Govardhana (c. 12th cent.): Aryasaptasati Based on the ed. by Ramakant Tripathi, Varanasi : Chowkhamba Vidyabhawan, 1965 (Vidyabhawan Sanskrit Granthamala 127) Input by Jan Brzezinski (Jagat) Missing verses: 238-245, 480-489, 514-517, 531 govardhanÃcÃrya-viracità ÃryÃ-saptaÓatÅ ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ || ÓrÅ÷ || granthÃrambha-vrajyà pÃïi-grahe pulakitaæ vapur aiÓaæ bhÆti-bhÆ«itaæ jayati | aÇkurita iva mano-bhÆr yasmin bhasmÃvaÓe«o 'pi ||GAss_*1|| mà vama saæv­ïu vi«am idam iti sÃtaÇkaæ pitÃmahenokta÷ | prÃtar jayati salajja÷ kajjala-malinÃdhara÷ Óambhu÷ ||GAss_*2|| jayati priyÃ-padÃnte garala-graiveyaka÷ smarÃrÃti÷ | vi«ama-viÓikhe viÓann iva Óaraïaæ gala-baddha-karavÃla÷ ||GAss_*3|| jayati lalÃÂa-kaÂÃk«a÷ ÓaÓi-maule÷ pak«mala÷ priyÃgraïatau | dhanu«i smareïa nihita÷ sa-kaïÂaka÷ ketake«ur iva ||GAss_*4|| jayati jaÂÃ-ki¤jalkaæ gaÇgÃ-madhu muï¬a-valaya-bÅjam ayam | gala-garala-paÇka-sambhavam abhoruham Ãnanaæ Óambho÷ ||GAss_*5|| sandhyÃ-saliläjalim api kaÇkaïa-phaïi-pÅyamÃnam avijÃnan | gaurÅ-mukhÃrpita-manà vijayÃ-hasita÷ Óivo jayati ||GAss_*6|| pratibimbita-gaurÅ-mukha-vilokanotkampa-Óithila-kara-galita÷ | sveda-bhara-pÆryamÃïa÷ Óambho÷ salilÃj jalir jayati ||GAss_*7|| praïaya-kupita-priyÃ-pada-lÃk«Ã-sandhyÃnubandha-madhurendu÷ | tad-valaya-kanaka-nika«a-grÃva-grÅva÷ Óivo jayati ||GAss_*8|| pÆrïa-nakhendur dviguïita-ma¤jÅrà prema-Ó­Çkhalà jayati | hara-ÓaÓi-lekhà gaurÅ-caraïÃÇguli-madhya-gulphe«u ||GAss_*9|| ÓrÅ-kara-pihitaæ cak«u÷ sukhayatu va÷ puï¬arÅka-nayanasya | jaghanam ivek«itum Ãgatam abja-nibhaæ nÃbhi-su«ireïa ||GAss_*10|| ÓyÃmaæ ÓrÅ-kuca-kuÇkuma-pi¤jaritam uro muradvi«o jayati | dina-mukha-nabha iva kaustubha-vibhÃkaro yad vibhÆ«ayati ||GAss_*11|| pratibimbita-priyÃ-tanu sa-kaustubhaæ jayati madhubhido vak«a÷ | puru«Ãyitam abhyasyati lak«mÅr yad vÅk«ya mukuram iva ||GAss_*12|| keli-calÃÇguli-lambhita-lak«mÅ-nÃbhir muradvi«aÓ caraïa÷ | sa jayati yena k­tà ÓrÅr anurÆpà padmanÃbhasya ||GAss_*13|| romÃvalÅ murÃre÷ ÓrÅvatsa-ni«evitÃgra-bhÃgà va÷ | unnÃla-nÃbhi-nalina-cchÃyevottÃpam apaharatu ||GAss_*14|| ÃdÃya sapta-tantrocitÃæ vipa¤cÅm iva trayÅæ gÃyan | madhuraæ turaÇga-vadanocitaæ harir jayati haya-mÆrdhà ||GAss_*15|| sa jayati mahÃbÃho jala-nidhi-jaÂhare ciraæ nimagnÃpi | yenÃntrair iva saha phaïi-gaïair balÃd uddh­tà dharaïÅ ||GAss_*16|| brahmÃï¬a-kumbhakÃraæ bhujagÃkÃraæ janÃrdanaæ naumi | sphÃre yat-phaïa-cakre dharà ÓarÃva-Óriyaæ vahati ||GAss_*17|| caï¬Å-jaÇghÃ-kÃï¬a÷ Óirasà caraïa-sp­Ói priye jayati | ÓaÇkara-paryanta-jito vijaya-stambha÷ smarasyeva ||GAss_*18|| unnÃla-nÃbhi-paÇkeruha iva yenÃvabhÃti Óambhur api | jayati puru«ÃyitÃyÃs tad-Ãnanaæ Óaila-kanyÃyÃ÷ ||GAss_*19|| aÇka-nilÅna-gajÃnana-ÓaÇkÃkula-bÃhuleya-h­ta-vasanau | sa-smita-hara-kara-kalitau hima-giri-tanayÃ-stanau jayata÷ ||GAss_*20|| kaïÂhocito 'pi huÇk­ti-mÃtra-nirasta÷ padÃntike patita÷ | yasyÃÓ candra-Óikha÷ smara-bhalla-nibho jayati sà caï¬Å ||GAss_*21|| deve'rpita-varaïa-sraji bahumÃye vahati kaiÂabhÅ-rÆpam | jayati surÃsura-hasità lajjÃ-jihmek«aïà lak«mÅ÷ ||GAss_*22|| tÃn asurÃn api harim api taæ vande kapaÂa-kaiÂabhÅ-rÆpam | yair yad bimbÃdhara-madhu-lubdhai÷ pÅyu«am api mumuce ||GAss_*23|| talpÅ-k­tÃhir agaïita-garu¬o hÃrÃbhihata-vidhir jayati | phaïa-Óata-pÅta-ÓvÃso rÃgÃndhÃyÃ÷ Óriya÷ keli÷ ||GAss_*24|| smerÃn anena hariïà yat sp­ham ÃkÃra-vedinÃkalitam | jayati puru«ÃyitÃyÃ÷ kamalÃyÃ÷ kaiÂabhÅ-dhyÃnam ||GAss_*25|| k­ta-kÃnta-keli-kutuka-ÓrÅ-ÓÅta-ÓvÃsa-seka-nidrÃïa÷ | ghorita-vitatÃli-ruto nÃbhi-saroje vidhir jayati ||GAss_*26|| eka-rada dvaimÃtura nistriguïa caturbhujÃpi pa¤ca-kara | jaya «aï-mukha-nuta sapta-cchada-gandhi-madëÂa-tanu-tanaya ||GAss_*27|| maÇgala-kalaÓa-dvaya-maya-kumbham adambhena bhajata gaja-vadanam | yad-dÃna-toya-taralais tila-tulanÃlambi rolambai÷ ||GAss_*28|| yÃbhir anaÇga÷ sÃÇgÅ-k­ta÷ striyo 'strÅ-k­tÃÓ ca tà yena | vÃmÃcaraïa-pravaïau praïamtatau kÃminÅ-kÃmau ||GAss_*29|| vihita-ghanÃlaÇkÃraæ vicitra-varïÃvalÅ-maya-sphuraïam | ÓakrÃyudham iva vakraæ valmÅka-bhuvaæ kaviæ naumi ||GAss_*30|| vyÃsa-girÃæ niryÃsaæ sÃraæ viÓvasya bhÃrataæ vande | bhÆ«aïayaiva sa¤j¤Ãæ yad aÇkitÃæ bhÃratÅ vahati ||GAss_*31|| sati kÃkutstha-kulonnati-kÃriïi rÃmÃyaïe kim anyena | rohati kulyà gaÇgÃ-pÆre kiæ bahurase vahati ||GAss_*32|| atidÅrgha-jÅvi-do«Ãd vyÃsena yaÓo 'pahÃritaæ hanta | kair nocyeta guïìhya÷ sa eva janmÃntarÃpanna÷ ||GAss_*33|| ÓrÅ-rÃmÃyaïa-bhÃrata-b­hat-kathÃnÃæ kavÅn namaskurma÷ | trisrotà iva sarasà sarasvatÅ sphurati yair bhinnà ||GAss_*34|| sÃkÆta-madhura-komala-vilÃsinÅ-kaïÂha-kÆjita-prÃye | Óik«a-samaye'pi mude rata-lÅlÃ-kÃlidÃsoktÅ ||GAss_*35|| bhavabhÆte÷ sambandhÃd bhÆdhara-bhÆr eva bhÃratÅ bhÃti | etat-k­ta-kÃruïye kim anyathà roditi grÃvà ||GAss_*36|| jÃtà Óikhaï¬inÅ prÃg yathà Óikhaï¬Å tathÃvagacchÃmi | prÃgalbhyam adhikam Ãptuæ vÃïÅ bÃïo babhÆveti ||GAss_*37|| yaæ gaïayati guror anu yasyÃs te dharma-karma saÇkucitam | kavim aham uÓanasam iva taæ tÃtaæ nÅlÃmbaraæ vande ||GAss_*38|| sakala-kalÃ÷ kalpayituæ prabhu÷ prabandhasya kumuda-bandhoÓ ca | sena-kula-tila-bhÆpatir eko rÃkÃ-prado«aÓ ca ||GAss_*39|| kÃvyasyÃk«ara-maitrÅ-bhÃjo na ca karkaÓà na ca grÃmyÃ÷ | Óabdà api puru«Ã api sÃdhava evÃrtha-bodhÃya ||GAss_*40|| vaæÓe ghuïa iva na viÓati do«o rasa-bhÃvite satÃæ manasi | rasam api tu na pratÅcchati bahu-do«a÷ sannipÃtÅva ||GAss_*41|| viguïo 'pi kÃvya-bandha÷ sÃdhÆnÃm Ãnanaæ gata÷ svadate | phÆtkÃro 'pi suvaæÓair anÆdyamÃna÷ Órutiæ harati ||GAss_*42|| svayam api bhÆri-cchidraÓ cÃpalam api sarvatomukhaæ tanvan | titaus tu«asya piÓuno do«asya vivecane'dhik­ta÷ ||GAss_*43|| antar-gƬhÃnarthÃnavya¤jayata÷ prasÃda-rahitasya | sandarbhasya nadasya ca na rasa÷ prÅtyai rasa-j¤ÃnÃm ||GAss_*44|| yadasevanÅyam asatÃm am­ta-prÃyaæ suvarïa-vinyÃsam | surasÃrthamayaæ kÃvyaæ trivi«Âapaæ và samaæ vidma÷ ||GAss_*45|| sat-kavi-rasanÃ-ÓÆrpÅ-nistu«atara-Óabda-ÓÃli-pÃkena | t­pto dayitÃdharam api nÃdriyate kà sudhà dÃsÅ ||GAss_*46|| akalita-ÓabdÃlaÇk­tir anukÆlà skhali-pada-niveÓÃpi | abhisÃrikeva ramayati sÆkti÷ sotkar«a-Ó­ÇgÃrà ||GAss_*47|| adhvani pada-graha-paraæ madayati h­dayaæ na và na và Óravaïam | kÃvyam abhij¤a-sabhÃyÃæ ma¤jÅraæ keli-velÃyÃm ||GAss_*48|| ÃsvÃdita-dayitÃdhara-sudhÃ-rasasyaiva sÆktayo madhurÃ÷ | akalita-rasÃla-mukulo na kokila÷ kalam uda¤cayati ||GAss_*49|| bÃlÃ-kaÂÃk«a-sÆtritam asatÅ-netra-tribhÃga-k­ta-bhëyam | kavi-mÃïavakà dÆtÅ-vyÃkhyÃtam adhÅyate bhÃvam ||GAss_*50|| mas­ïa-pada-gÅti-gataya÷ sajjana-h­dayÃbhisÃrikÃ÷ surasÃ÷ | madanÃdvayopani«ado viÓadà govardhanasyÃryÃ÷ ||GAss_*51|| vÃïÅ prÃk­ta-samucita-rasà balenaiva saæsk­taæ nÅtà | nimnÃnurÆpa-nÅrà kalinda-kanyeva gagana-talam ||GAss_*52|| ÃryÃ-saptaÓatÅyaæ pragalbha-manasÃm anÃd­tà ye«Ãm | dÆtÅ-rahità iva te na kÃminÅ-manasi niviÓante ||GAss_*53|| rata-rÅti-vÅta-vasanà priyeva ÓuddhÃpi vÃÇ-mude sarasà | arasà sÃlaÇk­tir api na rocate ÓÃlabha¤jÅva ||GAss_*54|| iti granthÃrambha-vrajyà samÃptà | ********************************************************** a-kÃra-vrajyà avadhi-dinÃvadhi-jÅvÃ÷ prasÅda jÅvantu pathika-janajÃyÃ÷ | durlaÇghya-vartma-Óailau stanau pidhehi prapÃpÃli ||GAss_1|| ativatsalà suÓÅlà sevÃ-caturà mano 'nukÆlà ca | ajani vinÅtà g­hiïÅ sapadi saptnÅ-stanodbhede ||GAss_2|| ayi kÆla-nicula-mÆlocchedana-du÷ÓÅla-vÅci-vÃcÃle | baka-vighasa-paÇka-sÃrà na cirÃt kÃveri bhavitÃsi ||GAss_3|| ayi vividha-vacana-racane dadÃsi candraæ kare samÃnÅya | vyasana-divase«u dÆti kva punas tvaæ darÓanÅyÃsi ||GAss_4|| astu mlÃnir loko lächanam apadiÓatu hÅyatÃm oja÷ | tad api na mu¤cati sa tvÃæ vasudhÃ-chÃyÃm iva sudhÃæÓu÷ ||GAss_5|| aticÃpalaæ vitanvann antarniviÓan nikÃma-kÃÂhinya÷ | mukharayasi svayam etÃæ sad-v­ttÃæ ÓaÇkur iva ghaïÂÃm ||GAss_6|| aÇge«u jÅryati paraæ kha¤jana-yÆnor manobhava-prasara÷ | na punar anantar-garbhita-nidhini dharÃ-maï¬ale keli÷ ||GAss_7|| andhatvam andha-samaye badhiratvaæ badhira-kÃla Ãlambya | ÓrÅ-keÓavayo÷ praïayÅ prajÃpatir nÃbhi-vÃstavya÷ ||GAss_8|| ayi ko«a-kÃra kuru«e vanecarÃïÃæ puro guïodgÃram | yan na vidÃrya vicÃrita-jaÂharas tvaæ sa khalu te lÃbha÷ ||GAss_9|| agaïita-mahimà laÇghita-gurur adhaneha÷ stanandhaya-virodhÅ | i«ÂÃkÅrtis tasyÃs tvayi rÃga÷ prÃïa-nirapek«a÷ ||GAss_10|| aparÃdhÃd adhikaæ mÃæ vyathayati tava kapaÂa-vacana-racaneyam | ÓastrÃghÃto na tathà sÆcÅ-vyadha-vedanà yÃd­k ||GAss_11|| asatÅ-locana-mukure kim api pratiphalati yan manovarti | sÃrasvatam api cak«u÷ satimiram iva tan na lak«ayati ||GAss_12|| anya-mukhe durvÃdo ya÷ priya-vadane sa eva parihÃsa÷ | itarendhana-janmà yo dhÆma÷ so 'gurubhavo dhÆpa÷ ||GAss_13|| ayi subhaga kutuka-taralà vicarantÅ saurabhÃnusÃreïa | tvayi mohÃya varÃkÅ patità madhupÅva vi«a-kusume ||GAss_14|| ayi mugdha-gandha-sindhura-ÓaÇkÃ-mÃtreïa dantino dalitÃ÷ | upabhu¤jate kareïÆ÷ kevalam iha mat-kuïÃ÷ kariïa÷ ||GAss_15|| ativinaya-vÃmana-tanur vilaÇghate geha-dehalÅæ na vadhÆ÷ | asyÃ÷ punar ÃrabhaÂÅæ kusumbhavÃÂÅ vijÃnÃti ||GAss_16|| antar-gatair guïai÷ kiæ dvitrà api yatra sÃk«iïo viralÃ÷ | sa guïo gÅter yad asau vanecaraæ hariïam api harati ||GAss_17|| alulita-sakala-vibhÆ«Ãæ prÃtar bÃlÃæ vilokya muditaæ prÃk | priya-Óirasi vÅk«ya yÃvakam atha ni÷Óvasitaæ sapatnÅbhi÷ ||GAss_18|| ayi lajjÃvati nibhara-niÓÅtha-rata-ni÷sahÃÇgi sukha-supte | locana-kokanada-cchadam unmÅlaya suprabhÃtaæ te ||GAss_19|| amilita-vadanam apŬita-vak«oruham atividÆra-jaghanoru | Óapatha-Óatena bhujÃbhyÃæ kevalam ÃliÇgito 'smi tayà ||GAss_20|| atipÆjita-tÃreyaæ d­«Âi÷ Óruti-laÇghana-k«amà sutanu | jina-siddhÃnta-sthitir iva sa-vÃsanà kaæ na mohayati ||GAss_21|| alam avi«aya-bhaya-lajjÃ-va¤citam ÃtmÃnam iyam iyat samayam | nava-paricita-dayita-guïà Óocati nÃlapati Óayana-sakhÅ÷ ||GAss_22|| anurÃga-vartinà tava viraheïogreïa sà g­hÅtÃÇgÅ | tripura-ripuïeva gaurÅ vara-tanur ardhÃvaÓi«Âaiva ||GAss_23|| anya-pravaïe preyasi viparÅte srotasÅva vihitÃsthÃ÷ | tad-gatim icchantya÷ sakhi bhavanti viphala-ÓramÃ÷ hÃsyÃ÷ ||GAss_24|| adhika÷ sarvebhyo ya÷ priya÷ priyebhyo h­di sthita÷ satatam | sa luÂhati virahe jÅva÷ kaïÂhe'syÃs tvam iva sambhoge ||GAss_25|| anayana-pathe priye na vyathà yathà d­Óya eva du«prÃpe | mlÃnaiva kevalaæ niÓi tapana-Óilà vÃsare jvalati ||GAss_26|| avibhÃvyo mitre'pi sthiti-mÃtreïaiva nandayan dayita÷ | rahasi vyapadeÓÃd ayam artha÷ ivÃrÃjake bhogya÷ ||GAss_27|| aÓrau«År aparÃdhÃn mama tathyaæ kathaya man-mukhaæ vÅk«ya | abhidhÅyate na kiæ yadi na mÃna-caurÃnana÷ kitava÷ ||GAss_28|| anyonyam anu srotasam anyad athÃnyat taÂÃt taÂaæ bhajato÷ | udite'rke'pi na mÃgha-snÃnaæ prasamÃpyate yÆno÷ ||GAss_29|| ayi cÆta-valli phala-bhara-natÃÇgi vi«vag-vikÃsi-saurabhye | Óvapaca-ghaÂa-karparÃÇkà tvaæ kila phalitÃpi viphalaiva ||GAss_30|| a¤jalir akÃri lokair mlÃnim anÃptaiva ra¤jità jagatÅ | sandhyÃyà iva vasati÷ svalpÃpi sakhe sukhÃyaiva ||GAss_31|| ag­hÅtÃnunayÃæ mÃm upek«ya sakhyo gatà bataikÃham | prasabhaæ karo«i mayi cet tvad upari vapur adya mok«yÃmi ||GAss_32|| asthira-rÃga÷ kitavo mÃnÅ capalo vidÆ«akas tvam asi | mama sakhyÃ÷ patasi kare paÓyÃmi yathà ­jur bhavasi ||GAss_33|| akaruïa kÃtara-manaso darÓita-nÅrà nirantarÃleyam | tvÃm anu dhÃvati vimukhaæ gaÇgeva bhagÅrathaæ d­«Âi÷ ||GAss_34|| anta÷-kalu«a-stambhita-rasayà bh­ÇgÃranÃlayeva mama | apy unmukhasya vihità varavarïini na tvayà t­pti÷ ||GAss_35|| ayi sarale sarala-taror mada-mudita-dvipa-kapola-pÃleÓ ca | anyonya-mugdha-gandha-vyatihÃra÷ ka«aïam Ãca«Âe ||GAss_36|| asyÃ÷ kara-ruha-khaï¬ita-kÃï¬a-paÂa-prakaÂa-nirgatà d­«Âi÷ | paÂa-vigalita-ni«kalu«Ã svadate pÅyÆ«a-dhÃreva ||GAss_37|| asyÃ÷ pati-g­ha-gamane karoti mÃtÃÓru-picchilÃæ padavÅm | guïa-garvità punar asau hasati Óanai÷ Óu«ka-rudita-mukhÅ ||GAss_38|| aÇke niveÓya kÆïita-d­Óa÷ Óanair akaruïeti ÓaæsantyÃ÷ | mok«yÃmi veïi-bandhaæ kadà nakhair gandha-tailÃktai÷ ||GAss_39|| alam analaÇk­ti-subhage bhÆ«aïam upahÃsa-vi«ayam itarÃsÃm | kuru«e vanaspati-latà prasÆnam iva bandhya-vallÅnÃm ||GAss_40|| abudhà ajaÇgamà api kayÃpi gatyà paraæ padam avÃptÃ÷ | mantriïa iti kÅrtyante naya-bala-guÂikà iva janena ||GAss_41|| atiÓÅla-ÓÅta-latayà loke«u sakhÅ m­du-pratÃpà na÷ | k«aïa-vÃmya-dahyamÃna÷ pratÃpam asyÃ÷ priyo veda ||GAss_42|| anyÃsv api g­hiïÅti dhyÃyann abhila«itam Ãpnoti | paÓyan pëÃïamayÅ÷ pratimà iva devatÃtvena ||GAss_43|| anupetya nÅca-bhÃvaæ bÃlaka parito gabhÅra-madhurasya | asyÃ÷ premïa÷ pÃtraæ na bhavasi sarito rasasyeva ||GAss_44|| adhivÃsanam Ãdheyaæ guïa-mÃrgam apek«ate na ca grathanÃm | kalayati yuvajana-mauliæ ketaka-kalikà svarÆpeïa ||GAss_45|| apanÅta-nikhila-tÃpÃæ subhaga sva-kareïa vinihitÃæ bhavatà | patiÓayana-vÃra-pÃli-jvarau«adhaæ vahati sà mÃlÃm ||GAss_46|| agaïita-guïena sundara k­tvà cÃritram apy udÃsÅnam | bhavatÃnanya-gati÷ sà vihitÃvartena taraïir iva ||GAss_47|| anurakta-rÃmayà punar Ãgataye sthÃpitottarÅyasya | apy eka-vÃsasas tava sarva-yuvabhyo 'dhikà Óobhà ||GAss_48|| ardha÷ prÃïity eko m­ta itaro me vidhuntudasyeva | sudhayeva priyayà pathi saÇgatyÃliÇgitÃrdhasya ||GAss_49|| avadhÅrito 'pi nidrÃ-mi«eïa mÃhÃtmyam as­ïayà priyayà | avabodhito 'smi capalo bëpa-sthita-mitena talpena ||GAss_50|| ayi Óabda-mÃtra-sÃmyÃd ÃsvÃdita-Óarkarasya tava pathika | svalpo rasanÃ-ccheda÷ purato jana-hÃsyatà mahatÅ ||GAss_51|| abhinava-yauvana-durjaya-vipak«a-jana-hanyamÃnamÃnÃpi | sÆno÷ pit­-priyatvÃd bibharti subhagÃ-madaæ g­hiïÅ ||GAss_52|| apamÃnitam iva samprati guruïà grÅ«meïa durbalaæ Óaityam | snÃnotsuka-taruïÅ-stana-kalaÓa-nibaddhaæ payo viÓati ||GAss_53|| alasayati gÃtram akhilaæ kleÓaæ mocayati locanaæ harati | svÃpa iva preyÃn mama moktuæ na dadÃti ÓayanÅyam ||GAss_54|| aæsÃvalambi-kara-dh­ta-kacam abhi«ekÃrdra-dhavala-nakha-rekham | dhautÃdhara-nayanaæ vapur astram anaÇgasya tava niÓitam ||GAss_55|| avinihitaæ vinihitam iva yuvasu svacche«u vÃra-vÃma-d­Óa÷ | upadarÓayanti h­dayaæ darpaïa-bimbe«u vadanam iva ||GAss_56|| atilajjayà tvayaiva prakaÂa÷ preyÃn akÃri nibh­to 'pi | prÃsÃda-maulir upari prasarantyà vaijayanty eva ||GAss_57|| anyonya-grathanÃguïa-yogÃd gÃva÷ padÃrpaïair bahubhi÷ | khalam api tudanti me¬hÅ-bhÆtaæ madhya-stham Ãlambya ||GAss_58|| ananugraheïa na tathà vyathayati kaÂu-kÆjitair yathà piÓuna÷ | rudhirÃdÃnÃd adhikaæ dunoti karïe kvaïan maÓaka÷ ||GAss_59|| agre laghimà paÓcÃn mahatÃpi pidhÅyate na hi mahimnà | vÃmana iti trivikramam abhidadhati daÓÃvatÃra-vida÷ ||GAss_60|| aÇke stanandhayas tava caraïe paricÃrikà priya÷ p­«Âhe | asti kim u labhyam adhikaæ g­hiïi yadà ÓaÇkase bÃlÃm ||GAss_61|| adhara udasta÷ kÆjitam ÃmÅlitam ak«i lolito mauli÷ | ÃsÃditam iva cumbana-sukham asparÓe'pi taruïÃbhyÃm ||GAss_62|| atirabhasena bhujo 'yaæ v­ti-vivareïa praveÓita÷ sadanam | dayitÃsparÓollasito nÃgacchati vartmanà tena ||GAss_63|| ambara-madhya-nivi«Âaæ tavedam aticapalam alaghu jaghana-taÂam | cÃtaka iva navam abhraæ nirÅk«amÃïo na t­pyÃmi ||GAss_64|| ayam andhakÃra-sindhura-bhÃrÃkrÃntÃvanÅ-bharÃkrÃnta÷ | unnata-pÆrvÃdri-mukha÷ kÆrma÷ sandhyÃsram udvamati ||GAss_65|| antarbhÆto nivasati ja¬e ja¬a÷ ÓiÓira-mahasi hariïa iva | aja¬e ÓaÓÅva tapane sa tu pravi«Âo 'pi ni÷sarati ||GAss_66|| agaïita-janÃpavÃdà tvat-pÃïi-sparÓa-har«a-taraleyam | ÃyÃsyato varÃkÅ jvarasya talpaæ prakalpayati ||GAss_67|| apy eka-vaæÓa-janu«o÷ paÓyata pÆrïatva-tucchatÃ-bhÃjo÷ | jyÃ-kÃrmukayo÷ kaÓcid guïa-bhÆta÷ kaÓcid api bhartà ||GAss_68|| abhinava-keli-klÃntà kalayati bÃlà krameïa gharmÃmbha÷ | jyÃm arpayituæ namità kusumÃstra-dhanur lateva madhu ||GAss_69|| asatÅ kulajà dhÅrà prau¬hà prativeÓinÅ yad Ãsaktim | kurute sarasà ca tadà brahmÃnandaæ t­ïaæ manye ||GAss_70|| avirala-patitÃÓru vapu÷ pÃï¬u snigdhaæ tavopanÅtam idam | Óata-dhautam Ãjyam iva me smara-Óara-dÃha-vyathÃæ harati ||GAss_71|| antar nipatita-gu¤jÃ-guïa-ramaïÅyaÓ cakÃsti kedÃra÷ | nija-gopÅ-vinaya-vyaya-khedena vidÅrïa-h­daya iva ||GAss_72|| amunà hatam idam idam iti rudatÅ prativeÓine'Çgam aÇgam iyam | ro«a-mi«a-dalita-lajjà g­hiïÅ darÓayati pati-purata÷ ||GAss_73|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà a-kÃra-vrajyà || ********************************************************** Ã-kÃra-vrajyà Ãntaram api bahiri va hi vya¤jayituæ rasam aÓe«ata÷ satatam | asatÅ sat-kavi-sÆkti÷ kÃca-ghaÂÅti trayaæ veda ||GAss_74|| Ãloka eva vimukhÅ kvacid api divase na dak«iïà bhavasi | chÃyeva tad api tÃpaæ tvam eva me harasi mÃnavati ||GAss_75|| Ãj¤Ã kÃkur yÃc¤Ã-k«epo hasitaæ ca Óu«ka-ruditaæ ca | iti nidhuvana-pÃï¬ityaæ dhyÃyaæs tasyà na t­pyÃmi ||GAss_76|| Ãj¤Ãpayi«yasi padaæ dÃsyasi dayitasya Óirasi kiæ tvarase | asamaya-mÃnini mugdhe mà kuru bhagnÃÇkuraæ prema ||GAss_77|| ÃsÃdya bhaÇgam anayà dyÆte vihitÃbhirucita-keli-païe | ni÷sÃrayatÃk«Ãniti kapaÂa-ru«otsÃritÃ÷ sakhya÷ ||GAss_78|| ÃdaraïÅya-guïà sakhi mahatà nihitÃsi tena Óirasi tvam | tava lÃghava-do«o 'yaæ saudha-patÃkeva yac calasi ||GAss_79|| Ãrdram api stana-jaghanÃn nirasya sutanu tvayaitad unmuktam | kha-stham avÃptum iva tvÃæ tapanÃæÓÆn aæÓukaæ pibati ||GAss_80|| Ãropità ÓilÃyÃm aÓmeva tvaæ bhaveti mantreïa | magnÃpi pariïayÃpadi jÃra-mukhaæ vÅk«ya hasitaiva ||GAss_81|| ÃyÃti yÃti khedaæ karoti madhu harati madhukarÅvÃnyà | adhidevatà tvam eva ÓrÅr iva kamalasya mama manasa÷ ||GAss_82|| ÃsÃdya dak«iïÃæ diÓam avilambaæ tyajati cottarÃæ taraïi÷ | puru«aæ haranti kÃntÃ÷ prÃyeïa hi dak«iïà eva ||GAss_83|| ÃdÃna-pÃna-lepai÷ kÃÓcid garalopatÃpa-hÃriïya÷ | sadasi sthitaiva siddhau«adhi-vallÅ kÃpi jÅvayati ||GAss_84|| Ãndola-lola-keÓÅæ cala-käcÅ-kiÇkiïÅ-gaïa-kvaïitÃm | smarasi puru«ÃyitÃæ tÃæ smara-cÃmara-cihna-ya«Âim iva ||GAss_85|| Ãk«ipasi karïam ak«ïà balir api baddhas tvayà tridhà madhye | iti jita-sakala-vadÃnye tanu-dÃne lajjase sutanu ||GAss_86|| Ãk«epa-caraïa-laÇghana-keÓa-graha-keli-kutuka-taralena | strÅïÃæ patir api gurur iti dharmaæ na ÓrÃvità sutanu÷ ||GAss_87|| ÃgacchatÃnavek«ita-p­«ÂhenÃrthÅ varÃÂakeneva | mu«itÃsmi tena jaghanÃæ-Óukam api vo¬huæ naÓaktena ||GAss_88|| Ãku¤citaika-jaÇghaæ darÃv­tordhvoru gopitÃrdhoru | sutano÷ Óvasita-kramana-mad-udara-sphuÂa-nÃbhi Óayanam idam ||GAss_89|| ÃdÃya dhanam analpaæ dadÃnayà subhaga tÃvakaæ vÃsa÷ | mugdhà rajaka-g­hiïyà k­tà dinai÷ katipayair ni÷svà ||GAss_90|| ÃstÃæ varam avakeÓÅ mà doha-damasya racaya pÆga-taro÷ | etasmÃt phalitÃd api kevalam udvegam adhigaccha ||GAss_91|| Ãrabdham abdhi-mathanaæ svahastayitvà dvi-jihvam amarair yat | ucitas tat-pariïÃmo vi«amaæ vi«am eva yaj jÃtam ||GAss_92|| ÃvarjitÃlakÃli ÓvÃsotkampa-stanÃrpitaika-bhujam | Óayanaæ rati-vivaÓa-tano÷ smarÃmi ÓithilÃæÓukaæ tasyÃ÷ ||GAss_93|| ÃmrÃÇkuro 'yam aruïa-ÓyÃmala-rucir asthi-nirgata÷ sutanu | nava-kamaÂha-karpara-puÂÃn mÆrdhevordhvaæ gata÷ sphurati ||GAss_94|| ÃbhaÇgurÃgra-bahu-guïa-dÅrghÃsvÃda-pradà priyÃ-d­«Âi÷ | kar«ati mano madÅyaæ hrada-mÅnaæ ba¬iÓa-rajjur iva ||GAss_95|| Ãlapa yathà yathecchasi yuktaæ tava kitava kim apavÃrayasi | strÅ-jÃti-lächanam asau jÅvita-raÇkà sakhÅ subhaga ||GAss_96|| ÃsvÃdito 'si mohÃd bata vidità vadana-mÃdhurÅ bhavata÷ | madhu-lipta-k«ura rasanÃc chedÃya paraæ vijÃnÃsi ||GAss_97|| Ãk­«Âi-bhagna-kaÂakaæ kena tava prak­ti-komalaæ subhage | dhanyena bhuja-m­ïÃlaæ grÃhyaæ madanasya rÃjyam iva ||GAss_98|| Ãruhya dÆram agaïita-raudra-kleÓà prakÃÓayantÅ svam | vÃta-pratÅcchana-paÂÅ vahitram iva harasi mÃæ sutanu ||GAss_99|| ÃyÃsa÷ para-hiæsà vaitaæsika-sÃrameya tava sÃra÷ | tvÃm apasÃrya vibhÃjya÷ kuraÇga e«o 'dhunaivÃnyai÷ ||GAss_100|| Ãnayati pathika-taruïaæ hariïa iha prÃpayann ivÃtmÃnam | upakalam ago 'pi komala-kalam Ãvalika-valanottarala÷ ||GAss_101|| ÃsÅd eva yad Ãrdra÷ kim api tadà kim ayam Ãhato 'py Ãha | ni«Âhura-bhÃvÃd adhunà kaÂÆni sakhi raÂati paÂaha iva ||GAss_102|| Ãj¤Ã-karaÓ ca tìana-paribhava-sahanaÓ ca satyam aham asyÃ÷ | na tu ÓÅla-ÓÅtaleyaæ priyetarad vaktum api veda ||GAss_103|| ÃdhÃya dugdha-kalaÓe manthÃnaæ ÓrÃnta-dor-latà gopÅ | aprÃpta-pÃrijÃtà daive do«aæ niveÓayati ||GAss_104|| ÃstÃæ mÃna÷ kathanaæ sakhÅ«u và mayi nivedya-durvinaye | Óithilita-rati-guïa-garvà mamÃpi sà lajjità sutanu÷ ||GAss_105|| Ãvartair Ãtarpaïa-ÓobhÃæ ¬iï¬Åra-pÃï¬urair dadhatÅ | gÃyati mukharita-salilà priya-saÇgama-maÇgalaæ surasà ||GAss_106|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà Ã-kÃra-vrajyà || ********************************************************** i-kÃra-vrajyà iyam udgatiæ harantÅ-netra-nikocaæ ca vidadhatÅ purata÷ | na vijÃnÅma÷ kiæ tava vadati sapatnÅva dina-nidrà ||GAss_107|| idam ubhaya-bhitti-santata-hÃra-guïÃntar-gataika-kuca-mukulam | guÂikÃ-dhanur iva bÃlÃ-vapu÷ smara÷ Órayati kutukena ||GAss_108|| iha Óikhari-ÓikharÃvalambini vinoda-dara-tarala-vapu«i taru-hariïe | paÓyÃbhila«ati patituæ vihagÅ nija-nŬa-mohena ||GAss_109|| ik«ur nadÅ-pravÃho dyÆtaæ mÃna-grahaÓ ca he sutanu | bhrÆ-latikà ca taveyaæ bhaÇge rasam adhikam Ãvahati ||GAss_110|| indor ivÃsya purato yad vimukhÅ sÃpa-vÃraïà bhramasi | tat kathaya kiæ nu duritaæ sakhi tvayà chÃyayeva k­tam ||GAss_111|| iha kapaÂa-kutuka-taralita-d­Ói viÓvÃsaæ kuraÇga kiæ kuru«e | tava rabhasa-taraliteyaæ vyÃdha-vadhÆr vÃladhau valate ||GAss_112|| iha vahati bahu mahodadhivibhÆ«aïà mÃnagarvam iyam urvÅ | devasya kamaÂhamÆrte÷ na p­«Âhaæ api nikhilam Ãpnoti ||GAss_113|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà i-kÃra-vrajyà || ********************************************************** Å-kÃra-vrajyà År«yÃ-ro«a-jvalito-nija-pati-saÇgaæ vicintayaæs tasyÃ÷ | cyuta-vasana-jaghana-bhÃvana-sÃndrÃnandena nirvÃmi ||GAss_114|| ÅÓvara-parigrahocita-moho 'syÃæ madhupa kiæ mudhà patasi | kanakÃbhidhÃna-sÃrà vÅta-rasà kitava-kalikeyam ||GAss_115|| Å«ad avaÓi«Âa-ja¬imà ÓiÓire gata-mÃtra eva ciram aÇgai÷ | nava-yauvaneva tanvÅ ni«evyate nirbharaæ vÃpÅ ||GAss_116|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà Å-kÃra-vrajyà || ********************************************************** u-kÃra-vrajyà ullasita-bhrÆ-dhanu«Ã tava p­thunà locanena rucirÃÇgi | acalà api na mahÃnta÷ ke ca¤cala-bhÃvam ÃnÅtÃ÷ ||GAss_117|| upanÅya yan nitambe bhujaÇgam uccair alambi vibudhai÷ ÓrÅ÷ | eka÷ sa mandara-giri÷ sakhi garimÃïaæ samudvahatu ||GAss_118|| ullasita-lächano 'yaæ jyotsnÃ-var«Å sudhÃkara÷ sphurati | Ãsakta-k­«ïa-caraïa÷ ÓakaÂa iva prakaÂita-k«Åra÷ ||GAss_119|| upacÃrÃnunayÃs te kitavasyopek«itÃ÷ sakhÅ-vacasà | adhunà ni«Âhuram api yadi sa vadati kalikaitavÃd yÃmi ||GAss_120|| u«asi parivartayantyà muktÃ-dÃmopavÅtatÃæ nÅtam | puru«Ãyita-vaidagdhyaæ vrŬÃvati kairna kalitaæ te ||GAss_121|| u¬¬ÅnÃnÃm e«Ãæ prÃsÃdÃt taruïi pak«iïÃæ paÇkti÷ | visphurati vaijayantÅ-pavana-cchinnÃpaviddheva ||GAss_122|| ujjÃgarita-bhrÃmita-dantura-dala-ruddha-madhukara-prakare | käcana-ketaki mà tava vikasatu saurabhya-sambhÃra÷ ||GAss_123|| ullasita-bhrÆ÷ kim atikrÃntaæ cintayasi nistaraÇgÃk«i | k«udrÃpacÃra-virasa÷ pÃka÷ premïo gu¬asyeva ||GAss_124|| uddiÓya ni÷sarantÅæ sakhÅm iyaæ kapaÂa-kopa-kuÂila-bhrÆ÷ | evam avataæsam Ãk«ipad Ãhata-dÅpo yathà patati ||GAss_125|| udito 'pi tuhina-gahane gagana-prÃnte na dÅpyate tapana÷ | kaÂhina-gh­ta-pÆra-pÆrïe ÓarÃva-Óirasi pradÅpa iva ||GAss_126|| udgamanopaniveÓana-Óayana-parÃv­tti-valana-calane«u | aniÓaæ sa mohayati mÃæ h­l-lagna÷ ÓvÃsa iva dayita÷ ||GAss_127|| ujjhita-saubhÃgya-mada-sphuÂa-yÃc¤ÃnaÇga-bhÅtayor yÆno÷ | akalita-manasor ekà d­«Âir dÆtÅ nis­«ÂÃrthÅ ||GAss_128|| uttama-bhujaÇga-saÇgama-nispanda-nitamba-cÃpalas tasyÃ÷ | mandara-girir iva vibudhair itas tata÷ k­«yate kÃya÷ ||GAss_129|| upanÅya kalama-ku¬avaæ kathayati sabhayaÓ cikitsake halika÷ | Óoïaæ somÃrdha-nibhaæ vadhÆ-stane vyÃdhim upajÃtam ||GAss_130|| unmukulitÃdhara-puÂe-bhÆti-kaïa-trÃsa-mÅlitÃrdhÃk«i | dhÆmo 'pi neha virama-bhramaro 'yaæ Óvasitam anusarati ||GAss_131|| upari pariplavate mama bÃleyaæ g­hiïi haæsa-mÃleva | sarasa iva nalina-nÃlà tvam ÃÓayaæ prÃpya vasasi puna÷ ||GAss_132|| utkampa-gharma-picchila-do÷-sÃdhika-hasta-vicyutaÓ caura÷ | Óivam ÃÓÃste sutanu-stanayos tava pa¤caläcalayo÷ ||GAss_133|| utk«ipta-bÃhu-darÓita-bhuja-mÆlaæ cÆta-mukula mama sakhyà | Ãk­«yamÃïa rÃjati bhavata÷ param ucca-pada-lÃbha÷ ||GAss_134|| ucca-kuca-kumbha-nihito h­dayaæ cÃlayati jaghana-lagnÃgra÷ | atinimna-madhya-saÇkrama-dÃru-nibhas taruïi tava hÃra÷ ||GAss_135|| ullasita-ÓÅta-dÅdhiti-kalopakaïÂhe sphuranti tÃraughÃ÷ | kusumÃyudha-vidh­ta-dhanur-nirgata-makaranda-bindu-nibhÃ÷ ||GAss_136|| upanÅya priyam asamaya-vidaæ ca me dagdha-mÃnam apanÅya | narmopakrama eva k«aïade dÆtÅva calitÃsi ||GAss_137|| uttama-vanitaika-gati÷ karÅva sarasÅ-paya÷ sakhÅ-dhairyam | Ãskanditoruïà tvaæ hastenaiva sp­Óan harasi ||GAss_138|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà u-kÃra-vrajyà || ********************************************************** Æ-kÃra-vrajyà ƬhÃmunÃtivÃhaya p­«Âhe lagnÃpi kÃlam acalÃpi | sarvaæsahe kaÂhora-tvaca÷ kim aÇkena kamaÂhasya ||GAss_139|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà Æ-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ­-kÃra-vrajyà ­junà nidhehi caraïau parihara sakhi nikhila-nÃgarÃcÃram | iha ¬ÃkinÅti pallÅ-pati÷ kaÂÃk«e'pi daï¬ayati ||GAss_140|| ­«abho 'tra gÅyata iti Órutvà svara-pÃragà vayaæ prÃptÃ÷ | ko veda go«Âham etad go-ÓÃntau vihita-bahu-mÃnam ||GAss_141|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ­-kÃra-vrajyà || ********************************************************** e-kÃra-vrajyà eko hara÷ priyÃdhara-guïa-vedÅ divi«ado 'pare mƬhÃ÷ | vi«am am­taæ và samam iti ya÷ paÓyan garalam eva papau ||GAss_142|| e«yati mà punar ayam iti gamane yad amaÇgalaæ mayÃkÃri | adhunà tad eva kÃraïam avasthitau dagdha-geha-pate÷ ||GAss_143|| ekaikaÓo yuva-janaæ vilaÇghamÃnÃk«a-nikaram iva taralà | viÓrÃmyati subhaga tvÃm aÇgulir ÃsÃdya merum iva ||GAss_144|| eka÷ sa eva jÅvati svah­daya-ÓÆnyo 'pi sah­dayo rÃhu÷ | ya÷ sakala-laghima-kÃraïam udaraæ na bibharti du«pÆram ||GAss_145|| ekena cÆrïa-kuntalam apareïa kareïa cibukam unnamayan | paÓyÃmi bëpa-dhauta-Óruti nagara-dvÃri tad-vadanam ||GAss_146|| ekaæ jÅvana-mÆlaæ ca¤calam api tÃpayantam api satatam | antar vahati varÃkÅ sà tvÃæ nÃseva ni÷ÓvÃsam ||GAss_147|| ekaæ vadati mano mama yÃmi na yÃmÅti h­dayam aparaæ me | h­daya-dvayam ucitaæ tava sundari h­ta-kÃnta-cittÃyÃ÷ ||GAss_148|| eraï¬a-pattra-Óayanà janayantÅ svedam alaghu-jaghana-taÂà | dhÆli-puÂÅva milantÅ smara-jvaraæ harati halika-vadhÆ÷ ||GAss_149|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà e-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ka-kÃra-vrajyà keli-nilayaæ sakhÅm iva nayati navo¬hÃæ svayaæ na mÃæ bhajate | itthaæ g­hiïÅm arye stuvati prativeÓinà hasitam ||GAss_150|| kÃla-krama-kamanÅya-kro¬eyaæ ketakÅti kÃÓaæsà | v­ddhir yathà yathà syÃs tathà tathà kaïÂakotkar«a÷ ||GAss_151|| k­takasvÃpa madÅya-ÓvÃsa-dhvani-datta-karïa kiæ tÅvrai÷ | vidhyasi mÃæ ni÷ÓvÃsai÷ smara÷ Óarai÷ Óabda-vedhÅva ||GAss_152|| kva sa nirmoka-dukÆla÷ kvÃlaÇkaraïÃya phaïi-maïi-ÓreïÅ | kÃliya-bhujaÇga-gamanÃd yamune viÓvasya gamyÃsi ||GAss_153|| ki¤cin na bÃlayoktaæ na saprasÃdà niveÓità d­«Âi÷ | mayi pada-patite kevalam akÃri Óuka-pa¤jaro vimukha÷ ||GAss_154|| k­ta-hasita-hasta-tÃlaæ manmatha-taralair vilokitÃæ yuvabhi÷ | k«ipta÷ k«ipto nipatann aÇge nartayati bh­Çgas tÃm ||GAss_155|| kamala-mukhi sarvatomukha-nivÃraïaæ vidadhad eva bhÆ«ayati | rodho 'ruddha-svarasÃs taraÇgiïÅs tarala-nayanÃÓ ca ||GAss_156|| kitava prapa¤cità sà bhavatà mandÃk«a-manda-sa¤cÃrà | bahu-dÃyair api samprati pÃÓakasÃrÅva nÃyÃti ||GAss_157|| ka÷ ÓlÃghanÅya-janmà mÃgha-niÓÅthe'pi yasya saubhÃgyam | prÃleyÃnila-dÅrgha÷ kathayati käcÅ-ninÃdo 'yam ||GAss_158|| kim aÓakanÅyaæ premïa÷ phaïina÷ kathayÃpi yà bibheti sma | sà giriÓa-bhuja-bhujaÇgama-pheïopadhÃnÃdya nidrÃti ||GAss_159|| k­trima-kanakeneva premïà mu«itasya vÃra-vanitÃbhi÷ | laghur iva vitta-vinÃÓa-kleÓo jana-hÃsyatà mahatÅ ||GAss_160|| kiæ parva-divasam Ãrjita-danto«Âhi nijaæ vapur na maï¬ayasi | sa tvÃæ tyajati na parvasv api madhurÃm ik«u-ya«Âim iva ||GAss_161|| ka«Âaæ sÃhasa-kÃriïi tava nayanÃrdhena so 'dhvani sp­«Âa÷ | upavÅtÃd api vidito na dvija-dehas tapasvÅ te ||GAss_162|| kleÓe'pi tanyamÃne militeyaæ mÃæ pramodayaty eva | raudre'nabhre'pi nabha÷-surÃpagÃ-vÃri-v­«Âir eva ||GAss_163|| kÆpa-prabhavÃïÃæ param ucitam apÃæ paÂÂa-bandhanaæ manye | yÃ÷ Óakyante labdhuæ na pÃrthivenÃpi viguïena ||GAss_164|| kararuha-ÓikhÃ-nikhÃta bhrÃntvà viÓrÃnta rajani-duravÃpa | ravir iva yantrollikhita÷ k­Óo 'pi lokasya harasi d­Óam ||GAss_165|| kiæ karavÃïi divÃ-niÓam api lagnà sahaja-ÓÅtala-prak­ti÷ | hanta sukhayÃmi na priyam ÃtmÃnam ivÃtmanaÓ chÃyà ||GAss_166|| keÓai÷ Óiraso garimà maraïaæ pÅyÆ«a-kuï¬a-pÃtena | dayita-vahanena vak«asi yadi bhÃras tad idam acikitsyam ||GAss_167|| ki¤cit karkaÓatÃm anu rasaæ pradÃsyan nisarga-madhuraæ me | ik«or iva te sundari mÃnasya granthir api kÃmya÷ ||GAss_168|| kena giriÓasya dattà buddhir bhujagaæ jaÂÃvane'rpayitum | yena rati-rabhasa-kÃntÃ-kara-cikurÃkar«aïaæ mu«itam ||GAss_169|| kara-caraïa-käci-hÃra-prahÃram avacintya bala-g­hÅta-kaca÷ | praïayÅ cumbati dayitÃ-vadanaæ sphurad-adharam aruïÃk«am ||GAss_170|| kurutÃæ cÃpalam adhunà kalayatu surasÃsi yÃd­ÓÅ tad api | sundari harÅtakÅm anu paripÅtà vÃridhÃreva ||GAss_171|| kajjala-tilaka-kalaÇkita-mukha-candre galita-salila-kaïa-keÓi | nava-viraha-dahana-tÆlo jÅvayitavyas tvayà katama÷ ||GAss_172|| k­cchrÃnuv­ttayo 'pi hi paropakÃraæ tyajanti na mahÃnta÷ | t­ïa-mÃtra-jÅvanà api kariïo dÃna-dravÃrdra-karÃ÷ ||GAss_173|| kiæ hasatha kiæ pradhÃvatha kiæ janam Ãhvayatha bÃlakà viphalam | tad atha darÓayati yathÃri«Âa÷ kaïÂhe'munà jag­he ||GAss_174|| kÃtaratÃ-kekarita-smara-lajjÃ-ro«a-mas­ïa-madhurÃk«Å | yoktuæ na moktum athavà valate'sÃv artha-labdha-rati÷ ||GAss_175|| ketaka-garbhe gandhÃdareïa dÆrÃd amÅ drutam upetÃ÷ | madana-syandana-vÃjita iva madhupà dhÆlim Ãdadate ||GAss_176|| ko vakrimà guïÃ÷ ke kà kÃnti÷ ÓiÓira-kiraïa-lekhÃnÃm | anta÷ praviÓya yÃsÃm ÃkrÃntaæ paÓu-viÓe«eïa ||GAss_177|| k­ta-vividha-mathana-yatna÷ parÃbhÃvÃya prabhu÷ surÃsurayo÷ | icchati saubhÃgyam adÃt svayaævareïa Óriyaæ vi«ïu÷ ||GAss_178|| kiæ putri gaï¬a-Óaila-bhrameïa nava-nÅrade«u nidrÃsi | anubhava capalÃvilasita-garjita-deÓÃntara-bhrÃntÅ÷ ||GAss_179|| kÃnta÷ padena hata iti saralÃm aparÃdhya kiæ prasÃdayatha | so 'py evam eva sulabha÷ pada-prahÃra÷ prasÃda÷ kim ||GAss_180|| karïa-gateyam amoghà d­«Âis tava Óaktir indra-dattà ca | sà nÃsÃdita-vijayà kvacid api nÃpÃrtha-patiteyam ||GAss_181|| kleÓayasi kim iti dÆtÅr yad aÓakyaæ sumukhi tava kaÂÃk«eïa | kÃmo 'pi tatra sÃyakam akÅrti-ÓaÇkÅ na sandhatte ||GAss_182|| ko veda mÆlyam ak«a-dyÆte prabhuïà païÅk­tasya vidho÷ | prativijaye yat pratipaïam adharaæ ghara-nandinÅ vidadhe ||GAss_183|| kupitÃæ caraïa-praharaïa-bhayena mu¤cÃmi na khalu caï¬i tvÃm | alir anila-capala-kisalaya-tìana-sahano latÃæ bhajate ||GAss_184|| kopÃk­«Âa-bhrÆ-smara-ÓarÃsane saæv­ïu priye patata÷ | chinna-jyÃ-madhupÃn iva kajjala-malinÃÓru-jala-bindÆn ||GAss_185|| kÃmenÃpi na bhettuæ kim u h­dayam apÃri bÃla-vanitÃnÃm | mƬha-viÓikha-prahÃrocchÆnam ivÃbhÃti yad-vak«a÷ ||GAss_186|| kiæ para-jÅvair dÅvyasi vismaya-madhurÃk«i gaccha sakhi dÆram | ahim adhicatvaram uraga-grÃhÅ khelayatu nirvighna÷ ||GAss_187|| kara-caraïena praharati yathà yathÃÇge«u kopa-taralÃk«Å | ro«ayati paru«a-vacanais tathà tathà preyasÅæ rasika÷ ||GAss_188|| kas tÃæ nindati lumpati ka÷ smara-phalakasya varïakaæ mugdha÷ | ko bhavati ratna-kaïÂakam am­te kasyÃrucir udeti ||GAss_189|| kopavati pÃïi-lÅlÃ-ca¤cala-cÆtÃÇkure tvayi bhramati | kara-kampita-karavÃle smara iva sà mÆrcchità sutanu÷ ||GAss_190|| kaulÅnyÃdalamenÃæ bhajÃmi nakulaæ smara÷ pramÃïayati | tad-bhÃvanena bhajato mama gotra-skhalanam anivÃryam ||GAss_191|| kuta iha kuraÇga-ÓÃvaka kedÃre kalam ama¤jarÅæ tyajasi | t­ïa-bÃïas t­ïa-dhanvà t­ïa-ghaÂita÷ kapaÂa-puru«o 'yam ||GAss_192|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ka-kÃra-vrajyà || ********************************************************** kha-kÃra-vrajyà khala-sakhyaæ prÃÇ madhuraæ vayo 'natarÃle nidÃgha-dinam ante | ekaÃdi-madhya-pariïati-ramaïÅyà sÃdhu-jana-maitrÅ ||GAss_193|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà kha-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ga-kÃra-vrajyà guïam adhigatam api dhanavÃn na cirÃn nÃÓayati rak«ati daridra÷ | majjayati rajjum ambhasi pÆrïa÷ kumbha÷ sakhi na tuccha÷ ||GAss_194|| gurur api laghÆpanÅto na nimajjati niyatam ÃÓaye mahata÷ | vÃnakaropanÅta÷ Óailo makarÃlayasyeva ||GAss_195|| gaurÅ-pater garÅyo garalaæ gatvà gale jÅrïam | jÅryati karïe mahatÃæ durvÃdo nÃlpam api viÓati ||GAss_196|| g­hapati-purato jÃraæ kapaÂa-kathÃ-kathita-manmathÃvastham | prÅïayati pŬayati ca bÃlà ni÷Óvasya ni÷Óvasya ||GAss_197|| gati-ga¤jita-vara-yuvati÷ karÅ kapolau karotu mada-malinau | mukha-bandha-mÃtra-sindhura labodara kiæ madaæ vahasi ||GAss_198|| gehinyÃ÷ Ó­ïvantÅ gotra-skhalitÃparÃdhato mÃnam | snigdhÃæ priye sa-garvÃæ sakhÅ«u bÃlà d­Óaæ diÓati ||GAss_199|| grÅ«æa-maye samaye'smin vinirmitaæ kalaya keli-vana-mÆle | alam ÃlavÃla-valaya-cchalena kuï¬alitam iva Óaityam ||GAss_200|| guïa-baddha-caraïa iti mà lÅlÃ-vihagaæ vimu¤ca sakhi mugdhe | asmin valayita-ÓÃkhe k«aïena guïa-yantraïaæ truÂati ||GAss_201|| guru-garji-sÃndra-vidyud-bhaya-mudrita-karïa-cak«u«Ãæ purata÷ | bÃlà cumbati jÃraæ vajrÃd adhiko hi madane«u÷ ||GAss_202|| g­hiïÅ-guïe«u gaïità vinaya÷ sevà vidheyateti guïÃ÷ | mÃna÷ prabhutà vÃmyaæ vibhÆ«aïaæ vÃma-nayanÃnÃm ||GAss_203|| guïam Ãntaram aguïaæ và lak«mÅr gaÇgà ca veda hari-harayo÷ | ekà pade'pi ramate na vasati nihità Óirasy aparà ||GAss_204|| gatvà jÅvita-saæÓayam abhyasta÷ so¬hum aticirÃd viraha÷ | akaruïa÷ punar api ditsasi surata-durabhyÃsam asmÃkam ||GAss_205|| gotra-skhalita-praÓne'py uttaram atiÓÅla-ÓÅtalaæ dattvà | ni÷Óvasya mogha-rÆpe sva-vapu«i nihitaæ tayà cak«u÷ ||GAss_206|| gandha-grÃhiïi ÓÃlonmÅlita-niryÃsa-nihita-nikhilÃÇgi | upabhukta-mukta-bhÆruha-Óate'dhunà bhramari na bhramasi ||GAss_207|| guru«u milite«u Óirasà praïamasi laghu«Ænnatà same«u samà | ucitaj¤Ãsi tule kiæ tulayasi gu¤jÃ-phalai÷ kanakam ||GAss_208|| gehinyà hriyamÃïaæ nirudhyamÃnaæ navo¬hayà purata÷ | mama naukÃ-dvitayÃrpita-guïa iva h­dayaæ dvidhà bhavati ||GAss_209|| guïa Ãkar«aïa-yogyo dhanu«a ivaiko 'pi lak«a-lÃbhÃya | lÆtÃtantubhir iva kiæ guïair vimardÃsahair bahubhi÷ ||GAss_210|| gÃyati gÅte vaæÓe vÃdayati sa vipa¤cÅ«u | pÃÂhayati pa¤jara-Óukaæ tava sandeÓÃk«araæ rÃmà ||GAss_211|| gaïayati na madhu-vyayam ayam aviratam Ãpibatu madhukara÷ kumudam | saubhÃgya-mÃnavÃn param asÆyati dyu-maïaye candra÷ ||GAss_212|| guïa-vidh­tà sakhi ti«Âhasi tathaiva dehena kiæ tu h­dayaæ te | h­tam amunà mÃlÃyÃ÷ samÅraïeneva saurabhyam ||GAss_213|| guru-sadane nedÅyasi caraïa-gate mayi ca mÆkayÃpi tayà | nÆpuram apÃsya padayo÷ kiæ na priyam Åritaæ priyayà ||GAss_214|| granthilatayà kim ik«o÷ kim apabhraæÓena bhavati gÅtasya | kim anÃrjavena ÓaÓina÷ kiæ dÃridryeïa dayitasya ||GAss_215|| gehinyà cikura-graha-samaya-sasÅtkÃra-mÅlita-d­ÓÃpi | bÃlÃ-kapola-pulakaæ vilokya nihito 'smi Óirasi padà ||GAss_216|| guru-pak«ma jÃgarÃruïa-ghÆrïat-tÃraæ katha¤cid api valate | nayanam idaæ sphuÂa-nakha-pada-niveÓ a-k­ta-kopa-kuÂila-bhru ||GAss_217|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ga-kÃra-vrajyà || ********************************************************** gha-kÃra-vrajyà ghaÂita-jaghanaæ nipŬita-pÅnoru nyasta-nikhila-kuca-bhÃram | ÃliÇganty api bÃlà vadaty asau mu¤ca mu¤ceti ||GAss_218|| ghaÂita-palÃÓa-kapÃÂaæ niÓi niÓi sukhino hi Óerate padmÃ÷ | ujjÃgareïa kairava kati Óakyà rak«ituæ lak«mÅ÷ ||GAss_219|| ghÆrïanti vipralabdhÃ÷ snehÃpÃyÃt pradÅpa-kalikÃÓ ca | prÃta÷ prasthita-pÃntha-strÅ-h­dayaæ sphuÂati kamalaæ ca ||GAss_220|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà gha-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ca-kÃra-vrajyà capalasya palita-lächita-cikuraæ dayitasya maulim avalokya | khedocite'pi samaye saæmadam evÃdade g­hiïÅ ||GAss_221|| caï¬i prasÃritena sp­Óan bhujenÃpi kopanÃæ bhavatÅm | t­pyÃmi paÇkilÃm iva piban nadÅæ nalina-nÃlena ||GAss_222|| capala-bhujaÇgÅ-bhuktojjhita ÓÅtala-gandhavaha niÓi bhrÃnta | aparÃÓÃæ pÆrayituæ pratyÆ«a-sadÃgate gaccha ||GAss_223|| cira-pathika drÃghima-milad-alaka-latÃ-ÓaivalÃvali-grathilà | kara-toyeva m­gÃk«yà d­«Âir idÃnÅæ sadÃnÅrà ||GAss_224|| caï¬i dara-capala-cela-vyaktoru-vilokanaika-rasikena | dhÆli-bhayÃd api na mayà caraïa-h­tau ku¤citaæ cak«u÷ ||GAss_225|| cala-kuï¬ala-calad-alaka-skhalad-urasija-vasana-sajjad-Æru-yugam | jaghana-bhara-klama-kÆïita-nayanam idaæ harati gatam asyÃ÷ ||GAss_226|| caraïai÷ parÃga-saikatam aphalam idaæ likhasi madhupa ketakyÃ÷ | iha vasati kÃnti-sÃre nÃnta÷-salilÃpi madhu-sindhu÷ ||GAss_227|| cira-kÃla-pathika ÓaÇkÃ-taraÇgitÃk«a÷ kim Åk«ase mugdha | tvan-nistriæÓÃÓle«a-vraïa-kiïarÃjÅyam etasyÃ÷ ||GAss_228|| capalÃæ yathà madÃndhaÓ chÃyÃmayam Ãtmana÷ karo hanti | ÃsphÃlayati karaæ pratigajas tathÃyaæ puro ruddha÷ ||GAss_229|| cumbana-lolupa-mad-adhara-h­ta-kÃÓmÅraæ smaran na t­pyÃmi | h­daya-dviradÃlÃna-stambhaæ tasyÃs tad-Æru-yugam ||GAss_230|| cikura-visÃraïa-tiryaÇ-nata-kaïÂhÅ vimukha-v­ttir api bÃlà | tvÃm iyam aÇguli-kalpita-kacÃvakÃÓà vilokayati ||GAss_231|| cumbana-h­täjanÃrghaæ sphuÂa-jÃgara-rÃgam Åk«aïaæ k«ipasi | kim u«asi viyoga-kÃtaram asame«ur ivÃrdha-nÃrÃcam ||GAss_232|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ca-kÃra-vrajyà || ********************************************************** cha-kÃra-vrajyà chÃyÃ-grÃhÅ candra÷ kÆÂatvaæ satatam ambujaæ vrajati | hitvobhayaæ sabhÃyÃæ stauti tavaivÃnanaæ loka÷ ||GAss_233|| chÃyÃ-mÃtraæ paÓyann adhomukho 'py udgatena dhairyeïa | tudati mama h­daya-nipuïà rÃdhÃ-cakraæ kirÅtÅva ||GAss_234|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà cha-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ja-kÃra-vrajyà jala-bindava÷ katipaye nayanÃd gamanodyame tava skhalitÃ÷ | kÃnte mama gantavyà bhÆr etair eva picchilità ||GAss_235|| j­mbhottambhita-dor-yuga-yantrita-tÃÂaÇka-pŬita-kapolam | tasyÃ÷ smarÃmi jala-kaïa-lulitäjanam alasa-d­«Âi mukham ||GAss_236|| jÃgaritvà puru«aæ paraæ vane sarvato mukhaæ harasi | ati Óarad-anurÆpaæ tava ÓÅlam idaæ jÃti-ÓÃlinyÃ÷ ||GAss_237|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ja-kÃra-vrajyà || ********************************************************** jha-kÃra-vrajyà jhaÇk­ta-kaÇkaïa-pÃïi-k«epai÷ stambhÃvalambanair maunai÷ | Óobhayasi Óu«ka-ruditair api sundari mandira-dvÃram ||GAss_246|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà jha-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ¬ha-kÃra-vrajyà ¬hakkÃm Ãhatya madaæ vitanvate kariïa iva ciraæ puru«Ã÷ | strÅïÃæ kariïÅnÃm iva mada÷ puna÷ sva-kula-nÃÓÃya ||GAss_247|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ¬ha-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ta-kÃra-vrajyà tÃæ tÃpayanti manmatha-bÃïÃs tvÃæ prÅïayanti bata subhaga | tapana-karÃs tapana-ÓilÃæ jvalayanti vidhuæ madhurayanti ||GAss_248|| tava sutanu sÃnumatyà bahu-dhÃtu-janita-nitamba-rÃgÃyÃ÷ | giri-vara-bhuva iva lÃbhenÃpnomi dvy-aÇgulena divam ||GAss_249|| tyakto mu¤cati jÅvanam ujjhati nÃnugrahe'pi lolutvam | kiæ prÃv­«eva padmÃkarasya karaïÅyam asya mayà ||GAss_250|| tvad-virahÃpadi pÃï¬us tanvaÇgÅ chÃyayaiva kevalayà | haæsÅva jyotsnÃyÃæ sà subhaga pratyabhij¤eyà ||GAss_251|| tvayi viniveÓita-città subhaga gatà kevalena kÃyena | ghana-jÃla-ruddha-mÅnà nadÅva sà nÅra-mÃtreïa ||GAss_252|| tvayi saæsaktaæ tasyÃ÷ kaÂhoratara h­dayam asama-Óara-taralam | mÃruta-calam a¤calam iva kaïÂaka-samparkata÷ sphuÂitam ||GAss_253|| tvam asÆryaæpaÓyà sakhi padam api na vinÃpavÃraïaæ bhramasi | chÃye kim iha vidheyaæ mu¤canti na mÆrtimantas tvÃm ||GAss_254|| tava virahe vistÃrita-rajanau janitendu-candana-dve«e | visinÅva mÃgha-mÃse vinà hutÃÓane sà dagdhà ||GAss_255|| taruïi tvac-caraïÃhati-kusumita-kaÇkelli-koraka-prakaram | kuÂila-carità sapatnÅ na pibati bata Óoka-vikalÃpi ||GAss_256|| talpe prabhur iva gurur iva manasija-tantre Órame bhuji«yeva | gehe ÓrÅr iva guru-jana-purato mÆrteva sà vrŬà ||GAss_257|| tvam alabhyà mama tÃvan moktum aÓaktasya saæmukhaæ vrajata÷ | chÃyevÃpasarantÅ bhittyà na nivÃryase yÃvat ||GAss_258|| tapasà kleÓita e«a prau¬ha-balo na khalu phÃlgune'py ÃsÅt | madhunà pramattam adhunà ko madanaæ mihiram iva sahate ||GAss_259|| tvad-gamana-divasa-gaïa-nÃvalak«a-rekhÃbhir aÇkità subhaga | gaï¬a-sthalÅva tasyÃ÷ pÃï¬urità bhavana-bhittir api ||GAss_260|| tasyÃgrÃmyasyÃhaæ sakhi vakra-snigdha-madhurayà d­«Âyà | viddhà tad-eka-neyà potriïa iva daæ«Ârayà dharaïÅ ||GAss_261|| tvayi kugrÃma-vaÂa-druma vaiÓravaïo vasatu và lak«mÅ÷ | pÃmara-kuÂhÃra-pÃtÃt kÃsara-Óirasaiva te rak«Ã ||GAss_262|| tava mukhara vadana-do«aæ sahamÃnà moktum ak«amà sutanu÷ | sà vahati viÂa bhavantaæ ghuïamanta÷ ÓÃlabha¤jÅva ||GAss_263|| t­ïa-mukham iva na khalu tvÃæ tyajanty amÅ hariïa vairiïa÷ ÓavarÃ÷ | yaÓasaiva jÅvitam idaæ tyaja yojita-Ó­Çga-saÇgrÃma÷ ||GAss_264|| tripura-ripor iva gaÇgà mama mÃnini janita-madana-dÃhasya | jÅvanam arpita-Óiraso dadÃsi cikura-graheïaiva ||GAss_265|| tvat-saÇkathÃsu mukhara÷ saninda-sÃnanda-sÃvahittha iva | sa khalu sakhÅnÃæ nibh­taæ tvayà k­tÃrthÅk­ta÷ subhaga÷ ||GAss_266|| tvayi sarpati pathi d­«Âi÷ sundara v­ti-vivara-nirgatà tasyÃ÷ | dara-tarala-bhinna-Óaivala-jÃlà ÓapharÅva visphurati ||GAss_267|| te sutanu ÓÆnya-h­dayà ye ÓaÇkhaæ ÓÆnya-h­dayam abhidadhati | aÇgÅk­ta-kara-pattro yas tava hasta-grahaæ kurute ||GAss_268|| te Óre«Âhina÷ kva samprati Óakra-dhvaja yai÷ k­tas tavocchrÃya÷ | Å«Ãæ và me¬hiæ vÃdhunÃtanÃs tvÃæ vidhitsanti ||GAss_269|| tÃnavam etya chinna÷ paropahita-rÃga-madana-saÇghaÂita÷ | karïa iva kÃminÅnÃæ na Óobhate nirbhara÷ premà ||GAss_270|| tasmin gatÃrdra-bhÃve vÅta-rase ÓuïÂhi-Óakala iva puru«e | api bhÆti-bhÃji maline nÃgara-Óabdo vi¬ambÃya ||GAss_271|| tamasi ghane vi«ame pathi jambukam ulkÃ-mukhaæ prapannÃ÷ sma÷ | kiæ kurma÷ so 'pi sakhe sthito mukhaæ mudrayitvaiva ||GAss_272|| tvÃm abhila«ato mÃnini mama garima-guïo 'pi do«atÃæ yÃta÷ | paÇkila-kÆlÃæ taÂinÅæ yiyÃsata÷ sindhur asy eva ||GAss_273|| timire'pi dÆra-d­Óyà kaÂhinÃÓle«e ca rahasi mukharà ca | ÓaÇkha-maya-valaya-rÃjÅ g­ha-pati-Óirasà saha sphuÂatu ||GAss_274|| tava v­ttena guïena ca samucita-sampanna-kaïÂha-luÂhanÃyÃ÷ | hÃra-sraja iva sundari k­ta÷ punar nÃyakas tarala÷ ||GAss_275|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ta-kÃra-vrajyà || ********************************************************** da-kÃra-vrajyà darÓana-vinÅta-mÃnà g­hiïÅ har«ollasat-kapola-talam | cumbana-ni«edha-mi«ato vadanaæ pidadhÃti pÃïibhyÃm ||GAss_276|| deha-stambha÷ skhalanaæ Óaithilyaæ vepathu÷ priya-dhyÃnam | pathi pathi gaganÃÓle«a÷ kÃmini kas te'bhisÃra-guïa÷ ||GAss_277|| drÃghayatà divasÃni tvadÅya-viraheïa tÅvra-tÃpena | grÅ«meïeva nalinyà jÅvanam alpÅk­taæ tasyÃ÷ ||GAss_278|| durjana-sahavÃsÃd api ÓÅlotkar«aæ na sajjanas tyajati | pratiparva-tapana-vÃsÅ ni÷s­ta-mÃtra÷ ÓaÓÅ ÓÅta÷ ||GAss_279|| dayita-prahitÃæ dÆtÅm Ãlambya kareïa tamasi gacchantÅ | sveda-cyuta-m­ganÃbhir dÆrÃd gaurÃÇgi d­ÓyÃsi ||GAss_280|| dayitÃ-guïa÷ prakÃÓaæ nÅta÷ svasyaiva vadana-do«eïa | pratidina-vidalita-vÃÂÅ-v­ti-gahÂanai÷ khidyase kim iti ||GAss_281|| dÃk«iïyÃn mradimÃnaæ dadhataæ mà bhÃnum enam avamaæsthÃ÷ | raudrÅm upÃgate'smin ka÷ k«amate d­«Âim api dÃtum ||GAss_282|| d­«Âyaiva viraha-kÃtara-tÃrakayà priya-mukhe samarpitayà | yÃnti m­ga-vallabhÃyÃ÷ pulinda-bÃïÃrditÃ÷ prÃïÃ÷ ||GAss_283|| dÆra-sthÃpita-h­dayo gƬha-rahasyo nikÃmam ÃÓaÇka÷ | ÃÓle«o bÃlÃnÃæ bhavati khalÃnÃæ ca sambheda÷ ||GAss_284|| dvÃre gurava÷ koïe Óuka÷ sakÃÓe ÓiÓur g­he sakhya÷ | kÃlÃsaha k«amasva priya prasÅda prayÃta-maha÷ ||GAss_285|| dadhi-kaïa-muktÃ-bharaïa-ÓvÃsottuÇga-stanÃrpaïa-manoj¤am | priyam ÃliÇgati gopÅ manthana-Órama-mantharair aÇgai÷ ||GAss_286|| dalitodvegena sakhi priyeïa lagnena rÃgam Ãvahatà | mohayatà ÓayanÅyaæ tÃmbÆleneva nÅtÃsmi ||GAss_287|| d­«Âam ad­«Âa-prÃyaæ dayitaæ k­tvà prakÃÓitas tanayà | h­dayaæ kareïa tìitam atha mithyà vya¤jita-trapayà ||GAss_288|| darÓita-yamunocchrÃye bhrÆ-vibhrama-bhÃji valati tava nayane | k«ipta-hale haladhara iva sarvaæ puramarjitaæ sutanu ||GAss_289|| dayita-prÃrthita-durlabha-mukha-madirÃ-sÃraseka-sukumÃra÷ | vyathayati virahe bakula÷ kva paricaya÷ prak­ti-kaÂhinÃnÃm ||GAss_290|| dvitrair e«yÃmi dinair iti kiæ tad vacasi sakhi tavÃÓvÃsa÷ | kathayati cira-pathikaæ taæ dÆra-nikhÃto nakhÃÇkas te ||GAss_291|| dayita-sparÓonmÅlita-dharma-jala-skhalita-caraïa-khalÃk«e | garva-bhara-mukharite sakhi tac-cikurÃn kim aparÃdhayasi ||GAss_292|| du«Âa-graheïa gehini tena kuputreïa kiæ prajÃtena | bhaumeneva nijaæ kulam aÇgÃra-kavat-k­taæ yena ||GAss_293|| darÓita-cÃpocchrÃyais tejovadbhi÷ sugotra-sa¤jÃtai÷ | hÅrair apsv api vÅrair Ãpatsv api gamyate nÃdha÷ ||GAss_294|| dara-nidrÃïasyÃpi smarasya Óilpena nirgatÃsÆn me | mugdhe tava d­«Âir asÃv arjuna-yantre«ur iva hanti ||GAss_295|| durgata-g­hiïÅ tanaye karuïÃrdrà priyatame ca rÃgamayÅ | mugdhà ratÃbhiyogaæ na manyate na pratik«ipati ||GAss_296|| durgata-gehini jarjara-mandira-suptaiva vandase candram | vayam indu-va¤cita-d­Óo niculita-dolÃ-vihÃriïya÷ ||GAss_297|| dÅpa-daÓà kula-yuvatir vaidagdhyenaiva malinatÃm eti | do«Ã api bhÆ«Ãyai gaïikÃyÃ÷ ÓaÓi-kalÃyÃÓ ca ||GAss_298|| dÅrgha-gavÃk«a-mukhÃntar-nipÃtinas taraïi-raÓmaya÷ ÓoïÃ÷ | n­hari-nakhà iva dÃnava-vak«a÷ praviÓanti saudha-talam ||GAss_299|| dara-tarale'k«aïi vak«asi daronnate tava mukhe ca dara-hasite | ÃstÃæ kusumaæ vÅra÷ smaro 'dhunà citra-dhanu«Ãpi ||GAss_300|| du«Âa-sakhÅ-sahiteyaæ pÆrïendu-mukhÅ sukhÃya nedÃnÅm | rÃkeva vi«Âi-yuktà bhavato 'bhimatÃya niÓi bhavatu ||GAss_301|| dalite palÃla-pu¤je v­«abhaæ paribhavati g­ha-patau kupite | nibh­ta-nibhÃlita-vadanau halika-vadhÆ-devarau hasata÷ ||GAss_302|| dÅpyantÃæ ye dÅptyai ghaÂità maïayaÓ ca vÅra-puru«ÃÓ ca | teja÷ sva-vinÃÓÃya tu n­ïÃæ t­ïÃnÃm iva laghÆnÃm ||GAss_303|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà da-kÃra-vrajyà || ********************************************************** dha-kÃra-vrajyà dhÆmair aÓru nipÃtaya daha Óikhayà dahana-malinayÃÇgÃrai÷ | jÃgarayi«yati durgata-g­hiïÅ tvÃæ tad api ÓiÓira-niÓi ||GAss_304|| dhairyaæ nidhehi gacchatu rajanÅ so 'py astu sumukhi sotkaïÂha÷ | praviÓa h­di tasya dÆraæ k«aïa-dh­ta-muktà smare«ur iva ||GAss_305|| dhavala-nakha-lak«ma durbalam akalaita-nepathyam alaka-pihitÃk«yÃ÷ | drak«yÃmi mad-avaloka-dvi-guïÃÓru vapu÷ pura-dvÃri ||GAss_306|| dharmÃrambhe'py asatÃæ para-hiæsaiva prayojikà bhavati | kÃkÃnÃm abhi«eke'kÃraïatÃæ v­«Âir anubhavati ||GAss_307|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà dha-kÃra-vrajyà || ********************************************************** na-kÃra-vrajyà nÅrÃvataraïa-danturasaikata-sambheda-medurai÷ ÓiÓire | rÃjanti tÆla-rÃÓi-sthÆla-paÂair iva taÂai÷ sarita÷ ||GAss_308|| nija-kÃya-cchÃyÃyÃæ viÓramya nidÃgha-vipadam apanetum | bata vividhÃs tanu-bhaÇgÅr mugdha-karaÇgÅyam Ãcarati ||GAss_309|| na hasanti jaraÂha iti yad vallava-vanità namanti nandam api | sakhi sa yaÓodÃ-tanayo nityaæ kandalita-kandarpa÷ ||GAss_310|| nÅtà svabhÃvam arpita-vapur api vÃmyaæ na kÃminÅ tyajati | hara-dehÃrdha-grathità nidarÓanaæ pÃrvatÅ tatra ||GAss_311|| nÃgara-bhogÃnumita-sva-vadhÆ-saundarya-garva-taralasya | nipatati padaæ na bhÆmau j¤Ãti-puras tantu-vÃyasya ||GAss_312|| nipatati caraïe koïe praviÓya niÓi yan nirÅk«ate kas tat | sakhi sa khalu loka-purata÷ khala÷ sva-garimÃïam udgirati ||GAss_313|| na vimocayituæ Óakya÷ k«amÃæ mahÃn mocito yadi kathaæcit | mandara-girir iva garalaæ nivartate nanu samutthÃpya ||GAss_314|| niyatai÷ padair ni«evyaæ skhalite'narthÃvahaæ samÃÓrayati | sambhavad anya-gati÷ ka÷ saÇkrama-këÂhaæ durÅÓaæ ca ||GAss_315|| nija-pada-gati-guïa-ra¤jita-jagatÃæ kariïÃæ ca sat-kavÅnÃæ ca | vahatÃm api mahimÃnaæ ÓobhÃyai sajjanà eva ||GAss_316|| nottapane na snehaæ harati na nirvÃti na malino bhavati | tasyojjvalo niÓi niÓi premà ratna-pradÅpa iva ||GAss_317|| nihitÃn nihitÃn ujjhati niyataæ mama pÃrthivÃn api prema | bhrÃmaæ bhrÃmaæ ti«Âhati tatraiva kulÃla-cakram iva ||GAss_318|| nirbharam api sambhuktaæ d­«Âyà prÃta÷ piban na t­pyÃmi | jaghanam anaæÓukam asyÃ÷ koka ivÃÓiÓira-kara-bimbam ||GAss_319|| nivi¬a-ghaÂitoru-yugalÃæ ÓvÃsottabdha-stanÃrpita-vyajanÃm | tÃæ snigdha-kupita-d­«Âiæ smarÃmi rata-ni÷sahÃæ sutanum ||GAss_320|| nirguïa iti m­ta iti ca dvÃv ekÃrthÃbhidhÃyinau viddhi | paÓya dhanur-guïa-ÓÆnyaæ nirjÅvaæ tad iha Óaæsanti ||GAss_321|| nija-sÆk«ma-sÆtra-lambÅ vilocanaæ taruïa te k«aïaæ haratu | ayam udg­hÅta-va¬iÓa÷ karkaÂa iva markaÂa÷ purata÷ ||GAss_322|| nÃgara gÅtir ivÃsau grÃma-sthityÃpi bhÆ«ità sutanu÷ | kastÆrÅ na m­godara-vÃsa-vaÓÃd visratÃm eti ||GAss_323|| nakha-likhita-stani kura-baka-maya-p­«Âhe bhÆmi-lulita-virasÃÇgi | h­daya-vidÃraïa-ni÷s­ta-kusumÃsra-Óareva harasi mana÷ ||GAss_324|| nÅtà laghimÃnam iyaæ tasyÃæ garimÃïam adhikam arpayasi | bhÃra iva vi«ama-bhÃrya÷ sudurvaho bhavati g­ha-vÃsa÷ ||GAss_325|| na ca dÆtÅ na ca yÃc¤Ã na cäjalir na ca kaÂÃk«a-vik«epa÷ | saubhÃgya-mÃninÃæ sakhi kaca-graha÷ prathamam abhiyoga÷ ||GAss_326|| niÓi vi«ama-kusuma-viÓikha-preritayor mauna-labdha-rati-rasayo÷ | mÃnas tathaiva vilasati dampatyor aÓithila-granthi÷ ||GAss_327|| nija-gÃtra-nirviÓe«a-sthÃpitam api sÃram akhilam ÃdÃya | nirmokaæ ca bhujaÇgÅ mu¤cati puru«aæ ca vÃra-vadhÆ÷ ||GAss_328|| n­tya-Órama-gharmÃrdraæ mu¤casi k­cchreïa ka¤cukaæ sutanu | makarandodaka-ju«Âaæ madana-dhanur-vallir iva colam ||GAss_329|| nÃhaæ vadÃmi sutanu tvam aÓÅlà và pracaï¬a-carità và | prema-svabhÃva-sulabhaæ bhayam udayati mama tu h­dayasya ||GAss_330|| na nirÆpito 'si sakhyà niyataæ netra-tribhÃga-mÃtreïa | hÃrayati yena kusumaæ vimukhe tvayi kaïÂha iva deve ||GAss_331|| nakha-daÓana-mu«Âi-pÃtair adayair ÃliÇganaiÓ ca subhagasya | aparÃdhaæ Óaæsantya÷ ÓÃntiæ racayanti rÃgiïya÷ ||GAss_332|| na guïe na lak«aïe'pi ca vayasi ca rÆpe ca nÃdaro vihita÷ | tvayi saurabheyi ghaïÂà kapilÃ-putrÅti baddheyam ||GAss_333|| ni«kÃraïÃparÃdhaæ ni«kÃraïa-kalaha-ro«a-parito«am | sÃmÃnya-maraïa-jÅvana-sukha-du÷khaæ jayati dÃmpatyam ||GAss_334|| na prÃpyase karÃbhyÃæ h­dayÃn nÃpai«i vitanu«e bÃdhÃm | tvaæ mama bhagnÃvastita-kusumÃyudha-viÓikha-phalikeva ||GAss_335|| nÃtheti paru«am ucitaæ priyeti dÃsety anugraho yatra | tad-dÃmpatyam ito 'nyan nÃrÅ rajju÷ paÓu÷ puru«a÷ ||GAss_336|| nihitÃyÃm asyÃm api saivaikà manasi me sphurati | rekhÃntaropadhÃnÃt pattrÃk«ara-rÃjir iva dayità ||GAss_337|| nidhi-nik«epa-sthÃnasyopari cihnÃrtham iva latà nihità | lobhayati tava tanÆdari jaghana-taÂÃd upari romÃlÅ ||GAss_338|| nihitÃrdha-locanÃyÃs tvaæ tasyà harasi h­daya-paryantam | na subhaga samucitam Åd­Óam aÇguli-dÃne bhujaæ gilasi ||GAss_339|| nÅtvÃgÃraæ rajanÅ-jÃgaram ekaæ ca sÃdaraæ dattvà | acireïa kair na taruïair durgÃ-pattrÅva muktÃsi ||GAss_340|| nak«atre'gnÃv indÃv udare kanake maïau d­Ói samudre | yat khalu tejas tad akhilam ojÃyitam abja-mitrasya ||GAss_341|| na savarïo na ca rÆpaæ na saæskriyà kÃpi naiva sà prak­ti÷ | bÃlà tvad-virahÃpadi jÃtÃpabhraæÓa-bhëeva ||GAss_342|| na vibhÆ«aïe tavÃsthà vapur guïenaiva jayasi sakhi yÆna÷ | avadhÅritÃstra-Óastrà kusume«or malla-vidyeva ||GAss_343|| netrÃk­«Âo bhrÃmaæ bhrÃmaæ preyÃn yathà yathÃsti tathà | sakhi manthayati mano mama dadhi-bhÃï¬aæ mantha-daï¬a iva ||GAss_344|| nÃnÃ-varïaka-rÆpaæ prakalpayantÅ manoharaæ tanvÅ | citrakara-tÆlikeva tvÃæ sà pratibhitti bhÃvayati ||GAss_345|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà na-kÃra-vrajyà || ********************************************************** pa-kÃra-vrajyà pathikÃsaktà kiæcin na veda ghana-kalam agopità gopÅ | keli-kalÃ-huÇkÃrai÷ kÅrÃvali mogham apasarasi ||GAss_346|| praïamati paÓyati cumbati saæÓli«yati pulaka-mukulitair aÇgai÷ | priya-saÇgÃya sphuritÃæ viyoginÅ vÃma-bÃhulatÃm ||GAss_347|| praviÓasi na ca nirgantuæ jÃnÃsi vyÃkulatvam Ãtanu«e | bÃlaka cetasi tasyÃÓ cakra-vyÆhe'bhimanyur iva ||GAss_348|| paÓyÃnurÆpam indindireïa mÃkanda-Óekharo mukhara÷ | api ca picu-manda-mukule maukuli-kulam Ãkulaæ milati ||GAss_349|| pratibimba-sambh­tÃnanam ÃdarÓaæ sumukha mama sakhÅ-hastÃt | ÃdÃtum icchasi mudhà kiæ lÅlÃ-kamala-mohena ||GAss_350|| prÃcÅnÃcala-mauler yathà ÓaÓÅ gagana-madhyam adhivasati | tvÃæ sakhi paÓyÃmi tathà chÃyÃm iva saÇkucan mÃnÃm ||GAss_351|| prÃÇgaïa-koïe'pi niÓÃpati÷ sa tÃpaæ sudhÃmayo harati | yadi mÃæ rajani-jvara iva sakhi sa na niruïaddhi geha-pati÷ ||GAss_352|| pati-pulaka-dÆna-gÃtrÅ svacchÃyÃvÅk«aïe'pi yà sabhayà | abhisarati subhaga sà tvÃæ vidalantÅ kaïÂakaæ tamasi ||GAss_353|| pratibhÆ÷ Óuko vipak«e daï¬a÷ Ó­ÇgÃra-saÇkathà guru«u | puru«Ãyitaæ païas tad-bÃle paribhÃvyatÃæ dÃya÷ ||GAss_354|| para-mohanÃya mukto ni«karuïe taruïi tava kaÂÃk«o 'yam | viÓikha iva kalita-karïa÷ praviÓati h­dayaæ na ni÷sarati ||GAss_355|| prapadÃlambita-bhÆmiÓ cumbantÅ prÅti-bhÅti-madhurÃk«Å | prÃcÅrÃgra-niveÓita-cibukatayà na patità sutanu÷ ||GAss_356|| prÃtar upÃgatya mr«Ã vadata÷ sakhi nÃsya vidyate vrŬà | mukha-lagnayÃpi yo 'yaæ na lajjate dagdha-kÃlikayà ||GAss_357|| paÓyottaras tanÆdari phÃlgunam ÃsÃdya nirjita-vipak«a÷ | vairÃÂir iva pataÇga÷ pratyÃnayanaæ karoti gavÃm ||GAss_358|| pramada-vanaæ tava ca stana-Óailaæ mÆlaæ gabhÅra-sarasÃæ ca | jagati nidÃgha-nirastaæ Óaityaæ durga-trayaæ Órayati ||GAss_359|| pro¤chati tavÃparÃdhaæ mÃnaæ mardayati nirv­tiæ harati | svak­tÃn nihanti Óapathä jÃgara-dÅrghà niÓà subhaga ||GAss_360|| priya ÃyÃte dÆrÃd abhÆta iva saÇgamo 'bhavat pÆrva÷ | mÃna-rudita-prasÃdÃ÷ punar Ãsanna-para-suratÃdau ||GAss_361|| pÆrva-mahÅ-dhara-Óikhare tama÷ samÃsanna-mihira-kara-kalitam | ÓÆla-protaæ sarudhiram idam andhaka-vapur ivÃbhÃti ||GAss_362|| pariv­tta-nÃbhi lupta-trivali ÓyÃma-stanÃgram alasÃk«i | bahu-dhavala-jaghana-rekhaæ vapur na puru«Ãyitaæ sahate ||GAss_363|| prÃrabdha-nidhuvanaiva sveda-jalaæ komalÃÇgi kiæ vahasi | jyÃm arpayituæ namità kusumÃstra-dhanur-lateva madhu ||GAss_364|| puæsÃæ darÓaya sundari mukhendum Å«at trpÃm apÃk­tya | jÃyÃjita iti rƬhà jana-Órutir me yaÓo bhavatu ||GAss_365|| prasaratu Óarat-triyÃmà jaganti dhavalayatu dhÃma tuhinÃæÓo÷ | pa¤jara-cakorikÃïÃæ kaïikÃkalpo 'pi na viÓe«a÷ ||GAss_366|| prathamÃgata sotkaïÂhà cira-caliteyaæ vilamba-do«e tu | vak«yanti sÃÇga-rÃgÃ÷ pathi taravas tava samÃdhÃnam ||GAss_367|| patite'æÓuke stanÃrpita-hastÃæ tÃæ nivi¬a-jaghana-pihitorum | rada-pada-vikalita-phÆtk­ti-Óata-dhuta-dÅpÃæ mana÷ smarati ||GAss_368|| parita÷ sphurita-mahau«adhi-maïi-nikare keli-talpa iva Óaile | käcÅ-guïa iva patita÷ sthitaika-ratna÷ phaïÅ sphurati ||GAss_369|| prÃv­«i Óaila-ÓreïÅ-nitambam uhhan dig-antare bhramasi | capalÃntara ghana kiæ tava vacanÅyaæ pavana-vaÓyo 'si ||GAss_370|| prati-divasa-k«Åïa-daÓas tavai«a vasanäcalo 'tikara-k­«Âa÷ | nija-nÃyakam atik­païaæ kathayati kugrÃma iva virala÷ ||GAss_371|| pathika kathaæ capalojjvalam ambuda-jala-bindu-nihvaham avi«ahyam | mayapura-kanaka-dravam iva Óiva-Óara-Óikhi-bhÃvitaæ sahase ||GAss_372|| pathikaæ Órameïa suptaæ dara-taralà taruïi sumadhura-cchÃyà | vyÃlambamÃna-veïi÷ sukhayasi ÓÃkheva sÃrohà ||GAss_373|| pradadÃti nÃparÃsÃæ praveÓam api pÅna-tuÇga-jaghanorÆ÷ | yà lupta-kÅla-bhÃvaæ yÃtà h­di bahir ad­ÓyÃsi ||GAss_374|| prÃtar nidrÃti yathà yathÃtmajà lulita-ni÷sahair aÇgai÷ | jÃmÃtari mudita-manÃs tathà tathà sÃdarà ÓvaÓrÆ÷ ||GAss_375|| praïaya-calito 'pi sakapaÂa-kopa-kaÂÃk«air mayÃhita-stambha÷ | trÃsa-taralo g­hÅta÷ sahÃsa-rabhasaæ priya÷ kaïÂhe ||GAss_376|| priya-durnayena h­daya sphuÂasi yadi sphuÂanam api tava ÓlÃghyam | tat-keli-samara-talpÅ-k­tasya vasanäcalasyeva ||GAss_377|| pavanopanÅta-saurabha-dÆrodaka-pÆra-padminÅ-lubdha÷ | aparÅk«ita-svapak«o gantà hantÃpadaæ madhupa÷ ||GAss_378|| prema-laghÆ-k­ta-keÓava- vak«o-bhara-vipula-pulaka-kuca-kalaÓà | govardhana-giri-gurutÃæ mugdha-vadhÆr nibh­tam upahasati ||GAss_379|| priya-viraha-ni÷sahÃyÃ÷ sahaja-vipak«Ãbhir api sapatnÅbhi÷ | rak«yante hariïÃk«yÃ÷ prÃïà g­ha-bhaÇga-bhÅtÃbhi÷ ||GAss_380|| prakaÂayasi rÃgam adhikaæ lapanam idaæ vakrimÃïam Ãvahati | prÅïayati ca pratipadaæ dÆti Óukasyeva dayitasya ||GAss_381|| praviÓantyÃ÷ priya-h­dayaæ bÃlÃyÃ÷ prabala-yauvata-vyÃptam | nava-niÓita-dara-taraÇgita-nayana-mayenÃsinà panthÃ÷ ||GAss_382|| praïayÃparÃdha-ro«a-prasÃda-viÓvÃsa-keli-pÃï¬ityai÷ | rƬha-premà hriyate kiæ bÃlÃ-kutuka-mÃtreïa ||GAss_383|| pÆrvair eva caritair jarato 'pi pÆjyatà bhavata÷ | mu¤ca madam asya gandhÃd yuvabhir gaja gaÆjanÅyo 'si ||GAss_384|| prathamaæ praveÓità yà vÃsÃgÃraæ katha¤cana sakhÅbhi÷ | na Ó­ïotÅva prÃta÷ sà nirgamanasya saÇketam ||GAss_385|| pÆjà vinà prati«ÂhÃæ nÃsti na mantraæ vinà prati«Âhà ca | tad-ubhaya-vipratipanna÷ paÓyatu gÅr-vÃïa-pëÃïam ||GAss_386|| pÆrvÃdhiko g­hiïyÃæ bahu-mÃna÷ prema-narma-viÓvÃsa÷ | bhÅr adhikeyaæ kathayati rÃgaæ bÃlÃ-vibhaktam iva ||GAss_387|| pulikata-kaÂhora-pÅvara-kuca-kalaÓÃÓle«a-vedanÃbhij¤a÷ | Óambhor upavÅta-phaïÅ vächati mÃna-grahaæ devyÃ÷ ||GAss_388|| priya ÃyÃto dÆrÃd iti yà prÅtir babhÆva gehinyÃ÷ | pathikebhya÷ pÆrvÃgata iti garvÃt sÃpi Óata-Óikharà ||GAss_389|| p­«Âhaæ prayaccha mà sp­Óa dÆrÃd apasarpa vihita-vaimukhya | tvÃm anudhÃvati taraïis tad api guïÃkar«a-taraleyam ||GAss_390|| priyayà kuÇkuma-pi¤jara-pÃïi-dvaya-yojanÃÇkitaæ vÃsa÷ | prahitaæ mÃæ yÃc¤Ã¤jali-sahasra-karaïÃya Óik«ayati ||GAss_391|| prÃcÅrÃntariteyaæ priyasya vadane'dharaæ samarpayati | prÃg-giri-pihità rÃtri÷ sandhyÃ-rÃgaæ dinasyeva ||GAss_392|| para-pati-nirdaya-kulaÂÃÓo«ita ÓaÂha ne«yatà na kopena | dagdha-mamatopataptà rodimi tava tÃnavaæ vÅk«ya ||GAss_393|| prÃÇgaïa eva kadà mÃæ Óli«yantÅ many-kampi-kuca-kalaÓà | aæsa-ni«aïïa-mukhÅ sà snapayati bëpeïa mama p­«Âham ||GAss_394|| pretai÷ praÓasta-sattvà sÃÓru v­kair vÅk«ità skhalad-grÃsai÷ | cumbati m­tasya vadanaæ bhÆta-mukholkek«itaæ bÃlà ||GAss_395|| piÓuna÷ khalu sujanÃnÃæ khalam eva puro vidhÃya jetavya÷ | k­tvà jvaram ÃtmÅyaæ jigÃya bÃïaæ raïe vi«ïu÷ ||GAss_396|| piba madhupa bakula-kalikÃæ dÆre rasanÃgra-mÃtram ÃdhÃya | adhara-vilepa-samÃpye madhuni mudhà vadanam arpayasi ||GAss_397|| prÃyeïaiva hi malinà malinÃnÃm ÃÓrayatvam upayÃnti | kÃlindÅ-puÂa-bheda÷ kÃliya-puÂa-bhedanaæ bhavati ||GAss_398|| paÓya priya-tanu-vighaÂana-bhayena ÓaÓi-mauli-deha-saælagnà | subhagaika-daivatam umà Óirasà bhÃgÅrathÅæ vahati ||GAss_399|| pathika-vadhÆ-jana-locana-nÅra-nadÅ-mÃt­ka-pradeÓe«u | dhana-maï¬alam Ãkhaï¬ala-dhanu«Ã kuï¬alitam iva vidhinà ||GAss_400|| prativeÓi-mitra-bandhu«u dÆrÃt k­cchrÃgato 'pi gehinyà | atikeli-lampaÂayà dinam ekam agopi geha-pati÷ ||GAss_401|| para-paÂa iva rajakÅbhir malino bhuktvÃpi nirdayaæ tÃbhi÷ | artha-grahaïena vinà jaghanya mukto 'si kulaÂÃbhi÷ ||GAss_402|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà pa-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ba-kÃra-vrajyà bahu-yo«iti lÃk«Ãruïa-Óirasi vayasyena dayita upahasite | tat-kÃla-kalita-lajjà piÓunayati sakhÅ«u saubhÃgyam ||GAss_403|| bandhana-bhÃjo 'mu«yÃÓ cikura-kalÃpasya muktamÃnasya | sindÆrita-sÅmanta-cchalena h­dayaæ vidÅrïam iva ||GAss_404|| balam api vasati mayÅti Óre«Âhini guru-garva-gadgadaæ vadati | taj-jÃyayà janÃnÃæ mukham Åk«itam Ãv­ta-smitayà ||GAss_405|| balavad anilopanÅta-sphuÂita-navÃmbhoja-saurabho madhupa÷ | Ãk­«yate nalinyà nÃsÃ-nik«ipta-ba¬iÓa-rajjur iva ||GAss_406|| bÃïaæ harir iva kurute sujano bahudo«am apy ado«am iva | yÃvad do«aæ jÃgrati malimlucà iva puna÷ piÓunÃ÷ ||GAss_407|| bauddhasyeva k«aïiko yadyapi bahu-vallabhasya tava bhÃva÷ | bhagnà bhagnà bhrÆr iva na tu tasyà vighaÂate maitrÅ ||GAss_408|| bëpÃkulaæ pralapator g­hiïi nivartasva kÃnta gaccheti | yÃtaæ dampatyor dinam anugamanÃvadhi saras-tÅre ||GAss_409|| bÃlÃ-vilÃsa-bandhÃn aprabhavan manasi cintayan pÆrvam | saæmÃna-varjitÃæ tÃæ g­hiïÅm evÃnuÓocÃmi ||GAss_410|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ba-kÃra-vrajyà || ********************************************************** bha-kÃra-vrajyà bhramasi prakaÂayasi radaæ karaæ prasÃrayasi t­ïam api Órayasi | dhiÇ mÃnaæ tava ku¤jara jÅvaæ na juho«i jaÂharÃgnau ||GAss_411|| bhÆtimayaæ kurute'gnis t­ïam api saælagnam enam api bhajata÷ | saiva suvarïa daÓà te ÓaÇke garimoparodhena ||GAss_412|| bhavati nidÃghe dÅrghe yatheha yamuneva yÃminÅ tanvÅ | dvÅpà iva divasà api tathà krameïa prathÅyÃæsa÷ ||GAss_413|| bhavatà mahati snehÃnale'rpità pathika hema-guÂikeva | tanvÅ hastenÃpi spra«Âum aÓuddhair na sà Óakyà ||GAss_414|| bhÆmi-lulitaika-kuï¬alam uttaæsita-kÃï¬a-paÂam iyaæ mugdhà | paÓyantÅ ni÷ÓvÃsai÷ k«ipati manoreïu-pÆram api ||GAss_415|| bhavatÃliÇgi bhujaÇgÅ jÃta÷ kila bhogi-cakravartÅ tvam | ka¤cuka vanecarÅ-stanam abhila«ata÷ sphurati laghimà te ||GAss_416|| bhaik«a-bhujà pallÅ-patir iti stutas tad-vadhÆ-sud­«Âena | rak«aka jayasi yad eka÷ ÓÆnye sura-sadasi sukham asmi ||GAss_417|| bhogÃk«amasya rak«Ãæ d­Ç-mÃtreïaiva kurvato 'nabhimukhasya | v­ddhasya pramadÃpi ÓrÅr api bh­tyasya bhogÃya ||GAss_418|| bhavitÃsi rajani yasyÃm adhva-Órama-ÓÃntaye padaæ dadhatÅm | sa balÃd valayita-jaÇghÃ-baddhÃæ mÃm urasi pÃtayati ||GAss_419|| bhÆ«aïatÃæ bhajata÷ sakhi ka«aïa-viÓuddhasya jÃta-rÆpasya | puru«asya ca kanakasya ca yukto garimà sarÃgasya ||GAss_420|| bhasma-puru«e'pi giriÓe snehamayÅ tvam ucitena subhagÃsi | moghas tvayi janavÃdo yad o«adhi-prastha-duhiteti ||GAss_421|| bhaya-pihitaæ bÃlÃyÃ÷ pÅvaram Æru-dvayaæ smaronnidra÷ | nidrÃyÃæ premÃrdra÷ paÓyati ni÷Óvasya ni÷Óvasya ||GAss_422|| bhramarÅva ko«a-garbhe gandha-h­tà kusumam anusarantÅ tvÃm | avyaktaæ kÆjantÅ saÇketaæ tamasi sà bhramati ||GAss_423|| bhrÃmaæ bhrÃmaæ sthitayà snehe tava payasi tatra tatraiva | Ãvarta-patita-naukÃyitam anayà vinayam apanÅya ||GAss_424|| bhramayasi guïamayi kaïÂha-graha-yogyÃnÃtma-mandiropÃnte | hÃlika-nandini taruïÃn kakudmino me¬hi-rajjur iva ||GAss_425|| bhÃla-nayane'gnir indur maulau gÃtre bhujaÇga-maïi-dÅpÃ÷ | tad api tamo-maya eva tvam ÅÓa ka÷ prak­tim atiÓete ||GAss_426|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà bha-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ma-kÃra-vrajyà madhu-mada-vÅta-vrŬà yathà yathà lapati saæmukhaæ bÃlà | tan-mukham ajÃta-t­ptis tathà tathà vallabha÷ pibati ||GAss_427|| mitrair Ãlocya samaæ guru k­tvà kadanam api samÃrabdha÷ | artha÷ satÃm iva hato mukha-vailak«yeïa mÃno 'yam ||GAss_428|| mama rÃgiïo manasvini karam arpayato dadÃsi p­«Âham api | yadi tad api kamala-bandhor iva manye svasya saubhÃgyam ||GAss_429|| mà sp­Óa mÃm iti sakupitam iva bhaïitaæ vya¤jità na ca vrŬà | ÃliÇgitayà sasmitamuktam anÃcÃra kiæ kuru«e ||GAss_430|| mÆlÃni ca niculÃnÃæ h­dayÃni ca kÆla-vasati-kulaÂÃnÃm | mudira-madirÃ-pramattà godÃvari kiæ vidÃrayasi ||GAss_431|| malaya-druma-sÃrÃïÃm iva dhÅrÃïÃæ guïa-prakar«o 'pi | ja¬a-samaya-nipatitÃnÃm anÃdarÃyaiva na guïÃya ||GAss_432|| madhumathana-mauli-mÃle sakhi tulayasi tulasi kiæ mudhà rÃdhÃm | yat tava padam adasÅyaæ surabhayituæ saurabhodbheda÷ ||GAss_433|| mayi yÃsyati k­tvÃvadhi-dina-saÇkhyaæ cumbanaæ tathÃÓle«am | priyayÃnuÓocità sà tÃvat suratÃk«amà rajanÅ ||GAss_434|| m­gamada-nidÃnam aÂavÅ kuÇkumam api k­«aka-vÃÂikà vahati | haÂÂavilÃsini bhavatÅ param ekà paura-sarvasvam ||GAss_435|| madhu-divase«u bhrÃmyan yathà viÓati mÃnasaæ bhramara÷ | sakhi loha-kaïÂaka-nibhas tathà madana-viÓikho 'pi ||GAss_436|| mayi calite tava muktà d­Óa÷ svabhÃvÃt priye sa-pÃnÅyÃ÷ | satyam amÆlyÃ÷ sadya÷ prayÃnti mama h­daya-hÃratvam ||GAss_437|| mugdhe mama manasi ÓarÃ÷ smarasya pa¤cÃpi santataæ lagnÃ÷ | ÓaÇke stana-guÂikÃ-dvayam arpitam etena tava h­daye ||GAss_438|| madhumathana-vadana-vinihita-vaæÓÅ-su«irÃnusÃriïo rÃgÃ÷ | hanta haranti mano mama nalikÃ-viÓikhÃ÷ smarasyeva ||GAss_439|| mahato÷ suv­ttayo÷ sakhi h­daya-graha-yogyayo÷ samucchritayo÷ | sajjanayo÷ stanayor iva nirantaraæ saÇgataæ bhavati ||GAss_440|| mama vÃritasya bahubhir bhÆyo bhÆya÷ svayaæ ca bhÃvayata÷ | jÃto diÓÅva tasyÃæ sakhe na vinivartate moha÷ ||GAss_441|| magno 'si narmadÃyà rase h­to vÅci-locana-k«epai÷ | yady ucyase taruvara bhra«Âo bhraæÓo 'pi te ÓlÃghya÷ ||GAss_442|| menÃm ullÃsayati smerayati hariæ giriæ ca vimukhayati | k­ta-kara-bandha-vilamba÷ pariïayane giriÓa-kara-kampa÷ ||GAss_443|| madhu-gandhi gharma-timyat-tilakaæ skhalad-uktiæ ghÆrïa-daruïÃk«am | tasyÃ÷ kadÃdharÃm­tam Ãnanam avadhÆya pÃsyÃmi ||GAss_444|| medinyÃæ tava nipatati na padaæ bahu-vallabheti garveïa | ÃÓli«ya kair na taruïais turÅva vasanair vimuktÃsi ||GAss_445|| mÆle nisarga-madhuraæ samarpayanto rasaæ puro virasÃ÷ | ik«ava iva para-puru«Ã vividhe«u rase«u vinidheyÃ÷ ||GAss_446|| mahati snehe nihita÷ kusumaæ bahu dattam arcito bahuÓa÷ | vakras tad api ÓanaiÓcara iva sakhi du«Âa-graho dayita÷ ||GAss_447|| mà Óabara-taruïi pÅvara-vak«oruhayor bhareïa bhaja garvam | nirmokair api Óobhà yayor bhujaÇgÅbhir unmuktai÷ ||GAss_448|| mama kupitÃyÃÓ chÃyÃæ bhÆmÃv ÃliÇgya sakhi milat-pulaka÷ | snehamayatvam anujjhan karoti kiæ nai«a mÃm aru«am ||GAss_449|| mu«ita iva k«aïa-virahe ripur iva kusume«u-keli-saÇgrÃme | dÃsa iva Órama-samaye bhajan natÃÇgÅæ na t­pyÃmi ||GAss_450|| mu¤casi kiæ mÃnavatÅæ vyavasÃyÃd dviguïa-manyu-vegeti | sneha-bhava÷ payasÃgni÷ sÃntvena ca ro«a unmi«ati ||GAss_451|| malayajam apasÃrya ghanaæ vÅjana-vighnaæ vidhÃya bÃhubhyÃm | smara-santÃpÃd agaïita-nidÃgham ÃliÇgate mithunam ||GAss_452|| mahato 'pi hi viÓvÃsÃn mahÃÓayà dadhati nÃlpam api laghava÷ | saæv­ïute'drÅ-nudadhir nidÃgha-nadyo na bhekam api ||GAss_453|| madhu-dhÃreva na mu¤casi mÃnini rÆk«Ãpi mÃdhurÅæ sahajÃm | k­ta-mukha-bhaÇgÃpi rasaæ dadÃsi mama sarid ivÃmbhodhe÷ ||GAss_454|| madanÃk­«Âa-nurjyÃ-ghÃtair iva g­hiïi pathika-taruïÃnÃm | vÅïÃ-tantrÅ-kvÃïai÷ ke«Ãæ na vikampate ceta÷ ||GAss_455|| mama bhayam asyÃ÷ kopo nirvedo 'syà mamÃpi mandÃk«am | jÃtaæ kva cÃntarik«e smita-saæv­ti-namita-kandharayo÷ ||GAss_456|| muktÃmbaraiva dhÃvatu nipatatu sahasà trimÃrgagà vÃstu | iyam eva narmadà mama vaæÓa-prabhavÃnurÆpa-rasà ||GAss_457|| m­gamada-lepanam enaæ nÅla-nicolaiva niÓi ni«eva tvam | kÃlindyÃm indÅvaram indindira-sundarÅva sakhi ||GAss_458|| mama sakhyà nayana-pathe milita÷ Óakto na kaÓcid api calitum | patito 'si pathika vi«ame ghaÂÂa-kuÂÅyaæ kusuma-keto÷ ||GAss_459|| mahatà priyeïa nirmitam apriyam api subhaga sahyatÃæ yÃti | suta-sambhavena yauvana-vinÃÓanaæ na khalu khedÃya ||GAss_460|| mÃna-graha-guru-kopÃd anu dayitÃty eva rocate mahyam | käcanamayÅ vibhÆ«Ã dÃhäcita-Óuddha-bhÃveva ||GAss_461|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ma-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ya-kÃra-vrajyà yÆna÷ kaïÂaka-viÂapÃni viäcala-grÃhiïas tyajantÅ sà | vana iva pure'pi vicarati puru«aæ tvÃm eva jÃnantÅ ||GAss_462|| yu«mÃsÆpagatÃ÷ smo vibudhà vÃÇ-mÃtra-pÃÂavena vayam | antarbhavati bhavatsv api nÃbhaktas tan na vij¤Ãtam ||GAss_463|| yatra na dÆtÅ yatra snigdhà na d­Óo 'pi nipuïayà nihitÃ÷ | na giro 'dyÃpi vyaktÅk­ta÷ sa bhÃvo 'nurÃgeïa ||GAss_464|| yà nÅyate sapatny praviÓya yÃvarjità bhujaÇgena | yamunÃyà iva tasyÃ÷ sakhi malinaæ jÅvanaæ manye ||GAss_465|| yasminn ayaÓo 'pi yaÓo hrÅr vighno mÃna eva dau÷ÓÅlyam | laghutà guïaj¤atà kiæ navo yuvà sakhi na te d­«Âa÷ ||GAss_466|| yad vÅk«yate khalÃnÃæ mÃhÃtmyaæ kvÃpi daiva-yogena | kÃkÃnÃm iva Óauklyaæ tad api hi na cirÃd anarthÃya ||GAss_467|| yat khalu khala-mukha-huta-vaha-vinihitam api Óuddhim eva parameti | tad anala-Óaucam ivÃæÓukam iha loke durlabhaæ prema ||GAss_468|| yan nÃvadhim arthayate pÃtheyÃrthaæ dadÃti sarvasvam | tenÃnayÃti-dÃruïa-ÓaÇkÃm Ãropitaæ ceta÷ ||GAss_469|| yÆnÃm År«yÃ-vairaæ vitanvatà taruïi cakra-rucireïa | tava jagahnenÃkulità nikhilà pallÅ khaleneva ||GAss_470|| yÃvaj jÅvana-bhÃvÅ tulyÃÓayoyor nitÃnta-nirbheda÷ | nadayor ivai«a yuvayo÷ saÇgo rasam adhikam Ãvahatu ||GAss_471|| yan nihitÃæ Óekharayasi mÃlÃæ sà yÃtu ÓaÂha bhavantam iti | praharantÅæ Óirasi padà smarÃmi tÃæ garva-guru-kopÃm ||GAss_472|| yauvana-guptiæ patyau bandhu«u mugdhatvam Ãrjavaæ guru«u | kurvÃïà halika-vadhÆ÷ praÓasyate vyÃjato yuvabhi÷ ||GAss_473|| yo na gurubhir na mitrair na vivekenÃpi naiva ripu-hasitai÷ | niyamita-pÆrva÷ sundari sa vinÅtatvaæ tvayà nÅta÷ ||GAss_474|| yan-mÆlam Ãrdram udakai÷ kusumaæ pratiparva phala-bhara÷ parita÷ | druma tan mÃdyasi vÅcÅ-paricaya-pariïÃmam avicintya ||GAss_475|| yasyÃÇke smara-saÇgara-viÓrÃnti-präjalà sakhÅ svapiti | sa vahatu guïÃbhimÃnaæ madana-dhanur-valli-cola iva ||GAss_476|| yadi dÃna-gandha-mÃtrÃd vasanti sapta-cchade'pi dantinya÷ | kim iti mada-paÇka-malinÃæ karÅ kapola-sthalÅæ vahati ||GAss_477|| yad-avadhi viv­ddha-mÃtrà vikasita-kusumotkarà Óaïa-ÓreïÅ | pÅtÃæÓuka-priyeyaæ tadavadhi pallÅ-pate÷ putrÅ ||GAss_478|| yamunÃ-taraÇga-taralaæ na kuvalayaæ kusuma-lÃvi tava sulabham | yadi saurabhÃnusÃrÅ jhaÇkÃrÅ bhramati na bhramara÷ ||GAss_479|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ya-kÃra-vrajyà || ********************************************************** ra--kÃra-vrajyà rÃjyÃbhi«eka-salila-k«Ãlita-maule÷ kathÃsu k­«ïasya | garva-bhara-mantharÃk«Å paÓyati pada-paÇkajaæ rÃdhà ||GAss_490|| rati-kalaha-kupita-kÃntÃ-kara-cikurÃkar«a-mudita-g­ha-nÃtham | bhavati bhavanaæ tad anyat prÃg-vaæÓa÷ parïa-ÓÃlà và ||GAss_491|| rogo rÃjÃyata iti janavÃdaæ satyam adya kalayÃmi | Ãrogya-pÆrvakaæ tvayi talpa-prÃntÃgate subhaga ||GAss_492|| ruddha-svarasa-prasarasyÃlibhir agre nataæ priyaæ prati me | srotasa iva nimnaæ prati rÃgasya dviguïa Ãvega÷ ||GAss_493|| rÆpam idaæ kÃntir asÃv ayam utkar«a÷ suvarïa-racaneyam | durgata-milità lalite bhramasi pratimandira-dvÃram ||GAss_494|| racite niku¤ja-patrair bhik«uka-pÃtre dadÃti sÃvaj¤am | paryu«itam api sutÅk«ïa-ÓvÃsa-kadu«ïaæ vadhÆr annam ||GAss_495|| rak«ati na khalu nija-sthitim alaghu÷ sthÃpayati nÃyaka÷ sa yathà | ti«Âhati tathaiva tad-guïa-viddheyaæ hÃra-ya«Âhir iva ||GAss_496|| rÃjasi k­ÓÃÇgi maÇgala-kalaÓÅ sahakÃra-pallaveneva | tenaiva cumbita-mukhÅ prathamÃvirbhÆta-rÃgeïa ||GAss_497|| rÆpa-guïa-hÅna-hÃryà bhavati laghur dhÆlir anila-capaleva | prathayati p­ghu-guïa-neyà taruïÅ taraïir iva garimÃïam ||GAss_498|| rÃge nave vij­mbhati viraha-krama-manda-manda-mandÃk«e | sasmita-salajjam Åk«itam idam i«Âaæ siddham Ãca«Âe ||GAss_499|| ro«o 'pi rasavatÅnÃæ na karkaÓo và cirÃnubandhÅ và | var«ÃïÃm upalo 'pi hi susnigdha÷ k«aïika-kalpaÓ ca ||GAss_500|| rodanam etad dhanyaæ sakhi kiæ bahu m­tyur api mamÃnargha÷ | svapneneva hi vihito nayana-mano-hÃriïà tena ||GAss_501|| ro«eïaiva mayà sakhi vakro 'pi granthilo 'pi kaÂhino 'pi | ­jutÃm anÅyatÃyaæ sadya÷ svedena vaæÓa iva ||GAss_502|| rajanÅm iyam upanetuæ pit­-prasÆ÷ prathamam upatasthe | ra¤jayati svayam induæ kunÃyakaæ du«Âa-dÆtÅva ||GAss_503|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ra-kÃra-vrajyà || ********************************************************** la-kÃra-vrajyà lagnÃsi k­«ïa-vartmani susnigdhe varti hanta dagdhÃsi | ayam akhila-nayana-subhago nu bhukta-muktÃæ puna÷ sp­Óati ||GAss_504|| lak«mÅ÷ Óik«ayati guïÃn amÆn punar durgatir vidhÆnayati | pÆrïo bhavati suv­ttas tu«Ãra-rucir apacaye vakra÷ ||GAss_505|| lÆnÃ-tantu-niruddha-dvÃra÷ ÓÆnyÃlaya÷ patat-pataga÷ | pathike tasminn a¤cala-pihita-mukho roditÅva sakhi ||GAss_506|| lagnaæ jaghane tasyÃ÷ suviÓÃle kalita-kari-kara-krŬe | vapre saktaæ dvipam iva Ó­ÇgÃras tvÃæ vibhÆ«ayati ||GAss_507|| liptaæ na mukhaæ nÃÇgaæ na pak«atÅ na caraïÃ÷ parÃgeïa | asp­Óateva nalinyà vidagdha-madhupena madhu pÅtam ||GAss_508|| lagnaæ jaghane tasyÃ÷ Óu«yati nakha-lak«ma mÃnasaæ ca mama | bhuktam aviÓadam avedanam idam adhika-sarÃga-sÃbÃdham ||GAss_509|| lajjayitum akhila-gopÅ-nipÅta-manasaæ madhudvi«aæ rÃdhà | aj¤eva p­cchati kathÃæ Óambhor dayitÃrdha-tu«Âasya ||GAss_510|| lak«mÅ-ni÷ÓvÃsÃnala-piï¬Å-k­ta-dugdha-jaladhi-sÃra-bhuja÷ | k«Åra-nidhi-tÅra-sud­Óo yaÓÃæsi gÃyanti rÃdhÃyÃ÷ ||GAss_511|| lÅlÃgÃrasya bahi÷ sakhÅ«u caraïÃtithau mayi priyayà | prakaÂÅk­ta÷ prasÃdo dattvà vÃtÃyane vyajanam ||GAss_512|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà la-kÃra-vrajyà || ********************************************************** va-kÃra-vrajyà varïa-h­tir na lalÃÂe na lulitam aÇgaæ na cÃdhare daæÓa÷ | utpalam ahÃri vÃri ca na sp­«Âam upÃya-catureïa ||GAss_513|| vividhÃyudha-vraïÃrbuda-vi«ame vak«a÷-sthale priyatamasya | ÓrÅr api vÅra-vadhÆr api garvotpulakà sukhaæ svapiti ||GAss_518|| vaimukhye'pi vimuktÃ÷ Óarà ivÃnyÃya-yodhino vitano÷ | bhindanti p­«Âha-patitÃ÷ priya h­dayaæ mama tava ÓvÃsÃ÷ ||GAss_519|| vyaktam adhunà sameta÷ khaï¬o madirÃk«i daÓana-vasane te | yan nava-sudhaika-sÃre lobhini tat kim api nÃdrÃk«am ||GAss_520|| vÅjayator anyonyaæ yÆnor viyutÃni sakala-gÃtrÃïi | san maitrÅva ÓroïÅ paraæ nidÃghe'pi na vighaÂità ||GAss_521|| vyÃro«aæ mÃninyÃs tamo diva÷ kÃsaraæ kalam abhÆme÷ | baddham aliæ ca nalinyÃ÷ prabhÃta-sandhyÃpasÃrayati ||GAss_522|| vak«asi vij­mbhamÃïe stana-bhinnaæ truÂati ka¤cukaæ tasyÃ÷ | pÆrva-dayitÃnurÃgas tava h­di na manÃg api truÂati ||GAss_523|| vyaktim avek«ya tad anyÃæ tasyÃm eveti viditam adhunà tu | harmya-hari-mukham iva tvÃm ubhayo÷ sÃdhÃraïaæ vedmi ||GAss_524|| vyajanasyeva samÅpe gatÃgatais tÃpa-hÃriïo bhavata÷ | a¤calam iva ca¤calatÃæ mama sakhyÃ÷ prÃpitaæ ceta÷ ||GAss_525|| vitarantÅ rasam antar mamÃrdra-bhÃvaæ tano«i tanu-gÃtri | anta÷-salilà sarid iva yan nivasasi bahir ad­ÓyÃpi ||GAss_526|| vihita-vividhÃnubandho mÃnonnatayÃvadhÅrito mÃnÅ | labhate kuta÷ prabodhaæ sa jÃgaritvaiva nidrÃïa÷ ||GAss_527|| vrŬÃ-vimukhÅæ vÅta-snehÃm ÃÓaÇkya kÃku-vÃÇ-madhura÷ | premÃrdra-sÃparÃdhÃæ diÓati d­Óaæ vallabhe bÃlà ||GAss_528|| vak«a÷-praïayini sÃndra-ÓvÃse vÃÇ-mÃtra-subhaÂi ghana-gharme | sutanu lalÃÂa-niveÓita-lalÃÂike ti«Âha vijitÃsi ||GAss_529|| vicarati parita÷ k­«ïe rÃdhÃyÃæ rÃga-capala-nayanÃyÃm | daÓa-dig-vedha-viÓuddhaæ viÓikhaæ vidadhÃti vi«ame«u÷ ||GAss_530|| vimukhe caturmukhe Óritavati cÃnÅÓa-bhÃvam ÅÓe'pi | magna-mahÅ-nistÃre hari÷ paraæ stabdha-romÃbhÆt ||GAss_532|| vÃpÅ-kacche vÃsa÷ kaïÂaka-v­taya÷ sajÃgarà bhramarÃ÷ | ketaka-viÂapa kim etair nanu vÃraya ma¤jarÅ-gandham ||GAss_533|| vicalasi mugdhe vidh­tà yathà tathà viÓasi h­daya-madaye me | Óakti÷ prasÆna-dhanu«a÷ prakampa-lak«yaæ sp­ÓantÅva ||GAss_534|| vihitaÃsama-Óara-samaro jita-gÃÇgeya-cchavi÷ k­tÃÂopa÷ | puru«Ãyite virÃjati dehas tava sakhi Óikhaï¬Åva ||GAss_535|| v­ti-vivara-nirgatasya pramadÃ-bimbÃdharasya madhu pibate | avadhÅrita-pÅyÆ«a÷ sp­hayati devÃdhirÃjo 'pi ||GAss_536|| vÃsita-madhuni vadhÆnÃm avataæse mauli-maï¬ane yÆnÃm | vilasati sà puru-kusume madhupÅva vana-prasÆne«u ||GAss_537|| vrŬÃ-prasara÷ prathamaæ tad anu ca rasa-bhÃva-pu«Âa-ce«Âeyam | javanÅ-vinirgamÃd anu naÂÅva dayità mano harati ||GAss_538|| vÃsasi haridrayeva tvayi gaurÃÇgyà niveÓito rÃga÷ | piÓunena so 'panÅta÷ sahasà patatà jaleneva ||GAss_539|| vi«vag-vikÃsi-saurabha-rÃgÃndha-vyÃgha-bÃdhanÅyasya | kvacid api kuraÇga bhavato nÃbhÅm ÃdÃya na sthÃnam ||GAss_540|| vaÂa-kuÂaja-ÓÃla-ÓÃlmali-rasÃla-bahu-sÃra-sindhu-vÃrÃïÃm | asti bhidà malayÃcala-sambhava-saurabhya-sÃmye'pi ||GAss_541|| vinihita-kaparda-koÂiæ cÃpala-do«eïa ÓaÇkaraæ tyaktvà | vaÂam ekam anusarantÅ jÃhnavi luÂhasi prayÃga-taÂe ||GAss_542|| veda caturïÃæ k«aïadà praharÃïÃæ saÇgamaæ viyogaæ ca | caraïÃnÃm iva kÆrmÅ saÇkocam api prasÃram api ||GAss_543|| v­ti-vivareïa viÓantÅ subhaga tvÃm Åk«ituæ sakhÅ d­«Âi÷ | harati yuva-h­daya-pa¤jara-madhyasthà manmathe«ur iva ||GAss_544|| vipaïitulÃ-sÃmÃnye mà gaïayainaæ nirÆpaïe nipuïa | dharma-ghaÂo 'sÃv adharÅkaroti laghum upari nayati gurum ||GAss_545|| vÃsara-gamyam anÆror ambaram avanÅ ca vÃmanaika-padam | jaladhir api potalaÇghya÷ satÃæ mana÷ kena tulayÃma÷ ||GAss_546|| vitata-tamo-ma«ilekhÃlak«motsaÇga-sphuÂÃ÷ kuraÇgÃk«i | patrÃk«ara-nikarà iva tÃrà nabhasi prakÃÓante ||GAss_547|| vividhÃÇga-bhaÇgi«u gurur nÆtana-Ói«yÃæ manobhavÃcÃrya÷ | vetra-latayeva bÃlÃæ talpe nartayati rata-rÅtyà ||GAss_548|| viparÅtam api rataæ te sroto nadyà ivÃnukÆlam idam | taÂa-tarum iva mama h­dayaæ samÆlam api vegato harati ||GAss_549|| vaibhava-bhÃjÃæ dÆ«aïam api bhÆ«aïa-pak«a eva nik«iptam | ugïam ÃtmanÃm adharmaæ dve«aæ ca g­ïanti kÃïÃdÃ÷ ||GAss_550|| vakrÃ÷ kapaÂa-snigdhÃ÷ malinÃ÷ karïÃntike prasajjanta÷ | kaæ va¤cayanti na sakhe khalÃÓ ca gaïikÃ-kaÂÃk«ÃÓ ca ||GAss_551|| vidyuj-jvÃlÃ-valayita-jaladhara-piÂharodarÃd viniryÃnti | viÓadaudana-dyuti-mu«a÷ preyasi payasà samaæ karakÃ÷ ||GAss_552|| vyajanÃdibhir upacÃrai÷ kiæ maru-pathikasya g­hiïi vihitair me | tÃpas tvad-Æru-kadalÅ-dvaya-madhye ÓÃnti-mayam eti ||GAss_553|| vaiguïye'pi hi mahatà vinirmitaæ bhavati karma ÓobhÃyai | durvaha-nitamba-mantharam api harati nitambinÅ-n­tyam ||GAss_554|| vÅk«ya satÅnÃæ gaïane rekhÃm ekÃæ tayà sva-nÃmÃÇkÃm | santu yuvÃno hasituæ svayam evÃpÃri nÃvaritum ||GAss_555|| vindhyÃcala iva dehas tava vividhÃvarta-narmada-nitamba÷ | sthagayati gatiæ muner api sambhÃvita-ravi-ratha-stambha÷ ||GAss_556|| v­ti-bha¤jana ga¤jana-saha nikÃmam uddÃma durnayÃrÃma | paravÃÂÅ-Óata-lampaÂa du«Âa-v­«a smarasi geham api ||GAss_557|| vaæÓÃvalambanaæ yad yo vistÃro guïasya yÃvanati÷ | taj jÃlasya khalasya ca nijÃÇka-supta-praïÃÓÃya ||GAss_558|| vindhya-mahÅdhara-Óikhare mudira-ÓreïÅ-k­pÃïa-mayam anila÷ | udyad-vidyuj-jyoti÷ pathika-vadhÃyaiva ÓÃtayati ||GAss_559|| vyÃlambamÃna-veïÅ-dhuta-dhÆli prathamam aÓrubhir dhautam | ÃyÃtasya padaæ mama gehinyà tad anu salilena ||GAss_560|| vak«a÷-sthala-supte mama mukham upadhÃtuæ na maulim Ãlabhase | pÅnottuÇga-stana-bhara-dÆrÅ-bhÆtaæ rata-ÓrÃntau ||GAss_561|| vadana-vyÃpÃrÃntarbhÃvÃd anuraktamÃnayantÅ tvam | dÆti satÅ-nÃÓÃrthaæ tasya bhujaÇgasya daæ«ÂrÃsi ||GAss_562|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà va-kÃra-vrajyà || ********************************************************** Óa-kÃra-vrajyà ÓrÅr api bhujaÇga-bhoge mohana-vij¤ena ÓÅlità yena | so 'pi hari÷ puru«o yadi puru«Ã itare'pi kiæ kurma÷ ||GAss_563|| ÓaÇke yà sthairyamayÅ Ólathayati bÃhÆ manobhavasyÃpi | darpa-ÓilÃm iva bhavatÅæ kataras taruïo vicÃlayati ||GAss_564|| ÓÃrdÆla-nakhara-bhaÇgura kaÂhoratara-jÃta-rÆpa-racano 'pi | bÃlÃnÃm api bÃlÃsà yasyÃs tvam api h­di vasasi ||GAss_565|| Óruta eva Óruti-hÃriïi rÃgotkar«eïa kaïÂham adhivasati | gÅta iva tvayi madhure karoti nÃrtha-grahaæ sutanu÷ ||GAss_566|| ÓrÅ÷ ÓrÅ-phalena rÃjyaæ t­ïa-rÃjenÃlpa-sÃmyato labdham | kucayo÷ samyak-sÃmyÃd gato ghaÂaÓ cakravartitvam ||GAss_567|| ÓroïÅ bhÆmÃv aÇke priyo bhayaæ manasi pati-bhuje mauli÷ | gƬhaÓvÃso vadane suratam idaæ cet t­ïaæ tridivam ||GAss_568|| Óli«yann iva cumbann iva paÓyann iva collikhann ivÃt­pta÷ | dadhad iva h­dayasyÃnta÷ smarÃmi tasyà muhur jaghanam ||GAss_569|| Óirasi caraïa-prahÃraæ pradÃya ni÷sÃryatÃæ sa te tad api | cakrÃÇkito bhujaÇga÷ kÃliya iva sumukhi kÃlindyÃ÷ ||GAss_570|| Óocyaiva sà k­ÓÃÇgÅ bhÆtimayÅ bhavatu guïamayÅ vÃpi | snehaika-vaÓya bhavatà tyaktà dÅpena vartir iva ||GAss_571|| Óuka iva dÃru-ÓalÃkÃ-pi¤jaram anudivasa-vardhamÃno me | k­ntati dayitÃ-h­dayaæ Óoka÷ smara-viÓikha-tÅk«ïa-mukha÷ ||GAss_572|| ÓrutvÃkasmika-maraïaæ Óuka-sÆno÷ sakala-kautukaika-nidhe÷ | j¤Ãto g­hiïÅ-vinaya-vyaya Ãgatyaiva pathikena ||GAss_573|| ÓÅlita-bhujaÇga-bhogà kro¬enÃbhuddh­tÃpi k­«ïena | acalaiva kÅrtyate bhÆ÷ kim aÓakyaæ nÃma vasumatyÃ÷ ||GAss_574|| ÓyÃmà vilcana-harÅ bÃleyaæ manasi hanta sajjantÅ | lumpati pÆrva-kalatraæ dhÆma-latà bhitti-citram iva ||GAss_575|| ÓataÓo gatir Ãv­tti÷ ÓataÓa÷ kaïÂhÃvalambanaæ ÓataÓa÷ | ÓataÓo yÃmÅti vaca÷ smarÃmi tasyÃ÷ pravÃsa-dine ||GAss_576|| Óruta-para-pu«Âa-ravÃbhi÷ p­«Âo gopÅbhir abhimataæ k­«ïa÷ | Óaæsati vaæÓa-stanitai÷ stana-vinihita-locano 'numatam ||GAss_577|| ÓaÇkara-Óirasi niveÓita-padeti mà garvam udvahendu-kale | phalam etasya bhavi«yati tava caï¬Å-caraïa-reïum­jà ||GAss_578|| ÓÃkhi-Óikhare samÅraïa-dolÃyita-nŬa-nirv­taæ vasati | karmaika-ÓarÃïam agaïita-bhayam aÓithila-keli khaga-mithunam ||GAss_579|| Óuka surata-samara-nÃrada h­daya-rahasyaika-sÃra sarvaj¤a | guru-jana-samak«a-mÆka prasÅda jambÆ-phalaæ dalaya ||GAss_580|| Óirasà vahasi kapardaæ rudra ruditvÃpi rajatam arjayasi | asyÃpy udarasyÃrdhaæ bhajatas tava vetti kas tattvam ||GAss_581|| Órotavyaiva sudheva ÓvetÃæÓu-kaleva dÆra-d­Óyaiva | du«Âa-bhujaÇga-parÅte tvaæ ketaki na khalu na÷ sp­Óyà ||GAss_582|| ÓravaïopanÅta-guïayà samarpayantyà praïamya kusumÃni | madana-dhanur-latayeva tvayà vaÓaæ dÆti nÅto 'smi ||GAss_583|| ÓÃkhoÂaka-ÓÃkhoÂaja-vaikhÃnasa-karaÂa-pÆjya raÂa suciram | nÃdara-padam iha gaïakÃ÷ pramÃïa-puru«o bhavÃn eka÷ ||GAss_584|| ÓaÓi-rekhopama-kÃntes tavÃnya-pÃïi-grahaæ prayÃtÃyÃ÷ | madanÃsi-putrikÃyà ivÃÇga-ÓobhÃæ kadarthayati ||GAss_585|| Óaithilyena bh­tà api bhartu÷ kÃryaæ tyajanti na suv­ttÃ÷ | balinÃk­«Âe bÃhau valayÃ÷ kÆjanti dhÃvanti ||GAss_586|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà Óa-kÃra-vrajyà | ********************************************************** «a-kÃra-vrajyà «aÂ-caraïa-kÅÂa-ju«Âaæ parÃga-ghuïa-pÆrïam Ãyudhaæ tyaktvà | tvÃæ mu«Âimeya-madhyÃm adhunà Óaktiæ smaro vahati ||GAss_587|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà «a-kÃra-vrajyà | ********************************************************** sa-kÃra-vrajyà sà divasa-yogya-k­tya-vyapadeÓà kevalaæ g­hiïÅ | dvitither divasasya parà tithir iva sevyà niÓi tvam asi ||GAss_588|| stana-nÆtana-nakha-lekhÃlambÅ tava gharma-bindu-sandoha÷ | ÃbhÃti paÂÂa-sÆtre praviÓann iva mauktika-prasara÷ ||GAss_589|| saubhÃgya-garvam ekà karotu yÆthasya bhÆ«aïaæ kariïÅ | atyÃyÃm avator yà madÃndhayor madhyam adhivasati ||GAss_590|| sva-caraïa-pŬÃnumita-tvan-mauli-rujÃ-vinÅta-mÃtsaryà | aparÃddhà subhaga tvÃæ svayam aham anunetum ÃyÃtà ||GAss_591|| snehamayÃn pŬayata÷ kiæ cakreïÃpi tailakÃrasya | cÃlayati pÃrthivÃn api ya÷ sa kulÃla÷ paraæ cakrÅ ||GAss_592|| sarale na veda bhavatÅ bahu-bhaÇgà bahu-rasà bahu-vivartà | gatir asatÅ-netrÃïÃæ premïÃæ srotasvatÅnÃæ ca ||GAss_593|| sakhi madhyÃhna-dvi-gu;na-dyumaïi-kara-Óreïi-pŬità chÃyà | majjitum ivÃla-vÃle paritas taru-mÆlam ÃÓrayati ||GAss_594|| sakhi Ó­ïu mama priyo 'yaæ gehaæ yenaiva vartmanÃyÃta÷ | tan-nagara-grÃma-nadÅ÷ p­cchati samam ÃgatÃn anyÃn ||GAss_595|| sÃyaæ ravir analam asau madana-Óaraæ sa ca viyoginÅ-ceta÷ | idam api tama÷-samÆhaæ so 'pi nabho nirbharaæ viÓati ||GAss_596|| smara-samara-samaya-pÆrita-kambhu-nibho dviguïa-pÅna-gala-nÃla÷ | ÓÅrïa-prÃsÃdopari jigÅ«ur iva kala-rava÷ kvaïati ||GAss_597|| sphurad-adharam aviratÃÓru dhvani-rodhotkampa-kucam idaæ ruditam | jÃnÆpanihita-hasta-nyasta-mukhaæ dak«iïa-prak­te÷ ||GAss_598|| svayam upanÅtair aÓanai÷ pu«ïantÅ nŬa-nirv­taæ dayitam | sahaja-prema-rasaj¤Ã subhagÃ-garvaæ bakÅ vahatu ||GAss_599|| sva-rasena badhnatÃæ karam ÃdÃne kaïÂakotkarais tudatÃm | piÓunÃnÃæ panasÃnÃæ ko«Ãbhogo 'py aviÓvÃsya÷ ||GAss_600|| saubhÃgyaæ dÃk«iïyÃn nety upadi«Âaæ hareïa taruïÅnÃm | vÃmÃrdham eva devyÃ÷ sva-vapu÷-Óilpe niveÓayatà ||GAss_601|| subhaga sva-bhavana-bhittau bhavatà saæmardya pŬità sutanu÷ | sà pŬayaiva jÅvati dadhatÅ vaidye«u vidve«am ||GAss_602|| sà guïa-mayÅ svabhÃva-svacchà sutanu÷ kara-grahÃyattà | bhramità bahu-mantra-vidà bhavatà kÃÓmÅra-mÃleva ||GAss_603|| sa-vrŬa-smita-subhage sp­«ÂÃsp­«Âeva kiæcid apayÃntÅ | apasarasi sundari yathà yathà tathà sp­Óasi mama h­dayam ||GAss_604|| sakhi sukhayaty avakÃÓa-prÃpta÷ preyÃn yathà tathà na g­hÅ | vÃtÃd avÃritÃd api bhavati gavÃk«Ãnila÷ ÓÅta÷ ||GAss_605|| satatam aruïita-mukhe sakhi nigirantÅ garalam iva girÃæ gumpham | avagaïitau«adhi-mantrà bhujaÇgi raktaæ vira¤jayasi ||GAss_606|| sthala-kamala-mugdha-vapu«Ã sÃtaÇkÃÇka-sthitaika-caraïena | ÃÓvÃsayati visinyÃ÷ kÆle visa-kaïÂhikà Óapharam ||GAss_607|| sa-nakha-padam adhika-gauraæ nÃbhÅ-mÆlaæ niraæÓukaæ k­tvà | anayà sevita pavana tvaæ kiæ k­ta-malaya-bh­gupÃta÷ ||GAss_608|| sarvÃÇgam arpayantÅ lolà suptaæ Órameïa ÓayyÃyÃm | alasam api bhÃgyavantaæ bhajate puru«ayiteva ÓrÅ÷ ||GAss_609|| suditaæ tad eva yatra smÃraæ smÃraæ viyoga-du÷khÃni | ÃliÇgati sà gìhaæ puna÷ punar yÃminÅ-prathame ||GAss_610|| sÃntar-bhayaæ bhuji«yà yathà yathÃcarati samadhikÃæ sevÃm | sÃÓaÇka-ser«ya-sabhayà tathà tathà gehinÅ tasya ||GAss_611|| sundari darÓayati yathà bhavad-vipak«asya tat-sakhÅ kÃntim | patati tathà mama d­«Âis tvad-eka-dÃsasya sÃsÆyà ||GAss_612|| svÃdhÅnair adhara-vraïa-nakhÃÇka-patrÃvalopa-dina-Óayanai÷ | subhagà subhagety anayà sakhi nikhilà mukharità pallÅ ||GAss_613|| sarita iva yasya gehe Óu«yanti viÓÃla-gotrajà nÃrya÷ | k«ÃrÃsv eva sa t­pyati jala-nidhi-laharÅ«u jalada iva ||GAss_614|| sakala-kaÂakaika-maï¬ani kaÂhinÅ-bhÆtÃÓaye Óikhara-danti | giribhuva iva tava manye mana÷ Óilà samabhavac caï¬i ||GAss_615|| sakhi duravagÃha-gahano vidadhÃno vipriyaæ priya-jane'pi | khala iva durlak«yas tava vinata-mukhasyopari sthita÷ kopa÷ ||GAss_616|| sveda-sacela-snÃtà sapta-padÅ sapta maï¬alÅr yÃntÅ | sa-madana-dahana-vikÃrà manoharà vrŬità namati ||GAss_617|| surasa-pravartamÃna÷ saÇghÃÂo 'yaæ samÃna-v­ttÃnÃm | etyaiva bhinna-v­ttair bhaÇgurita÷ kÃvya-sarga iva ||GAss_618|| sarvÃsÃm eva sakhe paya iva surataæ manohÃri | tasyà eva puna÷ punar Ãv­ttau dugdham iva madhuram ||GAss_619|| svapne'pi yÃæ na mu¤casi yà te'nugrÃhiïÅ h­di-sthÃpi | du«ÂÃæ na buddhim iva tÃæ gƬha-vyabhicÃriïÅæ vetsi ||GAss_620|| saparÃv­ti carantÅ vÃty eva t­ïaæ mano 'navadyÃÇgi | harasi k«ipasi taralayasi bhramayasi tolayasi pÃtayasi ||GAss_621|| sà bahu-lak«aïa-bhÃvà strÅ-mÃtraæ veti kitava tava tulyam | koÂir varÃÂikà và dyÆta-vidhe÷ sarva eva païa÷ ||GAss_622|| sà viraha-dahana-dÆnà m­tvà m­tvÃpi jÅvati varÃkÅ | ÓÃrÅva kitava bhavatÃnukÆlità pÃtitÃk«eïa ||GAss_623|| sparÓÃd eva svedaæ janayati na ca me dadÃti nidrÃtum | pirya iva jaghanÃæÓukam api na nidÃgha÷ k«aïam api k«amate ||GAss_624|| sà bhavato bhÃvanayà samaya-viruddhaæ manobhavaæ bÃlà | nÆtana-lateva sundara dohada-Óaktyà phalaæ vahati ||GAss_625|| sp­Óati nakhair na ca vilikhati sicayaæ g­hïÃti na ca vimocayati | na ca mu¤cati na ca madayati nayati niÓÃæ sà na nidrÃti ||GAss_626|| stana-jaghana-dvayam asyà laÇghita-madhya÷ sakhe mama kaÂÃk«a÷ | nojjhati rodhasvatyÃs taÂa-dvayaæ tÅrtha-kÃka iva ||GAss_627|| sa-vrŬa-smita-manda-Óvasitaæ mÃæ mà sp­Óeti Óaæsantyà | Ãkopam etya vÃtÃyanaæ pidhÃya sthitaæ priyayà ||GAss_628|| sa-kara-grahaæ sa-ruditaæ sÃk«epaæ sa-nakha-mu«Âi sa-jigÅ«am | tasyÃ÷ surataæ surataæ prÃjÃpatya-kratur ato 'nya÷ ||GAss_629|| sakhi na khalu nimalÃnÃæ vidadhaty abhidhÃnam api mukhe malinÃ÷ | kenÃÓrÃvi pikÃnÃæ kuhÆæ vihÃyetara÷ Óabda÷ ||GAss_630|| svalpà iti rÃma-balair ye nyastà nÃÓaye payo-rÃÓe÷ | te ÓailÃ÷ sthitimanto hanta laghimnaiva bahu-mÃna÷ ||GAss_631|| sà ÓyÃmà tanvaÇgÅ dahatà ÓÅtopacÃra-tÅvreïa | viraheïa pÃï¬imÃnaæ nÅtà tuhinena dÆrvaiva ||GAss_632|| sunirÅk«ita-niÓcala-kara-vallabha-dhÃrÃ-jalok«ità na tathà | sotkampena mayà sakhi d­«Âà sà mÃdyati sma yathà ||GAss_633|| sakhi moghÅk­ta-madane pativrate kas tavÃdaraæ kurute | nÃÓrau«År bhagavÃn api sa kÃma-viddho hara÷ pÆjya÷ ||GAss_634|| sà mayi na dÃsa-buddhir na ratir nÃpi trapà na viÓvÃsa÷ | hanta nirÅk«ya navo¬hÃæ manye vayam apiryà jÃtÃ÷ ||GAss_635|| sucirÃyÃte g­hiïÅ niÓi bhuktà dina-mukhe vidagdheyam | dhavala-nakhÃÇkaæ nija-vapur akuÇkumÃrdraæ na darÓayati ||GAss_636|| stana-jaghanoru-praïayÅ gìhaæ lagno niveÓita-sneha÷ | priya kÃla-pariïatir iyaæ virajyase yan nakhÃÇka iva ||GAss_637|| sà vicchÃyà niÓi niÓi sutanur bahu-tuhina-ÓÅtale talpe | jvalati tvadÅya-virahÃd o«adhir iva himavata÷ p­«Âhe ||GAss_638|| sà nÅrase tava h­di praviÓati niryÃti na labhate sthairyam | sundara sakhÅ divasakara-bimbe tuhinÃæÓu-rekheva ||GAss_639|| sukumÃratvaæ kÃntir nitÃnta-saraatvam ÃntarÃÓ ca guïÃ÷ | kiæ nÃma nendulekhe ÓaÓa-graheïaiva tava kathitam ||GAss_640|| saurabhya-mÃtra-manasÃm ÃstÃæ malaya-drumasya na viÓe«a÷ | dharmÃrthinÃæ tathÃpi sa m­gya÷ pÆjÃrtham aÓvattha÷ ||GAss_641|| saævÃhayati ÓayÃnaæ yathopavÅjayati g­hapatiæ g­hiïÅ | g­ha-v­ti-vivara-niveÓita-d­Óas tathÃÓvÃsanaæ yÆna÷ ||GAss_642|| satyaæ svalpa-guïe«u stabdhà sad­Óe punar bhujaÇge sà | arpita-koÂi÷ praïamati sundara hara-cÃpa-ya«Âir iva ||GAss_643|| sarvaæsahÃæ mahÅm iva vidhÃya tÃæ bëpa-vÃribhi÷ pÆrïÃm | bhavanÃntara-mayam adhunà saÇkrÃntas te guru÷ premà ||GAss_644|| sambhavati na khalu rak«Ã sarasÃnÃæ prak­ti-capala-caritÃnÃm | anubhavati hara-Óirasy api bhujaÇga-pariÓÅlanaæ gaÇgà ||GAss_645|| sulabhe«u kamala-kesara-ketaka-mÃkanda-kunda-kusume«u | vächati manorathÃndhà madhupÅ smara-dhanu«i guïÅ-bhÃvam ||GAss_646|| sà lajjità sapatnÅ kupità bhÅta÷ priya÷ sakhÅ sukhità | bÃlÃyÃ÷ pŬÃyÃæ nidÃnite jÃgare vaidyai÷ ||GAss_647|| sucirÃgatasya saævÃhana-cchalenÃÇgam aÇgam ÃliÇgya | pu«yati ca mÃna-carcÃæ g­hiïÅ saphalayait cotkalikÃm ||GAss_648|| sà sarvathaiva raktà rÃgaæ gu¤jeva na tu mukhe vahati | vacana-paÂos tava rÃga÷ kevalam Ãsye Óukasyeva ||GAss_649|| sÃyaæ kÃnta-bhujÃntara-patità rati-nÅta-sakala-rajanÅkà | u«asi dadatÅ pradÅpaæ sakhÅbhir upahasyate bÃlà ||GAss_650|| sà tÅk«ïa-mÃna-dahanà mahata÷ snehasya durlabha÷ pÃka÷ | tvÃæ darvÅm iva dÆti prayÃsayann asmi viÓvasta÷ ||GAss_651|| sneha-k«atir jigÅ«Ã samara÷ prÃïa-vyayÃvadhi÷ kariïÃm | na vitanute kam anarthaæ dantini tava yauvanodbhaÂa÷ ||GAss_652|| sadanÃd apaiti dayito hasati sakhÅ viÓati gharaïim iva bÃlà | jvalati sapatnÅ kÅre jalpati mugdhe prasÅdati ||GAss_653|| saÇkucitÃÇgÅæ dviguïÃæÓukÃæ mano-mÃtra-visphuran-madanÃm | dayitÃæ bhajÃmi mugdhÃm iva tuhina tava prasÃdena ||GAss_654|| sakhi lagnaiva vasantÅ sadÃÓaye mahati rasa-maye tasya | bìava-Óikheva sindhor na manÃg apy ÃrdratÃæ bhajasi ||GAss_655|| sakhi mihirodgamanÃdi-pramodam apidhÃya so 'yam avasÃne | bandhyo 'vadhi-vÃsara iva tu«Ãra-divasa÷ kadarthayati ||GAss_656|| sura-bhavane taruïÃbhyÃæ parasparÃk­«Âa-d­«Âi-h­dayÃbhyÃm | devÃrcanÃrtham udyatam anyonyasyÃrpitaæ kusumam ||GAss_657|| sÃyaæ kuÓeÓayÃntar-madhupÃnÃæ niryatÃæ nÃda÷ | mitra-vyasana-vi«aïïai÷ kamalair Ãkranda iva mukta÷ ||GAss_658|| sumahati manyu-nimitte mayaiva vihite'pi vepamÃnoru÷ | na sakhÅnÃm api rudatÅ mamaiva vak«a÷-sthale patità ||GAss_659|| subhaga vyajana-vicÃlana-Óithila-bhujÃbhÆd iyaæ vayasyÃpi | udvartanaæ na sakhyÃ÷ samÃpyate ki¤cid apagaccha ||GAss_660|| sa-vrŬà nakha-radanÃrpaïe«u kupità pragìham aciro¬hà | bahu-yÃc¤Ã-caraïa-graha-sÃdhyà ro«eïa jÃteyam ||GAss_661|| sug­hÅta-malina-pak«Ã laghava÷ para-bhedina÷ paraæ tÅk«ïÃ÷ | puru«Ã api viÓikhà api guïa-cyutÃ÷ kasya na bhayÃya ||GAss_662|| sva-kapolena prakaÂÅk­taæ pramattatva-kÃraïaæ kim api | dviradasya durjanasya ca madaæ cakÃraiva dÃnam api ||GAss_663|| satyaæ patir avidagdha÷ sà tu sva-dhiyaiva nidhuvane nipuïà | mÃrttikam ÃdhÃya guruæ dhanur adhigatam ekalavyena ||GAss_664|| saubhÃgya-mÃnavÃn sa tvayÃvadhÅryÃpamÃnam ÃnÅta÷ | svaæ viraha-pÃï¬imÃnaæ bhasma-snÃnopamaæ tanute ||GAss_665|| sakhi mama kara¤ja-tailaæ bahu-sandeÓaæ prahe«yasÅty udità | ÓvaÓura-g­ha-gamana-militaæ bëpa-jalaæ saæv­ïoty asatÅ ||GAss_666|| sandarÓayanti sundari kulaÂÃnÃæ tamasi vitatam avikalpe | maulimaïidÅpa-kalikà varti-nibhà bhogino 'dhvÃnam ||GAss_667|| sarvaæ vanaæ t­ïÃlyà pihitaæ pÅtÃ÷ sitÃæÓu-ravi-tÃrÃ÷ | pradhvaæsÃ÷ panthÃno malinenodgamya meghena ||GAss_668|| samyag ani«panna÷ san yo 'rthas tvarayà svayaæ sphuÂÅkriyate | sa vyaÇga eva bhavati prathamo vinatÃ-tanÆja iva ||GAss_669|| sajjana eva hi vidyà ÓobhanÃyai bhavati durjane moghà | na vidÆra-darÓanatayà kaiÓcid upÃdÅyate g­dhra÷ ||GAss_670|| subhagaæ vadati janas taæ nija-patir iti nai«a rocate mahyam | pÅyÆ«e'pi hi bhe«aja-bhÃvopanate bhavaty aruci÷ ||GAss_671|| saudha-gavÃk«a-gatÃpi hi d­«Âis taæ sthiti-k­ta-prayatnam api | hima-giri-Óikhara-skhalità gaÇgevairÃvataæ harati ||GAss_672|| saha-gharma-cÃriïÅ mama paricchada÷ sutanu neha sandeha÷ | na tu sukhayati tuhina-dina-cchatra-cchÃyeva sajjantÅ ||GAss_673|| sakala-guïaika-niketana dÃnava-vÃsena gharaïiruharÃja÷ | jÃto 'si bhÆtale tvaæ satÃm anÃdeya-phala-kusuma÷ ||GAss_674|| sundari tÃÂaÇkamayaæ cakram ivodvahati tÃvake karïe | nipatati nikÃma-tÅk«ïaæ kaÂÃk«a-bÃïo 'rjuna-praïayÅ ||GAss_675|| svÃdhÅnaiva phala-rddhir janopajÅvyatvam ucchraya-cchÃyà | sat-puæso maru-bhÆruha iva jÅvana-mÃtram ÃÓÃsyam ||GAss_676|| santÃpa-moha-kampÃn sampÃdayituæ nihantum api jantÆn | sakhi durjanasya bhÆti÷ prasarati dÆraæ jvarasyeva ||GAss_677|| sukhayitatarÃæ na rak«ati paricaya-leÓaæ gaïÃÇganeva ÓrÅ÷ | kuka-kÃminÅva nojjhati vÃg-devÅ janma-janmÃpi ||GAss_678|| sva-sadana-nikaÂe nalinÅm abhinava-jÃta-cchadÃæ nirÅk«yaiva | hà g­hiïÅti pralapaæÓ cirÃgata÷ sakhi pati÷ patita÷ ||GAss_679|| saci caturÃnana-bhÃvÃd vaimukhyaæ kvÃpi naiva darÓayati | ayam eka-h­daya eva druhiïa iva priyatamas tad api ||GAss_680|| satyaæ madhuro niyataæ vakro nÆnaæ kalÃdharo dayita÷ | sa tu veda na dvitÅyÃm akalaÇka÷ pratipad-indur iva ||GAss_681|| sva-sthÃnÃd api vicalati majjati jaladhau ca nÅcam api bhajate | nija-pak«a-rak«aïa-manÃ÷ sujano mainÃka-Óaila iva ||GAss_682|| saæv­ïu bëpa-jalaæ sakhi d­Óam uparajyäjanena valayainÃm | dayita÷ paÓyatu pallava-paÇkajayor yugapad eva rucam ||GAss_683|| sà pÃï¬u-durbalÃÇgÅ nayasi tvaæ yatra yÃti tatraiva | kaÂhinÅva kaitava-vido hasta-graha-mÃtra-sÃdhyà te ||GAss_684|| sakhi viÓva-ga¤janÅyà lak«mÅr iva kamala-mukhi kadaryasya | tvaæ pravayaso 'sya rak«Ã-vÅk«aïa-mÃtropayogyÃsi ||GAss_685|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà sa-kÃra-vrajyà | ********************************************************** ha-kÃra-vrajyà h­dayaj¤ayà gavÃk«e visad­k«aæ kim api kÆjitaæ sakhyà | yat kalaha-bhinna-talpà bhaya-kapaÂÃd eti mÃæ sutanu ||GAss_686|| harati h­dayaæ ÓalÃkÃ-nihito '¤jana-tantur e«a sakhi mugdhe | locana-bÃïa-mucÃntar-bhrÆdhanu«Ã kiïa ivollikhita÷ ||GAss_687|| hasasi caraïa-prahÃre talpÃd apasÃrito bhuvi svapi«i | nÃsad­Óe'pi k­te priya mama h­dayÃt tvaæ vini÷sarasi ||GAss_688|| hasati sapatnÅ ÓvaÓrÆ roditi vadanaæ ca pidadhate sakhya÷ | svapnÃyitena tasyÃæ subhaga tvan-nÃma jalpantyÃm ||GAss_689|| h­dayaæ mama pratik«aïa-vihitÃv­tti÷ sakhe priyÃÓoka÷ | prabalo vidÃrayi«yati jala-kalaÓaæ nÅra-lekheva ||GAss_690|| hanta viraha÷ samantÃj jvalayati durvÃra-tÅvra-saævega÷ | aruïas tapana-ÓilÃm iva punar na mÃæ bhasmatÃæ nayati ||GAss_691|| h­tvà taÂini taraÇgair bhramitaÓ cakre«u nÃÓaye nihita÷ | phala-dala-valkala-rahitas tvayÃntarik«e tarus tyakta÷ ||GAss_692|| h­ta-käci-valli-bandhottara-jaghanÃd apara-bhoga-bhuktÃyÃ÷ | ullasati roma-rÃji÷ stana-Óambhor garala-lekheva ||GAss_693|| iti vibhÃvyÃkhyÃ-sametà ha-kÃra-vrajyà | ********************************************************** k«a-kÃra-vrajyà k«Årasya tu dayitatvaæ yato 'pi ÓÃntopacÃram ÃsÃdya | Óailo 'ÇgÃny Ãnamayati premïa÷ Óe«o jvarasyeva ||GAss_694|| k«Ãntam apasÃrito yac caraïÃv upadhÃya supta evÃsi | udghÃÂayasi kim Æru ni÷ÓvÃsai÷ pulakayann u«ïai÷ ||GAss_695|| k«udrodbhavasya kaÂutÃæ prakaÂayato yac chataÓ ca madam uccai÷ | madhuno laghu-puru«asya ca garimà laghimà ca bhedÃya ||GAss_696|| ********************************************************** pÆrvair vibhinna-v­ttÃæ guïìhya-bhava-bhÆti-bÃïa-raghukÃrai÷ | vÃg-devÅæ bhajato mama santa÷ paÓyantu ko do«a÷ ||GAss_697|| sat-pÃtropanayocita-sat-pratibimbÃbhinava-vastu | kasya na janayati har«aæ sat-kÃvyaæ madhura-vacanaæ ca ||GAss_698|| ekà dhvain-dvitÅyà tirbhuvana-sÃrà sphuÂokti-cÃturyà | pa¤ce«u-«aÂpada-hità bhÆ«Ã Óravaïasya sapta-ÓatÅ ||GAss_699|| kavi-samara-siæha-nÃda÷ svarÃnuvÃda÷ sudhaika-saævÃda÷ | vidvad-vinoda-kanda÷ sandarbho 'yaæ mayà s­«Âa÷ ||GAss_700||| udayana-balabhadrÃbhyÃæ saptaÓatÅ Ói«ya-sodarÃbhyÃæ me | dyaur iva ravi-candrÃbhyÃæ prakÃÓità nirmalÅk­tya ||GAss_701|| hari-caraïäjalim alaæ kavi-vara-har«Ãya buddhimÃn satatam | k­tÃryÃ-sapta-ÓatÅm etÃæ govardhanÃcÃrya÷ ||GAss_702|| iti govardhanÃcÃrya-viracità ÃryÃ-saptaÓatÅ samÃptà