Jalhana: Mugdhopadesa
Based on the ed. Kavyamala (short series), vol. viii (1891), pp.125þ135.


Input by Somadeva Vasudeva
(sarasvatam.blogspot.com)


Mugdhopade÷a of Jalhaõa (c. first half of 12th century, Kashmir)



TEXT IN PAUSA


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________




1. pãyåùa-abhinive÷as+eùas+rabhasàt+asmàkam adya+anayà
bandhåka-dyuti-bàndhava-adhara-rasa-syandena mandãkçtaþ  /
itthaü daitya-cayaþ samudra-mathane yena kùaõàt+va¤citas+
tasmai sàdaram+oü-namas+astu kapaña-strã-råpiõe viùõave  //

2. hàridra-drava-sodaràya rasanà-maüóo(màtro)paristhàyine
satyàt+anyatamàya vitta-haraõa-pratyakùa-cauràya ca  /
citraü durbhaga-råpa-varõana-mahà-pàõóitya-vidyàya te
vyàjànàü prathamàya garbha-gaõikà-ràgàya tubhyaü namaþ  //

3. dhyànaü yat+parame÷varaü prati sadà yat+vãta-ràgaü manas+
yat karma-atikañhora-ghora-gahanaü bhåtyai yat+atyàdaraþ  /
à÷caryaü ca ÷arãra-dànam+api yat kàryaü vikàraü vinà
tat+ve÷yà+eva tapasvinã kali-yuge lokas+api tat-bhàvitaþ  //

4. ÷rãmantaü ÷irasà bibharti kurute vi÷va-bhramaü helayà
dhatte pàñaka-pakùa-pàtam+ani÷aü na+eva+àmi÷ais+tçpyati  /
raktaü pàtum+api+ãhate ca sakalaü tàrkùyasya mårtis+yathà
ve÷yà kiü tu bhujaïga-bhakùaõa-vidhau na+adya+api vi÷ràmyati  //

5. te gandharva-pure vasantu vibhavaü svapna-arjitaü bhu¤jatàü
kurvantu kùaõam antarikùakusumais+srak-dàma-÷obhàm+api  /
ve÷yànàü ÷a÷a-÷çïga-bhaïgi-sadç÷am+vàllabhyam+àsàdya ye
sarvasva-kùapaõàya kevalam+aho mårkhàþ sukhena-àsate  //

6. ÷vaityaü kalpaya kajjale kapi-kuleùu+àropaya+acàpalaü
kodaõóe janaya+arjavam+viracaya gràvõàm+gaõe màrdavam  /
nimbe sàdhaya màdhurãm+surabhitàm+àdau rasa-åne kuru
premàõam+gaõikà-jane+api caturaþ pa÷càt+sakhe drakùyasi  //

7. kàlas+cet+karuõà-paras+kali-yugam+yadi+adya dharma-priyam+
nistriü÷as+yadi pe÷alas+viùadharas+saütoùadàyã yadi  /
agnis+cet+ati÷ãtalas+khala-janas+sarva-upakàrã sa ced
àyuùyam+yadi và bhaviùyati viùaü ve÷yàpi tat-ràgiõã  //

8. måóhas+nirvyasanas+vaõik+vikapañas+ràja-adhikàrã ÷uciþ
svàdhãnas+bhçtakas+jaóas+guõa-ratas+cauras+vyapeta-spçhaþ  /
bhãtas+÷ànta-matis+vitas+sa-vinayas+karõejapas+dhàrmikas+
kim+kutra+api kadà+api kas+api bhavità ve÷yà-janas+ràgavàn  //
{8c: for bhãtaþ var. nãtaþ}

9. kàmas+na+asti napuüsakasya kulañà-vargasya na+asti trapà
toyam+na+asti marãcikàsu satatam+na+asti sthiratvam+÷riyas+  /
dharmas+na+asti ca nàstikasya vibhavas+na+asti pramatta-àtmanas+
snehànàü kaõikà+api na+asti gaõikà-lokasya ca pràya÷as+  //

10. a÷vãye yama-vàhanasya nakulasya+à÷ãviùàõàü kule
màrjàrasya ca måùakeùu ghañate yà prãtis+àtyantikã  /
kùãõe+arthe vidhureùu bandhuùu dçóhe loka-apavàde ÷anais+
j¤eyà kàmi-janeùu sà+eva gaõikà-vargasya naisargikã  //

11. yat+yåtena yudhiùñhirasya vihitam+yat+viùõunà và bales+
yat+÷ukreõa dhanàdhipasya kalinà ràj¤o nalasya+api yat  /
saübhåya+api ca yat+sura-asura-balais+unmathya pàthonidhes+
ve÷yà pa÷yata lãlayà+eva kurute tat+tat+gçhe kàminàm  //

12. vàk-÷urasya raõas+avadhis+kutanaya-utpattis+kulasya+avadhis+
bàndhavyasya vivàda-bhåmis+avadhis+saukhyam+÷rutasy+avadhis+/
vàcàñasya vidagdha-parùad+avadhis+laulyam+vratasya+avadhis+
bandhas+viddhi dhana-avasànam+avadhis+ve÷yà-anuràgasya ca  //

13. svàmã kråram+iva+à÷ritam+pariõatas+yogã+iva saüsàriõam+
÷uddhas+vipras+iva+antyajam+jana-padas+÷rãmàn+iva ÷vitriõam  /
dàsã-putram+iva+uddhatas+kula-dharas+nãcas+dhanã+iva+arthinam+
paryante tçõa-tulyam+eva gaõikà niþsvam+janam+pa÷yanti  //

14. vipras+dakùiõayà mahais+parijanas+megha-udayais+kàrùikas+
durmantrã vyasanena sàhasa-÷atais+÷åras+mçgais+lubdhakas+/
bandã tyàgibhis+akùarais+janayità làbha-atirekais+vaõik+
roga-artais+bhiùak+arbhakais+ca gaõikà garbha-ã÷varais+tuùyati  //

15. aj¤ànas+kalahais+subhàùita-padais+sabhyas+adhama-çõais+dhanã
jãvais+÷àkunikas+durodarakaras+÷àrais+yamas+pràõibhiþ  /
gràmãõais+viña-peñakas+parijanais+svàmã ÷i÷us+kandukais+
÷rãputrais+taruõais+tathà nava-navais+vàràïganà krãóati  //

16. bhçtyas+kuprabhu-sevayà narapatis+svacchandatà-durnayais+
hevàkena kavis+madena kulajas+krodha-agninà tàpasaþ  /
yogã bhoga-vi÷eùa-lampañatayà rogã kupathya-a÷anais+
ràgã catvara-kàminã-paricayais+kùipràt+adhas+kùipyate  //

17. ÷àlãnàü ÷alabha-vrajas+dhuõa-gaõas+vaü÷a-pratàna-unnates+
matta-ibhas+kamala-àkarasya kusuma-udyànasya durmàrutaþ  /
svas-bhànus+vidhu-maõóalasya vaóavà-vakras+nidhes+ambhasà
màsàü kàmuka-saüpadàü ca gaõikà-kùudras+kãla-upadravaþ  //

18. ÷auryasya+ativikatthanaü ripu-natis+mànasya duþ÷ãlatà
saundaryasya samunnates+taralatà j¤ànasya garva-grahaþ  /
ai÷varyasya vikàratà mukharatà vidyà-prakarùasya ca
bhràtar-vibhrama-narmaõas+ca gaõikà sarva-àtmanà dåùaõam  //

19. cchàyàm+abhra-dalais+khalais+sujanatàm+màna-unnatim+yàc¤ayà
kàrpaõyena ya÷àüsi dhårta-kalayà maitrãm+sukham+sevayà  /
dharmam+pràõivadhena và¤chati dhanam+dyåta-prasàdeba yas+
ve÷yàbhis+ca vilàsam+àtmani nara-àkàras+asti gaus+eva saþ  //

20. na+andhas+mårkha-samas+na sevaka-samas+duþkhã na yakùma-upamas+
vyàdhis+nàdhis+asat-suta-pratinidhis+tràsas+na bhçtyos+samaþ  /
kaùñam+na+adhva-samànam+indriya-samas+nàris+para-strã-samam+
na+anàyuùyam+ava÷ya-nindyam+atha no ve÷yà-samam+dç÷yate  //

21. kim+kàkas+api vihaügamas+marus+api sthànam+karãras+api kim+
÷àkhã ràhus+api grahas+sa ca bhavet+uùñras+api kim+và[ha]tam  /
kim+kàcas+api maõis+mçgas+api karañis+preùyas+api và mànuùas+
kim+ve÷yà+àpi vilàsinã sa ca tat-àsaktas+api kim+kàmukaþ  //

22. kim+tat+karma yat+asta-÷arma rasanà kim+sà na (ca) yàruütudà
kim+tat+prema yat+asthiram+sa ca pumàn+kim+nàma yas+nirguõas+/
sà kim+÷rãs+upabhogam+arhati na yà sevyas+sa kim+yas+antaram+
no jànàti tat+asti kim+vilasitam+ve÷yàsu yat+kçtrimam  //

23. dåre tàni dhanàni yeùu malanam+mànasya saüjàyate
bandhus+sas+astu sukhã mukhe madhumayas+yas+antas+ca màyàmayaþ  /
bhogàs+pralayam+prayàntu katham+api+aucitya-bhaïgena ye
yàyàtus+nidhanam+varam+nidhuvanam+ve÷yàsu målyena yat  //

24. asthàna-abhinive÷ità rati-pates+aucitya-bhaïgas+rates+
vaiyarthyam+nava-yauvanasya kim+api premõas+kalaïka-aïkuras+/
saubhàgyasya vimànanà viguõatà saundarya-sàra-÷riyas+
÷çïgàrasya vióambanà kim+aparam+ve÷yà-rata-óambaras+  //

25. kruddhas+yasya manobhavas+taruõimà yena+àtmanas+va¤citas+
tais+tais+yas+ca kañàkùitas+paribhavais+sàkùàt+alakùmã-mukhais+/
yukta-ayukta-vicàraõà-parihçtas+kàmam+sa kàmã krimis+
paõya-strãùu nitamba-nàmani mahà-nimbe ratim+vindati  //

26. ÷àpas+kas+api mahànayam+pariõatis+duùkarmaõàm+ãdç÷ã
daurjanyam+paramam+vidhes+idam+iyam+sàkùàt+alakùmã sthirà  /
sauhàrdasya ca vibhramasya ca rates+bhartus+ca yånàm+tathà
yat+saütyajya kula-aïganàm+bahu-mukhas+dàsã-janas+sevyate  //

27. saüparkas+api+atikarka÷as+paricaya-àbhàsas+api+asaüpat-karas+
dçkpàtas+api+avasàdasås+api sakçt+saübhàùaõam+dåùaõam  /
chàyà+api cchalana-àtmikà parimala-udgàras+api hàlàhalam+
ve÷yànàm+viùayeùu kim+punas+aho saktis+mahà-sàhasam  //

28. drohas+yasya pità kalàs+kila catuþùaùñis+tathà màtaras+
pràõàs+sarvam+alãkam+artha-haraõam+nàma pradhàna-vratam  /
vikreyam+nijam+aïgam+aïgam+api ca+anaïgaþ sahàyas+svayam+
tasya+anartha-÷ata-àtmakasya gaõikà-vyàdhes+kim+asti+auùadham  //

29. gçdhrã nirbharam+àmiùeùu saraghà ghorà madhånàü bhare
tãkùõa-nakha-kùateùu bhujagã daü÷a-prakàreùu ca  /
uttàneùu vivartaneùu ÷aphari vitta-cchale måùikà
ve÷yà kàmuka-va¤canàya bhuvane råpais+anekais+sthità  //

30. sàmràjyam+madhu-màüsa-matsya-gilanam+mantrã jarat-kuññanã
daõóyas+sàrtha-kiràñasånuradhanàs+÷çïgàriõas+kiïkaràs+/
àcàras+bahu-gàli-dànam+adhamas+mitram+dhanam+jãvitam+
ve÷yànàm+puracàra ... tha bhagnas+priyas+  //

31. ràgã+iti pratipatti-bhås+vitas+iti pràptas+ativandyam+padam+
÷làgha-arhas+vyasanã+iti hãna-kulas+iti+agryas+kuñumbas+svayam  /
mànyas+pràhatas+iti+aho kitavas+iti+àptas+ca kim+và+adhikam+
sarva-avasthas+iti pramàõa-puruùas+ve÷yàbhis+abhyarcyate  //

32. màüspàka-utkaña-madya-gandhi viharat-ceñã-nañã-saükulaü
yat+ve÷yà-àyatanam+bhujaüga parayà bhaktyà puraþ pa÷yasi  /
atra+àste gçha-devatà vidadhatã dig-ghaññanaü kuññanã
yasyàs+pratyaham+àóhya-kàmuka-pa÷u-vràta-upahàrais+balis+  //
{32a: on màüspàkà see Pàõini 6.1.144: aparasaparàþ kriyàsàtatye}

33. pratyaïga-arpaõa-càru-càñu-karaõa-prema-ucita-pràrthanà
÷rã-vàtàyana-dar÷ana-àdi-gaõikà-lokasya dharmas+paras+/
kuññanyàs+punas+utkaña-utkañam+idam+tatra+asti+agastya-vratam+
yat+pràõa-àhutis+ekakà+eva sakalais+ratna-àkarais+kàmibhis+  //

34. kandarpa-pratibhå-nive÷ita-valã-rekhà-àvalã-÷obhite
lãlà-uda¤cita-bàhu-pà÷a-yugala-àpàtais+ca bhos+kàmukàs+/
ve÷yànàm+vipule nitamba-phalake ÷àrais+kañàkùais+itas+
yat+vas+krãóitam+atra dàsyati puras+dàridram+eva+uttaram  //

35. ÷ålena+adya mçtà+aham+adya sa-rajàs+kartavyam+adya vratam+
tyàgã na+asti tatas+adhikas+aparas+iti ÷làghà vipakùasya ca  /
kam+cit+na+utsahate sas+ràja-tanayas+jànàti màtà mama+
iti+evam+mugdha-bhujaüga råkùa-gaõikà-vàcas+aciràt+÷roùyasi  //

36. màlinyam+prakañi-karoti nibióam+nairguõyam+àtanvate(sã)
jãrõa-sneha-paramparà vidadhate pàtre+api+aho dåùaõam  /
ve÷yà dãpa-÷ikhà+iva bhàti rajanau råpa-bhrama-andhãkçtas+
yatra+ayam+kurute pataïga-patanam+hà hà bhujaüga-vrajas+  //

37. ke÷a-àkarùaõa-karmaõi vyavasità vãryam+harantã param+
mlànim+kàm+api tanvatã smita-mukhã lagnà ca karõa-antike  /
utkampam+mati-vibhramam+vidadhatã yånàm+÷anais+nindità
tàruõyasya jana-apavàda ... ve÷yà ca saüdç÷yate  //

38. yas+ayam+nirdaya-danta-khaõóana-karas+buddhi-prayogais+hañhàt+
nãrandhras+bhuja-yantra-pãóana-vidhis+sa-ullàsam+utpàditas+/
tena+ikùos+iva kàmukasya sa-rasasya+àdàya sàram+param+
ve÷yàbhis+kriyate bahis+yadi param+niùkàsanam+÷alkavat  //
{38d: ÷alka=÷akala}

39. vàgbhis+bhartsanam+aü÷uka-àdi-haraõam+saütàóanam+muùñibhis+
kim+ca+anyat+viparãta-dar÷nam+adhas-kàras+atha pàda-àhatis+/
iti-àdi prathamam+yadà+iva surata-prauóha-upacàra-krame
ve÷yà pa÷yata tat+tat+eva kurute nirvàsane kàminàm  //

40. yat+bhåyas+paricumbanam+yat+asakçt-sarva-aïgam+àliïganam+
yat+paryutsukam+ãkùitam+sa-rabhasam+yat+càñuka-utkaññanam(utkãrtanam?)  /
yat+sadbhàva-kathànakam+rahasi yat+kim+cit+abhyarthanam+
ve÷yànàm+viùa-vat+tat+eva nipuõam+cintyam+sadà kàmukais+  //

41. bibboke baka-ceùñitam+bahu-vidha-bhrå-vibhrameùu bhramam+
kauñilyam+nakhara-kùateùu surata-upàyeùu màyàm+svayam+/
sãtkàra-antara-satyam+artha-haraõam+sarvatra ye jànate
ve÷yànàm+paramam+rahasyam+avanau te ke+api medhàvinas+  //

42. kim+cit+pràhuõaka-àgamena kim+api prastàra-vistàra-vat-
yàtrà-caitra-tithi-kramais+kim+api ca krodha-prasàda-udayais+/
kim+cit+kà¤cana-ratna-vastra-viùayais+nànà-vidhais+dohadais+
dvàràõi+artha-vinirgamasya gaõikàs+kurvanti ÷çïgàriõàm  //
{42a: pràhuõaka= a guest}

43. arth-uùmà pitç-làlanam+viña-ghañà-melas+priyam-manyatà
tàruõyam+nagare sthitis+taralatà dhis+kàma-÷àstram+prati  /
saïgãtam+rajanã vidhus+madhu-madas+spardhà sa-patnais+tathà
ve÷yànàm+anurakta-vitta-haraõe kurvanti sàhàyakam  //

44. vaidagdhãm+avadhãraya vyavahitam+kàryam+kalà-kau÷alam+
saujanyena gatam+kim+anyat+aphalas+rà÷is+guõànàm+api  /
yasmàt+na praõayena na praõatibhis+premõà na na prãõanais+
na pràõais+api te bhujaüga gaõikà vittam+vinà tuùyati  //

45. dàsã nàtha tava+aham+eva vibhavas+sarvas+tvadãyas+sthitas+
mà màm+nirdaya mu¤ca ÷ånyam+akhilam+manye jagat+tvàm+vinà  /
iti+uktvà sahasà bhujaïga-puratas+yat+ve÷yayà rudyate
bhukta-ucchiùña-daridra-kàmi-vibhavàs+te kevalam+tat+vidus+  //

46. svapne kàm+api saüsmaran+priya mayà dçùñas+asi tat+te balàt+
evam+màm+prati sàüpratam+kim+ucità niùkàraõam+va¤canà  /
tat+jàgarmi varam+ni÷àsu yat+asau nidrà+àpi me drohiõã+
iti+àlàpais+gaõikà-gaõena na ca kas+vi÷vàsyate kàmukas+  //

47. bhrå-bhaïgais+atibhaïgurais+kuñilita-pràntas+tathà kuntalais+
sa-upekùais+iva cakùuùos+saralita-apàïgais+ca bhaïgi-antarais+/
àtmãyàm+cala-citta-vçtti-racanàm+ve÷yà varàkã sadà
yånàm+dar÷ayati+iva te yadi param+måóhà na tat+jànate  //

48. vakra-uktyà prathamam+niràdaratayà pa÷càt+tatas+kena cit+
dàtavyam+bahu tatra yàmi bhavatàm(tàd) bhåyas+api nau saügamas+/
iti+uktas+api na budhyate khalu yadà ràgã daridras+jaóas+
ceñãbhis+bahu-bhàùitais+api tadà hasta-argalais+vàryate  //

49. bhåyas+kàla-va÷àt+tam+arjita-dhanam+dçùñvà+atha mat-vallabhas+
sas+kruddhas+gamitas+tvayà+iti kalahas+màtrà samam+jàyate  /
kçtvà tam+prati ca vrata-àdi viraham+svam+nàñayitvà tatas+
tasmin+mitra-mukhena saüdhis+aparas+ve÷yàbhis+utpàdyate  //

50. prauóha pràõa-da kànta nàtha subhaga+udàra priya tvàm+vinà
kim+vittena gçheõa kim+kim+asubhis+hyas+api+iti yas+bhàùitas+/
tasya+eva+adya nirà÷a durbhaga pa÷o nirlajja gaccha+adhunà
dhik+tvàm+nirdhana-caïgam+iti+apavadan+hrãtas+na ve÷yà-janas+  //

51. ke cit+dyåta-karàs+bhavanti kati-cit+bhikùà-caràs+kiïkaràs+
ke cit+karma-karàs+pare dhanavatàm+÷làghà-karàs+ke cana  /
skandha-àsakta-pañat-caràs+dya(a)nucarà ÷okàt+a-kiü-cit-karàs+
te+amã kàmi-varàs+purà samabhavan+ve÷yàsu ye gocaràs+  //

52. ve÷yàbhis+viva÷ã-kçtas+kupuruùas+saüjàyate durgatas+
daurgatyena durodare nipatitas+svam+hàrayati+eva sas+/
ruddhas+dyåta-karais+karoti vidhuras+cauryam+tatas+taskaras+
vadhyas+syàt+nçpates+aho nu viùaya-àsaktes+durantà gatis+  //

53. àjãvas+kapaña-anuràga-kalayà doùas+na duþ÷ãlatà
vaidhavyam+na ca bàdhate sat-asatos+saübþàvanà vyatyayàt  /
yat-kim-cit-karaõe para-sva-haraõe vrãóà na pãóà-karã
na+u và ràja-bhayam+ca hã bata sukham+jãvanti vàra-striyas=  //

54. strã+iti prãti-karam+puras+pariõatau hàlàhalam+kevalam+
sarvasya vyasanam+kila+etat+adhikam+tatra+api ve÷yà+iti ca  /
pràdhànyena tatas+tat+eva kathitam+yat+tat-prasaïgena ca
vyàkhyàtam+guõa-doùa-jàtam+ucitam+cintyam+tat+api+àdaràt  //

55. cetaþ-÷vàpada-vàguràs+da÷a-guõa-sphàra-smara-uóóàmaràs+
kartavyàvadhayas+(?) samudra-laharã-pårais+iva+utpàditàs+/
na+api svàmi-asamarpaõena na sakhe sakhyà (?) virodhena và
gåóha-antarmukha-sàhasa-vyatikarà+rakùyàs+param+yoùitas+  //

56. bhasma-snàna-mahà-vratam+katipaya-÷rã-bhraùña-saübhàvitam+
sarva-apahnava-hasta-làghava-kalà-kåña-akùa-÷ikùà-àtmakam  /
pratyà÷à-punarukta-hàraõa-jagat-droham+vivàda-àspadam+
dàridryasya nimantraõam+kim+aparam+dhik+dyåta-lãlàyitam  //

57. hiüsà-nirghçõa-karma-bhås+pratipadà+aneka-pramàda-prasås-
avyàpàra-dhurandharà pratikçtà gràmyais+jaghanyais+÷vabhis+/
÷ånya-àraõya-sadà-pravàsa-virasa-vyàyàma-mithyà-guõàs+
kàya-kle÷a-phala-avadhis+matimatàm+sevyà mçgavyà+api kim  //

58. ÷auca-àcàra-vicàra-vàhyam+akhila-akàrya-ahita-acàryakam+
tat-tat-gopya-rahasya-mantra-bhiduram+nirnai÷am+akùõos+tamas+/
yat-tat-vàdda-kali-pramàda-vividha-unmàdais+pi÷àcàyitam+
madyam+mårtam+amedhyam+etat+itaràt+anyasya kasya priyam  //

59. ulkà-pàta-sahodaram+sahacaram+naidàgha-jha¤jhà-marut-
jhampànàm+hara-kaõñha-làlita-gara-droõã-kuñumbã-kçtam  /
jihvà-agre kara-pattra-mitram+ani÷am+tat+karka÷am+durvacas+
yasya+àste vada kat-vadas+katham+aho sas+api svayam+jãvati  //

60. caõóam+daõóam+akàõóe+eva kalayan+ràjà prajànàm+yamas+
kurvan+durvyayam+artha-dåùaõa-rucis+svasya+eva sas+droha-kçt  /
saumyas+saumya-karas+ativi÷va-nayana-ànandas+abhinandyas+satàm+
sa-÷rãkas+kamala-àkaras+ca suùamàm+kàm+kàm+aho na+arhati  //

61. saüsàrasya mahe÷varas+dina-patis+dhvàntasya vaidyas+rujàm+
pràya÷cittam+aghasya ÷àstram+aparij¤ànasya toyam+tçùas+  /
siddha-àj¤à garalasya tãrtha-saraõam+vçddhatva-vaiklavyayos+
saptàïga-vyasana-àvales+pra÷amana-upàyas+ca ÷ikùà satàm+  //

62. oükàras+sàhasànàm+nija-guõa-nipuõa-pratyavekùà sukhànàm+
kàdàcitkas+prayogas+sakala-paricaya-upàdhi-vaidagdhya-bandhus+/
kaùñànàm+antya-kàùñhà dhana-rasika-vaõik-lokayàtrà-prasaïgas+
jãvat-janma-antaram+ca+iti+alam+atibahunà svasti de÷a-antaràya  //

63. yadi+api+asti sa-vistara-adbhuta-kathà-bhåyiùñha-nànà-vidha-
vyàkhyàyàm+niravadya-hçdya-carita-udàram+ca de÷a-antaram  /
tatra+api sva-gçheùu guõavat-goùñhã-gariùñhã-kçta-
sphàras+anàrata-bhàratã-rasa-pariùyandas+sakhe sundaras+  //

64. te vandyàs+makaranda-bindu-madhurais+abhyutthitàt+akùarais+
yeùà+vànti sarasvatã-parimala-udgàràs+mukha-ambho-ruhàt  /
vandyàs+te+api tat-antaràla-patità ye bhçïga-bhaïgã-juùas+
sàndra-ànanda-karambitam+jagat+idam+vindanti nindanti ca  //

65. dçùñvà de÷am a÷eùam à jalanidher àlokya kautåhalàd
àsthànãr avanãbhçtàü ca punar apy àgatya de÷aü nijam  /
kàruõyàt taruõaü janaü prati satàm abhyarthanàbhis tathà
so 'yaü saüprati Jalhaõena kavinà Mudghopade÷aþ kçtaþ  //

66. vidyà-abhyàsa-paramparà-paricayais+bàlyam+kçta-arthã-kçtam+
tàruõyam+taruõã-nirantara-parãrambhais+ca saübhàvitam  /
asmàkam+sura-sindhu-rodhasi punas+÷aübhàva-daübha-arcanais+
vçddhatvasya vi÷uddhatàm+janayitum+kartavya-÷eùas+sthitas+  //