Rudrabhatta: Srngaratilaka The following text is based on Kavyamala (1st series), vol. III (Calcutta, 1887), pp. 111-152. TEXT WITH PADA MARKERS Pada markers: 1: $ 2: & 3: % 4: // n.n // Marker for Arya stanzas: // n.n //@ ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ RudrabhaÂÂa÷: Á­ÇgÃratilaka÷ prathama÷ pariccheda÷ Ó­ÇgÃrÅ girijÃnane sakaruïo ratyÃæ pravÅra÷ smare $ bÅbhatso'sthibhir utphaïÅ ca bhaya-k­n mÆrtyÃdbhutas tuÇgayà & raudro dak«a-vimardane ca hasak­n nagna÷ praÓÃntaÓ cirÃd % itthaæ sarva-rasÃÓraya÷ paÓupatir bhÆyÃt satÃæ bhÆtaye // ST_1.1 // ÃkhyÃta-nÃma-racanÃ-caturasra-sandhi- $ sad-vÃg-alaÇk­ti-guïaæ sarasaæ suv­ttam & Ãsedu«Ãm api divaæ kavi-puÇgavÃnÃæ % ti«Âhaty akhaï¬am iha kÃvya-mayaæ ÓarÅram // ST_1.2 // kÃvye Óubhe'pi racite khalu no khalebhya÷ $ kaÓcid guïo bhavati yadyapi sampratÅha & k­pÃæ tathÃpi sujanÃrtham idaæ yata÷ kiæ % yÆkÃbhayena paridhÃna-vimok«aïaæ syÃt // ST_1.3 // sÃnanda-pramadÃ-kaÂÃk«a-viÓikhair ye«Ãæ na bhinnaæ mano $ yai÷ saæsÃra-samudra-pÃta-vidhur e«v anye«u potayitam & yair ni÷sÅma-sarasvatÅ-vilasitaæ dvitrai÷ padai÷ saæh­taæ % te«Ãm apy upari sphuranti mataya÷ kasyÃpi puïyÃtmana÷ // ST_1.4 // prÃyo nÃÂyaæ prati proktà $ bharatÃdyai rasa-sthiti÷ & yathÃmati mayÃpy e«Ã % kÃvyaæ prati nigadyate // ST_1.5 // yÃminÅvendunà muktà $ nÃrÅva ramaïaæ vinà & lak«mÅr iva ­te tyÃgÃn % no vÃïÅ bhÃti nÅrasà // ST_1.6 // satyaæ santi g­he g­he sukavayo ye«Ãæ vacaÓ cÃturÅ $ sve harmye kula-kanyakeva labhate jÃtair guïair gauravam & du«prÃpa÷ sa tu ko'pi kovida-patir yad vÃg-rasa-grÃhiïÃæ % puïya-strÅva kalÃkalÃpa-kuÓalà cetÃæsi hartuæ k«amà // ST_1.7 // tasmÃd yatnena kartavyaæ $ kÃvyaæ rasa-nirantaram & anyathà ÓÃstra-vid go«ÂhyÃæ % tat syÃd udvega-dÃyakam // ST_1.8 // Ó­ÇgÃra-hÃsya-karuïà $ raudra-vÅra-bhayÃnakÃ÷ & bÅbhatsÃdbhuta-ÓÃntÃÓ ca % nava kÃvye rasÃ÷ sm­tÃ÷ // ST_1.9 // ratir hÃsaÓ ca ÓokaÓ ca $ krodhotsÃhau bhayaæ tathà & jugupsÃvismaya-ÓamÃ÷ % sthÃyi-bhÃvÃ÷ prakÅrtitÃ÷ // ST_1.10 // nirvedo'tha tathà glÃni÷ $ ÓaÇkÃsÆyà mada÷ Órama÷ & Ãlasyaæ caiva dainyaæ ca % cintà moho dh­ti÷ sm­ti÷ // ST_1.11 // vrŬà capalatà har«a $ Ãvego ja¬atà tathà & garvo vi«Ãda autsukyaæ % nidrÃpasmÃra eva ca // ST_1.12 // suptaæ prabodho'mar«aÓ cÃpy $ avahitthà tathogratà & matir vyÃdhis tathonmÃdas % tathà maraïam eva ca // ST_1.13 // trÃsaÓ caiva vitarkaÓ ca $ vij¤eyà vyabhicÃriïa÷ & trayastriæÓad ime bhÃvÃ÷ % prayÃnti ca rasa-sthitim // ST_1.14 // stambha÷ svedo'tha romäca÷ $ svara-bhaÇgo'tha vepathu÷ & vaivarïyam aÓru pralaya % ity a«Âau sÃttvikÃ÷ sm­tÃ÷ // ST_1.15 // bhÃvà evÃtisampannÃ÷ $ prayÃnti rasatÃm amÅ & yathà dravyÃïi bhinnÃni % madhurÃdi-rasÃtmanÃm // ST_1.16 // sambhavanti yathà v­k«e $ pu«pa-patra-phalÃdaya÷ & tadvad rase'pi rucirà % viÓe«Ã bhÃva-rÆpiïa÷ // ST_1.17 // prÃyo naikarasaæ kÃvyaæ $ ki¤cid atropalabhyate & bÃhulyena bhaved yas tu % sa tad-v­ttyà nigadyate // ST_1.18 // kaiÓiky-ÃrabhaÂÅ caiva $ sÃtvatÅ bhÃratÅ tathà & catasro v­ttayo j¤eyà % rasÃvasthÃna-sÆcakÃ÷ // ST_1.19 // dharmÃd artho'rthata÷ kÃma÷ $ kÃmÃt sukha-phalodaya÷ & sÃdhÅyÃn e«a tat-siddhyai % Ó­ÇgÃro nÃyako rasa÷ // ST_1.20 // ce«Âà bhavati puæ-nÃryor $ yà raty-utthÃtiriktayo÷ & saæyogo vipralambhaÓ ca % Ó­ÇgÃro dvividho mata÷ // ST_1.21 // saæyuktyoÓ ca saæyogo $ vipralambho viyuktayo÷ & pracchannaÓ ca prakÃÓaÓ ca % punar e«a dvidhà yathà // ST_1.22 // madana-ku¤jara-kumbha-taÂopame $ stana-yuge parita÷ sphuritÃÇgulim & sakaraja-k«ata-vÃmam api priyà % dayita-pÃïim amanyata dak«iïam // ST_1.22a // santapta÷ smra-saæniveÓa-vivaÓai÷ ÓvÃsair muhu÷ pa¤camo- $ dgÃrÃvartibhir Ãpatadbhir abhita÷ siktaÓ ca netrÃmbubhi÷ & etasyÃ÷ priya-viprayoga-vidhuras tyaktvÃdharo rÃgitÃæ % sampraty uddhata-vahni-vÃri-vi«amaæ manye vrataæ sevate // ST_1.22b // kÃnte vicitra-surata-krama-baddha-rÃg $ saÇketake'pi m­ga-ÓÃvaka-locanÃyÃ÷ & tat-kÆjitaæ kim api yena tadÅya-talpaæ % nÃlpai÷ parÅtam anuÓabditalÃvakaughai÷ // ST_1.22c // (Skm 1116) ki¤cid vakrita-kaïÂha-kandala-dalat-pÅna-stanÃvartana- $ vyÃyÃæ cita-ka¤cukaæ m­ga-d­Óas tasyÃs tad-Ãlokitam & vÃcas tÃÓ ca vidagdha-bhÃva-caturÃ÷ sphÃrÅbhavan manmathà % haæho mÃnasa kiæ smarasy abhimatÃ÷ siddhyanti puïyai÷ kriyÃ÷ // ST_1.22d // tyÃgÅ kulÅna÷ kuÓalo rate«u $ kalpa÷ kalÃvit taruïo dhanìhya÷ & bhavya÷ k«amÃvÃn subhago'bhimÃnÅ % strÅïÃm abhÅ«Âas tv iha nÃyaka÷ syÃt // ST_1.23 // tasyÃnukÆla-dak«iïa-ÓaÂha-dh­«Âà ittham atra catvÃra÷ & bhedÃ÷ kriyayocyante tad-udÃh­tayaÓ ramaïÅyÃ÷ // ST_1.24 //@ atiraktatayà nÃryà sadà tyakta-parÃÇgana÷ & sÅtÃyÃæ rÃmavat so'yam anukÆla÷ sm­to yathà // ST_1.25 //@ asmÃkaæ sakhi vÃsasÅ na rucire graiveyakaæ nojjvalaæ $ no vaktrà gatir uddhataæ na hasitaæ naivÃsti kaÓcin mada÷ & kiæ tv anye'pi janà vadanti subhago'py asyÃ÷ priyo nÃnyato % d­«Âiæ ni÷k«ipatÅti viÓvam iyatà manyÃmahe du÷khitam // ST_1.25a // yo gauravaæ bhayaæ prema $ sad-bhÃvaæ pÆrva-yo«iti & na mu¤caty anya-citto'pi % j¤eyo'sau dak«iïo yathà // ST_1.26 // saivÃsya praïatis tad eva vacanaæ tà eva keli-kriyÃ- $ bhÅti÷ saiva tad eva narma-madhuraæ pÆrvÃnurÃgocitam & kÃntasyÃpriya-kÃriïÅti bhavatÅ taæ vakti do«Ãbilaæ % kiæ syÃd ittham aharniÓaæ sakhi mano dolÃyate cintayà // ST_1.26a // priyaæ vakti puro'nyatra $ vipriyaæ kurute bh­Óam & j¤ÃtÃparÃdha-ce«ÂaÓ ca % kuÂilo'sau ÓaÂho yathà // ST_1.27 // sahaja-tarale ÃvÃæ tÃvad-bahu-Óruti-ÓÃlinau $ punar iha yuvÃæ satyaæ Ói«Âaæ tad atra k­tÃgasi & praïayini punar yuktaæ rantuæ na veti batÃvayo- % rdhruvam upagate karïau pra«Âuæ kuraÇga-d­Óau d­Óau // ST_1.27a // api ca- kopÃt ki¤cid upÃnato'pi rabhasÃd Ãk­«ya keÓe«v alaæ $ nÅtvà mohana-mandiraæ dayitayà hÃreïa bahvà d­¬ham & bhÆyo yÃsyasi tad-g­hÃn iti muhu÷ kaïÂhÃruddhÃk«araæ % jalpantyà Óravaïotpalena suk­tÅ kaÓcid rahas tìyate // ST_1.27b // (Amaru 9, DaÓ 2.19) ni÷ÓaÇka÷ k­ta-do«o'pi $ vilak«as tarjito'pi no & mithyÃ-vÃg-d­«Âa-do«o'pi % dh­«Âo'sau kathito yathà // ST_1.28 // jalpantyÃ÷ paru«aæ ru«Ã mama balÃc cumbaty asÃv Ãnanaæ $ m­d-gÃtyÃÓu karaæ kareïa bahuÓa÷ santìyamÃno'pi san & ÃlÅnÃæ purato dadhÃti Óirasà pÃda-prahÃrÃæs tato % no jÃne sakhi sÃmprataæ praïayien kupyÃmi tasmai katham // ST_1.28a // (Skm 888) api ca- dhik tvÃm dhÆrta gata-trapa praïayinÅ saiva tvayÃrÃdhyatà $ yasyÃ÷ pÃda-talÃhatiæ tava h­di vyÃkhyÃty asau yÃvaka÷ & ity ukto'pi na nÃma mu¤cati yadà pÃdÃv ayaæ durjano % mithyÃvÃda-vicak«aïa÷ kim aparaæ kuryÃæ vayasye tadà // ST_1.28b // gƬha-mantra÷ Óucir vÃgmÅ $ bhakto narma-vicak«aïa÷ & syÃn narma-sacivas tasya % kupitas-strÅ-prasÃdaka÷ // ST_1.29 // pÅÂha-mardo viÂaÓ ceti $ vidÆ«aka iti tridhà & sa bhavet prathamas tatra % nÃyikÃ-nÃyakÃnuga÷ // ST_1.30 // ekavidyo viÂa÷ prokta÷ $ krŬÃ-prÃyo vidÆ«aka÷ & sva-vapur-ve«a-bhëÃbhir % hÃsyakÃrÅ ca narmavit // ST_1.31 // e«Ãæ prabandha-vi«ayo vyavahÃra÷ prÃyaÓo bhavet pracura÷ & pratyekam udÃh­tas tathÃpi kÃÓcin nigadyante // ST_1.32 //@ vimu¤cÃmuæ mÃnaæ saphalaya vaca÷ sÃdhu suh­dÃæ $ mudhà santÃpena glapayasi kim aÇgaæ smara-bhuvà & priyaæ pÃda-prÃnta-praïatam adhunà mÃnaya bh­Óaæ % na mugdhe pretyetuæ prabhavati gata÷ kÃla-hariïa÷ // ST_1.32a // praïayini bh­Óaæ tasmin mÃnaæ manasvini mà k­thÃ÷ $ kim aparam ito yuktÃyuktair vinà hy amunà tava & ayam api bhavet sampraty api k«ayÃnala-saænibha÷ % sarasa-visinÅ-kanda-ccheda-cchavir m­ga-lächana÷ // ST_1.32b // dÆrÃt kandalitair h­di pravitatai÷ kaïÂhe luÂhadbhir haÂhà $ vaktre saÇkaÂa-nÃsikÃ-taralitair niryadbhir atyÆ«mabhi÷ & ni÷ÓvÃsai÷ p­thu-manmathottha-davathur vyaktaæ tavÃvedito % mthyÃlambita-sau«Âhavena kim ata÷ kopena kÃntaæ prati // ST_1.32c // svakÅyà parakÅyà ca $ sÃmÃnya-vanità tathà & kalÃkalÃpa-kuÓalÃs % tisras tasyeha nÃyikÃ÷ // ST_1.33 // paurÃcÃraratà sÃdhvÅ $ k«amÃrjava-vibhÆ«ità & mugdhà madhyà pragalbhà ca % svakÅyà trividhà matà // ST_1.34 // mugdhà nava-vadhÆs tatra $ nava-yauvana-bhÆ«ità & navÃnaÇga-rahasyÃpi % lajjÃ-prÃya-ratir yathà // ST_1.35 // gataæ karïÃbhyarïe prasarati tathÃpy ak«i-yugalaæ $ kucau kumbhÃrambhau tad api cibukottambhana-rucÅ & nitamba-prÃg-bhÃro gurur api gurutvaæ m­gayate % kathaæcin no t­ptis taruïimani manye m­ga-d­Óa÷ // ST_1.35a // yathà romäco'yaæ stana-bhuvi lasat-sveda-kaïiko $ yathà d­«Âis tiryak patati sahasà saÇkucati ca & tathà ÓaÇke'mu«yÃ÷ praïayini darÃsvÃdita-rasaæ % na madhyasthaæ ceta÷ praguïa-ramaïÅyaæ na ca d­¬ham // ST_1.35b // virama nÃtha vimu¤ca mamäcalaæ $ Óamaya dÅpam iyaæ samayà sakhÅ & iti navo¬ha-vadhÆ-vacasà yuvà % mudam agÃd adhikÃæ suaratÃd api // ST_1.35c // (Skm 501) sa-kampà cumbane vaktraæ $ haraty e«opagÆhità & parÃv­tya ciraæ talpa % Ãste rantuæ ca vächati // ST_1.36 // apaharati yadÃsyaæ cumbane Óli«yamÃïà $ valati ca ÓayanÅye kampate ca prakÃmam & vadati ca yad alak«yaæ ki¤cid uktÃpi bhÆyo % ramayati sutarÃæ tac-cittam antar navo¬hà // ST_1.36a // mugdhÃm Ãvarjayaty e«a $ m­dÆpÃyena sÃntvayan & nÃtibhÅtikarair bhÃvaair % nibandhair bÃla-bhÅ«akai÷ // ST_1.37 // sarati saras-tÅrÃd e«Ã bhramad-bhramarÃvalÅ $ sumukhi vimukhÅ padme manye tavÃsyapipÃsayà & iti nigadite ki¤cid bhÅtyà vivartita-kandharà % vadana-kamale bhartrà bÃlà ciraæ paricumbità // ST_1.37a // anyÃæ ni«evamÃïe'pi $ yadi kupyati sà priye & rodity asyÃgrata÷ svalpam % anunÅtà ca tu«yati // ST_1.38 // manyau k­te prathamam eva vikÃram anyaæ $ no jÃnatÅ nava-vadhÆ rudatÅ paraæ sà & dhÆrtena locana-jalaæ parim­jya gìhaæ % saæcumbya cÃdhara-dale gamità prasÃdam // ST_1.38a // ÃrƬha-yauvanà madhyà $ prÃdubhÆta-manobhavà & pragalbha-vacanà ki¤cid % vicitra-suratà yathà // ST_1.39 // tarat-tÃraæ cak«u÷ k«apayati munÅnÃm api d­Óa÷ $ kuca-dvandvÃkrÃntaæ h­dayam ah­da÷ kÃnna kurute & gatir mandÅbhÆtà harati gamanaæ manmathavatÃ- % maho tanvyÃs tulyaæ taruïimani sarvaæ vijayate // ST_1.39a // d­«Âi÷ snihyati nirbharaæ priyatame vaidagdhya-bhÃjo gira÷ $ pÃïi÷ kuntala-mÃlikÃ-viracane tyaktÃnya-kÃrya-graha÷ & vak«a÷ saævriyate puna÷ punar idaæ bhÃrÃlasaæ gamyate % jÃtà subhru manoramà tava daÓà kasmÃd akasmÃd iyam // ST_1.39b // (Skm 502) subhaga kuravakas tvaæ no kim ÃliÇganokti÷ $ kim u mukhamadirecchu÷ kesaro no h­distha÷ & tvayi niyatam aÓoke yujyate pÃdaghÃta÷ % priyam iti parihÃsÃt peÓalaæ kÃcid Æce // ST_1.39c // kÃnte tathà katham api prathitaæ m­gÃk«yà $ cÃturyam uddhata-manobhavayà rate«u & tat-kÆjitÃny anuvadadbhir aneka-vÃraæ % Ói«yÃyitaæ g­ha-kapota-Óatair yathÃsyÃ÷ // ST_1.39d // gìhaæ vyÃpriyate kÃntaæ $ ibatÅva ratÃv iyam & viÓatÅva tad-aÇge«u % muhyatÅva sukhe yathà // ST_1.40 // k­tvÃneka-vidhÃæ rasena surate keliæ katha¤cic cirÃ- $ tprÃptÃnta÷ sukha-mÅlitÃk«i-yugalà svidyat kapola-sthalÅ & supteyaæ kila sundarÅti subhaga÷ svairaæ tathaivÃsvaja- % dgìhÃnaÇga-vimarda-ni÷saha-vapur-nidrÃæ sahaivÃgata÷ // ST_1.40a // sà dhÅrà vakti vakroktyà $ priyaæ kopÃt k­tÃgasam & madhyà rodity upÃlambhair % adhÅrà paru«aæ yathà // ST_1.41 // upetya tÃæ d­¬ha-parirambha-lÃlasa- $ ÓcirÃd abhÆ÷ pramupita-cÃru-candana÷ & dh­täjana÷ sapadi tad-ak«i-cumbanÃ- % dihaiva te priya vidità k­tÃrthatà // ST_1.41a // yatrÃrkÃyitam indunà sarasijair aÇgÃra-pu¤jÃyitaæ $ kruddhÃyÃæ mayi nÃtha te kadalikÃkÃï¬air alÃtÃyitam & kÃlo'nya÷ khalu ko'pi so'm­tamayo jÃto vi«ÃtmÃdhunà % dhik tvÃæ dhÆrta viniryad-aÓrur abalà mohaæ rudantÅ gatà // ST_1.41b // sÃrdhaæ manoratha-Óatais tava dhÆrta kÃntà $ saiva sthità manasi k­trima-bhÃva-ramyà & asmÃkam asti na hi kaÓcid ihÃvakÃÓas % tasmÃt k­taæ caraïa-pÃta-vi¬ambanÃbhi÷ // ST_1.41c // (Skm 587, Pv 218) labdhÃyati÷ pragalbhà syÃt $ samasta-rati-kovidà & ÃkrÃnta-nÃyikà bìhaæ % virÃjad-vibhramà yathà // ST_1.42 // seyaæ paraÇginÅ m­ïÃla-latikÃm ÃdÃya yasyÃ÷ priyo $ hÃraæ me kurute payodhara-taÂe pratyagra-tÃrÃ-rucam & bandhÆkaæ ca tad etad Ãli vidalad yat tena sÅmantitaæ % sarvÃÓÃ-vijigÅ«u-pu«pa-dhanu«o bÃïa-Óriyaæ dhÃsyati // ST_1.42a // yatra sveda-lavair alaæ vlulitair vyÃlupyate candanaæ $ svacchandair maïitaiÓ ca yatra raïitaæ nihnÆyate nÆpuram & yatrÃyÃnty acireïa sarva-vi«ayÃ÷ kÃmaæ tad-ekÃgratÃæ % sakhyas tat-surataæ bhaïÃmi rataye Óe«Ã tu loka-sthiti÷ // ST_1.42b // svÃmin bhaÇgurayÃlakaæ sa-tilakaæ bhÃlaæ vilÃsin kuru $ prÃïeÓa truÂitaæ payodhara-taÂe hÃraæ punar yojaya & ity uktvà suratÃvasÃna-sukhità sampÆrïa-cadnrÃnanà % sp­«Âà tena tatheti jÃta-pulakà prÃptà punar mohanam // ST_1.42c // (Skm 662) madhura-vacanai÷ sa-bhrÆ-bhaÇgai÷ k­tÃÇguli-tarjanai $ ralasa-valitair aÇga-nyÃsair mahotsava-bandhubhi÷ & asak­d asak­t sphÃra-sphÃrair apÃÇga-vilokitai- % stribhuvana-jaye sà pa¤ce«o÷ karoti sahÃyatÃm // ST_1.42d // (Skm 509) nirÃkulà ratÃv e«Ã $ dravatÅva priyÃÇgake & ko'yaæ kÃsmi rataæ kiæ và % na vetti ca rasÃd yathà // ST_1.43 // dhanyÃs tÃ÷ sakhi yo«ita÷ priyatame sarvÃÇga-lagne'pi yÃ÷ $ prÃgalbhyaæ prathayanti mohana-vidhÃv Ãlambya dhairyaæ mahat & asmÃkaæ tu tadÅya-pÃïi-kamale'py unmocayaty aæÓukaæ % ko'yaæ kà vayam atra kiæ nu surataæ naiva sm­tir jÃyate // ST_1.43a // k­ta-do«e'pi sÃdhÅrà $ tasmin nÃdriyate ru«Ã & ÃkÃra-saæv­tiæ cÃpi % k­tvodÃste ratau yathà // ST_1.44 // yad vÃca÷ pracuropacÃra-caturà yat sÃdaraæ dÆrata÷ $ pratyutthÃnam idaæ svahasta-nihitaæ yad-bhinnam apy Ãsanam & utpaÓyÃmi yad evam eva ca muhur d­«Âiæ sakhÅ-saæmukhÅæ % tac chaÇke tava paÇkajÃk«i balavÃn ko'py aprasÃdo mayi // ST_1.44a // yat pÃïir na nivÃrito nivasana-granthiæ saumudgranthaya- $ nbhrÆ-bhedo na k­to manÃg api muhur yat-khaï¬yamÃne'dhare & yan ni÷ÓaÇkam ivÃrpitaæ vapur aho patyu÷ samÃliÇgane % mÃninyà kathito'nukÆla-vidhinà tenaiva manyur mahÃn // ST_1.44b // madhyà pratibhinatty enaæ $ solluïÂhaæ sÃdhu-bhëitai÷ & adhÅrà puru«air hanti % santarjya dayitaæ yathà // ST_1.45 // k­taæ mithyÃ-jalpair virama viditaæ kÃmuka cirÃt $ priyÃæ tÃm evoccair abhisara yadÅyair nakha-padai÷ & vilÃsaiÓ ca prÃptaæ tava h­di padaæ raga-bahulair % mayà kiæ te k­tyaæ dhruvam akuÂilÃcÃra-parayà // ST_1.45a // sà bìhaæ bhavatek«iteti nivi¬aæ saæyamya bÃhvo÷ srajà $ bhÆyo drak«yasi tÃæ ÓaÂheti dayitaæ saætarjya saætarjya ca & ÃlÅnÃæ pura eva nihnuti-para÷ kopÃd raïan-nÆpuraæ % mÃninyà caraïa-prahÃra-vidhinà preyÃn aÓokÅk­ta÷ // ST_1.45b // ekÃkÃrà matà mugdhà $ punarbhÆÓ ca yato'nayo÷ & atisÆk«matayà bheda÷ % kavibhir na pradarÓita÷ // ST_1.46 // madhyà puna÷ pragalbhà ca $ dvidhà sà paribhidyate & ekà jye«Âhà kani«ÂhÃnyà % nÃyaka-praïayaæ prati // ST_1.47 // uparodhÃt tathà snehÃt $ sÃnurÃgo'pi nÃyaka÷ & ce«Âate tÃæ prati prÃya÷ % kalÃsu kuÓalo yathà // ST_1.48 // tvad-ak«iïÅ kuvalaya-buddhir atyalÅ $ ruïadhmy ahaæ tad iti nimÅya locane & tato bh­Óaæ pulakita-gaï¬a-maï¬alÃæ % yuvà parÃæ nibh­tam acumbad aÇganÃm // ST_1.48a // sampattau ca vipattau ca $ maraïe'pi na mu¤cati & yà svÅyà tÃæ prati prema % jÃyate puïya-kÃriïa÷ // ST_1.49 // anyadÅyà dvidhà proktà $ kanyo¬hà ceti te priye & darÓanÃc chravaïÃd vÃpi % kÃmÃrte bhavato yathà // ST_1.50 // kim api lalitai÷ snigdhai÷ ki¤cit kim apy atiku¤citai÷ $ kim api valitai÷ kandarpe«Æn hasadbhir ivek«aïai÷ & abhimata-mukhaæ vÅk«Ãæ cakre navÃÇganayà tathà % lalita-kuÓalo'py ÃlÅloko yathÃtivisismaye // ST_1.50a // niÓamayya bahir manoharaæ svaram aik«i«Âa tathÃparà yà & tila-mÃtrakam apy abhÆn nahi ÓraveïendÅvara-locanÃnantaram // ST_1.50b //@ kasyÃÓcit subhaga iti ÓrutaÓ ciraæ yas taæ $ d­«ÂvÃdhigata-rater nirmÅlitÃk«yÃ÷ & nispandaæ vapur avalokya sauvidallÃ÷ % santepur vidhuradhiyo niÓÃnta-vadhvÃ÷ // ST_1.50c // kÃrÓya-jÃgara-tÃpÃnya÷ $ karoti Óruto'py alam & tam eva durlabhaæ kÃntaæ % ceta÷ kasmÃd did­k«ase // ST_1.50d // sÃk«Ãc citre tathà svapne $ tasya syÃd darÓanaæ tridhà & deÓe kÃle ca bhaÇgyà ca % Óravaïaæ cÃsya tad yathà // ST_1.51 // satyaæ santi g­he g­he priyatamà ye«Ãæ bhujÃliÇgana- $ vyÃpÃrocchalad-accha-mohana-jalà jÃyanta eïÅd­Óa÷ & preyÃn ko'py aparo'yam atra suk­tÅ d­«Âe'pi yasmin vapu÷ % svedojj­mbhaïa-kampa-sÃdhvasa-mukhai÷ prÃpnoti käcid d­ÓÃm // ST_1.51a // citraæ citra-gato'py e«a $ mamÃli madanopama÷ & samunmÆlya balÃl lajjÃm % utkaïÂhayati mÃnasam // ST_1.51b // (Skm 944) mugdhà svapna-samÃgate priyatame tat-pÃïi-saæsparÓanÃ- $ dromäcÃrcitayà ÓarÅra-latayà saæsÆcya kopÃt kila & mà mÃæ vallabha saæsp­Óeti sahasà ÓÆnyaæ vadantÅ muhu÷ % sakhyà no hasità sacintam asak­t saæÓocità pratyuta // ST_1.51c // sphÃra-sphurat-pradÅpaæ saudhaæ $ madhu sotpalaæ kalaæ gÅtam & priya-sakhi sakalam idaæ tava % saphalaæ khalu yadi bhavet so'tra // ST_1.51d // vikasati kairava-nikare sarati ca sarasÅ-samÅraïo sutanu & cambaty ambaram indau tava tena vinà rati÷ kÅd­k // ST_1.51e //@ ajananir astu d­Óos tava kucayor abhava-niralaæ bhavatu & yadi d­Óyate na sa yuvà nirbharam ÃliÇgyate no và // ST_1.51f //@ dra«Âuæ vaktuæ ca no kanyà $ raktà Óaknoty amuæ sphuÂam & paÓyantam abhijalpantaæ % vivikte'pi hriyà yathà // ST_1.52 // kÃmaæ na paÓyati did­k«ata eva bhÆmnà $ noktÃpi jalpati vivak«ati cÃdareïa & lajjÃ-smara-vyatikareïa mano'dhinÃthe % bÃlà rasÃntaram idaæ lalitaæ bibharti // ST_1.52a // vij¤Ãta-nÃyikÃ-città $ sakhÅ vadati nÃyakam & nÃyako và sakhÅæ tasyÃ÷ % premÃbhivyaktaye yathà // ST_1.53 // kaïÂakita-tanu-ÓarÅrà lajjÃ-mukulÃyamÃna-nayaneyam & tava kumudinÅva vächati n­-candra bÃlà kara-sp­Óam // ST_1.53a //@ santÃpayanti ÓiÓirÃæÓu-ruco yad ete $ saæmohayanti ca vinidra-saroja-vÃtÃ÷ & yat khidyate tanur iyaæ ca tad e«a do«a÷ % sakhyÃs tavaiva sutanu pracura-trapÃyÃ÷ // ST_1.53b // apaÓyantaæ ca sà kÃntaæ $ sphÃritÃk«Å nirÅk«yate & dÆrÃd Ãlokayaty eva % sakhÅæ svajani nirbharam // ST_1.54 // nirnimittaæ hasantÅ ca $ sakhÅæ vadati kiæcana & savyÃjaæ sundaraæ ki¤cid % gÃtram Ãvi«karoti ca // ST_1.55 // sakhyÃdi sthÃpitÃæ mÃlÃæ $ käcyÃdi racayet puna÷ & ce«ÂÃæ ca kurute ramyÃm % aÇga-bhaÇgai÷ Óubhair yathà // ST_1.56 // abhimukha-gate yasminn eva priye bahuÓo vada- $ tyavanata-mukhaæ tÆ«ïÅm eva sthitaæ m­ga-netrayà & atha kila valal-lÅlÃlokaæ sa e«a tathek«ita÷ % katham api yathà d­«Âà manye k­taæ Óruti-laÇghanam // ST_1.56a // (Skm 957) tiryag-vartita-gÃtra-ya«Âi-vi«amodv­tta-stanÃsphÃlana- $ truÂyan-mauktika-mÃlayà sa-pulaka-svedollasad-gaï¬ayà & dÆrÃd eva vilokayety abhimate tad vaktra-dattek«aïaæ % durvÃra-smarayà tayà sahacarÅ gìhaæ samÃliÇgità // ST_1.56b // (Skm 956) animittaæ yad vihasati ni«kÃraïam eva yat sakhÅæ vadati & dayitaæ vilokya tad iyaæ Óaæsati tad adhÅnam ÃtmÃnam // ST_1.56c //@ prÃdu«yad-ruja-mÆla-kÃnti-lalitÃm udyamya dor-vallarÅæ $ valgat-pÅna-payodhara-sthala-lulan-muktÃvalÅ-sundaram & aÇgulyà pracalat-karÃgra-valaya-svÃnopahÆta-smaraæ % tanvyÃ÷ ku¤cita-locanaæ vijayate tat-karïa-kaï¬Æyanam // ST_1.56d // sraho'vataæsaæ raÓanÃæ ca ki¤ci $ priyaæ samÃlokya samÃsajantÅ & punastarÃæ sà suh­do dadÃti % pratyaÇgam ÃvÃsam iva smarasya // ST_1.57 // vyÃj­mbhaïonnamita-danta-mayÆkha-jÃla- $ vyÃlambi-mauktika-guïaæ ramaïe mudeva & Ærdhvaæ milad-bhuja-latÃ-valaya-prapa¤ca- % sat-toraïaæ h­di viÓaty aparà vyudÃse // ST_1.57a // (Skm 958) anyo¬hÃpi karoty eva $ sarvam uddhata-manmathà & duravasthà puna÷ kÃntam % abhiyuÇkte svayaæ yathà // ST_1.58 // ullaÇghyÃî sakhÅ-vaca÷ samucitÃm uts­jya lajjÃm alaæ $ hitvà bhÅtibharaæ nirasya ca nijaæ saubhÃgya-garvaæ manÃk & Ãj¤Ãæ kevalam eva manmatha-guror ÃdÃya nÆnaæ mayà % tvaæ ni÷Óe«a-vilÃsi-varga-gaïanÃ-cƬÃmaïe saæÓrita÷ // ST_1.a // cak«ur mÅlati sÃnandaæ $ nitamba÷ prasravaty api & vepate ca tanus tanvÅ % tasyÃs tad-darÓane yathà // ST_1.59 // mÅlan manthara-cak«u«Ã paripatat käcÅ-graha-vyagrayà $ gìÃnanÇga-bhara-sravatravanayà kampoparuddhÃÇgayà & sarvÃÇgaæ caÂukÃrako'py abalayà saÇketake kautukÃ- % dÃstÃæ rantum aho nirÅk«itum api preyÃn na sambhÃvita÷ // ST_1.59a // nÃbhiyuÇkte svayaæ kantyà $ mugdhatvÃd du÷sthitÃpi tam & tad-avasthÃæ tu kÃntÃya % tat-sakhÅ kathayed yathà // ST_1.60 // ni÷ÓvÃse«u skhalati kadalÅ-bÅjanaæ tÃpa-sampa- $ nnetrÃmbhobhiÓ cham iti patitai÷ sicyate ca stanÃnta÷ & tasyÃ÷ ki¤cit subhaga tad abhÆt tÃnavaæ tvad-viyoge % yenÃkasmÃd valaya-padavÅm aÇgulÅyaæ prayÃti // ST_1.60a // ananya-Óaraïà svÅyà $ dhanÃhÃryà parÃÇganà & asyÃs tu kevalaæ prema % tenai«Ã rÃgiïÃæ matà // ST_1.61 // sÃmÃnyà vanità veÓyà $ sà dravyaæ param icchati & nirguïe'pi na vidve«o % na rÃgo'syà guïiny api // ST_1.62 // tat-svarÆpam idaæ proktaæ $ kaiÓcid brÆmo vayaæ puna÷ & varïayanty anayà yuktyà % tÃsÃm apy anurÃgitÃm // ST_1.63 // Ó­ÇgÃrÃbhÃsa etÃsu $ na Ó­ÇgÃra÷ kadÃcana & tad-vyÃpÃro'thavà tÃsÃæ % smara÷ kiæ bhak«ito bakai÷ // ST_1.64 // tasmÃt tÃsÃm api kvÃpi $ rÃga÷ syÃt kiæ nu sarvathà & dhanÃrthaæ k­trimair bhÃvair % grÃmyaæ vyÃmohayanti tÃ÷ // ST_1.65 // liÇgÅ pracchanna-kÃmaÓ ca $ naraæmanyaÓ ca «aï¬aka÷ & sukha-prÃpta-dhano mÆrkha÷ % pit­-vittena garvita÷ // ST_1.66 // ity ÃdÅn prathamaæ grÃmyÃn $ j¤ÃtvÃk­«ya ca tad-dhanam & apÆrvà iva mu¤canti % tÃn etÃs tÃpayanti ca // ST_1.67 // kintu tÃsÃæ kalÃkeli- $ kuÓalÃnÃæ manoramam & vismÃritÃpara-strÅkaæ % surataæ jÃyate yathà // ST_1.68 // gìhÃliÇgana-pŬita-stana-taÂaæ svidyat-kapola-sthalaæ $ sanda«ÂÃdhara-mukta-sÅtk­tam atibhrÃmyad-bhru-n­tyat-karam & cÃÂu-prÃya-vaco-vicitra-bhaïitair yÃtai rutaiÓ cÃÇkitaæ % veÓyÃnÃæ dh­ti-dhÃma pu«pa-dhanu«a÷ prÃpnoti dhanyo ratam // ST_1.68a // År«yà kula-strÅ«u na nÃyakasya $ ni÷ÓaÇka-kelir na parÃÇganÃsu & veÓyÃsu caitad dvitayaæ prarƬhaæ % sarvasvam etÃs tad aho smarasya // ST_1.69 // (Skm 556) kupyat pinÃki-netrÃgni- $ jvÃlÃ-bhasmÅk­ta÷ purà & ujjÅvati puna÷ kÃmo % manye veÓyÃvalokitai÷ // ST_1.70 // (Skm 557) Ãnandayanti yuktyà tÃæ $ sevità ghnanti cÃnyathà & durvij¤eyÃ÷ prak­tyaiva % tasmÃd veÓyà vi«opamÃ÷ // ST_1.71 // svÃdhÅna-patikotkà ca $ tathà vÃsaka-sajjikà & sandhità vipralabdhà ca % khaï¬ità cÃbhisÃrikà // ST_1.72 // pro«ita-preyasÅ caivaæ $ nÃyikÃ÷ pÆrva-sÆcitÃ÷ & tà evÃtra bhavanty a«ÂÃv % avasthÃbhi÷ punar yathà // ST_1.73 // yasyà rati-guïÃk­«Âa÷ $ pati÷ pÃrÓvaæ na mu¤cati & vicitra-vibhramÃsaktà % svÃdhÅna-patikà yathà // ST_1.74 // likhati kucayo÷ patraæ kaïÂhe niyojayati srajaæ $ tilakam alike kurvan gaï¬Ãd udasyati kuntalÃn & iti caÂu-Óatair vÃraæ vÃraæ vapu÷ parita÷ sp­Óan % viraha-vidhuro nÃsyÃ÷ pÃrÓvaæ vimu¤cati vallabha÷ // ST_1.74a // (Skm 661) utkà bhavati sà yasyÃ÷ $ saÇketaæ nÃgata÷ priya÷ & tasyÃnÃgamane hetuæ % cintayanty Ãkulà yathà // ST_1.75 // kiæ ruddha÷ priyayà kayÃcid athavà sakhyà tayodvejita÷ $ kiæ và kÃraïa-gauravaæ kim api yan nÃdyÃgato vallabha÷ & ity Ãlocya m­gÅd­Óà karatale saæsthÃpya vaktrÃmbujaæ % dÅrghe ni÷Óvasitaæ ciraæ ca ruditaæ k«iptÃÓ ca pu«pa-sraja÷ // ST_1.75a // bhaved vÃsaka-sajjÃsau $ sajjitÃÇgaratÃlayà & niÓityÃgamanaæ bhartur % dvÃrek«aïa-parà yathà // ST_1.76 // d­«Âvà darpaïa-maï¬ale nija-mukhaæ bhÆ«Ãæ manohÃriïÅæ $ dÅpÃrci÷-kapiÓaæ ca mohana-g­haæ trasyÃt-kuraÇgÅ-d­Óà & evaæ nau surataæ bhavi«yati cirÃd adyeti sÃnandayà % mandaæ kÃnta-did­k«ayÃtilalitaæ dvÃre d­g-Ãropitæ // ST_1.76a // (Skm 657) nirasto manyunà kÃnto $ namann api yayà puna÷ & du÷sthità taæ vinà sÃti- % sandhitÃbhimatà yathà // ST_1.77 // yat-pÃda-praïata÷ priya÷ paru«ayà vÃcà sa nirvÃrito $ yat-sakhyà na k­taæ vaco ja¬atayà yan-manyur eko dh­ta÷ & pÃpasyÃsya phalaæ tad etad adhunà yac candanendu-dyuti- % prÃleyÃmbu-samÅra-paÇkaja-visair gÃtraæ muhur dahyate // ST_1.77a // (Skm 674) pre«ya dÆtÅæ svayaæ dattvà $ saÇketaæ nÃgata÷ priya÷ & yasyÃstena vinà du÷sthà % vipralabdhà tu sà yathà // ST_1.78 // yat saÇketa-g­haæ priyeïa kathitaæ sampre«ya dÆtÅæ svayaæ $ tac chÆnyaæ suciraæ ni«evya sud­Óà paÓcÃc ca bhagnÃÓayà & sthÃnopÃsana-sÆcanÃya vigalat-sÃndräjanair locanair % bhÆmÃv ak«aramÃlikeva likhità dÅrghaæ rudatyà Óanai÷ // ST_1.78a // (Skm 670) kutaÓcin nÃgato yasyà $ ucite vÃsake priya÷ & tad-anÃgam asantaptà % khaï¬ità sà matà yathà // ST_1.79 // sotkaïÂhaæ ruditaæ sakampam asak­d yÃtaæ sa-bëpaæ ciraæ $ cak«ur dik«u niveÓitaæ sa-karuïaæ sakhyà samaæ jalpitam & nÃgacchaty ucite'pi vÃsaka-vidhau kÃnte samudvignayà % tat tat kiæcid anu«Âhitaæ m­gad­Óà no yatra vÃcÃæ gati÷ // ST_1.79a // (Skm 669) yà nirlajjÅk­tà bìhaæ $ madane madanena ca & abhiyÃti priyaæ sÃbhi- % sÃriketi matà yathà // ST_1.80 // no bhÅtaæ ta¬ito d­Óà jalamucà tad-darÓanÃkÃÇk«ayà $ no garjir gaïità bh­Óaæ Óruti-mukhaæ tad-vÃci saæcintya ca & dhÃrÃpÃtasamudbhavà na ca matà pŬà tad-ÃliÇganaæ % vächantyà dayitÃbhisÃraïa-vidhau tanvyà paraæ tat-param // ST_1.80a // kutaÓcit kÃraïÃdyasyÃ÷ $ patir deÓÃntaraæ gata÷ & dattvÃvadhiæ bh­ÓÃrtà sà % pro«ita-preyasÅ yathà // ST_1.81 // utk«ipyÃlaka-mÃlikÃæ vilulitÃm ÃpÃï¬u-gaï¬a-sthalÃ- $ dviÓli«yad-valaya-prapÃta-bhayata÷ prodyamya ki¤cit karau & dvÃra-stambha-ni«aïïa-gÃtra-latikà kenÃpi puïyÃtmanà % mÃrgÃlokana-datta-d­«Âir abalà tat-kÃlam ÃliÇgyate // ST_1.81a // (Skm 763) ni÷ÓvÃsa-santÃpa-sakhÅ-vacorti- $ cintÃÓru-pÃtÃdi-yutÃ÷ sakhedÃ÷ & vÃcyà pralabdhÃgata-bhart­kotkÃ- % tisandhitÃ÷ khaï¬itayà sahÃtra // ST_1.82 // vicitra-maï¬anà h­«Âà $ bhavet svÃdhÅna-bhart­kà & tathà vÃsaka-sajjÃpi % sà kiæ tv Ãgantuka-priyà // ST_1.83 // kulajÃnyÃÇganà veÓyà $ tridhà syÃd abhisÃrikà & yathaivoktÃs tathaivÃnyÃ÷ % svÃdhÅna-patikÃdaya÷ // ST_1.84 // kulajà saæv­tà trastà $ savrŬà ca drutaæ vrajet & nÃyakaæ para-nÃrÅ ca % samantÃd anavek«ità // ST_1.85 // sakhÅ-yuktà madÃdhikyÃt $ sphÃritÃk«Å na ÓaÇkità & sa-ÓabdÃbharaïà kÃmaæ % veÓyà sarati nÃyakam // ST_1.86 // trayodaÓa-vidhà svÅyà $ dvividhà ca parÃÇganà & ekà veÓyà punaÓ cëÂÃv % avasthÃ-bhedato'tra tÃ÷ // ST_1.87 // punaÓ ca tÃs tridhà sarvà $ uttamà madhyamÃdhamà & itthaæ Óatatrayaæ tÃsÃm % aÓÅtiÓ catur-uttarà // ST_1.88 // do«ÃnurÆpa-kopà yÃ- $ [a]nunÅtà ca prasÅdati & rajyate ca bh­Óaæ nÃthe % guïa-hÃryottameti sà // ST_1.89 // kÃnte kiæ kupitÃsi ka÷ para-jane prÃïeÓa kopo bhavet $ ko'yaæ subhru paras tvam eva dayite dÃso'smi kas te para÷ & ity uktvà praïata÷ priya÷ k«ititalÃd utthÃpya sÃnandayà % netrÃmbha÷-kaïikÃÇkite stana-taÂe tanvyà samÃropita÷ // ST_1.89a // do«e svalpe'pi yà kopaæ $ dhatte ka«Âena mu¤cati & prayÃti karuïÃd rÃgaæ % madhyamà sà matà yathà // ST_1.90 // visphÃra-sphuritÃdharÃpi vikasad-gaï¬a-sthala-praskhala- $ dgharmÃmbha÷-kaïikÃpi bhaÇguratara-bhrÆ-bheda-bhÆ«Ãpy alam & pÃdÃnta÷-praïate priye prakaÂayaty anta÷ prasÃdaæ priyà % keÓÃramanrÆpuï¬alÅ«u valitÃnunmocayantÅ Óanai÷ // ST_1.90a // yà kupyati vinà do«aæ $ snihyaty anunayaæ vinà & nirhetuka-prav­ttiÓ ca % cala-cittÃpi sÃdhamà // ST_1.91 // yatrÃdha÷-k­ta-kÃma-kÃrmuka-katho bhrÃmyad-bhuvor vibhrama÷ $ sadya÷ prodgata-candrakÃnti-jayinÅ yasmin kapola-cchavi÷ & yatra sveda-kaïÃvalupta-mahimà hÃro'py uroja-sthale % ko'yaæ mÃnini mat-praïÃma-vimukha÷ pratyagra-mÃna-graha÷ // ST_1.91a // jÃti-kÃla-vayovasthÃ- $ bhÃva-kandarpa-nÃyakai÷ & itarà pay asaÇkhyÃ÷ syur % noktà vistara-bhÅtita÷ // ST_1.92 // ity Ãdi sakalaæ j¤Ãtvà $ svayaæ cÃlokya tad-vidÃm & kavÅnÃæ ca viÓe«oktyà % j¤ÃtavyÃ÷ sakalà imÃ÷ // ST_1.93 // romäca-vepathu-stambha- $ sveda-netrÃmbu-vibhramÃ÷ & vÃcyÃ÷ saæyoga-Ó­ÇgÃre % kavinà nÃyikÃÓritÃ÷ // ST_1.94 // sambandhi-mitra-dvija-rÃja-tÅk«ïa- $ varïÃdhikÃnÃæ pramadà na gamyÃ÷ & vyaÇgÃs tathà pravrajità vibhinna- % mantrÃÓ ca dharmÃrtha-manobhava-j¤ai÷ // ST_1.95 // anena mÃrgeïa viÓe«a-ramyaæ $ sambhoga-Ó­ÇgÃram imaæ vitanvan & bhavet kavir bhÃva-rasÃnurakto % vidagdha-go«ÂhÅ-vanitÃ-manoj¤ai÷ // ST_1.96 // iti ÓrÅ-rudra-bhaÂÂa-viracite Ó­ÇgÃra-tilakÃbhidhÃne kÃvya-rasÃlaÇkÃre sambhoga-Ó­ÇgÃro nÃma prathama÷ pariccheda÷ (2) dvitÅya-pariccheda÷ vipralambhÃbhidhÃno'yaæ Ó­ÇgÃra÷ syÃc caturvidha÷ & pÆrvÃnurÃgo mÃnÃkhya÷ pravÃsa÷ karuïÃtmaka÷ // ST_2.1 // dampatyor darÓanÃd eva samutpannÃnurÃgayo÷ & j¤eya÷ pÆrvÃnurÃgo'yam aprÃptau ca daÓà yathà // ST_2.2 // kiæ candanair racayase nu m­ïÃla-ÓayyÃæ $ mà mà mamÃli kuru komala-tÃla-v­ntam & mu¤cÃgrahaæ vikaca-paÇkaja-yojane«u % tat-saÇgama÷ param apÃkurute smarÃgnim // ST_2.2a // yat sÃrair iva paÇkajasya ghaÂitaæ yac candra-garbhÃd iva $ protkÅrïaæ yad anaÇga-sÃyaka-ÓikhÃbhÃseva saævardhitam & yat saæsicya sudhÃ-rasair iva rater ÃsthÃna-bhÆmÅk­taæ % tad bhÆyo'pi kadà saroruha-d­Óa÷ paÓyÃmi tasyà mukham // ST_2.2b // m­ïÃla-kadalÅ-candra- $ candanÃmbu-ruhÃdikam & tatrÃnayo÷ smarÃtaÇka- % ÓÃntaye naiva sevitam // ST_2.3 // ÃlokÃlÃpa-saærƬha- $ rÃgÃkulita-cetaso÷ & tayor bhaved asaæprÃptau % daÓÃvastha÷ smaro yathà // ST_2.4 // abhilëo'tha cintà syÃt $ sm­tiÓ ca guïa-kÅrtanam & udvego'tha pralÃpa÷ syÃd % unmÃdo vyÃdhir eva ca // ST_2.5 // ja¬atà maraïaæ caiva $ daÓamaæ jÃyate dhruvam & asaæprÃptau bhavanty etÃs % tayor daÓa daÓà yathà // ST_2.6 // vyavasÃyo bhaved yatra $ bìhaæ tat-saÇgamÃÓayà & saÇkalpÃkula-cittatvÃt % so'bhilëa÷ sm­to yathà // ST_2.7 // praviÓati yathà gehe'kasmÃd bahiÓ ca vice«Âate $ vadati ca yathà sakhyà sÃrdhaæ sahÃsam ihotsukà & dayita-vadanÃloke mandaæ yathà ca calaty asau % m­ga-d­Ói tathaitasyÃæ manye smareïa k­taæ padam // ST_2.7b // (Skm 959) kathaæ sa vallabha÷ prÃpya÷ $ kiæ kuryÃm asya siddhaye & kathaæ bhaved asau vaÓya % iti cintà matà yathà // ST_2.8 // satyaæ durlabha e«a vallabhatamo rÃgo mamÃsmin puna÷ $ ko'py anyo'sti gurur na cÃtinipuïÃ÷ sakhyo'sya saæbodhane & saæcintyeti m­gÅd­Óà priyatame d­«Âe ÓlathÃæ mekhalÃæ % badhnantyà na gataæ sthitaæ na ca galad-vÃso na và saæv­tam // ST_2.8a // dve«o yatrÃnya-kÃrye«u $ tad-ekÃgraæ ca mÃnasam & ÓvÃsair manorathaiÓ cÃpi % ce«ÂÃs tÃ÷ smaraïaæ yathà // ST_2.9 // induæ nindati padma-kandala-dalais talpaæ na và manyate $ karpÆraæ kirati prayÃti na ratiæ prÃleya-dhÃrÃ-g­he & ÓvÃsai÷ kevalam eva khedita-tanur dhyÃyaty asau bÃlikà % yat tat ko'pi yuvà dhruvaæ smara-suh­c-cetasy amu«Ã÷ sthita÷ // ST_2.9a // saundarya-hasitÃlÃpair $ nÃsty anyas tat-samo yuvà & iti vÃïÅ bhaved yatra % tad itthaæ guïa-kÅrtanam // ST_2.10 // tad-vaktraæ hasitendu-maï¬alam iti sphÃraæ tad-Ãlokitaæ $ sà vÃïÅ jita-kÃma-kÃrmuka-ravà saundaryam etasya tat & itthaæ saætatam Ãli vallabhatama-dhyÃna-prasaktÃtmanaÓ % cetaÓ cumbita-kÃla-kÆÂam iva me kasmÃd idaæ muhyati // ST_2.10a // yasmin ramyam aramyaæ và $ na ca har«Ãya jÃyate & pradve«a÷ prÃïitavye'pi % sa udvega÷ sm­to yathà // ST_2.11 // agny-ÃkÃraæ kalayasi puraÓ cakravÃkÅva candraæ $ baddhotkampaæ ÓiÓira-marutà dahyase padminÅva & prÃïÃn dhatse katham api balÃd gacchata÷ Óalya-tulyÃæ- % stat kenÃsau sutanu jantio mÃnmathas te vikÃra÷ // ST_2.11a // (Skm 972) bambhramÅti mano yasmin $ ratyautsukyÃd itas tata÷ & vÃca÷ priyÃÓrità eva % sa pralÃpa÷ sm­to yathà // ST_2.12 // itthaæ tena nirÅk«itaæ na ca mayÃpy evaæ samÃlokitas $ tenoktaæ subhagena tatra na mayà dattaæ vaco mandayà & tat satyaæ kathayÃli kiæ sa subhaga÷ kupyen na mahyaæ gata % ity uktvà sud­Óà kayÃpi valita-grÅvaæ d­Óau sphÃrite // ST_2.12a // ÓvÃsa-prarodanotkampa- $ vasudhollekhanair api & vyÃpÃro jÃyate yatra % sa unmÃda÷ sm­to yathà // ST_2.13 // devÅvÃnimi«ek«aïà vilikhati k«oïÅæ Óvasity uccakai÷ $ kiæcid dhyÃyati niÓcalà ca balavad romäcità kampate & rodity aÇga-gatÃæ vilokya suciraæ vÅïÃm api vyÃp­tà % svalpair eva dinair iyaæ vara-tanu÷ kenÃpi saæÓik«ità // ST_2.13a // santÃpa-vedanÃ-prÃyo $ dÅrgha-ÓvÃsa-samÃkula÷ & tanÆk­ta-tanur vyÃdhir % a«Âamo'yaæ sm­to yathà // ST_2.14 // tÃpa÷ Óo«ita-candanodaka-rasa÷ ÓvÃsà vikÅrïotpalÃ÷ $ karpÆrÃbhibhava-pracaï¬a-paÂimà gaï¬a-sthale pÃï¬imà & mlÃyad-bÃla-m­ïÃla-nÃla-lalità prÃptà tanus tÃnavaæ % tanv-aÇgyÃ÷ kathita÷ smareïa guruïà ko'py e«a ka«Âa-krama÷ // ST_2.14a // akÃï¬e yatra huækÃro $ d­«Âi÷ stabdhà gatà sm­ti÷ & ÓvÃsÃ÷ samadhikÃ÷ kÃrÓyaæ % ja¬ateyaæ matà yathà // ST_2.15 // d­«Âir niÓcalatÃrakÃdhara-dalaæ ÓvÃsai÷ k­taæ dhÆ«araæ $ prÃptaæ vÃsara-candra-bimba-padavÅæ vaktraæ vina«Âà sm­ti÷ & huækÃra÷ param eka eva vacana-sthÃne sthita÷ sÃæprataæ % manye'syÃ÷ kusumÃyudha÷ sa-Óibira÷ pratyaÇgam ÃvÃsita÷ // ST_2.15a // upÃyair vividhair nÃryà $ yadi na syÃt samÃgama÷ & kandarpa-Óara-bhinnÃyà % maraïaæ jÃyate tata÷ // ST_2.16 // puæso'pi hi bhavanty età $ daÓÃvasthà manobhavÃt & maraïaæ kiæ tv asaundaryÃt % tayo÷ kaiÓcin na badhyate // ST_2.17 // anye tad api badhnanti $ pratyujjÅvana-kÃÇk«ayà & v­ttÃnuvÃde tac-chastam % utpÃdye prÃyaÓo nahi // ST_2.18 // ekasmiæs tu m­te'py anyo $ yadi jÅvet kathaæcana & kà sneha-gaïanà tatra % mriyate cen na saÇgama÷ // ST_2.19 // pÆrvaæ nÃrÅ bhaved raktà $ pumÃn paÓcÃt tad iÇgitai÷ & tata÷ saæbhoga-lÅleti % svabhÃva-subhagà sthiti÷ // ST_2.20 // anyathÃpi na do«a÷ syÃd $ yadi prema samaæ dvayo÷ & raktÃparaktà v­ttiÓ cec % ch­ÇgÃrÃbhÃsa eva sa÷ // ST_2.21 // ayaæ ca prÃyaÓas taj-j¤air $ itthaæ hÃsye«u badhyate & nirdravyeïa mayà sÃrdhaæ % veÓye mÃnaya yauvanam // ST_2.22 // anurakto bhaved yasyÃæ $ nÃyakas tat-sakhÅ-janam & sÃmnà mÃnena dÃnena % bìham Ãvarjayaty asau // ST_2.23 // tasyÃgre tat-kathÃæ kurvan $ svÃbhiprÃyaæ prakÃÓayet & tad-abhÃve prayu¤jÅta % kÃÓcit pravrajitÃdikÃ÷ // ST_2.24 // tad-dvÃreïa samÃkhyÃta- $ svabhÃvo j¤Ãta-tan-manÃ÷ & upacÃrai÷ parair lekhai÷ % sÃdhayet tÃm atandrita÷ // ST_2.25 // tato d­«Âvà vivikte tÃm $ indrajÃla-kalÃdibhi÷ & prayogair lalitai÷ svairaæ % vismayaæ paramaæ nayet // ST_2.26 // dhÃtrÅ-sakhÅ-veÓmani rÃtri-cÃre $ mahotsave tÅvratame bhaye ca & nimantreïa vyÃdhi-mi«eïa ÓÆnye % gehe tayor nÆtana-saÇgama÷ syÃt // ST_2.27 // yadà rÃgo guru÷ sà ca $ labhyate naiva yÃcità & k«ÅïopÃyas tadà kanyÃæ % nÃyaka÷ sÃdhayed iti // ST_2.28 // para-strÅ-gamanopÃya÷ $ kavibhir nopadiÓyate & sundaraæ kintu kÃvyÃÇgam % etat tena nidarÓyate // ST_2.29 // vÃmatà durlabhatvaæ ca $ strÅïÃæ yà ca nivÃraïà & tad eva pa¤ca-bÃïasya % manye paramam Ãyudham // ST_2.30 // bahu-mÃnÃd bhayÃd vÃpi $ n­ïÃm anyatra yo«iti & pracchanna-kÃmitaæ ramyaæ % satÃm api bhaved yathà // ST_2.31 // jÅrïaæ tÃrïa-kuÂÅrakaæ nivasanaæ talpÅk­taæ sthaï¬ile $ nÅrandhraæ timiraæ kiranti salilaæ garjanta ete ghanÃ÷ & gacchÃmÅti vadaty asÃv api muhu÷ ÓaÇkÃkulà kevalaæ % cetaÓ citram aho tathÃpi ramate saæketake kÃminÃm // ST_2.31a // sa mÃno nÃyikà yasminn $ År«yayà nÃyakaæ prati & dhatte vikÃram anya-strÅ- % saÇga-do«a-vaÓÃd yathà // ST_2.32 // kiæcid bëpa-jalÃvalepa-lalite netre samÃku¤cite $ rÃgo visphuraïÃnubandha-rucira÷ saædarÓito gaï¬ayo÷ & kampaÓ cÃdhara-pallave viracita÷ kÃmaæ kuraÇgÅd­Óà % no jÃne kim ayaæ priye prakaÂita÷ kopo'bhilëo'thavà // ST_2.32a // sa prÃyaÓo bhaved tredhà $ kÃminÅnÃæ priyaæ prati & avek«ya do«am etasya % garÅyÃn madhyamo laghu÷ // ST_2.33 // partinÃryÃæ gate kÃnte $ svayaæ d­«Âe nakhÃÇkite & tad-vÃso-darÓane gotra- % skhalite ca gurur yathà // ST_2.34 // bimbo«Âha÷ sphurati prayÃti paÂutÃæ gaï¬a-sthale Óoïimà $ yÃtas tiryag amÆ d­Óau ca balavad bhrÆ-yugmaam udbhrÃmyati & itthaæ caï¬i tathà tavai«a rucira÷ kopa-kramo j­mbhate % jÃto'yaæ praïatÅr apÃsya sutarÃm etad-did­k«ur yathà // ST_2.34a // d­«Âe priyatame rÃgÃd $ anyayà saha jalpati & sakhyÃkhyÃte'thavà do«e % mÃno'yaæ madhyamo yathà // ST_2.35 // vÃco vÃgmini kiæ tavÃdya paru«Ã÷ subhru bhruvor vibhramai- $ rviÓrÃntaæ kuta eva lola-nayane kiæ lohite locane & sveda÷ kiæ nu ghanastani stana-taÂe muktÃ-phalÃnÃæ tulÃæ % dhatte mu¤ca ru«aæ mamÃtra dayite leÓo'pi nÃsty Ãgasa÷ // ST_2.35a // (Skm 887) savilÃsaæ sphurac-cak«u÷ $ vÅk«amÃïe parÃæ priye & kiæcid anya-manaskena % jÃyate sa laghur yathà // ST_2.36 // mÃm eva tìaya nitambini yady akasmÃt $ kopo bhavet tava mukhaæ tu nijaæ kim etat & ÃnÅyate ÓaÓadharÃnuk­tiæ kapola- % pÃlÅplutena ghana-kajjala-netra-vÃrà // ST_2.36a // deÓa-kÃla-balÃt kopa÷ $ prÃyaÓa÷ sarva-yo«itÃm & jÃyate sukha-sÃdhyo'yaæ % k­cchra-sÃdhyaÓ ca kÃmibhi÷ // ST_2.37 // prajvalitojjvala-dÅpaæ rati-g­ham indÆjjvalaæ ca saudhatalam & madhu-vidhurÅ-k­ta-madhu-kara-madhuradhva-nibodhitaæ ca kamala-vanam // ST_2.38 //@ ity-Ãdi«u pradeÓe«u $ mÃninÅ-nÃma-saæÓayam & manyur gurutaro 'py ÃÓu % sukha-sÃdhyo bhaved yathà // ST_2.39 // madhu-samaya-ÓaÓa-dharodaya-kandarpa-madÃdhike«u kÃle«u & mÃno manasvinÅnÃm atisukhasÃdhyo bhaved bhÆmnà // ST_2.40 //@ dÆtÅ-janasya parato laghur api do«o gurÆyate prÃya÷ & abhinava-do«ÃvasÃre tathaiva vanitÃ-janasya yathà // ST_2.41 // sÃma dÃnaæ ca bheda÷ syÃd $ upek«Ã praïatis tathà & tathà prasaÇga-vidhvaæso % daï¬a÷ Ó­ÇgÃra-hÃnaye // ST_2.42 // tasyÃ÷ prasÃdane sadbhir $ upÃyÃ÷ «a prakÅrtitÃ÷ & sundarÃs te nidarÓyante % sahodÃh­tibhir yathà // ST_2.43 // avinÅto 'pi pÃlyo 'haæ $ tvayà subhru k«amÃbh­tà & iti vÃïÅ bhaved yatra % tatsÃmeti nigadyate // ST_2.44 // alaækÃrÃdikaæ dadyÃn $ nÃyako yatra tu«Âaye & uddiÓya kÃraïaæ kiæcid % dÃnaæ lubdhÃsu tad yathà // ST_2.45 // yasmin parijanaæ tasyÃ÷ $ samÃvarjya prasÃdata÷ & tenaiva labhate kÃntÃæ % kÃntÃ-bheda÷ sa ucyate // ST_2.46 // prasÃdana-vidhiæ tyaktvà $ vÃkyair anyÃrtha-sÆcakai÷ & yasmin prasÃdyate yo«id % upek«Ã sà matà yathà // ST_2.47 // etat kiæ nanu karïa-bhÆ«aïa-mayaæ hÃra÷ sukäcÅ navÃ- $ baddhà kÃcid iyaæ tvayÃdya tilaka÷ ÓlÃghya÷ priye kalpita÷ & pratyaÇgaæ sp­Óateti tat-k«aïa-bhavad-romäca-mÃläcitÃ- % tanvÅ mÃnam upek«ayaiva Óanakair dhÆrtena saæmocità // ST_2.47a // kevalaæ dainyam Ãlambya $ pÃda-pÃtÃnnatir matà & abhÅ«Âà sà bh­Óaæ strÅïÃæ % lalità ca bhaved yathà // ST_2.48 // akasmÃj jÃyate yatra $ bhaya-har«Ãdi-bhÃvanà & so'yaæ prasaÇga-vidhvaæsa÷ % kopa-bhraæÓÃtmako yathà // ST_2.49 // kathaæ mamorasi k­ta-pak«a-ni÷svana÷ $ ÓilÅmukho'patad iti jalpati priye & niv­tya kiæ kim idam iti bruvÃïayà % sa-sÃdhvasaæ kupitam aloki kÃntayà // ST_2.49a // yathottaraæ valÅyÃæsa $ ity upÃyÃ÷ prasÃdane & ÃdyÃs trayo ghanaæ kÃryà % vidagdhai÷ paÓcimÃ÷ kvacit // ST_2.50 // nÃtikhedayitavyo'yaæ $ priya÷ pramadayà kvacit & mÃnaÓ ca virala÷ kÃrya÷ % praïÃmotsava-siddhaye // ST_2.51 // ity upÃyÃn prayu¤jÅta $ nÃyikÃpi priyaæ prati & kulajà ner«yate kiæ tu % tatrÃnyat-kÃraïaæ bhavet // ST_2.52 // snehaæ vinà bhayaæ na syÃn $ ner«yà ca praïayaæ vinà & tasmÃn mÃna-prakÃro'yaæ % dvayo÷ prema-prakÃÓaka÷ // ST_2.53 // priya-subhaga-dayita-vallabha-nÃtha-svÃmÅÓa-kÃnta-candra-mukhÃ÷ & dayita manorama ramaïÅ-jÅvita ity Ãdi nÃma syÃt // ST_2.54 // prÅtau bhartari sud­ÓÃm aprÅtau punar amÆni ÓaÂha-dh­«Âau & nirlajja-durÃcÃrau ni«Âhura-du÷ÓÅlavÃnÃdi // ST_2.55 // garvÃd vyasana-tyÃgÃd vipriya-karaïÃc ca ni«ÂhurÃlÃpÃt & lobhÃd atipravÃsÃt strÅïÃæ dve«ya÷ priyo bhavati // ST_2.56 // para-deÓaæ vrajed yasmin $ kutaÓcit kÃraïÃt priya÷ & sa pravÃsa iti khyÃta÷ % ka«ÂÃvastho dvayor api // ST_2.57 // d­«Âaæ ketaka-dhÆli-dhÆsaram idaæ vyoma kramÃd vÅk«itÃ÷ $ kaccÃntÃÓ ca ÓilÅndhra-kandala-bh­ta÷ so¬hÃ÷ kadambÃnilÃ÷ & sakhya÷ saæv­ïutÃÓru mu¤cata bhayaæ kasmÃn mudevÃkulà % etÃn apy adhunÃsmi vajraghaÂità nÆnaæ sahi«ye dhanÃn // ST_2.57a // (Skm 749) kÃmaæ karïa-kaÂu÷ kuto'timadhura÷ kekÃ-rava÷ kekinÃæ $ meghÃÓ cÃm­ta-dhÃriïo'pi vihitÃ÷ prÃyo vi«a-syandina÷ & unmÅlan-nava-kandalÃvalir asau sahyÃpy asahyÃyate % tat kiæ yad viparÅtam atra na k­taæ tasyà viyogena me // ST_2.57b // kÃrÓya-jÃgara-mÃlinya- $ cintÃdyaæ yatra jÃyate & avasthà vividhÃ÷ strÅïÃæ % m­tyuÓ ced avadhe÷ para÷ // ST_2.58 // adyaiva yat pratipad-udgata-candra-lekhÃ- $ sakhyaæ tvayà vapur idaæ gamitaæ varÃkyÃ÷ & k­«ïe gate kusuma-sÃyaka tat prabhÃte % bÃïÃvaliæ kathaya kutra vimok«yasi tvam // ST_2.58a // ni÷ÓvÃsai÷ saha sÃmprataæ sakhi gatà v­ddhiæ dhruvaæ rÃtraya÷ $ sÃrdhaæ locana-vÃriïà vigalitaæ yat prÃktanaæ me sukham & prÃïÃÓà tanutÃm upaiti ca muhur nÆnaæ tanu-spardhayà % kandarpa÷ param eka eva vijayÅ yÃte'pi kÃnte sthita÷ // ST_2.58b // nÅrÃgo'dhara-pallavo'timalinà veïÅ d­Óau näjite $ mlÃyad-bÃla-m­ïÃlikÃ-dhavalatÃm Ãlambate'Çga-cchavi÷ & itthaæ subhru visaæsthulÃpi viraha-vyÃpÃd vimardÃd iyaæ % sakhyeva sthira-Óobhayà d­¬hataraæ pratyaÇgam ÃliÇgità // ST_2.58c // kiæ tatra nÃsti rajanÅ kiæ và candro na su«Âhu-ruci÷ & yena sakhi vallabhÃm api na smarati sa mÃæ videÓa-ruci÷ // ST_2.58d // prasara ÓiÓirÃmodaæ kaundaæ samÅra samÅraya $ prakaÂaya ÓaÓinn ÃÓÃ÷ kÃmaæ manoja samullasa & avadhi-divasa÷ pÆrïa÷ sakhyo vimu¤cata tat-kathÃæ % h­dayam adhunà ki¤cit kartuæ mamÃnyad ihecchati // ST_2.58e // (Skm 750) ity Ãdi-virahÃvasthÃ÷ $ puæso'pi hi bhavanti tÃ÷ & kandarpa-Óara-pÃtÃdyà % mà bhÆvan vairiïÃm api // ST_2.59 // yatraikasmin vipanne'nyo $ m­takalpo'pi tad-gatam & nÃyaka÷ pralapet premïà % karuïo'asau sm­to yathà // ST_2.60 // dagdhà snigdha-vadhÆ-vilÃsa-kadalÅ vÅïà samunmÆlità $ pÅtà pa¤cama-kÃkalÅ-kavalità ÓÅta-dyÆte÷ kaumudÅ & plu«ÂÃ÷ spa«Âmaneka-ratna-nivahà nÃlaæ rate÷ kevalaæ % kandarpaæ haratà hareïa bhuvanaæ ni÷sÃram etat k­tam // ST_2.60a // (Skm 977) vaktraæ candramasà d­Óau m­ga-gaïai÷ keÓÃ÷ kalÃpi-vrajair $ mÃtaÇgai÷ stana-maï¬alaæ bhuja-yugollÃso m­ïÃlair api & saugandhyaæ malayÃnilena balinà tanvÅ vibhajyeti sà % sarvair ni«karuïair h­tà dhruvam aho daivena kiæcin na me // ST_2.60b // iyatÅæ subhagÃvasthÃæ gato'si yasyÃ÷ k­te smarÃtaÇkÃt & mÆrcchÃæ harÃmi sà tava gata-puïyà nayana-salilena // ST_2.60c // pÃÓo vipÃÓita upÃhita e«a sÃndra÷ $ karpÆra-reïur upagƬham uro natÃÇgi & pÃpena yena gamiteti daÓÃm amu«min % mÆrchÃ-virÃma-lalitaæ mayi dhehi cak«u÷ // ST_2.60d // glÃno muktÃÓrur udvigna÷ $ srastÃÇgo mukta-cetana÷ & sa-cinto dainya-bhÃg asminn % evaæ prÃyo jano bhavet // ST_2.61 // ke«Ãæcit karuïa-bhrÃnti÷ $ kÃruïyÃd atra jÃyate & etasya mithunÃvasthÃæ % vism­tya rati-mÆlajÃm // ST_2.62 // strÅ-puæsayor bhaved e«a $ sÃpek«a÷ saægame puna÷ & Ó­ÇgÃra-vacana-prÃya÷ % karuïa÷ syÃt sa cÃnyathà // ST_2.63 // tasmÃc ch­ÇgÃra evÃyaæ $ karuïenÃnumodita÷ & saundaryaæ sutarÃæ dhatte % nibaddho viralaæ budhai÷ // ST_2.64 // kÃrur dÃsÅ naÂÅ dhÃtrÅ $ prÃtiveÓyà ca ÓilpinÅ & bÃlà pravrajità ceti % strÅnÃæ j¤eya÷ sakhÅjana÷ // ST_2.65 // kalÃ-kauÓalam utsÃho $ bhaktiÓ cittaj¤atà sm­ti÷ & mÃdhuryaæ narma-vij¤Ãnaæ % vÃgmità ceti tad-guïÃ÷ // ST_2.66 // vinodo maï¬anaæ Óik«o- $ [u]pÃlambho'tha prasÃdanam & saÇgamo virahÃÓvÃsa÷ % sakhÅ-karmeti tad yathà // ST_2.67 // mayà ko'yaæ mugdhe kathaya likhita÷ satvara-sakhÅ- $ vaca÷ Órutvety uccair vinihita-d­Óà citra-phalake & na vaktuæ tanvaÇgyà Óakitam atha coddÃma-vidalat- % kadambÃkÃreïa priya iti samÃkhyÃyi vapu«Ã // ST_2.67a // pratyaÇgaæ prati karma narma-parayà k­tvÃdhirƬhaæ smarÃ- $ dautsukyaæ pravilokya mohana-vidhau cÃturyam Ãlokya ca & sadyo yÃvaka-maï¬anaæ na racitaæ pÃde kuraÇgÅ-d­Óà % smerÃntà viÓada-cchade ca Óayane d­«Âi÷ samÃropità // ST_2.67b // (Skm 1092) nÅrandhraæ parirabhyate priyatamo bhÆyastarÃæ cumbyate $ tad bìhaæ kriyate yad asya rucitaæ cÃÂÆccakais tanyate & sakhyà mugdha-vadhÆr iyaæ rati-vidhau yatnena saæÓik«ità % nribhrÃntaæ guruïà puna÷ Óata-guïaæ pu«pe«uïà kÃrità // ST_2.67c // subhaga bhagavatà h­dye tasyà jvalat-smara-pÃvake'py $ abhiniveÓatà premÃdhikyaæ cirÃt prakaÂÅk­tam & tava tu h­daye ÓÅte'py evaæ sadaiva sukhÃptaye % mama sahacarÅ sà ni÷snehà manÃg api na sthità // ST_2.67d // ko'yaæ vimu¤ca kuru nÃtha vaco madÅyam $ ÃÓvÃsaya smara-k­ÓÃnu-k­ÓÃæ k­ÓÃÇgÅm & ekÃkinÅ kaÂhina-tÃraka-rÃja-kÃntyà % pa¤catvam ÃÓu nanu yÃsyati sà varÃkÅ // ST_2.67e // amuæ dadhe'æÓukam aham atra pÃdape $ yuvÃm alaæ nibh­tam ihaiva ti«ÂhatÃm & raha÷-sthayor idam abhidhÃya kÃmino÷ % svayaæ yayau nipuïa-sakhÅ latÃntaram // ST_2.67f // sphurati yad idam uccair locanaæ tanvi vÃmaæ $ stana-taÂam api dhatte cÃru-romäca-mÃlÃm & kalayati ca yad-anta÷-kampatÃmÆru-kÃï¬aæ % nanu vadati tad adya preyasà saægamaæ te // ST_2.67g // ity Ãdi vividhaæ sakhyo $ vyÃpÃraæ kurvate sadà & yo«itÃæ mantra-sarvasva- % nidhÃna-kalaÓopamÃ÷ // ST_2.68 // itthaæ viracanÅyo'yaæ $ Ó­ÇgÃra÷ kavibhi÷ sadà & anena rahitaæ kÃvyaæ % prÃyo nÅrasam ucyate // ST_2.69 // itthaæ vicÃrya pracura-prayogÃ- $ nyo'muæ nibadhnÃti rasaæ rasaj¤a÷ & tat-kÃvyam Ãropya padaæ vidagdha- % vaktre«u viÓvaæ paribambhramÅti // ST_2.70 // iti ÓrÅ-rudra-bhaÂÂa-viracite Ó­ÇgÃra-tilakÃbhidhÃne kÃvya-rasÃlaÇkÃre vipralambho nÃma dvitÅya÷ pariccheda÷ t­tÅya pariccheda÷ vik­tÃÇga-vaca÷-k­tya- $ ve«ebhyo jÃyate rasa÷ & hÃsyo'yaæ hÃsa-mÆlatvÃt % pÃtra-traya-gato yathà // ST_3.1 // ki¤cid-vikasitair gaï¬ai÷ $ ki¤cid visphÃritek«aïai÷ & ki¤cid-lak«ya-dvijai÷ so'yam % uttamÃnÃæ bhaved yathà // ST_3.2 // pÃïau kaÇkaïam utphaïa÷ phaïipatir netraæ jvalat-pÃvakaæ $ kaïÂha÷ kuïÂhita-kÃla-kÆÂa-kuÂilo vastraæ gajendrÃjinam & gaurÅ-locana-lobhanÃya subhago ve«o varasyeti me % gaï¬ollÃsa-vibhÃvita÷ paÓupater hÃsodgama÷ pÃtu va÷ // ST_3.2a // (Skm 36) madhyamÃnÃæ bhavaty e«a $ viv­tÃnana-paÇkaja÷ & nÅcÃnÃæ nipatad-bëpa÷ % ÓrÆyamÃïa-dhvanir yathà // ST_3.3 // mugdhe tvaæ subhage na vetsi madana-vyÃpÃram adyÃpi taæ $ nÆnaæ te jalajai«iïÃyam alinà d­«Âo na bhartÃdhara÷ & sakhyaivaæ hasitaæ vadhÆæ prati tathà sÃnandam Ãvirbhavad- % vaktrÃntargata-sÅdhu-vÃsa-rasikair bh­Çgair yathà dhÃvitam // ST_3.3a // tyaktvà gu¤ja-phalÃni mauktikamayÅ bhÆ«Ã stane«v Ãhità $ strÅïÃæ ka«Âam idaæ k­taæ sarasijaæ karïe na barhi-cchadam & itthaæ nÃtha tavÃridhÃmni Óavarair Ãlokya citra-sthitiæ % bÃspÃrdrÅk­ta-locanai÷ sphuÂa-ravaæ dÃrai÷ samaæ hasyate // ST_3.3b // asmin sakhÅ-karÃghÃta- $ netrollÃsÃÇga-vartanam & nÃsÃkapola-vispando % mukha-rÃgaÓ ca jÃyate // ST_3.4 // ÓokÃtmà karuïo j¤eya÷ $ priya-bh­tya-dhana-k«ayÃt & tatretthaæ nÃyako daiva- % hata÷ syÃd du÷kha-bhÃjanam // ST_3.5 // bhartà saægara eva m­tyu-vasatiæ prÃpta÷ samaæ bandhubhir $ yÆnÃæ kÃmam iyaæ dunoti ca mano vaidhavya-bhÃvÃd vadhÆ÷ & bÃlo dustyaja eka eva ca ÓiÓu÷ ka«Âaæ k­taæ vedhasà % jÅvÃmÅti mahÅpate pralapati tvad-vairi-sÅmantinÅ // ST_3.5a // bhÆpÃto daiva-nindà ca $ rodanaæ dÅna-ni÷svana÷ & ÓarÅra-tìanaæ moho % vaivarïyaæ cÃtra jÃyate // ST_3.6 // krodhÃtmako bhaved raudra÷ $ pratiÓatrÆn amar«ata÷ & rak«a÷-prÃyo bhaved atra % nÃyako'tyugra-vigraha÷ // ST_3.7 // ya÷ prÃïÃpahati÷ k­tà mama pitu÷ k«udrair yudhi k«atriyai $ rÃmo'haæ ramaïÅr vihÃya balavan ni÷Óe«am e«Ãæ haÂhÃt & bhÃsvat-prau¬ha-kuÂhÃra-koÂi-ghaÂanÃ-kÃï¬a-truÂat-kandharà % sroto'nta÷-sruta-visra-Óoïita-bharai÷ kuryÃæ krudhÃæ nirv­tim // ST_3.7a // mukharÃgÃyudhotk«epa- $ sveda-kampÃdhara-grahÃ÷ & Óakti-Óaæsà karÃghÃto % bhrukuÂÅ cÃtra jÃyate // ST_3.8 // utsÃhÃtmà bhaved vÅro $ dayÃ-dÃnÃji-pÆrvaka÷ & trividho nÃyakas tatra % jÃyate sattva-saæyuta÷ // ST_3.9 // gÃmbhÅryaudÃrya-saundarya- $ Óaurya-dhairyÃdi-bhÆ«ita÷ & Ãvarjita-jano janya- % nirvyƬha-prau¬ha-vikrama÷ // ST_3.10 // ayi vihaÇga varÃka kapotakaæ $ vim­ja dhehi dh­tiæ mama medasà & Óibir ahaæ bhavatà vidito na kiæ % sakala-sattva-samuddharaïa-k«ama÷ // ST_3.10a // sukhito'si hare nÆnaæ $ bhuvana-traya-mÃtra-labdhi-to«eïa & balir arthitado'smi yato % na yÃcita÷ kiæcid apy adhikam // ST_3.10b // yatrairÃvaïa-danta-tÅvra-musalair eraï¬a-kÃï¬Ãyitaæ $ vajreïÃpi vikÅrïa-vahnitatinà mÃrïÃlanÃlÃyitam & mad-vak«asy avalambya kiæcid adhunà tad vism­taæ vajriïà % yuddhaæ yady avalambate sa tu puna÷ sajjo'smy ahaæ rÃvaïa÷ // ST_3.10c // dh­ti-garvauddhatya-mati-sm­ti-romäcà bhavanti cÃmu«min & vividhà vÃkya-k«epÃ÷ sotsÃhÃmar«a-vegÃÓ ca // ST_3.11 // bhayÃnako bhaya-sthÃyi- $ bhÃvo'sau jÃyate rasa÷ & ÓabdÃder vik­tÃd vo¬haæ % bÃla-strÅ-nÅca-nÃyaka÷ // ST_3.12 // Órutvà tÆrya-ninÃdaæ dvÃre bhaya-cakita-lalita-bÃhu-lata÷ & dhanyasya lagati kaïÂhe mugdha-ÓiÓur dhÆli-dhÆsarita÷ // ST_3.12a // praïaya-kalaha-saÇgÃn manyubhÃjà nirasta÷ $ prakaÂita-caÂu-koÂi÷ pÃda-padmÃnato'pi & nava-jaladhara-garjer bhÅtayÃsau kayÃcit % truÂita-tarala-hÃraæ sasvaje prÃïanÃtha÷ // ST_3.12b // kampoparuddha-sarvÃÇgair $ galat-svedoda-bindubhi÷ & tvad-Ãrabdhair mahÅ-nÃtha % vairibhir vanitÃyitam // ST_3.12c // vaivarïyam aÓru saætrÃso $ hasta-pÃdÃdi-kampanam & svedÃsya-Óo«a-dik-prek«Ã- % saæbhramÃÓ ca prakÅrtitÃ÷ // ST_3.13 // jugupsÃ-prak­tir j¤eyo $ bÅbhatso'h­dya-darÓanÃt & ÓravaïÃt kÅrtanÃd vÃpi % pÆty Ãdi-vi«ayÃd yathà // ST_3.14 // luÂhat-k­mi-kalevaraæ sravad-as­g-vasÃvÃsitaæ $ viÓÅrïa-Óava-saætati-prasarad-ugra-gandhÃnvitam & bhramat-pracura-patrikaæ trika-vivarti-n­tya-kriyÃ- % pravÅïa-guïa-kauïapaæ paribabhau paretÃjiram // ST_3.14a // nÃsÃpracchÃdanaæ vaktra- $ kÆïanaæ gÃtra-saæv­ti÷ & ni«ÂhÅvanÃdi cÃtra syÃd % udvegÃd uttame«v api // ST_3.15 // vismayÃtmÃdbhuto j¤eyo $ raso rasa-vicak«aïai÷ & mÃyendrajÃla-divya-strÅ- % vipinÃdy-udbhavo yathà // ST_3.16 // satyaæ h­tà tvayà haæsa $ vanitÃnÃm iyaæ gati÷ & bhramanty etÃs tathÃpy etad % indrajÃlaæ tad adbhutam // ST_3.16a // gadgada÷ sÃdhuvÃdaÓ ca $ sveda÷ pulaka-vepathÆ & d­«Âer niÓalatÃratvaæ % vikÃsaÓ cÃtra jÃyate // ST_3.17 // samyag j¤Ãnodbhava÷ ÓÃnta÷ $ samatvÃt sarva-jantu«u & gateccho nÃyakas tatra % tamorÃga-parik«ayÃt // ST_3.18 // dhanam aharahar dattaæ svÅyaæ yathÃrthitam arthine $ k­tam arikulaæ nÃrÅ-Óe«aæ sva-kha¬ga-vij­mbhitai÷ & praïayini jane rÃgodrikte ratir vihità ciraæ % kim aparam ata÷ kartavyaæ nas tanÃv api nÃdara÷ // ST_3.18a // nirÃlambaæ mano hy atra $ bìham Ãtmani ti«Âhati & sukhe necchà tathà du÷khe'py % udvego nÃtra jÃyate // ST_3.19 // a«ÂÃv amÅ rasÃ÷ pÆrvaæ $ ye proktÃs tatra niÓcitam & pratyanÅkau rasau dvau dvau % tat-samparkaæ vivarjayet // ST_3.20 // Ó­ÇgÃra-bÅbhatsa-rasau $ tathà vÅra-bhayÃnakau & raudrÃdbhutau tathà hÃsya- % karuïau vairiïau mitha÷ // ST_3.21 // hÃsyo bhavati Ó­ÇgÃrÃt $ karuïo raudra-karmata÷ & adbhutaÓ ca tathà vÅrÃd % bÅbhatsÃc ca bhayÃnaka÷ // ST_3.22 // yau janya-janakÃv etau $ rasÃv uktau manÅ«ibhi÷ & yuktyà k­to'pi saæbhedas % tayor bìhaæ na du«yati // ST_3.23 // kecid rasa-vibhÃge«u $ bhÃvÃ÷ pÆrvaæ pradarÓitÃ÷ & svÃtantryeïeha kÅrtyante % ramyÃs te k­tinÃæ matÃ÷ // ST_3.24 // ratyÃdaya ime bhÃvà $ rasÃbhiprÃya-sÆcakÃ÷ & pa¤cÃÓat-sthÃyi-saæcÃri- % sÃttvikÃs tÃn nibodhata // ST_3.25 // Ó­ÇgÃrÃdi-rase«v eva $ bhÃvà ratyÃdaya÷ sm­tÃ÷ & pratyekaæ sthairyato'nye ca % taryastriæÓac-carÃ÷ sm­tÃ÷ // ST_3.26 // prÃyo'navasthite citte $ bhÃvÃ÷ saækÅrïa-saæbhavÃ÷ & bÃhulyena nigadyante % tathÃpy ete yathà sthitÃ÷ // ST_3.27 // ÓaÇkÃsÆyà bhayaæ glÃnir $ vyÃdhiÓ cintà sm­tir dh­ti÷ & autsukyaæ vismayo har«o % vrŬonmÃdo madas tathà // ST_3.28 // vi«Ãdo ja¬atà nidrÃ- $ [a]vahitthaæ cÃpalaæ sm­ti÷ & iti bhÃvÃ÷ prayoktavyà % Ó­ÇgÃre vyabhicÃriïa÷ // ST_3.29 // ÓramaÓ capalatà nidrà $ svapno glÃnis tathaiva ca & ÓaÇkÃsÆyÃvahitthaæ ca % hÃsye bhÃvà bhavanty amÅ // ST_3.30 // dainyaæ cintà tathà glÃnir $ nirvedo ja¬atÃ-sm­ti÷ & vyÃdhiÓ ca karuïe j¤eyà % bhÃvà bhÃva-viÓÃradai÷ // ST_3.31 // har«o'sÆyà tathà garva $ utsÃho mada eva ca & cÃpalyam ugratà vego % raudre bhÃvÃ÷ prakÅrtitÃ÷ // ST_3.32 // amar«a÷ pratibodhaÓ ca $ vitarko'tha matir dh­ti÷ & krodho'sÆyÃÓru saæmoha % Ãvego romahar«aïam // ST_3.33 // garvo madas tathogratvaæ $ bhÃvà vÅre bhavanty amÅ & saætrÃso maraïaæ caiva % vacanÅyaæ bhayÃnake // ST_3.34 // apasmÃro vi«ÃdaÓ ca $ bhayaæ vego matir mada÷ & unmÃdaÓ ceti vij¤eyà % bhÃvà bÅbhatsa-saæbhavÃ÷ // ST_3.35 // Ãvego ja¬atà moho $ vismayo har«aïaæ mati÷ & iti bhÃvÃn nibadhnanti % rase'sminn adbhute budhÃ÷ // ST_3.36 // evaæ saæcÃriïo bhÃvà $ j¤eyÃ÷ pratirasaæ sthitÃ÷ & sÃttvikÃs tu bhavanty ete % sarve sarva-rasÃÓrayÃ÷ // ST_3.37 // yà n­tya-gÅta-pramadopabhoga- $ ve«ÃÇga-saÇkÅrtana-cÃru-bandhà & mÃdhurya-yuktÃlpa-samÃsa-ramyà % vÃïÅ sm­tÃsÃv iha kaiÓikÅti // ST_3.38 // Ó­ÇgÃra-hÃsya-karuïa- $ rasÃnÃæ pariv­ddhaye & e«Ã v­tti÷ paryoktavyà % prayatnena budhair yathà // ST_3.39 // saundaryaæ ÓaÓa-lächanasya kavibhir mithyaiva tad varïyate $ saubhÃgyaæ kva nu paÇkajasya rajanÅ-saæbhoga-bhagna-tvi«a÷ & ity Ãlocya cirÃya cÃru ruci-mantrasyat-kuraÇgÅ-d­Óo % vÅk«ete nava-yauvanonnata-mukhau manye stanÃvÃnanam // ST_3.39a // haste«u÷ kusumÃyudhasya lalitaæ rÃga-Óriyo locanaæ $ saubhÃgyaika-g­haæ vilÃsa-nika«o vaidagdhya-siddhi-dhvaja÷ & sÃk«Ådaæ mada-bÃndhavasya nibh­taæ kasyÃpi lÅlÃ-nidhe÷ % kak«Ãntar-nakha-maï¬anaæ sakhi navaæ pracchÃdyatÃæ vÃsasà // ST_3.39b // samullasat-käcana-kuï¬alojjvala- $ prabhÃpi tÃpÃya babhÆva ye«v alam & vilÃsinÅ-ramya-mukhÃmbujanmasu % prajajvalus te«v ak­ÓÃ÷ k­ÓÃnava÷ // ST_3.39c // yà citra-yuddha-bhrama-Óastra-pÃta- $ mÃyendrajÃla-pluti-lÃÇghitìhyà & ojasvi-gurv-ak«ara-bandha-gìhà % j¤eyà budhai÷ sÃrabhaÂÅti v­tti÷ // ST_3.40 // raudre bhayÃnake caiva $ bÅbhatse ca vicak«aïai÷ & kÃvya-ÓobhÃkarÅ v­ttir % iyam itthaæ prayujyate // ST_3.41 // ÓastroddÃrita-kumbhi-kumbha-vigalad-raktÃkta-muktÃ-phalaæ $ sphÃra-sphÆrjita-kÃnti-kalpita-b­hac-ca¤cac-catu«kÃyitam & krodhoddhÃvita-dhÅra-dhoraïa-lasaat-kha¬gÃgram ugrÃgrahaæ % yuddhaæ siddha-vadhÆ-g­hÅta-subhaÂaæ jÃtaæ tadà durdharam // ST_3.41a // nÃyaæ garji-ravo gabhÅra-paru«aæ tÆryaæ tadÅyaæ tv idaæ $ naite bhÅma-bhujaÇga-bhoga-rucayo meghà ime tad-rajÃ÷ & itthaæ nÃtha navÃmbu-vÃha-samaye tvat-sainya-ÓaÇkÃkulà % mlÃyad-vaktra-ruco virodhi-vanitÃstrasyanti naÓyanti ca // ST_3.41b // pibann as­k svadan mÃæsam $ Ãkar«ann antra-mÃlikÃm & kabandha-saÇkule kro«Âà % bhramaty e«a mahÃ-raïe // ST_3.41c // har«a-pradhÃnÃdhika-sattva-v­ttis $ tyÃgottarodÃra-vaco-manoj¤Ã & ÃÓcarya-saæpat-subhagà ca yà syÃt % sà sÃtvatÅ nÃma matÃtra v­tti÷ // ST_3.42 // nÃtigƬhÃrtha-saæpatti÷ $ Óravya-Óabda-manoramà & vÅre raudre'dbhute ÓÃnte % v­ttir e«Ã matà yathà // ST_3.43 // lak«myÃs tvaæ janako nidhiÓ ca payasÃæ ni÷Óe«a-ratnÃkaro $ maryÃdÃ-niratas tvam eva jaladhe brÆte'tra ko'nyÃd­Óam & kiæ tv ekasya g­haæ gatasya ba¬avÃ-vahne÷ sadà t­«ïayà % klÃntasyodara-pÆraïe'pi na saho yat tan manÃÇ madhyamam // ST_3.43a // sphÃritotkaÂa-kaÂhora-tÃrakÃkÅrïa- vahni-kaïa-saætati÷ krudhà & durnimitta-ta¬id-Ãk­tir babhau d­«Âir i«Âa-samarÃæÓu-mÃlina÷ // ST_3.43b // atyadbhutaæ narÃdhipa tava kÅrtir dhavalayanty api jaganti & raktÃn karoti suh­do malinayati ca vairi-vadanÃni // ST_3.43c // niv­tta-vi«ayÃsaÇga- $ madhunà sucirÃya me & Ãtmany eva samÃdhÃnaæ % mana÷ kevalam icchati // ST_3.43d // pradhÃna-puru«a-prÃyà $ sad-vakrokti-nirantarà & bhÃratÅyaæ bhaved v­ttir % vÅrahÃsyÃdbhutÃÓrayà // ST_3.44 // janma-deha-vadha-bandhanÃdikaæ $ tulyam etad itarai÷ samaæ satÃm & yat tathÃpi vipulÃcalÃ÷ Óriya÷ % sÃhasaika-paratÃtra kÃraïam // ST_3.44a // yaÓodÃk­ta-rak«asya $ ÓÃsitur bhuvana-druhÃm & bÃlye nibh­ta-gambhÅro % harer hÃsa÷ punÃtu va÷ // ST_3.44b // nirbhayo'py e«a bhÆpÃlas $ tad dadÃti dvi«Ãæ yudhi & asat te«u yaÓa÷ Óubhram % Ãdatte cedam adbhutam // ST_3.44c // ity Ãdi ramyÃ÷ pravilokya v­ttÅr $ d­«Âvà nibandhÃæÓ ca mahÃ-kavÅnÃm & Ãlokya vaicitryam idaæ vidadhyÃt % kÃvyaæ kavi÷ sajjana-citta-cauram // ST_3.45 // virasaæ pratyanÅkaæ ca $ du÷sandhÃna-rasaæ tathà & nÅrasaæ pÃtra-du«Âaæ ca % kÃvyaæ sadbhir na Óasyate // ST_3.46 // vihÃya jananÅ-m­tyu- $ Óokaæ mugdhe mayà saha & yauvanaæ mÃnaya spa«Âam % ityÃdi virasaæ matam // ST_3.47 // prabandhe nÅyate yatra $ rasa eko nirantaram & mahatÅæ v­ddhim icchanti % nÅrasaæ tac ca kecana // ST_3.48 // nakha-k«atocchalat-pÆti- $ pluta-gaï¬a-sthalaæ ratau & pibÃmi vadanaæ tasyÃ÷ % pratyanÅkaæ tad ucyate // ST_3.49 // tÃm evÃnucitÃæ gaccha $ jvalità tvat-k­te tu yà & kiæ te k­tyaæ mayà dhÆrta % du÷sandhÃna-rasaæ tv idam // ST_3.50 // durjano dayita÷ kÃmaæ $ mano mlÃnaæ manobhava÷ & k­Óo viyoga-taptÃyÃs % tasyà ity Ãdi nÅrasam // ST_3.51 // mugdhà vyÃjaæ vinà veÓyà $ kanyeyaæ nipuïà ratau & kula-strÅ sarvadà dh­«Âà % pÃtra-du«Âaæ tv idaæ matam // ST_3.52 // anye«v api rase«v ete $ do«Ã varjyà manÅ«ibhi÷ & yat samparkÃn na yÃty eva % kÃvyaæ rasa-paramparÃm // ST_3.53 // iti mayà kathitena pathÃmunà $ rasa-viÓe«am aÓe«am upeyu«Ã & lalita-pÃdapadÃsadalaÇk­ti÷ % k­ta-dhiyÃm iha vÃgvanitÃyate // ST_3.54 // Ó­ÇgÃra-tilako nÃma $ grantho'yaæ grathito mayà & vyutpattaye ni«evantu % kavaya÷ kÃminaÓ ca ye // ST_3.55 // kÃnyà kÃvya-kathà kÅd­g $ vaidagdhÅ ko rasÃgama÷ & kiæ go«ÂhÅ-maï¬anaæ hanta % Ó­ÇgÃra-tilakaæ vinà // ST_3.56 // tripura-vadhÃd eva gatÃm ullÃsam umÃæ samasta-deva-natÃm & Ó­ÇgÃra-tilaka-vidhinà punar api rudra÷ prasÃdayati // ST_3.57 //@ iti ÓrÅ-rudra-bhaÂÂa-viracite Ó­ÇgÃra-tilakÃbhidhÃne kÃvya-rasÃlaÇkÃre hÃsyÃdi-rasa-nirÆpaïaæ nÃma t­tÅya÷ pariccheda÷