Bana: Kadambari, Purvabhaga: Varnana 84-122 (end); with variant readings.
Based on the ed. Srikrsnamohana Takkura,
Varanasi : Caukhamba 1960
(Kasi Sanskrit Series, 151),
pp. 524-670 only.


Input by members of the Sansknet project
(formerly: www.sansknet.org)



This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding.
Therefore, word boundaries are usually not marked by blanks.




___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________





÷rãbàõabhaññaviracità kàdambarã (pårvabhàgaþ)



mahàsvetà tu tacchrutvà suciraüvicàrya "gaccha, svayamevàhamàgatya yathàrhamàcariùyàmi' ityuktvà keyårakaü pràhiõot /
gate ca keyårake candràpãóamuvàca-"ràjaputra! ramaõãyo hemakåñaþ, citrà ca citraratharàjadhànã, bahukutåhalaþ kimpuruùaviùayaþ, pe÷alo gaündharvalokaþ, saralahçdayà mahànubhàvà ca kàdambarã, yadà nàtikhedakaramiva gamanaü kalayasi, nàvasãdati và guruprayojanam, adçùñacaraviùayakutåhalivà cetaþ, madvacanamanurudhyate <3> <3.asmadvacanam> và bhavàn sukhadàyi <4> <4.bhavanmatiratisukhadàyi, bhavanmatiþ sukhadàyi> và à÷caryadar÷anam,<1> <1.asmacciradar÷anam> arhàmi và praõayami2> <2.arhasi và praõayamimam...praõayam> , mamapratyàkhyànayogyaü và<3> <3.yogyàü và manyase màm> janaü manyase, samàråóho và paricayale÷aþ, anugràhyo vàyaü janaþ, tato nàrhasi niùphalàü kartumabhyarthanàbhimàm /
mayaiva<4> <4.kvacit "ita' ityadhikaþ pàñhaþ samupalabhyate> saha gatvà hemakåñamatiramaõãyatànidhànam, tatra dçùñvà ca mannirvi÷eùàü kàdambarãm,apanãya tasyàþ kumati <5> <5.kumatimimàm> manomohavilasitam, ekamaho vi÷ramya ÷vobhåte pratyàgamipyasi /
mama hi niùkàraõabàndhavaü bhavantamàlokyaiva duþkhàndhakàrabhàràkràntena mahataþ kàlàducchvasitamiva cetasà, ÷ràvayitvà svavçttàntamimaü sahyatàmiva gataþ ÷okaþ /
duþkhitamapi janaü ramayanti sajjanasamàgamàþ /
parasukhopapàdanaparàdhãna÷ca bhavàdç÷àü guõodayaþ' ityuktavatã¤cainàü candràpãóo 'vravãt-"bhagavati! dar÷anàtprabhçti paravànayaü janaþ karttavyeùu yatheùñama÷aïkitatayà niyujyatàm' ityabhidhàya tayà sahaivodacalat /

krameõa ca gatvà hemakåñamàsàdya gandharvaràjakulam, samatãtya kà¤canatoraõàni saptakakùàntaràõi kanyàntaþpuradvàramavàpa /
mahà÷vetàdar÷anapradhàvitena dåràdeva kçtapraõàmena kanakavetralatàhastena <1> <1.dvàrapàlapratãhàrã> pratãhàrajanenopadi÷aayamànamàrgaþ pravi÷ya asaükhyayanàrã÷atasahasrasambàdham <2> <2....sambàdhaþ> , strãmayamaparamiva jãvalokam, iyattàü grahãtumekatra trailokyastraiõamiva saügçhãtam <3> <3.saühçtam> , apuruùamiva sargàntaram, aïganàdvãpamivàpårvamutpannam, pa¤camamiva nàrãyugàvatàram, aparàmava puruùadveùiprajàpatinirmàõam, aneka-kalapa-kalpanàrthamutpàdya sthàpitamivàïganàkoùam <1> <1....ko÷am> , ativistàriõà yuvatijanalàvaõyaprabhàpåreõa plàvitadigantareõa si¤catevàmçtarasavisareõa divasamàrdrãkurvateva bhuvanàntaràlaü bahula <2> <2.bahala...> -prabhàvarùiõà marakatamaõimayena <3> <3.kvacidiha "bhåùaõeneva' ityadhikaþ pàñhaþ upalabhyate> sarvataþ parigatatayà tejomayamiva, candramaõóalasahasrairiva nirmitasaüsthànam, jyotsnayeva ghañitasannive÷am, àbharaõaprabhàbhirivaniùpàditadigantaram, vibhramairiva kçtasarvopakaraõam, yauvanavilàsairivotpàditàvayavam, rativilasitairiva racita <4> <4.viracita...> -sa¤cayam, manmathàcaritairiva kalpitàvakà÷am, anuràgeõevànuliptasakalaprade÷am <1> <1....prave÷am> ÷çïgàramayamiva, saundaryamayamiva, suratàdhidaivatamayamiva, kusuma÷aramayamiva, kutåhalamayamiva, à÷caryamayamiva, saukumàryamayamiva <2> <2.premamayamiva> , kumàraþ kumàrãpuràbhyantaraü dadar÷a /
atibahalatayà ca tasya kanyakàjanasya samantàdànanadyatibhirindubimbavçùñimiva patantãm, apàïgavikùepai÷calitakuvalayavanamayãmiva kriyamàõàmavanãm, anibhçta <3> <3.abhinibhçta...> -bhrålatàvibhramaiþ kàma-kàrmuka-vilàsa ÷atànãva <4> <4.kàmakàrmukabalànãva, ÷atàni, vilàsatà> pracalitàni, ÷arasijakalàpàndhakàrairbahulapakùa <5> <5.ke÷ani> -pradoùa-sàrthàniva sambadhnataþ, smitaprabhàbhirutphullakusumadhavalàniva vasantadivasàn sa¤carataþ, ÷vasitànilaparimalairmalayamàrutàniva paribhramataþ, kapolamaõóalokairmàõikyadarpaõasahasràõãva sphuritàni karatalaràgeõa raktakamalavanavarùiõamiva jãvalokam, kararuhakiraõasphuraõena <1> <1.kararuhasphuraõena> kusumàyudha÷arasahasrairiva saücchàditàni digantaràõi <2> <2.saücchàditadigantaràõi, saücchàditamaùñadigantam> , <3> <3.kiraõanikara> àbharaõakiraõendràyudhajàlakairuóóãyamànànãva <4> <4.bhuvana> bhavanamayåravçndàni, yauvanavikàrairupàdyamànànãva manmathasahasràõyadràkùãt /
ucitavyàpàravyapade÷ena kumàrikàõàü sakhãhastàvalambeùu pàõigrahaõàni, veõuvàdyeùu cumbanavyatikaràn, vãõàsu kararuhavyàpàràn, kandukakrãóàsu karatalaprahàràn bhavana- <5> <5.bhuvana-> latà-seka-kalasa-kaõñheùu bhujalatàpariùvaïgàn, lãlàdolàsu nitamba-stana <6> <6....sthala...> -preïkhitàni, <7> <7.kvacit "tàmbåla'-padaü na dç÷yate> tàmbålavãñikàvakhaõóaneùu da÷anopacàràn, bakulaviñapeùu madhugaõóåùapracàràn <8> <8.bakulakusumadohadeùu sãdhugaõóåùapradànàni> , a÷okatarutàóaneùu caraõàbhighàtàn, upahàrakusumaskhalaneùu sãtkàràn <9> <9.÷ãtkàràn> atiriktaü suratamivàbhyasyantãnàmapa÷yat /
yatra ca <1> <1.yasya ca> kanyakàjanasya kapolatalàloka eva mukhaprakùàlanam, locanànyeva karõotpalàni, hasitacchavaya evàïgaràgàþ, ni÷vàsàþ <2> <2.niþ÷vàsàþ> evàdhivàsagandhaprayuktayaþ, adharadyutireva kuïkumànulopanam <3> <3.kuïkumamukhànulepanam> àlàpà eva tantrãninàdàþ, bhujalatà eva campakamàlàþ <4> <4.camkaùaikakùyamàlàþ> , karatalànyeva lãlàkamalàni, stanà evaü darpaõàþ, nijadehaprabhaivàü÷ukàùaguõñhanam, jananasthalànyeva vilàsamaõi÷ilàtalàni komalàïguliràga eva caraõàlaktakarasaþ, nakhamaõimarãcaya eva kuññimopahàrakusumaprakaràþ /
yatra càlaktakaraso 'pi <5> <5.yatra càlaktaraso 'pi> caraõàtibhàraþ, bakulamàlikàmekhalàkalanamapi gamanavighnakaram, aïgaràgagauravamapyadhika÷vàsanimittam, aü÷ukabhàro 'pi glànikàraõam, maïgalapratisaravalayavidhçtirapi karatalavidhutihetuþ, avataüsakusumadhàraõamapi ÷ramaþ, karõapåra-kamala-madhukarapakùa-pavano 'pyàyàsakaraþ <1> <1.vàto 'pi> /
tathà ca yatra sakhãdar÷aneùva <2> <2.dar÷ane 'pi> kçtahastàvalambanamutthànamatisàhasam <3> <3.abhyutthànam> , prasàdhaneùu hàrabhàrasahiùõutà stanakàrka÷yaprabhàvaþ, kusumàvacayeùu dvitãyakusuma <4> <4....puùpa...> -grahaõamapyayuvatijanocitam, kanyakàvij¤àneùu màlyagrathanam <5> <5.màlyagranthanam> asukumàrajanavyàpàraþ, devatàpraõàmeùu madhyabhàgabhaïgo nàtivismayakaraþ /
tasya caivaüvidhasya <1> <1....antaramavakramya> ki¤cidabhyantaramatikramya ita÷ceta÷ca paribhramataþ kàdambarãpratyàsanrasya parijanasya tàüstànatimanoharànàlàpàn /
tathàhi-"lavalike! kalpaya ketakãdhålibhirlavalãlatàlavàlamaõóalàni /
<2> <2.sàrasike> sàgarike! gandhodaka-kanata-dãrghikàsu <3> <3.gandhodakadãrghikàsu, kanakanadikàsu> vikiraratnabàlukàm /
mçõàlike! kçtrimakamalinãùu kuïkumareõumuùñibhi÷churaya <4> <4.kùoda> <5> <5.kvacit "yantra'padaü nàsti> yantracakravàkamithunàni <6> <6.yugalàni> nàni /
<7> <7.mandàrike...> makarike! karpårapallavarasenàdhivàsaya gandhapàtràõi /
rajanike! <8> <8.bhavanatamàla...bhavanadãrghikàtamàla> tamàla-vãthikàndhakàreùu nighehi <9> <9.maõidãpàn> maõipradãpàn /
kumudike! sthagaya <10> <10.rakùaõàrtham> ÷akunikularakùaõàya muktàjàlairdàóimãphalànànipuõike! <11> <11.lekhaya> likha <12> <12.maõistambhà...> maõi÷àlabha¤jikàstaneùu kuïkumarasapatrabhaïgàn /
utpalike! paràmç÷a kanakasammàrjanãbhiþ <1> <1.kamalasammàrjanãbhiþ, saümàrjanãbhiþ> kadalãgçhamarakatavedikàm <2> <2.vedikàþ> /
kesarike <3> <3.kusumike!> si¤ca madiràrasena bakulakusumamàlàgçhàõi /
màlatike! pàñalaya sindåreõunà kàmadevagçhadantabalabhikàm /
nalinike! pàyaya kamalamadhurasaü bhavanakalahaüsàn /
kadalike! naya dhàràgçhaü gçhamayåràn /
kamalinike! prayaccha cakravàka÷àvakebhyo <4> <4.cakravàkebhyaþ> mçõàlakùãrarasam /
cåtalatike <5> <5.catåkalike!> dehi pa¤jarapuüskokilebhya÷cçtakalikàïkuràhàram /
pallavike! bhojaya maricàgrapallavadalàni bhavanahàrãtàn /
lavaïgike! vikùipa <6> <6.nikùipa> cakorapa¤jareùu pippalãtaõóula <7> <7.dala> -÷akalàni /
madhukarike! viracayakusumàbharaõakàni /
mayårike! saïgãta÷àlàyàü visarjaya kinnaramithunàni /
kandalike! samàrohaya krãóàparvata÷ikharaü jãva¤jãvamithunàni /
harimike! dehi pa¤jara÷ukasàrikàõàmupade÷am' <8> <8....sàrikopade÷am> ityetàni <9> <9.etàni> anyàni ca parihàsajalpitànya÷rauùãt /
tathàhi-"càmarike! mithyàmugdhatàü <1> <1.vçthà> prakañayantã kamabhisandhàtumicchami? ayi yauvanavilàsairumattãkçte! <2> <2.j¤àtà> vij¤àtàsi, yà tvaü stana-kalasa-bhàràvanamyamànamårttirmaõistambhamayårànàlambase <3> <3....stambhamayåkhànavalambase> /
parihàsakàïkùiõi! ratnabhittipatitamàtmapratibimbamàlapasi <4> <4....pratimàmàlapayasi> /
pavanahçtottarãyàü÷uke! hàraprabhàyàsitakaratalà saïkalayasi <5> <5.àkalayasi> /
maõikuññimeùåpahàrakamalaskhalanabhãte! nijamukhapratibimbakàni pariharasi /
nijasaukumàryya-kharvita-bisaprasåna-saubhàgye! <6> <6.kvacit "nijasokumàrya...ityàrabhya "jàla' paryantaü na vidyate /
kvacicca sampårõasambodhanàntameva padaü na dç÷yate> jàlavàtàyanapatitapadmaràgàlokaü <1> <1.avalokam> prati bàlàtapa÷aïkayà <2> <2.à÷aïkãnã> karatalamàtapatrãkaroùi /
kheda-srasta <4> <4.khedagrasta...> -hastagalita-càmare <5> <5.kalitacàmarà, kalitacàmaraiþ> ! <6> <6.kiraõa...> nakhamuõimayyåkhakalàpamàdhunoùi' ityetànyanyàni ca ÷çõlanneva kàdambarãbhavanasamopam upayayau <7> <7.bhavanamupasçtya yayau, bhavanamupayayau> /
pulinàyamànamupavanalatà-galita-kusuma-reõu-pañalaiþ, durddinàyamànanibhçta-parabhçta-nakhakùatàïga <8> <8...kùatàïgana...> -sahakàraphala-rasa-varùaiþ, nãhàràyamàõamalina-viprakãrõairvakula-seka-sãdhu-dhàrà-dhålibhiþ, kà¤canadvãpàyamànaü campakadalopahàraiþ <1> <1.campakopahàraiþ> , nãlà÷oka <2> <2.lãlà÷oka...> -vanàyamànaü kusuma-prakara-patita-madhukarabçndàndhakàraiþ, tathà ca sa¤jarataþ <3> <3.sa¤caran> strãjanasya ràgasàgaràyamàõaü caraõàlaktakarasavisaraiþ, amçtotpattidivasàyamànamaïgaràgàmodaiþ, candralokàyamànandantapatraprabhàmaõóalaiþ, <4> <4.patramaõóalaiþ> priyaïguvanàya mànaü kçùõàgurupatrabhaïgaiþ <5> <5.priyaïguvanàyamànaü rocanàtilakabhaktibhiþ, nãlàyamànaü kçùõàgurupatrabhaïgaiþ> , lohitàyamànaü karõapårà÷okapallavaiþ <6> <6.karõà÷okapallavaiþ> , dhavalàyamànaü candanarasavilepanaiþ, haritàyamànaü ÷irãùakusumàbharaõaiþ, atha sevàrthamàgatenobhayata årdhvasthitena strãjanena pràkàreõeva làvaõyamayena kçtadãrgharathyàmukhàkàraü màrgamadràkùãt /
te càntarnipatantam <7> <7.nipatitam> àbharaõakiraõàlokaü sampiõóitaü nadãveõikàjalapravàhamiva vahantamapa÷yat /
tanmadhye ca pratisrota iva gatvà pratãhàrãmaõóalàdhiùñhitapurobhàgaü ÷rãmaõóapaü dadar÷a /

tatra ca madhyabhàge paryyantaracitamaõóalenàdha upaviùñena <1> <1....maõóalopaviùñena, maõóalanordhveõopaviùñena> cànekasahasrasaükhyena parisphuradàbharaõasamåhena kalpalatànivaheneva kanyakàjanena parivçtàm, nãlàü÷ukapracchadapañapràvçtasya nàtimahataþ <2> <2.kvacit "nàti' iti padaü na dç÷yante, kvacit "atimahataþ' ityeva dç÷yate> paryyaïkasyopà÷raye <3> <3.à÷raye, apà÷raye> dhavalopadhànanyasta-dviguõa-bhujalatàvaùñambhenàvasthitàm, mahàvaràhadaüùñràvalambinãmiva mahãm, vistàriõi dehaprabhàjàlajale bhujalatàvikùepaparibhramaiþ pratarantãbhiriva càmaragràhiõãbhirupavãjyamànàm, nipatitapratibimbatayàdhastànmaõikuññimeùu nàgairivàpahniyamàõàm, upànte ca ratnabhittiùu dikpàlairiva pçthak pçthak <1> <1.kvacit "pçthak pçthagi'ti nàsti> nãyamànàm upari maõimaõóapeùvamarairivavotkùipyamàõàm, hçdayamiva prave÷itàü mahàmaõistambhaiþ, àpãtàmiva bhavanadarpaõaiþ, adhomukhena ÷rãmaõóapamadhyotakãrõena vidyàdharalokena gaganatalamivàrotpayamàõàm, citrakarmmacchalenàvalokanakutåhalasampu¤jitena tribhuvaneneva parivçtàm, bhåùaõa-rava-prançtta÷ikhi-÷ata <2> <2.kvacidiha"...vitata' iti padamadhikaü vidyate> citra-candrakeõa bhavanenàpi kautukotpàditalocanasahasreõeva dç÷yamànàm, àtmaparijanenàpi dar÷analobhàdupàrjitadivyacakùuùevànimiùanayanena nirvarõyamànàm, lakùaõairapi ràgàviùñairivàdhiùñhitasarvàïgãm <1> <1....sarvàïgàm, sarvàvayavàm> , akçtapuõyamiva mu¤cantãü bàlabhàvam, adattàmapi manmathàve÷a-parava÷eneva gçhyamàõàü yauvanena, avicalita-caraõaràga-didhitibhiriva nirgatàbhiþ alaktakarasapàñalita-làvaõyajala-veõikàbhiriva galitàbhiþ <2> <2.galitàbhiþ, vinatavaraõa...> , nivasita <3> <3.nirvasita...> -raktàü÷uka-da÷à ÷ikhàbhiriva <4> <4.da÷àbhiriva> avalambitàbhiþ, pàdàbharaõa-raktàü÷ulekhà-sandehadàyinãbhiþ, ÷ratikomalalayà nakhavivareõa vamantãbhiriva <5> <5.varùantãbhiriva> rudhiradhàràvarùamaïgulãbhirupetàbhyàü <6> <6.aïgulibhiþ> kùititalatàràgaõamiva nakhamaõimaõóalamudvahadbhyàü vidrumarasanadãmiva caraõàbhyàü pravarttayantãm, nåpura-maõi-kiraõacakravàlena gurunitamba-bhara-khinnoruyugala <1> <1.sahàyam, sahàyatàm> -sahàyatàmiva karttumudgacchatà spç÷yamànajaghanabhàgàm, prajàpatikara-dçóha-nipãóita <2> <2.prajàpatidçóhaniùpãóita> -madhyabhàga-galitaü jaghana-÷ilàtala-pratighàtàllàvaõyasnota <3> <3.kvacidiha "jala' ityadhikaþ pàñhaþ> iva dvidhàgatamårudvayaü dadhànàm, sarvataþ prasàrita-dãrgha-mayåkha-maõóaleneraùyayà parapuruùadar÷anamiva nirundhatà <4> <4.rundhatà> kutåhalena vistàramiva tanvatà spar÷asukhena romà¤camiva mu¤catà kà¤cãdàmnà nitambabimbasya viracita-pariveùàm, nipatita-sakala-loka-hçdaya-bhareõevàtigurunitambàm, unnatakucàntaritamukha-dar÷ana-duþkheneva kùãyamàõa-madhyabhàgàma, prajàpateþ spç÷ato 'tisaukumàryyat <5> <5.saukumàryàt>. aïgulãmudràbhiva nimagnàü nàbhimaõóalãm <1> <1.nàbhimaõóalam, nàbhisthalãm> àvarttinãmudvahantãm, tribhuvana-vijaya-pra÷asti-varõàvalãmiva likhitàü manmathena romaràjima¤jarãü <2> <2.prajàpatidçóhaniùpãóita> -madhyabhàga-galitaü jaghana-÷ilàtala-pratighàtàllàvaõyasnota <3> <3.kvacihiha"jala' ityadhikaþ pàñhaþ> iva dvidhàgatamårudvayaü dadhànàm, sarvataþ prasàrita-dãrgha-mayåkha-maõóalenerùyayà parapuruùadar÷anamiva nirundhatà <4> <4.rundhatà> kutåhalena vistàramiva tanvatà spar÷asukhena romà¤camiva mu¤catà kà¤cãdàmnà nitambabimbasya viracita-pariveùàm, nipatita-sakala-loka-hçdaya-bhareõevàtigurunitambàm, unnatakucàntaritamukha-dar÷ana-duþkheneva kùãyamàõa-madhyabhàgàm, prajàpateþ spç÷ato 'tisaukumàryyàt aïgulã mudràbhiva nimagnaü nàbhimaõóalãm <1> <1.nàbhimaõóalam, nàbhisthalãm> àvarttinãmudvahantãm, tribhuvana-vijaya-pra÷asti-varõàvalãmiva likhitàü manmathena romaràjima¤jarãü <2> <2.romàràjã> bibhràõàm, antaþpraviùña-karõa-pallava-pratibimbenàtibharakhidyamànahçdaya <3> <3....bhara...> -karatala-preryyamàõeneva niùpatatà makaraketupàdapãñhena stanabhareõa bhåùitàm, adhomukha-karõàbharaõa-mayåkhàbhyàmiva prasçtàbhyàmamala-làvaõya-jala-mçõàla-kàõóàbhyàü <4> <4....mçõàlakàbhyàmiva, mçõàlàbhyàü> bàhubhyàü nakha-kiraõa-visara-varùiõà ca màõikyavalayagaurava÷ramava÷àt <5> <5.vahana÷ramàt> svedajala-dhàràjàlakamiva mu¤catà karayugalena samudbhàsitàm, stanabhàràvanamyamànamànanamivonnamayatà hàreõoccaiþ <6> <6.årdhvaiþ> karaigçhãtacibukade÷àm, abhanavayauvanapavanakùobhitasya ràgasàgarasya taraïgàbhyàmivodgatàbhyàü vidrumalatàlohitàbhyàmadharàbhyàü raktàvadàtasvacchakàntinà ca madiràrasapårõamàõikya÷uktisampuñacchavinà kapolayugalena rati-parivàdinã-ratnakoõa-càruõà nàsàvaü÷ena ca viràjamànàm, gatiprasaranirodhi÷ravaõakopàdiva ki¤cidàraktàpàïgena mijamukhalakùmãnivàsadugdhodadhinà locanayugalena locanamayamiva <1> <1.nayanamayamiva> jãvalokaü karttumudyatàm, unmadayauvanaku¤jaramadaràjibhyàü manaþ÷ilàpaüïkalikhitena ca ràgàviùñena <1> <1.ràgàviùña...>
manmathahçdayeneva vadanalagnena tilakabindunà vidyotitalalàñapaññàm, utkçùñahematàlãpaññàbharaõamaya <2> <2.ekamà÷liùñahematàñãpuñàbharaõamaparam> màmuktakarõotpalacyutamadhudhàràsandehakàriõaü karõapà÷aü dolàyamànapatra-makara <3> <3....marakata...> -màõikyakuõóalaü dadhatãm, pàñalãkçtalalàñena sãmantacumbina÷cåóàmaõeþ <4> <4....cumbitacåóàmaõeþ> kùaratàü÷ujàlena <5> <5.ràgeõa> madiràraseneva prakùàlyamànadãrghake÷akalàpàm, dehàrddhapraviùñaharagarvita-gaurã-vijigãùayeva sarvàïgànupraviùña manmathadar÷itasaubhàgyavi÷eùàm, uraþsamàropitaikalakùmã <6> <6.uraþsamàropitalakùmã...> -muditanàràyaõàvalepa-haraõàya pratibimbakairnijaråpato <7> <7.ekalakùmã...> lakùmã÷atànãva sçjantãm, uttamàïganihitaikacandravismitaharàbhimànanà÷àya vilàsasmite÷candrasahasràõãva dikùuvikùipantãm, nirddayadagdhaikamanmathapramathanàtharoùeõeva pratihçdayaü manmathàyutànyutpàdayantãm, rajani-jàgarakhinnasya <1> <1.khinnasya> paricitacakravàkamithunasya svaptuü krãóànadikàsu kamaladhålibàlukàbhirbàlapulinàni kàrayantãm, "parijananupåraravaprasthitaü valla bha¤ca <2> <2.durlabha¤ca> haüsamithunaü <3> <3.prasthitaü ca vallabhahaüsamithunaü> mçõàlanigaóena baddhvànaya' iti haüsapàlãmàdi÷antãm, àbharaõamarakatamayåkhàn lihate <4> <4.lihate ca, lihate haritataõasåcãlobhena> bhavanahariõa <5> <5.kvacit "bhavana' padaü na dç÷yate> -÷àvakàya sakhã÷ravaõàdapanãya yavàïkuraprasaraü <6> <6.prasavaü> prayacchantãm, àtmasaüvarddhita <7> <7.àtmavarddhita> -latà-prathama-kusumanirgama-nivedanàgatàmudyànapàlãma÷eùàbharaõadànena sammànayatãm, upanãta-vividha-vana-kusumaphala-pårõa-patrapuñàmavij¤àyamànàlàpatayà hàsahetuü punaþ punaþ krãóàparvata <1> <1....patra...parvataka÷abarãm, parvatakapàtç...> pàtç-÷avarãmàlàpayantãm <2> <2.àlàpantãm> , karatalavinihataiþ <3> <3.vinihitaiþ> muhurmuhurutpatadbhi÷ca <4> <4.abhihatairmuhurapasarpadbhirupasarpadbhi÷ca> mukhaparimalàndhairnãlakandukairiva <5> <5.nãlaka¤cukairiva> madhukaraiþ krãóantãm, pa¤jarahàrãtaka <6> <6.hàrãtakalaruta> -ruta-÷ravaõa-kçta-duùñasmitàü càmaragràhiõãü vihasya lãlàkamalena ÷irasi vighaññayantãm, muktàphala-khacita-candralekhikà-saükràntapratimà <7> <7.lekhikàpratima> svedajala- <8> <8....jàlà¤cita> -bindujàlacita-nakha-padàbhipràyeõa tàmbålakaraïkavàhinãü payodhare <9> <9.stanatañe> pañavàsamuùñinà tàóayantãm, ratnakuõóala <1> <1.pratibimbamàrdradantavraõamaõóala> pratibimba-sàndra-datta-nava-nakhapada-maõóalà÷aïkayà càmaragràhiõãü vihasya kapole prasàdavyàjena dattena <2> <2.vyàjadattena> àtmakarõapårapallavenàcchàdayantãm, pçthivãmiva samutsàritamahàkulabhå <3> <3....bhåbhçdvyatikaràü> bhçdvara-vyatikara-÷eùabhoganiùaõõàm <4> <4.÷eùabhogeùu niùaõõàü ca> , madhumàsalakùmãmiva <5> <5.sakhãmiva> ùañpada-pañalàpahniyamàõakusuma-rajodhåsara-pàdaparàgàm, ÷aradamivotpàditamànasajanmapakùiravàpanãtanãlakaõñhamadàm, gaurãmiva ÷vetàü÷ukaracitottamàïgàbharaõàm <1> <1.viracita> , udadhi-velàvana <2> <2...ghana...> -lekhàmiva madhukarakulanãlatamàlakànanàm, indumårttimivoddàma-manmathavilàsa-gçhãta-guru-kalatràm, vanaràjimiva pàõóu÷yàmalavalãlatàlaïkçtamadhyàü, dinamukhalakùmãmiva <3> <3.dinamukhamiva> bhàsvanmuktàü÷u-bhinna-padmaràgaprasàdhanàm, àkà÷akamalinãmiva svacchàmbaradç÷yamàna mçõàla-komalorumålàm, mayåràvalãmiva nitamba-cumbi÷ikhaõóabhàra-visphuraccandrakàntàm, kalpatarulatàmiva kàmaphalapràdam, <1> <1.puraþsamãpe> ÷ayanasamãpe sammukhopaviùñam "ko 'sau, kasya vàpatyam, kimabhidhàno và, kãdç÷amasya råpam, kiyadvà vayaþ, kimabhidhatte, bhavatà <2> <2.bhavatàü ca> kimabhihitaþ, kiyacciraü dçùñastvayà, katha¤càsya mahà÷vetayà saha paricaya upajàtaþ, kimayamatràgamiùyati' iti muhurmuhu÷candràpãóasambaddhamevàlàpaü <4> <4....sambaddhàlapam, sambaddhàlàparåpa> tadråpavarõanàmukharaü keyårakaü pçcchantãü kàdambarãü dadar÷a /

tasya tu <5> <5.kvacit "dçùña' iti padaü na dç÷yate> dçùñakàdambarãvadanacandralekhàlakùmãkasya sàgarasyevàmçtamullalàsa hçdayam /
àsãccàsya manasi-"÷eùendriyàõyapi me vedhasà kimiti locanamayànyeva na kçtàni /
kiü vànena kçvamavadàtaü karma cakùuùà, yadanivàritamenàü pa÷yati /
aho! citrametadutpàditaü vedhasà sarvaramaõãyànàmekaü dhàma /
kuta ete råpàti÷ayaparamàõavaþ samàsàditàþ /
tannåname nàmutpàdayato vidheþ karatalaparàmar÷akle÷ena ye vigalità locanayugalàda÷rubindavastebhya etàni jagati kumuda-kamala-kuvalaya-saugandhikavanànyutpannàni' ityevaü cintayata evàsya tasyà nayanayugale <1> <1.ànane> nipapàta cakùuþ /
tadà tasyà api "nånamayaü sa keyårakaõàvedita' iti cintayantyà råpàti÷ayavilokanavismayasmeraü ni÷calanibaddhalakùyaü <2> <2....lakùaü> cakùustasmin <3> <3.nayanam> suciraü papàta /
locanaprabhàdhavalitastu kàdambarãdar÷anavihvalo bala iva <4> <4.acala iva> tatkùaõamaràjata <5> <5.kvacit "tat' iti padaü na dç÷yate> candràpãóaþ /
dçùñvà ca taü <1> <1.kvacit "tam' iti padaü na vidyate> prathamaü romodgamaþ, tato bhåùaõaravaþ, tadanu kàdambarã samuttasthau /

atha tasyàþ kusumàyudha eva svedamajanayat, sasambhramotthàna÷ramo <2> <2.vyapade÷ena> vyapade÷o 'bhavat /
urukampa eva <3> <3.årustambha eva'> gatiü rurodha, nåpuraravàkçùñahaüsamaõóalamaya÷o <4> <4.apaya÷o> lebhe /
ni÷vàsapravçttireva <5> <5.ni÷vàsapravçddhireva ni÷vàsa eva> aü÷ukaü calaü cakàra, càmarànilo nimittatàü yayau /
antaþpraviùña-candràpãóa <6> <6....candràpãóasya> -spar÷a-lobhenaiva nipapàta hçdaye hastaþ, sa eva <7> <7.hastapallavaþ, sa eva karaþ> stanàvaraõavyàjo <8> <8.stanàvaraõam> babhåva /
ànanda evà÷rujalamapàtayat, calitakarõàvataüsakusumarajo vyàja àsãt <9> <9.vyàjamàsãt, vyapade÷atàmayàsãt> /
laghjaiva vaktuü na dadau, mukhakamalaparimalàgatàlivçndaü dvàratàmagàt <1> <1.dvàrapàlatàm> /
madana÷araprathamaprahàravedanaiva sãtkaràm <2> <2.÷ãtkàram> akarot, kusumaprakaraketatãkaõñakakùatiþ sàdhàraõatàmavàpa /
vepathureva karatalamakampayat, nivedanodyatapratãhàrãnivàraõaü kapañamabhåt /
tadà ca kàdambarãü vi÷ato manmathasyàpi manmatha ivàbhåd dvitãyaþ, tayà saha yo vive÷acandràpãóahçdayam /
tathàhi, asàvapi tasyà ratnàbharaõadyutimàpa tirodhànamamasta, hçdayaprave÷amapi parigrahamagàõayat, bhåùaõasvamapi sambhàùaõamamanyata, sarvendriyàharaõamapi prasàdamacintayat, dehaprabhàsamparkamapi suratasamàgamasukhamakalpayat /

kàdambarã tu kçcchràdiva dattakatipayapadà mahà÷vetàü snehanirbharaü ciradar÷anajàtotkaõñhà <1> <1....jàtotkaõñhaü> sotkaõñhaü kaõñhe jagràha /
mahà÷vetàpi dçóhataradattakaõñhagrahà tàmavàdãt-"sakhi! kàdambari! bhàrate varùe ràjà aneka-vara-turaga-khura-mukhollekhadatta-catuþ-mudra rakùitaprajàpãjastàràpãóo nàma, tasyàyaü nija-bhuja-÷ilàstambha-vi÷rànta-vi÷va-vi÷vambharàpãóaþ <2> <2....vi÷ràntavi÷vambharàpãóaþ, vi÷vabandhuþ> candràpãóo nàma sånudigvijayaprasaïgenàgataþ <3> <3.anugataþ> bhåmimimàm /
eùa ca dar÷anàt prabhçti prakçtyà me niùkàraõabandhunàü gataþ, parityaktasakalàsaïganiùñhuràmapi me <4> <4.savi÷eùaiþ> savi÷eùasvabhàvasaralairguõairàkuùya <5> <5.àkramya> cittavçttiü varttate, durllabho hi dàkùiõyaparava÷o nirnimittamitramakçtrimahçdayo vidagdhajanaþ <1> <1.vidagdho janaþ> yato dçùñavaivemam ahamiva tvamapi nirmàõakau÷alaü prajàpateþ, niþsapatnatà¤ca råpasya, sthànàbhiniva÷itva¤ca lakùmyàþ, sadbharttçtàsukha¤ca pçthivyàþ, suralokàtiriktatà¤ca marttyalokasya, saphalatà¤ca mànuùãlocanànàm, ekasthànasamàgam¤ca sarvakalànàma, ai÷varyya¤ca saubhàgyasya, agràmyatà¤ca manuùyàõàü j¤àsyasãti balàdànãto 'yam /
kathità càsya mayà bahuprakàraü <2> <2.bahukaraü> priyasakhã /
tadapårvadar÷ano 'yamiti vimucya lajjàm, anupajàtaparicaya ityutsçjya avi÷rambhatàm, avij¤àta÷ãla ityapahàya ÷aïkàm, yathà mayi tathàtràpi varttitavyam <3> <3.pravarttitavyam> /
eùa te mitra¤ca bàndhava÷ca parijana÷ca' ityàvedite tayà, candràpãóaþ praõàmamakarot /
kçtapraõàma¤ca taü tadà kàdambaryyàstiryyagvilokayantyàþ sasnehamatidãrghalocanàpàïgabhàgaü gacchatastàrakasya <1> <1.atidãrghalocanàyà apàïgabhàgaü gacchatastàrakasya locanasya atidãrghalocanayorapàïgabhàgam> ÷rama-salila lava-visara ivànandabaùpajabindunikaro nipapàta /
tvaritamabhiprasthitasya dhåliriva sudhàdhavalà smitajyotsnà visasàra /
sammànyatàmayaü hçdayaruciro janaþ pratipraõàmeneti ÷iro vaktumivaikà bhrålatà samunnanàma /
aïgulivivaraviniþsçtamarakatàïgulãyakamayåkhalekho <2> <2....lekhàbibhrama...aïgulãyakalekhaþ...> vibhrama-gçhãtatàmbålavãñika iva karo jçmbhàrambhamantharaü mukhamutasasarpa /
snavatsvedajaladhautalàvaõyanirmmaleùu càsyàþsaükrànta <1> <1.stambhasaükrànta...> -pratibimbatayà sa¤caranmårttirmakaraketurivàvayaveùvadç÷yata candràpãóaþ /
tathàhi, ÷i¤janmaõinåpurapuñena <2> <2....maõikyanåpura> bhuvam <3> <3.maõibhavam> àlikhatàïguùñhenàhåta iva caraõanakheùu nipapàta /
dar÷anàtirabhasapradhàvitena gatvà hçdayenànãta-iva stanàbhyantare sasadç÷yata /
vikacakuvalayadàmadãrghayà dçùñyà ca nipãta iva kapolatale samalakùyata /
sarvàsàmeva ca tadà tàsàü kanyakànàü tiryyak, pa÷yantãnàü taü kutåhalàdapàïgacumbinyo nirgantukàmà <4> <4.apàïgacumbinyà daùñyà nirgantukàmà iva> iva karõapåramadhukaraiþ samaü babhrumustaralàstàrakàþ /

kàdambarã tu savibhrama-kçta-prati-praõàmà <5> <5....kçtapraõàmà> mahà÷vetayà saha paryaïke niùasàda /
sasambhramaü <1> <1.sasambhramaparijanopanãtàyà¤ca> parijanotàyà¤ca ÷ayana÷irobhàganive÷itàyàü dhavalàü÷ukapracchadapañàyàü <2> <2.atra vividharatnaprabhàbhàsitàyàm' iti kvacit pàñho dç÷yate> hemapàdàïkitàyàü pãñhikàyàü candràpãóaþ samupàvi÷at /
mahà÷vetànurodhena ca viditakàdambarãcittàbhipràyàþ saüvçta-mukha-nyasta-datta÷abda-nivàraõa-saüj¤àþ pratãhàryyo veõuravàn vãõàghoùàün gãtadhvanãn màgadhãjaya÷abdàü÷ca sarvato nivàrayà¤cakruþ /
tvaritaparijanopanãtena ca salilena kàdambarã svayamutthàya mahà÷vetàyà÷caraõau prakùàlyottarãyàü÷ukenàpamçjya punaþ paryyaïkamàruroha /
candràpãóasyàpi kàdambaryyàþ sakhã råpànuråpà jãvitanirvi÷eùà sarvavi÷rambhabhåmirmadalekheti nàmnà balàdanicchato 'pi prakùàlitavatã caraõau /
mahàsvetà tu karõàbharaõaprabhàvaùiõyaüsade÷e <3> <3....apàïgade÷e> saprema-pàõinà spç÷antã, madhukarabhara-paryyasta¤ca karõàvataüsasamutkùipantã, càmarapavanavidhuti <4> <4....vidhåti...> paryyastà¤ca <5> <5....paryyattàlaka...> alakavallarãmanuùvajamànà kàdambarãmanàmayaü papraccha /
sà tu sakhãpremõà gçhanivàsena kçtàparàdhevànàmayenaiva lajjamànà kçcchràdiva ku÷alamàcacakùe /
samupajàta÷okàpi ca tasmin kàle <1> <1.iha "tasmin kàle' iti kvacitpustake nàvalokyate> mahà÷vetàmukhanirãkùaõatatparàpi muhurmuhurapàïga-vikùepa-pracalita-tarala-tara-tàra÷àrodaraü <2> <2....sàrodaraü> cakùurmaõóalitacàpena bhagavatà kusumadhanvanà balànnãyamànaü candràpãóapãóanàyeva <3> <3....pãóanayeva, candràpãóapãóanàdeva, candràpãóaü prati> na ÷a÷àka nivàrayitum /
tenaiva kùaõena tenàsannasakhokapolasaükràntenerùyàm <4> <4.irùyayàr irùyà> , romà¤ca-bhidyamàna-kucataña <5> <5.kvacit "taña' iti padaü nopalabhyate> -na÷ayat-pratibimbena virahavyathàm, svedàrdra <6> <6.virahavyathàsvedàrdra...> -vakùaþsthala ghañita÷àlabha¤jikàpratimena sapatnãroùaü <1> <1.sapatnãroùàt> nimiùatà daurbhàgya÷okam, ànandajalatirohitenàndhatàduþkhamabhajata sà /
muhårttàpagame ca tàmbåladànodyatàü mahà÷vetà tàmabhàùata <2> <2.tàü mahà÷vetàü samabhàùata> -ñhasakhi! kàdambari! sampratipannameva <3> <3.kvacideva pàñho nàsti> sarvàbhirevàsmàbhiþ <4> <4.sarvàbhirasmàbhiþ, sarvàbhirevàsmàbhirabhinava...> ayamabhinavàgata÷candràpãóa àràdhanãyaþ, tadasmai tàvaddoyatàü tàmbålam <5> <5.kvacit "tàmbålam' iti padaü na dç÷yate> ' ityuktà ca ki¤cidvivarttitàvanamitamukhã <6> <6....ànamitamukhã> ÷anairavyaktamiva "priyasakhi! lajje 'hamanupajàparicayà pràgalbhyenànena, gçhàõa, tvamevàsmai prayaccha' ityuvàca <7> <7.sà tàm> /
punaþ <8> <8.kàdambarã tu> punarabhidhãyamànà ca tayà kathamapi gramyeva ciràddànàbhimukhaü <9> <9.cireõa> manu÷cakre /
mahà÷vetàmukhàdanàkçùñadçùñireva <10> <10.anàkarùitadçùñireva> vepamànàïgayaùñiràkulalocanà <11> <11.àmukulitalocanà, àkulitalocanà> sthålasthålaü ni÷vasatã <12> <12.niþ÷vasantã> nija÷araprahàramåcchità manmathena snapiteva svedajalavisaraiþ, svedajalavisaranimajjanabhayena ca hastàvalambanamiva yàcamànà, sàdhvasaparava÷à patàmãti lagitumiva <1> <1.vilagitubhiva, lapitumiva, tàpitumiva> kçtaprayatnà prasàrayàmàsa tàmbålagarbha hastapallavam /
candràpãóastu jayaku¤jarakumbhasthalàsphàlana-saükrànta siüdåramiva svabhàvapàñalaü, dhanurguõakarùaõakçtakiõa÷yàmalam, kacagrahàkçùñi-ruditàrilakùmã-locana-paràmar÷a-lagnà¤janabindumiva, visarpannakhakiraõatayà atirabhasena pradhàvitàbhirivaü vivardhitàbhiriva prahasitàbhirivàïgulãbhirupetam, spar÷alobhàcca tatkàlakçta-sannive÷àþ saràgàþ pa¤càpãndriyavçttãraparà ivàïgulãrudvahantam <3> <3.aparàïgulãþ,...vçttãrivàïgulãþ...> prasàritavàn pàõim /
tatra ca sà tatkàla-sulabha <1> <1.kvacit "sulabha' iti padaü nàsti> -vilàsa-dar÷ana-kuhåhalibhiriva kuto 'pyàgatya sarvarasairadhiùñhità <2> <2....adhiùñhitenànyanibaddhalàkùya÷ånya...> /
tenànibaddhalakùyatà ÷ånyaprasàritena, candràpãóahastànveùaõàyeva puraþpravarttita-nakhàü÷univahena, vepathucalitavalayàvalãvàcàlena sambhàùaõamiva kurvatà hastena, svedasalilapàtapårvakaü "gçhyatàmayaü manmathena datto dàsajanaþ' ityàtmànamiva pratigràhayantã, "adya prabhçti bhavato haste varttate' iti jãvitamiva sthàpayantã, tàmbålamadàt /
àkarùantã <3> <3.àkarùayantã> ca karakisalayaü bhujalatànusàreõa spar÷atçùõàgatamanaïga÷arabhinnamadhyaü hçdayamiva patitamapi ratnavalayaü nàj¤àsãt /
gçhãtvà càparaü tàmbålaü mahà÷vetàyai pràyacchat /

atha sahasaiva tvaritagatiþ, trivarõaràgamindràyudhamiva kuõóalãkçtaü kaõñhena vahatà vidrumàïkurànukàrica¤cupuñena <1> <1....anukàriõà ca¤cupuñena> marakatadyutipakùatinà mantharagatena ÷ukenànubadhyamànà, <2> <2.mandharagamanena ÷ukenànugamyamànà> kumuda-kesarapi¤jaratayà caraõayugalasya, campakakalikàkàratayà ca mukhasya, kuvalayadalanãlatayà ca pakùadyutãnàm, kusumamayãvàgatya sàrikà sakrodhamavàdãt-bharttçdàrike! kàdambari! kasmànna nivàrayasyenamalãkasubhagàbhimàninamatiduvinãtaü <3> <3.durvinãtaü> màmanuvadhnantaü vihaïgàpasadam <4> <4.vihaïgamàpasadam> /
yadi màmanena paribhåyamànàmupekùase tato 'haü niyatamàtmànamutsçjàmi /
satyaü ÷apàmi te pàdapaïkajaspar÷ena' ityevamabhihità ca tayà kàdambarã smitamakarot /
aviditavçttàntà tu mahà÷vetà"kimiyaü vadati' iti madalekhàü papraccha /
sà <5> <5.tvakaþ> càkathayat-"eùà bhartçduhituþ sakhã <6> <6.kvacit sakhãti padaü na dç÷yate> kàdambaryyàþ kàlindãti nàmnà sàrikà, etasya <1> <1.idamasya ca> parihàsanàmnaþ ÷uksaya bharttçdàrikayaiva pàõigrahaõapårvakaü jàyàpadaü gràhità /
adya càyamanayà pratyuùasi kàdambaryyàstàmbålakaraïkavàhinãmimàü tamàlikàmekàkinãü <2> <2.taralikà...> kimapi pàñhayan dçùño yataþ, tataþ prabhçti sa¤jàterùyà kopaparàïmukhã nainamupasarpati, nàlapati, na spç÷ati, na vilokayati, sarvàbhirasmàbhiþ prasàdyamànàpi na prasãdatã'ti <3> <3.kvacit "iti' iti padaü nàvalokyate> /
etadàkarõya sphuritakapolodara÷candràpãóo mandaü mandaü vihasyàbravãt-"astyeùà kathà, ÷råyata evaitadràjakule karõaparamparayà, parijano 'pyevaü mantrayate, <4> <4.àmantrayate, apyevaü mantrayati evam, api mantrayate> bahirapi janàþ kathayanti, evaü digantareùvapyayamàlàpo varttata eva <5> <5.evam> , asmàbhirapyetadàkarõitameva, "yathà kila devyàþ kàdambaryyàstàgbåladàyinã <6> <6.vàhinãü> tamàlikàü <7> <7.taralikàü> kàmayamànaþ parityaktanijakalatro nistrapayà <8> <8.nistrapaþ> anayà saha, devyàstu kàdambaryyàþ kathametad yuktaü yanna nivàrayatãmàü capalàü duùñadàsãm /
athavà devyàpi kathitaiva niþsnehatà <1> <1.nisnehatà> prathamameva varàkãmimàü kàlindãmãdç÷àya durvinãtàya vihaïgàya prayacchantyà kimidànãmiyaü <2> <2.kvacidiha"tapasvino' ityadhika pàñhaþ samupalabhyate> karotu, yadetat sàpatnyakaraõaünãrãõàü pradhànaü kopakàraõam, agraõãrviràgahetuþ, paraü paribhasthànam /
iyameva kevalamatidhãrà, yadanayànena daurbhàgyagàrimõà jàtavairàgyayà viùaü và nàsvàditam, analo và nàsàditaþ ana÷anaü và nàïgãkçtam /
na hyevaüvigham <3> <3.na hyekam> aparamasti yoùitàü laghimnaþ kàraõam /
yadi ceyamãdç÷e 'pyaparàdhe anunãyamànà <4> <4.abhibhavaniràsyàm, abhibhavanirasyà> anena pratyàsattimeùyati /
tadà dhigimàm alamanayà, dårato varjanãyeyam, abhibhavaniràsyà <5> <5.abhibhavaniràsyàm, abhibhavanirasyà> , /
ka enàü punaràlàpayiùyati, ko vàvalokayiùyati, ko vàsyà nàma grahãùyati' ityevamabhihitavati tasmin sarvàstàþ saha kàdambaryyàþ krãóàlàpabhàvitàþ <6> <6....bhàùitàþ> jahasuraïganàþ /
parihàsastu tasya narmmabhàùitamàkarõya jagàda-dhårtte! ràjaputra! nipuõeyam, na tvayànyena và lolàpi pratàrayituü ÷akyate /
eùàpi budhyata evaitàvatãrvakroktãþ, iyamapi jànàtyeva parihàsajalpitàni, asyà api ràjakulasamparkacaturàmatiþ /
viramyatàm, abhåmireùà bhujaïga-bhaïgi-bhàùitànàm, iyameva hi vetti ma¤jubhàùiõã kàla¤ca kàraõa¤ca pramàõa¤ca viùayca prastàva¤ca kopaprasàdayoþ iti /

atràntare càgatya ka¤cukã mahà÷vetàmavocat-"àyuùmati! deva÷citraratho devã ca madirà tvàü draùñumàhvayate' /
evamabhihità ca gantukàmà "sakhi! candràpãóaþ kvàstàm' iti kàdambarãmapçcchat /
asau tu "na paryyàptamanekastrãhçdayasahasnàvasthànena <1> <1.nanu paryyàptamevànekastrãhçdayasràvasthànamanena> ?' iti manasà vihasya prakà÷amavadat-"sakhi! mahà÷vete! kiü tvamevamabhidadhàsi, dar÷anàdàrabhya ÷arãrasyàpyayameva prabhuþ, kimuta bhavanasya vibhavasya parijanasya và, yatràsbhai rocate <2> <2....÷arãrasyàpyahaü na vibhuþ kimuna bhavanasya parijanasya và /
yatràsau rocate...> priyasakhãhçdayàya và, tatràyamàstàm' iti /
tacchutvà mahà÷vetàvadat-"atraiva <3> <3.mahà÷vetà tadatraiva ca> tvatpràsàdasamãpavarttini pramadavane krãóàparvatakamaõive÷manyàstàm' ityabhidhàya gandharvaràjaü draùñuü yayau /

candràpãóo 'pi tayaiva saha <1> <1.tathà sahaiva> nirgatya vinodanàrthaü <2> <2.vinodàrthaü> vãõàvàdinãbhi÷ca veõuvàdyanipuõàbhi÷ca gãtakalàku÷alàbhi÷ca durodarakrãóàràgiõãbhi÷ca aùñàpadaparicayacaturàbhi÷ca citrakarmmakçta÷ramàbhi÷ca subhàùita pàñhikàbhi÷ca <3> <3.durodaretyàrabhya pàñhikàbhi÷cetyantaü yàvat pàñhaþ kvacinna dç÷yate> kàdambarãsamàdiùña-pratãhàrã-preùitàbhiþ kanyàbhiranugamyamànaþ pårvadçùñena keyårakaõopadi÷yamànamàrgaþ krãóàparvatamaõimandira <4> <4.gçham> magàt /
gate ca tasmin gandharvaràjaputrã visarjya sakalaü sakhãjanaü parijana¤ca <5> <5.sakalasakhãjana¤ca> parimita-paricàrikàbhiranugamyamànà prasàdamàruroha /
tatra <6> <6.tataþ> ca ÷ayanãye nipatya dåra <7> <7.adåra...> -sthitàbhirvinayanibhçtàbhiþ <8> <8.vidhçtàbhiþ> paricàrikàbhirvinodyamànaþ <9> <9.paricayacaturàbhirupàsyamànàpi> kuto 'pi pratyàgatacetanà caikàkinã tasmin kàla"capale! kimidamàrabdham' iti nigçhãteva lajjayà, "gandharvaràjaputri! kathametad yuktam?' ityupàlabdheva vinayena, "ayamasàvavyutpanno bàlabhàvaþ kva gataþ' ityupahasiteva mugdhatayà, "svairiõi! mà kuru yatheùñamekàkinyavinayam' ityàmantriteva kumàrabhàvena, "bhãru! nàyaü kulakanyakànàü kramaþ' iti garhiteva mahattvena,"durvinãte! rakùàvinayam' iti tarjitevàcàreõa, "måóhe! madanena <1> <1.måñha! nigçhyatàü madanena> laghutàü nãtàsi' ityanu÷àsitevà <2> <2.laghutàü nãtàsi madaneneti ÷àpiteva> bhijàtyena, "kutastaveyaü taralahçdayatà <3> <3.taralatà> ' iti dhikkateva dhairyyeõa, "svacchandacàriõi! apramàõãkçtàhaü tvayà' iti ninditeva kulasthitvà, atigurvã lajjàmuvàha /
samacintayaccaivam-"agaõitasarva÷aïkayà <4> <4.agaõitasarva÷aïkàü> taralahçdayatàü dar÷ayantyà adyamayà kiü kçtamidaü mohàndhayà <5> <5.sàhasikatayà> tathàhi, adçùñarvo 'yamiti sàhasikayà <6> <6.sàhasikatayà> mayà na ÷aïkitam /
laghuhçdayàü màü lokaþ <7> <7.ayaü> kalayiùyatãti nirhrikayà nàkalitam /
kàsya cittavçttiriti måóhayà <8> <8.mayà> na parãkùitam /
dar÷anànukålàhamasya neti và taralayà na kçto vicàrakramaþ /
pratyàkhyànavailakùyànna bhãtam, gurujanànna trastam, lokàpavàdànnodvignam, tathà ca mahà÷vetàtiduþkhiteti <1> <1.duþkhiteti> nirdàkùiõyyà <2> <2.dàkùiõyayà> nàpekùitam, àsannavarttitasakhãjano 'pyupalakùayatãti mandayà na lakùitam, pàr÷vasthitaþ parijanaþ pa÷yatãti naùñacetanayà na dçùñam /
sthålabuddhayo 'pi tàdç÷ãü vinayacyutiü vibhàvayeyuþ, kimutànubhåtamadanavçttàntà mahà÷vetà kasalakalàku÷alàþ sakhyo và ràjakulasa¤càracaturo và nityamiïgitaj¤aþ parijanaþ /
ridç÷eùvatinipuõataradçùñayo 'ntaþpuradàsyaþ <3> <3.nipuõadçùñaya> /
sarvathà hatàsmi mandapuõyà, maraõaü me 'dya ÷reyo na lajjàkaraü jãvitam /
÷rutvaitaü <4> <4.÷rutvaitadvçttàntaü> vçttàntaü kiü vakùyatyambà, tato và, gandharvaloko và /
kiü karomi, ko 'tra pratãkàraþ, kenopàyena skhalitamidaü pracchàdayàmi, kasya và càpalimidameteùàü durvinãtànàmindriyàõàü kathayàmi, kva vànena dagvahçdayena pa¤cabàõena na khalu jànàbhi gçhãtà gacchàmi <5> <5....dagdhahçdayena gçhãtà gacchàmi, dagdhahçdayà pa¤cabàõena gacchàmi> /
tathà mahà÷vetàvyatikareõa pratij¤à kçtà priyasakhãnàü puro mantritam, tathà ca keyårakasya haste <1> <1.keyårakahaste> sandiùñam /
na khalu jànàmi mandabhàginã ÷añhavidhinà và, utsannamanmathena và, pårvakçtàpumyasa¤cayena và, mçtyuhatakena và, anyena và kenàpyayamànãto mama vipralambhaka÷candràpãóaþ /
ko 'pi và na kadàcid dçùño nànubhåto na ÷ruto na cintito notprekùito màü vióambayitumupàgataþ <2> <2.upanyastaþ, upanataþ> , yasya dar÷anamàtreõaiva <3> <3.dar÷anamàtrakeõaiva> saüyamya dattevendriyaiþ, ÷arapa¤jare nikùipya samarpitena manmathena, dàsãkçtyàpanãtevànuràgeõa, gçhãtagumapaõena <4> <4.gçhãtamulyena guõagaõena, guõapaõena> vikrãteva hçdayena, upakaraõãbhåtàsmi <5> <5.a÷araõãbhåtàsmi> /
na me kàryaü tena capaleneti kùaõamiva saïkalpakarot /
kçtasaïkalpà ca, antargatena "mithyàvinãte! yadi mayà na kçtyam, eùa gacchàmi' iti hçdayotkampacalitena parihasiteva candràpãóena, tatparityàgasaïkalpa-samakàlaprasthitena kaõñhalagnena pçùñeva jãvitena, "avi÷eùaj¤e! punarapi prakùàlitalocanayà dç÷yatàmasau janaþ pratyàkhyànayogyo na ve'ti tatkàlàgatenàbhihiteva bàùpeõa, apanayàmi te sàhasubhirdhairyyàvalepa'miti nirbhartsiteva manobhuvà, punarari tathaiva candràpãóàbhimukhahçdayà babhåva /
tadeva mastamitapratisamàdhànabalàbalàt <1> <1....balàtpremàve÷ena> premàve÷anàsvatantrãkçtà parava÷evotthàya jàlavàtàyanena tameva krãóàparvatam <2> <2.krãóàparvatakam> avalokayantyatiùñhat /
tatrasthà ca sà tamànandajalavyavadhànodvigneva smçtyà dadar÷a, na cakùuùà /
aïgulãgalitasvedaparàmar÷abhãteva cintayà lilekha, na citratålikayà /
romà¤catirodhàna÷aïkiteva hçdayenàliliïga, na vakùasà /
tatsaïgamakàlàtipàtàsaheva mano gamàgamàya <1> <1.gamàya, gamanàgamane> niyuktavatã, na parijanam /
candràpãóo 'pi pravi÷aaya svacchandaü <2> <2.svacchaü> kàdambarãhçdayamiva dvitãyaü maõigçham, ÷ilàtalàstãrõàyàmubhayata uparyyupari nive÷ita-bahåpadhànàyàü kuthàyàü nipatya keyårakeõotsaïge <3> <3.utsaïgena> gçhãtacaraõayugalastàbhiyathàdiùñeùu bhåmibhàgeùavapiùñàbhiþ kanyakàbhiþ parivçto dolàyamànena cetasà cintàü vive÷a /
kiü tàvadasyà gandharvaràjaduhituþ kàdambaryyàþ sahabhuva ete vilàsà evedç÷àþ sakalalokahçdayàriõaþ, àhosvidanàràdhitaprasannena bhagavatà makaraketunà mayiniyuktàþ, yena màü sàsreõa sarageõàkåõitatribhàgeõa <4> <4.kåõita> hçdayàntaþpatatsmara-÷ara-kusuma-rajoråùiteneva cakùuùà tiryyagvilokayati /
madvilokità ca dhavalena smitàlokena dukåleneva lajjayàtmànamàvçõoti /
mallajjàvivarttamànavadanà ca pratibimbaprave÷alobheneva kapoladarpaõamarpayati /
madavakà÷adàyino hçdayasya prathamàvinayalekhàmiva kararuheõa ÷ayanàïke likhati /
mattàmbålavãñikopanayanakheda-vidhåtena <1> <1....vidhutena> raktotpala-bhrama-bhramadbhramaravçndena <2> <2.raktotpalabhramadbhramaravçndena> karatalena svinnaü <3> <3.khinnaü> mukhamiva <4> <4.mukhamiyaü> gçhãtatamàlapallaveneva vãjayati' /
puna÷càcintayat-"pràyeõa mànuùyakasulabhà laghutà mithyàsaïkalpasahasrairevamàyàsya mà <5> <5.evaü màü> vipralabhate, luptaviveko yauvanamado madayati madano và /
yatastimiropahateva yånàü dçùñiralpamapi kàluùyaü <1> <1.kaluùaü> mahat pa÷yati /
snehalavo 'pi yauvanamadena dåraü vistàryyate <2> <2.visàryate> svayamutpàditànekacintà÷atàkulà kavimatiriva taralatà na ki¤cinnotprekùate /
nipuõamanmatha <3> <3....sadana...> -gçhãtà citravarttikeva tarumacittavçttirna ki¤cinnàlikhati /
sa¤jàtarupàbhimànà kulañevàtmasambhàvanà na kvacinnàtmànamarpayati /
svapna ivànanubhåtamapi <4> <4.anubhåtamapi> manoratho dar÷ayati /
indrajàlapicchikevàsambhàvyamapi pratyà÷à puraþ stàpayati /
bhåya÷ca cintitavàn-"kimanena vçthaiva manasà kheditena, yadi satyameveyaü dhavalekùaõà mayyevaü jàtacittavçttiþ <1> <1.jàtavçtti> tadà na ciràt sa evainàmapràrthitànukålo manmathaþ prakañãkariùyati, sa evàsya saü÷ayasya cchettà bhaviùyati' ityavadhàryyotthàyopavi÷yaca tàbhiþ kanyakàbhiþ sahàkùairgeyai÷ca <2> <2.layai÷ca> vipa¤jãvàdyai÷ca pàõivikai÷ca svarasandehavivàdai÷ca subhàùitagoùñhãbhi÷cànyai÷ca <3> <3.kvacit "subhàùitagoùñhãbhi÷canyai÷ca' iti pàñho nàsti> taistairàlàpaiþ sukumàraiþ kalàvilàsaiþ krãóannàsà¤cakre /
muhårtta¤ca sthitvà nirgamyopavanàlokanàkutåhalakùiptacittaþ <4> <4.parvata> krãóàparvataka÷ikharamàruroha /

kàdambarã tu taü <5> <5.tàtaü> dçùñvà cirayatãti mahà÷vetàyàþ kila vartmàvalokayituü <6> <6.kvacidiha "udyatà' ityadhikaþ pàñhaþ> vimucya taü gavàkùam <7> <7.vimucyatàü gavàkùamityuktvà> anaïgakùiptacittà saudhasyoparitanaü ÷ikharamàruroha <8> <8.talaü kailà÷a÷ikharamiva gauryaruroha> /
tatra ca viralaparijanà sakala <9> <9.kvacit, "sakala' padaü na dç÷yate> ÷a÷imaõóalapàõóureõàtapatreõa hemadaõóena <1> <1.viracitahemadaõóena> nivàryamàõàtapà, caturbhirbàlavyajanai÷ca phena÷ucibhiruddhåyamànairupavãjyamànà, ÷irasi, kusumagandhalubdhena bhramatà bhramarakulena divàpi nãlàvaguõñhaneneva <2> <2.nãlàvaguõñhaneva> candràpãóabhisaraõave÷àbhyàsamiva kurvatã <3> <3....veùàbhyasyantã,...ve÷àbhyàsaü kurvatã, kailàsa÷ikhara iva gaurã ityapi kvacidadhikaþ pàñhaþ> , muhu÷càmara÷ikhàü samàsajya, muhu÷chatradaõóamavalambya, muhustamàlikàskandhe karau vinyasya, muhurmadalekhàü pariùvajya <4> <4....sakhã pariùvajya> muhuþ parijanàntaritasakaladehà netratribhàgeõa <5> <5....netratribhàgeõàvalokya> , muhuràvalitatrivalãvalayà parivçtya, muhuþ pratãhàrãvetralatà÷ikhare kapolaü nidhàya, muhurni÷calakaravidhçtàmadharapallave vãñikàü vinive÷ya <6> <6.nive÷ya> , muhurudgãrõotpalaprahàra <7> <7.udgårõakarõotpala...udgãrõakarõotpala> -palàyamàna-parijanànusaraõa-datta-katipayapadà vihasya, taü vilokayantã tena ca vilokyamànà, mahàntamapi kàlamatikràntaü nàj¤àsãt /
àruhya ca pratãhàryà niveditamahà÷vetàpratyàgamanà tasmàdavatatàra /
snànàdiùu mandàdaràpi mahà÷vetànurodhena divasavyàpàramakarot /
candràpãóo 'pi tasmàdavatãrya prathamavisarjitenaiva kàdambarãparijanena nirvarttitasnànavidhirnirupahata <1> <1.nivarttita...> -÷ilàtalàccitàbhimatadaivataþ <2> <2....÷ilàrccita...> krãóàparyataka eva sarvamàhàràdikamahaþkarma cakre /

krameõa ca kçtàhàraþ krãóàparvatakapràgbhàgabhaji, manohàriõi, hàrãtaharite, <3> <3.hariõa...> hariõãromanthaphena÷ãkaràsàre, sãràyudha-hala-bhaya-ni÷calakàlindã-jalatvipi, taruõã-caraõàlaktakarasa-÷oõa-÷ociùi, sukumarajaþ-sikatila-tale, talàmaõóapopagåóhe, ÷ikhaõiói-caraõàlaktakarasa-÷oõa-÷ociùi, sukumarajaþ-sikatila-tale, latàmaõóapopagåóhe, ÷ikhaõói-tàõóava-saïgãtagçhe, marakata-÷ilàtale samupaviùñaþ <4> <4.upaviùñaþ> dçùñavàn sahasaivàtibahaladhàmnà dhavalenàlokena jaleneva nirvàpyamàõaü divasam, mçõàlavalayeneva <5> <5.mçõàladhavaleneva mçõàlavaneneva> pãyamànamàtapam, kùãrodeneva-plàvyamànàü mahãm, candanarasavarùeõeva sicyamànàn digantàn <1> <1.digantaràn> sudhayeva vilipyamànamambaratalam /
àsã¤càsya manasi-kimu khalu-bhagavanoùadhipatirakàõóa <2> <2.bhagavanauùadhipatiþ, ketakãgarbhapatrapàõóuro bhaga...> eva ÷ãtàü÷urudito bhavet, uta yantravikùepavi÷ãryamàõa-pàõóura-jala-dhàrà-sahasràõi <3> <3.paõóuradhàràsahasràõi pàradarasadhàràþ jaladhàràþ> dhàràgçhàmi muktàni, ahosvidanila-vikãryamàõa÷ãkara-dhavalita-bhuvanàmbarasindhurdharàtalamavatãrõeti <4> <4.kutåhalàddharàtalam> /
kutåhalàcca <5> <5.kvacit "kutåhalàt' iti nàsti> àlokànusàraprahitacakùuradràkùãt /
analpakanyakàkadambaparivçtàü dhriyamàõadhavalàtapatràmuddhåyamànacàmaradvayàü kàdambarãpratãhàryà <6> <6.kàdambarãü pratãhàryà> vàmapàõinà vetralatàgarbheõàrdra vastra÷akalàvaccannamukhaü candanànulepanasanàthaü nàrikela <1> <1.nàrikera...> -samudrakamudvahantyà dakùiõakareõa dattahastàvalambàm, keyårakeõa ca ni÷vàsahàrye <2> <2.ni÷vàsahàrye> nirmoka÷ucinã dhaute kalpalatàdukåle dadhatà nivedyamànamàrgàm, màlatãkusumadàmàdhiùñhita-karalatayà ca tamàlikayànugamyamànàmàgacchantãü madalekhàü tasyà÷ca samãpe taralikàm, tayà ca sitàü÷ukopacchade pañalake gçhãtaü dhavalatàkàraõamiva kùãrodasya, sahabhuvamiva candramasaþ, mçõàladaõóamiva nàràyaõanàbhipuõóarãkasya, mandarakùobhavikùiptamivàmçtaphenapiõóanikaram, vàsukinirmmokamipa manthana÷ramojjhitam, hàsamiva ÷riyaþ <3> <3.kvacit "÷riya' iti padaü na dç÷yate> kulagçhaviyogagalitam, mandara-mathana-vikhaõóità÷eùa-÷a÷ikalà-khaõóasa¤cayamiva saühçtam, pratimàgatatàràgaõamiva <4> <4.pratimàtàràgaõamiva tàràgaõamiva> jaladhi <5> <5.jalanidhi...> -jalàduddhçtam, diggaja-kara-÷ãkaràsàramiva pu¤jãbhåtam <1> <1.diggajasãkaràsàrapu¤jãbhåtam> , nakùatramàlàbharaõamiva madadvipasya, ÷aranmegha÷akalairiva <2> <2.÷aracchakalairiva, ÷aranmeùa÷akalaiþ> kalpitam, kàdambarã-råpa-va÷ãkçta-kamunijana-hçdayairiva nirmitam, gurumiva sarvaratnànàm, ya÷orà÷imivaikatra ghañitaü sarvasàgaràõàm <3> <3.kvacit "sarvasàgaràõàm', iti nàvalokyate> , pratipakùàbhiva nalinã-dala-galajjalabindu-vilàsataralam, utkaõñhitamiva mçõàlavalayadhavalakaram, ÷araccha÷inamiva ghana-muktàü÷u-nivaha-dhavalita-diïmukham, mandàkinãpravàhamiva <5> <5.mandàkinãmiva> surayuvatikucaparimalavàhinam, prabhàvarùiõamatitàraü hàram /
dçùñvà càyamasya candràpãóa÷candràtapadyutimuùaþ <1> <1....mukhaþ> dhavalimnaþ kàraõamiti manasà ni÷citya dåràdeva pratyutthànàdinà samucitopacàrakrameõa <2> <2.samucitena...> dhavalimnaþ kàraõamiti manasà ni÷citya dåràdeva pratyutthànàdinà samucitopacàrakrameõa <2> <2.samucitena...> madalekhàmàpatantã <3> <3.àyàntãm> pratijagràha <4> <4.jagràha> /
sà tu tasminneva marakatagràvaõi muhurttamupavi÷ya svayamutthàya tena candanàïgaràgeõànulipya te ca dve dukåle paridhàpya tai÷ca màlatãkusumadàmabhiràracita÷ekharaü kçtvà taü hàramàdàya candràpãóamuvàca-"kumàra! taveyamapahastitàhaïkàrakàntà <5> <5.apadvasi diïkàrakàþtà> pe÷alatà prãtiparava÷aü <6> <6.parava÷aü kimiva> janaü kamiva na kàrayati? pra÷raya eva te dadàtyavakà÷amevaüvidhànàm /
anayà càkçtyà kasyàsi na jãvitasvàmã? anena càkàraõàviùkçtavàtsalyena caritena kasya na bandhutvamadhyàropayasi? eùà ca te prakçtimadhurà vyavahçtiþ kasya na vayasyatàmutpàdayati? kaü <7> <7.kasya> và na sàmà÷vàsayantyamã <8> <8.samàvàsayantyamã> svabhàvasukumàravçttayo bhavadguõàþ? tvanmårttirevàtropàlambhamarhati <1> <1.upalambham> , yà prathamadar÷ana eva vi÷ramyamupajanayati /
itarathà hi tvadvidhe sakalabhuvanaprathitamahimni prathamadar÷ana eva vi÷rambhamupajanayati /
itarathà hi tvadvidhe sakalabhuvanaprathitamahimni prayujyamànaü sarvamevànucitamivàbhàti /
tathàhi, sambhàùaõamapyadhaþkaraõamivàpatati, àdaro 'pi prabhutàbhimànamivànumàpayati, stutirapyàtmotsekamiva såcayati, upacàropi, capalatàmiva prakà÷ayati, pratãrapyanàtmaj¤atàmiva j¤àpayati, vij¤àpanàpi pràgalbhyamiva jàyate <2> <2.j¤àyate> , sevàpi càpalamiva dç÷yate, dànamapi paribhava iti bhavati /
api ca svayaü gçhãtahçdayàya kiü dãyate, jãvite÷varàya <3> <3.àyattajãvitàrthàyaþ> kiü pratipàdyate prathamakçtàgamanamahopakàrasya kà te pratyupakriyà, dar÷anadattajãvitaphalasya saphalamàgamanaü kena te kriyate /
pramayità¤cànena vyapade÷ena dar÷ayati kàdambarã, na vibhavam /
apratipàdya hi parasvatà sajjanavibhavànàm /
àstàü tàvadvibhavaþ, bhavàdç÷asya dàsyamapyaïgãkurvàõà nàkàryakàriõãti niyujyate <1> <1.gçhyate> , dattvàtmànamapi va¤cità na bhavati, jãvanamapyarpayitvà na pa÷càttapyate /
praõayijanapratyàkhyànaparàïmukhã ca dàkùiõyaparavatã <2> <2.parava÷à> mahattà satàm <3> <3.mahatàm> /
na ca tàdç÷ã bhavati yàcamànànàn, yàdç÷ã dadatàü lajjà, yatsatyam <4> <4.yattu satyam> amunà vyatikareõa kçtàparàdhamiva tvayyàtmànamavagacchati kàdambarã /
tadayamamçtamathanasamudbhåtànàü <1> <1.uddhatànàm> sarvaratnànàmekaþ ÷eùa <2> <2.eka÷eùa iti> iti ÷eùanàmà <3> <3.labdhanàmà> hàro 'munaiva hetunà bahumato bhagavatà ambhasàmpatyà gçhamupagantàya pracetase dattaþ, pà÷abhçtàpi gandharvaràjàya, gandharvaràjenàpi kàdambarye, tayàpi tvadvapurasyànuråpamàbharaõasyeti vibhàvayantyà nabhastalamevocitaü sudhàsåterdhàma <4> <4.sudhàsruto dhàmnaþ> na dharetyavadhàryyànupreùitaþ /
yadyapi nijaguõa <5> <5.guõa...> gaõàbharaõabhåùitàïgayaùñayo bhavàdç÷àþ kle÷ahetumitarajanabahumatamàbharaõabhàramaïgeùu nàropayanti, tathàpi kàdaümbarãprãtiratra kàraõam /
kiü na kçtamurasi ÷ilà÷akalaü kaustubhàbhidhànaü lakùmyàþ sahajamiti bahumànamàviùkurvatà bhagavatà ÷àrïgapàõinà <6> <6.÷àrïgiõà> ! na ca <7> <7.nàpi> nàràyaõo 'trabhavantamatiricyate, nàpi kostubhamaõiraõunàpi guõalavena ÷eùamati÷ete na, càpi kàdambarãmàkàrànukçtikalayàpyalpãyasyà lakùmãranugantumalam /
ator'hatãyamimaü bahumànaü tvattaþ /
nacàbhåmireùà prãtiprasàrasya /
niyata¤ca bhavatà bhagnapraõayà <1> <1.lagnapraõayà> mahà÷vetàmupàlambhasaddasraiþ <2> <2.mahà÷vetàm> <3> <3.svàtmànam> khedayitvàtmànamutsrakùyati /
ataeva mahà÷vetà <4> <4.mahà÷vetayà> taralikàmapãmaü hàramàdàya tvatsakà÷aü preùitavatã <5> <5.anupreùità> /
tayàpi kumàrasya sandiùñameva "na khalu mahàbhàgena manasàpi kàryaþ kàdambaryàþ prathamapraõayaprasarabhaïgaþ' ityuktvà ca tàràcakramiva càmãkaràcalasya tañe taü tasya vakùaþsthale babandha /

candràpãóastu vismayamànaþ pratyavàdãt-"madalekhe! kimucyate <6> <6.ucyase> , nipuõàsi, jànàsi gràhayitum <7> <7.kathayitum> uttaràvakà÷amapaharantyà kçtaü vacasi kau÷alam /
àye mugdhe! ke vayamàtmanaþ? ke và vayaü grahaõasyàgrahaõasya <1> <1.grahaõàgrahaõasya> và? gatà <2> <2.gatà> khalviyamastaü kathà /
saujanya÷àlinãbhirbhavatãbhirupakaramãkçto 'yaü jano yatheùñamiùñeù và <3> <3.anabhãùñeùu và> vyàpàreùu viniyujyatàm /
atidakùiõàyàþ khaludevyàþ kàdambaryàþ nirdakùiõyamapi <4> <4.nirdàkùiõyà api> guõà na ka¤cinna dàsãkurvanti' ityuktvà ca kàdambarãsambaddhàbhireva kathàbhiþ suciraü sthitvà visarjayàmbabhåva madalekhàm /

anatidåraïgatàyà¤ca <5> <5.anaticiram> tasyàü krãóàparvatakagatam <6> <6.krãóàparvatagatam> udayagirarigatamiva <7> <7.udayagatàm> candramasaü candanadukålahàradhavalaü candràpãóaü draùñuü samutsàrita <8> <8.utsàrita...> -vetra-cchatra-càmara-cihnà niùiddhà÷eùaparijanànugamanà <9> <9.kvacit "anugamànà' iti padaü na dç÷yate> tamàlikàdvitãyà citrarathasutà punarapi tedava saudha÷ikharamàruroha /
tatrasthà ca punastathaiva vividha-vilàsa-taraïgitairvikàrivilàkitaiþ <10> <10.taraïgibhiþ, taraïgitairvilokitaiþ, vikàribhirvilokitaiþ> jahàràsya manaþ /
tathàhi, <11> <11.ñhamuhurmuhuþ' iti kvacit> muhurnitambabimbanyastavàmahastapallavà pràvçtàü÷u kànusàra <1> <1.aüsapràvçta...> prasàrita-dakùimakarà ni÷calatàrakà likhiteva, muhurjçmbhikàrambhadattottànakaratalatayà tadgotraskhalanabhiyà niruddhavadaneva <2> <2.gotraskhalanabhayaniruddhavadaneva> , muhuraü÷ukapallava-tàóita-niþ÷vàsàmoda <3> <3...niþ÷vàsàmodaþ...> -lubdha-madhukara-mukharatayà prastutàhvàneva, muharanilagalitàü÷uka-sambhrama <4> <4....sambhramadviguõitabhujalatàvçtapayodharatayà, saüvaraõasambhrama...> -dviguõãkçtabhujayugala-pràvçta-payodharatayà dattàliïganasaüj¤eva, muhuþ ke÷apà÷àkçùña-kusuma-purità¤jali-samàghràõa-lãlayà kçtanamaskàreva, muhurubhaya-tarjanã-bhramita-tarjanã-bhramita-muktàpràlambatayà <5> <5....pralambatayà> niveditahçdayotkalikodgameva, muhurupahàrakusumaskhalana-vidhuta-karatalatayà <6> <6.karatayà> kathitakusumàyudha÷araprahàravedaneva, muhurgalita-ra÷anà-nigaóa <1> <1....nivióa...> -niyamitacaraõatayà <2> <2.....patita...> saüyamyàrpiteva manmathena, <3> <3.muhurmuhurvicalita> muhu÷calitoruvidhçtadukålà kùititaladolàyamànàü÷ukaikade÷àcchàditakucà, cakita-parivarttana-truñyattrivalãlatà, <4> <4.samasta...> aü÷asrastacikurakalà-saïkalanàkula-karakamalà <5> <5.karatalà> , kañàkùa-kùepa-dhavalãkçtakarõotpalaü <6> <6....karõotpala...> <7> <7.vilakùyamàõasmitadhålidhåsarakapolam; vilakùasmitasudhàdhålidhåsaritaikakapolà, vilakùya càsmitasudhàdhuli...> vilakùasmitasudhàdhåli-dhåsaritakapolaü sàcãkçtya <8> <8.sàcã kçtavadanam...> , vadanamanekarasa-bhaïgi-bhaïguraü <9> <9.bhråbhaïgi...> vilokayantã, tàvadavatasthe yàvadupasaühçtà <10> <10....upasaühatà...> loko divaso babhåva /

atha hçdayasthitakamalinãràgeõeva rajyamàne ràjãvajãvite÷vareþ sakala-lokacakravàlacakravarttini <1> <1.sakalacakravàkacakravàlahçdayacakravarttini, cakravàlacittavarttini> bhagavati påùõi <2> <2.uùõadodhitau> , krameõa ca dinaparilambanaroùaraktabhiþ kàminãdçùñibhiriva saükramita÷oõimni vyomni, saühçta÷ociùi jàte jarañha-hàrãta-haye haritajini, ravi <3> <3.haritavàji... janita> -viraha mãlitasaroja-saühatiùu haritàyamàneùu kamalavaneùu ÷vetàyamàneùu kumudaùaõóeùu <4> <4.tatkàlaninarttitopàttabhujasahasravistàritasarvapuraskçtagajavamraõeva> lohitàyamàneùu diïmukheùu <5> <5.nijasuhçdamçtamårttisamàlokanà÷ayà praharùasandar÷itasmiteùvivonmukheùu dhavalàyamàneùu kumudakhaõóeùu> , nãlàyamàne ÷arvarãmukhe, ÷anaiþ ÷anai÷ca punardina÷rã-samàgamà÷àbhirivànuràgiõãbhiþ sahaiva dãdhitibhiradar÷anatàmupagate bhagavati gabhastimàlini, tatkàlavijçmbhitena ca kàdambarãhçdayaràsàgareõeva <1> <1....ràgarasasàgareõeva> àpårite sandhyàràgeõa jãvaloke, kusumàyudhànala-dahyamànahçdaya <2> <2....cakravàkahçdaya....> -sahasradhåma iva janitamàninãnayanavàriõi <3> <3....nayanàsàravàriõi> vistãryyamàõe taruõatamàlatviùi timire, dikkari-karàvakãrõa-÷ãkaràsàra <4> <4....àkãrõa....> iva ÷vetàyamànatàràgaõe gagane <5> <5.gagane jàte> , jàtàyà¤càdar÷anakùamàyàü velàyàü saudha÷ikharàdavatatàra kàdambarã, krãóàparvatakanitambàcca candràpãóaþ /
tato 'ciràdiva <6> <6.naciràdiva> gçhãtapàdaþ prasàdyamàna iva kumudinãbhiþ, kaluùamukhãþ kupità iva prasàdayannà÷àþ, prabodhà÷aïkayeva pariharan suptàþ kamalinãþ, là¤chanacchalena ni÷àmiva hçdayena samudvahan, rohiõãcaraõatàóanalagnamalakta-karasamivodayaràgaü dadhànaþ, timiranãlàmbaràü <1> <1.nãlàmbaravaràm> divamabhisàrikàmivopasarpan' ativallabhatayà vikiranniva saubhàgyam, udagàdbhagavànãkùaõotsavaþ /
ucchrite <2> <2.udite ca> ca kusumàyudhàdhiràjyaikàtapatre kumudinãvadhåvare vibhàvarãvilàsadantapatre ÷vetabhànau dhavalitadi÷i, <3> <3.kvacit "danti' padaü nopalabhyate> dantidantàdivotkãrõe bhuvane, candràpãóa÷candràtapanirantaratayaiva kumudamayyà iva <1> <1.kumuda iva> gçhakumudinyàþ kallola-dhauta <2> <2.dhåta> sudhà-dhavala-sopàne tanu-taraïga-tàlavçnta-vàtavàhini suptahaüsamithune, viraha-vàcàla <3> <3....vàcàlita...> -cakravàka-yugale tãre, kumudadalàvalãbhiþ paryantalikhitadantapatra-latam <4> <4....latàdanturam> , avadàtasinduvàradàmopahàram, haricandanarasaiþ prakùàlitam, kàdambarãparijanopadiùñam, muktà÷ilàpaññaü candra÷ãtalamadhi÷i÷ye /
tatrasthasya càsyàgatyàkathayat keyårakaþ-"devã kàdambarã devaü draùñumàgatà' iti /

atha candràpãóaþ samambhramamutthàyàgacchantãm, alpasakhãjanaparivçtàm, apanãtà÷eùaràjacihnàm, itaràmiva, ekàvalãmàtràbharaõàm, acchàcchena candanarasena dhavalãkçtatanulatàm, ekakarõàvasaktadantapatràm, indukalàkalikàkomalaü karõapårãkçtaü kumudadalaü dadhànàm, jyotsnà÷ucinã kalpadrumahukåle bibhratãm, tatkàlaramaõãyena ve÷ena sàkùàdiva candrodayadevatàm, madalekhayà dattahastàvalambàü kàdambarãmapa÷yat /
àgatya ca sà prãtipe÷alatàü dar÷ayantã pràkçteva <1> <1.pràkçte> parijanocite bhåtale samupàvi÷at /
candrapãóo 'pi "kumàra! adhyàsyatàü ÷ilàtalameva' ityasakçdanubadhyamàno 'pi mahadekhayà bhåmimevàbhajata /
atha <2> <2.kvacit "atha' iti na vidyate> sarvàsu càsãnàsu tàsu <3> <3.kvacicca "tàsu' ityapi nopalabhyate> muhurttamiva sthitvà vaktumupackrame candràpãóaþ-"devi! dçùñipàtamàtraprãte <4> <4.dçùñimàtraprãte> dàsajane sambhàùaõàdikasyàpi prasàdasya nàstyavakà÷aþ, kimutaitàvate 'nugrahasya /
na khalu cintayannapi nipuõaü tamàtmano guõalavamavalokayàmi, yasyàyamanuråpo 'nugrahàtirekaþ /
atisaralà taveyamapagatàbhimànamadhurà ca sujanatà, yadabhinavasevakajane 'pyevamanurudhyate /
pràyeõa <5> <5.kvacidiha "ca'kàro 'dhiko dç÷yate> màmupacàrahàryamadakùiõaü devã manyate /
dhanyaþ khalu parijanaste, yasyopari niyantraõà syàt /
àj¤àsaüvibhàgakaraõocite bhçtyajane ka ivàdaraþ paropakàropakaraõaü ÷arãram <1> <1.÷arãrakam> , tçõa-lava-laghu ca jãvitamapatrepe <2> <2.api trape tava pratipattàvupàyanãkarttum, atra ye tat (tvat) pratipattibhirupàyanãkarttumàgatàste> tvatpratipattibhirupàyanãkarttumàgatàyàste /
vayamete÷arãramidametajjãvitametànãndriyàõi, eteùàmanyataradàropaya <3> <3.anyataramàropaya> parigraheõa garãyastvam' iti /

athaivaüvàdino 'sya vacanamàkùipya madalekhà sasmitamavàdãt-"kumàra! bhavatu, atiyantraõayà khidyate khalu sakhã kàdambarã <4> <4.savrãóà kàdambarã> , kimartha¤caivamucyate, sarvamidamantareõàpi vacanamanayà parigçhãtam, kiü punaramunopacàraphalgunà vacasà sandehadolàmàropyate'iti /
sthitvà ca ka¤cit kàlaü kçtaprastàvà "kathaü ràjà tàràpãóaþ, kathaü devã vilàsavatã, kathamàryaþ ÷ukanàsaþ, kãdç÷ã cojjayinã, kiyatyadhvani sà ca, kãdçga bhàrataü varùam, ramaõãyo và marttyalokaþ' itya÷eùaü papraccha /
evaüvidhàbhi÷cànyabhiþ kathàbhiþ suciraü sthitvotthàya kàdambarã keyårakaü candràpãóasamãpa÷àyinaü samàdi÷ya parijana¤ca, ÷ayanasaudha÷ikharamàruhoha /
tatra ca sitadukålavitànatalàstãrõaü ÷ayanãyamala¤cakàra /
candrapãóo 'pi tasminneva ÷ilàtale nirabhimànatàmabhiråpatàmatigabhãratà¤ca kàdambaryàþ, niùkàraõavatsalatà¤ca mahà÷vetàyàþsujanatà¤ca madalekhàyàþ, mahànubhàvatà¤caþ parijanasya, atisamçddhi¤ca gandharvaràjalokasya ramyatà¤cakimpuruùade÷asya manasà bhàvayan keyurakeõa saüvàhyamànacaraõaþ kùaõàdiva kùaõadàü kùapitavàn /
atha krameõa kàdambarãdar÷ana <1> <1....jàgarakhinnaþ> -prajàgarakhinnaþ svaptumiva tàla-tamàla-tàlã-kadalãkandalinãü <1> <1.avirala> pravirala-kallolànila-÷ãtalàü velàvanaràjimavatatàra tàràpatiþ /
abhyarõavirahavidhurasya ca kàminãjanasya ni÷vasitairiva <2> <2.niþ÷vasitairiva> uùõairmlànimanãyata candrikà /
candràpãóavilokanàruóhamadaneva kumudadalodaranãtani÷à païkajeùu nipapàta lakùmãþ /
kùaõadàpagame ca smçtvà kàminãkarõotpala-prahàràõàm <3> <3....prahàràn, smçtakàminãkarõotpalaprahàreùu> utkaõñhiteùviva kùàmatàü vrajatsu pàõóutanuùu <4> <4.kvacid "vàsa' iti padanna dç÷yate> vàsagçhapradãpeùu, anavarata÷ara-kùepa-khinnànaïga-ni÷vàsa <5> <5....niþ÷vàsa...> -vibhrameùu <6> <6.bhramatsu> vahatsu <7> <7.kvacit "taru' itipadaü na vidyate> tarulatà-kusumaparimaleùu <8> <8.àmodiùu> prabhàtamàtari÷vasu, mandaragirilatàgçhagamanàni ca <1> <1.sumandaralatàgçhanàni ca> bhiyeva bhajantãùvaruõodayopaplavinãùu tàrakàsu, krameõa ca samudgate <2> <2.samudgatacakravàka...> cakravàka-hçdaya-nivàsa-lagnànuràgamivàlohitaü <3> <3.lohitaü> maõóalamudvahani savitari, candràpãóaþ ÷ilàtalàdutthàya prakùàlitamukhakamalaþ kçtasandhyànamaskçtirgçhitàmbålaþ <4> <4.àbaddha÷ekharo gçhãtatàmbålaþ> ñhakeyåraka! vilokaya devã kàdambarã prabuddhà na và, ka và tiùñhiti' <5> <5.avatiùñhati> ityavocat /
gatapratinanivçttena ca tena "mandarapràsàdasyàdhastàdaïganasodhavedikàyàü mahà÷vetayà sahàvatiùñhite' ityàvedite gandharvaràjatanayàmàlokayitumàjagàma /
dadar÷a ca <6> <6.dhavalabhasmalalàñikàbhiþ> dhavalabhasmakçtalalàñikàbhiþ <7> <7.akùamàlà...> akùamàlikà-parivarttana-pracala-karatalàbhiþ pà÷upatavratacàriõãbhirdhàturàgàruõàmbaràbhi÷ca <8> <8.dhàriõãbhiþ> parivràjikàbhiþ,-pariõata-tàlaphala-valkala-lohita-vastràbhi÷ca raktapañavratavàhinãbhiþ sita-vasananibióa-nibaddha-stana-parikaràbhi÷ca ÷vetapañavyajanàbhiþ <1> <1....vya¤janàbhiþ> jañàjina-mau¤jã <2> <2.kvacit "maur¤jã' padannàsti> -valkalàùàóhadhàriõãbhirvarõicihnàbhistàpasãbhiþ, sàkùàdiva mantradevatàbhiþ pañhantãbhirbhagavata <3> <3.÷auddhodaneþ> -stryambakasyàmbikàyàþ kàrttikeyasya <4> <4.vi÷ravasya> viùñara÷ravasaþ kçùõasya <5> <5.arjunasya, jinasya> àryàvalokite÷varasyàrhato viri¤casya <6> <6.vi÷ravaõasya, vai÷vadevasya màrttaõóasya viri¤casya> puõyàþ stãtãrupàsyamànàm, antaþpuràbhyarhità÷ca sàdaraü namaskàrairàbhàùaõairabhyutthànairàsannavetràsanadànai÷ca <7> <7.kvacit "dar÷anàgate'ti pàñho na vidyate> dar÷anàgatagandharvaràjabàndhavavçddhàþ samànayantãü mahà÷vetàm, pçùñhata÷ca samupaviùñena kinnaramithunena <8> <8....mithunakena> madhukara <9> <9.kvacit "madhukara' iti padaü na dç÷yate> madhuràbhyàü vaü÷àbhyàü datte tàne <10> <10.sthànake, tàle> kalagirà gàyantyà nàradaduhitrà <11> <11....duhitrà ca sàvitryà> pañhyamàne ca sarvamaïgalamahãyasi mahàbhàrate dattàvadhànàm, purodhçte <12> <12.puro vidhçte parijanena> ca maõidarpaõe <13> <13.darpaõe> tàmbålaràga <1> <1.bahalatàmbålaràga....> -baddhakçùõikàndhakàritàbhyantaraü da÷anajyotsnà-siktamunmçùña <2> <2.utsçùña....> -madhåcchiùña-pañña-pàñalamadharaü <3> <3....paññapàõóuramadharaü> vilokayantãm, ÷aivalatçùõayà-karõapåra-÷irãùa-preùitottàna-vilocanena baddhamaõóalaü bhramatàbhavanakalahaüsena prabhàta÷a÷ineva kriyamàõa-gamana-praõàma-pradakùiõàü kàdambarã¤ca /
samupasçtya kçtanamaskàrastasyàmeva sudhàvedikàyàü <4> <4.kvacit "sudhà' iti padaü nàvalokyate> vinyastamàsanaü bheje /
sthitvà ca ka¤cit kàlaü mahà÷vetàyà vadanaü vilokya sphuritakapolodaraü mandasmitamakarot /
asau tu tàvataiva viditàbhipràyà kàdambarãmabravãt-"sakhi! bhavatyà guõai÷candràpãóa÷candrakànta iva candramayåkhairàdrãkçto na ÷aknoti vaktum /
jigamiùati khalu kumàraþ, pçùñhato duþkhamaviditavçttàntaü ràjacakramàste /
api ca yuvayordårasthitayorapi sthiteyamidànãü kamalinãkamalabàndhavayoriva kumudinãkumudanàthayoriva prãtiràpralayàt /
ato 'bhyanujànàtu <1> <1.anujànàtu> bhavatã' iti /
atha kàdambarã "sakhi' <2> <2.sakhi svàdhãnaþ> ! mahà÷vete! svàdhãno 'yaü saparijano janaþ kumàrasya sva ivàntaràtmà, ka ivàtrànurodhaþ' ityabhidhàya prathamaü mahà÷vetàm, tataþ kàdambarãm, tasyà÷ca premasnigdhena cakùuùà manasà ca gçhyamàõaþ-"devi! kiü bravãmi, bahubhàùiõaþ <3> <3.bahubhàùime! /
na ÷raddadhàti lokaþ, smarttavyo 'smi parijanakathàsu' ityabhidhàya kanyakàntaþpurànnirjagàma kàdambarãvarjaþ a÷eùaþ kanyakàjano <4> <4....varjo 'va÷eùaþ varjama÷eùakanyakàjanaþ, varjama÷eùastu kanyàjanaþ> guõagauravàkçùñaþ parava÷a iva taü vrajantamàbahistoraõàdanuvavràja /
nivçtte ca kanyakàjane keyårakeõopanãtaü vàjinamàruhya <1> <1.adhiruhya> gandharvakumàrakaistairanugamyamàno hemakåñàt pravçtto gantum /
gaccata÷càsya citrarathatanayà na kevalamantabahirapi saiva sarvà÷ànibandhanamàsãt /
tathàhi, tanmayeva mànasenàsahyavirahaduþkhànu÷ayalagnàmiva pçùñhataþ, kçtamàrgagamananirodhàmiva purastàt, viyogàkulahçdayotkalikàve÷otkùiptàmiva <2> <2....àve÷akùiptàmiva àve÷avikùiptàmiva> nabhasi, samyagàlokayituü vadanaü virahàturamànasàmivàvasthitàmuraþsthale, tàmeva mçgalocanàü <3> <3.kvacit "mçgalocanàm' iti padanna vidyate> dadar÷a /
krameõa ca pràpya mahà÷vetà÷ramamacchodasarastãre sanniviùñamindràyudhakhurapuñànusàreõaivàgatamàtmaskandhàvàramapa÷yat /
nivartità÷eùagandharvakumàra÷ca sànandena sakutåhalena savismayena ca skandhàvàravartinà janena praõamyamànaþ svabhavanaü vive÷a /
sammanità÷eùaràjaloka÷ca <1> <1.saümànitapratyakùãkçtà÷eùaþ...saübhàvitapratyakùãkçtaràjasaümànitaràja...> vai÷ampàyanena patralekhayà ca saha "evaü mahà÷vetà, evaü kàdambarã, evaü madalekhà, evaü tamàlikà, evaü keyårakaþ' ityanayaiva kathayà pràyo divasamanaiùãt /
kàdambarãråpadar÷anadviùñayeva <2> <2....vidviùñeva> nàsya purela <3> <3.pure> prãtimakarot ràjalakùmãþ /
tàmeva ca dhavalekùaõàmàbaddharaõaraõakena cetasà cintayato jàgrata evàsya sà <4> <4.kvacit "se'ti na vidyate> jagàma ràtriþ /
aparedyu÷ca samutthite bhagavati ravau, àsthànamaõóapagatastadgateneva manasà sahasaiva pratãhàreõa saha pravi÷antaü <5> <5.saüpravi÷antam> keyårakaü dadar÷a /
dåràdeva ca kùititalaspa÷iünà maulinà kçtapàdapatanam, "ehyehi' ityuktvà prathamamàïgavisarpiõà cakùuùà, tato hçdayena, tato romodgamena, pa÷càdbhujàbhyàü pradhàvitaþ prasçtam <6> <6.nibhçtam, prathitam, pathi tamà...> àliliïga gàóham /
<7> <7.samupàve÷ayat> upàve÷ayaccainamàtmanaþ samãpa eva, papraccha ca sbhitasudhàdhavalãkçtàkùaraü kùaratprãtidravamayamiva vacanamàdçtaþ "keyåraka! kathaya ku÷alinã devã sasakhãjanà saparijanà kàdambarã, bhagavatã mahà÷vetà ca' iti asau tu tena ràjasånoþ prãtiprakarùajanmanà smitenaiva snapita ivànulipta iva sadya evàpagatàdhvakhedaþ praõamyàdçtataramavocat <1> <1.àdçtataramevàvocat> -ñhaadya ku÷alinã, yàmevaü devaþ pçcchati' ityabhidhàyàpanãyàrdravastràvaguõñhitaü <2> <2.àrdrakarpañàvaguõñhitam, àrdravastrakarpañàvaguõñhitam> bisasåtrasaüyatamukhamàrdracandana-païkanyasta-bàla-mçõàla-valaya-mudraü nalinãpatrapuñamadar÷ayat /
udghàñya ca tatra kàdambarãprahitànyabhij¤ànànyadar÷ayat /
tadyathàmarakataharinti vyapanãtatva¤ci càruma¤jarãbhà¤ji kùãriõi pågãphalàni, ÷ukakàminãkapolapàõóåni tàmbålãdalàni, haracandrakhaõóasthåla÷akala¤ca karpåram, atibahala-mçgamadàmodamanohara¤ca malayajavilepanam /
abravãcca-"cåóàmaõicumbinà <1> <1.kvacit "vivara' iti padaü nopalabhyate> komalàïgulivivaravinirgata-lohitàü÷ujàlenà¤jalinà devamarcayati devã kàdambarã, mahà÷vetà ca sakaõñhagraheõa ku÷alavacasà, paryasta-÷ikhaõóa-màõikya-jyetsnà-snapita-lalàñena ca namaskàreõa madalekhà, kùititalaghañitasãmanta-makarikàkoñikoõena sakalakanyàloka÷ca, sacaraõarajaþspar÷ena ca pàdapraõàmena tamàlikà' /
sandiùña¤ca tava mahà÷vetayà--"dhanyàþ khalu te, yeùàü na gato 'si cakùuùorvipayaü <2> <2.avipayaü> tathà nàma samakùaü bhavataste tuhina÷ãtalà÷candramayà iva guõà virahe vivasvanmayà iva saüvçttàþ <3> <3.vinivçtta...> spçhayanti khalu janàþ kathamapi daivopapàditàyàmçtotpattivàsaràyaivàtãtadivasàya /
tvayà viyuktaü <4> <4.vinivçtta...> nivçtta-mahotsavàlasamiva <5> <5.mahotsavànandam> varttate gandharvaràjanagaram /
jànàsi ca màü kçtasakalaparityàgam, tathàpyakàraõapakùapatinaü bhavantaü draùñumicchatyanicchatyanicchantyà api me balàdiva hçdayam /
api ca balavadasvastha÷arãrà kàdambarã, smarati ca smerànanaü smarahakalpaü tvàm, ataþ punaràgamanagauraveõàrhasãmàü guõavadabhimàninãü karttum /
udàrajanàdaro hi ahumànamàropayati /
ava÷yaü soóhavyà ceyamasmadvidhajana-paricakadarthanà kumàreõa, bhavatsujanataiva janayatyanucitasande÷apràgalbhyam /
eùa devasya ÷ayanãye vismçtaþ ÷eùo hàraþ prahitaþ' <1> <1.kvacit "prahita' iti nàsti> ityuttarãyapañàntasaüyataü såkùmasåtravivara <2> <2.såkùmavastravivara...> -niþsçtairaü÷usantànaiþ saüsåcyamànaü vimucya càmaragràhiõyàþ kare samarpitavàn /
atha candràpãóaþ "mahà÷vetàcaraõàràdhanatapaþphalamidaü yadevaü parijane 'pyanusmaraõàdikaü grasàdabàramatimahàntamàropayati devã kàdambarã' ityuktvà tatsarvaü ÷irasi kçtvà svayameve jagràha /
tena ca kàdambaryàþ kapolalàvaõyeneva galitena, smitàlokeneva <1> <1.smitàvalokeneva> rasatàmupanãtena, hçdayeneva druteneva guõagaõeneva nisyanditena <2> <2.vispanditena> spar÷avatà hlàdinà surabhiõà ca vilepanena vilipya tameva kaõñhe hàramakarot /
àgçhãtatàmbåla÷ca muhårttàdivotthàya vàmabàhunà skandhade÷e samavalambya <3> <3.avalambya> keyårakam, årdhvasthita eva kçtayathàkriyamàõasammànamuditaü pradhànaràjalokaü visçjya ÷anaiþ ÷anairgandhamàdanaü kariõaü draùñumayàsãt /
tatra ca sthitvà kùaõamiva tasmai svayameva nijanakhàü÷ujàlajañilaü samçõàlamiva ÷uùka÷aùpakavalamavakãrya vallabhaturaïga <4> <4....turaïgama...> -manduràbhimukhaþ pratasthe, gacchaü÷cobhayataþ ki¤cit ki¤cidiva tiryagvalitavadanaþ parijanaü vilokayàm#ababhåva /
atha cittaj¤aiþ pratãhàraiþ pratiùiddhànugamane nikhile samutsàrite parijane keyårakadvitãya eva manduràü pravive÷a /
utsàraõabhayasabhràntalocaneùu praõamyàpasçteùu manduràpàleùu, indràyudhasya pçùñhàvaguõñhanapañaü ki¤cidekapàr÷ve <1> <1.indràyudhapçùñhàvaguõñhanapañaü ki¤jidekapàr÷vegalitaü ki¤cidekapàr÷ve> galitaü samãkurvannutsàrayaü÷ca kåõitanetratribhàgasya <2> <2.kåõitanetratribhàgàü> dçùñinirodhinãü kuïkumakapilàü kesarasañàü khuradhàriõã <3> <3.khuradhoraõã...> -vinyastacaraõo lãlàmandaü manduràdàrudattadehabharaþ sakutåhalamuvàca-"keyåraka! kathaya, mannirgamàdàrabhya ko và vçttànto gandharvaràjakule? kena và vyàpàreõa vàsaramatinãtavã <4> <4.avasaramatinãtavatã> gandharvaràjaputrã? kiü vàkaronmahà÷vetà? kimabhàùata và madalekhà? ke vàbhavannàlàpàþ parijanasya? bhavato và ko vyàpàra àsãt? àsãdvà kàcidasmadà÷rayiõã kathà?' keyårakastu sarvamàcacakùe-"deva! ÷råyatàm, nirgate tvayi hçdaya-sahasra-prayàõa-pañahakalakalamiva nåpuracakra <5> <5....nava...> -kvaõitena kanyakàntaþpure <6> <6.kurvantã> kurvati, devã kàdambarã saparijanà saudha÷ikharamàruhya turagadhålirekhàdhåsaraü devasyaiva gamanamàrgamàlokitavatã /
tirohitadar÷ane ca deve, madalekhàskandhanikùiptamukhã prãtyà taü dugdhodadhidhavalaiþ plàvayantãva dçùñipàtaiþ, sãtàtapatràpade÷ena ÷a÷inerùyayà nivàryamàõaravikaraspar÷à <1> <1....kiraõaspar÷à> suciraü tatraiva syitavatã /
tasmàcca kathamapi sakhedamavatãrya kùaõamivàvasthànamaõóape <2> <2.àsthànamaõóape> sthitvotthàya skhalanabhiyeva nivedyamànopahàrakusumà ÷abdàyamànairmadhukaraiþ, jaladhàrà-dhavala-nakha-mayåkhonmukhànàmanugalaü <3> <3.anupalam> galadbhirvalayaiþ kaõñha bandhànivopapàdayantã kekàravodvignà bhavana÷ikhaõóinàm, pade pade ca kusumadhavalàn kareõa gçhalatàpallavàn <4> <4.kvacid "gçha' padaü nàsti> manasà ca devasya guõagaõànavalambamànà tameva krãóàparvatakamàgatavatã, yatra sthitavàn devaþ /
tamupetya ca "devenàtra marakata÷ilà-makarikàpraõàla-prasravaõa-sicyamànaharita <1> <1.kvacit "harita' iti padaü na dç÷yate> -latàmaõóape ÷ãkariõi <2> <2.sãkariõi> ÷ilàtale sthitam, atra gandhodaka-parimalalãnàlijàla-jañila÷ilàprade÷e snàtam, atra kusumadhåli-sikatile <3> <3.sikatàkarddamanãlagiri....> giri-nadikàtañe <4> <4.girinadãkànanatañe> bhagavànaccitaþ ÷ålapàõiþ, atra hrepita-÷a÷adhara-rociùi sphàñika <5> <5....sphañika...> -÷ilàtale bhuktam, atra saükrànta-candana-rasa-là¤chane muktà÷aila÷ilàpaññe <6> <6....÷ilàpañña÷ayanãye> suptam' iti parijanena punaruktaü nivedyamànàni devasyaiva sthànacihnàni pa÷yantã kùapitavatã divasam /
divasàvasàne ca kathamapi mahà÷vetàprayatnàdanabhimatamapi tasminneva sphañikamaõi÷ilàve÷manyàhàramakarot /
astumupagate bhagavati ravau, uditecandramasi tatraiva ka¤citkàlaü sthitvà candrakàntamayãva candrodaye pratyàrdrãkçtatanu÷candrabimbaprave÷abhayeneva karau kapolayoþ kçtvà kimapi cindatantã, mukulitekùaõà kùaõamàtraü sthitvotthàya vimala-nakhanipatita-÷a÷ipratimàbhara-guråõãva kçcchràdudkùipantã, lãlà-manthara-gamana-pañåni padàni ÷ayyàgçhamagàt /
÷ayana-nikùipte <1> <1.kùipta> -gàtrayaùñi÷ca, tataþ prabhçti prabalayà ÷irovedanayà viceùñamànà, dàruõena ca dàharåpiõà jvareõàbhibhåyamànà kenàpyàdhinà <2> <2.vyàdhinà> maïgalapradãpaiþ kumudàkarai÷cakravàkai÷ca sàrddhamanimãlitalocanà duþkhaduþkhena kùaõadàmanaiùãt /
upasi ca màmàhåya devasya vàrttàvyatikaropalambhàya3> <3.upàlambhàya> sopàlambhamàdiùñavatã' /
<4> <4.kvacit "atha' ityadhikaþ pàñha upalabhyate> candràpãóastadàkarõya jigamiùuþ "a÷vo '÷va' ita vadan <5> <5.vadan pårvavçttacamatkçtacetàþ> bhavanànniryayau /
àropitaparyàõa¤ca tvarita-turaga <6> <6.kvacit "turaga' iti nopalabhyata> -paricàrakopanãtatamandràyudhamàruhya, pa÷càdàropya patralekhàm, skandhàvàra sthàpayitvà <1> <1.saütthàpayitvà> vai÷ampàyanam, a÷eùaü parijanaü <2> <2.a÷eùaparijanam> nivarttya ca anyuragàråóhenaiva keyårakeõànugamyamàno hemakåñaü yayau /
àsàdya ca kàdambarãbhavanadvàramavatatàra <3> <3.avatatara turagàt> /
avatãrya ca <4> <4.kvacit cakàro nàsti> dvàrapàlàrpitaturaïgaþ kàdambarã-prathama-dar÷ana-kutåhalinyà ca patralekhayà cànugamyamànaþ pravi÷ya "kva devã kàdambarã tiùñhiti' iti sammukhàgatamanyatamaü varùavaram <5> <5.varùadharam> apràkùãt /
kçtapraõàmena ca tena " deva! mattamayårasya <6> <6.nçtyananmayårasya> krãóàparvatakasyàdhastàt kamalavanadãghikàtãre virecitaü himagçhamadhyàste' ityàvedite keyårakeõopadi÷yamànavartmà pramadavanamadhyena gatvà ki¤cidadhvànam, marakataharitànàü kadalãvànànàü <7> <7.kadaladalànàm> prabhayà ÷aùpãkçtaravikiraõaü haritàyamànaü divasaü dadar÷a /
teùà¤ca madhye nirantara-nalinã-dalacchannaü himagçhamapa÷yat /
tasmàcca niùpatantamàrdràü÷ukacchalenàcchodajaleneva saüvãtam, vàhulatàvidhçtairmçõàlavalayairàbharaõakairiva dhavalitàvayavam, àpàõóubhi÷caika÷ravaõà÷rayestàñaïkãkçtaiþ <1> <1.tàlaïkãkçtaiþ tàóaïkãkçtaiþ> ketakãgarbhadalairupahasitadantapatram, àlikhitacandanalalàñikàni mukhàravindàni baddhasaubhàgyapadànãva <2> <2....paññànãva> dadhànam, kçtacandanabinduvi÷eùakàü÷ca divàpi spar÷alobhasthitendupratibimbàniva kapolànudvahantam <3> <3.kapolaphalakàm> , apahçtà÷eùa÷irãpasaubhàgyàbhiþ ÷aibalama¤jarãbhiþ kçtakarõapåram, karpåradhålidhasareùu malayaja-rasa-lava-luliteùu <4> <4.laliteùu> vakulàvalãvalayeùu <5> <5.bakulàvaliùu, kuvalayàvaliùu, lalitakulavalayeùu> staneùu <6> <6.prayodhareùu> nyastanalinãpatrapràvaraõam, anavarata-candana-carccà-praõayana <7> <7.praõaya> -pàõóuraiþ santàpa-roùa-mçdita-candåkarairiva <1> <1....àraktacandrakarairiva, santàparoùaprakañita...> karaiþ kalpitamçõàladaõóàni bisatantumayàni càmaràõi bibhràõam, unnàlai÷ca kamalaikumudaiþ kuvalayaiþ kisalayaiþ kadalãdalaiþ kamalinãpalà÷aiþ kumumastabakai÷càtapatrãkçtairnivàritàtapam, jaladevatànàmiva samåham, varuõà÷riyàmiva samåham, ÷aradàmiva samàjam, sarasãnàmiva goùñhãbandhanam, ÷i÷iropacàranipuõaü kàdambaryàþ ÷arãraparicàrakaü <2> <2.÷arãraparicàrikàpràyam> ÷arãrapràyaü parijanamadràkùãt /
tena ca praõamyamànaþ padànakhapatanabhayàdiva <3> <3.pàdatalapatana..., pàdanakhatapanadàhabhayàdiva> tvaritàpasçtena dãyamànamàrgaþ, candanapaïkakçtavedikànàü puõóarãkakalikàghañitaghaõñikànàü vikasitasndhuvàra <4> <4....sinduvàra...> -kusumamam¤jarãcàmaràõàü lambitasthålamallikàmukulahàràõàmàbaddhalavaïga <1> <1.laviïga...> -pallava-candana-màlikànàü dolàyamànakumudadàmadhvajànàü mçõàlavetrahastàbhirgçhãtarucirakusumàbharaõàbhirmadhulakùmãpratikçtibhiriva <2> <2....prakçtibhiriva> dvàrapàlikàbhiradhiùñhitànàü kadalãtoraõànàü talena pravi÷ya sarvanto nisçùñadçùñirdçùñavàn /
kvacidubhaya-taña-nikhàta <3> <3....antarnikhàta...> -tamàlapallava-kçta-vanalekhàþ kumuda <4> <4.kumudavana...> -dhåli-bàlukà-pulina-màlinã÷candanarasena pravarttyamànà gçhanadikàþ, kvacinnicula-ma¤jarã-racita-rakta-càmaràõàü jalàrdra <5> <5.jalàrdrãkçta> vitànakànàü taleùu sasindårakuññimeùu <6> <6.sindåra> astãryamàõàni raktapaïkaja÷ayanàni, kvacidelàrasena sicyamànàni spar÷ànumeyaramyabhirttãni <7> <7.spar÷ànumeyabhittãni, spar÷ànumeyaramyasthitiprade÷àni> , sphañikabhavanàni <8> <8.abhra(abhraka) bhavanàni> kvacicchirãùapakùmakçta÷àdvalànàü mçõàladhàràgçhàõàü ÷ikharamàropyamàõànàü dhàrà-kadamba-dhålidhåsaritànàü <1> <1....dhåsaritàni, ...dhåsaràõàm> yantramayårakàõàü kadambakàni, kvacit sahakàra-rasasiktaiþ <2> <2.sahakàratarusaktaiþ> jambåpallavairàcchàdyamànàbhyantaràþ parõa÷àlàþ, kvacit krãóitakçtrima-kari-kalabha-yåthakàkulãkriyamàõàþ kà¤canakamalinãkàþ <3> <3....kamalinãkàþ> , kvacid-gandhodakakåpeùu baddhakà¤cana-sudhà-païka-kàmapãñheùu-sthåla-visalatà-daõóa- <4> <4....daõóàrakàõi> ghañitàrakàõikçtaka <5> <5.kanakaketaka..., kçtaketaka...> -kena-jala-jala-droõikàni <6> <6.daladroõikàni> kuvalayàvalãrajjubhirgrathyamànàni patra <7> <7.kamalapatra...> -puña-ghañã-yantrakàõi, kvacit sphañikabalàkàvalã <8> <8.valàkàvalãþ> vànta-vàridhàrà-likhitendràyudhàþ sa¤càryamàõà màyàmeghamàlàþ, kvacidupànta praråóha <9> <9....råóha...> -pàõóu <10> <10.kvacit "pàõóu' iti padanna vidyate> yavàïkuràsu <1> <1.sitarakta, tarattaruõa> taruma-màlatã-kuïmala-danturita-taraïgàsu haricandana-drava-vàpikàsu ÷i÷irãkriyamàõà hàrayaùñãþ, kvacinmuktàphalakùoda-racitàlabàlakàn anavaratasthåla <2> <2.anavarata-candanasthåla...> jalabindu-duddinamutsçjato yantravçkùakàn, kvacidvidhuta-pakùa nikùipta-÷ãkarànãta-nãhàrà bhramantãryantramayãþ patra÷akuni÷reõãþ, kvacinmadhukara-kiïkiõã-kaïktipañutara-ravàbadhyamànàþ <3> <3....pañutaravàdhyamànàþ, pañutaràvadhyamànàþ> kusumadàmadolàþ kvacidudaràråóha-nirgatonnàla <4> <4....nirgatottàla...> -nalinã-cchada-cchàditamukhàn prave÷yamànàn ÷àtakumbhakumbhàn <5> <5.÷àtakumbhàn> , kvaciddhañita-kadalã-garbhastambhadaõóàni badhyamànàni <6> <6....daõóanibadhyamànàcàru...> càruvaü÷àkçtãti kusumastabakàtapatràõi, kvacit kara-mçdita-karpåra-pallava-rasenàdhivàsyamànàni bisatantumayànyaü÷ukàni, kvacillavalãphaladraveõàrdrãyamàõàn tçõa÷ånya <1> <1.tçõa÷åka...> -ma¤jarãkarmapåràn, kvacidambhojinã-dala-vyajanairvojyamànàn ulapabhàjanabhàjaþ <2> <2....bhàjàn> ÷ãtauùadhirasàn, anyàü÷caivaüprakàràn ÷i÷iropacàropakaraõakalpanàvyàpàràn <3> <3....parikalpanàvyàpàràn> parijanena kçtàn kriyamàõàü÷ca vãkùamàõaþ, himagçhakasya madhyabhàgaü hçdayàmeva himavataþ jalakrãóàgçhamiva pracetasaþ, janamabhåmimiva sarvacandrakalànàm, kulagçhamiva sarvacandanavanadevatànàm, prabhavamiva sarvacandramaõãnàm, nivàsamiva sarvamàghamàsayàminãnàm, saïketasadanamiva saüvapràvçùàm, grãùmoùmàpanodanoddaü÷amiva <4> <4.apanododde÷amiva> sarvanimnagànàm, vaóavànalasantàpàpanodananivàsamiva sarvasàgaràõàm, vaidyuta-dahana-dàha-pratãkàrasthànamiva sarvajaladharàõàm, indu-viraha-duþsaha-divasàtivàhana-sthànàmeva kumudinãnàm, harahutà÷anànervàpaõakùetramiva makaradhvajasya <1> <1.makaradhvajasya sadanamiva vanadevatànàm> dinakarakairapi sarvato jalayantra-dhàràsahasra-samutsàritairati÷ãtaspar÷abhayanivçttairiva parihçtam analairapi kadamba-kesarotkaravàhibhiþ kaõñakitairivànugatam, kadalãbanairapi pavanacalitadalairjàóyajanitavepathubhiriva parivàritam, alibhirapi kusumàmodamadamukharàbaddhadantavãõairiva vàcàlitam, latàbhirapi nirantara <2> <2.kvacit "nirantara' iti padaü na dç÷yate> -madhukara-pañala-jañilàbhirgçhãtanãlapràvaraõakàbhiriva viràjitamàsasàda /
krameõa ca tatràntarbahi÷càtibahalena piõóahàryeõevopalipyamàno 'ti÷ãtalena spar÷enàmanyatàtmano mana÷candramayam, kumudamayànãndriyàõi, jyotsnàmayànyaïgàni, mçõàlikàmayãü dhiyam /
agaõayacca hàramayàn <1> <1.nãhàramayàn> arkakiraõàn, candanamayamàtapam, karpåramayaü pavanam, ladakamayaü kàlam, tuùàramayaü tribhuvanam /
evaüvidhasya ca tasyaikade÷e sakhãkadambaparivçtàm, a÷eùasaritparivàràmiva bhagavatãü gaïgàü himavato guhàtalagatàm <2> <2.gçhàcalagatàm, mahãtale patitàm> kulyàbhrami-bhramitena karpårarasasrotasà kçtapariveùàyà mçõàladaõóamaõóapikàyàstale kusuma÷ayanamadhi÷ayànàm, hàràïgada-valaya-ra÷ànà-nåpurairmçõàlamayairnigaóairiva saüyatàmãrùyayà <3> <3.iverùyayà> manmathena, candanadhavale spçùñàmiva lalàñe ÷a÷alà¤chanena, bàùpavàrivàhini cumbitàmiva cakùuùi varumena, varddhitani÷vàsa <4> <4.niþ÷vàsa...> -maruti daùñàmiva <5> <5.dçùñàm> mukhe màtari÷vanà, santàpapratapteùvadhyàsitàmivàïgeùu pataïgana <1> <1.anaïgena> , kandarpadàhadãpite gçhãtàmiva hçdaye hçtabhujà, svedini pariùvaktàmiva vapuùi jalena <2> <2.jaladeva> , daivatairapi vilupyamànasaubhàgyamiva sarva÷aþ, hçdayena saha priyatamasapãpamivopagatairaïgairupajanitadaurbalyàm, à÷yàna-candanapàõóura¤ca romà¤camanavaratahàraspar÷alagnaü muktàphalakiramapu¤jam <3> <3....nikarapu¤jam> ivodvahantãm, sveda÷ãkariõã¤ca kapolapàlã pakùapavanena vãjayadbhiranukampyamànàmivàvataü sakusumamadhukaraiþ, avataüsa-kusuma <4> <4.kvacit "kusuma' padaü na vidyate> -madhukara-rava- <5> <5....ravadava-dahana...> dahanadagdhamiva ÷rotramapàïganirgatenà÷rusrotasà si¤cantãm, atipravçttasya cà÷rumo nirvàhapraõàlikàmiva karpåraketakãkalikàü karõe kalayantãm, àyata-÷vàsa-vidhuti-taralitena ca santàpabhaya-palàyamànena dehaprabhàvitànenevàü÷ukena vimucyamànakucakalasàm, àpatat-pracalacàmara-pratibimba÷ca <1> <1.àpatat prabalacàmaraþ...., kvacittu cakàro nàsti> kucakalasayugalaü priyàntikagamanautsukyakçta pakùamiva karatalena nirundhatãm, muhurmuhurbhujalatayà tuùàra÷ilabha¤jikàmàliïgantãm, muhuþ kapolaphalakena karpåraputrikàmà÷liùyantãm <2> <2.nirudhantãm> muhu÷caraõàravindena candanapaïkapratiyàtanàmàmç÷antãm <3> <3.àmçùantãm /
àspç÷antãm> , stanasaükràntenàtmamukhenàpi kutåhalineva parivçtya vilokyamànàm, karõapårapallavenàpi svapratibimbapallava÷àyinà' sotkaõñheneva cumbyamànakapolaphalakàm, hàrairapi muktàtmabhirmadanaparava÷airiva prasàritakarairàliïgyamànàm, maõidarpaõamurasi nihitaü "nodetavyamadya tvayà' iti jãvitaspar÷amayaü <2> <2.vinoditavyametat tvayàdya> ÷apathaü ÷a÷inamiva <3> <3.jãvanasya samayaü ÷a÷inam, jãvanaspar÷asamayaü ÷a÷inam> kàrayantãm, karimãmiva sammukhàgatapramadavanagandhavàraõaprasàritakaràm, prasthitàmivànabhãùñadakùiõavàtamçgàgamanàm, madanàbhiùekavedikàmiva kamalàvçta candanadhavalapayodharakalasàvaùñabdhapàr÷vàm, àkà÷akamalinãmiva svacchàmbarataladç÷yamànamçõàlakomalorumålàm, kusumacàpalekhàmiva <1> <1.kusumacàpacàpalekhàmiva> madanàropita-guõakoñikàntataràm, madhumàsadevatàmiva ÷i÷irahàriõãm, madhukarãmiva kusumamàrgaõàkulàm, candanavilepanàmanaïgaràgiõã¤ca, bràlàü <2> <2.kàntàm> manmathajananã¤ca mçõàlinãmabhyaürthitatuùàraspar÷à¤ca kàdambarãü vyalokayat /
atha sà yathàdar÷anamàgatyàgatya candràpãóàgamanamàvedayantaü parijanamuttaralatàrakeõa <1> <1.kvacit "tàrakeõa' ityanantaraü "kathaya' ityadhikaþ pàñho dç÷yate> cakùuùà vilokya <2> <2.kvacit "vilokya' iti padaü nopalabhyate> ñhakathaya kiü <3> <3.kathaü samyak> satyamàgato dçùñastvayà, kiyatyadhvani kvàsau' iti pratimukhaü nikùiptanàmàkùaraü <4> <4.nikùiptenàkùaraü, nikùiptena cakùuùànakùaram> papraccha /
pravarddhamàna <5> <5.varddhamànaþ> -dhavalimnà cakùuùà dçùñvà ca sammukhamàpatantaü taü dåràdeva varàrohà, navagrahà kariõãvorustambhavidhçtà viceùñamànàïgã, kçsuma÷ayanaparimalopagataiþ parava÷à mukharairmadhukarakulai <6> <6.jàlaiþ> rivotthàpyamànà <7> <7.àcchàdyamànà> , sasambhramacyutottarãyà <8> <8....uttarãyakà, uttarãyàü÷ukà> hàrakiraõànurasi karttumicchantã, maõikuññimanihitena vàmakaratalena hastàvalambanaü nijapratimàmiva yàcamànà srasta ke÷akalàpa-saüyamana÷ramitena galatsvedasalilena dakùiõakareõàbhyukùyeva <1> <1.samabhyukùyeva> àtmànamarpayantã, calita <2> <2.valita...> -trikatàmyattrivalã-taraïgãta <3> <3.tàmratrivalã taraïgiõã...> -romaràjitayà niùpãóyamàneva sarvarasànanaïgena, antaþpraviùñalalàñikà candanarasami÷ramiva <4> <4....candanarasàniva, ...rasami÷ram, saràn> cakùuùà <5> <5.cakùurbhyàm> kùarantã ÷i÷iramànandajalam, ànanda <6> <6.nanda...> -vàribinduveõikayà calitàvataüsa <7> <7.ghañitàvataüsa> -dhålidhåsaraü priyapratimàprave÷alobheneva kapolaphalakaü prakùàlayantã, lalàñikàcandanabhareõeva ki¤cidadhomukhã tatkùaõamapàïga-bhàga-pu¤jita <8> <8....yu¤jita...> -tàrakayà tanmukhalagnayeva dãrghasya dçùñyàkçùyamàõà kusuma÷ayanàduttasthau /
candràpãóastu samupasçtya pårvavadeva tàü mahà÷vetàpraõàmapuraþsaraü dar÷itavinayaþ praõanàma /
kçtapratipraõàmàyà¤ca tasyàü punastasminneva kusuma÷ayane samupaviùñàyàü <1> <1.upaviùñàyàü> pratihàryà samupanãtàü <2> <2.upanãtàü> jàmbånadamayãmàsandikàü rociùõu-ratna-pratyuptapàdàü pàdenaivotsàrya kùitàvevopàvi÷at /
atha keyårakaþ "devi! devasya candràpãóasya prasàdabhåmireùà patralekhà nàma tàmbålakaraïkavàhinã' ityabhidhàya patralekhàmadar÷ayat /
atha kàdambarã dçùñvà tàm "aho! mànuùãùu pakùapàtaþ prajàpateþ' iti cintayàmbabhåva /
kçtapraõàmà¤ca tàü sàdaram "ehyehi' ityabhidhàyàtmanaþ samãpe sakutåhalaparijanadç÷yamànàü <3> <3.sakutåhalaü parijanena> pçùñhataþ samupàve÷ayam /
dar÷anàdevopàråóhaprãtyati÷ayà ca <4> <4.kvacit dviruktirnàsti> muhurmuhurenàü sopagrahaü karakisalayena paspar÷a /
candràpãóastu sapadikçtasakalàgamanocitopacàrastadavasthàü citrarathatanayàmàlokyàcintayat-"atidurvidagdhaü hi me hçdayamadyàpi na ÷raddadhàti /
bhavatu, pçcchàmi tàvadenaü nipuõàlàpeneti' /
<1> <1.prakà÷aü vàcam> prakà÷amabravãt-"devi! jànàmi <2> <2.jànàsi> kàmaratiü nimittãkçtya pravçtto 'yamaviralasantàpatãvro vyàdhiþ <3> <3.avicalasantàpatantro vyàdhiþ> /
sutunu! satyaü na tathà tvàmeùa vyathayati yathàsmàn <4> <4.tàmayaü vyathayati yathà màm> /
icchàmi dehadànenàpi <5> <5.anaïgadevatànubhåte> svasthàmatrabhavatãü karttåm /
utkampinãmanukampamànasya kusumeùupãóayà patitàmavekùamàõasya patatãva me hçdayam /
anaïgade tanubhåte <6> <6.anaïgadevatànubhåte> te bhujalate gàóhasantàpayà <7> <7.gàóhasantàpatayà> ca dçùñyà vahasi sthalakamalinãmiva <1> <1.sthalakamalinãva> raktatàmarasàm /
duþkhitàyà¤ca <2> <2.duþkhitàyàmapi> tvayi parijane 'pi cànavaratakçtà÷rubindupàtena varttate muktàbharaõatà /
gçhàõa svayaüvaràrhàõi <3> <3.kvacit "maïgala' padaü na dç÷yate> maïgalaprasàdhanàni /
sakusuma÷ilãmukhàhi ÷obhate navà latà' iti <4> <4.api ca anavarata..., parijano 'pi cànavaratakçtà÷rubindupàtena varttate /
muktàbharaõatàü gçhàõa /
....kusuma÷ilãmukhàntarhità ÷obhate yathà latà iti> /
atha kàdambarã bàlatayà svabhàvamugdhàpi kandarpeõopadiùñayeva praj¤ayà tama÷eùasasyàvyaktavyàhàrasåcitam <5> <5.asya vaktrasåcitam> arthaü manasà jagràha, manorathànàntu tàvatà bhåmimasambhàvayantã ÷àlãnatà¤càvalambamànà tåùõãmevàsãt /
kevalamutpàditànyavyapade÷à tatkùaõaü tamànanàmodamadhukarapañalàndhakàritaü <1> <1....andhakàritaü mukhaü> draùñumivasmitàlokamakarot /
tato madalekhà pratyavàdãt-"kumàra <2> <2.sukumàra> ! kiü kathayàmi, dàruõo 'yamakathanãyaþ khalu santàpaþ /
api ca <3> <3.sukumàra...> kumàrabhàvopetàyàþ kimivàsyà yanna santàpàya /
tathàhi, mçõàlinyàþ ÷i÷irakisalayamapi hutà÷anàyate, jyotsnàpyàtapàyate, nanu kisalayatàvçntavàtairmanasi jàyamànaü kiü na pa÷yasi <4> <4.pa÷yati> khedam? dhãratvameva pràõasandhàraõaheturasyàþ' iti /
kàdambarã tu hçdayena <5> <5.kàdambarãhçdayena> tameva madalekhàlàpamasya pratyuttarãcakàra /
candràpãóo 'pyubhayathà dhañamànàrthatayà sandehadolàråóhenaiva cetasà mahà÷vetayà saha prãtyupacayacaturàbhiþ kathàbhiþ <1> <1.madhumàlàpagarbhàbhiþ kathàbhiþ> mahàntaü kàlaü <2> <2.kàla¤ca> sthitvà tathaiva mahatà yatnena mocayitvàtmànaü skandhàvàragamanàya kàdambarãbhavanànniryayau /
nirgata¤ca taü turaïgamamàrurukùantaü pa÷càdàgatya keyårako 'bhihitavàn-"deva! madalekhà vij¤àpayati-"devã kàdambarã <3> <3.kvacit "khalu' ityadhikaþ pàñhaþ> prathamadar÷anajanitaprãtiþ patralekhàü nivarttamànàmicchati, pa÷càdyàsyàti' iti ÷rutvà devaþ pramàõam' /
ityàkarõya candràpãóaþ "keyåraka! dhanyà spçhaõãyà ca patralekhà, yàmevamanubadhnàti, durlabho devãprasàdaþ prave÷yatàm' ityabhidhàya punaþ skandhàvàramevàjagàma <5> <5.abhijagàma, jagàma> /
pravi÷anneva pituþ samãpàdàgatamabhij¤àtataram <6> <6.abhijàtataram> àlokhahàrakamadràkùãt /
dhçtaturaïgama÷ca prãtivimphàritena cakùuùà dåràdevàpçcchat-"aïga! kaccit ku÷alã tàtaþ saha sarveõa parijanena, ambà ca sarvàntapuraiþ' iti /
athàsàvupasçtya praõàmànantaraü-"deva! yathàj¤àpayasi' ityabhidhàya lekhadvitayamarpayàmbabhåva /
yuvaràjastu ÷irasi kçtvà svayameva ca tadunmucya krama÷aþ papàñha- "svasti, ujjayinãtaþ sakala-ràjanya-÷ikhaõóa-÷ekharãkçta-caraõàravindaþ paramamàhe÷varo mahàràjàdhiràjo devastàràpãóaþ sarvasampadàmàyatanaü candràpãóamuda¤caccàru-cåóàmaõi-marãcicakra-cumbinnyuttamàïge cumbannandayati /
ku÷alinyaþ prajàþ, kintu <1> <1.kinnu> kiyànapi kàlo bhavato 'dçùñasya <2> <2.dçùñasya bhavatotkçùñasya> gataþ <3> <3.kvacit "gata' iti na vidyate> , baladutkaõñhitaü <4> <4.kvacit "devãsametam' ityadhikaþ pàñhaþ> no hçdayam, devã ca sahàntaþpurairmlànimupanãtà, ato lekhavàcana-viratireva <5> <5.yatastato lekhavàcanaviratireva> prayàmakàlatàü <6> <6.prayàõakàlatà, prayàõakàraõatà> netavye'ti <7> <7.kvacit "kalyàõinà' ityadhikaþ pàñhaþ> /
÷ukanàsapreùite dvitãye 'pyamumevàrtha likhilamavàcayat /
asminnevàvasare samupasçtya vai÷ampàyano 'pi lekhadvitayamaparamàtmãyamasmàdabhinnàrthamevàdar÷ayat /
atha "yathàj¤àpayati tàtaþ' ityuktvà tathaiva <8> <8.tathaiva ca> turagàdhiråóhaþ prayàõapaña8mavàdayat <9> <9.adàpayat> /
samãpe sthita¤ca <10> <10.samãpasthita¤ca, samãpàvasthita¤ca> mahatà÷vãyena <11> <11.mahatà ÷vetãyena> parivçtaü mahàbalàdhikçtaü balàhakaputraü meghanàdanàmànamàdide÷a"bhavatà patralekhayà sahàgantavyam, niyata¤ca keyårakastànàdàyaitàvatãü bhåmimàgamiùyati <1> <1.iti> , tanmukhena vij¤àpyà praõamya devã kàdambarã nanviyaü sà tribhuvananindanãyà niranurodhà niùparicayà ca <2> <2.kvacit cakàro nàsti> durgrahà prakçtirmarttyànàm, yeùàmakàõóavisaüvàdinyaþ prãtayo na gaõayanti niùkàraõavatsalatàm /
evaü gacchatà mayàtmano nãtaþ snehaþ kapaña-kåña-jàlikatàm, pràpità bhaktiralãka-kàku-karaõa-ku÷alatàm, pàtitamupacàramàtramadhura <3> <3.upacàramadhuraprakà÷itamupacàràmà...> -dhårtatàyàmàtmàrpaõam, prakañitaü vàïmanasayorbhinnàrthatvam /
àstàü tàvadàtmà, asthànàhitaprasàdà divyayogyà devyapi vaktavyatàü nãtà /
janayanti hi pa÷càdvailakùyamabhåmipàtitàþ <4> <4.abhåmipàtà> vyarthàþ prasàdàmçtadçùñayo <5> <5....vçùñayaþ> mahatàm /
na khalu devãü prati prabalalajjàtibhàramantharaü me hçdaye yathà mahà÷vetàü prati /
niyatamenàmalãkàdhyàropamavarõitàsmadgumasambhàràmaüsthànapakùapàtinãmasakçdupàlapsyate devã /
tat kiü karomi, garãyasã guroràj¤à prabhavati <1> <1.prabhavati hi> devamàtrakasya <2> <2.devamàtrasya hi devamàtrakasya> , hçdayena tu hemakåñanivàsavyasaninà likhitaü janmàntarasahasrasya dàsyapatraü <3> <3.dàsyapaññaü> devyàþ /
na dattamasyàñavikasya gaulmikeneva <4> <4.àñavikagaulmikeneva, devyà haste na dattamasyàñavikagaulmikeneva> devãprasàdena gantum, sarvathà gato 'smi pituràde÷àdujjayinãm /
prasaïgato 'sajjanakathà <5> <5.prasaïgato janakathà...> -kãrttaneùu smarttavyaþ khalu candràpãóacaõóàlaþ <6> <6.kvacit "caõóàla' padaü na vidyate> /
mà caivaü maüsthàþ, yathaà jãvanpunardevãcaraõàravinda-vandanànandamanubhåya <7> <7....caraõàravindamananubhåya> sthàsyati candràpãóa iti /
mahà÷vetàyà÷ca saptadakùiõaü ÷irasà pàdau vandanãyau /
madalekhàyà÷ca kathanãyaþ praõàmapårvama÷ithilaþ kaõñhagrahaþ /
gàóhamàliïganãyà ca tamàlikà /
asmadvacanàda÷eùaþ praùñavyaþ ku÷ala kàdambarãparijanaþ, racità¤jalinà ca bhagavànàmantraõãyo hemakåñaþ' iti /
evamàdi÷ya tam-"suhçdàdi <1> <1.suhçdàpi> -sàdhanamakle÷ayatà ÷anaiþ ÷anairgantavyam <2> <2.àgantavyam> ityuktvà vai÷ampàyanaü skandhàvàrabhàre <3> <3....bhare> nyayuïkta svayamapi ca tathàråóha eva gamanahelà-harùa-heùàravakampita-kailàsena khura-tàõóava-khaõóitabhuvà kànta-kunta-latà-vanavàhinà taruõa-turagapràyeõa <4> <4.khurapàtanatàõóava-khaõóita-bhåmaõóalena turagapràyeõa> a÷vasainyenànugamyamànastameva lekhahàrakaü paryàõa-lagnamabhinavakàdambarãviyoga÷ånyenàpi hçdayenojjayinãvàrttàü <1> <1.ujjayinãmàrgaü> pçcchan pratasthe /
krameõa càtipravçddhaprakàõóa-pàdapa-pràyayà, màlinãlatàmaõóapaiþ <2> <2....maõóalaiþ> maõóalitataruùaõóayà, gajapati <3> <3.vanagajapati...> -pàtita-pàdapa-parihàra-vakrãkçtamàrgayà <4> <4.pathayà> , jana <5> <5.ajana...> -janita-tçõa-parõa-kàùñha-koñi-kåña-prakañitavãrapuruùa <6> <6....puruùahçdaya....> -ghàtasthànayà, mahàpàdapa-bhåtalotkãrõa-kàntàra-durgayà, tçùita-pathika-khaõóita-dalojjhitàmalakãphala-nikarayà, vikasita-kara¤ja-ma¤jarã <7> <7.kapikacchåcchuritama¤jarã> -rajo-vicchurita-tañaistaña-taru-baddha-pàñaccarakarpañadhvaja <8> <8.tañabaddha...jaratkarpaña...> -cihneriùñakàsthita <9> <9.iùñakacita....> -÷uùka-pallava-viùñarànumita-pathika-vi÷ràntairvi÷ràntakàrpañika-prasphoñita <1> <1....prasphuñita, sphoñita...> -caraõadhåli <2> <2.dhåli...> -dhåsara-kisalaya-là¤chitopakaõñhaiþ patrasaïkaràsurabhãkçtà÷i÷irapaïkilavivarõàsvàdujalairvratati-granthi-grathita-parõapuña-tçõa- <3> <3.tçõolupapulàka...> -cihnànume <4> <4.anumitaprameyaþ> yairjaratkàntàrakåpairasulabha-salilatayà anabhilapitodde÷ayà, madhu-bindu-syandisinduvàra <5> <5....sindhuvàra...> -vanaràji-rajodhåsarita-tãràbhi÷ca ku¤jakalatàjàlakairjañilãkçta <6> <6.kubjaka...> -saikatàbhiþ adhvagotkhàta-bàlukà kåpikopalabhyamàna <7> <7....kçpakopalabhyamàna...> -kaluùa-svalpa-salilàbhiþ ÷uùka-girinadikàbhirviùamãkçtàntaràlayà, kukkuña <8> <8.kukkuñakula....> -kauleyakarañitànumãyamàna-gulmagahana-gràmañikayà <9> <9.gràmayà> ÷ånyayà divasamañavyà gatvà, pariõate ravibimbe <10> <10.pariõataravibimbe> , bimbà <11> <11.sandhyàruõà> ruõàtapavisare vàsare, niþ÷àkhãkçta <1> <1.niþ÷àkhãkçtaiþ> -kadamba-÷àlmalã-palà÷a-bahulaiþ ÷ikhara-÷eùaika-pallava-vióambitàtapatraiþ pàdapaiþ, årdhvasthita <2> <2.årdhvãkçtaprarohasthålasthita,...arddheddhçtaprarohanmåla-sthålasthàõugranthi ...> -praroha-sthåla-sthàõu-måla-granthi-jañilai÷ca haritàla-kapila-pakvaveõu-viñapapañala-racita <3> <3.viñapipañalaracita, viñapidala...viñapadala..., viñaparacita> -vçtibhirmçga-bhaya-tçõapuruùakairvipàkapàõóubhiþ phalitaiþ <4> <4.phalinaiþ> priyaïgupràyairañavãkùetrairviralãkçte vajaprade÷e <5> <5.viralãkçtavanaprade÷e> cirapraråóhasya <6> <6.dårata evàcira...> raktacandanatarorupari baddham, sarasa-pi÷ita-piõóanibhairalaktakaiþ, abhinava÷oõitàruõena raktacandanarasena càrdramà <7> <7.abhinava÷oõitàruõena> jihvà <8> <8.rasena àrdrajihvà...> -latà-lohinãbhi raktapatàkàbhiþ, ke÷akalàpakàntinà ca kçùõa càmaràvacålena pratyagravi÷asitànàü jãvànàmivàvayavairuparacita-daõóa-maõóanam, pariõaddha-varàñaka-ghañitabudàrddhacandra-khaõóa-khacitam, sutamahiùa-rakùaõàvatãrõa-dinakaràvatàrita-÷a÷ineva viràjita÷ikharam, dolàyita-÷çïga-saïgi-loha÷çïkhalàvalambamàna <2> <2....loha÷çïkhalamàlà...> -gharghara-rava-ghoraghaõñayà ca ghañita-kesàri-sañà-rucira-càmarayà kà¤canatri÷ålikayà likhatanabhastalam <3> <3....nabhaþsthalam> , itastataþ pathikapuruùopahàra-màrgamivàvalokayantaü <4> <4.ki¤cidadhvànaü> mahàntaü raktadhvajaü dårata-eva dadar÷a /
tadabhimukha÷ca ka¤cidadhvànaü <5> <5.ki¤cidadhvànaü> gatvà, ketakã-såcã-ùaõóa-pàõóureõa <6> <6.ketakãsåcita-khaõóapàõóunà ca> vana dvirada-danta-kapàñena <7> <7.kavàñena> parivçtàm, lohatoraõena ca rakta <1> <1.navarakta...> -càmaràvaliparikaràü kàlàyasa-darpaõamaõóalamàlàü ÷abaramukhamàlàmiva kapilake÷abhãùaõàü bibhràõena sanàthãkçtadvàrade÷àm, abhumukhapratiùñhitena ca vinihitaraktacandanahastakatayà <2> <2.raktacandananihita> rudhiràruõa-yama-karatalàsphàliteneva ÷oõita-lava- <3> <3....nava...> -lobhalola÷ivàlihyamàna <4> <4.÷ivàlihyamàna> -lohitalocanena <5> i5.lohita> lohamahiùeõàdhyàsità¤jana÷ilàvedikàm, kvacidraktotpalaiþ ÷abaranipàtitànàü vanamahiùàõàmiva locanaiþ kvacidagastikusumakuïmalaiþ <6> <6.agastikuïmalaiþ agastyatarukuïmalaiþ> kesariõàmiva karajaiþ kvacit kiü÷ukakusumakuïmalaiþ ÷àrdålànàmiva sarudhirairnakharaiþ, kçtapuõyapuùpaprakaràm <7> <7....prakopahàràm> , anyatràïkuritàmiva kuñilahariõaviùàõakoñikuñaiþ pallavitàmiva sarasajihvàcchoda÷ataiþ kusumitàmiva raktanayanasahasraiþ phalitàmiva muõóamaõóalairupahàrahiüsàü dar÷ayantãm, ÷àkhàntaràlanirantara-nilãna <1> <1.÷àkhàntaràlanilãna...> -rakta-kukkuña-kulaiþ ÷vabhayàt <2> <2.kukkuñakulai÷ca bhayàt...> akàla-da÷ita-kusumastabakairiva rakta÷okaviñapairvibhåùitàïganàm, bali-rudhira-pàna-tçùõayà samàgatai÷ca vetàlairiva tàlairdãyamànaphalamuõóopahàràm, ÷aïkàjvarakampitairiva kadalikàvanairbhayotkaõñhitairiva ÷rãphalataruùaõóaistràsorddhvake÷airiva kharjåravanaiþ <3> <3.kharjåraiþ> samantàdganãkçtàm, vidalita-vana-kari-kumbha-vigalita-muktàphalàni rudhiràruõàni bali-sikthaü <1> <1.vanakarikumbhavidalitamuktàphalàni, vidalitavanakarikumbhavigalitaraktamuktàphalàni navarudhiràruõàvali> -lubdha-mugdha-kçkavàku-grastamuktàni vikiradbhirambikàparigrahadurlalitaiþ krãóadbhiþ ke÷ari-ki÷orakaira÷ånyodade÷àm, prabhåta-dar÷anodbhåta-mçrcchàpatiteneva pratibimbitenàstatàmreõa savitrà tàmratarãkçtaiþ <2> <2.antarãkçtaiþ> kùataja-jala-pravàhaiþ <3> <3.kùatajalapravàhaiþ> picchilãkçtàjiràm, avalambamàna-dãpa-dhåpa <4> <4....dãpadhåma> -raktàü÷ukena grathita-÷ikhi-gala-valayàvalinà <5> <5.valayàvalamvinà> piùña-piõóa-pàõóurita <6> <6.piùñàõóurita...> -ghana-ghaõñàmàlabhàriõà <7> <7.màlàbhàriõà> tràpuùa-siüha-mukha-madhyasthita-sthåla-loha-kaõñakaü datta <8> <8....kaõñakadatta...> -danta-daõóàrgalaü lasatpãtanãla <9> <9.galatpãtalasat...> -lohita-darpaõa <10> <10.tarpaõa> -sphurita-buddhabudamàlaü kapàñapaññadvayaü <11> <11.kapàñapañadvayaü> dadhànena garbhagçhadvàrade÷ena dãpyamànàm, antaþpiõóikàpãñhapàtibhi÷ca sarvapa÷ujãvitairiva ÷araõamupàgatairalaktaka <1> <1....alaktakapuñaiþ, alaktakapañaiþ, alaktakarasaraktapuñaiþ> -rasa-rakta-pañairavirahitacaraõamålàm, patitakçùõacàmarapratibimbànà¤ca ÷ira÷chedalagna-ke÷ajàlakànàmiva <2> <2.kalàpànàm> <3> <3.asipara÷u...> para÷upaññi÷aprabhçtãnàüra jãvavi÷asana÷astràõàü prabhàbhirbaddhabahalàndhakàratayà <4> <4.bahalabaddha...> pàtàlagçhavàsinãm <5> <5.pàtàlanivàsinãm, pàtàlaguhàvàsinãm...> ivopalakùyamàõàm, raktacandana-khacita-sphuratphala <6> <6.sphuratphalaka> -pallava-kalitai÷ca bilvapatradàmabhi <7> <7.bilvadàmabhirþ> -bàlakamuõóapràlambairiva kçtamaõóanàm <8> <8.kçtamaõóalàm> , ÷oõitatàmra <9> <9.÷oõitàtàmra...> , kadamba-stabaka-kçtàrccanai÷ca pa÷åpahàra-pañaha-pañu-rañitarasollasita <1> <1.aviratapa÷åpahàrapañahapañuracitarasottambhita...> romà¤caivàïgaiþ <2> <2. ...càïgaiþ> kråratàmudvahantãm, càru-càmãkara-pañña <3> <3....paña....> -pràvçtena ca lalàñena ÷abara sundarã-racita-sindåra-tilaka-bindunà <4> <4.dàóimã....> dàóima-karõapåra-prabhà-seka-lohitàyamàna-kapolabhittinà rudhira-tàmbålàruõitàdharapuñena bhçkuñi-kuñila-babhru-nayanena <5> <5.bhrukuñikuñilabhråõà raktanayanena, bhçkuñikuñilababhruõà raktanayanena, bhrakuñi...> mukhena kusumbha-pàñalitadukåla <6> <6.pàñalitmukhadukåla> -kalitayà ca dehalatayà mahàkàlàbhisàrikàve÷avibhramaü bibhratãm, sampiõóita-nãlaguggulu <7> <7....guggula....> dhåpadhåmàruõãkçtàbhi÷ca pracalantãbhirgarbhagçhadãpikàlatàbhiraïgulãbhiriva <8> <8....viracitàïgulãbhi...> marhiùàsura÷oõita-lavàlohinãbhiþ skandhapãñha-kaõóåyana-calita-tri÷åladaõóa-kçtàparàdhaü vanamahiùamiva tarjayantãm, <9> <9.pravala...> pralamba-kårccadharai÷chàgairapi dhçtavratairiva, sphuradadharapuñairàkhubhirapi japaparairiva, kçùõàjinapràvçtàïgaiþ kuraïgairapi prati÷ayitairiva <1> <1.prati÷ayanairiva> jvalita-lohita-mçrddha-ratna-ra÷mibhiþ kçùõasarpairapi÷irodhçtamaõidãpakairivàràdhyamànàm, sarvataþ kañhoravàyasagaõena ca rañatà <2> <2.ruvatà> stutipareõeva ståyamànàm, sthålasthålaiþ ÷iràjàlakairgaudhà-godhikà <3> <3.÷iràjalairgodhàra-...godhàlikàü, godhàragçhagaudhikà godhàragodhikà> -kçkalàsakulairiva dagdhasthàõvà÷aïkayà samàråóhairgavàkùitena, alakùmã <4> <4.lakùmã> -samutkhàta-lakùaõasthànairiva <5> <5.visphoñaka> visphoñavraõabindubhiþ kalmàpitasakala÷arãreõa, karõàvataüsasaüsthàpitayà ca cåóayà rudràkùamàlikàmiva <6> <6.kvacit "iva' ÷abdo nàsti> dadhànena, ambikàpàda-patana-÷yàma-lalàña-varddhamànàrbudena <1> <1...budbudena> , kuvàdi <2> <2.kuvàdika...kuvàdã...> -datta siddhà¤janadànasphuñitaika <3> <3....sphãñitaika..., siddhà¤janasphuñitaika...> -locanatayà trikàlamitaralocanà¤janadànàdara <4> <4.àrabdha> -÷lakùõãkçta-dàru÷alàkena, pratyahaïkañukàlàvu-sveda-pràrabdhadanturatàpratikàreõa, katha¤cidasthàna-dattaùñakà-prahàratayà ÷uùkaika <5> <5.katha¤cicchuùka> -bhujopa÷ànta-mardana-vyasanena, uparyuparyavi÷rànta
<6> <6.uparyavi÷rànta...> -kañukavartti-prayoga-varddhitatimireõa, a÷mabheda-saügçhãta-varàhadaüùñreõa, iïgudãkopakçtauùadhà¤janasaügraheõa, såcã-syåta-sirà-saïkocita-vàma-kàraïgulinà,kau÷eyaka-kopàvaraõa <7> <7.kau÷eyakàstaraõa...> -kùativraõitacaraõàïguùñakena, asamyakkçta-rasàyanànãtàkàlajvareõa, jaràü gatenàpi dakùimàpathàdhiràjyavarapràrthanà-kadarthita durgeõa, duþ÷ikùita-÷ramaõàdiùña <1> <1....÷ravaõàdiùña...> -tilakàbaddhavibhavapratya÷ena, harita-patrarasàïgàra-masã <2> <2....maùã....> -malina-÷ambåkavàhinà, paññikà-likhita-durgastotreõa, dhåma-raktàlaktakàkùara-tàlapatrakuhaka-tantra <3> <3.kutakuhakatantrayantramantra> -pustikà-saügràhiõà, jãrõa-pà÷upatopade÷a <4> <4.jãrõamahàrpà÷upatopade÷a> -likhita-mahàkàlamatena, àvirbhåta-nidhi-vàda-vyàdhinà, sa¤jàta-dhàtuvàda-vàyunà, lagnàsura-vivara-prave÷a-pi÷àcena, pravçttayakùa-kanyakà-kàmitva-manoratha-vyàmohena, varddhitàntardhàna-mantrasàdhanasaügraheõa <1> <1....antardhànamantrasaügraheõa> , ÷rãparvatà÷caryavàrttàsahasràbhij¤ena, asakçdabhimantrita-siddhàrthaka-prahati-pradhàvitaiþ <2> <2.àhatidhàvitaiþ> pi÷aàcagçhãtakaiþ karatalatàóana-cipañãkçta <3> <3....nivaóãkçta...> -÷ravaõapuñena <4> <4.÷ravaõanàsàpuñenàpyayukta> , avimukta <5> <5.anavamukta,...avamukta...> -÷aivàbhimànena, durgçhatàlàbuvãõàvàdanodvejitapathika-parihçtena, divasameva <6> <6.divasama÷akakvaraõitànukàriõà svareõa> ma÷akakvaõitànukàri kimapi kampitomàïgaü gàyatà, svade÷abhàùà-nibaddha bhàgãrathã-bhakti-stotra-narttakena, gçhãta-turagabrahmacaryatayà anyade÷àgatoùitàsu <7> <7....àgatàsu> jaratpravrajitàsu <8> <8.pravràjikàsu> bahukçtvaþ samprayukta-strãva÷ãkaraõacårõena, atiroùaõatayà kadàcid durnyastàùñapuùpikàpàtotpàditakrodhena <9> <9.àkhupuùpikà...> caõóikàmapi mukhabhaïgivikàrairbhç÷amupahasatà, kadàcinnivàryamàõà vàsa-ruùitàdhvagàrabdha-bahu-bàhuyuddha-pàta-bhagna pçùñhakena <1> <1.kadàcinnivàryamàõàsitàdhvagapràrabdhabahubàhuyuddhapàtabhagnapçùñhena, kadàcidanavaratàbhujà÷ikharalohinà ÷iraþkampanavakritabhrågrãveõa> , kadàcit kçtàparàdha-bàlaka-palàyanàmarùa-pa÷càta pradhàvita-skhalitàdhomukha-pàta-sphuñita ÷iraþkapàlabhugna-grãveõa, kadàcijjanapadakçta <2> <2....janapadakçta...> -navàgatàparadhàrmikàdaramatsarodvaddhàtmanà <3> <3....udvahàtmanà> , niþsaüskàratayà yatki¤canakàriõà, kha¤jatayà mandamanda-sa¤càriõà <4> <4.mandaü mandaü sa¤càriõà> , badhiratayà saüj¤àvyavahàriõà, ràtryandhatayà divàvihàriõà, lambodaratayà prabhåtàddàriõà, aneka÷aþ phala-pàtana kupita-vànara-nakhollekha-cchidritanàsàpuñena, bahu÷aþ kusumàvacaya-calita-bhramara-sahasra-daü÷a-÷ãrõokçta-÷arãreõa <1> <1.asàrãkçta...> , sahasra÷aþ ÷ayanãkçtàsaürakçta-÷ånyadevakula-kàlasarpadaùñena, ÷ata÷aþ ÷rãphalataru-÷ikhara-cyuti-cårõitottamàïgena, asakçdutsanna-devamàtç-gçha-vàsyçkùa-nakha <2> <2....vàsiçkùanakha...> jarjarita-kapolena, sarvadà vasantakrãóinà janenotkùipta-khaõóa-khañvàropita-vçddhadàsã-vivàha-pràptavióambanena, anekàyatana-prati÷ayita-niùphalotthànena, dauþsthityamipi <3> <3.dausthityamapi> vividha-vyàdhi-parivçtaü svakuñumbamivodvahatà, mårkhatàmapi bahuvyasanànugatàü prasåtànekàpatyàmiva dar÷ayatà, krodhamapyanekadaõóàghàta <4> <4....abhighàta....> -nirmitabahugàtragaõóakaü <5> <5....gaõóåkaü> phalitamiva prakà÷ayatà, kle÷amapi sarvàvayavajvalidãpikà-dàha-vraõa-vibhàvitaü bahumukhamiva prakañayatà, paribhavamapi niùkàraõàkruùña <1> <1....àkçùña...> -janapadadatta-padàkçùñi-÷ata-sampravàhamiva <2> <2....÷ataü pravàhamiva, ...÷ataü sapravàhamiva> dadhànena, ÷uùkavanalatà-vinirmita-bçhatasusumakaraõóakena, veõulatà-racita-puùpa-pàtanàïku÷ikena, kùaõamapyamukta-kàla-kambala-khaõóakhelena <3> <3.kùaõamapyàmuktakàlakambalakhaõóalolena> , jaraddravióadhàrmikeõàdhiùñhitàü caõóikàmapa÷yat /
tasyàmeva ca vàsamarocayat <4> <4.àvàsam aracayat> /
athàvatãrya turagàt pravi÷ya bhaktipravaõena cetasà tàü praõanàma /
kçtapradakùiõa÷ca punaþ praõamya <5> <5.pra÷astade÷adar÷ana> pra÷àntodde÷adar÷anakutåhalena paribhramannuccairàrañantamàkro÷anta¤ca kupitaü dravióadhàrmmikamekade÷e dadar÷a /
dçùñvà ca kàdambarãvirahotkaõñhodvegadåyamàno 'pi suciraü jahàsa /
nyavàrayacca tena sàrddha praràbdhakalahàn <1> <1.saürabdhakalahàn, samàrabdhaka...> upahasataþ svasainikàn /
upasàntvanai÷ca kathamapi priyàlàpa÷atànunayaiþ pra÷amamupanãya kramema janmabhåmiü jàtiü vidyà¤ca kalatramapatyàni vibhavaü vayaþpramàõaü pravrajyàyà÷ca kàraõaü svayameva papraccha /
pçùña÷càsàvavarõayadàtmànam, atãta-sva÷auryaråpavibhavavarõanavàcàlena tena <2> <2.atãtasvasaundaryaråpavibhavavarmanàvàcàlena> sutaràmarajyata ràjaputraþ /
virahàturahçdayasya vinodanatàmivàgàt <3> <3.taccaritaü vinodanatàm> /
upajàtaparicaya÷càsmai tàmbålamadàpayat /
astamupagate ca bhagavati saptasaptau, àvàsiteùu yathàsampanna-pàdapataleùu ràjasånuùu, ÷àkhàüvasaktàpanãtaparyaõeùu <4> <4.÷àkhàvasaktatapanãyaparyàõeùu> kùititala-luõñhanapàü÷ula <5> <5....luñhana> -sañàvadhånanànumitotsàheùu gçhãta-katipaya-÷aùpa-kavaleùu pãtodakeùu snànàrdrapçùñhatayà vigata÷ramameùu puronikhàtakuntayaùñiùu saüyateùu vàjiùu, vàji-samãpa-viracita-parõasaüstare <1> <1....prastare, srastare> ca divasa-gamana-khinna <2> <2.khinneùu> -parivarttitayàmike <3> <3....parikalpitayàmike> suùupsati sainikajane, kçta-bahu-pàvakaprabhà-pãta-tamasi divasa iva viràjamàne senànive÷e candràpãóaþ parijanenaikade÷e saüyatasyendràyudhasya puraþ parikalpitaü pratãhàra <5> <5....pratihàra...> -niveditaü ÷ayanãyamagàt /
niùaõõasya càsya tatkùaõameva paspar÷a duþkhàsikà hçdayam, aratigçhãta÷ca visarjayàmbabhåva ràjalokam, ativallabhànapi nàlalàpa pàr÷vasthàn, nimãlitalocano muhurmuhurmanasà jagàma kimpuruùaviùayam, ananyecatàþ sasmàra hemakåñasya <6> <6.utkaõñhito 'cintayat> , niùkàraõa- <7> <7.utkaõñhito 'cintayat> bàndhavatàmacintayanmahà÷vetàpàdànàm <8> <8.prasàdànàm> , jãvitaphalamabhilalàùa <9> <9.jãvitamiva> punaþ punaþ kàdambarãdar÷anam, apagatàbhimànape÷alàya nitaràmaspçhayanmadalekhàparicayàya, tamàlikàü draùñumàcakàïkùaþ, keyårakàgamanamutpraikùata, himagçhakamapa÷yat, <1> <1....prastare, srastare> uùõamàyataü punaruktaü <2> <2.muhurni÷a÷vàsa> ni÷a÷vàsa babandha càdhikàü <3> <3.babandha bàndhavavebhya÷càdhikàü> prãti ÷eùahàre, pa÷càt sthitàü puõyabhàginãmamanyata patralekhàm, eva¤cànupajàtanidra eva tàmanayanni÷àm /
uvasi cotthàya tasya jaraddravióadhàrmikasyecchayà <4> <4.svecchàvisçùñaþ> nisçùñairdhanavisaraiþ pårayitvà manoratham, <5> <5.manorathànabhimateùvatiramaõãyeùu manorathamabhimateùva...> abhimatamabhiramaõãyeùu prade÷eùu nivasannalpairevàhobhirujjayanãmàjagàma /
àkasmikàgamanaprahçùñasambhràntànàü pauràõàmarghakamalànãva namaskàrà¤jalisahasràõi pratãcchannatarkita eva vive÷a <6> <6.avive÷a> nagarãm /
ahamahamikayà ca pradhàvitàdatiharùarasavihvalàt parijanàt <7> <7.pradhàvitànatirabhasaharùavihvalàn parijanàn> -ñhadeva! dvàri candràpãóo varttate' ityupalabhyàsya pità nirbharànandamandagamano mandara iva kùãrodajalamuttarãyàü÷ukamamalamàgalitamàkarùan, praharùanetrajalabinduvarùã <8> <8.kvacit muktapadaü nàsti> muktamuktàphalàsàra iva kalpapàdapaþ, pratyàsannavarttibhirjaràpàõóumaulibhi÷candanavilepanairanupahatakùaumadhàribhiþ <1> <1.dhàrimirhàribhiþ> keyåribhiruùõãùibhiþ kirãñibhiþ ÷ekharibhirbahukailàsàmiva bahukùãrodàmiva kùitiü dar÷ayadbhiþ pratipannàsi-vetra-cchatra-ketu-càmarairanugamyamàno ràjasahasrai÷caraõàbhyàmeva pratyujjagàma /
<2> <2.kvacit "candrapãóo 'pã'ti nopalabhyate> candràpãóo 'pi <3> <3.dçùñvà ca> dçùñvà pitaraü dåràdevàvatãrya vàjina÷cåóàmaõimarãcimàlinà maulinà mahãmagacchat /
atha prasàritabhujena "ehyehi' <4> <4.àdaràdàhåya> ityàhåya pitrà <5> <5.suciraü gàóhamupagåóhaþ> gàóhamupagåóhaþ suciraü pariùvajya tatkàlasannihitànà¤ca <6> <6.mànanãyàmamàtyànàü mahãpatinàü ca> mànanãyànàü kçtanamaskàraþ kare gçhãtvà vilàsavatãbhavanamanãyata ràj¤à /
tayàpi tathaiva sarvàntaþpuraparivàrayà <7> <7.pratyudgamàbhinanditàgamanaþ> pratyudgamyàbhinanditàgamanaþ kçtàgamanamaïgalàcàro digvijayasambaddhàbhireva kathàbhiþ ka¤citkàlaü sthitvà ÷ukanàsaü draùñumàyayau /
tatràpya munaiva krameõa suciraü sthitvà nivedya vai÷ampàyanaü skandhàvàravarttanaü ku÷alinam, àlokya ca manoramàm, àgatya vilàsavatãbhavana eva sarvàþ snànàdikàþ parava÷a iva kriyà niravarttayat /
aparàhõe nijameva bhavanam ayàsãt /
tatra ca raõaraõaka-khidyamàna-mànasaþ kàdambaryà vinà na kevalamàtmànaü svabhavanamavantãnagaraü và sakalameva mahãmaõóalaü ÷ånyamamanyata /
tato gandharvaràjaputrãvàrttà÷ravaõotsuka÷ca mahotsavamivar ipsitavarapràptikàlamiva amçtotpattisamayamiva patralekhàgamanaü pratyapàlayat /
tataþ katipayadivasàpagame meghanàdaþ patralekhàmàdàyàgacchat, upànayaccainàm /
kçtanamaskàrà¤ca dåràdeva smitena prakà÷itaprãti÷candràpãóaþ prakçtivallabhàmapi kàdambarãsakà÷àt prasàdalabdhàparasaubhàgyàmiva vallabhataratàmupàgatàmutthàyàti÷ayadar÷itàdaramàliliïga patralekhàm, meghanàda¤ca praõataü pçùñe karakisalayena paspar÷a /
samupaviùña÷ca <1> <1.samapaviùña÷ca samupaviùñàü ca, samupaviùñàü ca tàm> abravãt-"patralekhe! kathaya, tatrabhavatyà mahà÷vetàyàþ samadalekhàyà devyàþ kàdambaryà÷ca ku÷alã và sakalaþ tamàlikà-keyårakàdi <1> <1.keyårakàdiþ, keyårakàdikaþ> parijanaþ?' iti /
sàbravãt-"deva! yathàj¤àpayasi bhadram /
tvàmarccayati <2> <2.tvàmeva> ÷ekharãkçtà¤jalinà sasakhãjanà saparijanà devã kàdambarã' iti /
evamuktavatãü patralekhàmàdàya mandiràbhyantaraü visarjitaràjaloko vive÷a /
tatra cottàmyatà manasà dhàrayitumapàrayan kutåhalam, atiprãtyà dåramutsàritaparijanaþ pravi÷yàgàrapraråóhàyàþ <3> <3.agàramacirapraråóhàyàþ> sthalakamalinyàþ pçthubhirunnàlaiþ ùalà÷airuparacitàtapatrakçtyàyàþ <4> <4.viracitàtapatrakçtyasya> adhyàsya madhaayabhàgamanyatarasya marakatapatàkàyamànasya patramaõóapasya <5> <5.÷ayanamaõóapasya tàlasya tale> tale caraõàravindena samutsàrya sukhaprasuptaü haüsamithunamupavi÷yàpràkùãt-"patralekhe! kathaya, àgate mayi <6> <6.kvacit "àgate mayã'ti pàñho na vidyate> kathamasi sthità? kiyanti và dinàni? ko vàti÷ayenàsmàn smarati <7> <7.yo vàti÷ayena tava smarati yasya và tvayi garãyasã prãtirastãti> ? kasya và <8> <8.iha "mayã' ityadhikaþ pàñhaþ> garãyasã prãtiþ' iti /
evaü pçùñà ca vyajij¤apat-"deva! dattàvadhànena ÷ryatàm, yathà sthitàsmi, yàvanti và dinàni, yàdç÷o và devãprasàdaþ, yathà bà goùñhyaþ samabhavan, yàdç÷ya÷ca kathàþ samajàyanta, yo vàti÷ayena tava smarati, yasya và tvayi garãyasã prãtirastã'ti /
"tataþ khalvàgate deve keyårakeõa saha pratinivçtyàhaü <1> <1.pratinivçttà> tathaiva kusuma÷ayanãyasamãpe samupàvi÷am, atiùñha¤ca sukhaü navanavànanubhavantã devãprasàdàn /
kiü bahunà, pràyeõa mama cakùuùi cakùuþ, vapuùi vapuþ, kare karapallavaþ <2> <2.karapallavam> , nàmàkùareùu vàõo, prãtauhçdayaü deñhayàþ sakalameva taü divasamabhavat aparàhle ca màmevàvalambya niùkramya himagçhakàt sa¤carantã yadçcchayà niùiddhaparijanà vallabhabàlodyànaü jagàma /
tatra sudhàdhavalàü kàlindãjalataraïgamayyeva marakatasopànamàlayà pramadavanavedikàmadhyàrohat <3> <3.àruhoha> /
tasyà¤ca maõistambhàvaùñambhasthità <4> <4.àlokayantyeva> sthitvà ca muhårttamiva hçdayena saha dãrghakàlamavadhàrya kimapi vyàharttumicchantã ni÷caladhçtatàrakeõa niùpandapakùmaõà cakùuùà mukhaü me suciraü vyalokayat /
vilokayantyeva <5> <5.àlokayantyeva> ca kçtasaïkalpa madanàgniü praveùñumicchantã sasnàviva svedàmbhasaþ snotasi <1> <1.svedàmbhaþsrotasi> , srotaseva taralãkçtà samakampata, kampitàïgã ca patanamiyevàgçhyata viùàdena /
atha mayà viditàbhipràyayà tanmukha-vinive÷ita-niùkampa-nayana-dattàvadhànayà "àj¤àpaya' iti vij¤àpite nijàvayavairapi vepathumadbhirnivàryamàõeva, rahasya÷ravaõalajjayà àtmapratimàmapi <2> <2.matpratimàm> likhita-maõikuññimena caraõàïguùñhenàpakramàyevàmç÷antã, bhavanakalahaüsàn kuññimollekhamukhara-nåpureõa caraõàravindena visarjayantã, karõotpalamadhukarànapi svidyadvadanavyajanãkçtena <3> <3.svidyadvadanabyajanakùiptena> aùutarassavenotsàrayantã, tàmbålavãñikà÷akalamutkocàmiva dantakhaõóitaü ÷ikhaõóine dadatã, <4> <4.upavanala...> vanadevatà÷ravaõa÷aïkiteva muhurmuritastato vilokayantã, vaktukàmàpi na ÷aknoti smaki¤cidapi lajjàkalitagadgadà <1> <1.lajjàkulitagadgadatayà> gaditum /
prayatnato 'pi càsyà <2> <2.kvacit "asyàþ' iti padaü na vidyate> niþ÷eùaü jvalatà madanànaleneva dagdhà <3> <3.dagdhvà> , pravahatà nayanodakenevoóhà, pravi÷adbhirduþkhairivàkràntà, patadbhiþ kusumacàpa÷arairiva ÷akalãkçtà <4> <4.kãlità> , niùpatadbhirni÷vasitairiva <5> <5.niþ÷vasitairiva, ÷vasitairiva> nirvàsità, hçdayavarttibhi÷cintà÷atairiva vidhçtà <6> <6.àvçtà> , ni÷vàsapàyibhiþ <7> <7.niþ÷vàsapàyibhiþ, ni÷vàsapàtibhiþ> madhukarakulairiva nipãtà, na pràvarttata vàõã /
kevalaü duþkhasahasragaõanàya muktàkùamàlikàmiva kalpayantã galadbhiraspçùñakapolasthalaiþ ÷ucibhiradhomukhã nayanajalabindubhirduddinamadar÷ayat /
tadà ca tasyàþ sakà÷àda÷ikùateva <8> <8.lajjàpi lajjàü lãlàpi lãlàü vinayopade÷am> lajjàpi lajjàlãlàm, vinayo 'pi vinayàti÷ayam, mugdhatàpi mugdhatàm, vaidagdhyamapi vaidagdhyam, bhayamapi bhãrutàm, vibhramo 'pi vibhramitàm, viùàdo 'pi viùàditàm, vilàso 'pi vilàsam /
tathàbhåtà ca "devi! kimidam' iti vij¤àpità mayà pramçjya lohitàyamànodare locane duþkhaprakarùeõàtmanaþ samudvandhanàyeva mçõàlakomalayà bàhulatayà vedikàkusumapàlikàgrathita-kusumamàlàmavalambya samunnataikabhralatà mçtyumàrgam <1> <1.mçtyupà÷am> ivàvalokayantã dãrghamuùõa¤ca ni÷vasitavato /
tadduþkhamutprekùamàõayà ca <2> <2.tadduþkakàraõaü tato duþkha> kathanàya punaþ punaranubadhyamànà mayà vrãóayà nakhamukha-vilikhitaketakãdalà <3> <3....vilikhitaikaketakãdalà> likhitveva vaktavyamarpayantã vivakùàsphuritàdharà ni÷vàsamadhukarànivopàü÷u sandi÷antã kùititala-nihita-ni÷cala-nayanà suciramatiùñat /
krameõa ca bhåyo manmukhe nidhàya dçùñiü punaþ <4> <4.puranathàpåryamàõa> punarapyàpåryamàõalocanacyutairmadanànaladhåmadhåsaràü vàcamiva prakùàlayantã bàùpajalabindubhiþ, bàùpajalabinduvyàjena ca vilakùa-smitasphuritairda÷anàü÷ubhiþ sàdhvasa-vismçtàn pårvàn <1> <1.apårvàn> abhidheyavarõàniva grathnato kathamapi vyàdàràbhimukhamàtmànamakarot /
abravãcca màm-"patralekhe! vallabhatayà tasminna sthàne na tàto nàmbà na mahà÷vetà na madalekhà na jãvitam, yatra me bhavatãdar÷anàtprabhçti priyàsi /
na jàne kenàpi kàraõenàpahastita <2> <2.aprahastita...> -sakalasakhãjanaü tvayi vi÷vasiti <3> <3.niþ÷vasiti> me hçdayam /
kamaparamupàlabhe, kasya vànyasya kathayàpi paribhavam, kena vànyena sàdhàraõãkaraõãkaromi duþkham /
duþkhabhàramimamasahyamdya <4> <4.kvacit duþkhabhàramasahyam' ityeva pàñhaþ> nivedya bhavatyàstyakùyàmi jãvitam /
jãvitenaiva ÷apàmi te, svahçdayenàpi viditavçttàntenàmunà jihremi, kimutànyahçdayena /
kathamiva màdç÷ãrajanikara-kiraõàvadàtaü kaulãnena <1> <1.kàlãnaca> kalaïkayiùyati kulam, kulakramàgatà¤ca lajjàü parityakùyati, akanyakocite <2> <2.anyakanyakocite, anyakanyakàjanocite> và càpale cetaþ pravarttayiùyati /
sàhaü na saïkalpità pitrà, na dattà màtrà <3> <3.sà càhamasaükalpità màtrà pitrà na dattà> , nànumodità gurubhiþ, ta kiü¤cit sandi÷àmi, na ki¤cit preùayàmi, nàkàraü dar÷ayàmi, kàtareva <4> <4.kàtarà ca itareva> anàtheva nãceva <5> <5.kàtarà cànàthena> balàdavaliptena <6> <6.avilipteva> gurugarhaõãyatàü <7> <7.gurvã garhaõãyatàm> nãtà kumàreõa candràpãóena /
kathaya, mahatàü kimayamàcàraþ, kiü paricayasyedaü phalam, yadevamabhinava-bisa-kisalaya-tantu-sukumàraü me manaþ paribhåyate /
aparibhavanãyo <8> <8.anabhibhavanãyaþ paribhavanãyaþ> hi kumàrikàjano yånàm /
pràyeõa prathamaü madanànalo lajjàü dahati, tato-hçdayam /
àdau vinayàdikaü kusumeùu÷aràþ khaõóayanti, pa÷cànmarmàõi /
tadàmantrayebhavatãü punarjanmàntarasamàgamàya, nahi me tvatto 'ntà priyatarà /
pràõaparityàgapràya÷cittena prakùàlayàmyàtmanaþ kalaïkam' /
ityabhidhàya tåùõãmabhåt /
ahantu yatsatyamaviditabçttàntatayà hriteva bhãteva vilakùeva visaüj¤eva saviùàdaü vij¤àpitavatã-"devi! ÷rotumicchàmi, àj¤àpaya kiü kçtaü devena candràpãóena, ko vàparàdhaþ samajani, kena và khalvavinayeva kheditamakhedanãyaü devyàþ kumudakomalaü manaþ? /
÷rutvà prathamamutsçùñajãvitàyàü mayi pa÷càt samutsrakùyati devã jãvitam' <1> <1.samutsrakùyàmi jãvitam, samutsrakùyati jãvitam> iti /
evamihità ca punaravadat-"àvedayàmi te, avahità ÷çõu-svapneùu pratidivasam <2> <2.pratidinam> àgatyàgatyame harasyasande÷eùu nipumadhårttaþ <3> <3.nipuõe dhårtteþ> pa¤jara÷ukasàrikà dåtãþ karoti <4> <4.pa¤jara÷ukaü sàrikàü ca dåtãkaroti> /
suptàyàþ ÷ravaõadantapatrodareùu vyarthamanorathamohitamànasaþ saïketasthànàni likhati /
svedaprakùàlitàkùarànapi nipatita <1> <1.a÷rubaddha> -sà¤janà÷rubindu-païkti-kathitàtmàvasthàn <2> <2.avasthànàn> manoharàn saümohà÷ànuvarttino madanalekhàn preùayati /
nijànuràgeõeva <3> <3.nijànuràgeõa...raseneva> balàdra¤jayatyalaktarakasena caraõãü /
avinayani÷cetano <4> <4.nakheùu> nakhapratibimbitagàtmànaü bahu manyate /
upavaneùvekàkinyà grahaõabhayapalàyamànàyàþ pallavalagnàü÷uka-da÷àpratihata-gamanàyà gçhãteva <5> <5.sakhãbhiþ> latàsakhãbhiþ arpitàyà mithyàpragalbhaþ paràïmukhàyà <6> <6.paràïmukhapariùvaïgam> pariùvaïgam àcarati /
stanasthale me likhan <7> <7.patralekhà> patralatàü kuñilatàmivànçjuprakçtiþ prakçtimugdhaü manaþ ÷ikùayati /
hçdayotkalikàtaraïgavàtairiva ÷ãtalairmukhamarudbhiþ ÷ramajala-÷ãkara-tàrakitàvalãkacàñukàraþ kapolau vãjayati /
svedasalila-÷ithilita-grahaõa-galitotpala÷ånyenàpi kareõa yavàïkuràniva <1> <1.yavàïkuravikaràniva> nakhakiraõàn ÷uddhàn durvidagdhaþ karõapuñãkaroti /
vallabhatara-bàla-bakula-seka-kàlakavalãkçtàn suràgaõóåùàn sakacagrahamasakçddhçùño <2> <2.sakacagrahaõagaõitaceùñaþ pàtuü pràrthayate> màü pàyayati /
bhavanà÷okatarutàóanodyatàn pàdaprahàràn durbuddhivióambitaþ ÷irasà pratãcchati /
manmatha-måóha-mànasa¤ca kathaya he patra lekhe! kena prakàreõa ni÷cetano niùidhyate /
pratyàkhyànamapãrùyàü sambhàvayati, àkro÷amàpa parihàsamàkalayati, asambhàùaõamapi mànaü manyate, doùasaïkãrttanamapi smaraõopàyamavagacchati, avaj¤ànamapyaniyantraõaü praõayamutprekùate, <3> <3.avaj¤àmapi niryantraõapraõayam...> lokàpavàdamapi ya÷o gaõayati' iti /
tàmevaüvàdinãmàkarõya praharùarasanirbharà manasyakaravam-"aho! candràpãóamuddi÷ya sudåramàkçùñà khalviyaü makaraketunà /
yadi ca satyameva <1> <1.evaü tadà> kàdambarãvyàjena sàkùànmanobhavacittavçttiþ prasannà <2> <2....manobhave cittavçttiþ prasaktà> devasya candràpãóasya, tataþ sahajaiþ sàdaraü saüvarddhitaiþ pratyupakçtamasya guõaiþ, ya÷asà dhavalitàþ kakubhaþ, yauvanena ratirasasàgarataraïgaiþ pàtità ratnavçùñiþ, <3> <3.vilàsaiþ> yauvanavilàsairlikhitaü nàma ÷a÷ini, saubhàgyena prakà÷ità nija÷rãþ, làvaõyenaindavãbhiriva vçùñamamçtaü kalàbhiþ /
tathà ca ciràllabdhaþ kàlo malayànilena, samàsàdito 'vasara÷candrodayena, pràptamanuråpaü phalaü <4> <4....manuråpaphalaü, pràptaråpaü phalam> madhumàsakusumasamçddhyà, gato madiràmadadoùo <5> <5.madiràrasadoùaþ> guõatàm, dar÷itaü mukhaü manmathayugàvatàreõe'ti /
athàhaü prakà÷aü vihasyàbravam-"devi! yadyevam, utsçja kopam, prasãda, nàrhasi kàmàparàdhena <1> <1.kàmàparàdha> devaü dåùayitum /
etàni khalu kusumacàpasya <2> <2.khalu khalasya kusumacàpasya> càpalàni ÷añhasya, na devasya /
ityevamuktavatãü màü punaþ sakutåhalà sà pratyabhàùata-"yo 'yaü kàmo và ko 'pi và <3> <3.kàmaþ ko 'pi và> kathaya kàni kànyasya råpàõã'ti /
tàmahaü vyajij¤apam-"devi! kuto 'sya råpam? atanureùa hutà÷anaþ /
tathàhi, aprakà÷ayan <4> <4.prakà÷ayan> jvàlàvalãþ santàpaü janayati, aprakañayan dhåmapañalama÷ru pàtayati, adar÷ayan bhasmarajonikaraü pàõóutàmàvirbhàvayati /
na ca tadbhåtametàvati tribhuvane, asya ÷ara÷aravyatàü <5> <5.÷aravyatàü> yanna yàtaü yàti yàsyati và /
ko vàsmànna <6> <6.ko vàsya bhra÷yati> trasyati, gçhãtakusumakàrmuko bàõairbalavantamapi vidhyati /
api cànenàdhiùñhitànàü kàminãnàü pa÷yantãnàü cintayà <1> <1.cintàpriya!> priyamukhacandrasahasràõi <2> <2.kvacit "canda' padaü na vidyate> saïkañamambaratalam <3> <3.cintàpriyamukhasahasrasaïkañam, cintàpriyamukhacandrasahasràõi> , likhantãnàü dayitàkàrànavistãrõaü mahãmaõóalam, gaõayantãnàü vallabhaguõànalpãyasã saükhyà, <4> <4.vallabhaguõànasaükhyàn> ÷çõvatãnàü <5> <5.priyatamakathàmabahubhàùiõã sarasvatã, <6> <6.abahubhàùiõãü sarasvatãm> dhyàyantãnàü pràõasamasamàgamasukhàni hrasãyàn kàlo hçdayasyàpatati' iti /
etadàkarõya ca kùaõaü vicintya pratyavàdãt-"patralekhe! yathà kathayasi, tathà jano 'yaü kàritaþ kumàre pakùapàtaü pa¤ceùuõà <7> <7.kumàrapakùapàtinà pa¤ca÷areõa> /
yànyasyaitàni råpàõi samadhikàni và tàni mayi varttante /
hçdayàdavyatiriktasi, idànãü bhavatãmeva pçcchàmi /
upadi÷a <1> <1.kvacit tvamiti nàsti> tvam, yadatra me sàmpratam /
evaüvidhànàü vçttàntànàmanabhij¤àsmi /
api ca me <2> <2.api ca guru...> gurujanavaktavyatàü nãtàyà nitaràü lajjitàyà jãvitànmaraõameva ÷reyaþ pa÷yati <3> <3....me hçdayam> hçdayam' iti /
evaüvàdinãü bhåyastàmahamevamavocam-"alamalamidànãü devi! kimanenàkàraõamaraõànubandhena <4> <4.varãru! anàràdhita...> , anàràdhitaprasannena kusuma÷arema bhagavatà te varo dattaþ /
kà càtra gurujanavaktavyatà, yadà khalu kanyakàü gururiva pa¤ca÷araþ saïkalpayati, màtevànumodate, <5> <5.taruõatàratyupacàram> bhràteva dadàti, sakhãvotkaõñhàü janayati, dhàtrãva tarumatàyàü <6> <6.tarumatàratyupacàram> ratyupacàraü ÷ikùayati /
kati và <7> <7.kimiva, kati ca> kathayàmi te yàþ svayaü vçtavatyaþ patãn /
yadi ca naivam, anarthaka eùa tarhidharma÷àstropadiùñaþ svayaüvaravidhiþ /
tat prasãda, devi! alamamunà <1> <1.alaü maraõànu...> maraõànubandhena, ÷ape <2> <2.÷apàmi> te pàdapaïkajasparsena, sandi÷a, preùaya màm, yàmi, ànayàmi devi! te <3> <3.sandi÷a màm, yàmyànayàmi taü devaü candràpãóaü te dayadayitam> hçdayadayitam' /
ityevamukte mayà prãtidravàrdrayà dçùñyà pibandãva màü nirudhyamànairapi makarake tu÷ara-÷atajarjaritàü <4> <4.jarjarità> bhittveva lajjàü labdhàntarairnipatadbhiþ <5> <5.niùpatadbhiþ> anuràgavibhramairàkulãkriyamàõà, priyavacana÷ravaõaüprãtyà ca <6> <6.sveda÷liùñam> svedà÷liùñam, utkùipya romà¤cajàlakena dadhatãvottarãyàü÷ukam, preïkhatkuõóalamàõikya patra makara-koñi-lagna¤ca ÷a÷ikiraõamayaü <7> <7.maraõàya pà÷amiva> maraõapà÷amiva makaraketunà nihitaü kaõñhehàramunmocayantã, praharùavihvalàntaþkaraõàpi kanyakàjana÷ahajàü <8> <8.àlambya> lajjàmivàlambya ÷anaiþ ÷anairavadat <9> <9.÷anairavadat> -ñhajanàmi te garãyasãü prãtim, kevalamakañhora-÷irãùa <10> <10.pakùma> -puùpa-mçduprakçteþ kutaþ pràgalbhyametàvannàrãjanasya, vi÷eùato vàlabhàvabhàjaþ kumàrãlokasya /
sàhakàriõyastàþ, yàþ svayaü sandi÷anti samupasarpanti và /
svayaü sàhasaü sandi÷antã <1> <1.sandi÷anti, di÷antã> bàlà jihnemi /
kiü vàsandi÷àmi /
atipriyo 'sãti paunaruktyam, tavàhaüpriyàtmeti <2> <2.priyà neti> jaóapra÷naþ, tvayi garãyànanuràga iti ve÷yàlàpaþ, tvayà vinà na jãvàmãtyanuvavirodhaþ, paribhavati màmanaïga ityàtmadoùopàlabhyaþ, manobhavenàhaü bhavate dattetyupasarpaõopàyaþ, balàddhçto 'si mayeti bandhakãdhàrùñyam, ava÷yamàgantavyamiti saubhàgyagarvaþ, svayamàgacchàmãti strãcàpalam, ananyarakto 'yaü <1> <1.anurakta parijana iti> <2> <2.svayaü bhakti> svabhaktinivedanalàghavam <3> <3.nivedanàpalàghavam> /
pratyàkhyàna÷aïkayà na sandi÷àmãtyaprabuddhabodhanam <4> <4.uddhatapratibodhanam> anapekùitànujãvita <5> <5....anujãvita...> -duþkhadàruõà syàmityati praõayità, j¤àsyasi maraõe prãtimityasambhàvyameva <6> <6.j¤àsyasi maraõena prãtimityasambhàvyamiti'> /


iti ÷rãbàõabhaññaviracitaþ kàdambarãpårvabhàgaþ /