Nilakantha Diksita: Kalividambana Based on : PIFI 36 , Pondichery 1967 5 Nãl 1 (Trivandrum ed.); 5 misc 34 NSP ed.; Vani Vilas Press, Srirangaü; ed. Sankararama Sastri, Balamanorama Series 35, Madras 1942; ed. Kalyanasundara Sastri, Sastra Sanjeevinee Press Madras 1920; ed. Vaidika Vardhini Press Kumbakonam L = lithograph Bod. 5.D.8, ed. by Keralavarma, Trivandrum 1886 Input by Somadeva Vasudeva PLAIN TEXT VERSION ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ na bhetavyaü na boddhavyaü na ÷ràvyaü vàdino vacaþ / jhañiti prativaktavyaü sabhàsu vijigãùubhiþ // NKv_1 // asaübhramo vilajjatvam avaj¤à prativàdini / hàso ràj¤aþ stava÷ ceti pa¤caite jayahetavas // NKv_2 // uccair udghoùya jetavyaü madhyastha÷ ced apaõóitas / paõóito yadi tatraiva pakùapàto 'dhiropyatàm // NKv_3 // *VAR. 3b: udghoùya; ed.: udghuùya (L) lobho hetur dhanaü sàdhyaü dçùñàntas tu purohitas / àtmotkarùo nigamanam anumàneùv ayaü vidhis // NKv_4 // abhyàsyaü lajjamànena tattvaü jij¤àsunà ciram / jigãùunà hriyaü tyaktvà kàryaþ kolàhalo mahàn // NKv_5 // pàñhanair granthanirmàõaiþ pratiùñhà tàvad àpyate / evam ca tathyavyutpattir àyuùo 'nte bhaven na và // NKv_6 // stotàraþ ke bhaviùyanti mårkhasya jagatãtale / na stauti cet svayaü ca svaü kadà tasyàstu nirvçtis // NKv_7 // vàcyatàü samayo 'tãtaþ spaùñam agre bhaviùyati / iti pàñhayatàü granthe kàñhinyaü kutra vartate // NKv_8 // agatitvam ati÷raddhà j¤ànàbhàsena tçptatà / trayaþ ÷iùyaguõà hy ete mårkhàcàryasya bhàgyajàs // NKv_9 // yadi na kvàpi vidyàyàü sarvathà kramate matis / màntrikàs tu bhaviùyàmo yogino yatayo 'pi và // NKv_10 // avilambena saüsiddhau màntrikair àpyate ya÷as / vilambe karmabàhulyaü vikhyàpyàvàpyate dhanam // NKv_11 // sukhaü sukhiùu duþkhe 'pi jãvanaü duþkha÷àliùu / anugrahàyate yeùàü te dhanyàþ khalu màntrikàs // NKv_12 // *VAR.: 12b em: sukhe sukhiùu yàvad aj¤ànato maunam àcàro và vilakùaõas / tàvan màhàtmyaråpeõa paryavasyati màntrike // NKv_13 // càràn vicàrya daivaj¤air vaktavyaü bhåbhujàü phalam / grahacàraparij¤ànaü teùàm àva÷yakaü yatas // NKv_14 // putra ity eva pitari kanyakety eva màtari / garbhapra÷neùu kathayan daivaj¤o vijayã bhavet // NKv_15 // àyuspra÷ne dãrgham àyur vàcyaü mauhårtikair janais / jãvanto bahumanyante mçtàþ prakùyanti kaü punas // NKv_16 // sarvaü koñidvayopetaü sarvaü kàladvayàvadhi / sarvaü vyàmi÷ram iva ca vaktavyaü daivacintakais // NKv_17 // nirdhanànàü dhanàvàptiü dhaninàm adhikaü dhanam / bruvàõàþ sarvathà gràhyà lokair jyautiùikà janàs // NKv_18 // ÷atasya làbhe tàmbålaü sahasrasya tu bhojanam / daivaj¤ànàm upàlambho nityaþ kàryaviparyaye // NKv_19 // api sàgaraparyantà vicetavyà vasuüdharà / de÷o hy aratnimàtre 'pi nàsti daivaj¤avarjitas // NKv_20 // vàràn ke cid grahàn ke cit ke cid çkùàõi jànate / tritayaü ye vijànanti te vàcaspatayaþ svayam // NKv_21 // naimittikàþ svapnadç÷o devatànàm [[amã trayaþ]] / nisarga÷atravaþ sçùñà daivaj¤ànàm amã trayas // NKv_22 // svasthair asàdhyarogai÷ ca jantubhir nàsti kiü cana / kàtarà dãrgharogà÷ ca bhiùajàü bhàgyahetavas // NKv_23 // nàtidhairyaü pradàtavyaü nàtibhãti÷ ca rogiõi / nai÷cintyàn nàdime dànaü nairà÷yàd eva nàntime // NKv_24 // bhaiùajyaü tu yathàkàmaü pathyaü tu kañhinaü vadet / àrogyaü vaidyamàhàtmyàd anyathàtvam apathyatas // NKv_25 // nidànaü roganàmàni sàtmyàsàtmye cikitsitam / sarvam apy upadekùyanti rogiõaþ sadane striyas // NKv_26 // jçmbhamàõeùu rogeùu mriyamàõeùu jantuùu / rogatattveùu ÷anakair vyutpadyante cikitsakàs // NKv_27 // pravartanàrtham àrambhe madhye tv auùadhahetave / bahumànàrtham ante ca jihãrùanti cikitsakàs // NKv_28 // lipsamàneùu vaidyeùu ciràd àsàdya rogiõam / dàyàdàþ saüprarohanti daivaj¤à màntrikà api // NKv_29 // rogasyopakrame sàntvaü madhye kiü cid dhanavyayas / ÷anair anàdaras ÷àntau snàto vaidyaü na pa÷yati // NKv_30 // daivaj¤atvaü màntrikatà bhaiùajyaü càñukau÷alam / ekaikam arthalàbhàya dvitriyogas tu durlabhas // NKv_31 // ançtaü càñuvàda÷ ca dhanayogo mahàn ayam / satyaü vaiduùyam ity eùa yogo dàridryakàrakas // NKv_32 // kàtaryaü durvinãtatvaü kàrpaõyam avivekatàm / sarvaü màrjanti kavayaþ ÷àlãnàü muùñikiükaràs // NKv_33 // na kàraõam apekùante kavayaþ stotum udyatàs / kiü cid astuvatàm teùàü jihvà phuraphuràyate // NKv_34 // stutaü stuvanti kavayo na svato guõadar÷inas / kãtaþ ka÷ cid alir nàma kiyatã tatra varõanà // NKv_35 // ekaiva kavità puüsàü gràmàyà÷vàya hastine / antato 'nnàya vastràya tàmbålàya ca kalpate // NKv_36 // ÷abdàkhyam aparaü brahma saüdarbheõa pariùkçtam / vikrãyate katipayair vçthànyair viniyujyate // NKv_37 // varõayanti naràbhàsàn vàõãü labdhvàpi ye janàs / labdhvàpi kàmadhenuü te làïgale viniyu¤jate // NKv_38 // pra÷aüsanto naràbhàsàn pralapanto 'nyathànyathà / kathaü tarantu kavayaþ kàmapàramyavàdinas // NKv_39 // yat sandarbhe yad ullekhe yad vyaïgye nibhçtaü manas / samàdher api taj jyàyàþ ÷aükaro yadi varõyate // NKv_40 // __________________________________________________ [bandhavaþ] gçhiõã bhaginã tasyàþ ÷va÷urau ÷yàla ity api / pràõinàm kalinà sçùñàþ pa¤ca pràõà ime 'pare // NKv_41 // jàmàtaro bhàgineyà màtulà dàrabàndhavàs / aj¤àtà eva gçhiõàü bhakùayanty àkhuvad gçhe // NKv_42 // màtulasya balaü màtà jàmàtur duhità balam / ÷va÷urasya balaü bhàryà svayam evàtither balam // NKv_43 // jàmàtur vakratà tàvad yàvac chyàlasya bàlatà / prabudhyamàne sàralyaü prabuddhe 'smin palàyanam // NKv_44 // bhàryà jyeùñhà ÷i÷uþ ÷yàlaþ ÷va÷råþ svàtantryavartinã / ÷va÷uras tu pravàsãti jàmàtur bhàgyadhoraõã // NKv_45 // bhåùaõair vàsanaiþ pàtraiþ putràõàm upalàlanais / sakçd àgatya gacchantã kanyà nirmàrùñi mandiram // NKv_46 // gçhiõã svajanaü vakti ÷uùkàhàraü mità÷anam / patipakùyàüs tu bahvà÷àn kùãrapàüs taskaràn api // NKv_47 // bhàrye dve putra÷àlinyau bhaginã pativarjità / a÷ràntakalaho nàma yogo 'yaü gçhamedhinàm // NKv_48 // bhàrye dve bahavaþ putrà dàridryaü rogasaübhavas / jãrõau ca màtàpitaràv ekaikaü narakàdhikam // NKv_49 // __________________________________________________ [uttamaçõàþ] smçte sãdanti gàtràõi dçùñe praj¤à vina÷yati / aho mahad idaü bhåtam uttamarõàbhi÷àbdhitam // NKv_50 // antako 'pi hi jantånàm antakàlam apekùate / na kàlaniyamaþ ka÷ cid uttamàrõasya vidyate // NKv_51 // na pa÷yàmo mukhe daüùñràü na pà÷aü và karà¤jale / uttamàrõam avekùyaiva tathàpy udvejite manas // NKv_52 // __________________________________________________ [dàridryam] ÷atrau sàntvaü pratãkàraþ sarvarogeùu bheùajam / mçtyau mçtyu¤jayadhyànaü dàridrye tu na kiü cana // NKv_53 // ÷aktiü karoti saücàre ÷ãtoùõe marùayaty api / dãpayaty udare vahniü dàridryaü paramauùadham // NKv_54 // giraü skhalantãü mãlantãü dçùñiü pàdau visaüsthulau / protsàhayati yàc¤àyàü ràjàj¤eva daridratà // NKv_55 // *VAR. 55b: em.: visaüsthulau; ed.: visaüsphuñau jãryanti ràjavidveùà jãryanty avihitàny api / àkiücanyabalàóhyànàm antato '÷màpi jãryati // NKv_56 // nàsya corà na pi÷unà na dàyàdà na pàrthivàs / dainyaü ràjyàd api jyàyo yadi tattvaü prabudhyate // NKv_57 // __________________________________________________ [dhaninaþ] prakà÷ayaty ahaükàraü pravartayati taskaràn / protsàhayati dàyàdàül làkùmãþ kiü cid upasthità // NKv_58 // vióambayanti ye nityaü vidagdhàn dhanino janàs / ta eva tu vióambyante ÷riyà kimcidupekùitàs // NKv_59 // pràmàõyabuddhiþ stotreùu devatàbuddhir àtmani / kãñabuddhir manuùyeùu nåtanàyàþ ÷riyaþ phalam // NKv_60 // ÷çõvanta eva pçcchanti pa÷yanto 'pi na jànate / vióambanàni dhanikàþ stotràõãty eva manvate // NKv_61 // àvçtya ÷rãmadenàndhàn anyonyakçtasaüvidas / svairaü hasanti+pàr÷vasthà bàlonmattapi÷àcavat // NKv_62 // stotavyaiþ ståyante nityaü sevanãyai÷ ca sevyate / na bibheti na jihreti tathàpi dhaniko janas // NKv_63 // kùaõamàtraü grahàve÷o yàmamàtraü suràmadas / lakùmãmadas tu mårkhàõàm àdeham anuvartate // NKv_64 // ÷rãr màsam ardhamàsaü và ceùñitvà vinivartate / vikàras tu tadàrabdho nityaü la÷unagandhavat // NKv_65 // kaõñþe madaþ kodravajo hçdi tàmbålajo madas / lakùmãmadas tu sarvàïge putradàramukheùv api // NKv_66 // yatràsãd asti và lakùmãs tatronmadaþ pravartatàm / kule 'py avataraty eùa kuùñhàpasmàravat katham // NKv_67 // adhyàpayanti ÷àstràõi tçõãkurvanti paõóitàn / vismàrayanti jàtiü svàü varàñàþ pa¤caùà kare // NKv_68 // bibhartu bhçtyàn dhaniko dattàü và deyam arthiùu / yàvad yàcakasàdharmyaü tàval loko na mçùyati // NKv_69 // __________________________________________________ [pi÷unàþ] dhanabhàro hi lokasya pi÷unair eva dhàryate / kathaü te taü laghåkartuü yatante 'parathà svatas // NKv_70 // ÷ramànuråpaü pi÷une kim upakriyate nçpais / dviguõaü triguõaü caiva kçtànto làlayiùyati // NKv_71 // Gokarõe Bhadrakarõe ca japo duùkarmanà÷anas / ràjakarõe japaþ sadyaþ sarvakarmavinà÷anas // NKv_72 // na svàrthaü kimcid icchanti na preryante ca kena cit / paràrtheùu pravartante ÷añhàþ santa÷ ca tulyavat // NKv_73 // kàlàntare hy anarthàya gçdhro gehopari sthitas / khalo gçhasamãpasthaþ sadyo 'narthàya dehinàm // NKv_74 // __________________________________________________ [lobhinaþ] ÷uùkopavàso dharmeùu bhaiùajyeùu ca laïghanam / japayaj¤a÷ ca yaj¤eùu rocate lobha÷àlinàm // NKv_75 // kiü vakùyatãva dhanikàd yàvad udvijate 'dhanas / kiü prakùyatãti lubdho 'pi tàvad udvijate tatas // NKv_76 // sarvam àtithya÷àstràrthaü sàkùàt kurvanti lobhinas / bhikùàkabalam ekaikaü ye hi pa÷yanti meruvat // NKv_77 // dhanapàlaþ pi÷àco hi datte svàminy upasthite / dhanalubdhaþ pi÷àcas tu na kasmai cana ditsate // NKv_78 // dàtàro 'rthibhir arthyante dàtçbhiþ punar arthinas / kartçkarmavyatãhàràd aho nimnonnataü kiyat // NKv_79 // svasminn asati nàrthasya rakùakaþ saübhaved iti / ni÷cityaivaü svayam api bhuïkte lubdhaþ kathaü cana // NKv_80 // prasthàsyamànaþ pravi÷et pratiùñheta dine dine / vicitràn ullikhed vighnàüs tiùñhàsur atithi÷ ciram // NKv_81 // __________________________________________________ [dhàrmikàþ] pradãyate viduùy ekaü kavau da÷a nañe ÷atam / sahasraü dàmbhike loke ÷rotriye tu na kimcana // NKv_82 // ghañakaü samyagàràdhya vairàgyaü paramaü vahet / tàvad arthàþ prasiddhyanti yàvac càpalam àvçtam // NKv_83 // ekataþ sarva÷àstràõi tulasãkàùñham ekatas / vaktavyaü kiü cid ity uktaü vastutas tulasã parà // NKv_84 // vismçtaü vàhañenedaü tulasyàþ pañhatà guõan / vi÷vasaümohinã vitta- dàyinãti guõadvayam // NKv_85 // kaupãnaü bhasitàlepo darbhà+rudràkùamàlikà / maunam ekàsikà ceti mårkhasaüjãvanàni ùañ // NKv_86 // vàsaþ puõyeùu tãrtheùu prasiddha÷ ca mçto gurus / adhyàpanàvçttaya÷ ca kãrtanãyà dhanàrthibhis // NKv_87 // mantrabhraü÷e saüpradàyaþ prayoga÷ cyutasaükçtau / de÷adharmas tv anàcàre pçcchatàü siddham uttaram // NKv_88 // yathà jànanti bahavo yathà vakùyanti dàtari / tathà dharmaü caret sarvaü na vçthà kiü cid àcaret // NKv_89 // sadà japapaño haste madhye madhye 'kùimãlanam / sarvaü brahmeti vàda÷ ca sadyaspratyayahetavas // NKv_90 // àmadhyàhnaü nadãvàsaþ samàje devatàrcanam / satataü ÷uciveùa÷ cety etad dambhasya jãvitam // NKv_91 // tàvad dãrghaü nityakarma yàvat syàd draùñçmelanam / tàvatsaükùipyate sarvaü yàvad draùñà na vidyate // NKv_92 // ànandabàùparomà¤cau yasya svecchàva÷aüvadau / kiü tasya sàdhanair anyaiþ kiükaràþ sarvapàrthivàs // NKv_93 // __________________________________________________ [durjanàþ] daõóyamànà vikurvanti làlyamànàs tatas taràm / durjanànàm ato nyàyyaü dåràd eva visarjanam // NKv_94 // adànam ãùaddànaü ca kimcitkopàya durdhiyàm / saüpårõadànaü prakçtir viràmo vairakàraõam // NKv_95 // jyàyàn asaüstavo duùñair ãrùyàyai saüstavaþ punas / apatyasaübandhavidhiþ svànarthàyaiva kevalam // NKv_96 // j¤àteyaü j¤ànahãnatvaü pi÷unatvaü daridratà / milanti yadi catvàri tad di÷e 'pi namo namas // NKv_97 // parachidreùu hçdayaü paravàrtàsu ca ÷ravas / paramarmàsu vàcaü ca khalànàm asçjad vidhis // NKv_98 // viùeõa pucchalagnena vç÷cikaþ pràõinàm iva / kalinà da÷amàü÷ena sarvaþ kàlo 'pi dàruõas // NKv_99 // yatra bhàryàgiro vedà yatra dharmo 'rthasàdhanam / yatra svapratibhà mànaü tasmai ÷rãkalaye namas // NKv_100 // kàmam astu jagat sarvaü kàlasyàsya va÷aüvadam / kàlakàlaü prapannànàü kàlaþ kiü naþ kariùyati? // NKv_101 // kavinà nãlakaõñhena kaler etad vióambanam / racitaü viduùàü prãtyai ràjàsthànànumodanam // NKv_102 // iti Nãlakaõñhaviracitaü Kalivióambanaü saüpårõam