Kalidasa: Meghaduta Based on the edition by S. K. De: Megha-dåta of Kàlidàsa, 2nd rev. ed. by V. Raghavan. New Delhi : Sahitya Akademi 1970 Input by Asko Parpola July 2013 PLAIN TEXT ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ ka÷ cit kàntàvirahaguruõà svàdhikàrapramattaþ ÷àpenàstaïgamitamahimà varùabhogyeõa bhartuþ / yakùa÷ cakre janakatanayàsnànapuõyodakeùu snigdhacchàyàtaruùu vasatiü ràmagiryà÷rameùu // KMgD_1 // tasminn adrau kati cid abalàviprayuktaþ sa kàmã nãtvà màsàn kanakavalayabhraü÷ariktaprakoùñhaþ / àùàóhasya prathamadivase megham à÷liùñasànuü vaprakrãóàpariõatagajaprekùaõãyaü dadar÷a // KMgD_2 // tasya sthitvà katham api puraþ ketakàdhànahetor antarbàùpa÷ ciram anucaro ràjaràjasya dadhyau / meghàloke bhavati sukhino 'py anyathàvçtti cetaþ kaõñhà÷leùapraõayini jane kiü punar dårasaüsthe // KMgD_3 // pratyàsanne nabhasi dayitàjãvitàlambanàrthã jãmåtena svaku÷alamayãü hàrayiùyan pravçttim / sa pratyagraiþ kuñajakusumaiþ kalpitàrghàya tasmai prãtaþ prãtipramukhavacanaü svàgataü vyàjahàra // KMgD_4 // dhåmajyotiþsalilamarutàü saünipàtaþ kva meghaþ saüde÷àrthàþ kva pañukaraõaiþ pràõibhiþ pràpaõãyàþ / ity autsukyàd aparigaõayan guhyakas taü yayàce kàmàrtà hi prakçtikçpaõà÷ cetanàcetaneùu // KMgD_5 // jàtaü vaü÷e bhuvanavidite puùkaràvartakànàü jànàmi tvàü prakçtipuruùaü kàmaråpaü maghonaþ / tenàrthitvaü tvayi vidhiva÷àd dårabandhur gato 'haü yàc¤à moghà varam adhiguõe nàdhame labdhakàmà // KMgD_6 // saütaptànàü tvam asi ÷araõaü tat payoda priyàyàþ saüde÷aü me hara dhanapatikrodhavi÷leùitasya / gantavyà te vasatir alakà nàma yakùe÷varàõàü bàhyodyànasthitahara÷ira÷candrikàdhautaharmyà // KMgD_7 // tvàm àråóhaü pavanapadavãm udgçhãtàlakàntàþ prekùiùyante pathikavanitàþ pratyayàd à÷vasantyaþ / kaþ saünaddhe virahavidhuràü tvayy upekùeta jàyàü na syàd anyo 'py aham iva jano yaþ paràdhãnavçttiþ // KMgD_8 // mandaü mandaü nudati pavana÷ cànukålo yathà tvàü vàma÷ càyaü nadati madhuraü càtakas te sagandhaþ / garbhàdhànakùaõaparicayàn nånam àbaddhamàlàþ seviùyante nayanasubhagaü khe bhavantaü balàkàþ // KMgD_9 // tàü càva÷yaü divasagaõanàtatparàm ekapatnãm avyàpannàm avihatagatir drakùyasi bhràtçjàyàm / à÷àbandhaþ kusumasadç÷aü pràya÷o hy aïganànàü sadyaþpàti praõayi hçdayaü viprayoge ruõaddhi // KMgD_10 // kartuü yac ca prabhavati mahãm ucchilãndhràm avandhyàü tac chrutvà te ÷ravaõasubhagaü garjitaü mànasotkàþ / à kailàsàd bisakisalayacchedapàtheyavantaþ saüpatsyante nabhasi bhavato ràjahaüsàþ sahàyàþ // KMgD_11 // àpçcchasva priyasakham amuü tuïgam àliïgya ÷ailaü vandyaiþ puüsàü raghupatipadair aïkitaü mekhalàsu / kàle kàle bhavati bhavatà yasya saüyogam etya snehavyakti÷ ciravirahajaü mu¤cato bàùpam uùõam // KMgD_12 // màrgaü tàvac chçõu kathayatas tvatprayàõànuråpaü saüde÷aü me tadanu jalada ÷roùyasi ÷rotrapeyam / khinnaþ khinnaþ ÷ikhariùu padaü nyasya gantàsi yatra kùãõaþ kùãõaþ parilaghu payaþ srotasàü copabhujya // KMgD_13 // adreþ ÷çïgaü harati pavanaþ kiü svid ity unmukhãbhir dçùñotsàha÷ cakitacakitaü mugdhasiddhàïganàbhiþ / sthànàd asmàt sarasaniculàd utpatodaïmukhaþ khaü diïnàgànàü pathi pariharan sthålahastàvalepàn // KMgD_14 // ratnacchàyàvyatikara iva prekùyam etat purastàd valmãkàgràt prabhavati dhanuþkhaõóam àkhaõóalasya / yena ÷yàmaü vapur atitaràü kàntim àpatsyate te barheõeva sphuritarucinà gopaveùasya viùõoþ // KMgD_15 // tvayy àyattaü kçùiphalam iti bhråvikàrànabhij¤aiþ prãtisnigdhair janapadavadhålocanaiþ pãyamànaþ / sadyaþsãrotkaùaõasurabhikùetram àruhya màlaü kiü cit pa÷càd vraja laghugatir bhåya evottareõa // KMgD_16 // tvàm àsàrapra÷amitavanopaplavaü sàdhu mårdhnà vakùyaty adhva÷ramaparigataü sànumàn àmrakåñaþ / na kùudro 'pi prathamasukçtàpekùayà saü÷rayàya pràpte mitre bhavati vimukhaþ kiü punar yas tathoccaiþ // KMgD_17 // channopàntaþ pariõataphaladyotibhiþ kànanàmrais tvayy àråóhe ÷ikharam acalaþ snigdhaveõãsavarõe / nånaü yàsyaty amaramithunaprekùaõãyàm avasthàü madhye ÷yàmaþ stana iva bhuvaþ ÷eùavistàrapàõóuþ // KMgD_18 // sthitvà tasmin vanacaravadhåbhuktaku¤je muhårtaü toyotsargadrutataragatis tatparaü vartma tãrõaþ / revàü drakùyasy upalaviùame vindhyapàde vi÷ãrõàü bhakticchedair iva viracitàü bhåtim aïge gajasya // KMgD_19 // tasyàs tiktair vanagajamadair vàsitaü vàntavçùñir jambåku¤japratihatarayaü toyam àdàya gaccheþ / antaþsàraü ghana tulayituü nànilaþ ÷akùyati tvàü riktaþ sarvo bhavati hi laghuþ pårõatà gauravàya // KMgD_20 // nãpaü dçùñvà haritakapi÷aü kesarair ardharåóhair àvirbhåtaprathamamukulàþ kandalã÷ cànukaccham / dagdhàraõyeùv adhikasurabhiü gandham àghràya corvyàþ sàraïgàs te jalalavamucaþ såcayiùyanti màrgam // KMgD_21 // utpa÷yàmi drutam api sakhe matpriyàrthaü yiyàsoþ kàlakùepaü kakubhasurabhau parvate parvate te / ÷uklàpàïgaiþ sajalanayanaiþ svàgatãkçtya kekàþ pratyudyàtaþ katham api bhavàn gantum à÷u vyavasyet // KMgD_22 // pàõóucchàyopavanavçtayaþ ketakaiþ såcibhinnair nãóàrambhair gçhabalibhujàm àkulagràmacaityàþ / tvayy àsanne pariõataphala÷yàmajambåvanàntàþ saüpatsyante katipayadinasthàyihaüsà da÷àrõàþ // KMgD_23 // teùàü dikùu prathitavidi÷àlakùaõàü ràjadhànãü gatvà sadyaþ phalam api mahat kàmukatvasya labdhà / tãropàntastanitasubhagaü pàsyasi svàdu yat tat sabhråbhaïgaü mukham iva payo vetravatyà÷ calormi // KMgD_24 // nãcairàkhyaü girim adhivases tatra vi÷ràmahetos tvatsamparkàt pulakitam iva prauóhapuùpaiþ kadambaiþ / yaþ paõyastrãratiparimalodgàribhir nàgaràõàm uddàmàni prathayati ÷ilàve÷mabhir yauvanàni // KMgD_25 // vi÷ràntaþ san vraja vananadãtãrajàtàni si¤cann udyànànàü navajalakaõair yåthikàjàlakàni / gaõóasvedàpanayanarujàklàntakarõotpalànàü chàyàdànàt kùaõaparicitaþ puùpalàvãmukhànàm // KMgD_26 // vakraþ panthà yad api bhavataþ prasthitasyottarà÷àü saudhotsaïgapraõayavimukho mà sma bhår ujjayinyàþ / vidyuddàmasphuritacakitais tatra pauràïganànàü lolàpàïgair yadi na ramase locanair va¤cito 'si // KMgD_27 // vãcikùobhastanitavihaga÷reõikà¤cãguõàyàþ saüsarpantyàþ skhalitasubhagaü dar÷itàvartanàbheþ / nirvindhyàyàþ pathi bhava rasàbhyantaraþ saünipatya strãõàm àdyaü praõayavacanaü vibhramo hi priyeùu // KMgD_28 // veõãbhåtapratanusalilà tàm atãtasya sindhuþ pàõóucchàyà tañaruhatarubhraü÷ibhir jãrõaparõaiþ / saubhàgyaü te subhaga virahàvasthayà vya¤jayantã kàr÷yaü yena tyajati vidhinà sa tvayaivopapàdyaþ // KMgD_29 // pràpyàvantãn udayanakathàkovidagràmavçddhàn pårvoddiùñàm anusara purãü ÷rãvi÷àlàü vi÷àlàm / svalpãbhåte sucaritaphale svargiõàü gàü gatànàü ÷eùaiþ puõyair hçtam iva divaþ kàntimat khaõóam ekam // KMgD_30 // dãrghãkurvan pañu madakalaü kåjitaü sàrasànàü pratyåùeùu sphuñitakamalàmodamaitrãkaùàyaþ / yatra strãõàü harati surataglànim aïgànukålaþ sipràvàtaþ priyatama iva pràrthanàcàñukàraþ // KMgD_31 // jàlodgãrõair upacitavapuþ ke÷asaüskàradhåpair bandhuprãtyà bhavana÷ikhibhir dattançttopahàraþ / harmyeùv asyàþ kusumasurabhiùv adhvakhinnàntaràtmà nãtvà ràtriü lalitavanitàpàdaràgàïkiteùu // KMgD_32 // bhartuþ kaõñhacchavir iti gaõaiþ sàdaraü vãkùyamàõaþ puõyaü yàyàs tribhuvanaguror dhàma caõóe÷varasya / dhåtodyànaü kuvalayarajogandhibhir gandhavatyàs toyakrãóàniratayuvatisnànatiktair marudbhiþ // KMgD_33 // apy anyasmi¤ jaladhara mahàkàlam àsàdya kàle sthàtavyaü te nayanaviùayaü yàvad atyeti bhànuþ / kurvan saüdhyàbalipañahatàü ÷ålinaþ ÷làghanãyàm àmandràõàü phalam avikalaü lapsyase garjitànàm // KMgD_34 // pàdanyàsakvaõitara÷anàs tatra lãlàvadhåtai ratnacchàyàracitavalibhi÷ càmaraiþ klàntahastàþ / ve÷yàs tvatto nakhapadasukhàn pràpya varùàgrabindån àmokùyante tvayi madhukara÷reõidãrghàn kañàkùàn // KMgD_35 // pa÷càd uccairbhujataruvanaü maõóalenàbhilãnaþ sàüdhyaü tejaþ pratinavajapàpuùparaktaü dadhànaþ / nçttàrambhe hara pa÷upater àrdranàgàjinecchàü ÷àntodvegastimitanayanaü dçùñabhaktir bhavànyà // KMgD_36 // gacchantãnàü ramaõavasatiü yoùitàü tatra naktaü ruddhàloke narapatipathe såcibhedyais tamobhiþ / saudàmanyà kanakanikaùasnigdhayà dar÷ayorvãü toyotsargastanitamukharo mà sma bhår viklavàs tàþ // KMgD_37 // tàü kasyàü cid bhavanavalabhau suptapàràvatàyàü nãtvà ràtriü ciravilasanàt khinnavidyutkalatraþ / dçùñe sårye punar api bhavàn vàhayed adhva÷eùaü mandàyante na khalu suhçdàm abhyupetàrthakçtyàþ // KMgD_38 // tasmin kàle nayanasalilaü yoùitàü khaõóitànàü ÷àntiü neyaü praõayibhir ato vartma bhànos tyajà÷u / pràleyàsraü kamalavadanàt so 'pi hartuü nalinyàþ pratyàvçttas tvayi kararudhi syàd analpàbhyasåyaþ // KMgD_39 // gambhãràyàþ payasi sarita÷ cetasãva prasanne chàyàtmàpi prakçtisubhago lapsyate te prave÷am / tasmàd asyàþ kumudavi÷adàny arhasi tvaü na dhairyàn moghãkartuü cañula÷apharodvartanaprekùitàni // KMgD_40 // tasyàþ kiü cit karadhçtam iva pràptavànãra÷àkhaü hçtvà nãlaü salilavasanaü muktarodhonitambam / prasthànaü te katham api sakhe lambamànasya bhàvi j¤àtàsvàdo vivçtajaghanàü ko vihàtuü samarthaþ // KMgD_41 // tvanniùyandocchvasitavasudhàgandhasaüparkaramyaþ srotorandhradhvanitasubhagaü dantibhiþ pãyamànaþ / nãcair vàsyaty upajigamiùor devapårvaü giriü te ÷ãto vàyuþ pariõamayità kànanodumbaràõàm // KMgD_42 // tatra skandaü niyatavasatiü puùpameghãkçtàtmà puùpàsàraiþ snapayatu bhavàn vyomagaïgàjalàdreþ / rakùàhetor nava÷a÷ibhçtà vàsavãnàü camånàm atyàdityaü hutavahamukhe saübhçtaü tadd hi tejaþ // KMgD_43 // jyotirlekhàvalayi galitaü yasya barhaü bhavànã putrapremõà kuvalayadalapràpi karõe karoti / dhautàpàïgaü hara÷a÷irucà pàvakes taü mayåraü pa÷càd adrigrahaõagurubhir garjitair nartayethàþ // KMgD_44 // àràdhyainaü ÷aravaõabhavaü devam ullaïghitàdhvà siddhadvandvair jalakaõabhayàd vãõibhir muktamàrgaþ / vyàlambethàþ surabhitanayàlambhajàü mànayiùyan srotomårtyà bhuvi pariõatàü rantidevasya kãrtim // KMgD_45 // tvayy àdàtuü jalam avanate ÷àrïgiõo varõacaure tasyàþ sindhoþ pçthum api tanuü dårabhàvàt pravàham / prekùiùyante gaganagatayo dåram àvarjya dçùñãr ekaü muktàguõam iva bhuvaþ sthålamadhyendranãlam // KMgD_46 // tàm uttãrya vraja paricitabhrålatàvibhramàõàü pakùmotkùepàd uparivilasatkçùõa÷àraprabhàõàm / kundakùepànugamadhukara÷rãmuùàm àtmabimbaü pàtrãkurvan da÷apuravadhånetrakautåhalànàm // KMgD_47 // brahmàvartaü janapadam adha÷chàyayà gàhamànaþ kùetraü kùatrapradhanapi÷unaü kauravaü tad bhajethàþ / ràjanyànàü ÷ita÷ara÷atair yatra gàõóãvadhanvà dhàràpàtais tvam iva kamalàny abhyavarùan mukhàni // KMgD_48 // hitvà hàlàm abhimatarasàü revatãlocanàïkàü bandhuprãtyà samaravimukho làïgalã yàþ siùeve / kçtvà tàsàm abhigamam apàü saumya sàrasvatãnàm antaþ÷uddhas tvam asi bhavità varõamàtreõa kçùõaþ // KMgD_49 // tasmàd gaccher anukanakhalaü ÷ailaràjàvatãrõàü jahnoþ kanyàü sagaratanayasvargasopànapaïktim / gaurãvaktrabhrukuñiracanàü yà vihasyeva phenaiþ ÷ambhoþ ke÷agrahaõam akarod indulagnormihastà // KMgD_50 // tasyàþ pàtuü suragaja iva vyomni pa÷càrdhalambã tvaü ced acchasphañikavi÷adaü tarkayes tiryag ambhaþ / saüsarpantyà sapadi bhavataþ srotasi cchàyayà sà syàd asthànopagatayamunàsaügam evàbhiràmà // KMgD_51 // àsãnànàü surabhita÷ilaü nàbhigandhair mçgàõàü tasyà eva prabhavam acalaü pràpya gauraü tuùàraiþ / vakùyasy adhva÷ramavinayane tasya ÷çïge niùaõõaþ ÷obhàü ÷ubhratrinayanavçùotkhàtapaïkopameyàm // KMgD_52 // taü ced vàyau sarati saralaskandhasaüghaññajanmà bàdhetolkàkùapitacamarãbàlabhàro davàgniþ / arhasy enaü ÷amayitum alaü vàridhàràsahasrair àpannàrtipra÷amanaphalàþ saüpado hy uttamànàm // KMgD_53 // ye tvàü muktadhvanim asahanàþ svàïgabhaïgàya tasmin darpotsekàd upari ÷arabhà laïghayiùyanty alaïghyam / tàn kurvãthàs tumulakarakàvçùñihàsàvakãrõàn ke và na syuþ paribhavapadaü niùphalàrambhayatnàþ // KMgD_54 // tatra vyaktaü dçùadi caraõanyàsam ardhendumauleþ ÷a÷vat siddhair upahçtabaliü bhaktinamraþ parãyàþ / yasmin dçùñe karaõavigamàd årdhvam uddhåtapàpàþ kalpante 'sya sthiragaõapadapràptaye ÷raddadhànàþ // KMgD_55 // ÷abdàyante madhuram anilaiþ kãcakàþ påryamàõàþ saüraktàbhis tripuravijayo gãyate kiünarãbhiþ / nirhràdã te muraja iva cet kandareùu dhvaniþ syàt saügãtàrtho nanu pa÷upates tatra bhàvã samastaþ // KMgD_56 // pràleyàdrer upatañam atikramya tàüs tàn vi÷eùàn haüsadvàraü bhçgupatiya÷ovartma yat krau¤carandhram / tenodãcãü di÷am anusares tiryagàyàma÷obhã ÷yàmaþ pàdo baliniyamanàbhyudyatasyeva viùõoþ // KMgD_57 // gatvà cordhvaü da÷amukhabhujocchvàsitaprasthasaüdheþ kailàsasya trida÷avanitàdarpaõasyàtithiþ syàþ / ÷çïgocchràyaiþ kumudavi÷adair yo vitatya sthitaþ khaü rà÷ãbhåtaþ pratidi÷am iva tryambakasyàññahàsaþ // KMgD_58 // utpa÷yàmi tvayi tañagate snigdhabhinnà¤janàbhe sadyaþkçttadviradada÷anacchedagaurasya tasya / lãlàm adreþ stimitanayanaprekùaõãyàü bhavitrãm aüsanyaste sati halabhçto mecake vàsasãva // KMgD_59 // hitvà tasmin bhujagavalayaü ÷ambhunà dattahastà krãóà÷aile yadi ca viharet pàdacàreõa gaurã / bhaïgãbhaktyà viracitavapuþ stambhitàntarjalaughaþ sopànatvaü kuru padasukhaspar÷am àrohaõeùu // KMgD_60 // tatràva÷yaü valayakuli÷odghaññanodgãrõatoyaü neùyanti tvàü surayuvatayo yantradhàràgçhatvam / tàbhyo mokùas tava yadi sakhe gharmalabdhasya na syàt krãóàlolàþ ÷ravaõaparuùair garjitair bhàyayes tàþ // KMgD_61 // hemàmbhojaprasavi salilaü mànasasyàdadànaþ kurvan kàmàt kùaõamukhapañaprãtim airàvaõasya / dhunvan vàtaiþ sajalapçùataiþ kalpavçkùàü÷ukàni cchàyàbhinnaþ sphañikavi÷adaü nirvi÷es taü nagendram // KMgD_62 // tasyotsaïge praõayina iva srastagaïgàdukålàü na tvaü dçùñvà na punar alakàü j¤àsyase kàmacàrin / yà vaþ kàle vahati salilodgàram uccairvimànà muktàjàlagrathitam alakaü kàminãvàbhravçndam // KMgD_63 // vidyutvantaü lalitavanitàþ sendracàpaü sacitràþ saügãtàya prahatamurajàþ snigdhagambhãraghoùam / antastoyaü maõimayabhuvas tuïgam abhraülihàgràþ pràsàdàs tvàü tulayitum alaü yatra tais tair vi÷eùaiþ // KMgD_64 // haste lãlàkamalam alakaü bàlakundànuviddhaü nãtà lodhraprasavarajasà pàõóutàm ànana÷rãþ / cåóàpà÷e navakuravakaü càru karõe ÷irãùaü sãmante ca tvadupagamajaü yatra nãpaü vadhånàm // KMgD_65 // yasyàü yakùàþ sitamaõimayàny etya harmyasthalàni jyoti÷chàyàkusumaracanàny uttamastrãsahàyàþ / àsevante madhu ratiphalaü kalpavçkùaprasåtaü tvadgambhãradhvaniùu ÷anakaiþ puùkareùv àhateùu // KMgD_66 // yatra strãõàü priyatamabhujocchvàsitàliïgitànàm aïgaglàniü suratajanitàü tantujàlàvalambàþ / tvatsaürodhàpagamavi÷adai÷ cotità÷ candrapàdair vyàlumpanti sphuñajalalavasyandina÷ candrakàntàþ // KMgD_67 // netrà nãtàþ satatagatinà yad vimànàgrabhåmãr àlekhyànàü salilakaõikàdoùam utpàdya sadyaþ / ÷aïkàspçùñà iva jalamucas tvàdç÷à yatra jàlair dhåmodgàrànukçtinipuõà jarjarà niùpatanti // KMgD_68 // nãvãbandhocchvasita÷ithilaü yatra yakùàïganànàü vàsaþ kàmàd anibhçtakareùv àkùipatsu priyeùu / arcistuïgàn abhimukham api pràpya ratnapradãpàn hrãmåóhànàü bhavati viphalapreraõà cårõamuùñiþ // KMgD_69 // gatyutkampàd alakapatitair yatra mandàrapuùpaiþ patracchedaiþ kanakakamalaiþ karõavibhraü÷ibhi÷ ca / muktàjàlaiþ stanaparicitacchinnasåtrai÷ ca hàrair nai÷o màrgaþ savitur udaye såcyate kàminãnàm // KMgD_70 // matvà devaü dhanapatisakhaü yatra sàkùàd vasantaü pràya÷ càpaü na vahati bhayàn manmathaþ ùañpadajyam / sabhråbhaïgaprahitanayanaiþ kàmilakùyeùv amoghais tasyàrambha÷ caturavanitàvibhramair eva siddhaþ // KMgD_71 // tatràgàraü dhanapatigçhàd uttareõàsmadãyaü dåràl lakùyaü tad amaradhanu÷ càruõà toraõena / yasyodyàne kçtakatanayaþ kàntayà vardhito me hastapràpyastabakanamito bàlamandàravçkùaþ // KMgD_72 // vàpã càsmin marakata÷ilàbaddhasopànamàrgà haimaiþ syåtà kamalamukulaiþ snigdhavaióåryanàlaiþ / yasyàs toye kçtavasatayo mànasaü saünikçùñaü nàdhyàsyanti vyapagata÷ucas tvàm api prekùya haüsàþ // KMgD_73 // tasyàs tãre racita÷ikharaþ pe÷alair indranãlaiþ krãóà÷ailaþ kanakakadalãveùñanaprekùaõãyaþ / madgehinyàþ priya iti sakhe cetasà kàtareõa prekùyopàntasphuritataóitaü tvàü tam eva smaràmi // KMgD_74 // raktà÷oka÷ calakisalayaþ kesara÷ càtra kàntaþ pratyàsannau kuravakavçter màdhavãmaõóapasya / ekaþ sakhyàs tava saha mayà vàmapàdàbhilàùã kàïkùaty anyo vadanamadiràü dohadacchadmanàsyàþ // KMgD_75 // tanmadhye ca sphañikaphalakà kà¤canã vàsayaùñir måle baddhà maõibhir anatiprauóhavaü÷aprakà÷aiþ / tàlaiþ ÷i¤jadvalayasubhagair nartitaþ kàntayà me yàm adhyàste divasavigame nãlakaõñhaþ suhçd vaþ // KMgD_76 // ebhiþ sàdho hçdayanihitair lakùaõair lakùayethà dvàropànte likhitavapuùau ÷aïkhapadmau ca dçùñvà / kùàmacchàyaü bhavanam adhunà madviyogena nånaü såryàpàye na khalu kamalaü puùyati svàm abhikhyàm // KMgD_77 // gatvà sadyaþ kalabhatanutàü ÷ãghrasaüpàtahetoþ krãóà÷aile prathamakathite ramyasànau niùaõõaþ / arhasy antarbhavanapatitàü kartum alpàlpabhàsaü khadyotàlãvilasitanibhàü vidyudunmeùadçùñim // KMgD_78 // tanvã ÷yàmà ÷ikharada÷anà pakvabimbàdharoùñhã madhye kùàmà cakitahariõãprekùaõà nimnanàbhiþ / ÷roõãbhàràd alasagamanà stokanamrà stanàbhyàü yà tatra syàd yuvativiùaye sçùñir àdyeva dhàtuþ // KMgD_79 // tàü jànãyàþ parimitakathàü jãvitaü me dvitãyaü dårãbhåte mayi sahacare cakravàkãm ivaikàm / gàóhotkaõñhàü guruùu divaseùv eùu gacchatsu bàlàü jàtàü manye ÷i÷iramathitàü padminãü vànyaråpàm // KMgD_80 // nånaü tasyàþ prabalaruditocchånanetraü bahånàü niþ÷vàsànàm a÷i÷iratayà bhinnavarõàdharoùñham / hastanyastaü mukham asakalavyakti lambàlakatvàd indor dainyaü tvadupasaraõakliùñakànter bibharti // KMgD_81 // àloke te nipatati purà sà balivyàkulà và matsàdç÷yaü virahatanu và bhàvagamyaü likhantã / pçcchantã và madhuravacanàü sàrikàü pa¤jarasthàü kac cid bhartuþ smarasi rasike tvaü hi tasya priyeti // KMgD_82 // utsaïge và malinavasane saumya nikùipya vãõàü madgotràïkaü viracitapadaü geyam udgàtukàmà / tantrãr àrdrà nayanasalilaiþ sàrayitvà kathaü cid bhåyo bhåyaþ svayam api kçtàü mårcchanàü vismarantã // KMgD_83 // ÷eùàn màsàn virahadivasasthàpitasyàvadher và vinyasyantã bhuvi gaõanayà dehalãmuktapuùpaiþ / sambhogaü và hçdayanihitàrambham àsvàdayantã pràyeõaite ramaõaviraheùv aïganànàü vinodàþ // KMgD_84 // savyàpàràm ahani na tathà pãóayed viprayogaþ ÷aïke ràtrau gurutara÷ucaü nirvinodàü sakhãü te / matsaüde÷aiþ sukhayitum ataþ pa÷ya sàdhvãü ni÷ãthe tàm unnidràm avani÷ayanàsannavàtàyanasthaþ // KMgD_85 // àdhikùàmàü viraha÷ayane saüniùaõõaikapàr÷vàü pràcãmåle tanum iva kalàmàtra÷eùàü himàü÷oþ / nãtà ràtriþ kùaõa iva mayà sàrdham icchàratair yà tàm evoùõair virahamahatãm a÷rubhir yàpayantãm // KMgD_86 // niþ÷vàsenàdharakisalayakle÷inà vikùipantãü ÷uddhasnànàt paruùamalakaü nånam àgaõóalambam / matsaüyogaþ katham upanamet svapnajo 'pãti nidràm àkàïkùantãü nayanasalilotpãóaruddhàvakà÷àm // KMgD_87 // àdye baddhà virahadivase yà ÷ikhà dàma hitvà ÷àpasyànte vigalita÷ucà tàü mayodveùñanãyàm / spar÷akliùñàm ayamitanakhenàsakçt sàrayantãü gaõóàbhogàt kañhinaviùamàm ekaveõãü kareõa // KMgD_88 // pàdàn indor amçta÷i÷irà¤jàlamàrgapraviùñàn pårvaprãtyà gatam abhimukhaü saünivçttaü tathaiva / cakùuþ khedàt salilagurubhiþ pakùmabhi÷ chàdayantãü sàbhre 'hnãva sthalakamalinãü na prabuddhàü na suptàm // KMgD_89 // sà saünyastàbharaõam abalà pelavaü dhàrayantã ÷ayyotsaïge nihitam asakçd duþkhaduþkhena gàtram / tvàm apy asraü navajalamayaü mocayiùyaty ava÷yaü pràyaþ sarvo bhavati karuõàvçttir àrdràntaràtmà // KMgD_90 // jàne sakhyàs tava mayi manaþ saübhçtasneham asmàd itthaübhåtàü prathamavirahe tàm ahaü tarkayàmi / vàcàlaü màü na khalu subhagaümanyabhàvaþ karoti pratyakùaü te nikhilam aciràd bhràtar uktaü mayà yat // KMgD_91 // ruddhàpàïgaprasaram alakair a¤janasneha÷ånyaü pratyàde÷àd api ca madhuno vismçtabhråvilàsam / tvayy àsanne nayanam uparispandi ÷aïke mçgàkùyà mãnakùobhàc calakuvalaya÷rãtulàm eùyatãti // KMgD_92 // vàma÷ càsyàþ kararuhapadair mucyamàno madãyair muktàjàlaü ciraparicitaü tyàjito daivagatyà / saübhogànte mama samucito hastasaüvàhanànàü yàsyaty åruþ sarasakadalãstambhagaura÷ calatvam // KMgD_93 // tasmin kàle jalada yadi sà labdhanidràsukhà syàd anvàsyainàü stanitavimukho yàmamàtraü sahasva / mà bhåd asyàþ praõayini mayi svapnalabdhe kathaü cit sadyaþ kaõñhacyutabhujalatàgranthi gàóhopagåóham // KMgD_94 // tàm utthàpya svajalakaõikà÷ãtalenànilena pratyà÷vastàü samam abhinavair jàlakair màlatãnàm / vidyudgarbhe stimitanayanàü tvatsanàthe gavàkùe vaktuü dhãrastanitavacanair màninãü prakramethàþ // KMgD_95 // bhartur mitraü priyam avidhave viddhi màm ambuvàhaü tatsaüde÷àn manasi nihitàd àgataü tvatsamãpam / yo vçndàni tvarayati pathi ÷ràmyatàü proùitànàü mandrasnigdhair dhvanibhir abalàveõimokùotsukàni // KMgD_96 // ity àkhyàte pavanatanayaü maithilãvonmukhã sà tvàm utkaõñhocchvasitahçdayà vãkùya saübhàvya caiva / ÷roùyaty asmàt param avahità saumya sãmantinãnàü kàntodantaþ suhçdupanataþ saügamàt kiü cid ånaþ // KMgD_97 // tàm àyuùman mama ca vacanàd àtmana÷ copakartuü bråyà evaü tava sahacaro ràmagiryà÷ramasthaþ / avyàpannaþ ku÷alam abale pçcchati tvàü viyuktaþ pårvà÷àsyaü sulabhavipadàü pràõinàm etad eva // KMgD_98 // aïgenàïgaü tanu ca tanunà gàóhataptena taptaü sàsreõàsradravam aviratotkaõñham utkaõñhitena / uùõocchvàsaü samadhikatarocchvàsinà dåravartã saükalpais tair vi÷ati vidhinà vairiõà ruddhamàrgaþ // KMgD_99 // ÷abdàkhyeyaü yad api kila te yaþ sakhãnàü purastàt karõe lolaþ kathayitum abhåd ànanaspar÷alobhàt / so 'tikràntaþ ÷ravaõaviùayaü locanàbhyàm adçùñas tvàm utkaõñhàviracitapadaü manmukhenedam àha // KMgD_100 // ÷yàmàsv aïgaü cakitahariõãprekùite dçùñipàtaü vaktracchàyàü ÷a÷ini ÷ikhinàü barhabhàreùu ke÷àn / utpa÷yàmi pratanuùu nadãvãciùu bhråvilàsàn hantaikasthaü kva cid api na te caõói sàdç÷yam asti // KMgD_101 // tvàm àlikhya praõayakupitàü dhàturàgaiþ ÷ilàyàm àtmànaü te caraõapatitaü yàvad icchàmi kartum / asrais tàvan muhur upacitair dçùñir àlupyate me kråras tasminn api na sahate saügamaü nau kçtàntaþ // KMgD_102 // màm àkà÷apraõihitabhujaü nirdayà÷leùahetor labdhàyàs te katham api mayà svapnasaüdar÷aneùu / pa÷yantãnàü na khalu bahu÷o na sthalãdevatànàü muktàsthålàs tarukisalayeùv a÷rule÷àþ patanti // KMgD_103 // bhittvà sadyaþ kisalayapuñàn devadàrudrumàõàü ye tatkùãrasrutisurabhayo dakùiõena pravçttàþ / àliïgyante guõavati mayà te tuùàràdrivàtàþ pårvaü spçùñaü yadi kila bhaved aïgam ebhis taveti // KMgD_104 // saükùipyeta kùaõa iva kathaü dãrghayàmà triyàmà sarvàvasthàsv ahar api kathaü mandamandàtapaü syàt / itthaü ceta÷ cañulanayane durlabhapràrthanaü me gàóhoùmàbhiþ kçtam a÷araõaü tvadviyogavyathàbhiþ // KMgD_105 // nanv àtmànaü bahu vigaõayann àtmanà nàvalambe tat kalyàõi tvam api sutaràü mà gamaþ kàtaratvam / kasyàtyantaü sukham upanataü duþkham ekàntato và nãcair gacchaty upari ca da÷à cakranemikrameõa // KMgD_106 // ÷àpànto me bhujaga÷ayanàd utthite ÷àrïgapàõau màsàn anyàn gamaya caturo locane mãlayitvà / pa÷càd àvàü virahaguõitaü taü tam àtmàbhilàùaü nirvekùyàvaþ pariõata÷araccandrikàsu kùapàsu // KMgD_107 // bhåya÷ càha tvam asi ÷ayane kaõñhalagnà purà me nidràü gatvà kim api rudatã sasvaraü viprabuddhà / sàntarhàsaü kathitam asakçt pçcchata÷ ca tvayà me dçùñaþ svapne kitava ramayan kàm api tvaü mayeti // KMgD_108 // etasmàn màü ku÷alinam abhij¤ànadànàd viditvà mà kaulãnàd asitanayane mayy avi÷vàsinã bhåþ / snehàn àhuþ kim api virahe hràsinas te hy abhogàd iùñe vastuny upacitarasàþ premarà÷ãbhavanti // KMgD_109 // kac cit saumya vyavasitam idaü bandhukçtyaü tvayà me pratyàde÷àn na khalu bhavato dhãratàü kalpayàmi / niþ÷abdo 'pi pradi÷asi jalaü yàcita÷ càtakebhyaþ pratyuktaü hi praõayiùu satàm ãpsitàrthakriyaiva // KMgD_110 // etat kçtvà priyam anucitapràrthanàvartmano me sauhàrdàd và vidhura iti và mayy anukro÷abuddhyà / iùñàn de÷àn vicara jalada pràvçùà saübhçta÷rãr mà bhåd evaü kùaõam api ca te vidyutà viprayogaþ // KMgD_111 // || iti kàlidàsaviracitaü meghadåtaü samàptam ||