Kalidasa: Meghaduta Based on the edition by S. K. De: Megha-dåta of Kàlidàsa, 2nd rev. ed. by V. Raghavan. New Delhi : Sahitya Akademi 1970 Input by Asko Parpola July 2013 TEXT WITH PADA MARKERS ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ PADA MARKERS For a four-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ // ka÷ cit kàntàvirahaguruõà svàdhikàrapramattaþ $ ÷àpenàstaïgamitamahimà varùabhogyeõa bhartuþ & yakùa÷ cakre janakatanayàsnànapuõyodakeùu % snigdhacchàyàtaruùu vasatiü ràmagiryà÷rameùu // KMgD_1 // tasminn adrau kati cid abalàviprayuktaþ sa kàmã $ nãtvà màsàn kanakavalayabhraü÷ariktaprakoùñhaþ & àùàóhasya prathamadivase megham à÷liùñasànuü % vaprakrãóàpariõatagajaprekùaõãyaü dadar÷a // KMgD_2 // tasya sthitvà katham api puraþ ketakàdhànahetor $ antarbàùpa÷ ciram anucaro ràjaràjasya dadhyau & meghàloke bhavati sukhino 'py anyathàvçtti cetaþ % kaõñhà÷leùapraõayini jane kiü punar dårasaüsthe // KMgD_3 // pratyàsanne nabhasi dayitàjãvitàlambanàrthã $ jãmåtena svaku÷alamayãü hàrayiùyan pravçttim & sa pratyagraiþ kuñajakusumaiþ kalpitàrghàya tasmai % prãtaþ prãtipramukhavacanaü svàgataü vyàjahàra // KMgD_4 // dhåmajyotiþsalilamarutàü saünipàtaþ kva meghaþ $ saüde÷àrthàþ kva pañukaraõaiþ pràõibhiþ pràpaõãyàþ & ity autsukyàd aparigaõayan guhyakas taü yayàce % kàmàrtà hi prakçtikçpaõà÷ cetanàcetaneùu // KMgD_5 // jàtaü vaü÷e bhuvanavidite puùkaràvartakànàü $ jànàmi tvàü prakçtipuruùaü kàmaråpaü maghonaþ & tenàrthitvaü tvayi vidhiva÷àd dårabandhur gato 'haü % yàc¤à moghà varam adhiguõe nàdhame labdhakàmà // KMgD_6 // saütaptànàü tvam asi ÷araõaü tat payoda priyàyàþ $ saüde÷aü me hara dhanapatikrodhavi÷leùitasya & gantavyà te vasatir alakà nàma yakùe÷varàõàü % bàhyodyànasthitahara÷ira÷candrikàdhautaharmyà // KMgD_7 // tvàm àråóhaü pavanapadavãm udgçhãtàlakàntàþ $ prekùiùyante pathikavanitàþ pratyayàd à÷vasantyaþ & kaþ saünaddhe virahavidhuràü tvayy upekùeta jàyàü % na syàd anyo 'py aham iva jano yaþ paràdhãnavçttiþ // KMgD_8 // mandaü mandaü nudati pavana÷ cànukålo yathà tvàü $ vàma÷ càyaü nadati madhuraü càtakas te sagandhaþ & garbhàdhànakùaõaparicayàn nånam àbaddhamàlàþ % seviùyante nayanasubhagaü khe bhavantaü balàkàþ // KMgD_9 // tàü càva÷yaü divasagaõanàtatparàm ekapatnãm $ avyàpannàm avihatagatir drakùyasi bhràtçjàyàm & à÷àbandhaþ kusumasadç÷aü pràya÷o hy aïganànàü % sadyaþpàti praõayi hçdayaü viprayoge ruõaddhi // KMgD_10 // kartuü yac ca prabhavati mahãm ucchilãndhràm avandhyàü $ tac chrutvà te ÷ravaõasubhagaü garjitaü mànasotkàþ & à kailàsàd bisakisalayacchedapàtheyavantaþ % saüpatsyante nabhasi bhavato ràjahaüsàþ sahàyàþ // KMgD_11 // àpçcchasva priyasakham amuü tuïgam àliïgya ÷ailaü $ vandyaiþ puüsàü raghupatipadair aïkitaü mekhalàsu & kàle kàle bhavati bhavatà yasya saüyogam etya % snehavyakti÷ ciravirahajaü mu¤cato bàùpam uùõam // KMgD_12 // màrgaü tàvac chçõu kathayatas tvatprayàõànuråpaü $ saüde÷aü me tadanu jalada ÷roùyasi ÷rotrapeyam & khinnaþ khinnaþ ÷ikhariùu padaü nyasya gantàsi yatra % kùãõaþ kùãõaþ parilaghu payaþ srotasàü copabhujya // KMgD_13 // adreþ ÷çïgaü harati pavanaþ kiü svid ity unmukhãbhir $ dçùñotsàha÷ cakitacakitaü mugdhasiddhàïganàbhiþ & sthànàd asmàt sarasaniculàd utpatodaïmukhaþ khaü % diïnàgànàü pathi pariharan sthålahastàvalepàn // KMgD_14 // ratnacchàyàvyatikara iva prekùyam etat purastàd $ valmãkàgràt prabhavati dhanuþkhaõóam àkhaõóalasya & yena ÷yàmaü vapur atitaràü kàntim àpatsyate te % barheõeva sphuritarucinà gopaveùasya viùõoþ // KMgD_15 // tvayy àyattaü kçùiphalam iti bhråvikàrànabhij¤aiþ $ prãtisnigdhair janapadavadhålocanaiþ pãyamànaþ & sadyaþsãrotkaùaõasurabhikùetram àruhya màlaü % kiü cit pa÷càd vraja laghugatir bhåya evottareõa // KMgD_16 // tvàm àsàrapra÷amitavanopaplavaü sàdhu mårdhnà $ vakùyaty adhva÷ramaparigataü sànumàn àmrakåñaþ & na kùudro 'pi prathamasukçtàpekùayà saü÷rayàya % pràpte mitre bhavati vimukhaþ kiü punar yas tathoccaiþ // KMgD_17 // channopàntaþ pariõataphaladyotibhiþ kànanàmrais $ tvayy àråóhe ÷ikharam acalaþ snigdhaveõãsavarõe & nånaü yàsyaty amaramithunaprekùaõãyàm avasthàü % madhye ÷yàmaþ stana iva bhuvaþ ÷eùavistàrapàõóuþ // KMgD_18 // sthitvà tasmin vanacaravadhåbhuktaku¤je muhårtaü $ toyotsargadrutataragatis tatparaü vartma tãrõaþ & revàü drakùyasy upalaviùame vindhyapàde vi÷ãrõàü % bhakticchedair iva viracitàü bhåtim aïge gajasya // KMgD_19 // tasyàs tiktair vanagajamadair vàsitaü vàntavçùñir $ jambåku¤japratihatarayaü toyam àdàya gaccheþ & antaþsàraü ghana tulayituü nànilaþ ÷akùyati tvàü % riktaþ sarvo bhavati hi laghuþ pårõatà gauravàya // KMgD_20 // nãpaü dçùñvà haritakapi÷aü kesarair ardharåóhair $ àvirbhåtaprathamamukulàþ kandalã÷ cànukaccham & dagdhàraõyeùv adhikasurabhiü gandham àghràya corvyàþ % sàraïgàs te jalalavamucaþ såcayiùyanti màrgam // KMgD_21 // utpa÷yàmi drutam api sakhe matpriyàrthaü yiyàsoþ $ kàlakùepaü kakubhasurabhau parvate parvate te & ÷uklàpàïgaiþ sajalanayanaiþ svàgatãkçtya kekàþ % pratyudyàtaþ katham api bhavàn gantum à÷u vyavasyet // KMgD_22 // pàõóucchàyopavanavçtayaþ ketakaiþ såcibhinnair $ nãóàrambhair gçhabalibhujàm àkulagràmacaityàþ & tvayy àsanne pariõataphala÷yàmajambåvanàntàþ % saüpatsyante katipayadinasthàyihaüsà da÷àrõàþ // KMgD_23 // teùàü dikùu prathitavidi÷àlakùaõàü ràjadhànãü $ gatvà sadyaþ phalam api mahat kàmukatvasya labdhà & tãropàntastanitasubhagaü pàsyasi svàdu yat tat % sabhråbhaïgaü mukham iva payo vetravatyà÷ calormi // KMgD_24 // nãcairàkhyaü girim adhivases tatra vi÷ràmahetos $ tvatsamparkàt pulakitam iva prauóhapuùpaiþ kadambaiþ & yaþ paõyastrãratiparimalodgàribhir nàgaràõàm % uddàmàni prathayati ÷ilàve÷mabhir yauvanàni // KMgD_25 // vi÷ràntaþ san vraja vananadãtãrajàtàni si¤cann $ udyànànàü navajalakaõair yåthikàjàlakàni & gaõóasvedàpanayanarujàklàntakarõotpalànàü % chàyàdànàt kùaõaparicitaþ puùpalàvãmukhànàm // KMgD_26 // vakraþ panthà yad api bhavataþ prasthitasyottarà÷àü $ saudhotsaïgapraõayavimukho mà sma bhår ujjayinyàþ & vidyuddàmasphuritacakitais tatra pauràïganànàü % lolàpàïgair yadi na ramase locanair va¤cito 'si // KMgD_27 // vãcikùobhastanitavihaga÷reõikà¤cãguõàyàþ $ saüsarpantyàþ skhalitasubhagaü dar÷itàvartanàbheþ & nirvindhyàyàþ pathi bhava rasàbhyantaraþ saünipatya % strãõàm àdyaü praõayavacanaü vibhramo hi priyeùu // KMgD_28 // veõãbhåtapratanusalilà tàm atãtasya sindhuþ $ pàõóucchàyà tañaruhatarubhraü÷ibhir jãrõaparõaiþ & saubhàgyaü te subhaga virahàvasthayà vya¤jayantã % kàr÷yaü yena tyajati vidhinà sa tvayaivopapàdyaþ // KMgD_29 // pràpyàvantãn udayanakathàkovidagràmavçddhàn $ pårvoddiùñàm anusara purãü ÷rãvi÷àlàü vi÷àlàm & svalpãbhåte sucaritaphale svargiõàü gàü gatànàü % ÷eùaiþ puõyair hçtam iva divaþ kàntimat khaõóam ekam // KMgD_30 // dãrghãkurvan pañu madakalaü kåjitaü sàrasànàü $ pratyåùeùu sphuñitakamalàmodamaitrãkaùàyaþ & yatra strãõàü harati surataglànim aïgànukålaþ % sipràvàtaþ priyatama iva pràrthanàcàñukàraþ // KMgD_31 // jàlodgãrõair upacitavapuþ ke÷asaüskàradhåpair $ bandhuprãtyà bhavana÷ikhibhir dattançttopahàraþ & harmyeùv asyàþ kusumasurabhiùv adhvakhinnàntaràtmà % nãtvà ràtriü lalitavanitàpàdaràgàïkiteùu // KMgD_32 // bhartuþ kaõñhacchavir iti gaõaiþ sàdaraü vãkùyamàõaþ $ puõyaü yàyàs tribhuvanaguror dhàma caõóe÷varasya & dhåtodyànaü kuvalayarajogandhibhir gandhavatyàs % toyakrãóàniratayuvatisnànatiktair marudbhiþ // KMgD_33 // apy anyasmi¤ jaladhara mahàkàlam àsàdya kàle $ sthàtavyaü te nayanaviùayaü yàvad atyeti bhànuþ & kurvan saüdhyàbalipañahatàü ÷ålinaþ ÷làghanãyàm % àmandràõàü phalam avikalaü lapsyase garjitànàm // KMgD_34 // pàdanyàsakvaõitara÷anàs tatra lãlàvadhåtai $ ratnacchàyàracitavalibhi÷ càmaraiþ klàntahastàþ & ve÷yàs tvatto nakhapadasukhàn pràpya varùàgrabindån % àmokùyante tvayi madhukara÷reõidãrghàn kañàkùàn // KMgD_35 // pa÷càd uccairbhujataruvanaü maõóalenàbhilãnaþ $ sàüdhyaü tejaþ pratinavajapàpuùparaktaü dadhànaþ & nçttàrambhe hara pa÷upater àrdranàgàjinecchàü % ÷àntodvegastimitanayanaü dçùñabhaktir bhavànyà // KMgD_36 // gacchantãnàü ramaõavasatiü yoùitàü tatra naktaü $ ruddhàloke narapatipathe såcibhedyais tamobhiþ & saudàmanyà kanakanikaùasnigdhayà dar÷ayorvãü % toyotsargastanitamukharo mà sma bhår viklavàs tàþ // KMgD_37 // tàü kasyàü cid bhavanavalabhau suptapàràvatàyàü $ nãtvà ràtriü ciravilasanàt khinnavidyutkalatraþ & dçùñe sårye punar api bhavàn vàhayed adhva÷eùaü % mandàyante na khalu suhçdàm abhyupetàrthakçtyàþ // KMgD_38 // tasmin kàle nayanasalilaü yoùitàü khaõóitànàü $ ÷àntiü neyaü praõayibhir ato vartma bhànos tyajà÷u & pràleyàsraü kamalavadanàt so 'pi hartuü nalinyàþ % pratyàvçttas tvayi kararudhi syàd analpàbhyasåyaþ // KMgD_39 // gambhãràyàþ payasi sarita÷ cetasãva prasanne $ chàyàtmàpi prakçtisubhago lapsyate te prave÷am & tasmàd asyàþ kumudavi÷adàny arhasi tvaü na dhairyàn % moghãkartuü cañula÷apharodvartanaprekùitàni // KMgD_40 // tasyàþ kiü cit karadhçtam iva pràptavànãra÷àkhaü $ hçtvà nãlaü salilavasanaü muktarodhonitambam & prasthànaü te katham api sakhe lambamànasya bhàvi % j¤àtàsvàdo vivçtajaghanàü ko vihàtuü samarthaþ // KMgD_41 // tvanniùyandocchvasitavasudhàgandhasaüparkaramyaþ $ srotorandhradhvanitasubhagaü dantibhiþ pãyamànaþ & nãcair vàsyaty upajigamiùor devapårvaü giriü te % ÷ãto vàyuþ pariõamayità kànanodumbaràõàm // KMgD_42 // tatra skandaü niyatavasatiü puùpameghãkçtàtmà $ puùpàsàraiþ snapayatu bhavàn vyomagaïgàjalàdreþ & rakùàhetor nava÷a÷ibhçtà vàsavãnàü camånàm % atyàdityaü hutavahamukhe saübhçtaü tadd hi tejaþ // KMgD_43 // jyotirlekhàvalayi galitaü yasya barhaü bhavànã $ putrapremõà kuvalayadalapràpi karõe karoti & dhautàpàïgaü hara÷a÷irucà pàvakes taü mayåraü % pa÷càd adrigrahaõagurubhir garjitair nartayethàþ // KMgD_44 // àràdhyainaü ÷aravaõabhavaü devam ullaïghitàdhvà $ siddhadvandvair jalakaõabhayàd vãõibhir muktamàrgaþ & vyàlambethàþ surabhitanayàlambhajàü mànayiùyan % srotomårtyà bhuvi pariõatàü rantidevasya kãrtim // KMgD_45 // tvayy àdàtuü jalam avanate ÷àrïgiõo varõacaure $ tasyàþ sindhoþ pçthum api tanuü dårabhàvàt pravàham & prekùiùyante gaganagatayo dåram àvarjya dçùñãr % ekaü muktàguõam iva bhuvaþ sthålamadhyendranãlam // KMgD_46 // tàm uttãrya vraja paricitabhrålatàvibhramàõàü $ pakùmotkùepàd uparivilasatkçùõa÷àraprabhàõàm & kundakùepànugamadhukara÷rãmuùàm àtmabimbaü % pàtrãkurvan da÷apuravadhånetrakautåhalànàm // KMgD_47 // brahmàvartaü janapadam adha÷chàyayà gàhamànaþ $ kùetraü kùatrapradhanapi÷unaü kauravaü tad bhajethàþ & ràjanyànàü ÷ita÷ara÷atair yatra gàõóãvadhanvà % dhàràpàtais tvam iva kamalàny abhyavarùan mukhàni // KMgD_48 // hitvà hàlàm abhimatarasàü revatãlocanàïkàü $ bandhuprãtyà samaravimukho làïgalã yàþ siùeve & kçtvà tàsàm abhigamam apàü saumya sàrasvatãnàm % antaþ÷uddhas tvam asi bhavità varõamàtreõa kçùõaþ // KMgD_49 // tasmàd gaccher anukanakhalaü ÷ailaràjàvatãrõàü $ jahnoþ kanyàü sagaratanayasvargasopànapaïktim & gaurãvaktrabhrukuñiracanàü yà vihasyeva phenaiþ % ÷ambhoþ ke÷agrahaõam akarod indulagnormihastà // KMgD_50 // tasyàþ pàtuü suragaja iva vyomni pa÷càrdhalambã $ tvaü ced acchasphañikavi÷adaü tarkayes tiryag ambhaþ & saüsarpantyà sapadi bhavataþ srotasi cchàyayà sà % syàd asthànopagatayamunàsaügam evàbhiràmà // KMgD_51 // àsãnànàü surabhita÷ilaü nàbhigandhair mçgàõàü $ tasyà eva prabhavam acalaü pràpya gauraü tuùàraiþ & vakùyasy adhva÷ramavinayane tasya ÷çïge niùaõõaþ % ÷obhàü ÷ubhratrinayanavçùotkhàtapaïkopameyàm // KMgD_52 // taü ced vàyau sarati saralaskandhasaüghaññajanmà $ bàdhetolkàkùapitacamarãbàlabhàro davàgniþ & arhasy enaü ÷amayitum alaü vàridhàràsahasrair % àpannàrtipra÷amanaphalàþ saüpado hy uttamànàm // KMgD_53 // ye tvàü muktadhvanim asahanàþ svàïgabhaïgàya tasmin $ darpotsekàd upari ÷arabhà laïghayiùyanty alaïghyam & tàn kurvãthàs tumulakarakàvçùñihàsàvakãrõàn % ke và na syuþ paribhavapadaü niùphalàrambhayatnàþ // KMgD_54 // tatra vyaktaü dçùadi caraõanyàsam ardhendumauleþ $ ÷a÷vat siddhair upahçtabaliü bhaktinamraþ parãyàþ & yasmin dçùñe karaõavigamàd årdhvam uddhåtapàpàþ % kalpante 'sya sthiragaõapadapràptaye ÷raddadhànàþ // KMgD_55 // ÷abdàyante madhuram anilaiþ kãcakàþ påryamàõàþ $ saüraktàbhis tripuravijayo gãyate kiünarãbhiþ & nirhràdã te muraja iva cet kandareùu dhvaniþ syàt % saügãtàrtho nanu pa÷upates tatra bhàvã samastaþ // KMgD_56 // pràleyàdrer upatañam atikramya tàüs tàn vi÷eùàn $ haüsadvàraü bhçgupatiya÷ovartma yat krau¤carandhram & tenodãcãü di÷am anusares tiryagàyàma÷obhã % ÷yàmaþ pàdo baliniyamanàbhyudyatasyeva viùõoþ // KMgD_57 // gatvà cordhvaü da÷amukhabhujocchvàsitaprasthasaüdheþ $ kailàsasya trida÷avanitàdarpaõasyàtithiþ syàþ & ÷çïgocchràyaiþ kumudavi÷adair yo vitatya sthitaþ khaü % rà÷ãbhåtaþ pratidi÷am iva tryambakasyàññahàsaþ // KMgD_58 // utpa÷yàmi tvayi tañagate snigdhabhinnà¤janàbhe $ sadyaþkçttadviradada÷anacchedagaurasya tasya & lãlàm adreþ stimitanayanaprekùaõãyàü bhavitrãm % aüsanyaste sati halabhçto mecake vàsasãva // KMgD_59 // hitvà tasmin bhujagavalayaü ÷ambhunà dattahastà $ krãóà÷aile yadi ca viharet pàdacàreõa gaurã & bhaïgãbhaktyà viracitavapuþ stambhitàntarjalaughaþ % sopànatvaü kuru padasukhaspar÷am àrohaõeùu // KMgD_60 // tatràva÷yaü valayakuli÷odghaññanodgãrõatoyaü $ neùyanti tvàü surayuvatayo yantradhàràgçhatvam & tàbhyo mokùas tava yadi sakhe gharmalabdhasya na syàt % krãóàlolàþ ÷ravaõaparuùair garjitair bhàyayes tàþ // KMgD_61 // hemàmbhojaprasavi salilaü mànasasyàdadànaþ $ kurvan kàmàt kùaõamukhapañaprãtim airàvaõasya & dhunvan vàtaiþ sajalapçùataiþ kalpavçkùàü÷ukàni % cchàyàbhinnaþ sphañikavi÷adaü nirvi÷es taü nagendram // KMgD_62 // tasyotsaïge praõayina iva srastagaïgàdukålàü $ na tvaü dçùñvà na punar alakàü j¤àsyase kàmacàrin & yà vaþ kàle vahati salilodgàram uccairvimànà % muktàjàlagrathitam alakaü kàminãvàbhravçndam // KMgD_63 // vidyutvantaü lalitavanitàþ sendracàpaü sacitràþ $ saügãtàya prahatamurajàþ snigdhagambhãraghoùam & antastoyaü maõimayabhuvas tuïgam abhraülihàgràþ % pràsàdàs tvàü tulayitum alaü yatra tais tair vi÷eùaiþ // KMgD_64 // haste lãlàkamalam alakaü bàlakundànuviddhaü $ nãtà lodhraprasavarajasà pàõóutàm ànana÷rãþ & cåóàpà÷e navakuravakaü càru karõe ÷irãùaü % sãmante ca tvadupagamajaü yatra nãpaü vadhånàm // KMgD_65 // yasyàü yakùàþ sitamaõimayàny etya harmyasthalàni $ jyoti÷chàyàkusumaracanàny uttamastrãsahàyàþ & àsevante madhu ratiphalaü kalpavçkùaprasåtaü % tvadgambhãradhvaniùu ÷anakaiþ puùkareùv àhateùu // KMgD_66 // yatra strãõàü priyatamabhujocchvàsitàliïgitànàm $ aïgaglàniü suratajanitàü tantujàlàvalambàþ & tvatsaürodhàpagamavi÷adai÷ cotità÷ candrapàdair % vyàlumpanti sphuñajalalavasyandina÷ candrakàntàþ // KMgD_67 // netrà nãtàþ satatagatinà yad vimànàgrabhåmãr $ àlekhyànàü salilakaõikàdoùam utpàdya sadyaþ & ÷aïkàspçùñà iva jalamucas tvàdç÷à yatra jàlair % dhåmodgàrànukçtinipuõà jarjarà niùpatanti // KMgD_68 // nãvãbandhocchvasita÷ithilaü yatra yakùàïganànàü $ vàsaþ kàmàd anibhçtakareùv àkùipatsu priyeùu & arcistuïgàn abhimukham api pràpya ratnapradãpàn % hrãmåóhànàü bhavati viphalapreraõà cårõamuùñiþ // KMgD_69 // gatyutkampàd alakapatitair yatra mandàrapuùpaiþ $ patracchedaiþ kanakakamalaiþ karõavibhraü÷ibhi÷ ca & muktàjàlaiþ stanaparicitacchinnasåtrai÷ ca hàrair % nai÷o màrgaþ savitur udaye såcyate kàminãnàm // KMgD_70 // matvà devaü dhanapatisakhaü yatra sàkùàd vasantaü $ pràya÷ càpaü na vahati bhayàn manmathaþ ùañpadajyam & sabhråbhaïgaprahitanayanaiþ kàmilakùyeùv amoghais % tasyàrambha÷ caturavanitàvibhramair eva siddhaþ // KMgD_71 // tatràgàraü dhanapatigçhàd uttareõàsmadãyaü $ dåràl lakùyaü tad amaradhanu÷ càruõà toraõena & yasyodyàne kçtakatanayaþ kàntayà vardhito me % hastapràpyastabakanamito bàlamandàravçkùaþ // KMgD_72 // vàpã càsmin marakata÷ilàbaddhasopànamàrgà $ haimaiþ syåtà kamalamukulaiþ snigdhavaióåryanàlaiþ & yasyàs toye kçtavasatayo mànasaü saünikçùñaü % nàdhyàsyanti vyapagata÷ucas tvàm api prekùya haüsàþ // KMgD_73 // tasyàs tãre racita÷ikharaþ pe÷alair indranãlaiþ $ krãóà÷ailaþ kanakakadalãveùñanaprekùaõãyaþ & madgehinyàþ priya iti sakhe cetasà kàtareõa % prekùyopàntasphuritataóitaü tvàü tam eva smaràmi // KMgD_74 // raktà÷oka÷ calakisalayaþ kesara÷ càtra kàntaþ $ pratyàsannau kuravakavçter màdhavãmaõóapasya & ekaþ sakhyàs tava saha mayà vàmapàdàbhilàùã % kàïkùaty anyo vadanamadiràü dohadacchadmanàsyàþ // KMgD_75 // tanmadhye ca sphañikaphalakà kà¤canã vàsayaùñir $ måle baddhà maõibhir anatiprauóhavaü÷aprakà÷aiþ & tàlaiþ ÷i¤jadvalayasubhagair nartitaþ kàntayà me % yàm adhyàste divasavigame nãlakaõñhaþ suhçd vaþ // KMgD_76 // ebhiþ sàdho hçdayanihitair lakùaõair lakùayethà $ dvàropànte likhitavapuùau ÷aïkhapadmau ca dçùñvà & kùàmacchàyaü bhavanam adhunà madviyogena nånaü % såryàpàye na khalu kamalaü puùyati svàm abhikhyàm // KMgD_77 // gatvà sadyaþ kalabhatanutàü ÷ãghrasaüpàtahetoþ $ krãóà÷aile prathamakathite ramyasànau niùaõõaþ & arhasy antarbhavanapatitàü kartum alpàlpabhàsaü % khadyotàlãvilasitanibhàü vidyudunmeùadçùñim // KMgD_78 // tanvã ÷yàmà ÷ikharada÷anà pakvabimbàdharoùñhã $ madhye kùàmà cakitahariõãprekùaõà nimnanàbhiþ & ÷roõãbhàràd alasagamanà stokanamrà stanàbhyàü % yà tatra syàd yuvativiùaye sçùñir àdyeva dhàtuþ // KMgD_79 // tàü jànãyàþ parimitakathàü jãvitaü me dvitãyaü $ dårãbhåte mayi sahacare cakravàkãm ivaikàm & gàóhotkaõñhàü guruùu divaseùv eùu gacchatsu bàlàü % jàtàü manye ÷i÷iramathitàü padminãü vànyaråpàm // KMgD_80 // nånaü tasyàþ prabalaruditocchånanetraü bahånàü $ niþ÷vàsànàm a÷i÷iratayà bhinnavarõàdharoùñham & hastanyastaü mukham asakalavyakti lambàlakatvàd % indor dainyaü tvadupasaraõakliùñakànter bibharti // KMgD_81 // àloke te nipatati purà sà balivyàkulà và $ matsàdç÷yaü virahatanu và bhàvagamyaü likhantã & pçcchantã và madhuravacanàü sàrikàü pa¤jarasthàü % kac cid bhartuþ smarasi rasike tvaü hi tasya priyeti // KMgD_82 // utsaïge và malinavasane saumya nikùipya vãõàü $ madgotràïkaü viracitapadaü geyam udgàtukàmà & tantrãr àrdrà nayanasalilaiþ sàrayitvà kathaü cid % bhåyo bhåyaþ svayam api kçtàü mårcchanàü vismarantã // KMgD_83 // ÷eùàn màsàn virahadivasasthàpitasyàvadher và $ vinyasyantã bhuvi gaõanayà dehalãmuktapuùpaiþ & sambhogaü và hçdayanihitàrambham àsvàdayantã % pràyeõaite ramaõaviraheùv aïganànàü vinodàþ // KMgD_84 // savyàpàràm ahani na tathà pãóayed viprayogaþ $ ÷aïke ràtrau gurutara÷ucaü nirvinodàü sakhãü te & matsaüde÷aiþ sukhayitum ataþ pa÷ya sàdhvãü ni÷ãthe % tàm unnidràm avani÷ayanàsannavàtàyanasthaþ // KMgD_85 // àdhikùàmàü viraha÷ayane saüniùaõõaikapàr÷vàü $ pràcãmåle tanum iva kalàmàtra÷eùàü himàü÷oþ & nãtà ràtriþ kùaõa iva mayà sàrdham icchàratair yà % tàm evoùõair virahamahatãm a÷rubhir yàpayantãm // KMgD_86 // niþ÷vàsenàdharakisalayakle÷inà vikùipantãü $ ÷uddhasnànàt paruùamalakaü nånam àgaõóalambam & matsaüyogaþ katham upanamet svapnajo 'pãti nidràm % àkàïkùantãü nayanasalilotpãóaruddhàvakà÷àm // KMgD_87 // àdye baddhà virahadivase yà ÷ikhà dàma hitvà $ ÷àpasyànte vigalita÷ucà tàü mayodveùñanãyàm & spar÷akliùñàm ayamitanakhenàsakçt sàrayantãü % gaõóàbhogàt kañhinaviùamàm ekaveõãü kareõa // KMgD_88 // pàdàn indor amçta÷i÷irà¤jàlamàrgapraviùñàn $ pårvaprãtyà gatam abhimukhaü saünivçttaü tathaiva & cakùuþ khedàt salilagurubhiþ pakùmabhi÷ chàdayantãü % sàbhre 'hnãva sthalakamalinãü na prabuddhàü na suptàm // KMgD_89 // sà saünyastàbharaõam abalà pelavaü dhàrayantã $ ÷ayyotsaïge nihitam asakçd duþkhaduþkhena gàtram & tvàm apy asraü navajalamayaü mocayiùyaty ava÷yaü % pràyaþ sarvo bhavati karuõàvçttir àrdràntaràtmà // KMgD_90 // jàne sakhyàs tava mayi manaþ saübhçtasneham asmàd $ itthaübhåtàü prathamavirahe tàm ahaü tarkayàmi & vàcàlaü màü na khalu subhagaümanyabhàvaþ karoti % pratyakùaü te nikhilam aciràd bhràtar uktaü mayà yat // KMgD_91 // ruddhàpàïgaprasaram alakair a¤janasneha÷ånyaü $ pratyàde÷àd api ca madhuno vismçtabhråvilàsam & tvayy àsanne nayanam uparispandi ÷aïke mçgàkùyà % mãnakùobhàc calakuvalaya÷rãtulàm eùyatãti // KMgD_92 // vàma÷ càsyàþ kararuhapadair mucyamàno madãyair $ muktàjàlaü ciraparicitaü tyàjito daivagatyà & saübhogànte mama samucito hastasaüvàhanànàü % yàsyaty åruþ sarasakadalãstambhagaura÷ calatvam // KMgD_93 // tasmin kàle jalada yadi sà labdhanidràsukhà syàd $ anvàsyainàü stanitavimukho yàmamàtraü sahasva & mà bhåd asyàþ praõayini mayi svapnalabdhe kathaü cit % sadyaþ kaõñhacyutabhujalatàgranthi gàóhopagåóham // KMgD_94 // tàm utthàpya svajalakaõikà÷ãtalenànilena $ pratyà÷vastàü samam abhinavair jàlakair màlatãnàm & vidyudgarbhe stimitanayanàü tvatsanàthe gavàkùe % vaktuü dhãrastanitavacanair màninãü prakramethàþ // KMgD_95 // bhartur mitraü priyam avidhave viddhi màm ambuvàhaü $ tatsaüde÷àn manasi nihitàd àgataü tvatsamãpam & yo vçndàni tvarayati pathi ÷ràmyatàü proùitànàü % mandrasnigdhair dhvanibhir abalàveõimokùotsukàni // KMgD_96 // ity àkhyàte pavanatanayaü maithilãvonmukhã sà $ tvàm utkaõñhocchvasitahçdayà vãkùya saübhàvya caiva & ÷roùyaty asmàt param avahità saumya sãmantinãnàü % kàntodantaþ suhçdupanataþ saügamàt kiü cid ånaþ // KMgD_97 // tàm àyuùman mama ca vacanàd àtmana÷ copakartuü $ bråyà evaü tava sahacaro ràmagiryà÷ramasthaþ & avyàpannaþ ku÷alam abale pçcchati tvàü viyuktaþ % pårvà÷àsyaü sulabhavipadàü pràõinàm etad eva // KMgD_98 // aïgenàïgaü tanu ca tanunà gàóhataptena taptaü $ sàsreõàsradravam aviratotkaõñham utkaõñhitena & uùõocchvàsaü samadhikatarocchvàsinà dåravartã % saükalpais tair vi÷ati vidhinà vairiõà ruddhamàrgaþ // KMgD_99 // ÷abdàkhyeyaü yad api kila te yaþ sakhãnàü purastàt $ karõe lolaþ kathayitum abhåd ànanaspar÷alobhàt & so 'tikràntaþ ÷ravaõaviùayaü locanàbhyàm adçùñas % tvàm utkaõñhàviracitapadaü manmukhenedam àha // KMgD_100 // ÷yàmàsv aïgaü cakitahariõãprekùite dçùñipàtaü $ vaktracchàyàü ÷a÷ini ÷ikhinàü barhabhàreùu ke÷àn & utpa÷yàmi pratanuùu nadãvãciùu bhråvilàsàn % hantaikasthaü kva cid api na te caõói sàdç÷yam asti // KMgD_101 // tvàm àlikhya praõayakupitàü dhàturàgaiþ ÷ilàyàm $ àtmànaü te caraõapatitaü yàvad icchàmi kartum & asrais tàvan muhur upacitair dçùñir àlupyate me % kråras tasminn api na sahate saügamaü nau kçtàntaþ // KMgD_102 // màm àkà÷apraõihitabhujaü nirdayà÷leùahetor $ labdhàyàs te katham api mayà svapnasaüdar÷aneùu & pa÷yantãnàü na khalu bahu÷o na sthalãdevatànàü % muktàsthålàs tarukisalayeùv a÷rule÷àþ patanti // KMgD_103 // bhittvà sadyaþ kisalayapuñàn devadàrudrumàõàü $ ye tatkùãrasrutisurabhayo dakùiõena pravçttàþ & àliïgyante guõavati mayà te tuùàràdrivàtàþ % pårvaü spçùñaü yadi kila bhaved aïgam ebhis taveti // KMgD_104 // saükùipyeta kùaõa iva kathaü dãrghayàmà triyàmà $ sarvàvasthàsv ahar api kathaü mandamandàtapaü syàt & itthaü ceta÷ cañulanayane durlabhapràrthanaü me % gàóhoùmàbhiþ kçtam a÷araõaü tvadviyogavyathàbhiþ // KMgD_105 // nanv àtmànaü bahu vigaõayann àtmanà nàvalambe $ tat kalyàõi tvam api sutaràü mà gamaþ kàtaratvam & kasyàtyantaü sukham upanataü duþkham ekàntato và % nãcair gacchaty upari ca da÷à cakranemikrameõa // KMgD_106 // ÷àpànto me bhujaga÷ayanàd utthite ÷àrïgapàõau $ màsàn anyàn gamaya caturo locane mãlayitvà & pa÷càd àvàü virahaguõitaü taü tam àtmàbhilàùaü % nirvekùyàvaþ pariõata÷araccandrikàsu kùapàsu // KMgD_107 // bhåya÷ càha tvam asi ÷ayane kaõñhalagnà purà me $ nidràü gatvà kim api rudatã sasvaraü viprabuddhà & sàntarhàsaü kathitam asakçt pçcchata÷ ca tvayà me % dçùñaþ svapne kitava ramayan kàm api tvaü mayeti // KMgD_108 // etasmàn màü ku÷alinam abhij¤ànadànàd viditvà $ mà kaulãnàd asitanayane mayy avi÷vàsinã bhåþ & snehàn àhuþ kim api virahe hràsinas te hy abhogàd % iùñe vastuny upacitarasàþ premarà÷ãbhavanti // KMgD_109 // kac cit saumya vyavasitam idaü bandhukçtyaü tvayà me $ pratyàde÷àn na khalu bhavato dhãratàü kalpayàmi & niþ÷abdo 'pi pradi÷asi jalaü yàcita÷ càtakebhyaþ % pratyuktaü hi praõayiùu satàm ãpsitàrthakriyaiva // KMgD_110 // etat kçtvà priyam anucitapràrthanàvartmano me $ sauhàrdàd và vidhura iti và mayy anukro÷abuddhyà & iùñàn de÷àn vicara jalada pràvçùà saübhçta÷rãr % mà bhåd evaü kùaõam api ca te vidyutà viprayogaþ // KMgD_111 // || iti kàlidàsaviracitaü meghadåtaü samàptam ||