Nilakantha Diksita: Kalividambana Based on : PIFI 36 , Pondichery 1967 5 NÅl 1 (Trivandrum ed.); 5 misc 34 NSP ed.; Vani Vilas Press, Srirangaæ; ed. Sankararama Sastri, Balamanorama Series 35, Madras 1942; ed. Kalyanasundara Sastri, Sastra Sanjeevinee Press Madras 1920; ed. Vaidika Vardhini Press Kumbakonam L = lithograph Bod. 5.D.8, ed. by Keralavarma, Trivandrum 1886 Input by Somadeva Vasudeva PLAIN TEXT VERSION ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ na bhetavyaæ na boddhavyaæ na ÓrÃvyaæ vÃdino vaca÷ / jhaÂiti prativaktavyaæ sabhÃsu vijigÅ«ubhi÷ // NKv_1 // asaæbhramo vilajjatvam avaj¤Ã prativÃdini / hÃso rÃj¤a÷ stavaÓ ceti pa¤caite jayahetavas // NKv_2 // uccair udgho«ya jetavyaæ madhyasthaÓ ced apaï¬itas / paï¬ito yadi tatraiva pak«apÃto 'dhiropyatÃm // NKv_3 // *VAR. 3b: udgho«ya; ed.: udghu«ya (L) lobho hetur dhanaæ sÃdhyaæ d­«ÂÃntas tu purohitas / Ãtmotkar«o nigamanam anumÃne«v ayaæ vidhis // NKv_4 // abhyÃsyaæ lajjamÃnena tattvaæ jij¤Ãsunà ciram / jigÅ«unà hriyaæ tyaktvà kÃrya÷ kolÃhalo mahÃn // NKv_5 // pÃÂhanair granthanirmÃïai÷ prati«Âhà tÃvad Ãpyate / evam ca tathyavyutpattir Ãyu«o 'nte bhaven na và // NKv_6 // stotÃra÷ ke bhavi«yanti mÆrkhasya jagatÅtale / na stauti cet svayaæ ca svaæ kadà tasyÃstu nirv­tis // NKv_7 // vÃcyatÃæ samayo 'tÅta÷ spa«Âam agre bhavi«yati / iti pÃÂhayatÃæ granthe kÃÂhinyaæ kutra vartate // NKv_8 // agatitvam atiÓraddhà j¤ÃnÃbhÃsena t­ptatà / traya÷ Ói«yaguïà hy ete mÆrkhÃcÃryasya bhÃgyajÃs // NKv_9 // yadi na kvÃpi vidyÃyÃæ sarvathà kramate matis / mÃntrikÃs tu bhavi«yÃmo yogino yatayo 'pi và // NKv_10 // avilambena saæsiddhau mÃntrikair Ãpyate yaÓas / vilambe karmabÃhulyaæ vikhyÃpyÃvÃpyate dhanam // NKv_11 // sukhaæ sukhi«u du÷khe 'pi jÅvanaæ du÷khaÓÃli«u / anugrahÃyate ye«Ãæ te dhanyÃ÷ khalu mÃntrikÃs // NKv_12 // *VAR.: 12b em: sukhe sukhi«u yÃvad aj¤Ãnato maunam ÃcÃro và vilak«aïas / tÃvan mÃhÃtmyarÆpeïa paryavasyati mÃntrike // NKv_13 // cÃrÃn vicÃrya daivaj¤air vaktavyaæ bhÆbhujÃæ phalam / grahacÃraparij¤Ãnaæ te«Ãm ÃvaÓyakaæ yatas // NKv_14 // putra ity eva pitari kanyakety eva mÃtari / garbhapraÓne«u kathayan daivaj¤o vijayÅ bhavet // NKv_15 // ÃyuspraÓne dÅrgham Ãyur vÃcyaæ mauhÆrtikair janais / jÅvanto bahumanyante m­tÃ÷ prak«yanti kaæ punas // NKv_16 // sarvaæ koÂidvayopetaæ sarvaæ kÃladvayÃvadhi / sarvaæ vyÃmiÓram iva ca vaktavyaæ daivacintakais // NKv_17 // nirdhanÃnÃæ dhanÃvÃptiæ dhaninÃm adhikaæ dhanam / bruvÃïÃ÷ sarvathà grÃhyà lokair jyauti«ikà janÃs // NKv_18 // Óatasya lÃbhe tÃmbÆlaæ sahasrasya tu bhojanam / daivaj¤ÃnÃm upÃlambho nitya÷ kÃryaviparyaye // NKv_19 // api sÃgaraparyantà vicetavyà vasuædharà / deÓo hy aratnimÃtre 'pi nÃsti daivaj¤avarjitas // NKv_20 // vÃrÃn ke cid grahÃn ke cit ke cid ­k«Ãïi jÃnate / tritayaæ ye vijÃnanti te vÃcaspataya÷ svayam // NKv_21 // naimittikÃ÷ svapnad­Óo devatÃnÃm [[amÅ traya÷]] / nisargaÓatrava÷ s­«Âà daivaj¤ÃnÃm amÅ trayas // NKv_22 // svasthair asÃdhyarogaiÓ ca jantubhir nÃsti kiæ cana / kÃtarà dÅrgharogÃÓ ca bhi«ajÃæ bhÃgyahetavas // NKv_23 // nÃtidhairyaæ pradÃtavyaæ nÃtibhÅtiÓ ca rogiïi / naiÓcintyÃn nÃdime dÃnaæ nairÃÓyÃd eva nÃntime // NKv_24 // bhai«ajyaæ tu yathÃkÃmaæ pathyaæ tu kaÂhinaæ vadet / Ãrogyaæ vaidyamÃhÃtmyÃd anyathÃtvam apathyatas // NKv_25 // nidÃnaæ roganÃmÃni sÃtmyÃsÃtmye cikitsitam / sarvam apy upadek«yanti rogiïa÷ sadane striyas // NKv_26 // j­mbhamÃïe«u roge«u mriyamÃïe«u jantu«u / rogatattve«u Óanakair vyutpadyante cikitsakÃs // NKv_27 // pravartanÃrtham Ãrambhe madhye tv au«adhahetave / bahumÃnÃrtham ante ca jihÅr«anti cikitsakÃs // NKv_28 // lipsamÃne«u vaidye«u cirÃd ÃsÃdya rogiïam / dÃyÃdÃ÷ saæprarohanti daivaj¤Ã mÃntrikà api // NKv_29 // rogasyopakrame sÃntvaæ madhye kiæ cid dhanavyayas / Óanair anÃdaras ÓÃntau snÃto vaidyaæ na paÓyati // NKv_30 // daivaj¤atvaæ mÃntrikatà bhai«ajyaæ cÃÂukauÓalam / ekaikam arthalÃbhÃya dvitriyogas tu durlabhas // NKv_31 // an­taæ cÃÂuvÃdaÓ ca dhanayogo mahÃn ayam / satyaæ vaidu«yam ity e«a yogo dÃridryakÃrakas // NKv_32 // kÃtaryaæ durvinÅtatvaæ kÃrpaïyam avivekatÃm / sarvaæ mÃrjanti kavaya÷ ÓÃlÅnÃæ mu«ÂikiækarÃs // NKv_33 // na kÃraïam apek«ante kavaya÷ stotum udyatÃs / kiæ cid astuvatÃm te«Ãæ jihvà phuraphurÃyate // NKv_34 // stutaæ stuvanti kavayo na svato guïadarÓinas / kÅta÷ kaÓ cid alir nÃma kiyatÅ tatra varïanà // NKv_35 // ekaiva kavità puæsÃæ grÃmÃyÃÓvÃya hastine / antato 'nnÃya vastrÃya tÃmbÆlÃya ca kalpate // NKv_36 // ÓabdÃkhyam aparaæ brahma saædarbheïa pari«k­tam / vikrÅyate katipayair v­thÃnyair viniyujyate // NKv_37 // varïayanti narÃbhÃsÃn vÃïÅæ labdhvÃpi ye janÃs / labdhvÃpi kÃmadhenuæ te lÃÇgale viniyu¤jate // NKv_38 // praÓaæsanto narÃbhÃsÃn pralapanto 'nyathÃnyathà / kathaæ tarantu kavaya÷ kÃmapÃramyavÃdinas // NKv_39 // yat sandarbhe yad ullekhe yad vyaÇgye nibh­taæ manas / samÃdher api taj jyÃyÃ÷ Óaækaro yadi varïyate // NKv_40 // __________________________________________________ [bandhava÷] g­hiïÅ bhaginÅ tasyÃ÷ ÓvaÓurau ÓyÃla ity api / prÃïinÃm kalinà s­«ÂÃ÷ pa¤ca prÃïà ime 'pare // NKv_41 // jÃmÃtaro bhÃgineyà mÃtulà dÃrabÃndhavÃs / aj¤Ãtà eva g­hiïÃæ bhak«ayanty Ãkhuvad g­he // NKv_42 // mÃtulasya balaæ mÃtà jÃmÃtur duhità balam / ÓvaÓurasya balaæ bhÃryà svayam evÃtither balam // NKv_43 // jÃmÃtur vakratà tÃvad yÃvac chyÃlasya bÃlatà / prabudhyamÃne sÃralyaæ prabuddhe 'smin palÃyanam // NKv_44 // bhÃryà jye«Âhà ÓiÓu÷ ÓyÃla÷ ÓvaÓrÆ÷ svÃtantryavartinÅ / ÓvaÓuras tu pravÃsÅti jÃmÃtur bhÃgyadhoraïÅ // NKv_45 // bhÆ«aïair vÃsanai÷ pÃtrai÷ putrÃïÃm upalÃlanais / sak­d Ãgatya gacchantÅ kanyà nirmÃr«Âi mandiram // NKv_46 // g­hiïÅ svajanaæ vakti Óu«kÃhÃraæ mitÃÓanam / patipak«yÃæs tu bahvÃÓÃn k«ÅrapÃæs taskarÃn api // NKv_47 // bhÃrye dve putraÓÃlinyau bhaginÅ pativarjità / aÓrÃntakalaho nÃma yogo 'yaæ g­hamedhinÃm // NKv_48 // bhÃrye dve bahava÷ putrà dÃridryaæ rogasaæbhavas / jÅrïau ca mÃtÃpitarÃv ekaikaæ narakÃdhikam // NKv_49 // __________________________________________________ [uttama­ïÃ÷] sm­te sÅdanti gÃtrÃïi d­«Âe praj¤Ã vinaÓyati / aho mahad idaæ bhÆtam uttamarïÃbhiÓÃbdhitam // NKv_50 // antako 'pi hi jantÆnÃm antakÃlam apek«ate / na kÃlaniyama÷ kaÓ cid uttamÃrïasya vidyate // NKv_51 // na paÓyÃmo mukhe daæ«ÂrÃæ na pÃÓaæ và karäjale / uttamÃrïam avek«yaiva tathÃpy udvejite manas // NKv_52 // __________________________________________________ [dÃridryam] Óatrau sÃntvaæ pratÅkÃra÷ sarvaroge«u bhe«ajam / m­tyau m­tyu¤jayadhyÃnaæ dÃridrye tu na kiæ cana // NKv_53 // Óaktiæ karoti saæcÃre ÓÅto«ïe mar«ayaty api / dÅpayaty udare vahniæ dÃridryaæ paramau«adham // NKv_54 // giraæ skhalantÅæ mÅlantÅæ d­«Âiæ pÃdau visaæsthulau / protsÃhayati yÃc¤ÃyÃæ rÃjÃj¤eva daridratà // NKv_55 // *VAR. 55b: em.: visaæsthulau; ed.: visaæsphuÂau jÅryanti rÃjavidve«Ã jÅryanty avihitÃny api / ÃkiæcanyabalìhyÃnÃm antato 'ÓmÃpi jÅryati // NKv_56 // nÃsya corà na piÓunà na dÃyÃdà na pÃrthivÃs / dainyaæ rÃjyÃd api jyÃyo yadi tattvaæ prabudhyate // NKv_57 // __________________________________________________ [dhanina÷] prakÃÓayaty ahaækÃraæ pravartayati taskarÃn / protsÃhayati dÃyÃdÃæl lÃk«mÅ÷ kiæ cid upasthità // NKv_58 // vi¬ambayanti ye nityaæ vidagdhÃn dhanino janÃs / ta eva tu vi¬ambyante Óriyà kimcidupek«itÃs // NKv_59 // prÃmÃïyabuddhi÷ stotre«u devatÃbuddhir Ãtmani / kÅÂabuddhir manu«ye«u nÆtanÃyÃ÷ Óriya÷ phalam // NKv_60 // Ó­ïvanta eva p­cchanti paÓyanto 'pi na jÃnate / vi¬ambanÃni dhanikÃ÷ stotrÃïÅty eva manvate // NKv_61 // Ãv­tya ÓrÅmadenÃndhÃn anyonyak­tasaævidas / svairaæ hasanti+pÃrÓvasthà bÃlonmattapiÓÃcavat // NKv_62 // stotavyai÷ stÆyante nityaæ sevanÅyaiÓ ca sevyate / na bibheti na jihreti tathÃpi dhaniko janas // NKv_63 // k«aïamÃtraæ grahÃveÓo yÃmamÃtraæ surÃmadas / lak«mÅmadas tu mÆrkhÃïÃm Ãdeham anuvartate // NKv_64 // ÓrÅr mÃsam ardhamÃsaæ và ce«Âitvà vinivartate / vikÃras tu tadÃrabdho nityaæ laÓunagandhavat // NKv_65 // kaïÂ÷e mada÷ kodravajo h­di tÃmbÆlajo madas / lak«mÅmadas tu sarvÃÇge putradÃramukhe«v api // NKv_66 // yatrÃsÅd asti và lak«mÅs tatronmada÷ pravartatÃm / kule 'py avataraty e«a ku«ÂhÃpasmÃravat katham // NKv_67 // adhyÃpayanti ÓÃstrÃïi t­ïÅkurvanti paï¬itÃn / vismÃrayanti jÃtiæ svÃæ varÃÂÃ÷ pa¤ca«Ã kare // NKv_68 // bibhartu bh­tyÃn dhaniko dattÃæ và deyam arthi«u / yÃvad yÃcakasÃdharmyaæ tÃval loko na m­«yati // NKv_69 // __________________________________________________ [piÓunÃ÷] dhanabhÃro hi lokasya piÓunair eva dhÃryate / kathaæ te taæ laghÆkartuæ yatante 'parathà svatas // NKv_70 // ÓramÃnurÆpaæ piÓune kim upakriyate n­pais / dviguïaæ triguïaæ caiva k­tÃnto lÃlayi«yati // NKv_71 // Gokarïe Bhadrakarïe ca japo du«karmanÃÓanas / rÃjakarïe japa÷ sadya÷ sarvakarmavinÃÓanas // NKv_72 // na svÃrthaæ kimcid icchanti na preryante ca kena cit / parÃrthe«u pravartante ÓaÂhÃ÷ santaÓ ca tulyavat // NKv_73 // kÃlÃntare hy anarthÃya g­dhro gehopari sthitas / khalo g­hasamÅpastha÷ sadyo 'narthÃya dehinÃm // NKv_74 // __________________________________________________ [lobhina÷] Óu«kopavÃso dharme«u bhai«ajye«u ca laÇghanam / japayaj¤aÓ ca yaj¤e«u rocate lobhaÓÃlinÃm // NKv_75 // kiæ vak«yatÅva dhanikÃd yÃvad udvijate 'dhanas / kiæ prak«yatÅti lubdho 'pi tÃvad udvijate tatas // NKv_76 // sarvam ÃtithyaÓÃstrÃrthaæ sÃk«Ãt kurvanti lobhinas / bhik«Ãkabalam ekaikaæ ye hi paÓyanti meruvat // NKv_77 // dhanapÃla÷ piÓÃco hi datte svÃminy upasthite / dhanalubdha÷ piÓÃcas tu na kasmai cana ditsate // NKv_78 // dÃtÃro 'rthibhir arthyante dÃt­bhi÷ punar arthinas / kart­karmavyatÅhÃrÃd aho nimnonnataæ kiyat // NKv_79 // svasminn asati nÃrthasya rak«aka÷ saæbhaved iti / niÓcityaivaæ svayam api bhuÇkte lubdha÷ kathaæ cana // NKv_80 // prasthÃsyamÃna÷ praviÓet prati«Âheta dine dine / vicitrÃn ullikhed vighnÃæs ti«ÂhÃsur atithiÓ ciram // NKv_81 // __________________________________________________ [dhÃrmikÃ÷] pradÅyate vidu«y ekaæ kavau daÓa naÂe Óatam / sahasraæ dÃmbhike loke Órotriye tu na kimcana // NKv_82 // ghaÂakaæ samyagÃrÃdhya vairÃgyaæ paramaæ vahet / tÃvad arthÃ÷ prasiddhyanti yÃvac cÃpalam Ãv­tam // NKv_83 // ekata÷ sarvaÓÃstrÃïi tulasÅkëÂham ekatas / vaktavyaæ kiæ cid ity uktaæ vastutas tulasÅ parà // NKv_84 // vism­taæ vÃhaÂenedaæ tulasyÃ÷ paÂhatà guïan / viÓvasaæmohinÅ vitta- dÃyinÅti guïadvayam // NKv_85 // kaupÅnaæ bhasitÃlepo darbhÃ+rudrÃk«amÃlikà / maunam ekÃsikà ceti mÆrkhasaæjÅvanÃni «a // NKv_86 // vÃsa÷ puïye«u tÅrthe«u prasiddhaÓ ca m­to gurus / adhyÃpanÃv­ttayaÓ ca kÅrtanÅyà dhanÃrthibhis // NKv_87 // mantrabhraæÓe saæpradÃya÷ prayogaÓ cyutasaæk­tau / deÓadharmas tv anÃcÃre p­cchatÃæ siddham uttaram // NKv_88 // yathà jÃnanti bahavo yathà vak«yanti dÃtari / tathà dharmaæ caret sarvaæ na v­thà kiæ cid Ãcaret // NKv_89 // sadà japapaÂo haste madhye madhye 'k«imÅlanam / sarvaæ brahmeti vÃdaÓ ca sadyaspratyayahetavas // NKv_90 // ÃmadhyÃhnaæ nadÅvÃsa÷ samÃje devatÃrcanam / satataæ Óucive«aÓ cety etad dambhasya jÅvitam // NKv_91 // tÃvad dÅrghaæ nityakarma yÃvat syÃd dra«Â­melanam / tÃvatsaæk«ipyate sarvaæ yÃvad dra«Âà na vidyate // NKv_92 // Ãnandabëparomäcau yasya svecchÃvaÓaævadau / kiæ tasya sÃdhanair anyai÷ kiækarÃ÷ sarvapÃrthivÃs // NKv_93 // __________________________________________________ [durjanÃ÷] daï¬yamÃnà vikurvanti lÃlyamÃnÃs tatas tarÃm / durjanÃnÃm ato nyÃyyaæ dÆrÃd eva visarjanam // NKv_94 // adÃnam Å«addÃnaæ ca kimcitkopÃya durdhiyÃm / saæpÆrïadÃnaæ prak­tir virÃmo vairakÃraïam // NKv_95 // jyÃyÃn asaæstavo du«Âair År«yÃyai saæstava÷ punas / apatyasaæbandhavidhi÷ svÃnarthÃyaiva kevalam // NKv_96 // j¤Ãteyaæ j¤ÃnahÅnatvaæ piÓunatvaæ daridratà / milanti yadi catvÃri tad diÓe 'pi namo namas // NKv_97 // parachidre«u h­dayaæ paravÃrtÃsu ca Óravas / paramarmÃsu vÃcaæ ca khalÃnÃm as­jad vidhis // NKv_98 // vi«eïa pucchalagnena v­Ócika÷ prÃïinÃm iva / kalinà daÓamÃæÓena sarva÷ kÃlo 'pi dÃruïas // NKv_99 // yatra bhÃryÃgiro vedà yatra dharmo 'rthasÃdhanam / yatra svapratibhà mÃnaæ tasmai ÓrÅkalaye namas // NKv_100 // kÃmam astu jagat sarvaæ kÃlasyÃsya vaÓaævadam / kÃlakÃlaæ prapannÃnÃæ kÃla÷ kiæ na÷ kari«yati? // NKv_101 // kavinà nÅlakaïÂhena kaler etad vi¬ambanam / racitaæ vidu«Ãæ prÅtyai rÃjÃsthÃnÃnumodanam // NKv_102 // iti NÅlakaïÂhaviracitaæ Kalivi¬ambanaæ saæpÆrïam