Kalidasa: Rtusamhara Based on the ed. Kalidasagranthavali, Benares: Chaukhamba Surabharati Prakashan, 1980. Input by Oliver Hellwig ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ PADA MARKERS For a four-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ // For a six-pada verse: ........ $ ........ & ........ % ........ \ ........ # ........ // TEXT WITH PADA MARKERS prathama÷ sarga÷ pracaï¬asÆrya÷ sp­haïÅyacandramÃ÷ $ sadÃvagÃhak«atavÃrisaæcaya÷ & dinÃntaramyo 'bhyupaÓÃntamanmatho % nidÃghakÃlo 'yamupÃgata÷ priye // KalRs_1.1 // niÓÃ÷ ÓaÓÃÇkak«atanÅlarÃjaya÷ $ kvacidvicitraæ jalayantramandiram & maïiprakÃrÃ÷ sarasaæ ca candanaæ % Óucau priye yÃnti janasya sevyatÃm // KalRs_1.2 // suvÃsitaæ harmyatalaæ manoharaæ $ priyÃmukhocchvÃsavikampitaæ madhu & sutantrigÅtaæ madanasya dÅpanaæ % Óucau niÓÅthe 'nubhavanti kÃmina÷ // KalRs_1.3 // nitambabimbai÷ sadukÆlamekhalai÷ $ stanai÷ sahÃrÃbharaïai÷ sacandanai÷ & Óiroruhai÷ snÃnaka«ÃyavÃsitai÷ % striyo nidÃghaæ Óamayanti kÃminÃm // KalRs_1.4 // nitÃntalÃk«ÃrasarÃgara¤jitair $ nitambinÅnÃæ caraïai÷ sanÆpurai÷ & pade pade haæsarutÃnukÃribhir % janasya cittaæ kriyate samanmatham // KalRs_1.5 // payodharÃÓcandanapaÇkacarcitÃs $ tu«ÃragaurÃrpitahÃraÓekharÃ÷ & nitambadeÓÃÓca sahemamekhalÃ÷ % prakurvate kasya mano na sotsukam // KalRs_1.6 // samudgatasvedacitÃÇgasaædhayo $ vimucya vÃsÃæsi gurÆïi sÃmpratam & stane«u tanvaæÓukamunnatastanà % niveÓayanti pramadÃ÷ sayauvanÃ÷ // KalRs_1.7 // sacandanÃmbuvyajanodbhavÃnilai÷ $ sahÃraya«Âistanamaï¬alÃrpaïai÷ & savallakÅkÃkaligÅtanisvanair % vibodhyate supta ivÃdya manmatha÷ // KalRs_1.8 // site«u harmye«u niÓÃsu yo«itÃæ $ sukhaprasuptÃni mukhÃni candramÃ÷ & vilokya nÆnaæ bh­ÓamutsukaÓciraæ % niÓÃk«aye yÃti hriyeva pÃï¬utÃm // KalRs_1.9 // asahyavÃtoddhatareïumaï¬alà $ pracaï¬asÆryÃtapatÃpità mahÅ & na Óakyate dra«Âumapi pravÃsibhi÷ % priyÃviyogÃnaladagdhamÃnasai÷ // KalRs_1.10 // m­gÃ÷ pracaï¬ÃtapatÃpità bh­Óaæ $ t­«Ã mahatyà pariÓu«katÃlava÷ & vanÃntare toyamiti pradhÃvità % nirÅk«ya bhinnäjanasaænibhaæ nabha÷ // KalRs_1.11 // savibhramai÷ sasmitajihmavÅk«itair $ vilÃsavatyo manasi pravÃsinÃm & anaÇgasaædÅpanamÃÓu kurvate % yathà prado«Ã÷ ÓaÓicÃrubhÆ«aïÃ÷ // KalRs_1.12 // ravermayÆkhair abhitÃpito bh­Óaæ $ vidahyamÃna÷ pathi taptapÃæsubhi÷ & avÃÇmukho jihmagati÷ Óvasanmuhu÷ % phaïÅ mayÆrasya tale ni«Ådati // KalRs_1.13 // t­«Ã mahatyà hatavikramodyama÷ $ Óvasanmuhur dÆravidÃritÃnana÷ & na hantyadÆre 'pi gajÃnm­geÓvaro % vilolajihvaÓcalitÃgrakesara÷ // KalRs_1.14 // viÓu«kakaïÂhodgatasÅkarÃmbhaso $ gabhastibhir bhÃnumato 'nutÃpitÃ÷ & prav­ddhat­«ïopahatà jalÃrthino % na dantina÷ kesariïo 'pi bibhyati // KalRs_1.15 // hutÃgnikalpai÷ saviturgabhastibhi÷ $ kalÃpina÷ klÃntaÓarÅracetasa÷ & na bhoginaæ ghnanti samÅpavartinaæ % kalÃpacakre«u niveÓitÃnanam // KalRs_1.16 // sabhadramustaæ pariÓu«kakardamaæ $ sara÷ khanann Ãyatapot­maï¬alai÷ & ravermayÆkhairabhitÃpito bh­Óaæ % varÃhayÆtho viÓatÅva bhÆtalam // KalRs_1.17 // vivasvatà tÅk«ïatarÃæÓumÃlinà $ sapaÇkatoyÃt saraso 'bhitÃpita÷ & utplutya bhekast­«itasya bhogina÷ % phaïÃtapatrasya tale ni«Ådati // KalRs_1.18 // samuddh­tÃÓe«am­ïÃlajÃlakaæ $ vipannamÅnaæ drutabhÅtasÃrasam & parasparotpŬanasaæhatairgajai÷ % k­taæ sara÷ sÃndravimardakardamam // KalRs_1.19 // raviprabhodbhinnaÓiromaïiprabho $ vilolajihvÃdvayalŬhamÃruta÷ & vi«ÃgnisÆryÃtapatÃpita÷ phaïÅ % na hanti maï¬Ækakulaæ t­«Ãkula÷ // KalRs_1.20 // saphenalÃlÃv­tavaktrasampuÂaæ $ vini÷s­tÃlohitajihvamunmukham & t­«Ãkulaæ ni÷s­tamadrigahvarÃd % avek«amÃïaæ mahi«Åkulaæ jalam // KalRs_1.21 // paÂutaradavadÃhocchu«kasasya prarohÃ÷ $ paru«apavanavegotk«iptasaæÓu«kaparïÃ÷ & dinakaraparitÃpak«ÅïatoyÃ÷ samantÃd % vidadhati bhayamuccair vÅk«yamÃïà vanÃntÃ÷ // KalRs_1.22 // Óvasiti vihagavarga÷ ÓÅrïaparïadrumastha÷ $ kapikulamupayÃti klÃntamadrer niku¤jam & bhramati gavayayÆtha÷ sarvatastoyamiccha¤ % Óarabhakulamajihmaæ proddharatyambu kÆpÃt // KalRs_1.23 // vikacanavakusumbhasvacchasindÆrabhÃsà $ prabalapavanavegodbhÆtavegena tÆrïam & taÂaviÂapalatÃgrÃliÇganavyÃkulena % diÓi diÓi paridagdhà bhÆmaya÷ pÃvakena // KalRs_1.24 // jvalati pavanav­ddha÷ parvatÃnÃæ darÅ«u $ sphuÂati paÂuninÃdai÷ Óu«kavaæÓasthalÅ«u & prasarati t­ïamadhye labdhav­ddhi÷ k«aïena % glapayati m­gavargaæ prÃntalagno davÃgni÷ // KalRs_1.25 // bahutara iva jÃta÷ ÓÃlmalÅnÃæ vane«u $ sphurati kanakagaura÷ koÂare«u drumÃïÃm & pariïatadalaÓÃkhÃnutpatanprÃæÓuv­k«Ãn % bhramati pavanadhÆta÷ sarvato 'gnirvanÃnte // KalRs_1.26 // gajagavayam­gendrà vahnisaætaptadehÃ÷ $ suh­da iva sametà dvaædvabhÃvaæ vihÃya & hutavahaparikhedÃd ÃÓu nirgatya kak«Ãd % vipulapulinadeÓÃæ nimnagÃæ saæviÓanti // KalRs_1.27 // kamalavanacitÃmbu÷ pÃÂalÃmodaramya÷ $ sukhasalilani«eka÷ sevyacandrÃæÓuhÃra÷ & vrajatu tava nidÃgha÷ kÃminÅbhi÷ sameto % niÓi sulalitagÅte harmyap­«Âhe sukhena // KalRs_1.28 // dvitÅya÷ sarga÷ sasÅkarÃmbhodharamattaku¤jaras $ ta¬itpatÃko 'ÓaniÓabdamardala÷ & samÃgato rÃjavad uddhatadyutir % ghanÃgama÷ kÃmijanapriya÷ priye // KalRs_2.1 // nitÃntanÅlotpalapattrakÃntibhi÷ $ kvacit prabhinnäjanarÃÓisaænibhai÷ & kvacitsagarbhapramadÃstanaprabhai÷ % samÃcitaæ vyoma ghanai÷ samantata÷ // KalRs_2.2 // t­«ÃkulaiÓcÃtakapak«iïÃæ kulai÷ $ prayÃcitÃs toyabharÃvalambina÷ & prayÃnti mandaæ bahudhÃravar«iïo % balÃhakÃ÷ ÓrotramanoharasvanÃ÷ // KalRs_2.3 // balÃhakÃÓcÃÓaniÓabdamardalÃ÷ $ surendracÃpaæ dadhatasta¬idguïam & sutÅk«ïadhÃrÃpatanograsÃyakais % tudanti ceta÷ prasabhaæ pravÃsinÃm // KalRs_2.4 // prabhinnavai¬Æryanibhais t­ïÃÇkurai÷ $ samÃcità protthitakandalÅdalai÷ & vibhÃti ÓukletararatnabhÆ«ità % varÃÇganeva k«itirindragopakai÷ // KalRs_2.5 // sadà manoj¤aæ svanadutsavotsukaæ $ vikÅrïavistÅrïakalÃpiÓobhitam & sasaæbhramÃliÇganacumbanÃkulaæ % prav­ttan­tyaæ kulamadya barhiïÃm // KalRs_2.6 // nipÃtayantya÷ paritastaÂadrumÃn $ prav­ddhavegai÷ salilair anirmalai÷ & striya÷ sudu«Âà iva jÃtivibhramÃ÷ % prayÃnti nadyastvaritaæ payonidhim // KalRs_2.7 // t­ïotkarair udgatakomalÃÇkuraiÓ $ citÃni nÅlair hariïÅmukhak«atai÷ & vanÃni vaindhyÃni haranti mÃnasaæ % vibhÆ«itÃnyudgatapallavair drumai÷ // KalRs_2.8 // vilolanetrotpalaÓobhitÃnanair $ m­gai÷ samantÃdupajÃtasÃdhvasai÷ & samÃcità saikatinÅ vanasthalÅ % samutsukatvaæ prakaroti cetasa÷ // KalRs_2.9 // abhÅk«ïamuccair dhvanatà payomucà $ ghanÃndhakÃrÅk­taÓarvarÅ«vapi & ta¬itprabhÃdarÓitamÃrgabhÆmaya÷ % prayÃnti rÃgÃdabhisÃrikÃ÷ striya÷ // KalRs_2.10 // payodharair bhÅmagabhÅranisvanais $ ta¬idbhir udvejitacetaso bh­Óam & k­tÃparÃdhÃnapi yo«ita÷ priyÃn % pari«vajante Óayane nirantaram // KalRs_2.11 // vilocanendÅvaravÃribindubhir $ ni«iktabimbÃdharacÃrupallavÃ÷ & nirastamÃlyÃbharaïÃnulepanÃ÷ % sthità nirÃÓÃ÷ pramadÃ÷ pravÃsinÃm // KalRs_2.12 // vipÃï¬uraæ kÅÂarajast­ïÃnvitaæ $ bhujaægavad vakragatiprasarpitam & sasÃdhvasairbhekakulair nirÅk«itaæ % prayÃti nimnÃbhimukhaæ navodakam // KalRs_2.13 // vipattrapu«pÃæ nalinÅæ samutsukà $ vihÃya bh­ÇgÃ÷ ÓrutihÃrinisvanÃ÷ & patanti mƬhÃ÷ ÓikhinÃæ pran­tyatÃæ % kalÃpacakre«u navotpalÃÓayà // KalRs_2.14 // vanadvipÃnÃæ navavÃridasvanair $ madÃnvitÃnÃæ dhvanatÃæ muhurmuhu÷ & kapoladeÓà vimalotpalaprabhÃ÷ % sabh­ÇgayÆthair madavÃribhiÓ citÃ÷ // KalRs_2.15 // sitotpalÃbhÃmbudacumbitopalÃ÷ $ samÃcitÃ÷ prasravaïai÷ samantata÷ & prav­ttan­tyai÷ Óikhibhi÷ samÃkulÃ÷ % samutsukatvaæ janayanti bhÆdharÃ÷ // KalRs_2.16 // kadambasarjÃrjunaketakÅvanaæ $ vikampayaæstatkusumÃdhivÃsita÷ & sasÅkarÃmbhodharasaÇgaÓÅtala÷ % samÅraïa÷ kaæ na karoti sotsukam // KalRs_2.17 // Óiroruhai÷ ÓroïitaÂÃvalambibhi÷ $ k­tÃvataæsai÷ kusumai÷ sugandhibhi÷ & stanai÷ sahÃrairvadanai÷ sasÅdhubhi÷ % striyo ratiæ saæjanayanti kÃminÃm // KalRs_2.18 // vahanti var«anti nadanti bhÃnti $ vyÃyanti n­tyanti samÃÓrayanti & nadyo ghanà mattagajà vanÃntÃ÷ % priyÃvihÅnÃ÷ Óikhina÷ plavaægÃ÷ // KalRs_2.19 // ta¬illatÃÓakradhanurvibhÆ«itÃ÷ $ payodharÃstoyabharÃvalambina÷ & striyaÓca käcÅmaïikuï¬alojjvalà % haranti ceto yugapatpravÃsinÃm // KalRs_2.20 // mÃlÃ÷ kadambanavakesaraketakÅbhir $ ÃyojitÃ÷ Óirasi bibhrati yo«ito 'dya & karïÃntare«u kakubhadrumama¤jarÅbhir % icchÃnukÆlaracitÃn avataæsakÃæÓca // KalRs_2.21 // kÃlÃgurupracaracandanacarcitÃÇgya÷ $ pu«pÃvataæsasurabhÅk­takeÓapÃÓÃ÷ & Órutvà dhvaniæ jalamucÃæ tvaritaæ prado«e % ÓayyÃg­haæ gurug­hÃtpraviÓanti nÃrya÷ // KalRs_2.22 // kuvalayadalanÅlair unnatais toyanamrair $ m­dupavanavidhÆtair mandamandaæ caladbhi÷ & apah­tamiva cetastoyadai÷ sendracÃpai÷ % pathikajanavadhÆnÃæ tadviyogÃkulÃnÃm // KalRs_2.23 // mudita iva kadambairjÃtapu«pai÷ samantÃt $ pavanacalitaÓÃkhai÷ ÓÃkhibhirn­tyatÅva & hasitamiva vidhatte sÆcibhi÷ ketakÅnÃæ % navasalilani«ekacchinnatÃpo vanÃnta÷ // KalRs_2.24 // Óirasi bakulamÃlÃæ mÃlatÅbhi÷ sametÃæ $ vikasitanavapu«pairyÆthikÃku¬malaiÓca & vikacanavakadambai÷ karïapÆraæ vadhÆnÃæ % racayati jaladaugha÷ kÃntavatkÃla e«a÷ // KalRs_2.25 // dadhati varakucÃgrairunnatair hÃraya«Âiæ $ pratanusitadukÆlÃnyÃyatai÷ Óroïibimbai÷ & navajalakaïasekÃdudgatÃæ romarÃjÅæ % lalitavalivibhaÇgairmadhyadeÓaiÓca nÃrya÷ // KalRs_2.26 // navajalakaïasaÇgÃcchÅtatÃmÃdadhÃna÷ $ kusumabharanatÃnÃæ lÃsaka÷ pÃdapÃnÃm & janitaruciragandha÷ ketakÅnÃæ rajobhi÷ % pariharati nabhasvÃn pro«itÃnÃæ manÃæsi // KalRs_2.27 // jalabharanamitÃnÃm ÃÓrayo 'smÃkam uccair $ ayamiti jalasekaistoyadÃstoyanamrÃ÷ & atiÓayaparu«Ãbhir grÅ«mavahne÷ ÓikhÃbhi÷ % samupajanitatÃpaæ hlÃdayantÅva vindhyam // KalRs_2.28 // bahuguïaramaïÅya÷ kÃminÅcittahÃrÅ $ taruviÂapalatÃnÃæ bÃndhavo nirvikÃra÷ & jaladasamaya e«a prÃïinÃæ prÃïabhÆto % diÓatu tava hitÃni prÃyaÓo vächitÃni // KalRs_2.29 // t­tÅya÷ sarga÷ kÃÓÃæÓukà vikacapadmamanoj¤avaktrà $ sonmÃdahaæsaravanÆpuranÃdaramyà & ÃpakvaÓÃlirucirÃnatagÃtraya«Âi÷ % prÃptà ÓarannavavadhÆriva rÆparamyà // KalRs_3.1 // kÃÓair mahÅ ÓiÓiradÅdhitinà rajanyo $ haæsairjalÃni saritÃæ kumudai÷ sarÃæsi & saptacchadai÷ kusumabhÃranatairvanÃntÃ÷ % ÓuklÅk­tÃnyupavanÃni ca mÃlatÅbhi÷ // KalRs_3.2 // ca¤canmanoj¤aÓapharÅrasanÃkalÃpÃ÷ $ paryantasaæsthitasitÃï¬ajapaÇktihÃrÃ÷ & nadyo viÓÃlapulinÃntanitambabimbà % mandaæ prayÃnti samadÃ÷ pramadà ivÃdya // KalRs_3.3 // vyoma kvacidrajataÓaÇkham­ïÃlagaurais $ tyaktÃmbubhirlaghutayà ÓataÓa÷ prayÃtai÷ & saælak«yate pavanavegacalai÷ payodai % rÃjeva cÃmaraÓatair upavÅjyamÃna÷ // KalRs_3.4 // bhinnäjanapracayakÃnti nabho manoj¤aæ $ bandhÆkapu«parajasÃruïità ca bhÆmi÷ & vaprÃÓca pakvakalamÃv­tabhÆmibhÃgÃ÷ % protkaïÂhayanti na mano bhuvi kasya yÆna÷ // KalRs_3.5 // mandÃnilÃkulitacÃrutarÃgraÓÃkha÷ $ pu«podgamapracayakomalapallavÃgra÷ & mattadvirephaparipÅtamadhuprasekaÓ % cittaæ vidÃrayati kasya na kovidÃra÷ // KalRs_3.6 // tÃrÃgaïapravarabhÆ«aïamudvahantÅ $ meghÃvarodhaparimuktaÓaÓÃÇkavaktrà & jyotsnÃdukÆlamamalaæ rajanÅ dadhÃnà % v­ddhiæ prayÃtyanudinaæ pramadeva bÃlà // KalRs_3.7 // kÃraï¬avÃnanavighaÂÂitavÅcimÃlÃ÷ $ kÃdambasÃrasakulÃkulatÅradeÓÃ÷ & kurvanti haæsavirutai÷ parito janasya % prÅtiæ saroruharajo 'ruïitÃs taÂinya÷ // KalRs_3.8 // netrotsavo h­dayahÃrimarÅcimÃla÷ $ prahlÃdaka÷ ÓiÓirasÅkaravÃrivar«Å & patyurviyogavi«adagdhaÓarak«atÃnÃæ % candro dahatyatitarÃæ tanumaÇganÃnÃm // KalRs_3.9 // Ãkampayan phalabharÃnataÓÃlijÃlÃn $ yÃnartayaæs taruvarÃn kusumÃvanamrÃn & utphullapaÇkajavanÃæ nalinÅæ vidhunvan % nyÆnÃæ manaÓcalayati prasabhaæ nabhasvÃn // KalRs_3.10 // sonmÃdahaæsamithunairupaÓobhitÃni $ svacchapraphullakamalotpalabhÆ«itÃni & mandaprabhÃtapavanodgatavÅcimÃlÃny % utkaïÂhayanti sahasà h­dayaæ sarÃæsi // KalRs_3.11 // na«Âaæ dhanurbalabhido jaladodare«u $ saudÃminÅ sphurati nÃdya viyatpatÃkà & dhunvanti pak«apavanairna nabho balÃkÃ÷ % paÓyanti nonnatamukhà gaganaæ mayÆrÃ÷ // KalRs_3.12 // n­tyaprayogarahitäÓikhino vihÃya $ haæsÃnupaiti madano madhurapragÅtÃn & muktvà kadambakuÂajÃrjunasarjanÅpÃn % saptacchadÃnupagatà kusumodgamaÓrÅ÷ // KalRs_3.13 // ÓephÃlikÃkusumagandhamanoharÃïi $ svasthasthitÃï¬ajakulapratinÃditÃni & paryantasaæsthitam­gÅnayanotpalÃni % protkaïÂhayantyupavanÃni manÃæsi puæsÃm // KalRs_3.14 // kahlÃrapadmakumudÃni muhurvidhunvaæs $ tatsaægamÃdadhikaÓÅtalatÃmupeta÷ & utkaïÂhayatyatitarÃæ pavana÷ prabhÃte % pattrÃntalagnatuhinÃmbuvidhÆyamÃna÷ // KalRs_3.15 // sampannaÓÃlinicayÃv­tabhÆtalÃni $ svasthasthitapracuragokulaÓobhitÃni & haæsai÷ sasÃrasakulai÷ pratinÃditÃni % sÅmÃntarÃïi janayanti n­ïÃæ pramodam // KalRs_3.16 // haæsairjità sulalità gatiraÇganÃnÃm $ ambhoruhair vikasitairmukhacandrakÃnti÷ & nÅlotpalairmadakalÃni vilocanÃni % bhrÆvibhramÃÓca rucirÃs tanubhis taraægai÷ // KalRs_3.17 // ÓyÃmà latÃ÷ kusumabhÃranatapravÃlÃ÷ $ strÅïÃæ haranti dh­tabhÆ«aïabÃhukÃntim & dantÃvabhÃsaviÓadasmitacandrakÃntiæ % kaÇkelipu«parucirà navamÃlatÅ ca // KalRs_3.18 // keÓÃnnitÃntaghananÅlaviku¤citÃgrÃn $ ÃpÆrayanti vanità navamÃlatÅbhi÷ & karïe«u ca pravarakäcanakuï¬ale«u % nÅlotpalÃni vividhÃni niveÓayanti // KalRs_3.19 // hÃrai÷ sacandanarasai÷ stanamaï¬alÃni $ ÓroïÅtaÂaæ suvipulaæ rasanÃkalÃpai÷ & pÃdÃmbujÃni kalanÆpuraÓekharaiÓca % nÃrya÷ prah­«Âamanaso 'dya vibhÆ«ayanti // KalRs_3.20 // sphuÂakumudacitÃnÃæ rÃjahaæsÃÓritÃnÃæ $ marakatamaïibhÃsà vÃriïà bhÆ«itÃnÃm & ÓriyamatiÓayarÆpÃæ vyoma toyÃÓayÃnÃæ % vahati vigatameghaæ candratÃrÃvakÅrïam // KalRs_3.21 // Óaradi kumudasaÇgÃdvÃyavo vÃnti ÓÅtà $ vigatajaladav­ndà digvibhÃgà manoj¤Ã÷ & vigatakalu«amambha÷ ÓyÃnapaÇkà dharitrÅ % vimalakiraïacandraæ vyoma tÃrÃvicitram // KalRs_3.22 // karakamalamanoj¤Ã÷ kÃntasaæsaktahastà $ vadanavijitacandrÃ÷ kÃÓcidanyÃstaruïya÷ & racitakusumagandhi prÃyaÓo yÃnti veÓma % prabalamadanahetostyaktasaægÅtarÃgÃ÷ // KalRs_3.23 // suratarasavilÃsÃ÷ satsakhÅbhi÷ sametà $ asamaÓaravinodaæ sÆcayanti prakÃmam & anupamamukharÃgà rÃtrimadhye vinodaæ % Óaradi taruïakÃntÃ÷ sÆcayanti pramodÃn // KalRs_3.24 // divasakaramayÆkhair bÃdhyamÃnaæ prabhÃte $ varayuvatimukhÃbhaæ paÇkajaæ j­mbhate 'dya & kumudamapi gate 'staæ lÅyate candrabimbe % hasitamiva vadhÆnÃæ pro«ite«u priye«u // KalRs_3.25 // asitanayanalak«mÅæ lak«ayitvotpale«u $ kvaïitakanakakäcÅæ mattahaæsasvane«u & adhararuciraÓobhÃæ bandhujÅve priyÃïÃæ % pathikajana idÃnÅæ roditi bhrÃntacitta÷ // KalRs_3.26 // strÅïÃæ vihÃya vadane«u ÓaÓÃÇkalak«mÅæ $ kÃmyaæ ca haæsavacanaæ maïinÆpure«u & bandhÆkakÃntimadhare«u manohare«u % kvÃpi prayÃti subhagà ÓaradÃgamaÓrÅ÷ // KalRs_3.27 // vikacakamalavaktrà phullanÅlotpalÃk«Å $ vikasitanavakÃÓaÓvetavÃso vasÃnà & kumudarucirakÃnti÷ kÃminÅvonmadeyaæ % pratidiÓatu ÓaradvaÓcetasa÷ prÅtimagryÃm // KalRs_3.28 // caturtha÷ sarga÷ navapravÃlodgamasasyaramya÷ $ praphullalodhra÷ paripakvaÓÃli÷ & vilÅnapadma÷ prapatattu«Ãro % hemantakÃla÷ samupÃgato 'yam // KalRs_4.1 // manoharaiÓ candanarÃgagaurais $ tu«ÃrakundendunibhaiÓ ca hÃrai÷ & vilÃsinÅnÃæ stanaÓÃlinÅnÃæ % nÃlaækriyante stanamaï¬alÃni // KalRs_4.2 // na bÃhuyugme«u vilÃsinÅnÃæ $ prayÃnti saÇgaæ valayÃÇgadÃni & nitambabimbe«u navaæ dukÆlaæ % tanvaæÓukaæ pÅnapayodhare«u // KalRs_4.3 // käcÅguïai÷ käcanaratnacitrair $ no bhÆ«ayanti pramadà nitambÃn & na nÆpurairhaæsarutaæ bhajadbhi÷ % pÃdÃmbujÃny ambujakÃntibhäji // KalRs_4.4 // gÃtrÃïi kÃlÅyakacarcitÃni $ sapattralekhÃni mukhÃmbujÃni & ÓirÃæsi kÃlÃgurudhÆpitÃni % kurvanti nÃrya÷ suratotsavÃya // KalRs_4.5 // ratiÓramak«ÃmavipÃï¬uvaktrÃ÷ $ samprÃptahar«ÃbhyudayÃs taruïya÷ & hasanti noccair daÓanÃgrabhinnÃn % prapŬyamÃnÃn adharÃn avek«ya // KalRs_4.6 // pÅnastanora÷sthalabhÃgaÓobhÃm $ ÃsÃdya tatpŬanajÃtakheda÷ & t­ïÃgralagnaistuhinai÷ patadbhir % ÃkrandatÅvo«asi ÓÅtakÃla÷ // KalRs_4.7 // prabhÆtaÓÃliprasavaiÓcitÃni $ m­gÃÇganÃyÆthavibhÆ«itÃni & manoharakrau¤caninÃditÃni % sÅmÃntarÃïy utsukayanti ceta÷ // KalRs_4.8 // praphullanÅlotpalaÓobhitÃni $ sonmÃdakÃdambavibhÆ«itÃni & prasannatoyÃni suÓÅtalÃni % sarÃæsi cetÃæsi haranti puæsÃm // KalRs_4.9 // mÃrgaæ samÅk«yÃtinirastanÅraæ $ pravÃsakhinnaæ patimudvahantya÷ & avek«yamÃïà hariïek«aïÃk«ya÷ % prabodhayantÅva manorathÃni // KalRs_4.10 // pÃkaæ vrajantÅ himajÃtaÓÅtair $ ÃdhÆyamÃnà satataæ marudbhi÷ & priye priyaÇgu÷ priyaviprayuktà % vipÃï¬utÃæ yÃti vilÃsinÅva // KalRs_4.11 // pu«pÃsavÃmodasugandhivaktro $ ni÷ÓvÃsavÃtai÷ surabhÅk­tÃÇga÷ & parasparÃÇgavyati«aÇgaÓÃyÅ % Óete jana÷ kÃmarasÃnuviddha÷ // KalRs_4.12 // dantacchadai÷ savraïadantacihnai÷ $ stanaiÓca pÃïyagrak­tÃbhilekhai÷ & saæsÆcyate nirdayamaÇganÃnÃæ % ratopabhogo navayauvanÃnÃm // KalRs_4.13 // kÃcidvibhÆ«ayati darpaïasaktahastà $ bÃlÃtape«u vanità vadanÃravindam & dantacchadaæ priyatamena nipÅtasÃraæ % dantÃgrabhinnam avak­«ya nirÅk«ate ca // KalRs_4.14 // anyà prakÃmasurataÓramakhinnadehà $ rÃtriprajÃgaravipÃÂalanetrapadmà & srastÃæsadeÓalalitÃkulakeÓapÃÓà % nidrÃæ prayÃti m­dusÆryakarÃbhitaptà // KalRs_4.15 // nirmÃlyadÃma paribhuktamanoj¤agandhaæ $ mÆrdhno 'panÅya ghananÅlaÓiroruhÃntÃ÷ & pÅnonnatastanabharÃnatagÃtraya«Âya÷ % kurvanti keÓaracanÃmaparÃstaruïya÷ // KalRs_4.16 // anyà priyeïa paribhuktamavek«ya gÃtraæ $ har«Ãnvità viracitÃdharacÃruÓobhà & kÆrpÃsakaæ paridadhÃti nakhak«atÃÇgÅ % vyÃlambinÅlalalitÃlakaku¤citÃk«Å // KalRs_4.17 // anyÃÓciraæ suratakelipariÓrameïa $ khedaæ gatÃ÷ praÓithilÅk­tagÃtraya«Âya÷ & saæh­«yamÃïapulakorupayodharÃntà % abhya¤janaæ vidadhati pramadÃ÷ suÓobhÃ÷ // KalRs_4.18 // bahuguïaramaïÅyo yo«itÃæ cittahÃrÅ $ pariïatabahuÓÃlivyÃkulagrÃmasÅmà & vinipatitatu«Ãra÷ krau¤canÃdopagÅta÷ % pradiÓatu himayukta÷ kÃla e«a÷ sukhaæ va÷ // KalRs_4.19 // pa¤cama÷ sarga÷ prarƬhaÓÃlÅk«ucayÃv­tak«itiæ $ kvacitsthitakrau¤caninÃdarÃjitam & prakÃmakÃmaæ pramadÃjanapriyaæ % varoru kÃlaæ ÓiÓirÃhvayaæ Ó­ïu // KalRs_5.1 // niruddhavÃtÃyanamandirodaraæ $ hutÃÓano bhÃnumato gabhastaya÷ & gurÆïi vÃsÃæsyabalÃ÷ sayauvanÃ÷ % prayÃnti kÃle 'tra janasya sevyatÃm // KalRs_5.2 // na candanaæ candramarÅciÓÅtalaæ $ na harmyap­«Âhaæ Óaradindunirmalam & na vÃyava÷ sÃndratu«ÃraÓÅtalà % janasya cittaæ ramayanti sÃmpratam // KalRs_5.3 // tu«ÃrasaæghÃtanipÃtaÓÅtalÃ÷ $ ÓaÓÃÇkabhÃbhi÷ ÓiÓirÅk­tÃ÷ puna÷ & vipÃï¬utÃrÃgaïacÃrubhÆ«aïà % janasya sevyà na bhavanti rÃtraya÷ // KalRs_5.4 // g­hÅtatÃmbÆlavilepanasraja÷ $ pu«pÃsavÃmoditavaktrapaÇkajÃ÷ & prakÃmakÃlÃgurudhÆpavÃsitaæ % viÓanti ÓayyÃg­hamutsukÃ÷ striya÷ // KalRs_5.5 // k­tÃparÃdhÃnbahuÓo 'bhitarjitÃn $ savepathÆn sÃdhvasaluptacetasa÷ & nirÅk«ya bhartÌn suratÃbhilëiïa÷ % striyo 'parÃdhÃnsamadà visasmaru÷ // KalRs_5.6 // prakÃmakÃmair yuvabhi÷ sunirdayaæ $ niÓÃsu dÅrghÃsvabhirÃmitÃÓciram & bhramanti mandaæ Óramakheditorava÷ % k«apÃvasÃne navayauvanÃ÷ striya÷ // KalRs_5.7 // manoj¤akÆrpÃsakapŬitastanÃ÷ $ sarÃgakauÓeyakabhÆ«itorava÷ & niveÓitÃnta÷ kusumai÷ Óiroruhair % vibhÆ«ayantÅva himÃgamaæ striya÷ // KalRs_5.8 // payodharai÷ kuÇkumarÃgapi¤jarai÷ $ sukhopasevyairnavayauvano«mabhi÷ & vilÃsinÅbhi÷ paripŬitorasa÷ % svapanti ÓÅtaæ paribhÆya kÃmina÷ // KalRs_5.9 // sugandhini÷ÓvÃsavikampitotpalaæ $ manoharaæ kÃmaratiprabodhakam & niÓÃsu h­«Âà saha kÃmibhi÷ striya÷ % pibanti madyaæ madanÅyamuttamam // KalRs_5.10 // apagatamadarÃgà yo«idekà prabhÃte $ k­tanibi¬akucÃgrà patyurÃliÇganena & priyatamaparibhuktaæ vÅk«amÃïà svadehaæ % vrajati ÓayanavÃsÃdvÃsamanyaæ hasantÅ // KalRs_5.11 // agurusurabhidhÆpÃmoditaæ keÓapÃÓaæ $ galitakusumamÃlaæ ku¤citÃgraæ vahantÅ & tyajati gurunitambà nimnanÃbhi÷ sumadhyà % u«asi Óayanamanyà kÃminÅ cÃruÓobhÃm // KalRs_5.12 // kanakakamalakÃntaiÓ cÃrutÃmrÃdharo«Âhai÷ $ ÓravaïataÂani«aktai÷ pÃÂalopÃntanetrai÷ & u«asi vadanabimbairaæsasaæsaktakeÓai÷ % Óriya iva g­hamadhye saæsthità yo«ito 'dya // KalRs_5.13 // p­thujaghanabharÃrtÃ÷ kiæcidÃnamramadhyÃ÷ $ stanabharaparikhedÃnmandamandaæ vrajantya÷ & suratasamayave«aæ naiÓamÃÓu prahÃya % dadhati divasayogyaæ veÓamanyÃstaruïya÷ // KalRs_5.14 // nakhapadacitabhÃgÃn vÅk«amÃïÃ÷ stanÃntÃn $ adharakisalayÃgraæ dantabhinnaæ sp­Óantya÷ & abhimataratave«aæ nandayantyastaruïya÷ % saviturudayakÃle bhÆ«ayantyÃnanÃni // KalRs_5.15 // pracuragu¬avikÃra÷ svÃduÓÃlÅk«uramya÷ $ prabalasuratakelirjÃtakandarpadarpa÷ & priyajanarahitÃnÃæ citasaætÃpahetu÷ % ÓiÓirasamaya e«a Óreyase vo 'stu nityam // KalRs_5.16 // «a«Âha÷ sarga÷ [vasantavarïana] praphullacÆtÃÇkuratÅk«ïasÃyako $ dvirephamÃlÃvilasaddhanurguïa÷ & manÃæsi bhettuæ surataprasaÇginÃæ % vasantayoddhà samupÃgata÷ priye // KalRs_6.1 // drumÃ÷ sapu«pÃ÷ salilaæ sapadmaæ $ striya÷ sakÃmÃ÷ pavana÷ sugandhi÷ & sukhÃ÷ prado«Ã divasÃÓca ramyÃ÷ % sarvaæ priye cÃrutaraæ vasante // KalRs_6.2 // Å«attu«Ãrai÷ k­taÓÅtaharmya÷ $ suvÃsitaæ cÃruÓiraÓca campakai÷ & kurvanti nÃryo 'pi vasantakÃle % stanaæ sahÃraæ kusumairmanoharai÷ // KalRs_6.3 // vÃpÅjalÃnÃæ maïimekhalÃnÃæ $ ÓaÓÃÇkabhÃsÃæ pramadÃjanÃnÃm & cÆtadrumÃïÃæ kusumÃnvitÃnÃæ % dadÃti saubhÃgyamayaæ vasanta÷ // KalRs_6.4 // kusumbharÃgÃruïitair dukÆlair $ nitambabimbÃni vilÃsinÅnÃm & tanvaæÓukai÷ kuÇkumarÃgagaurair % alaækriyante stanamaï¬alÃni // KalRs_6.5 // karïe«u yogyaæ navakarïikÃraæ $ cale«u nÅle«valake«vaÓokam & pu«paæ ca phullaæ navamallikÃyÃ÷ % prayÃnti kÃntiæ pramadÃjanÃnÃm // KalRs_6.6 // stane«u hÃrÃ÷ sitacandanÃrdrà $ bhuje«u saÇgaæ valayÃÇgadÃni & prayÃntyanaÇgÃturamÃnasÃnÃæ % nitambinÅnÃæ jaghane«u käcya÷ // KalRs_6.7 // sapattralekhe«u vilÃsinÅnÃæ $ vaktre«u hemÃmburuhopame«u & ratnÃntare mauktikasaÇgaramya÷ % svedÃgamo vistaratÃmupaiti // KalRs_6.8 // ucchvÃsayantya÷ ÓlathabandhanÃni $ gÃtrÃïi kandarpasamÃkulÃni & samÅpavarti«vadhunà priye«u % samutsukà eva bhavanti nÃrya÷ // KalRs_6.9 // tanÆni pÃï¬Æni madÃlasÃni $ muhurmuhur j­mbhaïatatparÃïi & aÇgÃnyanaÇga÷ pramadÃjanasya % karoti lÃvaïyasasaæbhramÃïi // KalRs_6.10 // chÃyÃæ jana÷ samabhivächati pÃdapÃnÃæ $ naktaæ tathecchati puna÷ kiraïaæ sudhÃæÓo÷ & harmyaæ prayÃti Óayituæ sukhaÓÅtalaæ ca % kÃntÃæ ca gìhamupagÆhati ÓÅtalatvÃt // KalRs_6.11 // netre«u lolo madirÃlase«u $ gaï¬e«u pÃï¬u÷ kaÂhina÷ stane«u & madhye«u nimno jaghane«u pÅna÷ % strÅïÃmanaÇgo bahudhà sthito 'dya // KalRs_6.12 // aÇgÃni nidrÃlasavibhramÃïi $ vÃkyÃni kiæcinmadirÃlasÃni & bhrÆk«epajihmÃni ca vÅk«itÃni % cakÃra kÃma÷ pramadÃjanÃnÃm // KalRs_6.13 // priyaÇgukÃlÅyakakuÇkumÃktaæ $ stane«u gaure«u vilÃsinÅbhi÷ & Ãlipyate candanam aÇganÃbhir % madÃlasÃbhir m­ganÃbhiyuktam // KalRs_6.14 // gurÆïi vÃsÃæsi vihÃya tÆrïaæ $ tanÆni lÃk«Ãrasara¤jitÃni & sugandhikÃlÃgurudhÆpitÃni % dhatte jana÷ kÃmamadÃlasÃÇga÷ // KalRs_6.15 // puæskokilaÓ cÆtarasÃsavena $ matta÷ priyÃæ cumbati rÃgah­«Âa÷ & kÆjaddvirephÃpyayam ambujastha÷ % priyaæ priyÃyÃ÷ prakaroti cÃÂu // KalRs_6.16 // tÃmrapravÃlastabakÃvanamrÃÓ $ cÆtadrumÃ÷ pu«pitacÃruÓÃkhÃ÷ & kurvanti kÃmaæ pavanÃvadhÆtÃ÷ % paryutsukaæ mÃnasamaÇganÃnÃm // KalRs_6.17 // ÃmÆlato vidrumarÃgatÃmraæ $ sapallavÃ÷ pu«pacayaæ dadhÃnÃ÷ & kurvantyaÓokà h­dayaæ saÓokaæ % nirÅk«yamÃïà navayauvanÃnÃm // KalRs_6.18 // mattadvirephaparicumbitacÃrupu«pà $ mandÃnilÃkulitanamram­dupravÃlÃ÷ & kurvanti kÃmimanasÃæ sahasotsukatvaæ % bÃlÃtimuktalatikÃ÷ samavek«yamÃïÃ÷ // KalRs_6.19 // kÃntÃmukhadyutiju«ÃmacirodgatÃnÃæ $ ÓobhÃæ parÃæ kurabakadrumama¤jarÅïÃm & d­«Âvà priye sah­dayasya bhavenna kasya % kandarpabÃïapatanavyathitaæ hi ceta÷ // KalRs_6.20 // ÃdÅptavahnisad­Óair marutÃvadhÆtai÷ $ sarvatra kiæÓukavanai÷ kusumÃvanamrai÷ & sadyo vasantasamayena samÃciteyaæ % raktÃæÓukà navavadhÆriva bhÃti bhÆmi÷ // KalRs_6.21 // kiæ kiæÓukai÷ Óukamukhacchavibhirna bhinnaæ $ kiæ karïikÃrakusumairna k­taæ nu dagdham & yatkokila÷ punarayaæ madhurairvacobhir % yÆnÃæ mana÷ suvadanÃnihitaæ nihanti // KalRs_6.22 // puæskokilai÷ kalavacobhirupÃttahar«ai÷ $ kÆjadbhirunmadakalÃni vacÃæsi bh­Çgai÷ & lajjÃnvitaæ savinayaæ h­dayaæ k«aïena % paryÃkulaæ kulag­he 'pi k­taæ vadhÆnÃm // KalRs_6.23 // ÃkampayankusumitÃ÷ sahakÃraÓÃkhà $ vistÃrayanparabh­tasya vacÃæsi dik«u & vÃyur vivÃti h­dayÃni harannarÃïÃæ % nÅhÃrapÃtavigamÃtsubhago vasante // KalRs_6.24 // kundai÷ savibhramavadhÆhasitÃvadÃtair $ uddyotitÃnyupavanÃni manoharÃïi & cittaæ munerapi haranti niv­ttarÃgaæ % prÃgeva rÃgamalinÃni manÃæsi yÆnÃm // KalRs_6.25 // ÃlambihemarasanÃ÷ stanasaktahÃrÃ÷ $ kandarpadarpaÓithilÅk­tagÃtraya«Âya÷ & mÃse madhau madhurakokilabh­ÇganÃdair % nÃryà haranti h­dayaæ prasabhaæ narÃïÃm // KalRs_6.26 // nÃnÃmanoj¤akusumadrumabhÆ«itÃn tÃn $ h­«ÂÃnyapu«ÂaninadÃkulasÃnudeÓÃn & ÓaileyajÃlapariïaddhaÓilÃtalÃntÃn % d­«Âvà jana÷ k«itibh­to mudameti sarva÷ // KalRs_6.27 // netre nimÅlayati roditi yÃti Óokaæ $ ghrÃïaæ kareïa viruïaddhi virauti coccai÷ & kÃntÃviyogaparikheditacittav­ttir % d­«ÂvÃdhvaga÷ kusumitÃnsahakÃrav­k«Ãn // KalRs_6.28 // samadamadhukarÃïÃæ kokilÃnÃæ ca nÃdai÷ $ kusumitasahakÃrai÷ karïikÃraiÓ ca ramya÷ & i«ubhiriva sutÅk«ïairmÃnasaæ mÃninÅnÃæ % tudati kusumamÃso manmathoddÅpanÃya // KalRs_6.29 // rucirakanakakÃntÅn mu¤cata÷ pu«parÃÓÅn $ m­dupavanavidhÆtÃnpu«pitÃæÓcÆtav­k«Ãn & abhimukhamabhivÅk«ya k«Ãmadeho 'pi mÃrge % madanaÓaranighÃtair mohameti pravÃsÅ // KalRs_6.30 // parabh­takalagÅtair hlÃdibhi÷ sadvacÃæsi $ smitadaÓanamayÆkhÃnkundapu«paprabhÃbhi÷ & karakisalayakÃntiæ pallavairvidrumÃbhair % upahasati vasanta÷ kÃminÅnÃmidÃnÅm // KalRs_6.31 // kanakakamalakÃntairÃnanai÷ pÃï¬ugaï¬air $ uparinihitahÃraiÓ candanÃrdrai÷ stanÃntai÷ & madajanitavilÃsair d­«ÂipÃtair munÅndrÃn % stanabharanatanÃrya÷ kÃmayanti praÓÃntÃn // KalRs_6.32 // madhusurabhi mukhÃbjaæ locane lodhratÃmre $ navakurabakapÆrïa÷ keÓapÃÓo manoj¤a÷ & gurutarakucayugmaæ Óroïibimbaæ tathaiva % na bhavati kimidÃnÅæ yo«itÃæ manmathÃya // KalRs_6.33 // ÃkampitÃni h­dayÃni manasvinÅnÃæ $ vÃtai÷ praphullasahakÃrak­tÃdhivÃsai÷ & utkÆjitai÷ parabh­tasya madÃkulasya % Órotrapriyairmadhukarasya ca gÅtanÃdai÷ // KalRs_6.34 // ramya÷ prado«asamaya÷ sphuÂacandrabhÃsa÷ $ puæskokilasya virutaæ pavana÷ sugandhi÷ & mattÃliyÆthavirutaæ niÓi sÅdhupÃnaæ % sarvaæ rasÃyanamidaæ kusumÃyudhasya // KalRs_6.35 // raktÃÓokavikalpitÃdharamadhur mattadvirephasvana÷ $ kundÃpŬaviÓuddhadantanikara÷ protphullapadmÃnana÷ & cÆtÃmodasugandhimandapavana÷ Ó­ÇgÃradÅk«Ãguru÷ % kalpÃntaæ madanapriyo diÓatu va÷ pu«pÃgamo maÇgalam // KalRs_6.36 // malayapavanaviddha÷ kokilÃlÃparamya÷ $ surabhimadhuni«ekÃllabdhagandhaprabandha÷ & vividhamadhupayÆthair ve«ÂyamÃna÷ samantÃd % bhavatu tava vasanta÷ Óre«ÂhakÃla÷ sukhÃya // KalRs_6.37 // ÃmrÅ ma¤julama¤jarÅ varaÓara÷ satkiæÓukaæ yaddhanur $ jyà yasyÃlikulaæ kalaÇkarahitaæ chattraæ sitÃæÓu÷ sitam & mattebho malayÃnila÷ parabh­tà yadbandino lokajit % so 'yaæ vo vitarÅtarÅtu vitanurbhadraæ vasantÃnvita÷ // KalRs_6.38 //