Padmagupta (alias Parimala): Navasahasankacarita Based on the edition by Vamanasastri Islampurakara, Bombay : Govt. Central Book Depot (Bombay Sanskrit Series, 53) Input by Somadeva Vasudeva, 2001 PLAIN TEXT VERSION Padmagupta (alias Parimala): Navasàhasàïkacarita ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ ************************************************ prathamaþ sargaþ avyàt sa vo yasya nisargavakraþ spç÷aty adhijyasmaracàpalãlàm / jañàpinaddhoragaràjaratna- marãcilãóhobhayakoñir induþ // PNc_1.1 // jañàhiratnadyutipàñalo 'vyàt sa vaþ ÷a÷ã ÷aïkaramauliratnam / ÷rutàv a÷okàïkurakautukena yaü kartum icchaty acalendrakanyà // PNc_1.2 // kumbhasthalã rakùatu vo vikãrõa- sindårareõur dviradànanasya / pra÷àntaye vighnatama÷chañànàü niùñhyåtabàlàtapapallaveva // PNc_1.3 // cakùus tad unmeùi sadà mukhe vaþ sàrasvataü ÷à÷vatam àvir astu / pa÷yanti yenàvahitàþ kavãndràs triviùñapàbhyantaravarti vastu // PNc_1.4 // __________________________________________ pràcãnakavivarõanam tattvaspç÷as te kavayaþ puràõàþ ÷rãbhartçmeõñhapramukhà jayanti / nistçü÷adhàràsadç÷ena yeùàü vaidarbhamàrgeõa giraþ pravçttàþ // PNc_1.5 // pårõendubimbàd api sundaràõi teùàm adåre purato ya÷àüsi / ye bhartçmeõñhàdikavãndrasåkti- vyaktopadiùñena pathà prayànti // PNc_1.6 // sarasvatãkalpalataikakandaü vandàmahe vàkpatiràjadevam / yasya prasàdàd vayam apy ananya- kavãndracãrõe pathi sa¤caràmaþ // PNc_1.7 // divaü yiyàsur mama vàci mudràm adatta yàü vàkpatiràjadevaþ / tasyànujanmà kavibàndhavasya bhinatti tàü saüprati sindhuràjaþ // PNc_1.8 // __________________________________________ kaveþ ÷àlãnatàdi naite kavãndràþ kati kàvyabandhe tad eùa ràj¤à kim ahaü niyuktaþ / kiü vàlukàparvatake dhareyam àropyate satsu kulàcaleùu // PNc_1.9 // aho mahatsàhasam etad eva yad varõaõãyo navasàhasàïkaþ / dåre paricchedakathà hi satyam etadguõànàm udadher apàü ca // PNc_1.10 // bhaktyàthavàsyaiva mama prabandhe såkùmo 'yam unmãlati ÷aktile÷aþ / ullaïghito yat kapinà payodhiþ sevànubhavaþ sa raghådvahasya // PNc_1.11 // samatsare cetasi durjanànàü na jàtucit såktiguõo guõàya / nisargakçùõendravadhåkapole nirarthakaþ kuïkumapattrabhaïgaþ // PNc_1.12 // kim anyad asyà÷ caritair nçpasya muktàvadàtaiþ kçtamaõóanàyàþ / madãyasåkter mukulãbhavantu svabhàva÷uddhàni satàü manàüsi // PNc_1.13 // namo 'stu sàhityarasàya tasmai niùiktam antaþ pçùatàpi yasya / suvarõatàü vaktram upaiti sadhor durvarõatàü yàti ca durjanasya // PNc_1.14 // ÷rãsàhasàïkojjvalakãrtigarbhà mamàthavà kaü na haranti vàcaþ / kasyàtra lobhàya na ÷uktayas tà muktà hi yàsàm udare sphuranti // PNc_1.15 // __________________________________________ pratij¤à etàny avantã÷varapàrijàta- jàtàni tàràpatipàõóuràõi / sampraty ahaü pa÷yata! digvadhånàü ya÷aþprasånàny avataüsayàmi // PNc_1.16 // __________________________________________ atha ujjayinãvarõanam asti kùitaåjjayinãti nàmnà purã vihàyasy amaràvatãva / babandha yasyàü padam indrakalpaþ ÷rãvikramàditya iti kùitã÷aþ // PNc_1.17 // àma¤jugu¤jatkalahaüsapaïkti- vikasvaràmbhojarajaþpi÷aïgà / àbhàti yasyàþ parikhà nitambe sa÷abdajambånadamekhaleva // PNc_1.18 // pràkàravapracchalataþ ÷arãram àvartya lãlà÷ayanaü muràreþ / yatràntarasthàyinidhànarakùàü vidhàtum unmagna ivoragendraþ // PNc_1.19 // pade pade sàndrasudhojjvalàni gçhàõi yà nàkasadàü bibharti / abhyudgatànãva phaõãndralokam àpårya tadbhåmibhçtàü ya÷àüsi // PNc_1.20 // himacchañàhàribhir aü÷ujàlaiþ pràlambimuktàphalajàlakàni / vilàsinãvibhramamandiràõi yasyàü hasantãva parasparasya // PNc_1.21 // gçhàõi yasyàü savaràïganàni varàïganà råpapuraskçtàïgyaþ / råpaü samunmãlitasadvilàsam astraü vilàsàþ kusumàyudhasya // PNc_1.22 // CF. Kàvyaprakà÷a 10.131a yatrànanair eõàdç÷àm abhikhyàü sità÷mavàtàyanapaïktir eti / ambhoruhair ujjvalahemakëptair àkà÷agaïgàjalaveõikeva // PNc_1.23 // vidhåyamànàþ pavanena yasyàü nãlà÷mave÷màruõavaijayantyaþ / bhinnà¤jana÷yàmaghanodgatànàü taóillatànàü dyutim àvahanti // PNc_1.24 // udeti kàntàmaõimekhalànàü gçhe gçhe yatra muhur ninàdaþ / àyàti yo 'naïgajayadvipasya madàvatàrotsavaóiõóimatvam // PNc_1.25 // mukhendubhiþ pauravilàsinãnàü kapolakàntyà kçtasaüvibhàgaþ / na yàti kàr÷yaü bahule 'pi yatra vàtàyanàsannataraþ ÷a÷àïkaþ // PNc_1.26 // na pakùapàtena vadàmi satyam uùassu yasyàü bhavanàïganebhyaþ / sammarjanãbhiþ parataþ kriyante visåtritaikàvalimauktikàni // PNc_1.27 // yasyàm asaïkùiptadç÷àü stanàïke kastårikàpattralatà cakàsti / ÷aràsanàbhyàsavidhau samàpte mukteva godhà makaradhvajena // PNc_1.28 // vilàsinãsadmalasatpatàkà- pañà¤cale kà¤canakiïkiõãnàm / nirantarair yà raõitair ajasram àj¤àm ivodghoùayati smarasya // PNc_1.29 // pratikùaõaü yà galitàü÷ukànàm anaïgalãlàkalahotsaveùu / analpakçùõàgurudhåmabhaïgyà vàmabhruvàm arpayatãva vàsaþ // PNc_1.30 // yatràùñamãcandram upeyivàüsam àlambya saudheùv asamagrakàntim / ke÷àhçtaiþ ketakagarbhabarhair àpårayanty ardham aràlake÷yaþ // PNc_1.31 // lãlàkañàkùe madirekùaõànàü sammohanàstrasphuritaü nive÷ya / ratyà saha kçãóati puùpadhanvà yasyàm a÷okadrumavãthikàsu // PNc_1.32 // jàne jaganmohanakautukena vidhàya kåjàmiùam anyapuùñaiþ / aharni÷aü cåtavaneùu yasyàm adhãyate mànmatham astravedam // PNc_1.33 // dikcakrasaücàrimarãcidaõóa= cchalena càmãkaratoraõànàm / avaimi dikpàlapurãr vijitya yà hemavetragrahaõe niyuïkte // PNc_1.34 // ullàsiùu svarõagavàkùapaïkter yà ra÷midaõóeùu vighårõamànaiþ / bhàty agravedisphañikàü÷ujàlair dodhåyamànojjvalacàmareva // PNc_1.35 // yasyàü gçhapràïganapadmaràga- ra÷micchañàpàñalam antarikùam / àliïgitaü kiü÷uka÷oõabhàsà sandhyàtapeneva sadà vibhàti // PNc_1.36 // avàpya yasyàü gçhadãrghikàccha- vaióåryasopànamayåkhasakhyam / hàrãta÷aïkàü kalahaüsa÷àvà vàmabhruvàü pratyaham arpayanti // PNc_1.37 // nikàmam acchaiþ pramadàkapolair yatrendubimbàkçtibhiþ kriyante / svavaktrasaundaryavilokaneùu vilàsino darpaõanirvyapekùàþ // PNc_1.38 // paràïmukhãnàm api ratnabhittau prasàdavat tadvadanaü vilokya / yasyàü yuvàno hariõekùaõànàm alãkakopaü sahasà vidanti // PNc_1.39 // kurvanti yasyàü kusumeùukeli- ÷ramonmiùatsvedalavàs taruõyaþ / kapolakàlàgurupattravallã- kalmàùam ambho gçhadãrghikàsu // PNc_1.40 // yasyàü samunmãlati sundarãõàü sà kàpi saubhàgyavi÷eùalakùmãþ / vilàsamuktàguõavad yad àsàü sadà priyas tiùñhati kaõñhalagnaþ // PNc_1.41 // avaimi gãtena hçte kuraïge purandhribhiþ saudhatalasthitàbhiþ / ÷yàmàsu yasyàü labhate tadaccha= kapolabimbànukçtiü mçgàïkaþ // PNc_1.42 // durgeti sarvatra gatà prasiddhiü nagendrakanyeva sanãlakaõñhà / yà lagnakà¤cãviùayeõa kàntiü siühàsanenàtitaràü bibharti // PNc_1.43 // vçntàd apàstair marutà vikãrõaiþ sugandhibhis tãrataruprasånaiþ / ÷ipràsarit kålatamàlanãlà vibhàti yasyàþ kabarãlateva // PNc_1.44 // dhåmena yà naikamukhogatena saüveùñyamàõà parita÷ cakàsti / madàttaratneti samatsareõa kçtoparodheva mahàrõaveõa // PNc_1.45 // vilaïghayanti ÷rutivartma yasyàü lãlàvatãnàü nayanotpalàni / bibharti yasyàm api vakrimàõam eko mahàkàlajañàrdhacandraþ // PNc_1.46 // dhvajàgralagnena vilambatà kham anekaratnàü÷ukadambakena / yasyàü sa caõóãpatimaõóapo 'pi bibharti màyåram ivàtapattram // PNc_1.47 // purà kila brahmakamaõóalor yat àpåritaü puõyatamàbhir adbhiþ / dhatte 'tra yà tat tripuràntakasya taóàgam àdar÷am ivàïkade÷e // PNc_1.48 // yasyàm anekàmarave÷maràjir maõidhvajàgrocchalitair mayåkhaiþ / likhaty amartyapramadàkuceùu vicitravarõà iva patralekhàþ // PNc_1.49 // yasyàü visåtrojjhitamekhalàni tathà ÷ukàvartitasãtkçtàni / ÷aüsanti saüketam uùassu yånàü ÷ipràtañodyànalatàgçhàõi // PNc_1.50 // manoharaiþ kàmijanasya yasyàü nãrandhraniryanmçganàbhigandhaiþ / sacandanaiþ kà¤canakeli÷ailaiþ kucair ivodyànabhuvo vibhànti // PNc_1.51 // gatàsu tãraü timighaññanena sasaübhramaü pauravilàsinãùu / yatrollasatphenataticchalena muktàrdrahàseva vibhàti ÷iprà // PNc_1.52 // saüsargam àsàdya vilàsinãnàü vilàsave÷màgurudhåpadhåmaiþ / baddhàspadàþ saudha÷ikhàsu yasyàü sugandhi toyaü jaladà vamanti // PNc_1.53 // satpuùkaroddyotitaraïga÷obhi- ny amandam àrabdhamçdaïgavàdye / udyànavàpãpayasãva yasyàm eõãdç÷o làsyagçhe ramante // PNc_1.54 // màõikyavàtàyanakàntijàla- viluptarathyàtimirotkaràsu / ÷yàmàsu yasyàü pramadàþ kathaü cit saïketam utkampikucàþ prayànti // PNc_1.55 // navàmbuvàhapratibimbavatyàü yatroccaharmyàruõaratnabhåmau / vyaktiü labhante surasundarãõàü sàlaktakàþ pràvçùi pàdamudràþ // PNc_1.56 // kçtàvadhànàti÷ayena manye yà vedhasà madhyamalokaratnam / sva÷ilpavij¤ànaparaprakarùa- prakà÷anàyàtra vinirmiteva // PNc_1.57 // __________________________________________ atha nàyakavarõanam ràjàsti tasyàü sa kulàcalendra- niku¤javi÷ràntaya÷astaraïgaþ / bhàsvàn grahàõàm iva bhåpatãnàm avàptasaükhyo dhuri sindhuràjaþ // PNc_1.58 // nirvyåóhanànàdbhutasàhasaü ca raõe vçtaü ca svayam eva lakùmyà / nàmnà yam eke navasàhasàïkaü kumàranàràyaõam àhur anye // PNc_1.59 // sahelam abhyuddharatà dharitrãü magnàü dviùadvàrinidhàv agàdhe / yenàtra nãtà pçthuvikrameõa vyaktiü jagaty àdivaràhalãlà // PNc_1.60 // uddàmadugdhàbdhitaraïgahàse yasyàrikàntàkucamaõóalàni / hàràþ patatsà¤janabàùpapaïka- kalaïkabhãtyeva parityajanti // PNc_1.61 // [VAR 1.61a: #hàse/lem /conj; #bhàso /ed, #hàso] sadyaþ karaspar÷am avàpya citraü raõe raõe yasya kçpàõalekhà / tamàlanãlà ÷aradindupàõóu ya÷as trilokàbharaõaü prasåte // PNc_1.62 // paràïmukhenàpi sadà parasve patyà bhuvaþ sàgaramekhalàyàþ / aho ya÷aþ pårvamahãpatãnàm anàvilaü yena balàd viluptam // PNc_1.63 // cittaü prasàda÷ ca manasvità ca bhujaü pratàpa÷ ca vasundharà ca / adhyàsate yasya mukhàravindaü dve eva satyaü ca sarasvatã ca // PNc_1.64 // yasyàpsarobhiþ parigãyamànam àkarõya bàhvor vijayaprapa¤cam / ÷acãkucaspar÷am ivàpya dhatte romodgamàdhyàsitam aïgam indraþ // PNc_1.65 // prasàdhità yena ca bàlya eva caturbhir utsàhavatà catasraþ / ÷rutena buddhiþ prabhutà nayena tyàgena lakùmãr vasudhà balena // PNc_1.66 // raõe raõe muktakçpaþ kçpàõaü yaþ ÷àtadhàraü kçtavàn kçtàstraþ / anekaràjanyaghañàkirãña- màõikya÷àõopalapaññikàsu // PNc_1.67 // bhareõa bhåmeþ sphuñam à namantyàþ pàüsucchañàþ ÷eùaphaõàmaõãnàm / nyamãlayan yadvijayaprayàõe nàgàïganànàü nayanotpalàni // PNc_1.68 // anyonyasaü÷leùavi÷ãrõahàra- cyutena sevàvasare nçpàõàm / kãrõàsu muktànikareõa yasya kakùyàsu vàrapramadàþ skhalanti // PNc_1.69 // àkùipya hàràn nijavikramàgni- sphuliïga÷aïkàm anusandadhanti / yenàrikàntàkucamaõóaleùu gu¤jàphalàny àbharaõãkçtàni // PNc_1.70 // kçpàõapàtair dalatàm aràti- karãndrakumbhasthalamauktikànàm / dhålicchañà màüsalayanti yasya samudgatàny àjimukhe ya÷àüsi // PNc_1.71 // indudyutiþ kundasitàn dadhànà guõàn anaïgotsavavaijayantã / yena dviùàü dåram anàyi kaõñhàd ekàvalã vàmavilocanà ca // PNc_1.72 // yasmin vahaty ambudhinemim urvãm maurvãkiõa÷yàmaladãrghadoùõi / vibhàvyate pauravaràïganànàm madhyaü paraü dhàma daridratàyàþ // PNc_1.73 // àkràntadiïmaõóalakuntalendra- sàndràndhakàràntaritaü raõe yaþ / svaràjyam astràruõamaõóalàgro gçhãtavàn dãdhitimàn ivàhaþ // PNc_1.74 // àkampitànàü maruteva yasya doùõàjibhåmàv atidakùiõena / ajàyatàripramadàlatànàü bàùpodabindåtkarapuùpamokùaþ // PNc_1.75 // vipakùahçdbhaïgakçtà nitàntam bhrålekhayàku¤citayollasantyà / nàkàramàtreõa parantapasya yasyànvakàri kriyayàpi càpam // PNc_1.76 // do÷candanànokaham àpya yasya samullasatsàndraya÷aþprasånà / gatàtivçddhiü lavalãlateva nibaddhamålà paramàralakùmãþ // PNc_1.77 // kçtànatibhyaþ sahasà dadàti yaþ sàmparàyeùv abhayaü ripubhyaþ / ya÷a÷ ca gçhõàti tuùàrahàra- mçõàlakarpåraparàgapàõóu // PNc_1.78 // prakà÷ità÷aü paritaþ prajànàü yasyodayaü dhàmanidher vadanti / muktà¤janadhvàntaparigrahàõi netràõi ÷atrupramadàjanasya // PNc_1.79 // yasya prayàõe pçtanàbhareõa pariskhalatsaptasamudramudrà / parasparakùodasamàkulàsu dolàyate bhåþ phaõabhçtphaõàsu // PNc_1.80 // vibhinnamànaü kamalekùaõànàü vyaktànubhàvaü bhuvanatraye 'pi / àhur janà dãrghaguõàbhiràmaü yam ekacàpaü kusumàyudhasya // PNc_1.81 // asaü÷ayaü pràg asçjad vidhàtà yam ekam eva trijagadvadànyam / kalpadrumàdãn atha tais tadãya- nirmàõa÷eùaiþ paramàõule÷aiþ // PNc_1.82 // akçtrimatyàgasamudgatàni vipakvatàlãdalapàõóuràõi / à÷àlatànàü valayeùu bhartur ya÷àüsi yasya stabakãbhavanti // PNc_1.83 // yatra pratàporjitaràjacakra- kirãñaratnadyuticumbitàïghrau / yathàrthatàü yàti yayàtipàõóu- dilãpatulyaujasi ràja÷abdaþ // PNc_1.84 // ucchindataþ kùmàsarasãü vigàhya dharmakriyàpaïkajinãvanàni / svairapracàraþ kaliku¤jarasya yenàïku÷eneva balàn niruddhaþ // PNc_1.85 // [VAR 1.85c: {kaliku¤jarasya/lem /ed; hyaghaku¤jarasya /k (agha must be masc.)}] ciraü vibhinnàþ kumudendukunda- bhàsaþ samagrà api yatra te te / anyonyam ekatra nivàsasaukhya- kutåhaleneva guõà ghañante // PNc_1.86 // kàntyànuliptàni vilocanànàm à pàñalànàm atirodanena / sakuïkumànãva puno bhavanti yasyàrinàrãkucamaõóalàni // PNc_1.87 // ÷riyi pratàpe ya÷asi kùamàyàü tyàge vilàse vinaye mahimni / kim anyad àrohati yasya sàmyaü na rantidevo na pçthur na pàrthaþ // PNc_1.88 // __________________________________________ sacivavarõanam sàmràjyabhàrodvahanapragalbho ya÷obhañàkhyaþ sacivo 'sti yasya / svasåkticaryàsv apareõa nàmnà ramàïgadaü yaü kavayo vadanti // PNc_1.89 // __________________________________________ kularàjadhànãvarõanam vijitya laïkàm api vartate yà yasyà÷ ca nàyàty alakàpi sàmyam / jetuþ purã sàpy aparàsti tasya dhàreti nàmnà kularàjadhànã // PNc_1.90 // [VAR 1.90d: {tasya/lem /k/b; yasya /ed}] tasyàü sa sàhasajitàvanipàlamauli- ratnàü÷upallavitakà¤canapàdapãñhaþ / devaþ kùamàvalayam etad uda¤citaika- lãlàtapatrasulabhàbharaõaü bhunakti // PNc_1.91 // [VAR 1.91d: {#sulabha#/lem /k; #lalilta# /ed}] iti ÷rãmçgàïkaguptasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye nagarãnarendravarõano nàma prathamaþ sargaþ ************************************************ dvitãyaþ sargaþ kadà cil locanàtithyam àptenàlekhyave÷mani / sa mçgavyàvinodena paspç÷e pàrthivo bhç÷am // PNc_2.1 // [VAR 2.1: {bhç÷am/lem /k; hçdi /ed}] udagraturagàråóhaþ sa samaü ràjasånubhiþ / girer agacchad vipinam vindhyasyàvandhya÷asanaþ // PNc_2.2 // hàreõàmalakasthåla- muktenàmuktakuntalaþ / phaõãndrabaddhajåñasya ÷riyam àpa sa dhårjañeþ // PNc_2.3 // devaþ sa vàrabàõena nalinãpatrabandhunà / ÷yàmajãmåtasannaddhaþ kà¤canàdrir ivàbabhau // PNc_2.4 // tasyopari vibho nãlam àtapatraü vyaràjata / vàridher iva pãtàmbha÷- ÷yàmalaü meghamaõóalam // PNc_2.5 // vyàdhåtimuktamarutà vyarucac càmareõa saþ / bandigçhàn niþ÷vasatà ya÷asevàdibhåbhujàm // PNc_2.6 // [VAR 2.6a: {vyàdhåti#/lem /ed (not attested); c: {#gçhàt/lem /ed; #grahàt /em?}] vyadhàd ivodgatair dåraü cåóàratnara÷mibhiþ / ni÷àkarakuraïgasya pà÷am àkà÷avartmani // PNc_2.7 // tasyàüsayor nçsiühasya hàrakàntisañàbharaþ / uvàha kaõñhalagna÷rã- vilàsahasita÷riyam // PNc_2.8 // puraþ pade pade tasya nànàratnàïgadatviùaþ / racayanti sma sa¤càri càpaü pràcãnabarhiùaþ // PNc_2.9 // bhàti sma kaõñhàbharaõa- padmaràgaprabhàvçtaþ / ràjanyàsrasaraþsnàtaþ sa bhàrgava ivàparaþ // PNc_2.10 // ruruce sa purastvaïgat- sitacchatraparamparaþ / velànilasamuddhåta- pheõaþ patir ivàrõasàm // PNc_2.11 // upàyanãkçtonnidra- padmaki¤jalkasaurabhaþ / tam asevata samràjaü vindhyadåta ivànilaþ // PNc_2.12 // tada÷vãyakhurotkhàtaiþ pàüsukåñair ajàyata / punaþ prasabhavardhiùõu- vindhya÷aïkàkulaü jagat // PNc_2.13 // sahema÷çïkhalàþ ÷vànaþ ÷vetàs tasyàgrato yayuþ / vahantaþ sataóiddàma- ÷àradàmbudhara÷riyam // PNc_2.14 // tatas turagaheùàbhiþ pattikolàhalena ca / ajàyanta bhayodbhrànta- ÷vàpadà vindhyabhåmayaþ // PNc_2.15 // rabhasàkçùñakodaõóaü karõapårãkçtekùaõàþ / tam anaïgam ivàpa÷yan vanànte vanadevatàþ // PNc_2.16 // mayi goptari coro 'yam abalàlocana÷riyaþ / itãva mumuce tena kçùõasàre ÷ilãmukhaþ // PNc_2.17 // sa citravarõavicchitti- hàriõor avanãpatiþ / ÷rãharùa iva saüghaññaü cakre bàõamayårayoþ // PNc_2.18 // camarãõàü ÷arotkçttaiþ sa vàladhibhir ujjvalam / parito vyadhitàraõyaü svaya÷aþstabakair iva // PNc_2.19 // àhuta iva sàñopaü làïgålasphoñaniþsvanaiþ / abhyadhàvad abhivyàghràn àgrataþ kautukena sa // PNc_2.20 // vidhitsur àtmanaþ ÷auryam asàmànyam ivàdadhe / sa ÷aràn puõóarãkeùu puõóarãkàyatekùaõaþ // PNc_2.21 // tais tasya bàhuvãryeõa dçùñena vrãóitair iva / tatyaje vikramaspardhà puraþ pa÷càt tu jãvitam // PNc_2.22 // kùiter ekàtapatràyàþ sa patir matsaràd iva / udagrapuõóarãkatvaü na sehe vindhyabhåbhçtaþ // PNc_2.23 // araõyamahiùair dåraü tasmàt sàyakavarùiõaþ / apasasre vikãrõàü÷os tamobhir iva bhàsvataþ // PNc_2.24 // mahàmahiùaniùpeùakeliþ pàram agàd dvayoþ / ràj¤as tasyàticaõóasya caõóikàcaraõasya ca // PNc_2.25 // ÷aradãva prasarpantyàü tasya kodaõóañàïkçtau / vinidrajçmbhitaharir vindhyodadhir ajàyata // PNc_2.26 // a÷eùabhuvanakhyàta- vikrame 'vyaktavikramaiþ / darpàn mumucire tasmin tiryakkesaribhir dç÷aþ // PNc_2.27 // sa teùàü sahajodagra- ÷auryasa¤càravãthiùu / mattebhamauktikottaüsàn na sehe nakha÷uktiùu // PNc_2.28 // yåthe mahàvaràhàõàü gate tadbàõagocaram / ciràt palvalamustànàü santànaþ svastimàn abhåt // PNc_2.29 // samadakroóadaüùñràbhiþ kçttàbhiþ kautukena sa / sthalãr vyadhita vindhyasya vikãrõendukalà iva // PNc_2.30 // asairibham asàraïgam avàràham akesari / kùaõàd vanam a÷àrdålam àttacàpa÷ cakàra sa // PNc_2.31 // alaü prahçtya bhåpàla sattveùv anaparàdhiùu / itãva saþ khagàràvair nyaùedhi vanaràjibhiþ // PNc_2.32 // asevanta samãràs tam anastamçgayà÷ramam / surata÷rànta÷abarã- kabarãmàlyacumbinaþ // PNc_2.33 // __________________________________________ sacivavarõanam athendracàpalalitaü sa¤carantam itas tataþ / amandamçgayàsaïgaþ saþ kuraïgam alokata // PNc_2.34 // so 'pi taü valitagrãvaþ kùaõaü sthitvà dadar÷a ca / nirantaralatàpu¤jaü vindhyaku¤jaü vive÷a ca // PNc_2.35 // tatas turagam utsçjya visçjyànuplavàn api / tam anviyàya sàraïgaü sàraïgàyatalocanaþ // PNc_2.36 // devo ramàïgadenàtha saþ ÷riyevànvagamyata / chàyà nivartate jàtu na tu tasyaiùa bhåpateþ // PNc_2.37 // mçgànusàrã vicarann àttacàpo vane vane / lãlàü kiràtaveùasya saþ prapede pinàkinaþ // PNc_2.38 // dåràd eva sa tenàtha ÷aravyatvam anãyata / svanàmadheyasya cihnasya hemapuïkhasya patriõaþ // PNc_2.39 // ÷ilàbhedakùamenàpi kim api ÷lathamuùñinà / abhåd viddhaþ saþ sàraïgas tena tvaci ca marmaõi // PNc_2.40 // [VAR 2.40a: {÷ilàbheda#/lem /ed; siràbheda /em?}] saþ ÷aràpàtabhãtena manaso 'py atiraühasà / atidåraü kuraïgeõa ninye ràma ivàparaþ // PNc_2.41 // tena vindhyàñavãmadhye dhàvan nãrandhravãrudhi / utpatann utpatann eva sa kevalam alakùyata // PNc_2.42 // dç÷à vanasthalãþ kurvan vikãrõendãvarà iva / javàd dåram atikràntaü taü kùitã÷as tadaikùata // PNc_2.43 // tatas tirohite tasminn asamàptakutåhalaþ / svabàõa iva sa pràpa pçthivãü durvilakùatàm // PNc_2.44 // da÷anajyotsnayà kurvan latàþ stabakità iva / iti pàr÷vagataü smitvà sa jagàda ramàïgadam // PNc_2.45 // [VAR 2.45a: {#jyotsnayà/lem /em; #jotsnayà /ed}] __________________________________________ ramàïgadàya mçgavarõanam ayaü tulitapaulomã- kàntakàmukavigrahaþ / mçgo dçggocaraü kaccit- gatas tava ramàïgada! // PNc_2.46 // tadvadhåsvakaranyasta- citrapatralatàïkitaþ / asau vihàrahariõaþ kiü syàd analasàratheþ // PNc_2.47 // api dçùñà tvayaitasya kaõñhe kanaka÷çïkhalà? / churitasyendracàpena meghasyeva taóillatà // PNc_2.48 // mçgajàtir apårveyaü sarvathà vasudhàtale / sambhavaty amaràdrau và bhuvane và phaõàbhçtàm // PNc_2.49 // asyàkhaõóalakodaõóa- kànti carmàtipàvanam / gajapçùñhe nidhàsyàmi mahàsamaraparvasu // PNc_2.50 // yan nimajjati maccetaþ kutåhalarasormiùu / màrgam anveùñum etasya tad ehi prayatàvahe // PNc_2.51 // ity uktvà virate tasmin paramàramahãbhçti / åce ramàïgadenaivam avàpyàvasaraü vacaþ // PNc_2.52 // __________________________________________ ramàïgadakçto mçgànusaraõaniùedhaþ krudhevàdhijyacàpena varõasaïkaradar÷inà / tvayaiùa citrasàraïgo deva dåram anudruta // PNc_2.53 s // a÷ånyàþ suragandharva- siddhavidyàdharoragaiþ / imà navanavà÷carya- nidhayo vindhyabhåmayaþ // PNc_2.54 // viramàtyàdaraþ ko 'yaü kuraïgànveùaõe tava / na dhàvanty arthariktàsu kriyàsu tvàdç÷àü dhiyaþ // PNc_2.55 // mçgayàsaktacittasya tavàtra vicariùyataþ / pathi locanayor eùa puno 'py àpatiùyati // PNc_2.56 // ÷araþ saühriyatàm eùa dhanur apy avatàryatàm / ÷eùà ca svastimaty astu deva ÷vàpadasantatiþ // PNc_2.57 // da÷à dinasya tãvreyaü yad ayaü bhagavàn raviþ / kçùõasyorasi puùõàti nabhasaþ kaustubha÷riyam // PNc_2.58 // nihateùu tvayà deva sattveùu vyathità iva / età vahanti santàpam atãvàraõyabhåmayaþ // PNc_2.59 // amãbhir bàlavànãra- viñapeùv agataklamaiþ / kapi¤jalair itaþ pa÷ya sahasaiva nilãyate // PNc_2.60 // arkàü÷uglapitair ebhir ito 'py àlikhitair iva / ràjajambåniku¤jeùu pa÷ya puüskokilaiþ sthitam // PNc_2.61 // àhlàdahetuþ snigdheyam ito vanyena dantinà / pa÷ya nãpataro÷ chàyà sava÷ena niùevyate // PNc_2.62 // navàmbudharanãlo 'yaü dàvadhåmalatodgamaþ / nãlakaõñhair itas tarùàt sotkaõñhair avalokyate // PNc_2.63 // anayà vidrumastamba- bhaïgapiïgalayà dç÷à / itaþ palvalapaïkànto vyaktim abhyeti sairibhaþ // PNc_2.64 // [VAR 2.64c: {#païka#/lem /em;païkta# /ed}] kañhoràtapataptasya ràjahaüsasya samprati / narendra nalinãpatram àtapatrãbhavaty adaþ // PNc_2.65 // mukham a÷varajachanna- kapolaphalakadyuti / deva danturayanty ete tavàpi svedabindavaþ // PNc_2.66 // tad atra kusumasmere niþsvanatsamadàlini / vinãyatàü latàku¤je tvayaiùa mçgayà÷ramaþ // PNc_2.67 // api svacchajalà deva kalahaüsàïkasaikatà / varàhotkhàtamçtsneyaü puraþ puùkariõã tava // PNc_2.68 // tvàm ivàrkakaraklàntam àkàrayitum etayà / ayam àdhåtakahlàra- kalikaþ preùito 'nilaþ // PNc_2.69 // latàpuùpotkaraiþ kãrõo màrgo 'yam avagàhyatàm / ito vanyebhamuktàbhir imàþ ÷arkarilà bhuvaþ // PNc_2.70 // ity ukte masçõaü tena nçpasya padam àdadhe / smitaü sarasvatãratna- paryaïke dantavàsasi // PNc_2.71 // ya÷obhañopadiùñena gatvà ki¤cid ivàdhvanà / pràpa puùkariõãtãram avantitilako 'tha saþ // PNc_2.72 // karàd anucaras tasya sàndrasvedajalàïguleþ / madhur manobhavasyeva sa÷araü càpam àdade // PNc_2.73 // __________________________________________ atha snànàdivarõanam tataþ snànecchayà spçùño visçùña÷yàmaka¤cukaþ / sa reje meghanirmuktaþ paryàpta iva candramaþ // PNc_2.74 // pramçùtamçgayàreõu tanmukhaü pàr÷vavartinà / ruruce màrutàkùipta- paràgam iva païkajam // PNc_2.75 // nisargalalità tasya vimuktàlaïkçtis tanuþ / lateva pàrijàtasya paryastastabakàbhavat // PNc_2.76 // svedanunnàïgavarõasya sarasãm avagàhataþ / vanyasyevàbhavat tasya ÷rãþ paryantavisarpiõã // PNc_2.77 // [Only in K; ed. reads: svedabhinnàïgaràgaþ sa sarasãü tàm agàhata | madasiktatañàghàtadhålir vanya iva dvipaþ}] sa tasyàü dåravikùipta- vihaga÷reõimekhalaþ / vijahàra yathàkàmaü vilàsakusumàyudhaþ // PNc_2.78 // uvàha visphurannàla- kaõñakacchadmanàpi sà / tadaïgayaùñispar÷ena roma¤cam iva padminã // PNc_2.79 // tatas taraïganirdhautam adhyàsya sa ÷ilàtalam / ya÷aþsnapitadiksãmà devaþ sasnau yathàvidhi // PNc_2.80 // tasyàviralamattàli- niþsvanacchadmanà vane / agãyateva devasya latàbhiþ snànakautukam // PNc_2.81 // [VAR 2.81d: {#kautukam/lem /k; #maïgalam /ed}] so dårodastaparyasta- sapuùpasalilà¤jaliþ / jagattamo'pahaü jyotis trayãmayam upasthitaþ // PNc_2.82 // tam ànarca sa ràjendur maulau yasyendulekhayà / kriyate svardhunãbàla- mçõàla÷akalabhramaþ // PNc_2.83 // dhanyà hi tà vanalatà yatphalàny ajahàra sa / kàryataþ sadç÷ã tàsàü samudrara÷anà mahã // PNc_2.84 // nipãya nikhilavyakta- ràjacihnena pàõinà / upàspç÷at sa càmbhoja- ki¤jalkakapi÷aü payaþ // PNc_2.85 // nãlàtapatramitreõa patreõàmbujinãbhuvà / nivàritoùõaþ sa÷rãkaü latàku¤jaü jagàma sa // PNc_2.86 // saparàge vi÷a÷ràma kusumaprastare ca sa / lakùmãkucàïgaràgeõa bhinne ÷eùa ivàcyutaþ // PNc_2.87 // ramàïgado 'pi nirvartya tvarayà kiü cid àhnikam / avàptasevàvasaraþ paryupàsta vi÷àmpatim // PNc_2.88 // so bhçïgadhvaninà supto vipa¤cãnàdabandhunà / tamàlapallavais tena kiü cit kiü cid avãjyata // PNc_2.89 // nidràgçhãtanirmukta- locano 'tha jahàra sa / ghanachàyàvçtavyakta- bhàsvato nabhasaþ ÷riyam // PNc_2.90 // pãnàüsatañasaü÷liùña- puùpakesara÷obhinà / uùaþsàkalpakeneva ÷ayanãyam amucyate // PNc_2.91 // __________________________________________ punar mçgayàvihàraþ cakàra ca padaü citraþ sa mçgas tasya cetasi / lagnaü hi kim api kvàpi kçcchràd àkçùyate manaþ // PNc_2.92 // prasàdahçdyàlaïkàrais tena mårtir abhåùyata / atyujjvalaiþ kavãndreõa kàlidàsena vàg iva // PNc_2.93 // jagàhe sa mahàraõyam aüsàsaktadhanurlataþ / upoóha÷a÷abhçllekhaþ sàyam abdhim ivàryamà // PNc_2.94 // tasmin kusumakirmãra- tale ca vicacàra sa / sphurannakùatra÷abale nabhasãva ni÷àkaraþ // PNc_2.95 // mçgànugamanirbandho na jagàmàsya mandatàm / maithilãramaõasyeva vipine pçthivãpateþ // PNc_2.96 // __________________________________________ ni÷àtikramaõam tataþ papàta jaladhau virocanaphaõàmaõiþ / dinàher nãyamànasya balàtkàragarutmatà // PNc_2.97 // ÷anaiþ ÷anair atha vyomni mçgàïkaþ padam àdadhe / sa÷aïka iva bhåpàlàn mçgayàsaktacetasaþ // PNc_2.98 // ramàïgadàstçtasnigdha- pallavaprastare tataþ / vane ràjendunà ninye tenendutilakà ni÷à // PNc_2.99 // atha mukharakhagàpanãtanidraþ kvacid api padmasarasy upàsya sandhyàm / puno 'pi tam avekùituü ni÷ànte nçpatir iyeùña mçgaü mçgendrakalpaþ // PNc_2.100 // [VAR 2.100c: {ni÷ànte/lem /k; vanànte /ed}] pa¤caikena smara iva ÷aràn pàõinà hemapuïkhàn anyenorvãvijayi ca dhanuþ sàhasàïkaü dadhànaþ / devaþ sa atha vyavaharad ariùu nyastapàdaþ pikàlã- nãóanya¤canniculanicaya÷yàmalàsu sthalãùu // PNc_2.101 // iti ÷rãmçgàïkaguptasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye citramçgàvalokano nàma dvitãyaþ sargaþ ************************************************ tritãyaþ sargaþ atha bahu carato 'sya càpapàõe÷ cakitavalanmçgayåthavãkùitasya / vanabhuvi sulabhaþ pari÷ramo 'bhån na tu hariõaþ sa hçtendracàpa÷obhaþ // PNc_3.1 // dhanuùi tanubharaü nidhàya kiücit taruõatamàlavane vinãtakhedaþ / mçgarudhirakalaïkitena devaþ samaviùameõa pathà puraþ pratasthe // PNc_3.2 // [VAR 3.2c: {#kalaïkitena/lem /k/b; #lavàïkitena /ed}] __________________________________________ vindhyakandaraprave÷aþ atha sa cañulaùañpadopagãtaü vanagajadànasugandhigandhavàham / parisaram abhinçttanãlakaõñhaü nyavi÷ata vindhyanagendrakandarasya // PNc_3.3 // cañulakçtakacagrahaþ sa gacchan vanalatayà parihàsalolayeva / narapatir ava÷aþ kçtaþ sa kàmaü viyati mukhendum uda¤cayàü cakàra // PNc_3.4 // [VAR 3.4a: {cañula#/lem /ed; catura# /ed}] namad avanipatiþ patiþ prajànàm ayi! capale nu vikçùyate kaceùu / virama muhur itãva manyugu¤jad- dhvanibhir asàv alibhir latàbhyadhàyi // PNc_3.5 // [VAR 3.5c: {manyu#/lem /conj; ma¤ju# /ed}/var{gu¤jad/lem /k; mukta /ed}] katicidalinipãtadhåpagandhàn anativilambiparàrdhyamauliratnàn / tvaritam atha ramàïgado 'sya ke÷àn vipinalatàviñapàntaràc cakarùa // PNc_3.6 // __________________________________________ haüsadar÷anam nçpatir atha tadonmukha÷ carantaü jhañiti sitacchadam ambare dadar÷a / dadhatam adhigatàü kuto 'pi ca¤cvà bisalatikàm iva tàrahàralekhàm // PNc_3.7 // vikasitakumudacchadàvadàte tatanibhçte patatàü tatã dadhànam / viracayitum upàyanaü nçpendor navaghañite iva dantapatralekhe // PNc_3.8 // citam atanu visarpatà samantàt kiraõalatànikareõa hàrayaùñeþ / sitamaõimayasåcinirmitasya sthitam iva jaïgamapa¤jarasya madhye // PNc_3.9 // taralamaõirucàvçtaü prakçtyà vidalitavidrumakandakà¤cituõóam / praõayanihitapàdayàvakàïkaü kamalavanasthitilolayeva lakùmyà // PNc_3.10 // caraõayugatale vibhàtakàla- sphuñitajapàkusumàbhitàmrabhàsi / svayam iva nalinãvanaprasåteþ paricayataþ kçtakàntisaüvibhàgam // PNc_3.11 // pratipadam atidãrghahàrabhàràt avanamadunnamayantam uttamàïgam / ÷irasi nipatato nikàmam uùõàn ahimarucaþ kiraõàn ivotkùipantam // PNc_3.12 // vivçtamukhadhçtasya niùpatadbhis taralamaõer aruõasya kàntile÷aiþ / aviratam aravindavçndapãtàn madhupçùatàn iva bhåyasodvamantam // PNc_3.13 // parikhacitam ayatnapårità÷air aviralamauktikadàmara÷mijàlaiþ / ya÷a iva parabhåtabhçtàü niruddhya prasabham upàhçtam àtmano ya÷obhiþ // PNc_3.14 // abhinavabisa÷aïkayàpahçtya sphañikamayãm asamakùam akùamàlàm / vihagam iva vimànahaüsapaïkter vighañitam ekataraü caturmukhasya // PNc_3.15 // cyutam iva sitacàmaraü maghoneþ ÷ramajaóavàravilàsinãkaràgràt / apahçtam iva lolapatrajàlaü surasaritaþ pavanena puõóarãkam // PNc_3.16 // harahasitasitaü divàpi kànti- stabakam ivàpatitam sudhàkarasya / api patitam ivàntarikùapãlor maghavadibhasya vilàsakarõa÷aïkham // PNc_3.17 // [SYNTAX: kulakam] sa ca pariõatalodhradhåli÷uklas taralam avantipate÷ cakàra cetaþ / kisalayam iva bàlacandanasya stimitagatir malayàcalendravàtaþ // PNc_3.18 // __________________________________________ nàyakavarõanam avadad atha vibuddhapuõóarãka- pratimam upàntacare nidhàya cakùuþ / da÷anamaõimayåkhabhinnavarõàü girim iti màlavaràjapårõacandraþ // PNc_3.19 // surabhikusumacumbinàvanamràm alipañalena latàm imàü vinà me / khagam amum upadar÷ayet ka evaü gaganaramàpatipà¤cajanyam anyaþ // PNc_3.20 // smaravarakarihasta÷ãkaràõàm vidadhati rucayo navahàramauktikànàm / vidadhati rucayo 'sya canncukoñau kavalitabàlamçõàlasåtralãlàm // PNc_3.21 // ayi! kathaya sitacchadaþ kva càyaü vananalinãpulinàntabaddhavàsaþ / avanipatikalatrakaõñhayogyaþ kva ca ÷a÷ibandhur anargha eùa hàraþ // PNc_3.22 // vanabhuvipatitaþ kuto 'yam asyàü katham ayam asya mukhàtithitvam àptaþ? / guruvibhavapadasya kasya và syàd ayam iti me na paricchinatti cetaþ // PNc_3.23 // ayam ucitataraþ phaõistriyo và kucakala÷àntaramartyayoùito và ? / niyatam udadhim udram ãdç÷àni kùititalam àbharaõàni na spç÷anti // PNc_3.24 // kim aparam anugamya eùa haüsaþ ÷ramajaóapakùatiràvayor vanànte / ayi! yad ayam avàmanasya bhåmir mukhadhçtahàralataþ kutåhalasy // PNc_3.25 a // __________________________________________ ramàïgadavàkyam iti viratavacasy udãrya tasmin kçtini nçpe paramàravaü÷aketau / sphuradadharavikãrõadantakànti- prasaram idaü jagade ramàïgadena // PNc_3.26 // jaóarucir api rocate na kasmai katham api dãrghaguõena labdhasaïgaþ / naravara yad anena hàradàmnà tava patagaþ spçhaõãya eùa jàtaþ // PNc_3.27 // upavana iva sambhavaþ kadàcin nçpa ghañate vipine 'pi hàrayaùñeþ / yad asurasuranàgaràjakanyà iha viharanti nagendrakandareùu // PNc_3.28 // ÷akunir ayam ito digantalagnair anupamamauktikanirgatair mayåkhaiþ / tava viracayatãva såtrapàtaü sukçtanidhàna! bhaviùyataþ ÷ubhasya // PNc_3.29 // drutam ayam anugamyatàm idànãm anugamanena yato 'sya hàralàbhaþ / phalam adhikam ato 'pi naþ kadàcit kim api bhaved ayam asya hetuþ // PNc_3.30 // taruviñapalatàntareõa gacchan bhuvam abhajan bahumuktameghavartmà / ayam atiguruhàrabhàrajàtàü ÷ramajaóatàmalam àtmano vyanakti // PNc_3.31 // nayanapatham ayaü yathà tavàràt tvam api tathàsya sitacchadasya yàtaþ / avanitalamçgàïka! yad vanànta÷ cakitam ivàyam itas tataþ prayàti // PNc_3.32 // niculavanam atãtya vartate 'yam purata imàm ayam abjinãm upetaþ / navajaladhara÷aïkayeva ÷aïke taruõatamàlavanàdito nivçttaþ // PNc_3.33 // kisalayakalità¤jaliü tvaràvàn ayam upasarpati nãlasinduvàram / kùaõam ayam iha bàlacåtamaulau vicakilamàlyavilàsam àdadhàti // PNc_3.34 // ayam abhinavakarõikàrayaùñiü jhañiti ghanastabakastanãm upaiti / ayam aticapalo nisargaraktàü sthalanalinãm avadhãrya deva! yàtaþ // PNc_3.35 // ayam iha hi latàm upaiti kaundãü kusumavatãü navamàdhavãü vilaïghya / kvaõadalivalayàsu nàsu tena skhalitam itaþ sahakàrama¤jarãùu // PNc_3.36 // abhisarati vanasthalãm ivaitàü madanavatãmayamåóhakàmilãlaþ / sphuradatanu÷ilãmukhasya càgre vicarati karõe ivàyam arjunasya // PNc_3.37 // ÷ramam apaharatas tanårmivàtair ayam atithir vanapalvalasya jàtaþ / tarutatiùu tirohito 'yam etàsv ayam aravindavanàd ivojjihãte // PNc_3.38 // kurabakavanataþ kadambaràjiü vrajati tato mucakundakànanàni / iti nagam avagàhate sahàras tvam iva dhrtaklama eùa ràjahaüsaþ // PNc_3.39 // kuru vijayam ito mamàrpya etad dhanur adhunà sasuvarõapuïkhabàõam / yad ayam itagatir gato 'tidåraü jalapatagaþ saha naþ kutåhalena // PNc_3.40 // __________________________________________ haüsànugamanam iti kathayati càpam arpayitvà samam iùubhiþ sa ramàïgade narendras / patagam anu tam àttahàraü harati na kaü navavastusaüprayogaþ // PNc_3.41 // çju tam atha vihàyasà vrajantam rabhasava÷àd anugacchato nçpasya / samajani bhç÷am àyato 'sya panthàs taruviñapàvañavarjanena vakraþ // PNc_3.42 // nçpatir anuyayau vane vihaïgaü nçpatim abhi praõayã ramàïgado 'pi / ÷rutam iva vi÷adaü ÷ucir vivekaþ kçtini vivekam ivàntaraþ prasàdaþ // PNc_3.43 // atha kamalasarastaraïgadolà- calayavilolarathàïganàmayugmam / madakalakalahaüsanàdakçùñaþ ÷ramavive÷aþ saþ sitacchadaþ prapede // PNc_3.44 // vilulitakabarãkalàpamàlyà mçdunava÷aivalamekhalà vahantyaþ / ratiraõam avasàya yatra nityaü saha ramaõair amaràïganà ramante // PNc_3.45 // salilagatadhiyàtha tena dåràt sa gurur amucyata niþsahena hàraþ / jaóahçtahçdayàþ kiyac ciraü và guõamahatàm iha bhàram udvahanti // PNc_3.46 // sa ca vitatamarãcica¤culekho vigalitahàralatàmiùeõa haüsaþ / pariõatabisakàõóabhaïgapãtaü paya iva vistçtadhàram ujjagàra // PNc_3.47 // atha kanakamçõàlikàyugasya dyutinicayena citaü visarpatàdhaþ / a÷i÷iramahaso visàriõà khe valayitam aü÷ulatàkadambakena // PNc_3.48 // tañabhuvi tam apa÷yad àpatantaü patir avane ravataüsitàyatàkùaþ / sitam abhinavahemadaõóa÷obhi sphañika÷alàkam ivàtapatram aindram // PNc_3.49 // [SYNTAX: sandànitakam] sarasi dhavalite tataþ samantàd amçtamarãciruceva tasya kàntyà / vyadhita balavatã viyogapãóà padam apade hçdayeùu cakranàmnàm // PNc_3.50 // ativitataguõaikadhàmni tasmin vidhuram adhaþpatite vi÷uddhibhàji / katham api vasudhàdhipaþ pramodaü jhañiti jagàma guõiùv amatsaro hi // PNc_3.51 // atha nabhasi pi÷aïgasàndhyaràga- cchurita ivàmbaranimnagàtaraïgam / kiyad api sarasas tañe sa gatvà kamalarajaþkapi÷e dadar÷a hàram // PNc_3.52 // sa ca sapadi ramàïgadopanãtaü kanakasaroruhakàntinà kareõa / nijaya÷a iva mårtam àdade taü bhuvanatalàbhayadànadãkùitena // PNc_3.53 // sujanam iva guõair upoóha÷obhaü ÷ucitarabàlamçõàlasåtradãrghaiþ / ahamahamikayà kçtaprave÷aü taraõikaraglapitair ivendupàdaiþ // PNc_3.54 // dadhatam aruõam aïgaràga÷eùaü kvacid api yaùñiùu tàramauktikàsu / ghañitam iva navàtapena kiücid bahunavayà ÷a÷alakùmaõas tviùà ca // PNc_3.55 // ativitataruciü vahantam antas taralamaõiü taruõendragopa÷¿bham / aviralam asakçnnivàsalagnaü lalitavadhåhçdayàd ivànuràgam // PNc_3.56 // katicid api latàntare dadhànaü mçgamadaliptatalàni mauktikàni / ÷abalajalalavair ivàttajanmàny ayam aranadãyamunàtither ghanasya // PNc_3.57 // anuguõapadavãvinirgatàsu pratilatam àyatamauktikaprabhàsu / rajanikaramarãcisåcidãrghair bahubhir iva grathitaü mçõàlasåtraiþ // PNc_3.58 // atidçóham anuraktayà vitãrõaü mukharamahodadhimekhalàü vahantyà / urasi nihitabandhujãvam urvyà vicakilamàlyam iva svayaüvaràya // PNc_3.59 // [SYNTAX: kulakam] arucad atha kare sa tasya bibhrad yuvatiradacchadakàntimadhyaratnam / kim api manasijena ÷àsanàïkaþ prahitanijàyudhacitrapuùpamudraþ // PNc_3.60 // ÷a÷ikararucà sa tena reje mçdukarapuùkaravartinà narendraþ / amarapuradhunãsamuddhçtena trida÷akarãva mçõàlakandalena // PNc_3.61 // urasi narapateþ pataü÷ cakà÷e kanaka÷ilàvipule tadaü÷upåraþ / akhilabhuvanako÷aràjalakùmyà nihita ivàdhikam utkyà kañàkùaþ // PNc_3.62 // [VAR 3.62: {kañàkùaþ/lem /em; kadàkùaþ /ed}] vikçtir udadhi÷uktieùu cyutànàü dhruvam iyam indukalàsudhàlavànàm / jaladajalakaõodbhaveùu kàmaü nivasati kàntir iyaü na mauktikeùu // PNc_3.63 // na kim ayam uóumaõóalàpavàdaþ kumudavanàni puro 'sya na trapante / katham ayam avadhir na muktibhàjàm iti tam avekùya sa cintayàü cakàra // PNc_3.64 // [SYNTAX: sandànitakam] sphuradudaranive÷itendranãlàü madajalaràjim iva smaradvipasya / avanipatir apa÷yad akùaràõàü tatim atha hàramçõàlikàntaràle // PNc_3.65 // abhinavalikhitàm iva pra÷atiü madanamahànçpateþ sa pàrthivendraþ / iti nibióakutåhalàkulas tàü lalitapadàbharaõàm avàcayac ca // PNc_3.66 // ``manasijavaravãravaijantyàs tribhuvanadurlabhavibhramaikabhåmeþ / kucamukulavicitrapatravallã- paricita eùa sadà ÷a÷iprabhàyàþ'' // PNc_3.67 // kim u vipulam imaü manuùyalokaü puram uta parvatapakùa÷àtanasya / kim u yuvatir iyaü bhujaïgabhartur bhuvanam alaïkurute ÷a÷iprabheti // PNc_3.68 // vadati ÷a÷imukhãm itas na dåre taruõavilepanabhinna eùa hàraþ / saritam iva vanàntare samãraþ sphutitasaroruhareõunà pi÷aïgaþ // PNc_3.69 // kusuma÷arasakhasya kasya cit kiü samajani nàkatalàdhidevateyam / uta mukulitamanmathàvatàre pathi vicare 'dhinàkakanyakànàm // PNc_3.70 // api kçtanayanotsavena tanvã taruõasudhàmadhureõa dar÷anena / mudam upajaned vane kim eùà ? mama ÷aradindukaleva kairavasya // PNc_3.71 // iti kiyad api yàvad eva cintà- va÷am agamat sa manuùyalokapàlaþ / dhanur api niculaü vidhàya tàvat kusuma÷aro 'sya babhåva pàr÷vavartã // PNc_3.72 // atha sambhramàd anucareõa nihitatamàlapallave / àsta tarukusumasaüvalite sarasaþ saþ saikata÷ilàtale nçpaþ // PNc_3.73 // àlakùya stanasakhyalakùmaõi tatas tasmin kuraïgãdç÷o muktàdàmni karodarapraõayitàm àpte tuùàratviùi / vismçtyà sahasà hçtaü caturayà kroóãkçtaü cintayà cetaþ ÷rãnavasàhasàïkançpater utkaõñhayàkçùyata // PNc_3.74 // iti ÷rãmçgàïkaguptasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye ÷a÷iprabhàhàralàbho nàma tçtãyaþ sargaþ ************************************************ caturthaþ sargaþ tataþ sa÷ cetasy avanãpatir dadhe ÷a÷iprabhàlokamahotsavaspçhàm / upoóharàgàm udadhis tañodare navodgatàü vidrumakandalãm iva // PNc_4.1 // ÷a÷iprabhà÷ànalinãmçõàlatàm upàgate mauktikadàmni sàdaraþ / tadàgate dåta iva nyave÷ayat sa dar÷itapremalave vilocane // PNc_4.2 // punaþ punaþ ùañpadaràjimecakàü tadindranãlàkùarapaïktim aikùata / sa tatkùanàn manmathajàtavedasaü tanãyasãü dhåmalatàm ivodgatàm // PNc_4.3 // sugandhihàràd anulepanaü kare samunmiùatsvedalave vilumpati / asaïgatàyà api dãrghacakùuùaþ payodharaspç÷am ivàsasàda sa // PNc_4.4 // tadãyanàmàïkalipiü ÷anaiþ ÷anaiþ salãlam àvartayituü pracakrame / parisphuratpallavapàñalàdharo rahasyavidyàm iva manmathasya sa // PNc_4.5 // anekaråpàlikhanapragalbhayà sutãkùõayà vartikayeva cintayà / sas tàm anàptekùaõasaüstavàü purà lilekha citte muhur anyathànyathà // PNc_4.6 // anaïgacaõóàtapataptayos tadà ÷a÷iprabhàvibhramadar÷anaü prati / dvayor abhåd utsukatà vanàntare vilàsinas tasya ca kairavasya ca // PNc_4.7 // udagradigvàraõahastahàriõà sa dakùiõena sphuratà ca bahunà / sthirãkçtà÷o manàsàpi durlabhàm adurlabhàm indumukhãm amanyata // PNc_4.8 // puro vimu¤cannayane yadçcchayà nçpas tamàladrumakànanodare / apa÷yad atravàsare vilàsinãü payodhamadhye ÷a÷inaþ kalàm iva // PNc_4.9 // __________________________________________ nàyakavàkyam athaiùa dãrghà dar÷anàrciùaþ kiran mukhàmçtàü÷oþ kiraõacchañà iva / nirãkùya tàm unmadahaüsagàminãü ramàïgadaü sasmitam ity avocat // PNc_4.10 // [VAR 4.10d: {sasmitam/lem K/tr/i; saspçham /ed}] ÷anai÷ carantã vipine tava sthità nitambinã kaccid iyaü dç÷aþ pathi? / adhãratàü dakùiõamàtari÷vanà lateva nãtà masçõena màdhavã // PNc_4.11 // yutà sitàbhaiþ sumanobhir etayà pari÷latheyaü kabarã niyamyate / udastabhàsvatkarakàntayà ÷riyà dinasya tàrà÷abaleva ÷arvarã // PNc_4.12 // asatkaver vàg iva vãtasauùñhavaü nive÷ayantã padam avyavasthayà / asàv anekaskhalitaiþ samàkulà vimucya màrgaü kim itaþ pratiùñhate // PNc_4.13 // hañhena netuü va÷atàm ivàtmano mano'bhiràmàsu vilàsabhaïgiùu / dhçtàü÷ukà tàbhir iyaü pade pade latàbhir ambhojamukhã niruddhyate // PNc_4.14 // vicinvatã kiü cid iveyam àdaràd apakùamapàtastimite vilocane / gate 'vataüsotpalapatrabandhutàm itas tataþ padmavane vimu¤cati // PNc_4.15 // mçdu prayàntãyam animnanimnayoþ sitàü÷ukà kàm api kàntim a÷nute / jale kalà iva pratibimbitaindavã vanàniloda¤cadavà¤cadårmiõi // PNc_4.16 // prasàdam asmàkam araõyadurlabhair vidhehi sàlaktakapàdatàóanaiþ / asàv a÷okaiþ kùaõam à÷ritaiþ ÷ramàt itãva mattàlirutena yàcyate // PNc_4.17 // abhedamåóhastabakàbhir àvçtà latàbhir ãùal lulitàlipaïktibhiþ / iyaü puro màrutanartitàlakà na lakùyate vyaktam avàmanastanã // PNc_4.18 // çju kvacit kvàpi ançju pravartate kvacit skhalaty ucca÷ilàtale pathi / iyaü ÷anaiþ ÷ailanadãva ca kvacit vinamravànãratalena gacchati // PNc_4.19 // sthite pariùvajya sarojinãm imàü vane ghane 'smin kusumonmadàlini / prayàti sàsåyam iyaü kathaücana svahastasãmantitamàrgavãrudhi // PNc_4.20 // kvacit kvacit svedalavodgamo mukhe samàhçteyaü kabarã yathà tathà / sayaü ca kampaþ kucayor vadhår iyaü rati÷ramavyàkuliteva lakùyate // PNc_4.21 // anena råpàti÷ayena lãlayà viviktanepathyaparigraheõa ca / araõyasa¤càraparà iyam ekikà kutåhalaü me hçdaye niùi¤cati // PNc_4.22 // asau paràdhãnatayàspadãkçtà na bàlikà na pratibhàsate na mama / ayaü sphuratkà¤canapadmasodaraþ sacàmaro 'syàþ kathamanyathà karaþ // PNc_4.23 // iyaü kim u syàd vanadevatàgatà ? gatà dharàü vyomavadhår iyaü kim u ? / avekùituü hàram iheyam àgatà ÷a÷iprabhàvàravilàsinã kim u ? // PNc_4.24 // itaþ sa÷ citràkçtir ãkùato mçgaþ sitacchadàdàptam ito vibhåùaõam / ita÷ ca dçùñeyam iti sprasåyate prasaktam à÷caryam iyaü vanasthalã // PNc_4.25 // __________________________________________ pàñalàyà nàyakadar÷anam iti prakçtyà madhuroktir uktavàn tayàyatàkùyà dadç÷e vi÷àmpatiþ / tamàlapatràpihite ÷ilàtale kumudvatãkànta ivàmbare sthitaþ // PNc_4.26 // tatas tadàlokanakautukena sà sthità nimeùojjhitapakùmalekùaõam / vinidrasatkesarapaïkajà babhau vane nivàtastimiteva padminã // PNc_4.27 // __________________________________________ pàñalàyàþ svagatam acintayat seti ca pàñalàdharaþ sitàravindacchadadãrghalocanaþ / mukhaü sudhàdãdhitisundaraü dadhan vane gataþ ko 'yam anaïgavibhramaþ // PNc_4.28 // vyanakti kalyàõamayãyam àkçtir mahãyasãmasya mahànubhavatàm / asatyam etàsu rucà vitanvatã latàsu kàrtasvarapallavodgamam // PNc_4.29 // bhujena citràïgadaratna÷obhinà satàrahàreõa bhujàntareõa ca / vadaty ayaü madhyamalokapàlatàü paràrdhyacåóàmaõinà ca maulinà // PNc_4.30 // anàtapatro 'yam atra lakùyate sitàtapatrair iva sarvato vçtaþ / acàmaro 'py eùa sateva vãjyate vilàsavàlavyajanena ko 'pi ayam // PNc_4.31 // priyà iyam àråóhaguõà suvaü÷abhår na càntikaü càpalatàsya mu¤cati / ime pçùatkà api pàrthiva÷riyo vilàsakarõotpalapallavà iva // PNc_4.32 // itaþ ÷ilotsaïgatale niùeduùà diva÷cyuteneva kuraïgalakùmaõà / adhas taruõàm amunà vinãyate kùaõaü mçgavyopanataþ pari÷ramaþ // PNc_4.33 // ayaü sa na syàn navasàhasàïka ity anaïgalãlàsu kçtã bhuvaþpatiþ / sa yena mukto nijanàmalà¤chitaþ ÷a÷iprabhàkelikuraïgake ÷araþ // PNc_4.34 // ayaü sa no hàra ivàsya dç÷yate karodare pallavapàñalatviùi / itaþ kim etasya na saikate saþ kiü sitacchado locanagocaraü gataþ // PNc_4.35 // suvarõapuïkhe likhitaü ÷ilãmukhe tad asya nàmàsti samànam àkçteþ / yad adbhutàm ekapade pçùatkatàm agàd anaïgasya ÷a÷ipràbhàü prati // PNc_4.36 // anena ced yogam upaiti daivataþ phanãndrakanyà ÷a÷ineva rohiõã / analpalàvaõyatiraskçtopamaü vapus tad asyàþ saphalatvam eùyati // PNc_4.37 // vidhàtum enàm aham eva và kùamà mitodarãm aïkatale 'sya ko vidhiþ / mamedç÷e yadviùaye vimatsaràþ stuvanti sakhyo masçõoktisauùñhavam // PNc_4.38 // sahàmunà kiücidupàntavartinà vadaty asaådgatadantadãdhitiþ / kutåhalàkùiptanimeùalàsyayà vilokayan màm iva dãrghayà dç÷à // PNc_4.39 // __________________________________________ pàñalàyàþsamãpagamanam athàdhigantuü kila tasya patriõo gatiü vanànte katham apy alakùitàm / tam abhyagàt sà nçpatiü sacàmarà sarit saphenà nidhim ambhasàm iva // PNc_4.40 // samuccaran nåpurasinncitaiþ padair yathà yathà saümukham àjagàma sà / tayàyatàkùyeva tathàtatherità dçg asya pa÷càd apasàram àdade // PNc_4.41 // ÷anais tatas tàü savidhopasarpaõãü nirãkùya hàraü pidadhe naràdhipaþ / nijottarãyeõa sitena màrutaþ ÷araddhaneneva ÷a÷àïkamaõóalam // PNc_4.42 // payodharotsaïganivàsalàlitaü vyadhàd imaü pannagaràjakanyakà / iti prarohadbahumànamantharo babhåva tasminn avanãpurandaraþ // PNc_4.43 // analpalàvaõyavilàsajanmabhår vicitraratnadyutibhàsvarormikà / tamiddhamuktàbharaõaü bhuvaþpatiü payodhiveleva suvelam àpa sà // PNc_4.44 // avàpa devaþ ÷riyam antikasthayà tayà sa vàlavyajanàïkahastayà / niùevyamàõaþ sphuñalakùyadehayà narendralakùmyeva ya÷aþsametayà // PNc_4.45 // __________________________________________ pàñalàkçtaþ satkàraþ vibhinnacårõàlakabhakti kurvatã vikãrõacåóàmaõicandrikaü ÷iraþ / athànubhavena nide÷iteva sà nanàma màninyava÷à vi÷àüpatim // PNc_4.46 // dç÷à narendreõa nide÷ite svayaü ÷ilàtale nàtividåravartini / upàvi÷at sà ra÷anàmaõitviùà niùicyamàne 'maracàpa÷obhini // PNc_4.47 // __________________________________________ ramàïgadavàkyam tayàtidãrghair da÷anànupàtibhir vikçùyamàõàm iva bhåùaõàü÷ubhiþ / iti kùitã÷eïgitavartmadãpikàm udãrayàm àsa giraü ramàïgadaþ // PNc_4.48 // anena vindhyàdrivihàrajanmanà ÷rameõa kàmaü bhavatã kadarthità / prasuptajåñàhimukhàniloùmaõà jañàviñaïkendukaleva ÷ålinaþ // PNc_4.49 // amã sarojapratime mukhe muhus tavàtapàtàmrakapolabhittini / samunmiùanti ÷ramavàribindavo natàïgi làvaõyasudhàlavàs iva // PNc_4.50 // ito 'vataüsotpalalàsyade÷ike nirantaraü gandhavahe vahaty api / na ghårõate khinnalalàñasaïginã tavàlaka÷reõir iyaü manàg api // PNc_4.51 // anena pãnastanakampadàyinà niràyatenodvahatà kaduùõatàm / atha pravàlàd api pàñalacchavir na dåyate niþ÷vasitena te 'dharaþ // PNc_4.52 // uditya païktyà ÷ramavàrivipruùàü nirantaràdhyàsitarekhayànayà / tavaiùa kaõñhaþ kuñajàvadàtayà vilàsamuktàlatatayeva bhåùyate // PNc_4.53 // idaü mahac citram amànuùaü tvayà vigàhyate yad vanam advitãyayà / imàþ kva vindhyasya bhuvo 'tidurgamàþ kva ràjave÷màbharaõaü bhavàdç÷ã // PNc_4.54 // navodgatà÷okapalà÷akàntinà nikàmaniryannakhacandrikeõa ca / bibharùi kasyedam anena pàõinà vadàvadhåtendumarãci càmaram // PNc_4.55 // nçpasya kasyàpi paricchadàïganà yadi tvam uccair vibhavo hi ko 'pi sa / marutpatir menakayeva tanvi yas tvayàpi vàlavyajanena vãjyate // PNc_4.56 // atha rdhimatyà paravaty asi striyà kayàpi kàsau jagadekasundarã / natabhru yasyàþ smaracàpayaùñayo vidheyatàü yànti bhavadvidhà api // PNc_4.57 // parasparaspardhi vilàsasampadàü trayaü bhavatsvàmitayà vikalpyate / marutvato và ramaõã ramàtha và kalatram ardhenduvibhåùaõasya và ? // PNc_4.58 // iyaü paribhràntir agendrakandare sakhãva te ÷aüsati kàryagauravam / bhavàdç÷aþ ÷vàpadadåùite 'nyathà caranty araõye kim adhãnanãtayaþ // PNc_4.59 // anena khelanmadadantinà vada tvam àgatà caõói kuto duradhvanà / vidhàya vi÷leùaviùàdam àvayoþ svakàryaniùñhe kathaya kva yàsyasi ? // PNc_4.60 // __________________________________________ nàyakavàkyam iti sàbhihità mçgàyatàkùã samupoóhapraõayaü ya÷obhañena / sahasà na jagàda lajjayà nu ÷ramataþ kiü tu nçpas tu tàm avocat // PNc_4.61 // ÷ràntàsi kautukahçtena kadarthitàsi pra÷nair anena vihito na tavopacàraþ / àtithyam eùa kurute param aïgalekhà- saüvàhanaikacaturo niculànilas te // PNc_4.62 // evaü nisargamadhureõa sudhàrasaika- niùyandinà phaõivadhår atha sà hasantã / candràü÷unà kumudinãva dinoùmataptà vãtaklamà narapater vacasà babhåva // PNc_4.63 // iti ÷rãmçgàïkaguptasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye pàñalàdar÷anaü nàma caturthaþ sargaþ ************************************************ pa¤camaþ sargaþ atha sà vadane navendukànti- smitam aïke vinive÷ya càmaraü ca / jagatãpatim evam à babhàùe masçõaü mårtimatã vidagdhateva // PNc_5.1 // [VAR 5.1a: {#kànti#/lem /em; #kànti# /ed}] tvayi puõyava÷ena dçùtim àpte labhate ÷arma gata÷ramo mamàtmà / udite hi virocane nalinyà vitamastàmarasaü vikàsam eti // PNc_5.2 // atimàtram upoóhasaukumàrye vacasi ÷rotram upeyuùi tvadãye / jhañiti pratibhàsate mamàyaü kañhina÷ candanapallavàvataüsaþ // PNc_5.3 // kim ayaü mayi saübhramo 'yam àstàü kim ayaü na eva janaþ paricchadas te / upacàravi÷eùasaüvidhàne pratipaccandra iva uditas tvam eva // PNc_5.4 // bhavadiïgitavedinaiva pçùñà yad anenàham upàntavartinà te / kim u tat kathayàmi sammataü cet kriyatàü me svayam àj¤ayà prasàdaþ // PNc_5.5 // __________________________________________ nàyakanide÷aþ abhidhehi lavaþ kutåhalasya tvadudanta÷ravaõe mamàpi jàtaþ / iti sà vasudhàpater nide÷àd atha pàtàlavilàsinã jagàda // PNc_5.6 // __________________________________________ bhujaïgalokavarõanam sa tava ÷rutim àpta eva tàvat smaralãlàbhavanaü bhujaïgalokaþ / upayàti yad ekade÷asàmyaü na mahã nàpi purã purandarasya // PNc_5.7 // atidurlabhasåryabhàsi yasmiüs tamasàm ullasatàü tiraskriyàyai / phaõino 'ruõakàntibhiþ ÷irasthair maõibhir bàlam ivàtapaü vahanti // PNc_5.8 // anulimpati rodasã yathenduþ prabhayà màü na tathety asåyayeva / pañu yaþ pramàdàvilàsahàsa- stabakair induparamparàþ prasåte // PNc_5.9 // savilàsam udastahastamuktair nikarair digdviradendra÷ãkaràõàm / parito nicitàþ sadaiva yasmin kakubhas tàrikà ivàvabhànti // PNc_5.10 // pratibhàti dadhan phaõàkalàpe pçthivãü yatra saþ ÷eùanàgaràjaþ / nabhaso nipata¤ javena bhittvà jagatãü gàïga iva cyutaþ pravàhaþ // PNc_5.11 // __________________________________________ bhogavatãvarõanam vidità khalu vàsukes trilokyàü harakaõñhàbharaõasya bhogibhartuþ / lalitàdbhutabhåmir asti tasmin nagarã bhogavatãti ràjadhànã // PNc_5.12 // maõiharmyatalàni ratnadãpàþ phaõikàntàrdhavilokitàni vãõàþ / çtavo 'py akhilàþ sametya yatra smarasàmràjyamahàdhuraü vahanti // PNc_5.13 // anupàdhir upàhçto vikàsaþ kamalair yatra vilàsadãrghikàsu / api yatra kumudvatãbhir astaþ sahaja÷ candramarãcipakùapàtaþ // PNc_5.14 // abhikàn abhisartum udyataþ san sapadi vyàlavilàsinãsamåhaþ / bhavati svaphaõàmaõipradãpe timirotsàriõi yatra sàbhyasåyaþ // PNc_5.15 // adhirohati yatra vaü÷amuktà- pañalasmeratañà surasravantã / saritaþ ÷riyam ãrùyayeva tasyàþ suvate mauktikam eva yat payàüsi // PNc_5.16 // atikàntaguõàbhiràmamårtir madhureõa dhvaninà manoharantã / vidadhàti sadaiva yatra yånàü padam aïke vanità ca vallakã ca // PNc_5.17 // ÷ata÷o vilasanty udaü÷uratna- stabakàþ kalpalatà yad aïgaõeùu / pratimandriram evam eva yasyàm api cintàmaõayaþ pade luñhanti // PNc_5.18 // api dattakutåhalàþ suràõàm api và¤cchàpadam ekapiïgalasya / api nirviùayà manorathànàm uragàn yatra vibhåtayaþ ÷rayante // PNc_5.19 // vasati svayam eva yatra devaþ sadà kalpitahàñake÷varàkhyaþ / smaram årdhvavilocanàrciùãva tripuraü yaþ ÷arapàvake juhàva // PNc_5.20 // [VAR 5.20c: {smaram årdhva#/lem /k; smaramårdha# /ed}] __________________________________________ ÷aïkhapàlavarõanam nijavaü÷avi÷eùako 'sti tasyàm uragàõàm adhipaþ saþ ÷aïkhapàlaþ / srag asàv iti yat phaõàsu dhatte vasudhàü vàsukinà samànasàraþ // PNc_5.21 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàvarõanam jagadekalalàma tasya kanyà guõavaty asti ÷a÷iprabhà nàmnà / sahasaiva phaõabhçtàü praviùñà bhuvane ràhubhayàd ivendulekhà // PNc_5.22 // na kayàpy ati÷ayyate 'ti÷ãghraü yad iyaü kandukakeliùu bhramantã / aparaü kçtam arthavat tad asyàþ sutaràü nàma sakhãbhir à÷ugeti // PNc_5.23 // sphuradadbhutaråpasampadàü tàm anukartuü kalayàpi dhàrùñyam eti / na ratir na ÷acã na citralekhà na ghçtàcã na tilottamà na rambhà // PNc_5.24 // surakinnarasiddhakanyakàbhiþ svakalàbhyàsavatãbhir àptasakhyà / nikhilàsu gatà paraü prakarùaü ÷itadhãþ ÷ai÷avas eva yà kalàsu // PNc_5.25 // anivàritakelikautukà sà sutanuþ snehavaü÷avadena pitrà / viharaty apacãyamànabàlyà hara÷aile malaye himàlaye ca // PNc_5.26 // adhunà puno 'tra vindhyapade viharantyàþ kusumàvacåóanàmni / kvacid apy agamat palàyya tasyà÷ capalaþ kelimçgo mçgàyatàkùyàþ // PNc_5.27 // ativatsalayà samaü sakhãbhir vipine taü paritas tayà vicitya / puline saritaþ ÷a÷àïkasåteþ ÷ramavatyeyam anãyata triyàmà // PNc_5.28 // kalahaüsakalasvanair vibuddhà parivàrapramadànide÷itaü sà / nikaùà niculapravàla÷ayyàü tam atha prekùitavaty àptanidram // PNc_5.29 // tapanãya÷ilãmukhas tadaïge cakitaü citrarucau tayà ca dçùñaþ / jalade lalitendracàpabhaktau ahimàü÷or iva bhàsuro mayåkhaþ // PNc_5.30 // aravindadalatviùà kareõa svayam utpàñya sakautukaü gçhãte / avalokitam etayàtha tasmin vijayàïke navasàhasàïkanàma // PNc_5.31 // avi÷an naranàtha nàma pårvaü hçdaye 'syàþ sahasàtha puùpaketuþ / amçtàü÷umarãciluptanidre labhate yat kumude 'ntaraü dvirephaþ // PNc_5.32 // navameghamalãmasàd yugànte vasudhàm uddharato rathàïgapàõeþ / paritaþ ÷ramavàribindavo ye nirapãyanta payodha÷uktiyåthaiþ // PNc_5.33 // prakçtiþ kila yasya te parãtà pariõàmena tadantare 'tra haüsaþ / ÷ayanàntagataü mçõàla÷aïki shçtavàn hàram adhãralocanàyàþ // PNc_5.34 // [SYNTAX: sandànitakam] udaóãyata khe mukhena bibhrad bhujagendrapratimaü tam a¤jasà sa / apadàrpitavaitaneya÷aïkaþ phaõikanyàsu muhårtaviklavàsu // PNc_5.35 // sa ca vindhyavanàntaràjim etàm avi÷an màrutapãtapadmagandhàm / atidåravikçùñanàgakanyà- cakitoda¤citadãrghanetramàlaþ // PNc_5.36 // ahiràjasutànide÷ato 'smin asamàpteùuvilokanotsavo 'pi / atha haüsam itas tato vicetuü vijane nàgavadhåjanaþ pravçttaþ // PNc_5.37 // ÷abalàsv iha kçùõasàrayåthaiþ samadakroóasanàthapalvalàsu / gahanàsv api tadgaveùaõàyai vanalekhàsu mama tvayaü prayatnaþ // PNc_5.38 // sa mayà na tañeùu nirjharàõàü sarasàü nàpsu na puõóarãkaùaõóe / sarasãùv api nàyatormilekhà ntarapàriplavasàrasàsu dçùñaþ // PNc_5.39 // sitacàmaradhàraõe niyuktàü duhitas tena bhujaïgamàdhipena / avadhàraya pàñaleti nàmnà tanayàü màm uragasya hemanàmnaþ // PNc_5.40 // acale vicayaþ patatriõo 'yaü phalitaþ sàdhu mamàhita÷ramo 'pi / yad itaþ puruùottamo 'si dçùño vanamadhye nibióa÷riyopagåóhaþ // PNc_5.41 // uparodham imaü na manyase ced yadi vàsmàsu tavàsti pakùapàtaþ / vada tac caratà kvacid vane 'smin saþ sahàro vihagas tvayà nu dçùñaþ // PNc_5.42 // na sa dçùñim itas tavàpi manye tad ahaü tadvicayàd ito nivarte / nanu tàmyati kàmam àttacintà cirayantyàü mayi sàhiràjakanyà // PNc_5.43 // atha và mçgabhaïginopanãte vidhinà sà navasàhasàïkabàõe / praõayàrpitalocanà sanàmany adhunàpy àlikhiteva nånam àste // PNc_5.44 // __________________________________________ puno 'pi pàñaloktiþ iti sà samudãrya tatpçùatkàn avalokyaiva puna÷ camatkçtà iva / sphuñakelimçgopanãtabàõa- smaraõasmeramukhã puno jagàda // PNc_5.45 // so nçloka÷a÷ã tvam eva manye mçgayàbaddharuciþ sa yatpçùatkaþ / bhuvanàbhayadàyinàm amãùàü bhavataþ saüvadatãva sàyakànàm // PNc_5.46 // sthitam etad ayomukheùv amãùu sphutavarõaü tava nàmadheyalakùma / avanãtilaka tvayi praråóhaü mama sandehalavaü balàt pramàrùñi // PNc_5.47 // samupaiti sanàthatàü kim anyat tritayena tritayaü narendracandra / tridivaü namucidviùà tvayeyaü vasudhà vàsukinà rasàtalaü ca // PNc_5.48 // sanaye nçpatàv akhaõóitàj¤e tvayi ÷àsaty avanãü dilãpakalpe / vidadhãta padaü sudurnaye kas tam çte hàramalimlucaü vihaïgam // PNc_5.49 // asatàm asuhçn na lajjate 'yaü kim iti jyàkiõalà¤chito bhujas te / avanau yad anena rakùitàyàü vayam asyàü måùitàþ patatriõàpi // PNc_5.50 // apayàtu khagaþ sas tena kçtyaü na hi me hàram iha tvam eva yàcyaþ / na di÷anti kim atra coraluptaü bata ùaùñàü÷abhujo vasundharàyàþ // PNc_5.51 // pathi ced avatiùñhase praõãte manunà nàtha tad arpyatàü sa hàraþ / na narendra bhavàdç÷àþ kadàcit padavãü nyàyavidàü vilaïghayanti // PNc_5.52 // nijam arthayase ÷ilãmukhaü ced bhavatà yatnavatàpi kiü na labhyaþ? / tvam anàgasi yac cha÷iprabhàyàþ praharan kelimçge kçtavyàlãkaþ // PNc_5.53 // atha và mçgayiùyate na hàraü vi÷ikhaü dàsyati coragendrakanyà / tvayi netrapathàtithitvam àpte sulabho 'syà hi mahàjanoparodhaþ // PNc_5.54 // atidårato dç÷yate 'yaü tvam ivàbhyunnatimànino nagendraþ / vahati praõayoparuddhakålà kalahaüsair amum antareõa revà // PNc_5.55 // amçtendukalàsahodaràsyàþ sutanus tãratale 'vatiùñhate sà / urasãva payodhiràjakanyà vanamàlàbharaõe rathàïgapàõeþ // PNc_5.56 // tad itaþ svayam eva deva gatvà pulinaü somabhuvas taraïgavatyàþ / khagaluptavibhåùaõaü kùitau te phaõiràjendrasutàü vibodhayehi // PNc_5.57 // c iti tadvacasà smaraikadåta- prasavollàsavasantavàsareõa / so nçpaþ kam api pramodam àpat ghanaràjidhvanineva nãlakaõñhaþ // PNc_5.58 // avadac ca vihasya pàrthivendraþ phaõiràjendrasutàvilàsinãü tàm / vacasotkayatà mayåra÷àvàn navajãmåtaninàdasodareõa // PNc_5.59 // api nàma mçdåni vetsi vaktuü nipunaü nyàyam anujjhatã vacàüsi / prasabhaü vihitàs tvayà yad ete vayam àtmaskhalite 'pi sàparàdhàþ // PNc_5.60 // idam om iti gçhyate vacas te saha medhàvini kas tvayà vivàdaþ / yad imà vi÷adodgamà giras te pathi siddhàntasamãkùite caranti // PNc_5.61 // tad anena vinodayà÷u tàvan mama hàreõa manaþ ÷a÷iprabhàyàþ / iha palvalasaikateùu yàvat tadalaïkàram avekùituü yatiùyate // PNc_5.62 // __________________________________________ hàrapradànam atha hàram anàdareõa kaõñhàt svayam àkçùya saþ kçùñacandra÷obham / vihasann aravindako÷atàmre nidade pàõitale vilàsavatyàþ // PNc_5.63 // api ko÷agçhodare duràpaü phaõinàü bhartur upoóhavismayà sà / tam uda¤citapakùmaõà mçgàkùã likhitenaiva dadar÷a locanena // PNc_5.64 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàhàrapradànam avakçùya salãlam uttarãyàt sitameghàd iva tàrakàvitànam / urasà sa babhàra hàram ã÷aþ stanaparyaïka÷ayaü ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_5.65 // vadati sma hasan ramàïgadas tàm uragastrãm atah bhartur iïgitaj¤aþ / yadi kautukavaty amatsaras te tad itaþ kiü cid ito 'valokayeti // PNc_5.66 // atha hàralatàvikçùñadçùñiþ sahasà vàrivihaïgamàvaluptam / uragendrasutàvibhåùaõaü tan nçpater vakùasi pàñalà dadar÷aþ // PNc_5.67 // __________________________________________ punaþ pàñalàvàkyam da÷anacchadam àttabimba÷obhaü snapayantã sudhayeva hàsakàntyà / avadac ca vàcàüsi pàrthivaü sà caturaivaü parihàsape÷alàni // PNc_5.68 // apahartum agàs tvam eva hàraü kim itaþ kalpitaràjahaüsaråpaþ / vidito 'si ghanà tavoragàõàü nagare 'sty eva hi kàmaråpavàrtà // PNc_5.69 // parava¤canapaõóità matis te yadi naivaü katham anyathà narendra / idam àbharaõaü harasy araõye harahàsaikasitaü ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_5.70 // avanãvalaye tvam àttadaõóaþ sahase nàvinayàü÷am ity avaimi / atha ca sthitim àtmanà vidhatse viùaye dasyuniùevite kim etat // PNc_5.71 // 72 kùitipa smayase kim eùa kelir na bhavaty arpaya hàram asmadãyam / nayavartmajuùo bhavàdç÷àþ kiü na parasvagrahaõàd iha trapante // PNc_5. // athavà parato 'stu narma nàsyàü bhuvi devena samo 'sti pàrthivo 'nyaþ / apaviddhanayà na yasya dçùñer apasarpanty atha khecaràþ kim anye // PNc_5.73 // anayoþ kim api tvayà vilàsin parivarto 'yam akàri hàrayor yaþ / vacasàm avakà÷am ã÷a datte sa na kasyànçjucetaso janaþ? // PNc_5.74 // vihito na hi vakùasi tvayàyaü nçpa hàraþ phaõiràjakanyakàyàþ / kim apãpsitam àtmano vidhàtur vihitaü såtram idaü manobhavena // PNc_5.75 // nanu yàmy amunà ÷a÷iprabhàyàs tava hàreõa mano vinodayàmi / tvayi sàpy alam eva sàndracetaþ sutanuþ sneharasàrdratàm upaitu // PNc_5.76 // ucitaü nijasàyakànurodhàd ahiràjendrasutopasarpaõaü te / parato 'stu ÷aras tvadarthità sà kim u na tyàgava÷aüvadà dadàti // PNc_5.77 // saraso 'sya vimu¤ca tãralekhàm anurevà pulinaü gçhàõa yàtràm / uragàdhiparåpapakùapàtaü ÷amaya vyàlavadhåvilocanànàm // PNc_5.78 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàdar÷anàrthaü gamanam iti valgu vaco ni÷amya tasyàþ sa nçpaþ pannagavàmalocanàyàþ / sthitam atra vacasy alaïghanãye tava kalyàõi mayeti tàm uvàca // PNc_5.79 // atha sànçjuvàdinã vidhàya kùitipàlaü purata÷ cacàla bàlà / hçdayena paràmamar÷a caivaü vilasanmàüsalavismayo narendraþ // PNc_5.80 // araõyànã kveyaü dhçtakanasåtraþ kva sa mçgaþ kva muktàhàro 'yaü kva ca saþ patagaþ kveyam abalà / kva tat kanyàratnaü lalitam ahibhartuþ kva ca vayam svam àkåtaü dhàtà kim api nibhçtaü pallavayati // PNc_5.81 // atha madagajalãlàkhelagàmã saþ kçtvà kanakavi÷ikhayàc¤àvyàjam avyàjakàntaþ / avanihariõalakùmà sàhasopàrjita÷rãr ahiparivçóhakanyàlokanàya pratasthe // PNc_5.82 // iti ÷rãmçgàïkaguptasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye ÷a÷iprabhàvalokanàrthaprasthànaü nàma pa¤camaþ sargaþ ************************************************ ùaùñhaþ sargaþ nàyikàvasthàvarõanam tadà phaõãndrakanyàpi bàõanàmàïkasåcite / narendratilake tasminn abhilàùaü babandha sà // PNc_6.1 // sahasà hçdaye tasyà nidadhe manmathaþ padam / a÷okayaùñistabake saràga iva ùañpadaþ // PNc_6.2 // ava÷à sàbhavac citraü nàmnàpi pçthivãpateþ / na tad asty atra yan nàstraü sannaddhasya manobhuvaþ // PNc_6.3 // smaràgnikaõameõàkùyàs tasyàþ samudadãpayat / makaradhvajasàmràjya- sacivo malayànilaþ // PNc_6.4 // sollasatsmaralãlena navena vayasà babhau / unmiùanmadhulekhena mukuleneva màlatã // PNc_6.5 // sàtanu÷vasanaspçùña- pàñalàdharapallavam / uvàha mukham ujjçmbham ambhojam iva padminã // PNc_6.6 // nikàmasarale tasmin sà muhus taraledç÷au / ÷are narendracandrasya cikùepa na sakhãjane // PNc_6.7 // narendranàmàïkalipis tàm ànandayati sma sà / kumudvatãm ivoda¤cat- bàlendukiraõacchañà // PNc_6.8 // hemapuïkhàïkite tasmin ÷are karam upeyuùi / balàd vive÷a sà bàlà dãkùàü vaivàhikãm iva // PNc_6.9 // tenàvàptatadàtàmra- pàõispar÷eõa patriõà / sphuratkànticayavyàjàd amucyanteva pallavàþ // PNc_6.10 // navãnasàhasàïkasya kàmadevàkçter ayam / màlavaikamçgàïkasya sindhuràjasya sàyakaþ // PNc_6.11 // punaþpuna iti svàdu nçpater nàmalakùma sà / apañhac càrubimbauùñha- luñhadda÷anacandrikà // PNc_6.12 // [SYNTAX: sandànitakam] adhãtya kautukenàtha kçtapa¤camamårcchanàþ / tadagre nçpanàmàïkaü jaguþ pàtàlakanyakàþ // PNc_6.13 // adçùñe 'py utsukà ràj¤i tadgãtena babhåva sà / prabodhe yadanaïgàgneþ pa¤camaþ prathàmà samit // PNc_6.14 // avepata samunmãlat- vilàsakusumànncità / manobhavànilaspar÷a- va÷àd vanalateva sà // PNc_6.15 // navànuràgam aïgena vyaktataccihnacumbinà / vinàvacanam àcakhyau sakhãùu caturàsu sà // PNc_6.16 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàyàþ pra÷naþ sàvahittham athetthaü sà sakhãjanam abhàùata / sudhàniùyandajaóayà ÷aradindumukhã girà // PNc_6.17 // abhedam indunà nãtaþ sàcivyaü menaketunà / sakhyaþ kaþ sindhuràjo 'yaü sàhasàïkaniråpyate // PNc_6.18 // kim evam avatiùñhadhvai maunaü mu¤cata ÷aüsata / unmãlati yad antar me balàt kautukakandalã // PNc_6.19 // __________________________________________ malyavatyà uttaram atha màlyavatã nàma tatsakhã siddhakanyakà / iti smitasudhàrdreõa vacasà tàm avocata // PNc_6.20 // sakhi sàhàsikaþ sa ayam avantitilako nçpaþ / gãyate ketakàpàõóu yasyoragapure ya÷aþ // PNc_6.21 // taü kà÷yapãsahasràkùam adrakùam aham ekadà / gatà ÷rãmanmahàkàla- parvaõy ujjayinãü purãü // PNc_6.22 // tanvi tigmàü÷uneva dyaur ni÷eva ÷a÷alakùmaõà / sà sanàthà purã tena vajriõevàmaràvatã // PNc_6.23 // rambhà tvayeva yat satyaü tenàli nalakåbaraþ / tyàjito råpajaü garvam urvãmakaraketunà // PNc_6.24 // akalaïkàkçtes tasya catuþùaùñhikalàvataþ / tulàdhirohahevàke kaþ ùoóa÷akalaþ ÷a÷ã // PNc_6.25 // tasyàvanipradãpasya te te naisargikà guõàþ / kva nàma na prakà÷ante raver iva marãcayaþ // PNc_6.26 // na nàgeùu na siddheùu na nareùv amareùv atha / avàpi kvàpi saüvàdas tadråpollekhalekhayà // PNc_6.27 // [VAR 6.27b: {amareùv atha/lem /k; amareùu ca /ed}] so hi kenàpi kçtyena gàü gataþ ÷råyate punaþ / nihnutaikabhujadvandvo devaþ ÷rãvatsalà¤chanaþ // PNc_6.28 // kim anyat tava saütuùñyai pa÷ya citre likhàmy aham / cirasya dãrghanayane tavàstu nayanotsavaþ // PNc_6.29 // __________________________________________ àkçtilekhanam atha sà siddhatanayà taü lilekha ÷ilàtale / hçdi tåragaràjendra- duhitur mãnaketanaþ // PNc_6.30 // tadàlikhitabhåpàlaü tayà cintitakàmadam / cintàmaõer apy adhikaü ÷ilàtalam amàüsta sà // PNc_6.31 // tata÷ citragate tasmin mahãpàlo madàlasàþ / samam evàhikanyànàü petur netraparamparàþ // PNc_6.32 // papau ÷a÷iprabhàpy enaü ciram utpakùmalekhayà / punaruktãkçtonnidra- karõendãvarayà dç÷à // PNc_6.33 // råpam àsvàdayàm àsa tasyàlekhyagatasya sà / bhramarãvàravindasya sudhàsahacaram madhu // PNc_6.34 // ànãyatàkulatvaü sà tritãyena tanådarã / vismayenàtisàndreõa madena madanena ca // PNc_6.35 // vive÷a hçdaye tasyàþ sa citralikhito nçpaþ / ÷aratprasanne saritaþ pratimendur iva ambhasi // PNc_6.36 // stanapatralatàü tasyà bibheda pulakodgamaþ / satyaü yadantaraïgeõa bahiraïgo nirasyate // PNc_6.37 // tasyàþ kucayuge kiücin ni÷vàsaþ kampam àdadhe / rathàïganàmamithune sàyantana ivànilaþ // PNc_6.38 // tasyàþ svedalava÷reõi- cchadmanà vadana÷riyà / vi÷ato 'ntar anaïgasya làjà¤jalir ivojjhitaþ // PNc_6.39 // ÷aïke ÷aram çjåkurvan dadç÷e manmathas tayà / yat sà mçdukvaõatkà¤ci- kiïkiõãkam akampata // PNc_6.40 // eùa dçùñas tvayety uktà sakhyà sà sàdhvasàkulà / gadgadàkùaram avyaktaü kçcchràt prativaco dadau // PNc_6.41 // citravartiny api nçpe tattvàve÷ena cetasi / vrãóàrdhavalitaü cakre mukhendum ava÷aiva sà // PNc_6.42 // dçùñà sakhãbhiþ sàkåtaü sà bàlàdharapallave / dadhau vailakùyahasitaü prasånam iva màdhavã // PNc_6.43 // navaü prema navotkaõñhà navàs te te manorathàþ / iti tasyàs tathaivàbhåd antaraïgaþ paricchadaþ // PNc_6.44 // kiücit trapànuviddhena puõóarãkadalatviùà / tam ànarceva ràjendum animittasmitena sà // PNc_6.45 // sà ca doþ÷ayitabhuvà nçpeõàddhyàsità hçdi / kçtàïgabhaïgavalanà jhañity àlasyam àyayau // PNc_6.46 // tatkùaõenaiva sà citraü tanvã tanmayatàü yayau / kaü na pratàrayaty eùa kitavaþ kusumàyudhaþ // PNc_6.47 // stimitevàvatasthe sà sàraïgàyatalocanà / acetaneva ÷ånyeva suptevàlikhiteva ca // PNc_6.48 // smareõa marmaõi kvàpi sàvidhyata sumadhyamà / anidritàpi yat sàbhåt kùaõaü mukulitekùaõà // PNc_6.49 // vya¤citànaïgalãlena ÷çïgàrarasabandhunà / tanvã navànuràgeõa sànyaiva ghañitàbhavat // PNc_6.50 // çjunà aikùata yac citraü yad abhåc ca trapàvatã / tenàtigåóhabhàvàpi sà sakhãbhir alakùyata // PNc_6.51 // athànaïgavatã nàma sakhã tàm ity avocata / da÷anajyotsnayàraõyaü sudhayeva niùi¤catã // PNc_6.52 // kac cid asya pramodàya kumudasyeva cakùuùaþ / ayaü madhyamalokenduþ pàtàlendukale tava // PNc_6.53 // vanànilàhçtonnidra- padmakesara÷àlinà / romodgama ivànena dhçtas tvadavalokanàt // PNc_6.54 // adya naþ saphalaü cakùu÷ citre yad avalokitaþ / kandarpàdhikakànto 'yam avantimçgalà¤chanaþ // PNc_6.55 // tvàm apy avà¤citàü manye yat tvayaitasya vakùasi / ete savibhramaü nyaste dç÷au muktàlate iva // PNc_6.56 // jitam etena ko 'py eùa satyaü kàmo 'sya kiïkaraþ / àrohati paràü koñim atra yat tava sambhramaþ // PNc_6.57 // tvam atra baddhabhàveva kim indumukhi lajjase / vilaïghayaty alaïghyàni smaradurlalitàni kaþ // PNc_6.58 // ko 'nyaþ sakhi nç÷aüso 'sti kàmaü viùamabàõataþ / sukumàre tavàpy aïge yena vyàpàritaþ ÷araþ // PNc_6.59 // bimbauùñhe eva ràgas te tanvi pårvam adç÷yata / adhunà hçdaye 'py eùa mçga÷àvàkùi lakùyate // PNc_6.60 // ekena ràjahaüsena hçto hàras tanådari / anena tu dvitãyena likhitenàpi te manaþ // PNc_6.61 // kutas trapà tavàlãùu kiücid unnamayànanam / aho bata tvam etasminn atyàyatakutåhalà // PNc_6.62 // etat karõotpalaü lolam apàïgaprative÷itam / tvad udantam ivaitasya kathayaty alikåjitaiþ // PNc_6.63 // aho dårasthitenàpi hçdi spçùñà nçpendunà / indukànta÷ileva tvam àrdratàm avagàhase // PNc_6.64 // nipuõe niþ÷vasiùy evam atigåóhaü yathà yathà / tathà tathà tava vyaktam ayam ucchvasati smaraþ // PNc_6.65 // smitam etad alolàkùi lajjàsaüvalitaü tava / idaü nirjitabàlyasya yauvanasyoditaü ya÷aþ // PNc_6.66 // yathà taveyam aratir yathà sutanu vepase / tathà kavacitaþ ÷aïke niþ÷aïkaü madanas tvayi // PNc_6.67 // kim atra karavai gàóham àkalpakam idaü tava / iyaü ca manmathasyàstraü nirgatà cåtama¤jarã // PNc_6.68 // surataklànta÷abarã- kabarãmàlyacumbinaþ / katham ete tvayà tanvi sahyà malayavàyavaþ // PNc_6.69 // kiü tàmyasi tavopàntam ànayàmy adhunaiva tam / ity à÷vàsayatãva tvàm kokilo 'yaü kalasvanaþ // PNc_6.70 // kåjantã kokilavadhår iyam àdhiü dhunoti te / anaïgançpasàmràjya- lãlàmaïgalagàyinã // PNc_6.71 // vanàntadevatàvàpta- pàdanyàsotsavaþ sphuñam / eùa stabakito '÷okaþ suhçt kàmasya kà gatiþ // PNc_6.72 // atrorvãtilake dçùñim asyantãü tilakaþ krudhà / ayaü tarjayatãva tvàü vàtàdhåtalatàïguliþ // PNc_6.73 // pathi smarasya viùame skhalitàyàm itas tvayi / smitacchañeva niryàti sinduvàrasya ma¤jarã // PNc_6.74 // dràghayaty astabimbauùñha- ruciniþ÷vasitàni te / ayaü mukulitaþ kiücid bakulo mukulastani // PNc_6.75 // latayà karõikàrasya puraþ puùpitayànayà / anaïgasyaikaràjye 'smin hemavetralatàyitam // PNc_6.76 // aho na kasya bhindanti hçdayaü vãkùità api / nisargamçdavo 'py ete sahakàranavàïkuràþ // PNc_6.77 // caturàü kokilàm eùa kçtvà kurabako mukhe / durlabhaü yàcatãva tvàü lãlàliïganadohadam // PNc_6.78 // a÷okaskandhalagneyaü kusumair navamàdhavã / pràrthanãyapriyaspar÷àü hasati tvàm ivotsukàm // PNc_6.79 // bhåpatàv anuraktàyàs tava santàpadãpanam / sthalàravindaü serùyeva såte sakhi vasundharà // PNc_6.80 // amãùv aïkasthakandarpa- jagadvijagayasiddhiùu / dçùñir udvijate tanvi pàñalàkuómaleùu te // PNc_6.81 // sundari dvitayasyàtra kra÷imà bhåùaõàyate / ràjanyàbaddhabhàvàyàs tava ràtre÷ ca samprati // PNc_6.82 // eùa caitrotsava÷ citre nçpo 'yaü nåtanaü vayaþ / pràptàvakà÷aþ kàmo 'pi patitàsyatisaïkañe // PNc_6.83 // kim àlikhitavaty eùà citre màlyavatã nçpam / dvàrãkçteyam athavà vàmena vidhinà tava // PNc_6.84 // bahunà kiü cakoràkùi chalitàsi manobhuvà / sarvathà te kariùyanti ku÷alaü kuladevatàþ // PNc_6.85 // ityàdi vyàharantã sà kçtabhråbhaïgayà tayà / narendrabàõapuïkhena kuce kiü cid atudyata // PNc_6.86 // __________________________________________ kalàvatãvacanam atha kinnararàjendra- kanyà nàmnà kalàvatã / evaü vacaþ smitasudhà- niùiktàkùaram àdade // PNc_6.87 // kàmaü durlabham evaitac caitra÷ candràïkità ni÷àþ / preyàn vipa¤cãraõitaü pa¤cabàõàïkitaü vayaþ // PNc_6.88 // ayi tvàü mlàpayaty eùa kàlaþ kamalalocane / jagadàhlàdajanakaþ sudhàsåtir ivàbjinãm // PNc_6.89 // sthàne tavànuràgo 'yam anaïgasyàyam utsavaþ / sakhi snihyati nirvyàjam indàv eva kumudvatã // PNc_6.90 // nçpasyàraõyasa¤càraþ ÷areõànena såcyate / marutà dviradasyeva madaniùyandagandhinà // PNc_6.91 // ava÷yaü tanvi cinvànà vane haüsam itas tataþ / kvacid vilokayiùyanti taü tvatparijanastriyaþ // PNc_6.92 // j¤àtatvadiïgitaivàtra taü ced drakùyati pàñalà / tato 'sya ùañpadasyeva balàc ceto hariùyati // PNc_6.93 // sthirà bhava nçpena tvam iha saüyogam àpsyasi / yathà kaõvà÷rame pårvaü duùyantena ÷akuntalà // PNc_6.94 // iti tadvacasaþ sãmni masçõotkampitastanã / vyàjasàcãkçtamukhaü ni÷a÷vàsa ÷a÷iprabhà // PNc_6.95 // vana÷rãratnama¤jãro latàku¤jodare tataþ / cukåja ma¤jukaõñhas tàü dakùiõena kapi¤jalaþ // PNc_6.96 // harùà÷rulavakãrõena satpatràvalicàruõà / vàmena pasphure tasyà÷ cakùuùà ca stanena ca // PNc_6.97 // atràntare samàyàntã dadç÷e dåratas tayà / narendrasavitus tasya puraþ sandhyeva pàñalà // PNc_6.98 // tasyàs traye ca tritayam apa÷yat phaõikanyakà / mukhe smitaü kare hàraü sitam aüse ca càmaram // PNc_6.99 // sà hàrahastà ruruce dhçtastimitacàmarà / sarasã suptahaüseva phenàdhyàsitapaïkajà // PNc_6.100 // dçùñiþ phanãndraduhitur atikramyaiva pàñalàm / bhçïga÷reõir ivà÷oke papàtàvantibhartari // PNc_6.101 // priyaü naþ sa ayam àyàti pa÷ya pa÷ya ÷a÷iprabhe / paramàrànvayodàra- hàramadhyamaõir nçpas // PNc_6.102 // iti priyasakhãsåkti- sudhàniùyandalekhayà / sikte tadàbhavat tasyàþ smaraþ pallavito hçdi // PNc_6.103 // [SYNTAX: sandànitakam] sudhàrasa ivorvãbhçt tayà saümukham àpatan / dç÷à sphañika÷uktyeva vàraüvàram apãyata // PNc_6.104 // vitene 'py ahikanyàbhiþ kautukenàtanãyasà / tasyàgre ràjahaüsasya netrendãvaravàgurà // PNc_6.105 // avantitilakodantam upasçtyàtha pàñalà / anaïgadãpanaü tasyai jagàdeïgitavedinã // PNc_6.106 // deva pa÷càtsthito 'py agre pràptaþ paryutsuko bhavàn / ity abhàùyata bhåpàlaþ citre caturayà tayà // PNc_6.107 // abhåt paryàkulà sà ca muhårtam asitekùaõà / pa÷càd alajjatàlãbhis tathà sasmitam ãkùità // PNc_6.108 // tasyai hàraü mahãbhartur arpayàm àsa pàñalà / àkçùya bhartum ànãtam ati÷uddham iva à÷ayam // PNc_6.109 // sakhãnàm anurodhena sà kilànaïgamohità / hçdi dãrghaguõaü dadhre hàraü priyam ivàparam // PNc_6.110 // tuùàrapàõóunà tena vavçdhe 'syà manobhavaþ / digantavàntajyotsnena mahodadhir ivendunà // PNc_6.111 // puùpodgameneva latà prasàdeneva bhàratã / sà tena reje hàreõa ya÷aseva narendratà // PNc_6.112 // tataþ ÷ithilaparyasta- vilolakabarãlatà / ketuyaùñir iva ÷yàma- patàkàïgà hiraõmayã // PNc_6.113 // vasaütakamalollàsi- mattabhramaraniþsvanà / dãpamànopade÷eva svarahasye manobhuvaþ // PNc_6.114 // ullasatkuñajàcchàccha- vilàsahasitacchaviþ / jhañity uadadhiveleva nirgacchad amçtacchañà // PNc_6.115 // sarojinãva haüsãbhir bhçïgãbhir iva màlatã / ÷a÷ilekheva tàràbhiþ sakhãbhir abhito vçtà // PNc_6.116 // dçùñvà narandram àyàntam udasthàd utsukàtha sà / dadhatã nåtanaprema- pariõãtàm adhãratàm // PNc_6.117 // [SYNTAX: kulakam] atha sutanur alolatàrake sà suciram uda¤citadãrghapakùmamàle / ÷a÷ina iva navodgatasya dåràt- avanipateþ pathi locane mumoca // PNc_6.118 // àsannànucaradhçtena païkajinyàþ patreõa sphuñaghañitàtapatralãlaþ / sa÷ cchàyàm atha mahasà hasan himàü÷oþ kùmàpàlaþ pulinam avàpa narmadàyàs // PNc_6.119 // iti ÷rãmçgàïkaguptasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye ÷a÷iprabhàdar÷ano nàma ùaùñhaþ sargaþ ************************************************ saptamaþ sargaþ __________________________________________ ÷a÷iprabhàdar÷anam tataþ sa dåràd ahiràjakanyakàü javaikamitreõà yutàü patatriõà / vi÷àmpatidãrghaguõànuùaïgiõãm anaïgakodaõóalatàm ivaikùata // PNc_7.1 // upoóhalàvaõyataraïgabhaïgayà saràgabimbauùñhagalatpravàlayà / ahàri lolaü nçpates tayà balàt anaïgaratnàkaravelayà manaþ // PNc_7.2 // __________________________________________ ramàïgadakçtaü ÷a÷iprabhàvarõanam savismayo locanamàrgam àptayà tayà saþ pàtàlatalendulekhayà / athettham amlànamanorathodgamo ramàïgadenàbhidadhe naràdhipaþ // PNc_7.3 // avaimi saiveyam amogham àyudhaü manobhuvaþ pannagaràjakanyakà / udaü÷ulekhena mukhena kurvatã jagad vilãnenduvilokanaspçham // PNc_7.4 // narendra satyaü saþ kutåhalã bhaved alaukikaü råpam avekùituü rateþ / iyaü na yasyàtithitàü gatà dç÷or agàdhalàvaõyasarit sumadhyamà // PNc_7.5 // iyaü sudhà mugdhavilàsajanmabhår iyaü bhujaïgàlayaratnadãpikà / iyaü jagannetracakoracandrikà puraþ patàkeyam ayugmapatriõaþ // PNc_7.6 // iyattayà muktam avaimi naipuõaü prajàpater adbhuta÷ilpakarmaõi / nçpopamànàm upamànatàü gataü vinirmitaü yena hi ratnam ãdç÷am // PNc_7.7 // iyaü tavànena viràjatetaràü karasthitenàvanipàlapatriõà / upeyuùà kà¤canapadmam aü÷unà himetaràü÷or iva jahnukanyakà // PNc_7.8 // aràlake÷ãyam anena bhàti te ÷areõa kàrtasvarapuïkha÷obhinà / nisargagaureõa narendrara÷minà sakajjalà dãpa÷ikheva ÷àrvarã // PNc_7.9 // iyaü vilàsorminimagna÷ai÷avaü svibhàvyamànastanakuómalodgamam / madaikavisrambhagçhaü vigàhate vayo vibhaktàïgam anaïgadohadam // PNc_7.10 // iyaü natàïgã jagadekasundare nide÷ite pàñalayà nçpa tvayi / dç÷au navendãvarapatrape÷ale vimu¤cati ÷rãr iva ÷àrïgadhanvani // PNc_7.11 // anaïgasàmràjyavilàsacàmare vanànilavyàkulite 'üsucumbini / pari÷lathe saüyamanàrtham etayà salãlam astaþ kabarãbhare karaþ // PNc_7.12 // vilokayantã kusumaü kacàgrata÷ cyutaü kucaspar÷adhiyeva vakùasi / iyaü kç÷àïgã kusumàstra÷aïkayà kçtapraõàmeva tavàvalokyate // PNc_7.13 // vilokayàsyàþ kùitipàla bibhratãü pradãpa÷obhàü kabarãü ni÷àmukhe / amã muhuþ kuïkumakesaràruõà lasanti sãmantamaõer marãcayaþ // PNc_7.14 // viràjate 'syàs tilako 'yam a¤cito viku¤citabhrålatikàntare nçpa / vijitya lokadvitayaü divaü prati smareõa bàõo dhanuùãva saühitaþ // PNc_7.15 // apàïgasaüvardhita÷oõakàntinà sukçùõatàreõa tuùàrapàõóunà / iyaü pravàlàsitaratnamauktikair vinirmiteneva cakàsti cakùuùà // PNc_7.16 // iyaü puro niryatidåram àyate kapolataþ kà¤canakuõóalàrciùi / iùuü ruùeva pratibhoktum udyatà manobhuve mukta÷ilãmukhe hçdi // PNc_7.17 // iyaü triyàmàpatikàntipe÷alaü vibuddhabandhåkadalàdhikatviùà / bibharti bimbàdharamudrayà mukhaü manobhiràmaü rajanãva sandhyayà // PNc_7.18 // upoóhatàràpatitàrahàrayor iyaü yugena stanayor viràjate / dvayena deva uùasi cakravàkayoþ saridgçhãtaikamçõàlayor iva // PNc_7.19 // suràpagàvãcivipàõóur eùa te cireõa hàra÷ caritàrthatàü gataþ / dhçtaþ kùitã÷a praõayàrdrayànayà salãlam utkampini yat kucadvaye // PNc_7.20 // iyaü mahãpàla vilokitena te vigàhate kàntam idaü da÷àntaram / bhavaty anàråóhavikàsavibhramà kim udgame candramasaþ kumudvatã // PNc_7.21 // kim anyad uktaü sudhayeva sàndrayà tad anyathà nàtha na pàñalavacaþ / sphuñeyam asyàþ kurute yad aïgake balàt pariùvaïgam anaïgavikriyà // PNc_7.22 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàsamãpagamanam itãïgitaj¤e vadati priyaüvade ramàïgadena smitam udgatasmitaþ / avàpa paryàpta÷a÷àïkadar÷anaþ phanãndrakanyàsavidhaü naràdhipaþ // PNc_7.23 // __________________________________________ nàyikàceùñàþ uvàha lajjànatam a¤citàlakaü tato bhujaïgàdhipateþ sutàmukhaü / avà¤citaü kiü cana màtari÷vanà saùañpadaü padmam ivàravindinã // PNc_7.24 // pataty adhaþ kuïkumapaïkapàñale mayåkhalekhàpañale ÷ikhàmaõeþ / hriyeva raktàü÷ukapallavas tayà pidhàtum àlekhyançpe nyadhãyata // PNc_7.25 // nçpasya citre madhureyam àkçtir na bhidyate candramaso yathàmbhasi / sakhãjanas tàm iti narmape÷alaþ ÷anais trapànamramukhãm abhàùata // PNc_7.26 // yathàsmi vaktàsi tathàsya bhåpater yadà punaþ karõasamãpam àpsyasi / itãva nirvyàjam udãrya tatyaje tayàyatàkùyà sa narendrasàyakaþ // PNc_7.27 // alaü hriyaivaü samupekùya gçhyatàm ayaü hi pàõigrahaõocitas tava / itãrayantyàþ kuñilaü vacaþ karàd anaïgavatyàþ kamalaü jahàra sà // PNc_7.28 // atha svabimbàdharapàñalacchadaü kareõa tattatsadç÷ena bibhratã / niùevitum bhåpatim abhyupàgatà rameva ràjãvamukhã raràja sà // PNc_7.29 // dç÷as tatas tatparivàrayoùitàü netrà¤jana÷yàmalapakùmaràjayaþ / ÷a÷iprabhe bhåmipatau sakautukàþ samàpatan kunda ivàlipaïktayaþ // PNc_7.30 // __________________________________________ nçpàrhaõam nipãyamànasya tayà ÷anaiþ÷anair apàïgasa¤càritadãrghanetrayà / upàttapuùpaþ kùitibhartur arhaõàü cakàra tasyà÷ caturaþ sakhãjanaþ // PNc_7.31 // puraþ ÷irasy àhitamanmathàj¤ayà tayà kañàkùaiþ kuñajair ivàrcitaþ / nçpaþ saparyàü punaruktasaüvidàü sas tadvayasyànihitàv amanyata // PNc_7.32 // saràgavaty utkalikàbhir àkule mçduny alaü pàñalayà samarpite / atha nyaùãdannavapallavàsane phanãndrakanyàmanasãva pàrthivaþ // PNc_7.33 // anu kùitã÷aü nalinãdalàsane kayà cid àste parivàrayoùità / ramàïgado 'py àsanabandham àdade vasundharàyàü vinayaikabandhuþ // PNc_7.34 // ÷ramànurodhàd upavi÷yatàm itaþ kùaõaü kç÷àïgãti sakhãbhir arthità / upàvi÷ad vepitavàmanastanã tataþ samaü tàbhir ahãndrakanyakà // PNc_7.35 // __________________________________________ nàyikàvilasitàni vivartayantã vadanendumaõóalaü vi÷àlanetràntaniùaktatàrakam / dvayena sà kçùyata sundarã samaü hriyà nçpàlokanakautukena ca // PNc_7.36 // athàvataüsãkçtalocanotpalaü kapoladolàyitaratnakuõóalam / ciraü papau saþ stimitena cakùuùà tadànanaü màlavamãnaketanaþ // PNc_7.37 // kçtã dç÷àsyàþ sudç÷aþ pibaty ayaü kapolalàvaõyasudhàü naràdhipaþ / mithaþ sakhãnàm iti sasmitaü vaco ni÷amya sàbhåd adhikàdhikatrapà // PNc_7.38 // manàg ivàüsàd apavartitànanà nirãkùya taü bhåpatim arpitekùaõam / vihasya lajjàmukule cakarùa sà balàd apàïgaprasçte vilocane // PNc_7.39 // ya÷obhañe råpam avanti÷asituþ kçtasmite citragataü pra÷aüsati / karasthitaü sà jhañiti nyadhàt tataþ ÷ilàtale tàmarasaü trapàvatã // PNc_7.40 // nikàmam uktaü sukumàram aïganà vilàsinas tasya jahàra sà manaþ / smaraikadåtãsahakàra÷àkhino lasanmadhàv anyabhçteva pallavam // PNc_7.41 // tadãyam uddàmarasorminirbharaü sa ràjahaüso 'pi vive÷a mànasam / kçtaprave÷a÷ ca salãlam acchinan manàï mçõàlãm iva dhãratàm ataþ // PNc_7.42 // kùaõàd apàïgastimitàyatàkùayoþ sakampayoþ kaõñakitàïgalekhayoþ / avàpad anyonyanibaddhabhàvayos tayoþ prarohaü hçdi bàlamanmathaþ // PNc_7.43 // __________________________________________ nàyakasya nàyikàü praty uktiþ asåyayevàtha vimu¤catã dç÷aü sakhãùu sà såtritanarmasåktiùu / iti smitakùàlitadantavàsasà nçpeõa nàgendrasutàbhyadhãyata // PNc_7.44 // vadànavadyàïgi sakhãjanàdçtaþ kim eùa nàma vyatiricyate janaþ / vihàya visrambhavi÷eùam etayà yad aïgam anto vi÷atãva lajjayà // PNc_7.45 // sadà sadàcàrapareti vàrtayà vayaü hçtàþ pannagaràjaputri te / ataþ kim evaü pratipattimåóhatàü vigàhase 'smàsu vimucyatàm iyam // PNc_7.46 // anena te sundari dar÷anena và kçtopacàro 'smi kiyat kadarthyase / na vãkùate valgu na ma¤ju bhàùate gatà kvacil locanavartmamàlatã // PNc_7.47 // adhaþkçtàþ satyam adhãralocane rasàtalena tridivasya bhåmayaþ / anaïgadurvàra÷aràdhidaivataü bhavadvidhaü ratnam avàpyate 'tra yat // PNc_7.48 // kutåhalàdhyàsitamadhyalokayà tvayà muhårtaü phaõilokakaumudi / avaimi pàtàlam avàptasandhinà vilaïghyate santamasena samprati // PNc_7.49 // idaü mçõàlad api komalaü vapus tavaiùa dåràd aravindinãpatiþ / punaþ punaþ saüspç÷atãva kautukàt tamàlagulmàntarapàtibhiþ karaiþ // PNc_7.50 // anena te sa÷ramavàribindunà navãnapãyåùatuùàradanturaþ / ÷irãùamçdvaïgi tuùàrapàõóunà kapolabimbena vióambyate ÷à÷ã // PNc_7.51 // idaü vadà÷ikùata kaitavaü kutas tavaiùa mugdhe saralàïguliþ karaþ / ihaitad àlikhya ÷ilàtale ÷anair anena lãlàkamalaü yad ujjhitam // PNc_7.52 // na citram evaü kva cid asti bhåtale mamàtra tenàsti kutåhalaü mahat / ataþ kim etat pihitaü prakà÷yatàm ahetukas tanvi ka eùa matsaraþ // PNc_7.53 // adç÷yam etad yadi manyase tataþ kim arthyase kiü tv iyad eva ÷aüso naþ / kçtã tvayàyaü bhujagàmbaraukasàm alekhi citre katamaþ kç÷odari // PNc_7.54 // lateva sammãlitaùañpadasvanà kiyac ciraü nirvacanaiva tiùñhasi / ita÷ cakoràkùi vicintya sånçtaü mamottaraü kiü cana dàtum arhasi // PNc_7.55 // yathàtijihreùi yathàtivepase yathà kapole pulakaü bibharùi ca / tathàtra manye tava pakùapàtavan nitàntam antaþkaraõaü kç÷odari // PNc_7.56 // hriye taveyaü yadi kalpate kathà kim etayà naþ prakçte yatàmahe / yad artham ete vayam àgatàþ svayaü sa nàrpyate kiü karabhoru sàyakaþ // PNc_7.57 // salãlam evaü vadati smitànane nçpe navapremasàrdracetasi / vivartayantã maõikaïkaõaü kare mumoca maunaü na phaõãndrakanyakà // PNc_7.58 // __________________________________________ màlyavatãvacanam tayà tathà dçùñam athàntaràntarà kañàkùakàntiþ snapitàvataüsayà / iti smitàpy àyitadantadãdhitir jagàda taü màlyavàtã vi÷àmpatim // PNc_7.59 // tavaitayà satkçtipàtra satkçtaü svayaü na yat kalpitam alpamadhyayà / na sa avalepo na ca sà pramàdità na ca trapà tatra nçpo 'paràddhyati // PNc_7.60 // kçtãti vàrtà tava vetsi và¤chitaü tvam antaràtmeva na kasya và bhuvi / ataþ sakhãbhàvagatasya gopanaü na yujyate nas tvayi tan ni÷àmyatàm // PNc_7.61 // ÷ilãmukhe 'smiüs tava nàmalà¤chite mçgopanãte mçga÷àvalocanà / pramodam àpteyam ito vilokite kare cakorãva tuùàradãdhiteþ // PNc_7.62 // ka eùa ràjeti muhuþ kutåhalàd iyaü yadà pçùñavatã sakhãjanam / atas tadàsyai kathitaþ savistaraü mayà tvam urvãtalamãnalà¤chànaþ // PNc_7.63 // kareõa sàsåyam apàsya karõataþ kvaõaddvirephàvali nãlam utpalam / tadaitayàbhyudgatapakùapàtayà ÷rutà guõàóhyasya bçhatkathà tava // PNc_7.64 // imàü tvadàkàraniråpiõe sakhãm avetya paryutsukalocanàm iva / tato mayà vi÷vavilocanotsavas tvam eva citre likhito 'si pàrthiva ! // PNc_7.65 // uda¤citavyàyatapakùmaõà tataþ sakhãsamakùaü nibhçtena cakùuùà / ciraü nipãtasatçùeva mugdhayà tvayaitayà madhyamalokavàsasaþ // PNc_7.66 // [VAR 7.66d: {tvayaitayà/lem /em; tvayetayà /ed}] ato varo 'yaü yuvayoþ samàgamaþ kumudvatãcandramasor ivocitaþ / iyaü hi bàlocchvasito manobhuvas tvam atra lokatritayaikasundaraþ // PNc_7.67 // nçpa gçhãtuü nayam atra ko 'py alaü sureùu và pannagapuïgaveùu và / sa eùa païkeruhakarõikàmçdus tvayà ÷ayo 'syàþ kriyate sakautukaþ // PNc_7.68 // ayàcito 'py arpita eva te ÷araþ kùiter ayaü nyàyavidàü varaitayà / tad enam abhyarthayase kathaü punaþ kalatram eùà hi vasundharà tava // PNc_7.69 // [7.69b: em. kùitir ?] itãtivçttaü tadupà÷rayaü tathà prakà÷ayantã pçthivãpatiü prati / chalàd alãkabhçkuñiü vidhàya sà tayàluloke phaõiràjakanyayà // PNc_7.70 // atha dvirephasya mukhàbjapàtino nivàraõayoragaràjakanyakà / ÷ilàtalàt saübhramamãlitasmçtis tadà÷u lãlà÷atapatram àdade // PNc_7.71 // tataþ sa roma¤canipãóitàïgado ramàïgadaü vyakta÷a÷iprabheïgitaþ / apa÷yad indãvaradàmadãrghayà pramodavistaritayà dç÷à nçpaþ // PNc_7.72 // __________________________________________ ramàïgadavacanam samarpità pàrthiva puùpaketunà taveyam àrdrapraõayà manasvinã / asãmasaundaryasudhàvilàsabhår udanvatevendukalà pinàkinaþ // PNc_7.73 // kim anyad atrollasitaü jagattraye tavaiva saubhàgyapatàkayà nçpa / yad àgatà manmathapatriõàm iyaü ÷aravyatàm evam api ÷rute tvayi // PNc_7.74 // vadhår dilãpasya sudakùiõà yathà yathà sunandà bharatasya bhåpateþ / raghådvahasyàvanikanyakà yathà tathà taveyaü vidhinà upapàdità // PNc_7.75 // kim anyad asyàþ kçtapàõipãóanaþ padaü nidhatse gçhamedhinàü dhuri / iti prasarpatsmitacandrikaþ ÷anair abhàùatorvãtilakaü ramàïgadaþ // PNc_7.76 // [SYNTAX: kulakam] vilokitaü citram alãkabhàùiõã bhavatsakhãyaü pratibhàsate mama / udãritaivaü kila pàrthivena sà bhç÷am lalajje nibhçtaü jahàsa ca // PNc_7.77 // vilokayantã tam apàïgalocanà samullasatsvedalavàïkitastanã / tataþ sujàtastabakàstamauktikà lateva sà hemamayã vyakampata // PNc_7.78 // mukhe tavàsaktam idaü ÷a÷iprabhe dç÷àvataüsàgatayaitadãyayà / sakhãjanaþ sasmitam ity uvàca tàm avantinàthaü ca mitho ramàïgadaþ // PNc_7.79 // atràntare jhañiti cittam ivàccham ambhaþ kùobhaü jagàma saritas tuhinàü÷usåteþ / vàti sma ca prasabhabhagnatamàlatàla- hintàlasàlasaralaþ sahasà samãraþ // PNc_7.80 // __________________________________________ payododayaþ udanamad atha tatkùaõàd uda¤cat- kanakapi÷aïgataóillataþ payodaþ / adharitamurajadhvanãni mu¤can vidhuritakarõatalàni garjitàni // PNc_7.81 // atha samuditatràsà meghasvanàn nanu bhåpater bhujaparighayor anto bàlà praveùñum iyeùa sà / kim asi cakità mà tvaü bhaiùãr ito bhava lajjayà kçtam iti ca tàm åce devaþ sa sàhasalà¤canaþ // PNc_7.82 // iti ÷rãmçgàïkaguptasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye ÷a÷iprabhàsaüllàpo nàma saptamaþ sargaþ samàptaþ ************************************************ aùñamaþ sargaþ nàyikàtirodhànam sàpade 'tha bhujagendrakanyakà khe payodapatalais tirohite / narmadàpulinapallavasthità haüsapaïktir iva kampam àdade // PNc_8.1 // spardhayeva nicayaþ payomucàü tàramandram anadad yathà yathà / sà narendratilakaü tam aikùata mugdhalolanayanà tathà tathà // PNc_8.2 // ullasan navapayodharàlasàü dyàü ca tàü ca sumukhãü vilokayan / bhåpatiþ sa nitaràm abhåd va÷o vismayasya ca manobhavasya ca // PNc_8.3 // vàmanatvam alinatvam atyajan vya¤jitakrama iva trivikramaþ / kràmati sma sahasaiva meghabhår andhakàranikaro 'tha rodasã // PNc_8.4 // [8.4d: andhaka pun?] netrarodhini tayor na kevalaü mårcchite tamasi vai÷asaü hçdi / yàvad àsyavigaladbisàïkure cakravàkamithune 'py ajçmbhata // PNc_8.5 // karõabhåùaõamaõiprabhàlavais tokalakùitakapolapatrayà / kçùyamàõanayano 'tha pipriye pannagendrasutayà tayà nçpaþ // PNc_8.6 // tejasi sphurati tàóite muhur bibhyatã kanakabhaïgapiïgale / taü hçdisthitam ive÷am ãkùituü sàpi mãlitavilocanàbhavat // PNc_8.7 // __________________________________________ àkà÷avàõã eùa te na ghañate manorathaþ pàrthivàhipatikanyakàü prati / gaccha vindhyavipinàntadçùñayà va¤cito 'si mçgatçùõayaitayà // PNc_8.8 // sàhasodadhiviloóane svayaü yo 'üsam aüsalatayàrpayiùyati / ÷rãr ivorasi muradviùaþ padaü tasya ni÷citam iyaü vidhàsyati // PNc_8.9 // pa÷ya pa÷ya capaleyam antikàt nãyate tava yathocitaü kuru / evam eva yad iyaü na labhyate jànakãva janakapratij¤ayà // PNc_8.10 // kanyakàsi kim idaü ÷a÷iprabhe yuktam ehi pitur antikaü vraja / ity avigrahavatã nabhastalàt ullalàsa sahasà sarasvatã // PNc_8.11 // tàü ni÷amya sa nikàmavismitaþ sàcikàrmukalatàm alokata / indumauligalakandalàsitaü tatkùaõàc ca timiraü nyavartata // PNc_8.12 // sàciràü÷utapanãyamekhalà ÷akracàpamaõikuõóalà tataþ / kvàpi mudritamayåratàõóavà saühatir jalamucàü tirodadhe // PNc_8.13 // sà puràtanapathena pàvanã somasåtir api nimnagà vahat / svàdunirmalarasorminirbharà bhàratãva masçõaü mahàkaveþ // PNc_8.14 // apy apàkçtarayaþ sa narmadà- vãcilàsyaracanàkutåhalã / àvavau ÷abararàjayoùitàü nartitàlakalataþ samãraõaþ // PNc_8.15 // ity akàlajaladàdivaikçte kena cid viracite gate ÷amam / bhåpateþ ÷a÷imukhã sakhãyutà netranirviùayatàm avàpa sà // PNc_8.16 // kvàpi nånam apahçtya tanmano nàgaràjaduhità jagàma sà / utpalasya sarasaü lasatspçhà cakravàkavaniteva kesaram // PNc_8.17 // agrataþ kçtapayodhara÷riyà dhautataptatapanãyakàntayà / vidyuteva sadç÷à tayàkulaþ sa abhavaj jhañiti dçùñanaùñayà // PNc_8.18 // sà puro mama hçteti lajjayà cintayà kim iva sà cared iti / sà puno na sulabhety asau ÷ucà tapyate sma tisçbhiþ kùitã÷varaþ // PNc_8.19 // tasya tàpajananena mànasaü tena bàlaviraheõa vivyathe / ketakacchadakadarthane paraü yat kaõo 'pi ÷i÷iraþ pragalbhate // PNc_8.20 // jitvaraü jagati puùpaketunà tadvikçùya tarasà ÷aràsanam / tàóyate sma hçdaye patatçiõà so 'tha màlavakuraïgalà¤chanaþ // PNc_8.21 // lajjayà valitakaõñhakandalaü locanà¤calamiladvataüsakam / tasya vartitam ivàbhavat tadà tat priyàvadanam unnasaü hçdi // PNc_8.22 // mlànim àpa sas tayà vinà nçpas tatra pannagapates tanåjayà / svàü ruciü na hi kadà cid a÷nute ÷arvarãvirahadhåsaraþ ÷a÷ã // PNc_8.23 // pàõóupakùmaladç÷aþ paricyutaü so 'tha màlya÷akalaü vyalokata / tàdç÷i vyatikare vinirgataü hàsale÷am iva puùpadhanvanaþ // PNc_8.24 // ÷aüsadujjvalakapolasaügataü kuïkumena dalakoñicumbinà / sambhrameõa galitaü natabhruvaþ karõatàmarasam àdade 'tha sa // PNc_8.25 // kàrmuke sati ÷areùu satsv api preyasã tava hçtàntikàd iti / tena saurabhahçtàliniþsvanair vàcyateva nçpater vyadhãyata // PNc_8.26 // koùõaniþ÷vasitavepitacchadaü tannive÷ya vadane saþ sàdaraþ / ardhanimãlitalocanotpalaþ pustakalpita ivàbhavat kùaõam // PNc_8.27 // narmadormilulite tadaü÷uke pallavàlikhitahaüsahàriõi / àhçtastanavilepane dç÷à so 'kçtapraõayam indupàõóuni // PNc_8.28 // mà viùãda navasàhasàïka, te kàntayà gatam anena vartmanà / pa÷ya tatpadam itãva revayà tasya sàrasarutair asåcyata // PNc_8.29 // kiü nimagnam iha bàlayà tayà bhãtayà bhujagaràjakanyayà / naivam atra niyataü rasàtale vidyate vivaram ityatarkayat // PNc_8.30 // so 'timàtragahane 'pi raühasà pàrthivaþ patitum aicchad ambhasi / jãvitaü tçõam ivàvajànate sàhasavyasanino 'pi tàdç÷àþ // PNc_8.31 // tat samãhitam avantivàsavas tasya nàvadad upàntavartinaþ / eùa vighnam iha sàhasotsave kalpayiùyati mameti ÷aïkitaþ // PNc_8.32 // ujjhati sma saþ ÷anaiþ samucchvasan pallavàsanam upàsya ÷àsanaþ / agrahãc ca sa÷araü kareõa tad vyaktaràjakakudena kàrmukam // PNc_8.33 // pannagendraduhituþ kareõa yaþ sakhyam àpad aravindabandhunà / arpitaü praõayinà tam apy asau sàyakaü kanakapuïkham àdade // PNc_8.34 // subhruvaþ smaravilàsade÷ikaü taü ÷a÷aüsa saþ ÷aram patatriùu / pãta÷ãtakaramårtitànavaü bhànumàn iva mayåkham aü÷uùu // PNc_8.35 // vyaktataccaraõalakùmaõà tataþ srastake÷akusumàkulàlinà / meghasiktasikatenavartmanà narmadàjalasamãpam àpa sa // PNc_8.36 // eùa jàtu na vikatthate kva cil lakùyate 'sya phalataþ sadà kriyà / tat kariùyati kim atra sàhasaü cetasãti vidadhe ramàïgadaþ // PNc_8.37 // __________________________________________ narmadàprave÷aþ akùipat taña÷ilàviñaïkataþ pàrthivaþ svam atha narmadàmbhasi / vàridheþ payasi vi÷vadãpakaþ sàyamadri÷ikharàd ivàryamà // PNc_8.38 // tatra mãnamakaràkule patan àsasàda sa vilàsam i÷varaþ / yàmunàmbhasi nipàtinaþ purà gopatàm upàgatasya ÷àrïgiõaþ // PNc_8.39 // ambhasas tadavapàtatàóitàd årdhvam etya nipatatsu binduùu / sàhasena paritoùitaiþ surair mauktikàrgha iva tasya cikùipe // PNc_8.40 // kiü cid antaritamårtibhiþ kùaõàd anvagacchad atha taü ramàïgadaþ / yena yàty aruõasàrathiþ pathà vàsaras tam avalambate na kim ? // PNc_8.41 // kas tulàgram adhiropya jãvitaü svàminaü tvam iva sevatàm iti / tasya haüsaninàdena valgunà sàdhuvàdam iva narmadà dadau // PNc_8.42 // __________________________________________ bilaprave÷aþ tau muhur jalacarair adç÷yatàm agrata÷ cakitam uktavartmabhiþ / dhvàntasantatibhide rasàtalaü prastitau ravini÷àkaràv iva // PNc_8.43 // à÷rayaty avanimeghavàhane vàrigarbham abhito garãyasi / pràpa mekalasutà samànatàm antaràhitanidhànayà bhuvà // PNc_8.44 // ujjhità jhañiti kàryagauravàd ã÷vareõa ruruce na medinã / sodyamena puno 'py avaiùyatà bhànuneva padavã payomucàm // PNc_8.45 // àpapàta saramàïgadaþ kùaõàt sarvataþ sas tamasàvile bile / gåóhamatsaraviùe vi÷eùavàn durjanasya manasãva sadguõaþ // PNc_8.46 // yad babhåva purato 'sya bhåpater ekakuõóalapañàsitaü tamaþ / tasya taddinakaràü÷ubhàsurair mauliratnakiraõair abhajyata // PNc_8.47 // sandrahemarajasà mahaujasàm agraõãr agarudhåpagandhinà / so 'tha tena bilavartmanà ÷anaiþ kro÷amàtram agaman nare÷varaþ // PNc_8.48 // __________________________________________ siühadar÷anam lagnasàndragaja÷oõitacchañaiþ ÷auryapàvaka÷ikhàïkurair iva / kesarair atikaràlakandharo màrgam asya rurudhe 'tha kesarã // PNc_8.49 // muktagharghararavaþ sa raühasà taü vi÷àmadhipam abhyadhàvata / vyàttadãrghada÷anàsyakandaraþ pårõam indum iva siühikàsutaþ // PNc_8.50 // ardhacandram atha tajjighàüsayà saüdadhe dhanuùi yàvad ã÷varaþ / tàvad asphuñitakorakaü puro bàlakundaviñapaü tam aikùata // PNc_8.51 // bibhrato vikañadaüùñram ànanaü kàlamegha÷akalàsitatviùaþ / àyato 'bhimukham ãrùyayà javàt tena vartma mumuce na potriõaþ // PNc_8.52 // __________________________________________ gajadar÷anam kiü cid asya purato 'tha gacchataþ karõatàlavidhutàlipaïktinà / ruddhyate sma samadena paddhatir dãrghadantamusalena dantinà // PNc_8.53 // mandrakaõñhaninado 'tivegavàn årdhvavàladhir udagralocanaþ / kuõóalãkçtakaras tam abhyagàt saþ krudhà nibhçtakarõapallavaþ // PNc_8.54 // yàvad aïkuritamatsaro 'bhavat tasya saümukham adhijyakàrmukaþ / tàvad aikùata na saþ kva cid dvipaü ràjagandhamadagandhakesarã (/ed emends ? gandhamada to gandhavaha) // PNc_8.55 // utpatan nipatad agrato muhur mu¤cad aññahasitaü sahàrciùà / kevalaü kapilakuntalaü ÷iraþ pa÷yato 'sya na camatkçtaü manaþ // PNc_8.56 // evamàdi yad abhån mahãpater adbhutaü pathi bibhãùikàvaham / tad bibheda nijasattvasampadà tigmadãdhitir iva tviùà tamaþ // PNc_8.57 // __________________________________________ sariduttaraõam tàü dadar÷a saritaü sudustaràm agrato 'tha bilakalpavin nçpaþ / spar÷ataþ kila yadambhasàü jhañity a÷mabhàvam upayànty asårayaþ // PNc_8.58 // màrutair aparapàranunnayà pràü÷u vaü÷alatayà saþ sànugaþ / tàm alaïghayad athopagåóhayà janmabhãtim iva yogavidyayà // PNc_8.59 // __________________________________________ nagaradar÷anam prasthitas tad anu sodyamaü puraþ sa atha sàhasavatàü puraþsaraþ / nirmitaü maõimayåkhapallavair bàlam àtapam iva vyalokata // PNc_8.60 // indranãlakapi÷ãrùakaü tataþ sa abhitaþ sphañikasàlam aikùata / sàva÷eùajalanãlakoñibhiþ ÷àradair ghañitam ambudair iva // PNc_8.61 // utpatàkamaõitoraõàïkitaü maõditaü kanakapallavasrajà / kiü ca kà¤canakapàñasaüpuñaü tatra gopuram apa÷yad ã÷varaþ // PNc_8.62 // vismayena viùayãkçtaþ puraü tena sa avi÷ad avantivàsavaþ / nirvçtaiþ padam ivojjhitàvaniþ såryamaõóalapathena yogavàn // PNc_8.63 // tatra vaidrumagavàkùam ucchritaü hemaharmyam avalokate sma sa / meru÷çïgam iva dhàtutàmrayà sandhyayà kçtapadaü kva cit kva cit // PNc_8.64 // agrataþ sa÷ ca ya÷obhaño 'vi÷at so 'tha kautukahçtas tadaïgaõam / indranãlamaõikàntimecakaü vyoma sàruõa ivoùõadãdhitiþ // PNc_8.65 // padmaràgaracitàlavàlakà vedikàmaõiviñaïkavistçtà / tena tatra dadç÷e kutåhalàd antike kanakamàdhavãlatà // PNc_8.66 // __________________________________________ strãdar÷anam tattale sthitim upeyuùà ÷amàt tena kà cid abalà vyalokata / nirgatà jhañiti hemave÷mataþ ÷rãþ suvarõakamalodaràd iva // PNc_8.67 // aü÷ukena ÷aradindubandhunà tyàgiteva ya÷asàvabhàsità / kàntimatyadharanãlavàsasà yàmunena payaseva jàhnavã // PNc_8.68 // bandhujãvakumudachavã mukhe bibhratãva kuruvindakuõóale / ÷arvarãva sitapakùaparvaõaþ ÷ãtadãdhitipataïgamaõóale // PNc_8.69 // ÷obhità kim api hàralekhayà bhinnakhelalolayorasi / tatkùaõasphuñitakunda÷uddhayà gandhavàhapadavãva gaïgayà // PNc_8.70 // ànanena lalitàkùipakùmaõà niryadujjvalakapolakàntinà / kurvatãva phaõilokam aïkitaü yàminãtilakabindunendunà // PNc_8.71 // puùpadàma dadhatã saùañpadaü dakùiõena ÷a÷ipàõóupàõinà / sàkùataü sadadhidårvayà¤citaü hemapàtram itareõa bibhratã // PNc_8.72 // [SYNTAX: kulakam] tannirãkùaõasavismayaü tataþ pàrthivaü janitakautukaþ ÷ukaþ / ity uvàca maõipa¤jare sthito bàlacåtaviñapàvalambini // PNc_8.73 // __________________________________________ ÷ukavàkyam satkriyàü racayituü tavàtither narmadà bhagavtãyam udyatà / ÷làghanãyacarito jagattraye kasya nàsi bahumànabhàjanam // PNc_8.74 // deva pannagavadhåbhir ujjvalaü vallakãkalaravaü priyaiþ saha / mallikàdhavalam atra gãyate keliratnabhavaneùu te ya÷aþ // PNc_8.75 // durmanà nçpa, pathàmunà gatà sà vilàsavasatiþ ÷a÷iprabhà / tatsakhãjanakathànvaya÷ruter yuùmad àgamanam åhitaü mayà // PNc_8.76 // durlabho 'yam atithir mamàpi tad guhyatàm ucitayà saparyayà / pàrthivo hi navasàhasàïka ity eùa sãyakanarendranandanaþ // PNc_8.77 // pe÷aloktinipuõasya pakùiõas tasya gàm iti ni÷amya sasmitaþ / tàm atha praõamati sma nimnagàm indusåtim avanãndur àdçtaþ // PNc_8.78 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ narmadàkçtaþ satkàraþ kàritàsanaparigrahe puro bhåpatàv apacitiü vidhàya sà / àsta mauktika÷ilàtale tata÷ cetasãva sukaveþ sarasvatã // PNc_8.79 // sthitvàtha kiü cit tam avantinàtham apçcchad acchannakutåhalà sà / nivedyatàü mànavadeva kasmàd alaïkçtà bhåmir iyaü tvayeti // PNc_8.80 // tasyai ÷a÷aüsa nijam à mçgayàvihàràd vçttàntam antavirasaü sa vi÷uddhavçttiþ / kàntàsmçtiprasabhakaõñakitàïgajàta- lajjàvanamravadano navasàhasàïkaþ // PNc_8.81 // iti parimalàparanàmno mçgàïkadattasånoþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite nàgalokàvatàro nàmàùñamaþ sargaþ samàptaþ ************************************************ navamaþ sargaþ __________________________________________ narmadàvàkyam atha svareõàïgaõadãrghikàõàü saüvàhayantã kalahaüsanàdam / tam ity avantã÷varam à babhàùe sà mekalakùmàdhararàjakanyà // PNc_9.1 // nàsya kùitã÷opakçtaü janasya kiyat tayà pannagaràjaputryà / yasyàþ kçte samprati bhåùiteyaü bhåmis tvayà bhå÷a÷alà¤chanena // PNc_9.2 // idaü nçpa tvàm avalokya jàtaü manaþ pramodena mamàsvatantram / no kasya lokatrayasaümatànàü bhavet satàü saïgatam utsavàya // PNc_9.3 // adyaiùa kasyàpi mayà ÷ubhasya tvaddar÷anenànumito vipàkaþ / àtithyam akùõoþ katham anyathaivam àyànti ratnàni bhavadvidhàni // PNc_9.4 // so vatsa, jàte janakaþ kçtàtmà sà puõyamårtijananã jagatsu / mahãkalàpodvahanàdipàtraþ putro yayos tvaü naralokapàlaþ // PNc_9.5 // råpeõa tejasvitayàrjavena priyaüvadatvena tavàmunà ca / dilãpaduùyantabhagãrathàdãn tàn àdiràjàn jhañiti smaràmi // PNc_9.6 // samànabhàvais tribhir eva manye samudranemivasudhà dhçteyam / bhujaïgamendreõa ca meruõà ca doùõà ca maurvãkiõa÷obhinà te // PNc_9.7 // tvayi sthite samprati jàgaråke jagadvidheyeùu vidhåtacintaþ / karoti netre bhagavàn avaimi sa yoganidràmukule mukundaþ // PNc_9.8 // na kiü cid ikùvàkukulàvatãrõàd rathàïgapàõeþ parihãyate te / ajàyatàmbhojadç÷à viyogo vane yathà tasya tathà tavàpi // PNc_9.9 // akçtrimo 'yaü guõavatsu jàne jàtyaiva te pàrthiva pakùapàtaþ / yat prauóhalàvaõyasudhàsravantyà tayà vinà cetasi tàmyasãva // PNc_9.10 // alaü viùàdena ghanàdhiråóhà lalàmabhåtà jagato 'khilasya / tavàïkam abhyeùyati sàcireõa ÷a÷iprabhà pàrthivakairavasya // PNc_9.11 // ito 'dya yàntã purato mayà sà dçùñà bhujaïgàdhipates tanåjà / udagrabhogair ahibhiþ parãtà lateva tanvã haricandanasya // PNc_9.12 // uddaõóahemàmburuhàsu khelad etàsu lãlàgçhadãrghikàsu / samutkayantã kalahaüsayåtham àma¤junà nåpurasi¤jitena // PNc_9.13 // vyàpàrayantã valitànanenduþ pa÷càd dç÷au ketakapatradãrghe / itas tataþ ÷ånyatayà skhalantã same 'pi màrge dadatã padàni // PNc_9.14 // visrastamàlyaþ ÷lathabandhanatvàd aüsàvakãrõàü kabarãü vahantã / kalindakanyàmasçõorminãlàü nistçü÷alekhàm iva manmathasya // PNc_9.15 // mukhaü ni÷àghràtam ivàravindaü viùadavãtaprabham udvahantã / vilumpatã niþ÷vasitena kàntim àpàñalasyàdharapallavasya // PNc_9.16 // unmocayantãm alakàgram etya lagnaü calatkuõóalaratnakoñau / kim apy uda¤cadda÷anàü÷ulekhà sakhãü ÷anaiþ sasmitam àlapantã // PNc_9.17 // sudhàsitaü kùaumam ivàstçtaü taü nakhàü÷urekhàvalayacchalena / kçtaü dadhànopari pàõipadmam udagrakampasya kucadvayasya // PNc_9.18 // gatàni sadyaþ ÷lathatàü sakhãbhir vihasya sàkåtavilokitàni / krameõa kiü cit pratisàrayantã vilajjamànà maõikaïkaõàni // PNc_9.19 // a÷okapuùpagrathitàü dadhànà pràlambamàlàm avalagnamadhyà / àropitajyeva jagajjayàya svacàpalekhà makaradhvajena // PNc_9.20 // àrdravraõàïkasya kçpàrdracittà kelãmçgasya svayam eva tasya / àcumbatã pàõóukapolalekhaü vataüsadårdhvàïkuram arpayantã // PNc_9.21 // màrgeùu råóhàsu niråóhabhàvàt dvirephasampàtasamàkulàpi / latàsu puùpàvacchayacchalena pade pade vatsa vilambamànà // PNc_9.22 // [SYNTAX: kulakam] tvadãyavi÷leùam avàpya bàlà sà lakùyate kiü cid anirvçteva / bhavàdç÷àm ekapade viyogo na kasya, ràjendra, mano dunoti // PNc_9.23 // pçthupratàpaþ savità yathaiva yathà kalànàü nidhir oùadhã÷aþ / yathà vasantaþ sumano 'nukålas tathàsi bhåmiþ spçhaõãyatàyàþ // PNc_9.24 // __________________________________________ nàyakavàkyam iti kùitã÷a÷ruti÷uktipeyàm udãrya vàcaü viraràma revà / sa ca smitadyotitadantam evam uvàca tàü madhyamalokapàlaþ // PNc_9.25 // sthàne yad àhlàdayasi prapannaü pãyåùadhàràmadhurair vacobhis / sudhaikasåtiþ sa yadàkaras te caõóã÷acåóàbharaõaü ÷a÷àïkaþ // PNc_9.26 // çjuþ prakçtyàsi paraü tad amba vãcã÷u paryàptam anàrjavaü te / na kevalaü sà payasi prasaktir àlakùyate te bata mànase 'pi // PNc_9.27 // yà jåñamadhye ca ÷a÷àïkamauler unnidrakundasrag ivàvabhàti / tàm apyatãva trijagatpratãkùyàü triþsrotasaü puõyatayàti÷eùe // PNc_9.28 // yà sàsya ÷aktiþ prasaràmbupaïke tvayà vçtà dharmavihàravãthiþ / salãlam uddhålakulàcaleyaü mahã mahàsåkaradaüùñra eva // PNc_9.29 // bhavàdç÷ãnàü mahatàü nadãnàm adbhir jagatyastamitopasarge / sukhaü sadaivàsurajit samudre nidràti paryaïkitapannagendraþ // PNc_9.30 // asantam apy amba mayi prasannà sambhàvanàbhàramaho nidhatse / asty eva bhakteùv ativatsalatvàt balàd guõàropaõakautukaü te // PNc_9.31 // anena me ko 'pi hçdi praharùas tava prasàdàti÷ayena jàtaþ / anàrdratàm indumarãcisakhye kiyac ciraü candramaõir bibharti // PNc_9.32 // vidhàya tattàdç÷am indrajàlaü sà kena nãtà phaõiràjakanyà / apa÷yato hetum ihopapannaü kim apy aho vismayate mano me // PNc_9.33 // aj¤ànam asmin viùaye kim anyat mamaitad arhasy apanetum amba / dinàntasammårcchitam andhakàraü ni÷àmukhasyeva ÷a÷àïkalekhà // PNc_9.34 // __________________________________________ puno narmadàvàkyam uktveti tåùõãm abhavan nçsomaþ sà somasåtiþ sarid ity uvàca / atretivçttaü kathayàmy a÷eùaü ni÷amyatàü màlavalokapàlaþ // PNc_9.35 // __________________________________________ gçhadevatàvàcaþ yadaiva sà tarjitacandrakàntir ajàyatendãvarapatranetrà / citrasthitànàü gçhadevatànàm iti sphuranti sma tadaiva vàcaþ // PNc_9.36 // ratnàkaratvaü, bhujagendra jàtaü kanyà tava ÷rãþ ÷ubhalakùaõeyam / vakùaþsthalaü madhyamalokabhartur vibhåùayitrã puruùottamasya // PNc_9.37 // [9.37a: read: ratnàkarastvaü bhujagendra jàtà? or follow /k?] bhujaïgavaü÷àrõavakaumudãyam iyaü patàkàsya rasàtalasya / upàgateyaü nidhanàgradåtã vajràïku÷asyàsurapuïgavasya // PNc_9.38 // [SYNTAX: kulakam] [NOTE: Vajràïku÷a is the eastern guardian of the vajradhàtumaõóala!] svavãryaparyastapurandareõa tenàsurendreõa kadarthitasya / teja÷ ciràd ucchvasitaü tadàbhåd iti ÷rute bhogabhçtàü kulasya // PNc_9.39 // taddehakàntis timiraü vyanaiùãt yad atra moghãkçtaratnadãpà / pitrà tad asyàþ kçtam arthayuktam àhlàdanaü nàma ÷a÷iprabheti // PNc_9.40 // tataþ sudhàsåtikaràbhiràmair guõaiþ parãtà sahajanmabhiþ sà / ÷anaiþ ÷anair vçddhim avàpad atra rasàtale bàlamçõàlokeva // PNc_9.41 // __________________________________________ ÷a÷ipràbhàpituþ pratij¤à yad arthitàbhåd anubaddhamànasaiþ surai÷ ca siddhai÷ ca mahoragai÷ ca / teùàü purastàd akçtavyavasthàm ity ekadà saüsadi pannagendraþ // PNc_9.42 // guptàbhihito yat trida÷àrivãrair vajràïku÷àkhyasya mahàsurasya / asåta lãlàgçhadãrghikeha haimaü harer nàbhir ivàravindam // PNc_9.43 // ànãya tad yo duhitur mamàsyàþ karõàvataüsapraõayãkaroti / tasyeyam iùvàsabhçtaþ kalatraü pàrthasya pà¤càlançpàtmajeva // PNc_9.44 // [SYNTAX: kulakam] tenaivam ukte ca tadà pareùu tam artham aïgãkçtavàn na ko 'pi / vanyadvipàd udgatadànaràjeþ kaþ kumbhamuktàphalam àdadãta // PNc_9.45 // tataþ prabhçtyadbhutaråparekhà sà bàlikàbhåd avarà varàpi / citte vacas tat kuladevatànàü kçtvàpi tasyàþ sa÷ ca nànva÷eta // PNc_9.46 // sampraty avaimi prathità yadàtaþ svarge ca bhåmau ca bhuvastale ca / nãto 'si netràtithitàü tvam asyàþ puõyena janmàntarasambhçtena // PNc_9.47 // ànetukàmena bhavantam atra nijaü vacas tannayatà pratiùñhàm / àptaprayatnena tathà sa manye phaõã÷vareõopakçtaþ prapa¤caþ // PNc_9.48 // ekaþ kùitau sàhasikas tvam eva nànyo 'sti ràjan navasàhasàïkaþ / nisargadurgàm api bhåmim etàü svodyànavãthãm iva yaþ praviùñaþ // PNc_9.49 // tad asya kàryasya puraskçtasya yatasva sãmàntavilokanàya / vigàhamàno 'mbaram ardhamàrgaü nivartate jàtu kim uùõarà÷miþ // PNc_9.50 // ito 'sti gavyåti÷atàrdhamàtraü gatvà purã ratnavatãti nàmnà / vinirmità ÷ilpikalàmayena mayena yà nàkajigãùayena // PNc_9.51 // [NOTE: allusion to aõahilapura, capital of the solaïkis?] tasyàsurendrasya naràdhipendra jagaddruhaþ sà kila ràjadhànã / samedhitasyàbjabhuvà vareõa raõeùv avadhyo marutàü bhaveti // PNc_9.52 // so mauliratnàni mahoragàõàm utkhyàya cotkhàya ca kautukena / karoti nirvàsitanàyakeùu nijàïganàhàralatàntareùu // PNc_9.53 // so bàùpaparyàkulalocanàni niþ÷vàsabhinnàdharapallavàni / karoti vaktràõy amaràïganànàm utsannalãlàsmitacandrikàni // PNc_9.54 // kçtàïgadaþ kambalakàliyàbhyàü yaj¤opavãtãkçta÷aïkhacåóaþ / sas takùakàpàditakaõñhabhåùo bibharti lãlàm a÷ivaþ ÷ivasya // PNc_9.55 // àstàü kim anyaiþ phaõibhiþ sa÷ cintyas tasyàpi ÷eùasya ca vàsuke÷ ca / ràhur yathà vi÷vabhayaikahetus tàràdhipasyàhimadãdhite÷ ca // PNc_9.56 // khagendrabhaïgena tathà tathà ca na sarpayaj¤e janamejayasya / nidhànam àtaïkaparamparàõàü jàto yathà samprati nàgalokaþ // PNc_9.57 // hares tvam aü÷o 'tra kçtàvatàras tasyàsurendrasya nibarhaõàya / avaimi lokatrayakaõñakasya laïkàdhipasyeva sa maithilã÷aþ // PNc_9.58 // ÷rãkaõñhavaikuõñhapurandaràdyair upekùitaü yat trida÷air a÷aktyà / kçtasya tasyàsya bharaü visoóhuü sambhàvyase me nçpate tvam eva // PNc_9.59 // kim anyad uttiùñha gçhàõa yàtràü vajràïku÷aü pratyamitapratàpa / tac càvataüsãkuru hemapadmam ànãya, bhå÷akra, ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_9.60 // sà te samàptàdbhutasàhasasya vatsàïkam abhyetu phaõãndrakanyà [[vatsàïka pun?]] / sãtà yathà da÷aratheþ salãlam àropitatryambakakàrmukasya // PNc_9.61 // [9.61a: read asamàpta# ?] agàdhapàtàlatalodgatàni vinidrakundacchadasundaràni / lokadvaye samprati te ya÷àüsi àkalpapallavãphalavac carantu // PNc_9.62 // prasàdam àptena ciràd vilãne tasmin suràràtighanoparodhe / mukhendunà pannagasundarãõàü punaþ samàgacchatu patralekhà // PNc_9.63 // àsãt purastàt tripuràvabhaïge yan maõóalaü bàlamçgàïkamauleþ / mahàsurair bhàvini sàmparàye tavàstu tat saüyugajàmadagnya // PNc_9.64 // panthàþ ÷ivo 'yaü purato 'tra gantà vaïkurmunir locanagocaraü te / upàcares taü ca tathàvidhànàü bhaktiü hi gàü kàmaduhàm u÷anti // PNc_9.65 // ity udãrya maõikàntikandalãþ kalpitaü trida÷acàpam asya sà / à mumoca nijakaõkaõaü bhuje jyàkiõàïkakañhiõãkçtatvaci // PNc_9.66 // __________________________________________ narmadoktisvãkàraþ avadad atha saþ sàhasonmukhas tàm iha hi vayaü vacasi sthitàs taveti / taóid iva na ciràd udãrità÷ãþ sarid api sàsya puras tirobabhåva // PNc_9.67 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye narmadàsaüvàdo nàma navamaþ sargaþ ************************************************ da÷amaþ sargaþ nàyakasya ramàïgadaü prati pra÷naþ atha mekalàcalasutàtirohitau atimàtravismayarasàrdramànasaþ / da÷anacchavicchuritapàñalàdharaþ sa ramàïgadaü nçpatir ity avocat // PNc_10.1 // adhirohati svayam acintitàpy aho ÷ubhasampadaïkam aparàïmukhe vidhau / savapur vilocanapathaü yadàvayor amçtàü÷usåtir iyam àpadàpagà // PNc_10.2 // idam indrajàlam iti me samutthitàm matim etad arpitam udàrayà tayà / vikasanmarãciracitendrakàrmukaü karavarti ratnavalayaü vilumpati // PNc_10.3 // ayi mekalàdritanayàpuraþkçte kriyate kim atra vada kçtyavastuni / tava yat sadà nayarahasyavedino na dhiya÷ caranty anayapàüsule pathi // PNc_10.4 // __________________________________________ ramàïgadavàkyam iti pàrthivena kathite dadhan manàk pulakena cumbitakapolam ànanam / idam àttanãtipatham àdade vacaþ smitapuùpitàdharadalo ramàïgadaþ // PNc_10.5 // iha kiü pratisphurati me tavàgrato naya÷àstranãranidhipàradç÷vanaþ / avalãóhavi÷vatamasaþ puro raver na hi jàtu dipaka÷ikhà prakà÷ate // PNc_10.6 // viùaye 'tra maunam ucitaü hi màdç÷àm ava÷as tathàpi kathayàmi kiü cana / kùitipàlamaulimaõiveõikàtithes tava kena ÷àsanam idaü vilaïghyate // PNc_10.7 // prathamaü hi maõóalam akhaõóa÷àktibhir vijigãùubhiþ svam abhitaþ prasàdhyate / paramaõóale tad anu nãtipàragair avanãpurandara, karaþ prasàryate // PNc_10.8 // tad apàsyam evam avitarkitotthite paripanthinàm iha vidheyavastuni / yadi nàbhaviùyad abhimàna÷àlinas tava ràjyam uddhçtasamastakaõñakam // PNc_10.9 // ÷ruta÷aktisaïkalitamantrani÷cayair upalabdhaùaóguõavivekavartmabhiþ / tadupàyatattvam adhigamya dhåþ kùites tava mantribhir nçpa durudvahohyate // PNc_10.10 // atisàndrakà¤canamarãcipiïgalaü digupàhitapracurapatra÷obhinaþ / tava ko÷am utsçjati na kùaõaü ramà paramàravaü÷asarasãsaroruha // PNc_10.11 // priyakãrtayo jayapavitrità÷ayàs tarasà tçõãkçtajagattrayà yudhi / jagatãvi÷eùaka tavànujãvino nivasanty avantiviùaye sahasra÷aþ // PNc_10.12 // pçthivãbhçtaþ prathitavikrameõa ye gamitàs tvayà va÷am upàyasampadà / nayavartmagàþ kùitipate tavànyathà na bhavanti bhàvisamaràbhi÷aïkayà // PNc_10.13 // apakartum atra samaye tavàttabhãr manasàpi håõançpatir na và¤chati / ibhakumbhabhittidalanodyame harer na kapiþ kadà cana sañàü vikaçùati // PNc_10.14 // asikàntijàlajañilàgrabàhunà raõasãmni nàtha nihateùu bhartçùu / bhavatàtra vàgaóavadhåjanaþ kçto ratisandhivigrahakathàparàïmukhaþ // PNc_10.15 // adhunàpi deva muralàïganàjanais vijayapra÷astir iva likhyate tava / galada¤janà÷rupçùatàvalicchalàl lasadindupàõóuùu kapolabhittiùu // PNc_10.16 // rabhasàd apàsya maõikaïkaõàvalãþ kanakàravindakatakeùu te 'sinà / na kim arpitàni nçpa làñayoùità sphañikàkùasåtravalayàni pàõiùu // PNc_10.17 // nayanàmbubhiþ snapitadhåsaràdharàþ pratibaddharåkùamalinaikaveõayaþ / nihità na kiü mahati ÷okasàgare jagatãndra kosalapateþ purandhrayaþ // PNc_10.18 // uditena vairitimiradruhàbhitas tava nàtha vikramamayåkhamàlinà / gamitàþ prabhàvalaya÷ånyatàü jhañity aparàntapàrthivavadhåmukhendavaþ // PNc_10.19 // ativelam uttaradigantavartinà samara÷ramàbhyuditagharmabindunà / ÷aradindunirmalam apàyi bhåbhçtàm asipatrapàtrapatitaü tvayà ya÷aþ // PNc_10.20 // nijarandhragopanapañãyasàbhitaþ pararandhradçùñipañucàracakùuùà / nayabhinnasàhasabhuvà bhuvastale bhavatà samaü kathaya ko viruddhyate // PNc_10.21 // naradeva daivam adhikçtya yà vipat nipataty avantiviùaye kathaü cana / ÷ikhimuktamantrahaviùà vihanyate tava sà vasiùñhamahasà purodhasà // PNc_10.22 // nçpa vàsaràõi nirupaplavàþ prajàþ sukham àtmakarmaõi ratà nayanti yat / vijayaü jayaikasuhçdo 'sya sarvadà nanu kàrmukasya tava tadvijçmbhitam // PNc_10.23 // iti kiü cid eva na tava svamaõóale nçpa cintyam asty udita÷aktisampadaþ / adhunà tu nãtinihitena cetasà phaõilokakçtyam idam eva cintyatàm // PNc_10.24 // prabhu÷àktir udyamaparatvam arpita- trijagaccamatkçtir ahaïkçti÷ ca sà / asurasya tasya kathità narendra te nagarã ca mekalanagendrakanyayà // PNc_10.25 // abhigamya eva sas tavàdhunà ripur marutàm udàranijakàryasiddhaye / ÷rutilagnagandhagajabçühitaþ kùaõaü nçpa kesarã kathaya kiü vilambate // PNc_10.26 // navasàhasàïka, na tavàsuràd ahaü kalayàmi samprati kim apy atàdç÷am / vidhutiþ kadà cana vibho na bhåbhçtaþ kalaviïkapakùapavanena ÷àïkyate // PNc_10.27 // bhavatà yadoccalita eùa dakùiõa÷ caraõas tadaiva suravairiyoùitàm / vigalanti deva nayanodabindavaþ ÷aradindupàõóuni kapolamaõóale // PNc_10.28 // vijayaikasadmani guõaþ ÷aràsane tava yàvad atra na nçpàdhirohati / tuhinacchañàdhavalacàmarasmità vilasanti tàvad asuràlaye ÷riyaþ // PNc_10.29 // kanakàravindam aravindalocana praõayena naiva saþ samarpayiùyati / suranirjayàrjitamadàvçte 'ntaraü labhate na sàma kila tàdç÷aü hçdi // PNc_10.30 // bhavataþ kuto 'pi nçpa yàvad àgamaü na sa vetti tàvad abhiyoktum arhasi / sahasànyathà rahasi mantribodhitaþ paritaþ svadurghañane yatiùyate // PNc_10.31 // kçtanåtanàrgalakapàñasaüpuñàü subhañair udàyudhakarair adhiùñhitàm / paritaþ sukhàtaparikhàü punaþ purãü racitaikadurgam apathàü vidhàsyati // PNc_10.32 // valite 'pi kiü cana dhanuþparigrahe bhuvanatrayaprathitasàhase tvayi / api jàyate dhçtiviparyayo harer asureùu kaiva gaõanà tapasviùu // PNc_10.33 // niyataü, narendra, vidatphaõàmaõi- sphuradaü÷usåtritanavàtapaü nabhaþ / suravairivãryadçóhamatsaraü puraþ phaõisainyam àjibhuvi te bhaviùyati // PNc_10.34 // adhunaiva te 'tra nijatàü vrajanti và subhañàþ svayaü vidhiva÷ena ke cana / kapayaþ purà raghupater yathà vane hanumatpataïgatanayàïgadàdayaþ // PNc_10.35 // yad udãrita÷ ca purukutsakàntayà saritàsi vaïkumunidar÷anaü prati / pratibhàti kiü cana mamaiva tatra te kim u nirmukheïgitavidas tadiïgitam // PNc_10.36 // athavaika eva vibhur asy arer vadhe nanu dhàma tat sphurati ÷àrïgiõas tvayi / uditakrudhas tripuradàhaóambare ÷aratàm avàpa kila yat pinàkinaþ // PNc_10.37 // avalokayàmi ÷akunaü yathà tathà tad avaimi pakùmaladç÷aþ sabhàntare / na ciràd upoóþapulakena pàõinà kanakàravindam avataüsayiùyasi // PNc_10.38 // tvam ihaiva nàtha maõidhàmni tiùñha và na hi nàma tàdç÷am idaü prayojanam / asuraü nihatya sahasaiva tatkùaõàd aham ànayàmi tapanãyapaïkajam // PNc_10.39 // vijayã yad asmi smareùu jitvaràþ prabhavanti tatra tava pàdapàüsavaþ / aruõo yad andhatamasaü niùedhati sphuritaü naràdhipa tad arkatejasàm // PNc_10.40 // __________________________________________ nàyakavàkyam masçõoktipallavitanãtivikrama- kramam ity udãrya virate ramàïgade / saþ sarasvatãmukhararatnanåpura- dhvanipe÷alaü nçpatir àdade vacaþ // PNc_10.41 // tvadçte mukhàt sukhanirastasaü÷aya- prasareyaü bhàratã ullasati kasya bhàratã / ÷a÷alakùmaõaþ paramakharva÷arvarã- timirachiducchalati kàntikandali // PNc_10.42 // tava vedmi pauruùam ahaü tvayà vinà na vapuþsthitiü kva cana kartum utsahe / dhanuùãva dãrghaguõasaïgate yatas tvayi me dçóhapraõayavàsitaü manaþ // PNc_10.43 // gamane tad ehi sahitau yatàvahe jhañiti triviùñaparipoþ purãü prati / apade yad udyamakathàvirodhinã na hi siddhaye bhavati dãrghasåtratà // PNc_10.44 // __________________________________________ ÷ukavàkyam iti pàr÷vavartinam udãrya maunavàn abhavat sa màlavakuraïgalà¤chanaþ / tvarayàvatãrya sa÷ ca ratnapa¤jaràt purataþ ÷uko 'sya puna ity abhàùata // PNc_10.45 // ÷çõu ÷aïkhacåóa÷ucivaü÷abhår ahaü nçpa, ratnacåóa iti nàgarakaþ / udapàdi kaõvamuni÷iùya÷àpataþ ÷ukatà mameyam animãlitasmçtiþ // PNc_10.46 // praõayoktibhir munir atha prasedivàn iti me saþ ÷àpatimiràvadhiü vyadhàt / va÷inàü ruùo matiùu nàsate ciraü jalavipuùa÷ ca, nçpa, sasyasåciùu // PNc_10.47 // tvam aphalgu neùyasi ÷a÷iprabhàntikaü navasàhasàïkançpater yadà vacaþ / niyataü bhaviùyati tadà kumàra te ÷ukaråparåpaparivartanotsavaþ // PNc_10.48 // tad anaïgaùaùñha÷araü saüdi÷a svayaü ÷anakaiþ kim apy uragabàlikàü prati / hçdi yan nidhàya sahasaiva yàmy ahaü phaõinàm anamramaõitoraõàü purãm // PNc_10.49 // [VAR 10.49a: {#÷araü/lem /em; #÷ara /ed}] ayi maunam etad avanãndra, mucyatàü drutam ucyatàü ca kim iyaü mayi trapà / pçthag asmi deva na hi te paricchadàt ucitaü na tan mayi rahasyagopanam // PNc_10.50 // __________________________________________ nàyakavàkyam iti valgu jalpati ÷uke 'tha vismayàd api vismayaü param avàpa pàrthivaþ / avadac ca pa¤jaram ivàsya kalpayan da÷anàü÷ubhiþ sphañikasåcikomalaiþ // PNc_10.51 // vipadaü vilokya tava duþsahàm imàm ayi ratnacåóa mama dåyate manaþ / patitaü kukåladahane na kasya và mçdumàlatãmukulamàlyamàdhaye // PNc_10.52 // __________________________________________ nàyikàü prati saüde÷aþ ghañitaü vidher idam ajaryam àvayor na ramàïgadàn mama sakhe 'tiricyase / idam àrya tat tvayi vimuktayantraõo nanu saüdi÷àmi hariõãdç÷àü prati // PNc_10.53 // virate 'pi meghatimire natàïgi me na gatàsi locanapathaü yadà tadà / phaõilokabhåmim atidurgamàm imàm avi÷aü tava anupadam eva sudnari // PNc_10.54 // nagarãü tvadàttahçdayo 'pi bhoginàm aham àgato na mçgadãrghalocane / ÷rutayendusåtisaritànyato hçtaþ sahasaiva hema÷atapatravàrtayà // PNc_10.55 // atipàñalàdharam avà¤citaü hriyà smitakàntimat stimitaratnakuõóalam / tadapàïgasaïkalitalocanotpalaü phaõilokakaumudi mukhaü smaràmi te // PNc_10.56 // dvitaye dvayena sahasojjhitas tadà ÷a÷isåtisindhupulinodare ÷araþ / jagadekavibhramabhvà bhuvastale sutanu tvayà mayi ca puùpadhanvanà // PNc_10.57 // dhçtam årmihastanivahena revayà nanu phenakànti karabhoru me patat / viùaye dç÷or upada÷aü manaþ÷ilà- likhitaikahaüsamithunaü tavàü÷ukam // PNc_10.58 // maõikàntiluptatimire rasàtale bhavatãm ihànusaratà tanådari / avalokitàny atha mayà padàni te sahasà suvarõasikatàïkite pathi // PNc_10.59 // sarale jañhity uditakàr÷yadorlatà- gailtàni ratnavalayàni te mayà / katham apy uda÷rupçùataü pade pade cakitena candramukhi vãkùitàni ca // PNc_10.60 // manasà kim àlikhati kiü samàcaraty adhunà kim induvadanà ca vakti sà / iti me 'padi÷ya bhavatãü pravçttayà hçdayaü sa÷alyam iva hanta cintayà // PNc_10.61 // paritàpavatyaviralocchalatprabhà- tuhinacchañàbhir asitàbjalocane / ÷aradindudãdhitikalàpasundaras tava hàra eùa hçdi si¤catãva màm // PNc_10.62 // kathaya priye nihitasàndracandana- drava÷ãtalojjvalakarà kucadvaye / mama hàrayaùñir api sà sakhãva kiü madanàbhitàpam apañåkaroti te // PNc_10.63 // kùaõam apy aho patasi me ÷ucismite na samutsukasya tava vismçteþ pathi / jhañiti pravi÷ya hçdaye mamàtra kiü likhitàsi padmamukhi puùpaketunà // PNc_10.64 // samudvahantã sravada¤janà÷ru- ghorotkara÷yàmitakaïkaõena / karàravindena mukhendubimbam àpàõóurakùàmakapolabhitti // PNc_10.65 // nave nave païkajinãpalà÷a- mçõàlahàràdisanàthapàr÷ve / pravàlalãlàstaraõe niùaõõà siühàsane manmathapàrthivasya // PNc_10.66 // bàlapravàlàïkurapàñalasya làvaõyaratnàkarakaustubhasya / udåùmaõà niþ÷vasitena kàntiü kadarthayantã da÷anacchadasya // PNc_10.67 // analpasaïkalpavikalpajàla- viloóanair na svam api smarantã / sasàdhvasenàvirataü mayà tvam utprekùyase pannagaràjaputri // PNc_10.68 // [SYNTAX: kalàpakas] bråmaþ kiyan naya kathaü cana kàlam alpam atràbjapatranayane nayane nimãlya / hemàmbujaü taruõi tat tarasàpahçtya devadviùo 'yam aham àgata ity avehi // PNc_10.69 // bhadraitad vraja ratnacåóanibióapremàrdram asmadvacas tasyàs tatra kuraïga÷àvakadç÷aþ karõàvataüsãkuru / ÷àpànte bata vismariùyasi bhràtas tad ekaü kim apy àdàya svayam eva tatprativacaþ pàr÷vaü mamàbhyeùyasi // PNc_10.70 // iti nçpateþ svànte kçtvà manomçgavàguràü giram udakamannistriü÷àbhe nabhasy a÷anaiþ ÷ukaþ / ciravinihitàü dçùñiü tasmàn nivartya tathotsuko jhañiti gamane devo 'py asãt saþ sàhasalà¤chanaþ // PNc_10.71 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye ratnacåóasaüpreùaõo nàma da÷amaþ sargaþ ************************************************ ekàda÷aþ sargaþ ÷atrujayàrthaü prasthànam atha bibhrat saràgeõa hçdayena kç÷odarãm / saþ pratasthe mahãnàthaþ kareõa ca dhanurlatàm // PNc_11.1 // indranãlapratolãtaþ sa nirgacchan patiþ ÷riyaþ / tatkànti÷yàmatàü gatvà kùaõaü kçùõa ivàbabhau // PNc_11.2 // àsannapadmasarasà kusumànamra÷àkhinà / so narmadopadiùñena gantuü pravavçte pathà // PNc_11.3 // yàntam ekànta÷i÷iràþ samãràs taü siùevire / elàlavaïgakaïkola- jàtãphalasugandhayaþ // PNc_11.4 // cakras tasyànilaspar÷a- kvaõatkà¤canapallavàþ / mauktikastabakasmerà vismayaü ratnavãrudhaþ // PNc_11.5 // amandamàrutàkùepa- muktamuktàphalacchalàt / caladvaü÷alatà mårdhni tasya làjàn ivàkiran // PNc_11.6 // agalan kusumavyàjàt tasminn abhyarõagàmini / pàtàlakalpavçkùàõàm ànandà÷rulavà iva // PNc_11.7 // aravindamukhakroóa- krãóanmukharaùañpadà / anàmayam ivàpçcchat tam abhyàgatam abjinã // PNc_11.8 // ÷a÷iprabhàkùivistàra- saüvàdinyaþ pade pade / taü kim apy àrdratàü ninyur araõyahariõãdç÷aþ // PNc_11.9 // upayuktàmçtaspardhi- nàrikelaphalodakàn / àsvàditalavàïgailà- påganàgalatàdalàn // PNc_11.10 // ÷ayyãkçtàtanusvarõa- kadalãbàlapallavàn / viùñarãkçtavistãrõa- candrakànta÷ilàtalàn // PNc_11.11 // tatkàlocitakartavya- vyàvçttaikaramàïgadàn / àvçttivihitapreyaþ- phaõiràjasutàkathàn // PNc_11.12 // hçdayanyastakarpåra- mçõàlanalinãdalàn / puüþkokilakulollàpa- janitasmarasa¤jvarà // PNc_11.13 n // jàmbånadalatàgulma- vihità÷rayasauhçdàn / gacchan sas tatra kati cin nivàsàn vyadhitàdhvani // PNc_11.14 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ vaïkumunyà÷ramapràptiþ saüpràpa pçthivãpàlaþ kàlena kiyatàpy atha / saþ kålopàntavicaran- yaïku vaïkutapovanam // PNc_11.15 // __________________________________________ à÷ramavarõanam hçtaü kutåhalenàlaü tadàlokanajanmanà / patiü madhyamalokasya taü jagàda ramàïgadaþ // PNc_11.16 // sãmà satãti÷abdasya saku÷àïkàlpapallavà / maithilãva ÷riyaü dhatte kàm apy à÷ramabhår iyam // PNc_11.17 // ito vànti havir dhåma- latàlasyapradà ime / marutaþ pàvanàþ pakva- puroóà÷asugandhayaþ // PNc_11.18 // ito hiraõmayã bhåmis taravo hemavalkalàþ / unnidrahemapadmàni payàüsãva pade pade // PNc_11.19 // kàkapakùàïkamårdhànaþ pa÷yaite guru÷ikùayà / bañavaþ khaõóayanty atra samidha÷ ca padàni ca // PNc_11.20 // anayà sàma gàyantyà svarasaü÷ayavàn ayam / itaþ karoti kalahaü ÷ukaþ sàrikayà samam // PNc_11.21 // idam atràdbhutaü pa÷ya madaklinnaü gajasya yat / gaõóalekhàü nakhàgreõa ÷anaiþ kaõóåyate hariþ // PNc_11.22 // prabhàmaõóalaparyasta- tamasaþ ÷ata÷aþ pathi / tavàpatanti pàtàla- ravayo 'mã maharùayaþ // PNc_11.23 // eùàü dvitayam etàbhiþ kapilàbhir alaïkçtam / uñajapràïgaõaü gobhir jañàbhir abhitaþ ÷iraþ // PNc_11.24 // ito gàtraparàvçtti- bhagnàsthi puruùetaràn / muneþ ÷ayyàku÷àn atti bàlaþ kastårikàmçgaþ // PNc_11.25 // ito 'py ayam çùiþ pa÷ya japàpàñalayànayà / gavànugamyate sàyaü saüdhyeva divàkaraþ // PNc_11.26 // sahasaivàtithiþ pràptaþ ko 'py ayaü bhavatàm iti / eùa praty uñajaü vakti sasaübhramam ayaü ÷ukaþ // PNc_11.27 // ataþ saüprati vãkùante kautukottànitekùaõàþ / tvàm indum iva paryàpta- maõóalaü munikanyakàþ // PNc_11.28 // bhådattasmarasàmràjyaü mukha÷rãtarjitendu ca / àsàm indãvaràkùãõàm alaïkàro navaü vayaþ // PNc_11.29 // muktàstraþ strãùu kandarpo devàtrànu÷ayàd iva / ÷aïke saütyajya kodaõóam àttadaõóas tapasyati // PNc_11.30 // __________________________________________ vaïkumunidar÷anam tasminn ityuktavaty eva tathà savidhavartmani / tataþ pçthvã÷a÷àïkena vaïkumunir adç÷yata // PNc_11.31 // aüsàvalambinãr bibhrat sandhyàbhrakapi÷à jañàþ / prasçtà iva nirgatya paramajyotiùaþ ÷ikhàþ // PNc_11.32 // dadhadyaj¤opavãtena sãmantitam uraþsthalam / jàhnavãnirjhareõeva nabhaþ pràleyapàõóunà // PNc_11.33 // ÷uddhaikaguõasaüpçktàm akùamàlàü dadhat kare / mårtàü tãvratapaþsiddhim àtmanaþ phalitàm iva // PNc_11.34 // yogakùemopapattyartham upaviùñaþ ku÷àsane / napteva maithilãbhartur atithir nàma pàrthivaþ // PNc_11.35 // priyasomaþ sadàyuktaþ priyayà cànasåyayà / pàtram atrir ivogràõàü tapasàü tejasàm iva // PNc_11.36 // so dçùñipatham àyàti yayàtipratime nçpe / tutoùa kasya và na syàd àkçtis tasya sà mude // PNc_11.37 // tataþ kçtapraõàmasya tasya praõatabhåbhçtaþ / vidadhe sa vi÷àmpatyur àtithyam attithipriyaþ // PNc_11.38 // athàdåre sukhàsãnaþ sukhàsãne mahãbhçti / iti sånçtayà vàcà sa vaktum upacakrame // PNc_11.39 // adya naþ puõyabãjena mukto yat satyam aïkuraþ / lalàma lokatritaye yena tvam avalokitaþ // PNc_11.40 // tava ÷aüsati saubhàgyam abhijàteyam àkçtiþ / indoþ sudhànidhànatvaü jyotsnayà yat pratãyate // PNc_11.41 // yathà prade÷am àyàtair vyaktiü vajràïku÷àdibhiþ / cakravartãty anukto 'pi cihnais tvam anumãyase // PNc_11.42 // tvadar÷anotsavenaiva kçtàrthaü cakùur adya naþ / vimu¤cati ÷araccandre ciraråóham api spçhàm // PNc_11.43 // hetudvitayam evàtra paramànandasampadaþ / parabrahmopalabdhir và saïgataü và bhavàdç÷àm // PNc_11.44 // akçtvà bhavataþ pra÷naü na sthàtum aham utsahe / dhãratàü mama bhindanti yat kautukarasormayaþ // PNc_11.45 // tvayà mahãbhçtàm atra vaü÷aþ keùàm alaïkçtaþ? / ÷rotrapãyåùagaõóåùaþ kàni nàmàkùaràõi te ? // PNc_11.46 // anena guõinà sàrdhaü dhanuùànucareõa ca / kena kàryàtibhàreõa tvam etàm àgato bhuvam ? // PNc_11.47 // __________________________________________ ramàïgadavàkyam ity uktvà virate tasmin ràj¤à sasmitam ãkùitaþ / sthitvà kùaõam uvàcedam iïgitaj¤o ramàïgadaþ // PNc_11.48 // __________________________________________ arbudàcalavarõanam brahmàõóamaõóapastambhaþ ÷rãmàn asty abudo giriþ / upoóhahaüsikà yasya saritaþ sàlabha¤jikà // PNc_11.49 // yaþ såryàü÷u÷alàkasya vi÷vasyopari tiùñhataþ / vyomanãlàtapatrasya daõóatvam adhirohat // PNc_11.50 // àdàtum avataüsàya svarõadãhemapuùkaram / yaþ sendranãlakañako bhuvo bhuja ivoddhçtaþ // PNc_11.51 // ÷ikharàsannanakùatro lakùyate yaþ pratikùapam / sa÷ãkara ivodasto hastaþ pàtàladantinà // PNc_11.52 // yasya ÷çïgendranãlàü÷u- ÷yàmam àdityamaõóalam / kùaõaü puñakinãpatra- chatràkçti vilokyate // PNc_11.53 // nãlakaõñhapriyà kàmaü kçtapa¤cànanasthitiþ / yasyàgrabhåmir gaurãva guhàpãtapayodharà // PNc_11.54 // adhaþsaünaddhamedheùu sthità yasyàgrasànuùu / pràvçóvilàsàlàsyànàm anabhij¤àþ kalàpinaþ // PNc_11.55 // induþ kañakamàõikyaü yasya tuïgasya bhåbhçtaþ / bhuvo yasya ca kàntàyà mekhalàmaõir aü÷umàn // PNc_11.56 // kva cit kva cit patantyà yaþ kçùõasàraþ ÷a÷itviùà / kaõóåyata ivàsannaü ÷çïgeõa hi mçgãü ni÷i // PNc_11.57 // pàõóuþ ÷araddhanair årdhvam adhastàlãvanàsitaþ / yaþ kailàsa ivà÷liùñaþ paulastyabhujasampradà // PNc_11.58 // harayaþ ÷erate yasya mattebhavadhaniþsahàþ / guhàsu nakhanirmukta- muktàdanturabhåmiùu // PNc_11.59 // alakacyutamandàra- makarandasugandhibhiþ / amartyamithunakrãóà niku¤jair yasya såcyate // PNc_11.60 // uda¤cadindracàpàni nànàratnàü÷upallavaiþ / sànåni yasya sevante dvaye citra÷ãnaþ // PNc_11.61 // patyà saha vanànteùu viharantyàdrikanyayà / nãyante ÷oõatàü yasya ÷ilàþ sàlaktakaiþ padaiþ // PNc_11.62 // pratibhànti puras te 'pi yasya valmãkavàmanàþ / ÷ailàþ suvelakailàsa- mahendramalayàdayaþ // PNc_11.63 // __________________________________________ vasiùñhà÷ramavarõanam atisvàdhãnanãvàra- phalamålasamitku÷am / munis tapovanaü cakre tatrekùvàkupurohitaþ // PNc_11.64 // hçtà tasyaikadà dhenuþ kàmasargàdhisånunà / kàrtavãryàrjuneneva jamadagner anãyata // PNc_11.65 // [VAR 11.65a: {hçtà/lem /ed; hçtvà /buh}; 11.65d: {sarga+/buh#/lem sårga+/ed; }] sthålà÷rudhàràsaütàna- snapitastanavalkalà / amarùapàvakasyàbhåd bhartuþ samid arundhatã // PNc_11.66 // athàtharvavidàm àdyaþ samantràm àhutiü dadau / vikasadvikañajvàlà- jañile jàtavedasi // PNc_11.67 // [VAR 11.67c: {vikaña/lem /ed; vikala+/buh}] tataþ kùaõat sakodaõóaþ kirãñã kà¤canàïgadaþ / ujjagàmàgnitaþ ko 'pi sahemakavacaþ pumàn // PNc_11.68 // dåraü saütamaseneva vi÷vàmitreõa sà hçtà / tenàninye muner dhenur dina÷rãr iva bhànunà // PNc_11.69 // tatas tàpasakanyàbhir ànandà÷rulavàïkitaþ / kapolaþ pàõiparyaïkàt sà÷rulekhàd apàsyata // PNc_11.70 // [VAR 11.70d: {sà÷rulekhàt/lem /ed; sàdhupåjyàt /buh}] __________________________________________ paramàravaü÷avarõanam paramàra iti prapàt sa muner nàma càrthavat / mãlitànyançpacchatram àtapatraü ca bhåtale // PNc_11.71 // [VAR 11.71d: {àtapatraü/lem /ed; adhipatyaü /buh}] pravartitàtivistãrõa- saptatantuparamparaþ / puràõakårma÷eùaü ya÷ cakàràmbhonidheþ payaþ // PNc_11.72 // sthàpitair maõipãñheùu muktàpràlambamàlibhiþ / bhår iyaü yajvanà yena hemayåpair apåryata // PNc_11.73 // pra÷àntacintàsantàne cireõa namucidviùi / amocyatàstadaityena yenerùyàkalahaü ÷acã // PNc_11.74 // vaü÷aþ pravaçte tasmàd àdiràjàn manor iva / nãtaþ suvçttair gurutàü nçpair muktàphalair iva // PNc_11.75 // tasmin pçthupratàpo 'pi nirvàpitamahãtalaþ / upendra iti sa¤jaj¤e ràjà såryendusaünibhaþ // PNc_11.76 // sadàgatipravçttena sãtocchvasitahetunà / hanumateva ya÷asà yasyàlaïghyata sàgaraþ // PNc_11.77 // ÷aïkitendreõa dadhatà påtàm avabhçtais tanum / akàri yajvanà yena hemayåpàïkità mahã // PNc_11.78 // atyacchada÷anodgacchat- aü÷ulekhàtaraïgibhiþ / dãrghair yasyàrinàrãõàü niþ÷vàsai÷ càmàrayitam // PNc_11.79 // tasmin gate narendreùu tadanyeùu gateùu ca / tatra vàkpatiràjàkhyaþ pàrthivendur ajàyata // PNc_11.80 // dãrgheõa cakùuùà lakùmãü bheje kuvalayasya yaþ / nàrãõàü di÷atànandaü doùõà sattàrakeõa ca // PNc_11.81 // ÷ithilãkçtajãvà÷à yasmin koponnatabhruvi / ninyuþ ÷iràüsi stabdhàni na dhanåüùi natiü nçpàþ // PNc_11.82 // vairisiüha iti pràpaj janma tasmàj janàdhipaþ / kãrtibhir yasya kundendu- vi÷adàbhiþ sañàyitam // PNc_11.83 // paulomãramaõasyeva yasya càpe vilokite / cakitaiþ sarasãva kùmà ràjahaüsair amucyata // PNc_11.84 // ÷rãsãyaka iti kùetraü ya÷asàm udabhåt tataþ / dilãpapratimaþ pçthvã- ÷uktimuktàphalaü nçpaþ // PNc_11.85 // lakùmãr adhokùajasyeva ÷a÷imauler ivàmbikà / vaóajety abhavad devã kalatraü yasya bhår iva // PNc_11.86 // akhaõóamaõóalenàpya prajàpuõyair mahodayam / kalisaütamasaü yena vyanãyata nçpendunà // PNc_11.87 // va÷ãkçtàkùamàlo yaþ kùmàm atyàyatàü dadhan / ràjyà÷ramam alaücakre ràjàrùiþ ku÷acãvaraþ // PNc_11.88 ] // smitajyotsnàdaridreõa bàùpasràvimukhendunà / ÷a÷aüsur vijayaü yasya rudrapàñãpatistriyaþ // PNc_11.89 // akaïkaõam akeyåram anåpuram amekhalam / håõàvarodhavaidhavya- dãkùàdànaü vyadhatta yaþ // PNc_11.90 // __________________________________________ nàyakavarõanam ayaü netrotsavas tasmàj jaj¤e devaþ pitçpriyaþ / jagattamo'paho netràd atrer iva ni÷àkaraþ // PNc_11.91 // ÷rãmadvàkapatiràjo 'bhåt- agrajo 'syàgraõãþ satàm / sagaràpatyadattàbdhi- parikhàyàþ patir bhuvaþ // PNc_11.92 // atãte vikramàditye gate 'staü sàtavàhane / kavimitre vi÷a÷ràma yasmin devã sarasvatã // PNc_11.93 // cakrire vedhasà nånaü nirvyàjaudàrya÷àlinaþ / te cintàmaõayo yasya nirmàõe paramàõavaþ // PNc_11.94 // ya÷obhis indu÷ucibhir yasyàcchataravàrijaiþ / apåryatà iyaü brahmàõóa- ÷uktir muktàphalair iva // PNc_11.95 // ÷riyaü nãlàbjakàntyà yaþ praõayibhyo dadau dç÷à / aràtibhya÷ ca sahasà jahre nistriü÷alekhayà // PNc_11.96 // aüsaþ savalkalagranthiþ sajañàpallavaü ÷iraþ / cakre yenàhitastrãõàm akùasåtràïkitaþ karaþ // PNc_11.97 // puraü kàlakramàt tena prasthitenàmbikàpateþ / maurvãkiõàïkavaty asya pçthvã doùõi nive÷ità // PNc_11.98 // pra÷asti parito vi÷vam ujjayinyàü puri sthitaþ / ayaü yayàtimandhàtç- duùyantabharatopamaþ // PNc_11.99 // anenàstaþ kapoleùu pàõóimà ripuyoùitàm / samàhçtyeva tadbhartç- ya÷aso bàhu÷alinà // PNc_11.100 // sadà samakarasyàsya lakùmãkulagçhasya ca / sindhuràja iti vyaktaü nàma dugdhodadher iva // PNc_11.101 // anena vihitàny atra yat sàhasa÷atàny ataþ / navãnasàhasàïko 'yaü vãragoùñhãùu gãyate // PNc_11.102 // vindhyànta÷ caratànena mçgayàsaktacetasà / kanyà ÷a÷iprabhà nàma nàgasåtir adç÷yata // PNc_11.103 // adç÷yair atha sà nàgair asya pàr÷vàd anãyata / tàm anveùñuü praviùñena kutåhalabalàd iha // PNc_11.104 // samaõistambham agre 'tha dhàma hiraõmayam / tatra mårtà tataþ sindhur indusåtir vilokità // PNc_11.105 // akçtàtithyam etasya bhaktinamrasya sà tataþ / nãtà pçùñena caitena svavàrtàyàm abhij¤atàm // PNc_11.106 // tato vajràïku÷odyàna- hemàbjàhçtisàhasam / hetuþ ÷a÷iprabhàvàpter vivçtyàveditas tayà // PNc_11.107 // asåcayat prasaïgena triviùñaparipor atha / udagram asurendrasya vãryaü vajràïku÷asya sà // PNc_11.108 // tatas tam pratyamarùo 'sya jhañity aïkurito hçdi / anyatra vãravçtter yad ayam ekàntamatsarã // PNc_11.109 // panthàþ puro 'surasyàsya prà¤jaleþ ÷aüsitas tayà / asåcyatàgrata÷ caitat- amoghaü dar÷anaü tava // PNc_11.110 // athedaü ratnavalayaü dattvàsmai samam à÷iùà / kàntà tirohità sà ca purukutsasya bhåpateþ // PNc_11.111 // athaitena gçhãteyaü yàtrà vajràïku÷aü prati / eùà ca sukçtair dçùñà pàdapadmadvayã tava // PNc_11.112 // __________________________________________ vaïkumunivàkyam ity uktvà såkticaturo viraràma ramàïgadaþ / àdade munir apy udyat- dantàü÷u÷abalaü vacaþ // PNc_11.113 // aho puràõaràjàrùi- santànakathayaitayà / puõyayà hçtam àtmànam adhunà manmahe vayam // PNc_11.114 // ava÷yambhàvinã tatra siddhiþ sàhasikasya te / ÷alyaü triviùñapasyàsya hçdayàd uddhariùyasi // PNc_11.115 // eùa vajràïku÷asyàjau nàkçtvàntaü nivartità / bhujo bhuvanabhartus te diïnàgakarapãvaraþ // PNc_11.116 // vadhås tavàcireõàtra bhaviùyati ÷a÷iprabhà / yathà kuvalayà÷vasya divaþkanyà madàlasà // PNc_11.117 // sthiro bhava mitaü kàlaü sthitvàsmin nas tapovane / tvayà vinãyatàm eùa dãrghadhvajanitaþ ÷ramaþ // PNc_11.118 // __________________________________________ sindhuràjavàkyam ity ukte muninà sa atha ràjendur idam abravãt / àj¤à vilaïghyate tàta tava kena jagadguroþ // PNc_11.119 // atha kramonmãlitasauhçdàsu kathàsv anekàsu mithaþkçtàsu / vi÷ramyatàm ity avadan maharùiþ patiü pçthivyàþ prathitaprabhàvaþ // PNc_11.120 // devas tataþ sa munikalpitam indranãla- paryaïkavat kanakavedisanàthamadhyam / adhyàsta ratnasadanaü parito vitàna- vyàlambitamauktikalataü navasàhasàïkaþ // PNc_11.121 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite Vaïkumaharùidar÷anaü nàma da÷amaþ sargaþ ************************************************ dvàda÷aþ sargaþ atha mànavamãnalakùmaõo maõiparyaïkagatasya tasya sà / apatat phaõiràjakanyakà jagadekàbharaõam smçteþ pathi // PNc_12.1 // vyadhita praõayaü dç÷àü puraþ kamanãyeùu sa yeùu vastuùu / janitotkalikà÷ataiþ sas tair arater àyatanaü vyadhãyata // PNc_12.2 // muhur aïgalatàvivartanaiþ ÷vasitaiþ ÷ånyavilokanena ca / kùitibhartur upàntavartinà madanàkalpakam anvamãyata // PNc_12.3 // kadalãdaladattamàruto hçdayanyastamçõàlakandalaþ / atha tasya babhåva yatnavàn upacàre ÷i÷ire ramàïgadaþ // PNc_12.4 // abhavad dvayam eva bhåpateþ smarataptasya manovinodanam / sudç÷aþ saþ karàtithiþ ÷araþ sa÷ ca hàraþ stanacandanàïkitaþ // PNc_12.5 // madanàntarito 'pi laïghitaþ pathi jàtena pari÷rameõa sa / stimitaþ kùaõam àsta kaumudã- vi÷adakùaumatirohitànanaþ // PNc_12.6 // atha pàr÷vacareõa sàdaraü mçdusaüvàhitapàdapallavaþ / saþ kuraïgadç÷eva nidrayà caturaü locanayor acumbyata // PNc_12.7 // svapuropavane samutsukaþ sumukhãü svapnaprathena pàrthivaþ / avataüsitahemapaïkajàm atha tàm aïkagatàü vyalokayat // PNc_12.8 // abhikàntam apàïgapàtinà jitanãlàbjadalena cakùuùà / dadhatãm apavartitaü hriyà mukham àpàõóukapolamaõóalam // PNc_12.9 // ÷aradindumarãcinirmalaü vigaladvepathunà stanàü÷ukam / muhur àkùipatãm alakùitam ÷lathamuktàvalayena pàõinà // PNc_12.10 // navapallavakàntinà kim apy aciràvàsitapuùpaketunà / lalitàm adhareõa bibhratãü mukhacandràü÷usañàü smitacchañàm // PNc_12.11 // jagadekavilokanotsave vapuùi svedakaõair alaïkçtàm / uditàm iva mandaràhatàt udadher lagnasudhàlavàü ÷riyam // PNc_12.12 // valitàhitaniþsahàïguli- svakara÷leùavi÷eùakampini / pulakiny adhikaü vimu¤catãü cakitaü vàmakuce vilocane // PNc_12.13 // atibhàsuraratnakuõóalàm atikàntàyatahàramaõóalàm / jaghana÷lathahemamekhalàm asameùor adhidevatàm iva // PNc_12.14 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ nàyakoktiþ atha sasmitam àttavepathuþ patito manmathapatriõàü pathi / iti tàü praõayàrdragirà saþ kilàmbhojamukhãm avocat // PNc_12.15 // valitaü na vibhàti pçùñhataþ kabarãkàntam idaü tavànanam / ayi nãlapayodhalekhayà saþ pariùvaïgam ivendumaõóalam // PNc_12.16 // idam aïgadavartinà karair maõinà ruddham iveritaü hriyà / na samarthamitopavartituü vadanaü te lalitàïgi kà gatiþ // PNc_12.17 // idam ardhavilokitàdharaü madhuràpàïgataraïgitekùaõam / ÷riyam àtanute sitàsitaü sutanu trya÷ruvilokitaü tava // PNc_12.18 // militas tava gaõóalekhayà sudati svedalavàrdrapatrayà / kim api spçhaõãya eùa me marudàsannadivànta÷ãtalaþ // PNc_12.19 // ayam utpalaþpatralocane tava bimbàdharapàñalacchaviþ / avalokaya kartum ãhate padam astàcalacålake raviþ // PNc_12.20 // duritaghnam idaü sudar÷anaü dadhatà bimbam anårusàratheþ / smaralakùmi vihàyasàmunà tava kçùõena hçte vilocane // PNc_12.21 // aravindakareõa lohitaü kamalinyà dhçtam àtapà÷ukam / idam uùõakareõa kçùyate valitenàparadigvadhåü prati // PNc_12.22 // karuõàrpitalocanaü mithaþ kramavi÷leùagaladbisàïkuram / idam àrdrayatãva me mano mithunaü mànini cakravàkayoþ // PNc_12.23 // avalokaya bhãru samprati tritayena tritayaü viyujyate / dyumaõiþ prabhayà, ÷riyàmbujaü priyayà sà÷rur ayaü vihaïgamaþ // PNc_12.24 // idam ambarapalvalodaràd atitàmradyuti kàladantinà / ravivàriruhaü nirasyate kanakasnigdhamayåkhakesaram // PNc_12.25 // paricumbati vàruõãü di÷aü purato ràgahçte vivasvati / dig iyaü ÷atamanyulà¤chità bhavati ÷yàmamukhã mitodari // PNc_12.26 // iha bhànty atilohitàtapa- stabakàþ pa÷ya vanàntabhåmayaþ / tapanànugamotsavàïkità dinalakùmyeva padaiþ sayàvakaiþ // PNc_12.27 // madiràkùi puro 'valokyatàm aparasyàmayamànato di÷i / stimitàm avagàhate gatiü gurugotraskhalitàkulo raviþ // PNc_12.28 // amunà ÷atapatrabandhunà sahasà sundari yad yad ujjhitam / samam adriguhàmukhasthitais timirais tat tad itaþkañàkùitam // PNc_12.29 // viramannayi pallavàdhare suravãthãpathiko virocanaþ / ayam astagirer niùãdati svakaràmçùña÷ilàtale tale // PNc_12.30 // iyam a÷rutaraïgitàü dç÷aü dvitaye cakravadhår vimu¤cati / navakuïkumalohite ravau dayite càndraviyogaviklave // PNc_12.31 // calito 'si vada kva màü vinà virahaü soóhum ahaü na te kùamà / kçtapaïkajakuómalà¤jalir nalinã kàntam itãva yàcate // PNc_12.32 // anupu¤jitapiïgadãdhiti- drutalàkùàruõadarpaõopamam / parato 'stagirer idaü galaty anavadyàïgi pataïgamaõóalam // PNc_12.33 // sarale saha vàrija÷riyà nibhçtaü kvàpi gataþ sa bhàskaraþ / vada tena vinàbjinã kathaü kùaõadàm adya natàïgi neùyati // PNc_12.34 // sphuñavidrumaràjinaikataþ sadç÷aü jàtam uda¤catà nabhaþ / sudati tvadapàïgapañale pañu sàndhye mahasi prasarpati // PNc_12.35 // paripi¤jaritàsitàmbarair nibióaiþ kaü na haranti hàribhiþ / ayi sàyam imàþ payodharair dhçtasandhyàtapakuïkumair di÷aþ // PNc_12.36 // kùaõadàbhimukhena khaõóità nanu sandhyà tamasà manasvinã / kupiteva nivartate javàt ativàcàlavihaïganåpuram // PNc_12.37 // tava caõói vióamayaty adas tanusandhyàtapaliptam ambujam / maõikuõóalakàntisaïkaràt idam àtàmrakapolam ànanam // PNc_12.38 // uditàni tamàüsi sà ca te dayità dainyam upaiti padminã / dinabhartur itãva ÷aüsituü sahasà sundari sandhyayà gatam // PNc_12.39 // nihitaü balidãpakeùu tat tapanenà÷u mahaþ kç÷odari / sva÷arasphuritaü manobhuvà tava savçãóavilokiteùv iva // PNc_12.40 // atasãkusumopamaü mukhe tad anu tvatkucacåcukadyuti / atha bàlatamàlamàüsalaü prasçtaü saüprati sarvatas tamaþ // PNc_12.41 // tarukoñaramåka÷àrikaü nijanãóàïkanilãnakokilam / karabhoru sanidrabarhiõaü pramododyànam idaü nimãlati // PNc_12.42 // prasçtair girikandarodaràt idam indãvaradàmakàntibhiþ / adhunà timirair vigàhyate bhuvanaü padmasara÷ ca dantibhiþ // PNc_12.43 // timirà¤janabhakti÷obhinà dhavalenàyatapakùmapaïktinà / amunà bhavatãva cakùuùà kumudenaiti rucaü kumudvatã // PNc_12.44 // udarasthitayoþ kutåhalàt alinoþ ÷rotum ivàsphuñaü vacaþ / kamalasya nilãya ni÷calaü dalasandhiùv avatiùñhate tamaþ // PNc_12.45 // tarale 'tisitàsitadyutàv iha dolàyitam ãkùaõadvaye / likhitàgarupatralekhayos timiraü mårcchati te kapolayoþ // PNc_12.46 // uóubhiþ kham itas tataþ kùaõàd uditair bhaïgurake÷i bhàty adaþ / atigàóhadinoùõajanmabhiþ paritaþ svedalavair ivàïkitam // PNc_12.47 // ÷abalaü ÷a÷alà¤chanatviùà satamaþ pa÷ya mahendradiïmukham / acalendrasutàsmitacchavi- churitaü kaõñham umàpater iva // PNc_12.48 // ahiràjasute vilokyatàm iyam indoþ prathamodgatà kalà / ayi bhàti yayà indradiïmukhe pramadevàrdranakhàïkarekhayà // PNc_12.49 // yadi kautukam àyatekùane na ciràd eva sudhàrdrayànayà / aravindadaladyutau kare mçdu lãlàvalayaü karomi te // PNc_12.50 // anavadyam itaþ puraþ sthitaü viditaü kiü ÷a÷inà tavànanam / nabhasaþ sahasàïkam eùa yan na kalaïkatrapayàdhirohati // PNc_12.51 // idam udgatam indumaõóalaü dig iyaü pa÷ya bibharti lakùmavat / tvam ivàcchakapolamaõóala- sphuñakàlàgarupatram ànanam // PNc_12.52 // vigalattimiràü÷uke ÷anaiþ spç÷ati vyaktim àdhãratàrake / iha pa÷ya ni÷àvadhåmukhe sphurati ÷vetamarãcikuõóalam // PNc_12.53 // ayam ullikhati dhruvaü karair vidhur indãvaralocane tamaþ / kumudeùu tathà hi dç÷yatàü nipatanty asya lavà ivàlayaþ // PNc_12.54 // idam a¤jananãlam àhataü pihità÷aü tuhinàü÷unà karaiþ / acalendraguhàsu lãyate ÷anakaiþ saükucitaü punastanaþ(?) // PNc_12.55 // masçõollasadaü÷umaõóala- chalataþ pa÷ya divaþkçte 'nayà / iyam indusamudgakàdito ni÷ayà hàralateva kçùyate // PNc_12.56 // yad abhåt tamasà jagat tathà pihite puùkarapatralocane / tad idaü parataþ prakà÷itam ÷a÷inà kuïkumakandapàõóunà // PNc_12.57 // prasçteva vilocanodare tilake saïkuciteva càndena / kaliteva natàïgi lakùyate tava muktàvalayeùu candrikà // PNc_12.58 // kucayoþ pratibimbitaþ samaü vidhur eko 'pi bhavaty ayaü dvidhà / vidhineva vibhinnasaüpuñas tava làvaõyasudhàsamudgakaþ // PNc_12.59 // hçtamugdhamadhåka÷obhayor anayoþ pannagalokakaumudi / tava candrakalàþ kapolayoþ patitàþ spar÷akutåhalàd iva // PNc_12.60 // ayam indumukhi tvayà yathà samupaiti spçhaõãyatàü janaþ / anayaiùa samàgatas tathà ni÷ayà pa÷ya kuraïgalà¤chanas // PNc_12.61 // dhanuùi kriyate 'dhirohaõaü smaramaurvãlatayà tanådari / ÷a÷ineritayà samucchrite pulinàdrau ca payodhavelayà // PNc_12.62 // kçtacàñu÷ataiþ parasparaü makarandàrdrarajaþsugandhiùu / sthitam antaramãùu sàüprataü bhramaraiþ puùkaravàsave÷masu // PNc_12.63 // marutà suhçdeva vãjitaü kumudàmodamucà ÷anair itaþ / svapiti praõayàrdrayor idaü mithunaü mànini ràjahaüsayoþ // PNc_12.64 // ayi cakravadhår iyaü puraþ karuõaü kåjati hà tapasvini / iha sàkùitayàlam àvayor ucitaü gantum ataþ kçpàvati // PNc_12.65 // iti bhåtalavàsavaþ sas tàm abhidhàya pramadàü priyaüvadaþ / pravive÷a tayàsamaü kila pramanàþ kelinagendrakandaram // PNc_12.66 // jhañiti sphuñabhàvasaïkaràü madhuràmaïgalatàü dadhànayà / ÷a÷ikànta÷ilàtalaü tataþ saþ kilàdhyàsta tayà yuvànvitaþ // PNc_12.67 // tad anu trapayà paràïmukhãü pulakàlaïkçtapãvarastanãm / saþ kilà¤citacàñur ànayat sumukhãü tàm anukålavçttitàm // PNc_12.68 // atha mantharalocanaü hriyà vinamatsmeramukhaþ smitànncitam / so dadar÷a kila praje÷varaþ sudç÷aþ svinnakapolam ànanam // PNc_12.69 // yad alaü kila mànavaty abhåd çjuvannendumukhã kilaikùat / likhiteva kilàsta yat paraü nçpates tena manaþ kilàharat // PNc_12.70 // parimçjya mukhaü vilàsinà ÷ravaõendãvarareõuråùitam / sudç÷aþ ÷amavàripaïkilàt alakàntas tilakàd apàsyata // PNc_12.71 // atha tàü ÷ithilãkçtatrapàm asamapremahçtaþ kile÷varaþ / smarakelikalàrasaj¤atàm anayadyåthapatir va÷àm iva // PNc_12.72 // ÷ithilàkulake÷apà÷ayà parimçùñàrdrakapolapatrayà / viralàdhararatnaràgayà sulabhasvedamukhendubimbayà // PNc_12.73 // truñitojjhitahàralekhayà nibióà÷leùakç÷àïgaràgayà / asamagranakhàïgamaõóita- stanavinyastasakampahastayà // PNc_12.74 // adhikàdhikajàtalajjayà mçdumãlannayanatribhàgayà / atha kàm api nirvçtiü tayà saþ kilàpat phaõiràjakanyayà // PNc_12.75 // [SYNTAX: kulakam] dadatà nalinãdalànilaü vikasatsvedakaõe kucadvaye / caturaü kila dãrghacakùuùas tad anu klàntir anena cicchide // PNc_12.76 // atha satrapayà dhçtàü÷ukàü jaghanasrastavisåtramekhalàm / avataüsitalocanotpalàü nijam aïkaü lalanàü ninàya ca // PNc_12.77 // sudç÷aþ saþ kilànyata÷cutaü(?) svapade maulimaõiü nyave÷ayat / akaroc ca kilàruõàïgulir lalitàvartanaku¤citàn kacàn // PNc_12.78 // pa÷yàtra darpaõatale likhità mayeyaü patràvalã taruõi te valitànaneti / svapnàntarapraõayajalpitam àtmabhartur a÷råyata smitamukhena ramàïgadena // PNc_12.79 // atha ÷uci pañhatà ÷ukena sàma sphuñam uñajàïgaõapàdapasthitena / viracitadayitàsamàgamasya prasabham abhajyata pàrthivasya nidrà // PNc_12.80 // jhañiti vigate svapnàyàtapriyànavasaïgame puno 'pi tathà tatpratyà÷ànimãlitalocanaþ / likhita iva saþ kùmàpàlo 'bhåt kùaõaü nanu tàdç÷àm api manasijo dhairyaü lumpaty aho bata sàhasam // PNc_12.81 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye phaõiràjasutàsvapnasamàgamo nàma dvàda÷aþ sargaþ ************************************************ trayoda÷aþ sargaþ tatas tathà pa¤ca÷arapratàritaþ sajçmbham unmãlayati sma locane / kçtàïguli÷leùavivartitollasat- bhujàüsasampãóitakuõóalo nçpaþ // PNc_13.1 // saþ saïgataü yan mçga÷àvacakùuùaþ ÷ramàptanidraþ sphuñam anvabhåd iva / jhañity abhåj jàgradavasthayàsya tat puràtanàlekhyam ivàsphuñaü hçdi // PNc_13.2 // kucàïgaràgaþ kç÷amadhyayà tayà mayi dhruvaü saïkramito bhaved iti / ÷anaiþ sa nidràkaluùeõa cakùuùà paràmamar÷àïgam anaïgamohitaþ // PNc_13.3 // apàsya vàmetarakarõabhåùaõaü tathà ÷arair enam avàkirat smaraþ / yathàsya dhairyaü galati sma mànasàt savikriyaü ÷uktipuñàd iva udakam // PNc_13.4 // dç÷aü viùàdastimitàm upàntage nive÷ya tenàtha ni÷a÷vase / yathà muhuþ ÷yàmalatàü jagàhire vitànamuktàphalajàlakasrajaþ // PNc_13.5 // __________________________________________ ramàïgadavàkyam kayà nu sàraïgadç÷àsi kàritaþ kapolapatràvalikalpana÷ramam / tam ity avocat parihàsavàn atho(?) ramàïgadaþ kiücid iva ÷lathàïgadam // PNc_13.6 // tataþ sa muktàsitam àdadhat smitaü jitapravàlatviùi dantavàsasi / ÷a÷aüsa tasmai bhujagendrakanyakà- samàgamaü svapnajam abjalocanaþ // PNc_13.7 // tadà÷rayaivànucareõa vardhità kathàsudhevàsya tato vilàsinaþ / abhåt paraü manmathatàpa÷àntaye na padminãpatramarun na candanam // PNc_13.8 // ajàyatàntaþkaraõena tàmyatà na hemapadmàharaõàya satvaram / bhujaþ sadà rakùaõadãkùitaþ kùiter amandam aspandata càsya dakùiõaþ // PNc_13.9 // __________________________________________ vaïkumuner àgamanam tataþ pinaddhojjvalahemavalkalaü vahantam aüsàrdhavilambinãr jañàþ / sanàthavàmetarapàõipaïkajaü parisphurantyà sphañikàkùamàlayà // PNc_13.10 // vi÷àlanetràbharaõair anudrutaü sadaiva darbhàïkuralàlitair mçgaiþ / sa÷iùyam abhyàgatam aïganàntike vi÷àmpatir vaïkumaharùim aikùata // PNc_13.11 // vimuktaparyaïkatalaþ sasaübhramaü nirãkùya sadyo maõimandiràd bahiþ / kirãñaratnadyutidãptabhåtalaü praõàmam asmai sa÷ cakàra sàdaram // PNc_13.12 // tataþ kçtà÷ãr maõivedikàstçte munir nyaùãdat sakuraïgacarmaõi / sa÷ càsanatvaü tadanuj¤ayànayan nçpacandrà÷ candramaõeþ ÷ilàtalam // PNc_13.13 // __________________________________________ munipra÷naþ api ÷rameõàyatamàrgajanmanà tanur mahàràja taveyam ujjhità / muniþ praharùeõa kçtàrhaõas tadà sa ràjacåóàmaõim ity apçcchata // PNc_13.14 // __________________________________________ bhåpativàkyam athàdadhad vaktra ivàm÷ukà¤calaü tuùàrapàõóuprasçtair dvijàü÷ubhiþ / akçtrimapra÷rayape÷alaü vacaþ sa bhåpatir vaktum iti pracakrame // PNc_13.15 // amã sahante mama tàta na ÷ramaü praõàmalagnàs tava pàdapàüsavaþ / kiyac ciraü candramarãcicumbite padaü nidhatte kumude dinaklamaþ // PNc_13.16 // __________________________________________ kapidar÷anam nçlokapàtàlatalà÷raye mithaþ kathànubandhe ÷ithilãbhavaty atha / paryàõaparyutsukamànaso muniþ sa yàvad àpraùñum iyeùa pàrthivaþ // PNc_13.17 // anena tàvad dadç÷e puraþsthito vi÷àlalàïgålalato valãmukhaþ / adhaþsthalãnirgatajahnukanyako himojjvalaþ pàda ivàmbikàguroþ // PNc_13.18 // kareõa bibhranmadhumattakeralã- kapolavatpàñalakànti dàóimam / aharmukhàkçùñapataïgamaõóalaþ phalà÷ayà bàla ivà¤janãsutaþ // PNc_13.19 // [SYNTAX: sandànitakam] __________________________________________ phalàrpaõam dvayor ivàrthaþ khalu dharmakàmayos tayos trilokaspçhaõãyayoþ kapiþ / munãndrabhåcandramasoþ sthito 'ntare tapasvibhiþ smeramukhair adç÷yata // PNc_13.20 // athàrpitaü tena phalaü tadàdade sa vismito madhyamalokavàsavaþ / japàruõaü màrutineva maithilã- ÷ikhaõóaratnaü da÷akaõñha÷àsanaþ // PNc_13.21 // akçtrima÷rãnilayena ràgiõà narendracihnàïkitahasta÷obhinà / suvçttatàm udvahatà svabhàvataþ sas tena reje bhç÷am àtmanà yathà // PNc_13.22 // ajàtapàkasya navàtapàdhikàü punaþ punas tasya vilokya ÷oõatàm / navapravàlopamam eõacakùuùaþ smaran sa bimboùñþam avàpa ÷ånyatàm // PNc_13.23 // athàsya sãdanmaõibandhanàt karàd avà¤cataþ kampavisåtritàïguleþ / papàta pa÷càd iva hemakuññime tad asphutad dràg iva dàóimãphalam // PNc_13.24 // tadantaràt kiü÷ukakàntitaskaraþ sphuranmaõãnàü nikaro 'tha niryayau / udarciùaþ puùpa÷aràsanakrudhà kaõotkaras tryambakalocanàd iva // PNc_13.25 // atha dvayenàvanipàka÷àsanaþ sa vismayasyàgramahãm anãyata / vanaukasà tena vinãtavçttinà vikãrõabhàsà maõidàóimena ca // PNc_13.26 // sa÷ càdbhutapràbhçtatoùitaþ kare cakàra revàmaõikaïkaõaü kapeþ / ghanàtyayaçtor nijam indupàõóure payodakhaõóe harivàó ivàyudham // PNc_13.27 // tataþ sudhàsåtim ivojjhitàkçtir navà¤jana÷yàmalayàïgalekhayà / nçpaþ kùaõàd eva vicitrabhåùaõam pumàüsam agre na hariü tam aikùata // PNc_13.28 // kçtànatir vismitamànase munau ramàïgade sàdaramuktalocanaþ / vyadhàt praõàmaü saþ kçtà¤jalir nçpe kapolavellatkaladhautakuõóalaþ // PNc_13.29 // __________________________________________ munikçtaþ pra÷naþ alaïkçtaþ kasya vadànvayas tvayà padaü kva te kiü ca kapir bhavàn abhåt / tam evam àha sma savismayormiõà nçpeõa sàkåtavilokito muniþ // PNc_13.30 // [COM {àha past tense}] __________________________________________ ÷a÷ikhaõóavàkyam tataþ sa mugdhendumayåkhabandhubhiþ prasàdayan dantamarãcibhir di÷aþ / navàmbubhàràlasanãradàvalã- ninàdadhãràm iti vàcam àde // PNc_13.31 // ÷ikhaõóaketoþ ÷a÷ikhaõóa ity ahaü munindra vidyàdhara÷àsituþ sutaþ / suràïganàdhyàsitaratnakandhare mamàdhivàsaþ ÷a÷ikàntaparvate // PNc_13.32 // rathàïgapàõeþ pratimà samudrataþ svayaü mahànãlamayã vinirgatà / iti pravàdaþ param ãkùituü ca tàü gatà maõidvãpam itaþ purastriyaþ // PNc_13.33 // mamàpi tasyàm adhikaü kutåhalaü tad ehi yàvaþ kçta eùa te '¤jaliþ / kadà cid evaü sahasopasçtya màü priyà yayàce praõipatya màlatã // PNc_13.34 // [SYNTAX: sandànitaka] tataþ kham indãvaranãlam ekatas tayà sahotpatya javena gacchataþ / sas tàta ÷ailendrabharakùamaþ kùaõàt papàta me locanagocare 'rõavaþ // PNc_13.35 // upoóhanànàmaõimauktikotkaraiþ karair ivordhvaü prasaradbhir årmibhiþ / anarghyam arghyaü jagadekacakùuùe samudyato dàtum ivàü÷umàline // PNc_13.36 // navapravàladyutipàñalodaraþ karo muràrer iva ÷àrïgalà¤chitaþ / alaïkçto jahnumaharùikanyayà pçthur jañàjåña ivàndhakadviùaþ // PNc_13.37 // udagrakallolakadarthitagrahair agàdhapàtàlatalàvagàhibhiþ / di÷o nirundhan navameghanàdibhir nimagnadiïnàgamadàvilair jalaiþ // PNc_13.38 // samedhita÷rãr abhitas talotthitaiþ sphuranmaõistomamayåkhadàmabhiþ / yugàntajãmåta÷atodayàrpitaiþ pulomakanyàpatikàrmukair iva // PNc_13.39 // upàntavi÷ràntapayodamaõóalair jaladvipaprastutavaprakelibhiþ / cirollasaddvãpadhiyà samãkùitair vi÷àlanetrais timibhiþ kçtàdbhutaþ // PNc_13.40 // sujàtakàñhiõyapayodharàþ spçhàm upàharantãþ pathi tàdç÷oþ pathi / kva cid dadhànaþ ÷aradindupe÷alàþ ÷ilàsu ÷uktãr jalamànuùãr iva // PNc_13.41 // nijaughasãmantitasànukardamair bçhaddarãpu¤jitaratnarà÷ibhiþ / adhaþ praviùñoddhçtakacchapoddhçtair mahàcalair ullikhitàmbaraþ kva cit // PNc_13.42 // savegavelànilavellitàþ kva cin navodgatà vidrumakandalãr dadhan / ÷ikhà ivordhvaü taruõàrkalohità vinirgatà vàóavajàtavedasaþ // PNc_13.43 // kva cit sudhàpàõóuni phenamaõóale nilãnadårvàdalanãlanãradaþ / sanàthatàü nãta ivopari sphuñam phaõãndraparyaïka÷ayena ÷àrïgiõà // PNc_13.44 // kva cin maõãnàü kumudodaratviùaþ sitetarendãvaramecakàþ kva cit / kva cid dadhànaþ ÷ukaca¤cupàñalàs tañeùu muktà÷abalodaràþ ÷ilàþ // PNc_13.45 // [SYNTAX: kulakam] tathaiva tasyopari gatvarasya me tamàlanãlena pathà payomucàm / tvaràvi÷ãrõa÷lathabandhanà¤citaþ papàta sãmantamaõir mçgãdç÷aþ // PNc_13.46 // 13.46a cf. Pàõini 3.2.164] pradhàvamànena mayàntaràntarà nakhàgranirlånamayåkhapallavaþ / sa÷ càntaraü dãdhitimàn ivodadher vive÷a ko÷àmratarucchañàruõaþ // PNc_13.47 // nivartamànaü tu hañhàd vikçùyatà turaïgahastena nirundhatà nabhaþ / kùaõàd iva kvàpi rasàtalodare karãva cikùepa kçtàravo 'rõavaþ // PNc_13.48 // __________________________________________ strãdar÷anam mayàtha tatra bhramatà savismayaü tam udvahantã maõim utprabhaü kare / adç÷yataikà vi÷atã tapovanaü smarasya mårtà mamateva kanyakà // PNc_13.49 // tataþ priyàmaulimaõir na me 'rpitaþ punaþ punaþ pràrthitayàpi yat tvayà / ahaü tad asyà makaràïkite balàd apàharaü manmatharatnapàduke // PNc_13.50 // kim à÷ramaü ÷ånyam idaü tapodhanair anena hà dhiï muùitàsmi dasyunà / atheti bàùpodgamagadgadaiþ padair nuhur vadantã karuõaü ruroda sà // PNc_13.51 // __________________________________________ munidar÷anam tatas tadãye ruditadhvanau ÷rute sasaübhramaü ko 'pi mahàtapà muniþ / viniryayau ratna÷ilàgçhàd bahis tamàlabhàsas taraõir ghanàd iva // PNc_13.52 // anena kenàpi tavà÷rame balàd idaü hi tàtàbharaõaü hçtaü mama / iti krudhaü tadvacasà sa àdade havirniùekeõa ÷ikhàm ivànalaþ // PNc_13.53 // __________________________________________ ÷àpavarõanam nibaddhabhãmabhrukuñir vilokayan dç÷à tadolkàkapi÷ogratàrayà / sas tãvrakopasphuritàdharo 'vadad vaco mamàkùipya kçtànater iti // PNc_13.54 // prasånam apy atra na jàtu vãrudhàü haraty ayaü naþ pavanas tapovane / tvayà tu saüpraty abalàvibhåùaõe ÷añhàtmanà÷àya karaþ prasàritaþ // PNc_13.55 // akàri kàpeyam idaü tvayedç÷aü yad adya sadyaþ kapir eva tad bhava / tataþ sa màm ity a÷apat kamaõóalor apaþ samàdàya davànalopamaþ // PNc_13.56 // __________________________________________ kopa÷àntiþ athàsya kopaþ pra÷a÷àma mànase ÷anaiþ kçpà sànu÷aye prasãdati / apàü kaõas tiùñhati vãcikampite na padminãpatrapuñodare ciram // PNc_13.57 // ihànutàpo bhagavan vimucyatàm iyaü madãyà bhavitavyatedç÷ã / tad ucyatàü ÷àpani÷àmukhodgataü kadà mamedaü timiraü vyaraüsyati // PNc_13.58 // mayaivam uktaþ sas tadaivam åcivàn yadà puro vaïkumuner ihàgataþ / kare tavàdhàsyati vatsa kaïkaõaü sa nàrmadaü sãyakaràjanandanaþ // PNc_13.59 // tataþ prabhçty eva valãmukhàkçteþ samàþ sahasraü vasato rasàtale / anena me saüprati pàrthivendunà tavà÷rame ÷àpatamas tiraskçtam // PNc_13.60 // __________________________________________ pratikriyàkaraõecchà kçtaü yad etena munãndra lãlayà pratikriyàü tatra na kartum asmy alam / himatviùaþ pratyupakàragocaro marãcilãóhakra÷imà kim aü÷umàn // PNc_13.61 // tathàpy ayaü deva nijaprayojane laghãyasi kvàpi niyojyataü janaþ / anårum urvãtalaratnadãpakaþ kim àryamà nàdhita såtakarmaõi // PNc_13.62 // tenaivam uktaþ praõayonmukhena nrpas trapànamramukho babhåva / atàdç÷ànàü stutayaþ prakçtyà madaü yad uddãpayituü yatante // PNc_13.63 // __________________________________________ nijavçttakathanam evaü sudhàrasasamçddhimanohareõa ÷làghyena tena ÷a÷ikhaõóasamàgamena / kàm apy avàpad umayà ghañitasya lakùmãü saþ kùmàpatir jhañiti jåña ivàùñamårteþ // PNc_13.64 // tenàtha sånçtavacaþ÷rutaye saþ pçùñaþ pçthvãtalàgamanahetum ajànateva / àkhyàtavàn smitasudhàsnapitauùñhabimbas tasmai nijavyatikaraü naralokapàlaþ // PNc_13.65 // vidyàdharas tad anu saþ prahito 'pi ràj¤à naiva svadhàmagamanàbhimukho babhåva / pårvopakàriõi jane 'nupakçtya kiü cid yànto yad unnatadhiyaþ kim api trapante // PNc_13.66 // deva prasãda samitiþ kriyatàm idànãü bhçtyaþ svapàdarajasàm ayam agrayàyã / tasyeti valgu vacanaü vacasà maharùeþ samràñ tataþ saþ katham apy urarãcakàra // PNc_13.67 // __________________________________________ vidyàdharasainyàgamanam àmandra÷aïkhapañahasvanasåcitaü pràk- sainyaü kùaõàn nijam atha smçtamàtram eva / dhautàsipatrabahulàü÷ulatopagåóhaü pàtàlasaütamasam asya puro babhåva // PNc_13.68 // __________________________________________ prasthànam tenopapàditam atho ratham utpàtakam adhyàsya kàrmukasanàthakaro narendraþ / vajràïku÷aü prati sa vaïkumuniprayuktaþ prasthànamaïgalavidhir masçõaü pratasthe // PNc_13.69 // lagnenàïge yugapad uñajadvàrade÷àd adåre pa÷yantãnàü munimçgadç÷àü locanàü÷åtkareõa / uddàmàjikratumakhavidher dãkùayà saþ kùitã÷o medhyàm eõatvacam iva dadhan saþ kùaõaü lakùyate sma // PNc_13.70 // [VAR 13.70c: {#vidher/lem /k; #mahà# /ed}] calitayatisamàdhi trastasàraïga÷àvaü nibhçta÷ukabhçtoccair naóim uóóãnabarhi / hariõamithunamuktànyonyakaõóåyanaü tan munivanam abhito 'bhåt sainyakolàhalena // PNc_13.71 // [13.71b: nalim?] atha pathi navasàhasàïkaþ sa vidyàdharair vanditaþ pramuditamunikanyakàmuktanãvàralàjà¤jaliþ / ÷riyam adhita ramàïgadenànvitas tåryaghoùormibhiþ kulagirikuharapratidhvànaü dãrghair nirundhan di÷aþ // PNc_13.72 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye vidyàdharàdhipasamàgamo nàma trayoda÷aþ sargaþ ************************************************ caturda÷aþ sargaþ __________________________________________ àkà÷àrohaõam athà÷ramopàntamahãü vihàya nemisvanotkaõñhitanãlakaõñhàm / ratho 'sya vidyàdharamantra÷aktyà rathàïgapaõeþ padam àruroha // PNc_14.1 // sasaübhramottaübhitakarõatàlam àkarõito dikkaribhiþ sakaüpaiþ / àdhmàta÷aïkhasvanamàüsalo 'gre tasyodagàn maïgalatåryaghoùaþ // PNc_14.2 // udasya vaktràõi nabhasthalena yàntaü tam aikùanta tapasvikanyàþ / àkarõavistàritamugdhanetràþ patràntarair à÷ramapàdapànàm // PNc_14.3 // vrajan sa vidyàdharavàhinãnàü madhye babhau madhyamalokapàlaþ / analpasaundaryasudhaikasåtiþ ÷a÷ãva nakùatraparamparàõàm // PNc_14.4 // kutåhalollolàsitapakùalekhàny àkçùñakarõotpalavibhramàõi / tasminn amu¤cyanta nitambinãbhir apàïgavalgãni vilocanàni // PNc_14.5 // __________________________________________ ramàïgadakçtaü varõanam athàntikasthena sa÷ càbhyadhàyi ramàïgadenettham avantinàthaþ / sahasra÷aþ khe calitàni pa÷yan vidyàdharàõàü purato balàni // PNc_14.6 // haimaü nçpa syandanam utpatàkam àkampi ratnàïkitaketum ete / sahasrara÷mer iva vàlakhilyà vidhyàdharàs te parivàrayanti // PNc_14.7 // vrajann amartyapramadàvimukta- mandàramàlàjañilàüsakuñaþ / kundacchañàpàõóusañàkalàpaþ kàtyàyanãsiüha ivàvabhàsi // PNc_14.8 // prayàõatåryadhvanir eùa kiü te pàtàlakukùipratinàdasàndraþ / ravaþ prasarpaty uta bhairavo 'yam akàlakalpàntapayodharàõàm // PNc_14.9 // måle bhuvaþ kajjaladhålikalpam àlakùyate pa÷ya nilãnam etat / nãrandhravidyàdharamauliratna- prabhàïkuraprà÷itam andhakàram // PNc_14.10 // àyàmimàlàmaõikàntidaõóair utsàrayantaþ paritas tamàüsi / amã marunnartitacàmaràs te kham ullikhantãva khurais turaïgàþ // PNc_14.11 // vihasya vidyàdharabàlikàbhiþ samaü vimuktà nayanatribhàgaiþ / prasthànalàjà¤jalayas tavaite rathe patàkàskhalitàþ patanti // PNc_14.12 // narendra vidyàdharapuïgavànàm ete puraþ pa÷ya kçpàõapaññàþ / kàlà¤jana÷yàmatayà÷rayante taraïgatàü vyomamahàrõavasya // PNc_14.13 // vàcàlayantyaþ kakubhàü mukhàni nàdena jàmbånadakiïkiõãnàm / imà vimànàvalayaþ kathaü cid anyonyaruddhaprasaràþ prayànti // PNc_14.14 // __________________________________________ vàtavarõanam àdhåtakàrtasvaraketuyaùtir enàny a÷okastabakàruõàni / ànartayaty eùa patàkinãnàü vàtaþ patàkàü÷ukapallavàni // PNc_14.15 // nabha÷caràõàü vrajatàm amãùàm anyonyapãnàüsavigharùaõena / ullàsitaþ kuïkumapàüsupåraþ pi÷aïgayaty eùa di÷àü mukhàni // PNc_14.16 // __________________________________________ prekùakastrãvarõanam saratnakà¤cãvalayair vilàsa- siühàsanair manmathapàrthivasya / ito nitambair asitekùaõànàü vyàptàntaraü vyoma samàptim eti // PNc_14.17 // anyonyasaïghaññavisåtritàni kumudvatãkàntakaropamàni / etàni pa÷yàmbarataþ patanti vimànamuktàphalajàlakàni // PNc_14.18 // etàþ prayàntyaþ purato vimànair vivartya bàlà mukhapaïkajàni / apàïgavi÷ràntavilolatàrais tvàü nàtha netrà¤jalibhiþ pibanti // PNc_14.19 // àsàm itaþ satvaragàminãnàü gatàgatàbhyàü maõikuõóalàni / bhindanti vidyàdharakàminãnàü kapolakàlàgurupattrakàni // PNc_14.20 // ito mithaþ pàr÷vavighaññiteùu javàd vimàneùu samàpatatsu / àsàm itaþ preïkhitamadhyaratna- visåtrità hàralatàþ sphuñanti // PNc_14.21 // ete gatikùobhava÷àd vadhånàü pa÷yonmayåkhà maõikarõapåràþ / itas tale sa¤caratàm ahãnàü nipatya cåóàmaõiùu svananti // PNc_14.22 // pàtàlam etan nayanotsavena vicintya ÷ånyaü ÷a÷alà¤chanena / ihàïganàbhiþ svamukhachalena kçto 'mbare candramayãva sçùñiþ // PNc_14.23 // ito rasaü pallavayanti vãraü vidyàdharàõàü karavàlavallyaþ / età÷ ca ÷çïgàram ito 'ïganànàü dç÷o navendãvaradàmadãrghàs // PNc_14.24 // [VAR 14.24b: {#vallyaþ/em; #vallayaþ /ed /unmetrical}] jhañity avàptapratibimbam etat sainyaü vilokya sphañikàïgaõeùu / savismayaü nàgapuràïganàbhir itaþ kriyante nayanotpalàni // PNc_14.25 // narendra tasmàd gaganàvahagàhi- tvaddar÷anavyagratapasvipaïkteþ / dåraü havir dhåmasugandhisãmnaþ sthànàd vayaü vaïkumuneþ pravçttàþ // PNc_14.26 // __________________________________________ vanavarõanam yathàyam abhyeti puro nabhasvàn àkçùñanànàvidhapuùpagandhaþ / agre tathàbhraülihabhåruhaü naþ ÷aïke vanaü dçkpatham eùyatãti // PNc_14.27 // ebhir mahãpàla vimànaratnair agresaraiþ sambhramamuktamàrgaþ / niùkampaketur mahatàspadena rathas tavàyaü viyati prayàti // PNc_14.28 // sitaprasånastabakais taråõàm eùà purastàrikàntarikùà / jhañity a÷eùaiva nimeùamàtràd unmãlità pa÷ya vanàntalekhà // PNc_14.29 // yadã÷a vidyàdharavàhinãyam àkà÷ataþ ki¤cidadhaþ pravçttà / avaimi citte nihitaü tad asyàþ padaü vanàlokanakautukena // PNc_14.30 // eùà tamàlàvalinãlakànter upoóharàmàmukhahemapadmà / senà vanasyàbhimukhaü prayàti pa÷yàmburàser iva jahnukanyà // PNc_14.31 // asyàþ kùamàpàla vanàntaràjer vimànapaïktiþ purataþsthiteyam / àlambate ratnakirãñalakùmãü maõiprabhodgãrõamahendracàpà // PNc_14.32 // ete khalãnakùata÷oõitàktàþ pa÷yendragopa÷riyam udvahantaþ / turaïgalàlàjalabindavas te luñhanti hemadrumapallaveùu // PNc_14.33 // mandànilàndolitapallavàgràþ samagrapuùpàharaõodyatàbhyaþ / ito latàþ pàrthiva saürabhante làvaõyam àdàtum ivàïganàbhyaþ // PNc_14.34 // amåni puùpàõi mahãruhàõàm àbhànti lãnabhramarodaràõi / vidyàdharãvibhramadar÷anàrtham uttànitànãva vilocanàni // PNc_14.35 // pa÷yàgravàtàyanam etad etya latàgrapuùpàõy acinvatãnàm / nçpàtibhàreõa nitambinãnàü vimànaratnàni puro namanti // PNc_14.36 // ÷àkhàgralagnàsu mahàtaråõàü viñaïkaratnadyuti÷rïkhalàsu / vilambamànair iva cimbiteyam ito vimànair maõipa¤jara÷rãþ // PNc_14.37 // imàþ samaü pràõasamair vane 'smin sarvaçtur lakùmãnibióopagåóhe / nabhaþsthità eva narendra pa÷ya puùpoccaye loladç÷aþ pravçttàþ // PNc_14.38 // etàþ karaiþ kà¤canapadmagaurair vilàsavatyaþ sanibandhanàni / haranti puùpàõi mahãruhàõàü mçdåni yånàm iva mànasàni // PNc_14.39 // àsàü latàgrastabakotthitàni ÷ikhaõóaratnadyuticumbitàni / pa÷yopariùñàd alimaõóalàni nãlàtapatrabhramam àrabhante // PNc_14.40 // mu¤caty aliþ puùpalatàm ito 'yam àghràtaràmàmukhapadmagandhaþ / guõaprakarùe hi sadà manàüsi guõàntaraj¤àvatàü ramante // PNc_14.41 // lataitayà cåtataroþ salãlam ànãyamànà natim ànatàïgyà / pa÷yotpatatpuùpa÷ilãmukheyam àbhàti kandarpadhanurlateva // PNc_14.42 // bhramaddvirephàvaliloladçùñir lãlàvataüsakriyayonmukhàni / vicetum eùà kusumàni nàlaü tarostanàliïganadohadasya // PNc_14.43 // priyàrpitaþ kàntanipãtamukta- purandhribimbàdharakànticoraþ / asyàþ saratnatviùi karõapà÷e kim apy a÷okastabaka÷ cakàsti // PNc_14.44 // asyà latàkùepavisåtritasya hàrasya lagnastanakuïkumasya / bhraùñàþ kùitau dàóimabãjamohàd àkùipya muktàþ kapayaþ kùipanti // PNc_14.45 // nidàghalakùmãhasitachañeyaü paryàptakçùõàgurudhåmagandhe / bandhe kacànà navamallikàsyàþ pa÷yàlinãle paribhàgam eti // PNc_14.46 // asàv itaþ pàrthiva dantapatram àpàsya haüsachadapàõóu bàlà / karoti karõe navakarõikàram uttàpitàùñàpadaratna÷obhi // PNc_14.47 // sthito 'yam anto navapallavànàü pravàlatàmràïgulir àyatàkùyàþ / vyaktiü ÷araccandrakarojjvalàbhir nakhàü÷urekhàbhir itaþ prayàti // PNc_14.48 // dhàvatkarà karõa÷irãùalobhàd itas tataþ sampatati dvirephe / krãóàm iva vyàkuladçùñipàtà bàleyam abhyasyati kandukasya // PNc_14.49 // pràvçóvilàsasmitam udvahantã karõe navaü ketakabarham eùà / priyàvataüsãkçtacandralekhà cakàsti kanyeva himàcalasya // PNc_14.50 // vilokitàlekhyakapolabhàgàt plavaïga÷àve 'dhigate vimànam / itaþ kadambàd anivçttahastam àste bhayàd àlikhiteva tanvã // PNc_14.51 // puùpàõi cinvaty atimuktakasya pa÷ya ÷lathaü ke÷akalàpam eùà / aüse bibhartãva tamàlanãlaü vilàsavàlavyajanaü smarasya // PNc_14.52 // vimu¤catã cakùuùi puùpadhålim eùà gate taü prati vallabhasya / citraü jhañity a÷rulavàvakãrõe dç÷au sapatnyàþ kaluùãkaroti // PNc_14.53 // madhyacyute bibhrati kiü÷uke 'sminn asràruõasyàkçtim aïku÷asya / asyàþ stanàbhyàm adhunà dhçteyam anaïgamattadvipakumbhalakùmãþ // PNc_14.54 // [VAR 14.54c: {asyàþ/lem /em; asyà# /ed}] abhyàgatàyàþ sahasàmunàsyàþ kandarpasàmràjyadhurodvahena / sugandhibhiþ pàñalipàdapena puùpair itaþ kalpitam àtitheyam // PNc_14.55 // àrdràgaseyaü gamità prasàdaü kçtapraõàmà¤jalinà priyeõa / pramçùñabàùpà sumukhã nakhàbhyàü cåtàïkuraü mànam ivocchinatti // PNc_14.56 // adhyàsate kàm api kàntim àsàm ete sakundàþ kabarãkalàpàþ / kumudvatãkàntakarànuviddhàs tamaþpratànà iva yàminãnàm // PNc_14.57 // puùpàõi nànàvidhavarõabhà¤ji vimànavàtàyanato vicitya / yuvàyam indràyudhavarõakàntam uttaüsam asyàþ sadç÷aþ karoti // PNc_14.58 // pa÷yeyam udbàhulatàhita÷rãr madhyena na÷yattrivalã lateva / vimànataþ komalam uccinoti vadhår madhåkaü svakapolakànti // PNc_14.59 // adaþ sugandhãkuru matprasånaü mukhàbjasaugandhyakaõàrpaõena / ity a¤calàsaktalato na yà¤càm asyàþ karotãva saþ karõikàraþ // PNc_14.60 // tathà na cåte navama¤jarãyam avàptavaty àtmaguõaprakarùam / asyàþ sakàlàgarupatralekhe yathà kapole kamalekùaõàyàþ // PNc_14.61 // vahaty a÷oko 'yam amartyakàntà- padàhataþ kàntam alaktakàïgam / kçtvà jagaty askhalitàü nijàj¤àü skandhe 'rpitaü tåõàm iva smareõa // PNc_14.62 // cireõa manye bakuladrumo 'yam avàptapàraþspçhaõãyatàyàþ / arthã karo 'syàþ sumanaþsu yasya jàto jitàmartyatarupravàlaþ // PNc_14.63 // phalaü ÷irãùeõa ciràd avàptam asyàþ samagraü sukumàratàyàþ / nirasya gãrvàõataruprasånàü yad etad uttaüsitam àyàtàkùyà // PNc_14.64 // asyàþ ÷rutau campakam àdadhatyàþ kareõa muktàvalayàïkitena / eùa dvijaþ svastyayanaü viràvair nàsyàþ karotãti na ma¤jukaõñhaþ // PNc_14.65 // vinyastabandhåkadalã mukhe 'syàþ svedàrdrakàlàgarupatravallã / cakàsti saüdhyàtapale÷a÷aïki kalaïkalekhà ÷a÷alakùmanãva // PNc_14.66 // età mitho ruddhavimànamàrgà latàgrajaü puùpam anàpnuvantyaþ / bhavanti bhàrànamitàïgakeùu baddhàbhyasåyàþ stanamaõóaleùu // PNc_14.67 // etàni kàntaiþ pramadàjanasya navapravàlàny avataüsitàni / pa÷yanti pa÷ya svam ivàptakàntiü kapolapàlãmaõidarpaõeùu // PNc_14.68 // yad yad vane 'bhåt kusumaü sugandhi vadhåjanais tat tad ito gçhãtam / kçtsnatrilokãvijayàvataüsaü nirmàtum iùvàsam iva smarasya // PNc_14.69 // karõàvataüsãkçtapallavànàü vicitrapuùpàbharaõojjvaleùu / pa÷yàbhitaþ pallaviteyam àsàm aïgeùu sàraïgadç÷àm çtu÷rãþ // PNc_14.70 // svedodabinduchalataþ kapole vitãrõamuktàrgha iva smarasya / eõãdç÷àü kànta iva pravçttaþ ÷ramo 'yam àliïgitum aïgalekhàm // PNc_14.71 // àsàü pçthusvedakaõàïkitàni vaktràõi netrotsavam arpayanti / pratyuptamuktàphaladanturàõi hiraõyamayànãva saroruhàõi // PNc_14.72 // etàni pa÷ya cyutapuùpadhåli- vyàluptapakùmàvalisauùñhavàni / ÷rameõa kiü cin mukulãbhavanti sãmantinãnàü nayanotpalàni // PNc_14.73 // [VAR 14.73b: {sauùñhavàni/lem /em; sauùñavàni /ed}] etàsu sãdanmaõibandhamåla- nilãnalãlàmaõikaïkaõàsu / vilokyatàü vyaktim upaiti khedo vidyàdharastrãjanadorlatàsu // PNc_14.74 // anaïgakalpadrumama¤jarãõàm amoghamantraü kusumàyudhasya / bhç÷am yathà puùpamayã vibhåùà nàsàü tathà ratnamayã vibhàti // PNc_14.75 // vanàntam età vanità na muktum anekapuùpaü nçpa ÷aknuvanti / vimucyate kena nàma sa de÷o yatràsti sàndraþ sumanaþpracàraþ // PNc_14.76 // ityujjvale tasya vacaþprasåne nãte 'pi karõàtithitàü vihasya / nçpo babhåvàstamanàþ sacitraü smçtàhiràjendrasutàvilàsaþ // PNc_14.77 // puùpapravàlàïkuramaõóalaü tat kvaõadvimànàvalihemaghaõñam / vanaü vihàyàtha samagram agre cacàla vidyàdhararàjasainyam // PNc_14.78 // __________________________________________ gaïgàvarõanam atha pravàlàdharabimbacumbi- parisphuratphenavilàsahàsà / vàcàlahaüsàvalikà¤cidàma- sanàthatãrorunitambabimbà // PNc_14.79 // samãravellattañahemavalli- lolaprabhàpi¤jaritormilekhà / vilàsamajjatphaõiràjakanyà- saïkràntakàntastanakuïkumeva // PNc_14.80 // nimagnadiïnàgakapolabhitti- santànaniryanmadaveõikçùõà / tçtãyanetrànaladhåmavalli- kalaïkiteva tripuràntakasya // PNc_14.81 // bhàrànamadbhogiphaõàsthitàyàþ sthalocchaladvãcicayacchalena / uttambhayantãva tale satarkam arkopalastambha÷atàni bhåmeþ // PNc_14.82 // tañodgatapràü÷u tamàlaràji- chàyàghana÷yàmalitàrdhabhàgà / mårtis tuùàràcalatulyakàntir umàpati÷rãdharayor ivaikà // PNc_14.83 // kàdambaca¤cåddhçtacakravàkã- pàriplavavyaktamçõàlakàõóà / caõóãdhavonnaddhajañàviñaïka- kçùñendulekhàïkuradantureva // PNc_14.84 // taraïgabhaïgojjvalacàmara÷rãr uddaõóahemàmburuhàtapatrà / puõyà puro dårata eva tena trimàrgagàdç÷yata pàrthivena // PNc_14.85 // [SYNTAX: kulaka] tasyàs tañe 'tha kusumàvacaya÷ramàrta- sãmantinãnivahasasmitavãkùitàyàþ / vidyàdhareõa vidadhe dhavalormidhauta- paryantahemasikate pçtanànive÷aþ // PNc_14.86 // tad anu puline sadyo vidyàdharaiþ parikalpitaü nrpatir avi÷al lãlàgàraü saþ sàhasalà¤chanaþ / bhramam ajanayan netrotkãrõà iti pratibimbitàþ sitamaõimaye yasminn anto bahi÷ ca mçgãdç÷aþ // PNc_14.87 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye pàtàlàvalokano nàma caturda÷aþ sargaþ ************************************************ pa¤cada÷aþ sargaþ atha sàndragharmajalabindu- lulitatilakaþ pracakrame / hemakamalasubhage saritaþ salile nimaïktum asitekùaõàjanaþ // PNc_15.1 // ÷ramam etya mu¤cata madambu- rabhasaparirambhalãlayà / evam avadad iva dãrghadç÷aþ kalahaüsayåthaninadena jàhnavã // PNc_15.2 // marutàvadhåtakaladhauta- kamalamakarandagandhinà / årmidalana÷i÷ireõa balàd abalàjanasya nunude pari÷ramaþ // PNc_15.3 // parividdharekham adhitãra- viracitapade vadhåjane / kàntim udavahad amartyasarit tañaråóhakà¤canalateva kàü cana // PNc_15.4 // sitacakùuùàm asitaratna- rucimuùi mçõàlinãdale / sthålajalalavanibhena dadhe navamauktikàrdha iva jàhnukanyayà // PNc_15.5 // uditatrapà iva vilàsa- masçõagamanena subrhuvàm / jagmur amarasaritaþ pulinaü sahasà vihàya kalahaüsapaïktayaþ // PNc_15.6 // dhavalàbhrakachuritabhitti- likhitalalitàïganàlipim / apsu kuvalayadç÷àü pratimàþ sitaratnadarpaõanibhàsu lebhire // PNc_15.7 // atha vallabhàrpitakaràgra- nihitanijapàõipallavàþ / vàrivikacakanakàbjarajaþ- kapi÷ormimàlam abalà jagàhire // PNc_15.8 // sudç÷àü nimajjya surasindhu- payasi niyamasthitair iva / årmitaralitamayåkha÷ikhair maõinåpuraiþ sapadi maunam àdade // PNc_15.9 // kucaluptapatralatayàtha vigalitavisåtrahàrayà / pràpi ratiramaõavilàsatulà lalitabhruvàü jalavihàralãlayà // PNc_15.10 // navakuïkumàruõapurandhri- kucakala÷atàóitaü payaþ / ràgam abhajata na kasya bhavet sulabhàïgakhelad abalasya vikriyà // PNc_15.11 // vikiran vihasya maõi÷çïga- dhçtam udakam etya pçùñhataþ / sàcimukulitadç÷à dadç÷e dayito muhur valitakaõñham ekayà // PNc_15.12 // [VAR 15.12b: {pçùñhataþ/lem /em; pçùñataþ /ed}] pariõàhavat kucaniùiddha- karaõavalanotkadorlatam / lolamukharamaõikaïkaõayà vidadhe jale murajavàdyamanyayà // PNc_15.13 // hariõãdç÷o hçtapurandhri- kucakala÷akuïkumàïkità / kùipram adhijaghanam årmilatà ÷ithileva hemara÷anà vididyute // PNc_15.14 // salilaü kirantam avalokya ramaõam aparàïganàmukhe / citram aviraladhçtà÷rulave nimimãla kà cid abalà vilocane // PNc_15.15 // drutam atruñad vibudhasindhu- nibióalaharãkaràhatam / hàravalayam aravindadç÷àü ku÷alaü kuto 'sti guõinàü jaóàntare // PNc_15.16 // ÷u÷ubhe kayàpi karayantra- nihita÷ucivàridhàrayà / muktasitakusumasàyakayà makaràïkacàpalatayeva bàlayà // PNc_15.17 // pariveùavibhramanive÷i- manasijatuùàradãdhiteþ / ko 'pi karakisalaye kamità vidadhe mçõàlavalayaü mçgãdç÷aþ // PNc_15.18 // hçdaye÷amuktajaladhauta- malayajavilepanair hriyà / lakùyanavanakhapadàv aparà nalinãdalena pidadhe payodharau // PNc_15.19 // abhito 'ïganàmukhamçgàïkam uóunikarakàntim àdade / kelitaralataruõãnibióa- stanatàóite payasi budbudotakaraþ // PNc_15.20 // vidadhe vadhår nijakaràgra- galitamaõikaïkaõàïkite / megha÷akala iva sendradhanur valayodare nayanam abjinãdale // PNc_15.21 // asità¤janàïkam abhijàta- kuvalayadç÷àü dç÷o 'ntaràt / nãramahçta na hi ÷uddhimatàü tañavçttir à÷ritakalaïkamàrjane // PNc_15.22 // taralormilaïghitanitamba- phalakalulitàcchavàsaþ / phenapañalam asitàbjadç÷aþ kùaõam ekam aü÷ukavilàsam àdade // PNc_15.23 // sudç÷aþ sphuñaü navanakhàïkam urasi jaladhatakuïkume / kàntanihitanayanaü pidadhe pçthuhàratàrataralàü÷upallavaþ // PNc_15.24 // lulità¤janasya nayanasya sahabhuvam ivekùituü ÷riyam / lagnajalasaralitair alakair luluñhe lalàñatañasãmni subhruvaþ // PNc_15.25 // dadhatãva kàpi rucim àpa manasijavilàsavallakãm / aüsavinihitamçõàlalatà- talavarty alàbuparivartulastanã // PNc_15.26 // salilàhatitruñitahàra- parigalitamauktikabhramàt / mugdhayuvatir aparà nidadhe dç÷am abjinãdalapuñodabinduùu // PNc_15.27 // dhavalodarair bhayava÷ena taralavalitair vilocanaiþ / nãlanalinadaladàmadç÷àü ÷apharaiþ samaü suciram apsu babhrame // PNc_15.28 // galitàïgadà gurutaraïga- dalitamaõikarõapårakàþ / srastakanakavalayàþ sudç÷aþ ÷lathabandharatnara÷anà÷ cakà÷ire // PNc_15.29 // atikampam årmikuñilabhru bahalanavakuïkumàruõam / straiõakaratalanirastam abhåd upajàtakopam iva jàhnavãjalam // PNc_15.30 // akarot padaü pçthunitamba- vilulitajalàrdraveõiùu / nãralava÷abalagaõóatalàsv abalàsu kuõóalitakàrmukaþ smaraþ // PNc_15.31 // cyutaratnabhåùaõamarãci- racitasuracàpamaõóalam / ke÷akusuma÷abalam ÷u÷ubhe sudç÷àm anaïgamadadãpanaü payaþ // PNc_15.32 // atha tàbhir ekatapanãya- sarasijasanàthapàõibhiþ / ÷rãbhir iva samudatàri tataþ punaruktacàñupañubhiþ priyaiþ saha // PNc_15.33 // sajalàü÷ukàntivi÷adàïga- janitanibióatrapàkulàþ / vyaktanavanakhapadàbharaõàþ priyalocanàny aramayan mçgãdç÷aþ // PNc_15.34 // atha tà gçhãta÷aradindu- dhavalasicayàþ prasàdhanàm / cakrur adhivapur amartyasarit- pulinasthalãkanakavallidhàmasu // PNc_15.35 // tilakàïkitàþ pracurapuùpa- parimalamuco mçgãdç÷aþ / åóhanavalalitapatralatà dadhur aïgajopavanaràjivibhramam // PNc_15.36 // na ciràd alaïkçtivi÷eùa- vihitarucayo 'tipe÷alàþ / lakùyanavanavarasàþ ÷ucayaþ kavipuïgavoktaya ivàïganà babhuþ // PNc_15.37 // vahati sma nirmalakapola- likhitamçganàbhipatrakam / kàpi nibhçtamadhupàvalimat kaladhautakokanadakàntam ànanam // PNc_15.38 // adhikarõam udgatamayåkha- marakatamanoharodaram / bàlam iva madanakalpataror dalam ekayà kanakapatram àdade // PNc_15.39 // dhçtayàvakàïkam api kànta- vadanaparicumbanocite / ràgamadhurarucake nidadhe dayite ca kà cana cakoralocanà // PNc_15.40 // hariõàïkasundaram aneka- vi÷adaguõagumphitàkçtim / hàram avahad aparà na paraü hçdi kàntam apy asamabàõadãpanam // PNc_15.41 // itarà padàïkam iva matta- madanakariõo 'likodare / sàndramçgamadanamaùãracitaü tilakaü kuraïgatilakànanà dadhe // PNc_15.42 // hçtasuptahema÷atapatra- rucimukulitàïgulãdale / kà cid itarakarasaïghañitaü nidadhe vilàsamaõikaïkaõaü kare // PNc_15.43 // uditàsu kà¤ciguõamadhya- marakatamarãcisåciùu / vyaktim alabhata na romalatà smaradãpakajjala÷ikhà mçgãdç÷àm // PNc_15.44 // sarasàgaseva ramaõena caraõanalinànuùaïgiõà / puùpa÷arataralità dadhire maõinåpureõa mçgalocanà rucim // PNc_15.45 // dadhatãbhir indukarajàla- ÷abalatimirormivibhramam / åóhadhavalakusumàbhir alaü kabarãlatàbhir abalà÷ cakà÷ire // PNc_15.46 // priyapàõipaïkajadhçteùu sakala÷a÷ibimbabandhuùu / vaktrakamalam aviloladç÷o maõidarpaõeùu dadç÷uþ purandhrayaþ // PNc_15.47 // prakañaü dadhaj jhañiti ràgam alaghum atha vàruõãü prati / kàntinikara iva tigmarucer vanitàjano 'bhimukhatàü samàdade // PNc_15.48 // udiyàya mànatimiraugha- vighañanapañur mano'mbare / bàlakuvalayadç÷àü vi÷ade ÷anakair manobhuvakuraïgalà¤chanaþ // PNc_15.49 // aruõàïgulãdalaniruddha- navakanakako÷akarõikaiþ / sàndramadhuparimalaã ruruce karapaïkajair atha cakoracakùuùàm // PNc_15.50 // maõi÷uktiùu kùaõam upoóha- kuvalayasugandhisãdhuùu / nyasyad asama÷arayantram iva bhramati sma bhçïgakulam utsukotsukam // PNc_15.51 // [15.51c: ÷leùa] ruruce 'limaõóalam udaü÷u- kamalacaùakopari sthitam / ekam iva ratipater uditaü tapanãyadaõóam asitoùõavàraõam // PNc_15.52 // [VAR 15.52b: {kamala#/lem /em; kamaka# /ed}] vidhçtà kare priyatamena katipaya÷ilãmukhànvità / cittam akçta viva÷aü sudç÷àü kusumeùukàrmukalateva vàruõã // PNc_15.53 // [15.53d: ÷leùa] atiràgiõi praõayiõãva madhuni paricumbitànane / vyaktim alabhata mado hçdaye pulakaþ kapolaphalake ca subhruvàm // PNc_15.54 // pratimàgatendukarajàla- dhavalitam iva ÷riyaü dadhe / pànanamitamukhamugdhavadhå- vigaladvilàsahasitachañaü madhu // PNc_15.55 // madhu kàpi pàñalakapola- taralakaladhautakuõóalà / lolanijamukhatuùàrakara- pratibimbagarbham abhikàrpitaü papau // PNc_15.56 // atiraktam àyatatareõa vilasadasitotpala÷riyà / kàmam apibadaparendumukhã caùakeõa sãdhu, nayanena vallabham // PNc_15.57 // agamat trayasya samam eva parimalarasaj¤atàm aliþ / kalpaviñapimadhunaþ pramadà mukhamàrutasya vikacotpalasya // PNc_15.58 // adharàgracumbanam avàpya kamaladaladãrghacakùuùàm / ÷vàsataralam ajaniùña mudà muhuràttalàsyam iva kàpi÷àyanam // PNc_15.59 // madam àsavena rameõa nakhapadam ivàrpitaü hçdi / nàtivi÷adapadabandhamatho navasàhasàïkacaritaü jaguþ striyaþ // PNc_15.60 // madiràrpitàdharadalena yuvatir amçtachañopamà / premarasamçduùu dãrghadç÷àü hçdayeùu pallavayati sma manmatham // PNc_15.61 // dayitàhite yuvajanena vilasadatipàñaladyutau / kàmasuhçdi vihitaþ praõayaþ prathamaü madhuny adharapallave tataþ // PNc_15.62 // avadhåtamànamadhupàna- rasarabhasataþ prasannatàm / pràpur atipçthudç÷àü sahasà hçdayàni càcchamaõibhàjanàni ca // PNc_15.63 // dayitàm anaïgamadasåtim asitanalinàvataüsakàm / sàndraruciyuvajano madiràü paricumbati sma na paraü vadhåm api // PNc_15.64 // anayan sahaiva ÷ithilatvam ubhayam ubhayena yoùitàm / vrãóam aruõarucinà madhunà maõikà¤cidàma ca kareõa kàminaþ // PNc_15.65 // sudç÷àü madàd atha parisrud aruõitasitodaràþ karàt / petur amarasaritaþ puline maõi÷uktayaþ priyatame ca dçùñayaþ // PNc_15.66 // navapallavàruõam uvàha dhçtataruõavàruõãmadaþ / ràgam atha ÷ucini gaõóatale nayanodare ca madirekùanàjanaþ // PNc_15.67 // aparisphuñoktilalitàsu madamukuladãrghadçùñiùu / tàsu ÷abalakusumàüsalasat- kabarãlatàsu padam àdadhe smaraþ // PNc_15.68 // àpànabhår avasitàsavaràgadãrgha- sendãvarasphañika÷ukti÷atà cakàse / kautåhalàn madavilolavadhåvilàsa- vyàlokanonmiùitavaktraparampareva // PNc_15.69 // aviralamaõidãpoddyotadåràpasarpat- timiram amarasindhoþ kålakacchaü pravi÷ya / atha samamasunàthais tàþ salãlaü niùeduþ sarasakanakajambåpallavaprastareùu // PNc_15.70 // sàndronmãlatsaurabhàõy udvahantyo vidyullekhapiïgalàny aïkàni / lakùmãü hemàmbhojamàlà ivàpuþ sàraïgàkùyaþ preyasàü kaõñhalagnàþ // PNc_15.71 // tato visåtracyutahàrayaùñiþ ÷ãrõàïgado bhaïgurakarõapåraþ / madena sadyo madirekùaõànàü ratotsavaþ pallavito babhåva // PNc_15.72 // nànàïgaràga÷abale ÷lathabandhalola- dhammillamàlyakusumaprakaràvakãrõe / puùpeùutalpe iva vakùasi vallabhànàü nidràm avàpur atha tàþ surata÷rameõa // PNc_15.73 // kandarpasya trilokãhañhavijayamahàsàhasotsàhahetur dhunvaüs tatpakùmadhålivyatikarakapi÷aþ kà¤canàmbhoruhàõi / tanvànas tãraråóhatrida÷atarulatàlàsyam àlasyabhàjàü tàsàü saübhogakeliklamabharam aharajjàhnavãvãcivàtaþ // PNc_15.74 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye pàtàlagaïgàvagàhano nàma pa¤cada÷aþ sargaþ ************************************************ ùoóa÷aþ sargaþ atràntare nabhaþsindhu- pulinaü pràpa pàñalà / dadhaty anaïgalekhena là¤chitaü pàõipallavam // PNc_16.1 // maõipragrãvakodgãrõa- ÷unàsãra÷aràsanam / apa÷yad gaganollekhi tatra sphañikave÷ma sà // PNc_16.2 // tadindranãladvàre sà hemavetràkule babhau / ÷liùyantã sataóillekhe lekhevendoþ payomuci // PNc_16.3 // ratnavàtàyanasthasya tiùñhan pàr÷ve mahãpateþ / dvàþsthaü kim api pçcchantãü tàm aikùata ramàïgadaþ // PNc_16.4 // antaþ prave÷ayàm àsa sa÷ ca tàm àttasaübhramaþ / yayau sà ca vi÷àüpatyur locanàmçtavartitàm // PNc_16.5 // sità÷maharmyam uttuïgaü jhañity adhiruroha sà / ànandakandalãcittam atyacchaü pàrthivasya ca // PNc_16.6 // kùiticumbitahàraü sà praõanàma mahãbhuje / ramàïgadaü karagràha- sauhàrdye pàtratàü nayat // PNc_16.7 // nçpeõa svayam uktàpi ita ehy ehi pàñale / tallãlàmaõiparyaïka- savidhe niùasàda sà // PNc_16.8 // __________________________________________ pàñalàvàkyam kçtasambhàùaõà sàtha tenàvanimanobhuvà / ity avocata dantàü÷u- ÷abalàdharapallavà // PNc_16.9 // mudritasmarasaundarya- vàntà netràmçtachañà / iyaü mårtir mahàràja kaccit ku÷alinã tava ? // PNc_16.10 // katham etàü praviùñàs tvaü bhåmim atyantadurgamàm / na kasya vismayàyeyaü ÷aktir atyadbhutà tava // PNc_16.11 // deva vidyàdharaþ ko 'pi ÷àpàn nirmocitas tvayà / ity amandaþ pravàdo 'tra tat ko 'py asi namo 'stu te // PNc_16.12 // aho guõena ràjendra yena kenàpi gçhyase / yad evaü kli÷yase tasyàþ phaõãndraduhituþ kçte // PNc_16.13 // __________________________________________ nàyakavàkyam atha vidrumatàmrauùñha- luñhadda÷anadãdhitiþ / smitvà vasumatãnàthas tàm iti pratyabhàùata // PNc_16.14 // kadàcit pàñale kaccid bhujaïgapatikanyakà / smaraty asmàn sakhãsvaira- saïkathàsv antaràntarà // PNc_16.15 // kim anaïgavatã vakti bråte màlyavatã ca kim / apy asty ahipure 'smàkaü kiüvadantã kiyaty api // PNc_16.16 // phaõiràjasutàkarõaü kaccit pràpayya madvacaþ / vihito ratnacåóena ÷ukaråpaviparyayaþ // PNc_16.17 // kim àgatàsi kiü caivaü parimlàneva lakùyase / nivedaya drutaü yan me kim apy à÷aïkate manaþ // PNc_16.18 // __________________________________________ lekhàrpaõam iti pçùñavate tasmai sàndrapremàrdracetase / kandarpadãpanaü lekham arpayàm àsa pàñalà // PNc_16.19 // tam àttaü vàcayety uktvà paramàrakulodvahaþ / ramàïgadasya cikùepa sambhramottànite kare // PNc_16.20 // taü hemakadalãpatra- kastårilikhitàkùaram / so 'vadhàryàtha tasyàgre vyaktavàg ity avàacayat // PNc_16.21 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàlekhaþ svasti sthitasya svaþsindhu- tãre phaõipurasthayà / idaü madhyamalokendor màlyavatyà nivedyate // PNc_16.22 // yadaivàsmatsakhã vindhye tvayà ràjan vyayujyata / tadaiveyaü kuraïgãva viddhà hçdi manobhuvà // PNc_16.23 // dçùñiþ sarvatra ràjendoþ sudhàniùyandinã tava / jàtà ÷a÷iprabhàyàü tu saiva hàlàhalachañà // PNc_16.24 // na vinodayituü ÷akyam eùà kenàpi vastunà / vine÷a tava karpåra- ÷ãtayà saïgamà÷ayà // PNc_16.25 // tvaddar÷anopakàriõyàþ karoty ekàvalãm iva / iyaü pakùmàgravartya÷ru- pçùatachadmanà dç÷aþ // PNc_16.26 // vakti vyaktà÷rulekhena nihitena karodare / iyam àpàõóugaõóena smaratàpamukhendunà // PNc_16.27 // ÷irãùàd api mçdvaïgã kveyam àyàtalocanà / eùa kva ca kukålàgni- karka÷o madanajvaraþ // PNc_16.28 // neyaü pravàla÷ayyàyàü nàpi pràleyave÷mani / na cendumaõiparyaïke sakhã nirvçtim eti naþ // PNc_16.29 // nisargaraktam etasyàþ sakhãjanam ivàdharam / nayanti kim api mlànim uùõà niþ÷vasitormayaþ // PNc_16.30 // aratitvam avàpyàmbhaþ- kaõikeva vighårõate / eùà kamalinãpatra- ÷ayyàyàm àyatekùaõà // PNc_16.31 // asyàþ smaràgnisantaptaü vapuþ ÷a÷ikalàmçdu / nãrandhragharmasalila- chaleneva vilãyate // PNc_16.32 // kç÷atàm aïgake gàóham asyàþ kusumakomale / àropayati puùpeùu maurvãm iva ÷aràsane // PNc_16.33 // dhçtayà hçdi bàleyaü vitãrõaharicandane / nirvàõam eti bhavataþ kathayà na jalàrdrayà // PNc_16.34 // àkarõakçùñakodaõóas- tvàü vinà ni÷itaiþ ÷araiþ / bhinatty aïgam anaïgo 'syàþ kùiti÷ cetasi kàpi me // PNc_16.35 // iyam atyacchahçdaye dadhaty atisuvçttatàm / bàlà màõikyamukure vimukhã saümukhã tvayi // PNc_16.36 // eùà ÷ikheva dãpasya mugdhà dagdhada÷à÷rayà / smarànilaparàmar÷àd ita÷ ceta÷ ca vepate // PNc_16.37 // iyam indudyutiharaü yuktam atyàyatair guõaiþ / mçõàlavalayaü haste vahati tvàü ca cetasi // PNc_16.38 // anaïgatàpavaty asyà nikàmasarasaü hçdi / saïkucaty abjinãpatraü na tu tvatpremapallavaþ // PNc_16.39 // kriyate valayenàsyà maõibandhe gatàgatam / kàr÷yàgrabhåmim àptàyàs tvayy antaþkaraõena ca // PNc_16.40 // jàyate pe÷alam api pràyo vastv anyathàpadi / pràpto mçõàlahàro 'pi yad asyà dàhahetutàm // PNc_16.41 // nihitàþ sàsramàlãbhir lavalãpàkapàõóunã / asyàþ stanatañe bhàraþ paraü vànãrapallavàþ // PNc_16.42 // na candanena no÷ãra- vàriõà na jalàrdrayà / nàsyàþ puñakinãpatraiþ ÷amam eti smarajvaraþ // PNc_16.43 // kiü càparam tvam etasyà hçdayasyàdhidevatà / yatas tvanmayam evaiùà vi÷vaü vi÷ve÷a pa÷yati // PNc_16.44 // ratnacåóopanãtena sande÷ena tavàdhunà / iyam ucchvasità kim cit sudhàgaõóåùabandhunà // PNc_16.45 // tàvad àgaccha vegena gçhãtvà hemapaïkajam / anaïgavidhunà yàvad iyaü ÷vasiti naþ sakhã // PNc_16.46 // __________________________________________ nàyakasya pratisande÷aþ evam àkarõya lalitaü lekhàrtham atha pàrthivaþ / udbhinnasàndrapulakaþ pàñalàm ity avocata // PNc_16.47 // yathà sakhã vaþ kim api prapannà vidhuràü da÷àm / tathà tvam api màm evaü pàñale kiü na pa÷yasi ? // PNc_16.48 // tad gaccha tàü ÷a÷imukhãm à÷vàsayitum arhasi / vayam ete ca hemàbjam ànetuü prayatàmahe // PNc_16.49 // tathà kàryaü na vandhyaþ syàd yathà mama manorathaþ / vaktavyà màlyavatyaivaü madgirà valguvàdini // PNc_16.50 // __________________________________________ pàñalàprayàõam àvçttidattasande÷à- sà tataþ pçthivãbhujà / phaõiràjendranagarãü tvaritam pàñalà yayau // PNc_16.51 // prasthàna÷aüsã sahasà tasyàtha pçthivãpateþ / pralayàmbudharadhvàna- dhãraü dadhvàna dundubhiþ // PNc_16.52 // __________________________________________ vidyàdharastrãpuruùavarõanam nadann utkampimanasàü sa vidyàdharayoùitàm / ninye priyapariùvaïga- ÷lathatàm atha dorlatàþ // PNc_16.53 // kathaü cit pràõanàthasya mukhàdharapallavam / bàlà vyaghañayat kà cit kàcid urasa÷ ca payodharau // PNc_16.54 // ÷anair babandha jaghane nakhàïkavati mekhalàm / kàpi smitamukhã kànte tiryagarpitalocanà // PNc_16.55 // dçùñiü dàsyanti me sakhyaþ khaõóite dantavàsasi / kim atra kçtyam ity anyà kim api vyàkulàbhavat // PNc_16.56 // kà cit paryaïkam àlokya sàlaktakapadàïkitam / anyonyàrpitanetràbhir vayasyàbhir ahasyata // PNc_16.57 // ekà màõikyakañakaü karàgracyutam àdade / hçdayaü puùpacàpena madhye viddham ivàtmanaþ // PNc_16.58 // cumbanakliùñabimbauùñhaü jàgaràruõalocanam / mukhàmbhojaü dç÷ànyonaü vilàsibhir apãyata // PNc_16.59 // __________________________________________ ratnavatãü prati gamanam so 'tha pravavçte gantuü vidyàdharabalànvitaþ / rathena rathinàm agryaþ purãü ratnavatãm prati // PNc_16.60 // __________________________________________ ratnacåóasamàgamaþ tataþ phaõikumàrena ratnacåóena sa adhvani / samagaüsta jagatpåjyaþ påùà dar÷a ivendunà // PNc_16.61 // [16.16d: àdar÷e?] sas tasyopayànãcakre dikcakraskhalitadhvanim / acchinnadànaniùyandam àtmànam iva vàraõam // PNc_16.62 // nçpasya dãpikàkçtyaü cakrire timiracchidaþ / puraþ prasarpattatsainya- phaõàratnàü÷usåcayaþ // PNc_16.63 // kiyatàpy atha kàlena santataiþ saþ prayàõakaiþ / prapede kusumà÷leùa- sugandhipavanaü vanam // PNc_16.64 // __________________________________________ dåtaprasthàpanam asuràdhipatiü sàmnà yàcituü hemapaïkajam / sthitvà sas tatra purato visasarja ramàïgadam // PNc_16.65 // sa÷ ca trijagataþ sàram àdàyaiva vinirmitàm / uttuïgaratnapràsàdàü pràpa ratnavatãü purãm // PNc_16.66 // ràmàrthabaddhakakùeõa preùitaþ prabhuõàvi÷at / parikhàrõavam ullaïghya sas tàü laïkàm ivàïgadaþ // PNc_16.67 // ko 'yaü ko 'py ayam anyonyam evaü pallavitoktibhiþ / kautukastimitàkùaiþ saþ paurai÷ ciram adç÷yata // PNc_16.68 // sa candranãlaharmyeùu dadar÷àsurakanyakàþ / lolàs tamàla÷yàmeùu megheùv iva ÷atahradàþ // PNc_16.69 // nipãyamànaþ paurastrã- netrasphañika÷uktibhiþ / vairidvipaghañàsiühaþ siühadvàram avàpa sa // PNc_16.70 // asurendrasya doþkaõóu- duþsthànaikabhañàkulam / vãraþ sa avi÷ad àsthànam atha dvàþsthaniveditaþ // PNc_16.71 // __________________________________________ asurendravarõanam àsãnam a¤jana÷yàmam uccaiþ sphañikaviùñare / himàcalendra÷ikhare navãnam iva nãradam // PNc_16.72 // keyårapadmaràgàü÷u- ma¤jarãjañilaåbhau / bhujau bibhràõam ujjvàla- pratàpajvalanàv iva // PNc_16.73 // urasà ruddhagãrvàõa- dvipendraradakoñinà / hàravallãü dadhal lolàü dolàm iva jaya÷riyaþ // PNc_16.74 // dadhànaü dãptiparyasta- timirau maõikuõóalau / bandãkçtau sahaivobhau såryàcandramasàv iva // PNc_16.75 // vãravratasyàlaïkàram ahaïkàrasya jãvitam / jagatàm aïku÷aü tatra sa vajràïku÷am aikùata // PNc_16.76 // tannide÷itam adhyàsta sa hiraõyamayam àsanam / nànàratnàü÷u÷abalaü ÷çïgaü meror ivàryamà // PNc_16.77 // __________________________________________ dåtaü prati pra÷naþ kurvan mukhàni smeràõi da÷anajyotsnayà di÷àm / vidhàya satkriyàm evam asurendras tam abravãt // PNc_16.78 // aho kim api kalyàõam àsannaphalam adya naþ / anyathà hi gçhaü santaþ kim àyànti bhavadvidhàþ // PNc_16.79 // yad à÷rame vaïkumuner yuvayor vçttam adbhutam / tat karõàtithitàü nãtam etya praõidhibhir mama // PNc_16.80 // etayà sàüprataü bråhi yuto vidyàdharair ayam / kim àkaïkùati vaþ svàmã phalaü pàñàlayàtrayà // PNc_16.81 // niyujyante nçpeõàrthe nàlpãyasi bhavaddç÷àþ / ÷eùo dhçter bhuvo 'nyatra vyàpàrayati kiü phaõàn // PNc_16.82 // tad atra prahito ràj¤à kim artham asi kathyatàm / arthinàü vyarthatàm eti na jàtu pràrthanà mama // PNc_16.83 // __________________________________________ ramàïgadoktiþ màrgair ivàyatair vàcàü ÷ucibhir da÷anàü÷ubhiþ / sãmantitàdharaþ smitvà tam ity åce ramàïgadaþ // PNc_16.84 // àsàü sudhàrasàrdràõàü ÷uddhànàm asuràdhipa / giràü tvam eko yat satyam indur bhàsàm ivàkaraþ // PNc_16.85 // kac cit tvayàyam aj¤àyi devaþ sàhasalà¤chanaþ / jagatpradãpam athavà ko na vetti virocanam // PNc_16.86 // phaõiràjasutàm eùa pariõetuü ÷a÷iprabhàm / pathànena rathakùuõõa- ratna÷ailena gacchati // PNc_16.87 // tvadvàpihemapadmena ÷ulkasaüsthà kçtà kila / asyàþ pitreti devena tadarthaü prahità vayam // PNc_16.88 // anenecchasi cet kartuü sakhyaü sàhasalakùmaõà / tat kàrtasvararàjãvam ànãya svayam arpyatàm // PNc_16.89 // lumpanti tvanmukhacchàyàü yàvan nàsya camårajaþ / kuruùva tàvad àtithyaü hemàbjena mahãbhuje // PNc_16.90 // kim anyan ``nàrthinàü matto vighañante manorathàþ'' / iti tvayà svam evà÷u pramàõãkriyatàü vacaþ // PNc_16.91 // __________________________________________ vajràïku÷avàkyam ity uktavati sàmarùa- bhañadçùñe ya÷obhañe / pratyabhàùata sàvaj¤aü vihasyàsuraku¤jaraþ // PNc_16.92 // aho bata vidagdho 'pi dhiï mugdha iva lakùyase / viduùàpi tvayà kiücid yad uktam asama¤jasam // PNc_16.93 // yåyaü kva màõuùàþ pçthvã- saïkañasvàmyaduþsthitàþ / sà ca trijagatàü bhartur ucità kva ÷a÷iprabhà // PNc_16.94 // tàdçïmadaïkam evàtra strãratnam adhirohati / ramate hi harasyaiva maulàv indukalàïkuraþ // PNc_16.95 // yadyad astãha pàtàle ratnaü kva cana kiü cana / bhàjanaü tasya tasyàham ekaþ ke yåyam ucyatàm ? // PNc_16.96 // sahate nçpatau naiva hematàmarasàrpaõam / mamaiùa ÷akravijaya- krãóàdurlalito bhujaþ // PNc_16.97 // prabhus tava nayaj¤o 'pi kim anarthàya kevalam / dãrghendãvaramàleti vikarùaty asitoragam // PNc_16.98 // ita eva nivartadhvaü vartadhvaü vacane mama / avañe kim iti kùeptum àtmànaü yåyam udyatàþ // PNc_16.99 // yàvad ete na mu¤canti maryàdàm asuràbdhayaþ / tàvat dåràpasàreõa svàminaü tràtum arhatha // PNc_16.100 // narendraü durjigãùàtas tad gaccha vinivàraya / tvàdç÷àþ kim upekùante patim utpathagàminam // PNc_16.101 // athavàsyàsti ÷akti÷ cet kim adyàpi vilambate / àyàtu svayam àdàtum itaþ kà¤canapaïkajam // PNc_16.102 // kim anyaj jàyatàm eùa khaógadhàràtithir mama / ity uktvà kopataralaü viraràmàsure÷varaþ // PNc_16.103 // __________________________________________ ramàïgadasya prativacanam dhairyaü saüvçtakopo 'tha smayamàno ramàïgadaþ / tam ity amuktaparyaïkaþ prativaktuü pracakrame // PNc_16.104 // nirvàõavãryavàte 'smin rasàtalabilodare / abhugnabhujakaõóåtir aho kim api dçpyase // PNc_16.105 // manye tavaitannãrandhram aj¤àtasvaparàntare / pàtàlacirasaüvàsàc citte pariõataü tamaþ // PNc_16.106 // yàü harasyàùñamãm àhur mårtim àhutilehinãm / tatsåtiþ pràg abhåd bhartà paramàra iti kùiteþ // PNc_16.107 // kçtàvatàraü tadvaü÷e vadhàya vibudhadviùàm / kim àdidevaü kaüsàriü dhiï martya iti manyase // PNc_16.108 // [16.108d: sandànitakam] kamaleva mukundasya pàrvatãva pinàkinaþ / phaõikanyocità patnã sà mahãmãnalakùmaõaþ // PNc_16.109 // tàü hañhenàtmasàtkartum asurendra na ÷akyase / na ratnasåcim àkraùñum ayaskàntasya yogyatà // PNc_16.110 // padaü pathi nidhatse 'tra kim anyàyamalãyase / apathe caratàü yànti dåràd dåraü vibhåtayaþ // PNc_16.111 // anarpaõaü mahãpàle hemapaïkeruhasya yat / tavàparigham utprekùe tad eva dvàram àpadàm // PNc_16.112 // ràjendradãpake tasmin samaràïgaõavartini / ete bhañàs te na ciràt- àyàsyanti pataïgatàm // PNc_16.113 // tathà vidhehi na yathà tvandataþpurayoùitàm / karapallava÷ayyàsu ÷erate vadanendavaþ // PNc_16.114 // pravçttapati÷okàrta- paurastrãparidevanà / iyam utsannasaïgãtà mà bhåd ratnavatã purã // PNc_16.115 // devasyàrpitahemàbjas tad ehi pata pàdayoþ / ÷iraþ punantu te kàmaü puõyàs tatpàdapàüsavaþ // PNc_16.116 // athavà subhañaiþ sàrdham uttiùñha purato bhava / samaü vidyàdharànãkair ayam àyàti bhåpatiþ // PNc_16.117 // kim anyat samam etena ÷irastàmarasena te / hemakokanadaü devaþ svayam eva grahãùyati // PNc_16.118 // __________________________________________ ramàïgadàgamanam tam ity uktvà sabhàmadhyàn nirjagàma ramàïgadaþ / nikañaü ca raõotkasya jagàma jagatãpateþ // PNc_16.119 // atha vadati ÷anaiþ sametya tasminn amararipor vacanàni tànitàni / asurapativinà÷akàlaràtrim- bhçkuñãm uvàha mukhena màlavendraþ // PNc_16.120 // gatvà vidyàdharabhañacamåcakravàlaiþ sabhaü saþ kùmàpàlo 'tha vyadhita paritas tatpuro ratnavatyàþ / yena vyaktàmarajayamahàsàhasasyàsuràõàü nàthasyàsãn navaparibhava÷yàmalàvaktralakùmãþ // PNc_16.121 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye kanakàravindapràrthano nàma ùoóa÷aþ sargaþ ************************************************ saptada÷aþ sargaþ yuddhavarõanaü athàhividyàdhararàjasainyair nipãóitàyàü puri ratnavatyàm / bhañàþ sakopaü bhujadarpabhàjo nirjagmur àkçùñakçpàõapaññàþ // PNc_17.1 // anyonyasaïghaññava÷ena teùàm uda¤citàþ kà¤canakaïkañebhyaþ / yugàntakàlànalabãja÷aïkàü na kasya cakruþ ÷ikhinaþ sphulliïgàþ // PNc_17.2 // bhàleùu bhãmà bhçkuñãr vahanto bhçïgatviùa÷ càsilatàþ kareùu / khuràgrarugõàvanibhiþ saroùaü nirãyur anye caturais turaïgaiþ // PNc_17.3 // nyabhàd anãkaü kariõàü ca sàndra- sindårapåràruõagaõóabhitti / pratyagradàvànalalãóhakoñi- kulàcalendrapracayopameyam // PNc_17.4 // puro raõotsekabhçtàü niruddham oghena vidyàdharavàhinãnàm / tat pu¤jitaü sainyam amartya÷atror babhåva måle maõitoraõasya // PNc_17.5 // sàñopam àropitacàpayàùñir nibaddhatåõãrayugo gajasthaþ / so nirjagàmàtha mahàsurendro vegàd ahaükàra ivàttadehaþ // PNc_17.6 // yugàtyayàmbhodharanàdadhãras tasyodgataþ saïgaratåryaghoùaþ / baddhaprati÷runti nitàntabhãma÷ cakàra pàtàlabilodaràõi // PNc_17.7 // satpuùkaràna¤janapu¤jabhàsas patho jayasyàtha gajàn asãü÷ ca / vyàpàrayanti sma rayeõa vãràs tatprerità vairivaråthinãùu // PNc_17.8 // parasparàpàtikçpàõaniryat- jvàlàvalãpallavitàntarikùaþ / abhåt pravçttaþ samaro mahàhi- vidyàdharendràsurapuïgavànàm // PNc_17.9 // vãreùu dhàvatsu caratsv amandaü gajeùu valgatsu turaïgameùu / akàlakalpàtyayaya÷àïkitàni cakampire sapta rasàtalàn // PNc_17.10 // prakà÷ayantaþ karaõaprapanncaü suràïganàbhiþ spçhayekùyamàõàþ / atyadbhutaü nçttam ivàrabhanta bhañà raõapràïgaõaraïgamadhye // PNc_17.11 // utplutya vegàt pavamànamàrgaü vidyàdharair dànajalàvilàni / pañu vyapàñyanta mataïgajànàü tãkùõàsipatrakrakacaiþ ÷iràüsi // PNc_17.12 // nipatya kumbheùu mahàgajànàü nãrandhramukteùu pañu kvaõantaþ / bhànti sma vidyàdharapuïgavànàü muktàññahàsà iva khaógapaññàþ // PNc_17.13 // àvartatàm årmilatàyamàna- nistriü÷avallãvalayàkulàsu / prapedire pårvasurojjhitàni cakràõi vidyàdharavàhinãùu // PNc_17.14 // phaõàvalãùv àpatitoragàõàm aphalguratnopalakarka÷àsu / kçpàõadharà masçõãbabhåva mahàsuràõàü na tu saïgarecchà // PNc_17.15 // amànti pàtàlatale prasasruþ kùitau biladvàravinirgatàni / jyà÷abdahçùñàsurasiühanàda- turaïgaheùàgajabçühitàni // PNc_17.16 // pradhàvada÷vãyakhuràhatànàm abhyudgato ratnabhuvàü paràgaþ / gãrvàõacàpacchavilà¤chitàni kçtsnàni cakre kakubhàü mukhàni // PNc_17.17 // bhañàstrapårõaiþ parito gajànàü svadànapaïkopacitaiþ padàïkaiþ / bhayaïkaràbhåt taruõàrkabimba- sahasrakãrõeva raõàïgaõorvã // PNc_17.18 // lånàþ samålaü subhañàsipatraiþ sahasra÷aþ ÷oõita÷ãkaràrdràþ / uttàlavaivasvatatàlavçnta- vicchittimåhuþ karikarõatàlàþ // PNc_17.19 // anyonyakçttàstarasà bhañànàü navàtapàtàmranakhatviùo 'gre / bhujà nipetuþ samam ãkùaõena samauliratnà iva pannagendràþ // PNc_17.20 // aïgàd asipràsapçùatkabhinnàt- asçkpravàheùu bhç÷aü vahatsu / lãlàgaladgairikanirjharàõàü gajair jagàhe kulaparvatànàm // PNc_17.21 // kùmàyàü babhuþkhaógapçthakkçtàni sahasra÷aþ ÷astrabhçtàü ÷iràüsi / kàlena saïgràmasarontaràlàd utkhaõóitànãva saroruhàõi // PNc_17.22 // kabandhakaõñhocchaladasravantaþ samãpam etyopari kaïkayåtham / muhårtam iddhàruõaratnadaõóam adç÷yata cchatram ivàntakasya // PNc_17.23 // muktaiþ samåhena nabha÷caràõàü kumbheùu cakraiþ kariõàü patadbhiþ / astàcalavyàyatavaprapàti- pataïgabimbànukçtir vitene // PNc_17.24 // patadbhañaü nirdalità÷vavàraü nikçttamattebhakaraü kùaõena / vyadhàyi vidyàdharasainikais tat sanàgavãrair asurendrasainyam // PNc_17.25 // haüsair iva smeratañàþsamantàt paricyutaiþ ku¤jarakarõa÷aïkhaiþ / voóhuü pravçttà bhavaduttaraïgà jhañity agàdhà rudhirasravantã // PNc_17.26 // vidyàdharavyàlabhañàvalupta- dhairyeùu na÷yatsu mahàsureùu / vi÷vàïku÷o nàma suràrisånur atho rathenàjimahãü vive÷a // PNc_17.27 // àkarõakçùtàd dhanuùaþ patadbhir bàlendulekhàkçtibhiþ pçùatkaiþ / aràtisainye raõadhãravãràn bhãrånivaiko vimukhãcakàra // PNc_17.28 // tadvãryanirvàsitasauùñhavànàü vidyàdharàõàm apatan karebhyaþ / dhàràgralagnadvipakumbhamuktàþ sabàùpale÷à iva khaógalekhàþ // PNc_17.29 // kùaõàd valanti sma tadà hatàni balàni vidyàdharapannagànàm / saritpayàüsãva ni÷akaràü÷u- pårapravçddhàrõavapãóitàni // PNc_17.30 // na ÷ekatus tasya gatiü niroddhuü vidyàdharendroragaràjaputrau / ratnàkarasyeva mahendrasahyà vasahyavegaü pralayotthitasya // PNc_17.31 // dordaõóakaõóåtim athàsya hartum udbhrålataü bhåpatinà niyuktaþ / javàj jagàmàjipathaü rathena ramàïgadaþkuõóalito 'gracàpaþ // PNc_17.32 // tathopalebhe samaronmukhasya nàdena vçddhiþ ÷arajanmanàsya / cakre padaü bàùpakaõotkareõa yathà kapoleùv asuràïganànàm // PNc_17.33 // dåràt suparvàrisutaü rathena sa raühasà saümukham àpatantam / rurodha taü bàõaparaüparàbhir ya÷obhañaþ karõam ivendrasånus // PNc_17.34 // vi÷vàïku÷aþ satkavace mumoca vakùaþsthale haimam athàsya bàõam / tañe '¤jana÷yàmatanau mahàdreþ ÷àtahradaü jyotir ivàmbuvàhaþ // PNc_17.35 // alakùyasaüdhànavimokùapàtàn ya÷obhañasyàttaruùo 'pi ropàn / mårcchàluñhatsàrathir àhatà÷vo rathaþ ÷a÷aüsàsuranandanasya // PNc_17.36 // vilàsakà¤cãm atha kàlaràtrer udyatkrudhaþ paddhatim antakasya / maurvãü pçùatkeõa ramàïgadasya ciccheda gãrvàõaripos tanåjaþ // PNc_17.37 // sannàbhibimbena mahàjilakùmyà vãra÷riyo vibhramanåpureõa / saürabhya ràhor iva cakrapàõiþ sa apy asya cakreõa ÷ira÷ cakarta // PNc_17.38 // nanarta vidyàdharasundarãõàü gaõo nadannåpuram ambare 'tha / maulau ÷arakùuõõa÷irastraratne cikùepa càsyàm arapuùpavçùñim // PNc_17.39 // dçùñe ÷irasy utphalite svasånor diïmulalãnàsu patàkinãùu / vajràïku÷àþ saümukham àpapàta patyur vi÷àm astagirer ivàrkaþ // PNc_17.40 // madàmbuvarùã samare 'bhidhàvan reje gajas tasya sahemakakùyaþ / bhinne 'ntaràle pavamànanunnas tamàlanãlas taóiteva meghaþ // PNc_17.41 // patyuþ prasàdasmitarajjukçùñà bhañà vivçtyàsya puro babhåvuþ / svajãvitànyàjimukhe vihàtum atyutsukà bhaïgamalãmasàni // PNc_17.42 // àruhya candraþ kham ivàbhiràmaü nakùatramàlàbharaõaü gajendram / devo 'pi tadvairitamo niyantum atha pratasthe navasàhasàïkaþ // PNc_17.43 // ekatra pàr÷ve ÷a÷ikhaõóanàmà vidyàdharendro nçpater babhåva / aràtisenànalinãvanaika- ÷ãtàü÷ur anyatra ya÷obhaña÷ ca // PNc_17.44 // sphuratphaõachatramaõipratàna- teja÷chañàjarjaritàndhakàraþ / aphalgur vãryaþ phaõabhçtkumàro 'py agre 'bhavat tasya sa ratnacåóaþ // PNc_17.45 // vidhåtanistriü÷ataraïgitàni sabàõacakrãkçtakàrmukàni / hatàva÷eùàõi puro 'sya celur balàni vidyàdharapannagànàm // PNc_17.46 // raktàsavakùãbasahastatàla- vetàlatàlocchalitàññahàsaþ / mahàbhañànàm asunirvyapekùam anyonyam àvartata saüparàyaþ // PNc_17.47 // cakà÷ire ÷astrabhçtàü ÷iraþsu mithaþ patantyaþ karavàlavallyaþ / muktàþ salãlàü trida÷àïganàbhir màlà ivendãvarapatramayyaþ // PNc_17.48 // keùàü cid åhuþ kavacàni ÷obhàü kva cit kva cil lohitapàñalàni / khelajjaya÷rãcaraõàravinda- làkùàraseneva navàïkitàni // PNc_17.49 // hçdipraviùñair avi÷uddhimadbhir abhåd vyathà kàpi ÷araiþ pareùàm / duràtmanàü sàdhuguõair ivàgre phalena saüyogam upeyivadbhiþ // PNc_17.50 // parasparàpàtajuùàm asãnàü dhàràcyutaþ saüyaticårõareõuþ / avàpa tàpiccharucir jaya÷rã- vilàsakàlà¤janadhålilãlàm // PNc_17.51 // paryàyajàtobhayasainyabhaïga- karàlakolàhalakàtaràõàm / suràrividyàdharasundarãõàü doleva ÷okapramàdàvabhåtàm // PNc_17.52 // athàsurendradviradena vegàd abhyutthitenodgatadànadhàram / madhyeraõaü madhyamalokabhartur javàn madàndho jaghañe gajendraþ // PNc_17.53 // mahebhayos tatra ÷ikhàchalena pratiprahàraü radajaþ kçùànuþ / ko÷eùu vidutkapi÷à muhårtaü vyadhàd ivàùñàpadapatravallãþ // PNc_17.54 // muhuþ prajànàm adhipena gàóham àkçùyamàõasya ÷aràsanasya / dviùadvadhàrambhavidhau gabhãraþ kreïkàrahuïkàra ivoccacàra // PNc_17.55 // parisphuratkuõóalaghçùñapuïkhàs tena prayuktàs pçthuvikrameõa / pramçùñakàntàkucapatralekhe lekhàrivakùasy apatan pçùatkàþ // PNc_17.56 // aràtimukteùu tatas tanutràd vahnisphuliïgeùu samullasatsu / mårtir babhàse vasudhàdhipasya niryatpratàpàgnikaõachañeva // PNc_17.57 // hiraõmayã pàrthivabàõapaïktir atyunnate mårdhni mahàsurasya / reje taràm a¤janaparvatasya lagneva tigmàü÷umayåkhamàlà // PNc_17.58 // abhyudgatà bhartur aràtibàõa- kùuõõendranãlàïgadareõuràjiþ / adç÷yatoddàmabhujàspadasya paràkramàgner iva dhåmalekhà // PNc_17.59 // ramàïgado 'py udbhrukuñiþ kçtàstraü vãraü dviùaþ pàr÷vagataü nihatya / ÷arair alàvãj jayavaijayantãü jyotsnàsitaü kãrtim ivàsurasya // PNc_17.60 // adhaþsthitoóóàmaravairipatti- mukteùu nirlåna÷aràsanajyaþ / cikùepa cakràõy atidãrghabàhuþ saþ kàlaràtrer iva kaïkaõàni // PNc_17.61 // utplutya helàhatasaümukhàrir vidyàdharendro 'py asinà cakarta / jagajjayastambham ivoddhurasya suradviùaþ kà¤canaketudaõóam // PNc_17.62 // so ratnacåóo 'pi tathà bhu÷uõóyà pipeùa vairidviùakumbhapãñham / sitàtapatratvam uda¤cad àpa yathàsya muktàphaladhålijàlam // PNc_17.63 // tuïgaü dadhatkarka÷atàm abhãkaþ ÷rãsindhuràjadvipakumbhayugmam / payodharadvandvam ivàjilakùmyà÷ cakre 'rdhacandràïkitam indra÷atruþ // PNc_17.64 // parasparàghaññitadantakoñi- bhraùñàgnive÷abhramam àdadhanti / raõàjire lohitara¤jitàni virejire ku¤jaramauktikàni // PNc_17.65 // cikùepa pçthãtilake suràrir yàü yàm iùuü kopakaùàyitàkùaþ / tàü tàü jayà÷àm iva bàhu÷àlã ÷araiþ sas tasyàrdhapathe lulova // PNc_17.66 // tayos tatheùvàsaprakarùa- pratyuktakarõàrjunayor jaya÷rãþ / suvelaratnàkarayor udagrà cakàra veleva gatàgatàni // PNc_17.67 // patyuþ prajànàm asure÷varo 'tha kirãñamàõikyacayaü jahàra / maõiprasånastabakapratànaü kalpadrumasyeva yugàntavàtaþ // PNc_17.68 // krodhàd athàrdha÷a÷alà¤chanasodareõa bàõena vàsavaripor navasàhasàïkaþ / ciccheda ràma iva vi÷ravasaþ sutasya pãnàüsalolamaõikuõóalam uttamàïgam // PNc_17.69 // àsan mukhàni kakubhàm abhito 'tha citra- vàditranàdalaharãmukharodaràõi / devasya ca tridivapuùpamayaü papàta màlyaü ÷irasy asuravairipurandhrimuktam // PNc_17.70 // lakùmãpateþ pçthubhujadvayam àrdrasàndra- jyàghàtalà¤chitam alà¤chitavikramasya / atyàdaràgatajitorjitavairilakùmã- pàdàbjayàvakaniùaktam ivàcakà÷e // PNc_17.71 // tasyàgrataþ kanakakuõóalatàóyamàna- gaõóasthalãlulitakuïkumapatralekhàþ / vidyàdharoragakuraïgadç÷aþ pramoda- sàndrocchaladhvani jagur jayamaïgalàni // PNc_17.72 // smitvà ya÷obhañakaràrpitacàpayaùñir unmuktaratnakavacaþ khacare÷vareõa / udbhinnamauktikanibha÷ramavàribindur devo mamàrja mukham aü÷ukapallavena // PNc_17.73 // dattàbhayopanatapaura÷atàrpyamàõa- ratnopadhàm atha sa ratnavatãü pravi÷ya / taü saüyugasphuñaparãkùita÷auryasàraü ràjye ripoþ phaõikumàrakam abhyaùi¤cat // PNc_17.74 // mårtaü manoratham ivopavanàt sakandam àdàya tat kanakakokanadaü narendraþ / àdàtum ãpsitamahãndrasuteti ratnam abhyutsukas tad anu bhogavatãü pratasthe // PNc_17.75 // devaþ sàhasiko 'py amandamurajadhvànànumeyotsavàm unnamraiþ parito mahãü maõigçhair uttambhayantãm iva / tàm atyunnataratnatoraõa÷ikhàpreïkholamuktàphala- pràlambocchaladacchakàntinikarasmeràm avàpat purãm // PNc_17.76 // iti ÷rãmçgàïkadattasånoþ parimalàparanàmnaþ padmaguptasya kçtau navasàhasàïkacarite mahàkàvye hemakamalaharaõo nàma saptada÷aþ sargaþ ************************************************ aùñàda÷aþ sargaþ phaõiràjadar÷anam taü viùñapatritayakaõñakadçùñasàram abhyàgataü nçpatim udgatagàóhaharùaþ / pratyudyayàv adhipatiþ phaõinàm anargha- ratnàrghapàõira÷anair atha ÷aïkhapàlaþ // PNc_18.1 // __________________________________________ puraprave÷aþ àdàya sàdaraphaõã÷varadattam arghyam arghyaþ satàü sa bahir eva nive÷ya sainyam / devo 'vi÷ad vinayavàn puram agrayàyi- vidyàdharàdhiparamàïgadaratnacåóaþ // PNc_18.2 // utsçjya gãtam asamàpya vilàsalàsyam aïkàd apàsya sahasà maõivallakãü ca / atyunmanàs tadavalokanakautukena vàtàyanàny adhiruroha purandhrilokaþ // PNc_18.3 // utkùipya vepathumatà karapallavena vàtàyanàgramaõimauktikalàjakàni / smitvaikayà sa vilasan makaràvacåla- lãlàlavà¤citavilocanam àluloke // PNc_18.4 // udyadvivçttakaraveõikayà nçpendau tasmin smarollasitajçmbhikayà kayà cit / muktà muhur vibudhasindhukalindakanyà- kirmãravàrilaharãsuhçdaþ kañàkùàþ // PNc_18.5 // vàcàlaratnavalayà savilàsam asmin nikùipya kàpi navamauktikalàjamuùñim / tattàóitàüsatañapàrthivadattadçùñir dãrghekùaõà kim iva na trapayà cakàra // PNc_18.6 // vakùo dadhànam amaràdri÷ilàvi÷àlam àjànubàhum avalokya narendracandram / cittopanãtaparirambhasukhàtisàndram anyà payodharabhare pulakaü babhàra // PNc_18.7 // àlokya darpaõatale pratimàgataü tam `àtto mayaiùa' iti kàpi kçtotsavàbhåt / mugdhà gate 'tha purato 'tra tadãyabimbe ÷ånyàtmadar÷avidhurendumukhã babhåva // PNc_18.8 // ity àpatan madanabàõaparamparàõàm unmãlitàïgavalana÷lathamekhalànàm / eõãdç÷àü vicarati sma sa ràjahaüsaþ pàrollasannavarasormiùu mànaseùu // PNc_18.9 // __________________________________________ nàyakavarõanam saïgãtave÷mani phaõã÷varacàraõànàü gãteùv ajasram iha ÷u÷ruma yad ya÷àüsi / yàtaþ sa eva nayanàtithitàm ayaü naþ puõyair aho bata nçpo navasàhasàïkaþ // PNc_18.10 // kàntichañàchuritadiktaña eùa devo jãyàjjaganti paramàrakulapradãpaþ / unmålya saüprati suràritamaþ samålaü yenàhiviùñapatale vihitaþ prakà÷aþ // PNc_18.11 // hantaiùa pannagapater atulapratij¤à- pràgbhàrasàgarasamuttaraõaikapotaþ / utpàkam eùa ca phalaü phaõiràjakanyà- citte ciraü kçtapadasya manorathasya // PNc_18.12 // etad ya÷obhañakare kanakàmbujaü tal lãlàvataüsam aciràd viracayya yena / pratyuptakalpatarupallavam eùa pàõim àdàsyate nçpatir adya ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_18.13 // __________________________________________ hàñake÷varadar÷anam sàndrànuràgapi÷unàþ para÷uþ pareùàm àkarõayann iti saþ paurajanasya vàcaþ / ÷rãhàñake÷vara iti prathitasya tuïgam agre dadar÷a maõimandiram indumauleþ // PNc_18.14 // [SYNTAX: kulakam] tatra pravi÷ya sakçtànatir àdidevam ànarca kalpaviñapiprabhavaiþ prasånaiþ / stotuü kçtà¤jalipuñaþ kuñajàvadàta- dantàü÷upallavitavàg upacakrame ca // PNc_18.15 // __________________________________________ hàñake÷varastutiþ antarjatàpihitasomasuràpagàya pracchanna÷ara÷àsanalocanàya / tãvravrataglapita÷ailasutàsvaråpa- vij¤ànanarmapañave bañave namas te // PNc_18.16 // atyàdarànatasuràsuramauliratna- nànàmarãcikhacitàïghrisaroruhàya / dehàrdhavartigirijàvihitàbhyasåya- sandhyàpraõàmaviùamà¤jalaye namas te // PNc_18.17 // nãrandhrasindhujalasiktakapàlamukta- ratnàïkurasya karaõãü vidhuràtanoti / maulau sadaiva bhavato bhavabhedakartur nirdagdhabhàskaramahàya namo 'stu tasmai // PNc_18.18 // kandarpadarpa÷amanàya kçtàntahartre kartre ÷ubhasya bhujagàdhipaveùñanàya / urvãmarudravini÷àkaravahnitoya- yàjyàmbaroccavapuùe supuùe namas te // PNc_18.19 // nãrandhrabhåtidhavalàya gajendrakçtti- saüvãtadehakavalãkçtapannagàya / nirdagdhadànavakulàya vipatkùayaika- kàryàya kàraõanutàya namo 'stu tubhyam // PNc_18.20 // te te yam eva kila vàïmayasàgarasya pàraü gatàþ praõavam àtmavido vadanti / tasmai samàhitamaharùivinidrahçdya- hçtpuõóarãkavihitasthitaye namas te // PNc_18.21 // uttaüsitendu÷akalàya kapàlajåña- saïghaññitormimukharàmbaranirjharàya / bhasmàïgaràga÷ucaye vikacopavãta- vyàlendumaulimaõidãdhitaye namas te // PNc_18.22 // nàstraü na bhasma na jañà na kapàladàma nenduþ siddhatañinã na phaõãndrahàraþ / nokùà viùaü na dayitàpi na yatra råpam avyaktam ã÷a kila tad dadhate namas te // PNc_18.23 // __________________________________________ nàgaràjagamanam stutvety avantipatir indukulàvataüsaü tanmandiràt sahacaraiþ saha nirjagàma / antarnive÷itaharinmaõivedi valgan- nàgàïganaü saþ phaõiràjagçhaü jagàma // PNc_18.24 // tatràvatãrya rathataþ sa ramàïgadàtta- pàõiþ samucchalitamaïgalatåryaghoùe / unnidrasàndrakusumaprakaràvakãrõa- màõikyakuññimatale masçõam vive÷a // PNc_18.25 // anyonyapallavitatadvijayapra÷aüsaþ pràptasthitir vikañakà¤canaviùñareùu / padmachadàyatadç÷à dadç÷e 'tha tasminn ekatra tena militaþ phaõiràjalokaþ // PNc_18.26 // __________________________________________ tatkçtaþ satkàraþ tasmin gate nayanagocaram uddhçtàrau baddhà¤jalir jhañiti pannagaràjasaüsat / mandàkinãva parito hariõàvacåóa- vyàlokakuómalitakà¤canapaïkajàbhåt // PNc_18.27 // nya¤cacchikhàbharaõabhàsurapadmaràga- rocichañàghañitatatphaõaratnakàntiþ / ràjanyamaulimaõicumbitapàdapãñhas tasmai cakàra sa mahàbhijanaþ praõàmam // PNc_18.28 // pratyuptaratnam abhitaþ pramadàvakãrõaü muktvà catuùkam uragendranide÷itaü sa / adhyàsta sàdarajaratphaõikalpità÷ãs tanmadhyavartikanakàsanam unnatàüsaþ // PNc_18.29 // vatsàü vrajanàya mameti ÷anair visçjya nepathyanãlamaõive÷mani ratnacåóam / tatràsanadvayam adàpayad asya pàr÷ve vidyàdharàdhipaya÷obhañayoþ phaõãndraþ // PNc_18.30 // svarõàsane svayam athàcchaphaõàtapatra- ratnapradãpa÷atajarjaritàndhakàraþ / lokatrayaikatilakasya sa nàtidåre devasya dàritamahendraripor nyaùãdat // PNc_18.31 // sthitvaikato yuvatimaïgalagãtim atra ÷çõvan sa vindhyatañadçùñacaraþ kuraïgaþ / citre nive÷ita ivàtha ya÷obhañena smitvà savismayam asåcyata pàrthivàya // PNc_18.32 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàdar÷anam atràntare pramadaloladç÷à nçpeõa dåràd adar÷i phaõiràjasutàbhiyàntã / tanvã ÷irã÷asumanaþsukumàramårtir devasya kàrmukalateva manobhavasya // PNc_18.33 // jyotsnàsitàmbararucisnapitànanendur màtràcirodgatayavàïkurakarõapåram / muktvojjvalaü lalitakautukakaïkaõaü ca veùaü vivàhasamayocitam udvahantã // PNc_18.34 // sakhyà kayàpi likhitaü madanànalaika- dhåmàvalãvalayasaü÷ayam arpayantam / ekàntakàntam asitàgarupatrabhaïgam àbibhratã lavalipàõóutale kapole // PNc_18.35 // àttaprasàdhanam anaïgavilàsave÷ma lãlàvidhànam avadhir nayanotsavasya / làvaõyasaüvalitam aïgakam udvahantã ÷çïgàradugdhajaladher adhidevateva // PNc_18.36 // sà pàñalàvidhutacàmaramàruteùat- vyànartitàlakalatà sahità sakhãbhiþ / nàtisphuñakvaõitanåpuram àkulàni kiücid vilambya dadhatã trapayà padàni // PNc_18.37 // __________________________________________ nàyikayà nàyakadar÷anam utpakùmaõà nirupamollasitapramoda- vistàralaïghitavilàsasaroruheõa / sàndrasmarajvarapipàsitayà tayàpi dåràd apàyi nayanà¤jalinà narendraþ // PNc_18.38 // __________________________________________ màlyavatãvàkyam vrãóàvanamramukhapadmam upàgatàyàü tasyàü pituþ kanakaviùñarabhàgabhàji / màlyàdikalpitayathocitasatkriyànte taü màlavendram iti màlyavatã jagàda // PNc_18.39 // ràjan! mahãtalamçgàïga! vilambase kim? adyàpi tårõam amunà svabhujàrjitena / hemàmbujena viracayya vataüsam asyàþ pårõapratij¤am uragàdhipatiü vidhehi // PNc_18.40 // __________________________________________ kamalàvataüsaþ ukte tayety akçta kà¤canapuùkaraü tad yàvat saþ karõa÷ikhare phaõiràjaputryàþ / tàvad vihàya mçgaråpam udàramårtir agre babhåva puruùo 'sya sahemavetraþ // PNc_18.41 // __________________________________________ puruùaü prati pra÷naþ kas tvaü mçgaþ katham abhår iti pàrthivena pçùñaþ sa vismayasamutsukamànasena / ity abravãd uraganetraparamparàbhir àpãyamànavapur uktim avantinàtham // PNc_18.42 // __________________________________________ pratãhàrasya vçttàntaþ kailàsa÷ailavasater giri÷oparodhàd dvàraprave÷aviniùedhakaùàyitena / ÷apto 'smi kaõvamuninàyam ahaü pitus te ÷rãharùadevançpateþ pratihàrapàlas // PNc_18.43 // ràjà phaõãndraduhituþ kanakàravindaü karõe kariùyati yadà navasàhasàïkaþ / svaü råpam àpsyasi tadeti samàdide÷a ÷àpàntam eùa vihitànunayo maharùiþ // PNc_18.44 // tad vàsavàrivijayottham idaü ya÷as te gatvaikapiïgalagirer avataüsayàmi / uktveti divyakusumair avakãrya maulau pàtàlamallam anilasya pathà jagàma // PNc_18.45 // __________________________________________ vivàhavidhiþ tåryasvaneùu vilasatsu pañhatsv amandaü bandiùv anãyata phaõãndrapurodhasà ca / koõàvasaktajalapåritaratnakumbhàü vediü tayà saha sa madhyamalokapàlaþ // PNc_18.46 // abhyudgatàrcir analojjhitadhåmaràji- ÷yàmãbhavat kanakatàmarasàvataüsàm / tasyàü yathàvidhi sa màlavapuùpaketuþ kanyàm aheþ kuvalayà÷va iva upayeme // PNc_18.47 // ànãtayà jhañiti råpam adçùñapårvam aïgena puùpa÷arabhaïgitaraïgitena / bhàti sma ÷antanur iva tridivasravantyà pàtàlacandrakalayà sas tayà sametya // PNc_18.48 // __________________________________________ phaõipativàkyam nirgacchadaccharucinirbharam aü÷ukena saüchàditaü kim api pàõitale dadhànaþ / åce tam ity adhipatiþ phaõinàm uda¤cat- dantàü÷u÷àritaradachadaratnakàntiþ // PNc_18.49 // yad dãyate tava na tàdç÷am asti kiücid gehe mamàtra nçpate navasàhasàïka ! / ko÷apratiùñhitanidhàna÷ataü yatas tvàm ai÷varyanirjitapurandaram àmananti // PNc_18.50 // tat sphàñikaü svam iva ÷uddham idaü gçhàõa tvaùñçprayatnaghañitaü ÷ivaliïgam ekam / àkàram ardhavanitàvapuùaþ puràrer yasyàntare sukçtino hi vilokayanti // PNc_18.51 // vyàsaþ purà kila puràõamuneþ prapede tasmàt kilàdikavipàõitalaü jagàma / lebhe tato 'pi bhagavàn kapilo maharùiþ sànugraheõa mama cedam adàyi tena // PNc_18.52 // __________________________________________ ÷ivaliïgàrpaõam uktvety anargham atipàvanam arpitaü tad antaþsphuñaika÷ivaråpam ahã÷vareõa / pårõendukànti sahasà nigçhãta÷atrur jagràha piõóitam iva svaya÷o narendraþ // PNc_18.53 // tatràtha diktañapariskhalitapravçtta- sãmantinãcañulanåpurakà¤cinàdaþ / ko 'py ucchalatpañahavaü÷ahuóóukka÷aïkha- vãõàmçdaïgamurajadhvanir utsavo 'bhåt // PNc_18.54 // __________________________________________ svanagarãü prati prasthàpanam vçtte vadhåm atha vivàhamahotsave tàm àdàya niùpratimapauruùavaijayantãm / anvàgatàdaranivartitapannagendraþ paryutsukaþ svanagarãü sa nçpaþ pratasthe // PNc_18.55 // gatvàtha dåram ahiviùñapataþ sahelam aü÷aþ puràõapuruùasya sa nirjagàma / ÷ipràrpitena sahasà purataþ prabhàva- sãmantitàmbupañalena pathà sasainyaþ // PNc_18.56 // tasyàþ svahastamunisaühatikalpitàrghaþ sindhos tañe saþ padam ekapade cakàra / ÷çïge tadà ca bhagavàn aravindabandhur bandhåkapàñalaruciþ kanakàcalasya // PNc_18.57 // __________________________________________ ujjayinãprave÷aþ bàlàtapachuritaharmyaviñaïkavarti- pàràvatàtimadhuradhvanitachalena / sambhàùaõaü vidadhatãm iva pauramukta- puùpà¤jaliþ saþ puram ujjayinãü vive÷a // PNc_18.58 // kàntàya÷obhañayutaü kç÷atàm avàptàs taccintayaiva sacivàs tam atha praõemuþ / kàkutstham àhatasuràrim ivànuyàntaü saumitriõà janakaràjatanåjayà ca // PNc_18.59 // __________________________________________ mahàkàle÷varadar÷anam ànandabàùpasalilàrdradç÷o 'rdhamàrge sambhàùya tàn smitamukhaþ saha tair jagàma / vidyàdharoragakaràhatahemaghaõñà- ñàïkàrahàri bhavanaü tripuràntakasya // PNc_18.60 // tasmiü÷ caràcaraguror hariõàvacåla- cåóàmaõer apacitiü vidhivad vidhàya / sàkaü phaõãndrasutayàmbararodhikambu- tåryasvanormi sa÷ ca ràjakulaü vive÷a // PNc_18.61 // __________________________________________ dhàràgamanam tatràrõavadhvanighanotsavatåryaghoùe sthitvà dinàni katicit sa narendracandraþ / yàti sma bhåùitakulaþ kularàjadhànãü dhàràm amàtyakathitàmçgayetivçttaþ // PNc_18.62 // udghàñiteùv atha vilokanakautukena vàtàyaneùu paritaþ purasundarãbhiþ / tasmiü÷ ciràd vi÷ati jãva ive÷vare sà pronmãlitorunayaneva purã babhåva // PNc_18.63 // __________________________________________ ÷ivaliïgapratiùñhà tat sàdhv akàrayad athàdhigatapratiùñhaü tatràccharatna÷ivaliïgam anargha÷ãlaþ / tasya prabhàvaghañitair vyadhur arhaõàü ca vidyàdharà vikacakalpataruprasånaiþ // PNc_18.64 // __________________________________________ anuyàyiprasthànam kçtvà yathocitam akçtrimam utsavànte satkàram àyatanani÷lathamauliratnau / dattàïkapàõir ubhayoþ prajighàya sa atha vidyàdharàdhipaphaõãndrasåtau svade÷am // PNc_18.65 // ekas tayor agamad ambaragàmisainya- sãmantitàbhrapañalaþ ÷a÷ikànta÷ailam / anyo 'py agàdhajalamàlavajahnukanyà- vi÷ràõitorusaraõir nijaràjadhànãm // PNc_18.66 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàsakhãgamanam màbhåþ kadàpi vimukhã rameõa yad asya chandànuvçttiratisaüvananaü madasya / uktveti tàm ahisutàm agaman gçhàõi gandharvakinnaramahoragasiddhakanyàþ // PNc_18.67 // __________________________________________ sàmràjyalakùmãsvãkàraþ nãlachatràvataüsà bhujagapatisutàpàõóugaõóasthalàntaþ- kastårãpaïkapatravyatikara÷abalavyàyatàüse salãlam / devenàtha svamantripravaraciradhçtà sàhasàïkena dãrghe rohajjyàghàtarekhe puno 'pi nidadhe doùõi sàmràjyalakùmãþ // PNc_18.68 // __________________________________________ atha granthapra÷astiþ ÷rãmatkavipriyasuhçcchaladaïkaràma- ràjendubhaktyadhigatapratibhàvi÷eùaþ / etad vinidrakusumadadyuti padmaguptaþ ÷rãsindhuràjançpate÷ caritaü babandha // PNc_Gp.1 // lakùmãlatànavavasanta mahãtalendra vidyàvilàsamaõidarpaõa sindhuràja / etan mayà ghañitam ujjvalakànti kàvya- màõikyakuõóalam iha ÷ravaõe videhi // PNc_Gp.2 // nyastàni yàni mayi såktisudhàpçùanti devena tena kati cit kavibàndhavena / candràtapasnapitamauktikasodaràõàü teùàm idaü vilasitaü navasàhasàïka // PNc_Gp.3 // yac càpalaü kim api mandhadhiyà mayaivam àsåtritaü narapate navasàhasàïka / àj¤aiva hetur iha te ÷ayanãkçtogra- ràjanyamaulikusumà na kavitvadarpaþ // PNc_Gp.4 // iti navasàhasàïkacaritaü saüpårõam