Rudrabhatta: Srngaratilaka The following text is based on Kavyamala (1st series), vol. III (Calcutta, 1887), pp. 111-152. PLAIN TEXT VERSION ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ RudrabhaÂÂa÷: Á­ÇgÃratilaka÷ prathama÷ pariccheda÷ Ó­ÇgÃrÅ girijÃnane sakaruïo ratyÃæ pravÅra÷ smare bÅbhatso'sthibhir utphaïÅ ca bhayak­n mÆrtyÃdbhutas tuÇgayà / raudro dak«avimardane ca hasak­n nagna÷ praÓÃntaÓ cirÃd itthaæ sarvarasÃÓraya÷ paÓupatir bhÆyÃt satÃæ bhÆtaye // ST_1.1 // ÃkhyÃtanÃmaracanÃcaturasrasandhi sadvÃgalaÇk­tiguïaæ sarasaæ suv­ttam / Ãsedu«Ãm api divaæ kavipuÇgavÃnÃæ ti«Âhaty akhaï¬am iha kÃvyamayaæ ÓarÅram // ST_1.2 // kÃvye Óubhe'pi racite khalu no khalebhya÷ kaÓcid guïo bhavati yadyapi sampratÅha / k­pÃæ tathÃpi sujanÃrtham idaæ yata÷ kiæ yÆkÃbhayena paridhÃnavimok«aïaæ syÃt // ST_1.3 // sÃnandapramadÃkaÂÃk«aviÓikhair ye«Ãæ na bhinnaæ mano yai÷ saæsÃrasamudrapÃtavidhur e«v anye«u potayitam / yair ni÷sÅmasarasvatÅvilasitaæ dvitrai÷ padai÷ saæh­taæ te«Ãm apy upari sphuranti mataya÷ kasyÃpi puïyÃtmana÷ // ST_1.4 // prÃyo nÃÂyaæ prati proktà bharatÃdyai rasasthiti÷ / yathÃmati mayÃpy e«Ã kÃvyaæ prati nigadyate // ST_1.5 // yÃminÅvendunà muktà nÃrÅva ramaïaæ vinà / lak«mÅr iva ­te tyÃgÃn no vÃïÅ bhÃti nÅrasà // ST_1.6 // satyaæ santi g­he g­he sukavayo ye«Ãæ vacaÓ cÃturÅ sve harmye kulakanyakeva labhate jÃtair guïair gauravam / du«prÃpa÷ sa tu ko'pi kovidapatir yad vÃgrasagrÃhiïÃæ puïyastrÅva kalÃkalÃpakuÓalà cetÃæsi hartuæ k«amà // ST_1.7 // tasmÃd yatnena kartavyaæ kÃvyaæ rasanirantaram / anyathà ÓÃstravid go«ÂhyÃæ tat syÃd udvegadÃyakam // ST_1.8 // Ó­ÇgÃrahÃsyakaruïà raudravÅrabhayÃnakÃ÷ / bÅbhatsÃdbhutaÓÃntÃÓ ca nava kÃvye rasÃ÷ sm­tÃ÷ // ST_1.9 // ratir hÃsaÓ ca ÓokaÓ ca krodhotsÃhau bhayaæ tathà / jugupsÃvismayaÓamÃ÷ sthÃyibhÃvÃ÷ prakÅrtitÃ÷ // ST_1.10 // nirvedo'tha tathà glÃni÷ ÓaÇkÃsÆyà mada÷ Órama÷ / Ãlasyaæ caiva dainyaæ ca cintà moho dh­ti÷ sm­ti÷ // ST_1.11 // vrŬà capalatà har«a Ãvego ja¬atà tathà / garvo vi«Ãda autsukyaæ nidrÃpasmÃra eva ca // ST_1.12 // suptaæ prabodho'mar«aÓ cÃpy avahitthà tathogratà / matir vyÃdhis tathonmÃdas tathà maraïam eva ca // ST_1.13 // trÃsaÓ caiva vitarkaÓ ca vij¤eyà vyabhicÃriïa÷ / trayastriæÓad ime bhÃvÃ÷ prayÃnti ca rasasthitim // ST_1.14 // stambha÷ svedo'tha romäca÷ svarabhaÇgo'tha vepathu÷ / vaivarïyam aÓru pralaya ity a«Âau sÃttvikÃ÷ sm­tÃ÷ // ST_1.15 // bhÃvà evÃtisampannÃ÷ prayÃnti rasatÃm amÅ / yathà dravyÃïi bhinnÃni madhurÃdirasÃtmanÃm // ST_1.16 // sambhavanti yathà v­k«e pu«papatraphalÃdaya÷ / tadvad rase'pi rucirà viÓe«Ã bhÃvarÆpiïa÷ // ST_1.17 // prÃyo naikarasaæ kÃvyaæ ki¤cid atropalabhyate / bÃhulyena bhaved yas tu sa tadv­ttyà nigadyate // ST_1.18 // kaiÓikyÃrabhaÂÅ caiva sÃtvatÅ bhÃratÅ tathà / catasro v­ttayo j¤eyà rasÃvasthÃnasÆcakÃ÷ // ST_1.19 // dharmÃd artho'rthata÷ kÃma÷ kÃmÃt sukhaphalodaya÷ / sÃdhÅyÃn e«a tatsiddhyai Ó­ÇgÃro nÃyako rasa÷ // ST_1.20 // ce«Âà bhavati puænÃryor yà ratyutthÃtiriktayo÷ / saæyogo vipralambhaÓ ca Ó­ÇgÃro dvividho mata÷ // ST_1.21 // saæyuktyoÓ ca saæyogo vipralambho viyuktayo÷ / pracchannaÓ ca prakÃÓaÓ ca punar e«a dvidhà yathà // ST_1.22 // madanaku¤jarakumbhataÂopame stanayuge parita÷ sphuritÃÇgulim / sakarajak«atavÃmam api priyà dayitapÃïim amanyata dak«iïam // ST_1.22a // santapta÷ smrasaæniveÓavivaÓai÷ ÓvÃsair muhu÷ pa¤camo dgÃrÃvartibhir Ãpatadbhir abhita÷ siktaÓ ca netrÃmbubhi÷ / etasyÃ÷ priyaviprayogavidhuras tyaktvÃdharo rÃgitÃæ sampraty uddhatavahnivÃrivi«amaæ manye vrataæ sevate // ST_1.22b // kÃnte vicitrasuratakramabaddharÃge saÇketake'pi m­gaÓÃvakalocanÃyÃ÷ / tatkÆjitaæ kim api yena tadÅyatalpaæ nÃlpai÷ parÅtam anuÓabditalÃvakaughai÷ // ST_1.22c // (Skm 1116) ki¤cid vakritakaïÂhakandaladalatpÅnastanÃvartana vyÃyÃæ citaka¤cukaæ m­gad­Óas tasyÃs tadÃlokitam / vÃcas tÃÓ ca vidagdhabhÃvacaturÃ÷ sphÃrÅbhavan manmathà haæho mÃnasa kiæ smarasy abhimatÃ÷ siddhyanti puïyai÷ kriyÃ÷ // ST_1.22d // tyÃgÅ kulÅna÷ kuÓalo rate«u kalpa÷ kalÃvit taruïo dhanìhya÷ / bhavya÷ k«amÃvÃn subhago'bhimÃnÅ strÅïÃm abhÅ«Âas tv iha nÃyaka÷ syÃt // ST_1.23 // tasyÃnukÆladak«iïaÓaÂhadh­«Âà ittham atra catvÃra÷ / bhedÃ÷ kriyayocyante tadudÃh­tayaÓ ramaïÅyÃ÷ // ST_1.24 // atiraktatayà nÃryà sadà tyaktaparÃÇgana÷ / sÅtÃyÃæ rÃmavat so'yam anukÆla÷ sm­to yathà // ST_1.25 // asmÃkaæ sakhi vÃsasÅ na rucire graiveyakaæ nojjvalaæ no vaktrà gatir uddhataæ na hasitaæ naivÃsti kaÓcin mada÷ / kiæ tv anye'pi janà vadanti subhago'py asyÃ÷ priyo nÃnyato d­«Âiæ ni÷k«ipatÅti viÓvam iyatà manyÃmahe du÷khitam // ST_1.25a // yo gauravaæ bhayaæ prema sadbhÃvaæ pÆrvayo«iti / na mu¤caty anyacitto'pi j¤eyo'sau dak«iïo yathà // ST_1.26 // saivÃsya praïatis tad eva vacanaæ tà eva kelikriyà bhÅti÷ saiva tad eva narmamadhuraæ pÆrvÃnurÃgocitam / kÃntasyÃpriyakÃriïÅti bhavatÅ taæ vakti do«Ãbilaæ kiæ syÃd ittham aharniÓaæ sakhi mano dolÃyate cintayà // ST_1.26a // priyaæ vakti puro'nyatra vipriyaæ kurute bh­Óam / j¤ÃtÃparÃdhace«ÂaÓ ca kuÂilo'sau ÓaÂho yathà // ST_1.27 // sahajatarale ÃvÃæ tÃvadbahuÓrutiÓÃlinau punar iha yuvÃæ satyaæ Ói«Âaæ tad atra k­tÃgasi / praïayini punar yuktaæ rantuæ na veti batÃvayo rdhruvam upagate karïau pra«Âuæ kuraÇgad­Óau d­Óau // ST_1.27a // api ca kopÃt ki¤cid upÃnato'pi rabhasÃd Ãk­«ya keÓe«v alaæ nÅtvà mohanamandiraæ dayitayà hÃreïa bahvà d­¬ham / bhÆyo yÃsyasi tadg­hÃn iti muhu÷ kaïÂhÃruddhÃk«araæ jalpantyà Óravaïotpalena suk­tÅ kaÓcid rahas tìyate // ST_1.27b // (Amaru 9, DaÓ 2.19) ni÷ÓaÇka÷ k­tado«o'pi vilak«as tarjito'pi no / mithyÃvÃgd­«Âado«o'pi dh­«Âo'sau kathito yathà // ST_1.28 // jalpantyÃ÷ paru«aæ ru«Ã mama balÃc cumbaty asÃv Ãnanaæ m­dgÃtyÃÓu karaæ kareïa bahuÓa÷ santìyamÃno'pi san / ÃlÅnÃæ purato dadhÃti Óirasà pÃdaprahÃrÃæs tato no jÃne sakhi sÃmprataæ praïayien kupyÃmi tasmai katham // ST_1.28a // (Skm 888) api ca dhik tvÃm dhÆrta gatatrapa praïayinÅ saiva tvayÃrÃdhyatÃæ yasyÃ÷ pÃdatalÃhatiæ tava h­di vyÃkhyÃty asau yÃvaka÷ / ity ukto'pi na nÃma mu¤cati yadà pÃdÃv ayaæ durjano mithyÃvÃdavicak«aïa÷ kim aparaæ kuryÃæ vayasye tadà // ST_1.28b // gƬhamantra÷ Óucir vÃgmÅ bhakto narmavicak«aïa÷ / syÃn narmasacivas tasya kupitasstrÅprasÃdaka÷ // ST_1.29 // pÅÂhamardo viÂaÓ ceti vidÆ«aka iti tridhà / sa bhavet prathamas tatra nÃyikÃnÃyakÃnuga÷ // ST_1.30 // ekavidyo viÂa÷ prokta÷ krŬÃprÃyo vidÆ«aka÷ / svavapurve«abhëÃbhir hÃsyakÃrÅ ca narmavit // ST_1.31 // e«Ãæ prabandhavi«ayo vyavahÃra÷ prÃyaÓo bhavet pracura÷ / pratyekam udÃh­tas tathÃpi kÃÓcin nigadyante // ST_1.32 // vimu¤cÃmuæ mÃnaæ saphalaya vaca÷ sÃdhu suh­dÃæ mudhà santÃpena glapayasi kim aÇgaæ smarabhuvà / priyaæ pÃdaprÃntapraïatam adhunà mÃnaya bh­Óaæ na mugdhe pretyetuæ prabhavati gata÷ kÃlahariïa÷ // ST_1.32a // praïayini bh­Óaæ tasmin mÃnaæ manasvini mà k­thÃ÷ kim aparam ito yuktÃyuktair vinà hy amunà tava / ayam api bhavet sampraty api k«ayÃnalasaænibha÷ sarasavisinÅkandacchedacchavir m­galächana÷ // ST_1.32b // dÆrÃt kandalitair h­di pravitatai÷ kaïÂhe luÂhadbhir haÂhÃd vaktre saÇkaÂanÃsikÃtaralitair niryadbhir atyÆ«mabhi÷ / ni÷ÓvÃsai÷ p­thumanmathotthadavathur vyaktaæ tavÃvedito mthyÃlambitasau«Âhavena kim ata÷ kopena kÃntaæ prati // ST_1.32c // svakÅyà parakÅyà ca sÃmÃnyavanità tathà / kalÃkalÃpakuÓalÃs tisras tasyeha nÃyikÃ÷ // ST_1.33 // paurÃcÃraratà sÃdhvÅ k«amÃrjavavibhÆ«ità / mugdhà madhyà pragalbhà ca svakÅyà trividhà matà // ST_1.34 // mugdhà navavadhÆs tatra navayauvanabhÆ«ità / navÃnaÇgarahasyÃpi lajjÃprÃyaratir yathà // ST_1.35 // gataæ karïÃbhyarïe prasarati tathÃpy ak«iyugalaæ kucau kumbhÃrambhau tad api cibukottambhanarucÅ / nitambaprÃgbhÃro gurur api gurutvaæ m­gayate kathaæcin no t­ptis taruïimani manye m­gad­Óa÷ // ST_1.35a // yathà romäco'yaæ stanabhuvi lasatsvedakaïiko yathà d­«Âis tiryak patati sahasà saÇkucati ca / tathà ÓaÇke'mu«yÃ÷ praïayini darÃsvÃditarasaæ na madhyasthaæ ceta÷ praguïaramaïÅyaæ na ca d­¬ham // ST_1.35b // virama nÃtha vimu¤ca mamäcalaæ Óamaya dÅpam iyaæ samayà sakhÅ / iti navo¬havadhÆvacasà yuvà mudam agÃd adhikÃæ suaratÃd api // ST_1.35c // (Skm 501) sakampà cumbane vaktraæ haraty e«opagÆhità / parÃv­tya ciraæ talpa Ãste rantuæ ca vächati // ST_1.36 // apaharati yadÃsyaæ cumbane Óli«yamÃïà valati ca ÓayanÅye kampate ca prakÃmam / vadati ca yad alak«yaæ ki¤cid uktÃpi bhÆyo ramayati sutarÃæ taccittam antar navo¬hà // ST_1.36a // mugdhÃm Ãvarjayaty e«a m­dÆpÃyena sÃntvayan / nÃtibhÅtikarair bhÃvaair nibandhair bÃlabhÅ«akai÷ // ST_1.37 // sarati sarastÅrÃd e«Ã bhramadbhramarÃvalÅ sumukhi vimukhÅ padme manye tavÃsyapipÃsayà / iti nigadite ki¤cid bhÅtyà vivartitakandharà vadanakamale bhartrà bÃlà ciraæ paricumbità // ST_1.37a // anyÃæ ni«evamÃïe'pi yadi kupyati sà priye / rodity asyÃgrata÷ svalpam anunÅtà ca tu«yati // ST_1.38 // manyau k­te prathamam eva vikÃram anyaæ no jÃnatÅ navavadhÆ rudatÅ paraæ sà / dhÆrtena locanajalaæ parim­jya gìhaæ saæcumbya cÃdharadale gamità prasÃdam // ST_1.38a // ÃrƬhayauvanà madhyà prÃdubhÆtamanobhavà / pragalbhavacanà ki¤cid vicitrasuratà yathà // ST_1.39 // tarattÃraæ cak«u÷ k«apayati munÅnÃm api d­Óa÷ kucadvandvÃkrÃntaæ h­dayam ah­da÷ kÃnna kurute / gatir mandÅbhÆtà harati gamanaæ manmathavatà maho tanvyÃs tulyaæ taruïimani sarvaæ vijayate // ST_1.39a // d­«Âi÷ snihyati nirbharaæ priyatame vaidagdhyabhÃjo gira÷ pÃïi÷ kuntalamÃlikÃviracane tyaktÃnyakÃryagraha÷ / vak«a÷ saævriyate puna÷ punar idaæ bhÃrÃlasaæ gamyate jÃtà subhru manoramà tava daÓà kasmÃd akasmÃd iyam // ST_1.39b // (Skm 502) subhaga kuravakas tvaæ no kim ÃliÇganokti÷ kim u mukhamadirecchu÷ kesaro no h­distha÷ / tvayi niyatam aÓoke yujyate pÃdaghÃta÷ priyam iti parihÃsÃt peÓalaæ kÃcid Æce // ST_1.39c // kÃnte tathà katham api prathitaæ m­gÃk«yà cÃturyam uddhatamanobhavayà rate«u / tatkÆjitÃny anuvadadbhir anekavÃraæ Ói«yÃyitaæ g­hakapotaÓatair yathÃsyÃ÷ // ST_1.39d // gìhaæ vyÃpriyate kÃntaæ ibatÅva ratÃv iyam / viÓatÅva tadaÇge«u muhyatÅva sukhe yathà // ST_1.40 // k­tvÃnekavidhÃæ rasena surate keliæ katha¤cic cirà tprÃptÃnta÷ sukhamÅlitÃk«iyugalà svidyat kapolasthalÅ / supteyaæ kila sundarÅti subhaga÷ svairaæ tathaivÃsvaja dgìhÃnaÇgavimardani÷sahavapurnidrÃæ sahaivÃgata÷ // ST_1.40a // sà dhÅrà vakti vakroktyà priyaæ kopÃt k­tÃgasam / madhyà rodity upÃlambhair adhÅrà paru«aæ yathà // ST_1.41 // upetya tÃæ d­¬haparirambhalÃlasa ÓcirÃd abhÆ÷ pramupitacÃrucandana÷ / dh­täjana÷ sapadi tadak«icumbanà dihaiva te priya vidità k­tÃrthatà // ST_1.41a // yatrÃrkÃyitam indunà sarasijair aÇgÃrapu¤jÃyitaæ kruddhÃyÃæ mayi nÃtha te kadalikÃkÃï¬air alÃtÃyitam / kÃlo'nya÷ khalu ko'pi so'm­tamayo jÃto vi«ÃtmÃdhunà dhik tvÃæ dhÆrta viniryadaÓrur abalà mohaæ rudantÅ gatà // ST_1.41b // sÃrdhaæ manorathaÓatais tava dhÆrta kÃntà saiva sthità manasi k­trimabhÃvaramyà / asmÃkam asti na hi kaÓcid ihÃvakÃÓas tasmÃt k­taæ caraïapÃtavi¬ambanÃbhi÷ // ST_1.41c // (Skm 587, Pv 218) labdhÃyati÷ pragalbhà syÃt samastaratikovidà / ÃkrÃntanÃyikà bìhaæ virÃjadvibhramà yathà // ST_1.42 // seyaæ paraÇginÅ m­ïÃlalatikÃm ÃdÃya yasyÃ÷ priyo hÃraæ me kurute payodharataÂe pratyagratÃrÃrucam / bandhÆkaæ ca tad etad Ãli vidalad yat tena sÅmantitaæ sarvÃÓÃvijigÅ«upu«padhanu«o bÃïaÓriyaæ dhÃsyati // ST_1.42a // yatra svedalavair alaæ vlulitair vyÃlupyate candanaæ svacchandair maïitaiÓ ca yatra raïitaæ nihnÆyate nÆpuram / yatrÃyÃnty acireïa sarvavi«ayÃ÷ kÃmaæ tadekÃgratÃæ sakhyas tatsurataæ bhaïÃmi rataye Óe«Ã tu lokasthiti÷ // ST_1.42b // svÃmin bhaÇgurayÃlakaæ satilakaæ bhÃlaæ vilÃsin kuru prÃïeÓa truÂitaæ payodharataÂe hÃraæ punar yojaya / ity uktvà suratÃvasÃnasukhità sampÆrïacadnrÃnanà sp­«Âà tena tatheti jÃtapulakà prÃptà punar mohanam // ST_1.42c // (Skm 662) madhuravacanai÷ sabhrÆbhaÇgai÷ k­tÃÇgulitarjanai ralasavalitair aÇganyÃsair mahotsavabandhubhi÷ / asak­d asak­t sphÃrasphÃrair apÃÇgavilokitai stribhuvanajaye sà pa¤ce«o÷ karoti sahÃyatÃm // ST_1.42d // (Skm 509) nirÃkulà ratÃv e«Ã dravatÅva priyÃÇgake / ko'yaæ kÃsmi rataæ kiæ và na vetti ca rasÃd yathà // ST_1.43 // dhanyÃs tÃ÷ sakhi yo«ita÷ priyatame sarvÃÇgalagne'pi yÃ÷ prÃgalbhyaæ prathayanti mohanavidhÃv Ãlambya dhairyaæ mahat / asmÃkaæ tu tadÅyapÃïikamale'py unmocayaty aæÓukaæ ko'yaæ kà vayam atra kiæ nu surataæ naiva sm­tir jÃyate // ST_1.43a // k­tado«e'pi sÃdhÅrà tasmin nÃdriyate ru«Ã / ÃkÃrasaæv­tiæ cÃpi k­tvodÃste ratau yathà // ST_1.44 // yad vÃca÷ pracuropacÃracaturà yat sÃdaraæ dÆrata÷ pratyutthÃnam idaæ svahastanihitaæ yadbhinnam apy Ãsanam / utpaÓyÃmi yad evam eva ca muhur d­«Âiæ sakhÅsaæmukhÅæ tac chaÇke tava paÇkajÃk«i balavÃn ko'py aprasÃdo mayi // ST_1.44a // yat pÃïir na nivÃrito nivasanagranthiæ saumudgranthaya nbhrÆbhedo na k­to manÃg api muhur yatkhaï¬yamÃne'dhare / yan ni÷ÓaÇkam ivÃrpitaæ vapur aho patyu÷ samÃliÇgane mÃninyà kathito'nukÆlavidhinà tenaiva manyur mahÃn // ST_1.44b // madhyà pratibhinatty enaæ solluïÂhaæ sÃdhubhëitai÷ / adhÅrà puru«air hanti santarjya dayitaæ yathà // ST_1.45 // k­taæ mithyÃjalpair virama viditaæ kÃmuka cirÃt priyÃæ tÃm evoccair abhisara yadÅyair nakhapadai÷ / vilÃsaiÓ ca prÃptaæ tava h­di padaæ ragabahulair mayà kiæ te k­tyaæ dhruvam akuÂilÃcÃraparayà // ST_1.45a // sà bìhaæ bhavatek«iteti nivi¬aæ saæyamya bÃhvo÷ srajà bhÆyo drak«yasi tÃæ ÓaÂheti dayitaæ saætarjya saætarjya ca / ÃlÅnÃæ pura eva nihnutipara÷ kopÃd raïannÆpuraæ mÃninyà caraïaprahÃravidhinà preyÃn aÓokÅk­ta÷ // ST_1.45b // ekÃkÃrà matà mugdhà punarbhÆÓ ca yato'nayo÷ / atisÆk«matayà bheda÷ kavibhir na pradarÓita÷ // ST_1.46 // madhyà puna÷ pragalbhà ca dvidhà sà paribhidyate / ekà jye«Âhà kani«ÂhÃnyà nÃyakapraïayaæ prati // ST_1.47 // uparodhÃt tathà snehÃt sÃnurÃgo'pi nÃyaka÷ / ce«Âate tÃæ prati prÃya÷ kalÃsu kuÓalo yathà // ST_1.48 // tvadak«iïÅ kuvalayabuddhir atyalÅ ruïadhmy ahaæ tad iti nimÅya locane / tato bh­Óaæ pulakitagaï¬amaï¬alÃæ yuvà parÃæ nibh­tam acumbad aÇganÃm // ST_1.48a // sampattau ca vipattau ca maraïe'pi na mu¤cati / yà svÅyà tÃæ prati prema jÃyate puïyakÃriïa÷ // ST_1.49 // anyadÅyà dvidhà proktà kanyo¬hà ceti te priye darÓanÃc chravaïÃd vÃpi kÃmÃrte bhavato yathà // ST_1.50 // kim api lalitai÷ snigdhai÷ ki¤cit kim apy atiku¤citai÷ kim api valitai÷ kandarpe«Æn hasadbhir ivek«aïai÷ / abhimatamukhaæ vÅk«Ãæ cakre navÃÇganayà tathà lalitakuÓalo'py ÃlÅloko yathÃtivisismaye // ST_1.50a // niÓamayya bahir manoharaæ svaram aik«i«Âa tathÃparà yà / tilamÃtrakam apy abhÆn nahi ÓraveïendÅvaralocanÃnantaram // ST_1.50b // kasyÃÓcit subhaga iti ÓrutaÓ ciraæ yas taæ d­«ÂvÃdhigatarater nirmÅlitÃk«yÃ÷ / nispandaæ vapur avalokya sauvidallÃ÷ santepur vidhuradhiyo niÓÃntavadhvÃ÷ // ST_1.50c // kÃrÓyajÃgaratÃpÃnya÷ karoti Óruto'py alam / tam eva durlabhaæ kÃntaæ ceta÷ kasmÃd did­k«ase // ST_1.50d // sÃk«Ãc citre tathà svapne tasya syÃd darÓanaæ tridhà / deÓe kÃle ca bhaÇgyà ca Óravaïaæ cÃsya tad yathà // ST_1.51 // satyaæ santi g­he g­he priyatamà ye«Ãæ bhujÃliÇgana vyÃpÃrocchaladacchamohanajalà jÃyanta eïÅd­Óa÷ / preyÃn ko'py aparo'yam atra suk­tÅ d­«Âe'pi yasmin vapu÷ svedojj­mbhaïakampasÃdhvasamukhai÷ prÃpnoti käcid d­ÓÃm // ST_1.51a // citraæ citragato'py e«a mamÃli madanopama÷ / samunmÆlya balÃl lajjÃm utkaïÂhayati mÃnasam // ST_1.51b // (Skm 944) mugdhà svapnasamÃgate priyatame tatpÃïisaæsparÓanà dromäcÃrcitayà ÓarÅralatayà saæsÆcya kopÃt kila / mà mÃæ vallabha saæsp­Óeti sahasà ÓÆnyaæ vadantÅ muhu÷ sakhyà no hasità sacintam asak­t saæÓocità pratyuta // ST_1.51c // sphÃrasphuratpradÅpaæ saudhaæ madhu sotpalaæ kalaæ gÅtam / priyasakhi sakalam idaæ tava saphalaæ khalu yadi bhavet so'tra // ST_1.51d // vikasati kairavanikare sarati ca sarasÅsamÅraïo sutanu / cambaty ambaram indau tava tena vinà rati÷ kÅd­k // ST_1.51e // ajananir astu d­Óos tava kucayor abhavaniralaæ bhavatu / yadi d­Óyate na sa yuvà nirbharam ÃliÇgyate no và // ST_1.51f // dra«Âuæ vaktuæ ca no kanyà raktà Óaknoty amuæ sphuÂam / paÓyantam abhijalpantaæ vivikte'pi hriyà yathà // ST_1.52 // kÃmaæ na paÓyati did­k«ata eva bhÆmnà noktÃpi jalpati vivak«ati cÃdareïa / lajjÃsmaravyatikareïa mano'dhinÃthe bÃlà rasÃntaram idaæ lalitaæ bibharti // ST_1.52a // vij¤ÃtanÃyikÃcittà sakhÅ vadati nÃyakam / nÃyako và sakhÅæ tasyÃ÷ premÃbhivyaktaye yathà // ST_1.53 // kaïÂakitatanuÓarÅrà lajjÃmukulÃyamÃnanayaneyam / tava kumudinÅva vächati n­candra bÃlà karasp­Óam // ST_1.53a // santÃpayanti ÓiÓirÃæÓuruco yad ete saæmohayanti ca vinidrasarojavÃtÃ÷ / yat khidyate tanur iyaæ ca tad e«a do«a÷ sakhyÃs tavaiva sutanu pracuratrapÃyÃ÷ // ST_1.53b // apaÓyantaæ ca sà kÃntaæ sphÃritÃk«Å nirÅk«yate / dÆrÃd Ãlokayaty eva sakhÅæ svajani nirbharam // ST_1.54 // nirnimittaæ hasantÅ ca sakhÅæ vadati kiæcana / savyÃjaæ sundaraæ ki¤cid gÃtram Ãvi«karoti ca // ST_1.55 // sakhyÃdi sthÃpitÃæ mÃlÃæ käcyÃdi racayet puna÷ / ce«ÂÃæ ca kurute ramyÃm aÇgabhaÇgai÷ Óubhair yathà // ST_1.56 // abhimukhagate yasminn eva priye bahuÓo vada tyavanatamukhaæ tÆ«ïÅm eva sthitaæ m­ganetrayà / atha kila valallÅlÃlokaæ sa e«a tathek«ita÷ katham api yathà d­«Âà manye k­taæ ÓrutilaÇghanam // ST_1.56a // (Skm 957) tiryagvartitagÃtraya«Âivi«amodv­ttastanÃsphÃlana truÂyanmauktikamÃlayà sapulakasvedollasadgaï¬ayà / dÆrÃd eva vilokayety abhimate tad vaktradattek«aïaæ durvÃrasmarayà tayà sahacarÅ gìhaæ samÃliÇgità // ST_1.56b // (Skm 956) animittaæ yad vihasati ni«kÃraïam eva yat sakhÅæ vadati / dayitaæ vilokya tad iyaæ Óaæsati tad adhÅnam ÃtmÃnam // ST_1.56c // prÃdu«yadrujamÆlakÃntilalitÃm udyamya dorvallarÅæ valgatpÅnapayodharasthalalulanmuktÃvalÅsundaram / aÇgulyà pracalatkarÃgravalayasvÃnopahÆtasmaraæ tanvyÃ÷ ku¤citalocanaæ vijayate tatkarïakaï¬Æyanam // ST_1.56d // sraho'vataæsaæ raÓanÃæ ca ki¤cit priyaæ samÃlokya samÃsajantÅ / punastarÃæ sà suh­do dadÃti pratyaÇgam ÃvÃsam iva smarasya // ST_1.57 // vyÃj­mbhaïonnamitadantamayÆkhajÃla vyÃlambimauktikaguïaæ ramaïe mudeva / Ærdhvaæ miladbhujalatÃvalayaprapa¤ca sattoraïaæ h­di viÓaty aparà vyudÃse // ST_1.57a // (Skm 958) anyo¬hÃpi karoty eva sarvam uddhatamanmathà / duravasthà puna÷ kÃntam abhiyuÇkte svayaæ yathà // ST_1.58 // ullaÇghyÃî sakhÅvaca÷ samucitÃm uts­jya lajjÃm alaæ hitvà bhÅtibharaæ nirasya ca nijaæ saubhÃgyagarvaæ manÃk / Ãj¤Ãæ kevalam eva manmathaguror ÃdÃya nÆnaæ mayà tvaæ ni÷Óe«avilÃsivargagaïanÃcƬÃmaïe saæÓrita÷ // ST_1.a // cak«ur mÅlati sÃnandaæ nitamba÷ prasravaty api / vepate ca tanus tanvÅ tasyÃs taddarÓane yathà // ST_1.59 // mÅlan mantharacak«u«Ã paripatat käcÅgrahavyagrayà gìÃnanÇgabharasravatravanayà kampoparuddhÃÇgayà / sarvÃÇgaæ caÂukÃrako'py abalayà saÇketake kautukà dÃstÃæ rantum aho nirÅk«itum api preyÃn na sambhÃvita÷ // ST_1.59a // nÃbhiyuÇkte svayaæ kantyà mugdhatvÃd du÷sthitÃpi tam / tadavasthÃæ tu kÃntÃya tatsakhÅ kathayed yathà // ST_1.60 // ni÷ÓvÃse«u skhalati kadalÅbÅjanaæ tÃpasampa nnetrÃmbhobhiÓ cham iti patitai÷ sicyate ca stanÃnta÷ / tasyÃ÷ ki¤cit subhaga tad abhÆt tÃnavaæ tvadviyoge yenÃkasmÃd valayapadavÅm aÇgulÅyaæ prayÃti // ST_1.60a // ananyaÓaraïà svÅyà dhanÃhÃryà parÃÇganà / asyÃs tu kevalaæ prema tenai«Ã rÃgiïÃæ matà // ST_1.61 // sÃmÃnyà vanità veÓyà sà dravyaæ param icchati / nirguïe'pi na vidve«o na rÃgo'syà guïiny api // ST_1.62 // tatsvarÆpam idaæ proktaæ kaiÓcid brÆmo vayaæ puna÷ / varïayanty anayà yuktyà tÃsÃm apy anurÃgitÃm // ST_1.63 // Ó­ÇgÃrÃbhÃsa etÃsu na Ó­ÇgÃra÷ kadÃcana / tadvyÃpÃro'thavà tÃsÃæ smara÷ kiæ bhak«ito bakai÷ // ST_1.64 // tasmÃt tÃsÃm api kvÃpi rÃga÷ syÃt kiæ nu sarvathà / dhanÃrthaæ k­trimair bhÃvair grÃmyaæ vyÃmohayanti tÃ÷ // ST_1.65 // liÇgÅ pracchannakÃmaÓ ca naraæmanyaÓ ca «aï¬aka÷ / sukhaprÃptadhano mÆrkha÷ pit­vittena garvita÷ // ST_1.66 // ity ÃdÅn prathamaæ grÃmyÃn j¤ÃtvÃk­«ya ca taddhanam / apÆrvà iva mu¤canti tÃn etÃs tÃpayanti ca // ST_1.67 // kintu tÃsÃæ kalÃkeli- kuÓalÃnÃæ manoramam / vismÃritÃparastrÅkaæ surataæ jÃyate yathà // ST_1.68 // gìhÃliÇganapŬitastanataÂaæ svidyatkapolasthalaæ sanda«ÂÃdharamuktasÅtk­tam atibhrÃmyadbhrun­tyatkaram / cÃÂuprÃyavacovicitrabhaïitair yÃtai rutaiÓ cÃÇkitaæ veÓyÃnÃæ dh­tidhÃma pu«padhanu«a÷ prÃpnoti dhanyo ratam // ST_1.68a // År«yà kulastrÅ«u na nÃyakasya ni÷ÓaÇkakelir na parÃÇganÃsu / veÓyÃsu caitad dvitayaæ prarƬhaæ sarvasvam etÃs tad aho smarasya // ST_1.69 // (Skm 556) kupyat pinÃkinetrÃgni- jvÃlÃbhasmÅk­ta÷ purà / ujjÅvati puna÷ kÃmo manye veÓyÃvalokitai÷ // ST_1.70 // (Skm 557) Ãnandayanti yuktyà tÃæ sevità ghnanti cÃnyathà / durvij¤eyÃ÷ prak­tyaiva tasmÃd veÓyà vi«opamÃ÷ // ST_1.71 // svÃdhÅnapatikotkà ca tathà vÃsakasajjikà / sandhità vipralabdhà ca khaï¬ità cÃbhisÃrikà // ST_1.72 // pro«itapreyasÅ caivaæ nÃyikÃ÷ pÆrvasÆcitÃ÷ / tà evÃtra bhavanty a«ÂÃv avasthÃbhi÷ punar yathà // ST_1.73 // yasyà ratiguïÃk­«Âa÷ pati÷ pÃrÓvaæ na mu¤cati / vicitravibhramÃsaktà svÃdhÅnapatikà yathà // ST_1.74 // likhati kucayo÷ patraæ kaïÂhe niyojayati srajaæ tilakam alike kurvan gaï¬Ãd udasyati kuntalÃn / iti caÂuÓatair vÃraæ vÃraæ vapu÷ parita÷ sp­Óan virahavidhuro nÃsyÃ÷ pÃrÓvaæ vimu¤cati vallabha÷ // ST_1.74a // (Skm 661) utkà bhavati sà yasyÃ÷ saÇketaæ nÃgata÷ priya÷ / tasyÃnÃgamane hetuæ cintayanty Ãkulà yathà // ST_1.75 // kiæ ruddha÷ priyayà kayÃcid athavà sakhyà tayodvejita÷ kiæ và kÃraïagauravaæ kim api yan nÃdyÃgato vallabha÷ / ity Ãlocya m­gÅd­Óà karatale saæsthÃpya vaktrÃmbujaæ dÅrghe ni÷Óvasitaæ ciraæ ca ruditaæ k«iptÃÓ ca pu«pasraja÷ // ST_1.75a // bhaved vÃsakasajjÃsau sajjitÃÇgaratÃlayà / niÓityÃgamanaæ bhartur dvÃrek«aïaparà yathà // ST_1.76 // d­«Âvà darpaïamaï¬ale nijamukhaæ bhÆ«Ãæ manohÃriïÅæ dÅpÃrci÷kapiÓaæ ca mohanag­haæ trasyÃtkuraÇgÅd­Óà / evaæ nau surataæ bhavi«yati cirÃd adyeti sÃnandayà mandaæ kÃntadid­k«ayÃtilalitaæ dvÃre d­gÃropitæ // ST_1.76a // (Skm 657) nirasto manyunà kÃnto namann api yayà puna÷ / du÷sthità taæ vinà sÃti- sandhitÃbhimatà yathà // ST_1.77 // yatpÃdapraïata÷ priya÷ paru«ayà vÃcà sa nirvÃrito yatsakhyà na k­taæ vaco ja¬atayà yanmanyur eko dh­ta÷ / pÃpasyÃsya phalaæ tad etad adhunà yac candanendudyuti prÃleyÃmbusamÅrapaÇkajavisair gÃtraæ muhur dahyate // ST_1.77a // (Skm 674) pre«ya dÆtÅæ svayaæ dattvà saÇketaæ nÃgata÷ priya÷ / yasyÃstena vinà du÷sthà vipralabdhà tu sà yathà // ST_1.78 // yat saÇketag­haæ priyeïa kathitaæ sampre«ya dÆtÅæ svayaæ tac chÆnyaæ suciraæ ni«evya sud­Óà paÓcÃc ca bhagnÃÓayà / sthÃnopÃsanasÆcanÃya vigalatsÃndräjanair locanair bhÆmÃv ak«aramÃlikeva likhità dÅrghaæ rudatyà Óanai÷ // ST_1.78a // (Skm 670) kutaÓcin nÃgato yasyà ucite vÃsake priya÷ / tadanÃgam asantaptà khaï¬ità sà matà yathà // ST_1.79 // sotkaïÂhaæ ruditaæ sakampam asak­d yÃtaæ sabëpaæ ciraæ cak«ur dik«u niveÓitaæ sakaruïaæ sakhyà samaæ jalpitam / nÃgacchaty ucite'pi vÃsakavidhau kÃnte samudvignayà tat tat kiæcid anu«Âhitaæ m­gad­Óà no yatra vÃcÃæ gati÷ // ST_1.79a // (Skm 669) yà nirlajjÅk­tà bìhaæ madane madanena ca / abhiyÃti priyaæ sÃbhi- sÃriketi matà yathà // ST_1.80 // no bhÅtaæ ta¬ito d­Óà jalamucà taddarÓanÃkÃÇk«ayà no garjir gaïità bh­Óaæ Órutimukhaæ tadvÃci saæcintya ca / dhÃrÃpÃtasamudbhavà na ca matà pŬà tadÃliÇganaæ vächantyà dayitÃbhisÃraïavidhau tanvyà paraæ tatparam // ST_1.80a // kutaÓcit kÃraïÃdyasyÃ÷ patir deÓÃntaraæ gata÷ / dattvÃvadhiæ bh­ÓÃrtà sà pro«itapreyasÅ yathà // ST_1.81 // utk«ipyÃlakamÃlikÃæ vilulitÃm ÃpÃï¬ugaï¬asthalà dviÓli«yadvalayaprapÃtabhayata÷ prodyamya ki¤cit karau / dvÃrastambhani«aïïagÃtralatikà kenÃpi puïyÃtmanà mÃrgÃlokanadattad­«Âir abalà tatkÃlam ÃliÇgyate // ST_1.81a // (Skm 763) ni÷ÓvÃsasantÃpasakhÅvacorti cintÃÓrupÃtÃdiyutÃ÷ sakhedÃ÷ / vÃcyà pralabdhÃgatabhart­kotkà tisandhitÃ÷ khaï¬itayà sahÃtra // ST_1.82 // vicitramaï¬anà h­«Âà bhavet svÃdhÅnabhart­kà / tathà vÃsakasajjÃpi sà kiæ tv Ãgantukapriyà // ST_1.83 // kulajÃnyÃÇganà veÓyà tridhà syÃd abhisÃrikà / yathaivoktÃs tathaivÃnyÃ÷ svÃdhÅnapatikÃdaya÷ // ST_1.84 // kulajà saæv­tà trastà savrŬà ca drutaæ vrajet / nÃyakaæ paranÃrÅ ca samantÃd anavek«ità // ST_1.85 // sakhÅyuktà madÃdhikyÃt sphÃritÃk«Å na ÓaÇkità / saÓabdÃbharaïà kÃmaæ veÓyà sarati nÃyakam // ST_1.86 // trayodaÓavidhà svÅyà dvividhà ca parÃÇganà / ekà veÓyà punaÓ cëÂÃv avasthÃbhedato'tra tÃ÷ // ST_1.87 // punaÓ ca tÃs tridhà sarvà uttamà madhyamÃdhamà / itthaæ Óatatrayaæ tÃsÃm aÓÅtiÓ caturuttarà // ST_1.88 // do«ÃnurÆpakopà yÃ- [a]nunÅtà ca prasÅdati / rajyate ca bh­Óaæ nÃthe guïahÃryottameti sà // ST_1.89 // kÃnte kiæ kupitÃsi ka÷ parajane prÃïeÓa kopo bhavet ko'yaæ subhru paras tvam eva dayite dÃso'smi kas te para÷ / ity uktvà praïata÷ priya÷ k«ititalÃd utthÃpya sÃnandayà netrÃmbha÷kaïikÃÇkite stanataÂe tanvyà samÃropita÷ // ST_1.89a // do«e svalpe'pi yà kopaæ dhatte ka«Âena mu¤cati / prayÃti karuïÃd rÃgaæ madhyamà sà matà yathà // ST_1.90 // visphÃrasphuritÃdharÃpi vikasadgaï¬asthalapraskhala dgharmÃmbha÷kaïikÃpi bhaÇguratarabhrÆbhedabhÆ«Ãpy alam / pÃdÃnta÷praïate priye prakaÂayaty anta÷ prasÃdaæ priyà keÓÃramanrÆpuï¬alÅ«u valitÃnunmocayantÅ Óanai÷ // ST_1.90a // yà kupyati vinà do«aæ snihyaty anunayaæ vinà / nirhetukaprav­ttiÓ ca calacittÃpi sÃdhamà // ST_1.91 // yatrÃdha÷k­takÃmakÃrmukakatho bhrÃmyadbhuvor vibhrama÷ sadya÷ prodgatacandrakÃntijayinÅ yasmin kapolacchavi÷ / yatra svedakaïÃvaluptamahimà hÃro'py urojasthale ko'yaæ mÃnini matpraïÃmavimukha÷ pratyagramÃnagraha÷ // ST_1.91a // jÃtikÃlavayovasthÃ- bhÃvakandarpanÃyakai÷ / itarà pay asaÇkhyÃ÷ syur noktà vistarabhÅtita÷ // ST_1.92 // ity Ãdi sakalaæ j¤Ãtvà svayaæ cÃlokya tadvidÃm / kavÅnÃæ ca viÓe«oktyà j¤ÃtavyÃ÷ sakalà imÃ÷ // ST_1.93 // romäcavepathustambha- svedanetrÃmbuvibhramÃ÷ / vÃcyÃ÷ saæyogaÓ­ÇgÃre kavinà nÃyikÃÓritÃ÷ // ST_1.94 // sambandhimitradvijarÃjatÅk«ïa varïÃdhikÃnÃæ pramadà na gamyÃ÷ / vyaÇgÃs tathà pravrajità vibhinna mantrÃÓ ca dharmÃrthamanobhavaj¤ai÷ // ST_1.95 // anena mÃrgeïa viÓe«aramyaæ sambhogaÓ­ÇgÃram imaæ vitanvan / bhavet kavir bhÃvarasÃnurakto vidagdhago«ÂhÅvanitÃmanoj¤ai÷ // ST_1.96 // iti ÓrÅrudrabhaÂÂaviracite Ó­ÇgÃratilakÃbhidhÃne kÃvyarasÃlaÇkÃre sambhogaÓ­ÇgÃro nÃma prathama÷ pariccheda÷ / (2) dvitÅyapariccheda÷ vipralambhÃbhidhÃno'yaæ Ó­ÇgÃra÷ syÃc caturvidha÷ / pÆrvÃnurÃgo mÃnÃkhya÷ pravÃsa÷ karuïÃtmaka÷ // ST_2.1 // dampatyor darÓanÃd eva samutpannÃnurÃgayo÷ / j¤eya÷ pÆrvÃnurÃgo'yam aprÃptau ca daÓà yathà // ST_2.2 // kiæ candanair racayase nu m­ïÃlaÓayyÃæ mà mà mamÃli kuru komalatÃlav­ntam / mu¤cÃgrahaæ vikacapaÇkajayojane«u tatsaÇgama÷ param apÃkurute smarÃgnim // ST_2.2a // yat sÃrair iva paÇkajasya ghaÂitaæ yac candragarbhÃd iva protkÅrïaæ yad anaÇgasÃyakaÓikhÃbhÃseva saævardhitam / yat saæsicya sudhÃrasair iva rater ÃsthÃnabhÆmÅk­taæ tad bhÆyo'pi kadà saroruhad­Óa÷ paÓyÃmi tasyà mukham // ST_2.2b // m­ïÃlakadalÅcandra- candanÃmburuhÃdikam / tatrÃnayo÷ smarÃtaÇka- ÓÃntaye naiva sevitam // ST_2.3 // ÃlokÃlÃpasaærƬha- rÃgÃkulitacetaso÷ / tayor bhaved asaæprÃptau daÓÃvastha÷ smaro yathà // ST_2.4 // abhilëo'tha cintà syÃt sm­tiÓ ca guïakÅrtanam / udvego'tha pralÃpa÷ syÃd unmÃdo vyÃdhir eva ca // ST_2.5 // ja¬atà maraïaæ caiva daÓamaæ jÃyate dhruvam / asaæprÃptau bhavanty etÃs tayor daÓa daÓà yathà // ST_2.6 // vyavasÃyo bhaved yatra bìhaæ tatsaÇgamÃÓayà / saÇkalpÃkulacittatvÃt so'bhilëa÷ sm­to yathà // ST_2.7 // praviÓati yathà gehe'kasmÃd bahiÓ ca vice«Âate vadati ca yathà sakhyà sÃrdhaæ sahÃsam ihotsukà / dayitavadanÃloke mandaæ yathà ca calaty asau m­gad­Ói tathaitasyÃæ manye smareïa k­taæ padam // ST_2.7b // (Skm 959) kathaæ sa vallabha÷ prÃpya÷ kiæ kuryÃm asya siddhaye / kathaæ bhaved asau vaÓya iti cintà matà yathà // ST_2.8 // satyaæ durlabha e«a vallabhatamo rÃgo mamÃsmin puna÷ ko'py anyo'sti gurur na cÃtinipuïÃ÷ sakhyo'sya saæbodhane / saæcintyeti m­gÅd­Óà priyatame d­«Âe ÓlathÃæ mekhalÃæ badhnantyà na gataæ sthitaæ na ca galadvÃso na và saæv­tam // ST_2.8a // dve«o yatrÃnyakÃrye«u tadekÃgraæ ca mÃnasam / ÓvÃsair manorathaiÓ cÃpi ce«ÂÃs tÃ÷ smaraïaæ yathà // ST_2.9 // induæ nindati padmakandaladalais talpaæ na và manyate karpÆraæ kirati prayÃti na ratiæ prÃleyadhÃrÃg­he / ÓvÃsai÷ kevalam eva kheditatanur dhyÃyaty asau bÃlikà yat tat ko'pi yuvà dhruvaæ smarasuh­ccetasy amu«Ã÷ sthita÷ // ST_2.9a // saundaryahasitÃlÃpair nÃsty anyas tatsamo yuvà / iti vÃïÅ bhaved yatra tad itthaæ guïakÅrtanam // ST_2.10 // tadvaktraæ hasitendumaï¬alam iti sphÃraæ tadÃlokitaæ sà vÃïÅ jitakÃmakÃrmukaravà saundaryam etasya tat / itthaæ saætatam Ãli vallabhatamadhyÃnaprasaktÃtmanaÓ cetaÓ cumbitakÃlakÆÂam iva me kasmÃd idaæ muhyati // ST_2.10a // yasmin ramyam aramyaæ và na ca har«Ãya jÃyate / pradve«a÷ prÃïitavye'pi sa udvega÷ sm­to yathà // ST_2.11 // agnyÃkÃraæ kalayasi puraÓ cakravÃkÅva candraæ baddhotkampaæ ÓiÓiramarutà dahyase padminÅva / prÃïÃn dhatse katham api balÃd gacchata÷ ÓalyatulyÃæ stat kenÃsau sutanu jantio mÃnmathas te vikÃra÷ // ST_2.11a // (Skm 972) bambhramÅti mano yasmin ratyautsukyÃd itas tata÷ / vÃca÷ priyÃÓrità eva sa pralÃpa÷ sm­to yathà // ST_2.12 // itthaæ tena nirÅk«itaæ na ca mayÃpy evaæ samÃlokitas tenoktaæ subhagena tatra na mayà dattaæ vaco mandayà / tat satyaæ kathayÃli kiæ sa subhaga÷ kupyen na mahyaæ gata ity uktvà sud­Óà kayÃpi valitagrÅvaæ d­Óau sphÃrite // ST_2.12a // ÓvÃsaprarodanotkampa- vasudhollekhanair api / vyÃpÃro jÃyate yatra sa unmÃda÷ sm­to yathà // ST_2.13 // devÅvÃnimi«ek«aïà vilikhati k«oïÅæ Óvasity uccakai÷ kiæcid dhyÃyati niÓcalà ca balavad romäcità kampate / rodity aÇgagatÃæ vilokya suciraæ vÅïÃm api vyÃp­tà svalpair eva dinair iyaæ varatanu÷ kenÃpi saæÓik«ità // ST_2.13a // santÃpavedanÃprÃyo dÅrghaÓvÃsasamÃkula÷ / tanÆk­tatanur vyÃdhir a«Âamo'yaæ sm­to yathà // ST_2.14 // tÃpa÷ Óo«itacandanodakarasa÷ ÓvÃsà vikÅrïotpalÃ÷ karpÆrÃbhibhavapracaï¬apaÂimà gaï¬asthale pÃï¬imà / mlÃyadbÃlam­ïÃlanÃlalalità prÃptà tanus tÃnavaæ tanvaÇgyÃ÷ kathita÷ smareïa guruïà ko'py e«a ka«Âakrama÷ // ST_2.14a // akÃï¬e yatra huækÃro d­«Âi÷ stabdhà gatà sm­ti÷ / ÓvÃsÃ÷ samadhikÃ÷ kÃrÓyaæ ja¬ateyaæ matà yathà // ST_2.15 // d­«Âir niÓcalatÃrakÃdharadalaæ ÓvÃsai÷ k­taæ dhÆ«araæ prÃptaæ vÃsaracandrabimbapadavÅæ vaktraæ vina«Âà sm­ti÷ / huækÃra÷ param eka eva vacanasthÃne sthita÷ sÃæprataæ manye'syÃ÷ kusumÃyudha÷ saÓibira÷ pratyaÇgam ÃvÃsita÷ // ST_2.15a // upÃyair vividhair nÃryà yadi na syÃt samÃgama÷ / kandarpaÓarabhinnÃyà maraïaæ jÃyate tata÷ // ST_2.16 // puæso'pi hi bhavanty età daÓÃvasthà manobhavÃt / maraïaæ kiæ tv asaundaryÃt tayo÷ kaiÓcin na badhyate // ST_2.17 // anye tad api badhnanti pratyujjÅvanakÃÇk«ayà / v­ttÃnuvÃde tacchastam utpÃdye prÃyaÓo nahi // ST_2.18 // ekasmiæs tu m­te'py anyo yadi jÅvet kathaæcana / kà snehagaïanà tatra mriyate cen na saÇgama÷ // ST_2.19 // pÆrvaæ nÃrÅ bhaved raktà pumÃn paÓcÃt tad iÇgitai÷ / tata÷ saæbhogalÅleti svabhÃvasubhagà sthiti÷ // ST_2.20 // anyathÃpi na do«a÷ syÃd yadi prema samaæ dvayo÷ / raktÃparaktà v­ttiÓ cec ch­ÇgÃrÃbhÃsa eva sa÷ // ST_2.21 // ayaæ ca prÃyaÓas tajj¤air itthaæ hÃsye«u badhyate / nirdravyeïa mayà sÃrdhaæ veÓye mÃnaya yauvanam // ST_2.22 // anurakto bhaved yasyÃæ nÃyakas tatsakhÅjanam / sÃmnà mÃnena dÃnena bìham Ãvarjayaty asau // ST_2.23 // tasyÃgre tatkathÃæ kurvan svÃbhiprÃyaæ prakÃÓayet / tadabhÃve prayu¤jÅta kÃÓcit pravrajitÃdikÃ÷ // ST_2.24 // taddvÃreïa samÃkhyÃta- svabhÃvo j¤ÃtatanmanÃ÷ / upacÃrai÷ parair lekhai÷ sÃdhayet tÃm atandrita÷ // ST_2.25 // tato d­«Âvà vivikte tÃm indrajÃlakalÃdibhi÷ / prayogair lalitai÷ svairaæ vismayaæ paramaæ nayet // ST_2.26 // dhÃtrÅsakhÅveÓmani rÃtricÃre mahotsave tÅvratame bhaye ca / nimantreïa vyÃdhimi«eïa ÓÆnye gehe tayor nÆtanasaÇgama÷ syÃt // ST_2.27 // yadà rÃgo guru÷ sà ca labhyate naiva yÃcità / k«ÅïopÃyas tadà kanyÃæ nÃyaka÷ sÃdhayed iti // ST_2.28 // parastrÅgamanopÃya÷ kavibhir nopadiÓyate / sundaraæ kintu kÃvyÃÇgam etat tena nidarÓyate // ST_2.29 // vÃmatà durlabhatvaæ ca strÅïÃæ yà ca nivÃraïà / tad eva pa¤cabÃïasya manye paramam Ãyudham // ST_2.30 // bahumÃnÃd bhayÃd vÃpi n­ïÃm anyatra yo«iti / pracchannakÃmitaæ ramyaæ satÃm api bhaved yathà // ST_2.31 // jÅrïaæ tÃrïakuÂÅrakaæ nivasanaæ talpÅk­taæ sthaï¬ile nÅrandhraæ timiraæ kiranti salilaæ garjanta ete ghanÃ÷ / gacchÃmÅti vadaty asÃv api muhu÷ ÓaÇkÃkulà kevalaæ cetaÓ citram aho tathÃpi ramate saæketake kÃminÃm // ST_2.31a // sa mÃno nÃyikà yasminn År«yayà nÃyakaæ prati / dhatte vikÃram anyastrÅ- saÇgado«avaÓÃd yathà // ST_2.32 // kiæcid bëpajalÃvalepalalite netre samÃku¤cite rÃgo visphuraïÃnubandharucira÷ saædarÓito gaï¬ayo÷ / kampaÓ cÃdharapallave viracita÷ kÃmaæ kuraÇgÅd­Óà no jÃne kim ayaæ priye prakaÂita÷ kopo'bhilëo'thavà // ST_2.32a // sa prÃyaÓo bhaved tredhà kÃminÅnÃæ priyaæ prati / avek«ya do«am etasya garÅyÃn madhyamo laghu÷ // ST_2.33 // partinÃryÃæ gate kÃnte svayaæ d­«Âe nakhÃÇkite / tadvÃsodarÓane gotra- skhalite ca gurur yathà // ST_2.34 // bimbo«Âha÷ sphurati prayÃti paÂutÃæ gaï¬asthale Óoïimà yÃtas tiryag amÆ d­Óau ca balavad bhrÆyugmaam udbhrÃmyati / itthaæ caï¬i tathà tavai«a rucira÷ kopakramo j­mbhate jÃto'yaæ praïatÅr apÃsya sutarÃm etaddid­k«ur yathà // ST_2.34a // d­«Âe priyatame rÃgÃd anyayà saha jalpati / sakhyÃkhyÃte'thavà do«e mÃno'yaæ madhyamo yathà // ST_2.35 // vÃco vÃgmini kiæ tavÃdya paru«Ã÷ subhru bhruvor vibhramai rviÓrÃntaæ kuta eva lolanayane kiæ lohite locane / sveda÷ kiæ nu ghanastani stanataÂe muktÃphalÃnÃæ tulÃæ dhatte mu¤ca ru«aæ mamÃtra dayite leÓo'pi nÃsty Ãgasa÷ // ST_2.35a // (Skm 887) savilÃsaæ sphuraccak«u÷ vÅk«amÃïe parÃæ priye / kiæcid anyamanaskena jÃyate sa laghur yathà // ST_2.36 // mÃm eva tìaya nitambini yady akasmÃt kopo bhavet tava mukhaæ tu nijaæ kim etat / ÃnÅyate ÓaÓadharÃnuk­tiæ kapola pÃlÅplutena ghanakajjalanetravÃrà // ST_2.36a // deÓakÃlabalÃt kopa÷ prÃyaÓa÷ sarvayo«itÃm / jÃyate sukhasÃdhyo'yaæ k­cchrasÃdhyaÓ ca kÃmibhi÷ // ST_2.37 // prajvalitojjvaladÅpaæ ratig­ham indÆjjvalaæ ca saudhatalam / madhuvidhurÅk­tamadhukaramadhuradhvanibodhitaæ ca kamalavanam // ST_2.38 //@ ityÃdi«u pradeÓe«u mÃninÅnÃmasaæÓayam / manyur gurutaro 'py ÃÓu sukhasÃdhyo bhaved yathà // ST_2.39 // madhusamayaÓaÓadharodayakandarpamadÃdhike«u kÃle«u / mÃno manasvinÅnÃm atisukhasÃdhyo bhaved bhÆmnà // ST_2.40 //@ dÆtÅjanasya parato laghur api do«o gurÆyate prÃya÷ / abhinavado«ÃvasÃre tathaiva vanitÃjanasya yathà // ST_2.41 // sÃma dÃnaæ ca bheda÷ syÃd upek«Ã praïatis tathà / tathà prasaÇgavidhvaæso daï¬a÷ Ó­ÇgÃrahÃnaye // ST_2.42 // tasyÃ÷ prasÃdane sadbhir upÃyÃ÷ «a prakÅrtitÃ÷ / sundarÃs te nidarÓyante sahodÃh­tibhir yathà // ST_2.43 // avinÅto 'pi pÃlyo 'haæ tvayà subhru k«amÃbh­tà / iti vÃïÅ bhaved yatra tatsÃmeti nigadyate // ST_2.44 // alaækÃrÃdikaæ dadyÃn nÃyako yatra tu«Âaye / uddiÓya kÃraïaæ kiæcid dÃnaæ lubdhÃsu tad yathà // ST_2.45 // yasmin parijanaæ tasyÃ÷ samÃvarjya prasÃdata÷ / tenaiva labhate kÃntÃæ kÃntÃbheda÷ sa ucyate // ST_2.46 // prasÃdanavidhiæ tyaktvà vÃkyair anyÃrthasÆcakai÷ / yasmin prasÃdyate yo«id upek«Ã sà matà yathà // ST_2.47 // etat kiæ nanu karïabhÆ«aïamayaæ hÃra÷ sukäcÅ navà baddhà kÃcid iyaæ tvayÃdya tilaka÷ ÓlÃghya÷ priye kalpita÷ / pratyaÇgaæ sp­Óateti tatk«aïabhavadromäcamÃläcità tanvÅ mÃnam upek«ayaiva Óanakair dhÆrtena saæmocità // ST_2.47a // kevalaæ dainyam Ãlambya pÃdapÃtÃnnatir matà / abhÅ«Âà sà bh­Óaæ strÅïÃæ lalità ca bhaved yathà // ST_2.48 // akasmÃj jÃyate yatra bhayahar«ÃdibhÃvanà / so'yaæ prasaÇgavidhvaæsa÷ kopabhraæÓÃtmako yathà // ST_2.49 // kathaæ mamorasi k­tapak«ani÷svana÷ ÓilÅmukho'patad iti jalpati priye / niv­tya kiæ kim idam iti bruvÃïayà sasÃdhvasaæ kupitam aloki kÃntayà // ST_2.49a // yathottaraæ valÅyÃæsa ity upÃyÃ÷ prasÃdane / ÃdyÃs trayo ghanaæ kÃryà vidagdhai÷ paÓcimÃ÷ kvacit // ST_2.50 // nÃtikhedayitavyo'yaæ priya÷ pramadayà kvacit / mÃnaÓ ca virala÷ kÃrya÷ praïÃmotsavasiddhaye // ST_2.51 // ity upÃyÃn prayu¤jÅta nÃyikÃpi priyaæ prati / kulajà ner«yate kiæ tu tatrÃnyatkÃraïaæ bhavet // ST_2.52 // snehaæ vinà bhayaæ na syÃn ner«yà ca praïayaæ vinà / tasmÃn mÃnaprakÃro'yaæ dvayo÷ premaprakÃÓaka÷ // ST_2.53 // priyasubhagadayitavallabhanÃthasvÃmÅÓakÃntacandramukhÃ÷ / dayita manorama ramaïÅjÅvita ity Ãdi nÃma syÃt // ST_2.54 // prÅtau bhartari sud­ÓÃm aprÅtau punar amÆni ÓaÂhadh­«Âau / nirlajjadurÃcÃrau ni«Âhuradu÷ÓÅlavÃnÃdi // ST_2.55 // garvÃd vyasanatyÃgÃd vipriyakaraïÃc ca ni«ÂhurÃlÃpÃt / lobhÃd atipravÃsÃt strÅïÃæ dve«ya÷ priyo bhavati // ST_2.56 // paradeÓaæ vrajed yasmin kutaÓcit kÃraïÃt priya÷ / sa pravÃsa iti khyÃta÷ ka«ÂÃvastho dvayor api // ST_2.57 // d­«Âaæ ketakadhÆlidhÆsaram idaæ vyoma kramÃd vÅk«itÃ÷ kaccÃntÃÓ ca ÓilÅndhrakandalabh­ta÷ so¬hÃ÷ kadambÃnilÃ÷ / sakhya÷ saæv­ïutÃÓru mu¤cata bhayaæ kasmÃn mudevÃkulà etÃn apy adhunÃsmi vajraghaÂità nÆnaæ sahi«ye dhanÃn // ST_2.57a // (Skm 749) kÃmaæ karïakaÂu÷ kuto'timadhura÷ kekÃrava÷ kekinÃæ meghÃÓ cÃm­tadhÃriïo'pi vihitÃ÷ prÃyo vi«asyandina÷ / unmÅlannavakandalÃvalir asau sahyÃpy asahyÃyate tat kiæ yad viparÅtam atra na k­taæ tasyà viyogena me // ST_2.57b // kÃrÓyajÃgaramÃlinya- cintÃdyaæ yatra jÃyate / avasthà vividhÃ÷ strÅïÃæ m­tyuÓ ced avadhe÷ para÷ // ST_2.58 // adyaiva yat pratipadudgatacandralekhà sakhyaæ tvayà vapur idaæ gamitaæ varÃkyÃ÷ / k­«ïe gate kusumasÃyaka tat prabhÃte bÃïÃvaliæ kathaya kutra vimok«yasi tvam // ST_2.58a // ni÷ÓvÃsai÷ saha sÃmprataæ sakhi gatà v­ddhiæ dhruvaæ rÃtraya÷ sÃrdhaæ locanavÃriïà vigalitaæ yat prÃktanaæ me sukham / prÃïÃÓà tanutÃm upaiti ca muhur nÆnaæ tanuspardhayà kandarpa÷ param eka eva vijayÅ yÃte'pi kÃnte sthita÷ // ST_2.58b // nÅrÃgo'dharapallavo'timalinà veïÅ d­Óau näjite mlÃyadbÃlam­ïÃlikÃdhavalatÃm Ãlambate'Çgacchavi÷ / itthaæ subhru visaæsthulÃpi virahavyÃpÃd vimardÃd iyaæ sakhyeva sthiraÓobhayà d­¬hataraæ pratyaÇgam ÃliÇgità // ST_2.58c // kiæ tatra nÃsti rajanÅ kiæ và candro na su«Âhuruci÷ / yena sakhi vallabhÃm api na smarati sa mÃæ videÓaruci÷ // ST_2.58d // prasara ÓiÓirÃmodaæ kaundaæ samÅra samÅraya prakaÂaya ÓaÓinn ÃÓÃ÷ kÃmaæ manoja samullasa / avadhidivasa÷ pÆrïa÷ sakhyo vimu¤cata tatkathÃæ h­dayam adhunà ki¤cit kartuæ mamÃnyad ihecchati // ST_2.58e // (Skm 750) ity ÃdivirahÃvasthÃ÷ puæso'pi hi bhavanti tÃ÷ / kandarpaÓarapÃtÃdyà mà bhÆvan vairiïÃm api // ST_2.59 // yatraikasmin vipanne'nyo m­takalpo'pi tadgatam / nÃyaka÷ pralapet premïà karuïo'asau sm­to yathà // ST_2.60 // dagdhà snigdhavadhÆvilÃsakadalÅ vÅïà samunmÆlità pÅtà pa¤camakÃkalÅkavalità ÓÅtadyÆte÷ kaumudÅ / plu«ÂÃ÷ spa«Âmanekaratnanivahà nÃlaæ rate÷ kevalaæ kandarpaæ haratà hareïa bhuvanaæ ni÷sÃram etat k­tam // ST_2.60a // (Skm 977) vaktraæ candramasà d­Óau m­gagaïai÷ keÓÃ÷ kalÃpivrajair mÃtaÇgai÷ stanamaï¬alaæ bhujayugollÃso m­ïÃlair api / saugandhyaæ malayÃnilena balinà tanvÅ vibhajyeti sà sarvair ni«karuïair h­tà dhruvam aho daivena kiæcin na me // ST_2.60b // iyatÅæ subhagÃvasthÃæ gato'si yasyÃ÷ k­te smarÃtaÇkÃt / mÆrcchÃæ harÃmi sà tava gatapuïyà nayanasalilena // ST_2.60c // pÃÓo vipÃÓita upÃhita e«a sÃndra÷ karpÆrareïur upagƬham uro natÃÇgi / pÃpena yena gamiteti daÓÃm amu«min mÆrchÃvirÃmalalitaæ mayi dhehi cak«u÷ // ST_2.60d // glÃno muktÃÓrur udvigna÷ srastÃÇgo muktacetana÷ / sacinto dainyabhÃg asminn evaæ prÃyo jano bhavet // ST_2.61 // ke«Ãæcit karuïabhrÃnti÷ kÃruïyÃd atra jÃyate / etasya mithunÃvasthÃæ vism­tya ratimÆlajÃm // ST_2.62 // strÅpuæsayor bhaved e«a sÃpek«a÷ saægame puna÷ / Ó­ÇgÃravacanaprÃya÷ karuïa÷ syÃt sa cÃnyathà // ST_2.63 // tasmÃc ch­ÇgÃra evÃyaæ karuïenÃnumodita÷ / saundaryaæ sutarÃæ dhatte nibaddho viralaæ budhai÷ // ST_2.64 // kÃrur dÃsÅ naÂÅ dhÃtrÅ prÃtiveÓyà ca ÓilpinÅ / bÃlà pravrajità ceti strÅnÃæ j¤eya÷ sakhÅjana÷ // ST_2.65 // kalÃkauÓalam utsÃho bhaktiÓ cittaj¤atà sm­ti÷ / mÃdhuryaæ narmavij¤Ãnaæ vÃgmità ceti tadguïÃ÷ // ST_2.66 // vinodo maï¬anaæ Óik«o- [u]pÃlambho'tha prasÃdanam / saÇgamo virahÃÓvÃsa÷ sakhÅkarmeti tad yathà // ST_2.67 // mayà ko'yaæ mugdhe kathaya likhita÷ satvarasakhÅ vaca÷ Órutvety uccair vinihitad­Óà citraphalake / na vaktuæ tanvaÇgyà Óakitam atha coddÃmavidalat kadambÃkÃreïa priya iti samÃkhyÃyi vapu«Ã // ST_2.67a // pratyaÇgaæ prati karma narmaparayà k­tvÃdhirƬhaæ smarà dautsukyaæ pravilokya mohanavidhau cÃturyam Ãlokya ca / sadyo yÃvakamaï¬anaæ na racitaæ pÃde kuraÇgÅd­Óà smerÃntà viÓadacchade ca Óayane d­«Âi÷ samÃropità // ST_2.67b // (Skm 1092) nÅrandhraæ parirabhyate priyatamo bhÆyastarÃæ cumbyate tad bìhaæ kriyate yad asya rucitaæ cÃÂÆccakais tanyate / sakhyà mugdhavadhÆr iyaæ ratividhau yatnena saæÓik«ità nribhrÃntaæ guruïà puna÷ Óataguïaæ pu«pe«uïà kÃrità // ST_2.67c // subhaga bhagavatà h­dye tasyà jvalatsmarapÃvake'py abhiniveÓatà premÃdhikyaæ cirÃt prakaÂÅk­tam / tava tu h­daye ÓÅte'py evaæ sadaiva sukhÃptaye mama sahacarÅ sà ni÷snehà manÃg api na sthità // ST_2.67d // ko'yaæ vimu¤ca kuru nÃtha vaco madÅyam ÃÓvÃsaya smarak­ÓÃnuk­ÓÃæ k­ÓÃÇgÅm / ekÃkinÅ kaÂhinatÃrakarÃjakÃntyà pa¤catvam ÃÓu nanu yÃsyati sà varÃkÅ // ST_2.67e // amuæ dadhe'æÓukam aham atra pÃdape yuvÃm alaæ nibh­tam ihaiva ti«ÂhatÃm / raha÷sthayor idam abhidhÃya kÃmino÷ svayaæ yayau nipuïasakhÅ latÃntaram // ST_2.67f // sphurati yad idam uccair locanaæ tanvi vÃmaæ stanataÂam api dhatte cÃruromäcamÃlÃm / kalayati ca yadanta÷kampatÃmÆrukÃï¬aæ nanu vadati tad adya preyasà saægamaæ te // ST_2.67g // ity Ãdi vividhaæ sakhyo vyÃpÃraæ kurvate sadà / yo«itÃæ mantrasarvasva- nidhÃnakalaÓopamÃ÷ // ST_2.68 // itthaæ viracanÅyo'yaæ Ó­ÇgÃra÷ kavibhi÷ sadà / anena rahitaæ kÃvyaæ prÃyo nÅrasam ucyate // ST_2.69 // itthaæ vicÃrya pracuraprayogà nyo'muæ nibadhnÃti rasaæ rasaj¤a÷ / tatkÃvyam Ãropya padaæ vidagdha vaktre«u viÓvaæ paribambhramÅti // ST_2.70 // iti ÓrÅrudrabhaÂÂaviracite Ó­ÇgÃratilakÃbhidhÃne kÃvyarasÃlaÇkÃre vipralambho nÃma dvitÅya÷ pariccheda÷ / t­tÅya pariccheda÷ vik­tÃÇgavaca÷k­tya- ve«ebhyo jÃyate rasa÷ / hÃsyo'yaæ hÃsamÆlatvÃt pÃtratrayagato yathà // ST_3.1 // ki¤cidvikasitair gaï¬ai÷ ki¤cid visphÃritek«aïai÷ / ki¤cidlak«yadvijai÷ so'yam uttamÃnÃæ bhaved yathà // ST_3.2 // pÃïau kaÇkaïam utphaïa÷ phaïipatir netraæ jvalatpÃvakaæ kaïÂha÷ kuïÂhitakÃlakÆÂakuÂilo vastraæ gajendrÃjinam / gaurÅlocanalobhanÃya subhago ve«o varasyeti me gaï¬ollÃsavibhÃvita÷ paÓupater hÃsodgama÷ pÃtu va÷ // ST_3.2a // (Skm 36) madhyamÃnÃæ bhavaty e«a viv­tÃnanapaÇkaja÷ / nÅcÃnÃæ nipatadbëpa÷ ÓrÆyamÃïadhvanir yathà // ST_3.3 // mugdhe tvaæ subhage na vetsi madanavyÃpÃram adyÃpi taæ nÆnaæ te jalajai«iïÃyam alinà d­«Âo na bhartÃdhara÷ / sakhyaivaæ hasitaæ vadhÆæ prati tathà sÃnandam Ãvirbhavad vaktrÃntargatasÅdhuvÃsarasikair bh­Çgair yathà dhÃvitam // ST_3.3a // tyaktvà gu¤japhalÃni mauktikamayÅ bhÆ«Ã stane«v Ãhità strÅïÃæ ka«Âam idaæ k­taæ sarasijaæ karïe na barhicchadam / itthaæ nÃtha tavÃridhÃmni Óavarair Ãlokya citrasthitiæ bÃspÃrdrÅk­talocanai÷ sphuÂaravaæ dÃrai÷ samaæ hasyate // ST_3.3b // asmin sakhÅkarÃghÃta- netrollÃsÃÇgavartanam / nÃsÃkapolavispando mukharÃgaÓ ca jÃyate // ST_3.4 // ÓokÃtmà karuïo j¤eya÷ priyabh­tyadhanak«ayÃt / tatretthaæ nÃyako daiva- hata÷ syÃd du÷khabhÃjanam // ST_3.5 // bhartà saægara eva m­tyuvasatiæ prÃpta÷ samaæ bandhubhir yÆnÃæ kÃmam iyaæ dunoti ca mano vaidhavyabhÃvÃd vadhÆ÷ / bÃlo dustyaja eka eva ca ÓiÓu÷ ka«Âaæ k­taæ vedhasà jÅvÃmÅti mahÅpate pralapati tvadvairisÅmantinÅ // ST_3.5a // bhÆpÃto daivanindà ca rodanaæ dÅnani÷svana÷ / ÓarÅratìanaæ moho vaivarïyaæ cÃtra jÃyate // ST_3.6 // krodhÃtmako bhaved raudra÷ pratiÓatrÆn amar«ata÷ / rak«a÷prÃyo bhaved atra nÃyako'tyugravigraha÷ // ST_3.7 // ya÷ prÃïÃpahati÷ k­tà mama pitu÷ k«udrair yudhi k«atriyai rÃmo'haæ ramaïÅr vihÃya balavan ni÷Óe«am e«Ãæ haÂhÃt / bhÃsvatprau¬hakuÂhÃrakoÂighaÂanÃkÃï¬atruÂatkandharà sroto'nta÷srutavisraÓoïitabharai÷ kuryÃæ krudhÃæ nirv­tim // ST_3.7a // mukharÃgÃyudhotk«epa- svedakampÃdharagrahÃ÷ / ÓaktiÓaæsà karÃghÃto bhrukuÂÅ cÃtra jÃyate // ST_3.8 // utsÃhÃtmà bhaved vÅro dayÃdÃnÃjipÆrvaka÷ / trividho nÃyakas tatra jÃyate sattvasaæyuta÷ // ST_3.9 // gÃmbhÅryaudÃryasaundarya- ÓauryadhairyÃdibhÆ«ita÷ / Ãvarjitajano janya- nirvyƬhaprau¬havikrama÷ // ST_3.10 // ayi vihaÇga varÃka kapotakaæ vim­ja dhehi dh­tiæ mama medasà / Óibir ahaæ bhavatà vidito na kiæ sakalasattvasamuddharaïak«ama÷ // ST_3.10a // sukhito'si hare nÆnaæ bhuvanatrayamÃtralabdhito«eïa / balir arthitado'smi yato na yÃcita÷ kiæcid apy adhikam // ST_3.10b // yatrairÃvaïadantatÅvramusalair eraï¬akÃï¬Ãyitaæ vajreïÃpi vikÅrïavahnitatinà mÃrïÃlanÃlÃyitam / madvak«asy avalambya kiæcid adhunà tad vism­taæ vajriïà yuddhaæ yady avalambate sa tu puna÷ sajjo'smy ahaæ rÃvaïa÷ // ST_3.10c // dh­tigarvauddhatyamatism­tiromäcà bhavanti cÃmu«min / vividhà vÃkyak«epÃ÷ sotsÃhÃmar«avegÃÓ ca // ST_3.11 // bhayÃnako bhayasthÃyi- bhÃvo'sau jÃyate rasa÷ / ÓabdÃder vik­tÃd vo¬haæ bÃlastrÅnÅcanÃyaka÷ // ST_3.12 // Órutvà tÆryaninÃdaæ dvÃre bhayacakitalalitabÃhulata÷ / dhanyasya lagati kaïÂhe mugdhaÓiÓur dhÆlidhÆsarita÷ // ST_3.12a // praïayakalahasaÇgÃn manyubhÃjà nirasta÷ prakaÂitacaÂukoÂi÷ pÃdapadmÃnato'pi / navajaladharagarjer bhÅtayÃsau kayÃcit truÂitataralahÃraæ sasvaje prÃïanÃtha÷ // ST_3.12b // kampoparuddhasarvÃÇgair galatsvedodabindubhi÷ / tvadÃrabdhair mahÅnÃtha vairibhir vanitÃyitam // ST_3.12c // vaivarïyam aÓru saætrÃso hastapÃdÃdikampanam / svedÃsyaÓo«adikprek«Ã- saæbhramÃÓ ca prakÅrtitÃ÷ // ST_3.13 // jugupsÃprak­tir j¤eyo bÅbhatso'h­dyadarÓanÃt / ÓravaïÃt kÅrtanÃd vÃpi pÆty Ãdivi«ayÃd yathà // ST_3.14 // luÂhatk­mikalevaraæ sravadas­gvasÃvÃsitaæ viÓÅrïaÓavasaætatiprasaradugragandhÃnvitam / bhramatpracurapatrikaæ trikavivartin­tyakriyà pravÅïaguïakauïapaæ paribabhau paretÃjiram // ST_3.14a // nÃsÃpracchÃdanaæ vaktra- kÆïanaæ gÃtrasaæv­ti÷ / ni«ÂhÅvanÃdi cÃtra syÃd udvegÃd uttame«v api // ST_3.15 // vismayÃtmÃdbhuto j¤eyo raso rasavicak«aïai÷ / mÃyendrajÃladivyastrÅ- vipinÃdyudbhavo yathà // ST_3.16 // satyaæ h­tà tvayà haæsa vanitÃnÃm iyaæ gati÷ / bhramanty etÃs tathÃpy etad indrajÃlaæ tad adbhutam // ST_3.16a // gadgada÷ sÃdhuvÃdaÓ ca sveda÷ pulakavepathÆ / d­«Âer niÓalatÃratvaæ vikÃsaÓ cÃtra jÃyate // ST_3.17 // samyag j¤Ãnodbhava÷ ÓÃnta÷ samatvÃt sarvajantu«u / gateccho nÃyakas tatra tamorÃgaparik«ayÃt // ST_3.18 // dhanam aharahar dattaæ svÅyaæ yathÃrthitam arthine k­tam arikulaæ nÃrÅÓe«aæ svakha¬gavij­mbhitai÷ / praïayini jane rÃgodrikte ratir vihità ciraæ kim aparam ata÷ kartavyaæ nas tanÃv api nÃdara÷ // ST_3.18a // nirÃlambaæ mano hy atra bìham Ãtmani ti«Âhati / sukhe necchà tathà du÷khe'py udvego nÃtra jÃyate // ST_3.19 // a«ÂÃv amÅ rasÃ÷ pÆrvaæ ye proktÃs tatra niÓcitam / pratyanÅkau rasau dvau dvau tatsamparkaæ vivarjayet // ST_3.20 // Ó­ÇgÃrabÅbhatsarasau tathà vÅrabhayÃnakau / raudrÃdbhutau tathà hÃsya- karuïau vairiïau mitha÷ // ST_3.21 // hÃsyo bhavati Ó­ÇgÃrÃt karuïo raudrakarmata÷ / adbhutaÓ ca tathà vÅrÃd bÅbhatsÃc ca bhayÃnaka÷ // ST_3.22 // yau janyajanakÃv etau rasÃv uktau manÅ«ibhi÷ / yuktyà k­to'pi saæbhedas tayor bìhaæ na du«yati // ST_3.23 // kecid rasavibhÃge«u bhÃvÃ÷ pÆrvaæ pradarÓitÃ÷ / svÃtantryeïeha kÅrtyante ramyÃs te k­tinÃæ matÃ÷ // ST_3.24 // ratyÃdaya ime bhÃvà rasÃbhiprÃyasÆcakÃ÷ / pa¤cÃÓatsthÃyisaæcÃri- sÃttvikÃs tÃn nibodhata // ST_3.25 // Ó­ÇgÃrÃdirase«v eva bhÃvà ratyÃdaya÷ sm­tÃ÷ / pratyekaæ sthairyato'nye ca taryastriæÓaccarÃ÷ sm­tÃ÷ // ST_3.26 // prÃyo'navasthite citte bhÃvÃ÷ saækÅrïasaæbhavÃ÷ / bÃhulyena nigadyante tathÃpy ete yathà sthitÃ÷ // ST_3.27 // ÓaÇkÃsÆyà bhayaæ glÃnir vyÃdhiÓ cintà sm­tir dh­ti÷ / autsukyaæ vismayo har«o vrŬonmÃdo madas tathà // ST_3.28 // vi«Ãdo ja¬atà nidrÃ- [a]vahitthaæ cÃpalaæ sm­ti÷ / iti bhÃvÃ÷ prayoktavyà ӭÇgÃre vyabhicÃriïa÷ // ST_3.29 // ÓramaÓ capalatà nidrà svapno glÃnis tathaiva ca / ÓaÇkÃsÆyÃvahitthaæ ca hÃsye bhÃvà bhavanty amÅ // ST_3.30 // dainyaæ cintà tathà glÃnir nirvedo ja¬atÃsm­ti÷ / vyÃdhiÓ ca karuïe j¤eyà bhÃvà bhÃvaviÓÃradai÷ // ST_3.31 // har«o'sÆyà tathà garva utsÃho mada eva ca / cÃpalyam ugratà vego raudre bhÃvÃ÷ prakÅrtitÃ÷ // ST_3.32 // amar«a÷ pratibodhaÓ ca vitarko'tha matir dh­ti÷ / krodho'sÆyÃÓru saæmoha Ãvego romahar«aïam // ST_3.33 // garvo madas tathogratvaæ bhÃvà vÅre bhavanty amÅ / saætrÃso maraïaæ caiva vacanÅyaæ bhayÃnake // ST_3.34 // apasmÃro vi«ÃdaÓ ca bhayaæ vego matir mada÷ / unmÃdaÓ ceti vij¤eyà bhÃvà bÅbhatsasaæbhavÃ÷ // ST_3.35 // Ãvego ja¬atà moho vismayo har«aïaæ mati÷ / iti bhÃvÃn nibadhnanti rase'sminn adbhute budhÃ÷ // ST_3.36 // evaæ saæcÃriïo bhÃvà j¤eyÃ÷ pratirasaæ sthitÃ÷ / sÃttvikÃs tu bhavanty ete sarve sarvarasÃÓrayÃ÷ // ST_3.37 // yà n­tyagÅtapramadopabhoga ve«ÃÇgasaÇkÅrtanacÃrubandhà / mÃdhuryayuktÃlpasamÃsaramyà vÃïÅ sm­tÃsÃv iha kaiÓikÅti // ST_3.38 // Ó­ÇgÃrahÃsyakaruïa- rasÃnÃæ pariv­ddhaye / e«Ã v­tti÷ paryoktavyà prayatnena budhair yathà // ST_3.39 // saundaryaæ ÓaÓalächanasya kavibhir mithyaiva tad varïyate saubhÃgyaæ kva nu paÇkajasya rajanÅsaæbhogabhagnatvi«a÷ / ity Ãlocya cirÃya cÃru rucimantrasyatkuraÇgÅd­Óo vÅk«ete navayauvanonnatamukhau manye stanÃvÃnanam // ST_3.39a // haste«u÷ kusumÃyudhasya lalitaæ rÃgaÓriyo locanaæ saubhÃgyaikag­haæ vilÃsanika«o vaidagdhyasiddhidhvaja÷ / sÃk«Ådaæ madabÃndhavasya nibh­taæ kasyÃpi lÅlÃnidhe÷ kak«Ãntarnakhamaï¬anaæ sakhi navaæ pracchÃdyatÃæ vÃsasà // ST_3.39b // samullasatkäcanakuï¬alojjvala prabhÃpi tÃpÃya babhÆva ye«v alam / vilÃsinÅramyamukhÃmbujanmasu prajajvalus te«v ak­ÓÃ÷ k­ÓÃnava÷ // ST_3.39c // yà citrayuddhabhramaÓastrapÃta mÃyendrajÃlaplutilÃÇghitìhyà / ojasvigurvak«arabandhagìhà j¤eyà budhai÷ sÃrabhaÂÅti v­tti÷ // ST_3.40 // raudre bhayÃnake caiva bÅbhatse ca vicak«aïai÷ / kÃvyaÓobhÃkarÅ v­ttir iyam itthaæ prayujyate // ST_3.41 // ÓastroddÃritakumbhikumbhavigaladraktÃktamuktÃphalaæ sphÃrasphÆrjitakÃntikalpitab­hacca¤caccatu«kÃyitam / krodhoddhÃvitadhÅradhoraïalasaatkha¬gÃgram ugrÃgrahaæ yuddhaæ siddhavadhÆg­hÅtasubhaÂaæ jÃtaæ tadà durdharam // ST_3.41a // nÃyaæ garjiravo gabhÅraparu«aæ tÆryaæ tadÅyaæ tv idaæ naite bhÅmabhujaÇgabhogarucayo meghà ime tadrajÃ÷ / itthaæ nÃtha navÃmbuvÃhasamaye tvatsainyaÓaÇkÃkulà mlÃyadvaktraruco virodhivanitÃstrasyanti naÓyanti ca // ST_3.41b // pibann as­k svadan mÃæsam Ãkar«ann antramÃlikÃm / kabandhasaÇkule kro«Âà bhramaty e«a mahÃraïe // ST_3.41c // har«apradhÃnÃdhikasattvav­ttis tyÃgottarodÃravacomanoj¤Ã / ÃÓcaryasaæpatsubhagà ca yà syÃt sà sÃtvatÅ nÃma matÃtra v­tti÷ // ST_3.42 // nÃtigƬhÃrthasaæpatti÷ ÓravyaÓabdamanoramà / vÅre raudre'dbhute ÓÃnte v­ttir e«Ã matà yathà // ST_3.43 // lak«myÃs tvaæ janako nidhiÓ ca payasÃæ ni÷Óe«aratnÃkaro maryÃdÃniratas tvam eva jaladhe brÆte'tra ko'nyÃd­Óam / kiæ tv ekasya g­haæ gatasya ba¬avÃvahne÷ sadà t­«ïayà klÃntasyodarapÆraïe'pi na saho yat tan manÃÇ madhyamam // ST_3.43a // sphÃritotkaÂakaÂhoratÃrakÃkÅrïa vahnikaïasaætati÷ krudhà / durnimittata¬idÃk­tir babhau d­«Âir i«ÂasamarÃæÓumÃlina÷ // ST_3.43b // atyadbhutaæ narÃdhipa tava kÅrtir dhavalayanty api jaganti / raktÃn karoti suh­do malinayati ca vairivadanÃni // ST_3.43c // niv­ttavi«ayÃsaÇga- madhunà sucirÃya me / Ãtmany eva samÃdhÃnaæ mana÷ kevalam icchati // ST_3.43d // pradhÃnapuru«aprÃyà sadvakroktinirantarà / bhÃratÅyaæ bhaved v­ttir vÅrahÃsyÃdbhutÃÓrayà // ST_3.44 // janmadehavadhabandhanÃdikaæ tulyam etad itarai÷ samaæ satÃm / yat tathÃpi vipulÃcalÃ÷ Óriya÷ sÃhasaikaparatÃtra kÃraïam // ST_3.44a // yaÓodÃk­tarak«asya ÓÃsitur bhuvanadruhÃm / bÃlye nibh­tagambhÅro harer hÃsa÷ punÃtu va÷ // ST_3.44b // nirbhayo'py e«a bhÆpÃlas tad dadÃti dvi«Ãæ yudhi / asat te«u yaÓa÷ Óubhram Ãdatte cedam adbhutam // ST_3.44c // ity Ãdi ramyÃ÷ pravilokya v­ttÅr d­«Âvà nibandhÃæÓ ca mahÃkavÅnÃm / Ãlokya vaicitryam idaæ vidadhyÃt kÃvyaæ kavi÷ sajjanacittacauram // ST_3.45 // virasaæ pratyanÅkaæ ca du÷sandhÃnarasaæ tathà / nÅrasaæ pÃtradu«Âaæ ca kÃvyaæ sadbhir na Óasyate // ST_3.46 // vihÃya jananÅm­tyu- Óokaæ mugdhe mayà saha / yauvanaæ mÃnaya spa«Âam ityÃdi virasaæ matam // ST_3.47 // prabandhe nÅyate yatra rasa eko nirantaram / mahatÅæ v­ddhim icchanti nÅrasaæ tac ca kecana // ST_3.48 // nakhak«atocchalatpÆti- plutagaï¬asthalaæ ratau / pibÃmi vadanaæ tasyÃ÷ pratyanÅkaæ tad ucyate // ST_3.49 // tÃm evÃnucitÃæ gaccha jvalità tvatk­te tu yà / kiæ te k­tyaæ mayà dhÆrta du÷sandhÃnarasaæ tv idam // ST_3.50 // durjano dayita÷ kÃmaæ mano mlÃnaæ manobhava÷ / k­Óo viyogataptÃyÃs tasyà ity Ãdi nÅrasam // ST_3.51 // mugdhà vyÃjaæ vinà veÓyà kanyeyaæ nipuïà ratau / kulastrÅ sarvadà dh­«Âà pÃtradu«Âaæ tv idaæ matam // ST_3.52 // anye«v api rase«v ete do«Ã varjyà manÅ«ibhi÷ / yat samparkÃn na yÃty eva kÃvyaæ rasaparamparÃm // ST_3.53 // iti mayà kathitena pathÃmunà rasaviÓe«am aÓe«am upeyu«Ã / lalitapÃdapadÃsadalaÇk­ti÷ k­tadhiyÃm iha vÃgvanitÃyate // ST_3.54 // Ó­ÇgÃratilako nÃma grantho'yaæ grathito mayà / vyutpattaye ni«evantu kavaya÷ kÃminaÓ ca ye // ST_3.55 // kÃnyà kÃvyakathà kÅd­g vaidagdhÅ ko rasÃgama÷ / kiæ go«ÂhÅmaï¬anaæ hanta Ó­ÇgÃratilakaæ vinà // ST_3.56 // tripuravadhÃd eva gatÃm ullÃsam umÃæ samastadevanatÃm / Ó­ÇgÃratilakavidhinà punar api rudra÷ prasÃdayati // ST_3.57 // iti ÓrÅrudrabhaÂÂaviracite Ó­ÇgÃratilakÃbhidhÃne kÃvyarasÃlaÇkÃre hÃsyÃdirasanirÆpaïaæ nÃma t­tÅya÷ pariccheda÷ /