Kusalamisra's Gudharthadipika on Ghatakharparakavya Ku÷alami÷ra: Gåóhàrthadãpikà, commentary on Ghañakharparakàvya Transcribed and critically edited from Ms. Cod.Sanskrit 23 in the Austrian National Library Vienna. [Uncorrected preprint of the edition published by W. Slaje in 1993] ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ long e ¹ 185 ³ ³ long o º 186 ³ ³ ³ ³ additional: ³ ³ l underbar × 215 ³ ³ r underbar Ÿ 159 ³ ³ n underbar ­ 173 ³ ³ k underbar É 201 ³ ³ t underbar  194 ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ 1. 1 oü svasti || || ÷rãgaõe÷àya nama|| || || oü iùñadevaü nama[=] 2 skçtya praõavaü ca vinàyakam || Kùemaïkaraü tathaivàdyaü kurve 3 [']haü Ghañakharparã[[m]] || 1 || Kùemaïkaraprapautreõa Bàlakçùõa[=] 4 sutena ca || Ku÷alàkhyena ñãkeyaü tanyate Gåóhadãpikà || 2 || 5 ekadà ørãbhojaràjasånur de÷àntaraü gata|| kuta÷cid dhe[=] 6 tave (?). tato [']nantaraü ørãkàlidàsas tatpatnãm avalokitavàn || 7 etadantare varùartur apy àgata|| || tadà sà ca proùitapreya[=] 8 sã meghàn vãkùya vàkyàni sakhãü prati nijagàda || 9 mahàkavi|| ørãkàlidàsas tam eva prastàvaü niråpya 10 varùartuü varõ<ã>[i]tukàma|| yamakair mahàkàvyaü Ghañakha[=] 11 rparàkhyaü nibabandha || tàvat proùitapreyasãlakùaõa[=] 12 m àha || kuta÷cit kàraõàd yasyà|| patir de÷àntaraü gata|| || 13 dattvàvadhiü, kçtà÷à sà proùitapreyasã matà [øT 81] || 1 || sà ca 14 meghàn vãkùya, ùaóbhi|| ÷lokai|| prathamaü sakhãü praty avàdãt || 15 nanu vçttãnàü sargabandho hi mahàkàvyasya lakùaõam i[=] 16 ty uktatvàt, kathaü Ghañakharparasyà<'>lpavçttimàtrasya mahà[=] 17 kàvyatvaü || 2. 1 tatràha || mahàkavikçtatvàd, gåóhàrthatvàt, ÷loke ÷loke nåtana[=] 2 chandobhir nirmitatvàc ca, mahàkàvyatvaü || nanu granthàdau granthama[=] 3 dhye granthànte maïgalam <'>àcaraõãyam iti ÷iùñàcàra||. ata|| 4 maïgalàcaraõaü vihàya prathamam eva kimarthaü nicitaü kha[=] 5 m upetyety[GhKh.1]àdi varùartuvarõanam || tatràha || nanu maïgalakaraõaü ki[=] 6 martham iti siddhàntipra÷naü ÷rutvà, vàdã vadati | maïgalakaraõaü 7 vighnavinà÷apårvakagranthaparisamàptyarthaü | tata|| siddhà[=] 8 ntã vadati || kiü maïgalàd eva vighnavinà÷apårva[[ka]]granthapari[=] 9 samàptir, anyasmàd uta và || yady àdya|| pakùas, tarhi kiü yatra 10 yatra maïgalaü, tatra [[tatra]] vighnavinà÷apårvakagranthasamàpti||, 11 kiü và yatra yatra vighnavinà÷apårvakagranthasamàptis, tatra 12 tatra maïgalam iti || tatra nàdya|| pramàõaü || Kiraõàvallyàdau 13 maïgale saty api aparisamàptidar÷anàt || tadanupapa[=] 14 nne na dvitãya|| || Kàdambaryàdau vighnavinà÷apårvakagrantha[=] 15 samàptau satyàm api tatpràrambhe maïgalasyànà<'>viùkàràt. * 16 ato na maïgalasya tatsamàptau nirõãyatvàt || yat tàvat tvayoktaü 17 granthàdau granthamadhye [[granthànte]] maïgalam eva kàryaü [22-3], kimartham [24] ityàdi, 3. 1 tad etat samastaü tavàpràmàõikatvam eva pramàõayàmi || na 2 khalu pramàõikãbhåya ka÷cid vipa÷cic chàstrapràrambha[=] 3 sambhàvitaü maïgalaü tiraskuryàt, ÷àstrapràrambhe vidvadbhi[=] 4 s tasyaiva pràkkçtatvàt || maïgalaü trividhaü | namaskriyàvastu[=] 5 nirde÷à<'>÷ãråpaü || tebhyo meghair <'>àkà÷àcchàdanaråpavastu[=] 6 nirde÷akaü maïgalaü kçtam evàto na doùa|| || kiü vàpy anyasmàd a[=] 7 pãti [29] pakùasya kavibhir upekùitatvàt || sarvavyàpini[=] 8 yamena tadupapatter eva vilokyamànatvàt || Kiraõàvallyà[=] 9 dau tu vighnabàhulyena maïgalàlpatvena ca granthasamàptyabhàva|| || 10 yàvan maïgalaü, tàvad vighnàbhàva iti nyàyàt || Kàdambaryà[=] 11 dau ca granthàd bahir maïgalakçtatvena vighnàlpatvena ca samàpti|||| 12 ato 'dåùaõam eva jàtaü || adhunà prakaraõam eva punar vadati || 13 proùitapreyasã meghàn vãkùya ùaóbhi|| ÷lokai|| prathamaü 14 sakhãü praty avàdãd ity [114] uktaü || tadvàkyàni kavi|| kula[ka=] 15 tilakena prakañayati || proùitapramadayà idaü vaca|| 16 udyate ity uttareõa ùaùñha<>÷lokena sambandha||. idaü kiü - he 17 kumudasamànadanti iti dvitãyena sambandha|| iti prastàva|| || 4. 1 oü nicitaü kham upetya nãradai|| priyahãnàhçdayàvanãradai|| [|] 2 salilair nihataü raja|| kùitau ravicandràv api nopalakùi[=] 3 tau || 1 || proùitapramadayà idaü vaca udyate | iti ùaùñhenà[=] 4 nvaya|| || idaü kiü - he kumudasamànadanti iti dvitãyàt (?) sa[=] 5 mbaddhyate || salilair jalai||, kùitau pçthivyàü, rajo dhåli||, 6 nihataü ÷àntãkçtaü || tçtãyàntakartçtvàt prathamàntakarma prati[=] 7 pàditaü [vgl. SV 150,1], kçdantakriyà | kùitau viùayàrthe saptamã | rajo rajo[=] 8 guõe dhål[[au]] paràge strãrajasy api iti Vi÷va|| || kiü kçtvà ÷àntã[=] 9 kçtaü - kham àkà÷am, upetya pràpya | kham àkà÷am udàhçtam ity E[=] 10 kàkùaryàü [?] || meghair àkà÷aü pràpyate yadà, jalaü tadà raja||[=] 11 ÷àntyai samarthaü bhavati | ata|| kham upetyety uktaü || yad và - kçti yoga|| 12 kvacit karmaõi pa¤camãti Bhàùyakàravacanàt pa¤camyarthe 13 dvitãyà. kãdç÷aü khaü - nãraü dad[[à]]tãti nãradàs, tair nicita[=] 14 m <'>àcchàditaü | kãdç÷air nãradai|| | priyena hãnà yà strã, tasyà 15 hçdayam evà<'>vanã mahã, tàü rada<>nti pãóayanti - tai|| | rada 16 vilekhane [SV 229,8] | apãti ni÷cayena | ravi÷ ca candra÷ ca, tau ravi[=] 17 candrau nopalakùitau | adar÷anaü gatau ity artha|| | he priye. ã[=] 18 dç÷e samaye sa màü prati kathaü na samàgacchatãti bhàva|| || 5. 1 asya ÷lokasya trayoda÷apadàni j¤eyàni | kàvyaråpàn na 2 cheditàni | eùàü råpà và | mohanamantra÷ chanda|| | tallakùaõam | 3 sasajà gurur àdike [']grime | sabharà mohanamantrakaü la[g]å || 4 asyaiva vaitàlãyam api vadanti ||~|| 1 ||~|| haüsà nada[=] 5 nmeghabhayàd dravanti ni÷àmukhàny adya na candravanti || navà[=] 6 mbumattà|| ÷ikhino nadanti meghàgame kundasamànadanti || 2 || 7 he kundasamànadanti | kundànàü mukuleneti ÷eùa||, samànà 8 dantà yasyà||, sà. tasyà|| sambodhanaü. adya meghàgame haüsà|| 9 dravanti gacchanti. dru gatau [SV 216,10]. kasmàt - nadanmeghabhayàt õada 10 vaõa vyaktàvyakta÷abde [SV 229,29] | nadantãti nadanta||. avyakta÷abdaü kurva[=] 11 nto ye meghàs, te nadanmeghàs. tebhyo yad bhayaü - tasmàd, bhayahet[[au]] paücamã. 12 haüsà hi meghàgamena samprati gacchantãti prasiddhaü || na ke[=] 13 valaü haüsà dravanti || api tu adya ni÷àmukhàny api sandhyà[=] 14 prabhçtãni, na candravanti | candro vidyate yeùàü, yeùu và [vgl. SV 189,21-190,19], tàni età[=] 15 dç÷àni, nety artha|| || punar adya samaye, ÷ikhina|| mayårà, nadanti | 16 vyakta÷abdaü kurvantãti || kathaübhåtà|| ÷ikhina|| - navàmbumattà|| | 17 navaü yad ambu, tena mattà|| | mattànàü svabhàva eva vyakta÷abda||. mattà|| 18 santo vyakta÷abdaü kurvantãti bhàva|| || ayaü bhàva|| - haüsasàdç÷yà[=] 6. 1 n nadanmeghàd aham api kathaü na bibh<ã>[[e]]mi | iùñasaüyogavatya|| 2 mayårasàdç÷yàt kathaü na harùità bhaveyu|| | haüsànàm aniùña[=] 3 saüyoga|| || mayåràõàm iùñasaüyoga|| | uktaü ca || iùñà pràvçñ 4 mayåràõàü haüsànàm anyathà matà iti | asya dvàda÷apadàni 5 santi | indravajrà chanda|| | tallakùaõam | sà cendravajrà tatajàs, tato 6 gå ||~|| 2 ||~|| meghàvçtaü ni÷i na bhàti nabho vitàraü ni[=] 7 dràbhyupaiti ca hariü sukhasevitàraü || sendràyudha÷ ca jalado 8 [']dya rasann ibhànàü saürambham àvahati bhådharasannibhànàm || 3 || 9 he priye. ni÷i ràtrau, nabha àkà÷aü | nabho [']ntarikùaü gaganam ity A[=] 10 mara|| [1.2.1]. na bhàti na ÷obhate. bhà dãptau [SV 272,8]. atra ni÷i viùayàrthe 11 saptamã | bhàtãti vartamàne. akarmakatvàt <||> napuüsakavàcã 12 prathamànta eva kartà pratipàdita|| | akarmakà÷ coktà lajjà[=] 13 di [SV 388,7-8] | dãptyarthàd [SV 388,8] akarma[[ka]]dhàtu|| | kiüvi÷iùñaü nabho dyaur - àvçta[=] 14 m àcchàditaü | puna|| kãdç÷aü - vitàraü vigatà tàrà yatra, yasmà[=] 15 d và, tat | ca puna|| | adya meghàgame | nidrà hariü ÷rãkçùõam a[=] 16 bhyupaiti | pràpnoti | iõ gatau [SV 276,30] | abhi-upopasargàbhyàü [SV 123,23-25] pràptya[=] 17 rthaü dhàtur asau | yad và - ye gatyarthàs, te pra÷nàrthà|| kvacit. kãdç[=] 18 ÷aü hariü - sukhaü sevituü ÷ãlaü yasya, sas - taü | ÷ãlety [[tç]]npratyaya|| [SV 434,6]. 7. 1 sukham anubhavantam ity artha|| | ca puna|| | adya meghàgame, jala[=] 2 do megha, ibhànàü hastinàü, saürambhaü kopam, àvahati utpà[=] 3 dayati. àïupasargàd utpàdane [']rthe. kiü kurvan - rasan ÷abdaü 4 kurvan san. rasa ÷abde [SV ?; DhP I 745]. kathambhåtànàm ibhànàü - bhuvaü dharanti 5 bhådharàs, teùàü sannibhàs tulyàs - teùàü. kãdç÷o megha|| - sendrà[=] 6 yudha||. indràyudhena saha vartamàna||. indràyudhaü ÷akradhanu[=] 7 r ity Amara|| [1.2.11] | viü÷atipadàny asya. vasantatilakà vçtt[[i]]|| | va[=] 8 santatilakà tabhajà jagau ga|| ||~|| 3 ||~|| sataóijjala[=] 9 dàrpitaü nageùu svanadambhodharabhãtapannageùu || paridhãraravaü 10 jalaü darãùu prapataty adbhutaråpasundarãùu || 4 || ca puna|| | 11 adyàsmin samaye. jalaü darãùu kandaràsu prapatati. patë patane [SV 250,15] | 12 atràpi mayà akarmakatvàt kartç[[kri]]ye ca pratipàdite, kartà 13 ca kriyà, [[te]] [[d]]ve niråpite || akarmakà÷ ca vidvadbhir uktà|| - santàpe 14 kùaraõe caiva ÷oùe ca patane tathetyàdi bahava uktà||, mayàlpà 15 dar÷ità vistàrabhayàt. kãdç÷aü jalaü - nageùu parvateùu, ta[=] 16 óità vidyutà saha vartamàno yo jaladas, tenàrpitaü dattaü. 17 kathaübhåteùu nageùu - svaneti | svana [SV 251,13] dhvana [DhP I 854; 881] ÷abde | svanantãti svananta||| 18 ÷abdaü kurvanto ye 'mbhodharà meghàs, tebhyo bhãtà|| pannagà|| bhogino, 19 yeùu, teùu | ambho dharantãti ambhodharà|| | uraga|| pannago bhogãty Amara|| [1.7.8] || 8. 1 puna|| kãdç÷aü - pari samantàd, dhãro gambhãro, rava|| ÷abdo yasya - 2 tat | kathaübhåtàsu darãùu || adbhutaü yad råpaü, tena sundaryo mano[=] 3 haràs - tàsu || atha và<'>dbhutaü råpaü yàsàm, ãdç÷ya|| sundaryo 4 yàsu, tàsu | adbhutaråpasundarãùu | aùñapado 'yaü j¤eya|| ||~ 4 ~|| 5 kùipraü prasàdayati samprati ko [']pi tàni kàntàmukhàni ra[=] 6 tivibhramakopitàni || utkaõñhayanti jaladà|| pathikà[=] 7 n svananta|| ÷oka|| samudbhavati tadvanitàsv ananta|| || 5 || puna|| 8 tasyàgamanaü vya[[rth]]am ãkùya gçhasthànàü kàminàm anyatàü katha[=] 9 yati || ardhena meghapakùapàtaü ca || apãti ni÷cayena, ka|| kàmã 10 puruùa|| | sampratãdànãü varùàkàle, tàni kàntàmukhàni, 11 kùipraü ÷ãghraü, prasàdayati | ànandam utpàdayati | ùadë vi[=] 12 ÷araõagatyavasàdaneùu [SV 246,18] || upasargàd anyàrthe sakarmakadhàtu|| [SV 389,26-29]. 13 kathaübhåtàni mukhàni | ratãti ratau ratisamaye, vibhramo 14 vilàsas, tasminn atãva kopitàni vakrãbhåtàni | vi÷eùe[=] 15 õa bhramayati cittam iti vibhrama|| || vibhrama|| saü÷aye bhràntau 16 ÷obhàyàü ceti Vaijayantã [2.2(puüø).69] | jaladà|| meghà||, svananta|| ÷a[=] 17 bdaü kurvanta|| santa|| | pathikàn pathikam iti pàñho và, 18 utkaõñhayanti [[ànaüdayaüti]] | meghàgame pànthà yatra tatraiva tiùñhanti | ato 19 màrgagamanàdidu||khanivàraõe nà<'>nandayantãti bhàva||. 9. 1 atha và - utkaõñhayanti | utkaõñh[[à]]vata|| kurvanti | màrge gamanà[=] 2 divyàpàreõà<'>nutkaõñha eva, punar meghàgame sthititvàt 3 vyàpàràbhàvàc ca | pànthànàü gçheùåtkaõñhà jàyate || tadà 4 tadvanitàsu | teùàü pathikànàü vanitàs - tàsv, ananto 'pàra|| ÷oka|| | 5 samudbhavati | sam-ud-upasargàbhyàm anyàrthe bhå<<||>> [Vgl.SV 389, 26-29] || asya ùoóa÷apa[=] 6 dàni j¤eyàni | atràpi vasantatilakà cchanda|| ||~|| 5 ||~|| 7 chàdite dinakarasya bhàvane khàj jale patati ÷okabhàvane || 8 manmathe hçdi ca hantum udyate proùitapramadayedam udyate || 6 || 9 atha và - sundarã priyaviyogenà<'>nuràgakàtarà satã meghà[=] 10 game ghanàn upalabhya, sande÷àn vakùyati | proùitapramadayà 11 proùitasya pathikasya pramadà || prakarùeõa madyate puruùo [']naye[=] 12 ti pramadà. tayà idaü pårvadar÷itaü vaca|| [GhKh 1-5], udyate kathyate || 13 kulakatvàt paunarukter na doùa||. kva sati vaca udyate - <> dina[=] 14 karasya dinaü karotãti, tasya bhàvane dyutisamåhe, bhànàü dyutãnàü 15 vanaü samåhaü - tasmin. syu|| prabhà ruk rucis tvió bhà bhà÷ chavi dyuti 16 dãptaya ity Amara|| [1.2.35] | chàdite sati channe satãty artha|| | tathà khà[=] 17 d àkà÷àt | khaü khagendriyanàkeùv iti Dharaõi|| | jale 18 patati sati | kiüvi÷iùñe jale - ÷okabhàvane. ÷okaü santàpaü, 19 bhàvayati vàrayati iti | yad và - ÷okaü bhàvaya<>ti prakà÷aya<>ti <||> 10. 1 proùitabhartçkànàü iti ÷okabhàvana|| | uõàdikatvàd yuõpratyaya||. 2 tasmin ÷okotpàdane ity artha|| | yamakatvàd va[[ba]]yor na bheda|| | bakà[=] 3 rasthàn[e] vakàra eva pañhanãya|| | ity artha|| | uktaü ca Vàgbhañàla[=] 4 ïkàre [1.20ab] | yamaka<÷lokavyaïgeùu>[ø÷leùacitreùu] bavayor óalayor na [[bh]]it | puna|| kva 5 sati | hçdi anta||, manmathe kàmadeve, hantuü ghàtayitum udyate || 6 sati | mathnàtãti matha|| || manomatha|| manmatha|| àkçtigaõa[=] 7 tvàt sàdhu|| | tasmin. madano manmatho màra ity Amara|| [1.1.25] | kalàpakaü 8 caturbhis syàt, tadårdhvaü kulakaü smçtam || saptasu rathoddhatà cchaü[[da||]] ~6~ 9 sarvakàlam avalambya toyadà àgatàs stha dayito gato yadà [|] 10 nirghçõena parade÷asevinà màrayiùyatha hi tena màü vinà 7 11 tàvan meghaü prati proùitapramadopàlambhaü prakañayann àha | 12 bho toyadà||. yadà dayita|| mama priya|| de÷àntaraü gata||, tadà 13 pårvaü sarvakàlaü vasantagrãùmàdikam, avalambya ÷ãghraü tyaktvà, 14 àgatàs stha | as<> bhuvi [SV 278,29] | madhyamapuruùasya bahuvacanànta|| yåya[=] 15 m iti kartà <|> pratyayàd aïgãkçta|| | akarmakatvàt karmàbhàva|| || 16 hi ni÷cayena | pårvaü tena priyeõa vinà màü màrayiùyatha 17 ghàtayiùyatha || vinàdiyoge tçtãyàpa¤camyàv api kva[=] 18 cid vaktavyàv iti kathanàd [vgl. SV 142,22-23] vinàyoge tçtãyà || kãdç÷ena 19 priyeõa - nirghçõena nirgatà ghçõà<'>nukampà yasmàt, sa - tena. 11. 1 kçpà dayànukampà syàt kàruõyaü karuõà ghçõà ity Amara|| [1.6.18] || 2 ghçõà kçpà jugupsà ceti Dharaõi|| [627] || puna|| kathaübhåte[=] 3 na - parasyànyajanasya de÷a|| parade÷a||, taü sevituü ÷ãlaü 4 yasya, sa - tena | asyàpi pa¤cada÷àni padàni j¤eyàni ~7~ 5 bråta taü pathikapàüsulaï ghanà yåyam eva pathi ÷ãghra[=] 6 laïghanà|| || anyade÷aratir adya mucyatàü sàtha và tava vadhå|| ki[=] 7 m ucyatàm || 8 || atha sande÷àn àha || bho ghanà meghà. 8 yåyam eva taü priyaü, bråta katha[[ya]]ta. kãdç÷aü - pathikapàüsulaü 9 p[[à]]nthàn uddhaü | yad và | pathibhava|| pathika|| | samàse kvacid vi[=] 10 bhakt[[e]]r aluk || pathika÷ càsau pàüsureõu÷ ca, taü làti gç[=] 11 hõàti - taü || atha và | pathikànàü pàüsuü làtãti - taü | reõur dvayo|| 12 striyàü dhåli[[|| pàü÷ur nà na dvayo raja||]]] ity Amara|| [2.8.100] || atha và | pathikanirdayaü. pàüsulo 13 nirdaye [']dhame iti Dharaõi|| || nanu priyàyà bhartàraü prati 14 etad vàkyam akathanãyaü. satyaü | kopoktitvàn na doùa||. kutra - yåyaü 15 tatra gatà|| santa|| pàüsunivàraõaü, matsande÷ai|| taccittàka[=] 16 rùaõaü ca, kariùyatha ity upakàre kçte bhavatkàya|| prakà÷a|| 17 kàmoddãpanaü ca bhaviùyatãti bhàva|| || uktaü ca || vibhàti 18 kàya|| karuõàparàõàü paropakàreõa, na candaneneti [Nø 63cd] || 19 kathaübhåtà yåyaü - pathi màrge, ÷ãghraü laïghayanta|| ÷ãghragàmina 20 ity artha|| || 12. 1 kvacid ati÷ãghralaïghanà ity api samãcãna|| | kiü bråma[||]. 2 tad àha - bho pathika | adya varùàkàle || tvayà<'>nyade÷e rati||, a[=] 3 tha và<'>nyade÷aü prati ratir, mucyatàü tyajyatàü | atha và pakùàntare | no 4 cen mu¤casi, tarhi sà tava vadhå|| tvayà và<'>smàbhi|| kiü puruùà[=] 5 ntaraü vàkyaü ucyatàü kathyatàü iti bhàva|| | asyàùñàda÷apadàni ~ 8 ~ 6 haüsapaïktir api nàtha samprati prasthità viyati mànasa[=] 7 m prati || càtako [']pi tçùito [']mbu yàcate du||khità pathika 8 sàpi yà ca te || 9 || he nàtha. sampratãdànãü varùàkàle. 9 etarhi sampratãdànãm adhunà sàmprataü tathà ity Amara|| [3.4.24]. haüsà[=] 10 nàü païktir api ÷reõy api, viyati àkà÷e, mànasaü mànasà[=] 11 khyaü sara|| prati, prasthità pracalità | viyad viùõupadaü và tv i[=] 12 ty Amara|| [1.2.2] | nanu pçthivyàü haüsà|| kathaü na krãóanti. tad uktaü - asti 13 yady api sarvatra nãraü nãraja[[maõóitam | ramate na]] maràlasya mànasaü [[mànasaü]] vinà [SBh 231,4]. càta[=] 14 ko [']pi tçùita|| san. tçùà jàtà<'>syeti tçùita||. [[aübu jalaü yàcate pràrthyate ca puna||. he pathika. sà priyà du||khità satã te tava yàcate. vayaü kathaü dadàma<||>. atha và sà te priyà du||khitàsti]]. ekonaviü[=] 15 ÷atipado [']yaü ~ 9 ~ nãla÷aùpam atibhàti komalaü 16 vàri vindati hi càtako [']malam || ambudai|| ÷ikhigaõo 17 vinàdyate kà rati|| priya vinà mayàdya te || 10 || he priya. 18 nãla÷aùpaü bàlatçõaü, atibhàti ati÷obhate || nãlaü ca 19 tac chaùpaü ca || tan nãla÷aùpaü || karmadhàraya ukta|| ubhayapada[=] 20 pradhànatvàt [SV 152,3]. [Randglosse:] unmàdanas tàpana÷ ca <ù>[÷]oùaõas [s]tamb[h]anas tathà sammohana÷ ca kàmasya pa¤cabàõà|| me smçt[à]|| [vgl. TKø 1.1.40] 13. 1 kiübhåtaü ÷aùpaü - komalaü mçdu | hi ni÷citaü. càtakas [s]tokaka|| 2 sam[à] ity Amara|| [2.5.17] | amalaü malavarjitaü, vàri jalaü, vindati 3 pràpnoti || vç¤ àvaraõe [DhP X 271] | vçõoty àcchàdayati bhåmim iti 4 vàri || tathà ambudai|| meghai||, ÷ikhigaõo mayårasamåha||, 5 vinàdyate vi÷eùeõa ÷abdàyate || õada ÷abde [SV 229,29] || he priya. 6 adya (*varùà-)kàle, mayà vinà, te tava, rati|| kà || na kàpãty artha|| || 7 rati|| kàma<||>striyàü rag[[e]] [surate ']pi rati|| smçt[à] iti Dharaõi|| [869] || 8 asyàùñàda÷apadàni j¤eyàni ||~|| 10 ||~|| megha[=] 9 ÷abdamudità|| kalàpina|| proùitàhçdaya÷okalàpina|| || 10 toyadàgamakç÷à ca sàdya te durdh[[a]]reõa madanena sàdyate || 11 || 11 kalàpo varhaü vidyate yeùàm iti kalàpina|| | yad và - kaü 12 sukhaü, làpituü paribhàùituü ÷ãlaü yeùàü, te [SV 419,5] | ka<||>÷abda iùñà[=] 13 rthavàcaka÷ cokta|| [?] | mayårà meghànàü ÷abdena mudità àsan | 14 yady api kutracic chloke sàkùàt kriyà nàsti || tathàpi kartu|| 15 sakà÷àt kriyà <||> yojyà manãùibhi|| | kãdç÷à|| kalàpina|| - 16 proùitànàü pathikavanitànàü hçdaye, ÷okaü santàpaü, làpi[=] 17 tuü paribhàùituü ÷ãlaü yeùàü, te | atha và - proùitànàü hçdaye 18 ÷okàya lapituü ÷ãlaü yeùàü, te | yad và - proùitànàü [[pathikavanitànàü]] hçdayaü 19 ÷okàya lapituü ÷ãlaü yeùàü, te <|> tathoktà|| | ca punar, adya (*asmin) samaye 14. 1 sà te priyà, madanena kàmena, sàdyate pãóyate | ùadë avasà[=] 2 dane [SV 246,18] | karmaõi yakpratyayàt tçtãyàntakartà<'>tra [SV 388, 21] | kiüvi÷i[=] 3 ùñena madanena - durdh[[a]]reõa soóhum a÷akyena, toyadànàü meghà[=] 4 nàü àgama||, tena kç÷à durbalà | asyaikàda÷apadàni j¤eyàni ~ 5 kiü kçpàpi na tavàsti kàntayà pàõóugaõóapatitàlakà[=] 6 ntayà || ÷okasàgarajale [']dya pàtitàü tvadguõasmaraõam eva 7 pàti tàm || 12 || punar yåyaü prabodhayata || he pathika. a[=] 8 pãti ni÷caye, tava kiü kçpà, kàntayà hetunà, nàsti || 9 kàntayà saha (*kiü) nàstãti và | n[[à]]dàv [SV 119,29] atràdi÷abdàd vàkyàdàv a[=] 10 pi t[e]-vas-àdayo [SV 118,6-7] na bhavanti [SV 120,6] ity anena tavaiva syàt. 11 kathaübhåtayà kàntayà - pàõóugaõó[[au]] pãtakapol[[au, tayo||]] 12 patità vilagnà, alakànàm anta|| kuntalànàm agraü yasyà||, 13 sà - tathà || gaõó[[au]] kapolàv ity Amara|| [2.6.90]. same kuntalàlake i[=] 14 ty Amara|| || na ca kuryàt saüskçtàïgàn ekaveõãdharà yata|| || ekavà[=] 15 sà veùahãnà hàropàntavilokinã || vratadevàdipåjàrhà 16 vyagrà taccintan<àd>[at]anu[||] || nà÷anàdispçhàü dhatte proùità nàyi[=] 17 kàkçtir iti || anyac ca || devatàpåjanaü kuryàd, deyàd bali[=] 18 bhuje balim || likhet kàntapratikçtãn, pàñhayec chuka[[s]]àr[i][=] 19 kà|| || gaõayed àvadhidinaü, gãtaü gàyeta d[à]ntikam | evaüvi[=] 15. 1 dhena nodena nayet kàlaü viyoginã || adya varùàkàle | tava gu[=] 2 õànàü smaraõam eva, tàü àturàü, pàti rakùati | kãdç÷ãü - ÷oka 3 eva sàgara||, tasya jalaü [[a÷rupàtaü]], tasmin pàtitàü kù[e]pitàü. 4 pa¤cada÷apadàny asya | rathoddhatà vçtti|| | ro narau laghugurå 5 rathoddhatà iti lakùaõaü ||~|| 12 ||~|| punar dãnam idaü 6 vàkyaü prakañayati ||~|| kusumitakuñajeùu kànaneùu 7 priyarahiteùu samutsukànaneùu || vahati ca kaluùaü jalaü 8 nadãnàü kim iti ca màü samavekùase na dãnàü || 13 || a<>[=] 9 smin meghàgame, kaluùam àbilaü. kaluùo [']naccha à[v]ila ity Amara|| [1.9.14] || 10 jalaü pànãyaü nadãnàü, vahati pràpayati | ca punas. t<àü>[[vaü]] màü, 11 na samavekùase na vilokayasi iti kiü. mahadà÷caryam ity artha|| || 12 yady api jalaü kaluùaü, tathàpi nadãnàü pràpnoti | tvam ujjvalo 13 [']pi matta|| paràïmukha iti bhàva|| | kãdç÷ãü màü - dãnàü du||khitàü, 14 virahavidhuràü và. keùu satsv api na samavekùase || vaneùu ku[=] 15 sumit[[akuñaj]]eùu satsu | gahanaü kànanam ity Amara|| [2.4.1] | kusumitàni sa¤jà[=] 16 takusumàni praphultàni, kuñajàni ÷aktàkhyavçkùavi÷e[=] 17 ùàõi yeùu, teùu. kuñaja|| sak[r]o vatsako girimall[i]k[[à]] 18 ity Amara|| [2.4.66] || puna|| priyarahiteùu - priyàbhi|| rahità hãnà 16. 1 ye puruùàs, teùu [[samutsu]]kànaneùu satsu || samutsukà ànanebhya|| samutsu[=] 2 kànanàs, teùu. kvacid àmàdyaütasya paratvaü vaktavyam iti [SV 158,21] || 13 || 3 màrgeùu meghasalilena vinà÷iteùu kàmo dhanu|| spç÷ati 4 tena vinà ÷iteùu || gambhãramegharasitavyathità kadàhaü 5 jahyàü sakhe priyaviyogaja÷okadàham || 14 || kàma|| 6 pa¤ca÷ara||, tena bhartrà vinà. vinàdiyoge tçtãyà [SV 142,22-23] | dhanu|| càpaü 7 spç÷ati | adhiropa[ya]ti | keùu satsu - màrgeùu, meghànàü sali[=] 8 lena payodakamalena | salilaü kamalaü jalam ity Amara|| [1.9.3] || 9 vinà÷iteùu nivçtteùu, bhagneùu và, satsu | kãdç÷aü dhanu|| - ÷i[=] 10 t<ã>[[e]]ùu | ÷itàs tãkùõà, iùava|| pa¤ca bàõà|| | utsàdanamadana[=] 11 mohanatàóana-ucc[[à]]ñanà yasya, tat [vgl. TKø 1.1.40] || spç÷a spar÷ane [SV 332,12], tudàde[=] 12 r a[||]pratyaya|| [SV 326,32]. he sakhe. priya[||] sakhà mitra<||>[ü] sahacara iti Dharaõi||. 13 priyasya viyoga||, tasmàj jàto ya|| ÷okas, tasya dàha|| santàpa[=] 14 s, taü | gambhãraü yan megharasitaü meghagarjitaü, tena vyathitàhaü 15 kadà jahyàü tyajeyaü | ohàk tyàge <|> hvàdigaõe sàdhyate [SV 297, 30] || 16 stanitaü garjitaü meghanirghoùe rasitàdi cety Amara|| [1.2.9] || pa¤cada[=] 17 ÷ap<à>[[a]]do [']yaü. vasantatilakà vçtti||. atràpi pàdàntasthaü vika[=] 18 lpenety uktatvàt dvip[à]dayo<'>r antasya ù[u]kàra[sya] na h[[r]]asvatvam ||~|| 14 ~ 17. 1 kokilàsv anavakokakåjite manmathena sakale [']pi kå jite [|] 2 nirgato [']si ÷añha màsi màdhave nopayàsi ÷ayite [']dya màdhave || 15 || 3 he ÷añha | priyaü vakti puro, [']nyatra vipriyaü kurute bhç÷aü || yukt[[y]]àpa[=] 4 ràdhaceùñas tu ÷añho [']sau kathito budhai|| [vgl. øT 27] | tvaü màdhave màsi, vai÷à[=] 5 khe màdhavo ràdha ity Amara|| [1.3.16] | nirgato [']si | akarmakatvàt karmàbhàva|| || 6 kva sati - manmathena kàmena, sakale sampårõe [']pi janair iti ÷eùa|| || 7 kå iti pàdapåraõe, 'vadhàraõe và, jite sati. kåhakàra[=] 8 cakàràdyà|| pàdapårõe prakãrtità|| iti Dharaõi||. evaü kå[=] 9 ÷ ca tathà nånaü hi syàd avadhàraõe khalu iti Vaijayantã [?]. saka[=] 10 le jane jite ity api pàñho 'doùa|| || kathaübhåte màdhave - koki[=] 11 leti kokilàsu [[satãùu]] anyabhçtàsu satãùu, anavamaü ÷làghyaü, jãrõaü 12 và, kokànàü cakravàkànàü, kåjita<||>[ü] ÷abdo yatra, tat - tasmin. 13 atha và - kokilàbhi|| hetubhi||, su [[su]]taràm <'>anavama÷làghyakoka[=] 14 kåjite yatreti. kokilà÷[v] anava[m]eti pàñhe kokilàbhi[=] 15 r à÷u ÷ãghraü, anavamakokakåjitaü yatreti, tasmin | adya meghà[=] 16 game, màdhave kçùõe, ÷ayite sati | tvaü nopayàsi nàgacchasi || 17 màyà lakùmyà, dhava|| pati|| màdhava|| - tasmin. indirà loka[=] 18 màtà mà ity Amara|| [1.1.28]. ùoóa÷apado [']yaü. atràpi rathoddhatà cchanda|| || 15 || 19 susugandhitayà vane [']jitànàü svanadambhodharavàtavãjitànàm [|] 18. 1 madanasya kçte niketanànàü pratibhàüty adya vanàni ketanànàm 16 2 adya varùartau, ketanànàü keta[[na]]vçkùavi÷eùàõàü, vanàni samåhàni, 3 pratibhànti ati÷obhante. bhà dãptau [SV 272,8] pra ati upasargau [SV 123,23-25] pra agre ati. 4 ha[l]àder ity [SV 21,10] akàralopa||, svarahãnaü [pareõa saüyojyaü] [SV 16,24], yad và yasya lopa|| [SV 127,29; 128,7;16-22]. atha và keci[=] 5 t praty upasarga eva vadanti. kathaübhåtànàü ketanànàü - vane kànane, 'jitànàü 6 pràptànàü. aja gatau [SV 234,1]. vanavàsinàm ity artha||. svanantãti svananta||, ÷abdaü 7 kurvanta|| ye 'mbhodharà meghàs, tadvàtena vãjità|| kampitàs, teùàü. tathà 8 madanasya kàmadevasya, kçte nimitte, nimittàt karmayoge [ca saptamã vaktavyà] [SV 148,5]]. nike[=] 9 tanànàü gçhàõàü. kayà - su suùñhu, sugandho yasyàsau susugandhis, tasya 10 bhàva|| [vgl. SV 187,12-25] - tayà. asya ÷lokasyaikàda÷apadàni ~ 16 ~ tat sàdhu 11 yat tvàü sutaràü sasarja prajàpati|| kàmanivàsa sarja [|] tvaü ma¤jarã[=] 12 bhi|| pravaro vanànàü netrotsava÷ càsi sayauvanànàm 17 atha 13 kàmàrtà sutarån àha || he kàmanivàsa. kàmasya nivàso yasmin, sa. 14 tasya sambodhanaü. puna|| - he sarja ÷àlataro<<||>>. <÷>[s]àle [[t]]u sarjak[àr÷yà÷vakarõak]ety Amara|| [2.4.44] || 15 prajàpatir brahmà yat tvàü sutaràü ati÷ayena, sasarja sçjati sma, tat sàdhu 16 hitaü. sutarum iti và pàñha||. atra [[dvitãya]]vi÷eùaõaü - tvaü ma¤jarãbhi|| kçtvà, 17 vanànàü samåhànàü, kànanànàü và madhye, pravaro [']si. ca puna||, sayauva[=] 18 nànàü puüsàü, strãõàü và, netrotsava|| netrànandadàyaka|| asi | asya 19 ÷lokasya sapt<à>[[a]]da÷apadàni. indravajrà vçtti|| ~ 17 ~ nava[=] 20 kadamba ÷iro[']vanatàsmi te vasati te madana|| kusumasmite [|] kuñaja 19. 1 kiü kusumair upahàsyate praõ[i][p]atàmi suduùprasahasya te || 18 || 2 he navakadamba. nava÷ càsau kadamba÷ ca, tatsambodhanaü. pratyagro [']bhinavo navyo 3 navãno nåtano nava|| ity Amara|| [3.1.78]. ahaü te tubhyaü, ÷iro[']vanatàsmi ÷irasà<'>[=] 4 vanatà namrãbhåtà. vinateti pàñhe vi÷eùeõa natàsmãty artha||. hetum àha - 5 madana|| kàma||, te tava, kusumasmite kusuma eva ãùaddhàsyaü - tasmin, va[=] 6 sati nivàsaü karoti. he kuñaja. te kusumai|| kim upahàsyate, sapuùpai|| 7 kiü prahasyate, hàsaü kriyate. has[e] hasane [Dh I 757; SV?]. ahaü te tubhyaü, praõayatàmi (!) 8 praõàmaü karomi. kathaübhåtasya te [[tava]] - suduùprasahasya. kàmàlayatvàt 9 priyarahitatvàt sutaràü durddharasyeti navakadambavi÷eùaõam || 10 virahiõàm atiduùprasahasya te ity api pàñho [']sti | kuñajo [']pi 11 kadambake iti kecit [?]. asya ÷lokasya pa¤cada÷apadàni. drutavi[=] 12 lambita÷ chanda||. drutavilambitam àha nabhau bharàv iti lakùaõaü | 18 | 13 taruvara v[[i]]natàsmi te sadàhaü hçdayaü me prakaroùi kiü sadàhaü || 14 tava kusumam udãkùya càpade [']haü visçjeyaü sahasaiva nãpa deham | 19 | 15 he taruvara, taruùu vara||, tatsambodhanaü. yad và - taråõàü madhye vara|| ÷reùñha|| [[tatsaübodhanaü]]. 16 vara|| ÷reùñhe triùu, klãb[[aü]] manàkpriya ity Amara|| [3.3.173]. ahaü sadà vinatàsmi 17 vi÷eùeõa namràsmi. tvaü me mama, hçdayaü sadàhaü dàhayuktaü kiü ka[=] 18 smàt, prakaroùi. cittaü tu ceto hçdayam ity Amara|| [1.3.31]. yad và - mama hçdayaü 19 sadàhaü prakaroùi iti kiü. mahadà÷caryam ity artha|| | he nãpa, he ka[=] 20 damba | kadambam àhu|| siddhyarthe nãpe caiva kadamabake iti Vi÷va|| || 21 ahaü sahasaiva ÷ãghram eva, dehaü visçjeyaü jahyàü. kiü kçtvà - 20. 1 te tava, kusumaü puùpaü, ca àpade àpannimittàya utthitaü, vãkùya 2 dçùñvà, puùpajaü tvàü vãkùya, mamà<'>nyapuruùecchà bhaviùyatãti bhàva|| | 3 uktaü ca || puùpai|| kàmo hi padyate iti. [kusuma][[m udãkùya tàpadeham iti pàñhe tava kusumaü udãkùya tàpasaüyuktadehaü visçjeyam ity artha||]]. dvàviü÷atip<à>[[a]]do [']sau || 19 || 4 kusumair upa÷obhitàü sitai|| ghanamuktàmbulavaprabhàsitai|| [|] ma[=] 5 dhuna|| samav<ã>[[e]]kùya kàlatàü bhramara÷ cumbati yåth[i]kàlatàm || 20 || 6 bhramu calane [SV 250,21]. ÷atçpratyaya||, numàgama||, bhraman san [SV 430,26-29] ati÷ayena 7 rauti iti, nàmni ca [SV 406,30], svarahãnaü [pareõa saüyojyaü] [SV 16,24]. atra varõasya nakàrasya nà÷a||, bhra[=] 8 mara||. yåth[i]kàlatàü - yåtha(!)kà vçkùavallã, cumbati jighrati || 9 kiü kçtvà - madhuna|| vasantasya, caittrasya và. madhu madye, madhu kùaudre, madhu 10 puùparase vidu|| | madhu caittre, madhu÷ caittre, madhuko [']pi madhu smçta|| || 11 kàlatàü nà÷atàü samavekùya | samaye ca nà÷e kàla|| kãnà÷e 12 kàla ity api Amara||. samavekùya samyag j¤àtvà. kãdç÷ãü latàü - ku[=] 13 sumai|| puùpair, upa÷obhitàü ramaõãyàü | kãdç÷ai|| kusumai|| - sitai|| 14 ÷vetai|| || puna|| kãdç÷ai|| | ghanair meghair, muktà ye [']mbulavà jalaka[=] 15 õàs, tai||, prabhàsitàni ÷obhitàni, tai||. da÷apadàny asya. atràpi 16 mohanamantra÷ chanda|| || 20 || etan ni÷amya virahànala[=] 17 pãóitàyàs tasyà vaca|| khalu dayàlur apãóitàyà|| [|] sà[=] 18 dhvãbhir evam uditaü jaladair amoghai|| pratyàyayau sadanam åna[=] 19 dinair amoghai|| 21 khalu ni÷cayena dayàlur api sa puru[=] 20 ùo pi, 21. 1 amoghai|| saphalai<||>r ånadinair <'>alpadinai||, sadanaü gçhaü, pratyà<'>[=] 2 yayau àjagàmety artha|| | kiü kçtvà - tasyà|| priyàyà||, etat på[=] 3 rvoktaü vaco, ni÷amyàïgãkçtya | ÷rutvety artha|| | kiübhåtaü - amoghais saphalai||, 4 jaladair meghai||, sàdhvãbhis sakhãbhi÷ ca kçtvà, evam uditaü vadi[=] 5 tam ity artha|| || kiüvi÷iùñàyà|| viraheti. virahàd utpanno yo 6 [']nala|| pàvaka||, kç÷à<õ>[n]u|| pàvako [']nala ity Amara|| [1.1.55], tena pãói[=] 7 tàyà|| du||khitàyà||. yad và - viraha ev<'>ànalas, tena pãóitàyà||. 8 puna|| kãdç÷yà|| - ãóitàyà||. ãóyate ståyate bhartà aneneti, tasyà||. 9 ktapratyay[a i]ñ ca [vgl. SV 286,19-20]. ekonaviü÷atipado [']yam | etan ni÷amyetyàditriùu 10 vasantatilakà cchanda|| || 21 || tàsàm çtu|| saphala eva 11 hi yà dineùu sendràyudhàmbudharagarjitadurdineùu [|] ratyutsavaü pri[=] 12 yatamai|| saha mànayanti meghàgame priyasakhã÷ ca samànayanti || 22 || 13 hi ni÷cayena. yà|| striya||, sendràyudhàmbudharagarjitadurdineùu 14 indràyudhena saha vartate sendràyudha, etàdç÷o 'mbudharas, tasya garjitena 15 durdineùu. priyatamai|| saha ratyutsavaü mànayanti kurvanti. tàsàü strãõàü, 16 çtu|| varùàkàla|| saphala eva iti. [[cakàràt meghàgame ye puüsa|| priyasakhã|| samànayaüti anubhavaüti, teùàm api çtu|| saphala eva iti ÷eùa||]]. ùoóa÷apado [']yam || 22 || 17 àlabhya càmbu tçùita|| karako÷apeyaü bhàvànuraktavanitàsu[=] 18 ratai|| ÷apeyam [|] jãyeya yena kavinà yamakai|| pareõa 19 tasmai vaheyam udakaü ghañakharpareõa || 23 || atha kavi|| 20 kàvyakàñhinyàd àtmagarvaü prakañayan ÷apathayati - yena pareõà[=] 21 nyena kavinà, 22. 1 madadhikenety artha|| | ahaü yamakai|| ÷lokai|| kçtvà, jãyeya ÷lokà[=] 2 rthavyàkhyànenaiva jita||. ji jaye [SV 240,21] liïi uttamapuruùaika[=] 3 vacana ãyavibhakti÷ càgre, karmaõi yak dãrgha÷ ca, k[a]tvàd gu[=] 4 õapratiùedha|| [SV 388,2-3], akàr[[e]]kàrayor [[e]]tvaü, jãyeyeti siddham. ahaü 5 na kevalaü jita, api tu ahaü tasmai kavaye, udakaü jalaü, va[=] 6 heyaü upaóhaukayàmãty artha|| || vaha pràpaõe [SV 228,31] | yàm iyaü [SV 211,21] etvaü ca. 7 kena - ghañakharpareõa kumbhàrdhabhàgena | kiü kçtvà | tçùitas san || 8 ambu <'à>[[a]]mbha|| [[àlabhya]] pràpyety artha|| || tçùito [']pi, ghañakharpareõa tasmai <||> 9 jalam <'>àdàya, pa÷càt svayaü pibàmãti kàñhinyaü | alpamàtraü <|> 10 jalaü dravaõàva÷eùaü ànayiùyasãti cet, tatràha || kiübhåtaü <|> 11 ambu - karako÷apeyaü. karako÷ena hastapàtreõa. ko÷as tu ku<ñ>[ó]ma[=] 12 le pàtre (!) iti Yàdava|| | peyaü pãyate iti [peyam], ã[c] càta[||] [SV 451,32], anena ya[=] 13 pratyaya[s] syàd, àkàrasya c[[e]]kàra|| [SV 451,32]. a¤jaliü pårya jalaü pibet || 14 ãdç÷am <'>ànayeyaü, na tv alpam iti bhàva|| || yadi no<'>paóhaukayà[=] 15 mi <||> tadàhaü, bhàvenànuraktà yà vanità yoùit, tasyà|| sura[=] 16 tàni sambhogàni - tai||, ÷apeyaü ÷apathaü kuryàü || ÷apanaü ÷apatha|| 17 pumàn ity Amara|| [1.5.9] || iùñasya hi ÷apatha|| kriyate. ata|| ørã[=] 18 kàlidàsasya bhàvànuraktavanitàsuratam eveùñam iti j¤àyate || 23 || 19 àtmabuddhyanusàreõa ñãkeyaü kalpità mayà || kaviørãkà[=] 20 l[[i]]dàsasyà÷ay[o] naiva prakà÷yate || pàñhaü vinà. mayà ñãkà padyànàü 23. 1 dvi÷atàni ca || nirmità bhåmidevànàü vçndaü natvà gurån api || 2 Kùemaïkaraprapautreõa Païktovaü÷odbhavena ca | Bàlakçùõasya putreõa | 3 Ku÷alàkhyena dhãmatà || 3 || yugmaü || ørãpatir jyotiùàü madhye yo 4 [']bhåc chreùñho hi ÷armabhàk || tasya pautreõa ñikeyaü kçtà ÷reùñhàti[=] 5 bhàvadà || 4 atibhàvadà<'>tij¤ànadà || bhàdrake và sitàùñamyà[=] 6 m indurkùe càdyayogake || nàgavedàcalàbje [1748] tu càbde [']bhåd Gåóhadãpikà || 5 || 7 iti ørãmacchrãmahàkavikàlidàsakçtaghañakharparopari 8 Ku÷alami÷raviracità Gåóhadãpikà samàptà || saüvat 72 | 9 àùàóha vati 12 pàriteyaü mayà Ràjànànandaràmeõeti ÷ubham oü || ~ || 2.1. Noten zum Text