Ksemendra: Bharatamanjari 10. Gadaparvan Input by members of the Sansknet project (sansknet.ac.in) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ //gadàparva// nàràyaõaü namaskçtya naraü caiva narottamam / devãü sarasvatãü vyàsaü tato jayamudãrayet // Bhmj_10.1 // tato drauõimukhà vãràþ samabhyetya rathàstrayaþ / hradaü praviùñaü ràjànamåcurmànadhanaü ÷araiþ // Bhmj_10.2 // ràjannuttiùñha saügràme jahi ÷atruü dhanurdhara / sahàsmàbhirayaü kàlo vikramasya ya÷obhuvaþ // Bhmj_10.3 // iti ÷rutvà kurupatiþ pra÷aüsaüstatparàkramam / åce pràtaþ samà÷vàsya mama kùatrocità gatiþ // Bhmj_10.4 // iti teùàü samàlàpaü ÷rutvà j¤àtvà suyodhanam / ÷a÷aüsurbhãmasenàya lubdhakà dhanalubdhakàþ // Bhmj_10.5 // bhãmasenagirà ràjà sasainyo 'tha yudhiùñhiraþ / kçùõapradhànaiþ sahitastaü de÷aü tårõamàyayau // Bhmj_10.6 // garjadgajarathànãkaiþ pàrthànvãkùya samàgatàn / narendrasåcanabhayàtprayayurgautamàdayaþ // Bhmj_10.7 // tasya kçùõasya vacasà dharmasånuþ suyodhanam / tataþ sa salilàntaþsthamuvàca kùmàbhçtàü varaþ // Bhmj_10.8 // ràjanrajatakarpårarajanãpatisundaram / aho vãra ya÷aþ ÷ubhraü bhavatà malinãkçtam // Bhmj_10.9 // ghàtayitvà narapatãüllakùmãkulagçhànraõe / pràõarakùàparo mànã kathaü jãvanna lajjase // Bhmj_10.10 // uttiùñha yuddhe svàü lakùmãü tridivaü và samàpnuhi / làkùaþ samo hi vãràõàü vijayo nidhanaü nu và // Bhmj_10.11 // iti yaudhiùñhiraü ÷rutvà vaco manyuviùàkulaþ / pràha dåryodhanastoye stambheram iva ÷vasan // Bhmj_10.12 // evametadyathàttha tvaü ÷riyaü nidhanameva me / bandhusvajanahãnà tu lakùmãþ kasya manaþ spç÷et // Bhmj_10.13 // dhvajinã vãrahãnena goùñhãva budhavarjità / svajanena vinà lakùmãþ kasya prãõàti mànasam // Bhmj_10.14 // sa karõaþ suhçdàmagryaþ sa guruþ sa pitàmahaþ / vinà tapovanamaho sumuneþ kasya vismaret // Bhmj_10.15 // bandhumittraviyuktànàü bhåtayo hi vióambanàþ / andhànàmiva saundaryavicitrà÷citramàlikàþ // Bhmj_10.16 // bhuïkùva bhuktàü mayà pçthvãü vãraratnavivarjitàm / vairàgyamuktàbharaõàü jaratãmiva yoùitam // Bhmj_10.17 // ityàkarõya pçthàsånurdhàrtaràùñramabhàùata / diùñyà tapovanaruciþ ÷ànto 'si vasudhàpate // Bhmj_10.18 // såcyagramapi na tyàjyaü pàõóavànprati te bhuvaþ / samagràü pçthivãmadya dàtumicchasi kautukam // Bhmj_10.19 // uttiùñha yuddhamekena tavàstu vijitaþ sa cet / jitàþ sarve tvayà ràjanmà pralàpaiþ kç÷o bhava // Bhmj_10.20 // udatiùñhanni÷amyaitatpàrthavàkyaü nçpaþ krudhà / sàvalepaü vacaþ ÷rutvà na sahante hi màninaþ // Bhmj_10.21 // hemàïgadagadàpàõiþ sumeruriva ÷çïgavàn / utthitaþ sa babhau ràjà daõóadhàra ivàparaþ // Bhmj_10.22 // kçùõavàkyàtsa saünaddho gadàpàõirvçkodaraþ / tasya tasthau puraþ kçùõànikàragaõanàparaþ // Bhmj_10.23 // ***** duryodhanàvirbhàvaþ || 1 || ***** atràntare haladharaþ kurupàõóavasaükùaye / bandhunà÷abhayodvignastãrthayàtràgataþ ÷anaiþ // Bhmj_10.24 // tadàbhyetya kurukùetraü tàvapa÷yadgadàyudhau / ÷iùyayoþ samaraü pa÷ya¤÷çõvanniva giro mithaþ // Bhmj_10.25 // sa påjitaþ kçùõamukhyaiþ pàrthaiþ ÷a÷i÷atadyutiþ / upàvi÷annãlavàsà himavàniva sàmbudaþ // Bhmj_10.26 // ityàkarõya kathàpadhye papraccha janamejayaþ / tãrthayàtràü halabhçto vai÷ampàyanamàdaràt // Bhmj_10.27 // so 'bravãtprastute yuddhe kurupàõóavabhåbhujàm / àmantrya kçùõaü prayayau kùayà÷aïkã pralambahà // Bhmj_10.28 // puùpeõa nirgato ràmo dvijebhyaþ sarvakàmadaþ / sarasvatãmavàpyàtha prabhàsaü ÷ayanena saþ // Bhmj_10.29 // yatra tàràpatiü tàrà rohiõãsaktamànasam / khinnà nyavedayatpitre tacchàpàtso 'bhavatkùayã // Bhmj_10.30 // kùaõena ÷àpàtprakùãõe ÷a÷alakùmaõi yakùmaõà / sarvakùayabhayodvignairdaivairdiùñaü tadà yayau // Bhmj_10.31 // tatprabhàsaü hasaüstårõaü tatràpi pràpa pårõatàm / tatra bharàdvajaþ snàtvà tritakåpaü samàyayau // Bhmj_10.32 // upekùitaþ purà yatra bhràtçbhyàü nçpatistritaþ / sa cakre mànasaü yaj¤aü tato devàþ samabhyayuþ // Bhmj_10.33 // tato varàtsakåpo 'bhåtsomapànaphalapradaþ / tasminsarasvatãtãre sasne ràmeõa sàdaram // Bhmj_10.34 // tato vina÷anaü puõyaü pràpa yatra sarasvatã / ÷ådrabhãrukavidviùñà vinaùñà duùñanà÷inã // Bhmj_10.35 // sa bhåmikaü tataþ pràyàdbalã yatràpsaraþsakhà / krãóanti suragandharvà nçtyagãtavinodanaiþ // Bhmj_10.36 // durgasrotaþ ÷aïkhatãrthaü puõyaü dvaitavanaü tathà / avàpya nagadhanvànaü vasatiryatra vàsukeþ // Bhmj_10.37 // vive÷a naimiùa ràmo yatra pràcã sarasvatã / munãnàü dar÷anaü yatra naimiùàraõyavàsinàm // Bhmj_10.38 // sapta sàrasvataü pràyàdyatra caïkaõako muniþ / nanarta gàtràdàlokya nijàcchàkarasaü srutam // Bhmj_10.39 // nçtyatastasya sàvegaü sakhelaü varakànanam / munestapaþprabhàvena jagatsarvaü nanarta ca // Bhmj_10.40 // devairathàrthito 'bhyetya tasya ÷ambaradar÷anàt / svakarànniþsçtaü bhasma tenàbhånnirmado muniþ // Bhmj_10.41 // tasmai stutikçte tuùñastapovçddhiü dadau vibhuþ / saptasàrasvate tãrthe saünidhànaü ca ÷aükaraþ // Bhmj_10.42 // kapàlamocanaü pràpa tãrthamau÷anasaü balaþ / yatra jaïghàgrahànmukto munirghorànmahodaraþ // Bhmj_10.43 // ràghaveùunikçttasya ràkùasasya ÷iraþ purà / mahodarasya jaïghàyàü lagnaü kila visarpadam // Bhmj_10.44 // sarvatãrthanimagno 'pi tatraiva svàsthyamàpa saþ / uttaïkà÷ramamàsàdya pçthådakamavàpa ca // Bhmj_10.45 // vasiùñhena jitaþ pårvaü dhenuhçdbrahmatejasà / ràjanyavaü÷yo yatràpa brahmatàü kau÷iko muniþ // Bhmj_10.46 // tatra ràmo dadau bhåri dhanaü vàrùõeyanandanaþ / tataþ sàrasvate ku¤je yatrendro namucervadhàt // Bhmj_10.47 // brahmahatyàkulo muktastaü pràpa dàruõaü ÷anaiþ / somatãrthaü tataþ pràpa yatreùñamamçtatviùà // Bhmj_10.48 // tàrakakhyo hato yatra ùaõmukhena mahàsuraþ / skandàbhiùekàtsnàtvàtha vahnitãrthaü samàyayau // Bhmj_10.49 // yatrànalo bhçgoþ ÷àpànnaùño 'bhånnirvçtaþ punaþ / kauberamindratãrthaü ca yàmunaü càcyutàgrajaþ // Bhmj_10.50 // devalasyà÷ramaü pràpya jaijãùavyaþ suyogavit / yatra sarvagataü brahma devalàya jagau muniþ // Bhmj_10.51 // tataþ sàrasvataü tãrthamàsasàda halàyudhaþ / apasarodar÷anàtpårvaü ÷ukraü nipatitaü jale // Bhmj_10.52 // dadhãcasya munestena putraü lebhe sarasvatã / dadhãcasyàsthinicaye mahendràyudhatàü gate // Bhmj_10.53 // anàvçùñyàü sa tanayastayà matsyà÷anairvçtaþ / sàrasvataþ suto vedànsa sasmàra mahàmatiþ // Bhmj_10.54 // durbhikùakarùità nàma vismçte 'dhyayane tataþ / sarveùàü munimukhyànàü babhåva gururarthitaþ // Bhmj_10.55 // tasmiüstãrthe balaþ snàtvà yayau yatra purà vapuþ / sanatkumàrã tapasà svargàya tyaktumudyatà // Bhmj_10.56 // nàradaþ pràha nodvàhaü vinà svargo bhavediti / sà gàlavasutàyaiva dinabhogyàü tanuü dadau // Bhmj_10.57 // kçtvà lalitamàkàraü tridivaü ca yayau tataþ / tatra snàtvà ca datvà ca plakùaprasravaõe tathà // Bhmj_10.58 // avàpa kàrapavanaü tãrthànyàlokaya¤÷anaiþ / nàradàttatra ÷u÷ràva kurukùetre nçpakùayam // Bhmj_10.59 // ***** ràmatãrthayàtrà || 2 || ***** pçùño 'tha dhçtaràùñreõa saüjayo yuddhamabravãt / bhãmasenasya virathaü kauravasya ca màninaþ // Bhmj_10.60 // samantapa¤cakaü gatvà padbhyàmeva suyodhanaþ / tasthàvakampo mahatàmadhikaü dhairyamàpadi // Bhmj_10.61 // tato duryodhano 'vàdãddharmaputraü sahànugàþ / upavi÷ya nirãkùantàü bhavanto yudhyamànayoþ // Bhmj_10.62 // ajàta÷atruþ ÷rutvaitatsaha pà¤càlasainikaiþ / upàvi÷atkçùõasakhaþ parivàrya halàyudham // Bhmj_10.63 // atha bhãmaü gadàpàõiü baddhakakùastarasvinam / àjuhàva vacoyuddhe pravçtte kurunandanaþ // Bhmj_10.64 // tatastayorgadàghàtajàtà vahnikaõàvalã / vidadhe saübhramàvçttahemàbharaõavibhramam // Bhmj_10.65 // surairàpårite vyomni yuddhadar÷analàlasaiþ / babhåva nàkakàntànàü ko 'pi kautukavibhramaþ // Bhmj_10.66 // àkùepe varjane mokùe ràjavçttau nivartake / dhàvane samavasthàne viplute samaviplute // Bhmj_10.67 // tau pragalbhatayà vãrau citramaõóalacàriõau / sanirghoùaü mahàvegaþ pàr÷vade÷amatàóayat // Bhmj_10.68 // tato bhãmaþ samàdhåya gadàma÷aniniþsvanàm / bhràmayàmàsa yenàbhåddhoro gharagharàravaþ // Bhmj_10.69 // tatastàü prahiõodbhãmo girigurvãü gadàü javàt/ akampitastàóito 'pi punarbhãmo 'sçjadgadàm / punarmoghãkçtà ràj¤à sàpatatkampitàvaniþ // Bhmj_10.70 // atha vakùastañe bhãmaþ kauraveõa samàhataþ / na viveda kùaõaü kiücinmårchàvyàkulità÷ayaþ // Bhmj_10.71 // pà¤càlasç¤jayànãke saüdehàkulite tataþ / ÷anairbhãmaþ samà÷vasya pàr÷ve nçpamatàóayat // Bhmj_10.72 // gàóhaprahàràbhihataþ patitaþ kaurave÷varaþ / utthàya tårõamàhatya bhuvi bhãmamapàtayat // Bhmj_10.73 // athàpatatsurotsçùña puùpavçùñirya÷aþsità / sàdhuvàdàvalã mårdhi sånave kurubhåpateþ // Bhmj_10.74 // athotthite bhãmasene parimçjyà÷u ÷oõitam / ko 'nayoradhiko yoddhà papracchetyarjuno harim // Bhmj_10.75 // so 'bravãdbalavànbhãmo bhãmavãryaþ kimucyate / upade÷e gadàyuddhe kiütu yuddhaparàkrame // Bhmj_10.76 // sa prayatnaþ kurupatirbhãmasenàdvilokyate / tasmànna dharmayuddhena bhãmaþ ÷akto nipàtane // Bhmj_10.77 // màyayà nihatà daityà màyàvadhyà hi màyinaþ / årubhaïgamato bhãmo vidadhàtvasya màyayà // Bhmj_10.78 // anyathà durjayo ràjà trayoda÷asamàvyadhàt / eùa lokabhayaü bhãmo(me) vidhàya gadayà ÷ramam // Bhmj_10.79 // vyàyàmacaturo vegàdårdhvacàrã suyodhanaþ / mahà÷aileyabhaïgo 'sminsukara÷chidradar÷anàt // Bhmj_10.80 // ukte janàrdaneneti bhãma÷cikùepa bhãùaõàm / gadàü tàü kururàjo 'pi vilaïghya tamatàóayat // Bhmj_10.81 // vyathàü saüstambhya bhãmo 'tha ghårõamànatanuþ kùaõam / gadàü randhraü vicintyàsmai pràhiõotkanakàïgadàm // Bhmj_10.82 // puùpàyudhapurodàrahemàbharaõavibhrame / åruyugme bhujaïgãva sà papàta mahãpateþ // Bhmj_10.83 // nirghàtaghoraghanaghoùagadànipàtaniùpeùajarjarataratruñitorusaüdhiþ / duryodhano 'tha nipapàta divaü vilokya vajràvapàtahatapakùa ivàdriràjaþ // Bhmj_10.84 // akùauhiõãpatinare÷varamauliratnara÷micchañàpañalapàñalapàdapãñhe / asminmahãparivçóhe patite ca bhåmau kairninditaü na bhavabhaïgurabhaïgi janma // Bhmj_10.85 // ***** gadàyuddham || 3 || ***** tasminnekàda÷acamånàthe bhuvi nipàtite / cakampe lolatañinãra÷anà vasudhàvadhåþ // Bhmj_10.86 // babhåva bhayadairvyàptaü durnimitta÷atairjagat / pra÷aüsanta÷ca tadyuddhaü prayayurvyomacàriõaþ // Bhmj_10.87 // bhãmo nikàragaõanàü kurvankurupateþ ÷iraþ / caraõenàspç÷allakùmãvilàsasadanaü tataþ // Bhmj_10.88 // taü vilokya rurodeva patitaü cakravartinam / tvaïgadgadàïgadacchinnahàramuktà÷rubhirmahã // Bhmj_10.89 // bhãmaü nirasya garjantaü dharmaràjaþ suyodhanam / åce ràjaüstavaivàyamanayàtsuhçdàü kùayaþ // Bhmj_10.90 // dçùñvà ÷iraþ padà spçùñaü bhãmena jagatãbhujaþ / pràhottàlahalaþ kopakaràlastàlalà¤chanaþ // Bhmj_10.91 // pratàpatàpitaricorya÷aþ ÷atruhçta÷riyaþ / ÷iro vyàjahatasyàsya kaþ spç÷edapa÷uþ padà // Bhmj_10.92 // ityuktvà krodha÷ikhinà taü bhãmaü dagdhumudyatam / ÷amayàmàsa kaüsàristaistairvinayabhàùitaiþ // Bhmj_10.93 // viùadyutàgnidoùàõàü prabhàvo 'sãti vàdinam / kçùõaü duryodhano 'vàdãtsaüstambhya rujamutkañàm // Bhmj_10.94 // gopàlabàla mårkhàõàü saüj¤àü kçtvàsmi va¤citaþ / tvayà bhãùmamukhà vãràste vyàjaireva pàtitàþ // Bhmj_10.95 // bhuktaü suhçdbhirvihçtaü kàntàbhirhutamagryajaiþ / vadhaþ kùatrocitaþ pràptaþ ko 'nyo 'sti sadç÷o mayà // Bhmj_10.96 // bhråbhaïgena nivàsità vanabhuvaü ÷uùyanmukhàþ ÷atravo dçùñà ÷rãþ svayamarpitàgryasuhçdàmuùõãùahàrasmità / saügràme 'pyaparàïmukhasya nidhanaü dikùu praråóhaü ya÷aþ kartavya spçhaõãyamanyadicitaü yuktaü kimastyàyuùaþ // Bhmj_10.97 // ityàkarõya vacastasya lajjità iva màninaþ / nçpaiþ saha yayuþ pàrthà nàdayanto rathairjayam // Bhmj_10.98 // athàvaropya prathamaü phalguõaü madhusådanaþ / rathàdavàtaratpascàjjajvàla sa rathastataþ // Bhmj_10.99 // droõakarõàstradagdho 'yamatyantaü jvalito rathaþ / iti pçùño 'vadatpàrthaü vismitaü kàliyàntakaþ // Bhmj_10.100 // ÷rutveti saüjayàdràjà dàruõaü mohavihvalaþ / ÷u÷oca putrànvàkyàni vidurasya smaranmuhuþ // Bhmj_10.101 // tataþ kçùõamunau pràpte kuruve÷ma harirnçpam / gàndhàrãü càvadatpràpya visçùño 'jàta÷atruõà // Bhmj_10.102 // yàcito 'pi÷amaü naicchatkauravo nijadurnayàt / na ca dharmàccyutàþ pàrthàstena tena padaü ruùaþ // Bhmj_10.103 // putràste yuvayoradya pàõóuputràþ suratviùaþ / yuvàbhyàmeva coktaü pràgyato dharmastato jayaþ // Bhmj_10.104 // iti prasàdya tau yàte vçùõivãre 'mbikàsutaþ / munàvà÷vàsya yàte ca ÷eùaü papraccha saüjayam // Bhmj_10.105 // so 'bravãdatha putraste veùya(pa)màno mahãtale / màmåce pa÷ya sådena màyayàhaü nipàtitaþ // Bhmj_10.106 // atràntare samabhyetya drauõihàrdikyagautamàþ / dadç÷uþ kauravapatiü nãtaü kàlena tàü da÷àm // Bhmj_10.107 // tato gurusutaþ kopàdviniùpiùya kare karam / niþ÷eùa÷atrunidhane pratij¤àü niþ÷vasanvyadhàt // Bhmj_10.108 // atha vãraü tamàliïgya cakre senàpatiü nçpaþ / na hyahaükàra÷aithilyaü paryante 'pyabhimàninàm // Bhmj_10.109 // pralayàmbudanirghoùaü vinadya droõanandanaþ / ni÷àyàü tàü rujà ràjà viùamàmagamadda÷àm // Bhmj_10.110 // tato gautamahàrdikyaguruputrà mahàvanam / vivi÷uþ kalayanto 'ntaþ ÷riyaþ kallolalolatàm // Bhmj_10.111 // iti kùemendraviracitàyàü bhàratama¤jaryàü gadàparva