Padmagupta (alias Parimala): Navasahasankacarita Based on the edition by Vamanasastri Islampurakara, Bombay : Govt. Central Book Depot (Bombay Sanskrit Series, 53) Input by Somadeva Vasudeva, 2001 ANALYTIC TEXT VERSION (BHELA conventions) Padmagupta (alias Parimala): Navasàhasàïkacarita ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ ANALYTIC VERSION according to BHELA conventions: Sandhi markers: (. =short vowel, - =long vowel) in word-sandhi: 1: . . e.g.: veda+anta = vedà1nta 2: - . 3: . - 4: - - in sentence-sandhi: 7: . . e.g.: ca+api = cà7pi 8: . - 9: - . 0: - - PADA MARKERS For a four-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ // For a six-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ \ ........ # ........ // ************************************************ prathamaþ sargaþ avyàt sa vo yasya nisarga-vakraþ $ spç÷aty adhijya-smara-càpa-lãlàm & jañà-pinaddho1raga-ràja-ratna- % marãci-lãóho1bhaya-koñir induþ // PNc_1.1 // jañà2hi-ratna-dyuti-pàñalo 'vyàt $ sa vaþ ÷a÷ã ÷aïkara-mauli-ratnam & ÷rutàv a÷okà1ïkura-kautukena % yaü kartum icchaty acale1ndra-kanyà // PNc_1.2 // kumbha-sthalã rakùatu vo vikãrõa- $ sindåra-reõur dviradà3nanasya & pra÷àntaye vighna-tama÷-chañànàü % niùñhyåta-bàlà3tapa-pallave9va // PNc_1.3 // cakùus tad unmeùi sadà mukhe vaþ $ sàrasvataü ÷à÷vatam àvir astu & pa÷yanti yenà1vahitàþ kavã1ndràs % triviùñapà1bhyantara-varti vastu // PNc_1.4 // __________________________________________ pràcãnakavivarõanam tattva-spç÷as te kavayaþ puràõàþ $ ÷rã-bhartçmeõñha-pramukhà jayanti & nistçü÷a-dhàrà-sadç÷ena yeùàü % vaidarbha-màrgeõa giraþ pravçttàþ // PNc_1.5 // pårõe1ndu-bimbàd api sundaràõi $ teùàm adåre purato ya÷àüsi & ye bhartçmeõñhà3di-kavã1ndra-såkti- % vyakto1padiùñena pathà prayànti // PNc_1.6 // sarasvatã-kalpalatai2ka-kandaü $ vandàmahe vàkpatiràja-devam & yasya prasàdàd vayam apy ananya- % kavã1ndra-cãrõe pathi sa¤caràmaþ // PNc_1.7 // divaü yiyàsur mama vàci mudràm $ adatta yàü vàkpatiràja-devaþ & tasyà7nujanmà kavi-bàndhavasya % bhinatti tàü saüprati sindhuràjaþ // PNc_1.8 // __________________________________________ kaveþ ÷àlãnatàdi nai7te kavã1ndràþ kati kàvya-bandhe $ tad eùa ràj¤à kim ahaü niyuktaþ & kiü vàlukà1parvatake dhare9yam % àropyate satsu kulà1caleùu // PNc_1.9 // aho mahat-sàhasam etad eva $ yad varõaõãyo nava-sàhasà1ïkaþ & dåre pariccheda-kathà hi satyam % etad-guõànàm udadher apàü ca // PNc_1.10 // bhaktyà9thavà9syai7va mama prabandhe $ såkùmo 'yam unmãlati ÷akti-le÷aþ & ullaïghito yat kapinà payodhiþ % sevà2nubhavaþ sa raghå1dvahasya // PNc_1.11 // sa-matsare cetasi durjanànàü $ na jàtu-cit såkti-guõo guõàya & nisarga-kçùõe1ndra-vadhå-kapole % nirarthakaþ kuïkuma-pattra-bhaïgaþ // PNc_1.12 // kim anyad asyà÷ caritair nçpasya $ muktàvadàtaiþ kçta-maõóanàyàþ & madãya-såkter mukulãbhavantu % svabhàva-÷uddhàni satàü manàüsi // PNc_1.13 // namo 'stu sàhitya-rasàya tasmai $ niùiktam antaþ pçùatà9pi yasya & suvarõatàü vaktram upaiti sadhor % durvarõatàü yàti ca durjanasya // PNc_1.14 // ÷rã-sàhasà1ïko1jjvala-kãrti-garbhà $ mamà7thavà kaü na haranti vàcaþ & kasyà7tra lobhàya na ÷uktayas tà % muktà hi yàsàm udare sphuranti // PNc_1.15 // __________________________________________ pratij¤à etàny avantã3÷vara-pàrijàta- $ jàtàni tàrà-pati-pàõóuràõi & sampraty ahaü pa÷yata! dig-vadhånàü % ya÷aþ-prasånàny avataüsayàmi // PNc_1.16 // __________________________________________ atha ujjayinãvarõanam asti kùitaå7jjayinã9ti nàmnà $ purã vihàyasy amaràvatã9va & babandha yasyàü padam indra-kalpaþ % ÷rã-vikramàditya iti kùitã3÷aþ // PNc_1.17 // à-ma¤ju-gu¤jat-kalahaüsa-païkti- $ vikasvarà1mbhoja-rajaþ-pi÷aïgà & àbhàti yasyàþ parikhà nitambe % sa-÷abda-jambå-nada-mekhale9va // PNc_1.18 // pràkàra-vapra-cchalataþ ÷arãram $ àvartya lãlà-÷ayanaü muràreþ & yatrà7ntara-sthàyi-nidhàna-rakùàü % vidhàtum unmagna ivo7rage1ndraþ // PNc_1.19 // pade pade sàndra-sudho2jjvalàni $ gçhàõi yà nàka-sadàü bibharti & abhyudgatànã1va phaõã1ndra-lokam % àpårya tad-bhåmi-bhçtàü ya÷àüsi // PNc_1.20 // hima-cchañà-hàribhir aü÷u-jàlaiþ $ pràlambi-muktàphala-jàlakàni & vilàsinã-vibhrama-mandiràõi % yasyàü hasantã7va parasparasya // PNc_1.21 // gçhàõi yasyàü sa-varà1ïganàni $ varà1ïganà råpa-puraskçtà1ïgyaþ & råpaü samunmãlita-sad-vilàsam % astraü vilàsàþ kusumàyudhasya // PNc_1.22 // CF. Kàvyaprakà÷a 10.131a yatrà8nanair eõà-dç÷àm abhikhyàü $ sità1÷ma-vàtà3yana-païktir eti & ambho-ruhair ujjvala-hema-këptair % àkà÷a-gaïgà-jala-veõike9va // PNc_1.23 // vidhåyamànàþ pavanena yasyàü $ nãlà1÷ma-ve÷mà1ruõa-vaijayantyaþ & bhinnà1¤jana-÷yàma-ghano1dgatànàü % taóil-latànàü dyutim àvahanti // PNc_1.24 // udeti kàntà-maõi-mekhalànàü $ gçhe gçhe yatra muhur ninàdaþ & àyàti yo 'naïga-jaya-dvipasya % madà1vatàro1tsava-óiõóimatvam // PNc_1.25 // mukhe1ndubhiþ paura-vilàsinãnàü $ kapola-kàntyà kçta-saüvibhàgaþ & na yàti kàr÷yaü bahule 'pi yatra % vàtàyanà3sanna-taraþ ÷a÷à1ïkaþ // PNc_1.26 // na pakùa-pàtena vadàmi satyam $ uùassu yasyàü bhavanà1ïganebhyaþ & sammarjanãbhiþ parataþ kriyante % visåtritai1kà3vali-mauktikàni // PNc_1.27 // yasyàm asaïkùipta-dç÷àü stanà1ïke $ kastårikà-pattra-latà cakàsti & ÷arà3sanà3bhyàsa-vidhau samàpte % mukte9va godhà makara-dhvajena // PNc_1.28 // vilàsinã-sadma-lasat-patàkà- $ pañà1¤cale kà¤cana-kiïkiõãnàm & nirantarair yà raõitair ajasram % àj¤àm ivo7dghoùayati smarasya // PNc_1.29 // pratikùaõaü yà galità1ü÷ukànàm $ anaïga-lãlà-kalaho1tsaveùu & an-alpa-kçùõà3guru-dhåma-bhaïgyà % vàma-bhruvàm arpayatã7va vàsaþ // PNc_1.30 // yatrà7ùñamã-candram upeyivàüsam $ àlambya saudheùv a-samagra-kàntim & ke÷à3hçtaiþ ketaka-garbha-barhair % àpårayanty ardham aràla-ke÷yaþ // PNc_1.31 // lãlà-kañà1kùe madire4kùaõànàü $ sammohanà1stra-sphuritaü nive÷ya & ratyà saha kçãóati puùpa-dhanvà % yasyàm a÷oka-druma-vãthikàsu // PNc_1.32 // jàne jagan-mohana-kautukena $ vidhàya kåjà3miùam anya-puùñaiþ & ahar-ni÷aü cåta-vaneùu yasyàm % adhãyate mànmatham astra-vedam // PNc_1.33 // dik-cakra-saücàri-marãci-daõóa= $ cchalena càmãkara-toraõànàm & avaimi dik-pàla-purãr vijitya % yà hema-vetra-grahaõe niyuïkte // PNc_1.34 // ullàsiùu svarõa-gavà1kùa-païkter $ yà ra÷mi-daõóeùu vighårõamànaiþ & bhàty agra-vedi-sphañikà1ü÷u-jàlair % dodhåyamàno1jjvala-càmare9va // PNc_1.35 // yasyàü gçha-pràïgana-padma-ràga- $ ra÷mi-cchañà-pàñalam antarikùam & àliïgitaü kiü÷uka-÷oõa-bhàsà % sandhyà4tapene7va sadà vibhàti // PNc_1.36 // avàpya yasyàü gçha-dãrghikà1ccha- $ vaióårya-sopàna-mayåkha-sakhyam & hàrãta-÷aïkàü kalahaüsa-÷àvà % vàma-bhruvàü pratyaham arpayanti // PNc_1.37 // nikàmam acchaiþ pramadà-kapolair $ yatre7ndu-bimbà3kçtibhiþ kriyante & sva-vaktra-saundarya-vilokaneùu % vilàsino darpaõa-nirvyapekùàþ // PNc_1.38 // paràïmukhãnàm api ratna-bhittau $ prasàdavat tad-vadanaü vilokya & yasyàü yuvàno hariõe3kùaõànàm % alãka-kopaü sahasà vidanti // PNc_1.39 // kurvanti yasyàü kusume1ùu-keli- $ ÷ramo1nmiùat-sveda-lavàs taruõyaþ & kapola-kàlà3guru-pattra-vallã- % kalmàùam ambho gçha-dãrghikàsu // PNc_1.40 // yasyàü samunmãlati sundarãõàü $ sà kà9pi saubhàgya-vi÷eùa-lakùmãþ & vilàsa-muktà-guõa-vad yad àsàü % sadà priyas tiùñhati kaõñha-lagnaþ // PNc_1.41 // avaimi gãtena hçte kuraïge $ purandhribhiþ saudha-tala-sthitàbhiþ & ÷yàmàsu yasyàü labhate tad-accha= % kapola-bimbà1nukçtiü mçgàïkaþ // PNc_1.42 // durge9ti sarvatra gatà prasiddhiü $ nage1ndra-kanye9va sa-nãla-kaõñhà & yà lagna-kà¤cã-viùayeõa kàntiü % siühàsanenà7titaràü bibharti // PNc_1.43 // vçntàd apàstair marutà vikãrõaiþ $ sugandhibhis tãra-taru-prasånaiþ & ÷iprà-sarit kåla-tamàla-nãlà % vibhàti yasyàþ kabarã-late9va // PNc_1.44 // dhåmena yà nai1ka-mukho1gatena $ saüveùñyamàõà parita÷ cakàsti & mad-àtta-ratne9ti sa-matsareõa % kçto1parodhe9va mahà2rõaveõa // PNc_1.45 // vilaïghayanti ÷ruti-vartma yasyàü $ lãlàvatãnàü nayano1tpalàni & bibharti yasyàm api vakrimàõam % eko mahà-kàla-jañà2rdha-candraþ // PNc_1.46 // dhvajà1gra-lagnena vilambatà kham $ aneka-ratnà1ü÷u-kadambakena & yasyàü sa caõóã-pati-maõóapo 'pi % bibharti màyåram ivà8tapattram // PNc_1.47 // purà kila brahma-kamaõóalor yat $ àpåritaü puõyatamàbhir adbhiþ & dhatte 'tra yà tat tripurà1ntakasya % taóàgam àdar÷am ivà7ïkade÷e // PNc_1.48 // yasyàm anekà1mara-ve÷ma-ràjir $ maõi-dhvajà1gro1cchalitair mayåkhaiþ & likhaty amartya-pramadà-kuceùu % vicitra-varõà iva patra-lekhàþ // PNc_1.49 // yasyàü visåtro1jjhita-mekhalàni $ tathà ÷ukà3vartita-sãtkçtàni & ÷aüsanti saüketam uùassu yånàü % ÷iprà-taño1dyàna-latà-gçhàõi // PNc_1.50 // manoharaiþ kàmi-janasya yasyàü $ nãrandhra-niryan-mçga-nàbhi-gandhaiþ & sa-candanaiþ kà¤cana-keli-÷ailaiþ % kucair ivo7dyàna-bhuvo vibhànti // PNc_1.51 // gatàsu tãraü timi-ghaññanena $ sa-saübhramaü paura-vilàsinãùu & yatro7llasat-phena-tati-cchalena % muktà1rdrahàse9va vibhàti ÷iprà // PNc_1.52 // saüsargam àsàdya vilàsinãnàü $ vilàsa-ve÷mà3guru-dhåpa-dhåmaiþ & baddhà3spadàþ saudha-÷ikhàsu yasyàü % sugandhi toyaü jaladà vamanti // PNc_1.53 // sat-puùkaro1ddyoti-taraïga-÷obhi- $ ny amandam àrabdha-mçdaïga-vàdye & udyàna-vàpã-payasã7va yasyàm % eõã-dç÷o làsya-gçhe ramante // PNc_1.54 // màõikya-vàtàyana-kànti-jàla- $ vilupta-rathyà-timiro1tkaràsu & ÷yàmàsu yasyàü pramadàþ kathaü cit % saïketam utkampi-kucàþ prayànti // PNc_1.55 // navà1mbu-vàha-pratibimbavatyàü $ yatro7cca-harmyà1ruõa-ratna-bhåmau & vyaktiü labhante sura-sundarãõàü % sà1laktakàþ pràvçùi pàda-mudràþ // PNc_1.56 // kçtà1vadhànà1ti÷ayena manye $ yà vedhasà madhyama-loka-ratnam & sva-÷ilpa-vij¤àna-para-prakarùa- % prakà÷anàyà7tra vinirmite9va // PNc_1.57 // __________________________________________ atha nàyaka-varõanam ràjà9sti tasyàü sa kulà1cale1ndra- $ niku¤ja-vi÷rànta-ya÷as-taraïgaþ & bhàsvàn grahàõàm iva bhåpatãnàm % avàpta-saükhyo dhuri sindhuràjaþ // PNc_1.58 // nirvyåóha-nànà2dbhuta-sàhasaü ca $ raõe vçtaü ca svayam eva lakùmyà & nàmnà yam eke nava-sàhasà1ïkaü % kumàra-nàràyaõam àhur anye // PNc_1.59 // sa-helam abhyuddharatà dharitrãü $ magnàü dviùad-vàri-nidhàv agàdhe & yenà7tra nãtà pçthu-vikrameõa % vyaktiü jagaty àdi-varàha-lãlà // PNc_1.60 // uddàma-dugdhà1bdhi-taraïga-hàse $ yasyà7ri-kàntà-kuca-maõóalàni & hàràþ patat-sà1¤jana-bàùpa-païka- % kalaïka-bhãtye9va parityajanti // PNc_1.61 // [VAR 1.61a: #hàse\lem \conj; #bhàso \ed, #hàso] sadyaþ kara-spar÷am avàpya citraü $ raõe raõe yasya kçpàõa-lekhà & tamàla-nãlà ÷arad-indu-pàõóu % ya÷as trilokà3bharaõaü prasåte // PNc_1.62 // paràïmukhenà7pi sadà parasve $ patyà bhuvaþ sàgara-mekhalàyàþ & aho ya÷aþ pårva-mahã-patãnàm % an-àvilaü yena balàd viluptam // PNc_1.63 // cittaü prasàda÷ ca manasvità ca $ bhujaü pratàpa÷ ca vasundharà ca & adhyàsate yasya mukhà1ravindaü % dve eva satyaü ca sarasvatã ca // PNc_1.64 // yasyà7psarobhiþ parigãyamànam $ àkarõya bàhvor vijaya-prapa¤cam & ÷acã-kuca-spar÷am ivà8pya dhatte % romo1dgamà1dhyàsitam aïgam indraþ // PNc_1.65 // prasàdhità yena ca bàlya eva $ caturbhir utsàhavatà catasraþ & ÷rutena buddhiþ prabhutà nayena % tyàgena lakùmãr vasudhà balena // PNc_1.66 // raõe raõe mukta-kçpaþ kçpàõaü $ yaþ ÷àta-dhàraü kçtavàn kçtà1straþ & aneka-ràjanya-ghañà-kirãña- % màõikya-÷àõo1pala-paññikàsu // PNc_1.67 // bhareõa bhåmeþ sphuñam à namantyàþ $ pàüsu-cchañàþ ÷eùa-phaõà-maõãnàm & nyamãlayan yad-vijaya-prayàõe % nàgà1ïganànàü nayano1tpalàni // PNc_1.68 // anyonya-saü÷leùa-vi÷ãrõa-hàra- $ cyutena sevà2vasare nçpàõàm & kãrõàsu muktà-nikareõa yasya % kakùyàsu vàra-pramadàþ skhalanti // PNc_1.69 // àkùipya hàràn nija-vikramà1gni- $ sphuliïga-÷aïkàm anusandadhanti & yenà7ri-kàntà-kuca-maõóaleùu % gu¤jà-phalàny àbharaõãkçtàni // PNc_1.70 // kçpàõa-pàtair dalatàm aràti- $ karã1ndra-kumbha-sthala-mauktikànàm & dhåli-cchañà màüsalayanti yasya % samudgatàny àji-mukhe ya÷àüsi // PNc_1.71 // indu-dyutiþ kunda-sitàn dadhànà $ guõàn anaïgo1tsava-vaijayantã & yena dviùàü dåram anàyi kaõñhàd % ekà3valã vàma-vilocanà ca // PNc_1.72 // yasmin vahaty ambudhi-nemim urvãm $ maurvã-kiõa-÷yàmala-dãrgha-doùõi & vibhàvyate paura-varà1ïganànàm % madhyaü paraü dhàma daridratàyàþ // PNc_1.73 // àkrànta-diï-maõóala-kuntale1ndra- $ sàndrà1ndha-kàrà1ntaritaü raõe yaþ & sva-ràjyam astrà1ruõa-maõóalà1gro % gçhãtavàn dãdhitimàn ivà7haþ // PNc_1.74 // àkampitànàü marute9va yasya $ doùõà0ji-bhåmàv atidakùiõena & ajàyatà7ri-pramadà-latànàü % bàùpo1da-bindå1tkara-puùpa-mokùaþ // PNc_1.75 // vipakùa-hçd-bhaïga-kçtà nitàntam $ bhrå-lekhayà0ku¤citayo9llasantyà & nà8kàra-màtreõa parantapasya % yasyà7nvakàri kriyayà9pi càpam // PNc_1.76 // do÷-candanà1nokaham àpya yasya $ samullasat-sàndra-ya÷aþ-prasånà & gatà9tivçddhiü lavalã-late9va % nibaddha-målà paramàra-lakùmãþ // PNc_1.77 // kçtà3natibhyaþ sahasà dadàti $ yaþ sàmparàyeùv abhayaü ripubhyaþ & ya÷a÷ ca gçhõàti tuùàra-hàra- % mçõàla-karpåra-paràga-pàõóu // PNc_1.78 // prakà÷ità3÷aü paritaþ prajànàü $ yasyo7dayaü dhàma-nidher vadanti & muktà1¤jana-dhvànta-parigrahàõi % netràõi ÷atru-pramadà-janasya // PNc_1.79 // yasya prayàõe pçtanà-bhareõa $ pariskhalat-sapta-samudra-mudrà & paraspara-kùoda-samàkulàsu % dolàyate bhåþ phaõa-bhçt-phaõàsu // PNc_1.80 // vibhinna-mànaü kamale3kùaõànàü $ vyaktà1nubhàvaü bhuvana-traye 'pi & àhur janà dãrgha-guõà1bhiràmaü % yam eka-càpaü kusumà3yudhasya // PNc_1.81 // asaü÷ayaü pràg asçjad vidhàtà $ yam ekam eva tri-jagad-vadànyam & kalpa-drumàdãn atha tais tadãya- % nirmàõa-÷eùaiþ paramàõu-le÷aiþ // PNc_1.82 // akçtrima-tyàga-samudgatàni $ vipakva-tàlã-dala-pàõóuràõi & à÷à-latànàü valayeùu bhartur % ya÷àüsi yasya stabakãbhavanti // PNc_1.83 // yatra pratàpo3rjita-ràja-cakra- $ kirãña-ratna-dyuti-cumbità1ïghrau & yathà2rthatàü yàti yayàti-pàõóu- % dilãpa-tulyau1jasi ràja-÷abdaþ // PNc_1.84 // ucchindataþ kùmà-sarasãü vigàhya $ dharma-kriyà-païkajinã-vanàni & svaira-pracàraþ kali-ku¤jarasya % yenà7ïku÷ene7va balàn niruddhaþ // PNc_1.85 // [VAR 1.85c: {kaliku¤jarasya\lem \ed; hyaghaku¤jarasya \k (agha must be masc.)}] ciraü vibhinnàþ kumude1ndu-kunda- $ bhàsaþ samagrà api yatra te te & anyonyam ekatra nivàsa-saukhya- % kutåhalene7va guõà ghañante // PNc_1.86 // kàntyà9nuliptàni vilocanànàm $ à pàñalànàm atirodanena & sa-kuïkumànã7va puno bhavanti % yasyà7ri-nàrã-kuca-maõóalàni // PNc_1.87 // ÷riyi pratàpe ya÷asi kùamàyàü $ tyàge vilàse vinaye mahimni & kim anyad àrohati yasya sàmyaü % na ranti-devo na pçthur na pàrthaþ // PNc_1.88 // __________________________________________ saciva-varõanam sàmràjya-bhàro1dvahana-pragalbho $ ya÷obhañà3khyaþ sacivo 'sti yasya & sva-såkti-caryàsv apareõa nàmnà % ramàïgadaü yaü kavayo vadanti // PNc_1.89 // __________________________________________ kula-ràja-dhànã-varõanam vijitya laïkàm api vartate yà $ yasyà÷ ca nà8yàty alakà9pi sàmyam & jetuþ purã sà9py aparà9sti tasya % dhàre9ti nàmnà kula-ràja-dhànã // PNc_1.90 // [VAR 1.90d: {tasya\lem \k\b; yasya \ed}] tasyàü sa sàhasa-jità1vani-pàla-mauli- $ ratnà1ü÷u-pallavita-kà¤cana-pàda-pãñhaþ & devaþ kùamà-valayam etad uda¤citai1ka- % lãlà4tapatra-sulabhà3bharaõaü bhunakti // PNc_1.91 // [VAR 1.91d: {#sulabha#\lem \k; #lalilta# \ed}] iti ÷rã-mçgàïkagupta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye nagarã-nare1ndra-varõano nàma prathamaþ sargaþ ************************************************ dvitãyaþ sargaþ kadà cil locanà1tithyam $ àptenà8lekhya-ve÷mani & sa mçgavyà1vinodena % paspç÷e pàrthivo bhç÷am // PNc_2.1 // [VAR 2.1: {bhç÷am\lem \k; hçdi \ed}] udagra-turagà3råóhaþ $ sa samaü ràja-sånubhiþ & girer agacchad vipinam % vindhyasyà7vandhya-÷asanaþ // PNc_2.2 // hàreõà7malaka-sthåla- $ muktenà7mukta-kuntalaþ & phaõã1ndra-baddha-jåñasya % ÷riyam àpa sa dhårjañeþ // PNc_2.3 // devaþ sa vàra-bàõena $ nalinã-patra-bandhunà & ÷yàma-jãmåta-sannaddhaþ % kà¤canà1drir ivà8babhau // PNc_2.4 // tasyo7pari vibho nãlam $ àtapatraü vyaràjata & vàridher iva pãtà1mbha÷- % ÷yàmalaü megha-maõóalam // PNc_2.5 // vyàdhåti-mukta-marutà $ vyarucac càmareõa saþ & bandi-gçhàn niþ÷vasatà % ya÷ase9và8di-bhå-bhujàm // PNc_2.6 // [VAR 2.6a: {vyàdhåti#\lem \ed (not attested); c: {#gçhàt\lem \ed; #grahàt \em?}] vyadhàd ivo7dgatair dåraü $ cåóà-ratna-ra÷mibhiþ & ni÷àkara-kuraïgasya % pà÷am àkà÷a-vartmani // PNc_2.7 // tasyà7üsayor nç-siühasya $ hàra-kànti-sañà-bharaþ & uvàha kaõñha-lagna-÷rã- % vilàsa-hasita-÷riyam // PNc_2.8 // puraþ pade pade tasya $ nànà-ratnà1ïgada-tviùaþ & racayanti sma sa¤càri % càpaü pràcãna-barhiùaþ // PNc_2.9 // bhàti sma kaõñhà3bharaõa- $ padma-ràga-prabhà-vçtaþ & ràjanyà1sra-saraþ-snàtaþ % sa bhàrgava ivà7paraþ // PNc_2.10 // ruruce sa puras-tvaïgat- $ sita-cchatra-paramparaþ & velà2nila-samuddhåta- % pheõaþ patir ivà7rõasàm // PNc_2.11 // upàyanãkçto1nnidra- $ padma-ki¤jalka-saurabhaþ & tam asevata samràjaü % vindhya-dåta ivà7nilaþ // PNc_2.12 // tad-a÷vãya-khuro1tkhàtaiþ $ pàüsu-kåñair ajàyata & punaþ prasabha-vardhiùõu- % vindhya-÷aïkà4kulaü jagat // PNc_2.13 // sa-hema-÷çïkhalàþ ÷vànaþ $ ÷vetàs tasyà7grato yayuþ & vahantaþ sa-taóid-dàma- % ÷àradà2mbu-dhara-÷riyam // PNc_2.14 // tatas turaga-heùàbhiþ $ patti-kolàhalena ca & ajàyanta bhayo1dbhrànta- % ÷vàpadà vindhya-bhåmayaþ // PNc_2.15 // rabhasà0kçùña-kodaõóaü $ karõapårãkçte3kùaõàþ & tam anaïgam ivà7pa÷yan % vanà1nte vana-devatàþ // PNc_2.16 // mayi goptari coro 'yam $ abalà-locana-÷riyaþ & itã7va mumuce tena % kçùõa-sàre ÷ilã-mukhaþ // PNc_2.17 // sa citra-varõa-vicchitti- $ hàriõor avanã-patiþ & ÷rãharùa iva saüghaññaü cakre % bàõa-mayårayoþ // PNc_2.18 // camarãõàü ÷aro1tkçttaiþ $ sa vàladhibhir ujjvalam & parito vyadhità7raõyaü % sva-ya÷aþ-stabakair iva // PNc_2.19 // à-huta iva sàñopaü $ làïgåla-sphoña-niþsvanaiþ & abhyadhàvad abhivyàghràn % àgrataþ kautukena sa // PNc_2.20 // vidhitsur àtmanaþ ÷auryam $ asàmànyam ivà8dadhe & sa ÷aràn puõóarãkeùu % puõóarãkà3yate3kùaõaþ // PNc_2.21 // tais tasya bàhu-vãryeõa $ dçùñena vrãóitair iva & tatyaje vikrama-spardhà % puraþ pa÷càt tu jãvitam // PNc_2.22 // kùiter ekà3tapatràyàþ $ sa patir matsaràd iva & udagra-puõóarãkatvaü % na sehe vindhya-bhå-bhçtaþ // PNc_2.23 // araõya-mahiùair dåraü $ tasmàt sàyaka-varùiõaþ & apasasre vikãrõà1ü÷os % tamobhir iva bhàsvataþ // PNc_2.24 // mahà-mahiùa-niùpeùa-keliþ $ pàram agàd dvayoþ & ràj¤as tasyà7ticaõóasya % caõóikà-caraõasya ca // PNc_2.25 // ÷aradã7va prasarpantyàü $ tasya kodaõóa-ñàïkçtau & vinidra-jçmbhita-harir % vindhyo1dadhir ajàyata // PNc_2.26 // a÷eùa-bhuvana-khyàta- $ vikrame 'vyakta-vikramaiþ & darpàn mumucire tasmin % tiryak-kesaribhir dç÷aþ // PNc_2.27 // sa teùàü sahajo1dagra- $ ÷aurya-sa¤càra-vãthiùu & matte1bha-mauktiko1ttaüsàn % na sehe nakha-÷uktiùu // PNc_2.28 // yåthe mahà-varàhàõàü $ gate tad-bàõa-gocaram & ciràt palvala-mustànàü % santànaþ svastimàn abhåt // PNc_2.29 // sa-mada-kroóa-daüùñràbhiþ $ kçttàbhiþ kautukena sa & sthalãr vyadhita vindhyasya % vikãrõe1ndu-kalà iva // PNc_2.30 // a-sairibham a-sàraïgam $ a-vàràham a-kesari & kùaõàd vanam a-÷àrdålam % àtta-càpa÷ cakàra sa // PNc_2.31 // alaü prahçtya bhå-pàla $ sattveùv an-aparàdhiùu & itã7va saþ khagà3ràvair % nyaùedhi vana-ràjibhiþ // PNc_2.32 // asevanta samãràs tam $ an-asta-mçgayà-÷ramam & surata-÷rànta-÷abarã- % kabarã-màlya-cumbinaþ // PNc_2.33 // __________________________________________ saciva-varõanam athe7ndra-càpa-lalitaü $ sa¤carantam itas tataþ & a-manda-mçgayà4saïgaþ % saþ kuraïgam alokata // PNc_2.34 // so 'pi taü valita-grãvaþ $ kùaõaü sthitvà dadar÷a ca & nirantara-latà-pu¤jaü % vindhya-ku¤jaü vive÷a ca // PNc_2.35 // tatas turagam utsçjya $ visçjyà7nuplavàn api & tam anviyàya sàraïgaü % sàraïgà3yata-locanaþ // PNc_2.36 // devo ramàïgadenà7tha $ saþ ÷riye9và7nvagamyata & chàyà nivartate jàtu % na tu tasyai7ùa bhå-pateþ // PNc_2.37 // mçgà1nusàrã vicarann $ àtta-càpo vane vane & lãlàü kiràta-veùasya % saþ prapede pinàkinaþ // PNc_2.38 // dåràd eva sa tenà7tha $ ÷aravyatvam anãyata & sva-nàma-dheyasya cihnasya % hema-puïkhasya patriõaþ // PNc_2.39 // ÷ilà-bheda-kùamenà7pi $ kim api ÷latha-muùñinà & abhåd viddhaþ saþ sàraïgas % tena tvaci ca marmaõi // PNc_2.40 // [VAR 2.40a: {÷ilàbheda#\lem \ed; siràbheda \em?}] saþ ÷arà3pàta-bhãtena $ manaso 'py atiraühasà & atidåraü kuraïgeõa % ninye ràma ivà7paraþ // PNc_2.41 // tena vindhyà1ñavã-madhye $ dhàvan nãrandhra-vãrudhi & utpatann utpatann eva % sa kevalam alakùyata // PNc_2.42 // dç÷à vana-sthalãþ kurvan $ vikãrõe1ndãvarà iva & javàd dåram atikràntaü % taü kùitã÷as tadai0kùata // PNc_2.43 // tatas tirohite tasminn $ a-samàpta-kutåhalaþ & sva-bàõa iva sa pràpa % pçthivãü durvilakùatàm // PNc_2.44 // da÷ana-jyotsnayà kurvan $ latàþ stabakità iva & iti pàr÷va-gataü smitvà % sa jagàda ramàïgadam // PNc_2.45 // [VAR 2.45a: {#jyotsnayà\lem \em; #jotsnayà \ed}] __________________________________________ ramàïgadàya mçga-varõanam ayaü tulita-paulomã- $ kànta-kàmuka-vigrahaþ & mçgo dçg-gocaraü kac-cit- % gatas tava ramàïgada! // PNc_2.46 // tad-vadhå-sva-kara-nyasta- $ citra-patra-latà2ïkitaþ & asau vihàra-hariõaþ % kiü syàd anala-sàratheþ // PNc_2.47 // api dçùñà tvayai9tasya $ kaõñhe kanaka-÷çïkhalà? & churitasye7ndra-càpena % meghasye7va taóil-latà // PNc_2.48 // mçga-jàtir a-pårve9yaü $ sarvathà vasudhà-tale & sambhavaty amarà1drau và % bhuvane và phaõà-bhçtàm // PNc_2.49 // asyà8khaõóala-kodaõóa- $ kànti carmà7ti-pàvanam & gaja-pçùñhe nidhàsyàmi % mahà-samara-parvasu // PNc_2.50 // yan nimajjati mac-cetaþ $ kutåhala-raso3rmiùu & màrgam anveùñum etasya % tad ehi prayatàvahe // PNc_2.51 // ity uktvà virate tasmin $ paramàra-mahã-bhçti & åce ramàïgadenai7vam % avàpyà7vasaraü vacaþ // PNc_2.52 // __________________________________________ ramàïgada-kçto mçgà1nusaraõa-niùedhaþ krudhe9và7dhijya-càpena $ varõa-saïkara-dar÷inà & tvayai9ùa citra-sàraïgo % deva dåram anudruta // PNc_2.53 s // a-÷ånyàþ sura-gandharva- $ siddha-vidyàdharo1ragaiþ & imà nava-navà3÷carya- % nidhayo vindhya-bhåmayaþ // PNc_2.54 // viramà7tyàdaraþ ko 'yaü $ kuraïgà1nveùaõe tava & na dhàvanty artha-riktàsu % kriyàsu tvàdç÷àü dhiyaþ // PNc_2.55 // mçgayà4sakta-cittasya $ tavà7tra vicariùyataþ & pathi locanayor eùa % puno 'py àpatiùyati // PNc_2.56 // ÷araþ saühriyatàm eùa $ dhanur apy avatàryatàm & ÷eùà ca svastimaty astu % deva ÷vàpada-santatiþ // PNc_2.57 // da÷à dinasya tãvre9yaü $ yad ayaü bhagavàn raviþ & kçùõasyo7rasi puùõàti % nabhasaþ kaustubha-÷riyam // PNc_2.58 // nihateùu tvayà deva $ sattveùu vyathità iva & età vahanti santàpam % atãvà7raõya-bhåmayaþ // PNc_2.59 // amãbhir bàla-vànãra- $ viñapeùv a-gata-klamaiþ & kapi¤jalair itaþ pa÷ya % sahasai9va nilãyate // PNc_2.60 // arkà1ü÷u-glapitair $ ebhir ito 'py àlikhitair iva & ràja-jambå-niku¤jeùu % pa÷ya puüs-kokilaiþ sthitam // PNc_2.61 // àhlàda-hetuþ snigdhe9yam $ ito vanyena dantinà & pa÷ya nãpa-taro÷ chàyà % sa-va÷ena niùevyate // PNc_2.62 // navà1mbu-dhara-nãlo 'yaü $ dàva-dhåma-lato2dgamaþ & nãla-kaõñhair itas tarùàt % so1tkaõñhair avalokyate // PNc_2.63 // anayà vidruma-stamba- $ bhaïga-piïgalayà dç÷à & itaþ palvala-païkà1nto % vyaktim abhyeti sairibhaþ // PNc_2.64 // [VAR 2.64c: {#païka#\lem \em; #païkta# \ed}] kañhorà3tapa-taptasya $ ràjahaüsasya samprati & nare1ndra nalinã-patram % àtapatrãbhavaty adaþ // PNc_2.65 // mukham a÷va-raja-channa- $ kapola-phalaka-dyuti & deva danturayanty ete % tavà7pi sveda-bindavaþ // PNc_2.66 // tad atra kusuma-smere $ niþsvanat-sa-madà3lini & vinãyatàü latà-ku¤je % tvayai9ùa mçgayà-÷ramaþ // PNc_2.67 // api svaccha-jalà deva $ kalahaüsà1ïka-saikatà & varàho1tkhàta-mçtsne9yaü % puraþ puùkariõã tava // PNc_2.68 // tvàm ivà7rka-kara-klàntam $ àkàrayitum etayà & ayam àdhåta-kahlàra- % kalikaþ preùito 'nilaþ // PNc_2.69 // latà-puùpo1tkaraiþ kãrõo $ màrgo 'yam avagàhyatàm & ito vanye1bha-muktàbhir % imàþ ÷arkarilà bhuvaþ // PNc_2.70 // ity ukte masçõaü tena $ nçpasya padam àdadhe & smitaü sarasvatã-ratna- % paryaïke danta-vàsasi // PNc_2.71 // ya÷obhaño1padiùñena $ gatvà ki¤-cid ivà7dhvanà & pràpa puùkariõã-tãram % avanti-tilako 'tha saþ // PNc_2.72 // karàd anucaras tasya $ sàndra-sveda-jalà1ïguleþ & madhur manobhavasye7va % sa-÷araü càpam àdade // PNc_2.73 // __________________________________________ atha snànà3di-varõanam tataþ snàne1cchayà spçùño $ visçùña-÷yàma-ka¤cukaþ & sa reje megha-nirmuktaþ % paryàpta iva candramaþ // PNc_2.74 // pramçùta-mçgayà-reõu $ tan-mukhaü pàr÷va-vartinà & ruruce màrutà3kùipta- % paràgam iva païkajam // PNc_2.75 // nisarga-lalità tasya $ vimuktà1laïkçtis tanuþ & late9va pàrijàtasya % paryasta-stabakà9bhavat // PNc_2.76 // sveda-nunnà1ïga-varõasya $ sarasãm avagàhataþ & vanyasye7và7bhavat tasya % ÷rãþ paryanta-visarpiõã // PNc_2.77 // [Only in K; ed. reads: svedabhinnàïgaràgaþ sa sarasãü tàm agàhata | madasiktatañàghàtadhålir vanya iva dvipaþ}] sa tasyàü dåra-vikùipta- $ vihaga-÷reõi-mekhalaþ & vijahàra yathà-kàmaü % vilàsa-kusumàyudhaþ // PNc_2.78 // uvàha visphuran-nàla- $ kaõñaka-cchadmanà9pi sà & tad-aïga-yaùñi-spar÷ena % roma¤cam iva padminã // PNc_2.79 // tatas taraïga-nirdhautam $ adhyàsya sa ÷ilà-talam & ya÷aþ-snapita-dik-sãmà % devaþ sasnau yathà-vidhi // PNc_2.80 // tasyà7-virala-mattà1li- $ niþsvanac-chadmanà vane & agãyate7va devasya % latàbhiþ snàna-kautukam // PNc_2.81 // [VAR 2.81d: {#kautukam\lem \k; #maïgalam \ed}] so dåro1dasta-paryasta- $ sa-puùpa-salilà1¤jaliþ & jagat-tamo-'pahaü jyotis % trayã-mayam upasthitaþ // PNc_2.82 // tam ànarca sa ràje1ndur $ maulau yasye7ndu-lekhayà & kriyate svar-dhunã-bàla- % mçõàla-÷akala-bhramaþ // PNc_2.83 // dhanyà hi tà vana-latà $ yat-phalàny ajahàra sa & kàryataþ sadç÷ã tàsàü % samudra-ra÷anà mahã // PNc_2.84 // nipãya nikhila-vyakta- $ ràja-cihnena pàõinà & upàspç÷at sa cà7mbhoja- % ki¤jalka-kapi÷aü payaþ // PNc_2.85 // nãlà3tapatra-mitreõa $ patreõà7mbujinã-bhuvà & nivàrito1ùõaþ sa-÷rãkaü % latà-ku¤jaü jagàma sa // PNc_2.86 // sa-paràge vi÷a÷ràma $ kusuma-prastare ca sa & lakùmã-kucà1ïga-ràgeõa % bhinne ÷eùa ivà7cyutaþ // PNc_2.87 // ramàïgado 'pi nirvartya $ tvarayà kiü cid àhnikam & avàpta-sevà1vasaraþ % paryupàsta vi÷àm-patim // PNc_2.88 // so bhçïga-dhvaninà supto $ vipa¤cã-nàda-bandhunà & tamàla-pallavais tena % kiü cit kiü cid avãjyata // PNc_2.89 // nidrà-gçhãta-nirmukta- $ locano 'tha jahàra sa & ghana-chàyà4vçta-vyakta- % bhàsvato nabhasaþ ÷riyam // PNc_2.90 // pãnà1üsa-taña-saü÷liùña- $ puùpa-kesara-÷obhinà & uùaþ-sà3kalpakene1va % ÷ayanãyam amucyate // PNc_2.91 // __________________________________________ punar mçgayà-vihàraþ cakàra ca padaü citraþ $ sa mçgas tasya cetasi & lagnaü hi kim api kvà7pi % kçcchràd àkçùyate manaþ // PNc_2.92 // prasàda-hçdyà1laïkàrais $ tena mårtir abhåùyata & atyujjvalaiþ kavã1ndreõa % kàlidàsena vàg iva // PNc_2.93 // jagàhe sa mahà2raõyam $ aüsà3sakta-dhanur-lataþ & upoóha-÷a÷abhçl-lekhaþ % sàyam abdhim ivà7ryamà // PNc_2.94 // tasmin kusuma-kirmãra- $ tale ca vicacàra sa & sphuran-nakùatra-÷abale % nabhasã7va ni÷àkaraþ // PNc_2.95 // mçgà1nugama-nirbandho $ na jagàmà7sya mandatàm & maithilã-ramaõasye7va % vipine pçthivã-pateþ // PNc_2.96 // __________________________________________ ni÷à2tikramaõam tataþ papàta jaladhau $ virocana-phaõà-maõiþ & dinà1her nãyamànasya % balàt-kàra-garutmatà // PNc_2.97 // ÷anaiþ ÷anair atha vyomni $ mçgà1ïkaþ padam àdadhe & sa-÷aïka iva bhå-pàlàn % mçgayà4sakta-cetasaþ // PNc_2.98 // ramàïgadà3stçta-snigdha- $ pallava-prastare tataþ & vane ràje1ndunà ninye % tene7ndu-tilakà ni÷à // PNc_2.99 // atha mukhara-khagà1panãta-nidraþ $ kva-cid api padma-sarasy upàsya sandhyàm & puno 'pi tam avekùituü ni÷à2nte % nçpatir iyeùña mçgaü mçge1ndra-kalpaþ // PNc_2.100 // [VAR 2.100c: {ni÷ànte\lem \k; vanànte \ed}] pa¤cai7kena smara iva ÷aràn pàõinà hema-puïkhàn $ anyeno8rvã-vijayi ca dhanuþ sàhasà1ïkaü dadhànaþ & devaþ sa atha vyavaharad ariùu nyasta-pàdaþ pikàlã- % nãóa-nya¤can-nicula-nicaya-÷yàmalàsu sthalãùu // PNc_2.101 // iti ÷rã-mçgàïkagupta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye citra-mçgà1valokano nàma dvitãyaþ sargaþ ************************************************ tritãyaþ sargaþ atha bahu carato 'sya càpa-pàõe÷ $ cakita-valan-mçga-yåtha-vãkùitasya & vana-bhuvi sulabhaþ pari÷ramo 'bhån % na tu hariõaþ sa hçte1ndra-càpa-÷obhaþ // PNc_3.1 // dhanuùi tanu-bharaü nidhàya kiücit $ taruõa-tamàla-vane vinãta-khedaþ & mçga-rudhira-kalaïkitena devaþ % sama-viùameõa pathà puraþ pratasthe // PNc_3.2 // [VAR 3.2c: {#kalaïkitena\lem \k\b; #lavàïkitena \ed}] __________________________________________ vindhya-kandara-prave÷aþ atha sa cañula-ùañpado1pagãtaü $ vana-gaja-dàna-sugandhi-gandha-vàham & parisaram abhinçtta-nãlakaõñhaü % nyavi÷ata vindhya-nage1ndra-kandarasya // PNc_3.3 // cañula-kçta-kaca-grahaþ sa gacchan $ vana-latayà parihàsa-lolaye9va & nara-patir ava÷aþ kçtaþ sa kàmaü % viyati mukhe1ndum uda¤cayàü cakàra // PNc_3.4 // [VAR 3.4a: {cañula#\lem \ed; catura# \ed}] namad avani-patiþ patiþ prajànàm $ ayi! capale nu vikçùyate kaceùu & virama muhur itã7va manyu-gu¤jad- % dhvanibhir asàv alibhir latà9bhyadhàyi // PNc_3.5 // [VAR 3.5c: {manyu#\lem \conj; ma¤ju# \ed}\var{gu¤jad\lem \k; mukta \ed}] kati-cid-ali-nipãta-dhåpa-gandhàn $ an-ati-vilambi-paràrdhya-mauli-ratnàn & tvaritam atha ramàïgado 'sya ke÷àn % vipina-latà-viñapà1ntaràc cakarùa // PNc_3.6 // __________________________________________ haüsa-dar÷anam nçpatir atha tado9nmukha÷ carantaü $ jhañiti sita-cchadam ambare dadar÷a & dadhatam adhigatàü kuto 'pi ca¤cvà % bisa-latikàm iva tàra-hàra-lekhàm // PNc_3.7 // vikasita-kumuda-cchadà1vadàte $ tata-nibhçte patatàü tatã dadhànam & viracayitum upàyanaü nçpe1ndor % nava-ghañite iva danta-patra-lekhe // PNc_3.8 // citam a-tanu visarpatà samantàt $ kiraõa-latà-nikareõa hàra-yaùñeþ & sita-maõi-maya-såci-nirmitasya % sthitam iva jaïgama-pa¤jarasya madhye // PNc_3.9 // tarala-maõi-rucà0vçtaü prakçtyà $ vidalita-vidruma-kanda-kà¤ci-tuõóam & praõaya-nihita-pàda-yàvakà1ïkaü % kamala-vana-sthiti-lolaye9va lakùmyà // PNc_3.10 // caraõa-yuga-tale vibhàta-kàla- $ sphuñita-japà-kusumà1bhitàmra-bhàsi & svayam iva nalinã-vana-prasåteþ % paricayataþ kçta-kànti-saüvibhàgam // PNc_3.11 // pratipadam atidãrgha-hàra-bhàràt $ avanamad-unnamayantam uttamàïgam & ÷irasi nipatato nikàmam uùõàn % a-hima-rucaþ kiraõàn ivo7tkùipantam // PNc_3.12 // vivçta-mukha-dhçtasya niùpatadbhis $ tarala-maõer aruõasya kànti-le÷aiþ & a-viratam aravinda-vçnda-pãtàn % madhupçùatàn iva bhåyaso9dvamantam // PNc_3.13 // parikhacitam a-yatna-pårità3÷air $ a-virala-mauktika-dàma-ra÷mi-jàlaiþ & ya÷a iva para-bhåta-bhçtàü niruddhya % prasabham upàhçtam àtmano ya÷obhiþ // PNc_3.14 // abhinava-bisa-÷aïkayà9pahçtya $ sphañika-mayãm a-samakùam akùa-màlàm & vihagam iva vimàna-haüsa-païkter % vighañitam ekataraü caturmukhasya // PNc_3.15 // cyutam iva sita-càmaraü maghoneþ $ ÷rama-jaóa-vàra-vilàsinã-karà1gràt & apahçtam iva lola-patra-jàlaü % surasaritaþ pavanena puõóarãkam // PNc_3.16 // hara-hasita-sitaü divà9pi kànti- $ stabakam ivà8patitam sudhà4karasya & api patitam ivà7ntarikùa-pãlor % maghavad-ibhasya vilàsa-karõa-÷aïkham // PNc_3.17 // [SYNTAX: kulakam] sa ca pariõata-lodhra-dhåli-÷uklas $ taralam avanti-pate÷ cakàra cetaþ & kisalayam iva bàla-candanasya % stimita-gatir malayà1cale1ndra-vàtaþ // PNc_3.18 // __________________________________________ nàyaka-varõanam avadad atha vibuddha-puõóarãka- $ pratimam upànta-care nidhàya cakùuþ & da÷ana-maõi-mayåkha-bhinna-varõàü % girim iti màlava-ràja-pårõa-candraþ // PNc_3.19 // surabhi-kusuma-cumbinà9vanamràm $ ali-pañalena latàm imàü vinà me & khagam amum upadar÷ayet ka evaü % gagana-ramà-pati-pà¤ca-janyam anyaþ // PNc_3.20 // smara-vara-kari-hasta-÷ãkaràõàm $ vidadhati rucayo nava-hàra-mauktikànàm & vidadhati rucayo 'sya canncu-koñau % kavalita-bàla-mçõàla-såtra-lãlàm // PNc_3.21 // ayi! kathaya sita-cchadaþ kva càyaü $ vana-nalinã-pulinà9nta-baddha-vàsaþ & avani-pati-kalatra-kaõñha-yogyaþ % kva ca ÷a÷i-bandhur anargha eùa hàraþ // PNc_3.22 // vana-bhuvi-patitaþ kuto 'yam asyàü $ katham ayam asya mukhà3tithitvam àptaþ? & guru-vibhava-padasya kasya và syàd % ayam iti me na paricchinatti cetaþ // PNc_3.23 // ayam ucitataraþ phaõi-striyo và $ kuca-kala÷à1ntara-martya-yoùito và ? & niyatam udadhim udram ãdç÷àni % kùiti-talam àbharaõàni na spç÷anti // PNc_3.24 // kim aparam anugamya eùa haüsaþ $ ÷rama-jaóa-pakùa-tiràvayor vanà1nte & ayi! yad ayam a-vàmanasya bhåmir % mukha-dhçta-hàra-lataþ kutåhalasy // PNc_3.25 a // __________________________________________ ramàïgada-vàkyam iti virata-vacasy udãrya tasmin $ kçtini nçpe paramàra-vaü÷a-ketau & sphurad-adhara-vikãrõa-danta-kànti- % prasaram idaü jagade ramàïgadena // PNc_3.26 // jaóa-rucir api rocate na kasmai $ katham api dãrgha-guõena labdha-saïgaþ & nara-vara yad anena hàra-dàmnà % tava patagaþ spçhaõãya eùa jàtaþ // PNc_3.27 // upavana iva sambhavaþ kadàcin $ nçpa ghañate vipine 'pi hàra-yaùñeþ & yad asura-sura-nàga-ràja-kanyà % iha viharanti nage1ndra-kandareùu // PNc_3.28 // ÷akunir ayam ito dig-anta-lagnair $ an-upama-mauktika-nirgatair mayåkhaiþ & tava viracayatã7va såtra-pàtaü % sukçta-nidhàna! bhaviùyataþ ÷ubhasya // PNc_3.29 // drutam ayam anugamyatàm idànãm $ anugamanena yato 'sya hàra-làbhaþ & phalam adhikam ato 'pi naþ kadàcit % kim api bhaved ayam asya hetuþ // PNc_3.30 // taru-viñapa-latà2ntareõa gacchan $ bhuvam abhajan bahu-mukta-megha-vartmà & ayam ati-guru-hàra-bhàra-jàtàü % ÷rama-jaóa-tàmalam àtmano vyanakti // PNc_3.31 // nayana-patham ayaü yathà tavà8ràt $ tvam api tathà9sya sita-cchadasya yàtaþ & avani-tala-mçgà1ïka! yad vanà1nta÷ % cakitam ivà7yam itas tataþ prayàti // PNc_3.32 // nicula-vanam atãtya vartate 'yam $ purata imàm ayam abjinãm upetaþ & nava-jala-dhara-÷aïkaye9va ÷aïke % taruõa-tamàla-vanà3dito nivçttaþ // PNc_3.33 // kisalaya-kalità1¤jaliü tvaràvàn $ ayam upasarpati nãla-sindu-vàram & kùaõam ayam iha bàla-cåta-maulau % vicakila-màlya-vilàsam àdadhàti // PNc_3.34 // ayam abhinava-karõikà4ra-yaùñiü $ jhañiti ghana-stabaka-stanãm upaiti & ayam aticapalo nisarga-raktàü % sthala-nalinãm avadhãrya deva! yàtaþ // PNc_3.35 // ayam iha hi latàm upaiti kaundãü $ kusumavatãü nava-màdhavãü vilaïghya & kvaõad-ali-valayàsu nà8su tena % skhalitam itaþ sahakàra-ma¤jarãùu // PNc_3.36 // abhisarati vana-sthalãm ivai7tàü $ madanavatã-maya-måóha-kàmi-lãlaþ & sphurad-atanu-÷ilãmukhasya cà7gre % vicarati karõe ivà7yam arjunasya // PNc_3.37 // ÷ramam apaharatas tanå3rmi-vàtair $ ayam atithir vana-palvalasya jàtaþ & taru-tatiùu tirohito 'yam etàsv % ayam aravinda-vanàd ivo7jjihãte // PNc_3.38 // kurabaka-vanataþ kadamba-ràjiü $ vrajati tato mucakunda-kànanàni & iti nagam avagàhate sa-hàras % tvam iva dhrta-klama eùa ràjahaüsaþ // PNc_3.39 // kuru vijayam ito mamà7rpya etad $ dhanur adhunà sa-suvarõa-puïkha-bàõam & yad ayam ita-gatir gato 'tidåraü % jala-patagaþ saha naþ kutåhalena // PNc_3.40 // __________________________________________ haüsà1nugamanam iti kathayati càpam arpayitvà $ samam iùubhiþ sa ramàïgade nare1ndras & patagam anu tam àttahàraü % harati na kaü nava-vastu-saüprayogaþ // PNc_3.41 // çju tam atha vihàyasà vrajantam $ rabhasa-va÷àd anugacchato nçpasya & samajani bhç÷am àyato 'sya panthàs % taru-viñapà1vaña-varjanena vakraþ // PNc_3.42 // nç-patir anuyayau vane vihaïgaü $ nçpatim abhi praõayã ramàïgado 'pi & ÷rutam iva vi÷adaü ÷ucir vivekaþ % kçtini vivekam ivà7ntaraþ prasàdaþ // PNc_3.43 // atha kamala-saras-taraïga-dolà- $ calaya-vilola-rathàïganàma-yugmam & mada-kala-kalahaüsa-nàda-kçùñaþ % ÷rama-vive÷aþ saþ sita-cchadaþ prapede // PNc_3.44 // vilulita-kabarã-kalàpa-màlyà $ mçdu-nava-÷aivala-mekhalà vahantyaþ & rati-raõam avasàya yatra nityaü % saha ramaõair amarà1ïganà ramante // PNc_3.45 // salila-gata-dhiyà9tha tena dåràt $ sa gurur amucyata niþsahena hàraþ & jaóa-hçta-hçdayàþ kiyac ciraü và % guõa-mahatàm iha bhàram udvahanti // PNc_3.46 // sa ca vitata-marãci-ca¤cu-lekho $ vigalita-hàra-latàmiùeõa haüsaþ & pariõata-bisa-kàõóa-bhaïga-pãtaü % paya iva vistçta-dhàram ujjagàra // PNc_3.47 // atha kanaka-mçõàlikà-yugasya $ dyuti-nicayena citaü visarpatà9dhaþ & a-÷i÷ira-mahaso visàriõà khe % valayitam aü÷u-latà-kadambakena // PNc_3.48 // taña-bhuvi tam apa÷yad àpatantaü $ patir avane rava-taüsità3yatà1kùaþ & sitam abhinava-hema-daõóa-÷obhi % sphañika-÷alàkam ivà8tapatram aindram // PNc_3.49 // [SYNTAX: sandànitakam] sarasi dhavalite tataþ samantàd $ amçta-marãci-ruce9va tasya kàntyà & vyadhita balavatã viyoga-pãóà % padam apade hçdayeùu cakra-nàmnàm // PNc_3.50 // ativitata-guõai1ka-dhàmni tasmin $ vidhuram adhaþ-patite vi÷uddhi-bhàji & katham api vasudhà2dhipaþ pramodaü % jhañiti jagàma guõiùv amatsaro hi // PNc_3.51 // atha nabhasi pi÷aïga-sàndhya-ràga- $ cchurita ivà7mbara-nimnag-àtaraïgam & kiyad api sarasas tañe sa gatvà % kamala-rajaþ-kapi÷e dadar÷a hàram // PNc_3.52 // sa ca sapadi ramàïgado1panãtaü $ kanaka-saroruha-kàntinà kareõa & nija-ya÷a iva mårtam àdade taü % bhuvana-talà1bhaya-dàna-dãkùitena // PNc_3.53 // sujanam iva guõair upoóha-÷obhaü $ ÷ucitara-bàla-mçõàla-såtra-dãrghaiþ & aham-ahamikayà kçta-prave÷aü % taraõi-kara-glapitair ive1ndu-pàdaiþ // PNc_3.54 // dadhatam aruõam aïga-ràga-÷eùaü $ kva-cid api yaùñiùu tàra-mauktikàsu & ghañitam iva navà3tapena kiü-cid % bahu-navayà ÷a÷alakùmaõas tviùà ca // PNc_3.55 // ativitata-ruciü vahantam antas $ tarala-maõiü taruõe1ndragopa-÷¿bham & aviralam asakçn-nivàsa-lagnaü % lalita-vadhå-hçdayàd ivà7nuràgam // PNc_3.56 // kati-cid api latà2ntare dadhànaü $ mçga-mada-lipta-talàni mauktikàni & ÷abala-jala-lavair ivà8tta-janmàny % ayam ara-nadã-yamunà4tither ghanasya // PNc_3.57 // anuguõa-padavã-vinirgatàsu $ pratilatam àyata-mauktika-prabhàsu & rajani-kara-marãci-såci-dãrghair % bahubhir iva grathitaü mçõàlasåtraiþ // PNc_3.58 // atidçóham anuraktayà vitãrõaü $ mukhara-maho2dadhi-mekhalàü vahantyà & urasi nihita-bandhu-jãvam urvyà % vicakila-màlyam iva svayaü-varàya // PNc_3.59 // [SYNTAX: kulakam] arucad atha kare sa tasya bibhrad $ yuvati-rada-cchada-kànti-madhya-ratnam & kim api manasijena ÷àsanà1ïkaþ % prahita-nijà3yudha-citra-puùpa-mudraþ // PNc_3.60 // ÷a÷i-kara-rucà sa tena reje $ mçdu-kara-puùkara-vartinà nare1ndraþ & amara-pura-dhunã-samuddhçtena % trida÷a-karã9va mçõàla-kandalena // PNc_3.61 // urasi nara-pateþ pataü÷ cakà÷e $ kanaka-÷ilà-vipule tad-aü÷u-påraþ & akhila-bhuvana-ko÷a-ràja-lakùmyà % nihita ivà7dhikam utkyà kañà1kùaþ // PNc_3.62 // [VAR 3.62: {kañàkùaþ\lem \em; kadàkùaþ \ed}] vikçtir udadhi-÷uktieùu cyutànàü $ dhruvam iyam indu-kalà-sudhà-lavànàm & jalada-jala-kaõo1dbhaveùu kàmaü % nivasati kàntir iyaü na mauktikeùu // PNc_3.63 // na kim ayam uóu-maõóalà1pavàdaþ $ kumuda-vanàni puro 'sya na trapante & katham ayam avadhir na muktibhàjàm % iti tam avekùya sa cintayàü cakàra // PNc_3.64 // [SYNTAX: sandànitakam] sphurad-udara-nive÷ite1ndranãlàü $ mada-jala-ràjim iva smara-dvipasya & avani-patir apa÷yad akùaràõàü % tatim atha hàra-mçõàlikà2ntaràle // PNc_3.65 // abhinava-likhitàm iva pra÷atiü $ madana-mahà-nçpateþ sa pàrthive1ndraþ & iti nibióa-kutåhalà3kulas tàü % lalita-padà3bharaõàm avàcayac ca // PNc_3.66 // ``manasija-vara-vãra-vaijantyàs $ tri-bhuvana-durlabha-vibhramai1ka-bhåmeþ & kuca-mukula-vicitra-patra-vallã- % paricita eùa sadà ÷a÷iprabhàyàþ'' // PNc_3.67 // kim u vipulam imaü manuùya-lokaü $ puram uta parvata-pakùa-÷àtanasya & kim u yuvatir iyaü bhujaïga-bhartur % bhuvanam alaïkurute ÷a÷iprabhe9ti // PNc_3.68 // vadati ÷a÷i-mukhãm itas na dåre $ taruõa-vilepana-bhinna eùa hàraþ & saritam iva vanà1ntare samãraþ % sphutita-saroruha-reõunà pi÷aïgaþ // PNc_3.69 // kusuma÷ara-sakhasya kasya cit kiü $ samajani nàka-talà1dhidevate9yam & uta mukulita-manmathà1vatàre % pathi vicare 'dhinàka-kanyakànàm // PNc_3.70 // api kçta-nayano1tsavena tanvã $ taruõa-sudhà-madhureõa dar÷anena & mudam upajaned vane kim eùà ? % mama ÷arad-indu-kale9va kairavasya // PNc_3.71 // iti kiyad api yàvad eva cintà- $ va÷am agamat sa manuùya-loka-pàlaþ & dhanur api niculaü vidhàya tàvat % kusuma-÷aro 'sya babhåva pàr÷vavartã // PNc_3.72 // atha sambhramàd anucareõa $ nihita-tamàla-pallave & àsta taru-kusuma-saüvalite % sarasaþ saþ saikata-÷ilà-tale nçpaþ // PNc_3.73 // àlakùya stana-sakhya-lakùmaõi tatas tasmin kuraïgã-dç÷o $ muktà-dàmni karo1dara-praõayitàm àpte tuùàra-tviùi & vismçtyà sahasà hçtaü caturayà kroóãkçtaü cintayà % cetaþ ÷rã-navasàhasàïka-nçpater utkaõñhayà0kçùyata // PNc_3.74 // iti ÷rã-mçgàïkagupta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye ÷a÷iprabhà-hàra-làbho nàma tçtãyaþ sargaþ ************************************************ caturthaþ sargaþ tataþ sa÷ cetasy avanã-patir dadhe $ ÷a÷iprabhà4loka-maho2tsava-spçhàm & upoóha-ràgàm udadhis taño1dare % navo1dgatàü vidruma-kandalãm iva // PNc_4.1 // ÷a÷iprabhà4÷à-nalinã-mçõàlatàm $ upàgate mauktika-dàmni sà3daraþ & tad-àgate dåta iva nyave÷ayat % sa dar÷ita-prema-lave vilocane // PNc_4.2 // punaþ punaþ ùañpada-ràji-mecakàü $ tad-indranãlà1kùara-païktim aikùata & sa tat-kùanàn manmatha-jàtavedasaü % tanãyasãü dhåma-latàm ivo7dgatàm // PNc_4.3 // sugandhi-hàràd anulepanaü kare $ samunmiùat-sveda-lave vilumpati & a-saïgatàyà api dãrgha-cakùuùaþ % payodhara-spç÷am ivà8sasàda sa // PNc_4.4 // tadãya-nàmà1ïka-lipiü ÷anaiþ ÷anaiþ $ sa-lãlam àvartayituü pracakrame & parisphurat-pallava-pàñalà1dharo % rahasya-vidyàm iva manmathasya sa // PNc_4.5 // aneka-råpà3likhana-pragalbhayà $ sutãkùõayà vartikaye9va cintayà & sas tàm anàpte3kùaõa-saüstavàü purà % lilekha citte muhur anyathà9nyathà // PNc_4.6 // anaïga-caõóà3tapa-taptayos tadà $ ÷a÷iprabhà-vibhrama-dar÷anaü prati & dvayor abhåd utsukatà vanà1ntare % vilàsinas tasya ca kairavasya ca // PNc_4.7 // udagra-dig-vàraõa-hasta-hàriõà $ sa dakùiõena sphuratà ca bahunà & sthirãkçtà3÷o manàsà9pi durlabhàm % a-durlabhàm indu-mukhãm amanyata // PNc_4.8 // puro vimu¤can-nayane yadçcchayà $ nçpas tamàla-druma-kànano1dare & apa÷yad atra-vàsare vilàsinãü % payodha-madhye ÷a÷inaþ kalàm iva // PNc_4.9 // __________________________________________ nàyaka-vàkyam athai7ùa dãrghà dar÷anà1rciùaþ kiran $ mukhà1mçtà1ü÷oþ kiraõa-cchañà iva & nirãkùya tàm unmada-haüsa-gàminãü % ramàïgadaü sa-smitam ity avocat // PNc_4.10 // [VAR 4.10d: {sasmitam\lem % K\tr\i; saspçham \ed}] ÷anai÷ carantã vipine tava sthità $ nitambinã kac-cid iyaü dç÷aþ pathi? & a-dhãratàü dakùiõa-màtari÷vanà % late9va nãtà masçõena màdhavã // PNc_4.11 // yutà sità3bhaiþ sumanobhir etayà $ pari÷lathe9yaü kabarã niyamyate & udasta-bhàsvat-kara-kàntayà ÷riyà % dinasya tàrà-÷abale9va ÷arvarã // PNc_4.12 // asat-kaver vàg iva vãta-sauùñhavaü $ nive÷ayantã padam avyavasthayà & asàv aneka-skhalitaiþ samàkulà % vimucya màrgaü kim itaþ pratiùñhate // PNc_4.13 // hañhena netuü va÷atàm ivà8tmano $ mano-'bhiràmàsu vilàsa-bhaïgiùu & dhçtà1ü÷ukà tàbhir iyaü pade pade % latàbhir ambhoja-mukhã niruddhyate // PNc_4.14 // vicinvatã kiü cid ive7yam àdaràd $ apakùama-pàta-stimite vilocane & gate 'vataüso1tpala-patra-bandhutàm % itas tataþ padma-vane vimu¤cati // PNc_4.15 // mçdu prayàntã9yam animna-nimnayoþ $ sità1ü÷ukà kàm api kàntim a÷nute & jale kalà iva pratibimbitai1ndavã % vanà1nilo1da¤cad-avà¤cad-årmiõi // PNc_4.16 // prasàdam asmàkam araõya-durlabhair $ vidhehi sà3laktaka-pàda-tàóanaiþ & asàv a÷okaiþ kùaõam à÷ritaiþ ÷ramàt % itã7va mattà1li-rutena yàcyate // PNc_4.17 // abheda-måóha-stabakàbhir àvçtà $ latàbhir ãùal lulità1li-païktibhiþ & iyaü puro màruta-nartità1lakà % na lakùyate vyaktam a-vàmana-stanã // PNc_4.18 // çju kva-cit kvà1pi ançju pravartate $ kva-cit skhalaty ucca-÷ilà-tale pathi & iyaü ÷anaiþ ÷aila-nadã9va ca kva-cit % vinamra-vànãra-talena gacchati // PNc_4.19 // sthite pariùvajya sarojinãm imàü $ vane ghane 'smin kusumo1nmadà1lini & prayàti sàsåyam iyaü kathaü-cana % sva-hasta-sãmantita-màrga-vãrudhi // PNc_4.20 // kva-cit kva-cit sveda-lavo1dgamo mukhe $ samàhçte9yaü kabarã yathà tathà & sayaü ca kampaþ kucayor vadhår iyaü % rati-÷rama-vyàkulite9va lakùyate // PNc_4.21 // anena råpà1ti÷ayena lãlayà $ vivikta-nepathya-parigraheõa ca & araõya-sa¤càra-parà iyam ekikà % kutåhalaü me hçdaye niùi¤cati // PNc_4.22 // asau paràdhãnatayà0spadãkçtà $ na bàlikà na pratibhàsate na mama & ayaü sphurat-kà¤cana-padma-so1daraþ % sa-càmaro 'syàþ katham-anyathà karaþ // PNc_4.23 // iyaü kim u syàd vana-devatà0gatà ? $ gatà dharàü vyoma-vadhår iyaü kim u ? & avekùituü hàram ihe7yam àgatà % ÷a÷iprabhà-vàra-vilàsinã kim u ? // PNc_4.24 // itaþ sa÷ citrà3kçtir ãkùato mçgaþ $ sita-cchadàd-àptam ito vibhåùaõam & ita÷ ca dçùñe9yam iti sprasåyate % prasaktam à÷caryam iyaü vana-sthalã // PNc_4.25 // __________________________________________ pàñalàyà nàyaka-dar÷anam iti prakçtyà madhuro1ktir uktavàn $ tayà0yatà1kùyà dadç÷e vi÷àmpatiþ & tamàla-patrà1pihite ÷ilà-tale % kumudvatã-kànta ivà7mbare sthitaþ // PNc_4.26 // tatas tad-àlokana-kautukena sà $ sthità nimeùo1jjhita-pakùmale3kùaõam & vinidra-satkesara-païkajà babhau % vane nivàta-stimite9va padminã // PNc_4.27 // __________________________________________ pàñalàyàþ svagatam acintayat se9ti ca pàñalàdharaþ $ sità1ravinda-cchada-dãrgha-locanaþ & mukhaü sudhà-dãdhiti-sundaraü dadhan % vane gataþ ko 'yam anaïga-vibhramaþ // PNc_4.28 // vyanakti kalyàõa-mayãyam àkçtir $ mahãya-sãmasya mahà2nubhavatàm & asatyam etàsu rucà vitanvatã % latàsu kàrtasvara-pallavo1dgamam // PNc_4.29 // bhujena citrà1ïgada-ratna-÷obhinà $ sa-tàra-hàreõa bhujà1ntareõa ca & vadaty ayaü madhyama-lokapàlatàü % parà1rdhya-cåóàmaõinà ca maulinà // PNc_4.30 // anàtapatro 'yam atra lakùyate $ sità3tapatrair iva sarvato vçtaþ & acàmaro 'py eùa sate9va vãjyate % vilàsa-vàlavyajanena ko 'pi ayam // PNc_4.31 // priyà iyam àråóha-guõà suvaü÷a-bhår $ na cà7ntikaü càpalatà9sya mu¤cati & ime pçùatkà api pàrthiva-÷riyo % vilàsa-karõo1tpala-pallavà iva // PNc_4.32 // itaþ ÷ilo2tsaïga-tale niùeduùà $ diva÷-cyutene7va kuraïga-lakùmaõà & adhas taruõàm amunà vinãyate % kùaõaü mçgavyo1panataþ pari÷ramaþ // PNc_4.33 // ayaü sa na syàn nava-sàhasà1ïka ity $ anaïga-lãlàsu kçtã bhuvaþ-patiþ & sa yena mukto nija-nàma-là¤chitaþ % ÷a÷iprabhà-keli-kuraïgake ÷araþ // PNc_4.34 // ayaü sa no7 hàra ivà7sya dç÷yate $ karodare pallava-pàñalatviùi & itaþ kim etasya na saikate saþ kiü % sita-cchado locana-gocaraü gataþ // PNc_4.35 // suvarõa-puïkhe likhitaü ÷ilãmukhe $ tad asya nàmà7sti samànam àkçteþ & yad adbhutàm eka-pade pçùatkatàm % agàd anaïgasya ÷a÷ipràbhàü prati // PNc_4.36 // anena ced yogam upaiti daivataþ $ phanãndra-kanyà ÷a÷ine9va rohiõã & analpa-làvaõya-tiraskçto1pamaü % vapus tad asyàþ saphalatvam eùyati // PNc_4.37 // vidhàtum enàm aham eva và kùamà $ mito1darãm aïkatale 'sya ko vidhiþ & mame8dç÷e yad-viùaye vimatsaràþ % stuvanti sakhyo masçõo1kti-sauùñhavam // PNc_4.38 // sahà7munà kiü-cid-upànta-vartinà $ vadaty asaå7dgata-danta-dãdhitiþ & kutåhalà3kùipta-nimeùa-làsyayà % vilokayan màm iva dãrghayà dç÷à // PNc_4.39 // __________________________________________ pàñalàyàþ-samãpa-gamanam athà7dhigantuü kila tasya patriõo $ gatiü vanà1nte katham apy alakùitàm & tam abhyagàt sà nçpatiü sa-càmarà % sarit saphenà nidhim ambhasàm iva // PNc_4.40 // samuccaran nåpura-sinncitaiþ padair $ yathà yathà saümukham àjagàma sà & tayà0yatà1kùye9va tathà-tathe4rità % dçg asya pa÷càd apasàram àdade // PNc_4.41 // ÷anais tatas tàü savidho1pasarpaõãü $ nirãkùya hàraü pidadhe naràdhipaþ & nijo1ttarãyeõa sitena màrutaþ % ÷arad-dhanene7va ÷a÷àïka-maõóalam // PNc_4.42 // payodharo1tsaïga-nivàsa-làlitaü $ vyadhàd imaü pannaga-ràja-kanyakà & iti prarohad-bahumàna-mantharo % babhåva tasminn avanã-purandaraþ // PNc_4.43 // analpa-làvaõya-vilàsa-janma-bhår $ vicitra-ratna-dyuti-bhàsvaro3rmikà & tamiddhamuktà3bharaõaü bhuvaþ-patiü % payodhi-vele9va suvelam àpa sà // PNc_4.44 // avàpa devaþ ÷riyam antikasthayà $ tayà sa vàlavyajanà1ïka-hastayà & niùevyamàõaþ sphuña-lakùya-dehayà % narendra-lakùmye9va ya÷aþ-sametayà // PNc_4.45 // __________________________________________ pàñalà-kçtaþ satkàraþ vibhinna-cårõà1laka-bhakti kurvatã $ vikãrõa-cåóàmaõi-candrikaü ÷iraþ & athà7nubhavena nide÷ite9va sà % nanàma màninyava÷à vi÷àüpatim // PNc_4.46 // dç÷à narendreõa nide÷ite svayaü $ ÷ilà-tale nà1tividåra-vartini & upàvi÷at sà ra÷anà-maõi-tviùà % niùicyamàne 'mara-càpa-÷obhini // PNc_4.47 // __________________________________________ ramàïgada-vàkyam tayà9tidãrghair da÷anà1nupàtibhir $ vikçùyamàõàm iva bhåùaõà1ü÷ubhiþ & iti kùitã÷e1ïgita-vartma-dãpikàm % udãrayàm àsa giraü ramàïgadaþ // PNc_4.48 // anena vindhyà1dri-vihàra-janmanà $ ÷rameõa kàmaü bhavatã kadarthità & prasupta-jåñà1hi-mukhà9nilo1ùmaõà % jañà-viñaïke1ndu-kale9va ÷ålinaþ // PNc_4.49 // amã saroja-pratime mukhe muhus $ tavà8tapà3tàmra-kapola-bhittini & samunmiùanti ÷rama-vàri-bindavo % natà1ïgi làvaõya-sudhà-lavàs iva // PNc_4.50 // ito 'vataüso1tpala-làsya-de÷ike $ nirantaraü gandha-vahe vahaty api & na ghårõate khinna-lalàña-saïginã % tavà7laka-÷reõir iyaü manàg api // PNc_4.51 // anena pãna-stana-kampa-dàyinà $ niràyateno7dvahatà kaduùõatàm & atha pravàlàd api pàñala-cchavir % na dåyate niþ÷vasitena te 'dharaþ // PNc_4.52 // uditya païktyà ÷rama-vàri-vipruùàü $ nirantarà1dhyàsita-rekhayà9nayà & tavai7ùa kaõñhaþ kuñajà1vadàtayà % vilàsa-muktà-latataye9va bhåùyate // PNc_4.53 // idaü mahac citram amànuùaü tvayà $ vigàhyate yad vanam advitãyayà & imàþ kva vindhyasya bhuvo 'tidurgamàþ % kva ràja-ve÷mà3bharaõaü bhavàdç÷ã // PNc_4.54 // navo1dgatà1÷oka-palà÷a-kàntinà $ nikàma-niryan-nakha-candrikeõa ca & bibharùi kasye7dam anena pàõinà % vadà9vadhåte1ndu-marãci càmaram // PNc_4.55 // nçpasya kasyà7pi paricchadà1ïganà $ yadi tvam uccair vibhavo hi ko 'pi sa & marutpatir menakaye9va tanvi yas % tvayà9pi vàlavyajanena vãjyate // PNc_4.56 // atha rdhimatyà paravaty asi striyà $ kayà9pi kà9sau jagad-eka-sundarã & nata-bhru yasyàþ smara-càpa-yaùñayo % vidheyatàü yànti bhavadvidhà api // PNc_4.57 // paraspara-spardhi vilàsa-sampadàü $ trayaü bhavat-svàmitayà vikalpyate & marutvato và ramaõã ramà9tha và % kalatram ardhe1ndu-vibhåùaõasya và ? // PNc_4.58 // iyaü paribhràntir age1ndra-kandare $ sakhã7va te ÷aüsati kàrya-gauravam & bhavàdç÷aþ ÷vàpada-dåùite 'nyathà % caranty araõye kim adhãna-nãtayaþ // PNc_4.59 // anena khelan-mada-dantinà vada $ tvam àgatà caõói kuto duradhvanà & vidhàya vi÷leùa-viùàdam àvayoþ % sva-kàrya-niùñhe kathaya kva yàsyasi ? // PNc_4.60 // __________________________________________ nàyaka-vàkyam iti sà9bhihità mçgà4yatà1kùã $ samupoóha-praõayaü ya÷obhañena & sahasà na jagàda lajjayà nu % ÷ramataþ kiü tu nçpas tu tàm avocat // PNc_4.61 // ÷ràntà9si kautuka-hçtena kadarthità9si $ pra÷nair anena vihito na tavo7pacàraþ & àtithyam eùa kurute param aïga-lekhà- % saüvàhanai1ka-caturo niculà1nilas te // PNc_4.62 // evaü nisarga-madhureõa sudhà-rasai1ka- $ niùyandinà phaõi-vadhår atha sà hasantã & candrà1ü÷unà kumudinã9va dino1ùma-taptà % vãta-klamà narapater vacasà babhåva // PNc_4.63 // iti ÷rã-mçgàïkagupta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye pàñalà-dar÷anaü nàma caturthaþ sargaþ ************************************************ pa¤camaþ sargaþ atha sà vadane nave1ndu-kànti- $ smitam aïke vinive÷ya càmaraü ca & jagatãpatim evam à babhàùe % masçõaü mårtimatã vidagdhate9va // PNc_5.1 // [VAR 5.1a: {#kànti#\lem \em; #kànti# \ed}] tvayi puõya-va÷ena dçùtim àpte $ labhate ÷arma gata-÷ramo mamà8tmà & udite hi virocane nalinyà % vitamas-tàmarasaü vikàsam eti // PNc_5.2 // atimàtram upoóha-saukumàrye $ vacasi ÷rotram upeyuùi tvadãye & jhañiti pratibhàsate mamà7yaü % kañhina÷ candana-pallavà1vataüsaþ // PNc_5.3 // kim ayaü mayi saübhramo 'yam àstàü $ kim ayaü na eva janaþ paricchadas te & upacàra-vi÷eùa-saüvidhàne % pratipac-candra iva uditas tvam eva // PNc_5.4 // bhavad-iïgita-vedinai9va pçùñà $ yad anenà7ham upànta-vartinà te & kim u tat kathayàmi sammataü cet % kriyatàü me svayam àj¤ayà prasàdaþ // PNc_5.5 // __________________________________________ nàyaka-nide÷aþ abhidhehi lavaþ kutåhalasya $ tvad-udanta-÷ravaõe mamà7pi jàtaþ & iti sà vasudhàpater nide÷àd atha % pàtàla-vilàsinã jagàda // PNc_5.6 // __________________________________________ bhujaïga-loka-varõanam sa tava ÷rutim àpta eva tàvat $ smara-lãlà-bhavanaü bhujaïga-lokaþ & upayàti yad eka-de÷a-sàmyaü % na mahã nà9pi purã purandarasya // PNc_5.7 // atidurlabha-sårya-bhàsi yasmiüs $ tamasàm ullasatàü tiraskriyàyai & phaõino 'ruõa-kàntibhiþ ÷irasthair % maõibhir bàlam ivà8tapaü vahanti // PNc_5.8 // anulimpati rodasã yathe9nduþ $ prabhayà màü na tathe9ty asåyaye9va & pañu yaþ pramàdà1vilàsa-hàsa- % stabakair indu-paramparàþ prasåte // PNc_5.9 // savilàsam udasta-hasta-muktair $ nikarair dig-dvirade1ndra-÷ãkaràõàm & parito nicitàþ sadai9va yasmin % kakubhas tàrikà ivà7vabhànti // PNc_5.10 // pratibhàti dadhan phaõà-kalàpe $ pçthivãü yatra saþ ÷eùa-nàga-ràjaþ & nabhaso nipata¤ javena bhittvà % jagatãü gàïga iva cyutaþ pravàhaþ // PNc_5.11 // __________________________________________ bhogavatã-varõanam vidità khalu vàsukes trilokyàü $ hara-kaõñhà3bharaõasya bhogi-bhartuþ & lalità1dbhuta-bhåmir asti tasmin % nagarã bhogavatã9ti ràjadhànã // PNc_5.12 // maõi-harmya-talàni ratna-dãpàþ $ phaõi-kàntà1rdha-vilokitàni vãõàþ & çtavo 'py akhilàþ sametya yatra % smara-sàmràjya-mahà-dhuraü vahanti // PNc_5.13 // anupàdhir upàhçto vikàsaþ $ kamalair yatra vilàsa-dãrghikàsu & api yatra kumudvatãbhir astaþ % sahaja÷ candra-marãci-pakùa-pàtaþ // PNc_5.14 // abhikàn abhisartum udyataþ san $ sapadi vyàla-vilàsinã-samåhaþ & bhavati sva-phaõà-maõi-pradãpe % timiro1tsàriõi yatra sà1bhyasåyaþ // PNc_5.15 // adhirohati yatra vaü÷a-muktà- $ pañala-smera-tañà surasravantã & saritaþ ÷riyam ãrùyaye9va tasyàþ % suvate mauktikam eva yat payàüsi // PNc_5.16 // atikànta-guõà1bhiràma-mårtir $ madhureõa dhvaninà manoharantã & vidadhàti sadai9va yatra yånàü % padam aïke vanità ca vallakã ca // PNc_5.17 // ÷ata÷o vilasanty udaü÷u-ratna- $ stabakàþ kalpalatà yad aïgaõeùu & pratimandriram evam eva yasyàm % api cintàmaõayaþ pade luñhanti // PNc_5.18 // api datta-kutåhalàþ suràõàm $ api và¤cchà-padam eka-piïgalasya & api nirviùayà manorathànàm % uragàn yatra vibhåtayaþ ÷rayante // PNc_5.19 // vasati svayam eva yatra devaþ $ sadà kalpita-hàñake÷varà3khyaþ & smaram årdhva-vilocanà1rciùã7va % tripuraü yaþ ÷ara-pàvake juhàva // PNc_5.20 // [VAR 5.20c: {smaram årdhva#\lem \k; smaramårdha# \ed}] __________________________________________ ÷aïkhapàla-varõanam nija-vaü÷a-vi÷eùako 'sti tasyàm $ uragàõàm adhipaþ saþ ÷aïkhapàlaþ & srag asàv iti yat phaõàsu dhatte % vasudhàü vàsukinà samàna-sàraþ // PNc_5.21 // __________________________________________ ÷a÷iprabhà-varõanam jagad-eka-lalàma tasya kanyà $ guõavaty asti ÷a÷iprabhà nàmnà & sahasai9va phaõa-bhçtàü praviùñà % bhuvane ràhu-bhayàd ive7ndu-lekhà // PNc_5.22 // na kayà9py ati÷ayyate 'ti÷ãghraü $ yad iyaü kanduka-keliùu bhramantã & aparaü kçtam arthavat tad asyàþ % sutaràü nàma sakhãbhir à÷uge9ti // PNc_5.23 // sphurad-adbhuta-råpa-sampadàü tàm $ anukartuü kalayà9pi dhàrùñyam eti & na ratir na ÷acã na citralekhà % na ghçtàcã na tilottamà na rambhà // PNc_5.24 // sura-kinnara-siddha-kanyakàbhiþ $ sva-kalà2bhyàsavatãbhir àpta-sakhyà & nikhilàsu gatà paraü prakarùaü % ÷ita-dhãþ ÷ai÷avas eva yà kalàsu // PNc_5.25 // anivàrita-keli-kautukà sà $ sutanuþ sneha-vaü÷a-vadena pitrà & viharaty apacãyamàna-bàlyà % hara-÷aile malaye himàlaye ca // PNc_5.26 // adhunà puno 'tra vindhya-pade $ viharantyàþ kusumàvacåóa-nàmni & kva-cid apy agamat palàyya tasyà÷ % capalaþ keli-mçgo mçgà3yatà1kùyàþ // PNc_5.27 // ativatsalayà samaü sakhãbhir $ vipine taü paritas tayà vicitya & puline saritaþ ÷a÷àïka-såteþ % ÷ramavatye9yam anãyata tri-yàmà // PNc_5.28 // kalahaüsa-kala-svanair vibuddhà $ parivàra-pramadà-nide÷itaü sà & nikaùà nicula-pravàla-÷ayyàü % tam atha prekùitavaty àpta-nidram // PNc_5.29 // tapanãya-÷ilãmukhas tad-aïge $ cakitaü citra-rucau tayà ca dçùñaþ & jalade lalite1ndracàpa-bhaktau % ahimàü÷or iva bhàsuro mayåkhaþ // PNc_5.30 // aravinda-dala-tviùà kareõa $ svayam utpàñya sa-kautukaü gçhãte & avalokitam etayà9tha tasmin % vijayà1ïke navasàhasàïka-nàma // PNc_5.31 // avi÷an nara-nàtha nàma pårvaü $ hçdaye 'syàþ sahasà9tha puùpaketuþ & amçtà1ü÷u-marãci-lupta-nidre % labhate yat kumude 'ntaraü dvirephaþ // PNc_5.32 // nava-megha-malãmasàd yugà1nte $ vasudhàm uddharato rathàïgapàõeþ & paritaþ ÷rama-vàri-bindavo ye % nirapãyanta payodha-÷ukti-yåthaiþ // PNc_5.33 // prakçtiþ kila yasya te parãtà $ pariõàmena tad-antare 'tra haüsaþ & ÷ayanà1nta-gataü mçõàla-÷aïki % shçtavàn hàram adhãra-locanàyàþ // PNc_5.34 // [SYNTAX: sandànitakam] udaóãyata khe mukhena bibhrad $ bhujage1ndra-pratimaü tam a¤jasà sa & apadàrpita-vaitaneya-÷aïkaþ % phaõi-kanyàsu muhårta-viklavàsu // PNc_5.35 // sa ca vindhya-vanà1nta-ràjim etàm $ avi÷an màruta-pãta-padma-gandhàm & atidåra-vikçùña-nàga-kanyà- % cakito1da¤cita-dãrgha-netra-màlaþ // PNc_5.36 // ahi-ràja-sutà-nide÷ato 'smin $ asamàpte1ùu-vilokano1tsavo 'pi & atha haüsam itas tato vicetuü % vijane nàga-vadhå-janaþ pravçttaþ // PNc_5.37 // ÷abalàsv iha kçùõasàra-yåthaiþ $ sa-mada-kroóa-sa-nàtha-palvalàsu & gahanàsv api tad-gaveùaõàyai % vana-lekhàsu mama tvayaü prayatnaþ // PNc_5.38 // sa mayà na tañeùu nirjharàõàü $ sarasàü nà7psu na puõóarãka-ùaõóe & sarasãùv api nà8yato3rmi-lekhà1 % ntara-pàriplava-sàrasàsu dçùñaþ // PNc_5.39 // sita-càmara-dhàraõe niyuktàü $ duhitas tena bhujaïgamà1dhipena & avadhàraya pàñale9ti nàmnà % tanayàü màm uragasya hema-nàmnaþ // PNc_5.40 // acale vicayaþ patatriõo 'yaü $ phalitaþ sàdhu mamà8hita-÷ramo 'pi & yad itaþ puruùo1ttamo 'si dçùño % vana-madhye nibióa-÷riyo9pagåóhaþ // PNc_5.41 // uparodham imaü na manyase ced $ yadi và9smàsu tavà7sti pakùa-pàtaþ & vada tac caratà kva-cid vane 'smin % saþ sahàro vihagas tvayà nu dçùñaþ // PNc_5.42 // na sa dçùñim itas tavà7pi manye $ tad ahaü tad-vicayàd ito nivarte & nanu tàmyati kàmam àtta-cintà % cirayantyàü mayi sà9hi-ràja-kanyà // PNc_5.43 // atha và mçga-bhaïgino9panãte $ vidhinà sà navasàhasàïka-bàõe & praõayà1rpita-locanà sanàmany % adhunà9py àlikhite9va nånam àste // PNc_5.44 // __________________________________________ puno 'pi pàñalo2ktiþ iti sà samudãrya tat-pçùatkàn $ avalokyai7va puna÷ camatkçtà iva & sphuña-keli-mçgo1panãta-bàõa- % smaraõa-smera-mukhã puno jagàda // PNc_5.45 // so nç-loka-÷a÷ã tvam eva manye $ mçgayà-baddha-ruciþ sa yat-pçùatkaþ & bhuvanà1bhaya-dàyinàm amãùàü % bhavataþ saüvadatã7va sàyakànàm // PNc_5.46 // sthitam etad ayomukheùv amãùu $ sphuta-varõaü tava nàmadheya-lakùma & avanã-tilaka tvayi praråóhaü % mama sandeha-lavaü balàt pramàrùñi // PNc_5.47 // samupaiti sa-nàthatàü kim anyat $ tritayena tritayaü narendra-candra & tridivaü namucidviùà tvaye9yaü % vasudhà vàsukinà rasà-talaü ca // PNc_5.48 // sa-naye nçpatàv akhaõóità3j¤e $ tvayi ÷àsaty avanãü dilãpa-kalpe & vidadhãta padaü sudurnaye kas % tam çte hàra-malimlucaü vihaïgam // PNc_5.49 // asatàm asuhçn na lajjate 'yaü $ kim iti jyà-kiõa-là¤chito bhujas te & avanau yad anena rakùitàyàü % vayam asyàü måùitàþ patatriõà9pi // PNc_5.50 // apayàtu khagaþ sas tena kçtyaü $ na hi me hàram iha tvam eva yàcyaþ & na di÷anti kim atra cora-luptaü % bata ùaùñà1ü÷a-bhujo vasundharàyàþ // PNc_5.51 // pathi ced avatiùñhase praõãte $ manunà nàtha tad arpyatàü sa hàraþ & na narendra bhavàdç÷àþ kadà-cit % padavãü nyàya-vidàü vilaïghayanti // PNc_5.52 // nijam arthayase ÷ilãmukhaü ced $ bhavatà yatnavatà9pi kiü na labhyaþ? & tvam anàgasi yac cha÷iprabhàyàþ % praharan keli-mçge kçta-vyàlãkaþ // PNc_5.53 // atha và mçgayiùyate na hàraü $ vi÷ikhaü dàsyati co7ragendra-kanyà & tvayi netra-pathà1tithitvam àpte % sulabho 'syà hi mahà-jano1parodhaþ // PNc_5.54 // atidårato dç÷yate 'yaü $ tvam ivà7bhyunnati-mànino nagendraþ & vahati praõayo1paruddha-kålà % kalahaüsair amum antareõa revà // PNc_5.55 // amçte1ndu-kalà-sahodarà9syàþ $ sutanus tãra-tale 'vatiùñhate sà & urasã7va payodhi-ràja-kanyà % vana-màlà4bharaõe rathàïgapàõeþ // PNc_5.56 // tad itaþ svayam eva deva gatvà $ pulinaü soma-bhuvas taraïgavatyàþ & khaga-lupta-vibhåùaõaü kùitau te % phaõi-ràje1ndra-sutàü vibodhayehi // PNc_5.57 // c iti tad-vacasà smarai1ka-dåta- $ prasavo1llàsa-vasanta-vàsareõa & so nçpaþ kam api pramodam àpat % ghana-ràji-dhvanine9va nãlakaõñhaþ // PNc_5.58 // avadac ca vihasya pàrthive1ndraþ $ phaõi-ràje1ndra-sutà-vilàsinãü tàm & vacaso9tkayatà mayåra-÷àvàn % nava-jãmåta-ninàda-sodareõa // PNc_5.59 // api nàma mçdåni vetsi vaktuü $ nipunaü nyàyam anujjhatã vacàüsi & prasabhaü vihitàs tvayà yad ete % vayam àtma-skhalite 'pi sà1paràdhàþ // PNc_5.60 // idam om iti gçhyate vacas te $ saha medhàvini kas tvayà vivàdaþ & yad imà vi÷ado1dgamà giras te % pathi siddhànta-samãkùite caranti // PNc_5.61 // tad anena vinodayà8÷u tàvan $ mama hàreõa manaþ ÷a÷iprabhàyàþ & iha palvala-saikateùu yàvat % tad-alaïkàram avekùituü yatiùyate // PNc_5.62 // __________________________________________ hàra-pradànam atha hàram anàdareõa kaõñhàt $ svayam àkçùya saþ kçùña-candra-÷obham & vihasann aravinda-ko÷a-tàmre % nidade pàõi-tale vilàsavatyàþ // PNc_5.63 // api ko÷a-gçho1dare duràpaü $ phaõinàü bhartur upoóha-vismayà sà & tam uda¤cita-pakùmaõà mçgà1kùã % likhitenai7va dadar÷a locanena // PNc_5.64 // __________________________________________ ÷a÷iprabhà-hàra-pradànam avakçùya salãlam uttarãyàt $ sita-meghàd iva tàrakà-vitànam & urasà sa babhàra hàram ã÷aþ % stana-paryaïka-÷ayaü ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_5.65 // vadati sma hasan ramàïgadas tàm $ uraga-strãm atah bhartur iïgita-j¤aþ & yadi kautukavaty amatsaras te % tad itaþ kiü cid ito 'valokaye7ti // PNc_5.66 // atha hàra-latà-vikçùña-dçùñiþ $ sahasà vàri-vihaïgamà1valuptam & uragendra-sutà-vibhåùaõaü tan % nçpater vakùasi pàñalà dadar÷aþ // PNc_5.67 // __________________________________________ punaþ pàñalà-vàkyam da÷ana-cchadam àtta-bimba-÷obhaü $ snapayantã sudhaye9va hàsa-kàntyà & avadac ca vàcàüsi pàrthivaü sà % caturai9vaü parihàsa-pe÷alàni // PNc_5.68 // apahartum agàs tvam eva hàraü $ kim itaþ kalpita-ràjahaüsa-råpaþ & vidito 'si ghanà tavo7ragàõàü % nagare 'sty eva hi kàmaråpa-vàrtà // PNc_5.69 // para-va¤cana-paõóità matis te $ yadi nai7vaü katham anyathà narendra & idam àbharaõaü harasy araõye % hara-hàsai1ka-sitaü ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_5.70 // avanã-valaye tvam àtta-daõóaþ $ sahase nà9vinayà1ü÷am ity avaimi & atha ca sthitim àtmanà vidhatse % viùaye dasyu-niùevite kim etat // PNc_5.71 // 72 kùitipa smayase kim eùa kelir $ na bhavaty arpaya hàram asmadãyam & naya-vartma-juùo bhavàdç÷àþ kiü % na para-sva-grahaõàd iha trapante // PNc_5. // athavà parato 'stu narma nà7syàü $ bhuvi devena samo 'sti pàrthivo 'nyaþ & apaviddhanayà na yasya dçùñer % apasarpanty atha khecaràþ kim anye // PNc_5.73 // anayoþ kim api tvayà vilàsin $ parivarto 'yam akàri hàrayor yaþ & vacasàm avakà÷am ã÷a datte % sa na kasyà7nçju-cetaso janaþ? // PNc_5.74 // vihito na hi vakùasi tvayà9yaü $ nçpa hàraþ phaõi-ràja-kanyakàyàþ & kim apã8psitam àtmano vidhàtur % vihitaü såtram idaü manobhavena // PNc_5.75 // nanu yàmy amunà ÷a÷iprabhàyàs $ tava hàreõa mano vinodayàmi & tvayi sà9py alam eva sàndra-cetaþ % sutanuþ sneha-rasà3rdratàm upaitu // PNc_5.76 // ucitaü nija-sàyakà1nurodhàd $ ahi-ràje1ndra-sutopa-sarpaõaü te & parato 'stu ÷aras tvad-arthità sà % kim u na tyàga-va÷aüvadà dadàti // PNc_5.77 // saraso 'sya vimu¤ca tãra-lekhàm $ anurevà pulinaü gçhàõa yàtràm & uragà1dhipa-råpa-pakùapàtaü % ÷amaya vyàla-vadhå-vilocanànàm // PNc_5.78 // __________________________________________ ÷a÷iprabhà-dar÷anà1rthaü gamanam iti valgu vaco ni÷amya tasyàþ $ sa nçpaþ pannaga-vàma-locanàyàþ & sthitam atra vacasy alaïghanãye % tava kalyàõi maye9ti tàm uvàca // PNc_5.79 // atha sà9nçju-vàdinã vidhàya $ kùitipàlaü purata÷ cacàla bàlà & hçdayena paràmamar÷a cai7vaü % vilasan-màüsala-vismayo narendraþ // PNc_5.80 // araõyànã kve7yaü dhçta-kana-såtraþ kva sa mçgaþ $ kva muktà-hàro 'yaü kva ca saþ patagaþ kve7yam abalà & kva tat kanyà-ratnaü lalitam ahi-bhartuþ kva ca vayam % svam àkåtaü dhàtà kim api nibhçtaü pallavayati // PNc_5.81 // atha mada-gaja-lãlà-khela-gàmã saþ kçtvà $ kanaka-vi÷ikha-yàc¤à-vyàjam avyàja-kàntaþ & avani-hariõa-lakùmà sàhaso1pàrjita-÷rãr % ahi-parivçóha-kanyà4lokanàya pratasthe // PNc_5.82 // iti ÷rã-mçgàïkagupta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye ÷a÷iprabhà2valokanà1rtha-prasthànaü nàma pa¤camaþ sargaþ ************************************************ ùaùñhaþ sargaþ nàyikà2vasthà-varõanam tadà phaõã1ndra-kanyà9pi $ bàõa-nàmà1ïka-såcite & narendra-tilake tasminn % abhilàùaü babandha sà // PNc_6.1 // sahasà hçdaye tasyà $ nidadhe manmathaþ padam & a÷oka-yaùñi-stabake % sa-ràga iva ùañpadaþ // PNc_6.2 // ava÷à sà9bhavac citraü $ nàmnà9pi pçthivã-pateþ & na tad asty atra yan nà7straü % sannaddhasya manobhuvaþ // PNc_6.3 // smarà1gni-kaõa-meõà2kùyàs $ tasyàþ samudadãpayat & makara-dhvaja-sàmràjya- % sacivo malayà1nilaþ // PNc_6.4 // so1llasat-smara-lãlena $ navena vayasà babhau & unmiùan-madhu-lekhena % mukulene7va màlatã // PNc_6.5 // sà9tanu-÷vasana-spçùña- $ pàñalà1dhara-pallavam & uvàha mukham ujjçmbham % ambhojam iva padminã // PNc_6.6 // nikàma-sarale tasmin $ sà muhus taraledç÷au & ÷are narendra-candrasya % cikùepa na sakhã-jane // PNc_6.7 // narendra-nàmà1ïka-lipis $ tàm ànandayati sma sà & kumudvatãm ivo7da¤cat- % bàle1ndu-kiraõa-cchañà // PNc_6.8 // hema-puïkhà1ïkite tasmin $ ÷are karam upeyuùi & balàd vive÷a sà bàlà % dãkùàü vaivàhikãm iva // PNc_6.9 // tenà7vàpta-tad-àtàmra- $ pàõi-spar÷eõa patriõà & sphurat-kànti-caya-vyàjàd % amucyante7va pallavàþ // PNc_6.10 // navãnasàhasàïkasya $ kàmadevà3kçter ayam & màlavai1ka-mçgàïkasya % sindhuràjasya sàyakaþ // PNc_6.11 // punaþpuna iti svàdu $ nçpater nàma-lakùma sà & apañhac càru-bimbau1ùñha- % luñhad-da÷ana-candrikà // PNc_6.12 // [SYNTAX: sandànitakam] adhãtya kautukenà7tha $ kçta-pa¤cama-mårcchanàþ & tad-agre nçpa-nàmà1ïkaü % jaguþ pàtàla-kanyakàþ // PNc_6.13 // adçùñe 'py utsukà ràj¤i $ tad-gãtena babhåva sà & prabodhe yad-anaïgà1gneþ % pa¤camaþ prathàmà samit // PNc_6.14 // avepata samunmãlat- $ vilàsa-kusumà1nncità & manobhavà1nila-spar÷a- % va÷àd vana-late9va sà // PNc_6.15 // navà1nuràgam aïgena $ vyakta-tac-cihna-cumbinà & vinà-vacanam àcakhyau % sakhãùu caturàsu sà // PNc_6.16 // __________________________________________ ÷a÷iprabhàyàþ pra÷naþ sàvahittham athe7tthaü sà $ sakhã-janam abhàùata & sudhà-niùyanda-jaóayà % ÷arad-indu-mukhã girà // PNc_6.17 // abhedam indunà nãtaþ $ sàcivyaü menaketunà & sakhyaþ kaþ sindhuràjo 'yaü % sàhasà1ïka-niråpyate // PNc_6.18 // kim evam avatiùñhadhvai $ maunaü mu¤cata ÷aüsata & unmãlati yad antar me % balàt kautuka-kandalã // PNc_6.19 // __________________________________________ malyavatyà uttaram atha màlyavatã nàma $ tat-sakhã siddha-kanyakà & iti smita-sudhà4rdreõa % vacasà tàm avocata // PNc_6.20 // sakhi sàhàsikaþ sa ayam $ avanti-tilako nçpaþ & gãyate ketakà-pàõóu % yasyo7raga-pure ya÷aþ // PNc_6.21 // taü kà÷yapã-sahasràkùam $ adrakùam aham ekadà & gatà ÷rãman-mahàkàla- % parvaõy ujjayinãü purãü // PNc_6.22 // tanvi tigmàü÷une9va dyaur $ ni÷eva ÷a÷alakùmaõà & sà sa-nàthà purã % tena vajriõe9và7maràvatã // PNc_6.23 // rambhà tvaye9va yat satyaü $ tenà8li nalakåbaraþ & tyàjito råpajaü garvam % urvã-makaraketunà // PNc_6.24 // akalaïkà3kçtes tasya $ catuþ-ùaùñhi-kalàvataþ & tulà1dhiroha-hevàke % kaþ ùoóa÷a-kalaþ ÷a÷ã // PNc_6.25 // tasyà7vani-pradãpasya $ te te naisargikà guõàþ & kva nàma na prakà÷ante % raver iva marãcayaþ // PNc_6.26 // na nàgeùu na siddheùu $ na nareùv amareùv atha & avàpi kvà7pi saüvàdas % tad-råpo1llekha-lekhayà // PNc_6.27 // [VAR 6.27b: {amareùv atha\lem \k; amareùu ca \ed}] so hi kenà7pi kçtyena $ gàü gataþ ÷råyate punaþ & nihnutai1ka-bhuja-dvandvo % devaþ ÷rãvatsalà¤chanaþ // PNc_6.28 // kim anyat tava saütuùñyai $ pa÷ya citre likhàmy aham & cirasya dãrgha-nayane % tavà7stu nayano1tsavaþ // PNc_6.29 // __________________________________________ àkçti-lekhanam atha sà siddha-tanayà $ taü lilekha ÷ilà-tale & hçdi tå7raga-ràjendra- % duhitur mãnaketanaþ // PNc_6.30 // tadà0likhita-bhåpàlaü $ tayà cintita-kàmadam & cintà-maõer apy adhikaü % ÷ilà-talam amàüsta sà // PNc_6.31 // tata÷ citra-gate tasmin $ mahãpàlo madà3lasàþ & samam evà7hi-kanyànàü % petur netra-paramparàþ // PNc_6.32 // papau ÷a÷iprabhà9py enaü $ ciram utpakùmalekhayà & punaruktãkçto1nnidra- % karõe1ndãvarayà dç÷à // PNc_6.33 // råpam àsvàdayàm àsa $ tasyà8lekhya-gatasya sà & bhramarã9và7ravindasya % sudhà-sahacaram madhu // PNc_6.34 // ànãyatà8kulatvaü sà $ tritãyena tanå1darã & vismayenà7tisàndreõa % madena madanena ca // PNc_6.35 // vive÷a hçdaye tasyàþ $ sa citra-likhito nçpaþ & ÷arat-prasanne saritaþ % pratime2ndur iva ambhasi // PNc_6.36 // stana-patra-latàü tasyà $ bibheda pulako1dgamaþ & satyaü yad-antar-aïgeõa % bahir-aïgo nirasyate // PNc_6.37 // tasyàþ kuca-yuge kiü-cin $ ni÷vàsaþ kampam àdadhe & rathàïga-nàma-mithune % sàyantana ivà7nilaþ // PNc_6.38 // tasyàþ sveda-lava-÷reõi- $ cchadmanà vadana-÷riyà & vi÷ato 'ntar anaïgasya % làjà2¤jalir ivo7jjhitaþ // PNc_6.39 // ÷aïke ÷aram çjåkurvan $ dadç÷e manmathas tayà & yat sà mçdu-kvaõat-kà¤ci- % kiïkiõãkam akampata // PNc_6.40 // eùa dçùñas tvaye9ty uktà $ sakhyà sà sàdhvasà0kulà & gadgadà1kùaram avyaktaü % kçcchràt prativaco dadau // PNc_6.41 // citra-vartiny api nçpe $ tattvà3ve÷ena cetasi & vrãóà2rdha-valitaü cakre % mukhe1ndum ava÷ai9va sà // PNc_6.42 // dçùñà sakhãbhiþ sàkåtaü $ sà bàlà1dhara-pallave & dadhau vailakùya-hasitaü % prasånam iva màdhavã // PNc_6.43 // navaü prema navo1tkaõñhà $ navàs te te manorathàþ & iti tasyàs tathai9và7bhåd % antaraïgaþ paricchadaþ // PNc_6.44 // kiü-cit trapà2nuviddhena $ puõóarãka-dala-tviùà & tam ànarce7va ràje1ndum % animitta-smitena sà // PNc_6.45 // sà ca doþ-÷ayita-bhuvà $ nçpeõàddhyàsità hçdi & kçtà1ïga-bhaïga-valanà % jhañity àlasyam àyayau // PNc_6.46 // tat-kùaõenai7va sà citraü $ tanvã tanmayatàü yayau & kaü na pratàrayaty eùa % kitavaþ kusumàyudhaþ // PNc_6.47 // stimite9và7vatasthe $ sà sàraïgà3yata-locanà & acetane9va ÷ånye9va % supte9và8likhite9va ca // PNc_6.48 // smareõa marmaõi kvà7pi $ sà9vidhyata sumadhyamà & anidrità9pi yat sà9bhåt % kùaõaü mukulite3kùaõà // PNc_6.49 // vya¤cità1naïga-lãlena $ ÷çïgàra-rasa-bandhunà & tanvã navà1nuràgeõa % sà9nyai9va ghañità9bhavat // PNc_6.50 // çjunà aikùata yac citraü $ yad abhåc ca trapàvatã & tenà7tigåóha-bhàvà9pi % sà sakhãbhir alakùyata // PNc_6.51 // athà7naïgavatã nàma $ sakhã tàm ity avocata & da÷ana-jyotsnayà9raõyaü % sudhaye9va niùi¤catã // PNc_6.52 // kac cid asya pramodàya $ kumudasye7va cakùuùaþ & ayaü madhyama-loke1nduþ % pàtàle1ndu-kale tava // PNc_6.53 // vanà1nilà3hçto1nnidra- $ padma-kesara-÷àlinà & romo1dgama ivà7nena % dhçtas tvad-avalokanàt // PNc_6.54 // adya naþ saphalaü cakùu÷ $ citre yad avalokitaþ & kandarpà1dhika-kànto 'yam % avanti-mçga-là¤chanaþ // PNc_6.55 // tvàm apy avà¤citàü manye $ yat tvayai9tasya vakùasi & ete savibhramaü nyaste % dç÷au muktà-late iva // PNc_6.56 // jitam etena ko 'py eùa $ satyaü kàmo 'sya kiïkaraþ & àrohati paràü koñim % atra yat tava sambhramaþ // PNc_6.57 // tvam atra baddha-bhàve9va $ kim indu-mukhi lajjase & vilaïghayaty alaïghyàni % smara-durlalitàni kaþ // PNc_6.58 // ko 'nyaþ sakhi nç÷aüso 'sti $ kàmaü viùamabàõataþ & sukumàre tavà7py aïge % yena vyàpàritaþ ÷araþ // PNc_6.59 // bimbau1ùñhe eva ràgas te $ tanvi pårvam adç÷yata & adhunà hçdaye 'py eùa % mçga-÷àvà1kùi lakùyate // PNc_6.60 // ekena ràjahaüsena $ hçto hàras tanå1dari & anena tu dvitãyena % likhitenà7pi te manaþ // PNc_6.61 // kutas trapà tavà8lãùu $ kiü-cid unnamayà8nanam & aho bata tvam etasminn % atyàyata-kutåhalà // PNc_6.62 // etat karõo1tpalaü lolam $ apàïga-prative÷itam & tvad udantam ivai7tasya % kathayaty ali-kåjitaiþ // PNc_6.63 // aho dårasthitenà7pi $ hçdi spçùñà nçpe1ndunà & indu-kànta-÷ile9va tvam % àrdratàm avagàhase // PNc_6.64 // nipuõe niþ÷vasiùy evam $ atigåóhaü yathà yathà & tathà tathà tava vyaktam % ayam ucchvasati smaraþ // PNc_6.65 // smitam etad alolà1kùi $ lajjà-saüvalitaü tava & idaü nirjita-bàlyasya % yauvanasyo7ditaü ya÷aþ // PNc_6.66 // yathà tave7yam aratir $ yathà sutanu vepase & tathà kavacitaþ ÷aïke % niþ÷aïkaü madanas tvayi // PNc_6.67 // kim atra karavai gàóham $ àkalpakam idaü tava & iyaü ca manmathasyà7straü % nirgatà cåta-ma¤jarã // PNc_6.68 // surata-klànta-÷abarã- $ kabarã-màlya-cumbinaþ & katham ete tvayà tanvi % sahyà malaya-vàyavaþ // PNc_6.69 // kiü tàmyasi tavo7pàntam $ ànayàmy adhunai9va tam & ity à÷vàsayatã7va tvàm % kokilo 'yaü kala-svanaþ // PNc_6.70 // kåjantã kokila-vadhår $ iyam àdhiü dhunoti te & anaïga-nçpa-sàmràjya- % lãlà-maïgala-gàyinã // PNc_6.71 // vanà1nta-devatà2vàpta- $ pàda-nyàso1tsavaþ sphuñam & eùa stabakito '÷okaþ % suhçt kàmasya kà gatiþ // PNc_6.72 // atro7rvã-tilake dçùñim $ asyantãü tilakaþ krudhà & ayaü tarjayatã7va tvàü % vàtà-dhåta-latà2ïguliþ // PNc_6.73 // pathi smarasya viùame $ skhalitàyàm itas tvayi & smita-cchañe9va niryàti % sinduvàrasya ma¤jarã // PNc_6.74 // dràghayaty asta-bimbau1ùñha- $ ruci-niþ÷vasitàni te & ayaü mukulitaþ kiü-cid % bakulo mukula-stani // PNc_6.75 // latayà karõikà1rasya $ puraþ puùpitayà9nayà & anaïgasyai7ka-ràjye 'smin % hema-vetra-latàyitam // PNc_6.76 // aho na kasya bhindanti $ hçdayaü vãkùità api & nisarga-mçdavo 'py ete % sahakàra-navà1ïkuràþ // PNc_6.77 // caturàü kokilàm eùa $ kçtvà kurabako mukhe & durlabhaü yàcatã7va tvàü % lãlà-liïgana-dohadam // PNc_6.78 // a÷oka-skandha-lagne9yaü $ kusumair nava-màdhavã & pràrthanãya-priya-spar÷àü % hasati tvàm ivo7tsukàm // PNc_6.79 // bhåpatàv anuraktàyàs $ tava santàpa-dãpanam & sthalà1ravindaü se3rùye9va % såte sakhi vasundharà // PNc_6.80 // amãùv aïkastha-kandarpa- $ jagad-vijagaya-siddhiùu & dçùñir udvijate tanvi % pàñalà-kuómaleùu te // PNc_6.81 // sundari dvitayasyà7tra $ kra÷imà bhåùaõàyate & ràjanyà3baddha-bhàvàyàs % tava ràtre÷ ca samprati // PNc_6.82 // eùa caitro1tsava÷ citre $ nçpo 'yaü nåtanaü vayaþ & pràptà1vakà÷aþ kàmo 'pi % patitàsyati-saïkañe // PNc_6.83 // kim àlikhitavaty eùà $ citre màlyavatã nçpam & dvàrãkçte9yam athavà % vàmena vidhinà tava // PNc_6.84 // bahunà kiü cakorà1kùi $ chalità9si manobhuvà & sarvathà te kariùyanti % ku÷alaü kula-devatàþ // PNc_6.85 // ity-àdi vyàharantã sà $ kçta-bhrå-bhaïgayà tayà & narendra-bàõa-puïkhena % kuce kiü cid atudyata // PNc_6.86 // __________________________________________ kalàvatã-vacanam atha kinnara-ràjendra- $ kanyà nàmnà kalàvatã & evaü vacaþ smita-sudhà- % niùiktà1kùaram àdade // PNc_6.87 // kàmaü durlabham evai7tac $ caitra÷ candrà1ïkità ni÷àþ & preyàn vipa¤cã-raõitaü % pa¤cabàõà1ïkitaü vayaþ // PNc_6.88 // ayi tvàü mlàpayaty eùa $ kàlaþ kamala-locane & jagad-àhlàda-janakaþ % sudhà-såtir ivà7bjinãm // PNc_6.89 // sthàne tavà7nuràgo 'yam $ anaïgasyà7yam utsavaþ & sakhi snihyati nirvyàjam % indàv eva kumudvatã // PNc_6.90 // nçpasyà7raõya-sa¤càraþ $ ÷areõà7nena såcyate & marutà dviradasye7va % mada-niùyanda-gandhinà // PNc_6.91 // ava÷yaü tanvi cinvànà $ vane haüsam itas tataþ & kva-cid vilokayiùyanti % taü tvat-parijana-striyaþ // PNc_6.92 // j¤àta-tvad-iïgitai9và7tra $ taü ced drakùyati pàñalà & tato 'sya ùañpadasye7va % balàc ceto hariùyati // PNc_6.93 // sthirà bhava nçpena tvam $ iha saüyogam àpsyasi & yathà kaõvà3÷rame pårvaü % duùyantena ÷akuntalà // PNc_6.94 // iti tad-vacasaþ sãmni $ masçõo1tkampita-stanã & vyàja-sàcãkçta-mukhaü % ni÷a÷vàsa ÷a÷iprabhà // PNc_6.95 // vana-÷rã-ratna-ma¤jãro $ latà-ku¤jo1dare tataþ & cukåja ma¤ju-kaõñhas tàü % dakùiõena kapi¤jalaþ // PNc_6.96 // harùà1÷ru-lava-kãrõena $ sat-patrà3vali-càruõà & vàmena pasphure tasyà÷ % cakùuùà ca stanena ca // PNc_6.97 // atrà7ntare samàyàntã $ dadç÷e dåratas tayà & narendra-savitus tasya % puraþ sandhye9va pàñalà // PNc_6.98 // tasyàs traye ca tritayam $ apa÷yat phaõi-kanyakà & mukhe smitaü kare hàraü % sitam aüse ca càmaram // PNc_6.99 // sà hàra-hastà ruruce $ dhçta-stimita-càmarà & sarasã supta-haüse9va % phenà1dhyàsita-païkajà // PNc_6.100 // dçùñiþ phanã1ndra-duhitur $ atikramyai7va pàñalàm & bhçïga-÷reõir ivà7÷oke % papàtà7vanti-bhartari // PNc_6.101 // priyaü naþ sa ayam àyàti $ pa÷ya pa÷ya ÷a÷iprabhe & paramàrà1nvayo1dàra- % hàra-madhya-maõir nçpas // PNc_6.102 // iti priya-sakhã-såkti- $ sudhà-niùyanda-lekhayà & sikte tadà9bhavat tasyàþ % smaraþ pallavito hçdi // PNc_6.103 // [SYNTAX: sandànitakam] sudhà-rasa ivo7rvãbhçt $ tayà saümukham àpatan & dç÷à sphañika-÷uktye9va % vàraüvàram apãyata // PNc_6.104 // vitene 'py ahi-kanyàbhiþ $ kautukenà7tanãyasà & tasyà7gre ràjahaüsasya % netre7ndãvara-vàgurà // PNc_6.105 // avanti-tilako1dantam $ upasçtyà7tha pàñalà & anaïga-dãpanaü tasyai % jagàde7ïgita-vedinã // PNc_6.106 // deva pa÷càt-sthito 'py agre $ pràptaþ paryutsuko bhavàn & ity abhàùyata bhåpàlaþ % citre caturayà tayà // PNc_6.107 // abhåt paryàkulà sà ca $ muhårtam asite3kùaõà & pa÷càd alajjatà8lãbhis % tathà sa-smitam ãkùità // PNc_6.108 // tasyai hàraü mahãbhartur $ arpayàm àsa pàñalà & àkçùya bhartum ànãtam % ati÷uddham iva à÷ayam // PNc_6.109 // sakhãnàm anurodhena $ sà kilà7naïga-mohità & hçdi dãrgha-guõaü dadhre % hàraü priyam ivà7param // PNc_6.110 // tuùàra-pàõóunà tena $ vavçdhe 'syà manobhavaþ & dig-anta-vànta-jyotsnena % maho2dadhir ive7ndunà // PNc_6.111 // puùpo1dgamene7va latà $ prasàdene7va bhàratã & sà tena reje hàreõa % ya÷ase9va narendratà // PNc_6.112 // tataþ ÷ithila-paryasta- $ vilola-kabarã-latà & ketu-yaùñir iva ÷yàma- % patàkà1ïgà hiraõmayã // PNc_6.113 // vasaüta-kamalo1llàsi- $ matta-bhramara-niþsvanà & dãpamàno1pade÷e9va % sva-rahasye manobhuvaþ // PNc_6.114 // ullasat-kuñajà1cchàccha- $ vilàsa-hasita-cchaviþ & jhañity uadadhi-vele9va % nirgacchad amçta-cchañà // PNc_6.115 // sarojinã9va haüsãbhir $ bhçïgãbhir iva màlatã & ÷a÷i-lekhe9va tàràbhiþ % sakhãbhir abhito vçtà // PNc_6.116 // dçùñvà narandram àyàntam $ udasthàd utsukà9tha sà & dadhatã nåtana-prema- % pariõãtàm adhãratàm // PNc_6.117 // [SYNTAX: kulakam] atha sutanur alola-tàrake sà $ suciram uda¤cita-dãrgha-pakùmamàle & ÷a÷ina iva navo1dgatasya dåràt- % avanipateþ pathi locane mumoca // PNc_6.118 // àsannà1nucara-dhçtena païkajinyàþ $ patreõa sphuña-ghañità3tapatra-lãlaþ & sa÷ cchàyàm atha mahasà hasan himà1ü÷oþ % kùmàpàlaþ pulinam avàpa narmadàyàs // PNc_6.119 // iti ÷rã-mçgàïkagupta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye ÷a÷iprabhà-dar÷ano nàma ùaùñhaþ sargaþ ************************************************ saptamaþ sargaþ __________________________________________ ÷a÷iprabhà-dar÷anam tataþ sa dåràd ahi-ràja-kanyakàü $ javai2ka-mitreõà yutàü patatriõà & vi÷àmpati-dãrgha-guõà1nuùaïgiõãm % anaïga-kodaõóa-latàm ivai8kùata // PNc_7.1 // upoóha-làvaõya-taraïga-bhaïgayà $ sa-ràga-bimbau1ùñha-galat-pravàlayà & ahàri lolaü nçpates tayà balàt % anaïga-ratnà3kara-velayà manaþ // PNc_7.2 // __________________________________________ ramàïgada-kçtaü ÷a÷iprabhà-varõanam sa-vismayo locana-màrgam àptayà $ tayà saþ pàtàla-tale1ndu-lekhayà & athe7ttham amlàna-manoratho1dgamo % ramàïgadenà7bhidadhe naràdhipaþ // PNc_7.3 // avaimi sai9ve7yam amogham àyudhaü $ manobhuvaþ pannaga-ràja-kanyakà & udaü÷u-lekhena mukhena kurvatã % jagad vilãne1ndu-vilokana-spçham // PNc_7.4 // narendra satyaü saþ kutåhalã bhaved $ alaukikaü råpam avekùituü rateþ & iyaü na yasyà7tithitàü gatà dç÷or % agàdha-làvaõya-sarit sumadhyamà // PNc_7.5 // iyaü sudhà mugdha-vilàsa-janma-bhår $ iyaü bhujaïgà3laya-ratna-dãpikà & iyaü jagannetra-cakora-candrikà % puraþ patàke9yam ayugma-patriõaþ // PNc_7.6 // iyattayà muktam avaimi naipuõaü $ prajàpater adbhuta-÷ilpa-karmaõi & nçpo1pamànàm upamànatàü gataü % vinirmitaü yena hi ratnam ãdç÷am // PNc_7.7 // iyaü tavà7nena viràjatetaràü $ kara-sthitenà7vanipàla-patriõà & upeyuùà kà¤cana-padmam aü÷unà % hime1tarà1ü÷or iva jahnu-kanyakà // PNc_7.8 // aràla-ke÷ãyam anena bhàti te $ ÷areõa kàrtasvara-puïkha-÷obhinà & nisarga-gaureõa narendra-ra÷minà % sa-kajjalà dãpa-÷ikhe9va ÷àrvarã // PNc_7.9 // iyaü vilàso3rmi-nimagna-÷ai÷avaü $ svibhàvyamàna-stana-kuómalo1dgamam & madai1ka-visrambha-gçhaü vigàhate % vayo vibhaktà1ïgam anaïga-dohadam // PNc_7.10 // iyaü natà1ïgã jagad-eka-sundare $ nide÷ite pàñalayà nçpa tvayi & dç÷au nave1ndãvara-patra-pe÷ale % vimu¤cati ÷rãr iva ÷àrïgadhanvani // PNc_7.11 // anaïga-sàmràjya-vilàsa-càmare $ vanà1nila-vyàkulite 'üsu-cumbini & pari÷lathe saüyamanà1rtham etayà % sa-lãlam astaþ kabarã-bhare karaþ // PNc_7.12 // vilokayantã kusumaü kacà7grata÷ $ cyutaü kuca-spar÷a-dhiye9va vakùasi & iyaü kç÷à1ïgã kusumàstra-÷aïkayà % kçta-praõàme9va tavà7valokyate // PNc_7.13 // vilokayà7syàþ kùitipàla bibhratãü $ pradãpa-÷obhàü kabarãü ni÷à-mukhe & amã muhuþ kuïkuma-kesarà1ruõà % lasanti sãmanta-maõer marãcayaþ // PNc_7.14 // viràjate 'syàs tilako 'yam a¤cito $ viku¤cita-bhrå-latikà2ntare nçpa & vijitya loka-dvitayaü divaü prati % smareõa bàõo dhanuùã7va saühitaþ // PNc_7.15 // apàïga-saüvardhita-÷oõakàntinà $ sukçùõa-tàreõa tuùàra-pàõóunà & iyaü pravàlà1sita-ratna-mauktikair % vinirmitene7va cakàsti cakùuùà // PNc_7.16 // iyaü puro niryati-dåram àyate $ kapolataþ kà¤cana-kuõóalà1rciùi & iùuü ruùe9va pratibhoktum udyatà % manobhuve mukta-÷ilãmukhe hçdi // PNc_7.17 // iyaü triyàmà-pati-kànti-pe÷alaü $ vibuddha-bandhåka-dalà1dhika-tviùà & bibharti bimbà1dhara-mudrayà mukhaü % manobhiràmaü rajanã9va sandhyayà // PNc_7.18 // upoóha-tàràpati-tàra-hàrayor $ iyaü yugena stanayor viràjate & dvayena deva uùasi cakravàkayoþ % sarid-gçhãtai1ka-mçõàlayor iva // PNc_7.19 // surà2pagà-vãci-vipàõóur eùa te $ cireõa hàra÷ carità1rthatàü gataþ & dhçtaþ kùitã÷a praõayà3rdrayà9nayà % sa-lãlam utkampini yat kuca-dvaye // PNc_7.20 // iyaü mahãpàla vilokitena te $ vigàhate kàntam idaü da÷à2ntaram & bhavaty anàråóha-vikàsa-vibhramà % kim udgame candramasaþ kumudvatã // PNc_7.21 // kim anyad uktaü sudhaye9va sàndrayà $ tad anyathà nàtha na pàñala-vacaþ & sphuñe9yam asyàþ kurute yad aïgake % balàt pariùvaïgam anaïga-vikriyà // PNc_7.22 // __________________________________________ ÷a÷iprabhà-samãpa-gamanam itã7ïgitaj¤e vadati priyaüvade $ ramàïgadena smitam udgata-smitaþ & avàpa paryàpta-÷a÷àïka-dar÷anaþ % phanã1ndra-kanyà-savidhaü naràdhipaþ // PNc_7.23 // __________________________________________ nàyikà-ceùñàþ uvàha lajjà-natam a¤cità1lakaü $ tato bhujaïgà1dhipateþ sutà-mukhaü & avà¤citaü kiü cana màtari÷vanà % sa-ùañpadaü padmam ivà7ravindinã // PNc_7.24 // pataty adhaþ kuïkuma-païka-pàñale $ mayåkha-lekhà-pañale ÷ikhà-maõeþ & hriye9va raktà1ü÷uka-pallavas tayà % pidhàtum àlekhya-nçpe nyadhãyata // PNc_7.25 // nçpasya citre madhure9yam àkçtir $ na bhidyate candramaso yathà9mbhasi & sakhã-janas tàm iti narma-pe÷alaþ % ÷anais trapà-namra-mukhãm abhàùata // PNc_7.26 // yathà9smi vaktà9si tathà9sya bhåpater $ yadà punaþ karõa-samãpam àpsyasi & itã7va nirvyàjam udãrya tatyaje % tayà0yatà1kùyà sa narendra-sàyakaþ // PNc_7.27 // alaü hriyai9vaü samupekùya gçhyatàm $ ayaü hi pàõi-grahaõo1citas tava & itã8rayantyàþ kuñilaü vacaþ karàd % anaïgavatyàþ kamalaü jahàra sà // PNc_7.28 // atha sva-bimbà1dhara-pàñala-cchadaü $ kareõa tattat-sadç÷ena bibhratã & niùevitum bhåpatim abhyupàgatà % rame9va ràjãva-mukhã raràja sà // PNc_7.29 // dç÷as tatas tat-parivàra-yoùitàü $ netrà1¤jana-÷yàmala-pakùma-ràjayaþ & ÷a÷iprabhe bhåmipatau sa-kautukàþ % samàpatan kunda ivà1li-païktayaþ // PNc_7.30 // __________________________________________ nçpà1rhaõam nipãyamànasya tayà ÷anaiþ-÷anair $ apàïga-sa¤càrita-dãrgha-netrayà & upàtta-puùpaþ kùiti-bhartur arhaõàü % cakàra tasyà÷ caturaþ sakhã-janaþ // PNc_7.31 // puraþ ÷irasy àhita-manmathà3j¤ayà $ tayà kañà1kùaiþ kuñajair ivà7rcitaþ & nçpaþ saparyàü punarukta-saüvidàü % sas tad-vayasyà-nihitàv amanyata // PNc_7.32 // sa-ràgavaty utkalikàbhir àkule $ mçduny alaü pàñalayà samarpite & atha nyaùãdan-nava-pallavà3sane % phanãndra-kanyà-manasã7va pàrthivaþ // PNc_7.33 // anu kùitã÷aü nalinã-dalà3sane $ kayà cid àste parivàra-yoùità & ramàïgado 'py àsana-bandham àdade % vasundharàyàü vinayai1ka-bandhuþ // PNc_7.34 // ÷ramà1nurodhàd upavi÷yatàm itaþ $ kùaõaü kç÷à1ïgã9ti sakhãbhir arthità & upàvi÷ad vepita-vàmana-stanã % tataþ samaü tàbhir ahã1ndra-kanyakà // PNc_7.35 // __________________________________________ nàyikà-vilasitàni vivartayantã vadane1ndu-maõóalaü $ vi÷àla-netrà1nta-niùakta-tàrakam & dvayena sà kçùyata sundarã samaü % hriyà nçpà3lokana-kautukena ca // PNc_7.36 // athà7vataüsãkçta-locano1tpalaü $ kapola-dolàyita-ratna-kuõóalam & ciraü papau saþ stimitena cakùuùà % tad-ànanaü màlava-mãnaketanaþ // PNc_7.37 // kçtã dç÷à9syàþ sudç÷aþ pibaty ayaü $ kapola-làvaõya-sudhàü naràdhipaþ & mithaþ sakhãnàm iti sasmitaü vaco % ni÷amya sà9bhåd adhikà1dhika-trapà // PNc_7.38 // manàg ivà7üsàd apavartità3nanà $ nirãkùya taü bhåpatim arpite3kùaõam & vihasya lajjà-mukule cakarùa sà % balàd apàïga-prasçte vilocane // PNc_7.39 // ya÷obhañe råpam avanti-÷asituþ $ kçta-smite citra-gataü pra÷aüsati & kara-sthitaü sà jhañiti nyadhàt tataþ % ÷ilà-tale tàmarasaü trapàvatã // PNc_7.40 // nikàmam uktaü sukumàram aïganà $ vilàsinas tasya jahàra sà manaþ & smarai1ka-dåtã-sahakàra-÷àkhino % lasan-madhàv anya-bhçte9va pallavam // PNc_7.41 // tadãyam uddàma-raso3rmi-nirbharaü $ sa ràjahaüso 'pi vive÷a mànasam & kçta-prave÷a÷ ca salãlam acchinan % manàï mçõàlãm iva dhãratàm ataþ // PNc_7.42 // kùaõàd apàïga-stimità3yatà1kùayoþ $ sa-kampayoþ kaõñakità1ïga-lekhayoþ & avàpad anyonya-nibaddha-bhàvayos % tayoþ prarohaü hçdi bàla-manmathaþ // PNc_7.43 // __________________________________________ nàyakasya nàyikàü praty uktiþ asåyaye2và7tha vimu¤catã dç÷aü $ sakhãùu sà såtrita-narma-såktiùu & iti smita-kùàlita-danta-vàsasà % nçpeõa nàge1ndra-sutà2bhyadhãyata // PNc_7.44 // vadà7navadyà1ïgi sakhã-janà3dçtaþ $ kim eùa nàma vyatiricyate janaþ & vihàya visrambha-vi÷eùam etayà % yad aïgam anto vi÷atã7va lajjayà // PNc_7.45 // sadà sadàcàra-pare9ti vàrtayà $ vayaü hçtàþ pannaga-ràja-putri te & ataþ kim evaü pratipatti-måóhatàü % vigàhase 'smàsu vimucyatàm iyam // PNc_7.46 // anena te sundari dar÷anena và $ kçto1pacàro 'smi kiyat kadarthyase & na vãkùate valgu na ma¤ju bhàùate % gatà kva-cil locana-vartma-màlatã // PNc_7.47 // adhaþ-kçtàþ satyam adhãra-locane $ rasàtalena tridivasya bhåmayaþ & anaïga-durvàra-÷arà1dhidaivataü % bhavad-vidhaü ratnam avàpyate 'tra yat // PNc_7.48 // kutåhalà1dhyàsita-madhya-lokayà $ tvayà muhårtaü phaõi-loka-kaumudi & avaimi pàtàlam avàpta-sandhinà % vilaïghyate santamasena samprati // PNc_7.49 // idaü mçõàlad api komalaü vapus $ tavai7ùa dåràd aravindinã-patiþ & punaþ punaþ saüspç÷atã7va kautukàt % tamàla-gulmà1ntara-pàtibhiþ karaiþ // PNc_7.50 // anena te sa-÷rama-vàri-bindunà $ navãna-pãyåùa-tuùàra-danturaþ & ÷irãùa-mçdv-aïgi tuùàra-pàõóunà % kapola-bimbena vióambyate ÷à÷ã // PNc_7.51 // idaü vadà7÷ikùata kaitavaü kutas $ tavai7ùa mugdhe saralà1ïguliþ karaþ & ihai7tad àlikhya ÷ilà-tale ÷anair % anena lãlà-kamalaü yad ujjhitam // PNc_7.52 // na citram evaü kva cid asti bhå-tale $ mamà7tra tenà7sti kutåhalaü mahat & ataþ kim etat pihitaü prakà÷yatàm % ahetukas tanvi ka eùa matsaraþ // PNc_7.53 // adç÷yam etad yadi manyase tataþ $ kim arthyase kiü tv iyad eva ÷aüso naþ & kçtã tvayà9yaü bhujagà1mbarau1kasàm % alekhi citre katamaþ kç÷o1dari // PNc_7.54 // late9va sammãlita-ùañpada-svanà $ kiyac ciraü nirvacanai9va tiùñhasi & ita÷ cakorà1kùi vicintya sånçtaü % mamo7ttaraü kiü cana dàtum arhasi // PNc_7.55 // yathà9tijihreùi yathà9tivepase $ yathà kapole pulakaü bibharùi ca & tathà9tra manye tava pakùapàtavan % nitàntam antaþkaraõaü kç÷o1dari // PNc_7.56 // hriye tave7yaü yadi kalpate kathà $ kim etayà naþ prakçte yatàmahe & yad artham ete vayam àgatàþ svayaü % sa nà7rpyate kiü karabho3ru sàyakaþ // PNc_7.57 // sa-lãlam evaü vadati smità3nane $ nçpe nava-prema-sàrdra-cetasi & vivartayantã maõi-kaïkaõaü kare % mumoca maunaü na phaõã1ndra-kanyakà // PNc_7.58 // __________________________________________ màlyavatã-vacanam tayà tathà dçùñam athà7ntarà1ntarà $ kañàkùa-kàntiþ snapità1vataüsayà & iti smità9py àyita-danta-dãdhitir % jagàda taü màlyavàtã vi÷àmpatim // PNc_7.59 // tavai7tayà satkçti-pàtra satkçtaü $ svayaü na yat kalpitam alpa-madhyayà & na sa avalepo na ca sà pramàdità % na ca trapà tatra nçpo 'paràddhyati // PNc_7.60 // kçtã9ti vàrtà tava vetsi và¤chitaü $ tvam antarà3tme9va na kasya và bhuvi & ataþ sakhã-bhàva-gatasya gopanaü % na yujyate nas tvayi tan ni÷àmyatàm // PNc_7.61 // ÷ilãmukhe 'smiüs tava nàma-là¤chite $ mçgo1panãte mçga-÷àva-locanà & pramodam àpte9yam ito vilokite % kare cakorã9va tuùàra-dãdhiteþ // PNc_7.62 // ka eùa ràje9ti muhuþ kutåhalàd $ iyaü yadà pçùñavatã sakhã-janam & atas tadà9syai kathitaþ savistaraü % mayà tvam urvã-tala-mãnalà¤chànaþ // PNc_7.63 // kareõa sà3såyam apàsya karõataþ $ kvaõad-dvirephà3vali nãlam utpalam & tadai9tayà9bhyudgata-pakùa-pàtayà % ÷rutà guõàóhyasya bçhatkathà tava // PNc_7.64 // imàü tvad-àkàra-niråpiõe sakhãm $ avetya paryutsuka-locanàm iva & tato mayà vi÷va-vilocano1tsavas % tvam eva citre likhito 'si pàrthiva ! // PNc_7.65 // uda¤cita-vyàyata-pakùmaõà tataþ $ sakhã-samakùaü nibhçtena cakùuùà & ciraü nipãta-sa-tçùe9va mugdhayà % tvayai9tayà madhyama-loka-vàsasaþ // PNc_7.66 // [VAR 7.66d: {tvayaitayà\lem \em; tvayetayà \ed}] ato varo 'yaü yuvayoþ samàgamaþ $ kumudvatã-candramasor ivo7citaþ & iyaü hi bàlo1cchvasito manobhuvas % tvam atra loka-tritayai1ka-sundaraþ // PNc_7.67 // nçpa gçhãtuü nayam atra ko 'py alaü $ sureùu và pannaga-puïgaveùu và & sa eùa païkeruha-karõikà-mçdus % tvayà ÷ayo 'syàþ kriyate sakautukaþ // PNc_7.68 // ayàcito 'py arpita eva te ÷araþ $ kùiter ayaü nyàya-vidàü varai9tayà & tad enam abhyarthayase kathaü punaþ % kalatram eùà hi vasundharà tava // PNc_7.69 // [7.69b: em. kùitir ?] itã7tivçttaü tad-upà÷rayaü tathà $ prakà÷ayantã pçthivãpatiü prati & chalàd alãka-bhçkuñiü vidhàya sà % tayà9luloke phaõi-ràja-kanyayà // PNc_7.70 // atha dvirephasya mukhà1bja-pàtino $ nivàraõayo9raga-ràja-kanyakà & ÷ilà-talàt saübhrama-mãlita-smçtis % tadà0÷u lãlà-÷atapatram àdade // PNc_7.71 // tataþ sa roma¤ca-nipãóità1ïgado $ ramàïgadaü vyakta-÷a÷iprabhe2ïgitaþ & apa÷yad indãvara-dàma-dãrghayà % pramoda-vistaritayà dç÷à nçpaþ // PNc_7.72 // __________________________________________ ramàïgada-vacanam samarpità pàrthiva puùpaketunà $ tave7yam àrdra-praõayà manasvinã & asãma-saundarya-sudhà-vilàsa-bhår % udanvate9ve7ndu-kalà pinàkinaþ // PNc_7.73 // kim anyad atro7llasitaü jagat-traye $ tavai7va saubhàgya-patàkayà nçpa & yad àgatà manmatha-patriõàm iyaü % ÷ara-vyatàm evam api ÷rute tvayi // PNc_7.74 // vadhår dilãpasya sudakùiõà yathà $ yathà sunandà bharatasya bhåpateþ & raghå1dvahasyà7vani-kanyakà yathà % tathà tave7yaü vidhinà upapàdità // PNc_7.75 // kim anyad asyàþ kçta-pàõi-pãóanaþ $ padaü nidhatse gçha-medhinàü dhuri & iti prasarpat-smita-candrikaþ ÷anair % abhàùato7rvã-tilakaü ramàïgadaþ // PNc_7.76 // [SYNTAX: kulakam] vilokitaü citram alãka-bhàùiõã $ bhavat-sakhã9yaü pratibhàsate mama & udãritai9vaü kila pàrthivena sà % bhç÷am lalajje nibhçtaü jahàsa ca // PNc_7.77 // vilokayantã tam apàïga-locanà $ samullasat-sveda-lavà1ïkita-stanã & tataþ sujàta-stabakà1sta-mauktikà % late9va sà hema-mayã vyakampata // PNc_7.78 // mukhe tavà8saktam idaü ÷a÷iprabhe $ dç÷à9vataüsà3gatayai9tadãyayà & sakhã-janaþ sasmitam ity uvàca tàm % avanti-nàthaü ca mitho ramàïgadaþ // PNc_7.79 // atrà7ntare jhañiti cittam ivà7ccham ambhaþ $ kùobhaü jagàma saritas tuhinà1ü÷u-såteþ & vàti sma ca prasabha-bhagna-tamàla-tàla- % hintàla-sàla-saralaþ sahasà samãraþ // PNc_7.80 // __________________________________________ payodo1dayaþ udanamad atha tat-kùaõàd uda¤cat- $ kanaka-pi÷aïga-taóil-lataþ payodaþ & adharita-muraja-dhvanãni mu¤can % vidhurita-karõa-talàni garjitàni // PNc_7.81 // atha samudita-tràsà megha-svanàn nanu bhåpater $ bhuja-parighayor anto bàlà praveùñum iyeùa sà & kim asi cakità mà tvaü bhaiùãr ito bhava lajjayà % kçtam iti ca tàm åce devaþ sa sàhasa-là¤canaþ // PNc_7.82 // iti ÷rã-mçgàïkagupta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye ÷a÷iprabhà-saüllàpo nàma saptamaþ sargaþ samàptaþ ************************************************ aùñamaþ sargaþ nàyikà-tirodhànam sà9pade 'tha bhujage1ndra-kanyakà $ khe payoda-patalais tirohite & narmadà-pulina-pallava-sthità % haüsa-païktir iva kampam àdade // PNc_8.1 // spardhaye9va nicayaþ payomucàü $ tàra-mandram anadad yathà yathà & sà narendra-tilakaü tam aikùata % mugdha-lola-nayanà tathà tathà // PNc_8.2 // ullasan nava-payodharà3lasàü $ dyàü ca tàü ca sumukhãü vilokayan & bhåpatiþ sa nitaràm abhåd va÷o % vismayasya ca manobhavasya ca // PNc_8.3 // vàmanatvam alinatvam atyajan $ vya¤jita-krama iva trivikramaþ & kràmati sma sahasai9va meghabhår % andhakàra-nikaro 'tha rodasã // PNc_8.4 // [8.4d: andhaka pun?] netra-rodhini tayor na kevalaü $ mårcchite tamasi vai÷asaü hçdi & yàvad àsya-vigalad-bisà1ïkure % cakravàka-mithune 'py ajçmbhata // PNc_8.5 // karõa-bhåùaõa-maõi-prabhà-lavais $ toka-lakùita-kapola-patrayà & kçùyamàõa-nayano 'tha pipriye % pannage1ndra-sutayà tayà nçpaþ // PNc_8.6 // tejasi sphurati tàóite muhur $ bibhyatã kanaka-bhaïga-piïgale & taü hçdi-sthitam ive8÷am ãkùituü % sà9pi mãlita-vilocanà9bhavat // PNc_8.7 // __________________________________________ àkà÷a-vàõã eùa te na ghañate manorathaþ $ pàrthivà7hi-pati-kanyakàü prati & gaccha vindhya-vipinà1nta-dçùñayà % va¤cito 'si mçgatçùõayai9tayà // PNc_8.8 // sàhaso1dadhi-viloóane svayaü $ yo 'üsam aüsa-latayà9rpayiùyati & ÷rãr ivo7rasi mura-dviùaþ padaü % tasya ni÷citam iyaü vidhàsyati // PNc_8.9 // pa÷ya pa÷ya capale9yam antikàt $ nãyate tava yatho2citaü kuru & evam eva yad iyaü na labhyate % jànakã9va janaka-pratij¤ayà // PNc_8.10 // kanyakà9si kim idaü ÷a÷iprabhe $ yuktam ehi pitur antikaü vraja & ity avigrahavatã nabhas-talàt % ullalàsa sahasà sarasvatã // PNc_8.11 // tàü ni÷amya sa nikàma-vismitaþ $ sàci-kàrmuka-latàm alokata & indumauli-gala-kandalà1sitaü % tat-kùaõàc ca timiraü nyavartata // PNc_8.12 // sà9cirà1ü÷u-tapanãya-mekhalà $ ÷akracàpa-maõi-kuõóalà tataþ & kvà7pi mudrita-mayåra-tàõóavà % saühatir jalamucàü tirodadhe // PNc_8.13 // sà puràtana-pathena pàvanã $ soma-såtir api nimnagà vahat & svàdu-nirmala-raso3rmi-nirbharà % bhàratã9va masçõaü mahà-kaveþ // PNc_8.14 // apy apàkçta-rayaþ sa narmadà- $ vãci-làsya-racanà-kutåhalã & àvavau ÷abara-ràja-yoùitàü % nartità1laka-lataþ samãraõaþ // PNc_8.15 // ity akàla-jaladà3di-vaikçte $ kena cid viracite gate ÷amam & bhåpateþ ÷a÷i-mukhã sakhã-yutà % netra-nirviùayatàm avàpa sà // PNc_8.16 // kvà7pi nånam apahçtya tan-mano $ nàga-ràja-duhità jagàma sà & utpalasya sarasaü lasat-spçhà % cakravàka-vanite9va kesaram // PNc_8.17 // agrataþ kçta-payodhara-÷riyà $ dhauta-tapta-tapanãya-kàntayà & vidyute9va sadç÷à tayà0kulaþ % sa abhavaj jhañiti dçùña-naùñayà // PNc_8.18 // sà puro mama hçte9ti lajjayà $ cintayà kim iva sà cared iti & sà puno na sulabhe9ty asau ÷ucà % tapyate sma tisçbhiþ kùitã÷varaþ // PNc_8.19 // tasya tàpa-jananena mànasaü $ tena bàla-viraheõa vivyathe & ketaka-cchada-kadarthane paraü % yat kaõo 'pi ÷i÷iraþ pragalbhate // PNc_8.20 // jitvaraü jagati puùpaketunà $ tad-vikçùya tarasà ÷arà3sanam & tàóyate sma hçdaye patatçiõà % so 'tha màlava-kuraïga-là¤chanaþ // PNc_8.21 // lajjayà valita-kaõñha-kandalaü $ locanà1¤cala-milad-vataüsakam & tasya vartitam ivà7bhavat tadà % tat priyà-vadanam unnasaü hçdi // PNc_8.22 // mlànim àpa sas tayà vinà nçpas $ tatra pannaga-pates tanåjayà & svàü ruciü na hi kadà cid a÷nute % ÷arvarã-viraha-dhåsaraþ ÷a÷ã // PNc_8.23 // pàõóu-pakùmala-dç÷aþ paricyutaü $ so 'tha màlya-÷akalaü vyalokata & tàdç÷i vyatikare vinirgataü % hàsa-le÷am iva puùpadhanvanaþ // PNc_8.24 // ÷aüsad-ujjvala-kapola-saügataü $ kuïkumena dala-koñi-cumbinà & sambhrameõa galitaü nata-bhruvaþ % karõa-tàmarasam àdade 'tha sa // PNc_8.25 // kàrmuke sati ÷areùu satsv api $ preyasã tava hçtà1ntikàd iti & tena saurabha-hçtà1li-niþsvanair % vàcyate9va nçpater vyadhãyata // PNc_8.26 // koùõa-niþ÷vasita-vepita-cchadaü $ tan-nive÷ya vadane saþ sàdaraþ & ardha-nimãlita-locano1tpalaþ % pusta-kalpita ivà7bhavat kùaõam // PNc_8.27 // narmado4rmi-lulite tad-aü÷uke $ pallavà3likhita-haüsa-hàriõi & àhçta-stana-vilepane dç÷à % so 'kçta-praõayam indu-pàõóuni // PNc_8.28 // mà viùãda navasàhasàïka, te $ kàntayà gatam anena vartmanà & pa÷ya tat-padam itã7va revayà % tasya sàrasa-rutair asåcyata // PNc_8.29 // kiü nimagnam iha bàlayà tayà $ bhãtayà bhujaga-ràja-kanyayà & nai7vam atra niyataü rasàtale % vidyate vivaram ity-atarkayat // PNc_8.30 // so 'timàtra-gahane 'pi raühasà $ pàrthivaþ patitum aicchad ambhasi & jãvitaü tçõam ivà7vajànate % sàhasa-vyasanino 'pi tàdç÷àþ // PNc_8.31 // tat samãhitam avanti-vàsavas $ tasya nà7vadad upànta-vartinaþ & eùa vighnam iha sàhaso1tsave % kalpayiùyati mame7ti ÷aïkitaþ // PNc_8.32 // ujjhati sma saþ ÷anaiþ samucchvasan $ pallavà3sanam upàsya ÷àsanaþ & agrahãc ca sa-÷araü kareõa tad % vyakta-ràja-kakudena kàrmukam // PNc_8.33 // pannage1ndra-duhituþ kareõa yaþ $ sakhyam àpad aravinda-bandhunà & arpitaü praõayinà tam apy asau % sàyakaü kanaka-puïkham àdade // PNc_8.34 // subhruvaþ smara-vilàsa-de÷ikaü $ taü ÷a÷aüsa saþ ÷aram patatriùu & pãta-÷ãtakara-mårti-tànavaü % bhànumàn iva mayåkham aü÷uùu // PNc_8.35 // vyakta-tac-caraõa-lakùmaõà tataþ $ srasta-ke÷a-kusumà3kulà1linà & megha-sikta-sikatenavartmanà % narmadà-jala-samãpam àpa sa // PNc_8.36 // eùa jàtu na vikatthate kva cil $ lakùyate 'sya phalataþ sadà kriyà & tat kariùyati kim atra sàhasaü % cetasã7ti vidadhe ramàïgadaþ // PNc_8.37 // __________________________________________ narmadà-prave÷aþ akùipat taña-÷ilà-viñaïkataþ $ pàrthivaþ svam atha narmadà2mbhasi & vàridheþ payasi vi÷va-dãpakaþ % sàyam-adri-÷ikharàd ivà8ryamà // PNc_8.38 // tatra mãna-makarà3kule patan $ àsasàda sa vilàsam i÷varaþ & yàmunà2mbhasi nipàtinaþ purà % gopatàm upàgatasya ÷àrïgiõaþ // PNc_8.39 // ambhasas tad-avapàta-tàóitàd $ årdhvam etya nipatatsu binduùu & sàhasena paritoùitaiþ surair % mauktikà1rgha iva tasya cikùipe // PNc_8.40 // kiü cid antarita-mårtibhiþ kùaõàd $ anvagacchad atha taü ramàïgadaþ & yena yàty aruõasàrathiþ pathà % vàsaras tam avalambate na kim ? // PNc_8.41 // kas tulàgram adhiropya jãvitaü $ svàminaü tvam iva sevatàm iti & tasya haüsa-ninàdena valgunà % sàdhu-vàdam iva narmadà dadau // PNc_8.42 // __________________________________________ bila-prave÷aþ tau muhur jala-carair adç÷yatàm $ agrata÷ cakitam ukta-vartmabhiþ & dhvànta-santati-bhide rasàtalaü % prastitau ravi-ni÷àkaràv iva // PNc_8.43 // à÷rayaty avani-megha-vàhane $ vàri-garbham abhito garãyasi & pràpa mekala-sutà samànatàm % antarà3hita-nidhànayà bhuvà // PNc_8.44 // ujjhità jhañiti kàrya-gauravàd $ ã÷vareõa ruruce na medinã & so1dyamena puno 'py avaiùyatà % bhànune9va padavã payomucàm // PNc_8.45 // àpapàta sa-ramàïgadaþ kùaõàt $ sarvataþ sas tamasà0vile bile & gåóha-matsara-viùe vi÷eùavàn % durjanasya manasã7va sad-guõaþ // PNc_8.46 // yad babhåva purato 'sya bhåpater $ eka-kuõóala-pañà1sitaü tamaþ & tasya tad-dina-karà1ü÷u-bhàsurair % mauli-ratna-kiraõair abhajyata // PNc_8.47 // sandra-hema-rajasà mahaujasàm $ agraõãr agaru-dhåpa-gandhinà & so 'tha tena bila-vartmanà ÷anaiþ % kro÷a-màtram agaman nare÷varaþ // PNc_8.48 // __________________________________________ siüha-dar÷anam lagna-sàndra-gaja-÷oõita-cchañaiþ $ ÷aurya-pàvaka-÷ikhà2ïkurair iva & kesarair atikaràla-kandharo % màrgam asya rurudhe 'tha kesarã // PNc_8.49 // mukta-gharghara-ravaþ sa raühasà $ taü vi÷àmadhipam abhyadhàvata & vyàtta-dãrgha-da÷anà3sya-kandaraþ % pårõam indum iva siühikà-sutaþ // PNc_8.50 // ardha-candram atha taj-jighàüsayà $ saüdadhe dhanuùi yàvad ã÷varaþ & tàvad asphuñita-korakaü puro % bàla-kunda-viñapaü tam aikùata // PNc_8.51 // bibhrato vikaña-daüùñram ànanaü $ kàla-megha-÷akalà1sita-tviùaþ & àyato 'bhimukham ãrùyayà javàt % tena vartma mumuce na potriõaþ // PNc_8.52 // __________________________________________ gaja-dar÷anam kiü cid asya purato 'tha gacchataþ $ karõa-tàla-vidhutà1li-païktinà & ruddhyate sma sa-madena paddhatir % dãrgha-danta-musalena dantinà // PNc_8.53 // mandra-kaõñha-ninado 'tivegavàn $ årdhva-vàladhir udagra-locanaþ & kuõóalã-kçta-karas tam abhyagàt % saþ krudhà nibhçta-karõa-pallavaþ // PNc_8.54 // yàvad aïkurita-matsaro 'bhavat $ tasya saümukham adhijya-kàrmukaþ & tàvad aikùata na saþ kva cid dvipaü % ràja-gandha-mada-gandha-kesarã (\ed emends ? gandhamada to gandhavaha) // PNc_8.55 // utpatan nipatad agrato muhur $ mu¤cad aññahasitaü sahà1rciùà & kevalaü kapila-kuntalaü ÷iraþ % pa÷yato 'sya na camatkçtaü manaþ // PNc_8.56 // evam-àdi yad abhån mahãpater $ adbhutaü pathi bibhãùikà4vaham & tad bibheda nija-sattva-sampadà % tigma-dãdhitir iva tviùà tamaþ // PNc_8.57 // __________________________________________ sarid-uttaraõam tàü dadar÷a saritaü sudustaràm $ agrato 'tha bila-kalpa-vin nçpaþ & spar÷ataþ kila yad-ambhasàü jhañity % a÷ma-bhàvam upayànty asårayaþ // PNc_8.58 // màrutair apara-pàra-nunnayà $ pràü÷u vaü÷a-latayà saþ sànugaþ & tàm alaïghayad atho7pagåóhayà % janma-bhãtim iva yoga-vidyayà // PNc_8.59 // __________________________________________ nagara-dar÷anam prasthitas tad anu so1dyamaü puraþ $ sa atha sàhasavatàü puraþ-saraþ & nirmitaü maõi-mayåkha-pallavair % bàlam àtapam iva vyalokata // PNc_8.60 // indranãla-kapi-÷ãrùakaü tataþ $ sa abhitaþ sphañika-sàlam aikùata & sàva÷eùa-jala-nãla-koñibhiþ % ÷àradair ghañitam ambudair iva // PNc_8.61 // utpatàka-maõi-toraõà1ïkitaü $ maõditaü kanaka-pallava-srajà & kiü ca kà¤cana-kapàña-saüpuñaü % tatra gopuram apa÷yad ã÷varaþ // PNc_8.62 // vismayena viùayãkçtaþ puraü $ tena sa avi÷ad avanti-vàsavaþ & nirvçtaiþ padam ivo7jjhità1vaniþ % sårya-maõóala-pathena yogavàn // PNc_8.63 // tatra vaidruma-gavàkùam ucchritaü $ hema-harmyam avalokate sma sa & meru-÷çïgam iva dhàtu-tàmrayà % sandhyayà kçta-padaü kva cit kva cit // PNc_8.64 // agrataþ sa÷ ca ya÷obhaño 'vi÷at $ so 'tha kautuka-hçtas tad-aïgaõam & indranãla-maõi-kànti-mecakaü % vyoma sà1ruõa ivo7ùõa-dãdhitiþ // PNc_8.65 // padmaràga-racità3lavàlakà $ vedikà-maõi-viñaïka-vistçtà & tena tatra dadç÷e kutåhalàd % antike kanaka-màdhavã-latà // PNc_8.66 // __________________________________________ strã-dar÷anam tat-tale sthitim upeyuùà ÷amàt $ tena kà cid abalà vyalokata & nirgatà jhañiti hema-ve÷mataþ % ÷rãþ suvarõa-kamalo1daràd iva // PNc_8.67 // aü÷ukena ÷arad-indu-bandhunà $ tyàgite9va ya÷asà9vabhàsità & kàntimaty-adhara-nãla-vàsasà % yàmunena payase9va jàhnavã // PNc_8.68 // bandhu-jãva-kumuda-chavã mukhe $ bibhratã9va kuruvinda-kuõóale & ÷arvarã9va sita-pakùa-parvaõaþ % ÷ãtadãdhiti-pataïga-maõóale // PNc_8.69 // ÷obhità kim api hàra-lekhayà $ bhinna-khela-lolayo9rasi & tat-kùaõa-sphuñita-kunda-÷uddhayà % gandha-vàha-padavã9va gaïgayà // PNc_8.70 // ànanena lalità1kùi-pakùmaõà $ niryad-ujjvala-kapola-kàntinà & kurvatã9va phaõi-lokam aïkitaü % yàminã-tilaka-bindune9ndunà // PNc_8.71 // puùpa-dàma dadhatã sa-ùañpadaü $ dakùiõena ÷a÷i-pàõóu-pàõinà & sà1kùataü sa-dadhi-dårvayà9¤citaü % hema-pàtram itareõa bibhratã // PNc_8.72 // [SYNTAX: kulakam] tan-nirãkùaõa-sa-vismayaü tataþ $ pàrthivaü janita-kautukaþ ÷ukaþ & ity uvàca maõi-pa¤jare sthito % bàla-cåta-viñapà1valambini // PNc_8.73 // __________________________________________ ÷uka-vàkyam sat-kriyàü racayituü tavà7tither $ narmadà bhagavtãyam udyatà & ÷làghanãya-carito jagat-traye % kasya nà7si bahu-màna-bhàjanam // PNc_8.74 // deva pannaga-vadhåbhir ujjvalaü $ vallakã-kala-ravaü priyaiþ saha & mallikà-dhavalam atra gãyate % keli-ratna-bhavaneùu te ya÷aþ // PNc_8.75 // durmanà nçpa, pathà9munà gatà $ sà vilàsa-vasatiþ ÷a÷iprabhà & tat-sakhã-jana-kathà2nvaya-÷ruter % yuùmad àgamanam åhitaü mayà // PNc_8.76 // durlabho 'yam atithir mamà7pi tad $ guhyatàm ucitayà saparyayà & pàrthivo hi navasàhasàïka % ity eùa sãyaka-narendra-nandanaþ // PNc_8.77 // pe÷alo1kti-nipuõasya pakùiõas $ tasya gàm iti ni÷amya sa-smitaþ & tàm atha praõamati sma nimnagàm % indu-såtim avanã1ndur àdçtaþ // PNc_8.78 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ narmadà-kçtaþ satkàraþ kàrità3sana-parigrahe puro $ bhåpatàv apacitiü vidhàya sà & àsta mauktika-÷ilà-tale tata÷ % cetasã7va sukaveþ sarasvatã // PNc_8.79 // sthitvà9tha kiü cit tam avanti-nàtham $ apçcchad acchanna-kutåhalà sà & nivedyatàü mànava-deva kasmàd % alaïkçtà bhåmir iyaü tvaye9ti // PNc_8.80 // tasyai ÷a÷aüsa nijam à mçgayà-vihàràd $ vçttàntam anta-virasaü sa vi÷uddha-vçttiþ & kàntà-smçti-prasabha-kaõñakità1ïga-jàta- % lajjà2vanamra-vadano navasàhasàïkaþ // PNc_8.81 // iti parimalà1para-nàmno mçgàïkadatta-sånoþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite nàga-lokà1vatàro nàmà7ùñamaþ sargaþ samàptaþ ************************************************ navamaþ sargaþ __________________________________________ narmadà-vàkyam atha svareõà7ïgaõa-dãrghikàõàü $ saüvàhayantã kalahaüsa-nàdam & tam ity avantã3÷varam à babhàùe % sà mekala-kùmà-dhara-ràja-kanyà // PNc_9.1 // nà7sya kùitã÷o1pakçtaü janasya $ kiyat tayà pannaga-ràja-putryà & yasyàþ kçte samprati bhåùite9yaü % bhåmis tvayà bhå-÷a÷a-là¤chanena // PNc_9.2 // idaü nçpa tvàm avalokya jàtaü $ manaþ pramodena mamà7svatantram & no kasya loka-traya-saümatànàü % bhavet satàü saïgatam utsavàya // PNc_9.3 // adyai7ùa kasyà7pi mayà ÷ubhasya $ tvad-dar÷anenà7numito vipàkaþ & àtithyam akùõoþ katham anyathai9vam % àyànti ratnàni bhavadvidhàni // PNc_9.4 // so vatsa, jàte janakaþ kçtà3tmà $ sà puõya-mårti-jananã jagatsu & mahã-kalàpo1dvahanà3di-pàtraþ % putro yayos tvaü nara-loka-pàlaþ // PNc_9.5 // råpeõa tejasvitayà0rjavena $ priyaüvadatvena tavà7munà ca & dilãpa-duùyanta-bhagãrathà3dãn % tàn àdi-ràjàn jhañiti smaràmi // PNc_9.6 // samàna-bhàvais tribhir eva manye $ samudra-nemi-vasudhà dhçte9yam & bhujaïgame1ndreõa ca meruõà ca % doùõà ca maurvã-kiõa-÷obhinà te // PNc_9.7 // tvayi sthite samprati jàgaråke $ jagad-vidheyeùu vidhåta-cintaþ & karoti netre bhagavàn avaimi % sa yoganidrà-mukule mukundaþ // PNc_9.8 // na kiü cid ikùvàku-kulà1vatãrõàd $ rathàïgapàõeþ parihãyate te & ajàyatà1mbhoja-dç÷à viyogo % vane yathà tasya tathà tavà7pi // PNc_9.9 // akçtrimo 'yaü guõavatsu jàne $ jàtyai9va te pàrthiva pakùa-pàtaþ & yat prauóha-làvaõya-sudhà-sravantyà % tayà vinà cetasi tàmyasã7va // PNc_9.10 // alaü viùàdena ghanà1dhiråóhà $ lalàma-bhåtà jagato 'khilasya & tavà7ïkam abhyeùyati sà9cireõa % ÷a÷iprabhà pàrthiva-kairavasya // PNc_9.11 // ito 'dya yàntã purato mayà sà $ dçùñà bhujaïgà1dhipates tanåjà & udagra-bhogair ahibhiþ parãtà % late9va tanvã hari-candanasya // PNc_9.12 // uddaõóa-hemà1mburuhàsu khelad $ etàsu lãlà-gçha-dãrghikàsu & samutkayantã kalahaüsa-yåtham % àma¤junà nåpura-si¤jitena // PNc_9.13 // vyàpàrayantã valità3nane1nduþ $ pa÷càd dç÷au ketaka-patra-dãrghe & itas tataþ ÷ånyatayà skhalantã % same 'pi màrge dadatã padàni // PNc_9.14 // visrasta-màlyaþ ÷latha-bandhanatvàd $ aüsà1vakãrõàü kabarãü vahantã & kalinda-kanyà-masçõo3rmi-nãlàü % nistçü÷a-lekhàm iva manmathasya // PNc_9.15 // mukhaü ni÷à4ghràtam ivà7ravindaü $ viùada-vãta-prabham udvahantã & vilumpatã niþ÷vasitena kàntim % àpàñalasyà7dhara-pallavasya // PNc_9.16 // unmocayantãm alakà1gram etya $ lagnaü calat-kuõóala-ratna-koñau & kim apy uda¤cad-da÷anà1ü÷u-lekhà % sakhãü ÷anaiþ sasmitam àlapantã // PNc_9.17 // sudhà-sitaü kùaumam ivà8stçtaü taü $ nakhà1ü÷u-rekhà-valaya-cchalena & kçtaü dadhàno7pari pàõi-padmam % udagra-kampasya kuca-dvayasya // PNc_9.18 // gatàni sadyaþ ÷lathatàü sakhãbhir $ vihasya sà3kåta-vilokitàni & krameõa kiü cit pratisàrayantã % vilajjamànà maõi-kaïkaõàni // PNc_9.19 // a÷oka-puùpa-grathitàü dadhànà $ pràlamba-màlàm avalagna-madhyà & àropita-jye9va jagaj-jayàya % sva-càpa-lekhà makaradhvajena // PNc_9.20 // àrdra-vraõà1ïkasya kçpà4rdra-città $ kelã-mçgasya svayam eva tasya & àcumbatã pàõóu-kapola-lekhaü % vataüsad-årdhvà1ïkuram arpayantã // PNc_9.21 // màrgeùu råóhàsu niråóha-bhàvàt $ dvirepha-sampàta-samàkulà9pi & latàsu puùpà1vacchaya-cchalena % pade pade vatsa vilambamànà // PNc_9.22 // [SYNTAX: kulakam] tvadãya-vi÷leùam avàpya bàlà $ sà lakùyate kiü cid anirvçte9va & bhavàdç÷àm eka-pade viyogo % na kasya, ràjendra, mano dunoti // PNc_9.23 // pçthu-pratàpaþ savità yathai9va $ yathà kalànàü nidhir oùadhã÷aþ & yathà vasantaþ sumano 'nukålas % tathà9si bhåmiþ spçhaõãyatàyàþ // PNc_9.24 // __________________________________________ nàyaka-vàkyam iti kùitã÷a-÷ruti-÷ukti-peyàm $ udãrya vàcaü viraràma revà & sa ca smita-dyotita-dantam evam % uvàca tàü madhyama-lokapàlaþ // PNc_9.25 // sthàne yad àhlàdayasi prapannaü $ pãyåùa-dhàrà-madhurair vacobhis & sudhai2ka-såtiþ sa yad-àkaras te % caõóã÷a-cåóà4bharaõaü ÷a÷àïkaþ // PNc_9.26 // çjuþ prakçtyà0si paraü tad amba $ vãcã÷u paryàptam anàrjavaü te & na kevalaü sà payasi prasaktir % àlakùyate te bata mànase 'pi // PNc_9.27 // yà jåña-madhye ca ÷a÷àïka-mauler $ unnidra-kunda-srag ivà7vabhàti & tàm apy-atãva trijagat-pratãkùyàü % triþ-srotasaü puõyatayà9ti÷eùe // PNc_9.28 // yà sà9sya ÷aktiþ prasarà1mbu-païke $ tvayà vçtà dharma-vihàra-vãthiþ & sa-lãlam uddhåla-kulà1cale9yaü % mahã mahà-såkara-daüùñra eva // PNc_9.29 // bhavàdç÷ãnàü mahatàü nadãnàm $ adbhir jagaty-astamito1pasarge & sukhaü sadai9và7surajit samudre % nidràti paryaïkita-pannage1ndraþ // PNc_9.30 // asantam apy amba mayi prasannà $ sambhàvanà-bhàra-maho nidhatse & asty eva bhakteùv ativatsalatvàt % balàd guõà3ropaõa-kautukaü te // PNc_9.31 // anena me ko 'pi hçdi praharùas $ tava prasàdà1ti÷ayena jàtaþ & anàrdratàm indu-marãci-sakhye % kiyac ciraü candra-maõir bibharti // PNc_9.32 // vidhàya tat-tàdç÷am indrajàlaü $ sà kena nãtà phaõi-ràja-kanyà & apa÷yato hetum iho7papannaü % kim apy aho vismayate mano me // PNc_9.33 // aj¤ànam asmin viùaye kim anyat $ mamai7tad arhasy apanetum amba & dinà1nta-sammårcchitam andhakàraü % ni÷à-mukhasye7va ÷a÷àïka-lekhà // PNc_9.34 // __________________________________________ puno narmadà-vàkyam uktve9ti tåùõãm abhavan nç-somaþ $ sà soma-såtiþ sarid ity uvàca & atre7tivçttaü kathayàmy a÷eùaü % ni÷amyatàü màlava-loka-pàlaþ // PNc_9.35 // __________________________________________ gçhadevatà-vàcaþ yadai9va sà tarjita-candra-kàntir $ ajàyate7ndãvara-patra-netrà & citra-sthitànàü gçha-devatànàm % iti sphuranti sma tadai9va vàcaþ // PNc_9.36 // ratnàkaratvaü, bhujage1ndra jàtaü $ kanyà tava ÷rãþ ÷ubha-lakùaõe9yam & vakùaþ-sthalaü madhyama-loka-bhartur % vibhåùayitrã puruùottamasya // PNc_9.37 // [9.37a: read: ratnàkarastvaü bhujagendra jàtà? or follow \k?] bhujaïga-vaü÷à1rõava-kaumudãyam $ iyaü patàkà9sya rasàtalasya & upàgate9yaü nidhanà1gra-dåtã % vajràïku÷asyà7sura-puïgavasya // PNc_9.38 // [SYNTAX: kulakam] [NOTE: Vajràïku÷a is the eastern guardian of the vajradhàtumaõóala!] sva-vãrya-paryasta-purandareõa $ tenà7sure1ndreõa kadarthitasya & teja÷ ciràd ucchvasitaü tadà9bhåd % iti ÷rute bhoga-bhçtàü kulasya // PNc_9.39 // tad-deha-kàntis timiraü vyanaiùãt $ yad atra moghãkçta-ratna-dãpà & pitrà tad asyàþ kçtam artha-yuktam % àhlàdanaü nàma ÷a÷iprabhe9ti // PNc_9.40 // tataþ sudhà-såti-karà1bhiràmair $ guõaiþ parãtà saha-janmabhiþ sà & ÷anaiþ ÷anair vçddhim avàpad atra % rasàtale bàla-mçõàloke9va // PNc_9.41 // __________________________________________ ÷a÷ipràbhà-pituþ pratij¤à yad arthità9bhåd anubaddha-mànasaiþ $ surai÷ ca siddhai÷ ca maho2ragai÷ ca & teùàü purastàd akçta-vyavasthàm % ity ekadà saüsadi pannage1ndraþ // PNc_9.42 // guptà9bhihito yat trida÷à1ri-vãrair $ vajràïku÷à3khyasya mahà2surasya & asåta lãlà-gçha-dãrghike9ha % haimaü harer nàbhir ivà7ravindam // PNc_9.43 // ànãya tad yo duhitur mamà7syàþ $ karõà1vataüsa-praõayãkaroti & tasye7yam iùvàsa-bhçtaþ kalatraü % pàrthasya pà¤càla-nçpà3tmaje9va // PNc_9.44 // [SYNTAX: kulakam] tenai7vam ukte ca tadà pareùu $ tam artham aïgãkçtavàn na ko 'pi & vanya-dvipàd udgata-dàna-ràjeþ % kaþ kumbha-muktà-phalam àdadãta // PNc_9.45 // tataþ prabhçty-adbhuta-råpa-rekhà $ sà bàlikà9bhåd avarà varà9pi & citte vacas tat kula-devatànàü % kçtvà9pi tasyàþ sa÷ ca nà7nva÷eta // PNc_9.46 // sampraty avaimi prathità yadà9taþ $ svarge ca bhåmau ca bhuvas-tale ca & nãto 'si netrà1tithitàü tvam asyàþ % puõyena janmà1ntara-sambhçtena // PNc_9.47 // ànetukàmena bhavantam atra $ nijaü vacas tan-nayatà pratiùñhàm & àpta-prayatnena tathà sa manye % phaõã3÷vareõo7pakçtaþ prapa¤caþ // PNc_9.48 // ekaþ kùitau sàhasikas tvam eva $ nà7nyo 'sti ràjan navasàhasàïkaþ & nisarga-durgàm api bhåmim etàü % svo1dyàna-vãthãm iva yaþ praviùñaþ // PNc_9.49 // tad asya kàryasya puraskçtasya $ yatasva sãmànta-vilokanàya & vigàhamàno 'mbaram ardha-màrgaü % nivartate jàtu kim uùõarà÷miþ // PNc_9.50 // ito 'sti gavyåti-÷atà1rdha-màtraü $ gatvà purã ratnavatã9ti nàmnà & vinirmità ÷ilpi-kalà-mayena % mayena yà nàka-jigãùayena // PNc_9.51 // [NOTE: allusion to aõahilapura, capital of the solaïkis?] tasyà7sure1ndrasya naràdhipe1ndra $ jagad-druhaþ sà kila ràjadhànã & sa-medhitasyà7bja-bhuvà vareõa % raõeùv avadhyo marutàü bhave7ti // PNc_9.52 // so mauli-ratnàni maho2ragàõàm $ utkhyàya co7tkhàya ca kautukena & karoti nirvàsita-nàyakeùu % nijà1ïganà4hàra-latà2ntareùu // PNc_9.53 // so bàùpa-paryàkula-locanàni $ niþ÷vàsa-bhinnà1dhara-pallavàni & karoti vaktràõy amarà1ïganànàm % utsanna-lãlà-smita-candrikàni // PNc_9.54 // kçtà1ïgadaþ kambala-kàliyàbhyàü $ yaj¤opavãtãkçta-÷aïkha-cåóaþ & sas takùakà3pàdita-kaõñha-bhåùo % bibharti lãlàm a÷ivaþ ÷ivasya // PNc_9.55 // àstàü kim anyaiþ phaõibhiþ sa÷ cintyas $ tasyà7pi ÷eùasya ca vàsuke÷ ca & ràhur yathà vi÷va-bhayai1ka-hetus % tàràdhipasyà7himadãdhite÷ ca // PNc_9.56 // khagendra-bhaïgena tathà tathà ca $ na sarpa-yaj¤e janamejayasya & nidhànam àtaïka-paramparàõàü % jàto yathà samprati nàga-lokaþ // PNc_9.57 // hares tvam aü÷o 'tra kçtà1vatàras $ tasyà7sure1ndrasya nibarhaõàya & avaimi loka-traya-kaõñakasya % laïkà2dhipasye7va sa maithilã4÷aþ // PNc_9.58 // ÷rãkaõñha-vaikuõñha-purandarà3dyair $ upekùitaü yat trida÷air a÷aktyà & kçtasya tasyà7sya bharaü visoóhuü % sambhàvyase me nçpate tvam eva // PNc_9.59 // kim anyad uttiùñha gçhàõa yàtràü $ vajràïku÷aü pratyamita-pratàpa & tac cà7vataüsãkuru hema-padmam % ànãya, bhå÷akra, ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_9.60 // sà te samàptà1dbhuta-sàhasasya $ vatsà7ïkam abhyetu phaõã1ndra-kanyà [[vatsàïka pun?]] & sãtà yathà da÷aratheþ salãlam % àropita-tryambaka-kàrmukasya // PNc_9.61 // [9.61a: read asamàpta# ?] agàdha-pàtàla-talo1dgatàni $ vinidra-kunda-cchada-sundaràni & loka-dvaye samprati te ya÷àüsi % àkalpa-pallavã-phalavac carantu // PNc_9.62 // prasàdam àptena ciràd vilãne $ tasmin suràràti-ghano1parodhe & mukhendunà pannaga-sundarãõàü % punaþ samàgacchatu patra-lekhà // PNc_9.63 // àsãt purastàt tripurà2vabhaïge $ yan maõóalaü bàla-mçgàïka-mauleþ & mahà2surair bhàvini sàmparàye % tavà7stu tat saüyuga-jàmadagnya // PNc_9.64 // panthàþ ÷ivo 'yaü purato 'tra gantà $ vaïkur-munir locana-gocaraü te & upàcares taü ca tathàvidhànàü % bhaktiü hi gàü kàmaduhàm u÷anti // PNc_9.65 // ity udãrya maõi-kànti-kandalãþ $ kalpitaü trida÷a-càpam asya sà & à mumoca nija-kaõkaõaü bhuje % jyà-kiõà1ïka-kañhiõãkçta-tvaci // PNc_9.66 // __________________________________________ narmado2kti-svãkàraþ avadad atha saþ sàhaso1nmukhas tàm $ iha hi vayaü vacasi sthitàs tave7ti & taóid iva na ciràd udãrità8÷ãþ % sarid api sà9sya puras tirobabhåva // PNc_9.67 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye narmadà-saüvàdo nàma navamaþ sargaþ ************************************************ da÷amaþ sargaþ nàyakasya ramàïgadaü prati pra÷naþ atha mekalà1cala-sutà-tirohitau $ atimàtra-vismaya-rasà3rdra-mànasaþ & da÷ana-cchavi-cchurita-pàñalà1dharaþ % sa ramàïgadaü nçpatir ity avocat // PNc_10.1 // adhirohati svayam acintità9py aho $ ÷ubha-sampad-aïkam aparàïmukhe vidhau & sa-vapur vilocana-pathaü yadà0vayor % amçtà1ü÷u-såtir iyam àpadà9pagà // PNc_10.2 // idam indrajàlam iti me samutthitàm $ matim etad arpitam udàrayà tayà & vikasan-marãci-racite1ndra-kàrmukaü % karavarti ratna-valayaü vilumpati // PNc_10.3 // ayi mekalà1dri-tanayà-puraþ-kçte $ kriyate kim atra vada kçtya-vastuni & tava yat sadà naya-rahasya-vedino % na dhiya÷ caranty anaya-pàüsule pathi // PNc_10.4 // __________________________________________ ramàïgada-vàkyam iti pàrthivena kathite dadhan manàk $ pulakena cumbita-kapolam ànanam & idam àtta-nãti-patham àdade vacaþ % smita-puùpità1dhara-dalo ramàïgadaþ // PNc_10.5 // iha kiü pratisphurati me tavà7grato $ naya-÷àstra-nãra-nidhi-pàra-dç÷vanaþ & avalãóha-vi÷va-tamasaþ puro raver % na hi jàtu dipaka-÷ikhà prakà÷ate // PNc_10.6 // viùaye 'tra maunam ucitaü hi màdç÷àm $ ava÷as tathà9pi kathayàmi kiü cana & kùitipàla-mauli-maõi-veõikà2tithes % tava kena ÷àsanam idaü vilaïghyate // PNc_10.7 // prathamaü hi maõóalam akhaõóa-÷àktibhir $ vijigãùubhiþ svam abhitaþ prasàdhyate & para-maõóale tad anu nãti-pàragair % avanã-purandara, karaþ prasàryate // PNc_10.8 // tad apàsyam evam avitarkito1tthite $ paripanthinàm iha vidheya-vastuni & yadi nà7bhaviùyad abhimàna-÷àlinas % tava ràjyam uddhçta-samasta-kaõñakam // PNc_10.9 // ÷ruta-÷akti-saïkalita-mantra-ni÷cayair $ upalabdha-ùaóguõa-viveka-vartmabhiþ & tad-upàya-tattvam adhigamya dhåþ kùites % tava mantribhir nçpa durudvaho8hyate // PNc_10.10 // atisàndra-kà¤cana-marãci-piïgalaü $ dig-upàhita-pracura-patra-÷obhinaþ & tava ko÷am utsçjati na kùaõaü ramà % paramàra-vaü÷a-sarasã-saroruha // PNc_10.11 // priya-kãrtayo jaya-pavitrità3÷ayàs $ tarasà tçõãkçta-jagat-trayà yudhi & jagatã-vi÷eùaka tavà7nujãvino % nivasanty avanti-viùaye sahasra÷aþ // PNc_10.12 // pçthivã-bhçtaþ prathita-vikrameõa ye $ gamitàs tvayà va÷am upàya-sampadà & naya-vartma-gàþ kùitipate tavà7nyathà % na bhavanti bhàvi-samarà1bhi÷aïkayà // PNc_10.13 // apakartum atra samaye tavà8tta-bhãr $ manasà9pi håõa-nçpatir na và¤chati & ibha-kumbha-bhitti-dalano1dyame harer % na kapiþ kadà cana sañàü vikaçùati // PNc_10.14 // asi-kànti-jàla-jañilà1gra-bàhunà $ raõa-sãmni nàtha nihateùu bhartçùu & bhavatà9tra vàgaóa-vadhå-janaþ kçto % rati-sandhivigraha-kathà-paràïmukhaþ // PNc_10.15 // adhunà9pi deva muralà2ïganà-janais $ vijaya-pra÷astir iva likhyate tava & galad-a¤janà1÷ru-pçùatà3valicchalàl % lasad-indu-pàõóuùu kapola-bhittiùu // PNc_10.16 // rabhasàd apàsya maõi-kaïkaõà3valãþ $ kanakà1ravinda-katakeùu te 'sinà & na kim arpitàni nçpa làña-yoùità % sphañikà1kùasåtra-valayàni pàõiùu // PNc_10.17 // nayanà1mbubhiþ snapita-dhåsarà1dharàþ $ pratibaddha-råkùa-malinai1ka-veõayaþ & nihità na kiü mahati ÷oka-sàgare % jagatã2ndra kosala-pateþ purandhrayaþ // PNc_10.18 // uditena vairi-timira-druhà9bhitas $ tava nàtha vikrama-mayåkha-màlinà & gamitàþ prabhà-valaya-÷ånyatàü jhañity % aparànta-pàrthiva-vadhå-mukhendavaþ // PNc_10.19 // ativelam uttara-dig-anta-vartinà $ samara-÷ramà1bhyudita-gharma-bindunà & ÷arad-indu-nirmalam apàyi bhåbhçtàm % asi-patra-pàtra-patitaü tvayà ya÷aþ // PNc_10.20 // nija-randhra-gopana-pañãyasà9bhitaþ $ para-randhra-dçùñi-pañu-càra-cakùuùà & naya-bhinna-sàhasa-bhuvà bhuvas-tale % bhavatà samaü kathaya ko viruddhyate // PNc_10.21 // nara-deva daivam adhikçtya yà vipat $ nipataty avanti-viùaye kathaü cana & ÷ikhi-mukta-mantra-haviùà vihanyate % tava sà vasiùñha-mahasà purodhasà // PNc_10.22 // nçpa vàsaràõi nirupaplavàþ prajàþ $ sukham àtma-karmaõi ratà nayanti yat & vijayaü jayai1ka-suhçdo 'sya sarvadà % nanu kàrmukasya tava tad-vijçmbhitam // PNc_10.23 // iti kiü cid eva na tava sva-maõóale $ nçpa cintyam asty udita-÷akti-sampadaþ & adhunà tu nãti-nihitena cetasà % phaõi-loka-kçtyam idam eva cintyatàm // PNc_10.24 // prabhu-÷àktir udyama-paratvam arpita- $ trijagac-camatkçtir ahaïkçti÷ ca sà & asurasya tasya kathità narendra te % nagarã ca mekala-nagendra-kanyayà // PNc_10.25 // abhigamya eva sas tavà7dhunà ripur $ marutàm udàra-nija-kàrya-siddhaye & ÷ruti-lagna-gandha-gaja-bçühitaþ kùaõaü % nçpa kesarã kathaya kiü vilambate // PNc_10.26 // navasàhasàïka, na tavà7suràd ahaü $ kalayàmi samprati kim apy atàdç÷am & vidhutiþ kadà cana vibho na bhåbhçtaþ % kalaviïka-pakùa-pavanena ÷àïkyate // PNc_10.27 // bhavatà yado9ccalita eùa dakùiõa÷ $ caraõas tadai9va sura-vairi-yoùitàm & vigalanti deva nayano1dabindavaþ % ÷arad-indu-pàõóuni kapola-maõóale // PNc_10.28 // vijayai1ka-sadmani guõaþ ÷aràsane $ tava yàvad atra na nçpà1dhirohati & tuhina-cchañà-dhavala-càmara-smità % vilasanti tàvad asurà3laye ÷riyaþ // PNc_10.29 // kanakà1ravindam aravinda-locana $ praõayena nai7va saþ samarpayiùyati & sura-nirjayà1rjita-madà3vçte 'ntaraü % labhate na sàma kila tàdç÷aü hçdi // PNc_10.30 // bhavataþ kuto 'pi nçpa yàvad àgamaü $ na sa vetti tàvad abhiyoktum arhasi & sahasà9nyathà rahasi mantri-bodhitaþ % paritaþ sva-durghañane yatiùyate // PNc_10.31 // kçta-nåtanà1rgala-kapàña-saüpuñàü $ subhañair udàyudha-karair adhiùñhitàm & paritaþ sukhàta-parikhàü punaþ purãü % racitai1ka-durgam apathàü vidhàsyati // PNc_10.32 // valite 'pi kiü cana dhanuþ-parigrahe $ bhuvana-traya-prathita-sàhase tvayi & api jàyate dhçti-viparyayo harer % asureùu kai9va gaõanà tapasviùu // PNc_10.33 // niyataü, narendra, vidat-phaõà-maõi- $ sphurad-aü÷u-såtrita-navà3tapaü nabhaþ & sura-vairi-vãrya-dçóha-matsaraü puraþ % phaõi-sainyam àji-bhuvi te bhaviùyati // PNc_10.34 // adhunai9va te 'tra nijatàü vrajanti và $ subhañàþ svayaü vidhi-va÷ena ke cana & kapayaþ purà raghupater yathà vane % hanumat-pataïga-tanayà1ïgadà3dayaþ // PNc_10.35 // yad udãrita÷ ca puru-kutsa-kàntayà $ sarità9si vaïku-muni-dar÷anaü prati & pratibhàti kiü cana mamai7va tatra te % kim u nirmukhe1ïgita-vidas tad-iïgitam // PNc_10.36 // athavai9ka eva vibhur asy arer vadhe $ nanu dhàma tat sphurati ÷àrïgiõas tvayi & udita-krudhas tripura-dàha-óambare % ÷aratàm avàpa kila yat pinàkinaþ // PNc_10.37 // avalokayàmi ÷akunaü yathà tathà $ tad avaimi pakùmala-dç÷aþ sabhà2ntare & na ciràd upoóþa-pulakena pàõinà % kanakà1ravindam avataüsayiùyasi // PNc_10.38 // tvam ihai7va nàtha maõi-dhàmni tiùñha và $ na hi nàma tàdç÷am idaü prayojanam & asuraü nihatya sahasai9va tat-kùaõàd % aham ànayàmi tapanãya-païkajam // PNc_10.39 // vijayã yad asmi smareùu jitvaràþ $ prabhavanti tatra tava pàda-pàüsavaþ & aruõo yad andhatamasaü niùedhati % sphuritaü naràdhipa tad arka-tejasàm // PNc_10.40 // __________________________________________ nàyaka-vàkyam masçõo1kti-pallavita-nãti-vikrama- $ kramam ity udãrya virate ramàïgade & saþ sarasvatã-mukhara-ratna-nåpura- % dhvani-pe÷alaü nçpatir àdade vacaþ // PNc_10.41 // tvad-çte mukhàt sukha-nirasta-saü÷aya- $ prasare9yaü bhàratã ullasati kasya bhàratã & ÷a÷alakùmaõaþ parama-kharva-÷arvarã- % timira-chid-ucchalati kànti-kandali // PNc_10.42 // tava vedmi pauruùam ahaü tvayà vinà $ na vapuþ-sthitiü kva cana kartum utsahe & dhanuùã7va dãrgha-guõa-saïgate yatas % tvayi me dçóha-praõaya-vàsitaü manaþ // PNc_10.43 // gamane tad ehi sahitau yatàvahe $ jhañiti triviùñapa-ripoþ purãü prati & apade yad udyama-kathà-virodhinã % na hi siddhaye bhavati dãrgha-såtratà // PNc_10.44 // __________________________________________ ÷uka-vàkyam iti pàr÷vavartinam udãrya maunavàn $ abhavat sa màlava-kuraïga-là¤chanaþ & tvarayà9vatãrya sa÷ ca ratna-pa¤jaràt % purataþ ÷uko 'sya puna ity abhàùata // PNc_10.45 // ÷çõu ÷aïkhacåóa-÷uci-vaü÷a-bhår ahaü $ nçpa, ratnacåóa iti nàgarakaþ & udapàdi kaõva-muni-÷iùya-÷àpataþ % ÷ukatà mame1yam animãlita-smçtiþ // PNc_10.46 // praõayo1ktibhir munir atha prasedivàn $ iti me saþ ÷àpa-timirà1vadhiü vyadhàt & va÷inàü ruùo matiùu nà3sate ciraü % jala-vipuùa÷ ca, nçpa, sasya-såciùu // PNc_10.47 // tvam aphalgu neùyasi ÷a÷iprabhà2ntikaü $ navasàhasàïka-nçpater yadà vacaþ & niyataü bhaviùyati tadà kumàra te % ÷uka-råpa-råpa-parivartano1tsavaþ // PNc_10.48 // tad anaïga-ùaùñha-÷araü saüdi÷a svayaü $ ÷anakaiþ kim apy uraga-bàlikàü prati & hçdi yan nidhàya sahasai9va yàmy ahaü % phaõinàm anamra-maõi-toraõàü purãm // PNc_10.49 // [VAR 10.49a: {#÷araü\lem \em; #÷ara \ed}] ayi maunam etad avanãndra, mucyatàü $ drutam ucyatàü ca kim iyaü mayi trapà & pçthag asmi deva na hi te paricchadàt % ucitaü na tan mayi rahasya-gopanam // PNc_10.50 // __________________________________________ nàyaka-vàkyam iti valgu jalpati ÷uke 'tha vismayàd $ api vismayaü param avàpa pàrthivaþ & avadac ca pa¤jaram ivà7sya kalpayan % da÷anà1ü÷ubhiþ sphañika-såci-komalaiþ // PNc_10.51 // vipadaü vilokya tava duþsahàm imàm $ ayi ratnacåóa mama dåyate manaþ & patitaü kukåla-dahane na kasya và % mçdu-màlatã-mukula-màlya-màdhaye // PNc_10.52 // __________________________________________ nàyikàü prati saüde÷aþ ghañitaü vidher idam ajaryam àvayor $ na ramàïgadàn mama sakhe 'tiricyase & idam àrya tat tvayi vimukta-yantraõo % nanu saüdi÷àmi hariõã-dç÷àü prati // PNc_10.53 // virate 'pi megha-timire natà1ïgi me $ na gatà9si locana-pathaü yadà tadà & phaõi-loka-bhåmim atidurgamàm imàm % avi÷aü tava anupadam eva sudnari // PNc_10.54 // nagarãü tvad-àtta-hçdayo 'pi bhoginàm $ aham àgato na mçga-dãrgha-locane & ÷rutaye9ndu-såti-sarità9nyato hçtaþ % sahasai9va hema-÷ata-patra-vàrtayà // PNc_10.55 // atipàñalà1dharam avà¤citaü hriyà $ smita-kàntimat stimita-ratna-kuõóalam & tad-apàïga-saïkalita-locano1tpalaü % phaõi-loka-kaumudi mukhaü smaràmi te // PNc_10.56 // dvitaye dvayena sahaso2jjhitas tadà $ ÷a÷i-såti-sindhu-pulino1dare ÷araþ & jagad-eka-vibhrama-bhvà bhuvas-tale % sutanu tvayà mayi ca puùpadhanvanà // PNc_10.57 // dhçtam årmi-hasta-nivahena revayà $ nanu phena-kànti karabho3ru me patat & viùaye dç÷or upada÷aü manaþ÷ilà- % likhitai1ka-haüsa-mithunaü tavà7ü÷ukam // PNc_10.58 // maõi-kànti-lupta-timire rasàtale $ bhavatãm ihà7nusaratà tanå1dari & avalokitàny atha mayà padàni te % sahasà suvarõa-sikatà1ïkite pathi // PNc_10.59 // sarale jañhity udita-kàr÷ya-dor-latà- $ gailtàni ratna-valayàni te mayà & katham apy uda÷rupçùataü pade pade % cakitena candra-mukhi vãkùitàni ca // PNc_10.60 // manasà kim àlikhati kiü samàcaraty $ adhunà kim indu-vadanà ca vakti sà & iti me 'padi÷ya bhavatãü pravçttayà % hçdayaü sa÷alyam iva hanta cintayà // PNc_10.61 // paritàpavaty-aviralo1cchalat-prabhà- $ tuhina-cchañàbhir asità1bja-locane & ÷arad-indu-dãdhiti-kalàpa-sundaras % tava hàra eùa hçdi si¤catã7va màm // PNc_10.62 // kathaya priye nihita-sàndra-candana- $ drava-÷ãtalo1jjvala-karà kuca-dvaye & mama hàra-yaùñir api sà sakhã9va kiü % madanà1bhitàpam apañåkaroti te // PNc_10.63 // kùaõam apy aho patasi me ÷uci-smite $ na samutsukasya tava vismçteþ pathi & jhañiti pravi÷ya hçdaye mamà7tra kiü % likhità9si padma-mukhi puùpaketunà // PNc_10.64 // samudvahantã sravad-a¤janà1÷ru- $ ghoro1tkara-÷yàmita-kaïkaõena & karà1ravindena mukhe1ndu-bimbam % àpàõóura-kùàma-kapola-bhitti // PNc_10.65 // nave nave païkajinã-palà÷a- $ mçõàla-hàrà3di-sanàtha-pàr÷ve & pravàla-lãlà4staraõe niùaõõà % siühàsane manmatha-pàrthivasya // PNc_10.66 // bàla-pravàlà1ïkura-pàñalasya $ làvaõya-ratnà3kara-kaustubhasya & udåùmaõà niþ÷vasitena kàntiü % kadarthayantã da÷ana-cchadasya // PNc_10.67 // analpa-saïkalpa-vikalpa-jàla- $ viloóanair na svam api smarantã & sa-sàdhvasenà7virataü mayà tvam % utprekùyase pannaga-ràja-putri // PNc_10.68 // [SYNTAX: kalàpakas] bråmaþ kiyan naya kathaü cana kàlam alpam $ atrà7bja-patra-nayane nayane nimãlya & hemà1mbujaü taruõi tat tarasà9pahçtya % deva-dviùo 'yam aham àgata ity avehi // PNc_10.69 // bhadrai9tad vraja ratnacåóa-nibióa-premà3rdram asmad-vacas $ tasyàs tatra kuraïga-÷àvaka-dç÷aþ karõà1vataüsãkuru & ÷àpà1nte bata vismariùyasi bhràtas tad ekaü kim % apy àdàya svayam eva tat-prativacaþ pàr÷vaü mamà7bhyeùyasi // PNc_10.70 // iti nçpateþ svànte kçtvà manomçga-vàguràü $ giram udakaman-nistriü÷à3bhe nabhasy a÷anaiþ ÷ukaþ & cira-vinihitàü dçùñiü tasmàn nivartya tatho9tsuko % jhañiti gamane devo 'py asãt saþ sàhasa-là¤chanaþ // PNc_10.71 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye ratnacåóa-saüpreùaõo nàma da÷amaþ sargaþ ************************************************ ekàda÷aþ sargaþ ÷atru-jayà1rthaü prasthànam atha bibhrat sa-ràgeõa $ hçdayena kç÷o1darãm & saþ pratasthe mahã-nàthaþ % kareõa ca dhanur-latàm // PNc_11.1 // indranãla-pratolãtaþ $ sa nirgacchan patiþ ÷riyaþ & tat-kànti-÷yàmatàü gatvà % kùaõaü kçùõa ivà8babhau // PNc_11.2 // àsanna-padma-sarasà $ kusumà3namra-÷àkhinà & so narmado2padiùñena % gantuü pravavçte pathà // PNc_11.3 // yàntam ekànta-÷i÷iràþ $ samãràs taü siùevire & elà-lavaïga-kaïkola- % jàtã-phala-sugandhayaþ // PNc_11.4 // cakras tasyà7nila-spar÷a- $ kvaõat-kà¤cana-pallavàþ & mauktika-stabaka-smerà % vismayaü ratna-vãrudhaþ // PNc_11.5 // amanda-màrutà3kùepa- $ mukta-muktàphala-cchalàt & calad-vaü÷a-latà mårdhni % tasya làjàn ivà8kiran // PNc_11.6 // agalan kusuma-vyàjàt $ tasminn abhyarõa-gàmini & pàtàla-kalpavçkùàõàm % ànandà1÷rulavà iva // PNc_11.7 // aravinda-mukha-kroóa- $ krãóan-mukhara-ùañpadà & anàmayam ivà7pçcchat % tam abhyàgatam abjinã // PNc_11.8 // ÷a÷iprabhà2kùi-vistàra- $ saüvàdinyaþ pade pade & taü kim apy àrdratàü ninyur % araõya-hariõã-dç÷aþ // PNc_11.9 // upayuktà1mçta-spardhi- $ nàrikela-phalo1dakàn & àsvàdita-lavàïgai1là-- % påga-nàgalatà-dalàn // PNc_11.10 // ÷ayyãkçtà1tanu-svarõa- $ kadalã-bàla-pallavàn & viùñarãkçta-vistãrõa- % candrakànta-÷ilà-talàn // PNc_11.11 // tat-kàlo1cita-kartavya- $ vyàvçttai1ka-ramàïgadàn & àvçtti-vihita-preyaþ- % phaõi-ràja-sutà-kathàn // PNc_11.12 // hçdaya-nyasta-karpåra- $ mçõàla-nalinã-dalàn & puüþ-kokila-kulo1llàpa- % janita-smara-sa¤jvarà // PNc_11.13 n // jàmbånada-latà-gulma- $ vihità3÷raya-sauhçdàn & gacchan sas tatra kati cin % nivàsàn vyadhità7dhvani // PNc_11.14 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ vaïkumuny-à÷rama-pràptiþ saüpràpa pçthivãpàlaþ $ kàlena kiyatà9py atha & saþ kålo1pànta-vicaran- % yaïku vaïku-tapovanam // PNc_11.15 // __________________________________________ à÷rama-varõanam hçtaü kutåhalenà7laü $ tad-àlokana-janmanà & patiü madhyama-lokasya % taü jagàda ramàïgadaþ // PNc_11.16 // sãmà sa-tãti-÷abdasya $ sa-ku÷à1ïkà1lpa-pallavà & maithilã9va ÷riyaü dhatte % kàm apy à÷rama-bhår iyam // PNc_11.17 // ito vànti havir dhåma- $ latà4lasya-pradà ime & marutaþ pàvanàþ pakva- % puroóà÷a-sugandhayaþ // PNc_11.18 // ito hiraõmayã bhåmis $ taravo hema-valkalàþ & unnidra-hema-padmàni % payàüsã7va pade pade // PNc_11.19 // kàka-pakùà1ïka-mårdhànaþ $ pa÷yai7te guru-÷ikùayà & bañavaþ khaõóayanty atra % samidha÷ ca padàni ca // PNc_11.20 // anayà sàma gàyantyà $ svara-saü÷ayavàn ayam & itaþ karoti kalahaü % ÷ukaþ sàrikayà samam // PNc_11.21 // idam atrà7dbhutaü pa÷ya $ mada-klinnaü gajasya yat & gaõóa-lekhàü nakhà1greõa % ÷anaiþ kaõóåyate hariþ // PNc_11.22 // prabhà-maõóala-paryasta- $ tamasaþ ÷ata÷aþ pathi & tavà8patanti pàtàla- % ravayo 'mã maharùayaþ // PNc_11.23 // eùàü dvitayam etàbhiþ $ kapilàbhir alaïkçtam & uñaja-pràïgaõaü gobhir % jañàbhir abhitaþ ÷iraþ // PNc_11.24 // ito gàtra-paràvçtti- $ bhagnà1sthi puruùe1taràn & muneþ ÷ayyà-ku÷àn atti % bàlaþ kastårikà-mçgaþ // PNc_11.25 // ito 'py ayam çùiþ $ pa÷ya japà-pàñalayà9nayà & gavà9nugamyate sàyaü % saüdhye9va divàkaraþ // PNc_11.26 // sahasai9và7tithiþ pràptaþ $ ko 'py ayaü bhavatàm iti & eùa praty uñajaü vakti % sa-saübhramam ayaü ÷ukaþ // PNc_11.27 // ataþ saüprati vãkùante $ kautuko1ttànite3kùaõàþ & tvàm indum iva paryàpta- % maõóalaü muni-kanyakàþ // PNc_11.28 // bhå-datta-smara-sàmràjyaü $ mukha-÷rã-tarjite1ndu ca & àsàm indãvarà1kùãõàm % alaïkàro navaü vayaþ // PNc_11.29 // muktà1straþ strãùu kandarpo $ devà7trà7nu÷ayàd iva & ÷aïke saütyajya kodaõóam % àtta-daõóas tapasyati // PNc_11.30 // __________________________________________ vaïkumuni-dar÷anam tasminn ity-uktavaty eva $ tathà savidha-vartmani & tataþ pçthvã-÷a÷àïkena % vaïku-munir adç÷yata // PNc_11.31 // aüsà1valambinãr bibhrat $ sandhyà2bhra-kapi÷à jañàþ & prasçtà iva nirgatya % parama-jyotiùaþ ÷ikhàþ // PNc_11.32 // dadhad-yaj¤opavãtena $ sãmantitam uraþ-sthalam & jàhnavã-nirjhareõe7va % nabhaþ pràleya-pàõóunà // PNc_11.33 // ÷uddhai1ka-guõa-saüpçktàm $ akùa-màlàü dadhat kare & mårtàü tãvra-tapaþ-siddhim % àtmanaþ phalitàm iva // PNc_11.34 // yoga-kùemo1papatty-artham $ upaviùñaþ ku÷à3sane & napte9va maithilã-bhartur % atithir nàma pàrthivaþ // PNc_11.35 // priya-somaþ sadà-yuktaþ $ priyayà cà7nasåyayà & pàtram atrir ivo7gràõàü % tapasàü tejasàm iva // PNc_11.36 // so dçùñi-patham àyàti $ yayàti-pratime nçpe & tutoùa kasya và na syàd % àkçtis tasya sà mude // PNc_11.37 // tataþ kçta-praõàmasya $ tasya praõata-bhåbhçtaþ & vidadhe sa vi÷àmpatyur % àtithyam attithi-priyaþ // PNc_11.38 // athà7dåre sukhà3sãnaþ $ sukhà3sãne mahãbhçti & iti sånçtayà vàcà % sa vaktum upacakrame // PNc_11.39 // adya naþ puõya-bãjena $ mukto yat satyam aïkuraþ & lalàma loka-tritaye % yena tvam avalokitaþ // PNc_11.40 // tava ÷aüsati saubhàgyam $ abhijàte9yam àkçtiþ & indoþ sudhà-nidhànatvaü % jyotsnayà yat pratãyate // PNc_11.41 // yathà prade÷am àyàtair $ vyaktiü vajràïku÷à3dibhiþ & cakravartã9ty anukto 'pi % cihnais tvam anumãyase // PNc_11.42 // tva-dar÷ano1tsavenai1va $ kçtà1rthaü cakùur adya naþ & vimu¤cati ÷arac-candre % cira-råóham api spçhàm // PNc_11.43 // hetu-dvitayam evà7tra $ paramà3nanda-sampadaþ & para-brahmo1palabdhir và % saïgataü và bhavàdç÷àm // PNc_11.44 // akçtvà bhavataþ pra÷naü $ na sthàtum aham utsahe & dhãratàü mama bhindanti % yat kautuka-raso3rmayaþ // PNc_11.45 // tvayà mahãbhçtàm atra $ vaü÷aþ keùàm alaïkçtaþ? & ÷rotra-pãyåùa-gaõóåùaþ % kàni nàmà7kùaràõi te ? // PNc_11.46 // anena guõinà sàrdhaü $ dhanuùà9nucareõa ca & kena kàryà1tibhàreõa % tvam etàm àgato bhuvam ? // PNc_11.47 // __________________________________________ ramàïgada-vàkyam ity uktvà virate tasmin $ ràj¤à sa-smitam ãkùitaþ & sthitvà kùaõam uvàce7dam % iïgita-j¤o ramàïgadaþ // PNc_11.48 // __________________________________________ arbudàcala-varõanam brahmàõóa-maõóapa-stambhaþ $ ÷rãmàn asty abudo giriþ & upoóha-haüsikà yasya % saritaþ sàlabha¤jikà // PNc_11.49 // yaþ såryà1ü÷u-÷alàkasya $ vi÷vasyo7pari tiùñhataþ & vyoma-nãlà3tapatrasya % daõóatvam adhirohat // PNc_11.50 // àdàtum avataüsàya $ svarõadã-hema-puùkaram & yaþ se1ndranãla-kañako % bhuvo bhuja ivo7ddhçtaþ // PNc_11.51 // ÷ikharà3sanna-nakùatro $ lakùyate yaþ pratikùapam & sa-÷ãkara ivo7dasto % hastaþ pàtàla-dantinà // PNc_11.52 // yasya ÷çïge1ndranãlà1ü÷u- $ ÷yàmam àditya-maõóalam & kùaõaü puñakinã-patra- % chatrà3kçti vilokyate // PNc_11.53 // nãlakaõñha-priyà kàmaü $ kçta-pa¤cànana-sthitiþ & yasyà7gra-bhåmir gaurã9va % guhà-pãta-payodharà // PNc_11.54 // adhaþ-saünaddha-medheùu $ sthità yasyà7gra-sànuùu & pràvçó-vilàsà3làsyànàm % anabhij¤àþ kalàpinaþ // PNc_11.55 // induþ kañaka-màõikyaü $ yasya tuïgasya bhåbhçtaþ & bhuvo yasya ca kàntàyà % mekhalà-maõir aü÷umàn // PNc_11.56 // kva cit kva cit patantyà yaþ $ kçùõasàraþ ÷a÷i-tviùà & kaõóåyata ivà8sannaü % ÷çïgeõa hi mçgãü ni÷i // PNc_11.57 // pàõóuþ ÷araddhanair årdhvam $ adhastàlãvanàsitaþ & yaþ kailàsa ivà8÷liùñaþ % paulastya-bhuja-sampradà // PNc_11.58 // harayaþ ÷erate yasya $ matte1bha-vadha-niþsahàþ & guhàsu nakha-nirmukta- % muktà-dantura-bhåmiùu // PNc_11.59 // alaka-cyuta-mandàra- $ makaranda-sugandhibhiþ & amartya-mithuna-krãóà % niku¤jair yasya såcyate // PNc_11.60 // uda¤cad-indracàpàni $ nànà-ratnà1ü÷u-pallavaiþ & sànåni yasya sevante % dvaye citra-÷ãnaþ // PNc_11.61 // patyà saha vanà1nteùu $ viharantyà9dri-kanyayà & nãyante ÷oõatàü yasya % ÷ilàþ sàlaktakaiþ padaiþ // PNc_11.62 // pratibhànti puras te 'pi $ yasya valmãka-vàmanàþ & ÷ailàþ suvela-kailàsa- % mahendra-malayà3dayaþ // PNc_11.63 // __________________________________________ vasiùñhà3÷rama-varõanam ati-svàdhãna-nãvàra- $ phala-måla-samit-ku÷am & munis tapo-vanaü cakre % tatre1kùvàku-purohitaþ // PNc_11.64 // hçtà tasyai1kadà dhenuþ $ kàma-sargà1dhisånunà & kàrtavãryàrjunene1va % jamadagner anãyata // PNc_11.65 // [VAR 11.65a: {hçtà\lem \ed; hçtvà \buh}; 11.65d: {-sarga+\buh#\lem -sårga+\ed; }] sthålà1÷ru-dhàrà-saütàna- $ snapita-stana-valkalà & amarùa-pàvakasyà7bhåd % bhartuþ samid arundhatã // PNc_11.66 // athà7tharvavidàm àdyaþ $ sa-mantràm àhutiü dadau & vikasad-vikaña-jvàlà- % jañile jàtavedasi // PNc_11.67 // [VAR 11.67c: {-vikaña-\lem \ed; -vikala+\buh}] tataþ kùaõat sa-kodaõóaþ $ kirãñã kà¤canà1ïgadaþ & ujjagàmà7gnitaþ ko 'pi % sa-hema-kavacaþ pumàn // PNc_11.68 // dåraü saütamasene7va $ vi÷vàmitreõa sà hçtà & tenà3ninye muner dhenur % dina-÷rãr iva bhànunà // PNc_11.69 // tatas tàpasa-kanyàbhir $ ànandà1÷ru-lavà1ïkitaþ & kapolaþ pàõi-paryaïkàt % sà1÷ru-lekhàd apàsyata // PNc_11.70 // [VAR 11.70d: {sà1÷ru-lekhàt-\lem \ed; sàdhu-påjyàt \buh}] __________________________________________ paramàra-vaü÷a-varõanam paramàra iti prapàt $ sa muner nàma cà1rthavat & mãlità1nya-nçpa-cchatram % àtapatraü ca bhå-tale // PNc_11.71 // [VAR 11.71d: {àtapatraü\lem \ed; adhipatyaü \buh}] pravartità1tivistãrõa- $ sapta-tantu-paramparaþ & puràõa-kårma-÷eùaü ya÷ % cakàrà7mbhonidheþ payaþ // PNc_11.72 // sthàpitair maõi-pãñheùu $ muktà-pràlamba-màlibhiþ & bhår iyaü yajvanà yena % hema-yåpair apåryata // PNc_11.73 // pra÷ànta-cintà-santàne $ cireõa namuci-dviùi & amocyatàsta-daityena % yene8rùyà-kalahaü ÷acã // PNc_11.74 // vaü÷aþ pravaçte tasmàd $ àdi-ràjàn manor iva & nãtaþ suvçttair gurutàü % nçpair muktàphalair iva // PNc_11.75 // tasmin pçthu-pratàpo 'pi $ nirvàpita-mahã-talaþ & upendra iti sa¤jaj¤e % ràjà sårye1ndu-saünibhaþ // PNc_11.76 // sadàgati-pravçttena $ sãto2cchvasita-hetunà & hanumate9va ya÷asà % yasyà7laïghyata sàgaraþ // PNc_11.77 // ÷aïkite1ndreõa dadhatà $ påtàm avabhçtais tanum & akàri yajvanà yena % hema-yåpà1ïkità mahã // PNc_11.78 // atyaccha-da÷ano1dgacchat- $ aü÷u-lekhà-taraïgibhiþ & dãrghair yasyà7ri-nàrãõàü % niþ÷vàsai÷ càmàrayitam // PNc_11.79 // tasmin gate narendreùu $ tad-anyeùu gateùu ca & tatra vàkpatiràjà3khyaþ % pàrthive1ndur ajàyata // PNc_11.80 // dãrgheõa cakùuùà lakùmãü $ bheje kuvalayasya yaþ & nàrãõàü di÷atà0nandaü % doùõà sattàrakeõa ca // PNc_11.81 // ÷ithilãkçta-jãvà3÷à $ yasmin kopo1nnata-bhruvi & ninyuþ ÷iràüsi stabdhàni % na dhanåüùi natiü nçpàþ // PNc_11.82 // vairisiüha iti pràpaj $ janma tasmàj janà1dhipaþ & kãrtibhir yasya kunde1ndu- % vi÷adàbhiþ sañàyitam // PNc_11.83 // paulomã-ramaõasye7va $ yasya càpe vilokite & cakitaiþ sarasã7va kùmà % ràjahaüsair amucyata // PNc_11.84 // ÷rã-sãyaka iti kùetraü $ ya÷asàm udabhåt tataþ & dilãpa-pratimaþ pçthvã- % ÷ukti-muktàphalaü nçpaþ // PNc_11.85 // lakùmãr adhokùajasye7va $ ÷a÷imauler ivà7mbikà & vaóaje9ty abhavad devã % kalatraü yasya bhår iva // PNc_11.86 // akhaõóa-maõóalenà8pya $ prajà-puõyair mahodayam & kali-saütamasaü yena % vyanãyata nçpe1ndunà // PNc_11.87 // va÷ãkçtà1kùamàlo yaþ $ kùmàm atyàyatàü dadhan & ràjyà3÷ramam alaücakre % ràjàrùiþ ku÷a-cãvaraþ // PNc_11.88 ] // smita-jyotsnà-daridreõa $ bàùpa-sràvi-mukhe1ndunà & ÷a÷aüsur vijayaü yasya % rudra-pàñã-pati-striyaþ // PNc_11.89 // akaïkaõam akeyåram $ anåpuram amekhalam & håõà1varodha-vaidhavya- % dãkùà-dànaü vyadhatta yaþ // PNc_11.90 // __________________________________________ nàyaka-varõanam ayaü netro1tsavas tasmàj $ jaj¤e devaþ pitç-priyaþ & jagat-tamo-'paho netràd % atrer iva ni÷àkaraþ // PNc_11.91 // ÷rãmad-vàkapatiràjo 'bhåt- $ agrajo 'syà7graõãþ satàm & sagarà3patya-dattà1bdhi- % parikhàyàþ patir bhuvaþ // PNc_11.92 // atãte vikramàditye $ gate 'staü sàtavàhane & kavi-mitre vi÷a÷ràma % yasmin devã sarasvatã // PNc_11.93 // cakrire vedhasà nånaü $ nirvyàjau3dàrya-÷àlinaþ & te cintà-maõayo yasya % nirmàõe paramàõavaþ // PNc_11.94 // ya÷obhis indu-÷ucibhir $ yasyà7cchatara-vàrijaiþ & apåryatà iyaü brahmàõóa- % ÷uktir muktàphalair iva // PNc_11.95 // ÷riyaü nãlà1bja-kàntyà yaþ $ praõayibhyo dadau dç÷à & aràtibhya÷ ca sahasà % jahre nistriü÷a-lekhayà // PNc_11.96 // aüsaþ sa-valkala-granthiþ $ sa-jañà-pallavaü ÷iraþ & cakre yenà7hita-strãõàm % akùa-såtrà1ïkitaþ karaþ // PNc_11.97 // puraü kàla-kramàt tena $ prasthitenà7mbikàpateþ & maurvã-kiõà1ïkavaty asya % pçthvã doùõi nive÷ità // PNc_11.98 // pra÷asti parito vi÷vam $ ujjayinyàü puri sthitaþ & ayaü yayàti-mandhàtç- % duùyanta-bharato1pamaþ // PNc_11.99 // anenà7staþ kapoleùu $ pàõóimà ripu-yoùitàm & samàhçtye7va tad-bhartç- % ya÷aso bàhu-÷alinà // PNc_11.100 // sadà sama-karasyà7sya $ lakùmã-kula-gçhasya ca & sindhuràja iti vyaktaü % nàma dugdho1dadher iva // PNc_11.101 // anena vihitàny atra $ yat sàhasa-÷atàny ataþ & navãna-sàhasà1ïko 'yaü % vãra-goùñhãùu gãyate // PNc_11.102 // vindhyà2nta÷ caratà9nena $ mçgayà4sakta-cetasà & kanyà ÷a÷iprabhà nàma % nàga-såtir adç÷yata // PNc_11.103 // adç÷yair atha sà nàgair $ asya pàr÷vàd anãyata & tàm anveùñuü praviùñena % kutåhala-balàd iha // PNc_11.104 // sa-maõi-stambham agre 'tha $ dhàma hiraõmayam & tatra mårtà tataþ sindhur % indu-såtir vilokità // PNc_11.105 // akçtà1tithyam etasya $ bhakti-namrasya sà tataþ & nãtà pçùñena cai7tena % sva-vàrtàyàm abhij¤atàm // PNc_11.106 // tato vajràïku÷o1dyàna- $ hemà1bjà3hçti-sàhasam & hetuþ ÷a÷iprabhà2vàpter % vivçtyà8veditas tayà // PNc_11.107 // asåcayat prasaïgena $ triviùñapa-ripor atha & udagram asure1ndrasya % vãryaü vajràïku÷asya sà // PNc_11.108 // tatas tam pratyamarùo 'sya $ jhañity aïkurito hçdi & anyatra vãra-vçtter yad % ayam ekànta-matsarã // PNc_11.109 // panthàþ puro 'surasyà7sya $ prà¤jaleþ ÷aüsitas tayà & asåcyatà7grata÷ cai7tat- % amoghaü dar÷anaü tava // PNc_11.110 // athe7daü ratna-valayaü $ dattvà9smai samam à÷iùà & kàntà tirohità sà ca % purukutsasya bhåpateþ // PNc_11.111 // athai7tena gçhãte9yaü $ yàtrà vajràïku÷aü prati & eùà ca sukçtair dçùñà % pàda-padma-dvayã tava // PNc_11.112 // __________________________________________ vaïkumuni-vàkyam ity uktvà såkti-caturo $ viraràma ramàïgadaþ & àdade munir apy udyat- % dantà1ü÷u-÷abalaü vacaþ // PNc_11.113 // aho puràõa-ràjàrùi- $ santàna-kathayai9tayà & puõyayà hçtam àtmànam % adhunà manmahe vayam // PNc_11.114 // ava÷yam-bhàvinã tatra $ siddhiþ sàhasikasya te & ÷alyaü triviùñapasyà7sya % hçdayàd uddhariùyasi // PNc_11.115 // eùa vajràïku÷asyà8jau $ nà7kçtvà9ntaü nivartità & bhujo bhuvana-bhartus te % diïnàga-kara-pãvaraþ // PNc_11.116 // vadhås tavà7cireõà7tra $ bhaviùyati ÷a÷iprabhà & yathà kuvalayà÷vasya % divaþ-kanyà madàlasà // PNc_11.117 // sthiro bhava mitaü kàlaü $ sthitvà9smin nas tapovane & tvayà vinãyatàm eùa % dãrgh-adhva-janitaþ ÷ramaþ // PNc_11.118 // __________________________________________ sindhuràja-vàkyam ity ukte muninà sa atha $ ràje1ndur idam abravãt & àj¤à vilaïghyate tàta % tava kena jagad-guroþ // PNc_11.119 // atha kramo1nmãlita-sauhçdàsu $ kathàsv anekàsu mithaþ-kçtàsu & vi÷ramyatàm ity avadan maharùiþ % patiü pçthivyàþ prathita-prabhàvaþ // PNc_11.120 // devas tataþ sa muni-kalpitam indranãla- $ paryaïkavat kanaka-vedi-sanàtha-madhyam & adhyàsta ratna-sadanaü parito vitàna- % vyàlambita-mauktika-lataü navasàhasàïkaþ // PNc_11.121 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite Vaïku-maharùi-dar÷anaü nàma da÷amaþ sargaþ ************************************************ dvàda÷aþ sargaþ atha mànava-mãnalakùmaõo $ maõi-paryaïka-gatasya tasya sà & apatat phaõi-ràja-kanyakà % jagad-ekàbharaõam smçteþ pathi // PNc_12.1 // vyadhita praõayaü dç÷àü puraþ $ kamanãyeùu sa yeùu vastuùu & janito1tkalikà-÷ataiþ sas tair % arater àyatanaü vyadhãyata // PNc_12.2 // muhur aïga-latà-vivartanaiþ $ ÷vasitaiþ ÷ånya-vilokanena ca & kùiti-bhartur upànta-vartinà % madanàkalpakam anvamãyata // PNc_12.3 // kadalã-dala-datta-màruto $ hçdaya-nyasta-mçõàla-kandalaþ & atha tasya babhåva yatnavàn % upacàre ÷i÷ire ramàïgadaþ // PNc_12.4 // abhavad dvayam eva bhåpateþ $ smara-taptasya mano-vinodanam & sudç÷aþ saþ karà1tithiþ ÷araþ % sa÷ ca hàraþ stana-candanà1ïkitaþ // PNc_12.5 // madanà1ntarito 'pi laïghitaþ $ pathi jàtena pari÷rameõa sa & stimitaþ kùaõam àsta kaumudã- % vi÷ada-kùauma-tirohità3nanaþ // PNc_12.6 // atha pàr÷va-careõa sàdaraü $ mçdu-saüvàhita-pàda-pallavaþ & saþ kuraïga-dç÷e9va nidrayà % caturaü locanayor acumbyata // PNc_12.7 // sva-puro1pavane samutsukaþ $ sumukhãü svapna-prathena pàrthivaþ & avataüsita-hema-païkajàm % atha tàm aïka-gatàü vyalokayat // PNc_12.8 // abhikàntam apàïga-pàtinà $ jita-nãlà1bja-dalena cakùuùà & dadhatãm apavartitaü hriyà % mukham àpàõóu-kapola-maõóalam // PNc_12.9 // ÷arad-indu-marãci-nirmalaü $ vigalad-vepathunà stanà1ü÷ukam & muhur àkùipatãm alakùitam % ÷latha-muktà-valayena pàõinà // PNc_12.10 // nava-pallava-kàntinà kim $ apy acirà1vàsita-puùpa-ketunà & lalitàm adhareõa bibhratãü % mukha-candrà1ü÷u-sañàü smita-cchañàm // PNc_12.11 // jagad-eka-vilokano1tsave $ vapuùi sveda-kaõair alaïkçtàm & uditàm iva mandarà3hatàt % udadher lagna-sudhà-lavàü ÷riyam // PNc_12.12 // valità3hita-niþsahà1ïguli- $ sva-kara-÷leùa-vi÷eùa-kampini & pulakiny adhikaü vimu¤catãü % cakitaü vàma-kuce vilocane // PNc_12.13 // atibhàsura-ratna-kuõóalàm $ atikàntà3yata-hàra-maõóalàm & jaghana-÷latha-hema-mekhalàm % asameùor adhidevatàm iva // PNc_12.14 // [SYNTAX: kulakam] __________________________________________ nàyako1ktiþ atha sasmitam àtta-vepathuþ $ patito manmatha-patriõàü pathi & iti tàü praõayà3rdra-girà % saþ kilà7mbhoja-mukhãm avocat // PNc_12.15 // valitaü na vibhàti pçùñhataþ $ kabarã-kàntam idaü tavà8nanam & ayi nãla-payodha-lekhayà % saþ pariùvaïgam ive7ndu-maõóalam // PNc_12.16 // idam aïgada-vartinà karair $ maõinà ruddham ive8ritaü hriyà & na samarthamitopavartituü % vadanaü te lalità1ïgi kà gatiþ // PNc_12.17 // idam ardha-vilokità1dharaü $ madhurà1pàïga-taraïgite3kùaõam & ÷riyam àtanute sità1sitaü % sutanu try-a÷ru-vilokitaü tava // PNc_12.18 // militas tava gaõóa-lekhayà $ sudati sveda-lavà3rdra-patrayà & kim api spçhaõãya eùa me % marud-àsanna-divà1nta-÷ãtalaþ // PNc_12.19 // ayam utpalaþ-patra-locane $ tava bimbà1dhara-pàñala-cchaviþ & avalokaya kartum ãhate % padam astà1cala-cålake raviþ // PNc_12.20 // durita-ghnam idaü sudar÷anaü $ dadhatà bimbam anåru-sàratheþ & smara-lakùmi vihàyasà9munà % tava kçùõena hçte vilocane // PNc_12.21 // aravinda-kareõa lohitaü $ kamalinyà dhçtam àtapà3÷ukam & idam uùõakareõa kçùyate % valitenà7para-dig-vadhåü prati // PNc_12.22 // karuõà2rpita-locanaü mithaþ $ krama-vi÷leùa-galad-bisà1ïkuram & idam àrdrayatã7va me mano % mithunaü mànini cakravàkayoþ // PNc_12.23 // avalokaya bhãru samprati $ tritayena tritayaü viyujyate & dyumaõiþ prabhayà, ÷riyà9mbujaü % priyayà sà1÷rur ayaü vihaïgamaþ // PNc_12.24 // idam ambara-palvalo1daràd $ atitàmra-dyuti kàla-dantinà & ravi-vàriruhaü nirasyate % kanaka-snigdha-mayåkha-kesaram // PNc_12.25 // paricumbati vàruõãü di÷aü $ purato ràga-hçte vivasvati & dig iyaü ÷atamanyu-là¤chità % bhavati ÷yàma-mukhã mito1dari // PNc_12.26 // iha bhànty atilohità3tapa- $ stabakàþ pa÷ya vanà1nta-bhåmayaþ & tapanà1nugamo1tsavà1ïkità % dina-lakùmye9va padaiþ sayàvakaiþ // PNc_12.27 // madirà2kùi puro 'valokyatàm $ aparasyà8maya-mànato di÷i & stimitàm avagàhate gatiü % guru-gotra-skhalità3kulo raviþ // PNc_12.28 // amunà ÷atapatra-bandhunà $ sahasà sundari yad yad ujjhitam & samam adri-guhà-mukha-sthitais % timirais tat tad itaþ-kañàkùitam // PNc_12.29 // viramannayi pallavà1dhare $ sura-vãthã-pathiko virocanaþ & ayam asta-girer niùãdati % sva-karà3mçùña-÷ilà-tale tale // PNc_12.30 // iyam a÷ru-taraïgitàü dç÷aü $ dvitaye cakra-vadhår vimu¤cati & nava-kuïkuma-lohite ravau % dayite càndra-viyoga-viklave // PNc_12.31 // calito 'si vada kva màü vinà $ virahaü soóhum ahaü na te kùamà & kçta-païkaja-kuómalà1¤jalir % nalinã kàntam itã7va yàcate // PNc_12.32 // anupu¤jita-piïga-dãdhiti- $ druta-làkùà2ruõa-darpaõo1pamam & parato 'sta-girer idaü galaty % anavadyà1ïgi pataïga-maõóalam // PNc_12.33 // sarale saha vàrija-÷riyà $ nibhçtaü kvà7pi gataþ sa bhàskaraþ & vada tena vinà9bjinã kathaü % kùaõadàm adya natà1ïgi neùyati // PNc_12.34 // sphuña-vidruma-ràjinai9kataþ $ sadç÷aü jàtam uda¤catà nabhaþ & sudati tvad-apàïga-pañale % pañu sàndhye mahasi prasarpati // PNc_12.35 // paripi¤jarità1sità1mbarair $ nibióaiþ kaü na haranti hàribhiþ & ayi sàyam imàþ payodharair % dhçta-sandhyà4tapa-kuïkumair di÷aþ // PNc_12.36 // kùaõadà2bhimukhena khaõóità $ nanu sandhyà tamasà manasvinã & kupite9va nivartate javàt % ativàcàla-vihaïga-nåpuram // PNc_12.37 // tava caõói vióamayaty adas $ tanu-sandhyà4tapa-liptam ambujam & maõi-kuõóala-kànti-saïkaràt % idam àtàmra-kapolam ànanam // PNc_12.38 // uditàni tamàüsi sà ca te $ dayità dainyam upaiti padminã & dina-bhartur itã7va ÷aüsituü % sahasà sundari sandhyayà gatam // PNc_12.39 // nihitaü bali-dãpakeùu tat $ tapanenà8÷u mahaþ kç÷o1dari & sva-÷ara-sphuritaü manobhuvà % tava sa-vçãóa-vilokiteùv iva // PNc_12.40 // atasã-kusumo1pamaü mukhe $ tad anu tvat-kuca-cåcuka-dyuti & atha bàla-tamàla-màüsalaü % prasçtaü saüprati sarvatas tamaþ // PNc_12.41 // taru-koñara-måka-÷àrikaü $ nija-nãóà1ïka-nilãna-kokilam & karabho3ru sa-nidra-barhiõaü % pramodo1dyànam idaü nimãlati // PNc_12.42 // prasçtair giri-kandaro1daràt $ idam indãvara-dàma-kàntibhiþ & adhunà timirair vigàhyate % bhuvanaü padma-sara÷ ca dantibhiþ // PNc_12.43 // timirà1¤jana-bhakti-÷obhinà $ dhavalenà8yata-pakùma-païktinà & amunà bhavatã9va cakùuùà % kumudenai7ti rucaü kumudvatã // PNc_12.44 // udara-sthitayoþ kutåhalàt $ alinoþ ÷rotum ivà7sphuñaü vacaþ & kamalasya nilãya ni÷calaü % dala-sandhiùv avatiùñhate tamaþ // PNc_12.45 // tarale 'tisità1sita-dyutàv $ iha dolàyitam ãkùaõa-dvaye & likhità1garu-patra-lekhayos % timiraü mårcchati te kapolayoþ // PNc_12.46 // uóubhiþ kham itas tataþ kùaõàd $ uditair bhaïgura-ke÷i bhàty adaþ & atigàóha-dino1ùõa-janmabhiþ % paritaþ sveda-lavair ivà7ïkitam // PNc_12.47 // ÷abalaü ÷a÷alà¤chana-tviùà $ sa-tamaþ pa÷ya mahendra-diï-mukham & acalendrasutà-smita-cchavi- % churitaü kaõñham umàpater iva // PNc_12.48 // ahi-ràja-sute vilokyatàm $ iyam indoþ prathamo1dgatà kalà & ayi bhàti yayà indra-diï-mukhe % pramade9và8rdra-nakhà1ïka-rekhayà // PNc_12.49 // yadi kautukam àyate3kùane $ na ciràd eva sudhà4rdrayà9nayà & aravinda-dala-dyutau kare % mçdu lãlà-valayaü karomi te // PNc_12.50 // anavadyam itaþ puraþ sthitaü $ viditaü kiü ÷a÷inà tavà8nanam & nabhasaþ sahasà9ïkam eùa yan % na kalaïka-trapayà9dhirohati // PNc_12.51 // idam udgatam indu-maõóalaü $ dig iyaü pa÷ya bibharti lakùmavat & tvam ivà7ccha-kapola-maõóala- % sphuña-kàlà1garu-patram ànanam // PNc_12.52 // vigalat-timirà1ü÷uke ÷anaiþ $ spç÷ati vyaktim àdhãra-tàrake & iha pa÷ya ni÷à-vadhå-mukhe % sphurati ÷veta-marãci-kuõóalam // PNc_12.53 // ayam ullikhati dhruvaü karair $ vidhur indãvara-locane tamaþ & kumudeùu tathà hi dç÷yatàü % nipatanty asya lavà ivà7layaþ // PNc_12.54 // idam a¤jana-nãlam àhataü $ pihità3÷aü tuhinà1ü÷unà karaiþ & acalendra-guhàsu lãyate % ÷anakaiþ saükucitaü punastanaþ(?) // PNc_12.55 // masçõo1llasad-aü÷u-maõóala- $ chalataþ pa÷ya divaþ-kçte 'nayà & iyam indu-samudgakà3dito % ni÷ayà hàra-late9va kçùyate // PNc_12.56 // yad abhåt tamasà jagat tathà $ pihite puùkara-patra-locane & tad idaü parataþ prakà÷itam % ÷a÷inà kuïkuma-kanda-pàõóunà // PNc_12.57 // prasçte9va vilocano1dare $ tilake saïkucite9va càndena & kalite9va natà1ïgi lakùyate % tava muktà-valayeùu candrikà // PNc_12.58 // kucayoþ pratibimbitaþ samaü $ vidhur eko 'pi bhavaty ayaü dvidhà & vidhine9va vibhinna-saüpuñas % tava làvaõya-sudhà-samudgakaþ // PNc_12.59 // hçta-mugdha-madhåka-÷obhayor $ anayoþ pannaga-loka-kaumudi & tava candra-kalàþ kapolayoþ % patitàþ spar÷a-kutåhalàd iva // PNc_12.60 // ayam indu-mukhi tvayà yathà $ samupaiti spçhaõãyatàü janaþ & anayai9ùa samàgatas tathà % ni÷ayà pa÷ya kuraïga-là¤chanas // PNc_12.61 // dhanuùi kriyate 'dhirohaõaü $ smara-maurvã-latayà tanå1dari & ÷a÷ine0ritayà samucchrite % pulinà1drau ca payodha-velayà // PNc_12.62 // kçta-càñu-÷ataiþ parasparaü $ makarandà3rdra-rajaþ-sugandhiùu & sthitam antaramãùu sàüprataü % bhramaraiþ puùkara-vàsa-ve÷masu // PNc_12.63 // marutà suhçde9va vãjitaü $ kumudà3moda-mucà ÷anair itaþ & svapiti praõayà3rdrayor idaü % mithunaü mànini ràjahaüsayoþ // PNc_12.64 // ayi cakra-vadhår iyaü puraþ $ karuõaü kåjati hà tapasvini & iha sàkùitayà9lam àvayor % ucitaü gantum ataþ kçpàvati // PNc_12.65 // iti bhå-tala-vàsavaþ sas tàm $ abhidhàya pramadàü priyaüvadaþ & pravive÷a tayà9samaü kila % pramanàþ keli-nagendra-kandaram // PNc_12.66 // jhañiti sphuña-bhàva-saïkaràü $ madhurà-maïgalatàü dadhànayà & ÷a÷i-kànta-÷ilà-talaü tataþ % saþ kilà7dhyàsta tayà yuvà9nvitaþ // PNc_12.67 // tad anu trapayà paràïmukhãü $ pulakà1laïkçta-pãvara-stanãm & saþ kilà7¤cita-càñur ànayat % sumukhãü tàm anukåla-vçttitàm // PNc_12.68 // atha manthara-locanaü hriyà $ vinamat-smera-mukhaþ smità1nncitam & so dadar÷a kila praje÷varaþ % sudç÷aþ svinna-kapolam ànanam // PNc_12.69 // yad alaü kila mànavaty abhåd $ çjuvannendumukhã kilai8kùat & likhite9va kilà8sta yat paraü % nçpates tena manaþ kilà8harat // PNc_12.70 // parimçjya mukhaü vilàsinà $ ÷ravaõe1ndãvara-reõu-råùitam & sudç÷aþ ÷ama-vàri-païkilàt % alakàntas tilakàd apàsyata // PNc_12.71 // atha tàü ÷ithilãkçta-trapàm $ asama-prema-hçtaþ kile8÷varaþ & smara-keli-kalà-rasa-j¤atàm % anayad-yåtha-patir va÷àm iva // PNc_12.72 // ÷ithilà3kula-ke÷a-pà÷ayà $ parimçùñà3rdra-kapola-patrayà & viralà1dhara-ratna-ràgayà % sulabha-sveda-mukhe1ndu-bimbayà // PNc_12.73 // truñito1jjhita-hàra-lekhayà $ nibióà3÷leùa-kç÷à1ïga-ràgayà & asamagra-nakhà1ïga-maõóita- % stana-vinyasta-sa-kampa-hastayà // PNc_12.74 // adhikà1dhika-jàta-lajjayà $ mçdu-mãlan-nayana-tribhàgayà & atha kàm api nirvçtiü tayà % saþ kilà8pat phaõi-ràja-kanyayà // PNc_12.75 // [SYNTAX: kulakam] dadatà nalinã-dalà1nilaü $ vikasat-sveda-kaõe kuca-dvaye & caturaü kila dãrgha-cakùuùas % tad anu klàntir anena cic-chide // PNc_12.76 // atha sa-trapayà dhçtà1ü÷ukàü $ jaghana-srasta-visåtra-mekhalàm & avataüsita-locano1tpalàü % nijam aïkaü lalanàü ninàya ca // PNc_12.77 // sudç÷aþ saþ kilà1nyata÷cutaü(?) $ sva-pade mauli-maõiü nyave÷ayat & akaroc ca kilà7ruõà1ïgulir % lalità3vartana-ku¤citàn kacàn // PNc_12.78 // pa÷yà7tra darpaõa-tale likhità maye9yaü $ patrà3valã taruõi te valità3nane9ti & svapnà1ntara-praõaya-jalpitam àtma-bhartur % a÷råyata smita-mukhena ramàïgadena // PNc_12.79 // atha ÷uci pañhatà ÷ukena sàma $ sphuñam uñajà1ïgaõa-pàdapa-sthitena & viracita-dayità-samàgamasya % prasabham abhajyata pàrthivasya nidrà // PNc_12.80 // jhañiti vigate svapnà3yàta-priyà-nava-saïgame $ puno 'pi tathà tat-pratyà÷à-nimãlita-locanaþ & likhita iva saþ kùmàpàlo 'bhåt kùaõaü nanu tàdç÷àm % api manasijo dhairyaü lumpaty aho bata sàhasam // PNc_12.81 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye phaõi-ràja-sutà-svapna-samàgamo nàma dvàda÷aþ sargaþ ************************************************ trayoda÷aþ sargaþ tatas tathà pa¤ca÷ara-pratàritaþ $ sa-jçmbham unmãlayati sma locane & kçtà1ïguli-÷leùa-vivartito1llasat- % bhujà1üsa-sampãóita-kuõóalo nçpaþ // PNc_13.1 // saþ saïgataü yan mçga-÷àva-cakùuùaþ $ ÷ramà3pta-nidraþ sphuñam anvabhåd iva & jhañity abhåj jàgrad-avasthayà9sya tat % puràtanà3lekhyam ivà7sphuñaü hçdi // PNc_13.2 // kucà1ïga-ràgaþ kç÷a-madhyayà tayà $ mayi dhruvaü saïkramito bhaved iti & ÷anaiþ sa nidrà-kaluùeõa cakùuùà % paràmamar÷à7ïgam anaïga-mohitaþ // PNc_13.3 // apàsya vàme1tara-karõa-bhåùaõaü $ tathà ÷arair enam avàkirat smaraþ & yathà9sya dhairyaü galati sma mànasàt % sa-vikriyaü ÷ukti-puñàd iva udakam // PNc_13.4 // dç÷aü viùàda-stimitàm upàntage $ nive÷ya tenà7tha ni÷a÷vase & yathà muhuþ ÷yàmalatàü jagàhire % vitàna-muktà-phala-jàlaka-srajaþ // PNc_13.5 // __________________________________________ ramàïgada-vàkyam kayà nu sàraïga-dç÷à9si kàritaþ $ kapola-patrà3vali-kalpana-÷ramam & tam ity avocat parihàsavàn atho(?) % ramàïgadaþ kiü-cid iva ÷lathà1ïgadam // PNc_13.6 // tataþ sa muktà-sitam àdadhat smitaü $ jita-pravàla-tviùi danta-vàsasi & ÷a÷aüsa tasmai bhujage1ndra-kanyakà- % samàgamaü svapnajam abja-locanaþ // PNc_13.7 // tad-à÷rayai9và7nucareõa vardhità $ kathà-sudhe9và7sya tato vilàsinaþ & abhåt paraü manmatha-tàpa-÷àntaye % na padminã-patra-marun na candanam // PNc_13.8 // ajàyatà7ntaþkaraõena tàmyatà $ na hema-padmà3haraõàya satvaram & bhujaþ sadà rakùaõa-dãkùitaþ kùiter % amandam aspandata cà7sya dakùiõaþ // PNc_13.9 // __________________________________________ vaïku-muner àgamanam tataþ pinaddho1jjvala-hema-valkalaü $ vahantam aüsà1rdha-vilambinãr jañàþ & sa-nàtha-vàme1tara-pàõi-païkajaü % parisphurantyà sphañikà1kùamàlayà // PNc_13.10 // vi÷àla-netrà3bharaõair anudrutaü $ sadai9va darbhà1ïkura-làlitair mçgaiþ & sa-÷iùyam abhyàgatam aïganà2ntike % vi÷àmpatir vaïku-maharùim aikùata // PNc_13.11 // vimukta-paryaïka-talaþ sa-saübhramaü $ nirãkùya sadyo maõi-mandiràd bahiþ & kirãña-ratna-dyuti-dãpta-bhå-talaü % praõàmam asmai sa÷ cakàra sàdaram // PNc_13.12 // tataþ kçtà3÷ãr maõi-vedikà4stçte $ munir nyaùãdat sa-kuraïga-carmaõi & sa÷ cà8sanatvaü tad-anuj¤ayà0nayan % nçpa-candrà÷ candramaõeþ ÷ilà-talam // PNc_13.13 // __________________________________________ muni-pra÷naþ api ÷rameõà8yata-màrga-janmanà $ tanur mahàràja tave7yam ujjhità & muniþ praharùeõa kçtà1rhaõas tadà % sa ràja-cåóàmaõim ity apçcchata // PNc_13.14 // __________________________________________ bhåpati-vàkyam athà7dadhad vaktra ivà7m÷ukà1¤calaü $ tuùàra-pàõóu-prasçtair dvijà1ü÷ubhiþ & akçtrima-pra÷raya-pe÷alaü vacaþ % sa bhåpatir vaktum iti pracakrame // PNc_13.15 // amã sahante mama tàta na ÷ramaü $ praõàma-lagnàs tava pàda-pàüsavaþ & kiyac ciraü candra-marãci-cumbite % padaü nidhatte kumude dina-klamaþ // PNc_13.16 // __________________________________________ kapi-dar÷anam nç-loka-pàtàla-talà3÷raye mithaþ $ kathà2nubandhe ÷ithilãbhavaty atha & paryàõa-paryutsuka-mànaso muniþ % sa yàvad àpraùñum iyeùa pàrthivaþ // PNc_13.17 // anena tàvad dadç÷e puraþ-sthito $ vi÷àla-làïgåla-lato valã-mukhaþ & adhaþ-sthalã-nirgata-jahnu-kanyako % himo1jjvalaþ pàda ivà7mbikà-guroþ // PNc_13.18 // kareõa bibhran-madhu-matta-keralã- $ kapolavat-pàñala-kànti dàóimam & ahar-mukhà3kçùña-pataïga-maõóalaþ % phalà3÷ayà bàla ivà7¤janãsutaþ // PNc_13.19 // [SYNTAX: sandànitakam] __________________________________________ phalà1rpaõam dvayor ivà7rthaþ khalu dharma-kàmayos $ tayos triloka-spçhaõãyayoþ kapiþ & munã1ndra-bhå-candramasoþ sthito 'ntare % tapasvibhiþ smera-mukhair adç÷yata // PNc_13.20 // athà7rpitaü tena phalaü tadà0dade $ sa vismito madhyama-loka-vàsavaþ & japà2ruõaü màrutine9va maithilã- % ÷ikhaõóa-ratnaü da÷akaõñha-÷àsanaþ // PNc_13.21 // akçtrima-÷rã-nilayena ràgiõà $ narendra-cihnà1ïkita-hasta-÷obhinà & suvçttatàm udvahatà svabhàvataþ % sas tena reje bhç÷am àtmanà yathà // PNc_13.22 // ajàta-pàkasya navà3tapà1dhikàü $ punaþ punas tasya vilokya ÷oõatàm & nava-pravàlo1pamam eõa-cakùuùaþ % smaran sa bimboùñþam avàpa ÷ånyatàm // PNc_13.23 // athà7sya sãdan-maõibandhanàt karàd $ avà¤cataþ kampa-visåtrità1ïguleþ & papàta pa÷càd iva hema-kuññime % tad asphutad dràg iva dàóimã-phalam // PNc_13.24 // tad-antaràt kiü÷uka-kànti-taskaraþ $ sphuran-maõãnàü nikaro 'tha niryayau & udarciùaþ puùpa-÷aràsana-krudhà % kaõo1tkaras tryambaka-locanàd iva // PNc_13.25 // atha dvayenà7vani-pàka-÷àsanaþ $ sa vismayasyà7gra-mahãm anãyata & vanau1kasà tena vinãta-vçttinà % vikãrõa-bhàsà maõi-dàóimena ca // PNc_13.26 // sa÷ cà7dbhuta-pràbhçta-toùitaþ kare $ cakàra revà-maõi-kaïkaõaü kapeþ & ghanà1tyaya-çtor nijam indu-pàõóure % payoda-khaõóe harivàó ivà8yudham // PNc_13.27 // tataþ sudhà-såtim ivo7jjhità3kçtir $ navà1¤jana-÷yàmalayà9ïga-lekhayà & nçpaþ kùaõàd eva vicitra-bhåùaõam % pumàüsam agre na hariü tam aikùata // PNc_13.28 // kçtà3natir vismita-mànase munau $ ramàïgade sàdara-mukta-locanaþ & vyadhàt praõàmaü saþ kçtà1¤jalir nçpe % kapola-vellat-kaladhauta-kuõóalaþ // PNc_13.29 // __________________________________________ muni-kçtaþ pra÷naþ alaïkçtaþ kasya vadà7nvayas tvayà $ padaü kva te kiü ca kapir bhavàn abhåt & tam evam àha sma sa-vismayo3rmiõà % nçpeõa sàkåta-vilokito muniþ // PNc_13.30 // [COM {àha past tense}] __________________________________________ ÷a÷ikhaõóa-vàkyam tataþ sa mugdhe1ndu-mayåkha-bandhubhiþ $ prasàdayan danta-marãcibhir di÷aþ & navà1mbu-bhàrà3lasa-nãradà3valã- % ninàda-dhãràm iti vàcam àde // PNc_13.31 // ÷ikhaõóa-ketoþ ÷a÷ikhaõóa ity ahaü $ mun-indra vidyàdhara-÷àsituþ sutaþ & surà1ïganà2dhyàsita-ratna-kandhare % mamà7dhivàsaþ ÷a÷ikànta-parvate // PNc_13.32 // rathàïgapàõeþ pratimà samudrataþ $ svayaü mahànãla-mayã vinirgatà & iti pravàdaþ param ãkùituü ca tàü % gatà maõidvãpam itaþ purastriyaþ // PNc_13.33 // mamà7pi tasyàm adhikaü kutåhalaü $ tad ehi yàvaþ kçta eùa te '¤jaliþ & kadà cid evaü sahaso9pasçtya màü % priyà yayàce praõipatya màlatã // PNc_13.34 // [SYNTAX: sandànitaka] tataþ kham indãvara-nãlam ekatas $ tayà saho7tpatya javena gacchataþ & sas tàta ÷ailendra-bhara-kùamaþ kùaõàt % papàta me locana-gocare 'rõavaþ // PNc_13.35 // upoóha-nànà-maõi-mauktiko1tkaraiþ $ karair ivo8rdhvaü prasaradbhir årmibhiþ & anarghyam arghyaü jagad-eka-cakùuùe % samudyato dàtum ivà7ü÷u-màline // PNc_13.36 // nava-pravàla-dyuti-pàñalo1daraþ $ karo muràrer iva ÷àrïga-là¤chitaþ & alaïkçto jahnu-maharùi-kanyayà % pçthur jañà-jåña ivà7ndhaka-dviùaþ // PNc_13.37 // udagra-kallola-kadarthita-grahair $ agàdha-pàtàla-talà1vagàhibhiþ & di÷o nirundhan nava-megha-nàdibhir % nimagna-diïnàga-madà3vilair jalaiþ // PNc_13.38 // samedhita-÷rãr abhitas talo1tthitaiþ $ sphuran-maõi-stoma-mayåkha-dàmabhiþ & yugà1nta-jãmåta-÷ato1dayà1rpitaiþ % puloma-kanyà-pati-kàrmukair iva // PNc_13.39 // upànta-vi÷rànta-payoda-maõóalair $ jala-dvipa-prastuta-vapra-kelibhiþ & ciro1llasad-dvãpa-dhiyà samãkùitair % vi÷àla-netrais timibhiþ kçtà1dbhutaþ // PNc_13.40 // sujàta-kàñhiõya-payodharàþ spçhàm $ upàharantãþ pathi tàdç÷oþ pathi & kva cid dadhànaþ ÷arad-indu-pe÷alàþ % ÷ilàsu ÷uktãr jala-mànuùãr iva // PNc_13.41 // nijau1gha-sãmantita-sànu-kardamair $ bçhad-darã-pu¤jita-ratna-rà÷ibhiþ & adhaþ praviùño1ddhçta-kacchapo1ddhçtair % mahà2calair ullikhità1mbaraþ kva cit // PNc_13.42 // sa-vega-velà2nila-vellitàþ kva cin $ navo1dgatà vidruma-kandalãr dadhan & ÷ikhà ivo3rdhvaü taruõà1rka-lohità % vinirgatà vàóava-jàtavedasaþ // PNc_13.43 // kva cit sudhà-pàõóuni phena-maõóale $ nilãna-dårvà-dala-nãla-nãradaþ & sa-nàthatàü nãta ivo7pari sphuñam % phaõã1ndra-paryaïka-÷ayena ÷àrïgiõà // PNc_13.44 // kva cin maõãnàü kumudo1dara-tviùaþ $ site1tare1ndãvara-mecakàþ kva cit & kva cid dadhànaþ ÷uka-ca¤cu-pàñalàs % tañeùu muktà-÷abalo1daràþ ÷ilàþ // PNc_13.45 // [SYNTAX: kulakam] tathai9va tasyo7pari gatvarasya me $ tamàla-nãlena pathà payomucàm & tvarà1vi÷ãrõa-÷latha-bandhanà1¤citaþ % papàta sãmanta-maõir mçgã-dç÷aþ // PNc_13.46 // 13.46a cf. Pàõini 3.2.164] pradhàvamànena mayà9ntaràntarà $ nakhà1gra-nirlåna-mayåkha-pallavaþ & sa÷ cà7ntaraü dãdhitimàn ivo7dadher % vive÷a ko÷à3mra-taru-cchañà2ruõaþ // PNc_13.47 // nivartamànaü tu hañhàd vikçùyatà $ turaïga-hastena nirundhatà nabhaþ & kùaõàd iva kvà7pi rasàtalo1dare % karã9va cikùepa kçtà3ravo 'rõavaþ // PNc_13.48 // __________________________________________ strã-dar÷anam mayà9tha tatra bhramatà sa-vismayaü $ tam udvahantã maõim utprabhaü kare & adç÷yatai7kà vi÷atã tapo-vanaü % smarasya mårtà mamate9va kanyakà // PNc_13.49 // tataþ priyà-mauli-maõir na me 'rpitaþ $ punaþ punaþ pràrthitayà9pi yat tvayà & ahaü tad asyà makarà1ïkite balàd % apàharaü manmatha-ratna-pàduke // PNc_13.50 // kim à÷ramaü ÷ånyam idaü tapo-dhanair $ anena hà dhiï muùità9smi dasyunà & athe7ti bàùpo1dgama-gadgadaiþ padair % nuhur vadantã karuõaü ruroda sà // PNc_13.51 // __________________________________________ muni-dar÷anam tatas tadãye rudita-dhvanau ÷rute $ sasaübhramaü ko 'pi mahàtapà muniþ & viniryayau ratna-÷ilà-gçhàd bahis % tamàla-bhàsas taraõir ghanàd iva // PNc_13.52 // anena kenà7pi tavà8÷rame balàd $ idaü hi tàtà8bharaõaü hçtaü mama & iti krudhaü tad-vacasà sa àdade % havir-niùekeõa ÷ikhàm ivà7nalaþ // PNc_13.53 // __________________________________________ ÷àpa-varõanam nibaddha-bhãma-bhrukuñir vilokayan $ dç÷à tado9lkà-kapi÷o1gra-tàrayà & sas tãvra-kopa-sphurità1dharo 'vadad % vaco mamà8kùipya kçtànater iti // PNc_13.54 // prasånam apy atra na jàtu vãrudhàü $ haraty ayaü naþ pavanas tapo-vane & tvayà tu saüpraty abalà-vibhåùaõe % ÷añhà3tma-nà÷àya karaþ prasàritaþ // PNc_13.55 // akàri kàpeyam idaü tvaye0dç÷aü $ yad adya sadyaþ kapir eva tad bhava & tataþ sa màm ity a÷apat kamaõóalor % apaþ samàdàya davànalo1pamaþ // PNc_13.56 // __________________________________________ kopa-÷àntiþ athà7sya kopaþ pra÷a÷àma mànase $ ÷anaiþ kçpà sànu÷aye prasãdati & apàü kaõas tiùñhati vãci-kampite % na padminã-patra-puño1dare ciram // PNc_13.57 // ihà7nutàpo bhagavan vimucyatàm $ iyaü madãyà bhavitavyate0dç÷ã & tad ucyatàü ÷àpa-ni÷à-mukho1dgataü % kadà mame7daü timiraü vyaraüsyati // PNc_13.58 // mayai9vam uktaþ sas tadai9vam åcivàn $ yadà puro vaïku-muner ihà8gataþ & kare tavà8dhàsyati vatsa kaïkaõaü % sa nàrmadaü sãyaka-ràja-nandanaþ // PNc_13.59 // tataþ prabhçty eva valã-mukhà3kçteþ $ samàþ sahasraü vasato rasàtale & anena me saüprati pàrthive1ndunà % tavà8÷rame ÷àpa-tamas tiraskçtam // PNc_13.60 // __________________________________________ pratikriyà-karaõe1cchà kçtaü yad etena munã1ndra lãlayà $ pratikriyàü tatra na kartum asmy alam & hima-tviùaþ pratyupakàra-gocaro % marãci-lãóha-kra÷imà kim aü÷umàn // PNc_13.61 // tathà9py ayaü deva nija-prayojane $ laghãyasi kvà7pi niyojyataü janaþ & anårum urvã-tala-ratna-dãpakaþ % kim àryamà nà8dhita såta-karmaõi // PNc_13.62 // tenai7vam uktaþ praõayo1nmukhena $ nrpas trapà-namra-mukho babhåva & atàdç÷ànàü stutayaþ prakçtyà % madaü yad uddãpayituü yatante // PNc_13.63 // __________________________________________ nija-vçtta-kathanam evaü sudhà-rasa-samçddhi-manohareõa $ ÷làghyena tena ÷a÷ikhaõóa-samàgamena & kàm apy avàpad umayà ghañitasya lakùmãü % saþ kùmà-patir jhañiti jåña ivà7ùñamårteþ // PNc_13.64 // tenà7tha sånçta-vacaþ-÷rutaye saþ pçùñaþ $ pçthvã-talà3gamana-hetum ajànate9va & àkhyàtavàn smita-sudhà-snapitau1ùñha-bimbas % tasmai nija-vyatikaraü nara-loka-pàlaþ // PNc_13.65 // vidyàdharas tad anu saþ prahito 'pi ràj¤à $ nai7va sva-dhàma-gamanà1bhimukho babhåva & pårvo1pakàriõi jane 'nupakçtya kiü cid % yànto yad unnata-dhiyaþ kim api trapante // PNc_13.66 // deva prasãda samitiþ kriyatàm idànãü $ bhçtyaþ sva-pàda-rajasàm ayam agra-yàyã & tasye7ti valgu vacanaü vacasà maharùeþ % samràñ tataþ saþ katham apy urarãcakàra // PNc_13.67 // __________________________________________ vidyàdhara-sainyà3gamanam à-mandra-÷aïkha-pañaha-svana-såcitaü pràk- $ sainyaü kùaõàn nijam atha smçta-màtram eva & dhautà1si-patra-bahulà1ü÷u-lato2pagåóhaü % pàtàla-saütamasam asya puro babhåva // PNc_13.68 // __________________________________________ prasthànam teno7papàditam atho ratham utpàtakam $ adhyàsya kàrmuka-sa-nàtha-karo narendraþ & vajràïku÷aü prati sa vaïku-muni-prayuktaþ % prasthàna-maïgala-vidhir masçõaü pratasthe // PNc_13.69 // lagnenà7ïge yugapad uñaja-dvàra-de÷àd adåre $ pa÷yantãnàü muni-mçga-dç÷àü locanà1ü÷å1tkareõa & uddàmà3ji-kratu-makha-vidher dãkùayà saþ kùitã3÷o % medhyàm eõa-tvacam iva dadhan saþ kùaõaü lakùyate sma // PNc_13.70 // [VAR 13.70c: {#vidher\lem \k; #mahà# \ed}] calita-yati-samàdhi trasta-sàraïga-÷àvaü $ nibhçta-÷uka-bhçto1ccair naóim uóóãna-barhi & hariõa-mithuna-muktà1nyonya-kaõóåyanaü tan % muni-vanam abhito 'bhåt sainya-kolàhalena // PNc_13.71 // [13.71b: nalim?] atha pathi navasàhasàïkaþ sa vidyàdharair vanditaþ $ pramudita-muni-kanyakà-mukta-nãvàralàjà¤jaliþ & ÷riyam adhita ramàïgadenà7nvitas tårya-ghoùo3rmibhiþ % kula-giri-kuhara-pratidhvànaü dãrghair nirundhan di÷aþ // PNc_13.72 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye vidyàdharà1dhipa-samàgamo nàma trayoda÷aþ sargaþ ************************************************ caturda÷aþ sargaþ __________________________________________ àkà÷à3rohaõam athà8÷ramo1pànta-mahãü vihàya $ nemi-svano1tkaõñhita-nãla-kaõñhàm & ratho 'sya vidyàdhara-mantra-÷aktyà % rathàïgapaõeþ padam àruroha // PNc_14.1 // sa-saübhramo1ttaübhita-karõa-tàlam $ àkarõito dik-karibhiþ sa-kaüpaiþ & àdhmàta-÷aïkha-svana-màüsalo 'gre % tasyo7dagàn maïgala-tårya-ghoùaþ // PNc_14.2 // udasya vaktràõi nabha-sthalena $ yàntaü tam aikùanta tapasvi-kanyàþ & àkarõa-vistàrita-mugdha-netràþ % patrà1ntarair à÷rama-pàdapànàm // PNc_14.3 // vrajan sa vidyàdhara-vàhinãnàü $ madhye babhau madhyama-loka-pàlaþ & analpa-saundarya-sudhai2ka-såtiþ % ÷a÷ã9va nakùatra-paramparàõàm // PNc_14.4 // kutåhalo1llolà1sita-pakùa-lekhàny $ àkçùña-karõo1tpala-vibhramàõi & tasminn amu¤cyanta nitambinãbhir % apàïga-valgãni vilocanàni // PNc_14.5 // __________________________________________ ramàïgada-kçtaü varõanam athà7ntikasthena sa÷ cà7bhyadhàyi $ ramàïgadene7ttham avanti-nàthaþ & sahasra÷aþ khe calitàni pa÷yan % vidyàdharàõàü purato balàni // PNc_14.6 // haimaü nçpa syandanam utpatàkam $ àkampi ratnà1ïkita-ketum ete & sahasrara÷mer iva vàlakhilyà % vidhyàdharàs te parivàrayanti // PNc_14.7 // vrajann amartya-pramadà-vimukta- $ mandàra-màlà-jañilà1üsa-kuñaþ & kunda-cchañà-pàõóu-sañàkalàpaþ % kàtyàyanã-siüha ivà7vabhàsi // PNc_14.8 // prayàõa-tårya-dhvanir eùa kiü te $ pàtàla-kukùi-pratinàda-sàndraþ & ravaþ prasarpaty uta bhairavo 'yam % akàla-kalpà1nta-payodharàõàm // PNc_14.9 // måle bhuvaþ kajjala-dhåli-kalpam $ àlakùyate pa÷ya nilãnam etat & nãrandhra-vidyàdhara-mauli-ratna- % prabhàïkura-prà÷itam andhakàram // PNc_14.10 // àyàmi-màlà-maõi-kànti-daõóair $ utsàrayantaþ paritas tamàüsi & amã marun-nartita-càmaràs te % kham ullikhantã7va khurais turaïgàþ // PNc_14.11 // vihasya vidyàdhara-bàlikàbhiþ $ samaü vimuktà nayana-tribhàgaiþ & prasthàna-làjà¤jalayas tavai7te % rathe patàkàskhalitàþ patanti // PNc_14.12 // narendra vidyàdhara-puïgavànàm $ ete puraþ pa÷ya kçpàõa-paññàþ & kàlà1¤jana-÷yàmatayà0÷rayante % taraïgatàü vyoma-mahà2rõavasya // PNc_14.13 // vàcàlayantyaþ kakubhàü mukhàni $ nàdena jàmbånada-kiïkiõãnàm & imà vimànà3valayaþ kathaü cid % anyonya-ruddha-prasaràþ prayànti // PNc_14.14 // __________________________________________ vàta-varõanam àdhåta-kàrtasvara-ketu-yaùtir $ enàny a÷oka-stabakà1ruõàni & ànartayaty eùa patàkinãnàü % vàtaþ patàkà1ü÷uka-pallavàni // PNc_14.15 // nabha÷-caràõàü vrajatàm amãùàm $ anyonya-pãnà1üsa-vigharùaõena & ullàsitaþ kuïkuma-pàüsu-påraþ % pi÷aïgayaty eùa di÷àü mukhàni // PNc_14.16 // __________________________________________ prekùaka-strã-varõanam sa-ratna-kà¤cã-valayair vilàsa- $ siühàsanair manmatha-pàrthivasya & ito nitambair asite3kùaõànàü % vyàptà1ntaraü vyoma samàptim eti // PNc_14.17 // anyonya-saïghañña-visåtritàni $ kumudvatã-kànta-karo1pamàni & etàni pa÷yà7mbarataþ patanti % vimàna-muktàphala-jàlakàni // PNc_14.18 // etàþ prayàntyaþ purato vimànair $ vivartya bàlà mukha-païkajàni & apàïga-vi÷rànta-vilola-tàrais % tvàü nàtha netrà1¤jalibhiþ pibanti // PNc_14.19 // àsàm itaþ satvara-gàminãnàü $ gatàgatàbhyàü maõi-kuõóalàni & bhindanti vidyàdhara-kàminãnàü % kapola-kàlàguru-pattrakàni // PNc_14.20 // ito mithaþ pàr÷va-vighaññiteùu $ javàd vimàneùu samàpatatsu & àsàm itaþ preïkhita-madhya-ratna- % visåtrità hàra-latàþ sphuñanti // PNc_14.21 // ete gati-kùobha-va÷àd vadhånàü $ pa÷yo7nmayåkhà maõi-karõa-påràþ & itas tale sa¤caratàm ahãnàü % nipatya cåóàmaõiùu svananti // PNc_14.22 // pàtàlam etan nayano1tsavena $ vicintya ÷ånyaü ÷a÷alà¤chanena & ihà7ïganàbhiþ sva-mukha-chalena % kçto 'mbare candra-mayã9va sçùñiþ // PNc_14.23 // ito rasaü pallavayanti vãraü $ vidyàdharàõàü karavàla-vallyaþ & età÷ ca ÷çïgàram ito 'ïganànàü % dç÷o nave1ndãvara-dàma-dãrghàs // PNc_14.24 // [VAR 14.24b: {#vallyaþ\em; #vallayaþ \ed \unmetrical}] jhañity avàpta-pratibimbam etat $ sainyaü vilokya sphañikà1ïgaõeùu & sa-vismayaü nàga-purà1ïga-nàbhir % itaþ kriyante nayano1tpalàni // PNc_14.25 // narendra tasmàd gaganà1vahagàhi- $ tvad-dar÷ana-vyagra-tapasvi-païkteþ & dåraü havir dhåma-sugandhi-sãmnaþ % sthànàd vayaü vaïku-muneþ pravçttàþ // PNc_14.26 // __________________________________________ vanavarõanam yathà9yam abhyeti puro nabhasvàn $ àkçùña-nànàvidha-puùpa-gandhaþ & agre tathà9bhraüliha-bhåruhaü naþ % ÷aïke vanaü dçk-patham eùyatã7ti // PNc_14.27 // ebhir mahãpàla vimàna-ratnair $ agresaraiþ sambhrama-mukta-màrgaþ & niùkampa-ketur mahatà0spadena % rathas tavà7yaü viyati prayàti // PNc_14.28 // sita-prasåna-stabakais taråõàm $ eùà puras-tàrikàntarikùà & jhañity a÷eùai9va nimeùa-màtràd % unmãlità pa÷ya vanà1nta-lekhà // PNc_14.29 // yadã8÷a vidyàdhara-vàhinã9yam $ àkà÷ataþ ki¤-cid-adhaþ pravçttà & avaimi citte nihitaü tad asyàþ % padaü vanà3lokana-kautukena // PNc_14.30 // eùà tamàlà3vali-nãla-kànter $ upoóha-ràmà-mukha-hema-padmà & senà vanasyà7bhimukhaü prayàti % pa÷yà7mburàser iva jahnu-kanyà // PNc_14.31 // asyàþ kùamà-pàla vanà1nta-ràjer $ vimàna-païktiþ purataþ-sthite9yam & àlambate ratna-kirãña-lakùmãü % maõi-prabho2dgãrõa-mahendra-càpà // PNc_14.32 // ete kha-lãna-kùata-÷oõità1ktàþ $ pa÷ye7ndragopa-÷riyam udvahantaþ & turaïga-làlà-jala-bindavas te % luñhanti hema-druma-pallaveùu // PNc_14.33 // mandà1nilà1ndolita-pallavà1gràþ $ samagra-puùpà3haraõo1dyatàbhyaþ & ito latàþ pàrthiva saürabhante % làvaõyam àdàtum ivà7ïganàbhyaþ // PNc_14.34 // amåni puùpàõi mahãruhàõàm $ àbhànti lãna-bhramaro1daràõi & vidyàdharã-vibhrama-dar÷anà1rtham % uttànitànã7va vilocanàni // PNc_14.35 // pa÷yà7gra-vàtàyanam etad etya $ latà2gra-puùpàõy acinvatãnàm & nçpà7tibhàreõa nitambinãnàü % vimàna-ratnàni puro namanti // PNc_14.36 // ÷àkhà2gra-lagnàsu mahà-taråõàü $ viñaïka-ratna-dyuti-÷rïkhalàsu & vilambamànair iva cimbite9yam % ito vimànair maõi-pa¤jara-÷rãþ // PNc_14.37 // imàþ samaü pràõa-samair vane 'smin $ sarva-çtur lakùmã-nibióo1pagåóhe & nabhaþ-sthità eva narendra pa÷ya % puùpo1ccaye lola-dç÷aþ pravçttàþ // PNc_14.38 // etàþ karaiþ kà¤cana-padma-gaurair $ vilàsavatyaþ sa-nibandhanàni & haranti puùpàõi mahãruhàõàü % mçdåni yånàm iva mànasàni // PNc_14.39 // àsàü latà2gra-stabako1tthitàni $ ÷ikhaõóa-ratna-dyuti-cumbitàni & pa÷yo7pariùñàd ali-maõóalàni % nãlà3tapatra-bhramam àrabhante // PNc_14.40 // mu¤caty aliþ puùpa-latàm ito 'yam $ àghràta-ràmà-mukha-padma-gandhaþ & guõa-prakarùe hi sadà manàüsi % guõà1ntara-j¤àvatàü ramante // PNc_14.41 // latai9tayà cåta-taroþ sa-lãlam $ ànãyamànà natim ànatà1ïgyà & pa÷yo7tpatat-puùpa-÷ilãmukhe9yam % àbhàti kandarpa-dhanur-late9va // PNc_14.42 // bhramad-dvirephà3vali-lola-dçùñir $ lãlà2vataüsa-kriyayo9nmukhàni & vicetum eùà kusumàni nàlaü % tarostanàliïgana-dohadasya // PNc_14.43 // priyà1rpitaþ kànta-nipãta-mukta- $ purandhri-bimbà1dhara-kànti-coraþ & asyàþ sa-ratna-tviùi karõa-pà÷e % kim apy a÷oka-stabaka÷ cakàsti // PNc_14.44 // asyà latà4kùepa-visåtritasya $ hàrasya lagna-stana-kuïkumasya & bhraùñàþ kùitau dàóima-bãja-mohàd % àkùipya muktàþ kapayaþ kùipanti // PNc_14.45 // nidàgha-lakùmã-hasita-chañe9yaü $ paryàpta-kçùõà3guru-dhåma-gandhe & bandhe kacànà navamallikà9syàþ % pa÷yà7li-nãle paribhàgam eti // PNc_14.46 // asàv itaþ pàrthiva danta-patram $ àpàsya haüsa-chada-pàõóu bàlà & karoti karõe nava-karõikà4ram % uttàpità1ùñàpada-ratna-÷obhi // PNc_14.47 // sthito 'yam anto nava-pallavànàü $ pravàla-tàmrà1ïgulir àyatà1kùyàþ & vyaktiü ÷arac-candra-karo1jjvalàbhir % nakhà1ü÷u-rekhàbhir itaþ prayàti // PNc_14.48 // dhàvat-karà karõa-÷irãùa-lobhàd $ itas tataþ sampatati dvirephe & krãóàm iva vyàkula-dçùñi-pàtà % bàle9yam abhyasyati kandukasya // PNc_14.49 // pràvçó-vilàsa-smitam udvahantã $ karõe navaü ketaka-barham eùà & priyà1vataüsãkçta-candra-lekhà % cakàsti kanye9va himà1calasya // PNc_14.50 // vilokità3lekhya-kapola-bhàgàt $ plavaïga-÷àve 'dhigate vimànam & itaþ kadambàd anivçtta-hastam % àste bhayàd àlikhite9va tanvã // PNc_14.51 // puùpàõi cinvaty atimuktakasya $ pa÷ya ÷lathaü ke÷a-kalàpam eùà & aüse bibhartã7va tamàla-nãlaü % vilàsa-vàla-vyajanaü smarasya // PNc_14.52 // vimu¤catã cakùuùi puùpa-dhålim $ eùà gate taü prati vallabhasya & citraü jhañity a÷ru-lavà1vakãrõe % dç÷au sapatnyàþ kaluùãkaroti // PNc_14.53 // madhya-cyute bibhrati kiü÷uke 'sminn $ asrà1ruõasyà8kçtim aïku÷asya & asyàþ stanàbhyàm adhunà dhçte9yam % anaïga-matta-dvipa-kumbha-lakùmãþ // PNc_14.54 // [VAR 14.54c: {asyàþ\lem \em; asyà# \ed}] abhyàgatàyàþ sahasà9munà9syàþ $ kandarpa-sàmràjya-dhuro1dvahena & sugandhibhiþ pàñali-pàdapena % puùpair itaþ kalpitam àtitheyam // PNc_14.55 // àrdràgase9yaü gamità prasàdaü $ kçta-praõàmà1¤jalinà priyeõa & pramçùña-bàùpà sumukhã nakhàbhyàü % cåtà1ïkuraü mànam ivo7cchinatti // PNc_14.56 // adhyàsate kàm api kàntim àsàm $ ete sa-kundàþ kabarã-kalàpàþ & kumudvatã-kànta-karà1nuviddhàs % tamaþ-pratànà iva yàminãnàm // PNc_14.57 // puùpàõi nànàvidha-varõa-bhà¤ji $ vimàna-vàtàyanato vicitya & yuvà9yam indràyudha-varõa-kàntam % uttaüsam asyàþ sadç÷aþ karoti // PNc_14.58 // pa÷ye7yam udbàhu-latà0hita-÷rãr $ madhyena na÷yat-trivalã late9va & vimànataþ komalam uccinoti % vadhår madhåkaü sva-kapola-kànti // PNc_14.59 // adaþ sugandhãkuru mat-prasånaü $ mukhà1bja-saugandhya-kaõà1rpaõena & ity a¤calà3sakta-lato na yà¤càm % asyàþ karotã7va saþ karõikà4raþ // PNc_14.60 // tathà na cåte nava-ma¤jarã9yam $ avàptavaty àtma-guõa-prakarùam & asyàþ sa-kàlàgaru-patra-lekhe % yathà kapole kamale3kùaõàyàþ // PNc_14.61 // vahaty a÷oko 'yam amartya-kàntà- $ padà3hataþ kàntam alaktakà1ïgam & kçtvà jagaty askhalitàü nijà3j¤àü % skandhe 'rpitaü tåõàm iva smareõa // PNc_14.62 // cireõa manye bakula-drumo 'yam $ avàpta-pàraþ-spçhaõãyatàyàþ & arthã karo 'syàþ sumanaþsu yasya % jàto jità1martya-taru-pravàlaþ // PNc_14.63 // phalaü ÷irãùeõa ciràd avàptam $ asyàþ samagraü sukumàratàyàþ & nirasya gãrvàõa-taru-prasånàü % yad etad uttaüsitam àyàtà1kùyà // PNc_14.64 // asyàþ ÷rutau campakam àdadhatyàþ $ kareõa muktà-valayà1ïkitena & eùa dvijaþ svasty-ayanaü viràvair % nà7syàþ karotã7ti na ma¤ju-kaõñhaþ // PNc_14.65 // vinyasta-bandhåka-dalã mukhe 'syàþ $ svedà3rdra-kàlàgaru-patra-vallã & cakàsti saüdhyà4tapa-le÷a-÷aïki % kalaïka-lekhà ÷a÷alakùmanã7va // PNc_14.66 // età mitho ruddha-vimàna-màrgà $ latà2gra-jaü puùpam anàpnuvantyaþ & bhavanti bhàrà-namità1ïgakeùu % baddhà1bhyasåyàþ stana-maõóaleùu // PNc_14.67 // etàni kàntaiþ pramadà-janasya $ nava-pravàlàny avataüsitàni & pa÷yanti pa÷ya svam ivà8pta-kàntiü % kapola-pàlã-maõi-darpaõeùu // PNc_14.68 // yad yad vane 'bhåt kusumaü sugandhi $ vadhå-janais tat tad ito gçhãtam & kçtsna-trilokã-vijayà1vataüsaü % nirmàtum iùvàsam iva smarasya // PNc_14.69 // karõà1vataüsãkçta-pallavànàü $ vicitra-puùpà3bharaõo1jjvaleùu & pa÷yà7bhitaþ pallavite9yam àsàm % aïgeùu sàraïga-dç÷àm çtu-÷rãþ // PNc_14.70 // svedo1dabindu-chalataþ kapole $ vitãrõa-muktà1rgha iva smarasya & eõã-dç÷àü kànta iva pravçttaþ % ÷ramo 'yam àliïgitum aïga-lekhàm // PNc_14.71 // àsàü pçthu-sveda-kaõà1ïkitàni $ vaktràõi netro1tsavam arpayanti & pratyupta-muktàphala-danturàõi % hiraõya-mayànã7va saroruhàõi // PNc_14.72 // etàni pa÷ya cyuta-puùpa-dhåli- $ vyàlupta-pakùmà3vali-sauùñhavàni & ÷rameõa kiü cin mukulãbhavanti % sãmantinãnàü nayano1tpalàni // PNc_14.73 // [VAR 14.73b: {sauùñhavàni\lem \em; sauùñavàni \ed}] etàsu sãdan-maõibandha-måla- $ nilãna-lãlà-maõi-kaïkaõàsu & vilokyatàü vyaktim upaiti khedo % vidyàdhara-strã-jana-dor-latàsu // PNc_14.74 // anaïga-kalpadruma-ma¤jarãõàm $ amogha-mantraü kusumàyudhasya & bhç÷am yathà puùpamayã vibhåùà % nà8sàü tathà ratnamayã vibhàti // PNc_14.75 // vanà1ntam età vanità na muktum $ aneka-puùpaü nçpa ÷aknuvanti & vimucyate kena nàma sa de÷o % yatrà7sti sàndraþ sumanaþ-pracàraþ // PNc_14.76 // ity-ujjvale tasya vacaþ-prasåne $ nãte 'pi karõà1tithitàü vihasya & nçpo babhåvà7stamanàþ sacitraü % smçtà1hi-ràjendra-sutà-vilàsaþ // PNc_14.77 // puùpa-pravàlà1ïkura-maõóalaü tat $ kvaõad-vimànà3vali-hema-ghaõñam & vanaü vihàyà7tha samagram agre % cacàla vidyàdhara-ràja-sainyam // PNc_14.78 // __________________________________________ gaïgà-varõanam- atha pravàlà1dharabimba-cumbi- $ parisphurat-phena-vilàsa-hàsà & vàcàla-haüsà3valikà¤ci-dàma- % sanàtha-tãro3ru-nitambabimbà // PNc_14.79 // samãra-vellat-taña-hemavalli- $ lola-prabhà-pi¤jarito3rmi-lekhà & vilàsa-majjat-phaõiràja-kanyà- % saïkrànta-kànta-stana-kuïkume9va // PNc_14.80 // nimagna-diïnàga-kapola-bhitti- $ santàna-niryan-mada-veõi-kçùõà & tçtãya-netrà1nala-dhåma-valli- % kalaïkite9va tripurà1ntakasya // PNc_14.81 // bhàrà-namad-bhogi-phaõà3sthitàyàþ $ sthalo1cchalad-vãci-cayac-chalena & uttam-bhayantã9va tale satarkam % arkopala-stambha-÷atàni bhåmeþ // PNc_14.82 // taño1dgata-pràü÷u tamàla-ràji- $ chàyà-ghana-÷yàmalità1rdha-bhàgà & mårtis tuùàrà1cala-tulya-kàntir % umàpati-÷rãdharayor ivai7kà // PNc_14.83 // kàdamba-ca¤cå1ddhçta-cakravàkã- $ pàriplava-vyakta-mçõàla-kàõóà & caõóãdhavo1nnaddha-jañà-viñaïka- % kçùñe1ndu-lekhà2ïkura-danture9va // PNc_14.84 // taraïga-bhaïgo1jjvala-càmara-÷rãr $ uddaõóa-hemà1mburuhà3tapatrà & puõyà puro dårata eva tena % tri-màrga-gà9dç÷yata pàrthivena // PNc_14.85 // [SYNTAX: kulaka] tasyàs tañe 'tha kusumà1vacaya-÷ramà3rta- $ sãmantinã-nivaha-sasmita-vãkùitàyàþ & vidyàdhareõa vidadhe dhavalo3rmi-dhauta- % paryanta-hema-sikate pçtanà-nive÷aþ // PNc_14.86 // tad anu puline sadyo vidyàdharaiþ parikalpitaü $ nrpatir avi÷al lãlà2gàraü saþ sàhasalà¤chanaþ & bhramam ajanayan netro1tkãrõà iti pratibimbitàþ % sita-maõi-maye yasminn anto bahi÷ ca mçgãdç÷aþ // PNc_14.87 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye pàtàlà1valokano nàma caturda÷aþ sargaþ ************************************************ pa¤cada÷aþ sargaþ atha sàndra-gharma-jala-bindu- $ lulita-tilakaþ pracakrame & hema-kamala-subhage saritaþ % salile nimaïktum asite3kùaõà-janaþ // PNc_15.1 // ÷ramam etya mu¤cata mad-ambu- $ rabhasa-parirambha-lãlayà & evam avadad iva dãrgha-dç÷aþ % kalahaüsa-yåtha-ninadena jàhnavã // PNc_15.2 // marutà9vadhåta-kala-dhauta- $ kamala-makaranda-gandhinà & årmi-dalana-÷i÷ireõa balàd % abalà-janasya nunude pari÷ramaþ // PNc_15.3 // parividdha-rekham adhitãra- $ viracita-pade vadhå-jane & kàntim udavahad amartya-sarit % taña-råóha-kà¤cana-late9va kàü cana // PNc_15.4 // sita-cakùuùàm asita-ratna- $ ruci-muùi mçõàlinã-dale & sthåla-jala-lava-nibhena dadhe % nava-mauktikà1rdha iva jàhnu-kanyayà // PNc_15.5 // udita-trapà iva vilàsa- $ masçõa-gamanena subrhuvàm & jagmur amara-saritaþ pulinaü % sahasà vihàya kalahaüsa-païktayaþ // PNc_15.6 // dhavalà1bhraka-churita-bhitti- $ likhita-lalità1ïganà-lipim & apsu kuvalaya-dç÷àü pratimàþ % sita-ratna-darpaõa-nibhàsu lebhire // PNc_15.7 // atha vallabhà1rpita-karà1gra- $ nihita-nija-pàõi-pallavàþ & vàri-vikaca-kanakà1bja-rajaþ- % kapi÷o3rmi-màlam abalà jagàhire // PNc_15.8 // sudç÷àü nimajjya sura-sindhu- $ payasi niyama-sthitair iva & årmi-taralita-mayåkha-÷ikhair % maõi-nåpuraiþ sapadi maunam àdade // PNc_15.9 // kuca-lupta-patra-latayà9tha $ vigalita-visåtra-hàrayà & pràpi rati-ramaõa-vilàsa-tulà % lalita-bhruvàü jala-vihàra-lãlayà // PNc_15.10 // nava-kuïkumà1ruõa-purandhri- $ kuca-kala÷a-tàóitaü payaþ & ràgam abhajata na kasya bhavet % sulabhà1ïga-khelad abalasya vikriyà // PNc_15.11 // vikiran vihasya maõi-÷çïga- $ dhçtam udakam etya pçùñhataþ & sàci-mukulita-dç÷à dadç÷e % dayito muhur valita-kaõñham ekayà // PNc_15.12 // [VAR 15.12b: {pçùñhataþ\lem \em; pçùñataþ \ed}] pariõàhavat kuca-niùiddha- $ karaõa-valano1tka-dor-latam & lola-mukhara-maõi-kaïkaõayà % vidadhe jale muraja-vàdyamanyayà // PNc_15.13 // hariõã-dç÷o hçta-purandhri- $ kuca-kala÷a-kuïkumà1ïkità & kùipram adhijaghanam årmi-latà % ÷ithile9va hema-ra÷anà vididyute // PNc_15.14 // salilaü kirantam avalokya $ ramaõam aparà1ïganà-mukhe & citram avirala-dhçtà1÷ru-lave % nimimãla kà cid abalà vilocane // PNc_15.15 // drutam atruñad vibudha-sindhu- $ nibióa-laharã-karà3hatam & hàra-valayam aravinda-dç÷àü % ku÷alaü kuto 'sti guõinàü jaóà1ntare // PNc_15.16 // ÷u÷ubhe kayà9pi kara-yantra- $ nihita-÷uci-vàri-dhàrayà & mukta-sita-kusuma-sàyakayà % makarà1ïka-càpa-lataye9va bàlayà // PNc_15.17 // pariveùa-vibhrama-nive÷i- $ manasi-ja-tuùàra-dãdhiteþ & ko 'pi kara-kisalaye kamità % vidadhe mçõàla-valayaü mçgã-dç÷aþ // PNc_15.18 // hçdaye3÷a-mukta-jala-dhauta- $ malaya-ja-vilepanair hriyà & lakùya-nava-nakha-padàv aparà % nalinã-dalena pidadhe payodharau // PNc_15.19 // abhito 'ïganà-mukha-mçgàïkam $ uóu-nikara-kàntim àdade & keli-tarala-taruõã-nibióa- % stana-tàóite payasi budbudo1takaraþ // PNc_15.20 // vidadhe vadhår nija-karà1gra- $ galita-maõi-kaïkaõà1ïkite & megha-÷akala iva se1ndradhanur % valayo1dare nayanam abjinã-dale // PNc_15.21 // asità1¤janà1ïkam abhijàta- $ kuvalaya-dç÷àü dç÷o 'ntaràt & nãramahçta na hi ÷uddhimatàü % taña-vçttir à÷rita-kalaïka-màrjane // PNc_15.22 // taralo3rmi-laïghita-nitamba- $ phalaka-lulità1ccha-vàsaþ & phena-pañalam asità1bja-dç÷aþ % kùaõam ekam aü÷uka-vilàsam àdade // PNc_15.23 // sudç÷aþ sphuñaü nava-nakhà1ïkam $ urasi jala-dhata-kuïkume & kànta-nihita-nayanaü pidadhe % pçthu-hàra-tàra-taralà1ü÷u-pallavaþ // PNc_15.24 // lulità1¤janasya nayanasya $ saha-bhuvam ive8kùituü ÷riyam & lagna-jala-saralitair alakair % luluñhe lalàña-taña-sãmni subhruvaþ // PNc_15.25 // dadhatã9va kà9pi rucim àpa $ manasija-vilàsa-vallakãm & aüsa-vinihita-mçõàla-latà- % tala-varty alàbu-parivartula-stanã // PNc_15.26 // salilà3hati-truñita-hàra- $ parigalita-mauktika-bhramàt & mugdha-yuvatir aparà nidadhe % dç÷am abjinã-dala-puño1dabinduùu // PNc_15.27 // dhavalo1darair bhaya-va÷ena $ tarala-valitair vilocanaiþ & nãla-nalina-dala-dàma-dç÷àü % ÷apharaiþ samaü suciram apsu babhrame // PNc_15.28 // galità1ïgadà guru-taraïga- $ dalita-maõi-karõa-pårakàþ & srasta-kanaka-valayàþ sudç÷aþ % ÷latha-bandha-ratna-ra÷anà÷ cakà÷ire // PNc_15.29 // atikampam årmi-kuñila-bhru $ bahala-nava-kuïkumà1ruõam & straiõa-kara-tala-nirastam abhåd % upajàta-kopam iva jàhnavã-jalam // PNc_15.30 // akarot padaü pçthu-nitamba- $ vilulita-jalà3rdra-veõiùu & nãra-lava-÷abala-gaõóa-talàsv % abalàsu kuõóalita-kàrmukaþ smaraþ // PNc_15.31 // cyuta-ratna-bhåùaõa-marãci- $ racita-sura-càpa-maõóalam & ke÷a-kusuma-÷abalam ÷u÷ubhe % sudç÷àm anaïga-mada-dãpanaü payaþ // PNc_15.32 // atha tàbhir eka-tapanãya- $ sarasija-sa-nàtha-pàõibhiþ & ÷rãbhir iva samudatàri tataþ % punarukta-càñu-pañubhiþ priyaiþ saha // PNc_15.33 // sa-jalà1ü÷u-kànti-vi÷adà1ïga- $ janita-nibióa-trapà4kulàþ & vyakta-nava-nakha-padà3bharaõàþ % priya-locanàny aramayan mçgã-dç÷aþ // PNc_15.34 // atha tà gçhãta-÷arad-indu- $ dhavala-sicayàþ prasàdhanàm & cakrur adhivapur amartya-sarit- % pulina-sthalã-kanaka-valli-dhàmasu // PNc_15.35 // tilakà1ïkitàþ pracura-puùpa- $ parimala-muco mçgã-dç÷aþ & åóha-nava-lalita-patra-latà % dadhur aïgajo1pavana-ràji-vibhramam // PNc_15.36 // na ciràd alaïkçti-vi÷eùa- $ vihita-rucayo 'tipe÷alàþ & lakùya-nava-nava-rasàþ ÷ucayaþ % kavi-puïgavo1ktaya ivà7ïganà babhuþ // PNc_15.37 // vahati sma nirmala-kapola- $ likhita-mçganàbhi-patrakam & kà9pi nibhçta-madhupà3valimat % kala-dhauta-koka-nada-kàntam ànanam // PNc_15.38 // adhikarõam udgata-mayåkha- $ marakata-manoharo1daram & bàlam iva madana-kalpataror % dalam ekayà kanaka-patram àdade // PNc_15.39 // dhçta-yàvakàïkam api kànta- $ vadana-paricumbano1cite & ràga-madhura-rucake nidadhe % dayite ca kà cana cakora-locanà // PNc_15.40 // hariõà1ïka-sundaram aneka- $ vi÷ada-guõa-gumphità3kçtim & hàram avahad aparà na paraü % hçdi kàntam apy asamabàõa-dãpanam // PNc_15.41 // itarà padàïkam iva matta- $ madana-kariõo 'liko1dare & sàndra-mçga-madana-maùã-racitaü % tilakaü kuraïga-tilakà3nanà dadhe // PNc_15.42 // hçta-supta-hema-÷ata-patra- $ ruci-mukulità1ïgulã-dale & kà cid itara-kara-saïghañitaü % nidadhe vilàsa-maõi-kaïkaõaü kare // PNc_15.43 // uditàsu kà¤ci-guõa-madhya- $ marakata-marãci-såciùu & vyaktim alabhata na romalatà % smara-dãpa-kajjala-÷ikhà mçgã-dç÷àm // PNc_15.44 // sarasàgase9va ramaõena $ caraõa-nalinà9nuùaïgiõà & puùpa-÷ara-taralità dadhire % maõi-nåpureõa mçga-locanà rucim // PNc_15.45 // dadhatãbhir indu-kara-jàla- $ ÷abala-timiro3rmi-vibhramam & åóha-dhavala-kusumàbhir alaü % kabarã-latàbhir abalà÷ cakà÷ire // PNc_15.46 // priya-pàõi-païkaja-dhçteùu $ sakala-÷a÷i-bimba-bandhuùu & vaktra-kamalam avilola-dç÷o % maõi-darpaõeùu dadç÷uþ purandhrayaþ // PNc_15.47 // prakañaü dadhaj jhañiti ràgam $ alaghum atha vàruõãü prati & kànti-nikara iva tigma-rucer % vanità-jano 'bhimukhatàü samàdade // PNc_15.48 // udiyàya màna-timirau3gha- $ vighañana-pañur mano-'mbare & bàla-kuvalaya-dç÷àü vi÷ade % ÷anakair manobhuva-kuraïga-là¤chanaþ // PNc_15.49 // aruõà1ïgulã-dala-niruddha- $ nava-kanaka-ko÷a-karõikaiþ & sàndra-madhu-parimalaã ruruce % kara-païkajair atha cakora-cakùuùàm // PNc_15.50 // maõi-÷uktiùu kùaõam upoóha- $ kuvalaya-sugandhi-sãdhuùu & nyasyad asama-÷ara-yantram iva % bhramati sma bhçïga-kulam utsuko1tsukam // PNc_15.51 // [15.51c: ÷leùa] ruruce 'li-maõóalam udaü÷u- $ kamala-caùako1pari sthitam & ekam iva ratipater uditaü % tapanãya-daõóam asito1ùõa-vàraõam // PNc_15.52 // [VAR 15.52b: {kamala#\lem \em; kamaka# \ed}] vidhçtà kare priyatamena $ katipaya-÷ilãmukhà1nvità & cittam akçta viva÷aü sudç÷àü % kusume1ùu-kàrmuka-late9va vàruõã // PNc_15.53 // [15.53d: ÷leùa] atiràgiõi praõayiõã7va $ madhuni paricumbità3nane & vyaktim alabhata mado hçdaye % pulakaþ kapola-phalake ca subhruvàm // PNc_15.54 // pratimà-gate1ndu-kara-jàla- $ dhavalitam iva ÷riyaü dadhe & pàna-namita-mukha-mugdha-vadhå- % vigalad-vilàsa-hasita-chañaü madhu // PNc_15.55 // madhu kà9pi pàñala-kapola- $ tarala-kaladhauta-kuõóalà & lola-nija-mukha-tuùàra-kara- % pratibimba-garbham abhikà1rpitaü papau // PNc_15.56 // atiraktam àyata-tareõa $ vilasad-asito1tpala-÷riyà & kàmam apibad-apare1ndu-mukhã % caùakeõa sãdhu, nayanena vallabham // PNc_15.57 // agamat trayasya samam eva $ parimala-rasa-j¤atàm aliþ & kalpa-viñapi-madhunaþ pramadà % mukha-màrutasya vikaco1tpalasya // PNc_15.58 // adharà1gra-cumbanam avàpya $ kamala-dala-dãrgha-cakùuùàm & ÷vàsa-taralam ajaniùña mudà % muhurà3tta-làsyam iva kàpi÷àyanam // PNc_15.59 // madam àsavena rameõa $ nakha-padam ivà7rpitaü hçdi & nà7tivi÷ada-pada-bandhamatho % navasàhasàïkacaritaü jaguþ striyaþ // PNc_15.60 // madirà2rpità1dhara-dalena $ yuvatir amçta-chaño2pamà & prema-rasa-mçduùu dãrgha-dç÷àü % hçdayeùu pallavayati sma manmatham // PNc_15.61 // dayità-hite yuva-janena $ vilasad-atipàñala-dyutau & kàma-suhçdi vihitaþ praõayaþ % prathamaü madhuny adhara-pallave tataþ // PNc_15.62 // avadhåta-màna-madhupàna- $ rasa-rabhasataþ prasannatàm & pràpur atipçthudç÷àü sahasà % hçdayàni cà7ccha-maõi-bhàjanàni ca // PNc_15.63 // dayitàm anaïga-mada-såtim $ asita-nalinà1vataüsakàm & sàndra-ruci-yuva-jano madiràü % paricumbati sma na paraü vadhåm api // PNc_15.64 // anayan sahai7va ÷ithilatvam $ ubhayam ubhayena yoùitàm & vrãóam aruõa-rucinà madhunà % maõi-kà¤ci-dàma ca kareõa kàminaþ // PNc_15.65 // sudç÷àü madàd atha parisrud $ aruõita-sito1daràþ karàt & petur amara-saritaþ puline % maõi-÷uktayaþ priyatame ca dçùñayaþ // PNc_15.66 // nava-pallavà1ruõam uvàha $ dhçta-taruõa-vàruõãmadaþ & ràgam atha ÷ucini gaõóa-tale % nayano1dare ca madire4kùanà-janaþ // PNc_15.67 // aparisphuño1kti-lalitàsu $ mada-mukula-dãrgha-dçùñiùu & tàsu ÷abala-kusumà1üsa-lasat- % kabarã-latàsu padam àdadhe smaraþ // PNc_15.68 // àpàna-bhår avasità3sava-ràga-dãrgha- $ se1ndãvara-sphañika-÷ukti-÷atà cakàse & kautåhalàn mada-vilola-vadhå-vilàsa- % vyàlokano1nmiùita-vaktra-parampare9va // PNc_15.69 // avirala-maõi-dãpo1ddyota-dårà1pasarpat- $ timiram amara-sindhoþ kåla-kacchaü pravi÷ya & atha samamasunàthais tàþ salãlaü niùeduþ % sarasa-kanaka-jambå-pallava-prastareùu // PNc_15.70 // sàndro1nmãlat-saurabhàõy udvahantyo $ vidyul-lekha-piïgalàny aïkàni & lakùmãü hemà1mbhoja-màlà ivà8puþ % sàraïgà1kùyaþ preyasàü kaõñha-lagnàþ // PNc_15.71 // tato visåtra-cyuta-hàra-yaùñiþ $ ÷ãrõà1ïgado bhaïgura-karõa-påraþ & madena sadyo madire4kùaõànàü % rato1tsavaþ pallavito babhåva // PNc_15.72 // nànà2ïga-ràga-÷abale ÷latha-bandha-lola- $ dhammilla-màlya-kusuma-prakarà1vakãrõe & puùpe1ùu-talpe iva vakùasi vallabhànàü % nidràm avàpur atha tàþ surata-÷rameõa // PNc_15.73 // kandarpasya trilokã-hañha-vijaya-mahà-sàhaso1tsàha-hetur $ dhunvaüs tat-pakùma-dhåli-vyatikara-kapi÷aþ kà¤canà1mbhoruhàõi & tanvànas tãra-råóha-trida÷a-taru-latà-làsyam àlasya-bhàjàü % tàsàü saübhoga-keli-klama-bharam aharaj-jàhnavã-vãci-vàtaþ // PNc_15.74 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye pàtàla-gaïgà2vagàhano nàma pa¤cada÷aþ sargaþ ************************************************ ùoóa÷aþ sargaþ atrà7ntare nabhaþ-sindhu- $ pulinaü pràpa pàñalà & dadhaty anaïga-lekhena % là¤chitaü pàõi-pallavam // PNc_16.1 // maõi-pragrãvako1dgãrõa- $ ÷unàsãra-÷aràsanam & apa÷yad gagano1llekhi % tatra sphañika-ve÷ma sà // PNc_16.2 // tad-indranãla-dvàre sà $ hema-vetrà3kule babhau & ÷liùyantã sa-taóil-lekhe % lekhe9ve7ndoþ payomuci // PNc_16.3 // ratna-vàtàyana-sthasya $ tiùñhan pàr÷ve mahãpateþ & dvàþ-sthaü kim api pçcchantãü % tàm aikùata ramàïgadaþ // PNc_16.4 // antaþ prave÷ayàm àsa $ sa÷ ca tàm àtta-saübhramaþ & yayau sà ca vi÷àüpatyur % locanà1mçta-vartitàm // PNc_16.5 // sità1÷ma-harmyam uttuïgaü $ jhañity adhiruroha sà & ànanda-kandalã-cittam % atyacchaü pàrthivasya ca // PNc_16.6 // kùiti-cumbita-hàraü sà $ praõanàma mahãbhuje & ramàïgadaü kara-gràha- % sauhàrdye pàtratàü nayat // PNc_16.7 // nçpeõa svayam uktà9pi $ ita ehy ehi pàñale & tal-lãlà-maõi-paryaïka- % savidhe niùasàda sà // PNc_16.8 // __________________________________________ pàñalà-vàkyam kçta-sambhàùaõà sà9tha $ tenà7vani-manobhuvà & ity avocata dantà1ü÷u- % ÷abalà1dhara-pallavà // PNc_16.9 // mudrita-smara-saundarya- $ vàntà netrà1mçta-chañà & iyaü mårtir mahàràja % kaccit ku÷alinã tava ? // PNc_16.10 // katham etàü praviùñàs tvaü $ bhåmim atyanta-durgamàm & na kasya vismayàye7yaü % ÷aktir atyadbhutà tava // PNc_16.11 // deva vidyàdharaþ ko 'pi $ ÷àpàn nirmocitas tvayà & ity amandaþ pravàdo 'tra % tat ko 'py asi namo 'stu te // PNc_16.12 // aho guõena ràje1ndra $ yena kenà7pi gçhyase & yad evaü kli÷yase tasyàþ % phaõã1ndra-duhituþ kçte // PNc_16.13 // __________________________________________ nàyakavàkyam atha vidruma-tàmrau1ùñha- $ luñhad-da÷ana-dãdhitiþ & smitvà vasumatã-nàthas % tàm iti pratyabhàùata // PNc_16.14 // kadàcit pàñale kaccid $ bhujaïga-pati-kanyakà & smaraty asmàn sakhã-svaira- % saïkathàsv antarà1ntarà // PNc_16.15 // kim anaïgavatã vakti $ bråte màlyavatã ca kim & apy asty ahi-pure 'smàkaü % kiü-vadantã kiyaty api // PNc_16.16 // phaõi-ràja-sutà-karõaü $ kac-cit pràpayya mad-vacaþ & vihito ratnacåóena % ÷uka-råpa-viparyayaþ // PNc_16.17 // kim àgatà9si kiü cai7vaü $ parimlàne9va lakùyase & nivedaya drutaü yan me % kim apy à÷aïkate manaþ // PNc_16.18 // __________________________________________ lekhà1rpaõam iti pçùñavate tasmai $ sàndra-premà1rdra-cetase & kandarpa-dãpanaü lekham % arpayàm àsa pàñalà // PNc_16.19 // tam àttaü vàcaye7ty uktvà $ paramàra-kulo1dvahaþ & ramàïgadasya cikùepa % sambhramo1ttànite kare // PNc_16.20 // taü hema-kadalã-patra- $ kaståri-likhità1kùaram & so 'vadhàryà7tha tasyà7gre % vyakta-vàg ity avàacayat // PNc_16.21 // __________________________________________ ÷a÷iprabhà-lekhaþ svasti sthitasya svaþ-sindhu- $ tãre phaõi-pura-sthayà & idaü madhyama-loke1ndor % màlyavatyà nivedyate // PNc_16.22 // yadai9và7smat-sakhã vindhye $ tvayà ràjan vyayujyata & tadai9ve7yaü kuraïgã9va % viddhà hçdi manobhuvà // PNc_16.23 // dçùñiþ sarvatra ràje1ndoþ $ sudhà-niùyandinã tava & jàtà ÷a÷iprabhàyàü tu % sai9va hàlàhala-chañà // PNc_16.24 // na vinodayituü ÷akyam $ eùà kenà7pi vastunà & vine0÷a tava karpåra- % ÷ãtayà saïgamà3÷ayà // PNc_16.25 // tvad-dar÷ano1pakàriõyàþ $ karoty ekà3valãm iva & iyaü pakùmà1gravarty-a÷ru- % pçùata-chadmanà dç÷aþ // PNc_16.26 // vakti vyaktà1÷ru-lekhena $ nihitena karo1dare & iyam à-pàõóu-gaõóena % smara-tàpa-mukhe1ndunà // PNc_16.27 // ÷irãùàd api mçdv-aïgã $ kve7yam àyàta-locanà & eùa kva ca kukålà1gni- % karka÷o madana-jvaraþ // PNc_16.28 // ne7yaü pravàla-÷ayyàyàü $ nà7pi pràleya-ve÷mani & na ce7ndu-maõi-paryaïke % sakhã nirvçtim eti naþ // PNc_16.29 // nisarga-raktam etasyàþ $ sakhã-janam ivà7dharam & nayanti kim api mlànim % uùõà niþ÷vasito3rmayaþ // PNc_16.30 // aratitvam avàpyà7mbhaþ- $ kaõike9va vighårõate & eùà kamalinã-patra- % ÷ayyàyàm àyate3kùaõà // PNc_16.31 // asyàþ smarà1gni-santaptaü $ vapuþ ÷a÷i-kalà-mçdu & nãrandhra-gharma-salila- % chalene7va vilãyate // PNc_16.32 // kç÷atàm aïgake gàóham $ asyàþ kusuma-komale & àropayati puùpeùu % maurvãm iva ÷aràsane // PNc_16.33 // dhçtayà hçdi bàle9yaü $ vitãrõa-hari-candane & nirvàõam eti bhavataþ % kathayà na jalà1rdrayà // PNc_16.34 // àkarõa-kçùña-kodaõóas- $ tvàü vinà ni÷itaiþ ÷araiþ & bhinatty aïgam anaïgo 'syàþ % kùiti÷ cetasi kà9pi me // PNc_16.35 // iyam atyaccha-hçdaye $ dadhaty atisuvçttatàm & bàlà màõikya-mukure % vimukhã saümukhã tvayi // PNc_16.36 // eùà ÷ikhe9va dãpasya $ mugdhà dagdha-da÷à3÷rayà & smarà1nila-paràmar÷àd % ita÷ ce7ta÷ ca vepate // PNc_16.37 // iyam indu-dyuti-haraü $ yuktam atyàyatair guõaiþ & mçõàla-valayaü haste % vahati tvàü ca cetasi // PNc_16.38 // anaïga-tàpavaty asyà $ nikàma-sarasaü hçdi & saïkucaty abjinã-patraü % na tu tvat-prema-pallavaþ // PNc_16.39 // kriyate valayenà7syà $ maõibandhe gatàgatam & kàr÷yà1gra-bhåmim àptàyàs % tvayy antaþkaraõena ca // PNc_16.40 // jàyate pe÷alam api $ pràyo vastv anyathà0padi & pràpto mçõàla-hàro 'pi % yad asyà dàha-hetutàm // PNc_16.41 // nihitàþ sàsramàlãbhir $ lavalãpàka-pàõóunã & asyàþ stana-tañe bhàraþ % paraü vànãra-pallavàþ // PNc_16.42 // na candanena no7÷ãra- $ vàriõà na jalà1rdrayà & nà7syàþ puñakinã-patraiþ % ÷amam eti smara-jvaraþ // PNc_16.43 // kiü cà7param tvam etasyà $ hçdayasyà7dhidevatà & yatas tvan-mayam evai7ùà % vi÷vaü vi÷ve÷a pa÷yati // PNc_16.44 // ratnacåóo2panãtena $ sande÷ena tavà7dhunà & iyam ucchvasità kim cit % sudhà-gaõóåùa-bandhunà // PNc_16.45 // tàvad àgaccha vegena $ gçhãtvà hema-païkajam & anaïga-vidhunà yàvad % iyaü ÷vasiti naþ sakhã // PNc_16.46 // __________________________________________ nàyakasya pratisande÷aþ evam àkarõya lalitaü $ lekhà1rtham atha pàrthivaþ & udbhinna-sàndra-pulakaþ % pàñalàm ity avocata // PNc_16.47 // yathà sakhã vaþ kim api $ prapannà vidhuràü da÷àm & tathà tvam api màm evaü % pàñale kiü na pa÷yasi ? // PNc_16.48 // tad gaccha tàü ÷a÷i-mukhãm $ à÷vàsayitum arhasi & vayam ete ca hemà1bjam % ànetuü prayatàmahe // PNc_16.49 // tathà kàryaü na vandhyaþ syàd $ yathà mama manorathaþ & vaktavyà màlyavatyai9vaü % mad-girà valgu-vàdini // PNc_16.50 // __________________________________________ pàñalà-prayàõam àvçtti-datta-sande÷à- $ sà tataþ pçthivãbhujà & phaõiràjendra-nagarãü % tvaritam pàñalà yayau // PNc_16.51 // prasthàna-÷aüsã sahasà $ tasyà9tha pçthivãpateþ & pralayà1mbudhara-dhvàna- % dhãraü dadhvàna dundubhiþ // PNc_16.52 // __________________________________________ vidyàdhara-strã-puruùa-varõanam nadann utkampi-manasàü $ sa vidyàdhara-yoùitàm & ninye priya-pariùvaïga- % ÷lathatàm atha dor-latàþ // PNc_16.53 // kathaü cit pràõa-nàthasya $ mukhà1dhara-pallavam & bàlà vyaghañayat kà cit % kàcid urasa÷ ca payodharau // PNc_16.54 // ÷anair babandha jaghane $ nakhà1ïkavati mekhalàm & kà9pi smita-mukhã kànte % tiryag-arpita-locanà // PNc_16.55 // dçùñiü dàsyanti me sakhyaþ $ khaõóite danta-vàsasi & kim atra kçtyam ity anyà % kim api vyàkulà9bhavat // PNc_16.56 // kà cit paryaïkam àlokya $ sàlaktaka-padà1ïkitam & anyonyà1rpita-netràbhir % vayasyàbhir ahasyata // PNc_16.57 // ekà màõikya-kañakaü $ karà1gra-cyutam àdade & hçdayaü puùpacàpena % madhye viddham ivà8tmanaþ // PNc_16.58 // cumbana-kliùña-bimbau1ùñhaü $ jàgarà1ruõa-locanam & mukhà1mbhojaü dç÷à9nyonaü % vilàsibhir apãyata // PNc_16.59 // __________________________________________ ratnavatãü prati gamanam so 'tha pravavçte gantuü $ vidyàdhara-balà1nvitaþ & rathena rathinàm agryaþ % purãü ratnavatãm prati // PNc_16.60 // __________________________________________ ratnacåóa-samàgamaþ tataþ phaõi-kumàrena $ ratnacåóena sa adhvani & samagaüsta jagat-påjyaþ % påùà dar÷a ive7ndunà // PNc_16.61 // [16.16d: àdar÷e?] sas tasyo7payànãcakre $ dik-cakra-skhalita-dhvanim & acchinna-dàna-niùyandam % àtmànam iva vàraõam // PNc_16.62 // nçpasya dãpikà-kçtyaü $ cakrire timira-cchidaþ & puraþ prasarpat-tat-sainya- % phaõà-ratnà1ü÷u-såcayaþ // PNc_16.63 // kiyatà9py atha kàlena $ santataiþ saþ prayàõakaiþ & prapede kusumà3÷leùa- % sugandhi-pavanaü vanam // PNc_16.64 // __________________________________________ dåta-prasthàpanam asurà1dhipatiü sàmnà $ yàcituü hema-païkajam & sthitvà sas tatra purato % visasarja ramàïgadam // PNc_16.65 // sa÷ ca tri-jagataþ sàram $ àdàyai7va vinirmitàm & uttuïga-ratna-pràsàdàü % pràpa ratnavatãü purãm // PNc_16.66 // ràmà2rtha-baddha-kakùeõa $ preùitaþ prabhuõà9vi÷at & parikhà2rõavam ullaïghya % sas tàü laïkàm ivà7ïgadaþ // PNc_16.67 // ko 'yaü ko 'py ayam anyonyam $ evaü pallavito1ktibhiþ & kautuka-stimità1kùaiþ saþ % paurai÷ ciram adç÷yata // PNc_16.68 // sa candra-nãla-harmyeùu $ dadar÷à7sura-kanyakàþ & lolàs tamàla-÷yàmeùu % megheùv iva ÷atahradàþ // PNc_16.69 // nipãyamànaþ paura-strã- $ netra-sphañika-÷uktibhiþ & vairi-dvipa-ghañà-siühaþ % siüha-dvàram avàpa sa // PNc_16.70 // asurendrasya doþ-kaõóu- $ duþsthànai1ka-bhañà3kulam & vãraþ sa avi÷ad àsthànam % atha dvàþstha-niveditaþ // PNc_16.71 // __________________________________________ asurendra-varõanam- àsãnam a¤jana-÷yàmam $ uccaiþ sphañika-viùñare & himàcale1ndra-÷ikhare % navãnam iva nãradam // PNc_16.72 // keyåra-padmaràgà1ü÷u- $ ma¤jarã-jañilaå7bhau & bhujau bibhràõam ujjvàla- % pratàpa-jvalanàv iva // PNc_16.73 // urasà ruddha-gãrvàõa- $ dvipe1ndra-rada-koñinà & hàra-vallãü dadhal lolàü % dolàm iva jaya-÷riyaþ // PNc_16.74 // dadhànaü dãpti-paryasta- $ timirau maõi-kuõóalau & bandãkçtau sahai7vo7bhau % såryàcandramasàv iva // PNc_16.75 // vãra-vratasyà7laïkàram $ ahaïkàrasya jãvitam & jagatàm aïku÷aü tatra % sa vajràïku÷am aikùata // PNc_16.76 // tan-nide÷itam adhyàsta $ sa hiraõyamayam àsanam & nànà-ratnà1ü÷u-÷abalaü % ÷çïgaü meror ivà8ryamà // PNc_16.77 // __________________________________________ dåtaü prati pra÷naþ kurvan mukhàni smeràõi $ da÷ana-jyotsnayà di÷àm & vidhàya satkriyàm evam % asurendras tam abravãt // PNc_16.78 // aho kim api kalyàõam $ àsanna-phalam adya naþ & anyathà hi gçhaü santaþ % kim àyànti bhavadvidhàþ // PNc_16.79 // yad à÷rame vaïku-muner $ yuvayor vçttam adbhutam & tat karõà1tithitàü nãtam % etya praõidhibhir mama // PNc_16.80 // etayà sàüprataü bråhi $ yuto vidyàdharair ayam & kim àkaïkùati vaþ svàmã % phalaü pàñàla-yàtrayà // PNc_16.81 // niyujyante nçpeõà7rthe $ nà7lpãyasi bhavad-dç÷àþ & ÷eùo dhçter bhuvo 'nyatra % vyàpàrayati kiü phaõàn // PNc_16.82 // tad atra prahito ràj¤à $ kim artham asi kathyatàm & arthinàü vyarthatàm eti % na jàtu pràrthanà mama // PNc_16.83 // __________________________________________ ramàïgado1ktiþ màrgair ivà7yatair vàcàü $ ÷ucibhir da÷anà1ü÷ubhiþ & sãmantità1dharaþ smitvà % tam ity åce ramàïgadaþ // PNc_16.84 // àsàü sudhà-rasà1rdràõàü $ ÷uddhànàm asurà1dhipa & giràü tvam eko yat satyam % indur bhàsàm ivà8karaþ // PNc_16.85 // kac cit tvayà9yam aj¤àyi $ devaþ sàhasa-là¤chanaþ & jagat-pradãpam athavà % ko na vetti virocanam // PNc_16.86 // phaõi-ràja-sutàm eùa $ pariõetuü ÷a÷iprabhàm & pathà9nena ratha-kùuõõa- % ratna-÷ailena gacchati // PNc_16.87 // tvad-vàpi-hema-padmena $ ÷ulka-saüsthà kçtà kila & asyàþ pitre9ti devena % tad-arthaü prahità vayam // PNc_16.88 // anene7cchasi cet kartuü $ sakhyaü sàhasa-lakùmaõà & tat kàrtasvara-ràjãvam % ànãya svayam arpyatàm // PNc_16.89 // lumpanti tvan-mukha-cchàyàü $ yàvan nà7sya camå-rajaþ & kuruùva tàvad àtithyaü % hemà1bjena mahãbhuje // PNc_16.90 // kim anyan ``nàrthinàü matto $ vighañante manorathàþ'' & iti tvayà svam evà8÷u % pramàõãkriyatàü vacaþ // PNc_16.91 // __________________________________________ vajràïku÷a-vàkyam ity uktavati sàmarùa- $ bhaña-dçùñe ya÷obhañe & pratyabhàùata sàvaj¤aü % vihasyà7sura-ku¤jaraþ // PNc_16.92 // aho bata vidagdho 'pi $ dhiï mugdha iva lakùyase & viduùà9pi tvayà kiü-cid % yad uktam asama¤jasam // PNc_16.93 // yåyaü kva màõuùàþ pçthvã- $ saïkaña-svàmy-aduþsthitàþ & sà ca trijagatàü bhartur % ucità kva ÷a÷iprabhà // PNc_16.94 // tàdçï-mad-aïkam evà7tra $ strã-ratnam adhirohati & ramate hi harasyai7va % maulàv indu-kalà2ïkuraþ // PNc_16.95 // yad-yad astã7ha pàtàle $ ratnaü kva cana kiü cana & bhàjanaü tasya tasyà7ham % ekaþ ke yåyam ucyatàm ? // PNc_16.96 // sahate nçpatau naiva $ hema-tàmarasàrpaõam & mamai7ùa ÷akra-vijaya- % krãóà-durlalito bhujaþ // PNc_16.97 // prabhus tava naya-j¤o 'pi $ kim anarthàya kevalam & dãrghe1ndãvara-màle9ti % vikarùaty asito1ragam // PNc_16.98 // ita eva nivartadhvaü $ vartadhvaü vacane mama & avañe kim iti kùeptum % àtmànaü yåyam udyatàþ // PNc_16.99 // yàvad ete na mu¤canti $ maryàdàm asurà1bdhayaþ & tàvat dårà1pasàreõa % svàminaü tràtum arhatha // PNc_16.100 // narendraü durjigãùàtas $ tad gaccha vinivàraya & tvàdç÷àþ kim upekùante % patim utpatha-gàminam // PNc_16.101 // athavà9syà7sti ÷akti÷ cet $ kim adyà7pi vilambate & àyàtu svayam àdàtum % itaþ kà¤cana-païkajam // PNc_16.102 // kim anyaj jàyatàm eùa $ khaóga-dhàrà2tithir mama & ity uktvà kopa-taralaü % viraràmà7sure8÷varaþ // PNc_16.103 // __________________________________________ ramàïgadasya prativacanam dhairyaü saüvçta-kopo 'tha $ smayamàno ramàïgadaþ & tam ity amukta-paryaïkaþ % prativaktuü pracakrame // PNc_16.104 // nirvàõa-vãrya-vàte 'smin $ rasàtala-bilo1dare & abhugna-bhuja-kaõóåtir % aho kim api dçpyase // PNc_16.105 // manye tavai7tan-nãrandhram $ aj¤àta-sva-parà1ntare & pàtàla-cira-saüvàsàc % citte pariõataü tamaþ // PNc_16.106 // yàü harasyà7ùñamãm àhur $ mårtim àhuti-lehinãm & tat-såtiþ pràg abhåd bhartà % paramàra iti kùiteþ // PNc_16.107 // kçtà1vatàraü tad-vaü÷e $ vadhàya vibudha-dviùàm & kim àdidevaü kaüsàriü % dhiï martya iti manyase // PNc_16.108 // [16.108d: sandànitakam] kamale9va mukundasya $ pàrvatã9va pinàkinaþ & phaõi-kanyo9cità patnã % sà mahã-mãna-lakùmaõaþ // PNc_16.109 // tàü hañhenà8tmasàtkartum $ asurendra na ÷akyase & na ratna-såcim àkraùñum % ayaskàntasya yogyatà // PNc_16.110 // padaü pathi nidhatse 'tra $ kim anyàyamalãyase & apathe caratàü yànti % dåràd dåraü vibhåtayaþ // PNc_16.111 // anarpaõaü mahãpàle $ hema-païkeruhasya yat & tavà7parigham utprekùe % tad eva dvàram àpadàm // PNc_16.112 // ràjendra-dãpake tasmin $ samaràïgaõa-vartini & ete bhañàs te na ciràt- % àyàsyanti pataïgatàm // PNc_16.113 // tathà vidhehi na yathà $ tvandataþpura-yoùitàm & kara-pallava-÷ayyàsu % ÷erate vadane1ndavaþ // PNc_16.114 // pravçtta-pati-÷okà3rta- $ paura-strã-paridevanà & iyam utsanna-saïgãtà % mà bhåd ratnavatã purã // PNc_16.115 // devasyà7rpita-hemà1bjas $ tad ehi pata pàdayoþ & ÷iraþ punantu te kàmaü % puõyàs tat-pàda-pàüsavaþ // PNc_16.116 // athavà subhañaiþ sàrdham $ uttiùñha purato bhava & samaü vidyàdharà1nãkair % ayam àyàti bhåpatiþ // PNc_16.117 // kim anyat samam etena $ ÷iras-tàmarasena te & hema-kokanadaü devaþ % svayam eva grahãùyati // PNc_16.118 // __________________________________________ ramàïgadà3gamanam tam ity uktvà sabhà-madhyàn $ nirjagàma ramàïgadaþ & nikañaü ca raõotkasya % jagàma jagatãpateþ // PNc_16.119 // atha vadati ÷anaiþ sametya tasminn $ amara-ripor vacanàni tànitàni & asura-pati-vinà÷a-kàlaràtrim- % bhçkuñãm uvàha mukhena màlave1ndraþ // PNc_16.120 // gatvà vidyàdhara-bhaña-camå-cakravàlaiþ sabhaü saþ $ kùmàpàlo 'tha vyadhita paritas tat-puro ratnavatyàþ & yena vyaktà1mara-jaya-mahà-sàhasasyà1suràõàü % nàthasyà3sãn nava-paribhava-÷yàmalà-vaktra-lakùmãþ // PNc_16.121 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye kanakà1ravinda-pràrthano nàma ùoóa÷aþ sargaþ ************************************************ saptada÷aþ sargaþ yuddha-varõanaü athà7hi-vidyàdhara-ràja-sainyair $ nipãóitàyàü puri ratnavatyàm & bhañàþ sa-kopaü bhuja-darpa-bhàjo % nirjagmur àkçùña-kçpàõa-paññàþ // PNc_17.1 // anyonya-saïghañña-va÷ena teùàm $ uda¤citàþ kà¤cana-kaïkañebhyaþ & yugà1nta-kàlànala-bãja-÷aïkàü % na kasya cakruþ ÷ikhinaþ sphulliïgàþ // PNc_17.2 // bhàleùu bhãmà bhçkuñãr vahanto $ bhçïga-tviùa÷ cà7si-latàþ kareùu & khurà1gra-rugõà1vanibhiþ saroùaü % nirãyur anye caturais turaïgaiþ // PNc_17.3 // nyabhàd anãkaü kariõàü ca sàndra- $ sindåra-pårà1ruõa-gaõóa-bhitti & pratyagra-dàvànala-lãóha-koñi- % kulà1cale1ndra-pracayo1pameyam // PNc_17.4 // puro raõo1tseka-bhçtàü niruddham $ oghena vidyàdhara-vàhinãnàm & tat pu¤jitaü sainyam amartya-÷atror % babhåva måle maõi-toraõasya // PNc_17.5 // sàñopam àropita-càpa-yàùñir $ nibaddha-tåõãra-yugo gajasthaþ & so nirjagàmà7tha mahà2sure1ndro % vegàd ahaükàra ivà8tta-dehaþ // PNc_17.6 // yugà1tyayà1mbhodhara-nàda-dhãras $ tasyo7dgataþ saïgara-tårya-ghoùaþ & baddha-prati÷runti nitànta-bhãma÷ % cakàra pàtàla-bilo1daràõi // PNc_17.7 // sat-puùkarà1na¤jana-pu¤ja-bhàsas $ patho jayasyà7tha gajàn asãü÷ ca & vyàpàrayanti sma rayeõa vãràs % tat-prerità vairi-varåthinãùu // PNc_17.8 // parasparà3pàti-kçpàõa-niryat- $ jvàlà3valã-pallavità1ntarikùaþ & abhåt pravçttaþ samaro mahà2hi- % vidyàdhare1ndrà1sura-puïgavànàm // PNc_17.9 // vãreùu dhàvatsu caratsv amandaü $ gajeùu valgatsu turaïgameùu & akàla-kalpà1tyaya-ya÷à1ïkitàni % cakampire sapta rasàtalàn // PNc_17.10 // prakà÷ayantaþ karaõa-prapanncaü $ surà1ïganàbhiþ spçhaye0kùyamàõàþ & atyadbhutaü nçttam ivà8rabhanta % bhañà raõa-pràïgaõa-raïga-madhye // PNc_17.11 // utplutya vegàt pavamàna-màrgaü $ vidyàdharair dàna-jalàvilàni & pañu vyapàñyanta mataïgajànàü % tãkùõà1si-patra-krakacaiþ ÷iràüsi // PNc_17.12 // nipatya kumbheùu mahà-gajànàü $ nãrandhra-mukteùu pañu kvaõantaþ & bhànti sma vidyàdhara-puïgavànàü % muktà1ññahàsà iva khaóga-paññàþ // PNc_17.13 // àvartatàm årmi-latàyamàna- $ nistriü÷a-vallã-valayà3kulàsu & prapedire pårva-suro1jjhitàni % cakràõi vidyàdhara-vàhinãùu // PNc_17.14 // phaõà4valãùv àpatito1ragàõàm $ aphalgu-ratno1pala-karka÷àsu & kçpàõa-dharà masçõãbabhåva % mahà-suràõàü na tu saïgare1cchà // PNc_17.15 // amànti pàtàla-tale prasasruþ $ kùitau bila-dvàra-vinirgatàni & jyà-÷abda-hçùñà1sura-siüha-nàda- % turaïgaheùà-gaja-bçühitàni // PNc_17.16 // pradhàvad-a÷vãya-khurà3hatànàm $ abhyudgato ratna-bhuvàü paràgaþ & gãrvàõa-càpa-cchavi-là¤chitàni % kçtsnàni cakre kakubhàü mukhàni // PNc_17.17 // bhañà1stra-pårõaiþ parito gajànàü $ svadàna-païko1pacitaiþ padà1ïkaiþ & bhayaïkarà9bhåt taruõà1rka-bimba- % sahasra-kãrõe9va raõà1ïgaõo3rvã // PNc_17.18 // lånàþ samålaü subhañà1si-patraiþ $ sahasra÷aþ ÷oõita-÷ãkarà1rdràþ & uttàla-vaivasvata-tàlavçnta- % vicchitti-måhuþ kari-karõa-tàlàþ // PNc_17.19 // anyonya-kçttàstarasà bhañànàü $ navà3tapà3tàmra-nakha-tviùo 'gre & bhujà nipetuþ samam ãkùaõena % samauli-ratnà iva pannage1ndràþ // PNc_17.20 // aïgàd asi-pràsa-pçùatka-bhinnàt- $ asçk-pravàheùu bhç÷aü vahatsu & lãlà-galad-gairika-nirjharàõàü % gajair jagàhe kula-parvatànàm // PNc_17.21 // kùmàyàü babhuþ-khaóga-pçthak-kçtàni $ sahasra÷aþ ÷astra-bhçtàü ÷iràüsi & kàlena saïgràma-sarontaràlàd % utkhaõóitànã7va saroruhàõi // PNc_17.22 // kabandha-kaõñho1cchalad-asravantaþ $ samãpam etyo7pari kaïka-yåtham & muhårtam iddhàruõa-ratna-daõóam % adç÷yata cchatram ivà7ntakasya // PNc_17.23 // muktaiþ samåhena nabha÷-caràõàü $ kumbheùu cakraiþ kariõàü patadbhiþ & astà1cala-vyàyata-vapra-pàti- % pataïga-bimbà1nukçtir vitene // PNc_17.24 // patad-bhañaü nirdalità1÷va-vàraü $ nikçtta-matte1bha-karaü kùaõena & vyadhàyi vidyàdhara-sainikais tat % sa-nàga-vãrair asurendra-sainyam // PNc_17.25 // haüsair iva smera-tañàþ-samantàt $ paricyutaiþ ku¤jara-karõa-÷aïkhaiþ & voóhuü pravçttà bhavad-uttaraïgà % jhañity agàdhà rudhira-sravantã // PNc_17.26 // vidyàdhara-vyàla-bhañà1valupta- $ dhairyeùu na÷yatsu mahà2sureùu & vi÷vàïku÷o nàma surà1ri-sånur % atho rathenà7jimahãü vive÷a // PNc_17.27 // àkarõa-kçùtàd dhanuùaþ patadbhir $ bàle1ndu-lekhà3kçtibhiþ pçùatkaiþ & aràti-sainye raõa-dhãra-vãràn % bhãrånivaiko vimukhãcakàra // PNc_17.28 // tad-vãrya-nirvàsita-sauùñhavànàü $ vidyàdharàõàm apatan karebhyaþ & dhàrà1gra-lagna-dvipa-kumbha-muktàþ % sa-bàùpa-le÷à iva khaóga-lekhàþ // PNc_17.29 // kùaõàd valanti sma tadà hatàni $ balàni vidyàdhara-pannagànàm & sarit-payàüsã7va ni÷akarà1ü÷u- % påra-pravçddhà1rõava-pãóitàni // PNc_17.30 // na ÷ekatus tasya gatiü niroddhuü $ vidyàdhare1ndro1raga-ràja-putrau & ratnàkarasye7va mahendra-sahyà1 % vasahya-vegaü pralayo1tthitasya // PNc_17.31 // dor-daõóa-kaõóåtim athà7sya hartum $ udbhrålataü bhåpatinà niyuktaþ & javàj jagàmà7jipathaü rathena % ramàïgadaþ-kuõóalito 'gra-càpaþ // PNc_17.32 // tatho9palebhe samaro1nmukhasya $ nàdena vçddhiþ ÷ara-janmanà9sya & cakre padaü bàùpa-kaõo1tkareõa % yathà kapoleùv asurà1ïganànàm // PNc_17.33 // dåràt suparvàrisutaü rathena $ sa raühasà saümukham àpatantam & rurodha taü bàõa-paraüparàbhir % ya÷obhañaþ karõam ive7ndra-sånus // PNc_17.34 // vi÷vàïku÷aþ sat-kavace mumoca $ vakùaþsthale haimam athà7sya bàõam & tañe '¤jana-÷yàma-tanau mahà2dreþ % ÷àtahradaü jyotir ivà7mbu-vàhaþ // PNc_17.35 // alakùya-saüdhàna-vimokùa-pàtàn $ ya÷obhañasyà8tta-ruùo 'pi ropàn & mårcchà-luñhat-sàrathir àhatà1÷vo % rathaþ ÷a÷aüsà7sura-nandanasya // PNc_17.36 // vilàsa-kà¤cãm atha kàlaràtrer $ udyat-krudhaþ paddhatim antakasya & maurvãü pçùatkeõa ramàïgadasya % ciccheda gãrvàõa-ripos tanåjaþ // PNc_17.37 // sannàbhi-bimbena mahàji-lakùmyà $ vãra-÷riyo vibhrama-nåpureõa & saürabhya ràhor iva cakrapàõiþ % sa apy asya cakreõa ÷ira÷ cakarta // PNc_17.38 // nanarta vidyàdhara-sundarãõàü $ gaõo nadan-nåpuram ambare 'tha & maulau ÷ara-kùuõõa-÷irastra-ratne % cikùepa cà7syàm ara-puùpa-vçùñim // PNc_17.39 // dçùñe ÷irasy utphalite sva-sånor $ diï-mula-lãnàsu patàkinãùu & vajràïku÷àþ saümukham àpapàta % patyur vi÷àm asta-girer ivà7rkaþ // PNc_17.40 // madà1mbu-varùã samare 'bhidhàvan $ reje gajas tasya sa-hema-kakùyaþ & bhinne 'ntaràle pavamàna-nunnas % tamàla-nãlas taóite9va meghaþ // PNc_17.41 // patyuþ prasàda-smita-rajju-kçùñà $ bhañà vivçtyà7sya puro babhåvuþ & sva-jãvitànyàjimukhe vihàtum % atyutsukà bhaïga-malãmasàni // PNc_17.42 // àruhya candraþ kham ivà7bhiràmaü $ nakùatra-màlà-bharaõaü gaje1ndram & devo 'pi tad-vairitamo niyantum % atha pratasthe navasàhasàïkaþ // PNc_17.43 // ekatra pàr÷ve ÷a÷ikhaõóa-nàmà $ vidyàdhare1ndro nçpater babhåva & aràti-senà-nalinã-vanai1ka- % ÷ãtàü÷ur anyatra ya÷obhaña÷ ca // PNc_17.44 // sphurat-phaõa-chatra-maõi-pratàna- $ teja÷-chañà-jarjarità1ndhakàraþ & aphalgur vãryaþ phaõa-bhçt-kumàro 'py % agre 'bhavat tasya sa ratnacåóaþ // PNc_17.45 // vidhåta-nistriü÷a-taraïgitàni $ sa-bàõa-cakrãkçta-kàrmukàni & hatà1va÷eùàõi puro 'sya celur % balàni vidyàdhara-pannagànàm // PNc_17.46 // raktà3sava-kùãba-sa-hasta-tàla- $ vetàla-tàlo1cchalità1ññahàsaþ & mahà-bhañànàm asunirvyapekùam % anyonyam àvartata saüparàyaþ // PNc_17.47 // cakà÷ire ÷astra-bhçtàü ÷iraþsu $ mithaþ patantyaþ karavàla-vallyaþ & muktàþ sa-lãlàü trida÷à1ïganàbhir % màlà ive7ndãvara-patra-mayyaþ // PNc_17.48 // keùàü cid åhuþ kavacàni ÷obhàü $ kva cit kva cil lohita-pàñalàni & khelaj-jaya-÷rã-caraõà3ravinda- % làkùà-rasene7va navà1ïkitàni // PNc_17.49 // hçdipraviùñair avi÷uddhimadbhir $ abhåd vyathà kà9pi ÷araiþ pareùàm & duràtmanàü sàdhu-guõair ivà7gre % phalena saüyogam upeyivadbhiþ // PNc_17.50 // parasparà3pàta-juùàm asãnàü $ dhàrà-cyutaþ saüyati-cårõa-reõuþ & avàpa tàpiccha-rucir jaya-÷rã- % vilàsa-kàlà1¤jana-dhåli-lãlàm // PNc_17.51 // paryàya-jàto1bhaya-sainya-bhaïga- $ karàla-kolàhala-kàtaràõàm & surà1ri-vidyàdhara-sundarãõàü % dole9va ÷oka-pramàdàvabhåtàm // PNc_17.52 // athà7surendra-dviradena vegàd $ abhyutthiteno7dgata-dàna-dhàram & madhye-raõaü madhyama-loka-bhartur % javàn madà1ndho jaghañe gajendraþ // PNc_17.53 // mahe2bhayos tatra ÷ikhà-chalena $ pratiprahàraü radajaþ kçùànuþ & ko÷eùu vidut-kapi÷à muhårtaü % vyadhàd ivà7ùñàpada-patra-vallãþ // PNc_17.54 // muhuþ prajànàm adhipena gàóham $ àkçùyamàõasya ÷aràsanasya & dviùadvadhàrambha-vidhau gabhãraþ % kreïkàra-huïkàra ivo7ccacàra // PNc_17.55 // parisphurat-kuõóala-ghçùña-puïkhàs $ tena prayuktàs pçthu-vikrameõa & pramçùña-kàntà-kuca-patralekhe % lekhàri-vakùasy apatan pçùatkàþ // PNc_17.56 // aràti-mukteùu tatas tanutràd $ vahni-sphuliïgeùu samullasatsu & mårtir babhàse vasudhàdhipasya % niryat-pratàpà1gni-kaõa-chañe9va // PNc_17.57 // hiraõmayã pàrthiva-bàõa-païktir $ atyunnate mårdhni mahàsurasya & reje taràm a¤jana-parvatasya % lagne9va tigmàü÷u-mayåkha-màlà // PNc_17.58 // abhyudgatà bhartur aràti-bàõa- $ kùuõõe1ndranãlà1ïgada-reõu-ràjiþ & adç÷yato9ddàma-bhujà3spadasya % paràkramà1gner iva dhåma-lekhà // PNc_17.59 // ramàïgado 'py udbhrukuñiþ kçtà1straü $ vãraü dviùaþ pàr÷va-gataü nihatya & ÷arair alàvãj jaya-vaijayantãü % jyotsnà-sitaü kãrtim ivà7surasya // PNc_17.60 // adhaþ-sthito1óóàmara-vairi-patti- $ mukteùu nirlåna-÷aràsana-jyaþ & cikùepa cakràõy atidãrgha-bàhuþ % saþ kàlaràtrer iva kaïkaõàni // PNc_17.61 // utplutya helàhata-saümukhà1rir $ vidyàdhare1ndro 'py asinà cakarta & jagaj-jaya-stambham ivo7ddhurasya % sura-dviùaþ kà¤cana-ketu-daõóam // PNc_17.62 // so ratnacåóo 'pi tathà bhu÷uõóyà $ pipeùa vairi-dviùa-kumbha-pãñham & sità3tapatratvam uda¤cad àpa % yathà9sya muktàphala-dhåli-jàlam // PNc_17.63 // tuïgaü dadhat-karka÷atàm abhãkaþ $ ÷rã-sindhuràja-dvipa-kumbha-yugmam & payodhara-dvandvam ivà7ji-lakùmyà÷ % cakre 'rdha-candrà1ïkitam indra÷atruþ // PNc_17.64 // parasparà3ghaññita-danta-koñi- $ bhraùñà1gnive÷a-bhramam àdadhanti & raõà1jire lohita-ra¤jitàni % virejire ku¤jara-mauktikàni // PNc_17.65 // cikùepa pçthã-tilake suràrir $ yàü yàm iùuü kopa-kaùàyità1kùaþ & tàü tàü jayà3÷àm iva bàhu-÷àlã % ÷araiþ sas tasyà7rdha-pathe lulova // PNc_17.66 // tayos tathe9ùvàsa-prakarùa- $ pratyukta-karõà1rjunayor jaya-÷rãþ & suvela-ratnàkarayor udagrà % cakàra vele9va gatà3gatàni // PNc_17.67 // patyuþ prajànàm asure÷varo 'tha $ kirãña-màõikya-cayaü jahàra & maõi-prasåna-stabaka-pratànaü % kalpa-drumasye7va yugà1nta-vàtaþ // PNc_17.68 // krodhàd athà7rdha-÷a÷a-là¤chana-so1dareõa $ bàõena vàsava-ripor navasàhasàïkaþ & ciccheda ràma iva vi÷ravasaþ sutasya % pãnà1üsa-lola-maõi-kuõóalam uttamàïgam // PNc_17.69 // àsan mukhàni kakubhàm abhito 'tha citra- $ vàditra-nàda-laharã-mukharo1daràõi & devasya ca tridiva-puùpa-mayaü papàta % màlyaü ÷irasy asura-vairi-purandhri-muktam // PNc_17.70 // lakùmã-pateþ pçthu-bhuja-dvayam àrdra-sàndra- $ jyà-ghàta-là¤chitam alà¤chita-vikramasya & atyàdarà3gata-jito3rjita-vairi-lakùmã- % pàdà1bja-yàvaka-niùaktam ivà8cakà÷e // PNc_17.71 // tasyà7grataþ kanaka-kuõóala-tàóyamàna- $ gaõóa-sthalã-lulita-kuïkuma-patra-lekhàþ & vidyàdharo1raga-kuraïga-dç÷aþ pramoda- % sàndro1cchala-dhvani jagur jaya-maïgalàni // PNc_17.72 // smitvà ya÷obhaña-karà1rpita-càpa-yaùñir $ unmukta-ratna-kavacaþ khacare3÷vareõa & udbhinna-mauktika-nibha-÷rama-vàri-bindur % devo mamàrja mukham aü÷uka-pallavena // PNc_17.73 // dattà1bhayo1panata-paura-÷atà1rpyamàõa- $ ratno1padhàm atha sa ratnavatãü pravi÷ya & taü saüyuga-sphuña-parãkùita-÷aurya-sàraü % ràjye ripoþ phaõi-kumàrakam abhyaùi¤cat // PNc_17.74 // mårtaü manoratham ivo7pavanàt sa-kandam $ àdàya tat kanaka-kokanadaü narendraþ & àdàtum ãpsita-mahãndra-sute9ti ratnam % abhyutsukas tad anu bhogavatãü pratasthe // PNc_17.75 // devaþ sàhasiko 'py amanda-muraja-dhvànànumeyo1tsavàm $ unnamraiþ parito mahãü maõi-gçhair uttambhayantãm iva & tàm atyunnata-ratna-toraõa-÷ikhà-preïkhola-muktàphala- % pràlambo1cchalad-accha-kànti-nikara-smeràm avàpat purãm // PNc_17.76 // iti ÷rã-mçgàïkadatta-sånoþ parimalà1para-nàmnaþ padmaguptasya kçtau nava-sàhasà1ïka-carite mahà-kàvye hema-kamala-haraõo nàma saptada÷aþ sargaþ ************************************************ aùñàda÷aþ sargaþ phaõi-ràja-dar÷anam taü viùñapa-tritaya-kaõñaka-dçùña-sàram $ abhyàgataü nçpatim udgata-gàóha-harùaþ & pratyudyayàv adhipatiþ phaõinàm anargha- % ratnà1rgha-pàõi-ra÷anair atha ÷aïkhapàlaþ // PNc_18.1 // __________________________________________ pura-prave÷aþ àdàya sàdara-phaõã3÷vara-dattam arghyam $ arghyaþ satàü sa bahir eva nive÷ya sainyam & devo 'vi÷ad vinayavàn puram agra-yàyi- % vidyàdharà1dhipa-ramàïgada-ratnacåóaþ // PNc_18.2 // utsçjya gãtam asamàpya vilàsa-làsyam $ aïkàd apàsya sahasà maõi-vallakãü ca & atyunmanàs tad-avalokana-kautukena % vàtàyanàny adhiruroha purandhrilokaþ // PNc_18.3 // utkùipya vepathumatà kara-pallavena $ vàtàyanà1gra-maõi-mauktika-làjakàni & smitvai9kayà sa vilasan makarà1vacåla- % lãlà-lavà1¤cita-vilocanam àluloke // PNc_18.4 // udyad-vivçtta-kara-veõikayà nçpe1ndau $ tasmin smaro1llasita-jçmbhikayà kayà cit & muktà muhur vibudha-sindhu-kalinda-kanyà- % kirmãra-vàrila-harã-suhçdaþ kañà1kùàþ // PNc_18.5 // vàcàla-ratna-valayà sa-vilàsam asmin $ nikùipya kà9pi nava-mauktika-làja-muùñim & tat-tàóità1üsa-taña-pàrthiva-datta-dçùñir % dãrghe3kùaõà kim iva na trapayà cakàra // PNc_18.6 // vakùo dadhànam amaràdri-÷ilà-vi÷àlam $ à-jànu-bàhum avalokya narendra-candram & citto1panãta-parirambha-sukhà1tisàndram % anyà payodhara-bhare pulakaü babhàra // PNc_18.7 // àlokya darpaõa-tale pratimà4gataü tam $ `àtto mayai9ùa' iti kà9pi kçto1tsavà9bhåt & mugdhà gate 'tha purato 'tra tadãya-bimbe % ÷ånyà3tma-dar÷a-vidhure1ndu-mukhã babhåva // PNc_18.8 // ity àpatan madana-bàõa-paramparàõàm $ unmãlità1ïga-valana-÷latha-mekhalànàm & eõã-dç÷àü vicarati sma sa ràjahaüsaþ % pàro1llasan-nava-raso3rmiùu mànaseùu // PNc_18.9 // __________________________________________ nàyaka-varõanam saïgãta-ve÷mani phaõã3÷vara-càraõànàü $ gãteùv ajasram iha ÷u÷ruma yad ya÷àüsi & yàtaþ sa eva nayanà1tithitàm ayaü naþ % puõyair aho bata nçpo navasàhasàïkaþ // PNc_18.10 // kànti-chañà-churita-dik-taña eùa devo $ jãyàj-jaganti paramàra-kula-pradãpaþ & unmålya saüprati surà1ritamaþ sa-målaü % yenà7hi-viùñapa-tale vihitaþ prakà÷aþ // PNc_18.11 // hantai7ùa pannaga-pater atula-pratij¤à- $ pràg-bhàra-sàgara-samuttaraõai1ka-potaþ & utpàkam eùa ca phalaü phaõi-ràja-kanyà- % citte ciraü kçta-padasya manorathasya // PNc_18.12 // etad ya÷obhaña-kare kanakà1mbujaü tal $ lãlà2vataüsam aciràd viracayya yena & pratyupta-kalpa-taru-pallavam eùa pàõim % àdàsyate nçpatir adya ÷a÷iprabhàyàþ // PNc_18.13 // __________________________________________ hàñake÷vara-dar÷anam sàndrà1nuràga-pi÷unàþ para÷uþ pareùàm $ àkarõayann iti saþ paura-janasya vàcaþ & ÷rã-hàñake÷vara iti prathitasya tuïgam % agre dadar÷a maõi-mandiram indu-mauleþ // PNc_18.14 // [SYNTAX: kulakam] tatra pravi÷ya sakçtà3natir àdidevam $ ànarca kalpa-viñapi-prabhavaiþ prasånaiþ & stotuü kçtà1¤jali-puñaþ kuñajà1vadàta- % dantà1ü÷u-pallavita-vàg upacakrame ca // PNc_18.15 // __________________________________________ hàñake÷vara-stutiþ antar-jatà-pihita-soma-suràpagàya $ pracchanna-÷ara-÷àsana-locanàya & tãvra-vrata-glapita-÷aila-sutà-svaråpa- % vij¤àna-narma-pañave bañave namas te // PNc_18.16 // atyàdarà3nata-surà1sura-mauli-ratna- $ nànà-marãci-khacità1ïghri-saroruhàya & dehà1rdha-varti-girijà-vihità1bhyasåya- % sandhyà-praõàma-viùamà1¤jalaye namas te // PNc_18.17 // nãrandhra-sindhu-jala-sikta-kapàla-mukta- $ ratnà1ïkurasya karaõãü vidhuràtanoti & maulau sadai9va bhavato bhava-bheda-kartur % nirdagdha-bhàskara-mahàya namo 'stu tasmai // PNc_18.18 // kandarpa-darpa-÷amanàya kçtànta-hartre $ kartre ÷ubhasya bhujagà1dhipa-veùñanàya & urvã-marud-ravi-ni÷àkara-vahni-toya- % yàjyàmbaro1cca-vapuùe supuùe namas te // PNc_18.19 // nãrandhra-bhåti-dhavalàya gajendra-kçtti- $ saüvãta-deha-kavalãkçta-pannagàya & nirdagdha-dànava-kulàya vipat-kùayai1ka- % kàryàya kàraõa-nutàya namo 'stu tubhyam // PNc_18.20 // te te yam eva kila vàï-maya-sàgarasya $ pàraü gatàþ praõavam àtma-vido vadanti & tasmai samàhita-maharùi-vinidra-hçdya- % hçt-puõóarãka-vihita-sthitaye namas te // PNc_18.21 // uttaüsite1ndu-÷akalàya kapàla-jåña- $ saïghaññito3rmi-mukharà1mbara-nirjharàya & bhasmà1ïga-ràga-÷ucaye vikaco1pavãta- % vyàle1ndu-mauli-maõi-dãdhitaye namas te // PNc_18.22 // nà7straü na bhasma na jañà na kapàla-dàma $ ne7nduþ siddha-tañinã na phaõãndra-hàraþ & no7kùà viùaü na dayità9pi na yatra råpam % avyaktam ã÷a kila tad dadhate namas te // PNc_18.23 // __________________________________________ nàga-ràja-gamanam stutve9ty avanti-patir indu-kulà1vataüsaü $ tan-mandiràt sahacaraiþ saha nirjagàma & antar-nive÷ita-harin-maõi-vedi valgan- % nàgà1ïganaü saþ phaõi-ràja-gçhaü jagàma // PNc_18.24 // tatrà7vatãrya rathataþ sa ramàïgadà3tta- $ pàõiþ samucchalita-maïgala-tårya-ghoùe & unnidra-sàndra-kusuma-prakarà1vakãrõa- % màõikya-kuññima-tale masçõam vive÷a // PNc_18.25 // anyonya-pallavita-tad-vijaya-pra÷aüsaþ $ pràpta-sthitir vikaña-kà¤cana-viùñareùu & padma-chadà3yata-dç÷à dadç÷e 'tha tasminn % ekatra tena militaþ phaõiràja-lokaþ // PNc_18.26 // __________________________________________ tat-kçtaþ satkàraþ tasmin gate nayana-gocaram uddhçtàrau $ baddhà1¤jalir jhañiti pannaga-ràja-saüsat & mandàkinã9va parito hariõà1vacåóa- % vyàloka-kuómalita-kà¤cana-païkajà9bhåt // PNc_18.27 // nya¤cac-chikhà4bharaõa-bhàsura-padmaràga- $ roci-chañà-ghañita-tat-phaõa-ratna-kàntiþ & ràjanya-mauli-maõi-cumbita-pàda-pãñhas % tasmai cakàra sa mahà2bhijanaþ praõàmam // PNc_18.28 // pratyupta-ratnam abhitaþ pramadà2vakãrõaü $ muktvà catuùkam urage1ndra-nide÷itaü sa & adhyàsta sàdara-jarat-phaõi-kalpità3÷ãs % tan-madhya-varti-kanakà3sanam unnatà1üsaþ // PNc_18.29 // vatsàü vrajanàya mame7ti ÷anair visçjya $ nepathya-nãla-maõi-ve÷mani ratnacåóam & tatrà8sana-dvayam adàpayad asya pàr÷ve % vidyàdharà1dhipa-ya÷obhañayoþ phaõã1ndraþ // PNc_18.30 // svarõà3sane svayam athà7ccha-phaõà3tapatra- $ ratna-pradãpa-÷ata-jarjarità1ndhakàraþ & loka-trayai1ka-tilakasya sa nà7tidåre % devasya dàrita-mahendra-ripor nyaùãdat // PNc_18.31 // sthitvai9kato yuvati-maïgala-gãtim atra $ ÷çõvan sa vindhya-taña-dçùña-caraþ kuraïgaþ & citre nive÷ita ivà7tha ya÷obhañena % smitvà sa-vismayam asåcyata pàrthivàya // PNc_18.32 // __________________________________________ ÷a÷iprabhà-dar÷anam- atrà7ntare pramada-lola-dç÷à nçpeõa $ dåràd adar÷i phaõi-ràja-sutà9bhiyàntã & tanvã ÷irã÷a-sumanaþ-sukumàra-mårtir % devasya kàrmuka-late9va manobhavasya // PNc_18.33 // jyotsnà-sità1mbara-ruci-snapità3nane1ndur $ màtrà9ciro1dgata-yavà1ïkura-karõa-påram & muktvo9jjvalaü lalita-kautuka-kaïkaõaü ca % veùaü vivàha-samayo1citam udvahantã // PNc_18.34 // sakhyà kayà9pi likhitaü madanà1nalai1ka- $ dhåmà3valã-valaya-saü÷ayam arpayantam & ekànta-kàntam asità3garu-patrabhaïgam % àbibhratã lavali-pàõóu-tale kapole // PNc_18.35 // àtta-prasàdhanam anaïga-vilàsa-ve÷ma $ lãlà-vidhànam avadhir nayano1tsavasya & làvaõya-saüvalitam aïgakam udvahantã % ÷çïgàra-dugdha-jaladher adhidevate9va // PNc_18.36 // sà pàñalà-vidhuta-càmara-màrute0ùat- $ vyànartità1laka-latà sahità sakhãbhiþ & nà7tisphuña-kvaõita-nåpuram àkulàni % kiücid vilambya dadhatã trapayà padàni // PNc_18.37 // __________________________________________ nàyikayà nàyaka-dar÷anam utpakùmaõà nirupamo1llasita-pramoda- $ vistàra-laïghita-vilàsa-saroruheõa & sàndra-smara-jvara-pipàsitayà tayà9pi % dåràd apàyi nayanà1¤jalinà nare1ndraþ // PNc_18.38 // __________________________________________ màlyavatã-vàkyam vrãóà2vanamra-mukha-padmam upàgatàyàü $ tasyàü pituþ kanaka-viùñara-bhàga-bhàji & màlyà3di-kalpita-yatho2cita-satkriyà2nte % taü màlave1ndram iti màlyavatã jagàda // PNc_18.39 // ràjan! mahã-tala-mçgàïga! vilambase kim-? $ adyà7pi tårõam amunà sva-bhujà1rjitena & hemà1mbujena viracayya vataüsam asyàþ % pårõa-pratij¤am uragà1dhipatiü vidhehi // PNc_18.40 // __________________________________________ kamalà1vataüsaþ ukte taye9ty akçta kà¤cana-puùkaraü tad $ yàvat saþ karõa-÷ikhare phaõi-ràja-putryàþ & tàvad vihàya mçga-råpam udàra-mårtir % agre babhåva puruùo 'sya sa-hema-vetraþ // PNc_18.41 // __________________________________________ puruùaü prati pra÷naþ kas tvaü mçgaþ katham abhår iti pàrthivena $ pçùñaþ sa vismaya-samutsuka-mànasena & ity abravãd uraga-netra-paramparàbhir % àpãyamàna-vapur uktim avanti-nàtham // PNc_18.42 // __________________________________________ pratãhàrasya vçttàntaþ kailàsa-÷aila-vasater giri÷o1parodhàd $ dvàra-prave÷a-viniùedha-kaùàyitena & ÷apto 'smi kaõva-muninà9yam ahaü pitus te % ÷rãharùadeva-nçpateþ pratihàra-pàlas // PNc_18.43 // ràjà phaõã1ndra-duhituþ kanakà1ravindaü $ karõe kariùyati yadà navasàhasàïkaþ & svaü råpam àpsyasi tade9ti samàdide÷a % ÷àpà1ntam eùa vihità1nunayo maharùiþ // PNc_18.44 // tad vàsa-vàri-vijayo1ttham idaü ya÷as te $ gatvai9ka-piïgala-girer avataüsayàmi & uktve9ti divya-kusumair avakãrya maulau % pàtàla-mallam anilasya pathà jagàma // PNc_18.45 // __________________________________________ vivàha-vidhiþ tårya-svaneùu vilasatsu pañhatsv amandaü $ bandiùv anãyata phaõã1ndra-purodhasà ca & koõà1vasakta-jala-pårita-ratna-kumbhàü % vediü tayà saha sa madhyama-lokapàlaþ // PNc_18.46 // abhyudgatà1rcir analo1jjhita-dhåma-ràji- $ ÷yàmãbhavat kanaka-tàmarasà1vataüsàm & tasyàü yathà-vidhi sa màlava-puùpaketuþ % kanyàm aheþ kuvalayà1÷va iva upayeme // PNc_18.47 // ànãtayà jhañiti råpam adçùña-pårvam $ aïgena puùpa-÷ara-bhaïgi-taraïgitena & bhàti sma ÷antanur iva tri-diva-sravantyà % pàtàla-candra-kalayà sas tayà sametya // PNc_18.48 // __________________________________________ phaõi-pati-vàkyam- nirgacchad-accha-ruci-nirbharam aü÷ukena $ saüchàditaü kim api pàõi-tale dadhànaþ & åce tam ity adhipatiþ phaõinàm uda¤cat- % dantà1ü÷u-÷àrita-rada-chada-ratna-kàntiþ // PNc_18.49 // yad dãyate tava na tàdç÷am asti kiücid $ gehe mamà7tra nçpate navasàhasàïka ! & ko÷a-pratiùñhita-nidhàna-÷ataü yatas tvàm % ai÷varya-nirjita-purandaram àmananti // PNc_18.50 // tat sphàñikaü svam iva ÷uddham idaü gçhàõa $ tvaùñç-prayatna-ghañitaü ÷iva-liïgam ekam & àkàram ardha-vanità-vapuùaþ puràrer % yasyà7ntare sukçtino hi vilokayanti // PNc_18.51 // vyàsaþ purà kila puràõa-muneþ prapede $ tasmàt kilà8di-kavi-pàõi-talaü jagàma & lebhe tato 'pi bhagavàn kapilo maharùiþ % sà1nugraheõa mama ce7dam adàyi tena // PNc_18.52 // __________________________________________ ÷iva-liïgà1rpaõam- uktve9ty anargham atipàvanam arpitaü tad $ antaþ-sphuñai1ka-÷iva-råpam ahã3÷vareõa & pårõe1ndu-kànti sahasà nigçhãta-÷atrur % jagràha piõóitam iva sva-ya÷o nare1ndraþ // PNc_18.53 // tatrà7tha dik-taña-pariskhalita-pravçtta- $ sãmantinã-cañula-nåpura-kà¤cinàdaþ & ko 'py ucchalat-pañaha-vaü÷a-huóóukka-÷aïkha- % vãõà-mçdaïga-muraja-dhvanir utsavo 'bhåt // PNc_18.54 // __________________________________________ sva-nagarãü prati prasthàpanam vçtte vadhåm atha vivàha-maho2tsave tàm $ àdàya niùpratima-pauruùa-vaijayantãm & anvàgatà3dara-nivartita-pannage1ndraþ % paryutsukaþ sva-nagarãü sa nçpaþ pratasthe // PNc_18.55 // gatvà9tha dåram ahi-viùñapataþ sa-helam $ aü÷aþ puràõa-puruùasya sa nirjagàma & ÷iprà1rpitena sahasà purataþ prabhàva- % sãmantità1mbu-pañalena pathà sa-sainyaþ // PNc_18.56 // tasyàþ sva-hasta-muni-saühati-kalpità1rghaþ $ sindhos tañe saþ padam eka-pade cakàra & ÷çïge tadà ca bhagavàn aravinda-bandhur % bandhåka-pàñala-ruciþ kanakà1calasya // PNc_18.57 // __________________________________________ ujjayinã-prave÷aþ bàlà3tapa-churita-harmya-viñaïka-varti- $ pàràvatà1timadhura-dhvanita-chalena & sambhàùaõaü vidadhatãm iva paura-mukta- % puùpà¤jaliþ saþ puram ujjayinãü vive÷a // PNc_18.58 // kàntà-ya÷obhaña-yutaü kç÷atàm avàptàs $ tac-cintayai9va sacivàs tam atha praõemuþ & kàkut-stham àhata-suràrim ivà7nuyàntaü % saumitriõà janaka-ràja-tanåjayà ca // PNc_18.59 // __________________________________________ mahàkàle÷vara-dar÷anam- ànanda-bàùpa-salilà1rdra-dç÷o 'rdha-màrge $ sambhàùya tàn smita-mukhaþ saha tair jagàma & vidyàdharo1raga-karà3hata-hema-ghaõñà- % ñàïkàra-hàri bhavanaü tripuràntakasya // PNc_18.60 // tasmiü÷ carà1cara-guror hariõà1vacåla- $ cåóàmaõer apacitiü vidhivad vidhàya & sàkaü phaõã1ndra-sutayà9mbara-rodhi-kambu- % tårya-svano3rmi sa÷ ca ràja-kulaü vive÷a // PNc_18.61 // __________________________________________ dhàrà-gamanam tatrà7rõava-dhvani-ghano1tsava-tårya-ghoùe $ sthitvà dinàni katicit sa nare7ndra-candraþ & yàti sma bhåùita-kulaþ kula-ràjadhànãü % dhàràm amàtya-kathitàmçgaye9tivçttaþ // PNc_18.62 // udghàñiteùv atha vilokana-kautukena $ vàtàyaneùu paritaþ pura-sundarãbhiþ & tasmiü÷ ciràd vi÷ati jãva ive8÷vare sà % pronmãlito3ru-nayane9va purã babhåva // PNc_18.63 // __________________________________________ ÷iva-liïga-pratiùñhà tat sàdhv akàrayad athà7dhigata-pratiùñhaü $ tatrà7ccha-ratna-÷iva-liïgam anargha-÷ãlaþ & tasya prabhàva-ghañitair vyadhur arhaõàü ca % vidyàdharà vikaca-kalpataru-prasånaiþ // PNc_18.64 // __________________________________________ anuyàyi-prasthànam- kçtvà yatho2citam akçtrimam utsavà1nte $ satkàram àyatana-ni÷latha-mauli-ratnau & dattà1ïka-pàõir ubhayoþ prajighàya sa atha % vidyàdharà1dhipa-phaõã1ndra-såtau sva-de÷am // PNc_18.65 // ekas tayor agamad ambara-gàmi-sainya- $ sãmantità1bhra-pañalaþ ÷a÷i-kànta-÷ailam & anyo 'py agàdha-jala-màlava-jahnu-kanyà- % vi÷ràõito3ru-saraõir nija-ràjadhànãm // PNc_18.66 // __________________________________________ ÷a÷iprabhà-sakhã-gamanam- mà9bhåþ kadà9pi vimukhã rameõa yad asya $ chandà1nuvçtti-rati-saüvananaü madasya & uktve9ti tàm ahi-sutàm agaman gçhàõi % gandharva-kinnara-maho2raga-siddha-kanyàþ // PNc_18.67 // __________________________________________ sàmràjya-lakùmã-svãkàraþ nãla-chatrà1vataüsà bhujaga-pati-sutà-pàõóu-gaõóa-sthalà1ntaþ- $ kastårã-païka-patra-vyatikara-÷abala-vyàyatà1üse salãlam & devenà7tha sva-mantri-pravara-cira-dhçtà sàhasàïkena dãrghe % rohaj-jyà-ghàta-rekhe puno 'pi nidadhe doùõi sàmràjya-lakùmãþ // PNc_18.68 // __________________________________________ atha grantha-pra÷astiþ ÷rãmat-kavi-priya-suhçc-chalad-aïka-ràma- $ ràje1ndu-bhakty-adhigata-pratibhà-vi÷eùaþ & etad vinidra-kusumada-dyuti padmaguptaþ % ÷rã-sindhuràja-nçpate÷ caritaü babandha // PNc_Gp.1 // lakùmã-latà-nava-vasanta mahã-tale1ndra $ vidyà-vilàsa-maõi-darpaõa sindhuràja & etan mayà ghañitam ujjvala-kànti kàvya- % màõikya-kuõóalam iha ÷ravaõe videhi // PNc_Gp.2 // nyastàni yàni mayi såkti-sudhà-pçùanti $ devena tena kati cit kavi-bàndhavena & candrà3tapa-snapita-mauktika-sodaràõàü % teùàm idaü vilasitaü navasàhasàïka // PNc_Gp.3 // yac càpalaü kim api mandha-dhiyà mayai9vam $ àsåtritaü narapate navasàhasàïka & àj¤ai9va hetur iha te ÷ayanãkçto1gra- % ràjanya-mauli-kusumà na kavitva-darpaþ // PNc_Gp.4 // iti navasàhasàïka-caritaü saüpårõam