Padmagupta (alias Parimala): Navasahasankacarita Based on the edition by Vamanasastri Islampurakara, Bombay : Govt. Central Book Depot (Bombay Sanskrit Series, 53) Input by Somadeva Vasudeva, 2001 PLAIN TEXT VERSION ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Padmagupta (alias Parimala): NavasÃhasÃÇkacarita ************************************************ prathama÷ sarga÷ avyÃt sa vo yasya nisargavakra÷ sp­Óaty adhijyasmaracÃpalÅlÃm / jaÂÃpinaddhoragarÃjaratna- marÅcilŬhobhayakoÂir indu÷ // PNc_1.1 // jaÂÃhiratnadyutipÃÂalo 'vyÃt sa va÷ ÓaÓÅ ÓaÇkaramauliratnam / ÓrutÃv aÓokÃÇkurakautukena yaæ kartum icchaty acalendrakanyà // PNc_1.2 // kumbhasthalÅ rak«atu vo vikÅrïa- sindÆrareïur dviradÃnanasya / praÓÃntaye vighnatamaÓchaÂÃnÃæ ni«ÂhyÆtabÃlÃtapapallaveva // PNc_1.3 // cak«us tad unme«i sadà mukhe va÷ sÃrasvataæ ÓÃÓvatam Ãvir astu / paÓyanti yenÃvahitÃ÷ kavÅndrÃs trivi«ÂapÃbhyantaravarti vastu // PNc_1.4 // __________________________________________ prÃcÅnakavivarïanam tattvasp­Óas te kavaya÷ purÃïÃ÷ ÓrÅbhart­meïÂhapramukhà jayanti / nist­æÓadhÃrÃsad­Óena ye«Ãæ vaidarbhamÃrgeïa gira÷ prav­ttÃ÷ // PNc_1.5 // pÆrïendubimbÃd api sundarÃïi te«Ãm adÆre purato yaÓÃæsi / ye bhart­meïÂhÃdikavÅndrasÆkti- vyaktopadi«Âena pathà prayÃnti // PNc_1.6 // sarasvatÅkalpalataikakandaæ vandÃmahe vÃkpatirÃjadevam / yasya prasÃdÃd vayam apy ananya- kavÅndracÅrïe pathi sa¤carÃma÷ // PNc_1.7 // divaæ yiyÃsur mama vÃci mudrÃm adatta yÃæ vÃkpatirÃjadeva÷ / tasyÃnujanmà kavibÃndhavasya bhinatti tÃæ saæprati sindhurÃja÷ // PNc_1.8 // __________________________________________ kave÷ ÓÃlÅnatÃdi naite kavÅndrÃ÷ kati kÃvyabandhe tad e«a rÃj¤Ã kim ahaæ niyukta÷ / kiæ vÃlukÃparvatake dhareyam Ãropyate satsu kulÃcale«u // PNc_1.9 // aho mahatsÃhasam etad eva yad varïaïÅyo navasÃhasÃÇka÷ / dÆre paricchedakathà hi satyam etadguïÃnÃm udadher apÃæ ca // PNc_1.10 // bhaktyÃthavÃsyaiva mama prabandhe sÆk«mo 'yam unmÅlati ÓaktileÓa÷ / ullaÇghito yat kapinà payodhi÷ sevÃnubhava÷ sa raghÆdvahasya // PNc_1.11 // samatsare cetasi durjanÃnÃæ na jÃtucit sÆktiguïo guïÃya / nisargak­«ïendravadhÆkapole nirarthaka÷ kuÇkumapattrabhaÇga÷ // PNc_1.12 // kim anyad asyÃÓ caritair n­pasya muktÃvadÃtai÷ k­tamaï¬anÃyÃ÷ / madÅyasÆkter mukulÅbhavantu svabhÃvaÓuddhÃni satÃæ manÃæsi // PNc_1.13 // namo 'stu sÃhityarasÃya tasmai ni«iktam anta÷ p­«atÃpi yasya / suvarïatÃæ vaktram upaiti sadhor durvarïatÃæ yÃti ca durjanasya // PNc_1.14 // ÓrÅsÃhasÃÇkojjvalakÅrtigarbhà mamÃthavà kaæ na haranti vÃca÷ / kasyÃtra lobhÃya na Óuktayas tà muktà hi yÃsÃm udare sphuranti // PNc_1.15 // __________________________________________ pratij¤Ã etÃny avantÅÓvarapÃrijÃta- jÃtÃni tÃrÃpatipÃï¬urÃïi / sampraty ahaæ paÓyata! digvadhÆnÃæ yaÓa÷prasÆnÃny avataæsayÃmi // PNc_1.16 // __________________________________________ atha ujjayinÅvarïanam asti k«itaÆjjayinÅti nÃmnà purÅ vihÃyasy amarÃvatÅva / babandha yasyÃæ padam indrakalpa÷ ÓrÅvikramÃditya iti k«itÅÓa÷ // PNc_1.17 // Ãma¤jugu¤jatkalahaæsapaÇkti- vikasvarÃmbhojaraja÷piÓaÇgà / ÃbhÃti yasyÃ÷ parikhà nitambe saÓabdajambÆnadamekhaleva // PNc_1.18 // prÃkÃravapracchalata÷ ÓarÅram Ãvartya lÅlÃÓayanaæ murÃre÷ / yatrÃntarasthÃyinidhÃnarak«Ãæ vidhÃtum unmagna ivoragendra÷ // PNc_1.19 // pade pade sÃndrasudhojjvalÃni g­hÃïi yà nÃkasadÃæ bibharti / abhyudgatÃnÅva phaïÅndralokam ÃpÆrya tadbhÆmibh­tÃæ yaÓÃæsi // PNc_1.20 // himacchaÂÃhÃribhir aæÓujÃlai÷ prÃlambimuktÃphalajÃlakÃni / vilÃsinÅvibhramamandirÃïi yasyÃæ hasantÅva parasparasya // PNc_1.21 // g­hÃïi yasyÃæ savarÃÇganÃni varÃÇganà rÆpapurask­tÃÇgya÷ / rÆpaæ samunmÅlitasadvilÃsam astraæ vilÃsÃ÷ kusumÃyudhasya // PNc_1.22 // CF. KÃvyaprakÃÓa 10.131a yatrÃnanair eïÃd­ÓÃm abhikhyÃæ sitÃÓmavÃtÃyanapaÇktir eti / ambhoruhair ujjvalahemakÊptair ÃkÃÓagaÇgÃjalaveïikeva // PNc_1.23 // vidhÆyamÃnÃ÷ pavanena yasyÃæ nÅlÃÓmaveÓmÃruïavaijayantya÷ / bhinnäjanaÓyÃmaghanodgatÃnÃæ ta¬illatÃnÃæ dyutim Ãvahanti // PNc_1.24 // udeti kÃntÃmaïimekhalÃnÃæ g­he g­he yatra muhur ninÃda÷ / ÃyÃti yo 'naÇgajayadvipasya madÃvatÃrotsava¬iï¬imatvam // PNc_1.25 // mukhendubhi÷ pauravilÃsinÅnÃæ kapolakÃntyà k­tasaævibhÃga÷ / na yÃti kÃrÓyaæ bahule 'pi yatra vÃtÃyanÃsannatara÷ ÓaÓÃÇka÷ // PNc_1.26 // na pak«apÃtena vadÃmi satyam u«assu yasyÃæ bhavanÃÇganebhya÷ / sammarjanÅbhi÷ parata÷ kriyante visÆtritaikÃvalimauktikÃni // PNc_1.27 // yasyÃm asaÇk«iptad­ÓÃæ stanÃÇke kastÆrikÃpattralatà cakÃsti / ÓarÃsanÃbhyÃsavidhau samÃpte mukteva godhà makaradhvajena // PNc_1.28 // vilÃsinÅsadmalasatpatÃkÃ- paÂäcale käcanakiÇkiïÅnÃm / nirantarair yà raïitair ajasram Ãj¤Ãm ivodgho«ayati smarasya // PNc_1.29 // pratik«aïaæ yà galitÃæÓukÃnÃm anaÇgalÅlÃkalahotsave«u / analpak­«ïÃgurudhÆmabhaÇgyà vÃmabhruvÃm arpayatÅva vÃsa÷ // PNc_1.30 // yatrëÂamÅcandram upeyivÃæsam Ãlambya saudhe«v asamagrakÃntim / keÓÃh­tai÷ ketakagarbhabarhair ÃpÆrayanty ardham arÃlakeÓya÷ // PNc_1.31 // lÅlÃkaÂÃk«e madirek«aïÃnÃæ sammohanÃstrasphuritaæ niveÓya / ratyà saha k­Å¬ati pu«padhanvà yasyÃm aÓokadrumavÅthikÃsu // PNc_1.32 // jÃne jaganmohanakautukena vidhÃya kÆjÃmi«am anyapu«Âai÷ / aharniÓaæ cÆtavane«u yasyÃm adhÅyate mÃnmatham astravedam // PNc_1.33 // dikcakrasaæcÃrimarÅcidaï¬a= cchalena cÃmÅkaratoraïÃnÃm / avaimi dikpÃlapurÅr vijitya yà hemavetragrahaïe niyuÇkte // PNc_1.34 // ullÃsi«u svarïagavÃk«apaÇkter yà raÓmidaï¬e«u vighÆrïamÃnai÷ / bhÃty agravedisphaÂikÃæÓujÃlair dodhÆyamÃnojjvalacÃmareva // PNc_1.35 // yasyÃæ g­haprÃÇganapadmarÃga- raÓmicchaÂÃpÃÂalam antarik«am / ÃliÇgitaæ kiæÓukaÓoïabhÃsà sandhyÃtapeneva sadà vibhÃti // PNc_1.36 // avÃpya yasyÃæ g­hadÅrghikÃccha- vai¬ÆryasopÃnamayÆkhasakhyam / hÃrÅtaÓaÇkÃæ kalahaæsaÓÃvà vÃmabhruvÃæ pratyaham arpayanti // PNc_1.37 // nikÃmam acchai÷ pramadÃkapolair yatrendubimbÃk­tibhi÷ kriyante / svavaktrasaundaryavilokane«u vilÃsino darpaïanirvyapek«Ã÷ // PNc_1.38 // parÃÇmukhÅnÃm api ratnabhittau prasÃdavat tadvadanaæ vilokya / yasyÃæ yuvÃno hariïek«aïÃnÃm alÅkakopaæ sahasà vidanti // PNc_1.39 // kurvanti yasyÃæ kusume«ukeli- Óramonmi«atsvedalavÃs taruïya÷ / kapolakÃlÃgurupattravallÅ- kalmëam ambho g­hadÅrghikÃsu // PNc_1.40 // yasyÃæ samunmÅlati sundarÅïÃæ sà kÃpi saubhÃgyaviÓe«alak«mÅ÷ / vilÃsamuktÃguïavad yad ÃsÃæ sadà priyas ti«Âhati kaïÂhalagna÷ // PNc_1.41 // avaimi gÅtena h­te kuraÇge purandhribhi÷ saudhatalasthitÃbhi÷ / ÓyÃmÃsu yasyÃæ labhate tadaccha= kapolabimbÃnuk­tiæ m­gÃÇka÷ // PNc_1.42 // durgeti sarvatra gatà prasiddhiæ nagendrakanyeva sanÅlakaïÂhà / yà lagnakäcÅvi«ayeïa kÃntiæ siæhÃsanenÃtitarÃæ bibharti // PNc_1.43 // v­ntÃd apÃstair marutà vikÅrïai÷ sugandhibhis tÅrataruprasÆnai÷ / ÓiprÃsarit kÆlatamÃlanÅlà vibhÃti yasyÃ÷ kabarÅlateva // PNc_1.44 // dhÆmena yà naikamukhogatena saæve«ÂyamÃïà paritaÓ cakÃsti / madÃttaratneti samatsareïa k­toparodheva mahÃrïaveïa // PNc_1.45 // vilaÇghayanti Órutivartma yasyÃæ lÅlÃvatÅnÃæ nayanotpalÃni / bibharti yasyÃm api vakrimÃïam eko mahÃkÃlajaÂÃrdhacandra÷ // PNc_1.46 // dhvajÃgralagnena vilambatà kham anekaratnÃæÓukadambakena / yasyÃæ sa caï¬Åpatimaï¬apo 'pi bibharti mÃyÆram ivÃtapattram // PNc_1.47 // purà kila brahmakamaï¬alor yat ÃpÆritaæ puïyatamÃbhir adbhi÷ / dhatte 'tra yà tat tripurÃntakasya ta¬Ãgam ÃdarÓam ivÃÇkadeÓe // PNc_1.48 // yasyÃm anekÃmaraveÓmarÃjir maïidhvajÃgrocchalitair mayÆkhai÷ / likhaty amartyapramadÃkuce«u vicitravarïà iva patralekhÃ÷ // PNc_1.49 // yasyÃæ visÆtrojjhitamekhalÃni tathà ÓukÃvartitasÅtk­tÃni / Óaæsanti saæketam u«assu yÆnÃæ ÓiprÃtaÂodyÃnalatÃg­hÃïi // PNc_1.50 // manoharai÷ kÃmijanasya yasyÃæ nÅrandhraniryanm­ganÃbhigandhai÷ / sacandanai÷ käcanakeliÓailai÷ kucair ivodyÃnabhuvo vibhÃnti // PNc_1.51 // gatÃsu tÅraæ timighaÂÂanena sasaæbhramaæ pauravilÃsinÅ«u / yatrollasatphenataticchalena muktÃrdrahÃseva vibhÃti Óiprà // PNc_1.52 // saæsargam ÃsÃdya vilÃsinÅnÃæ vilÃsaveÓmÃgurudhÆpadhÆmai÷ / baddhÃspadÃ÷ saudhaÓikhÃsu yasyÃæ sugandhi toyaæ jaladà vamanti // PNc_1.53 // satpu«karoddyotitaraÇgaÓobhi- ny amandam Ãrabdham­daÇgavÃdye / udyÃnavÃpÅpayasÅva yasyÃm eïÅd­Óo lÃsyag­he ramante // PNc_1.54 // mÃïikyavÃtÃyanakÃntijÃla- viluptarathyÃtimirotkarÃsu / ÓyÃmÃsu yasyÃæ pramadÃ÷ kathaæ cit saÇketam utkampikucÃ÷ prayÃnti // PNc_1.55 // navÃmbuvÃhapratibimbavatyÃæ yatroccaharmyÃruïaratnabhÆmau / vyaktiæ labhante surasundarÅïÃæ sÃlaktakÃ÷ prÃv­«i pÃdamudrÃ÷ // PNc_1.56 // k­tÃvadhÃnÃtiÓayena manye yà vedhasà madhyamalokaratnam / svaÓilpavij¤Ãnaparaprakar«a- prakÃÓanÃyÃtra vinirmiteva // PNc_1.57 // __________________________________________ atha nÃyakavarïanam rÃjÃsti tasyÃæ sa kulÃcalendra- niku¤javiÓrÃntayaÓastaraÇga÷ / bhÃsvÃn grahÃïÃm iva bhÆpatÅnÃm avÃptasaækhyo dhuri sindhurÃja÷ // PNc_1.58 // nirvyƬhanÃnÃdbhutasÃhasaæ ca raïe v­taæ ca svayam eva lak«myà / nÃmnà yam eke navasÃhasÃÇkaæ kumÃranÃrÃyaïam Ãhur anye // PNc_1.59 // sahelam abhyuddharatà dharitrÅæ magnÃæ dvi«advÃrinidhÃv agÃdhe / yenÃtra nÅtà p­thuvikrameïa vyaktiæ jagaty ÃdivarÃhalÅlà // PNc_1.60 // uddÃmadugdhÃbdhitaraÇgahÃse yasyÃrikÃntÃkucamaï¬alÃni / hÃrÃ÷ patatsäjanabëpapaÇka- kalaÇkabhÅtyeva parityajanti // PNc_1.61 // [VAR 1.61a: #hÃse/lem /conj; #bhÃso /ed, #hÃso] sadya÷ karasparÓam avÃpya citraæ raïe raïe yasya k­pÃïalekhà / tamÃlanÅlà ÓaradindupÃï¬u yaÓas trilokÃbharaïaæ prasÆte // PNc_1.62 // parÃÇmukhenÃpi sadà parasve patyà bhuva÷ sÃgaramekhalÃyÃ÷ / aho yaÓa÷ pÆrvamahÅpatÅnÃm anÃvilaæ yena balÃd viluptam // PNc_1.63 // cittaæ prasÃdaÓ ca manasvità ca bhujaæ pratÃpaÓ ca vasundharà ca / adhyÃsate yasya mukhÃravindaæ dve eva satyaæ ca sarasvatÅ ca // PNc_1.64 // yasyÃpsarobhi÷ parigÅyamÃnam Ãkarïya bÃhvor vijayaprapa¤cam / ÓacÅkucasparÓam ivÃpya dhatte romodgamÃdhyÃsitam aÇgam indra÷ // PNc_1.65 // prasÃdhità yena ca bÃlya eva caturbhir utsÃhavatà catasra÷ / Órutena buddhi÷ prabhutà nayena tyÃgena lak«mÅr vasudhà balena // PNc_1.66 // raïe raïe muktak­pa÷ k­pÃïaæ ya÷ ÓÃtadhÃraæ k­tavÃn k­tÃstra÷ / anekarÃjanyaghaÂÃkirÅÂa- mÃïikyaÓÃïopalapaÂÂikÃsu // PNc_1.67 // bhareïa bhÆme÷ sphuÂam à namantyÃ÷ pÃæsucchaÂÃ÷ Óe«aphaïÃmaïÅnÃm / nyamÅlayan yadvijayaprayÃïe nÃgÃÇganÃnÃæ nayanotpalÃni // PNc_1.68 // anyonyasaæÓle«aviÓÅrïahÃra- cyutena sevÃvasare n­pÃïÃm / kÅrïÃsu muktÃnikareïa yasya kak«yÃsu vÃrapramadÃ÷ skhalanti // PNc_1.69 // Ãk«ipya hÃrÃn nijavikramÃgni- sphuliÇgaÓaÇkÃm anusandadhanti / yenÃrikÃntÃkucamaï¬ale«u gu¤jÃphalÃny ÃbharaïÅk­tÃni // PNc_1.70 // k­pÃïapÃtair dalatÃm arÃti- karÅndrakumbhasthalamauktikÃnÃm / dhÆlicchaÂà mÃæsalayanti yasya samudgatÃny Ãjimukhe yaÓÃæsi // PNc_1.71 // indudyuti÷ kundasitÃn dadhÃnà guïÃn anaÇgotsavavaijayantÅ / yena dvi«Ãæ dÆram anÃyi kaïÂhÃd ekÃvalÅ vÃmavilocanà ca // PNc_1.72 // yasmin vahaty ambudhinemim urvÅm maurvÅkiïaÓyÃmaladÅrghado«ïi / vibhÃvyate pauravarÃÇganÃnÃm madhyaæ paraæ dhÃma daridratÃyÃ÷ // PNc_1.73 // ÃkrÃntadiÇmaï¬alakuntalendra- sÃndrÃndhakÃrÃntaritaæ raïe ya÷ / svarÃjyam astrÃruïamaï¬alÃgro g­hÅtavÃn dÅdhitimÃn ivÃha÷ // PNc_1.74 // ÃkampitÃnÃæ maruteva yasya do«ïÃjibhÆmÃv atidak«iïena / ajÃyatÃripramadÃlatÃnÃæ bëpodabindÆtkarapu«pamok«a÷ // PNc_1.75 // vipak«ah­dbhaÇgak­tà nitÃntam bhrÆlekhayÃku¤citayollasantyà / nÃkÃramÃtreïa parantapasya yasyÃnvakÃri kriyayÃpi cÃpam // PNc_1.76 // doÓcandanÃnokaham Ãpya yasya samullasatsÃndrayaÓa÷prasÆnà / gatÃtiv­ddhiæ lavalÅlateva nibaddhamÆlà paramÃralak«mÅ÷ // PNc_1.77 // k­tÃnatibhya÷ sahasà dadÃti ya÷ sÃmparÃye«v abhayaæ ripubhya÷ / yaÓaÓ ca g­hïÃti tu«ÃrahÃra- m­ïÃlakarpÆraparÃgapÃï¬u // PNc_1.78 // prakÃÓitÃÓaæ parita÷ prajÃnÃæ yasyodayaæ dhÃmanidher vadanti / muktäjanadhvÃntaparigrahÃïi netrÃïi ÓatrupramadÃjanasya // PNc_1.79 // yasya prayÃïe p­tanÃbhareïa pariskhalatsaptasamudramudrà / parasparak«odasamÃkulÃsu dolÃyate bhÆ÷ phaïabh­tphaïÃsu // PNc_1.80 // vibhinnamÃnaæ kamalek«aïÃnÃæ vyaktÃnubhÃvaæ bhuvanatraye 'pi / Ãhur janà dÅrghaguïÃbhirÃmaæ yam ekacÃpaæ kusumÃyudhasya // PNc_1.81 // asaæÓayaæ prÃg as­jad vidhÃtà yam ekam eva trijagadvadÃnyam / kalpadrumÃdÅn atha tais tadÅya- nirmÃïaÓe«ai÷ paramÃïuleÓai÷ // PNc_1.82 // ak­trimatyÃgasamudgatÃni vipakvatÃlÅdalapÃï¬urÃïi / ÃÓÃlatÃnÃæ valaye«u bhartur yaÓÃæsi yasya stabakÅbhavanti // PNc_1.83 // yatra pratÃporjitarÃjacakra- kirÅÂaratnadyuticumbitÃÇghrau / yathÃrthatÃæ yÃti yayÃtipÃï¬u- dilÅpatulyaujasi rÃjaÓabda÷ // PNc_1.84 // ucchindata÷ k«mÃsarasÅæ vigÃhya dharmakriyÃpaÇkajinÅvanÃni / svairapracÃra÷ kaliku¤jarasya yenÃÇkuÓeneva balÃn niruddha÷ // PNc_1.85 // [VAR 1.85c: {kaliku¤jarasya/lem /ed; hyaghaku¤jarasya /k (agha must be masc.)}] ciraæ vibhinnÃ÷ kumudendukunda- bhÃsa÷ samagrà api yatra te te / anyonyam ekatra nivÃsasaukhya- kutÆhaleneva guïà ghaÂante // PNc_1.86 // kÃntyÃnuliptÃni vilocanÃnÃm à pÃÂalÃnÃm atirodanena / sakuÇkumÃnÅva puno bhavanti yasyÃrinÃrÅkucamaï¬alÃni // PNc_1.87 // Óriyi pratÃpe yaÓasi k«amÃyÃæ tyÃge vilÃse vinaye mahimni / kim anyad Ãrohati yasya sÃmyaæ na rantidevo na p­thur na pÃrtha÷ // PNc_1.88 // __________________________________________ sacivavarïanam sÃmrÃjyabhÃrodvahanapragalbho yaÓobhaÂÃkhya÷ sacivo 'sti yasya / svasÆkticaryÃsv apareïa nÃmnà ramÃÇgadaæ yaæ kavayo vadanti // PNc_1.89 // __________________________________________ kularÃjadhÃnÅvarïanam vijitya laÇkÃm api vartate yà yasyÃÓ ca nÃyÃty alakÃpi sÃmyam / jetu÷ purÅ sÃpy aparÃsti tasya dhÃreti nÃmnà kularÃjadhÃnÅ // PNc_1.90 // [VAR 1.90d: {tasya/lem /k/b; yasya /ed}] tasyÃæ sa sÃhasajitÃvanipÃlamauli- ratnÃæÓupallavitakäcanapÃdapÅÂha÷ / deva÷ k«amÃvalayam etad uda¤citaika- lÅlÃtapatrasulabhÃbharaïaæ bhunakti // PNc_1.91 // [VAR 1.91d: {#sulabha#/lem /k; #lalilta# /ed}] iti ÓrÅm­gÃÇkaguptasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye nagarÅnarendravarïano nÃma prathama÷ sarga÷ ************************************************ dvitÅya÷ sarga÷ kadà cil locanÃtithyam ÃptenÃlekhyaveÓmani / sa m­gavyÃvinodena pasp­Óe pÃrthivo bh­Óam // PNc_2.1 // [VAR 2.1: {bh­Óam/lem /k; h­di /ed}] udagraturagÃrƬha÷ sa samaæ rÃjasÆnubhi÷ / girer agacchad vipinam vindhyasyÃvandhyaÓasana÷ // PNc_2.2 // hÃreïÃmalakasthÆla- muktenÃmuktakuntala÷ / phaïÅndrabaddhajÆÂasya Óriyam Ãpa sa dhÆrjaÂe÷ // PNc_2.3 // deva÷ sa vÃrabÃïena nalinÅpatrabandhunà / ÓyÃmajÅmÆtasannaddha÷ käcanÃdrir ivÃbabhau // PNc_2.4 // tasyopari vibho nÅlam Ãtapatraæ vyarÃjata / vÃridher iva pÅtÃmbhaÓ- ÓyÃmalaæ meghamaï¬alam // PNc_2.5 // vyÃdhÆtimuktamarutà vyarucac cÃmareïa sa÷ / bandig­hÃn ni÷Óvasatà yaÓasevÃdibhÆbhujÃm // PNc_2.6 // [VAR 2.6a: {vyÃdhÆti#/lem /ed (not attested); c: {#g­hÃt/lem /ed; #grahÃt /em?}] vyadhÃd ivodgatair dÆraæ cƬÃratnaraÓmibhi÷ / niÓÃkarakuraÇgasya pÃÓam ÃkÃÓavartmani // PNc_2.7 // tasyÃæsayor n­siæhasya hÃrakÃntisaÂÃbhara÷ / uvÃha kaïÂhalagnaÓrÅ- vilÃsahasitaÓriyam // PNc_2.8 // pura÷ pade pade tasya nÃnÃratnÃÇgadatvi«a÷ / racayanti sma sa¤cÃri cÃpaæ prÃcÅnabarhi«a÷ // PNc_2.9 // bhÃti sma kaïÂhÃbharaïa- padmarÃgaprabhÃv­ta÷ / rÃjanyÃsrasara÷snÃta÷ sa bhÃrgava ivÃpara÷ // PNc_2.10 // ruruce sa purastvaÇgat- sitacchatraparampara÷ / velÃnilasamuddhÆta- pheïa÷ patir ivÃrïasÃm // PNc_2.11 // upÃyanÅk­tonnidra- padmaki¤jalkasaurabha÷ / tam asevata samrÃjaæ vindhyadÆta ivÃnila÷ // PNc_2.12 // tadaÓvÅyakhurotkhÃtai÷ pÃæsukÆÂair ajÃyata / puna÷ prasabhavardhi«ïu- vindhyaÓaÇkÃkulaæ jagat // PNc_2.13 // sahemaÓ­ÇkhalÃ÷ ÓvÃna÷ ÓvetÃs tasyÃgrato yayu÷ / vahanta÷ sata¬iddÃma- ÓÃradÃmbudharaÓriyam // PNc_2.14 // tatas turagahe«Ãbhi÷ pattikolÃhalena ca / ajÃyanta bhayodbhrÃnta- ÓvÃpadà vindhyabhÆmaya÷ // PNc_2.15 // rabhasÃk­«Âakodaï¬aæ karïapÆrÅk­tek«aïÃ÷ / tam anaÇgam ivÃpaÓyan vanÃnte vanadevatÃ÷ // PNc_2.16 // mayi goptari coro 'yam abalÃlocanaÓriya÷ / itÅva mumuce tena k­«ïasÃre ÓilÅmukha÷ // PNc_2.17 // sa citravarïavicchitti- hÃriïor avanÅpati÷ / ÓrÅhar«a iva saæghaÂÂaæ cakre bÃïamayÆrayo÷ // PNc_2.18 // camarÅïÃæ Óarotk­ttai÷ sa vÃladhibhir ujjvalam / parito vyadhitÃraïyaæ svayaÓa÷stabakair iva // PNc_2.19 // Ãhuta iva sÃÂopaæ lÃÇgÆlasphoÂani÷svanai÷ / abhyadhÃvad abhivyÃghrÃn Ãgrata÷ kautukena sa // PNc_2.20 // vidhitsur Ãtmana÷ Óauryam asÃmÃnyam ivÃdadhe / sa ÓarÃn puï¬arÅke«u puï¬arÅkÃyatek«aïa÷ // PNc_2.21 // tais tasya bÃhuvÅryeïa d­«Âena vrŬitair iva / tatyaje vikramaspardhà pura÷ paÓcÃt tu jÅvitam // PNc_2.22 // k«iter ekÃtapatrÃyÃ÷ sa patir matsarÃd iva / udagrapuï¬arÅkatvaæ na sehe vindhyabhÆbh­ta÷ // PNc_2.23 // araïyamahi«air dÆraæ tasmÃt sÃyakavar«iïa÷ / apasasre vikÅrïÃæÓos tamobhir iva bhÃsvata÷ // PNc_2.24 // mahÃmahi«ani«pe«akeli÷ pÃram agÃd dvayo÷ / rÃj¤as tasyÃticaï¬asya caï¬ikÃcaraïasya ca // PNc_2.25 // ÓaradÅva prasarpantyÃæ tasya kodaï¬aÂÃÇk­tau / vinidraj­mbhitaharir vindhyodadhir ajÃyata // PNc_2.26 // aÓe«abhuvanakhyÃta- vikrame 'vyaktavikramai÷ / darpÃn mumucire tasmin tiryakkesaribhir d­Óa÷ // PNc_2.27 // sa te«Ãæ sahajodagra- Óauryasa¤cÃravÅthi«u / mattebhamauktikottaæsÃn na sehe nakhaÓukti«u // PNc_2.28 // yÆthe mahÃvarÃhÃïÃæ gate tadbÃïagocaram / cirÃt palvalamustÃnÃæ santÃna÷ svastimÃn abhÆt // PNc_2.29 // samadakro¬adaæ«ÂrÃbhi÷ k­ttÃbhi÷ kautukena sa / sthalÅr vyadhita vindhyasya vikÅrïendukalà iva // PNc_2.30 // asairibham asÃraÇgam avÃrÃham akesari / k«aïÃd vanam aÓÃrdÆlam ÃttacÃpaÓ cakÃra sa // PNc_2.31 // alaæ prah­tya bhÆpÃla sattve«v anaparÃdhi«u / itÅva sa÷ khagÃrÃvair nya«edhi vanarÃjibhi÷ // PNc_2.32 // asevanta samÅrÃs tam anastam­gayÃÓramam / surataÓrÃntaÓabarÅ- kabarÅmÃlyacumbina÷ // PNc_2.33 // __________________________________________ sacivavarïanam athendracÃpalalitaæ sa¤carantam itas tata÷ / amandam­gayÃsaÇga÷ sa÷ kuraÇgam alokata // PNc_2.34 // so 'pi taæ valitagrÅva÷ k«aïaæ sthitvà dadarÓa ca / nirantaralatÃpu¤jaæ vindhyaku¤jaæ viveÓa ca // PNc_2.35 // tatas turagam uts­jya vis­jyÃnuplavÃn api / tam anviyÃya sÃraÇgaæ sÃraÇgÃyatalocana÷ // PNc_2.36 // devo ramÃÇgadenÃtha sa÷ ÓriyevÃnvagamyata / chÃyà nivartate jÃtu na tu tasyai«a bhÆpate÷ // PNc_2.37 // m­gÃnusÃrÅ vicarann ÃttacÃpo vane vane / lÅlÃæ kirÃtave«asya sa÷ prapede pinÃkina÷ // PNc_2.38 // dÆrÃd eva sa tenÃtha Óaravyatvam anÅyata / svanÃmadheyasya cihnasya hemapuÇkhasya patriïa÷ // PNc_2.39 // ÓilÃbhedak«amenÃpi kim api Ólathamu«Âinà / abhÆd viddha÷ sa÷ sÃraÇgas tena tvaci ca marmaïi // PNc_2.40 // [VAR 2.40a: {ÓilÃbheda#/lem /ed; sirÃbheda /em?}] sa÷ ÓarÃpÃtabhÅtena manaso 'py atiraæhasà / atidÆraæ kuraÇgeïa ninye rÃma ivÃpara÷ // PNc_2.41 // tena vindhyÃÂavÅmadhye dhÃvan nÅrandhravÅrudhi / utpatann utpatann eva sa kevalam alak«yata // PNc_2.42 // d­Óà vanasthalÅ÷ kurvan vikÅrïendÅvarà iva / javÃd dÆram atikrÃntaæ taæ k«itÅÓas tadaik«ata // PNc_2.43 // tatas tirohite tasminn asamÃptakutÆhala÷ / svabÃïa iva sa prÃpa p­thivÅæ durvilak«atÃm // PNc_2.44 // daÓanajyotsnayà kurvan latÃ÷ stabakità iva / iti pÃrÓvagataæ smitvà sa jagÃda ramÃÇgadam // PNc_2.45 // [VAR 2.45a: {#jyotsnayÃ/lem /em; #jotsnayà /ed}] __________________________________________ ramÃÇgadÃya m­gavarïanam ayaæ tulitapaulomÅ- kÃntakÃmukavigraha÷ / m­go d­ggocaraæ kaccit- gatas tava ramÃÇgada! // PNc_2.46 // tadvadhÆsvakaranyasta- citrapatralatÃÇkita÷ / asau vihÃrahariïa÷ kiæ syÃd analasÃrathe÷ // PNc_2.47 // api d­«Âà tvayaitasya kaïÂhe kanakaÓ­ÇkhalÃ? / churitasyendracÃpena meghasyeva ta¬illatà // PNc_2.48 // m­gajÃtir apÆrveyaæ sarvathà vasudhÃtale / sambhavaty amarÃdrau và bhuvane và phaïÃbh­tÃm // PNc_2.49 // asyÃkhaï¬alakodaï¬a- kÃnti carmÃtipÃvanam / gajap­«Âhe nidhÃsyÃmi mahÃsamaraparvasu // PNc_2.50 // yan nimajjati macceta÷ kutÆhalarasormi«u / mÃrgam anve«Âum etasya tad ehi prayatÃvahe // PNc_2.51 // ity uktvà virate tasmin paramÃramahÅbh­ti / Æce ramÃÇgadenaivam avÃpyÃvasaraæ vaca÷ // PNc_2.52 // __________________________________________ ramÃÇgadak­to m­gÃnusaraïani«edha÷ krudhevÃdhijyacÃpena varïasaÇkaradarÓinà / tvayai«a citrasÃraÇgo deva dÆram anudruta // PNc_2.53 s // aÓÆnyÃ÷ suragandharva- siddhavidyÃdharoragai÷ / imà navanavÃÓcarya- nidhayo vindhyabhÆmaya÷ // PNc_2.54 // viramÃtyÃdara÷ ko 'yaæ kuraÇgÃnve«aïe tava / na dhÃvanty arthariktÃsu kriyÃsu tvÃd­ÓÃæ dhiya÷ // PNc_2.55 // m­gayÃsaktacittasya tavÃtra vicari«yata÷ / pathi locanayor e«a puno 'py Ãpati«yati // PNc_2.56 // Óara÷ saæhriyatÃm e«a dhanur apy avatÃryatÃm / Óe«Ã ca svastimaty astu deva ÓvÃpadasantati÷ // PNc_2.57 // daÓà dinasya tÅvreyaæ yad ayaæ bhagavÃn ravi÷ / k­«ïasyorasi pu«ïÃti nabhasa÷ kaustubhaÓriyam // PNc_2.58 // nihate«u tvayà deva sattve«u vyathità iva / età vahanti santÃpam atÅvÃraïyabhÆmaya÷ // PNc_2.59 // amÅbhir bÃlavÃnÅra- viÂape«v agataklamai÷ / kapi¤jalair ita÷ paÓya sahasaiva nilÅyate // PNc_2.60 // arkÃæÓuglapitair ebhir ito 'py Ãlikhitair iva / rÃjajambÆniku¤je«u paÓya puæskokilai÷ sthitam // PNc_2.61 // ÃhlÃdahetu÷ snigdheyam ito vanyena dantinà / paÓya nÅpataroÓ chÃyà savaÓena ni«evyate // PNc_2.62 // navÃmbudharanÅlo 'yaæ dÃvadhÆmalatodgama÷ / nÅlakaïÂhair itas tar«Ãt sotkaïÂhair avalokyate // PNc_2.63 // anayà vidrumastamba- bhaÇgapiÇgalayà d­Óà / ita÷ palvalapaÇkÃnto vyaktim abhyeti sairibha÷ // PNc_2.64 // [VAR 2.64c: {#paÇka#/lem /em;paÇkta# /ed}] kaÂhorÃtapataptasya rÃjahaæsasya samprati / narendra nalinÅpatram ÃtapatrÅbhavaty ada÷ // PNc_2.65 // mukham aÓvarajachanna- kapolaphalakadyuti / deva danturayanty ete tavÃpi svedabindava÷ // PNc_2.66 // tad atra kusumasmere ni÷svanatsamadÃlini / vinÅyatÃæ latÃku¤je tvayai«a m­gayÃÓrama÷ // PNc_2.67 // api svacchajalà deva kalahaæsÃÇkasaikatà / varÃhotkhÃtam­tsneyaæ pura÷ pu«kariïÅ tava // PNc_2.68 // tvÃm ivÃrkakaraklÃntam ÃkÃrayitum etayà / ayam ÃdhÆtakahlÃra- kalika÷ pre«ito 'nila÷ // PNc_2.69 // latÃpu«potkarai÷ kÅrïo mÃrgo 'yam avagÃhyatÃm / ito vanyebhamuktÃbhir imÃ÷ Óarkarilà bhuva÷ // PNc_2.70 // ity ukte mas­ïaæ tena n­pasya padam Ãdadhe / smitaæ sarasvatÅratna- paryaÇke dantavÃsasi // PNc_2.71 // yaÓobhaÂopadi«Âena gatvà ki¤cid ivÃdhvanà / prÃpa pu«kariïÅtÅram avantitilako 'tha sa÷ // PNc_2.72 // karÃd anucaras tasya sÃndrasvedajalÃÇgule÷ / madhur manobhavasyeva saÓaraæ cÃpam Ãdade // PNc_2.73 // __________________________________________ atha snÃnÃdivarïanam tata÷ snÃnecchayà sp­«Âo vis­«ÂaÓyÃmaka¤cuka÷ / sa reje meghanirmukta÷ paryÃpta iva candrama÷ // PNc_2.74 // pram­«tam­gayÃreïu tanmukhaæ pÃrÓvavartinà / ruruce mÃrutÃk«ipta- parÃgam iva paÇkajam // PNc_2.75 // nisargalalità tasya vimuktÃlaÇk­tis tanu÷ / lateva pÃrijÃtasya paryastastabakÃbhavat // PNc_2.76 // svedanunnÃÇgavarïasya sarasÅm avagÃhata÷ / vanyasyevÃbhavat tasya ÓrÅ÷ paryantavisarpiïÅ // PNc_2.77 // [Only in K; ed. reads: svedabhinnÃÇgarÃga÷ sa sarasÅæ tÃm agÃhata | madasiktataÂÃghÃtadhÆlir vanya iva dvipa÷}] sa tasyÃæ dÆravik«ipta- vihagaÓreïimekhala÷ / vijahÃra yathÃkÃmaæ vilÃsakusumÃyudha÷ // PNc_2.78 // uvÃha visphurannÃla- kaïÂakacchadmanÃpi sà / tadaÇgaya«ÂisparÓena roma¤cam iva padminÅ // PNc_2.79 // tatas taraÇganirdhautam adhyÃsya sa ÓilÃtalam / yaÓa÷snapitadiksÅmà deva÷ sasnau yathÃvidhi // PNc_2.80 // tasyÃviralamattÃli- ni÷svanacchadmanà vane / agÅyateva devasya latÃbhi÷ snÃnakautukam // PNc_2.81 // [VAR 2.81d: {#kautukam/lem /k; #maÇgalam /ed}] so dÆrodastaparyasta- sapu«pasaliläjali÷ / jagattamo'pahaæ jyotis trayÅmayam upasthita÷ // PNc_2.82 // tam Ãnarca sa rÃjendur maulau yasyendulekhayà / kriyate svardhunÅbÃla- m­ïÃlaÓakalabhrama÷ // PNc_2.83 // dhanyà hi tà vanalatà yatphalÃny ajahÃra sa / kÃryata÷ sad­ÓÅ tÃsÃæ samudraraÓanà mahÅ // PNc_2.84 // nipÅya nikhilavyakta- rÃjacihnena pÃïinà / upÃsp­Óat sa cÃmbhoja- ki¤jalkakapiÓaæ paya÷ // PNc_2.85 // nÅlÃtapatramitreïa patreïÃmbujinÅbhuvà / nivÃrito«ïa÷ saÓrÅkaæ latÃku¤jaæ jagÃma sa // PNc_2.86 // saparÃge viÓaÓrÃma kusumaprastare ca sa / lak«mÅkucÃÇgarÃgeïa bhinne Óe«a ivÃcyuta÷ // PNc_2.87 // ramÃÇgado 'pi nirvartya tvarayà kiæ cid Ãhnikam / avÃptasevÃvasara÷ paryupÃsta viÓÃmpatim // PNc_2.88 // so bh­Çgadhvaninà supto vipa¤cÅnÃdabandhunà / tamÃlapallavais tena kiæ cit kiæ cid avÅjyata // PNc_2.89 // nidrÃg­hÅtanirmukta- locano 'tha jahÃra sa / ghanachÃyÃv­tavyakta- bhÃsvato nabhasa÷ Óriyam // PNc_2.90 // pÅnÃæsataÂasaæÓli«Âa- pu«pakesaraÓobhinà / u«a÷sÃkalpakeneva ÓayanÅyam amucyate // PNc_2.91 // __________________________________________ punar m­gayÃvihÃra÷ cakÃra ca padaæ citra÷ sa m­gas tasya cetasi / lagnaæ hi kim api kvÃpi k­cchrÃd Ãk­«yate mana÷ // PNc_2.92 // prasÃdah­dyÃlaÇkÃrais tena mÆrtir abhÆ«yata / atyujjvalai÷ kavÅndreïa kÃlidÃsena vÃg iva // PNc_2.93 // jagÃhe sa mahÃraïyam aæsÃsaktadhanurlata÷ / upo¬haÓaÓabh­llekha÷ sÃyam abdhim ivÃryamà // PNc_2.94 // tasmin kusumakirmÅra- tale ca vicacÃra sa / sphurannak«atraÓabale nabhasÅva niÓÃkara÷ // PNc_2.95 // m­gÃnugamanirbandho na jagÃmÃsya mandatÃm / maithilÅramaïasyeva vipine p­thivÅpate÷ // PNc_2.96 // __________________________________________ niÓÃtikramaïam tata÷ papÃta jaladhau virocanaphaïÃmaïi÷ / dinÃher nÅyamÃnasya balÃtkÃragarutmatà // PNc_2.97 // Óanai÷ Óanair atha vyomni m­gÃÇka÷ padam Ãdadhe / saÓaÇka iva bhÆpÃlÃn m­gayÃsaktacetasa÷ // PNc_2.98 // ramÃÇgadÃst­tasnigdha- pallavaprastare tata÷ / vane rÃjendunà ninye tenendutilakà niÓà // PNc_2.99 // atha mukharakhagÃpanÅtanidra÷ kvacid api padmasarasy upÃsya sandhyÃm / puno 'pi tam avek«ituæ niÓÃnte n­patir iye«Âa m­gaæ m­gendrakalpa÷ // PNc_2.100 // [VAR 2.100c: {niÓÃnte/lem /k; vanÃnte /ed}] pa¤caikena smara iva ÓarÃn pÃïinà hemapuÇkhÃn anyenorvÅvijayi ca dhanu÷ sÃhasÃÇkaæ dadhÃna÷ / deva÷ sa atha vyavaharad ari«u nyastapÃda÷ pikÃlÅ- nŬanya¤canniculanicayaÓyÃmalÃsu sthalÅ«u // PNc_2.101 // iti ÓrÅm­gÃÇkaguptasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye citram­gÃvalokano nÃma dvitÅya÷ sarga÷ ************************************************ tritÅya÷ sarga÷ atha bahu carato 'sya cÃpapÃïeÓ cakitavalanm­gayÆthavÅk«itasya / vanabhuvi sulabha÷ pariÓramo 'bhÆn na tu hariïa÷ sa h­tendracÃpaÓobha÷ // PNc_3.1 // dhanu«i tanubharaæ nidhÃya kiæcit taruïatamÃlavane vinÅtakheda÷ / m­garudhirakalaÇkitena deva÷ samavi«ameïa pathà pura÷ pratasthe // PNc_3.2 // [VAR 3.2c: {#kalaÇkitena/lem /k/b; #lavÃÇkitena /ed}] __________________________________________ vindhyakandarapraveÓa÷ atha sa caÂula«aÂpadopagÅtaæ vanagajadÃnasugandhigandhavÃham / parisaram abhin­ttanÅlakaïÂhaæ nyaviÓata vindhyanagendrakandarasya // PNc_3.3 // caÂulak­takacagraha÷ sa gacchan vanalatayà parihÃsalolayeva / narapatir avaÓa÷ k­ta÷ sa kÃmaæ viyati mukhendum uda¤cayÃæ cakÃra // PNc_3.4 // [VAR 3.4a: {caÂula#/lem /ed; catura# /ed}] namad avanipati÷ pati÷ prajÃnÃm ayi! capale nu vik­«yate kace«u / virama muhur itÅva manyugu¤jad- dhvanibhir asÃv alibhir latÃbhyadhÃyi // PNc_3.5 // [VAR 3.5c: {manyu#/lem /conj; ma¤ju# /ed}/var{gu¤jad/lem /k; mukta /ed}] katicidalinipÅtadhÆpagandhÃn anativilambiparÃrdhyamauliratnÃn / tvaritam atha ramÃÇgado 'sya keÓÃn vipinalatÃviÂapÃntarÃc cakar«a // PNc_3.6 // __________________________________________ haæsadarÓanam n­patir atha tadonmukhaÓ carantaæ jhaÂiti sitacchadam ambare dadarÓa / dadhatam adhigatÃæ kuto 'pi ca¤cvà bisalatikÃm iva tÃrahÃralekhÃm // PNc_3.7 // vikasitakumudacchadÃvadÃte tatanibh­te patatÃæ tatÅ dadhÃnam / viracayitum upÃyanaæ n­pendor navaghaÂite iva dantapatralekhe // PNc_3.8 // citam atanu visarpatà samantÃt kiraïalatÃnikareïa hÃraya«Âe÷ / sitamaïimayasÆcinirmitasya sthitam iva jaÇgamapa¤jarasya madhye // PNc_3.9 // taralamaïirucÃv­taæ prak­tyà vidalitavidrumakandakäcituï¬am / praïayanihitapÃdayÃvakÃÇkaæ kamalavanasthitilolayeva lak«myà // PNc_3.10 // caraïayugatale vibhÃtakÃla- sphuÂitajapÃkusumÃbhitÃmrabhÃsi / svayam iva nalinÅvanaprasÆte÷ paricayata÷ k­takÃntisaævibhÃgam // PNc_3.11 // pratipadam atidÅrghahÃrabhÃrÃt avanamadunnamayantam uttamÃÇgam / Óirasi nipatato nikÃmam u«ïÃn ahimaruca÷ kiraïÃn ivotk«ipantam // PNc_3.12 // viv­tamukhadh­tasya ni«patadbhis taralamaïer aruïasya kÃntileÓai÷ / aviratam aravindav­ndapÅtÃn madhup­«atÃn iva bhÆyasodvamantam // PNc_3.13 // parikhacitam ayatnapÆritÃÓair aviralamauktikadÃmaraÓmijÃlai÷ / yaÓa iva parabhÆtabh­tÃæ niruddhya prasabham upÃh­tam Ãtmano yaÓobhi÷ // PNc_3.14 // abhinavabisaÓaÇkayÃpah­tya sphaÂikamayÅm asamak«am ak«amÃlÃm / vihagam iva vimÃnahaæsapaÇkter vighaÂitam ekataraæ caturmukhasya // PNc_3.15 // cyutam iva sitacÃmaraæ maghone÷ Óramaja¬avÃravilÃsinÅkarÃgrÃt / apah­tam iva lolapatrajÃlaæ surasarita÷ pavanena puï¬arÅkam // PNc_3.16 // harahasitasitaæ divÃpi kÃnti- stabakam ivÃpatitam sudhÃkarasya / api patitam ivÃntarik«apÅlor maghavadibhasya vilÃsakarïaÓaÇkham // PNc_3.17 // [SYNTAX: kulakam] sa ca pariïatalodhradhÆliÓuklas taralam avantipateÓ cakÃra ceta÷ / kisalayam iva bÃlacandanasya stimitagatir malayÃcalendravÃta÷ // PNc_3.18 // __________________________________________ nÃyakavarïanam avadad atha vibuddhapuï¬arÅka- pratimam upÃntacare nidhÃya cak«u÷ / daÓanamaïimayÆkhabhinnavarïÃæ girim iti mÃlavarÃjapÆrïacandra÷ // PNc_3.19 // surabhikusumacumbinÃvanamrÃm alipaÂalena latÃm imÃæ vinà me / khagam amum upadarÓayet ka evaæ gaganaramÃpatipäcajanyam anya÷ // PNc_3.20 // smaravarakarihastaÓÅkarÃïÃm vidadhati rucayo navahÃramauktikÃnÃm / vidadhati rucayo 'sya canncukoÂau kavalitabÃlam­ïÃlasÆtralÅlÃm // PNc_3.21 // ayi! kathaya sitacchada÷ kva cÃyaæ vananalinÅpulinÃntabaddhavÃsa÷ / avanipatikalatrakaïÂhayogya÷ kva ca ÓaÓibandhur anargha e«a hÃra÷ // PNc_3.22 // vanabhuvipatita÷ kuto 'yam asyÃæ katham ayam asya mukhÃtithitvam Ãpta÷? / guruvibhavapadasya kasya và syÃd ayam iti me na paricchinatti ceta÷ // PNc_3.23 // ayam ucitatara÷ phaïistriyo và kucakalaÓÃntaramartyayo«ito và ? / niyatam udadhim udram Åd­ÓÃni k«ititalam ÃbharaïÃni na sp­Óanti // PNc_3.24 // kim aparam anugamya e«a haæsa÷ Óramaja¬apak«atirÃvayor vanÃnte / ayi! yad ayam avÃmanasya bhÆmir mukhadh­tahÃralata÷ kutÆhalasy // PNc_3.25 a // __________________________________________ ramÃÇgadavÃkyam iti viratavacasy udÅrya tasmin k­tini n­pe paramÃravaæÓaketau / sphuradadharavikÅrïadantakÃnti- prasaram idaæ jagade ramÃÇgadena // PNc_3.26 // ja¬arucir api rocate na kasmai katham api dÅrghaguïena labdhasaÇga÷ / naravara yad anena hÃradÃmnà tava pataga÷ sp­haïÅya e«a jÃta÷ // PNc_3.27 // upavana iva sambhava÷ kadÃcin n­pa ghaÂate vipine 'pi hÃraya«Âe÷ / yad asurasuranÃgarÃjakanyà iha viharanti nagendrakandare«u // PNc_3.28 // Óakunir ayam ito digantalagnair anupamamauktikanirgatair mayÆkhai÷ / tava viracayatÅva sÆtrapÃtaæ suk­tanidhÃna! bhavi«yata÷ Óubhasya // PNc_3.29 // drutam ayam anugamyatÃm idÃnÅm anugamanena yato 'sya hÃralÃbha÷ / phalam adhikam ato 'pi na÷ kadÃcit kim api bhaved ayam asya hetu÷ // PNc_3.30 // taruviÂapalatÃntareïa gacchan bhuvam abhajan bahumuktameghavartmà / ayam atiguruhÃrabhÃrajÃtÃæ Óramaja¬atÃmalam Ãtmano vyanakti // PNc_3.31 // nayanapatham ayaæ yathà tavÃrÃt tvam api tathÃsya sitacchadasya yÃta÷ / avanitalam­gÃÇka! yad vanÃntaÓ cakitam ivÃyam itas tata÷ prayÃti // PNc_3.32 // niculavanam atÅtya vartate 'yam purata imÃm ayam abjinÅm upeta÷ / navajaladharaÓaÇkayeva ÓaÇke taruïatamÃlavanÃdito niv­tta÷ // PNc_3.33 // kisalayakalitäjaliæ tvarÃvÃn ayam upasarpati nÅlasinduvÃram / k«aïam ayam iha bÃlacÆtamaulau vicakilamÃlyavilÃsam ÃdadhÃti // PNc_3.34 // ayam abhinavakarïikÃraya«Âiæ jhaÂiti ghanastabakastanÅm upaiti / ayam aticapalo nisargaraktÃæ sthalanalinÅm avadhÅrya deva! yÃta÷ // PNc_3.35 // ayam iha hi latÃm upaiti kaundÅæ kusumavatÅæ navamÃdhavÅæ vilaÇghya / kvaïadalivalayÃsu nÃsu tena skhalitam ita÷ sahakÃrama¤jarÅ«u // PNc_3.36 // abhisarati vanasthalÅm ivaitÃæ madanavatÅmayamƬhakÃmilÅla÷ / sphuradatanuÓilÅmukhasya cÃgre vicarati karïe ivÃyam arjunasya // PNc_3.37 // Óramam apaharatas tanÆrmivÃtair ayam atithir vanapalvalasya jÃta÷ / tarutati«u tirohito 'yam etÃsv ayam aravindavanÃd ivojjihÅte // PNc_3.38 // kurabakavanata÷ kadambarÃjiæ vrajati tato mucakundakÃnanÃni / iti nagam avagÃhate sahÃras tvam iva dhrtaklama e«a rÃjahaæsa÷ // PNc_3.39 // kuru vijayam ito mamÃrpya etad dhanur adhunà sasuvarïapuÇkhabÃïam / yad ayam itagatir gato 'tidÆraæ jalapataga÷ saha na÷ kutÆhalena // PNc_3.40 // __________________________________________ haæsÃnugamanam iti kathayati cÃpam arpayitvà samam i«ubhi÷ sa ramÃÇgade narendras / patagam anu tam ÃttahÃraæ harati na kaæ navavastusaæprayoga÷ // PNc_3.41 // ­ju tam atha vihÃyasà vrajantam rabhasavaÓÃd anugacchato n­pasya / samajani bh­Óam Ãyato 'sya panthÃs taruviÂapÃvaÂavarjanena vakra÷ // PNc_3.42 // n­patir anuyayau vane vihaÇgaæ n­patim abhi praïayÅ ramÃÇgado 'pi / Órutam iva viÓadaæ Óucir viveka÷ k­tini vivekam ivÃntara÷ prasÃda÷ // PNc_3.43 // atha kamalasarastaraÇgadolÃ- calayavilolarathÃÇganÃmayugmam / madakalakalahaæsanÃdak­«Âa÷ ÓramaviveÓa÷ sa÷ sitacchada÷ prapede // PNc_3.44 // vilulitakabarÅkalÃpamÃlyà m­dunavaÓaivalamekhalà vahantya÷ / ratiraïam avasÃya yatra nityaæ saha ramaïair amarÃÇganà ramante // PNc_3.45 // salilagatadhiyÃtha tena dÆrÃt sa gurur amucyata ni÷sahena hÃra÷ / ja¬ah­tah­dayÃ÷ kiyac ciraæ và guïamahatÃm iha bhÃram udvahanti // PNc_3.46 // sa ca vitatamarÅcica¤culekho vigalitahÃralatÃmi«eïa haæsa÷ / pariïatabisakÃï¬abhaÇgapÅtaæ paya iva vist­tadhÃram ujjagÃra // PNc_3.47 // atha kanakam­ïÃlikÃyugasya dyutinicayena citaæ visarpatÃdha÷ / aÓiÓiramahaso visÃriïà khe valayitam aæÓulatÃkadambakena // PNc_3.48 // taÂabhuvi tam apaÓyad Ãpatantaæ patir avane ravataæsitÃyatÃk«a÷ / sitam abhinavahemadaï¬aÓobhi sphaÂikaÓalÃkam ivÃtapatram aindram // PNc_3.49 // [SYNTAX: sandÃnitakam] sarasi dhavalite tata÷ samantÃd am­tamarÅciruceva tasya kÃntyà / vyadhita balavatÅ viyogapŬà padam apade h­daye«u cakranÃmnÃm // PNc_3.50 // ativitataguïaikadhÃmni tasmin vidhuram adha÷patite viÓuddhibhÃji / katham api vasudhÃdhipa÷ pramodaæ jhaÂiti jagÃma guïi«v amatsaro hi // PNc_3.51 // atha nabhasi piÓaÇgasÃndhyarÃga- cchurita ivÃmbaranimnagÃtaraÇgam / kiyad api sarasas taÂe sa gatvà kamalaraja÷kapiÓe dadarÓa hÃram // PNc_3.52 // sa ca sapadi ramÃÇgadopanÅtaæ kanakasaroruhakÃntinà kareïa / nijayaÓa iva mÆrtam Ãdade taæ bhuvanatalÃbhayadÃnadÅk«itena // PNc_3.53 // sujanam iva guïair upo¬haÓobhaæ ÓucitarabÃlam­ïÃlasÆtradÅrghai÷ / ahamahamikayà k­tapraveÓaæ taraïikaraglapitair ivendupÃdai÷ // PNc_3.54 // dadhatam aruïam aÇgarÃgaÓe«aæ kvacid api ya«Âi«u tÃramauktikÃsu / ghaÂitam iva navÃtapena kiæcid bahunavayà ÓaÓalak«maïas tvi«Ã ca // PNc_3.55 // ativitataruciæ vahantam antas taralamaïiæ taruïendragopaÓ¿bham / aviralam asak­nnivÃsalagnaæ lalitavadhÆh­dayÃd ivÃnurÃgam // PNc_3.56 // katicid api latÃntare dadhÃnaæ m­gamadaliptatalÃni mauktikÃni / Óabalajalalavair ivÃttajanmÃny ayam aranadÅyamunÃtither ghanasya // PNc_3.57 // anuguïapadavÅvinirgatÃsu pratilatam ÃyatamauktikaprabhÃsu / rajanikaramarÅcisÆcidÅrghair bahubhir iva grathitaæ m­ïÃlasÆtrai÷ // PNc_3.58 // atid­¬ham anuraktayà vitÅrïaæ mukharamahodadhimekhalÃæ vahantyà / urasi nihitabandhujÅvam urvyà vicakilamÃlyam iva svayaævarÃya // PNc_3.59 // [SYNTAX: kulakam] arucad atha kare sa tasya bibhrad yuvatiradacchadakÃntimadhyaratnam / kim api manasijena ÓÃsanÃÇka÷ prahitanijÃyudhacitrapu«pamudra÷ // PNc_3.60 // ÓaÓikararucà sa tena reje m­dukarapu«karavartinà narendra÷ / amarapuradhunÅsamuddh­tena tridaÓakarÅva m­ïÃlakandalena // PNc_3.61 // urasi narapate÷ pataæÓ cakÃÓe kanakaÓilÃvipule tadaæÓupÆra÷ / akhilabhuvanakoÓarÃjalak«myà nihita ivÃdhikam utkyà kaÂÃk«a÷ // PNc_3.62 // [VAR 3.62: {kaÂÃk«a÷/lem /em; kadÃk«a÷ /ed}] vik­tir udadhiÓuktie«u cyutÃnÃæ dhruvam iyam indukalÃsudhÃlavÃnÃm / jaladajalakaïodbhave«u kÃmaæ nivasati kÃntir iyaæ na mauktike«u // PNc_3.63 // na kim ayam u¬umaï¬alÃpavÃda÷ kumudavanÃni puro 'sya na trapante / katham ayam avadhir na muktibhÃjÃm iti tam avek«ya sa cintayÃæ cakÃra // PNc_3.64 // [SYNTAX: sandÃnitakam] sphuradudaraniveÓitendranÅlÃæ madajalarÃjim iva smaradvipasya / avanipatir apaÓyad ak«arÃïÃæ tatim atha hÃram­ïÃlikÃntarÃle // PNc_3.65 // abhinavalikhitÃm iva praÓatiæ madanamahÃn­pate÷ sa pÃrthivendra÷ / iti nibi¬akutÆhalÃkulas tÃæ lalitapadÃbharaïÃm avÃcayac ca // PNc_3.66 // ``manasijavaravÅravaijantyÃs tribhuvanadurlabhavibhramaikabhÆme÷ / kucamukulavicitrapatravallÅ- paricita e«a sadà ÓaÓiprabhÃyÃ÷'' // PNc_3.67 // kim u vipulam imaæ manu«yalokaæ puram uta parvatapak«aÓÃtanasya / kim u yuvatir iyaæ bhujaÇgabhartur bhuvanam alaÇkurute ÓaÓiprabheti // PNc_3.68 // vadati ÓaÓimukhÅm itas na dÆre taruïavilepanabhinna e«a hÃra÷ / saritam iva vanÃntare samÅra÷ sphutitasaroruhareïunà piÓaÇga÷ // PNc_3.69 // kusumaÓarasakhasya kasya cit kiæ samajani nÃkatalÃdhidevateyam / uta mukulitamanmathÃvatÃre pathi vicare 'dhinÃkakanyakÃnÃm // PNc_3.70 // api k­tanayanotsavena tanvÅ taruïasudhÃmadhureïa darÓanena / mudam upajaned vane kim e«Ã ? mama Óaradindukaleva kairavasya // PNc_3.71 // iti kiyad api yÃvad eva cintÃ- vaÓam agamat sa manu«yalokapÃla÷ / dhanur api niculaæ vidhÃya tÃvat kusumaÓaro 'sya babhÆva pÃrÓvavartÅ // PNc_3.72 // atha sambhramÃd anucareïa nihitatamÃlapallave / Ãsta tarukusumasaævalite sarasa÷ sa÷ saikataÓilÃtale n­pa÷ // PNc_3.73 // Ãlak«ya stanasakhyalak«maïi tatas tasmin kuraÇgÅd­Óo muktÃdÃmni karodarapraïayitÃm Ãpte tu«Ãratvi«i / vism­tyà sahasà h­taæ caturayà kro¬Åk­taæ cintayà ceta÷ ÓrÅnavasÃhasÃÇkan­pater utkaïÂhayÃk­«yata // PNc_3.74 // iti ÓrÅm­gÃÇkaguptasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye ÓaÓiprabhÃhÃralÃbho nÃma t­tÅya÷ sarga÷ ************************************************ caturtha÷ sarga÷ tata÷ saÓ cetasy avanÅpatir dadhe ÓaÓiprabhÃlokamahotsavasp­hÃm / upo¬harÃgÃm udadhis taÂodare navodgatÃæ vidrumakandalÅm iva // PNc_4.1 // ÓaÓiprabhÃÓÃnalinÅm­ïÃlatÃm upÃgate mauktikadÃmni sÃdara÷ / tadÃgate dÆta iva nyaveÓayat sa darÓitapremalave vilocane // PNc_4.2 // puna÷ puna÷ «aÂpadarÃjimecakÃæ tadindranÅlÃk«arapaÇktim aik«ata / sa tatk«anÃn manmathajÃtavedasaæ tanÅyasÅæ dhÆmalatÃm ivodgatÃm // PNc_4.3 // sugandhihÃrÃd anulepanaæ kare samunmi«atsvedalave vilumpati / asaÇgatÃyà api dÅrghacak«u«a÷ payodharasp­Óam ivÃsasÃda sa // PNc_4.4 // tadÅyanÃmÃÇkalipiæ Óanai÷ Óanai÷ salÅlam Ãvartayituæ pracakrame / parisphuratpallavapÃÂalÃdharo rahasyavidyÃm iva manmathasya sa // PNc_4.5 // anekarÆpÃlikhanapragalbhayà sutÅk«ïayà vartikayeva cintayà / sas tÃm anÃptek«aïasaæstavÃæ purà lilekha citte muhur anyathÃnyathà // PNc_4.6 // anaÇgacaï¬Ãtapataptayos tadà ÓaÓiprabhÃvibhramadarÓanaæ prati / dvayor abhÆd utsukatà vanÃntare vilÃsinas tasya ca kairavasya ca // PNc_4.7 // udagradigvÃraïahastahÃriïà sa dak«iïena sphuratà ca bahunà / sthirÅk­tÃÓo manÃsÃpi durlabhÃm adurlabhÃm indumukhÅm amanyata // PNc_4.8 // puro vimu¤cannayane yad­cchayà n­pas tamÃladrumakÃnanodare / apaÓyad atravÃsare vilÃsinÅæ payodhamadhye ÓaÓina÷ kalÃm iva // PNc_4.9 // __________________________________________ nÃyakavÃkyam athai«a dÅrghà darÓanÃrci«a÷ kiran mukhÃm­tÃæÓo÷ kiraïacchaÂà iva / nirÅk«ya tÃm unmadahaæsagÃminÅæ ramÃÇgadaæ sasmitam ity avocat // PNc_4.10 // [VAR 4.10d: {sasmitam/lem K/tr/i; sasp­ham /ed}] ÓanaiÓ carantÅ vipine tava sthità nitambinÅ kaccid iyaæ d­Óa÷ pathi? / adhÅratÃæ dak«iïamÃtariÓvanà lateva nÅtà mas­ïena mÃdhavÅ // PNc_4.11 // yutà sitÃbhai÷ sumanobhir etayà pariÓlatheyaæ kabarÅ niyamyate / udastabhÃsvatkarakÃntayà Óriyà dinasya tÃrÃÓabaleva ÓarvarÅ // PNc_4.12 // asatkaver vÃg iva vÅtasau«Âhavaæ niveÓayantÅ padam avyavasthayà / asÃv anekaskhalitai÷ samÃkulà vimucya mÃrgaæ kim ita÷ prati«Âhate // PNc_4.13 // haÂhena netuæ vaÓatÃm ivÃtmano mano'bhirÃmÃsu vilÃsabhaÇgi«u / dh­tÃæÓukà tÃbhir iyaæ pade pade latÃbhir ambhojamukhÅ niruddhyate // PNc_4.14 // vicinvatÅ kiæ cid iveyam ÃdarÃd apak«amapÃtastimite vilocane / gate 'vataæsotpalapatrabandhutÃm itas tata÷ padmavane vimu¤cati // PNc_4.15 // m­du prayÃntÅyam animnanimnayo÷ sitÃæÓukà kÃm api kÃntim aÓnute / jale kalà iva pratibimbitaindavÅ vanÃniloda¤cadaväcadÆrmiïi // PNc_4.16 // prasÃdam asmÃkam araïyadurlabhair vidhehi sÃlaktakapÃdatìanai÷ / asÃv aÓokai÷ k«aïam ÃÓritai÷ ÓramÃt itÅva mattÃlirutena yÃcyate // PNc_4.17 // abhedamƬhastabakÃbhir Ãv­tà latÃbhir Å«al lulitÃlipaÇktibhi÷ / iyaæ puro mÃrutanartitÃlakà na lak«yate vyaktam avÃmanastanÅ // PNc_4.18 // ­ju kvacit kvÃpi an­ju pravartate kvacit skhalaty uccaÓilÃtale pathi / iyaæ Óanai÷ ÓailanadÅva ca kvacit vinamravÃnÅratalena gacchati // PNc_4.19 // sthite pari«vajya sarojinÅm imÃæ vane ghane 'smin kusumonmadÃlini / prayÃti sÃsÆyam iyaæ kathaæcana svahastasÅmantitamÃrgavÅrudhi // PNc_4.20 // kvacit kvacit svedalavodgamo mukhe samÃh­teyaæ kabarÅ yathà tathà / sayaæ ca kampa÷ kucayor vadhÆr iyaæ ratiÓramavyÃkuliteva lak«yate // PNc_4.21 // anena rÆpÃtiÓayena lÅlayà viviktanepathyaparigraheïa ca / araïyasa¤cÃraparà iyam ekikà kutÆhalaæ me h­daye ni«i¤cati // PNc_4.22 // asau parÃdhÅnatayÃspadÅk­tà na bÃlikà na pratibhÃsate na mama / ayaæ sphuratkäcanapadmasodara÷ sacÃmaro 'syÃ÷ kathamanyathà kara÷ // PNc_4.23 // iyaæ kim u syÃd vanadevatÃgatà ? gatà dharÃæ vyomavadhÆr iyaæ kim u ? / avek«ituæ hÃram iheyam Ãgatà ÓaÓiprabhÃvÃravilÃsinÅ kim u ? // PNc_4.24 // ita÷ saÓ citrÃk­tir Åk«ato m­ga÷ sitacchadÃdÃptam ito vibhÆ«aïam / itaÓ ca d­«Âeyam iti sprasÆyate prasaktam ÃÓcaryam iyaæ vanasthalÅ // PNc_4.25 // __________________________________________ pÃÂalÃyà nÃyakadarÓanam iti prak­tyà madhuroktir uktavÃn tayÃyatÃk«yà dad­Óe viÓÃmpati÷ / tamÃlapatrÃpihite ÓilÃtale kumudvatÅkÃnta ivÃmbare sthita÷ // PNc_4.26 // tatas tadÃlokanakautukena sà sthità nime«ojjhitapak«malek«aïam / vinidrasatkesarapaÇkajà babhau vane nivÃtastimiteva padminÅ // PNc_4.27 // __________________________________________ pÃÂalÃyÃ÷ svagatam acintayat seti ca pÃÂalÃdhara÷ sitÃravindacchadadÅrghalocana÷ / mukhaæ sudhÃdÅdhitisundaraæ dadhan vane gata÷ ko 'yam anaÇgavibhrama÷ // PNc_4.28 // vyanakti kalyÃïamayÅyam Ãk­tir mahÅyasÅmasya mahÃnubhavatÃm / asatyam etÃsu rucà vitanvatÅ latÃsu kÃrtasvarapallavodgamam // PNc_4.29 // bhujena citrÃÇgadaratnaÓobhinà satÃrahÃreïa bhujÃntareïa ca / vadaty ayaæ madhyamalokapÃlatÃæ parÃrdhyacƬÃmaïinà ca maulinà // PNc_4.30 // anÃtapatro 'yam atra lak«yate sitÃtapatrair iva sarvato v­ta÷ / acÃmaro 'py e«a sateva vÅjyate vilÃsavÃlavyajanena ko 'pi ayam // PNc_4.31 // priyà iyam ÃrƬhaguïà suvaæÓabhÆr na cÃntikaæ cÃpalatÃsya mu¤cati / ime p­«atkà api pÃrthivaÓriyo vilÃsakarïotpalapallavà iva // PNc_4.32 // ita÷ ÓilotsaÇgatale ni«edu«Ã divaÓcyuteneva kuraÇgalak«maïà / adhas taruïÃm amunà vinÅyate k«aïaæ m­gavyopanata÷ pariÓrama÷ // PNc_4.33 // ayaæ sa na syÃn navasÃhasÃÇka ity anaÇgalÅlÃsu k­tÅ bhuva÷pati÷ / sa yena mukto nijanÃmalächita÷ ÓaÓiprabhÃkelikuraÇgake Óara÷ // PNc_4.34 // ayaæ sa no hÃra ivÃsya d­Óyate karodare pallavapÃÂalatvi«i / ita÷ kim etasya na saikate sa÷ kiæ sitacchado locanagocaraæ gata÷ // PNc_4.35 // suvarïapuÇkhe likhitaæ ÓilÅmukhe tad asya nÃmÃsti samÃnam Ãk­te÷ / yad adbhutÃm ekapade p­«atkatÃm agÃd anaÇgasya ÓaÓiprÃbhÃæ prati // PNc_4.36 // anena ced yogam upaiti daivata÷ phanÅndrakanyà ÓaÓineva rohiïÅ / analpalÃvaïyatirask­topamaæ vapus tad asyÃ÷ saphalatvam e«yati // PNc_4.37 // vidhÃtum enÃm aham eva và k«amà mitodarÅm aÇkatale 'sya ko vidhi÷ / mamed­Óe yadvi«aye vimatsarÃ÷ stuvanti sakhyo mas­ïoktisau«Âhavam // PNc_4.38 // sahÃmunà kiæcidupÃntavartinà vadaty asaÆdgatadantadÅdhiti÷ / kutÆhalÃk«iptanime«alÃsyayà vilokayan mÃm iva dÅrghayà d­Óà // PNc_4.39 // __________________________________________ pÃÂalÃyÃ÷samÅpagamanam athÃdhigantuæ kila tasya patriïo gatiæ vanÃnte katham apy alak«itÃm / tam abhyagÃt sà n­patiæ sacÃmarà sarit saphenà nidhim ambhasÃm iva // PNc_4.40 // samuccaran nÆpurasinncitai÷ padair yathà yathà saæmukham ÃjagÃma sà / tayÃyatÃk«yeva tathÃtatherità d­g asya paÓcÃd apasÃram Ãdade // PNc_4.41 // Óanais tatas tÃæ savidhopasarpaïÅæ nirÅk«ya hÃraæ pidadhe narÃdhipa÷ / nijottarÅyeïa sitena mÃruta÷ Óaraddhaneneva ÓaÓÃÇkamaï¬alam // PNc_4.42 // payodharotsaÇganivÃsalÃlitaæ vyadhÃd imaæ pannagarÃjakanyakà / iti prarohadbahumÃnamantharo babhÆva tasminn avanÅpurandara÷ // PNc_4.43 // analpalÃvaïyavilÃsajanmabhÆr vicitraratnadyutibhÃsvarormikà / tamiddhamuktÃbharaïaæ bhuva÷patiæ payodhiveleva suvelam Ãpa sà // PNc_4.44 // avÃpa deva÷ Óriyam antikasthayà tayà sa vÃlavyajanÃÇkahastayà / ni«evyamÃïa÷ sphuÂalak«yadehayà narendralak«myeva yaÓa÷sametayà // PNc_4.45 // __________________________________________ pÃÂalÃk­ta÷ satkÃra÷ vibhinnacÆrïÃlakabhakti kurvatÅ vikÅrïacƬÃmaïicandrikaæ Óira÷ / athÃnubhavena nideÓiteva sà nanÃma mÃninyavaÓà viÓÃæpatim // PNc_4.46 // d­Óà narendreïa nideÓite svayaæ ÓilÃtale nÃtividÆravartini / upÃviÓat sà raÓanÃmaïitvi«Ã ni«icyamÃne 'maracÃpaÓobhini // PNc_4.47 // __________________________________________ ramÃÇgadavÃkyam tayÃtidÅrghair daÓanÃnupÃtibhir vik­«yamÃïÃm iva bhÆ«aïÃæÓubhi÷ / iti k«itÅÓeÇgitavartmadÅpikÃm udÅrayÃm Ãsa giraæ ramÃÇgada÷ // PNc_4.48 // anena vindhyÃdrivihÃrajanmanà Órameïa kÃmaæ bhavatÅ kadarthità / prasuptajÆÂÃhimukhÃnilo«maïà jaÂÃviÂaÇkendukaleva ÓÆlina÷ // PNc_4.49 // amÅ sarojapratime mukhe muhus tavÃtapÃtÃmrakapolabhittini / samunmi«anti ÓramavÃribindavo natÃÇgi lÃvaïyasudhÃlavÃs iva // PNc_4.50 // ito 'vataæsotpalalÃsyadeÓike nirantaraæ gandhavahe vahaty api / na ghÆrïate khinnalalÃÂasaÇginÅ tavÃlakaÓreïir iyaæ manÃg api // PNc_4.51 // anena pÅnastanakampadÃyinà nirÃyatenodvahatà kadu«ïatÃm / atha pravÃlÃd api pÃÂalacchavir na dÆyate ni÷Óvasitena te 'dhara÷ // PNc_4.52 // uditya paÇktyà ÓramavÃrivipru«Ãæ nirantarÃdhyÃsitarekhayÃnayà / tavai«a kaïÂha÷ kuÂajÃvadÃtayà vilÃsamuktÃlatatayeva bhÆ«yate // PNc_4.53 // idaæ mahac citram amÃnu«aæ tvayà vigÃhyate yad vanam advitÅyayà / imÃ÷ kva vindhyasya bhuvo 'tidurgamÃ÷ kva rÃjaveÓmÃbharaïaæ bhavÃd­ÓÅ // PNc_4.54 // navodgatÃÓokapalÃÓakÃntinà nikÃmaniryannakhacandrikeïa ca / bibhar«i kasyedam anena pÃïinà vadÃvadhÆtendumarÅci cÃmaram // PNc_4.55 // n­pasya kasyÃpi paricchadÃÇganà yadi tvam uccair vibhavo hi ko 'pi sa / marutpatir menakayeva tanvi yas tvayÃpi vÃlavyajanena vÅjyate // PNc_4.56 // atha rdhimatyà paravaty asi striyà kayÃpi kÃsau jagadekasundarÅ / natabhru yasyÃ÷ smaracÃpaya«Âayo vidheyatÃæ yÃnti bhavadvidhà api // PNc_4.57 // parasparaspardhi vilÃsasampadÃæ trayaæ bhavatsvÃmitayà vikalpyate / marutvato và ramaïÅ ramÃtha và kalatram ardhenduvibhÆ«aïasya và ? // PNc_4.58 // iyaæ paribhrÃntir agendrakandare sakhÅva te Óaæsati kÃryagauravam / bhavÃd­Óa÷ ÓvÃpadadÆ«ite 'nyathà caranty araïye kim adhÅnanÅtaya÷ // PNc_4.59 // anena khelanmadadantinà vada tvam Ãgatà caï¬i kuto duradhvanà / vidhÃya viÓle«avi«Ãdam Ãvayo÷ svakÃryani«Âhe kathaya kva yÃsyasi ? // PNc_4.60 // __________________________________________ nÃyakavÃkyam iti sÃbhihità m­gÃyatÃk«Å samupo¬hapraïayaæ yaÓobhaÂena / sahasà na jagÃda lajjayà nu Óramata÷ kiæ tu n­pas tu tÃm avocat // PNc_4.61 // ÓrÃntÃsi kautukah­tena kadarthitÃsi praÓnair anena vihito na tavopacÃra÷ / Ãtithyam e«a kurute param aÇgalekhÃ- saævÃhanaikacaturo niculÃnilas te // PNc_4.62 // evaæ nisargamadhureïa sudhÃrasaika- ni«yandinà phaïivadhÆr atha sà hasantÅ / candrÃæÓunà kumudinÅva dino«mataptà vÅtaklamà narapater vacasà babhÆva // PNc_4.63 // iti ÓrÅm­gÃÇkaguptasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye pÃÂalÃdarÓanaæ nÃma caturtha÷ sarga÷ ************************************************ pa¤cama÷ sarga÷ atha sà vadane navendukÃnti- smitam aÇke viniveÓya cÃmaraæ ca / jagatÅpatim evam à babhëe mas­ïaæ mÆrtimatÅ vidagdhateva // PNc_5.1 // [VAR 5.1a: {#kÃnti#/lem /em; #kÃnti# /ed}] tvayi puïyavaÓena d­«tim Ãpte labhate Óarma gataÓramo mamÃtmà / udite hi virocane nalinyà vitamastÃmarasaæ vikÃsam eti // PNc_5.2 // atimÃtram upo¬hasaukumÃrye vacasi Órotram upeyu«i tvadÅye / jhaÂiti pratibhÃsate mamÃyaæ kaÂhinaÓ candanapallavÃvataæsa÷ // PNc_5.3 // kim ayaæ mayi saæbhramo 'yam ÃstÃæ kim ayaæ na eva jana÷ paricchadas te / upacÃraviÓe«asaævidhÃne pratipaccandra iva uditas tvam eva // PNc_5.4 // bhavadiÇgitavedinaiva p­«Âà yad anenÃham upÃntavartinà te / kim u tat kathayÃmi sammataæ cet kriyatÃæ me svayam Ãj¤ayà prasÃda÷ // PNc_5.5 // __________________________________________ nÃyakanideÓa÷ abhidhehi lava÷ kutÆhalasya tvadudantaÓravaïe mamÃpi jÃta÷ / iti sà vasudhÃpater nideÓÃd atha pÃtÃlavilÃsinÅ jagÃda // PNc_5.6 // __________________________________________ bhujaÇgalokavarïanam sa tava Órutim Ãpta eva tÃvat smaralÅlÃbhavanaæ bhujaÇgaloka÷ / upayÃti yad ekadeÓasÃmyaæ na mahÅ nÃpi purÅ purandarasya // PNc_5.7 // atidurlabhasÆryabhÃsi yasmiæs tamasÃm ullasatÃæ tiraskriyÃyai / phaïino 'ruïakÃntibhi÷ Óirasthair maïibhir bÃlam ivÃtapaæ vahanti // PNc_5.8 // anulimpati rodasÅ yathendu÷ prabhayà mÃæ na tathety asÆyayeva / paÂu ya÷ pramÃdÃvilÃsahÃsa- stabakair induparamparÃ÷ prasÆte // PNc_5.9 // savilÃsam udastahastamuktair nikarair digdviradendraÓÅkarÃïÃm / parito nicitÃ÷ sadaiva yasmin kakubhas tÃrikà ivÃvabhÃnti // PNc_5.10 // pratibhÃti dadhan phaïÃkalÃpe p­thivÅæ yatra sa÷ Óe«anÃgarÃja÷ / nabhaso nipata¤ javena bhittvà jagatÅæ gÃÇga iva cyuta÷ pravÃha÷ // PNc_5.11 // __________________________________________ bhogavatÅvarïanam vidità khalu vÃsukes trilokyÃæ harakaïÂhÃbharaïasya bhogibhartu÷ / lalitÃdbhutabhÆmir asti tasmin nagarÅ bhogavatÅti rÃjadhÃnÅ // PNc_5.12 // maïiharmyatalÃni ratnadÅpÃ÷ phaïikÃntÃrdhavilokitÃni vÅïÃ÷ / ­tavo 'py akhilÃ÷ sametya yatra smarasÃmrÃjyamahÃdhuraæ vahanti // PNc_5.13 // anupÃdhir upÃh­to vikÃsa÷ kamalair yatra vilÃsadÅrghikÃsu / api yatra kumudvatÅbhir asta÷ sahajaÓ candramarÅcipak«apÃta÷ // PNc_5.14 // abhikÃn abhisartum udyata÷ san sapadi vyÃlavilÃsinÅsamÆha÷ / bhavati svaphaïÃmaïipradÅpe timirotsÃriïi yatra sÃbhyasÆya÷ // PNc_5.15 // adhirohati yatra vaæÓamuktÃ- paÂalasmerataÂà surasravantÅ / sarita÷ Óriyam År«yayeva tasyÃ÷ suvate mauktikam eva yat payÃæsi // PNc_5.16 // atikÃntaguïÃbhirÃmamÆrtir madhureïa dhvaninà manoharantÅ / vidadhÃti sadaiva yatra yÆnÃæ padam aÇke vanità ca vallakÅ ca // PNc_5.17 // ÓataÓo vilasanty udaæÓuratna- stabakÃ÷ kalpalatà yad aÇgaïe«u / pratimandriram evam eva yasyÃm api cintÃmaïaya÷ pade luÂhanti // PNc_5.18 // api dattakutÆhalÃ÷ surÃïÃm api väcchÃpadam ekapiÇgalasya / api nirvi«ayà manorathÃnÃm uragÃn yatra vibhÆtaya÷ Órayante // PNc_5.19 // vasati svayam eva yatra deva÷ sadà kalpitahÃÂakeÓvarÃkhya÷ / smaram ÆrdhvavilocanÃrci«Åva tripuraæ ya÷ ÓarapÃvake juhÃva // PNc_5.20 // [VAR 5.20c: {smaram Ærdhva#/lem /k; smaramÆrdha# /ed}] __________________________________________ ÓaÇkhapÃlavarïanam nijavaæÓaviÓe«ako 'sti tasyÃm uragÃïÃm adhipa÷ sa÷ ÓaÇkhapÃla÷ / srag asÃv iti yat phaïÃsu dhatte vasudhÃæ vÃsukinà samÃnasÃra÷ // PNc_5.21 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃvarïanam jagadekalalÃma tasya kanyà guïavaty asti ÓaÓiprabhà nÃmnà / sahasaiva phaïabh­tÃæ pravi«Âà bhuvane rÃhubhayÃd ivendulekhà // PNc_5.22 // na kayÃpy atiÓayyate 'tiÓÅghraæ yad iyaæ kandukakeli«u bhramantÅ / aparaæ k­tam arthavat tad asyÃ÷ sutarÃæ nÃma sakhÅbhir ÃÓugeti // PNc_5.23 // sphuradadbhutarÆpasampadÃæ tÃm anukartuæ kalayÃpi dhÃr«Âyam eti / na ratir na ÓacÅ na citralekhà na gh­tÃcÅ na tilottamà na rambhà // PNc_5.24 // surakinnarasiddhakanyakÃbhi÷ svakalÃbhyÃsavatÅbhir Ãptasakhyà / nikhilÃsu gatà paraæ prakar«aæ ÓitadhÅ÷ ÓaiÓavas eva yà kalÃsu // PNc_5.25 // anivÃritakelikautukà sà sutanu÷ snehavaæÓavadena pitrà / viharaty apacÅyamÃnabÃlyà haraÓaile malaye himÃlaye ca // PNc_5.26 // adhunà puno 'tra vindhyapade viharantyÃ÷ kusumÃvacƬanÃmni / kvacid apy agamat palÃyya tasyÃÓ capala÷ kelim­go m­gÃyatÃk«yÃ÷ // PNc_5.27 // ativatsalayà samaæ sakhÅbhir vipine taæ paritas tayà vicitya / puline sarita÷ ÓaÓÃÇkasÆte÷ Óramavatyeyam anÅyata triyÃmà // PNc_5.28 // kalahaæsakalasvanair vibuddhà parivÃrapramadÃnideÓitaæ sà / nika«Ã niculapravÃlaÓayyÃæ tam atha prek«itavaty Ãptanidram // PNc_5.29 // tapanÅyaÓilÅmukhas tadaÇge cakitaæ citrarucau tayà ca d­«Âa÷ / jalade lalitendracÃpabhaktau ahimÃæÓor iva bhÃsuro mayÆkha÷ // PNc_5.30 // aravindadalatvi«Ã kareïa svayam utpÃÂya sakautukaæ g­hÅte / avalokitam etayÃtha tasmin vijayÃÇke navasÃhasÃÇkanÃma // PNc_5.31 // aviÓan naranÃtha nÃma pÆrvaæ h­daye 'syÃ÷ sahasÃtha pu«paketu÷ / am­tÃæÓumarÅciluptanidre labhate yat kumude 'ntaraæ dvirepha÷ // PNc_5.32 // navameghamalÅmasÃd yugÃnte vasudhÃm uddharato rathÃÇgapÃïe÷ / parita÷ ÓramavÃribindavo ye nirapÅyanta payodhaÓuktiyÆthai÷ // PNc_5.33 // prak­ti÷ kila yasya te parÅtà pariïÃmena tadantare 'tra haæsa÷ / ÓayanÃntagataæ m­ïÃlaÓaÇki sh­tavÃn hÃram adhÅralocanÃyÃ÷ // PNc_5.34 // [SYNTAX: sandÃnitakam] uda¬Åyata khe mukhena bibhrad bhujagendrapratimaæ tam a¤jasà sa / apadÃrpitavaitaneyaÓaÇka÷ phaïikanyÃsu muhÆrtaviklavÃsu // PNc_5.35 // sa ca vindhyavanÃntarÃjim etÃm aviÓan mÃrutapÅtapadmagandhÃm / atidÆravik­«ÂanÃgakanyÃ- cakitoda¤citadÅrghanetramÃla÷ // PNc_5.36 // ahirÃjasutÃnideÓato 'smin asamÃpte«uvilokanotsavo 'pi / atha haæsam itas tato vicetuæ vijane nÃgavadhÆjana÷ prav­tta÷ // PNc_5.37 // ÓabalÃsv iha k­«ïasÃrayÆthai÷ samadakro¬asanÃthapalvalÃsu / gahanÃsv api tadgave«aïÃyai vanalekhÃsu mama tvayaæ prayatna÷ // PNc_5.38 // sa mayà na taÂe«u nirjharÃïÃæ sarasÃæ nÃpsu na puï¬arÅka«aï¬e / sarasÅ«v api nÃyatormilekhà ntarapÃriplavasÃrasÃsu d­«Âa÷ // PNc_5.39 // sitacÃmaradhÃraïe niyuktÃæ duhitas tena bhujaÇgamÃdhipena / avadhÃraya pÃÂaleti nÃmnà tanayÃæ mÃm uragasya hemanÃmna÷ // PNc_5.40 // acale vicaya÷ patatriïo 'yaæ phalita÷ sÃdhu mamÃhitaÓramo 'pi / yad ita÷ puru«ottamo 'si d­«Âo vanamadhye nibi¬aÓriyopagƬha÷ // PNc_5.41 // uparodham imaæ na manyase ced yadi vÃsmÃsu tavÃsti pak«apÃta÷ / vada tac caratà kvacid vane 'smin sa÷ sahÃro vihagas tvayà nu d­«Âa÷ // PNc_5.42 // na sa d­«Âim itas tavÃpi manye tad ahaæ tadvicayÃd ito nivarte / nanu tÃmyati kÃmam Ãttacintà cirayantyÃæ mayi sÃhirÃjakanyà // PNc_5.43 // atha và m­gabhaÇginopanÅte vidhinà sà navasÃhasÃÇkabÃïe / praïayÃrpitalocanà sanÃmany adhunÃpy Ãlikhiteva nÆnam Ãste // PNc_5.44 // __________________________________________ puno 'pi pÃÂalokti÷ iti sà samudÅrya tatp­«atkÃn avalokyaiva punaÓ camatk­tà iva / sphuÂakelim­gopanÅtabÃïa- smaraïasmeramukhÅ puno jagÃda // PNc_5.45 // so n­lokaÓaÓÅ tvam eva manye m­gayÃbaddharuci÷ sa yatp­«atka÷ / bhuvanÃbhayadÃyinÃm amÅ«Ãæ bhavata÷ saævadatÅva sÃyakÃnÃm // PNc_5.46 // sthitam etad ayomukhe«v amÅ«u sphutavarïaæ tava nÃmadheyalak«ma / avanÅtilaka tvayi prarƬhaæ mama sandehalavaæ balÃt pramÃr«Âi // PNc_5.47 // samupaiti sanÃthatÃæ kim anyat tritayena tritayaæ narendracandra / tridivaæ namucidvi«Ã tvayeyaæ vasudhà vÃsukinà rasÃtalaæ ca // PNc_5.48 // sanaye n­patÃv akhaï¬itÃj¤e tvayi ÓÃsaty avanÅæ dilÅpakalpe / vidadhÅta padaæ sudurnaye kas tam ­te hÃramalimlucaæ vihaÇgam // PNc_5.49 // asatÃm asuh­n na lajjate 'yaæ kim iti jyÃkiïalächito bhujas te / avanau yad anena rak«itÃyÃæ vayam asyÃæ mÆ«itÃ÷ patatriïÃpi // PNc_5.50 // apayÃtu khaga÷ sas tena k­tyaæ na hi me hÃram iha tvam eva yÃcya÷ / na diÓanti kim atra coraluptaæ bata «a«ÂÃæÓabhujo vasundharÃyÃ÷ // PNc_5.51 // pathi ced avati«Âhase praïÅte manunà nÃtha tad arpyatÃæ sa hÃra÷ / na narendra bhavÃd­ÓÃ÷ kadÃcit padavÅæ nyÃyavidÃæ vilaÇghayanti // PNc_5.52 // nijam arthayase ÓilÅmukhaæ ced bhavatà yatnavatÃpi kiæ na labhya÷? / tvam anÃgasi yac chaÓiprabhÃyÃ÷ praharan kelim­ge k­tavyÃlÅka÷ // PNc_5.53 // atha và m­gayi«yate na hÃraæ viÓikhaæ dÃsyati coragendrakanyà / tvayi netrapathÃtithitvam Ãpte sulabho 'syà hi mahÃjanoparodha÷ // PNc_5.54 // atidÆrato d­Óyate 'yaæ tvam ivÃbhyunnatimÃnino nagendra÷ / vahati praïayoparuddhakÆlà kalahaæsair amum antareïa revà // PNc_5.55 // am­tendukalÃsahodarÃsyÃ÷ sutanus tÅratale 'vati«Âhate sà / urasÅva payodhirÃjakanyà vanamÃlÃbharaïe rathÃÇgapÃïe÷ // PNc_5.56 // tad ita÷ svayam eva deva gatvà pulinaæ somabhuvas taraÇgavatyÃ÷ / khagaluptavibhÆ«aïaæ k«itau te phaïirÃjendrasutÃæ vibodhayehi // PNc_5.57 // c iti tadvacasà smaraikadÆta- prasavollÃsavasantavÃsareïa / so n­pa÷ kam api pramodam Ãpat ghanarÃjidhvanineva nÅlakaïÂha÷ // PNc_5.58 // avadac ca vihasya pÃrthivendra÷ phaïirÃjendrasutÃvilÃsinÅæ tÃm / vacasotkayatà mayÆraÓÃvÃn navajÅmÆtaninÃdasodareïa // PNc_5.59 // api nÃma m­dÆni vetsi vaktuæ nipunaæ nyÃyam anujjhatÅ vacÃæsi / prasabhaæ vihitÃs tvayà yad ete vayam Ãtmaskhalite 'pi sÃparÃdhÃ÷ // PNc_5.60 // idam om iti g­hyate vacas te saha medhÃvini kas tvayà vivÃda÷ / yad imà viÓadodgamà giras te pathi siddhÃntasamÅk«ite caranti // PNc_5.61 // tad anena vinodayÃÓu tÃvan mama hÃreïa mana÷ ÓaÓiprabhÃyÃ÷ / iha palvalasaikate«u yÃvat tadalaÇkÃram avek«ituæ yati«yate // PNc_5.62 // __________________________________________ hÃrapradÃnam atha hÃram anÃdareïa kaïÂhÃt svayam Ãk­«ya sa÷ k­«ÂacandraÓobham / vihasann aravindakoÓatÃmre nidade pÃïitale vilÃsavatyÃ÷ // PNc_5.63 // api koÓag­hodare durÃpaæ phaïinÃæ bhartur upo¬havismayà sà / tam uda¤citapak«maïà m­gÃk«Å likhitenaiva dadarÓa locanena // PNc_5.64 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃhÃrapradÃnam avak­«ya salÅlam uttarÅyÃt sitameghÃd iva tÃrakÃvitÃnam / urasà sa babhÃra hÃram ÅÓa÷ stanaparyaÇkaÓayaæ ÓaÓiprabhÃyÃ÷ // PNc_5.65 // vadati sma hasan ramÃÇgadas tÃm uragastrÅm atah bhartur iÇgitaj¤a÷ / yadi kautukavaty amatsaras te tad ita÷ kiæ cid ito 'valokayeti // PNc_5.66 // atha hÃralatÃvik­«Âad­«Âi÷ sahasà vÃrivihaÇgamÃvaluptam / uragendrasutÃvibhÆ«aïaæ tan n­pater vak«asi pÃÂalà dadarÓa÷ // PNc_5.67 // __________________________________________ puna÷ pÃÂalÃvÃkyam daÓanacchadam ÃttabimbaÓobhaæ snapayantÅ sudhayeva hÃsakÃntyà / avadac ca vÃcÃæsi pÃrthivaæ sà caturaivaæ parihÃsapeÓalÃni // PNc_5.68 // apahartum agÃs tvam eva hÃraæ kim ita÷ kalpitarÃjahaæsarÆpa÷ / vidito 'si ghanà tavoragÃïÃæ nagare 'sty eva hi kÃmarÆpavÃrtà // PNc_5.69 // parava¤canapaï¬ità matis te yadi naivaæ katham anyathà narendra / idam Ãbharaïaæ harasy araïye harahÃsaikasitaæ ÓaÓiprabhÃyÃ÷ // PNc_5.70 // avanÅvalaye tvam Ãttadaï¬a÷ sahase nÃvinayÃæÓam ity avaimi / atha ca sthitim Ãtmanà vidhatse vi«aye dasyuni«evite kim etat // PNc_5.71 // 72 k«itipa smayase kim e«a kelir na bhavaty arpaya hÃram asmadÅyam / nayavartmaju«o bhavÃd­ÓÃ÷ kiæ na parasvagrahaïÃd iha trapante // PNc_5. // athavà parato 'stu narma nÃsyÃæ bhuvi devena samo 'sti pÃrthivo 'nya÷ / apaviddhanayà na yasya d­«Âer apasarpanty atha khecarÃ÷ kim anye // PNc_5.73 // anayo÷ kim api tvayà vilÃsin parivarto 'yam akÃri hÃrayor ya÷ / vacasÃm avakÃÓam ÅÓa datte sa na kasyÃn­jucetaso jana÷? // PNc_5.74 // vihito na hi vak«asi tvayÃyaæ n­pa hÃra÷ phaïirÃjakanyakÃyÃ÷ / kim apÅpsitam Ãtmano vidhÃtur vihitaæ sÆtram idaæ manobhavena // PNc_5.75 // nanu yÃmy amunà ÓaÓiprabhÃyÃs tava hÃreïa mano vinodayÃmi / tvayi sÃpy alam eva sÃndraceta÷ sutanu÷ sneharasÃrdratÃm upaitu // PNc_5.76 // ucitaæ nijasÃyakÃnurodhÃd ahirÃjendrasutopasarpaïaæ te / parato 'stu Óaras tvadarthità sà kim u na tyÃgavaÓaævadà dadÃti // PNc_5.77 // saraso 'sya vimu¤ca tÅralekhÃm anurevà pulinaæ g­hÃïa yÃtrÃm / uragÃdhiparÆpapak«apÃtaæ Óamaya vyÃlavadhÆvilocanÃnÃm // PNc_5.78 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃdarÓanÃrthaæ gamanam iti valgu vaco niÓamya tasyÃ÷ sa n­pa÷ pannagavÃmalocanÃyÃ÷ / sthitam atra vacasy alaÇghanÅye tava kalyÃïi mayeti tÃm uvÃca // PNc_5.79 // atha sÃn­juvÃdinÅ vidhÃya k«itipÃlaæ purataÓ cacÃla bÃlà / h­dayena parÃmamarÓa caivaæ vilasanmÃæsalavismayo narendra÷ // PNc_5.80 // araïyÃnÅ kveyaæ dh­takanasÆtra÷ kva sa m­ga÷ kva muktÃhÃro 'yaæ kva ca sa÷ pataga÷ kveyam abalà / kva tat kanyÃratnaæ lalitam ahibhartu÷ kva ca vayam svam ÃkÆtaæ dhÃtà kim api nibh­taæ pallavayati // PNc_5.81 // atha madagajalÅlÃkhelagÃmÅ sa÷ k­tvà kanakaviÓikhayÃc¤ÃvyÃjam avyÃjakÃnta÷ / avanihariïalak«mà sÃhasopÃrjitaÓrÅr ahipariv­¬hakanyÃlokanÃya pratasthe // PNc_5.82 // iti ÓrÅm­gÃÇkaguptasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye ÓaÓiprabhÃvalokanÃrthaprasthÃnaæ nÃma pa¤cama÷ sarga÷ ************************************************ «a«Âha÷ sarga÷ nÃyikÃvasthÃvarïanam tadà phaïÅndrakanyÃpi bÃïanÃmÃÇkasÆcite / narendratilake tasminn abhilëaæ babandha sà // PNc_6.1 // sahasà h­daye tasyà nidadhe manmatha÷ padam / aÓokaya«Âistabake sarÃga iva «aÂpada÷ // PNc_6.2 // avaÓà sÃbhavac citraæ nÃmnÃpi p­thivÅpate÷ / na tad asty atra yan nÃstraæ sannaddhasya manobhuva÷ // PNc_6.3 // smarÃgnikaïameïÃk«yÃs tasyÃ÷ samudadÅpayat / makaradhvajasÃmrÃjya- sacivo malayÃnila÷ // PNc_6.4 // sollasatsmaralÅlena navena vayasà babhau / unmi«anmadhulekhena mukuleneva mÃlatÅ // PNc_6.5 // sÃtanuÓvasanasp­«Âa- pÃÂalÃdharapallavam / uvÃha mukham ujj­mbham ambhojam iva padminÅ // PNc_6.6 // nikÃmasarale tasmin sà muhus taraled­Óau / Óare narendracandrasya cik«epa na sakhÅjane // PNc_6.7 // narendranÃmÃÇkalipis tÃm Ãnandayati sma sà / kumudvatÅm ivoda¤cat- bÃlendukiraïacchaÂà // PNc_6.8 // hemapuÇkhÃÇkite tasmin Óare karam upeyu«i / balÃd viveÓa sà bÃlà dÅk«Ãæ vaivÃhikÅm iva // PNc_6.9 // tenÃvÃptatadÃtÃmra- pÃïisparÓeïa patriïà / sphuratkÃnticayavyÃjÃd amucyanteva pallavÃ÷ // PNc_6.10 // navÅnasÃhasÃÇkasya kÃmadevÃk­ter ayam / mÃlavaikam­gÃÇkasya sindhurÃjasya sÃyaka÷ // PNc_6.11 // puna÷puna iti svÃdu n­pater nÃmalak«ma sà / apaÂhac cÃrubimbau«Âha- luÂhaddaÓanacandrikà // PNc_6.12 // [SYNTAX: sandÃnitakam] adhÅtya kautukenÃtha k­tapa¤camamÆrcchanÃ÷ / tadagre n­panÃmÃÇkaæ jagu÷ pÃtÃlakanyakÃ÷ // PNc_6.13 // ad­«Âe 'py utsukà rÃj¤i tadgÅtena babhÆva sà / prabodhe yadanaÇgÃgne÷ pa¤cama÷ prathÃmà samit // PNc_6.14 // avepata samunmÅlat- vilÃsakusumÃnncità / manobhavÃnilasparÓa- vaÓÃd vanalateva sà // PNc_6.15 // navÃnurÃgam aÇgena vyaktataccihnacumbinà / vinÃvacanam Ãcakhyau sakhÅ«u caturÃsu sà // PNc_6.16 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃyÃ÷ praÓna÷ sÃvahittham athetthaæ sà sakhÅjanam abhëata / sudhÃni«yandaja¬ayà ÓaradindumukhÅ girà // PNc_6.17 // abhedam indunà nÅta÷ sÃcivyaæ menaketunà / sakhya÷ ka÷ sindhurÃjo 'yaæ sÃhasÃÇkanirÆpyate // PNc_6.18 // kim evam avati«Âhadhvai maunaæ mu¤cata Óaæsata / unmÅlati yad antar me balÃt kautukakandalÅ // PNc_6.19 // __________________________________________ malyavatyà uttaram atha mÃlyavatÅ nÃma tatsakhÅ siddhakanyakà / iti smitasudhÃrdreïa vacasà tÃm avocata // PNc_6.20 // sakhi sÃhÃsika÷ sa ayam avantitilako n­pa÷ / gÅyate ketakÃpÃï¬u yasyoragapure yaÓa÷ // PNc_6.21 // taæ kÃÓyapÅsahasrÃk«am adrak«am aham ekadà / gatà ÓrÅmanmahÃkÃla- parvaïy ujjayinÅæ purÅæ // PNc_6.22 // tanvi tigmÃæÓuneva dyaur niÓeva ÓaÓalak«maïà / sà sanÃthà purÅ tena vajriïevÃmarÃvatÅ // PNc_6.23 // rambhà tvayeva yat satyaæ tenÃli nalakÆbara÷ / tyÃjito rÆpajaæ garvam urvÅmakaraketunà // PNc_6.24 // akalaÇkÃk­tes tasya catu÷«a«ÂhikalÃvata÷ / tulÃdhirohahevÃke ka÷ «o¬aÓakala÷ ÓaÓÅ // PNc_6.25 // tasyÃvanipradÅpasya te te naisargikà guïÃ÷ / kva nÃma na prakÃÓante raver iva marÅcaya÷ // PNc_6.26 // na nÃge«u na siddhe«u na nare«v amare«v atha / avÃpi kvÃpi saævÃdas tadrÆpollekhalekhayà // PNc_6.27 // [VAR 6.27b: {amare«v atha/lem /k; amare«u ca /ed}] so hi kenÃpi k­tyena gÃæ gata÷ ÓrÆyate puna÷ / nihnutaikabhujadvandvo deva÷ ÓrÅvatsalächana÷ // PNc_6.28 // kim anyat tava saætu«Âyai paÓya citre likhÃmy aham / cirasya dÅrghanayane tavÃstu nayanotsava÷ // PNc_6.29 // __________________________________________ Ãk­tilekhanam atha sà siddhatanayà taæ lilekha ÓilÃtale / h­di tÆragarÃjendra- duhitur mÅnaketana÷ // PNc_6.30 // tadÃlikhitabhÆpÃlaæ tayà cintitakÃmadam / cintÃmaïer apy adhikaæ ÓilÃtalam amÃæsta sà // PNc_6.31 // tataÓ citragate tasmin mahÅpÃlo madÃlasÃ÷ / samam evÃhikanyÃnÃæ petur netraparamparÃ÷ // PNc_6.32 // papau ÓaÓiprabhÃpy enaæ ciram utpak«malekhayà / punaruktÅk­tonnidra- karïendÅvarayà d­Óà // PNc_6.33 // rÆpam ÃsvÃdayÃm Ãsa tasyÃlekhyagatasya sà / bhramarÅvÃravindasya sudhÃsahacaram madhu // PNc_6.34 // ÃnÅyatÃkulatvaæ sà tritÅyena tanÆdarÅ / vismayenÃtisÃndreïa madena madanena ca // PNc_6.35 // viveÓa h­daye tasyÃ÷ sa citralikhito n­pa÷ / Óaratprasanne sarita÷ pratimendur iva ambhasi // PNc_6.36 // stanapatralatÃæ tasyà bibheda pulakodgama÷ / satyaæ yadantaraÇgeïa bahiraÇgo nirasyate // PNc_6.37 // tasyÃ÷ kucayuge kiæcin niÓvÃsa÷ kampam Ãdadhe / rathÃÇganÃmamithune sÃyantana ivÃnila÷ // PNc_6.38 // tasyÃ÷ svedalavaÓreïi- cchadmanà vadanaÓriyà / viÓato 'ntar anaÇgasya lÃjäjalir ivojjhita÷ // PNc_6.39 // ÓaÇke Óaram ­jÆkurvan dad­Óe manmathas tayà / yat sà m­dukvaïatkäci- kiÇkiïÅkam akampata // PNc_6.40 // e«a d­«Âas tvayety uktà sakhyà sà sÃdhvasÃkulà / gadgadÃk«aram avyaktaæ k­cchrÃt prativaco dadau // PNc_6.41 // citravartiny api n­pe tattvÃveÓena cetasi / vrŬÃrdhavalitaæ cakre mukhendum avaÓaiva sà // PNc_6.42 // d­«Âà sakhÅbhi÷ sÃkÆtaæ sà bÃlÃdharapallave / dadhau vailak«yahasitaæ prasÆnam iva mÃdhavÅ // PNc_6.43 // navaæ prema navotkaïÂhà navÃs te te manorathÃ÷ / iti tasyÃs tathaivÃbhÆd antaraÇga÷ paricchada÷ // PNc_6.44 // kiæcit trapÃnuviddhena puï¬arÅkadalatvi«Ã / tam Ãnarceva rÃjendum animittasmitena sà // PNc_6.45 // sà ca do÷Óayitabhuvà n­peïÃddhyÃsità h­di / k­tÃÇgabhaÇgavalanà jhaÂity Ãlasyam Ãyayau // PNc_6.46 // tatk«aïenaiva sà citraæ tanvÅ tanmayatÃæ yayau / kaæ na pratÃrayaty e«a kitava÷ kusumÃyudha÷ // PNc_6.47 // stimitevÃvatasthe sà sÃraÇgÃyatalocanà / acetaneva ÓÆnyeva suptevÃlikhiteva ca // PNc_6.48 // smareïa marmaïi kvÃpi sÃvidhyata sumadhyamà / anidritÃpi yat sÃbhÆt k«aïaæ mukulitek«aïà // PNc_6.49 // vya¤citÃnaÇgalÅlena Ó­ÇgÃrarasabandhunà / tanvÅ navÃnurÃgeïa sÃnyaiva ghaÂitÃbhavat // PNc_6.50 // ­junà aik«ata yac citraæ yad abhÆc ca trapÃvatÅ / tenÃtigƬhabhÃvÃpi sà sakhÅbhir alak«yata // PNc_6.51 // athÃnaÇgavatÅ nÃma sakhÅ tÃm ity avocata / daÓanajyotsnayÃraïyaæ sudhayeva ni«i¤catÅ // PNc_6.52 // kac cid asya pramodÃya kumudasyeva cak«u«a÷ / ayaæ madhyamalokendu÷ pÃtÃlendukale tava // PNc_6.53 // vanÃnilÃh­tonnidra- padmakesaraÓÃlinà / romodgama ivÃnena dh­tas tvadavalokanÃt // PNc_6.54 // adya na÷ saphalaæ cak«uÓ citre yad avalokita÷ / kandarpÃdhikakÃnto 'yam avantim­galächana÷ // PNc_6.55 // tvÃm apy aväcitÃæ manye yat tvayaitasya vak«asi / ete savibhramaæ nyaste d­Óau muktÃlate iva // PNc_6.56 // jitam etena ko 'py e«a satyaæ kÃmo 'sya kiÇkara÷ / Ãrohati parÃæ koÂim atra yat tava sambhrama÷ // PNc_6.57 // tvam atra baddhabhÃveva kim indumukhi lajjase / vilaÇghayaty alaÇghyÃni smaradurlalitÃni ka÷ // PNc_6.58 // ko 'nya÷ sakhi n­Óaæso 'sti kÃmaæ vi«amabÃïata÷ / sukumÃre tavÃpy aÇge yena vyÃpÃrita÷ Óara÷ // PNc_6.59 // bimbau«Âhe eva rÃgas te tanvi pÆrvam ad­Óyata / adhunà h­daye 'py e«a m­gaÓÃvÃk«i lak«yate // PNc_6.60 // ekena rÃjahaæsena h­to hÃras tanÆdari / anena tu dvitÅyena likhitenÃpi te mana÷ // PNc_6.61 // kutas trapà tavÃlÅ«u kiæcid unnamayÃnanam / aho bata tvam etasminn atyÃyatakutÆhalà // PNc_6.62 // etat karïotpalaæ lolam apÃÇgaprativeÓitam / tvad udantam ivaitasya kathayaty alikÆjitai÷ // PNc_6.63 // aho dÆrasthitenÃpi h­di sp­«Âà n­pendunà / indukÃntaÓileva tvam ÃrdratÃm avagÃhase // PNc_6.64 // nipuïe ni÷Óvasi«y evam atigƬhaæ yathà yathà / tathà tathà tava vyaktam ayam ucchvasati smara÷ // PNc_6.65 // smitam etad alolÃk«i lajjÃsaævalitaæ tava / idaæ nirjitabÃlyasya yauvanasyoditaæ yaÓa÷ // PNc_6.66 // yathà taveyam aratir yathà sutanu vepase / tathà kavacita÷ ÓaÇke ni÷ÓaÇkaæ madanas tvayi // PNc_6.67 // kim atra karavai gìham Ãkalpakam idaæ tava / iyaæ ca manmathasyÃstraæ nirgatà cÆtama¤jarÅ // PNc_6.68 // surataklÃntaÓabarÅ- kabarÅmÃlyacumbina÷ / katham ete tvayà tanvi sahyà malayavÃyava÷ // PNc_6.69 // kiæ tÃmyasi tavopÃntam ÃnayÃmy adhunaiva tam / ity ÃÓvÃsayatÅva tvÃm kokilo 'yaæ kalasvana÷ // PNc_6.70 // kÆjantÅ kokilavadhÆr iyam Ãdhiæ dhunoti te / anaÇgan­pasÃmrÃjya- lÅlÃmaÇgalagÃyinÅ // PNc_6.71 // vanÃntadevatÃvÃpta- pÃdanyÃsotsava÷ sphuÂam / e«a stabakito 'Óoka÷ suh­t kÃmasya kà gati÷ // PNc_6.72 // atrorvÅtilake d­«Âim asyantÅæ tilaka÷ krudhà / ayaæ tarjayatÅva tvÃæ vÃtÃdhÆtalatÃÇguli÷ // PNc_6.73 // pathi smarasya vi«ame skhalitÃyÃm itas tvayi / smitacchaÂeva niryÃti sinduvÃrasya ma¤jarÅ // PNc_6.74 // drÃghayaty astabimbau«Âha- rucini÷ÓvasitÃni te / ayaæ mukulita÷ kiæcid bakulo mukulastani // PNc_6.75 // latayà karïikÃrasya pura÷ pu«pitayÃnayà / anaÇgasyaikarÃjye 'smin hemavetralatÃyitam // PNc_6.76 // aho na kasya bhindanti h­dayaæ vÅk«ità api / nisargam­davo 'py ete sahakÃranavÃÇkurÃ÷ // PNc_6.77 // caturÃæ kokilÃm e«a k­tvà kurabako mukhe / durlabhaæ yÃcatÅva tvÃæ lÅlÃliÇganadohadam // PNc_6.78 // aÓokaskandhalagneyaæ kusumair navamÃdhavÅ / prÃrthanÅyapriyasparÓÃæ hasati tvÃm ivotsukÃm // PNc_6.79 // bhÆpatÃv anuraktÃyÃs tava santÃpadÅpanam / sthalÃravindaæ ser«yeva sÆte sakhi vasundharà // PNc_6.80 // amÅ«v aÇkasthakandarpa- jagadvijagayasiddhi«u / d­«Âir udvijate tanvi pÃÂalÃku¬male«u te // PNc_6.81 // sundari dvitayasyÃtra kraÓimà bhÆ«aïÃyate / rÃjanyÃbaddhabhÃvÃyÃs tava rÃtreÓ ca samprati // PNc_6.82 // e«a caitrotsavaÓ citre n­po 'yaæ nÆtanaæ vaya÷ / prÃptÃvakÃÓa÷ kÃmo 'pi patitÃsyatisaÇkaÂe // PNc_6.83 // kim Ãlikhitavaty e«Ã citre mÃlyavatÅ n­pam / dvÃrÅk­teyam athavà vÃmena vidhinà tava // PNc_6.84 // bahunà kiæ cakorÃk«i chalitÃsi manobhuvà / sarvathà te kari«yanti kuÓalaæ kuladevatÃ÷ // PNc_6.85 // ityÃdi vyÃharantÅ sà k­tabhrÆbhaÇgayà tayà / narendrabÃïapuÇkhena kuce kiæ cid atudyata // PNc_6.86 // __________________________________________ kalÃvatÅvacanam atha kinnararÃjendra- kanyà nÃmnà kalÃvatÅ / evaæ vaca÷ smitasudhÃ- ni«iktÃk«aram Ãdade // PNc_6.87 // kÃmaæ durlabham evaitac caitraÓ candrÃÇkità niÓÃ÷ / preyÃn vipa¤cÅraïitaæ pa¤cabÃïÃÇkitaæ vaya÷ // PNc_6.88 // ayi tvÃæ mlÃpayaty e«a kÃla÷ kamalalocane / jagadÃhlÃdajanaka÷ sudhÃsÆtir ivÃbjinÅm // PNc_6.89 // sthÃne tavÃnurÃgo 'yam anaÇgasyÃyam utsava÷ / sakhi snihyati nirvyÃjam indÃv eva kumudvatÅ // PNc_6.90 // n­pasyÃraïyasa¤cÃra÷ ÓareïÃnena sÆcyate / marutà dviradasyeva madani«yandagandhinà // PNc_6.91 // avaÓyaæ tanvi cinvÃnà vane haæsam itas tata÷ / kvacid vilokayi«yanti taæ tvatparijanastriya÷ // PNc_6.92 // j¤ÃtatvadiÇgitaivÃtra taæ ced drak«yati pÃÂalà / tato 'sya «aÂpadasyeva balÃc ceto hari«yati // PNc_6.93 // sthirà bhava n­pena tvam iha saæyogam Ãpsyasi / yathà kaïvÃÓrame pÆrvaæ du«yantena Óakuntalà // PNc_6.94 // iti tadvacasa÷ sÅmni mas­ïotkampitastanÅ / vyÃjasÃcÅk­tamukhaæ niÓaÓvÃsa ÓaÓiprabhà // PNc_6.95 // vanaÓrÅratnama¤jÅro latÃku¤jodare tata÷ / cukÆja ma¤jukaïÂhas tÃæ dak«iïena kapi¤jala÷ // PNc_6.96 // har«ÃÓrulavakÅrïena satpatrÃvalicÃruïà / vÃmena pasphure tasyÃÓ cak«u«Ã ca stanena ca // PNc_6.97 // atrÃntare samÃyÃntÅ dad­Óe dÆratas tayà / narendrasavitus tasya pura÷ sandhyeva pÃÂalà // PNc_6.98 // tasyÃs traye ca tritayam apaÓyat phaïikanyakà / mukhe smitaæ kare hÃraæ sitam aæse ca cÃmaram // PNc_6.99 // sà hÃrahastà ruruce dh­tastimitacÃmarà / sarasÅ suptahaæseva phenÃdhyÃsitapaÇkajà // PNc_6.100 // d­«Âi÷ phanÅndraduhitur atikramyaiva pÃÂalÃm / bh­ÇgaÓreïir ivÃÓoke papÃtÃvantibhartari // PNc_6.101 // priyaæ na÷ sa ayam ÃyÃti paÓya paÓya ÓaÓiprabhe / paramÃrÃnvayodÃra- hÃramadhyamaïir n­pas // PNc_6.102 // iti priyasakhÅsÆkti- sudhÃni«yandalekhayà / sikte tadÃbhavat tasyÃ÷ smara÷ pallavito h­di // PNc_6.103 // [SYNTAX: sandÃnitakam] sudhÃrasa ivorvÅbh­t tayà saæmukham Ãpatan / d­Óà sphaÂikaÓuktyeva vÃraævÃram apÅyata // PNc_6.104 // vitene 'py ahikanyÃbhi÷ kautukenÃtanÅyasà / tasyÃgre rÃjahaæsasya netrendÅvaravÃgurà // PNc_6.105 // avantitilakodantam upas­tyÃtha pÃÂalà / anaÇgadÅpanaæ tasyai jagÃdeÇgitavedinÅ // PNc_6.106 // deva paÓcÃtsthito 'py agre prÃpta÷ paryutsuko bhavÃn / ity abhëyata bhÆpÃla÷ citre caturayà tayà // PNc_6.107 // abhÆt paryÃkulà sà ca muhÆrtam asitek«aïà / paÓcÃd alajjatÃlÅbhis tathà sasmitam Åk«ità // PNc_6.108 // tasyai hÃraæ mahÅbhartur arpayÃm Ãsa pÃÂalà / Ãk­«ya bhartum ÃnÅtam atiÓuddham iva ÃÓayam // PNc_6.109 // sakhÅnÃm anurodhena sà kilÃnaÇgamohità / h­di dÅrghaguïaæ dadhre hÃraæ priyam ivÃparam // PNc_6.110 // tu«ÃrapÃï¬unà tena vav­dhe 'syà manobhava÷ / digantavÃntajyotsnena mahodadhir ivendunà // PNc_6.111 // pu«podgameneva latà prasÃdeneva bhÃratÅ / sà tena reje hÃreïa yaÓaseva narendratà // PNc_6.112 // tata÷ Óithilaparyasta- vilolakabarÅlatà / ketuya«Âir iva ÓyÃma- patÃkÃÇgà hiraïmayÅ // PNc_6.113 // vasaætakamalollÃsi- mattabhramarani÷svanà / dÅpamÃnopadeÓeva svarahasye manobhuva÷ // PNc_6.114 // ullasatkuÂajÃcchÃccha- vilÃsahasitacchavi÷ / jhaÂity uadadhiveleva nirgacchad am­tacchaÂà // PNc_6.115 // sarojinÅva haæsÅbhir bh­ÇgÅbhir iva mÃlatÅ / ÓaÓilekheva tÃrÃbhi÷ sakhÅbhir abhito v­tà // PNc_6.116 // d­«Âvà narandram ÃyÃntam udasthÃd utsukÃtha sà / dadhatÅ nÆtanaprema- pariïÅtÃm adhÅratÃm // PNc_6.117 // [SYNTAX: kulakam] atha sutanur alolatÃrake sà suciram uda¤citadÅrghapak«mamÃle / ÓaÓina iva navodgatasya dÆrÃt- avanipate÷ pathi locane mumoca // PNc_6.118 // ÃsannÃnucaradh­tena paÇkajinyÃ÷ patreïa sphuÂaghaÂitÃtapatralÅla÷ / saÓ cchÃyÃm atha mahasà hasan himÃæÓo÷ k«mÃpÃla÷ pulinam avÃpa narmadÃyÃs // PNc_6.119 // iti ÓrÅm­gÃÇkaguptasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye ÓaÓiprabhÃdarÓano nÃma «a«Âha÷ sarga÷ ************************************************ saptama÷ sarga÷ __________________________________________ ÓaÓiprabhÃdarÓanam tata÷ sa dÆrÃd ahirÃjakanyakÃæ javaikamitreïà yutÃæ patatriïà / viÓÃmpatidÅrghaguïÃnu«aÇgiïÅm anaÇgakodaï¬alatÃm ivaik«ata // PNc_7.1 // upo¬halÃvaïyataraÇgabhaÇgayà sarÃgabimbau«ÂhagalatpravÃlayà / ahÃri lolaæ n­pates tayà balÃt anaÇgaratnÃkaravelayà mana÷ // PNc_7.2 // __________________________________________ ramÃÇgadak­taæ ÓaÓiprabhÃvarïanam savismayo locanamÃrgam Ãptayà tayà sa÷ pÃtÃlatalendulekhayà / athettham amlÃnamanorathodgamo ramÃÇgadenÃbhidadhe narÃdhipa÷ // PNc_7.3 // avaimi saiveyam amogham Ãyudhaæ manobhuva÷ pannagarÃjakanyakà / udaæÓulekhena mukhena kurvatÅ jagad vilÅnenduvilokanasp­ham // PNc_7.4 // narendra satyaæ sa÷ kutÆhalÅ bhaved alaukikaæ rÆpam avek«ituæ rate÷ / iyaæ na yasyÃtithitÃæ gatà d­Óor agÃdhalÃvaïyasarit sumadhyamà // PNc_7.5 // iyaæ sudhà mugdhavilÃsajanmabhÆr iyaæ bhujaÇgÃlayaratnadÅpikà / iyaæ jagannetracakoracandrikà pura÷ patÃkeyam ayugmapatriïa÷ // PNc_7.6 // iyattayà muktam avaimi naipuïaæ prajÃpater adbhutaÓilpakarmaïi / n­popamÃnÃm upamÃnatÃæ gataæ vinirmitaæ yena hi ratnam Åd­Óam // PNc_7.7 // iyaæ tavÃnena virÃjatetarÃæ karasthitenÃvanipÃlapatriïà / upeyu«Ã käcanapadmam aæÓunà himetarÃæÓor iva jahnukanyakà // PNc_7.8 // arÃlakeÓÅyam anena bhÃti te Óareïa kÃrtasvarapuÇkhaÓobhinà / nisargagaureïa narendraraÓminà sakajjalà dÅpaÓikheva ÓÃrvarÅ // PNc_7.9 // iyaæ vilÃsorminimagnaÓaiÓavaæ svibhÃvyamÃnastanaku¬malodgamam / madaikavisrambhag­haæ vigÃhate vayo vibhaktÃÇgam anaÇgadohadam // PNc_7.10 // iyaæ natÃÇgÅ jagadekasundare nideÓite pÃÂalayà n­pa tvayi / d­Óau navendÅvarapatrapeÓale vimu¤cati ÓrÅr iva ÓÃrÇgadhanvani // PNc_7.11 // anaÇgasÃmrÃjyavilÃsacÃmare vanÃnilavyÃkulite 'æsucumbini / pariÓlathe saæyamanÃrtham etayà salÅlam asta÷ kabarÅbhare kara÷ // PNc_7.12 // vilokayantÅ kusumaæ kacÃgrataÓ cyutaæ kucasparÓadhiyeva vak«asi / iyaæ k­ÓÃÇgÅ kusumÃstraÓaÇkayà k­tapraïÃmeva tavÃvalokyate // PNc_7.13 // vilokayÃsyÃ÷ k«itipÃla bibhratÅæ pradÅpaÓobhÃæ kabarÅæ niÓÃmukhe / amÅ muhu÷ kuÇkumakesarÃruïà lasanti sÅmantamaïer marÅcaya÷ // PNc_7.14 // virÃjate 'syÃs tilako 'yam a¤cito viku¤citabhrÆlatikÃntare n­pa / vijitya lokadvitayaæ divaæ prati smareïa bÃïo dhanu«Åva saæhita÷ // PNc_7.15 // apÃÇgasaævardhitaÓoïakÃntinà suk­«ïatÃreïa tu«ÃrapÃï¬unà / iyaæ pravÃlÃsitaratnamauktikair vinirmiteneva cakÃsti cak«u«Ã // PNc_7.16 // iyaæ puro niryatidÆram Ãyate kapolata÷ käcanakuï¬alÃrci«i / i«uæ ru«eva pratibhoktum udyatà manobhuve muktaÓilÅmukhe h­di // PNc_7.17 // iyaæ triyÃmÃpatikÃntipeÓalaæ vibuddhabandhÆkadalÃdhikatvi«Ã / bibharti bimbÃdharamudrayà mukhaæ manobhirÃmaæ rajanÅva sandhyayà // PNc_7.18 // upo¬hatÃrÃpatitÃrahÃrayor iyaæ yugena stanayor virÃjate / dvayena deva u«asi cakravÃkayo÷ saridg­hÅtaikam­ïÃlayor iva // PNc_7.19 // surÃpagÃvÅcivipÃï¬ur e«a te cireïa hÃraÓ caritÃrthatÃæ gata÷ / dh­ta÷ k«itÅÓa praïayÃrdrayÃnayà salÅlam utkampini yat kucadvaye // PNc_7.20 // iyaæ mahÅpÃla vilokitena te vigÃhate kÃntam idaæ daÓÃntaram / bhavaty anÃrƬhavikÃsavibhramà kim udgame candramasa÷ kumudvatÅ // PNc_7.21 // kim anyad uktaæ sudhayeva sÃndrayà tad anyathà nÃtha na pÃÂalavaca÷ / sphuÂeyam asyÃ÷ kurute yad aÇgake balÃt pari«vaÇgam anaÇgavikriyà // PNc_7.22 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃsamÅpagamanam itÅÇgitaj¤e vadati priyaævade ramÃÇgadena smitam udgatasmita÷ / avÃpa paryÃptaÓaÓÃÇkadarÓana÷ phanÅndrakanyÃsavidhaæ narÃdhipa÷ // PNc_7.23 // __________________________________________ nÃyikÃce«ÂÃ÷ uvÃha lajjÃnatam a¤citÃlakaæ tato bhujaÇgÃdhipate÷ sutÃmukhaæ / aväcitaæ kiæ cana mÃtariÓvanà sa«aÂpadaæ padmam ivÃravindinÅ // PNc_7.24 // pataty adha÷ kuÇkumapaÇkapÃÂale mayÆkhalekhÃpaÂale ÓikhÃmaïe÷ / hriyeva raktÃæÓukapallavas tayà pidhÃtum Ãlekhyan­pe nyadhÅyata // PNc_7.25 // n­pasya citre madhureyam Ãk­tir na bhidyate candramaso yathÃmbhasi / sakhÅjanas tÃm iti narmapeÓala÷ Óanais trapÃnamramukhÅm abhëata // PNc_7.26 // yathÃsmi vaktÃsi tathÃsya bhÆpater yadà puna÷ karïasamÅpam Ãpsyasi / itÅva nirvyÃjam udÅrya tatyaje tayÃyatÃk«yà sa narendrasÃyaka÷ // PNc_7.27 // alaæ hriyaivaæ samupek«ya g­hyatÃm ayaæ hi pÃïigrahaïocitas tava / itÅrayantyÃ÷ kuÂilaæ vaca÷ karÃd anaÇgavatyÃ÷ kamalaæ jahÃra sà // PNc_7.28 // atha svabimbÃdharapÃÂalacchadaæ kareïa tattatsad­Óena bibhratÅ / ni«evitum bhÆpatim abhyupÃgatà rameva rÃjÅvamukhÅ rarÃja sà // PNc_7.29 // d­Óas tatas tatparivÃrayo«itÃæ neträjanaÓyÃmalapak«marÃjaya÷ / ÓaÓiprabhe bhÆmipatau sakautukÃ÷ samÃpatan kunda ivÃlipaÇktaya÷ // PNc_7.30 // __________________________________________ n­pÃrhaïam nipÅyamÃnasya tayà Óanai÷Óanair apÃÇgasa¤cÃritadÅrghanetrayà / upÃttapu«pa÷ k«itibhartur arhaïÃæ cakÃra tasyÃÓ catura÷ sakhÅjana÷ // PNc_7.31 // pura÷ Óirasy ÃhitamanmathÃj¤ayà tayà kaÂÃk«ai÷ kuÂajair ivÃrcita÷ / n­pa÷ saparyÃæ punaruktasaævidÃæ sas tadvayasyÃnihitÃv amanyata // PNc_7.32 // sarÃgavaty utkalikÃbhir Ãkule m­duny alaæ pÃÂalayà samarpite / atha nya«ÅdannavapallavÃsane phanÅndrakanyÃmanasÅva pÃrthiva÷ // PNc_7.33 // anu k«itÅÓaæ nalinÅdalÃsane kayà cid Ãste parivÃrayo«ità / ramÃÇgado 'py Ãsanabandham Ãdade vasundharÃyÃæ vinayaikabandhu÷ // PNc_7.34 // ÓramÃnurodhÃd upaviÓyatÃm ita÷ k«aïaæ k­ÓÃÇgÅti sakhÅbhir arthità / upÃviÓad vepitavÃmanastanÅ tata÷ samaæ tÃbhir ahÅndrakanyakà // PNc_7.35 // __________________________________________ nÃyikÃvilasitÃni vivartayantÅ vadanendumaï¬alaæ viÓÃlanetrÃntani«aktatÃrakam / dvayena sà k­«yata sundarÅ samaæ hriyà n­pÃlokanakautukena ca // PNc_7.36 // athÃvataæsÅk­talocanotpalaæ kapoladolÃyitaratnakuï¬alam / ciraæ papau sa÷ stimitena cak«u«Ã tadÃnanaæ mÃlavamÅnaketana÷ // PNc_7.37 // k­tÅ d­ÓÃsyÃ÷ sud­Óa÷ pibaty ayaæ kapolalÃvaïyasudhÃæ narÃdhipa÷ / mitha÷ sakhÅnÃm iti sasmitaæ vaco niÓamya sÃbhÆd adhikÃdhikatrapà // PNc_7.38 // manÃg ivÃæsÃd apavartitÃnanà nirÅk«ya taæ bhÆpatim arpitek«aïam / vihasya lajjÃmukule cakar«a sà balÃd apÃÇgapras­te vilocane // PNc_7.39 // yaÓobhaÂe rÆpam avantiÓasitu÷ k­tasmite citragataæ praÓaæsati / karasthitaæ sà jhaÂiti nyadhÃt tata÷ ÓilÃtale tÃmarasaæ trapÃvatÅ // PNc_7.40 // nikÃmam uktaæ sukumÃram aÇganà vilÃsinas tasya jahÃra sà mana÷ / smaraikadÆtÅsahakÃraÓÃkhino lasanmadhÃv anyabh­teva pallavam // PNc_7.41 // tadÅyam uddÃmarasorminirbharaæ sa rÃjahaæso 'pi viveÓa mÃnasam / k­tapraveÓaÓ ca salÅlam acchinan manÃÇ m­ïÃlÅm iva dhÅratÃm ata÷ // PNc_7.42 // k«aïÃd apÃÇgastimitÃyatÃk«ayo÷ sakampayo÷ kaïÂakitÃÇgalekhayo÷ / avÃpad anyonyanibaddhabhÃvayos tayo÷ prarohaæ h­di bÃlamanmatha÷ // PNc_7.43 // __________________________________________ nÃyakasya nÃyikÃæ praty ukti÷ asÆyayevÃtha vimu¤catÅ d­Óaæ sakhÅ«u sà sÆtritanarmasÆkti«u / iti smitak«ÃlitadantavÃsasà n­peïa nÃgendrasutÃbhyadhÅyata // PNc_7.44 // vadÃnavadyÃÇgi sakhÅjanÃd­ta÷ kim e«a nÃma vyatiricyate jana÷ / vihÃya visrambhaviÓe«am etayà yad aÇgam anto viÓatÅva lajjayà // PNc_7.45 // sadà sadÃcÃrapareti vÃrtayà vayaæ h­tÃ÷ pannagarÃjaputri te / ata÷ kim evaæ pratipattimƬhatÃæ vigÃhase 'smÃsu vimucyatÃm iyam // PNc_7.46 // anena te sundari darÓanena và k­topacÃro 'smi kiyat kadarthyase / na vÅk«ate valgu na ma¤ju bhëate gatà kvacil locanavartmamÃlatÅ // PNc_7.47 // adha÷k­tÃ÷ satyam adhÅralocane rasÃtalena tridivasya bhÆmaya÷ / anaÇgadurvÃraÓarÃdhidaivataæ bhavadvidhaæ ratnam avÃpyate 'tra yat // PNc_7.48 // kutÆhalÃdhyÃsitamadhyalokayà tvayà muhÆrtaæ phaïilokakaumudi / avaimi pÃtÃlam avÃptasandhinà vilaÇghyate santamasena samprati // PNc_7.49 // idaæ m­ïÃlad api komalaæ vapus tavai«a dÆrÃd aravindinÅpati÷ / puna÷ puna÷ saæsp­ÓatÅva kautukÃt tamÃlagulmÃntarapÃtibhi÷ karai÷ // PNc_7.50 // anena te saÓramavÃribindunà navÅnapÅyÆ«atu«Ãradantura÷ / ÓirÅ«am­dvaÇgi tu«ÃrapÃï¬unà kapolabimbena vi¬ambyate ÓÃÓÅ // PNc_7.51 // idaæ vadÃÓik«ata kaitavaæ kutas tavai«a mugdhe saralÃÇguli÷ kara÷ / ihaitad Ãlikhya ÓilÃtale Óanair anena lÅlÃkamalaæ yad ujjhitam // PNc_7.52 // na citram evaæ kva cid asti bhÆtale mamÃtra tenÃsti kutÆhalaæ mahat / ata÷ kim etat pihitaæ prakÃÓyatÃm ahetukas tanvi ka e«a matsara÷ // PNc_7.53 // ad­Óyam etad yadi manyase tata÷ kim arthyase kiæ tv iyad eva Óaæso na÷ / k­tÅ tvayÃyaæ bhujagÃmbaraukasÃm alekhi citre katama÷ k­Óodari // PNc_7.54 // lateva sammÅlita«aÂpadasvanà kiyac ciraæ nirvacanaiva ti«Âhasi / itaÓ cakorÃk«i vicintya sÆn­taæ mamottaraæ kiæ cana dÃtum arhasi // PNc_7.55 // yathÃtijihre«i yathÃtivepase yathà kapole pulakaæ bibhar«i ca / tathÃtra manye tava pak«apÃtavan nitÃntam anta÷karaïaæ k­Óodari // PNc_7.56 // hriye taveyaæ yadi kalpate kathà kim etayà na÷ prak­te yatÃmahe / yad artham ete vayam ÃgatÃ÷ svayaæ sa nÃrpyate kiæ karabhoru sÃyaka÷ // PNc_7.57 // salÅlam evaæ vadati smitÃnane n­pe navapremasÃrdracetasi / vivartayantÅ maïikaÇkaïaæ kare mumoca maunaæ na phaïÅndrakanyakà // PNc_7.58 // __________________________________________ mÃlyavatÅvacanam tayà tathà d­«Âam athÃntarÃntarà kaÂÃk«akÃnti÷ snapitÃvataæsayà / iti smitÃpy ÃyitadantadÅdhitir jagÃda taæ mÃlyavÃtÅ viÓÃmpatim // PNc_7.59 // tavaitayà satk­tipÃtra satk­taæ svayaæ na yat kalpitam alpamadhyayà / na sa avalepo na ca sà pramÃdità na ca trapà tatra n­po 'parÃddhyati // PNc_7.60 // k­tÅti vÃrtà tava vetsi vächitaæ tvam antarÃtmeva na kasya và bhuvi / ata÷ sakhÅbhÃvagatasya gopanaæ na yujyate nas tvayi tan niÓÃmyatÃm // PNc_7.61 // ÓilÅmukhe 'smiæs tava nÃmalächite m­gopanÅte m­gaÓÃvalocanà / pramodam Ãpteyam ito vilokite kare cakorÅva tu«ÃradÅdhite÷ // PNc_7.62 // ka e«a rÃjeti muhu÷ kutÆhalÃd iyaæ yadà p­«ÂavatÅ sakhÅjanam / atas tadÃsyai kathita÷ savistaraæ mayà tvam urvÅtalamÅnalächÃna÷ // PNc_7.63 // kareïa sÃsÆyam apÃsya karïata÷ kvaïaddvirephÃvali nÅlam utpalam / tadaitayÃbhyudgatapak«apÃtayà Órutà guïìhyasya b­hatkathà tava // PNc_7.64 // imÃæ tvadÃkÃranirÆpiïe sakhÅm avetya paryutsukalocanÃm iva / tato mayà viÓvavilocanotsavas tvam eva citre likhito 'si pÃrthiva ! // PNc_7.65 // uda¤citavyÃyatapak«maïà tata÷ sakhÅsamak«aæ nibh­tena cak«u«Ã / ciraæ nipÅtasat­«eva mugdhayà tvayaitayà madhyamalokavÃsasa÷ // PNc_7.66 // [VAR 7.66d: {tvayaitayÃ/lem /em; tvayetayà /ed}] ato varo 'yaæ yuvayo÷ samÃgama÷ kumudvatÅcandramasor ivocita÷ / iyaæ hi bÃlocchvasito manobhuvas tvam atra lokatritayaikasundara÷ // PNc_7.67 // n­pa g­hÅtuæ nayam atra ko 'py alaæ sure«u và pannagapuÇgave«u và / sa e«a paÇkeruhakarïikÃm­dus tvayà Óayo 'syÃ÷ kriyate sakautuka÷ // PNc_7.68 // ayÃcito 'py arpita eva te Óara÷ k«iter ayaæ nyÃyavidÃæ varaitayà / tad enam abhyarthayase kathaæ puna÷ kalatram e«Ã hi vasundharà tava // PNc_7.69 // [7.69b: em. k«itir ?] itÅtiv­ttaæ tadupÃÓrayaæ tathà prakÃÓayantÅ p­thivÅpatiæ prati / chalÃd alÅkabh­kuÂiæ vidhÃya sà tayÃluloke phaïirÃjakanyayà // PNc_7.70 // atha dvirephasya mukhÃbjapÃtino nivÃraïayoragarÃjakanyakà / ÓilÃtalÃt saæbhramamÅlitasm­tis tadÃÓu lÅlÃÓatapatram Ãdade // PNc_7.71 // tata÷ sa roma¤canipŬitÃÇgado ramÃÇgadaæ vyaktaÓaÓiprabheÇgita÷ / apaÓyad indÅvaradÃmadÅrghayà pramodavistaritayà d­Óà n­pa÷ // PNc_7.72 // __________________________________________ ramÃÇgadavacanam samarpità pÃrthiva pu«paketunà taveyam Ãrdrapraïayà manasvinÅ / asÅmasaundaryasudhÃvilÃsabhÆr udanvatevendukalà pinÃkina÷ // PNc_7.73 // kim anyad atrollasitaæ jagattraye tavaiva saubhÃgyapatÃkayà n­pa / yad Ãgatà manmathapatriïÃm iyaæ ÓaravyatÃm evam api Órute tvayi // PNc_7.74 // vadhÆr dilÅpasya sudak«iïà yathà yathà sunandà bharatasya bhÆpate÷ / raghÆdvahasyÃvanikanyakà yathà tathà taveyaæ vidhinà upapÃdità // PNc_7.75 // kim anyad asyÃ÷ k­tapÃïipŬana÷ padaæ nidhatse g­hamedhinÃæ dhuri / iti prasarpatsmitacandrika÷ Óanair abhëatorvÅtilakaæ ramÃÇgada÷ // PNc_7.76 // [SYNTAX: kulakam] vilokitaæ citram alÅkabhëiïÅ bhavatsakhÅyaæ pratibhÃsate mama / udÅritaivaæ kila pÃrthivena sà bh­Óam lalajje nibh­taæ jahÃsa ca // PNc_7.77 // vilokayantÅ tam apÃÇgalocanà samullasatsvedalavÃÇkitastanÅ / tata÷ sujÃtastabakÃstamauktikà lateva sà hemamayÅ vyakampata // PNc_7.78 // mukhe tavÃsaktam idaæ ÓaÓiprabhe d­ÓÃvataæsÃgatayaitadÅyayà / sakhÅjana÷ sasmitam ity uvÃca tÃm avantinÃthaæ ca mitho ramÃÇgada÷ // PNc_7.79 // atrÃntare jhaÂiti cittam ivÃccham ambha÷ k«obhaæ jagÃma saritas tuhinÃæÓusÆte÷ / vÃti sma ca prasabhabhagnatamÃlatÃla- hintÃlasÃlasarala÷ sahasà samÅra÷ // PNc_7.80 // __________________________________________ payododaya÷ udanamad atha tatk«aïÃd uda¤cat- kanakapiÓaÇgata¬illata÷ payoda÷ / adharitamurajadhvanÅni mu¤can vidhuritakarïatalÃni garjitÃni // PNc_7.81 // atha samuditatrÃsà meghasvanÃn nanu bhÆpater bhujaparighayor anto bÃlà prave«Âum iye«a sà / kim asi cakità mà tvaæ bhai«År ito bhava lajjayà k­tam iti ca tÃm Æce deva÷ sa sÃhasaläcana÷ // PNc_7.82 // iti ÓrÅm­gÃÇkaguptasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye ÓaÓiprabhÃsaællÃpo nÃma saptama÷ sarga÷ samÃpta÷ ************************************************ a«Âama÷ sarga÷ nÃyikÃtirodhÃnam sÃpade 'tha bhujagendrakanyakà khe payodapatalais tirohite / narmadÃpulinapallavasthità haæsapaÇktir iva kampam Ãdade // PNc_8.1 // spardhayeva nicaya÷ payomucÃæ tÃramandram anadad yathà yathà / sà narendratilakaæ tam aik«ata mugdhalolanayanà tathà tathà // PNc_8.2 // ullasan navapayodharÃlasÃæ dyÃæ ca tÃæ ca sumukhÅæ vilokayan / bhÆpati÷ sa nitarÃm abhÆd vaÓo vismayasya ca manobhavasya ca // PNc_8.3 // vÃmanatvam alinatvam atyajan vya¤jitakrama iva trivikrama÷ / krÃmati sma sahasaiva meghabhÆr andhakÃranikaro 'tha rodasÅ // PNc_8.4 // [8.4d: andhaka pun?] netrarodhini tayor na kevalaæ mÆrcchite tamasi vaiÓasaæ h­di / yÃvad ÃsyavigaladbisÃÇkure cakravÃkamithune 'py aj­mbhata // PNc_8.5 // karïabhÆ«aïamaïiprabhÃlavais tokalak«itakapolapatrayà / k­«yamÃïanayano 'tha pipriye pannagendrasutayà tayà n­pa÷ // PNc_8.6 // tejasi sphurati tìite muhur bibhyatÅ kanakabhaÇgapiÇgale / taæ h­disthitam iveÓam Åk«ituæ sÃpi mÅlitavilocanÃbhavat // PNc_8.7 // __________________________________________ ÃkÃÓavÃïÅ e«a te na ghaÂate manoratha÷ pÃrthivÃhipatikanyakÃæ prati / gaccha vindhyavipinÃntad­«Âayà va¤cito 'si m­gat­«ïayaitayà // PNc_8.8 // sÃhasodadhivilo¬ane svayaæ yo 'æsam aæsalatayÃrpayi«yati / ÓrÅr ivorasi muradvi«a÷ padaæ tasya niÓcitam iyaæ vidhÃsyati // PNc_8.9 // paÓya paÓya capaleyam antikÃt nÅyate tava yathocitaæ kuru / evam eva yad iyaæ na labhyate jÃnakÅva janakapratij¤ayà // PNc_8.10 // kanyakÃsi kim idaæ ÓaÓiprabhe yuktam ehi pitur antikaæ vraja / ity avigrahavatÅ nabhastalÃt ullalÃsa sahasà sarasvatÅ // PNc_8.11 // tÃæ niÓamya sa nikÃmavismita÷ sÃcikÃrmukalatÃm alokata / indumauligalakandalÃsitaæ tatk«aïÃc ca timiraæ nyavartata // PNc_8.12 // sÃcirÃæÓutapanÅyamekhalà ÓakracÃpamaïikuï¬alà tata÷ / kvÃpi mudritamayÆratÃï¬avà saæhatir jalamucÃæ tirodadhe // PNc_8.13 // sà purÃtanapathena pÃvanÅ somasÆtir api nimnagà vahat / svÃdunirmalarasorminirbharà bhÃratÅva mas­ïaæ mahÃkave÷ // PNc_8.14 // apy apÃk­taraya÷ sa narmadÃ- vÅcilÃsyaracanÃkutÆhalÅ / Ãvavau ÓabararÃjayo«itÃæ nartitÃlakalata÷ samÅraïa÷ // PNc_8.15 // ity akÃlajaladÃdivaik­te kena cid viracite gate Óamam / bhÆpate÷ ÓaÓimukhÅ sakhÅyutà netranirvi«ayatÃm avÃpa sà // PNc_8.16 // kvÃpi nÆnam apah­tya tanmano nÃgarÃjaduhità jagÃma sà / utpalasya sarasaæ lasatsp­hà cakravÃkavaniteva kesaram // PNc_8.17 // agrata÷ k­tapayodharaÓriyà dhautataptatapanÅyakÃntayà / vidyuteva sad­Óà tayÃkula÷ sa abhavaj jhaÂiti d­«Âana«Âayà // PNc_8.18 // sà puro mama h­teti lajjayà cintayà kim iva sà cared iti / sà puno na sulabhety asau Óucà tapyate sma tis­bhi÷ k«itÅÓvara÷ // PNc_8.19 // tasya tÃpajananena mÃnasaæ tena bÃlaviraheïa vivyathe / ketakacchadakadarthane paraæ yat kaïo 'pi ÓiÓira÷ pragalbhate // PNc_8.20 // jitvaraæ jagati pu«paketunà tadvik­«ya tarasà ÓarÃsanam / tìyate sma h­daye patat­iïà so 'tha mÃlavakuraÇgalächana÷ // PNc_8.21 // lajjayà valitakaïÂhakandalaæ locanäcalamiladvataæsakam / tasya vartitam ivÃbhavat tadà tat priyÃvadanam unnasaæ h­di // PNc_8.22 // mlÃnim Ãpa sas tayà vinà n­pas tatra pannagapates tanÆjayà / svÃæ ruciæ na hi kadà cid aÓnute ÓarvarÅvirahadhÆsara÷ ÓaÓÅ // PNc_8.23 // pÃï¬upak«malad­Óa÷ paricyutaæ so 'tha mÃlyaÓakalaæ vyalokata / tÃd­Ói vyatikare vinirgataæ hÃsaleÓam iva pu«padhanvana÷ // PNc_8.24 // Óaæsadujjvalakapolasaægataæ kuÇkumena dalakoÂicumbinà / sambhrameïa galitaæ natabhruva÷ karïatÃmarasam Ãdade 'tha sa // PNc_8.25 // kÃrmuke sati Óare«u satsv api preyasÅ tava h­tÃntikÃd iti / tena saurabhah­tÃlini÷svanair vÃcyateva n­pater vyadhÅyata // PNc_8.26 // ko«ïani÷Óvasitavepitacchadaæ tanniveÓya vadane sa÷ sÃdara÷ / ardhanimÅlitalocanotpala÷ pustakalpita ivÃbhavat k«aïam // PNc_8.27 // narmadormilulite tadaæÓuke pallavÃlikhitahaæsahÃriïi / Ãh­tastanavilepane d­Óà so 'k­tapraïayam indupÃï¬uni // PNc_8.28 // mà vi«Åda navasÃhasÃÇka, te kÃntayà gatam anena vartmanà / paÓya tatpadam itÅva revayà tasya sÃrasarutair asÆcyata // PNc_8.29 // kiæ nimagnam iha bÃlayà tayà bhÅtayà bhujagarÃjakanyayà / naivam atra niyataæ rasÃtale vidyate vivaram ityatarkayat // PNc_8.30 // so 'timÃtragahane 'pi raæhasà pÃrthiva÷ patitum aicchad ambhasi / jÅvitaæ t­ïam ivÃvajÃnate sÃhasavyasanino 'pi tÃd­ÓÃ÷ // PNc_8.31 // tat samÅhitam avantivÃsavas tasya nÃvadad upÃntavartina÷ / e«a vighnam iha sÃhasotsave kalpayi«yati mameti ÓaÇkita÷ // PNc_8.32 // ujjhati sma sa÷ Óanai÷ samucchvasan pallavÃsanam upÃsya ÓÃsana÷ / agrahÅc ca saÓaraæ kareïa tad vyaktarÃjakakudena kÃrmukam // PNc_8.33 // pannagendraduhitu÷ kareïa ya÷ sakhyam Ãpad aravindabandhunà / arpitaæ praïayinà tam apy asau sÃyakaæ kanakapuÇkham Ãdade // PNc_8.34 // subhruva÷ smaravilÃsadeÓikaæ taæ ÓaÓaæsa sa÷ Óaram patatri«u / pÅtaÓÅtakaramÆrtitÃnavaæ bhÃnumÃn iva mayÆkham aæÓu«u // PNc_8.35 // vyaktataccaraïalak«maïà tata÷ srastakeÓakusumÃkulÃlinà / meghasiktasikatenavartmanà narmadÃjalasamÅpam Ãpa sa // PNc_8.36 // e«a jÃtu na vikatthate kva cil lak«yate 'sya phalata÷ sadà kriyà / tat kari«yati kim atra sÃhasaæ cetasÅti vidadhe ramÃÇgada÷ // PNc_8.37 // __________________________________________ narmadÃpraveÓa÷ ak«ipat taÂaÓilÃviÂaÇkata÷ pÃrthiva÷ svam atha narmadÃmbhasi / vÃridhe÷ payasi viÓvadÅpaka÷ sÃyamadriÓikharÃd ivÃryamà // PNc_8.38 // tatra mÅnamakarÃkule patan ÃsasÃda sa vilÃsam iÓvara÷ / yÃmunÃmbhasi nipÃtina÷ purà gopatÃm upÃgatasya ÓÃrÇgiïa÷ // PNc_8.39 // ambhasas tadavapÃtatìitÃd Ærdhvam etya nipatatsu bindu«u / sÃhasena parito«itai÷ surair mauktikÃrgha iva tasya cik«ipe // PNc_8.40 // kiæ cid antaritamÆrtibhi÷ k«aïÃd anvagacchad atha taæ ramÃÇgada÷ / yena yÃty aruïasÃrathi÷ pathà vÃsaras tam avalambate na kim ? // PNc_8.41 // kas tulÃgram adhiropya jÅvitaæ svÃminaæ tvam iva sevatÃm iti / tasya haæsaninÃdena valgunà sÃdhuvÃdam iva narmadà dadau // PNc_8.42 // __________________________________________ bilapraveÓa÷ tau muhur jalacarair ad­ÓyatÃm agrataÓ cakitam uktavartmabhi÷ / dhvÃntasantatibhide rasÃtalaæ prastitau raviniÓÃkarÃv iva // PNc_8.43 // ÃÓrayaty avanimeghavÃhane vÃrigarbham abhito garÅyasi / prÃpa mekalasutà samÃnatÃm antarÃhitanidhÃnayà bhuvà // PNc_8.44 // ujjhità jhaÂiti kÃryagauravÃd ÅÓvareïa ruruce na medinÅ / sodyamena puno 'py avai«yatà bhÃnuneva padavÅ payomucÃm // PNc_8.45 // ÃpapÃta saramÃÇgada÷ k«aïÃt sarvata÷ sas tamasÃvile bile / gƬhamatsaravi«e viÓe«avÃn durjanasya manasÅva sadguïa÷ // PNc_8.46 // yad babhÆva purato 'sya bhÆpater ekakuï¬alapaÂÃsitaæ tama÷ / tasya taddinakarÃæÓubhÃsurair mauliratnakiraïair abhajyata // PNc_8.47 // sandrahemarajasà mahaujasÃm agraïÅr agarudhÆpagandhinà / so 'tha tena bilavartmanà Óanai÷ kroÓamÃtram agaman nareÓvara÷ // PNc_8.48 // __________________________________________ siæhadarÓanam lagnasÃndragajaÓoïitacchaÂai÷ ÓauryapÃvakaÓikhÃÇkurair iva / kesarair atikarÃlakandharo mÃrgam asya rurudhe 'tha kesarÅ // PNc_8.49 // muktagharghararava÷ sa raæhasà taæ viÓÃmadhipam abhyadhÃvata / vyÃttadÅrghadaÓanÃsyakandara÷ pÆrïam indum iva siæhikÃsuta÷ // PNc_8.50 // ardhacandram atha tajjighÃæsayà saædadhe dhanu«i yÃvad ÅÓvara÷ / tÃvad asphuÂitakorakaæ puro bÃlakundaviÂapaæ tam aik«ata // PNc_8.51 // bibhrato vikaÂadaæ«Âram Ãnanaæ kÃlameghaÓakalÃsitatvi«a÷ / Ãyato 'bhimukham År«yayà javÃt tena vartma mumuce na potriïa÷ // PNc_8.52 // __________________________________________ gajadarÓanam kiæ cid asya purato 'tha gacchata÷ karïatÃlavidhutÃlipaÇktinà / ruddhyate sma samadena paddhatir dÅrghadantamusalena dantinà // PNc_8.53 // mandrakaïÂhaninado 'tivegavÃn ÆrdhvavÃladhir udagralocana÷ / kuï¬alÅk­takaras tam abhyagÃt sa÷ krudhà nibh­takarïapallava÷ // PNc_8.54 // yÃvad aÇkuritamatsaro 'bhavat tasya saæmukham adhijyakÃrmuka÷ / tÃvad aik«ata na sa÷ kva cid dvipaæ rÃjagandhamadagandhakesarÅ (/ed emends ? gandhamada to gandhavaha) // PNc_8.55 // utpatan nipatad agrato muhur mu¤cad aÂÂahasitaæ sahÃrci«Ã / kevalaæ kapilakuntalaæ Óira÷ paÓyato 'sya na camatk­taæ mana÷ // PNc_8.56 // evamÃdi yad abhÆn mahÅpater adbhutaæ pathi bibhÅ«ikÃvaham / tad bibheda nijasattvasampadà tigmadÅdhitir iva tvi«Ã tama÷ // PNc_8.57 // __________________________________________ sariduttaraïam tÃæ dadarÓa saritaæ sudustarÃm agrato 'tha bilakalpavin n­pa÷ / sparÓata÷ kila yadambhasÃæ jhaÂity aÓmabhÃvam upayÃnty asÆraya÷ // PNc_8.58 // mÃrutair aparapÃranunnayà prÃæÓu vaæÓalatayà sa÷ sÃnuga÷ / tÃm alaÇghayad athopagƬhayà janmabhÅtim iva yogavidyayà // PNc_8.59 // __________________________________________ nagaradarÓanam prasthitas tad anu sodyamaæ pura÷ sa atha sÃhasavatÃæ pura÷sara÷ / nirmitaæ maïimayÆkhapallavair bÃlam Ãtapam iva vyalokata // PNc_8.60 // indranÅlakapiÓÅr«akaæ tata÷ sa abhita÷ sphaÂikasÃlam aik«ata / sÃvaÓe«ajalanÅlakoÂibhi÷ ÓÃradair ghaÂitam ambudair iva // PNc_8.61 // utpatÃkamaïitoraïÃÇkitaæ maïditaæ kanakapallavasrajà / kiæ ca käcanakapÃÂasaæpuÂaæ tatra gopuram apaÓyad ÅÓvara÷ // PNc_8.62 // vismayena vi«ayÅk­ta÷ puraæ tena sa aviÓad avantivÃsava÷ / nirv­tai÷ padam ivojjhitÃvani÷ sÆryamaï¬alapathena yogavÃn // PNc_8.63 // tatra vaidrumagavÃk«am ucchritaæ hemaharmyam avalokate sma sa / meruÓ­Çgam iva dhÃtutÃmrayà sandhyayà k­tapadaæ kva cit kva cit // PNc_8.64 // agrata÷ saÓ ca yaÓobhaÂo 'viÓat so 'tha kautukah­tas tadaÇgaïam / indranÅlamaïikÃntimecakaæ vyoma sÃruïa ivo«ïadÅdhiti÷ // PNc_8.65 // padmarÃgaracitÃlavÃlakà vedikÃmaïiviÂaÇkavist­tà / tena tatra dad­Óe kutÆhalÃd antike kanakamÃdhavÅlatà // PNc_8.66 // __________________________________________ strÅdarÓanam tattale sthitim upeyu«Ã ÓamÃt tena kà cid abalà vyalokata / nirgatà jhaÂiti hemaveÓmata÷ ÓrÅ÷ suvarïakamalodarÃd iva // PNc_8.67 // aæÓukena Óaradindubandhunà tyÃgiteva yaÓasÃvabhÃsità / kÃntimatyadharanÅlavÃsasà yÃmunena payaseva jÃhnavÅ // PNc_8.68 // bandhujÅvakumudachavÅ mukhe bibhratÅva kuruvindakuï¬ale / ÓarvarÅva sitapak«aparvaïa÷ ÓÅtadÅdhitipataÇgamaï¬ale // PNc_8.69 // Óobhità kim api hÃralekhayà bhinnakhelalolayorasi / tatk«aïasphuÂitakundaÓuddhayà gandhavÃhapadavÅva gaÇgayà // PNc_8.70 // Ãnanena lalitÃk«ipak«maïà niryadujjvalakapolakÃntinà / kurvatÅva phaïilokam aÇkitaæ yÃminÅtilakabindunendunà // PNc_8.71 // pu«padÃma dadhatÅ sa«aÂpadaæ dak«iïena ÓaÓipÃï¬upÃïinà / sÃk«ataæ sadadhidÆrvayäcitaæ hemapÃtram itareïa bibhratÅ // PNc_8.72 // [SYNTAX: kulakam] tannirÅk«aïasavismayaæ tata÷ pÃrthivaæ janitakautuka÷ Óuka÷ / ity uvÃca maïipa¤jare sthito bÃlacÆtaviÂapÃvalambini // PNc_8.73 // __________________________________________ ÓukavÃkyam satkriyÃæ racayituæ tavÃtither narmadà bhagavtÅyam udyatà / ÓlÃghanÅyacarito jagattraye kasya nÃsi bahumÃnabhÃjanam // PNc_8.74 // deva pannagavadhÆbhir ujjvalaæ vallakÅkalaravaæ priyai÷ saha / mallikÃdhavalam atra gÅyate keliratnabhavane«u te yaÓa÷ // PNc_8.75 // durmanà n­pa, pathÃmunà gatà sà vilÃsavasati÷ ÓaÓiprabhà / tatsakhÅjanakathÃnvayaÓruter yu«mad Ãgamanam Æhitaæ mayà // PNc_8.76 // durlabho 'yam atithir mamÃpi tad guhyatÃm ucitayà saparyayà / pÃrthivo hi navasÃhasÃÇka ity e«a sÅyakanarendranandana÷ // PNc_8.77 // peÓaloktinipuïasya pak«iïas tasya gÃm iti niÓamya sasmita÷ / tÃm atha praïamati sma nimnagÃm indusÆtim avanÅndur Ãd­ta÷ // PNc_8.78 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ narmadÃk­ta÷ satkÃra÷ kÃritÃsanaparigrahe puro bhÆpatÃv apacitiæ vidhÃya sà / Ãsta mauktikaÓilÃtale tataÓ cetasÅva sukave÷ sarasvatÅ // PNc_8.79 // sthitvÃtha kiæ cit tam avantinÃtham ap­cchad acchannakutÆhalà sà / nivedyatÃæ mÃnavadeva kasmÃd alaÇk­tà bhÆmir iyaæ tvayeti // PNc_8.80 // tasyai ÓaÓaæsa nijam à m­gayÃvihÃrÃd v­ttÃntam antavirasaæ sa viÓuddhav­tti÷ / kÃntÃsm­tiprasabhakaïÂakitÃÇgajÃta- lajjÃvanamravadano navasÃhasÃÇka÷ // PNc_8.81 // iti parimalÃparanÃmno m­gÃÇkadattasÆno÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite nÃgalokÃvatÃro nÃmëÂama÷ sarga÷ samÃpta÷ ************************************************ navama÷ sarga÷ __________________________________________ narmadÃvÃkyam atha svareïÃÇgaïadÅrghikÃïÃæ saævÃhayantÅ kalahaæsanÃdam / tam ity avantÅÓvaram à babhëe sà mekalak«mÃdhararÃjakanyà // PNc_9.1 // nÃsya k«itÅÓopak­taæ janasya kiyat tayà pannagarÃjaputryà / yasyÃ÷ k­te samprati bhÆ«iteyaæ bhÆmis tvayà bhÆÓaÓalächanena // PNc_9.2 // idaæ n­pa tvÃm avalokya jÃtaæ mana÷ pramodena mamÃsvatantram / no kasya lokatrayasaæmatÃnÃæ bhavet satÃæ saÇgatam utsavÃya // PNc_9.3 // adyai«a kasyÃpi mayà Óubhasya tvaddarÓanenÃnumito vipÃka÷ / Ãtithyam ak«ïo÷ katham anyathaivam ÃyÃnti ratnÃni bhavadvidhÃni // PNc_9.4 // so vatsa, jÃte janaka÷ k­tÃtmà sà puïyamÆrtijananÅ jagatsu / mahÅkalÃpodvahanÃdipÃtra÷ putro yayos tvaæ naralokapÃla÷ // PNc_9.5 // rÆpeïa tejasvitayÃrjavena priyaævadatvena tavÃmunà ca / dilÅpadu«yantabhagÅrathÃdÅn tÃn ÃdirÃjÃn jhaÂiti smarÃmi // PNc_9.6 // samÃnabhÃvais tribhir eva manye samudranemivasudhà dh­teyam / bhujaÇgamendreïa ca meruïà ca do«ïà ca maurvÅkiïaÓobhinà te // PNc_9.7 // tvayi sthite samprati jÃgarÆke jagadvidheye«u vidhÆtacinta÷ / karoti netre bhagavÃn avaimi sa yoganidrÃmukule mukunda÷ // PNc_9.8 // na kiæ cid ik«vÃkukulÃvatÅrïÃd rathÃÇgapÃïe÷ parihÅyate te / ajÃyatÃmbhojad­Óà viyogo vane yathà tasya tathà tavÃpi // PNc_9.9 // ak­trimo 'yaæ guïavatsu jÃne jÃtyaiva te pÃrthiva pak«apÃta÷ / yat prau¬halÃvaïyasudhÃsravantyà tayà vinà cetasi tÃmyasÅva // PNc_9.10 // alaæ vi«Ãdena ghanÃdhirƬhà lalÃmabhÆtà jagato 'khilasya / tavÃÇkam abhye«yati sÃcireïa ÓaÓiprabhà pÃrthivakairavasya // PNc_9.11 // ito 'dya yÃntÅ purato mayà sà d­«Âà bhujaÇgÃdhipates tanÆjà / udagrabhogair ahibhi÷ parÅtà lateva tanvÅ haricandanasya // PNc_9.12 // uddaï¬ahemÃmburuhÃsu khelad etÃsu lÅlÃg­hadÅrghikÃsu / samutkayantÅ kalahaæsayÆtham Ãma¤junà nÆpurasi¤jitena // PNc_9.13 // vyÃpÃrayantÅ valitÃnanendu÷ paÓcÃd d­Óau ketakapatradÅrghe / itas tata÷ ÓÆnyatayà skhalantÅ same 'pi mÃrge dadatÅ padÃni // PNc_9.14 // visrastamÃlya÷ ÓlathabandhanatvÃd aæsÃvakÅrïÃæ kabarÅæ vahantÅ / kalindakanyÃmas­ïorminÅlÃæ nist­æÓalekhÃm iva manmathasya // PNc_9.15 // mukhaæ niÓÃghrÃtam ivÃravindaæ vi«adavÅtaprabham udvahantÅ / vilumpatÅ ni÷Óvasitena kÃntim ÃpÃÂalasyÃdharapallavasya // PNc_9.16 // unmocayantÅm alakÃgram etya lagnaæ calatkuï¬alaratnakoÂau / kim apy uda¤caddaÓanÃæÓulekhà sakhÅæ Óanai÷ sasmitam ÃlapantÅ // PNc_9.17 // sudhÃsitaæ k«aumam ivÃst­taæ taæ nakhÃæÓurekhÃvalayacchalena / k­taæ dadhÃnopari pÃïipadmam udagrakampasya kucadvayasya // PNc_9.18 // gatÃni sadya÷ ÓlathatÃæ sakhÅbhir vihasya sÃkÆtavilokitÃni / krameïa kiæ cit pratisÃrayantÅ vilajjamÃnà maïikaÇkaïÃni // PNc_9.19 // aÓokapu«pagrathitÃæ dadhÃnà prÃlambamÃlÃm avalagnamadhyà / Ãropitajyeva jagajjayÃya svacÃpalekhà makaradhvajena // PNc_9.20 // ÃrdravraïÃÇkasya k­pÃrdracittà kelÅm­gasya svayam eva tasya / ÃcumbatÅ pÃï¬ukapolalekhaæ vataæsadÆrdhvÃÇkuram arpayantÅ // PNc_9.21 // mÃrge«u rƬhÃsu nirƬhabhÃvÃt dvirephasampÃtasamÃkulÃpi / latÃsu pu«pÃvacchayacchalena pade pade vatsa vilambamÃnà // PNc_9.22 // [SYNTAX: kulakam] tvadÅyaviÓle«am avÃpya bÃlà sà lak«yate kiæ cid anirv­teva / bhavÃd­ÓÃm ekapade viyogo na kasya, rÃjendra, mano dunoti // PNc_9.23 // p­thupratÃpa÷ savità yathaiva yathà kalÃnÃæ nidhir o«adhÅÓa÷ / yathà vasanta÷ sumano 'nukÆlas tathÃsi bhÆmi÷ sp­haïÅyatÃyÃ÷ // PNc_9.24 // __________________________________________ nÃyakavÃkyam iti k«itÅÓaÓrutiÓuktipeyÃm udÅrya vÃcaæ virarÃma revà / sa ca smitadyotitadantam evam uvÃca tÃæ madhyamalokapÃla÷ // PNc_9.25 // sthÃne yad ÃhlÃdayasi prapannaæ pÅyÆ«adhÃrÃmadhurair vacobhis / sudhaikasÆti÷ sa yadÃkaras te caï¬ÅÓacƬÃbharaïaæ ÓaÓÃÇka÷ // PNc_9.26 // ­ju÷ prak­tyÃsi paraæ tad amba vÅcÅÓu paryÃptam anÃrjavaæ te / na kevalaæ sà payasi prasaktir Ãlak«yate te bata mÃnase 'pi // PNc_9.27 // yà jÆÂamadhye ca ÓaÓÃÇkamauler unnidrakundasrag ivÃvabhÃti / tÃm apyatÅva trijagatpratÅk«yÃæ tri÷srotasaæ puïyatayÃtiÓe«e // PNc_9.28 // yà sÃsya Óakti÷ prasarÃmbupaÇke tvayà v­tà dharmavihÃravÅthi÷ / salÅlam uddhÆlakulÃcaleyaæ mahÅ mahÃsÆkaradaæ«Âra eva // PNc_9.29 // bhavÃd­ÓÅnÃæ mahatÃæ nadÅnÃm adbhir jagatyastamitopasarge / sukhaæ sadaivÃsurajit samudre nidrÃti paryaÇkitapannagendra÷ // PNc_9.30 // asantam apy amba mayi prasannà sambhÃvanÃbhÃramaho nidhatse / asty eva bhakte«v ativatsalatvÃt balÃd guïÃropaïakautukaæ te // PNc_9.31 // anena me ko 'pi h­di prahar«as tava prasÃdÃtiÓayena jÃta÷ / anÃrdratÃm indumarÅcisakhye kiyac ciraæ candramaïir bibharti // PNc_9.32 // vidhÃya tattÃd­Óam indrajÃlaæ sà kena nÅtà phaïirÃjakanyà / apaÓyato hetum ihopapannaæ kim apy aho vismayate mano me // PNc_9.33 // aj¤Ãnam asmin vi«aye kim anyat mamaitad arhasy apanetum amba / dinÃntasammÆrcchitam andhakÃraæ niÓÃmukhasyeva ÓaÓÃÇkalekhà // PNc_9.34 // __________________________________________ puno narmadÃvÃkyam uktveti tÆ«ïÅm abhavan n­soma÷ sà somasÆti÷ sarid ity uvÃca / atretiv­ttaæ kathayÃmy aÓe«aæ niÓamyatÃæ mÃlavalokapÃla÷ // PNc_9.35 // __________________________________________ g­hadevatÃvÃca÷ yadaiva sà tarjitacandrakÃntir ajÃyatendÅvarapatranetrà / citrasthitÃnÃæ g­hadevatÃnÃm iti sphuranti sma tadaiva vÃca÷ // PNc_9.36 // ratnÃkaratvaæ, bhujagendra jÃtaæ kanyà tava ÓrÅ÷ Óubhalak«aïeyam / vak«a÷sthalaæ madhyamalokabhartur vibhÆ«ayitrÅ puru«ottamasya // PNc_9.37 // [9.37a: read: ratnÃkarastvaæ bhujagendra jÃtÃ? or follow /k?] bhujaÇgavaæÓÃrïavakaumudÅyam iyaæ patÃkÃsya rasÃtalasya / upÃgateyaæ nidhanÃgradÆtÅ vajrÃÇkuÓasyÃsurapuÇgavasya // PNc_9.38 // [SYNTAX: kulakam] [NOTE: VajrÃÇkuÓa is the eastern guardian of the vajradhÃtumaï¬ala!] svavÅryaparyastapurandareïa tenÃsurendreïa kadarthitasya / tejaÓ cirÃd ucchvasitaæ tadÃbhÆd iti Órute bhogabh­tÃæ kulasya // PNc_9.39 // taddehakÃntis timiraæ vyanai«Åt yad atra moghÅk­taratnadÅpà / pitrà tad asyÃ÷ k­tam arthayuktam ÃhlÃdanaæ nÃma ÓaÓiprabheti // PNc_9.40 // tata÷ sudhÃsÆtikarÃbhirÃmair guïai÷ parÅtà sahajanmabhi÷ sà / Óanai÷ Óanair v­ddhim avÃpad atra rasÃtale bÃlam­ïÃlokeva // PNc_9.41 // __________________________________________ ÓaÓiprÃbhÃpitu÷ pratij¤Ã yad arthitÃbhÆd anubaddhamÃnasai÷ suraiÓ ca siddhaiÓ ca mahoragaiÓ ca / te«Ãæ purastÃd ak­tavyavasthÃm ity ekadà saæsadi pannagendra÷ // PNc_9.42 // guptÃbhihito yat tridaÓÃrivÅrair vajrÃÇkuÓÃkhyasya mahÃsurasya / asÆta lÅlÃg­hadÅrghikeha haimaæ harer nÃbhir ivÃravindam // PNc_9.43 // ÃnÅya tad yo duhitur mamÃsyÃ÷ karïÃvataæsapraïayÅkaroti / tasyeyam i«vÃsabh­ta÷ kalatraæ pÃrthasya päcÃlan­pÃtmajeva // PNc_9.44 // [SYNTAX: kulakam] tenaivam ukte ca tadà pare«u tam artham aÇgÅk­tavÃn na ko 'pi / vanyadvipÃd udgatadÃnarÃje÷ ka÷ kumbhamuktÃphalam ÃdadÅta // PNc_9.45 // tata÷ prabh­tyadbhutarÆparekhà sà bÃlikÃbhÆd avarà varÃpi / citte vacas tat kuladevatÃnÃæ k­tvÃpi tasyÃ÷ saÓ ca nÃnvaÓeta // PNc_9.46 // sampraty avaimi prathità yadÃta÷ svarge ca bhÆmau ca bhuvastale ca / nÅto 'si netrÃtithitÃæ tvam asyÃ÷ puïyena janmÃntarasambh­tena // PNc_9.47 // ÃnetukÃmena bhavantam atra nijaæ vacas tannayatà prati«ÂhÃm / Ãptaprayatnena tathà sa manye phaïÅÓvareïopak­ta÷ prapa¤ca÷ // PNc_9.48 // eka÷ k«itau sÃhasikas tvam eva nÃnyo 'sti rÃjan navasÃhasÃÇka÷ / nisargadurgÃm api bhÆmim etÃæ svodyÃnavÅthÅm iva ya÷ pravi«Âa÷ // PNc_9.49 // tad asya kÃryasya purask­tasya yatasva sÅmÃntavilokanÃya / vigÃhamÃno 'mbaram ardhamÃrgaæ nivartate jÃtu kim u«ïarÃÓmi÷ // PNc_9.50 // ito 'sti gavyÆtiÓatÃrdhamÃtraæ gatvà purÅ ratnavatÅti nÃmnà / vinirmità ÓilpikalÃmayena mayena yà nÃkajigÅ«ayena // PNc_9.51 // [NOTE: allusion to aïahilapura, capital of the solaÇkis?] tasyÃsurendrasya narÃdhipendra jagaddruha÷ sà kila rÃjadhÃnÅ / samedhitasyÃbjabhuvà vareïa raïe«v avadhyo marutÃæ bhaveti // PNc_9.52 // so mauliratnÃni mahoragÃïÃm utkhyÃya cotkhÃya ca kautukena / karoti nirvÃsitanÃyake«u nijÃÇganÃhÃralatÃntare«u // PNc_9.53 // so bëpaparyÃkulalocanÃni ni÷ÓvÃsabhinnÃdharapallavÃni / karoti vaktrÃïy amarÃÇganÃnÃm utsannalÅlÃsmitacandrikÃni // PNc_9.54 // k­tÃÇgada÷ kambalakÃliyÃbhyÃæ yaj¤opavÅtÅk­taÓaÇkhacƬa÷ / sas tak«akÃpÃditakaïÂhabhÆ«o bibharti lÅlÃm aÓiva÷ Óivasya // PNc_9.55 // ÃstÃæ kim anyai÷ phaïibhi÷ saÓ cintyas tasyÃpi Óe«asya ca vÃsukeÓ ca / rÃhur yathà viÓvabhayaikahetus tÃrÃdhipasyÃhimadÅdhiteÓ ca // PNc_9.56 // khagendrabhaÇgena tathà tathà ca na sarpayaj¤e janamejayasya / nidhÃnam ÃtaÇkaparamparÃïÃæ jÃto yathà samprati nÃgaloka÷ // PNc_9.57 // hares tvam aæÓo 'tra k­tÃvatÃras tasyÃsurendrasya nibarhaïÃya / avaimi lokatrayakaïÂakasya laÇkÃdhipasyeva sa maithilÅÓa÷ // PNc_9.58 // ÓrÅkaïÂhavaikuïÂhapurandarÃdyair upek«itaæ yat tridaÓair aÓaktyà / k­tasya tasyÃsya bharaæ viso¬huæ sambhÃvyase me n­pate tvam eva // PNc_9.59 // kim anyad utti«Âha g­hÃïa yÃtrÃæ vajrÃÇkuÓaæ pratyamitapratÃpa / tac cÃvataæsÅkuru hemapadmam ÃnÅya, bhÆÓakra, ÓaÓiprabhÃyÃ÷ // PNc_9.60 // sà te samÃptÃdbhutasÃhasasya vatsÃÇkam abhyetu phaïÅndrakanyà [[vatsÃÇka pun?]] / sÅtà yathà daÓarathe÷ salÅlam ÃropitatryambakakÃrmukasya // PNc_9.61 // [9.61a: read asamÃpta# ?] agÃdhapÃtÃlatalodgatÃni vinidrakundacchadasundarÃni / lokadvaye samprati te yaÓÃæsi ÃkalpapallavÅphalavac carantu // PNc_9.62 // prasÃdam Ãptena cirÃd vilÅne tasmin surÃrÃtighanoparodhe / mukhendunà pannagasundarÅïÃæ puna÷ samÃgacchatu patralekhà // PNc_9.63 // ÃsÅt purastÃt tripurÃvabhaÇge yan maï¬alaæ bÃlam­gÃÇkamaule÷ / mahÃsurair bhÃvini sÃmparÃye tavÃstu tat saæyugajÃmadagnya // PNc_9.64 // panthÃ÷ Óivo 'yaæ purato 'tra gantà vaÇkurmunir locanagocaraæ te / upÃcares taæ ca tathÃvidhÃnÃæ bhaktiæ hi gÃæ kÃmaduhÃm uÓanti // PNc_9.65 // ity udÅrya maïikÃntikandalÅ÷ kalpitaæ tridaÓacÃpam asya sà / à mumoca nijakaïkaïaæ bhuje jyÃkiïÃÇkakaÂhiïÅk­tatvaci // PNc_9.66 // __________________________________________ narmadoktisvÅkÃra÷ avadad atha sa÷ sÃhasonmukhas tÃm iha hi vayaæ vacasi sthitÃs taveti / ta¬id iva na cirÃd udÅritÃÓÅ÷ sarid api sÃsya puras tirobabhÆva // PNc_9.67 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye narmadÃsaævÃdo nÃma navama÷ sarga÷ ************************************************ daÓama÷ sarga÷ nÃyakasya ramÃÇgadaæ prati praÓna÷ atha mekalÃcalasutÃtirohitau atimÃtravismayarasÃrdramÃnasa÷ / daÓanacchavicchuritapÃÂalÃdhara÷ sa ramÃÇgadaæ n­patir ity avocat // PNc_10.1 // adhirohati svayam acintitÃpy aho ÓubhasampadaÇkam aparÃÇmukhe vidhau / savapur vilocanapathaæ yadÃvayor am­tÃæÓusÆtir iyam ÃpadÃpagà // PNc_10.2 // idam indrajÃlam iti me samutthitÃm matim etad arpitam udÃrayà tayà / vikasanmarÅciracitendrakÃrmukaæ karavarti ratnavalayaæ vilumpati // PNc_10.3 // ayi mekalÃdritanayÃpura÷k­te kriyate kim atra vada k­tyavastuni / tava yat sadà nayarahasyavedino na dhiyaÓ caranty anayapÃæsule pathi // PNc_10.4 // __________________________________________ ramÃÇgadavÃkyam iti pÃrthivena kathite dadhan manÃk pulakena cumbitakapolam Ãnanam / idam ÃttanÅtipatham Ãdade vaca÷ smitapu«pitÃdharadalo ramÃÇgada÷ // PNc_10.5 // iha kiæ pratisphurati me tavÃgrato nayaÓÃstranÅranidhipÃrad­Óvana÷ / avalŬhaviÓvatamasa÷ puro raver na hi jÃtu dipakaÓikhà prakÃÓate // PNc_10.6 // vi«aye 'tra maunam ucitaæ hi mÃd­ÓÃm avaÓas tathÃpi kathayÃmi kiæ cana / k«itipÃlamaulimaïiveïikÃtithes tava kena ÓÃsanam idaæ vilaÇghyate // PNc_10.7 // prathamaæ hi maï¬alam akhaï¬aÓÃktibhir vijigÅ«ubhi÷ svam abhita÷ prasÃdhyate / paramaï¬ale tad anu nÅtipÃragair avanÅpurandara, kara÷ prasÃryate // PNc_10.8 // tad apÃsyam evam avitarkitotthite paripanthinÃm iha vidheyavastuni / yadi nÃbhavi«yad abhimÃnaÓÃlinas tava rÃjyam uddh­tasamastakaïÂakam // PNc_10.9 // ÓrutaÓaktisaÇkalitamantraniÓcayair upalabdha«a¬guïavivekavartmabhi÷ / tadupÃyatattvam adhigamya dhÆ÷ k«ites tava mantribhir n­pa durudvahohyate // PNc_10.10 // atisÃndrakäcanamarÅcipiÇgalaæ digupÃhitapracurapatraÓobhina÷ / tava koÓam uts­jati na k«aïaæ ramà paramÃravaæÓasarasÅsaroruha // PNc_10.11 // priyakÅrtayo jayapavitritÃÓayÃs tarasà t­ïÅk­tajagattrayà yudhi / jagatÅviÓe«aka tavÃnujÅvino nivasanty avantivi«aye sahasraÓa÷ // PNc_10.12 // p­thivÅbh­ta÷ prathitavikrameïa ye gamitÃs tvayà vaÓam upÃyasampadà / nayavartmagÃ÷ k«itipate tavÃnyathà na bhavanti bhÃvisamarÃbhiÓaÇkayà // PNc_10.13 // apakartum atra samaye tavÃttabhÅr manasÃpi hÆïan­patir na vächati / ibhakumbhabhittidalanodyame harer na kapi÷ kadà cana saÂÃæ vika­«ati // PNc_10.14 // asikÃntijÃlajaÂilÃgrabÃhunà raïasÅmni nÃtha nihate«u bhart­«u / bhavatÃtra vÃga¬avadhÆjana÷ k­to ratisandhivigrahakathÃparÃÇmukha÷ // PNc_10.15 // adhunÃpi deva muralÃÇganÃjanais vijayapraÓastir iva likhyate tava / galada¤janÃÓrup­«atÃvalicchalÃl lasadindupÃï¬u«u kapolabhitti«u // PNc_10.16 // rabhasÃd apÃsya maïikaÇkaïÃvalÅ÷ kanakÃravindakatake«u te 'sinà / na kim arpitÃni n­pa lÃÂayo«ità sphaÂikÃk«asÆtravalayÃni pÃïi«u // PNc_10.17 // nayanÃmbubhi÷ snapitadhÆsarÃdharÃ÷ pratibaddharÆk«amalinaikaveïaya÷ / nihità na kiæ mahati ÓokasÃgare jagatÅndra kosalapate÷ purandhraya÷ // PNc_10.18 // uditena vairitimiradruhÃbhitas tava nÃtha vikramamayÆkhamÃlinà / gamitÃ÷ prabhÃvalayaÓÆnyatÃæ jhaÂity aparÃntapÃrthivavadhÆmukhendava÷ // PNc_10.19 // ativelam uttaradigantavartinà samaraÓramÃbhyuditagharmabindunà / Óaradindunirmalam apÃyi bhÆbh­tÃm asipatrapÃtrapatitaæ tvayà yaÓa÷ // PNc_10.20 // nijarandhragopanapaÂÅyasÃbhita÷ pararandhrad­«ÂipaÂucÃracak«u«Ã / nayabhinnasÃhasabhuvà bhuvastale bhavatà samaæ kathaya ko viruddhyate // PNc_10.21 // naradeva daivam adhik­tya yà vipat nipataty avantivi«aye kathaæ cana / Óikhimuktamantrahavi«Ã vihanyate tava sà vasi«Âhamahasà purodhasà // PNc_10.22 // n­pa vÃsarÃïi nirupaplavÃ÷ prajÃ÷ sukham Ãtmakarmaïi ratà nayanti yat / vijayaæ jayaikasuh­do 'sya sarvadà nanu kÃrmukasya tava tadvij­mbhitam // PNc_10.23 // iti kiæ cid eva na tava svamaï¬ale n­pa cintyam asty uditaÓaktisampada÷ / adhunà tu nÅtinihitena cetasà phaïilokak­tyam idam eva cintyatÃm // PNc_10.24 // prabhuÓÃktir udyamaparatvam arpita- trijagaccamatk­tir ahaÇk­tiÓ ca sà / asurasya tasya kathità narendra te nagarÅ ca mekalanagendrakanyayà // PNc_10.25 // abhigamya eva sas tavÃdhunà ripur marutÃm udÃranijakÃryasiddhaye / Órutilagnagandhagajab­æhita÷ k«aïaæ n­pa kesarÅ kathaya kiæ vilambate // PNc_10.26 // navasÃhasÃÇka, na tavÃsurÃd ahaæ kalayÃmi samprati kim apy atÃd­Óam / vidhuti÷ kadà cana vibho na bhÆbh­ta÷ kalaviÇkapak«apavanena ÓÃÇkyate // PNc_10.27 // bhavatà yadoccalita e«a dak«iïaÓ caraïas tadaiva suravairiyo«itÃm / vigalanti deva nayanodabindava÷ ÓaradindupÃï¬uni kapolamaï¬ale // PNc_10.28 // vijayaikasadmani guïa÷ ÓarÃsane tava yÃvad atra na n­pÃdhirohati / tuhinacchaÂÃdhavalacÃmarasmità vilasanti tÃvad asurÃlaye Óriya÷ // PNc_10.29 // kanakÃravindam aravindalocana praïayena naiva sa÷ samarpayi«yati / suranirjayÃrjitamadÃv­te 'ntaraæ labhate na sÃma kila tÃd­Óaæ h­di // PNc_10.30 // bhavata÷ kuto 'pi n­pa yÃvad Ãgamaæ na sa vetti tÃvad abhiyoktum arhasi / sahasÃnyathà rahasi mantribodhita÷ parita÷ svadurghaÂane yati«yate // PNc_10.31 // k­tanÆtanÃrgalakapÃÂasaæpuÂÃæ subhaÂair udÃyudhakarair adhi«ÂhitÃm / parita÷ sukhÃtaparikhÃæ puna÷ purÅæ racitaikadurgam apathÃæ vidhÃsyati // PNc_10.32 // valite 'pi kiæ cana dhanu÷parigrahe bhuvanatrayaprathitasÃhase tvayi / api jÃyate dh­tiviparyayo harer asure«u kaiva gaïanà tapasvi«u // PNc_10.33 // niyataæ, narendra, vidatphaïÃmaïi- sphuradaæÓusÆtritanavÃtapaæ nabha÷ / suravairivÅryad­¬hamatsaraæ pura÷ phaïisainyam Ãjibhuvi te bhavi«yati // PNc_10.34 // adhunaiva te 'tra nijatÃæ vrajanti và subhaÂÃ÷ svayaæ vidhivaÓena ke cana / kapaya÷ purà raghupater yathà vane hanumatpataÇgatanayÃÇgadÃdaya÷ // PNc_10.35 // yad udÅritaÓ ca purukutsakÃntayà saritÃsi vaÇkumunidarÓanaæ prati / pratibhÃti kiæ cana mamaiva tatra te kim u nirmukheÇgitavidas tadiÇgitam // PNc_10.36 // athavaika eva vibhur asy arer vadhe nanu dhÃma tat sphurati ÓÃrÇgiïas tvayi / uditakrudhas tripuradÃha¬ambare ÓaratÃm avÃpa kila yat pinÃkina÷ // PNc_10.37 // avalokayÃmi Óakunaæ yathà tathà tad avaimi pak«malad­Óa÷ sabhÃntare / na cirÃd upo¬÷apulakena pÃïinà kanakÃravindam avataæsayi«yasi // PNc_10.38 // tvam ihaiva nÃtha maïidhÃmni ti«Âha và na hi nÃma tÃd­Óam idaæ prayojanam / asuraæ nihatya sahasaiva tatk«aïÃd aham ÃnayÃmi tapanÅyapaÇkajam // PNc_10.39 // vijayÅ yad asmi smare«u jitvarÃ÷ prabhavanti tatra tava pÃdapÃæsava÷ / aruïo yad andhatamasaæ ni«edhati sphuritaæ narÃdhipa tad arkatejasÃm // PNc_10.40 // __________________________________________ nÃyakavÃkyam mas­ïoktipallavitanÅtivikrama- kramam ity udÅrya virate ramÃÇgade / sa÷ sarasvatÅmukhararatnanÆpura- dhvanipeÓalaæ n­patir Ãdade vaca÷ // PNc_10.41 // tvad­te mukhÃt sukhanirastasaæÓaya- prasareyaæ bhÃratÅ ullasati kasya bhÃratÅ / ÓaÓalak«maïa÷ paramakharvaÓarvarÅ- timirachiducchalati kÃntikandali // PNc_10.42 // tava vedmi pauru«am ahaæ tvayà vinà na vapu÷sthitiæ kva cana kartum utsahe / dhanu«Åva dÅrghaguïasaÇgate yatas tvayi me d­¬hapraïayavÃsitaæ mana÷ // PNc_10.43 // gamane tad ehi sahitau yatÃvahe jhaÂiti trivi«Âaparipo÷ purÅæ prati / apade yad udyamakathÃvirodhinÅ na hi siddhaye bhavati dÅrghasÆtratà // PNc_10.44 // __________________________________________ ÓukavÃkyam iti pÃrÓvavartinam udÅrya maunavÃn abhavat sa mÃlavakuraÇgalächana÷ / tvarayÃvatÅrya saÓ ca ratnapa¤jarÃt purata÷ Óuko 'sya puna ity abhëata // PNc_10.45 // Ó­ïu ÓaÇkhacƬaÓucivaæÓabhÆr ahaæ n­pa, ratnacƬa iti nÃgaraka÷ / udapÃdi kaïvamuniÓi«yaÓÃpata÷ Óukatà mameyam animÅlitasm­ti÷ // PNc_10.46 // praïayoktibhir munir atha prasedivÃn iti me sa÷ ÓÃpatimirÃvadhiæ vyadhÃt / vaÓinÃæ ru«o mati«u nÃsate ciraæ jalavipu«aÓ ca, n­pa, sasyasÆci«u // PNc_10.47 // tvam aphalgu ne«yasi ÓaÓiprabhÃntikaæ navasÃhasÃÇkan­pater yadà vaca÷ / niyataæ bhavi«yati tadà kumÃra te ÓukarÆparÆpaparivartanotsava÷ // PNc_10.48 // tad anaÇga«a«ÂhaÓaraæ saædiÓa svayaæ Óanakai÷ kim apy uragabÃlikÃæ prati / h­di yan nidhÃya sahasaiva yÃmy ahaæ phaïinÃm anamramaïitoraïÃæ purÅm // PNc_10.49 // [VAR 10.49a: {#Óaraæ/lem /em; #Óara /ed}] ayi maunam etad avanÅndra, mucyatÃæ drutam ucyatÃæ ca kim iyaæ mayi trapà / p­thag asmi deva na hi te paricchadÃt ucitaæ na tan mayi rahasyagopanam // PNc_10.50 // __________________________________________ nÃyakavÃkyam iti valgu jalpati Óuke 'tha vismayÃd api vismayaæ param avÃpa pÃrthiva÷ / avadac ca pa¤jaram ivÃsya kalpayan daÓanÃæÓubhi÷ sphaÂikasÆcikomalai÷ // PNc_10.51 // vipadaæ vilokya tava du÷sahÃm imÃm ayi ratnacƬa mama dÆyate mana÷ / patitaæ kukÆladahane na kasya và m­dumÃlatÅmukulamÃlyamÃdhaye // PNc_10.52 // __________________________________________ nÃyikÃæ prati saædeÓa÷ ghaÂitaæ vidher idam ajaryam Ãvayor na ramÃÇgadÃn mama sakhe 'tiricyase / idam Ãrya tat tvayi vimuktayantraïo nanu saædiÓÃmi hariïÅd­ÓÃæ prati // PNc_10.53 // virate 'pi meghatimire natÃÇgi me na gatÃsi locanapathaæ yadà tadà / phaïilokabhÆmim atidurgamÃm imÃm aviÓaæ tava anupadam eva sudnari // PNc_10.54 // nagarÅæ tvadÃttah­dayo 'pi bhoginÃm aham Ãgato na m­gadÅrghalocane / ÓrutayendusÆtisaritÃnyato h­ta÷ sahasaiva hemaÓatapatravÃrtayà // PNc_10.55 // atipÃÂalÃdharam aväcitaæ hriyà smitakÃntimat stimitaratnakuï¬alam / tadapÃÇgasaÇkalitalocanotpalaæ phaïilokakaumudi mukhaæ smarÃmi te // PNc_10.56 // dvitaye dvayena sahasojjhitas tadà ÓaÓisÆtisindhupulinodare Óara÷ / jagadekavibhramabhvà bhuvastale sutanu tvayà mayi ca pu«padhanvanà // PNc_10.57 // dh­tam Ærmihastanivahena revayà nanu phenakÃnti karabhoru me patat / vi«aye d­Óor upadaÓaæ mana÷ÓilÃ- likhitaikahaæsamithunaæ tavÃæÓukam // PNc_10.58 // maïikÃntiluptatimire rasÃtale bhavatÅm ihÃnusaratà tanÆdari / avalokitÃny atha mayà padÃni te sahasà suvarïasikatÃÇkite pathi // PNc_10.59 // sarale jaÂhity uditakÃrÓyadorlatÃ- gailtÃni ratnavalayÃni te mayà / katham apy udaÓrup­«ataæ pade pade cakitena candramukhi vÅk«itÃni ca // PNc_10.60 // manasà kim Ãlikhati kiæ samÃcaraty adhunà kim induvadanà ca vakti sà / iti me 'padiÓya bhavatÅæ prav­ttayà h­dayaæ saÓalyam iva hanta cintayà // PNc_10.61 // paritÃpavatyaviralocchalatprabhÃ- tuhinacchaÂÃbhir asitÃbjalocane / ÓaradindudÅdhitikalÃpasundaras tava hÃra e«a h­di si¤catÅva mÃm // PNc_10.62 // kathaya priye nihitasÃndracandana- dravaÓÅtalojjvalakarà kucadvaye / mama hÃraya«Âir api sà sakhÅva kiæ madanÃbhitÃpam apaÂÆkaroti te // PNc_10.63 // k«aïam apy aho patasi me Óucismite na samutsukasya tava vism­te÷ pathi / jhaÂiti praviÓya h­daye mamÃtra kiæ likhitÃsi padmamukhi pu«paketunà // PNc_10.64 // samudvahantÅ sravada¤janÃÓru- ghorotkaraÓyÃmitakaÇkaïena / karÃravindena mukhendubimbam ÃpÃï¬urak«Ãmakapolabhitti // PNc_10.65 // nave nave paÇkajinÅpalÃÓa- m­ïÃlahÃrÃdisanÃthapÃrÓve / pravÃlalÅlÃstaraïe ni«aïïà siæhÃsane manmathapÃrthivasya // PNc_10.66 // bÃlapravÃlÃÇkurapÃÂalasya lÃvaïyaratnÃkarakaustubhasya / udÆ«maïà ni÷Óvasitena kÃntiæ kadarthayantÅ daÓanacchadasya // PNc_10.67 // analpasaÇkalpavikalpajÃla- vilo¬anair na svam api smarantÅ / sasÃdhvasenÃvirataæ mayà tvam utprek«yase pannagarÃjaputri // PNc_10.68 // [SYNTAX: kalÃpakas] brÆma÷ kiyan naya kathaæ cana kÃlam alpam atrÃbjapatranayane nayane nimÅlya / hemÃmbujaæ taruïi tat tarasÃpah­tya devadvi«o 'yam aham Ãgata ity avehi // PNc_10.69 // bhadraitad vraja ratnacƬanibi¬apremÃrdram asmadvacas tasyÃs tatra kuraÇgaÓÃvakad­Óa÷ karïÃvataæsÅkuru / ÓÃpÃnte bata vismari«yasi bhrÃtas tad ekaæ kim apy ÃdÃya svayam eva tatprativaca÷ pÃrÓvaæ mamÃbhye«yasi // PNc_10.70 // iti n­pate÷ svÃnte k­tvà manom­gavÃgurÃæ giram udakamannistriæÓÃbhe nabhasy aÓanai÷ Óuka÷ / ciravinihitÃæ d­«Âiæ tasmÃn nivartya tathotsuko jhaÂiti gamane devo 'py asÅt sa÷ sÃhasalächana÷ // PNc_10.71 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye ratnacƬasaæpre«aïo nÃma daÓama÷ sarga÷ ************************************************ ekÃdaÓa÷ sarga÷ ÓatrujayÃrthaæ prasthÃnam atha bibhrat sarÃgeïa h­dayena k­ÓodarÅm / sa÷ pratasthe mahÅnÃtha÷ kareïa ca dhanurlatÃm // PNc_11.1 // indranÅlapratolÅta÷ sa nirgacchan pati÷ Óriya÷ / tatkÃntiÓyÃmatÃæ gatvà k«aïaæ k­«ïa ivÃbabhau // PNc_11.2 // Ãsannapadmasarasà kusumÃnamraÓÃkhinà / so narmadopadi«Âena gantuæ pravav­te pathà // PNc_11.3 // yÃntam ekÃntaÓiÓirÃ÷ samÅrÃs taæ si«evire / elÃlavaÇgakaÇkola- jÃtÅphalasugandhaya÷ // PNc_11.4 // cakras tasyÃnilasparÓa- kvaïatkäcanapallavÃ÷ / mauktikastabakasmerà vismayaæ ratnavÅrudha÷ // PNc_11.5 // amandamÃrutÃk«epa- muktamuktÃphalacchalÃt / caladvaæÓalatà mÆrdhni tasya lÃjÃn ivÃkiran // PNc_11.6 // agalan kusumavyÃjÃt tasminn abhyarïagÃmini / pÃtÃlakalpav­k«ÃïÃm ÃnandÃÓrulavà iva // PNc_11.7 // aravindamukhakro¬a- krŬanmukhara«aÂpadà / anÃmayam ivÃp­cchat tam abhyÃgatam abjinÅ // PNc_11.8 // ÓaÓiprabhÃk«ivistÃra- saævÃdinya÷ pade pade / taæ kim apy ÃrdratÃæ ninyur araïyahariïÅd­Óa÷ // PNc_11.9 // upayuktÃm­taspardhi- nÃrikelaphalodakÃn / ÃsvÃditalavÃÇgailÃ- pÆganÃgalatÃdalÃn // PNc_11.10 // ÓayyÅk­tÃtanusvarïa- kadalÅbÃlapallavÃn / vi«ÂarÅk­tavistÅrïa- candrakÃntaÓilÃtalÃn // PNc_11.11 // tatkÃlocitakartavya- vyÃv­ttaikaramÃÇgadÃn / Ãv­ttivihitapreya÷- phaïirÃjasutÃkathÃn // PNc_11.12 // h­dayanyastakarpÆra- m­ïÃlanalinÅdalÃn / puæ÷kokilakulollÃpa- janitasmarasa¤jvarà // PNc_11.13 n // jÃmbÆnadalatÃgulma- vihitÃÓrayasauh­dÃn / gacchan sas tatra kati cin nivÃsÃn vyadhitÃdhvani // PNc_11.14 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ vaÇkumunyÃÓramaprÃpti÷ saæprÃpa p­thivÅpÃla÷ kÃlena kiyatÃpy atha / sa÷ kÆlopÃntavicaran- yaÇku vaÇkutapovanam // PNc_11.15 // __________________________________________ ÃÓramavarïanam h­taæ kutÆhalenÃlaæ tadÃlokanajanmanà / patiæ madhyamalokasya taæ jagÃda ramÃÇgada÷ // PNc_11.16 // sÅmà satÅtiÓabdasya sakuÓÃÇkÃlpapallavà / maithilÅva Óriyaæ dhatte kÃm apy ÃÓramabhÆr iyam // PNc_11.17 // ito vÃnti havir dhÆma- latÃlasyapradà ime / maruta÷ pÃvanÃ÷ pakva- puro¬ÃÓasugandhaya÷ // PNc_11.18 // ito hiraïmayÅ bhÆmis taravo hemavalkalÃ÷ / unnidrahemapadmÃni payÃæsÅva pade pade // PNc_11.19 // kÃkapak«ÃÇkamÆrdhÃna÷ paÓyaite guruÓik«ayà / baÂava÷ khaï¬ayanty atra samidhaÓ ca padÃni ca // PNc_11.20 // anayà sÃma gÃyantyà svarasaæÓayavÃn ayam / ita÷ karoti kalahaæ Óuka÷ sÃrikayà samam // PNc_11.21 // idam atrÃdbhutaæ paÓya madaklinnaæ gajasya yat / gaï¬alekhÃæ nakhÃgreïa Óanai÷ kaï¬Æyate hari÷ // PNc_11.22 // prabhÃmaï¬alaparyasta- tamasa÷ ÓataÓa÷ pathi / tavÃpatanti pÃtÃla- ravayo 'mÅ mahar«aya÷ // PNc_11.23 // e«Ãæ dvitayam etÃbhi÷ kapilÃbhir alaÇk­tam / uÂajaprÃÇgaïaæ gobhir jaÂÃbhir abhita÷ Óira÷ // PNc_11.24 // ito gÃtraparÃv­tti- bhagnÃsthi puru«etarÃn / mune÷ ÓayyÃkuÓÃn atti bÃla÷ kastÆrikÃm­ga÷ // PNc_11.25 // ito 'py ayam ­«i÷ paÓya japÃpÃÂalayÃnayà / gavÃnugamyate sÃyaæ saædhyeva divÃkara÷ // PNc_11.26 // sahasaivÃtithi÷ prÃpta÷ ko 'py ayaæ bhavatÃm iti / e«a praty uÂajaæ vakti sasaæbhramam ayaæ Óuka÷ // PNc_11.27 // ata÷ saæprati vÅk«ante kautukottÃnitek«aïÃ÷ / tvÃm indum iva paryÃpta- maï¬alaæ munikanyakÃ÷ // PNc_11.28 // bhÆdattasmarasÃmrÃjyaæ mukhaÓrÅtarjitendu ca / ÃsÃm indÅvarÃk«ÅïÃm alaÇkÃro navaæ vaya÷ // PNc_11.29 // muktÃstra÷ strÅ«u kandarpo devÃtrÃnuÓayÃd iva / ÓaÇke saætyajya kodaï¬am Ãttadaï¬as tapasyati // PNc_11.30 // __________________________________________ vaÇkumunidarÓanam tasminn ityuktavaty eva tathà savidhavartmani / tata÷ p­thvÅÓaÓÃÇkena vaÇkumunir ad­Óyata // PNc_11.31 // aæsÃvalambinÅr bibhrat sandhyÃbhrakapiÓà jaÂÃ÷ / pras­tà iva nirgatya paramajyoti«a÷ ÓikhÃ÷ // PNc_11.32 // dadhadyaj¤opavÅtena sÅmantitam ura÷sthalam / jÃhnavÅnirjhareïeva nabha÷ prÃleyapÃï¬unà // PNc_11.33 // Óuddhaikaguïasaæp­ktÃm ak«amÃlÃæ dadhat kare / mÆrtÃæ tÅvratapa÷siddhim Ãtmana÷ phalitÃm iva // PNc_11.34 // yogak«emopapattyartham upavi«Âa÷ kuÓÃsane / napteva maithilÅbhartur atithir nÃma pÃrthiva÷ // PNc_11.35 // priyasoma÷ sadÃyukta÷ priyayà cÃnasÆyayà / pÃtram atrir ivogrÃïÃæ tapasÃæ tejasÃm iva // PNc_11.36 // so d­«Âipatham ÃyÃti yayÃtipratime n­pe / tuto«a kasya và na syÃd Ãk­tis tasya sà mude // PNc_11.37 // tata÷ k­tapraïÃmasya tasya praïatabhÆbh­ta÷ / vidadhe sa viÓÃmpatyur Ãtithyam attithipriya÷ // PNc_11.38 // athÃdÆre sukhÃsÅna÷ sukhÃsÅne mahÅbh­ti / iti sÆn­tayà vÃcà sa vaktum upacakrame // PNc_11.39 // adya na÷ puïyabÅjena mukto yat satyam aÇkura÷ / lalÃma lokatritaye yena tvam avalokita÷ // PNc_11.40 // tava Óaæsati saubhÃgyam abhijÃteyam Ãk­ti÷ / indo÷ sudhÃnidhÃnatvaæ jyotsnayà yat pratÅyate // PNc_11.41 // yathà pradeÓam ÃyÃtair vyaktiæ vajrÃÇkuÓÃdibhi÷ / cakravartÅty anukto 'pi cihnais tvam anumÅyase // PNc_11.42 // tvadarÓanotsavenaiva k­tÃrthaæ cak«ur adya na÷ / vimu¤cati Óaraccandre cirarƬham api sp­hÃm // PNc_11.43 // hetudvitayam evÃtra paramÃnandasampada÷ / parabrahmopalabdhir và saÇgataæ và bhavÃd­ÓÃm // PNc_11.44 // ak­tvà bhavata÷ praÓnaæ na sthÃtum aham utsahe / dhÅratÃæ mama bhindanti yat kautukarasormaya÷ // PNc_11.45 // tvayà mahÅbh­tÃm atra vaæÓa÷ ke«Ãm alaÇk­ta÷? / ÓrotrapÅyÆ«agaï¬Æ«a÷ kÃni nÃmÃk«arÃïi te ? // PNc_11.46 // anena guïinà sÃrdhaæ dhanu«Ãnucareïa ca / kena kÃryÃtibhÃreïa tvam etÃm Ãgato bhuvam ? // PNc_11.47 // __________________________________________ ramÃÇgadavÃkyam ity uktvà virate tasmin rÃj¤Ã sasmitam Åk«ita÷ / sthitvà k«aïam uvÃcedam iÇgitaj¤o ramÃÇgada÷ // PNc_11.48 // __________________________________________ arbudÃcalavarïanam brahmÃï¬amaï¬apastambha÷ ÓrÅmÃn asty abudo giri÷ / upo¬hahaæsikà yasya sarita÷ sÃlabha¤jikà // PNc_11.49 // ya÷ sÆryÃæÓuÓalÃkasya viÓvasyopari ti«Âhata÷ / vyomanÅlÃtapatrasya daï¬atvam adhirohat // PNc_11.50 // ÃdÃtum avataæsÃya svarïadÅhemapu«karam / ya÷ sendranÅlakaÂako bhuvo bhuja ivoddh­ta÷ // PNc_11.51 // ÓikharÃsannanak«atro lak«yate ya÷ pratik«apam / saÓÅkara ivodasto hasta÷ pÃtÃladantinà // PNc_11.52 // yasya Ó­ÇgendranÅlÃæÓu- ÓyÃmam Ãdityamaï¬alam / k«aïaæ puÂakinÅpatra- chatrÃk­ti vilokyate // PNc_11.53 // nÅlakaïÂhapriyà kÃmaæ k­tapa¤cÃnanasthiti÷ / yasyÃgrabhÆmir gaurÅva guhÃpÅtapayodharà // PNc_11.54 // adha÷saænaddhamedhe«u sthità yasyÃgrasÃnu«u / prÃv­¬vilÃsÃlÃsyÃnÃm anabhij¤Ã÷ kalÃpina÷ // PNc_11.55 // indu÷ kaÂakamÃïikyaæ yasya tuÇgasya bhÆbh­ta÷ / bhuvo yasya ca kÃntÃyà mekhalÃmaïir aæÓumÃn // PNc_11.56 // kva cit kva cit patantyà ya÷ k­«ïasÃra÷ ÓaÓitvi«Ã / kaï¬Æyata ivÃsannaæ Ó­Çgeïa hi m­gÅæ niÓi // PNc_11.57 // pÃï¬u÷ Óaraddhanair Ærdhvam adhastÃlÅvanÃsita÷ / ya÷ kailÃsa ivÃÓli«Âa÷ paulastyabhujasampradà // PNc_11.58 // haraya÷ Óerate yasya mattebhavadhani÷sahÃ÷ / guhÃsu nakhanirmukta- muktÃdanturabhÆmi«u // PNc_11.59 // alakacyutamandÃra- makarandasugandhibhi÷ / amartyamithunakrŬà niku¤jair yasya sÆcyate // PNc_11.60 // uda¤cadindracÃpÃni nÃnÃratnÃæÓupallavai÷ / sÃnÆni yasya sevante dvaye citraÓÅna÷ // PNc_11.61 // patyà saha vanÃnte«u viharantyÃdrikanyayà / nÅyante ÓoïatÃæ yasya ÓilÃ÷ sÃlaktakai÷ padai÷ // PNc_11.62 // pratibhÃnti puras te 'pi yasya valmÅkavÃmanÃ÷ / ÓailÃ÷ suvelakailÃsa- mahendramalayÃdaya÷ // PNc_11.63 // __________________________________________ vasi«ÂhÃÓramavarïanam atisvÃdhÅnanÅvÃra- phalamÆlasamitkuÓam / munis tapovanaæ cakre tatrek«vÃkupurohita÷ // PNc_11.64 // h­tà tasyaikadà dhenu÷ kÃmasargÃdhisÆnunà / kÃrtavÅryÃrjuneneva jamadagner anÅyata // PNc_11.65 // [VAR 11.65a: {h­tÃ/lem /ed; h­tvà /buh}; 11.65d: {sarga+/buh#/lem sÆrga+/ed; }] sthÆlÃÓrudhÃrÃsaætÃna- snapitastanavalkalà / amar«apÃvakasyÃbhÆd bhartu÷ samid arundhatÅ // PNc_11.66 // athÃtharvavidÃm Ãdya÷ samantrÃm Ãhutiæ dadau / vikasadvikaÂajvÃlÃ- jaÂile jÃtavedasi // PNc_11.67 // [VAR 11.67c: {vikaÂa/lem /ed; vikala+/buh}] tata÷ k«aïat sakodaï¬a÷ kirÅÂÅ käcanÃÇgada÷ / ujjagÃmÃgnita÷ ko 'pi sahemakavaca÷ pumÃn // PNc_11.68 // dÆraæ saætamaseneva viÓvÃmitreïa sà h­tà / tenÃninye muner dhenur dinaÓrÅr iva bhÃnunà // PNc_11.69 // tatas tÃpasakanyÃbhir ÃnandÃÓrulavÃÇkita÷ / kapola÷ pÃïiparyaÇkÃt sÃÓrulekhÃd apÃsyata // PNc_11.70 // [VAR 11.70d: {sÃÓrulekhÃt/lem /ed; sÃdhupÆjyÃt /buh}] __________________________________________ paramÃravaæÓavarïanam paramÃra iti prapÃt sa muner nÃma cÃrthavat / mÅlitÃnyan­pacchatram Ãtapatraæ ca bhÆtale // PNc_11.71 // [VAR 11.71d: {Ãtapatraæ/lem /ed; adhipatyaæ /buh}] pravartitÃtivistÅrïa- saptatantuparampara÷ / purÃïakÆrmaÓe«aæ yaÓ cakÃrÃmbhonidhe÷ paya÷ // PNc_11.72 // sthÃpitair maïipÅÂhe«u muktÃprÃlambamÃlibhi÷ / bhÆr iyaæ yajvanà yena hemayÆpair apÆryata // PNc_11.73 // praÓÃntacintÃsantÃne cireïa namucidvi«i / amocyatÃstadaityena yener«yÃkalahaæ ÓacÅ // PNc_11.74 // vaæÓa÷ prava­te tasmÃd ÃdirÃjÃn manor iva / nÅta÷ suv­ttair gurutÃæ n­pair muktÃphalair iva // PNc_11.75 // tasmin p­thupratÃpo 'pi nirvÃpitamahÅtala÷ / upendra iti sa¤jaj¤e rÃjà sÆryendusaænibha÷ // PNc_11.76 // sadÃgatiprav­ttena sÅtocchvasitahetunà / hanumateva yaÓasà yasyÃlaÇghyata sÃgara÷ // PNc_11.77 // ÓaÇkitendreïa dadhatà pÆtÃm avabh­tais tanum / akÃri yajvanà yena hemayÆpÃÇkità mahÅ // PNc_11.78 // atyacchadaÓanodgacchat- aæÓulekhÃtaraÇgibhi÷ / dÅrghair yasyÃrinÃrÅïÃæ ni÷ÓvÃsaiÓ cÃmÃrayitam // PNc_11.79 // tasmin gate narendre«u tadanye«u gate«u ca / tatra vÃkpatirÃjÃkhya÷ pÃrthivendur ajÃyata // PNc_11.80 // dÅrgheïa cak«u«Ã lak«mÅæ bheje kuvalayasya ya÷ / nÃrÅïÃæ diÓatÃnandaæ do«ïà sattÃrakeïa ca // PNc_11.81 // ÓithilÅk­tajÅvÃÓà yasmin koponnatabhruvi / ninyu÷ ÓirÃæsi stabdhÃni na dhanÆæ«i natiæ n­pÃ÷ // PNc_11.82 // vairisiæha iti prÃpaj janma tasmÃj janÃdhipa÷ / kÅrtibhir yasya kundendu- viÓadÃbhi÷ saÂÃyitam // PNc_11.83 // paulomÅramaïasyeva yasya cÃpe vilokite / cakitai÷ sarasÅva k«mà rÃjahaæsair amucyata // PNc_11.84 // ÓrÅsÅyaka iti k«etraæ yaÓasÃm udabhÆt tata÷ / dilÅpapratima÷ p­thvÅ- ÓuktimuktÃphalaæ n­pa÷ // PNc_11.85 // lak«mÅr adhok«ajasyeva ÓaÓimauler ivÃmbikà / va¬ajety abhavad devÅ kalatraæ yasya bhÆr iva // PNc_11.86 // akhaï¬amaï¬alenÃpya prajÃpuïyair mahodayam / kalisaætamasaæ yena vyanÅyata n­pendunà // PNc_11.87 // vaÓÅk­tÃk«amÃlo ya÷ k«mÃm atyÃyatÃæ dadhan / rÃjyÃÓramam alaæcakre rÃjÃr«i÷ kuÓacÅvara÷ // PNc_11.88 ] // smitajyotsnÃdaridreïa bëpasrÃvimukhendunà / ÓaÓaæsur vijayaæ yasya rudrapÃÂÅpatistriya÷ // PNc_11.89 // akaÇkaïam akeyÆram anÆpuram amekhalam / hÆïÃvarodhavaidhavya- dÅk«ÃdÃnaæ vyadhatta ya÷ // PNc_11.90 // __________________________________________ nÃyakavarïanam ayaæ netrotsavas tasmÃj jaj¤e deva÷ pit­priya÷ / jagattamo'paho netrÃd atrer iva niÓÃkara÷ // PNc_11.91 // ÓrÅmadvÃkapatirÃjo 'bhÆt- agrajo 'syÃgraïÅ÷ satÃm / sagarÃpatyadattÃbdhi- parikhÃyÃ÷ patir bhuva÷ // PNc_11.92 // atÅte vikramÃditye gate 'staæ sÃtavÃhane / kavimitre viÓaÓrÃma yasmin devÅ sarasvatÅ // PNc_11.93 // cakrire vedhasà nÆnaæ nirvyÃjaudÃryaÓÃlina÷ / te cintÃmaïayo yasya nirmÃïe paramÃïava÷ // PNc_11.94 // yaÓobhis induÓucibhir yasyÃcchataravÃrijai÷ / apÆryatà iyaæ brahmÃï¬a- Óuktir muktÃphalair iva // PNc_11.95 // Óriyaæ nÅlÃbjakÃntyà ya÷ praïayibhyo dadau d­Óà / arÃtibhyaÓ ca sahasà jahre nistriæÓalekhayà // PNc_11.96 // aæsa÷ savalkalagranthi÷ sajaÂÃpallavaæ Óira÷ / cakre yenÃhitastrÅïÃm ak«asÆtrÃÇkita÷ kara÷ // PNc_11.97 // puraæ kÃlakramÃt tena prasthitenÃmbikÃpate÷ / maurvÅkiïÃÇkavaty asya p­thvÅ do«ïi niveÓità // PNc_11.98 // praÓasti parito viÓvam ujjayinyÃæ puri sthita÷ / ayaæ yayÃtimandhÃt­- du«yantabharatopama÷ // PNc_11.99 // anenÃsta÷ kapole«u pÃï¬imà ripuyo«itÃm / samÃh­tyeva tadbhart­- yaÓaso bÃhuÓalinà // PNc_11.100 // sadà samakarasyÃsya lak«mÅkulag­hasya ca / sindhurÃja iti vyaktaæ nÃma dugdhodadher iva // PNc_11.101 // anena vihitÃny atra yat sÃhasaÓatÃny ata÷ / navÅnasÃhasÃÇko 'yaæ vÅrago«ÂhÅ«u gÅyate // PNc_11.102 // vindhyÃntaÓ caratÃnena m­gayÃsaktacetasà / kanyà ÓaÓiprabhà nÃma nÃgasÆtir ad­Óyata // PNc_11.103 // ad­Óyair atha sà nÃgair asya pÃrÓvÃd anÅyata / tÃm anve«Âuæ pravi«Âena kutÆhalabalÃd iha // PNc_11.104 // samaïistambham agre 'tha dhÃma hiraïmayam / tatra mÆrtà tata÷ sindhur indusÆtir vilokità // PNc_11.105 // ak­tÃtithyam etasya bhaktinamrasya sà tata÷ / nÅtà p­«Âena caitena svavÃrtÃyÃm abhij¤atÃm // PNc_11.106 // tato vajrÃÇkuÓodyÃna- hemÃbjÃh­tisÃhasam / hetu÷ ÓaÓiprabhÃvÃpter viv­tyÃveditas tayà // PNc_11.107 // asÆcayat prasaÇgena trivi«Âaparipor atha / udagram asurendrasya vÅryaæ vajrÃÇkuÓasya sà // PNc_11.108 // tatas tam pratyamar«o 'sya jhaÂity aÇkurito h­di / anyatra vÅrav­tter yad ayam ekÃntamatsarÅ // PNc_11.109 // panthÃ÷ puro 'surasyÃsya präjale÷ Óaæsitas tayà / asÆcyatÃgrataÓ caitat- amoghaæ darÓanaæ tava // PNc_11.110 // athedaæ ratnavalayaæ dattvÃsmai samam ÃÓi«Ã / kÃntà tirohità sà ca purukutsasya bhÆpate÷ // PNc_11.111 // athaitena g­hÅteyaæ yÃtrà vajrÃÇkuÓaæ prati / e«Ã ca suk­tair d­«Âà pÃdapadmadvayÅ tava // PNc_11.112 // __________________________________________ vaÇkumunivÃkyam ity uktvà sÆkticaturo virarÃma ramÃÇgada÷ / Ãdade munir apy udyat- dantÃæÓuÓabalaæ vaca÷ // PNc_11.113 // aho purÃïarÃjÃr«i- santÃnakathayaitayà / puïyayà h­tam ÃtmÃnam adhunà manmahe vayam // PNc_11.114 // avaÓyambhÃvinÅ tatra siddhi÷ sÃhasikasya te / Óalyaæ trivi«ÂapasyÃsya h­dayÃd uddhari«yasi // PNc_11.115 // e«a vajrÃÇkuÓasyÃjau nÃk­tvÃntaæ nivartità / bhujo bhuvanabhartus te diÇnÃgakarapÅvara÷ // PNc_11.116 // vadhÆs tavÃcireïÃtra bhavi«yati ÓaÓiprabhà / yathà kuvalayÃÓvasya diva÷kanyà madÃlasà // PNc_11.117 // sthiro bhava mitaæ kÃlaæ sthitvÃsmin nas tapovane / tvayà vinÅyatÃm e«a dÅrghadhvajanita÷ Órama÷ // PNc_11.118 // __________________________________________ sindhurÃjavÃkyam ity ukte muninà sa atha rÃjendur idam abravÅt / Ãj¤Ã vilaÇghyate tÃta tava kena jagadguro÷ // PNc_11.119 // atha kramonmÅlitasauh­dÃsu kathÃsv anekÃsu mitha÷k­tÃsu / viÓramyatÃm ity avadan mahar«i÷ patiæ p­thivyÃ÷ prathitaprabhÃva÷ // PNc_11.120 // devas tata÷ sa munikalpitam indranÅla- paryaÇkavat kanakavedisanÃthamadhyam / adhyÃsta ratnasadanaæ parito vitÃna- vyÃlambitamauktikalataæ navasÃhasÃÇka÷ // PNc_11.121 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite VaÇkumahar«idarÓanaæ nÃma daÓama÷ sarga÷ ************************************************ dvÃdaÓa÷ sarga÷ atha mÃnavamÅnalak«maïo maïiparyaÇkagatasya tasya sà / apatat phaïirÃjakanyakà jagadekÃbharaïam sm­te÷ pathi // PNc_12.1 // vyadhita praïayaæ d­ÓÃæ pura÷ kamanÅye«u sa ye«u vastu«u / janitotkalikÃÓatai÷ sas tair arater Ãyatanaæ vyadhÅyata // PNc_12.2 // muhur aÇgalatÃvivartanai÷ Óvasitai÷ ÓÆnyavilokanena ca / k«itibhartur upÃntavartinà madanÃkalpakam anvamÅyata // PNc_12.3 // kadalÅdaladattamÃruto h­dayanyastam­ïÃlakandala÷ / atha tasya babhÆva yatnavÃn upacÃre ÓiÓire ramÃÇgada÷ // PNc_12.4 // abhavad dvayam eva bhÆpate÷ smarataptasya manovinodanam / sud­Óa÷ sa÷ karÃtithi÷ Óara÷ saÓ ca hÃra÷ stanacandanÃÇkita÷ // PNc_12.5 // madanÃntarito 'pi laÇghita÷ pathi jÃtena pariÓrameïa sa / stimita÷ k«aïam Ãsta kaumudÅ- viÓadak«aumatirohitÃnana÷ // PNc_12.6 // atha pÃrÓvacareïa sÃdaraæ m­dusaævÃhitapÃdapallava÷ / sa÷ kuraÇgad­Óeva nidrayà caturaæ locanayor acumbyata // PNc_12.7 // svapuropavane samutsuka÷ sumukhÅæ svapnaprathena pÃrthiva÷ / avataæsitahemapaÇkajÃm atha tÃm aÇkagatÃæ vyalokayat // PNc_12.8 // abhikÃntam apÃÇgapÃtinà jitanÅlÃbjadalena cak«u«Ã / dadhatÅm apavartitaæ hriyà mukham ÃpÃï¬ukapolamaï¬alam // PNc_12.9 // ÓaradindumarÅcinirmalaæ vigaladvepathunà stanÃæÓukam / muhur Ãk«ipatÅm alak«itam ÓlathamuktÃvalayena pÃïinà // PNc_12.10 // navapallavakÃntinà kim apy acirÃvÃsitapu«paketunà / lalitÃm adhareïa bibhratÅæ mukhacandrÃæÓusaÂÃæ smitacchaÂÃm // PNc_12.11 // jagadekavilokanotsave vapu«i svedakaïair alaÇk­tÃm / uditÃm iva mandarÃhatÃt udadher lagnasudhÃlavÃæ Óriyam // PNc_12.12 // valitÃhitani÷sahÃÇguli- svakaraÓle«aviÓe«akampini / pulakiny adhikaæ vimu¤catÅæ cakitaæ vÃmakuce vilocane // PNc_12.13 // atibhÃsuraratnakuï¬alÃm atikÃntÃyatahÃramaï¬alÃm / jaghanaÓlathahemamekhalÃm asame«or adhidevatÃm iva // PNc_12.14 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ nÃyakokti÷ atha sasmitam Ãttavepathu÷ patito manmathapatriïÃæ pathi / iti tÃæ praïayÃrdragirà sa÷ kilÃmbhojamukhÅm avocat // PNc_12.15 // valitaæ na vibhÃti p­«Âhata÷ kabarÅkÃntam idaæ tavÃnanam / ayi nÅlapayodhalekhayà sa÷ pari«vaÇgam ivendumaï¬alam // PNc_12.16 // idam aÇgadavartinà karair maïinà ruddham iveritaæ hriyà / na samarthamitopavartituæ vadanaæ te lalitÃÇgi kà gati÷ // PNc_12.17 // idam ardhavilokitÃdharaæ madhurÃpÃÇgataraÇgitek«aïam / Óriyam Ãtanute sitÃsitaæ sutanu tryaÓruvilokitaæ tava // PNc_12.18 // militas tava gaï¬alekhayà sudati svedalavÃrdrapatrayà / kim api sp­haïÅya e«a me marudÃsannadivÃntaÓÅtala÷ // PNc_12.19 // ayam utpala÷patralocane tava bimbÃdharapÃÂalacchavi÷ / avalokaya kartum Åhate padam astÃcalacÆlake ravi÷ // PNc_12.20 // duritaghnam idaæ sudarÓanaæ dadhatà bimbam anÆrusÃrathe÷ / smaralak«mi vihÃyasÃmunà tava k­«ïena h­te vilocane // PNc_12.21 // aravindakareïa lohitaæ kamalinyà dh­tam ÃtapÃÓukam / idam u«ïakareïa k­«yate valitenÃparadigvadhÆæ prati // PNc_12.22 // karuïÃrpitalocanaæ mitha÷ kramaviÓle«agaladbisÃÇkuram / idam ÃrdrayatÅva me mano mithunaæ mÃnini cakravÃkayo÷ // PNc_12.23 // avalokaya bhÅru samprati tritayena tritayaæ viyujyate / dyumaïi÷ prabhayÃ, ÓriyÃmbujaæ priyayà sÃÓrur ayaæ vihaÇgama÷ // PNc_12.24 // idam ambarapalvalodarÃd atitÃmradyuti kÃladantinà / ravivÃriruhaæ nirasyate kanakasnigdhamayÆkhakesaram // PNc_12.25 // paricumbati vÃruïÅæ diÓaæ purato rÃgah­te vivasvati / dig iyaæ Óatamanyulächità bhavati ÓyÃmamukhÅ mitodari // PNc_12.26 // iha bhÃnty atilohitÃtapa- stabakÃ÷ paÓya vanÃntabhÆmaya÷ / tapanÃnugamotsavÃÇkità dinalak«myeva padai÷ sayÃvakai÷ // PNc_12.27 // madirÃk«i puro 'valokyatÃm aparasyÃmayamÃnato diÓi / stimitÃm avagÃhate gatiæ gurugotraskhalitÃkulo ravi÷ // PNc_12.28 // amunà Óatapatrabandhunà sahasà sundari yad yad ujjhitam / samam adriguhÃmukhasthitais timirais tat tad ita÷kaÂÃk«itam // PNc_12.29 // viramannayi pallavÃdhare suravÅthÅpathiko virocana÷ / ayam astagirer ni«Ådati svakarÃm­«ÂaÓilÃtale tale // PNc_12.30 // iyam aÓrutaraÇgitÃæ d­Óaæ dvitaye cakravadhÆr vimu¤cati / navakuÇkumalohite ravau dayite cÃndraviyogaviklave // PNc_12.31 // calito 'si vada kva mÃæ vinà virahaæ so¬hum ahaæ na te k«amà / k­tapaÇkajaku¬maläjalir nalinÅ kÃntam itÅva yÃcate // PNc_12.32 // anupu¤jitapiÇgadÅdhiti- drutalÃk«Ãruïadarpaïopamam / parato 'stagirer idaæ galaty anavadyÃÇgi pataÇgamaï¬alam // PNc_12.33 // sarale saha vÃrijaÓriyà nibh­taæ kvÃpi gata÷ sa bhÃskara÷ / vada tena vinÃbjinÅ kathaæ k«aïadÃm adya natÃÇgi ne«yati // PNc_12.34 // sphuÂavidrumarÃjinaikata÷ sad­Óaæ jÃtam uda¤catà nabha÷ / sudati tvadapÃÇgapaÂale paÂu sÃndhye mahasi prasarpati // PNc_12.35 // paripi¤jaritÃsitÃmbarair nibi¬ai÷ kaæ na haranti hÃribhi÷ / ayi sÃyam imÃ÷ payodharair dh­tasandhyÃtapakuÇkumair diÓa÷ // PNc_12.36 // k«aïadÃbhimukhena khaï¬ità nanu sandhyà tamasà manasvinÅ / kupiteva nivartate javÃt ativÃcÃlavihaÇganÆpuram // PNc_12.37 // tava caï¬i vi¬amayaty adas tanusandhyÃtapaliptam ambujam / maïikuï¬alakÃntisaÇkarÃt idam ÃtÃmrakapolam Ãnanam // PNc_12.38 // uditÃni tamÃæsi sà ca te dayità dainyam upaiti padminÅ / dinabhartur itÅva Óaæsituæ sahasà sundari sandhyayà gatam // PNc_12.39 // nihitaæ balidÅpake«u tat tapanenÃÓu maha÷ k­Óodari / svaÓarasphuritaæ manobhuvà tava sav­Å¬avilokite«v iva // PNc_12.40 // atasÅkusumopamaæ mukhe tad anu tvatkucacÆcukadyuti / atha bÃlatamÃlamÃæsalaæ pras­taæ saæprati sarvatas tama÷ // PNc_12.41 // tarukoÂaramÆkaÓÃrikaæ nijanŬÃÇkanilÅnakokilam / karabhoru sanidrabarhiïaæ pramododyÃnam idaæ nimÅlati // PNc_12.42 // pras­tair girikandarodarÃt idam indÅvaradÃmakÃntibhi÷ / adhunà timirair vigÃhyate bhuvanaæ padmasaraÓ ca dantibhi÷ // PNc_12.43 // timiräjanabhaktiÓobhinà dhavalenÃyatapak«mapaÇktinà / amunà bhavatÅva cak«u«Ã kumudenaiti rucaæ kumudvatÅ // PNc_12.44 // udarasthitayo÷ kutÆhalÃt alino÷ Órotum ivÃsphuÂaæ vaca÷ / kamalasya nilÅya niÓcalaæ dalasandhi«v avati«Âhate tama÷ // PNc_12.45 // tarale 'tisitÃsitadyutÃv iha dolÃyitam Åk«aïadvaye / likhitÃgarupatralekhayos timiraæ mÆrcchati te kapolayo÷ // PNc_12.46 // u¬ubhi÷ kham itas tata÷ k«aïÃd uditair bhaÇgurakeÓi bhÃty ada÷ / atigìhadino«ïajanmabhi÷ parita÷ svedalavair ivÃÇkitam // PNc_12.47 // Óabalaæ ÓaÓalächanatvi«Ã satama÷ paÓya mahendradiÇmukham / acalendrasutÃsmitacchavi- churitaæ kaïÂham umÃpater iva // PNc_12.48 // ahirÃjasute vilokyatÃm iyam indo÷ prathamodgatà kalà / ayi bhÃti yayà indradiÇmukhe pramadevÃrdranakhÃÇkarekhayà // PNc_12.49 // yadi kautukam Ãyatek«ane na cirÃd eva sudhÃrdrayÃnayà / aravindadaladyutau kare m­du lÅlÃvalayaæ karomi te // PNc_12.50 // anavadyam ita÷ pura÷ sthitaæ viditaæ kiæ ÓaÓinà tavÃnanam / nabhasa÷ sahasÃÇkam e«a yan na kalaÇkatrapayÃdhirohati // PNc_12.51 // idam udgatam indumaï¬alaæ dig iyaæ paÓya bibharti lak«mavat / tvam ivÃcchakapolamaï¬ala- sphuÂakÃlÃgarupatram Ãnanam // PNc_12.52 // vigalattimirÃæÓuke Óanai÷ sp­Óati vyaktim ÃdhÅratÃrake / iha paÓya niÓÃvadhÆmukhe sphurati ÓvetamarÅcikuï¬alam // PNc_12.53 // ayam ullikhati dhruvaæ karair vidhur indÅvaralocane tama÷ / kumude«u tathà hi d­ÓyatÃæ nipatanty asya lavà ivÃlaya÷ // PNc_12.54 // idam a¤jananÅlam Ãhataæ pihitÃÓaæ tuhinÃæÓunà karai÷ / acalendraguhÃsu lÅyate Óanakai÷ saækucitaæ punastana÷(?) // PNc_12.55 // mas­ïollasadaæÓumaï¬ala- chalata÷ paÓya diva÷k­te 'nayà / iyam indusamudgakÃdito niÓayà hÃralateva k­«yate // PNc_12.56 // yad abhÆt tamasà jagat tathà pihite pu«karapatralocane / tad idaæ parata÷ prakÃÓitam ÓaÓinà kuÇkumakandapÃï¬unà // PNc_12.57 // pras­teva vilocanodare tilake saÇkuciteva cÃndena / kaliteva natÃÇgi lak«yate tava muktÃvalaye«u candrikà // PNc_12.58 // kucayo÷ pratibimbita÷ samaæ vidhur eko 'pi bhavaty ayaæ dvidhà / vidhineva vibhinnasaæpuÂas tava lÃvaïyasudhÃsamudgaka÷ // PNc_12.59 // h­tamugdhamadhÆkaÓobhayor anayo÷ pannagalokakaumudi / tava candrakalÃ÷ kapolayo÷ patitÃ÷ sparÓakutÆhalÃd iva // PNc_12.60 // ayam indumukhi tvayà yathà samupaiti sp­haïÅyatÃæ jana÷ / anayai«a samÃgatas tathà niÓayà paÓya kuraÇgalächanas // PNc_12.61 // dhanu«i kriyate 'dhirohaïaæ smaramaurvÅlatayà tanÆdari / ÓaÓineritayà samucchrite pulinÃdrau ca payodhavelayà // PNc_12.62 // k­tacÃÂuÓatai÷ parasparaæ makarandÃrdraraja÷sugandhi«u / sthitam antaramÅ«u sÃæprataæ bhramarai÷ pu«karavÃsaveÓmasu // PNc_12.63 // marutà suh­deva vÅjitaæ kumudÃmodamucà Óanair ita÷ / svapiti praïayÃrdrayor idaæ mithunaæ mÃnini rÃjahaæsayo÷ // PNc_12.64 // ayi cakravadhÆr iyaæ pura÷ karuïaæ kÆjati hà tapasvini / iha sÃk«itayÃlam Ãvayor ucitaæ gantum ata÷ k­pÃvati // PNc_12.65 // iti bhÆtalavÃsava÷ sas tÃm abhidhÃya pramadÃæ priyaævada÷ / praviveÓa tayÃsamaæ kila pramanÃ÷ kelinagendrakandaram // PNc_12.66 // jhaÂiti sphuÂabhÃvasaÇkarÃæ madhurÃmaÇgalatÃæ dadhÃnayà / ÓaÓikÃntaÓilÃtalaæ tata÷ sa÷ kilÃdhyÃsta tayà yuvÃnvita÷ // PNc_12.67 // tad anu trapayà parÃÇmukhÅæ pulakÃlaÇk­tapÅvarastanÅm / sa÷ kiläcitacÃÂur Ãnayat sumukhÅæ tÃm anukÆlav­ttitÃm // PNc_12.68 // atha mantharalocanaæ hriyà vinamatsmeramukha÷ smitÃnncitam / so dadarÓa kila prajeÓvara÷ sud­Óa÷ svinnakapolam Ãnanam // PNc_12.69 // yad alaæ kila mÃnavaty abhÆd ­juvannendumukhÅ kilaik«at / likhiteva kilÃsta yat paraæ n­pates tena mana÷ kilÃharat // PNc_12.70 // parim­jya mukhaæ vilÃsinà ÓravaïendÅvarareïurÆ«itam / sud­Óa÷ ÓamavÃripaÇkilÃt alakÃntas tilakÃd apÃsyata // PNc_12.71 // atha tÃæ ÓithilÅk­tatrapÃm asamapremah­ta÷ kileÓvara÷ / smarakelikalÃrasaj¤atÃm anayadyÆthapatir vaÓÃm iva // PNc_12.72 // ÓithilÃkulakeÓapÃÓayà parim­«ÂÃrdrakapolapatrayà / viralÃdhararatnarÃgayà sulabhasvedamukhendubimbayà // PNc_12.73 // truÂitojjhitahÃralekhayà nibi¬ÃÓle«ak­ÓÃÇgarÃgayà / asamagranakhÃÇgamaï¬ita- stanavinyastasakampahastayà // PNc_12.74 // adhikÃdhikajÃtalajjayà m­dumÅlannayanatribhÃgayà / atha kÃm api nirv­tiæ tayà sa÷ kilÃpat phaïirÃjakanyayà // PNc_12.75 // [SYNTAX: kulakam] dadatà nalinÅdalÃnilaæ vikasatsvedakaïe kucadvaye / caturaæ kila dÅrghacak«u«as tad anu klÃntir anena cicchide // PNc_12.76 // atha satrapayà dh­tÃæÓukÃæ jaghanasrastavisÆtramekhalÃm / avataæsitalocanotpalÃæ nijam aÇkaæ lalanÃæ ninÃya ca // PNc_12.77 // sud­Óa÷ sa÷ kilÃnyataÓcutaæ(?) svapade maulimaïiæ nyaveÓayat / akaroc ca kilÃruïÃÇgulir lalitÃvartanaku¤citÃn kacÃn // PNc_12.78 // paÓyÃtra darpaïatale likhità mayeyaæ patrÃvalÅ taruïi te valitÃnaneti / svapnÃntarapraïayajalpitam Ãtmabhartur aÓrÆyata smitamukhena ramÃÇgadena // PNc_12.79 // atha Óuci paÂhatà Óukena sÃma sphuÂam uÂajÃÇgaïapÃdapasthitena / viracitadayitÃsamÃgamasya prasabham abhajyata pÃrthivasya nidrà // PNc_12.80 // jhaÂiti vigate svapnÃyÃtapriyÃnavasaÇgame puno 'pi tathà tatpratyÃÓÃnimÅlitalocana÷ / likhita iva sa÷ k«mÃpÃlo 'bhÆt k«aïaæ nanu tÃd­ÓÃm api manasijo dhairyaæ lumpaty aho bata sÃhasam // PNc_12.81 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye phaïirÃjasutÃsvapnasamÃgamo nÃma dvÃdaÓa÷ sarga÷ ************************************************ trayodaÓa÷ sarga÷ tatas tathà pa¤caÓarapratÃrita÷ saj­mbham unmÅlayati sma locane / k­tÃÇguliÓle«avivartitollasat- bhujÃæsasampŬitakuï¬alo n­pa÷ // PNc_13.1 // sa÷ saÇgataæ yan m­gaÓÃvacak«u«a÷ ÓramÃptanidra÷ sphuÂam anvabhÆd iva / jhaÂity abhÆj jÃgradavasthayÃsya tat purÃtanÃlekhyam ivÃsphuÂaæ h­di // PNc_13.2 // kucÃÇgarÃga÷ k­Óamadhyayà tayà mayi dhruvaæ saÇkramito bhaved iti / Óanai÷ sa nidrÃkalu«eïa cak«u«Ã parÃmamarÓÃÇgam anaÇgamohita÷ // PNc_13.3 // apÃsya vÃmetarakarïabhÆ«aïaæ tathà Óarair enam avÃkirat smara÷ / yathÃsya dhairyaæ galati sma mÃnasÃt savikriyaæ ÓuktipuÂÃd iva udakam // PNc_13.4 // d­Óaæ vi«ÃdastimitÃm upÃntage niveÓya tenÃtha niÓaÓvase / yathà muhu÷ ÓyÃmalatÃæ jagÃhire vitÃnamuktÃphalajÃlakasraja÷ // PNc_13.5 // __________________________________________ ramÃÇgadavÃkyam kayà nu sÃraÇgad­ÓÃsi kÃrita÷ kapolapatrÃvalikalpanaÓramam / tam ity avocat parihÃsavÃn atho(?) ramÃÇgada÷ kiæcid iva ÓlathÃÇgadam // PNc_13.6 // tata÷ sa muktÃsitam Ãdadhat smitaæ jitapravÃlatvi«i dantavÃsasi / ÓaÓaæsa tasmai bhujagendrakanyakÃ- samÃgamaæ svapnajam abjalocana÷ // PNc_13.7 // tadÃÓrayaivÃnucareïa vardhità kathÃsudhevÃsya tato vilÃsina÷ / abhÆt paraæ manmathatÃpaÓÃntaye na padminÅpatramarun na candanam // PNc_13.8 // ajÃyatÃnta÷karaïena tÃmyatà na hemapadmÃharaïÃya satvaram / bhuja÷ sadà rak«aïadÅk«ita÷ k«iter amandam aspandata cÃsya dak«iïa÷ // PNc_13.9 // __________________________________________ vaÇkumuner Ãgamanam tata÷ pinaddhojjvalahemavalkalaæ vahantam aæsÃrdhavilambinÅr jaÂÃ÷ / sanÃthavÃmetarapÃïipaÇkajaæ parisphurantyà sphaÂikÃk«amÃlayà // PNc_13.10 // viÓÃlanetrÃbharaïair anudrutaæ sadaiva darbhÃÇkuralÃlitair m­gai÷ / saÓi«yam abhyÃgatam aÇganÃntike viÓÃmpatir vaÇkumahar«im aik«ata // PNc_13.11 // vimuktaparyaÇkatala÷ sasaæbhramaæ nirÅk«ya sadyo maïimandirÃd bahi÷ / kirÅÂaratnadyutidÅptabhÆtalaæ praïÃmam asmai saÓ cakÃra sÃdaram // PNc_13.12 // tata÷ k­tÃÓÅr maïivedikÃst­te munir nya«Ådat sakuraÇgacarmaïi / saÓ cÃsanatvaæ tadanuj¤ayÃnayan n­pacandrÃÓ candramaïe÷ ÓilÃtalam // PNc_13.13 // __________________________________________ munipraÓna÷ api ÓrameïÃyatamÃrgajanmanà tanur mahÃrÃja taveyam ujjhità / muni÷ prahar«eïa k­tÃrhaïas tadà sa rÃjacƬÃmaïim ity ap­cchata // PNc_13.14 // __________________________________________ bhÆpativÃkyam athÃdadhad vaktra ivÃmÓukäcalaæ tu«ÃrapÃï¬upras­tair dvijÃæÓubhi÷ / ak­trimapraÓrayapeÓalaæ vaca÷ sa bhÆpatir vaktum iti pracakrame // PNc_13.15 // amÅ sahante mama tÃta na Óramaæ praïÃmalagnÃs tava pÃdapÃæsava÷ / kiyac ciraæ candramarÅcicumbite padaæ nidhatte kumude dinaklama÷ // PNc_13.16 // __________________________________________ kapidarÓanam n­lokapÃtÃlatalÃÓraye mitha÷ kathÃnubandhe ÓithilÅbhavaty atha / paryÃïaparyutsukamÃnaso muni÷ sa yÃvad Ãpra«Âum iye«a pÃrthiva÷ // PNc_13.17 // anena tÃvad dad­Óe pura÷sthito viÓÃlalÃÇgÆlalato valÅmukha÷ / adha÷sthalÅnirgatajahnukanyako himojjvala÷ pÃda ivÃmbikÃguro÷ // PNc_13.18 // kareïa bibhranmadhumattakeralÅ- kapolavatpÃÂalakÃnti dìimam / aharmukhÃk­«ÂapataÇgamaï¬ala÷ phalÃÓayà bÃla iväjanÅsuta÷ // PNc_13.19 // [SYNTAX: sandÃnitakam] __________________________________________ phalÃrpaïam dvayor ivÃrtha÷ khalu dharmakÃmayos tayos trilokasp­haïÅyayo÷ kapi÷ / munÅndrabhÆcandramaso÷ sthito 'ntare tapasvibhi÷ smeramukhair ad­Óyata // PNc_13.20 // athÃrpitaæ tena phalaæ tadÃdade sa vismito madhyamalokavÃsava÷ / japÃruïaæ mÃrutineva maithilÅ- Óikhaï¬aratnaæ daÓakaïÂhaÓÃsana÷ // PNc_13.21 // ak­trimaÓrÅnilayena rÃgiïà narendracihnÃÇkitahastaÓobhinà / suv­ttatÃm udvahatà svabhÃvata÷ sas tena reje bh­Óam Ãtmanà yathà // PNc_13.22 // ajÃtapÃkasya navÃtapÃdhikÃæ puna÷ punas tasya vilokya ÓoïatÃm / navapravÃlopamam eïacak«u«a÷ smaran sa bimbo«Â÷am avÃpa ÓÆnyatÃm // PNc_13.23 // athÃsya sÅdanmaïibandhanÃt karÃd aväcata÷ kampavisÆtritÃÇgule÷ / papÃta paÓcÃd iva hemakuÂÂime tad asphutad drÃg iva dìimÅphalam // PNc_13.24 // tadantarÃt kiæÓukakÃntitaskara÷ sphuranmaïÅnÃæ nikaro 'tha niryayau / udarci«a÷ pu«paÓarÃsanakrudhà kaïotkaras tryambakalocanÃd iva // PNc_13.25 // atha dvayenÃvanipÃkaÓÃsana÷ sa vismayasyÃgramahÅm anÅyata / vanaukasà tena vinÅtav­ttinà vikÅrïabhÃsà maïidìimena ca // PNc_13.26 // saÓ cÃdbhutaprÃbh­tato«ita÷ kare cakÃra revÃmaïikaÇkaïaæ kape÷ / ghanÃtyaya­tor nijam indupÃï¬ure payodakhaï¬e harivì ivÃyudham // PNc_13.27 // tata÷ sudhÃsÆtim ivojjhitÃk­tir naväjanaÓyÃmalayÃÇgalekhayà / n­pa÷ k«aïÃd eva vicitrabhÆ«aïam pumÃæsam agre na hariæ tam aik«ata // PNc_13.28 // k­tÃnatir vismitamÃnase munau ramÃÇgade sÃdaramuktalocana÷ / vyadhÃt praïÃmaæ sa÷ k­täjalir n­pe kapolavellatkaladhautakuï¬ala÷ // PNc_13.29 // __________________________________________ munik­ta÷ praÓna÷ alaÇk­ta÷ kasya vadÃnvayas tvayà padaæ kva te kiæ ca kapir bhavÃn abhÆt / tam evam Ãha sma savismayormiïà n­peïa sÃkÆtavilokito muni÷ // PNc_13.30 // [COM {Ãha past tense}] __________________________________________ ÓaÓikhaï¬avÃkyam tata÷ sa mugdhendumayÆkhabandhubhi÷ prasÃdayan dantamarÅcibhir diÓa÷ / navÃmbubhÃrÃlasanÅradÃvalÅ- ninÃdadhÅrÃm iti vÃcam Ãde // PNc_13.31 // Óikhaï¬aketo÷ ÓaÓikhaï¬a ity ahaæ munindra vidyÃdharaÓÃsitu÷ suta÷ / surÃÇganÃdhyÃsitaratnakandhare mamÃdhivÃsa÷ ÓaÓikÃntaparvate // PNc_13.32 // rathÃÇgapÃïe÷ pratimà samudrata÷ svayaæ mahÃnÅlamayÅ vinirgatà / iti pravÃda÷ param Åk«ituæ ca tÃæ gatà maïidvÅpam ita÷ purastriya÷ // PNc_13.33 // mamÃpi tasyÃm adhikaæ kutÆhalaæ tad ehi yÃva÷ k­ta e«a te '¤jali÷ / kadà cid evaæ sahasopas­tya mÃæ priyà yayÃce praïipatya mÃlatÅ // PNc_13.34 // [SYNTAX: sandÃnitaka] tata÷ kham indÅvaranÅlam ekatas tayà sahotpatya javena gacchata÷ / sas tÃta Óailendrabharak«ama÷ k«aïÃt papÃta me locanagocare 'rïava÷ // PNc_13.35 // upo¬hanÃnÃmaïimauktikotkarai÷ karair ivordhvaæ prasaradbhir Ærmibhi÷ / anarghyam arghyaæ jagadekacak«u«e samudyato dÃtum ivÃæÓumÃline // PNc_13.36 // navapravÃladyutipÃÂalodara÷ karo murÃrer iva ÓÃrÇgalächita÷ / alaÇk­to jahnumahar«ikanyayà p­thur jaÂÃjÆÂa ivÃndhakadvi«a÷ // PNc_13.37 // udagrakallolakadarthitagrahair agÃdhapÃtÃlatalÃvagÃhibhi÷ / diÓo nirundhan navameghanÃdibhir nimagnadiÇnÃgamadÃvilair jalai÷ // PNc_13.38 // samedhitaÓrÅr abhitas talotthitai÷ sphuranmaïistomamayÆkhadÃmabhi÷ / yugÃntajÅmÆtaÓatodayÃrpitai÷ pulomakanyÃpatikÃrmukair iva // PNc_13.39 // upÃntaviÓrÃntapayodamaï¬alair jaladvipaprastutavaprakelibhi÷ / cirollasaddvÅpadhiyà samÅk«itair viÓÃlanetrais timibhi÷ k­tÃdbhuta÷ // PNc_13.40 // sujÃtakÃÂhiïyapayodharÃ÷ sp­hÃm upÃharantÅ÷ pathi tÃd­Óo÷ pathi / kva cid dadhÃna÷ ÓaradindupeÓalÃ÷ ÓilÃsu ÓuktÅr jalamÃnu«År iva // PNc_13.41 // nijaughasÅmantitasÃnukardamair b­haddarÅpu¤jitaratnarÃÓibhi÷ / adha÷ pravi«Âoddh­takacchapoddh­tair mahÃcalair ullikhitÃmbara÷ kva cit // PNc_13.42 // savegavelÃnilavellitÃ÷ kva cin navodgatà vidrumakandalÅr dadhan / Óikhà ivordhvaæ taruïÃrkalohità vinirgatà vìavajÃtavedasa÷ // PNc_13.43 // kva cit sudhÃpÃï¬uni phenamaï¬ale nilÅnadÆrvÃdalanÅlanÅrada÷ / sanÃthatÃæ nÅta ivopari sphuÂam phaïÅndraparyaÇkaÓayena ÓÃrÇgiïà // PNc_13.44 // kva cin maïÅnÃæ kumudodaratvi«a÷ sitetarendÅvaramecakÃ÷ kva cit / kva cid dadhÃna÷ Óukaca¤cupÃÂalÃs taÂe«u muktÃÓabalodarÃ÷ ÓilÃ÷ // PNc_13.45 // [SYNTAX: kulakam] tathaiva tasyopari gatvarasya me tamÃlanÅlena pathà payomucÃm / tvarÃviÓÅrïaÓlathabandhanäcita÷ papÃta sÅmantamaïir m­gÅd­Óa÷ // PNc_13.46 // 13.46a cf. PÃïini 3.2.164] pradhÃvamÃnena mayÃntarÃntarà nakhÃgranirlÆnamayÆkhapallava÷ / saÓ cÃntaraæ dÅdhitimÃn ivodadher viveÓa koÓÃmratarucchaÂÃruïa÷ // PNc_13.47 // nivartamÃnaæ tu haÂhÃd vik­«yatà turaÇgahastena nirundhatà nabha÷ / k«aïÃd iva kvÃpi rasÃtalodare karÅva cik«epa k­tÃravo 'rïava÷ // PNc_13.48 // __________________________________________ strÅdarÓanam mayÃtha tatra bhramatà savismayaæ tam udvahantÅ maïim utprabhaæ kare / ad­Óyataikà viÓatÅ tapovanaæ smarasya mÆrtà mamateva kanyakà // PNc_13.49 // tata÷ priyÃmaulimaïir na me 'rpita÷ puna÷ puna÷ prÃrthitayÃpi yat tvayà / ahaæ tad asyà makarÃÇkite balÃd apÃharaæ manmatharatnapÃduke // PNc_13.50 // kim ÃÓramaæ ÓÆnyam idaæ tapodhanair anena hà dhiÇ mu«itÃsmi dasyunà / atheti bëpodgamagadgadai÷ padair nuhur vadantÅ karuïaæ ruroda sà // PNc_13.51 // __________________________________________ munidarÓanam tatas tadÅye ruditadhvanau Órute sasaæbhramaæ ko 'pi mahÃtapà muni÷ / viniryayau ratnaÓilÃg­hÃd bahis tamÃlabhÃsas taraïir ghanÃd iva // PNc_13.52 // anena kenÃpi tavÃÓrame balÃd idaæ hi tÃtÃbharaïaæ h­taæ mama / iti krudhaæ tadvacasà sa Ãdade havirni«ekeïa ÓikhÃm ivÃnala÷ // PNc_13.53 // __________________________________________ ÓÃpavarïanam nibaddhabhÅmabhrukuÂir vilokayan d­Óà tadolkÃkapiÓogratÃrayà / sas tÅvrakopasphuritÃdharo 'vadad vaco mamÃk«ipya k­tÃnater iti // PNc_13.54 // prasÆnam apy atra na jÃtu vÅrudhÃæ haraty ayaæ na÷ pavanas tapovane / tvayà tu saæpraty abalÃvibhÆ«aïe ÓaÂhÃtmanÃÓÃya kara÷ prasÃrita÷ // PNc_13.55 // akÃri kÃpeyam idaæ tvayed­Óaæ yad adya sadya÷ kapir eva tad bhava / tata÷ sa mÃm ity aÓapat kamaï¬alor apa÷ samÃdÃya davÃnalopama÷ // PNc_13.56 // __________________________________________ kopaÓÃnti÷ athÃsya kopa÷ praÓaÓÃma mÃnase Óanai÷ k­pà sÃnuÓaye prasÅdati / apÃæ kaïas ti«Âhati vÅcikampite na padminÅpatrapuÂodare ciram // PNc_13.57 // ihÃnutÃpo bhagavan vimucyatÃm iyaæ madÅyà bhavitavyated­ÓÅ / tad ucyatÃæ ÓÃpaniÓÃmukhodgataæ kadà mamedaæ timiraæ vyaraæsyati // PNc_13.58 // mayaivam ukta÷ sas tadaivam ÆcivÃn yadà puro vaÇkumuner ihÃgata÷ / kare tavÃdhÃsyati vatsa kaÇkaïaæ sa nÃrmadaæ sÅyakarÃjanandana÷ // PNc_13.59 // tata÷ prabh­ty eva valÅmukhÃk­te÷ samÃ÷ sahasraæ vasato rasÃtale / anena me saæprati pÃrthivendunà tavÃÓrame ÓÃpatamas tirask­tam // PNc_13.60 // __________________________________________ pratikriyÃkaraïecchà k­taæ yad etena munÅndra lÅlayà pratikriyÃæ tatra na kartum asmy alam / himatvi«a÷ pratyupakÃragocaro marÅcilŬhakraÓimà kim aæÓumÃn // PNc_13.61 // tathÃpy ayaæ deva nijaprayojane laghÅyasi kvÃpi niyojyataæ jana÷ / anÆrum urvÅtalaratnadÅpaka÷ kim Ãryamà nÃdhita sÆtakarmaïi // PNc_13.62 // tenaivam ukta÷ praïayonmukhena nrpas trapÃnamramukho babhÆva / atÃd­ÓÃnÃæ stutaya÷ prak­tyà madaæ yad uddÅpayituæ yatante // PNc_13.63 // __________________________________________ nijav­ttakathanam evaæ sudhÃrasasam­ddhimanohareïa ÓlÃghyena tena ÓaÓikhaï¬asamÃgamena / kÃm apy avÃpad umayà ghaÂitasya lak«mÅæ sa÷ k«mÃpatir jhaÂiti jÆÂa ivëÂamÆrte÷ // PNc_13.64 // tenÃtha sÆn­tavaca÷Órutaye sa÷ p­«Âa÷ p­thvÅtalÃgamanahetum ajÃnateva / ÃkhyÃtavÃn smitasudhÃsnapitau«Âhabimbas tasmai nijavyatikaraæ naralokapÃla÷ // PNc_13.65 // vidyÃdharas tad anu sa÷ prahito 'pi rÃj¤Ã naiva svadhÃmagamanÃbhimukho babhÆva / pÆrvopakÃriïi jane 'nupak­tya kiæ cid yÃnto yad unnatadhiya÷ kim api trapante // PNc_13.66 // deva prasÅda samiti÷ kriyatÃm idÃnÅæ bh­tya÷ svapÃdarajasÃm ayam agrayÃyÅ / tasyeti valgu vacanaæ vacasà mahar«e÷ samràtata÷ sa÷ katham apy urarÅcakÃra // PNc_13.67 // __________________________________________ vidyÃdharasainyÃgamanam ÃmandraÓaÇkhapaÂahasvanasÆcitaæ prÃk- sainyaæ k«aïÃn nijam atha sm­tamÃtram eva / dhautÃsipatrabahulÃæÓulatopagƬhaæ pÃtÃlasaætamasam asya puro babhÆva // PNc_13.68 // __________________________________________ prasthÃnam tenopapÃditam atho ratham utpÃtakam adhyÃsya kÃrmukasanÃthakaro narendra÷ / vajrÃÇkuÓaæ prati sa vaÇkumuniprayukta÷ prasthÃnamaÇgalavidhir mas­ïaæ pratasthe // PNc_13.69 // lagnenÃÇge yugapad uÂajadvÃradeÓÃd adÆre paÓyantÅnÃæ munim­gad­ÓÃæ locanÃæÓÆtkareïa / uddÃmÃjikratumakhavidher dÅk«ayà sa÷ k«itÅÓo medhyÃm eïatvacam iva dadhan sa÷ k«aïaæ lak«yate sma // PNc_13.70 // [VAR 13.70c: {#vidher/lem /k; #mahÃ# /ed}] calitayatisamÃdhi trastasÃraÇgaÓÃvaæ nibh­taÓukabh­toccair na¬im u¬¬Ånabarhi / hariïamithunamuktÃnyonyakaï¬Æyanaæ tan munivanam abhito 'bhÆt sainyakolÃhalena // PNc_13.71 // [13.71b: nalim?] atha pathi navasÃhasÃÇka÷ sa vidyÃdharair vandita÷ pramuditamunikanyakÃmuktanÅvÃralÃjäjali÷ / Óriyam adhita ramÃÇgadenÃnvitas tÆryagho«ormibhi÷ kulagirikuharapratidhvÃnaæ dÅrghair nirundhan diÓa÷ // PNc_13.72 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye vidyÃdharÃdhipasamÃgamo nÃma trayodaÓa÷ sarga÷ ************************************************ caturdaÓa÷ sarga÷ __________________________________________ ÃkÃÓÃrohaïam athÃÓramopÃntamahÅæ vihÃya nemisvanotkaïÂhitanÅlakaïÂhÃm / ratho 'sya vidyÃdharamantraÓaktyà rathÃÇgapaïe÷ padam Ãruroha // PNc_14.1 // sasaæbhramottaæbhitakarïatÃlam Ãkarïito dikkaribhi÷ sakaæpai÷ / ÃdhmÃtaÓaÇkhasvanamÃæsalo 'gre tasyodagÃn maÇgalatÆryagho«a÷ // PNc_14.2 // udasya vaktrÃïi nabhasthalena yÃntaæ tam aik«anta tapasvikanyÃ÷ / ÃkarïavistÃritamugdhanetrÃ÷ patrÃntarair ÃÓramapÃdapÃnÃm // PNc_14.3 // vrajan sa vidyÃdharavÃhinÅnÃæ madhye babhau madhyamalokapÃla÷ / analpasaundaryasudhaikasÆti÷ ÓaÓÅva nak«atraparamparÃïÃm // PNc_14.4 // kutÆhalollolÃsitapak«alekhÃny Ãk­«ÂakarïotpalavibhramÃïi / tasminn amu¤cyanta nitambinÅbhir apÃÇgavalgÅni vilocanÃni // PNc_14.5 // __________________________________________ ramÃÇgadak­taæ varïanam athÃntikasthena saÓ cÃbhyadhÃyi ramÃÇgadenettham avantinÃtha÷ / sahasraÓa÷ khe calitÃni paÓyan vidyÃdharÃïÃæ purato balÃni // PNc_14.6 // haimaæ n­pa syandanam utpatÃkam Ãkampi ratnÃÇkitaketum ete / sahasraraÓmer iva vÃlakhilyà vidhyÃdharÃs te parivÃrayanti // PNc_14.7 // vrajann amartyapramadÃvimukta- mandÃramÃlÃjaÂilÃæsakuÂa÷ / kundacchaÂÃpÃï¬usaÂÃkalÃpa÷ kÃtyÃyanÅsiæha ivÃvabhÃsi // PNc_14.8 // prayÃïatÆryadhvanir e«a kiæ te pÃtÃlakuk«ipratinÃdasÃndra÷ / rava÷ prasarpaty uta bhairavo 'yam akÃlakalpÃntapayodharÃïÃm // PNc_14.9 // mÆle bhuva÷ kajjaladhÆlikalpam Ãlak«yate paÓya nilÅnam etat / nÅrandhravidyÃdharamauliratna- prabhÃÇkuraprÃÓitam andhakÃram // PNc_14.10 // ÃyÃmimÃlÃmaïikÃntidaï¬air utsÃrayanta÷ paritas tamÃæsi / amÅ marunnartitacÃmarÃs te kham ullikhantÅva khurais turaÇgÃ÷ // PNc_14.11 // vihasya vidyÃdharabÃlikÃbhi÷ samaæ vimuktà nayanatribhÃgai÷ / prasthÃnalÃjäjalayas tavaite rathe patÃkÃskhalitÃ÷ patanti // PNc_14.12 // narendra vidyÃdharapuÇgavÃnÃm ete pura÷ paÓya k­pÃïapaÂÂÃ÷ / kÃläjanaÓyÃmatayÃÓrayante taraÇgatÃæ vyomamahÃrïavasya // PNc_14.13 // vÃcÃlayantya÷ kakubhÃæ mukhÃni nÃdena jÃmbÆnadakiÇkiïÅnÃm / imà vimÃnÃvalaya÷ kathaæ cid anyonyaruddhaprasarÃ÷ prayÃnti // PNc_14.14 // __________________________________________ vÃtavarïanam ÃdhÆtakÃrtasvaraketuya«tir enÃny aÓokastabakÃruïÃni / Ãnartayaty e«a patÃkinÅnÃæ vÃta÷ patÃkÃæÓukapallavÃni // PNc_14.15 // nabhaÓcarÃïÃæ vrajatÃm amÅ«Ãm anyonyapÅnÃæsavighar«aïena / ullÃsita÷ kuÇkumapÃæsupÆra÷ piÓaÇgayaty e«a diÓÃæ mukhÃni // PNc_14.16 // __________________________________________ prek«akastrÅvarïanam saratnakäcÅvalayair vilÃsa- siæhÃsanair manmathapÃrthivasya / ito nitambair asitek«aïÃnÃæ vyÃptÃntaraæ vyoma samÃptim eti // PNc_14.17 // anyonyasaÇghaÂÂavisÆtritÃni kumudvatÅkÃntakaropamÃni / etÃni paÓyÃmbarata÷ patanti vimÃnamuktÃphalajÃlakÃni // PNc_14.18 // etÃ÷ prayÃntya÷ purato vimÃnair vivartya bÃlà mukhapaÇkajÃni / apÃÇgaviÓrÃntavilolatÃrais tvÃæ nÃtha neträjalibhi÷ pibanti // PNc_14.19 // ÃsÃm ita÷ satvaragÃminÅnÃæ gatÃgatÃbhyÃæ maïikuï¬alÃni / bhindanti vidyÃdharakÃminÅnÃæ kapolakÃlÃgurupattrakÃni // PNc_14.20 // ito mitha÷ pÃrÓvavighaÂÂite«u javÃd vimÃne«u samÃpatatsu / ÃsÃm ita÷ preÇkhitamadhyaratna- visÆtrità hÃralatÃ÷ sphuÂanti // PNc_14.21 // ete gatik«obhavaÓÃd vadhÆnÃæ paÓyonmayÆkhà maïikarïapÆrÃ÷ / itas tale sa¤caratÃm ahÅnÃæ nipatya cƬÃmaïi«u svananti // PNc_14.22 // pÃtÃlam etan nayanotsavena vicintya ÓÆnyaæ ÓaÓalächanena / ihÃÇganÃbhi÷ svamukhachalena k­to 'mbare candramayÅva s­«Âi÷ // PNc_14.23 // ito rasaæ pallavayanti vÅraæ vidyÃdharÃïÃæ karavÃlavallya÷ / etÃÓ ca Ó­ÇgÃram ito 'ÇganÃnÃæ d­Óo navendÅvaradÃmadÅrghÃs // PNc_14.24 // [VAR 14.24b: {#vallya÷/em; #vallaya÷ /ed /unmetrical}] jhaÂity avÃptapratibimbam etat sainyaæ vilokya sphaÂikÃÇgaïe«u / savismayaæ nÃgapurÃÇganÃbhir ita÷ kriyante nayanotpalÃni // PNc_14.25 // narendra tasmÃd gaganÃvahagÃhi- tvaddarÓanavyagratapasvipaÇkte÷ / dÆraæ havir dhÆmasugandhisÅmna÷ sthÃnÃd vayaæ vaÇkumune÷ prav­ttÃ÷ // PNc_14.26 // __________________________________________ vanavarïanam yathÃyam abhyeti puro nabhasvÃn Ãk­«ÂanÃnÃvidhapu«pagandha÷ / agre tathÃbhraælihabhÆruhaæ na÷ ÓaÇke vanaæ d­kpatham e«yatÅti // PNc_14.27 // ebhir mahÅpÃla vimÃnaratnair agresarai÷ sambhramamuktamÃrga÷ / ni«kampaketur mahatÃspadena rathas tavÃyaæ viyati prayÃti // PNc_14.28 // sitaprasÆnastabakais tarÆïÃm e«Ã purastÃrikÃntarik«Ã / jhaÂity aÓe«aiva nime«amÃtrÃd unmÅlità paÓya vanÃntalekhà // PNc_14.29 // yadÅÓa vidyÃdharavÃhinÅyam ÃkÃÓata÷ ki¤cidadha÷ prav­ttà / avaimi citte nihitaæ tad asyÃ÷ padaæ vanÃlokanakautukena // PNc_14.30 // e«Ã tamÃlÃvalinÅlakÃnter upo¬harÃmÃmukhahemapadmà / senà vanasyÃbhimukhaæ prayÃti paÓyÃmburÃser iva jahnukanyà // PNc_14.31 // asyÃ÷ k«amÃpÃla vanÃntarÃjer vimÃnapaÇkti÷ purata÷sthiteyam / Ãlambate ratnakirÅÂalak«mÅæ maïiprabhodgÅrïamahendracÃpà // PNc_14.32 // ete khalÅnak«ataÓoïitÃktÃ÷ paÓyendragopaÓriyam udvahanta÷ / turaÇgalÃlÃjalabindavas te luÂhanti hemadrumapallave«u // PNc_14.33 // mandÃnilÃndolitapallavÃgrÃ÷ samagrapu«pÃharaïodyatÃbhya÷ / ito latÃ÷ pÃrthiva saærabhante lÃvaïyam ÃdÃtum ivÃÇganÃbhya÷ // PNc_14.34 // amÆni pu«pÃïi mahÅruhÃïÃm ÃbhÃnti lÅnabhramarodarÃïi / vidyÃdharÅvibhramadarÓanÃrtham uttÃnitÃnÅva vilocanÃni // PNc_14.35 // paÓyÃgravÃtÃyanam etad etya latÃgrapu«pÃïy acinvatÅnÃm / n­pÃtibhÃreïa nitambinÅnÃæ vimÃnaratnÃni puro namanti // PNc_14.36 // ÓÃkhÃgralagnÃsu mahÃtarÆïÃæ viÂaÇkaratnadyutiÓrÇkhalÃsu / vilambamÃnair iva cimbiteyam ito vimÃnair maïipa¤jaraÓrÅ÷ // PNc_14.37 // imÃ÷ samaæ prÃïasamair vane 'smin sarva­tur lak«mÅnibi¬opagƬhe / nabha÷sthità eva narendra paÓya pu«poccaye lolad­Óa÷ prav­ttÃ÷ // PNc_14.38 // etÃ÷ karai÷ käcanapadmagaurair vilÃsavatya÷ sanibandhanÃni / haranti pu«pÃïi mahÅruhÃïÃæ m­dÆni yÆnÃm iva mÃnasÃni // PNc_14.39 // ÃsÃæ latÃgrastabakotthitÃni Óikhaï¬aratnadyuticumbitÃni / paÓyopari«ÂÃd alimaï¬alÃni nÅlÃtapatrabhramam Ãrabhante // PNc_14.40 // mu¤caty ali÷ pu«palatÃm ito 'yam ÃghrÃtarÃmÃmukhapadmagandha÷ / guïaprakar«e hi sadà manÃæsi guïÃntaraj¤ÃvatÃæ ramante // PNc_14.41 // lataitayà cÆtataro÷ salÅlam ÃnÅyamÃnà natim ÃnatÃÇgyà / paÓyotpatatpu«paÓilÅmukheyam ÃbhÃti kandarpadhanurlateva // PNc_14.42 // bhramaddvirephÃvalilolad­«Âir lÅlÃvataæsakriyayonmukhÃni / vicetum e«Ã kusumÃni nÃlaæ tarostanÃliÇganadohadasya // PNc_14.43 // priyÃrpita÷ kÃntanipÅtamukta- purandhribimbÃdharakÃnticora÷ / asyÃ÷ saratnatvi«i karïapÃÓe kim apy aÓokastabakaÓ cakÃsti // PNc_14.44 // asyà latÃk«epavisÆtritasya hÃrasya lagnastanakuÇkumasya / bhra«ÂÃ÷ k«itau dìimabÅjamohÃd Ãk«ipya muktÃ÷ kapaya÷ k«ipanti // PNc_14.45 // nidÃghalak«mÅhasitachaÂeyaæ paryÃptak­«ïÃgurudhÆmagandhe / bandhe kacÃnà navamallikÃsyÃ÷ paÓyÃlinÅle paribhÃgam eti // PNc_14.46 // asÃv ita÷ pÃrthiva dantapatram ÃpÃsya haæsachadapÃï¬u bÃlà / karoti karïe navakarïikÃram uttÃpitëÂÃpadaratnaÓobhi // PNc_14.47 // sthito 'yam anto navapallavÃnÃæ pravÃlatÃmrÃÇgulir ÃyatÃk«yÃ÷ / vyaktiæ ÓaraccandrakarojjvalÃbhir nakhÃæÓurekhÃbhir ita÷ prayÃti // PNc_14.48 // dhÃvatkarà karïaÓirÅ«alobhÃd itas tata÷ sampatati dvirephe / krŬÃm iva vyÃkulad­«ÂipÃtà bÃleyam abhyasyati kandukasya // PNc_14.49 // prÃv­¬vilÃsasmitam udvahantÅ karïe navaæ ketakabarham e«Ã / priyÃvataæsÅk­tacandralekhà cakÃsti kanyeva himÃcalasya // PNc_14.50 // vilokitÃlekhyakapolabhÃgÃt plavaÇgaÓÃve 'dhigate vimÃnam / ita÷ kadambÃd aniv­ttahastam Ãste bhayÃd Ãlikhiteva tanvÅ // PNc_14.51 // pu«pÃïi cinvaty atimuktakasya paÓya Ólathaæ keÓakalÃpam e«Ã / aæse bibhartÅva tamÃlanÅlaæ vilÃsavÃlavyajanaæ smarasya // PNc_14.52 // vimu¤catÅ cak«u«i pu«padhÆlim e«Ã gate taæ prati vallabhasya / citraæ jhaÂity aÓrulavÃvakÅrïe d­Óau sapatnyÃ÷ kalu«Åkaroti // PNc_14.53 // madhyacyute bibhrati kiæÓuke 'sminn asrÃruïasyÃk­tim aÇkuÓasya / asyÃ÷ stanÃbhyÃm adhunà dh­teyam anaÇgamattadvipakumbhalak«mÅ÷ // PNc_14.54 // [VAR 14.54c: {asyÃ÷/lem /em; asyÃ# /ed}] abhyÃgatÃyÃ÷ sahasÃmunÃsyÃ÷ kandarpasÃmrÃjyadhurodvahena / sugandhibhi÷ pÃÂalipÃdapena pu«pair ita÷ kalpitam Ãtitheyam // PNc_14.55 // ÃrdrÃgaseyaæ gamità prasÃdaæ k­tapraïÃmäjalinà priyeïa / pram­«Âabëpà sumukhÅ nakhÃbhyÃæ cÆtÃÇkuraæ mÃnam ivocchinatti // PNc_14.56 // adhyÃsate kÃm api kÃntim ÃsÃm ete sakundÃ÷ kabarÅkalÃpÃ÷ / kumudvatÅkÃntakarÃnuviddhÃs tama÷pratÃnà iva yÃminÅnÃm // PNc_14.57 // pu«pÃïi nÃnÃvidhavarïabhäji vimÃnavÃtÃyanato vicitya / yuvÃyam indrÃyudhavarïakÃntam uttaæsam asyÃ÷ sad­Óa÷ karoti // PNc_14.58 // paÓyeyam udbÃhulatÃhitaÓrÅr madhyena naÓyattrivalÅ lateva / vimÃnata÷ komalam uccinoti vadhÆr madhÆkaæ svakapolakÃnti // PNc_14.59 // ada÷ sugandhÅkuru matprasÆnaæ mukhÃbjasaugandhyakaïÃrpaïena / ity a¤calÃsaktalato na yäcÃm asyÃ÷ karotÅva sa÷ karïikÃra÷ // PNc_14.60 // tathà na cÆte navama¤jarÅyam avÃptavaty Ãtmaguïaprakar«am / asyÃ÷ sakÃlÃgarupatralekhe yathà kapole kamalek«aïÃyÃ÷ // PNc_14.61 // vahaty aÓoko 'yam amartyakÃntÃ- padÃhata÷ kÃntam alaktakÃÇgam / k­tvà jagaty askhalitÃæ nijÃj¤Ãæ skandhe 'rpitaæ tÆïÃm iva smareïa // PNc_14.62 // cireïa manye bakuladrumo 'yam avÃptapÃra÷sp­haïÅyatÃyÃ÷ / arthÅ karo 'syÃ÷ sumana÷su yasya jÃto jitÃmartyatarupravÃla÷ // PNc_14.63 // phalaæ ÓirÅ«eïa cirÃd avÃptam asyÃ÷ samagraæ sukumÃratÃyÃ÷ / nirasya gÅrvÃïataruprasÆnÃæ yad etad uttaæsitam ÃyÃtÃk«yà // PNc_14.64 // asyÃ÷ Órutau campakam ÃdadhatyÃ÷ kareïa muktÃvalayÃÇkitena / e«a dvija÷ svastyayanaæ virÃvair nÃsyÃ÷ karotÅti na ma¤jukaïÂha÷ // PNc_14.65 // vinyastabandhÆkadalÅ mukhe 'syÃ÷ svedÃrdrakÃlÃgarupatravallÅ / cakÃsti saædhyÃtapaleÓaÓaÇki kalaÇkalekhà ÓaÓalak«manÅva // PNc_14.66 // età mitho ruddhavimÃnamÃrgà latÃgrajaæ pu«pam anÃpnuvantya÷ / bhavanti bhÃrÃnamitÃÇgake«u baddhÃbhyasÆyÃ÷ stanamaï¬ale«u // PNc_14.67 // etÃni kÃntai÷ pramadÃjanasya navapravÃlÃny avataæsitÃni / paÓyanti paÓya svam ivÃptakÃntiæ kapolapÃlÅmaïidarpaïe«u // PNc_14.68 // yad yad vane 'bhÆt kusumaæ sugandhi vadhÆjanais tat tad ito g­hÅtam / k­tsnatrilokÅvijayÃvataæsaæ nirmÃtum i«vÃsam iva smarasya // PNc_14.69 // karïÃvataæsÅk­tapallavÃnÃæ vicitrapu«pÃbharaïojjvale«u / paÓyÃbhita÷ pallaviteyam ÃsÃm aÇge«u sÃraÇgad­ÓÃm ­tuÓrÅ÷ // PNc_14.70 // svedodabinduchalata÷ kapole vitÅrïamuktÃrgha iva smarasya / eïÅd­ÓÃæ kÃnta iva prav­tta÷ Óramo 'yam ÃliÇgitum aÇgalekhÃm // PNc_14.71 // ÃsÃæ p­thusvedakaïÃÇkitÃni vaktrÃïi netrotsavam arpayanti / pratyuptamuktÃphaladanturÃïi hiraïyamayÃnÅva saroruhÃïi // PNc_14.72 // etÃni paÓya cyutapu«padhÆli- vyÃluptapak«mÃvalisau«ÂhavÃni / Órameïa kiæ cin mukulÅbhavanti sÅmantinÅnÃæ nayanotpalÃni // PNc_14.73 // [VAR 14.73b: {sau«ÂhavÃni/lem /em; sau«ÂavÃni /ed}] etÃsu sÅdanmaïibandhamÆla- nilÅnalÅlÃmaïikaÇkaïÃsu / vilokyatÃæ vyaktim upaiti khedo vidyÃdharastrÅjanadorlatÃsu // PNc_14.74 // anaÇgakalpadrumama¤jarÅïÃm amoghamantraæ kusumÃyudhasya / bh­Óam yathà pu«pamayÅ vibhÆ«Ã nÃsÃæ tathà ratnamayÅ vibhÃti // PNc_14.75 // vanÃntam età vanità na muktum anekapu«paæ n­pa Óaknuvanti / vimucyate kena nÃma sa deÓo yatrÃsti sÃndra÷ sumana÷pracÃra÷ // PNc_14.76 // ityujjvale tasya vaca÷prasÆne nÅte 'pi karïÃtithitÃæ vihasya / n­po babhÆvÃstamanÃ÷ sacitraæ sm­tÃhirÃjendrasutÃvilÃsa÷ // PNc_14.77 // pu«papravÃlÃÇkuramaï¬alaæ tat kvaïadvimÃnÃvalihemaghaïÂam / vanaæ vihÃyÃtha samagram agre cacÃla vidyÃdhararÃjasainyam // PNc_14.78 // __________________________________________ gaÇgÃvarïanam atha pravÃlÃdharabimbacumbi- parisphuratphenavilÃsahÃsà / vÃcÃlahaæsÃvalikäcidÃma- sanÃthatÅrorunitambabimbà // PNc_14.79 // samÅravellattaÂahemavalli- lolaprabhÃpi¤jaritormilekhà / vilÃsamajjatphaïirÃjakanyÃ- saÇkrÃntakÃntastanakuÇkumeva // PNc_14.80 // nimagnadiÇnÃgakapolabhitti- santÃnaniryanmadaveïik­«ïà / t­tÅyanetrÃnaladhÆmavalli- kalaÇkiteva tripurÃntakasya // PNc_14.81 // bhÃrÃnamadbhogiphaïÃsthitÃyÃ÷ sthalocchaladvÅcicayacchalena / uttambhayantÅva tale satarkam arkopalastambhaÓatÃni bhÆme÷ // PNc_14.82 // taÂodgataprÃæÓu tamÃlarÃji- chÃyÃghanaÓyÃmalitÃrdhabhÃgà / mÆrtis tu«ÃrÃcalatulyakÃntir umÃpatiÓrÅdharayor ivaikà // PNc_14.83 // kÃdambaca¤cÆddh­tacakravÃkÅ- pÃriplavavyaktam­ïÃlakÃï¬Ã / caï¬ÅdhavonnaddhajaÂÃviÂaÇka- k­«ÂendulekhÃÇkuradantureva // PNc_14.84 // taraÇgabhaÇgojjvalacÃmaraÓrÅr uddaï¬ahemÃmburuhÃtapatrà / puïyà puro dÆrata eva tena trimÃrgagÃd­Óyata pÃrthivena // PNc_14.85 // [SYNTAX: kulaka] tasyÃs taÂe 'tha kusumÃvacayaÓramÃrta- sÅmantinÅnivahasasmitavÅk«itÃyÃ÷ / vidyÃdhareïa vidadhe dhavalormidhauta- paryantahemasikate p­tanÃniveÓa÷ // PNc_14.86 // tad anu puline sadyo vidyÃdharai÷ parikalpitaæ nrpatir aviÓal lÅlÃgÃraæ sa÷ sÃhasalächana÷ / bhramam ajanayan netrotkÅrïà iti pratibimbitÃ÷ sitamaïimaye yasminn anto bahiÓ ca m­gÅd­Óa÷ // PNc_14.87 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye pÃtÃlÃvalokano nÃma caturdaÓa÷ sarga÷ ************************************************ pa¤cadaÓa÷ sarga÷ atha sÃndragharmajalabindu- lulitatilaka÷ pracakrame / hemakamalasubhage sarita÷ salile nimaÇktum asitek«aïÃjana÷ // PNc_15.1 // Óramam etya mu¤cata madambu- rabhasaparirambhalÅlayà / evam avadad iva dÅrghad­Óa÷ kalahaæsayÆthaninadena jÃhnavÅ // PNc_15.2 // marutÃvadhÆtakaladhauta- kamalamakarandagandhinà / ÆrmidalanaÓiÓireïa balÃd abalÃjanasya nunude pariÓrama÷ // PNc_15.3 // parividdharekham adhitÅra- viracitapade vadhÆjane / kÃntim udavahad amartyasarit taÂarƬhakäcanalateva kÃæ cana // PNc_15.4 // sitacak«u«Ãm asitaratna- rucimu«i m­ïÃlinÅdale / sthÆlajalalavanibhena dadhe navamauktikÃrdha iva jÃhnukanyayà // PNc_15.5 // uditatrapà iva vilÃsa- mas­ïagamanena subrhuvÃm / jagmur amarasarita÷ pulinaæ sahasà vihÃya kalahaæsapaÇktaya÷ // PNc_15.6 // dhavalÃbhrakachuritabhitti- likhitalalitÃÇganÃlipim / apsu kuvalayad­ÓÃæ pratimÃ÷ sitaratnadarpaïanibhÃsu lebhire // PNc_15.7 // atha vallabhÃrpitakarÃgra- nihitanijapÃïipallavÃ÷ / vÃrivikacakanakÃbjaraja÷- kapiÓormimÃlam abalà jagÃhire // PNc_15.8 // sud­ÓÃæ nimajjya surasindhu- payasi niyamasthitair iva / ÆrmitaralitamayÆkhaÓikhair maïinÆpurai÷ sapadi maunam Ãdade // PNc_15.9 // kucaluptapatralatayÃtha vigalitavisÆtrahÃrayà / prÃpi ratiramaïavilÃsatulà lalitabhruvÃæ jalavihÃralÅlayà // PNc_15.10 // navakuÇkumÃruïapurandhri- kucakalaÓatìitaæ paya÷ / rÃgam abhajata na kasya bhavet sulabhÃÇgakhelad abalasya vikriyà // PNc_15.11 // vikiran vihasya maïiÓ­Çga- dh­tam udakam etya p­«Âhata÷ / sÃcimukulitad­Óà dad­Óe dayito muhur valitakaïÂham ekayà // PNc_15.12 // [VAR 15.12b: {p­«Âhata÷/lem /em; p­«Âata÷ /ed}] pariïÃhavat kucani«iddha- karaïavalanotkadorlatam / lolamukharamaïikaÇkaïayà vidadhe jale murajavÃdyamanyayà // PNc_15.13 // hariïÅd­Óo h­tapurandhri- kucakalaÓakuÇkumÃÇkità / k«ipram adhijaghanam Ærmilatà Óithileva hemaraÓanà vididyute // PNc_15.14 // salilaæ kirantam avalokya ramaïam aparÃÇganÃmukhe / citram aviraladh­tÃÓrulave nimimÅla kà cid abalà vilocane // PNc_15.15 // drutam atruÂad vibudhasindhu- nibi¬alaharÅkarÃhatam / hÃravalayam aravindad­ÓÃæ kuÓalaæ kuto 'sti guïinÃæ ja¬Ãntare // PNc_15.16 // ÓuÓubhe kayÃpi karayantra- nihitaÓucivÃridhÃrayà / muktasitakusumasÃyakayà makarÃÇkacÃpalatayeva bÃlayà // PNc_15.17 // parive«avibhramaniveÓi- manasijatu«ÃradÅdhite÷ / ko 'pi karakisalaye kamità vidadhe m­ïÃlavalayaæ m­gÅd­Óa÷ // PNc_15.18 // h­dayeÓamuktajaladhauta- malayajavilepanair hriyà / lak«yanavanakhapadÃv aparà nalinÅdalena pidadhe payodharau // PNc_15.19 // abhito 'ÇganÃmukham­gÃÇkam u¬unikarakÃntim Ãdade / kelitaralataruïÅnibi¬a- stanatìite payasi budbudotakara÷ // PNc_15.20 // vidadhe vadhÆr nijakarÃgra- galitamaïikaÇkaïÃÇkite / meghaÓakala iva sendradhanur valayodare nayanam abjinÅdale // PNc_15.21 // asitäjanÃÇkam abhijÃta- kuvalayad­ÓÃæ d­Óo 'ntarÃt / nÅramah­ta na hi ÓuddhimatÃæ taÂav­ttir ÃÓritakalaÇkamÃrjane // PNc_15.22 // taralormilaÇghitanitamba- phalakalulitÃcchavÃsa÷ / phenapaÂalam asitÃbjad­Óa÷ k«aïam ekam aæÓukavilÃsam Ãdade // PNc_15.23 // sud­Óa÷ sphuÂaæ navanakhÃÇkam urasi jaladhatakuÇkume / kÃntanihitanayanaæ pidadhe p­thuhÃratÃrataralÃæÓupallava÷ // PNc_15.24 // lulitäjanasya nayanasya sahabhuvam ivek«ituæ Óriyam / lagnajalasaralitair alakair luluÂhe lalÃÂataÂasÅmni subhruva÷ // PNc_15.25 // dadhatÅva kÃpi rucim Ãpa manasijavilÃsavallakÅm / aæsavinihitam­ïÃlalatÃ- talavarty alÃbuparivartulastanÅ // PNc_15.26 // salilÃhatitruÂitahÃra- parigalitamauktikabhramÃt / mugdhayuvatir aparà nidadhe d­Óam abjinÅdalapuÂodabindu«u // PNc_15.27 // dhavalodarair bhayavaÓena taralavalitair vilocanai÷ / nÅlanalinadaladÃmad­ÓÃæ Óapharai÷ samaæ suciram apsu babhrame // PNc_15.28 // galitÃÇgadà gurutaraÇga- dalitamaïikarïapÆrakÃ÷ / srastakanakavalayÃ÷ sud­Óa÷ ÓlathabandharatnaraÓanÃÓ cakÃÓire // PNc_15.29 // atikampam ÆrmikuÂilabhru bahalanavakuÇkumÃruïam / straiïakaratalanirastam abhÆd upajÃtakopam iva jÃhnavÅjalam // PNc_15.30 // akarot padaæ p­thunitamba- vilulitajalÃrdraveïi«u / nÅralavaÓabalagaï¬atalÃsv abalÃsu kuï¬alitakÃrmuka÷ smara÷ // PNc_15.31 // cyutaratnabhÆ«aïamarÅci- racitasuracÃpamaï¬alam / keÓakusumaÓabalam ÓuÓubhe sud­ÓÃm anaÇgamadadÅpanaæ paya÷ // PNc_15.32 // atha tÃbhir ekatapanÅya- sarasijasanÃthapÃïibhi÷ / ÓrÅbhir iva samudatÃri tata÷ punaruktacÃÂupaÂubhi÷ priyai÷ saha // PNc_15.33 // sajalÃæÓukÃntiviÓadÃÇga- janitanibi¬atrapÃkulÃ÷ / vyaktanavanakhapadÃbharaïÃ÷ priyalocanÃny aramayan m­gÅd­Óa÷ // PNc_15.34 // atha tà g­hÅtaÓaradindu- dhavalasicayÃ÷ prasÃdhanÃm / cakrur adhivapur amartyasarit- pulinasthalÅkanakavallidhÃmasu // PNc_15.35 // tilakÃÇkitÃ÷ pracurapu«pa- parimalamuco m­gÅd­Óa÷ / Ƭhanavalalitapatralatà dadhur aÇgajopavanarÃjivibhramam // PNc_15.36 // na cirÃd alaÇk­tiviÓe«a- vihitarucayo 'tipeÓalÃ÷ / lak«yanavanavarasÃ÷ Óucaya÷ kavipuÇgavoktaya ivÃÇganà babhu÷ // PNc_15.37 // vahati sma nirmalakapola- likhitam­ganÃbhipatrakam / kÃpi nibh­tamadhupÃvalimat kaladhautakokanadakÃntam Ãnanam // PNc_15.38 // adhikarïam udgatamayÆkha- marakatamanoharodaram / bÃlam iva madanakalpataror dalam ekayà kanakapatram Ãdade // PNc_15.39 // dh­tayÃvakÃÇkam api kÃnta- vadanaparicumbanocite / rÃgamadhurarucake nidadhe dayite ca kà cana cakoralocanà // PNc_15.40 // hariïÃÇkasundaram aneka- viÓadaguïagumphitÃk­tim / hÃram avahad aparà na paraæ h­di kÃntam apy asamabÃïadÅpanam // PNc_15.41 // itarà padÃÇkam iva matta- madanakariïo 'likodare / sÃndram­gamadanama«Åracitaæ tilakaæ kuraÇgatilakÃnanà dadhe // PNc_15.42 // h­tasuptahemaÓatapatra- rucimukulitÃÇgulÅdale / kà cid itarakarasaÇghaÂitaæ nidadhe vilÃsamaïikaÇkaïaæ kare // PNc_15.43 // uditÃsu käciguïamadhya- marakatamarÅcisÆci«u / vyaktim alabhata na romalatà smaradÅpakajjalaÓikhà m­gÅd­ÓÃm // PNc_15.44 // sarasÃgaseva ramaïena caraïanalinÃnu«aÇgiïà / pu«paÓarataralità dadhire maïinÆpureïa m­galocanà rucim // PNc_15.45 // dadhatÅbhir indukarajÃla- Óabalatimirormivibhramam / ƬhadhavalakusumÃbhir alaæ kabarÅlatÃbhir abalÃÓ cakÃÓire // PNc_15.46 // priyapÃïipaÇkajadh­te«u sakalaÓaÓibimbabandhu«u / vaktrakamalam avilolad­Óo maïidarpaïe«u dad­Óu÷ purandhraya÷ // PNc_15.47 // prakaÂaæ dadhaj jhaÂiti rÃgam alaghum atha vÃruïÅæ prati / kÃntinikara iva tigmarucer vanitÃjano 'bhimukhatÃæ samÃdade // PNc_15.48 // udiyÃya mÃnatimiraugha- vighaÂanapaÂur mano'mbare / bÃlakuvalayad­ÓÃæ viÓade Óanakair manobhuvakuraÇgalächana÷ // PNc_15.49 // aruïÃÇgulÅdalaniruddha- navakanakakoÓakarïikai÷ / sÃndramadhuparimalaÅ ruruce karapaÇkajair atha cakoracak«u«Ãm // PNc_15.50 // maïiÓukti«u k«aïam upo¬ha- kuvalayasugandhisÅdhu«u / nyasyad asamaÓarayantram iva bhramati sma bh­Çgakulam utsukotsukam // PNc_15.51 // [15.51c: Óle«a] ruruce 'limaï¬alam udaæÓu- kamalaca«akopari sthitam / ekam iva ratipater uditaæ tapanÅyadaï¬am asito«ïavÃraïam // PNc_15.52 // [VAR 15.52b: {kamala#/lem /em; kamaka# /ed}] vidh­tà kare priyatamena katipayaÓilÅmukhÃnvità / cittam ak­ta vivaÓaæ sud­ÓÃæ kusume«ukÃrmukalateva vÃruïÅ // PNc_15.53 // [15.53d: Óle«a] atirÃgiïi praïayiïÅva madhuni paricumbitÃnane / vyaktim alabhata mado h­daye pulaka÷ kapolaphalake ca subhruvÃm // PNc_15.54 // pratimÃgatendukarajÃla- dhavalitam iva Óriyaæ dadhe / pÃnanamitamukhamugdhavadhÆ- vigaladvilÃsahasitachaÂaæ madhu // PNc_15.55 // madhu kÃpi pÃÂalakapola- taralakaladhautakuï¬alà / lolanijamukhatu«Ãrakara- pratibimbagarbham abhikÃrpitaæ papau // PNc_15.56 // atiraktam Ãyatatareïa vilasadasitotpalaÓriyà / kÃmam apibadaparendumukhÅ ca«akeïa sÅdhu, nayanena vallabham // PNc_15.57 // agamat trayasya samam eva parimalarasaj¤atÃm ali÷ / kalpaviÂapimadhuna÷ pramadà mukhamÃrutasya vikacotpalasya // PNc_15.58 // adharÃgracumbanam avÃpya kamaladaladÅrghacak«u«Ãm / ÓvÃsataralam ajani«Âa mudà muhurÃttalÃsyam iva kÃpiÓÃyanam // PNc_15.59 // madam Ãsavena rameïa nakhapadam ivÃrpitaæ h­di / nÃtiviÓadapadabandhamatho navasÃhasÃÇkacaritaæ jagu÷ striya÷ // PNc_15.60 // madirÃrpitÃdharadalena yuvatir am­tachaÂopamà / premarasam­du«u dÅrghad­ÓÃæ h­daye«u pallavayati sma manmatham // PNc_15.61 // dayitÃhite yuvajanena vilasadatipÃÂaladyutau / kÃmasuh­di vihita÷ praïaya÷ prathamaæ madhuny adharapallave tata÷ // PNc_15.62 // avadhÆtamÃnamadhupÃna- rasarabhasata÷ prasannatÃm / prÃpur atip­thud­ÓÃæ sahasà h­dayÃni cÃcchamaïibhÃjanÃni ca // PNc_15.63 // dayitÃm anaÇgamadasÆtim asitanalinÃvataæsakÃm / sÃndraruciyuvajano madirÃæ paricumbati sma na paraæ vadhÆm api // PNc_15.64 // anayan sahaiva Óithilatvam ubhayam ubhayena yo«itÃm / vrŬam aruïarucinà madhunà maïikäcidÃma ca kareïa kÃmina÷ // PNc_15.65 // sud­ÓÃæ madÃd atha parisrud aruïitasitodarÃ÷ karÃt / petur amarasarita÷ puline maïiÓuktaya÷ priyatame ca d­«Âaya÷ // PNc_15.66 // navapallavÃruïam uvÃha dh­tataruïavÃruïÅmada÷ / rÃgam atha Óucini gaï¬atale nayanodare ca madirek«anÃjana÷ // PNc_15.67 // aparisphuÂoktilalitÃsu madamukuladÅrghad­«Âi«u / tÃsu ÓabalakusumÃæsalasat- kabarÅlatÃsu padam Ãdadhe smara÷ // PNc_15.68 // ÃpÃnabhÆr avasitÃsavarÃgadÅrgha- sendÅvarasphaÂikaÓuktiÓatà cakÃse / kautÆhalÃn madavilolavadhÆvilÃsa- vyÃlokanonmi«itavaktraparampareva // PNc_15.69 // aviralamaïidÅpoddyotadÆrÃpasarpat- timiram amarasindho÷ kÆlakacchaæ praviÓya / atha samamasunÃthais tÃ÷ salÅlaæ ni«edu÷ sarasakanakajambÆpallavaprastare«u // PNc_15.70 // sÃndronmÅlatsaurabhÃïy udvahantyo vidyullekhapiÇgalÃny aÇkÃni / lak«mÅæ hemÃmbhojamÃlà ivÃpu÷ sÃraÇgÃk«ya÷ preyasÃæ kaïÂhalagnÃ÷ // PNc_15.71 // tato visÆtracyutahÃraya«Âi÷ ÓÅrïÃÇgado bhaÇgurakarïapÆra÷ / madena sadyo madirek«aïÃnÃæ ratotsava÷ pallavito babhÆva // PNc_15.72 // nÃnÃÇgarÃgaÓabale Ólathabandhalola- dhammillamÃlyakusumaprakarÃvakÅrïe / pu«pe«utalpe iva vak«asi vallabhÃnÃæ nidrÃm avÃpur atha tÃ÷ surataÓrameïa // PNc_15.73 // kandarpasya trilokÅhaÂhavijayamahÃsÃhasotsÃhahetur dhunvaæs tatpak«madhÆlivyatikarakapiÓa÷ käcanÃmbhoruhÃïi / tanvÃnas tÅrarƬhatridaÓatarulatÃlÃsyam ÃlasyabhÃjÃæ tÃsÃæ saæbhogakeliklamabharam aharajjÃhnavÅvÅcivÃta÷ // PNc_15.74 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye pÃtÃlagaÇgÃvagÃhano nÃma pa¤cadaÓa÷ sarga÷ ************************************************ «o¬aÓa÷ sarga÷ atrÃntare nabha÷sindhu- pulinaæ prÃpa pÃÂalà / dadhaty anaÇgalekhena lächitaæ pÃïipallavam // PNc_16.1 // maïipragrÅvakodgÅrïa- ÓunÃsÅraÓarÃsanam / apaÓyad gaganollekhi tatra sphaÂikaveÓma sà // PNc_16.2 // tadindranÅladvÃre sà hemavetrÃkule babhau / Óli«yantÅ sata¬illekhe lekhevendo÷ payomuci // PNc_16.3 // ratnavÃtÃyanasthasya ti«Âhan pÃrÓve mahÅpate÷ / dvÃ÷sthaæ kim api p­cchantÅæ tÃm aik«ata ramÃÇgada÷ // PNc_16.4 // anta÷ praveÓayÃm Ãsa saÓ ca tÃm Ãttasaæbhrama÷ / yayau sà ca viÓÃæpatyur locanÃm­tavartitÃm // PNc_16.5 // sitÃÓmaharmyam uttuÇgaæ jhaÂity adhiruroha sà / ÃnandakandalÅcittam atyacchaæ pÃrthivasya ca // PNc_16.6 // k«iticumbitahÃraæ sà praïanÃma mahÅbhuje / ramÃÇgadaæ karagrÃha- sauhÃrdye pÃtratÃæ nayat // PNc_16.7 // n­peïa svayam uktÃpi ita ehy ehi pÃÂale / tallÅlÃmaïiparyaÇka- savidhe ni«asÃda sà // PNc_16.8 // __________________________________________ pÃÂalÃvÃkyam k­tasambhëaïà sÃtha tenÃvanimanobhuvà / ity avocata dantÃæÓu- ÓabalÃdharapallavà // PNc_16.9 // mudritasmarasaundarya- vÃntà netrÃm­tachaÂà / iyaæ mÆrtir mahÃrÃja kaccit kuÓalinÅ tava ? // PNc_16.10 // katham etÃæ pravi«ÂÃs tvaæ bhÆmim atyantadurgamÃm / na kasya vismayÃyeyaæ Óaktir atyadbhutà tava // PNc_16.11 // deva vidyÃdhara÷ ko 'pi ÓÃpÃn nirmocitas tvayà / ity amanda÷ pravÃdo 'tra tat ko 'py asi namo 'stu te // PNc_16.12 // aho guïena rÃjendra yena kenÃpi g­hyase / yad evaæ kliÓyase tasyÃ÷ phaïÅndraduhitu÷ k­te // PNc_16.13 // __________________________________________ nÃyakavÃkyam atha vidrumatÃmrau«Âha- luÂhaddaÓanadÅdhiti÷ / smitvà vasumatÅnÃthas tÃm iti pratyabhëata // PNc_16.14 // kadÃcit pÃÂale kaccid bhujaÇgapatikanyakà / smaraty asmÃn sakhÅsvaira- saÇkathÃsv antarÃntarà // PNc_16.15 // kim anaÇgavatÅ vakti brÆte mÃlyavatÅ ca kim / apy asty ahipure 'smÃkaæ kiævadantÅ kiyaty api // PNc_16.16 // phaïirÃjasutÃkarïaæ kaccit prÃpayya madvaca÷ / vihito ratnacƬena ÓukarÆpaviparyaya÷ // PNc_16.17 // kim ÃgatÃsi kiæ caivaæ parimlÃneva lak«yase / nivedaya drutaæ yan me kim apy ÃÓaÇkate mana÷ // PNc_16.18 // __________________________________________ lekhÃrpaïam iti p­«Âavate tasmai sÃndrapremÃrdracetase / kandarpadÅpanaæ lekham arpayÃm Ãsa pÃÂalà // PNc_16.19 // tam Ãttaæ vÃcayety uktvà paramÃrakulodvaha÷ / ramÃÇgadasya cik«epa sambhramottÃnite kare // PNc_16.20 // taæ hemakadalÅpatra- kastÆrilikhitÃk«aram / so 'vadhÃryÃtha tasyÃgre vyaktavÃg ity avÃacayat // PNc_16.21 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃlekha÷ svasti sthitasya sva÷sindhu- tÅre phaïipurasthayà / idaæ madhyamalokendor mÃlyavatyà nivedyate // PNc_16.22 // yadaivÃsmatsakhÅ vindhye tvayà rÃjan vyayujyata / tadaiveyaæ kuraÇgÅva viddhà h­di manobhuvà // PNc_16.23 // d­«Âi÷ sarvatra rÃjendo÷ sudhÃni«yandinÅ tava / jÃtà ÓaÓiprabhÃyÃæ tu saiva hÃlÃhalachaÂà // PNc_16.24 // na vinodayituæ Óakyam e«Ã kenÃpi vastunà / vineÓa tava karpÆra- ÓÅtayà saÇgamÃÓayà // PNc_16.25 // tvaddarÓanopakÃriïyÃ÷ karoty ekÃvalÅm iva / iyaæ pak«mÃgravartyaÓru- p­«atachadmanà d­Óa÷ // PNc_16.26 // vakti vyaktÃÓrulekhena nihitena karodare / iyam ÃpÃï¬ugaï¬ena smaratÃpamukhendunà // PNc_16.27 // ÓirÅ«Ãd api m­dvaÇgÅ kveyam ÃyÃtalocanà / e«a kva ca kukÆlÃgni- karkaÓo madanajvara÷ // PNc_16.28 // neyaæ pravÃlaÓayyÃyÃæ nÃpi prÃleyaveÓmani / na cendumaïiparyaÇke sakhÅ nirv­tim eti na÷ // PNc_16.29 // nisargaraktam etasyÃ÷ sakhÅjanam ivÃdharam / nayanti kim api mlÃnim u«ïà ni÷Óvasitormaya÷ // PNc_16.30 // aratitvam avÃpyÃmbha÷- kaïikeva vighÆrïate / e«Ã kamalinÅpatra- ÓayyÃyÃm Ãyatek«aïà // PNc_16.31 // asyÃ÷ smarÃgnisantaptaæ vapu÷ ÓaÓikalÃm­du / nÅrandhragharmasalila- chaleneva vilÅyate // PNc_16.32 // k­ÓatÃm aÇgake gìham asyÃ÷ kusumakomale / Ãropayati pu«pe«u maurvÅm iva ÓarÃsane // PNc_16.33 // dh­tayà h­di bÃleyaæ vitÅrïaharicandane / nirvÃïam eti bhavata÷ kathayà na jalÃrdrayà // PNc_16.34 // Ãkarïak­«Âakodaï¬as- tvÃæ vinà niÓitai÷ Óarai÷ / bhinatty aÇgam anaÇgo 'syÃ÷ k«itiÓ cetasi kÃpi me // PNc_16.35 // iyam atyacchah­daye dadhaty atisuv­ttatÃm / bÃlà mÃïikyamukure vimukhÅ saæmukhÅ tvayi // PNc_16.36 // e«Ã Óikheva dÅpasya mugdhà dagdhadaÓÃÓrayà / smarÃnilaparÃmarÓÃd itaÓ cetaÓ ca vepate // PNc_16.37 // iyam indudyutiharaæ yuktam atyÃyatair guïai÷ / m­ïÃlavalayaæ haste vahati tvÃæ ca cetasi // PNc_16.38 // anaÇgatÃpavaty asyà nikÃmasarasaæ h­di / saÇkucaty abjinÅpatraæ na tu tvatpremapallava÷ // PNc_16.39 // kriyate valayenÃsyà maïibandhe gatÃgatam / kÃrÓyÃgrabhÆmim ÃptÃyÃs tvayy anta÷karaïena ca // PNc_16.40 // jÃyate peÓalam api prÃyo vastv anyathÃpadi / prÃpto m­ïÃlahÃro 'pi yad asyà dÃhahetutÃm // PNc_16.41 // nihitÃ÷ sÃsramÃlÅbhir lavalÅpÃkapÃï¬unÅ / asyÃ÷ stanataÂe bhÃra÷ paraæ vÃnÅrapallavÃ÷ // PNc_16.42 // na candanena noÓÅra- vÃriïà na jalÃrdrayà / nÃsyÃ÷ puÂakinÅpatrai÷ Óamam eti smarajvara÷ // PNc_16.43 // kiæ cÃparam tvam etasyà h­dayasyÃdhidevatà / yatas tvanmayam evai«Ã viÓvaæ viÓveÓa paÓyati // PNc_16.44 // ratnacƬopanÅtena sandeÓena tavÃdhunà / iyam ucchvasità kim cit sudhÃgaï¬Æ«abandhunà // PNc_16.45 // tÃvad Ãgaccha vegena g­hÅtvà hemapaÇkajam / anaÇgavidhunà yÃvad iyaæ Óvasiti na÷ sakhÅ // PNc_16.46 // __________________________________________ nÃyakasya pratisandeÓa÷ evam Ãkarïya lalitaæ lekhÃrtham atha pÃrthiva÷ / udbhinnasÃndrapulaka÷ pÃÂalÃm ity avocata // PNc_16.47 // yathà sakhÅ va÷ kim api prapannà vidhurÃæ daÓÃm / tathà tvam api mÃm evaæ pÃÂale kiæ na paÓyasi ? // PNc_16.48 // tad gaccha tÃæ ÓaÓimukhÅm ÃÓvÃsayitum arhasi / vayam ete ca hemÃbjam Ãnetuæ prayatÃmahe // PNc_16.49 // tathà kÃryaæ na vandhya÷ syÃd yathà mama manoratha÷ / vaktavyà mÃlyavatyaivaæ madgirà valguvÃdini // PNc_16.50 // __________________________________________ pÃÂalÃprayÃïam Ãv­ttidattasandeÓÃ- sà tata÷ p­thivÅbhujà / phaïirÃjendranagarÅæ tvaritam pÃÂalà yayau // PNc_16.51 // prasthÃnaÓaæsÅ sahasà tasyÃtha p­thivÅpate÷ / pralayÃmbudharadhvÃna- dhÅraæ dadhvÃna dundubhi÷ // PNc_16.52 // __________________________________________ vidyÃdharastrÅpuru«avarïanam nadann utkampimanasÃæ sa vidyÃdharayo«itÃm / ninye priyapari«vaÇga- ÓlathatÃm atha dorlatÃ÷ // PNc_16.53 // kathaæ cit prÃïanÃthasya mukhÃdharapallavam / bÃlà vyaghaÂayat kà cit kÃcid urasaÓ ca payodharau // PNc_16.54 // Óanair babandha jaghane nakhÃÇkavati mekhalÃm / kÃpi smitamukhÅ kÃnte tiryagarpitalocanà // PNc_16.55 // d­«Âiæ dÃsyanti me sakhya÷ khaï¬ite dantavÃsasi / kim atra k­tyam ity anyà kim api vyÃkulÃbhavat // PNc_16.56 // kà cit paryaÇkam Ãlokya sÃlaktakapadÃÇkitam / anyonyÃrpitanetrÃbhir vayasyÃbhir ahasyata // PNc_16.57 // ekà mÃïikyakaÂakaæ karÃgracyutam Ãdade / h­dayaæ pu«pacÃpena madhye viddham ivÃtmana÷ // PNc_16.58 // cumbanakli«Âabimbau«Âhaæ jÃgarÃruïalocanam / mukhÃmbhojaæ d­ÓÃnyonaæ vilÃsibhir apÅyata // PNc_16.59 // __________________________________________ ratnavatÅæ prati gamanam so 'tha pravav­te gantuæ vidyÃdharabalÃnvita÷ / rathena rathinÃm agrya÷ purÅæ ratnavatÅm prati // PNc_16.60 // __________________________________________ ratnacƬasamÃgama÷ tata÷ phaïikumÃrena ratnacƬena sa adhvani / samagaæsta jagatpÆjya÷ pÆ«Ã darÓa ivendunà // PNc_16.61 // [16.16d: ÃdarÓe?] sas tasyopayÃnÅcakre dikcakraskhalitadhvanim / acchinnadÃnani«yandam ÃtmÃnam iva vÃraïam // PNc_16.62 // n­pasya dÅpikÃk­tyaæ cakrire timiracchida÷ / pura÷ prasarpattatsainya- phaïÃratnÃæÓusÆcaya÷ // PNc_16.63 // kiyatÃpy atha kÃlena santatai÷ sa÷ prayÃïakai÷ / prapede kusumÃÓle«a- sugandhipavanaæ vanam // PNc_16.64 // __________________________________________ dÆtaprasthÃpanam asurÃdhipatiæ sÃmnà yÃcituæ hemapaÇkajam / sthitvà sas tatra purato visasarja ramÃÇgadam // PNc_16.65 // saÓ ca trijagata÷ sÃram ÃdÃyaiva vinirmitÃm / uttuÇgaratnaprÃsÃdÃæ prÃpa ratnavatÅæ purÅm // PNc_16.66 // rÃmÃrthabaddhakak«eïa pre«ita÷ prabhuïÃviÓat / parikhÃrïavam ullaÇghya sas tÃæ laÇkÃm ivÃÇgada÷ // PNc_16.67 // ko 'yaæ ko 'py ayam anyonyam evaæ pallavitoktibhi÷ / kautukastimitÃk«ai÷ sa÷ pauraiÓ ciram ad­Óyata // PNc_16.68 // sa candranÅlaharmye«u dadarÓÃsurakanyakÃ÷ / lolÃs tamÃlaÓyÃme«u meghe«v iva ÓatahradÃ÷ // PNc_16.69 // nipÅyamÃna÷ paurastrÅ- netrasphaÂikaÓuktibhi÷ / vairidvipaghaÂÃsiæha÷ siæhadvÃram avÃpa sa // PNc_16.70 // asurendrasya do÷kaï¬u- du÷sthÃnaikabhaÂÃkulam / vÅra÷ sa aviÓad ÃsthÃnam atha dvÃ÷sthanivedita÷ // PNc_16.71 // __________________________________________ asurendravarïanam ÃsÅnam a¤janaÓyÃmam uccai÷ sphaÂikavi«Âare / himÃcalendraÓikhare navÅnam iva nÅradam // PNc_16.72 // keyÆrapadmarÃgÃæÓu- ma¤jarÅjaÂilaÆbhau / bhujau bibhrÃïam ujjvÃla- pratÃpajvalanÃv iva // PNc_16.73 // urasà ruddhagÅrvÃïa- dvipendraradakoÂinà / hÃravallÅæ dadhal lolÃæ dolÃm iva jayaÓriya÷ // PNc_16.74 // dadhÃnaæ dÅptiparyasta- timirau maïikuï¬alau / bandÅk­tau sahaivobhau sÆryÃcandramasÃv iva // PNc_16.75 // vÅravratasyÃlaÇkÃram ahaÇkÃrasya jÅvitam / jagatÃm aÇkuÓaæ tatra sa vajrÃÇkuÓam aik«ata // PNc_16.76 // tannideÓitam adhyÃsta sa hiraïyamayam Ãsanam / nÃnÃratnÃæÓuÓabalaæ Ó­Çgaæ meror ivÃryamà // PNc_16.77 // __________________________________________ dÆtaæ prati praÓna÷ kurvan mukhÃni smerÃïi daÓanajyotsnayà diÓÃm / vidhÃya satkriyÃm evam asurendras tam abravÅt // PNc_16.78 // aho kim api kalyÃïam Ãsannaphalam adya na÷ / anyathà hi g­haæ santa÷ kim ÃyÃnti bhavadvidhÃ÷ // PNc_16.79 // yad ÃÓrame vaÇkumuner yuvayor v­ttam adbhutam / tat karïÃtithitÃæ nÅtam etya praïidhibhir mama // PNc_16.80 // etayà sÃæprataæ brÆhi yuto vidyÃdharair ayam / kim ÃkaÇk«ati va÷ svÃmÅ phalaæ pÃÂÃlayÃtrayà // PNc_16.81 // niyujyante n­peïÃrthe nÃlpÅyasi bhavadd­ÓÃ÷ / Óe«o dh­ter bhuvo 'nyatra vyÃpÃrayati kiæ phaïÃn // PNc_16.82 // tad atra prahito rÃj¤Ã kim artham asi kathyatÃm / arthinÃæ vyarthatÃm eti na jÃtu prÃrthanà mama // PNc_16.83 // __________________________________________ ramÃÇgadokti÷ mÃrgair ivÃyatair vÃcÃæ Óucibhir daÓanÃæÓubhi÷ / sÅmantitÃdhara÷ smitvà tam ity Æce ramÃÇgada÷ // PNc_16.84 // ÃsÃæ sudhÃrasÃrdrÃïÃæ ÓuddhÃnÃm asurÃdhipa / girÃæ tvam eko yat satyam indur bhÃsÃm ivÃkara÷ // PNc_16.85 // kac cit tvayÃyam aj¤Ãyi deva÷ sÃhasalächana÷ / jagatpradÅpam athavà ko na vetti virocanam // PNc_16.86 // phaïirÃjasutÃm e«a pariïetuæ ÓaÓiprabhÃm / pathÃnena rathak«uïïa- ratnaÓailena gacchati // PNc_16.87 // tvadvÃpihemapadmena Óulkasaæsthà k­tà kila / asyÃ÷ pitreti devena tadarthaæ prahità vayam // PNc_16.88 // anenecchasi cet kartuæ sakhyaæ sÃhasalak«maïà / tat kÃrtasvararÃjÅvam ÃnÅya svayam arpyatÃm // PNc_16.89 // lumpanti tvanmukhacchÃyÃæ yÃvan nÃsya camÆraja÷ / kuru«va tÃvad Ãtithyaæ hemÃbjena mahÅbhuje // PNc_16.90 // kim anyan ``nÃrthinÃæ matto vighaÂante manorathÃ÷'' / iti tvayà svam evÃÓu pramÃïÅkriyatÃæ vaca÷ // PNc_16.91 // __________________________________________ vajrÃÇkuÓavÃkyam ity uktavati sÃmar«a- bhaÂad­«Âe yaÓobhaÂe / pratyabhëata sÃvaj¤aæ vihasyÃsuraku¤jara÷ // PNc_16.92 // aho bata vidagdho 'pi dhiÇ mugdha iva lak«yase / vidu«Ãpi tvayà kiæcid yad uktam asama¤jasam // PNc_16.93 // yÆyaæ kva mÃïu«Ã÷ p­thvÅ- saÇkaÂasvÃmyadu÷sthitÃ÷ / sà ca trijagatÃæ bhartur ucità kva ÓaÓiprabhà // PNc_16.94 // tÃd­ÇmadaÇkam evÃtra strÅratnam adhirohati / ramate hi harasyaiva maulÃv indukalÃÇkura÷ // PNc_16.95 // yadyad astÅha pÃtÃle ratnaæ kva cana kiæ cana / bhÃjanaæ tasya tasyÃham eka÷ ke yÆyam ucyatÃm ? // PNc_16.96 // sahate n­patau naiva hematÃmarasÃrpaïam / mamai«a Óakravijaya- krŬÃdurlalito bhuja÷ // PNc_16.97 // prabhus tava nayaj¤o 'pi kim anarthÃya kevalam / dÅrghendÅvaramÃleti vikar«aty asitoragam // PNc_16.98 // ita eva nivartadhvaæ vartadhvaæ vacane mama / avaÂe kim iti k«eptum ÃtmÃnaæ yÆyam udyatÃ÷ // PNc_16.99 // yÃvad ete na mu¤canti maryÃdÃm asurÃbdhaya÷ / tÃvat dÆrÃpasÃreïa svÃminaæ trÃtum arhatha // PNc_16.100 // narendraæ durjigÅ«Ãtas tad gaccha vinivÃraya / tvÃd­ÓÃ÷ kim upek«ante patim utpathagÃminam // PNc_16.101 // athavÃsyÃsti ÓaktiÓ cet kim adyÃpi vilambate / ÃyÃtu svayam ÃdÃtum ita÷ käcanapaÇkajam // PNc_16.102 // kim anyaj jÃyatÃm e«a kha¬gadhÃrÃtithir mama / ity uktvà kopataralaæ virarÃmÃsureÓvara÷ // PNc_16.103 // __________________________________________ ramÃÇgadasya prativacanam dhairyaæ saæv­takopo 'tha smayamÃno ramÃÇgada÷ / tam ity amuktaparyaÇka÷ prativaktuæ pracakrame // PNc_16.104 // nirvÃïavÅryavÃte 'smin rasÃtalabilodare / abhugnabhujakaï¬Ætir aho kim api d­pyase // PNc_16.105 // manye tavaitannÅrandhram aj¤ÃtasvaparÃntare / pÃtÃlacirasaævÃsÃc citte pariïataæ tama÷ // PNc_16.106 // yÃæ harasyëÂamÅm Ãhur mÆrtim ÃhutilehinÅm / tatsÆti÷ prÃg abhÆd bhartà paramÃra iti k«ite÷ // PNc_16.107 // k­tÃvatÃraæ tadvaæÓe vadhÃya vibudhadvi«Ãm / kim Ãdidevaæ kaæsÃriæ dhiÇ martya iti manyase // PNc_16.108 // [16.108d: sandÃnitakam] kamaleva mukundasya pÃrvatÅva pinÃkina÷ / phaïikanyocità patnÅ sà mahÅmÅnalak«maïa÷ // PNc_16.109 // tÃæ haÂhenÃtmasÃtkartum asurendra na Óakyase / na ratnasÆcim Ãkra«Âum ayaskÃntasya yogyatà // PNc_16.110 // padaæ pathi nidhatse 'tra kim anyÃyamalÅyase / apathe caratÃæ yÃnti dÆrÃd dÆraæ vibhÆtaya÷ // PNc_16.111 // anarpaïaæ mahÅpÃle hemapaÇkeruhasya yat / tavÃparigham utprek«e tad eva dvÃram ÃpadÃm // PNc_16.112 // rÃjendradÅpake tasmin samarÃÇgaïavartini / ete bhaÂÃs te na cirÃt- ÃyÃsyanti pataÇgatÃm // PNc_16.113 // tathà vidhehi na yathà tvandata÷purayo«itÃm / karapallavaÓayyÃsu Óerate vadanendava÷ // PNc_16.114 // prav­ttapatiÓokÃrta- paurastrÅparidevanà / iyam utsannasaÇgÅtà mà bhÆd ratnavatÅ purÅ // PNc_16.115 // devasyÃrpitahemÃbjas tad ehi pata pÃdayo÷ / Óira÷ punantu te kÃmaæ puïyÃs tatpÃdapÃæsava÷ // PNc_16.116 // athavà subhaÂai÷ sÃrdham utti«Âha purato bhava / samaæ vidyÃdharÃnÅkair ayam ÃyÃti bhÆpati÷ // PNc_16.117 // kim anyat samam etena ÓirastÃmarasena te / hemakokanadaæ deva÷ svayam eva grahÅ«yati // PNc_16.118 // __________________________________________ ramÃÇgadÃgamanam tam ity uktvà sabhÃmadhyÃn nirjagÃma ramÃÇgada÷ / nikaÂaæ ca raïotkasya jagÃma jagatÅpate÷ // PNc_16.119 // atha vadati Óanai÷ sametya tasminn amararipor vacanÃni tÃnitÃni / asurapativinÃÓakÃlarÃtrim- bh­kuÂÅm uvÃha mukhena mÃlavendra÷ // PNc_16.120 // gatvà vidyÃdharabhaÂacamÆcakravÃlai÷ sabhaæ sa÷ k«mÃpÃlo 'tha vyadhita paritas tatpuro ratnavatyÃ÷ / yena vyaktÃmarajayamahÃsÃhasasyÃsurÃïÃæ nÃthasyÃsÅn navaparibhavaÓyÃmalÃvaktralak«mÅ÷ // PNc_16.121 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye kanakÃravindaprÃrthano nÃma «o¬aÓa÷ sarga÷ ************************************************ saptadaÓa÷ sarga÷ yuddhavarïanaæ athÃhividyÃdhararÃjasainyair nipŬitÃyÃæ puri ratnavatyÃm / bhaÂÃ÷ sakopaæ bhujadarpabhÃjo nirjagmur Ãk­«Âak­pÃïapaÂÂÃ÷ // PNc_17.1 // anyonyasaÇghaÂÂavaÓena te«Ãm uda¤citÃ÷ käcanakaÇkaÂebhya÷ / yugÃntakÃlÃnalabÅjaÓaÇkÃæ na kasya cakru÷ Óikhina÷ sphulliÇgÃ÷ // PNc_17.2 // bhÃle«u bhÅmà bh­kuÂÅr vahanto bh­Çgatvi«aÓ cÃsilatÃ÷ kare«u / khurÃgrarugïÃvanibhi÷ saro«aæ nirÅyur anye caturais turaÇgai÷ // PNc_17.3 // nyabhÃd anÅkaæ kariïÃæ ca sÃndra- sindÆrapÆrÃruïagaï¬abhitti / pratyagradÃvÃnalalŬhakoÂi- kulÃcalendrapracayopameyam // PNc_17.4 // puro raïotsekabh­tÃæ niruddham oghena vidyÃdharavÃhinÅnÃm / tat pu¤jitaæ sainyam amartyaÓatror babhÆva mÆle maïitoraïasya // PNc_17.5 // sÃÂopam ÃropitacÃpayëÂir nibaddhatÆïÅrayugo gajastha÷ / so nirjagÃmÃtha mahÃsurendro vegÃd ahaækÃra ivÃttadeha÷ // PNc_17.6 // yugÃtyayÃmbhodharanÃdadhÅras tasyodgata÷ saÇgaratÆryagho«a÷ / baddhapratiÓrunti nitÃntabhÅmaÓ cakÃra pÃtÃlabilodarÃïi // PNc_17.7 // satpu«karÃna¤janapu¤jabhÃsas patho jayasyÃtha gajÃn asÅæÓ ca / vyÃpÃrayanti sma rayeïa vÅrÃs tatprerità vairivarÆthinÅ«u // PNc_17.8 // parasparÃpÃtik­pÃïaniryat- jvÃlÃvalÅpallavitÃntarik«a÷ / abhÆt prav­tta÷ samaro mahÃhi- vidyÃdharendrÃsurapuÇgavÃnÃm // PNc_17.9 // vÅre«u dhÃvatsu caratsv amandaæ gaje«u valgatsu turaÇgame«u / akÃlakalpÃtyayayaÓÃÇkitÃni cakampire sapta rasÃtalÃn // PNc_17.10 // prakÃÓayanta÷ karaïaprapanncaæ surÃÇganÃbhi÷ sp­hayek«yamÃïÃ÷ / atyadbhutaæ n­ttam ivÃrabhanta bhaÂà raïaprÃÇgaïaraÇgamadhye // PNc_17.11 // utplutya vegÃt pavamÃnamÃrgaæ vidyÃdharair dÃnajalÃvilÃni / paÂu vyapÃÂyanta mataÇgajÃnÃæ tÅk«ïÃsipatrakrakacai÷ ÓirÃæsi // PNc_17.12 // nipatya kumbhe«u mahÃgajÃnÃæ nÅrandhramukte«u paÂu kvaïanta÷ / bhÃnti sma vidyÃdharapuÇgavÃnÃæ muktÃÂÂahÃsà iva kha¬gapaÂÂÃ÷ // PNc_17.13 // ÃvartatÃm ÆrmilatÃyamÃna- nistriæÓavallÅvalayÃkulÃsu / prapedire pÆrvasurojjhitÃni cakrÃïi vidyÃdharavÃhinÅ«u // PNc_17.14 // phaïÃvalÅ«v ÃpatitoragÃïÃm aphalguratnopalakarkaÓÃsu / k­pÃïadharà mas­ïÅbabhÆva mahÃsurÃïÃæ na tu saÇgarecchà // PNc_17.15 // amÃnti pÃtÃlatale prasasru÷ k«itau biladvÃravinirgatÃni / jyÃÓabdah­«ÂÃsurasiæhanÃda- turaÇgahe«Ãgajab­æhitÃni // PNc_17.16 // pradhÃvadaÓvÅyakhurÃhatÃnÃm abhyudgato ratnabhuvÃæ parÃga÷ / gÅrvÃïacÃpacchavilächitÃni k­tsnÃni cakre kakubhÃæ mukhÃni // PNc_17.17 // bhaÂÃstrapÆrïai÷ parito gajÃnÃæ svadÃnapaÇkopacitai÷ padÃÇkai÷ / bhayaÇkarÃbhÆt taruïÃrkabimba- sahasrakÅrïeva raïÃÇgaïorvÅ // PNc_17.18 // lÆnÃ÷ samÆlaæ subhaÂÃsipatrai÷ sahasraÓa÷ ÓoïitaÓÅkarÃrdrÃ÷ / uttÃlavaivasvatatÃlav­nta- vicchittimÆhu÷ karikarïatÃlÃ÷ // PNc_17.19 // anyonyak­ttÃstarasà bhaÂÃnÃæ navÃtapÃtÃmranakhatvi«o 'gre / bhujà nipetu÷ samam Åk«aïena samauliratnà iva pannagendrÃ÷ // PNc_17.20 // aÇgÃd asiprÃsap­«atkabhinnÃt- as­kpravÃhe«u bh­Óaæ vahatsu / lÅlÃgaladgairikanirjharÃïÃæ gajair jagÃhe kulaparvatÃnÃm // PNc_17.21 // k«mÃyÃæ babhu÷kha¬gap­thakk­tÃni sahasraÓa÷ Óastrabh­tÃæ ÓirÃæsi / kÃlena saÇgrÃmasarontarÃlÃd utkhaï¬itÃnÅva saroruhÃïi // PNc_17.22 // kabandhakaïÂhocchaladasravanta÷ samÅpam etyopari kaÇkayÆtham / muhÆrtam iddhÃruïaratnadaï¬am ad­Óyata cchatram ivÃntakasya // PNc_17.23 // muktai÷ samÆhena nabhaÓcarÃïÃæ kumbhe«u cakrai÷ kariïÃæ patadbhi÷ / astÃcalavyÃyatavaprapÃti- pataÇgabimbÃnuk­tir vitene // PNc_17.24 // patadbhaÂaæ nirdalitÃÓvavÃraæ nik­ttamattebhakaraæ k«aïena / vyadhÃyi vidyÃdharasainikais tat sanÃgavÅrair asurendrasainyam // PNc_17.25 // haæsair iva smerataÂÃ÷samantÃt paricyutai÷ ku¤jarakarïaÓaÇkhai÷ / vo¬huæ prav­ttà bhavaduttaraÇgà jhaÂity agÃdhà rudhirasravantÅ // PNc_17.26 // vidyÃdharavyÃlabhaÂÃvalupta- dhairye«u naÓyatsu mahÃsure«u / viÓvÃÇkuÓo nÃma surÃrisÆnur atho rathenÃjimahÅæ viveÓa // PNc_17.27 // Ãkarïak­«tÃd dhanu«a÷ patadbhir bÃlendulekhÃk­tibhi÷ p­«atkai÷ / arÃtisainye raïadhÅravÅrÃn bhÅrÆnivaiko vimukhÅcakÃra // PNc_17.28 // tadvÅryanirvÃsitasau«ÂhavÃnÃæ vidyÃdharÃïÃm apatan karebhya÷ / dhÃrÃgralagnadvipakumbhamuktÃ÷ sabëpaleÓà iva kha¬galekhÃ÷ // PNc_17.29 // k«aïÃd valanti sma tadà hatÃni balÃni vidyÃdharapannagÃnÃm / saritpayÃæsÅva niÓakarÃæÓu- pÆraprav­ddhÃrïavapŬitÃni // PNc_17.30 // na Óekatus tasya gatiæ niroddhuæ vidyÃdharendroragarÃjaputrau / ratnÃkarasyeva mahendrasahyà vasahyavegaæ pralayotthitasya // PNc_17.31 // dordaï¬akaï¬Ætim athÃsya hartum udbhrÆlataæ bhÆpatinà niyukta÷ / javÃj jagÃmÃjipathaæ rathena ramÃÇgada÷kuï¬alito 'gracÃpa÷ // PNc_17.32 // tathopalebhe samaronmukhasya nÃdena v­ddhi÷ ÓarajanmanÃsya / cakre padaæ bëpakaïotkareïa yathà kapole«v asurÃÇganÃnÃm // PNc_17.33 // dÆrÃt suparvÃrisutaæ rathena sa raæhasà saæmukham Ãpatantam / rurodha taæ bÃïaparaæparÃbhir yaÓobhaÂa÷ karïam ivendrasÆnus // PNc_17.34 // viÓvÃÇkuÓa÷ satkavace mumoca vak«a÷sthale haimam athÃsya bÃïam / taÂe '¤janaÓyÃmatanau mahÃdre÷ ÓÃtahradaæ jyotir ivÃmbuvÃha÷ // PNc_17.35 // alak«yasaædhÃnavimok«apÃtÃn yaÓobhaÂasyÃttaru«o 'pi ropÃn / mÆrcchÃluÂhatsÃrathir ÃhatÃÓvo ratha÷ ÓaÓaæsÃsuranandanasya // PNc_17.36 // vilÃsakäcÅm atha kÃlarÃtrer udyatkrudha÷ paddhatim antakasya / maurvÅæ p­«atkeïa ramÃÇgadasya ciccheda gÅrvÃïaripos tanÆja÷ // PNc_17.37 // sannÃbhibimbena mahÃjilak«myà vÅraÓriyo vibhramanÆpureïa / saærabhya rÃhor iva cakrapÃïi÷ sa apy asya cakreïa ÓiraÓ cakarta // PNc_17.38 // nanarta vidyÃdharasundarÅïÃæ gaïo nadannÆpuram ambare 'tha / maulau Óarak«uïïaÓirastraratne cik«epa cÃsyÃm arapu«pav­«Âim // PNc_17.39 // d­«Âe Óirasy utphalite svasÆnor diÇmulalÅnÃsu patÃkinÅ«u / vajrÃÇkuÓÃ÷ saæmukham ÃpapÃta patyur viÓÃm astagirer ivÃrka÷ // PNc_17.40 // madÃmbuvar«Å samare 'bhidhÃvan reje gajas tasya sahemakak«ya÷ / bhinne 'ntarÃle pavamÃnanunnas tamÃlanÅlas ta¬iteva megha÷ // PNc_17.41 // patyu÷ prasÃdasmitarajjuk­«Âà bhaÂà viv­tyÃsya puro babhÆvu÷ / svajÅvitÃnyÃjimukhe vihÃtum atyutsukà bhaÇgamalÅmasÃni // PNc_17.42 // Ãruhya candra÷ kham ivÃbhirÃmaæ nak«atramÃlÃbharaïaæ gajendram / devo 'pi tadvairitamo niyantum atha pratasthe navasÃhasÃÇka÷ // PNc_17.43 // ekatra pÃrÓve ÓaÓikhaï¬anÃmà vidyÃdharendro n­pater babhÆva / arÃtisenÃnalinÅvanaika- ÓÅtÃæÓur anyatra yaÓobhaÂaÓ ca // PNc_17.44 // sphuratphaïachatramaïipratÃna- tejaÓchaÂÃjarjaritÃndhakÃra÷ / aphalgur vÅrya÷ phaïabh­tkumÃro 'py agre 'bhavat tasya sa ratnacƬa÷ // PNc_17.45 // vidhÆtanistriæÓataraÇgitÃni sabÃïacakrÅk­takÃrmukÃni / hatÃvaÓe«Ãïi puro 'sya celur balÃni vidyÃdharapannagÃnÃm // PNc_17.46 // raktÃsavak«ÅbasahastatÃla- vetÃlatÃlocchalitÃÂÂahÃsa÷ / mahÃbhaÂÃnÃm asunirvyapek«am anyonyam Ãvartata saæparÃya÷ // PNc_17.47 // cakÃÓire Óastrabh­tÃæ Óira÷su mitha÷ patantya÷ karavÃlavallya÷ / muktÃ÷ salÅlÃæ tridaÓÃÇganÃbhir mÃlà ivendÅvarapatramayya÷ // PNc_17.48 // ke«Ãæ cid Æhu÷ kavacÃni ÓobhÃæ kva cit kva cil lohitapÃÂalÃni / khelajjayaÓrÅcaraïÃravinda- lÃk«Ãraseneva navÃÇkitÃni // PNc_17.49 // h­dipravi«Âair aviÓuddhimadbhir abhÆd vyathà kÃpi Óarai÷ pare«Ãm / durÃtmanÃæ sÃdhuguïair ivÃgre phalena saæyogam upeyivadbhi÷ // PNc_17.50 // parasparÃpÃtaju«Ãm asÅnÃæ dhÃrÃcyuta÷ saæyaticÆrïareïu÷ / avÃpa tÃpiccharucir jayaÓrÅ- vilÃsakÃläjanadhÆlilÅlÃm // PNc_17.51 // paryÃyajÃtobhayasainyabhaÇga- karÃlakolÃhalakÃtarÃïÃm / surÃrividyÃdharasundarÅïÃæ doleva ÓokapramÃdÃvabhÆtÃm // PNc_17.52 // athÃsurendradviradena vegÃd abhyutthitenodgatadÃnadhÃram / madhyeraïaæ madhyamalokabhartur javÃn madÃndho jaghaÂe gajendra÷ // PNc_17.53 // mahebhayos tatra ÓikhÃchalena pratiprahÃraæ radaja÷ k­«Ãnu÷ / koÓe«u vidutkapiÓà muhÆrtaæ vyadhÃd ivëÂÃpadapatravallÅ÷ // PNc_17.54 // muhu÷ prajÃnÃm adhipena gìham Ãk­«yamÃïasya ÓarÃsanasya / dvi«advadhÃrambhavidhau gabhÅra÷ kreÇkÃrahuÇkÃra ivoccacÃra // PNc_17.55 // parisphuratkuï¬alagh­«ÂapuÇkhÃs tena prayuktÃs p­thuvikrameïa / pram­«ÂakÃntÃkucapatralekhe lekhÃrivak«asy apatan p­«atkÃ÷ // PNc_17.56 // arÃtimukte«u tatas tanutrÃd vahnisphuliÇge«u samullasatsu / mÆrtir babhÃse vasudhÃdhipasya niryatpratÃpÃgnikaïachaÂeva // PNc_17.57 // hiraïmayÅ pÃrthivabÃïapaÇktir atyunnate mÆrdhni mahÃsurasya / reje tarÃm a¤janaparvatasya lagneva tigmÃæÓumayÆkhamÃlà // PNc_17.58 // abhyudgatà bhartur arÃtibÃïa- k«uïïendranÅlÃÇgadareïurÃji÷ / ad­ÓyatoddÃmabhujÃspadasya parÃkramÃgner iva dhÆmalekhà // PNc_17.59 // ramÃÇgado 'py udbhrukuÂi÷ k­tÃstraæ vÅraæ dvi«a÷ pÃrÓvagataæ nihatya / Óarair alÃvÅj jayavaijayantÅæ jyotsnÃsitaæ kÅrtim ivÃsurasya // PNc_17.60 // adha÷sthito¬¬Ãmaravairipatti- mukte«u nirlÆnaÓarÃsanajya÷ / cik«epa cakrÃïy atidÅrghabÃhu÷ sa÷ kÃlarÃtrer iva kaÇkaïÃni // PNc_17.61 // utplutya helÃhatasaæmukhÃrir vidyÃdharendro 'py asinà cakarta / jagajjayastambham ivoddhurasya suradvi«a÷ käcanaketudaï¬am // PNc_17.62 // so ratnacƬo 'pi tathà bhuÓuï¬yà pipe«a vairidvi«akumbhapÅÂham / sitÃtapatratvam uda¤cad Ãpa yathÃsya muktÃphaladhÆlijÃlam // PNc_17.63 // tuÇgaæ dadhatkarkaÓatÃm abhÅka÷ ÓrÅsindhurÃjadvipakumbhayugmam / payodharadvandvam ivÃjilak«myÃÓ cakre 'rdhacandrÃÇkitam indraÓatru÷ // PNc_17.64 // parasparÃghaÂÂitadantakoÂi- bhra«ÂÃgniveÓabhramam Ãdadhanti / raïÃjire lohitara¤jitÃni virejire ku¤jaramauktikÃni // PNc_17.65 // cik«epa p­thÅtilake surÃrir yÃæ yÃm i«uæ kopaka«ÃyitÃk«a÷ / tÃæ tÃæ jayÃÓÃm iva bÃhuÓÃlÅ Óarai÷ sas tasyÃrdhapathe lulova // PNc_17.66 // tayos tathe«vÃsaprakar«a- pratyuktakarïÃrjunayor jayaÓrÅ÷ / suvelaratnÃkarayor udagrà cakÃra veleva gatÃgatÃni // PNc_17.67 // patyu÷ prajÃnÃm asureÓvaro 'tha kirÅÂamÃïikyacayaæ jahÃra / maïiprasÆnastabakapratÃnaæ kalpadrumasyeva yugÃntavÃta÷ // PNc_17.68 // krodhÃd athÃrdhaÓaÓalächanasodareïa bÃïena vÃsavaripor navasÃhasÃÇka÷ / ciccheda rÃma iva viÓravasa÷ sutasya pÅnÃæsalolamaïikuï¬alam uttamÃÇgam // PNc_17.69 // Ãsan mukhÃni kakubhÃm abhito 'tha citra- vÃditranÃdalaharÅmukharodarÃïi / devasya ca tridivapu«pamayaæ papÃta mÃlyaæ Óirasy asuravairipurandhrimuktam // PNc_17.70 // lak«mÅpate÷ p­thubhujadvayam ÃrdrasÃndra- jyÃghÃtalächitam alächitavikramasya / atyÃdarÃgatajitorjitavairilak«mÅ- pÃdÃbjayÃvakani«aktam ivÃcakÃÓe // PNc_17.71 // tasyÃgrata÷ kanakakuï¬alatìyamÃna- gaï¬asthalÅlulitakuÇkumapatralekhÃ÷ / vidyÃdharoragakuraÇgad­Óa÷ pramoda- sÃndrocchaladhvani jagur jayamaÇgalÃni // PNc_17.72 // smitvà yaÓobhaÂakarÃrpitacÃpaya«Âir unmuktaratnakavaca÷ khacareÓvareïa / udbhinnamauktikanibhaÓramavÃribindur devo mamÃrja mukham aæÓukapallavena // PNc_17.73 // dattÃbhayopanatapauraÓatÃrpyamÃïa- ratnopadhÃm atha sa ratnavatÅæ praviÓya / taæ saæyugasphuÂaparÅk«itaÓauryasÃraæ rÃjye ripo÷ phaïikumÃrakam abhya«i¤cat // PNc_17.74 // mÆrtaæ manoratham ivopavanÃt sakandam ÃdÃya tat kanakakokanadaæ narendra÷ / ÃdÃtum ÅpsitamahÅndrasuteti ratnam abhyutsukas tad anu bhogavatÅæ pratasthe // PNc_17.75 // deva÷ sÃhasiko 'py amandamurajadhvÃnÃnumeyotsavÃm unnamrai÷ parito mahÅæ maïig­hair uttambhayantÅm iva / tÃm atyunnataratnatoraïaÓikhÃpreÇkholamuktÃphala- prÃlambocchaladacchakÃntinikarasmerÃm avÃpat purÅm // PNc_17.76 // iti ÓrÅm­gÃÇkadattasÆno÷ parimalÃparanÃmna÷ padmaguptasya k­tau navasÃhasÃÇkacarite mahÃkÃvye hemakamalaharaïo nÃma saptadaÓa÷ sarga÷ ************************************************ a«ÂÃdaÓa÷ sarga÷ phaïirÃjadarÓanam taæ vi«ÂapatritayakaïÂakad­«ÂasÃram abhyÃgataæ n­patim udgatagìhahar«a÷ / pratyudyayÃv adhipati÷ phaïinÃm anargha- ratnÃrghapÃïiraÓanair atha ÓaÇkhapÃla÷ // PNc_18.1 // __________________________________________ purapraveÓa÷ ÃdÃya sÃdaraphaïÅÓvaradattam arghyam arghya÷ satÃæ sa bahir eva niveÓya sainyam / devo 'viÓad vinayavÃn puram agrayÃyi- vidyÃdharÃdhiparamÃÇgadaratnacƬa÷ // PNc_18.2 // uts­jya gÅtam asamÃpya vilÃsalÃsyam aÇkÃd apÃsya sahasà maïivallakÅæ ca / atyunmanÃs tadavalokanakautukena vÃtÃyanÃny adhiruroha purandhriloka÷ // PNc_18.3 // utk«ipya vepathumatà karapallavena vÃtÃyanÃgramaïimauktikalÃjakÃni / smitvaikayà sa vilasan makarÃvacÆla- lÅlÃlaväcitavilocanam Ãluloke // PNc_18.4 // udyadviv­ttakaraveïikayà n­pendau tasmin smarollasitaj­mbhikayà kayà cit / muktà muhur vibudhasindhukalindakanyÃ- kirmÅravÃrilaharÅsuh­da÷ kaÂÃk«Ã÷ // PNc_18.5 // vÃcÃlaratnavalayà savilÃsam asmin nik«ipya kÃpi navamauktikalÃjamu«Âim / tattìitÃæsataÂapÃrthivadattad­«Âir dÅrghek«aïà kim iva na trapayà cakÃra // PNc_18.6 // vak«o dadhÃnam amarÃdriÓilÃviÓÃlam ÃjÃnubÃhum avalokya narendracandram / cittopanÅtaparirambhasukhÃtisÃndram anyà payodharabhare pulakaæ babhÃra // PNc_18.7 // Ãlokya darpaïatale pratimÃgataæ tam `Ãtto mayai«a' iti kÃpi k­totsavÃbhÆt / mugdhà gate 'tha purato 'tra tadÅyabimbe ÓÆnyÃtmadarÓavidhurendumukhÅ babhÆva // PNc_18.8 // ity Ãpatan madanabÃïaparamparÃïÃm unmÅlitÃÇgavalanaÓlathamekhalÃnÃm / eïÅd­ÓÃæ vicarati sma sa rÃjahaæsa÷ pÃrollasannavarasormi«u mÃnase«u // PNc_18.9 // __________________________________________ nÃyakavarïanam saÇgÅtaveÓmani phaïÅÓvaracÃraïÃnÃæ gÅte«v ajasram iha ÓuÓruma yad yaÓÃæsi / yÃta÷ sa eva nayanÃtithitÃm ayaæ na÷ puïyair aho bata n­po navasÃhasÃÇka÷ // PNc_18.10 // kÃntichaÂÃchuritadiktaÂa e«a devo jÅyÃjjaganti paramÃrakulapradÅpa÷ / unmÆlya saæprati surÃritama÷ samÆlaæ yenÃhivi«Âapatale vihita÷ prakÃÓa÷ // PNc_18.11 // hantai«a pannagapater atulapratij¤Ã- prÃgbhÃrasÃgarasamuttaraïaikapota÷ / utpÃkam e«a ca phalaæ phaïirÃjakanyÃ- citte ciraæ k­tapadasya manorathasya // PNc_18.12 // etad yaÓobhaÂakare kanakÃmbujaæ tal lÅlÃvataæsam acirÃd viracayya yena / pratyuptakalpatarupallavam e«a pÃïim ÃdÃsyate n­patir adya ÓaÓiprabhÃyÃ÷ // PNc_18.13 // __________________________________________ hÃÂakeÓvaradarÓanam sÃndrÃnurÃgapiÓunÃ÷ paraÓu÷ pare«Ãm Ãkarïayann iti sa÷ paurajanasya vÃca÷ / ÓrÅhÃÂakeÓvara iti prathitasya tuÇgam agre dadarÓa maïimandiram indumaule÷ // PNc_18.14 // [SYNTAX: kulakam] tatra praviÓya sak­tÃnatir Ãdidevam Ãnarca kalpaviÂapiprabhavai÷ prasÆnai÷ / stotuæ k­täjalipuÂa÷ kuÂajÃvadÃta- dantÃæÓupallavitavÃg upacakrame ca // PNc_18.15 // __________________________________________ hÃÂakeÓvarastuti÷ antarjatÃpihitasomasurÃpagÃya pracchannaÓaraÓÃsanalocanÃya / tÅvravrataglapitaÓailasutÃsvarÆpa- vij¤ÃnanarmapaÂave baÂave namas te // PNc_18.16 // atyÃdarÃnatasurÃsuramauliratna- nÃnÃmarÅcikhacitÃÇghrisaroruhÃya / dehÃrdhavartigirijÃvihitÃbhyasÆya- sandhyÃpraïÃmavi«amäjalaye namas te // PNc_18.17 // nÅrandhrasindhujalasiktakapÃlamukta- ratnÃÇkurasya karaïÅæ vidhurÃtanoti / maulau sadaiva bhavato bhavabhedakartur nirdagdhabhÃskaramahÃya namo 'stu tasmai // PNc_18.18 // kandarpadarpaÓamanÃya k­tÃntahartre kartre Óubhasya bhujagÃdhipave«ÂanÃya / urvÅmarudraviniÓÃkaravahnitoya- yÃjyÃmbaroccavapu«e supu«e namas te // PNc_18.19 // nÅrandhrabhÆtidhavalÃya gajendrak­tti- saævÅtadehakavalÅk­tapannagÃya / nirdagdhadÃnavakulÃya vipatk«ayaika- kÃryÃya kÃraïanutÃya namo 'stu tubhyam // PNc_18.20 // te te yam eva kila vÃÇmayasÃgarasya pÃraæ gatÃ÷ praïavam Ãtmavido vadanti / tasmai samÃhitamahar«ivinidrah­dya- h­tpuï¬arÅkavihitasthitaye namas te // PNc_18.21 // uttaæsitenduÓakalÃya kapÃlajÆÂa- saÇghaÂÂitormimukharÃmbaranirjharÃya / bhasmÃÇgarÃgaÓucaye vikacopavÅta- vyÃlendumaulimaïidÅdhitaye namas te // PNc_18.22 // nÃstraæ na bhasma na jaÂà na kapÃladÃma nendu÷ siddhataÂinÅ na phaïÅndrahÃra÷ / nok«Ã vi«aæ na dayitÃpi na yatra rÆpam avyaktam ÅÓa kila tad dadhate namas te // PNc_18.23 // __________________________________________ nÃgarÃjagamanam stutvety avantipatir indukulÃvataæsaæ tanmandirÃt sahacarai÷ saha nirjagÃma / antarniveÓitaharinmaïivedi valgan- nÃgÃÇganaæ sa÷ phaïirÃjag­haæ jagÃma // PNc_18.24 // tatrÃvatÅrya rathata÷ sa ramÃÇgadÃtta- pÃïi÷ samucchalitamaÇgalatÆryagho«e / unnidrasÃndrakusumaprakarÃvakÅrïa- mÃïikyakuÂÂimatale mas­ïam viveÓa // PNc_18.25 // anyonyapallavitatadvijayapraÓaæsa÷ prÃptasthitir vikaÂakäcanavi«Âare«u / padmachadÃyatad­Óà dad­Óe 'tha tasminn ekatra tena milita÷ phaïirÃjaloka÷ // PNc_18.26 // __________________________________________ tatk­ta÷ satkÃra÷ tasmin gate nayanagocaram uddh­tÃrau baddhäjalir jhaÂiti pannagarÃjasaæsat / mandÃkinÅva parito hariïÃvacƬa- vyÃlokaku¬malitakäcanapaÇkajÃbhÆt // PNc_18.27 // nya¤cacchikhÃbharaïabhÃsurapadmarÃga- rocichaÂÃghaÂitatatphaïaratnakÃnti÷ / rÃjanyamaulimaïicumbitapÃdapÅÂhas tasmai cakÃra sa mahÃbhijana÷ praïÃmam // PNc_18.28 // pratyuptaratnam abhita÷ pramadÃvakÅrïaæ muktvà catu«kam uragendranideÓitaæ sa / adhyÃsta sÃdarajaratphaïikalpitÃÓÅs tanmadhyavartikanakÃsanam unnatÃæsa÷ // PNc_18.29 // vatsÃæ vrajanÃya mameti Óanair vis­jya nepathyanÅlamaïiveÓmani ratnacƬam / tatrÃsanadvayam adÃpayad asya pÃrÓve vidyÃdharÃdhipayaÓobhaÂayo÷ phaïÅndra÷ // PNc_18.30 // svarïÃsane svayam athÃcchaphaïÃtapatra- ratnapradÅpaÓatajarjaritÃndhakÃra÷ / lokatrayaikatilakasya sa nÃtidÆre devasya dÃritamahendraripor nya«Ådat // PNc_18.31 // sthitvaikato yuvatimaÇgalagÅtim atra Ó­ïvan sa vindhyataÂad­«Âacara÷ kuraÇga÷ / citre niveÓita ivÃtha yaÓobhaÂena smitvà savismayam asÆcyata pÃrthivÃya // PNc_18.32 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃdarÓanam atrÃntare pramadalolad­Óà n­peïa dÆrÃd adarÓi phaïirÃjasutÃbhiyÃntÅ / tanvÅ ÓirÅÓasumana÷sukumÃramÆrtir devasya kÃrmukalateva manobhavasya // PNc_18.33 // jyotsnÃsitÃmbararucisnapitÃnanendur mÃtrÃcirodgatayavÃÇkurakarïapÆram / muktvojjvalaæ lalitakautukakaÇkaïaæ ca ve«aæ vivÃhasamayocitam udvahantÅ // PNc_18.34 // sakhyà kayÃpi likhitaæ madanÃnalaika- dhÆmÃvalÅvalayasaæÓayam arpayantam / ekÃntakÃntam asitÃgarupatrabhaÇgam ÃbibhratÅ lavalipÃï¬utale kapole // PNc_18.35 // ÃttaprasÃdhanam anaÇgavilÃsaveÓma lÅlÃvidhÃnam avadhir nayanotsavasya / lÃvaïyasaævalitam aÇgakam udvahantÅ Ó­ÇgÃradugdhajaladher adhidevateva // PNc_18.36 // sà pÃÂalÃvidhutacÃmaramÃrute«at- vyÃnartitÃlakalatà sahità sakhÅbhi÷ / nÃtisphuÂakvaïitanÆpuram ÃkulÃni kiæcid vilambya dadhatÅ trapayà padÃni // PNc_18.37 // __________________________________________ nÃyikayà nÃyakadarÓanam utpak«maïà nirupamollasitapramoda- vistÃralaÇghitavilÃsasaroruheïa / sÃndrasmarajvarapipÃsitayà tayÃpi dÆrÃd apÃyi nayanäjalinà narendra÷ // PNc_18.38 // __________________________________________ mÃlyavatÅvÃkyam vrŬÃvanamramukhapadmam upÃgatÃyÃæ tasyÃæ pitu÷ kanakavi«ÂarabhÃgabhÃji / mÃlyÃdikalpitayathocitasatkriyÃnte taæ mÃlavendram iti mÃlyavatÅ jagÃda // PNc_18.39 // rÃjan! mahÅtalam­gÃÇga! vilambase kim? adyÃpi tÆrïam amunà svabhujÃrjitena / hemÃmbujena viracayya vataæsam asyÃ÷ pÆrïapratij¤am uragÃdhipatiæ vidhehi // PNc_18.40 // __________________________________________ kamalÃvataæsa÷ ukte tayety ak­ta käcanapu«karaæ tad yÃvat sa÷ karïaÓikhare phaïirÃjaputryÃ÷ / tÃvad vihÃya m­garÆpam udÃramÆrtir agre babhÆva puru«o 'sya sahemavetra÷ // PNc_18.41 // __________________________________________ puru«aæ prati praÓna÷ kas tvaæ m­ga÷ katham abhÆr iti pÃrthivena p­«Âa÷ sa vismayasamutsukamÃnasena / ity abravÅd uraganetraparamparÃbhir ÃpÅyamÃnavapur uktim avantinÃtham // PNc_18.42 // __________________________________________ pratÅhÃrasya v­ttÃnta÷ kailÃsaÓailavasater giriÓoparodhÃd dvÃrapraveÓavini«edhaka«Ãyitena / Óapto 'smi kaïvamuninÃyam ahaæ pitus te ÓrÅhar«adevan­pate÷ pratihÃrapÃlas // PNc_18.43 // rÃjà phaïÅndraduhitu÷ kanakÃravindaæ karïe kari«yati yadà navasÃhasÃÇka÷ / svaæ rÆpam Ãpsyasi tadeti samÃdideÓa ÓÃpÃntam e«a vihitÃnunayo mahar«i÷ // PNc_18.44 // tad vÃsavÃrivijayottham idaæ yaÓas te gatvaikapiÇgalagirer avataæsayÃmi / uktveti divyakusumair avakÅrya maulau pÃtÃlamallam anilasya pathà jagÃma // PNc_18.45 // __________________________________________ vivÃhavidhi÷ tÆryasvane«u vilasatsu paÂhatsv amandaæ bandi«v anÅyata phaïÅndrapurodhasà ca / koïÃvasaktajalapÆritaratnakumbhÃæ vediæ tayà saha sa madhyamalokapÃla÷ // PNc_18.46 // abhyudgatÃrcir analojjhitadhÆmarÃji- ÓyÃmÅbhavat kanakatÃmarasÃvataæsÃm / tasyÃæ yathÃvidhi sa mÃlavapu«paketu÷ kanyÃm ahe÷ kuvalayÃÓva iva upayeme // PNc_18.47 // ÃnÅtayà jhaÂiti rÆpam ad­«ÂapÆrvam aÇgena pu«paÓarabhaÇgitaraÇgitena / bhÃti sma Óantanur iva tridivasravantyà pÃtÃlacandrakalayà sas tayà sametya // PNc_18.48 // __________________________________________ phaïipativÃkyam nirgacchadaccharucinirbharam aæÓukena saæchÃditaæ kim api pÃïitale dadhÃna÷ / Æce tam ity adhipati÷ phaïinÃm uda¤cat- dantÃæÓuÓÃritaradachadaratnakÃnti÷ // PNc_18.49 // yad dÅyate tava na tÃd­Óam asti kiæcid gehe mamÃtra n­pate navasÃhasÃÇka ! / koÓaprati«ÂhitanidhÃnaÓataæ yatas tvÃm aiÓvaryanirjitapurandaram Ãmananti // PNc_18.50 // tat sphÃÂikaæ svam iva Óuddham idaæ g­hÃïa tva«Â­prayatnaghaÂitaæ ÓivaliÇgam ekam / ÃkÃram ardhavanitÃvapu«a÷ purÃrer yasyÃntare suk­tino hi vilokayanti // PNc_18.51 // vyÃsa÷ purà kila purÃïamune÷ prapede tasmÃt kilÃdikavipÃïitalaæ jagÃma / lebhe tato 'pi bhagavÃn kapilo mahar«i÷ sÃnugraheïa mama cedam adÃyi tena // PNc_18.52 // __________________________________________ ÓivaliÇgÃrpaïam uktvety anargham atipÃvanam arpitaæ tad anta÷sphuÂaikaÓivarÆpam ahÅÓvareïa / pÆrïendukÃnti sahasà nig­hÅtaÓatrur jagrÃha piï¬itam iva svayaÓo narendra÷ // PNc_18.53 // tatrÃtha diktaÂapariskhalitaprav­tta- sÅmantinÅcaÂulanÆpurakäcinÃda÷ / ko 'py ucchalatpaÂahavaæÓahu¬¬ukkaÓaÇkha- vÅïÃm­daÇgamurajadhvanir utsavo 'bhÆt // PNc_18.54 // __________________________________________ svanagarÅæ prati prasthÃpanam v­tte vadhÆm atha vivÃhamahotsave tÃm ÃdÃya ni«pratimapauru«avaijayantÅm / anvÃgatÃdaranivartitapannagendra÷ paryutsuka÷ svanagarÅæ sa n­pa÷ pratasthe // PNc_18.55 // gatvÃtha dÆram ahivi«Âapata÷ sahelam aæÓa÷ purÃïapuru«asya sa nirjagÃma / ÓiprÃrpitena sahasà purata÷ prabhÃva- sÅmantitÃmbupaÂalena pathà sasainya÷ // PNc_18.56 // tasyÃ÷ svahastamunisaæhatikalpitÃrgha÷ sindhos taÂe sa÷ padam ekapade cakÃra / Ó­Çge tadà ca bhagavÃn aravindabandhur bandhÆkapÃÂalaruci÷ kanakÃcalasya // PNc_18.57 // __________________________________________ ujjayinÅpraveÓa÷ bÃlÃtapachuritaharmyaviÂaÇkavarti- pÃrÃvatÃtimadhuradhvanitachalena / sambhëaïaæ vidadhatÅm iva pauramukta- pu«päjali÷ sa÷ puram ujjayinÅæ viveÓa // PNc_18.58 // kÃntÃyaÓobhaÂayutaæ k­ÓatÃm avÃptÃs taccintayaiva sacivÃs tam atha praïemu÷ / kÃkutstham ÃhatasurÃrim ivÃnuyÃntaæ saumitriïà janakarÃjatanÆjayà ca // PNc_18.59 // __________________________________________ mahÃkÃleÓvaradarÓanam ÃnandabëpasalilÃrdrad­Óo 'rdhamÃrge sambhëya tÃn smitamukha÷ saha tair jagÃma / vidyÃdharoragakarÃhatahemaghaïÂÃ- ÂÃÇkÃrahÃri bhavanaæ tripurÃntakasya // PNc_18.60 // tasmiæÓ carÃcaraguror hariïÃvacÆla- cƬÃmaïer apacitiæ vidhivad vidhÃya / sÃkaæ phaïÅndrasutayÃmbararodhikambu- tÆryasvanormi saÓ ca rÃjakulaæ viveÓa // PNc_18.61 // __________________________________________ dhÃrÃgamanam tatrÃrïavadhvanighanotsavatÆryagho«e sthitvà dinÃni katicit sa narendracandra÷ / yÃti sma bhÆ«itakula÷ kularÃjadhÃnÅæ dhÃrÃm amÃtyakathitÃm­gayetiv­tta÷ // PNc_18.62 // udghÃÂite«v atha vilokanakautukena vÃtÃyane«u parita÷ purasundarÅbhi÷ / tasmiæÓ cirÃd viÓati jÅva iveÓvare sà pronmÅlitorunayaneva purÅ babhÆva // PNc_18.63 // __________________________________________ ÓivaliÇgaprati«Âhà tat sÃdhv akÃrayad athÃdhigataprati«Âhaæ tatrÃccharatnaÓivaliÇgam anarghaÓÅla÷ / tasya prabhÃvaghaÂitair vyadhur arhaïÃæ ca vidyÃdharà vikacakalpataruprasÆnai÷ // PNc_18.64 // __________________________________________ anuyÃyiprasthÃnam k­tvà yathocitam ak­trimam utsavÃnte satkÃram ÃyatananiÓlathamauliratnau / dattÃÇkapÃïir ubhayo÷ prajighÃya sa atha vidyÃdharÃdhipaphaïÅndrasÆtau svadeÓam // PNc_18.65 // ekas tayor agamad ambaragÃmisainya- sÅmantitÃbhrapaÂala÷ ÓaÓikÃntaÓailam / anyo 'py agÃdhajalamÃlavajahnukanyÃ- viÓrÃïitorusaraïir nijarÃjadhÃnÅm // PNc_18.66 // __________________________________________ ÓaÓiprabhÃsakhÅgamanam mÃbhÆ÷ kadÃpi vimukhÅ rameïa yad asya chandÃnuv­ttiratisaævananaæ madasya / uktveti tÃm ahisutÃm agaman g­hÃïi gandharvakinnaramahoragasiddhakanyÃ÷ // PNc_18.67 // __________________________________________ sÃmrÃjyalak«mÅsvÅkÃra÷ nÅlachatrÃvataæsà bhujagapatisutÃpÃï¬ugaï¬asthalÃnta÷- kastÆrÅpaÇkapatravyatikaraÓabalavyÃyatÃæse salÅlam / devenÃtha svamantripravaraciradh­tà sÃhasÃÇkena dÅrghe rohajjyÃghÃtarekhe puno 'pi nidadhe do«ïi sÃmrÃjyalak«mÅ÷ // PNc_18.68 // __________________________________________ atha granthapraÓasti÷ ÓrÅmatkavipriyasuh­cchaladaÇkarÃma- rÃjendubhaktyadhigatapratibhÃviÓe«a÷ / etad vinidrakusumadadyuti padmagupta÷ ÓrÅsindhurÃjan­pateÓ caritaæ babandha // PNc_Gp.1 // lak«mÅlatÃnavavasanta mahÅtalendra vidyÃvilÃsamaïidarpaïa sindhurÃja / etan mayà ghaÂitam ujjvalakÃnti kÃvya- mÃïikyakuï¬alam iha Óravaïe videhi // PNc_Gp.2 // nyastÃni yÃni mayi sÆktisudhÃp­«anti devena tena kati cit kavibÃndhavena / candrÃtapasnapitamauktikasodarÃïÃæ te«Ãm idaæ vilasitaæ navasÃhasÃÇka // PNc_Gp.3 // yac cÃpalaæ kim api mandhadhiyà mayaivam ÃsÆtritaæ narapate navasÃhasÃÇka / Ãj¤aiva hetur iha te ÓayanÅk­togra- rÃjanyamaulikusumà na kavitvadarpa÷ // PNc_Gp.4 // iti navasÃhasÃÇkacaritaæ saæpÆrïam