva Órotriya÷ // KSak_6.1 // KSak_6.1:>1% ÓyÃla÷ -- tatas tata÷ / KSak_6.1:>2% puru«a÷ -- ekasmin divase khaï¬aÓo rohita-matsyo mayà kalpita÷ / KSak_6.1:>3% yÃvat tasya+udara-abhyantare prek«e tÃvad idaæ ratna-bhÃsuram aÇgulÅyakaæ d­«Âam / KSak_6.1:>4% paÓcÃd aham asya vikrayÃya darÓayan g­hÅto bhÃva-miÓrai÷ / KSak_6.1:>5% mÃrayata và mu¤cata và / ayam asya+Ãgama-v­tta-anta÷ / KSak_6.1:>6% ÓyÃla÷ -- jÃnuka visra-gandhÅ godhÃdÅ matsya-bandha eva ni÷saæÓayam / KSak_6.1:>7% aÇgulÅyaka-darÓanam asya vimarÓayitavyam / rÃja-kulam eva gacchÃma÷ /p.198 KSak_6.1:>8% rak«iïau -- tathà / gaccha are granthi-bhedaka / (sarve parikrÃmanti) KSak_6.1:>9% ÓyÃla÷ -- sÆcaka imaæ gopura-dvÃre 'pramattau pratipÃlayataæ yÃvad idam aÇgulÅyakaæ yathÃ+Ãgamanaæ bhartre nivedya tata÷ ÓÃsanaæ pratÅ«ya ni«krÃmÃmi / KSak_6.1:>10% ubhau -- praviÓatv Ãvutta÷ svÃmi-prasÃdÃya / (iti ni«krÃnta÷ ÓyÃla÷) KSak_6.1:>11% prathama÷ -- jÃnuka cirÃyate khalv Ãvutta÷ / KSak_6.1:>12% dvitÅya÷ -- nanv avasara-upasarpaïÅyà rÃjÃna÷ / KSak_6.1:>13% prathama÷ -- jÃnuka sphurato mama hastÃv asya vadhasya sumanasa÷ pinaddhum / (iti puru«aæ nirdiÓati) KSak_6.1:>14% puru«a÷ -- na+arhati bhÃvo 'kÃraïa-mÃraïo bhavitum / KSak_6.1:>15% dvitÅya÷ -- (vilokya) e«a nau svÃmÅ patra-hasto rÃja-ÓÃsanaæ pratÅ«ya+ito+mukho d­Óyate / g­dhra-balir bhavi«yasi Óuno mukhaæ và drak«yasi / (praviÓya) KSak_6.1:>16% ÓyÃla÷ -- sÆcaka mucyatÃm e«a jÃla-upajÅvÅ / upapanna khalv asya+aÇgulÅyakasya+Ãgama÷ /p.200 KSak_6.1:>17% sÆcaka÷ -- yathÃ-Ãvutto bhaïati / e«a yama-sadanaæ praviÓya pratiniv­tta÷ / (iti puru«aæ parimukta-bandhanaæ karoti) KSak_6.1:>18% puru«a÷ -- (ÓyÃlaæ praïamya) bharta÷ atha kÅd­Óo ma ÃjÅva÷ / KSak_6.1:>19% e«a bhartrÃ+aÇgulÅyaka-mÆlya-saæmita÷ prasÃdo 'pi dÃpita÷ / (iti puru«Ãya svaæ prayacchati) KSak_6.1:>20% puru«a÷ -- (sapraïÃmaæ pratig­hya) bharta÷ anug­hÅto 'smi / KSak_6.1:>21% sÆcaka÷ -- e«a nÃma-anugraho yac chÆlÃd avatÃrya hasti-skandhe prati«ÂhÃpita÷ / KSak_6.1:>22% jÃnuka -- Ãvutt pÃrito«ikaæ kathayati tena+aÇgulÅyakena bhartu÷ saæmatena bhavitavyam iti / KSak_6.1:>23% ÓyÃla÷ -- na tasmin mahÃ-arhaæ ratnaæ bhartur bahu-matam iti tarkayÃmi / KSak_6.1:>24% tasya darÓanena bhartrÃ+abhimato jana÷ sm­ta÷ / muhÆrtaæ prak­ti-gambhÅro 'pi paryaÓru-nayana ÃsÅt / KSak_6.1:>25% sÆcaka÷ -- sevitaæ nÃma-Ãvuttena / KSak_6.1:>26% jÃnuka -- nanu bhaïa / asya k­te mÃtsyika-bhartur iti / (iti puru«am asÆyayà paÓyati) KSak_6.1:>27% puru«a÷ -- bhaÂÂÃraka ito 'rdhaæ yu«mÃkaæ sumano-mÆlyaæ bhavatu / KSak_6.1:>28% jÃnuka -- etÃvad yujyate /p.202 KSak_6.1:>29% ÓyÃla÷ -- dhÅvara mahattaras tvaæ priya-vayasyaka idÃnÅæ me saæv­tta÷ / kÃdambarÅ-sÃk«ikam asmÃkaæ prathama-sauh­dam i«yate / tat-Óauï¬ika-Ãpaïam eva gacchÃma÷ / KSak_6.1:>30% praveÓaka÷ / (tata÷ praviÓaty ÃkÃÓa-yÃnena sÃnumatÅ nÃma+apsarÃ÷) KSak_6.1:>31% sÃnumatÅ -- nirvartitaæ mayà paryÃya-nirvartanÅyam apsaras-tÅrtha-sÃænidhyaæ yÃvat sÃhu-janasya+abhi«eka-kÃla iti sÃæpratam asya rÃjar«er udantaæ pratyak«Å-kari«yÃmi / KSak_6.1:>32% menakÃ-saæbandhena ÓarÅra-bhÆtà me Óakuntalà / tayà ca duhit­-nimittam Ãdi«Âa-pÆrvÃ+asmi / KSak_6.1:>33% (samantÃd avalokya) kiæ nu khalu ­tu-utsave 'pi nirutsava-Ãrambham iva rÃja-kulaæ d­Óyate / KSak_6.1:>34% asti me vibhava÷ praïidhÃnena sarvaæ parij¤Ãtum / KSak_6.1:>35% kiæ tu sakhyà Ãdaro mayà mÃnaiyitavya÷ / KSak_6.1:>36% bhavatu / anayor eva+udyÃna-pÃlikayos tiraskariïÅ-praticchannà pÃrÓva-vartinÅ bhÆtvÃ+upalapsye / (iti nÃÂyena+avatÅrya sthitÃ) (tata÷ praviÓati cÆta-aÇkuram avalokayantÅ ceÂÅ / aparÃca p­«Âhatas tasyÃ÷) _________________________ KSak_6.2:<1% prathamà -- * ÃtÃæra-harita-pÃï¬ura jÅvita-sarvaæ vasanta-mÃsasya (yo÷) / * d­«Âo 'si cÆta-koraka ­tu-maÇgala tvÃæ prasÃdayÃmi // KSak_6.2 //p.206 KSak_6.2:>37% dvitÅyà -- parabh­tike kim ekÃkinÅ mantrayase / KSak_6.2:>38% prathamà -- madhukarike cÆta-kalikÃæ d­«ÂvÃ+unmattà parabh­tikà bhavati / KSak_6.2:>39% dvitÅyà -- (sahar«aæ tvarayÃ+upagamya) katham upasthito madhu-mÃsa÷ / KSak_6.2:>40% prathamà -- madhukarike tava+idÃnÅæ kÃla e«a mada-vibhrama-gÅtÃnÃm / KSak_6.2:>41% dvitÅyà -- sakhi avalambasva mÃæ yÃvad agra-pÃda-sthità bhÆtvà cÆta-kalikÃæ g­hÅtvà kÃma-deva-arcanaæ karomi / KSak_6.2:>42% prathamà -- yadi mama api khalv ardham arcana-phalasya / _________________________ KSak_6.3:<1% dvitÅyà -- akathite 'py etat saæpadyate yata ekam eva nau jÅvÅtaæ dvidhÃ-sthitaæ ÓarÅram / (sakhÅm avalambya sthità cÆta-aÇkuraæ g­hïÃti) KSak_6.3:<2% aye apratibuddho 'pi cÆta-prasavo 'tra bandhana-bhaÇga-surabhir bhavati (iti kapota-hastakaæ k­tvÃ) * tvam asi mayà cÆta-aÇkura datta÷ kÃmÃya g­hÅta-dhanu«e / * pathika-jana-yuvati-lak«ya÷ pa¤ca-abhyadhika÷ Óaro bhava // KSak_6.3 // KSak_6.3:>1% (iti cÆta-aÇkuraæ k«ipati) (praviÓya paÂÅ-k«epeïa kupita÷) / p.206 KSak_6.3:>2% ka¤cukÅ -- mà tÃvad anÃtmaj¤e / devena prati«iddhe vasanta-utsave tvam Ãæra-kalikÃ-bhaÇgaæ kim Ãrabhase / KSak_6.3:>3% ubhe (bhÅte) prasÅdatv Ãrya÷ / ag­hÅta-arthe ÃvÃm / _________________________ KSak_6.4:<1% ka¤cukÅ -- na kila Órutaæ yuvÃbhyÃæ yad vÃsantikais tarubhir api devasya ÓÃsanaæ pramÃïÅ-k­taæ tad-ÃÓrayibhi÷ patribhiÓ ca / tathà hi -- * cÆtÃnÃæ cira-nirgatà api kalikà badhnÃti na svaæ raja÷ * saænaddhaæ yad api sthitaæ kurabakaæ tat koraka-avasthayà / * kaïÂhe«u skhalitaæ gate 'pi ÓiÓire puæs-kokilÃnÃæ rutam * ÓaÇke saæharati smaro 'pi cakitas tÆïa-ardha-k­«Âaæ Óaram // KSak_6.4 // KSak_6.4:>4% sanumatÅ -- na+asti saædeha÷ / mahÃ-prabhÃvo rÃjar«i÷ / KSak_6.4:>5% prathamà -- Ãrya kati divasÃny Ãvayor mitrÃvasunà rëÂriyeïa bhaÂÂinÅ-pÃda-mÆlaæ pre«itayo÷ / atra ca nau pramada-vanasya pÃlana-karma samarpitam / tad-ÃgantukatayÃ+aÓruta-pÆrva ÃvÃbhyÃm e«a v­tta-anta÷ / KSak_6.4:>6% ka¤cukÅ -- bhavatu / na punar evaæ pravartitavyam / KSak_6.4:>7% ubhe -- Ãrya kautÆhalaæ nau / yady anena janena Órotavyaæ kathayatv Ãrya÷ kiæ nimittaæ bhartrà vasanta-utsava÷ prati«iddha÷ / p.208 KSak_6.4:>8% sÃnumatÅ -- utsava-priyÃ÷ khalu manu«yÃ÷ / guruïà kÃraïena bhavitavyam / KSak_6.4:>9% ka¤cukÅ -- bahulÅ-bhÆtam etat kiæ na kathyate / kim atra-bhavatyo karïa-pathaæ na+ÃyÃtaæ ÓakuntalÃ-pratyÃdeÓa-kaulÅnam / KSak_6.4:>10% ubhe -- Órutaæ rëÂriya-mukhÃd yÃvad aÇgulÅyaka-darÓanam / _________________________ KSak_6.5:<1% ka¤cukÅ -- tena hy alpaæ kathayitavyam / KSak_6.5:<2% yadÃ+eva khalu sva-aÇgulÅyaka-darÓanÃd anusm­taæ devena satya-mƬha-pÆrvà me tatra-bhavatÅ rahasi Óakuntalà mohÃt pratyÃdi«ÂÃ+iti tadÃ-prabh­ty eva paÓcÃt tÃpam upagato deva÷ / tathà hi -- * ramyaæ dve«Âi yathà purà prak­tibhir na pratyahaæ sevyate * ÓayyÃ-prÃnta-vivartanair vigamayaty unnidra eva k«apÃ÷ / * dÃk«iïyena dadÃti vÃcam ucitÃm anta÷-purebhyo yadà gotre«u * skhalitas tadà bhavati ca vrŬÃ-vilak«aÓ ciram // KSak_6.5 // KSak_6.5:>1% sÃnumatÅ -- priyaæ me / KSak_6.5:>2% ka¤cukÅ -- asmÃt prabhavato vaimanasyÃd utsava÷ pratyÃkhyÃta÷ / KSak_6.5:>3% ubhe -- yujyate / (nepathye) KSak_6.5:>4% etu etu bhavÃn / KSak_6.5:>5% ka¤cukÅ -- (karïaæ dattvÃ) aye / ita eva+abhivartate deva÷ / sva-karma-anu«ÂhÅyatÃm / KSak_6.5:>6% ubhe -- tathà /p.210 KSak_6.5:>7% (tata÷ praviÓati paÓcÃt-tÃpa-sad­Óa-ve«o rÃjà vidÆ«aka÷ pratÅhÃrÅ ca / KSak_6.5:>8% ka¤cukÅ -- (rÃjÃnam avalokya) aho sarvÃsv avasthÃsu ramaïÅyatvam Ãk­ti-viÓe«ÃïÃm / evam utsuko 'pi priya-darÓane deva÷ / tathà hi -- _________________________ * pratyÃdi«Âa-viÓe«a-maï¬ana-vidhir vÃma-prako«Âha-arpitam * bibhrat-käcanam ekam eva valayaæ ÓvÃsa-uparakta-adhara÷ / * cintÃ-jÃgaraïa-pratÃnta-nayanas tejo-guïÃd Ãtmana÷ * saæskÃra-ullikhito mahÃ-maïir iva k«Åïo 'pi na+Ãlak«yate // KSak_6.6 // KSak_6.6:>9% sÃnumatÅ -- (rÃjÃnaæ d­«ÂvÃ) sthÃne khalu pratyÃdeÓa-vimÃnità apy asya k­te Óakuntalà klÃmyati / _________________________ KSak_6.7:<1% rÃjà -- (dhyÃna-mandaæ parikramya) * prathamaæ sÃraÇga-ak«yà priyayà pratibodhyamÃnam api suptam / * anuÓaya-du÷khÃya idaæ hata-h­dayaæ saæprati vibuddham // KSak_6.7 // KSak_6.7:>1% sÃnumatÅ -- nanv ÅdeÓÃni tapasvinyà bhÃga-dheyÃni / KSak_6.7:>2% vidÆ«aka -- (apavÃrya) laÇghita e«a bhÆyo 'pi ÓakuntalÃ-vyÃdhinà / na jÃne kathaæ cikitsitavyo bhavi«yati+iti /p.212 KSak_6.7:>3% ka¤cukÅ -- (upagamya) jayatu jayatu deva÷ / mahÃ-rÃja pratyavek«itÃ÷ pramada-vana-bhÆmaya÷ yathÃ-kÃmam adhyÃstÃæ vinoda-sthÃnÃni mahÃ-rÃja÷ / KSak_6.7:>4% rÃjà -- vetravati mad-vacanÃd amÃtyam Ãrya-piÓunaæ brÆhi / cira-prabodhÃn na saæbhÃvitam asmÃbhir adya dharma-Ãsanam adhyÃsitum / yat pratyavek«itaæ paura-kÃryam Ãryeïa tat patram Ãropya dÅyatÃm iti / KSak_6.7:>5% pratÅhÃrÅ -- yad deva Ãj¤Ãpayati / (iti ni«krÃntÃ) KSak_6.7:>6% rÃjà -- vÃta-ayana tvam api svaæ niyogam aÓÆnyaæ kuru / KSak_6.7:>7% ka¤cukÅ -- yad Ãj¤Ãpayati deva÷ / (iti ni«krÃnta÷) KSak_6.7:>8% vidÆ«aka÷ -- k­taæ bhavatà nirmak«ikam / sÃæprataæ ÓiÓira-Ãtapa-cheda-ramaïÅye 'smin pramada-vana-uddeÓa ÃtmÃnaæ ramayi«yasi / _________________________ KSak_6.8:<1% rÃjà -- vayasya yad ucyate randhra-upanipÃtino 'narthà iti tad vyabhicÃri vaca÷ / kuta÷ -- p.214 * muni-sutÃ-praïaya-sm­ti-rodhinà * mama ca muktam idaæ tamasà mana÷ / * manasijena sakhe prahari«yatà * dhanu«i cÆta-ÓaraÓ ca niveÓita÷ // KSak_6.8 // KSak_6.8:>9% vidÆ«aka -- ti«Âha tÃvat / anena daï¬aka-këÂhena kandarpa-bÃïaæ nÃÓayi«yÃmi / (iti daï¬a-këÂham udyamya cÆta-aÇkuraæ pÃtayitum icchati) KSak_6.8:>10% rÃjà -- (sasmitam) bhavatu / d­«Âaæ brahma-varcasam / sakhe kva+upavi«Âa÷ priyÃyÃ÷ kiæcid+anukÃriïÅ«u latÃsu d­«Âiæ vilobhayÃmi / KSak_6.8:>11% vi«Æ«aka -- nanv Ãsanna-paricÃrikà caturikà bhavatà saædi«Âà / mÃdhavÅ-maï¬apa imÃæ velÃm ativÃhayi«ye / KSak_6.8:>12% tatra me citra-phalaka-gatÃæ sva-hasta-likhitÃæ tatra-bhavatyÃ÷ ÓakuntalÃyÃ÷ pratik­tim Ãnaya iti / KSak_6.8:>13% rÃjà -- Åd­Óaæ h­daya-vinodana-sthÃnam / tat tam eva mÃrgam ÃdeÓaya / KSak_6.8:>14% vidÆ«aka -- ita ito bhavÃn / (ubhau parikramata÷ / sÃnumaty anugacchati) KSak_6.8:>15% vidÆ«aka -- e«a maïi-ÓilÃ-paÂÂaka-sanÃtho mÃdhavÅ-maï¬apa upahÃra-ramaïÅyatayà ni÷saæÓayaæ svÃgatena+iva nau pratÅcchati / tat praviÓya ni«Ådatu bhavÃn / (ubhau praveÓaæ k­tvÃ-upavi«Âau) KSak_6.8:>16% sÃnumatÅ -- latÃ-saæÓrità drak«yÃmi tÃvat sakhyÃ÷ pratik­tam / tatas tasyai bhartur bahu-mukham anurÃgaæ nivedayi«yÃmi / (iti tathà k­tvà sthitÃ)p.216 KSak_6.8:>17% rÃjà -- sakhe sarvam idÃnÅæ smarÃmi ÓakuntalÃyÃ÷ prathama-v­tta-antam / kathitavÃn asmi bhavate ca / KSak_6.8:>18% sa bhavÃn pratyÃdeÓa-velÃyÃæ mat-samÅpa-gato na+ÃsÅt / KSak_6.8:>19% pÆrvam api na tvayà kadÃcit saækÅrtitaæ tatra-bhavatyà nÃma / kaccid aham iva vism­tavÃn asi tvam / KSak_6.8:>20% vidÆ«aka -- na vismarÃmi / kiæ tu sarvaæ kathayitvÃ+avasÃne punas tvayà parihÃsa-vijalpa e«a na bhÆta-artha ity ÃkhyÃtam / KSak_6.8:>21% mayà api m­t-piï¬a-buddhinà tathÃ+eva g­hÅtam / athavà bhavitavyatà khalu balavatÅ / KSak_6.8:>22% sÃnumatÅ -- evaæ nv idam / KSak_6.8:>23% rÃjà -- (dhyÃtvÃ) sakhe trÃyasva mÃm / KSak_6.8:>24% vidÆ«aka -- bho÷ kim etat / anupapannaæ khalv Åd­Óaæ tvayi / kadà api sat-puru«Ã÷ Óoka-vÃstavyà na bhavanti / nanu pravÃte 'pi ni«kampà giraya÷ / _________________________ KSak_6.9:<1% rÃjà -- vayasya nirÃkaraïa-viklavÃyÃ÷ priyÃyÃ÷ samavasthÃm anusm­tya balavad-aÓaraïo 'smi / sà hi -- * ita÷ pratyÃdeÓÃt sva-janam anugantuæ vyavasità * sthità ti«Âha ity uccair vadati guru-Ói«ye guru-same / * punar d­«Âiæ bëpa-prasara-kalu«Ãm arpitavatÅ * mayi krÆre yat tat savi«am iva Óalyaæ dahati mÃm // KSak_6.9 //p.218 KSak_6.9:>1% sÃnumatÅ -- aho / Åd­ÓÅ sva-kÃrya-paratà / asya saætÃpena+ahaæ rame / KSak_6.9:>2% vidÆ«aka -- bho÷ asti me tarka÷ kena+api tatra-bhavatyÃ+ÃkÃÓa-cÃriïÅ nÅtÃ+iti / KSak_6.9:>3% rÃjà -- ka÷ pati-devatÃm anya÷ parÃmar«Âum utsaheta / menakà kila sakhyÃs te janma-prati«ÂhÃ+iti ÓrutavÃn asmi / tat-sahacÃriïÅbhi÷ sakhÅ te h­tÃ+iti me h­dayam ÃÓaÇkate / KSak_6.9:>4% sÃnumatÅ -- saæmoha÷ khalu vismayanÅyo na pratibodha÷ / KSak_6.9:>5% vidÆ«aka -- yady evam asti khalu samÃgama÷ kÃlena tatra-bhavatyà / KSak_6.9:>6% rÃjà -- katham iva / KSak_6.9:>7% vidÆ«aka -- na khalu mÃtÃ-pitarau bhart­-viyoga-du÷khitÃæ duhitaraæ ciraæ dra«Âuæ pÃrayata÷ / _________________________ KSak_6.10:<1% rÃjà -- vayasya / * svapno nu mÃyà nu mati-bhramo nu * kli«Âaæ nu tÃvat phalam eva puïyam / * asaæniv­ttyai tad atÅtam ete * mano-rathà nÃma taÂa-prapÃtÃ÷ // KSak_6.10 //p.220 KSak_6.10:>8% vidÆ«aka -- mÃ+evam / nanv+aÇgulÅyakam eva nidarÓanam avaÓyaæ bhÃvya-cintanÅya÷ samÃgamo bhavati+iti / _________________________ KSak_6.11:<1% rÃjà -- (aÇgulÅyakaæ vilokya) aye idaæ tÃvad asulabha-sthÃna-bhraæÓi ÓocanÅyam / * tava sucaritam aÇgulÅya nÆnaæ * pratanu mama+iva vibhÃvyate phalena / * aruïa-nakha-manoharÃsu tasyÃÓ * cyutam asi labdha-padaæ yad aÇgulÅ«u // KSak_6.11 // KSak_6.11:>1% sÃnumatÅ -- yady anya-hasta-gataæ bhavet satyam eva ÓocanÅyaæ bhavet / KSak_6.11:>2% vidÆ«aka -- bho÷ iyaæ nÃma-mudrà kena+udghÃtena tatra-bhavatyà hasta-abhyÃsaæ prÃpità / KSak_6.11:>3% sÃnumatÅ -- mama api kautÆhalena+ÃkÃrita e«a÷ / KSak_6.11:>4% rÃjà -- ÓrÆyatÃm / sva-nagarÃya prasthitaæ mÃæ priyà sabëpam Ãha kiyac-cireïa+Ãrya-putra÷ pratipattiæ dÃsyati+iti / KSak_6.11:>5% vidÆ«aka -- tatas tata÷ / _________________________ KSak_6.12:<1% rÃjà -- paÓcÃd imÃæ mudrÃæ tad-aÇgulau niveÓayatà mayà pratyabhihità / * ekaikam atra divase divase madÅyaæ * nÃma+ak«araæ gaïaya gacchasi yÃvad antam / * tÃvat priye mad-avarodha-g­ha-praveÓaæ * netà janas tava samÅpam upai«yati+iti // KSak_6.12 // KSak_6.12:>6% tac ca dÃruïa-Ãtmanà mayà mohÃn na+anu«Âhitam / KSak_6.12:>7% sÃnumatÅ -- ramaïÅya÷ khalv avadhir vidhinà visaævÃdita÷ / KSak_6.12:>8% vidÆ«aka -- atha kathaæ dhÅvara-kalpitasya rohita-matsyasya+udara-abhyantara ÃsÅt / KSak_6.12:>9% rÃjà -- ÓacÅ-tÅrthaæ vandamÃnÃyÃ÷ sakhyÃs te hastÃd gaÇgÃ-srotasi paribhra«Âam / KSak_6.12:>10% vidÆ«aka -- yujyate / KSak_6.12:>11% sÃnumatÅ -- ata eva tapasvinyÃ÷ ÓakuntalÃyà adharma-bhÅror asya rÃjar«e÷ pariïaye saædeha ÃsÅt / KSak_6.12:>12% athavÃ+Åd­Óo 'nurÃgo 'bhij¤Ãnam apek«ate / katham iva+etat / KSak_6.12:>13% rÃjà -- upÃlapsye tÃvad idam aÇgulÅyakam / KSak_6.12:>14% vidÆ«aka -- (Ãtma-gatam) g­hÅto 'nena panthà unmattÃnÃm / _________________________ KSak_6.13:<1% rÃjà -- * kathaæ nu taæ bandhura-komala-aÇguliæ * karaæ vihÃyÃsi nimagnam ambhasi / athavà / * acetanaæ nÃma guïaæ na lak«ayen * mayaiva kasmÃd avadhÅrità priyà // KSak_6.13 // KSak_6.13:>1% vidÆ«aka -- (Ãtma-gatam) kathaæ bubhuk«ayà khÃditavyo 'smi / KSak_6.13:>2% rÃjà - priye akÃraïa-parityÃga-anuÓaya-tapta-h­dayas tÃvad anukampyatÃm ayaæ jana÷ punar-darÓanena / KSak_6.13:>3% (praviÓya+ÃpaÂÅ-k«epeïa citra-phalaka-hastÃ) KSak_6.13:>4% caturikà -- iyaæ citra-gatà bhaÂÂinÅ / (iti citra-phalakaæ darÓayati) KSak_6.13:>5% vidÆ«aka -- (vilokya) sÃdhu vayasya / madhura-avasthÃna-darÓanÅyo bhÃva-anupraveÓa÷ / skhalati+iva me d­«Âir nimna-unnata-pradeÓe«u / KSak_6.13:>6% sÃnumatÅ -- aho e«Ã rÃjar«er nipuïatà / jÃne sakhy agrato me vartata iti /p.226 _________________________ KSak_6.14:<1% rÃjà -- * yad yat sÃdhu na citre syÃt kriyate tat tad anyathà / * tathÃ+api tasyà lÃvaïyaæ rekhayà kiæcid anvitam // KSak_6.14 // KSak_6.14:>7% sÃnumatÅ -- sad­Óam etat paÓcÃt+tÃpa-guro÷ snehasya+anavalepasya ca / KSak_6.14:>8% vidÆ«aka -- bho÷ idÃnÅæ tisras tatra-bhavatyo d­Óyante / sarvÃÓ ca darÓanÅyÃ÷ / KSak_6.14:>9% katamÃ+atra tatra-bhavatÅ Óakuntalà / KSak_6.14:>10% sÃnumatÅ -- anabhij¤a÷ khalv Åd­Óasya rÆpasya mogha-d­«Âir ayaæ jana÷ / KSak_6.14:>11% rÃjà -- tvaæ tÃvat katamÃæ tarkayasi / KSak_6.14:>12% vidÆ«aka -- tarkayÃmi yÃ+e«Ã Óithila-bandhana-udvÃnta-kusumena keÓa-antena+udbhinna-sveda-bindunà vadanena viÓe«ato 'pas­tÃbhyÃæ bÃhubhyÃm avaseka-snigdha-taruïa-pallavasya cÆta-pÃdapasya pÃrÓva Å«at-pariÓrÃntÃ+iva+Ãlak«ità sà Óakuntalà / itare sakhyÃv iti / _________________________ KSak_6.15:<1% rÃjà -- nipuïo bhavÃn / asty atra me bhÃva-cihnam / * svinna-aÇguli-viniveÓo rekhÃ-prÃnte«u d­Óyate malina÷ / * aÓru ca kapola-patitaæ d­Óyam idaæ varïikÃ-ucchvÃsÃt // KSak_6.15 //p.228 KSak_6.15:>1% caturike ardha-likhitam etad vinoda-sthÃnam / gaccha / vartikÃæ tÃvad Ãnaya / KSak_6.15:>2% caturikà -- Ãrya mÃdhavya avalambasva citra-phalakaæ yÃvad ÃgacchÃmi / _________________________ KSak_6.16:<1% rÃjà - (ni÷Óvasya) * sÃk«Ãt priyÃm upagatÃm apahÃya pÆrvaæ citra-arpitÃæ punar imÃæ bahu manyamÃna÷ / * sroto-vahÃæ pathi nikÃma-jalÃm atÅtya jÃta÷ sakhe praïayavÃn m­ga-t­«ïikÃyÃm // KSak_6.16 // KSak_6.16:>3% vidÆ«aka -- (Ãtma-gatam) e«o 'tra-bhavÃn nadÅm atikramya m­ga-t­«ïikÃæ saækrÃnta÷ / (prakÃÓam) bho÷ aparaæ kim atra lekhitavyam / _________________________ KSak_6.17:<1% rÃjà -- ÓrÆyatÃm -- * kÃryà saikata-lÅna-haæsa-mithunà sroto-vahà mÃlinÅ * pÃtÃs tÃm abhito ni«aïïa-hariïà gaurÅ-guro÷ pÃvanÃ÷ / * ÓÃkhÃ-lambita-valkalasya ca taror nirmÃtum icchÃmy adha÷ * Ó­Çge k­«ïa-m­gasya vÃma-nayanaæ kaï¬ÆyamÃnÃæ m­gÅm // KSak_6.17 //p.230 KSak_6.17:>1% vidÆ«aka -- (Ãtma-gatam) yathÃ+ahaæ paÓyÃmi pÆritavyam anena citra-phalakaæ lamba-kÆrcÃnÃæ tÃpasÃnÃæ kadambai÷ / KSak_6.17:>2% rÃjà -vayasya anyac ca / ÓakuntalÃyÃ÷ prasÃdhanam abhipretam atra vism­tam asmÃbhi÷ / KSak_6.17:>3% vidÆ«aka -- kim iva / KSak_6.17:>4% sÃnumatÅ -- vana-vÃsasya saukmÃryasya vinayasya ca yat sad­Óaæ bhavi«yati / _________________________ KSak_6.18:<1% rÃjà -- * k­taæ na karïa-arpita-bandhanaæ sakhe ÓirÅ«am Ãgaï¬a-vilambi-kesaram / * na và Óarac-candra-marÅci-komalaæ m­ïÃla-sÆtraæ racitaæ stana-antare // KSak_6.18 // KSak_6.18:>5% vidÆ«aka -- bho÷ kiæ nu tatra-bhavatÅ rakta-kuvalaya-pallava-ÓobhinÃ+agra-hastena mukham avÃrya cakita-cakitÃ+iva sthità / (sÃvadhÃnaæ nirÆpya d­«ÂvÃ) KSak_6.18:>6% Ã÷ e«a dÃsyÃ÷ putra÷ kusuma-rasa-pÃÂaccaras tatra-bhavatyà vadana-kamalam abhilaÇghate madhu-kara÷ / KSak_6.18:>7% rÃjà -- nanu vÃryatÃm e«a dh­«Âa÷ /p.232 KSak_6.18:>8% vidÆ«aka -- bhavÃn eva+avinÅtÃnÃæ ÓÃsitÃ+asya vÃraïe prabhavi«yati / _________________________ KSak_6.19:<1% rÃjà -- yujyate / ayi bho÷ kusuma-latÃ-priya-atithe kim atra paripatana-khedam anubhavasi / * e«Ã kusuma-ni«aïïà t­«ità api satÅ bhavantam anuraktà * pratipÃlayati madhu-karÅ na khalu madhu vinà tvayà pibati // KSak_6.19 // KSak_6.19:>1% sÃnumatÅ -- adya+abhijÃtaæ khalv e«a vÃrita÷ / KSak_6.19:>2% vidÆ«aka -- prati«iddhà api vÃmÃ+e«Ã jÃti÷ / _________________________ KSak_6.20:<1% rÃjà -- evaæ bho na me ÓÃsane ti«Âhasi / ÓrÆyatÃæ tarhi saæprati / * akli«Âa-bÃla-taru-pallava-lobhanÅyam * pÅtaæ mayà sadayam eva rata-utsave«u / * bimba-adharaæ sp­Óasi ced bhramara priyÃyÃs * tvÃæ kÃrayÃmi kamala-udara-bandhanastham // KSak_6.20 //p.234 KSak_6.20:>3% vidÆ«aka -- evaæ tÅk«ïa-daï¬asya kiæ na bhe«yati / (prahasya / Ãtma-gatam) KSak_6.20:>4% e«a tÃvad unmatta÷ / aham apy etasya saÇgena+Åd­Óa-varïa iva saæv­tta÷ / (prakÃÓam) KSak_6.20:>5% bho÷ citraæ khalv etat / KSak_6.20:>6% rÃjà -- kathaæ citram / KSak_6.20:>7% sÃnumatÅ -- aham api+idÃnÅm avagata-arthà / kiæ punar yathÃ-likhita-anubhÃvy e«a÷ / _________________________ KSak_6.21:<1% rÃjà -- vayasya kim idam anu«Âhitaæ paurobhÃgyam / * darÓana-sukham anubhavata÷ sÃk«Ãd iva tanmayena h­dayena / * sm­ti-kÃriïà tvayà me punar api citrÅ-k­tà kÃntà // KSak_6.21 // KSak_6.21:>1% (iti bëpaæ viharati) KSak_6.21:>2% sÃnumatÅ -- pÆrva-apara-virodhy apÆrva e«a viraha-mÃrga÷ / _________________________ KSak_6.22:<1% rÃjà -- vayasya katham evam aviÓrÃnta-du÷kham anubhavÃmi / * prajÃgarÃt khilÅ-bhÆtas tasyÃ÷ svapne samÃgama÷ / * bëpas tu na dadÃty enÃæ dra«Âuæ citra-gatÃm api // KSak_6.22 //p.236 KSak_6.22:>3% sÃnumatÅ -- sarvathà pramÃrjitaæ tvayà pratyÃdeÓa-du÷khaæ ÓakuntalÃyÃ÷ / (praviÓya) KSak_6.22:>4% caturikà -- jayatu bhartà / vartikÃ-karaï¬akaæ g­hÅtvÃ+ito-mukhaæ prasthitÃ+asmi / KSak_6.22:>5% rÃjà -- kiæ ca / KSak_6.22:>6% caturikà -- sa me hastÃd antarà taralikÃ-dvitÅyayà devyà vasumatyÃ+aham eva+Ãrya-putrasya+upane«yÃmi+iti sabalÃt-kÃraæ g­hÅta÷ / KSak_6.22:>7% vidÆ«aka -- di«Âyà tvaæ muktà / KSak_6.22:>8% caturikà -- yÃvad devyà viÂapa-lagnam uttarÅyaæ taralikà mocayati tÃvan mayà nirvÃhita Ãtmà / KSak_6.22:>9% rÃjà -- vayasya upasthità devÅ bahu-mÃna-garvità ca / bhavÃn imÃæ pratik­tiæ rak«atu / KSak_6.22:>10% vidÆ«aka -- ÃtmÃnam iti bhaïa / (citra-phalakam ÃdÃya+utthÃya ca) yadi bhavÃn anta÷-pura-kÆÂa-vÃgurÃto mok«yate tadà mÃæ megha-pratichande prÃsÃde ÓabdÃyaya / (iti druta-padaæ ni«krÃnta÷) KSak_6.22:>11% sÃnumatÅ -- anya-saækrÃnta-h­dayo 'pi prathama-saæbhÃvanÃm apek«ate / atiÓithila-sauhÃrda idÃnÅm e«a÷ / KSak_6.22:>12% (praviÓya patra-hastÃ) KSak_6.22:>13% pratÅhÃrÅ -- jayatu jayatu deva÷ /p.238 KSak_6.22:>14% rÃjà -- vetravati na khalv antarà d­«Âà tvayà devÅ / KSak_6.22:>15% pratÅhÃrÅ -- athakim / patra-hastÃæ mÃæ prek«ya pratiniv­ttà / KSak_6.22:>16% rÃjà -- kÃryaj¤Ã kÃrya-uparodhaæ me pariharati / KSak_6.22:>17% pratÅhÃrÅ -- deva amÃtyo vij¤Ãpayati / artha-jÃtasya gaïanÃ-bahulatayÃ+ekam eva paura-kÃryam avek«itaæ tad deva÷ patra-ÃrƬhaæ pratyak«Å-karotv iti / KSak_6.22:>18% rÃjà -- ita÷ patraæ darÓaya / (pratihÃry upanayati) KSak_6.22:>19% rÃjà -- (anuvÃcya) katham / samudra-vyavahÃrÅ sÃrtha-vÃho dhana-mitro nÃma nau-vyasane vipanna÷ / anapatyaÓ ca kila tapasvÅ / KSak_6.22:>20% rÃja-gÃmÅ tasya+artha-saæcaya ity etad amÃtyena likhitam / ka«Âaæ khalv anapatyatà / KSak_6.22:>21% vetravati bahu-dhanatvÃd bahu-patnÅkena tatra-bhavatà bhavitavyam / KSak_6.22:>22% vicÃryatÃæ yadi kÃcid Ãpanna-sattvà tasya bhÃryÃsu syÃt / KSak_6.22:>23% pratÅhÃrÅ -- deva idÃnÅm eva sÃketakasya Óre«Âhino duhità nirv­tta-puæsavanà jÃyÃ+asya ÓrÆyate / KSak_6.22:>24% rÃjà -- nanu garbha÷ pitryaæ riktham arhati / gaccha / evam amÃtyaæ brÆhi / KSak_6.22:>25% pratÅhÃrÅ -- yad deva Ãj¤Ãpayati / (iti prasthitÃ) KSak_6.22:>26% rÃjà -- ehi tÃvat / KSak_6.22:>27% pratÅhÃrÅ -- iyam asmi / _________________________ KSak_6.23:<1% rÃjà -- kim anena saætatir asti na+asti+iti / * yena yena viyujyante prajÃ÷ snigdhena bandhunà / * sa sa pÃpÃd ­te tÃsÃæ du«yanta iti ghu«yatÃm // KSak_6.23 //p.240 KSak_6.23:>1% pratÅhÃrÅ -- evaæ nÃma gho«ayitavyam / KSak_6.23:>2% (ni«kramya / puna÷ pravi«ya) kÃle pravi«Âam iva+abhinanditaæ devasya ÓÃsanam / KSak_6.23:>3% rÃjà -- (dÅrgham u«ïaæ ca ni÷Óvasya) evaæ bho÷ saætati-cheda-niravalambÃnÃæ kulÃnÃæ mÆla-puru«a-avasÃne saæpada÷ param upati«Âhante / mama apy ante puru-vaæÓa-Óriya e«a eva v­tta-anta÷ / KSak_6.23:>4% pratÅhÃrÅ -- pratihatam amaÇgalam / KSak_6.23:>5% rÃjà -- dhin mÃm upasthita-Óreyo 'vamÃninam / KSak_6.23:>6% sÃnumatÅ -- asaæÓayaæ sakhÅm eva h­daye k­tvà nindito 'nena+Ãtmà / _________________________ KSak_6.24:<1% rÃjà -- * saæropite 'py Ãtmani dharma-patnÅ tyaktà mayà nÃma kula-prati«Âhà / * kalpi«yamÃïà mahate phalÃya vasuædharà kÃla iva+upta-bÅjà // KSak_6.24 // KSak_6.24:>7% sÃnumatÅ -- aparichinnÃ+idÃnÅæ te saætatir bhavi«yati / KSak_6.24:>8% caturikà -- (jana-antikam) aye anena sÃrva-vÃha-v­tta-antena dviguïa-udvego bhartà / enam ÃÓvÃsayituæ megha-pratichandÃd Ãryaæ mÃdhavyaæ g­hÅtvÃ+Ãgaccha / KSak_6.24:>9% pratÅhÃrÅ -- su«Âhu bhaïasi / (iti ni«krÃntÃ) _________________________ KSak_6.25:<1% rÃjà -- aho du«yantasya saæÓayam ÃrƬhÃ÷ piï¬a-bhÃja÷ / kuta÷ / * asmÃt paraæ bata yathÃ-Óruti saæbh­tÃni * ko na÷ kule nivapanÃni niyacchati+iti / * nÆnaæ prasÆti-vikalena mayà prasiktam * dauta-aÓru-Óe«am udakaæ pitara÷ pibanti // KSak_6.25 // KSak_6.25:>1% (iti moham upagata÷) KSak_6.25:>2% caturikà -- (sasaæbhramam avalokya) samÃÓvasitu samÃÓvasitu bhartà / KSak_6.25:>3% sÃnumatÅ -- hà dhig ghà dhik / sati khalu dÅpe vyavadhÃna-do«eïa+e«o 'ndha-kÃra-do«am anubhavati / KSak_6.25:>4% aham idÃnÅm eva nirv­taæ karomi / KSak_6.25:>5% athavà Órutaæ mayà ÓakuntalÃæ samÃÓvÃsayantyà mahÃ-indra-jananyà mukhÃd yaj¤a-bhÃga-utsukà devà eva tathÃ+anu«ÂhÃsyanti yathÃ+acireïa dharma-patnÅæ bhartÃ-abhinandi«yati+iti / KSak_6.25:>6% tad yuktam etaæ kÃlaæ pratipÃlayitum / yÃvad anena v­tta-antena priya-sakhÅæ samÃÓvÃsayÃmi / KSak_6.25:>7% (nepathye) abrahmaïyam / KSak_6.25:>8% rÃjà -- (pratyÃgata÷ / karïaæ dattvÃ) aye mÃdhavyasya iva+Ãrta-svara÷ / ka÷ ko tra bho÷ / (praviÓya) KSak_6.25:>9% pratÅhÃrÅ -- (sasaæbhramam) paritrÃyatÃæ deva÷ saæÓaya-gataæ vayasyam / KSak_6.25:>10% rÃjà -- kena+Ãtta-gandho mÃïavaka÷ / KSak_6.25:>11% pratÅhÃrÅ -- ad­«Âa-rÆpeïa kena+api sattvena+atikramya megha-praticchandasya prÃsÃdasya+agra-bhÆmim Ãrophita÷ / _________________________ KSak_6.26:<1% rÃjà -- (utthÃya) mà tÃvat / mama api sattvair abhibhÆyante g­hÃ÷ / atha và / * ahany ahany Ãtmana eva tÃvaj j¤Ãtuæ pramÃda-skhalitaæ na Óakyam / * prajÃsu ka÷ ke pathà prayÃti ity aÓe«ato veditum asti Óakti÷ // KSak_6.26 // (nepathye) bho vayasya avihà avihà / KSak_6.26:>12% rÃjà -- (gati-bhedena parikrÃman) sakhe na bhetavyam / (nepathye) KSak_6.26:>13% (punas tad eva paÂhitvÃ) kathaæ na bhe«yÃmi / e«a mÃæ ko 'pi pratyavanata-Óiro-dharam ik«um iva tribhaÇgaæ karomi / KSak_6.26:>14% rÃjà -- (sad­«Âi-k«epam) dhanus tÃvat / (praviÓya ÓÃrÇga-hastÃ) _________________________ KSak_6.27:<1% yavanÅ -- bharta÷ etad hasta-ÃvÃpa-sahitaæ Óara-Ãsanam / KSak_6.27:<2% (rÃjà saÓaraæ dhanur Ãdatte) KSak_6.27:<3% (nepathye) * e«a tvÃm abhinava-kaïÂha-Óoïita-arthÅ * ÓÃrdÆla÷ paÓum iva hanmi ce«ÂamÃnam / * ÃrtÃnÃæ bhayam apanetum Ãtta-dhanvà * du«yantas tava Óaraïaæ bhavatv idÃnÅm // KSak_6.27 //p.246 KSak_6.27:>1% rÃjà -- (saro«am) kathaæ mÃm eva+uddiÓati / ti«Âha kuïapÃÓana / tvam idÃnÅæ na bhavi«yasi / (ÓÃrÇgam Ãropya) vetravati sopÃna-mÃrgam ÃdeÓaya / (sarve satvaram upasarpanti) KSak_6.27:>2% rÃjà (samantÃd vilokya) ÓÆnyaæ khalv idam / (nepathye) KSak_6.27:>3% avihà / avihà /aham atra-bhavantaæ paÓyÃmi / tvaæ mÃæ na paÓyasi / bi¬Ãla-g­hÅto mÆ«aka iva nirÃÓo 'smi jÅvite saæv­tta÷ / _________________________ KSak_6.28:<1% rÃjà -- bhos tiraskariïÅ-garvita madÅyam astraæ tvÃæ drak«yati / e«a tam i«uæ saædadhe / * yo hani«yati vadhyaæ tvÃæ rak«yaæ rak«i«yati dvijam / * haæso hi k«Åram Ãdatte tan-miÓrà varjayaty apa÷ // KSak_6.28 // KSak_6.28:>4% (ity astraæ saædhatte) KSak_6.28:>5% (tata÷ praviÓati vidÆ«akam uts­jya mÃtali÷) _________________________ KSak_6.29:<1% mÃtali÷ -- * k­tà Óaravyaæ hariïà tava+asurÃ÷ * Óara-Ãsanaæ te«u vik­«yatÃm idam / * prasÃda-saumyÃni satÃæ suh­j-jane * patanti cak«Ææ«i na dÃruïÃ÷ ÓarÃ÷ // KSak_6.29 // KSak_6.29:>1% rÃjà - (sasaæbhramam asram upasaæharan) aye mÃtali÷ / svÃgataæ mahÃ-indra-sÃrathe / (praviÓya) KSak_6.29:>2% vidÆ«aka -- ahaæ yena+i«Âi-paÓu-mÃraæ mÃrita÷ so 'nena svÃgatena+abhinadyate / KSak_6.29:>3% mÃtali÷ -- (sasmitam) Ãyu«ma¤ ÓrÆyatÃæ yad artham asmi hariïà bhavat-sakÃÓaæ pre«ita÷ / KSak_6.29:>4% rÃjà -- avahito 'smi /p.248 KSak_6.29:>5% mÃtali÷ -- asti kÃla-nemi-prasÆtir durjayo nÃma dÃnava-gaïa÷ / KSak_6.29:>6% rÃjà -- asti / Óruta-pÆrvaæ mayà nÃradÃt / _________________________ KSak_6.30:<1% mÃtali÷ -- * sakhyus te sa kila Óata-krator ajayyas * tasya tvaæ raïa-Óirasi sm­to nihantà / * ucchettuæ prabhavati yan na sapta-saptis * tan-naiÓaæ timiram apÃkaroti candra÷ // KSak_6.30 // KSak_6.30:>7% sa bhavÃn Ãtta-Óastra eva+idÃnÅm aindra-ratham Ãruhya vijayÃya prati«ÂhatÃm / KSak_6.30:>8% rÃjà -- anug­hÅto 'ham anayà maghavata÷ saæbhÃvanayà / atha mÃdhavyaæ prati bhavatà kim evaæ prayuktam / _________________________ KSak_6.31:<1% mÃtali -- tad api kathyate / kiæ nimittÃd api mana÷-saætÃpÃd Ãyu«mÃn mayà viklavo d­«Âa÷ / paÓcÃt-kopayitum Ãyu«mantaæ tathà k­tavÃn asmi / kuta÷ / * jvalati calita-indhano 'gnir viprak­ta÷ pannaga÷ phaïÃæ kurute / * prÃya÷ svaæ mahimÃnaæ k«obhÃt pratipadyate hi jana÷ // KSak_6.31 // _________________________ KSak_6.32:<1% rÃjà -- (jana-antikam) vayasya anatikramaïÅyà divaspater Ãj¤Ã / KSak_6.32:<2% tad atra parigata-arthaæ k­tvà mad-vacanÃd amÃtya-piÓunaæ brÆhi / * tvan-mati÷ kevalà tÃvat paripÃlayatu prajÃ÷ / * adhijyam idam anyasmin karmaïi vyÃp­taæ ddhanu÷ // KSak_6.32 // iti / KSak_6.32:>1% vidÆ«aka -- yad bhavÃn Ãj¤Ãpayati (iti ni«krÃnta÷) KSak_6.32:>2% mÃtali÷ -- Ãyu«mÃn ratham Ãrohatu / KSak_6.32:>3% (rÃjà ratha-Ãrohaïaæ nÃÂayati) KSak_6.32:>4% (ni«krÃntÃ÷ sarve) «a«Âho 'Çka÷ /p.250 ************************************************************************** saptamo 'Çka÷ KSak_7.1:<1% (tata÷ praviÓaty ÃkÃÓa-yÃnena ratha-adhirƬho rÃjà mÃtaliÓ ca) KSak_7.1:<2% rÃjà -- mÃtale anu«Âhita-nideÓo 'pi maghavata÷ satkriyÃ-viÓe«Ãd anupayuktam iva+ÃtmÃnaæ samarthaye / _________________________ KSak_7.1:<1% mÃtali÷ -- (sasmitam) Ãyu«mann ubhayam apy aparito«aæ samarthaye / * prathama-upak­taæ marutvata÷ pratipattyà laghu manyate bhavÃn / * gaïayaty avadÃna-vismito bhavata÷ so 'pi na satkriyÃ-guïÃn // KSak_7.1 // _________________________ KSak_7.2:<1% rÃjà -- mÃtale mà mÃ+evam / sa khalu manorathÃnÃm apy abhÆmir visarjana-avasara-satkÃra÷ / mama hi divaukasÃæ samak«am ardha-Ãsana-upaveÓitasya / * antar-gata-prÃrthanam antikasthaæ jayantam udvÅk«ya h­ta-smitena / * Ãm­«Âa-vak«o-hari-candana-aÇkà mandÃra-mÃlà hariïà pinaddhà // KSak_7.2 // _________________________ KSak_7.3:<1% mÃtali÷ -- kim iva nÃma+Ãyu«mÃn amara-ÅÓvarÃn na+arhati / paÓya /p.252 * sukha-parasya harer ubhayai÷ k­taæ tridivam uddh­ta-dÃnava-kaïÂakam / * tava Óarair adhunà nata-parvabhi÷ puru«a-kesariïaÓ ca purà nakhai÷ // KSak_7.3 // _________________________ KSak_7.4:<1% rÃjà -- atra khalu Óata-krator eva mahimà stutya÷ / * sidhyanti karmasu mahatv api yan niyojyÃ÷ * saæbhÃvanÃ-guïam avehi tam ÅÓvarÃïÃm / * kiæ vÃ+abhavi«yad-aruïas tamasÃæ vibhettà * taæ cet sahasra-kiraïo dhuri na+akari«yat // KSak_7.4 // _________________________ KSak_7.5:<1% mÃtali -- sad­Óaæ tava etat / (stokam antaram atÅtya) Ãyu«mann ita÷ paÓya nÃka-p­«Âha-prati«Âhitasya saubhÃgyam Ãtma-yaÓasa÷ / * vicchitti-Óe«ai÷ sura-sundarÅïÃæ varïair amÅ kalpa-latÃ-aæÓuke«u / * vicintya gÅta-k«amam artha-jÃtaæ divaukasas tvac-caritaæ likhanti // KSak_7.5 //p.254 KSak_7.5:>1% mÃtale asura-saæprahÃra-utsukena pÆrvedyur divam adhirohatà mayà na lak«ita÷ svarga-mÃrga÷ / katamasmin marutÃæ pathi vartÃmahe / _________________________ KSak_7.6:<1% mÃtali -- * trisrotasaæ vahati yo gagana-prati«ÂhÃm * jyotÅæ«i vartayati ca pravibhakta-raÓmi÷ / * tasya dvitÅya-hari-vikrama-nistamaskam * vÃyor imaæ parivahasya vadanti mÃrgam // KSak_7.6 // KSak_7.6:>2% rÃjà -- mÃtale ata÷ khalu sabÃhya-anta÷-karaïo mama+antar-Ãtmà prasÅdati / (ratha-aÇgam avalokya) megha-padavÅm avatÅrïau sva÷ / KSak_7.6:>3% mÃtali -- katham avagamyate /p.256 _________________________ KSak_7.7:<1% rÃjà -- ayam ara-vivarebhyaÓ cÃtakair ni«patadbhir haribhir acira-bhÃsÃæ tejasà ca+anuliptai÷ / * gatam upari ghanÃnÃæ vÃri-garbha-udarÃïÃm * piÓunayati rathas te ÓÅkara-klinna-nemi÷ // KSak_7.7 // KSak_7.7:>1% mÃtali -- k«aïÃd Ãyu«mÃn sva-adhikÃra-bhÆmau varti«yate / _________________________ KSak_7.8:<1% rÃjà -- (adho 'valokya) mÃtale vega-avataraïÃd ÃÓcarya-darÓana÷ saælak«yate manu«ya-loka÷ / tathà hi / * ÓailÃnÃm avarohati+iva ÓikharÃd unmajjatÃæ medinÅ * parïa-abhyantara-lÅnatÃæ vijahati skandha-udayÃt pÃdapÃ÷ / * saætÃnais tanu-bhÃva-na«Âa-salilà vyaktiæ bhajanty ÃpagÃ÷ * kena+apy utk«ipatÃ+iva pa«ya bhuvanaæ mat-pÃrÓvam ÃnÅyate // KSak_7.8 // KSak_7.8:>2% mÃtali -- sÃdhu d­«Âam / (sabahumÃnam avalokya) aho udÃra-ramaïÅyà p­thivÅ / KSak_7.8:>3% rÃjà -- mÃtale katamo 'yaæ pÆrva-apara-samudra-avagìha÷ kanaka-rasa-nisyandÅ sÃædhya megha-parigha÷ sÃnumÃn Ãlokyate / _________________________ KSak_7.9:<1% mÃtali -- Ãyu«mann e«a khalu hema-kÆÂo nÃma kiæ puru«a-parvatas tapa÷-saæsiddhi-k«etram / paÓya /p.258 * svÃyaæbhuvÃn marÅcer ya÷ prababhÆva prajÃ-pati÷ / * sura-asura-guru÷ so 'tra sapatnÅkas tapasyati // KSak_7.9 // KSak_7.9:>1% rÃjà -- tena hy anatikramaïÅyÃni ÓreyÃæsi / pradak«iïÅ-k­tya bhagavantaæ gantum icchÃmi / KSak_7.9:>2% mÃtali -- prathama÷ kalpa÷ / (nÃÂyena+avatÅrïau) _________________________ KSak_7.10:<1% rÃjà -- (savismayam) * upo¬ha-Óabdà na ratha-aÇga-nemaya÷ pravartamÃnaæ na ca d­Óyate raja÷ / * abhÆ-tala-sparÓanatayÃ+aniruddhatas tava+avatÅrïo 'pi ratho na lak«yate // KSak_7.10 // KSak_7.10:>3% mÃtali -- etÃvÃn eva Óata-krator Ãyu«mataÓ ca viÓe«a÷ / KSak_7.10:>4% rÃjà -- mÃtale katamasmin pradeÓe mÃrÅca-ÃÓrama÷ / _________________________ KSak_7.11:<1% mÃtali÷ -- (hastena darÓayan)p.260 * valmÅka-ardha-nimagna-mÆrtir urasà saæda«Âa-sarpa-tvacà * kaïÂhe jÅrïa-latÃ-pratÃna-valayena+atyartha-saæpŬita÷ / * aæsa-vyÃpi Óakunta-nŬa-nicitaæ bibhraj-jaÂÃ-maï¬alam * yatra sthÃïur iva+acalo munir asÃv abhyarka-bimbaæ sthita÷ // KSak_7.11 // KSak_7.11:>1% rÃjà -- namas te ka«Âa-tapase / KSak_7.11:>2% mÃtali÷ -- (saæyata-pragrahaæ rathaæ k­tvÃ) etau+aditi-parivardhita-mandÃra-v­k«aæ prajÃ-pater ÃÓramaæ pravi«Âau sva÷ / KSak_7.11:>3% rÃjà -- svargÃd adhikataraæ nirv­ti-sthÃnam am­ta-hradam iva+avagìho 'smi / KSak_7.11:>4% mÃtali÷ -- (rathaæ sthÃpayitvÃ) avataratv Ãyu«mÃn / KSak_7.11:>5% rÃjà -- (avatÅrya) mÃtale bhavÃn katham idÃnÅm / KSak_7.11:>6% mÃtali÷ -- saæyantrito mayà ratha÷ / vayam apy avatarÃma÷ / KSak_7.11:>7% (tathà k­tvÃ) ita Ãyu«man / (parikramya) d­ÓyantÃm atra-bhavatÃm ­«ÅïÃæ tapo-vana-bhÆmaya÷ / _________________________ KSak_7.12:<1% rÃjà -- nanu vismayÃd avalokayÃmi / * prÃïÃnÃm anilena v­ttir ucità sat-kalpa-v­k«e vane * toye käcana-padma-reïu-kapiÓe dharma-abhi«eka-kriyà / * dhyÃnaæ ratna-ÓilÃ-tale«u vibudha-strÅ-saænidhau saæyamo * yat kÃÇk«anti tapobhir anya-munayas tasmiæs tapasyanty amÅ // KSak_7.12 //p.262 KSak_7.12:>8% mÃtali -- utsarpiïÅ khalu mahatÃæ prÃrthanà / (parikramya / ÃkÃÓe) aye v­ddha-ÓÃkalya kim anuti«Âhati bhagavÃn mÃrÅca÷ / kiæ bravÅ«i / dÃk«Ãyaïyà prativrata-ardham adhik­tya p­«Âas tasyai mahar«i-patnÅ-sahitÃyai kathayati+iti / KSak_7.12:>9% rÃjà -- (karïaæ dattvÃ) aye pratipÃlya-avasara÷ khalu prastÃva÷ / KSak_7.12:>10% mÃtali÷ -- (rÃjÃnam avalokya) asminn aÓoka-v­k«a-mÆle tÃvad ÃstÃm Ãyu«mÃn yÃvat tvÃm indra-gurave nivedayitum antara-anve«Å bhavÃmi / KSak_7.12:>11% rÃjà -- yathà bhavÃn manyate (iti sthita÷) KSak_7.12:>12% mÃtali÷ -- Ãyu«man sÃdhayÃmy aham / (iti ni«krÃnta÷) _________________________ KSak_7.13:<1% rÃjà -- (nimittaæ sÆcayitvÃ) * manorathÃya na+ÃÓaæse kiæ bÃho spandase v­thà / * pÆrva-avadhÅritaæ Óreyo du÷khaæ hi parivartate // KSak_7.13 // KSak_7.13:>1% (nepathye) KSak_7.13:>2% mà khalu cÃpalaæ kuru / kathaæ gata eva+Ãtmana÷ prak­tim / _________________________ KSak_7.14:<1% rÃjà -- (karïaæ dattvÃ) abhÆmir iyam avinayasya / ko nu khalv e«a ni«idhyate / (Óabda-anusÃreïa+avalokya / savismayam) aye ko nu khalv ayam anubadhyamÃnas tapasvinÅbhyÃm abÃla-sattvo bÃla÷ /p.264 * ardha-pÅta-stanaæ mÃtur Ãmarda-kli«Âa-kesaram / * prakrŬituæ siæha-ÓiÓuæ balÃt-kÃreïa kar«ati // KSak_7.14 // KSak_7.14:>3% (tata÷ praviÓati yathÃ-nirdi«Âa-karmà tapasvinÅbhyÃæ bÃla÷) KSak_7.14:>4% bÃla -- j­mbhasva siæha dantÃæs te gaïayi«ye / KSak_7.14:>5% prathamà -- avinÅta kiæ no 'patya-nirviÓe«Ãïi sattvÃni vikaro«i / hanta vardhate te saærambha÷ / sthÃne khalu ­«i-janena sarva-damana iti k­ta-nÃma-dheyo 'si / KSak_7.14:>6% rÃjà -- kiæ nu khalu bÃle 'sminn aurasa iva putre snihyati me mana÷ / nÆnam anapatyatà mÃæ vatsalayati / KSak_7.14:>7% dvitÅyà -- e«Ã khalu kesariïÅ tvÃæ laÇghayati yady asyÃ÷ putrakaæ na mu¤casi / _________________________ KSak_7.15:<1% bÃla -- (sasmitam) aho balÅya÷ khalu bhÅto 'smi / (ity adharaæ darÓayati ) * rÃjà -- hamatas tejaso bÅjaæ bÃlo 'yaæ pratibhÃti me / * sphuliÇga-avasthayà vahnir edhÃ-pak«e+iva sthita÷ // KSak_7.15 //p.266 KSak_7.15:>1% prathamà -- vatsa enaæ bÃla-m­ga-indraæ mu¤ca / aparaæ te krŬanakaæ dÃsyÃmi / KSak_7.15:>2% bÃla -- kutra / dehy etat / (iti hastaæ prasÃrayati) _________________________ KSak_7.16:<1% rÃjà -- kathaæ cakra-varti-lak«aïam apy anena dhÃryate / tathà hy asya / * pralobhya-vastu-praïaya-prasÃrito vibhÃti jÃla-grathita-aÇguli÷ kara÷ / * alak«ya-patra-antaram iddha-rÃgayà nava-u«asà bhinnam iva+eka-paÇkajam // KSak_7.16 // KSak_7.16:>3% dvitÅyà -- suvrate na Óakya e«a vÃcÃ-mÃtreïa viramayitum / gaccha tvam / madÅya uÂaje mÃrkaï¬eyasya+­«i-kumÃrasya varïa-citrito m­ttikÃ-mayÆras ti«Âhati / tam asya+upahara / KSak_7.16:>4% prathamà -- tathà / (iti ni«krÃntÃ) KSak_7.16:>5% bÃla -- anena+eva tÃvat krŬi«yÃmi / _________________________ KSak_7.17:<1% rÃjà -- sp­hayÃmi khalu durlalitÃya+asmai / * Ãlak«ya-danta-mukulÃn animitta-hÃsair * avyakta-varïa-ramaïÅya-vaca÷-prav­ttÅn / * aÇka-ÃÓraya-praïayinas tanayÃn vahanto * dhanyÃs tad-aÇga-rajasà malinÅ-bhavanti // KSak_7.17 //p.268 KSak_7.17:>1% tÃpasÅ -- bhavatu / na mÃm ayaæ gaïayati / (pÃrÓvam avalokya) ko 'tra ­«i-pumÃrÃïÃm / (rÃjÃnam avalokya) bhadra-mukha ehi tÃvat / mocaya+anena durmoca-hasta-graheïa* ¬imbha-lÅlayà bÃdhyamÃnaæ bÃla-m­ga-indram / (*-durmoka-) _________________________ KSak_7.18:<1% rÃjà -- (upagamya / sasmitam) ayi bho mahar«i-putra / * evam ÃÓrama-viruddha-v­ttinà saæyama÷ kim iti janmatas tvayà / * sattva-saæÓraya sukho 'pi dÆ«yate k­«ïa-sarpa-ÓiÓunÃ+iva candana÷ // KSak_7.18 // KSak_7.18:>2% tÃpasÅ -- bhadra-mukha na khalv ayam ­«i-kumÃra÷ / _________________________ KSak_7.19:<1% rÃjà -- ÃkÃra-sad­Óaæ ce«Âitam eva+asya kathayati / sthÃna-pratyayÃt tu vayam evaæ tarkiïa÷ / (yathÃ-abhyarthitam anuti«Âhan bÃla-sparÓam upalabhya / Ãtma-gatam) * anena kasya api kula-aÇkureïa sp­«Âasya gÃtre«u sukhaæ mama+evam / * kÃæ nirv­tiæ cetasi tasya kuryÃd yasya+ayam aÇkÃt k­tina÷ prarƬha÷ // KSak_7.19 // KSak_7.19:>1% tÃpasÅ -- (ubhau nirvarïya) ÃÓcaryam ÃÓcaryam / KSak_7.19:>2% rÃjà -- Ãrye kim iva / KSak_7.19:>3% tÃpasÅ -- asya bÃlakasya te 'pi saævÃdiny Ãk­tir iti vismitÃ+asmi / aparicitasya api te 'pratiloma÷ saæv­tta iti /p.270 KSak_7.19:>4% rÃjà -- (bÃlakam upalÃlayan) na cen muni-kumÃro 'yam atha ko 'sya vyapadeÓa÷ / KSak_7.19:>5% tÃpasÅ -- puru-vaæÓa÷ / _________________________ KSak_7.20:<1% rÃjà -- (Ãtma-gatam) katham eka-anvayo mama / ata÷ khalu mad-anukÃriïam enam atra-bhavatÅ manyate / asty etat pauravÃïÃm antyaæ kula-vratam / * bhavane«u rasa-adhike«u pÆrvaæ k«iti-rak«Ã-artham uÓanti ye nivÃsam / * niyata-eka-vratÃni paÓcÃt taru-mÆlÃni g­hÅ-bhavanti te«Ãm // KSak_7.20 // KSak_7.20:>6% (prakÃÓam) na punar Ãtma-gatyà mÃnu«ÃïÃm e«a vi«aya÷ / KSak_7.20:>7% tÃpasÅ -- yathà bhadra-mukho bhaïati / apsara÷-saæbandhena+asya janany atra deva-guros tapo-vane prasÆtà / KSak_7.20:>8% rÃjà -- (apavÃrya) hanta dvitÅyam idam ÃÓÃ-jananam / KSak_7.20:>9% (prakÃÓam) atha sà tatra-bhavatÅ kim Ãkhyasya rÃja-­«e÷ patnÅ / KSak_7.20:>10% tÃpasÅ -- kas tasya dharma-dÃra-parityÃgino nÃma saækÅrtayituæ cintayi«yati / KSak_7.20:>11% rÃjà -- (svagatam) iyaæ khalu kathà mÃm eva lak«yÅ-karoti / yadi tÃvad asya ÓiÓor mÃtaraæ nÃmata÷ p­cchÃmi / atha vÃ+anÃrya÷ para-dÃra-vyavahÃra÷ / (pravi«ya m­n-mayÆra-hastÃ) KSak_7.20:>12% tÃpasÅ -- sarva-damana Óakunta-lÃvaïyaæ prek«asva /p.272 KSak_7.20:>13% bÃla -- (sad­«Âi-k«epam) kutra và mama mÃtà / KSak_7.20:>14% ubhe -- nÃma-sÃd­Óyena va¤cito mÃt­-catsala÷ / KSak_7.20:>15% dvitÅyà -- vatsa asya v­ttikÃ-mayÆrasya ramyatvaæ paÓya+iti bhaïito 'si / KSak_7.20:>16% rÃjà -- (Ãtma-gatam) kiæ và Óakuntalà ity asyà mÃtur Ãkhyà / santi punar nÃmadheya-sÃd­ÓyÃni / api nÃma m­ga-t­«ÂikÃ+iva nÃma-mÃtra-prastÃvo me vi«ÃdÃya kalpate / KSak_7.20:>17% bÃla -- mÃta÷ rocate ma e«a bhadra-mayÆra÷ / (iti krŬanakam Ãdatte) KSak_7.20:>18% prathamà -- (vilokya / sa udvegam) aho rak«Ã-karaï¬akam asya maïi-bandhe na d­Óyate / KSak_7.20:>19% rÃjà -- alam Ãvegena / nanv idam asya siæha-ÓÃva-vimardÃt paribhra«Âam / (ity ÃdÃtum icchati) KSak_7.20:>20% ubhe -- mà khalv etad avalambya -- katham / g­hÅtam anena / KSak_7.20:>21% (iti vismayÃd uro-nihita-haste parasparam avalokayata÷) KSak_7.20:>22% rÃjà -- kim arthaæ prati«iddhÃ÷ sma÷ / KSak_7.20:>23% prathamà -- Ó­ïotu mahÃ-rÃja÷ / e«Ã+aparÃjità nÃma+o«adhir asya jÃta-karma-samaye bhagavatà mÃrÅcena dattà / KSak_7.20:>24% etÃæ kila mÃtÃ-pitarÃv ÃtmÃnaæ ca varjayitvÃ+aparo bhÆmi-patitÃæ na g­hïÃti /p.274 KSak_7.20:>25% rÃjà -- atha g­hïÃti / KSak_7.20:>26% prathamà -- tatas taæ sarpo bhÆtvà daÓati / KSak_7.20:>27% rÃjà -- bhavatÅbhyÃæ kadÃcid asyÃ÷ pratyak«Å-k­tà vikriyà / KSak_7.20:>28% ubhe -- anekaÓa÷ / KSak_7.20:>29% rÃjà -- (sahar«am / Ãtma-gatam) katham iva saæpÆrïam api me manorathaæ na+abhinandÃmi / KSak_7.20:>30% dvitÅyà -- suvrate ehi / imaæ v­tta-antaæ niyama-vyÃp­tÃyai ÓakuntalÃyai nivedayÃva÷ / (iti ni«krÃnte) KSak_7.20:>31% bÃla -- mu¤ca mÃm / yÃvan mÃtu÷ sakÃÓaæ gami«yÃmi / KSak_7.20:>32% rÃjà -- putraka mayà saha eva mÃtaram abhinandi«yasi / KSak_7.20:>33% bÃla -- mama khalu tÃto du«yanta÷ / na tvam / KSak_7.20:>34% rÃjà -- (sasmitam+e«a vivÃda eva pratyÃyayati (tata÷ praviÓaty eka-veïÅ-dharà ÓakuntalÃ) KSak_7.20:>35% Óakuntalà -- vikÃra-kÃle 'pi prak­tisthÃæ sarva-damanasya+o«adhiæ Órutvà na me ÃÓÃ+ÃsÅd Ãtmano bhÃgadheye«u / KSak_7.20:>36% atha và yathà sÃnumatyÃ+ÃkhyÃtaæ tathà saæbhÃvyata etat / _________________________ KSak_7.21:<1% rÃjà -- (ÓakuntalÃæ vilokya) aye sÃ+iyam atra-bhavatÅ Óakuntalà yÃ+e«Ã (p.276) * vasane paridhÆsare vasÃnà niyama-k«Ãma-mukhÅ dh­ta-eka-veïi÷ / * atini«karuïasya Óuddha-ÓÅlà mama dÅrghaæ viraha-vrataæ bibharti // KSak_7.21 // KSak_7.21:>1% Óakuntalà -- (paÓcÃt+tÃpa-vivarïaæ rÃjÃnaæ d­«ÂvÃ) na khalv Ãrya-putra iva / tata÷ ka e«a idÃnÅæ k­ta-rak«Ã-maÇgalaæ dÃrakaæ me gÃtra-saæsargeïa dÆ«ayati / KSak_7.21:>2% bÃla -- (mÃtaram upetya) mÃta÷ e«a ko 'pi puru«o mÃæ putra ity ÃliÇgati / KSak_7.21:>3% rÃjà -- priye krauryam api me tvayi prayuktam anukÆla-pariïÃmaæ saæv­ttaæ yad aham idÃnÅæ tvayà pratyabhij¤Ãtam ÃtmÃnaæ paÓyÃmi / KSak_7.21:>4% Óakuntalà -- (Ãtma-gatam) h­daya samÃÓvasihi samÃÓvasihi / parityakta-matsareïa+anukampitÃ+asmi daivena / Ãrya-putra÷ khalv e«a÷ / _________________________ KSak_7.22:<1% rÃjà -- priye / * sm­ti-bhinna-moha-tamaso di«Âyà pramukhe sthitÃ+asi me sumukhi / * uparÃga-ante ÓaÓina÷ samupagatà rohiïÅ yogam // KSak_7.22 // KSak_7.22:>5% Óakuntalà -- jayatu jayatv Ãrya-putra÷ / _________________________ KSak_7.23:<1% rÃjà -- sundari / * bëpeïa prati«iddhe 'pi jaya-Óabde jitaæ mayà / * yat te d­«Âam asaæskÃra-pÃÂala-o«Âha-puÂaæ mukham // KSak_7.23 // KSak_7.23:>1% bÃla -- mÃta÷ ka e«a÷ / _________________________ KSak_7.24:<1% Óakuntalà -- vatsa te bhÃga-dheyÃni p­ccha / * sutanu h­dayÃt pratyÃdeÓa-vyalÅkam apaitu te * kim api manasa÷ saæmoho me tadà balavÃn abhÆt / * prabala-tamasÃm evaæ prÃyÃ÷ Óubhe«u hi v­ttaya÷ * srajam api Óirasy andha÷ k«iptÃæ dhunoty ahi-ÓaÇkayà // KSak_7.24 // KSak_7.24:>2% Óakuntalà -- utti«Âhatv Ãrya-putra÷ / nÆnaæ me sucarita-pratibandhakaæ purÃ-k­taæ te«u divase«u pariïÃma-abhimukham ÃsÅd yena sÃnukroÓo 'py Ãrya-putro mayi virasa÷ saæv­tta÷ / KSak_7.24:>3% (rÃjÃ+utti«Âhati) KSak_7.24:>4% Óakuntalà -- atha katham Ãrya-putreïa sm­to du÷kha-bhÃgy ayaæ jana÷ / _________________________ KSak_7.25:<1% rÃjà -- uddh­ta-vi«Ãda-Óalya÷ kathayi«yÃmi / * mohÃn mayà sutanu pÆrvam upek«itas te * yo baddha-bindur adharaæ paribÃdhamÃna÷ / * taæ tÃvad ÃkuÂila-pak«ma-vilagnam adya * bëpaæ pram­jya vigata-anuÓayo bhaveyam // KSak_7.25 // KSak_7.25:>1% (iti yathÃ-uktam anuti«Âhati) KSak_7.25:>2% Óakuntalà -- (nÃma-mudrÃæ d­«ÂvÃ) Ãrya-putra idaæ tad aÇgulÅyakam / KSak_7.25:>3% rÃjà -- asmÃd aÇgulÅya-upalambhÃt khalu sm­tir upalabdhà / KSak_7.25:>4% Óakuntalà -- vi«amaæ k­tam anena yat tadÃ+Ãrya-putrasya pratyaya-kÃle durlabham ÃsÅt / KSak_7.25:>5% rÃjà -- tena hi ­tu-samavÃya-cihnaæ pratipadyatÃæ latà kusumam / KSak_7.25:>6% Óakuntalà -- na+asya viÓvasimi / Ãrya-putra eva+etad dhÃrayatu / (tata÷ praviÓati mÃtali÷) KSak_7.25:>7% mÃtali -- di«Âyà dharma-patnÅ-samÃgamena putra-mukha-darÓanena ca+Ãyu«mÃn vardhate /p.282 KSak_7.25:>8% rÃjà -- abhÆt saæpÃdita-svÃdu-phalo me manoratha÷ / mÃtale na khalu vidito 'yam Ãkhaï¬alena v­tta-anta÷ syÃt / KSak_7.25:>9% mÃtali -- (sasmitam) kim ÅÓvarÃïÃæ parok«am / etv Ãyu«mÃn / bhagavÃn mÃrÅcas te darÓanaæ vitarati / KSak_7.25:>10% rÃjà -- Óakuntale avalambyatÃæ putra÷ / tvÃæ puras-k­tya bhagavantaæ dra«Âum icchÃmi / KSak_7.25:>11% Óakuntalà -- jihremy Ãrya-putreïa saha guru-samÅpaæ gantum / KSak_7.25:>12% rÃjà -- apy Ãcaritavyam abhyudaya-kÃle«u / ehy ehi / KSak_7.25:>13% (sarve parikrÃmanti) (tata÷ praviÓaty adityà sÃrdham Ãsanastho mÃrÅca÷) (Ãnasastho) _________________________ KSak_7.26:<1% mÃrÅca -- (rÃjÃnam avalokya) dÃk«Ãyaïi / * putrasya te raïa-Óirasy ayam agra-yÃyÅ * du«yanta ity abhihito bhuvanasya bhartà / * cÃpena yasya vinivartita-karma-jÃtam * tat-koÂimat-kuliÓam Ãbharaïaæ maghona÷ // KSak_7.26 // KSak_7.26:>14% aditi÷ -- saæbhÃvanÅya-anubhÃvÃ+asya Ãk­ti÷ / KSak_7.26:>15% mÃtali÷ -- Ãyu«mann etau putra-prÅti-piÓunena cak«u«Ã divaikasÃæ pitarÃv Ãyu«mantam avalokayata÷ / tÃv upasarpa / _________________________ KSak_7.27:<1% rÃjà -- mÃtale /p.284 * prÃhur dvÃdaÓadhà sthitasya munayo yat tejasa÷ kÃraïam * bhartÃraæ bhuvana-trayasya su«uve yad yaj¤a-bhÃga-ÅÓvaram / * yasminn Ãtma-bhava÷ paro 'pi puru«aÓ cakre bhavÃya+Ãspadam * dvandvaæ dak«a-marÅci-saæbhavam idaæ tat sra«Âur eka-antaram // KSak_7.27 // KSak_7.27:>1% mÃtali -- atha kim / KSak_7.27:>2% rÃjà -- (upagamya+ubhÃbhyÃm api vÃsava-niyojyo du«yanta÷ praïamati / KSak_7.27:>3% mÃrÅca -- vatsa ciraæ jÅva / p­thivÅæ pÃlaya / KSak_7.27:>4% aditi÷ -- vatsa apratiratho bhava / KSak_7.27:>5% Óakuntalà -- dÃraka-sahità vÃæ pÃda-vadanaæ karomi / _________________________ KSak_7.28:<1% mÃrÅca -- vatse / * Ãkhaï¬ala-samo bhartà jayanta-pratima÷ suta÷ / * ÃÓÅr anyà na te yogyà paulomÅ-sad­ÓÅ bhava // KSak_7.28 //p.286 KSak_7.28:>6% aditi -- jÃte bhartur bahu-matà bhava / ayaæ ca dÅrgha-Ãyur vatsaka ubhaya-kula-nandano bhavatu / upaviÓata / (sarve prajÃ-patim abhita upaviÓanti) _________________________ KSak_7.29:<1% mÃrÅca -- (eka-ekaæ nirdiÓan) * di«Âyà Óakuntalà sÃdhvÅ sad-apatyam idaæ bhavÃn / * Óraddhà vittaæ vidhiÓ ca+iti tritayaæ tat samÃgatam // KSak_7.29 // _________________________ KSak_7.30:<1% rÃjà -- bhagavan / prÃg-abhipreta-siddhi÷ / paÓcÃd-darÓanam / ato 'pÆrva÷ khalu vo 'nugraha÷ / kuta÷ / * udeti pÆrvaæ kusumaæ tata÷ phalaæ ghana-udaya÷ prÃk+tad-anantaraæ paya÷ * nimitta-naimittikayor ayaæ kramas tava prasÃdasya puras tu saæpada÷ // KSak_7.30 // KSak_7.30:>1% mÃtali÷ -- evaæ vidhÃtÃra÷ prasÅdanti / _________________________ KSak_7.31:<1% rÃjà -- bhagavann imÃm Ãj¤Ã-karÅæ vo gÃndharveïa vivÃha-vidhinÃ+upayamya kasyacit kÃlasya bandhubhir ÃnÅtÃæ sm­ti-ÓaithilyÃt pratyÃdiÓann aparÃddho 'smi tatra-bhavato yu«mat-sagotrasya kaïvasya / paÓcÃd aÇgulÅyaka-darÓanÃd Ƭha-pÆrvà tad-duhitaram avagato 'ham / tac citram iva me pratibhÃti / * yathà gajo na+iti samak«a-rÆpe tasminn apakrÃmati saæÓaya÷ syÃt / * padÃni d­«Âvà tu bhavet pratÅtis tathÃ-vidho me manaso vikÃra÷ // KSak_7.31 //p.288 KSak_7.31:>1% mÃrÅca -- vatsa alam Ãtma-aparÃdha-ÓaÇkà / saæmoho 'pi tvayy anupapanna÷ / ÓrÆyatÃm / KSak_7.31:>2% rÃjà -- avahito 'smi / KSak_7.31:>3% mÃrÅca -- yadà eva+apsaras-tÅrtha-avataraïÃt pratyak«a-vaiklavyÃæ ÓakuntalÃm ÃdÃya menakà dÃk«ÃyaïÅm upagatà tadà eva dhyÃnÃd avagato 'smi durvÃsasa÷ ÓÃpÃd iyaæ tapasvinÅ saha-dharma-cÃriïÅtvayà pratyÃdi«Âà na+anyathÃ+iti / sa ca+ayam aÇgulÅyaka-darÓana-avasÃna÷ / KSak_7.31:>4% rÃjà -- (sa-ucchvÃsam) e«a vacanÅyÃn mukto 'smi / KSak_7.31:>5% Óakuntalà -- (sva-gatam) di«ÂyÃ+akÃraïa-pratyÃdeÓÅ na+Ãrya-putra÷ / na puna÷ Óaptam ÃtmÃnaæ smarÃmi / athavà prÃpto mayà sa hi ÓÃpo viraha-ÓÆnya-h­dayayà na vidita÷ / ata÷ sakhÅbhyÃæ saædi«ÂÃ+asmi bhartur aÇgulÅyakaæ darÓayitavyam iti / _________________________ KSak_7.32:<1% mÃrÅca -- vatse carita-arthÃ+asi / tad idÃnÅæ saha-dharma-cÃriïaæ prati na tvayà manyu÷ kÃrya÷ / paÓya / * ÓÃpÃd asi pratihatà sm­ti-rodha-rÆk«e bhartary apeta-tamasi prabhutà tava eva / * chÃyà na mÆrchati mala-upahata-prasÃde Óuddhe tu darpaïa-tale sulabha-avakÃÓà // KSak_7.32 //p.290 KSak_7.32:>1% rÃjà -- yathà Ãha bhagavÃn / KSak_7.32:>2% mÃrÅca -- vatsa kaccid abhinanditas tvayà vidhivad asmÃbhir anu«Âhita-jÃta-karmà putra e«a ÓÃkuntaleya÷ / KSak_7.32:>3% rÃjà -- bhagavann atra khalu me vaæÓa-prati«Âhà / (iti bÃlaæ hastena g­hïÃti) _________________________ KSak_7.33:<1% mÃrÅca -- tathÃ-bhÃvinam enaæ cakra-vartinam avagacchatu bhavÃn / paÓya / * rathena+anuddhÃta-stimita-gatinà tÅrïa-jaladhi÷ * purà sapta-dvÅpÃæ jayati vasudhÃm apratiratha÷ / * iha+ayaæ sattvÃnÃæ prasabha-damanÃt sarva-damana÷ * punar yÃsyaty ÃkhyÃæ bharata il lokasya bharaïÃt // KSak_7.33 // KSak_7.33:>1% rÃjà -- bhagavatà k­ta-saæskÃre sarvam asmin vayam ÃÓÃsmahe / KSak_7.33:>2% aditi -- bhagavann asyà duhit­-manoratha-saæpatte÷ kaïvo 'pi tÃvat-Óruta-vistÃra÷ kriyatÃm / duhit­-vatsalà menakà iha+eva upacarantÅ ti«Âhati / KSak_7.33:>3% Óakuntalà -- (Ãtma-gatam) manoratha÷ khalu me bhaïito bhagavatyà /p.292 KSak_7.33:>4% mÃrÅca -- tapa÷-prabhavÃt pratyak«aæ sarvam eva tatra-bhavata÷ / KSak_7.33:>5% rÃjà -- ata÷ khalu mama na+atikruddho muni÷ / KSak_7.33:>6% mÃrÅca -- tathÃ+apy asau priyam asmÃbhi÷ pra«Âavya÷ / ka÷ ko 'tra bho÷ / (praviÓya) KSak_7.33:>7% Ói«ya -- bhagavann ayam asmi / KSak_7.33:>8% mÃrÅca -- gÃlava idÃnÅm eva vihÃyasà gatvà mama vacanÃt tatra-bhavate kaïvÃya priyam Ãvedaya yathà putravatÅ Óakuntalà tat-ÓÃpa-niv­ttau sm­timatà du«yantena pratig­hÅtÃ+iti / KSak_7.33:>9% Ói«ya÷ -- yad Ãj¤Ãpayati bhagavÃn (iti ni«krÃnta÷) KSak_7.33:>10% mÃrÅca -- vatsa tvam api sva-apatya-dÃra-sahita÷ sakyur Ãkhaï¬alasya ratham Ãruhya te rÃja-dhÃnÅæ prati«Âhasva / KSak_7.33:>11% rÃjà -- yad Ãj¤Ãpayati bhagavÃn / _________________________ KSak_7.34:<1% mÃrÅca -- api ca / * tava bhavatu vi¬aujÃ÷ prÃjyav­«Âi÷ prajÃsu * tvam api vitata-yaj¤o vajriïaæ prÅïayasva / * yuga-Óata-parivartÃn evam anyonya-k­tyair * nayatam ubhaya-loka-anugraha-ÓlÃghanÅyai÷ // KSak_7.34 // KSak_7.34:>1% rÃjà -- bhagavan yathÃ-Óakti Óreyase yati«ye / _________________________ KSak_7.35:<1% mÃrÅca -- vatsa kiæ te bhÆya÷ priyam upakaromi / KSak_7.35:<2% rÃja ata÷ param api priyam asti / yadi+iha bhagavÃn priyaæ kartum icchati tarhi idam astu / (bharata-vÃkyam)p.294 * pravartatÃæ prak­ti-hitÃya pÃrthiva÷ * sarasvatÅ Óruta-mahatÃæ mahÅyatÃm / * mama api ca k«apayatu nÅla-lohita÷ * punar-bhavaæ parigata-Óaktir Ãtma-bhÆ÷ // KSak_7.35 // (ni«krÃntÃ÷ sarve) iti saptamo 'Çka÷ / samÃptam idam abhij¤Ãna-ÓÃkuntalaæ nÃma nÃÂakam /