Rupa Gosvami (comp.): Padyavali ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ long e ¹ 185 ³ ³ long o º 186 ³ ³ ³ ³ additional: ³ ³ l underbar × 215 ³ ³ r underbar Ÿ 159 ³ ³ n underbar ­ 173 ³ ³ k underbar É 201 ³ ³ t underbar  194 ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ (Part I) padyàvalã viracità rasikair mukunda- sambandha-bandhura-padà pramodormi-sindhuþ | ramyà samasta-tamasàü damanã krameõa saügçhyate kçti-kadambaka-kautukàya ||1|| granthapràrambhe maïgalàcaraõam | namo nalina-netràya veõu-vàdya-vinodine | ràdhàdhara-sudhàpàna- ÷àline vana-màline || 2 || kasyacit || bhakti-prahva-vilokana-praõayinã nãlotpala-spardhinã dhyànàlambanatàü samadhi-niratair nãte hita-pràptaye | làvaõyaika-mahà-nidhau rasikatàü ràdhà-dç÷os tanvatã yuùmàkaü kurutàü bhavàrti-÷amanaü netre tanur và hareþ ||3|| ÷rã-sàraïgasya || ye govardhana-måla-kardama-rasa-vyàdaùña-barha-cchadà ye vçndàvana-kukùiùu vraja-vadhå-lãlopadhànàni ca | ye càbhyaïga-sugandhayaþ kuvalayàpãóasya dànàmbhasà te vo maïgalam àdi÷antu satataü kaüsa-dviùo bàhavaþ ||4|| ÷ubhàïkasya || (SKM 1.59.3) sàyaü vyàvartamànakhila-surabhi-kulàhvàna-saüketa-nàmàny abhãrã-vçnda-ceto hañha-haraõa-kalà-siddha-mantràkùaràõi | saubhàgyaü vaþ samantàd dadhatu madhu-bhidaþ keli-gopàla-mårteþ sànandakçùña-vçndàvana-rasika-mçga-÷reõayo veõu-nàdàþ ||5|| umàpatidharasya || (SKM 1.57.3) atha ÷rã-kçùõasya mahimà | ambhobhiþ sthalatàü sthalaü jaladhitàü dhålãlavaþ ÷ailatàü ÷ailã mçt-kaõatàü tçõaü kuli÷atàü vajraü tçõa-kùãõatàm | vahniþ ÷ãtalatàü himaü vahanatàm àyàti yasyecchayà lãlà-durlalitàdbhuta-vyasaninaü kçùõàya tasmai namaþ ||6|| kasyacit || vàtsalyàd abhaya-pradàna-samayàd àrtàrti-nirvàpaõàd audàryàd agha-÷oùaõàd agaõita-÷reyaþ-pada-pràpaõàt | sevyaþ ÷rã-patir eva sarva-jagatàm ete yataþ sàkùiõaþ prahlàda÷ ca vibhãùaõa÷ ca kariràñ pà¤calya-halyà dhruvaþ ||7|| kasyacit || atha bhajana-màhàtmyam | vyàdhasyàcaraõaü dhruvasya ca vayo vidyà gajendrasya kà kubjàyàþ kim u nàma råpam adhikaü kiü tat sudàmno dhanam | vaü÷aþ ko vidurasya yàdavapater ugrasya kiü pauruùaü bhaktyà tuùyati kevalaü na ca guõair bhakti-priyo màdhavaþ || 8 || ÷rã-dàkùiõàtyasya || anucitam ucitaü và karma ko'yaü vibhàgo bhagavati param àstàü bhakti-yogo draóhãyàn | kirati viùa-mahãndraþ sàndra-pãyåùam indur dvayam api sa mahe÷o nirvi÷eùaü bibharti ||9|| ÷rã-viùõupurãpàdànàm || yadi madhu-mathana tvad-aïghri-sevàü hçdi vidadhàti jahàti và vivekã | tad-akhilam api duùkçtaü triloke kçtam akçtaü na kçtaü kçtaü ca sarvam ||10|| teùam eva || kàùàyàn na ca bhojanàdi-niyamàn no và vane vàsato vyàkhyànàd atha và muni-vrata-bharàc cittodbhavaþ kùãyate | kintu sphãta-kalinda-÷aila-tanayà-tãreùu vikãóato govindasya padàravinda-bhajanàrambhasya le÷àd api ||11|| kasyacit || alam alam iyam eva pràõinàü pàtakànàü nirasana-viùaye yà kçùõa kçùõeti vàõã | yadi bhavati mukunde bhaktir ànanda-sàndrà viluñhati caraõàbje mokùa-sàmràjya-lakùmãþ || 12 || ÷rã-sarvaj¤asya || nànopacàra-kçta-påjanam àrta-bandhoþ premõaiva bhakta-hçdayaü sukha-vidrutaü syàt | yàvat kùud asti jañhare jarañhà pipàsà tàvat sukhàya bhavato nanu bhakùya-peye ||13|| ÷rã-ràmànandaràyasya | (CCMK 13.42; CC 2.8.69) kçùõa-bhakti-rasa-bhàvita-matiþ kriyatàü yadi kuto'pi labhyate tatra laulyam api målyam ekalaü janma-koñi-sukçtair na labhyate ||14|| tasyaiva | (CC 2.8.70) j¤ànam asti tulitaü ca tulàyàü prema naiva tulitaü tu tulàyàm | siddhir eva tulitàtra tulàyàü kçùõa-nàma tulitaü na tulàyàm ||15|| ÷rã-÷rã-dharasvàmipàdànàm || atha nàmamàhàtmyam | aühaþ saüharad akhilaü sakçd udayàd eva sakala-lokasya | taraõir iva timira-jaladhiü jayati jagan-maïgalaü harer nàma ||16|| ÷rã-lakùmãdharàõàm || (Nàmakaumudã 1.2; CC 3.3.180) caturõàü vedànàü hçdayam idam àkçùya hariõà caturbhir yad varõaiþ sphuñam aghañi nàràyaõa-padam | tad etad gàyanto vayam ani÷am àtmànam adhunà punãmo jànãmo na hari-paritoùàya kim api ||17|| kasyacit || yoga-÷ruty-upapatti-nirjana-vana-dhyànàdhva-sambhàvita- svàràjyaü pratipadya nirbhayam amã muktà bhavantu dvijàþ | asmàkaü tu kadamba-ku¤ja-kuhara-pronmãlad-indãvara- ÷reõã-÷yàmala-dhàma-nàma juùatàü janmàstu lakùàvadhi ||18|| ÷rã- ã÷vara-purã-pàdànàm || kalyàõànàü nidhànaü kali-mala-mathanaü pàvanaü pàvanànàü pàtheyaü yan mumukùoþ sapadi parapadapràptaye procyamànam | vi÷ràma-sthànam ekaü kavi-vara-vacasàü jãvanaü sajjanànàü bãjaü dharma-drumasya prabhavatu bhavatàü bhåtaye kçùõa-nàma ||19|| kasyacit || vepante duritàni moha-mahimà sammoham àlambate sàtaïkaü nakha-rajanãü kalayati ÷rã-citraguptaþ kçtã | sànandaü madhuparka-sambhçti-vidhau vedhàþ karoty udyamaü vaktuü nàmni tave÷varàbhilaùite bråmaþ kim anyat param ||20|| kasyacit || kaþ pareta-nagarã-purandaraþ ko bhaved atha tadãya-kiïkaraþ | kçùõa-nàma jagad-eka-maïgalaü kaõñha-pãñham urarãkaroti cet ||21|| ÷rã- ànandàcàryasya | ceto-darpaõa-màrjanaü bhava-mahà-dàvàgni-nirvàpaõaü ÷reyaþ-kairava-candrikà-vitaraõaü vidyà-vadhå-jãvanam | ànandàmbudhi-vardhanaü prati-padaü pårõàmçtàsvàdanaü sarvàtma-snapanaü paraü vijayate ÷rã-kçùõa-saïkãrtanam ||22|| ÷rã-÷rã-bhagavataþ || (CC 3.20.12) brahmàõóànàü koñi-saïkhyàdhikànàm ai÷varyaü yac cetanà và yad aü÷aþ | àvirbhåtaü tan-mahaþ kçùõa-nàma tan me sàdhyaü sàdhanaü jãvanaü ca ||23|| keùàücit || viùõor nàmaiva puüsàþ ÷amalam apaharat puõyam utpàdayac ca brahmàdi-sthàna-bhogàd viratim atha guroþ ÷rã-pada-dvandva-bhaktim | Tattva-j¤ànaü ca viùõor iha mçti-janana-bhrànti-bãjaü ca dagdhvà saüpårõànanda-bodhe mahati ca puruùaü sthàpayitvà nivçttam ||24|| ÷rã-bhagavad-vyàsa-pàdànàm || nàma cintàmaõiþ kçùõa÷ caitanya-rasa-vigrahaþ | pårõaþ ÷uddho nitya-mukto 'bhinnatvàn nàma-nàminoþ || 25 || teùàm eva || (Padmapuràõa, CC 2.17.133, HBV 11.503) madhura-madhuram etan maïgalaü maïgalànàü sakala-nigama-vallã-sat-phalaü cit-svaråpam | sakçdapi parigãtaü ÷raddhayà helayà và bhçgu-vara nara-màtraü tàrayet kçùõa-nàma ||26 || teùàm eva || (HBV 11.451; Skàndapuràõa, Prabhàsa-khaõóe) svargàrthãyà vyavasitir asau dãnayaty eva lokàn mokùàpekùà janayati janaü kevalaü kle÷abhàjam | yogàbhyàsaþ parama-virasas tàdç÷aiþ kiü prayàsaiþ sarvaü tyaktvà mama tu rasanà kçùõa kçùõeti rautu ||27|| kasyacit || sadà sarvatràste nanu vimalam àdyaü tava padaü tathàpy ekaü stokaü na hi bhava-taroþ patram abhinat | kùaõaü jihvàgra-sthaü tava tu bhagavan-nàma nikhilaü sa-målaü sambhàraü kaùati katarat sevyam anayoþ ||28|| ÷rã-÷rã-dharasvàmipàdànàm || àkçùñiþ kçta-cetasàü sumanasàm uccàüanaü càühasàm àcaõóàlam amåka-loka-sulabho va÷ya÷ ca mukti-÷riyaþ | no dãkùàü na ca sat-kriyàü na ca pura÷caryàü manàg ãkùate mantro 'yaü rasanà-spçg eva phalati ÷rã-kçùõa-nàmàtmakaþ ||29|| ÷rã-lakùmãdharàõàm || (Bhagavan-nàma-kaumudã 133; CC Madhya 15.110) viceyàni vicàryàõi vicintyàni punaþ punaþ | kçpaõasya dhanànãva tvan-nàmàni bhavantu naþ ||30|| ÷rã-bhavànandasya || nàmnàm akàri bahudhà nija-sarva-÷aktis tatràrpità niyamitaþ smaraõe na kàlaþ | etàdç÷ã tava kçpà bhagavan mamàpi durdaivam ãdç÷am ihàjani nànuràgaþ ||31|| ÷rã-bhagavataþ | (CC 3.20.16) atha nàmakãrtanam | tçõàd api sunãcena taror iva sahiùõunà | amàninà mànadena kãrtanãyaþ sadà hariþ ||32|| tasyaiva || (CC 3.20.21) ÷rã-ràmeti janàrdaneti jagatàü nàtheti nàràyaõe- tyànandeti dayàpareti kamalàkànteti kçùõeti ca | ÷rã-man-nàma-mahàmçtàbdhi-laharã-kallolamagnaü muhu- rmuhyantaü galad-a÷ru-netramava÷aü màü nàtha nityaü kuru ||33|| ÷rã-lakùmãdharàõàm || (DCP 2) ÷rã-kànta kçùõa karuõàmaya ka¤janàbha kaivalyavallabha mukunda muràntaketi | nàmàvalãü vimalamauktikahàralakùmã- làvaõya-va¤canakarãü karavàõi kaõñhe ||34|| teùàmeva || (DCP 3) kçùõa ràma mukunda vàmana vàsudeva jagadguro matsya kacchapa nàrasiüha varàha ràghava pàhi màm | devadànavanàradàdimunãndravandya dayànidhe devakãsuta dehi me tava pàdabhaktimaca¤calàm ||35|| kasyacit || (DCP 4) he gopàlaka he kçpà-jala-nidhe he sindhu-kanyà-pate he kaüsàntaka he gajendra-karuõà-pàrãõa he màdhava | he ràmànuja he jagat-traya-guro he puõóarãkàkùa màü he gopãjana-nàtha pàlaya paraü jànàmi na tvàü vinà ||36|| ÷rã-vaiùõavasya || (KK 2.108, DCP 5) ÷rã-nàràyaõa puõóarãka-nayana ÷rã-ràma sãtà-pate govindàcyuta nanda-nandana mukundànanda dàmodara | viùõo ràghava vàsudeva nç-hare devendra-cåóàmaõe saüsàràrõava-karõa-dhàraka hare ÷rã-kçùõa tubhyaü namaþ ||37|| tasyaiva || bhàõóãre÷a ÷ikhaõóa-maõóana vara ÷rã-khaõóa-liptàïga he vçndàrarõya-purandara sphurad-amandendãvara-÷yàmala | kàlindã-priya nanda-nandana parànandàravindekùaõa ÷rã-govinda mukunda sundara-tano màü dãnam ànandaya ||38|| ÷rã-gopàla-bhaññànàm || ÷rã-kçùõakathàmàhàtmyam | ÷rutam apy aupaniùadaü dåre hari-kathàmçtàt | yan na santi dravac-citta- kampà÷ru-pulakàdayaþ ||39|| ÷rã-bhagavadvyàsapàdànàm || [Bhakti-sandarbha 69] naiva divya-sukha-bhogam arthaye nàpavargam api nàtha kàmaye | yàntu karõa-vivara dine dine kçùõa-keli-caritàmçtàni me ||40|| ÷rã-kaviratnasya || aho ahobhir na kaler vidåyate sudhà-sudhàràm adhuraü pade pade | dine dine candana-candra-÷ãtalaü ya÷o ya÷odà-tanayasya gãyate ||41|| tasyaiva || nanda-nandana-kai÷ora- lãlàmçta-mahàmbudhau | nimagnànàü kim asmàkaü nirvàõa-lavaõàmbhasà ||42|| ÷rã-yàdavendrapurãpàdànàm || tvat-kathàmçta-pàthodhau viharanto mahà-mudaþ | kurvanti kçtinaþ kecic catur-vargaü tçõopamam ||43|| ÷rã-÷rã-dharasvàmipàdànàm || tatraiva gaïgà yamunà ca tatra tatra godàvarã tatra sarasvatã ca | sarvàõi tãrthàni vasanti tatra yatràcyutodàra-kathà-prasaïgaþ ||44|| kasyacit || yà bhukti-lakùmãr bhuvi kàmukànàü yà mukti-lakùmãr hçdi yogabhàjàm | yànanda-lakùmã rasikendra-mauleþ sà kàpi lãlàvatu màdhavasya ||45|| ÷rã-÷aïkarasya || atha ÷rã-kçùõadhyànam | phullendãvara-kàntim indu-vadanaü barhàvataüsa-priyaü ÷rã-vatsàïkam udàra-kaustubha-dharaü pãtàmbaraü sundaram | gopãnàü nayanotpalàrcita-tanuü go-gopa-saïghàvçtaü govindaü kala-veõu-vàdana-paraü divyàïga-bhåùaü bhaje ||46 || ÷rã-÷àradàkàrasya || [KK 3.82; KçùõaS 106 (p49fn) attributed to Mçtyu-sa¤jaya-tantra; ibid. HBV 3.114 (sàradà-tilake ca). In RKAD to Svàyambhuvàgama.] aüsàlambita-vàma-kuõóala-dharaü mandonnata-bhrå-lataü ki¤cit-ku¤cita-komalàdhara-puñaü sàci-prasàrekùaõam | àlolàïguli-pallavair muralikàm àpårayantaü mudà mule kalpa-taros tribhaïga-lalitaü dhyàyej jagan-mohanam ||47|| kasyacit || (KK 2.102) adhare vinihita-vaü÷aü campaka-kusumena kalpitottaüsam | vinataü dadhànam aüsaü vàmaü satataü namàmi jitakaüsam ||48|| ÷rã-puruùottama-devasya | vyatyasta-pàda-kamalaü lalita-tribhaïgã- saubhàgyam aüsa-viralãkçta-ke÷a-pà÷am | pi¤chàvataüsam urarãkçta-vaü÷a-nàlam avyàja-mohanam upaimi kçpà-vi÷eùam ||49|| ÷rã-nàradasya | atha bhakta-vàtsalyam | atandrita-camå-pati-prahita-hastam asvãkçta- praõãta-maõi-pàdukaü kim iti vismçtàntaþ puram | avàhana-pariùkriyaü pataga-ràjam àrohataþ kari-pravara-bçühite bhagavatas tvaràyai namaþ ||50|| ÷rã-dàkùiõàtyasya | ÷rã-draupadã-tràõe tad-vàkyam | tamasi ravir ivodyan-majjatàm aplavànàü plava iva tçùitànàü svàdu-vaçsãva meghaþ | nidhir iva nidhanànàü tãvra-duþkhàmayànàü bhiùag iva ku÷alaü no dàtum àyàti ÷auriþ ||51|| ÷rã-vyàsa-pàdànàm | atha tad-bhaktànàü màhàtmyam | prahlàda-nàrada-parà÷ara-puõóarãka- vyàsàmbarãùa-÷uka-÷aunaka-bhãùma-dàlbhyàn | rukmàïgadoddhava-vibhãùaõa-phàlgunàdãn puõyànimàn paramabhàgavatàn namàmi ||52|| ÷rã-dàkùiõàtyasya || ÷rã-viùõoþ ÷ravaõe parãkùid abhavad vaiyàsakiþ kãrtane prahlàdaþ smaraõe tad-aïghri-bhajane lakùmãþ pçthuþ påjane | akråras tv abhivandane kapi-patir dàsye 'tha sakhye 'rjunaþ sarvasvàtma-nivedane balir abhåt kçùõàptir eùàü parà ||53|| kasyacit || (CC 2.22.136; BRS 1.2.365) tebhyo namo'stu bhava-vàridhi-jãrõa-païka- saülagna-mokùaõa-vicakùaõa-pàdukebhyaþ | kçùõeti varõa-yugala-÷ravaõena yeùàm ànandathur bhavati nartita-roma-vçndaþ ||54|| autkalasya || hari-smçtyàhlàda-stimita-manaso yasya kçtinaþ sa-romà¤caþ kàyo nayanam api sànanda-salilam | tam evàcandràrkaü vaha puruùa-dhaureyam avane kim anyais tair bhàrair yama-sadana-gatyàgati-paraiþ ||55|| ÷rã-sarvànandasya | tvad-bhaktaþ saritàü patiü culukavat khadyotavad bhàskaraü meruü pa÷yati loùñravat kim aparaü bhåmeþ patiü bhçtyavat | cintàratna-cayaü ÷ilà-÷akalavat kalpa-drumaü kàùñhavat saüsàraü tçõa-rà÷ivat kim aparaü dehaü nijaü bhàravat ||56|| ÷rã-sarvaj¤asya | mãmàüsà-rajasà malãmasa-dç÷àü tàvan na dhãr ã÷vare garvodarka-kutarka-karka÷a-dhiyàü dåre'pi vàrtà hareþ | jànanto'pi na jànate ÷ruti-sukhaü ÷rã-raïgi-saïgàd çte susvàduü pariveùayanty api rasaü gurvã na darvã spç÷et ||57|| ÷rã-màdhava-sarasvatã-pàdànàm | j¤ànàvalambakàþ kecit kecit karmàvalambakàþ | vayaü tu hari-dàsànàü pàda-tràõàvalambakàþ ||58|| kasyacit | atha bhaktànàü dainyoktiþ nàmàni praõayena te sukçtinàü tanvanti tuõóotsavaü dhàmàni prathayanti hanta jalada÷yàmàni netrà¤janam | sàmàni ÷ruti÷uùkalãü muralikàjàtànyalaükurvate kàmànirvçtacetasàm api vibho nà÷àpi naþ ÷obhate ||59|| samàhartuþ || saüsàràmbhasi sambhçta-bhrama-bhare gambhãra-tàpa-traya- gràheõàbhigçhãtam ugragatinà kro÷antam antar-bhayàt | dãpreõàdya sudar÷anena vibudha-klànti-cchidàkàriõà cintà-santati-ruddham uddhara hare mac-citta-dantã÷varam ||60|| samàhartuþ || vivçta-vividha-bàdhe bhrànti-vegàd agàdhe balavati bhava-påre majjato me vidåre | a÷araõa-gaõa-bandho hà kçpà-kaumudãndo sakçd akçta-vilambaü dehi hastàvalambam ||61|| samàhartuþ | nçtyan vàyu-vighårõitaiþ sva-viñapair gàyann alãnàü rutair mu¤cann a÷ru maranda-bindubhir alaü romà¤cavàn aïkuraiþ | màkando'pi mukunda mårcchati tava smçtyà tu vçndàvane bråhi pràõasamàna cetasi kathaü nàmàpi nàyàti te ||62|| ÷rã- ã÷varapurãpàdànàm | yà draupadã-paritràõe yà gajendrasya mokùaõe | mayy àrte karuõàmårte sà tvarà kva gatà hare ||63|| ÷rã- autkalasya dãna-bandhur iti nàma te smaran yàdavendra patito'ham utsahe | bhakta-vatsalatayà tvayi ÷rute màmakaü hçdayam à÷u kampate ||64|| ÷rã-jagannàthasenasya | stàvakàs tava caturmukhàdayo bhàvakàs tu bhagavan bhavàdayaþ | sevakàþ ÷atamukhàdayaþ surà vàsudeva yadi ke tadà vayam ||65|| ÷rã-dhana¤jayasya | parama-kàruõiko na bhavat-paraþ parama-÷ocyatamo na ca mat-paraþ | iti vicintya hareþ mayi pàmare yad ucitaü yadunàtha tad àcara ||66|| kasyacit | bhavodbhava-kle÷a-ka÷à-÷atàhataþ paribhramann indriya-kàpathàntare | niyamyatàü màdhava me mano-hayas tvad-aïghri-÷aïkau dçóha-bhakti-bandhane ||67|| kasyacit | na dhyàto'si na kãrtito'si na manàg àràdhito'si prabho no janmàntara-gocare tava padàmbhoje ca bhaktiþ kçtà | tenàhaü bahu-duþkha-bhàjanatayà pràpto da÷àm ãdç÷ãü tvaü kàruõya-nidhe vidhehi karuõàü ÷rã-kçùõa dãne mayi ||68|| ÷rã-÷aïkarasya | ÷araõam asi hare prabho muràre jaya madhusådana vàsudeva viùõo niravadhi-kaluùaugha-kàriõaü màü gati-rahitaü jagadã÷a rakùa rakùa ||69|| kasyacit || dinàdau muràre ni÷àdau muràre dinàrdhe muràre ni÷àrdhe muràre | dinànte muràre ni÷ànte muràre tvam eko gatir nas tvam eko gatir naþ ||70|| ÷rã-dàkùiõàtyasya || ayi nanda-tanuja kiïkaraü patitaü màü viùame bhavàmbudhau kçpayà tava pàda-païkaja- sthita-dhålã-sadç÷aü vicintaya ||71|| ÷rã-bhagavataþ | (CC 3.20.32) atha bhaktànàü niùñhà na vayaü kavayo na tàrkikà na ca vedàntanitàntapàragàþ | na ca vàdinivàrakàþ paraü kapañàbhãraki÷orakiïkaràþ ||72|| ÷rã-sàrvabhauma-bhaññàcàryàõàm || parivadatu jano yathà tathà và nanu mukharo na vayaü vicàrayàmaþ hari-rasa-madirà madàtimattà bhuvi viluñhàma nañàma nirvi÷àma ||73|| teùàm eva || (BRS 2.2.15) nàhaü vipro na ca narapatir nàpi vai÷yo na ÷ådro nàhaü varõã na ca gçhapatir no vanastho yatir và | kintu prodyan-nikhila-paramànanda-pårõàmçtàbdher gopã-bhartuþ pada-kamalayor dàsa-dàsànudàsaþ ||74|| ÷rã-bhagavataþ | (CC 2.13.80) dhanyànàü hçdi bhàsatàü giri-vara-pratyagra-ku¤jaukasàü satyànanda-rasaü vikàra-vibhava-vyàvçttam antar-mahaþ | asmàkaü kila vallavã-rati-raso vçndàñavã-làlaso gopaþ ko'pi mahendra-nãla-rucira÷ citte muhuþ krãóatu ||75|| ÷rã- ã÷vara-purãpàdànàm | rasaü pra÷aüsantu kavità-niùñhà brahmàmçtaü veda-÷iro-niviùñhàþ | vayaü tu gu¤jàkalitàvataüsaü gçhãta-vaü÷aü kam api ÷rayàmaþ ||76|| ÷rã-yàdavendra-purãpàdànàm || dhyànàtãtaü kim api paramaü ye tu jànanti tattvaü teùàm àstàü hçdaya-kuhare ÷uddha-cinmàtra àtmà | asmàkaü tu prakçti-madhuraþ smera-vaktràravindo megha-÷yàmaþ kanaka-paridhiþ païkajàkùo'yam àtmà ||77|| ÷rã-kavi-ratnasya || (BRS 3.2.28) jàtu pràrthayate na pàrthiva-padaü nendre pade modate sandhatte na ca yoga-siddhiùu dhiyaü mokùaü ca nàkàïkùati | kàlindã-vana-sãmani sthira-taóin-megha-dåtau kevalaü ÷uddhe brahmaõi vallavã-bhuja-latà-baddhe mano dhàvati ||78|| tasyaiva || sandhyà-vandana bhadram astu bhavato bhoþ snàna tubhyaü namo bho devàþ pitara÷ ca tarpaõa-vidhau nàhaü kùamaþ kùamyatàm | yatra kvàpi niùadya yàdava-kulottamasya kaüsa-dviùaþ smàraü smàram aghaü haràmi tad alaü manye kim anyena me ||79|| ÷rã-màdhavendra-purã-pàdànàm || devakã-tanaya-sevakãbhavan yo bhavàni sa bhavàni kiü tataþ | utpathe kvacana satpathe'pi và mànasaü vrajatu daiva-de÷itaü ||80|| kasyacit || mugdhaü màü nigadantu nãti-nipuõà bhràntaü muhur vaidikàþ mandaü bàndhava-sa¤cayà jaóa-dhiyaü muktàdaràþ sodaràþ | unmattaü dhanino viveka-caturàþ kàmaü mahà-dàmbhikaü moktuü na kùamate manàg api mano govinda-pàda-spçhàm ||81|| ÷rã-màdhavasya || ÷yàmam eva paraü råpaü purã madhu-purã varà | vayaþ kai÷orakaü dhyeyam àdya eva paro rasaþ ||82|| raghupatyupàdhyàyasya | (CC 2.19.106) purataþ sphuratu vimukti÷ ciram iha ràjyaü karotu vairàjyam | pa÷upàla-bàlaka-pateþ sevàm evàbhivà¤chàmi ||83|| ÷rã-surottamàcàryasya || kùauõã-patitvam athavaikam aki¤canatvaü nityaü dadàsi bahu-mànam athàpamànam | vaikuõñha-vàsam athavà narake nivàsaü hà vàsudeva mama nàsti gatis tvad-anyà ||84|| ÷rã-garbhakavãndrasya || di÷atu svàràjyaü và vitaratu tàpa-trayaü vàpi | sukhitaü duþkhitam api màü na vimu¤catu ke÷avaþ || 85 || ÷rã-kaviràjami÷rasya || atha bhaktànàü sotkaõñhàpràrthanà | nandanandana-padàravindayoþ syandamàna-makaranda-bindavaþ | sindhavaþ parama-saukhya-sampadàü nandayantu hçdayaü mamàni÷am ||86|| ÷rã-karàcàryàõàm | iha vatsàn samacàrayad iha naþ svàmã jagau vaü÷ãm | iti sàsraü gadato me yamunàtãre dinaü yàyàt ||87|| ÷rã-raghupatyupàdhyàyasya | anu÷ãlana-ku¤ja-vàñikàyàü jaghanàlambita-pãta-÷àñikàyàm | muralã-kala-kåjite ratàyàü mama ceto'stu kadamba-devatàyàm ||88|| ÷rã-govindasya | àrakta-dãrgha-nayano nayanàbhiràmaþ kandarpa-koñi-lalitaü vapur àdadhànaþ | bhåyàt sa me'dya hçdayàmburuhàdhivartã vçndàñavã-nagara-nàgara-cakravartã ||89|| ÷rã-bhavànandasya | làvaõyàmçta-vanyà madhurima-laharã-parãpàkaþ | kàruõyànàü hçdayaü kapaña-ki÷oraþ parisphuratu ||90|| ÷rã-sàrvabhauma-bhaññàcàryàõàm | bhavantu tatra janmàni yatra te muralãkalaþ | karõapeyastvam àyàti kiü me nirvàõavàrtayà ||91|| teùam eva | àsvàdyaü pramadàrada-cchadam iva ÷ravyaü navaü jalpitaü bàlàyà iva dç÷yam uttama-vadhå-làvaõya-lakùmãr iva | prodghoùyaü cira-viprayukta-vanità-sande÷a-vàõãva me naivedyaü caritaü ca råpam ani÷aü ÷rã-kçùõa nàmàstu me ||92|| keùàücit | nayanaü galad-a÷ru-dhàrayà vadanaü gadgada-ruddhayà girà | pulakair nicitaü vapuþ kadà tava nàma-grahaõe bhaviùyati ||93|| ÷rã-bhagavataþ | (CC 3.20.36) na dhanaü na janaü na sundarãü kavitàü và jagad-ã÷a kàmaye mama janmani janmanã÷vare bhavatàd bhaktir ahaitukã tvayi ||94|| tasyaiva | (CC 3.20.29) govardhana-prastha-navàmbuvàhaþ kalinda-kanyà-nava-nãla-padmam | vçndàvanodàra-tamàla-÷àkhã tàpa-trayasyàbhinavaü karotu ||95|| ÷rã-gauóãyasya | anaïga-rasa-càturã-capala-càru-netrà¤cala÷ calan-makara-kuõóala-sphurita-kànti-gaõóa-sthalaþ | vrajollasita-nàgarã-nikara-ràsa-làsyotsukaþ sa me sapadi mànase sphuratu ko'pi gopàlakaþ ||96|| ÷rã-màdhavendra-purãpàdànàm | atha bhaktànàm utkaõñhà | ÷rutayaþ palàlakalpàþ kim iha vayaü sàmprataü cinumaþ | àhriyata puraiva nayanair àbhãrãbhiþ paraü brahma ||97|| ÷rã-raghupatyupàdhyayasya || kaü prati kathayitum ã÷e samprati ko và pratãtim àyàtu go-pati-tanayà-ku¤je gopa-vadhèüã-viüaü brahma ||98|| tasyaiva ||(CC 2.19.98) j¤àtaü kàõa-bhujaü mataü paricitaivànvãkùikã ÷ikùità mãmàüsà viditaiva sàïkhya-saraõir yoge vitãrõà matiþ | vedàntàü pari÷ãlitàþ sarabhasaü kiü tu sphuran-màdhurã- dhàrà kàcana nandasånu-muralã mac-cittam àkarùati ||99|| ÷rã-sàrvabhauma-bhaññàcàryàõàm | amarã-mukha-sãdhu-màdhurãõàü laharã kàcana càturã kalànàm | taralãkurute mano madãyaü muralã-nàda-paramparà muràreþ ||100|| teùàm eva | apaharati mano me ko'py ayaü kçùõa-cauraþ praõata-durita-coraþ påtanà-pràõa-cauraþ | valaya-vasana-cauro bàla-gopã-janànàü nayana-hçdaya-cauraþ pa÷yatàm sajjanànàm ||101|| kasyacit | alaü tri-diva-vàrtayà kim iti sàrvabhauma-÷riyà vidåratara-vartinã bhavatu mokùa-lakùmãr api | kalinda-giri-nandinã-taña-niku¤ja-pu¤jodare mano harati kevalaü nava-tamàla-nãlaü mahaþ ||102|| ÷rã-hari-dàsasya | avalokitamanumoditam àliïgitam aïganàbhir anuràgaiþ | adhivçndàvana-ku¤jaü marakata-pu¤jaü namasyàmaþ ||103|| ÷rã-sarva-vidyà-vinodànàm | kadà drakùyàmi nandasya bàlakaü nãpa-màlakam | pàlakaü sarva-sattvànàü lasat-tilaka-bhàlakam ||104|| ÷rã-màdhavendra-purã-pàdànàm | kadà vçndàraõye mihira-duhituþ saïga-màhite muhur bhràmaü bhràmaü carita-laharãü gokula-pateþ | lapann uccair uccair nayana-payasàü veõibhir ahaü kariùye sotkaõñhaü nivióam upasekaü viñapinàm ||105|| samàhartuþ | duràrohe lakùmãvati bhagavatãnàm api padaü dadhànà dhammille nañati kañhine yopaniùadàm | rutir vaü÷ã-janmà dhçta-madhurimà sà madhuripor akasmàd asmàkaü ÷ruti-÷ikharam àrokùyati ||106|| samàhartuþ | atràsãt kila nanda-sadma ÷akañasyàtràbhavad bha¤janaü bandha-cchedakaro'pi dàmabhir abhåd baddho'tra dàmodaraþ | itthaü mathurà-vçddha-vaktra-vigalat-pãyåùa-dhàràü piban ànandà÷rudharaþ kadà madhupurãü dhanya÷ cariùyàmy aham || (Quoted in BRS 1.3.40 - yathà padyàvalyàm, but not found in this edition) utphullatà-pi¤cha-manorama-÷rã-r màtuþ stana-nyasta-mukhàravindaþ | sa¤càlayan pàda-saroruhàgraü kçùõaþ kadà yàsyati dçk-pathaü me ||107|| kasyacit | atha mokùànàdaraþ | bhaktiþ sevà bhagavato muktis tat-pada-laïghanam | ko måóho dàsatàü pràpya pràbhavaü padamicchati ||110|| ÷rã-÷iva-mauninàm | bhava-bandha-cchide tasyai spçhayàmi na muktaye | bhavàn prabhur ahaü dàsa iti yatra vilupyate ||111|| ÷rã-hanumataþ | hanta citrãyate mitra smçtvà tàn mama mànasam | vivekitno'pi ye kuryus tçùõàm àtyantike laye ||112|| keùàücit | kà tvaü muktir upàgatàsmi bhavatã kasmàd akasmàd iha ÷rã-kçùõa-smaraõena deva bhavatã dàsã-padaü pràpità | dåre tiùñha manàg anàgasi katha kuryàd anàryaü mayi tvad-gandhàn nija-nàma-candana-rasàlepasya lopo bhavet ||113|| kasyacit | atha ÷rã-bhagavaddharmatattvam | arcye viùõau ÷ilà-dhãr guruùu nara-matir vaiùõave jàti-buddhir viùõor và vaiùõavànàü kali-mala-mathane pàda-tãrthe 'mbu-buddhiþ | ÷rã-viùõor nàmni mantre sakala-kaluùa-he ÷abda-sàmànya-buddhir viùõau sarve÷vare÷e tad-itara-sama-dhãr yasya và nàrakã saþ ||114|| ÷rã-dàkùiõàtyasya || hatyàü hanti yad-aïghri-saïga-tulasã steyaü ca toyaü pador naivedyaü bahu-madya-pàna-duritaü gurv-aïganà-saïgajam | ÷rã-÷àdhina-matiþ sthitir hari-janais tat-saïgajaü kilbiùaü ÷àlàgràma-÷ilà-nçsiüha-mahimà ko'py eùa lokottaraþ ||115|| ÷rã-àgamasya | (HBV 5.446) atha naivedyàrpaõe vij¤aptiþ | dvija-strãõàü bhakte mçduni vidurànne vraja-gavàü dadhikùere sakhyuþ sphuña-cipiña-mçùñau muraripo | ya÷odàyàþ stanye vraja-yuvati-datte madhuni te yathàsãd àmodas tam imam upahàre'pi kurutàm ||116|| ÷rã-ràmànujasya | yà prãtir viduràrpite muraripo kunty-arpite yàdç÷ã yà govardhana-mårdhni yà ca pçthuke stane ya÷odàrpite | bhàradvàja-samarpite ÷abarikà-datte'dhare yoùitàü yà và te muni-bhàminã-vinihite'nne'tràpi tàm arpaye ||117|| kasyacit | kùãre ÷yàmalayàrpite kamalayà vi÷ràõite phàõite datte laóóåni bhadrayà madhurase sobhàbhayà lambhite | tuùñiryà bhavatas tataþ ÷ataguõàü ràdhà-nide÷àn mayà naste'smin puratas tvam arpaya hare ramyopahàre ratim ||118|| samàhartuþ || atha ÷rã-mathuràmahimà | he màtur mathure tvam eva niyataü dhanyàsi bhåmã-tale nirvyàjaü natayaþ ÷ataü savidhayas tubhyaü sadà santu naþ | hitvà hanta nitàntam adbhuta-guõaü vaikuõñham utkaõñhayà tvayy ambhoja-vilocanaþ sa bhagavàn yenàvatãrõo hariþ ||119|| kasyacit | atràsãt kila nanda-sadma ÷akañasyàtràbhavad bha¤janaü bandha-ccheda-karo'pi dàmabhir abhåd baddho'tra dàmodaraþ | itthaü mathurà-vçddha-vaktra-vigalat-pãyåùa-dhàràü piban nàndà÷ru-dharaþ kadà madhu-purãü dhanya÷ cariùyàmy aham ||120|| ÷rã-kavi-÷ekharasya | (BRS 1.3.40) yatràkhilàdi-gurur ambuja-sambhavo'pi stambàtmanà janur anuspçhayàmbabhåva | cakradhvajàïku÷a-lasat-pada-ràji-ramyà sà ràjate'dya mathurà hari-ràja-dhànã ||121|| kasyacit || bãjaü mukti-taror anartha-pañalã-nistàrakaü tàrakaü dhàma prema-rasasya và¤chita-dhurà-sampàrakaü pàrakam | etad yatra nivàsinàm udayate cic-chakti-vçtti-dvayaü mathnàtu vyasanàni màthura-purã sà vaþ ÷riyaü ca kriyàt ||122|| samàhartuþ || vitarati mura-mardanaþ prabhuste na hi bhajamàna-janàya yaü kadàpi | vitarasi bata bhakti-yogam etaü tava mathure mahimà giràm abhåmiþ ||123|| tasyaiva || ÷ravaõe mathurà nayane mathurà vadane mathurà hçdaye mathurà | purato mathurà parato mathurà madhurà madhurà mathurà mathurà ||124|| ÷rã-govinda-mi÷ràõàm | atha ÷rã-vçndàñavã-vandanam | tvaü bhaja hiraõyagarbhaü tvam api haraü tvaü ca tat-paraü brahma | vinihita-kçùõànandàm ahaü tu vçndàñavãü vande ||125|| kasyacit | atha ÷rã-nandapraõàmaþ | ÷rutim apare smçtim itare bhàratam anye bhajantu bhava-bhãtàþ aham iha nandaü vande yasyàlinde paraü brahma ||126|| raghupatyupàdhyàyasya | (CC 2.19.96) bandhåkàruõa-vasanaü sundara-kårcaü mukunda-hçta-nayanam | nandaü tundila-vapuùaü candana-gaura-tviùaü vande ||127|| samàhartuþ | atha ÷rã-ya÷odàvandanam | aïkaga-païkaja-nàbhàü nava-ghanàbhàü vicitra-ruci-sicayàm | viracita-jagat-pramodàü muhur ya÷odàü namasyàmi ||128|| samàhartuþ | atha ÷rã-kçùõa÷ai÷avam | atilohita-kara-caraõaü ma¤jula-gorocanà-tilakam | hañha-parivartita-÷akañaü muraripum uttàna-÷àyinaü vande ||129|| kasyacit | ardhonmãlita-locanasya pibataþ paryàptam ekaü stanaü sadyaþ prastuta-dugdha-digdham aparaü hastena sammàrjataþ | màtrà càïguli-làsitasya vadane smeràyamàne muhur viùõoþ kùãra-kaõoru-dhàma-dhavalà danta-dyutiþ pàtu vaþ ||130|| ÷rã-maïgalasya | (BRK 5.1736) gope÷varã-vadana-phåt-kçti-lola-netraü jànu-dvayena dharaõãm anu sa¤carantam | ka¤cin nava-smita-sudhà-madhuràdharàbhaü bàlaü tamàla-dala-nãlam ahaü bhajàmi ||131|| ÷rã-raghunàtha-dàsasya | (BRK 5.1738) kvànanaü kva nayanaü kva nàsikà kva ÷rutiþ kva ÷ikheti de÷itaþ | tatra tatra nihitàïgulã-dalo vallavã-kulam anandayat prabhuþ ||132|| kavi-sàrvabhaumasya || (BRK 5.1740) idànãm aïgam akùàli racitaü cànulepanam | idànãm eva te kçùõa dhåli-dhåsaritaü vapuþ ||133|| sàrvabhauma-bhaññàcàryàõàm | (BRK 5.1742) pa¤ca-varùam atilolam aïgane dhàvamànam alakàkulekùaõam | ki¤kiõã-valaya-hàra-nåpuraü ra¤jitaü namata nanda-nandanam ||134|| àgamasya | (BRK 5.1749) atha ÷ai÷ave tàruõyam adhara-madhure kaõñhaü kaõñhe sacàñu dç÷au dç÷or alikam alike kçtvà gopãjanena sa-sambhramam | ÷i÷ur iti rudan kçùõo vakùaþ-sthale nihita÷ ciràn nibhçta-pulakaþ smeraþ pàyàt smaràlasa-vigrahaþ ||135|| divàkarasya | (SKM 1.51.4; BRK 5.1751) bråmas tvac-caritaü tavàdhijanani cchadmàtibàlyàkçte tvaü yàdçg giri-kandareùu nayanànandaþ kuraïgã-dç÷àm | ity uktaþ parilehana-cchalatayà nyastàïguliþ svànane gopãbhiþ purataþ punàtu jagatãm uttàna-supto hariþ ||136|| vanamàlinaþ || (SKM 1.51.5) vanamàlini pitur aïke racayati bàlyocitaü caritam | navanava-gopa-vadhåñã- smita-paripàñã parisphurati ||137|| ÷rã-mukunda-bhaññàcàryasya | (BRK 5.1752) nãtaü navanavanãtaü kiyad iti kçùõao ya÷odayà pçùñaþ | iyad iti guru-jana-savidhe vidhçta-dhaniùñhà-payodharaþ ||138|| kasyacit || (ràïgasya) (BRK 5.1753) kva yàsi nanu caurike pramuùitaü sphuñaü dç÷yate dvitãyam iha màmakaü vahasi ka¤cuke kandukam | tyajeti nava-gopikà-kuca-yugaü nimathnan balàl lasat-pulaka-maõóalo jayati gokule ke÷avaþ ||139|| dãpakasya || (Spd 74, Smv; BRK 5.1754) atha gavya-haraõam dåra-dçùña-nava-nãta-bhàjanaü jànu-caïkramaõa-jàta-sambhramam | màtç-bhãti-parivartitànanaü ke÷avaü kim api ÷ai÷avaü bhaje ||140|| kasyacit || (BRK 5.1756) sammuùõan navanãtam antika-maõi-stambhe sva-bimbodgamaü dçùñvà mugdhatayà kumàram aparaü sa¤cintayan ÷aïkayà | man-mitraü hi bhavàn mayàtra bhavato bhàgaþ samaþ kalpito mà màü såcaya såcayety anunayan bàlo hariþ pàtu vaþ ||141|| keùàücit || dadhimathananinàdaistyaktanidraþ prabhàte nibhçtapadamagàraü vallavãnàü praviùñaþ | mukhakamalasamãrairà÷u nirvàpya dãpàn kavalitanavanãtaþ pàtu màü bàlakçùõaþ || 142 || kasyacit || savye pàõau niyamita-ravaü ki¤kiõã-dàma dhçtvà kubjãbhåya prapada-gatibhir manda-mandaü vihasya | akùõor bhaïgyà vihasita-mukhãr vàrayan sammukhãnà màtuþ pa÷càd aharata harir jàtu haiyaïgavãnam || 143 || ÷rã-÷rãmataþ || pada-nyàsàn dvàrà¤cala-bhuvi vidhàya tri-caturàn samantàd àlolaü nayana-yugalaü dikùu vikiran | smitaü bibhrad vyaktaü dadhi-haraõa-lãlà-cañula-dhãþ sa÷aïkaü gopãnàü madhuripur agàraü pravi÷ati || 144 || samàhartuþ || mçdnan kùãràdi-cauryàn masçõa-surabhiõã sçkvaõã pàõi-dharùair àghràyàghràya hastaü sapadi paruùayan kiïkiõã-mekhalàyàm | vàraü vàraü vi÷àle di÷i di÷i vikiran locane lolatàre mandaü mandaü jananyàþ parisaram ayate kåña-gopàla-bàlaþ || 145 || kasyacit || atha hareþ svapnàyitam ÷ambho svàgatam àsyatàm ita ito vàmena padmodbhava krau¤càre ku÷alaü sukhaü surapate vitte÷a no dç÷yate | itthaü svapna-gatasya kaiñabha-ripoþ ÷rutvà jananyà giraþ kiü kiü bàlaka jalpasãty anucitaü thåthåt-kçtaü pàtu vaþ ||146|| mayårasya || (SKM 1.53.1; BRK 5.1758) dhãrà dharitri bhàva bhàram avehi ÷àntaü nanv eùa kaüsa-hatakaü vinipàtayàmi | ity adbhuta-stimita-gopa-vadhå-÷rutàni svapnàyitàni vasudeva-÷i÷or jayanti ||147|| sudevasya || (SKM 1.53.2) atha pitror vismàpana-÷ikùaõàdi kàlindã-puline mayà na na mayà ÷ãlopa÷alye na na nyagrodhasya tale mayà na na mayà ràdhà-pituþ pràïgane | dçùñaþ kçùõa itãrite saniyamaü gopair ya÷odà-pater vismerasya puro hasan nija-gçhàn niryan hariþ pàtu vaþ ||148|| umàpatidharasya || (SKM 1.52.4) vatsa sthavara-kandareùu vicaran dåra-pracàre gavàü hiüsràn vãkùya puraþ puràõa-puruùaü nàràyaõaü dhyàsyasi | ity uktasya ya÷odayà muràripor avyàj jaganti sphurad- bimboùñha-dvaya-gàóha-pãóana-va÷àd avyakta-bhàvaü smitam ||149|| abhinandasya || (SKM 1.52.1) ràmo nàma babhåva huü tad abalà sãteti huü tàü pitur vàcà pa¤cavañã-vane nivasatas tasyàharad ràvaõaþ | kçùõasyeti puràtanãü nija-kathàm àkarõya màtreritàü saumitre kva dhanur dhanur dhanur iti vyagrà giraþ pàntu vaþ ||150|| kasyacit | (RSAK; KK 2.72; BRK 5.1760) ÷yàmoccandrà svapiti na ÷i÷o naiti màm amba nidrà nidràhetoþ ÷çõu kathàü kàm apårvàü kuruùva | vyaktaþ stambhàn naraharir abhåd dànavaü dàrayiùyann ity uktasya smitam udayate devakã-nandanasya ||151|| sarvànandasya | (SRK 123; SKM 1.52.2; ÷atànandasya; BRK 5.1761) atha gorakùàdilãlà devas tvàm eka-jaïghàvalayita-guóã-mårdhni vinyasta-bàhu- rgàyan goyuddhagãtir uparacita-÷iraþ÷ekharaþ pragraheõa | darpa-sphårjan mahokùa-dvaya-samara-kalà-baddha-dãrghànubandhaþ krãóà-gopàla-mårtir muraripur avatàd àtta-gorakùa-lãlaþ ||152|| yoge÷varasya | (SKM 1.58.3) yàvad gopà madhura-muralã-nàda-mattà mukundaü manda-spandair ahaha sakalair locanair àpibanti | gàvas tàvan masçõa-yavasa-gràsa-lubdhà vidåraü yàtà govardhana-giri-darã-droõikàbhyantareùu ||153|| ÷rã-ke÷ava-cchatriõaþ | atha gopãnàü premotkarùaþ | dhairyaü nàma-parigrahe'pi jaghane yady aü÷ukàlambanaü gopãnàü ca vivecanaü nidhuvanàrambhe raho-màrgaõam | sàdhvã-sac-caritaü vilàsa-viratau patyur gçhànveùaõaü tat tad raurava-rakùaõaü muraripor vaü÷ã-ravàpekùaõam ||154|| sarva-vidyàvinodànàm | vilokya kçùõaü vraja-vàma-netràþ sarvendriyàõàü nayanatvam eva | àkarõya tad-veõu-ninàda-bhaïgãm aicchan punas tàþ ÷ravaõatvam eva ||155|| kasyacit | atha gopãbhiþ saha lãlà kàlindã-jala-keli-lola-taruõãr àvãta-cãnàü÷ukà nirgatyàïga-jalàni sàritavatãr àlokya sarvà di÷aþ | tãropànta-milan-niku¤ja-bhavane gåóhaü ciràt pa÷yataþ ÷aureþ sambhramayann imà vijayate sàkåta-veõur dhvaniþ ||156|| puruùottamadevasya | tàsu kçùõasya bhàvaþ | svedàplàvita-pàõi-padma-mukula-prakrànta-kampodayàd visrastàm avijànato muralikàü pàdàravindopari | lãlà-vellita-vallavã-kavalita-svàntasya vçndàvane jãyàt kaüsaripos tribhaïga-vapuùaþ ÷ånyodayaþ phåtkçtiþ ||157|| cira¤jãvasya | ÷rã-kçùõasya prathama-dar÷ane ràdhà-pra÷naþ bhråvalli-tàõóava-kalà-madhurànana-÷rã-þ kaïkelli-koraka-karambita-karõa-påraþ | ko'yaü navãna-nikaùopala-tulya-veùo vaü÷ãraveõa sakhi màm ava÷ãkaroti ||158|| kasyacit | (BRS 3.5.20) indãvarodara-sahodara-medura-÷rã-r vàso dravat-kanaka-vçnda-nibhaü dadhànaþ | àmukta-mauktika-manohara-hàra-vakùàþ ko'yaü yuvà jagad-anaïga-mayaü karoti ||159|| sarva-vidyà-vinodànàm || (UN 15.7) sakhyà uttaram asti ko'pi timira-stanandhayaþ ki¤cid a¤cita-padaü sa gàyati | yan manàg api ni÷amya kà vadhår nàvadhåta-hçdayopajàyate || 160 || kasyacit | ÷rã-ràdhàyàþ pårva-ràgaþ manogatàü manmatha-bàõa-bàdhàm àvedayantãva tanor vikàraiþ | dãnànanà vàcam uvàca ràdhà tadà tadàlã-jana-sammukhe sà ||161|| ÷rã-puruùottama-devasya | yadavadhi yàmuna-ku¤je ghana-rucir avalokitaþ ko'pi | nalinã-dala iva salilaü tadavadhi taralàyate ||162|| kavicandrasya || akasmàd ekasmin pathi sakhi mayà yàmuna-tañaü vrajantyà dçùño yo nava-jaladhara-÷yàmala-tanuþ | sa dçg-bhaïgyà kiü vàkuruta na hi jàne tata idaü mano me vyàlolaü kvacana gçhakçtyo na lagate ||163|| jayantasya | (Bhakti-rasàyana; BRS 3.5.27) puro nãla-jyotsnà tad anu mçganàbhã-parimalas tato lãlà-veõu-kvaõitam anu kàõcã-kala-ravaþ | tato vidyud-vallã-valayita-camatkàra-laharã- taraïgàl làvaõyaü tad anu sahajànanda udagàt ||164|| kasyacit | adya sundari kalinda-nandinã- tãra-ku¤ja-bhuvi keli-lampañaþ | vàdayan muralikàü muhur muhur màdhavo harati màmakaü manaþ ||165|| kasyacit | (similar Premàmçta 4.13) yadavadhi yamunàyàs tãra-vànãra-ku¤je muraripu-pada-lãlà locanàbhyàm aloki | tadavadhi mama cittaü kutracit kàrya-màtre na hi lagati muhårtaü kiü vidheyaü na jàne ||166|| kavicandrasya | yadavadhi yadunandanànanenduþ sahacari locana-gocarãbabhåva | tadavadhi malayànile'nale và sahaja-vicàra-paràïmukhaü mano me ||167|| sa¤jaya-kavi÷ekharasya | asama¤jasam asama¤jasam asama¤jasam etad àpatitam | vallava-kumàra-buddhyà hari hari harir ãkùitaþ kutukàt ||168|| ÷araõasya || ÷uùyati mukham åru-yugaü puùyati jaóatàü pravepate hçdayam | svidyati kapolapàlã sakhi vanamàlã kim àloki ||169|| mukunda-bhaññàcàryasya | upari tamàla-taroþ sakhi pariõata-÷arad-indu-maõóalaþ ko'pi | tatra ca muralã-khuralã kula-maryàdàm adho nayati ||170|| sa¤jaya-kavi÷ekharasya | hanta kàntam api taü didçkùate mànasaü mama na sàdhu yat-kçte | indur indumukhi manda-màruta÷ candanaü ca vitanoti vedanàü ||171|| kasyacit | guru-jana-ga¤janam aya÷o gçhapaticaritaü ca dàruõaü kim api | vismàrayati samastaü ÷iva ÷iva muralã muràràteþ || 172 || sarva-vidyà-vinodànàm | (BRS 3.5.12) draviõaü bhavanam apatyaü tàvan mitraü tathàbhijàtyaü ca | upayamunaü vanamàlã yàvan netre na nartayati ||173|| teùàm eva tçpyantu me chidram avàpya ÷atravaþ karotu me ÷àsti-bharaü gçhe÷varaþ | maõis tu vakùoruha-madhya-bhåùaõaü mamàstu vçndàvana-kçùõa-candramà || 174 || kasyacit | svàmã nihantu vihasantu puraþ sapatnyo bhartur bhajantu guravaþ pitara÷ ca lajjàm | etàvatà yadi kalaïki kulaü tathàstu ràmànuje mama tanotu mano'nuràgam ||175|| kasyacit | svàmã kupyati kupyatàü parijanà nindanti nindantu màm, anyat kiü prathatàm ayaü ca jagati prauóho mamopadravaþ | à÷àsyaü punar etad eva yad idaü cakùu÷ ciraü vardhatàü yenedaü paripãyate muraripoþ saundarya-sàraü vapuþ ||176 || puùkaràkùasya | kiü durmilena mama dåti manorathena tàvanti hanta sukçtàni kayà kçtàni | etàvad eva mama janma-phalaü muràrir yan netrayoþ pathi bibharti gatàgatàni ||177|| kasyacit || sakhi mama niyati-hatàyàs tad-dar÷ana-bhàgyam astu và mà và | punar api sa veõu-nàdo yadi karõapathe patet tad evàlam ||178|| kasyacit | tàràbhisàraka caturtha-ni÷à-÷a÷àïka kàmàmbu-rà÷i-parivardhana deva tubhyam | argho namo bhavatu me saha tena yånà mithyàpavàda-vacasàpy abhimàna-siddhiþ ||179|| kasyacit | (UN 14.128) athànya-catura-sakhã-vitarkaþ siddhàntayati na ki¤cid bhramayati dç÷àm eva kevalaü ràdhà | tad avagataü sakhi lagnaü kadamba-taru-devatàmarutà ||180|| ràïgasya | atha ràdhàü prati pra÷naþ | kàmaü vapuþ pulakitaü nayane dhçtàsre vàcaþ sagadgadapadàþ sakhi kampi vakùaþ | j¤àtaü Mukunda-muralã-rava-màdhurã te cetaþ sudhàü÷u-vadane taralãkaroti ||181|| tasyaiva | (BRS 3.5.15) gataü kula-vadhå-vrataü viditam eva tat-tad-vacas tathàpi taralà÷aye na vimatàsi ko durgrahaþ | karomi sakhi kiü ÷rute danuja-vairi-vaü÷ã-rave manàg api mano na me sumukhi dhairyam àlambate ||182|| kasyacit | àstàü tàvad akãrtir me tvayà tathyaü tu kathyatàm | cittaü katham ivàsãt te harir vaü÷ã-rava-÷rutau ||183|| kasyacit | satyaü jalpasi duþsahàþ khala-giraþ satyaü kulaü nirmalaü satyaü niùkaruõo'py ayaü sahacaraþ satyaü sudåre sarit | tat sarvaü sakhi vismaràmi jhañiti ÷rotràtithir jàyate ced unmàda-mukunda-ma¤ju-muralã-nisvàna-ràgodgatiþ || 184 || govinda-bhaññasya | atha ràdhàü prati sakhã-narmà÷vàsaþ | ni÷à jalada-saïkulà timira-garbha-lãnaü jagad- dvayas tava navaü navaü vapur apårva-lãlàmayam | alaü sumukhi nidrayà vraja gçhe'pi naktaü carã kadamba-vana-devatà nava-tamàla-nãla-dyutiþ ||185|| sarvavidyàvinodànàm | kçùõaü prati ràdhànuràga-kathanam | tvàm a¤janãyati phalàsu vilokayantã tvàü ÷çõvatã kuvalayãyati karõapåram | tvàü pårõimà-vidhu-mukhã hçdi bhàvayantã vakùonilãna-nava-nãlamaõiü karoti ||186|| kasyacit | (MSN 5.12) gçhãtaü tàmbålaü parijana-vacobhir na sumukhã smaraty antaþ÷ånyà murahara gatàyàm api ni÷i | tatevàste hastaþ kalita-phaõi-vallã-kisalayas tathavàsyaü tasyàþ kramuka-phala-phàlã-paricitam ||187|| hariharasya | (UN 13.59) prema-pàvaka-lãóhàïgã ràdhà tava jagat-pate | ÷ayyàyàþ skhalità bhåmau punas tàü gantum akùamà ||188|| murahara sàhasa-garimà katham iva vàcyaþ kuraïga-÷àvàkùyàþ | khedàrõava-patitàpi prema-madhuràü te na sà tyajati ||189|| kavicandrasyemau | (UN 8.100) gàyati gãte ÷aüsati vaü÷e vàdayati sà vipa¤cãùu pàñhayati pa¤jara-÷ukaü tava sande÷àkùaraü ràdhà ||190|| govardhanàcàryasya | (ârya-÷ataka 211/265) ràdhàü prati kçùõànuràga-kathanam kelikalàsu ku÷alà nagare muràrer àbhãra-nãraja-dç÷aþ kati và na santi | ràdhe tvayà mahad akàri tapo yad eùa dàmodaras tvayi paraü paramànuràgaþ ||191|| kasyacit || (UN 8.101) vatsàn na càrayati vàdayate na veõum àmodate na yamunà-vana-màrutena | ku¤je nilãya ÷ithilaü valitottamàïgam antas tvayà ÷vasiti sundari nanda-sånuþ ||192|| daityàri-paõóitasya || sarvàdhikaþ sakala-keli-kalà-vidagdhaþ snigdhaþ sa eùa mura-÷atrur anargha-råpaþ | tvàü yàcate yadi bhaja vraja-nàgari tvaü sàdhyaü kim anyad adhikaü bhuvane bhavatyàþ ||193|| ràïgasya || atha ràdhàbhisàraþ | mandaü nidhehi caraõau paridhehi nãlaü vàsaþ pidhehi valayàvalim a¤calena | mà jalpa sàhasini ÷àrada-candra-kànti- dantàü÷avas tava tamàüsi samàpayanti || 194 || ùàõmàsikasya || (SKM 2.61.2 nàlasya, Spd 3620, Smv 71.8 hariharasya) kim uttãrõaþ panthàþ kupita-bhujagã-bhoga-viùamo viùoóhà bhåyasyaþ kim iti kulapàlã-kañu-giraþ | iti smàraü smàraü daradalita-÷ãta-dyuti-rucau sarojàkùã ÷oõaü di÷i nayana-koõaü vikirati ||195|| sarvavidyàvinodànàm || citrotkãrõàd api viùadharàd bhãtibhàjo rajanyàü kiü và bråmas tvad-abhisaraõe sàhasaü màdhavàsyàþ | dhvànte yàntyà yad atinibhçtaü ràdhayàtma-prakà÷a- tràsàt pàõiþ pathi phaõi-phaõàratna-rodhã vyadhàyã ||196|| kasyacit || (Spd 3494 hariharasya) ràdhàü prati sakhã-vàkyam manmathonmathitam acyutaü prati bråhi ki¤cana samullasat-smitam | kiü ca si¤ca mçga-÷àva-locane locaneïgita-sudhaugha-nirjharaiþ ||197|| kasyacit || govinde svayam akaroþ sarojanetre premàndhà varavapur arpaõaü sakhi | kàrpaõyaü na kuru daràvaloka-dàne vikrãte kariõi kim a¤ku÷e vivàdaþ ||198|| kasyacit | (BRS 2.4.114, Bhaktirasàyana; DKK; MSN 5.15) atha krãóà | paramànuràga-parayàtha ràdhayà parirambha-kau÷ala-vikà÷i-bhàvayà | sa tayà saha smara-sabhàjanotsavaü niravàhayac chikhi-÷ikhaõóa-÷ekharaþ ||199|| kaviràja-mi÷rasya | (BRS 3.5.35) asmin ku¤je vinàpi pracalati pavanaü vartate ko'pi nånaü pa÷yàmaþ kiü na gatvety anusarati gaõe bhãta-bhãte'rbhakàõàm | tasmin ràdhàsakho vaþ sukhayatu vilasan krãóayà kaiñabhàrir vyàtanvàno mçgàri-pravala-ghuraghuràràva-raudroccanàdàn || 200 || kasyacit || (Spd 116) atha krãóànantaraü tatra jànatãnàü sakhãnàü narmoktiþ iha nicula-niku¤je madhya-madhyàsya rantur vijanam ajani ÷ayyà kasya bàla-pravàlaiþ | iti nigadati vçnde yoùitàü pàntu yuùmàn smita-÷avalita-ràdhà-màdhavàlokitàni || 201 || råpa-devasya || (SKM 1.55.1) atha mugdha-bàla-vàkyam kçùõa tvad-vanamàlayà saha kçtaü kenàpi ku¤jàntare gopã-kuntala-barha-dàma tad idaü pràptaü mayà gçhyatàm | itthaü dugdha-mukhena gopa-÷i÷unàkhyàne trapànamrayo ràdhà-màdhavayor jayanti balita-smeràlasà dçùñayaþ ||202|| lakùmaõa-sena-devasya || (SKM 1.55.2) atha ràdhayà saha dinàntare keliþ tatra sakhã-vàkyam adhunà dadhi-manthanànubandhaü kuruùe kiü guru-vibhramàlasàïgi | kalasa-stani làlasãti ku¤je muralã-komala-kàkalã muràreþ ||203|| samàhartuþ || atha tasyàþ sàkåta-vàkyam | ÷va÷rår iïgita-daivataü nayanayor ãhàliho yàtaraþ svàmã niþ÷vasite'py asåyati manojighraþ sapatnã-janaþ | tad-dåràd ayam a¤jaliþ kim adhunà dçgbhaïgi-bhàvena te vaidagdhã-vividha-prabandha-rasika vyartho'yam atra ÷ramaþ ||204|| kasyacit || saïketãkçta-kokilàdi-ninadaü kaüsa-dviùaþ kurvato dvàronmocana-lola-÷aïkha-valaya-kvàõaü muhuþ ÷çõvataþ | keyaü keyam iti pragalbha-jaratã-vàkyena dånàtmano ràdhà-pràïgaõa-koõa-koli-viñapi-kroóe gatà ÷arvarã ||205|| harasya | (SKM 1.55.5 àcàrya gopãkasya; BRK 5.1159) àhåtàdya mayotsave ni÷i gçhaü ÷ånyaü vimucyàgatà kùãvaþ preùyajanaþ kathaü kulavadhår ekàkinã yàsyati | vatsa tvaü tad imàü nayàlayam iti ÷rutvà ya÷odà-giro ràdhà-màdhavayor jayanti madhura-smeràlasà dçùñayaþ ||206|| ÷rã-mat-ke÷ava-sena-devasya || (SKM 1.54.5) gacchàmy acyuta dar÷anena bhavataþ kiü tçptir utpadyate kiü tv evaü vijana-sthayor hata-janaþ sambhàvayaty anyathà | ity àmantraõa-bhaïgi-såcita-vçthàvasthàna-khedàsalàm à÷liùyan pulakotkarà¤cita-tanur gopãü hariþ pàtu vaþ ||207|| kasyacit dàkùiõàtyasya | (Nàñaka-candrikà 624 (260); RASK) atha sakhã-narma | sakhi pulakinã sakampà bahiþ-sthalãtas tvam àlayaü pràptà | vikùobhitàsi nånaü kçùõa-bhujaïgena kalyàõi ||208|| samàhartuþ || atha punar anyedyur abhisàrikà tatra sakhã-vàkyam | aklànta-dyutibhir vasanta-kusumair uttaüsayan kuntalà- nantaþ khelati kha¤jarãña-nayane ku¤jeùu ku¤jekùaõaþ | asmàn mandira-karmatas tava karau nàdyàpi vi÷ràmyataþ kiü bråmo rasaikàgraõãr asi ghañã neyaü vilamba-kùamà ||209 || tasyaiva | (MSN 5.16) parãkùaõa-kàriõãü sakhãü prati ràdhà-vàkyam | lajjaivodghañità kim atra kul÷odbaddhà kapàña-sthitir maryàdaiva vilaïghità pathi punaþ keyaü kalindàtmajà | àkùiptà khala-dçùñir eva sahasà vyàlàvalã kãdç÷ã pràõà eva samarpitàþ sakhi ciraü tasmai kim eùà tanuþ ||210|| kasyacit | dvitraiþ keli-saroruhaü tri-caturair dhammilla-mallã-srajaü kaõñhàn mauktika-màlikàü tad anu ca tyaktvà padaiþ pa¤camaiþ | kçùõa-prema-vighårõitàntaratayà dåràbhisàràturà tanvaïgã nirupàyam adhvani paraü ÷reõãbharaü nindati || 211 || kasyacit | (UN 13.19) atha vàsaka-sajjà | talpaü kalpaya dåti pallava-kuler antarlatà-maõóape nirbandhaü mama puùpa-maõóana-vidhau nàdyàpi kiü mu¤cati | pa÷ya krãóad-amandam andha-tamasaü vçndàñavãü tastare tad gopendra-kumàram atra milita-pràyaü manaþ ÷aïkate ||212|| ÷rã-raghunàthasya || athotkaõñhità | sakhi sa vijito vãõà-vàdyaiþ kayàpy apara-striyà paõitam abhavat tàbhyàü tava kùapà-lalitaü dhruvam | katham itarathà ÷ephàlãùu skhalat-kusumàsv api prasarati nabho-madhye'pãndau priyeõa vilambyae ||213|| kasyacit | (SKM 2.39.3 rudrañasya; Da÷aråpaka 2.23; ST 1.78ad) aratir iyam upaiti màü na nidrà gaõayati tasya guõàn mano na doùàn | viramati rajanã na saïgam à÷à vrajati tanus tanutàü na cànuràgaþ ||214|| kaïkasya || (SKM 2.37.5 pravarasenasya, Spd 3427 bilhaõasya, Srk 723) atha vipralabdhà | uttiùñha dåti yàmo yàmo yàtas tathàpi nàyàtaþ | yà'taþ param api jãvej jãvitanàtho bhavet tasyàþ ||215 || tasyaiva | (SD 3.83, Da÷ 2.26f) atha khaõóità | làkùà-lakùma-lalàña-paññam abhitaþ keyåra-mudrà gale vaktre kajjala-kàlimà nayanayors tàmbåla-ràgo ghanaþ | dçùñà kopa-vidhàyi maõóanam idaü pràta÷ ciraü preyaso lãlà-tàmarasodare mçgadç÷aþ ÷vàsàþ samàptiü gatàþ ||216|| autkalasya || (Amaru 71/60; SKM 2.24.4; Spd 3740, Sbhv 2215; Smv 82.17; Da÷aråpaka 2.6) tasyà vàkyam kçtaü mithyà-jalpair virama viditaü kàmuka ciràt priyàü tàm evoccair abhisara yadãyair nakha-padaiþ | vilàsai÷ ca pràptaü tava hçdi padaü raga-bahulair mayà kiü te kçtyaü dhruvam akuñilàcàra-parayà ||217|| rudrañasya || (ST 1.80; Smv 58.8) sàrdhaü manoratha-÷atais tava dhårta kàntà saiva sthità manasi kçtrima-bhàva-ramyà | asmàkam asti na hi ka÷cid ihàvakà÷as tasmàt kçtaü caraõa-pàta-vióambanàbhiþ ||218|| tasyaiva || (ST 1.41d; SKM 2.23.2; Spd 3563; Smv 57.16) analaïkçto'pi màdhava harasi mano me sadà prasabham | kiü nàlaïkçtas tvaü samprati nakha-kùatais tasyàþ ||219|| vi÷vanàthasya | (SD 3.63) khaõóanàpta-nirvedàyàs tasyà vàkyam | vaytãtàþ pràrambhàþ praõaya-bahumàno vigalito durà÷à yàtà me pariõatir iyaü pràõitum api | yatheùñhaü ceùñantàü virahi-vadha-vihyàta-ya÷aso vibhàvà mayy ete pika-madhu-sudhàü÷u-prabhçtayaþ ||220|| puruùottamadevasya || mà mu¤ca pa¤ca÷ara pa¤ca÷arãü ÷arãre mà si¤ca sàndra-makaranda-rasena vàyo | aïgàni tat-praõaya-bhaïga-vigarhitàni nàlambituü katham api kùamate'dya jãvaþ ||221 || tasyaiva | (BRS 3.5.17) punaþ sàyam àyàti màdhave ka¤cana va¤cana-cature prapa¤caya tvaü muràntake mànam | bahu-vallabhe hi puruùe dàkùiõyaü duþkham udvahati ||222|| samàhartuþ || (UN 8.33) atha màninã bhavatu viditaü chadmàlàpair alaü priya gamyatàü tanur api na te doùo'smàkaü vidhis tu paràïmukhaþ | tava yathà tathàbhåtaü prema prapannam imàü da÷àü prakçti-capale kà naþ pãóà gate hata-jãvite || 223 || amaroþ || (Amaru 28/30; SKM 2.47.3) kas tvaü tàsu yadçcchayà kitava yàs tiùñhanti gopàïganàþ premàõaü na vidanti yàs tava hare kiü tàsu te kaitavam | eùà hanta hatà÷ayà yad abhavaü tvayy ekatànà paraü tenàsyàþ praõayo'dhunà khalu mama pràõaiþ samaü yàsyati || 224 || puruùottamadevasya | niùkràmati kçùõe sakhã-vàkyam sàci-kandharam amuü kim ãkùase yàtu yàtu sakhi påtanàrdanaþ | vàmarãticaturàü hi pàmrãü sevatàü parama-devatàm iva || 225 || samàhartuþ | kçùõa-dåtã-vàkyam premàvagàhana-kçte mànaü mà kuru ciràya karabhoru | nàkarõi kiü nu mugdhe jàtaü pãyåùa-manthane garalam ||226|| vidhumukhi vimukhãbhàvaü bhàvini mad-bhàùaõe mà gàþ | måóhe nigama-nigåóhaþ katipaya-kalyàõato milati ||227|| ràïgasyaitau || dåtãü prati ràdhà-vàkyam alam alam aghçõasya tasya nàmnà punar api saiva katha gataþ sa kàlaþ | kathaya kathaya và tathàpi dåti prativacanaü dviùato'pi mànanãyam ||228|| aïgadasya || (Sbhv 1418; Spd 3513; Smv 47.3) atha kalahàntarità | tàü prati dakùiõa-sakhã-vàkyam anàlocya premõaþ pariõatim anàdçtya suhçdas tvayàkàõóe mànaþ kim iti sarale preyasi kçtaþ | samàkçùñà hy ete viraha-dahanodbhàsura-÷ikhàþ sva-hastenà¤gàràs tad alam adhunàraõya-ruditaiþ ||229|| amaroþ || (Amaru 112/80; Sbhv 1170; SKM 2.42.1, Smv 56.9, Srk 659 Vikañanitambà) atha karka÷a-sakhã-vàkyam màna-bandham abhitaþ ÷lathayantã gauravaü na khalu hàraya gauri | àrjavaü na bhajate danujàrir va¤cake saralatà na hi sàdhvã || 230 || samàhartuþ || tàü prati ràdhà-vàkyam bhrå-bhaïgo guõita÷ ciraü nayanayor abhyastam àmãlanaü roddhuü ÷ikùitam àdareõa hasitaü maune'bhiyogaþ kçtaþ | dhairyaü kartum api sthirãkçtam idaü cetaþ katha¤cin mayà baddho màna-parigrahe parikaraþ siddhis tu daive sthità || 231 || amaroþ ||(Amaru 118/97) jànàmi maunam alasà¤gi vaco-vibhaïgãr bha¤gã-÷ataü nayanayor api càturãü ca | àbhãra-nandana-mukhàmbuja-saïga-÷aüsã vaü÷ãravo yadi na màm ava÷ãkaroti ||232|| kasyacit || satyaü ÷çõomi sakhi nitya-nava-priyo'sau gopas tathàpi hçdayaü madano dunoti | yuktyà katha¤cana samaü gamite'pi tasmin màü tasya kàla-muralã kavalãkaroti ||233|| ÷rã-mat-prabhånàm | na jàne sammukhàyàte priyàõi vadati priye | prayànti mama gàtràõi ÷rotratàü kim u netratàm ||234|| kasyacit || (Amaru 63/64) muràriü pa÷yantyàþ sakhi sakalam aïgaü na nayanaü kçtaü yac chçõvantyàþ hari-guõa-gaõaü ÷rotra-nicitam | samaü tenàlàpaü sapadi racayantyà mukham ayaü vidhàtur naivàyaü ghañan-paripàñã-madhurimà ||235|| ÷araõasya | atha sakhyàþ sàbhyusåyà-vàkyam | tvam asi vi÷uddhà sarale muralã-vaktras tridhà vakraþ | bhaïgurayà khalu sulabhaa tad uraþ sakhi vejayanty eva || 236 || samàhartuþ | atha kùubhita-ràdhikoktiþ | niþ÷vàsà vadanaü dahanti hçdayaü nirmålam unmathyate nidrà neti na dç÷yate priyamukhaü ràtrindivaü rudyate | aïgaü ÷oùam upaiti pàda-patitaþ preyàüs tathopekùitaþ sakhyaþ kaü guõam àkalayya dayite mànaü vayaü kàritàþ ||237|| amaroþ | (Amaru 98/92; SKM 2.41.2) mànaja-viraheõa dhyàyantãü tàü prati kasyà÷cid vàkyam | àhàre viratiþ samasta-viùaya-gràme nivçttiþ parà nàsàgre nayanaü yad etad aparaü yac caikatànaü manaþ | maunaü cedam idaü ca ÷ånyam akhilaü yad vi÷vam àbhàti te tad bråyàþ sakhi yoginã kim asi bhoþ kiü viyoginy api ||238|| (SKM 2.25.2, Srk 703 Rajasekhara, UN 13.75) taü prati ràdhà-vàkyam | saïgama-viraha-vikalpe varam iha viraho na tu saïgamas tasya | ekaþ sa eva saïge tribhuvanam api tanmayaü virahe ||239|| kasyacit | (SKM 2.99.4) atha kçùõa-virahaþ | sa¤jàte virahe kayàpi hçdaye sandànite cintayà kàlindã-taña-vetasã-vana-ghana-cchàyà-niùaõõàtmanaþ | pàyàsuþ kalakaõñha-kåjita-kalà gopasya kaüsa-dviùo jihvà-varjita-tàlu-mårcchita-marud-visphàrità gãtayaþ ||240|| kasyacit || (SKM 1.58.1) atha ràdhà-prasàdanam | ÷ira÷ chàyàü kçùõaþ svayam akçta ràdhà-caraõayor bhujàvallã-cchàyàm iyam api tadãya-pratikçtau | iti krãóà-kope nibhçtam ubhayor apy anunaya- prasàdau jãyàs tàm api guru-samakùaü sthitavatoþ ||241|| harasya | kçùõaü prati ràdhà-sakhã-vàkyam | sà sarvathaiva raktà ràgaü gu¤jeva na tu mukhe vahati | vacana-paños tava ràgaþ kevalam àsye ÷ukasyeva ||242|| govardhanàcàryasya | (Aryas 649/703) subhaga bhavatà hçdye tasyà jvalat-smara-pàvake'py abhinive÷atà premàdhikyaü ciràt prakañãkçtam | tava tu hçdaye ÷ãte'py evaü sadaiva sukhàptaye mama sahacarã sà niþsnehà manàg api na sthità ||243|| rudrasya | (øçïgàra-tilaka 2.108) atha dinàntara-vàrtà | àgatya praõipàta-sàntvita-sakhã-dattàntaraü sàgasi svairaü kurvati talpa-pàr÷va-nibhçte dhårte'ïga-saüvàhanam | j¤àtvà spar÷a-va÷àt tayà kila sakhã-bhrànty eva vakùaþ ÷anaiþ khinnàsãty abhidhàya mãlita-dç÷à sànandam àropitaþ ||244|| kasyacit | (Spd 3576; Sbhv 2083; Smv 58.5) vastutas tu guru-bhãtayà tayà vya¤jite kapañamàna-kuñmale | pe÷ala-priya-sakhã-dç÷à harir bodhitas taña-latà-gçhaü yayau ||245|| màdhavo madhura-màdhavã-latà- maõóape pañu-rañan-madhuvrate | saüjagau ÷ravaõa-càru gopikà- màna-mãna-vaói÷ena veõunà ||246|| kayo÷cid imau | (UN 10.64, RSAK 1.100f) puùpa-cchalena kçùõam anveùayantãü ràdhàü prati kasyà÷cid uktiþ | panthàþ kùemamayo'stu te parihara pratyåha-sambhàvanàm etan-màtram adhàri sundari mayà netra-praõàlã-pathe | nãre nãla-sarojam ujjvala-guõaü tãre tamàlàlaïkàraþ ku¤je ko'pi kalinda-÷aila-duhituþ puüskokilaþ khelati ||247|| sarva-vidyàvinodànàm | tatra yamunà-tãre gatayà ràdhayà saha saükathà | kà tvaü màdhava-dåtikà vadasi kiü mànaü jahãti priye dhårtaþ so'nyamanà manàg api sakhi tvayy àdaraü nojjhati | ity anyonya-kathà-rasaiþ pramuditàü ràdhàü sakhã-ve÷avàn nãtvà ku¤ja-gçhaü prakà÷itatanuþ smero hariþ pàtu vaþ ||248|| vàsavasya || vasantaþ sannaddho vipinam ajanaü tvaü ca taruõã sphurat-kàmàve÷e vayasi vayam apy àhita-padàþ | vraja tvaü và ràdhe kùaõam atha vilambasva yadi và sphuñaü jàtas tàvac catura-vacanànàm avasaraþ ||249|| kasyacit || tatra ràdhà-vàkyam svàmã mugdhataro vanaü ghanam idaü bàlàham ekàkinã kùauõãm àvçõute tamàla-malina-cchàyà-tamaþ-santatiþ | tan me sundara kçùõa mu¤ca sahasà vartmeti ràdhà-giraþ ÷rutvà tàü parirabhya manmatha-kalàsakto hariþ pàtu vaþ || 250 || kasyacit || atha svàdhãna-bhartçkà | makarã-viracana-bhaïgyà ràdhà-kuca-kalasa-mardana-vyasanã | çjum api rekhàü lumpan vallava-ve÷o harir jayati ||251| kasyacit || (Spd 77 hariharasya) krãóànantaraü kçùõasya svapnàyitam | ete lakùmaõa jànakã-virahiõaü màü khedayanty ambudà marmàõãva ca ghaññayanty alam amã kråràþ kadambànilàþ | itthaü vyàhçta-pårva-janma-viraho yo ràdhayà vãkùitaþ serùyaü ÷aïkitayà sa vaþ sukhayatu svapnàyamàno hariþ ||252|| ÷ubhàïkasya | (KK 2.69(70); Srk 131) atha vaü÷ã-cauryam | nãcair nyàsàd atha caraõayor nåpura måkayantã dhçtvà dhçtvà kataka-valayàny utkùipantã bhujànte | mudràm akùõo÷ cakitaü ÷a÷vad àlokayantã smitvà smitvà harati muralãm aïkato màdhavasya ||253|| daityàri-paõóitasya | (UN 15.238) tàü prati ràdhà-vàkyam | acchidram astu hçdayaü paripårõam astu maukharyam astamitam astu gurutvam astu | kçùõa-priye sakhi di÷àmi sadà÷iùas te yad vàsare murali me karuõàü karoùi ||254|| ÷rã-govinda-mi÷ràõàm || ÷ånyatvaü hçdaye salàghavam idaü ÷uùkatvam aïgeùu me maukharyaü vraja-nàtha-nàma-kathane dattaü bhavatyà nijam | tat kiü no murali prayaccasi pnar govinda-vaktràsavaü yaü pãtvà bhuvanaü va÷e vidadhatã nirlajjam udgàyasi ||255|| teùàm eva || atha sàyaü harer vrajàgamanam | mandra-kvàõita-veõur ahni ÷ithile vyàvartayan gokulaü barhàpãóakam uttamàïga-racitaü godhåli-dhumraü dadhat | mlàyantyà vana-màlayà parigataþ ÷rànto'pi ramyàkçtir gopa-strã-nayanotsavo vitaratu ÷reyàüsi vaþ ke÷avaþ ||256|| kasyacit || (Kvs 22, SKM 1.57.4, Srk 110) tatra kasyà÷cid uktiþ | dçùñyà ke÷ava gopa-ràga-hatayà ki¤cin na dçùñaü mayà tenàdya skhalitàsmi nàtha patitàü kiü nàma nàlambase | ekas tvaü viùameùu khinna-manasàü sarvàbalànàü gatir gopyaivaü gaditaþ sale÷am avatàd goùñhe harir va÷ ciram || 257 || kasyacit || (Dhvan, Vakro, SD 4.14; Smv 2.93; different kinds of vyaïgya) nàbhi-de÷a-vinive÷ita-veõur dhenu-puccha-nihitaika-karàbjaþ | anya-pàõi-parimaõóita-daõóaþ puõóarãka-nayano vrajam àpa ||258|| kasyacit || tatraiva ràdhàyàþ saubhàgyam | bhråvallã-calanaiþ kayàpi nayanonmeùaiþ kayàpi smita- jyotsnàvicchuritaiþ kayàpi nibhçtaü sambhàvitasyàdhvani | garvàd bheda-kçtàvahela-vinaya-÷rã-bhàji ràdhànane sàtaïkànunayaü jayanti patitàþ kaüsadviùaþ dçùñayaþ ||259|| umàpatidharasya || (SKM 1.55.3, RKAD 129) tiryak-kandharam aüsade÷a-milita-÷rotràvataüsaü sphurad- barhottambhita-ke÷a-pà÷am ançju-bhrå-vallarã-vibhramam | gu¤jad-veõu-nive÷itàdhara-puñaü sàkåta-ràdhànana- nyastàmãlita-dçùñi gopa-vapuùo viùõor mukhaü pàtu vaþ ||260|| lakùmaõa-sena-devasya || (SKM 1.55.2) aüsàsakta-kapola-vaü÷a-vadana-vyàsakta-bimbàdhara- dvandvodãrita-manda-manda-pavana-pràrabdha-mugdha-dhvaniþ | ãùad-vakrima-lola-hàra-nikaraþ pratyekarokànana- nya¤cac-ca¤cad-uda¤cad-aïguli-cayas tvàü pàtu ràdhà-dhavaþ ||261|| nàthokasya || (SKM 1.57.5 ke÷ara-kãlãya-nàthokasya) aïguùñhàgrima-yantritàïgulir asau pàdàrtha-nãruddha-bhår àrdrãkçtya payodharà¤calam alaü sadyaþ payo-bindubhiþ | nyag-jànu-dvaya-madhya-yantrita-gahñã-vaktràntaràla-skhalad- dhàràdhvàna-manoharaü sakhi payo gàü dogdhi dàmodaraþ || 262 || ÷araõasya || (SKM 5.1.1; Srk 1157, Upàdhyàya Dàmarasya; UN 10.50) ÷àñhàn yasyàþ kà¤cã-maõi-raõitam àkarõya sahasà yad à÷liùyann eva pra÷ithila-bhuja-granthir abhavaþ | tad etat kvàcakùe ghçtamadhumaya tvad-bahu-vaco- viùeõàghårõantã kim api na sakhã me gaõayati ||263|| kasyacit || (Amaru 73/109, SD 3.37) ÷añha-nàyaka atha govardhanoddharaõam | satràsarti ya÷odayà priya-guõa-prãtekùaõaü ràdhayà lagnair vallava-sånubhiþ sarabhasaü sambhàvitàtmorjitaiþ | bhãtànandita-vismitena viùamaü nandena càlokitaþ pàyàd vaþ kara-padma-susthita-mahà-÷ailaþ salãlo hariþ ||264|| sohnokasya | (SKM 1.60.1 sollokasya; Srk 140 sonnokasya) ekenaiva ciràya kçùõa bhavatà govardhano'yaü dhçtaþ ÷rànto'si kùaõam àssva sàmpratam amã sarve vayaü dadhmahe | ity ullàsita-doùõi gopa-nivahe ki¤cid bhujàku¤cana- nya¤cac-chaila-bharàrdite viruvati smero hariþ pàtu vaþ ||265|| ÷araõasya || (SM 1.60.2) khinno'si mu¤ca ÷ailaü bibhçmo vayam iti vadatsu ÷ithila-bhujaþ | bhara-bhugna-vitata- bàhuùu gopeùu hasan harir jayati || 266 || subandhoþ || (Vàsavadatta, 2; Spd 78; Smv 1.41 hariharasya) dåraü dçùñi-pathàt tirobhava harer govardhanaü vibhratas tvayy àsakta-dç÷aþ kç÷odari kara-srasto'sya mà bhåd ayam | gopãnàm iti jalpitaü kalayato ràdhà-nirodhà÷rayaü ÷vàsàþ ÷aila-bhara-÷rama-bhrama-karàþ kaüsa-dviùaþ pàntu vaþ || 267 || ÷ubhàïkasya | (SKM 1.60.4) atha nau-krãóà | kuru pàraü yamunàyà muhur iti gopãbhir utkaràhåtaþ | tari-taña-kapaña-÷ayàlur dviguõàlasyo harir jayati ||268|| sa¤jaya-kavi÷ekharasya | (BRK 5.1706) uttiùñhàràt tarau me taruõi mama taroþ ÷aktir àrohaõe kà sàkùàd àkhyàmi mugdhe taraõim iha raver àkhyayà kà ratir me | vàrteyaü nau-prasaïge katham api bhavità nàvayoþ saïgamàrthà vàrtàpãti smitàsyaü jita-girim ajitaü ràdhayàràdhayàmi ||269|| (UN 11.86) muktà taraïga-nivahena pataïga-putrã navyà ca naur iti vacas tava tathyam eva | ÷aïkà-nidànam idam eva mamàtimàtraü tvaü ca¤calo yad iha màdhava nàviko'si ||270|| samàhartur imau | (UN 15.236) jãrõà tariþ sarid atãva-gabhãra-nãrà bàlà vayaü sakalam ittham anartha-hetuþ | nistàra-bãjam idam eva kç÷odaràõàü yan màdhava tvam asi samprati karõadhàraþ ||271|| jagadànanada-ràyasya | (BRK 5.1709) ambhasi taraõi-sutàyàþ stambhita-taraõiþ sa devakã-sutaþ | àtara-virahita-gopyàþ kàtara-mukham ãkùate smeraþ || 272 || såryadàsasya | vàcà tavaiva yadunandana gavya-bhàro hàro'pi vàriõi mayà sahasà vikãrõaþ | dårãkçtaü ca kucayor anayor dukålaü kålaü kalinda-duhitur na tathàpy adåram ||273|| kasyacit | (Premàmçta 3.18; BRK 5.1710) payaþ-påraiþ pårõà sapadi gataghårõà ca pavanair gabhãre kàlindã-payasi tarir eùà pravi÷ati | aho me durdaivaü parama-kutukàkrànta-hçdayo harir vàraü vàraü tad api karatàliü racayati ||274|| manoharasya | (Premàmçta 3.19; BRK 5.1711) pànãya-secana-vidhau mama naiva pàõã vi÷ràmyatas tad api te parihàsa-vàõã | jãvàmi cet punar ahaü na tadà kadàpi kçùõa tvadãya-taraõau caraõau dadàmi ||275|| tasyaiva | (Premàmçta 3.12; BRK 5.1712) idam uddi÷ya vayasyàþ sva-samãhita-daivataü namata | yamunaiva jànu-dadhnã bhavatu na và nàviko'stv aparaþ ||276|| mukunda-bhaññàcàryasya | tarir uttaralà sarid gabhãrà taralo nanda-suta÷ ca karõa-dhàraþ | abalàham upaiti bhànur astaü sakhi dåre nagarãha kiü karomi ||277|| kascyacit || nàpekùate stuti-kathàü na ÷çõoti kàkuü ÷a÷vat kçtaü na manute praõipàta-jàtam | hà kiü vidheyam adhunà sakhi nanda-sånur madhye-taraïgiõi tariü taralo dhunoti ||278|| tasyaiva | Extra verse found in only one edition. àtara-làghava-hetor murahara tariü tavàvalambe | apaõaü paõam iha kuruùe nàvika-puruùe na vi÷vàsaþ || kasyacit | eùottuïga-taraïga-laïghita-tañotsaïgà pataïgàtmajà pårõeyaü tarir ambubhir na hi hareþ ÷aïkà kalaïkàd api | kàñhiõyaü bhaja nàdya sundari vayaü ràdhe prasàdena te jãvàmaþ sphuñam àtarãkuru giri-droõã-vinodotsavam ||279|| kàkuü karoùi gçha-koõa-karãùa-pu¤ja- gåóhàïga kiü nanu vçthà kitava prayàhi | kutràdya jãrõa-taraõi-bhramaõàtibhãta- gopàïganà-gaõa-vióambana-càturã ||280|| trayaþ samàhartuþ | (UN 5.49) atha ràdhayà saha harer vàkovàkyam | aïgulyà kaþ kavàñaü praharati kuñile màdhavaþ kiü vasanto no cakrã kiü kulàlo na hi dharaõã-dharaþ kiü dvijihvaþ phaõãndraþ | nàhaü ghoràhi-mardã kim asi khaga-patir no hariþ kiü kapã÷o ràdhà-vàõãbhir itthaü prahasita-vadanaþ pàtu va÷ cakra-pàõiþ ||281|| kasyacit || (Sbhv 130; KK 3.105; Srk 7.19) kas tvaü bho ni÷i ke÷avaþ ÷irasijai :y kiü nàma garvàyase bhadre ÷aurir ahaü guõaiþ pitç-gataiþ putrasya kiü syàd iha | cakrã candramukhi prayacchasi na me kuõóãü ghañãü dohanãm itthaü gopa-vadhå-jitottaratayà hrãõo hariþ pàtu vaþ ||282|| cakrapàõeþ || (SKM 1.56.3) vàsaþ samprati ke÷ava kva bhavato mugdhekùaõe nanv idaü vàsaü bråhi ÷añha prakàma-subhage tvad-gàtra-saüsargataþ | yàminyàm uùitaþ kva dhårta vitanur muùõàti kiü yàminã ÷aurir gopavadhåü chalaiþ parihasann evaüvidhaiþ pàtu vaþ ||283|| kasyacit || (SKM 1.56.4; BRS 2.1.83) ràdhe tvaü kupità tvam eva kupità ruùñàsi bhåmer yato màtà tvaü jagatàü tvam eva jagatàü màtà na vij¤o'paraþ | devi tvaü parihàsa-keli-kalahe'nantà tvam evety asau smero vallava-sundarãm avanamac chauriþ ÷riyaþ vaþ kriyàt ||284|| hariharasya || (SKM 1.56.1 vàkpateþ; Srk 108) atha ràsaþ | vçndàraõye pramada-sadane mallikà-puùpa-mode ÷rã-÷ubhràü÷oþ kiraõa-rucire kokilàdyair manoj¤e | ràtrau citre pa÷upa-vanità-citta-dehàpahàrã kaüsàràter madhura-muralã-vàdya-ràjo raràja ||285|| kasyacit | adharàmçta-màdhurã-dhurãõo hari-lãlà-muralã-ninàda eùaþ | pratatàna manaþpramodam uccair hariõãnàü hariõã-dç÷àü munãnàm ||286|| ÷rã-màdhavendrapurãpàdànàm | lãlà-mukharita-muralã- kçta-gopa-bhàvinã-nivahaþ | tad-adhara-madhuni satçùõaþ kçùõaþ pàyàd apàyato bhavataþ || 287|| màdhava-cakravartinaþ || kàraya nàmba vilambaü mu¤ca karaü me hariü yàmi | na sahe sthàtuü yad asau garjati muralã pragalbha-dåtãva ||288|| samàhartuþ || cåóà-cumbita-càru-candra-kacayaü càmãkaràbhàmbaraü karõottaüsita-karõikàra-kusumaü kandarpa-kallolitam | vaü÷ã-vàdana-vàvadåka-vadanaü vakrã-bhavad-vãkùaõaü bhàgyaü bhaïgura-madhyamàþ pariõataü ku¤jàntaraü bjejire || 289 || jãva-dàsa-vàhinã-pateþ | ÷rã-kçùõa-vàkyam | duùñaþ ko'pi karoti vaþ paribhavaü ÷aïke muhur gokule dhàvantyaþ skhalad-ambaraü ni÷i vane yåyaü yad-abhyàgatàþ | àþ kà bhãtir amanda-dànava-vadhå-sindåra-mudràhare dordaõóe mama bhàti dãvyata pati-kroóe kuraïgã-dç÷aþ ||290|| dhåtottàpe vahati gahane dharma-påre vrajàntaþ kà vas tçùõà valati hçdaye durmadeyaü satãnàm | sãmantinyaþ spçhayata gçhàn mà viruddhaü kurudhvaü nàyaü dçùñau mama vighañate hanta puõyasya panthàþ || 291 || atha vrajadevãnàm uttaram | kathaü vãthãm asmàn upadi÷asi dharma-praõayinãü prasãda svàü ÷iùyàm atikhilamukhãü ÷àdhi muralãm | harantã maryàdàü ÷iva ÷iva pare puüsi hçdayaü nayantã dhçùñeyaü yaduvara yathà nàhvayati naþ ||292 || trayaþ samàhartuþ || gopãjanàliïgita-madhya-bhàgaü veõuü dhamantaü bhç÷a-lola-netram | kalevare prasphuña-roma-vçndaü namàmi kçùõaü jagad-eka-kandam ||293|| ÷rã-puruùottamadevasya || kàlindyàþ pulineùu keli-kupitàm utsçjya ràse rasaü gacchantãm anugacchato'÷rukaluùàü kaüsadviùo ràdhikàm | tat-pàda-pratimànive÷ita-padasyodbhåtaromodgater akùuõõo'nunayaþ prasanna-dayità-dçùñasya puùõàtu vaþ || 294 || bhañña-nàràyaõasya || (Veõisaühàra 1.2) kçùõàntardhàne tàsàü pra÷naþ | tulasi vilasasi tvaü malli jàtàsi phullà sthala-kamalini bhçïge saïgatàïgã vibhàsi | kathayata bata sakhyaþ kùipram asmàsu kasmin vasati kapaña-kandaþ kandare nanda-sånuþ ||295|| samàhartuþ | (UN 10.94) dçùñaþ kvàpi sa màdhavo vraja-vadhåm àdàya kà¤cid gataþ sarvà eva hi va¤citàþ sakhi vayaü so'nveùaõãyo yadi | dve dve gacchatam ity udãrya sahasà ràdhàü gçhãtvà kare gopã-ve÷a-dharo niku¤ja-kuharaü pràpto hariþ pàtu vaþ ||296|| kasyacit || (Sbhv 100) ràdhà-sakhã-vàkyam | adoùàd doùàd và tyajati vipine tàü yadi bhavàn abhadraü bhadraü và tribhuvana-pate tvàü vadatu kaþ | idaü tu kråraü me smarati hçdayaü yat kila tayà tvad-arthaü kàntàre kula-tilaka nàtmàpi gaõitaþ ||297|| ràmacandradàsasya | (UN 8.40) lakùmãü madhya-gatena ràsa-valaye vistàrayann àtmanà kastårã-surabhir vilàsa-muralã-vinyasta-vaktrendunà | krãóà-tàõóava-maõóalena parito dçùñena tuùyad dç÷à tvàü hallã÷aka-÷aïku-saïkula-padà pàyàd vihàrã hariþ ||298|| kasyacit | tatra khecaràõàm uktiþ | mukta-munãnàü mçgyaü kim api phalaü devakã phalati | tat pàlayati ya÷odà nikàmam upabhu¤jate gopyaþ ||299|| dàkùiõàtyasya || taptaü tapobhir anyaiþ phalitaü tad gopa-bàlànàm | àsàü yat kuca-kumbhe nãla-nicolayati brahma ||300|| ÷rã-raghupatyupàdhyàyasya || atha jala-krãóà | jala-keli-tarala-karatala- mukta-punaþ-pihita-ràdhikà-vadanaþ | jagad avatu koka-yånor vighañana-saïghañana-kautukã kçùõaþ ||301|| kasyacit | (UN 15.235) ràdhàsakhãü prati candràvalã-sakhyàþ sàsåya-vàkyam mà garvam udvaha kapola-tale cakàsti kçùõa-svahasta-likhità nava-ma¤jarãti | anyàpi kiü na sakhi bhàjanam ãdç÷ãnàü vairã na ced bhavati vepathur antaràyaþ ||302|| dàmodarasya | (Amaru 55; SKM 2.140.5 ke÷añasya; Smv 86.14; SD 3.105 mada; Da÷a 2.22, etc.; BRS 2.4.165) ràdhà-sakhyàþ sàkåta-vàkyam | yadavadhi gokulam abhitaþ samajani kusumàcitàsana-÷reõã | pãtàü÷uka-priyeyaü tadavadhi candràvalã jàtà ||303|| govardhanàcàryasya | (Aryas 436/531) candràvalãü prati sakhã-vàkyam saujanyena va÷ãkçtà vayam atas tvàü ki¤cid àcakùmahe kàlindãü yadi yàsi sundari punar mà gàþ kadambàñvaãm | ka÷cit tatra nitànta-nirmala-tamaþ-stomo'sti yasmin manàg lagne locanasãmni notpaladç÷aþ pa÷yantã patyur gçham ||304|| govinda-bhaññasya || ÷yàmo'yaü divasaþ payoda-pañalaiþ sàyaü tathàpy utsukà puùpàrthaü sakhi yàsi yàmuna-tañaü yàhi vyathà kà mama | kintv ekaü khara-kaõñaka-kakùatam urasy àlokya sadyo'nyathà ÷aïkàü yat kuñilaþ kariùyati jano jàtàsmi tenàkulà || 305 || karõapårasya || gantavyà te manasi yamunà vartate cet tadànãü ku¤jaü mà gàþ sahaja-sarale và¤julaü mad-vacobhiþ | gacches tatràpy ahaha yadi và mà muràrer udàre kutràpy ekà rahasi muralã-nàdam àkarõayethàþ ||306|| tairabhukta-kaveþ | tarale na kuru vilambaü kumbhaü saüsmçtya mandiraü yàhi | yàvan na mohana-mantraü ÷aüsati kaüsadviùo vaü÷ã ||307|| samàhartuþ || pçùñhena nãpam avalambya kalindajàyàþ kåle vilàsa-muralãü kvaõayan mukundaþ | pràk påraõàt kalasam ambhasi lolayantyà vaktraü vivartayati gopakulàïganàyàþ ||308|| kasyacit || sakhyo yayr gçham ahaü kalasãü vahantã pårõàm atãva-mahatãm anulambitàsmi | ekàkinãü spç÷asi màü yadi nandasåno mokùyàmi jãvanam idaü sahasà puras te ||309|| samàhartuþ || tàü prati kasyà÷cid uktiþ | valgantyà vana-màlayà tava hçtaü vakùojayo÷ candanaü gaõóasthà makarãghañà ca makaràndolena vidhvaüsità | klàntà svaira-taraïga-kelibhir iyaü tanvã ca dhårte tanuþ satyaü jalpasi bhànujàm abhi rase magnàdya harùàd abhåþ ||310|| samàhartuþ || tad-bhartàraü prati sakhã-vàkhyam | subhaga mama priya-sakhyàþ kim iva sa÷aïkaü muhur vilokayasi | yàmuna-pavana-vikãrõa- priya-karajaþ-pi¤jaraü pçùñham ||311|| samàhartuþ || candràvalãü prati tasyà vàkyam kàtyàyanã-kusuma-kàmanayà kim arthaü kàntàra-kukùi-kuharaü kutukàd gatàsi | pa÷ya stana-stavakayos tava kaõñakàïkaü gopaþ sukaõñhi bata pa÷yasi jàta-kopaþ ||312|| samàhartur ime | (UN 3.38) atha nitya-lãlà vçndàvane mukundasya nitya-lãlà viràjate | spaùñam eùà rahasyatvàj jànadbhir api nocyate || tàbhir nitya-vihàram eva tanute vçndàvane màdhavo goùñhàmbhojamukhãbhir itya bhi manàk proce priyàyai haraþ | lãlàratna-rahasyatà vrajapater bhåyasy aho pa÷ya yat tattvaj¤o'pi puràntare ca gamanaü vyàcaùña vaiyàsakiþ || tathà hi pàdme pàrvatyai vyàjahàra haro rahaþ | gogopagopikàsaïge yatra krãóati kaüsahà || atha bhàvini harer mathurà-prasthàne ràdhà-sakhã-vàkyam adyaiva yat pratipad-udgata-candra-lekhà- sakhyaü tvayà vapur idaü gamitaü varàkyàþ | kçùõe gate kusuma-sàyaka tat prabhàte bàõàvaliü kathaya kutra vimokùyasi tvam ||313|| rudrasya || (ST 2.87) prasthànaü valayaiþ kçtaü priyasakhair ajasraü gataü dhçtyà na kùaõam àsitaü vyavasitaü cittena gantuü puraþ | gantuü ni÷cita-cetasi priyatame sarve samaü prasthità gantavye sati jãvita-priya-suhçt-sàrthaþ kim u tyajyate || 314 || amaroþ | (Amaru 31/36; Sbhv 1151; Spd 3424; SKM 2.54.1; Smv 37.19) harer mathurà-prave÷e chàyàpi locana-pathaü na jagàma yasyàþ seyaü vadhår nagara-madhyam alaïkaroti | kiü càpakalayya mathurà-nagare mukundam andho'pi bandhukaradattakaraþ prayàti ||315|| vàõãvilàsasya | tatra pura-strã-vàkyam | asram ajasraü moktuü dhiï naþ karõàyate nayane | draùñavyaü paridçùñaü tat kai÷oraü vraja-strãbhiþ ||316|| tairabhuktasya || sàndrànandam anantam avyayam ajaü yad yogino'pi kùaõaü sàkùàt kartum upàsate pratidinaü dhyànaikatànàþ param | dhanyàs tà vrajavàsinàü yuvatayas tad brahma yàþ kautukàd àliïganti samàlapanti ÷atadhàkarùanti cumbanti ca ||317|| vàhinãpateþ || (SD 6.314a) Extra verse : ànanda-kandam akhila-÷ruti-sàram ekam adhyàtma-dãpam atidustaram a¤janàbham | àkçùya sàndra-kucayoþ parirabhya kàmaü sampràpya gopavanità bata puõya-pu¤jàþ || priyasakhi na jagàma vàma÷ãlaþ sphuñam amunà nàgareõa nandasånuþ | adalita-nalinã-dalaiva vàpã yad ahata-pallava eva kànanàntaþ ||318|| kumàrasya || yàsyàmãti samudyatasya vacanaü visrabdham àkarõitaü gacchan dåram apekùito muhur asau vyàvçtya pa÷yann api | tac chånye punar àgatàsmi bhavane pràõàs ta eva sthitàþ sakhyaþ pa÷yata jãvita-praõayinã dambhàd ahaü rodimi ||319|| rudrañasya | gato yàmo gatau yàmau gatà yàmà gataü dinam | hà hanta kiü kariùyàmi na pa÷yàmi harer mukham ||320|| ÷aïkarasya || yamunà-puline samutkùipan nañave÷aþ kusumasya kandukam | na punaþ sakhi lokayiùyate kapañàbhãra-ki÷ora-candramàþ ||321 || ùaùñhã-dàsasya || yàþ pa÷yanti priyaü svapne dhanyàstàþ sakhi yoùitaþ asmàkaü tu gate kçùõe gatà nidràpi vairiõã ||322|| dhanyasya | (UN 15.169) so'yaü vasanta-samayo vipinaü tad etat so'yaü niku¤ja-viñapã nikhilaü tadàste hà hanta kiü tu nava-nãrada-komalàïgo naloki puùpa-dhanuùaþ prathamàvatàraþ ||323|| sa¤jaya-kavi÷ekharasya || yugàyitaü nimeùeõa cakùuùà pràvçùàyitam | ÷ånyàyitaü jagat sarvaü govinda-viraheõa me ||324|| ÷rã-bhagavataþ || (øikùàùñaka, 7) dalati hçdayaü gàóhodvegaü dvidhà na tu bhidyate vahati vikalaþ kàyo mårcchàü na mu¤cati cetanàm | jvalayati tanåm antardàhaþ karoti na bhasmasàt praharati vidhir marmacchedã na kçntati jãvitam ||325|| (Màlatãmàdhava 9.11, Uttararàmacarita 3.31, Brk; Smv 43.39) bhramaya jaladàn ambhogarbhàn pramodaya càtakàn kalaya ÷ikhinaþ kekotkaõñhàn kañhoraya ketakàn | virahiõi jane mårcchàü labdhvà vinodayati vyathà- makaruõa punaþ saüj¤à-vyàdhiü vidhàya kim ãhase || 326 || etau bhavabhåteþ | (Màlatãmàdhava 9.42, Spd 3453; Smv 43.34) dçùñaü ketaka-dhåli-dhåsaram idaü vyoma kramàd vãkùitàþ kaccàntà÷ ca ÷ilãndhra-kandala-bhçtaþ soóhàþ kadambànilàþ | sakhyaþ saüvçõutà÷ru mu¤cata bhayaü kasmàn mudevàkulà etàn apy adhunàsmi vajraghañità nånaü sahiùye dhanàn ||327|| rudrasya || (SKM 2.55.3, ST 2.60a) seyaü nadã kumuda-badnhukaràs ta eva tad yàmunaü tañam idaü vipinaü tad etat | te mallikà-surabhayo marutas tvam eva hà pràõa-vallabha sudurlabhatàü gato'si ||328|| haribhaññasya || yadunàtha bhavantam àgataü kathayiùyanti kadà madàlayaþ | yugapat paritaþ pradhàvitaþ vikasadbhir vadanendu-maõóalaiþ ||329 || tairabhuktakaveþ || ayi dãnadayàrdra nàtha he, mathurànàtha kadàvalokyase | hçdayaü tvad-aloka-kàtaraü dayita bhràmyati kiü karomy aham ||330|| ÷rã-màdhavendra-purã-pàdànàm | (CC 2.4.197, 3.8.32) prathayati na tathà mamàrtim uccaiþ sahacari vallava-candra-viprayogaþ | kañubhir asura-maõóalaiþ parãte danujapater nagare yathàsya vàsaþ ||331|| ÷rã-raghunàtha-dàsasya | (BRS 2.4.52) cåtàïkure sphurati hanta nave nave'smin jãvo'pi yàsyatitaràü tarala-svabhàvaþ | kiü tv ekam eva mama duþkham abhåd analpaü pràõe÷vareõa sahito yad ayaü na yàtaþ ||332||| ràïgasya | à÷aika-tantum avalambya vilamamànà rakùàmi jãvam avadhir niyato yadi syàt | no ced vidhiþ sakala-loka-hitaikakàrã yat kàla-kåñam asçjat tad idaü kim artham ||333|| hareþ | prasara ÷i÷iràmodaü kaundaü samãra samãraya prakañaya ÷a÷inn à÷àþ kàmaü manoja samullasa | avadhi-divasaþ pårõaþ sakhyo vimu¤cata tat-kathàü hçdayam adhunà ki¤cit kartuü mamànyad ihecchati ||334 || rudrasya || (SKM 2.55.5; ST 2.58e, Smv 40.18) nàyàti ced yadupatiþ sakhi naitu kàmaü pràõàs tadãya-virahàd yadi yànti yàntu | ekaþ paraü hçdi mahàn mama vajra-pàto bhåyo yad induvadanaü na vilokitaü tat || 335 || hari-bhaññasya || pa¤catvaü tanur etu bhåta-nivahàu svàü÷e vi÷antu sphuñaü dhàtàraü praõipatya hanta ÷irasà tatràpi yàce varam | tad-vàpãùu payas tadãya-mukure jyotis tadãyàïgana- vyomni vyoma tadãya-vartmani dharà tat-tàla-vçnte'nilaþ || 336 || ùaõmàsikasya | (Spd 3428; Smv 43.32; Sbhv 1355; UN 14.189) à÷liùya và pàda-ratàü pinaùñu màm adar÷anàn marma-hatàü karotu và | yathà tathà và vidadhàtu lampaño mat-pràõa-nàthas tu sa eva nàparaþ ||337|| ÷rã-bhagavataþ || (CC 3.20.47, UN 13.79) mathuràyàü ya÷odà-smçtyà kçùõa-vàkyam | tàmbålaü sva-mukhàrdhaü carvitam itaþ ko me mukhe nikùiped unmàrga-prasçtaü ca càñu-vacanaiþ ko màü va÷e sthàpayet | ehy ehãti vidåra-sàrita-bhujaþ svàïke nidyàyàdhunà keli-srasta-÷ikhaõóakaü mama punar vyàdhåya badhnàtu kaþ ||338|| tairabhuktasya || atha ÷rã-ràdhà-smçtyà harer vàkyam | yadi nibhçtam araõyaü pràntaraü vàpy apànthaü katham api cirakàlaü puõyapàkena lapsye | avirala-galad-asrair ghaghara-dhvàna-mi÷raiþ ÷a÷imukhi tava ÷okaiþ plàvayiùye jaganti ||339|| tairabhuktakaveþ || uddhavaü prati harer vàkyam | viùayeùu tàvad abalàs tàsv api gopyaþ svabhàva-mçdu-vàcaþ | madhye tàsàm api sà tasyàm api sàcivãkùitaü kim api || 340 || kasyacit || uddhavena ràdhàyàü hareþ sande÷aþ | àvirbhàva-dine na yena gaõito hetus tanãyàn api kùãyetàpi na càparàdha-vidhinà natyà nayo vardhate | pãyåùa-prativedinas trijagatã-duþkha-druhaü sàmprataü premõas tasya guroþ kathaü nu karavai vàï-niùñhatà-làghavam ||341|| keùàücit || àstàü tàvad vacana-racanà-bhàjanatvaü vidåre dåre càstàü tava tanu-parãrambha-sambhàvanàpi | bhåyo bhåyaþ praõatibhir idaü kiü tu yàce vidheyà smàraü smàraü svajana-gaõane kvàpi rekhà mamàpi ||342|| ke÷ava-bhaññàcàryàõàm || vçndàvanaü gacchata uddhavasya vàkyam | iyaü sà kàlindã kuvalaya-dala-snigdha-madhurà madàndha-vyàkåja-tarala-jala-raïku-praõayinã | purà yasyàs tãre sarabhasa-satçùõaü murabhido gatàþ pràyo gopã-nidhuvana-vinodena divasàþ ||343 || da÷arathasya | (SKM 5.11.4 ÷araõasya) pureyaü kàllindã vraja-jana-vadhånàü stana-tañã- tanåràgair bhinnà cabala-salilàbhåd anudinam | aho tàsàü nityaü rudita-galitaiþ kajjala-jalair idànãü yàte'smin dviguõa-mallinàbhån muraripau || 344 || sarvànandasya || idaü tat kàlindã-pulinam iha kaüsàsurabhido ya÷aþ ÷çõvad vaktra-skhalita-kavalaü gokulam abhåt | bhramad-veõu-kvàõa-÷ravaõa-masçõottàra-madhura- svaràbhir gopãbhir di÷i di÷i samudghårõam ani÷am ||345 || moñakasya || (SKM 5.11.5 ke÷añasya) tàbhyo namo vallava-vallabhàbhyo yàsàü guõais tair abhicintyamànaiþ | vakùaþsthale niþ÷vasitaiþ kaduùõair lakùmãpater mlàyati vaijayantã || 346 || kasyacit || vrajadevãkulaü praty uddhava-vàkyam | viyoginãnàm api paddhatiü vo na yogino gantum api kùamante | yad dhyeyaråpasya parasya puüso yåyaü gatà dhyeya-padaü duràpam ||347|| kasyacit || uddhave dçùñe sakhãü prati ràdhà-vàkyam | kalyàõaü kathayàmi kiü sahacari svaireùu ÷a÷vat purà yasyà nàma samãritaü muraripoþ pràõe÷vaãti tvayà | sàhaü premabhidàbhayàt priyatamaü dçùñvàpi dåtaü prabhoþ sandiùñàsmi na veti saü÷ayavatã pçcchàmi no ki¤cana ||348|| ràmacandra-dàsasya || ÷rã-ràdhàü prati uddhava-vàkyam | malinaü nayanà¤janàmbubhir mukhacandraü karabhoru mà kuru | karuõàvaruõàlayo haris tvayi bhåyaþ karuõàü vidhàsyati ||349|| ùaùñhã-dàsasya || (UN 12.30) uddhavaü prati ràdhà-sakhã-vàkyam | hastodare vinihitaikakapolapàler a÷ràntalocanajalasnapitànanàyàþ | prasthànamaïgaladinàvadhi màdhavasya nidràlavo'pi kuta eva saroruhàkùyàþ ||350|| hariharasya || (BRS 3.5.32) ràdhà-sakhyà eva kçùõe sande÷aþ | ni÷candanàni vaõijàm api mandiràõi niùpallavàni ca digantara-kànanàni | niùpaïkajàny api sarit-sarasãkulàni jàtàni tad-viraha-vedanayà na ÷àntam ||351 || tasyaiva || pràõas tvaü jagatàü harer api purà saïketa-veõu-svanàn àdàya vraja-subhruvàm iha bhavàn màrgopade÷e guru | haüho mathurà-niùkuñànila sakhe sampraty api ÷rã-pater aïga-spar÷a-pavitra-÷ãtila-tanus tràtà tvam eko'si naþ ||352|| ràmacandra-dàsasya || ràdhàsakhyà eva kçùõe sande÷aþ | tvad-de÷àgata-màrutena mçdunà sa¤jàta-romà¤cayà tvad-råpàïkita-càru-citra-phalake santarpayantyà dç÷am | tvan-nàmàmçta-sikta-karõa-puñayà tvan-màrga-vàtàyane tanvyà pa¤cama-gãta-garbhita-girà ràtrindivaü sthãyate ||353|| trivikramasya || (Nalacampå 6.23; Smv 44.5) aïge'naïga-jvara-huta-vaha÷ cakùuùi dhyàna-mudrà kaõóhe jãvaþ karaki÷alaye dãrgha-÷àyã kapolaþ | aüse veõã kuca-parisare candanaü vàci maunaü tasyàþ sarvaü sthitam iti na ca tvàü vinà kvàpi cetaþ ||354|| kùemendrasya || (Spd 3474; Smv 44.6; Kavikaõñhàbharaõa 3.2) dçùñe candramasi pralupta-tamasi vyomàïgana-stheyasi sphårjan-nirmala-tejasi tvayi gate dåraü nija-preyasi | ÷vàsaþ kairava-korakãyati mukhaü tasyàþ sarojãyati kùãrodãyati manmatho dçgapi ca dràk candrakàntãyati ||355|| bhãmabhaññasya || (Spd 3480, Smv 44.10; SKM 2.36.1 first two lines somewhat different) asyàs tàpam ahaü mukunda kathayàmy eõãdç÷as te kathaü padminyàþ sarasaü dalaü vinihitaü yasyàþ satàpe hçdi | àdau ÷uùyati saïkucaty anu tata÷ cårõatvam àpadyate pa÷càn murmuratàü dadhad dahati ca ÷vàsàvadhåtaþ ÷ikhã ||356|| ÷àntikarasya | (Smv 44.25; SKM 2.31.1; Srk 553 kasyacit; utpalaràja) uddhåyeta tanå-lateti nalinã-patreõa no bãjyate sphoñaþ syàd iti nàïgakaü malayaja-kùodàmbhasà sicyate | syàd asyàtibharàt paràbhava iti pràyo na và pallavà- ropo vakùasi tat katha kç÷atanor adhiþ samàdhãyatàm || 358 || ànandasya || nivasasi yadi tava hçdaye sà ràdhà vajra-ghañite'smin tat khalu ku÷alaü tasyàþ smara-vi÷ikhais tàóyam ànayoþ ||359 || kasyacit || (Smv 44.11) unmãlanti nakhair lunãhi vahati kùaumà¤calenàvçõu krãóà-kànanam àvi÷anti valaya-kvàõaiþ samutràsaya | itthaü pallava-dakùiõànila-kuhå-kaõñhãùu sàïketika- vyàhàràþ subhaga tvadãya-virahe ràdhà-sakhãnàü mithaþ ||360|| ÷ambhoþ || (SKM 2.30.4 amaroþ; Spd 3489 satkavicandrasya; Smv 44.13; SD 10.79) galaty ekà mårcchà bhavati punar anyà yad anayoþ kim apy àsãn madhyaü subhaga nikhilàyàm api ni÷i | likhantyàs tatràsyàþ kusuma-÷ara-lekhaü tava kçte samàptiü svastãti prathama-pada-bhàgo'pi na gataþ || 361 || ÷acãpateþ || (Spd 3477; Smv 44.20) citràya tvayi cintite tanubhuvà cakre tatajyaü dhanur- vartiü dhartum upàgate'ïguli-yuge bàõo guõe yojitaþ | pràrabdhe tava citra-karmaõi dhanur muktàstra-bhinnà bhç÷aü bhittiü drag avalambya ke÷ava ciraü sà tatra citràyate ||362|| bàõasya || (Smv 44.21 siühalapateþ) tvàm antaþsthirabhàvanà-pariõataü matvà puro'vasthitaü yàvad dorvalayaü karoti rabhasàd agre samàliïgitum | tàvat taü nijam eva deham aciràd aliïgya romà¤citàü dçùñvà vçùñijalacchalena ruditaü manye payodair api ||363|| kasyacit || (Smv 44.22) acchinnaü nayanàmbu bandhuùu kçtaü tàpaþ sakhãùv àhito dainyaü nyastam a÷eùataþ parijane cintà gurubhyo'rpità | adya ÷vaþ kila nirvçtiü vrajati sà ÷vàsaiþ paraiþ khidyate visrabdho bhava viprayoga-janitaü duþkhaü vibhaktaü tayà ||364|| (Amaru 78/110; Sbhv 1407; Smv 44.20; Spd 3486; SKM 2.32.2; Da÷a 4.27) athàsyà eva spraõayerùyaü jalpitam | mukha-màdhurya-samçddhyà parahçdayasya grahãtari prasabham | kçùõàtmani para-puruùe sauhçdakàmasya kà ÷arãrà÷à ||365|| jagannàtha-senasya | atha vrajadevãnàü sotpràsaþ sande÷aþ | vàcà tçtãya-jana-saïkaña-duþsthayà kiü kiü và nimeùa-virasena vilokitena | he nàtha nanda-suta gokula-sundarãõàm anta÷carã sahacarã tvayi bhaktir eva || 366 || kasyacit | atha yathàrtha-sande÷aþ | muralã-kala-nikvaõair yà guru-lajjà-bharam apy ajãgaõat | virahe tava gopikàþ kathaü samayaü tà gamayantu màdhava || 367 || ùaùñhãdàsasya || mathurà-pathika muràrer upageyaü dvàri vallavã-vacanam | punar api yamunà-salile kàliya-garalànalo jvalati || 368 || vãrasarasvatyàþ || (SKM 1.62,5; UN 10.98) atha dvàravatãsthasya harer virahaþ | kalindãm anukåla-komala-rayàm indãvara-÷yàmalàþ ÷ailopàntabhuvaþ kadamba-kusumair àmodinaþ kandaràt | ràdhàü ca prathamàbhisàra-madhuràü jàtànutààþ smarann astu dvàravatã-patis tribhuvanàmodàya dàmodaraþ ||369 || ÷araõasya || (SKM 1.61.2) kàmaü kàmayate na keli-nalinãü nàmodate kaumudã- nisyandair na samãhate mçga-dç÷àm àlàpa-lãlàm api | sãdann eùa ni÷àsu niþsaha-tanur bhogàbhilàùàlasair aïgais tàmyati cetasi vrajavadhåm àdhàya mugdho hariþ || 370 || tasyaiva || (SKM 1.61.3) ratna-cchàyà-cchurita-jaladhau mandire dvàrakàyà rukmiõyàpi prabala-pulakodbhedam àliïgitasya | vi÷vaü pàyàn masçõa-yamunà-tãra-vànãra-ku¤je ràdhà-kelã-parimala-bhara-dhyàna-mårcchà muràreþ ||371|| umàpatidharasya || (SKM 1.61.1; UN 14.184; Jãva and VCT to BRS 2.4.178) nirmagnena mayàmbhasi praõayataþ pàlã samàliïgità kenàlãkam idaü tavàdya kathitaü ràdhe mudhà tàmyasi | ity utsavapna-paramparàsu ÷ayane ÷rutvà giraü ÷àrïgiõo rukmiõyà ÷ithilãkçtaþ sakapataü kaõñha-grahaþ pàtu vaþ ||372|| umàpatidharasya || (SKM 1.53.5,kasyacit) SKM version: nirmagnena mayàmbhasi smara-bhayàd àlã samàliïgità kenàlãkam idaü tavàdya kathitaü ràdhe mudhà tàmyasi | itthaü svapna-paramparàsu ÷ayane ÷rutvà giraü ÷àrïgiõaþ savyàjaü ÷ithilãkçtaþ kamalayà kaõñha-grahaþ pàtu vaþ || kasyacit || atha vçndàvanàdhã÷varã-viraha-gãtam | yàte dvàravatã-puraü muraripau tad-vastra-saüvyànayà kàlindã-taña-ku¤ja-va¤jula-latàm àlàmbya sotkaõñhayà | udgãtaü guru-bàùpa-gadgada-galat-tàrasvaraü ràdhayà yenàntarjalacàribhir jalacarair apy utkam utkåjitam ||373|| aparàjitasya || (SKM 1.58.4 kasyacit; Dhv, Vak 2.59; etc.; UN 14.188) atha vrajadevãnàü sande÷aþ | pàntha dvàravatãü prayàsi yadi he tad devakãnandano vaktavyaþ smara-mohamantra-viva÷o gopyo'pi nàmojjhitàþ | etàþ keli-kadamba-dhåli-pañalair àloka-÷ånyà di÷aþ kàlindã-taña-bhåmayo bhavato nàyànti cittàspadam ||374|| govardhanàcàryasya || (SKM 1.62.2; øçïgàra-prakà÷a, check Srk) te govardhana-kandaràþ sa yamunà-kacchaþ sa ceùñàraso bhàõóãraþ sa vamaspatiþ sahacaràs te tac ca goùñhàïganam | kiü dvàravatã-bhujaïga hçdayaü nàyàti doùair apãty avyàd vo hçdi duþsahaü vraja-vadhå-sande÷a-÷alyaü hareþ ||375 || nãlasya || (SKM 1.62.1) kàlindyàþ pulinaü pradoùa-maruto ramyàþ ÷a÷aïkàü÷avaþ santàpaü na harantu nàma nitaràü kurvanti kasmàt punaþ | sandiùñaü vraja-yoùitàm iti hareþ saü÷çõvato'ntaþpure niþ÷vàsàþ prasçtà jayanti ramaõã-saubhàgya-garva-cchidaþ ||376|| pa¤catantra-kçtaþ || (SKM 1.62.4, UN 15.164) mudàmànaü prati ÷rã-dvàrake÷vara-vacanam mà gà ity apamaïgalaü vraja sakhe snehena ÷ånyaü vacaþ tiùñheti prabhutà yathàbhilapitaü kurv ity udàsãnatà | bråmo hanta mudàma mitra vacanaü naivopacàràd idaü smartavyà vayam àdareõa bhavatà yàvad bhavad-dar÷anam ||377|| hareþ || sva-gçhàdikaü dçùñvà tasya vacanam | tad-gehaü nata-bhitti mandiram idaü labdhàvakà÷aü divaþ sà dhenur jaratã caranti kariõàm età ghanàbhà ghañàþ | sa kùudro muùala-dhvaniþ kalam idaü saïgãtakaü yoùitàü citraü hanta kathaü dvijo'yam iyatãü bhåmiü samàropitaþ ||378|| kasyacit || atha kurukùetre ÷rã-vçndàvanàdhã÷vara-ceùñitam yenaiva såcita-navàbhyudaya-prasaïgà mãnàhati-sphurita-tàmarasopamena | anyan nimãlya nayanaü muditaiva ràdhà vàmena tena nayanena dadar÷a kçùõam || 379 || harasya || (Smv 54.8 utprekùàvallabhasya) ànandodgata-bàùpa-påra-pihitaü cakùuþ kùamaü nekùituü bàhå sãdata eva kampa-vidhurau ÷aktau na kaõñha-grahe | vàõã sambhram-gadgadàkùara-padà saükùobha-lolaü manaþ satyaü vallabha-saïgamo'pi suciràj jàto viyogàyate ||380|| ÷ubhrasya || (SKM 2.132.1 kasyacit; Sbhv 2065 ÷rã-óàmarasya; Smv 54.10 kasyàpi) atha rahasy anunayantaü kçùõaü prati | kiü pàdànte luñhasi vimanàþ svàmino hi svatantràþ ka¤cit kàlaü kvacid abhiratas tatra kas te'paràdhaþ | àgaskàriõy aham iha yayà jãvitaü tad-viyoge bhartç-pràõàþ striya iti nanu tvaü mamaivànuneyaþ ||381|| kasyacit || (SKM 2.47.1 bhàvadevyàþ; Srk 643 vàkkåñasya; Smv 57.14) yaþ kaumàra-haraþ sa eva hi varas tà eva caitra-kùapàs te conmãlita-màlatã-surabhayaþ prau‚hàþ kadambànilàþ sà caivàsmi tathàpi tatra surata-vyàpàra-lãlà-vidhau revà-rodhasi vetasã-taru-tale cetaþ samutkaõühate ||382|| kasyacit (SKM 2.12.3; Spd 3768; Smv 87.9; SD 1.2, CC 2.1.58, 2.13.121, 3.1.78.) priyaþ so'yaü kçùõaþ sahacari kurukùetra-militas tathàhaü sà ràdhà tad idam ubhayoþ saïgama-sukham | tathàpy antaþ-khelan-madhura-muralã-pa¤cama-juùe mano me kàlindã-pulina-vipinàya spçhayati ||383|| samàhartuþ || (Caitanya-caritàmçta, 2.1.76) samàptau maïgalàcaraõam | mugdhe mu¤ca viùàdam atra balabhit kampo gurus tyajyatàü sad-bhàvaü bhaja puõóarãka-nayane mànyàn imàn mànaya | lakùmãü ÷ikùayataþ svayaüvara-vidhau dhanvantarer vàkchalàd ity anya-pratiùedham àtmani vidhiü ÷çõvan hariþ pàtu vaþ ||384|| kasyacit || (Sbhv 84 dàkùiõàtyasya kasyàpi, SKM 1.67.5 puõóarãkasya) yaduvaü÷àvataüsàya vçndàvana-vihàriõe | saüsàra-sàgarottàra- tàraye haraye namaþ || 385 || avilamba-sarasvatyàþ || bhràmyad-bhàsvara-mandaràdri-÷ikhara-vyàghaññanàd visphurat keyåràþ puruhåta-ku¤jara-kara-pràg-bhàra-saüvardhinaþ | daityendra-pramadà-kapola-vilasat-patràïkura-cchedino dor-daõóàþ kalil-kàla-kalmaùa-muùaþ kaüsa-dviùo pàtu vaþ ||386|| yoge÷varasya|| (SKM 1.59.1 kasyacit) jayadeva-bilvamaïgala-mukhaiþ kçtà ye'tra santi sandarbhàþ | teùàü padyàni vinà samàhçtànãtaràõy atra ||387|| lasad-ujjvala-rasastamanà gokula-kula-pàlikàlinã-valitaþ | yad abhãpsitam abhidadyàt taruõa-tamàla-kalpa-pàdapaþ ko'pi ||388|| iti ÷rã-mad-råpa-gosvàmi-samàhçtà padyàvalã samàptà | Extra verses: kçtaü na sukçtaü mayà kçtam aho mahà-duùkçtaü kçtànta-nagare gatir bhavatu me tatra kãdç÷ã | na bho na dinabhoga-dig-bhramaõam asmàt paraü punas tathà kuru yathà tañe tava ghañeta vàso mama || ràdhàdhara-sudhàdhàra- dharàyàdya-rasa-÷riye gopàla-pura-ràj¤àya namaþ pãtàmbaràya te ||