Kalidasa: Meghaduta Based on the edition by S. K. De: Megha-dÆta of KÃlidÃsa, 2nd rev. ed. by V. Raghavan. New Delhi : Sahitya Akademi 1970 Input by Asko Parpola July 2013 PLAIN TEXT ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ kaÓ cit kÃntÃvirahaguruïà svÃdhikÃrapramatta÷ ÓÃpenÃstaÇgamitamahimà var«abhogyeïa bhartu÷ / yak«aÓ cakre janakatanayÃsnÃnapuïyodake«u snigdhacchÃyÃtaru«u vasatiæ rÃmagiryÃÓrame«u // KMgD_1 // tasminn adrau kati cid abalÃviprayukta÷ sa kÃmÅ nÅtvà mÃsÃn kanakavalayabhraæÓariktaprako«Âha÷ / ëìhasya prathamadivase megham ÃÓli«ÂasÃnuæ vaprakrŬÃpariïatagajaprek«aïÅyaæ dadarÓa // KMgD_2 // tasya sthitvà katham api pura÷ ketakÃdhÃnahetor antarbëpaÓ ciram anucaro rÃjarÃjasya dadhyau / meghÃloke bhavati sukhino 'py anyathÃv­tti ceta÷ kaïÂhÃÓle«apraïayini jane kiæ punar dÆrasaæsthe // KMgD_3 // pratyÃsanne nabhasi dayitÃjÅvitÃlambanÃrthÅ jÅmÆtena svakuÓalamayÅæ hÃrayi«yan prav­ttim / sa pratyagrai÷ kuÂajakusumai÷ kalpitÃrghÃya tasmai prÅta÷ prÅtipramukhavacanaæ svÃgataæ vyÃjahÃra // KMgD_4 // dhÆmajyoti÷salilamarutÃæ saænipÃta÷ kva megha÷ saædeÓÃrthÃ÷ kva paÂukaraïai÷ prÃïibhi÷ prÃpaïÅyÃ÷ / ity autsukyÃd aparigaïayan guhyakas taæ yayÃce kÃmÃrtà hi prak­tik­païÃÓ cetanÃcetane«u // KMgD_5 // jÃtaæ vaæÓe bhuvanavidite pu«karÃvartakÃnÃæ jÃnÃmi tvÃæ prak­tipuru«aæ kÃmarÆpaæ maghona÷ / tenÃrthitvaæ tvayi vidhivaÓÃd dÆrabandhur gato 'haæ yÃc¤Ã moghà varam adhiguïe nÃdhame labdhakÃmà // KMgD_6 // saætaptÃnÃæ tvam asi Óaraïaæ tat payoda priyÃyÃ÷ saædeÓaæ me hara dhanapatikrodhaviÓle«itasya / gantavyà te vasatir alakà nÃma yak«eÓvarÃïÃæ bÃhyodyÃnasthitaharaÓiraÓcandrikÃdhautaharmyà // KMgD_7 // tvÃm ÃrƬhaæ pavanapadavÅm udg­hÅtÃlakÃntÃ÷ prek«i«yante pathikavanitÃ÷ pratyayÃd ÃÓvasantya÷ / ka÷ saænaddhe virahavidhurÃæ tvayy upek«eta jÃyÃæ na syÃd anyo 'py aham iva jano ya÷ parÃdhÅnav­tti÷ // KMgD_8 // mandaæ mandaæ nudati pavanaÓ cÃnukÆlo yathà tvÃæ vÃmaÓ cÃyaæ nadati madhuraæ cÃtakas te sagandha÷ / garbhÃdhÃnak«aïaparicayÃn nÆnam ÃbaddhamÃlÃ÷ sevi«yante nayanasubhagaæ khe bhavantaæ balÃkÃ÷ // KMgD_9 // tÃæ cÃvaÓyaæ divasagaïanÃtatparÃm ekapatnÅm avyÃpannÃm avihatagatir drak«yasi bhrÃt­jÃyÃm / ÃÓÃbandha÷ kusumasad­Óaæ prÃyaÓo hy aÇganÃnÃæ sadya÷pÃti praïayi h­dayaæ viprayoge ruïaddhi // KMgD_10 // kartuæ yac ca prabhavati mahÅm ucchilÅndhrÃm avandhyÃæ tac chrutvà te Óravaïasubhagaæ garjitaæ mÃnasotkÃ÷ / à kailÃsÃd bisakisalayacchedapÃtheyavanta÷ saæpatsyante nabhasi bhavato rÃjahaæsÃ÷ sahÃyÃ÷ // KMgD_11 // Ãp­cchasva priyasakham amuæ tuÇgam ÃliÇgya Óailaæ vandyai÷ puæsÃæ raghupatipadair aÇkitaæ mekhalÃsu / kÃle kÃle bhavati bhavatà yasya saæyogam etya snehavyaktiÓ ciravirahajaæ mu¤cato bëpam u«ïam // KMgD_12 // mÃrgaæ tÃvac ch­ïu kathayatas tvatprayÃïÃnurÆpaæ saædeÓaæ me tadanu jalada Óro«yasi Órotrapeyam / khinna÷ khinna÷ Óikhari«u padaæ nyasya gantÃsi yatra k«Åïa÷ k«Åïa÷ parilaghu paya÷ srotasÃæ copabhujya // KMgD_13 // adre÷ Ó­Çgaæ harati pavana÷ kiæ svid ity unmukhÅbhir d­«ÂotsÃhaÓ cakitacakitaæ mugdhasiddhÃÇganÃbhi÷ / sthÃnÃd asmÃt sarasaniculÃd utpatodaÇmukha÷ khaæ diÇnÃgÃnÃæ pathi pariharan sthÆlahastÃvalepÃn // KMgD_14 // ratnacchÃyÃvyatikara iva prek«yam etat purastÃd valmÅkÃgrÃt prabhavati dhanu÷khaï¬am Ãkhaï¬alasya / yena ÓyÃmaæ vapur atitarÃæ kÃntim Ãpatsyate te barheïeva sphuritarucinà gopave«asya vi«ïo÷ // KMgD_15 // tvayy Ãyattaæ k­«iphalam iti bhrÆvikÃrÃnabhij¤ai÷ prÅtisnigdhair janapadavadhÆlocanai÷ pÅyamÃna÷ / sadya÷sÅrotka«aïasurabhik«etram Ãruhya mÃlaæ kiæ cit paÓcÃd vraja laghugatir bhÆya evottareïa // KMgD_16 // tvÃm ÃsÃrapraÓamitavanopaplavaæ sÃdhu mÆrdhnà vak«yaty adhvaÓramaparigataæ sÃnumÃn ÃmrakÆÂa÷ / na k«udro 'pi prathamasuk­tÃpek«ayà saæÓrayÃya prÃpte mitre bhavati vimukha÷ kiæ punar yas tathoccai÷ // KMgD_17 // channopÃnta÷ pariïataphaladyotibhi÷ kÃnanÃmrais tvayy ÃrƬhe Óikharam acala÷ snigdhaveïÅsavarïe / nÆnaæ yÃsyaty amaramithunaprek«aïÅyÃm avasthÃæ madhye ÓyÃma÷ stana iva bhuva÷ Óe«avistÃrapÃï¬u÷ // KMgD_18 // sthitvà tasmin vanacaravadhÆbhuktaku¤je muhÆrtaæ toyotsargadrutataragatis tatparaæ vartma tÅrïa÷ / revÃæ drak«yasy upalavi«ame vindhyapÃde viÓÅrïÃæ bhakticchedair iva viracitÃæ bhÆtim aÇge gajasya // KMgD_19 // tasyÃs tiktair vanagajamadair vÃsitaæ vÃntav­«Âir jambÆku¤japratihatarayaæ toyam ÃdÃya gacche÷ / anta÷sÃraæ ghana tulayituæ nÃnila÷ Óak«yati tvÃæ rikta÷ sarvo bhavati hi laghu÷ pÆrïatà gauravÃya // KMgD_20 // nÅpaæ d­«Âvà haritakapiÓaæ kesarair ardharƬhair ÃvirbhÆtaprathamamukulÃ÷ kandalÅÓ cÃnukaccham / dagdhÃraïye«v adhikasurabhiæ gandham ÃghrÃya corvyÃ÷ sÃraÇgÃs te jalalavamuca÷ sÆcayi«yanti mÃrgam // KMgD_21 // utpaÓyÃmi drutam api sakhe matpriyÃrthaæ yiyÃso÷ kÃlak«epaæ kakubhasurabhau parvate parvate te / ÓuklÃpÃÇgai÷ sajalanayanai÷ svÃgatÅk­tya kekÃ÷ pratyudyÃta÷ katham api bhavÃn gantum ÃÓu vyavasyet // KMgD_22 // pÃï¬ucchÃyopavanav­taya÷ ketakai÷ sÆcibhinnair nŬÃrambhair g­habalibhujÃm ÃkulagrÃmacaityÃ÷ / tvayy Ãsanne pariïataphalaÓyÃmajambÆvanÃntÃ÷ saæpatsyante katipayadinasthÃyihaæsà daÓÃrïÃ÷ // KMgD_23 // te«Ãæ dik«u prathitavidiÓÃlak«aïÃæ rÃjadhÃnÅæ gatvà sadya÷ phalam api mahat kÃmukatvasya labdhà / tÅropÃntastanitasubhagaæ pÃsyasi svÃdu yat tat sabhrÆbhaÇgaæ mukham iva payo vetravatyÃÓ calormi // KMgD_24 // nÅcairÃkhyaæ girim adhivases tatra viÓrÃmahetos tvatsamparkÃt pulakitam iva prau¬hapu«pai÷ kadambai÷ / ya÷ païyastrÅratiparimalodgÃribhir nÃgarÃïÃm uddÃmÃni prathayati ÓilÃveÓmabhir yauvanÃni // KMgD_25 // viÓrÃnta÷ san vraja vananadÅtÅrajÃtÃni si¤cann udyÃnÃnÃæ navajalakaïair yÆthikÃjÃlakÃni / gaï¬asvedÃpanayanarujÃklÃntakarïotpalÃnÃæ chÃyÃdÃnÃt k«aïaparicita÷ pu«palÃvÅmukhÃnÃm // KMgD_26 // vakra÷ panthà yad api bhavata÷ prasthitasyottarÃÓÃæ saudhotsaÇgapraïayavimukho mà sma bhÆr ujjayinyÃ÷ / vidyuddÃmasphuritacakitais tatra paurÃÇganÃnÃæ lolÃpÃÇgair yadi na ramase locanair va¤cito 'si // KMgD_27 // vÅcik«obhastanitavihagaÓreïikäcÅguïÃyÃ÷ saæsarpantyÃ÷ skhalitasubhagaæ darÓitÃvartanÃbhe÷ / nirvindhyÃyÃ÷ pathi bhava rasÃbhyantara÷ saænipatya strÅïÃm Ãdyaæ praïayavacanaæ vibhramo hi priye«u // KMgD_28 // veïÅbhÆtapratanusalilà tÃm atÅtasya sindhu÷ pÃï¬ucchÃyà taÂaruhatarubhraæÓibhir jÅrïaparïai÷ / saubhÃgyaæ te subhaga virahÃvasthayà vya¤jayantÅ kÃrÓyaæ yena tyajati vidhinà sa tvayaivopapÃdya÷ // KMgD_29 // prÃpyÃvantÅn udayanakathÃkovidagrÃmav­ddhÃn pÆrvoddi«ÂÃm anusara purÅæ ÓrÅviÓÃlÃæ viÓÃlÃm / svalpÅbhÆte sucaritaphale svargiïÃæ gÃæ gatÃnÃæ Óe«ai÷ puïyair h­tam iva diva÷ kÃntimat khaï¬am ekam // KMgD_30 // dÅrghÅkurvan paÂu madakalaæ kÆjitaæ sÃrasÃnÃæ pratyÆ«e«u sphuÂitakamalÃmodamaitrÅka«Ãya÷ / yatra strÅïÃæ harati surataglÃnim aÇgÃnukÆla÷ siprÃvÃta÷ priyatama iva prÃrthanÃcÃÂukÃra÷ // KMgD_31 // jÃlodgÅrïair upacitavapu÷ keÓasaæskÃradhÆpair bandhuprÅtyà bhavanaÓikhibhir dattan­ttopahÃra÷ / harmye«v asyÃ÷ kusumasurabhi«v adhvakhinnÃntarÃtmà nÅtvà rÃtriæ lalitavanitÃpÃdarÃgÃÇkite«u // KMgD_32 // bhartu÷ kaïÂhacchavir iti gaïai÷ sÃdaraæ vÅk«yamÃïa÷ puïyaæ yÃyÃs tribhuvanaguror dhÃma caï¬eÓvarasya / dhÆtodyÃnaæ kuvalayarajogandhibhir gandhavatyÃs toyakrŬÃniratayuvatisnÃnatiktair marudbhi÷ // KMgD_33 // apy anyasmi¤ jaladhara mahÃkÃlam ÃsÃdya kÃle sthÃtavyaæ te nayanavi«ayaæ yÃvad atyeti bhÃnu÷ / kurvan saædhyÃbalipaÂahatÃæ ÓÆlina÷ ÓlÃghanÅyÃm ÃmandrÃïÃæ phalam avikalaæ lapsyase garjitÃnÃm // KMgD_34 // pÃdanyÃsakvaïitaraÓanÃs tatra lÅlÃvadhÆtai ratnacchÃyÃracitavalibhiÓ cÃmarai÷ klÃntahastÃ÷ / veÓyÃs tvatto nakhapadasukhÃn prÃpya var«ÃgrabindÆn Ãmok«yante tvayi madhukaraÓreïidÅrghÃn kaÂÃk«Ãn // KMgD_35 // paÓcÃd uccairbhujataruvanaæ maï¬alenÃbhilÅna÷ sÃædhyaæ teja÷ pratinavajapÃpu«paraktaæ dadhÃna÷ / n­ttÃrambhe hara paÓupater ÃrdranÃgÃjinecchÃæ ÓÃntodvegastimitanayanaæ d­«Âabhaktir bhavÃnyà // KMgD_36 // gacchantÅnÃæ ramaïavasatiæ yo«itÃæ tatra naktaæ ruddhÃloke narapatipathe sÆcibhedyais tamobhi÷ / saudÃmanyà kanakanika«asnigdhayà darÓayorvÅæ toyotsargastanitamukharo mà sma bhÆr viklavÃs tÃ÷ // KMgD_37 // tÃæ kasyÃæ cid bhavanavalabhau suptapÃrÃvatÃyÃæ nÅtvà rÃtriæ ciravilasanÃt khinnavidyutkalatra÷ / d­«Âe sÆrye punar api bhavÃn vÃhayed adhvaÓe«aæ mandÃyante na khalu suh­dÃm abhyupetÃrthak­tyÃ÷ // KMgD_38 // tasmin kÃle nayanasalilaæ yo«itÃæ khaï¬itÃnÃæ ÓÃntiæ neyaæ praïayibhir ato vartma bhÃnos tyajÃÓu / prÃleyÃsraæ kamalavadanÃt so 'pi hartuæ nalinyÃ÷ pratyÃv­ttas tvayi kararudhi syÃd analpÃbhyasÆya÷ // KMgD_39 // gambhÅrÃyÃ÷ payasi saritaÓ cetasÅva prasanne chÃyÃtmÃpi prak­tisubhago lapsyate te praveÓam / tasmÃd asyÃ÷ kumudaviÓadÃny arhasi tvaæ na dhairyÃn moghÅkartuæ caÂulaÓapharodvartanaprek«itÃni // KMgD_40 // tasyÃ÷ kiæ cit karadh­tam iva prÃptavÃnÅraÓÃkhaæ h­tvà nÅlaæ salilavasanaæ muktarodhonitambam / prasthÃnaæ te katham api sakhe lambamÃnasya bhÃvi j¤ÃtÃsvÃdo viv­tajaghanÃæ ko vihÃtuæ samartha÷ // KMgD_41 // tvanni«yandocchvasitavasudhÃgandhasaæparkaramya÷ srotorandhradhvanitasubhagaæ dantibhi÷ pÅyamÃna÷ / nÅcair vÃsyaty upajigami«or devapÆrvaæ giriæ te ÓÅto vÃyu÷ pariïamayità kÃnanodumbarÃïÃm // KMgD_42 // tatra skandaæ niyatavasatiæ pu«pameghÅk­tÃtmà pu«pÃsÃrai÷ snapayatu bhavÃn vyomagaÇgÃjalÃdre÷ / rak«Ãhetor navaÓaÓibh­tà vÃsavÅnÃæ camÆnÃm atyÃdityaæ hutavahamukhe saæbh­taæ tadd hi teja÷ // KMgD_43 // jyotirlekhÃvalayi galitaæ yasya barhaæ bhavÃnÅ putrapremïà kuvalayadalaprÃpi karïe karoti / dhautÃpÃÇgaæ haraÓaÓirucà pÃvakes taæ mayÆraæ paÓcÃd adrigrahaïagurubhir garjitair nartayethÃ÷ // KMgD_44 // ÃrÃdhyainaæ Óaravaïabhavaæ devam ullaÇghitÃdhvà siddhadvandvair jalakaïabhayÃd vÅïibhir muktamÃrga÷ / vyÃlambethÃ÷ surabhitanayÃlambhajÃæ mÃnayi«yan srotomÆrtyà bhuvi pariïatÃæ rantidevasya kÅrtim // KMgD_45 // tvayy ÃdÃtuæ jalam avanate ÓÃrÇgiïo varïacaure tasyÃ÷ sindho÷ p­thum api tanuæ dÆrabhÃvÃt pravÃham / prek«i«yante gaganagatayo dÆram Ãvarjya d­«ÂÅr ekaæ muktÃguïam iva bhuva÷ sthÆlamadhyendranÅlam // KMgD_46 // tÃm uttÅrya vraja paricitabhrÆlatÃvibhramÃïÃæ pak«motk«epÃd uparivilasatk­«ïaÓÃraprabhÃïÃm / kundak«epÃnugamadhukaraÓrÅmu«Ãm Ãtmabimbaæ pÃtrÅkurvan daÓapuravadhÆnetrakautÆhalÃnÃm // KMgD_47 // brahmÃvartaæ janapadam adhaÓchÃyayà gÃhamÃna÷ k«etraæ k«atrapradhanapiÓunaæ kauravaæ tad bhajethÃ÷ / rÃjanyÃnÃæ ÓitaÓaraÓatair yatra gÃï¬Åvadhanvà dhÃrÃpÃtais tvam iva kamalÃny abhyavar«an mukhÃni // KMgD_48 // hitvà hÃlÃm abhimatarasÃæ revatÅlocanÃÇkÃæ bandhuprÅtyà samaravimukho lÃÇgalÅ yÃ÷ si«eve / k­tvà tÃsÃm abhigamam apÃæ saumya sÃrasvatÅnÃm anta÷Óuddhas tvam asi bhavità varïamÃtreïa k­«ïa÷ // KMgD_49 // tasmÃd gaccher anukanakhalaæ ÓailarÃjÃvatÅrïÃæ jahno÷ kanyÃæ sagaratanayasvargasopÃnapaÇktim / gaurÅvaktrabhrukuÂiracanÃæ yà vihasyeva phenai÷ Óambho÷ keÓagrahaïam akarod indulagnormihastà // KMgD_50 // tasyÃ÷ pÃtuæ suragaja iva vyomni paÓcÃrdhalambÅ tvaæ ced acchasphaÂikaviÓadaæ tarkayes tiryag ambha÷ / saæsarpantyà sapadi bhavata÷ srotasi cchÃyayà sà syÃd asthÃnopagatayamunÃsaægam evÃbhirÃmà // KMgD_51 // ÃsÅnÃnÃæ surabhitaÓilaæ nÃbhigandhair m­gÃïÃæ tasyà eva prabhavam acalaæ prÃpya gauraæ tu«Ãrai÷ / vak«yasy adhvaÓramavinayane tasya Ó­Çge ni«aïïa÷ ÓobhÃæ Óubhratrinayanav­«otkhÃtapaÇkopameyÃm // KMgD_52 // taæ ced vÃyau sarati saralaskandhasaæghaÂÂajanmà bÃdhetolkÃk«apitacamarÅbÃlabhÃro davÃgni÷ / arhasy enaæ Óamayitum alaæ vÃridhÃrÃsahasrair ÃpannÃrtipraÓamanaphalÃ÷ saæpado hy uttamÃnÃm // KMgD_53 // ye tvÃæ muktadhvanim asahanÃ÷ svÃÇgabhaÇgÃya tasmin darpotsekÃd upari Óarabhà laÇghayi«yanty alaÇghyam / tÃn kurvÅthÃs tumulakarakÃv­«ÂihÃsÃvakÅrïÃn ke và na syu÷ paribhavapadaæ ni«phalÃrambhayatnÃ÷ // KMgD_54 // tatra vyaktaæ d­«adi caraïanyÃsam ardhendumaule÷ ÓaÓvat siddhair upah­tabaliæ bhaktinamra÷ parÅyÃ÷ / yasmin d­«Âe karaïavigamÃd Ærdhvam uddhÆtapÃpÃ÷ kalpante 'sya sthiragaïapadaprÃptaye ÓraddadhÃnÃ÷ // KMgD_55 // ÓabdÃyante madhuram anilai÷ kÅcakÃ÷ pÆryamÃïÃ÷ saæraktÃbhis tripuravijayo gÅyate kiænarÅbhi÷ / nirhrÃdÅ te muraja iva cet kandare«u dhvani÷ syÃt saægÅtÃrtho nanu paÓupates tatra bhÃvÅ samasta÷ // KMgD_56 // prÃleyÃdrer upataÂam atikramya tÃæs tÃn viÓe«Ãn haæsadvÃraæ bh­gupatiyaÓovartma yat krau¤carandhram / tenodÅcÅæ diÓam anusares tiryagÃyÃmaÓobhÅ ÓyÃma÷ pÃdo baliniyamanÃbhyudyatasyeva vi«ïo÷ // KMgD_57 // gatvà cordhvaæ daÓamukhabhujocchvÃsitaprasthasaædhe÷ kailÃsasya tridaÓavanitÃdarpaïasyÃtithi÷ syÃ÷ / Ó­ÇgocchrÃyai÷ kumudaviÓadair yo vitatya sthita÷ khaæ rÃÓÅbhÆta÷ pratidiÓam iva tryambakasyÃÂÂahÃsa÷ // KMgD_58 // utpaÓyÃmi tvayi taÂagate snigdhabhinnäjanÃbhe sadya÷k­ttadviradadaÓanacchedagaurasya tasya / lÅlÃm adre÷ stimitanayanaprek«aïÅyÃæ bhavitrÅm aæsanyaste sati halabh­to mecake vÃsasÅva // KMgD_59 // hitvà tasmin bhujagavalayaæ Óambhunà dattahastà krŬÃÓaile yadi ca viharet pÃdacÃreïa gaurÅ / bhaÇgÅbhaktyà viracitavapu÷ stambhitÃntarjalaugha÷ sopÃnatvaæ kuru padasukhasparÓam Ãrohaïe«u // KMgD_60 // tatrÃvaÓyaæ valayakuliÓodghaÂÂanodgÅrïatoyaæ ne«yanti tvÃæ surayuvatayo yantradhÃrÃg­hatvam / tÃbhyo mok«as tava yadi sakhe gharmalabdhasya na syÃt krŬÃlolÃ÷ Óravaïaparu«air garjitair bhÃyayes tÃ÷ // KMgD_61 // hemÃmbhojaprasavi salilaæ mÃnasasyÃdadÃna÷ kurvan kÃmÃt k«aïamukhapaÂaprÅtim airÃvaïasya / dhunvan vÃtai÷ sajalap­«atai÷ kalpav­k«ÃæÓukÃni cchÃyÃbhinna÷ sphaÂikaviÓadaæ nirviÓes taæ nagendram // KMgD_62 // tasyotsaÇge praïayina iva srastagaÇgÃdukÆlÃæ na tvaæ d­«Âvà na punar alakÃæ j¤Ãsyase kÃmacÃrin / yà va÷ kÃle vahati salilodgÃram uccairvimÃnà muktÃjÃlagrathitam alakaæ kÃminÅvÃbhrav­ndam // KMgD_63 // vidyutvantaæ lalitavanitÃ÷ sendracÃpaæ sacitrÃ÷ saægÅtÃya prahatamurajÃ÷ snigdhagambhÅragho«am / antastoyaæ maïimayabhuvas tuÇgam abhraælihÃgrÃ÷ prÃsÃdÃs tvÃæ tulayitum alaæ yatra tais tair viÓe«ai÷ // KMgD_64 // haste lÅlÃkamalam alakaæ bÃlakundÃnuviddhaæ nÅtà lodhraprasavarajasà pÃï¬utÃm ÃnanaÓrÅ÷ / cƬÃpÃÓe navakuravakaæ cÃru karïe ÓirÅ«aæ sÅmante ca tvadupagamajaæ yatra nÅpaæ vadhÆnÃm // KMgD_65 // yasyÃæ yak«Ã÷ sitamaïimayÃny etya harmyasthalÃni jyotiÓchÃyÃkusumaracanÃny uttamastrÅsahÃyÃ÷ / Ãsevante madhu ratiphalaæ kalpav­k«aprasÆtaæ tvadgambhÅradhvani«u Óanakai÷ pu«kare«v Ãhate«u // KMgD_66 // yatra strÅïÃæ priyatamabhujocchvÃsitÃliÇgitÃnÃm aÇgaglÃniæ suratajanitÃæ tantujÃlÃvalambÃ÷ / tvatsaærodhÃpagamaviÓadaiÓ cotitÃÓ candrapÃdair vyÃlumpanti sphuÂajalalavasyandinaÓ candrakÃntÃ÷ // KMgD_67 // netrà nÅtÃ÷ satatagatinà yad vimÃnÃgrabhÆmÅr ÃlekhyÃnÃæ salilakaïikÃdo«am utpÃdya sadya÷ / ÓaÇkÃsp­«Âà iva jalamucas tvÃd­Óà yatra jÃlair dhÆmodgÃrÃnuk­tinipuïà jarjarà ni«patanti // KMgD_68 // nÅvÅbandhocchvasitaÓithilaæ yatra yak«ÃÇganÃnÃæ vÃsa÷ kÃmÃd anibh­takare«v Ãk«ipatsu priye«u / arcistuÇgÃn abhimukham api prÃpya ratnapradÅpÃn hrÅmƬhÃnÃæ bhavati viphalapreraïà cÆrïamu«Âi÷ // KMgD_69 // gatyutkampÃd alakapatitair yatra mandÃrapu«pai÷ patracchedai÷ kanakakamalai÷ karïavibhraæÓibhiÓ ca / muktÃjÃlai÷ stanaparicitacchinnasÆtraiÓ ca hÃrair naiÓo mÃrga÷ savitur udaye sÆcyate kÃminÅnÃm // KMgD_70 // matvà devaæ dhanapatisakhaæ yatra sÃk«Ãd vasantaæ prÃyaÓ cÃpaæ na vahati bhayÃn manmatha÷ «aÂpadajyam / sabhrÆbhaÇgaprahitanayanai÷ kÃmilak«ye«v amoghais tasyÃrambhaÓ caturavanitÃvibhramair eva siddha÷ // KMgD_71 // tatrÃgÃraæ dhanapatig­hÃd uttareïÃsmadÅyaæ dÆrÃl lak«yaæ tad amaradhanuÓ cÃruïà toraïena / yasyodyÃne k­takatanaya÷ kÃntayà vardhito me hastaprÃpyastabakanamito bÃlamandÃrav­k«a÷ // KMgD_72 // vÃpÅ cÃsmin marakataÓilÃbaddhasopÃnamÃrgà haimai÷ syÆtà kamalamukulai÷ snigdhavai¬ÆryanÃlai÷ / yasyÃs toye k­tavasatayo mÃnasaæ saænik­«Âaæ nÃdhyÃsyanti vyapagataÓucas tvÃm api prek«ya haæsÃ÷ // KMgD_73 // tasyÃs tÅre racitaÓikhara÷ peÓalair indranÅlai÷ krŬÃÓaila÷ kanakakadalÅve«Âanaprek«aïÅya÷ / madgehinyÃ÷ priya iti sakhe cetasà kÃtareïa prek«yopÃntasphuritata¬itaæ tvÃæ tam eva smarÃmi // KMgD_74 // raktÃÓokaÓ calakisalaya÷ kesaraÓ cÃtra kÃnta÷ pratyÃsannau kuravakav­ter mÃdhavÅmaï¬apasya / eka÷ sakhyÃs tava saha mayà vÃmapÃdÃbhilëŠkÃÇk«aty anyo vadanamadirÃæ dohadacchadmanÃsyÃ÷ // KMgD_75 // tanmadhye ca sphaÂikaphalakà käcanÅ vÃsaya«Âir mÆle baddhà maïibhir anatiprau¬havaæÓaprakÃÓai÷ / tÃlai÷ Ói¤jadvalayasubhagair nartita÷ kÃntayà me yÃm adhyÃste divasavigame nÅlakaïÂha÷ suh­d va÷ // KMgD_76 // ebhi÷ sÃdho h­dayanihitair lak«aïair lak«ayethà dvÃropÃnte likhitavapu«au ÓaÇkhapadmau ca d­«Âvà / k«ÃmacchÃyaæ bhavanam adhunà madviyogena nÆnaæ sÆryÃpÃye na khalu kamalaæ pu«yati svÃm abhikhyÃm // KMgD_77 // gatvà sadya÷ kalabhatanutÃæ ÓÅghrasaæpÃtaheto÷ krŬÃÓaile prathamakathite ramyasÃnau ni«aïïa÷ / arhasy antarbhavanapatitÃæ kartum alpÃlpabhÃsaæ khadyotÃlÅvilasitanibhÃæ vidyudunme«ad­«Âim // KMgD_78 // tanvÅ ÓyÃmà ÓikharadaÓanà pakvabimbÃdharo«ÂhÅ madhye k«Ãmà cakitahariïÅprek«aïà nimnanÃbhi÷ / ÓroïÅbhÃrÃd alasagamanà stokanamrà stanÃbhyÃæ yà tatra syÃd yuvativi«aye s­«Âir Ãdyeva dhÃtu÷ // KMgD_79 // tÃæ jÃnÅyÃ÷ parimitakathÃæ jÅvitaæ me dvitÅyaæ dÆrÅbhÆte mayi sahacare cakravÃkÅm ivaikÃm / gìhotkaïÂhÃæ guru«u divase«v e«u gacchatsu bÃlÃæ jÃtÃæ manye ÓiÓiramathitÃæ padminÅæ vÃnyarÆpÃm // KMgD_80 // nÆnaæ tasyÃ÷ prabalaruditocchÆnanetraæ bahÆnÃæ ni÷ÓvÃsÃnÃm aÓiÓiratayà bhinnavarïÃdharo«Âham / hastanyastaæ mukham asakalavyakti lambÃlakatvÃd indor dainyaæ tvadupasaraïakli«ÂakÃnter bibharti // KMgD_81 // Ãloke te nipatati purà sà balivyÃkulà và matsÃd­Óyaæ virahatanu và bhÃvagamyaæ likhantÅ / p­cchantÅ và madhuravacanÃæ sÃrikÃæ pa¤jarasthÃæ kac cid bhartu÷ smarasi rasike tvaæ hi tasya priyeti // KMgD_82 // utsaÇge và malinavasane saumya nik«ipya vÅïÃæ madgotrÃÇkaæ viracitapadaæ geyam udgÃtukÃmà / tantrÅr Ãrdrà nayanasalilai÷ sÃrayitvà kathaæ cid bhÆyo bhÆya÷ svayam api k­tÃæ mÆrcchanÃæ vismarantÅ // KMgD_83 // Óe«Ãn mÃsÃn virahadivasasthÃpitasyÃvadher và vinyasyantÅ bhuvi gaïanayà dehalÅmuktapu«pai÷ / sambhogaæ và h­dayanihitÃrambham ÃsvÃdayantÅ prÃyeïaite ramaïavirahe«v aÇganÃnÃæ vinodÃ÷ // KMgD_84 // savyÃpÃrÃm ahani na tathà pŬayed viprayoga÷ ÓaÇke rÃtrau gurutaraÓucaæ nirvinodÃæ sakhÅæ te / matsaædeÓai÷ sukhayitum ata÷ paÓya sÃdhvÅæ niÓÅthe tÃm unnidrÃm avaniÓayanÃsannavÃtÃyanastha÷ // KMgD_85 // Ãdhik«ÃmÃæ virahaÓayane saæni«aïïaikapÃrÓvÃæ prÃcÅmÆle tanum iva kalÃmÃtraÓe«Ãæ himÃæÓo÷ / nÅtà rÃtri÷ k«aïa iva mayà sÃrdham icchÃratair yà tÃm evo«ïair virahamahatÅm aÓrubhir yÃpayantÅm // KMgD_86 // ni÷ÓvÃsenÃdharakisalayakleÓinà vik«ipantÅæ ÓuddhasnÃnÃt paru«amalakaæ nÆnam Ãgaï¬alambam / matsaæyoga÷ katham upanamet svapnajo 'pÅti nidrÃm ÃkÃÇk«antÅæ nayanasalilotpŬaruddhÃvakÃÓÃm // KMgD_87 // Ãdye baddhà virahadivase yà Óikhà dÃma hitvà ÓÃpasyÃnte vigalitaÓucà tÃæ mayodve«ÂanÅyÃm / sparÓakli«ÂÃm ayamitanakhenÃsak­t sÃrayantÅæ gaï¬ÃbhogÃt kaÂhinavi«amÃm ekaveïÅæ kareïa // KMgD_88 // pÃdÃn indor am­taÓiÓiräjÃlamÃrgapravi«ÂÃn pÆrvaprÅtyà gatam abhimukhaæ saæniv­ttaæ tathaiva / cak«u÷ khedÃt salilagurubhi÷ pak«mabhiÓ chÃdayantÅæ sÃbhre 'hnÅva sthalakamalinÅæ na prabuddhÃæ na suptÃm // KMgD_89 // sà saænyastÃbharaïam abalà pelavaæ dhÃrayantÅ ÓayyotsaÇge nihitam asak­d du÷khadu÷khena gÃtram / tvÃm apy asraæ navajalamayaæ mocayi«yaty avaÓyaæ prÃya÷ sarvo bhavati karuïÃv­ttir ÃrdrÃntarÃtmà // KMgD_90 // jÃne sakhyÃs tava mayi mana÷ saæbh­tasneham asmÃd itthaæbhÆtÃæ prathamavirahe tÃm ahaæ tarkayÃmi / vÃcÃlaæ mÃæ na khalu subhagaæmanyabhÃva÷ karoti pratyak«aæ te nikhilam acirÃd bhrÃtar uktaæ mayà yat // KMgD_91 // ruddhÃpÃÇgaprasaram alakair a¤janasnehaÓÆnyaæ pratyÃdeÓÃd api ca madhuno vism­tabhrÆvilÃsam / tvayy Ãsanne nayanam uparispandi ÓaÇke m­gÃk«yà mÅnak«obhÃc calakuvalayaÓrÅtulÃm e«yatÅti // KMgD_92 // vÃmaÓ cÃsyÃ÷ kararuhapadair mucyamÃno madÅyair muktÃjÃlaæ ciraparicitaæ tyÃjito daivagatyà / saæbhogÃnte mama samucito hastasaævÃhanÃnÃæ yÃsyaty Æru÷ sarasakadalÅstambhagauraÓ calatvam // KMgD_93 // tasmin kÃle jalada yadi sà labdhanidrÃsukhà syÃd anvÃsyainÃæ stanitavimukho yÃmamÃtraæ sahasva / mà bhÆd asyÃ÷ praïayini mayi svapnalabdhe kathaæ cit sadya÷ kaïÂhacyutabhujalatÃgranthi gìhopagƬham // KMgD_94 // tÃm utthÃpya svajalakaïikÃÓÅtalenÃnilena pratyÃÓvastÃæ samam abhinavair jÃlakair mÃlatÅnÃm / vidyudgarbhe stimitanayanÃæ tvatsanÃthe gavÃk«e vaktuæ dhÅrastanitavacanair mÃninÅæ prakramethÃ÷ // KMgD_95 // bhartur mitraæ priyam avidhave viddhi mÃm ambuvÃhaæ tatsaædeÓÃn manasi nihitÃd Ãgataæ tvatsamÅpam / yo v­ndÃni tvarayati pathi ÓrÃmyatÃæ pro«itÃnÃæ mandrasnigdhair dhvanibhir abalÃveïimok«otsukÃni // KMgD_96 // ity ÃkhyÃte pavanatanayaæ maithilÅvonmukhÅ sà tvÃm utkaïÂhocchvasitah­dayà vÅk«ya saæbhÃvya caiva / Óro«yaty asmÃt param avahità saumya sÅmantinÅnÃæ kÃntodanta÷ suh­dupanata÷ saægamÃt kiæ cid Æna÷ // KMgD_97 // tÃm Ãyu«man mama ca vacanÃd ÃtmanaÓ copakartuæ brÆyà evaæ tava sahacaro rÃmagiryÃÓramastha÷ / avyÃpanna÷ kuÓalam abale p­cchati tvÃæ viyukta÷ pÆrvÃÓÃsyaæ sulabhavipadÃæ prÃïinÃm etad eva // KMgD_98 // aÇgenÃÇgaæ tanu ca tanunà gìhataptena taptaæ sÃsreïÃsradravam aviratotkaïÂham utkaïÂhitena / u«ïocchvÃsaæ samadhikatarocchvÃsinà dÆravartÅ saækalpais tair viÓati vidhinà vairiïà ruddhamÃrga÷ // KMgD_99 // ÓabdÃkhyeyaæ yad api kila te ya÷ sakhÅnÃæ purastÃt karïe lola÷ kathayitum abhÆd ÃnanasparÓalobhÃt / so 'tikrÃnta÷ Óravaïavi«ayaæ locanÃbhyÃm ad­«Âas tvÃm utkaïÂhÃviracitapadaæ manmukhenedam Ãha // KMgD_100 // ÓyÃmÃsv aÇgaæ cakitahariïÅprek«ite d­«ÂipÃtaæ vaktracchÃyÃæ ÓaÓini ÓikhinÃæ barhabhÃre«u keÓÃn / utpaÓyÃmi pratanu«u nadÅvÅci«u bhrÆvilÃsÃn hantaikasthaæ kva cid api na te caï¬i sÃd­Óyam asti // KMgD_101 // tvÃm Ãlikhya praïayakupitÃæ dhÃturÃgai÷ ÓilÃyÃm ÃtmÃnaæ te caraïapatitaæ yÃvad icchÃmi kartum / asrais tÃvan muhur upacitair d­«Âir Ãlupyate me krÆras tasminn api na sahate saægamaæ nau k­tÃnta÷ // KMgD_102 // mÃm ÃkÃÓapraïihitabhujaæ nirdayÃÓle«ahetor labdhÃyÃs te katham api mayà svapnasaædarÓane«u / paÓyantÅnÃæ na khalu bahuÓo na sthalÅdevatÃnÃæ muktÃsthÆlÃs tarukisalaye«v aÓruleÓÃ÷ patanti // KMgD_103 // bhittvà sadya÷ kisalayapuÂÃn devadÃrudrumÃïÃæ ye tatk«Årasrutisurabhayo dak«iïena prav­ttÃ÷ / ÃliÇgyante guïavati mayà te tu«ÃrÃdrivÃtÃ÷ pÆrvaæ sp­«Âaæ yadi kila bhaved aÇgam ebhis taveti // KMgD_104 // saæk«ipyeta k«aïa iva kathaæ dÅrghayÃmà triyÃmà sarvÃvasthÃsv ahar api kathaæ mandamandÃtapaæ syÃt / itthaæ cetaÓ caÂulanayane durlabhaprÃrthanaæ me gìho«mÃbhi÷ k­tam aÓaraïaæ tvadviyogavyathÃbhi÷ // KMgD_105 // nanv ÃtmÃnaæ bahu vigaïayann Ãtmanà nÃvalambe tat kalyÃïi tvam api sutarÃæ mà gama÷ kÃtaratvam / kasyÃtyantaæ sukham upanataæ du÷kham ekÃntato và nÅcair gacchaty upari ca daÓà cakranemikrameïa // KMgD_106 // ÓÃpÃnto me bhujagaÓayanÃd utthite ÓÃrÇgapÃïau mÃsÃn anyÃn gamaya caturo locane mÅlayitvà / paÓcÃd ÃvÃæ virahaguïitaæ taæ tam ÃtmÃbhilëaæ nirvek«yÃva÷ pariïataÓaraccandrikÃsu k«apÃsu // KMgD_107 // bhÆyaÓ cÃha tvam asi Óayane kaïÂhalagnà purà me nidrÃæ gatvà kim api rudatÅ sasvaraæ viprabuddhà / sÃntarhÃsaæ kathitam asak­t p­cchataÓ ca tvayà me d­«Âa÷ svapne kitava ramayan kÃm api tvaæ mayeti // KMgD_108 // etasmÃn mÃæ kuÓalinam abhij¤ÃnadÃnÃd viditvà mà kaulÅnÃd asitanayane mayy aviÓvÃsinÅ bhÆ÷ / snehÃn Ãhu÷ kim api virahe hrÃsinas te hy abhogÃd i«Âe vastuny upacitarasÃ÷ premarÃÓÅbhavanti // KMgD_109 // kac cit saumya vyavasitam idaæ bandhuk­tyaæ tvayà me pratyÃdeÓÃn na khalu bhavato dhÅratÃæ kalpayÃmi / ni÷Óabdo 'pi pradiÓasi jalaæ yÃcitaÓ cÃtakebhya÷ pratyuktaæ hi praïayi«u satÃm ÅpsitÃrthakriyaiva // KMgD_110 // etat k­tvà priyam anucitaprÃrthanÃvartmano me sauhÃrdÃd và vidhura iti và mayy anukroÓabuddhyà / i«ÂÃn deÓÃn vicara jalada prÃv­«Ã saæbh­taÓrÅr mà bhÆd evaæ k«aïam api ca te vidyutà viprayoga÷ // KMgD_111 // || iti kÃlidÃsaviracitaæ meghadÆtaæ samÃptam ||